Nr 1380 Riikksuåvtõõzz asetõs Meäʹcchalltõõzzâst Uʹvddum Helssnest rosttovmannu 30. peeiʹv 2004 Riikksuåvtõõzz riâššmõõžž mieʹlddsânji, kååʹtt lij tuejjuum mädd- da meäcctäällministeria alttõõzzâst, šiõtt'teet Meäʹcchalltõõzzâst rosttovmannu 30. peeiʹv 2004 uʹvddum lääʹjj (1378/2004) nuäʹjin: 1 § Halltõs Meäʹcchalltõõzz halltõõzzâst liâ uuʹccmõsân vitt da jeänmõsân čiččâm vuäzzla. Riikksuåvtõs nõõmat halltõõzz vuäzzlaid da mieʹrrat vuäzzlain õõut saaǥǥjååʹđteejen da õõut vääʹrrsaaǥǥjååʹđteejen. Halltõõzz vuäzzlast âlgg leeʹd Meäʹcchalltõõzz tuâjjvuuʹd, jäärnâǩtääl leʹbe vouddsai kõõččmõõžži äʹšštobddmõš. Vuäzzlaž âlgg leeʹd ǩeâštõõttâmvueʹjj ouddlâʹsttem nälla tiuddväʹlddlaž. Halltõõzz vuäzzlain õhtt mieʹrreet Meäʹcchalltõõzz personkååʹddi vaalšum oummui kõõskâst, õhtt mädd- da meäʹcctäällministeriast, õhtt pirrõsministeriast da õhtt Sääʹmjânnam läänast. 2 § Halltõõzz tuâi Meäʹcchalltõõzzâst uʹvddum lääʹjj (1378/2004) 16 §:f 3 momentest šiõtt'tuum lââʹssen da 10 §:f 2 momentest šiõtt'tuum mokstummuužžin halltõs håidd tuâjaid, koid šiõtt'teet riikk jäärnâǩstrooitliʹn uʹvddum lääʹjj (1185/2002), mââibeäʹlnn jäärnâǩstrooiteʹllääʹǩǩ, 10 §:f 1 da 2 momentest. Lââʹssen halltõs 1) reäšš jäärnâǩtuåim hâʹddtummuužž vuâđđjurddsin da hâʹddtummuužž kuõskki riâššõmvääʹld ââʹnnmest; 2) reäšš jäärnâǩtuåim alttummuužžâst da puttummuužžâst; 3) reäšš Meäʹcchalltõõzz takai vaaldšummuštuâjai da tõi teäggtõõzz kuõskki suåppmõõžži vuâđđjurddsin takai vaaldšummuštuâjai jiiʹjjes-i juâkkaz ceälkkmuužž vuäǯǯmest. 4) reäšš jäärnâǩstrooiteʹllääʹjj 3 §:f 2 momentest jurddum vuäʹssǩeeʹrji, vuäʹssbieʹlvuõđi leʹbe vuäzzlažvuõđi haʹŋǩǩummuužži da luõvtummuužži kuõskki alttõõzz raajjmest; 5) reäšš Meäʹcchalltõõzzâst uʹvddum lääʹjj 17 §:st jurddum tuâkkõõzz uʹvddmest; 6) reäšš 7 §:st jurddum Meäʹcchalltõõzz ceälkkmuužžin; 7) reäšš Meäʹcchalltõõzz tuåimm'muužž sizz kuulli aaʹšši vahssmuužžâst da vaarnallšem vaaldšummuužžâst; 8) reäšš tuåimtõsjååʹđteei tuâi kuõskki suåppmõõžž määinain; 9) reäšš tuåimtõsjååʹđteei sâjjsain; 10) reäšš alttõõzz raajjmest mädd- da meäʹcctäällministre tuåimtõsjååʹđteei meädda särnnmõõžžâst; di 11) ǩiõtt'tââll da reäšš jeeʹrbi Meäʹcchalltõõzz vuäinnmuužž mieʹldd šurrmiârkksaž leʹbe vuâđđjurddlânji vääžnai aaʹššid. 3 § Riâššâmtuåimm halltõõzzâst Halltõs noorââtt saaǥǥjååʹđteei, leʹbe jos son lij meädda, vääʹrrsaaǥǥjååʹđteei kåččmest. Halltõs lij riâššâmväʹlddvuõđlaž, ǥu saaǥǥjååʹđteei leʹbe vääʹrrsaaǥǥjååʹđteei da uuʹccmõsân pieʹll jeeʹres vuäzzlain lij pääiʹǩ âʹlnn. Halltõõzz riâššmõõžž tuejjeet prååstai jeäʹnbõs jiõnin. Jos jiõn mâʹnne tässa, riâššmõžžân vääʹltet teʹl tõt särnnmõš, koon sååbbar saaǥǥjååʹđteei lij känntam. Halltõõzz vuäzzlast lij vuõiggâdvuõtt ǩeeʹrjtâtteeʹl vuäǯǯad äʹšše kuõskki jeeʹrab särnnmõš påʹrddǩerjja. Halltõs oudd tääʹrǩab mieʹrrõõzzid ääʹšš ǩiõtt'tõõllmest halltõõzzâst. 4 § Päʹlǩǩõõzz Mädd- da meäʹcctäällministeria mieʹrrat halltõõzz vuäzzlai da tiiltaʹrǩǩeejai päʹlǩǩõõzzid. 5 § Tuåimtõsjååʹđteei Meäʹcchalltõõzzâst uʹvddum lääʹjj 10 §:f 3 momentest šiõtt'tuum mokstummuužžin tuåimtõsjååʹđteei håidd tuâjaid, koin šiõtt'teet jäärnâǩstrooiteʹllääʹjj 11 §:st. Tuåimtõsjååʹđteeijest lij šuurmõsšuur ärvvnõmm. 6 § Ǩeʹlbbjemvuõđõõlǥtõõzz Tuåimtõsjååʹđteeijest õõlǥtet tuõjju suåppâm pââibuž õllškooultuʹtǩǩõs, jäärnâǩtääl da Meäʹcchalltõõzz tuâjjvuuʹd tobddmõõžž di jååʹđtemnäältobddmõõžž da tuâjast vuäǯǯum da čuäjtum jååʹđtemsilttõõzz. Luâđkääzzkâʹsttemjååʹđteejest õõlǥtet vergga suåppâm pââibuž õllškooultuʹtǩǩõs, toobdštõõtmõõžž takai vaaldšummuštuâjai jiiʹjjes-i juâkkõʹšše kuulli tuâjai di jååʹđtemnäältobddmõõžž da tuâjast vuäǯǯum da čuäjtum jååʹđtemsilttõõzz. Meäʹccjânnamtäällšoormõõžžâst õõlǥtet vergga suåppâm pââibuž õllškooultuʹtǩǩõs da toobdštõõtmõõžž meäʹccjânnma kuulli aaʹššid. Meäʹcchalltõõzz veeʹrjid õõlǥtet, što äʹššvuäʹmsteei lij ääiʹjbuž tuåimm'muužžin čuäʹjtam nåkam silttummuužž da pâʹsttmuužž, koon veeʹrj õõudâsviikkâm håiddmõš ouddlâʹstt. 7 § Nõõmtummuš Tuåimtõsjååʹđteei nõõmtummuužžâst šiõtt'teet Meäʹcchalltõõzzâst uʹvddum lääʹjjest. Ouʹddel nõõmtummuužž ääʹššest âlgg äännad Meäʹcchalltõõzz ceälkkmuš. Luâđkääzzkâʹsttemjååʹđteei vergga nõõmat riikksuåvtõs pirrõsministeria alttõõzzâst. Ouʹddel nõõmtummuužž ääʹššest âlgg äännad mädd- da meäʹcctäällministeria di Meäʹcchalltõõzz ceälkkmuš. Meäʹccjânnamtäällšoormõõžž vergga nõõmat mädd- da meäʹcctäällministeria. Ouʹddel nõõmtummuužž ääʹššest âlgg äännad Meäʹcchalltõõzz ceälkkmuš. 8 § Saaǥǥstõõllâmkååʹdd Mädd- da meäʹcctäällministeria peejj koolm eeǥǥaz vuârstes saaǥǥstõõllâmkooʹddid Sääʹmjânnam lään da Oulu lään di Tâʹvv-Kaʹrjjel mäddkååʹdd vuuʹdid. Pukid saaǥǥstõõllâmkodda koʹlle mädd- da meäʹcctäällministeria mierruum saaǥǥjååʹđteei da vääʹrrsaaǥǥjååʹđteei di ååuʹc jeeʹres vuäzzla, koin pukin lij vääʹrrvuäzzlaž. Saaǥǥstõõllâmkodda kuulli vuäzzla âʹlǧǧe eeʹttkâʹstted meer, meäʹcctääl, jieʹllemvueʹǩǩjääl, pirrõssuejjummuužž da meerlažleettid. Ouʹddel saaǥǥstõõllâmkooʹddi piijjmuužž mädd- da meäʹcctäällministeria äänn ooudbeäʹlnn peäggtum laanai läänhalltõõzzin da äʹššvuäʹmsteei mäddkooʹddi leettin ceälkkmuužžid saaǥǥstõõllâmkodda vaalšum oummin. Saaǥǥstõõllâmkooʹddi tuâjj liâ: 1) uʹvdded Meäʹcchalltõʹsse ceälkkmuužžid vääžnai riikk mädd- da čääʹccvuuʹdi âânnmõʹšše kuõskki kõõččmõõžžin; 2) tuejjeed Meäʹcchalltõʹsse alttõõzzid lokku vääʹldeeʹl pääiklaž meeri sââi da tuåimi õʹhttesuåvtõõllâm diõtt Meäʹcchalltõõzz tuåimm'muužž plaanmen. 9 § Õhttsažtuâjjäʹrttel Meäʹcchalltõs vuäitt piijjâd dåmmpäiʹǩǩvoudda õhttsažtuâjjäʹrttlid, koozz koʹlle Meäʹcchalltõõzz da vuuʹd meer äʹššviikki. 10 § Viõʹǩǩepuättmuš- da serddšiõtt'tõõzz Tät asetõs puätt viõʹǩǩe täʹlvvmannu 1. peeiʹv 2005. Ouʹddel asetõõzz viõʹǩǩepuäʹttmuužž vouddsa pijjum saaǥǥstõõllâmkååʹdd juäʹtǩǩe tuåimm'muužžes tuåimmpââi loʹppe Mâiʹd jeeʹressââʹjest šiõtt'teet Meäʹcchalltõõzz luâđsuejjeemtuâjai tuejjeei jiiʹjjes-i juâkkaz šoormõzz veeʹrjest, kuâsk asetõõzz viõʹǩǩe puäʹttmest Meäʹcchalltõõzz takai vaaʹldšummuštuâjai jiiʹjjes-i juâkkaz šoormõzz veeʹrj. Ouʹddel asetõõzz viõʹǩǩepuättmuužž vueiʹtet riõmmâd viõʹǩǩepiijjâm oudldõs tuåimid. Helssnest rosttovmannu 30. peeiʹv 2004 Mädd- da meäʹcctäällminister Juha Korkeaoja Halltõssaaǥǥstõõlli Matti Setälä