urfolk-trenger-vaar-anerkjennelse.html.xml
- Urfolk trenger vår anerkjennelse / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Forsiden - Sametinget
- Aalkoealmetjh mijjen jååhkesjimmiem daarpesjieh / Tjaalegh / Veeljemeboelhken 2009 - 2013 / Våarhkoe / Saemiedigkie - Sametinget
- Urfolk trenger vår anerkjennelse
- Aalkoealmetjh mijjen jååhkesjimmiem daarpesjieh
09. august 2013 I dag er en merkedag for 5000 ulike urfolksgrupper verden over.
Daan biejjien akte mïerhkebiejjie 5000 ovmessie aalkoealmetjetjïertide abpe veartenisnie.
9. august er FNs internasjonale urfolksdag.
Mïetsken 9.b. lea ENn gaskenasjovnaale aalkoealmetjebiejjie.
Dagen er også en dag for å vise solidaritet med urfolksgrupper som lever under vanskelige forhold.
Daate biejjie lea aaj akte biejjie juktie ektievoetem vuesiehtidh aalkoealmetjetjïertigujmie mah gïerve tsiehkiej nuelesne veasoeh.
Verdens urfolk utgjør over fem prosent av verdens befolkning, mer enn 370 millioner mennesker fordelt på drøyt 90 land.
Veartenen aalkoealmetjh leah bijjelen vïjhte prosenth veartenen almetjijstie, vielie goh 370 millijovnh almetjh joekedamme jieniebinie goh 90 laantine.
De fleste urfolk lever under vanskelige forhold, og mange opplever både undertrykking og forfølgelse.
Dah jeanatjommes aalkoealmetjh gïerve tsiehkiej nuelesne jielieh, jïh jeenjesh dovne dïedtesimmiem jïh trïegkenassem dååjrieh.
- Verdens urfolk representerer et stort språklig og kulturelt mangfold som beriker oss.
- Veartenen aalkoealmetjh aktem stoerre gïelen jïh kultuvrelle gellievoetem utnieh, mij mijjem ræjhkoesåbpoe dorje.
Dette markerer vi i dag, sier sameminister Rigmor Aasrud.
Daam mijjieh mïerhkesjibie daan biejjien, saemieministere Rigmor Aasrud jeahta.
- Mange urfolk er utsatt for undertrykkelse og forfølgelse og trenger vår støtte og anerkjennelse.
- Jïjnjh aalkoealmetjh dïedtesimmiem jïh trïegkenassem dååjrieh, jïh mijjen dåarjoem jïh jååhkesjimmiem daarpesjieh.
Regjeringen vil derfor fortsatt være en aktiv part i internasjonalt arbeid for dialog mellom stater og deres urfolksgrupper, sier Aasrud.
Reerenasse sæjhta dan åvteste annje akte eadtjohke guejmie årrodh gaskenasjovnaale barkosne, dan govlesadtemasse staati jïh dej aalkoealmetjetjïerti gaskem, Aasrud jeahta.
Neste år arrangerer FN en egen Verdenskonferanse for urfolk, den første der nasjonalstater og urfolk møtes for å drøfte forpliktelsene nasjonalstatene har overfor urfolk.
Mubpien jaepien EN aktem jïjtse Veartenekonferansem aalkoealmetjidie öörnede, dïhte voestes konferanse gusnie nasjovnaalestaath jïh aalkoealmetjh gaavnesjieh, juktie nasjovnaalestaaati dïedth almetji vööste digkiedidh.
For på en best mulig måte å forberede verdens urfolk til denne konferansen, var Sametinget vertskap for en internasjonal forberedende urfolkskonferanse i Alta i juni 2013.
Juktie veartenen aalkoealmetjh bööremeslaakan daan konferansese ryöjredidh, Saemiedigkie lij gåassoehtæjja aktene gaskenasjovnaale ryöjreden aalkoealmetjekonferansese Altesne ruffien 2013.
Dette resulterte i et sluttdokument som over 600 urfolksdelegater fra alle verdens urfolksregioner nå står bak.
Desnie aktem galhkuvetjaatsegem dajroeji, maam gaajhkh veartenen aalkoealmetjeregijovnh daelie dåarjoehtieh.
- Dette handler om internasjonal urfolkssolidaritet.
- Daate lea gaskenasjovnaale aalkoealmetjeektievoeten bïjre.
Urfolk er minoriteter i nesten samtlige land, derfor er det uvurderlig viktig for Sametinget at urfolk så langt det lar seg gjøre taler med en felles stemme.
Aalkoealmetjh leah unnebelåhkoeh mahte gaajhkine laantine, dan åvteste joekoen vihkeles Saemiedægkan aalkoealmetjh aktine tjåenghkies gïeline soptsestieh, dan gåhkese gåarede.
Vårt globale felleskap er det som styrker oss, og denne dagen er en fin anledning til å sette lys på dette, sier sametingsråd Vibeke Larsen.
Mijjen abpeveartenen ektievoete lea dïhte mij mijjem nænnoestahta, jïh daate biejjie akte hijven nuepie tjoevkesem dïsse bïejedh, saemiedigkieraerie Vibeke Larsen jeahta.
Verdens urfolksdag ble etablert i 1994, og 9. august er datoen for det første møtet i FNs arbeidsgruppe for verdens urfolk i 1982.
Veartenen aalkoealmetjebiejjie tseegkesovvi 1994, jïh mietsken 9.biejjien 1982 lij dïhte voestes tjåanghkoe ENn barkoedåehkesne veartenen aalkoealmetjidie.
Arbeidsgruppen var en del av prosessen som førte til at FNs generalforsamling vedtok FNs erklæring om urfolks rettigheter i 2007.
Barkoedåehkie lij akte bielie dehtie barkoste mij darjoeji guktie ENn generaalekrirrie ENn bæjhkoehtimmiem aalkoealmetji reaktaj bijre nænnoesti jaepien 2007.
Samene har status som urfolk i Norge, og 9. august er samisk flaggdag.
Saemieh staatusem aalkoealmetjinie Nöörjesne utnieh, jïh mïetsken 9.b. lea saemien saevegebiejjie.
Kontakt Sametingsråd Vibeke Larsen, tel. +47 941 30 116
Govlehtallije Saemiedigkieraerie Vibeke Larsen, tell: +47 941 30 116