| Sää´mtee´ǧǧ halltõõzz såbbar tuʹmmstõõǥǥ |
|
|
|
Halltõs noorõõđi 26.11.2014 Aanrest. Såbbar äʹššliistâst leʹjje nõõmtumuu˛˛ da jeäʹrben säʹmmlai ǩiõllˈla˛ vuõiggâdvuõʹtte kuulli ääʹšš.
Halltõs tuʹmmji, što sääʹmteʹǧǧ ååcc teäggtõõzz, vuõiggâdvuõttministeriast, mättʼtõs- da kulttuurministeriast di Euroop sosiaalteäggtõõzzâst (ESR) sääʹmǩiõll-lääʹjj teâuddjumuu˛˛ kuõskki čiõlǥtemtuâi diõtt. Sääʹmǩiõll-lääʹjj mieʹldd sääʹmteʹǧǧ âlgg uʹvdded vaalpõõʹji mieʹldd mainstõs sääʹmǩiõll-lääʹjj tiuʹddepiijjmõõ˛˛âst di säʹmmlai ǩiõllˈla˛ vuõiggâdvuõđi teâuddjumuu˛˛âst da ooudâsviikkmõõ˛˛âst. Mainstõs âlgg uʹvdded mââimõõ˛˛âst eeʹjj 2016 aalǥâst.
Sääʹm parlamentaarla˛ suåvtõs (SPS) čõõđti Sámi Giellagáldu – haʹŋǩǩõõzz, kååʹtt puuʹđi 30.6.2014. Sääʹmteʹǧǧ vaaldši haʹŋǩǩõõz. Haʹŋǩǩõõzzâst viʹǩǩeš ooudâs sääʹm õhttsa˛tuâi, ǩiõllhuõl da terminoloogtuâi. Haʹŋǩǩõõzz äiʹǧǧen Giellagáldu tuõtteš, što tõt lij e˛a taʹrbbes da viõkkšõs, tõʹst õõlǧči raajjâd põõšši orgaan. Põõšši teäggtõs sääʹm ǩiõllõhttsa˛tuâi ooudâsviikkâm diõtt ij käunnjam haʹŋǩǩõõzz äiʹǧǧen. SPS lij tuʹmmjam, što Giellagálduun ooʒʒât juätkkteäggtõõzz Interreg-vääʹrain da tän haʹŋǩǩõõzz äiʹǧǧen raajât põõšši mall da teäggtõs sääʹm ǩiõllõhttsa˛tuõjju. Sääʹmteeʹǧǧ halltõs tuejjii vuâđđjuurdtuʹmmstõõǥǥ vuässõõttmõõ˛˛âst ođđ haʹŋǩǩõsteäggtõõzz ooccmõʹšše Sámi Giellagáldu Interreg Tâʹvv 2014–2020 prograammâst da tuʹmmji tuåimmjed haʹŋǩǩõsteäggtõõzz ooccjen.
Sääʹmteʹǧǧ ǩiõttʼtõõli sääʹmǩiõll-lääʹjj tiuʹddepiijjmõõ˛˛ tuâjjlai haʹŋǩǩumuu˛˛ diõtt da ǩiõllsilttõõzz čiõlggumuu˛˛ tuâjjlai haʹŋǩǩeemvueʹjjin ko paʹlǩǩeet tuâjjlaid, kõõi tuâjjan lij tuåimmjed sääʹmǩiõllsa˛ ääʹššla˛kääzzkõs-, håidd- leʹbe mättʹtemtuâjain. Sääʹmteʹǧǧ lij vuäǯǯam õhttsa˛vuõđvälddmõõ˛˛id säʹmmlain što veeʹrjooccjin ǩiõllsilttõõzz jeät taʹrkkuku jiâ-ǥa puk sääʹmǩiõllsa˛ tuõjju vaʹlljuum oummu siõlttâd dovoʹlna sääʹmǩiõl, što vuäiʹtči kääzzkâʹstted säämas. Måttmin veʹrǧǧneeʹǩǩi beäʹlnn oocci jiijjâs iʹmmtõs sääʹmǩiõl silttõõzzâst lij leämma˛ riʹjttjeei. Sääʹmteeʹǧǧ tuâjjan lij ǩiõččâd sääʹmǩiõll-lääʹjj mieʹldd sääʹmǩiõll-lääʹjj tiuʹddepiijjmõõ˛˛ da tuejjeed eʹtǩǩõõzzid pannčiõlǥâs aaʹšši teevvmõʹšše. Jõnn tuâjjan lij, što pukin sääʹmǩiõlin ij leäkku vuäittmõš ǩiõlltuʹtǩǩõõzzid. Sääʹmteʹǧǧ tuʹmmji uʹvdded eʹtǩǩõõzz säʹmmlai dommvuuʹd kooʹddid da veʹrǧǧneeʹǩǩid, što tõk vääʹldči tuâi vuâlla čiõlggeed mainstâʹttemvueʹjjest oocci njaaʹlmila˛ sääʹmǩiõl silttõõzz sääʹmǩiõllsa˛ tuõjju oocci beäʹlnn.Maistâttemvueʹjjest õõlǥči ââʹnned taarbšeʹmmen veäʹǩǩen sääʹmǩiõl ämmatneeʹǩǩid.
Sääʹmteʹǧǧ tuʹmmji uʹvdded peäʹlestvälddmõõ˛˛ parlameenʹt veä´ǩǩvuõiggâdvuõttåummja di peiʹvvhååid riⲲjid jieʹnnǩiõles beäʹlnn sääʹmǩiõllsa˛ sääʹmpäärnai ǩiõllˈla˛ vuõiggâdvuõđin peiʹvvhååidast. Sääʹmteʹǧǧ uuʹdi eʹtǩǩõõzz peäʹlestvälddmõõ˛˛âst räʹtǩǩeem-maallid, mäʹhtt ǩiõllˈla˛ vuõiggâdvuõđid vueiʹtet staanâd.
Säämteʹǧǧ nõõmti võboršeʹǩǩen paalǥâskooʹddi õhttõõzz halltõʹsse eeʹjjid 1.1.2015 -31.12.2017 Asko Länsman Uccjooǥǥâst. Länsman lij eeʹttkâʹsttam sääʹmteeʹǧǧ õhttõõzz halltõõzzâst še taʹnni.
Halltõs tuʹmmji uʹvdded eʹtǩǩõõzz tuâjj- da jieʹllemvueʹǩǩministeria, što Interreg Tâʹvv 2014 -2020-prograamm Sápmi vaaldšemkomitea šiõttʼteem-mieʹlddla˛ vuäzzliʹ˛˛en Heikki Paltto, Nilla Tapiola da Anna Morottaja di vääʹrrvuäzzliʹ˛˛en Anna Näkkäläjärvi-Länsman, Ulla Magga, Veikko Feodoroff. Interreg Sápmi-prograammin teäggtet säʹmmlai raajid pâʹjjel mõõnni õhttsa˛tuâi da sääʹmkulttuur tuärjjeei haʹŋǩǩõõzzid.
Sääʹmteeʹǧǧ halltõs tuʹmmji uʹvdded eʹtǩǩõõzz takaisåbbra, što tõt mieʹrkkad teâttân suåvâdvuõđsuåppmõõ˛˛ Juha Guttormin. Suåvâdvuõđsuåppmõõ˛˛ määinai mieʹldd vuäʹsspeäʹl vaʹsttee jiõčč jiijjâs vuõiggâdvuõđjååʹttemkuulin da Juha Guttorm ǩeäss meädda läittmõõ˛˛es koon son lij tuejjääm Tâʹvv-Lääʹddjânnam vaaldšemvuõiddâdvuõʹtte piâsttčõõttâm diõtt.
Sääʹmteʹǧǧ tuʹmmji riâššâd 6.2.2015 säʹmmlai meersa˛prääʹzneǩpeeiʹv. Sääʹmteʹǧǧ lij riâššõm eeʹjj 2010 meersa˛prääʹzneǩpeeiʹv. Halltõs nõõmti tuâjj-joouk valmštõõllât meersa˛prääʹzneǩpeeiʹv.
Sääʹmteʹǧǧ alttad valmštõõllmõõ˛˛ parlameʹnttvaalid da pueʹtti halltõsprogrammsaaǥǥstõõllmõõ˛˛id valmštõõleeʹl peäʹlestvälddmõõ˛˛id da tuâǥǥa˛mošttõspõʹmmjid paa´rtji da halltõs-saaǥǥstõõllji âânnmõʹšše.
Sääʹmteeʹǧǧ halltõs noorââtt pueʹtti vuâra rosttovmannust. Eeʹjj mââimõs sääʹmteeʹǧǧ šiõttʼteem-mieʹlddla˛ sååbbar riⲲât rosttovmannu looppbeäʹlnn.
|
|
| Viimeksi päivitetty ( 27.11.2014 ) |