ogoninflammation-hos-barn.html.xml
Suomeksi / Finska Julevusámegiella / Lulesamiska SuomeksiFinska JulevusámegiellaLulesamiska Takaisin teeman aloitussivulle Ögoninflammation hos barn - vad kan man göra själv ? Pese silmä sideharsolla tai vanulapulla ulkonurkasta sisäänpäin. Basá tjalmev kompressajn jali bomulloduokkijn ålgop tjalmmetjiegas sisŋebuj. Silmätulehdus paranee yleensä viikossa Álu vahkon vássá Lasten silmätulehdus on yleinen vaiva, jota esiintyy usein flunssan kaltaisen virustartunnan yhteydessä. Tjalmmeinflammasjåvnnå l dábálasj mánájn, álu virusinfeksjåvnås snuohpav la oadtjum. Silmän valkuaiset punoittavat ja ärtyvät, ja silmistä vuotaa tahmeaa, useimmiten kellertävää nestettä. Tjalmmevielggat ruopsut ja vájveduvvá ja låsjkos gålggå tjalmes, mij álu l visskásiehke. Silmä näyttää tavallisesti turvonneelta. Álu tjalmme vuojnnu båden. Useimmiten silmätulehdus paranee viikossa ilman hoitoa. Ienemusát buorrán váhkon váni dálkudime dagi. Silmätulehdus tarttuu herkästi. Tjalmmeinflammasjåvnnå álkket såhpu. Lapset voivat saada silmätulehduksen myös muista syistä. Máná máhtti aj ietjá årijs inflammasjåvnåjt tjalmijda oadtjot. Syynä voi olla allerginen reaktio tai että lapsi on loukannut silmänsä tai saanut siihen roskan. Dan duogen máhttá allergiddja jali mánná l vahágahttám jali oadtjum rugijt tjalmmáj. Tulehdus on kehon puolustautumiskeino. Inflammasjåvnnå la rubmaha vuohke ietjas suoddjit. Voiko lapsi mennä esikouluun ? Máhttá gus mánná åvddåskåvllåj mannat ? Lievästi flunssainen lapsi, jonka silmät punoittavat ja rähmivät, voi mennä esikouluun, jos lapsen yleisvointi on hyvä. Máná gudi li snupohpasa ja gejn la tjalmmeinflammasjåvnnå ruoppsij tjalmij vehik siedjan e dárbaha hejman årrot åvddåskåvlås jus ietján buoragit viedji. Esikouluun menevän lapsen on oltava niin pirteä, että hän jaksaa osallistua siellä kaikkeen toimintaan. Máná gudi li åvddåskåvlån galggi nåv vieddje årrot vaj viedji oassálasstet gájkka dåjmajda. Allergian aiheuttamista silmävaivoista kärsivien lasten ei myöskään tarvitse pysytellä kotona. Máná allergiddjavájvij tjalmijn e ga dárbaha hejman årrot. Lapsen tulee olla kotona, jos silmät rähmivät voimakkaasti Mánná luluj hejman årrot jus tjalmme l siedjan Jos lapsen silmät liimautuvat kiinni, ja rähmivä silmä täytyy pyyhkiä puhtaaksi monta kertaa päivässä, lapsi on saanut voimakkaan tartunnan. Jus máná tjalme dednju ja hähttu siejav tjalmijs moaddi bäjvváj sihkkot de l mánán tjavgga infeksjåvnnå. Useimmiten molemmat silmät ärtyvät ja saattavat rähmiä. Ienemusát li goappásj tjalme vájvedum ja máhtti siedjut. Lapsen tulee tällöin olla kotona, toisaalta suuren tartuntariskin vuoksi, toisaalta siksi, että lapsen silmä pitää puhdistaa useita kertoja päivässä. Mánná de luluj hejman årrot åvddåskåvlås danen gå l såhpulis, ja máná tjalmme hähttu moaddi bäjvváj basáduvvat. Lapsi voi palata lapsiryhmään vasta sitten, kun voimakkain tulehdus on mennyt ohi ja silmän rähmiminen loppunut. Mánná máhttá mánnájuohkusij ruoptus mannat gå tjavgga inflammasjåvnnå l buorránam ja tjalmme ij la des siedjan. Silmäinfektio tarttuu herkimmin pienten lasten keskuudessa, koska lapset leikkivät niin lähellä toisiaan. Tjalmmeinfeksjåvnnå såhpu giehpemusát smávva mánáj gaskan danen gå nåv lahkalakkoj ståhki. Tartunta leviää mm. kun tartunnan saanut lapsi hieroo silmiään ja tämän jälkeen koskee leluja tai toisia lapsia. Soahpom oabllu iehtjádij siegen gå mánná tjalmijt ruvvi ja maŋŋela duohttá ståhkamgávnijt jali ietjá mánájt. Koululaiset eivät ole yhtä läheisessä kontaktissa toistensa kanssa, mutta heidänkin saattaa olla hyvä pysytellä kotona, jos silmät ovat ärtyneet. Skåvllåmánájn älla sämmi lahkaaktavuohta valla jus la tjavgga tjalmmeinfeksjåvnån ja tjalme li vájvedum de soajttá dárbahi hejman årrot. Silmien puhdistus vedellä Bassat tjalmev tjátjijn Jos lapsen silmät rähmivät, ne on hyvä pestä tavallisella vedellä niin usein kuin on tarpeen. Jus mánán la siedja tjalmijn de l buorre tjalmev rájnnasit bassat nåv dájvvalakkoj gå l dárbulasj tjátjijn. Pese silmä sideharsolla tai vanulapulla ulkonurkasta sisäänpäin. Ane kompressav jali bomullov ja basá ålgop tjalmmetjiegas sisŋebuj. Huolehdi käsien puhtaudesta Åro váttuk giehtarájnasvuodajn Kädet on silmätartuntojen ehkäisemiseksi pestävä huolella, jos joutuu olemaan flunssaisten keskuudessa. Hieredittjat tjalmmeinfeksjåvnåjt buorre váttugit giedajt bassat jus ålos birrusin li snuohpasa. Sekä kotona että esikoulussa on myös hyvä vaihtaa käsipyyhkeet usein. Buorre l aj jus goappátjagá hejman ja åvddåskåvlån sigárdagájt álu målssu. Vastasyntyneet lapset Njuorakmáná On tavallista, että vastasyntyneiden lasten silmiin kertyy kellertävää eritettä. Tämä johtuu siitä, että vastasyntyneiden kyynelkanavat ovat ahtaammat kuin vanhempien lasten ja aikuisten. Dábálasj la njuorakmánájn li visskásiek låsjkos tjalmijn, danen gå siján li baskep ganjálkanála gå vuorrasap máná ja ållessjattuga. Pese silmä ulkonurkasta sisäänpäin vedessä tai keittosuolaliuoksessa kostutetulla sideharsolla tai vanulapulla. Basá tjalmev rájnnasit ålgop tjalmmetjiegas sisŋebuj kompressajn jali bomulloduohpujn mij la suollnodum vuorgas kránatjátjijn jali sálltelåssjkusijn. Milloin tarpeen ottaa yhteys sairaanhoitoon Márjju dárbaj sujtujn aktavuodav válldet Jos silmätulehdus ei ole parantunut viikossa, saatetaan hoitoon tarvita antibiootteja. Tjalmmeinflammasjåvnå ma älla buorránam vahkon márjju dárbahi antibiotihkajn dálkuduvvat. Tällöin voi ottaa yhteyttä terveyskeskukseen. Máhttá varresvuohtaguovdátjijn aktavuodav válldet. Kahden päivän lääkitsemisen jälkeen tartuntavaaraa ei enää ole ja lapsi voi mennä takaisin esikouluun. Guovte biejve dálkudime maŋŋela antibiotihkajn de infeksjåvnnå ij des soahpo ja mánná máhttá åvddåskåvllåj ruoptus mannat. Yhteydenottoa sairaanhoitoon ei pidä viivyttää, jos lapsi on saanut voimakkaan, runsaasti rähmivän tartunnan. Ij lulu vuorddet varresvuohtaguovdátjn aktavuodav válldet jus mánán la sieldes tjavgga inflammasjåvnnå ja edna siedja sjaddá. Sama pätee silloin, kun lapsen silmät aristavat valoa tai jos tällä on vaikeita flunssaoireita. Sämmi l aj jus mánná ij rat tjuovgav gierda jali sujna l tjavgap snuohpavájve. Jos lapsella on ankaria kipuja vain toisessa silmässä ja jos lapsen epäillään loukanneen silmänsä, sairaanhoitoon tulee ottaa yhteyttä viipymättä. Jus mánán li tjavgga vájve val avtan tjalmen ja gáddá mánná l tjalmev vahágahttám de ij lulu ga vuorddet aktavuodav válldet. Jos vastasyntyneellä lapsella on silmätulehdus, tulee yhteyttä ottaa sairaanhoitoon. Jus njuorak manán la tjalmmeinfeksjåvnnå de luluj sujtujn dalága aktavuodav válldet. Sairaanhoitoneuvontaan voi soittaa koska tahansa. Máhttá agev skuolkkat skihpasujttorádevaddemij oattjotjit rádev. Toimittaja: Dåjmadiddje: 1117 Vårdguiden – toimitus ja toimitusneuvosto on myös muokannut, tarkastanut ja hyväksynyt kaiken sisällön. Gájkka sisadno l aj giehtadaládum, gehtjadum ja dåhkkidum redaksjåvnås ja redaksjåvnnårádes 1177 Vårdguiden.