Päärnaivuåppi kääzzkõõzz

- ee´jj vuõđčiõlǥtumuš
- päärna huõlââ´nnemvuõtt
- päärna jälstumuš
- päärna kaaunõõttânvuõiggâdvuõđ
- päärna peâmmanveä´ǩǩ (peâmmanveä´ǩǩ da peâmmamtuärjjõs)

Aanar kåå´ddest päärnaivuåppi tuâjaid håidd sosialtuâjjlaž Sari Peltonen. Päärnaivuåppi kääzzkõõzz liâ määuste´m. Kaaunõõttâmäi´ǧǧ âlgg va´rrjed ooudbeä´lnn.
Päärnaivuåppi håidd vie´nc åålgbeä´lnn šõddi päärnai ee´jjvuõđ staanmõ´šše kuõskki aa´ššid, di päärnai huõlâânnmõ´šše, jälstumu´šše da kaaunõõttmõ´šše kuõskki aa´ššid.
Päärnaivuåppi håidd še päärnai peâmmamsuåppâmaa´ššid.
Lââssteâđaid da ääi´jva´rrjumuš: sosialtuâjjlaž: Sari Peltonen, te´lfonäi´ǧǧen čiâss 12.30-13.30 nââmrest 040-844 5478.

Ee´jjvuõđ čiõlǥtumuš

Päärnast lij vuõiggâdvuõtt ečča. Te´l ko päärna puärraz jiâ leäkku veänccõõttâm kõskkneez päärna šõddâmpoodd, päärnaivuåppi vuõlttad jeänna kåččmõõžž ee´jjvuõđ čiõlǥtumu´šše.
Päärnaivuåppi håidd ee´jjvuõđ čiõlǥtumuužž. Ee´jjvuõđ tobdstumuužž mââibeä´lnn ee´jjvuõđä´ššǩee´rjid vuõltteet Sää´mjânnam maistrâ´tte, ko´st ee´jjvuõtt staanât.
Ee´jjvuõđ tobdstumuužžin staanât päärna da ee´jjes kõskksaž ruåttvuõtt. Päärnaž vuäǯǯ seämmanallšem vuõiggâdvuõđlaž stattuuzz, kåå´tt lij veänccõõttâm paarâst šõddi päärnain.
Päärnže vuei´tet u´vdded ee´jj fami´ljnõmm. E´čč lij õõlǥtem vuässõõttâd päärna peâmm’mu´šše. Päärnaž vuäǯǯ še preeddanvuõiggâdvuõđ ee´jjes da ee´jjpeä´´llsai ruåđeez
mââibeä´lnn.

Te´l ko jeä´nn ij haa´led päärna ee´jjvuõđ čiõlggeem vuâlla, son vuäitt ǩeâlddõõttâd tõ´st päärnaivuåppi å´rnn. Te´l jeä´nn lij vuõiggõttum ooccad peâmmamvie´ǩǩ päärnže kåå´ddest.
Te´l ko e´čč haalad tobdsted päärna jie´nn ǩeâlddõõttmõõžžâst huõlǩâni, päärnaivuåppi âlgg juä´tǩǩed ee´jjvuõđ čiõlǥtumuužž.
Te´l ko päärna puärraz jiâ leäkku veänccõõttâm kõskkneez, päärna peâmmjen lij vuõss’sââ´jest tå´lǩ jeä´nn. Mâŋŋa ee´jjvuõđ čiõlǥtumuužž puärraz vuei´tte šeârvvna suåppâd tõ´st, što
päärna huõlâânnmõš kooll kuhttuid puärrsid õhttse´žže (õhttsažhuõll). Õhttsažhuõlsuåppmõš vuei´tet tuejjeed päärnaivuåppi å´rnn seämma vuâra ee´jjvuõđ čiõlǥtumuužžin. Suåppmõš
päärna huõlâânnmõõžžâst staanâd sosialkonttrest mâŋŋa tõn ku ee´jjvuõtt lij stannum.

Suåppmõõžž, päärna huõlâânnmõõžžâst, jälstumuužžâst da
kaaunõõttâmvuõiggâdvuõđâst

Veäncc- le´be vie´ncte´mleett rätkkjemvue´jjest päärnaivuåppi å´rnn vuei´tet tuejjeed da staannâd ǩe´rjjlaž suåppmõõžž päärna, huõlâânnmõõžžâst, jälstumuužžâst le´be
kaaunõõttâmvuõiggâdvuõđâst da peâmmamvie´ǩǩest. Suåppmõõžži jurddân lij staannâd ouddõs da ââldmõs ooumažkõskkvuõđid päärna da puärrsi kõõskâst.
Mâŋŋa rätkkjem puärrsin âlgg rä´tǩǩeed, jäälast-a päärnaž ee´jj avi jie´nn å´rnn. Päärna tuäivv da beä´lest välddmõš lij vääžnai, leša vasttõsvuâlažvuõtt tu´mmstõõǥǥâst ij vuäǯǯ
kue´đđed päärna tuâjjan.

Puärraz vuäi´tte suåppâd õhttsaž- le´be pie´llkuei´mte´mpeâmmvuõđâst. Huõlâânnmõ´šše ǩiiččǩâni päärnast lij vuõiggâdvuõtt vuäǯǯad peâmmvie´ǩǩ kuhttuin puärrsin di
vuõiggâdvuõtt kaaunõõttâd sijvui´m.
Sosial'lu´vddkåå´dd stannum suåppmõõžž va´sttee lää´jjviõkkvuõđstes duõmmišttâm tu´mmstõõǥǥ. Puärraz õõutsââ´jest vuäi´tte še taarbšem mie´ldd mu´tted ääi´jben stannum
suåppmõõžž le´be lää´ǩǩvuõiggâdvuõđ tu´mmstõõǥǥ.
Te´l ko puärraz jiâ piâžž suåppmõ´šše päärna peâmmvie´ǩǩest, huõlâânnmõõžžâst, jälstumuužžâst le´be kaaunõõttâmvuõiggâdvuõđâst, sij vuäi´tte ooccâd tu´mmstõõǥǥ
lää´ǩǩvuõiggâdvuõđâst. Taarbšem mie´ldd lää´ǩǩvuõiggâdvuõtt räukk čiõlǥtõõzz päärna åårrmõõžžin sosialve´rǧǧnee´ǩǩin.

Seeid a´lǧǧe

Te´l ko suåppmõš le´be vuõiggâdvuõđ tu´mmstõk ij mõõn lää´jj mie´ldd
Kuä´ss-ne puärrsi kõskksaž suåppmõš le´be lää´ǩǩvuõiggâdvuõđ tu´mmstõk ij arggjie´llmest mõõn nu´tt mä´htt âlgg. Päärnaž ij kaaunõõđ tõin puärrsin, koon å´rnn son ij jäälest, le´be
nu´bb puärrsin ij uu´d päärna tõn puärrsa, koon å´rnn päärnaž veerjlânji jäälast. Näkkam vue´jjin nu´bb puärrsest vuäitt ooccâd suudvuõiggõõzzâst suåppmõõžž le´be
lää´ǩǩvuõiggâdvuõđ tu´mmstõõǥǥ tiu´ddepiijjmõõžž (åålǥasmetteemve´rǧǧnee´ǩǩest, te´l ko suåppmõš/tu´mmstõk lij tuejjuum mââimõõzzâst 3 mannu äi´ǧǧen).

Peâmmanveä´ǩǩ

Puärraz va´sttee päärna peâmmamvuõđâst ooddeez mie´ldd, vä´lddveârlanji 18 ââ´ǩǩee´jj räjja. Tõt puärrsin, koon å´rnn päärnaž ij jäälast, lij õõlǥtem mä´hssed päärnže
peâmmamvie´ǩǩ ǩiiččǩâni tõõzz, lij-go päärnaž õhttsaž huõlâânnmõõžžâst le´be tå´lǩ nuu´bb puärraz huõlâânnmõõžžâst. Veäncc- le´be vie´ncte´mleett rätkkjemvue´jjest päärnaivuåppi
å´rnn vuei´tet tuejjeed da staannâd ǩe´rjjlaž peâmmamsuåppmõš.
Peâmmamvie´ǩǩ šorradvuõ´tte vaaikat päärna peâmm’mõõžž tarbb da puärrsi peâmmamoođđ. Peâmmamvie´ǩǩ šorradvuõđ la´sǩe´mmen veä´ǩǩen ââ´net Vuõiggâdvuõttministeria
tuâjjä´rttelsmiõtldõõzz 2006:10: Päärna peâmmamvie´ǩǩ šorradvuõđ ärvvtõõllmõš.
Peâmmanvie´ǩǩ mie´rr staanâd suåppmõõžžin le´be lää´ǩǩvuõiggâdvuõđ tu´mmstõõǥǥin, koon mottmõ´šše mâŋŋa lij vue´ittmõš, te´l ko jie´llemvue´jj åårrmõõžž aaibšânji mottjâ´vve.
Te´l ko peâmmamõõlǥtem kuâđđ huõllte´mesvuõđâst suåppum peâmmanvie´ǩǩ mähssmõõžž, vuäitt ââldaspeâmmai ooccâd peâmmanmääus åålǥasmetteem pääi´ǩ le´be son vuäitt ooccâd KELA:st.

Ns. škoou´l’jemsuåppmõš

Puärrsin lij lää´jj mie´ldd veâl vasttõs päärna škoou´l’jumuužžâst šõddâm kuuli beä´lnn, hå´t päärnaž lij tiuddâm 18 ee´ǩǩed. Škoou´l’jemkuulin vuei´tet tuejjeed suåppmõš
peâmmamsuåppmõõžž nää´le´ld. Te´l ko päärnaž lij tiuddâm 18 ee´ǩǩed, suåppmõõžž tuejjemen son ee´ttǩǩâstt tiuddâkksaž vuõiggâdvuõđin tå´lǩ jiijjâs ouddõõzzid.

Liiŋk

Pie´llkuei´mte´mpeâmmvuõđ da õhttsažpeâmmji lett
Piâraa´šši suåvtõõllmõš