index2.php_option=com_content_task=view_id=369_lang=anaras.html.xml

Sämikielâ iäláskittemohjelmân stuorrâ tárbu	SääŠmǩiõl stooidâmprograŠmme jõnn tarbb
Sämitigge vuárdá Suomâ haldâttâsâst jotelis miärádâs olesváldálâš sämikielâ iäláskittemohjelm jotonpiejâmist, páhudij sämitige värisaavâjođetteijee Irja Seurujärvi-Kari Ruávinjaargâst.	SääŠmteŠǧǧ vuârdd LääŠddjânnam halltõõzzâst jåŠttlab tuŠmmstõõǥǥ obbväŠlddsaž sääŠmǩiõl stooidâmprograamm alttumuužžâst, maainsti sääŠmteeŠǧǧ vääŠrrsaaǥǥjååŠđteei Irja Seurujärvi-Kari RuäŠvnjaarǥâst.
Kooveest Sämitige värisaavâjođetteijee Irja Seurujärvi-Kari.	Snimldõõǥǥâst sääŠmteeŠǧǧ vääŠrrsaaǥǥjååŠđteei Irja Seurujärvi-Kari.
Sämmilij kielâlâš vuoigâdvuođah iä olášuu lahâasâttâs vaattâm vuovvijn.	SaaŠmi ǩiõllʼlaž vuõiggâdvuõđ jiâ teâuddei lääŠjjšeâttmõõžž oudldem nalla.
Sämikielâ táiđusijn ulmuin lii vááijuvvuotâ haldâttuvâst, almolâš palvâlusâin já máttááttâsâst.	SääŠmǩiõl siltteei persoonin lij jieŠtt vaaldšem, õlmmsaž kääzzkâŠsttem da mättŠtem beäŠlnn.
Sämikielâ máttááttâsâst säämi virgálij haldâttâskuávlui ulguubeln lii etitile Suomâst já Ruotâst.	SääŠmǩiõl mättŠtõõzzâst sääŠm veerjlaž vaaldšemvuuŠdi åålǥbeäŠlnn lij jieŠttvueŠǩǩ LääŠddjânnmest da Ruõccâst.
Sämitigge vuárdá Suomâ haldâttâsâst jotelis miärádâs olesváldálâš sämikielâ iäláskittemohjelm jotonpiejâmist, páhudij sämitige värisaavâjođetteijee Irja Seurujärvi-Kari 15.4.	SääŠmteŠǧǧ vuârdd LääŠddjânnam halltõõzzâst jåŠttlab tuŠmmstõõǥǥ obbväŠlddsaž sääŠmǩiõl stooidâmprograamm alttumuužžâst, maainsti sääŠmteeŠǧǧ vääŠrrsaaǥǥjååŠđteei Irja Seurujärvi-Kari 15.4.
Ruávinjaargâst uárnejum aalmugijkoskâsâš konfereensâst.	RuäŠvnjaarǥâst riõššum konfereensest.
Puoh sämikielah láá Unesco luokittâllâm mield aštum.	Puk sääŠmǩiõl liâ Unesco klasstõõllâm mieŠldd vaarvuâlla kuulli.
Enâmustáá aštum Suomâst sarnum kielah láá aanaar- já nuorttâsämikielâ sehe Ruotâst já Taažâst sarnum juulev- já maadâsämikielâ.	Tän klasstõõllâm mieŠldd vaarvuâlaž sâjja koŠlle eärben LääŠddjânnmest mainstum aanar- da nuõrttsääŠmǩiõl di Ruõccâst da Taarrâst maainstum LuulajasääŠmǩiõll da saujjsääŠmǩiõll.
Seurujärvi-Kari muštottij OA sierânâsraportistee James Anaya raportistemmáátkán kullee konfereensâst, et iävtuttâsah sämikielâi sierânâs tuárjumân já olesváldálâš iäláskittemohjelm jotonpiejâmân láá toohum maŋgii ige tääl lah innig äigi tuhledemnáál.	Seurujärvi-Kari mošttii YK spesialteâđteei James Anayan teâđtemmätkka kuõskki konfereensest, što maadârdõõzzid sääŠmǩiõli jiijjâsnallšem tueŠrjjumuŠšše da obbväŠlddsaž stooidâmprograamm altteem diõtt leät tuejjuum määŋg vuâra ij-ǥa äiŠǧǧ leäkku teänab tuŠrǧǧeem diõtt.
Sämimáttááttâsân kullee lahâaasâtliih já ruttâdem vááijuvvuođah láá joođeetmin sämikielâ mättee ulmui mere jotelis kiäppánmân já eromâšávt virgálij sämikuávlui ulguubeln ässee sämmilij kielâ já identiteet molsâšumán.	SääŠmmättʼtõ Šsse kuõskki lääŠjjšeâttmõõžž da teäggtõõzz vääŠnnvuõđ liâ viikkmen sääŠmǩiõl siltteei oummi meäŠr ǩeäppnem årra da eärben veerjlaž sääŠmvuuŠdi åålǥbeälla jälsteei saaŠmi ǩiõl da identiteett vaajtõõvvmõŠšše.
Meid Täsivääldi President já ucceeblohováldálâš lává tuárjum sämikielâ iäláskittemohjelm jotonpieijâm.	TääŠssvääŠld presidentt da minoritettåskkooumaž liâ tuärjjääm sääŠmǩiõl stooidâmprograamm alttumuužž.
Äšši mainâšuvvoo meiddei Suomâ haldâttâs olmoošvuoigâdvuođâraportist ivá 2009.	ÄŠšš peäggtet še LääŠddjânnam halltõõzz ooumažvuõiggâdvuõttčiõlǥtõõzzâst eeŠjj 2009 äiŠǧǧen.
Haldâttâsneuvos Mirja Kurkinen Suomâ riehtiministeriöst muštâlij konfereensân, et sämikielâid kyeskee iäláskittemohjelm jotonpieijâm valmâštâlloo tääl ministeriöin já ääšist kolgâččij puáttiđ miärádâs vala taan kiiđâ ääigi.	Halltõsduumšeǩ Mirja Kurkinen LääŠddjânnam vuõiggâdvuõttministeriast maainsti konferenssa, što sääŠmǩiõlid kuõskki stooidâmprograamm alttumuužž valmštõõlât ministeriast da ä䊚šest õõlǥči pueŠtted tuŠmmstõk veâl tän ǩiiđ äiŠǧǧen.
Čuovviittâstooimâtärhisteijee Kari Torikka Laapi kuávluhaldâttâsvirgáduvâst, kote ovdâstij konfereensâst Suomâ máttááttâsministeriö, páhudij, et sämikielâ máttááttâs meid sämikuávlu ulguubeln lii máhđulâš.	ČuõvtemtuåimtaŠrǩǩeei Kari Torikka SääŠmjânnam vuŠvddvaaldšemveŠrǧǧkonttrest, kååŠtt leäi eeŠttkâŠsttmen konfereensest LääŠddjânnam mättʼtõsministeria, tuõđi, što sääŠmǩiõl mättʼtõs še dommvuuŠd åålǥbeäŠlnn lij vuäittmõõžžâst.
– Máttááttâs ornim váátá kuittâg vaanhimijn eromâš aktiivlâšvuođâ já joba máttááttâs orniimân uásálistem.	– Mättʼtõõzz riâššmõš ouddlâstt puärrsin jiiŠjjesnallšem jiõččtuåimmlaž da mättʼtõõzz riâššmõŠšše vuässõõttmõõžž.
Seurujärvi-Kari kuvvij sämimáttááttâs tile kriittisâžžân.	Seurujärvi-Kari čiõlggii sääŠm-mättʼtõs vueŠjj vaiggâdvuõđ.
Sämikuávlust tile huánnán uccoo aheluokai já meddâlvarrmij keežild.	SaaŠmi dommvuuŠdest vueŠǩǩ huânnʼnan uuŠccab ââŠǩǩklaassi da serddmõõžž diõtt.
Sämikuávlu ulguubeln, mast iänááš uási sämipárnáin já – nuorâin äässih, lii tile tuođâlâš ige kielâ máttááttâs uárnejuu ennust ollágin.	DommvuuŠd åålǥbeälla, koŠst jäänaš sääŠmpäärnain da – nuõrin jäälast, vueŠǩǩ lij peŠccel da ǩiõl mättʼtõõzz jeät riâššu ni vooŠps.
Oro tegu liččijm maccâmin ááigán, kuás sämikielâst ij lamaš škoovlâst sajattâh já kielâmolsom ovdánij jotelávt.	VueŠǩǩ lij mõõnnmen väŠst äigga, kuäŠss sääŠmǩiõlâst iŠllääm stattuuzz da ǩiõlvaajtõs ouddni viõkksânji.
– Sämikielâ sajattâh suomâ škoovlâst lii juáhásâm kyevti uásán.	- SääŠmǩiõl staattus lääŠdd škooulâst lij kueŠhttjuâkksaž.
Sämikuávlust kielâ lii kuávlulii ucceeblohokielâ sajattuvâst já sämikuávlu ulguubeln enâmânvärrejeijeekielâ sajattuvâst.	DommvuuŠdest ǩiõll lij vooudlaž minoritettǩiõl sââŠjest da jânnmasiŠrddiǩiõl sââŠjest.
Sämikielâst ij lah škoovlâst toos kullee algâaalmug kielâ sajattâh, páhudij Seurujärvi-Kari.	SääŠmǩiõlâst iŠllakku škooulâst tõõzz kuulli vuõssnarood ǩiõl staattus, maainsti Seurujärvi-Kari.
Algâaalmug kielâlâš vuoigâdvuođáid kulá mieddei vuoigâdvuotâ jieijâs kielâ iäláskitmân, revitalisaation.	Vuõssnarood ǩiõllʼlaž vuõiggâdvuõđid kooll še vuõiggâdvuõtt jiijjâz ǩiõl stooidmõŠšše.
Luuvâ Irja Seurujärvi-Kari oles saavâ täst: Statement by Irja Seurujärvi-Kari on Saami language, Culture and Youth 15.4.2010	Looǥǥ Seurujärvi-Kari mainnâz täŠst: Statement by Irja Seurujärvi-Kari on Saami language, Culture and Youth 15.4.2010