nana-angirussamat-kultuvrras-gielas-ja-riikkaidgaskasas-barggus.html.xml
Nana áŋgiruššamat kultuvrras, gielas ja riikkaidgaskasaš barggus / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Sámediggi - Sametinget Nanos vuorodibme kultuvrajn, gielajn ja rijkagasskasasj bargujn / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Sámedigge - Sametinget Nana áŋgiruššamat kultuvrras, gielas ja riikkaidgaskasaš barggus Nanos vuorodibme kultuvrajn, gielajn ja rijkagasskasasj bargujn Kultuvra, giella ja riikkaidgaskasaš bargu leat deaŧalaš áŋgiruššansuorggit Sámedikkirđi 2013 bušeahta árvalusas. – Sámi ásahusat ja festiválat leat bálggesčuovgit ja kultur-, giella- ja identitehtaovddideami deaŧalaš arenat, dadjá ráđđelahttu Vibeke Larsen Kultuvrra, giella ja rijkagasskasasj barggo li ájnas vuorodimguovlo Sámedikke budsjehtan jahkáj 2013. – Sáme institusjåvnå ja festivála li ájnas ásadime ja ájnas arena kultuvrra-, giella- ja identitehtaåvddånahttemij, javllá rádeájras Vibeke Larsen. Sámi kulturásahusat leat deaŧalaččat sámi almmolašvuođa huksemii, sámi kulturáddejupmi buorideapmái ja huksejit šalddiid kultuvrraid gaskka. Sáme kulturinstitusjåvnå li ájnnasa ásadittjat sáme almulasjvuodav, åvdedit dádjadimev sáme kultuvras ja råvijt biggit kultuvraj gaskan. Dát ásahusat leat maiddái deaŧalaš sámi kulturbargosajit gos sámegiella lea fokusis. Dá institusjåvnå åvdåsti aj ájnas sáme kulturbarggosajijt gånnå sámegiella le guovdátjin. Sámediggeráđđi áigu joatkit sámi kulturásahusaid nannemiin ja mu illudahttá go mis lea leamaš munni evttohit golbma festivála Sámedikki bušeahtas, dadjá ráđđelahttu Vibeke Larsen. - Sámedikkeráde joarkká nannimijn sáme kulturinstitusjåvnåjs ja lip ávon gå lip oajvvadam gålmmå festiválajt oassen Sámedikke budsjehtas, javllá rádeájras Vibeke Larsen. Dát addá einnostan- ja ovddidanvejolašvuođaid, dadjá Larsen. Dát galggá oassálasstet vaddet oakkev ja åvddånahttemav, javllá Larsen. Julevsámi vahkku lágiduvvo juohke jagi Divttasvuonas ja dalle leat fokusis julevsámegiella ja nuorat. Julevsáme vahkko ásaduvvá juohkka jage Divtasvuonan julevsáme gielajn ja nuorajn guovdátjin. Raasten Rastah – máttasámi kulturfestivála lágiduvvo juohke nuppi jagi Rørosas ja lea rájárasttideaddji festivála mas guovddážis leat mánát ja giella. Raasten Rastah – oarjjelsáme kulturfestiválla ásaduvvá juohkka nuppát jage Rørosan ja le rádjágasskasasj festiválla oajvvedættojn mánájn ja gielan. Evttohit ahte maiddái Romssa sámi vahkku biddjojuvvo Sámedikki bušehttii. Sáme vahkko Råmsån oajvvaduvvá aj Sámedikke budsjæhttaj. Sámediggi ja Norgga álbmotmusea leat dahkat šiehtadusa kulturárbbi ruovttoluotta buktimis sámi museaide. Sámedigge ja Vuona álmmukmusea li sjiehtadam máhtsadimev kulturárbijs sáme museajda. Sámediggeráđđi čuovvola šiehtadusa ja várre 1 miljon ru prosessii ráhkkaneapmái Bååstede máhcahanprošeavtta oktavuođas. Sámedikkeráde gåtset sjiehtadusáv ja juollot 1 millijåvnå kråvnå prosæssaj gárvedittjat máhtsadimprosjevtav Bååstede. S ámi giellakampánja Sáme giellaratjástibme - Jahki 2013 lea nationála giellajahki, ja dan dihte leage hui somá almmuhit ahte sámediggeráđđi bušeahtastis evttoha doarjaga guovtti ođđa sámi giellaguovddážii. - Jahke 2013 le nasjonála giellajahke, ja de le navti stuorra ávvo almodit sámedikkeráde budsjehta baktu oajvvat ruhtadårjav guokta ådå sáme giellaguovdátjijda. Dat leat Omasvuona giellaguovddáš Omasvuonas ja Gïelearnie Raavrhvijhkes, dadjá ráđđelahttu Vibeke Larsen. Dá li Storfjord giellaguovdásj Storfjordan ja Gïelearnie Røyrvikan, javllá rádeájras Vibeke Larsen. Sámediggeráđđi lea maiddái váldán signálaid mat leat boahtán giellaguovddážiin ahte dat dárbbašit eanet einnostanvejolaš rámmaid, ja evttoha ahte ásahuvvo ovddidandoarjja daid sámi giellaguovddážiidda mat ožžot doarjaga Sámedikkis. Sámedikkeráde aj duosstu signálajt giellaguovdátjijs dárbos ienep oakkev rudáj hárráj, ja oajvvat ásaduvvá åvddånahttemdoarjja sáme giellaguovdátjijda gudi juo ruhtadårjav Sámedikkes oadtju. Mii maiddái illudahttá vel eanet, lea dat go Raavrhvijhke suohkan viimmat lea mielde sámegiela hálddašanguovllus, ja oažžu danne guovttegielatvuođa doarjaga Sámedikkis. - Le aj ávvosáhka gå Røyrvik suohkan oassen sjaddá sámegiela háldadimguovlos, ja oadtju dan diehti guovtegielakvuodarudájt Sámedikkes. Dát lea mielde nannemin giela dakkár guovllus gos sámegiella lea áitojuvvon, dadjá Larsen. Dát sjaddá oassálasstet nannimij gielas guovlon gånnå sámegiella le oajtedum, javllá Larsen. Sámedikki váldomihttomearrin barggus sámegielain lea ahte šaddet eanet giellageavaheaddjit ja sámegiela geavaheapmi lassána. Sámedikke oajvveulmme bargujn sámegielajn le oadtjot ienep giellaaddnijt ja lasedit anov sámegielas. Danne evttoha sámediggeráđđi giellakampánja 2013 giellajagi oktavuođas man ulbmilin lea movttiidahttit eanet geavahit sámegiela ja rekrutteret eambbogiid oahppat giela. Aktijvuodan giellajagijn 2013 oajvvat sámedikkeráde dan diehti giellaratjástimev måvtåstuhtátjit lasse adnuj sámegielajs ja oadtjot ienep ulmutjijt sámegielav åhpatjit. Álgoálbmogat čoagganit Áltái Tjoahkkiji álggoálmmugijt Altaj Sámediggi lea vuolggahan jurdaga ahte doallat ráhkkaneaddji álgoálbmotkonferánssa 2013:s, ja dieinna lágiin láhčit diliid álgoálbmogiid ráhkkanemiide jagi 2014 máilmmikonferánsii. Sámedikke le dåjmav válldám ásadimes gárvediddje álggoálmmukkonferánsas jagen 2013, vaj álggoálmmuga galggi máhttet gárvedit væráltkonferánssaj jagen 2014. Ráhkkaneaddji konferánsa dollojuvvo Álttás geassemánus 2013. Gárvediddje konferánssa tjadáduvvá Altan biehtsemánon 2013. ON bissovaš forum ja ON álgoálbmotáššedovdimekanisma leat guktot sávvan buresboahtima dán álgagii. ANa stuoves ságastallamsadje ja ANa tjiehppejuogos álggoálmmugij hárráj li goappátja sávvam dáv dåjmav buorisboahtem. Máilmmi álgoálbmogat leat guorrasan konferánsii. Værálda álggoálmmuga li aj sæbrram konferánssaj. Sámediggi jáhkká ahte birrasii 800 álgoálbmotovddasteaddji ja áici servet konferánsii Álttás 2013:s. Sámedigge jáhkká birrusin 800 álggoálmmukájrrasa ja váksjára sjaddi konferánsan oassálasstet Altan jagen 2013. Sámediggi bargá dan ala ahte álgoálbmogat galget beassat mearridit iežaset ovdáneami ja oažžut vejolašvuođa gozihit iežaset beroštumiid riikkaidgaskasaččat. - Sámedigge barggá álggoálmmugij riektáj mierredit ietjas åvddånahttema badjel ja riektáj várajváldátjit ietjas ássjijt rijkajgasskasattjat. Danne lea maiddái deaŧalaš bidjat fokusa riikkaidgaskasaš bargui, dadjá ráđđelahttu Vibeke Larsen. Dan diehti le aj ájnas tjalmostit rijkajgasskasasj bargov, javllá rádeájras Vibeke Larsen. Sámi veahkkeorganisašuvdna Mama Sara Education Foundation lea veahážiid mielde veahkehan Masai álbmoga oažžut skuvlla ja oahpu, ja čájeha ahte álgoálbmotveahkis álgoálbmogiidda lea ávki. Sáme viehkkeorganisasjåvnnå Mama Sara Education Foundation le rudáj viehkedam Masaiajt dárbujn skåvlås ja åhpadimes, ja vuoset viehkke álggoálmmugij gaskan máhttá sieradusáv dahkat. Evttohuvvo ahte Mama Sara Education Foundation oččošii bissovaš doarjaga Sámedikkis. Oajvvaduvvá Sámedigge stuoves ruhtadårjav vaddá Mama Sara Education Foundationij. Eanet sámi sisdoallu mediain Ienep sáme sisadno median Sámedikki mielas lea dárbu nannet sámi sisdoalu oppalašsáddehagas, ja háliidivččii ge vuolggahit doaibmabijuid ovttasráđiid birrasiiguin mat barget ja sáhttet veahkehit ovddidit ođđa sámi oahpahusfálaldagaid. Sámedigge vuojnná dárbov nannit sáme sisanov aktisasjsáddimin, ja ájggu álgadit ådå dåjmajt aktan birrusijn ma barggi ja máhtti åvddånahttet ådå vuogijt sáme åhpadusfálaldagájda. Sámediggeráđđi evttoha ahte várrejuvvo 1,5 miljon ru prošektii man ulbmilin lea oččodit eanet sámi sisdoalu mediain. Sámedikkeráde oajvvat juollodit 1,5 millijåvnå kråvnå prosjæktaj gånnå ulmme le oadtjot sámegielav ienep vuojnnusij median. Sámegielat máhttoprográmmaid TV:s sáhtášedje geavahit oahpahusa oktavuođas sámi skuvllas, skuvladoaimmahagas muđui ja rávesolbmuidoahpahusas. - Sámegielak diehtoprográmma tvan máhtti åhpadusaktijvuodan aneduvvat sáme skåvlåjn, skåvlåjn ietján ja ållessjattukåhpadusán. Sámediggi čujuha NRK áŋgiruššamiidda NRK Skuvla ja NRK Máhttokanála ektui mat sáhttet leat mállen ja ovttasbargooasálaččat ođđa sámi fálaldagaid ovddideamis, dadjá Larsen. Sámedigge vuoset NRKa vuorodimijda NRK Skole ja NRK Kunnskapskanalen ma máhtti liehket máhttelis vuoge ja aktisasjbarggoguojme åvddånahtátjit ådå sáme fálaldagájt, javllá Larsen.