Haʹŋǩǩõs lij sääʹmteeʹǧǧ da Oulu universiteeʹtt Giellagas-instituutt õhttsažtuâjj da tõn teäggad Mättʼtõshalltõs. Õhttsažtuâjast liâ mieʹldd še saaʹmi õllškooul, Sámi allaskuvla, da Vaasa universiteʹtt. Škooultõs riâššât pukineez âʹlddmättʼtõsân, õhtsiʹžže nelljan kueiʹt peeiʹv škooultõspoddân. Škooultõõzz čõõđtam vuäǯǯa kutt (6) mättjemceäkldõsâd, koid lij vueiʹtlvaž lookkâd pueʹrren jiijjâs universiteʹttmättjumuužži.

 

Škooultõshâʹŋǩǩõõzz mieʹrren lij lââʹssted teâđ da silttumuužž ǩiõll-laauǥmetood suåvldumuʹšše Lääʹddjânnmest uʹvddum sääʹm-mättʼtõõzzâst. Ǩiõll-laauǥmättʼtõõzz veeidumuš kooll jm. Stubb halltõõzz prograʹmme. Mättʼtõshalltõõzz rosttovmannust 2014 uʹvddem ođđ vuâđđmättʼtõõzz mättʼtemplaan vuâđteeʹlmin ǩiõll-laauǥmetooʹde piijât jeänab teädd ko äiggsab vuâđteeʹlmin. 

 

Ǩiõll-laauǥmättʼtõõzz õõudumuš sääʹm-mättʼtõõzzâst lij määŋgnalla ääiʹjpoddsaž. Õuddpeâmmtuâjast ǩiõll-laauǥmõõntõõllmõš lij leämmaž ââʹnnmest juʹn eeʹjjest 1997 ääʹljeeʹl, ko vuõssmõs škooulâkksaid jurddum aanarsääʹm ǩiõllpieʹss jåttji. Juʹn õhtsiʹžže ååuʹc ǩiõllpieʹzzed liâ tuåimmjemen, koin koumm liâ aanarsääʹmǩiõllsa, kueʹhtt nuõrttsääʹmǩiõllsa da nellj tâʹvvsääʹmǩiõllsa. Ǩiõllpieʹzzin kääuʹc tuåimmje saaʹmi dommvuuʹdest da õhtt Heʹlssnest. Sääʹmteʹǧǧ lij čiõlggääm ǩiõllpieʹzzi ääʹveemvueiʹtlvažvuõđid še jeeʹres gåårdin. Ǩiõllpieʹzz jåttjumuš lij ââʹldmõsân Ruäʹvnjâârǥ gåårdest.

 

Ǩiõll-lauggi kuõskki škooultõshaʼŋǩǩõs oudd sääʹm mättʼtõspersonkådda vueiʹtlvažvuõđid õõudeed da jueʹǩǩed jiijjâs silttumuužž ǩiõllpiezz čõõđtumuužžâst še vuâđđmättʼtõõzzâst. Ǩiõll-laauǥmättʼtõõzz veiddnumuš vuâđđmattʼtõʹsse vueiʹtlvâstt õuddpeâmmast äigga vuõǯǯum sääʹm ǩiõli jeälltumuužž juätkkmõõžž mättõõlǥtõsškooulin.

 

Sääʹmǩiõllsaž vuâđđmättʼtõõzz lij uʹvddum Lääʹddjânnmest 1970-looǥǥ peäʹlrääʹjest ääʹljeeʹl. Vueʹss sääʹmǩiõllsaž mättʼtõõzzâst lij vueʹjjmeâldlanji leämmaž ǩiõll-laauǥmättʼtõs čõõʹđ lååiʹji iiʹjji, håtʹi tõt ij leäkku veerjlânji nåkkmen mieʹrtõllum. Jäänbõs sääʹm ǩiõl vuâđđmättʼtõõzzâst da lookkjiškooulâst mättjeeʹjin vuäǯǯ kuuitâǥ mättʼtõõzz veeʹres ǩiõl mättʼtemaunnzen. Jäänbõs veeʹres ǩiõl mättʼtõõđjin liâ säʹmmla mättʼtõõđi, koid sääʹm ǩiõll lij pueʹrben nuʹbb veeʹres ǩiõll ko veeʹres ǩiõll. Veeʹres ǩiõl mättumuš ij tuʹtǩǩmõõžži mieʹldd puuʹted tuåimmsallâž kueiʹtǩiõllsažvuõđ, koozz ǩiõll-laauǥmättʼtõõzzin täujja piassât.

 

Haʼŋǩǩõõzz pedagoglaž jååʹđteejen tuejjad FD Marja-Liisa Olthuis da äʹšštobddi učteeʹlen tuʹtǩǩeei/ čuõvtemtuâi jååʹđteei Laura Arola. Škooultõshaʹŋǩǩõõzz vuõssmõõzz âʹlddmätteempââi programm lij mieʹlddõsân.

 

www.samediggi.fi > projektit

www.oulu.fi/giellagasinstituutti/

 

Jååʹđteei Anni-Siiri Länsman, Giellagas-institutt anni-siiri.lansman(at)oulu.fi

Doseʹntt, FD Marja-Liisa Olthuis, Giellagas-institutt marja-liisa.olthuis(at)oulu.fi

Tuʹtǩǩeei/ čuõvtemtuâi jååʹđteei Laura Arola, Giellagas-institutt/Uccjooǥǥ kåʹdd laura.arola(at)utsjoki.fi

Škoouʹlʼjempiisar Ulla Aikio-Puoskari, Sääʹmteʹǧǧ ulla.aikio-puoskari(at)samediggi.fi, teʹl. 010 8393 112.