ppt_sorsamisk_faktaark.pdf.xml

Bïevnesh Pedagogeles-psykologeles dïenesjen bïjre	Informasjon om pedagogisk – psykologisk teneste
Pedagogeles- psykologeles dïenesje (PP-dïenesje)	Pedagogisk-psykologisk teneste (PP-tenesten)
Pedagogeles-psykologeles dïenesje (daamtaj åeniedamme PPT jallh PP-dïenesje) lea akte tjïelten jallh fylhkentjïelten dïenesje mij raerieh vadta.	Pedagogisk-psykologisk teneste (ofte forkorta PPT eller PP-tenesta) er ei kommunal eller fylkeskommunal rådgivande teneste.
Dïhte edtja maanide, noeride jïh geerve almetjidie viehkiehtidh mah sijjen skearkagimmesne tjabreminie, jallh aktem geerve lïerehtimmietsiehkiem utnieh.	Ho skal hjelpe barn, ungdom og vaksne som strever i si utvikling, eller som har ein vanskeleg opplæringssituasjon.
PP-dïenesje edtja g. j. maanide jïh skuvlide raeriestidh jïh bïhkedidh guktie dah edtjieh maanide / learoehkidie sjïehteladtedh mah dam daarpesjieh.	PP-tenesta skal mellom anna gi barnehagar og skolar råd og rettleiing om å tilretteleggje for barn / elevar som treng det.
PP-dïenesje edtja skuvlide viehkiehtidh lïerehtimmiem buerebelaakan sjïehteladtedh learoehkidie mej sjïere daerpiesvoeth.	PP-tenesta skal bistå skolar for å leggje opplæringa betre til rette for elevar med særskilde behov.
PP-dïenesje sjeavohtsvoetedïedtem åtna.	PP-tenesta har teieplikt.
Bïevnesh maanan / learohken bïjre eah edtjh byögkeles årrodh, jïh eah mubpide vadtasovvh jis eejhtegh eah leah dam jååhkesjamme.	Opplysningar om barnet / eleven er unnatekne det offentlege, og blir ikkje gitt vidare utan at foreldra har godteke det.
Bïevnesh maanan / learohken bïjre vöörhkesuvvieh aktene jïjtse journalesne / maabpesne bïhkedassi mietie mejtie Daatavaaksjome vadteme.	Informasjon om barnet / eleven skal oppbevarast i ein eigen journal / ei eiga mappe etter retningslinjer frå Datatilsynet.
Maam PP-dïenesje dorje ?	Kva gjer PP-tenesta ?
PP-dïenesje salkehte, raereste jïh bïhkede maanaj, noeri jïh geerve almetji bïjre mah haestemh utnieh daan bïjre	PP-tenesta greier ut og gir råd og rettleiing om barn, unge og vaksne som har utfordringar knytte til
• gïele- jïh soptsestimmietsagkesh	• språk- og talevanskar
• sïejhme learoetsagkesh jallh faagetsagkesh	• generelle lærevanskar eller fagvanskar
• lohkeme- jïh tjaelemetsagkesh	• lese- og skrivevanskar
• matematihketsagkesh	• konsentrasjonsvanskar
• sosijaale jïh emosjovnelle tsagkesh	• sosiale og emosjonelle vanskar
• dåemiedimmietsagkesh	• åtferdsvanskar
• tsagkesh vuejnedh jïh govledh	• syns- og høyrselsvanskar
Guktie datne goh eejhtege maahtah PP-dïenesjinie soptsestidh ?	Korleis kan du som forelder kontakte PP-tenesta ?
Åvtelen datne PP-dïenesjinie soptsesth, byörh healsoestasjovnine / maanagïertine / skuvline soptsestidh dov tjoeperdimmien bïjre dov maanese.	Før du tek kontakt med PP-tenesta, bør du snakke med helsestasjonen / barnehagen / skolen om di bekymring for barnet ditt.
Learohkh bijjelen 15 jaepieh maehtieh aaj PP-dïenesjinie soptsestidh.	Elevar over 15 år kan også ta kontakt med PP-tenesta.
PP-dïenesje maahta aaj geerve almetjh viehkiehtidh mah sijhtieh maadthskuvlelïerehtimmiem vaeltedh.	PP- tenesta kan også bistå vaksne som ønskjer å ta grunnskoleopplæring.
Dovne almetjh jïh institusjovnh (maanagïerte, skuvle jïh mubpieh) maehtieh tjeakoeslaakan soptsestidh jïh raerien mietie gihtjedh PP-dïenesjen luvnie.	Både individ og institusjonar (barnehagen, skolen og andre) kan anonymt kontakte og søkje råd hos PP-tenesta.
Dastegh daerpies vielie viehkine PP-dïenesjistie, maahta maanam / learohkem saehtedh PPdïenesjasse.	Dersom det er behov for meir bistand frå PP-tenesta, kan barnet / eleven tilvisast til PP-tenesta.
Saehteme PP-dïenesjasse dorjesåvva sïejhmemes aktene saehtemegoeresne, vuartesjh dov tjïelten / fylhkentjïelten gåetiesæjrosne.	Tilvising til PP-tenesta skjer vanlegvis ved å bruke eit tilvisingsskjema. Sjå heimesida til kommunen / fylkeskommunen din.
Soptsesth maanagïertine / skuvline juktie viehkiem åadtjodh saehtemegoerem dievhtedh.	Ta kontakt med barnehagen / skolen for å få hjelp til å fylle ut tilvisingsskjemaet.
Mubpieh mah maehtieh PP-dïenesjasse saehtedh:	Andre som kan tilvise til PP-tenesta:
• Maanagïerte, skuvle jïh geervelïerehtimmie	• Barnehagen, skolen og vaksenopplæringa.
• Healsoestasjovne jïh skïemtjegåetie mænngan eejhtegh jååhkesjamme, dastegh maana / learohke ij leah 15 jaepieh illeme.	• Helsestasjonen og sjukhuset etter samtykke frå foreldra dersom barnet / eleven er under 15 år.
Learohke jallh eejhtegh maehtieh krievedh skuvle daerpies goerehtimmieh dorje juktie gaavnehtidh mejtie learohke sjïereööhpehtimmiem daarpesje, jïh mah såarhts lïerehtimmie learohke daarpesje.	1 finne ut om eleven treng spesialundervisning, og eventuelt kva for opplæring eleven treng.
Guktie PP-dïenesje barka ?	Korleis arbeider PP-tenesta ?
PP-dïenesje laavenjostoe gaskem jeatjah maanagïertigujmie jïh skuvligujmie juktie faalenassem sjïehteladtedh learohken nuepiej jïh daerpiesvoeti mietie.	PP-tenesta samarbeider mellom anna med barnehagar og skolar for å tilretteleggje tilbodet etter dei føresetnader og behov barnet / eleven har.
Maahta aamhtesegïetedimmiem PP-dïenesjasse golme boelhkine juekedh:	Saksbehandlinga til PP-tenesta kan delast i tre fasar:
1.	1.
Salkehtimmie Gosse PP-dïenesje saehtemem dååste, dle sïejhme govledh misse eejhtegh, laavenjostosne maanagïertine jïh skuvline, viehkiem daarpesjieh.	Utgreiing Når PP-tenesta får ei tilvising, er det vanleg å høyre kva foreldra, i samarbeid med barnehagen og skolen, ønskjer hjelp til.
Soptsestimmien / byjrehtallemen, vïhtesjimmien jïh goerehtimmien tjïrrh PP-dïenesje aktem dan ållesth guvviem åådtje dejstie nuepijste jïh daerpiesvoetijste maana / learohke åtna.	Gjennom samtale / intervju, observasjon og testing skaffar PP-tenesta seg eit mest mogleg fullstendig bilete av kva føresetnader og behov barnet / eleven har.
Salkehtimmie dorjesåvva maanagïertesne, skuvlesne jallh PPdïenesjen tjiehtjielinie.	Utgreiinga går føre seg i barnehagen, på skolen, eller i lokala til PP-tenesta.
2.	2.
Aamhtesemaehteles vuarjasjimmie / raeriestimmie Salkehtimmien sjïekenisnie dle PP-dïenesje aktem aamhtesemaehteles vuarjasjimmiem dorje (tjaaleldh reektehtse) jïh juvnehte kanne aktem sjïehteladtemem maanagïertesne jallh lïerehtimmietsiehkesne, mij våaroeminie åtna maanan / learohken nuepieh.	Sakkunnig vurdering / tilråding På bakgrunn av utgreiinga gjer PP-tenesta ei sakkunnig vurdering (ein skriftleg rapport) og tilrår eventuelt tilrettelegging i barnehagen eller i opplæringssituasjonen med utgangspunkt i føresetnadene til barnet / eleven.
PP-dïenesje aamhtesemaehteles raeriem vadta.	PPT gir sakkunnig tilråding.
Dah sïejhmemes suerkieh leah vuarjasjimmie sjïerepedagogeles viehkeste maanide skuvleaalteren nuelesne, jïh sjïereööhpehtimmie learoehkidie.	Dei mest vanlege områda er vurdering av spesialpedagogisk hjelp for barn under skolepliktig alder og spesialundervisning for elevar.
3.	3.
Dåarjoehtimmie PP-dïenesje maahta dåarjoehtimmiem vedtedh viehkine raerijste / bïhkedimmeste eejhtegidie, barkijidie maanagïertesne jïh lohkehtæjjide skuvlesne.	Oppfølging PP-tenesta kan gi oppfølging i form av råd / rettleiing til foreldre, tilsette i barnehagen og lærarar på skolen.
PP-dïenesje maahta dåarjoesoptsestimmieh vedtedh dan aktegs learoehkasse, jïh dah maehtieh sån aaj vijriesåbpoe saehtemem vuarjasjidh.	PP-tenesta kan gi støttesamtalar til den enkelte eleven, og dei kan vurdere eventuell vidare tilvising.
PP-dïenesjen barkoe lea nænnoestamme ööhpehtimmielaakesne, g, j daejnie paragraafine:	PP-tenesta sitt arbeid er forankra i opplæringslova, mellom anna i følgjande paragrafar: