gielladahku_2011_perustelut-su-da-an-nu.pdf.xml
Sääʹm ǩiõlltuâ jj – ciiSt vuâđđjurddi Saamen kieliteko – palkinnon peruStelut
SääŠm ǩiõlltuâjj - ciist miârkktõs lij uʹvdded tobdstõõzz sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzzi da sääʹmǩiõl staattuuzz ooudâsviikkmõõžžâst tuejjuum miõttlâž tuâjast Lääʹddjânnmest. Saamen kieliteko - palkinnon tarkoitus on antaa tunnustusta saamenkielisten palvelujen ja saamen kielen aseman edistämiseksi tehdystä ansiokkaasta työstä Suomessa.
Sääʹm ǩiõlltuâjj - ciist miõttât Enontekiö kååʹdd joukkpiârpeiʹvvpäiʹǩǩ Miessja puõʹttinallšem vuâđai mieʹldd: Saamen kieliteko - palkinto myönnetään Enontekiön kunnan ryhmäperhepäiväkoti Miessille seuraavin perustein:
Joukkpiârpeiʹvvpäiʹǩǩ Miessi lij miõđlõsân čõõđtam tuåimmjumuužžstes saaʹmi ǩiõllʹlaž vuõiggâdvuõđid da viikkâm ooudâs sääʹmǩiõl staattuuzz da tõn ruõkkmõõžž. Ryhmäperhepäiväkoti Miessi on ansiokkaasti toteuttanut toiminnassaan saamelaisten kielellisiä oikeuksia ja edistänyt saamen kielen asemaa ja sen säilymistä.
Joukkpiârpeiʹvvpäiʹǩǩ Miessi lij šiõǥǥ ooudâsjooʹtti čuäʹjteei tõʹst, mõõnnalla uʹcc resuurssivuiʹm da ääiʹj mieʹldd siʹtǩǩes tuâjain vueiʹtet vuäʒʒad äigga kookkas kuõʹddi da miârkkšõõvvi tuâjaid sääʹmǩiõl seʹrddmõõžžâst nuʹtt, što ǩiõl iskrdeei jieʹllemiiskâr lij ruõkkum veäʹlkõs puõlvvõõǥǥi tuâkka, ij-ǥa ǩiõll kuõđđu rainnâd. Ryhmäperhepäiväkoti Miessi on esimerkki siitä, miten pienillä resursseilla ja pitkäjänteisellä työllä voidaan saada aikaan merkittäviä tekoja saamen kielen säilymiseksi.
Joukkpiârpeiʹvvpäiʹǩǩ Miessi lij tuåimmjam Enontekiöst 10 eeʹǩǩed da tõn äiʹǧǧen Miessi lij håiddam eeʹjji mieʹldd âlddsin 40 sääʹmpäʹrnned, jooukâst liâ nijddpääʹrn da ååumpääʹrn. Ryhmäperhepäiväkoti Miessi on toiminut Enontekiöllä 10 vuotta ja sinä aikana Miessi on hoitanut vuosien varrella lähes 40 saamelaislasta.
Enontekiö kåʹdd kooll sääʹm dommvoudda da kååʹddest sääʹmǩiõllsaž narod lij uʹccen minoritettneǩǩen. Enontekiön kunta kuuluu saamelaisten kotiseutualueeseen ja kunnassa saamenkielinen väestö on pienenä vähemmistönä.
Miessi håiddǩiõllân lij sääʹmǩiõll da håiddpersonkååʹdd jieʹnnǩiõll lij sääʹmǩiõll. Miessin hoitokielenä on saamenkieli ja hoitohenkilöstön äidinkieli on saamen kieli.
Sääʹmǩiõli puõʹttiääiʹj staanumuʹšše lij vääžnai, što sääʹmpäärna vuäʹǯǯe sääʹmǩiõllsaž peiʹvvhååid da lââʹssen peiʹvvhåidd vuâđđââvv sääʹmkulttuur äärvid. Saamen kielten tulevaisuuden turvaamiselle on tärkeää, että saamelaislapset saavat saamenkielistä päivähoitoa ja lisäksi päivähoito perustuu saamelaiskulttuurin arvoille.
Päärnaivuiʹm tuõjstõõllmen lij aaibâs vääʹžnai systtemŠmaatnalla ââʹnned sääʹmǩiõl väʹlddǩiõl raʹvves staattuuzzâst huõlǩâni. Lasten kanssa työskenneltäessä on erittäin tärkeää systemaattisesti käyttää saamen kieltä valtakielen vahvasta asemasta huolimatta.
Miessi personkåʹdd lij oʹnnstam tän tuâjast ooudâstjooʹttjen, tõn diõtt ko personkåʹdd lij čõnnõõttâm tuâjes ouʹdde. Miessin henkilökunta on onnistunut tässä tehtävässä esimerkillisesti, sillä henkilöstö on sitoutunut tehtäväänsä.
Tän personkååʹdd čõnnõõttmõõžžin jiijjâz tuõjju da raʹvves sääʹmǩiõl- da kulttuur määŋgbeällsaž da lueʹǯǯjeei silttumuužžin leät čõõđtum puki sääʹmpääʹrnai ǩiõllʹlaž vuõiggâdvuõđid, lokku vääʹldeeʹl še tõid sääʹmpääʹrnaid, koin sääʹmǩiõl silttumuš lij leämmaž ääʹpptap. Tällä hoitohenkilöstön sitoutumisella omaan työhönsä sekä vahvalla saamenkielen- ja kulttuurin monipuolisella ja joustavalla osaamisella on toteutettu kaikkien saamelaislasten kielellisiä oikeuksia, myös niiden saamelaislasten, joiden saamen kielentaito on ollut heikompi.
Siʹtǩǩes tuâjain lij leämmaž vääžnai miârkktõs sääʹmǩiõl seillmõʹšše, kååʹtt-ǥõs kuâsstai tõʹst, što vuâđđškoouʹle liâ puättam piirieeʹjji sääʹmǩiõllsa škooulneeʹǩǩ, kook mättʹtâtte sääʹmǩiõl leʹbe sääʹmǩiõlin. Pitkäjänteisellä työllä on ollut merkitystä saamen kielen säilymiselle, joka taas näkyy siinä, että peruskouluun on tullut vuosittain saamenkielisiä oppilaita, jotka opiskelevat saamenkieltä tai saamenkielellä.
Sääʹm ǩiõlltuâjj - ciist jorddmõš lij kaggâd ciist vuäǯǯai pueʹreed sääʹmǩiõl ouʹdde tuejjeem tuâi da kaggâd pukid Enontekiö kååʹdd da jeeʹres veʹrǧneeʹǩǩid pueʹreed sääʹmǩiõl staattuuzz. Saamen kieliteko - palkinnon tarkoitus on kannustaa palkinnon saajaa parantamaan entisestään saamen kielen eteen tehtävää työtä ja kannustaa kaikkia Enontekiön kunnan ja muita viranomaisia parantamaan saamen kielen asemaa.
Sääʹm ǩiõlltuâjj ciist mieʹldd Enontekiö kååʹdd vaʹsttõs sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzzi ooudâsviikkmõõžžâst da ooudâsjuätkkjummuužžast lâssan. Saamen kieliteko - palkinnon myötä Enontekiön kunnan vastuu saamenkielisten palvelujen edistämisestä ja kehittämisestä kasvaa.
Sääʹmteʹǧǧ tuäivv, što cistt kaaggči veâl jäänab Enontekiö kååʹdd pueʹreed sääʹmǩiõl staatuuzz ooudâsviikkmõõžž kååʹdd pukin vuäʹssvuuʹdin da še jeeʹres veʹrǧǧneeʹǩǩid pueʹreed sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzzid. Saamelaiskäräjät toivoo palkinnon kannustavan Enontekiön kuntaa parantamaan saamen kielen aseman edistämistä kunnan kaikilla osa-alueilla ja myös muita viranomaisia parantamaan saamenkielisiä palveluja.