samediggi-njunuscoahkkimis-dassearvvu-birra.html.xml
Sámediggi njunuščoahkkimis dásseárvvu birra / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Sámediggi - Sametinget Saemiedigkie bijjietjåanghkosne mïrrestallemen bïjre / Tjaalegh / Veeljemeboelhken 2009 - 2013 / Våarhkoe / Saemiedigkie - Sametinget
Sámediggi njunuščoahkkimis dásseárvvu birra Saemiedigkie bijjietjåanghkosne mïrrestallemen bïjre
29. Guovvamánnu 2012 Saemiedigkie sæjhta stïeresne årrodh gosse EN.
Sámediggi áigu leat doppe go ON nissonkommišuvdna doallá jahkásaš sešuvnna New Yorkas guovvamánu 29. b. rájis njukčamánu 9. b. 2012 rádjái. ’ n nyjsenekommisjovne sov fïerhten jaepien sesjovnem New Yorkesne hööltie goevten 27. b raejeste njoktjen 9. b.12 raajan.
- Dá lea okta deháleamos deaivvadanbáikkiin digaštallat nissoniid vuoigatvuođaid ja dásseárvogažaldagaid. – Daate lea akte dejstie vihkielommes gaavnedimmiesijjijste gusnie nyjsenæjjaj reaktah jïh mïrrestallemegyhtjelassh digkede.
Sámediggi áigu leat doppe čalmmustahttit sámi nissoniid ja min dásseárvohástalusaid áššiid, lohká Sámediggeráđi lahttu Vibeke Larsen. Saemiedigkie sæjhta desnie årrodh juktie saemien nyjsenæjjah jïh mijjen haestemh mïrrestallemen sisnjelen våajnoes darjodh, saemiedigkieraerien lïhtsege Vibeke Larsen jeahta.
Larsen áigu leat doppe sešuvnna vuosttaš vahkku. Larsen sæjhta stïeresne årrodh sesjovnen voestes våhkoen.
Báikegottiid nissonat fáddán Voenen nyjsenæjjah goh teema
Váldofáddá dán jagá konferánssas leat nissonat báikegottiin olggobealde guovddáš báikkiid ja sin rolla geafivuođa ja nealggi vuostá rahčamis, ja ovdánahttingažaldagain. Åejvieaamhtese daan jaepien konferansesne lea nyjsenæjjah voenine, jïh guktie dah berkieh juktie giefiesvoeten jïh njielkien vööste gæmhpodh, jïh dej råålle evtiedimmiegyhtjelassine.
Sámediggi áigu dan bottas go lea doppe, searvat paneladigaštallamii mearkkašumi birra mii lea go álgoálbmotnissoniin báikegottiin lea seđolaš bargu. Saemiedigkie sæjhta vïesehtimmesne meatan årrodh aktene paneledigkiedimmesne nåhtoen bïjre ihke aalkoealmetjenyjsenæjjah voenine aktem eensi barkoem utnieh.
- Dát leat áigeguovdilis fáttát sámi guovlluin go mii vásihit ahte oallut nuorra nissonat eai hálit orrugoahtit smávva sámi báikegoddeservodagain, lohká ráđđelahttu Vibeke Larsen. - Daate akte sjyöhtehke teema saemien dajvine gusnie mijjieh dååjrebe noere nyjsenæjjah eah sïjhth smaave saemien voenesiebriedahkine orrijidh, raerielïhtsege Vibeke Larsen jeahta.
Seammás áigu Sámediggi čájehit doarjaga eará álgoálbmotnissoniidda. Seamma tïjjen dle Saemiedigkie sæjhta sov dåarjoem vuesiehtidh jeatjah aalkoealmetjenyjsenæjjide.
Álgoálbmotnissonat miehtá máilmmi servet eanet ja eanet bargomárkanii. Aalkoealmetjenyjsenæjjah abpe veartenem leah jiene-jienebe meatan barkoemaarkedesne.
Bargoeallimis leat ain áššit maid ovddas šaddá rahčat, nu go ahte nissonat galget oažžut dohkálaš bálkká, bargošiehtadusa ja sosiála ortnegiid. Annje tjuara tsiehkiej åvteste barkoejieliedisnie gæmhpodh ihke dah baalhkam åadtjoeh mij lea reaktoe, jïh aaj barkoesjïehtedimmiem jïh sosijale öörnegh åadtjoeh.
Viidáseappot lea dehálaš ahte nissoniid rolla ja návccat árbevirolaš ealáhusain čalmmustahttojuvvojit ja árvvusadnojit. Vijriesåbpoe dle vihkeles nyjsenæjjaj råålle jïh barkoe aerpievuekien jielieminie våajnoes sjidtieh jïh vyörtegsvoetem åadtjoeh.
Dása lea sámi nissoniid rolla boazodoalus buorre ovdagovva, ja maid mii áigut váldit bajás New Yorkas, lohká Larsen. Daesnie saemien nyjsenæjjaj byjjes råålle båatsosne akte hijven vuesiehtimmie, jïh maam sïjhtebe bæjjese vaeltedh New Yorkesne, Larsen jeahta.
Loktet árvvu Staatusem bijjiedidh
Oassálastin dákkár riikkaidgaskasaš arenain lea buorre liiba bidjat gažaldaga oidnosii, mii guoská sámi álbmogii. Gosse meatan dagkarinie gaskenasjovnale sijjine dle hijvenlaakan sjeahta gyhtjelassh bæjjese vaeltedh mah leah saemien almetji bïjre.
Dat sáhttá maid váikkuhit dasa ahte lokte árvvu dáin áššiin ja bidjá našunála eiseválddiid rahčat. Dïhte aaj maahta viehkiehtidh staatusem bijjiedidh daejtie aamhtesidie, jïh nasjovnale åejvieladtjide eevtjedh.
Sámi nissonat leat ollen guhkás go geahččá dásseárvui. Saemien nyjsenæjjah leah gåhkese båateme mïrrestallemen sisnjelen.
Dan háliidit mii juogadit earáiguin. Dam sïjhtebe mubpiejgujmie juekedh.
Seammás leat mis ain ollu hástalusat dásseárvosuorggis maid lea dehálaš čalmmustahttit. Seamma tïjjen dle mijjen annje jïjnjh haestemh mïrrestallemesuerkesne mejtie lea vihkeles våajnoes darjodh.
Oassálasti: Lahttu Sámediggeráđis Vibeke Larsen, tlf. 941 30 116 Meatan sesjovnesne: Saemiedigkieraerien lïhtsege Vibeke Larsen, tell. 941 30 11
Oktavuođaolbmot: Govlehtallijh: