borgguheapmi.html.xml
Borgguheapmi | Suovastibme |
Borgguheapmi | Suovastibme |
Go borgguha njammá alccesis duhatnáriid mirko ávdnasiid. | Gå dubágajt suovas de njammá moadda tuvsán sälggás ábnnasa. |
Borgguheapmi sáhttá dagahit sierra vahágiid ja buozanvuođaid, ja sullii juohke nubbi olmmoš gii borgguha jápmá ovdalgo son livččii jápmán borggutkeahttá. | Suovastibme máhttá båhtusav vaddet umasslágásj vahágijda ja dávdajda, ja bájken fert nubbe ulmusj gut suovas jábmá árabut gå majt sån lij dahkam váni suovastime dagi. |
Dan lassin duhpát lea divrras, ja sáhttá dagahit nákkiid, heajut veadjima ja unnit seksahálu. | Duodden dasi li dubága divrrasa, ja máhttá dahkat vaj tjásmagisájt, nievrep väjov ja binnep seksuálahálov oadtju. |
Goittotge lea dábálaš ahte borgguhišgoahtá vai lea buorre ja čorgat. | Huoman la dábálasj suovastahtjá danen gå sihtá årrot buossjen jali fávrron årrot. |
Suddjen dihte nuoraid duhpáha váriin, lea leahkime láhka mii dadjá ahte ii oaččo oastit duhpáha vuollái 18 jahkásažžan. | Suoddjitjit nuorra ulmutjijt vádájs dubágajt adnet, de gávnnu láhka gånnå l tjáledum ij la loahpe dubágajt oasstet jus ij la 18 jage ållim. |
Sáhttá borgguhit duhpáha sigareahttan, sigáran, sigarillan ja čáhcebiipun. | Máhttá suovastit dubágajt sigarehtajn, sigarrajn, sigarillajn, bijpajn ja tjáhtjebijbájn. |
Sigareahtat leat dábálepmosat. | Sigarehta li dábálabmusa. |
Sigareahtat eai siskkil beare duhpáha, čahkkehuvvon suovas leat sullii 4000 kemiijalaš ávdnasa. | Sigarehta e val sisaneda dubágajt, suovan tsahkkidum sigarehtas gávnnuji bájken 4000 kemidjalasj ábnnasa. |
Máŋggat dain addet borasdávdda. | Dajs moatte máhtti bårredávdav dahkat. |
Váraleamos ávdnasat leat: | Vádálamos ábnnasa li: |
Nikotiidna, ávnnas mii lea sállejuvvon duhpáhis ja buktagiin mat veahkehit dan gii háliida heaitit borgguheamis ja nuskomis. | Nikotijnna, ábnas mij la val loabedum dubágajn ja buktagijn ma galggi viehkedit sijájt gudi sihti suovastimes jali snuktimis hiejttet. |
Nikotiidna lea nu váralaš ahte jus oččolii nikotiinna njealji sigareahtas njuolga varrii jámálii. | Nikotijnna la nåv vádálasj vaj jus oattjoj nikotijnav nieljet sigarehtas njuolgga várráj de luluj jábmet. |
Syanvehta, mirkkolaš gása. | Kolmonoxid, sälggás gássa mij iehtjádij siegen gávnnu bijllabátsidisgásajn. |
Darvi siskkilda máŋggaid sierra ávdnasiid, oassi dain sáhttet dagahit borasdávdda. | Darvve, mij sisanet moattelágásj ábnnasijt, dajs muhtema máhtti bårredávdav dahkat. |
Dan lassin sigareahtain gevtojuvvo darvi earet eará asfálttain ja molenfearggain. | Ietján gå sigarehtajn de darvve aneduvvá iehtjádij siegen asfaltan ja bájnojn. |
Ovdamearka eará váralaš ávdnasiin leat ladju, kadmiuma, ammoniáhkka, benzena ja rádioaktiivvalaš poloniuma. | Ietjá vádálasj ábnnasijda buojkulvis la slidja, kadmium, ammoniak, bensen ja radioaktijvalasj polonium. |
Manin olmmoš borgguhišgoahtá ? | Manen suovastahtjá ? |
Dábáleamos lea ahte lea olbmáiguin go vuosttaš geardde geahččala borgguhit. | Vuostasj bále gå suovas la dábálamos rádnaj siegen. |
Háliida geahččalit got dat smáhkke ja dovdo. | Sihtá gähttjalit gåktu smáhkku ja gåktu dåbddu. |
Soaitá atnit ahte dat lea lávva. | Márjju adná dav buossjen. |
Dat ii measta geange mielas leat buorre vuosttaš geardde. | Vallak ij aktak ane buoragit smáhkku vuostasj bále. |
Muhtimat borgguhit orrun ja dovdan dihte boarráseabbon, dehe iešráđáleabbon. | Muhtema suovasti vuojnnutjit jali dåbddutjit vuorrasabbon, jali iesjrádugattja. |
Olmmoš sáhttá atnit ahte šaddá álkit leahkit eará olbmuiguin, geat maid borgguhit. | Máhttá aj dåbddut degu álkkep la ietjá ulmutjij säbrástallat, gudi aj suovasti. |
Eatnasat dihtet ahte dat lea váralaš | Ienemusá diehti dat la vádálasj. |
Eatnasat dihte ahte lea váralaš borgguhit. | Ienemusá diehti vádálasj la suovastit. |
Muhto lea álki jurddašit ahte buozanvuođat eai deaivva su, dehe ahte galgá heaitit ovdalgo šaddá váralažžan. | Álkke la ájádallat dávdajt ij åttjudalá, jali hiejttet galggá åvddål gå vádálasj sjaddá. |
Jus borgguhišgoahtá leat dihto áššit maid sáhttá fuomášit oalle jođánit, ovdamearkka dihte ahte oažžu heajut veadjima. | Jus suovastahtjam de gávnnuji muhtem båhtusa majt máhttá ielvvet åbbå ruvva, buojkulvissan nievrep väjov oadtju. |
Dat vuolgá das ahte gorut šaddá heajubun váldit sivrraáimmus jus borgguha, ja nikotiidna mii lea duhpáhis oažžu váimmu časkit jođáneappot. | Rumáj ij máhte ållesláhkáj ilmev adnet gå vuojŋŋá jus suovas, ja nikotijnna mij gávnnu dubágajn dahká tsåhke ruvábut svargat. |
Mađi árabut eallimis borgguhišgoahtá, dađi stuorit riska lea šaddat sorjavažžan ja vai oažžu vahágiid ja skibasvuođaid borgguheamis. | Dadi árabut viessomin suovastahtjá, dadi stuoráp máhttelisvuoda li dubágajs tjanáduvvat ja oattjotjit vahágijt ja dávdajt suovastimes. |
Ovdalgo geahppat ovdánan válmmasin lea erenomaš hearkkit duhpáhii. | Åvddål gå gähppá li ållåsit åvdeduvvam de li sierraláhkáj rasje suovvaj. |
Vaikko rievtti mielde ii galgga sáhttit oažžut duhpáha jus lea vuollái 18 jagi, álget máŋggat geat leat nuorabut borgguhit. | Vájku ij galga máhttet dubágajt åttjudit jus ij la 18 jage dävddám, de moatte gudi li nuorabu suovastahtji. |
Passiivvalaš borgguheapmi | Passijvalasj suovastibme |
Jus lea lahka olbmuid geat borgguhit, ovdamearkka dihte seamma lanjas, oažžu alccesis gásaid mat leat duhpáhis. | Jus la lahkusin ulmutjij gudi suovasti, buojkulvissan la sämmi lanján, de vuojŋa sisi gásajt ma gávnnuji suovan. |
Dat gohčoduvvo passiivvalaš borgguheapmin. | Gåhtjudallá passijvalasj suovastibmen. |
Daningo passiivvalaš borgguheapmi lea maid váralaš lea borgguheapmi gildojuvvon restauráŋggain, kaféain, bargobáikkiin ja almmolaš báikkiin. | Danen gå passijvalasj suovastibme aj la vádálasj de suovastibme l buorgodum bårråmsajijn, káfeajn, barggosajijn ja almulasj sajijn. |
Lea álki šaddat sorjavažžan duhpáhis. | Álkket la dubágajs tjanáduvvat. |
Beare moatti sigareahta maŋŋel sáhttát vuoiŋŋahat šaddat sorjavažžan nikotiinnas. Leahkit sorjavaš duhpáhis mearkkaša ahte gorut lea hárjánan oažžut nikotiinna, ahte šaddá váivin jus ii oaččo borgguhit, nu gohčoduvvon biehttalanváivvit. | Val måttij sigarehtaj maŋŋela de vuojŋŋama máhtti nikotijnas tjanáduvvat Dubágajs tjanádum merkaj rumáj la hárjjánam nikotijnav oadtjot, vájvve sjaddá jus ij suovasta, nåv gåhtjoduvvam abstinänssavájvven. |
Muhto olmmoš maid darvána geavaheapmái, šaddá dáhpin borgguhit. | Le dåmadimvuohke aj masi dähppu, dáhpen sjaddá suovastit. |
Lea váttis heaitit borgguheames, vaikko háliidage leahkit friddja das. | Vájvve l hiejttet suovastimes, ihka vil sihtá dassta bessat. |
Muhto dat lihkostuvvá ja mađi nuorabun heaitá borgguheames dađi buoret dat lea. | Valla l máhttelis, ja dadi árabut suovastimes häjttá dadi buorep la. |
Eanaš vahágat ja skibasvuođat maid borgguheapmi addá, sáhttet jávkat jus heaitá. | Ienemus vahága ja dávda majt suovastibme vaddá, máhtti gáhtot jus suovastimes häjttá. |
Buorit ákkat leahkit borggutkeahttá | Buorre oare ij suovastit. |
Sáhttá leahkit ruhta earái, daningo lea divrras borgguhit | Biedniga iehtjádijda, danen gå l divras suovastit. |
Olmmoš veadjá buorebut jus ii borggut. | Jus ij suovasta de l buorep vädjo. |
Olmmoš lea dearvasit sigareahtaid haga, sihke dál ja boahttevaš áigge. | Varrásap la váni sigarehtaj dagi, dálla ja boahtteájgen. |
Lea jáhkihahtti ahte olmmoš oažžu guhkit eallima jus ii borggut. | Oattjosj má guhkep viessomav jus ij suovasta. |
Vealtá dahkamis váhnemiid ja earáid hilbadin ja beahtáhallan. | Ij dárbaha äjgádijt ja iehtjádijt suhttadit ja håjen dahkat. |
Vealtá leahkime sorjavaš ja dovdat biehttalanváivviid dego leahkit duhpáthálot, leahkit jierásmuvvan dehe leabohin. | Ij dárbaha tjadnasin årrot ja dåbddåt abstinänssavájvijt degu suovastimhálov, stressiduvvat jali ráfeduvvat. |
Ii dárbbat oažžut heajos vuoigŋama dehe fiskes bániid. | Ij dárbaha nievres vuojŋadagáv jali visská bánijt oadtjot. |
Jus olmmoš lea vuollái 18 jagi sáhttá dahkat somás áššiid iežas áiggiin go ahte geahččalit oažžut duhpáha. | Jus ij la 18 jage ållim de máhttá suohttasap dagojt dahkat ietjas ájgijn gå gähttjalit dubágajt åttjudit. |
Vealtá oažžumis nárvviid ovdal áiggi. | Ij dárbaha joarmmot åvddåájgen. |
Duhpátgilvin billista birrasa máŋgga ládje ja gilvit vaháguvvet mirko dustenávdnasiin. | Dubáksáddjim bäjsstá birrasav moatteláhkáj ja sáddjára sälkkás muorrodimnävojs vahágahteduvvi. |
Jus eahpida galgágo borgguhit dehe ii, jus sáhttá geahččalit dahkat listtuid oavdduiguin ja heajos beliiguin. | Juorrulit jus galggá suovastit vaj ij, de máhttá gähttjalit listajt ma li ienep ja binnep ávkálattja tjállet. |
Sáhttet leahkit una áššit ja stuora áššit, mat gusket iežas eallima, eará olbmuid, birrasa ja eará. | Máhtti smávva dåjma ja stuorra dåjma, ma guosski ietjas viessomij, ietjá ulmutjijda, birrasij ja iehtjádijda. |
Dat leat iežas listtut, ja olmmoš ieš mearrida man galgá čuovvut, got háliida dahkat borgguhemiin. | Le ietjas lista, ja iesj mierret makkirav galggá tjuovvot, gåktu sihtá suovastimijn dahkat. |