Valgordningen / Info / Kampanjeside / Valg og manntall / Forsiden - Sametinget
Veeljemeöörnege / Bïevnesh / Kampanjeside / Veeljeme jïh veeljemelåhkoe / Saemiedigkie - Sametinget
Valgordningen
Veeljemeöörnege
Sametinget er øverste valgmyndighet ved valg til Sametinget.
Saemiedigkie lea bïjjemes veeljemereereme Saemiedigkien veeljemen muhteste.
Valgordningen til Sametinget er basert på prinsippene om forholdsvalg i flermannskretser.
Saemiedigkien veeljemeöörmege våarominie prinsippem åtna galka åvtelhbodti veeljedh gellienålmagievline.
Forholdsvalg betyr at representantene fordeles etter det innbyrdes forhold mellom de stemmetall som tilfaller de enkelte valglister.
Åvtelhbodti veeljedh dorje juktie lïhtsegh juakasuvvieh veeljemelåhkoen mietie mij fearhnen veeljemelæstoem dijpie.
Både politiske partier og andre grupper kan stille liste ved valgene.
Dovne politihken krirrieh jïh jeatjah dåehkieh maehtieh læstoem stealladidh veeljemasse.
Ved sametingsvalg er landet delt inn i 7 valgkretser:
Saemiedigkieveeljemen muhteste laante lea juakasovveme 7 veeljemegievline:
1. Nuortaguovllu válgabiire/Østre valgkrets: kommunene Sør-Varanger, Nesseby, Vadsø, Vardø, Båtsfjord, Tana, Berlevåg, Lebesby og Gamvik i Finnmark fylke
1. Nuortaguovllu válgabiire/Luvlien veeljemegievlie: Mátta-Várjjat, Unjárgga, Čáhcesullo, Várggáid, Báhcavuona, Deanu, Bearalvági, Davvisiidda ja Gáŋgaviika tjïelth Finnmárkku fyhlkesne
2. Ávjovári válgabiire/Ávjovári valgkrets: kommunene Karasjok, Kautokeino og Porsanger i Finnmark fylke
2. Ávjovári válgabiire/Ávjovári veeljemegievlie: Kárášjoga, Porsáŋggu jïh Guovdageainnu tjïelth Finnmárkku fyhlkesne.
3. Davveguovllu válgabiire/Nordre valgkrets: kommunene Nordkapp, Måsøy, Kvalsund, Hammerfest, Alta, Hasvik og Loppa i Finnmark fylke og kommunene Skjervøy, Kvænangen og Nordreisa i Troms fylke
3. Davveguovllu válgabiire/Noerhten veeljemegievlie: Davvisiidda, Muosát, Fálesnuori, Hammerfesta, Álttá, Ákŋoluovtta jïh Láhpi tjïelth Finnmarhken fyhlkesne jïh Skiervvá, Návuona jïh Ráissa tjïelth Romssa fylhkesne.
4. Gáiseguovllu válgabiire/Gáisi valgkrets: kommunene Kåfjord, Storfjord, Lyngen, Karlsøy, Tromsø, Balsfjord, Målselv, Bardu, Lenvik, Berg, Torsken, Tranøy og Sørreisa i Troms fylke
4. Gáiseguovllu válgabiire/Gáisi veeljemegievlie: Gáivuona, Omasvuona, Ivgu, Gálssa, Romssa, Báhccavuona, Málatvuomi, Beardu, Leaŋgáviika, Birggi, Doaskku, Ránáidsullo jïh Ráisavuona tjïelth Romssa fylhkesne
5. Viestarmera válggabijrra/Viesttarmeara válgabiire/Vesthavet valgkrets: kommunene Dyrøy, Salangen, Lavangen, Gratangen, Skånland, Ibestad, Harstad, Bjarkøy, Kvæfjord i Troms fylke og kommunene fra og med Saltdal, Beiarn og Meløy og nordover i Nordland fylke
5. Viestarmera válggabijrra/ Viestarmera veeljemegievlie: Divrráid, Siellaga, Loabága, Rivttaga, Skániid, Ivvárstáđiid, Harstad, Bjarkøy, Giehtavuona, Ánddasullo, Ikšnášši, Bieváid, Suortta, Válafierdda, Voagaj, Vestvågøy, Flakstad, Moskenes, Værøy, Røst, Lodegiid, Dielddanuori, Evenášši, Narvik, Bálága, Divttasvuona, Hápmira, Stájgo, Oarjjelij Foalda, Bådådjo, Fuosku, Sáláda, Oarjelij Bájddára, Bájddára jïh Meløy tjïelth
6. Åarjel-Saepmie/Sørsamisk valgkrets veeljemegievlie: kommunene fra og med Rana og Rødøy og sørover i Nordland fylke, fylkene Nord-Trøndelag og Sør-Trøndelag, kommunene Surnadal, Rindal og Sunndal i Møre- og Romsdal fylke og kommunene Engerdal, Rendalen, Os, Tolga, Tynset og Folldal i Hedmark fylke
6. Åarjel-Saepmie veeljemegievlie: Noerhtelaanten fylhken tjïelth Raanen jïh Rødøy raejeste åarjese, Noerhte-Trøndelaagen jïh Åarjel-Trøndelaagen fylhkh jïh Surnadal, Rindal jïh Sunndal tjïelth Møre- jïh Romsdal fylhkesne jïh Engerdaelien, Rendalen, Os, Tolga, Tynset jïh Folldal tjïelth Hedmark fylhkesne.
7. Lulli-Norgga válgabiire/Sør-Norge valgkrets: de kommunene i Møre og Romsdal og Hedmark fylker som ikke tilhører valgkrets 6, samt fylkene Sogn og Fjordane, Hordaland, Rogaland, Vest-Agder, Aust-Agder, Telemark, Buskerud, Vestfold, Akershus, Østfold, Oppland og Oslo.
7. Åarjel-Nöörje veeljemegievlie: dah tjïelth Møre jïh Romsdal jïh Hedmark:n fylhkine mah eah leah veeljemegievlien 6 mietie, jïh dah fylhkh Sogn jïh Fjordane, Hordaland, Rogaland, Vest-Agder, Aust-Agder, Telemark, Buskerud, Vestfold, Akershus, Østfold, Oppland jïh Oslo.
Det velges 39 representanter til Sametinget.
39 lïhtsegh veeljesuvvieh Saemiedægkan.
Hvor mange representanter som skal velges fra hver valgkrets avhenger av antall innmeldte i Sametingets valgmanntall pr. 30. juni i det år det sist ble avholdt kommunestyre- og fylkestingsvalg.
Man gellieh lïhtsegh mah gelkieh veeljesovvedh fearhnen veeljemegielveste lea dan mietie man gellieh leah tjaalasovveme Saemiedigkien veeljemelåhkose eannan ruffien 30. dan jaepien gosse minngemes tjïelteståvroe- jïh fylhkendigkieveeljeme öörnesovveme.
Mandatfordelingen på valgkretsene for sametingsvalget 2013:
Guktie mandaath juakeme veeljemegievlide saemiedigkieveeljemen 2013 åvteste:
Valgkrets Antall manntallsførte
Låhkoe tjaaleasovveme veeljemelåhkose
Mandater 2013
Mandaath 2013
1. Østre
1. Luvlien
2177
2177
6
6
2. Ávjovárri
2. Ávjovári
3532
3532
8
8
3. Nordre
3. Noerhten
2006
2006
5
5
4. Gáisi
4. Gáisi
2041
2041
6
6
5. Vesthavet
5. Viestarmera
1455
1455
4
4
6. Sørsamisk
6. Åarjel-Saepmie
904
904
4
4
7. Sør-Norge
7. Åarjel-Nöörje
2047
2047
6
6
Sum
Sum
14162
14162
39
39
Mer informasjon om valgordningen finner du her.
Jeenebe bïevnesh veeljemeöörnegen bïjre daesnie gaavnh.