klagerettigheter.html.xml

Klagerettigheter Váidinvuoigatvuođat Dersom du får helt eller delvis avslag på søknaden din, kan du klage til NAV. Sáhtát váidit NAV:i jus du ohcan hilgojuvvo ollásit dahje belohahkii. I vedtaket vil det fremgå hvilke formkrav som gjelder for klagen. Mearrádusas oaidná makkár hápmi gáibiduvvo váidagis. NAV-kontoret ditt har plikt til å hjelpe deg med å utforme klagen. NAV-kantuvra lea geatnegahtton veahkehit du čállit váidaga. Du kan også benytte deg av NAVs hjelpeskjema for klage. Sáhtát maiddái geavahit NAV veahkkeskovi váidagii. Når du oppsøker NAV-kontoret, har du rett til å ha med deg en person du har tillit til. Dus lea riekti váldit mielde olbmo geasa luohtát go finat NAV-kantuvrras. Du kan også gi fullmakt til en advokat eller en venn som håndterer klagen på dine vegne. Sáhtát maiddái addit fápmudusa advokáhttii dahje ustibii gii giehtaguššá váidaga du ovddas. Du sender klagen til NAV-kontoret ditt. Váidaga sáddet iežat NAV-kantuvrii. Hvis vedtaket er fattet av NAV Hjelpemiddelsentral, skal du sende klagen dit. Galggat váidit NAV Veahkkeneavvoguovddážii jus sii leat mearrádusa dahkan. Når du klager, vil kontoret som har fattet vedtaket vurdere saken din på nytt. Kantuvra mii lea mearrádusa dahkan, árvvoštallá du ášši ođđasit, go váiddát. Dersom vedtaket ikke endres her, blir klagen sendt videre til behandling hos NAV Klageinstans som vil overprøve saken i sin helhet. Jus mearrádus ii rievdda dáppe, de váidda sáddejuvvo viidáset gieđahallamii NAV Váidinásahussii, mii guorahallá ja árvvoštallá ášši ollásit. Klagefrister Váidináigemearit Klagefristene varierer avhengig av hva slags sak du ønsker å påklage. Váidináigemearit leat dan duohken makkár ášši don háliidat váidit. Klagefristen skal fremgå av vedtaket. Mearrádusas ovdanboahtá váidináigemearri. Klagefrist på vedtak etter folketrygdloven Mearrádusaid váidináigemearri álbmotoadjolága vuođul Klagefristen er seks uker fra du mottar melding om vedtaket. Váidináigemearri lea guhtta vahku dan rájes go vuostáiválddát dieđu mearrádusa birra. Eksempler på saker som behandles etter folketrygdloven er sykepenger, dagpenger og uførepensjon. Áššit mat ovdamearkka dihte gieđahallojuvvojit álbmotoadjolága mielde leat buohcanruđat, beaiveruđat ja lámisvuođapenšuvdna. Klagefrist på vedtak etter andre lover enn folketrygden Mearrádusaid váidináigemearri eará lágaid go álbmotoadjolága vuođul Som hovedregel følges forvaltningslovens klagefrist, som er tre uker fra den datoen du mottar melding om vedtaket. Dábálaččat doaibmá hálddašanlága váidináigemearri, mii lea golbma vahku dan beaivvi rájes go vuostáiválddát dieđu mearrádusa birra. Eksempel er vedtak om saksomkostninger. Ovdamearkan leat mearrádusat áššegoluid birra. Forvaltningslovens frist gjelder så lenge ikke annet er bestemt i den aktuelle loven vedtaket er fattet etter. Hálddašanlága áigemearri gusto jus fal ii mihkkege eará leat mearriduvvon dan lágas man vuođul mearrádus lea dahkkojuvvon. Eksempler på lengre klagefrist etter loven er saker om bidragsforskudd og saker om individstønad hvor klagefristen er seks uker. Ovdamearkkat guhkit váidináigemearrái lága vuođul leat áššit ovdagihtii mávssu birra ja indiviidadoarjagiid áššit main váidináigemearri lea guhtta vahku. Anke til Trygderetten Guoddaleapmi Oadjoriektái Dersom du får avslag på klagen din i NAV, kan du anke saken inn for Trygderetten. Sáhtát guoddalit ášši Oadjoriektái jus NAV hilgu du ášši. Vedtak som fattes etter folketrygdloven, kan med få unntak ankes inn for Trygderetten. Earret soames spiehkastemiid, sáhttá Oadjoriektái guoddalit mearrádusaid mat dahkkojuvvojit álbmotoadjolága vuođul. Fristen for å anke er seks uker fra den datoen du mottar melding om vedtaket fra NAV Klageinstans. Guoddalanáigemearri lea guhtta vahku dan rájes go oaččut NAV Váidinásahusas dieđu mearrádusa birra. Anken sender du til NAV-kontoret ditt. Guoddalusa sáddet iežat NAV-kantuvrii. NAV Klageinstans behandler da saken din på nytt. NAV Váidinásahus dalle gieđahallá du ášši ođđasit. Hvis vedtaket ikke endres, blir anken sendt til behandling i Trygderetten. Jus mearrádus ii rievdaduvvo, de guoddaleapmi sáddejuvvo Oadjorievtti gieđahallamii. I tillegg til saker etter folketrygdloven kan også saker etter følgende lover/ordninger ankes inn for Trygderetten: Lassin álbmotoadjolága áššiide sáhttá maiddái áššiid dákkár lágaid/ortnegiid vuođul guoddalit Oadjoriektái: Lov om barnetrygd Láhka mánáidoaju birra Lov om samordning av pensjons- og trygdeytelser Láhka penšuvdna- ja oadjoaddosiid ovttastahttima birra Bestemmelser om supplerende pensjonsordninger i medhold av lov eller vedtak fra Stortinget Mearrádusat dievasmahtti penšuvdnaortnegiid birra Stuoradikki láhkavuođu dahje mearrádusa vuođul Yrkesskadeloven Fidnovahátláhka Kommunale pensjonsordninger Suohkanlaš penšuvdnaortnegat Avtalefestet pensjon for arbeidstakere mellom 64 og 67 år Šiehtaduvvon penšuvdna bargiide gaskal 64 ja 67 jagi I saker om barnebidrag og individstønad er vedtaket i NAV Klageinstans endelig og kan ikke ankes inn for Trygderetten. NAV Váidinásahusa mearrádus váhnenmávssu ja indiviidadoarjagiid áššiin lea loahpalaš ja daid ii sáhte váidit Oadjoriektái. Dekning av saksomkostninger Áššegoluid gokčan Hvis du får medhold i klagen, kan du ha rett til å få dekket vesentlige utgifter som har vært nødvendige for å få endret vedtaket, for eksempel utgifter til advokat. Jus fal váidda váldojuvvo vuhtii, de sáhttá dus leat riekti oažžut buhtaduvvot dehálaš goluid mat ledje dárbbašlaččat mearrádusa rievdadeapmái, ovdamearkka dihte advokáhttagoluid. Krav om saksomkostninger sender du til NAV-kontoret ditt. Áššegoluid gokčama gáibádusa sáddet iežat NAV-kantuvrii. Sivilombudsmannen Siviilaáittardeaddji Hvis du ikke er fornøyd med utfallet av saken din eller selve saksbehandlingen i NAV, kan du klage til Sivilombudsmannen. Sáhtát váidit Siviilaáittardeaddjái jus it leat duhtavaš ášši bohtosiin dahje NAV áššemeannudemiin. Domstolene Duopmostuolut Hvis du ikke er fornøyd med Trygderettens kjennelse, kan du bringe saken inn for Lagmannsretten. Sáhtát fievrredit ášši Lágamánneriektái jus it leat duhtavaš Oadjorievtti diggemearrádusain. Fristen for å anlegge søksmål er seks måneder etter at du har mottatt melding om Trygderettens kjennelse. Áigemearri vuolggahit ášši lea guhtta mánu dan rájes go leat ožžon dieđu Oadjorievtti diggemearrádusa birra. I saker hvor NAV Klageinstans har fattet endelig vedtak i saken, må du sjekke hvilke frister som gjelder for å reise søksmål for tingretten eller namsretten. Fertet iskat makkár áigemearit gustojit jus áiggut vuolggahit ášši diggegoddái dahje nammariektái áššiin main NAV Váidinásahus lea dahkan loahpalaš áššemearrádusa. Fri rettshjelp Nuvttá riekteveahkki Du kan også ha krav på fri rettshjelp fra advokat. Dus sáhttá maiddái leat riekti oažžut nuvttá riekteveahki advokáhtas. Advokater har plikt til å gi deg gratis orientering om denne ordningen. Advokáhtat leat geatnegahtton nuvttá muitalit dutnje dán ortnega birra. Du kan selv søke Fylkesmannen om fri rettshjelp eller be advokaten din søke for deg. Sáhtát ieš ohcat Fylkkamánnis nuvttá riekteveahki dahje sihtat iežat advokáhta ohcat du ovddas. Det gjelder visse inntekts- og formuesgrenser. Dás leat vissis dienas- ja opmodatrájit vuođđun.