ogoninflammation-hos-barn.html.xml
Suomeksi / Finska | Julevusámegiella / Lulesamiska |
SuomeksiFinska | JulevusámegiellaLulesamiska |
Takaisin teeman aloitussivulle | Ögoninflammation hos barn - vad kan man göra själv ? |
Pese silmä sideharsolla tai vanulapulla ulkonurkasta sisäänpäin. | Basá tjalmev kompressajn jali bomulloduokkijn ålgop tjalmmetjiegas sisŋebuj. |
Silmätulehdus paranee yleensä viikossa | Álu vahkon vássá |
Lasten silmätulehdus on yleinen vaiva, jota esiintyy usein flunssan kaltaisen virustartunnan yhteydessä. | Tjalmmeinflammasjåvnnå l dábálasj mánájn, álu virusinfeksjåvnås snuohpav la oadtjum. |
Silmän valkuaiset punoittavat ja ärtyvät, ja silmistä vuotaa tahmeaa, useimmiten kellertävää nestettä. | Tjalmmevielggat ruopsut ja vájveduvvá ja låsjkos gålggå tjalmes, mij álu l visskásiehke. |
Silmä näyttää tavallisesti turvonneelta. | Álu tjalmme vuojnnu båden. |
Useimmiten silmätulehdus paranee viikossa ilman hoitoa. | Ienemusát buorrán váhkon váni dálkudime dagi. |
Silmätulehdus tarttuu herkästi. | Tjalmmeinflammasjåvnnå álkket såhpu. |
Lapset voivat saada silmätulehduksen myös muista syistä. | Máná máhtti aj ietjá årijs inflammasjåvnåjt tjalmijda oadtjot. |
Syynä voi olla allerginen reaktio tai että lapsi on loukannut silmänsä tai saanut siihen roskan. | Dan duogen máhttá allergiddja jali mánná l vahágahttám jali oadtjum rugijt tjalmmáj. |
Tulehdus on kehon puolustautumiskeino. | Inflammasjåvnnå la rubmaha vuohke ietjas suoddjit. |
Voiko lapsi mennä esikouluun ? | Máhttá gus mánná åvddåskåvllåj mannat ? |
Lievästi flunssainen lapsi, jonka silmät punoittavat ja rähmivät, voi mennä esikouluun, jos lapsen yleisvointi on hyvä. | Máná gudi li snupohpasa ja gejn la tjalmmeinflammasjåvnnå ruoppsij tjalmij vehik siedjan e dárbaha hejman årrot åvddåskåvlås jus ietján buoragit viedji. |
Esikouluun menevän lapsen on oltava niin pirteä, että hän jaksaa osallistua siellä kaikkeen toimintaan. | Máná gudi li åvddåskåvlån galggi nåv vieddje årrot vaj viedji oassálasstet gájkka dåjmajda. |
Allergian aiheuttamista silmävaivoista kärsivien lasten ei myöskään tarvitse pysytellä kotona. | Máná allergiddjavájvij tjalmijn e ga dárbaha hejman årrot. |
Lapsen tulee olla kotona, jos silmät rähmivät voimakkaasti | Mánná luluj hejman årrot jus tjalmme l siedjan |
Jos lapsen silmät liimautuvat kiinni, ja rähmivä silmä täytyy pyyhkiä puhtaaksi monta kertaa päivässä, lapsi on saanut voimakkaan tartunnan. | Jus máná tjalme dednju ja hähttu siejav tjalmijs moaddi bäjvváj sihkkot de l mánán tjavgga infeksjåvnnå. |
Useimmiten molemmat silmät ärtyvät ja saattavat rähmiä. | Ienemusát li goappásj tjalme vájvedum ja máhtti siedjut. |
Lapsen tulee tällöin olla kotona, toisaalta suuren tartuntariskin vuoksi, toisaalta siksi, että lapsen silmä pitää puhdistaa useita kertoja päivässä. | Mánná de luluj hejman årrot åvddåskåvlås danen gå l såhpulis, ja máná tjalmme hähttu moaddi bäjvváj basáduvvat. |
Lapsi voi palata lapsiryhmään vasta sitten, kun voimakkain tulehdus on mennyt ohi ja silmän rähmiminen loppunut. | Mánná máhttá mánnájuohkusij ruoptus mannat gå tjavgga inflammasjåvnnå l buorránam ja tjalmme ij la des siedjan. |
Silmäinfektio tarttuu herkimmin pienten lasten keskuudessa, koska lapset leikkivät niin lähellä toisiaan. | Tjalmmeinfeksjåvnnå såhpu giehpemusát smávva mánáj gaskan danen gå nåv lahkalakkoj ståhki. |
Tartunta leviää mm. kun tartunnan saanut lapsi hieroo silmiään ja tämän jälkeen koskee leluja tai toisia lapsia. | Soahpom oabllu iehtjádij siegen gå mánná tjalmijt ruvvi ja maŋŋela duohttá ståhkamgávnijt jali ietjá mánájt. |
Koululaiset eivät ole yhtä läheisessä kontaktissa toistensa kanssa, mutta heidänkin saattaa olla hyvä pysytellä kotona, jos silmät ovat ärtyneet. | Skåvllåmánájn älla sämmi lahkaaktavuohta valla jus la tjavgga tjalmmeinfeksjåvnån ja tjalme li vájvedum de soajttá dárbahi hejman årrot. |
Silmien puhdistus vedellä | Bassat tjalmev tjátjijn |
Jos lapsen silmät rähmivät, ne on hyvä pestä tavallisella vedellä niin usein kuin on tarpeen. | Jus mánán la siedja tjalmijn de l buorre tjalmev rájnnasit bassat nåv dájvvalakkoj gå l dárbulasj tjátjijn. |
Pese silmä sideharsolla tai vanulapulla ulkonurkasta sisäänpäin. | Ane kompressav jali bomullov ja basá ålgop tjalmmetjiegas sisŋebuj. |
Huolehdi käsien puhtaudesta | Åro váttuk giehtarájnasvuodajn |
Kädet on silmätartuntojen ehkäisemiseksi pestävä huolella, jos joutuu olemaan flunssaisten keskuudessa. | Hieredittjat tjalmmeinfeksjåvnåjt buorre váttugit giedajt bassat jus ålos birrusin li snuohpasa. |
Sekä kotona että esikoulussa on myös hyvä vaihtaa käsipyyhkeet usein. | Buorre l aj jus goappátjagá hejman ja åvddåskåvlån sigárdagájt álu målssu. |
Vastasyntyneet lapset | Njuorakmáná |
On tavallista, että vastasyntyneiden lasten silmiin kertyy kellertävää eritettä. Tämä johtuu siitä, että vastasyntyneiden kyynelkanavat ovat ahtaammat kuin vanhempien lasten ja aikuisten. | Dábálasj la njuorakmánájn li visskásiek låsjkos tjalmijn, danen gå siján li baskep ganjálkanála gå vuorrasap máná ja ållessjattuga. |
Pese silmä ulkonurkasta sisäänpäin vedessä tai keittosuolaliuoksessa kostutetulla sideharsolla tai vanulapulla. | Basá tjalmev rájnnasit ålgop tjalmmetjiegas sisŋebuj kompressajn jali bomulloduohpujn mij la suollnodum vuorgas kránatjátjijn jali sálltelåssjkusijn. |
Milloin tarpeen ottaa yhteys sairaanhoitoon | Márjju dárbaj sujtujn aktavuodav válldet |
Jos silmätulehdus ei ole parantunut viikossa, saatetaan hoitoon tarvita antibiootteja. | Tjalmmeinflammasjåvnå ma älla buorránam vahkon márjju dárbahi antibiotihkajn dálkuduvvat. |
Tällöin voi ottaa yhteyttä terveyskeskukseen. | Máhttá varresvuohtaguovdátjijn aktavuodav válldet. |
Kahden päivän lääkitsemisen jälkeen tartuntavaaraa ei enää ole ja lapsi voi mennä takaisin esikouluun. | Guovte biejve dálkudime maŋŋela antibiotihkajn de infeksjåvnnå ij des soahpo ja mánná máhttá åvddåskåvllåj ruoptus mannat. |
Yhteydenottoa sairaanhoitoon ei pidä viivyttää, jos lapsi on saanut voimakkaan, runsaasti rähmivän tartunnan. | Ij lulu vuorddet varresvuohtaguovdátjn aktavuodav válldet jus mánán la sieldes tjavgga inflammasjåvnnå ja edna siedja sjaddá. |
Sama pätee silloin, kun lapsen silmät aristavat valoa tai jos tällä on vaikeita flunssaoireita. | Sämmi l aj jus mánná ij rat tjuovgav gierda jali sujna l tjavgap snuohpavájve. |
Jos lapsella on ankaria kipuja vain toisessa silmässä ja jos lapsen epäillään loukanneen silmänsä, sairaanhoitoon tulee ottaa yhteyttä viipymättä. | Jus mánán li tjavgga vájve val avtan tjalmen ja gáddá mánná l tjalmev vahágahttám de ij lulu ga vuorddet aktavuodav válldet. |
Jos vastasyntyneellä lapsella on silmätulehdus, tulee yhteyttä ottaa sairaanhoitoon. | Jus njuorak manán la tjalmmeinfeksjåvnnå de luluj sujtujn dalága aktavuodav válldet. |
Sairaanhoitoneuvontaan voi soittaa koska tahansa. | Máhttá agev skuolkkat skihpasujttorádevaddemij oattjotjit rádev. |
Toimittaja: | Dåjmadiddje: |
1117 Vårdguiden – toimitus ja toimitusneuvosto on myös muokannut, tarkastanut ja hyväksynyt kaiken sisällön. | Gájkka sisadno l aj giehtadaládum, gehtjadum ja dåhkkidum redaksjåvnås ja redaksjåvnnårádes 1177 Vårdguiden. |