samisk-spraakundersoekelse-viser-utfordringer.html.xml

Samisk språkundersøkelse viser utfordringer / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Forsiden - Sametinget Sáme giellaguoradallam hásstalusájt bigot / Artikler / Valgperiode 2009 - 2013 / Arkiv / Sámedigge - Sametinget Samisk språkundersøkelse viser utfordringer Sáme giellaguoradallam hásstalusájt bigot Det er flere unge enn eldre som snakker sørsamisk, viser e tt av funnene i Samisk språkundersøkelse 2012 som Nordlandsforskning AS og Norut Alta – Áltá har gjennomført for Sametinget, Fornyings-, administrasjons- og kirkedepartementet og Kunnskapsdepartementet. Ienep nuora gå vuorrasa oarjjelsámegielav ságasti, vuoset Sáme giellaguoradallam 2012 mav Nordlandsforskning AS ja Norut Alta – Áltá li Sámedikke, Ådåstuhttem-, háldadus- ja girkkodepartementa ja Máhttodepartementa åvdås dahkam. For nord- og lulesamisk var det en nedgang i språkferdighetene for mellomgenerasjonen, mens situasjonen også her er noe bedre blant de under 30 år, viser undersøkelsen. Nuortta- ja julevsámegiela máhtudahka binnoj gasskabuolvan, madi dille le vehi buorep siján gudi li nuorap gå 30 jage, vuoset guoradallam. Sametingsråd Ellinor Marita Jåma og fornyings-, administrasjons- og kirkeminister Rigmor Aasrud er glad for at språktiltakene som er satt i gang, har hatt en positiv effekt, spesielt i de sørsamiske områdene. Sámedikkeráde Ellinor Marita Jåma ja ådåstuhttem-, háldadus- ja girkkominisstar Rigmor Aasrud libá ávon gå gielladåjma ma li jåhtuj biejadum li buorre båhtusijt buktám, sierraláhkáj oarjjelsáme guovlojn. - Det er fremdeles viktig å fokusere på bevaring, styrking og utvikling av de samiske språkene, sier Jåma og Aasrud. - Åvddålijguovlluj le ájn ájnas vuorodit sámegielajt bisodit, nannit ja åvddånahttet, javllaba Jåma ja Aasrud. Velger bort samisk Válljiji ierit sámegielav Største grunn for å velge bort samisk er at man mangler ord og at man synes man ikke snakker samisk godt nok. Guoradallam vuoset gålmås vidádis dárusti vájku lij vejulasj sámástit. Ájnnasamos sivva le bágo vájlluji ja dåbddå ij buvte sámástit almma láhkáj. Det er blitt en vane å velge bort samisk, viser undersøkelsen. Dáhpen le sjaddam sámegielav ierit válljit, vuoset guoradallam. Før i tiden ble samisk snakket overalt, unntatt i skolen. Åvddåla sámástin juohkka sajen ietján gå skåvlån. Undersøkelsen viser at i dag er det i stor grad blant de fleste unge bare i barnehage og i skole at det snakkes samisk. Guoradallam vuoset ienemus nuoraj gaskan le navti jut sámás dåssju mánájgárden ja skåvlån. Alle samiske barn har individuell rett til samiskopplæring i skolen. Juohkka sáme mánán le individuála riektá sámegielaåhpadussaj skåvlån. Undersøkelsen viser at en tredjedel av foreldrene oppgir at ungene likevel ikke får den samiskopplæringen som de har krav på. Guoradallam vuoset gålmådisoasse æjgádijs javlli máná ajtu e oattjo dav sámegielaåhpadusáv mij siján galggá. Manglende tilbud i skolene oppgis som den viktigste årsaken til dette. Ájnnasamos sivva dási le skåvlåjn e gávnnu fálaldagá. -Vi må i samarbeid med regjeringen sørge for at kommunene tilbyr samisk undervisning til elevene, slik at vi får flere språkbrukere i fremtiden, sier sametingsråd Ellinor Marita Jåma. -Aktan ráddidusájn hæhttup bærrájgæhttjat jut suohkana sámegielaåhpadusáv oahppijda fálli, váj oadtjop ienep giellaadnijt boahtteájggáj, javllá sámedikkeráde Ellinor Marita Jåma. Hun sier videre at det må skapes flere språkarenaer, slik at samisk kan brukes i dagliglivet. Vijddábut javllá ienep giellaárena hæhttuji dagáduvvat váj sámegiella máhttá árkkabiejven aneduvvat. -I tillegg må samisk bli mer synlig, både i media og i resten av samfunnet, sier Jåma. -Duodden hæhttu sámegiella ienebut vuojnnusij boahtet sihke median ja sebrudagán ietján, javllá Jåma. Viktig verktøy Ájnas ræjddo Språkundersøkelsen vil være et svært viktig verktøy for Sametingets og regjeringens videre arbeid med de samiske språkene. Giellaguoradallam sjaddá ájnas ræjddon Sámedikke ja ráddidusá bargon sámegielaj åvddålijguovlluj. Resultatene skal brukes til å utforme og iverksette tiltak som fører til bevaring og utvikling av de samiske språkene. Båhtusij milta galggá hábbmit ja jåhtuj biedjat dåjmajt ma sámegielajt bisodi ja åvddånahtti. Videre skal resultatene brukes i forbindelse med utforming av Sametingsmelding om samiske språk. Vijddábut galggi båhtusa aneduvvat gå Sámegielaj sámedikkediedádusáv dahká. Kontaktperson Aktijvuohta Sametingsråd Ellinor Marita Jåma, tlf. 916 13 460 Sámedikkeráde Ellinor Marita Jåma, tlf. 916 13 460 Her finner dere rapporten: Samisk språkundersøkelse 2012 Sáme giellaguoradallam 2012