index2.php_option=com_content_task=view_id=636_lang=davvi.html.xml

Eurohpa Ráđi olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji ávžžuha Suoma buoridit sápmelaččaid vuoigatvuođaid Euroop Suåvtõõzz ooumažvuõiggâdvuõttåskkooumaž auŠǯǯai LääŠddjânnam pueŠreed saaŠmi vuõiggâdvuõđid Eurohpa ráđi olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji Nils Muiznieks galledii Suomas 11-13.6.2012. Euroop Suåvtõõzz ooumažvuõiggâdvuõttåskkooumaž Nils Muiznieks kõŠllŠji LääŠddjânnmest 11-13.6.2012. Olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji lea addán odne galledeami vuođul dahkkon raportta oktan ávžžuhusaiguin Suoma stáhtii. Ooumažvuõiggâdvuõttåskkooumaž lij ouddam täŠbbe kueŠssreeis poodd tuejjuum rapoort raŠvvjõõzzineez LääŠddjânnam riiŠǩǩe. Áittardeaddji deaivvai galledeami áigge Suoma stáhta njunnosa, iešguđet ministeriijaid ovddasteaddjiid ja Suoma sámedikki ságadoalli, Lemet Näkkäläjärvi. Åskkooumaž kaaunõõđi kueŠssreeis poodd LääŠddjânnam riikk ouddoummi, jeeŠres ministeeriai võboršeeŠǩǩid da LääŠddjânnam sääŠmteeŠǧǧ saaǥǥjååŠđteei, Klemetti NäkkäläjääuŠr. Áittardeaddji ávžžuha Suoma ratifiseret ILO 169-soahpamuša eamiálbmogiid vuoigatvuođain. Åskkooumaž auŠǯǯai LääŠddjânnam ratifâŠstted ILO 169-suåppmõõžž alggmeerai vuõiggâdvuõđi diõtt, kook seŠst liâ. “ Olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji raporta lea dehálaš mearka Supmii buoridit sámiid vuoigatvuođaid. ” Ooumažvuõiggâdvuõttåskkoummu raportt lij vääžnai saakk LääŠddjânnma pueŠreed saaŠmi vuõiggâdvuõđid. Mus lei illu deaivat olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji ja ságastallat suinna rahpasit hui liekkus dilálašvuođas Suoma sámiid sajádagas ja sápmelaččaid sajádaga ja láhkaásaheami ovddidandárbbuin. MuŠst leäi rämm kaaunõõttâd ooumažvuõiggâdvuõttåskkoummin da saaǥǥstõõllâd suiŠn. LääŠddjânnam saaŠmi staattuuzzâst da saaŠmi staattuuzz da lääŠjjšeâttmõõžž ooudâsviikkâm taarbi diõtt. Áittardeaddji lea bures vudjon Suoma sámiid dillái ja son háliidii duođaid ovddidit sápmelaččaid sajádaga Suomas ”. Åskkooumaž tiõđi puârast LääŠddjânnam saaŠmi vueŠjjest da son haaŠlii ooudâsviikkâd saaŠmi staattuuzz LääŠddjânnmest ”. ságadoalli Näkkäläjärvi muitalii. maainsti saaǥǥjååŠđteei Näkkäläjärvi. Eurohpá ráđi olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji lea iehčanas Eurohpá Ráđi vuollásaš institušuvdna. Euroop Suåvtõõzz ooumažvuõiggâdvuõttåskkooumaž lij jiõččnaž da Euroop Suåvtõõzz vuâlaž instituutt. Áittardeaddji bargun lea ovddidit diđolašvuođa ja olmmošvuoigatvuođaid gudnejahttima Eurohpá ráđi 47 lahttoriikkas. Åskkoummu tuâjjan lij ooudâsviikkâd tieŠttemvuõđ da ooumažvuõiggâdvuõđi slävvõõttmõõžž Euroop Suåvtõõzz 47 vuäŠssbieŠlljânnmest. Áittardeaddji galleda Eurohpá ráđi lahttoriikkain čielggadan dihte riikka olmmošvuoigatvuođadili. Åskkooumaž tuejjad kueŠssreeisaid Euroop Suåvtõõzz vuäŠssbieŠlljânnmid čiõlggeem diõtt riikk ooumažvuõiggâdvuõttvueŠjj. Áittardeaddji addá galledeami birra raportta oktan ávžžuhusaiguin riikka olmmošvuoigatvuođadili buorideapmái. Åskkooumaž oudd kueŠssreeisast tuejjuum rapoort raŠvvjõõzzineez riikk ooumažvuõiggâdvuõttvueŠjj pueŠreem diõtt. Áittardeaddji gieđahallá raporttastis Suoma sápmelaččaid guoskevaš láhkaásaheami, Suoma riikkaidgaskasaš geatnegasvuođaid, sápmelaččaid vuoigatvuođaid, davviriikkalaš sámesoahpamuša ja sámemeroštallama. Åskkooumaž ǩiõttʼtââll rapoortâst LääŠddjânnam saaŠmid kuõskki lääŠjjšeâttmõõž, LääŠddjânnam meeraikõskksaž õõlǥtumuužžid, saaŠmi vuõiggâdvuõđid, tâŠvvjânnmlaž sääŠmsuåppmõõžž di sääŠm-meärtõõzz. ” Áittardeaddji gáibidii Suoma dáhkkidit ahte sámit leat ovddastuvvon Ilo-soahpamuša ratifiserenproseassas. ” Åskkooumaž õõlǥti LääŠddjânnam staanâd saaŠmi võboršeeŠǩǩid Ilo-suåppmõõžž ratifâŠsttemproseessest. Sápmelaččaid dáfus áittardeaddji ávžžuhus das, ahte Ilo-soahpamuša ratifiserema oktavuođas galgá dohkkehuvvot sámiid vuoigatvuohta árbevirolaš boazodollui lea hui dehalaš, danne go dán áiggi suopmelaš boazodoalloláhka viggá dahkat ovttaláganin sámi boazodoalu. SaaŠmi diõtt åskkoummu auʒʒjumuš lij nåkam, štõ Ilo-suåppmõõžž ratifâŠsttem õhttvuõđâst âlgg toobdsted saaŠmi vuõiggâdvuõtt, ââŠnned puäǯǯhååid ääŠrbvuâlaž vueŠjjnalla, kååŠtt lij vääžnai, ko ânnʼjõžääiŠjest lääŠdd puäʒʒhåiddlääŠjjšeâttmõš ǩicclââtt tuejjeed õõutmieŠlddsânji sääŠm puäʒʒhååid. Lea čielggas, ahte áittardeaddji vuordá ahte Suopma dárkkista boazodoalu guoskevaš lágaid ” Näkkäläjärvi muitalii. Lij tiõttum, što åskkooumaž vuârdd tõn, što LääŠddjânnam taŠrǩǩad puäʒʒhååid kuõskki lääŠjjšeâttmõõžž ” maainsti Näkkäläjärvi. Olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji ávžžuha Suoma čielggadit sámiid vuoigatvuođa eatnamii. Ooumažvuõiggâdvuõttåskkooumaž auŠǯǯai LääŠddjânnam čuõvted saaŠmi vuõiggâdvuõđ jânnma. Meahciráđđehusa hálddahusmálle ođadeapmi fállá vejolašvuođa čoavdit sámiid eananvuoigatvuođaid. MeäŠcchalltõõzz vaaldšem-mall oođumuš taŠrjjad vuäittmõõžž räŠtǩǩeed saaŠmi mäddvuõiggâdvuõđid. Vaikko eará rievttit sámiid ruovttuguovllus galget váldot vuhtii, ii dát leat áittardeaddji mielas nollasupmespeallu. HåŠt järrsi vuõiggâdvuõđ saaŠmi dommvuuŠdest âŠlǧǧe väŠldded lokku, ij tät leäkku åskkoummu mieŠldd nollsummiigr. ” Lean ilolaš das, ahte áittardeaddji lea váldán munno ságastallamis ja sámedikki dahkan evttohusain fuomášumiid ja ávžžuhusaid iežas raportii. ” LeäŠm šiõǥǥ miõlâst tõŠst, što åskkooumaž lij välddam saaǥǥstõõllmõõžžâst da sääŠmteeŠǧǧ tuejjuum eŠtǩǩõõzzid mieŠldd lokku väŠlddmõõžžâst da raŠvvjõõzzid rapoŠrtte. Anán earenoamáš dehalažžan dan, ahte áittardeaddji ávžžuhii Suoma stáhta suokkardit duođalaččat sámedikki evttohusa ásahit Suoma riikkabeivviid ja Sámedikki ovddasteaddjiid oktasaš bargojoavkku válmmaštallat Ilo-soahpamuša ratifiserema. ÂâŠnam, što tõt lij jiijjâsnalla vääžnai, što åskkooumaž auŠǯǯii LääŠddjânnam riikk tuŠmmjed tuõđsânji sääŠmteeŠǧǧ tuejjuum eŠtǩǩõõzz, vuâđđeed LääŠddjânnam parlameentt da SääŠmteeŠǧǧ võboršeeŠǩǩid, što õhttsaž tuâjj-joukk valmštââll Ilo- suåppmõõžž ratifâŠsttmõžž. Doaivvun, ahte áittardeaddji raporta váldo vuhtii stáhtaráđis go dat ságastallá dán čavčča Ilo-soahpamuša ratifiserema birra ”, ságadoalli muitalii. Tuäivam, što åskkoummu saakk vääŠldet tuŠmmjem vuâlla riikksuåvtõõzzâst, ko tõt saaǥǥstââll tän čõõuč Ilo-suåppmõõžž ratifâŠsttmõõžžâst ”, maainsti saaǥǥjååŠđteei. Lassidieđut: Ságadoalli Lemet Näkkäläjärvi LââŠssteâđaid: SaaǥǥjååŠđteei Klemetti Näkkäläjärvi Lemet Näkkäläjärvi sáhkavuorru olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddjái 12.6.2012 Klemetti NäkkäläjääuŠr maainâs ooumažvuõiggâdvuõttåskkooumže 12.6.2012 Olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji raporta Ooumažvuõiggâdvuõttåskkoummu raportt