baaatsoe.html.xml
Båatsoe / Jielemh / Saemiedigkie - Sametinget Reindrift / Næringer / Forsiden - Sametinget
Ohtsh dåarjoem Søk tilskudd
Båatsoe lea joekoen vihkeles saemien kultuvren jïh siebriedahkejieleden gaavhtan, jïh joekoen stoerre aarvoem åtna goh gïele- kultuvre-, jïh identiteete- jïh jielemeaktööre saemien dajvine. Reindrifta har stor betydning for samisk kultur og samfunnsliv, og har uvurderlig verdi som språk- kultur-, identitets- og næringsaktør i samiske områder.
Båatsoe akte jieleme Hedmarhken luvhtie Finnmaarhken gåajkoe, tjïelte- jïh fylhkeraasti dåaresth jïh raasten dåaresth Sveerje-Nöörje. Næringen drives fra Hedmark til Finnmark, på tvers av kommune-, fylkes- og riksgrensene Sverige – Norge.
Politihkere gïen diedte Ansvarlig politiker
NSR Nordre
Phone: +47 984 87 576 Tel.: +47 984 87 576
Bööredimmie lahtestimmiejgujmie båetedh Invitasjon til innspill – sametingsmelding om reindrift
Bïevnesen ulmie lea Saemiedigkien båatsoepolitihkem tjïelkestidh, jïh Saemie... Sametingsrådet arbeider med en sametingsmelding om reindrift. Målet med meld...
Lohkh jienebh Les mer
Dåarjoe seminaarese Båatsoelaaken jïh almetjereaktan bïjre Framtidig reindrift – Fra et samisk perspektiv
Saemiedigkieraerie lea 100 000 kråvnah dåårjeme Gálduse – Aalkoealmetjereakt... Sametingsrådet inviterer til oppstartskonferanse i forbindelse med sametings...
Lohkh jienebh Les mer
Båatsoe aktem vihkeles sijjiem åtna saemien kultuvresne, goh akte dejstie vaenie kultuvresjïere saemien jieliemijstie. Reindrifta har en sentral plass i den samiske kulturen, som en av få kulturspesifikke samiske næringer.
Dïhte jïjtjehke våarome Saemiedigkien båatsoepolitihkesne lea båatsoen reaktah gorredidh. Ivaretakelse av reindriftas rettigheter er selve fundamentet i Sametingets reindriftspolitikk.
Mijjieh aaj båatsoen aerpievuekiem tjïertestibie goh akte jieleme mesnie abpe fuelhkie lea meatan. Vi vektlegger også reindriftas tradisjonelle karakter som en familiebasert næring.
Båatsoen ektiedimmie saemien kultuvrese lea man åvteste jieleme dan sjïere. Reindriftas tilknytning til den samiske kulturen er det som gjør næringa unik.
Akte dejstie vihkielommes ulmijste Saemiedigkien båatsoepolitihkese lea dam lïhke baantem tjåadtjoehtidh jielemen darjomi jïh kultuvren gaskem. Et av de viktigste målene for Sametingets reindriftspolitikk er å opprettholde det tette båndet mellom næringsaktiviteten og kulturutøvelsen.
Båatsoen stööremes haesteme lea vaenie dajvh jïh siebriedahke mij ahkedh tjihtede juktie båatsoen dajvide nuhtjedh. Den største utfordringen for reindrifta er knapphet på arealer og stadig press fra samfunnet om bruken av reindriftsarealene.
Båatsoe tjuara aktem dajvevåaromem utnedh mij monnehkevoetem jïh evtiedimmiem gorrede. Reindrifta må ha et arealgrunnlag som sikrer bærekraft og utvikling.
Vaarjelamme juvrh leah man åvteste båatsoe dan stoerre teehpemh åtna fierhten jaepien. Fredede rovvilt forårsaker store årlige tap for reindrifta.
Muvhtine dajvine dellie dan jïjnjem teehpieh guktie dïhte akte aajhtoe sjædta båatsoen jieliemassen vööste. I noen områder er tapene så store at de truer reindriftas eksistens.
Vihkeles aktem veele sjïehtedamme juvreveahkam utnedh dejnie dajvine gusnie jïjnjh bovtsh, jïh båatsoe maaksoem åådtje dej rïektes teehpemi åvteste. Det er viktig å ha et balansert bestandsmål for rovvilt i områder med tamrein, og at de reelle tapene reindrifta må kompenseres.
Saemiedigkie akten monnehke saemien båatsoen åvteste barka. Sametinget jobber for en bærekraftig samisk reindriftsnæring.
Aktem monnehke jielemem åådtje gosse: En bærekraftig næring oppnås ved å:
Båatsoem nænnoestahta goh jieleme jïh aarvoesjugniedimmiem jieliemisnie lissehte Styrke reindrifta som næring og øke verdiskapingen i næringen
Båatsoen reaktavåaromem gorrede Sikre reindriftas rettsgrunnlag
Gorrede båatsoe hijven jïh daajroes mierietsiehkieh åådtje Sikre reindrifta gode og forutsigbare rammebetingelser
Båatsoem gorrede goh gïele- jïh kultuvreguedtije Sikre reindrifta som språk- og kulturbærer
Doh båatsoedajvh gusnie saemien båatsojne gïehtelieh leah medtie 40 % Nöörjen laantedajveste, jïh leah Finnmaarhken luvhtie noerhtene Engerdaelien gåajkoe Hedmarhkesne åarjene. Reinbeiteområdene hvor det drives samisk reindrift omfatter ca 40 % av Norges landareal, og strekker seg fra Finnmark i nord til Engerdal i Hedmark i sør.
Saemien båatsoe aaj Trollheimesne mij aktem sjïere reaktavåaromem åtna. Det drives også samisk reindrift i Trollheimen basert på et særlig rettslig grunnlag.
Vaeriedajvine Åarjel-Nöörjesne aaj daemieskrievvietjïerth mah båatsojne gïehtelieh, leejjemelatjkoej mietie. I fjellområdene i Sør-Norge drives reindrift av tamreinlag, basert på leieavtaler.
Nöörje lea juakeme 6 båatsoedajvine: Norge er inndelt i 6 reinbeiteområder:
Finnmarhke Finnmark
Tromse Troms
Åarjel-Trööndelage jïh Hedmarhke Sør-Trøndelag og Hedmark
Daemieskrievvietjïerth Tamreinlagene
Saemiedigkie ij dam byjjes dïedtem utnieh båatsoen åvteste Nöörjesne. Sametinget har ikke det formelle ansvaret for reindriften i Norge.
Laanteburriedirektovraate mij lea ryöktesth Laanteburrie- jïh beapmoedepartemeenten nuelesne, båatsoem Nöörjesne reerie. Reindriften forvaltes nasjonalt av Landbruksdirektoratet, som er direkte underlagt Landbruks- og matdepartementet.
Laanteburriedirektovraate lea båatsoeståvroen tjaelemesijjie. Landbruksdirektoratet er sekretariat for reindriftsstyret.
Båatsoen regijovnaale reereme lea bïejeme dejtie 5 noerhtemes fylhkenålmide. Den regionale forvaltningen av reindriften er underlagt de 5 nordligste fylkesmennene.
Båatsoeståvrosne 7 lïhtsegh jïh Saemiedigkie 3 dejstie nammohte. Sametinget oppnevner 3 av 7 medlemmer til reindriftsstyret.
Saemiedigkie göökte dejstie govhte lïhtsegijstie nammohte dejtie golme noerhtemes regijovnaale juvremoenehtsidie Finnmarhke / Tromse, Nordlaante jïh Trööndelage. Sametinget oppnevner to av seks medlemmer til de tre nordligste regionale rovviltnemndene Finnmark / Troms, Nordland og Trøndelag.
Saemiedigkie aktem dejstie vïjhte lïhtsegijstie nammohte juvremoenehtsasse Hedmarhkesne. Sametinget oppnevner en av fem medlemmer til rovviltnemnda i Hedmark.
Laake edtja viehkiehtidh båatsoedajvide saemien båatsoedajvesne gorredidh goh båatsoen vihkielommes vierhtievåarome. Loven skal bidra til sikring av reindriftsarealene i det samiske reinbeiteområdet som reindriftens viktigste ressursgrunnlag.
Dovne aajhterh båatsoereakteste, jeatjah reaktaaajhterh jïh åejvieladtjh dïedtem utnieh dajvide gorredidh. Ansvaret for sikring av arealene påhviler både innehavere av reindriftsretten, øvrige rettighetshavere og myndighetene.