taysistunto_asialista_1_2016_psa.pdf.xml
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 1 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 1 (30)
SÁMEDIKKI ORTNIIDUVVANČOAHKKIN 1/2016 juätkkai …
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 2 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 2 (30)
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 3 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 3 (30)
SáDi 1 § SÁMI SOGA LÁVLLA 23.2.2016
Lávlojuvvo Sámi soga lávlla (sámiid álbmotlávlla) njealje gillii nu, ahte 1. vearsa nuortalašgillii, 2. vearsa anárašgillii, 3. vearsa suomagillii ja 5. vearsa davvisámegillii. Läullap säʹmmlai meersažlaulli neellj ǩiõʹlle nuʹtt, što 1. vueʹss nuõrttsäämas, 2. vueʹss aanarsäämas, 3. vueʹss lääddas da 5. vueʹss tâʹvvsäämas
Sámedikki bargoortnega 55 §:a mielde ođđa sámedikki vuosttas čoahkkima bovde čoahkkái agi mielde boarrásamos sámedikki lahttu, guhte maiddái doaibmá čoahkkima ságajođiheaddjin, dassážiigo sámediggái lea válljejuvvon ođđa ságajođiheaddji. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 55 § mieʹldd ođđ sääʹmteeʹǧǧ vuõssmõõzz såbbar kåčč õʹhtte eeʹjjes beäʹlest puärrsummus teeʹǧǧ vuäzzlaž, kååʹtt še toimmai såbbar saaǥǥjååʹđteeʹjen, sa tegga lij vaʹlljuum ođđ saaǥǥjååʹđteei.
Doaibmabadjái 2016 - 2019 válljejuvvon sámedikki agi mielde boarrásamos lahttu Kari Kyrö rahpá válgabaji vuosttas čoahkkima. Toimmpââjas 2016 – 2019 vaʹlljuum sääʹmteeʹǧǧ eeʹjjes beäʹlest puärrsummus vuäzzlaž Kari Kyrö äävad vaalpââʹj vuõssmõs såbbar.
SáDi 3 § ČOAHKKIMA LÁGALAŠVUOHTA JA MEARRIDANVÁLDI SaKä 3 § SÅBBAR LÄÄǤǤLAŽVUʼTT DA MIEʹRREEMVÄʹLDD
Evttohus: 23.2.2016
Stáhtaráđđi lea mearrádusain 10.12.2015 vuoigatvuohtaministeriija evttohusas ásahan sámedikki válgalávdegotti nannen bohtosa vuođul lahtuid ja várrelahtuid doibmii 1.1.2016 álgi njealjejagibadjái (mielddus 1). Eʹtǩǩõs: Riikksuåvtõs lij tuʹmmstõõǥǥines 10.12.2015 vuõiggâdvuõttministeria čuäʹjtõõzzâst šiõttääm sääʹmteeʹǧǧ vaal-luʹvddkååʹdd raaveem puåtti vuâđald vuäzzlaid da väärrniiʹǩǩid tuejjses 1.1.2016 aʹlǧǧi neelljekksaž toimmpââjas (mieʹlddõs 1).
Sámedikki čállingoddi lea sádden 22.1.2016 čoahkkima čoahkkáibovdejeaddji dahkan mearrádusa mielde lahtuide ja várrelahtuide čálalaš almmuhusa čoahkkimis. Sääʹmteeʹǧǧ piisarkåʹdd lij vuõlttääm 22.1.2016 såbbar õʹhttekåččai raajjâm tuʹmmstõõǥǥ meâldlânji vuäzzlaid da väärrniiʹǩǩid ǩeerjlaž iʹlmmtõõzz šåbbrest.
Ieš čoahkkinbovdehus-áššelistu mildosiiguin lea sáddejuvvon lahtuide ja várrelahtuide 11.2.2016. Takai sååbbarkåčč-äʹššlistt mieʹlddõõzzineez lij vuõlttuum vuäzzlaid da väärrniiʹǩǩid 11.2.2016.
Gávnnahuvvojit čoahkkima oasseváldit. Tuõđšet såbbrest âʹlddåårrjid.
Čoahkkin gávnnahuvvo lágalažžan ja mearridanválddálažžan. Såbbar tuõđžet lääǥǥliʹžžen da mieʹrreemvääʹldliʹžžen.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 4 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 4 (30) SaKä 4 § PÅʹRDDǨEEʹRJ TARʹǨSTEEʹJI DA JIʼNILAʹSǨǨEEʹJI VAʹLLJUMMUŠ
Evttohus: 23.2.2016
Válljejuvvojit guokte beavdegirjji dárkkisteaddji, geat doaibmaba maiddái jienaidrehkenastin. Eʹtǩǩõs: Vaʹlljeet kuõʹhtt påʹrddǩeeʹrj taʹrǩsteei, kookk toiʹmmje še jiõnilaʹšǩǩeeʹjen.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
23.2.2016 Sámediggelága 11 §:a mielde sámediggi vállje gaskavuođastis ságajođiheaddji ja 23.2.2016
guokte várreságajođiheaddji. Sääʹmteʹǧǧlääʹjj 11 § mieʹldd sääʹmteʹǧǧ vaʹlljad kõskkvuõđstes saaǥǥjååʹđteei da kuõʹhtt väärrsaaǥǥjååʹđteei.
Ságajođiheaddji doaibmá barggustis ollesáigásaččat. Saaǥǥjååʹđteei toimmai tuejstes väʹlddtoimmsânji.
Sámedikki bargoortnega 3 §:a mielde ságajođiheaddji válljejuvvo válgabadjái ain hávil. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 3 § mieʹldd saaǥǥjååʹđteei vaʹlljeet vaalpâjjavuârstes.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje gaskavuođastis ollesáigásaš ságajođiheaddji doaibmabadjái 2016-2019. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad kõskkvuõđstes väʹlddtoimmsa saaǥǥjååʹđteei toimmpââjas 2016 – 2019.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 5 (30) SáDi 6 § AITOSAŠ ČOAHKKINÁŠŠIID GIEĐAHALLANORTNEGA Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 5 (30)
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Dohkkehuvvo áššiid čuovvovaš gieđahallanortnet: Priimât tän aaʹšši ǩiõttʼtõõllâmriâššmõõžž:
8 § II várreságajođiheaddji válljen doaibmabadjái 2016 – 2019 8 § II väärrsaaǥǥjååʹđteei vaʹlljummuš toimmpââjas 2016 – 2019
9 § Stivrra válljen doaibmabadjái 2016 – 2019 9 § Halltõõzz šiõttummuš toimmpââjas 2016 – 2019
10 § Ealáhus- ja vuoigatvuohtalávdegotti válljen doaibmabadjái 2016 – 2019 10 § Jieʹllemvueʹǩǩ- da vuõiggâdvuõttluʹvddkååʹdd šiõttummuš toimmpââjas 2016 –
11 § Skuvlen- ja oahppamateriálalávdegotti válljen doaibmabadjái 2016 – 2019 11 § Škooultõs- da mättmateriaal-luʹvddkååʹdd šiõttummuš toimmpââjas 2016 – 2019
12 § Kulturlávdegotti válljen doaibmabadjái 2016 – 2019 12 § Kulttuurluʹvddkååʹd šiõttummuš toimmpââjas 2016 – 2019
13 § Sámi giellaráđi válljen doaibmabadjái 2016 – 2019 13 § Sääʹm ǩiõllsuåvtõõzz šiõttummuš toimmpââjas 2016 – 2019
14 § Sosiála- ja dearvvasvuohtalávdegotti válljen doaibmabadjái 2016 – 2019 14 § Sosiaal- da tiõrvâsvuõttluʹvddkååʹdd šiõttummuš toimmpââjas 2016 – 2019
15 § Nuoraidráđi válljen doaibmabadjái 2016 – 2017 15 § Nuõrisuåvtõõzz šiõttummuš toimmpââjas 2016 – 2017
16 § Rehketdoallodárkkisteaddji ja su várreolbmo válljen doaibmabadjái 2016 – 2019 16 § Tiiltaʹrǩsteei da tän väärrneeʹǩǩ vaʹlljummuš toimmpââjas 2016 – 2019
17 § Lahtuid ja várrelahtuid nammadeapmi sámi parlamentáralaš ráđđái doaibmabadjái 2016 – 2019 17 § Vuäzzlai da väärrniiʹǩǩi nõõmummuš saaʹmi parlamentaarlaž suåvtõʹsse toimmpââjas 2016 – 2019
18 § Sámiid ovddasteaddji ja su várreolbmuid válljen girkolaščoahkkimii čuovvovaš njealjejagebadjái 18 § Säʹmmlai eʹtǩǩeei da tän väärrniiʹǩǩi vaʹlljummuš ceerkvallaš såbbra pueʹtti nelljeeʹjj pââjas
19 § Sámiid skuvlenáššiid ovttasbargoorgána válljen ja sámedikki ovddasteaddjiid nammadeapmi dasa doaibmabadjái 2016 – 2019 19 § Säʹmmlai škooultõsaaʹšši õhttsažtuejjorgaan šiõttummuš da sääʹmteeʹǧǧ eʹtǩǩeeʹji nõõmummuš tõõzz toimmpââjas 2016 – 2019
20 § Sámiid sosiála- ja dearvvasvuohtaáššiid ovttasbargoorgána válljen ja sámedikki ovddasteaddjiid nammadeapmi dasa doaibmabadjái 2016 – 2019 20 § Säʹmmlai sosiaal- da tiõrvâsvuõttaaʹšši õhttsažtuejjorgaan šiõttummuš da sääʹmteeʹǧǧ eʹtǩǩeeʹji nõõmummuš tõõzz toimmpââjas 2016 – 2019
21 § Davviriikkaid oktasaš sámegiela fága- ja resursaguovddáža Sámi Giellagáldu (saamen kielikaltio) davvisáme-, nuortalaš-, ja anárašgiela giellajuhkosiid lahtuid nammadeapmi doaibmabadjái 2016 – 2019 21 § ʼhttsažtâʹvvjânnmallaš sääʹm ǩiõl ämmat- da resursskõõskõõzz Sámi Giellagáldun (sääʹm ǩiõllkaʹlddi) tâʹvv-, nuõrtt- da aanarsääʹm ǩiõlljuâǥtõõzzi vuäzzlai nõõmummuš toimmpââjas 2016 – 2019
22 § Sámedikki čilgehus stáhtaráđđái jagis 2015 22 § Sääʹmteeʹǧǧ mainstõs riikksuåvtõʹsse eeʹjjest 2015
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 6 (30) SáDi 6 § joatkašuvvá … Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 6 (30)
23 § Sáttaságastallan sámedikki válgabaji doaibma- ja ekonomiijaprográmmas 2016 - 23 § Vuõlttõs-saǥstõõllmõš Sääʹmteeʹǧǧ vaalpââʹj toimmjem- da täällprograammâst 2016 - 2019
24 § Márkanastinhoavdda virggi vuođđudeapmi 24 § Markknâʹsttemjååʹđteei veeʹrj aalǥtummuš
25 § Eará ovdan boahtti áššit 25 § Jeeʹres õuʹdde pueʹtti ääʹšš
26 § Čoahkkima loahpaheapmi 26 § Såbbar jõskkmõs
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 7 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 7 (30)
Sámediggelága 11 §:a mielde sámediggi vállje gaskavuođastis ságajođiheaddji ja guokte várreságajođiheaddji. Sääʹmteʹǧǧlääʹjj 11 § mieʹldd sääʹmteʹǧǧ vaʹlljad kõskkvuõđstes saaǥǥjååʹđteei da kuõʹhtt väärrsaaǥǥjååʹđteei.
Sámedikki bargoortnega 3 § mielde ságajođiheaddji ja guokte várreságajođiheaddji válljejuvvojit válgabadjái ain hávil. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 3 § mieʹldd saaǥǥjååʹđteei da kuõʹhtt väärrsaaǥǥjååʹđteei vaʹlljeet vaalpâjjavuârstes.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje gaskavuođastis I várreságajođiheaddji doaibmabadjái 2016-2019. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad kõskkvuõđstes I väärrsaaǥǥjååʹđteei toimmpââjas 2016 – 2019.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 8 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 8 (30)
Sámediggelága 11 §:a mielde sámediggi vállje gaskavuođastis ságajođiheaddji ja guokte várreságajođiheaddji. Sääʹmteʹǧǧlääʹjj 11 § mieʹldd sääʹmteʹǧǧ vaʹlljad kõskkvuõđstes saaǥǥjååʹđteei da kuõʹhtt väärrsaaǥǥjååʹđteei.
Ságajođiheaddji doaibmá barggustis ollesáigásaččat. Saaǥǥjååʹđteei toimmai tuejstes väʹlddtoimmsânji.
Sámedikki bargoortnega 3 §:a mielde ságajođiheaddji ja guokte várreságajođiheaddji válljejuvvojit válgabadjái ain hávil. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 3 § mieʹldd saaǥǥjååʹđteei da kuõʹhtt väärrsaaǥǥjååʹđteei vaʹlljeet vaalpâjjavuârstes.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje gaskavuođastis II várreságajođiheaddji doaibmabadjái 2016-2019. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad kõskkvuõđstes II väärrsaaǥǥjååʹđteei toimmpââjas 2016 – 2019.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 9 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 9 (30)
Sámedikki bargoortnega 5 §:a mielde: ” Sámedikki čoahkkin nammada sámedikki ságajođiheaddjiid maiddái stivrras seamma doaimmaide ja seamma doaibmabadjái. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 5 § mieʹldd ” Teeʹǧǧ sååbbar nõõmat teeʹǧǧ
Sámedikki čoahkkin vállje dasa lassin sámedikki fásta lahtuin stivrii njeallje eará lahtu sámedikki válgabadjái ain hávil. Teeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad lââʹssen teeʹǧǧ takai vuäzzlain halltõʹsse nellj jeeʹres vuäzzliʹžžed teeʹǧǧ vaalpâjja vuârstes.
Stivra galgá ovddastit Suoma sámiid gielalaš ja guovlluguovdasaš joavkkuid nu bures go vejolaš. ” Halltõõzz šâdd eʹttkâʹstted pueʹrmõõzz mieʹldd Lääʹddjânnam säʹmmlai ǩiõlʼlaž da vooudlaž joukid. ”
Go stivra válljejuvvo, galgá maiddái váldit vuhtii dan, mii nissonolbmuid ja almmáiolbmuid gaskasaš dásseárvvu birra addojuvvon lágas (609/86) lea mearriduvvon nissonolbmuid ja almmáiolbmuid ovddastusas doaibmaorgánain. Halltõõzz vaʹlljeen šâdd lââʹssen väʹldded lokku, tõn mii neezzni da åummai kõskksaž tääʹssäärvast uʹvddum lääʹjjest (609/86) lij šiõttuum neezzni da åummai toimmorgaani seʹst eeʹtkâʹsttem pirr.
Lága mielde doaibmaorgánain galget leat sihke nissonolbmot ja almmáiolbmot goappašagat uhcimustá 40 prosentta, juos erenomáš sivain ii eará čuovo. Lääʹjj mieʹldd toimmorgaanin šâʹdde leeʹd nuʹtt neezzan ko åumma kuhttu uuʹccmõsân 40 % ǥõõi ij jeerab määin diõtt nuuʹbbnalla šõõdd.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
1) sámedikki ságajođiheaddjit nammaduvvojit stivrra ságajođiheaddjin; 2) dasa lassin stivrii válljejuvvojit sámedikki fásta lahtuin njeallje eará lahtu. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar šiõttat halltõõzz toimmpââjas 2016 – 2019 nääiʹt: 1) sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteeʹjid nõõmtet halltõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen, 2) lââʹssen halltõʹsse vaʹlljeet sääʹmteeʹǧǧ takai vuäzzlain nellj jeeʹres vuäzzliʹžžed.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 10 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 10 (30)
SáDi 10 § EALÁHUS- JA VUOIGATVUOHTALÁVDEGOTTI VÁLLJEN SaKä 10 § JIEʹLLEMVUEʹǨǨ- DA VUʼIGGÂDVUʼTTLUʹVDDKÅÅʹDD
Sámedikki bargoortnega 8 §:a mielde: ” Sámedikki čoahkkin vállje ealáhus- ja vuoigatvuohtalávdegoddái sámedikki válgabadjái ain hávil ságajođiheaddji, várreságajođiheaddji ja vihtta eará lahtu sihke juohkeoktii persovnnalaš várrelahtu. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 8 § mieʹldd: ” Teeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad jieʹllemvueʹǩǩ- da vuõiggâdvuõttluʹvddkådda teeʹǧǧ vaalpâjjavuârstes saaǥǥjååʹđteei, väärrsaaǥǥjååʹđteei da vitt jeeʹres vuäzzliʹžžed di juʹõǩǩkiʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Ságajođiheaddji ja várreságajođiheaddji galgaba leat sámedikki fásta lahtut. ” Saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei šâʹdde leeʹd teeʹǧǧ takai vuäzzla.
Lávdegoddi galgá ovddastit Suoma sámiid gielalaš ja guovlluguovdasaš joavkkuid nu bures go vejolaš sihke buori áššedovdamuša doaibmasuorggistis. ” da vooudlaž jooukid di šiõǥǥ äʹšštobddmõõžž toimmvuuʹdstes.
Go lávdegoddi válljejuvvo, galgá maiddái váldit vuhtii dan, mii nissonolbmuid ja almmáiolbmuid gaskasaš dásseárvvu birra addojuvvon lágas (609/86) lea mearriduvvon nissonolbmuid ja almmáiolbmuid ovddastusas doaibmaorgánain. Luʹvddkååʹdd vaʹlljeen šâdd lââʹssen väʹldded lokku, tõn mii neezzni da åummai kõskksaž tääʹssäärvast uʹvddum lääʹjjest (609/86) lij šiõttuum neezzni da åummai toimmorgaani seʹst eeʹtkâʹsttem pirr.
Lága mielde doaibmaorgánain galget leat sihke nissonolbmot ja almmáiolbmot goappašagat uhcimustá 40 prosentta, juos erenomáš sivain ii eará čuovo. Lääʹjj mieʹldd toimmorgaanin šâʹdde leeʹd nuʹtt neezzan ko åumma kuhttu uuʹccmõsân 40 % ǥõõi ij jeerab määin diõtt nuuʹbbnalla šõõdd.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje ealáhus- ja vuoigatvuohtalávdegotti doaibmabadjái 2016-2019 ja vállje dasa Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar šiõttat jieʹllemvueʹǩǩ- da vuõiggâdvuõttluʹvddkååʹdd toimmpââjas 2016 – 2019 da vaʹlljad tõõzz 1) saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei, 2) vitt jeeʹres vuäzzliʹžžed da lââʹssen 3) juõʹǩǩ vuäzzliʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 11 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 11 (30)
SáDi 11 § SKUVLEN- JA OAHPPAMATERIÁLALÁVDEGOTTI VÁLLJEN SaKä 11 § ŠKOOULTʼS- DA MÄTTMATERIAAL-LUʹVDDKÅÅʹDD ŠIʼTTUMMUŠ
Sámedikki bargoortnega 10 §:a mielde: ” Sámedikki čoahkkin vállje skuvlen- ja oahppamateriálalávdegoddái sámedikki válgabadjái ain hávil ságajođiheaddji, várreságajođiheaddji ja vihtta eará lahtu sihke juohkeoktii persovnnalaš várrelahtu. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 10 § mieʹldd ” Teeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad škooultõs- da mättmateriaal-luʹvddkådda teeʹǧǧ vaalpâjjavuârstes saaǥǥjååʹđteei, väärrsaaǥǥjååʹđteei da vitt jeeʹres vuäzzliʹžžed di juʹõǩǩkiʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Ságajođiheaddji ja várreságajođiheaddji galgaba leat sámedikki fásta lahtut. Saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei šâʹdde leeʹd teeʹǧǧ takai vuäzzla.
Lávdegoddi galgá ovddastit Suoma sámiid gielalaš ja guovlluguovdasaš joavkkuid nu bures go vejolaš sihke buori áššedovdamuša doaibmasuorggistis. ” da vooudlaž jooukid di šiõǥǥ äʹšštobddmõõžž toimmvuuʹdstes.
Go lávdegoddi válljejuvvo, galgá maiddái váldit vuhtii dan, mii nissonolbmuid ja almmáiolbmuid gaskasaš dásseárvvu birra addojuvvon lágas (609/86) lea mearriduvvon nissonolbmuid ja almmáiolbmuid ovddastusas doaibmaorgánain. Luʹvddkååʹdd vaʹlljeen šâdd lââʹssen väʹldded lokku, tõn mii neezzni da åummai kõskksaž tääʹssäärvast uʹvddum lääʹjjest (609/86) lij šiõttuum neezzni da åummai toimmorgaani seʹst eeʹtkâʹsttem pirr.
Lága mielde doaibmaorgánain galget leat sihke nissonolbmot ja almmáiolbmot goappašagat uhcimustá 40 prosentta, juos erenomáš sivain ii eará čuovo. Lääʹjj mieʹldd toimmorgaanin šâʹdde leeʹd nuʹtt neezzan ko åumma kuhttu uuʹccmõsân 40 % ǥõõi ij jeerab määin diõtt nuuʹbbnalla šõõdd.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje skuvlen- ja oahppamateriálalávdegotti doaibmabadjái 2016-2019 ja vállje dasa Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar šiõttat škooultõs- da mättmateriaal-luʹvddkååʹdd toimmpââjas 2016 – 2019 da vaʹlljad tõõzz 1) saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei, 2) vitt jeeʹres vuäzzliʹžžed da lââʹssen 3) juõʹǩǩ vuäzzliʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 12 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 12 (30)
Sámedikki bargoortnega 12 §:a mielde: ” Sámedikki čoahkkin vállje kulturlávdegoddái válgabadjái ain hávil ságajođiheaddji, várreságajođiheaddji ja vihtta eará lahtu sihke juohkeoktii persovnnalaš várrelahtu. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 12 § mieʹldd: ” Teeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad kulttuurluʹvddkådda vaalpâjjavuârstes saaǥǥjååʹđteei, väärrsaaǥǥjååʹđteei da vitt jeeʹres vuäzzliʹžžed di juʹõǩǩkiʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Ságajođiheaddji ja várreságajođiheaddji galgaba leat sámedikki fásta lahtut. Saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei šâʹdde leeʹd teeʹǧǧ takai vuäzzla.
Lávdegoddi galgá ovddastit Suoma sámiid gielalaš ja guovlluguovdasaš joavkkuid nu bures go vejolaš sihke buori áššedovdamuša doaibmasuorggistis. ” Luʹvddkååʹdd šâdd pueʹrmõõzz mieʹldd eeʹttkâʹstted Lääʹddjânnam säʹmmlai ǩiõlʼlaž da vooudlaž jooukid di šiõǥǥ äʹšštobddmõõžž toimmvuuʹdstes.
Go lávdegoddi válljejuvvo, galgá maiddái váldit vuhtii dan, mii nissonolbmuid ja almmáiolbmuid gaskasaš dásseárvvu birra addojuvvon lágas (609/86) lea mearriduvvon nissonolbmuid ja almmáiolbmuid ovddastusas doaibmaorgánain. Luʹvddkååʹdd vaʹlljeen šâdd lââʹssen väʹldded lokku, tõn mii neezzni da åummai kõskksaž tääʹssäärvast uʹvddum lääʹjjest (609/86) lij šiõttuum neezzni da åummai toimmorgaani seʹst eeʹtkâʹsttem pirr.
Lága mielde doaibmaorgánain galget leat sihke nissonolbmot ja almmáiolbmot goappašagat uhcimustá 40 prosentta, juos erenomáš sivain ii eará čuovo. Lääʹjj mieʹldd toimmorgaanin šâʹdde leeʹd nuʹtt neezzan ko åumma kuhttu uuʹccmõsân 40 % ǥõõi ij jeerab määin diõtt nuuʹbbnalla šõõdd.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje kulturlávdegotti doaibmabadjái 2016-2019 ja vállje dasa Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar šiõttat kulttuurluʹvddkååʹdd toimmpââjas 2016 – 2019 da vaʹlljad tõõzz 1) saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei, 2) vitt jeeʹres vuäzzliʹžžed da lââʹssen 3) juõʹǩǩ vuäzzliʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 13 (30) SáDi 13 § SÁMI GIELLARÁĐI VÁLLJEN DOAIBMABADJÁI 2016-2019 Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 13 (30)
Sámedikki bargoortnega 14 §:a mielde: ” Sámedikki čoahkkin vállje sámi giellaráđđái sámedikki válgabadjái ain hávil ságajođiheaddji, várreságajođiheaddji ja vihtta eará lahtu sihke juohkeoktii persovnnalaš várrelahtu. Ságajođiheaddji ja Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 14 § mieʹldd: ” Teeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad Sääʹm
várreságajođiheaddji galgaba leat sámedikki fásta lahtut. Saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei šâʹdde leeʹd teeʹǧǧ takai vuäzzla.
Giellaráđis galgá leat uhcimustá okta lahttu guđege Suoma sámiid giellajoavkkus. Ǩiõllsuåvtõõzzâst šâdd leeʹd uuʹccmõsân õhtt vuäzzlaž juõʹǩǩ Lääʹddjânnam säʹmmlai ǩiõlljooukâst.
Dasa lassin giellaráđđi galgá ovddastit nu buori áššedovdamuša go vejolaš giela dutkamis ja giellagáhttemis. ” Lââʹssen ǩiõllsuåvtõõzz šâdd eʹttkâʹstted pueʹrmõõzznalla ǩiõl tuʹtǩǩummuž da huõllâm äʹšštobddmõõžž. ”
Go giellaráđđi válljejuvvo, galgá maiddái váldit vuhtii dan, mii nissonolbmuid ja almmáiolbmuid gaskasaš dásseárvvu birra addojuvvon lágas (609/86) lea mearriduvvon nissonolbmuid ja almmáiolbmuid ovddastusas doaibmaorgánain. Ǩiõllsuåvtõõzz vaʹlljeen šâdd lââʹssen väʹldded lokku, tõn mii neezzni da åummai kõskksaž tääʹssäärvast uʹvddum lääʹjjest (609/86) lij šiõttuum neezzni da åummai toimmorgaani seʹst eeʹtkâʹsttem pirr.
Lága mielde doaibmaorgánain galget leat sihke nissonolbmot ja almmáiolbmot goappašagat uhcimustá 40 prosentta, juos erenomáš sivain ii eará čuovo. Lääʹjj mieʹldd toimmorgaanin šâʹdde leeʹd nuʹtt neezzan ko åumma kuhttu uuʹccmõsân 40 % ǥõõi ij jeerab määin diõtt nuuʹbbnalla šõõdd.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje sámi giellaráđi doaibmabadjái 2016-2019 ja vállje dasa Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar šiõttat sääʹm ǩiõllsuåvtõõzz toimmpââjas 2016 – 2019 da vaʹlljad tõõzz 1) saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei, 2) vitt jeeʹres vuäzzliʹžžed da lââʹssen 3) juõʹǩǩ vuäzzliʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 14 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 14 (30)
SáDi 14 § SOSIÁLA- JA DEARVVASVUOHTALÁVDEGOTTI VÁLLJEN SaKä 14 § SOSIAAL- DA TIʼRVÂSVUʼTTLUʹVDDKÅÅʹDD ŠIʼTTUMMUŠ
Sámedikki bargoortnega 16 §:a mielde: ” Sámedikki čoahkkin vállje sosiála- ja dearvvasvuohtalávdegoddái sámedikki válgabadjái ain hávil ságajođiheaddji, várreságajođiheaddji ja vihtta eará lahtu sihke juohkeoktii persovnnalaš várrelahtu. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 16 § mieʹldd: ” Teeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad sosiaal- da tiõrvâsvuõttluʹvddkådda teeʹǧǧ vaalpâjjavuârstes saaǥǥjååʹđteei, väärrsaaǥǥjååʹđteei da vitt jeeʹres vuäzzliʹžžed di juʹõǩǩkiʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Ságajođiheaddji ja várreságajođiheaddji galgaba leat sámedikki fásta lahtut. Saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei šâʹdde leeʹd teeʹǧǧ takai vuäzzla.
Lávdegoddi galgá ovddastit Suoma sámiid gielalaš ja guovlluguovdasaš joavkkuid nu bures go vejolaš sihke buori áššedovdamuša doaibmasuorggistis. ” da vooudlaž jooukid di šiõǥǥ äʹšštobddmõõžž toimmvuuʹdstes.
Go lávdegoddi válljejuvvo, galgá maiddái váldit vuhtii dan, mii nissonolbmuid ja almmáiolbmuid gaskasaš dásseárvvu birra addojuvvon lágas (609/86) lea mearriduvvon nissonolbmuid ja almmáiolbmuid ovddastusas doaibmaorgánain. Luʹvddkååʹdd vaʹlljeen šâdd lââʹssen väʹldded lokku, tõn mii neezzni da åummai kõskksaž tääʹssäärvast uʹvddum lääʹjjest (609/86) lij šiõttuum neezzni da åummai toimmorgaani seʹst eeʹtkâʹsttem pirr.
Lága mielde doaibmaorgánain galget leat sihke nissonolbmot ja almmáiolbmot goappašagat uhcimustá 40 prosentta, juos erenomáš sivain ii eará čuovo. Lääʹjj mieʹldd toimmorgaanin šâʹdde leeʹd nuʹtt neezzan ko åumma kuhttu uuʹccmõsân 40 % ǥõõi ij jeerab määin diõtt nuuʹbbnalla šõõdd.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje sosiála- ja dearvvasvuohtalávdegotti doaibmabadjái 2016-2019 ja vállje dasa Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar šiõttat sosiaal- da tiõrvâsvuõttluʹvddkååʹdd toimmpââjas 2016 – 2019 da vaʹlljad tõõzz 1) saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei, 2) vitt jeeʹres vuäzzliʹžžed da lââʹssen 3) juõʹǩǩ vuäzzliʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 15 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 15 (30) SaKä 15 § Nuõrisuåvtõõzz šiõttummuš toimmpââjas 2016-2017
SáDi 15 § Nuoraidráđi válljen doaibmabadjái 2016-2017 2.2.2016
Sámedikki bargoortnega 17 a §:a mielde: ” Sámedikki čoahkkin vállje nuoraidráđđái guovtte jahkái hávil čieža lahtu sihke juohkeoktii persovnnalaš várrelahtu. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 17 a § mieʹldd: ” Teeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad nuõrisuåvtõʹsse kuõiʹt eeǥǥas vuârast čiččâm vuäzzliʹžžed di juõʹǩǩkiʹžže jiiʹjjes-i vääʹrrneeʹǩǩ.
Nuoraidráđđi vállje gaskavuođastis ráđđái guovtte jahkái hávil ságajođiheaddji ja várreságajođiheaddji. Nuõrisuåvtõs vaʹlljad kõskkvuõʹđstes suåvtõʹsse kuõiʹt eeǥǥas vuârstes saaǥǥjååʹđteei da vääʹrrsaaǥǥjååʹđteei.
Ráđi lahtut galget leat válljejuvvot boađidettiin 18–28 - jahkásaččat. Suåvtõõzz vuäzzla šâdd vaʹlljeem poodd leeʹd 18–28 – ekksaž.
Nuoraidráđđi sáhttá válljet ráđđái guovtte jahkái hávil eanemustá vihtta bissovaš áššedovdi. Nuõrisuåvtõs vuäitt vaʹlljeed suåvtõʹsse kuõiʹt eeǥǥas vuârstes jäänmõsân vitt põõšši äʹšštobbjed.
Nuoraidráđi áššedovdit galget leat válljejuvvot boađidettiin 15–17 - jahkásaččat. Nuõrisuåvtõõzz äʹšštoobdi šâʹdde vaʹlljeem poodd leeʹd 15–17 - ekksa.
Nuoraidráđis sáhttá leat iežas doaimma várás okta dahje dan eanet vuollejuhkosat. Nuõrisuåvtõõzzâst vuäitt leeʹd jiiʹjjes toiʹmmjem vääras õhtt leʹbe mäŋggsab vueʹlljuâǥǥtõs.
Nuoraidráđđi ásaha mearreáigái vuollejuhkosiid ja nammada juhkosii lahttun 15–28 - jahkásaš sámenuoraid. Nuõrisuåvtõs šiõttat mieʹrrääiǥas vueʹlljuâǥǥtõõzzid da nõõmat juâǥǥtõʹsse vuäzzliʹžžen 15–28 – ekksaid sääʹmnuõrid.
Ráđđi sihke ráđi áššedovdit galget ovddastit nu bures go vejolaš Suoma sámiid gielalaš ja guovlluguovdasaš joavkkuid. ” Suåvtõõzz di suåvtõõzz äʹšštoobdji šâdd eettkâʹstted pueʹrmõõzznalla Lääʹddjânnam säʹmmlai ǩiõllsallaš da vooudlaž jooukid. ”
Sámedikki nuoraidráđđi lea čoahkkimis 1/2016 22.1.2016 (6 §) mearridan evttohit lahtuid ja várrelahtuid sámedikki čoahkkimii nuoraidráđđái válljema várás. Sääʹmteeʹǧǧ Nuõrisuåvtõs lij såbbrestes 1/2016 22.1.2016 (6 §) tuʹmmääm čuäʹjted Sääʹmteeʹǧǧ såbbra nuõrisuåvtõʹsse vaʹlljeemnalla åårrai vuäzzlaid da vääʹrrniiʹǩǩid (mieʹlddõs 1).
Nuoraidráđđi lea vuhtii váldán evttohusa ráhkadettiin: Nuõrisuåvtõs lij välddam eʹtǩǩõõzz raajeen lokku:
 dan, mii nissonolbmuid ja almmáiolbmuid gaskasaš dásseárvvu birra  tõn mii neezzni da åummai kõskksaž tääʹssäärvast uʹvddum lääʹjjest (609/86) lij
addojuvvon lágas (609/86) lea mearriduvvon nissonolbmuid ja almmáiolbmuid ovddastusas doaibmaorgánain. šiõttuum neezzni da åummai toimmorgaani seʹst eeʹtkâʹsttem pirr.
Lága mielde doaibmaorgánain galget leat sihke nissonolbmot ja almmáiolbmot goappašagat uhcimustá 40 prosentta, juos Lääʹjj mieʹldd toimmorgaanin šâʹdde leeʹd nuʹtt neezzan ko åumma kuhttu uuʹccmõsân 40 % ǥõõi ij jeerab määin diõtt nuuʹbbnalla šõõdd.
 Suoma sámiid giellajoavkkuid, sámeguovllu ja olles Suoma ovddastusa nu  što Lääʹddjânnam sääʹm ǩiõlljoouk, sääʹmvuuʹd da Lääʹddjânnam obbnes šâdd
bures go vejolaš nuoraidráđis. pueʹrmõõzz mieʹldd eeʹttkõʹsttum nuõrisuåvtõõzzâst.
Nuoraidráđi evttohussii váikkuhii maiddái vejolaš lahtuid aktiivvalašvuohta, ahki sihke beroštupmi váikkuhit sámenuoraid áššiide. Nuõrisuåvtõõzz eʹtǩǩõʹsse vaaikti še vuäzzlai aktiivlažvuõtt, ââʹǩǩ di haall vaaikted sääʹmnuõri aaʹššid.
Nuoraidčálli evttohus (KTL): Nuõripiisar eʹtǩǩõs (KTL):
Stivra evttoha Sámedikki čoahkkimii, ahte dat vállje nuoraidráđi doaibmabadjái 2016 – 2017 ja vállje dasa nuoraidráđi evttohusa mielde 1) čieža lahtu, 2) juohke lahttui persovnnalaš várrelahtu. Halltõs čuäʹjat Sääʹmteeʹǧǧ såbbra, što tõt šiõttat nuõrisuåvtõõzz toimmpââjas 2016 – 2017 da vaʹlljad tõõzz nuõrisuåvtõõzz eʹtǩǩõõzz mieʹldd 1) čiččâm vuäzzliʹžžed, 2) juõʹǩǩ vuäzzliʹžže jiiʹjjes-i vääʹrrneeʹǩǩ.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Merkejuvvui, ahte Kaisa Tapiola-Länsman vulggii eret čoahkkimis mearrádusa bargama maŋŋá dmu 16.16. Mieʹrǩǩeš, što Kaisa Tapiola-Länsman vuõʹlji šåbbrest mâŋŋa tuʹmmstõõǥǥ raajjmest čiâss 16.16.
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 16 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 16 (30) SaKä 15 § juätkkai …
SáDi 15 § joatkašuvvá … SaKä 15 § Halltõõzz eʹtǩǩõs:
SáDi 15 § Stivrra evttohus: 23.2.2016
Sámedikki čoahkkin vállje nuoraidráđi doaibmabadjái 2016 – 2017 ja vállje dasa nuoraidráđi evttohusa mielde (mielddus 1) 1) čieža lahtu, 2) juohke lahttui persovnnalaš várrelahtu. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar šiõttat nuõri suåvtõõzz toimmpââjas 2016 – 2017 da vaʹlljad tõõzz nuõri suåvtõõzz eʹtǩǩõõzz meâldlânji (mieʹlddõs 1) 1) čiččâm vuäzzliʹžžed, 2) juõʹǩǩ vuäzzliʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 17 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 17 (30)
SáDi 16 § REHKETDOALLODÁRKKISTEADDJI JA SU VÁRREOLBMO VÁLLJEN SaKä 16 § TIILTAʹRǨSTEEI DA TÄN VÄÄRRNEEʹǨǨ VAʹLLJUMMUŠ
Sámediggelága 18 c §:a mielde: ” Sámedikkis leat guokte rehketdoallodárkkisteaddji ja guktuin várreolmmoš, geat válljejuvvojit sámedikki doaibmabaji vástideaddji jagiid hálddahusa ja ekonomiija dárkkisteami várás. Sääʹmteʹǧǧlääʹjj 18 c § mieʹldd: ” Sääʹmteeʹǧǧest lie kuõʹhtt tiiltaʹrǩsteei da kuhttuin väärrneʹǩǩ, koiʹd vaʹlljeet sääʹmteeʹǧǧ toimmpââʹj vaʹstteei iiʹjjid vaaldâšm da tääl taʹrǩstem vääras.
Paragráffa 2 momentta mielde sámediggi ja vuoigatvuohtaministeriija vállje goabbáge ovtta rehketdoallodárkkisteaddji ja sutnje várreolbmo. Paragraaf 2 momeeʹnt mieʹldd Sääʹmteʹǧǧ da vuõiggâdvuõttministeria vaʹlljee kuhttu õõut tiiltaʹrǩsteei da tän väärrneeʹǩǩ.
Goittot nubbi rehketdoallodárkkisteaddji ja su várreolmmoš galgaba leat Guovddášgávpegámmára (Keskuskauppakamari) dahje gávpegámmára dohkkehan rehketdoallodárkkisteaddji dahje almmolaš hálddahusa ja ekonomiija rehketdoallodárkkistanlávdegotti dohkkehan rehketdoallodárkkisteaddji. Aainâs nuuʹbb tiiltaʹrǩsteei da suu väärrneeʹǩǩ šâdd leeʹd Kõõskõskauppkäämmar leʹbe kauppkäämmar priimâm tiiltaʹrǩsteei leʹbe õõlmâsvaaldâšm da - tääl tiiltaʹrǩstemluʹvvkååʹdd priimâm tiiltaʹrǩsteei.
Sámediggelága 18 d §:s lea mearriduvvon rehketdoallodárkkisteaddji almmolaš dohkálašvuođas. Sääʹmteʹǧǧlääʹjj 18 d §:st lij šiõttuum tiiltaʹrǩsteei takai ââʹntemvuõđâst.
Rehketdoallodárkkisteaddjis galgá leat dakkár rehketdoaimma sihke ekonomalaš ja vuoigatvuođalaš áššiid dovdamuš, mii dárbbašuvvo sámedikki rehketdoallodárkkisteami dikšumis. Tiiltaʹrǩsteeʹjest šâdd leeʹd nåkam laʹšǩǩeemtoiʹmme di täälsallaš da vuõiggâdvuõđlaž aaʹššid harjjnummuš, kååʹtt lij tarbbân sääʹmteeʹǧǧ tiiltaʹrǩtem håiddma.
Vádjitválddálaš olbmo dahje dakkára, guhte lea reastaluvvan dahje lea fitnodatgildosis, ii sáhte válljet rehketdoallodárkkisteaddjin. Väʹnnvälddsaž leʹbe konkuursâst leʹbe põõrǥâstoiʹmmjemǩiõlddjest leʹddi oummu jeäʹt vuõittu vaʹlljeed tiiltaʹrǩsteeʹjen.
Sámediggelága e ja f paragráffain lea dasa lassin mearriduvvon rehketdoallodárkkisteaddji sorjjasmeahttunvuođas ja easttalašvuođas. Sääʹmteʹǧǧlääʹjj 18 e da f paragraaffin lij lââʹssen šiõttuum tiiltaʹrǩsteei čõnnsaʹttemvuõđâst da cõglvažvuõđâst.
Sámedikki doaibmabajis 2012-2015 rehketdoallodárkkisteaddjin leaba doaibman vuoigatvuohtaministeriija válljen JHTT Klaus Krokfors ja sámedikki válljen KHT Risto J. Hyvönen (várreolmmožin Tiina Mikkonen-Brännkärr). Sääʹmteeʹǧǧ toimmpââʹjest 2012 – 2015 tiiltaʹrǩsteeʹjen lie toimmjam vuõiggâdvuõttministeria vaʹlljeʹmmen JHTT Klaus Krokfors da sääʹmteeʹǧǧ vaʹlljeʹmmen KHT Risto J. Hyvönen (väärrneʹǩǩen Tiina Mikkonen-Brännkärr).
Vuoigatvuohtaministeriija ii leat vel nammadan rehketdoallodárkkisteaddji doaibmabadjái 2016 – 2019. Vuõiggâdvuõttministgeria ij leäkku veâʹl nõõmääm tiiltaʹrǩsteeʹjid toimmpââjas 2016 – 2019.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje rehketdoallodárkkisteaddji ja sutnje várreolbmo doaibmabadjái 2016-2019 hálddahusa ja ekonomiija dárkkisteami várás. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad tiiltaʹrǩsteei da suʹnne väärrneeʹǩǩ toimmpââjas 2016 – 2019 vaaldâšm da tääl taʹrǩstem vääras.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 18 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 18 (30)
SáDi 17 § LAHTUID JA VÁRRELAHTUID NAMMADEAPMI SÁMI SaKä 17 § VUÄZZLAI DA VÄÄRRNIIʹǨǨI NʼʼMUMMUŠ SÄÄʹM
Sámi Parlamentáralaš Ráđđái (maŋŋelebbos SPR) guoskevaš soahpamuša 5 artikla mielde SPR:s leat 21 sámedikki lahtu, geaid Suoma, Norgga ja Ruoŧa sámedikkit válljejit iežaset válggain válljejuvvon ovddasteaddjiid gaskavuođas. Sääʹm Parlamentaarlaž Suåvtõõzz (täʹst õõudâs SPS) kuõskki suåppmõõžž 5 artikla mieʹldd Sääʹm Parlamentaarlaž Suåvtõs nårrjââvv kuõʹhttloõõutâst (21) sääʹm parlamentaarneeʹǩǩest, koiʹd Lääʹddjânnam, Taarrjânnam da Ruõccjânnam sääʹmteeʹǧǧ lie vaʹlljääm jiiʹjjes vaalin vaʹlljuum eʹtǩǩeeʹjeez jooukâst.
Artikla 6 mielde juohke riikka sámediggi vállje SPR:i vihtta (5) ovddasteaddji njealje (4) jagi doaibmabadjái. Artikla 6 mieʹldd juõʹǩǩ jânnam sääʹmteeʹǧǧ vaʹlljee Sääʹm parlamentaarlaž suåvtõʹsse neellj (4) eeʹjj toimmpââjas vitt (5) eʹtǩǩeei.
Ovddasteaddjiid galgá válljet vuosttas dievasčoahkkimis ođđa sámediggeválggaid maŋŋá. Vaʹlljummuš âlgg šõddâd vuõssmõs tiuddsåbbrest mâŋŋa ođđ sääʹmteʹǧǧvaalin.
Dasa lassin sámedikkiid politihkalaš njunnošat galget álo leat SPR dievasčoahkkima lahttun. Lââʹssen sääʹmteeʹǧǧ poliittlaž jååʹđteei šâdd kuullâd vuäzzliʹžžen Sääʹm parlamentaarlaž suåvtõõzz tiuddsåbbra.
Juohke riikka sámedikki stivra / ráđđi vállje ovtta (1) ovddasteaddji SPR dievasčoahkkima lahttun. Seämmanalla juõʹǩǩ jânnam sääʹmteeʹǧǧ halltõs / suåvtõs vaʹlljad õõut (1) eʹtǩǩeei Sääʹm Parlamentaarlaž Suåvtõõzz tiuddsåbbar vuäzzliʹžžen.
Guđege riikka sámedikki delegašuvdnii gullet nappo oktiibuot čieža (7) lahtu. Juõʹǩǩ jânnam sääʹmteeʹǧǧ delegaatiooʹje koʹlle nuʹtt õhttsiʹžže čiččâm (7) parlamentaarneʹǩǩed.
Soahpamušas ii leat máinnašupmi várrelahtuin. Suåppmõõžžâst ij leäkku peäggtõs väärrniiʹǩǩin.
Sámedikkit leat nammadan ovddit bajiin fásta lahtuide maiddái persovnnalaš várrelahtuid. Sääʹmteʹǧǧ lij nõõmääm õõudab põõʹjin takai vuäzzlaid še jiiʹjjes-i väärrniiʹǩǩid.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje vihtta lahtu ja sidjiide persovnnalaš várrelahtuid Sámi parlamentáralaš ráđi doaibmabadjái 2016-2019. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar nõõmai vitt vuäzzliʹžžed da siʹjjid jiiʹjjes-i väärrniiʹǩǩid Säʹmmlai parlamentaarlaž suåvtõʹsse toimmpââjas 2016 – 2019.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 19 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 19 (30)
SáDi 18 § SÁMIID OVDDASTEADDJI JA SU VÁRREOLBMUID VÁLLJEN SaKä 18 § SÄʹMMLAI EʹTǨǨEEI DA TÄN VÄÄRRNIIʹǨǨI VAʹLLJUMMUŠ
Sámiid ovddastussii evangelalaš-luteralaš girku girkolaščoahkkimis guoski girkoláhkaásaheapmi bođii fápmui 1.1.2000. Säʹmmlai eʹttkâsttmõõžž evaŋkeelʼlaž-luterlaž ceerkav ceerkvallâš såbbrest kuõskki ceerkavlääʹjjšiõttõs šõõddi viõʹǩǩe 1.1.2000.
Dasa guoskevaš njuolggadusat leat girkolágas (1164/99), girkoortnegis ja girku válgaortnegis. Tõn kuõskki šiõttõõzz lie ceerkavlääʹjjest (1164/99), ceerkavriâššmõõžžâst da ceerkav vaalriâššmõõžžâst.
Girkolága 20 logu 2 §:a mielde sámiid ovddasteaddjin sáhttá válljet Ceerkavlääʹjj 20 looǥǥ 2 § mieʹldd säʹmmlai eʹtǩǩeeʹjen vueiʹtet vaʹlljeed sieʹbrrkååʹdd rakai vuäzzlaž (maallikkojäsen), kååʹtt lij sääʹmteeʹǧǧest uʹvddum lääʹjjest (974/1995) jurddum säʹmmlaž, vaalânnsaž sieʹbrrkååʹdd oskkum tooimid da lij låppõõttâm.
Girkolága 7 logu 3 §:a mielde válgadohkálaš searvegotti luohttámušdoaimmaide lea risttalaš oskkus dovdojuvvon searvegotti konfirmerejuvvon lahttu 1) geas lea 8 logu 3 §:a 1 momentta mielde jienastanvuoigatvuohta seamma dahje man nu eará searvegottis; ja 2) guhte ii leat geahču vuolde. Ceerkavlääʹjj 7 looǥǥ 3 § mieʹldd vaalânnsaž sieʹbrrkååʹdd oskkum tooimid lij krtiistlaž väiʹmmjurddjest tobddum sieʹbrrkååʹdd konfirmõsttum vuäzzlaž 1) ǩeäʹst lij 8 looǥǥ 3 § 1 momeeʹnt mieʹldd jiõnstemvuõiggâdvuõtt seämmast leʹbe kooʹst-ne jeeʹres sieʹbrrkååʹddest da 2) ǩii ij leäkku ni ǩeän peâmman.
Girkolága 8 logu 3 §:a 1 momentta mielde buot jagi deavdán girku lahtuin lea válggain ovttalágan jienastanvuoigatvuohta. Ceerkavlääʹjj 8 looǥǥ 3 § 1 momeeʹnt mieʹldd pukin 18 eeʹǩǩed teâuddam ceerkav vuäzzlain lij vaalin õõutnallšem jiõnstemvuõiggâdvuõtt.
Girkoortnega 19 logu 12 ja 18 §:in lea mearriduvvon sámiid ovddasteaddji sajádagas bismagoddečoahkkima ja proavásgoddečoahkkima lahttun. Ceerkavriâššmõõžž 19 looǥǥ 12 da 18 §:in lij šiõttuum säʹmmlai eʹtǩǩeei sââʹjest aarhelkåʹddsååbbar da rovasttkåʹddsååbbar vuäzzliʹžžen.
Sámiid ovddasteaddji lea Oulu bismagoddečoahkkima lahttu ja proavásgoddečoahkkima lahttu dan proavásgottis, masa stuorámus oassi sámiid ruovttuguovllu searvegottiin gullá. Säʹmmlai eʹtǩǩeei lij Oulu aarhelkåʹddsåbbar vuäzzlaž da rovasttkåʹddsåbbar vuäzzlaž tõn rovasttkååʹddest, koozz tääujmõõzz säʹmmlai dommvuuʹd sieʹbrrkååʹdd koʹlle.
Girkolaščoahkkima ođđa njealjejagebadji álgá 1.5.2016 ja nohká 20.4.2020. Ceerkvallâš sååbbar ođđ nelljeeʹjjpââʹjj älgg 1.5.2016 da poott 20.4.2020.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
1) sámiid ovddasteaddji, ja sutnje 2) vuosttas várreolbmo ja 3) nuppi várreolbmo. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad evaŋkeelʼlaž-luterlaž ceerkav ceerkvallaš såbbra sen 1.5.2016 aʹlǧǧi nelljeeʹjj pââjas 1) säʹmmlai eʹtǩǩeei, da suʹnne 2) vuõssmõõzz väärrneeʹǩǩ da 3) nuuʹbb väärrneeʹǩǩ
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 20 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 20 (30)
23.2.2016 VÁLLJEN JA SÁMEDIKKI OVDDASTEADDJIID NAMMADEAPMI DASA 23.2.2016 ŠIʼTTUMMUŠ DA SÄÄʹMTEEʹǦǦ EʹTǨǨEEʹJI NʼʼMUMMUŠ TʼʼZZ
Sámedikki bargoortnega 6 logus lea meroštallon ovttasbargoorgána dárkkuhus, sajádat, barggut, válljen ja čoakkádus. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 6 looǥǥâst lij mieʹrtõllum õhttsažtuejjorgaan juurd, sââʹjj, tuej, šiõttummuš da norrõs.
Ovttasbargoorgána dárkkuhussan lea ovddidit ovttasbarggu sámiid skuvlenáššiin ja ovddidit ovttasbargui oassálasti organisašuvnnaid gaskasaš diehtojuohkima ja oktavuođadoallama. ʼhttažtuejjorgaan jurddjen lij õõudeed õhttsažtuej säʹmmlai škooultõsaaʹššin da veäʹǩǩted õõudâs õhttsažtuõjju vuässõõtti organisaatioi kõskksaž teâđjååʹttem da õhttvuõđââʹnnem.
Ovttasbargoorgána doaibmá ráđđeaddi orgánan sierra sámedikki linjáorganisašuvnnas. ʼhttsažtuejjorgaan toimmai vuäʹpsteei vueʹssen čåårast sääʹmteeʹǧǧ linjjorganisaatiost.
Sámedikki bargoortnega §:a mielde: ” Sámedikki čoahkkin vállje ovttasbargoorgána iežas doaibmabaji vástideaddji áigái. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 82 § mieʹldd: ” Teeʹǧǧ sååbbar šiõttat õhttsažtuejjorgaan
Ovttasbargoorgánas leat uhcimustá logi lahtu. õhttsažtuejjorgaanâst lij uuʹccmõsân lååi vuäzzliʹžžed. Teeʹǧǧ sååbbar nõmmai
Sámedikki čoahkkin nammada orgánai golbma lahtu, ovtta juohke sámi giellajoavkkus. orgaaʹne kolmm vuäzzliʹžžed, õõut juõʹǩǩkast sääʹm ǩiõlljooukâst.
Oahpahus- ja kulturministeriija, Lappi guovlluhálddahusvirgedoaimmahat, sámiid ruovttuguovllu gielddat Eanodat, Anár, Soađegilli ja Ohcejohka sihke sámegiela dahje sámegielat oahpahusa lágideaddji eará gielddat iešguhtege ovtta lahtu ja persovnnalaš várrelahtu. Mättʼtõs- da kulttuurministeria, Lappi vuʹvddvaaldâšmveʹrǧǧkåʹdd, säʹmmlai dommvuuʹd kååʹdd Enontekiö, Aanar, Suäʹđjel da Uccjokk di jeeʹres sääʹmǩiõl leʹbe sääʹmǩiõllsaž mättʼtõõzz jäʹrjteei kååʹdd juõʹǩǩkaž õõut vuäzzla da jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Ovttasbargoorgána ságajođiheaddjin ja várreságajođiheaddjin doaibmaba sámedikki nammadan lahtut. ʼhttažtuejjorgaan saaǥǥjååʹđteeʹjen da väärrsaaǥǥjååʹđteei toiʹmmje sääʹmteeʹǧǧ nõõmeem vuäzzlaid.
Ovttasbargoorgána čállin doaibmá sámedikki skuvlenčálli. ” ʼhttažtuejjorgaan piisren toimmai sääʹmteeʹǧǧ škooultõspiisar. ”
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin 1) vállje ovttasbargoorgána sámedikki doaibmabadjái 2016 – 2019, 2) nammada ovttasbargoorgánai golbma lahtu, ovtta juohke giellajoavkkus, 3) nammada ovttasbargoorgánai ságajođiheaddji ja várreságajođiheaddji, 4) bivdá oahpahus- ja kulturministeriija, Lappi guovlluhálddahusvirgedoaimmahaga ja sámegielat oahpahusa lágideaddji orgánaid nammadit ovddasteaddji ovttasbargoorgánai. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 1) šiõttat õhttsažtuejjorgaan sääʹmteeʹǧǧ toimmpââjas 2016 – 2019, 2) nõmmai õhttsažtuejjorgaaʹne kolmm vuäzzliʹžžed, õõut juõʹǩǩ ǩiõlljooukâst, 3) nõmmai õhttsažtuejjorgaaʹne saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei, 4) räukk mättʼtõs- da kulttuurministeria, Lappi
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 21 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 21 (30)
SáDi 20 § SÁMIID SOSIÁLA- JA DEARVVASVUOĐAÁŠŠIID OVTTASBARGOORGÁNA VÁLLJEN JA SÁMEDIKKI OVDDASTEADDJIID NAMMADEAPMI DASA DOAIBMABADJÁI 2016 – 2019 SaKä 20 § SÄʹMMLAI SOSIAAL- DA TIʼRVÂSVUʼTTAAʹŠŠI ʼHTTSAŽTUEJJORGAAN
Sámedikki bargoortnega 7 logus lea meroštallon ovttasbargoorgána dárkkuhus, sajádat, barggut, válljen ja čoakkádus. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 7 looǥǥâst lij mieʹrtõllum õhttsažtuejjorgaan juurd, sââʹjj, tuej, šiõttummuš da norrõs.
Ovttasbargoorgána dárkkuhussan lea ovddidit ovttasbarggu sámiid buresveadjináššiin ja ovddidit ovttasbargui oassálasti organisašuvnnaid gaskasaš álbmotlaš ja rájáid rasttildeaddji ovttasbarggu. ʼhttažtuejjorgaan jurddjen lij õõudeed õhttsažtuej säʹmmlai pueʹrrjieʹllemvuõđâst da veäʹǩǩted õõudâs õhttsažtuõjju vuässõõtti organisaatioi kõskksaž meerlaž da rååst raaʹji vuâllai õhttsažtuej.
Ovttasbargoorgána doaibmá ráđđeaddi orgánan sierra sámedikki linjáorganisašuvnnas. ʼhttsažtuejjorgaan toimmai vuäʹpsteei vueʹssen čåårast sääʹmteeʹǧǧ linjjorganisaatiost.
Sámedikki bargoortnega §:a mielde: ” Sámedikki čoahkkin vállje ovttasbargoorgána iežas doaibmabaji vástideaddji áigái. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 87 § mieʹldd: ” Teeʹǧǧ sååbbar šiõttat õhttsažtuejjorgaan toimmpââʹjes vaʹstteei ääiǥas.
Ovttasbargoorgánas lea ovddastus sámedikkis, sosiála- ja dearvvasvuohtaministeriijas, sámiid sosiála- ja dearvvasvuohtabálvalusaid ordnemis, buvttadeamis ja ovddideamis vástideaddji orgánain sihke sámiid ruovttuguovllu gielddain. ʼhttsažtuejjorgaanâst lij eʹtǩǩõs sääʹmteeʹǧǧest, sosiaal- da tiõrvâsvuõttministeriast, säʹmmlai sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääskõõzzi riâššmest, raajtummšest da õõudâsviikkmest vaʹstteei ǩiõʹlin di säʹmmlai dommvuuʹd kååʹddin.
Sámedikki čoahkkin nammada orgánai golbma lahtu ovtta guđege giellajoavkkus, eará orgánat nammadit guđege ovtta lahtu. Teeʹǧǧ sååbbar nõmmai orgaaʹne kolmm vuäzzliʹžžed, õõut juõʹǩǩ ǩiõlljooukâst, jeeʹres beäʹl nõõmee juõʹǩǩkaž õõut vuäzzla.
Lassin guđege orgána nammada lahttui persovnnalaš várrelahtu. Lââʹssen juõʹǩǩkaž bieʹll nõmmai vuäzzliʹžže jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Lassin ovttasbargoorgánas sáhttet leat áššedovdilahtut ovttasbargoorgána mearridan vugiin. Lââʹssen õhttsažtuejjorgaanâst vuäiʹtte leeʹd äʹšštobddivuäzzla õhttsažtuejjorgaan tuʹmmeem nalla.
Ovttasbargoorgána ságajođiheaddjin ja várreságajođiheaddjin doaibmaba sámedikki nammadan lahtut. ʼhttažtuejjorgaan saaǥǥjååʹđteeʹjen da väärrsaaǥǥjååʹđteei toiʹmmje sääʹmteeʹǧǧ nõõmeem vuäzzla.
Ovttasbargoorgána čállin doaibmá sámedikki sosiála- ja dearvvasvuohtačálli. ” ʼhttažtuejjorgaan piisren toimmai Sääʹmteeʹǧǧ sosiaal- da tiõrvâsvuõttpiisar. ”
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin 1) vállje ovttasbargoorgána sámedikki doaibmabadjái 2016 – 2019, 2) nammada ovttasbargoorgánai golbma lahtu, ovtta juohke giellajoavkkus, 3) nammada ovttasbargoorgánai ságajođiheaddji ja Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 1) šiõttat õhttsažtuejjorgaan sääʹmteeʹǧǧ toimmpââjas 2016 – 2019, 2) nõmmai õhttsažtuejjorgaaʹne kolmm vuäzzliʹžžed, õõut juõʹǩǩ ǩiõlljooukâst, 3) nõmmai õhttsažtuejjorgaaʹne saaǥǥjååʹđteei da väärrsaaǥǥjååʹđteei, 4) räukk sosiaal- da tiõrvâsvuõttministeria, sääʹmvuuʹd kååʹddid da säʹmmlai sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzi riâššmest, raajjtummšest da õõudâsviikkmest vaʹstteei bieʹlid nõõmeed eʹtǩǩeeʹjes õhttsažtuejjorgaaʹne.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 22 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 22 (30)
Sámi Parlamentáralaš Ráđi álggahan sámi giellaovttasbarggu ođđasit organiserema boađusin Sámi giellalávdegoddi loahpahii doaimma 2012 ja davviriikkaid oktasaš sámegiela fága- ja resursaguovddáža Sámi Giellagáldu doaibma álggii 1.1.2013 interegruđain Sáfá2-fidnun. Sääʹm Parlamentaarlaž Suåvtõõzz altteem sääʹm ǩiõllõhttsažtuej oʹđđest organisâʹsttem mâŋŋa sääʹm ǩiõll-luʹvddkåʹdd jõõski toimmjummšes 2012 da õhttsažtâʹvvjânnmallaš sääʹm ǩiõl ämmat- da resursskõõskõõzz Sámi Giellagáldu toimmjummuš jåʹttji 1.1.2013 interregteäggtem Sáfá2-haʼŋǩǩõõzz teäggteʹmmen.
Doaibma gaskkalduvai 30.6.2014 fidnu nogadettiin, muhto álggii ođđasit 1.8.2015 interregruđain Giellagáldu-fidnu bokte, mii nohká 30.5.2018. Toimmjummuš årsti 30.6.2014 haʼŋǩǩõõzz puuđeen, leša jåʹttji oʹđđest 1.8.2015 interregteäggtem Giellagálduhaʼŋǩǩõõzz veäkka, kååʹtt poott 30.5.2018.
Fidnu áigge lea dárkkuhussan oažžut fásta ruhtadeami fága- ja resursaguovddáža doibmii. Haʼŋǩǩõõzz äiʹǧǧen põõrǥât vuäǯǯad põõšši teäggtõõzz ämmat- da resursskõõskõõzz toimmjummša.
Fága- ja resursaguovddáža barggut leat earret eará giellagáhtten, giela ovddideapmi, terminologiijabargu, norbmenbargu ja báikenammabálvalus. Ämmat- da resursskõõskõõzz tuejjan lie jeerab miʹeldd ǩiõlhuõll, ǩiõl õõudâsviikkmõš, terminologiatuejj, noormtummuš da päiʹǩǩnõmmkääzzkõs.
Giellajuhkosat addet ávžžuhusaid sámegielaid geavaheapmái gulavaš áššiin, nugo norbmenbarggus ja ođđa terminologiijas. Ǩiõlljuâǥtõõzz oudde siâzztõõzzid sääʹm ǩiõli ââʹnnma kuulli aaʹššin, mâʹte noormtummšest da ođđ terminologiast.
Giellajuhkosiid lahtuin gáibiduvvojit sámegiela dáidu ja giellaámmátlaš čehppodat. Ǩiõlljuâǥtõõzzi vuäzzlain õõlǥtet sääʹm ǩiõl tääid da ǩiõllämmtallaš silttummuž.
Sámedikki bargoortnega 14 § mielde sámiid davviriikkaid oktasaš giellabarggu várás vuođđuduvvon doaibmaorgánaidda Suoma lahtuin uhcimustá okta válljejuvvo sámi giellaráđi lahtuid gaskavuođas. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 14 § mieʹldd säʹmmlai õhttsažtâʹvvjânnmallaš ǩiõlltuej vääras aalǥtum toiʹmmjeeʹjid Lääʹddjânnam vuäzzlain uuʹccmõsân õõut vaʹlljeet sääʹm ǩiõllsuåvtõõzz vuäzzlai seʹst.
Davvisáme-, nuortalaš-, ja anárašgiela giellajuhkosiidda válljejuvvon olbmuin galgá juohke giellajuhkosii válljet goittotge ovtta lahtu sámi giellaráđis. Tâʹvv-, nuõrtt-, da aanarsääʹm ǩiõlljuâǥtõõzzid vaʹlljeemnalla åårrai oummin šâdd juõʹǩǩ ǩiõlljuâǥtõʹsse vaʹlljeet aainâs õhtt vuäzzlaž sääʹm ǩiõllsuåvtõõzzâst.
Sámi Giellagáldu gaskaboddosaš njuolggadusaid mielde Suoma Sámediggi nammada davvisámegiela giellajuhkosii čuovvovaš lahtuid ja várrelahtuid, geat eai leat persovnnalaš várrelahtut. Sámi Giellagáldun kõskkpoddsaž vuâkkõõzzi mieʹldd Lääʹddjânnam Sääʹmteʹǧǧ nõõmai tâʹvvsääʹm ǩiõlljuâǥtõʹsse pueʹtti vuäzzlaid da väärrniiʹǩǩid, kookk jie leäkku juõʹǩǩka jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Davvisámegiela giellajuhkosii nammaduvvojit 2 fásta lahtu ja 2 várrelahtu ja anárašgiela giellajuhkosii nammaduvvojit 3 fásta lahtu ja 3 várrelahtu. Tâʹvvsääʹm ǩiõlljuâǥtõʹsse nõõmtet 2 takai vuäzzliʹžžed da 2 väärrneʹǩǩed da aanarsääʹm ǩiõlljuâǥtõʹsse nõõmtet 3 takai vuäzzliʹžžed da 3 väärrneʹǩǩed.
Giellagáldu-fidnu joatká Sáfá2-fidnu láhkai nuortalašgiela giellajuhkosa doaimma ovttasbarggus Ruošša nuortalaččaiguin nu, ahte nuortalašgiela giellajuhkosii nammaduvvo okta nuortalašgiela lahttu Ruoššas. Giellagáldu-haʹŋǩǩõs juätkk Sáfá2-haʼŋǩǩõõzznalla nuõrttsääʹm ǩiõlljuâǥtõõzz toimmjummuž õhttsažtuejast Ruõššjânnam nuõrttsäʹmmlaivuiʹm nuʹtt, što nuõrttsääʹm ǩiõlljuâǥtõʹsse nõõmtet õhtt nuõrttsääʹm vuäzzlaž Ruõššjânnmest.
Nuortalašgiela giellajuhkosii nammaduvvojit 3 lahtu Suomas ja 1 Ruošša bealde sihke sidjiide várrelahtut, geain Ruošša nuortalašgiela ovddasteaddji várrelahttu lea persovnnalaš. Nuõrttsääʹm ǩiõlljuâǥtõʹsse nõõmtet 3 vuäzzliʹžžed Lääʹddjânnmest da 1 Ruõššjânnmest di siʹjjid väärrniiʹǩǩid, koin Ruõššjânnam nuõrttsääʹm eʹtǩǩeei väärrneʹǩǩ lij jiiʹjjes-i väärrneʹǩǩ.
SPR nammada loahpalaččat buot lahtuid giellajuhkosiidda. Sääʹm Parlamentaarlaž Suåvtõs nõmmai loopplânji pukid vuäzzlaid ǩiõlljuâǥtõõzzid.
Suoma Sámedikki ovddasteaddjin Sámi Giellagáldus doibme 1.1.2013–31.12.2015 gaskasaš áigge čuovvovaš lahtut ja várrelahtut: Lääʹddjânnam Sääʹmteeʹǧǧ eʹtǩǩeeʹjen Sámi Giellagáldust toiʹmmje 1.1.2013–31.12.2015 kõskksaž äiʹǧǧen täk vuäzzla da väärrneeʹǩǩ:
 Anárašgiella: fásta lahtut Anna Morottaja, Petter Morottaja ja Maja-Liisa  Aanarsääʹm: takai vuäzzla Anna Morottaja, Petter Morottaja da Maja-Liisa
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 23 (30) SáDi 21 § joatkašuvvá … Olthuis da vääʹrrneʹǩǩen Tanja Kyrö, Hannu Kangasniemi da Mervi Skopets.
 Nuortalašgiella: fásta lahtut Erkki Lumisalmi, Tiina Sanila-Aikio, Seija  Nuõrttsääʹm: takai vuäzzla Erkki Lumisalmi, Tiina Sanila-Aikio, Seija
 Davvisámegiela fásta lahtut Ellen Pautamo ja Kaarina Vuolab-Lohi ja  Tâʹvvsääʹm takai vuäzzla Ellen Pautamo da Kaarina Vuolab-Lohi da
várrelahtut Ulla-Maarit Magga ja Ailu Valle. väärrneeʹǩǩ Ulla-Maarit Magga da Ailu Valle.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin vállje Sámi Giellagáldu giellajuhkosiidda doaibmabadjái 2016-2019 1) davvisámegiela giellajuhkosii 2 fásta lahtu ja 2 várrelahtu, 2) anárašgiela giellajuhkosii 3 fásta lahtu ja 3 várrelahtu, 3) nuortalašgiela giellajuhkosii 3 lahtu ja 3 várrelahtu Suomas sihke ovtta lahtu Ruoššas ja sutnje persovnnalaš várrelahtu. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar vaʹlljad Sámi Giellagáldun ǩiõlljuâǥtõõzzid toimmpââjas 2016-2019 1) tâʹvvsääʹm ǩiõlljuâǥtõʹsse 2 takai vuäzzliʹžžed da 2 väärrneʹǩǩed, 2) aanarsääʹm ǩiõlljuâǥtõʹsse 3 takai vuäzzliʹžžed da 3 väärrneʹǩǩed, 3) nuõrttsääʹm ǩiõlljuâǥtõʹsse 3 vuäzzliʹžžed da 3 väärrneʹǩǩed Lääʹddjânnmest di õõut vuäzzla Ruõššjânnmest da suʹnne jiiʹjjes-i väärrneeʹǩǩ.
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 24 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 24 (30) SaKä 22 § Sääʹmteeʹǧǧ mainstõs riikksuåvtõʹsse eeʹjjest 2015
SáDi 22 § Sámedikki čilgehus stáhtaráđđái jagis 2015 2.2.2016 EEʹJJEST 2015
Sámediggelága 7 §:a mielde Sámediggi ráhkada jahkásaččat stáhtaráđđái ráđđehusa čilgehusa dahkama várás čilgehusa das, mii mearkkašahtti lea dáhpáhuvvan sámiid erenomážit guoski áššiid ovdáneamis. Sääʹmteʹǧǧ lääʹjj 7 § meâldlânji Sääʹmteʹǧǧ rääjj juõʹǩǩ eeʹjj riikksuåvtõʹsse halltõõzz mainstõõzz raajjâm diõtt mainstõõzz tõʹst, mii miârkkšõõvvi lij šõddâm säʹmmlaid jeeʹrben kuõskki aaʹšši õuddnummšest.
Vuoigatvuohtaministeriija lea bivdán doaimmahit čilgehusa 1.3.2016 rádjai. Vuõiggâdvuõttministeria lij raukkâm tooiʹmted mainstõõzz 1.3.2016 mõõneeʹst.
Sámedikki čilgehus laktojuvvo riikkabeivviide addon Ráđđehusa jahkečilgehussii jagis 2015. Sääʹmteeʹǧǧ mainstõs õhtteet parlamentta uʹvddum halltõõzz eeʹǩǩmainstõʹsse eeʹjjest 2015.
Čilgehusa guhkkodat galggašii leat eanemustá vihtta siiddu. Mainstõõzz šâdd leeʹd jäänmõsân viiđ seeid kookkaž.
Sámedikki bargoortnega 25 §:a 5 čuoggá mielde láhkačálli bargun lea ráhkadit gv. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 25 § 5 pääiʹǩ mieʹldd lääʹǩǩpiisar tuejjan lij raajjâd kå.
čilgehusa. mainstõs.
Láhkačálli lassin čilgehusa ráhkadeapmái leat oassálastán guđege lávdegotti áššemeannudeaddji iežas doaibmasuorggi oasil. Lääʹǩǩpiisar lââʹssen mainstõõzz valmštõõllmõʹšše lie vuässõõttâm juõʹǩǩ luʹvdkååʹdd piisar toimmvuuʹdes beäʹlest.
Sámi giellalága 29 § mielde giellačilgehus addojuvvo Sámediggái oktii válgabajis. Sääʹm ǩiõll-lääʹjj 29 § mieʹldd ǩiõllmainstõs uuʹvdet Sääʹmtegga õʹhttešt vaalpââʹjest.
Stáhtaráđi sámi giellalága ollašuhttimis addojuvvon ásahusa 4 §:a mielde giellaláhkačilgehus laktojuvvo sámediggelága 7 §:s dárkkuhuvvon sámedikki čilgehusa mielddusin. Riikksuåvtõõzz sääʹm ǩiõll-lääʹjj tiuʹddepiiʹjjmest uʹvddum asetõõzz 4 § mieʹldd ǩiõlllääʹǩǩmainstõõzz õhtteet sääʹmteʹǧǧlääʹjj 7 §:st jurddum Sääʹmteeʹǧǧ mainstõʹsse mieʹlddõsân.
Čilgehusas ovdanbuktojit sámegiela guoski láhkaásaheami heiveheapmi, sámiid gielalaš vuoigatvuođaid ollašuvvan ja gielladiliid ovdáneapmi. Mainstõõzzâst puuʹtet õuʹdde sääʹm ǩiõl kuõskki lääʹjjšiõttâm suåvldummuš, säʹmmlai ǩiõllsallaš vuõiggâdvuõđi teâuddmõš da ǩiõllvueʹjj õuddnummuš.
Sámedikki stivra gieđahalai čilgehusa čoahkkimis 19.1.2016 ja sirddii áššis mearrideami čuovvovaš čoahkkimii. Sääʹmteeʹǧǧ halltõs ǩiõttʼtõõli mainstõõzz såbbrestes 19.1.2016 da siirdi ääʹšš
Áššái gulavaš áššebáhpárat, mat oaidninláhkai čoahkkinbáikkis: Äšša kuulli äʹššǩeeʹrj, kook lie vueiʹnnemnalla sååbbarpääiʹǩest:
 Vuoigatvuohtaministeriija bivdda 15.1.2016 Sámediggelága 7§:s dárkkuhuvvon čilgehusa  Vuõiggâdvuõttministeria raukkmõš 15.1.2016 Sääʹmteʹǧǧ lääʹjj 7§ meâldlaž mainstõõzz
doaimmaheamis. tooiʹmtem diõtt.
Vs. láhkačálli evttohus (KV): Vs. lääʹǩǩpiisar eʹtǩǩõs (KV):
Stivra dohkkeha sámedikki čilgehusa jagis 2015 ja dan mielddusin leahkki giellaláhkačilgehusa sámedikki čoahkkimii evttoheami várás. Halltõs preemm Sääʹmteeʹǧǧ mainstõõzz eeʹjjest 2015 da tõn mieʹlddõsân leʹddi ǩiõll-lääʹǩǩmainstõõzz Sääʹmteeʹǧǧ såbbra čuäʹjtemnalla.
Mearrádus: Stivra dohkkehii sámedikki čilgehusa jagis 2015 (mielddus 2) ja čilgehusa mielddusin leahkki giellaláhkačilgehusa nuppástusaiguin (mielddus 2 a) sámedikki čoahkkimii evttoheami várás. Halltõs priimi Sääʹmteeʹǧǧ mainstõõzz eeʹjjest 2015 (mieʹlddõs 2) da tõn mieʹlddõsân leʹddi ǩiõll-lääʹǩǩmainstõõzz muttsivuiʹm (mieʹlddõs 2 a) Sääʹmteeʹǧǧ såbbra čuäʹjtemnalla.
Merkejuvvui, ahte Petra Magga-Vars bođii čoahkkimii ášši gieđahallama áigge dmu 16.26. Mieʹrǩǩeš, što Petra Magga-Vars pueʹđi såbbra ääʹšš ǩiõttʼtõõllâm poodd čiâss 16.26.
Merkejuvvui, ahte Siiri Jomppanen vulggii eret čoahkkimis mearrádusa bargama maŋŋá dmu 17.21. Mieʹrǩǩeš, što Siiri Jomppanen vuõʹlji šåbbrest mâŋŋa tuʹmmstõõǥǥ raajjmest čiâss 17.21.
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 25 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 25 (30)
SáDi 22 § joatkašuvvá … SaKä 22 § juätkkai …
SáDi 22 § Stivrra evttohus: SaKä 22 § Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin dohkkeha sámedikki čilgehusa jagis 2015 (mielddus 2) ja čilgehusa mielddusin leahkki giellaláhkačilgehusa nuppástusaiguin (mielddus a) vuoigatvuohtaministeriijai doaimmaheami várás. Halltõs preemm Sääʹmteeʹǧǧ mainstõõzz eeʹjjest 2015 (mieʹlddõs 2) da mainstõõzz mieʹlddõsân leʹddi ǩiõll-lääʹǩǩmainstõõzz vuõiggâdvuõttministeriaaʹje tooimtemnalla.
Mearrádus: Tuʹmmstõk
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 26 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 26 (30)
23.2.2016 DOAIBMA- JA EKONOMIIJAPROGRÁMMAS 2016 - 2019 23.2.2016 TOIʹMMJEM- DA TÄÄLLPROGRAAMMÂST 2016 - 2019
Sámedikki bargoortnega 4 §:a 5 čuoggá mielde sámedikki čoahkkin dohkkeha sámedikki guhkit áigge doaibmaprográmma ja ekonomiijaplána, mat dárkkálmuvvet jahkásaččat dohkkehuvvon doaibmaplánas ja bušeahtas. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 4 § 5 pääiʹǩ mieʹldd sääʹmteeʹǧǧ sååbbar preemm teeʹǧǧ kuuʹǩǩab äiʹǧǧkõõsk toiʹmmjemprograamm da täällplaan, kookk täʹrǩsmâʹvve juõʹǩǩ eeʹjj primmum toiʹmmjemplaanâst da täällarvvlõõzzâst.
Sámedikki bargoortnega 45 §:a mielde dáid prográmmaid ja plánaid dohkkeheapmi lea guovtteoasat. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 45 § mieʹldd täi prograammi da plaani priiʼmmõš šâdd
Sámedikkis lea vuos áššis sáttaságastallan, man dárkkuhussan lea jođihit evttohusaid válmmaštallama. kuõiʹt vueʹzzest. Teʹǧǧ âânn vuõʹššen ääʹšš pirr vuõltteemsaǥstõõllmõõžž, koonn jurddjen lij oʹhjjeed eʹtǩǩõõzzi valmštõõllmõõžž.
Joatkkaválmmaštallama vuođul sámediggi mearrida plánaid ja prográmmaid dohkkeheamis. Juätkkvalmštõõllmõõžž vuâđald teʹǧǧ tuʹmmad plaani da prograammi priimʼmõõžžâst.
Sámedikki čállingoddi lea válmmaštallan sáttaságastallanmateriála, mii vuođđuduvvá ovddit válgabaji árvvoštallamii ja boahttevuođa hástalusaide (mielddus 3). Sääʹmteeʹǧǧ piisarkåʹdd lij valmštõõllâm vuõltteemsaǥstõõllâmaunstõõzz, koonn vuâđđan lij õõudbu vaalpââʹj ärvvtõõllmõš da pueʹttiääiʹj väʹǯǯtõõzz (mieʹlddõs 3).
Válgabaji guorahallan ollašuhttui webropol-jearahallamin stivrii ja lávdegottiide. Vaalpââʹj ärvvtõõllmõõžž čõõʹđteš webropol-kõõjjõssân halltõʹsse da luʹvddkååʹddid.
Stivrra evttohus: Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin čađaha sáttaságastallama sámedikki doaibma- ja ekonomiijaplána 2016 – 2019 vuođustusain ja sisdoalus. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar âânn vuõltteemsaǥstõõllmõõžž Sääʹmteeʹǧǧ toiʹmmjem- da täällprograamm 2016 – 2019 vuâđain da siiskõõzzâst.
Sáttaságastallamis ráhkaduvvo beavdegirjjičálli vuolláičállán sierranas muittuhančála, masa merkejuvvojit dahkkon evttohusat. Vuõltteemsaǥstõõllmõõžžâst raajât jeerab påʹrddǩeeʹrjõõʹnni vuâllaǩeeʹrjtem muuštâspõmmai, koozz mieʹrǩǩeet rajjum eʹtǩǩõõzzid.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 27 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 27 (30) Sakä 24 § Markknâʹsttemjååʹđteei veeʹrj aalǥtummuš
SáDi 24 § Márkanastinhoavdda virggi vuođđudeapmi 2.2.2016
St 11 § EARÁ OVDAN BOAHTTI ÁŠŠIT 2.2.2016
Sámediggi álggahii kulturguovddášfidnu jagi 2000. Sääʹmteʹǧǧ jåʹttii kulttuurkõõskõshaʼŋǩǩõõzz eeʹjjest 2000.
Sámekulturguovddáža guoski smiehttamušas gávnnahuvvo, ahte guovddáža dárkkuhussan lea oasistis láhčit sámiide buoret eavttuid iehčanasat doalahit ja ovddidit giela, kultuvrra ja ealáhusdoaimma, fuolahit ja ovddidit kulturiešráđđema sihke doarjut sámiide mihtilmas ealáhusaid ovdáneami. Sääʹmkulttuurkõõskõõzz kuõskki smiõtldõõǥǥâst tuõʹđšet, što kõõskõõzz jurddjen lij jiiʹjjes beäʹlest raajjâd säʹmmlaid pueʹrab õõudldõõzzid jiõččvuâlǥlânji tuõʹllʼjed da õõudâsviikkâd ǩiõlâs, kulttuuʹres da jieʹllemvueʹǩǩtoimmjumšes, hoiddad da õõudâsviikkâd kulttuurjiõččvaaldšmes di tuäʹrjjeed säʹmmlai takai jieʹllemvueʹjji õuddnummuš.
Sámediggi lea Sajosa váldoláigolaš ja – doaibmi. Sääʹmteʹǧǧ lij Sajoozz väʹlddposttšeʹǩǩ da – toimmjeei.
Senaatti-giddodagat leat láigohan Sajosa giddodaga sámediggái, mii lea viidásabbot ovddosláigohan lanjaid eará geavaheaddjiide. Senaatti-kiinteistöt lij vuåkrjam Sajoozz ǩiiddâlm sääʹmtegga, kååʹtt lij õõudâs väʹlddam jeeres õõʹnnjin vueʹllposttšiiʹǩǩid sõõʹjid.
Sámedikki láigosoahpamuša vuosttas eretcealkinbeaivi lea 31.12.2030. Sääʹmteeʹǧǧ vuåkrjemsuåppmõõžž vuõssmõs čåuʹddempeiʹvv lij 31.12.2030.
Sajosa láigosoahpamušfápmudus lea dahkkon stáhtain nu ahte dat gokčá sámedikki ja stáhtadoaibmiid láigguid (1 481 000/jahki). Sajoozz vuåkrjemsuåppmõšvalddummuš lij rajjum riikkin kääʹtteeʹl sääʹmteeʹǧǧ da riikktoiʹmmjeeʹji võõurid (1 481 000/eeʹǩǩ).
Stáhta jagi 2016 bušeahtas láigosoahpamušfápmudus lea girjejuvvon jagi 2021 rájes 1 481 000 €:n. Riikk eeʹjj 2016 täällarvvlõõzzâst vuåkrjemsuåppmõšvalddummuš lij ǩerjjuum eeʹjjest 2021 vuelʹljeeʹl leeʹd 1 481 000 €.
Sajosa bálvalusovttadaga doaibma ruhtaduvvo sámedikki jagi 2016 bušeahta mielde vuoigatvuohtaministeriija mieđihan stáhtadoarjagiin, fásta geavaheaddjiorganisašuvnnain berron láigoboađuin ja bálvalusaid vuovdinboađuin sihke čoahkkinlanjaid gaskaboddosaš láigoheamis ožžojuvvon boađuin ja dasa laktáseaddji bálvalusaid vuovdimis ožžojuvvon boađuin. Sajoozz kääzzkâʹsttemjuâkkaz toimmjummuž teäggtet sääʹmteeʹǧǧ eeʹjj 2016 täällarvvlõõzz mieʹldd vuõiggâdvuõttministeria miõttâm riikkveäʹǩǩtõõzzin, põõšši õõʹnniorganisaatioin peʹrrjum vuåkrrpuåttjivuiʹm da kääzzkõõzzi kaaupšempuåttjivuiʹm di sååbbarpaaiʹǩi kõskkpoddsaž vuåkrjummšest vuõʹǯǯum puåttjivuiʹm da tõõzz kuulli kääzzkõõzzi kaaupšummšest vuõʹǯǯum puåttjivuiʹm.
Sámedikki bargoortnega 21 b §:a mielde sámi kulturiešráđđemii gulavaš bargguid teknihkalaš ollašuhttima várás doaibmá bálvalusovttadat, mii vástida Sámedikki vuollásažžan earret eará kulturguovddáža márkanastimis sihke teknihkalaš ja logistalaš bálvalusbuvttadeamis ja giddodaga bajásdollui gulavaš bargguin sihke iešguđetlágan dáhpáhusaid ordnemis. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 21 b § mieʹldd sääʹm kulttuurjiõččvaaldšma kuulli tuejai teknlaž čõõʹđtem vääras toimmai kääzzkâʹsttemjuâǥǥas, kååʹtt vaʹsttad Sääʹmteeʹǧǧ vueʹlnn jeerab miʹeldd kulttuurkõõskõõzz markknâʹsttmest di teknlaž da logiistlaž kääzzkâʹsttmest da ǩiiddâlm tuõʹlljummšâ kuulli tuejain di jeeʹresnallšem šõddmõõžži riâššmest.
Bargoortnega 21 b § 1 čuoggá mielde virgegaskavuđot márkanastinhoavda fuolaha Sajosa čoahkkinlanjaid márkanastima ja vuovdima lassin earret eará čoahkkimiid ja dáhpáhusaid buvttadeapmái (lágideapmái) gulavaš geavada áššiin sihke vástida bálvalusovttadaga ekonomiijas ja doaibmá dan jođiheaddjin. Tuejjriâššmõõžž 21 b § pääiʹǩ mieʹldd veʹrǧǧkõskksaž markknâʹsttemjååʹđteei håidd Sajoozz sååbbarpaaiʹǩi markknâsttmõõžž da kaaupšem lââʹssen jeerab miʹeldd såbbri da šõddmõõžži raajtummša (riâššmõʹšše) kuulli vueʹjjmeâldlaž aaʹššid di vaʹsttad kääzzkâʹsttemjuâkkaz täälast da toimmai tõn õuddooumžen.
Márkanastinhoavdda bargguide gullá lassin su bargguide ja doaibmasuorgái gulavaš áššemeannudeaddjibargguid dahkan Sámedikki stivrii ja Sámedikki čoahkkimii. Markknâʹsttemjååʹđteei tuejaid kooll lââʹssen tuejjses da toimmvouddses kuulli aaʹšši õuʹddepuʹhttemtuej Sääʹmteeʹǧǧ halltõʹsse da teeʹǧǧ såbbra
Sámediggelága 16.2 §:a mielde sámedikki virgeolbmuide, virggiide ja virgegaskavuhtii heivehuvvo, mii stáhta virgeolbmuin, virggiin ja virgegaskavuođas ásahuvvo ja mearriduvvo. Sääʹmteʹǧǧlääʹjj 16.2 § mieʹldd sääʹmteeʹǧǧ veʹrǧǧniiʹǩǩid, veeʹrjid da veʹrǧǧkõʹsǩǩe suåvldet, mâiʹd riikk veʹrǧǧniiʹǩǩin, veeʹrjin da veʹrǧǧkõõskin šiõʹtteet da mieʹrreed.
Stáhta virgeolmmošlága (750/94) 4.1 §:a mielde virggiid sáhttá vuođđudit bálkkáide dárkkuhuvvon mearreruđaid olis. Riikk veʹrǧǧneʹǩǩlääʹjj (750/94) 4.1 § mieʹldd veeʹrjid vueitʹtet aalǥted paaʹlǩid ââʹnnemnalla åårrai mieʹrrtieʹǧǧi raaʹji sest.
Virgeolmmošásahusa (971/94) 5.1 §:a mielde virggi vuođđudettiin galgá mearridit virggi nama ja vuođustusa, man mielde virggi bálká mearrašuvvá. Veʹrǧǧneʹǩǩâsetõõzz (971/94) 5.1 § mieʹldd veeʹrj aalǥteen šâdd mieʹrreed veeʹrj nõmm da vuađđ, koonn mieʹldd veeʹrj paʹlǩǩummuš meäʹrrjââvv.
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 28 (30) SáDi 24 § joatkašuvvá … Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 28 (30)
Sámedikki bargoortnega 4 §:a 13 čuoggá mielde sámedikki čoahkkin vuođđuda sámedikki virggiid. Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõõžž 4 § 13 pääiʹǩ mieʹldd teeʹǧǧ sååbbar aalǥat teeʹǧǧ veeʹrjid.
Bargoortnega 6 §:a 11 čuoggá mearrádusa mielde virggi deavdimis fas mearrida sámedikki stivra. Tuejjriâššmõõžž 6 § 11 pääiʹǩ mierrõõzz mieʹldd veeʹrj tieuʹddmest eʹpet tuʹmmad teeʹǧǧ halltõs.
Márkanastinhoavdda barggus lea 18.11.2013 rájes mearreáigásaččat doaibman Johanna Alatorvinen. Markknâʹsttemjååʹđteei tuej lij 18.11.2013 looǥǥeel mieʹrräigsânji håiddam Johanna Alatorvinen.
Alatorvinen lea eretcealkán barggus 21.1.2016. Alatorvinen lij čåuʹddõõttâm tuejstes 21.1.2016.
Hálddahushoavda lea almmuhan virggi ohcanláhkai 27.1.2016. Vaaldâšmjååʹđteei lij õõlmtam veeʹrj ooccâmnalla 27.1.2016.
Virgi lea bargoortnega mielde ohcanláhkai 30 beaivve ohcanáiggis. Veʹrǧǧ lij tuejjriâššmõõžž meâldlânji ooccâmnalla 30 peeiʹv ooccâmaaiʹjin.
Áššái gulavaš áššebáhpárat, mat leat oaidninláhkai čoahkkinbáikkis: Äšša kuulli äʹššǩeeʹrj, kookk lie vueiʹnnemnalla sååbbarpääiʹǩest:
 Láhka sámedikkis (974/1995)  Stáhta virgeolmmošláhka (750/1994)  Stáhta virgeolmmošásahus (971/1994)  Sámedikki bargoortnet  Lääʹǩǩ sääʹmteeʹǧǧest (974/1995)  Riikk veʹrǧǧneʹǩǩlääʹǩǩ (750/1994)  Riikk veʹrǧǧneʹǩǩasetõs (971/1994)  Sääʹmteeʹǧǧ tuejjriâššmõš
Hálddahushoavdda evttohus (PR): Vaaldâšmjååʹđteei eʹtǩǩõs (PR):
Stivra evttoha sámedikki čoahkkimii, ahte dat 1) vuođđuda almmolaš doaimmahaga vuollásažžan doaibmi bálvalusovttadahkii ollesáigásaš márkanastinhoavdda virggi 1.3.2016 rájes, 2) mearrida virggi bálkán sámedikki bálkávuogádaga gáibádusdási IV ja das luohká I mieldásaš mánotbadjebálkká. Halltõs čuäʹjat sääʹmteeʹǧǧ såbbra, što tõt 1) aalǥat takai koontar vueʹlnn toiʹmmjeei kääzzkâʹsttemjuâkksa väʹlddtoimmsa markknâʹsttemjååʹđteei veeʹrj 1.3.2016 looǥǥeel, 2) mierrad veeʹrj päʹlǩǩen sääʹmteeʹǧǧ paʹlǩǩeemriâššldõõǥǥ väʹǯǯelvuõtt-tääʹzz IV da tõʹst joouk I meâldla määnpââʹjjpääʹlǩ.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Stivra mearridii evttohusa mielde. Halltõs tuʹmmii eʹtǩǩõõzz mieʹldd.
--- SáDi 24 § Stivrra evttohus: --- SaKä 24 § Halltõõzz eʹtǩǩõs:
Sámedikki čoahkkin 1) vuođđuda almmolaš doaimmahaga vuollásažžan doaibmi bálvalusovttadahkii ollesáigásaš márkanastinhoavdda virggi 1.3.2016 rájes, 2) mearrida virggi bálkán sámedikki bálkávuogádaga gáibádusdási IV ja das luohká I mieldásaš mánotbadjebálkká. markknâʹsttemjååʹđteei veeʹrj 1.3.2016 looǥǥeel, 2) mierrad veeʹrj päʹlǩǩen sääʹmteeʹǧǧ paʹlǩǩeemriâššldõõǥǥ väʹǯǯelvuõtt-tääʹzz IV da tõʹst joouk I meâldla määnpââʹjjpääʹlǩ.
Mearrádus: Tuʹmmstõk:
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 29 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 29 (30) SaKä 25 § JEEʹRES ʼUʹDDE PUEʹTTI ÄÄʹŠŠ
SáDi 25 § EARÁ OVDAN BOAHTTI ÁŠŠIT 23.2.2016
Sámedikki čoahkkin 23.2.2016 siidu 30 (30) Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar 23.2.2016 seidd 30 (30)
SáDi 26 § ČOAHKKIMA LOAHPAHEAPMI 23.2.2016