index2.php_option=com_content_task=view_id=703_lang=davvi.html.xml
Sámedikki gallestalai Brysselis Sämitigge kollij Brysselist
Europarlamentarihkar Nils Torvalds lea bovden Suoma Sámedikki doallat čoahkkima Brysselii ja oahpásmuvvat EU:a doibmii. Europarlamiänttár Nils Torvalds lii koččom Suomâ Sämitige toollâđ čuákkim Brysselân já uápásmiđ EU tooimân.
- Dát lea historjjálaš dilálašvuohta. - Taat lii historjálâš tilálâšvuotâ.
Vuosttas geardde sámiid parlamentáralaš orgána doallá čoahkkima Eurohpa parlameanttas. Vuossâmuu keerdi säämi parlamentaarlâs orgaan tuálá čuákkim Euroop parlamentist.
Seammás galledeapmi addá sámiide vejolašvuođa váikkuhit EU:a dásis. Siämmást kollim addel sämmilijd máhđulâšvuođâ vaikuttiđ EU tääsist.
Mii hálidat dán dásis EU:a áidna eamiálbmogin buktit ovdan min ja earáid váldokultuvrraid deattu vuolde ealli álbmogiid ja joavkkuid dárbbuid, Sámedikki ságadoalli Klemetti Näkkäläjärvi muitala. Halijdep taan tääsist EU áinoo algâaalmugin oovdânpyehtiđ mii já eres väldikulttuurij čárvumist ellei aalmugij já juávhui táárbuid, Sämitige saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi maainâst.
Eurohpa Uniovdna lea čatnasan árktalaš dieđáhusastis dialogai eamiálbmogiiguin. Euroop Union lii čonnâsâm arktâsii tiätunadelemistis vuárusavâstâllâmân algâaalmugijguin.
Dialoga lea leamaš olgoáššiid komissára Catherine Ashtoniin su Suoma galledeami oktavuođas jagis 2011. Vuárusavâstâllâm lii toollum olgokoskâvuotâkomissaar Catherine Ashtonáin suu Suomâst kollim ohtâvuođâst ive 2011.
- Muđui dialoga lea báhcán uhcánin, Näkkäläjärvi muitala. - Mudoi vuárusavâstâllâm lii pááccám uccen, Näkkäläjärvi maainâst.
Lean duođaid ilolaš, ahte Nils Torvalds lea bovden min Brysselii ja son lea vuosttas europarlamentarihkarin duođaid ovddideamen dialoga EU:a ja eamiálbmogiid gaskkas. Lam tuođâi ilolâš tast, ete Nils Torvalds lii pivdám mii Brysselân já sun lii vuossâmuš europarlamiänttárin tuođâi oovdedmin vuárusavâstâllâm EU já algâaalmugij koskân.
Dát doaibmá mu mielas buorrin ovdamearkan maid EU- komiššuvdnii das, ahte dat berre váldit dialoga eamiálbmogiiguin duođas. Taat tuáimá muu mielâst šiev ovdâmerkkân EU-komission tast, ete tot kalga väldiđ vuárusavâstâllâm algâaalmugijguin tuođâlávt.
- Sámiid demokráhtalaččat válljejuvvon orgána doaibmá maid ovdamearkan Eurohpas. - Sämmilij demokraatlávt väljejum orgaan tuáimá meid ovdâmerkkân Euroopâst.
Leat vel váidalahtti ollu joavkkut, main eai leat oppa dat vuoigatvuođat mat Suoma sámiide leat addojuvvon. Láá vala vaidâlittee ennuv juávhuh main iä lah ubâ tohkin vuoigâdvuođah moh Suomâ sämmilijd láá suovvum.
Muhto dainna ii gánnát nu čevllohallat, gávnnaha europarlamentarihkar Torvalds. Mutâ taam ij pyevti ettâđ jieštuđâváin mieláin, paahud europarlamiänttár Torvalds.
Misge lea ollu buoridanmunni. Mist-uv láá ennuv maid koolgap pyerediđ.
Sámediggi ságastallá galledeami áigge erenomážit sámiid gielalaš, kultuvrralaš ja ealáhusaide guoski vuoigatvuođain EU:s. Sämitigge savastâl kollimis ääigi eromâšávt sämmilij kielâlij, kulttuurlij já iäláttâs kyeskee vuoigâdvuođâin EU:st.
Sámediggái lea lágiduvvon oahpásmuvvan Eurohpa Uniovnna ja komiššuvnna doaimmaide ja deaivvadeapmi komissára Olli Rehniin. Sämitiigán lii uárnejum uápásmem Euroop Union já komissio tooimân já teividem ekonomiakomissaar Olli Rehnáin.
Sámediggi oahpásmuvvá maid Suoma bissovaš ovddastusa doibmii Brysselis ja deaivá EU-ráđi olmmošvuoigatvuođabargojoavkku ovddasteaddjiid. Sämitigge uápásmuvá meid Suomâ pisovâš ovdâstâs tooimân Brysselist já teivid EU- rääđi olmoošvuoigâdvuođâpargojuávhu ovdâsteijeid.
- Sávvat galledeamis ollu. - Tuáivup kolliimist ennuv.
Dehálamos ulbmilin lea oažžut áigái bissovaš ráđđádallanvejolašvuođaid EU:ain ja oažžut sámegažaldagaid buorebut ovdan EU:a politihkas. Tehálumos ulmen lii rähtiđ pisovijd ráđádâllâmmáhđulâšvuođâid Euroop Unionáin já finniđ sämikoččâmâšâid pyerebeht huámmášumán EU politiikâst.
Erenomáš ulbmilin lea dorvvastit EU:a InterregSápmi – ruhtadanprográmma seailun iežas prográmman, dan ruhtadeami dorvvasteapmi ja prográmma hálddahusa ja byrokratia geahppudeapmi. Eromâš ulmen lii turvâstiđ EU InterregSápmi - ruttâdemohjelm siäilum jiečânis ohjelmin, ton ruttâdem turvâstem já ohjelm haldâšem já virgeváldálâšvuođâ kepidem.
Beaktilamos vuohki livččii sirdit prográmma hálddašeami njuolga sámediggái. Puoh pehtilumos ličij sirdeđ ohjelm haldâšem njuolgist sämitiigán.
Sávvat maid spirepolitihka ovddideami EU:a dásis nu, ahte sihke spiriid suodjaleapmi ja sámeboazodoalu hárjeheapmi livčče dássedeattus ja ealáhusa hárjeheami suodji lea dorvvastuvvon, ságadoalli Näkkäläjärvi gávnnaha. Tuáivup meid piätupolitiik ovdedem EU tääsist nuuvt, ete sehe piäđui suojâlem já sämipuásuituálu hárjuttem liččii täsitiädust já iäláttâs hárjuttem syeji lii turvâstum, saavâjođetteijee Näkkäläjärvi paahud.