arktalasj-guovllo-garvet-vaeraltkonferanssaj-alggoalmmugij-harraj.html.xml

Arktalasj guovllo gárvet væráltkonferánssaj álggoálmmugij hárráj / Áltá 2013 / Rijkajgasskasasj barggo / Sámedigge - Sametinget	Arktiske dajve veartenekonferansese aalkoealmetji bïjre ryöjrede / Áltá 2013 / Gaskenasjovnaale barkoe / Saemiedigkie - Sametinget
Arktalasj guovllo gárvet væráltkonferánssaj álggoálmmugij hárráj	Arktiske dajve veartenekonferansese aalkoealmetji bïjre ryöjrede
Inuihtaj ja sámij bajemus oajve oassálassti boahtte vahko arktalasj guovlo gárvedimtjåhkanimen ANa væráltkonferánssaj álggoálmmugij hárráj jagen 2014.	Dah bijjemes åvtehkh inuihtide jïh saemide leah meatan arktiske dajven ryöjredimmietjåanghkosne EN. ’ en veartenekonferansese aalkoealmetji bïjre 2014 mubpien våhkoen.
Tjåhkanimen tjáleduvvá loahppatjála gånnå inuihtaj ja sámij vuorodime væráltkonferánssaj tjoahkkiduvvi.	Illedahke tjåanghkoste sæjhta akte galhkuvetjaatsege årrodh gusnie inuihti jïh saemiej prijoriteeth veartenekonferansen vööste leah tjöönghkeldihkie.
ANa væráltkonferánssa álggoálmmugij hárráj	EN. ’ en veartenekonferanse aalkoealmetji bïjre
Duogásj arktalasj guovlo tjåhkanibmáj le ANa tjadádibme væráltkonferánsas álggoálmmugij hárráj ragátmáno 22. ja 23. biejve 2014 New Yorkan.	Dïhte våarome daan arktiske dajven tjåanghkose lea dan åvteste EN sæjhta aktem veartenekonferansem tjïrrehtidh aalkoealmetji bïjre skiereden 22. jïh 23. b 2014 New York ’ sne.
Dat rájes gå ANa generaltjoaggulvisá resolusjåvnnå jagen 2010 mierredij ásadit alep dáse tjåhkanimev, namá vuolen ” væráltkonferánssa álggoálmmugij hárráj ”, de le læhkám juorrulibme makkir láhkáj álggoálmmugij oassálasstem sihkarasteduvvá væráltkonferánsa gárvedimen, madi konferánssa vihpá ja gåtsedibmen væráltkonferánsa båhtusijs.	Mænngan EN. ’ en generalekrirrien bæjhkoehtimmie sjæjsjali aktem jolledaltese-tjåanghkoem hööltedh, man nomme lij «veartenekonferanse aalkoealmetji bïjreš, dle jueriedisnie orreme guktie edtjin gorredidh aalkoealmetjh meatan sjïdtin dovne ryöjredimmine veartenekonferansese, jïjtjehke konferansesne jïh dennie vijriesåbpoe barkosne veartenekonferansen illedahkijste.
Álggoálmmuga li dan diehti rijkajgasskasasj dásen ásadum aktisasjbargov sihkarastátjit álggoálmmugij oassálasstemav buorre láhkáj.	Daate laavenjostoe eelki dennie gaahpode jïh ov-partiske tjåanghkosne Københavnesne gusnie åssjaldahkh jöökin raaktan EN.
Dát aktisasjbarggo boahtá dan rabás ja bælládis ájádustjåhkanimes Københavnan jur ANa væráltkonferánsas álggoálmmugij hárráj, gånnå København-resolusjåvnnå mierreduváj.	’ en veartenekonferansen bïjre aalkoealmetji bïjre, gusnie Københavnbæjhkoehtimmiem nænnoesti.
København-resolusjåvnnå mierredij ásadit globála aktidamjuohkusav.	København-resolusjovne sjæjsjele aktem abpeveartenem iktedimmiedåehkiem tseegkedh.
Globála aktidamjuogos tjadádij vuostasj tjåhkanimev New Yorkan snjuktjamánon dá jage.	Daate abpeveartenen iktedimmiedåehkie sov voestes tjåanghkoem höölti New York ’ sne njoktjen daan jaepien.
Arktalasj guovllo vuostatjin	Arktiske dajve dïhte voestes
Akta álggoálmmugij strategijajs le tjadádit guovlulasj gárvedimtjåhkanimijt væráltkonferánssaj.	Akte dejstie aalkoealmetji strategijijste lea regijovnale ryöjredimmietjåanghkoeh tjïrrehtidh veartenekonferansen vööste.
Álggoálmmuga ålles væráldin gárvedij væráltkonferánssaj, ja divna 7 guovlo ájggu tjadádit gárvedimtjåhkanimijt åvddåla vuoratjismáno 2013.	Aalkoealmetjh abpe veartenisnie veartenekonferansese ryöjredemnie, jïh gaajhkh 7 regijovnh sijhtieh voerhtjen 2013 åvtelen sijjen regijovnale ryöjredimmietjåanghkoeh tjïrrehtidh.
Arktalasj guovllo galggá gålgådismáno 23. ja 24 biejve tjadádit guovlulasj álggoálmmukgárvedimtjåhkanimev Nuukan Grønlandan.	Arktiske dajve sæjhta rïhkeden 23. jïh 24. b. sov regijovnale aalkoealmetji ryöjredimmietjåanghkoem Nuuk ’ sne Kruanalaantesne hööltedh.
Arktalasj guovllo le vuostasj, dajs 7 guovlojs, tjadádittjat gárvedimtjåhkanimev væráltkonferánssaj jagen 2014.	Dïhte arktiske dajve lea dïhte voestes gaajhkijste 7 regijovnijste, mij sov ryöjredimmietjåanghkoem tjïrrehte veartenekonferansen vööste 2014.
Arktalasj álggoálmmukoajve gåbdet oassálassti Nuukan	Gellie arktiske aalkoealmetji åvtehkh leah stieresne Nuuk ’ sne
Tjåhkanimen Nuukan oassálassti ienemusoasse inuihtaj ja sámij åjvijs.	Nuuk-tjåanghkosne dah jeanatjommes inuihti jïh saemiej åvtehkh stïeresne.
Duola dagu galggá lánndastivrraoajvve Grønlanda iesjstivrrimin, Kuupik Kleist, arktalasj gárvedimtjåhkanimev rahpat.	Gaskem jeatjah dle laanteståvroen åvtehke Kruanalaanten jitjeståvrose, Kuupik Kleist, dam arktiske ryöjredimmietjåanghkoem rïhpestidh.
Grønlanda iesjstivrrima lándadikkeoajvve, Josef Motzfeldt, Sermersooqa suohkana oajvve, Asii Chemnitz Naruo, ja Grønlanda presidænnta Inuit Circumpolar Councilan (ICC.)	Aaj Kruanalaanten jïjtjeståvroen laantedigkieåvtehke Josef Motzfeldt, Sermersooq ’ en tjïelten borgermïestere Asii Chemnitz Narup jïh Kruanalaanten presidente Inuit Circumpolar Council (ICC.)
Carl Christian Olsen ja Alaska presidænnta ICCan James Stotts galggi oassálasstet inuihtaj bieles.	Carl Christian Olsen jïh Alaskan presidente ICC. ’ se James Stotts leah meatan inuihten bieleste.
Sámij bieles oassálassti Sámij parlamentáralasj rádes (SPR), presidentajn Egil Olli, SPR ájrrasijn Aili Keskitalo ja SPRa ájrrasijn prosessan væráltkonferánsa vuossti, John B. Henriksen.	Saemien bieleste dle tjïrkijh Saemien parlamentarihkeles raereste (SPR), presidente Egil Ollin baaktoe, SPR-tjïrkije Aili Keskitalo jïh SPR-tjïrkije prosessesne veartenekonferansen vööste, John B. Henriksen.
Sámeráde le aj gåbdet åvdåstuvvam ja duola dagu sadjásasj presidænnta Olav Mathis Eira oassálasstá.	Saemieraereste aaj gellie tjïrkijh, dej gaskem presidente Olav Mathis Eira meatan.
Arktalasj tjielgadus væráltkonferánsa birra álggoálmmugij hárráj jagen 2014	Arktiske bæjhkoehtimmie veartenekonferansen bïjre aalkoealmetji bïjre 2014
Gávnnu oajvvadus arktalasj tjielggidussaj væráltkonferánsa birra álggoálmmugij hárráj.	Akte raeriestimmie akten arktiske bæjhkoehtæmman veartenekonferansen bïjre aalkoealmetji bïjre gååvnese.
Dát oajvvadus tjáleduváj åvdåstiddjij inuihtaj ja sámij bieles.	Daate raeriestimmie lea tjaalasovveme dovne inuihten jïh saemien tjïrkijigujmie ektine.
Tjåhkanibme rahpá dágástallamijda Arktalasj tjielggidusá sisano oajvvadusá birra.	Tjåanghkoe edtja raeriestimmiem sisvegen bïjre Arktiske bæjhkoehtimmesne digkiedidh.
Ietjá ássje prográmman Nuuk-tjåhkanimen le duogásjdiedo ANa væráltkonferánssaj álggoálmmugij hárráj 2014, diedo globála aktidimjuohkusa bargo birra, åvddånbuktem Ánartjielgadusás væráltkonferánssaj álggoálmmugij hárráj 2014 ja diedo rijkajgasskasasj gárvedime álggoálmmukkonferánsa birra Altan 2013. [link til inarierklæringen på alle språk]	Jeatjah aamhtesh programmesne Nuuk-tjåanghkose leah våaromebïevnesh EN. ’ en veartenekonferansen bïjre aalkoealmetji bïjre 2014, bïevnesh abpeveartenen iktedimmiedåehkien barkoen bïjre, åehpiedehteme Inaribæjhkoehtimmeste veartenekonferansen bïjre aalkoealmetji bïjre 2014 jïh bïevnesh dan gaskenasjovnale ryöjreden aalkoealmetjekonferansen bïjre Altesne 2013.
Boahtte tjåhkanimbájkke sjaddá Alta 2013	Alta mubpie tjåangkoesijjie sjædta 2013
Sámedikkepresidænnta Egil Olli gåhtjoj dijmásj ANa stuoves ságastallamsajen álggoálmmukássjij hárráj rijkajgasskasasj gárvedahttemij álggoálmmukkonferánssaj Altan.	Saemiedigkiepresidente Egil Olli bööredi dæjmetje jaepien EN. ’ en ihkuve forumisnie aalkoealmetji bïjre akten gaskenasjovnale ryöjreden aalkoealmetjekonferansese Altesne.
Dát gåhttjom gåbdet doarjodaláduváj álggoálmmukprosessajs ANan, stuoves ságastallamsajijs ja ássjediehtteprosessan álggoálmmukriektáj hárráj, ja aj álggoálmmugijs væráldav birra.	Daam bööredimmiem dovne aalkoealmetjesuerkieh EN. ’ en sisnjelen, goh ihkuve forume jïh ekspertesuerkie aalkoealmetjereaktide, jïh aaj aalkoealmetjh abpe veartenem hijvenlaakan dååsteme.
Vuona sámedigge le gárvedimgoahtám duostotjit álggoálmmukájrrasijt Altaj gávdan biehtsemáno 8. biejves gitta 13. bæjvváj 2013.	Saemiedigkie lea gåhkese båateme soejkesjimmiejgujmie juktie aalkoealmetji saadthalmetjh dåastoehtidh Altese ruffien 8.-13. b. 2013.
Båhtusa arktalasj guovlo gárvedimtjåhkanimes Nuukan gålgådismáno 23. ja 24. biejve 2012 le duodden ájnas oasse gárvedahttemis væráltkonferánssaj jagen 2014, aj riek ájnas guovdásasj viehkke gárvedahttemij álggoálmmukkonferánssaj Altan jagen 2013.	Illedahke arktiske dajven ryöjredimmietjåanghkoste Nuuk ’ sne rïhkeden 23. jïh 24. b. 2012 lea baaltele vihkeles dåarjojne årrodh ryöjredæmman jïjtjehke veartenekonferansen vööste 2014, aaj akte joekoen vihkeles dåarjoe ryöjredæmman aalkoealmetjekonferansen vööste Altesne 2103.
Arktalasj guovllo viertti aj plánit oassálasstemav rijkajgasskasasj gárvedahttem álggoálmmukkonferánsav Altan biehtsemánon 2013.	Arktiske dajve tjuara aaj soejkesjidh guktie satne edtja meatan årrodh dennie gaskenasjovnale ryöjreden aalkoealmetjekonferansesne Altesne ruffien 2013.
Boahtte tjåhkanamsadje arktalasj álggoálmmukåjvijda sjaddá jur Altan gávdan biehtsemáno 8. biejve gitta 13. bæjvváj 2013.	Dïhte mubpie tjåanghkoesijjie arktiske aalkoealmetjeåvtehkidie sæjhta ojhte Altesne årrodh ruffien 2.-13. b. 2013.