sam_boazodoallu.pdf.xml

Boazodoallu- sierra sámi ealáhus Norggas	Reindrift – en eksklusiv samisk næring i Norge
Boazodoallu lea árbevirolaš sámi ealáhus Norggas, ja boazodoallu lea lágalaččat suddjejuvvon sierra sámi ealáhussan.	Reindrift er en samisk næring i Norge.
Dat mearkkaša ahte boazodoalloguohtonguovlluin, lea boazodoallu lágalaččat ráddjejuvvon sierravuoigatvuohtan olbmuide geain lea sámi duogáš ja geain lea gáibiduvvon gullevašvuohta boazodoallobearrašii.	Det betyr at innenfor reinbeiteområdene er retten til å drive med rein en lovfestet, eksklusiv rett for personer av samisk ætt og som har tilknytning til en reindriftsfamilie.
Odne lea sullii 2800 olbmos gullevašvuohta boazodollui Norggas.	Omlag 2800 personer er tilknyttet den samiske reindriften.
Boazodoalloguovllut Norggas mannet ruošša rájis davvinuortan gitta Femundenguvlui lullinuortan.	De samiske reinbeiteområdene i Norge strekker seg fra grensen mot Russland i nordøst til Femunden i sørøst.
Norga lea juhkkojuvvon guđa boazodoallohálddašanguvlui, mat leat fas juhkkojuvvon gávccilogiguovtti orohahkii.	Landet er inndelt i 6 reinbeiteområder som igjen er delt inn i 82 reinbeitedistrikter.
Muhtimat johtet riikarájiid rastá, gaskal Norgga ja Ruoŧa.	Reinvokterne flytter tamreinflokkene sine mellom kyst og innland.
Boazosámi servodagat leat juhkkojuvvon siiddaide, gos máŋga bearraša ovttasbarget ja johtet fárrolagaid.	Reindriftssamene arbeider sammen i siidaer, et arbeidsfelleskap hvor flere familier flytter sammen mellom faste sesongboplasser.
Dán áigge ii leat šat boazodoalus čielga nomádalaš eallinláhki, muhto ođasmahttojuvvon beallenomádalaš eallinláhki.	I dag er nomadismen erstattet av en mer bofast form, men fortsatt flyttes reinen mellom ulike sesongbeiter.
Sámi boazodoallu lea dán áiggi ođasmahttojuvvon ealáhus mas lea ollu mohtorfievrogeavaheapmi ja mas geavahuvvojit teknologalaš ođasmahttimat.	Reindriften er i dag en modernisert næring med stor grad av mekanisering og bruk av teknologiske nyvinninger.
Muhto beaivválaš boazobarggus boazosápmelaččat ain dárbbašit ja eai birge árbevirolaš máhtu haga, maid leat oahppan ovddit buolvvain, nu go movt dovdat luonddu ja movt geavahit guohtoneatnamiid molsašuddi dálkkádagain.	I den daglige driften er reineierne fremdeles avhengig av kunnskapene som er magasinert gjennom generasjoner om bl.a. samspillet i naturen og bruken av beiteområdene under skiftende klimatiske værforhold.
Bohccobiergu lea dušše unna oasáš Norgga ollislaš biergomárkanis.	På grunn av at all produksjon skjer på naturlig beite utgjør reinkjøtt en liten del av det totale kjøttmarkedet i Norge.
Bohccobiergu lea ekologalaš ja dearvvašlaš buvtta, ja lea maid árvvus adnon danin.	Reinkjøtt er en sunn og smakfull, men også eksklusiv råvare.
Boazodoallu ii leat dušše bohccobierggu buvttadeapmi bearraša atnui ja vuovdimii, muhto das lea maid symbolalaš árvu ja lea dehálaš oassi sámi kultuvrras.	Reindriften er likevel ikke alene kjøttprodusent for familiens eget bruk og for salg, men også en viktig manifestasjon av samisk kultur.
Dat lea hui mihtilmas sámi eallinláhki mii lea ollu eambbo go dušše ealáhus ja ruđalaš sisaboahtu, ja dat lea maid dehálaš vuođđun sámi kultuvrii.	Den er en særskilt samisk levemåte som er mye mer enn en næringsvei som gir inntekt, og er et viktig materielt grunnlag for samisk kultur.