norgga-ruota-boazoguohtunkonvensuvdna.html.xml
Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvdna / Boazodoallu / Ealáhusat / Sámediggi - Sametinget Svieriga ja Vuona boatsojguohtomsåbadibme / Boatsojæládus / Æládus / Sámedigge - Sametinget Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvdna Svieriga ja Vuona boatsojguohtomsåbadibme Norgga ja Ruoŧa gaskasaš konvenšuvnnas rádjerasttideaddji boazodoalu birra leat mearrádusat das mot boazoguohtun badjel riikkaráji galgá dáhpáhuvvat. Såbadibme Vuona ja Svieriga gaskan mij gullu rádjárasstidim ællosujttuj, vuoset mierredimev gåktu ælloguohtom rájá badjel galggá doajmmat. Rádjerasttideaddji boazodoalus leat árbevierut mannet ruovttoluotta áiggis ovdalgo riikkarájit gaskal Norgga ja Ruoŧa mearriduvvojedje. Rádjárasstidibme ællosujton la dålusj árbbedáhpe åvddåla Vuona ja Svieriga rijkarádjá gieseduváj. 1751-mannosaš lappekodisilla lea vuosttaš šiehtadus mii gieđahallá sápmelaččaid vuoigatvuođa doaimmahit boazodoalu rastá rájiid. Lappekodisilla 1751 rájes lij vuostasj såbadibme sámij rievtesvuodaj birra mij gullu boatsojæládussaj rájáj rastá. Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvnna vuolláičálle Norga ja Ruoŧŧa vuosttaš geardde jagis 2005, muhto garra duhtameahttunvuođa geažil sápmelaččaid bealis, ii leat konvenšuvdna nannejuvvon. Svieriga ja Vuona boatsojguohtomsåbadime vuollájtjáleduváj vuostasj bále Svierigis ja Vuonas jagen 2005, valla vuosstemiella ællosámijs ij la konvensjåvnnå tjårggiduvvam. Norgga ja Ruoŧa bealde sámedikkit leat ovttas Ruoŧa Sápmelaččaid Riikkaservviin ja Norgga Boazosápmelaččaid Riikkaservviin ožžon bargun Norgga ja Ruoŧa ráđđehusain bargat viidáseappot Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvnnain. Vuona ja Svieriga Sámedigge aktan Svieriga Sámij Rijkasiebrre ja Vuona Ællosámij Rijkasiebrre, li gåhtjoduvvam Vuona ja Svieriga rádediddjes joarkket bargujn Svieriga ja Vuona boatsojguohtomsåbadimijn. Áigumuššan lea oččodit dakkár konvenšuvnna mii fuolaha buot áššebeliid vuoigatvuođaid ja beroštusaid buriin vugiin. Ulmme l oadtjot såbadimev mij gåtset gájkaj rievtesvuodajt ja divna berustimijt buorre vuoge milta. Norgga bealde Sámediggi lea ožžon ovddasvástádusa das ahte jođihit proseassa ja háliida danne gulahallat guoskevaš orohagaiguin sihkkarastin dihtii buoremus proseassa barggus. Vuona Sámedigge l oadtjum åvdåsvásstádusáv jådedit prosessav ja dan diehti sihtap guládallat guoskavasj ællosujttotjieldij váj sihkarastátjit buoremus ássjegiehtadallamav. Mii bivdit guoskevaš orohagaid váldit oktavuođa minguin jus háliidit gulahallama Sámedikkiin dán áššis. Guoskavasj ællosujttotjielde gåhtjoduvvi aktijvuodav mijájn válldet jus vuojnni dárbov Sámedikkijn guládallat dájna ássjijn. Bargu ođđa konvenšuvnnain lea ožžon ovtta jagi áigemeari čakčamánu 2012 rájes. Ájggemierre ådå såbådimijn barggat le jagev ragátmáno rájes 2012. Skábmamánu 16. b. 2012 dii 10-15 doallá Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvnna bargojoavku čoahkkima. Čoahkkin dollojuvvo Rica Hotel Victoria nammasaš hoteallas Oslos. Tjåhkanibme Svieriga ja Vuona boatsojguohtomsåbadime barggojuohkusin la biejaduvvam basádismánnuj 16. bve 2012, kl 10-15. Tjåhkanibme ásaduvvá Rica Victoria Hotellan Oslon. Dehaláš dokumeanttat Ájnas dokumenta Norgga-ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvdnabarggu oktavuođas bovde sámediggeráđđi dál guoskevaš ealáhusaktevrraid gulahallamii. Dánna gávna tjállagijt ja tjåhkanimgirjijt mij guosská Vuona ja Svieriga ælloguohtomkonvensjåvnå bargguj. – Bohtosa soahpama oktavuođas leat ealáhusa oainnut ja rávvagat deaŧalaččat sámiid bealis, cealká ráđđelahttu Ellinor Marita Jåma. Guláskuddamjavllamusájt gávna “ Ájnas dokumenta ” vuolen tjoahkkebielen vuolemusán. Ovdáneapmi barggus Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvnnain Gåhttju boatsujæládusáj ságastallamijda Norgga ja Ruoŧa bealde Sámedikkit leat ovttas Ruoŧta Sámiid Riikkaservviin ja Norgga Boazosápmelaččaid Riikkaservviin ožžon bargun Nogga ja Ruođa ráđđehusain bargat viidáseappot Norgga-Ruoŧa boazodoallokonvenšuvnnain. Svieriga ja Vuona boatsojguohtomsåbadime aktijvuodan gåhttju dal sámediggeráde guoskavasj æládusdåjmadiddjijt ságastallamijda. Ulbmilin lea oažžut dakkár konvenšuvnna mii fuolaha buot áššbeliid vuoigatvuođaid ja beroštusaid buori láhkai. – Æládusá vuojno ja oajvvadusá li ájnnasa jus galggap guorrasit båhtusa badjel massta lip avtamielalattja sáme bieles, javllá rádeájras Ellinor Marita Jåma. Evttohuvvon dokumeanttat Oajvvadim dokumenta