Sää´mte´ǧǧ vuârdd Lää´ddjânnam halltõõzzâst jå´ttlab tu´mmstõõǥǥ obbvä´lddsaž sää´mǩiõl stooidâmprograamm alttumuužžâst, maainsti sää´mtee´ǧǧ vää´rrsaaǥǥjåå´đteei Irja Seurujärvi-Kari Ruä´vnjaarǥâst.

Snimldõõǥǥâst sää´mtee´ǧǧ vää´rrsaaǥǥjåå´đteei Irja Seurujärvi-Kari.

Saa´mi ǩiõll'laž vuõiggâdvuõđ jiâ teâuddei lää´jjšeâttmõõžž oudldem nalla. Sää´mǩiõl siltteei persoonin lij jie´tt vaaldšem, õlmmsaž kääzzkâ´sttem da mätt´tem beä´lnn. Sää´mǩiõl mätt´tõõzzâst sää´m veerjlaž vaaldšemvuu´di åålǥbeä´lnn lij jie´ttvue´ǩǩ Lää´ddjânnmest da Ruõccâst. Sää´mte´ǧǧ vuârdd Lää´ddjânnam halltõõzzâst jå´ttlab tu´mmstõõǥǥ obbvä´lddsaž sää´mǩiõl stooidâmprograamm alttumuužžâst, maainsti sää´mtee´ǧǧ vää´rrsaaǥǥjåå´đteei Irja Seurujärvi-Kari 15.4. Ruä´vnjaarǥâst riõššum konfereensest.

Puk sää´mǩiõl liâ Unesco klasstõõllâm mie´ldd vaarvuâlla kuulli. Tän klasstõõllâm mie´ldd vaarvuâlaž sâjja ko´lle eärben Lää´ddjânnmest mainstum aanar- da nuõrttsää´mǩiõl di Ruõccâst da Taarrâst maainstum Luulajasää´mǩiõll da saujjsää´mǩiõll. 

Seurujärvi-Kari mošttii YK spesialteâđteei James Anayan teâđtemmätkka kuõskki konfereensest, što maadârdõõzzid sää´mǩiõli jiijjâsnallšem tue´rjjumu´šše da obbvä´lddsaž stooidâmprograamm altteem diõtt leät tuejjuum määŋg vuâra ij-ǥa äi´ǧǧ leäkku teänab tu´rǧǧeem diõtt. Sää´mmätt’tõ ´sse kuõskki lää´jjšeâttmõõžž da teäggtõõzz vää´nnvuõđ liâ viikkmen sää´mǩiõl siltteei oummi meä´r ǩeäppnem årra da eärben veerjlaž sää´mvuu´di åålǥbeälla jälsteei saa´mi ǩiõl da identiteett vaajtõõvvmõ´šše. Tää´ssvää´ld presidentt da minoritettåskkooumaž liâ tuärjjääm sää´mǩiõl stooidâmprograamm alttumuužž. Ä´šš peäggtet še Lää´ddjânnam halltõõzz ooumažvuõiggâdvuõttčiõlǥtõõzzâst ee´jj 2009 äi´ǧǧen.

Halltõsduumšeǩ Mirja Kurkinen Lää´ddjânnam vuõiggâdvuõttministeriast maainsti konferenssa, što sää´mǩiõlid kuõskki stooidâmprograamm alttumuužž valmštõõlât ministeriast da ää´ššest õõlǥči pue´tted tu´mmstõk veâl tän ǩiiđ äi´ǧǧen. Čuõvtemtuåimta´rǩǩeei Kari Torikka Sää´mjânnam vu´vddvaaldšemve´rǧǧkonttrest, kåå´tt leäi ee´ttkâ´sttmen konfereensest Lää´ddjânnam mätt’tõsministeria, tuõđi, što sää´mǩiõl mätt’tõs še dommvuu´d åålǥbeä´lnn lij vuäittmõõžžâst. – Mätt’tõõzz riâššmõš ouddlâstt puärrsin jii´jjesnallšem jiõččtuåimmlaž da mätt’tõõzz riâššmõ´šše vuässõõttmõõžž.

Seurujärvi-Kari čiõlggii sää´m-mätt’tõs vue´jj vaiggâdvuõđ. Saa´mi dommvuu´dest vue´ǩǩ huânn’nan uu´ccab ââ´ǩǩklaassi da serddmõõžž diõtt. Dommvuu´d åålǥbeälla, ko´st jäänaš sää´mpäärnain da –nuõrin jäälast, vue´ǩǩ lij pe´ccel da ǩiõl mätt’tõõzz jeät riâššu ni voo´ps. Vue´ǩǩ lij mõõnnmen vä´st äigga, kuä´ss sää´mǩiõlâst i´llääm stattuuzz da ǩiõlvaajtõs ouddni viõkksânji.

- Sää´mǩiõl staattus lää´dd škooulâst lij kue´httjuâkksaž. Dommvuu´dest ǩiõll lij vooudlaž minoritettǩiõl sââ´jest da jânnmasi´rddiǩiõl sââ´jest. Sää´mǩiõlâst i´llakku škooulâst tõõzz kuulli vuõssnarood ǩiõl staattus, maainsti Seurujärvi-Kari. Vuõssnarood ǩiõll'laž vuõiggâdvuõđid kooll še vuõiggâdvuõtt jiijjâz ǩiõl stooidmõ´šše.

Looǥǥ Seurujärvi-Kari mainnâz tä´st: Statement by Irja Seurujärvi-Kari on Saami language, Culture and Youth 15.4.2010