index2.php_option=com_content_task=view_id=124_lang=finnish.html.xml
Pohjoissaame, äidinkieli | Ovdaskuvlla buđaldallangirji |
sivuja: 96 | siiddut: 96 |
Saamelaiskäräjät 2015 | Sámediggi 2015 |
“ Esikoululaisen puuhakirja ” ilmestyi samaan aikaan kaikilla kolmella Suomessa puhutulla saamenkielellä. | Dieppe dáppe - Ovdaskuvlla buđaldallangirji lea oaivvilduvvon sámegielat ovdaskuvlii. |
Kirjan ystävykset Eeʹled, Uábbee ja Sámmol kyläilevät toistensa kotiseuduilla ja kertovat toisilleen omaan kulttuuripiiriinsä kuuluvista asioista. | Girjji ustibaččat Eeʹled, Uábbee ja Sámmol johtet iežaset guovlluin ja muitalit nuppiidasaset iežaset eallimii gullevaš áššiin. |
Eeʹled on koltansaamenkielinen tyttö, Uabbee inarinsaamenkielinen tyttö ja Sámmol on pohjoisaamenkielinen poika. | Eeʹled lea nuortalaš nieida, Uabbee anáraš nieida ja Sámmol davvisápmelaš bárdni. |
Kirjan tarinoiden lähtökohtana ovat saamelaisten kahdeksan vuodenaikaa töineen ja tapahtumineen. | Girjji máidnasiid vuođđun leat sámi gávcci jagiáiggi barggut ja dáhpáhusat. |
Kirjan johtoajatuksena on ollut, että Suomen kolme saamelaisryhmää elävät rinnakkain ja haluavat välittää rikasta kulttuuriperintöään ja perinnetietouttaan myös muille. | Váldojurddan girjji ráhkadeamis lea leamašan dat, ahte mii, Suoma golbma sámejoavkku, eallit ovttas ja háliidit juogadit min rikkis kulturárbbi ja árbevirolaš dieđu. |
Julkaisija: Oppimis- ja ohjauskeskus Mikael-koulu 2015 | Almmustahtti: Oahppan- ja oahpistanguovddáš Mikael-skuvla 2015 |
Äidinkielen lisämateriaali kielen opetukseen, erityisopetukseen ja kielikylpyopetukseen. | Eatnigiela lassemateriála giela oahpahussii, sierra- ja giellalávgunoahpahussii. |
Oppimateriaalin tarkoituksena on lisätä lapsen sanavarastoa, tukea hänen kertomistaitojaan ja auttaa kehittämään nimeämistaitoja. | Muorjedievvá 1-oahppamateriála ulbmilin lea lasihit máná sátneráju, doarjut su muitalanmáhtu ja leat veahkkin ovddideame namahandáidduid. |
Harjoituskirja on tarkoitettu 5-10 – vuotiaille lapsille. | Hárjehusgirji lea oaivvilduvvon 5-10 – jahkásaš mánáide. |
Materiaaliin kuuluu vihkonen sekä kuvasalkku. | Materiálii gullá gihppaga lassin govvamáhppa. |
Saamelaiskäräjät jakaa materiaalia ilmaiseksi saamenopetukseen Suomessa. | Sámediggi juohká dán materiála nuvttá sámeoahpahussii Suomas. |
Toivo West, kuvitus Outi Pieski, ulkoasu Studio Borga / Minna Saastamoinen | Toivo West, govat Outi Pieski, gráfalaš plánen Studio Borga / Minna Saastamoinen |
Kirjassa on 10 kappaletta, viisi kielioppiosaa ja viisi muuta kielen oppimisen kannalta tärkeää osaa. | Girjjis leat 10 oasi, vihtta giellaoahppaoasi ja vihtta eará giellaoahppama dáfus dehálaš oasi. |
Oppikirjan kertomukset on tarkoitettu ohjenuoraksi oppitunneille. | Oahppagirjjis leat máidnasat, mat leat oaivvilduvvon láidestahkan oahppadiibmui. |
sivuja: 198 | siiddut: 198 |
Saamelaiskäräjät 2014 | Sámediggi 2014 |
Kertomus Johanas – pojan seikkailuista kulkee läpi koko kirjan. | Muitalus Johanasa fearániid birra johtá čađa girjji. |
Erilaisten tekstien tarkoituksena on vahvistaa oppilaan kielitaitoa. | Máŋggalágan teavsttaid ulbmil lea nannet oahppi gielladáiddu. |
Teksteihin liittyy sanojen selityksiä ja kuvia, joiden tarkoituksena on laajentaa oppilaan sanavarastoa. | Teavsttain leat sátnečilgehusat ja govat, maiguin lea jurddan viiddidit oahppi sátneráju. Bargogirji njealját luohká girjái almmustuvvá jagis 2015. |
sivuja: 152 | siiddut: 152 |
Saamelaiskäräjät 2015 | Sámediggi 2015 |
Tämä työkirja on tarkoitettu käytettäväksi yhdessä saamenkielen oppikirjan Mu giella 4 ohessa. | Dát bargogirji lea oaivvilduvvon geavahuvvot ovttas sámegiela oahppagirjjiin Mu giella 4. |
Suurin osa harjoituksista tehdään työkirjaan, mutta tarvitset myös vihon pitempiä kirjoituksia varten. | Eanaš hárjehusat bargojuvvojit bargogirjái, muhto dárbbašat maid gihppaga viidásat čállosiid várás. |
Ennen kuin alat tehdä työkirjan tehtäviä, lue teksti ja ohjeet oppikirjan sivuilta. | Ovdalgo bargagoađát hárjehusaiguin, dá loga deavstta ja oahpahusa oahppagirjji siidduin. |
Työkirjassa on myös noppapelejä, joita varten tarvitaan nopat ja nappeja. | Bargogirjjis leat bircunspealut, maid várás dárbbašuvvojit birccut ja boalut. |
Äidinkielen oheismateriaali | Eatnigiela lassemateriála |
Matti Morottaja, kuvitus Sirpa Mänty, pohjoissaamen sanat Kaisa Tapiola-Länsman | Matti Morottaja, govat Sirpa Mänty, davvesámegillii heivehan Kaisa Tapiola-Länsman |
2. painos | Oahpa sániid |
Saamelaiskäräjät 2014 | Sámediggi 2014 |
- kuvasanakirja on pohjoisaamenkielelle sovitettu käännös Matti Morottajan inarinsaamenkielisestä Oopâ saanijd - kirjasta. | Govvasátnegirji lea heivehuvvon jorgalus Matti Morottaja čállán anárašgielat oahppagirjjis “ Oopâ saanijd ”. |
Kirjassa on selitetty kuvin noin 500 saamen kielen sanaa. | Govvejuvvon sánit leat sullii 500, eanáš oassi dain leat nomenat. |
Esimerkiksi verbien selittäminen kuvien avulla voi olla vaikeaa, joten niitä on lisätty sanastoon myös suomeksi käännettynä. | Vearbbat ja eará dakkár sánit, maid ádden govaid mielde sáhttá leat váttis, leat lasihuvvon girjji lohppii sátnelistui. |
Elna Magga ja Päivikki Nillukka-Rauhala, kuvitus Merja Aletta Ranttila | Giellaleaika |
Äidinkielen oppimateriaali | Eatnigiela oahppamaterála |
peruskoulun 2. luokalle | vuođđoskuvlla 2. luohkkái |
sivuja: 140 | siiddut: 140 |
Saamelaiskäräjät 2010 | Sámediggi |
Giellaleaika čakčagirji - syyskirjaan on lisätty uusia lukukappaleita ja harjoituksia. | Giellaleaika čakčagirjái leat lasihuvvon ođđa lohkanbihtát ja bargobihtát. |
Kirjan lopussa on oppimispäiväkirja sekä ohjeita kuva-analyysin tekemiseen. | Girjji lohppii leat lasihuvvon lohkanbeaivegirjji ja rávvagat govvaanalysa dahkamii. |
Takakannen sisäpuolella on lisäkysymyksiä, joiden avulla voi syventää tekstin ymmärtämistä ja kielen oppimista. | Maŋŋebearpma siskkobealde leat lassegažaldagat, maid vehkiin sáhttá čiekŋudit teavstta ipmirdeami ja giela oahppama. |
sivuja: 131 | siiddut: 131 |
uudistettu 3. painos, Saamelaiskäräjät 2014 | ođaduvvon 3. preanttus, Sámediggi 2014 |
Marjaana Aikio, Helmi Länsman, Maarit Magga ja Elen Anne Sara, graafinen suunnittelu Svea Päiviö | Marjaana Aikio, Helmi Länsman, Maarit Magga ja Elen Anne Sara, |
Pohjoissaamenkielinen äidinkielen oppimateriaali lukiolaisille | Giela geainnut - Logahaga eatnigiella |
lukion 1. kurssin opintokokonaisuuden, jonka teemoina ovat suullinen ja kirjoitettu kieli sekä tekstin ymmärtäminen. | – girjjis lea logahaga 1. gurssa oahpposisdoallu. Guovddáš fáttát leat njálmmálaš ja čálalaš giella, deavsttat ja gulahallan. |
Kurssin kielioppiosassa käsitellään verbien taivutus. | Dán vuosttas gurssas lea maiddái giellaoahppaoassi, mas gieđahallat vearbbaid sojaheami. |
Termit selitetään kirjan lopussa. | Girjjis geavahuvvon doahpagat leat čilgejuvvon girjji loahpas. |
Kirja sisältää myös harjoitustehtäviä ja esimerkkitekstejä. | Oahpahallanosiide gávdnojit maiddái bargobihtát ja ovdamearkadeavsttat. |
sivuja: 150 | siiddut: 150 |
koko: 19 x 24 cm, pehmeäkantinen | sturrodat: 19 x 24 cm, dipma bearbma |
Saamelaiskäräjät 2012 | Sámediggi 2012 |
lukion 2. kurssin opintokokonaisuuden. | – girjjis lea logahaga 2. gurssa oahpposisdoallu. |
Keskeisiä teemoja ovat teksti kokonaisuutena, kirjallisuus ja kielenhuolto. | Guovddáš fáttát leat deaksta ollisvuohtan, girjjálašvuohta ja giellagáhtten. |
Kielioppiosassa käsitellään konjunktiot sekä relatiivi- ja interrogatiivipronominit. | Giellaoahppaoasis leat konjunkšuvnnat sihke relatiiva ja jearri pronomenat. |
Kirjassa käytetyt termit selitetään kirjan lopussa. | Girjjis geavahuvvon doahpagat leat čilgejuvvon girjji loahpas. |
Kirja sisältää myös harjoitustehtäviä ja esimerkkitekstejä. | Oahpahallanosiide gávdnojit maiddái bargobihtát ja ovdamearkadeavsttat. |
sivuja: 161 | siiddut: 161 |
koko: 19 x 24 cm, pehmeäkantinen | sturrodat: 19 x 24 cm, dipma bearbma |
Saamelaiskäräjät 2014 | Sámediggi 2014 |
kuvat Merja Aletta Ranttila | govat Merja Aletta Ranttila |
Äidinkielen oppimateriaali | Eatnigiela oahppamaterála |
peruskoulun 3. luokalle | vuođđoskuvlla 3. luohkkái |
pohjautuu saamelaiseen tarinaperinteeseen ja saamenkieliseen kirjallisuuteen. | Girji vuođđuduvvá sámi muitalanárbái ja sámegielat girjjálašvuhtii. |
sivuja: 136 | siiddut: 136 |
Valtion painatuskeskus 1992, Saamelaiskäräjät 2013 | Stáhta prentenguovddáš 1992, Sámediggi 2013 |
Kevätkirjaan on otettu mukaan kaikki äidinkielen opetussuunnitelmaan kuuluvat asiat. | Gollegiellan lea sihke teaksta- ja hárjehallangirji. |
Pääpäinon saavat kuitenkin sanaluokat - verbit, substantiivit, adjektiivit ja numeraalit. Gollegiellan on sekä teksti- että harjoituskirja. | Giđđagirjjis oahpahallat erenomážit sátneluohkáid - vearbbaid, subtantiivvaid, adjektiivvaid ja numerálaid. |
sivuja: 133 | siiddut: 133 |
Saamelaiskäräjät 2010 | Sámediggi 2010 |
kuvitus Salli Parikka, graafinen suunnittelu Studio Borga - Minna Saastamoinen | govat Salli Parikka, gráfálaš plánen Studio Borga - Minna Saastamoinen |
Aapinen Metsiemme tarinoita | Áppes Min meahci máidnasat |
Inga Guttorm on työskennellyt vuosia saamenkielisen alkuopetuksen parissa Utsjoella. | Inga Guttorm lea bargan máŋggaid jagiid sámegielat álgooahpahusas Ohcejogas. |
Kirjan kuvittaja Salli Parikka (Wahlberg) on kuvittanut monia lapsille ja nuorille tarkoitettuja kirjoja. | Girjji govvideaddji Salli Parikka (Wahlberg) lea govven máŋggaid mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjiid (www.salliparikka.com). |
Taittaja Minna Saastamoinen on pohjoissaamen-kielentaitoisena palvellut oppikirjakustantajia myös Norjassa. | Bardi Minna Saastamoinen máhttá bures sámegiela ja leage bálvalan girjelágádusaid maiddái Norgga bealde. |
Edellinen aapinen, Áppes 1 ja 2, julkaistiin Suomessa 1970-luvulla. | Ovddeš davvisámegielat áppesat " Áppes 1 " ja " Áppes 2 " almmustuvve Suomas 1970-logus. |
sivuja 128, koko 21,4 x 28,5 cm, kovakantinen | siiddut 128, sturrodat 21,4 x 28,5 cm, garra bearbma |
Saamelaiskäräjät 2010 | Sámediggi |
(syksyn työkirja) | B argogirji čakčii |
sivuja: 96 | siiddut 96 |
pehmeäkantinen, sisus 4-värinen | dipmá bearbma, siskkoš 4-ivnnat |
Saamelaiskäräjät 2011 | Sámediggi 2011 |
(kevään työkirja) | B argogirji giđđii |
sivuja: 126 | siiddut 126 |
Saamelaiskäräjät 2012 | Sámediggi 2012 |
Jovnna-Ánde Vest, kannen kuva Tiia Semenoff | Jovnna-Ánde Vest |
Pohjoissaamen synonyymisanakirja | bearbmagovva Tiia Semenoff |
sivuja: 221 | siiddut 221 |
Saamelaiskäräjät 2010 | Sámediggi 2010 |
Mu giella 5 - 6 - äidinkielen oppimateriaali 5. ja 6. luokkien oppilaille. | Mu giella 5 - 6 - Eatnigiela oahppamaterála vuođđoskuvlla 5. ja 6. luohkái |
Tekstikirja sisältää kaikki äidinkielen opiskelun osa-alueet kuten kieli ymmärtämisen ja oppimisen välineenä, kielioppi, kirjallisuus, kielen kehittyminen, kirjoitus, kielen muuttuminen, draama, media ja kielenhuolto. Sarjaan kuuluu tekstikirjan lisäksi kaksi työkirjaa sekä äänite. | Teakstagirjjis leat buot oasit, mat gullet eatnigiela oahppamii: Giella gulahallama ja oahppama gaskoapmin, Giellaoahpa, Girjjálašvuohta, Giella riggu ja ovdána, Čállin, Giella eallá ja molsašuddá, Dráma, Media ja Giellagáhtten. |
Oppilas käyttää tekstikirjaa kaksi vuotta, ja molempia vuosia varten on oma työkirja. | Oahppi geavaha teakstagirjji guokte jagi ja goabbáge lohkanjagi várás lea iežas bargogirji. |
Osa harjoituksista tehdään vihkoon tai piirustuspaperille, osa taas ryhmätöinä, esim. keskusteluharjoitukset sekä pelit. | Oassi bargobihtáin bargojuvvo gihppagii dahje tevdnenbáhpárii, oassi fas ovttasbargun, omd. ságastallanbarggut ja spealut leat dákkárat. |
sivuja: 208 | siiddut 208 |
sisältää yhteensä 25 näytettä inarin- ja koltansaamenkielistä sekä pohjoissaamen eri murteista. | sisttisdoallá 25 jietnačájánasa davvisámegiela sierra suopmaniin ja maiddái anáraš- ja nuortasámegielain. |
Työkirjoissa on äänitteisiin liittyviä tehtäviä. | Jietnačájánasaid vuođul leat bargogirjjis guldalanbarggut. |
Työkirja 5 | Bargogirji 5 |
sivuja: 195 | siiddut 195 |
Saamelaiskäräjät 2010 | Sámediggi 2010 |
Työkirja 6 | Bargogirji 6 |
sivuja: 172 | siiddut 172 |
Saamelaiskäräjät 2010 | Sámediggi |
Äidinkielen oheismateriaali - Kouluradion sarja | Eatnigiela lassemateriála - Skuvlaradio máinnasráidu |
Siiri Miettunen ja Ritva Torikka | Lodderáidalas |
2 CD-äänitettä | 2 CD-skearru |
Materiaaliin kuuluu myös työkirja, johon | Materiálai gullá maiddái bargogirjjáš, masa govaid lea sárgon |
Äänitys ja tuotanto: Yle Sámi Radio ja Saamen kouluasiain neuvosto 1989 | Bádden ja buvttadan: Yle Sámi Radio jaSámi skuvlenáššiidráđđi 1989 |
Saamelaiskäräjät 2008 | Sámediggi 2008 |
Äidinkielen oheismateriaali: tarinoita, runoja ja kirjoitusharjoituksia. | Čállima ráva- ja movttiidahttingirji |
kuvat: Martti Salo | Lásse, Áilu ja mun |
sivuja: 116 | siiddut 116 |
taso: 4-6 lk | dássi: 4-6 lk |
Saamelaiskäräjät 1997 | Sámediggi 1997 |
Aapinen - Helena Valkeapää, Seija Guttorm, kuvat Aletta Ranttila | Helena Valkeapää, Seija Guttorm, govaid sárgon Aletta Ranttila |
sivuja: 124 | siiddut 124 |
Saamelaiskäräjät 2009 | Sámediggi 2009 |
Opettajan opas 1 | Áppes 1,oahpaheaddji rávagirji |
sivuja: 91 | siiddut 91 |
Painatuskeskus Oy 1986 | Stáhta Prentenguovddáš 1986 |
Aapinen, kevät | Áppes 1 giđđa |
sivuja: 134 | siiddut 134 |
Saamelaiskäräjät 2008 | Sámediggi 2008 |
Opettajan opas 2 | Áppes 2,oahpaheaddji rávagirji |
Ensimmäinen kirjoitusvihkoni | Mu vuosttas giehtačálagihpa |
sivuja: 58 | siiddut 58 |
Saamelaiskäräjät 2007 | Sámediggi 2007 |
Sámás - saamenkielen luku- ja kirjoituskurssi | Sámás - sámegiela lohkan- ja čállingursa |
on pohjoismaisen projektin tulos vuodelta 1987. | lea davviriikkalaš prošeakta jagis 1987. |
Sarja sopii sekä kouluille että aikuisopetukseen. | Ráidu heive bures sihke skuvllaide ja ovttaskas olbmuide. |
sivuja: 231 | siiddut 231 |
sivuja: 229 | siiddut 229 |
Loppuunmyyty ! | YLE Sámi Radio 1987 |
Äidinkielen harjoituksia (Palin) | Eatnigiela hárjehusat 1 |
Leena Aikio, Kaaren Kitti, kuvat Jussi Joensuu | Palina oahpahusortnega mielde |
sivuja: 38 | siiddut 38 |
Painatuskeskus Oy 1981 | Stáhta Prentenguovddáš 1981 |
Elna Magga, Päivikki Nillukka-Rauhala, kuvat Merja Aletta Ranttila, | govat Merja Aletta Ranttila, |
graafinen suunnittelu ja taitto: Anneli Aikio | gráfalaš plánen ja máhccun: Anneli Aikio |
Peruskoulun 2. luokan äidinkielen oppikirja, joka sisältää tekstiä ja tehtäviä. | Giellaleaika lea sihke teaksta- ja hárjehallangirji. |
sivuja: 120 | siiddut 120 |
2. painos Saamelaiskäräjät 2011 | Sámediggi 2011 |