kulturarbi-ruovttolutta.html.xml
Kulturárbi ruovttolutta / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Sámediggi - Sametinget Sáme kultuvrraárbe máhtsadibme / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Sámedigge - Sametinget
Badjel guokte duhát sámi historjjálaš dávvira berrejit buktojuvvot ruovttoluotta sámi museaide. Badjelasj guokta tuvsán histåvrålasj s áme gávne bierriji máhtsaduvvat sáme dávvervuorkájda.
Dat evttohuvvo čielggadusas mii lea dahkkojuvvon Sámedikki ovddas. Dav oajvvet muhtem guoradallam mij le Sámedikke åvdås dagádum.
Sámediggeráđđi lea mearridan evttohusaid mat bohtet ovdan čielggadusas Bååstede – tilbakeføring av samisk kulturarv, ahte sámi dávviriid mat leat Norgga Álbmotmuseas galgá buktit ruovttoluotta dan guđa museai maid Sámediggi hálddaša. Sámediggeráde le mierredam oajvvadusájt ma åvddån båhti guoradallamin Bååstede – tilbakeføring av samisk kulturarv, gånnå same gávne ma li Norsk Folkemuseumin galggi máhtsaduvvat dajda guhtta dávvervuorkájda ma Sámediggáj gullji.
Norgga Álbmotmusea mearridii 2007:s ahte sámi dávviriid sáhttá doalvut ruovttoluotta Sámedikki hálddašeapmái. Norsk Folkemuseum mierredij jagen 2007 sáme gávne máhtti Sámedikke duohkáj vatteduvvat.
Maŋŋá guorrasii Kulturhistorjjálaš musea, mii juridihkalaččat eaiggáda dán oasi čoahkkádusas, dán mearrádussii. Maŋŋela Kulturhistorisk museum, mij le dáj gávnij æjgát, dán mærrádussaj guorrasij.
Dál lea bargojoavku, mas leat guoskevaš ásahusaid ovddasteaddjit, buktán čielggadusa mas evttohuvvo ahte oasit sámi čoahkkádusas fievrriduvvojit ruovttoluotta dan guđa museai maid Sámediggi hálddaša. Dálla le muhtem barggojuogos manna li ájrrasa dájs ásadusájs, buktám guoradallamav mij oajvvat máhtsadit oasev dájs gávnijs daj gudá dávvervuorkájda ma li Sámedikke háldon.
4500 dávvira 4500 gávne
Ulbmilin lea ahte measta 4500 sturrosaš sámi dávvirčoahkkádusas fievrriduvvo ruovttoluotta 2000 dávvira sámi museaide. Dajs vargga 4500 sáme gávnijs ájggu máhtsadit sulle 2000 gávne sáme dávvervuorkájda.
Ovdal go dávviriid sáhttá buktit ruovttoluotta, de ferte daid historjá čohkkejuvvot, ja dávvirat fertejit konserverejuvvot, báhkkejuvvot ja fárrehuvvot. Åvddål máhttá máhtsadit de hæhttu gávnij histåvråv tjoahkkit, ja de hæhttuji konserveriduvvat, páhkkiduvvat ja jådeduvvat.
Dát proseassa váldá áiggi ja lea divrras. Dássta stuora gålo sjaddi ja ållo ájgev gållådi.
Dasa lassin gáibiduvvo ahte magasiidna- ja čájáhussajit leat museafágalaččat dohkálaččat. Duodden li muhtem dávvervuorkkáfágalasj gájbbádusá dåhkkidahtte magasijnajda ja vuosádusáda.
Otnáš nammii ii deavdde oktage sámi musea dáid gáibádusaid, danne šaddá dárbu divvut magasiidna- ja čájáhuslokálaid. Uddni ij la åvvå akta sáme dávvervuorkájs mij dájt gájbbádusájt ållit, danen hæhttu dajt buoredit.
- Sámi museain ii leat ruhta dávviriid fievrrideapmái ja danne ferte stáhta ovttas regionála ja báikkálaš eiseválddiiguin sihkkarastit daid geaseheami ruovttoluotta. - Sáme dávvervuorká e nagáda máhtsadime gåloj, danen le ájnas jut stáhtta aktan guovlolasj ja bájkálasj oajválattja dáv ruhtadi.
Stáhta lea, Norgga lágaid, nationála mihttomeriid ja riikkaidgaskasaš konvenšuvnnaid mielde, geatnegáhttojuvvon sihkkarastit dan ahte sámit sáhttet hálddašit sin iežaset kulturárbbi. Stáhtta le Vuona lága, nasjonála ulmij ja rijkajgasskasasj konvensjåvnåj milta vælggogis sihkarasstet jut sáme bessi ietjasa kulturárbev sihkarasstet.
Sámediggi, Norgga Álbmotmusea ja Kulturhistorjjálaš musea fertejit ovttas šiehtadallat ruhtadančovdosiid Norgga eiseválddiiguin, dadjá ráđđelahttu Vibeke Larsen. Sámedigge, Norsk Folkemuseum ja Kulturhistorisk museum hæhttuji aktan dáv ruhtadimårnigav sjiehtadit vuona oajválattjaj, javllá rádeájras Vibeke Larsen.
Álggahuvvo 2016: s Máhtsadimijn ájggu ållit jagen 2016.
Vurdojuvvo ahte bargu gearggahuvvo 2016:s. Áigumuššan lea ahte olbmot sáhttet oaidnit sámi kulturárbbi čájáhusain čuovvovaš sámi museain: Saemien Sijte, Snoasa, Árran julevsáme guovddasj / bihtánsámi musea, Divttasvuonas / Báidáris, Várdobáiki sámi guovddáš, Evenášši, Davviálbmogiid guovddáš, Gáivuonas, Deanu ja Várjjaga museasiida, Unjárggas ja RiddoDuottarMuseat, Kárášjogas. Ájggomus le gæhttje galggi ietjasa sáme kulturárbev tjuovvovasj dávvervuorkájn vuojnnet: Saemien Sijte, Snåasa, Árran julevsáme guovdásj / bihtámsáme dávvervuorkká, Divtasvuodna / Bájdar, Várdobáiki samiske senter, Evenássje, Nuorttalijálmmugij guovdásj, Gájvuodna, Tana og Varanger museumssiida, Unjárgga ja RiddoDuottarMuseat, Gárásjåhkå.
- Sámi oktavuođas šaddá maiddái Bååstede váldigoahtit ovddasvástádusa sámi kulturárbbi hálddašeamis. - Sáme aktijvuodan le Bååstede ådå kapihttal mij guosská sáme kulturárbe háldadibmáj.
Mii jáhkkit ahte áššái lea beroštupmi sihke museafágalaš birrasiin Norggas, Davviriikkain ja riikkaidgaskasaččat, ja go čielggadus čájeha movt ja manne dávviriid berre buktit ruovttoluotta, dadjá Vibeke Larsen loahpas. Jáhkkep dán ássjes le berustibme dávvervuorkkábirrusij sihke Vuonan, Nuorttarijkajn ja rijkajgasskasattjat, ja jut guoradallam máhttá vuosedit gåktu ja manen galggá mahtsadimev tjadádit, låhpat Vibeke Larsen.
Oktavuohtaolbmot: Aktijvuohta:
Ráđđelahttu Vibeke larsen, + 47 941 30 116 dahje vibeke.larsen@samediggi.no Rádeájras Vibeke larsen, + 47 941 30 116 jali
* Bååstede lea ruovttoluotta máttasámegillii * Bååstede mierkki ruopptot oarjjelsámegiellaj
Loga rapporta dás: Dav le guorahallam