foreldrepenger_ved_fodsel.html.xml

Foreldrepenger ved fødsel Váhnenruhta riegádeami oktavuođas Foreldrepenger skal sikre inntekt for foreldre i forbindelse med fødsel. Váhnenruđat sihkkarastet sisaboađu váhnemiidda riegádeami oktavuođas. Loven er endret fra 1. juli 2009. Láhka rievddai suoidnemánu 1.beaivvi 2009. Det gir rett til forskjellig lengde på stønadsperiodene, avhengig av om fødselen var før 1. juli eller etter 30. juni 2009. Doarjjaáigodagaide sáhttá válljet iešguđetlágan guhkkodaga, gitta das riegádii go mánná ovdal suoidnemánu 1.beaivvi vai maŋŋil geassemánu 30.beaivvi 2009. Hvem kan få foreldrepenger? Gii oažžu váhnenruđa? Du kan få foreldrepenger dersom du har vært yrkesaktiv og har hatt pensjonsgivende inntekt i minst seks av de ti siste månedene før stønadsperioden tar til. Váhnenruđa oažžu go dienas ja sisaboahtu lea addán penšuvdnapoeŋŋaid unnimusat guhtta mánu maŋemus logi mánus ovdalgo doarjjaáigodat álggii. Inntekten på årsbasis må være minst halvparten av grunnbeløpet i folketrygden. Jahkesisaboahtu galgá leat unnimusat bealli álbmotoaju vuođđosupmis. Likestilt med arbeid er perioder du har mottatt Dássálaga dienasbargguin leat sykepenger buohcanruđat foreldrepenger ved fødsel og adopsjon váhnenruhta riegádahttima dahje adopšuvnna oktavuođas svangerskapspenger áhpehisvuođa ruđat omsorgspenger ved sykdom hos barnet eller den som passer barnet fuolahanruđat go buohcá mánná dahje son gii bearráigeahččá máná pleie- og opplæringspenger dikšo- ja oahpporuđat arbeidsavklaringspenger (AAP) argočielggadanruđat (AAP) Også andre forhold kan likestilles med yrkesaktivitet. Eará dilit sáhttet maid dohkkehuvvot dássálaga dienasbargguin. Dette kan være Dat leat lønn fra arbeidsgiver under utdanning bálká bargoaddis oahppováldima oktavuođas ventelønn vuordinbálká avtjening av militær- eller siviltjeneste eller obligatorisk sivilforsvarstjeneste militearabálvalus dahje siviilabálvalus dahje geatnegahtton siviilasuodjalanbálvalus Hva kan du få? Olu oaččut? Du får ikke stønad for den delen av inntekten som overstiger seks ganger grunnbeløpet i folketrygden. Dan oasis sisaboađus, mii lea guđa geardde badjelis álbmotoaju vuođđosumma, it oaččo doarjaga. Er du arbeidstaker, beregnes foreldrepengene som hovedregel etter inntekten du har når du går ut i permisjon. Váhnenruhta meroštallojuvvo dábálaččat bargodietnasa vuođul mii dus lei go virgelohpi álggii. NAV vil likevel gjøre en konkret vurdering i hver enkelt sak. NAV almmatge árvvoštallá juohke ášši sierra. Dere får som foreldre til sammen feriepenger for de 12 første ukene når dere tar ut 100 prosent foreldrepenger. Váhnemat ožžot oktiibuot luopmoruđaid vuosttaš 12 vahku ovddas dan rájes go váldet 100 % váhnenruđa. Tar mor ut de første 12 ukene, er det bare hun som får feriepenger. Go eadni váldá vuosttaš 12 vahku, de oažžu dušše son luopmoruđa. Har dere valgt å ta ut 80 prosent foreldrepenger, får dere til sammen feriepenger for de 15 første ukene. Jus váhnemat váldet 80 % váhnenruđa, de addojuvvo oktiibuot luopmoruhta vuosttaš 15 vahku ovddas. Dersom bare én av dere er arbeidstaker, får denne alle feriepengene. Jus dušše nubbi váhnen lea dienasbarggus, de oažžu son buot luopmoruđaid. Er du selvstendig næringsdrivende eller frilanser, beregnes foreldrepengene på grunnlag av gjennomsnittet av den pensjonsgivende inntekten for de tre siste årene. Jus don leat iešheanalis ealáhusdoalli dahje luođobargi, meroštallat váhnenruđaid golmma maŋemus jagi gaskamearálaš penšuvdnaaddi sisaboađu vuođul. NAV vil likevel gjøre en konkret vurdering i hver enkelt sak. NAV almmatge árvvoštallá juohke ášši sierra. Du kan bruke Foreldrepengeveilederen for å beregne hvor mye du kan få i foreldrepenger. Geavat NAV neahttasiidduin Foreldrepengeveilederen rehkenastit man olu dutnje bohtet váhnenruđat. Hvor lenge kan du få foreldrepenger? Man guhká oaččut váhnenruđa? Hvis fødselen er 1. juli 2009 og senere, er stønadsperioden for foreldrepenger 46 uker med 100 prosent stønad eller 56 uker med 80 prosent stønad. Jus mánná riegádii suoidnemánu 1.b. 2009 dahje maŋŋel, lea váhnenruđa doarjjaáigodat 46 vahku go váldá 100 % doarjaga dahje 56 vahku go váldá 80 % doarjaga. Hvis fødselen er før 1. juli 2009, er stønadsperioden henholdsvis 44 eller 54 uker. Jus mánná riegádii ovdal suoidnemánu 1. beaivvi 2009, lea doarjjaáigodat jogo 44 dahje 54 vahku. Dere kan velge om dere vil ta ut 100 prosent eller 80 prosent foreldrepenger. Sáhttá válljet váldá go 100 % dahje 80 % váhnenruđa. Valget gjelder for hele perioden og for dere begge. Goappaš váhnemiin lea vejolaš válljet ja válljen guoská olles áigodahkii. Én uke utgjør fem stønadsdager. Okta vahkku lea vihtta doarjjabeaivvi. Det utbetales dermed ikke stønad for lørdager og søndager. Lávvordagaid ja sotnabeivviid ovddas ii leat doarjja. Det er viktig å være oppmerksom på at totalutbetalingen for hele perioden ved 80 prosent foreldrepenger er litt lavere enn hva som vil bli utbetalt ved 100 prosent foreldrepenger. Go váldá 80 % váhnenruđa, de lea ollislaš olggosmáksu veahá vuollelis 100 % váhnenruđa mávssu ektui. Stønadsperioden kan utsettes på grunn av lovbestemt ferie (ikke ferie etter tariffavtale), hvis du eller barnet er innlagt i helseinstitusjon, eller hvis du er i heltidsarbeid. Doarjjaáigodaga sáhttá maŋidit láhkamearriduvvon luomu geažil (ii luopmu tariffašiehtadusa mielde), jus don dahje mánná lea dearvvašvuođainstitušuvdnii sisačálihuvvon, dahje jus don leat ollesáiggi virggis. Dersom far ønsker å utsette fedrekvoten, må han søke om dette før stønadsperioden som ikke er fedrekvote (fellesukene), er slutt. Jus áhčči hálida maŋidit áhččeeari, de galgá dán ohcat ovdalgo nohká doarjjaáigodat, mii ii leat áhččeearri (oktasašvahkut). Det gis ikke foreldrepenger etter at barnet har fylt tre år. Váhnenruhta ii addojuvvo maŋŋel go mánná lea deavdán golbma jagi. Kombinasjon mellom delvis arbeid og delvis foreldrepenger (graderte foreldrepenger) Muhtin oasi barggus ja veahá váhnenruhta (graderejuvvon váhnenruhta) Du kan ta ut graderte foreldrepenger ved at du kan motta delvis foreldrepenger i kombinasjon med delvis arbeid. Lea vejolaš váldit graderejuvvon váhnenruđa go leat muhtin oasi barggus ja de oaččut veahá váhnenruđa. Perioden med foreldrepenger forlenges ved at du får utbetalt litt mindre pr. dag over en lengre periode. Váhnenruhtaáigodat guhkiduvvo dan dihte go máksojuvvo dutnje veahá unnit juohke beaivvi guhkit áiggi. Sluttsummen er den samme som om du ikke hadde tatt ut graderte foreldrepenger. Ruhtamáksu lea seammá mađe go dalle go it váldde graderejuvvon váhnenruđa. Hvordan er fordelingen av stønadsukene mellom mor og far? Movt juohkit doarjjavahkuid eadnái ja áhččái? Tre uker før og seks uker etter fødselen er forbeholdt mor. Golbma vahku ovdal ja guhtta vahku maŋŋel riegádahttima gullet eadnái. Ti uker er forbeholdt far (fedrekvoten/pappapermisjon). Logi vahku gullet áhččái (áhččeearri/áhččevirgelohpi). Dersom fødselen er før 1. juli 2009, er fedrekvoten på seks uker. Jus mánná riegádii ovdal suoidnemánu 1. beaivvi 2009, lea áhččeearri guhtta vahku. Resten av stønadsukene er felles for begge foreldrene. Eará doarjjavahkut leat oktasaččat goappaš váhnemiidda. Dersom far skal ta ut foreldrepenger som ikke er fedrekvote, gjelder det spesielle regler ved at det stilles krav til mor. Jus áhčči váldá váhnenruđa mii ii gula áhččeearrái, gustojit sierra njuolggadusat mas leat gáibádusat eadnái. Mer om Foreldrepenger til far ved fødsel og adopsjon i høyremenyen Loga eambbo NAV neahttasiidduin Relatert informasjon oasis. Dersom dere får et barn til før stønadsperioden for det første barnet er oppbrukt, mister dere retten til å ta ut de ubrukte ukene for det første barnet. Jus oažžubeahtti velá ovtta máná ovdalgo vuosttaš máná doarjjaáigodat nohká, de massibeahtti rievtti váldit daid vahkuid mat leat báhcán vuosttaš mánás. Derimot har dere rett til full periode med foreldrepenger for det nye barnet. Dudnos lea baicca riekti oažžut váhnenruđa dievas áigodahkii ođđa máná ovddas. Den nye perioden starter tre uker før termindatoen. Ođđa áigodat álgá golbma vahku ovdal riegádahttintermiinna. Hvordan søker du? Movt galgá ohcat? Du må søke skriftlig om foreldrepenger. Váhnenruđa galgá ohcat čálalaččat. Dette gjelder selv om du får full lønn fra arbeidsgiveren din i stønadsperioden. Dát gusto vaikko bargoaddi máksá dutnje olles bálkká doarjjaáigodagas. Her finner du også informasjon om nødvendige vedlegg ved krav om foreldrepenger. Neahttasiiddus gávnnat maid makkár mildosat galget čuovvut ohcama. For at NAV skal kunne beregne hva du skal få, er det i tillegg nødvendig at arbeidsgiveren din fyller ut blanketten "Inntektsopplysninger for arbeidstaker" - NAV 08-30.01. Bargoaddi deavdá skovi - NAV 08.30.01, vai NAV sáhttá rehkenastit doarjjasturrodaga. Arbeidsgiver skal også fylle ut blanketten ”Trekkopplysninger” - NAV 08-30.02 dersom du som arbeidstaker har trekkpålegg og NAV skal utbetale foreldrepenger direkte til deg. Bargoaddi ferte maid deavdit skovi (geasusdieđáhus) – NAV 08-30.02 jus don leat bargoaddi ja dus lea geasusgáibádus de ferte NAV máksit váhnenruđaid njuolga dutnje. Dersom arbeidsgiveren din utbetaler full lønn i permisjonstiden og krysser av for dette på inntektsopplysningsblanketten og dessuten krysser av for at han/hun krever foreldrepengene utbetalt til seg, regnes det som at arbeidsgiveren søker om refusjon fra folketrygden. Jus bargoaddi máksá olles bálkká virgelobi áigodagas ja merkesta dan sisaboahto- ja vearrodieđáhussii ja dasto vel merkesta ahte váhnenruhta galgá máksot sutnje, de rehkenasto ahte bargoaddi gáibida álbmotoajus refušuvnna. Du som arbeidstaker må selv søke om foreldrepenger for at arbeidsgiveren din skal få refusjon. Bargi galgá ieš gáibidit váhnenruđa vai bargoaddi oažžu refušuvnna. Du får ikke ytelser for lengre tid tilbake enn tre måneder før det tidspunktet søknaden ble framsatt. Don oaččut doarjagiid duššefal golbma mánu maŋás áiggis dan rájes go ohcama ovddidit. Dette regnes fra den sist framsatte søknaden fra deg eller arbeidsgiveren din. Dán rehkenastit du maŋemus gáibádusa rájes dahje du bargoaddi gáibádusa. Søker en av dere senere, blir utbetalingen tilsvarende redusert. Jus nubbi dudnos ohcá maŋŋel dán meari, de geahpeduvvo ruhtamearri man olggosmáksit. Utbetalingsdatoer Olggosmáksinbeaivvit Foreldre- og svangerskapspenger Váhnen- ja áhpehisvuođaruhta Utbetalingsdatoene på sykepenger og foreldre- og svangerskapspenger som er merket med * gjelder utbetaling for foregående måned. Buohcanruđa ja váhnen- ja áhpehisvuođaruđa olggosmáksinbeaivvit mat leat merkejuvvon *gustojit mannán mánu olggosmáksimii.