urfolkskvinner-er-saerlig-utsatte-for-vold-og-andre-brudd-paa-menneskerettighetene.5841485-353621.html.xml
Urfolkskvinner er særlig utsatte for vold og andre brudd på menneskerettighetene - Gáldu Álgoálbmotnissoniin eambbo riska gillát veahkaválddi ja eará olmmošvuoigatvuođarihkkumiid go earáin - Gáldu Urfolkskvinner er særlig utsatte for vold og andre brudd på menneskerettighetene Álgoálbmotnissoniin eambbo riska gillát veahkaválddi ja eará olmmošvuoigatvuođarihkkumiid go earáin I morgen tirsdag 8. mars markeres den internasjonale kvinnedagen. Ihttin, njukčamánu 8. beaivvi lea riikkaidgaskasaš nissonbeaivi. Det er en viktig dag å markere når vi vet at urfolkskvinner og jenter er spesielt utsatte for vold og andre brudd på menneskerettighetene. Dat lea deaŧalaš ja mearkkašahttin veara beaivi go mii diehtit ahte álgoálbmotnissoniin ja -nieiddain lea erenoamáš stuora várra gillát veahkaválddi ja eará olmmošvuoigatvuođarihkkumiid. Dette kommer fram i en rapport av FNs spesialrapportør for urfolksrettigheter Victoria Tauli Corpuz i 2015. Dát boahtá ovdan ON` álgoálbmotáššiid spesiálaáittardeaddji Victoria Tauli Corpuz 2015 raporttas. I mandatet til FNs spesialrapportør for urfolksrettigheter inngår det å legge spesielt vekt på urfolkskvinner og barns situasjon. ON` álgoálbmotáššiid spesiálaáittardeaddji mandáhttii gullá erenoamážit deattuhit álgoálbmotnissoniid ja -mánáid dilálašvuođaid. Den tidligere spesialrapportøren James Anaya har trukket fram vold mot kvinner og jenter, utført av både urfolksmenn og utenforstående, som to viktige saker når det gjelder menneskerettighetssaker som påvirker urfolk. Ovdalaš spesiálaáittardeaddji James Anaya lea ovdan geassán guokte deaŧalaš olmmošvuoigatvuođaášši mat čuhcet álgoálbmogiidda, namalassii veahkaválddálašvuođa nissoniid ja nieiddaid vuostá, man sihke álgoálbmotdievddut ja olggobeali olbmot čađahit. Spesialrapportør Victoria Tauli Corpuz har gjort en global studie av situasjonen for urfolkskvinner og jenter, og la høsten 2015 fram en egen rapport om dette. Spesiálaáittardeaddji Victoria Tauli Corpuz lea máilmmiviidosaččat guorahallan álgoálbmotnissoniid ja -nieiddaid dilálašvuođaid, ja ovddidii 2015 čavčča sierra raportta dan birra. Konklusjonen er at urfolkskvinner er spesielt utsatt for vold og en rekke andre brudd på menneskerettighetene. Konklušuvdna lea ahte álgoálbmotnissoniin lea erenoamáš riska gillát veahkaválddálašvuođa ja olu eará olmmošvuoigatvuođarihkkumiid. I februar 2016 har vi sett to eksempler på at brudd på menneskerettigheter overfor urfolkskvinner blir tatt på alvor. Guovvamánus 2016 leat mii oaidnán guokte ovdamearkka dasa ahte olmmošvuoigatvuođarihkkumat álgoálbmotnissoniid vuostá váldojuvvojit duođas. I Guatemala fikk urfolkskvinner medhold i at de har vært utsatt for grove menneskerettighetsbrudd i militærleiren Sepur Zarco i perioden 1982 til 1988. Guatemálas mieđihuvvui ahte álgoálbmotnissonat leat gillán roavva olmmošvuoigatvuođarihkkumiid militearaleairras Sepur Zarco áigodagas 1982 rájes 1988 rádjái. En tidligere offiser og en militærkommissær ble dømt for systematisk seksuell vold, tortur, slaveri forsvinninger og drap. Ovdalaš offiseara ja militearkommissára dubmehalaiga systemáhtalaš seksuála veahkaválddi, illásteami, šlávaid doallama, jávkademiid ja goddimiid ovddas. Og i februar 2016 kunngjorde Canadas regjering at de har begynt en prosess for å gjennomføre en granskning av at omkring 1200 urfolkskvinner og jenter har forsvunnet eller blitt drept i løpet av de siste tretti årene. Ja guovvamánus 2016 almmuhii Kanada ráđđehus ahte sii leat álggahan proseassa man ulbmil lea guorahallat dan go birrasiid 1200 álgoálbmotnissona ja -nieidda leat jávkan dahje gottáhallan maŋemus 30 jagis. FNs kvinnekommisjon ON` nissonkommišuvdna 14. – 24. mars 2016 arrangeres et nytt årlig møte i FNs kvinnekommisjon i New York. Njukčamánu 14. – 24. beivviid 2016 doallá ON` nissonkommišuvdna fas jahkásaš čoahkkima New Yorkas. Dette er en viktig internasjonal møteplass for å diskutere kvinners rettigheter og likestilling. Dát lea deaŧalaš riikkaidgaskasaš gávnnadanbáiki gos nissonolbmuid vuoigatvuođat ja dásseárvu digaštallojuvvojit. Alle former for vold mot kvinner og jenter er et sentralt tema på møtet, og FNs kvinnekommisjon har også tatt opp urfolkskvinnenes situasjon når det gjelder vold mot kvinner og jenter. Buotlágan veahkaváldi nissonolbmuid ja nieiddaid vuostá lea guovddáš áššin čoahkkimis, ja ON` nissonkommišuvdna lea maiddái sierra guorahallan álgoálbmotnissonolbmuid dilálašvuođa dán dáfus. Norge har sist rapportert til FNs kvinnekommisjon i 2010. Norga lea sádden iežas 8. raportta ON` nissonkommišuvdnii 2010:s. Ny rapport avgis i 2016. Ođđa raporta sáddejuvvo 2016:s.