15_eksempler-pa-sprakdomener.html.xml
Udir.no - Gielladomeanat | Udir.no - Gielladomena |
Gielladomeanat | Gielladomena |
Sámis lea máŋgga dáfus eahpevárddus gielladilálašvuohta. | Gielladille Sámen moatten láhkáj ij la tjielgga. |
Oallugat máhttet hupmat giela muhto eai čállit. | Moattes máhtti gielav njálmálattjat valla e máhte tjállet. |
Oallugat ipmirdit giela muhto eai máhte hupmat. | Moattes dádjadi gielav valla e sáhkada. |
Oallugat háliidit oahppat giela. | Moattes sihti gielav oahppat. |
Seammás leat geográfalaš erohusat. | Sæmmi bále le geográfalasj sieradusá. |
Guovddáš, sámi guovlluin gulat sámegiela juohke sajis, ja eará guovlluin ges leat soames bearrašat geat hupmet sámegiela. | Guovdásj sáme guovlojn gullu sámegiella juohkka sajen, valla ietjá sajijn sámásti jur muhtem fámilja. |
Oahpahusa oktavuođas lea hástalus oažžut mánáid ja nuoraid njálmmálaččat gulahallat ja doaibmi guovttegielagin. | Mij åhpadussaj guosská, li hásstálusá åvdemusát mánájt ja nuorajt oadtjot njálmálattjat guládallen ja dåjmalattjat guovtegielagin. |
Dalle sii dárbbašit buori sajádagaid, olbmuid ja dilálašvuođaid go gullet ja atnet giela. | Sij de dárbahi buorre sáhkadambájkijt, ulmutjijt ja dilijt gånnå gulli gielav ja máhtti sámástit. |
Oaivádusas dát gohčoduvvo gielladomeanan. | Dá dán bagádallamin gielladomednan gåhtjoduvvi. |
Lea duođaštuvvon máilmmi máŋggagielat servodagain ahte ohppiide geain eanetlohkogiella lea vuosttašgiellan, eai oahpa hupmat unnitlohkogiela go dušše ožžot soames diimmu vahkkui unnitlohkogiela oahpahusa. | Åvvå væráldin li moattegielak sebrudagá gånnå ieneplågo giella le vuostasjgiellan. Duohta le, ij nágin tijmma vahkkuj le nuoges oahppat unneplågo gielav vaj dat oahppijda sjaddá viesso giellan. |
Dát modealla lea juo adnojuvvon sámegiela nubbingiellaoahpahusas, ja adno vel odnege. | Gå sámegiella åhpaduvvá nubbengiellan, le dákkir åhpadusvuohke årrum dábálasj ja le vil uddnik. |
Dát gohčoduvvo rašes oahpahusmodeallan, ja modealla meroštallojuvvo eastadit skuvlla šaddamis giellamolsunreaidun. (Todal, 2002). | Máhttá javllat, dát le gienes åhpadusvuohke. Dákkir vuohke de årru hárinissan gå skåvllå galggá årrot ræjddo jårggålit giellamålssomav. |
Earenoamáš mearkkašahtti lea dát lullisámi guovllus gos leat mealgat eanet nubbingielat go vuosttašgielat oahppit. | Sierraláhkáj dát boahtá vuojnnusij oarjjelsáme dáfojn gånnå li ienep nubbegielak oahppe ienni gå vuostasj gielaga. |
Jus galgá seailluhit ja nannet sámegiela nubbingiellaoahpahusa bakte, berre ohppiide fállat nannoset guovttegielat modeallaid nu movt eará riikkat Eurohpás lágidit nubbingiela oahpahusa báikilaš unnitlohkogielagiidda. | Jus mij galggap sámegielav bisodit ja nannit nubbegiel åhpadusá baktu, de vierddiji oahppe oadtjot nannusap guovtegielak modellajt sæmmi vuoge milta gåktu ietjá rijka Europan ásadi nubbegiel åhpadusáv iemeårroj unneplågo gielajt. |
Buot buoremus lea buot fágain oahpahus čađahuvvo sámegillii. | Buoremusát lij jus åhpadus divna fágajn luluj årrot sámegiellaj. |
Olggobeale sámegiela hálddašanguovlluid leat unnán skuvllat mat dán leat čađahan e.e. sámegieloahpahusa árbevirolaš lágideami dihte, ja go váilot sámegielat oahpaheaddjit, leat unnán sámegielat fágaoahpponeavvut ja unnán oahppit juohke skuvllas. | Giellaháldadusguovloj ålggolin ælla nav moadda skåvlå ma li dáv tjadádam. Sivva dási le árbbedábálasj organiseridum sámegielåhpadus, sámegielak åhpadiddje vánesvuohta, binná oahppamnævo sámegiellaj fágajn ja binná oahppe juohkka skåvlån. |
Dattetge lea vejolaš lágidit oahpahusa nannoset giellalávgunmodealla mielde go mii odne dahkko, mii mearkkaša ahte viiddida sámegielat domeanaid báikkálaš eavttuid vuođul. | Huoman le máhttelis ásadit åhpadusáv nannusap giellalávgoj hámijn ienni gå uddni, ietjá bágoj javladum, vijdedit sámegielak domenajt bájkálasj gájbbádusáj milta. |
Gielladomeanaid ovdamearkkat | Gielladomenabuojkulvisá |
Sáhtášii skuvllas bierggastit sámi lanja gos leat sámi stohkosat, girjjit, musihkka, biktasat, duodji ja eará dávvirat, nugomat lávvu latnjačiegas ja lávvu olgun. | Sámeladnja máhttá ásaduvvat skåvlån sáme ståhkusij, girjij, musihkaj, biktasij, duojij ja ietjá rustigij, duola degu låvdagoahte tjiegan ja låvdagoahte ålggon. |
Latnja ja lávvu adno jeavddalaččat. | Ladnja ja låvdagoahte aneduvvi aktelasj. |
Go oahppit leat dán lanjas, de hupmet duššefal sámegiela ja dárbbu mielde jávohisgiela vehkiin. | Gå oahppe li danna de ságasti sij jur sámegiellaj, rumájgielajn jali ij. |
Sii galget mannat olggos lanjas jus galget dárogillii maidege jearrat. | Sij vierddiji ålgusjbælláj mannat gatjádittjat dárruj. |
Ohppiide sáhttá maiddái lágiduvvot bistevaš sámegielat muitalanboddu ja oahpaheaddji dušše hupmá sámegiela ja sáhttá muitalettiin ohppiide vuosehit sániid mearkkašumi govaiguin. | Oahppijn máhttá aj sierra subtsastambåddå gånnå åhpadiddje jur sámás ja aj vuoset bágoj sisanov gåvåj subtsasdahttijn. |
Jus dárogiela šaddet hupmat de ferte “ doaimma gaskkalduhttit ”. | De sjaddá " time out " jus dárogiella galggá aneduvvat. |
Jus latnja ii leat skuvllas, de sáhttá ráhkadit plakáhta, dahje sáhttet atnit eará govastagaid go dábálaš latnja adno gielladomeanan dahje sámegielat latnjan. | Gesi ij le máhttelis sierra ladnja, máhttá dagáduvvat plakáhtta jali ietjá dåbddomerka ma vuojnnuji gå ladnja galggá årrot gielladomedna jali sámegielak ladnja. |
Eará ovdamearkan movt sáhttá hábmet sámegielat sajádaga dahje gielladomeana lea ávkkástallat vuorasolbmuid dahje eará resursaolbmuid gos oahppit dávjá sáhtaše finadit. | Ietjá buojkulvis le dahkat sáme giellabájkev jali gielladomenav le oadtjot vuorasulmutjijt jali ietjá resurssaulmutjijt gejt oahppe máhtti duolloj dálloj guossidit. |
Resursaolbmot sáhtaše maiddái finadit ohppiid guossis skuvllas. | Sij aj, dá ulmutja, guossidit oahppijt skåvlån. |
Dákkár deaivvadeamis sáhttá praktihkkalaš doaimmaid ávkkástallat, nugomat sámi biepmuid, duoji dahje luođi, lávlagiid / sálbmajoavkkuid jna.. | Dánna dåhkkiji praktihkalasj dahkamusá aneduvvat vuodon guládallamin, duola degu sáme biebbmo, duodje jali juojgos, lávlla / lávllajuohkusa jali muoduklágátja. |
Vuolábealde leat gielladomeana ovdamearkkat mat nannejit sámi ohppiid giellaoahpahusa. | Vuollelin tjuovvu gielladomednabuojkulvisá ma máhtti nannit giellaåhpadusáv sámegieloahppijda. |
Beaktilastit giellaoahpahusa sámi ohppiide, de berre oahpaheaddji oahpahusa lágidit nu ahte oahppit sáhttet ávkkástallat eanemus dain domeanain mat vuolábealde namuhuvvojit. | Vaj buoremus vájkkudusáv giellaåhpadusás oadtjot vierddi åhpadiddje organiserit dav nav vaj oahppe fáladuvvi ienemus domenajs nammadum vuollelin. |
Olbmuide gullevaš gielladomeanat: | Gielladomena tjanádum ulmutjijda: |
oahpaheaddjit | åhpadiddje |
Sámegielat oahpaheaddjit leat juohke áidna skuvlla deháleamos gielladomeanat. | Sámegielak åhpadiddje le ájnnasamos gielladomena juohkka skåvlån. |
Sii berrejit čađat hupmat sámegiela. | Sij vierddiji gæhttjalit álu sámástit. |
Jus lea vejolaš ávkkástallat guokteoahpaheaddjivuogádaga, de sáhttá nubbi hupmat sámegiela skuvladiimmuin ja nubbi ges molssodit goappaš gielaid gaskkas. | Jus máhttelis gå li guokta åhpadiddje, de máhttá akta åhpadiddje dåssju sámástit tijmajn ja nubbe guoppátjijt gielajt hållat.. |
eará báikkálaš sámegielat resursaolbmot, vuorrásat ja earát geat sáhttet bagadallat dahje vuosihit | ietjá bájkálasj sámegielak resurssaulmutja, vuorasulmutja ja iehtjáda gudi máhtti vuosádallat jali vuosedit |
Dávjá leat báikkálaš birrasis sámegielat resursaolbmot. | Álu gávnnuji moadda sámegielak resurssaulmutja láhkabirrusin. |
Ávkkástala sin čehppodaga nu jođánit ja dávjá go vejolaš, omd. čeahpes duojáriid, muitaleddjiid, duottarolbmuid, artisttaid ja 1.-gielat ohppiid. | Gåhttjut sijájt nåv ruvva ja álu gåk máhttelis le, duola degu smidás duoddjárijt, subtsastiddjijt, várreulmutjijt, artistajt ja vuostasjgielakoahppijt. |
Lea dehálaš ahte resursaolbmuiguin šiehttá ahte sii dušše hupmet sámegiela. | Ájnas le sjiehtadusájt resurssaulmutjij tjielgga dahkat vaj sij galggi jur sámásti. |
Muital ja čilge manin. | Tjielggi manen nav galggi barggat. |
Muđui sáhttá dáhpáhuvvat ahte sii válljejit dárogiela go fuomášit ahte oahppit eai ipmir. | Ietján máhtti dárustahttját jus vásedi oahppe e dádjada. |
Oahpaheaddji ja resursaolbmot sáhttet ovdalgihtii šiehtadit movt diekkár diliid galget hálddašit. | Åhpadiddje ja resurssaulmutja máhtti såbadit åvtutjis gåktu rijbadit dakkir dilij. |
boarráset oahppit skuvllas | vuorasap oahppe skåvlån |
Boarráset ohppiid berre movttiidahttit gaskaneaset sámástit ja ovttas nuorabut ohppiiguin skuvllas. | Vuorasap oahppe vierddiji aloduvvat sámástittjat gasskanisá ja nuorap oahppij skåvlån. |
Boarráset oahppit sáhttet maiddái leat veahkkin oahpaheames nuorat ohppiid jus oahpahus lágiduvvo nu ahte dat lea ávkin goappaš ahkásaš ohppiide. | Vuorasap oahppe máhtti oassálasstet åhpadussaj nuorap oahppijda jus gárveduvvá nåv vaj ávkken le guoppátjijda. |
Nu dat lea oassin boarráset ohppiid oahpahusas. | Dát le de oasse vuorasap oahppij åhpadussaj. |
sámi figuvrrat ja biktasat | sáme figuvra ja biktasa |
Rollastoagus adnojit sámi figuvrrat ja/dahje biktasat. | Roallaoavdástallmin aneduvvi sáme figuvra ja / jali biktasa. |
Oahppit nektet sámegielaga rolla dakkaviđe go dát adno. | Oahppe tjágñi sámegielak roallaj dalága gå dá aneduvvi. |
Dát sáhttet lea sámi figuvrrat mat govvidit spábbačiekči, giehtaspáppastalli, biilavuoddji, doaktára, guolásteddjiid, boazosápmelačča jna.. | Da máhtti liehket sámefiguvra ma gåvviji bállotjiektjijt, giehtabállospællárijt, vuoddjijt, dálkudiddjijt, guollárijt, ællobarggijt jnv.. |
Oahppit galget sámástit dan rolla ektui maid nektet. | Oahppe galggi sámástit dan rålla milta mij sijájn le. |
oahppit eará skuvllain ja ustitklássain | oahppe ietjá skåvlåjs ja ráddnaklássajs |
Ávkkástala sosiála mediaid. | Ane sosiála mediajt. |
Oahppit čálašit jeavddalaččat sámegillii. | Oahppe tjáhttiji duolloj dálloj sábmáj. |
Sii sáhttet fágalaččat ovttasbargat, ovdamearkka dihte sii sáhttet čállit digitála wiki soames fáttá birra sámegillii. | Sij máhtti fágalattjat aktan barggat, duola degu temá birra sábmáj digitála wiki ’ av tjállet. |
eará olbmot | ietjá ulmutja |
Bibliotekára, oahppobagadalli ja eará sámegielat olbmot skuvllas sáhttet leat veahkkin. | Girjjevuorkkár, oahppobagádiddje, ja ietjá sámegielak ulmutja skåvlån gudi máhtti viehkken. |
Báikkiide gullevaš gielladomeanat: | Gielladomena tjanádum sajijda: |
Lea dehálaš ahte lea sierra latnja mii olles skuvlajagis adno sámegiela oahpahussii. | Ájnas la adnet sierra klássalanjáv gånnå sámegielåhpadus galggá jage tjadá. |
Lanjas sáhttet buot sámi reaiddut vurkkoduvvot. | Dánna máhtti divna sáme rustika vuorkkiduvvat. |
Giellaoahpahusa ohppiidbargguid ja plakáhtaid sáhttá heaŋgut seaidnái iige dárbbaš gilvalit earáiguin seaidnesaji oažžumis. | Oahppij bargo ja plakáhta giellaåhpadimen máhtti gatsoduvvat sæjnnáj ja ij le de dárbbo rijddalit saje nanna. |
Omd. sáhttá mearridit ahte klássalanjas dihto čiehka lea čielga sámegielat domeana. | Tjiehka klássalanján máhttá ållåsit nammaduvvat sámegieldomednan. |
Oahpaheaddji ja oahppit šiehtadit movt ja man ládje gulahallan klássalanjas galgá leat. | Åhpadiddje ja oahppe dahki sjiehtadusáv gånnå ja gåktu guládallam galggá klássalanján. |
sierra čiehka ja seaidnesadji oahppi dábálaš klássalanjas | sierra tjiehka ja sadje siejnen oahppe dábálasj klássalanján |
Lea dehálaš oainnusindahkat sámegiela (ja kultuvrra) dan klássalanjas gos oahppi eanas áiggi lea. | Ájnas le sámegiella (ja kultuvrra) le vuojnnusin klássalanján gånnå oahppe li ienemus ájgev. |
Sámegielat oahppibarggut jna. heŋgejuvvojit seaidnái klássalanjas. | Sámegielak oahppij bargo jnv. galggi gahtsusin |
oktasaš borranáiggit skuvllas | aktisasj bårråma skåvlån |
Jus vejolaš, de livččii vuogas ahte buot sámegielat ohppiin lea boradanboddu oktanaga, ovdamearkka dihte oktii vahkus ja ahte sámegielat oahpaheaddji maiddái searvá. | Jus le máhttelis de la buorre jus divna sámegielak oahppe skåvlån máhtti aktan bårråt gå le biebbmobåddå, duola degu akti vahkkuj gåsi aj sámegiel åhpadiddje oassálasstá. |
Dát lea vuogas ja heivvolaš vejolašvuohta hárjehallat beaivválaš sámegiela. | Dát le buorre sjiehtes ájgge bæjválasjsámegielav sáhkadit. |
definerejuvvon olgoguovlu | ráddjim bájkke ålggon |
Jus oassi olgoguovllus sáhttá definerejuvvot sámegielat guovlun, de dat lea ávkkálaš. | Jus muhtem ålggobájkke máhttá ráddjiduvvat sámegielbájkken de la dat ávkálasj. |
Skuvlla lahka sáhttá cegget lávu. | Låvdagoahte máhttá tsakkaduvvat skåvlå láhkusin. |
Das sáhttá sámegiela oahpahus jeavddalaččat čađahuvvot. | Dánna máhttá sámegiel åhpadus årrot dábálattjat. |
Eará oahppit sáhttet maiddái ávkkástallat goađi sámi fáttáid oktavuođas. | Ietjá oahppe máhtti aj gámáv adnet gå sijájn li sáme temá. |
Nu sii positiivvalaččat vásihit sámivuođa, nugomat sámi biepmuid, muitalusaid ja luđiid. | Sij máhtti dán láhkáj oadtjot positijvalattjat åtsådallat sámev, duola degu sáme biebmojt, subttsasijt ja juojggusijt. |
olgoskuvla | ålggoskåvllå |
Lágit olgoskuvlla sámi lagasbirrasis, ovdamearkka dihte lahka sámi árbevirolaš ealáhusaid ja/dahje doaimmaid. | Ássat ålggoskåvlåv sáme láhkábirrusin, tjanádum duola degu sáme árbbedábálasj æládusájda ja / jali dåjmajda. |
Gávpotskuvllat main leat sámi oahppit sáhttet gávdnat ja atnit oktasaš meahcce- dahje luonddubáikki gávpoga lagasbirrasis. | Stádaskåvlå sámegiel oahppe máhtti gávnnat ja adnet aktisasj miehttse- jali luonndosajev stáda láhkabirrusin. |
Dat sáhttá leat ohppiid oktasaš giellašilljun gos sii soames háve skuvlajagis barget áigeguovdilis fáttáin. | Dánna oahppe máhtti adnet aktisasj giellabájkev ájggeguovddelis temáj soames bále jage nalluj. |
oahpahusboddu | friddjabåttå |
Moddii váhkkui lágit oahpahusbottu sámegielat doaimmaiguin ja stohkosiiguin. | Organiseri muhtem friddjabåttåjt vahkkuj sámegieldåjmaj ja ståhkusij. |
digitála oahppama vuođđu | vuodo digitála oahppamij |
Skuvllat sáhttet viiddidit sámegielat digitála oahppanvuođu man sáhttá interaktiivalaččat atnit. | Skåvlå máhtti ásadit sámegiel digitála oahppamvuodojt ma máhtti aneduvvat interaktijvalattjat oahppij. |
gáiddusoahpahus | guhkásåhpadibme |
Jus báikkálaš skuvllas eai leat sámegielat oahpaheaddjit, sáhttá ohppiide jeavddalaččat fállat gáiddusoahpahusa videokonferánssa bakte. | Oahppijn gænna ælla sámegielak åhpadiddje tjanádum bájkálasj skåvllåj, máhtti oadtjot guhkásåhpadimev duolloj dálloj videorustigij tjadá. |
báikkit gos barget árbevirolaš ealáhusaiguin | bájke gånnå li árbbedábálasj æládusá |
Dán oktavuođas sáhttá leat áigeguovdilin lágidit gallestallamiid, skuvlamátkkiid ja leairaskuvlla. | Guossidibme, skåvllåmanno ja sajijskåvlå máhtti guossiduvvat. |
Nu besset oahppit deaivvadit eará sámegielagiiguin, ja oahppat veaháš árbevirolaš sámi ealáhusaid birra. | Dán láhkáj máhtti oahppe iejvvit iehtjádijt gudi sámásti, ja oahppat binnáv árbbedábálasj sáme æládusáj birra. |
Lea dehálaš šiehtadit resursaolbmuiguin ahte sii galget dušše fal sámegiela hupmat. | Ájnas le dahkat sjiehtadusájt tjielgga resurssaulmutjij vaj sij jur sámásti. |
Čilge sidjiide manin. | Tjielggi manen nav galggi barggat. |
Muđui dávjá dáhpáhuvvá ahte dárogillii čilgestit jus oahppit eai ipmir. | Ietján máhtti dárustahttját jus vásedi oahppe e dádjada. |
Oahpaheaddji ja resursaolbmot sáhttet ovdalgihtii šiehtadit movt bargat jus diekkár dilli čuožžila. | Åhpadiddje ja resurssaulmutja máhtti såbadit åvtutjis gåktu rijbadit dakkir dilij. |
Fágii gullevaš gielladomeanat: | Gielladomena tjanádum fágajda: |
Mađi eanet oahpaheaddji hupmá, dađi buoret dat lea. | Madi åhpadiddje ienebut sámás, dadi buorep le. |
Dattetge ferte oahpaheaddji dárkkistit ahte oahppit ipmirdit maid son sidjiide gaskkusta. | Huoman vierddi åhpadiddje vissásit diehtet jus oahppe dádjadi mij javladuvvá. |
Oahpaheaddji ii berre jorgalit eanet go dušše dan mii lea dárbbašlaš, vai oahppit ipmirdit ahte lea ávkkálaš sámegiela oahppat. | Åhpadiddje ij bierri jårggålit ienebuv gå dárbulasj le, nåv vaj oahppe dádjadi ávkálasj la oahppat sámegielav. |
Atnimis sámegiela seammás go barget praktihkkalaš fágain lea hui ávkkálaš giellaoahpahusa oktavuođas. | Sámegiella ja praktihkalasj fága aktan le sierraláhkáj ávkken giellaoahppamin. |
Vai buorebut ipmirdit, lea giellaatnu praktihkalaš doaimmas dehálaš, ovdamearkka dihte biepmostallama, duddjoma ja lášmmohallama oktavuođas. | Ållo dádjadusás máhttá tjanáduvvat praktihkalasj dåjmajda degu, biebbmodahkamij, duodjáj ja lásjmudallamij. |
Musihkas lea juoiganbádji okta ovdamearka. | Musihkan le juojggamladnja buojkulvissan. |
Mađi eanet praktihkalaš fágaid oahpahus čađahuvvo sámegillii, dađi buoret lea. | Madi ienebut åhpadus le sámegiellaj praktihkalasj fágajn, dadi buorep le. |
Doaibma ja giella dárbbašeaba goabbat guoimmiska. | Dåjma ja giella vuodusti nubbe nuppev. |
duedtie / duodji | duodje |
biebmu ja dearvvašvuohta | biebmo ja varresvuohta |
lášmmohallan | lásjmudallam |
servodatfága | sebrudakfáhka |
Ollu servodatfágaoahpahusas sáhttá čađahit sámegillii. | Ållo sebrudakåhpadusás máhttá sámegiellaj årrot. |
Dat duođai buorida ohppiid sátneriggodaga. | Viehka dat viehket nannit ja báredit oahppij báhkoboanndudagáv. |
Dat maiddái veahkeha ohppiid sámegiela atnit máŋgga dilálašvuođain sihke árgabeaivvis ja vássán áiggis. | Dát le aj viehkken oahppijda sámástit duon dán dilen mij guosská bæjválasj iellemij ja aj dålutjij. |
Earenoamážit sáhttá oahppoplána sámi momeanttaid čađahit sámegilli. | Sierraláhkáj sáme momenta oahppoplánan máhtti dagáduvvat sámegiellaj |
Lea ávkkálaš bargat rehkenastimin vuođđudeaddji gálgan ja matematihkain sámegillii, nugomat hivvodaga, hámi, sajádaga ja veardádaddama. | Ávkálsj le barggat riekknimijn vuodotjehpudahkan ja matamatihkajn sábmáj, duola degu stuorrudahka, hábme, jåhto sajen ja buohtastahttem. |
Árbevirolaš sámi rehkenastin sáhttá maiddái leat sierra fáddán. | Árbbedábálasj sáme riekknim máhttá aj tebmán. |
Sámi ornamentihkka heive bures hámi ja geometriija oktavuođas. | Sáme girjos hiehpá buoragit hámen ja geometrian. |
Matematihkka ja duddjon sáhttá lágiduvvot fágaidrastideaddjin. | Matematihkka ja duodje máhtteba dánna dagáduvvat fágajgasskasattjan. |
Ollu luonddufágaoahpahusas sáhttá čađahit sámegillii. | Ållo luonndodakfága åhpadusás máhttá årrot sámegiellaj. |
Dat bures viiddida ohppiid sátneriggodaga. | Dat ålov viehket oahppij báhkoboanndudagáv lasedit. |
Dat maiddái veahkeha ohppiid atnit sámegiela máŋgga dilálašvuođain. | Viehket aj oahppijt sámástit ienep dilijn. |
oktasašvuohta teorehtalaš fágain | aktisattjat teorehtalasj fágaj |
Dás sáhttá leat ávkkálažžan oahppašuhttimis ođđa fáttá dárogillii. | Máhttá ávkálasj álgadit ådå temáv jali ådå ábnnasijt dárruj. |
Seammás oahppašuhttit ođđa sámi doahpagiid mat gullet fáddái. | Ådå sáme moallánagá tjanádum sæmmi ábnnasij álgadi sæmmi bále. |
Dasto oahpaheaddji hupmá sámegillii ja jorgala jus lea dárbbašlaš vai oahppit ipmirdit. | Dan maññela åhpadiddje sámás ja jårggål jus dárbbo le dádjadime hárráj. |
Geahča eanet Øzerkas (2006-2). | Gehtja ienebu dán birra, Øzerk (2006-2). |
Maiddái lea dehálaš ahte oahppit skuvlajagis buvttadit sámegielat " buktagiid " máŋggaid fágain, áinnas fágaidrasttideaddjin ja digitála. | Ájnas le aj oahppe jage tjadá dahki sámegielak ” buvtagijt ” moatten fágajn, fágajgasskasattjat ja digitálalattjat aj. |
eará fágat, prošeavttat ja fáttát | ietjá fága, prosjevta ja temá |
Oahppit sáhttet fágaidgaskasaččat ja/dahje prošeavttalaččat bargat sámi fáttáiguin sámegillii. | Oahppe máhtti barggat fágajgasskasattjat ja / jali prosjevtalattjat sáme temáj sábmáj. |
Fáttálaš sámi-dáru sátnelisttut | temálágátja sáme-dárobáhkolista |
Sátnelisttut fáttáid mielde sáhttet ráhkaduvvot ja adnot veahkkin doahpagiid- ja sániid oahppama oktavuođas. | Temálágásj báhkolista máhtti dagáduvvat viehkken moallának- ja báhkooahppamij. |
Áigodahkii gullevaš gielladomeanat: | Gielladomena tjanádum ájggáj: |
Sámegieloahpahus gullevaš áigodahkii | sámegielåhpadibme tjanádum ájggáj |
Jus sámegiella adno oahpahusgiellan, de sámegiela atnu mearriduvvo vahku diibmoplána mielde. | Jus sámegiella aneduvvá oahppamgiellan sjaddá adno ájgev mierredit vahko tjadá tijmmaplánan. |
Maiddái lea vejolaš lágidit skuvlabeaivvi nu ahte oahppit gullet sámegiela dihto áigái beaivvis, ovdamearkka dihte juohke iđida. | Máhttelis le aj organiserit skåvllåbiejvev nåv vaj oahppe iejvviji sámegielav mierredum ájgijda biejvenalluj, duola degu juohkka ideda. |
Gielladomeanat mat gullet sámi govastagaide: | Gielladomena tjanádum sáme gåvåstagájda: |
galbbat ja dábálaš dieđut skuvllas | galba ja ietjá almulasj diedo skåvlån |
Sámi guovlluin sáhttet skuvllat galbet sámegillii sihke skuvlavistti siskkobealde ja olggobealde. | Skåvlå sáme guovlojn máhtti galbbit sábmáj, ålggon ja goaden aj. |
govat | gåvå |
leavga / beavdeleavga | slávggá / bievddeslávggá |
Jus skuvllas eai leat sierra ráddjejuvvon gielladomeanat, de sáhttá govastagaid adnit giellamearkan. | Jus e gávnnu sierra ráddjidum gielladomena skåvlån, máhtti sáme gåvåstagá aneduvvat signállan. |
Ovdamearkka dihte go beavdeleavggaža bidjá beavddi nala, de buot dáhpáhuvvá sámegilli. | Duola degu jus bievddeslávggá biejaduvvat bævddáj, máhttá dat vuosedit dálla divna galggá sámegiellaj. |
Oahppit sáhttet čoahkkanit fáddáplakáhta gurrii, ja šiehttat ahte sii dušše hupmet sámegiela. | Oahppe máhtti tjåhkanit temáplakáhta birra ja såbadit ságastallam galggá sábmáj. |
Gielladeaivvadeamit: | Giellatjåhkanime |
giellalávgun giellabeasi rámmaid mielde | Giellalávggom, giellabiesse |
Oahppit berrejit skuvlajagis oassálastit gielladeaivvademiide main njálmmálaš sámegielat gulahallan lea guovddážis. | Oahppe bierriji jage tjadá oassálasstet giellatjåhkanimijda gånnå sámegiella, njálmálasj guládallam le tjalmmusin. |
Doalut: | Dahpádusá: |
guovvamánu 6. beaivi | guovvamáno 6. biejvve |
Ráhkkanit ja čađahit Sámi álbmotbeaivvi doaluid. | Gárvvidit ja tjadádit Sámeálmmugabiejvev. |
eará doalut | ietjá ásadime |
Oahppit sáhttet lágidit eará doaluid skuvlajagi mielde. | Oahppe máhtti ietjá ásadimijt skåvlåjage tjadá ásadit. |
Sii sáhttet bovdet vuoras sámegielagiid fáddádiimmuide skuvllas. | Sij máhtti duola degu temátijmajda vuoras sámegielagijt gåhttjot. |
Eará: | Ietján: |
DVD-at sámegillii | DVD-a sámegiellaj |
ovttasbargu NRK-Sámeradioin | Aktisasjbarggo NRK-sámeradioajn |
sámegielat girječoakkáldagat | sáme girjjevuorkká |
sámegielat sátneruvttohasat, árvádusat, govvaráiddut | sáme ruossabágo, árvvádusá, gåvvårájdo |
digitála govva / video / jietna | digitála gåvå / video / jiena |
Mađi eanet girjjit leat gávdnamis, dađi eanet lohket sámegillii. | Madi ienep girje li sadjihin, dadi ienep låhkåm máhttá sámegiellaj sjaddat. |
Sátneruvttohasa sáhttá dihtoris ráhkadit. | Ruossabágo máhtti dagáduvvat dáhtámasjijnan. |
Dasa gávdnojit nuvtta dihtorprográmmat. | Gávnnuji prográmma ma nåvku dåhkkiji aneduvvat. |
Oahppit ráhkadit govvaráidduid / video teavsttain. | Oahppe dahki gåvvårájdojt / videoav tevstaj. |
Dan sáhttá dahkat buot fágain. | Dáv dåhkki dahkat divna fágajn. |
Filbma, speallu jna.. | Filma, spela jnv.. |
Juoigan, sámi mánáidlávlagat, sámi musihkka, sálmmat, sámi muitalusat jna.. | Juojggam sáme mánájlávla, sáme musihkka, sálma, sáme subttsasa jnv.. |
Sámi mánáidfilmmat ja mánáid-tv prográmmat. | Sáme mánájfilma ja prográmma mánáj-tv ’ an |
Ruovttus: | Sijdan: |
vánhemat, ovddasteaddjit, oarbinat, áhkut / ádját ja eará fuolkkit | æjgáda, åvdåstiddje, oarbbena, ádjá, áhko ja ietjá berraha |
plánša mas lea alfabehta ja teaksta mii gullá iešguđet fáttáide sáddejuvvo oahppi mielde ruoktot man galget seaidnái darvvihit | plánsja álfábehtajn ja tevsta tjanádum duon dán tebmáj rájaduvvi sijddaj skåvlås ja gatsoduvvi siejnijda sijdan |
Čilget ohppiide geainna ruovttus sáhttet sámástit. | Dagá oahppijt diedulattjan gejna sij máhtti sijdan sámástit. |
Dát lea dehálaš giellaoahppanbáikin danin go váhnemat, oarbinat, ja eará fuolkkit sáhttet movttiidahttit oahppat sámegiela ja danin go oahppit sáhttet earáiguin sámástit maŋŋil skuvlaáiggi. | Dát le ájnas sadje giellaoahppamij danen gå æjgáda, oarbbena ja ietjá berraha máhtti måvtustuhttet oahppev sámegielav oahppat ja oahppe máhtti sámástit ienebuv gå ij le skåvllåájgge. |
Vaikko leat ollu váhnemat geat eai ollásit hálddaš sámegiela, de eatnasat máhttet veaháš. | Juska moadda æjgáda e sámásta ållåsijt, máhtti ienemus oasse binná sámegielav. |
Buohkat berrejit sámástit, beroškeahttá gielladási. | Divna vierddiji sáhkadit majt máhtti, lehkusa makkir dásen. |
Sámegielat doaimmat | sámegielakdåjma |
Vuogasin livččii váhnemiiguin šiehtadit ahte maiddái sii sáhtáše lágidit sámegielat doaimmaid ovttas ohppiiguin, nugomat oktii mánus. | Gæhttjala oadtjot såbadusáv æjgádij nav vaj sij aj máhtti ásadit muhtem sámegielak dåjmajt aktan oahppij, duola degu akti mánnuj. |
Lea dehálaš ahte váhnemat duođai atnet fuola mánáid guovttegielat oahpahusas. | Ájnas le æjgáda garrasit oassálassti mánáj guovtagielakåhpadussaj. |
olbmát | dåjma |
doaimmat | girje |
girjjit | spela |
áigečállagat (Š, Nuorat, Samefolket) | Dagá oahppijt diedulattjan gejna sij máhtti sámástit. |
aviissat (Ávvir, Ságat, Snåsningen, Daerpies Diere) | Muhtema máhtti álgadit giellakáfeajt ásadit. |
Doalut ja čoahkkimat báikkálaš sámeservviiguin | ásadime ja æjvvalime bájkálasj sámesiebrijn |
Sámeservviid doaluin ja čoahkkimiin sáhttá deaivvadit sámegielagiiguin. | Æjvvalit sámegielagij sámesiebrij ásadusájn ja æjvvalimijn. |
Hástal sámeservviid meannudit sámegiela ealáskahttima sierra fáddán, ja ásahit bistevaš sajádagaid gos oahppit ja rávisolbmot sáhttet deaivvadit ja searválagaid bargat, nugomat biepmuid ráhkadt, duddjot ja speallat spealuid. | Hasodit sámesiebrijt dahkat tebmán gåktu sámegielav ælládit, ja ásadit fássta sajijt gånnå oahppe ja ållessjattuga máhtti æjvvalit dagátjit juojddá aktan, duola degu málestit, duodjuhit, ja aj spellat spelajt.. |
Jus galgá lihkostuvvát giellalávgunmodeallaiguin namuha Øzerk (2006) čuovvovaš dehálaš dagaldagaid: | Jus galggá vuorbástuvvat giellabiessemodellaj nammat Øzerk (2006) dájt ájnas faktåvråjt: |
doarjaga báikkálaš servodagas | bájkálasj sebrudahka doarjjot |
doarjaga skuvlajođiheddjiin, hálddahusbargiid ja politihkalaš mearrideddjiin | doarjjo skåvllånjunnjusijs, háldadimulmutjijs ja politihkalasj mierrediddjijs |
doarjaga váhnemiin | æjgádij doarjja |
gelbbolaš oahpaheaddjit, mearkaša oahpaheaddjit geain lea pedagogalaš duogáš ja guovttegielat gelbbolašvuohta | gárvedum åhpadiddje, jib, åhpadiddje gænna le pedagogalasj vuodo ja guovtegielak máhtudahka |
gávdnojit buorit oahpponeavvut | luohkko buorre oahppamnævojda |
áigi oahpaheddjiide ráhkadit ja heivehit oahppoávdnasiid iešguđetge gielaide | ájgge åhpadiddjijda åhpadimnævojt duon dán giellaj tjállet ja hiebadit |
ahte oahpaheddjiide geažosáigge leat lassioahpahusvejolašvuođat | avtatrájes lasseåhpadusvejulasjvuoda åhpadiddjijda |
Nana guovttegielat oahpahusmodealla vuođđun vuolgá juo mánáidgárddis. | Vuodo nanos guovtegielak oahppammodællaj juo biejaduvvá mánnágárden. |
Buorre sámegieloahpahus mánáidgárddis, nugomat giellabeasi bakte, lea ávkkálaš go galgá fállat nana giellalávgunmodealla skuvllas. | Buorre sámegielak åhpadus mánnágárden, duola degu giellabiessemodella tjadá, le ávkálasj gå galggá ásadit nanos giellabiessemodellajt skåvlån. |
Don sáhtát lohkat eanet giellabeasi modealla ja nana ja rašes oahpahusmodeallaid birra dáppe Todal (2002), Todal (2007), Øzerk (2006-1) ja Øzerk (2006-2). | Dån máhtá låhkåt ienebuv giellabiessemodella birra ja rasjes ja nanos guovtegielak oahppomodella birra girjijn Todal (2002), Todal (2007), Øzerk (2006-1) og Øzerk (2006-2). |
Rávvejuvvon girjjálašvuohta | Oajvvádum girjálasjvuohta |
Geavatlaš láhččojuvvon girjjit maid oahpaheaddji sáhttá ávkkástallat beaivválaš giellaoahpahusas: | Praktihkalasj girje ma åhpadiddjáj máhtti ávkken bæjválasj giellaåhpadimen: |
Eará ávkkálaš girjjálašvuohta guovttegielatvuođa ja gielladomeanaid birra: | Ietjá ávkálasj girjálasjvuohta guovtegielak åhpadussá ja gielladomenaj birra: |
Geahča muđui oppalaš girjjálašvuođalisttu gos lea eará áigeguovdilis girjjit. | Gehtja aj dábálasj girjálasjvuodalistan ienep hiebalgis girjijt. |