risttala-osku.html.xml
Risttalaš osku Kristeles jaahkoe Ráhkisvuohta lea vuođđun ja ulbmilin risttalaš oskui. Gieriesvoete kristeles jaahkoen maadtoe jïh ulmie. Visot duođalaš ráhkisvuohta boahtá Ipmilis. Gaajhke tjïelke gieriesvoete Jupmielistie båata. Ráhkisvuohta addá eallima. Gieriesvoete dïhte jielemem vadta. Mii sáhttit vásihit ráhkisvuođa iežá olbmuid ja Ipmila aktavuođain. Mijjieh maehtebe gieriesvoetem gaavnedh jeatjah almetjigujmie ektesne jïh Jupmielinie. Ipmil berošta min eallimis ja háliida aktavuođa juohkehaččain. Jupmele mijjen jielemem sæjhta jïh sæjhta fïerhten almetjinie ektine årrodh. Jesusa bakte mii oahppat eanet Ipmila birra ja maid son háliida. Jupmelen tjïrrh åadtjoejibie vielie daejredh maam Jupmele sæjhta jïh gie dïhte Jupmele. Ipmil olmmožin Jesusis lea earenomáš lagas aktavuohta Ipmilii, son lea Ipmil ieš olbmo hámis. Jupmele almetjinie Jesuse sjïere ektesne Jupmielinie, dïhte jïjtje Jupmele almetjinie. Muitalusat Jesusa birra gávdnojit Biibbalis njealji evangeliumas. Soptsesh Jesusen bïjre dej njieljie vaentjielinie Bijpelisnie gååvnesieh. Biibbal lea máŋgga oasát girji mii muitala olbmuid Ipmiliin vásáhusaid birra. Bijpele lea gærja gellie boelhkine mah soptsestieh almetji dååjrehtsi bïjre Jupmielinie gaavnedidh. Jesus boahtá máilbmái danin go Ipmil ráhkista min ja háliida rahpat agálašvuođa midjiide, sihke jápmima ovdal ja maŋŋel. Jesuse eatnamasse båata dan åvteste Jupmele mijjem eahtsa jïh sæjhta ihkuve aejkiem mijjese rïhpestidh, dovne jaememen åvtelen jïh minngelen. Ipmil háliida ahte mii galgat diehtit eanet Ipmila riikka birra ja ráhkisvuođa birra. Jupmele sæjhta mijjieh edtjebe vielie maahtoem Jupmelen rijhken jïh gieriesvoeten bïjre åadtjodh. Girku guovddaš ja eallingáldu Girku guovddaš ja eallingáldu lea Jesus Kristus ja evangelium su birra. Gærhkoen jarnge jïh jielemegaaltije Gærhkoen jarnge jïh jielemegaaltije lea Jesus Kristuse jïh vaentjele dan bïjre. Evangelium láide olbmo Ipmila aktavuhtii, mii lea su máddu ja ulbmil. Vaentjele almetjem virtehte ektievoetese Jupmielinie, mij altese maadtoe jïh ulmie. Ipmilis lea botnihis mearri viissisvuohta, árbmu ja ráhkisvuohta. Jupmielisnie velviem vijsiesvoeteste, aarmoste jïh gieriesvoeteste. Girku osku mearkkaša vuđolaš luohttevašvuohta Ipmilii ja vuolgá Ipmila issoras daguin, mat leat čilgejuvvon Biibbalis ja bohtet ovdan olbmuid eallimis. Gærhkoen jaahkosne Jupmelem jaahka jïh Jupmelen åajvah dahkojste tseegkesovveme, mejtie Bijpielisnie vïhnesjamme jïh almetjidie dej jieliemisnie gaavnede. Rohkos lea dehálaš Oskun lea doaivun ja rahčan. Rohkelimmie vihkeles Gosse jaahka dellie gegkeste jïh gymhpe. Rohkos lea dábáleamos bálggis oskui. Rohkelimmie jaahkoen sïejhmemes baalka. It dárbbat oskut go rohkadalat. Jis rohkelidh ij daarpesjh jaehkedh. Váimmu duođalašvuohta ja ohcaleapmi leat dehálaččat rohkosii. Vaajmoen reaktoevoete jïh aejvere rohkelæmman vihkeles. Astat rohkadallat ja geavahit dan áiggi iežainis ja rohkosiinnis lea eaktun oažžut aktavuođa Ipmiliin. Astoem rohkelæmman gaavnedh jïh dam tïjjem jïjtsasse jïh altese rohkelæmman vuekie jïh Jupmielinie aktanidh. Ii leat nu dehálaš man bures rohkadalat. Ij dan vihkeles guktie rohkelibie. Váimmu ságastallan Ipmiliin lea dat mii mearkkaša juoidá. Dle vaajmoen soptsestalleme Jupmielinie mij vihkeles. Risttalaš oskkudovddastus Risttalaš girku dovddasta ovtta áidna Ipmila – Áhči, Bártni ja Bassi Vuoiŋŋa – gii sivdnida, beastá ja addá heakka. Dïhte kristeles byjhkesjimmie Dïhte kristeles gærhkoe byjhkesje aktem aajnege Jupmelem – Aehtjiem, Baerniem jïh Aejlies Voejkenem – mij sjugnehte, lutnjeste jïh jielehte. Ruoŧa girku lea oassi máilmmi viidosaš girkus ja searvá risttalaš oskkudovddastussii ja golmmaaktalaš Ipmila gudnejahttimii. Svïenske gærhkoe akte bielie dehtie veartenevijries gærhkoste jïh kristeles byjhkesjimmiem jïh earoelaavlomem golmegen Jupmielasse veadtasåvva. Osku čájehuvvo dovddastusas sáni ja dagu bakte ja lea árbi apostalaš áiggis. Jaahkoem byjhkesjimmien baakoej jïh dahkoej tjïrrh lahteste jïh aerpie dehtie apostoliske aejkeste. Golmma boarráseamos oskkudovddastusain lea sierra árvu mat čájehit oskku ja girku bistevašvuođa áiggiid čađa. Dah golme båarasommes jaahkoebyjhkesjimmieh leah lahtesinie sjïere guktie jaahkoe jïh gærhkoe aejkijste aejkide tjåadtjoehtamme. Loga guokte dain olgešbealde. Lohkh gööktesh dejstie daagkoe åelkies bielesne. Evangelalaš-lutherlaš girku Ruoŧa girku gullo evangelalaš-lutherlaš árbevirrui mas lea jagi 1530 augsburgalaš dovddastus aktasaš dovddastusdokumeantan. Evangeliske-lutherske gærhkoe Svïenske gærhkoe evangeliske-lutherske vuekien mietie dennie augsburgske byjhkesjimmine jaepeste 1530 aktanadteme byjhkesjimmietjaatseginie. Reforpmaáiggi dovddastusčállosat leat neavvaduođaštussan movt osku čilgejuvvui vástádussan áigodaga jearaldagaide. Byjhkesjimmietjaalegh reformatjovnetijjese vïhnesjimmien baalkam vuesehte guktie jaahkoem vaestiedassine buerkiestin dan tïjjen gyhtjelasside. Girku osku ja oahppu hábmejuvvo teologalaš jurddahallamiin oskku ja dovddastusa mearkkašumi birra. Gærhkoen jaahkoe jïh guktie lohkehtin dan teologiske reflektjovnen tjïrrh soptsestin mij dïhte jaahkoe jïh byjhkesjimmie. Lea ovttaskas risttalačča ja girku bargu juohke áigodagas ipmirdit oskku čikŋodaga ja čielggadit dan mearkkašumi. Aktegs kristegassjese jïh gærhkose barkoe fïerhten aejkesne ikth vielie jaahkose tjaangedh jïh tjïelkestidh guktie dam guarkedh. Ii oskkudovddastus ii ge oahppu leat oskuášši. Vaallah jaahkoebyjhkesjimmie jallh lohkeme lea ulmie jaahkose. Dat muitalit mii lea girku jáhkku ja čilgejit oskku. Dah kreajnoehtieh mij gærhkoen jaahkoe jïh jaahkoem buerkiestieh. Ruoŧa girku joatká čielggadit oskkus joatkevaš ságastallamiiguin iežá árbevieruiguin, sárdnidemiin ja ipmilbálvalusain. Gosse soptsestalledh jeatjah vuekiejgujmie, gosse håaloemisnie jïh gyrhkesjimmesne Svïenske gærhkoe sov jaahkoem evtede buerkeste.