mener-listhaug-enda-kan-rette-opp-skaden.html.xml

Mener Listhaug enda kan rette opp skaden / Reindrift / Næringer / Forsiden - Sametinget Veanhta Listhaug annje maahta skaaram davvodh / Båatsoe / Jielemh / Saemiedigkie - Sametinget Mener Listhaug enda kan rette opp skaden Veanhta Listhaug annje maahta skaaram davvodh Sametingsråd Thomas Åhren opprettholder Sametingets kritikk mot prosessen med reintallsreduksjon. Saemiedigkieraerie Thomas Åhrén tjåadtjohte Saemiedigkien laejhtemem prosessen vööste bovtselåhkoegiehpiedimmine. Han mener mange reindriftsutøvere i Finnmark nå blir uskyldig rammet av flere regjeringers kollektive straffepolitikk. Dïhte veanhta jïjnjh båatsoesaemieh Finnmaarhkesne daelie ovsåahtan åadtjoeh damtedh jienebi reerenassi kollektijve bysvehtspolitihkem. - Sametinget ser behovet for reduksjon av reintallet i Finnmark, men vi mener at prosessen har sporet av. -Saemiedigkie vuajna daerpies bovtselåhkoem giehpiedidh Finnmaarhkesne, men mijjieh vïenhtebe daate prosesse lea eevre båastoeh otnjegem vaalteme. I 2007 fikk man en ny reindriftslov, med de beste intensjoner om økt selvstyre. Jaepien 2007 akte orre båatsoeburrielaake bööti, dej bööremes aajkoejgujmie lissiehtamme jïjtjestuvremem bïjre. Distriktene og siidaene skulle selv være aktive deltagere i fastsettelsen av et øvre reintall, og var godt i gang med dette arbeidet sammen med reindriftsstyret. Doh båatsoesïjth edtjin jïjtje eadtjohkelaakan meatan årrodh gosse edtjin dam bijjemes bovtselåhkoem nænnoestidh, jïh lin hijvenlaakan daejnie barkojne nïerhkeme båatsoeburriejståvrojne ektine. Departementet valgte heller å overkjøre reindrifta, og ødela prosessen, mener Åhren. Departemeente buerebh veelji båatsoen aatsolen vuejedh jïh prosessem goerpedehti, Åhrén veanhta. Åhren mener det er denne prosessen som førte til et kappløp der mange reineiere posisjonerte seg i forhold til hverandre. Åhrén veanhta daate prosesse aktem gaahtjemem sjugniedi gusnie jïjnjh båatsoesaemieh jïjtjemse biejien sinsitnien vööste. – Jeg mener det er viktig å påpeke at det var statens reindriftspolitikk som satte i gang kappløpet der mange har økt reintallene sine strategisk. Manne vïenhtem vihkeles tjiertestidh ihke lij staaten båatsoepolitihke mij eelki daam gaahtjemem gusnie jïjnjh båatsoesaemieh leah bovtselåhkoem strategeleslaakan lissiehtamme. Det kunne vært løst på en helt annen måte. Staate lij maahteme daam tsiehkiem eevre jeatjahlaakan loetedh. Nå lider alle under kollektive straffetiltak som staten gjennomfører for å bøte på egne feilvurderinger, slår Åhren fast. Daelie gaajhkesh læjjadieh kollektijve bysvehtsråajvarimmiej gaavhtan mejtie staate tjïrrehte juktie jïjtse båastoeh vuarjasjimmieh davvodh, Åhrén vihteste. Han mener reindriftspolitikken er på villspor når det ikke finnes ordninger som stimulerer til frivillig reduksjon. Dïhte veanhta båatsoepolitihke lea tjaajanamme gosse öörnegh eah gååvnesh mah jïjtjevyljehke giehpiedimmiem skreejrieh. – Politikkens verktøykasse bør være større enn pisk og trusler. – Politihken dïrregeskaavtege byöroe stuerebe årrodh goh svaalije jïh aajhtoeh. Nå vet vi ikke hvilke konsekvenser reduksjonen får for enkeltmennesker eller for reindrifta som helhet, slår Åhren fast. Daelie ibie daejrieh mah konsekvensh giehpiedimmie åådtje oktegs almetjidie jallh abpe båatsose, Åhrén vihteste. - En vellykket ressursforvaltning avhenger av at aktørene selv er med i prosesser. -Akte læhkoes vierhtiereereme lea jearohke aktöörh jïjtje leah meatan prosessesne. Det viktigste nå er å etablere stabile løsninger som gir en varig løsning på reintallsproblematikken. Vihkielommes daelie lea stïeres vuekieh gaavnedh mah bovtselåhkoedåeriesmoeride nåhkehtieh. Det er ikke for sent å se på hvordan man sammen med reindriftsnæringa kan finne tillitskapende metoder for reduksjon av reintallet, sier Åhren. Ij leah fer seenhte vuejnedh guktie båatsojne ektine maahta jaehkemes vuekieh gaavnedh juktie bovtselåhkoem giehpiedidh, Åhrén jeahta. Som reaksjon på landbruksminister Sylvi Listhaugs forslag om at man i fremtiden skal offentliggjøre reintallene til alle siidaandeler, har Åhren en advarsel. Goh reaksjovne laanteburrieministere Sylvi Listhaugen raeriestæmman mij jeahta båetijen aejkien edtja bovtsetaalide gaajhkide sïjtelåhkojde bæjhkoehtidh, Åhrén aktem vaatnoem åtna. - Å offentliggjøre hver reineiers reintall er ikke noe man uten videre bare kan gjøre. -Ij saaht-laakan maehtieh bæjhkoehtidh man jïjnjh bovtsh fïereguhte båatsoesaemie åtna. Dette er et klart brudd på samisk rettsoppfatning, og det er et grep som ikke kan gjøres uten grundige vurderinger av konsekvenser. Daate tjïelkelaakan saemien reaktavuajnoen vööste stræjra jïh ij maehtieh naemhtie darjodh bielelen konsekvenside veelelaakan vuarjasjidh. Jeg mener at det heller ikke trenger å være nødvendig, siden forvaltningen sitter på tallene uansett, og siden det på siidanivå er åpenhet om øvre reintall. Manne vïenhtem ij leah darhkh daerpies gænnah, dan åvteste reereme gujht taalide læjhkan åtna, jïh dan åvteste fïerhtene sïjtesne bijjemes bovtselåhkoe damtoes. Ved en slik vurdering vil vi fra Sametinget be om konsultasjoner med departementet, avslutter Åhren. Aktene dagkeres vuarjasjimmesne sïjhtebe Saemiedigkien bieleste konsultasjovni bïjre birredh departemeentine, Åhrén minngemosth jeahta.