index2.php_option=com_content_task=view_id=226_lang=davvi.html.xml
Sámi musihkka | Sämimuusik |
Sámemusihkka lea otne seaguhus ođđa ja boares musihka. | Sämimuusik lii onnáá peeivi siävuttâs puárrás já uđđâ. |
Sámemusihka ruohttasat leat čiekŋalasas árbevirolaš sámemusihkas juoigamis, leu ’ ddis ja livđes, mat leat árbevirolaš sámemusihka šlájat Suoma beale sámeguovllus. | Sämimuusik madduuh láá jieŋâlâsâst ärbivuáválii sämimusikkist juáigusist, leu ’ ddist já liivđest, moh láá ärbivuáválii sämimuusik šlaajah Suomâ pele sämikuávlust. |
Eará sámemusihkka árbevirolaš lávlunmusihkkašlájaid lassin gávdno buot vejolaš musihkkašlájain rápmusihkas dánsunmusihkkii. | Eres sämimuusik ärbivuáválij vookaalmuusikšlaajâi lassen kávnojeh puohâin máhđulijn muusikgenrein rääpist huumpan. |
Árbevirolaš sámemusihkka | Ärbivuáválâš sämimuusik |
Árbevirolaš sámemusihkas leat máŋga vuođđoprinsihpa, mat leat ovttaláganat Viesttar-Sibirijá moanaid eamiálbmogiid musihkain. | Ärbivuáválii sämimusikkist láá maaŋgah vuáđuprinsiipeh, moh láá siämmáásullâsiih Viestâr-Siberia maaŋgâi algâaalmugij musikkijn. |
Dát álbmogat leat ee. nenetsat, enetsat, nganasanat ja selkupat. | Taah aalmugeh láá eres lasseen nenetseh, enetseh, nganasaneh já selkupeh. |
Dehálamos ovttastahtti bealli lea dat, ahte musihka olggosbuktima gaskaoapmi lea olbmo jietna, eaige čuojanasat leat geavahuvvon. | Tehálumos ovtâsteijee tahhee lii tot, et muusiklii olgosadelem riäidu lii ulmuu jienâ, iäge čuojânâsah lah kevttum. |
Nubbi dehálaš ovttastahtti bealli lea dat, ahte musihkka ovdanbuktojuvvo okto. | Nubbe tehálâš ovtâsteijee tahhee lii tot, et nuusik oovdânpuáhtoo ohtuunis. |
Dát prinsihpat dollet deaivása árbevirolaš sámemusihkas. | Taah prinsiipeh tuálih tiäivás ärbivuáválii sämimusikkist. |
Árbevirolaš sámi lávlunmusihkkašlájat ovdanbuktojuvvojit almmá čuojanasaid ja dábálaččat okto. | Ärbivuáváliih säämi vookaalmuusikšlaajah oovdânpuáhtojeh instrumentâittáá já toh láá táválávt oovdânpuohtum ohtuunis. |
Davvisápmelaš juoigan lea dovdosamos árbevirolaš sámi lávlunmusihkkašlájain. | Tavesämmilâš juáigus lii tobdosumos ärbivuáválijn säämi vookaalmuusikšlaajâin. |
Dat lea davvisápmelaččaid árbevirolaš musihkka ja daddjojuvvo ahte dat lea okta Eurohpa boarrásamos musihkkaárbevieruin, mii lea ain eallimin. | Tot lii tavesämmilij ärbivuáválâš muusik já ton nabdeh lemin ohtâ Euroop puárásumosijn ain ellee muusikärbivuovijn. |
Juoiggus dahjege luohti lea okto ovdanbuktojuvvon lávlunmusihkka. | Juáigus ađai lyeti lii ohtuunis oovdâbpuohtum vookaalmuusik. |
Luođi sáhttá rohttestit measta mas beare, dábálaččat luđiin čujuhuvvo dihto olbmui ja buot áššiide, mat sutnje laktásit. | Juáigus čuásáttuvah pyehtih leđe maaŋgah, táválumoseh juáiguseh láá olmoošjuáiguseh. Juáigusáin čujottuvvoo juáigus čuásáttâhân já puohân mii toos lohtâs. |
Dat guhte juoigá, ii juoigga luođi, muhto baicce juoigá geannu (dan geasa luohti guoská). | Tot kote juáigá, ij juoigâ juáigus, pic juáigá kiännii (juáigus čuásáttuv). |
Ovdamearkka dihte daddjojuvvo: ” Mun juoiggan Heikka Niillasa ”. | Ovdâmerkkân tavesämikielân iättoo: ” Mun juoiggan Heikka Niillasa ”, ” Mun juoigâm Heeihâ Nijlâs ”. |
Juoigat sáhttá olbmuid lassin báikkiid, ealliid, luonddu dahje man beare eará, man juoigi hálida juoigat. | Juáigus čuásáttuvah pyehtih ulmui lasseen leđe sajeh, elleeh, luándu tâi mii peri fáádáid mon jyeigee haalijd juoigâđ. |
Davvisápmelaš juoigamis leat máŋggat báikkálašvuogit ja nannosepmosit earránit nuppiineaset Eanodaga-Guovdageainnu ja Deanuleagi juoiganárbevierut. | Tavesämmilâš juáigusist láá maaŋgah páihálâšstiijlah já nanosumosávt iäráneh nubijnis Iänuduv-Kuovdâkiäinu já Tiänuleve juoigâmärbivyevih. |
Juoiganárbevieru lassin davvisápmelaččain lea nana sálbmalávluntradišuvdna, mas dasge lea gullamis juoiganárbevieru váikkuhus. | Juoigâmärbivyevi lasseen lii tavesämmilijn noonâ salmâveisidemärbivyehi, mast kale tast-uv lii kulluumist juoigâmärbivyevi vaikuttâs. |
Anáraččaid árbevirolaš musihkka lea livđe. | Aanaarsämmilij ärbivuáválâš muusik lii livđe. |
Livđe-árbevierus lea oktavuohta davvisápmelaš luđiide. | Livđe-ärbivyevist lii ohtâvuotâ tavesämmilij juáigusáid. |
Livđet leat ee. olbmuid ja ealliid birra. | Liivđeh láá eres lasseen ulmuin já ellein. |
Muhtun muddui anáraččain ja davvisápmelaččain leamašan oktasaš repertuára. | Uásild aanaarsämmilijn já tavesämmilijn lii lamaš ohtsâš repertuaar. |
Nuortalaččaid árbevirolaš musihkka lea leuŠdd. | Nuorttâsämmilij ärbivuáválâš muusik lii leuŠdd. |
LeuŠdd sisttisdoallá olbmuid, eallinbirrasa ja báikkálašhistorjjá govvideaddji njálmmálaš árbedieđu. | LeuŠdd tuálá siste ulmuid, eellimpirrâs já páihálâšhistorjá kovvejeijee muštotiäđu. |
Vassi Semenoja, okta Suenjela leuŠdd-árbevieru meašttiriin, lea govvidan leuŠdd ná: ” LeuŠdd muitala das, mo olbmot leat eallán. ” | Vassi Semenoja, ohtâ Suonnjel leuŠdd-ärbivyevi miäštárijn, lii kuvvim leuŠdd etâmáin: ” LeuŠdd muštâl tast maht ulmuuh láá iällám. ” |
LeuŠdd lea ráhkadussii guoski prinsihpaid dáfus hui earálágan go davvisápmelaš luohti. | LeuŠdd lii rááhtuslâš prinsiipâi peeleest čuuvtij ereslágán ko tavesämmilâš juáigus. |
Baicce oktavuohta gárjilaš ja ruoššabeale árbevirrui lea nanus. | Pyerebeht-uv ohtâvuotâ kärjillii já ryešilii ärbivuáhán lii nanos. |
LeuŠddiin govviduvvojit dihto olbmo eallima dáhpáhusat dego ráidun. | LeuŠddijn muštâluvvojeh čuásáttâhulmuu eellim tábáhtuskuáhtáseh tábáhtusah ovdáneijee ráiđun. |
Eará árbevirolaš sámi lávlunmusihkkastiillat ovddabealde máinnašuvvon stiillaid lassin lea ee. vuolie, mii lea lullisámiid árbevirolaš musihkka. | Eres ärbivuáválâš säämi vookaalmuusikstijlâ ovdeláá máinâšum stiijlâi lasseen lii vuolie, mii lii maadâsämmilij ärbivuáválâš muusik. |
Lullisámeguovlu ollá Ruoŧas ja Norggas máŋggaid čuđiid kilomehteriid poláragierddu máttabeallái. | Maadâsämmilâš kuávlu olá Ruotâst já Taažâst maaŋgâid čuođijd kilomeetterijd näpikiärdu máddáábel. |
Ođđa sámemusihkka | Uđđâ sämimuusik |
Sámi populáramusihka ovdánupmi álggii 1970-logus, go Nils-Aslak Valkeapää almmustahtii jietnaskearru ” Vuoi Biret-Máret, vuoi ”. | Säämi populäärmuusik ovdánem aalgij 1970-lovvoost ko Nils-Aslak Valkeapää almostitij album ” Vuoi Biret-Máret, vuoi ”. |
Dat lei vuosttas skearru, mas juoiganárbevierru lei ovttastahtton oarjeriikkaid čuojanasaide. | Tot lâi vuossâmuš skiärru mast juoigâmärbivyehi lâi ovtâstittum uárjienâmij čuojâlmâssáid. |
Valkeapää leat čuvvon máŋggat sámeartisttat, geain riikkaidgaskasaččat dovdosepmosat leat Mari Boine ja Wimme. | Valkeapää láá čuávvum maaŋgah sämiartisteh main aalmugijkoskâsávt tobdosumoseh lává Mari Boine já Wimme. |
Otne sámeartisttat ovttastahttet ovdagáttuid haga sierralágan musihkkašlájaid luohtái ja dahket iežaslágan geahppa populáramusihka. | Onnáá peeivi sämiartisteh ovtâstiteh munejurduittáá jieškote-uvlágánijd muusikgenreid juáigusân já rähtih jieijâsmallisii lávlummuusik. |
Sámegillii ” ráppájuvvo ” ja sámemusihkka čuovvu álbmogiidgaskasaš musihkkatreandaid. | Sämikielân räppäjuvvoo já sämimuusik čuávu aalmugijkoskâsij muusiktrendij suundijd. |
Máŋggat musihkkafestiválat sihke sámeradio ja – televišuvdna doalahit badjin ođđaáigásaš hui ealli sámi musihkkakultuvrra. | Maaŋgah muusiktábáhtusah sehe sämiradio já - televisio tuálih paijeem moodeern já uáli ellee säämi muusikkulttuur. |
Ođđa sohkabuolva bajásšaddá atmosfearas, mas sámi árbevierut adnojuvvojit árvvus. | Uđđâ suhâpuolvâ šadda pirrâduvâst, mii čiävláht váldá tiäđu säämi ärbivyevist. |
Govva: Ulla Isotalo | Kove: Ulla Isotalo |
Liŋkkat: | Liiŋkah: |
Ijahis idja - álgoálbmogiid musihkkadáhpáhus | Ijahis idja - algâaalmugij muusiktábáhtus |
Guovdageainnu beassášdoalut | Kuovdâkiäinu pessijâštuáluh |
Vilddas | Amoc |
Áigi | SomBy |
Duolva Duottar | Niillas Holmberg & Roope Mäenpää |
Rolffa | Ánnámáret Ensemble |
Sámi Jienat – lávlunjoavku | Sámi Jienat – lávlumjuávkku |