sardni-guovvamanu-6.-b.html.xml
Sárdni guovvamánu 6. b. / Sártnit ja artihkkalat / Sámediggeráđđi / Organisašuvdnastruktuvra / Sámedikki birra / Sámediggi - Sametinget | Håaleme goevten 6. b. 2014 / Håalemh jïh tjaalegh / Saemiedigkieraerie / Åårganisasjovnestruktuvre / Saemiedigkien bïjre / Saemiedigkie - Sametinget |
Sárdni guovvamánu 6. b.. | Håaleme goevten 6. b. 2014 |
Buorit olbmot. | Gieries gaajhkesh dovnesh. |
Lihku beaivái. | Lahkoe biejjine. |
Odne, guovvamánu 6. b., mii ávvudit iežamet álbmotbeaivvi ovttas Norggas, Ruoŧas, Suomas ja Ruoššas. | Daan biejjien, goevten 6. b., mijjen åålmegebiejjiem ektesne heevehtibie Nöörjesne, Sveerjesne, Såevmesne jïh Russlaantesne. |
Mii ávvudit leavggaiguin ja álbmotlávlagiin. | Mijjieh dam saeveginie jïh åålmegelaavloeminie heevehtibie. |
Máhtuin iežamet historjjá birra ja jurdagiiguin iežamet boahtteáiggi birra. | Dejnie daajrojne mijjen histovrijen bïjre jïh tjelmiejgujmie dan båetijen aejkien vööste. |
Mii ávvudit riemuin, njálgga biepmuin ja ollu iešguđet lágan doaimmaiguin sámi báikegottiin. | Mijjieh heevehtibie feestine, njaelkies beapmojne jïh gelliesåarhts jïh joekehts darjomigujmie saemien siebriedahkine. |
Min álbmotbeaivi lea oalle ođas, dušše 21 jagi boaris. | Mijjen åålmegebiejjie lea naa noere, ajve 21 jaepien båeries. |
Ávvudeamit leat iešguđetláganat, dan oainnán go galledan iešguđet suohkaniid ja báikkiid. | Heevehtimmie ovmessie vuekieh åådtje, dam vuajnam gosse guessine mïnnem dejnie ovmessie tjïeltine jïh sijjine. |
Oktasaš govastagat ja doaimmat čohkkejit min beroškeahttá das gos mii orrut. | Mijjieh man akt bïjre tjåanghkenibie goh tjåenghkies symbovlh jïh darjomh, saaht gusnie årroeminie. |
Seamma láhkai go mii oppa áiggi hábmet iežamet servodaga ja kultuvrra, de mii hábmet iežamet sisdoalu – sápmelaččaid álbmotbeaivvi. | Seammalaakan goh mijjieh iktesth sisvegem hammoedibie mijjen siebriedahkesne jïh kultuvresne, mijjieh sisvegem mijjen- saemiej – åålmegebiejjesne hammoedibie. |
Dál mii ávvudit dan maid mii leat. | Daan biejjien heevehtibie mijjieh libie gie libie. |
Mii leat sápmelaččat, iešguđet láhkai. | Mijjieh saemieh, jïh dam libie fïereguhtelaakan. |
Ollu lea oktasaš, muhto ollu lea mii earuha. | Jïjnje tjåenghkies, men jïjnje aaj joekehts. |
Dieđusge lea guovvamánu 6. b. midjiide rápmin, muhto seamma ollu dat leat searvevuođabeaivi, máŋggadáfotvuođain ja utnolašvuođain. | Goevten 6. b. lea hævvi akte biejjie garmeresvoetese, men seamma jïjnje akte biejjie ektievoetese, gellievoetese jïh boerehksvoetese. |
Sápmelaččat leat ávvudan guovvamánu 6. b. álbmotbeaivin 1993 rájes. | Saemieh leah goevten 6. b. åålmegebiejjine heevehtamme jaepien 1993 raejeste. |
Dán jagi álbmotbeaivi lea dattetge erenoamáš midjiide Norggas. | Daan jaepien åålmegebiejjie lea læjhkan sjïere mijjese Nöörjesne. |
Dán jagi ávvudit sihke Sámedikki 25-jagi beaivvi ja vuođđolága 200-jagi beaivvi. | Daan jaepien dovne Saemiedigkien 25-jaepien jubileumem jïh maadthlaaken 200-jaepien jubileumem heevehtibie. |
Dát addá midjiide vuogasvuođa smiehttat dárkilit álbmotstivrra ja iežamet demokráhtalaš ideálaid birra. | Daate mijjese nuepiem vadta veelebelaakan almetjeståvroen jïh mijjen demokrateles åvteguvviej bïjre ussjedidh. |
Vuođđolága mearrádusat leat demokratiija geađgejuolgi. | Maadthlaaken nænnoestimmieh leah demokratijen tseegkemegierkieh. |
Mat ovdanbuktet min buoremus ja deaŧaleamos ideálaid. | Akte væhta mijjen bööremes jïh vihkielommes åvteguvvide. |
Vuođđoláhka dássida ovttaskasolbmuid, álbmotjoavkkuid ja stáhta beroštumiid. | Maadthlaake almetji, almetjetjïerti jïh staaten ïedtjide jïebnelaakan steeri. |
Dattetge válddii 100 jagi vuođđolága vuosttaš almmuhusa rájes dassážiigo nissonolbmot ožžo dábálaš jienastanvuoigatvuođa. | Læjhkan dle amma 100 jaepieh veesi dehtie voestes låhkoste maadthlaakeste goske nyjsenæjjah sïejhme steemmereaktam åadtjoejin. |
Válddii lagabui 200 jagi dassážiigo álgoálbmogiid ja unnitloguid suodjaleapmi šattai oassin vuođđoláhkii. | Mahte 200 jaepieh veesin åvtelen vaarjelimmie aalkoealmetjijstie jïh unnebelåhkojste akte bielie maadthlaakeste sjïdti. |
Dat čájeha ahte vuođđoláhka vuosttažettiin lea iežas áiggi mánná, dan servodaga man dat galggai muddet. | Daate vuesehte maadthlaake uvtemes lea akte maana sov tïjjeste, dehtie siebriedahkeste maam ussjedamme edtja stuvrehtidh. |
Dat ovddasta min buot buoremus ideálaid – nu mo mii daid defineret áiggis áigái. | Dïhte akte væhta mijjen ellen bööremes åvteguvvide – naemhtie mijjieh iktesth dejtie tjïelkestibie. |
Ja dat rievdá dađistaga go servodat rievdada iežas ideálaid ja árvvuid. | Jïh dïhte jorkese mearan siebriedahke sov åvteguvvieh jïh aarvoeh jarkeleminie. |
1988:s, jagi ovdalgo vuosttaš Sámediggi rahppojuvvui, oaččui vuođđoláhka ođđa mearrádusa mii sihkkarasttii sámi álbmogii erenoamáš stáhtusa ja suodjaleami: | Jaepien 1988, jaepien åvtelen dam voestes Saemiedigkiem rïhpesti, maadthlaake aktem orre nænnoestimmiem åadtjoeji mij saemiej sjïere staatusem jïh vaarjelimmiem gorredi: |
Dát ledje dan áiggi vuđolaš rievdadusat, ja ain vásihuvvo dát sápmelaččaid dohkkeheapmi álgoálbmogin muhtumiidda nággovuložin. | Daate lij gaajh stoerre jarkelimmieh sov tïjjen, jïh annje såemies tuhtjieh daate jååhkesjimmie saemijste goh aalkoealmetjh lea rijtedihks. |
Dál lea dattetge Sámediggi deaŧalaš oassi Norgga demokratiija vuogádagas. | Daan biejjien lea badth Saemiedigkie akte bielie dehtie jïrremistie nöörjen demokrateles systeemesne. |
Ii leat loahppa sámi rahčamušain dohkkehuvvot, muhto baicce joatkkan. | Ij leah nåhkeme dan saemien gæmhpose jååhkesjimmiem åadtjodh, men buerebe akte guhkiedimmie. |
Dan jagi galgá Vuođđoláhka rievdaduvvot sakka. | Daan jaepien akte naa stoerre jarkelimmie Maadthlaakeste dorjesåvva. |
Vuođđoolmmošvuoigatvuođat galge váldojuvvot mielde láhkii, ja lága giella galgá oažžut dálááiggi hámi. | Doh vihkielommes almetjereaktah edtjieh laaken sïjse, jïh laaken gïele edtja orre gïelehammoem åadtjodh. |
Mii sápmelaččat leat álbmot, vuoigatvuođain ja friijavuođain ieža mearridit iežamet boahtteáiggi. | Mijjieh saemieh akte åålmege, jïh reaktam jïh frijjevoetem utnebe jïjtje mijjen jïjtse båetijen aejkien tjïelkestidh. |
Sámegiella ja dárogiella leat ovttaárvosaš gielat Norggas. | Saemien jïh nöörjen lea seammavyörtegs gïelh Nöörjesne. |
Mis lea buorre jáhkku vuordit ahte dát dávistuvvo buorebut dálá vuođđolágas go 200 jagi dás ovdal. | Mijjieh maehtebe badth veanhtadidh daate buerebe våajnoes sjædta daan beajjetje maadthlaakesne, goh 200 jaepien gietjeste. |
Vuođđolágas mearriduvvon ideálat demokratiija, riektesihkarvuođa, dásseárvvu ja sárdnunfriijavuođa birra addá midjiide sápmelaččaide vejolašvuođa ovddidit iežamet nationála parlameantta. | Dah viedteldihkie åvteguvvieh maadthlaakesne demokratijen, reaktajearsoesvoeten, seammavyörtegsvoeten jïh håalemefrijjevoeten bïjre, mijjem saemide viehkiehtin mijjen jïjtse nasjovnaale parlameentem evtiedidh. |
Vuođđoláhka ja Sámediggi dáhkidit demokráhtalaš oassálastima ja ahte min friijavuođat ja vuoigatvuođat álbmogin ovdánit dađistaga. | Maadthlaake jïh Saemiedigkie leah dah garantisth ihke mijjieh goh åålmege åadtjobe demokrateles meatan årrodh jïh ahkedh mijjen frijjevoeth jïh reaktah evtiedidh. |
Mii eat ávvut okto odne. | Ibie mijjieh oktegh daan biejjien heevehth. |
Mii juogadit beaivve máilmmiin muđui, riikkain muđui ja giliin muđui. | Mijjieh biejjiem juekebe abpe vearteninie, mijjen laantine jïh voenine. |
Mii bovdet iežamet ránnjáid, ustibiid ja mielássiid searvat ávvudeapmái. | Mijjieh bööredibie gaajhkh mijjen kraannah, voelph jïh meatanårrojh meatan årrodh heevehtimmesne. |
Dát lea dakkár beaivi mainna mii leat rámis: okta álbmot njealji stáhtas. | Daate akte biejjie mijjieh maehtebe garmerdidh dam libie: akte åålmege njieljie staatine. |
Okta álbmot mii juogada giela, historjjá, kultuvrra ja nieguid min oktasaš boahtteáiggi birra. | Akte åålmege mij gïelem, kultuvrem jïh nïekedassh juaka akten båetijen aejkien bïjre. |
Giella dárbbaša veahá veahki. | Gïele ohtje viehkiem daarpesje. |
Danne mii álmmuhit odne bálvalusa dás: www.sátni.org: digitála sátnegirji buot golmma sámegillii ja davviriikkalaš gielaide. | Dan åvteste aktem dïenesjem bæjhkoehtibie dan biejjien nedtesijjesne www.baakoe.org: akte digitaale baakoegærja gaajhkine golme gïeline jïh noerhtelaanti gïeline. |
Sávan dat boađášii ávkin didjiide geat háliidehpet oahppa ja geavahit sámegiela. | Manne gegkestem dïhte viehkine sjædta dijjese mah sijhtieh lïeredh jïh saemien nuhtjedh. |
Mu niehkun lea dakkár boahtteáigi mas nuorat álkit sáhttet válljet oahpu ja geavahit iežaset giela dainna oadjebasvuođain ahte maiddái sámegiella lea ealli giellan máilmmis. | Mov nïekedasse lea akte båetije aejkie gusnie noerh aelhkieslaakan maehtieh ööhpehtimmiem veeljedh jïh sijjen gïelem nuhtjedh, jïh daejredh saemien aaj akte jielije gïele veartenisnie. |
Dakkár boahtteáigi mas sámegiella ja sámi kultuvra adnojuvvo riggodahkan ja gelbbolašvuohtan, ii ge noađđin. | Akte båetije aejkie gusnie saemien gïele jïh mijjen kultuvre leah åtneme goh ræjhkoesvoete jïh maahtoe, jïh ij akte löövles maajsoe. |
Niegadan dakkár boahtteáiggi birra mas sámi servodat ii adnojuvvo hehttehussan ovdáneapmái, muhto lea lunddolaš oassi min nationála ja dásseárvosaš ovttasleahkimis. | Manne akten båetijen aejkien bïjre nïekedem gusnie saemien siebriedahke ij vååjnh goh akte heerrehke evtiedæmman, men akte iemie bielie mijjen nasjovnaale jïh seammavyörtegs ektiejieliedistie. |
Mas adnojuvvo duohtan dat mai Gonagas dajai rabadettiin Sámedikki 1997:s: ahte Norga lea huksejuvvon guovtti álbmoga eatnamiidda: dážaid ja sápmelaččaid. | Mijjieh tjarke ååktebe dam maam Gånka rïhpestimmesne Saemiedigkeste jeehti jaepien 1997: staate Nöörje lea tseegkesovveme göökte åålmegi dajvesne: nöörjen almetjh jïh saemieh. |
Odne mii ávvudit. | Daan biejjien heevehtibie. |
Dan mii dárbbašit, dan mii leat ánssášan. | Dam daarpesjibie, mijjieh dam dïenestamme. |
Muhto muitet maiddái ahte dát beaivi lea ollu olbmuid máŋggaid jagiid rahčamušaid boađus daid friijavuođaid ja vuoigatvuođaid ovddas mat mis leat dál. | Men mujhtieh aaj daate biejjie lea akte illedahke dejstie gellijste almetjijstie mah leah gymhpeme dej frijjevoeti jïh reaktaj åvteste mejtie utnebe daan biejjien. |
Mii duolbmat sin bálgáid. | Mijjieh dej gïejine vaanterdibie. |
Sii lea čájehan midjiide ahte máilmmi sáhttá álo rievdadit buoret guvlui. | Dah leah mijjem vuesiehtamme veartene iktesth maehtieh jarkerostedh dan buaratjommesasse. |
Das go sii geat rievdadit máilmmi, leat sii geain lea jáhkku dasa ahte dat lea vejolaš. | Juktie dah mah veartenem jarkele, leah dah mah vienhtieh veartene maahta jarkerostedh. |
Lihku beaivái. | Lahkoe biejjine. |