haliida-cielggadit-manaidgardepolitihka.html.xml
Háliida čielggadit mánáidgárdepolitihka / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Sámediggi - Sametinget Sæjhta maanagïertepolitihkem tjïelkestidh / Tjaalegh / Veeljemeboelhken 2009 - 2013 / Våarhkoe / Saemiedigkie - Sametinget
Háliida čielggadit mánáidgárdepolitihka Sæjhta maanagïertepolitihkem tjïelkestidh
Sámediggi lea čállimin dieđáhusa mánáidgárddiid birra main leat sámi mánát. Saemiedigkie aktem bïevnesem maanagïertiej bïjre saemien maanide tjaelieminie.
Sivvan dasa lea go Sámediggi háliida hábmet bajimus politihka mánáidgárdesuorgái mii galgá leat láidesteaddjin ja čielggadit prinsihpalaš gažaldagaid sámi mánáid mánáidgárdefálaldaga ektui. Bïevnesen våarome lea Saemiedigkie sæjhta aktem bijjemes politihkem maanagïertesuerkesne evtiedidh, mij sæjhta otjnegem bïejedh jïh prinsihpeles gyhtjelassh tjïelkestidh mah leah maanagïertefaalenassi bïjre saemien maanide.
- Dieđáhus galgá vástidit mánáidgárddi, mánáid, váhnemiid ja sámi servodaga dárbbuide. - Bïevnese edtja maanagïerten, maanaj, eejhtegi jïh saemien siebriedahken daerpiesvoetide vaestiedidh.
Sámediggi háliida ahte mánáidgárdi sámi mánáid várás galgá leat ovttaiduvvan, geasuheaddji ja hutkkálaš ásahus alla kvalitehtain buot mánáide buoremussan, cealká várrepresideanta Laila Susanne Vars. Saemiedigkie sæjhta maanagïerte saemien maanide edtja akte sjïehtesjamme, fryöjstehke jïh orreussjeden institusjovne årrodh, jolle kvaliteetine dan bööretjommesasse gaajhkide maanide, mubpie presidente Laila Susanne Vars jeahta.
Várrepresideanta čilge viidáseappot ahte Sámediggi áigu earret eará bearráigeahččat ahte rekrutterejuvvojit eanet pedagogalaš bargit geain lea gelbbolašvuohta sámi gielas ja kultuvrras. Mubpie presidente vijriesåbpoe tjïerteste Saemiedigkie gaskem jeatjah sæjhta giehtjedidh guktie dåårrehtimmie pedagogeles barkijijstie læssene, guktie dah maahtoem saemien gïelesne jih kultuvresne utnieh.
Gieđahallá ollu gažaldagaid Jïjnjh gyhtjelassh gïetede
Mánáidgárdedieđáhusa mihttomearri lea váikkuhit árvvoštallamii ja digaštallamii das mo galgá juksat politihkalaš ulbmiliid buoridan dihtii bajásšaddaneavttuid mánáidgárdefálaldaga bokte. Maanagïertebïevnesen åssjele lea viehkiehtidh ussjedidh jïh govlesadtedh guktie edtja politihkeles ulmieh jaksedh, juktie buerebe byjjenimmiehtsiehkieh buektiehtidh maanagïertefaalenassen tjïrrh.
- Min áigumuš lea ahte dieđáhus ii galgga dušše válddahit ja ságaškuššat makkár rolla ja politihkalaš váldi Sámedikkis galgá leat mánáidgárdeáššiin. - Mijjen ulmie lea bïevnese ij edtjh ajve buerkiestidh jïh digkiedidh maam råållide jïh politihkeles faamojde Saemiedigkie edtja maanagïertegyhtjelassine utnedh.
Dieđáhus galgá maiddái čalmmustahttit áŋgiruššansurggiid ja daid hástalusaid mat mis leat go galgat buoridit mánáidgárddiid. Bïevnese edtja aaj tjelmide bïejedh råajvarimmiesuerkide, jïh våajnoes darjodh dejtie haestiemidie mah gååvnesieh gosse barkeminie maanagïertide bööremeslaakan darjodh.
Dát guoská buot mánáidgárddiide main lea fálaldat sámi mánáide Norggas, čilge várrepresideanta Laila Susanne Vars. Daate gaajhkide maanagïertide feerhmie mah faalenassem saemien maanide Nöörjesne vedtieh, mubpie presidente Laila Susanne Vars buerkeste.
Háliida evttohusaid ja cealkámušaid Raerieh sæjhta
Bargu mánáidgárdedieđáhusain galgá leat rabas ja searvvaheaddji proseassa vai sihkkarastojuvvo ahte dieđáhusa mihttomearit ollašuhttojuvvojit. Dïhte barkoe maanagïertebïevnesinie edtja akte gaahpoeh jïh feerhmeles prosesse årrodh, mij maahta viehkiehtidh gorredidh ulmide bïevnesisnie jaksa.
Sámediggi bovde fylkkamánniid, gielddaid, mánáidgárdebirrasiid, váhnemiid, váhnenfierpmádagaid ja lávdegottiid ja eará ásahusaid geaidda dat guoská, searvat árjjalaččat. Saemiedigkie sæjhta fylhkenålmah, tjïelth, maanagïertebyjresh, eejhtegh, eejhtegeviermieh jïh moenehtsh jïh jeatjah vihkeles suerkieh bööredidh eadtjohkelaakan meatan årrodh.
Evttohusat ja cealkámušat dieđáhussii sáhttet boahtit digaštallančoahkkimiin, fágaseminárain, jearahallamiin ja jearahallaniskkademiin. Edtja raerieh bïevnesasse buektedh digkiedimmieforuminie, faageseminarseminaarine, byjrehtimmine jïh gihtjeme-goerehtimmine.
- Mii sámediggeráđis háliidit hástalit sámi servodaga jurddašit minguin ovttas. - Mijjieh saemiedigkieraeresne sïjhtebe dam saemien siebriedahkem haestedh mijjine ussjedadtedh.
Makkár višuvnnat leat sámi servodagas mánáidgárddi rolla birra mánáid bajásgeassimis, sin giellaovddideamis ja sámi árvvuid gaskkusteamis ođđa buolvvaide ? Mah vuajnoeh åvtese utnebe saemien siebriedahkesne, gosse lea maanagïerten råållen bïjre maanaj bijjiedimmesne, dej gïeleevtiedimmesne jïh dennie vijriesåbpoe sertiestimmesne saemien aarvojste orre boelvide ?
Dát leat muhtun gažaldagat maidda mii háliidit vástádusa, dadjá várrepresideanta Vars. Daate lea naakede destie misse mijjieh sïjhtebe raerieh åadtjodh, mubpie presidente Vars jeahta.
Dieđáhus lea 2005 dieđáhusa “ Sámediggeráđi dieđáhus sámi mánáidgárddiid birra ” ođasmahttin ja čuovvola “ Sámi mánáidgárddiid strategalaš plána 2008-2011 ”. Bïevnese akte staeriedimmie aktede aarebi bïevnesistie jaepeste 2005 ” Sametingsrådets melding om samiske barnehager ” jïh sæjhta soejkesjem ” Strategisk plan for samisk barnehager 2008-2011 ” dåarjedidh.
Oktavuohtadieđut: Várrepresideanta Laila Susanne Vars, tlf. 977 54 102 Vielie bïevnesh: mubpie presidente Laila Susanne Vars, tlf. 977 54 102