Nuõrilääʹǩǩ 27.1.2006/72
Parlameent tuʹmmstõõǥǥ mieʹlddsânji šiõtteet:
1 Lååkk
Takai šeâttmõõžž:
1 §
Täävtõs
Tän lääʹjj juʹrddân lij staanâd nuõri šõddmõõžž da jiõččmõõvvmõõžž, ooudâsviikkâd nuõri liikkeeʹes meerlažvuõđ da nuõri sosiaalaž staanmõõžž di pueʹreed nuõri šõddâm- da jieʹllemåårrmõõžžid.
Täävtõõzz čõõđtumuužžâst alggšõddmõššân liâ õhttsažvuõtt, õhttsažvaʹsttõs, õõut'tääʹssvuõtt da tääʹssärvv, määŋgkulttuurvuõtt da meeraikõskksažvuõtt, tiõrvvsa jieʹllemvueʹjj di pirrõõzz da jieʹllem slävvõõttmõš.
2 §
Mieʹrtõõzz
Tän lääʹjjest juuʹrdet:
1) Nuõrin vuâlla 29-ekksaid;
2) liikkeeʹes meerlažvuõđin nuõri täävtõõlâž tuåimmjumuužž meerlažõhttsažkååʹddest;
3) sosiaalaž staanmõõžžin nuõri årra čuäʹjtum tuåmid jieʹllemsilttõõzz pueʹreem diõtt da čårrõõttâm vuâsttatuõsttâm beäʹlest;
4) nuõrituâjain nuõri jiijjâz ääiʹj âânnmõʹšše tillõõvvâm liikkeeʹes meerlažvuõđ ooudâsviikkmõõžž seämmanalla ku nuõri sosiaalaž staanmõõžž, nuõri šõddâm da jiõččmõõvvâm staanmõõžž di puõlvvõõǥǥi kõskksaž vuârrvaikktõõzz;
5) nuõripolitiikkin nuõri šõddâm- da jieʹllemåårrmõõžžid;
6) väʹlddkååddlaž registõllum organisaatia, kååʹtt čõõđât tän lääʹjj meäʹr da šõddâmaalǥid da koon tuåimmjemvuʹvdden lij obb jânnam;
7) väʹlddkååddlažnuõrituâi kääzzkâʹsttem registõllum organisaatia, koon tuåimmjumuužž väʹlddvueʹǩǩsaž juʹrddân lij raajjâd kääzzkõõzzid nuõrituâi takai ooudâsviikkmõššân;
8) nuõrituâi tuejjeeja organisaatiast registõllum organisaatia leʹbe jeeʹres õhttsažkååʹdd, koon tuåimmjumuužžâst håʹt bieʹǩǩ lij nuõrituâjj da koon nuõrituâjj lij veeidasvuõđstes veʹrddeemnallšem vʹäʹlddkåådlaž nuõriorganisaatia tuåimmjumuʹšše.
2 lååkk
Valdia nuõrituâjj da –politiikk
3 §
Ooudâsviikkmõš da õhttsažtuâjj
Mätt'tõsministeriast lij vasttõs nuõrituâi da –politiikk takai ooudâsviikkmõõžžâst.
Läänhalltõõzz tuåiʹmmje nuõrituâi da –politiikk kuõskki aaʹššin valdia vuʹvddvaaldšemveʹrǧǧneʹǩǩen. Mätt'tõsministeria preemm lään nuõrituåim tuejjeemtäävvtõõzzid õõutsââʹjest läänhalltõõzzin.
Mätt'tõsministeriast lij väʹlddkååʹdd tääʹzzest da läänhalltõõzzi vuʹvddtääʹzzest vasttõs nuõripolitiikk õʹhttešiõttumuužžâst.
4 §
Nuõripolitiikk ooudâsviikkâmprogramm
Valdiasååbbar preemm juõʹǩǩ neelljad eeʹjj nuõripolitiikk ooudâsviikkâmprograamm.
Ooudâsviikkâmprogramm âânn seʹst väʹlddkåådla nuõripolitiikk täävtõõzzid da vuâđđjuurdid läänai da kooʹddi nuõripolitiikklaž programmtuõjju. Ooudâsviikkâmprograamm taʹrǩǩeet taarbšeʹmmen. 
Ooudâsviikkâmprograamm valmštââll mätt'tõsministeria õhttsažtuâjast äʹššvuäʹmsteeʹjai jeeʹres ministeriaivuiʹm. Valmštõõllmõõžžâst âlgg kuullâd nuõrituâi da –politiikk vääžnmõš kruugid.
Ooudâsviikkâmprograammâst šiõtteet tääʹrǩben valdiasåbbar asetõõzzin.
5 §
Valdia nuõriaaʹšši saaǥǥstõõllâmkåʹdd
Nuõrituâi da-politiikk äʹšštobddâmorgaanân lij valdia nuõriaaʹšši saaǥǥstõõllâmkåʹdd, koon peejj valdiasååbbar. Saaǥstõõllâmkåʹdd tuåimmai mätt'tõsministeriain. Saaǥǥstõõllâmkååʹddest vueiʹtte leeʹd juâkkaz aaʹšši valmštõõllâm diõtt.
Saaǥǥstõõllâmkååʹdd tuâjjan lij:
1) uʹvdded mätt'tõsministeria beälla ceälkkmuš nuõripolitiikk ooudâsviikkâmprograʹmme väʹlddem aaʹššin da ärvvtõõllâd piirieeʹjji nuõripolitiikk ooudâsviikkâmprograamm čõõđtumuužžâst:
2) raajjâd maadârdõõzzid nuõrid kuõskki programmân da tuåimmân;
3) raajjâd ääiʹjpoddsaž teâđaid nuõri da sij jieʹllemåårrmõõžži peäʹlest.
Saaǥǥstõõllâmkååʹddest šiõtteet tääʹrǩben valdiasåbbar asetõõzzin.
6 §
Ärvvtõõllmõš- da veäʹǩǩvuõtt'tuåimmkåʹdd
Väʹlddkåådlai nuõriorganisaatiai da väʹlddkåådlai nuõrituâi kääzzkâʹsttemorganisaatiai veäʹǩǩvuõttaaʹššin mätt'tõsministeria äʹšštobddiordaanân lij ärvvtõõllâm- da veäʹǩǩvuõtt'tuåimmkåʹdd, koon peejj valdiasååbbar. Tuåimmkåʹdd vuäitt kõõskstes nõõmted juâkksid aaʹšši valmštõõllâm diõtt.
Tuåimmkååʹdd tuâjjan lij:
1) raajjâd piirieeʹjji mätt'tõsministeria beälla maadârdõs väʹlddkåådlai nuõriorganisaatiai da väʹlddkåådlai nuõrituâi kääzzkâʹsttemorganisaatiai valdiaveäʹǩǩvuõđi juâkkmõõžžâst;
2) uʹvdded piirieeʹjji mätt'tõsministeria beälla ceälkkmuš väʹlddkåådlai nuõriorganisaatiai da väʹlddkåådlai nuõrituâi kääzzkâʹsttemorganisaatiai veäʹǩǩvuõttââʹntemvuõđin ooccmõõžži vuâđast;
3) uʹvdded piirieeʹjji mätt'tõsministeria beälla ceälkkmuš nuõrituâi tuejjeejai organisaatiai valdiaveäʹǩǩvuõđi juâkkmõõžžâst;
4) raajjâd mätt'tõsministeria raukkmõõžžâst ärvvõõzzid veäʹǩǩvuõđ vuäǯǯai organisaatiai tuåimmjumuužžâst.
Tuåimmkååʹddest šiõtteet tääʹrǩben valdiasåbbar asetõõzzin.
3 lååkk
Kooʹddi nuõrituâjj da -politiikk
7 §
Nuõrituâi da –politiikk oodâsviikkmõš da čõõđtumuš
Nuõrituâjj da –politiikk koʹlle kååʹdd tuâjaid. Nuõrituâi čõõđtumuužžâst vaʹsttee kååʹdd, nuõrisieʹbrr da jeeʹres nuõrituâjaid tueʹjjeeja organisaatiad. Nuõrituâi kääzzkõõžžid vueiʹtet raajjâd še vooudlânji kooʹddi õhttâstuâjjan.
Kååʹdd nuõrituâi da –politiiʹǩǩe koʹlle nuõri šõddeemnallšem vuäʹpstõs, tuåimmpõrtt da staarjõsvueiʹttmõõžž, teâtt- da vuäʹpstemkääzzkõõzz, nuõrisieʹbri da jeeʹres nuõriäʹrttel tuäʹrjjõs, liikkee'es, kulttuursaž da määŋdkulttuursaž nuõrituåimmjumuš, nuõri pirrõsšõddumuš di taarbseʹmmen nuõri tuâjjpõrttkääzzkõõzz leʹbe jeeʹres pääiklaž åårrmõʹžže da taaʹrbid suåppi tuåimmjemååʹbleǩ.
Nuõrituâi da –politiikk čõõđtet määŋgämmatsânji õhttâstuâjjan pääiklaž veʹrǧǧneeʹǩǩi di õhttsažtuâjjan nuõri, nuõrisieʹbri da jeeʹres nuõrituâjaid tuejjeeja organisaatiaivuiʹm.
8 §
Nuõri vuässõõttmõš da kuullmõš
Nuõrid âlgg riâžžâd vueiʹttmõš vuässõõttâd pääiklaž da vooudlaž nuõrituâi da –politiikk kuõskki aaʹšši ǩiõttʹtõõllmõʹšše. Lââʹssen nuõrid âlgg kuullâd sij kuõskki aaʹššin.
4 lååkk
Valdiateäggtõs
9 §
Valdiavuässõs kooʹddid
Kådda miõđât valdiavuässõõzz tän lääʹjj mieʹlddsai ââʹnnemkuulid nuʹtt mäʹhtt mätt'tõs- da kulttuurtuåim teäggtõõzzâst uʹvddum lääʹjjest (635/1998) šiõtteet. Valdiavuässõs âlgg ââʹnned 7§:fâst jurddum tuåimmjumuʹšše.
10 §
Nuõriorganisaatiai da nuõrituâi kääzzkâʹsttemorganisaatiai valdiaveäʹǩǩvuõđ
Valdia mäʹhssemplaʹnne vueiʹtet väʹldded piirieeʹjji mieʹrrteäʹǧǧ miõttâm diõtt takaiveäʹǩǩvuõttân väʹlddkåådlai nuõriorganisaatiaid da väʹlddkåådlai nuõrituâi kääzzkâʹsttemorganisaatiaid.
Väʹlddkåådlaž nuõriorganisaatia vueiʹtte čuäʹjted vuäǯǯam veäʹǩǩvuõđ registõllum kruuggorganisaatiai tuåimmjumuʹšše. Lââʹssen väʹlddkåådlaž nuõriorganisaatia vueiʹtte čuäʹjted pääiklaž sieʹbrid spesialveäʹǩǩvuõđid rääʹjtum miârkktõʹsse. Takaiveäʹǩǩvuõđ jeät miõttu nåkkam nuõriorganisaatiaid, koon väʹlddvueʹǩǩsaž tuâjjan lij ooudâsviikkâd õõut škoouʹl'jem-, mättjem- leʹbe seämma ååraš ämmatvuuʹd mätt'tõõttmõõžž. Väʹlddvueʹǩǩsânji ämmatlaž riâššõõttmõõžž ooudâsviikki nuõriorganisaatia jeät še miõttu takaiveäʹǩǩvuõđ.
Organisaatiaid, kooi tuåimmjumuužžâst leʹbe veäʹǩǩvuõđâst šiõtteet jeeʹrab leʹbe koid miõttâmnallšem valdiaveäʹǩǩvuõđ diõtt lij pååđnallšem mieʹrrteäʹǧǧ valdia mäʹhssemplaanâst, jeät tän lääʹjj nuäʹjain miõttu takaiveäʹǩǩvuõđ.
Väʹlddkåådlaž nuõriorganisaatiai da tõõi kruuggorganisaatiai veäʹǩǩvuõđ miõđât tuejjeemvuâđđõõvvmõõžž nalla. Tuejjeemvuâđđõõvvmõõžž liâ tuåimmjumuužž šlaajj, veeidasvuõtt da ekonomivuõtt. Veäʹǩǩvuõđ miõttâm poodd vääʹldet lââʹssen lokku tuåimmjumuužž ääiʹjpoddsaž õhttsažkåådlaž vääžnaivuõtt di veäʹǩǩvuõđ tarbb.
Priimmâmnallšem tuåimmjemkuullân jeät primmu jäärnaǩtuåimmjumuužžâst šõddâm kuulid. 
Mätt'tõsministeria preemm tän paragraaff nuäʹjain veäʹǩǩtemnallšem organisaatiad. 
Tääʹrǩab šeâttmõõžž tuejjeemvuâđđõõvvmõõžžâst, primmum kuulin, mõõntõõllmõõžžâst, koʹst vieʹǩǩnallšem organisaatiaid priimât, da jeeʹres tuejjeemvuâđđõõvvmõõžžâst vueiʹtet uʹvdded valdiasåbbar asetõõzzin.
11 §
Nuõrituâi tuejjeeja organisaatiai valdiaveäʹǩǩvuõđ
Valdia mäʹhssemplaʹnne vueiʹtet väʹldded piirieeʹjji mieʹrrteäʹǧǧ miõttâmnalla takaiveäʹǩǩvuõđin nuõrituâi tuejjeejai organisaatiaid. Veäʹǩǩvuõđi miõttmõõžžâst jäʹǩǩtet, mâiʹd 10 §:f 2 da 3 momeentest šiõtteet.
Tääʹrǩab šeâttmõõžžid veäʹǩǩvuõttvuâđain vueiʹtet uʹvdded valdiasåbbar asetõõzzin.
12 §
Väʹlddkåådlai nuõrikõõskõõzz valdiaveäʹǩǩvuõđ
Valdia mäʹhssemplaʹnne vueiʹtet väʹldded piirieeʹjji mieʹrrteäʹǥǥ miõttâm diõtt väʹlddkåådlai nuõrikõõskõõzzi tuimmjumuʹšše da raajjmõʹšše. Tuåimmjemveäʹǩǩvuõđ miõđât jäänaš tuejjeemvuâđđõõvvmõõžž nalla nuõriââʹnnem da kõõskõõzzi tuåimmjemjuurd vuâđain. Tuåimmjumuužžâs altteem kõõskõõzzid veäʹǩǩvuõtt vueiʹtet miõttâd ärvvõõzz vuâđain.
Jäärnaǩpaaiʹǩin âlgg čõõđted tän lääʹjj meäʹr da šõddâmaalǥid da leeʹd takaiäukksa. Jäärnaǩpaaiʹǩi mååžna pâiʹlpääccõs âlgg ââʹnned jäärnaǩpaaiʹǩi di tõõi kääzzkõõžži ooudâsviikkmõʹšše. Mätt'temministeria preemm ooccmõõžžâst vieʹǩǩtemnallšem jäärnaǩpaaiʹǩid tän lääʹjj kruuʹǧe.
Tääʹrǩab šeâttmõõžžid vieʹǩǩtemnallšem jäärnaǩpaaiʹǩi priimm'muužž vuâđain di jäärnaǩpaaiʹǩi tuåimmjumuužž da tääl riâššmõõžžâst vueiʹtet uʹvdded valdiasåbbar asetõõzzin.
13 §
Jeeʹrab valdiaveäʹǩǩvuõđ
Valdia mäʹhssemplaʹnne vueiʹtet väʹldded piirieeʹjji mieʹrrteäʹǧǧ nuõrituõjju da –politiikk beälla kuulli tuʹtǩǩumuʹšše, meerlažkõskksaž nuõriõhttsažtuõjju, nuõripõõrti raajjmõʹšše, vuâđđkoʹrjjumuʹšše da niâvvaid di nuõrituâi ooudâsviikkâmtuåimmjumuʹšše.
5 lååkk
Pååʹd šeâttmõõžž:
14 §
Valdiaveäʹǩǩvuõttveʹrǧǧneʹǩǩ
Valdiaveäʹǩǩvuõttveʹrǧǧneʹǩǩen tän lääʹjjest juʹrddum aaʹššin liâ mätt'tõsministeria.
Mättʹtõsministeria vuäitt čuäʹjted läänhalltõõzz miõttâm diõtt mäʹhssemplaʹnne valddum veäʹǩǩmieʹrrtieʹǧǧid.
15 §
Valdiavuässõõzzi da –veäʹǩǩvuõđi teäggtõs
Tän lääʹjjest juʹrddum valdiavuässõõzz di –veäʹǩǩvuõđ čõõđtet vuõss'sâjjsânji veiʹkkjem da teäʹǧǧvueʹrbbsiõri vueiʹttemvääʹrin.
16 §
Valdiaveäʹǩǩvuõđlääʹjj suåvvtumuš
Ooudbeäʹlnn 10–13 §:fâst juʹrddum valdiaveäʹǩǩvuõʹtte suåvtõõlât mudoi, mâiʹd valdia vieʹǩǩtemlääʹjjest (688/2001) šiõtt'teet.
6 lååkk
Viõʹǩǩepuättmõš- da seʹrddemšeâttmõõžž
17 §
Viõʹǩǩepuättmõš
Tät lääʹǩǩ puätt viõʹǩǩe pâʹzzlâšttammannu 1. peeiʹv 2006. Lääʹjj 10 da 11 § puäʹtte seârvvna viõʹǩǩe ođđeeʹjjmannu 1. peeiʹv 2007.
Tän laaʹjjin jaukkeed täʹlvvmannu 24 peeiʹv 1995 uʹvddum nuõrituâjjlääʹǩǩ (235/1995) tõõzz mâʹŋŋlakast tuejjuum muuttõõzzivuiʹm. Jaukkuum lääʹjj 8 §:f suåvvtet seârvvna veâl eeʹjj 2006 loʹppe.
Ouddâl lääʹjj viõʹǩǩepuättmõõžž vueiʹtet riõmmâd lääʹjj tiuʹddepiijjâm oudldem tuåimid.
18 §
Serddšeâttmõõžž
Ouddâl tän lääʹjj viõʹǩǩepuättmõõžž nõõmtum nuõriaaʹšši saaǥǥstõõllâmkåʹdd da nuõriorganisaatiai veäʹǩǩvuõtt'tuåimmkåʹdd juäʹtǩǩe tuåimmjumuužžâs tuåimmpââi loʹppe. 
Ouddâl tän lääʹjj viõʹǩǩepuättmõõžž veäʹǩǩvuõttân primm'mum nuõriorganisaatiad da nuõrituâi kääzzkâʹsttemorganisaatiad seillte valdiaveäʹǩǩvuõđââʹntemvuõđâs eeʹjj 2006 loopp räjja, teʹl ko mätt'tõsministeria ij ouddâl tõn jeeʹresnalla muʹtted ääʹšš kuõskki tuʹmmstõõǥǥâs leʹbe jaukkâd tõn.
Ouddâl tän lääʹjj viõʹǩǩepuättmõõžž veäʹǩǩvuõttân primm'mum väʹlddkåådlaž nuõrikõõskõõzz seillte tän lääʹjj viõʹǩǩe puättmõõžžâst valdiaveäʹǩǩvuõđââʹntemvuõđâs.