prm-ingen-endring-i-feilslaatt-reindriftspolitikk.html.xml

PRM: Ingen endring i feilslått reindriftspolitikk PRM: Ælla rievddadime boasto æláduspolitihkan – Dessverre viser stortingsmeldinga om bærekraft i reindriften at samene heller ikke denne gangen er blitt hørt, sier sametingsråd Mariann Wollmann Magga. – Luodjom láhkáj stuorradiggediedádus boatsojæládusá guoddelisvuodas vuoset, ælla sámijt gulldalam dán bále ga, javllá sámediggeráde Mariann Wollmann Magga. Siste stortingsmelding om reindrift kom i 1992. Maŋemus stuorradiggediedádus boatsojæládusá birra almoduváj 1992. I dag presenterte landbruks- og matminister Jon Georg Dale den nye stortingsmeldingen om bærekraft i reindrift. Uddni åvddånbuvtij ednambarggo- ja biebbmoministar Jon Georg Dale ådå stuorradiggediedádusáv boatsojæládusá guoddelisvuodas. – Dette var en mulighet for regjeringen å rette opp i en reindriftspolitikk som i lang tid har vært feilslått. - Dát luluj máhttelisvuohtan ráddidussaj boatsojæláduspolitihkav njuolggitjit mij mælggadav la boasto guovlluj mannam. I stedet ser vi at det fortsatt er myndighetenes kontroll- og reguleringsbehov som legges til grunn for politikkutviklinga, sier Magga. Ienni vuojnnep vilá li oajválattjaj dárkestim- ja regulierimdárbo ma li vuodon politihkkaåvddånahttemin, javllá Wollmann Magga. Sametinget har lenge påpekt at reindriftas stilling som en sentral samisk kulturbærer må være utgangspunkt i utformingen av reindriftspolitikken. Sámedigge l mælggadav tsuojgodam, boatsojæládusá roalla guovdásj sáme kultuvrraguodden viertti vuodon liehket boatsojæláduspolitihkav hábmedime. En rekke forskere på samisk reindrift har påpekt at et gjennomgående trekk over tid ved den norske reindriftsforvaltningen har vært mangelen på innsikt i verdigrunnlag, samiske driftsformer og kunnskapsgrunnlag. Edna sáme ællosujtto-åtsådiddje li tsuojgodam, ájnas dåbddomærkka Vuona boatsojæládusá háldadime le vádna dádjadus árvvovuodos, sáme ællosujttovuogij birra ja máhtukvuoda diedojs. – Regjeringen synes å være mest interessert i å detaljregulere den samiske reindriften. - Vuojnnet ráddidus ienemusát berus sáme ællosujtov dárkkelit regulierimis. Næringsutvikling og tiltak for reindriftsamene kommer i annen rekke. Æládusåvddånahttem ja dåjma ælloniehkijda e vuoroduvá. Når det viktigste budskapet fra regjeringen er å kontrollere reintallet ved hjelp av elektroniske chip og få lovfestet rett til å offentliggjøre reintallet, er ambisjonsnivået direkte nedslående, konstaterer Magga. Gå ájnnasamos diedo ráddidusás le boatsojlågov elektråvnålasj chips:aj dárkestit ja láhkaj åttjudit riektáv boatsojlågov bihkusij buktet, le rahtjalisvuohta dåssju hådjånibmen, tsuojggi Wollmann Magga. Sametinget er også svært skuffet over regjeringens lave ambisjonsnivå for sikring av reindriftas arealgrunnlag. Sámedigge adjáj hådjån ráddidusá nievres rahtjalisvuodas boatsojæládusá areállavuodov bisodit. Reindrifta som en naturbasert næring er avhengig av beitearealer for å ha en framtid. Boatsojæládus mij la luonndovuododum æládussan le báddnum guohtomduobddágijda jus æládusán galggá boahtteájgge. – Reindriftas største utfordring er å sikre arealgrunnlaget. - Boatsojæládusá stuorámus hásstalus la areállavuodov bisodit. Den største trusselen mot reindriftas bærekraft er det økende presset på arealene, inngrep i form av både utbygginger og økt ferdsel, påpeker Magga. Stuorámus ájtto boatsojæládusá guoddelisvuohtaj le lasedam nággo duobddágijda, luonndovahágahttema duola dagu duobddágijt muorrodit ja lassánam mannulahka, tsuojgot Wollmann Magga. – Jeg mener de tiltakene knyttet til arealforvaltning som regjeringen nå legger fram, ikke er tilstrekkelige for å sikre en framtidig livskraftig reindriftsnæring. - Muv mielas dåjma tjanádum areállaháldadibmáj mav ráddidus dálla åvddån biedjá, ælla nuohkása boahtteájggásasj rávas boatsojæládusáv nannitjit. Regjeringens manglende handlekraft for å sikre reindriftas beitegrunnlag står i sterk kontrast til den pågående prosessen med reintallsreduksjon, fastslår Magga. Ráddidusá vádna doajmmelisvuohta bisodittjat boatsojæládusá guohtomduobddágijt li vuosstálakkoj prosessa boatsojlågov unnedime mij la jådon, tjuottjot Wollmann Magga. Regjeringen varsler at man vil prioritere økologisk bærekraft i reindriftslovens formålsparagraf. Ráddidus diedet, sihtá ekolåvgålasj guoddelisvuodav boatsojæláduslága ulmmeparagráffan vuorodit. Sametinget mener at en slik prioritering forutsetter et sterkt fokus på sikring av arealer og reduksjon av rovdyrtap, og ikke et ensidig fokus på antall rein. Sámedikke bieles dakkir vuorodibme gájbbet vuorodimev guohtomduobddágijt bisodit ja návdijt unnedit, ja ij dåssju boatsojlågov unnedimev vuorodit. – En vektlegging av sammenhengen mellom økologisk, økonomisk og kulturell bærekraft ville gitt et helt annet fokus i et så viktig politisk dokument, og en sikring av reindriften som urfolksnæring, avslutter Mariann Wollmann Magga, som fremhever det som positivt at Norske Reindriftsamers Landsforbund og Sametinget sammen med departementet skal se nærmere på bærekraftsmålene. - Dættodit gasskavuodav ekolåvgålasj, rudálasj ja kultuvralasj guoddelisvuodav luluj ållu ietjá tjalmostahttemav buktet dakkir ájnas politihkalasj dokumentan, ja luluj bisodit boatsojæládusáv álggoálmmukæládussan, låhpat Mariann Wollmann Magga, guhti dættot man buorre le gå Vuona Boatsojsámij Rijkalihtto ja Sámedigge aktan departementajn galggi guoddelisvuoda ulmijt lagábut gehtjadit.