index2.php_option=com_content_task=view_id=52_lang=davvi.html.xml

Sámi giellaráđđi Säämi kielârääđi Sámi giellaráđis leat ovddastuvvon buot golbma Suomas hállojuvvon sámegiela: davvisámegiella, anárašgiella ja nuortalašgiella. Säämi kielârääđist láá ovdâstum puoh kulmâ Suomâst sarnum sämikielâ: tavesämikielâ, aanaarsämikielâ já nuorttâsämikielâ. Giellaráđi bargguide gullá ee. bajásdoallat ja ovddidit Suomas hállojuvvon sámegielaid, addit rávvagiid ja ávžžuhusaid giella- ja nammafuolahusas ja terminologiijaáššiin, ovddidit giela dutkama, juohkit dieđuid sámegielas ja oassálastit davviriikkalaš giellaovttasbargui. Kielârääđi pargon lii ereslasseen alnetoollâđ já ovdediđ Suomâst kevttum sämikielâid, adeliđ ravvuid já avžuuttâsâid kielâ- já nommâduvhuolâttâsân sehe terminologian lohtâseijee aašijn, ovdediđ kielâ tutkâmuš, jyehiđ tiäđu sämikielâin já uásálistiđ tave-eennâmlâš kielâohtsâšpaargon. Lassin sámi giellaráđđi addá ovttas sámegiela doaimmahagain válgabajiid mielde sámediggái muitalusa sámegiela guoskevaš láhkaásaheami heiveheamis ja lassin sámiid gielalaš vuoigatvuođaid ollašuvvamis ja gielladiliid ovdáneamis. Lasseen säämi kielârääđi addel oovtâst sämikielâ toimâttuvváin vaaljâpojijmield muštâlus sämitiigán sämikielâ kyeskee lahâasâttâs heivitmist sehe sämmilij kielâlâš vuoigâdvuođâi olášuumeest já kielâtile ovdánmist. Sámi giellaráđđái gullet jagiin 2012-2015 čuovvovaš lahtut ja várrelahtut: Kielârääđi jesâneh vaaljâpaajeest 2012-201:5 Lahtut: Jeessân: Morottaja Anna, ságajođiheaddji Vuolab-Lohi Kaarina Várrelahtut: Värijeessân: Pautamo Ellen Kuuva Petra Magga Bigga-Helena Sanila-Aikio Tiina Giellaráđis oktan sámedikki čállingottis doaibmi sámegiela doaimmahagain lea dehálaš politihkálaš rollá sámegiellagiid rivttiid goziheaddjin ja sámegielaid ovddideaddjin. Kielârääđist lii tehálâš poolitlâš rooli sämikielâlâš vuoigâdvuođâi koccen já sämikielâi ovdedeijen oovtâst sämitige čäällimkoddeest tuáimee sämikielâ toimâttuvváin. Dehálaš oassi giellaráđi barggus lea ovttabargu davviriikkalaš sámi giellalávdegottiin ja eará sáme- ja vehádatgielain ja gieladutkamiin bargi orgánain, ee. Kotus (ruovtturiikka gielaid guovddáš). Tehálâš uási kielârääđi pargoost lii ohtsâšpargo säämi kielâlävdikuddijn sehe eres sämi- já ucceeblovokieláin já kielâtutkâmuššáin pargee pelijguin, moh láá ovdâm. Kotus (Päikkieennâm kielâi kuávdáš). Giellaráđis lea maiddái iežas ovddasteaddji Eurohpa vehádatgielaid doaimmahaga Suoma juhkosa, FiBLUL:la stivrras. Kielârääđist láá meiddei ovdâsteijeeh Euroop ucceeblovokielâi toimâttuv (EBLUL) Suomâ uásáduv, FIBLUL stiivrâst. Sámi giellalávdegoddi (sgl) Säämi kielâlävdikodde (sgl) Sámi parlamentáralaš ráđi vuollásažžan doaibmi sámi giellalávdegotti bargu ođasmahtto davviriikkaid oktasaš Interreg-ruhtadan fidnuin. Säämi parlamentaarlâš rääđi vuálásâžžân tuáimee säämi kielâlävdikode pargo uđâsmittoo ohtsâštave-eennâmlâš Interreg-ruttâdlâš havváin. Sámi parlamentáralaš ráđđi (Suoma, Norgga ja Ruoŧa sámedikkiid ovttasbargoorgána) lea álggahan 1.1.2013 davviriikkaid sámegiela ámmát- ja resursaguovddáža vuođđudanfidnu, mii nohká 30.6.2014. Säämi parlamentaarlâš rääđi (Suomâ, Taažâ já Ruotâ sämitigij oovtâstpargo-orgaan) lii algâttâm 1.1.2013 ohtsâštave-eennâmlâš sämikielâ áámmát- já reesuuskuávdáá vuáđudemproojeekt, mii nohá 30.6.2014. Davviriikkalaš sámi giellaovttasbargu lea gullan jagiin 1971-1996 Sámiráđi ásahan sámegiela lávdegoddái, mas ledje ovddastuvvon buot Davviriikkaid ja Ruošša sámegiela hámit. SÁFÁ2 – Yhteispohjoismaisen saamen kielen ammatti- ja resurssikeskuksen perustamishanke Tave-eennâmlâš säämi kielâohtsâšpargo lii kuullâm iivijn 1971-1996 Sämirääđi asâttem säämi kielâlävdikoodán, mast lijjii ovdâstum puoh Tave-enâmij já Ruošâ sämikielâi häämih. Giellalávdegoddi heaittihuvvui jagi 1996 ja Suoma, Ruoŧa ja Norgga sámedikkit sohpe giellaovttasbarggu ođđasit ordnemis daid vuollásažžan jagi 1997. Kielâlävdikodde lopâttui ive 1996 já Suomâ, Ruotâ já Taažâ sämitigeh soppii kielâohtsâšpargo uđđâsist orniimist tigij vuálásâžžân ive 1997. Soahpamuš davviriikkalaš giellaovttasbarggus vuollái čállui sámi álbmotbeaivve 6.2.1997 Roanddimis, gos dahkkui maiddái soahpamuš sámi parlamentáralaš ráđi vuođđudeamis. Sopâmuš tave-eennâmlâš kielâohtsâšpargoost vuáláčallui säämi aalmugpeeivi 6.2.1997 Truándimist, kuás tohhui meiddei sopâmuš säämi parlamentaarlâš rääđi vuáđudmist.