tale-pa-frigjorings--og-veterandagen-8-m_id_681132.html.xml

Tale på frigjøringsdagen og nasjonal veterandag 8. mai 2012 - regjeringen.no Hålla friddjabessambiejven ja nasjonála veteránbiejve, moarmesmáno 8. biejve 2012 - regjeringen.no Deres Majestet, Veteraner, Soldater, Kjære alle sammen! Májestehtalasj Gånågis, Veterána, Soldáhta, Gieres gájka! 8. mai vil for alltid være en stolt dag i vårt lille lands historie. Moarmesmáno 8. biejvve beras luluj agev liehket mihás biejvve ietjama rijkatja histåvrån. Symbolet på frihet. Symbåvllå friddjavuohtaj. Et fritt folk. Friddja álmmuk. Et åpent demokrati. Rabás demokratija. I 1945 kom freden endelig tilbake til Europa. Jagen 1945 vijmak ráfe Europáj máhtsaj. Seks års mørke var over. Gudájahkásasj sjievnnjet gádoj. Ufattelige lidelser brakt til ende. Dádjadahtes gierddama hiejteduvvin. Landet vårt var okkupert. Ietjama rijkka lej ládaduvvam. Nordmenn gikk besluttsomt inn i kampen for demokrati hjemme og ute. Vuonarijkaga sæbrrin dårruj sijdan ja aj ålggon. Ofrene var store. Álkke lij hådjånit. Heldigvis hadde vi kong Haakon VII og kronprins Olav. Vuorbbe gå miján lij gånågis Haakon VII ja kråvnnåprinssa Olav. Symbolene på folkets vilje og soldatenes mot. Symbåvlå álmmuga miellaj ja soldátaj jálosvuohtaj. En av dem som har vært med helt siden krigsutbruddet i 1940 er Gunnar Sønsteby. Akta dajs guhti le oassálasstám dalutjis gå doarro álgij jagen 1940 le Gunnar Sønsteby. Sønsteby viet sitt liv til demokratiet. Sønsteby værrodij ietjas demokratijaj. Under krigen med en vilje til frihet som sprengte grenser. Doaroájgen mielajn friddjavuodas mij rájájt smållij. Etter krigen med en evne til forsoning som rører hjertene. Doaro maŋŋela miella såbadibmáj mij vájmojt lieggij. Som første nordmann fikk han nylig Forsvarets Hederskors. Sån le vuostasj Vuonarijkak guoddemin Suodjalusá Guddnekruossav, majt áttjak oattjoj. Krigskorset med tre sverd har han båret siden 1946. Doarrokruossav gålmåjn svierdijn le guoddám 1946 jage rájes. Flere generasjoner nordmenn har lyttet til Gunnar Sønstebys trygge og stolte fortelling. Moadda buolva li gullam Gunnar Sønstebya jasska ja mihás subttsasav. Om menneskeverd og mot. Ulmutjaárvo ja jálosvuoda birra. Om frihetens pris. Man divras friddjavuohta le. Motstandshelten har reist varder som for alltid vil lyse vei mot ekte fred. Vuosstetjuodtjo le nålåjt tsieggim ma agev tjuovggi ja vuosedi gæjnov ráfe vuosstij. Våre eldste veteraner tjenestegjorde under andre verdenskrig. Mijá vuorrasamos veterána dårrun nuppát væráltdoaron. Våre yngste veteraner hindret i fjor et varslet folkemord i Libya. Mijá nuoramus veterána duostudin diededum ulmusjmuorrodimev Libyan dijmmá. I dag står dere her skulder ved skulder. Uddni tjuodtjobihtit dánna guorralakkoj. Høyst ulike våpen. Guovtemuoduk doarroværjo. Men samme krevende oppdrag. Valla sæmmi låssis dahkamus. Dere har lojalt tjent Konge, folk og fedreland. Dij lihpit åskåldisát gånågisáv, álmmugav ja ájtteklándav dievnastam. Dere har skapt frihet og fred. Dij lihpit friddjavuodav ja ráfev sádjum. Det er den ubrutte linjen i veteranenes ærerike historie. Nav le veteranaj avtaraják ja gudnálasj histåvrrå. I dag samles vi her i Oslo og over hele landet. Uddni tjåhkanip Oslon ja ålles rijkan. Vi samles for å vise vår takknemlighet. Tjåhkanip gijttevasjvuodav vuosedittjat. Overfor dere veteraner, deres familie og alle pårørende. Didjij veteránajda, dijá fámiljajda ja divna lagámusájda. Samtidig markerer vi at fellesskapet fra 8. mai 1945 ikke er glemt. Sæmmi bále vuosedip ahte aktijvuodav moarmesmáno 8. biejves 1945 ep vajálduhte. Veteraner, samfunnsborgere, folkevalgte og regjering: Vi slutter rekkene når Hans Majestet Kongen i dag bekranser Nasjonalmonumentet her på Akershus festning. Veterána, sebrudakviesáda, álmmukválljidum ájrrasa ja ráddidus: Mij aktidip gå Májestehtalasj Gånågis giedjegijt biedjá Nasjonálmonumenntaj dánna Akershus lanen. Verden endrer seg. Værált rievddá. Det gjør også Forsvarets oppgaver. Suodjalusá dahkamusá aj rievddi. Ett forblir likevel uendret: Vår felles visjon om en tryggere verden. Huoman juoga ij rievddaduvá: Mijá aktisasj visjåvnnå jaskadap værálda birra. Bare en bedre organisert verden kan sikre varig fred. Dåssju buorep orgániseridum værált máhttá nannit ráfev mij bissu. Det var derfor norske soldater deltok i gjenoppbyggingen av Tyskland etter andre verdenskrig. Danen vuonarijka soldáta oassálasstin Tysklánda sebrudagáv bajedit gå nuppát væráltdoarro någåj. Det er derfor mange av dere har tjenestegjort i FN-ledede operasjoner. Danen moattes dijás lihpit dievnnum AN-jådeduvvam operásjåvnåj. Og det er derfor vi er i Afghanistan. Ja danen lip mij Afghanistanan. Vi er der på oppdrag for verdenssamfunnet. Mij lip danna gåhtjodusá diehti væráltsebrudagás. Våre soldater har sagt ja til en betydelig personlig risiko for å skape et bedre liv for andre. Mijá soldáhta li javllam sihti sæbrrat, vájku le persåvnålasj vádá buorep iellemav iehtjádijda åttjudit. Noen mer alvorlig oppgave finnes knapt. Dakkir lágásj alvos dahkamus ij vargga gávnnu 15. mars i år mistet vi fem soldater under trening. Snjuktjamáno 15. biejve dán jage jábmin vihtta soldáta hárjjidallama vuolen. Forsvaret mistet fem fremragende ambassadører. Suodjalus láhpij vihtta ájnas ambassadøra. Vi minnes dem i respekt og takknemlighet. Mujttalip sijáv árvujn ja gijttevasjvuodajn. Vi minnes i dag alle som har falt i tjeneste for Norge. Mujttalip uddni sijáv gudi li jábmám madin Vuonarijkav dievnastin. I operasjoner i utlandet eller i øvelse her hjemme. Operasjåvnåj aktijvuodan ålggorijkan, jali hárjjidallamij aktijvuodan dáppe sijdan. De har gitt det mest dyrebare av alt: Sine egne liv. Sij li vaddám gájk ájnnasabmusav: Ietjasa iellemav. Våre tanker går også til dem som sliter med senskader. Usjudallap aj sijáv gudi li vahágahteduvvam guhkesájggáj. Vi tenker på dere som natt etter natt blir hjemsøkt av vonde opplevelser. Usjudallap dijáv gudi juohkka ijá rahtjabihtit låssis ájádusáj ja niegoj. Dere fortjener å bli tatt vare på når oppdraget er utført. Dij ánssidihpit suodjaluvvat gå dahkamusáv ållidihpit. Vi som satt trygt hjemme skal ta det ansvaret. Mij gudi jasska sijddaj bátsijma galggap dav åvdåsvásstádusáv válldet. Vårt ansvar er også å sørge for at veteranenes innsats blir anerkjent. Mijá åvdåsvásstádus le aj tjalmostit veteránaj ratjástimev. At dere får den respekt dere fortjener. Vaj oadtjobihtit dav vieledimev majt ánssidihpit. Å vise interesse er å vise anerkjennelse. Berustit le aj rámmpodit. I dag gjør vi ære på dere veteraner. Uddni rámmpop dijájt veteránajt. Dere skaper en tryggere framtid for våre barn. Dij sádjobihtit jasska boahtteájgev ietjama mánájda. et takker vi dere for i dag. Dan åvdås dijáv uddni gijttep. I skyggen fra udåden trer 8-mai-dagens budskap fram: Dan vierredago suojvanisás tjuodtján udnásj oajvvesáhka: Frihet og demokrati kan aldri tas for gitt. Friddjavuohta ja demokrátija åvdås vierttip barggat. Vi må hver dag verne om våre felles verdier. Vierttip juohkka biejve suodjalit ietjama aktisasj árvojt.