mâna kâ-âpacihtâhk
ôma kâ-sîwâspinêhk, âyiman mâna kiyawihk ka-âpacihtâhk êkwa ta-mâwacihtâhk mîciwina kâ-maskawisîskâkohk. êwakoni ôhi mîciwina sîwinikan glucose êkota ê-ihtakok ka-kî-mîcihk ka-miyoskâkohk. glucose ôma ka-kî-ohtinên nanâtohk mîciwina ohci, tâpiskôc sîw-âya, tohtôsâpoy (kâ-wâpiskâk), starches (tâpiskôc pîswêhkasikan, wâpayôminak, êkwa sêkipatwâw-mîciwin) mîna ê-sîwinikâtêki mîciwina êkwa minihkwêwina. kâ-kîsi-mîcisoyan, ispâhkêkotin anima kimihko-sîwinikan.

nâkatohkâta kahkiyaw kiyaw, kimâmitonêyihcikan êkwa kitahcahkom. miywâyâwin kiwîcihikonâwâw kahkiyaw, kiya êkwa kiwîtokêmâkanak êkwa kitayisiyinîmak.
ispîhk ka-mîcisohk
 wîci-mîcisômitok mâna kiwîtokêmâkanak.
tânêhki: mistahi itêyihtâkwan ka-mâmawi mîcisohk. miywêyihtâkwan êwako êkwa mîna awâsisak ka-kiskinowâpahtamwak êkos îsi ka-isipimitisahahkik. kistêyihtâkwan mâna êkosi kâitôcikâtêk êkwa ka-nanâskomohk ê-miyikowisihk pimâtisiwin êkwa mîciwin mîna kâ-miyikawiyan.
 mîcisok nistwâw tahto kîsikâw. êkâwiya osâm kinwês pêho mwayês kîhtwâm ka-mîcisoyan (môy ayiwâk nikotwâsik tipahikana).
tânêhki: nahiyikohk mîcisohki ispîhk ita ka-kîmîcisohk mâna wîcihômakan kwayask kâ-itastêk sîwinikan kimihkohk. êkos îsi ôma ê-kî-isi-osîhtât miyaw kisê-manitow ka-isi-atoskêmakaniyik.
 kîspin êkâ kîkihk ayâyani ispîhk ka-kîmîcisoyan, pimowitâ mîciwina ta-miyoskâkoyan. tânêhki: kiwîcihikon ta-miywahcikêyan pikw îtê itohtêyani. (nîmâ ahkwêhtawahcikan, tahkona pîwi-kiscikânisa êkâ cî sîw-âya).
kâ-ayâhk mâna sîwâspinêwin, miywâsin tâpitaw kawaskawîhk êkwa ka-mîcihk mîciwin kâ-miyoskâkohk.

kîkwây ka-mîcihk
 pâh-pîtos mâna mîciwina mîci tahtwâw kâ-mîcisoyan êkâ cî kâmîcisosiyan.
tânêhki: anihi kâ-otinaman mîciwina ohci kahkiyaw mîciwin kakêhcinâhômakan miyaw ka-kâhcitinahk anihi mâna kâ-miyoskâkêmakahki êkosi mitoni ka-miyomahcihohk.
 nawasôna mîciwina nawac tâpiskôc pakwac-âyihk ohcitaw kâ-kîisi-osîhcikâtêki. (iyinito-wiyâsa êkwa kinosêw, kihcikamîwaskosiy, mînisa, maskosîminak, ayôminâpoy, kiscikânisa (lentils), iskwêsisîhkân, pîsi-kiscikânisak êkwa ê-kîsisocik pâstêw-iyiniwacisak miywâsinwa taotinikâtêki.)
tânêhki: anihi mîciwina askîhk kâ-ohtinamihk mâwaci-miywâsinwa miyawihk ohci. ôhi mîciwina mâna ohcitaw ê-kî-miyikowisiyahk tamiyoskâkoyahk êkwa namôy wâhyaw ohci wâskahikanihk ka-miskamihk.
nawasôna ôhi mîciwina ayisk mistahi fibre kâ-isiyihkâtêk astêw êkota:
kistikâni-pîswêhkasikanak, kîkisêpâ-mîciwina êkwa pasta, aski-sîw-âya, pîwi-kiscikânisa êkwa legumes (ê-pâsocik iyiniwacisak êkwa kiscikânisa (lentils)) mâna miywâsinwa ka-otinamihk.
tânêhki: kikîsposkâkon mâna mîciwina mistahi kâ-ayâki fibre êkwa kayâsipayin sîwinikan (glucose) mîna cholesterol kâ-astêk kimihkohk.
mistahi nawac mîci pîwi-kiscikânisa.
(ê-osk-âyiwiki, ê-âhkwatiki êkâ cî ê-kaskâpiskahamihk).
tânêhki: mistahi astêwa nutrients ka-miyoskâkohk miyawihk mâna ôhi pîsikiscikânisa.
ati-nôhtêyâpâkwêyani, minihkwêhkan kâ-kanâtahk nipiy.
namôy nânitaw apisîs ta-otinamihk sîwinikanihkâna.
tânêhki: ka-ispâhkêpayiw sîwinikan kimihkohk minihkwêyani “sîwâpoya, mînisâpoya êkwa pihkahtêwâpoy ê-sîwinikâtêk mîna tâpiskôc “Tang” êkwa “Kool-Aid”.

nâkatohkâta sîwinikana êkwa sîwahcikana.
(tâpiskôc sîwahcikan iskwêyâc kâ-mîcihk, tâwâyihk kâ-pôskosicik sîwahcikanak (donuts), sîwâsa êkwa sîwinosa).
tânêhki: ka-ispâhkêpayiw sîwinikan kimihkohk mâna mistahi osâm kâ-mîciyan êkwa kâ minihkwêyan kîkwaya kâ-sîwinikâtêki.
nâkatohkâta mîciwina osâm mistahi kâwiyinowahki êkwa kâ-tômâki. (tâpiskôc anihi kâ-sâsâpiskisikâtêki mîciwina, pimiy êkwa napacâkosihkâna). pakâhtâ, kîsisa, nawacî êkâ cî nasihkâci-pakâhtâ kîkway ita kêkâc ê-ohtêk nipiy. tânêhki: sôhki-atoskêmakan kitêh kîspin mîciyani kâ-wiyinowahki mîciwin êkwa ahpô êtikwê nawac ka-mâci-kosikwatin. nahiyikohk mâna kâ-
ispîhtinikwatihk nawac ka-miyo-atoskêmakan kitêh, wîcihômakan iyikohk sîwinikan ka-âstêk kimihkohk.
tânimayikohk ka-mîcihk
nasihkâc mîciso êkwa pôni-mîciso ispîhk nahêyihtamiyani.
tânêhki: nahiyikohk ka-otinaman mîciwin mitoni mâna miywâsin kiyawihk. kîspin osâm mistahi mîcisoyani, ka-kanawêyihtên kiyawihk anima maskawisîwin êkwa ka-ispayin pêyakwan tâpiskôc wiyin.

tâpiskôc kahkiyaw aniki kâ-pimâtisicik, kiyawinawa mîna ê-kî-osîhcikâtêki ka-waskawîmakahki.
tânêhki: êkâya koskowâtapi – wâh-waskawî êkosi nawac ka-miyo-atoskêmakan kiyaw. kâ-pimohtêyan, kâ-nîmihitoyan, kâ-nitâmisoyan êkwa kâ-mâcîyan ka-miyo-tôtâkon ohci sîwinikan kimihkohk êkwa kâ-ispîhtinikwatiyan.
tahto kîsikâw mâna kakwê-waskawî
nânitaw mâna kakwê-itahkamikisihkan.
tahto kîsikaw mâna waskawî, tâpiskôc atâwêwikamikohk ka-isi-
pimohtêyan.
wêhtinahk mâcihtâ êkwa nasihkâc nawac mistahi kika-ati-itôtên.
nânitaw isi mâmawohkamikisik mâna kiwîtokêmâkanak (tâpiskôc
kikasâmêhtêwin, mawisowin, nîmihitowin).
mêtawê ôhi mêtawêwina tâpiskôc sôniskwâtahikêwin êkwa pâkâh-
towêwin.
miywêyihta nawac kimiyomahcihowin êkwa kimiywâyâwin.
kihcêyihta kiyaw. kâkikê mâna manâcih cistêmâw.
tânêhki: nawac âyiman kiyaw ta-nôtinahk sîwâspinêwin mâna kâ-pîhtwâyan. pîhtwâyani nawac ka-kî-wêhci-kâhtinên otêhâspinêwin êkwa kâ-nipowisipayihk. mâmiskôtamok kimiywâyâwi-otatoskêw tânisi ka-kî-isi-pôni-pîhtwâyan.
pa-pêyâhtak itâpacihtâ minihkwêwin
tânêhki: minihkwêyani ka-ispâhkêpayiw sîwinikan kimihkohk, kika-mâci-wiyinon êkwa namôy kwayask ka-isi-atoskêmakan maskihkiy kiyawihk. mâmiskôtamok kimiywâyâwi-otatoskêw tânimayikohk minihkwêwin namôy nânitaw ka-isi-mâyiskâkoyan.
kîkwây pêyak
ka-kîmêskotônaman ka-kî-itôtên kwayask ka-nâkatêyihtaman kimâmitonêyihcikan, kiyaw êkwa kitahcahkom?