algoalbmotnissoniid-vealaheapmi-ja-veahkavaldi-sin-vuosta-ferte-bissehuvvot.html.xml

Álgoálbmotnissoniid vealaheapmi ja veahkaváldi sin vuostá ferte bissehuvvot / Sártnit ja artihkkalat / Sámediggeráđđi / Organisašuvdnastruktuvra / Sámedikki birra / Sámediggi - Sametinget Sïerredimmie jïh vædtsoesvoete aalkoealmetjenyjseni vööste tjuara nåhkedh / Håalemh jïh tjaalegh / Saemiedigkieraerie / Åårganisasjovnestruktuvre / Saemiedigkien bïjre / Saemiedigkie - Sametinget Álgoálbmotnissoniid vealaheapmi ja veahkaváldi sin vuostá ferte bissehuvvot Sïerredimmie jïh vædtsoesvoete aalkoealmetjenyjseni vööste tjuara nåhkedh Ráđđelahttu Silje Karine Muotka oassálastá áigodagas njukčamánu 10.-14. b.. ON nissonkommišuvdnii (CSW.) Raerielïhtsege Silje Karine Muotka sæjhta boelhken njoktjen 10.-14. b. meatan årrodh EN:n nyjsenekommisjovnesne (CSW.) New Yorkas. New Yorkesne. Dáinna oassálasimiin háliida Sámediggi leat mielde čalmmustahttimin álgoálbmotnissoniid vealaheapmi ja veahkaváldi sin vuostá miehtá máilmmi. Gosse stïeresne desnie dle Saemiedigkie sæjhta lissiehtamme gaskenasjovnaale fokusem utnedh vædtsoesvoetese jïh sïerredæmman aalkoealmetje-nyjsenijstie abpe veartenisnie. ON Nissonkommišuvdna lágiduvvo juohke jagi ja lea okta deaŧaleamos riikkaidgaskasaš deaivvadansajiin gos digaštallet nissoniin vuoigatvuođaid ovttadássásašvuođa. EN:n Nyjsenekommisjovne mij fïerhten jaepien öörnesåvva, lea akte dejstie vihkielommes gaskenasjovnaale tjåanghkoesijjijste juktie nyjseni reaktah jïh mïrrestallemem digkiedidh. - Sámediggeráđi mielas lea deaŧalaš čalmmustahttit álgoálbmotnissoniid dili go galgá ollašuhttit ON duhátjahkemihtu nieiddaid ja nissoniid várás. - Saemiedigkieraerie tuhtjie joekoen vihkeles vuartasjidh guktie aalkoealmetjenyjsenæjjah jielieminie gosse barkeminie EN:n stoerretjuetieulmiem nïejtide jïh nyjsenæjjide jaksedh. Oassálastima bokte Norgga sáttagoddái mii áigut deattuhit máŋga beali mat fuolastuhttet min, cealká ráđđelahttu Muotka. Gosse stïeresne dennie nöörjen delegasjovnesne sïjhtebe jïjnjem åvtese buektedh mejstie tjoeperdeminie, raerielïhtsege Muotka jeahta. Veahkaváldi ja duppal vealaheapmi Vædtsoesvoete jïh guektiengïerth sïerredimmie Ollu álgoálbmotnissonat ellet dakkár gierdameahttun diliin ahte sis ii leat vejolašvuohta oažžut oahpu, buori etniiddearvvašvuođa, suodjalusa njoammudávddaid vuostá dahje veahkaválddálaš rihkkuma vuostá. Jïjnjh aalkoealmetjenyjsenæjjah nåake tsiehkiej nuelesne jielieminie gusnie vaallah nuepiem utnieh ööhpehtimmiem vaeltedh, hijven ietniehealsoem åadtjodh, jallh vaarjelimmiem åadtjodh sohti jallh tjuerpies daaresjimmiej vööste. Álgoálbmotnissonat vásihit maiddái vealaheami sihke čearddalašvuođaset ja sohkabealiset ektui. Jïjnjh aalkoealmetjenyjsenh aaj sïerredimmiem dååjroeh dovne sijjen jïjtse etnisiteeten bïjre jïh ihke dah leah nyjsenæjjah. - Álgoálbmotnissoniid vealaheapmi ja veahkaváldi sin vuostá dahká ahte lea hirbmat váttis rievdadit dili buorebun, almmá erenoamáš doaibmabijuid haga. - Vædtsoesvoete jïh guektiengïerth sïerredimmie aalkoealmetjenyjsenæjjijste darjoeh guktie gaajh gïerve sjædta dan buaratjommesasse jarkelidh, bielelen naan sjïere råajvarimmieh. Mu oainnu mielde lea deaŧalaš nannet rahčama nissonolbmuid vuoigatvuođaid ovddas. Mov mïelen mietie dle vihkeles gæmhpoem nyjsenæjjaj reaktaj åvteste lissiehtidh. Dan mun háliidan deattuhit New Yorkas, cealká Silje Karine Muotka. Daate lea mij akt maam sïjhtem åvtese buektedh New Yorkesne, Silje Karine Muotka jeahta. Geafivuođaeastadeapmi Gæmhpoe giefiesvoeten vööste Geafivuođaeastadeapmi lea maid okta ON nissonkommišuvnna fáttáin. Gæmhpoe giefiesvoeten vööste sæjhta aaj akte dejstie aamhtesijstie årrodh EN:n nyjsenekommisjovnesne. Sullii 5 proseantta máilmmi olbmuin gullet álgoálbmogiidda, muhto sii leat 33 proseantta dain 900 miljon olbmos mat leat buot geafimusat máilmmis. Aalkoealmetjh leah medtie 5 prosenth veartenen almetjijstie, men leah 33 prosenth dejstie veartenen ellen giefiesommes 900 millijovnh almetjijstie. Dáin 900 miljon olbmos lea nissonolbmot ja nuorra nieiddat 70 proseantta sis geat ellet hirbmat stuorra geafivuođas. Dejstie 900 millijovnh almetjijstie dle nyjsenæjjah jïh noere nïejth 70 prosenth dejstie mah tjarke giefiesvoeten nuelesne jielieh. - Logut čájehit čielgasit mo dilli lea; Álgoálbmotnissonat leat badjelmearálaččat ovddastuvvon máilmmi geafimusaid gaskkas. - Dah taalh leah tjïelke; Ååpsen jïjnjh aalkoealmetjenyjsenæjjah dej giefiesommes gaskem veartenisnie. Sin ferte oažžut eret geafivuođas, eahpedoaivvus ja veahkaválddi balu čavga sálvvas. Dah tjuerieh viehkiem åadtjodh giefiesvoeteste, håjnoesvoeteste jïh vædtsoesvoeten asveste båetedh. Dan lea vejolaš juksat buoret oahppovejolašvuođaid bokte, nannoset vuoigatvuođasuodjaleami bokte, eanet politihkalaš váikkuhanfámu bokte ja stuorát árvvusatnima bokte nissoolbmuid rolla ektui sihke bargo- ja bearašeallimis, loahpaha ráđđelahttu Muotka. Dam maahta buektiehtidh jis stuerebe nuepieh vadta ööhpehtæmman, nænnoesåbpoe vaarjelimmie reaktijste, lissiehtamme politihkeles faamoe jïh nyjsenæjjaj råållam tjerkebelaakan seahkaridh dovne barkoejieleden jïh fuelhkien sisnjeli, raerielïhtsege Muotka minngemosth jeahta. Ráđđelahttu Silje Karine Muotka Govlehtallije: