3083.html.xml
Boazodoalu historjá - Sametinget | Ällosujto histåvrrå - Sametinget |
Detállja skulptuvrras mas leat illustrašvunnat sámi eallimis, duojár lea Lars Levi Sunna. | Detalj från skulptur med illustrationer av sameliv, slöjdad av Lars Levi Sunna. |
Govva: Sámediggi | Foto: Sametinget. |
Boazodoalu historjá | Ällosujto histåvrrå |
Boazu lea stuorra oassái vuođđun sámi kulturtárbái. | Sámekultuvrraárbbe vuododuvvá stuorrát boahttsuj. |
Bivdoservodagas bivde gottiid ovttas iežá vilda ealliiguin. | Väjddo- ja bivddosebrudagán viejddin gåttijt aktan ietjá miehtsejuhtusij. |
Boazodoallu viiddit hámis lea gávdnon 1600-logu rájis. | Ällosujtto stuoráp doajmman le 1600-lågo rájes gávnnum. |
Goddebivdu | Gåddebivddo |
Báktegovaid ja seailluhuvvon bivdoroggevuogađagaid bokte luonddus diehtit ahte bivdu gottis, sarvvas ja biertnas gávdno máŋga duhát jagi ovdal min áiggi. | Lassestjuorggusij ja bisodum väjddoråggevuogádagáj baktu luondon diehtep gådde-, ällja- ja biernnaviejddem le moadda tuvsán jage åvddål mijá ájge gávnnum. |
Jagi 98 m. Kr. čállet romálaš ja greikalaš historjáčállit ártegis olbmuid birra Thules mat leat náhkiiguin bivttastuvvon ja mat bivdet bohccuid ja vájaldit sabehiiguin. | 98 jagen Kr. m. tjálli roma ja grehka histåvrråtjálle gábmelis muoddániehkkeulmutjij birra Thulen gudi viejddi boahttsujt ja tjuojggi. |
Boazodoallu | Ällosujtto |
Norgga stuorraboanda Ottar guossástallá eaŋgelaš gonagasa 800-logus. | 800-lågon Ottar vuona stuorrabåndor guossit ieŋŋgis gånågisáv. |
Son muitala sámiid birra gonagassii ja maid ahte bohccot dápmojuvvo ja hoitojuvvo ealuin. | Gånågissaj giehttu sámij birra ja boahttsu dábmaduvvin ja sujttiduvvin älojn. |
Su muitalus čállojuvvo ja danin diehtit ahte boazodoallu gávdno. | Suv giehtto tjáleduvvá ja danen diehtep ällosujtto gávnnu. |
Boazodoallu rievdá | Ällosujtto ietjájduvvá |
Boazodoallu ovdánahttojuvvo 1500- 1600- ja 1700-loguin šaddat stuorit ja dehálaš vuođđun sámiid birgejupmái. | 1500- 1600- ja 1700-lågojn ällosujtto åvdeduvvá stuoráp doajmman ja vuodo sámij bajásanedussaj. |
Sivvan dasa lea muhtin muddui lassánan vearrogáibádusat ruvnnas Ruoŧa stuorraváldegudneáŋgirvuođa dihte. | Svieriga stuorraviellderahtjamusáj diehti lasedum värrodäddo kråvnås le oarren. |
Sámit leat nomádat ja johtet ovttas bohccuiguin vácci dahje sabehiid nalde. | Sáme li jåhtåliddje ja jåhti aktan boahttsuj váttse jali tjuojga. |
Intensiiva boazodoallu jođihuvvo. | Intensijvalasj ällosujtto dåjmaduvvá. |
Bohccot geavahuvvojit fievrridemiide, mielke- ja biergobuvttadeapmái. | Boahttsu anoduvvi fievrrimijda, mielkke- ja bierggobuvtadibmáj. |
Vuovdeguovllus ovdánahttojuvvo eanet fásta boazodoallu, vuovdeboazodoallu. | Vuovden åvddån ienep årro ällosujtto, vuovddeällosujtto. |
Ođđaáigásaš veahkkeneavvut | Ådåájggásasj viehkkenävo |
1900-logus álgá biergobuvttadeapmi šaddat dábáleabbut boazodoalus ja ekstensiiva boazodoallu váldá badjel. | 1900-lågon ällosujto ulmme le ienebut bierggobuvtadibmáj ja ekstensijvalasj ällosujtto álggá. |
1960-rájis lea boazodoallu eanet álgán teknihkalaš veahkkeneavvuid dárbbašit, justte dego iežá oasit servodagas. | 1960-lågo rájes ällosujtto ienebut teknijkalasj viehkkenävojs mierreduvvá, jur degu ietján sebrudagán. |
Otne leat muohtaskohter ja njealljejuvllat vealtameahttun veahkkeneavvut. | Uddni le muohtavuoján ja nieljevierak ållu dárbulasj viehkkenävo. |
Helikopter geavahuvvo fievrridemiide ja bohccuid vuojehit muhtin dilálašvuođain. | Vuojedittjat boahttsujt muhtem vidjurijn ja fievrrimijda helikopter anoduvvá. |
Duottarmáilmmis lea satelihttatelefovdna dárbbašlaš oktavuođaide olgomáilmmiin. | Váren le satelijttatelefåvnnå dárbulasj aktavuodajda väráldijn. |
Biergobuvttadeapmi | Bierggobuvtadibme |
Biergobuvttadeapmi lea vuođđun otná ođđaáigásaš boazodollui mii lea areálagáibideaddji. | Dálásj ådåájggasasj ällosujtto vuododuvvá bierggobuvtadibmáj ja le ednamrávkke. |
Bohccot eai dárbbaš beaivválaš reainnu birra jagi, dat vájaldit veaiddális muhtin áigodagaid. | Boahttsu e bäjvválasj gähtjov jagev birra dárbaha ájnnat li viejton muhtem ájgij. |
Ruoŧas jođihuvvo boazodoallu Norrbottena, Västerbottena ja Jämtlándda leanain ja maid oasiin Dalarna, Västernorrlándda ja Gävleborga leanain. | Svierigin ällosujtto dåjmaduvvá Norrbottena, Västerbottena ja Jämtlánda lenan, ja Dalarna, Västernorrlánda ja Gävleborga lena muhtem bájkijn. |
(Gävleborggas gávdnojit dálveguohtuneatnamat maid eananeaiggádat eai dohkkehivčče dakkárin muhto main sámit meidnejit lea guohtunriekti.) | (Gävleborgan gávnnuji dálvveguohtomednama maj birra ednamäjgáda rijddali valla sáme adni guohtomriektá gávnnu.) |