samisk-innhold-inn-i-barnehagelaererutdanningen.html.xml

Samisk innhold inn i barnehagelærerutdanningen / Barnehager / Opplæring / Forsiden - Sametinget Saemien sisvege maanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmesne / Maanagïerte / Lïerehtimmie / Saemiedigkie - Sametinget Samisk innhold inn i barnehagelærerutdanningen Saemien sisvege maanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmesne 07. november 2014 Alle som begynner på den nye barnehagelærerutdanningen skal lære om samisk språk, kultur og samfunnsliv. Gaajhkesh mah dam orre maanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmiem aelkieh edtjieh saemien gïelen, kultuvren jïh siebriedahkejieleden bïjre lïeredh. Høsten 2013 startet den nye barnehagelærerutdanningen opp. Tjaktjen 2013 dïhte orre maanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmie eelki. Målet med utdanningen er at den skal være en integrert, profesjonsrettet og forskningsbasert barnehagelærerutdanning som også er attraktiv, innovativ og krevende, og som har høy kvalitet. Ööhpehtimmien ulmie lea dïhte edtja akte sjïehtesjamme, profesjovnestuvreme jïh dotkemebaseradamme maanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmie årrodh mij aaj lea fryöjstehke, orresjugneden jïh krïevije, jïh mij jolle kvaliteetem åtna. Videre er det nedsatt en følgegruppe som skal følge og vurdere utviklingen i barnehagelærerutdanningen, dele kunnskap om gjennomføring og effekter av reformen til aktuelle brukere. Vijriesåbpoe akte fulkemedåehkie tseegkesovveme mij edtja evtiedimmiem maanagïertelohkehtæjja-ööhpehtimmesne fulkedh jïh vuarjasjidh, daajroem tjïrrehtimmien jïh effekti bïjre reformeste juekedh sjyöhtehke utniejidie. Videre vil følgegruppa følge opp målet i ny rammeplan, veilede og gi råd til institusjonene og legge til rette for kvalitetsforbedring i utdanningene. Vijriesåbpoe fulkemedåehkie sæjhta ulmide dåarjedidh aktene orre mieriesoejkesjisnie, institusjovnide bïhkedidh jïh raeriestidh jïh akten kvaliteetebueriedæmman ööhpehtimmine sjïehteladtedh. Les mer om FG-BLU: http://blu.hib.no/ Lohkh vielie dan bïjre FG-BLU: http://blu.hib.no/ Sametingets representant i følgegruppen er Marianne Helene Storjord, fagleder for barnehageseksjonen, Sametinget, Karasjok Saemiedigkien tjirkije fulkesimmiedåehkesne lea Marianne Helene Storjord, Saemiedigkien faageåvtehke maanagïertegoevtesasse, Kárásjohka. Samisk perspektiv Saemien vuajnoe Sametinget har jobbet for at det samiske perspektivet skal synliggjøres i den nye nasjonale barnehagelærerutdanningen. Saemiedigkie lea barkeme ihke dihte saemien vuajnoe edtja vååjnesasse båetedh dennie orre nasjovnaale maanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmesne. -I den forrige nasjonale forskriften for førskolelærerutdanningen var ikke det samiske nevnt i større grad. -Dennie evtebe nasjovnaale mieriedimmesne aarhskuvlelohkehtæjja-ööhpehtimmesne, dïhte saemien ij lij dan tjarke neebnesovveme. Derfor er dette en milepæl for norsk barnehagelærerutdanning, sier sametingsråd Silje Karine Muotka. Dan åvteste daate akte jaksoesmierie nöörjen maanagïertelohkehtæjjaööhpehtæmman, saemiedigkieraerie Silje Karine Muotka jeahta. -Det er viktig at synliggjøringen av det samiske i den nye nasjonale barnehagelærerutdanningen følges opp. -Vihkeles dam vuesiehtimmiem destie mij lea saemien dennie orremaanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmesne, dåarjedidh. Det er også viktig at det tydeliggjøres og satses på videre- og etterutdanning i samiske emner for de som allerede er utdannet og arbeider i barnehagene, sier Muotka. Aaj vihkeles dam tjïelke darjodh, jïh jåarhke- jïh minngieööhpehtimmiem dåarjoehtidh saemien aamhtesinie dejtie mah joe leah ööhpehtimmiem vaalteme jïh maanagïertine berkieh, Muotka jeahta. I alle kunnskapsområdene Gaajhkine daajroesuerkine I den nye barnehagelærerutdanningen skal studentene ikke lenger ha fag, men kunnskapsområder. Dennie orre maanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmesne studenth eah edtjh vielie faagh utnedh, men daajroesuerkieh. I alle seks kunnskapsområder skal nå barnehagelærerne ha læringsutbytte i det samiske perspektivet. Gaajhkine govhte daajroesuerkine maanagïertelohkehtæjjah edtjieh lïerehtimmieaevhkiem dennie saemien perspektijvesne utnedh. Det kan for eksempel nevnes at studentene blant annet skal ha kjennskap til samisk barneoppdragelse, samenes historie som urfolk, deler av samisk kultur og hverdagsliv, samisk fortellertradisjon, samiske håndverkstradisjoner og samiske barns rettigheter. Maahta vuesiehtimmien gaavhtan neebnedh studenth edtjieh gaskem jeatjah daajroem utnedh saemien maanabijjiedimmien bïjre, saemien histovrijen bïjre goh aalkoealmetjh, bielieh saemien kultuvreste jïh aarkebiejjeste, saemien aerpievuekiej bïjre soptsestimmien jïh vætnoej sisnjeli jïh saemien maanaj reaktaj bïjre. -Ved innføring av slik kompetanse for alle barnehagelærere i Norge, må dette også komme frem i rammeplan for barnehagen. -Gosse dagkeres maahtoem gaajhkide maanagïertelohkehtæjjide Nöörjesne sjïehtesje, daate tjuara aaj våajnoes sjïdtedh maanagïerten mieriesoejkesjisnie. Dette innebærer da at alle barn i barnehager i Norge skal få kjennskap til det samiske folk, sier Muotka. Dellie gaajhkh maanah maanagïertine Nöörjesne edtjieh daajroem åadtjodh saemien almetji bïjre, Muotka jeahta. -De nye barnehagelærerne skal skoleres og videreformidle denne kunnskapen til alle barn i barnehagene i Norge. -Doh orre maanagïertelohkehtæjjah edtjieh lïerehtimmiem åadtjodh jïh vijriesåbpoe daam daajroem bievnedh gaajhkide maanide maanagiertine Nöörjesne. Dette er en flott og viktig utvikling, sametingsråd Silje Karine Muotka. Daate akte joekoen hijven jïh vihkeles evtiedimmie, saemiedigkieraerie Silje Karine Muotka jeahta. Prioritere etterutdanning Minngieööhpehtimmiem prioriteradidh Utfordringen som Sametinget ser er at det er mangel på fagpersoner og lærere som kan skolere studentene. Dïhte haesteme maam Saemiedigkie vuajna lea vaanoe faagealmetjijstie jïh lohkehtæjjijste mah maehtieh studentide lïerehtidh. Det må derfor prioriteres på videre- og etterutdanning i samisk språk og kultur for fagansatte i høgere utdanning. Tjuara dan åvteste jåarhke- jïh minngieööhpehtimmiem prioriteradidh saemien gïelesne jïh kultuvresne faagebarkijidie jollebe ööhpehtimmesne. Sametinget ser at kompetansen om samisk språk og kultur hos fagansatte er avgjørende for hvordan studentene får innsikt, forståelse, interesse og kunnskaper om samisk språk og kultur i barnehagesektoren. Saemiedigkie vuajna maahtoe saemien gïelen jïh kultuvren bïjre faagebarkijidie lea eevre vihkeles guktie studenth daajroem, goerkesem jïh ïedtjem saemien gïelen jïh kultuvren bïjre maanagïertesuerkesne åadtjoeh. Disse kunnskapene blir de fremtidige barnehagelærernes forutsetninger for å formidle og fremme samisk språk og kultur i barnehagen. Daah daajroeh dej båetijen aejkien maanagïertelohkehtæjjaj krïevenassh sjidtieh guktie dah bievnieh jïh eevtjieh saemien gïelem jïh kultuvrem maanagïertesne. For mer info: Vielie bïevnesh: