samisk-kulturarv.html.xml

Samisk kulturarv / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Forsiden - Sametinget Sáme kultuvrraárbe máhtsadibme / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Sámedigge - Sametinget Over to tusen samiske historiske gjenstander bør tilbakeføres til de samiske museene. Badjelasj guokta tuvsán histåvrålasj s áme gávne bierriji máhtsaduvvat sáme dávvervuorkájda. Det foreslår en utredning som er gjort for Sametinget. Dav oajvvet muhtem guoradallam mij le Sámedikke åvdås dagádum. Sametingsrådet har vedtatt forslagene som kommer fram i utredninga Bååstede – tilbakeføring av samisk kulturarv, der samiske gjenstander som ligger på Norsk Folkemuseum skal tilbakeføres til de seks museene under Sametingets forvaltning. Sámediggeráde le mierredam oajvvadusájt ma åvddån båhti guoradallamin Bååstede – tilbakeføring av samisk kulturarv, gånnå same gávne ma li Norsk Folkemuseumin galggi máhtsaduvvat dajda guhtta dávvervuorkájda ma Sámediggáj gullji. Norsk Folkemuseum vedtok i 2007 at samiske gjenstander kan tilbakeføres til Sametingets forvaltning. Norsk Folkemuseum mierredij jagen 2007 sáme gávne máhtti Sámedikke duohkáj vatteduvvat. Seinere sluttet Kulturhistorisk museum, som er juridisk eier av en del av denne samlingen, seg til dette vedtaket. Maŋŋela Kulturhistorisk museum, mij le dáj gávnij æjgát, dán mærrádussaj guorrasij. Nå har en arbeidsgruppe, bestående av representanter fra de involverte institusjonene, levert en utredning som foreslår å tilbakeføre deler av den samiske samlingen til de seks museene under Sametingets forvaltning. Dálla le muhtem barggojuogos manna li ájrrasa dájs ásadusájs, buktám guoradallamav mij oajvvat máhtsadit oasev dájs gávnijs daj gudá dávvervuorkájda ma li Sámedikke háldon. 4500 gjenstander 4500 gávne Av den nesten 4500 store samlingen av samiske gjenstander tas det sikte på å føre tilbake ca 2000 gjenstander til de samiske museene. Dajs vargga 4500 sáme gávnijs ájggu máhtsadit sulle 2000 gávne sáme dávvervuorkájda. Før en tilbakeføring kan finne sted må gjenstandenes historikk samles, deretter må de konserveres, pakkes og flyttes. Åvddål máhttá máhtsadit de hæhttu gávnij histåvråv tjoahkkit, ja de hæhttuji konserveriduvvat, páhkkiduvvat ja jådeduvvat. Dette er en tids- og kostnadskrevende prosess. Dássta stuora gålo sjaddi ja ållo ájgev gållådi. I tillegg stilles det en del museumsfaglige krav til tilfredsstillende magasin- og utstillingsforhold. Duodden li muhtem dávvervuorkkáfágalasj gájbbádusá dåhkkidahtte magasijnajda ja vuosádusáda. Per i dag er det ingen av de samiske museene som oppfyller kravene til magasiner og utstillingslokaler, derfor blir det nødvendig med en oppgradering av disse. Uddni ij la åvvå akta sáme dávvervuorkájs mij dájt gájbbádusájt ållit, danen hæhttu dajt buoredit. - De samiske museene kan ikke dekke tilbakeføringene og derfor er det viktig at staten sammen med regionale og lokale myndigheter sikrer finansieringen av denne tilbakeføringen. - Sáme dávvervuorká e nagáda máhtsadime gåloj, danen le ájnas jut stáhtta aktan guovlolasj ja bájkálasj oajválattja dáv ruhtadi. Staten er, i følge norsk lov, nasjonale målsetninger og internasjonale konvensjoner, forpliktet til å sikre at samene kan forvalte sin egen kulturarv. Stáhtta le Vuona lága, nasjonála ulmij ja rijkajgasskasasj konvensjåvnåj milta vælggogis sihkarasstet jut sáme bessi ietjasa kulturárbev sihkarasstet. Sametinget, Norsk Folkemuseum og Kulturhistorisk museum må i samarbeid framforhandle finansieringsløsningen overfor norske myndigheter, sier rådsmedlem Vibeke Larsen. Sámedigge, Norsk Folkemuseum ja Kulturhistorisk museum hæhttuji aktan dáv ruhtadimårnigav sjiehtadit vuona oajválattjaj, javllá rádeájras Vibeke Larsen. Kan starte i 2016 Soajttá 2016:n álggá Arbeidet med tilbakeføringa forventes å være klar i 2016. Máhtsadimijn ájggu ållit jagen 2016. Intensjonen er at publikum kan se sin samiske kulturarv utstilt ved følgende samiske museer: Saemien Sijte, Snåsa, Árran lulesamiske senter/pitesamisk museum, Tysfjord/Beiarn, Várdobáiki samiske senter, Evenes, Senter for nordlige folk, Kåfjord, Tana og Varanger museumssiida, Nesseby og RiddoDuottarMuseat, Karasjok. Ájggomus le gæhttje galggi ietjasa sáme kulturárbev tjuovvovasj dávvervuorkájn vuojnnet: Saemien Sijte, Snåasa, Árran julevsáme guovdásj/bihtámsáme dávvervuorkká, Divtasvuodna/Bájdar, Várdobáiki samiske senter, Evenássje, Nuorttalijálmmugij guovdásj, Gájvuodna, Tana og Varanger museumssiida, Unjárgga ja RiddoDuottarMuseat, Gárásjåhkå. -I samisk sammenheng representerer Bååstede et nytt kapittel når det gjelder ansvar for forvaltingen av samisk kulturarv. -Sáme aktijvuodan le Bååstede ådå kapihttal mij guosská sáme kulturárbe háldadibmáj. Vi tror det er interesse for saken både i museumsmiljøene i Norge, Norden og internasjonalt, og at utredninga kan vise hvordan og hvorfor en tilbakeføring bør gjennomføres, avslutter Vibeke Larsen. Jáhkkep dán ássjes le berustibme dávvervuorkkábirrusij sihke Vuonan, Nuorttarijkajn ja rijkajgasskasattjat, ja jut guoradallam máhttá vuosedit gåktu ja manen galggá mahtsadimev tjadádit, låhpat Vibeke Larsen. Kontaktperson: Aktijvuohta: * Bååstede betyr tilbake på sørsamisk * Bååstede mierkki ruopptot oarjjelsámegiellaj