regjeringen-investerer-i-velferd-og-arbe_id_704074.html.xml
Regjeringen investerer i velferd og arbeid - regjeringen.no Váldosisdollui Regjeringens budsjettforslag for 2013 er godt tilpasset en økonomisk situasjon med stor internasjonal uro. 2013 bušeahtta: - Ved å holde igjen på oljepengebruken trygger vi arbeidsplassene i konkurranseutsatte bedrifter, sier finansminister Sigbjørn Johnsen. – Go eat geavat nu valjis oljoruđaid, de sihkkarastit bargosajiid dakkár fitnodagain, main lea garra gilvu, ruhtadanministtar Sigbjørn Johnsen dadjala. Innenfor disse rammene styrker Regjeringen velferden og legger til rette for framtidig verdiskaping og vekst. – Go eat geavat nu valjis oljoruđaid, de sihkkarastit bargosajiid dakkár fitnodagain, main lea garra gilvu, ruhtadanministtar Sigbjørn Johnsen dadjala. Mens veksten hos våre handelspartnere er beskjeden og usikkerheten stor, preges norsk økonomi av markert oppgang. Norgga ekonomiijas buorre leaktu Dan ektui, ahte min gávpeguimmiid šaddu ii leat beare áktánas ja eahpesihkarvuohta lea stuoris, de lea čielga ovdáneapmi mihtilmas norgga ekonomiijai. Norsk økonomi går inn i 2013 med mindre ledig kapasitet enn det så ut til for et halvt år siden. Norgga ekonomiija hurgá jahkái 2013 unnit guoros kapasitehtain go jahkebeali dassái. Oppgangen understøttes av høy oljepris og lav rente. Ovdáneami nannejit alla oljohaddi ja vuollegis reantu. Sysselsettingen har vokst raskere enn ventet, og arbeidsledigheten er lav. Barggolašvuohta lea šaddan johtileappot go vurdojuvvui, ja bargguhisvuohta lea vuollegaš. Kontrasten er stor til situasjonen for de fleste av våre handelspartnere. Lea stuorra erohus eanaš min gávpeguimmiid ektui. Kombinasjonen av store budsjettunderskudd, høy ledighet og lav økonomisk vekst gjør situasjonen krevende i mange land. Ollu riikkaid dili váttásmahttet sihke stuorra bušeahttavuolláibáhcagat, alla bargguhisvuohta ja ekonomiija vuollegis ovdáneapmi. Regjeringen følger handlingsregelen for en gradvis innfasing av oljeinntekter i norsk økonomi. Ráđđehus čuovvu doaibmanjuolggadusa, man mielde norgga ekonomiijas váldet dađistaga atnui oljoboađuid. Det bidrar til forutsigbarhet og gir handlingsrom til å møte uforutsette hendelser i framtiden. Dat mielddisbuktá einnostahttivuođa ja addá doaibmamuni, mainna birget vuorddekeahtes dáhpáhusain boahtteáiggis. På denne bakgrunn legger Regjeringen opp til et om lag nøytralt budsjett for 2013, det vil si at bruken av oljeinntekter vokser om lag i takt med verdiskapingen i fastlandsøkonomien. Dan vuođul Ráđđehus ovddida oalle neutrála bušeahta jahkái 2013, mas oljoboađuid geavaheapmi viidána sullii seammá ollu, go nannánekonomiija árvoráhkadeapmi. Regjeringens forslag til budsjett gir en bruk av oljeinntekter på vel 125 milliarder kroner neste år. Ráđđehusa bušeahttaevttohusa mielde geavahit boahtte jagi badjelaš 125 miljárdda kruvnno oljoboađuin. Det er 26 milliarder kroner under 4-prosentbanen og utgjør 3,3 prosent av anslått kapital i Statens pensjonsfond utland. Dat lea 26 miljárdda kruvnno 4-proseantta geidnosa vuolábealde ja lea 3,3 proseantta Stáhta olgoriikka penšunfoandda árvaluvvon kapitálas. - Nå er det ikke tid for å tråkke på gasspedalen. - Dál ii leat rievttes áigi lasihit leavttu. Vi legger vekt på at budsjettet for 2013 ikke må bidra til pressproblemer i norsk økonomi. Mii deattastit 2013 bušeahtas, ahte mii eat galgga bohciidahttit deattaváttisvuođaid norgga ruhtadillái. Det vil gi fare for at veksten i lønninger og bolig- og eiendomspriser skyter ytterligere fart og gjøre det enda vanskeligere for konkurranseutsatt sektor. Dat veajášedje mielddisbuktit, ahte bálkkát ja ásodat- ja opmodathattit badjánišgohtet ain garraseappot ja dagahivčče dili ain váddásabbon daid surggiide, main lea garra gilvu. Ved å holde orden i økonomien har vi lagt til rette for nye arbeidsplasser og holdt arbeidsledigheten lav. Go doallat ekonomiija čavga suittehiin, mii láhčit dilálašvuođaid ođđa bargosajiide ja doalahit bargguhisvuođa vuollegažžan. Siden 2005 er det skapt om lag 340 000 nye arbeidsplasser, og to av tre har kommet i privat sektor, sier finansministeren. 2005 rájes leat ráhkaduvvon sullii 340 000 ođđa bargosaji, ja guokte golmma bargosajis leat priváhta suorggis, ruhtadanministtar čilge. Regjeringen legger opp til en reell vekst i kommunesektorens inntekter på 6,8 milliarder kroner. Ráđđehus árvala, ahte gieldasuorggi boađuid duohta šaddan livččii 6,8 miljárdda kruvnno. Det tilsvarer 1,8 prosent. Dat vástida 1,8 proseantta. Av den samlede veksten er 5 milliarder kroner økte frie inntekter. Ollislaš šaddamis gullet 5 miljárdda kruvnno lassánan friija boađuide. Bevilgningene til veg-, jernbane- og kystformål under Nasjonal transportplan øker med 3,4 milliarder kroner i 2013. Geaidno-, ruovdemáđija- ja riddoulbmiliid juolludeamit Nationála fievrridanplána olis lassánit 3,4 miljárddain kruvnnuin 2013. Regjeringen overoppfyller planrammen for 2010-2013 med 1,5 milliarder kroner. Ráđđehus juolluda 1,5 miljárdda kruvnno eanet, go 2010-2013 plánarámma gáibida. Regjeringen foreslår at sykehusene reelt skal få 1,95 milliarder kroner mer til drift. Ráđđehus árvala, ahte buohcceviesut ožžot duohtadilis 1,95 miljárdda kruvnno eanet jođiheapmái. Det betyr vel 2 prosent fullfinansiert vekst til pasientbehandling. Dat mearkkaša badjelaš 2 proseantta ollásit ruhtaduvvon lassáneami divššohasaid dálkkodeapmái. Regjeringen foreslår å styrke dagtilbudet til demente med 100 millioner kroner, samt 88 millioner kroner til 1 750 heldøgns omsorgsplasser. Ráđđehus árvala nannet dementiijadivššohasaid beaivefálaldaga 100 miljovnnain kruvnnuin, ja juolludit 88 miljovnna kruvnno 1 750 ollesjándora fuolahansadjái. Regjeringen foreslår 1,4 milliarder kroner mer til forskning. Ráđđehus árvala juolludit 1,4 miljárdda kruvnno eanet dutkamii. Dette gir en anslått forskningsinnsats på 27 milliarder kroner og en samlet realvekst på 32 prosent under denne Regjeringen. Dat mielddisbuktá, ahte árvaluvvon dutkanáŋgiruššan lea 27 miljárdda kruvnno ja ahte oppalaš reálašaddan lea 32 proseantta dán Ráđđehusa áigge. Det legges til rette for 3 250 flere studieplasser og bygging av 1 000 nye studentboliger. Láhčit dilálašvuođaid 3 250 ođđa oahpposadjái ja 1 000 ođđa studeantaásodaga huksemii. Grunnopplæringen styrkes med 483 millioner kroner. Vuođđooahpahusa nannejit 483 miljovnnain kruvnnuin. Regjeringen styrker samfunnsikkerheten og beredskapen betydelig. Ráđđehus nanne mealgat servodatsihkarvuođa ja gearggusvuođa. Regjeringen vil legge til rette for at nye redningshelikoptre skal kunne leveres i perioden 2016-2020 og tar sikte på kontraktsinngåelse i 2013. Ráđđehus háliida láhčit dilálašvuođaid dasa, ahte ođđa gádjunhelikopteriid sáhttet doaimmahit áigodagas 2016-2020 ja soahpamuša galget čállit vuollái 2013. Regjeringen vil øke bevilgninger til dagens redningshelikoptre slik at beredskapen kan opprettholdes fram til nye redningshelikoptre er på plass. Ráđđehus áigu lasihit dálá gádjunhelikopteriid doarjaga, nu ahte sáhttit doalahit gearggusvuođa dassáigo ođđa gádjunhelikopterat leat doaimmas. Det foreslås også å øke bevilgningene til IKT i politiet og til ansettelser av nyutdannende polititjenestemenn. Árvalit maid lasihit politiija DGT-juolludemiid ja juolludemiid áiddo oahpus geargan politiijavirgealbmáid bálkáheapmái. Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap og Justis- og beredskapsdepartementet styrkes. Servodatsihkarvuođa ja gearggusvuođa direktoráhtta ja Justis- ja gearggusvuođadepartemeanta nannejuvvojit. Regjeringen følger opp målet for bistand og foreslår en bevilgning tilsvarende 1 prosent av anslått bruttonasjonalinntekt. Ráđđehus čuovvula ovddidanveahki ulbmila ja árvala juolludit doarjjan 1 proseantta árvaluvvon bruttonationálaboađus. Det gir en økning av bistandsbudsjettet på 2,4 milliarder kroner. Dat lasiha ovddidanveahki bušeahta 2,4 miljárddain kruvnnuin. Kulturløftet om at 1 prosent av statsbudsjettets utgifter skal gå til kulturformål innen 2014 i rute. Kulturlohpádus, man mielde 1 proseanta stáhtabušeahta goluin geavahuvvo kulturulbmiliidda ovdal 2014, lea ollašuvvan dán muddui. Bevilgningene som inngår i løftet øker med 889 millioner kroner. Juolludeamit, maidda lohpádus guoská, lassánit 889 miljovnnain kruvnnuin. Momskompensasjonen til frivillighet øker med vel 320 millioner kroner. Eaktodáhtolašvuođa lassiárvodivatbuhtadus lassána badjelaš 320 miljovnnain kruvnnuin. Regjeringen fortsetter innsatsen for å forbedre og fornye offentlig sektor. Ráđđehus áŋgiruššá viidáseappot almmolaš suorggi buoridemiin ja ođasmahttimiin. Med bevilgningen til EDAG og Altinn på til sammen 413 millioner kroner gjør vi kontakten med det offentlige enklere. Juolludit oktiibuot 413 miljovnna kruvnno EGBA (dárogillii EDAG) ja Altinn doaimmaide, maiguin álkidahttet gulahallama almmolaš eiseválddiiguin. Regjeringen foreslår 736 millioner til et IKT-moderniseringsprosjekt i Arbeids- og velferdsetaten. Ráđđehus árvala juolludit 736 miljovnna Bargo- ja čálgoetáhta DGT-ođasmahttinprošektii. Regjeringen holder skatteløftet, slik at skattenivået fortsatt er på 2004-nivå. Ráđđehus doallá vearrolohpádusa, man mielde vearuhandássi bissu 2004-dásis. Det legges ikke opp til større systemendringer i årets skatte- og avgiftsopplegg, men Regjeringen foreslår viktige forbedringer på enkelte områder. Jagi vearuin ja divadiin eai árval stuorát vuogádatrievdadusaid, muhto Ráđđehus árvala buoridit ovttaskas surggiid. Blant annet demper Regjeringen insentivene til å plassere penger i eiendom ved å øke ligningsverdiene av næringseiendom og sekundærbolig fra 40 til 50 prosent av anslått markedsverdi. Ráđđehus váiduda earret eará ruđaid sajušteami opmodagaide dan láhkai, ahte dat bajida ealáhusopmodagaid ja nuppi ásodagaid livnnetárvvuid 40 proseanttas 50 prosentii márkanárvvus. Samtidig foreslår Regjeringen å øke bunnfradraget i formueskatten fra 750 000 kroner til 870 000 kroner. Seammás Ráđđehus árvala lasihit opmodatvearu vuođđovuoládusa 750 000 kruvnnos 870 000 kruvdnui. Dermed vil 50 000 færre betale formueskatt i 2013 og andelen skattytere som betaler formueskatt blir redusert til 16 prosent. Dan láhkai eai dárbbaš 50 000 olbmo šat máksit opmodatvearu 2013 ja daid vearromáksiid oassi, geat mákset opmodatvearu, geahppána 16 prosentii. - Vi reduserer sektoravgifter og overprisede gebyrer med om lag 565 millioner kroner, herunder tinglysningsgebyret. - Mii vuolidit suorgedivadiid ja divadiid, maid haddi lea biddjojuvvon menddo bajás, sullii 565 miljovnnain kruvnnuin, ovdamearkka dihte vuolidit diggelogahallandivada. Samlet har vi siden 2007 redusert overprisede gebyrer med 1,2 milliarder kroner, sier Sigbjørn Johnsen. Mii leat 2007 rájes vuolidan oktiibuot 1,2 miljárddain kruvnnuin divadiid, maid haddi lea leamaš menddo allat, Sigbjørn Johnsen dadjala. Finansdepartementets fagproposisjon (budsjett for Finansdepartementet og etater under departementet) Ruhtadandepartemeantta fágaproposišuvdna (Ruhtadandepartemeantta ja dan vuollásaš etáhtaid bušeahtta) Pressemeldinger: Pressemelding 32/2012: Regjeringen investerer i velferd og arbeid Pressemelding 33/2012: Regjeringens forslag til skatte- og avgiftsopplegg for 2013 Pressemelding 34/2012: Overprisede gebyrer reduseres Pressemelding 35/2012: Omregistreringsavgiften reduseres kraftig og miljøprofilen styrkes Pressemelding 36/2012: Forbedringer i formuesskatten Pressemelding 37/2012: Tiltak mot skatteunndragelser i drosjenæringen Preassadieđáhusat: Preassadieđáhus 32/2012: Ráđđehus investere čálgui ja bargui Preassadieđáhus 33/2012: Ráđđehusa 2013 vearro- ja divatárvalusat Preassadieđáhus 34/2012: Vuolidit menddo alla divadiid Preassadieđáhus 35/2012: Ođđasit registrerema divat vuoliduvvo sakka ja birasprofiila nannejuvvo Preassadieđáhus 36/2012: Opmodatvearru buoriduvvo Preassadieđáhus 37/2012: Doaimmat droššeealáhusa vearrobeaitima vuostá Faktaark: Faktaark: Hovedtrekk i den økonomiske utviklingen Faktaark: Nøkkeltall i budsjettet for 2013 Faktaark: Statens inntekter og utgifter Faktaark: Endringer av tollsatser og tollpreferanser Faktaark: Enslige forsørgere får nytt særfradrag Faktaark: Skattleggingen av uførepensjon legges om fra 2015 Fáktadieđut: Fáktadieđut: Ekonomiija ovdáneami váldosárgosat Fáktadieđut: 2013 bušeahta čoavddalogut Fáktadieđut: Stáhta boađut ja golut Fáktadieđut: Duollomáksomeriid ja duollopreferánssaid rievdadusat Fáktadieđut: Oktofuolaheaddjit ožžot ođđa sierragessosa Fáktadieđut: Bargonávccahisvuođapenšuvnna vearuheapmi rievdá 2015