samarbeid-og-rettighetsavklaring.html.xml

Samarbeid og rettighetsavklaring / Reindrift / Næringer / Forsiden - Sametinget Aktisasjbarggo ja riektátjielgadibme / Boatsojæládus / Æládus / Sámedigge - Sametinget Samarbeid og rettighetsavklaring Aktisasjbarggo ja riektátjielgadibme 21. mars 2014 21. njoktje 2014 Arbeidsgruppa for norsk-svensk reinbeitekonvensjon leverer fredag 21.mars sitt forslag til endringer i norsk/svensk reinbeitekonvensjon til den norske landbruks- og matminister Sylvi Listhaug og Sveriges landsbygdsminister Eskil Erlandsson. Vuona ja Svieriga ælloguohtomkonvensjåvnå barggojuogos buktá bierjjedagá snjuktjamáno 21. biejve rievddadimoajvvadusájt Vuona ja Svieriga ælloguohtomkonvensjåvnnåj Vuona ednambarggo- ja biebbmominsstarij Sylvi Listhaug ja Svieriga ednamdáfominsstarij Eskil Erlandsson. Arbeidsgruppen består av representanter fra Sametingene i Norge og Sverige, Svenske samers riksforbund og Norske reindriftssamers landsforbund. Barggojuohkusin li åvdåstiddje Vuona ja Svieriga sámedikkijs, Svieriga sámij rijkkalihtos ja Vuona ællosámij rijkkalihtos. Leder for arbeidsgruppen er Ellinor Marita Jåma fra Sametinget i Norge. Barggojuohkusa jådediddjen le Ellinor Marita Jåma Vuona Sámedikkes. Arbeidsgruppen har gjennom dialog med reinbeitedistrikter og samebyer utarbeidet et forslag til ny konvensjonstekst. Barggojuogos la ságastallamij baktu tjieldij dahkam oajvvadusáv ådå konvensjåvnnåtækstaj. Arbeidsgruppen har store forventninger til at regjeringene vil legge arbeidsgruppens arbeid og forslag til grunn for en snarlig ratifisering av norsk-svensk reinbeitekonvensjon. Barggojuohkusin li stuorra vuorddámusá juhte ráddidusá biedji barggojuohkusa bargov ja oajvvadusájt vuodon ælloguohtomkonvensjåvnå dåhkkidibmáj. Arbeidsgruppen har lagt tilngrunn at samarbeidsavtaler bør være hovedregel mellom distrikter og samebyer. Barggojuogos la biedjam vuoduj juhte aktisasjbarggosjiehtadusá lulun liehket oajvvenjuolgadussan tjieldij gaskan. Uenighet søkes først løst gjennom forhandlinger og deretter gjennom eventuell mekling ved hjelp av Reinbeitenemnden. Iehpesemasvuohta gæhttjaluvvá vuostak tjoavdeduvvat sjiehtadusáj baktu ja dan maŋŋela márjju såbadahttem Ælloguohtomnammadusá viehkijn. -Resultatløse forhandlinger løses ved at Reinbeitenemnden fastsetter beiteområder, beitetider og reintall. -Boadodis sjiehtadallama tjoavdeduvvi Ælloguohtomnammadusá baktu mij mierret guohtombájkijt, guohtomájgijt ja boatsojlågov. Klageorgan er Overprøvingsnemnden, som fatter endelig vedtak, forteller leder i arbeidsgruppen Ellinor Marita Jåma. Gujddimorgádna le Alepgæhttjalimnammadus, mij låhpalattjat mierret, subtsas barggojuohkusa jådediddje Ellinor Marita Jåma. Kartlegging og sikring av rettigheter til beite Guohtomriektáj kárttim ja sihkarasstem Nasjonal reindriftspolitikk har over år endret distriktenes og samebyenes beiteområder. Nasjåvnålasj ælloæláduspolitihkka le jagij nalluj divvum tjieldij guohtomguovlojt. Arbeidsgruppen ser det som avgjørende for framtidig grenseoverskridende reindrift at det gjennomføres en rettighetskartlegging for å få rettsgrunnlag avklart, slik at en i framtiden kan løse beitegrunnlag uten store konflikter. Barggojuogos adná mierrediddjen boahtteájgij ælloæládussaj rájáj rastá juhte tjadáduvvá riektátjielggidus vaj riektávuodo tjielggá nåv vaj guohtomvuodudahka boahtte ájgij tjoavdeduvvá váni stuorra rijdoj. Enkelte utøvere har ikke opparbeidet sedvanerett til sine nye områder. Muhtem ælloniehke ælla ásadam dáhperievtesvuodajt ietjasa ådå guovlojda. Dette er en viktig del av de utfordringer som over tid har preget den grenseoverskridende reindriften. Dát la ájnas oasse daj hásstalusájs ma ájgij nalluj li bájnnám ællobargov rájaj rastá. -Den usikre situasjonen er skapt av nasjonal politikk og bør løses gjennom offentlig kartlegging og anerkjennelse av rettigheter til disse områdene, sier Jåma. -Dat iehpesihkarvuohta mij la dagádum nasjåvnålasj politihkas ja luluj tjoavdeduvvat almulasj kárttima ja rievtesvuodaj dåhkkidime baktu dajda guovlojda, javllá Jåma. Rovdyr truer reindriften Urudisá ájtti ælloæládusáv -Det er en stor rovdyrstamme i konvensjonsområdet i begge land. -Stuorra urudismáddo le konvensjåvnnåguovlojn goappátjijn rijkajn. Situasjonen er en trussel mot den økonomiske, økologiske og kulturelle bærekraften for reindriften i begge land. Vidjura li ájtton ekonomalasj, ekologalasj ja kultuvralasj guoddelisvuohtaj goappátjijn rijkajn. Rovdyrene truer livsgrunnlaget for mange, sier arbeidsgruppens leder Ellinor Marita Jåma. Urudisá ájtti iellemvuodov moaddásijda, javllá barggojuohkusa jådediddje Ellinor Marita Jåma. -Nasjonal rovdyrpolitikk må ta hensyn til konsekvensene for reindriften i konvensjonsområdet i begge land, sier jåma. -Nasjåvnålasj urudispolitihkka viertti vieledit ælloæládusá båhtusijt konvensjåvnnåguovlojn goappátjijn rijkajn, javllá Jåma. Vern av reindriftens areal Ælloæládusá guovloj suodjalibme Stadige arealinngrep skjer i beiteområder i begge land hvor konvensjonen gjelder. Aktelattjat dagáduvvi gártjedime guohtomguovlojn goappátjijn rijkajn gånnå konvensjåvnnå le fámon. Fra samisk hold oppleves dette som om beitearealene er uten rettslig og reell beskyttelse. Same bieles váseduvvá dát degu guohtomguovlojn ælla riektá ja oalle suoje. -Det vil være et paradoks om den grenseoverskridende reindriften sikres gjennom konvensjonen, for deretter å være truet av arealinngrep fra annet hold, sier Jåma. -Luluj liehket paradoksan jus ælloæládus rájáj rastá suoddjiduvvá konvensjåvnå baktu, ja dan ga maŋŋela ájteduvvá gártjedimijs ietja guovlos, javllá Jåma. Videre oppfølging Tjuovvolibme vijddábut Sametingsråd Henrik Olsen takker arbeidsgruppen for arbeidet. Sámediggeráde ájras Henrik Olsen gijttá barggojuohkusav bargos. Han takker også alle reinbeitedistrikter og samebyer som har bidratt i prosessen. Sån gijttá aj divna tjieldijt ma li viehkedam prosessan. -Sametingsrådet forventer nå at regjeringene i Sverige og Norge følger opp forslagene fra arbeidsgruppen. -Sámediggeráde vuorddá dála juhte Svieriga ja Vuona ráddidusá tjuovvoli barggojuohkusa oajvvadusájt. Det er viktig at vi får en konvensjon som ivaretar alle parters rettigheter og interesser på en god måte, sier sametingsråd Henrik Olsen. Ájnas le mij oadtjop konvensjåvnåv mij válldá várajda gájkka oassálasstij riektájt ja ássjijt buorre láhkaj, javllá Sámediggeráde ájras Henrik Olsen. Her er arbeidsgruppens forslag til endringer: Dála li barggojuohkusa divvomoajvvadusá: Les mer om arbeidet: http://www.sametinget.no/Naeringer/Reindrift/Norsk-svensk-reinbeitekonvensjon Lågå ienebut bargos: http://www.sametinget.no/Naeringer/Reindrift/Norsk-svensk-reinbeitekonvensjon For mer info: Ienep diedo: Leder for arbeidsgruppen: Ellinor Marita Jåma, + 47 916 13 460 Barggojuohkusa jådediddje: Ellinor Marita Jåma, + 47 916 13 460 Sametingsråd Henrik Olsen, + 47 907 75 219 Sámediggeráde ájras Henrik Olsen, + 47 907 75 219