Dát lea Jesus Kristusa , Dávveda bártni ja Abrahama bártni , sohka . Abrahamii riegádii Issát , Issáhii riegádii Jáhkot , Jáhkobii Juda ja su vieljat , Judai Peres ja Sera , geaid eadni lei Tamar , Peresii riegádii Hesron , Hesronii riegádii Aram , Aramii riegádii Amminadab , Amminadabii riegádii Nakšon , Nakšonii riegádii Salma , Salmai riegádii Boas , gean eadni lei Rahab . Boasii riegádii Obed , gean eadni lei Rut , Obedii riegádii Isai , ja Isajii riegádii Dávvet , gonagas .#Jesus Kristusa , Davida bárne , Abrahama bárne máddo : Abrahamaj riegádij Isak , Isakij Jakob , Jakobij Juda vieljatjij , Judaj riegádijga Peres ja Sera , gej ieddne lij Tamar , Peresij riegádij Hesron , Hesronij Ram , Ramaj riegádij Amminadav , Amminadavaj Naksjon , Naksjonij Salma , Salmaj riegádij Boas , gen ieddne lij Rakav , Boasij riegádij Oved , gen ieddne lij Rut , Ovedij riegádij Jisjaj , ja Jisjajij riegádij David , gånågis . Dávvedii riegádii Salomo , gean eadni lei Uria áhkká , Salomoi riegádii Rehabeam , Rehabeamii riegádii Abia , Abiai riegádii Asaf , Asafii riegádii Jošafat , Jošafatii riegádii Joram , Joramii riegádii Ussia , Ussiai riegádii Jotam , Jotamii riegádii Akas , Akasii riegádii Hiskia , Hiskiai riegádii Manasse , Manassei riegádii Amos , Amosii riegádii Jošia , Jošiai riegádii Jekonja ja su vieljat dan áiggi go álbmot fievrriduvvui veagal Babylonii .#Davidij riegádij Salomo , gen ieddne lij Uriasa áhkká , Salomoj riegádij Rehabeam , Rehabeamij Avia , Aviaj Asa , Asaj riegádij Josjafat , Josjafataj Joram , Joramij Ussia , Ussiaj riegádij Jotam , Jotamij Ahas , Ahasij Hiskia , Hiskiaj riegádij Manasse , Manassej Amon , Amonij Josia , Josiaj riegádij Jojakin vieljatjij dan ájge gå álmmugav vuolgadin Babylonaj . Babylona fáŋgavuođa áiggi maŋŋil Jojakinii riegádii Šealtiel , Šealtielii riegádii Serubbabel , Serubbabelii riegádii Abihud , Abihudii riegádii Eljakim , Eljakimii riegádii Asur , Asurii riegádii Sadok , Sadokii riegádii Akim , Akimii riegádii Elihud , Elihudii riegádii Eleasar , Eleasarii riegádii Mattan , Mattanii riegádii Jáhkot , ja Jáhkobii riegádii Jovsset , Márjjá boadnjá .#Babylonaj vuolgadime maŋŋel riegádij Jojakinaj Sjealtiel , Sjealtielij Serubbabel , Serubbabelij riegádij Avihud , Avihudaj Eljakim , Eljakimaj Asor , Asorij riegádij Sadok , Sadokij Akim , Akimij Elihud , Elihudaj riegádij Elasar , Elasaraj Mattan , Mattanij Jakob , ja Jakobij riegádij Josef , Maria ålmåj . Márjá riegádahtii Jesusa , guhte gohčoduvvo Kristusin .#Maria riegádahtij Jesusav , gev Kristusin gåhttju . Nu leat nappo oktiibuot njealljenuppelot sohkabuolvva Abrahama rájes Dávveda rádjái , njealljenuppelot sohkabuolvva Dávveda rájes Babylona fáŋgavuođa rádjái , ja njealljenuppelot sohkabuolvva fáŋgavuođa rájes Kristusa rádjái .#Nåv li divna buolva , lågenanniellja buolva Abrahama rájes Davida rádjáj , lågenanniellja buolva Davida rájes Babylona fáŋŋgavuoda rádjáj ja lågenanniellja buolva fáŋŋgavuoda rájes Kristusa rádjáj . Jesus Kristusa riegádeapmi dáhpáhuvai ná : Su eadni Márjá lei lohpádallan Jovssehiin ; muhto ovdal go soai leigga ealligoahtán ovttas , de šattai albmosii ahte Márjá lei máná vuostái Bassi Vuoiŋŋa bokte .#Jesus Kristusa riegádibme lij náv : Ieddnes Maria lij Josefijn giláduvvam , valla åvddål gå aktan lijga viessogoahtám , de bihkusij bådij Maria lij ájlis Vuojŋŋanisás sahkanam . Jovsset , su irgi , gii lei rehálaš olmmái ii ge hálidan heahppašuhttit su , áiggui earránit sus suoli .#Josef , suv ålmåj , guhti lij rievtesmielak , ittjij sidá suv hehpaduhttet ja ájgoj sujsta suolev sirádit . Go Jovsset dal lei jurddašeamen dán , de Hearrá eŋgel almmustuvai sutnje niegus ja celkkii : « Jovsset , Dávveda Bárdni ! Ale bala váldimis Márjjá ruktosat áhkkán . Dasgo mánná mii lea su siste , lea sahkanan Bassi Vuoiŋŋa bokte .#Valla dáv ájádaládijn Härrá ieŋŋgil Josefij niegon bihkusij ja javlaj : ” Josef , Davida bárnne , ale balá Mariav áhkkán válldemis , dan diehti gå mánná suv hekkan le ájlis Vuojŋŋanisás sahkanam . Son riegádahttá bártni , ja don galggat gohčodit su Jesusin , dasgo son beastá álbmogis sin suttuin . »#Bárnev sån riegádahttá ja dån galga suv Jesusin gåhttjot , dan diehti gå álmmugav suttojstisá lånes . ” Buot dát dáhpáhuvai vai ollašuvašii dat maid Hearrá lei cealkán profehta bokte : Geahča , nieida šaddá máná vuostái ja riegádahttá bártni , ja son gohčoduvvo Immanuelin – dat mearkkaša : Ipmil lea minguin .#Divna dát sjattaj vaj luluj ålliduvvat mav Härrá lij profehta baktu javllam : Niejdda sjaddá iesselissan ja bárnev riegádahttá , ja suv gåhttju Immanuelin ( mij merkaj : Jubmel mijájn ) . Go Jovsset morihii nahkáriinnis , de son dagai nugo Hearrá eŋgel lei gohččon , ja válddii Márjjá lusas áhkkán .#Gå Josef oademis gåhttsåj , de dagáj nåv gåktu Härrá ieŋŋgil lij gåhttjum ja moarsses Mariav viessusis doalvoj . Muhto ii son eallán suinna ovttas ovdal go Márjá lei riegádahttán bártnis ; ja Jovsset gohčodii bártni Jesusin .#Valla ittjij suv duohtada åvddål gå Maria lij bárnes riegádahttám . Ja Josef suv Jesusin gåhtjoj . Go Jesus lei riegádan Betlehemas , Judeas , gonagasa Herodesa áiggi , de bohte muhtun viisát nuortan Jerusalemii ja jerre : « Gos lea dat juvddálaččaid gonagas gii dál lea riegádan ?#Gå Jesus lij riegádam Betleheman , Judean , gånågis Herodesa ájgen , de lullet muhtem násstedåbdde Jerusalemij båhtin ja gahtjin : ” Gånnå le juvdáj riegádimgånågis ? Dasgo mii oinniimet su nástti badjáneamen iđitgukso áiggi ja leat boahtán gudnejahttit su . »#Vuojnijma suv nástev ihtemin , ja boahtám lip suv guddnedittjat . ” Go gonagas Herodes gulai dán , de son suorganii , ja oppa Jerusalem suinna .#Gå gånågis Herodes dáv guláj , de suorgganij ja åbbå Jerusalem sujna . Son gohčui čoahkkái buot bajitbáhpaid ja álbmoga čálaoahppavaččaid ja jearai sis gos Messias galggai riegádit .#Dajna de divna álmmuga alemushärrájt ja tjálukoahppásijt tjoahkkij gatjádittjat gånnå Messias lij riegádittjat . Sii vástidedje : « Betlehemas , Judeas , dasgo ná lea čállojuvvon profehta girjái : Don Betlehem Juda eatnamis , it leat eisege heajumus Juda ráđđejeddjiid gaskkas . Dasgo dus boahtá oaivámuš gii lea mu álbmoga Israela báimman . »#Sunji vásstedin : ” Betleheman , Judean , dan diehti gå profehta le náv tjállám : Dån Betlehem , Juda ednamin , ille luoddnok Juda oajvemusájs uhtsemus , dan diehti gå dujsta oajvemus boahtá muv álmmuga Israela räjnnuhiddjen . ” Dalle Herodes gohčui suoli viisáid lusas ja jearahalai sis áiggi goas násti lei ihtán .#Herodes de suolev násstedåbddijt ietjas lusi gåhtjoj ja gatjáj goassátjis násste lij vuojnnum . Dasto son vuolggahii sin Betlehemii ja dajai : « Mannet dal ja guorahallet dárkilit dán máná hárrái ! Ja go lehpet gávdnan dan , de dieđihehket munnje , vai mun ge beasašin gudnejahttit su . »#Ja de sijáv Betlehemaj rájaj ja javlaj : ” Mannit dal dåhku máná vidjurijt åtsådittjat , ja gå lihpit suv gávnnam , de diededihtit munji vaj mån aj besav suv guddnedittjat ! ” Go sii ledje gullan gonagasa sániid , de vulge .#Gullam gånågisá bágojt , vuolggin . Násti man sii ledje oaidnán badjáneamen , manai sin ovddas , dassážii go bisánii dan báikki badjelii gos mánná lei .#Ja násste mav lidjin vuojnnám , manáj sijá åvdån dasik ganugij dan bájke badjelij gånnå mánná lij . Go sii oidne nástti , de illudedje sakka .#Ja gå nástev vuojnnin de harmmadit ávvusin . Sii manne vissui ja oidne máná etniinis Márjjáin , ja sii luoitádedje ja gudnejahtte dan .#Viessuj tjágŋin ja vuojnnin mánáv iednijnis Mariajn , ja luobddedin bárnev guddnedittjat . De sii rahpe giissáideaset ja bukte skeaŋkkaid mánnái : golliid , suovvasiid ja myrra .#Gijsájdisá rahpin ja mánnáj vattáldagájt gálggijin : gållijt , suovvasijt ja mirráv . Muhto niegus sii várrejuvvojedje máhccamis Herodesa lusa , ja sii manne eará luotta ruoktot eatnamasaset .#Valla niegon várroduvvin Herodesa lusi máhttsamis , ja de mannin ietjá gäjnov ietjasa dáfuj . Go sii ledje vuolgán , de almmustuvai Hearrá eŋgel Jovssehii niegus ja celkkii : « Čuožžil , váldde máná ja su eatni fárrui ja báhtar Egyptii , ja oro doppe dassážii go mun dieđihan ! Dasgo Herodes lea ohcamin máná goddit dan . »#Gå vuolggám lidjin , de Härrá ieŋŋgil Josefij niegon bihkusij ja javlaj : ” Tjuodtjela báhtara bárnitjij Egyptaj , ja åro dåppe dasik diededav , dan diehti gå Herodes mánáv åhtså gåttåtjit . ” Ja son čuožžilii , válddii máná oktan su etniin ja vulggii Egyptii seammá ija .#Josef de tjuodtjelij ja iján bárnitjij Egyptaj vuolgij . Doppe son orui gitta dassážii go Herodes lei jápmán , vai ollašuvašii dat maid Hearrá lea cealkán profehta bokte : Egyptas mun rávken bárdnán .#Dåppe åroj dasik Herodes lij jábmám vaj luluj ålliduvvat mav Härrá lij profehta baktu javllam : Egyptas lev bárnám gåhttjum . Go Herodes árvidii ahte viisát ledje beahttán su , de moaráhuvai ; ja son gohčui goddit buot bárdnemánáid Betlehemas ja oppa dan guovllus geat ledje guovttejahkásaččat ja nuorabut , dan áiggi mielde maid Herodes lei gullan viisáin .#Gå dal Herodes árvvedij sån lij násstedåbddijda bähtádallam , de harmmat moarádij ja gåhtjoj gåddet gájkka guovtejahkásasj ja nuorap bárnnemánájt Betleheman ja dan birrusin , dan ájggemiere milta mav násstedåbddijs gatjáda lij gullam . Dalle ollašuvai dat maid profehta Jeremia lei sárdnon : Čuorvvas gullo Ramas , čierrun ja garra bárgun : Rakel čierru mánáidis dihtii ii ge beroš jeđđehusas , dasgo sii eai leat šat .#De ålliduváj mav profehta Jeremia lij javllam : Tjuorvas Raman gullu , tjierrom ja jieddnás luodjom : Rakel jaskadahtek mánájdis tjierru , dan diehti gå hekkan dasti älle . Go Herodes lei jápmán , de almmustuvai Hearrá eŋgel Jovssehii niegus Egyptas ja celkkii : « Čuožžil , váldde máná ja su eatni fárrui ja mana Israela eatnamii !#Gå Herodes lij jábmám , de Härrá ieŋŋgil niegon bihkusij Josefij Egyptan ja javlaj : ” Tjuodtjela vuolge bárnitjij Israelaj . Dasgo sii geat bivdet máná heakka , leat jápmán . »#Gudi mánáv sihtin hekkaduhttet li jábmám . ” Ja son čuožžilii , válddii máná ja su eatni fárrui ja vulggii Israela eatnamii .#Josef tjuodtjelij ja máhtsaj bárnitjij Israelaj . Muhto go Jovsset gulai ahte Arkelaos lei šaddan Judea gonagassan áhčis Herodesa maŋŋil , de son ii duostan vuolgit dohko .#Valla gå Josef guláj Arkelaos lij Judean gånågissan áhtjes Herodesa maŋŋel , de ittjij duosta dåhku máhttsat . Muhto niegus son rávvejuvvui geassádit Galileai , ja doppe son ásaiduvai gávpogii man namma lei Nasaret .#Niegon gåhtjoduváj Galileaj vuolgget , ja dåppe årruj stádaj man namma le Nasaret . Nu dáhpáhuvai vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehtaid bokte , ahte son gohčoduvvo nasaretlažžan .#Nåv ålliduváj mav profehta lidjin javllam : Nasareagin gåhtjoduvvá . Daid beivviid gásttašeaddji Johanas bođii ja sárdnidišgođii Judea meahcis : « Jorgalehket , dasgo almmiriika lea boahtán lahka ! »#Daj biejvij Johannes gástadiddje bådij ja Judea åjdåmiehtsen sárnnedatjáj : ” Dahkit buorádusáv ! Almerijkka le lahka . ” Son lea dat gean birra profehta Jesaja sárdnu go cealká : Jietna čuorvu meahcis : Válmmaštehket geainnu Hearrái , njulgejehket su bálgáid !#Suv birra profehta Jesaja le hållam gå javlaj : Tjuorvvo jiedna åjdåmiehtsen gullu : Gárvedihtit Härrá gäjnov , njuolggijihtit suv bálggájt . Johanas anii kamelguolgabiktasiid ja náhkkeboahkána alimiiddis birra , ja su borramuš lei rásselohkut ja meahccehonnet .#Johannesin lidjin biktasa kamelaguolgajs ja liertteavve ålema birra ja bårråmussan lij rássegahpana ja miehttsemieda . Su lusa bohte olbmot Jerusalemis ja oppa Judeas ja Jordana guovlluin . Sii dovddastedje suttuideaset , ja son gásttašii sin Jordaneanus .#Suv lusi almatja båhtalin Jerusalemis ja åbbå Judeas ja Jordanäno dáfojs , ja suttojdisá dåbdåstin , ja Johannes sijáv Jordanänon gástadij . Muhto go Johanas oinnii ahte ollu farisealaččat ja saddukealaččat bohte su lusa gásttašuvvot , de son celkkii sidjiide : « Gearpmaščivggat ! Gii lea cuigen din báhtarit boahttevaš moarreduomus ?#Valla gå Johannes vuojnij ållo fariseav ja saddukeav boahtemin gástaduvátjit , de sidjij javlaj : ” Sälggagärmmahatjivga , guhtis le javllam dij boahtte moares bessabihtit ? Šaddadehket jorgalusa dohkálaš šattuid !#Guoddit dan diehti buorádusá sjattojt . Allet ge gátte ahte sáhttibehtet dadjat : Min áhčči han lea Abraham !#Allit jáhke máhttebihtit allasihtte dåssjå javllat : Mijá áhttje le ham Abraham . Dasgo mun cealkkán didjiide : Ipmil sáhttá čuoččáldahttit Abrahamii mánáid vaikko dáin geđggiin ge .#Mån javlav : Jubmel dájs giergijs máhttá Abrahamaj mánájt båktet . Ákšu lea juo muoraid máddagis ; juohke muorra mii ii šaddat buriid šattuid , čullojuvvo ja bálkestuvvo dollii .#Áksjo le juo muorramáddagin . Juohkka muorra manna älle buorre sjatto tjuoladuvvá ja dållåj bálkestuvvá . Mun gásttašan din čáziin jorgaleapmái , muhto son gii boahtá mu maŋŋil , lea gievrrat go mun , in ge mun leat dohkálaš guoddit su gápmagiid ge .#Mån dijáv tjátjijn buorádussaj gástadav . Valla guhti muv maŋŋela boahtá le mujsta gievrap , iv ga le árvvogis sujsta gábmagijt nuolatjit . Son gásttaša din Bassi Vuoiŋŋain ja dolain .#Ájlis Vuojŋŋanisájn ja dålåjn sån dijáv gástat . Sus lea goaivu gieđas ja áigu ráidnet gortniidis gordneráidnehagas ja čohkket nisuid láhtui .#Sujna le goajvvo giedan ja tjuoldedum tjuohppusav rájnni ja vejtajt ájttásis tjoahkki . Muhto sáđuid son boaldá čáskatmeahttun dolas . »#Valla tjuoldedum tjuobmasijt jáddamahtes dålån boalldá . ” Dalle Jesus vulggii Galileas Jordangáddái Johanasa lusa vai Johanas gásttašivččii su .#Jesus de vuolgij Galileas Jordanäno gáddáj Johannesa lusi sujsta gástaduvátjit . Muhto Johanas eastadii su ja celkkii : « Mun han galggašin oažžut dus gástta , ja don boađát mu lusa ! »#Valla Johannes nádoj ja javlaj : ” Månnå dárbahav dujsta gástaduvvat , ja dån dal muv lusi boadá . ” Jesus vástidii sutnje : « Mieđit dal dán !#Jesus vásstedij : ” Sjaddus nåv . Dán láhkái moai fertejetne ollašuhttit buot vanhurskkisvuođa . » De Johanas mieđihii dan sutnje .#Gájkka rievtesferdukvuodav nåv ållidin . ” Go Jesus lei gásttašuvvon , de son dakkaviđe čuožžilii čázis .#Johannes de dasi guorrasij . Vallak gástaduvvam , Jesus gáddáj lávkkij . Dalle albmi rahpasii , ja son oinnii Ipmila Vuoiŋŋa boahtimin vuolás iežas badjelii duvvá hámis .#Almme rahpasij , ja Jubmela Vuojŋŋanisáv vuojnij duvvon suv nali luojttádime . Ja almmis gullui jietna : « Dát lea mu Bárdni gean mun ráhkistan ; son lea mu miela mielde . »#Ja almes jiedna gulluj : ” Dát le bárnnám , muv iehttselis ja gärrásamos . ” Das maŋŋil Vuoigŋa doalvvui Jesusa meahccái , vai beargalat geahččalivččii su .#Vuojŋŋanis de Jesusav åjdåmähttsáj doalvoj bärggalis gähttjaluvátjit . Go Jesus lei atnán borakeahttáivuođa njealljelot beaivvi ja njealljelot ija , de nealgugođii loahpas .#Gå nielljalåk biejve ja nielljalåk ijá båråk lij viessum , de vijmak nälggáj . De geahččaleaddji bođii su lusa ja dajai : « Jos don leaččat Ipmila Bárdni , de gohčo dáid geđggiid šaddat láibin ! »#De gähttjaliddje bådij ja sunji javlaj : ” Jus le Jubmela Bárnne , de gåhtjo dájt giergijt lájbben sjaddat . ” Muhto Jesus vástidii sutnje : « Lea čállojuvvon : Olmmoš ii eale dušše láibbis , muhto juohke sánis mii boahtá Ipmila njálmmis . »#Jesus vásstedij : ” Tjáleduvvam le : Almasj ij dåssjå lájbes vieso , ájnat juohkka bágos mij Jubmela njálmes boahtá . ” Dasto beargalat válddii su bassi gávpogii ja bijai su alimussii tempela geađgemuvrra ala ja dajai : « Jos leaččat Ipmila Bárdni , de bálkestahte dás vuolás !#Bärggal de ájlis stádaj suv maŋŋásis váldij ja tiempelmuvra hárjjáj doalvoj ja javlaj : ” Jus le Jubmela Bárnne , de tjielli vuolus . Dasgo lea čállojuvvon : Son gohčču eŋgeliiddis várjalit du ; sii guddet du gieđaideaset alde , amat norddastit juolggát geađgái . »#Tjáleduvvam le : Ieŋŋgilijdes sån gåhttju giedaj nanna duv guoddet vaják juolgát i gärggáj näjkkala . ” Jesus celkkii sutnje : « Lea maiddái čállojuvvon : It galgga geahččalit Hearrá Ipmilat . »#Jesus sunji javlaj : ” Tjáleduvvam aj le : I galga Härráv , Jubmelat , gähttjalit . ” Beargalat válddii su fas mielddis muhtun hui alla várrái ja čájehii sutnje buot máilmmi riikkaid ja daid hearvásvuođa ja dajai : « Buot dáid mun attán dutnje , jos don fal luoitádat ja gudnejahtát mu . »#Bärggal de alla várráj suv doalvoj ja vuosedij sunji gájkka värálda rijkajt ja daj herlukvuodav ja javlaj : ” Divna dájt dunji vattáv jus luobddela muv råhkådalátjit . ” De Jesus celkkii sutnje : « Sáhtán , gáidda eret !#Jesus de sunji javlaj : ” Gájda dássta , Sáhtán ! Dasgo lea čállojuvvon : Hearrá Ipmilat galggat gudnejahttit , ja aivvestassii su bálvalit . »#Tjáleduvvam le : Härráv , Jubmelat , galga råhkådallat ja dåssjå suv guddnedit . ” De beargalat guđii su , ja eŋgelat bohte ja bálvaledje su .#De bärggal suv guodij , ja ieŋŋgila båhtin suv dievnastittjat . Go Jesus gulai ahte Johanas lei biddjojuvvon giddagassii , de manai ruovttoluotta Galileai .#Gå Jesus guláj Johannesav lidjin fáŋŋgagoahtáj bálkestam , de Galileaj máhtsaj . Son vulggii Nasaretas ja ásaiduvai Kapernaumii mii lea Galileajávregáttis , Sebulona ja Naftali guovlluin , vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehta Jesaja bokte : Sebulona eanan ja Naftali eanan , eanan jávregáttis , ja eanan nuppi bealde Jordana , báhkiniid Galilea : Dat álbmot mii ássá seavdnjadasas , lea oaidnán stuora čuovgasa .#Vuolgij Nasaretas ja årruj Kafarnaumij , jávrregáddáj , Sebulona ja Naftali guovlojn . Nåv ålliduváj mav profehta Jesaja lij javllam : Sebulona ednam ja Naftali ednam , jávre guovlluj , Jordanäno nuppen bielen , hiednigij Galilea - álmmuk mij sjievnnjedin årru , le stuorra tjuovgav vuojnnám . Sin badjel geat orrot jápmima eatnamis ja suoivanis , lea ihtán čuovggas .#Ja sidjij gudi jábmema rijkan ja sähkásin årru le tjuovgga ihtám . Dan áiggi rájes Jesus sárdnidišgođii : « Jorgalehket , dasgo almmiriika lea boahtán lahka ! »#Dat rájes Jesus sárnnedatjáj : ” Dahkit buorádusáv ! Almerijkka le lahka . ” Go Jesus lei vázzimin Galileajávregátti , de oinnii guokte vieljaža : Simmona , guhte gohčoduvvui Biehtárin , ja su vielja Ándarasa .#Vádtsemin Galileajávrregáttev , Jesus ájtsaj guokta vieljatja , Simonav , gev Petrusin gåhttjun , ja Andreasav . Soai leigga suohppumin nuohti jávrái , dasgo soai leigga guollebivdit .#Lijga viermmimin , guollebivdde vuojn lijga . Jesus celkkii sudnuide : « Čuovvu mu , de mun dagan dudno olmmošbivdin ! » Dan seammás soai guđiiga firpmiideaskka dasa ja čuovuiga su .#Sunnuj javlaj : ” Tjuovvolihtte muv , de almasjbivdden dunnuv dagáv ” , ja dalága viermijdiska dasi guodijga ja tjuovvolijga suv . Go Jesus lei vázzán veahá gaskka , de oinnii guokte eará vieljaža , Jáhkoba , Sebedeusa bártni , ja su vielja Johanasa . Soai leigga čohkkámin fatnasis áhčiineaskka ja čiktimin firpmiid .#Gå Jesus duoppebuj váttsij , ájtsaj guokta vieljatja , Jakobav , Sebedaiosa bárnev ja Johannesav tjåhkkåhime áhtjijniska viermijt gálggamin . Son rávkkai sudno , ja dallánaga soai guđiiga fatnasa ja áhčiska ja čuovuiga su .#Gåhtjoj sunnuv boahtet , ja dalága vadnasav ja áhtjeska guodijga ja tjuovvolijga suv . Dasto Jesus vádjolii miehtá Galilea ; son oahpahii sin synagogain , sárdnidii evangeliuma riikka birra ja buoridii olbmuid buot buozalvasain ja vigiin .#Vájaldime Galileav , Jesus synagogajn åhpadij , evangeliumav rijka birra sárnnedij ja almatjijt gájklágásj dávdajs ja vigijs buoredij . Sáhka su birra viidánii miehtá Syria , ja sii bukte su lusa buot buhcciid geain ledje buot lágán buozalvasat ja givssit , sin geain ledje bahá vuoiŋŋat , sin geain lei mánnováddu , ja lápmásiid , ja son buoridii sin .#Sáhka suv birra åbbå Syriaj oabllánij ja suv lusi buktin skihppijt gejn lidjin gájklágásj dávda ja vájve , sijáv gudi bahás vuojŋŋanisájs , jámálguvvam- ja gállnamviges vájvástuvvin . Ja sijáv buoredij . Stuora olmmošjoavkkut čuvvo su Galileas ja Dekapolisas , Jerusalemis ja Judeas ja nuppi bealde Jordana .#Ja stuorra almasjvega suv tjuovvun Galileas , Dekapolisas , Jerusalemis ja Judeas ja Jordanäno nuppet bieles . Go Jesus oinnii olmmošjoavkkuid , de son manai várrái .#Gå Jesus almasjvegajt vuojnij , de várráj goarrij . Son čohkkedii , ja máhttájeaddjit čoahkkanedje su birra .#Tjåhkkidij ja åhpadisålmmå suv birra . Son sárdnugođii ja oahpahii sin ná : Ávdugasat sii geat leat váivvážat vuoiŋŋasteaset , dasgo almmiriika lea sin .#Sijáv åhpadatjáj ja javlaj : ” Sálugin gudi vuojŋŋanisán li häjo , sidjij almerijkka gullu . Ávdugasat sii geat leat morrašis , dasgo sii ožžot jeđđehusa . Ávdugasat sii geat leat vuollegaččat , dasgo sii árbejit eatnama .#Sálugin surgulattja , sij jaskaduvvi . Sálugin vuollegisá , sij ednamav árbbiji . Ávdugasat sii geain lea vanhurskkisvuođa nealgi ja goiku , dasgo sii gallehuvvojit . Ávdugasat sii geat leat váibmoláđđásat , dasgo sii ožžot váibmoláđisvuođa .#Sálugin gudi rievtesferdukvuodav nälggu ja gåjkki , sij galliduvvi . Ávdugasat sii geat leat buhttásat váimmus , dasgo sii besset oaidnit Ipmila .#Sálugin ármmogisá , sij ármmogisvuodav oadtju . Sálugin rájnnavájmuga , sij oadtju Jubmelav vuojnnet . Ávdugasat sii geat duddjojit ráfi , dasgo sii gohčoduvvojit Ipmila mánnán .#Sálugin ráfálattja , sij Jubmela mánnán gåhtjoduvvi . Ávdugasat sii geat doarrádallojit vanhurskkisvuođa dihtii , dasgo almmiriika lea sin .#Sálugin gejt rievtesferdukvuoda diehti doarrádalli , sidjij almerijkka gullu . Ávdugasat lehpet dii go sii bilkidit ja doarrádallet din mu dihtii , gielistit din ala ja hállet baháid din birra juohke láhkái .#Sálugin dij gå muv diehti dijáv bilkkedi ja doarrádalli ja juohkkaláhkáj dijá nali gällásijt ja bahájt guoddi . Illudehket ja ávvudehket , dasgo din bálká lea stuoris almmis .#Ávvudallit ja sjållerdihtit , dijá bálkká almen le stuorre . Nu sii doarrádalle maiddái profehtaid ge ovdal din .#Nåvti ham profehtajt aj dijá åvddål doarrádallin . Dii lehpet eatnama sálttit !#Dij lihpit ednama sállte . Muhto jos sálttit veagahuvvet , mainna dalle sáhttá sáltet ?#Valla jus sállte bájnos massá , gåktus vas bájnnelin oadtjot ? Eai dat dohkke šat maninge , muhto bálkásit ja duolmmahallet olbmuide .#Ij dasti manenik dåhkki ietján gå bálkestuvvat ja almatjijs duolmoduvvat . Dii lehpet máilmmi čuovggas !#Dij lihpit värálda tjuovgga . Gávpot mii lea vári alde , ii sáhte leat čihkosis . Ja go olmmoš cahkkeha gintala , de ii bija dan gári vuollái , muhto baicca ginttaljuolgái , vai dat báitá buot viesu olbmuide .#Stádav baddjen váren ij buvte tjiehkat , ja gå almasj ginntalav buollit , de ij dav mihttolihte vuolláj bieja ájnat gintaljuolggáj gájkka goade almatjijda tjuovggan . Nu báitos din čuovggas ge olbmuide , vai sii oidnet din buriid daguid ja máidnot Áhčádet guhte lea almmis !#Bájttus de dijá tjuovgga almatjijda vaj dijá buorre dagojt vuojnni ja dijá Almenáhtjev hievedi . Allet gátte ahte mun lean boahtán gomihit lága dahje profehtaid !#Allit jáhke boahtám lev lágav ja profehtajt dåssjidittjat . Mun in leat boahtán gomihit , muhto ollašuhttit .#Iv le dåssjidittjat boahtám , ájnat ållidittjat . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Lágas ii duššaduvvo oktage bustávaš dahje čuoggáš , ovdal go albmi ja eanan duššet , ovdal go buot lea dáhpáhuvvan .#Sáddnán , lágas ij bokstávva , ij tsiehkes ga dåssjåna , åvddål gå almme ja ednam håhkkånibá ja gájkka le ålliduvvam . Jos nappo muhtun gomiha ovttage dáin uhcimus báhkkomiin ja oahpaha olbmuid dan láhkái , de son gohčoduvvo uhcimussan almmi riikkas .#Guhti avtak budájs doadjá , lehkus uhtsemusáv , ja nåv åhpat , aneduvvá unnemussan almerijkan . Muhto dat guhte doallá daid ja oahpaha daid , gohčoduvvo stuorisin almmiriikkas .#Valla guhti daj milta viessu ja dajt åhpat aneduvvá stuorren almerijkan . Mun cealkkán didjiide : Jos din vanhurskkisvuohta ii šatta mihá stuoribun go čálaoahppavaččaid ja farisealaččaid vanhurskkisvuohta , de ehpet eisege beasa almmiriikii .#Mån didjij javlav , jus dijá rievtesferdukvuohta ij le tjálukoahppásij ja fariseaj rievtesferdukvuodas bárep , de ehpit almerijkkaj besa . Dii lehpet gullan ahte lea celkojuvvon máddariidda : It galgga goddit , ja dat guhte dahká dan , gártá duopmostuolu ovdii .#Gullam lihpit ájttegijda javladuvvam : I galga gåddet ; guhti gåddå ij duobmos besa . Muhto mun cealkkán didjiide : Dat guhte suhttá oskuguoibmásis , gártá duopmostuolu ovdii ; dat guhte cealká oskuguoibmásis : Don doavki ! dat gártá Alla Ráđi ovdii , ja dat guhte cealká : Don ipmilmeahttun jalla !#Valla mån didjij javlav , guhti vielljasis suhttá ij duobmos besa , ja guhti vieljas bilkket alla ráde åvddåj boahtá , ja guhti suv garrot ij helvida dålås besa . dat lea sivalaš helveha dollii . Jos don leat buktimin oaffara áltárii ja de fuomášat ahte oskuguoimmistat leat váidaleamit du vuostái , de guođe oaffarskeaŋkkat dasa áltára ovdii ja mana vuos soabadit suinna . Buvtte dasto oaffarskeaŋkkat !#Jus värroálltárij le vattáldagáv guoddemin ja dalloj huomaha vieljanat le juoga duv vuosstij , de álltára åvddåj vattáldagát guode ja maná suv lusi såbadittjat ; esski dan maŋŋel de värrovattáldagáv álltárij bieja . Doama soabadit vuostebeliinat diggái manadettiin . Muđuid son addá du duopmárii , ja duopmár fáktii , ja don bálkestuvvot giddagassii .#Gáhtjada vuossteguojmijnat såbadittjat gå ájn manojn lihppe , vaják duv ij duobmára åvddåj giese ja duobmár vávta åvddåj ja dån fáŋŋgagoahtáj bálkestuvá . Duođaid , mun cealkkán dutnje : Don it beasa doppe olggos ovdal go leat máksán maŋimuš evrre ge .#Sáddnán , dunji juo javlav : Dåppelt i besa åvddål gå le maŋemus biednigattjav máksám . Dii lehpet gullan celkomin : It galgga rihkkut náittosdili .#Gullam lihpit : Gállasjvuodav i galga doadjet . Muhto mun cealkkán didjiide : Dat guhte geahččá nissonii anistumiin , lea juo rihkkon náittosdili váimmustis .#Valla mån didjij javlav : Guhti nissunalmatjij hálujn gähttjá , le juo vájmonis suv gállasjvuodav doadjám . Jos du olgeš čalbmi vearránahttá du , de gaikket dan olggos ja bálkes eret !#Jus rievtes tjalmmát duv tjáddjit , de gajkeda dav ja bálkesta . Dutnje lea buoret ahte don massát ovtta lahtu , go ahte oppa rumaš bálkestuvvo helvehii .#Dunji le buorep rubmahis biehkev masset ienni gå ålles rumáj helvidij manná . Ja jos du olgeš giehta vearránahttá du , de čuohpa dan rastá ja bálkes eret !#Ja jus rievtes giehtat duv tjáddjit , de tjuolasta dav ja bálkesta . Dutnje lea buoret massit ovtta lahtu , go ahte oppa rumaš manná helvehii .#Dunji le buorep rubmahis biehkev masset ienni gå ålles rubmahav helvidij biesstet . Lea celkojuvvon : Dat guhte earrána áhkástis , galgá addit sutnje earrogirjji .#Javladuvvam le : Guhti sihtá áhkástis sirrat , galggá sunji sirádimgirjev vaddet . Muhto mun cealkkán didjiide : Juohkehaš guhte earrána áhkástis mange eará sivas go fuorrávuođas , dagaha su rihkkut náittosdili . Ja dat guhte náitala earránan nissoniin , rihkku náittosdili .#Valla didjij javlav : guhti áhkástis sirrá ietjá oares gå skiegesvuodas , dahká vaj gállasjvuohta máhttá sujsta doajeduvvat , ja guhti sirramnissunijn válldu , doadjá nissuna gállasjvuodav . Dii lehpet gullan ahte lea celkojuvvon máddariidda : It galgga dahkat vearreváli , ja : Don galggat doallat dan maid leat vurdnon Hearrái .#Gullam aj lihpit ájttegijda javladuvvam : I galga vierrevuornnáv dahkat ja : Galga anodit mav Härráj le vuornnán dahkam . Muhto mun cealkkán didjiide : Allet eisege vuortno , allet almmi bokte , dasgo dat lea Ipmila truvdnu , allet ge eatnama bokte , dasgo dat lea su julggiid vuloš , allet ge Jerusalema bokte , dasgo dat lea stuora gonagasa gávpot .#Valla mån didjij javlav : Allit åbbå vuornnáv dagá , allit alme baktu , danen gå dat le Jubmela tråvnnå ; allit ga ednama baktu , danen gå dat le suv juolgij duvdda , allit ga Jerusalema baktu , danen gå dat le stuorra gånågisá stáda . Ale ge vuortno oaivvát bokte , dasgo don it máhte dahkat ovttage vuoktačalmmi vielgadin dahje čáhppadin .#Ale ga oajvát baktu vuornnáv dagá , danen gå dån i buvte avtak vuobddatjoalev vielggadin jalik tjáhppadin dahkat . – go biehttalehpet , de dadjet dušše : Ii !#Mav javllabihtit galggá : le jali ij . Dat mii leš eanet go dát , boahtá bahás .#Mij dasi laseduvvá bahás boahtá . Didjiide lea oahpahuvvon nu : Čalbmi čalmmis ja bátni bánis .#Gullam lihpit javladuvvam : Tjalmme tjalme åvdås ja bádne báne åvdås . Muhto mun cealkkán didjiide : Allet vuostálastte su gii dahká didjiide bahá .#Valla mån didjij javlav : Allit baháv mávseda . Jos muhtun doške du olgeš nirrii , de jorgal sutnje nuppi ge .#Jus aktak duv rievtes nierraj tsábmes , de jårggåla sunji nuppev aj . Jos muhtun hálida lágastit du vuostái váldit du báiddi , de atte sutnje gávttát ge .#Jus aktak lága fámujn gähttjal skirtut válldet , de vatte sunji ålgoldisgárvut aj . Jos muhtun bágge du vázzit duhát lávkki iežas fárus , de vácce suinna guokte duhát lávkki .#Jus aktak duv nággit mijlav tjuovvot suv dievnon , de tjuovvola guokta . Atte sutnje gii sihtá dus juoidá , ale ge jorggit selggiid sutnje gii bivdá dus loanas .#Vatte sunji guhti dujsta ádnu , ale ga sujsta jårgijda guhti dujsta sihtá luojkkat . Didjiide lea oahpahuvvon : Don galggat ráhkistit lagamuččat ja vašuhit vašálaččat .#Gullam lihpit javladuvvam : Galga guojmát iehttset ja vasjulattjat vasjodit . Muhto mun cealkkán didjiide : Ráhkistehket vašálaččaideattet , buressivdnidehket sin geat garuhit din , dahket buriid sidjiide geat vašuhit din , ja rohkadallet sin ovddas geat doarrádallet din , vai livččiidet almmálaš Áhčádet mánát .#Valla mån didjij javlav : Iehttsit dijá vasjulattjajt ja råhkådallit sijá åvdås gudi dijáv doarrádalli ; de Almenáhtje mánnán sjaddabihtit . Dasgo son diktá beaivvážis badjánit sihke baháide ja buriide ja diktá arvit sihke vanhurskásiid ja vanhurskkismeahttumiid ala .#Sån ham biejves buorij ja baháj badjel mårijdahttá ja rievtesferdugij ja vádnarievtesferdugij nali rássjodahttá . Jos dii ráhkistehpet dušše sin geat ráhkistit din , ánssášehpet go dalle das bálkká ?#Jus sijáv iehttsebihtit gudi dijáv iehttsi , lulujda gus de bálkáv dan åvdås oadtjot ? Eai go tuollárat ge daga nu ?#E gus tullára nåv aj dagá ? Jos dii buorástahttibehtet ustitlaččat dušše oskuguimmiideattet , lea go dat nu erenoamáš ?#Jus jáhkooarbbenattjajt buorre mielajn buorástahttalihpit , ja dåssjå sijáv , luluj gus de mige ? Eai go báhkinat ge daga aiddo nu ?#E gus hiedniga nåv aj dagá ? Bissot ollisin , nugo almmálaš Áhččádet ge lea ollis .#Sjaddit ållåsin , nåv gåk dijá Almenáhttje le ålles . Váruhehket dahkamis buriid daguid olbmuid oaidnut , vai sii fuomášivčče din .#Várrijihtit buorredagojt almatjij tjalmij åvdån vuojnnuma diehti dahkamis . Dalle ehpet oaččo bálkká áhčisteattet guhte lea almmis .#De diján ij le bálkká Almenáhtje lunna . Go don attát attáldagaid gefiide , de ale daga dan rábmomiin nugo guoktilaččat dahket synagogain ja šiljuin , vai olbmot gudnejahtášedje sin .#Ale ga vattástagájt jieddnát gálggi nåv gåk vilpástalle synagogajn ja gahttunijn rámmpoma diehti dahki . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Sii leat juo ožžon bálkkáset .#Sáddnán , sij li bálkájdisá juo oadtjum . Muhto go don attát gefiide , de ale divtte gurut gieđat diehtit maid olgeš giehta dahká , vai du attáldat bissu čihkosis .#Gå vattástagájt gálggi , allis gåro giehtat diede mav rievtes giehtat dahká . Gálggi vattástagájt tjiehkusin . Ja Áhččát , guhte oaidná čihkosis , bálkkaša du#De Áhttját guhti tjiehkusin vuojnná vaddá dunji bálkáv . Go dii rohkadallabehtet , de allet daga nugo guoktilaččat .#Råhkådaládijn allit vilpástallij láhkáj dagá . Sii liikojit čuožžut synagogain ja gáhtačiegain rohkadallamin , vai olbmot fuomášit sin .#Sij lijkkuji synagogajn ja gahttunsuorijn vuojnnuma diehti råhkådallat . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Sii leat juo ožžon bálkkáset .#Sáddnán , sij li bálkájdisá juo oadtjum . Muhto go don rohkadalat , de mana gámmárat sisa ja gidde uvssa ja rohkadala Áhččásat guhte lea čihkosis .#Gå råhkådalá , maná gámmárij , dahpa uvsav ja råhkådalá Áhttjásit guhti le tjiehkusin . Ja Áhččát , guhte oaidná čihkosis , bálkkaša du#De Áhttját guhti tjiehkusin vuojnná , vaddá dunji bálkáv . Go dii rohkadallabehtet , de allet lohkal dušše bođu sániid nu mo báhkinat dahket ; sii gáddet ahte sin rohkosat gullojuvvojit go sii geavahit ollu sániid .#Ja råhkådaládijn allit árvodis bágojt gurgada nåv gåk hiedniga ; sij jáhkki råhkådallamijt bárebut gullut ållo bágoj diehti . Allet leage sin láhkásaččat ! Dasgo Áhččádet diehtá maid dii dárbbašehpet ovdal go lehpet sihtan ge sus dan .#Allit sijá milta dagá , dajna gå Áhttjáda juo diehtá majt dárbahihpit åvddål gå lihpit mavga javllam . Rohkadallet dasto ná : Áhččámet , don guhte leat almmis !#Náv råhkålihtit : Áhttje mijá guhti le almen . Basuhuvvos du namma .#Ájlistuvvus duv namma . Bohtos du riika .#Båhtus duv rijkka . Šaddos du dáhttu , mo almmis nu maiddái eatnama alde .#Sjaddus duv sidot gåk almen , nåv aj ednamin . Atte midjiide odne min beaivválaš láibbi .#Vatte midjij uddni mijá bäjvvásasj lájbev . Ja atte midjiide min suttuid ándagassii , nugo mii ge ándagassii addit velggolaččaidasamet .#Ja luojte midjij suttojdimme ándagis , nåv gåk mij aj luojttep mijá velgulattjajda . Ale ge doalvvo min geahččalussii , muhto beastte min bahás eret .#Ja ale mijáv gähttjalibmáj lájddi , ájnat várjjala mijáv bahás . Dasgo du lea riika ja fápmu ja gudni agálašvuhtii .#[ Juhte duv le rijkka ja fábmo ja herlukvuohta ihkeven ájggáj . Amen .#Amen . ] Jos dii addibehtet olbmuide ándagassii sin rihkkumiid , de maiddái almmálaš Áhččádet addá didjiide ándagassii .#Jus dij luojttebihtit almatjijda sijá mieddemijt ándagis , de dijá Almenáhttje didjij aj ándagis luojttá . Muhto jos ehpet atte olbmuide ándagassii , de Áhččádet ge ii atte didjiide ándagassii din rihkkumiid .#Valla jus ehpit almatjijda luojte ándagis , de ij Áhttjáda ga luojte dijá mieddemijt ándagis . Go dii atnibehtet borakeahttáivuođa , de allet ane morašlaš hámi nugo guoktilaččat . Sii nuppástuhttet ámadajuset , vai buohkat fuomášit ahte sii atnet borakeahttáivuođa .#Allit fásstudattijn hådjen vuojnnu nåv gåk vilpástalle , gudi tsusskaha fásstudi almatjij vuojnedijn . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Sii leat juo ožžon bálkkáset .#Sáddnán , sij li bálkájdisá juo oadtjum . Muhto go don anát borakeahttáivuođa , de vuoidda oaivvát ja basa muođuidat , amaset olbmot oaidnit du adnimin borakeahttáivuođa , muhto dušše Áhččát guhte lea čihkosis .#Valla gå dujna li fásto , vuojda oajvát ja basá muodut , vaj almatja e duv fásstudime vuojne ietján gå Áhttját guhti tjiehkusin le . Ja Áhččát gii oaidná čihkosis , bálkkaša du#De Áhttját guhti tjiehkusin vuojnná , vaddá dunji bálkáv . Allet čohkke alcceseattet dávviriid eatnama ala , gos muohcu ja ruosta bilida , ja gos suollagat gaikot viesuide ja suoládit .#Allit allasihtte dávverijt ednamin tjoahkki , gånnå muotse ja mádo bäjsstali ja suollaga gajkudi suoládittjat . Muhto čohkkejehket alcceseattet dávviriid albmái , gos ii muohcu ii ge ruosta bilit eai ge suollagat gaikko viesuid ja suolát .#Tjoahkkijihtit dávverijt almen , gånnå e muotse , e ga mádo biejste , e ga suollaga gajkuda suoládittjat . Dasgo gos du dávvir lea , doppe lea du váibmu ge .#Gånnå duv dávver , danna le aj duv vájmmo . Čalbmi lea rupmaša čuovga .#Tjalmme le rubmaha tjuovgga . Jos du čalbmi lea dearvvaš , de oppa rumaš čuvgejuvvo .#Jus duv tjalmme le tjielgas , de ålles rubmahin le tjuovgga . Muhto jos du čalbmi lea buozas , de oppa du rumaš lea seavdnjadas .#Valla jus duv tjalmme le savdas , de ålles rumáj le sjievnnjedin . Jos nappo čuovggas mii lea du siste , lea seavdnjadas , man seavdnjat lea dalle seavdnjadas !#Jus gis tjuovgga duv sinna le sjievnnjet , man tjáhppat le de sjievnnjet ! Ii oktage sáhte bálvalit guokte isida .#Aktak ij buvte guokta härrá dievnnut . Son vašuhivččii nuppi ja ráhkistivččii nuppi , dahje bisošii nuppi luhtte ja badjelgeahčašii fas nuppi .#Juogu de nuppev vasjot ja nuppev ähttsá , jali nubbáj lijkku ja nuppes ij berusta . Ehpet dii sáhte bálvalit sihke Ipmila ja mammona .#Ehpit buvte goappátjijt , Jubmelav ja mammonav , dievnnut . Danne mun cealkkán didjiide : Allet moraš heakkadet dihtii ahte dis lea maid borrat ja juhkat , allet ge rupmaša dihtii ahte leat biktasat .#Dan diehti didjij javlav : allit viessomuhá diehti måråsta majt bårråt ja juhkat , jali rubmaha diehti masi gárvvunit . Ii go heagga leat eanet go borramuš ja rumaš eanet go biktasat ?#Ij gus hägga le bårrusis ja juhkusis ienep , ja rumáj biktasijs ? Gehččet almmi lottiid ! Eai dat gilvve eai ge láddje eai ge čohkke láđuide , muhto din almmálaš Áhčči biebmá daid .#Gähttjit alme låttijt , e sáddji , e sájov ga tjoahkki ja ájtijda vuorkki , valla dijá Almenáhttje dajt biebbmá . Ehpet go dii leat ollu mávssolaččabut go dat ?#Ij gus diján le ienep árvvo gå dajn ? Guhtemuš ba dis sáhttá buot morrašiiddisguin lasihit ovtta állana ge eallinguhkkodahkasis ?#Guhtis dijás mårråhijnes ga máhttá stihko guhkev viessomájggásis lasedit ? Ja manne moraštehpet biktasiid dihtii ?#Ja manen biktasijs måråstihpit ? Gehččet gietti liđiid , mo dat šaddet ! Eai dat bargga eai ge bane , muhto mun cealkkán didjiide : Ii oppa Salomo ge buot hearvásvuođainis lean gárvvohuvvon nugo okta sis .#Gähttjit giette giedjegijt gåk sjaddi , vájku e barga jalik båne . Valla mån didjij javlav : ij lim ga Salomo gilldegárvojis nåv gåk dajs akta . Jos Ipmil gárvvoha gietti rásiid nu čábbát , daid mat odne leat ceaggámin ja ihttin bálkestuvvojit oapmanii , ii go son ollu eanet gárvvohivčče din , dii uhccán oskkolaččat ?#Jus dal Jubmel giette rásijt nåv tjáppagit gárvot , ma uddni li tsäggot ja idet vuobnnáj bálkestuvvi , ij gus sån aj dijájt vádnajáhkugijt lulu gárvodit ? Allet nappo moraš ja cealkke : Maid mii dál borrat ?#Dan diehti allit måråsta , allit gatjáda : Majt dal bårråt ? dahje : Maid juhkat ?#Majt juhkat ? Ma gárvvon ? dahje : Mainna gárvodit ?#Divna dakkirijt hiedniga rihtji . Buot dáid háhpohallet báhkinat , muhto din almmálaš Áhčči diehtá juo ahte dii dárbbašehpet buot dáid .#Valla dijá Almenáhttje juo dijá dárbojt diehtá . Ohcet baicca vuos Ipmila riikka ja su vanhurskkisvuođa , de buot dát addojuvvojit didjiide .#Åhtsit vuostatjin suv rijkav ja suv rievtesferdukvuodav , de divna iehtjádav aj oadtjobihtit . Allet nappo moraš ihtáš beaivvi dihtii ; gal ihtáš beaivi buktá morrašiiddis .#Allit dan diehti ihttátjis måråsta , gal ihttásj biejven ietjas mårråha . Juohke beaivvis leat doarvái iežas váivvit .#Juohkka biejven li ietjas vájve . Allet dubme , amadet ieža dubmejuvvot !#Allit duobbmi , de ehpit ietja ga duobbmidalá . Dasgo dii dubmejuvvobehtet ieža dan duomu mielde mainna dubmebehtet earáid , ja didjiide mihtiduvvo seammá mihtuin mainna ieža ge mihtidehpet .#Duobmujn majna duobbmibihtit , ietja duobbmidallabihtit . Mihtujn majna ietja mihttibihtit , didjij mihttiduvvá . Manne oainnát riba oskuguoimmát čalmmis , muhto it fuomáš hirssa iežat čalmmis ?#Manen vieljat tjalmen ribáv vuojná , valla bielkáv ietjat tjalmen i ? Dahje mo sáhtát dadjat oskuguoibmásat : Divtte mu váldit eret riba du čalmmis , go iežat čalmmis lea hirsa ?#Ja gåktu máhtá vielljasit javllat : Gal mån tjalmestat ribáv gádodav - dån gänna ietjanat le bielkká tjalmen ? Guoktilaš ! Váldde vuos eret hirssa iežat čalmmis !#Vilpástalle , gádoda vuostatjin bielkáv tjalmestat ! Easkka dalle oainnát čielgasit ja sáhtát váldit eret riba oskuguoimmát čalmmis .#De tjalmme tjielggá ja de esski vuojná ribáv vieljat tjalmes gádodit . Allet atte beatnagiidda dan mii lea bassi , allet ge bálkes bearraliiddádet spiinniid ovdii , amaset dat duolbmat daid , jorggihit din vuostái ja gaikkodit din .#Allit bednagijda ájllisav vatte ja allit svijnijda råhtåjdihtte bálko : dajt val duolmmu ja jårgijdi dijáv gajkudittjat . Átnot , de oažžubehtet .#Ádnut , de oadtjobihtit . Ohcet , de gávdnabehtet .#Åhtsit , de gávnnabihtit . Goalkkuhehket , de didjiide rahppojuvvo uksa .#Goalkkalihtit , de uksa rabáduvvá . Dasgo juohkehaš guhte átnu , oažžu , ja son guhte ohcá , gávdná , ja guhte goalkkuha , sutnje rahppojuvvo uksa .#Guhti ádnu oadtju , ja guhti åhtså gávnná , ja guhti goalkkal sunji uksa rabáduvvá . Lea go ba din gaskkas oktage gii attášii bárdnásis geađggi go son sihtá sus láibbi , dahje attášii sutnje gearbmaša go son sihtá sus guoli ?#Le gus dijá siegen aktak guhti bárnnásis giergev vaddá gå lájbev ádnu , jali gärmmahav gå guolev ádnu ? Go vel dii ge , geat lehpet bahát , áddebehtet addit buriid attáldagaid mánáidasadet , ii go Áhččádet , guhte lea almmis , ollu eanebut attáše buriid attáldagaid sidjiide geat átnot sus .#Gå dij bahá juo dádjadihpit mánájda buorre vattáldagájt vaddet , ij gus de dijá Almenáhttje buorijt vatte sunji guhti ádnu ? Buot maid dii dáhttubehtet earáid dahkat alcceseattet , dahket dii ge sidjiide .#Gájkka mav sihtabihtit almatjijt didjij dahkat , dahkit sidjij . Dasgo nu lea láhka ja profehtat .#Nåv láhka ja profehta javlli . Mannet sisa baskkes poarttas !#Tjágŋit gártjes uksarájge ! Dasgo dat poarta lea gallji ja dat geaidnu lea govdat mii doalvu gáđohussii , ja olusat mannet dakko .#Danen gå uksa mij håhkkånibmáj doalvvu le gallje ja gäjnno gåbdde , ja ållusa daggu manni . Muhto dat poarta lea baski ja dat geaidnu lea seaggi mii doalvu eallimii , ja hárvásat gávdnet dan .#Valla uksa le gárttje ja gäjnno giedtse mij iellemij doalvvu , ja galles e dav gávna . Váruhehket vearri profehtain !#Várrijihtit vierreprofehtajs . Sii bohtet din lusa sávzza hámis , muhto siskkáldasat sii leat nealgi gumppet .#Sávtsa hámen sij dijá lusi båhti valla duodaj li bårre stálpe . Šattuin dii dovdabehtet sin .#Sjattojs sijáv dåbddåbihtit . Sáhttá ba viidnemurjjiid gal čoaggit bastilislánjáin dahje fiikkoniid gáskálasain ?#Ij má vijnnamuorjijt tjiesskislánjátjijs tjåkkitja jali fijkunijt tistelijs ? Buorre muorra šaddada buriid šattuid , ja heajos muorra šaddada heajos šattuid .#Buorre muorra de buorre sjattojt sjaddat , valla nievres muorra nievres sjattojt . Buorre muorra ii sáhte šaddadit heajos šattuid ii ge heajos muorra buriid šattuid .#Buorre muorra ij nievres sjattojt sjaddada , ij ga nievres muorra buorre sjattojt . Juohke muorra mii ii šaddat buriid šattuid , čuhppojuvvo eret ja bálkestuvvo dollii .#Juohkka muorra mij buorre sjattojt ij sjaddada , tjuoladuvvá ja dållåj bálkestuvvá . Šattuin dii nappo dovdabehtet sin .#Sjattojs dajt dåbddåbihtit . Ii juohkehaš guhte dadjá munnje : Hearrá , Hearrá ! beasa almmiriikii , muhto dohko beassá dat guhte dahká mu almmálaš Áhči dáhtu .#Ij juohkkahasj guhti munji javllá ’ Härrá , Härrá ’ almerijkkaj besa , ájnat dåssjå sån guhti muv Almenáhtje sidoda milta dahká . Olusat dadjet munnje dan beaivvi : Hearrá , Hearrá ! Eat go mii leat profehtastallan du nammii ja ádján olggos bahá vuoiŋŋaid du nammii ja dahkan ollu fámolaš daguid du nammii ?#Dan biejve ållusa munji javlli : ’ Härrá , Härrá , ep gus mij le duv namán åvddålijsárnnum , bahás vuojŋŋanisájt duv namán vuodjelam ja edna oavddodagov duv namán dahkam ? ’ Muhto dalle sii ožžot mus dán vástádusa : Mun in leat goassege dovdan din .#Valla dalloj sidjij bihko javlav gåktu le : ’ Dijáv iv dåbdå . Gáidet eret , dii verrošeaddjit !#Gájddit dássta , bahájuonaga ! ’ Juohkehaš guhte gullá dáid mu sániid ja dahká daid mielde , lea jierpmálaš olbmá láhkásaš guhte huksii viesus bávtti ala .#Guhti muv bágojt gullá ja daj milta dahká , le nåv gåk jiermmás ålmåj guhti huodnahis bávte nali tsieggij . Arvi šoalai , jogat dulve ja biekkat bosso ja čuhce viesu njeaiga . Muhto dat ii gahččan , dasgo dat lei huksejuvvon bávtti ala .#Rássjo sjåvaj , dulvev dagáj , biekka garrasit huodnahis vuosstij båssun , valla ittjij viera dan diehti gå lij bávte nanna . Muhto juohkehaš guhte gullá dáid mu sániid ii ge daga daid mielde , lea jierpmehis olbmá láhkásaš guhte huksii viesus sáddo ala .#Guhti muv bágojt gullá , valla daj milta ij dagá , le nåv gåk jiermedibme guhti huodnahis sádduj tsieggij . Arvi šoalai , jogat dulve ja biekkat bosso ja čuhce viesu njeaiga . Dalle dat gahčai ja bieđganii visot .#Rássjo sjåvaj , dulvev dagáj , biekka garrasit huodnahis vuosstij båssun ja huonaj alvvásláhkáj vieraj . ” Go Jesus lei heaitán sárdnideames , de olbmot hirpmástuvve su oahpaheamis , dasgo son oahpahii sin isitvuođain ii ge nugo sin čálaoahppavaččat .#Gå Jesus lij hållamis häjttám , de almatja suv åhpadimes alvaduvvin , dan diehti gå fámujn åhpadij , ittjij tjálukoahppásij láhkáj . Jesus njiejai váris , ja stuora olmmošjoavku čuovui su .#Gå Jesus váres luojttádij , de stuorra almasjvega suv tjuovvolin . De bođii muhtun spihtálaš , luoitádii su ovdii ja dajai : « Hearrá , jos don dáhtožat , de sáhtát buhtistit mu . »#Muhtem spihtálasj suv lusi bådij , luobddelij suv åvddåj ja javlaj : ” Härrá , jus sidá , de rájnan muv dagá . ” Jesus geigii gieđas , guoskkahii su ja celkkii : « Mun dáhtun , šatta buhtisin ! »#Jesus giedas gálggij , duohtastij suv ja javlaj : ” Sidáv . Sjatta rájnan ! ” Dakkaviđe olmmái buhtistuvvui spihtálvuođas .#Dakkavide ålmåj spihtálasjvuodastis rájnan sjattaj . Jesus celkkii sutnje : « Várut dadjamis maidege geasage dán birra ! Muhto mana čájehit iežat báhppii ja oaffaruša dan maid Movsses lea gohččon . Dat lea olbmuide duođaštussan . »#Valla Jesus sunji javlaj : ” Ale aktasik dán birra giehto , valla maná vuoseda ietjat härráj ja vatte värrovattáldagáv mav Moses le mierredam almatjijda vihtanussan . ” Go Jesus lei joavdamin Kapernaumii , de bođii muhtun offiseara su lusa ja dáhtui sus veahki : « Hearrá , mu bálvaleaddji lea veallámin lámisin ruovttus , ja sus leat garra bákčasat . »#Gå Jesus Kafarnaumij jåvsådij , bådij doarrooajvve suv lusi viehkev ánutjit : ” Härrá , muv dievnár le sijdan vällahime gállnamviges harmmadit vájvástuvvamin . ” Jesus celkkii : « Mun boađán buoridit su . »#Jesus javlaj : ” Lev gus mån suv buoredittjat ? ” Muhto offiseara vástidii sutnje : « Hearrá , mun in leat dohkálaš ahte don boađášit mu vissui .#Doarrooajvve vásstedij : ” Härrá . Mån iv le árvvogis viessusim duv tjáŋadahtátjit . Muhto cealkke dušše ovtta sáni , de mu bálvaleaddji dearvvašmuvvá .#Valla javlasta bágov val , de bárnne buorrán . Dasgo mun lean ieš gohčohallama vuloš , ja iežan vuolde gis leat soalddáhat .#Mån iesj lev alep åjvij vuollálasj ja doarroålmmå li muv vuollálattja . Jos dajan nubbái : Mana ! de son manná , ja nubbái : Boađe !#Jus nuppev doarroålmmåv gåhtjov mannat , de manná ja nuppev vas boahtet , de boahtá . de son boahtá , ja bálvaleaddjásan : Daga dán ! de son dahká dan . »#Ja gå iehtjam dievnárav gåhtjov : Dagá dáv , de dahká . ” Jesus ovddošii go gulai dán ja celkkii daidda geat ledje čuovvumin su : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dákkár nana oskku in leat gávdnan velá Israelis ge .#Jesus alvaduváj ja javlaj fárrusis : ” Sáddnán , Israelan ittjiv avtanik náv nanos jáhkov gávna . Mun cealkkán didjiide : Eatnagat bohtet nuortan ja oarjin ja čohkkájit almmiriikka beavddis Abrahamain ja Issáhiin ja Jáhkobiin .#Mån didjij javlav : Ållusa lullet allet båhti bävddáj tjåhkanittjat aktan Abrahamajn , Isakijn ja Jakobijn almerijkan . Muhto riikka árbbolaččat bálkestuvvojit olggobeallái seavdnjadassii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid . »#Valla rijka ietjas máná bálkestuvvi ålggolij sjievnnjedij tjierutjit ja bánijt gitjáldahtátjit . ” Jesus celkkii offiserii : « Mana ruoktot ! Šaddos nugo don oskot . »#Ja doarrooajvváj Jesus javlaj : ” Maná , sjaddus nåv gåk jáhkki . ” Ja bálvaleaddji dearvvašmuvai seammá bottus .#Ja bárnne daŋga båttå buorránij . Das maŋŋil Jesus bođii Biehtára geahčai ja oinnii ahte Biehtára vuoni lei veallámin seaŋggas heajos buohccin .#Jesus bådij Petrusa lusi ja vuojnij Petrusa vuodnámav feberis vällahime . Jesus guoskkahii su gieđa , ja dávda luittii su . Nisu čuožžilii ja bálvališgođii su .#Duohtastij nissuna giedav ja feber luojtij , ja nissun tjuodtjelij ja dievnastij suv . Go šattai eahket , de sii bukte su lusa olusiid geain ledje bahá vuoiŋŋat .#Gå iehkeduváj buktin suv lusi ållusav , gudi bahás vuojŋŋanisájs vájvástuvvin . Son ájii vuoiŋŋaid olggos sániidisguin ja buoridii buot buhcciid , vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehta Jesaja bokte : Son válddii eret min vigiid ja guttii min buozalvasaid .#Jesus bágujnis vuojŋŋanisájt vuodjelij ja divna skihppijt buoredij , vaj ålliduvvat luluj mav profehta Jesaja lij javllam : Mijá vigijt sån guottij ja mijá vájvijt gádodij . Go Jesus oinnii olmmošjoavkku iežas birra , de gohčui doalvut iežas nuppi beallái jávrri .#Gå Jesus bájkenis nåv ållusav vuojnij , de gåhtjoj åhpadisålmmåjt sujna jávre nuppe bälláj vuolgget . Muhtun čálaoahppavaš bođii su lusa ja dajai : « Oahpaheaddji , mun áiggun čuovvut du gosa ihkinassii manažat . »#Tjálukoahppásijs akta suv lusi bådij ja javlaj : ” Åhpadiddje , tjuovvolav duv gåsi ihkenis vuolgá . ” Jesus vástidii : « Riebaniin leat biejut , ja almmi lottiin leat beasit , muhto Olbmobártnis ii leat sadji gos vuoiŋŋastahtášii oaivvis . »#Jesus vásstedij : ” Riehpihijn li lieso ja alme låttijn biese , valla Almatjabárnen ij le sadje gånnå oajves vuojŋadahttá . ” Muhtun su máhttájeddjiin dajai sutnje : « Hearrá , suova mu vuos mannat ruoktot hávdádit áhččán . »#Muhtem ietjá åhpadisålmmåjs javlaj : ” Härrá , suova muv vuolgget vuostak áhtjám hávddádittjat . ” Muhto Jesus celkkii sutnje : « Čuovo mu , anne jábmit hávdádit jábmiideaset ! »#Valla Jesus vásstedij : ” Tjuovvola muv ! Hávddádisá jábbmega jábbmegijdesa . ” Jesus loaiddastii dál fatnasii , ja su máhttájeaddjit čuvvo su .#Lávkkij vadnasij ja åhpadisålmmå tjuovvolin . De šattai garra riđđu jávrái , nu ahte fanas measta jávkkai báruid sisa .#Hähkkat garrasit biekkastij ja bárro vargga vadnasav vuolmastij . Muhto Jesus ieš lei oađđimin .#Valla Jesus iesj lij oaddám . Dalle sii bokte su ja dadje : « Hearrá , beastte min !#De åhpadisålmmå suv båktin : ” Härrá , gájo mijáv ! Mii heavvanit ! »#Soaggomin lip . ” Son cealká sidjiide : « Manne dii ballabehtet ? Dii uhcán oskkolaččat ! »#Sån javlaj : ” Manen ballábihtit , dij vádnajáhkuga . ” De son čuožžilii ja šikkui biekka ja jávrri , ja šattai vuodjagoalki .#Tjuodtjelij ja biekkajda ja jávrráj sjärggodij ja de gabátloattjev dagáj . Olbmot ovddošedje ja jerre : « Gii son lea go sihke biegga ja jávri jeagadit su . »#Almatja alvaduvvin ja javllin : ” Guhtis sån le , gev tjabu biegga ja jávrre jegadibá ? ” Go Jesus joavddai nuppi beallái jávrri Gadarena guvlui , de bohte su ovddal guokte bosttahuvvon olbmá hávderokkiin .#Gå nuppe bälláj Gadara dáfuj jåvsådij , bådijga hávdijs suv vuosstáj guovtes gudi bahás vuojŋŋanisájs vájvástuvájga . Soai leigga nu váralaččat ahte ii oktage beassan dakko meattá geaidnoráigge .#Lijga nåv bahá vaj aktak ittjij daggu besa . Soai gilljugođiiga : « Ipmila Bárdni , mii dus lea munnuin dahkamuššan ?#Tjuorvojga : ” Jubmela Bárnne , mij dahkamuhájt le dujna munnujn ? Leat go boahtán deike ovdal áiggi givssidit munno ? »#Le gus diehki boahtám munnuv juo åvddåla vájvedittjat ? ” Veahá gaskka das eret lei stuora spiidneeallu guohtumin .#Viehka dåbelin lij stuorra svijnneällo guohtomin . Bahá vuoiŋŋat ánuhedje sus : « Jos áját min olggos , de bija min spiidneellui . »#Bahás vuojŋŋanisá sunji javllin : ” Jus mijáv ålgus vuodjela , de svijnneelluj vuodjela . ” Jesus celkkii : « Mannet dohko ! »#Vásstedij : ” Gájddit dássta ! ” ja dat vulge olbmáguoktás ja manne spiinniid sisa .#ja bahás vuojŋŋanisá ålmmåjs svijnijda sirddin . Dalle oppa eallu hurgalii báktedardda badjel vuolás jávrái ja heavvanii .#Ålles ällo bávtev vuolus jávrráj guohtsalij ja tjáhtjáj soakkoj . Spiidneguođoheaddjit viehkaledje báhtui , ja go bohte gávpogii , de muitaledje buot , maiddái dan mii lei dáhpáhuvvan bosttahuvvon olbmáide .#Räjnnuhiddje dassta báhtarin ja stádaj máhttsam gájkdivna giehttun , dájogij birra aj , gudi lijga bahás vuojŋŋanisájda boadádallam . Olles gávpot vulggii dál Jesusa ovddal , ja go sii deive su , de ánuhedje su vuolgit eret sin guovllus .#De ålles stáda vuolgij Jesusav duostutjit , ja gå suv vuojnnin de gåhttjun suv sijá bájkes gájddat . Jesus manai fatnasii ja vulggii rastá jávrri iežas gávpogii .#Vadnasij lávkkim ja jávrev rasstim Jesus jåvsådij stádaj , ietjas årruhij . Doppe sii bukte su lusa lámis olbmo gii lei veallámin guoddinseaŋggas .#Dåppe buktin suv lusi gállnam ålmmåv guoddemlátjo nanna vällahime . Go Jesus oinnii sin oskku , de celkkii lápmásii : « Bárdnán , leage dorvvolaš , du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon . »#Gå Jesus sijá jáhkov vuojnij , de gállnam ålmmåj javlaj : ” Bárnnám , ale balá , duv sutto li ándagis luojteduvvam . ” Muhtun čálaoahppavaččat jurddašedje dalle : « Dát olmmái bilkida Ipmila . »#Muhtem tjálukoahppása aktu allasisá javllin : ” Sån ham Jubmelav bilkket . ” Muhto Jesus diđii maid sii jurddašedje ja celkkii : « Manne dis leat diekkár bahás jurdagat din váimmuin ?#Jesus sijá ájádusájt árvvedij ja javlaj : ” Manen li bahámielak ájádusá dijá vájmojn ? Goappá lea álkit dadjat , jogo : Du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon , dahje : Čuožžil ja vázzil ?#Goabbá le álkkep javllat : Duv sutto li ándagis luojteduvvam , vaj : Tjuodtjela vádtsá ! Muhto vai dii dieđášeiddet ahte Olbmobártnis lea fápmu eatnama alde addit suttuid ándagassii » – ja dál son sárdnu lámis olbmái : « Čuožžil , váldde seaŋggat ja mana ruoktot ! »#Valla didjij diehton , Almatjabárnen le fábmo dán ednamin suttojt ándagis luojtátjit ” - ja dáv de gállnam ålmmåj hålaj - ” tjuodtjela , válde látjut ja máhtsa sijddasit . ” Ja olmmái čuožžilii ja manai ruoktot .#Ja ålmåj tjuodtjelij ja sijddasis máhtsaj . Muhto olbmot ballagohte go oidne dán , ja sii máidno Ipmila gii lei addán olbmuide dakkár fámu .#Gå almatja dav vuojnnin , balládin ja hievedin Jubmelav , guhti lij dakkir fámov almatjijda vaddám . Go Jesus vulggii eret das , de oinnii olbmá čohkkámin tuolloviesus ; su namma lei Matteus .#Gå Jesus dassta vuolgij , de ájtsaj ålmmåv gen namma lij Matteus tullahuodnaha ålggolin tjåhkkåhime . Jesus celkkii sutnje : « Čuovo mu ! »#Javlaj sunji : ” Tjuovvola muv ! ” Ja son čuožžilii ja čuovui su .#Ja Matteus tjuodtjelij ja tjuovvolij suv . Go Jesus lei guossin Matteusa geahčen , de bohte ollu tuollárat ja suttolaččat ja čohkkájedje beavddis Jesusiin ja su máhttájeddjiiguin .#Gå Jesus lij Matteusa guossen , båhtalin tullárijs ja suddárijs ålos ja bievddegáddáj viellidin aktan sujna ja åhpadisålmmåj . Farisealaččat oidne dán , ja sii jerre su máhttájeddjiin : « Manne din oahpaheaddji borada tuolláriiguin ja suttolaččaiguin ? »#Farisea dav vuojnnin ja åhpadisålmmåjda javllin : ” Gåktus dijá åhpadiddje buktá tullárij ja suddárij siegen bårråt ? ” Go Jesus gulai dan , de celkkii : « Eai dearvvaš olbmot dárbbaš dálkkasteaddji , muhto buohccit .#Jesus dáv guláj ja javlaj : ” Hebulattja e dálkudiddjev dárbaha , ájnat skihppe . Vulget ja ohppet maid dát mearkkaša : Váibmoláđisvuođa mun dáhtun , in ge oaffariid , dasgo in leat boahtán rávkat vanhurskásiid , muhto suttolaččaid . »#Mannit åhpatjit majt dá bágo mierkkiji : Ármmogisvuodav sidáv vuojnnet , iv de värojt , dan diehti gå iv le boahtám rievtesferdugijt gåhtjutjit , ájnat suddárijt . ” De Johanasa máhttájeaddjit bohte Jesusa lusa ja jerre : « Mii ja farisealaččat atnit borakeahttáivuođa , muhto manne du máhttájeaddjit eai daga dan ? »#De båhtin Johannesa åhpadisålmmå suv lusi ja gahtjin : ” Manen duv åhpadisålmmå e fásstuda gå mijájn ja fariseajn li fásto ? ” Jesus vástidii : « Sáhttet go headjaguossit moraštit dan botta go irgi lea sin luhtte ?#Jesus vásstedij : ” E gåjt dal hedjaguosse buvtitja surggahit guhkev irgge le sijá siegen ? Muhto áigi boahtá go irgi váldojuvvo sis eret , ja daid beivviid go dat dáhpáhuvvá , de sii atnet borakeahttáivuođa .#Valla ájgge så bådisj gå irgge sijá lussta váldeduvvá , ja de siján li fásto . Ii oktage bija duohpakeahtes duogŋasa boares biktasii .#Aktak ij lulu duohppik duoggŋasav oabme biktasij goarrot . Dasgo dakkár duokŋas gaiku biktasa , ja ráigi šaddá velá stuoribun .#De ham ådå duogŋas luluj biktasis biehkev gajkedit ja stuoráp rájgev dahkat . Ii ge leaikko varas viinni boares náhkkeseahkaide .#Ij lulu ga varás vijnav oabme vijnnavuossajda dievddet . Dasgo dalle seahkat gaikánit , viidni heavvašuvvá ja seahkat billašuvvet .#De ham oabme vuossa lulun luoddodit ja vijnna gålgijdit ja vuossa bäjsstanit . Muhto varas viidni leikojuvvo ođđa náhkkeseahkaide ; dalle guktot leat áimmuin . »#Varás vijnav ådå vuossajda dävddá , de goappátja , vijnna ja vuossa , ájmon bissoba . ” Dan botta go son ain lei sárdnumin sidjiide , bođii synagoga ovddasčuožžu ja luoitádii su ovdii ja dajai : « Mu nieida lea aiddo jápmán , muhto boađe bidjat gieđat su ala , de son ealáska fas . »#Sidjij hållamin , synagogatjuottjodiddje suv lusi bådij , luobddelij suv åvddåj ja javlaj : ” Muv niejdda le jur jábmám , valla boade bieja giedat suv nali vaj ällá . ” Jesus čuožžilii ja vulggii su fárrui oktan máhttájeddjiidisguin .#Jesus de tjuodtjelij ja aktan åhpadisålmmåj suv tjuovvolij . Das lei muhtun nisu geas ledje leamaš vardimat guoktenuppelot jagi . Son lahkanii Jesusa maŋil ja guoskkahii su bivttasdiehpi , dasgo son jurddašii : « Jos mun dušše beasašin guoskkahit su biktasa ge , de dearvvašmuvašin . »#Muhtem nissun , lågenanguokta jage varddemijs bijnástuvvam , maŋelt bådij ja suv bivtasdiehpev duohtastij , danen gå usjudij : ” Jus bessat luluv suv biktasav duohtadastátjit , de gádjusit luluv . ” Jesus jorggihii , ja go son fuomášii su , de celkkii : « Nieidan , leage dorvvolaš ! Du osku lea beastán du »#Jesus jårgijdij ja gå suv ájtsaj de javlaj : ” Niejddam , ale balá , duv jáhkko le duv gádjum . ” Ja nisu dearvvašmuvai seammá bottus .#Ja daŋga båttå nissun buorránij . Go Jesus ollii synagoga ovddasčuožžu vissui ja oinnii njurggonasčuojaheddjiid ja šlámaideaddji joavkku , de dajai : « Mannet olggos !#Boahtám tjuottjodiddje lusi ja gullam sjnjurguntjuojadiddjijt ja ármmadiddje vegav , de Jesus javlaj : ” Mannit dássta . Ii nieida leat jápmán , son lea oađđimin . »#Niejdda ij le jábmám , sån le oademin . ” Sii boagustedje su .#De sunji tjajmmin . Go olmmošjoavku lei áddjon olggos , de Jesus manai sisa ja válddii nieidda gihtii , ja nieida čuožžilii .#Vallak almasjvegav bájkestis lij rádjam , de Jesus sisi tjáŋaj ja niejdav giedas váldij ja niejdda tjuodtjelij . Sáhka dán birra viidánii miehtá dan guovllu .#Sáhka dan birra oabllánij dav guovlov miehtáj . Go Jesus vulggii doppe , de guokte čalmmeheami čuovvuleigga su ja čuorvvuiga : « Dávveda bárdni , árpmit munno ! »#Gå Jesus dåppelt vuolgij , de guokta tjalmedime suv tjuorvo tjuovvolijga : ” Davida bárnne , ármmálaste munnuv ! ” Ja go Jesus bođii ruoktot , de čalmmeheamit manaiga sisa su lusa , ja son jearai sudnos : « Oskubeahtti go ahte mun sáhtán dahkat dán ? »#Ja gå sijddasis jåvsådij , de bådijga tjalmedime suv åvddåj . Jesus gatjádij : ” Jáhkkebihtte gus muv buktet dunnuv viehkedit ? ” Soai vástideigga : « Hearrá , de osko . »#Vásstedijga : ” Härrá , jáhkkin . ” De son guoskkahii sudno čalmmiid ja celkkii : « Šaddos nu mo doai oskubeahtti . »#De sunnu tjalmijt duohtastij ja javlaj : ” Dåj jáhkkebihtte ja lehkus nåv . ” Ja sudno čalmmit rahpasedje .#Ja sunnu tjalme rahpasin . Jesus gilddii sudno garrasit : « Alli almmut dán geasage . »#Jesus sunnuv garrasit buorgguj : ” Alle aktasik dán birra giehto . ” Muhto soai manaiga olggos ja viiddideigga sága su birra miehtá dan guovllu .#Vallak dassta vuolgijga , de ságav suv birra dav guovlov miehtáj doalvojga . Go olbmát leigga mannan , de buktojuvvui Jesusa lusa gielahis olmmái geas lei bahá vuoigŋa .#Gå ålmmå lijga mannam , de buktin suv lusi gieladis ålmmåv , guhti bahás vuojŋŋanisás vájvástuváj . Jesus ájii olggos bahá vuoiŋŋa , ja gielaheapmi sárdnugođii .#Jesus bahás vuojŋŋanisáv vuodjelij ja gieladibme hållagådij . Olbmot ovddošedje ja dadje : « Ii oktage leat goassege oaidnán dákkáriid Israelis ! »#Álmmuk alvaduváj ja javlaj : ” Ep le goassak åvddåla Israelan dákkirav vuojnnám . ” Muhto farisealaččat dadje : « Bahá vuoiŋŋaid oaivámučča fámuin son ádjá olggos bahá vuoiŋŋaid . »#Valla farisea javllin : ” Bahás vuojŋŋanisáj oajvemusá viehkijn bahás vuojŋŋanisájt vuodjel . ” Jesus vádjolii dál buot gávpogiin ja giliin .#Jesus divna stádaj ja sijdaj milta vájaldij . Son oahpahii sin synagogain , sárdnidii evangeliuma riikka birra ja buoridii buot buozalvasaid ja vigiid .#Synagogajn åhpadij ja evangeliumav rijka birra sárnnedij ja almatjijt gájklágásj dávdajs ja vigijs buoredij . Go son oinnii olmmošjoavkku , de árkkášii sin njuorrasit , dasgo sii ledje goarránan ja bieđganan , dego sávzzat geahčči haga . Dalle son celkkii máhttájeddjiidasas : « Ládju lea stuoris , muhto bargit uhcán .#Gå almasjvegav vuojnij de sijáv ármestij dajna gå lidjin vájveduvvam ja guodeduvvam degu sávtsa räjnnuhiddje dagi , ja sån åhpadisålmmåjda javlaj : ” Tjuohpos le stuorre , valla barggijs vádne . Rohkadallet dan dihtii láju isida vuolggahit bargiid lájuidasas . »#Råhkådallit dan diehti tjuohppusa härráv barggijt ietjas tjuohppusij rádjat . ” Son rávkkai lusas guoktenuppelot máhttájeaddjis ja attii sidjiide fámu ráđđet buhtismeahttun vuoiŋŋaid ja fámu ádjit olggos daid ja buoridit buot buozalvasaid ja vigiid .#Ietjas lusi lågenanguokta åhpadisålmmås gåhtjoj ja vattij sidjij fámov bahás vuojŋŋanisáj badjel vaj buktin dajt vuodjelit ja almatjijt gájklágásj dávdajs ja vigijs buoredit . Dát leat guoktenuppelot apoastala namat : Vuosttažettiin Simmon , gii gohčoduvvui Biehtárin , de su viellja Ándaras , Jáhkot , Sebedeusa bárdni , ja su viellja Johanas , Filip ja Bartolomeus , Duomás ja tuollár Matteus , Jáhkot , Alfeusa bárdni , ja Taddeus , Simmon Kananeus ja Judas Iskariot guhte behtii su .#Dán lågenanguovte apostela namá li : vuostatjin Simon , gev Petrusin gåhttju , de vielljas Andreas , ja vieljatja Jakob ja Johannes , Sebedaiosa bárne , Filippos ja Bartolomaios , Tomas ja tullár Matteus , Jakob , Alfaiosa bárnne , ja Taddaios , Simon Kananaios ja Judas Iskariot , suv biehtte . Dán guoktenuppelohkása Jesus vuolggahii ja rávvii sin : Allet mana báhkiniid guovlluide , allet ge mana samarialaččaid gávpogiidda !#Dáv lågenanguoktásav Jesus gåhtjo rájaj : ” Allit maná hiednigij guovlojda , allit ga Samaria stádajda . Mannet baicca Israela álbmoga láhppon sávzzaid lusa ja sárdnidehket : Almmiriika lea boahtán lahka !#Mannit bus Israela álmmuga láhppum sávtsaj lusi . Ja gåggu mannabihtit , de sárnnedihtit : Almerijkka le lahka . Buoridehket buhcciid , bajásčuoččáldahttet jábmiid , buhtistehket spihtálaččaid ja ádjet olggos bahá vuoiŋŋaid . Dii lehpet ožžon dan nuvttá , de addet dan nuvttá !#Buoredihtit skihppijt , båktålihtit jábbmegijt , dahkit spihtálattjajt rájnan ja gádodihtit bahás vuojŋŋanisájt ; vaddit vattáldahkan mav ietja vattáldahkan lihpit oadtjum . Allet váldde mielddádet ruđaid boahkániin , allet golli , allet silbba dahje veaikki .#Allit allasihtte gållev jalik silbav jalik guohpárav avijda ásada . Allet ge váldde mielddádet lávkka mátkái , allet guokte gávtti , allet gápmagiid dahje soappi ge .#Gå vuolggebihtit allit vuossav válde , allit ienebuv gå avtav skirtov , allit ga gábmagijt ja soappev . Dasgo bargi ánssáša biepmus .#Dajna gå bargge biebmos ánssit . Go boahtibehtet gávpogii dahje gillái , de gávnnahehket gii lea dohkálaš váldit din vuostái , ja orrot su luhtte dassážii go vuolgibehtet fas .#Åtsådihtit árvvogis almatjav juohkka stádan jali sijdan , gåsi boahtebihtit , ja årrut suv lunna dasik vas vuolggebihtit . Ja go boahtibehtet vissui , de dearvvahehket dan ráfiin . Jos viessu lea dohkálaš , de ráfi orru dan badjel , muhto jos viessu ii leat dohkálaš , de máhccos ráfi didjiide fas .#Tjágŋit goahtáj ráfebuorástahttemijn , ja jus goahte le árvvogis , de oadtjus dijá sávvam ráfev . Valla jus ij le árvvogis , de máhttsis ráfe allasihtte . Jos muhtumat eai dáhto váldit din vuostái eai ge gullat din sániid , de guđđet dan viesu ja gávpoga ja savdnjilehket sádduid julggiineattet .#Jus dijáv e duosto jali dijá bágojt e gulldala , de guodit dav goadev jali dav stádav ja sjavnnjit juolgijs dan dumijt . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Sodoma ja Gomorra eatnamii geavvá geahppaseabbot duopmobeaivvi go dan gávpogii .#Sáddnán , duobbmobiejven Sodoma ja Gomorra ednamijda sjaddá dakkir stádajs giehpebun . Mun vuolggahan din dego sávzzaid gumppiid gaskii .#Rájav dijáv sávttsan stálpij gasskaj . Lehket dan dihtii gávvilat dego gearbmašat ja vigiheamit dego duvvát !#Lehkut dan diehti gärmmaha sluohkasin ja duvvo vigedibmen . Váruhehket olbmuin !#Várrijihtit almatjijs . Dasgo sii addet din duopmostuoluide ja spihččejit din synagogaineaset , ja dii dolvojuvvobehtet eananhearráid ja gonagasaid ovdii mu dihtii , vai duođaštehpet sidjiide ja báhkiniidda .#Giesitji sij dijáv duobbmoståvlåj åvddåj ja ruosskitji sij dijáv synagogajn . Muv diehti sij dijáv ednamhärráj ja gånågisáj åvddåj doalvotji , sidjij ja báhkenijda vihtanussan . Muhto go sii addet din eiseválddiide , de allet bala mo sárdnubehtet dahje maid dadjabehtet . Dasgo dat mii lea dárbbašlaš dadjat , addojuvvo didjiide dammanaga bottus . Ehpet dii leat ieža sárdnumin , muhto Áhčádet Vuoigŋa sárdnu din bokte .#Valla gå dijáv sijá åvddåj doalvvu , allit de balá gåktu hållat ja majt javllat , dan diehti gå dalloj didjij bágo vatteduvvi , ja ehpit dij ietja håla , ájnat áhtjáda Vuojŋŋanis dijá baktu . Viellja beahttá vieljas jápmimii , ja áhčči mánás ; ja mánát čuožžilit vánhemiiddiset vuostái ja goddet sin .#De viellja vieljas jábmemij rádjá ja áhttje mánás . Máná äjgádijda suoddjiji ja sijáv sårmmiji . Ja buohkat vašuhit din mu nama dihtii .#Ja gájka dijáv muv namá diehti vasjodi . Muhto dat gii bissu oskkáldassan loahpa rádjái , bestojuvvo .#Valla gádjus sån guhti gitta maŋemussaj gillá . Muhto go sii doarrádallet din nuppi gávpogis , de báhtarehket nuppi gávpogii !#Jus dijáv nuppen stádan doarrádalli , de báhtarihtit nubbáj . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dii ehpet joavdda buot Israela gávpogiidda ovdal go Olbmobárdni boahtá .#Sáddnán , ehpit háhppida divna Israela stádajn mannat åvddål gå Almatjabárnne boahtá . Máhttájeaddji ii leat stuorit go oahpaheaddjis , ii ge bálvaleaddji stuorit go isidis .#Oahppe ij le åhpadiddjes bárep , ij dievnár ga båndis . Máhttájeaddji galgá leat duhtavaš jos sutnje geavvá nugo su oahpaheaddjái , ja bálvaleaddji galgá leat duhtavaš jos oažžu seammá dili go hearrás .#Oahppe duhtis jus sunji nåv gåk åhpadiddjásis sjaddá , ja dievnár nåv gåk boanndisis . Jos dáluisit lea gohčoduvvon Beelsebulan , sáhttet go su dáluolbmot vuordit maidge buorebu ?#Máhttá gus suv goahtefuolkke mavga bárebuv vuorddet , jus båndiv li Beelsebulan gåhttjum ? Allet bala sis !#Allit dan diehti sijás ballá . Dasgo ii mihkkege leat gokčojuvvon mii ii almmustuva , ii ge mihkkege čihkkojuvvon mii ii boađe albmosii .#Ij mige tjiegaduvvam mij ij bihkusa , ij ga mige suollevis mij ij diehtusij boade . Dan maid mun sártnun didjiide seavdnjadasas , sárdnot dii dan čuovgadin ; dat mii savkaluvvo didjiide bealljái , čurvot dan dáhkiid alde .#Majt didjij sjievnnjedin javlav , javllit tjuovggan , ja majt dijá bälljáj tsamádav , tjuorvvut huodnahij nalta . Allet bala sis geat goddet rupmaša , muhto eai sáhte goddit sielu .#Allit sijás ballá gudi nahki rubmahav gåddet , valla sielov e. Ballet baicca sus gii sáhttá heavahit sihke sielu ja rupmaša helvehii .#Ballit bus sujsta guhti sielov ja rubmahav buktá helvidin dåssjådit . Eai go guokte cizáža vuvdojuvvo ovtta skillegii ?#Äbá gus guokta tsitsátja guohpárbiednigattja åvdås vuobdeduvá ? Muhto ii oktage dain gahča eatnamii almmá Áhčádet dieđekeahttá .#Valla dajs aktak ij ednamij gahtja váni Áhtjáda diedek . Ja dis leat velá buot oaivvi vuoktačalmmit ge lohkkojuvvon .#Ja tjabu dijá vuobddatjoale li lågåduvvam . Allet dan dihtii bala ! Dii han lehpet eanet veara go ollu cizážat .#Allit dan diehti balá : Diján le ienep árvvo gå vájk man edna tsitsátjin . Guhte dovddasta mu olbmuid ovddas , su mun ge dovddan Áhččán ovddas guhte lea almmis .#Juohkkahattjav , guhti muv almatjij åvdån dåbdås , dåbdåstav mån Almenáhtjám åvdån . Muhto guhte biehttala mu olbmuid ovddas , su mun ge biehttalan Áhččán ovddas guhte lea almmis .#Valla guhti muv almatjij åvdån vuornnu , vuornov mån Almenáhtjám åvdån . Allet gátte ahte mun lean boahtán buktit ráfi eatnama ala .#Allit doajvo mån lev boahtám ráfev ednamij buvtátjit . In leat boahtán buktit ráfi , muhto miehki .#Iv le ráfev , ájnat svierdev buktám . Mun lean boahtán bidjat soahpameahttunvuođa bártni ja áhčis gaskii , nieidda ja eatnis gaskii , manji ja vuotnáma gaskii , ja dáluolbmot šaddet isida vašálažžan .#Mån lev boahtám vasjev buollidittjat áhtjitjij ja iednitjij gasskaj , manje ja vuodnámis gasskaj , ja goahtefuolkke båndi vasjulattjan sjaddá . Dat guhte ráhkista áhčis dahje eatnis eanebut go mu , ii dohkke munnje . Dat guhte ráhkista bártnis dahje nieiddas eanebut go mu , ii dohkke munnje .#Guhti áhtjes jali iednes ähttsá ienebut gå muv , ij le munji árvvogis ja guhti bárnes jali niejdas ähttsá ienebut gå muv , ij le munji árvvogis . Ja dat guhte ii váldde ruossas ja čuovo mu , ii dohkke munnje .#Guhti ruossas ij válde ja muv tjuovvola , ij le munji árvvogis . Dat guhte lea gádjon heakkas , massá dan . Muhto dat guhte lea massán heakkas mu dihtii , gádju dan !#Guhti hekkas gávnná , massá dav ja guhti hekkas muv diehti massá , gávnná dav . Dat guhte váldá din vuostái , váldá mu vuostái ; ja dat guhte váldá mu vuostái , váldá vuostái su guhte lea vuolggahan mu .#Guhti dijáv duosstu , duosstu muv , ja guhti muv duosstu , duosstu suv guhti muv le rádjam . Dat guhte váldá profehta vuostái , danne go son lea profehta , oažžu profehta bálkká , ja dat guhte váldá vuostái vanhurskkis olbmá , danne go son lea vanhurskkis , oažžu vanhurskása bálkká .#Guhti profehtav duosstu danen gå le profehta , oadtju profehta bálkáv , ja guhti rievtesferdugav duosstu danen gå le rievtesferduk , oadtju rievtesferduga bálkáv . Ja dat guhte addá geasage dáin uhcahaččain dušše guvssi dievva ge galbma čázi , danne go son lea máhttájeaddji , duođaid , mun cealkkán didjiide : Son ii eisege masse bálkkás .#Ja guhti vaddá aktaj dájs unnemusájs edasik guvsedievav galmma tjátjes , danen gå le åhpadisålmåj - sáddnán sån ij bálkás masse . ” Go Jesus lei geargan rávvemis guoktenuppelot máhttájeaddjis , de vulggii doppe oahpahit ja sárdnidit biras gávpogiin .#Lågenanguovte åhpadisålmmåsis gåhttjomav ållim , vuolgij Jesus dåppelt birosstádajda åhpadittjat ja sárnnedittjat . Go Johanas gulai giddagasas maid Kristus dagai , de son vuolggahii muhtumiid máhttájeddjiinis jearrat sus : « Leat go don dat guhte galgá boahtit , vai galgat go mii vuordit muhtun eará ? »#Fáŋŋgagoaden Johannes guláj Kristusa dagoj birra ja rájaj åhpadisålmmåjs muhtemijt sujsta gatjádittjat : ” Dån le gus boadátjit vaj iehtjádav gus galggap vuorddet ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Mannet muitalit Johanassii maid gullabehtet ja oaidnibehtet . Čalmmeheamit oidnet , lápmásat vázzet , spihtálaččat buhtistuvvojit ja bealjeheamit gullet , jábmit bajásčuoččáldahttojuvvojit ja evangelium sárdniduvvo váivvážiidda ; ja ávdugas lea dat guhte mus ii vearrán . »#Jesus sidjij vásstedij : ” Mannit Johannesij giehtutjit majt vuojnnebihtit ja gullabihtit : tjalmedime vuojnnegåhti , gállnasa vádtsáji , spihtálattja rájnnani ja bieljedime gullagåhti , jábbmega tjuodtjeli ja häjo ávvoságav gulli . Sálugin gesi suhttamoarren iv sjatta . ” Go sii ledje mannan , de Jesus sárdnidišgođii olbmuide Johanasa birra : « Manne dii manaidet meahccái ?#Gå vuolggám lidjin , de Jesus álmmugij Johannesa birra hållagådij : ” Majt åjdåmähttsáj vuolgijda gehtjatjit ? Oaidnit skáhčira sojadeamen biekkas ?#Rásseruogov gus biekkas svahtjamin ? Ehpet !#Ejda . Manne manaidet dohko ?#Majt de gehtjatjit ? Oaidnit čábbát gárvodan olbmá ?#Ålmmåv gus tjáppa biktasij ? Sii guđet gárvodit čáppa biktasiiguin , leat gonagasaid šloahtain .#Valla gejn li tjáppa biktasa li gånågisladdnijn . Manne de manaidet dohko ?#Majt de vuolgijda gehtjatjit ? Oaidnit profehta ?#Profehtav gus ? Áibbas riekta , ja mun cealkkán didjiide : Eanet go profehta ! Son lea dat gean birra lea čállojuvvon : Geahča , mun vuolggahan áirasan du ovddabeale , son ráhkada dutnje geainnu .#Duohta , ja didjij javlav : suv guhti le profehtas ienep , suv gen birra le tjáleduvvam : Gehtja , muv sáhkaguoddev duv åvdån rájav gäjnov gárvedittjat . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Sin gaskkas geat leat riegádan nissonis , ii leat almmustuvvan oktage stuorit go gásttašeaddji Johanas , muhto vel uhcimus ge almmiriikkas lea stuorit go son .#Sáddnán , nissunis riegádam ij le Johannes gástadiddjes stuoráp , valla unnemus almerijkan le sujsta vil stuoráp . Gásttašeaddji Johanasa beivviid rájes gitta dássážii leat olbmot bahkken veagal almmiriikii , ja sii geat bahkkejit dohko , gaikot dan alcceseaset .#Johannes gástadiddje biejvij rájes almerijkka fámujn nággi åvddåj ja muhtema gähttjali dav allasisá rihpat . Dasgo buot profehtat ja láhka leat einnostan Ipmila riikka gitta Johanasa rádjái .#Profehta ja láhka gitta Johannesa rádjáj li åvddålijsárnnum . Jos oskkožehpet dan : Son lea Elia gii galggai boahtit .#Jáhkkit jali allit , sån le Elia , guhti lij boadátjit . Geas ležžet bealjit , son gullos !#Gänna li bielje , gulldalis . Muhto mainna mun veardidan dán sohkagotti ?#Gåktus dal ájn buvtáv dáv vierregav buohtastahttet ? Dat lea mánáid láhkásaš geat čohkkájit šiljus ja čurvot guhtet guimmiidasaset : Mii čuojaheimmet didjiide njurggonasa , ehpet ge dii gárron dánsut .#Sij li mánáj lágátja guovdon tjåhkkåhime nuppijda mánájda tjuorvvomin : ’ Didjij tjuojadijma valla ejda gärssulit sidá . Mii lávlluimet morašlávlagiid , ehpet ge dii gárron luoibmat .#Ármmadijma valla ejda luodjot sidá . ’ Dasgo Johanas bođii ; ii son bora ii ge juga , ja olbmot dadjet : Sus lea bahá vuoigŋa .#Johannes bådij ja sån ittjij bårå , ittjij ga jugá , ja de javlli : ’ Sujna le bahás vuojŋŋanis . ’ Olbmobárdni bođii ; son sihke borrá ja juhká , ja olbmot dadjet : Gehččet , man vuovdás ja viidnejuhkkis olmmái , tuolláriid ja suttolaččaid ustit !#Almatjabárnne bådij , sån båråj ja jugáj , ja de gis javlli : ’ Gähttjit runndusav ja juhkkev , tullárij ja suddárij rádnav . ’ Muhto Viisodaga dagut duođaštit viisodaga . »#Valla Vijsesvuoda dago li Vijsesvuodav duodastam . ” Dalle Jesus moaitigođii daid gávpogiid gos son lei dahkan eanas fámolaš daguidis , danne go sii eai lean dahkan jorgalusa : « Vuoi du , Korasin !#De sån lájttegådij dajt stádajt , gånnå lij nåv edna oavdojt dahkam , ja gájgodij dan diehti gå ällim buorádusáv dahkam ja jårgijdam : ” Vuoj dunji , Korasin ! , Vuoi du , Betsaida !#Vuoj dunji , Betsaida ! Jos dat oavdudagut mat leat dahkkojuvvon dudno guovllus , livčče dáhpáhuvvan Tyrosis dahje Sidonis , de dat livččiiga áigá juo dahkan jorgalusa ja gárvodan seahkaiguin ja gunaiguin .#Jus oavddodago dunnu lunna bus Tyrosin ja Sidonin dagáduvvat lulun , de da stáda juo ådno lulujga buorádusáv hårsåj ja gunáj sinna dahkat . Mun cealkkán dudnuide : Tyrosii ja Sidonii geavvá geahppaseabbot duopmobeaivvi go dudnuide .#Valla didjij javlav : duobbmobiejven sjaddá Tyrosij ja Sidonij dijás giehpebun . Ja don , Kapernaum , guhte dáhtošit bajiduvvot gitta almmi rádjái , don norddastuvvot vuolás jábmiid riikii !#Ja dån , Kafarnaum , vuordá gus almmáj bajeduvvat ? Jos dat oavdudagut mat leat dahkkon du luhtte , livčče dahkkon Sodomas , de dat livččii bisson gitta dán beaivvi rádjái .#Jábbmekájmmuj dån gahtja . Jus duv lunna dahkam oavdo bus Sodomin dagáduvvat lulun , de stáda luluj vilá uddnik tsäggot . Mun cealkkán : Sodoma eatnamii geavvá geahppaseabbot duopmobeaivvi go dutnje . »#Valla mån didjij javlav : duobbmobiejven Sodomij sjaddá dujsta giehpebun . ” Dan áiggi Jesus sárdnugođii ja celkkii : « Áhččán , mun rámidan du , almmi ja eatnama Hearrá , danne go leat čiehkan dán viisáin ja jierpmálaččain , muhto leat almmustahttán dan uhcahaččaide .#Daj ájgij Jesus javlaj : ” Áhttje , hievedav duv , alme ja ednama härráv , dan diehti gå dáv le vijssásijs ja jiermmájs tjiehkam , valla bigodam sidjij gudi li nåv gåk máná . Duođaid , Áhččán , nu lei du buorre dáhttu .#Sáddnán , Áhttjám , nåv dån le mierredam . Buot lea Áhččán oskkildan munnje .#Divna le Áhttjám munji åskeldam . Ii oktage dovdda Bártni earet go Áhčči ; ii ge oktage dovdda Áhči earet go Bárdni ja son geasa Bárdni dáhttu almmustahttit dan .#Ja aktak ij Bárnev dåbdå ietján gå Áhttjes , ja aktak ij Áhtjev dåbdå ietján gå Bárnnes ja gesi Bárnne sihtá suv bigodit . Bohtet mu lusa , buohkat geat rahčabehtet ja guoddibehtet lossa nođiid , de attán didjiide vuoiŋŋadusa .#Båhtit muv lusi gájka gudi låsså nådijt guoddebihtit , de didjij vuojŋadimnuobev vattáv . Váldet mu geassá badjelasadet ja ohppet mus , dasgo mun lean gierdavaš ja vuollegaš váimmus , dalle gávdnabehtet vuoiŋŋadusa sieluidasadet .#Válldit muv svagájt oalggáj ja oahppit mujsta gänna le lidna ja njuorris vájmmo , de dijá sielojda vuojŋadimnuobev oadtjobihtit . Dasgo mu geasis lea buorre , ja mu noađđi lea geahpas . »#Muv svagá li vuohkasa ja noade gähppat . ” Dan áiggi Jesus lei oktii vázzimin gordnebealdduid čađa sábbáhin .#Daj ájgij Jesus lij sábbádin gårnnebäldov vádtsemin . Su máhttájeaddjit ledje nelgon ja čoaggigohte gordneoivviid ja borre .#Suv åhpadisålmmå nälggájin ja gårnneåjvijt bårråmussan bahkegåhtin . Farisealaččat oidne dán ja dadje sutnje : « Geahča ! Du máhttájeaddjit dahket dan mii ii leat lobálaš sábbáhin ! »#Farisea dav vuojnnin ja sunji javllin : ” Gehtja , duv åhpadisålmmå dahki masi sábbádin ij le loahpe . ” Dalle son celkkii sidjiide : « Ehpet go dii leat lohkan maid Dávvet dagai go son ja su olbmát ledje nealgumin ?#Valla sån vásstedij : ” Ejda gus lågå mav David dagáj gå ålmmåjis nälggáj ? Son manai Ipmila vissui ja borai oaffarláibbiid maid sus ii lean lohpi borrat ii ge su olbmáin , muhto duššefal báhpain .#Jubmela viessuj tjágŋin ja danna bårrin gehtjadimlájbijt , majs e iehtjáda gå härrá oattjo bårråt . Dahje ehpet go leat lohkan lágas ahte báhpat juohke sábbáha barget tempelis ja nu rihkkot lága , ja dattege leat sivaheamit ?#Vaj ejda gus lágan lågå tiemmpelin härrá sábbádav dådji ja daŋgas diehti li sivádime ? Mun cealkkán : Dá lea dat mii lea stuorit go tempel .#Valla mån didjij javlav : Dánna le dahta mij le tiemmpelis stuoráp . Jos dii livččiidet ádden maid dát sátni mearkkaša : Váibmoláđisvuođa mun dáhtun , in ge oaffara , de ehpet livčče dubmen sivahemiid .#Jus dádjadit lulujda mav merkahi bágo : Ármmogisvuodav sidáv vuojnnet valla värojt iv , de ejda lulu sivádimijt duobbmit . Dasgo Olbmobárdni lea sábbáha hearrá . »#Almatjabárnne le vuojn sábbáda härrá . ” De Jesus vulggii das ja bođii sin synagogii .#De Jesus dassta vuolgij ja sijá synagogaj bådij . Doppe lei olmmái geas lei ástan giehta .#Danna lij ålmåj gässta giehta lij gállnam . Vai farisealaččat sáhtášedje váidit Jesusa , sii jerre sus : « Lea go sábbáhin lohpi buoridit ? »#Guoddalimoarev vuojn suv vuosstij sihtin ja gatjádin : ” Le gus sábbádin loahpe almatjijt vigijs buoredit ? ” Son vástidii : « Guhtemuš dis , geas lea okta sávza , ii dohppeše dan ja geasáše dan bajás , jos dat gahčašii roggái sábbáhin ?#Vásstedij : ” Jus sábbádin gässtak sávttsa luluj råggåj gahttjat , ij gus de gähttjalit lulu dav gádjot ? Man ollu eanet veara lea olmmoš go sávza !#Man ienep árvvo ij le almatjin sávtsas . Danne lea lohpi dahkat buriid sábbáhin . »#Dan diehti sábbádin le loahpe buorijt dahkat . ” Ja son celkkii olbmái : « Geige gieđat ! »#Ja ålmmåj javlaj : ” Gálggi giedat ! ” Son geigii dan , ja giehta šattai seammá dearvvašin go nubbi ge .#Ålmåj giedas gálggij , ja giehta sjattaj nuppe gieda buorren . Muhto farisealaččat manne olggos ja lihtodišgohte Jesusa vuostái mo sii sáhtášedje goddit su .#Farisea de mannin ålgus rádudalátjit gåktu Jesusav máhttet lulun oajttet . Go Jesus oaččui diehtit dan , de vulggii doppe eret .#Jesus dajt ságajt guláj ja manáj dassta . Stuora olmmošjoavkkut čuvvo su , ja son buoridii sin buohkaid . Muhto son gilddii sin garrasit muitaleames geasage iežas birra , vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehta Jesaja bokte : Geahča , dát lea mu bálvaleaddji gean mun lean válljen ; su mun ráhkistan , ja son illudahttá mu sielu .#Ållusa suv tjuovvolin ja sijájt gájkájt buoredij ja buorgguj sijáv iktemis guhti sån lij , vaj luluj ålliduvvat mav profehta Jesaja lij javllam : Sån le mujsta nammadum dievnár , gev ähtsáv ja guhti muv sielov ávvuhahttá . Mun bijan Vuoigŋan su ala , ja son gulaha álbmogiidda vuoigatvuođa .#Bájav muv Vuojŋŋanisáv suv nali luojttádit , ja álmmugijda sån riektáv sárnnet . Ii son bealkke ii ge čuorvvo , ii ge oktage gula su jiena gáhtaid alde .#Ij sån belkatja , ij ga tjuorvo , ij guhtik ga gahttunijn suv jienav gulá . Doddjon skáhčira son ii cuvke , suovasteaddji veaikka son ii jáddat , dassá go son ollašuhttá vuoigatvuođa vuoitun .#Ij sån sjmiessjkam hájkov doaje , ij ga suovvadiddje gintallájgev jáddada åvddål gå riektáv vuojttuj buktá . Ja su namma addá álbmogiidda doaivvu .#Ja suv namma álmmugij dårvov vaddá . Dasto sii dolvo Jesusa lusa muhtun čalmmehis ja gielahis olbmá geas lei bahá vuoigŋa .#Dan maŋŋel doalvvun suv lusi tjalmedis ja gieladis ålmmåv gev bahás vuojŋŋanisá vájvástuhttin . Jesus buoridii su , nu ahte olmmái sihke hálai ja oinnii .#Jesus suv buoredij ja gieladibme sáhkadatjáj ja vuojnnegådij . Ja buot olbmot imaštalle sakka ja jerre : « Leažžá go son Dávveda Bárdni ? »#Gájka alvaduvvin ja gähttje javllin : ” Lesj gus sån Davida bárnne ? ” Muhto go farisealaččat gulle dan , de sii dadje : « Beelsebula iežas , bahá vuoiŋŋaid oaivámučča fámuin son ádjá olggos bahá vuoiŋŋaid . »#Gå farisea dav gullin , de hållin : ” Beelsebula , bahás vuojŋŋanisáj oajvemusá fámujn , duot ålmåj bahás vuojŋŋanisájt vuodjel . ” Muhto Jesus diđii sin jurdagiid , ja celkkii sidjiide : « Juohke riika mii lea soahpameahttun iežainis , duššaduvvo , ii ge oktage gávpot dahje ruoktu mii lea soahpameahttun iežainis , sáhte bissut .#Valla Jesus sijá ájádusájt árvvedij ja javlaj : ” Juohkka rijkka , mij ij le avtat mielas , dåssjån ja stáda jali fuolkke , mij ij le avtamielak , ij biso . Jos dál Sáhtán ádjá olggos Sáhtána , de son lea soahpameahttun iežainis .#Ja jus Sáhtán Sáhtánav vuodjel , de ietjas soaggot . Mo sáhttá su riika dalle bissut ?#Gåktu de rijkas bisot ? Jos mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid Beelsebula fámuin , gean fámuin din iežadet oahppit ádjet olggos daid ?#Jus mån bahás vuojŋŋanisájt Beelsebula fámujn vuodjelav , gen fámujn de dijá bällásattja dajt vuodjeli ? Dan dihtii sii šaddet din duopmárin .#Dan diehti dijá duobmárin sjaddi . Muhto jos mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid Ipmila Vuoiŋŋa fámuin , dalle han Ipmila riika lea boahtán din lusa .#Valla jus mån Jubmela Vuojŋŋanisájn bahás vuojŋŋanisájt vuodjelav , de Jubmela rijkka didjij le ållåm . Dahje mo sáhttá oktage mannat gievrras olbmá dállui ja rievidit su opmodagaid , ovdal go son vuos čatná su ?#Jali gåktu luluj aktak buktet gievras ålmmå lusi mannat åbmudagáv sujsta rievutjit , jus vuostak ij lulu suv gitta tjadnat ? De son easkka sáhttá stajidit su viesu .#De esski bessat luluj suv viessuj gajkudittjat . Dat guhte ii leat mu beale , lea mu vuostái ; dat guhte ii čohkke muinna , biđge .#Guhti ij le muv bielen , le muv vuosstij , ja guhti mujna ij tjoahkki , hádjá . Danne mun cealkkán didjiide : Buot suddu ja bilkádus addojuvvo olbmuide ándagassii , muhto bilkádus Vuoiŋŋa vuostái ii addojuvvo ándagassii .#Danen mån didjij javlav : gájkka sutto ja bilkkádusá almatjijda ándagis luojteduvvi , valla bilkkádus Vuojŋŋanisá vuosstij ij ándagis luojteduvá . Guhte sárdnu Olbmobártni vuostái , sutnje addojuvvo ándagassii . Muhto dat guhte sárdnu Bassi Vuoiŋŋa vuostái , sutnje ii addojuvvo ándagassii , ii dálá máilmmis ii ge boahtti máilmmis ge .#Guhti Almatjabárne vuosstáj juojddá javllá sunji ándagis luojteduvvá , valla guhti ájlis Vuojŋŋanisá vuosstáj juojddá javllá sunji ij ándagis luojteduvá , ij dán ilmen , ij ga boahtte ilmen . Jos muorra lea buorre , de dan šattut ge leat buorit , muhto jos muorra lea headju , de dan šattut ge leat heajut . Muora dovdá dan šattuin .#Lehkus muorra juogu buorre ja dan sjatto buore , jali muorra nievrre ja sjatto nievre ; sjattojs muorav dåbddå . Dii gearpmaščivggat ! Mo dii geat lehpet bahát sáhttibehtet dadjat maidege buriid ?#Sälggagärmmahatjivga , gåktus dij bahá máhttebihtit mavga buorev javllat ? Dasgo mas váibmu lea dievva , dan han njálbmi sárdnu .#Njálmme hoallá massta vájmmo le dievas . Buorre olmmoš buktá buriid buorrevuođa rájustis , ja bahás olmmoš buktá baháid bahávuođa rájustis .#Buorre almasj buorre vuorkástis buorijt buktá , ja bahás almasj bahás vuorkástis bahájt buktá . Mun cealkkán didjiide : Juohke duššálaš sáni ovddas maid olbmot dadjet , fertejit sii vástidit duopmobeaivvi .#Valla mån didjij javlav : Juohkka dåssjedis bágo åvdås , mav almasj tsuvkká , hähttu duobbmobiejven vásstedit . Dasgo sániidat mielde don dahkkojuvvot friddjan , ja sániidat mielde dubmejuvvot . »#Ietjat bágoj milta dån tjoavdádalá ja ietjat bágoj milta dån duobbmidalá . ” Muhtun čálaoahppavaččat ja farisealaččat sárdnugohte Jesusii : « Oahpaheaddji , mii hálidivččiimet oaidnit du dahkamin oavdumearkka . »#De muhtema tjálukoahppásijs ja fariseajs sunji javllin : ” Åhpadiddje , sihtap duv vuojnnet merkav dahkamin . ” Muhto son vástidii sidjiide : « Bahás ja oskkáldasmeahttun sohkabuolva gáibida mearkkaid , muhto dat ii oaččo eará mearkka go profehta Jona mearkka .#Vásstedij : ” Bahás ja jáhkodis vierrek merkajt rávkká , valla e ietjá merkav gå Jona merkav oattjo . Dasgo nugo Jona lei golbma beaivvi ja golbma ija stuora guoli čoavjjis , nu Olbmobárdni ge galgá leat golbma beaivvi ja golbma ija eatnama ozas .#Gåktu profehta Jona lij gålmmå biejve ja gålmmå ijá stuorra guole tjoajven , nåv galggá Almatjabárnne viessot gålmmå biejve ja gålmmå ijá ednama sissŋelin . Ninive olbmot bajásčuožžilit duopmobeaivvi oktan dán sohkabuolvva olbmuiguin ja váidalit sin . Dasgo Jona sárdnidettiin sii dahke jorgalusa , muhto dás lea eanet go Jona !#Duobbmobiejven Nineve almatja tjuodtjeli aktan dájna vierregijn ja sijá duobbmon sjaddá , dajna gå buorádusáv Jona sárnnedattijn dahkin , valla dánna le juoga Jonas ienebun . Duopmobeaivvi lullieatnama dronnet bajásčuoččáldahttojuvvo oktan dán sohkabuolvva olbmuiguin ja váidala sin . Dasgo son bođii gitta eatnama gežiin guldalit Salomo viissisvuođa , muhto dás lea eanet go Salomo !#Duobbmobiejven oarjjilij drådnik tjuodtjel aktan dájna vierregijn ja sijá duobbmon sjaddá , dan diehti gå ednama gätjátjis bådij Salomo vijsesvuodav gulldalittjat , valla dánna le juoga Salomos ienebun . Go buhtismeahttun vuoigŋa vuolgá olbmos , de dat vádjola ávdin duoddariid badjel ohcamin vuoiŋŋastanbáikki , muhto ii gávnna . De dat dadjá : Mun áiggun máhccat vissosan man guđđen .#Gå bahás vuojŋŋanis almatjis ajbbán , de gåjkke bájkijt vájalt vuojŋadimsajev allasis åtsåtjit , valla gå dav ij gávna , de hoallá : Máhtsav viessusim gåsstå vuolggiv . Dat boahtá dohko ja gávdná dan guorusin , suohpalastojuvvon ja čiŋahuvvon . Dalle dat vuolgá viežžat čieža eará vuoiŋŋa vel , bahábuid go son ieš , ja sii fárrejit sisa ja ássagohtet doppe .#Gå dasi boahtá ja gávnná dav guoron , basáduvvam ja tjårggådin , de gietjav sujsta väráp vuojŋŋanisá viedtjá , ja da tjuovvu suv sisi ja dasi årruji . Ja dan olbmo dilli šaddá vearrábun go ovddit dilli .#Dan almatjij sjaddá nåhkåm álgos värábun . Nu geavvá dáinna bahás sohkabuolvvain ge . »#Nåvti dán bahás vierregij aj sjaddá . ” Go Jesus lei ain sárdnumin olbmuide , de su eadni ja su vieljat bohte .#Gå Jesus vilá ájn lij álmmugij hållamin , bådij ieddnes aktan Jesusa vieljaj . Sii ledje čuožžumin olggobealde ja hálidedje háleštit suinna . De muhtun dajai sutnje : « Du eadni ja du vieljat leat olggobealde jearaheamen du »#Sij lidjin ålggolin ja sihtin suv hålajda ja soames sunji giehtoj : ” Äddnát ja vielja li ålggolin hålajda duv vuorddemin . ” Jesus vástidii sutnje gii lei jearran sus : « Gii lea mu eadni , ja geat leat mu vieljat ? »#Jesus sunji javlaj : ” Guhtis le muv ieddne ja gudi li muv vielja ? ” Ja son čujuhii gieđain máhttájeddjiidasas ja celkkii : « Gehččet , dá leat mu eadni ja mu vieljat .#Ja siejvvelij giedajn åhpadisålmmåjda javla : ” Dale muv ieddne ja muv vielja . Dasgo juohkehaš gii dahká mu almmálaš Áhči dáhtu , lea mu viellja ja oabbá ja eadni . »#Guhti muv Almenáhtje sidodav dahká le muv viellja , oabbá ja ieddne . ” Seammá beaivvi Jesus manai olggos ja čohkánii jávregáddái .#Dan biejve manáj Jesus ålgus ja jávrregáddáj tjåhkkidij . Su birra čoahkkanedje nu ollu olbmot ahte son fertii mannat fatnasii .#Suv birra ållusa tjåhkanin , ja dan diehti vadnasij lávkkij . Son čohkkái das , ja olbmot čužžo jávregáttis .#Dasi tjåhkkidij ja almatja jávrregátten tjuodtjun . Ja son sárdnidii sidjiide ollu veardádusaiguin ja celkkii : « Gilvi vulggii gilvit .#Ja sidjij måttijn muodulvisájn hålaj : ” Ålmåj vuolgij sáddjitjit . Ja gilvvedettiin gahčče muhtun čalmmit geaidnogurrii , ja lottit bohte ja borre daid .#Sáddjidijn muhtem gårne rahtebälláj gahttjin ja låtte båhtin dajt båråtjit . Muhtun čalmmit gahčče geađgás eatnamii gos ii lean ollu muolda , ja dat ihte johtilit , dasgo eanan lei asehaš .#Muhtem gårne gärggás ednamij gahttjin , gånnå lij vádna mulldo . Ja asidis muldon ruvva ihtin . Muhto go beaivváš badjánii , de dat bulle ja goldne go dain ii lean ruohtas .#Valla gå biejvve badjánij , de buollin ja gållnin danen gå ruohttsasahtá lidjin . Muhtun čalmmit gahčče bastilislánjáid gaskii , ja bastilislánját šadde ja hávkadedje daid .#Muhtema tjiesskislánjátjij gasskaj gahttjin ja tjiesskislánjátja stuorrun ja dajt hávkkadin . Muhto muhtun čalmmit gahčče šattolaš eatnamii ja šaddadedje šattuid : muhtumat šaddadedje čuođigeardásaččat , muhtumat guhttalotgeardásaččat ja muhtumat golbmalotgeardásaččat .#Valla muhtema buorre ednamij gahttjin ja buorre tjuohppusav vaddin , tjuode gärddáj , guhttalåge gärddáj ja gålmmålåge gärddáj . Geas ležžet bealjit , son gullos ! »#Gänna li bielje , gulldalis ! ” Máhttájeaddjit bohte su lusa ja jerre : « Manne don sártnut sidjiide veardádusaiguin ? »#Åhpadisålmmå båhtin suv lusi ja gahtjin : ” Manen muodulvisáj sidjij sárno ? ” Son vástidii sidjiide : « Didjiide lea addojuvvon dovdat almmi riikka čiegusvuođaid , muhto sidjiide ii leat addojuvvon .#Sån vásstedij : ” Dij lihpit vaddásin oadtjum almerijka tjiegosvuodajt dåbddåt , valla duo iehtjáda älle . Dasgo sutnje geas lea , addojuvvo , ja son oažžu valljugasat . Muhto geas ii leat , sus váldojuvvo eret velá dat ge mii sus lea .#Danen gå gänna le , oadtju valljudagáv , valla gänna ij le , sujsta váldeduvvá aj mij sujna le . Danne mun sárdnidan sidjiide veardádusaiguin . Dasgo oainnedettiineaset sii eai oainne , ja guladettiineaset sii eai gula eai ge ádde .#Sidjij muodulvisáj sárnov dan diehti gå vájku vuojnni e vuojne , ja vájku gulli , e gulá , e ga dádjada . Dáinna lágiin sii dál ollašuhttet dán Jesaja einnostusa : Guladettiineattet dii gullabehtet ehpet ge ádde , oainnedettiineattet dii oaidnibehtet ehpet ge fuobmá .#Dájna vuogijn profehta Jesaja bágo sidjij ålliduvvi : Bieljijihtte gullabihtit , valla ehpit huoman dádjada ja tjalmijihtte vuojnnebihtit , valla ehpit huoman vuojne . Dasgo dán álbmoga váibmu lea buoššuduvvon , illá sii gullet beljiiguin , ja čalmmiideaset sii leat čárven , amaset sin čalmmit oaidnit , sin bealjit gullat , sin váibmu áddet , nu ahte eai jorgalivčče vai mun beasašin buoridit sin .#Dán álmmuga vájmo li vuojn garrastuvvam . Nievret gulli ja tjalmijt tsábttsiji vaj e vuojne , e bieljij gulá , e vájmonisá dádjada , e ga buorádusáv dagá vaj mån sijáv luluv buktet buoredit . Muhto ávdugasat din čalmmit mat oidnet ja din bealjit mat gullet .#Valla sálugin dijá vuojnne tjalme ja gulle bielje . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Ollu profehtat ja vanhurskásat leat áibbašan oaidnit dan maid dii oaidnibehtet , eai ge beassan oaidnit dan , ja gullat dan maid dii gullabehtet , eai ge beassan gullat dan .#Sáddnán , ålos profehtajs ja rievtesferdugijs li hálijdam vuojnnet mav dij vuojnnebihtit valla ettjin vuojne , ja gullat mav dij gullabihtit valla ettjin gulá . Gullet dál , maid veardádus gilvi birra mearkkaša : Álo go muhtun gullá sáni riikka birra ii ge ádde dan , de bahákas boahtá ja dohppe dan mii lea gilvojuvvon su váibmui .#Gullit dal mav muodulvis sádjoålmmå birra mierkki : Juohkka bále gå almasj bágov rijka birra gullá ja dav ij dádjada , boahtá Bahágis ja doahppi dav mij le suv vájmmuj sáddjiduvvam . Dát lea dat mii gilvojuvvui geaidnogurrii .#Dat le sádjo rahtebällán . Dat mii gilvojuvvui geađgás eatnamii , lea son gii vuostáiváldá sáni iluin go gullá dan . Muhto sus ii leat ruohtas ja son bissu dušše muhtun áiggi .#Sádjo gärggás ednamin le sån guhti bágov gullá ja dalága dav ávujn duosstu , valla sån le ruohttsasahtá ja muhtem ájgev val bissu . Go dasto áŧestus ja doarrádallojupmi boahtá sáni dihtii , de son hilgáda dallánaga .#Gå bágo diehti gierddamus ja doarrádallam sjaddá , de dalága gahttjá . Dat mii gilvojuvvui bastilislánjáid gaskii , lea son gii gullá sáni , muhto dálá máilmmi váivvit ja riggodaga fillehus hávkada sáni , nu ahte dat ii šaddat šattuid .#Sádjo tjiesskislánjátjij gaskan le sån guhti bágov gullá , valla värálda vájve ja boanndudagá gidodime bágov hávkkadi ja danen ij sjattojt sjaddada . Muhto dat mii gilvojuvvui šattolaš eatnamii , lea son gii gullá sáni ja ádde dan ja šaddada šattuid : čuođigeardásaččat , guhttalotgeardásaččat dahje golbmalotgeardásaččat . »#Valla sádjo buorre ednamin le sån guhti bágov gullá ja dádjat , ja sån sjattojt guoddá tjuode gärddáj , guhttalåge gärddáj ja gålmmålåge gärddáj . ” Son muitalii sidjiide nuppi veardádusa ja celkkii : « Almmiriika lea olbmá láhkásaš gii lei gilván buriid nisuid beldosis .#Nuppev muodulvisáv sidjij sárnoj : ” Almerijkka le degu ålmåj guhti le buorre sájov bällduj sáddjim . Ja buohkaid oađedettiin bođii su vašálaš ja gilvvii árvvohis rásiid nisuid gaskii ja manai eret .#Gájka ådatjime , bådij suv vasjulasj ja suohpádisrásijt vejtaj gasskaj sáddjij ja de manáj dassta . Go gortnit šaddagohte ja bidjagohte gihpuid , de ihte maiddái árvvohis rásit ge .#Gå sádjo sjaddagådij ja gårnneåjvijt dagáj , de suohpádisráse aj ihtin . Bálvaleaddjit manne dalle isideaset lusa ja jerre : Hearrá ! It go lean gilván buriid nisuid beldosat ?#Dievnára de mannin båndisa lusi ja javllin : ’ Härrá , ittji gus dån buorre sájov bälldusit sáddji ? Gos bohtet árvvohis rásit ?#Gåsstå suohpádisráse ihti ? ’ Son vástidii : Vašálaš lea dahkan dan .#Boanndi javlaj : ’ Vasjulattjas . ’ De bálvaleaddjit jerre sus : Dáhtut go ahte mii gaikut daid eret ?#Dievnára gatjádin : ’ Sidá gus mijáv mannat suohpádisrásijt bagátjit ? ’ ’ Son vástidii : In dáhto , amadet gaikut nisuid bajás oktan árvvohis rásiiguin .#Iv de sidá ’ , vásstedij , ’ soajttebihtit vejtajt aj suohpádisrásij siegen bahket . Diktet goappašagaid šaddat bálddalagaid gitta láddjenáigái .#Sjaddisa sähkálakkoj gitta tjuohppamájggáj . Go láddjenáigi boahtá , de mun cealkkán ládjobargiide : Čohkkejehket vuos árvvohis rásiid ja čatnet gihppun boaldima várás , muhto čohkkejehket nisuid mu láhtui . »#Gå tjuohppamájgge boahtá de tjuohppijda javlatjav : Bahkit vuostak suohpádisrásijt ja tjadnit dajt gihppon boalldemij . Valla vejtajt de tjoahkkijihtit ájttásim . ’ ” Son muitalii sidjiide maiddái dán veardádusa : « Almmiriika lea sennetsiepmana láhkásaš man olmmái gilvvii beldosis .#Ietjá muodulvisáv sidjij sárnoj : ” Almerijkka le senáhppagårne lágásj mav almasj bälldusis sáddji . Dat lea uhcit go buot eará siepmanat ; muhto go dat šaddá ja stuorru , de šaddá stuoribun go eará gilvvašattut ja šaddá stuora muorran , nu ahte almmi lottit bohtet ja ráhkadit besiid dan ovssiide . »#Divna gårnijs le unnemus , valla sjaddá gájkka ruddarásijs stuorábun , muora madugin , man åvsijda alme låtte biesijt dahki . ” Son muitalii sidjiide dán veardádusa vel : « Almmiriika lea suvrradáiggi láhkásaš man nisu soatká golmma mihtu jáffuid sisa , ja de suvru buot . »#Ájn ietjá muodulvisáv sárnoj : ” Almerijkka le suvradájge lágásj , masi nissun gålmmå mihtodieva jáfojs biedjá ja de gájkka suvrru . ” Buot dáid Jesus sártnui olbmuide veardádusaiguin . Almmá veardádusaid haga son ii oppa sárdnon ge sidjiide maidege . Nu ollašuvai dat mii lea celkojuvvon profehta bokte : Mun raban njálbmán ja sártnun veardádusaiguin ; mun almmuhan dan mii lea leamaš čihkosis máilmmi sivdnideami rájes .#Dáv divna Jesus álmmugij muodulvisáj sárnoj , ja álmmugij val muodulvisáj hålaj , vaj luluj ålliduvvat mav profehta lij javllam : Muodulvisáj didjij hålav ja sárnov dav mij le tjiehkusin värálda sjivnnjedime rájes . Dasto Jesus guđii olmmošjoavkkuid ja máhcai vissui .#Jesus muodulvisáv suohpádisrásij birra tjielggi Dan maŋŋel guodij almasjvegav ja viessusis máhtsaj . Ja su máhttájeaddjit bohte su lusa ja dadje : « Čilge midjiide veardádusa bealddu árvvohis rásiid birra ! »#Ja åhpadisålmmå suv lusi båhtin ja javllin : ” Tjielggi midjij muodulvisáv bäldo suohpádisrásij birra ! ” Son vástidii sidjiide : « Dat gii gilvá buriid gilvagiid , lea Olbmobárdni .#Sån vásstedij : ” Guhti buorre sájov sáddji le Almatjabárnne . Bealdu lea máilbmi . Buorit gilvagat leat riikka mánát , muhto árvvohis rásit leat bahákasa mánát .#Bälldo le värált , buorre sádjo le rijka máná ja suohpádisráse li bahá máná . Vašálaš gii gilvvii árvvohis rásiid , lea beargalat .#Vasjulasj mij suohpádisrásijt sáddjij le bärggal . Gordneládju lea dálá máilmmi loahppa , ja ládjobargit leat eŋgelat .#Tjuohppamájgge le värálda nåhkåm , ja tjuohppe li ieŋŋgila . Nugo árvvohis rásit čohkkejuvvojit ja boldojit dolas , nu geavvá dálá máilmmi loahpas ge : Olbmobárdni vuolggaha eŋgeliiddis , ja sii čohkkejit ja dolvot eret su riikkas buot daid guđet vearránahttet ja dahket vearrivuođaid , ja bálkestit sin dollaoapmanii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid .#Nåv gåktu suohpádisrásijt bahká ja boalldá , de aj värálda nåhkåmin sjaddá . Almatjabárnne ieŋŋgilijt rádjá , ja suv rijkas gádodi gájkajt gudi almatjijt tjáddjidi ja lágav dådji , ja buolle vuobnnáj sijáv bálkesti . Danna tjierru ja bánijt gitjáldahtti . Muhto vanhurskásat báitet dego beaivváš Áhčiset riikkas .#Valla rievtesferduga bájtti nåv gåk biejvve Áhtjesa rijkan bájttá . Geas ležžet bealjit , son gullos !#Gänna li bielje , gulldalis ! Almmiriika lea dávvira láhkásaš mii lei čihkkojuvvon beldui .#Almerijkka le dávvera lágásj mij le bällduj tjiegaduvvam . Olmmái gávdná dan , čiehká dan fas , ja ilustis son vuovdá buot opmodagas ja oastá bealddu .#Ålmåj dav gávnná ja vas tjiehká , ja ávonis divna åbmudagás vuobddá ja de bäldov oasstá . Almmiriika lea maiddái gávpeolbmá láhkásaš gii lea ohcamin čáppa bearraliid .#Almerijkka le aj oasestiddje lágásj guhti le tjáppa råhtåjt åhtsåmin . Go son gávdná divrras bearrala , de vuovdá buot opmodagas ja oastá dan .#Jus divras råhtåv gávnná , de divna åbmudagás vuobddá ja råhtåv oasstá . Almmiriika lea maiddái nuohti láhkásaš mii suhppejuvvo jávrái ja bivdá juohke lágán guliid .#Almerijkka le aj vierme lágásj mav jávrráj suohppi ja de juohkkalágásj guolev oadtju . Go dat lea dievva , de bivdit gesset dan gáddái . Sii čohkánaddet ja čohkkejit buriid guliid lihtiide , muhto bálkestit eret fuones guliid .#Gå dievas le , de gáddáj råhtti ja tjåhkkit buorre guolijt lihtijda tjoahkkitjit , valla nievres guolijt bálkes . Nu geavvá dálá máilmmi loahpas ge : Eŋgelat vulget olggos ja rátket baháid vanhurskásiin ja bálkestit sin dollaoapmanii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid .#Nåv sjaddá värálda nåhkåmin . Ieŋŋgila manni bahájuonagijt rievtesferdugijs tjuoldátjit , ja buolle vuobnnáj sijáv bálkesti . Danna de tjierru ja bánijt gitjáldahtti . Lehpet go ádden buot dán ? »#Lehpit gus gájkka dádjadam ? ” Sii vástidedje : « De leat . » Dalle son celkkii sidjiide : « Danne lea juohke čálaoahppavaš gii lea šaddan almmiriikka máhttájeaddjin , dáluisida láhkásaš guhte buktá ovdan rájustis sihke ođđa ja boares vuorkkáid . »#Vásstedin : ” Lep ” , ja de sidjij javlaj : ” Juohkka tjálukoahpes , guhti le almerijka åhpadisålmmån sjaddam , le boandás ålmmå lágásj guhti vuorkástis goappátjagá ådåsijt ja oabmásijt buktet máhttá . ” Go Jesus lei geargan muitaleames dáid veardádusaid , de vulggii doppe ja bođii ruovttugávpogasas .#Gå Jesus lij gärggam muodulvisájdis giehttomis , de dat dáfos vuolgij . Bådij årutstádasis ja danna synagogan åhpadij . Son oahpahii olbmuid sin synagogas , nu ahte sii hirpmástuvve ja jerre : « Gos son lea ožžon dán viisodaga ja fámu dahkat dákkár oavdudaguid ?#Almatja alvaduvvin ja javllin : ” Gåsstås le vijsesvuodas oadtjum ja fámos oavdojt dagátjit ? Ii go son leat dat dimbbarolbmá bárdni ?#Ij gus sån le muorrabargge bárnne ? Ii go su eatni namma leat Márjá , ja su vieljaid namat Jáhkot , Jovsset , Simmon ja Judas ?#Ij gus iednes namma le Maria ja vieljaj namá Jakob , Josef , Simon ja Judas ? Eai go buot su oappát ása dáppe min searvvis ?#Ja e gus divna suv oappá dáppe mijá bájken åro ? Gos ba son lea ožžon buot dán ? »#Gåsstå gis dáv gájkka le oadtjum ? ” Ja sii vearránedje sus eai ge dáhtton maidege dahkamušaid suinna .#De sidjij jårrålimgierggen sjattaj . Muhto Jesus celkkii sidjiide : « Ii profehta badjelgehččojuvvo eará báikkis go iežas ruovttugávpogis ja ruovttus . »#Valla Jesus sidjij javlaj : ” Profehtav dåssjå ietjas stádan ja ietjas vieson álbedi . ” Ja sin eahpeoskku dihtii son ii dahkan doppe eatnat oavdudaguid .#Ja dåppe ittjij edna oavdov dagá dajna gå ettjin sunji sidá jáhkket . Dan áiggi guovllugonagas Herodes gulai sága Jesusa birra . Son dajai bálvaleddjiidasas : « Dat lea gásttašeaddji Johanas . Son lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte ; danne sus leat dakkár fámut . »#Herodes , guhti lij tetrárkka , dan ájge guláj ságav Jesusa birra , ja dievnárijda javlaj : ” Sån le Johannes gástadiddje , guhti le jábbmegij lussta tjuodtjelam , ja dan diehti dakkir fámo suv baktu barggi . ” Dasgo Herodes lei váldán Johanasa gitta , čatnan su ja bidjan su giddagassii Herodiasa , vieljas Filipa áhká , dihtii . Dasgo Johanas lei cealkán Herodesii : « Ii dus leat lohpi váldit su alccesat áhkkán . »#Náv vuojn lij : Herodes lij Johannesav giddidam , tjadnam ja fáŋŋgagoahtáj bálkestam Herodiasa , vieljas Filipposa áhká diehti , danen gå Johannes lij Herodesij javllam : ” Dunji ij le loahpe sujna aktan viessot . ” Herodes livččii hálidan goddit su , muhto son balai olbmuin , geat atne Johanasa profehtan .#Herodes sidáj suv gåddet , valla álmmugis gåvaj , dajna gå suv profehtan adnin . Muhto go Herodes lei doallamin riegádanbeaivvis , de Herodiasa nieida dánssui gussiid ovddas . Herodes liikui dasa nu bures ahte vuordnumiin lohpidii sutnje maid ihkinassii son dáhtoš .#Ja gå Herodes lij riegádimbiejves ávvudime ja Herodiasa niejdda guossij åvdån gärssulij , de Herodes tjaŋgedij ja vuornnájn loabedij sunji gájkka mav ihkenis ánoj . Dalle eadni hálahii nieiddas dadjat : « Atte munnje gásttašeaddji Johanasa oaivvi gári siste . »#Iednes bagádime milta niejdda javlaj : ” Vatte munji dalága Johannes gástadiddje oajvev gáre sinna . ” Gonagas šattai fuones millii , muhto vuordnumis ja gussiid dihtii son gohčui addit niidii dan , ja son bijai sáni giddagassii ja gohčui steavlidit Johanasa .#Gånågis håjen sjattaj , valla vuornná ja guossij diehti gåhtjoj niejddaj dav vaddet , ja Johannesis tjiebedav fáŋŋgagoaden jallin . Oaivi buktojuvvui sisa gári siste ja addojuvvui niidii gii dasto attii dan eadnásis .#Oajvev gáre sinna buktin ja niejddaj vaddin , ja sån de äddnásis dav guottij . Muhto su máhttájeaddjit bohte viežžat liikka ja hávdádedje dan ja de sii manne ja muitaledje buot Jesusii .#Valla Johannesa åhpadisålmmå båhtin suv rubmahav viettjatjit ja hávddádin dav , ja Jesusij gájkka giehttun . Go Jesus gulai dán , de son vulggii eret fatnasiin muhtun oktonas báikái , gos sáhtii leat okto .#Gå Jesus dav guláj , de jávre rastá åjdåmádjaj aktu manáj . Muhto olbmot gulle dan , ja olusat vulge gávpogiin ja bohte vácci su maŋis .#Valla stádaj årro dav gullájin ja váttse suv maŋelt vuolggin . Go Jesus dál manai gáddái , de oinnii stuora olmmošjoavkku . Son árkkášii sin njuorrasit ja buoridii buot buhcciid .#Gáddáj jåvsådam , stuorra almasjvegav ájtsaj ja sijáv ármestij ja sijáj skihppijt buoredij . Muhto go šattai eahket , de máhttájeaddjit bohte su lusa ja dadje : « Dát báiki lea ávdin , ja lea juo maŋŋit .#Gå iehkeduváj , de åhpadisålmmå suv lusi båhtin ja javllin : ” Dát bájkke le ávtas ja maŋŋet le juo . Vuolggat olbmuid dáppe eret vai besset mannat giliide oastit alcceseaset borramuša . »#Luojte álmmugav vaj bessi dåjda sijdajda biebmov oastátjit . ” Muhto Jesus vástidii sidjiide : « Eai sii dárbbaš vuolgit dáppe .#Jesus vásstedij : ” E sij dárbaha dássta vuolgget . Addet dii sidjiide borramuša ! »#Vaddit ietja sidjij bårråmusáv ! ” Sii dadje sutnje : « Mis leat dušše vihtta láibbi ja guokte guoli dás . »#Valla åhpadisålmmå javllin : ” Miján ij le ienep biebbmo gå vihtta lájbe ja guokta guolátja . ” Son celkkii : « Buktet daid munnje ! »#- ” Buktit dajt munji ! ” javlaj . De gohčui olbmuid čohkánit rássegieddái , válddii dan vihtta láibbi ja guokte guoli , geahčai almmi guvlui ja rohkadalai giittusrohkosa .#Gåhtjoj de álmmugav rássáj tjåhkkidit , ja váldij vihtta lájbe ja guokta guolátja ja almmáj gehtjadijn gijtulvisáv råhkålij . Son doadjalii láibbiid ja attii máhttájeddjiide , ja máhttájeaddjit juogadedje daid olbmuide .#Lájbijt dådjalij ja åhpadisålmmåjda vattij , gudi de álmmugij dajt juogadin . Ja buohkat boradedje ja gallánedje .#Ja gájka bårrin ja gallánin . Maŋŋil čohkkejuvvojedje báhcán bihtát ja dat devde guoktenuppelot veaddelihti .#Maŋŋel bátsidisájt tjoahkkijin lågenanguovte vieddegárráj ma tjåmijdin . Birrasiid vihttaduhát olbmá ledje boradan das , earet nissoniid ja mánáid .#Vihttatuvsána bájkke ålmmåjs , ja duodden nissunijs ja mánájs , lidjin biebmov oadtjum . Dakkaviđe dán maŋŋil son gohčui máhttájeddjiidis mannat fatnasii ja vuolgit ovddas nuppi beallái , dan botta go ieš vuolggahii eret olmmošjoavkkuid .#Dan maŋŋel gåhtjoj åhpadisålmmåjdis vadnasijn jávre nuppe bälláj åvddålin mannat dan båttå gå iesj almasjvegav sijddaj rájaj . Go son lei dahkan dán , de manai sierranassii várrái rohkadallat .#Ja de várráj goarrij aktu råhkådalátjit . Go šattai eahket , de son lei doppe okto .#Dåppe iehkeduváj . Fanas lei juo guhkkin eret gáttis , ja dat ražai garrasit báruid vuostái , dasgo lei vuostebiegga .#Vanás lij juo davven bároj vuosstij jåsstemin , dajna gå vuosstebiegga lij . Muhto njealját idjagohcinvuorus son bođii vácci jávrri alde sin lusa .#Valla árradisán , nälját idjagåhtsemvuoro , bådij jávrev váttse . Go máhttájeaddjit oidne su vázzimin jávrri alde , de suorganedje ja dadje : « Diet lea gobmi ! »#Gå åhpadisålmmå ájttsin suv tjátje nanna vádtsemin , de suorgganin ja jáhkkin skuojvev vuojnnin . ja sii huike balus .#Ja balos tjuorvvogåhtin . Muhto dan seammás Jesus sártnui sidjiide : « Lehket roahkkadat , mun dat lean . Allet bala ! »#Valla Jesus dalága sidjij hållagådij : ” Jasskit , allit balá , månnå lev . ” De Biehtár dajai sutnje : « Hearrá , jos dat leaččat don , de gohčo mu boahtit lusat jávrri ala . »#Petrus vásstedij : ” Härrá , jus dån le , de gåhtjo muv ietjat lusi tjátje nanna boahtet . ” Jesus celkkii : « Boađe ! »#Jesus de javlaj : ” Boade ! ” Biehtár loaiddastii eret fatnasis ja váccii jávrri alde Jesusa lusa .#ja Petrus vadnasis lávkkij ja tjátje nanna Jesusa lusi vádtsáj . Muhto go son fuomášii man garas biegga lei , de ballái , ja son vuodjugođii ja čurvii : « Hearrá , beastte mu ! »#Valla gå vuojnij garra biekkav , de balláj , ja vuodjogoadedijn tjuorvvij : ” Härrá , gájo muv ! ” Dan seammás Jesus geigii gieđas , dohppii su ja celkkii : « Man uhcán osku dus lea ! Manne eahpidit ? »#Ja Jesus dalága giedas gálggij , doahppij suv ja javlaj : ” Dån vádnajáhkuk , manen guoktálassti ? ” Go soai loaiddasteigga fatnasii , de biegga ložžii .#Lávkkijga vadnasij , ja de loadtjij . Muhto sii geat ledje fatnasis , luoitádedje su ovdii ja dadje : « Don leat duođaid Ipmila Bárdni ! »#Ja gudi vadnasin lidjin luobddelin suv åvddåj ja javllin : ” Dån le duodaj Jubmela Bárnne . ” Go sii ledje ollen jávrri rastá , de láddejedje Gennesaretii .#Jávrev rasstim , Gennesaretaj bådijga . Doppe olbmot dovdájedje su ja dieđihedje dan miehtá guovllu , ja sii bukte su lusa buot buhcciid .#Dåbbilij ålmmå suv dåbddåjin ja dan guovlo almatjijda diededin , ja suv lusi buktin divna skihppijt gudi sihtin sujsta edasik bivtasdiehpev duohtastit . Sii ánuhedje sus beassat dušše guoskkahit su bivttasdiehpi , ja buohkat geat dahke dan , dearvvašmahttojuvvojedje .#Ja gájka , gudi dav duohtastin , buorránin . De bohte farisealaččat ja čálaoahppavaččat Jerusalemis Jesusa lusa ja jerre : « Manne du máhttájeaddjit rihkkot máddariid árbevieruid ?#Farisea ja tjálukoahppása de Jerusalemis Jesusa lusi båhtalin ja javllin : ” Manen duv åhpadisålmmå ájttegij njuolgadusájt dådji ? Sii eai basa gieđaideaset ovdal go boradit . »#E ham sij giedajt bårråma åvddål basá . ” Son vástidii : « Naba dii , manne dii ieža rihkkubehtet Ipmila báhkkomiid ja čuovvubehtet iežadet árbevieruid ?#Sån vásstedij : ” Na , manen val ietja Jubmela budájt doadjebihtit ietjada njuolgadusáj diehti ? Dasgo Ipmil lea cealkán : Don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát , ja : Dat guhte garuha áhčis dahje eatnis , galgá jápmit .#Jubmel le hållam : Guddneda áhtját ja ädnát ja : Guhti áhtjes jali iednes bilkket galggá jábmet . Muhto dii oahpahehpet ná : Jos guhtege dadjá áhččásis dahje eadnásis : Dan maid don galggašit oažžut mus veahkkin , lean lohpidan oaffarin tempelii , de son ii dárbbaš gudnejahttit áhčis dahje eatnis .#Valla dij tsuojgodihpit jus soames áhttjásis jali äddnásis javllá : Tiempelvattáldahkan vattáv dav majna luluv duv buktet viehkedit , ja de ij dárbaha áhtjes jali iednes guddnedit . Nu dii lehpet dahkan Ipmila sáni duššin árbevieruideattet dihtii .#Návti Jubmela bágov ietjada njuolgadusáj diehti dåssjen dahkabihtit . Dii guoktilaččat ! Jesaja einnostii riekta din birra go celkkii : Dát álbmot gudnejahttá mu baksamiiguin , muhto sin váibmu lea guhkkin mus eret .#Vilpástalle , Jesaja duolla dijá birra åvddålijsárnoj gå javlaj : Dát álmmuk baksimij muv guddnet , valla sijá vájmo li mujsta guhkken . Duššás sii bálvalit mu , dasgo dat maid sii oahpahit , leat olbmuid árbevierut . »#Dåssjåj muv guddnedi , dajna gå majt åhpadi , li almatjij gåhttjoma . ” Son gohčui olmmošjoavkku lusas ja celkkii : « Guldalehket mu ja áddejehket : Dat mii boahtá njálmmi sisa , ii daga olbmo buhtismeahttumin . Muhto dat mii manná olggos njálmmis , dahká olbmo buhtismeahttumin . »#De álmmugav ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Gulldalihtit ja gähttjalihtit dádjadit . Mij njálmmerájge manná ij almatjav báde , valla mij njálmes boahtá almatjav bádá . ” De máhttájeaddjit manne su lusa ja dadje : « Dieđát go ahte farisealaččat vearránedje go gulle dán ? »#Åhpadisålmmå de suv lusi mannin ja gatjádin : ” Diedá gus farisea duv ságajs suhttin ? ” Son vástidii sidjiide : « Juohke šaddu man mu almmálaš Áhčči ii leat gilván , gaikkihuvvo ruohttasiin .#Sidjij vásstedij : ” Juohkka rásse , mav Almenáhttje ij le sáddjim , ruohttsasijn råhttiduvvá . Allet beroš sis !#Allit sijás berusta ! Sii leat čalmmehis oahpisteaddjit ; ja go čalmmeheapme láide čalmmeheami , de guktot gahččaba roggái . »#Sij li tjalmedimij tjalmedis lájddistiddje . Jus tjalmedibme tjalmedimev lájddi , de goappátja råggåj gahttjaba . ” Biehtár dajai sutnje : « Čilge midjiide dán veardádusa ! » Jesus celkkii : « Ehpet go dii ge velá ádde maidege ?#Petrus sidáj Jesusav sidjij muodulvisáv tjielggit , ja Jesus de javlaj : ” Ehpit gus ájn le majdik dádjadam ? Ehpet go ádde ahte buot mii boahtá njálmmi sisa , manná vuolás čoavjái ja luonddu mielde olggos fas ?#Ehpit gus dádjada divna mij njálmmerájge manná , boahtá tjoajvváj ja maŋŋel iemeláhkáj ålgus ? Muhto dat mii manná olggos njálmmis , boahtá olbmo váimmus , ja dat dahká olbmo buhtismeahttumin .#Valla mij njálmes ålgus manná , boahtá vájmos ja almatjav bádá . Dasgo váimmus bohtet bahás jurdagat , olmmošgoddin , náittosdilirihkkun , fuorrávuohta , suolavuohta , vearreduođaštusat ja bilkádusat .#Dajna gå vájmos badjáni bahás ájádusá , almasjgåddema , gállasjvuoda doadjema , skiegesvuohta , suolavuohta , vierrevihtanasstema ja bilkkádusá . Dákkárat dat dahket olbmo buhtismeahttumin .#Dakkira almatjav bádi . Boradeapmi basakeahtes gieđaiguin ii daga olbmo buhtismeahttumin . »#Bårråmus basák giedaj ij almatjav báde . ” Jesus vulggii doppe Tyrosa ja Sidona guovlluide .#Dåppelt Jesus Tyrosa ja Sidona guovlojda vuolgij . Muhtun kanaanlaš nisu gii lei dain guovlluin eret , bođii su ovddal ja čuorvvui : « Hearrá , Dávveda bárdni , árpmit mu !#Nissun dát bájkes suv tjuorvo duostoj : ” Härrá , Davida bárnne , ármmálaste muv ! Bahá vuoigŋa givssida mu nieidda garrasit . »#Niejddam harmmadit bahás vuojŋŋanisás vájvástuvvá . ” Muhto ii son vástidan nissonii sáni ge .#Valla ittjij bágok tsuvkeda . Máhttájeaddjit jorggihedje sutnje ja dáhtto : « Daga juoidá ; son boahtá čuorvvu min maŋis ! »#Åhpadisålmmå de sunji jårgijdin sidá : ” Gåhtjo suv gájddat , sån ham mijáv tjuorvo doarret . ” Muhto Jesus vástidii sidjiide : « In mun leat vuolggahuvvon earáid go Israela álbmoga láhppon sávzzaid várás . »#Sån vásstedij : ” Mån iv le iehtjádijda rájaduvvam gå Israela álmmuga láhppum sávtsajda . ” De nisu bođii ja luoitádii Jesusa ovdii ja dajai : « Hearrá , veahket mu ! »#Valla nissun bådij ja Jesusa åvddåj luobddelij javla : ” Härrá , viehkeda muv . ” Jesus vástidii sutnje : « Ii leat riekta váldit láibbi mánáin ja bálkestit dan beatnagiidda . »#De javlaj : ” Ij le duolla mánájs lájbev válldet ja bednagijda bus bálkestit . ” Nisu vástidii : « Hearrá , dat lea duohta , muhto beatnagaččat han besset borrat daid moaluid mat gahččet isidiiddiset beavddis . »#- Nissun vásstedij : ” Ij le , härrá , valla bednaga ham bårri smålijt ma båndij bievdijs gahttji . ” De Jesus celkkii sutnje : « Nisu , du osku lea stuoris .#De Jesus sunji javlaj : ” Nissun , duv jáhkko le nanos . Šaddos nugo don dáhtut . »#Sjaddis gåk sidá . ” Ja nieida dearvvašmuvai seammá bottus .#Ja dat rájes niejdda buorránij . Jesus vázzái ja bođii Galileajávregáddái , gos son manai várrái ja čohkánii .#Jesus Galileajávrregáttev vádtsáj ja de várráj goarrij . Jåvsådam dåhku tjåhkkidij . Stuora olmmošjoavkkut bohte su lusa lápmásiiguin ja skierpmáiguin , čalmmehemiiguin , gielahemiiguin ja ollu earáiguin ja bidje sin su julggiid ovdii .#Suv lusi moaddása båhtalin , ja sijá fáron lidjin gállnam almatja , tjalmedime , skiermá , gieladime ja ålos iehtjádijs . Son buoridii sin , ja olbmot ovddošedje go gulle gielahemiid hállamin ja oidne skierpmáid dearvvašmuvvamin , lápmásiid vázzimin ja čalmmehemiid oaidnimin .#Suv juolgij åvddåj sijáv buktin ja Jesus sijájt buoredij , ja almatja alvaduvvin gå gullin gieladimijt hållamin , skiermájt hebulattjan vuojnnin , gállnam almatjijt vádtsemin ja tjalmedimijt vuojnnemin . Ja sii máidno Israela Ipmila .#Ja de Israela Jubmelav hievedin . Jesus gohčui máhttájeddjiidis lusas ja celkkii : « Mun árkkášan njuorrasit olbmuid , dasgo sii leat leamaš mu luhtte juo golbma beaivvi , ii ge sis leat maid borrat .#Jesus gåhtjoj åhpadisålmmåjdis boahtet ja sidjij javlaj : ” Suttalusjáv álmmugav . Muv lunna li juo gålmmå biejve årudam ja siján ij le mige biebbmon . In mun dáhto vuolggahit sin borakeahttá ruoktot amaset vuoimmehuvvat geainnu ala . »#Iv sidá sijáv dássta båråk luojttet , de ihkap e nagá sijdajda vádtset . ” Máhttájeaddjit dadje sutnje : « Gos mii dáppe meahcis fidnet nu ollu láibbiid gallehit dákkár stuora joavkku ? »#Åhpadisålmmå de sunji javllin : ” Gåsstås lájbev nåv ållusij gallánimnárren oadtjot ? ” Jesus jearai : « Galle láibbi dis leat ? »#Jesus gatjáj : ” Galla lájbe li diján ? ” Sii vástidedje : « Čieža , ja vel moadde uhca guoláža . »#- ” Gietjav ja muhtem guolátja ” , vásstedin . Son gohčui olbmuid čohkánit eatnamii .#Gåhtjoj de almatjijt ednamij tjåhkkidit . De válddii dan čieža láibbi ja guliid , rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii daid ja attii máhttájeddjiide , ja máhttájeaddjit juogadedje daid olbmuide .#De gietjav lájbe ja guolátjijt váldij , Jubmelav gijtij , dådjalij dajt ja åhpadisålmmåjda vattij . Ja åhpadisålmmå dajt álmmugij juogadin . Buohkat boradedje ja gallánedje .#Gájka gallánimmärráj bårrin . Maŋŋil čohkkejuvvojedje báhcán bihtát , čieža veaddelihti dievva .#Maŋŋel de bátsidisájt tjoahkkijin , gietjav vieddegáre dievva . Sii geat ledje boradan , ledje njealljeduhát olbmá , earet nissoniid ja mánáid .#Nielljatuvsán ålmmå ja duodden nissuna ja máná lidjin bårråm . De Jesus luittii olbmuid mannat ruoktot , loaiddastii fatnasii ja vulggii Magadana guovlluide .#Ja gå álmmugav lij ruopptot luojttám , de vadnasij lávkkij ja Magadana guovlojda vuolgij . De bohte Jesusa lusa muhtun farisealaččat ja saddukealaččat geat dáhtto geahččalit su ja bivde su čájehit alcceseaset mearkka almmis .#Fariseaja saddukea Jesusa lusi båhtin , ja gåsuv gähttjalit sihtin , de gåhttjun suv merkav almes vuosedit . Muhto son vástidii sidjiide : « Eahkedis dadjabehtet : Šaddá buorre dálki , dasgo albmi roađđida , ja iđedis dadjabehtet : Odne šaddá garra dálki , dasgo albmi roađđida ja lea seavdnjat .#Valla sån vásstedij : ” Iehkedis javllabihtit : Viertov dahká danen gå almme ruopselt , ja idedis javllabihtit : Uddni dálkev dahká danen gå almme ruopselt ja giemes le . Almmi hámi gal máhttibehtet árvidit , muhto ehpet áiggiid mearkkaid .#Alme hámev galla máhttebihtit tjielggit valla ájgij merkajt ehpit . Bahás ja oskkáldasmeahttun sohkabuolva gáibida mearkka , muhto dat ii oaččo eará mearkka go Jona mearkka . »#Dát bahás ja jáhkodis vierrek merkajt rávkká , valla ij ietjá merkav gå Jona merkav oattjo . ” De son guđii sin ja vulggii .#Ja de sijáv guodij ja vuolgij . Go máhttájeaddjit jovde nuppi beallái jávrri , de ledje vajáldahttán váldimis láibbi .#Gå åhpadisålmmå jávre nuppe bälláj vuolggin , de lidjin hälbbadam lájbev válldemis . Jesus celkkii sidjiide : « Váruhehket farisealaččaid ja saddukealaččaid suvrradáiggis ! »#Jesus sidjij javlaj : ” Várrijihtit fariseaj ja saddukeaj suvradájges . ” Sii árvališgohte gaskaneaset ja dadje : « Dat lea danne go mii eat leat váldán láibbi mieldámet . »#Gaskanisá javllagåhtin ij lim ham siján lájbbe maŋen . Muhto Jesus fuobmái dán ja celkkii : « Man uhcán osku dis lea ! Manne árvalehpet gaskaneattet ahte dis ii leat láibi ?#Jesus dav ielvij ja javlaj : ” Vádnajáhkuga , manen gaskanihtte ságastihpit diján ij le lájbbe ? Ehpet go velá árvit maidege ?#Ehpit gus vilá mavga dádjada ? Ehpet go muitte dan vihtta láibbi mat ledje doarvái viđa duhát olbmui , ja galle veaddelihti dievva dii dalle čohkkiidet ?#Ehpit gus vihtta lájbe vihttatuvsánij gallánimnárren mujte , ja man galla gáre lijggánin ? Dahje dan čieža láibbi mat ledje doarvái njealji duhát olbmui , ja galle veaddelihti dievva dii dalle čohkkiidet ?#Jali gietjav lájbe nielljatuvsánij ja man galla gáre lijggánin ? Manne ehpet ádde ahte in sárdnon didjiide láibbi birra ?#Manen jáhkijda muv lájbe birra sárnnot ? Muhto váruhehket farisealaččaid ja saddukealaččaid suvrradáiggis . »#Valla várrijihtit fariseaj ja saddukeaj suvradájges . ” Dalle áddejedje ahte son ii lean rávvemin sin láibbi suvrradáiggis , muhto farisealaččaid ja saddukealaččaid oahpus .#De buojkkájin sån ittjij lájbe suvradájges várroda valla fariseaj ja saddukeaj åhpas . Go Jesus bođii Cæsarea Filippi guovlluide , de jearai máhttájeddjiinis : « Geanin olbmot dadjet Olbmobártni ? »#Gå Jesus Caesarea Filippi dáfojda bådij , de åhpadisålmmåjs gatjádij : ” Guhtin Almatjabárnev javlli ? ” Sii vástidedje : « Muhtumat dadjet gásttašeaddji Johanassan , earát dadjet Elian , ja earát gis dadjet Jeremian dahje muhtumin profehtain . »#Vásstedin : ” Muhtema Johannes gástadiddjen javlli , muhtema Elian ja muhtema vas Jeremian jali muhtemin profehtajs . ” Son jearai sis : « Naba dii , geanin dii dadjabehtet mu ? »#- Sijás gatjádij : ” Na didja , guhtin dij muv javllabihtit ? ” Simmon Biehtár vástidii sutnje : « Don leat Messias , ealli Ipmila Bárdni . »#Simon Petrus vásstedij : ” Dån le Messias , ielle Jubmela Bárnne . ” De Jesus celkkii sutnje : « Ávdugas leat don , Simmon , Jona bárdni . Dasgo dán ii leat oažži ii ge varra almmustahttán dutnje , muhto Áhččán almmis .#De Jesus sunji javlaj : ” Sálugin dån Simon Barjona , dajna gå ij oadtje jalik varra dunji dav bigoda , ájnat muv Almenáhttje . Ja mun cealkkán dutnje ahte don leat Biehtár ; ja dán bávtti ala mun huksen girkon , ja jápmima riikka poarttat eai vuoitte dan .#Ja mån dunji javlav , dån le Petrus , Bákte , ja dan báktáj iehtjam girkkov tsieggiv , man badjel jábbmekájmo uvsa e goassak fámov oattjo . Mun attán dutnje almmiriikka čoavdagiid ; maid don čanat eatnama alde , lea čadnojuvvon almmis , ja maid don čoavddát eatnama alde , lea čovdojuvvon almmis . »#Almerijka tjoavddagijt dunji vattáv . Gájkka mav ednamin tjaná , le almen tjanáduvvam , ja gájkka mav ednamin tjoavdá , le almen tjoavdeduvvam . ” Ja son gilddii máhttájeddjiidis garrasit muitaleames geasage ahte son lei Messias .#Ja åhpadisålmmåjdis buorgguj gesisik giehttomis sån lij Messias . Dan áiggi rájes Jesus čilgegođii máhttájeddjiidasas ahte son ferte mannat Jerusalemii , gos son šaddá gillát vuorrasiid , bajitbáhpaid ja čálaoahppavaččaid gieđaid gaskkas . Son goddojuvvo , muhto bajásčuoččáldahttojuvvo goalmmát beaivvi .#Dat rájes Jesus åhpadisålmmåjda tjielggigådij sån viertti Jerusalemij vuolgget ja ednagav boarrásij , alemushärráj ja tjálukoahppásij diehti gierddat , gåtteduvvat ja vas goalmát biejve tjuottjeldahteduvvat . De Biehtár válddii su sierra ja cuiggodišgođii su : « Ipmil várjalivččii du , Hearrá !#Petrus duobbelij suv hástij ja gájgodatjáj javla : ” Jubmel várjjalus duv , Härrá . Dát ii oaččo dáhpáhuvvat dutnje ! »#Allis dát sjatta . ” Muhto Jesus jorggihii ja celkkii Biehtárii : « Sáhtán , gáidda mu duohkái !#Valla Jesus jårgijdij ja Petrusij javlaj : ” Gájda dássta , Sáhtán . Don leat munnje vearránussan , dasgo du jurdagat eai leat Ipmila jurdagat , muhto olbmuid jurdagat . »#Ale muv gahtjada , dajna gå dujna älle Jubmela , ájnat almatjij ájádusá . ” Dasto Jesus celkkii máhttájeddjiidasas : « Jos guhtege dáhttu boahtit mu maŋis , de biehttalehkos iežas , váldos ruossas ja čuvvos mu .#De Jesus åhpadisålmmåjda javlaj : ” Jus guhtik sihtá muv luottajt tjuovvot , de hähttu ietjas vuornnot ja ruossas válldet ja muv tjuovvolit . Dasgo dat guhte viggá gádjut heakkas , massá dan . Muhto dat guhte massá heakkas mu dihtii , gádju dan .#Danen guhti hekkas sihtá gádjot , massá dav , valla guhti hekkas muv diehti massá , gávnná dav . Mii ávkkiid lea olbmui jos vuoitá ge oppa máilmmi , muhto massá heakkas ?#Mij ávkijt le almatjij åbbå väráldav vuojttet , jus viertti hekkajnis mákset ? Dahje maid sáhttá olmmoš addit máksun heakkas ovddas ?#Majnas máhttá hekkas ruopptot lånestit ? Dasgo Olbmobárdni boahtá eŋgeliiddisguin Áhčis hearvásvuođas , ja dalle máksá juohkehažžii dan mielde maid dat lea dahkan .#Almatjabárnne Áhtjes herlukvuodan ieŋŋgilijes boahtá , ja dalloj juohkkahattjav dagojis milta mávset . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Muhtumat sis geat leat čuožžumin dás , eai muosát jápmima ovdal go oidnet Olbmobártni boahtimin riikkainis . »#Sáddnán , muhtema dánna tjuodtjomin e jábmemijn gávnada åvddål gå li Almatjabárnev vuojnnám rijkajnis boahtemin . ” Guhtta beaivvi das maŋŋil Jesus válddii fárrosis Biehtára , Jáhkoba ja su vielja Johanasa , ja doalvvui sin alla várrái , gos sii ledje iehčanassii .#Guhtta biejve maŋŋela váldij Jesus fárrusis Petrusav ja vieljatjijt , Jakobav ja Johannesav , ja goarrij sijáj alla várráj , gånnå neljuk lidjin . Doppe son nuppástuvai sin čalmmiid ovddas ; su ámadadju báittii dego beaivváš , ja biktasat šadde šearradin dego čuovga .#Dåppe sijá tjalmij åvdån ietjájduváj : muohtos degu biejvve bájtij , ja suv biktasa vielgudin nåv gåk tjuovgga le . Dan seammás Movsses ja Elia iđiiga sin ovdii ja sártnodeigga suinna .#Ja vuojnnin Mosesav ja Eliav tjuodtjomin sujna ságastime . De Biehtár báhkkoda Jesusii : « Hearrá , lea buorre go mii leat dáppe .#Petrus de Jesusij javlaj : ” Härrá , buorre fáron lip . Jos dáhtut , de mun ceggen golbma goađi , ovtta dutnje , ovtta Movssesii ja ovtta Eliai . »#Jus sidá , de dási gålmmå goade tsieggiv , dunji avtav , Mosesij avtav ja Eliaj avtav . ” Go son ain lei sárdnumin , de šerres balva suoivanasttii sin , ja jietna gullui balvvas : « Dát lea mu Bárdni , gean mun ráhkistan ; son lea mu miela mielde .#Ájn hållamin tjuovgge balvva sijá badjelij vuollánij , ja balvas jiedna gulluj : ” Dát le Bárnnám , muv iehttselis ja gärrásamos . Guldalehket su ! »#Gulldalihtit suv . ” Go máhttájeaddjit gulle dan , de bálkestahtte eatnamii gopmut ja ballájedje sakka .#Gå åhpadisålmmå dav gullin , de luobddelin muohto ednama guovlluj ja sälldát ballájin . Muhto Jesus manai ja guoskkahii sin ja celkkii : « Čuožžilehket , allet ge bala ! »#Jesus manáj ja sijáv duohtastij javla : ” Tjuodtjelihtit , allit balá . ” Ja go sii geahčastedje bajás , de eai oaidnán ovttage earet Jesusa okto .#Gehtjastin bajás ja ettjin dasti iehtjádav gå Jesusav vuojne . Njiejadettiin váris Jesus celkkii sidjiide : Allet muital geasage dán oainnáhusa birra ovdal go Olbmobárdni lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte .#Váres vuollánime Jesus sidjij javlaj : ” Allit gesisik giehto mav lihpit vuojnnám , åvddål gå Almatjabárnne le jábbmegij lussta tjuodtjelam . ” De máhttájeaddjit jerre : « Manne čálaoahppavaččat dalle dadjet ahte Elia vuos ferte boahtit ? »#Åhpadisålmmå de sujsta gatjádin : ” Mij le tjálukoahppásij duogen gå javlli Elia vuostak viertti boahtet ? ” Son vástidii sidjiide : « Elia gal boahtá dahkat buot fas ođđasit .#Vásstedij : ” Elia galla boahtá gájkdivna duollitjit . Muhto mun cealkkán didjiide ahte Elia lea juo boahtán , eai ge sii dovdan su , muhto dahke sutnje maid hálidedje .#Valla mån didjij javlav , Elia le juo boahtám , valla ettjin suv dåbdå ja sunji dahkin mav huomahin . Seammá láhkái ferte maiddái Olbmobárdni ge gillát sin gieđaid gaskkas . »#Náv Almatjabárnne aj hähttu sijá diehti gierddat . ” De máhttájeaddjit áddejedje ahte son sártnui sidjiide gásttašeaddji Johanasa birra .#Åhpadisålmmå de dádjadin Johannes gástadiddje birra sárnnomin lij . Go sii máhcce olbmuid lusa , de bođii muhtun olmmái Jesusa lusa , luoitádii su ovdii ja dajai : « Hearrá , árpmit mu bártni !#Gå álmmuga lusi máhttsin , de bådij ålmåj Jesusa lusi ja suv åvddåj luobddelij javla : ” Härrá , ármmálaste bárnám . Sus lea mánnováddu ja son giksašuvvá garrasit , dasgo dávjá son gahččá dollii ja dávjá čáhcái .#Jámálguvvamviges sälldát bijnástuvvá . Muhttijn dållåj ravggá ja muhttijn tjáhtjáj . Mun dolvon su du máhttájeddjiid lusa , muhto sii eai máhttán buoridit su . »#Duv åhpadisålmmåj lusi suv doalvvuv , masku ettjin buvte suv buoredit . ” Jesus vástidii sutnje : « Eahpeoskkolaš ja jorggu sohkagoddi !#Jesus vásstedij : ” Dát häjtádis vierrek mij jáhkket ij sidá ! Man guhká ferten leat din luhtte ?#Man guhkev hähttuv dijá lunna viessot ? Man guhká ferten gierdat din ?#Man guhkev hähttuv dijáv gierddat ? Buktet bártni mu lusa ! »#Buktit suv diehki muv lusi . ” Ja Jesus šikkui bahá vuoiŋŋa , ja dat vulggii bártnis . Ja bárdni dearvvašmuvai dammanaga bottus .#Jesus garrasit bárnnáj hålaj , ja bahás vuojŋŋanis ajbbánij , ja dat rájes bárnne buorránij . Dasto máhttájeaddjit bohte iehčanassii Jesusa lusa ja jerre : « Manne mii eat veadján ádjit dan olggos ? »#Gå galluk lidjin , båhtin åhpadisålmmå Jesusa lusi ja gatjádin : ” Manen mij ejma bahás vuojŋŋanisáv ájmmuda vuodjelit ? ” Son vástidii : « Dan dihtii go dis lea nu uhcán osku .#Vásstedij : ” Dajna gå dijá jáhkko lij vánes . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Jos dis livččii osku sennetsiepmana veardde ge , de sáhtášeiddet dadjat dán várrái : Sirdás dáppe duohko !#Sáddnán , jus diján luluj senáhppagårne vierdde jáhkos , de lulujda máhttet dán várráj javllat : Sirddela dássta dåhku , ja luluj sirddelit . Ja dat sirdašuvašii , ii ge mihkkege livčče didjiide veadjemeahttun .#Ij mige didjij lulu máhtodibmen . ” Dát šládja áddjojuvvo olggos dušše rohkosiin ja borakeahttáivuođain . »#[ 21 Valla dát dåssjå råhkådalá ja fásstuda vuodjeluvvá . ] Go sii ledje ain čoahkis Galileas , de Jesus celkkii sidjiide ja sii goddet su , ja goalmmát beaivvi son bajásčuoččáldahttojuvvo fas . »#Gå lidjin vas Galilean tjoahken , de Jesus sidjij javlaj : ” Almatjabárnne almatjij giedajda vatteduvvá , ja sij gåddi suv , ja goalmát biejve vas tjuodtjel . ” Dalle sii šadde morrašii .#Ja oalle surgguj sjaddin . Go sii jovde Kapernaumii , de tempelvearrogáibideaddjit manne Biehtára lusa ja jerre : « Ii go din oahpaheaddji mávsse tempelvearu ? »#Gå Kafarnaumij lidjin máhttsam , de tiempelvärrotjoahkkára Petrusa lusi båhtin ja gatjádin : ” Ij gus dijá åhpadiddje tiempelvärov mávse ? ” ” Biehtár vástidii : « De máksá . »#Máksá ” , Petrus vásstedij . Go son bođii ruoktot , de Jesus ollásii Biehtáriin : « Simmon , mo du mielas orru : Geas gáibidit máilmmi gonagasat tuolu ja vearu ? Mánáineaset vai vierrásiin ? »#Gå Petrus ruopptot bådij , de Jesus gatjádij åvddål gå Petrus háhppidij mavgak tsuvkedit : ” Majt jáhká , Simon , gejs ednama gånågisá tullav ja värov rávkki , bárnijstisá vaj iehtjádijs ? ” Son vástidii : « Vierrásiin . » De Jesus celkkii sutnje : « Dalle han mánát besset máksimis .#Gå Petrus vásstedij : ” Iehtjádijs ” , de Jesus javlaj : ” Bárne de gis máksemis bessi . Muhto amamet vearránahttit sin , de mana jávregáddái , šlivge vuokkat ja váldde vuosttaš guoli mii dohppe , ja go don rabat dan njálmmi , de gávnnat statera .#Valla manen sijáv suhttadit ? Maná jávrregáddáj vuokkav luosatjit ja válde vuostasj guolev mij doahppi . Tsakkasta dan njálmev , de silbbabiednigav gávna . Váldde dan ja mávsse vearrun sihke mu ja iežat ovddas . »#Válde dav ja värron munnu åvdås mávse . ” Aiddo dalle máhttájeaddjit bohte Jesusa lusa ja jerre : « Gii lea stuorimus almmiriikkas ? »#Daŋga båttå åhpadisålmmå Jesusa lusi båhtin ja gahtjin : ” Guhti le almerijkan stuorámus ? ” De son rávkkai uhca mánáža lusas , divui dan sin gaskii ja celkkii : Duođaid , mun cealkkán didjiide : Muđuid go jorgalehpet ja šaddabehtet mánáid láhkásažžan , de ehpet eisege beasa almmiriikii .#De sån mánáv ietjas lusi gåhtjoj ja sijá åvddåj suv biejaj , ja javlaj : ” Sáddnán , jus ehpit buorádusáv dagá ja mánáj lágátjin sjatta , de ehpit luoddnok almerijkkaj besa . Dat guhte vuolida iežas ja šaddá dán máná láhkásažžan , lea stuorimus almmiriikkas .#Gudi ietjasa dán máná lágátjin uhtsedi , li almerijkan stuorámusá . Dat guhte vuostáiváldá dákkár uhca mánáža mu nammii , vuostáiváldá mu .#Guhti dákkirasj mánáv muv namán duosstu , duosstu muv . ” Muhto sutnje gii vearránahttá ovtta dáin uhcahaččain geat oskot munnje , livččii buoret jos millogeađgi heaŋggastuvvošii su čeabeha birra , ja son vuodjuduvvošii meara čikŋodahkii .#Valla guhti tjáddjit avtak dájs uhtsemusájs gudi munji jáhkki , sunji buorep luluj millagiergev tjähpáj oadtjot ja mera tjiegŋalij vuodjoduvvat . Vuoi dán máilmmi ja dan vearránusaid !#Vuoj dunji väráldij , tjáddjidimij diehti . Vearránusat gal fertejit boahtit , muhto vuoi dan olbmo gean bokte vearránusat bohtet !#Tjáddjidime galla vierttiji boahtet , valla vuoj dan almatjij gen baktu båhti . Jos du giehta dahje juolgi vearránahttá du , de čuohpa dan ja bálkes eret !#Jus giehtat jali juolgát duv tjáddjit , de tjuolasta dav ja bálkesta ! Dutnje lea buoret mannat rámbin dahje lámisin eallimii , go bálkestuvvot agálaš dollii guvttiin gieđain dahje julggiin .#Buorep dunji luluj iellemij skiermmán jali sáhttusin mannat ienni gå ålles giedaj ja ålles juolgij ihkevenájggásasj dållåj bálkestuvvat . Ja jos du čalbmi vearránahttá du , de gaikkit dan olggos ja bálkes eret !#Jus tjalmmát duv tjáddjit , de gajkeda dav ja bálkesta . Dutnje lea buoret mannat eallimii čalbmetbeallin go bálkestuvvot helveha dollii guvttiin čalmmiin .#Buorep dunji luluj iellemij tjalmmebiellen mannat farra gå goappásj tjalme ájmon helvida dållåj bálkestuvvat . Váruhehket badjelgeahččamis ovttage dáin uhcahaččain !#Várrijihtit åbbånis avtak dájs uhtsemusájs álbedimes . Dasgo mun cealkkán didjiide : Sin eŋgelat almmis oidnet álo mu almmálaš áhči muođuid .#Mån didjij javlav , sijá ieŋŋgila almen agev muv Almenáhtje árudijáv vuojnni . Olbmobárdni lea boahtán beastit dan gii lea láhppon .#Almatjabárnne ham bådij lånestittjat dav mij lij láhppum . Mo orru din mielas ? Jos muhtun olbmás leat čuođi sávzza , ja okta dain láhppo , ii go son dalle guođe dan ovccilogiovcci várrái ja vuolgge ohcat dan mii lea láhppon ?#Majt jáhkkebihtit : jus ålmmån li tjuohte sávtsa ja dajs akta tjádján , ij gus de aktselåkavtsev várráj guode ja vuolge láhppum avta åtson ? Ja jos son gávdná dan , de illuda eanebut dan ovtta dihtii go dan ovccilogiovcci dihtii mat eai lean láhppon .#Ja jus soajttá dav gávnnat , duodaj ienebut ávvut dat avtas gå dåt tjádjánik aktselåkavtses . Seammá láhkái lea din almmálaš Áhči dáhttu ahte ii oktage dáin uhcahaččain láhppoše .#Návti le aj dijá Almenáhtje sidot , ij aktak dájs uhtsemusájs galga láhpput . Jos du oskuguoibmi sudduda du vuostái , de mana su lusa ja cuiggot su guovttágaskan .#Jus vielljat le duv vuosstij vierev dahkam , de dan åvdås vásstedahte suv dunnu guovtá gaskan . Jos son guldala du , de don leat vuoitán oskuguoimmát .#Jus duv gulldal , de vieljat le vuojttám . Muhto jos son ii guldal , de váldde fárrui ovtta dahje guoktása , dasgo juohke ášši nannejuvvo guovtti dahje golmma duođašteaddji sániin .#Valla jus ij sidá , válde de avtav jali guoktásav maŋŋásit , dajna gå juohkka ássje guovte jali gålmå duodastiddje bágojs nanniduvvá . Jos son ii guldal sudno ge , de muital searvegoddái .#Jus sunnuv gulldalimes nádu , de tjoaggulvissaj dav giehto . Muhto jos son ii dáhto guldalit searvegotti ge , de ane su báhkinin dahje tuollárin .#Jus tjoaggulvisáv ij ga gulldala , de báhkenin jali tullárin suv ane . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Buot maid dii čatnabehtet eatnama alde , lea čadnojuvvon almmis , ja buot maid čoavdibehtet eatnama alde , lea čovdojuvvon almmis .#Sáddnán , gájkka majt ednamin tjadnabihtit , tjanáduvvá almen , ja gájkka majt ednamin tjoavddebihtit , tjoavdeduvvá almen . Ja vel cealkkán didjiide dán ge : Buot dan maid guovttis dis dáppe eatnama alde šiehtadeahppi átnut , oažžubeahtti mu almmálaš Áhčis .#Ja vil didjij javlav : gájkka majt dijás guovtes såbadibá ádnot dán ednamin , Almenáhtjes oadtjoba . Dasgo gos guovttis dahje golmmas leat čoagganan mu nammii , doppe mun lean sin gasku .#Danen gåsi guovtes jali gålmås li muv namán tjåhkanam , danna lev sijá siegen . ” De Biehtár manai Jesusa lusa ja jearai : « Hearrá , gallii ferten addit ándagassii oskuguoibmásan go son sudduda mu vuostái ?#Petrus de suv lusi manáj ja gatjádij : ” Härrá , galli máhttá vielljam vierev muv vuosstij dahkat ja daŋgas diehti mujsta ándagis luojteduvvat ? Nu eatnat go gitta čieža geardái ? »#Gietja gierde gus ? ” Jesus vástidii : « It gitta čieža geardái , muhto mun cealkkán dutnje : gitta čiežalot geardde čieža geardái ! »#Jesus vásstedij : Dunji javlav : ” Ij gietja gierde ájnat gietjavlåkgietja gierde . « Danne almmiriika lea gonagasa láhkásaš guhte dáhtui dahkat logu bálvaleddjiidisguin .#Danen almerijkka gånågisájn muododuvvá , guhti dievnárijes sidáj lågov dahkat . Go son dahkagođii logu , de buktojuvvui su ovdii muhtun gii lei sutnje velggolaš logi duhát taleantta .#Gå lågov dahkagådij , doalvvun suv lusi soabmásav guhti sunji lij lågevtuvsán talenta vielggen . Sus ii lean mihkkege mainna máksit , ja isit gohčui su vuvdojuvvot oktan áhkáinis ja mánáidisguin ja buot opmodagainis , ja vealggi máksojuvvot .#Gå ittjij ájmmuda mákset , de gåhtjoj boanndis suv aktan áhkájn ja mánáj ja gájkka åbmudagájn vuobdeduvvat , ja vielgge mávseduvvat . Muhto bálvaleaddji luoitádii su ovdii ja ánuhii : Leage gierdavaš , de mun mávssán visot .#Dievnár suv åvddåj luobddelij vájnnoda : ’ Vuorddela , mávsitjav mån gájkdivna . ’ De isit árkkálmasttii dán bálvaleaddji , luittii sutnje vealggi ja divttii su mannat .#Boanndi de suv ármmálastij , luojtij vielgev ja dibdij suv mannat . Muhto go bálvaleaddji manai olggos , de deaivvai muhtuma bálvalanguimmiinis gii lei sutnje velggolaš čuođi denara .#Valla gå dievnár dassta vuolgij , de gávnadij dievnárguojmijnis guhti lij sunji tjuohte denára vielggen . Son dohppii su čoddagii ja dajai : Mávsse vealggát !#Suv tjähpáj njoamoj ja javlaj : ’ Mávse välgát ! ’ Muhto bálvalanguoibmi luoitádii su ovdii ja ánuhii : Leage gierdavaš , de mun mávssán dutnje .#Dievnárguojmme luobddelij suv åvddåj javla : ’ Vuorddela , mávsitjav mån . ’ Muhto nubbi ii miehtan dasa . Son manai ja bijahii su giddagassii dassážii go máksá vealggis .#Valla nubbe ittjij dasi miededa , ájnat dassta manáj ja fáŋŋgagoahtáj suv bálkestahtij dasik vielgev mávsij . Go eará bálvaleaddjit oidne dan mii dáhpáhuvai , de sii atne dan bahán , manne isideaset lusa ja muitaledje buot .#Gå nuppe dievnára dav vuojnnin , de bahán válldin ja boanndisisá gájkka giehttun . Dalle isit gohčui bálvaleaddji fas lusas ja celkkii : Don bahás bálvaleaddji ! Mun luiten dutnje oppa vealggi go don ánuhit mus.#Boanndi de dievnárav ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ’ Bahágurin dievnár , gå mujsta vájnnodi , de ålles vielgev dunji luojttiv . It go don ge livčče berren árpmihit bálvalanguoimmát , nugo mun ge árpmihin du ?#I gus beras lulu guojmmedievnárat ármmálasstet nåv gåk mån duv ármmálasstiv ? ’ Ja isit moaráskii ja bijai bálvaleaddji givssideddjiid háldui , dassážii go lei máksán oppa vealggis .#Ja moarestis givseldiddjij hállduj suv biejaj dasik ålles vielges lij máksám . Nu almmálaš Áhččán ge dahká juohkehažžii dis jos ehpet atte ándagassii oskuguoibmáseattet oppa váimmusteattet . »#Nåvti Almenáhttje aj didjij juohkkahattjaj dahká , jus vieljajdihtte ehpit åbbå vájmostihtte ándagis luojte . ” Go Jesus lei geargan sárdnideames , de vulggii Galileas Jordana nuortaguovlluid čađa Judeai .#Gå Jesus lij dáv hålav häjttám , de Galileas vuolgij ja Judeaj , Jordanäno nuppe bälláj bådij . Ollu olbmot čuvvo su , ja son buoridii sin .#Stuorra almasjvega suv dåhku tjuovvolin , ja dåppe sijáv buoredij . Maiddái farisealaččat ge bohte , ja sii jerre geahččalan dihtii su : « Lea go olbmás lohpi earránit áhkástis man sivas ihkinassii ? »#Besatjit suv gähttjalittjat muhtem farisea båhtin sujsta gatjátjit : ” Le gus ålmmåj loahpe áhkástis vájk man lágásj oares sirádit ? ” Son vástidii sidjiide : « Ehpet go leat lohkan ahte Sivdnideaddji álggus sivdnidii sudno olmmájin ja nisun ja celkkii : Dan dihtii olmmái guođđá áhčis ja eatnis ja bissu áhkás luhtte , ja dat guovttis šaddaba oktan oažžin .#Vásstedij : ” Ehpit gus le låhkåm Sjivnnjediddje álgos sunnuv ålmmån ja nissunin sjivnnjedij ? ” Ja duoddij : ” Dan diehti ålmåj áhtjes ja iednes guodis áhkájnis viesutjit , ja såj guovtes sjaddiska aktan . De eaba leat šat guovttis , muhto okta .#Såj dasti äbá le guovtes ájnat akta oadtje . Maid Ipmil nappo lea ovttastahttán , dan ii olmmoš galgga earuhit . »#Mav Jubmel le aktidam , ij almasj galga tjuolldet . ” Sii jerre sus : « Manne Movsses lea gohččon boatnjá addit earrogirjji go earrána áhkástis ? »#De gatjádin : ” Manen de Moses le ålmmåv gåhttjum sirádimgirjev tjállet ja de sirádit ? ” Son vástidii : « Din váimmuid garasvuođa dihtii Movsses suovai din earránit áhkás , muhto álggu rájes ii lean nu .#Vásstedij : ” Vájmojihtte garravuoda diehti Moses didjij miededij áhkájstihtte sirádit , valla álgos ij lim dan láhkáj . Mun cealkkán didjiide : Dat gii earrána áhkástis mange eará go fuorrávuođa sivas , ja náitala ođđasis , dahká náittosrihkkuma . »#Mån didjij javlav : Guhti áhkástis ietjá oares gå skiegesvuodas sirát ja ådåsis válldu , sån le gállasjvuoda doaddje . ” Máhttájeaddjit dadje sutnje : « Jos nu leažžá olbmá ja su áhká gaskkas , de lea buoret orrut náitalkeahttá . »#Åhpadisålmmå javllin : ” Jus nåvti le ålmmå ja áhkás gaskan , de buorep le vállduk viessot . ” Son vástidii : « Eai buohkat sáhte áddet dán sáni , dušše sii geaidda dat addojuvvo .#Dasi vásstedij : ” E gájka dáv dádjada , ájnat dåssjå sij gudi vaddásijt li oadtjum . Dasgo leat muhtumat geat ellet náitalkeahttá danne go sii riegádedje dohkkemeahttumin náittosdillái , earát danne go olbmot leat dahkan sin dohkkemeahttumin dasa ; muhto leat maiddái muhtumat geat ieža leat dahkan iežaset dohkkemeahttumin náittosdillái almmiriikka dihtii .#Muhtema li riegádimrájes sjierve dagi , muhtemijt li almatja sjierve dagi dagádam ja muhtema li ietjasa sjierve dagi almerijka diehti dagádam . Áddejehkos dan , dat guhte sáhteš . »#Dádjadis dáv , guhti máhttá . ” Uhca mánážat guddojuvvojedje Jesusa lusa , vai son bijašii gieđaidis daid ala ja rohkadalašii , muhto máhttájeaddjit šiggo olbmuid .#Jesusa lusi mánájt buktalin giedajdis sijá nali biejadittjat ja råhkålastátjit . De Jesus celkkii : « Diktet uhca mánážiid leat ráfis , allet ge hehtte sin boahtimis mu lusa .#Åhpadisålmmå sidjij sjärggun , valla Jesus javlaj : ” Dibddit mánájt ráfen , allit sijájt duostuda muv lusi boahtemis ! Dasgo almmiriika gullá dakkáraččaide . »#Almerijkka dakkirattjajda gullu ! ” Ja son bijai gieđaidis sin ala , ja dasto son vulggii doppe eret .#Ja de giedajdis sijá nali biejaj ja manáj dassta . De bođii olmmái Jesusa lusa ja jearai : « Oahpaheaddji , maid buriid mun galggan dahkat , vai árbešin agálaš eallima ? »#Jesusa lusi bådij ålmåj ja gatjádij : ” Åhpadiddje , majt buorijt dagáv vaják ihkeven iellemav oattjov ? ” Jesus vástidii : « Manne don gohčodat mu buorrin ?#Jesus vásstedij : ” Man diehti mujsta gatjáda mij buorre le ? Dušše okta lea buorre .#Dåssjå akta le buorre . Muhto jos dáhtut beassat eallimii , de doala báhkkomiid ! »#Valla jus iellemij bessat sidá , de budájt anoda . ” Son jearai : « Guđiid báhkkomiid ? »#- Sån gatjádij : ” Makkirijt ? ” Jesus vástidii : « It galgga goddit , it galgga rihkkut náittosdili , it galgga suoládit , it galgga cealkit vearreduođaštusa , don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát , ja don galggat ráhkistit lagamučča nugo iežat . »#ja Jesus vásstedij : ” Dájt : I galga gåddet , i galga gállasjvuodav doadjet , i galga suoládit , i galga vieret vihtanasstet , guddneda áhtját ja ädnát ja dån galga guojmát iehttset nåv gåk ietjat . ” Nuorra olmmái dajai sutnje : « Buot dáid lean doallan , mii mus velá váilu ? »#De nuorra ålmåj javlaj : ” Divna dájt lev anodam . Mij vil fájllu ? ” Jesus vástidii : « Jos dáhtut leat ollis , de mana ja vuovdde buot opmodagat , ja atte visot váivvážiidda . Dalle oaččut dávvira almmis .#Jesus vásstedij : ” Jus ållåsin sidá sjaddat , de åbmudagát vuobde ja häjojda vatte ; de almen dávverav oattjo . Boađe dasto ja čuovo mu ! »#Boade dan maŋŋel muv tjuovvolittjat . ” Go nuorra olmmái gulai dan , de manai eret moraš mielain , dasgo son lei hui rikkis .#Gå nuorra ålmåj dav guláj , de håjen dassta manáj danen gå sujna stuorra åbmudahka lij . Jesus celkkii máhttájeddjiidasas : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Rikkis olbmui lea váttis beassat almmiriikii .#Valla Jesus åhpadisålmmåjda javlaj : ” Sáddnán , boanndáj le vájvve almerijkkaj bessat . Mun cealkkán didjiide : Lea álkit kamelii mannat nállošalmmi čađa go riggái beassat Ipmila riikii . »#Mån didjij javlav : Kamellaj le álkkep nállosjalmmerájge mannat gå boanndáj Jubmela rijkkaj bessat . ” Go máhttájeaddjit gulle dan , de hirpmástuvve ja jerre : « Gii dalle sáhttá bestojuvvot ? »#Gå åhpadisålmmå dav gullin , de sälldát alvaduvvin ja javllin : ” Guhtis de gádjus ? ” Jesus geahčai sidjiide ja celkkii : « Olbmuide dát gal lea veadjemeahttun , muhto Ipmilii buot lea vejolaš . »#Jesus sidjij gehtja javlaj : ” Almatjijda ij le máhttelis , valla Jubmelij gájkka le máhttelis . ” De Biehtár dajai : « Mo dalle mii ? Mii leat guođđán visot ja čuvvon du#Petrus de javlaj : ” Mij ham lip gájkka guodám duv tjuovutjit . Maid mii oažžut ? »#Gåktus dal midjij sjaddá ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Go máilbmi riegáda ođđasis ja Olbmobárdni čohkána hearvásvuođa truvdnui , de dii ge geat lehpet čuvvon mu , oažžubehtet čohkkát guoktenuppelot truvnnus dubmemin Israela guoktenuppelot čeardda .#Jesus vásstedij : ” Sáddnán , gå Almatjabárnne värálda ådåsisriegádimen herlukvuoda tråvnnåj tjåhkkit , de dij aj , gudi lihpit muv tjuovudam , lågenanguovten tråvnån tjåhkkåhihpit ja Israela lågenanguokta mátto duobbmibihtit . Ja juohkehaš gii lea guođđán ruovttus dahje vieljaid dahje oappáid dahje áhči dahje eatni dahje mánáid dahje bealdduid mu nama dihtii , son oažžu máŋggageardásaččat ruoktot ja árbe agálaš eallima .#Juohkkahasj guhti muv namá diehti le viesos guodám jali vieljajdis oappájdis jali áhtjes iednes jali mánájdis jali bäldojdis oadtju tjuode gärddáj ruopptot ja ihkeven iellemav árbbi . Muhto olusat geat leat vuosttažin , šaddet maŋimužžan , ja maŋimuččat vuosttažin .#Ållusa maŋemusájs åvdemussaj båhti ja ållusa åvdemusájs maŋemussaj . Dasgo almmiriika lea dáluisida láhkásaš gii vulggii olggos árrat iđedis bálkáhit láigobargiid viidnegárdásis .#“ Almerijkka le ednamniehke lágásj guhti árrat idedis vuolgij ålmmåjt vijnnagárddásis bálkkitjit . Son soabai bargiiguin ovtta denaras beaivebálkán , ja de vuolggahii daid viidnegárdái bargat .#Båhtalij sijáj ájgás biejvvebálkkán avtav denárav ja de vijnnagárddáj sijáv rájaj . Goalmmát diimmus manai fas olggos ja oinnii muhtumiid čuožžumin joavdelassan márkanšiljus .#Goalmát tijma bájken manáj vas ålgus ja ájtsaj muhtem iehtjádijt ájdá guovdon tjuodtjomin . Son dajai sidjiide : Mannet dii ge mu viidnegárdái !#Sidjij de javlaj : ’ Mannit dij aj vijnnagárddáj . Mun mávssán didjiide dan mii lea vuoigat .#Muttágis bálkáv didjij mávsáv . ’ Ja sii manne dohko .#Ja sij de dåhku mannin . Guđat diimmus ja ovccát diimmus son manai fas olggos ja dagai seammá láhkái .#Gudát tijma ja avtsát tijma bájken dav aj dagáj . Go son oktanuppelogát diimmus manai olggos , de gávnnai velá muhtumiid čuožžumin das , ja jearai sis : Manne dii čuožžubehtet dás joavdelassan geažos beaivvi ?#Lågenanvuostasj tijma bájken vas ålgus manáj ja gå muhtem iehtjádijt ájtsaj danna tjuodtjomin de javlaj : ’ Manen dánna gätjo biejvev bargak tjuodtjobihtit ? ’ Sii vástidedje : Danne go ii oktage leat bálkáhan min .#Vásstedin : ’ Dajna gå aktak ij le mijáv bálkkim . ’ Son dajai sidjiide : Mannet dii ge mu viidnegárdái .#De sidjij javlaj : ’ Mannit dij aj vijnnagárddáj . ’ Go šattai eahket , de viidnegárdeisit dajai dállodoallásis : Gohčo bargiid boahtit ja atte daidda bálkká !#Iehkedis vijnnagárddeniehkke tjuottjodiddjásis javlaj : ’ Gåhtjo barggijt tjåhkanit ja vatte sidjij bálkáv . Álgge maŋimuččaiguin ja joatkke gitta vuosttamuččaide .#Álge maŋemusboahttij ja hiejte vuostasjboahttij . ’ Sii geat ledje bálkáhuvvon oktanuppelogát diimmus , bohte ja ožžo ovtta denara guhtege .#Gudi lågenanvuostasj tijma bájken lidjin bálkkiduvvam , suv lusi båhtin ja guhtik denárav oattjoj . Go vuosttamuččat bohte , de gádde oažžut eanet , muhto sii ge ožžo ovtta denara .#Gå vuostasj boahtte båhtin , de jáhkkin ienebuv oadtjot , valla guhtik aj denárav oattjoj . Sii vuostáiválde dan , muhto nimmorišgohte isida ala ja dadje : Sii geat bohte maŋimužžan , leat bargan dušše ovtta diimmu , ja don dagat daid min dássásažžan , min geat leat gillán beaivvi noađi ja báhka .#11/12 De ednamnähkkáj vuosstálasstin javla : ’ Duo boahtte tijmav val barggin , ja dagá sijáv mijá buohtusattjan , mij gudi lip biejvvebáhkkan gätjo biejvev rihtjam . ’ Son jorggihii muhtumii sis ja dajai : Ustiban , in mun daga dutnje vearrut .#De javlaj sijájs aktaj : ’ Venagam , iv vierev duv vuosstij dagá . It go don leat soahpan muinna ovtta denaras ?#Måj ham avtav denárav bálkkán såbadijma . Váldde dan mii gullá dutnje ja mana !#Válde dal dav mij dunji gullu ja maná . Mun hálidan addit maŋimužžii seammá ollu go dutnje ge .#Valla mån sidáv maŋemussaj avta ednagav gå dunji vaddet . Ii go mus leat lohpi dahkat iežan opmodagain mo ieš dáhtun ?#Ij gus munji le loahpe iehtjam åbmudagájn dahkat mav sidáv ? Vai lea go du čalbmi bahá go danne go mun lean buorre ?#Vaj bahás tjalmij gus muv buorrevuohtaj gehtja ? ’ Nu maŋimuččat šaddet vuosttamužžan , ja vuosttamuččat maŋimužžan . »#Nåvti maŋemusá åvdemussaj båhti ja åvdemusá maŋemussaj . ” Go Jesus vulggii bajás Jerusalemii , de válddii guoktenuppelot máhttájeaddjis sierra dohko manadettiin ja celkkii : « Gehččet , mii mannat bajás Jerusalemii , ja Olbmobárdni addojuvvo bajitbáhpaid ja čálaoahppavaččaid gieđaide .#Gå Jesus Jerusalemij badjánij , de tjoahkkij lågenanguokta åhpadisålmmå ietjas bájkkáj ja sidjij váttsedijn javlaj : ” Jerusalemij lip dal badjánime ja Almatjabárnne alemushärráj ja tjálukoahppásij giedajda vatteduvvá . Sii dubmejit su jápmimii ja addet su báhkiniid háldui , ja son bilkiduvvo , spihččejuvvo ja russiinávlejuvvo .#Jábmemij suv duobbmiji ja hiednigij hállduj suv vaddi bilkkeduvátjit , ruosskidalátjit ja ruossinávlliduvátjit . Ja goalmmát beaivvi son bajásčuoččáldahttojuvvo . »#Ja goalmát biejve tjuodtjel . ” Dasto Sebedeusa bártniid eadni bođii Jesusa lusa oktan bártniidisguin , luoitádii čippiid ala ja siđai sus juoidá .#Sebedaiosa bárnitjij ieddne de bådij aktan bárnijis suv lusi ja buolvatjij nali luojttádij sujsta juojddá ánutjit . Jesus jearai : « Maid don dáhtut ? » Nisu vástidii : « Cealkke ahte dát mu bártniguovttos beassaba čohkkát du bálddas du riikkas , nubbi olgeš gieđat bealde ja nubbi gurut gieđat bealde . »#Jesus sujsta gatjádij mav sidáj ja nissun javlaj : ” Jáhte goappásj bárnijdam rijkanat bessat duv guoran tjåhkkåhit , nubbe oalges ja nubbe gåro bielen . ” Jesus celkkii bártniide : « Eahppi doai dieđe maid sihtabeahtti .#Jesus bárnijda vásstedij : ” Ähppe diede mav ádnobihtte . Sáhttibeahtti go doai juhkat dan geara man mun jugan ? »#Máhttebihtte gus gávtjav juhkat , mav mån jugáv ? ” Soai vástideigga : « De sáhtte . »#Vásstedijga : ” Máhttin . ” Jesus celkkii sudnuide : « Mu geara šaddabeahtti gal juhkat ; muhto mun in mearrit saji olgeš ja gurut giehtan bealde ; dat lea sidjiide geaid mu Áhčči lea mearridan dasa . »#Javlaj de : ” Muv gávtjav galla juhkat oadtjobihtte , valla tjåhkkåhimsajijt muv oalges ja gåro bielen vattáv sidjij gejt Áhttje le mierredam . ” Go dat logis gulle dán , de moaráhuvve vieljašguoktái .#Gå duo nuppe låges dav gullin , de dan guovte vieljatjij suhttin . Muhto Jesus gohčui sin lusas ja celkkii : « Dii diehtibehtet ahte ráđđejeaddjit leat álbmogiid hearrát , ja ahte riikkaid bajimuččat dollet álbmogiid garra válddi vuolde .#Valla Jesus sijáv ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Diehtebihtit ráddijiddje li álmmugij härrá ja oajvemusájn le sijá badjel fábmo . Nu ii galgga leat din gaskkas .#Valla nåvti ij le dijá gaskan . Muhto dat guhte din gaskkas áigu leat stuoris , galgá leat din bálvaleaddji , ja dat guhte din gaskkas áigu leat njunušin , galgá leat din šlávva , nugo Olbmobárdni ge ii leat boahtán bálvaluvvot , muhto bálvalit ja addit heakkas lonástussan eatnagiid ovddas . »#Guhti dijá gaskan stuorren sihtá , lehkus iehtjádij dievnárin , ja guhti dijá gaskan åvdemussan sihtá , lehkus iehtjádij oarjjen . Almatjabárnne ij le dievnastuvátjit boahtám , ájnat dievnastittjat ja hekkas lånåstussan ållusij åvdås vattátjit . ” Go sii vulge Jerikos , de ollu olbmot čuvvo su .#Gå Jerikos vuolggin , de almatjijs ålos suv tjuovvolin . Geaidnoguoras ledje čohkkámin guokte čalmmeheami , ja go soai gulaiga Jesusa vázzimin meattá , de čurviiga : « Hearrá , Dávveda bárdni , árpmit munno ! »#Rahtebällán lijga guokta tjalmedime tjåhkkåhime , ja gå Jesusav gullájga daggu vássemin , de tjuorvvijga : ” Härrá , Davida bárnne , ármmálaste munnuv ! ” Olbmot šiggo sudno vai soai jávohuvašeigga , muhto soai čuorvvuiga vel jitnoseabbot : « Hearrá , Dávveda bárdni , árpmit munno ! »#Almatja gåhttjun sunnuv sjávvunit , valla ájn vil tjavgabut tjuorvojga : ” Härrá , Davida bárnne , ármmálaste munnuv ! ” De Jesus orustii , gohčui sudno boahtit lusas ja jearai sudnos : « Maid doai dáhttubeahtti mu dahkat alcceseatte ? »#Jesus tjuottjadij ja gåhtjoj sunnuv ietjas lusi gatjá : ” Majt sihtabihtte muv dunnuj dahkat ? ” Soai vástideigga : « Hearrá , divttášit munno čalmmiid rahpasit ! »#Såj vásstedijga : ” Dagá munnu tjalmijt vuojnnen . ” Jesus árkkálmasttii sudno ja guoskkahii sudno čalmmiid .#Jesus sunnuv ármmálastij ja sunnu tjalmijt duohtastij . Dallánaga oaidnigođiiga , ja soai čuovuiga su .#Dalánagi vuojnnegådijga , ja suv tjuovvolijga . Go sii lahkanedje Jerusalemii ja bohte Betfagii mii lea Oljovári lahka , de Jesus vuolggahii guoktása máhttájeddjiin ja celkkii sudnuide : « Manni gillái mii lea dudno ovdalis ! Dallánaga go boahtibeahtti dohko , de gávdnabeahtti čadnojuvvon ásena mas lea vársá . Čoavdi daid ja bukti mu lusa !#Gå lidjin Jerusalemij lahkanime ja Betfagej Olijvvaváre lahka jåvsådin , de Jesus guoktásav åhpadisålmmåjs rájaj sunnuj javla : ” Manne dåhku sijddaj mij le dunnu åvdån , de gávnnabihtte tjanásoasnáv aktan miesijn ja lájddijihtte dajt diehki muv lusi . Ja jos oktage jearaš , de daddji : Hearrá dárbbaša daid , muhto son vuolggaha daid dakkaviđe ruovttoluotta . »#Jus aktak dunnuj majdik javllá , de vásstedihtte : Härrá dájt dárbaj , valla ruopptot dasten rádjá . ” Dát dáhpáhuvai vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehta bokte : Celket Siona niidii : Geahča , du gonagas boahtá du lusa , vuollegažžan , riide áseniin , fievrošibiha várssáin .#Náv sjattaj vaj luluj ålliduvvat mij profehta baktu lij javladuvvam : Javllit niejddaj Sionij : Gehtja , duv gånågis boahtá vuollegissan duv lusi , oasnájn ja miesijn rijddi , noadeoasná miesijn . Máhttájeaddjiguovttos vulggiiga ja dagaiga nugo Jesus lei gohččon sudno .#Åhpadisålmmå vuolgijga ja dagájga nåvti gåktu Jesus sunnuv lij bagádam . Soai vieččaiga ásena ja várssá ja bijaiga olgguldasbiktasiiddiska daid ala , ja Jesus čohkánii ásena ala .#Viettjajga oasnáv aktan miesijn ja daj nali ålgoldisgárvojdiska biejajga , ja Jesus oasná nali tjåhkkidij . Olusat lebbo biktasiiddiset geainnu ala , earát čuhppe ovssiid muorain maiguin duorggastedje geainnu .#Álmmukvegas ålos ålgoldisgárvojdisá gäjno nali luobbun , iehtjáda lasstavisájt tjuoladin duorggan suv gäjnnuj . Ja olbmot guđet vázze ovddas ja čuvvo maŋis , čurvo : Hosianna , Dávveda bárdni !#Ja vádtse álmmuk suv åvdålt maŋelt tjuorvoj : ” Hosianna Davida bárnne ! Buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá Hearrá nammii !#Buorissjivnnjeduvvam lehkus sån guhti Härrá namán boahtá . Hosianna allagasas !#Hosianna allagisán ! ” Go son manai Jerusalemii , de oppa gávpot lihkadišgođii , ja buohkat jerre : « Gii son lea ? »#Gå Jerusalemij bådij , de ålles stádaj duojkke sjattaj , ja dan årro gatjádallin : ” Guhtis sån le ? ” Ja olbmot vástidedje : « Son lea Jesus , profehta , Nasaretas Galileas eret . »#Ja álmmuk vásstedij : ” Sån le Jesus , profehta Nasaretas , Galileas . ” Das maŋŋil Jesus manai tempelšilljui ja ájii eret buohkaid geat ledje vuovdimin ja oastimin das .#Jesus tiemmpelij manáj ja dassta gájkajt oasestiddjijt vuodjelij . Son gomihii ruhtacuvkeheddjiid bevddiid ja duvvávuvdiid beaŋkkaid , ja celkkii sidjiide : « Lea čállojuvvon : Mu viessu lea rohkadallanviessu .#Gåmodij biedniklånudiddjij bievdijt ja duvvovuobddij ståvlåjt , ja sidjij javlaj : ” Tjáleduvvam le : Muv viesso rågosviesson gåhtjoduvvá . Muhto dii dahkabehtet dan rievvárbiedjun . »#Valla rievvársluoggon dij dav dahkabihtit . ” Čalmmeheamit ja lápmásat bohte su lusa tempelšiljus , ja son buoridii sin .#Tjalmedime ja skiermá tiemmpelij suv lusi båhtin , ja sijáv buoredij . Muhto go bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat oidne daid oavdudaguid maid son dagai , ja gulle mo mánát čurvo tempelšiljus : « Hosianna , Dávveda bárdni ! » de sii moaráskedje ja jerre sus : « Gulat go maid sii dadjet ? »#Gå alemushärrá ja tjálukoahppása vuojnnin gájkka oavdojt majt dagáj ja gullin mánájt tiemmpelin tjuorvvomin : ” Hosianna Davida bárnne ” , de moarádin ja sunji javllin : ” Gulá gus majt javlli ? ” Jesus vástidii : « De gulan , muhto ehpet go goassege leat lohkan : Mánáid ja njuoratmánáid njálmmis don leat háhkan alccesat máidnuma ! »#Jesus vásstedij : ” Guláv , valla ehpit gus goassak le låhkåm : Mánáj ja njuoragij tjuorvvasijt le allasit hieveduslávllagin dahkam . ” De son guđii sin ja manai olggos gávpogis Betaniai ja idjadii doppe .#Sijáv de guodij ja vuolgij stádas ålgus Betaniaj ja dåppe idjadij . Go son árrat iđedis lei mannamin gávpogii , de nealgugođii .#Árrasjielan stádaj máhttsamin nälggáj . Son oinnii fiikkonmuora geaidnoguoras ja manai dan lusa , muhto ii gávdnan das eará go lasttaid .#Rahtebällán fijkunmuorav ájtsaj ja manáj dasi valla ittjij mavga gávna gå lastajt . De son celkkii murrii : « It goassege šat galgga šaddadit šattuid ! »#De dasi javlaj : ” Allisa ihkenis buorre sjatto dunji sjatta ! ” Dan seammás muorra ásttai .#Muorra de dalága ássnagådij . Máhttájeaddjit ovddošedje go oidne dán ja jerre : « Mo fiikkonmuorra sáhtii ástat nu fargga ? »#Gå åhpadisålmmå dav vuojnnin , de alvaduvvin ja javllin : ” Gåktus fijkunmuorra ássnalij ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Jos dii oskkošeiddet ehpet ge eahpidivčče , de ehpet sáhtáše dušše dahkat dan maid mun dahken fiikkonmurrii , muhto dii sáhtášeiddet maiddái dadjat dán várrái : Loktan ja bálkestahte iežat merrii ! Ja dat dáhpáhuvašii .#Jesus de vásstedij : ” Sáddnán , jus diján le jáhkko ja ehpit guoktástalá , de buktebihtit náv ja vil ienebuv fijkunmuorraj dahkat . Buktebihtit aj várráj javllat : Sláma merraj , ja nåv sjaddá . Ja buot maid ihkinassii dii átnubehtet rohkosiinnádet , oažžubehtet , jos oskubehtet . »#Divna majt råhkålattijn ádnobihtit , oadtjobihtit jus jáhkkebihtit . ” Go Jesus lei boahtán tempelšilljui ja lei oahpaheamen , de bajitbáhpat ja álbmoga vuorrasat bohte su lusa ja jerre : « Gean fámuin dagat don dán ?#Gå Jesus lij tiemmpelij boahtám ja åhpadime lij , de alemushärrá ja álmmuga boarrása mannin suv lusi gatjádittjat ” Mat fámos dáv dagá ? Gii lea addán dutnje dákkár fámu ? »#Ja gässta le dáv fámov oadtjum ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Mus ge lea gažaldat didjiide . Jos dii vástidehpet munnje , de mun cealkkán didjiide gean fámuin mun dagan dán .#Jesus vásstedij : ” Mujna aj le didjij gatjálvis , ja jus dasi vásstedihpit , de mån didjij giehtov mat fámos dáv dagáv . Johanasa gásta , gos dat bođii ?#Gåsstå Johannesa gástadus bådij ? Almmis vai olbmuin ? »#Almes gus vaj almatjijs ? ” Sii árvaladde gaskaneaset : « Jos mii vástidit : Almmis , de son jearrá : Manne dalle ehpet oskon sutnje ?#Gaskanisá rádudallin : ” Jus vásstedip : Almes , de javlasj : Mannas de ejda sunji jáhke ? Muhto jos mii vástidit : Olbmuin , de fertet váruhit olbmuin , dasgo buohkat atnet Johanasa profehtan . »#Valla jus vásstedip : Almatjijs , de almatjijs vierttitjip várrit . Gájka ham Johannesav profehtan adni . ” Danne sii vástidedje Jesusii : « Mii eat dieđe . »#Dan diehti de vásstedin : ” Ep diede . ” De son celkkii sidjiide : « De in mun ge cealkke didjiide gean fámuin mun dagan dán . »#Jesus de sidjij javlaj : ” Jus gis nåv , de iv ga tjielggi mat fámos dáv dagáv . ” « Maid dii dás árvalehpet : Muhtun olbmás ledje guokte bártni .#” Majt javllabihtit dási : Muhtem ålmmån lidjin guokta bárne . Son manai nuppi lusa ja dajai : Bárdnán , mana odne viidnegárdái bargat .#Nubbáj jårgijdij javla : ’ Bárnnám , maná uddni vijnnagárddáj bargatjit ! ’ Son vástidii : In mana , mun in hálit ! Muhto maŋŋil son gáđai ja manai .#Bárnnes vásstedij : ’ Iv de maná , iv sidá ’ , valla maŋŋelasj sáŋardij ja manáj . De áhčči manai nuppi bártni lusa ja dáhtui su dahkat seammá .#Ålmåj nubbáj jårgijdij avtagasjláhkáj javla . Son vástidii : De manan , hearrá . Muhto son ii mannan .#Bárnnes vásstedij : ’ Manáv , härrá ’ , valla ittjij huoman maná . Goabbá sudnos dagai áhčiska dáhtu mielde ? »#Goabbá sunnus áhtjeska sidoda milta dagáj ? ” Sii vástidedje : « Vuosttaš bárdni . »#Vásstedin ” Vuostasj . ” Jesus celkkii sidjiide : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Tuollárat ja fuorát mannet Ipmila riikii ovdal din .#Jesus de sidjij javlaj : ” Sáddnán , tullára ja huorá almerijkkaj dijá åvddåla båhti . Dasgo Johanas bođii din lusa ja oahpahii didjiide vanhurskkisvuođa geainnu , ehpet ge oskon sutnje , muhto tuollárat ja fuorát osko sutnje .#Johannes dijá lusi bådij ja rievtesferdukvuoda gäjnov didjij vuosedij , valla ejda sunji jáhke . Ja vaikko dii oinniidet dan , de ehpet gáhtan maŋŋil ge , ehpet ge oskon sutnje . »#Tullára ja huorá sunji jáhkkin , ja ihka dav vuojnijda ejda dalloj ga sáŋarda , ejda ga sunji jáhke . « Gullet eará veardádusa ! Eanadoalli gilvvii viidnegárddi ja áiddui dan , rokkai viidneduolmmahaga dasa ja huksii geahččotoartna .#Gulldalihtit dal ietjá muodulvisáv : Muhtem ednamniehkke vijnnagárdev gárvedij , gárdoj dav ja vijnnaduolmudagáv dasi tjuolaj ja váksjudagáv tsieggij . De son láigohii viidnegárddis muhtun viidnegárdebargiide ja vulggii olgoriikii .#Ja de iehtjádijda dav lájggij ja manojda vuolgij . Go čoaggináigi lahkanišgođii , de son vuolggahii bálvaleddjiidis viidnegárdebargiid lusa , vai oččošii oasis šattuin .#Gå tjuohppamájgge lahkanatjáj , de dievnárijdes gåhtjoj lájggárij lusi mannat tjuohppusis oases sunji viettjatjit . Muhto viidnegárdebargit válde gitta su bálvaleddjiid ja cábme ovtta , godde ovtta ja geađgádedje ovtta .#Valla lájggára dievnárijt gitta válldin , avtav ruosskijin , nuppev gåddin ja goalmádav gierggijin . Fasttain son vuolggahii eará bálvaleddjiid , eanebuid go vuosttaš geardde , muhto sii dahke seammá láhkái singuin .#De lájggárij lusi vadi rájaj dievnárijs vuostasj báles ållusappov , ja sijájs aj gevaj nåv gåk duojs vuostatjijs . Loahpas son vuolggahii bártnis sin lusa , dasgo son jurddašii : Mu bártni sii goittot atnet árvvus .#Vijmak de bárnes rájaj . Muhto go viidnegárdebargit oidne bártni , de dadje guhtet guoibmáseaset : Diet lea árbbolaš !#Javlaj : ’ Bárnestam gåjt gåvatji . ’ Valla gå lájggára bárnev ájttsin , de gaskanisá javllin : ’ Sån le árbulasj . Bohtet , goddot su , de mii oažžut su árbbi .#Båhtit , gåddep suv , de suv árbev oadtjop . ’ Sii dohppejedje su , bálkestedje su viidnegárddis olggos ja godde su .#Ja de válldin suv gitta , giessin suv vijnnagárdes ålgus ja gåddin . Go viidnegárdeisit boahtá , maid son dahká dáidda viidnegárdebargiide ? »#Gå dal vijnnagárddeniehkke boahtá , mav de dájda lájggárijda dahká ? ” Sii vástidedje : « Son addá daidda bahás olbmáide bahás loahpa ja láigoha viidnegárddis earáide , geat addet sutnje su oasi šattuin rivttes áigái . »#Alemushärrá ja boarrása vásstedin : ” Baháv bahájn mávset ja sijáv gåddå , ja vijnnagárdev lájggi iehtjádijda gudi sunji duolla ájge tjuohppusis oases vaddi . ” Jesus celkkii sidjiide : « Ehpet go leat goassege lohkan čállagiin : Dat geađgi man huksejeaddjit hilgo , lea šaddan váldočiehkageađgin .#Jesus javlaj : ” Ehpit gus goassak le tjálugav låhkåm : Dåhpetsieggijiddjijs hilgodum giergge le tjiehkagierggen sjaddam . Dát lea Hearrá iežas dahku , ja dat lea ovddolaš min čalmmiide .#Härrá le dav danen dahkam , ja oavdos le mijá tjalmijda . Danne mun cealkkán didjiide : Ipmila riika váldojuvvo dis eret ja addojuvvo dakkár álbmogii mii šaddada dan šattuid .#Danen didjij javlav : Jubmela rijkka dijás váldeduvvá ja vatteduvvá álmmugij mij dan sjattojt guoddá . Ja dat gii gahččá dán geađggi ala , roasmmuhuvvá , ja dat gean ala geađgi gahččá , cuovkana . »#Guhti dan gierge vuosstij jårrå , tsuovkkan ja gen nali giergge gahttjá , dubmen tsuovkkan . ” Go bajitbáhpat ja farisealaččat gulle su veardádusaid , de áddejedje ahte son sártnui sin birra .#Gå alemushärrá ja farisea suv muodulvisájt gullin , de árvvedin sijáj birra lij sárnnomin . Sii vigge váldit su gitta , muhto balle olbmuin , dasgo dat atne su profehtan .#Vikkadin suv giddit , valla ballin álmmugis mij suv profehtan anij . Jesus sártnui fas sidjiide veardádusaiguin : « Almmiriika sáhttá veardiduvvot gonagasain gii lágidii heajaid bárdnásis .#Jesus sidjij ájn akti muodulvisáj sárnoj : ” Almerijkka le degu gånågis guhti bárnnásis hejajt ásadij . Son vuolggahii bálvaleddjiidis rávkat bovdejuvvon gussiid heajaide , muhto sii eai dáhtton boahtit .#Dievnárijdes rájaj guossijt hejajda gåhtjutjit , valla ettjin boahtet sidá . De son vuolggahii eará bálvaleddjiid ja gohčui sin cealkit bovdejuvvon gussiide : Mun lean lágidan headjamállásiid ; mu vuovssát ja buoiddes gálbbit leat njuvvojuvvon , ja buot lea gárvvis .#De vas ietjá dievnárijt rájaj ja sijáv gåhtjoj bivddim guossijda javllat : ’ Hedjamállásijt lev gárvedam , muv vuovsá ja buojdes gálbe li njuovaduvvam ja divna le ålles . Bohtet heajaide !#Båhtit hejajda . ’ Muhto sii eai beroštan das ja manne eret , muhtun beldosis ja muhtun gávpásis .#Valla ettjin dassta berusta . Soames ienni manáj bälldusis ja soames oassásijda . Muhtumat dohppejedje su bálvaleddjiid , illástedje ja godde sin .#Soabmása dievnárijt gitta válldin ja de sijáv bahojdin ja gåddin . Dalle gonagas suhtai ja vuolggahii soahteveagas , gottii dáid olmmošgoddiid ja buolláhii sin gávpoga .#Gånågis de doarroålmmåjdis moares rájaj almasjgåddijt håhkkidittjat ja sijá stádav buollidittjat . De son celkkii bálvaleddjiide : Headjamállásat leat lágiduvvon , muhto bovdejuvvon guossit eai lean dohkálaččat heajaide .#Dievnárijda de hålaj : ’ Gájkka lij hedjamállásijda gárveduvvam , valla guosse ällim árvvogisá . Mannet dan dihtii geaidnoearuide ja bovdejehket heajaide buohkaid geaid deaivabehtet .#Mannit rahtesuorijda hejajda gåhtjutjit gájkajt gej gávnadihpit . ’ Ja bálvaleaddjit manne geainnuid mielde ja čohkkejedje buohkaid geaid deive , sihke baháid ja buriid , nu ahte headjalatnja dievai gussiin .#Ja dievnára gäjnojt mannin ja tjoahkkijin gájkajt gej gávnadin , bahájt ja buorijt , ja hedjahuonaj guossijs dievaj . Muhto go gonagas bođii sisa dearvvahit gussiid , de oinnii muhtuma geas eai lean headjabiktasat badjelis .#Gå gånågis bådij guossijt gehtjatjit , de ájtsaj ålmmåv guhti ij lim hedjabiktasijda gárvvunam . Son jearai sus : Ustiban , mo don leat beassan deike headjabiktasiid haga ?#Gatjádij de sujsta : ’ Venagam , gåktus le vijor gå dánna le hedjabiktasahtá ? ’ Muhto son orui jávohaga .#Ålmåj ittjij buvte vásstedit . De gonagas celkkii bálvaleddjiide : Čatnet su gieđaid ja julggiid ja bálkestehket su olggobeallái seavdnjadassii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid .#Gånågis de dievnárijda javlaj : ’ Tjadnit suv giedajs ja juolgijs ja bálkestihtit ålgus sjievnnjedij . Dåppe tjierotji ja bánijt gitjáldahtitji . ’ Dasgo eatnagat leat bovdejuvvon , muhto hárvásat leat válljejuvvon . »#Ållusa li gåhtjoduvvam , valla galles válljiduvvam . ” De farisealaččat vulge ja ráđđádalle mo sii sáhtášedje giellat su sániiguin .#Farisea de vuolggin ja lihtudin gähttjalit suv bágojis diehti giellat . Sii vuolggahedje máhttájeddjiideaset su lusa oktan herodialaččaiguin , ja sii dadje : « Oahpaheaddji , mii diehtit ahte don leat vuoiggalaš ja oahpahat Ipmila geainnu duohtavuođa mielde beroškeahttá das maid earát oaivvildežžet , dasgo don it geahča olbmo hámi beallái .#Rádjin åhpadisålmmåjdisá aktan muhtem Herodesa bällásattjaj suv lusi javlatjit : ” Åhpadiddje , duohtahoallen duv diehtep ja mijáv rievtesláhkáj Jubmela gäjnov åhpada . I geŋga diehti svahkasta , ille ga belulasj . Cealkke danne midjiide maid don oaivvildat : Lea go riekta máksit vearu keaisárii vai ii ? »#Sárno de midjij : Le gus duolla tjäjssárij värov mákset vaj ij ? ” Muhto Jesus árvidii sin bahávuođa ja celkkii : « Dii guoktilaččat , manne geahččalehpet mu ?#Jesus sijá bahás ájggomusájt ielvij ja javlaj : ” Vilpástalle , manen sihtabihtit muv gähttjalit ? Čájehehket munnje ruđa mainna máksibehtet vearudet . »#Vuosedihtit munji biednigav majna värov máksá . ” Sii geigejedje sutnje denara , ja son jearai : « Gean govva ja namma lea dás ? »#Denárav sunji gálggijin , ja sån gatjáj : ” Gen gåvvå ja namma le dát ? ” Sii vástidedje : « Keaisára . »#- ” Tjäjssára ” , vásstedin . De son celkkii sidjiide : « Addet dalle keaisárii dan mii keaisárii gullá , ja Ipmilii dan mii Ipmilii gullá . »#Sidjij de javlaj : ” Vaddit de tjäjssárij mij tjäjssárij gullu , ja Jubmelij mij Jubmelij gullu . ” Go sii gulle dan , de ovddošedje ja guđđe su .#Gå dav gullin , de alvaduvvin , guodin suv ja mannin dassta . Seammá beaivvi bohte su lusa muhtun saddukealaččat , sii geat čuoččuhit ahte bajásčuožžileapmi ii leat .#Daŋga biejve båhtin suv lusi muhtem saddukea ja tjuottjodin tjuodtjelibme ij le almma . Sii jerre sus : « Oahpaheaddji , Movsses lea cealkán : Jos olmmái jápmá mánáheapmin , de su viellja galgá náitalit leaskkain ja addit vielljasis náli .#Sujsta gatjádin : ” Åhpadiddje , Moses le javllam : Jus soames mánádibmen jábmá , de vielljas galggá árbbátjijn válldut ja vielljasis gierragijt vaddet . Min gaskkas ledje čieža vieljaža .#Mijá gaskan lidjin gietjav vieljatja . Vuosttaš náitalii , muhto jámii , ja go lei mánáheapmi , de guđii leaskka vielljasis .#Vuostasj vállduj ja jámij , ja mánádibmen de vielljasis árbbátjav guodij . Dat seammá dáhpáhuvai nubbái ja goalmmádii ja buot čiehččasii .#Náv aj nubbe , goalmát ja divna gietjas . Loahpas jámii nisu ge .#Gájkin maŋemusát nissun jámij . Gean áhkká son lea bajásčuožžileamis ?#Gen áhkká dát giehtjasis le sån tjuodtjelimen ? Buohkat han leat leamaš náitalan suinna . »#Gájka ham sujna lidjin válldum . ” ” Muhto Jesus vástidii sidjiide : « Dii čádjidehpet , danne go ehpet dovdda čállagiid ehpet ge Ipmila fámu .#Diján li boasto ájádusá ” , Jesus vásstedij . ” Dij ham ehpit tjálugav máhte , ehpit ga mavga Jubmela fámo birra diede . Dasgo bajásčuožžileamis eai náital eai ge náitojuvvo , muhto sii leat dego eŋgelat almmis .#Tjuodtjelimen e válldu jalik vállduduvá , ájnat gájka li degu ieŋŋgila almen . Ja jábmiid bajásčuožžileami hárrái , ehpet go leat ge lohkan maid Ipmil lea cealkán didjiide : Mun lean Abrahama Ipmil ja Issáha Ipmil ja Jáhkoba Ipmil .#Ja jábbmegij tjuodtjelime hárráj , de má littjabihtit låhkåm majt Jubmel didjij le hållam : Mån lev Abrahama Jubmel ja Isaka Jubmel ja Jakoba Jubmel . Ii son leat jábmiid Ipmil , muhto ealli olbmuid Ipmil . »#Jubmel ij le jábbmegij ájnat viesso almatjij jubmel . ” Go olmmošjoavkkut gulle dán , de ovddošedje sakka su oahpu .#Gå álmmuk dav guláj , de suv åhpadimes alvaduváj . Go farisealaččat gulle ahte Jesus lei buđđon saddukealaččaid njálmmi , de sii čoahkkanedje . Muhtun sis , muhtun láhkadovdi , hálidii geahččalit su ja jearai : « Oahpaheaddji , guhtemuš báhkkon lea lága stuorimus báhkkon ? »#Gå farisea gullájin gåktu Jesus lij saddukeajs njálmev buodum , de tjåhkanin , ja muhtem láhkaoahpes sidáj suv gähttjalit gatjáda : ” Åhpadiddje , mij le lága budájs stuorámus ? ” Son vástidii : « Don galggat ráhkistit Hearrá Ipmilat oppa váimmustat ja oppa sielustat ja oppa mielastat .#Sunji vásstedij : ” Galga Härráv , Jubmelat iehttset ålles vájmostat , ålles sielostat ja gájkat jiermestat . Dát lea stuorimus ja mávssolaččamus báhkkon .#Dát le stuorámus ja vuostasj budá . Muhto nubbi lea seammá stuoris : Don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat .#Dan maŋŋel le nubbe , mij le avtalágásj tjerdas : Galga guojmát iehttset nåv gåk ietjat . Dán guovtti báhkkoma alde orru oppa láhka ja profehtat . »#Dá guokta budá libá ålles lága ja profehtaj vuodo . ” Go farisealaččat ledje ain čoahkis , de Jesus jearai sis : « Maid dii árvalehpet Messiasa birra ?#Farisea tjoahken , Jesus sijás gatjádij : ” Mij vuojnojt le diján Messiasis ? Gean bárdni son lea ? »#Gen bárnne sån le ? ” Sii vástidedje : « Dávveda . »#- ” Davida ” , vásstedin . Son celkkii sidjiide : « Mo de Dávvet sáhttá Vuoiŋŋa bokte gohčodit su hearrán ja cealkit : Hearrá celkkii mu hearrái : Čohkán mu olgeš gieđa beallái dassážii go mun bijan du vašálaččaid du julggiid vuollái .#Jesus de javlaj : ” Gåktus de David Vuojŋŋanisá baktu buktá suv härrán gåhttjot ja javllat : Härrá muv härráj hålaj : Tjåhkkida muv oalges bälláj , de biejav duv vasjulattjajt duvddan juolgijat vuolláj . Jos dál Dávvet gohčoda Messiasa hearrán , mo son de sáhttá leat Dávveda bárdni ? »#Jus dal David suv härrán gåhttju , gåktus de Davida bárnne le ? ” Muhto ii oktage sáhttán vástidit sutnje sáni ge . Ja dan beaivvi rájes ii oktage duostan šat jearrat sus maidege .#Aktak ittjij buvte sunji vásstedit , ja dat rájes ittjij ga aktak duosta sujsta dasti gatjádallat . Das maŋŋil Jesus sárdnugođii olmmošjovkui ja máhttájeddjiide : Movssesa stuolus čohkkájit čálaoahppavaččat ja farisealaččat .#Dan maŋŋel Jesus álmmugij ja åhpadisålmmåjda hållagådij , javlaj : ” Tjálukoahppása ja farisea li Mosesa ståvllåj tjåhkkidam . Dahket ja jeagadehket dan dihtii buot dan maid sii oahpahit didjiide .#Dahkit ja anodihtit dan diehti divna majt didjij åhpadi , valla allit sijá dagoj milta dagá . Muhto allet daga sin daguid mielde , dasgo sii eai daga iežaset sániid mielde .#Sij javlli iehtjádav gå dahki . Sii čatnet lossa nođiid maid olbmot illá vedjet guoddit , ja bidjet daid olbmuid hárduid ala , muhto ieža eai hálit lihkastahttit daid suorbmagežiin ge .#Tjadni låsså nådijt maj almatjijt noadodi , valla ietja e tjuvdek såjåda dajt duollidittjat . Buot daguideaset sii dahket dušše danne vai olbmot oainnášedje daid .#Divna dagojdisá vuojnnuma diehti dahki . Sii háhket alcceseaset govda rohkoscecciid ja stuora bivttasdihpiid ; sii liikojit čohkkát boaššumusas go leat guossis ja synagogaid buoremus sajiin , ja sii dáhttot áinnas olbmuid buorástahttit sin márkanšiljuin ja gohčodit sin rabbin .#Allasisá háhkuhi gåbdå råhkålvisbáttijt ja stuorra bivtasdiehpijt . Guossen lijkkuji guddnesajen tjåhkkåhit ja synagogan åvdemusán , ja sihti guovdojn buorástahteduvvat ja rábbin gájkajs gåhtjoduvvat . Muhto allet divtte iežadet gohčoduvvot rabbin , dasgo okta lea din oahpaheaddji , ja dii lehpet buohkat oskuguimmežat .#Valla allit ietjada rábbin gåhtjoda , dajna gå akta le dijá åhpadiddje , ja gájka lihpit vieljatja . Allet ge gohčot ovttage dáppe eatnama alde áhččineattet , dasgo okta lea din Áhčči , son gii lea almmis .#Allit ga gevga dán ednamin dijá áhttjen gåhtjo , dajna gå diján le akta ájnna Áhttje , sån guhti le almen . Allet ge divtte ovttage gohčodit din oahpisteaddjin , dasgo okta lea din oahpisteaddji , Kristus .#Allit ga gevga dijáv åhpadiddjen gåhtjoda , dajna gå diján le akta ájnna åhpadiddje , Kristus . Dat guhte din gaskkas lea stuorimus , galgá leat din bálvaleaddji .#Guhti dijá gaskan le oajvemus , lehkus dijá dievnárin . Dat guhte bajida iežas , vuoliduvvo , ja dat guhte vuolida iežas , bajiduvvo .#Guhti ietjas alet , vuoleduvvá ja guhti ietjas vuolet , aleduvvá . Vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččát ! Dii guoktilaččat ! Dii dahppabehtet olbmuide almmiriikka .#Vuoj didjij , tjálukoahppásijda ja fariseajda , didjij vilpástallijda gudi almerijkav almatjijs dahppabihtit . Ieža ehpet mana sisa ehpet ge suova mannat sisa sin geat áinnas dáhtošedje .#Ietja ehpit sisi maná , ja gudi sihti dåhku boahtet sijáv ehpit luojte . Vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat !#[ 14 Vuoj didjij , tjálukoahppásijda ja fariseajda ! Dii guoktilaččat ! Dii háhpohallabehtet leaskkaid dáluid ja lohkabehtet guhkes rohkosiid ; dan dihtii oažžubehtet garraset duomu .#Dij vilpástalle rievvobihtit árbbátjij viesojs åbmudagájdisá , ja vuojnnuma diehti råhkådallabihtit . Dan diehti garrasappot duobbmidallabihtit . ] Vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! Dii guoktilaččat ! Dii johtibehtet eatnamiid ja čáziid mielde , vai vuoittášeiddet ovtta áidna olbmo juvddálaš oskui .#Vuoj didjij tjálukoahppásijda ja fariseajda , didjij vilpástallijda gudi ednamijt ja tjátjijt miehtáj gålggåbihtit avtav ájnna almatjav juvdávuoda bällásattjan åttjudittjat . Ja go dat menestuvvá , de dahkabehtet su helveha oapmin , guovtti geardái bahábun go dii ieža .#Ja gå soabmásav lihpit gávnnam , de suv helvida mánnán dahkabihtit , ietjastihtte guovte gierde bahábun . Vuoi din , čalmmehis oahpisteaddjit ! Dii dadjabehtet : Jos guhtege vuordnu tempela bokte , de ii dat leat mihkkege ; muhto jos guhtege vuordnu tempela golliid bokte , de vuortnus čatná .#Vuoj didjij tjalmedis lájddistiddjijda , gudi javllabihtit : Jus tiemmpela baktu vuornnáv dahki , de ij le migek , valla jus tiemmpela gålle baktu vuornnáv dahki , de vuornnáv tjadni . Dii čalmmehis jallat ! Goabbá lea stuorit , golli vai tempel mii basuha golli ?#- Dij tjalmedis gájvvása , goabbá le stuoráp , gålle vaj tiempel mij gållev ájllisin dagáj ? Dii dadjabehtet : Jos guhtege vuordnu áltára nammii , de ii dat leat mihkkege ; muhto jos guhtege vuordnu oaffarskeaŋkka bokte mii lea áltára alde , de vuortnus čatná .#Dij hållabihtit : Jus soames álltára baktu vuornnu , de ij le migek , valla jus vuornnu värrovattáldagá baktu mij le álltára nanna , de vuornnáv tjadná . Dii čalmmeheamit ! Goabbá lea stuorit , oaffarskeaŋka vai áltár mii basuha skeaŋkka ?#- Tjalmedime , goabbá le stuoráp , vattáldahka vaj álltár mij vattáldagáv ájllisin dahká ? Dat gii vuordnu áltára nammii , vuordnu sihke dan ja buot daid bokte mat leat áltára alde .#Guhti álltára baktu vuornnu , vuornnu dan ja divna baktu mij dan nanna le . Dat gii vuordnu tempela nammii , vuordnu sihke dan ja su bokte gii orru das .#Guhti tiemmpela baktu vuornnáv dahká , dahká dan ja suv baktu guhti danna årru . Ja dat gii vuordnu almmi nammii , vuordnu Ipmila truvnnu ja su bokte gii čohkká dan alde .#Ja guhti alme baktu vuornnáv dahká , dahká Jubmela tråvnå baktu ja suv baktu guhti danna tjåhkkåj . Vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! Dii guoktilaččat ! Dii addibehtet logádasa minttain , dillain ja gárveniin , muhto ehpet beroš das mas lea eanet deaddu lágas : vuoigatvuođas , váibmoláđisvuođas ja oskkáldasvuođas .#Vuoj didjij tjálukoahppásijda ja fariseajda , didjij vilpástallijda gudi lågådisáv mintas , dillas ja gárvenis vattadihpit , valla nuppus biedjabihtit mij lágan le ájnnasamos : rievtugisvuohta , ármmogisvuohta , jáhkkogisvuohta . Dáid berrešeiddet dahkat , vajáldahtekeahttá eará báhkkomiid .#Viertti dáv dahkat valla daŋgas diehti ij duov iehtjádav nuppus biedjat . Dii čalmmehis oahpisteaddjit ! Dii sillebehtet eret čuoikka , muhto njielastehpet kamela !#Tjalmedis lájddistiddje , gudi tjuojkajt tjuolldebihtit valla kamelajt njiellabihtit ! Vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! Dii guoktilaččat ! Dii buhtistehpet geara ja gári olggul , muhto siskkil lea dievva rievádus ja mearihisvuohta .#Vuoj didjij tjálukoahppásijda ja fariseajda , didjij vilpástallijda gudi gávtjav ja gárev ålgolt bassabihtit , valla sisŋelt gis rievádushálos ja muttodisvuodas libá dievva . Čalmmehis farisealaš ! Buhtis vuos geara siskkil , de dat buhtásmuvvá olggul ge !#Tjalmedis farisea , basá vuostak gávtjav sisŋelt , de ålgoldisbielle aj rájnnan . Vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! Dii guoktilaččat ! Dii lehpet dego vielgadin kálkejuvvon hávddit , olggul dat gal orrot čábbát , muhto siskkil leat dievva jámešdávttit ja juohkelágán buhtismeahttunvuohta .#Vuoj didjij tjálukoahppásijda ja fariseajda , didjij vilpástallijda gudi lihpit degu kálkas vielguduvvam hávde . Ålgolt tjábben vuojnnuji , valla sisŋelt li jábbmegij dávtijs ja ietjá bádudagás dievva . Seammá láhkái dii gis orrubehtet vanhurskásat olbmuid čalmmiin , muhto siskkildasas lea dievva guoktilašvuohta ja lágahisvuohta .#Nåvti vuosedihpit rievtesferdugis ålgoldisáv almatjijda , valla sisŋelt lihpit vilpástallamis ja lágadisvuodas dievva . Vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! Dii guoktilaččat ! Dii huksebehtet hávdemuittuid profehtaide ja čiŋahehpet bassi olbmuid hávdemearkkaid ja dadjabehtet : Jos mii livččiimet eallán máddariiddámet áiggi , de eat livčče searvan goddit profehtaid .#Vuoj didjij tjálukoahppásijda ja fariseajda , didjij vilpástallijda gudi profehtajda hávddemujtojt tsieggibihtit ja rievtesferdugij hávddegiergijt hiervvibihtit ja javllabihtit : Jus lulujma ájttegij ájgij viessot , de ep lulu profehtaj varraj siválattja . Dáinna dii duođaštehpet ieža ahte dii lehpet sin mánát guđet godde profehtaid .#Dajna ietja vuosedihpit dij lihpit sijá bárne , gudi profehtajt gåddålin . Jotket dasto dan maid din máddarat álggahedje , dassá go mihttu dievvá .#Dahkit ietjada ájttegij milta dasik mihtto dievvá . Dii gearbmašat ja gearpmaščivggat ! Mo dii sáhttibehtet vealtat dubmejuvvomis helvehii ?#Gärmmaha , sälggagärmmahatjivga , gåktus ájggobihtit garvvet helvidij duobbmidallamis ? Danne mun vuolggahan din lusa profehtaid , viisáid ja čálaoahppavaččaid .#Danen rájav dijá lusi profehtajt , vijssásijt ja tjálukoahppásijt . Muhtumiid dii goddibehtet ja russiinávlebehtet , earáid dii spihččebehtet din synagogain ja doarridehpet gávpogis gávpogii .#Sijás muhtemijt gåddebihtit ja ruossinávllibihtit ja nuppijt dijá synagogajn ruosskibihtit ja stádas stádaj oagodihpit . Nu boahtá din badjelii buot vigihis varra mii lea golggahuvvon eatnama alde , vanhurskkis Abela vara rájes gitta Sakarja , Barakja bártni , vara rádjái , gean dii gottiidet tempela ja áltára gaskii .#Náv gájkka rievtesferduk varra , ednamin gålgåduvvam , boahtá dijá badjel , rievtesferduk Abela vará rájes gitta Sakarja , Berekja bárne vará rádjáj , bárnev gev tiemmpela ja álltára gasskaj gåttijda . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dát buolva gártá vástidit buot dáid ovddas !#Sáddnán , gájkdivna åvdås dát vierrek viertti vásstedit . Jerusalem , Jerusalem , don guhte gottát profehtaid ja geađgádat sin geat leat vuolggahuvvon du lusa !#Jerusalem , Jerusalem , guhti profehtajt gåddåla ja sijájt gierggi gudi duv lusi rájaduvvi . Man dávjá mun livččen dáhtton čohkket du mánáid , dego vuonccis čohkke čivggaidis soajáidis vuollái . Muhto ehpet dii dáhtton .#Man álu sihtiv mánájdat tjoahkkit dan láhkáj gåk vuonntsá tjivgajdis såjij vuolláj tjoahkki , valla ejda sidá . Gehččet , din tempel guđđojuvvo ávdimin !#De dal ietja hähttubihtit ávtas goadáda huksat . Dasgo mun cealkkán didjiide : Dás maŋás ehpet eisege oainne mu ovdal go dadjabehtet : Buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá Hearrá nammii !#Danen didjij javlav : Dássta duobbelij ehpit muv vuojne åvddål dan biejve gå javllabihtit : Buorissjivnnjeduvvam lehkus sån guhti Härrá namán boahtá . ” Go Jesus vulggii tempelis ja lei mannamin olggos , de su máhttájeaddjit bohte su lusa ja čujuhedje tempelviesuide .#Maŋŋel gå Jesus tiemmpelis lij ålgus mannamin , de åhpadisålmmå suv lusi båhtin ja tiempelhuodnahijda siejvvin . Muhto son celkkii : « Oaidnibehtet go buot dáid ? Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dás ii báze geađgi geađggi ala , muhto buot gaikkoduvvo . »#De sidjij javlaj : ” Dájt divna gähttjit - duodaj , dási ij giergge gierge nali bátse , gájkka gajkoduvvá . ” Go son lei čohkkámin Oljováris eai ge lean earát das , de máhttájeaddjit bohte su lusa ja jerre : « Muital midjiide , goas dát dáhpáhuvvá , ja mii lea du boahtima ja dálá máilmmi loahpa mearka ? »#Gå Olijvvaváren lij tjåhkkåhime ja åhpadisålmmå sujna galluk lidjin , de båhtin suv lusi ja gahtjin : ” Sárno midjij goassa sjaddá ja mij le duv boahtema ja ájge nåhkåma märkka ? ” Jesus vástidii sidjiide : Váruhehket amas oktage čádjidahttit din !#Jesus vásstedij : ” Várrijihtit avtak dijáv tjáddjidimes . Dasgo olusat bohtet mu nammii ja dadjet : « Mun lean Messias . » Ja sii čádjidahttet olusiid .#Ållusa muv namán båditji javla : Mån lev Messias , ja ållusijt sij tjáddjidittji . Dii gullabehtet soahtešláma ja sođiid birra . Váruhehket amadet suorganit !#Doarrojutsáv ja doarroságajt dij gullábihtit , valla allit balláda . Dasgo dát ferte dáhpáhuvvat , muhto loahppa ii leat vel boahtán .#Dát viertti boahtet , valla ij le ájn nåhkåma mieren . Álbmot čuožžila álbmoga vuostái ja riika riikka vuostái , ja ollu báikkiin šaddá nealgi ja eatnandoarggástusat .#Álmmuk álmmuga vuosstij ja rijkka rijka vuosstij tjuodtjel , ja bájkes bájkkáj nälggáj ja ednamskielbbimijda boadádalli . Muhto buot dát leat dušše ávttaid álgu .#Gájkka dát le riegádahttemvájvij álggo . De sii bidjet din áŧestusaide ja goddet din , ja buot álbmogat vašuhit din mu nama dihtii .#De dijáv biedji vájvástuvátjit ja gåddutjit , ja divna álmmuga dijáv muv namá diehti vasjodi . Eatnagat vearránit ja behttet ja vašuhit guhtet guimmiideaset .#Ållusa gahtjadi ja nubbe nuppev guoddali ja vasjodi . Ollu vearri profehtat čuožžilit ja fillejit olusiid .#Ållo vierreprofehta tjuodtjeli ja ållusav tjáddjidi . Ja dan dihtii go lágahisvuohta lassána , eanemusaid ráhkisvuohta čoasku .#Gå lágadisvuohta lassán , de enamusáj gieresvuohta tjoassku . Muhto dat guhte bissu nanusin gitta loahpa rádjái , bestojuvvo .#Valla gádjus guhti gitta maŋemussaj gillá . Ja dát riikka evangelium sárdniduvvo duođaštussan buot álbmogiidda , ja de boahtá loahppa .#Ja sáhka rijka birra sárnneduvvá åbbå väráldij divna álmmugijda vihtanussan , ja de nåhkåmmuddo boahtá . Go dii oaidnibehtet čuožžumin bassi báikkis bilideaddji fastivuođa , man birra profehta Dánel lea sárdnon , – vuhtiiváldos lohkki dan !#Gå ájlis bájken vuojnnebihtit dåssjididdje vastesvuodav , man birra Daniel hållam le ( guhti dáv låhkå , dádjadis riekta ) , de báhtarisá Judea årro várijda . – dalle fertejit sii geat leat Judeas , báhtarit váriide ; dat gii lea dáhki alde , ii galgga njiedjat viežžat maidege viesustis , ii ge dat gii lea bealddus galgga máhccat ruoktot viežžat biktasis .#Guhti le huodnaha nanna , allus mannu majdik vuollet viesostis viettjatjit . ja guhti bäldon , allus máhttsu ålgoldisgárvos viettjatjit . Vuoi áhpehemiid ja njamaheddjiid daid beivviid !#Vuoj iesselisájda ja njamádiddjijda daj biejvij . Rohkadallet amadet dárbbašit báhtarit dálvet dahje sábbáhin .#Råhkålihtit bessamis dálvveájgen jali sábbádin báhtarimes . Dasgo dalle šaddet dakkár stuora áŧestusat mat eai leat leamaš máilmmi álggu rájes gitta otnážii , ja mat eai šatta šat goassege .#Dalloj vuojn vájve sjaddi man lágátja älle årrum värálda álgos gitta dálátjij , e ga sjatta . Jos dat áigi ii oaniduvvoše , ii šattaše oktage olmmoš bestojuvvot .#Ja jus dat ájgge ij oaneduvvat lulu , aktak ij gádjusit lulu . Muhto sin dihtii geat leat válljejuvvon , oaniduvvo diet áigi .#Valla dat ájgge oaneduvvá sijáj diehti gudi li válljiduvvam . Jos oktage dadjá didjiide : « Gea , dá lea Messias ! » dahje : « Duo son lea ! » de allet oskko dasa !#Jus guhtik didjij dalloj javllá : Dánna le Messias jali : Duonna sån le , de allit sunji åsko ! Dasgo vearri messiasat ja vearri profehtat čuožžilit ja dahket stuora mearkkaid ja oavdudaguid jos de mat čádjidahtášedje sin ge geat leat válljejuvvon .#Vierrelånestiddje ja vierreprofehta ilmmi stuorra merkajt ja oavdojt dagátjit , jus máhttelis dajna vuogijn aj válljiduvvamijt tjáddjidittjat . Gullet , mun lean cealkán didjiide dan ovddalgihtii !#De lev dal didjij dáv juo åvddåla sárnnum . Jos sii nappo dadjet didjiide : « Gea , son lea meahcis » , de allet mana dohko , dahje : « Gea , son lea gámmáriin » , de allet oskko dasa .#Jus de gullabihtit : Sån le åjdåmiehtsen , allit dåhku maná , jali : Sån le gámmárin , allit dasi jáhke . Dasgo seammá láhkái go álddagas boahtá nuortan ja šleađgu gitta oarjjás , nu lea Olbmobártni boahtin .#Gåktu eldagis lullet boahtá ja tjuovgga gitta alás vuojnnu , nåvti aj Almatjabárne boadedijn sjaddá . Gos rábbi lea , dohko čoahkkanit goaskimat .#Gånnå ásske le , dasi goasskema tjåhkani . Muhto dallánaga daid beivviid áŧestusaid maŋŋil beaivváš sevnnjoda ii ge mánnu báitte , násttit gahččet vuolás almmis , ja almmi fámut lihkahuvvojit .#Dalága , daj biejvij vájvij maŋŋel , biejvve sjevnjut , ij mánno ga bájte . Náste almes gahttji ja alme fámo doargesti . Dalle Olbmobártni mearka ihtá albmái , ja buot máilmmi olmmoščearddat luibmet , ja sii oidnet Olbmobártni boahtimin almmi balvvaid alde fámuin ja stuora hearvásvuođain .#Dalloj Almatjabárne märkka almen vuojnnu , ja dalloj gájkka ednama almasjtjerda luodju , ja Almatjabárnev de balvaj nanna vuojnni fámujn ja stuorra herlukvuodajn boahtemin . Son vuolggaha eŋgeliiddis alla básonšuoŋain , ja sii čohkkejit njealji máilbmečiegas sin geaid son lea válljen , almmi nuppi ravddas gitta nuppi ravdii .#Ja sån ieŋŋgilijdes stuorra tjuodjalis basuvnnatjuojajn rádjá , ja sij tjoahkkiji gejt li válljim värálda nieljet guovlos , alme nuppet rájás gitta nuppe rádjáj . Ohppet veardádusa fiikkonmuoras : Go dan oavssit ožžot állosa ja lasttaid , de diehtibehtet ahte lea geassumin .#Oahppit muodulvisás fijkunmuora birra . Gå oakse dimut ja lassta luorkijt , de diehtebihtit giesev lahkanime . Nu diehtibehtet maiddái dii , go oaidnibehtet buot dáid dáhpáhuvvamin , ahte son lea lahka ja čuožžumin uvssa ovddas .#Daŋga láhkáj gå dáv gájkka vuojnnebihtit , de diehtebihtit suv lahka , uvsa ålggolin . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dát buolva ii noga ovdal go buot dát dáhpáhuvvet .#Sáddnán , dát vierrek ij dåssjåna , åvddål gå dát gájkka sjaddá . Albmi ja eanan duššet , muhto mu sánit eai goassege dušša .#Almme ja ednam dåssjånibá , valla muv bágo e ihkenis dåssjåna . Muhto dan beaivvi ja diimmu ii oktage dovdda , eai almmi eŋgelat ii ge Bárdni , muhto duššefal Áhčči .#Biejvev ja muttov aktak ij diede , e alme ieŋŋgila , ij Bárnne ga , ij aktak ietján gå Áhttje . Nugo lei Noa beivviid , nu lea maiddái go Olbmobárdni boahtá .#Gåktu Noa biejvij lij , nåvti aj Almatjabárne boadedijn le . Ovdal stuoradulvvi sii borre ja juhke , náitaladde ja náite gitta dan beaivvi rádjái go Noa manai árkka sisa , eai ge sii ádden maidege ovdal go dulvi bođii ja válddii eret sin buohkaid .#Stuorradulve åvddåla bårrin ja juhkin , válldudin ja vállduduvvin , dan biejve rádjáj gå Noa árkkaj tjáŋaj ja ittjij aktak majdik árvveda åvddål gå dulvve bådij ja sijájt gájkajt dassta vuolgadij . Nu lea maiddái go Olbmobárdni boahtá .#Nåvti aj Almatjabárne boadedijn sjaddá . Dalle leat guokte olbmá bealddus ; nubbi vižžojuvvo , ja nubbi báhcá .#Dalloj libá guokta ålmmå bäldon ; nubbe váldeduvvá ja nubbe báhtsá . Guokte nissona ferdneba milluin ; nubbi vižžojuvvo , ja nubbi báhcá .#Guokta nissuna libá gårnijt jåråldime ; nubbe váldeduvvá ja nubbe báhtsá . Gohcet dan dihtii , dasgo dii ehpet dieđe guđe beaivvi din Hearrá boahtá .#Gåhtsit dan diehti , ehpit diede man biejve dijá härrá boahtá . Muhto dán dii diehtibehtet : Jos dáluisit dieđášii guđe idjagohcinvuorus suola boahtá , de gozášii ii ge divttáše su gaikut iežas viesu .#Dij ham dádjadihpit , jus huonajniehkke diehtet luluj man idjamutto suola boahtá , de luluj gåhtset ja suv tsaggat viesov gajkudimes . Lehket nappo dii ge gárvásat , dasgo Olbmobárdni boahtá dan diimmu go ehpet leat vuordimin .#Dan diehti lehkut dij aj gárvvásin dan mutto , ij diehttu goassa Almatjabárnne boahtá . Gii lea dalle oskkáldas ja jierpmálaš bálvaleaddji , gean isit lea gohččon bearráigeahččat eará bálvaleddjiid , vai son attášii sidjiide borramuša rivttes áigái ?#Guhtis le dal dat åskåldis ja jiermmás dievnár , gev boanndis le gåhttjum dievnárijt huksat ja sidjij sjiehtes ájge biebmov vaddet . Ávdugas dat bálvaleaddji gean isit gávdná dahkamin dán go son máhccá .#Sálugin dievnár gen boanndi gávnná suv dahkamin mav le gåhttjum . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Isit bidjá su bearráigeahččat buot opmodagaidis .#Sáddnán , boanndi biedjá suv gájkka åbmudagás huvsatjit . Muhto jos bálvaleaddji lea fuotni ja dadjá : « Ii mu isit boađe vel » , ja son huškugoahtá eará bálvaleddjiid ja borragoahtá ja juhkagoahtá juhkkiiguin , de dan bálvaleaddji isit boahtá dan beaivvi go son ii leat vuordimin ja dan diimmu go son ii dieđe , ja časká su jámas ja bidjá su guoktilaččaid seahká ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid .#Valla jus dievnár le bahá ja ájádallá : Boanndi gáhtu , ja de ietjá dievnárijt tsábbmegoahtá ja juhkkij siegen bårrågoahtá ja juhkagoahtá de boanndis boahtá dan biejve gå ij le vuorddemin ja dan ájge gå ij diede , suv guovddat tjuolatjit ja vuorbev vilpástallij juogadahtátjit . Dåppe tjierotji ja bánijt gitjáldahtitji . Almmiriika sáhttá veardiduvvot logiin nuorra nieiddain geat válde lámppáset ja vulge olggos irggi ovddal .#Dalloj almerijkkaj sjaddá låge nuorra niejda láhkáj , gudi lámpojisá mannin ålgus irggev duostutjit . Viđas sis ledje jallat ja viđas jierpmálaččat .#Vidás sijás lidjin jiermedime ja vidás jiermmá . Jallat válde mielde lámppáset , muhto eai oljju .#Jiermedime lidjin lámpojdisá maŋŋáj válldám valla oaljov ällim . Jierpmálaččat válde mielde lámppáset oktan oljolihtiin .#Jiermmájn lidjin vánit oalljolihte ja lámpo . Go irgi ádjánii , de sii buohkat oađestuvvagohte ja nohkke .#Gå irgge vibáj , de gájka sujbbogåhtin ja oaddájin . Muhto gaskaija áiggi gullui čuorvvas : « Irgi boahtá ! Mannet su ovddal ! »#Gasskaijá tjuorvas gulluj : ’ Irgge boahtá , mannit suv duostutjit ! ’ De buot nieiddat morihedje ja gárvvistedje lámppáset .#Gájkka niejda de tjuodtjánin ja lámpojdisá gárvedin . Jallat dadje jierpmálaččaide : « Addet midjiide oljjusteattet , dasgo min lámppát jáddagohtet . »#Jiermedime jiermmájda javllin : ’ Vaddit midjij oaljostihtte , mijá lámpo li jáddagoahtemin . ’ Muhto jierpmálaččat vástidedje : « Eat atte , ii leat doarvái olju sihke alcceseamet ja didjiide ; mannet baicca gávpeolbmá lusa oastit ! »#Jiermmás niejda vásstedin : ’ Oaljos ij le midjij didjij nárre . Mannit farra oastátjit sijás gudi vuobddi . ’ Dan botta go sii ádjánedje gávppis , irgi bođii , ja sii geat ledje ráhkkanan , manne suinna heajaide , ja uksa giddejuvvui .#Valla gå lidjin oastátjit vuolggám , de irgge bådij . Gudi gärggusa lidjin hejajda suv tjuovvolin , ja uksa dahppasij . Maŋŋil eará nieiddat ge bohte ja dadje : « Hearrá , hearrá , rabas uvssa midjiide ! »#Maŋŋelasj duo nuppe niejda båhtin ja tjuorvvun : ’ Härrá , härrá , rabá midjij uvsav ! ’ Muhto son vástidii sidjiide : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Mun in dovdda din . »#Valla sån vásstedij : ’ Duodaj javlav , iv de dijáv dåbdå . ’ Gohcet dan dihtii , dasgo dii ehpet dieđe beaivvi ehpet ge diimmu .#Gåhtsit dan diehti . Ehpit diede goassa biejvve jali muddo boahtá . Dalle geavvá ná : Olmmái lei vuolgimin olgoriikii . Son gohčui bálvaleddjiidis lusas ja oskkildii sidjiide opmodagas : Muhtumii son attii vihtta taleantta , muhtumii guokte ja muhtumii fas ovtta , juohkehažžii su fiehtuid ektui .#Náv sjaddá : Ålmåj lij ålggorijkkaj vuolggemin ja de gåhtjoj dievnárijdes ietjas lusi ja sijá hállduj åbmudagás vattij . Aktaj vattij vihtta talenta , nubbáj guokta , goalmádij avtav , fera guhtik oattjoj vaddásijes milta . De son vulggii .#Ja de vuolgij . Son gii lei ožžon vihtta taleantta , manai dallánaga ja gávppašii daiguin ja dinii vihtta taleantta vel .#Guhti vihtta talenta oattjoj , vuolgij dalága oasestittjat vihtta lassen åttjudittjat . Son gii lei ožžon guokte taleantta , dagai seammá ja dinii guokte taleantta vel .#Guhti guokta talenta oattjoj , åttjudij aj guokta lassen daŋga láhkáj . Muhto son gii lei ožžon ovtta taleantta , rokkai ráiggi eatnamii ja čiegai isidis ruđa dohko .#Valla guhti avtav talentav oattjoj , manáj råkkev bálátjit ja dasi båndis biednigav tjiehkalij . Go lei vássán guhkes áigi , de bálvaleddjiid isit máhcai ja dahkagođii logu singuin .#Guhkes ájgev maŋŋela bådij dievnárij boanndi ruoptus ja sidáj sijájn lågov dahkat . Son gii lei ožžon vihtta taleantta , buvttii vihtta taleantta lassin ja dajai : « Hearrá , don oskkildit munnje vihtta taleantta ; gea , mun lean dinen vihtta vel . »#Guhti vihtta talenta oattjoj , buvtij vihtta talenta lassen ja javlaj : ’ Härrá , vihtta talenta munji vaddi . Dála li dunji dajda duodden muv tjienim vihtta talenta . ’ Su isit vástidii : « Bures dahkkon ! Don leat buorre ja oskkáldas bálvaleaddji .#Boanndis javlaj : ’ Buorak , dån le buorre ja åskåldis dievnár . Don leat leamaš oskkáldas uhcánaččain , mun attán ollu du háldui .#Uhtsen le åskåldis , ednagav duv hállduj vattáv . Boađe sisa isidat illui ! »#Maná härrát ávvuj . ’ Maiddái son gii lei ožžon guokte taleantta , bođii ja dajai : « Hearrá , don oskkildit munnje guokte taleantta ; gea , mun lean dinen guokte vel . »#Guhti guokta talenta oattjoj , bådij ja javlaj : ’ Härrá , guokta talenta munji vaddi . Dála li dunji guokta duodden . ’ Ja su isit vástidii : « Bures dahkkon ! Don leat buorre ja oskkáldas bálvaleaddji .#Boanndis vásstedij : ’ Buorak , dån le buorre ja åskåldis dievnár . Don leat leamaš oskkáldas uhcánaččain , mun attán ollu du háldui .#Uhtsen le åskåldis , ednagav duv hállduj vattáv . Boađe sisa isidat illui ! »#Maná härrát ávvuj . ’ Loahpas bođii son gii lei ožžon ovtta taleantta , ja dajai : « Hearrá , mun dihten ahte don leat garra olmmái gii láddjet doppe gosa it leat gilván , ja čohkket doppe gosa it leat biđgen .#Guhti avtav ájnna talentav oattjoj , aj bådij ja javlaj : ’ Härrá , garra ålmmån duv diehtiv . Sájojt tjuohpa gåggu ille sáddjim ja tjoahkki gåggu ille hádjám . Danne mun ballájin ja čihken du taleantta eatnamii .#Duv talentav balos ednamij tjiehkiv . Gea , dá lea dat mii lea du »#Dála le dal dat. ’ Muhto isit vástidii sutnje : « Don heajos ja láikkes bálvaleaddji ! Don dihtet ahte mun láddjen doppe gosa in leat gilván , ja čohkken doppe gosa in leat biđgen .#Sunji de boanndis javlaj : ’ Dån le lájkes ja nievres dievnár , diehti muv sájov tjuohppat gåggu iv le sáddjim ja tjoahkkit gåggu iv le hádjám . Dan dihtii livččet berren addit mu ruđa ruhtalonuheddjiide , de livččen ožžon dan ruovttoluotta reanttuiguin go máhccen .#Dan diehti biednigijt farra lulu biedniklånudiddjij hállduj biedjat vaják luluv dajs räntov oadtjot dan biejve gå máhtsav . Váldet danne sus taleantta ja addet dan sutnje geas leat logi !#Válldit dan diehti sujsta talentav ja vaddit ålmmåj gänna li lågev talenta . Dasgo juohkehažžii geas lea , addojuvvo ja son oažžu valljugasat ge . Muhto geas ii leat , sus váldojuvvo vel dat ge eret mii sus lea .#Valljudagáv oadtju juohkkahasj gänna le , valla gänna ij le , sujsta váldeduvvá aj dat mij sujna le . Ja bálkestehket dán gealbbohis bálvaleaddji olggobeallái seavdnjadassii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid . »#Bálkestihtit ålgus sjievnnjedij duov ávkedis dievnárav . ’ Dåppe tjierotji ja bánijt gitjáldahtitji . Go Olbmobárdni boahtá hearvásvuođastis , ja buot eŋgelat suinna , de son čohkána hearvásvuođa truvdnui .#Gå Almatjabárnne herlukvuodanis gájkaj ieŋŋgilijes aktan boahtá , de herlukvuoda tråvnnåj tjåhkkit . Buot álbmogat čohkkejuvvojit su ovdii , ja son rátká sin , dego geahčči rátká sávzzaid gáiccain ; sávzzaid bidjá olgeš beallái ja gáiccaid gurut beallái .#Ja divna álmmuga suv åvddåj tjåhkani , ja de almatjijt sierat nåv gåk räjnnuhiddje sávtsajt gájtsajs lárkká . De gonagas cealká daidda geat leat su olgeš bealde : « Bohtet deike , dii geaid mu Áhčči lea buressivdnidan , ja árbejehket dan riikka mii lea ráhkaduvvon didjiide máilmmi vuođđudeami rájes .#Sávtsajt oalges bällásis ja gájtsajt gåro bällásis biedjá . Dan maŋŋel gånågis sidjij oalges bielen hoallá : ’ Båhtit dij , gejt Áhttjám le buorissjivnnjedam árbbitjit rijkav mij didjij le värálda sjivnnjedime rájes gárveduvvam . Dasgo mun ledjen nealggis , ja dii attiidet munnje borrat ; mun ledjen goikkus , ja dii attiidet munnje juhkat ; mun ledjen amas , ja dii válddiidet mu vuostái ; mun ledjen álás , ja dii gárvvoheiddet mu ; mun ledjen buohcamin , ja dii galliidet mu ; mun ledjen giddagasas , ja dii bođiidet mu lusa . »#Nälggomin lidjiv ja munji bårrusav vattijda , gåjkkåmin lidjiv ja munji juhkusav vattijda , abmasin lidjiv ja muv hálldusihtte váldijda , rihttsot lidjiv ja muv gárvodijda , skibás lidjiv ja muv gehtjajda , fáŋŋgagoaden lidjiv ja muv lunna manájda . ’ De vanhurskásat vástidit sutnje : « Hearrá , goas mii oinniimet du nealgumin ja attiimet dutnje borrat , dahje goikkus ja attiimet dutnje juhkat ?#Rievtesferduga de gatjádittji : ’ Härrá , goassa vuojnijma duv nälggomin ja dunji biebmov vattijma , jali gåjkkåmin ja dunji juhkusav vattijma ? Goas oinniimet du amasin ja válddiimet du vuostái , dahje álásin ja gárvvoheimmet du ?#Goassa vuojnijma duv abmasin ja hálldusimme duv váldijma jali rihttsot ja duv gárvodijma ? Goas oinniimet du buohcamin dahje giddagasas , ja galliimet du ? »#Ja goassa vuojnijma duv skibán jali fáŋŋgagoaden ja duv lunna manájma ? ’ Ja gonagas vástida sidjiide : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Buot maid dii lehpet dahkan oktii dáin mu uhcimus vieljažiin , dan lehpet dahkan munnje . »#Valla gånågis vásstedisj : ’ Sáddnán javlav , mav ihkenis lihpit muv uhtsemus vielljaj dahkam , lihpit munji aj dahkam . ’ Dasto son cealká sidjiide geat leat su gurut bealde : « Mannet eret mu luhtte , dii geat lehpet garuhuvvon , agálaš dollii , mii lea ráhkaduvvon beargalahkii ja su eŋgeliidda .#De sidjij gåro bielen javlasj : ’ Dij garroduvvama , gájddit muv lussta ihkevenájggásasj dållåj , mij bärggalav ja ieŋŋgilijdes vuorddá . Dasgo mun ledjen nealggis , ehpet ge dii addán munnje borrat ; mun ledjen goikkus , ehpet ge addán munnje juhkat ; mun ledjen amas , ehpet ge váldán mu vuostái ; mun ledjen álás , ehpet ge gárvvohan mu ; mun ledjen buohcamin ja giddagasas , ehpet ge gallen mu . »#Nälggomin lidjiv ja munji ejda bårrusav vatte , gåjkkåmin lidjiv ja munji ejda juhkusav vatte , abmasin lidjiv ja ejda muv hálldusihtte válde , rihttsot lidjiv ja munji ejda gárvojt vatte , skibás ja fáŋŋgagoaden lidjiv ja muv lunna ejda manáda . ’ Dalle sii vástidit sutnje : « Hearrá , goas oinniimet mii du nelgon dahje goikan dahje amasin dahje álásin dahje buohcamin dahje giddagasas veahketkeahttá du ? »#De aj gatjádittji : ’ Härrá , goassa duv vuojnijma nielgen jali gåjkkåmin jali abmasin jali rihttsot jali skibán jali fáŋŋgagoaden ja duv viehke dagi guodijma ? ’ Dalle son vástida sidjiide : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Buot maid dii ehpet leat dahkan oktii dáin uhcimusain , dan ehpet leat dahkan munnje ge . »#Sidjij de vásstedisj : ’ Sáddnán , mav ihkenis ehpit le uhtsemusájs aktaj dahkam , ehpit le munji ga dahkam . ’ Ja dát mannet eret agálaš ráŋggáštussii , muhto vanhurskásat agálaš eallimii .#Ja sij galggi ihkeven stráffaj mannat , valla rievtesferduga ihkeven iellemij . ” Go Jesus lei geargan sárdnideames , de celkkii máhttájeddjiidasas : « Dii diehtibehtet ahte beassážat leat guovtti beaivvi geažes , ja dalle Olbmobárdni addojuvvo russiinávlejuvvot . »#Sárnnedimes häjttám , Jesus åhpadisålmmåjda javlaj : ” Diehtebihtit bässátja li guovte biejve duogen , ja dalloj Almatjabárnev vuolgadittji ruossinávlliduvátjit . ” Bajitbáhpat ja álbmoga vuorrasat čoahkkanedje dál bajimušbáhpa Kaifasa gárdimii ja lihtodedje váldit Jesusa gitta gávvilvuođain ja goddit su .#Alemushärrá ja álmmuga boarrása tjåhkanin de alemushärrá Kajafasa laddnáj ja ájgás båhtalin gåktu Jesusav sluogasvuodajn giddit ja de gåddet . Sii dadje : « Muhto allot dattege fal basiid áiggi , amaset olbmot stuimmáskit . »#Valla hållin : ” Allup de bassebále , soajttep stuojmev álmmuga gasskaj dahkat . ” Go Jesus lei Betanias , spihtálaš Simmona viesus , de bođii su lusa nisu geas lei divrras hádjavuoiddas alabástalihti dievva . Son leikii dan Jesusa oaivái go son lei čohkkámin beavddis .#Gå Jesus lij Betanian spihtálasj Simona vieson , de bådij suv lusi nissun lihtijn divras vuojddasis dievva , ja vuojddasis gurggalij suv oajvváj gå lij bievddegátten vellahime . Máhttájeaddjit oidne dán ja suhtte . Sii dadje : « Masa lea diekkár skihtardeapmi ávkin ?#Åhpadisålmmå de suhttin ja javllin : ” Manen náv skidárdit ? Vuoidasa han livččii sáhttán vuovdit buori haddái ja addit ruđaid gefiide . »#Vuojddasav luluj buorre haddáj vuobddet ja biednigijt häjojda juohket . ” Muhto Jesus fuobmái dán ja celkkii sidjiide : « Manne dii vuorjabehtet su ?#Jesus dav guláj ja sidjij javlaj : ” Manen nissunav gájgodihpit ? Son lea dahkan munnje buori dagu .#Sån le ham munji buorev dahkam . Geafit gal leat álo din luhtte , muhto mun in leat álo din luhtte .#Häjo li agev dijá siegen , valla mån iv le agev dijá siegen . Go son leikii dán vuoidasa mu rupmaša badjel , de son vuoiddai mu hávdádeami várás .#Gå vuojddasav muv rubmaha badjel gurggalij , de muv hávddádibmáj gárvedij . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Gos ihkinassii oppa máilmmis dát evangelium sárdniduvvo , muitaluvvo maiddái dát dahku su muitun . »#Sáddnán javlav , gånnå ihkenis väráldin evangeliumav sárnnedi , de aj nissuna mujtton suv dagojt subtsasti . ” Dalle okta dan guoktenuppelohkásis , gean namma lei Judas Iskariot , manai bajitbáhpaid lusa ja dajai : « Man ollu mávssášeiddet munnje jos mun attášin su din háldui ? »#Lågenanguoktásis akta , gen namma lij Judas Iskariot , vuolgij alemushärráj lusi ja javlaj : ” Man ednagav munji máksebihtit jus suv dijá hállduj buvtáv ? ” Sii mákse sutnje golbmalogi silbaruđa .#Suv åvddåj de gålmmålåk silbbabiedniga biedjin . Ja dan rájes son ohcagođii liibba beahttit su .#Dát rájes åhtsågådij sjiehtes ájgev suv bähtátjit . Suvrrokeahtes láibbiid basiid vuosttaš beaivvi máhttájeaddjit bohte Jesusa lusa ja jerre : « Gosa don hálidat min lágidit alccesat beassášmállásiid ? »#Suvrrodik lájbe basij vuostasj biejve åhpadisålmmå Jesusa lusi båhtin ja gahtjin : ” Gåsi sidá mijáv bässásjmállásijt dunji gárvedit ? ” Jesus vástidii : « Mannet gávpogii , dan olbmá lusa gean diehtibehtet ja dadjet sutnje : Oahpaheaddji cealká : Mu diibmu lea lahkaneamen ; du luhtte mun hálidan borrat beassášmállásiid máhttájeddjiidanguin . »#Jesus vásstedij : ” Mannit stádaj duon dán almatjij sárnutjit majt dijá åhpadiddje hoallá : Muv ájgge le lahka . Hálijdav bässásjmállásijt duv lunna åhpadisålmmåjam bårråt . ” Máhttájeaddjit dahke nugo Jesus lei gohččon sin ja ráhkadedje beassášmállásiid .#Åhpadisålmmå dahkin Jesusa gåhttjoma milta ja bässásjmállásijt gárvedin . Eahkedis son čohkánii beavdái dainna guoktenuppelohkásiin .#Iehkedis bievddegáddáj lågenanguoktásijn viellidij . Go sii ledje boradeamen , de son celkkii : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Muhtun dis beahttá mu . »#Bårådattijn javlaj : ” Sáddnán , dijájs soames muv bähttá . ” De sii šadde morrašii , ja okta nubbi jearragođii sus : « Almma mun gal in leat dat , Hearrá ? »#Dassta harmmadit hådjånin ja avtas nubbe sujsta gatjádatjáj : ” Härrá , iv gåjt dal mån littja ? ” Muhto Jesus vástidii sidjiide : « Dat gii buonjostii láibbi lihtis muinna oktanaga , lea dat guhte beahttá mu .#Jesus vásstedij : ” Guhti mujna gáren buonjostij , le muv bähtátjit . Olbmobárdni vuolgá eret , nugo lea čállojuvvon su birra , muhto vuoi dan olbmo guhte beahttá Olbmobártni !#Almatjabárnne vuolggá , nåv gåktu suv birra le tjáleduvvam , valla vájván almasj guhti Almatjabárnev bähttá . Dan olbmui livččii buoret jos ii livčče goassege riegádan . »#Buorep dan almatjij jus ij goassak lulu riegádit . ” Judas , guhte behtii su , jearai : « Almma mun gal in leat dat , rabbi ? »#Judas , guhti suv biehtij , gatjádij : ” Rábbi , iv gåjt dal mån littja ? ” Jesus vástidii : « Ieš han don dadjet dan . »#Jesus vásstedij : ” Iesj ham dav javlli . ” Go sii ledje boradeamen , de Jesus válddii láibbi , rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii dan , attii máhttájeddjiidasas ja celkkii : « Váldet ja borret ! Dát lea mu rumaš . »#Gå bårådime lidjin , de Jesus lájbev váldij ja maŋŋel gå gijtulvisáv lij råhkålam dådjalij ja åhpadisålmmåjda vattij javla : ” Bårrit , dát le muv rumáj . ” Ja son válddii geara , giittii Ipmila , attii sidjiide ja celkkii : « Juhket buohkat dás !#Ja gávtjav váldij , Jubmelav gijtij ja sidjij vattij javla : ” Juhkit gájka dássta . Dasgo dát lea mu varra , lihtu varra , mii golggahuvvo eatnagiid ovddas suttuid ándagassii addojupmin .#Dát le muv varra , lihto varra mij ållusij åvdås gålgåduvvá suttoj ándagisluojttemij . Ja dán mun cealkkán didjiide : Dán rájes mun in juga šat dán viidnemuora šattus ovdal go dan beaivvi go mun jugan varas viinni dinguin Áhččán riikkas . »#Didjij javlav : Dát rájes iv dasti dán vijnnamuora sjattojs jugá dan biejve rádjáj gå dijájn Áhtjám rijkan varás vijnas jugáv . ” Go sii ledje lávlon máidnunlávlaga , de manne olggos Oljovárrái .#Hieveduslávlloma maŋŋel Olijvvavárráj mannin . Doppe Jesus celkkii sidjiide : « Otná ija dii buohkat vearránehpet mus , dasgo lea čállojuvvon : Mun časkkán geahčči , ja eallu bieđgana .#Dåppe Jesus sidjij hålaj : ” Dán ijá dij gájka mujsta gahttjabihtit , danen gå tjáleduvvam le : Räjnnuhiddjev mån gåttåv , ja ällo hájijt . Muhto maŋŋil go mun lean bajásčuoččáldahttojuvvon , de mun manan din ovdalis Galileai . »#Valla muv tjuodtjelime maŋŋel , de dijá åvdån Galileaj manáv . ” Biehtár dajai sutnje : « Vaikko buohkat de vearránivčče dus , de mun goittot in goassege daga dan . »#Petrus sunji vásstedij : ” Juska gájka iehtjáda duv diehti gahttji , de gåjt mån iv dujsta goassak gahtja . ” Jesus vástidii : « Duođaid , mun cealkkán dutnje : Otná ija , ovdal go vuoncávaris biškkáda , don biehttalat mu golbmii . »#Valla Jesus sunji javlaj : ” Sáddnán , dán ijá åvddål gå åresvuonntsá tjuodjá , de gålmmi muv vuornáda . ” Biehtár dajai sutnje : « Vaikko vel jámášin duinna , de in eisege biehttal du »#Petrus de javlaj : ” Juska dujna vierttiv jábmet , de iv goassak duv vuornáda . ” Nu buot eará máhttájeaddjit ge dadje .#Nåv aj divna ietjá åhpadisålmmå jáhttin . Dasto Jesus bođii Getsemane-nammasaš báikái oktan máhttájeddjiidisguin , ja son celkkii sidjiide : « Čohkánehket dása dan boddii go mun manan rohkadallat . »#Jesus åhpadisålmmåjis vuolgij muhtem sadjáj mav Getsemanen gåhttju ja sidjij javlaj : ” Tjåhkkåhihtit dánnága båttåv gå dåppe manáv råhkådallamin . ” De son válddii fárrosis Biehtára ja Sebedeusa bártniguovtto , ja son moraštišgođii ja ballagođii sakka .#Petrusav ja Sebedaiosa guokta bárne váldij maŋŋásis . Son celkkii sidjiide : « Mu siellu lea lossa morrašis jápmima rádjái .#Surgguj ja balluj boadádaláj , ja sidjij hålaj : ” Muv siello le gitta jábmemij håjen . Báhcet dása ja gohcet muinna ! »#Ganugihtit dási mujna gåtsåtjit . ” Son manai veaháš guhkkelii , luoitádii eatnamii muođuidis ala ja rohkadalai : « Áhčážan ! Jos leažžá vejolaš , de divtte dán geara mannat mu meattá .#Duobbelattjaj manáj , luojttádij muohto ednamij ja råhkålij : ” Áhttjám , jus máhttelis , dibde dáv gávtjav muv mieddel mannat . Allos dattege šaddo nugo mun dáhtun , muhto nugo don dáhtut . »#Valla ij muv , ájnat duv sidoda milta . ” Son máhcai máhttájeddjiidis lusa ja gávnnai sin oađđimin , ja son celkkii Biehtárii : « Ehpet de nagadan gohcit muinna ovttage diimmu .#Åhpadisålmmåj lusi máhtsaj ja gávnaj sijáv oademin , ja Petrusij de javlaj : ” Ejda gus mujna vieje åbbånis tijmav gåhtset ? Gohcet ja rohkadallet amadet šaddat geahččalussii !#Gåhtsit ja råhkådallit gähttjalibmáj gahttjamis . Vuoigŋa gal lea geargat , muhto oažži lea headju . »#Vuojŋŋanis le sjuves , valla oadtje sjiebtjes . ” Son manai nuppádassii fas eret ja rohkadalai : « Áhčážan ! Jos dát gearra ii sáhteš mannat jugakeahttá mu meattá , de šaddos du dáhttu ! »#De vas nuppádis manáj råhkådalátjit : ” Áhttje , jus dát gávttja ij muv mieddel maná , ájnat hähttuv dav guorrit , de sjaddus duv sidot . ” Go son bođii ruovttoluotta , de gávnnai sin fas oađđimin , dasgo sin čalmmit ledje lossadat nahkáriin .#Gå máhtsaj , de sijáv vadi oademin gávnaj , ettjin nahkárijs ájmmuda tjalmijt tsaggot anedit . Dál son guđii sin ja manai fas eret goalmmádassii ja rohkadalai , seammá sániiguin go ovdal ge .#Goalmádis vas manáj avtagasj bágoj gåk åvddåla råhkådalátjit . De bođii fas máhttájeddjiid lusa ja celkkii : « Lehpet go dii ain oađđimin ja vuoiŋŋasteamen ?#De åhpadisålmmåj lusi máhtsaj ja sidjij javlaj : ” Vilá gus oademin lihpit ja vuojŋadallamin . Diibmu lea boahtán go Olbmobárdni addojuvvo suttolaččaid gieđaide .#Valla ájgge le ållånam gå Almatjabárnne suddárij giedajda vatteduvvá . Čuožžilehket , vulgot !#Tjuodjánihtit , vuolggup . Gehččet , son guhte beahttá mu , lea lahka . »#Muv biehtte dála boahtá . ” Go son lei ain sárdnumin , de bođii Judas , okta dan guoktenuppelohkásis , ja su fárus stuora joavku mas ledje miehkit ja soappit .#Gå Jesus ájn lij sárnnomin , de Judas , lågenanguoktásis akta , bådij ja fáronis lij stuorra almasjvehka svierde ja räjvvamsoappe giedan . Sii bohte bajitbáhpaid ja álbmoga vuorrasiid luhtte .#Rájaduvvam lidjin alemushärrájs ja álmmuga boarrásijs . Beahtti lei šiehtadan singuin mearkka : « Dat gean mun cummistan , son dat lea .#Biehtte lij såbadam sidjij dáv merkav vuosedit : ” Gev tjulestav , sån le . Váldet su ! »#Giddijihtit suv . ” Ja dan seammás son manai Jesusa lusa ja dajai : « Bures , rabbi ! » ja cummistii su .#Ja de njuolgga Jesusa lusi manáj , buorástahtij suv rábbi javla , ja suv tjulestij . Muhto Jesus celkkii sutnje : « Ustiban , daga dan man várás don leat boahtán ! »#Jesus sunji javlaj : ” Venagam , de le dahkam mav galggi . ” De earát ge bohte su lusa ja dohppejedje Jesusa ja válde su gitta .#Jesusij de njåmmun ja válldin suv gitta . Okta sis geat ledje suinna , rohttii dalle miehkis ja čuolastii bajimušbáhpa bálvaleaddji ja čuohpai sus bealji eret .#Sijájs akta , guhti Jesusav lij tjuovvum , giedav bajedij , svierdes råhttij ja alemushärrá dievnárav räjvvalij ja sujsta bieljev tjuolastij . Jesus celkkii sutnje : « Nahket miehkát fas dohppii .#Jesus de sunji javlaj : ” Tságe svärdát dåhppåsis . Dasgo son guhte dorvvasta miehkkái , gahččá miehki ovddas .#Gájka gudi svierdev råhttiji , gådduji svärddáj . Jáhkát go don ahte mun in sáhtáše jearrat Áhčistan , ja son vuolggahivččii munnje eanet go guoktenuppelot legiona eŋgeliid .#I gus jáhke , jus doarjjagav Áhtjestam sihtat luluv , de luluj dakkavide ieŋŋgilijs lågenanguokta legijåvnå munji viehkken rádjat ? Muhto mo ollašuvašedje dalle čállagat mat celket ahte dát galgá dáhpáhuvvat ? »#Valla gåktu de ålliduvvat lulun tjáluga ma tjielggiji návti viertti sjaddat ? ” Dan seammás son celkkii dan jovkui mii lei boahtán : « Dii lehpet vuolgán mihkiiguin ja soppiiguin váldit mu gitta , dego livččen rievvár .#Daŋga bále Jesus almasjvehkaj javlaj : ” Degu rievvára vuosstij lihpit svierdij ja såppij vuolggám muv gidditjit . Mun čohkkájin tempelšiljus ja oahpahin beaivválaččat , ehpet ge dii váldán mu gitta .#Juohkka biejve tiemmpelin tjåhkkåhiv ja åhpadiv valla dalloj ejda munji njoamo . Muhto buot dát lea dáhpáhuvvan vai profehtaid čállagat ollašuvašedje . »#Valla divna dát sjattaj vaj profehtaj tjáluga lulun ålliduvvat . ” De buot máhttájeaddjit guđđe su ja báhtaredje .#Åhpadisålmmåjs gájka de suv guodin ja báhtarin . Sii geat ledje váldán Jesusa gitta , dolvo su dál bajimušbáhpa Kaifasa lusa , gosa čálaoahppavaččat ja vuorrasat ledje čoahkkanan .#Gudi Jesusav lidjin giddim , vuolgadin suv alemushärrá Kajafasa åvddåj , gen lusi tjálukoahppása ja boarrása lidjin tjåhkanam . Biehtár oavnnjildii Jesusa gitta bajimušbáhpa gárdimii ; doppe son manai šilljui ja čohkánii fávttaid gaskii geahččat mo loahpas geavvá .#Petrus Jesusav mälggadis tjuovoj , gitta alemushärrá laddnáj . Dan sjaljon dievnárij sähkáj tjåhkkidij gehtjatjit gåktu dal manná . Bajitbáhpat ja oppa Ráđđi oččodedje vearri duođaštusa Jesusa vuostái , vai beasašedje dubmet su jápmimii .#Alemushärrá ja ålles ráde gähttjaladdin vierrevihtanasstemav Jesusa vuosstij åhtsåt jábmemij suv duobbmitjit . Muhto eai sii gávdnan maidege , vaikko máŋga vihtana bukte vearri duođaštusaid .#Valla ettjin vuorbástuvá ihka ålos vierrevihtanasstemijt buktin . Loahpas bohte guovttis geat dajaiga : « Dát olmmoš lea cealkán : Mun máhtán gaikkodit Hearrá tempela ja hukset dan fas golmma beaivvis . »#Vijmak guovtes bådijga gudi duodastijga suv javllam : ” Máhtáv Jubmela tiemmpelav gajkkot ja gålmån biejven vasten tsieggit . ” Dalle bajimušbáhppa čuožžilii ja jearai sus : « Ii go dus leat mihkkege dadjamušaid sudno áššáskuhttimiidda ? »#Alemushärrá de tjuodtjelij ja gatjádij : ” Ij gus dujna le migek sijá guoddalimijda vásstádussan ? ” Muhto Jesus orui jávohaga .#Valla Jesus lij sjávo . Bajimušbáhppa dajai : « Ealli Ipmila bokte mun vuortnuhan du cealkit midjiide : Leat go don Messias , Ipmila Bárdni ? »#Alemushärrá de javlaj : ” Ielle Jubmela baktu duv vuornádav midjij sárnnot : Le gus dån Messias , Jubmela Bárnne ? ” Jesus vástidii : « Ieš han don dadjet dan .#Jesus vásstedij : ” Iesj ham dav javlli . Muhto mun cealkkán didjiide : Dás duohko dii beassabehtet oaidnit Olbmobártni čohkkámin Fámu olgeš gieđa bealde ja boahtimin almmi balvvaid alde . »#Valla didjij javlav : Dássta duohku vuojnitjihpit Almatjabárnev Fámo oalges bielen tjåhkkåhime ja alme balvaj nanna boahtemin . ” Dalle bajimušbáhppa gaikkihii biktasis guovdat ja dajai : « Son lea bilkidan Ipmila !#Alemushärrá de biktasijdes gajkudij ja javlaj : ” Álbedam le . Maid mii dál vihtaniiguin ?#Mij ávkijt dal vihtanij ? Dii lehpet gullan bilkádusa .#Ietja álbedusáv lihpit gullam . Maid dii oaivvildehpet ? »#Majt javllabihtit ? ” Sii vástidedje sutnje : « Son lea sivalaš jápmit . »#Vásstedin : ” Sån le jábmemoasse . ” De sii čolge su muođuid njeaiga ja čorbme su . Earát spežžo su muođuide ja dadje : « Messias , einnos dal midjiide ! Gii čorpmai du ? »#Muohtuj suv de tjålggin ja tjårmmin , ja muhtema suv muohtuj aj spähkkun ja javllin : ” Vuoseda ietjat profehtan , Messias : Guhtis duv tjårmmådij ? ” Dan botta Biehtár čohkkái olggobealde šiljus .#Petrus lij ålggon sjaljon tjåhkkåhime . Muhtun biigá bođii su lusa ja dajai : « Don han maid ledjet dainna galilealaččain Jesusiin . »#Muhtem därnno suv lusi bådij ja javlaj : ” Dån aj lidji aktan Jesusijn , galileagijn . ” Muhto Biehtár biehttalii buohkaid gullut ja dajai : « Mun in ádde maid don hálažat . »#Valla Petrus gájkaj guládijn vuornoj ja javlaj : ” Iv dádjada man birra ságasta . ” Go son manai poartalatnjii , de eará biigá oinnii su ja dajai daidda geat ledje čuožžumin das : « Diet lei nasaretlaččain Jesusiin . »#Gå uksaj manáj , de nubbe nissun suv ájtsaj ja javlaj sidjij bájkenis : ” Duot almasj lij aktan Jesusijn Nasaretas . ” Biehtár fas biehttalii ja vuortnui : In mun dovdda dien olbmo .#Petrus nuppádis vuorno javlaj : ” Iv dav almatjav dåbdå . ” Veahá maŋŋelaš bohte sii geat ledje čuožžumin das , Biehtára lusa ja dadje : « Duođaid , don leat maid okta sis ! Dat han gullo du suopmanis . »#Gudi danna lidjin tjuodtjomin dasten båhtalin Petrusa lusi ja javllin : ” Dån le galla sijájs akta , gullu ham hållamvuoges . ” De son riemai garrudit ja vuordnut : « Mun in dovdda dien olbmo . »#De garrodij ja nannij : ” Iv dav almatjav dåbdå . ” Dan seammás vuoncávaris biškkádii .#Daŋga båttå åresvuonntsá tjuojaj . De Biehtár muitái maid Jesus lei cealkán sutnje : « Ovdal go vuoncávaris biškkáda , don biehttalat mu golbmii . » Ja son manai olggos ja čierui bahččagit .#Petrus de Jesusa sárnnomav mujttáj : ” Åvddål gå åresvuonntsá tjuodjá , de gålmmi muv vuornáda ” , ja ármet tjiero ålgus manáj . Árrat iđedis buot bajitbáhpat ja álbmoga vuorrasat čoahkkanedje ja mearridedje goddit Jesusa .#Idedis gájkka alemushärrá ja álmmuga boarrása rádudaddin gähttjalit Jesusav hekkaduhttet . Sii čatne su , dolvo su eret ja adde su eananhearrá Pilatusa háldui .#Suv tjanádahttin ja ednamhärrá Pilatusa hállduj vuolgadin . Go Judas gii lei beahttán Jesusa , oinnii ahte Jesus lei dubmejuvvon , de son gáđai ja doalvvui dan golbmalogi silbaruđa ruovttoluotta bajitbáhpaide ja vuorrasiidda ja dajai : « Mun lean suddudan ja beahttán vigihis vara . »#Gå Judas , guhti suv biehtij , vuojnij Jesusav duobbmidallam , de sáŋardij , ja vattij alemushärrájda ja boarrásijda gålmmålåk silbbabiedniga ruoptus ja javlaj : ” Suttov dahkiv gå vigedis varáv biehttiv . ” Sii vástidedje : « Mii ba das guoská midjiide ?#Vásstedin : ” Ij gåjt de midjij guoska . Diet lea du iežat ášši . »#Ietjat ássje le dat. ” De son bálkestii ruđaid tempelii ja manai ja harcii iežas .#Biednigijt de bálkestij tiemmpela sisi , gájdaj dassta ja ietjas hartsastij . Bajitbáhpat válde silbaruđaid , muhto dadje : « Ii leat lobálaš bidjat daid tempelbumbái , go dat leat varraruđat . »#Alemushärrá de biednigijt válldin ja javllin : ” Dájt ij le loahpe värrogisstuj biedjat dajna gå varrabiedniga li . ” De sii mearridedje oastit láirálihttedahkki bealddu daiguin ja geavahit dan vierrásiid hávdebáikin .#Ja de rádudaddin daj biednigij farra Rájrrelihttedahkke bäldov oasstet abmasij hávddádimsadjen . Dan dihtii dat bealdu gohčoduvvo Varrabealdun vel otná beaivvi ge .#Dan diehti dat bälldo vilá uddnik Varrabälldon gåhtjoduvvá . Nu ollašuvai dat mii lea celkojuvvon profehta Jeremia bokte : Sii válde dan golbmalogi silbaruđa , hatti , masa israellaččat árvvoštalle dán olbmá , ja daiguin sii oste láirálihttedahkki bealddu , nugo Hearrá lei gohččon mu .#Nåv ålliduváj mav profehta Jeremia lij javllam : Válldin gålmmålåk silbbabiedniga , majt muhtem israelaga lidjin dan almatja hadden biedjam , ja Rájrrelihttedahkke bäldov daj oasstin , nåv gåktu Härrá lij muv gåhttjum . Jesus dolvojuvvui dál eananhearrá ovdii .#Jesusav dal ednamhärrá åvddåj vuolgadin . Ja eananhearrá jearai sus : « Leat go don juvddálaččaid gonagas ? »#Ja ednamhärrá sujsta gatjádij : ” Le gus dån juvdáj gånågis ? ” Jesus vástidii : « Ieš han don dadjet dan . »#Jesus vásstedij : ” Iesj ham dav javla . ” Muhto go bajitbáhpat ja vuorrasat váidaledje su , de son ii vástidan maidege .#Valla gå alemushärrá ja boarrása suv guoddalin , de ittjij mavga tsuvkeda . Dalle Pilatus jearai sus : « It go don gula man garrasit sii sivahallet du ? »#Pilatus de sujsta gatjádij : ” I gus gulá manen duv vigálattjan dahki ? ” Muhto Jesus ii vástidan sáni ge , ja eananhearrá imaštalai sakka .#Valla ittjij bágok vássteda ja ednamhärrá harmmadit imájdaláj . Basiid áiggi eananhearrá lávii luoitit luovus ovtta fáŋgga , gean olmmošjoavku dáhtui .#Bassebálij ednamhärrá ábaj fáŋŋgagoades luojtij soabmásav gev álmmuk iesj sidáj . Dan áiggi lei giddagasas muhtun bahábeakkálmas olmmái gean namma lei Barabbas .#Daj ájgij lij giddagisán dåbdos fáŋŋga gen namma lij Jesus Barabbas . Pilatus jearai dál sis geat ledje čoahkkanan : « Goappá dii dáhttubehtet mu luoitit luovus , Barabbasa vai Jesusa , gii gohčoduvvo Messiasin ? »#Gå álmmuk dal lij tjoahken , de Pilatus gatjádij : ” Goappáv sihtabihtit muv luojttet , Jesus Barabbasav vaj Jesusav gev Messiasin gåhttju ? ” Dasgo son árvidii ahte sii ledje addán Jesusa su háldui gáđašvuođas .#Diedij udnodisvuodas lidjin Jesusav suv hállduj vaddám . Go Pilatus lei čohkkámin duopmárstuolus , de bođii sátni sutnje su áhkás : « Ale daga maidege dán vanhurskkis olbmái !#Gå Pilatus lij duobmárståvlån tjåhkkåhime , de áhkástis dát sáhka bådij : ” Allu då dån val dale dan rievtesferduk ålmmåj sehkanu . Dasgo mus ledje surgadis niegut mannan ija su dihtii . »#Vásse ijá niegon suv diehti tjárádalliv . ” Muhto bajitbáhpat ja vuorrasat hálahedje olbmuid gáibidit Barabbasa luovus ja goddit Jesusa .#Valla alemushärrá ja boarrása hoalájdahttin álmmugav sihtat Barabbasav luojttet ja Jesusav gåddet . Go eananhearrá jearai sis : « Goappá dii dáhttubehtet mu luoitit luovus ? »#Gå ednamhärrá sijás gatjádij : ” Goappáv sunnus sihtabihtit luojttet ? ” , de sii vástidedje : « Barabbasa . »#de vásstedin : ” Barabbasav . ” Pilatus jearai : « Maid mun dalle dagan Jesusii , gii gohčoduvvo Messiasin ? »#Pilatus de gatjádij : ” Majt de Jesusijn , gev Messiasin gåhttju ? ” Buohkat čurvo sutnje : « Russiinávle su ! »#Gájka vásstedin : ” Ruossinávlli suv ! ” Son jearai : « Maid baháid ba son lea dahkan ? »#Gatjádij : ” Majt bahájt le dahkam ? ” Muhto sii huike ain jitnoseabbot : « Russiinávle su ! »#Valla ájn tjavgabut tjuorvvun : ” Ruossinávlli suv ! ” Go Pilatus oinnii ahte son ii sáhte šat dahkat maidege , ja ahte stuibmi lassánii , de son válddii čázi ja basai gieđaidis olbmuid oaidnut . Son dajai : « Mun lean vigiheapmi dán olbmá varrii .#Gå Pilatus vuojnij ittjij mavga lijssi dahkat ájnat stuojmme bus värránij , de váldij tjátjev ja giedajdis almatjij vuojnedijn basáj ja javlaj : ” Mån lev dán ålmmå varraj vigedibme . Dát lea din ovddasvástádus . »#Sjaddus ietjada ássjen . ” Oppa joavku vástidii sutnje : « Bohtos su varra min ja min mánáid badjelii ! »#Valla ålles álmmuk tjuorvvogådij : ” Båhtus suv varra mijá ja mijá mánáj badjel . ” De son luittii Barabbasa luovus , muhto Jesusa son spihččehii ja attii russiinávlejuvvot .#De Barabbasav luojtij , valla Jesusav ruosskidahtij ja vattij suv ruossinávlliduvátjit . Eananhearrá soalddáhat válde Jesusa mielddiset ladnái ja čohkkejedje oppa fáktaveaga su birra .#Ednamhärrá doarroålmmå de suv vuolgadin laddnáj ja gájkka vávtajt suv birra tjoahkkijin . Sii nuolahedje su ja heŋgejedje skárllatrukses soalddátbiktasa su olggiid ala , bárgidedje bastilislátnjákruvnnu ja bidje dan su oaivái ja bidje soappi su olgeš gihtii .#Nuollin sujsta biktasijt ja ruoppsis doarroålgoldisgárvvuj suv gárvodin , ja tjiesskislánjátjijs kråvnåv suv oajvváj bárddin ja soappev suv oalges giehtaj biedjin . Sii luoitádedje su ovdii , bilkidedje su ja dadje : « Dearvva dutnje , juvddálaččaid gonagas ! »#Buolvatjij nali suv åvddåj luojttádin ja bilkkeda javllin : ” Buoris dunji , juvdáj gånågis . ” Ja sii čolge su njeaiga , dohppejedje soappi ja časke su oaivái .#Suv tjålggin , soappev doahppijin ja oajvváj tjasskin . Go sii ledje bilkidan su , de nulle sus soalddátbiktasa ja cogge sutnje fas iežas biktasiid .#Gå lidjin bilkkedimes häjttám , de doarroålgoldisgárvov sujsta nuollin ja ietjas biktasijda vas gárvodin . De sii dolvo Jesusa russiinávlejuvvot .#Ja de ruossinávlliduvátjit suv vuolgadin . Dohko manadettiin sii deive kyrenelaš olbmá gean namma lei Simmon , ja bággejedje su guoddit Jesusa ruossa .#Dåhku váttsedijn gávnadin soames Simonnamák almatjijn guhti lij Kyrenes ja suv nággidin Jesusa ruossav guoddet . Go sii bohte dan báikái mii gohčoduvvo Golgatan , mii mearkkaša Oaivegállobáiki , de adde Jesusii viinni masa lei seaguhuvvon sáhppi , muhto go son máisttii dan , de ii dáhtton juhkat .#Gå de jåvsådin muhtem sadjáj mav Golgotan gåhttju , mij merkaj Skuvrre , de vaddin sunji vijnav masi sáhpev segadam lidjin . Valla gå dassta lij jugestam , de ittjij dasti juhkat sidá . Go sii ledje russiinávlen su , de vuorbádedje su biktasiid ja juogadedje daid gaskaneaset . De čohkkájedje das ja fáktejedje su .#Suv ruossinávllim , de gaskanisá suv biktasijt vuorbbádin , ja de dasi tjåhkkidin suv váksjutjit . Su oaivvi bajábeallái sii ledje bidjan áššáskuhttinčállosa : « Dát lea Jesus , juvddálaččaid gonagas . »#Suv oajve bajelt lidjin guoddalimtjállagav biedjam : Dát le Jesus , juvdáj gånågis . Oktan suinna sii russiinávlejedje maiddái guokte rievvára , nuppi su olgeš ja nuppi su gurut beallái .#Guokta rievvára sujna aktan ruossinávllijin , nuppev suv oalges bälláj ja nuppev gåro . Sii geat vázze meattá , bárde oaivvi ja bilkidedje su : « Don gii gaikkodat tempela ja hukset dan fas ođđasit golmma beaivvis ! Beastte dál iežat , jos leaččat Ipmila Bárdni , ja njieja ruossas ! »#Gudi vásuk vádtsin bilkkedin suv , oajvev risstijin ja javllin : ” Guhti tiemmpelav gajko ja gålmån biejven vas tsieggi , gájo dal ietjat , ja luojttáda ruossas - jus le Jubmela Bárnne . ” Seammá láhkái bajitbáhpat oktan čálaoahppavaččaiguin ja vuorrasiiguin bilkidedje su ja dadje : « Earáid son gal lea beastán , muhto iežas ii sáhte beastit .#Alemushärrá , tjálukoahppása ja boarrása suv aj bilkkedin ja javllin : ” Iehtjádijt gåjt gájoj , ietjas gis ij . Ii ba son leat Israela gonagas ? Njidjos dal ruossas , de mii oskut sutnje .#Jus le Israela gånågis , luojttádis ruossas , de sunji jáhkkep . Son lea dorvvastan Ipmilii ; gádjos dal Ipmil su , jos son ráhkisteš su .#Jubmelij sån åssku ja de dal Jubmel suv gádjus , jus suv ähttsá . Dasgo son lea cealkán ahte son lea Ipmila Bárdni . »#Le ham javllam sån le Jubmela Bárnne . ” Seammá láhkái hiddjideigga su rievvárguovttos ge geat leigga russiinávlejuvvon oktan suinna .#Duo guokta rievvára , gudi sujna aktan ruossinávlliduvájga aj suv dan láhkáj bilkkedijga . Guđat diimmu rájes šattai seavdnjadas miehtá eatnama , gitta ovccát diimmu rádjái .#Gudát tijma bájken ålles ednam sjevnjudij , ja sjievnnjet avtsát tijma rádjáj bisoj . Ovccát diimmus Jesus čuorvvui alla jienain : « Eli , Eli , lema sabaktani ? »#Avtsát tijma bájken Jesus jieddnát tjuorvvij : ” Eli , Eli , lema sabaktani ? ” Dat lea : « Ipmilan , Ipmilan , manne don leat mu guođđán ? »#( dat le : Muv Jubmel , muv Jubmel , manen le muv guodám ? ) Muhtumat sis geat čužžo das , gulle dan ja dadje : « Son čuorvu Elia . »#Muhtema gudi danna lidjin tjuodtjomin dav gullin ja de javllin : ” Eliav tjuorvvu . ” Ja muhtun sis viegai dakkaviđe su lusa , válddii guobbarasa ja láktadii dan suvrra viinniin , bijai dan soabbegeahčái ja attii sutnje juhkat .#Sijás akta suv lusi viehkalij , váldij sváhpav ja suvra vijnas dav dievdij , ja de dav soabbegähtjáj biejaj sunji juhkusin . Muhto earát dadje : « Ale vuos , gehččot boahtá go Elia gádjut su . »#Valla iehtjáda javllin : ” Vuojnos jus Elia boahtá suv gájutjit . ” Muhto Jesus čurvii fas alla jienain ja attii vuoiŋŋas .#Valla Jesus vadi jieddnát tjuorvvij , ja de vuojŋŋamav luojtij . Dalle tempela ovdaloavdda gaikánii guovdat , badjeravddas gitta vuolleravdii .#Dalloj de tiempellåvda guovte bähkkáj gajkkusij , badjerabdas gitta vuollerabddaj . Eanan doarggistii ja bávttit luoddanadde .#Ednam skielbbij ja bávte luoddodin , ja hávde rahpasin . Hávddit rahpasedje , ja ollu jápmán bassi olbmuid rupmašat bajásčuoččáldahttojuvvojedje . Sii bohte olggos hávddiineaset Jesusa bajásčuožžileami maŋŋil ja manne bassi gávpogii , gos olusat oidne sin .#Ållo oaddám ájllisij rubmaha tjuottjeldahteduvvin , ja suv tjuodtjelime maŋŋel hávdijdisá guodin ja mannin ájlis stádaj gånnå ållusa sijáv vuojnnin . Muhto go offiseara ja earát geat ledje fáktemin Jesusa , vásihedje eatnandoarggástusa ja dan mii dáhpáhuvai , de sii suorganedje sakka ja dadje : « Duođaid , son lei Ipmila Bárdni ! »#Valla gå doarrooajvve ja nuppe Jesusav váksjumin ednamskielbbimav vuojnnin ja dav mij sjattaj , de balládin ja javllin : ” Dát ålmåj lij de duodaj Jubmela Bárnne . ” Veahá gaskka das eret ledje maiddái máŋga nissona geahččamin .#Duobbelattjan lidjin aj ållo nissuna gähttjamin . Sii ledje čuvvon Jesusa Galilea rájes ja bálvalan su . Sin searvvis ledje Márjá Magdalena , Jáhkoba ja Jovsseha eadni Márjá , ja Sebedeusa bártniid eadni .#Sij lidjin Jesusav Galilea rájes tjuovudam ja dievnnum , ja sijá siegen lidjin Maria Magdalas ja Maria , Jakoba ja Josefa ieddne , ja de Sebedaiosa bárnitjij ieddne . Go šattai eahket , de bođii dasa Jovsset , rikkis arimatealaš , gii maiddái lei Jesusa máhttájeaddji .#Iehkedis bådij boandás Josefnamák ålmåj , guhti lij Arimataias ja lij aj Jesusa åhpadisålmmån sjaddam . Son manai Pilatusa lusa ja siđai Jesusa rupmaša .#Sån manáj Pilatusa lusi Jesusa rubmahav ánutjit . Ja Pilatus gohčui addit dan sutnje . Jovsset válddii rupmaša , giesai dan buhtes liinni sisa ja bijai dan ođđa hávdái , man son lei čuolahan alccesis báktái .#Pilatus de gåhtjoj dav sunji vaddet , ja Josef rubmahav váldij , rájnna lijnij sisi dav giesaj ja biejaj ådå hávddáj mav allasis lij báktáj tjuoladam . Son fierahii stuora geađggi ráiggi ovdii ja vulggii eret .#Jållerdij stuorra giergev hávde rájge åvddåj ja dassta vuolgij . Muhto Márjá Magdalena ja nubbi Márjá leigga das ja čohkkáiga aiddo hávddi buohta .#Maria Magdalas ja nubbe Maria lijga danna hávde buohta tjåhkkåhime . Nuppi beaivvi , sábbáha ráhkkananbeaivvi maŋŋil , bajitbáhpat ja farisealaččat manne searválagaid Pilatusa lusa ja dadje : « Hearrá , midjiide lea boahtán jurdagii maid dát verrošeaddji dajai ealedettiinis : Golmma beaivvi geažes mun bajásčuoččáldahttojuvvon .#Nuppe biejve - gárvedimbiejve maŋŋela - mannin alemushärrá ja farisea Pilatusa lusi ja javllin : ” Härrá , huomahijma majt duot tjáddjididdje javlaj gå ájn lij viesso : ’ Gålmå biejve duogen tjuodtjelav . ’ Gohčo dan dihtii atnit hávddi dárkilis geahčus goalmmát beaivvi rádjái , amaset su máhttájeaddjit beassat suoládit su ja dadjat álbmogii ahte son lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte .#Gåhtjo dan diehti hávdev gålmmå biejve váttugit gähttjat vaj åhpadisålmmå e besa suv suoládit ja álmmugij javllat sån le jábbmegij lussta tjuodtjelam . Dalle dat maŋit fillehus šattašii bahábun go ovddit . »#De dát maŋemus tjáddjidibme sjaddá vuostatjis värábun . ” Pilatus vástidii : « Dá leat didjiide fávttat .#Pilatus vásstedij : ” Dála li didjij vávta . Mannet ja gáhttejehket nu bures go sáhttibehtet . »#Mannit hávdev gáhttitjit nåv buoret gå máhttebihtit . ” Sii manne ja gáhttejedje hávddi sihke fávttaiguin ja seaillain man sii bidje geađgái .#Sij de mannin dav gáhttitjit . Gärggáj sinidagáv biedjin ja vávtajt hávde ålggolij . Go sábbát lei vássán ja vahku vuosttaš beaivi čuvggodišgođii , de Márjá Magdalena ja nubbi Márjá manaiga geahččat hávddi .#Gå sábbát lij vássám ja vahko vuostasj biejvve sjuoludij , bådijga Maria Magdalas ja nubbe Maria hávdev gehtjatjit . Fáhkka šattai garra eatnandoarggástus , dasgo Hearrá eŋgel njiejai almmis , manai hávddi lusa ja fierahii geađggi eret ja čohkánii dan ala .#Ednam ráda skielbbigådij , dajna gå Härrá ieŋŋgil almes luojttádij , manáj hávddáj ja dassta giergev jållerdij ja dan nali tjåhkkidij . Son lei šearrat dego álddagas , ja biktasat ledje vielgadat dego muohta .#Nähkos lij eldagisá muoduk ja gárvo muohtavielggada lidjin . Fávttat doarggistedje balus go oidne su , ja gahčče dego jápmán .#Vávta sujsta balos skielbbijin ja ravggin degu jábmám . Muhto eŋgel sárdnugođii nissoniidda : « Alli bala !#Valla ieŋŋgil nissunijda sárnnogådij : ” Alle balá . Mun dieđán ahte doai ohcabeahtti Jesusa , gii russiinávlejuvvui .#Diedáv åhtsåmin lihppe Jesusav gev ruossinávllijin . Son ii leat dás , son lea bajásčuoččáldahttojuvvon , nugo celkkii .#Sån ij le dánna , tjuodtjelam le nåv gåk hålaj . Boahtti geahččat báikki gos son veallái !#Boahtte gähttje gånnå vellahij . Doapmaleahkki su máhttájeddjiid lusa ja daddji ahte son lea bajásčuožžilan jábmiid luhtte ja manná Galileai din ovdalis ; doppe dii oaidnibehtet su .#Gáhttje åhpadisålmmåjis lusi ja giehtto suv tjuodtjelam ja sån manná dal Galileaj dijá åvdån . Dåppe suv vuojnnebihtit . – Dál lean cealkán dan dudnuide . »#De dal dunnuj lev dav javllam . ” Soai doapmaleigga eret hávddi luhtte balus ja stuora ilus , ja viehkaleigga muitalit dan su máhttájeddjiide .#Hávdes balos gáhtjadijga ja ávos suv åhpadisålmmåjda dav giehtutjit . Dalle Jesus bođii sudno ovddal ja dearvvahii sudno .#Jesus de sunnu åvdålt bådij ja buorástahtij . Soai manaiga ja fátmmasteigga su julggiid ja gopmirdeigga su .#Såj luojttádijga suv juolgijt fármastittjat ja guddnedatjájga suv . Jesus celkkii sudnuide : « Alli bala !#Valla Jesus sunnuj javlaj : ” Alle balá . Manni muitalit mu vieljaide ahte sii galget mannat Galileai .#Manne vieljajdam gåhttjo Galileaj vuolgget . Doppe sii oidnet mu . »#Dåppe muv vuojnitji . ” Go nissonat ain leigga mannamin , de muhtumat fávttain bohte gávpogii ja muitaledje bajitbáhpaide mii lei dáhpáhuvvan .#Gå nissuna ájn manojn lijga , de vávtajs muhtema stádaj båhtin ja alemushärrájda divna dájt ságajt subtsastin . Bajitbáhpat čoahkkanedje vuorrasiiguin , ja sii mearridedje addit soalddáhiidda ollu ruđaid . Sii dadje soalddáhiidda : « Dadjet ahte su máhttájeaddjit bohte ihkku ja suoládedje su din oađedettiin .#Alemushärrá boarrásij rádudaddin , ja de doarroålmmåjda biednigijs ednagav vaddin javla : ” Javllit suv åhpadisålmmå iján båhtin ja dijá oadedijn suv suoládin . Jos eananhearrá gulaš dán , de mii soažžudit su nu ahte dii oažžubehtet leat ráfis . »#Jus ednamhärrá dav gullá , de sujna ságastittjap vaj ráfen bállibihtit . ” Sii válde vuostái ruđaid ja dahke nugo gohčohalle .#Doarroålmmå biednigijt válldin ja dahkin nåvti gåktu gåhtjoduvvin . Ja dát sáhka lea viidánan juvddálaččaid gaskii gitta dán beaivvi rádjái .#De dát sáhka oabllánij juvdáj gaskan gitta dán bäjvváj . Buot oktanuppelot máhttájeaddji vulge Galileai dan várrái gosa Jesus lei gohččon sin boahtit .#Lågenanakta åhpadisålmmå Galileaj vuolggin , dan várráj gåsi Jesus lij gåhttjum sijáv mannat . Go sii oidne su , de luoitádedje čippiid ala ja gudnejahtte su , muhto muhtumat eahpidedje .#Gå suv danna ájttsin de luojttádin suv guddnedittjat , valla muhtema juorruladdin . Jesus loaiddastii sin ovdii ja sártnui sidjiide : « Munnje lea addojuvvon buot fápmu almmis ja eatnama alde .#Jesus de sijá åvddåj låjdåstij ja sidjij sárnoj : ” Munji le gájkka fábmo almen ja ednamin vatteduvvam . Vulget dan dihtii ja dahket buot álbmogiid máhttájeaddjin gásttašettiin sin Áhči ja Bártni ja Bassi Vuoiŋŋa nammii ja oahpahettiin sin doallat buot dan maid mun lean gohččon din doallat .#Mannit dan diehti gájkajt álmmugijt åhpadisålmmån dagátjit : gástadihtit sijáv Áhtje ja Bárne ja ájlis Vuojŋŋanisá namán ja åhpadihtit sijáv gájkka mujsta vaddem budájt anodit . Ja gehččet , mun lean dinguin buot beivviid gitta dálá máilmmi loahpa rádjái . »#Ja mån lev dijá lunna gájkajt biejvijt gitta värálda nåhkåmij . ” Dás álgá Jesus Kristusa , Ipmila Bártni , evangelium .#Jesus Kristusa , Jubmela Bárne , ávvosága álggo . Profehta Jesaja girjái lea čállojuvvon : Geahča , mun vuolggahan áirasan du ovddabeale , son ráhkada dutnje geainnu .#Nåv gåktu profehta Jesaja le tjállám : Gehtja , rájav muv sáhkaguoddev duv åvdån gäjnov gárvedittjat . Jietna čuorvu meahcis : Válmmaštehket geainnu Hearrái , njulgejehket su bálgáid !#Tjuorvvo jiedna åjdåmiehtsen gullu : Gárvedihtit Härrá gäjnov , njuolggijihtit suv bálggájt . Nu gásttašeaddji Johanas sárdnidišgođii meahcis ahte olbmot galge dahkat jorgalusa ja gásttašuvvot suttuid ándagassii addojupmin .#Nåvti Johannes gástadiddje åjdåmiehtsen suttoj ándagisluojttemav sárnnedatjáj , buorádusá ja gástadusá baktu . Oppa Judea ja buot Jerusalema ássit vulge su lusa . Sii dovddastedje suttuideaset , ja Johanas gásttašii sin Jordaneanus .#Suv lusi almatja åbbå Judeas ja Jerusalemis båhtalin ja suttojdisá dåbdåstin , ja Jordanänon sijáv gástadij . Johanasas ledje badjelis kamelguolgabiktasat ja sus lei náhkkeboagán alimiiddis birra , ja su borramuš lei rásselohkut ja meahccehonnet .#Johannesin lidjin biktasa kamelaguolgajs ja liertteavve ålema birra , ja rássegahpanijt ja miehttsemiedav sån båråj . Son sárdnidii : « Mu maŋŋil boahtá son gii lea gievrrat go mun ; mun in leat dohkálaš njahkalit nuollat su gámavuoddagiid ge .#Sárnnedij : ” Guhti muv maŋŋela boahtá le mujsta gievrap , ja mån iv le árvvogis gåbbmidit sujsta gámagartsajt nuolatjit . Mun lean gásttašan din čáziin , muhto son gásttaša din Bassi Vuoiŋŋain . »#Tjátjijn lev dijáv gástadam , ájlis Vuojŋŋanisájn sån dijáv gástat . ” Daid beivviid bođii Jesus Nasaretas Galileas , ja Johanas gásttašii su Jordaneanus .#Daj biejvij Jesus Nasaretas , Galileas bådij , ja Johannes suv Jordanänon gástadij . Dakkaviđe go Jesus čuožžilii čázis , de oinnii almmi leahkkaseamen ja Vuoiŋŋa boahtimin su badjelii duvvá hámis .#Gáddáj lávkkidijn Jesus vuojnij almev rahpasime ja Vuojŋŋanisáv duvvon suv nali luojttádime . Ja almmis gullui jietna : « Don leat mu Bárdni gean mun ráhkistan , don leat mu miela mielde . »#Ja almes jiedna gulluj : ” Dån le muv iehttselis ja Bárnnám gärrásamos . ” Dallánaga Vuoigŋa ájii su meahccái . Doppe son lei njealljelot beaivvi , ja Sáhtán geahččalii su .#Vuojŋŋanis Jesusav åjdåmähttsáj rájaj , ja åjdåmiehtsen lij nielljalåk biejve ja Sáhtánis gähttjaluváj . Son elii spiriid gaskkas , ja eŋgelat bálvaledje su .#Urudisáj siegen viesoj , ja ieŋŋgila suv dievnastin . Maŋŋil go Johanas lei biddjojuvvon giddagassii , Jesus bođii Galileai sárdnidit Ipmila evangeliuma . Son celkkii : « Áigi lea dievvan , Ipmila riika lea boahtán lahka .#Gå Johannes lij fáŋŋgagoahtáj bálkestuvvam , de Jesus Galileaj bådij ja Jubmela evangeliumav sárnnedij ja javlaj : ” Ájgge le ållånam , Jubmela rijkka le lahka . Jorgalehket ja oskot evangeliumii ! »#Dahkit buorádusáv ja jáhkkit evangeliumij . ” Go son lei vázzimin Galileajávregátti , de oinnii Simmona ja su vielja Ándarasa suohppumin nuohti jávrái , dasgo soai leigga guollebivdit .#Vádtsemin Galileajávrregáttev , Jesus ájtsaj vieljatjijt , Simonav ja Andreasav , jávrregátten viermijt suohppomin . Guollebivdde såj lijga . Jesus celkkii sudnuide : « Čuovvu mu , de mun dagan dudno olmmošbivdin ! » Dan seammás soai guđiiga firpmiideaskka ja čuovuiga su .#Jesus sunnuj javlaj : ” Tjuovvolihtte muv , de almasjbivdden dunnuv dagáv ” , ja dalága viermijdiska dasi guodijga ja tjuovvolijga suv . Go Jesus lei vázzán veahá gaskka , de oinnii Jáhkoba , Sebedeusa bártni , ja su vielja Johanasa . Soai leigga čohkkámin fatnasis ja čiktimin firpmiid .#Duobbelattjan vádtsemin , Jesus ájtsaj Jakobav , Sebedaiosa bárnev , ja suv vieljav , Johannesav , vadnasin viermijt gálggamin . Dallánaga son rávkkai sudno , ja soai guđiiga áhčiska Sebedeusa fatnasii láigobargiiguin ja čuovuiga su .#Gåhtjoj sunnuv boahtet , ja guodijga áhtjeska Sebedaiosav ja suv vegav vadnasij , ja Jesusav tjuovvolijga . Sii bohte Kapernaumii , ja sábbáhin son manai synagogii ja oahpahišgođii .#Båhtin Kafarnaumij , ja sábbádin Jesus synagogaj manáj åhpadittjat . Olbmot hirpmástuvve su oahpaheamis , dasgo son oahpahii isitvuođain ii ge nugo čálaoahppavaččat .#Suv åhpadusás gájka alvaduvvin , danen gå fámujn åhpadij , ittjij tjálukoahppásij láhkáj . Sin synagogas lei dalle olmmái geas lei buhtismeahttun vuoigŋa . Son čuorvugođii : « Mii dus lea minguin dahkamuššan , nasaretlaš Jesus ?#Synagogan lij ålmåj , guhti bahás vuojŋŋanisás vájvástuváj , ja sån ruodjagådij : ” Majdis dån mijájn , Jesus Nasaretas ? Leat go boahtán duššadit min ?#Le gus boahtám mijáv oajtátjit ? Mun dieđán gii don leat , Ipmila Bassi ! »#Diedáv guhti dån le , Jubmela ájlis . ” Muhto Jesus šikkui vuoiŋŋa ja celkkii : « Jávohuva ja vuolgge sus olggos ! »#Valla Jesus sunji sjierggij : ” Sjávot ! Gájda sujsta ! ” Ja buhtismeahttun vuoigŋa gaikkui olbmá ja vulggii gilju sus olggos .#Bahás vuojŋŋanis ålmmåv de riestij , giljádij ja sujsta gájdaj . Buohkat suorganedje ja dadje oktiinjálmmiid : « Mii dát lea ?#Gájka alvaduvvin ja nubbe nuppes gatjádahtjin : ” Mij le dát ? Son buktá ođđa oahpu isitvuođain !#Ådå åhpadusá fábmo bágoj duogen ! Son han gohčču vel buhtismeahttun vuoiŋŋaid ge , ja dat jeagadit su . »#Tjabu bahás vuojŋŋanisájt gåhttju ja suv jegadi . ” Ja sáhka su birra viidánii fargga miehtá Galilea .#Ja de sáhka suv birra dalága åbbå Galilean gullugådij . Go sii vulge synagogas , de bohte Simmona guoktá Ándarasain geahčai oktan Jáhkobiin ja Johanasain .#Synagogas Simona ja Andreasa viessuj mannin aktan Jakobijn ja Johannesijn . Doppe Simmona vuoni lei veallámin seaŋggas heajos buohccin , ja sii muitaledje dan dakkaviđe Jesusii .#Simona vuonev lij feberis vällahime , ja dáv sij dalága Jesusij giehttun . Son manai su lusa , dollii su gihtii ja čuoččáldahtii su .#Nissuna lusi manáj , váldij suv giedas ja tjuottjeldahtij suv . Dávda luittii su , ja son bálvališgođii sin .#Feber suv luojtij ja sijáv dievnastij . Go šattai eahket ja beaivváš lei luoitádan , de sii bukte su lusa buot buhcciid ja bosttahuvvon olbmuid , ja oppa gávpot lei čoagganan uvssa ovdii .#Gå iehkeduváj , buktin suv lusi skihppijt ja gájkajt , gudi bahás vuojŋŋanisájs vájvástuvvin . Ja åbbå stáda almatja lidjin uvsa ålggolij tjåhkanam . Son buoridii olusiid geain ledje máŋggalágán dávddat , ja ájii olggos máŋga bahá vuoiŋŋa .#Sån buoredij ållusav , gudi moattelágásj dávdajs vájvástuvvin ja edna bahás vuojŋŋanisáv rájadij . Muhto son ii suovvan bahá vuoiŋŋaid dadjat maidege , dasgo dat dihte gii son lei .#Valla buorgguj bahás vuojŋŋanisájt hållamis , danen gå diehtin guhti sån lij . Árrat nuppi iđida , go ain lei seavdnjat , son lihkai ja manai olggos ávdin báikái ja rohkadalai doppe .#Árradisán maŋep biejve , gå ájn lij sjävnnjat , de Jesus dassta vuolgij ja manáj ávtas sadjáj ja dåppe råhkådaláj . Simmon ja su guoimmit doapmaledje maŋŋái , ja go gávdne su , de dadje : « Buohkat leat ohcamin du ! »#Simon ja sij suv fáron , suv maŋŋáj gáhtjadin , ja gå suv gávnnin , de javllin : ” Gájka li duv åhtsåmin . ” Muhto Jesus vástidii : « Vulgot eará giliide dáppe birrasiin , vai mun beasan sárdnidit doppe ge .#Jesus vásstedij : ” Mannup ietjá guovlluj , sijdajda dán birrusin , vaj dåppe aj besav sárnnedit . Danne mun lean boahtán deike . »#Dan diehti lev diehki boahtám . ” De jođašii miehtá Galilea , sárdnidii sin synagogain ja ájii olggos bahá vuoiŋŋaid .#Vájaldime åbbå Galileav , synagogajn sárnnedij ja bahás vuojŋŋanisájt vuodjelij . Muhtun spihtálaš bođii Jesusa lusa , luoitádii su ovdii ja dajai sutnje : « Jos don dáhtožat , de sáhtát buhtistit mu ! »#Jesusa lusi muhtem spihtálasj bådij , suv åvddåj buolvatjij nali luojttádij ja javlaj : ” Jus sidá , de rájnan muv dagá . ” Jesus árkkášii su njuorrasit . Son geigii gieđas , guoskkahii su ja celkkii sutnje : « Mun dáhtun , šatta buhtisin ! »#Jesus suv suttalusjáj , giedas gálggij , duohtastij suv ja javlaj : ” Sidáv . Sjatta rájnan ! ” Dakkaviđe jávkkai spihtálvuohta , ja olmmái buhtistuvvui .#Dalága spihtálasjvuohta ålmmåv luojtij ja rájnan sjattaj . Muhto Jesus vuolggahii su dakkaviđe eret ja celkkii sutnje garrasit : « Várut dadjamis maidege geasage dán birra ! Muhto mana čájehit iežat báhppii ja oaffaruša buhtástusat ovddas dan maid Movsses lea gohččon . Dat lea olbmuide duođaštussan . »#Jesus suv ietjas lussta rájaj ja garrasit sunji javlaj : ” Ale aktasik majdik moalge , valla maná vuoseda ietjat härráj ja ietjat rájnnanime åvdås vatte värov , mav Moses le mierredam almatjijda vihtanussan . ” Muhto olmmái manai eret ja muitališgođii buohkaide dan mii lei dáhpáhuvvan , nu ahte Jesus ii sáhttán šat boahtit albmosit mange gávpogii . Son orui gávpogiid olggobealde , ávdin báikkiin .#Valla ålmåj manáj dassta ja gájkajda dav ságav giehttogådij . Jesus ittjij dasti máhte bihko avtak stádaj mannat , ájnat ávtas sajijda ganugij . Liikkáge olbmot bohte su lusa juohke guovllus .#Ja juohkka guovlos almatja suv lusi båhtalin . Muhtun beivviid geažes Jesus bođii fas Kapernaumii , ja de beaggigođii ahte son lei ruovttus .#Soames biejve maŋŋela Jesus Kafarnaumij máhtsaj ja diehtusij bådij sån lij sijdanis . Dohko čoagganedje nu ollu olbmot ahte dat eai čáhkan sisa eai ge uvssa ovdii ge , ja son sárdnidii sidjiide sáni .#Almatjijs nåv ålos tjåhkanin vaj ettjin sisi , ettjin ga uvsa ålggolij tjárga , ja sån bágov sijájda sárnnedij . Sii bukte lámis olbmá su lusa ; njeallje olbmá gudde su .#De båhtin nieljes suv lusi gállnam ålmmåv guotte . Muhto go olbmuid eatnatvuođa dihtii eai beassan Jesusa lusa , de gaiko dáhki dakko buohta gokko Jesus lei .#Almasjvegas ettjin sujna Jesusa åvddåj besa . Go ledje dahkan ráiggi , de luite vuolás guoddinseaŋgga man alde lámis olmmái lei veallámin .#De rájgev dahkin huodnahij suv bajelt , ja rájggerájge luojttin gállnam ålmmåv látjon vällahime . Go Jesus oinnii sin oskku , de celkkii lápmásii : « Bárdnán , du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon . »#Gå Jesus sijá jáhkov vuojnij , de gállnam ålmmåj javlaj : ” Bárnnám , duv sutto li ándagis luojteduvvam . ” Muhto muhtun čálaoahppavaččat ledje čohkkámin das , ja sii jurddašedje váimmuineaset : « Mo ba son sáhttá sárdnut ná ?#Muhtem tjálukoahppása danna tjåhkkåhime aktu allasisá ájádallin : ” Gåktus náv máhttá hållat ? Son bilkida Ipmila !#Sån ham Jubmelav bilkket . Gii sáhttá addit suttuid ándagassii earet go Ipmil ? »#Guhtis suttojt máhttá ándagis luojttet ietján gå Jubmel ? ” Jesus dovddai dakkaviđe vuoiŋŋastis ahte sii jurddašedje nie , ja son celkkii sidjiide : « Manne dis leat diekkár jurdagat din váimmuin ?#Jesus vuojŋŋanisánis sijá ájádusájt árvvedij ja javlaj : ” Manen náv vájmojnihtte ájádallabihtit ? Goabbá lea álkit dadjat lápmásii , jogo : Du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon , dahje : Čuožžil , váldde seaŋggat ja vázzil ?#Goabbá le álkkep , gállnam ålmmåj javllat : Duv sutto li ándagis luojteduvvam , vaj : Tjuodtjela , válde látjut ja vádtsá ? Muhto vai dii dieđášeiddet ahte Olbmobártnis lea fápmu eatnama alde addit suttuid ándagassii » – ja son sárdnu lámis olbmái , – « de mun cealkkán dutnje : Čuožžil , váldde seaŋggat ja mana ruoktot ! »#10/11 Valla didjij diehton , Almatjabárnen le fábmo dán ednamin suttojt ándagis luojtátjit , de dunji javlav ” - ja dáv de gállnam ålmmåj hålaj - ” tjuodtjela , válde látjut ja máhtsa sijddasit . ” Ja olmmái čuožžilii , válddii dallánaga seaŋggas ja váccii olggos buohkaid oaidnut , nu ahte buohkat imaštedje sakka ja máidno Ipmila ja dadje : « Dakkára mii eat leat goassege oaidnán . »#Ja ålmåj tjuodtjelij , látjos dalága váldij ja gájkaj vuojnedijn ålgus manáj . Gájka de alvaduvvin , hievedin Jubmelav ja javllin : ” Dakkirav ep le goassak vuojnnám ! ” Dasto Jesus manai fas jávregáddái .#Jesus de jávrregáttev vas vádtsáj . Oppa olmmošjoavku bođii su lusa , ja son oahpahii sin .#Almasjvehka suv lusi bådij , ja Jesus sijáv åhpadij . Go lei vuolgimin doppe , de oinnii Levi , Alfeusa bártni , čohkkámin tuolloviesus . Jesus celkkii sutnje : « Čuovo mu ! »#Daggu váttsedijn ájtsaj Leviv , Alfaiosa bárnev , tullahuodnaha ålggolin tjåhkkåhime , ja sunji javlaj : ” Tjuovvola muv ! ” Ja son čuožžilii ja čuovui su .#Ja Levi tjuodtjelij tjuovvolittjat . Maŋŋil Jesus lei guossin Levi geahčen , ja ollu tuollárat ja suttolaččat ledje čohkkámin beavddis Jesusiin ja su máhttájeddjiiguin , dasgo eatnagat čuvvo su .#Gå Jesus lij Levi guossen , de tullárijs ja suddárijs lidjin ålos bievddegátten vällahime sujna ja suv åhpadisålmmåj . Go farisealaččaid čálaoahppavaččat oidne ahte son boradii suttolaččaiguin ja tuolláriiguin , de sii jerre su máhttájeddjiin : « Mo son sáhttá boradit tuolláriiguin ja suttolaččaiguin ? »#Ålos vuojn suv lidjin tjuovudime . Gå fariseaj tjálukoahppása ájttsin suv suddárij ja tullárij siegen bårråmin , de suv åhpadisålmmåjda javllin : ” Tullárij ja suddárij siegen gus bårrå ? ” Jesus gulai dán ja celkkii sidjiide : « Eai dearvvaš olbmot dárbbaš dálkkasteaddji , muhto buohccit .#Jesus dav guláj ja javlaj : ” Hebulattja e dálkudiddjev dárbaha , ájnat skihppe . Mun in leat boahtán rávkat vanhurskásiid , muhto suttolaččaid . »#Iv le boahtám rievtesferdugijt gåhtjutjit , ájnat suddárijt . ” Johanasa máhttájeaddjit ja farisealaččat atne borakeahttáivuođa , ja muhtumat bohte Jesusa lusa ja jerre : « Johanasa máhttájeaddjit ja farisealaččaid máhttájeaddjit atnet borakeahttáivuođa , muhto manne du máhttájeaddjit eai daga dan ? »#Johannesa åhpadisålmmåjn ja fariseajn lidjin fásto . De muhtema båhtin sujsta gatjádittjat : ” Man diehti Johannesa åhpadisålmmå ja fariseaj åhpadisålmmå fásstudi , valla duv åhpadisålmmå e ? ” Jesus vástidii : « Sáhttet go headjaguossit atnit borakeahttáivuođa dan botta go irgi lea sin luhtte ?#Jesus vásstedij : ” E gåjt dal hedjaguosse fásstudittja gå irgge le sijá lunna ? Nu guhká go irgi lea sin luhtte , eai sáhte atnit borakeahttáivuođa .#Guhkev irggesa le sijá lunna , de e fásstuda . Muhto áigi boahtá go irgi váldojuvvo sis eret , ja daid beivviid go dat dáhpáhuvvá , de sii atnet borakeahttáivuođa .#Valla ájgge så bådisj gå irgge sijá lussta váldeduvvá , ja gå dat biejvve ållån de siján li fásto . Ii oktage bija duohpakeahtes duogŋasa boares biktasii .#Aktak ij duohppik duoggŋasav oabme biktasij goaro . Dasgo dalle ođđa duokŋas gaiku bihtá boares biktasis ja ráigi šaddá velá stuoribun .#De ham ådå duogŋas oabme biktasis biehkev gajket ja stuoráp rájgev dahká . Ii ge oktage leaikko varas viinni boares náhkkeseahkaide . Dasgo dalle viidni ludde seahkaid , ja sihke viidni ja seahkat billašuvvet .#Aktak ij varás vijnav oabme vijnnavuossajda dievde , danen gå vijnna vuossajt luoddot , ja goappátjagá vijnna ja vuossa bäjsstuba . Leaikko varas viinni ođđa náhkkeseahkaide ! »#Varás vijnav ådå vuossajda gurggal . ” Muhtun sábbáha Jesus lei vázzimin gordnebealdduid čađa , ja vaccedettiin máhttájeaddjit čoaggigohte gordneoivviid .#Muhtem sábbáda Jesus lij gårnnebäldov vádtsemin , ja suv åhpadisålmmå gårnneåjvijt bahkegåhtin . Farisealaččat dadje sutnje : « Geahča ! Manne sii dahket dan mii ii leat lobálaš sábbáhin ? »#De farisea sunji javllin : ” Manen dahki masi sábbádin ij le loahpe ? ” Son vástidii : « Ehpet go dii leat goassege lohkan maid Dávvet dagai go lei heađis ja nealgumin , son ja su olbmát ?#Sån vásstedij : ” Ejda gus goassak lågå mav David dagáj gå ålmmåjis nälggáj ja siján ij lim biebbmo ? Son manai Ipmila vissui , go Abjatar lei bajimušbáhppan , ja borai oaffarláibbiid maid ii oktage eará go báhpat oaččo borrat , ja son attii maiddái sidjiide geat ledje suinna . »#Na Jubmela viessuj tjáŋaj - dalloj Evjatar lij alemushärrán - ja gehtjadimlájbijt båråj majs e iehtjáda gå härrá oattjo bårråt . Juogadij aj sidjij , gudi suv fáron lidjin . ” Ja Jesus lasihii : « Sábbát šattai olbmo dihtii , ii ge olmmoš sábbáha dihtii .#Ja Jesus sidjij javlaj : ” Sábbát almatja diehti sjattaj , ittjij almasj sábbáda diehti . Danne lea Olbmobárdni sábbáha hearrá ge . »#Dajna Almatjabárnne aj le sábbáda härrá . ” Son manai fas synagoga sisa . Doppe lei olmmái geas lei ástan giehta .#Jesus vas synagogaj manáj ja dåppe lij ålmåj , gänna lij gállnam giehta . Ja farisealaččat atne Jesusa čalmmis oaidnit buorideažžá go son olbmá sábbáhin , vai sii beasašedje váidit su .#Váksjudin Jesusav gehtjatjit , jus ålmmåv sábbádin buoret ; sihtin vuojn guoddalimoarev suv vuosstij . Muhto son celkkii olbmái geas lei ástan giehta : « Čuožžil ja boađe deike ! »#Sån javlaj ålmmåj gállnam giedajn : ” Tjuodtjela boade diehki . ” Ja son jearai sis : « Lea go sábbáhin lobálaš dahkat buriid dahje dahkat baháid , gádjut heakka dahje goddit ? »#De sijás gatjádij : ” Masi le sábbádin loahpe , buorijt vaj bahájt dahkat , hekkajt gádjot vaj håhkkidit ? ” Muhto sii orro jávohaga .#Ettjin majdik moalgeda . Son geahčai birra buohkaide , dievva moaris ja morrašis sin garra váimmuid dihtii , ja celkkii olbmái : « Geige gieđat ! »#Suhtujn ja mårijn sidjij gehtjaj sijá garra vájmoj diehti . Ja ålmmåj javlaj : ” Gálggi giedat . ” Son geigii dan , ja giehta dearvvašmuvai .#Ålmåj giedas gálggij , ja giehta buorránij . Muhto farisealaččat manne dakkaviđe olggos ja lihtodišgohte Herodesa čuovvuiguin Jesusa vuostái mo sáhtášedje goddit su .#Valla farisea mannin ålgus ja dalága rádedahtjin Herodesa bällásattjaj gåktu Jesusav gádodit . Dasto Jesus geassádii eret jávregáddái máhttájeddjiidisguin , ja ollu olbmot Galileas čuvvo sin .#Jesus jávrregátte guovlluj vuolgij aktan åhpadisålmmåjis . Maiddái Judeas , Jerusalemis ja Idumeas , Jordana nuorttabealde ja Tyrosa ja Sidona guovlluin bohte ollu olbmot su lusa , dasgo sii ledje gullan buot maid son dagai .#Almasjvehka Galileas suv tjuovvolij , valla Judeas , Jerusalemis ja Idumeas aj . Jordanäno nuppet bieles ja Tyrosa ja Sidona dáfojs aj slåhttå suv lusi bådij , suv dagoj birra gullam . Jesus dáhtui máhttájeddjiidis doalahit sutnje fatnasa gárvvisin olbmuid eatnatvuođa dihtii , amaset bahkket su ala .#Åhpadisålmmåjdis gåhtjoj sunji vadnasav ássat , vaj almasjvega nággimis bässá . Dasgo son buoridii olusiid , ja buohkat geain ledje vigit , bahkkejedje su ala vai beasašedje guoskkahit su .#Moaddásijt lij buoredam , ja de dal gájka , gudi vigijs vájvástuvvin , nårrin Jesusa lusi suv duohtastittjat . Go buhtismeahttun vuoiŋŋat oidne su , de luoitádedje su ovdii ja čurvo : « Don leat Ipmila Bárdni ! »#Ja gå bahás vuojŋŋanisá suv vuojnnin , de suv åvddåj tjuorvo luojttádin : ” Dån le Jubmela Bárnne . ” Muhto son gilddii sin garrasit muitaleames geasage iežas birra .#Valla rábmásit sijájt buorgguj iktemis guhti lij . Jesus manai bajás várrái ja rávkkai lusas muhtumiid geaid lei válljen , ja sii bohte su lusa .#Jesus de várráj goarrij ja gåhtjoj ietjas lusi gejt lij válljim , ja sij båhtin suv lusi . Son válljii guoktenuppelohkása geat galge čuovvut su ja vuolggahuvvot sárdnidit ja su fámuin ádjit olggos bahá vuoiŋŋaid .#Lågenanguoktásav válljij ietjas tjuovutjit ja maŋŋela sijáv ájgoj sárnnedittjat rádjat ja fámujn bahás vuojŋŋanisájt vuodjelittjat . Dat guoktenuppelogis geaid son válljii , ledje Simmon , geasa son bijai liigenamman Biehtár , Jáhkot , Sebedeusa bárdni , ja su viellja Johanas – dán guoktá son gohčodii Boanergesin , mii mearkkaša bajánbártnit – ja Ándaras , Filip ja Bartolomeus , Matteus , Duomás ja Jáhkot , Alfeusa bárdni , Taddeus ja Simmon Kananeus , ja Judas Iskariot , guhte behtii su .#Ja válljim lågenanguoktása lidjin : Simon , gesi vattij namáv Petrus , Sebedaiosa bárnne Jakob ja Jakoba viellja Johannes , gejda vattij namáv Boanerges , mij le ’ Átjá bárne ’ , ja de vil Andreas , Filippos , Bartolomaios , Matteus , Tomas , Alfaiosa bárnne Jakob , Taddaios , Simon Kananaios , ja Judas Iskariot guhti Jesusav biehtij . De Jesus bođii ruoktot , ja olbmot čoahkkanedje fas dohko , nu ahte son ja su máhttájeaddjit eai ožžon borrandili ge .#Gå Jesus viessusis bådij , de almatja vas tjåhkanin . Ittjij åhpadisålmmåj åbbånis båråtjit besa . Go su fuolkkit gulle dan , de manne viežžat su , dasgo sii dadje ahte son lei áibbas dájáskan .#Suv biere dav gullin ja vuolggin suv viettjatjit ; javllin mielajs lij . Muhto čálaoahppavaččat geat ledje boahtán Jerusalemis , dadje : « Sus lea Beelsebul ! Bahá vuoiŋŋaid oaivámučča fámuin son ádjá olggos bahá vuoiŋŋaid ! »#Jerusalemis boahtám tjálukoahppása javllin sujna lij Beelsebul ja bahás vuojŋŋanisáj oajvemusá fámujn bahás vuojŋŋanisájt vuodjelij . De Jesus gohčui sin lusas ja sártnui sidjiide veardádusaiguin : « Mo sáhtášii Sáhtán ádjit olggos Sáhtána ?#Gåhtjoj sijáv ietjas lusi ja sidjij muodulvisáj hålaj : ” Gåktus Sáhtán máhttá Sáhtánav vuodjelit ? Jos riika lea soahpameahttun iežainis , de dat ii sáhte bissut .#Jus rijkka ij le avtat mielas , de rijkka ij biso . Ja jos ruoktu lea soahpameahttun iežainis , de dat ruoktu ii sáhte bissut .#Jus fuolkke ij le avtat mielas , de fuolkke ij biso . Jos Sáhtán lea čuožžilan iežas vuostái ja lea soahpameahttun iežainis , de son ii sáhte bissut , muhto dat lea su loahppa .#Jus Sáhtán ietjas vuostelt ja soaggodahtjá , de ij biso , ájnat dåssjån . Ii ge oktage sáhte mannat gievrras olbmá dállui rievidit su opmodagaid ovdal go son vuos čatná su . Dalle sáhttá rievidit su viesu .#Aktak ij máhte gievras ålmmå viessuj mannat sujsta åbmudagáv rievutjit , jus suv ij vuostak gitta tjaná ; de esski bässá suv viessuj rievudalátjit . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Buot suttut addojuvvojit ándagassii olbmuide , velá bilkádusat ge , man ollu dal de bilkidežžet .#Sáddnán , almatjijda gájkka sutto ja álbedusá ándagis luojteduvvi , vájku man láhkáj álbedi . Muhto dat gii bilkida Bassi Vuoiŋŋa , ii goassege oaččo ándagassii , dasgo son lea sivalaš agálaš suddui . »#Valla sunji ij goassak ándagis luojteduvá , guhti ájlis Vuojŋŋanisáv álbet , ájnat siválattjan ihkeven sudduj bissu . ” Dán son celkkii danne go sii ledje dadjan : « Sus lea buhtismeahttun vuoigŋa . »#Lidjin ham javllam sujna lij bahás vuojŋŋanis . De bohte Jesusa eadni ja su vieljat .#Jesusa ieddne ja vielja de båhtin . Sii ledje čuožžumin olggobealde , muhto bidje sáni ja rávke su .#Ålggolij ganugin ja gåhttjun suv boahtet . Ollu olbmot ledje čohkkámin su birra , ja sii dadje sutnje : « Du eadni ja du vieljat leat olggobealde jearaheamen du »#Ållo almasj lij tjåhkkåhime suv birra ja sunji javllin : ” Äddnát ja vielja li dánna ålggolin duv åtson . ” Son vástidii sidjiide : « Gii lea mu eadni ja geat leat mu vieljat ? »#Jesus vásstedij : ” Guhtis le muv ieddne ja gudi li muv vielja ? ” Ja son geahčai sidjiide geat ledje čohkkámin su birra , ja celkkii : « Gehččet , dá leat mu eadni ja mu vieljat !#Gehtjaj sidjij suv birra tjåhkkåhime ja javlaj : ” Dale muv ieddne ja muv vielja . Dat gii dahká Ipmila dáhtu , lea mu viellja ja oabbá ja eadni . »#Guhti Jubmela sidodav dahká le muv viellja , oabbá ja ieddne . ” Jesus oahpahišgođii fas olbmuid jávregáttis , ja su birra čoahkkanii stuora olmmošjoavku .#Jesus vas jávrregátten åhpadatjáj . Danne son fertii mannat fatnasii ja čohkkát das jávrri alde , ja olbmot čužžo gáttis .#Ållusa suv birra tjåhkanin , ja danen vadnasij lávkkij ja gáddeguoran tjåhkkåhij , ja almatja gátten tjuodtjun . Son sárdnidii sidjiide guhká veardádusaiguin ja oahpahii sin ná : « Gilvi vulggii gilvit .#Måttijn muodulvisájn sijáv åhpadij ja åhpadattijn javlaj : ” Gullit ! Ja gilvvedettiin gahčče muhtun čalmmit geaidnogurrii , ja lottit bohte ja borre daid .#Ålmåj vuolgij sáddjitjit . Sáddjidijn muhtem gårne rahtebälláj gahttjin ja låtte båhtin dajt båråtjit . Muhtun čalmmit gahčče geađgás eatnamii gos ii lean ollu muolda , ja dat ihte johtilit , dasgo eanan lei nu asehaš .#Muhtem gårne gärggás ednamij gahttjin , gånnå lij vádna mulldo , ja de dan asidis muldon ruvva ihtin . Muhto go beaivváš badjánii , de dat bulle ja goldne danne go dain ii lean ruohtas .#Valla gå biejvve badjánij de buollin ja gållnin , danen gå ruohttsasahtá lidjin . Muhtun čalmmit gahčče bastilislánjáid gaskii , ja bastilislánját šadde ja hávkadedje daid , nu ahte eai šaddadan šattuid .#Muhtema tjiesskislánjátjij gasskaj gahttjin , ja tjiesskislánjátja sjaddin ja hávkkadin dajt , ettjin ga sjattov vatte . Muhto muhtun čalmmit gahčče šattolaš eatnamii . Dat ihte ja šadde ja šaddadedje šattuid : muhtumat šaddadedje golbmalotgeardásaččat , muhtumat guhttalotgeardásaččat ja muhtumat čuođigeardásaččat . »#Valla muhtem gårne buorre ednamij gahttjin , ihtin , sjaddin ja buorre sjattov vaddin . Ja son celkkii : « Geas ležžet bealjit , son gullos ! »#Vaddin gålmmålåge gärddáj , guhttalåge gärddáj ja tjuode gärddáj . ” Go son bázii okto guoktenuppelohkásiin ja earáiguin geat ledje suinna , de sii jearahedje sus veardádusaid birra .#Ja sån javlaj : ” Gänna li bielje , gulldalis . ” Gå Jesus bátsij lågenanguoktásijn ja sijáj suv fáron , de sujsta muodulvisáj birra gatjádin . Son vástidii : « Didjiide lea addojuvvon Ipmila riikka čiegusvuohta , muhto sidjiide geat leat olggobealde , almmuhuvvo buot veardádusaiguin , vai sii oainnedettiineaset oidnet eai ge fuobmá , ja guladettiineaset gullet eai ge ádde , amaset jorgalit ja oažžut ándagassii . »#Sån javlaj : ” Dij lihpit oadtjum diedov Jubmela rijka tjiegosvuoda birra , valla sidjij ålggolin , li dá dåssjå muodulvisá , vaj sij tjalmijisá vuojnni , valla e huoman vuojne , ja bieljijisá gulli , valla e huoman dádjada , ja vaj e buorádusáv dagá jalik ándagisáv oattjo . ” Ja son celkkii sidjiide : « Jos dii ehpet árvit dán veardádusa , mo dalle sáhttibehtet áddet eará veardádusaid ?#Ja Jesus sidjij javlaj : ” Jus ehpit dáv muodulvisáv dádjada , gåktus de ietjá muodulvisájt dádjadihpit ? Gilvi gilvá sáni .#Báhko le majt ålmåj le sáddjimin . Sátni gahččá geaidnogurrii sin gaskii guđet gullet dan , muhto Sáhtán boahtá dakkaviđe ja váldá eret sáni mii lea gilvojuvvon sidjiide . Earáiguin lea nu ahte sátni gahččá geađgás eatnamii ; sii gal gullet ja vuostáiváldet dan iluin , muhto sis ii leat ruohtas , ja sii bissot dušše muhtun áiggi . Go dasto áŧestus ja doarrádallojupmi boahtá sáni dihtii , de sii hilgádit dallánaga .#Sájo rahtebällán li almatja gejda báhko sáddjiduvvá , valla jurra de bágov gullam , de Sáhtán boahtá váldátjit dav , mij le sidjij sáddjiduvvam Gärggás ednama sájo li sij , gudi bágov gulli ja ávos dalága duosstu , valla ruohttsasahtá muhtem ájgev val bissu ; jus gierddamussaj ja doarrádallamij bágo diehti boadádalli , de dalága gahttji . Earáiguin lea nu ahte sátni gahččá bastilislánjáid gaskii ; sii gal gullet sáni , muhto dán máilmmi váivvit , riggodaga fillehus ja buotlágán anistumit hávkadit sáni , nu ahte dat ii šaddat šattuid .#Iehtjádijda le sádjo tjiesskislánjátjij gasskaj gahttjam . Sij galla bágov gulli , valla värálda mårråha , boanndudagá ja gájkka ietjálágásj gidodime bágov hávkkadi vaj sjattov ij vatte . Muhto sátni lea gilvojuvvon šattolaš eatnamii sin gaskii guđet gullet sáni , vuostáiváldet dan ja šaddadit šattuid , muhtumat golbmalotgeardásaččat , muhtumat guhttalotgeardásaččat ja muhtumat čuođigeardásaččat . »#Valla gudi li sájov buorre ednamij duosstum , gulli bágov ja dav duosstu ja de sjattojt vaddi gålmmålåge gärddáj , guhttalåge gärddáj ja tjuode gärddáj . ” Son celkkii sidjiide : « Buktá go olmmoš gintala ja bidjá dan gári dahje seaŋgga vuollái ? Ii go bija dan ginttaljuolgái ?#Ja Jesus sidjij javlaj : ” Aktak ij ginntalav mihttolihte jali beŋka vuolláj bieja , ájnat gintaljuolggáj . Ii mihkkege leat čihkosis mii ii almmustuva , ii ge mihkkege leat čihkkojuvvon mii ii boađe albmosii .#Ij mige le tjiehkusin mij ij bigoduvá , ij ga mige tjiegaduvvam mij ij bihkusij boade . Geas ležžet bealjit , son gullos ! »#Gänna li bielje , gulldalis . ” Ja son lasihii : « Vuhtiiváldet dan maid gullabehtet !#Ja sidjij javlaj : ” Gulldalihtit várrogit . Dainna mihtuin mainna ieža mihtidehpet , mihtiduvvo didjiide , ja velá eanet addojuvvo didjiide .#Mihtujn majna ietja mihttibihtit , didjij mihttiduvvá , ja ájn vil ienebuv oattjotjihpit . Dasgo sutnje geas lea , addojuvvo . Muhto geas ii leat , váldojuvvo eret vel dat ge mii sus lea . »#Danen gänna le , sån oadtju , gänna ij le , sujsta váldeduvvá aj dat mij sujna le . ” Son celkkii : « Ná lea Ipmila riikkain : Olmmái gilvá gilvagiid eatnamii .#Ja Jesus javlaj : ” Jubmela rijkka le náv : ålmåj le ednamij sáddjim . Son oađđá ja lihkká , šaddá idja ja šaddá beaivi , ja gilvagat ihtet ja šaddet ii ge son dieđe mo nu geavvá .#Sån oaddá ja badján , biejve ijá vássi ja sádjo ihtá ja sjaddá , iesj ij diede gåktu . Ieš alddes eanan šaddada šattuid : vuos rásiid , de gordneoivviid ja loahpas láddan gortniid oivviide .#Ietjastis ednam sjattojt vaddá , vuostak hájkojt , de gårnneåjvijt , ja de láddam vejtav gårnneåjvijda . Go gortnit leat láddan , de son boahtá dallánaga sirppiin , dasgo láddjenáigi lea boahtán . »#Valla gå sjatto li láddam , de sån dalága tjuohpanijn boahtá , danen gå le tjuohppammuddo . ” Son celkkii : « Manin veardidivččiimet mii Ipmila riikka ?#Ja Jesus javlaj : ” Mij muodulvisájt Jubmela rijkav gåvvi ? Dat lea sennetsiepmana láhkásaš . Go dat biddjojuvvo eatnamii , de lea uhcit go buot eará gilvagat eatnama alde , muhto go dat lea gilvojuvvon , de dat šaddá , ja šaddá stuoribun go buot eará gilvvašattut ja oažžu nu stuora ovssiid ahte almmi lottit sáhttet ráhkadit besiid dan suoivanii . »#Dat le senáhppagårne lágásj , mij sáddjidijn le dán värálda gájkka gårnijs unnemus , valla gå sáddjiduvvam , de sjattov vuohtjá ja sjaddá gájkka ruddarásijs stuorábun ja oadtju nåv stuorra åvsijt vaj alme låtte biesijt máhtti dan sähkásij , dahkat . ” Máŋggain dakkár veardádusaiguin son sártnui sidjiide sáni , dađe mielde go sii vedje ipmirdit .#Måttijn dakkir muodulvisájn sidjij bágov sárnnedij , man guhkás dal buktin dádjadit . Almmá veardádusaid haga son ii sárdnon sidjiide . Muhto go son lei iehčanassii máhttájeddjiidisguin , de čilgii sidjiide buot .#Muodulvisáj val sidjij hålaj , valla gå sieddo åhpadisålmmåjis bátsij , de gájkka tjielggij . Seammá beaivvi eahketbeallái Jesus celkkii sidjiide : « Vulgot don beallái jávrri . »#Iehkedis daŋga biejve Jesus sidjij javlaj : ” Mannup dal jávre nuppe bälláj . ” Sii guđđe olmmošjoavkku , ja válde su fárrui dainna fatnasiin mas son lei juo čohkkámin . Eará fatnasat ge serve .#Almasjvegav guodin ja mannin vadnasijn , gånnå juo lij , ja ietjá vadnasa aj tjuovvolin . De bođii garra jorribiegga , ja bárut šávgo fatnasii nu ahte dat goasii devdui .#De garrasit biekkastij ja báro vadnasa sisi släbbun ja vanás vargga vuolmmasij . Muhto Jesus lei oađđimin guottá alde fatnasa maŋágeahčen .#Jesus iesj lij maŋŋegähtjáj oaddám , oajvve oajvevuole nanna . Sii bokte su ja dadje sutnje : « Oahpaheaddji , it go beroš go mii leat heavvaneamen ? »#Båktin suv ja javllin : ” Åhpadiddje , i gus berusta mij lip soaggomin ? ” De son čuožžilii , šikkui biekka ja celkkii jávrái : « Jávohuva !#Gåhttsåj , bieggaj sjärggodij ja jávrráj javlaj : ” Sjávvuna ! Oro jaska ! »#Jaska ! ” Ja biegga ložžii ja šattai vuodjagoalki .#De gabátloattjev dagáj . Jesus celkkii sidjiide : « Manne dii nu ballabehtet ?#Ja åhpadisålmmåjda javlaj : ” Manen ballabihtit ? Ii go dis leat velá osku ? »#Ij gus diján ájn le jáhkko ? ” Muhto sii ledje sakka suorganan ja dadje guhtet guimmiidasaset : « Gii son lea ?#De sij sälldát suorgganin ja nubbe nubbáj javllin : ” Guhtis sån le ? Sihke biegga ja jávri jeagadit su . »#Tjabu biegga ja jávrre suv jegadibá . ” Sii bohte nuppi beallái jávrri Gerasa guvlui .#Jåvsådin jávre nuppebälláj , Gerasadáfuj . Go Jesus loaiddastii fatnasis , de su ovddal bođii hávderokkiin olmmái geas lei buhtismeahttun vuoigŋa .#Gå Jesus vadnasis lávkkij , de ålmåj hávdijs suv vuosstij bådij . Bahás vuojŋŋanisájs vájvástuváj ja suv årromsadje lij hávdij gaskan . Son ásai hávderokkiin ii ge oktage veadján čatnat su šat , ii oppa láhkkiiguin ge .#Ettjin åbbånis rikkij dasti máhte suv tjadnat . Dasgo son lei dávjá čadnojuvvon juolgeruvddiiguin ja láhkkiiguin , muhto láhkkiid son gaikkui eret , ja juolgeruvddiid son cuvkii . Ii oktage veadján lodjudit su .#Moaddi lidjin giedajt juolgijt sujsta tjanádam , valla rikkijt lij boarkkum ja tjadnasijt gajkudam ja aktak ittjij sujna nagáda . Ijatbeaivvi son huikkii hávderokkiin ja váriin ja huškkui iežas geđggiiguin .#Idja biejvve lij hávdij gaskan jali várijn ruodjamin ja giergij ietjas tsábbmemin . Go son dál oinnii Jesusa guhkkin , de bođii viega , luoitádii su ovdii ja čuorvvui alla jienain : « Jesus , Alimus Ipmila Bárdni , mii dus lea muinna dahkamuššan ?#Gå Jesusav mälggadis ájtsaj , de suv lusi viegaj ja luojttádij suv åvddåj ja tjavgga tjuorvoj : ” Mij dahkamuhájt le dujna mujna , Jesus , alemus Jubmela Bárnne ? Mun vuortnuhan du Ipmila bokte , ale givssit mu ! »#Jubmela baktu duv vuornádav : Ale muv vájveda ! ” Dasgo Jesus lei cealkán sutnje : « Don buhtismeahttun vuoigŋa , vuolgge olbmás ! »#Jesus lij vuojn jur sunji javllam : ” Gájda ålmmås ålgus , bahás vuojŋŋanis ! ” Jesus jearai : « Mii du namma lea ? »#Jesus de gatjádij : ” Mij le duv namma ? ” Son vástidii : « Mu namma lea Legion , dasgo mii leat olusat . »#Ålmåj vásstedij : ” Legijåvnnå le muv namma , danen gå mij lip ålos . ” Ja son ánuhii Jesusa ahte ii ájáše sin eret guovllus .#Ja sån vájnnodij Jesusav rádjamis sijáv dat dáfos . Stuora spiidneeallu lei guohtumin vári lahka , ja buhtismeahttun vuoiŋŋat ánuhedje sus : « Vuolggat min spiinniid lusa , vai mii beassat mannat daid sisa ! »#De stuorra svijnneällo lij váren guohtomin . Vuojŋŋanisá vájnnodin : ” Rája mijáv svijnij lusi , de mij daj sisi mannap ! ” Dan son suovai sidjiide .#Dasi de guorrasij . Ja buhtismeahttun vuoiŋŋat vulge olbmás ja manne spiinniid sisa , ja oppa eallu , sullii guokteduhát spiinni , hurgalii báktedardda badjel vuolás jávrái ja heavvanii dohko .#Ja bahás vuojŋŋanisá ålmmås svijnijda sirddin ja ällo bávtev vuolus jávrráj guohtsalij . Lidjin guoktatuvsána bájkke svijnijs , ma jávrráj ferrin . Guođoheaddjit viehkaledje gávpogii ja lagas báikkiide muitalit buot dáid , ja olbmot bohte geahččat mii lei dáhpáhuvvan .#Svijnneräjnnuhiddje dassta báhtarin , stádan ja dan ålggolin gájkka giehtutjit , ja almatja vuolggin gehtjatjit mij dåppe lij . Sii bohte Jesusa lusa ja oidne bosttahuvvon olbmá čohkkámin . Son geas ledje leamaš buot buhtismeahttun vuoiŋŋat , lei gárvodan ja olles mielaid alde . De sii suorganedje .#Jesusa lusi de båhtin ja vuojnnin bahás vuojŋŋanisájs vájvástuvvev , legijåvnås bessam , gárvoduvvam ja ålles mielaj tjåhkkåhime , ja sij suorgganin . Sii geat ledje oaidnán visot , muitaledje mo lei geavvan bosttahuvvon olbmáin ja spiinniiguin .#Gudi dav lidjin vuojnnám , giehttun bahás vuojŋŋanisás vájvástuvve ja svijnij birra . Dalle sii ánuhedje Jesusa vuolgit eret sin guovlluin .#Jesusav de gåhttjun sijá dáfos vuolgget . Go Jesus manai fatnasii , de son geas ledje leamaš buhtismeahttun vuoiŋŋat , dáhtui beassat su mielde .#Gå vadnasij lávkkij , de bahás vuojŋŋanisás vájvástuvvam ålmåj sidáj suv tjuovvolit . Muhto Jesus ii suovvan su ja celkkii : « Mana ruoktot olbmuidat lusa ja muital sidjiide makkár stuora daguid Hearrá lea dahkan dutnje , ja ahte son lea árpmihan du »#Valla ittjij dasi guorrasa , ájnat javlaj : ” Maná viessusit fuolkát lusi sidjij giehtutjit majt Härrá le dunji dahkam , ja gåktu sån duv ármmálastij . ” Olmmái vulggii ja almmuhišgođii buohkaide Dekapolisa guovllus man stuora daguid Jesus lei dahkan sutnje . Ja buohkat ovddošedje .#Ålmåj de vuolgij ja gájkajda Dekapolisan giehtoj majt Jesus sunji lij dahkam , ja gájka alvaduvvin . Go Jesus lei fas mannan fatnasiin nuppi beallái , de stuora joavku čoahkkanii su birra .#Gå Jesus lij jávre nuppe bälláj moaddum , de almasjvehka suv birra tjåhkanij . Dan botta go son lei das jávregáttis , bođii synagoga ovddasčuožžu gean namma lei Jairos .#Gå lij jávrregátten , de dasi synagogatjuottjodiddje bådij , gen namma lij Jairos . Go son oinnii Jesusa , de luoitádii su julggiid ovdii ja ánuhii sus : « Mu uhca nieiddaš lea jápmimin .#Vallak Jesusav ájtsaj , de suv juolgij åvddåj luojttádij ja vájnnodij : ” Muv niejdasj le jábmemin . Boađe bidjat gieđaidat su ala , vai son dearvvašmuvvá ja beassá eallit . »#Boade giedajdat suv nali biejatjit vaj gádjus . ” Jesus vulggii su mielde , ja stuora joavku čuovui maŋis ja bahkkejedje su lahka .#Ja Jesus vuolgij suv fáron . Almasjvehka tjuovvolij ja suv vuosstij nåråj . Das lei nisu geas ledje leamaš vardimat guoktenuppelot jagi .#Dåppe lij nissun , guhti lij lågenanguokta jage varddemijs bijnástuvvam . Son lei leamaš ollu dálkkasteddjiid luhtte ja lei gillán ollu , ja lei golahan buot opmodagas ii ge lean ávkkuhan ; son lei baicca hedjonan .#Mannam lij moatte dálkudiddje lunna , ednagav gillam , divna åbmudagás gållåm , mavas ij lim buorránam . Sån lij bus nävrrum . Son lei gullan Jesusa birra , ja dál son bođii olbmuid gaskka ja guoskkahii su biktasa maŋil , dasgo son jurddašii : « Jos beasašin juobe guoskkahit su biktasiid ge , de dearvvašmuvašin . »#Ságajt lij Jesusa birra gullam , ja de dal almasjvega duoges bådij ja suv ålgoldisgárvov duohtastij , danen gå ájádaláj , jus luluj bessat suv biktasijt duohtastit , de luluj buorránit . Dakkaviđe orustii vardámuš , ja son dovddai ahte son lei dearvvašmahttojuvvon givssiinis .#Ja dalága varra hiejtij gålggåmis , ja nissun rubmahistes guláj sån lij vájves buorránam . Dan seammás Jesus dovddai ahte sus vulggii fápmu , ja son jorggihii olbmuid gaskkas ja jearai : « Gii guoskkahii mu biktasiid ? »#Gå Jesus ielvij fábmo sujsta vuolgij , de almatjij gaskan jårgijdij ja gatjádij : ” Guhtis muv biktasijt duohtastij ? ” Máhttájeaddjit dadje sutnje : « Don oainnát mo olbmot bahkkejit du birra , ja de jearat vel gii guoskkahii du »#Åhpadisålmmå javllin : ” Iesj ham vuojná almatjijt nårråmin ja lijká gatjáda guhtis duv duohtastij ! ” Muhto Jesus geahčai birrasis oaidnin dihtii su gii lei dahkan dan .#Birrusij gehtjastij , guhtis dav dagáj . Nisu doarggistii balus , dasgo son diđii mii lei dáhpáhuvvan suinna , ja son bođii ja luoitádii su ovdii ja muitalii buot .#Nissun guhti diedij , mij sunji lij sjaddam , balá ja doargesta luojttádij suv åvddåj ja gájkka giehtoj . De Jesus celkkii sutnje : « Nieidan , du osku lea beastán du#Jesus sunji javlaj : ” Niejddam , duv jáhkko le duv gádjum . Mana ráfái !#Maná ráfen . Don leat dearvvašmahttojuvvon givssiinat . »#Buorránam le vájves . ” Go son lei ain sárdnumin , de muhtumat bohte synagoga ovddasčuožžu viesus ja dadje : « Du nieida lea jápmán !#Gå ájn lij hållamin , de synagogatjuottjodiddjáj viesostis sáhka bådij : ” Niejddat le jábmám . Manne ain vuorjjat oahpaheaddji ? »#Ale dasti Åhpadiddjev vájveda . ” Muhto beroškeahttá das maid sii dadje Jesus celkkii synagoga ovddasčužžui : « Ale bala , duššefal oskko ! »#Valla Jesus sijá bágojt gullam , synagogatjuottjodiddjáj javlaj : ” Ale balá , ájnat jáhke . ” Dál son ii suovvan geange boahtit mielddis earet Biehtára , Jáhkoba ja Johanasa , Jáhkoba vielja .#Ittjij de dibde iehtjádijt gå Petrusav ja vieljatjijt , Jakobav ja Johannesav suv tjuovvolit , ja tjuottjodiddje viessuj de mannin . Go sii bohte synagoga ovddasčuožžu vissui , de Jesus oinnii šlámaideaddji olmmošjoavkku čierrumin ja fuoikumin , ja son manai sisa ja celkkii sidjiide : « Manne dii šlápmabehtet ja čierrubehtet ?#Dåppe vuojnij surgge almatjijt tjierromin ja ármmadime . Tjáŋaj goahtáj ja javlaj : ” Manen tjuorvadihpit ja tjierrobihtit ? Mánná ii leat jápmán , son lea oađđimin . »#Niejdda ij le jábmám , sån le oademin . ” Sii boagustedje su .#De sunji tjajmmin . Muhto son ájii buohkaid olggos , ja son válddii mielddis máná áhči ja eatni ja sin geat ledje su mielde , ja manai sisa gos mánná lei veallámin .#Valla almasjvegav ålgus rájaj ja váldij niejda áhtjev ja iednev ja åhpadisålmmåjt fárruj ja tjáŋaj dasi , gånnå niejdda lij vällahime . De válddii máná gihtii ja celkkii : « Talita kum ! »#Mánáv de giedas váldij ja javlaj : ” Talita koum ! ” Dat mearkkaša : « Nieida , mun cealkkán dutnje : Lihka ! »#( mij le : Unna niejdasj , dunji javlav : tjuodtjela ! ) Dakkaviđe nieida čuožžilii ja váccašišgođii , dasgo son lei guoktenuppelotjahkásaš .#Niejdda dalága tjuodtjelij ja vádtsegådij . Lågenanguovtejagák lij . Ja sii hirpmástuvve sakka . Muhto Jesus gilddii sin garrasit muitaleames geasage dan mii lei dáhpáhuvvan , ja gohčui sin addit niidii borrat .#Sälldát de alvaduvvin , valla sån buorgguj sijáv aktasik dan birra giehttomis , ja de gåhtjoj niejddaj biebmov vaddet . Maŋŋil Jesus vulggii doppe ja bođii ruovttugávpogasas , ja su máhttájeaddjit čuvvo su .#Jesus vuolgij dassta ja bådij ietjas stádaj , ja åhpadisålmmå suv tjuovvolin . Go sábbát bođii , de son oahpahišgođii synagogas , ja buohkat geat gulle su , ovddošedje ja dadje : « Gos son lea ožžon buot dáid ?#Sábbádin synagogan åhpadij . Ålos suv gulldaliddjijs alvaduvvin ja javllin : ” Gåsstås le gájkka dájt oadtjum ? Mii viisodagaid lea addojuvvon sutnje go sáhttá dahkat dakkár fámolaš daguid gieđaidisguin ?#Majt vijsesvuodajt le oadtjum , gå máhttá dakkir oavdojt giedajis dahkat ? Ii go son leat dimbbarolmmái , Márjjá bárdni , Jáhkoba , Jovssesa , Judasa ja Simmona viellja ?#Ij gus sån le muorrabargge , Maria bárnne ja Jakoba , Josesa , Judasa ja Simona viellja ? Eai go su oappát ge leat dáppe min searvvis ? »#E gus suv oappá dánna mijá siegen åro ? ” Nu sii jorgaledje su vuostái .#De jårrålimgierggen sidjij sjattaj . Jesus celkkii sidjiide : « Ii profehta badjelgehččojuvvo eará báikkis go iežas ruovttugávpogis , fulkkiidis searvvis ja ruovttustis . »#Valla Jesus sidjij javlaj : ” Profehtav álbedi dåssjå ietjas stádan , ietjas bierij siegen ja ietjas vieson . ” Ii son sáhttán dahkat doppe maidege ovddolaš daguid ; son bijai dušše gieđaidis muhtun buhcciid ala ja buoridii sin .#Dåppe Jesus ittjij buvte mavga oavdov dahkat , ietján gå giedajdis muhtem skihppij nali biedjat ja sijáv buoredit . Ja son imaštalai sin eahpeoskku .#Ja alvaduváj gå almatja ettjin sidá jáhkket . De son váccii dan guovllu giliin ja oahpahii .#Sijdas sijddaj dan dáfon váttsij , åhpadij . Son rávkkai lusas dan guoktenuppelohkása ja vuolggahišgođii sin , guoktása ain fárrolagaid , ja attii sidjiide fámu ráđđet buhtismeahttun vuoiŋŋaid .#Jesus lågenanguoktásav ietjas lusi gåhtjoj ja de rájadij sijáv guovtij guovtij ja vattij sidjij fámov bahás vuojŋŋanisáj badjel . Son gohčui sin ahte eai galgan váldit mielddiset maidege mátkái earet go soappi – eai láibbi , eai lávkka , eai veaikeruđaid boahkánii , muhto sis galge leat gápmagat juolggis ii ge galgan leat badjelis eambbo go okta gákti .#Ja javlaj sidjij e majdik fárrusisá válldet , ietján gå soappev , e lájbev , e vuossav , e ga biednigijt aven . Gábmagijt galla oadtjun adnet ja avtav ájnna skirtov val . Ja son celkkii sidjiide : « Gos ihkinassii bođežehpet vissui , de orrot das dassážii go vuolgibehtet fas .#Ja sidjij javlaj : ” Gånnå guossidihpit , de dasi ganugihtit gitta vuolggemij . Jos muhtun báikkis eai váldde din vuostái eai ge dáhto guldalit din , de vulget das eret ja savdnjilehket sádduid julggiineattet sidjiide duođaštussan . »#Jus muhtem sajen dijáv e sidá duosstot , e ga dijáv gulldalit , de mannit dassta ja sjavnnjit juolgijs dumijt vihtanussan sijá vuosstij . ” De sii vulge ja sárdnidedje ahte buohkat fertejit dahkat jorgalusa . Sii ádje olggos ollu bahá vuoiŋŋaid ja vuoiddadedje ollu buhcciid oljjuin ja buoridedje sin .#Sij de vuolggin gájkajda buorádusáv sárnnedittjat , ja ållo bahás vuojŋŋanisáv vuodjelin ja ållusav skihppijs åljujn vuojddin ja sijáv buoredin . Gonagas Herodes gulai Jesusa birra , dasgo su namma lei dál šaddan dovddusin . Muhtumat dadje : « Gásttašeaddji Johanas lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte ; danne sus leat dákkár fámut . »#Jesusa namma lij dal dåbddusin sjaddam , ja gånågis Herodes gulláj almatjijt javllamin : ” Johannes gástadiddje le jábbmegij lussta tjuodtjelam ja dan diehti dakkir fámo suv baktu barggi . ” Earát dadje : « Son lea Elia . » Earát fas : « Son lea profehta , aiddo dego muhtun boares profehtain . »#Valla muhtema Elian suv javllin , iehtjáda vas profehtan , akta moattet profehtas . Muhto go Herodes gulai dan , de dajai : « Dat Johanas , geas mun čuohpahin eret oaivvi , lea bajásčuoččáldahttojuvvon . »#Gå Herodes dav gulláj , de javlaj : ” Johannes , gässta oajvev jaládahttiv , le jábbmegij lussta tjuodtjelam ! ” Dasgo Herodes lei bidjan olbmuid váldit Johanasa gitta ja lei bidjan su giddagassii Herodiasa , vieljas Filipa áhká , dihtii .#Herodes lij vuojn ålmmåjdis rádjam Johannesav gidditjit ja fáŋŋgagoahtáj suv bálkestam . Oarren dasi lij Herodias , vieljas Filipposa áhkká . Herodes lei náitalan suinna , muhto Johanas lei cealkán sutnje : « Ii dus leat lohpi váldit vieljat áhká . »#Herodes lij vuojn sujna válldum , ja Johannes lij Herodesij javllam : ” Dunji ij le loahpe vieljat áhkájn aktan viessot . ” Danne Herodias lei vašuhišgoahtán Johanasa ja hálidii goddit su , muhto ii sáhttán dan , dasgo Herodes balai Johanasas .#Danen lij Herodias Johannesij vassjum ja sidáj suv gåddet , valla ittjij buvte , danen gå Herodes Johannesis baláj . Son diđii ahte Johanas lei vanhurskkis ja bassi olmmái ja várjalii su .#Diedij Johannesav rievtesferduk ja ájlis ålmmån , ja nåv de suv suoddjij . Ja juohke háve go Herodes gulai su , de ráfehuvai ii ge diehtán maid dahkat , muhto dattege guldalii su mielastis .#Gå suv guláj de Herodes juorrulatjáj ja sidáj ienebuv sujsta gullat . Muhto de šattai liiba go Herodes doalai riegádanbeaivvis ja dagai heajaid bajimus virgeolbmáidasas ja offisearaide ja Galilea alimus olbmáide .#De bådij sjiehtes ájgge , gå Herodes lij riegádimbiejves ávvudime ja guossemállása lidjin doarroåjvijda ja Galilea oajvemusájda gárveduvvam . Herodiasa nieida bođii sisa ja dánssui , ja Herodes ja su guossit liikojedje dasa nu bures ahte gonagas dajai niidii : « Siđa mus maid hálideaččat , de áiggun addit dutnje dan . »#Herodiasa niejdda de bådij sisi ja gärssulatjáj . Herodes guossijis tjaŋgedij ja gånågisniejddaj javlaj : ” Áno mujsta mav sidá , de oattjo . ” Son vuortnui dan ja lohpidii : « Maid ihkinassii dal dáhtožat , mun attán dutnje , vaikko de livččii bealli riikkastan . »#Ja loabedij ja vuornádij : ” Majt ihkenis áno , dunji vattáv , lehkus lahkke iehtjam rijkas . ” Nieida manai olggos ja jearai eatnistis : « Maid mun galggan sihtat ? »#Niejdda de manáj ålgus ja iednestis gatjádij : ” Majt ádnot ? ” Eadnis vástidii : « Siđa gásttašeaddji Johanasa oaivvi . »#Vásstedij : ” Johannes gástadiddje oajvev . ” Dakkaviđe son doapmalii sisa gonagasa lusa ja dajai maid son dáhtui : « Mun hálidan du dállánaga addit munnje gásttašeaddji Johanasa oaivvi gári siste . »#Niejdda gáhtjadij gånågisá lusi ja sujsta ánoj : ” Sidáv duv dalága Johannes gástadiddje oajvev munji vaddet gáre sinna . ” Dalle gonagas šlunddui sakka , muhto danne go son lei vurdnon gussiid gullut , son ii dáhtton biehttalit sus dan . Ja gonagas bijai dakkaviđe muhtuma fávttain olggos ja gohčui viežžat Johanasa oaivvi .#Gånågis håjen sjattaj , valla gå lij guossij guládijn vuornnáv dahkam , de ittjij sidá nádot , ájnat vávtav rájaj Johannesa oajvev viettjatjit . Fákta manai ja čuohpastii Johanasa oaivvi giddagasas , buvttii oaivvi gári siste ja attii niidii , ja son attii dan eadnásis .#Vákta manáj suv oajvev fáŋŋgagoaden jalátjit ja de åjvijn gáre sinna máhtsaj , vattij niejddaj , ja niejdda dav äddnásis vattij . Go Johanasa máhttájeaddjit gulle dán , de bohte viežžat liikka ja hávdádedje dan .#Valla gå Johannesa åhpadisålmmå dav gullin , de båhtin dasi suv rubmahav viettjatjit ja de hávddáj biedjin . Apoastalat čoahkkanedje fas Jesusa lusa ja muitaledje sutnje buot maid ledje dahkan ja maid ledje oahpahan olbmuide .#Apostela Jesusa lusi tjåhkanin ja sunji giehttun gájkka sijá dagojt ja mav lidjin åhpadam . Ja son celkkii sidjiide : « Bohtet mielde oktonas báikái gos mii beassat leat iehčanassii , ja vuoiŋŋastehket veahá ! »#Jesus sidjij javlaj : ” Tjuovvolihtit muv ávtas bájkkáj , vaj bessap sieddusij ja dij bessabihtit vuojŋadit . ” Dasgo ledje nu olusat geat bohte ja vulge ahte sii eai astan boradit ge .#Ålos vuojn båhtalin ja vuolgadin ja ällim ga asto bårråt . De sii vulge fatnasiin oktonas báikái gos sáhtte leat iehčanassii .#Vuolggin de vadnasijn ávtas siettos bájkkáj . Muhto olusat oidne sin vuolgimin ja dovdájedje sin , ja olbmot bohte vácci buot gávpogiin ja jovde dohko sin ovdal .#Mavas almatja vuojnnin sijáv vuolggemin , ja ållusa dav gullin . Gájkka stádajs almatja váttse vuolggin ja jåvsådin sijá åvddåla dåhku . Go Jesus dal manai gáddái , de oinnii stuora olmmošjoavkku , ja son árkkášii sin njuorrasit , dasgo sii ledje dego sávzzat geahčči haga . Son oahpahišgođii sin ja sártnui sidjiide guhká .#Gáddáj lávkkidijn Jesus stuorra almasjvegav ájtsaj ja sijáv ármestij , danen gå lidjin degu sávtsa räjnnuhiddje dagi , ja mälggadav sijáv åhpadij . Go lei juo viehka maŋŋit beaivet , de su máhttájeaddjit bohte su lusa ja dadje : « Dát báiki lea ávdin ja lea juo maŋŋit .#Gå juo lij maŋŋet de åhpadisålmmå suv lusi båhtin ja javllin : ” Dát bájkke le ávtas ja maŋŋet le juo . Vuolggat olbmuid dáppe eret vai sii besset mannat lagas dáluide ja báikkiide oastit alcceseaset borramuša . »#Dibde sijáv vuolgget vaj bessi dán birrusa viesojn ja sijdajn bårrusav mannat allasisá oasstemin . ” Muhto Jesus vástidii sidjiide : « Addet dii sidjiide borramuša ! »#Jesus vásstedij : ” Vaddit ietja sidjij bårråmusáv . ” ” Sii dadje sutnje : « Galgat ba mii oastit láibbi guovttečuođi denara ovddas , vai sii besset boradit ? »#Galggap gus mij mannat lájbijt oastátjit guoktatjuodet denáras sidjij bårrusin ? ” Son jearai : « Galle láibbi dis leat ?#gatjádin . Jesus javlaj : ” Galla lájbe li diján ? Mannet geahččat ! »#Mannit gehtjatjit . ” Go sii ledje dahkan dan , de dadje : « Vihtta láibbi ja guokte guoli . »#Gå lidjin gähttjam de javllin : ” Vihtta lájbe ja guokta guolátja . ” Jesus dáhtui sin gohččut olbmuid čohkánit doahkkálagaid ruonas rásiid ala .#Jesus de sidáj åhpadisålmmåjt gåhttjot almatjijt rássáj tjåhkanit juohkusijda . Ja sii čohkánadde joavkkuide , muhtumat čuođis ja muhtumat vihttalogis .#Ja tjåhkanin juohkusijda , tjuodes jali vihttalåges juohkka juohkusij . De son válddii dan vihtta láibbi ja guokte guoli , geahčai almmi guvlui ja rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii láibbiid ja attii máhttájeddjiidasas , vai sii juogadivčče daid .#Jesus dajt vihtta lájbe ja guokta guolátja váldij ja almmáj gehtjadijn gijtulvisáv råhkålij . De lájbijt dådjalij ja åhpadisålmmåjda vattij álmmugij juogadittjat . Dan guovtti guolis ge son juogadii buohkaide .#Juogadij aj dajt guokta guolátja vaj gájka oadtjun . Ja buohkat boradedje ja gallánedje . Maŋŋil čohkkejedje láibe- ja guollebázahasaid , guoktenuppelot veaddelihti dievva .#Ja gájka bårrin ja gallánin , ja tjoahkkijin lågenanguokta vieddegáre dievva lájbbebiehkijs ja guolijs . Das ledje boradan vihtta duhát olbmá .#Vihttatuvsán ålmmå de lidjin bårråm . Dakkaviđe dán maŋŋil son gohčui máhttájeddjiidis mannat fatnasii ja vuolgit ovdal nuppe beallái , Betsaida guvlui , dan botta go ieš vuolggahii eret olmmošjoavkku .#Jesus åhpadisålmmåjdis gåhtjoj vadnasij lávkkit ja nuppe bälláj , Betsaidaj , åvddålin mannat ja iesj de almatjijs gevgak sijddasis rájaj . Go son lei váldán sis earu , de manai várrái rohkadallat .#Hivástahttám sijáv , de várráj goarrij råhkådalátjit . Go šattai eahket , de fanas lei guovdu jávrri ja Jesus lei okto gáttis .#Iehkedis vanás lij jávre guovddelin , ja Jesus lij aktu gátten . Son oinnii ahte sii rahče suhkamiin , dasgo sis lei vuostebiegga .#Ájtsaj åhpadisålmmåjda lij låssåt vuosstebiekkav suhkat . Njealját idjavuorus son bođii vácci jávrri alde sin lusa .#Idedisguoksu åvddålasj tjátje nanna sijá lusi bådij ja lij sijáv vásuk vádtsemin . Son lei aiddo mannamin sin meattá , muhto go sii oidne su vázzimin jávrri alde , de sii gádde su gobmin ja huikigohte , dasgo buohkat oidne su ja suorganedje .#Gå de tjátje nanna ájttsin suv vádtsemin , jáhkkin suv skuojvven ja ritjádin , danen gå gájka suv vuojnnin ja suorgganin . Muhto dan seammás Jesus sártnui sidjiide : « Lehket roahkkadat , mun dat lean .#Valla Jesus dalága sidjij hålaj : ” Jasskit . Månnå lev . Allet bala ! »#Allit balá . ” Son loaiddastii fatnasii sin lusa , ja biegga ložžii .#Ja lávkkij vadnasij sijá lusi , ja loattjev dagáj . Muhto sii hirpmástuvve sakka , dasgo sii eai lean ádden dan mii lei dáhpáhuvvan láibbiiguin ; sin váibmu lei baicca buoššuduvvon .#Valla sälldát alvaduvvin , danen gå ällim lájbij vidjurav garra vájmoj diehti dádjadam . Go sii ledje ollen jávrri rastá , de bohte Gennesareta gáddái ja čatne fatnasa dasa .#Jávrev rasstim Gennesaretaj båhtin ja danna gáddáj mannin . Seammás go loaiddastedje fatnasis , de olbmot dovdájedje su ja doapmaledje buot siidaguimmiid mielde ja guoddigohte buhcciid guoddinseaŋggaiguin dohko gos gulle su leamen .#Vallak vadnasis lávkkijin , de almatja Jesusav dåbddåjin ja gáhtjadin åbbå bájke skihppij lusi ja de sijájt guoddin látjoj nanna dåhku , gånnå gullin sån lij . Ja gosa ihkinassii son bođii giliide , gávpogiidda dahje dáluide , sii bidje buhcciideaset šiljuide ja ánuhedje ahte dát beasašedje juobe guoskkahit su bivttasdiehpi ge .#Ja gájkka sijdajn , stádajn ja viesojn , gåsi bådij , de skihppijt guovdojda guoddin ja sujsta vájnnodin sijáv edasik dibddet suv bivtasdiehpev duohtastit . Ja buohkat geat guoskkahedje su , dearvvašmahttojuvvojedje .#Ja gájka , gudi suv duohtastin , buorránin . Farisealaččat ja muhtun čálaoahppavaččat geat ledje boahtán Jerusalemis , čoahkkanedje Jesusa birra . Sii oidne muhtumiid su máhttájeddjiin boradeamen eahpebassi gieđaiguin , dat mearkkaša basakeahtes gieđaiguin .#Farisea ja muhtem tjálukoahppása , Jerusalemis boahtám , tjåhkanin Jesusa birra , ja ájttsin suv åhpadisålmmåjs muhtemijt lájbev duolvva , basák giedaj bårråmin . Dasgo farisealaččat ja juvddálaččat eai oppanassii bora ovdal go leat bassan gieđaideaset máddariid árbevieruid mielde . Ja go sii bohtet šiljus , de eai borat ovdal go leat basadan .#Farisea ja gájkka ietjá juvdá ájttegij njuolgadusájt anodi ja e goassak bårrå , åvddål gå li giedajdisá bassam , ja gå guovdos båhti , de e bårrå , åvddål gå li basádam . Sis leat maiddái ollu eará vierut main dollet gitta , nugo doidit juhkanlihtiid ja láirálihtiid ja veaikeruittuid .#Le aj ållo ietjá dábe , majt anodi , degu gávtjajt , muorralihtijt ja guohpárrujtajt dåjddet . Danne farisealaččat ja čálaoahppavaččat jerre sus : « Manne du máhttájeaddjit eai čuovo máddariid árbevieruid , muhto boradit eahpebassi gieđaiguin ? »#Danen farisea ja tjálukoahppása sujsta gatjádin : ” Manen duv åhpadisålmmå e ájttegij njuolgadusáj milta vieso , ájnat duolvva giedaj bårri ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Jesaja einnostii riekta din guoktilaččaid birra , nugo lea čállojuvvon : Dát álbmot gudnejahttá mu baksamiiguin , muhto sin váibmu lea guhkkin mus eret .#Sån vásstedij : ” Jesaja duolla dijá birra åvddålijsárnoj , dij vilpástalle , gå tjáleduvvam le : Dát álmmuk baksimij muv guddnet , valla sijá vájmo li mujsta guhkken . Duššás sii bálvalit mu , dasgo dat maid sii oahpahit , leat olbmuid árbevierut .#Dåssjåj muv guddnedi , dajna gå majt åhpadi , li almatjij gåhttjoma . Dii lehpet hilgon Ipmila báhkkomiid ja čuovvubehtet olbmuid árbevieruid . »#Jubmela budájt dij hilgodihpit almatjij gåhttjomijt tjuovutjit . ” Ja son jotkkii : « Man čeahpit dii lehpet hilgut Ipmila báhkkomiid , vai beassabehtet čuovvut iežadet árbevieruid !#Ja sån javlaj : ” Smidá lik lihpit Jubmela budájt hilgodit ietjada gåhttjomijt tjuovutjit ! Movsses lea gal cealkán : Don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát , ja : Dat guhte garuha áhčis dahje eatnis , galgá jápmit .#Moses javlaj : Guddneda áhtját ja ädnát , ja : Guhti áhtjes jali iednes bilkket galggá jábmet . Muhto dii oahpahehpet ná : Jos guhtege dadjá áhččásis dahje eadnásis : Dat maid don galggašit oažžut mus veahkkin , lea korban , dat mearkkaša attáldat tempelii , de ehpet suova su veahkehit iežas áhči dahje eatni .#Valla dij hållabihtit : jus soames áhttjásis jali äddnásis javllá : ’ Majna mån luluv duv buktet viehkedit , korbánan dagáv ’ ( dat le tiempelvattáldahka ) , de ehpit suv majdik dibde áhttjásis jalik äddnásis dahkat . Nie dahkabehtet Ipmila sáni duššin árbevieruideattet dihtii maid lehpet čuvvon ja oahpahan .#Náv Jubmela bágov dåssjen dahkabihtit njuolgadusáj baktu , majt lihpit árbbim ja majt åhpadihpit . Ja dii dahkabehtet ollu eará dakkár daguid . »#Ja ållo ietjá dakkirijt dahkabihtit . ” Son gohčui fas olmmošjoavkku lusas ja celkkii : « Guldalehket buohkat mu ja áddejehket !#Jesus de álmmugav ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Gulldalihtit muv gájka ja gähttjalihtit dádjadit . Ii mihkkege mii boahtá olbmo sisa olggobealde , daga su buhtismeahttumin .#Migek ij buvte almatjav bádet , mij suv sisi ålggolis boahtá . Muhto dat mii manná olggos olbmos , dahká olbmo buhtismeahttumin . »#Dåssjå mij almatjis ålgus boahtá , buktá suv bádet . ” Geas ležžet bealjit , son gullos !#[ Gänna li bielje , gulldalis ! ] Go son lei boahtán muhtun vissui ja guođđán joavkku , de máhttájeaddjit jerre sus dán veardádusa birra .#Gå almasjvegas lij vuolggám ja viessusis boahtám , de åhpadisålmmå sujsta dan muodulvisá birra gatjádin . Ja son celkkii sidjiide Ii han dat boađe váibmui , muhto manná čoavjái ja dasto luonddu mielde olggos fas . »#Ehpit gus dádjada , migek ij buvte suv bádet , mij almatja sisi ålggolis boahtá , danen gå vájmo sisi ij maná , ájnat tjoajvváj ja de vas iemeláhkáj ålgus . ” Dainna son dagai čielggasin ahte buot borramuš lea buhtis .#Nåvti sån gájkka biebmojt rájnnasin tjielggij . Ja son lasihii : « Dat mii manná olggos olbmos , dahká olbmo buhtismeahttumin ! Dasgo siskkildasas , olbmo váimmus , bohtet bahás jurdagat : fuorrávuohta , suolavuohta , olmmošgoddin , náittosdilirihkkun , ruhtaváibmilvuohta , bahávuohta , behtolašvuohta , badjelmearálašvuohta , gáđašvuohta , bilkádus , čeavláivuohta ja jierpmehisvuohta .#Valla javlaj : ” Mij almatjis ålgus manná , bádá suv , danen gå sissŋelis , almatjij vájmos , bahás ájádusá båhti : skiegesvuohta , suoládibme , almasjgåddem , gállasjvuoda doadjem , ietjastallam , bahudahka , biehttem , skámodisvuohta , udnodisvuohta , boavtjohålla , stuorástallam , jiermedisvuohta . Buot dát bahát bohtet siskkildasas ja dahket olbmo buhtismeahttumin . »#Gájkka dá bahá sissŋelis båhti ja almatjav bádi . ” Jesus vulggii fas doppe ja bođii Tyrosa guovlluide .#Jesus dassta vuolgij ja bådij Tyrosa dáfuj . Doppe son manai guossin muhtun dállui ii ge hálidan ovttage diehtit dan , muhto dat ii lean čiegadeames .#Dåppe tjáŋaj muhtem viessuj guossidittjat . Ittjij má sidá avtak dav diehtet , mavas ij lim máhttelis tjiehkádit . Muhtun dan guovllu nissonis lei nieida geas lei buhtismeahttun vuoigŋa . Dakkaviđe go son gulai Jesusa birra , de bođii ja luoitádii Jesusa julggiid ovdii .#Nissun , gen niejdan lij bahás vuojŋŋanis , Jesusa birra gulláj , ja de bådij ja suv juolgij åvddåj luojttádij . Dát nisu lei báhkin syrialaš-fenikialaš nális .#Ij lim sån juvdánissun , ájnat syria-fenikia máttos . Son dáhtui Jesusa ádjit olggos bahá vuoiŋŋa nieiddas , muhto Jesus celkkii sutnje : « Divtte mánáid vuos gallánit .#Sidáj dal Jesusav bahás vuojŋŋanisáv niejdastis vuodjelit . Jesus javlaj : ” Dibde mánájt vuostak bårråt vaj galláni . Ii leat riekta váldit láibbi mánáin ja bálkestit dan beatnagiidda . »#Ij le duolla lájbev mánájs válldet ja bednagijda bálkestit . ” Nisu vástidii : « Hearrá , dat lea duohta , muhto beatnagaččat ge beavddi vuolde borret mánáid bázahas moaluid . »#- ” Ij le , härrá ” , nissun vásstedij , ” valla bednaga bievde vuolen bårri lájbbesmålijt majt máná guodi . ” De Jesus celkkii sutnje : « Go don vástidit ná , de mana ruoktot ; bahá vuoigŋa lea vuolgán nieiddastat . »#Jesus de sunji javlaj : ” Daj bágoj diehti dunji javlav : maná viessusit , bahás vuojŋŋanis le niejdastat ajbbánam . ” Nisu manai ruoktot ja gávnnai mánás veallámin seaŋggas ; bahá vuoigŋa lei guođđán su .#Ja nissun manáj viessusis ja gávnaj niejdas seŋgan vällahime , bahás vuojŋŋanisás bessam . Dasto Jesus guđii fas Tyrosa guovlluid ja vulggii Sidona ja Dekapolisa guovlluid čađa Galileajávrái .#Jesus de Tyrosa dáfos vuolgij ja Sidona baktu Galileajávrráj Dekapolisa dáfuj manáj . Doppe sii dolvo su lusa olbmá gii lei bealjeheapmi ja illá sáhtii hállat , ja sii dáhtto su bidjat gieđa su ala .#Dåppe suv lusi buktin ålmmåv , guhti lij bieljedibme ja valla de hållat buvtij , ja gåhttjun Jesusav giedas ålmmå nali biedjat . Jesus válddii olbmá mielddis guovttágaskan olmmošjoavkkus eret .#Jesus váldij ålmmåv rabddabälláj álmmuga bájkes . Son bijai suorpmaidis su beljiide , čolgadii ja guoskkahii su njuokčama ; de loktii čalmmiidis almmi guvlui , šuohkihii ja celkkii sutnje : « Effata ! »#Tjuvdijdis suv bieljijda tsåkkåj , tjålggådij ja suv njuoktjamav duohtastij . Ja de gehtjastij almmáj , sjuohkedij ja sunji javlaj : ” Effata ! ” – dat mearkkaša : « Rahpas ! »#( dat le : Rahpasa ! ) Dallánaga olbmá bealjit rahpasedje , ja njuovčča čovdojuvvui , nu ahte son hálai čielgasit .#. Dalága ålmmås bielje rahpasin , njuovtjav tjoavddásij ja tjielgga hållagådij . Jesus gilddii sin muitaleames geasage dán birra , muhto mađe eanebut son gilddii , dađe eanebut sii almmuhedje dan .#Jesus buorgguj almatjijt aktasik dan birra giehttomis . Valla madi ienebut sijáv buorgguj , dadi ienebut dan birra giehttun . Olbmot imaštalle sakka ja dadje : « Buot maid son lea dahkan , lea buorre . Son dahká bealjehemiid gullin ja gielahemiid hállin . »#Ja gájka alvaduvvin ja javllin : ” Gájkka suv dago li buore : dahká bieljedimijt gullen ja gieladimijt hoallen . ” Dán áiggi dáhpáhuvai fas ahte stuora olmmošjoavku lei čoagganan , ii ge sis lean maid borrat .#Daj ájgij ållo almasj lij vas tjåhkanam , ja siján ällim mahkka bårråt . De Jesus gohčui máhttájeddjiidis lusas ja celkkii : « Mun árkkášan njuorrasit dáid olbmuid , dasgo sii leat leamaš mu luhtte juo golbma beaivvi , ii ge sis leat maid borrat .#Jesus de gåhtjoj åhpadisålmmåjdis ietjas lusi ja javlaj : ” Suttalusjáv álmmugav . Muv lunna li dal gålmmå biejve årudam ja siján ij le mige biebbmon . Jos mun vuolggahan sin borakeahttá ruoktot , de vuoimmehuvvet mátkkis , ja muhtumat han bohtet guhkkin ge . »#Jus sijáv biebmo dagi dássta luojtáv , de e vieje sijdajda moaddot . Sijás muhtema li ham mälggadis boahtám . ” Su máhttájeaddjit vástidedje : « Gos mii fidnet nu ollu láibbiid gallehit buot dáid dáppe meahcis ? »#Åhpadisålmmå sunji vásstedin : ” Gåsstås lájbev dáppe åjdåmájan oadtju vaj galláni ? ” Son jearai sis : « Galle láibbi dis leat ? »#Sån gatjádij : ” Galla lájbe li diján ? ” Sii vástidedje : « Čieža . »#- ” Gietjav ” , javllin . Dalle son gohčui olbmuid čohkánit eatnamii .#Gåhtjoj de almatjijt ednamij tjåhkkidit . De válddii dan čieža láibbi , rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii daid ja attii máhttájeddjiide , vai sii juogadivčče daid , ja sii juogadedje daid olmmošjovkui .#Ja gietjav lájbe váldij , Jubmelav gijtij , lájbijt dådjalij ja åhpadisålmmåjda vattij juogadit , ja de almatjijda dajt juogadin . Sis ledje moadde smávva guoláža ge .#Siján lidjin aj muhtem guolátja . Son buressivdnidii daid ja gohčui daid ge juogaduvvot .#Jesus guolátjijt buorissjivnnjedij ja gåhtjoj dajt aj juogadit . Sii boradedje ja gallánedje .#Ja gájka gallánimmärráj bårrin . Maŋŋil čohkkejuvvojedje báhcán bihtát , čieža veaddelihti .#Tjoahkkijin gietjav vieddegáre dievva bátsidisájs . Das ledje sullii njealljeduhát olbmo .#Dåppe lidjin almatjijs nielljatuvsána bájkke . Son luittii sin mannat ja manai dasttán fatnasii máhttajeddjiidisguin ja bođii Dalmanuta guovlluide .#Maŋŋela de sijás gevgak sijddasis rájaj . Iesj aktan åhpadisålmmåj vadnasij lávkkij ja vuolgij Dalmanuta dáfuj . Farisealaččat bohte ja ákkastallagohte suinna .#Farisea båhtin ålgus ja Jesusijn ságastallagåhtin . Geahččalan dihtii su sii dáhtto sus mearkka almmis .#Suv gähttjalittjat sujsta merkav almes sihtin . Dalle son šuohkihii lossadit ja celkkii : « Manne gáibida dálá sohkabuolva mearkka ?#Jesus låssådit sjuohkedij ja javlaj : ” Manen dát vierrek merkav sihtá ? Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dát sohkabuolva ii oaččo makkárge mearkka . »#Sáddnán , dát vierrek ij mavga merkav oattjo . ” De son guđii sin , manai fas fatnasii ja vulggii nuppi beallái jávrri .#Guodij de sijáv ja vadnasij vas lávkkij ja vuolgij jávre nuppe bälláj . Máhttájeaddjit ledje vajáldahttán váldimis láibbi . Sis lei dušše okta láibi mielde fatnasis .#Åhpadisålmmå lidjin vajálduhttám lájbijt maŋŋáj válldemis ; akta ájnna lájbásj lij siján vadnasin . Jesus rávvii sin : « Váruhehket farisealaččaid suvrradáiggis ja Herodesa suvrradáiggis ! »#Jesus sijáv vágodij : ” Várrijihtit fariseaj ja Herodesa suvradájges ! ” Muhto sii árvališgohte gaskaneaset ahte sis ii lean láibi .#Valla nubbe nubbáj javllin siján ham ij lim lájbbe maŋen . Jesus fuomášii dán ja celkkii sidjiide : « Manne dii árvalehpet gaskaneattet ahte dis ii leat láibi ?#Sån dav ielvij ja gatjádij : ” Manen javllabihtit diján ij le lájbbe ? Ehpet go árvit dahje ádde velá maidege ?#Ehpit gus ájn le majdik buojkkám ja dádjadahtjam ? Leat go din váimmut nu buoššuduvvon ?#Náv garra vájmo gus diján li ? Leat go dis čalmmit ehpet ge oainne ? Leat go dis bealjit ehpet ge gula ?#Ehpit gus vuojne , vájku li tjalme ja ehpit gus gulá , vájku li bielje ? Ehpet go muitte galle veaddelihti dievva dii čohkkiidet báhcán láibebihtáid go mun doadjalin dan vihtta láibbi ja adden daid viđa duhát olbmui ? »#Juo gus lihpit vajálduhttám gå vihtta lájbe vihttatuvsánij dådjaliv ? Galla vieddegáredieva lájbbebiehkijs tjåkkijda ? ” Sii vástidedje : « Guoktenuppelohkái . »#- ” Lågenanguokta ” , vásstedin . ” « Ja go doadjalin dan čieža láibbi dan njealji duháhii , galle veaddelihti dievva dii dalle čohkkiidet láibebihtáid ? »#Ja dan gietja lájbe maŋŋela nielljatuvsánij , galla vieddegáredieva bátsevbiehkijs oattjojda ? ” ” Sii vástidedje : « Čieža . »#Gietjav ” , vásstedin . De son celkkii sidjiide : « Ehpet ge velá ádde ? »#Jesus de javlaj : ” Ehpit gus vilá majdik dádjada ? ” Sii bohte Betsaidai , ja muhtumat bukte čalmmehis olbmo Jesusa lusa ja dáhtto Jesusa guoskkahit su .#Gå Betsaidaj jåvsådin , de soames tjalmedimev buktin ja gåhttjun Jesusav suv duohtastit . Son válddii čalmmeheami gihtii ja láidii su gávpoga olggobeallái .#Tjalmedimev de giedas stáda ålggolij lájddij . De čolggai su čalmmiide ja bijai gieđaidis su ala ja jearai sus : « Oainnát go maidege ? »#Jesus suv tjalmijda tjålggådij , biejaj giedajdis suv nali ja gatjádij : ” Vuojná gus majdik ? ” Son geahčai bajás ja vástidii : « Mun oainnán olbmuid , dasgo mun oainnán dego muoraid váccašeamen . »#Ålmåj tjalmijt tsakkastij ja javlaj : ” Vuojnáv almatjijt : Muoraj muoduga li , valla vádtsemin . ” Jesus bijai fas gieđaidis su čalmmiid ala ; dál čielggai oaidnu , ja olmmái lei buoriduvvon ja oinnii buot čielgasit .#Jesus ájn nuppádis giedajdis ålmmå tjalmij nali biejaj , ja ålmmå tjalme dal tjielggin , buorránij ja gájkka tjielggasit vuojnnegådij . Jesus vuolggahii su ruoktot ja celkkii : « Ale mana gávpogii ! »#Jesus suv viessusis rájaj bagádij : ” Ale ga stádan maná ! ” Jesus ja su máhttájeaddjit vulge Cæsarea Filippi biras giliide .#Jesus ja suv åhpadisålmmå de Caesarea Filippi birossijdajda vuolggin . Váccedettiin son jearai máhttájeddjiinis : « Geanin olbmot dadjet mu ? »#Váttsedijn de sijás gatjádij : ” Guhtin almatja muv javlli ? ” Sii vástidedje : « Muhtumat dadjet gásttašeaddji Johanassan , earát dadjet Elian , ja earát gis dadjet muhtumin profehtain . »#Vásstedin : ” Johannes gástadiddjen , valla muhtema Elian , ja iehtjáda vas javlli dån le muhtem profehtajs . ” Son jearai : « Naba dii , geanin dii dadjabehtet mu ? »#De sijás gatjádij : ” Na didja , guhtin dij muv javllabihtit ? ” Biehtár vástidii sutnje : « Don leat Messias . »#Petrus vásstedij : ” Dån le Messias . ” Muhto son gilddii sin garrasit muitaleames dán geasage .#Valla Jesus sijáv garrasit buorgguj gejnak suv birra ságastimes . Dasto Jesus oahpahišgođii sidjiide ahte Olbmobárdni ferte gillát ollu , ja vuorrasat , bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat áigot hilgut su . Son goddojuvvo , muhto bajásčuožžila golmma beaivvi geažes .#Dan maŋŋela Jesus sijáv åhpadatjáj ja javlaj Almatjabárnne viertti ålov gierddat , ja hilgoduvvat boarrásijs , alemushärrájs ja tjálukoahppásijs ja gåddut , ja gålmå biejve duogen tjuodtjelit . Dán birra son sártnui njulgestaga .#Dán birra sån bihkusit hålaj . De Biehtár válddii su sierra ja cuiggodišgođii su .#Petrus de rabddabälláj suv váldij ja lájttegådij suv . Muhto Jesus jorggihii ja geahčai máhttájeddjiidasas ja celkkii garrasit Biehtárii : « Sáhtán , gáidda mu duohkái !#Valla Jesus jårgijdij , ja åhpadisålmmåjda gehtjadijn Petrusij garrasit javlaj : ” Gájda dassta , Sáhtán . Dasgo du jurdagat eai leat Ipmila jurdagat , muhto olbmuid jurdagat . »#Duv ájádusá älle Jubmela , ájnat almatjij ájádusá . ” Jesus gohčui olmmošjoavkku ja máhttájeddjiidis lusas ja celkkii sidjiide : « Jos guhtege dáhttu boahtit mu maŋis , de biehttalehkos iežas , váldos ruossas ja čuvvos mu .#Goappátjagá åhpadisålmmåjt ja álmmugav ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Jus guhtik sihtá muv tjuovvot , de hähttu ietjas vuornnot ja ruossas válldet ja muv tjuovvolit . Dasgo dat guhte viggá gádjut heakkas , massá dan . Muhto dat guhte massá heakkas mu ja evangeliuma dihtii , gádju dan .#Danen guhti hekkas sihtá gádjot , massá dav , valla guhti hekkas muv ja evangeliuma diehti massá , gádju dav . Mii ávkkiid lea olbmui jos vuoitá ge oppa máilmmi , muhto massá heakkas ?#Mij ávkijt le almatjij åbbå väráldav vuojttet , jus hekkas massá ? Maid olmmoš sáhttá addit buhtadussan heakkas ovddas ?#Majnas máhttá hekkas ruoptus lånestit ? Dat guhte heahpanaddá mus ja mu sániin dán oskkáldasmeahttun ja suttolaš sohkagottis , sus heahpana Olbmobárdni ge go son boahtá Áhčis hearvásvuođas bassi eŋgeliiguin . »#Guhti dát jáhkodis ja suddogis vierregis mujsta ja muv bágojs skábmát , sujsta aj Almatjabárnne skábmát , gå ájlis ieŋŋgilij Áhtjes herlukvuohtaj boahtá . ” Ja son lasihii : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Muhtumat sis geat leat čuožžumin dás , eai muosát jápmima ovdal go oidnet ahte Ipmila riika lea boahtán fámuin . »#Ja Jesus javlaj : ” Sáddnán , muhtema sijás dánna tjuodtjomin e jáme åvddål gå li Jubmela rijkav vuojnnám fámujn boahtemin . ” Guhtta beaivvi das maŋŋil Jesus válddii fárrosis Biehtára , Jáhkoba ja Johanasa ja doalvvui sin alla várrái gos sii ledje iehčanassii .#Guhtta biejve maŋŋela Jesus váldij Petrusav , Jakobav ja Johannesav fárrusis ja alla várráj goarrij , gånnå neljuk lidjin . Doppe son nuppástuvai sin čalmmiid ovddas , ja su biktasat šadde šearradin , vielgadeabbon go giige eatnama alde sáhtášii báitohit daid .#Dåppe sijá tjalmij åvdån ietjájduváj : biktasa sjaddin guojtte vielggadin , vielggadabbon gå makkirik dán värálda vielguduhttemijs buktet luluj dajt vielguduhttet . Elia oktan Movssesiin iđii sin ovdii , ja soai sártnodeigga Jesusiin .#Ja goappátjagá Mosesav ja Eliav vuojnnin Jesusijn ságastime . De Biehtár báhkkoda Jesusii : « Rabbi , lea buorre go mii leat dáppe .#Petrus de Jesusij javlaj : ” Rábbi , buorre gå fáron lip . Ceggejehkot golbma goađi , ovtta dutnje , ovtta Movssesii ja ovtta Eliai . »#Tsieggijup gålmmå goade , dunji avtav , Mosesij avtav ja Eliaj avtav . ” Son ii diehtán maid son galggai dadjat , dasgo sii ledje suorganan sakka .#Sån ittjij diede majt javllat , gå ållu suorgganam lidjin . Dan seammás bođii balva ja suoivvanasttii sin , ja jietna gullui balvvas : « Dát lea mu Bárdni , gean mun ráhkistan .#De balvva sijá badjelij vuollánij , ja balvas jiedna gulluj : ” Dát le muv iehttselis Bárnne . Guldalehket su ! »#Gulldalihtit suv . ” Ja fáhkkestaga go sii geahčastedje birraseaset , eai oaidnán šat ovttage iežaset luhtte earet Jesusa okto .#Ja hähkkat , gå birrusij gehtjastin , de ettjin danna vuojne gevgak iehtjádav gå Jesusav . Njiejadettiin váris Jesus gilddii sin muitaleames geasage maid sii ledje oaidnán , ovdal go Olbmobárdni lei bajásčuožžilan jábmiid luhtte .#Váres luojttádattijn Jesus sijáv buorgguj aktasik giehttomis majt lidjin vuojnnám , åvddål gå Almatjabárnne lij jábbmegij lussta tjuodtjelam . Sii vurkejedje dán sáni ja árvaledje gaskaneaset maid mearkkašii bajásčuožžilit jábmiid luhtte .#Ájádallin ja ságastin gaskanisá majt bágo jábbmegij lussta tjuodtjelit mierkkiji . Ja sii jerre sus : « Manne čálaoahppavaččat dadjet ahte Elia vuos ferte boahtit ? »#Ja sujsta gatjádin : ” Manen tjálukoahppása javlli Elia vuostak viertti boahtet ? ” Son vástidii : « Elia gal boahtá vuos ja ráhkada visot gárvvisin .#Vásstedij : ” Elia galla vuostak boahtá gájkka duollitjit . Muhto manne de lea čállojuvvon Olbmobártni birra ahte son gártá gillát ollu ja badjelgehččojuvvot ?#Valla manen le de tjáleduvvam Almatjabárnne viertti ednagav gierddat ja álbeduvvat ? Mun cealkkán didjiide ahte Elia lea juo boahtán , ja sii dahke sutnje maid hálidedje , nugo lea čállojuvvon su birra . »#Didjij javlav : Elia le juo boahtám , valla sunji dahkin mav sihtin , nåv gåktu suv birra le tjáleduvvam . ” Go sii máhcce eará máhttájeddjiid lusa , de oidne stuora olmmošjoavkku čoagganan sin birra ja muhtun čálaoahppavaččaid nákkáhallamin áŋgirit singuin .#Gå åhpadisålmmåj lusi máhttsin , de sijá bájken ållo almatjijt vuojnnin , ja tjálukoahppásijt sijájn ságastime . Go olbmot áice Jesusa , de hirpmástuvve ja viehkaledje su lusa dearvvahit su .#Valla gå almatja Jesusav ájttsin , de alvaduvvin ja suv lusi gáhtjadin buorástahtátjit . Son jearai sis : « Man birra nákkáhallabehtet ? »#Sån gatjádij : ” Man birra dij ságastihpit ? ” Muhtun olmmái olmmošjoavkkus vástidii : « Oahpaheaddji , mun lean buktán bárdnán du lusa ; sus lea vuoigŋa mii dahká su gielaheapmin .#- ” Åhpadiddje ” , almasjvegas akta vásstedij , ” mån lev duv lusi boahtám bárnijnam , gänna le gieladis vuojŋŋanis . Go dat dohppe su , de dat bálkesta su veallut , ja son soalssida ja gižaha bániid ja stirdu .#Gånnå ihkenis suv doahppi , de vällot nårddåt , ja soalssu , bánijt gásská ja gassjku . Mun sihten du máhttájeddjiid ádjit olggos dan , muhto eai sii veadján dahkat dan . »#Mån gåhttjuv åhpadisålmmåjdat dav vuodjelit , mavas ettjin máhte . ” De Jesus vástidii : « Eahpeoskkolaš sohkagoddi !#Jesus javlaj : ” Dát jáhkodis vierrek ! Man guhká mun ferten leat din luhtte ?#Man guhkev hähttuv dijá lunna viessot ? Man guhká ferten gierdat din ?#Man guhkev hähttuv dijáv gierddat ? Buktet bártni deike mu lusa ! »#Buktit bárnev diehki ! ” Sii bukte su Jesusa lusa , muhto dan seammás go vuoigŋa oinnii Jesusa , de gaikugođii bártni , nu ahte son gahčai eatnamii ja fieradii soalssidettiin .#Bárnev Jesusa lusi buktin , ja gå Jesusav ájtsaj , de vuojŋŋanis dalága bárnev gajkkogådij vaj jåråj ja soalso ednama nanna jållurij . Jesus jearai su áhčis : « Man guhká son lea leamaš diekkár ? »#Jesus bárne áhtjes gatjádij : ” Man guhkev le dákkirin viessum ? ” Áhčči vástidii : « Gitta mánnávuođa rájes . Máŋgga háve vuoigŋa lea bálkestan su sihke dollii ja čáhcái goddin dihtii su .#Áhttjes vásstedij : ” Mánnárájes , ja vuojŋŋanis le álu suv nårddådam goappátjagá dållåj ja tjáhtjáj suv gåttåtjit . Muhto jos don veaját maidege , de árpmit min ja veahket min ! »#Valla ármmálaste ja viehkeda munnuv , jus máhtá . ” Jesus celkkii sutnje : « Jos veaján ?#Jesus javlaj : ” Jus máhtáv ? Buot lea vejolaš dasa guhte osku . »#Gájkka le máhttelis sunji , guhti jáhkká . ” Dallánaga čurvii bártni áhčči : « Mun oskkun , veahket mu eahpeoskkustan ! »#Bárne áhttje de tjuorvoj : ” Jáhkáv . Viehkeda muv vádnajáhkov ! ” Go Jesus oinnii olmmošjoavkku čoahkkaneamen iežas birra , de šiggugođii buhtismeahttun vuoiŋŋa ja celkkii : « Gielahis ja bealjehis vuoigŋa , mun gohčun du : Vuolgge sus , ale ge goassege šat mana su sisa ! »#Gå Jesus vuojnij almatjijt ietjas birra tjåhkanime , de garrasit bahás vuojŋŋanissaj javlaj : ” Gieladis ja bieljedis vuojŋŋanis , mån duv gåhtjov : gájda sujsta , ale ga goassak vadi suv sisi maná . ” Dalle dat bárggádii , gaikulii bártni ja vulggii sus .#Ritjádij , bárnev riestij ja de manáj sujsta ålgus . Bárdni šattai dego livččii jápmán , ja eatnagat dadje : Son lea jápmán .#Ja bárnne vällahij , degu hekka dagi ja gájka javllin suv jábmám . Muhto Jesus válddii su gihtii ja veahkehii su julggiid ala , ja son čuožžilii .#Valla Jesus suv giedas váldij ja tjuottjeldahtij suv , ja sån tjuodtjelij . Go Jesus lei boahtán vissui , de su máhttájeaddjit jerre sus iehčanassii : « Manne mii eat veadján ádjit olggos dan ? »#Gå Jesus lij viessusis boahtám ja åhpadisålmmå galluk sujna lidjin , de gatjádin : ” Manen mij ejma ájmmuda dav vuodjelit ? ” Son vástidii : « Dát šládja ii sáhte áddjojuvvot olggos earet rohkosiin . »#Vásstedij : ” Dat sládja vuodjeluvvá dåssjå val råhkålvisájn . ” Sii vulge eret doppe ja vádjoledje Galilea čađa .#Vuolggin de dassta ja Galileav vádtsin . Jesus ii dáhtton earáid diehtit dan , dasgo son lei oahpaheamen máhttájeddjiidis .#Jesus ittjij sidá dav diehtusij boahtet , danen gå lij åhpadisålmmåjdis åhpadime . Son celkkii sidjiide : « Olbmobárdni addojuvvo olbmuid gieđaide , ja sii goddet su , ja go son lea goddojuvvon , de bajásčuožžila golmma beaivvi geažes . »#Javlaj : ” Almatjabárnne almatjij giedajda vatteduvvá ja sij gåddi suv , ja goalmát biejve jábmema maŋŋel tjuodtjel . ” Muhto sii eai ádden dán eai ge duostan jearrat sus .#Valla sij ettjin dádjada majt javlaj , ettjin ga duosta gatjádit . Sii jovde Kapernaumii , ja go Jesus lei boahtán ruoktot , de jearai sis : « Maid dii hálešteiddet mátkkis ? »#Kafarnaumij båhtin . Ja gå Jesus lij vas viesonis , de sijás gatjádij : ” Man birra dij manádijn ságastijda ? ” Muhto sii orro jávohaga , dasgo sii ledje háleštan dan birra gii lea stuorimus .#Årrun sjávot , danen gå manádijn lidjin ságastam guhtimusj sijás lij stuorámus . De son čohkánii , gohčui dan guoktenuppelohkása lusas ja celkkii sidjiide : « Jos guhtege hálida leat vuosttamuš , de ferte leat buot maŋimuš ja buohkaid bálvaleaddji . »#Sån de tjåhkkidij , lågenanguoktásav ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Jus guhtik sihtá åvdemussan årrot , de viertti gájkajs maŋemussan ja gájkaj dievnárin sjaddat . ” De válddii uhca mánáža ja divui dan sin gaskii , salastii dan ja celkkii sidjiide : « Dat guhte vuostáiváldá dákkár uhca mánáža mu nammii , vuostáiváldá mu .#Mánáv de váldij sijá åvddåj , fármastij ja javlaj : ” Guhti dákkir mánáv muv namán duosstu , duosstu muv . Ja dat guhte vuostáiváldá mu , ii vuostáiváldde mu , muhto su gii lea vuolggahan mu . »#Ja guhti muv duosstu , ij duosto muv , ájnat suv , guhti muv le rádjam . ” Johanas dajai sutnje : « Oahpaheaddji , mii oinniimet muhtuma ádjimin olggos bahá vuoiŋŋaid du nammii , ja mii geahččaleimmet hehttet su , go son ii leat min searvvis . »#Johannes Jesusij javlaj : ” Åhpadiddje , vuojnijma soabmásav , guhti bahás vuojŋŋanisájt duv namán vuodjelij , ja gähttjalijma suv biehtodit , danen gå ittjij mijá sähkáj gullu . ” Muhto Jesus vástidii : « Allet hehtte su !#Valla Jesus javlaj : ” Allit suv biehtoda . Dasgo ii oktage gii dahká oavdudagu mu nammii , sártno dallánaga baháid mu birra .#Guhti oavdojt muv namán dahká , ij máhte daŋga maŋŋel bahájt muv birra hållat . Dat guhte ii leat min vuostái , lea min beale .#Guhti ij le mijá vuosstij , le mijá bielen . Dat guhte addá didjiide guvssidievva čázi juhkat danne go dii gullabehtet Kristusii , duođaid , mun cealkkán didjiide : Son ii eisege masse bálkkás .#Guhti didjij gávtjadievav tjátjes vaddá juhkat dan diehti gå Kristusij gullubihtit - sáddnán , sån bálkás ij masse . Muhto sutnje gii vearránahttá ovtta dain uhcahaččain geat oskot munnje , livččii buoret jos millogeađgi heaŋggastuvvošii su čeabeha birra , ja son bálkestuvvošii merrii .#Guhti tjáddjit avtav dajs unnagattjajs gudi jáhkki , sunji buorep luluj mera båddnåj bálkestuvvat millagiergge tjiebeda birra . Jos du giehta vearránahttá du , de čuohpa dan eret !#Jus giehtat duv tjáddjit , de tjuolasta dav . Dutnje lea buoret mannat lámisin eallimii go mannat helvehii guvttiin gieđain , čáskatmeahttun dollii , gos máhtu ii jáme ii ge dolla čáskaduvvo .#Dunji le buorep giehtabiellen iellemij mannat , ienni gå goappásj giedaj helvida jáddamahtes dållåj mannat . [ Gånnå mádo e jáme , ja dållå ij játta . ] Jos du juolgi vearránahttá du , de čuohpa dan eret !#Jus juolggát duv tjáddjit , de tjuolasta dav . Dutnje lea buoret mannat skierbmán eallimii go mannat helvehii guvttiin julggiin , gos máhtu ii jáme ii ge dolla čáskaduvvo .#Dunji le buorep juolggebiellen iellemij mannat , ienni gå goappásj juolgij helvidij bálkestuvvat . [ Gånnå mádo e jáme , ja dållå ij játta . ] Ja jos du čalbmi vearránahttá du , de gaikkit dan olggos !#Jus tjalmmát duv tjáddjit , de gajkeda dav . Dutnje lea buoret mannat čalbmetbeallin Ipmila riikii go bálkestuvvot helvehii guvttiin čalmmiin , gos máhtu ii jáme ii ge dolla čáskaduvvo .#Dunji le buorep tjalmmebiellen Jubmela rijkkaj mannat , ienni gå goappásj tjalmij helvidij bálkestuvvat , gånnå mádo e jáme ja dållå ij játta . Dasgo juohkehaš sáltejuvvo dolain , ja juohke oaffar sáltejuvvo sálttiin .#Gájka vuojn dålåjn sálltiduvvi . Sálttit leat ávkkálaččat , muhto jos sálttit veagahuvvet , mainna dalle sáhttá sáltet ?#Sállte le ávkálasj . Valla jus sállte bájnos massá , gåktus vas bájnnelin dahkabihtit ? Atnet sálttiid duohkineattet , ja dollet ráfi gaskaneattet ! »#Anodihtit ietjada sáltev ja viessut ráfen gaskanihtte . ” Jesus vulggii eret doppe ja bođii Judeai Jordana nuortaguovlluide .#Jesus de vuolgij dassta ja bådij dan dáfuj Judean , mij le Jordanäno nuppen bielen . Olmmošjoavkkut čoagganedje ohpit su lusa , ja son oahpahii sin nugo lávii .#Almatja vas suv birra tjåhkanin , ja iemeláhkáj sijáv åhpadij . Maiddái farisealaččat ge bohte , ja sii jerre geahččalan dihtii su : « Lea go boatnjás lohpi earránit áhkástis ? »#De muhtem farisea båhtin suv lusi ja gähttjalime diehti gatjádin : ” Le gus ålmmåj loahpe áhkástis sirádit ? ” Son vástidii sidjiide : « Maid Movsses lea gohččon din ? »#Sån javlaj : ” Majt le Moses dijáv gåhttjum ? ” Sii dadje : « Movsses lea mieđihan boatnjá čállit earrogirjji ja earránit áhkás . »#Vásstedin : ” Moses miedet sirádimgirjev tjállet ja de sirádit . ” De son celkkii sidjiide : « Movsses čálii dán mearrádusa danne go dis leat nu garra váimmut .#Jesus javlaj : ” Vájmojihtte garravuoda diehti miededij dáv gåhttjomav tjállet . Muhto sivdnideami álggus Ipmil sivdnidii sudno olmmájin ja nisun .#Valla sjivnnjedattijn Jubmel sunnuv ålmmån ja nissunin dagáj . Dan dihtii olmmái guođđá áhčis ja eatnis , ja bissu áhkás luhtte , ja dat guovttis šaddaba oktan oažžin .#Dan diehti ålmåj áhtjes ja iednes guodis áhkájnis viesutjit ja såj guovtes sjaddiska aktan . De eaba leat šat guovttis , muhto okta .#Såj dasti äbá le guovtes , ájnat akta oadtje . Maid Ipmil nappo lea ovttastahttán , dan ii olmmoš galgga earuhit . »#Mav Jubmel le aktidam , ij almasj galga tjuolldet . ” Go sii bohte fas ruoktot , de máhttájeaddjit jerre sus dán birra , ja son celkkii sidjiide : « Dat gii earrána áhkástis ja náitala ođđasis , dahká náittosrihkkuma su vuostái . Ja jos nisu earrána boatnjástis ja náitala ođđasis , de dahká náittosrihkkuma . »#Gå viessuj båhtin , de åhpadisålmmå vas gatjádin sujsta dan birra . Sån vásstedij : ” Guhti áhkástis sirát ja ådåsis válldu , le gállasjvuoda doaddje , ja jus nissun ålmmåstis sirát , de le gállasjvuoda doaddje . ” Sii gudde uhca mánážiid Jesusa lusa vai son guoskkahivččii daid , muhto máhttájeaddjit šiggo sin .#Almatja Jesusa lusi mánájt buktalin sijáv duohtastahtátjit . Valla åhpadisålmmå sidjij sjärggun . Go Jesus oinnii dan , de moaráhuvai ja celkkii sidjiide : « Diktet uhca mánážiid boahtit mu lusa , allet ge hehtte sin ! Dasgo Ipmila riika gullá dakkáraččaide .#Gå Jesus dav vuojnij , de suhta javlaj : ” Dibddit mánájt diehki muv lusi boahtet , allit ga sijájt duostuda : Jubmela rijkka dakkirattjajda gullu . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dat guhte ii vuostáiváldde Ipmila riikka nugo uhca mánáš , ii eisege beasa dan sisa . »#Sáddnán , guhti Jubmela rijkav ij duosto nåv gåktu mánná , ij luoddnok dåhku boade . ” Ja son válddii sin sallasis , bijai gieđaidis sin ala ja buressivdnidii sin .#Ja de mánájt asskáj váldij , giedajdis sijá nali biejaj ja buorissjivnnjedij sijáv . Go Jesus lei vuolgimin , de bođii muhtun olmmái viega , luoitádii su ovdii ja jearai : « Buorre oahpaheaddji , maid mun galggan dahkat vai árbešin agálaš eallima ? »#Gå Jesus lij vas vuolggemin , de ålmåj bådij viega ja buolvatjij nali suv åvddåj luojttádij ja gatjádij : ” Buorre åhpadiddje , majt dagáv vaj ihkeven iellemav oattjov ? ” Jesus vástidii : « Manne don gohčodat mu buorrin ?#Jesus vásstedij : ” Manen muv buorren gåhtjo ? Ii oktage leat buorre , earet go Ipmil .#Aktak ij le buorre ietján gå Jubmel . Don dovddat báhkkomiid : It galgga goddit , it galgga rihkkut náittosdili , it galgga suoládit , it galgga cealkit vearreduođaštusaid , it galgga ovttage beahttit , don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát . »#Budájt dåbdå : I galga gåddet , i galga gállasjvuodav doadjet , i galga suoládit , i galga vieret vihtanasstet , i gässtak galga majdik válldet , mij sunji gullu , Guddneda áhtját ja ädnát . ” Olmmái dajai sutnje : « Oahpaheaddji , buot dáid mun lean doallan nuorravuođa rájes juo . »#- ” Åhpadiddje ” , ålmåj javlaj , ” divna dájt lev nuorravuoda rájes anodam . ” Jesus geahčai sutnje ja anii su ráhkisin ja celkkii : « Velá okta váilu dus : Mana dál ja vuovdde buot opmodagat , ja atte visot váivvážiidda . Dalle oaččut dávvira almmis .#Jesus sunji gieresvuodajn gehtjaj ja javlaj : ” Akta vil dujsta fájllu . Maná , gájkka åbmudagát vuobde ja häjojda vatte ; de almen dávverav oattjo . Boađe dasto ja čuovo mu ! »#Boade dan maŋŋel muv tjuovvolittjat . ” Muhto son šattai lossa millii dán vástádusa dihtii ja manai eret moraš mielain , dasgo son lei hui rikkis .#Dajs bágojs ålmåj hådjånij ja låsså mielajn dassta manáj , dajna gå sujna stuorra åbmudahka lij . Jesus geahčai birrasis ja celkkii máhttájeddjiidasas : « Man váttis lea sidjiide geain lea ollu opmodat , beassat Ipmila riikii . »#Jesus gehtjaj birra ja åhpadisålmmåjda javlaj : ” Vájvve le biednikboandájda Jubmela rijkkaj bessat ! ” Máhttájeaddjit imaštalle Jesusa sániid . Muhto son geardduhii : « Mánát , man váttis lea beassat Ipmila riikii sidjiide geat luhttet riggodagaidasaset !#Åhpadisålmmå suv bágojs alvaduvvin , valla Jesus vas javlaj : ” Muv mánátja , man låssåt le Jubmela rijkkaj bessat ! Lea álkit kamelii mannat nállošalmmi čađa go riggái beassat Ipmila riikii . »#Kamellaj le álkkep nállosjalmmerájge mannat , gå boanndáj Jubmela rijkkaj bessat . ” De sii hirpmástuvve vel eanebut ja dadje guhtet guoibmáseaset : « Gii dalle sáhttá bestojuvvot ? »#Ájn vil ienebut alvaduvvin ja nubbe nubbáj javllin : ” Guhtis de gádjus ? ” Jesus geahčai sidjiide ja celkkii : « Olbmuide gal lea veadjemeahttun , muhto ii Ipmilii .#Jesus sidjij gehtja javlaj : ” Almatjijda ij le máhttelis , valla Jubmelij le galla . Ipmilii buot lea vejolaš . »#Danen gå Jubmelij gájkka le máhttelis . ” De Biehtár sártnui sutnje : « Mo dalle mii ? Mii leat guođđán visot ja čuvvon du »#Petrus de sunji javlaj : ” Mij ham lip gájkka guodám duv tjuovutjit . ” Jesus vástidii sutnje : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Juohkehaš gii lea guođđán ruovttus dahje vieljaid dahje oappáid dahje eatni dahje áhči dahje mánáid dahje bealdduid mu ja evangeliuma dihtii , son oažžu čuođigeardásaččat ruoktot ; dáppe dálá máilmmis oažžu ruovttu , vieljaid , oappáid , etniid , mánáid ja bealdduid , ja velá doarrádallamiid ge , ja agálaš eallima boahttevaš máilmmis .#Jesus vásstedij : ” Sáddnán , juohkkahasj guhti muv ja evangeliuma diehti le guodám viesos jali vieljajdis jali oappájdis jali iednes ja áhtjes jali mánájdis jali bäldojdis oadtju tjuode gärddáj ruoptus . Dáppe dán väráldin oadtju viesov ja vieljajt ja oappájt ja iednijt ja mánájt ja bäldojt , doarrádallamij gassko , ja de vas boahtte väráldin ihkeven iellemav . Muhto olusat geat leat vuosttažat , šaddet maŋimužžan , ja maŋimuččat vuosttamužžan . »#Ållusa maŋemusájs åvdemussaj båhti ja ållusa åvdemusájs maŋemussaj . ” Sii ledje dál jođus bajás Jerusalemii , ja Jesus manai sin ovddabeale .#Jerusalemij dal lidjin badjánime , ja Jesus sijá åvddålin manáj . Máhttájeaddjit ledje suorganan , ja sii geat čuvvo mielde , balle .#Åhpadisålmmå lidjin alvaduvvam ja ietjá tjuovvo ballin . Dalle son válddii fas dan guoktenuppelohkása sierra ja sárdnugođii sidjiide dan birra mii galggai dáhpáhuvvat sutnje : « Gehččet , mii mannat bajás Jerusalemii , ja Olbmobárdni addojuvvo bajitbáhpaid ja čálaoahppavaččaid gieđaide .#Lågenanguoktásav de tjoahkkij ja giehtoj mij sunji galgaj sjaddat : ” Jerusalemij lip dal badjánime . Sii dubmejit su jápmimii ja addet su báhkiniid háldui , ja sii bilkidit ja čolget su , spihččejit su ja časket su jámas . Ja golmma beaivvi geažes son bajásčuožžila . »#Almatjabárnne alemushärráj ja tjálukoahppásij giedajda vatteduvvá , ja jábmemij suv duobbmiji , ja hiednigij hállduj suv vaddi , gudi suv bilkkedi ja tjålggi , ruosskiji ja gåddi , ja goalmát biejve vas tjuodtjel . ” Jáhkot ja Johanas , Sebedeusa bártnit , manaiga ovdan Jesusa lusa ja dajaiga : « Oahpaheaddji , moai siđašeimme du dahkat munnuide juoidá . »#Jakob ja Johannes , Sebedaiosa bárne , Jesusa lusi manájga ja javlajga : ” Åhpadiddje , sihtin dujsta juojddá ádnot . ” Jesus jearai : « Maid sihtabeahtti mu dahkat dudnuide ? »#- ” Majt muv sihtabihtte dunnuj dahkat ? ” gatjádij . Soai vástideigga : « Divtte munno čohkkát du bálddas hearvásvuođastat , nubbi olgeš gieđat bealde ja nubbi gis gurut gieđat bealde . »#Såj vásstedijga : ” Dibde munnuv duv guoran herlukvuodanat tjåhkkåhit , nubbe oalges ja nubbe gåro bielen . ” Jesus celkkii sudnuide : « Eahppi doai dieđe maid sihtabeahtti .#Jesus javlaj : ” Ähppe diede mav ádnobihtte . Sáhttibeahtti go juhkat dan geara man mun jugan , dahje gásttašuvvot dainna gásttain mainna mun gásttašuvvon ? »#Máhttebihtte gus gávtjav juhkat , mav jugáv jali gástadusájn gástaduvvat , majna gástaduváv ? ” Soai vástideigga : « De sáhtte . »#Vásstedijga : ” Máhttin . ” Jesus celkkii sudnuide : « Dan geara man mun jugan , šaddabeahtti doai ge juhkat , ja dainna gásttain mainna mun gásttašuvvon , šaddabeahtti doai ge gásttašuvvot .#Jesus javlaj : ” Gávtjav , mav mån jugáv , dåj aj juhkabihtte , ja gástadusájn , majna gástaduváv , dåj aj gástaduvvabihtte . Muhto mun in mearrit saji olgeš dahje gurut giehtan bealde ; dat lea sidjiide geaidda dat lea mearriduvvon . »#Valla sajijt muv oalges ja gåro bielen vattáv dåssjå sidjij , gejda li mierreduvvam . ” Go dat logis gulle dán , de moaráhuvvagohte Jáhkobii ja Johanassii .#Gå duo nuppe låges dav gullin , de Jakobij ja Johannesij suhttin . Muhto Jesus gohčui sin lusas ja celkkii : « Dii diehtibehtet ahte sii geat adnojit ráđđejeaddjin , leat álbmogiid hearrát , ja ahte sin riikkaid bajimuččat dollet álbmogiid garra válddi vuolde .#Jesus sijáv ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Diehtebihtit gudi ráddijiddjen aneduvvi , li härrá ietjasa álmmugij badjel ja oajvemusájn le álmmugij badjel fábmo . Nu ii galgga leat din gaskkas .#Valla nåvti ij le dijá gaskan . Muhto dat guhte din gaskkas áigu leat stuoris , galgá leat din bálvaleaddji , ja dat guhte din gaskkas áigu leat njunušin , galgá leat buohkaid šlávva .#Guhti dijá gaskan stuorren sihtá , lehkus iehtjádij dievnárin , ja guhti dijá gaskan åvdemussan sihtá , lehkus gájkaj oarjjen . Dasgo Olbmobárdni ii leat boahtán bálvaluvvot , muhto bálvalit ja addit heakkas lonástussan eatnagiid ovddas . »#Almatjabárnne ij le dievnastuvátjit boahtám , ájnat dievnastittjat ja hekkas lånåstussan ållusij åvdås vattátjit . ” Sii bohte Jerikoi , ja go Jesus vulggii gávpogis máhttájeddjiidisguin ja stuora olmmošjoavkkuin , de Bartimeus , Timeusa bárdni , čalmmehis gearjideaddji , lei čohkkámin geaidnoguoras .#Jerikoj båhtin . Ja gå Jesus åhpadisålmmåj ja stuorra almasjvegajn stádas vuolgij , de lij tjalmedis ánodiddje , Bartimaios , Timaiosa bárnne , rahtebällán tjåhkkåhime . Go son gulai ahte das lei nasaretlaš Jesus , de čuorvugođii : « Jesus , Dávveda bárdni , árpmit mu ! »#Gå guláj Jesusav Nasaretas , de tjuorvvogådij : ” Jesus , Davida bárnne , ármmálaste muv ! ” Olusat šiggo su vai son jávohuvašii , muhto son čuorvvui vel jitnoseabbot : « Dávveda bárdni , árpmit mu ! »#Ålos gåhttjun suv sjávvunit , valla ájn vil tjavgabut tjuorvoj : ” Davida bárnne , ármmálaste muv ! ” De Jesus orustii ja celkkii : « Rávket su deike ! »#Jesus tjuottjadij ja javlaj : ” Gåhttjut suv diehki . ” Sii rávke čalmmeheami ja dadje sutnje : « Leage dorvvolaš !#Nåvti dahkin ja tjalmedibmáj javllin : ” Åro jasska . Čuožžil ! Son rávká du »#Tjuodtjela , gåhttju sån duv . ” Olmmái nuolastii eret olgguldasbiktasis , njuikii bajás ja bođii Jesusa lusa . Jesus jearai sus : « Maid don dáhtut mu dahkat alccesat ? »#De ålgoldisgárvov nuolastij , ruosádij ja Jesusa lusi bådij , ja Jesus sujsta gatjádij : ” Majt sidá muv dunji dahkat ? ” Čalmmeheapmi vástidii : « Rabbuni , attášit munnje oainnu ! »#Tjalmedibme javlaj : ” Rabbouni , dagá muv vas vuojnnen . ” Jesus celkkii sutnje : « Vázzil ! Du osku lea beastán du »#Jesus javlaj : ” Maná , duv jáhkko le duv gádjum . ” Dallánaga son oaidnigođii , ja son čuovui Jesusa mátkkis .#Dalánagi ålmåj vuojnnegådij , ja Jesusav tjuovvolij . Go sii lahkanedje Jerusalemii ja bohte Betfagii ja Betaniai Oljovári vuolde , de Jesus vuolggahii guoktása máhttájeddjiinis ja celkkii sudnuide : « Manni gillái mii lea dudno ovdalis !#Gå lidjin Jerusalemij lahkanime ja lidjin Betfage ja Betania guoran Olijvvaváre lahka , de Jesus ietjas åhpadisålmmåjs guoktásav rájaj sunnuj javla : ” Manne dåhku sijddaj mij le dunnu åvdån . Dallánaga go boahtibeahtti dohko , de gávdnabeahtti čadnojuvvon ásenvárssá man alde ii leat vel oktage olmmoš čohkkán .#Gå dåhku boahtebihtte , de dalága oasnámiesev gávnnabihtte danna tjadnasin , man nanna ij aktak ájn le tjåhkkåham . Čoavdi dan ja bukti deike !#Vállde dav ja lájddijihtte diehki . Ja jos oktage jearaš dudnos manne doai dahkabeahtti dan , de vástideahkki : Hearrá dárbbaša dan , ja son vuolggaha dan dakkaviđe fas deike . »#Jus aktak dunnus gatját majt dahkamin lihppe , de vásstedihtte : Härrá dav dárbaj , ja ruopptot dasten rádjá . ” Soai vulggiiga ja gávnnaiga várssá čadnojuvvon uksagurrii olgun geainnu alde , ja soai čoavdigođiiga dan .#Vuolgijga ja oasnámiesev ålggon ájtsajga uksaguoran tjadnasin , ja dav váldijga . Muhtumat geat ledje čuožžumin das , jerre sudnos : « Maid doai dahkabeahtti ?#Muhtema sijás danna tjuodtjomin gatjádin : ” Majt dahkabihtte ? Čoavdibeahtti go várssá ? »#Válldebihtte gus oasnáv ? ” Soai vástideigga nugo Jesus lei gohččon , ja sii luite sudno mannat várssáin .#Åhpadisålmmå vásstedijga nåv gåktu Jesus lij bagádam , ja de dibddin sunnuv mannat . De doalvvuiga várssá Jesusa lusa ja lebbiiga olgguldasbiktasiiddiska dan ala , ja son čohkánii dan ala .#Jesusa lusi oasnáv lájddijga ja dan nali ålgoldisgárvojdiska biejajga , ja sån de oasná nali tjåhkkidij . Olusat lebbo biktasiiddiset geainnu ala , earát čuhppe lastaovssiid gittiin ja duorggastedje geainnu .#Ja ålos ietjasa ålgoldisgárvojt gäjno nali luobbun ; iehtjáda lasstavisájt hádjin , majt dan birrusa muorajs tjuollin . Ja sii guđet vázze ovddas ja čuvvo maŋis , čurvo : Hosianna !#Ja gudi åvdån vádtsin ja gudi tjuovvun , tjuorvvun : ” Hosianna ! Buresivdniduvvon lehkos son guhte boahtá Hearrá nammii !#Buorissjivnnjeduvvam lehkus sån , guhti Härrá namán boahtá . Buressivdniduvvon lehkos min áhči Dávveda riika mii lea boahtimin !#Buorissjivnnjeduvvam lehkus mijá áhtje Davida rijkka , mij le dal boahtemin ! Hosianna allagasas !#Hosianna allagisán ! ” Nu Jesus bođii Jerusalemii ja manai tempelšilljui .#Jerusalemij bådij , ja tiemmpelij manáj . Doppe geahčadii visot , muhto go lei juo oalle maŋŋit , de son manai olggos Betaniai guoktenuppelot máhttájeddjiinis .#Ja gå lij gájkka gähttjam , de Betaniaj aktan lågenanguoktásijn moattoj , danen gå juo lij maŋŋet . Nuppi beaivvi go sii vulge Betanias , de Jesus nealgugođii .#Maŋep biejve gå Betanias vuolggin , de Jesus nälggáj . Guhkkin juo oinnii fiikkonmuora lasttaiguin , ja son vulggii geahččat leat go das šattut .#De mälggadis lasstafijkunmuorav ájtsaj ja manáj dasi gehtjatjit jus sjatto lidjin . Muhto go bođii dan lusa , de ii gávdnan das eará go lasttaid , dasgo ii lean fiikkoniid áigi .#Mavas gå dasi bådij , de ittjij mavga gávna gå lastajt ; ij lim vuojn fijkunájgge . Son celkkii murrii : « Ii oktage galgga goassege šat borrat du šattuid . »#De muorraj javlaj : ” Ij aktak luoddnok galga dujsta sjattojt bårråt ! ” Su máhttájeaddjit gulle dán .#Ja åhpadisålmmå dav gullin . Go sii bohte Jerusalemii , de Jesus manai tempelšilljui ja ádjigođii eret sin geat ledje vuovdimin ja oastimin doppe .#Jerusalemij båhtin , ja Jesus tiemmpelij manáj . Dassta oasestiddjijt vuodjelij . Son gomihii ruhtacuvkeheddjiid bevddiid ja duvvávuvdiid beaŋkkaid ii ge suovvan geange guoddit maidege tempelšilju rastá .#Biedniklånudiddjij bievdijt ja duvvovuobddij ståvlåjt gåmodij , ja ittjij dibde avtak tiempelsjaljo rastá majdik guoddet . Ja son oahpahii sin : « Ii go leat čállojuvvon : Mu viessu gohčoduvvo buot olmmoščearddaid rohkadallanviessun ?#Sijáv åhpadij ja javlaj : ” Ij le gus tjáleduvvam : Muv viesso gájkaj álmmugij rågosviesson gåhtjoduvvá ? Muhto dii lehpet dahkan dan rievvárbiedjun . »#Valla rievvársluoggon dij lihpit dav dahkam . ” Bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat gulle dán , ja sii árvaledje mo sáhtášedje goddit su , dasgo sii balle sus , danne go buot olbmot ovddošedje sakka su oahpu .#Alemushärrá ja tjálukoahppása dav gullin , ja åhtsin vuogev Jesusav gåttåtjit , valla sujsta ballin , danen gå gájkka almatja suv åhpadimes alvaduvvin . Eahkedis Jesus ja su máhttájeaddjit manne olggos gávpogis .#Gå iehkeduváj , de Jesus ja åhpadisålmmå stádas vuolggin . Nuppi iđida sii vázze fiikkonmuora meattá ja oidne ahte dat lei ástan gitta ruohttasa rájes .#Idedis maŋep biejve fijkunmuora vásedijn ájttsin dav gitta máddagis ássnam . Biehtár muittii dan mii lei dáhpáhuvvan ja dajai Jesusii : « Rabbi , geahča ! Fiikkonmuorra man don garuhit , lea ástan ! »#Petrus mujttáj mij åvddåla lij sjaddam ja Jesusij javlaj : ” Rábbi , gehtja , fijkunmuorra mav garrodi le ássnam ! ” Jesus vástida sidjiide : « Oskot Ipmilii !#Jesus sidjij javlaj : ” Jáhkkit Jubmelij . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dat guhte dadjá dán várrái : Loktan ja bálkestahte iežat merrii !#Sáddnán , jus guhtik dán várráj javllá : Tjuottjada ja merraj tjielli ! ii ge eahpit váimmustis , muhto osku ahte dat maid son dadjá , dáhpáhuvvá , sutnje dat dáhpáhuvvá .#Jus vájmonis ij guoktálatta , ájnat jáhkká dasi majt sån javllá , de nåv sjaddá . Danne mun cealkkán didjiide : Buot dan maid dii átnubehtet rohkadaladettiin , oskot ahte dii lehpet juo ožžon dan , de oažžubehtet .#Danen didjij javlav : jáhkkit oadtjobihtit gájkka majt råhkålattijn ádnobihtit , de didjij vatteduvvá . Muhto go dii čuožžubehtet rohkadallamin , de addet ándagassii jos dis lea mihkkege unohasvuođaid guđege vuostái , vai maiddái din Áhčči almmis attášii didjiide ándagassii din rihkkumiid .#Ja gå tjuodtjánihpit råhkålittjat , de ándagis luojttit sijáv , gej vuosstij diján le juoga . De Almenáhttje aj didjij mieddemijt ándagis luojttá . ” Muhto jos ehpet atte ándagassii , de almmálaš Áhččádet ge ii atte didjiide ándagassii din rihkkumiid . »#Valla jus ehpit ándagis luojte , de dijá Almenáhttje ij ga dijá mieddemijt ándagis luojte . Sii bohte fas Jerusalemii .#Jerusalemij vas båhtin . Go Jesus lei vázzimin tempelšiljus , de bajitbáhpat , čálaoahppavaččat ja vuorrasat bohte su lusa ja jerre : « Gean fámuin dagat don dán ?#Gå Jesus lij tiempelsjaljov vádtsemin , de alemushärrá , tjálukoahppása ja boarrása suv lusi båhtin ja gatjádin : ” Mat fámos dáv dagá ? Dahje gii lea addán dutnje fámu dahkat dán ? »#Guhtis le dav fámov dunji vaddám ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Mus lea gažaldat didjiide ; vástidehket dan , de mun cealkkán didjiide gean fámuin mun dagan dán .#Jesus vásstedij : ” Mujna le didjij gatjálvis . Vásstedihtit , de javlav mat fámos dáv dagáv . Johanasa gásta , bođii go dat almmis vai olbmuin ?#Bådij gus Johannesa gástadus almes vaj almatjijs ? Vástidehket munnje dan ! »#Vásstedihtit munji ! ” Dán sii árvaladde gaskaneaset : « Jos mii vástidit : Almmis , de son jearrá : Manne dalle ehpet oskon sutnje ?#Gaskanisá rádudallin : ” Jus vásstedip : Almes , de javlasj : Mannas de ejda sunji jáhke ? Vai sáhttit go mii vástidit : Olbmuin ? »#Valla dåhkki gus vásstedit : Almatjijs ? ” Muhto dan sii eai duostan olbmuid dihtii , go juo buohkat oaivvildedje ahte Johanas duođaid lei profehta .#Álmmuga diehti dav ettjin duosta , danen gå gájka Johannesav almma profehtan adnin . Danne sii vástidedje : « Mii eat dieđe . »#Dan diehti vásstedin : ” Ep diede . ” De Jesus celkkii sidjiide : « De in mun ge cealkke didjiide gean fámuin mun dagan dán ! »#Jesus de sidjij javlaj : ” Jus gis nåv , de iv ga javla didjij mat fámos dáv dagáv . ” Jesus sárdnugođii sidjiide veardádusaiguin : « Olmmái gilvvii viidnegárddi ja áiddui dan , rokkai viidneduolmmahaga ja huksii geahččotoartna .#Jesus sidjij muodulvisáj hålaj . ” Ålmåj vijnnagárdev gárvedij ja gárdoj ja dasi vijnnaduolmudagáv tjuolaj ja váksjudagáv tsieggij . Dasto son láigohii viidnegárddis viidnegárdebargiide ja vulggii olgoriikii .#Vijnnagárdev de iehtjádijda lájggij ja manojda vuolgij . Go áigi dievai , de son vuolggahii muhtun bálvaleaddji viidnegárdebargiid lusa , vai oččošii oasis viidnegárddi šattuin .#Gå ájgge lij ållånam , de dievnárav lájggárij lusi rájaj vijnnagárde tjuohppusis oasev viettjatjit . Muhto sii válde su gitta , cábme su ja luite su mannat ruoktot guoros gieđaid .#Valla suv gitta válldin , ruosskijin ja guoros giedaj dassta vuodjelin . Maŋŋil son vuolggahii nuppi bálvaleaddji sin lusa ; su sii časke oaivái ja hiddjidedje .#Vijnnagárddeniehkke de nuppev dievnárav sijá lusi rájaj . Oajvváj suv tsábbmin ja bilkkedin . De son vuolggahii nuppi vel ; su sii godde .#Goalmádav de rájaj ja suv gåddin . Ja son vuolggahii eatnat earáid ; muhtumiid sii cábme , ja muhtumiid gis godde .#Nåv aj moaddásijs iehtjádijs gevaj : muhtemijt tsábbmin ja muhtemijt gåddin . Dál sus lei dušše okta vel , iežas ráhkis bárdni .#De lij sujna val akta , suv bárnnegieres , gev maŋemussan rájaj . Loahpas son vuolggahii bártnis sin lusa , dasgo son jurddašii : Mu bártni sii goittot atnet árvvus .#Ålmåj javlaj : ’ Bárnestam gåjt gåvatji . ’ Muhto viidnegárdebargit dadje guhtet guoibmáseaset : Diet lea árbbolaš !#Valla lájggára nubbe nubbáj javllin : ’ Dála le árbulasj . Bohtet , goddot su , de mii oažžut su árbbi .#Gåddup suv , de ham mij árbev oadtjop . ’ Sii dohppejedje ja godde su ja bálkestedje olggos viidnegárddis .#Ja de suv giddijin , gåddin ja vijnnagárde ålggolij bálkestin . Maid dál viidnegárdeisit dahká ?#Majt dal vijnnagárddeniehkke dahká ? Son boahtá ja duššada viidnegárdebargiid ja addá viidnegárddi earáide .#Dåhku boahtá , lájggárijt gåddå ja vijnnagárdev iehtjádijda vaddá . Ehpet go leat lohkan dán čálasáni : Dat geađgi man huksejeaddjit hilgo , lea šaddan váldočiehkageađgin .#Ehpit le gus tjálugin dáv låhkåm : Dåhpetsieggijiddjijs hilgodum giergge le tjiehkagierggen sjaddam . Dat lea Hearrá iežas dahku ja dat lea ovddolaš min čalmmiide . »#Härrá le dav danen dahkam ja oavdos le mijá tjalmijda . ” Ráđđehearrát vigge váldit su gitta , muhto balle olbmuin . Sii áddejedje ahte son muitalii dán veardádusa sin vuostái .#Vikkadin suv giddit , valla álmmugis ballin ; árvvedin muodulvisáv lij sijá vuosstij hållam . Dan dihtii sii guđđe su ja manne eret .#Danen suv guodin ja dassta vuolggin . Dasto sii bidje su lusa muhtun farisealaččaid ja herodialaččaid , vai sii gielašedje su sániiguin .#Jesusa lusi de muhtem fariseajt ja Herodesa bällásattjajt rádjin gatjálvisáj suv gielatjit . Sii bohte ja dadje : « Oahpaheaddji , mii diehtit ahte don leat vuoiggalaš it ge beroš das maid earát oaivvildežžet .#Suv lusi båhtin ja javllin : ” Åhpadiddje , duohtahoallen duv diehtep . Dasgo don it geahča olbmo hámi beallái , muhto oahpahat Ipmila geainnu duohtavuođa mielde .#I geŋga diehti svahkasta , i ga le belulasj , ájnat mijáv rievtesláhkáj Jubmela gäjnov åhpada . Muital midjiide : Lea go riekta máksit vearu keaisárii vai ii ?#Le gus duolla tjäjssárij värov mákset , vaj ij ? Galgat go mii máksit vai eat ? »#Galggap gus mákset , vaj ep ? ” Muhto Jesus dovddai sin guoktilašvuođa ja celkkii sidjiide : « Manne dii geahččalehpet mu ?#Valla sijá vilpástallamav dádjadij ja vásstedij : ” Manen sihtabihtit muv gähttjalit ? Buktet munnje denara vai beasan geahččat dan ! »#Buktit munji denárav vaj oattjov gähttjat . ” Sii adde sutnje dan , ja son jearai : « Gean govva ja namma lea dás ? »#Lagádin sunji avtav ja sån gatjádij : ” Gen gåvvå ja namma le dát ? ” Sii vástidedje : « Keaisára . »#- ” Tjäjssára ” , vásstedin . De Jesus celkkii sidjiide : « Addet keaisárii dan mii keaisárii gullá , ja Ipmilii dan mii Ipmilii gullá ! »#Jesus javlaj : ” Vaddit de tjäjssárij mij tjäjssárij gullu , ja Jubmelij mij Jubmelij gullu . ” Ja sii ovddošedje su sakka .#Imájdin de suv . De bohte Jesusa lusa muhtun saddukealaččat , guđet čuoččuhit ahte ii leat bajásčuožžileapmi , ja sii jerre sus : « Oahpaheaddji ! Movsses lea čállán midjiide ahte jos muhtumis lea viellja gii jápmá ja sus báhcá áhkká ii ge oktage mánná , de galgá son náitalit leaskkain ja addit vielljasis náli .#Muhtem saddukea de båhtin - sij javlli tjuodtjelibme ij le almma - ja Jesusis gatjádin : ” Åhpadiddje , tjáluga baktu Moses mijáv åhpat : jus gännanik le viellja guhti jábmá ja áhkáv guodá , valla älle máná , de galggá árbbátjijn válldut ja vielljasis gierragijt vaddet . Ledje čieža vieljaža .#De lidjin gietjav vieljatja . Vuosttaš válddii alccesis áhká , muhto jámii mánáheapmin .#Vuostasj vállduj ja mánádibmen jámij . De nubbi náitalii leaskkain , muhto son ge jámii mánáheapmin , ja nu goalmmát ge .#Nubbe árbbátjijn vállduj ja mánádibmen jámij , ja náv aj goalmát . Ii oktage dan čiehččasis ožžon máná .#Aktak sijás giehtjasis ittjij mánájt oattjo . Loahpas jámii nisu ge .#Vijmak nissun aj jámij . Muhto go sii bajásčuožžilit bajásčuožžileami beaivvi , gean áhkká son de lea ?#Gen áhkká de nissun le tjuodtjelime biejven gå jábbmegij lussta tjuodtjeli ? Dasgo buot čiežas han leat leamaš náitalan suinna . »#Gájkka gietjas ham lidjin sujna válldum . ” Jesus vástidii : « Ehpet go čádjit danne go ehpet dovdda čállagiid ehpet ge Ipmila fámu ?#Jesus vásstedij : ” Ehpit gus jur dan diehti tjádjána , gå ehpit tjálugav máhte , ehpit ga mavga Jubmela fámo birra diede ? Dasgo go jábmit bajásčuožžilit , de eai náital eai ge náitojuvvo , muhto sii leat dego eŋgelat almmis .#Gå li jábbmegij lussta tjuodtjelam de e válldu , e ga vállduduvá , ájnat li degu ieŋŋgila almen . Muhto ahte jábmit bajásčuoččáldahttojuvvojit , dan han gal lehpet lohkan Movssesgirjjis muitalusas bastilislánjá birra , mo Ipmil cealká Movssesii : Mun lean Abrahama Ipmil ja Issáha Ipmil ja Jáhkoba Ipmil .#Valla jábbmegij tjuodtjelime hárráj , ejda gus Mosesa girjijn biehkev tjiesskislánjátjij birra lågå , gå Jubmel Mosesij javllá : Mån lev Abrahama Jubmel ja Isaka Jubmel ja Jakoba Jubmel . Ii son leat jábmiid Ipmil , muhto ealli olbmuid Ipmil .#Jubmel ij le jábbmegij ájnat viesso almatjij jubmel . Dii lehpet ollásit čádjidan . »#Ållu tjádjánam lihpit . ” Muhtun čálaoahppavaš gii gulai sin nákkáhallama ja fuomášii man bures Jesus lei vástidan , manai su lusa ja jearai : « Guhtemuš báhkkon lea buot mávssolaččamus ? »#Tjálukoahppásijs akta , guhti sijáv guláj ságastime , ielvij man buoragit Jesus vásstedij ja suv lusi manáj gatjádittjat : ” Mij budájt le gájkka budájs ájnnasamos ? ” Jesus vástidii : « Mávssolaččamus báhkkon lea dát : Gula , Israel ! Hearrá Ipmileamet , Hearrá lea áidna Ipmil ; ja don galggat ráhkistit Hearrá Ipmilat oppa váimmustat ja oppa sielustat ja oppa mielastat ja oppa fámustat .#Jesus vásstedij : ” Ájnnasamos budá le dát : Gulá , Israel , Härrá , mijá Jubmel , le ájnna Härrá , ja galga Härráv , Jubmelat , iehttset ålles vájmostat , ålles sielostat , ålles jiermestat ja gájkat fámostat . Nubbi lea dát : Don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat .#Nubbe le dát : Galga guojmát iehttset nåv gåk ietjat . Ii mihkkege báhkkomiid leat stuorit go dát guokte . »#Dájs stuoráp budá e gávnnu . ” Čálaoahppavaš dajai sutnje : « Oahpaheaddji , dat lea riekta !#Tjálukoahpes javlaj : ” Dujna le duolla , åhpadiddje ! Lea duohta maid don cealkkát ahte Hearrá lea áidna Ipmil , ja ahte ii leat eará Ipmil go son .#Le galla gåktu javla : sån le ájnna jubmel , ietjá jubmel ij le . Ja go ráhkista su oppa váimmus ja oppa jirpmiin ja oppa fámuin , ja go ráhkista lagamučča nugo iežas , de dat lea eanet veara go buot boaldinoaffarat ja njuovvanoaffarat . »#Suv iehttset ålles vájmostis , ålles jiermestis ja gájkat fámostis , ja guojmes iehttset nåv gåk ietjas , le gájkka boalldemvärojs ja ietjá värojs ienep . ” Jesus gulai man jierpmálaččat son vástidii ja celkkii sutnje : « Don it leat guhkkin eret Ipmila riikkas . »#Gå Jesus guláj ålmåj jiermmát vásstedij , de javlaj : ” Dån ille Jubmela rijkas mälggadin . ” Ii ge oktage duostan šat jearrat sus .#Ittjij de aktak sujsta dasti duosta ienebuv gatjádit . Oahpahettiin tempelšiljus Jesus sárdnugođii ja jearai : « Mo čálaoahppavaččat sáhttet dadjat ahte Messias lea Dávveda bárdni ?#Åhpadattijn tiemmpelin Jesus gatjádij : ” Gåktus tjálukoahppása máhtti Messiasav Davida bárnnen javllat ? Dávvet han ieš cealká Bassi Vuoiŋŋa bokte : Hearrá celkkii mu hearrái : Čohkán mu olgeš gieđa beallái , dassážii go mun bijan du vašálaččaid du julggiid vuollái .#David le ham iesj ájlis Vuojŋŋanisá baktu javllam : Härrá muv härráj hålaj : Tjåhkkida muv oalges bälláj , de biejav duv vasjulattjajt duvddan juolgijat vuolláj . Dávvet ieš nappo gohčoda Messiasa hearrán ; mo son de sáhttá leat Dávveda bárdni ? »#David ham suv härrán gåhttju ; gåktus de Davida bárnne le ? ” Ollu olbmot guldaledje su mielasteaset , ja oahpahettiin sin son celkkii : « Váruhehket čálaoahppavaččain ! Sii áinnas váccašit guhkes biktasiiguin ja hálidit ahte olbmot buorástahttet sin márkanšiljuin . Sii dáhttot čohkkát synagogaid buoremus sajiin ja boaššumusas go leat guossis .#Várrijihtit tjálukoahppásijs Gájkka almatja Jesusav miellusit gulldalin , ja åhpadattijn javlaj : ” Várrijihtit tjálukoahppásijs , gudi sihti guhka ålgoldisgárvoj vádtset , guovdon buorástahteduvvat , ja åvdemusán synagogan ja guossen guddnesajen tjåhkkåhit . Sii háhpohallet leaskkaid dáluid ja lohket guhkes rohkosiid .#Árbbátjijt viesojs bårri ja vuojnnuma diehti guhkev råhkådalli . Muhto sii ožžot dađe garraset duomu . »#Garrasappot sij galla duobbmidalli . ” Jesus čohkánii aiddo tempelbumbbá buohta ja oinnii mo olbmot bidje ruđaid bumbái .#Jesus tiempelgisto buohta tjåhkkidij ja almatjijt vuojnij biednigijt dasi biedjamin . Máŋga riggá adde ollu .#Ållo boandá ednagav vaddin . De bođii geafes leaska ge gii bijai guokte šlántte , moatti evrre veara .#Häjos árbbásj de bådij ja guokta guohpárbiednigattja , jali galla era , dasi biejaj . Jesus gohčui máhttájeddjiidis lusas ja celkkii : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dát geafes leaska lea addán eanet go buot earát geat bidje ruđaid tempelbumbái .#Jesus de åhpadisålmmåjdis ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Sáddnán , duot häjos árbbásj le tiempelgisstuj biedjam gájkka iehtjádijs ienebuv . Dasgo sii buohkat adde valljivuođasteaset , muhto son attii geafivuođastis buot dan mii sus lei , buot dan maid son dárbbašii eallin várás . »#Gájka vaddin valljudagástisá , valla sån häjosvuodanis vattij gájkka åbmudagás , gájkka massta viessot . ” Go Jesus lei mannamin olggos tempelis , de muhtun su máhttájeddjiin dajai sutnje : « Oahpaheaddji ! Gea , makkár čáppa geađggit ja ráhkkanusat ! »#Gå Jesus lij tiemmpelis ålgus mannamin , de suv åhpadisålmmåjs akta javlaj : ” Åhpadiddje , gehtja makkir gierge ja makkir huodnaha ! ” Jesus vástidii : « Oainnát go dáid stuora ráhkadusaid ?#Jesus vásstedij : ” Dájt stuorra huodnahijt vuojná . Das ii báze geađgi geađggi ala , muhto visot gaikkoduvvo . »#Dási ij giergge gierge nali bátse , ájnat gájkka gajkoduvvá . ” Go son lei čohkkámin Oljováris tempela buohta , de Biehtár , Jáhkot , Johanas ja Ándaras jerre sus iehčanassii : « Muital midjiide goas dát dáhpáhuvvá , ja mii lea mearkan dasa ahte buot dát ollašuvvá ? »#Gå Jesus lij Olijvvaváren tiemmpela buohta tjåhkkåhime , ja Petrus , Jakob , Johannes ja Andreas galluk lidjin sujna , de gatjádin : ” Sárno midjij goassa sjaddá . Ja mij le märkkan gå ájgge le ållånam ja gájkka dát sjaddá ? ” Jesus sárdnugođii sidjiide : Váruhehket amas oktage čádjidahttit din !#Jesus de sidjij javlaj : ” Várrijihtit avtak dijáv tjáddjimis . Olusat bohtet mu nammii ja dadjet : « Mun dat lean ! » ja sii čádjidahttet olusiid .#Ållusa muv namán båditji javla : Mån dat lev , ja ållusijt sij tjáddjidittji . Go dii gullabehtet soahtešláma ja sođiid birra , de allet dalle ballá !#Ja gå doarrojutsáv ja doarroságav gullábihtit , de allit ballá . Dasgo dát ferte dáhpáhuvvat , muhto loahppa ii leat velá boahtán .#Dát viertti boahtet , valla ij le ájn nåhkåma mieren . Álbmot čuožžila álbmoga vuostái ja riika riikka vuostái , ja ollu báikkiin šaddet eatnandoarggástusat ja nealgi ge .#Álmmuk álmmuga vuosstij ja rijkka rijka vuosstij tjuodtjel . Ednamskielbbima duosi dási sjaddi ja nielgge aj . Dát lea dušše ávttaid álgu .#Dát le riegádahttemvájvij álggo . Váruhehket !#Valla várrijihtit . Sii addet din duopmostuoluide , spihččejit din synagogain ja dolvot din eananhearráid ja gonagasaid ovdii mu dihtii duođašteaddjin sidjiide .#Duobbmoståvlåj åvddåj dijáv vaddi , synagogajn ruosskiji ja ednamhärráj ja gånågisáj åvddåj muv diehti doalvvu , sidjij vihtanussan . Muhto evangelium ferte vuos sárdniduvvot buot álbmogiidda .#Vuostak evangelium viertti gájkka álmmugijda sárnneduvvat . Go sii dolvot din ja addet din eiseválddiide , de allet moraš ovddalgihtii maid galggašeiddet sárdnut . Sárdnot dan mii addojuvvo didjiide dammanaga bottus ! Dasgo ehpet leat dii geat sárdnubehtet , muhto Bassi Vuoigŋa .#Gå dijáv vuolgadi , allit de balá majt javllat , ájnat javllit dajt bágojt , ma daŋga båttå njálmmáj biejaduvvi , danen gå ehpit ietja håla , ájnat ájlis Vuojŋŋanis . Viellja diktá vieljas dubmejuvvot jápmimii , ja áhčči mánás , ja mánát čuožžilit vánhemiiddiset vuostái ja diktet sin dubmejuvvot jápmimii .#Viellja vieljas jábmemij rádjá , ja áhttje mánás . Máná äjgádijda suoddjiji ja sijáv sårmmiji . Ja dii vašuhuvvobehtet mu nama dihtii .#Gájka dijáv muv namá diehti vasjodi . Muhto dat guhte bissu nanusin gitta loahpa rádjái , bestojuvvo .#Valla gádjus sån , guhti gitta maŋemussaj gillá . Go dii oaidnibehtet bilideaddji fastivuođa čuožžumin dakko gos dat ii galgga čuožžut – vuhtiiváldos lohkki dán ! – dalle fertejit sii geat leat Judeas , báhtarit váriide ; dat gii lea dáhki alde , ii galgga njiedjat viežžat maidege viesustis , ii ge dat gii lea bealddus galgga máhccat ruoktot viežžat biktasis .#Gå dåssjididdje vastesvuodav vuojnnebihtit tjuodtjomin , gånnå ij galgalulu ( guhti dáv låhkå , dádjadis riekta ) , de Judea årro várijda galggi báhtarit . Guhti le huodnaha nanna , allus mannu majdik vuollet viesostis viettjatjit , ja guhti bäldon , allus máhttsu ålgoldisgárvos viettjatjit . Vuoi áhpehemiid ja njamaheddjiid daid beivviid !#Vuoj iesselisájda jali njamádiddjijda daj biejvij . Rohkadallet amadet dárbbašit báhtarit dálvet !#Råhkålihtit vaj dálven ij sjatta . Dasgo daid beivviid šaddet dakkár áŧestusat mat eai leat leamaš dan rájes go Ipmil álggus sivdnidii máilmmi , ja mat eai šatta šat goassege .#Daj biejvij vuojn vájve sjaddi , man lágátja älle årrum dat rájes gå Jubmel väráldav sjivnnjedij , e goassak ga galga sjaddat . Jos Hearrá ii oanidivčče daid beivviid , de ii gáddjojuvvoše oktage olmmoš .#Jus Härrá ij lulu dav ájgev oanedit , de aktak almasj ij lulu gádjusit . Muhto sin dihtii geaid son lea válljen , lea son oanidan dan áiggi .#Valla ájgev le oanedam sijá diehti , gejt le válljim . Jos oktage dadjá didjiide : « Gea , dá lea Messias ! » dahje : « Gea , duo son lea ! » de allet oskko dasa !#Ja jus de guhtik didjij javllá : Dánna le Messias , jali : Duonna sån le , de allit sunji åsko ! Dasgo vearri messiasat ja vearri profehtat čuožžilit ja dahket mearkkaid ja oavdudaguid jos de mat čádjidahtášedje sin geat leat válljejuvvon .#Vierremessiasa ja vierreprofehta ilmmi merkajt ja oavdojt dagátjit , válljiduvvamijt tjáddjitjit . Váruhehket !#Várrijihtit ! Mun lean cealkán didjiide buot ovddalgihtii .#Mån lev dal didjij gájkka åvddåla sárnnum . Muhto daid beivviid , dán áŧestusa maŋŋil , beaivváš sevnnjoda ii ge mánnu báitte ; násttit gahččet vuolás almmis , ja almmi fámut lihkahuvvojit .#Valla daj biejvij , gájkka dan nieda maŋŋela , de biejvve sjevnjut . Ij mánno ga bájte . Náste almes gahttji ja alme fámo doargesti . Dalle sii oidnet Olbmobártni boahtimin balvvain stuora fámuin ja hearvásvuođain .#Almatjabárnev de balvaj gaskan vuojnni stuorra fámujn ja herlukvuodajn boahtemin . Ja dalle son vuolggaha eŋgeliiddis ja čohkke njealji máilbmečiegas sin geaid son lea válljen , eatnama ravddas gitta almmi ravdii .#Ja de ieŋŋgilijt rádjá ja värálda nieljet guovlos sijáv tjoahkki , gejt le válljim , ednama rájes gitta alme rádjáj . Ohppet veardádusa fiikkonmuoras : Go dan oavssit ožžot állosa ja lasttaid , de diehtibehtet ahte lea geassumin .#Oahppit muodulvisás fijkunmuora birra . Gå oakse dimut ja lassta luorkijt , de diehtebihtit giesev lahkanime . Nu diehtibehtet maiddái dii , go oaidnibehtet dán dáhpáhuvvamin , ahte son lea lahka ja čuožžumin uvssa ovddas .#Daŋga láhkáj , gå dáv gájkka vuojnnebihtit , de diehtebihtit suv lahka , uvsa ålggolin . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dát buolva ii noga ovdal go buot dát dáhpáhuvvet .#Sáddnán , dát vierrek ij dåssjåna , åvddål gå dát gájkka sjaddá . Albmi ja eanan duššet , muhto mu sánit eai goassege dušša .#Almme ja ednam dåssjånibá , valla muv bágo e dåssjåna . Muhto dan beaivvi dahje diimmu ii oktage dovdda , eai almmi eŋgelat ii ge Bárdni , muhto duššefal Áhčči .#Biejvev ja tijmav aktak ij diede , e ieŋŋgila almen , ij ga Bárnne , ij aktak ietján gå Áhttje . Váruhehket ja gohcet ! Dasgo dii ehpet dieđe goas dat áigi boahtá .#Várrijihtit ja gåhtsit , ehpit diede gå ájgge ållån . Dat lea dego olmmái gii manai olgoriikii . Go vuolgá ruovttustis , de addá dállodoalu bálvaleddjiidis háldui , juohkehaš oažžu sierra barggu , ja son gohčču uksafávtta gohcit .#Sjaddá degu ålmåj , guhti manojda le vuolggám ; sån le viesos guodám ja dievnárijdes gåhttjum dav gähttjat , gännánik le ietjas barggo , ja sån le uksagáhttárav gåhttjum gåhtset . Gohcet de ! Dasgo dii ehpet dieđe goas dáluisit boahtá , šaddá go eahkedis , gaskaija , vuoncávarrása biškunáiggi dahje iđedis .#Gåhtsit dan diehti , ehpit diede goassa boanndi boahtá , iehkedis jali idjaguovddela jali giemeskin jali idedis . Gohcet , amas son boahtit fáhkkestaga ja gávdnat din oađđimin .#Várrijihtit , vaj hähkkat ij boade ja dijáv oademin gávna . Dan maid mun cealkkán didjiide , dan cealkkán buohkaide : Gohcet !#Didjij ja gájkajda javlav : Gåhtsit ! ” Beassážiidda ja suvrrokeahtes láibbiid basiide ledje guokte beaivvi .#Guokta biejve lidjin bässátjijda ja suvrrodiklájbe basijda . Bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat smihtte mo juonalašvuođain válddášedje ja gottášedje su .#Alemushärrá ja tjálukoahppása usjudin gåktu sluogasvuodajn Jesusav giddit ja gåddet . Sii dadje : « Allot dattege fal basiid áiggi , amaset olbmot stuimmáskit . »#Sij javllin : ” Allup de bassebále , soajttep stuojmev álmmuga gasskaj dahkat . ” Go Jesus lei Betanias Simmon spihtálačča luhtte ja lei čohkkámin beavddis , de bođii sisa nisu geas lei buhtes ja divrras nardusvuoiddas alabástalihtis .#Gå Jesus lij Betanian spihtálasj Simona vieson bievddegátten vällahime , de nissun bådij divras oalle nardusvuojddasijn . Son cuvkii lihti ja leikii vuoidasa Jesusa oaivvi badjelii .#Vuojdasruvsav rabáj ja gájkka gurggalij Jesusa oajve nali . Muhtumat geat ledje das , suhtte ja dadje guhtet guoibmáseaset : « Manne nie skihtarda vuoidasa ?#Muhtema suhttin ja nubbe nubbáj javllin : ” Gehtja , gåk vuojddasav skidárt . Livččii sáhttán vuovdit dan badjel golmmačuođi denarii ja addit ruđaid gefiide . »#Dan vuojddasa åvdås oadtjot luluj badjel gålmmåtjuohte denára majt häjojda buktet luluj vaddet . ” Ja sii skuldojedje nissona .#Ja nissunij bielkkin . Muhto Jesus celkkii : « Diktet su ráfis !#Valla Jesus javlaj : ” Dibddit suv ráfen ! Manne dii vuorjabehtet su ?#Manen suv hådjodihpit ? Son lea dahkan munnje buori dagu .#Sån le ham munji buorev dahkam . Geafit gal leat álo din luhtte ja sidjiide sáhttibehtet dahkat buriid nu dávjá go dáhttubehtet , muhto mun in leat álo din luhtte .#Häjo li agev dijá siegen , ja sidjij buorev buktebihtit dahkat goassa sihtabihtit , valla mån iv le agev dijá lunna . Son dagai maid sáhtii . Ovddalgihtii son lea vuoiddadan mu rupmaša hávdádeami várás .#Sån le dahkam majt buvtij , juo åvddålin le huksam muv rubmahav hávddádibmáj vuojdaduvvat . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Gos ihkinassii oppa máilmmis evangelium sárdniduvvo , muitaluvvo maiddái dát dahku su muitun . »#Sáddnán , gånnå ihkenis väráldin evangeliumav sárnnedi , de aj nissuna mujtton suv dagojt subtsasti . ” Muhto Judas Iskariot , okta dan guoktenuppelohkásis , manai bajitbáhpaid lusa beahttin dihtii Jesusa .#Valla Judas Iskariot , lågenanguoktásis akta , alemushärráj lusi manáj Jesusav bähtátjit . Sii illosedje go gulle dan ja lohpidedje sutnje ruđaid , ja dan rájes son ohcagođii liibba beahttit Jesusa .#Ávvusin ja biednigijt sunji loabedin . Ja sjiehtes ájgev åtsåj Jesusav bähtátjit . Suvrrokeahtes láibbiid basiid vuosttaš beaivvi , go beassášláppis njuvvojuvvui , máhttájeaddjit jerre sus : « Gosa don hálidat min mannat ráhkadit dutnje beassášmállásiid ? »#Suvrrodik lájbe basij vuostasj biejve , gå bässásjlippajt njuovvin , de åhpadisålmmå gatjádin : ” Gåsi sidá mijáv bässásjmállásijt dunji gárvedit ? ” De son vuolggahii guokte máhttájeaddji ja celkkii sudnuide : « Manni gávpogii !#Jesus de guoktásav rájaj ja sunnuj javlaj : ” Manne stádaj . Doppe deaivabeahtti olbmá gii lea guoddimin čáhcelihti .#Dåppe ålmmåv iejvvibihtte tjáhtjelihtev guoddemin . Čuovvu su , ja go son manná sisa , de daddji dáluisidii : Oahpaheaddji jearrá : Gos lea latnja gos mun beasašin borrat beassášmállásiid máhttájeddjiidanguin ?#Tjuovvolihtte suv , ja gåsi tjágŋá , de dan vieso boanndij javlle : Åhpadiddje gatját : Gåggu le ladnja gånnå bässásjmállásijt máhtáv åhpadisålmmåjam bårråt ? De son čájeha dudnuide stuora lanja badjegearddis gos visot lea gárvvis .#Dunnuj de stuorra , juo gárvvidum lanjáv badjelåbdån vuoset . Ráhkadeahkki midjiide mállásiid dohko . »#Danna midjij gárvedihtte . ” Máhttájeaddjiguovttos vulggiiga ja bođiiga gávpogii . Soai gávnnaiga buot nu mo Jesus lei cealkán ja ráhkadeigga beassášmállásiid .#Åhpadisålmmå vuolgijga , ja gå stádaj bådijga , de lij gájkka nåv gåktu lij javllam , ja såj de bässásjmállásijt gárvedijga . Eahkedis Jesus bođii dohko dainna guoktenuppelohkásiin .#Iehkedis de Jesus lågenanguoktásijn dasi bådij . Go sii ledje čohkkámin beavddis boradeamen , de son celkkii : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Muhtun dis beahttá mu , muhtun gii lea boradeamen muinna . »#Gå lidjin bievddegátten vällahime bårråmin , de Jesus javlaj : ” Sáddnán , dijás soames muv bähttá , soames guhti mujna le bårråmin . ” Dalle sii šlundo , ja okta nubbi jearragođii sus : « Almma mun gal in leat dat ? »#Hådjånin ja sujsta avtas nubbe gatjádaláj : ” Iv gåjt dal mån littja ? ” Muhto son vástidii : « Lea muhtun dán guoktenuppelohkásis , muhtun gii buonjosta lihtis muinna oktanaga .#Sån vásstedij : ” Lågenanguoktásis akta , guhti mujna le gáren buodnjomin . Olbmobárdni vuolgá eret , nugo lea čállojuvvon su birra , muhto vuoi dan olbmo guhte beahttá Olbmobártni !#Almatjabárnne vuolggá , nåv gåktu suv birra le tjáleduvvam , valla vuoj dan almatjij , gen baktu Almatjabárnne biehteduvvá ! Dan olbmui livččii buoret jos son ii livčče goassege riegádan . »#Dan almatjij buorep luluj , jus ij goassak lulu riegádit . ” Go sii ledje boradeamen , de Jesus válddii láibbi , rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii dan , attii sidjiide ja celkkii : « Váldet dán , dát lea mu rumaš . »#Bårådijn Jesus lájbev váldij , gijtulvisáv råhkålij , lájbev dådjalij , ja vattij sidjij javla : ” Válldit dáv , dát le muv rumáj . ” Ja son válddii geara , giittii Ipmila , attii sidjiide , ja sii juhke buohkat das .#Ja gávtjav váldij , Jubmelav gijtij ja sidjij vattij , ja gájka dassta juhkin . Son celkkii : « Dát lea mu varra , lihtu varra , mii golggahuvvo eatnagiid ovddas .#Sån javlaj : ” Dát le muv varra , lihto varra , mij ållusa åvdås gålgåduvvá . Duođaid , mun cealkkán didjiide : In juga šat viidnemuora šattus ovdal go dan beaivvi go jugan varas viinni Ipmila riikkas . »#Sáddnán , iv dasti goassak dassta jugá , mij vijnnamuoras boahtá , åvddål dan biejve gå varás vijnav Jubmela rijkan jugáv . ” Go sii ledje lávlon máidnunlávlaga , de manne olggos Oljovárrái .#Hieveduslávlloma maŋŋel Olijvvavárráj de mannin . Jesus celkkii sidjiide : « Dii buohkat vearránehpet mus , dasgo lea čállojuvvon : Mun časkkán geahčči , ja eallu bieđgana .#Dåppe Jesus sidjij hålaj : ” Dij gájka mujsta gahttjabihtit , danen gå tjáleduvvam le : Räjnnuhiddjev mån gåttåv , ja sávtsa hádjási . Muhto maŋŋil go mun lean bajásčuoččáldahttojuvvon , de manan din ovdalis Galileai . »#Valla muv tjuodtjelime maŋŋel , de dijá åvdån Galileaj manáv . ” Biehtár dajai sutnje : « Vaikko buohkat vearránivčče dus , de mun goittot in goassege daga dan . »#Petrus de vásstedij : ” Juska gájka iehtjáda gahttji , de gåjt mån iv dujsta gahtja ! ” Jesus vástidii : « Duođaid , mun cealkkán dutnje : Otná ija , ovdal go vuoncávaris biškkáda guktii , don biehttalat mu golbmii . »#Jesus vásstedij : ” Sáddnán , juo dán ijá , åvddål gå åresvuonntsá guokti tjuodjá , de gålmmi muv vuornáda . ” Muhto Biehtár nannii velá garrasit : « Vaikko vel jámášin duinna , de in eisege biehttal du ! »#Valla Petrus duodastij : ” Juska dujna vierttiv jábmet , de iv luoddnok duv vuornáda . ” Aiddo nu buohkat dadje .#Ja dan láhkáj sij gájka javllin . Sii bohte báikái man namma lea Getsemane , ja son celkkii máhttájeddjiidasas : « Čohkánehket dása dan boddii go mun rohkadalan ! »#Båhtin de sadjáj nammaduvvam Getsemanen , ja Jesus åhpadisålmmåjda javlaj : ” Tjåhkkåhihtit dánnága båttåv gå råhkålav . ” De son válddii fárrosis Biehtára , Jáhkoba ja Johanasa , ja son doarggistišgođii ja ballagođii sakka .#Valla Petrusav , Jakobav ja Johannesav váldij fárrusis . Son celkkii sidjiide : « Mu siellu lea lossa morrašis jápmima rádjái .#Balluj ja vájvváj boadádaláj , ja sidjij hålaj : ” Muv siello le gitta jábmemij håjen . Báhcet dása ja gohcet ! »#Ganugihtit dási gåtsåtjit . ” Son manai veahá guhkkelii , luoitádii eatnamii ja rohkadalai ahte dat diibmu manašii su meattá , jos livččii vejolaš .#Duobbelattjaj manáj , ednama nali luojttádij ja råhkålij bessat dát båttås jus máhttelis . Son celkkii : « Abba , Áhčážan !#Javlaj : ” Abba ! Áhttje ! Buot lea dutnje vejolaš .#Gájkka dunji le máhttelis . Váldde mus eret dán geara !#Válde mujsta dáv gávtjav . Allos dattege šatta nugo mun dáhtun , muhto nugo don dáhtut . »#Valla ij muv , ájnat duv sidoda milta . ” Son máhcai ja gávnnai sin oađđimin ja celkkii Biehtárii : « Simmon , oađát go ?#Gå máhtsaj , de sijáv oademin gávnaj , ja Petrusij javlaj : ” Simon , oademin gus le ? It go nagadan gohcit ovttage diimmu ?#Ittji gus vieje åbbånis tijmav gåhtset ? Gohcet ja rohkadallet amadet šaddat geahččalussii !#Gåhtsit råhkålihtit gähttjalibmáj gahttjamis . Vuoigŋa gal lea geargat , muhto oažži lea headju . »#Vuojŋŋanis le sjuves , valla oadtje sjiebtjes . ” Son manai fas eret ja rohkadalai seammá sániiguin .#Vuolgij de vas ja dajga bágoj råhkålij . Go son bođii ruovttoluotta , de gávnnai sin fas oađđimin , dasgo sin čalmmit ledje lossadat nahkáriin , eai ge sii diehtán maid vástidit .#Gå máhtsaj , de sijáv vas oademin gávnaj ; tjalme lidjin nahkárijs låssåda , ja ettjin diede majt vásstedit . Son bođii sin lusa goalmmádassii ja celkkii : « Ain go lehpet oađđimin ja vuoiŋŋasteamen ?#Goalmádis máhtsaj ja de javlaj : ” Vilá ham oademin ja vuojŋadallamin lihpit ! Dál lea doarvi .#Nuoges le . Diibmu lea boahtán . Olbmobárdni addojuvvo dál suttolaččaid gieđaide .#Ájgge le ållånam , Almatjabárnne suddárij giedajda vatteduvvá . Čuožžilehket , vulgot !#Tjuodtjánihtit , vuolggup . Gehččet , son guhte beahttá mu , lea lahka . »#Muv biehtte dála boahtá . ” Dan seammás , go son lei ain sárdnumin , bođii Judas , okta dan guoktenuppelohkásis , ja su fárus joavku mas ledje miehkit ja soappit . Sii bohte bajitbáhpaid , čálaoahppavaččaid ja vuorrasiid luhtte .#Gå Jesus ájn lij sárnnomin , de Judas bådij , lågenanguoktásis akta , ja fáronis almasjvehka svierdij ja såppij , alemushärrájs , tjálukoahppásijs ja boarrásijs rájaduvvam . Beahtti lei šiehtadan singuin mearkka : « Dat gean mun cummistan , son dat lea .#Biehtte lij såbadam sidjij merkav vaddet : ” Gev tjulestav , sån le . Váldet su ja dolvot su eret sihkkaris geahčuin . »#Giddijihtit suv ja váttugis gähtjon suv vuolgadihtit ! ” Ja go son bođii , de manai dan seammás Jesusa lusa ja dajai : « Rabbi ! » ja cummistii su .#Gå bådij , de dalága Jesusa lusi manáj . ” Rábbi ” , javlaj ja de suv tjulestij . De sii dohppejedje Jesusa ja válde su gitta .#Jesusij de njåmmun ja válldin suv gitta . Okta sis geat ledje das , rohttii miehkis ja čuolastii bajimušbáhpa bálvaleaddji ja čuohpai sus bealji eret .#Valla soames danna tjuodtjomin svierdes råhttij , alemushärrá dievnárav räjvvalij ja sujsta bieljev tjuolastij . Jesus celkkii sidjiide : « Dii lehpet vuolgán mihkiiguin ja soppiiguin váldit mu gitta , dego livččen rievvár .#Jesus de sidjij javlaj : ” Degu rievvára vuosstij lihpit svierdij ja såppij vuolggám muv gidditjit . Beaivválaččat ledjen dinguin ja oahpahin tempelšiljus , ehpet ge dii váldán mu gitta !#Juohkka biejve lidjiv dijá siegen tiemmpelin åhpadime , ja ejda munji njoamo . Muhto dát dáhpáhuvai vai čállagat ollašuvašedje . »#Valla tjáluga bágo galggin ålliduvvat . ” De buohkat guđđe su ja báhtaredje .#Gájka suv guodin ja báhtarin . Muhtun nuorra olmmái lei Jesusa fárus ; sus lei dušše liidnegiesastat álás rupmašis birra .#Nuorra ålmåj , gänna ij lim lijnnebiktasis ietjá gárvvon , sidáj Jesusav tjuovvolit . Sii dohppejedje su , muhto son luoitilii liidnegiesastaga ja báhtarii álásin .#Giddijin suv , valla sån de biktasav dasi guodij ja rihttsot dassta viega manáj . Sii dolvo Jesusa bajimušbáhpa lusa , ja buot bajitbáhpat , vuorrasat ja čálaoahppavaččat čoahkkanedje .#Jesusav alemushärrá åvddåj vuolgadin , ja gájkka alemushärrá , boarrása ja tjálukoahppása dasi tjåhkanin . Biehtár oavnnjildii Jesusa gitta bajimušbáhpa gárdimii . Das son čohkkái fávttaid gaskkas ja liekkadalai dollagáttis .#Petrus mälggadis tjuovoj , gitta alemushärrá viessuj , ja dåppe de dievnárij siegen tjåhkkåhij dållågátten biktalime . Bajitbáhpat ja oppa Ráđđi oččodedje duođaštusa Jesusa vuostái vai beasašedje dubmet su jápmimii , muhto eai gávdnan maidege .#Alemushärrá ja ålles ráde gähttjaladdin vihtanasstemav Jesusa vuosstij åhtsåt besatjit suv jábmemij duobbmitjit , valla ettjin majdik gávna . Olusat bukte vearri duođaštusaid , muhto sin duođaštusat eai boahtán ovttaide .#Ålos suv vuosstij vieret vihtanasstin , ja sijá vihtanusá ettjin aktij hieba . De muhtumat čuožžiledje ja bukte dán vearri duođaštusa su vuostái : « Mii leat gullan su cealkimin : Mun áiggun gaikkodit dán tempela mii lea huksejuvvon gieđaiguin , ja golmma beaivvis hukset nuppi mii ii leat huksejuvvon gieđaiguin . »#Muhtema vieret vihtanasstin suv gullam javllamin : ” Dáv almatja giedas tsieggidum tiemmpelav mån gajkov ja gålmån biejven nuppev tsieggiv , mij ij le almatja giedas tsieggiduvvam . ” Muhto eai dás ge boahtán sin duođaštusat ovttaide .#Valla ettjin ga dá vihtanusá aktij hieba . Dalle bajimušbáhppa čuožžilii ja jearai Jesusis : « Ii go dus leat mihkkege dadjamušaid sin áššáskuhttimiidda ? »#Alemushärrá de sajestis tjuodtjelij ja Jesusis gatjádij : ” I gus dån sijá guoddalimijda vássteda ? ” Muhto son orui jávohaga ii ge vástidan maidege .#Valla sjávo lij , ittjij ga majdik vássteda . Bajimušbáhppa jearai fas : « Leat go don Messias , buressivdniduvvon Ipmila Bárdni ? »#Alemushärrá de vas gatjádij : ” Le gus Messias , Buorissjivnnjeduvvama Bárnne ? ” Jesus vástidii : « De lean , ja dii oažžubehtet oaidnit Olbmobártni čohkkámin Buotveagalačča olgeš gieđa bealde ja boahtimin almmi balvvaiguin . »#Jesus vásstedij : ” Lev , ja vuojnitjihpit Almatjabárnev Fámo oalges bielen tjåhkkåhime ja alme balvaj gaskan boahtemin . ” Dalle bajimušbáhppa gaikkihii biktasis guovdat ja dajai : « Maid mii dál vihtaniiguin ?#Alemushärrá de biktasijdes gajkudij ja javlaj : ” Majt dal vihtanij ? Dii lehpet ieža gullan ipmilbilkádusa .#Álbedusáv lihpit gullam . Maid oaivvildehpet ? »#Majt javllabihtit ? ” Buohkat dubmejedje su sivalažžan jápmit .#Gájka suv jábmemoassen duobbmijin . Muhtumat čolgagohte su , ja sii gokče su muođuid , čorbme su ja dadje : « Einnos dal ! »#Ja muhtema suv tjålggågåhtin , suv tjalmijt gåbttjin , tjårmmin ja javllin : ” Sárnneda dal ! ” Maiddái fávttat huško su soppiiguin .#Ja vávta suv nierraj spähkkun . Dan botta lei Biehtár vuollin šiljus .#Petrus lij vuollen sjaljon . Muhtun bajimušbáhpa biigá bođii meattá , ja go son fuomášii Biehtára gii lei liekkadallamin , de geahčai sutnje ja dajai : « Don maiddái ledjet dáinna nasaretlaččain Jesusiin . »#Alemushärrá därnojs akta de bådij , ja gå suv ájtsaj biktalime , de sunji gehtjastij ja javlaj : ” Dån aj lidji aktan Jesusijn nasareagijn . ” Muhto Biehtár biehttalii ja dajai : « Mun in ádde in ge ipmir maid don hálažat ; » de son manai olggos poartalatnjii .#Valla Petrus vuornoj : ” Iv åbbå dádjada majt javla . ” Ja vuoncávaris biškkádii .#Ja ålgop sjalljuj manáj . Muhto biigá áiccai su das ja dadjagođii sidjiide geat ledje čuožžumin birra : « Diet lea okta sis . »#Gå niejdda suv dåppe ájtsaj , de sidjij danna tjuodtjomin vas javlaj : ” Sån le sijás akta ! ” Biehtár fas biehttalii .#Petrus vas vuornoj . Veahá maŋŋelaš sii ge geat ledje čuožžumin das , dadje Biehtárii : « Duođaid , don leat okta sis . Don han leat galilealaš . »#Gudi danna lidjin tjuodtjomin dalága dan maŋŋela Petrusij javllin : ” Dån le galla sijás akta , Galileas ham dån le . ” Muhto son garrudišgođii ja vuordnugođii : « In mun dovdda dien olbmá gean birra dii hállabehtet . »#De garrodij ja nannij : ” Iv dåbdå dav ålmmåv gen birra ságastihpit ! ” Dan seammás vuoncávaris biškkádii nuppádassii .#Daŋga båttå åresvuonntsá nuppádis tjuojaj . De Biehtár muitái maid Jesus lei cealkán sutnje : « Ovdal go vuoncávaris biškkáda guktii , don biehttalat mu golbmii . »#Petrus de mujttáj , majt Jesus sunji lij javllam : ” Åvddål gå åresvuonntsá guokti tjuodjá , gålmmi muv vuornáda . ” Ja son čirrosii .#Ja sån tjierruj . Dakkaviđe iđedis bajitbáhpat , vuorrasat ja čálaoahppavaččat čoahkkanedje , ja oppa Ráđđi dagai mearrádusas .#Árradisán alemushärrá boarrásij ja tjálukoahppásij rádudallin , ålles rádijn . Sii čatne Jesusa , dolvo su eret ja adde su Pilatusa háldui .#Gåhttjun Jesusav tjadnat ja Pilatusa hállduj suv doalvvun . Pilatus jearai sus : « Leat go don juvddálaččaid gonagas ? »#Pilatus sujsta gatjádij : ” Le gus dån juvdáj gånågis ? ” Jesus vástidii sutnje : « Ieš han don dadjet dan . »#Sån vásstedij : ” Iesj ham dav javla . ” Bajitbáhpat váidaledje sakka su . De Pilatus jearai fas : « It go don vástit maidege ?#Alemushärrájn lidjin ållo guoddalime suv vuosstij , ja Pilatus de sujsta gatjádij : ” I gus majdik vássteda ? Gula , mo sii áššáskuhttet du ! »#Gulá ham gåktu duv guoddali ! ” Muhto Jesus ii vástidan sáni ge , ja Pilatus imaštalai .#Valla Jesus ittjij majdik enabuv vássteda , ja Pilatus imájdaláj . Basiid áiggi Pilatus lávii luoitit luovus ovtta fáŋgga , gean olmmošjoavku gáibidii .#Pilatusin lij dáhpe bassebále ábaj sidjij avtav fáŋgav luojttet , gev ádnun . Muhtun , gean namma lei Barabbas , lei giddagasas eará stuibmideddjiiguin ; sii ledje sorbmen olbmuid stuimmiid siste .#Ålmåj , gen namma lij Barabbas , lij dal fáŋŋgiduvvam aktan stuojmmedahkkij , gudi stuojmij sinna lidjin almatjijt gåddålam . Olmmošjoavku bođii Pilatusa lusa ja siđai su dahkat nugo lávii .#Álmmuk Pilatusa lusi gárgadij ja gåhtjoj suv nåvti dahkat , gåktu suv dáhpe lij . Ja son vástidii sidjiide : « Dáhttubehtet go mu luoitit juvddálaččaid gonagasa ? »#Sån vásstedij : ” Sihtabihtit gus muv juvdáj gånågisáv luojttet ? ” Dasgo son árvidii ahte bajitbáhpat ledje váidán Jesusa gáđašvuođas .#Árvvedij udnodisvuodas alemushärrá lidjin Jesusav suv hállduj vaddám . Muhto bajitbáhpat hálahedje olmmošjoavkku nu ahte sii baicca dáhtto bidjat Barabbasa luovus .#Valla alemushärrá ávttjijin álmmugav sihtat Barabbasav ienni luojttet . Pilatus jearai fas : « Maid mun dalle dagan suinna gean dii gohčodehpet juvddálaččaid gonagassan ? »#Pilatus vas javlaj : ” Majt de sujna dagáv , gev juvdáj gånågissan gåhttjobihtit ? ” Sii čurvo sutnje : « Russiinávle su ! »#Sij de tjuorvvun : ” Ruossinávlli suv ! ” Pilatus jearai : « Maid baháid ba son lea dahkan ? »#Pilatus gatjádij : ” Majt bahájt le dahkam ? ” Muhto sii huike vel jitnoseabbot : « Russiinávle su ! »#Valla ájn vil tjavgabut tjuorvvun : ” Ruossinávlli suv ! ” Ja Pilatus , guhte hálidii dahkat olbmuid miela mielde , luittii Barabbasa luovus , muhto Jesusa son spihččehii ja attii russiinávlejuvvot .#Pilatus , guhti álmmuga sidoda milta sidáj dahkat , Barabbasav luojtij . Jesusav ruosskidahtij ja vattij suv ruossinávlliduvátjit . Soalddáhat dolvo Jesusa ladnešilljui ja gohččo čoahkkái oppa fáktaveaga .#Doarroålmmå Jesusav laddnesjalljuj doalvvun ja ålles váktavegav tjoahkkáj gåhttjun . Sii cogge sutnje purpurbiktasa , bárgidedje bastilislátnjákruvnnu ja bidje su oaivái .#Ruoppsis purpurbájnok ålgoldisgárvvuj suv gárvodin ja tjiesskislánjátjijs kråvnåv suv oajvváj bárddin . De sii dearvvahišgohte su ja dadje : « Dearvva dutnje , juvddálaččaid gonagas ! »#Buorástahttin de suv : ” Buoris dunji , juvdáj gånågis ! ” Sii huško su oaivái soppiin , čolge su njeaiga ja luoitádedje su ovdii ja gopmárdalle su .#Såppijn suv oajvváj tjasskin , tjålggin ja luojttádin buolvatjij nali suv guddnedittjat . Go sii ledje bilkidan su , de nulle sus eret purpurbiktasa ja cogge sutnje fas iežas biktasiid . De sii dolvo Jesusa olggos russiinávlejuvvot .#Bilkkedimes häjttám , de ruoppsis ålgoldisgárvov sujsta nuollin , ietjas biktasijda gárvodin ja ruossinávlliduvátjit suv vuolgadin . Jesusa ruossa sii bággejedje muhtun olbmá guoddit ; son lei kyrenelaš Simmon , Aleksandrosa ja Rufusa áhčči , gii lei aiddo boahtimin meahcis .#Simon Kyrenes , Aleksandrosa ja Rufusa áhttje , lij jur stáda ålggolis boahtemin , ja suv nággidin Jesusa ruossav guoddet . Sii dolvo Jesusa dan báikái man namma lea Golgata , jorgaluvvon « Oaivegállobáiki » .#Jesusav doalvvun sadjáj , mav Golgotan gåhttju ( mij merkaj Skuvrre ) . Sii áigo addit sutnje viinni masa lei seaguhuvvon myrra , muhto son ii váldán dan .#Dåppe sunji vijnav mirrájn vaddin , valla ittjij dav duosto . De sii russiinávlejedje Jesusa ja juogadedje su biktasiid vuorbádallamiin maid giige galggai oažžut .#Suv de ruossinávllijin , ja biktasijt gaskanisá vuorbbádin . Lei goalmmát diibmu go russiinávlejedje su .#Goalmát tijma bájken suv ruossinávllijin . Ledje čállán váidalusa su vuostái ná : « Juvddálaččaid gonagas . »#Guoddalimev lidjin náv tjállám : Juvdáj gånågis . Oktan suinna sii russiinávlejedje guokte rievvára , nuppi su olgeš ja nuppi su gurut beallái .#Ruossinávllijin sujna aktan guokta rievvára , nuppev suv oalges bälláj ja nuppev gåro . Nu ollašuvai dat čálasátni mii cealká : Son lohkkojuvvui láhkarihkkuid searvái .#[ Ja tjáluk ålliduvvá , mij javllá : Vierredahkken sån aneduváj . ] Sii geat vázze meattá , bárde oaivvi ja bilkidedje su Beastte dál iežat ja njieja ruossas ! »#Gudi vásuk vádtsin suv bilkkedin , oajvev risstijin ja javllin : ” Guhti tiemmpelav gajko ja gålmån biejven vas tsieggi , gájo dal ietjat ja luojttáda ruossas . ” Seammá láhkái bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat ge bilkidedje su ja dadje guhtet guimmiidasaset : « Earáid son gal lea beastán , muhto iežas ii sáhte beastit !#Dan láhkáj alemushärrá ja tjálukoahppása gaskanisá suv tjajmon adnin ja javllin : ” Iehtjádijt gåjt gájoj , ietjas gis ij . Messias , Israela gonagas , njidjos dal ruossas , vai mii beassat oaidnit ja oskut ! »#Guhti le Messias , Israela gånågis , luojttádis dal ruossas , vaj bessap dav vuojnnet ja sunji jáhkket . ” Maiddái soai geat leigga russiinávlejuvvon oktan suinna , hiddjideigga su .#Gudi sujna aktan ruossinávlliduvájga , aj suv bilkkedijga . Go guđat diibmu dievai , de bođii seavdnjadas oppa riikka badjel , ja dat bisttii gitta ovccát diimmu rádjái .#Gudát tijma bájken ålles ednam sjevnjudij ja sjievnnjet gitta avtsát tijma rádjáj bisoj . Ovccát diimmus Jesus čuorvvui alla jienain : « Eloi , Eloi , lema sabaktani ? »#Ja avtsát tijma bájken Jesus jieddnát tjuorvvij : ” Eloi , Eloi , lema sabaktani ? ” Dat lea : « Ipmilan , Ipmilan , manne don leat mu guođđán ? »#( dat le : Muv Jubmel , muv Jubmel , manen le muv guodám ? ) Muhtumat sis geat čužžo das , gulle dan ja dadje : « Gullet , son čuorvu Elia . »#. Muhtema guoran tjuodtjomin , dav gullin ja javllin : ” Eliav tjuorvvu . ” De muhtun viegai ja njuoskadii guobbarasa ettetviinniin , bijai dan soabbegeahčái ja attii sutnje juhkat .#Sijás akta viehkalij ja sváhpav suvra vijnas dievdij . Son dajai : « Ale vuos , gehččot boahtá go Elia váldit su vuolás . »#Soabbegähtjáj dav biejaj ja Jesusij vattij juhkat javla : ” Gähttjup jus Elia boahtá suv vuolus váldátjit . ” Muhto Jesus čurvii alla jienain ja attii vuoiŋŋas .#Jieddnás tjuorvvasijn Jesus hiejtij vuojŋŋamis . Ja tempela ovdaloavdda gaikánii guovdat , badjeravddas gitta vuolleravdii .#Dalloj de tiempellåvda guovte bähkkáj gajkkusij , badjerabdas gitta vuollerabddaj . Go offiseara gii čuoččui aiddo su buohta , oinnii mo son attii vuoiŋŋas , de dajai : « Duođaid , dát olmmoš lei Ipmila Bárdni ! »#Doarrooajvve Jesusa buohta tjuodtjomin , vuojnij gåktu de vuojŋŋamav luojtij ja javlaj : ” Dát ålmåj lij de duodaj Jubmela Bárnne . ” Veahá gaskka das eret ledje maiddái muhtun nissonat geahččamin . Sin searvvis lei Márjá Magdalena , Márjá , nuorat Jáhkoba ja Jovssesa eadni , ja Salome .#Duobbelattjan muhtem nissuna aj lidjin tjuodtjomin gähttjamin , ja sijá siegen lij Maria Magdalas , Maria guhti lij nuorap Jakoba ja Josesa ieddne , ja de Salome . Sii ledje čuvvon Jesusa ja bálvalan su go son lei Galileas .#Lidjin suv tjuovudam ja dievnnum gå Galilean lij . Das ledje čuožžumin maiddái ollu eará nissonat geat ledje boahtán bajás Jerusalemii oktan suinna .#Ja dåppe lidjin aj moadda ietjá nissuna , gudi suv fáron lidjin Jerusalemij badjánam . Go lei juo šaddan eahket , ja go lei ráhkkananbeaivi , dat mearkkaša beaivvi ovdal sábbáha , de bođii arimatealaš Jovsset , alla ráđđehearrá , gii ieš lei vuordimin Ipmila riikka .#Gå lij juo gárvedimbiejve iehket , dan biejve sábbáda åvddål , de bådij Josef Arimataias , guddnen aneduvvam rádehärrá , guhti lij aj Jubmela rijkav vuorddemin . Son arvvai mannat Pilatusa lusa ja siđai Jesusa rupmaša .#Jálusmuváj ja Pilatusa lusi manáj Jesusa rubmahav ánutjit . Pilatus imaštii ahte Jesus lei juo jápmán ja gohčui offiseara lusas ja jearai sus guhká go Jesus lei leamaš jápmán .#Pilatus oavdduhij gå guláj Jesusav juo jábmám . Gåhtjoj doarrooajvev ietjas lusi ja gatjádij jus Jesus ajtu lij jábmám . Go offiseara lei duođaštan sutnje dán , de son attii Jovssehii rupmaša .#Gå doarrooajvve dav nanostij de Josefij rubmahav vattij . Jovsset osttii fiinna liinni , válddii Jesusa vuolás , giesai su liinni sisa ja bijai su hávdái mii lei čullojuvvon báktái . Ráiggi ovdii fierahii geađggi .#Josef lijnijt åstij , Jesusav vuolus váldij ja lijnij sisi giesaj . Biejaj suv hávddáj , mij lij báktáj tjuoladuvvam ja giergev hávde rájge åvddåj jållerdij . Márjá Magdalena ja Márjá , Jovssesa eadni , oinniiga gosa Jesus biddjojuvvui .#Maria Magdalas ja Josesa ieddne Maria vuojnijga gåsi suv biedjin . Go sábbát lei vássán , de Márjá Magdalena ja Márjá , Jáhkoba eadni , ja Salome oste njálggahájat vuoidasiid , vai besset vuolgit vuoiddadit su .#Gå sábbát lij vássám , de Maria Magdalas , Jakoba ieddne Maria ja Salome njálgugit hapsijdiddje ruttajt oasstin Jesusav vuojdatjit . Hui árrat vahku vuosttaš beaivvi sii bohte hávddi lusa , go beaivváš badjánii .#Hávddáj båhtin árradisán sábbáda maŋŋela gå biejvve badjánij . Sii dadje guhtet guimmiidasaset : « Gii fieraha eret geađggi hávddi ovddas ? »#Ja nubbe nubbáj javllin : ” Guhtis midjij giergev hávde uvsa åvdås jållert ? ” Muhto go sii geahčastedje , de oidne ahte geađgi lei fierahuvvon eret ; dat lei sakka stuoris .#Mavas de ájttsin giergev , mij lij alvos stuorre , ierit jållerduvvam . Sii manne hávddi sisa ja oidne nuorra olbmá čohkkámin olgeš bealde , gárvodan vilges , guhkes biktasiin , ja sii suorganedje .#Mannin hávde sisi ja nuorra ålmmåv ájttsin gárvoduvvam vielggis guhka biktasijda danna oalges bielen tjåhkkåhime , ja sij suorgganin . Muhto son celkkii sidjiide : « Allet bala !#Valla sidjij javlaj : ” Allit ballá . Dii lehpet ohcamin nasaretlačča Jesusa , guhte russiinávlejuvvui .#Åhtsåbihtit Jesusav Nasaretas , guhti ruossinávlliduváj . Son lea bajásčuoččáldahttojuvvon , ii son leat dás .#Sån tjuodtjelij , ij le dánna . Gehččet , die lea báiki gosa sii bidje su !#Gähttjit , dála le sadje , gåsi suv biedjin . Muhto mannet muitalit su máhttájeddjiide ja Biehtárii ahte son manná din ovdalis Galileai ; doppe dii beassabehtet oaidnit su , nugo son celkkii didjiide . »#Valla mannit Petrusa ja dåj ietjá åhpadisålmmåj lusi ja javllit : ’ Dijá åvddålin Galileaj manná . Dåppe suv vuojnnebihtit , nåv gåktu le didjij javllam . ’ ” De sii manne olggos ja báhtaredje eret hávddi luhtte , dorggiidan ja suorganan .#Hávdes de viega mannin , doargesta ja balá . Eai ge muitalan maidege geasage , dasgo sii balle .#Ettjin ga gesisik majdik moalgeda , danen gå balon lidjin . Go Jesus lei bajásčuožžilan árrat vahku vuosttaš beaivvi , de son almmustahtii iežas vuos Márjá Magdalenai , geas son lei ádján olggos čieža bahá vuoiŋŋa .#Gå Jesus lij árradisán sábbáda maŋŋel tjuodtjelam , de ietjas bigodij vuostak Mariaj Magdalas , gässta lij gietjav bahás vuojŋŋanisá vuodjelam . Márjá manai muitalit dan sidjiide geat ledje leamaš su mielde , ja geat dál moraštedje ja čirro .#Maria vuolgij ja dav giehtoj sidjij , gudi lidjin årrum aktan Jesusijn ja lidjin dal surgos tjierromin . Muhto go sii gulle ahte Jesus lei eallimin , ja ahte Márjá lei oaidnán su , de eai luohttán dasa .#Gå gullájin suv viesso ja Maria lij suv vuojnnám , de ettjin dasi jáhke . Das maŋŋil Jesus almmustahtii iežas eará hámis guoktásii sis , go soai leigga vázzimin geaidnoráigge eret gávpogis .#Dan maŋŋela de ietjá hámen ietjas bigodij , sijás guoktásij , gå lijga stáda ålggolij mannamin . Soai manaiga maiddái muitalit earáide , muhto eai sii jáhkkán sudnuide ge .#Såj aj vuolgijga ja nuppijda dav giehtojga , valla ettjin sunnuj ga jáhke . Loahpas son almmustahtii iežas oktanuppelohkái máhttájeddjiidasas go sii ledje čohkkámin beavddis . Son cuiggodii sin eahpeoskku ja garra váimmuid go eai lean jáhkkán sidjiide geat ledje oaidnán su bajásčuožžileami maŋŋil .#Ietjas aj lågenanaktaj bigodij gå lidjin bievddegátten vällahime , ja vádnajáhko ja garra vájmoj diehti sijáv gájgodij , gå ällim jáhkkám sidjij , gudi lidjin suv tjuodtjelime maŋŋela vuojnnám . De son celkkii sidjiide : « Vulget oppa máilbmái ja sárdnidehket evangeliuma buot sivdnádusaide !#Sidjij javlaj : ” Mannit juohkka sadjáj värálda birra ja åbbå sjivnnjádussaj evangeliumav sárnnedihtit . Dat guhte osku ja gásttašuvvo , bestojuvvo , muhto dat guhte ii oskko , dubmejuvvo .#Guhti jáhkká ja gástaduvvá gádjus , valla guhti ij jáhke duobbmidallá . Ja dát mearkkat čuvvot sin geat oskot : Sii ádjet olggos bahá vuoiŋŋaid mu nammii , sii sárdnot ođđa gielaid , ja sii dohppejit gearbmašiid gieđaideasetguin . Jos sii jugažit ge jámolaš mirkko , de dat ii vahágahte sin . Sii bidjet gieđaideaset buhcciid ala , ja dat dearvvašmahttojuvvojit . »#Dá merka sijáv tjuovvu gudi jáhkki : muv namán bahás vuojŋŋanisájt vuodjeli , ådå gielaj sárnnu , gärmmahijt giedajisá dåhpu , jus jámediddje selgav juhki de sijáv ij vahágahte , ja giedajdisá skihppij nali biedji ja sijáv buoredi . ” Go Hearrá Jesus lei sárdnon sidjiide dán , de váldojuvvui bajás albmái ja čohkánii Ipmila olgeš gieđa beallái .#Gå härrá Jesus lij sidjij dav hållam , de almmáj váldeduváj ja Jubmela oalges bälláj tjåhkkidij . Muhto sii vulge ja sárdnidedje juohke sajis , ja Hearrá ieš doaimmai singuin ja duođaštii sáni oavdomearkkaiguin .#Valla sij vuolggin ja juohkka sajen sárnnedin , ja Härrá sijáv doarjodij ja bágov tjuovvo merkaj baktu nanodij . ] Olusat leat riepman govvidit daid dáhpáhusaid mat leat ollašuvvan min gaskkas , dan mielde maid sii geat álggu rájes ledje čalmmálaš duođašteaddjit ja sáni bálvaleaddjit , leat muitalan midjiide .#Ålos li juo gähttjalam mijá giehtos subttsasijt ållåsit tjoahkkit , gåktu li midjij subtsastuvvam sijájs gudi ietja dajt álggorájes vuojnnin ja bágo dievnárin sjaddin . Go mun ge dál lean suokkardan dárkilit buot dáhpáhusaid gitta álggu rájes , de lean mearridan čállit daid dutnje , alla árvosaš Teofilos , vai don áddešit man luohtehahtti dat oahpahus lea maid don leat ožžon .#Gå lev gájkka tjiegŋalit gitta álggorájes guoradam , de lev aj mierredam dajt dunji , guddnedum Teofilos , duolla maŋŋálakkoj álgos gähtjáj tjállet , vaj dádjada duv oadtjom diedo li åskeldahtte . Dan áiggi go Herodes lei Judea gonagassan , lei doppe Sakarja-nammasaš báhppa gii gulai Abia báhppaossodahkii .#Dan ájge gå Herodes lij Judea gånågissan , de lij Aviasa juohkusin härrá gen namma lij Sakarias . Su áhkká lei maiddái Arona sogas , ja su namma lei Elisabet .#Suv áhkká lij Arona máttos namájn Elisabet . Soai leigga guktot vanhurskásat Ipmila ovddas ja eliiga láitemeahttumin Hearrá báhkkomiid ja njuolggadusaid mielde .#Goappátja lijga rievtesferduga Jubmela åvdån ja lájtodibmen viesojga gájkka Härrá budáj ja njuolgadusáj milta . Soai leigga mánáheamit , dasgo Elisabet ii sáhttán oažžut máná ; ja guktot leigga juo eallilan olbmot .#Sunnun ällim máná danen gå Elisabet ittjij máhte mánájt oadtjot , ja goappátja lijga vuorastuvvamin . Muhtun beaivvi Sakarja lei bálvaleamen báhppan Ipmila ovddas , dasgo dál lei su joavkku vuorru . Vieru mielde vuorbáduvvui báhpaid gaskkas , ja nu šattai Sakarja vuorbi mannat Hearrá tempelii oaffaruššat suovvasa áltára alde .#Soames biejve gå lij Sakariasa juohkusa dievnastusvuorro ja sån härráámmádin Jubmela åvdån dievnastij , de ieme vuorbbádallamdábij milta lij suv vuorro mannat Härrá tiemmpela sisi suovasvärov tsahkkidittjat . Oaffaruššama botta buot olbmot ledje olggobealde rohkadallamin .#Värrodimbåttåv gájkka almatja lidjin ålggolin råhkådallamin . De Hearrá eŋgel almmustuvai sutnje , suovasáltára olgeš bealde .#De bihkusij Härrá ieŋŋgil suv åvddåj , suovasálltára oalges bälláj . Sakarja suorganii go oinnii su , ja sutnje bođii ballu .#Gå Sakarias ieŋŋgilav vuojnij de goavgedij ja ballagådij . Muhto eŋgel celkkii sutnje : « Ale bala , Sakarja ! Dasgo Ipmil lea gullan du rohkosa .#Valla ieŋŋgil sunji javlaj ; ” Ale balá , Sakarias , Jubmel le duv råhkålvisáv gullam . Du áhkká Elisabet riegádahttá dutnje bártni , ja don galggat gohčodit su Johanassan .#Áhkkát Elisabet dunji bárnev riegádahttá , ja suv galga Johannesin gåhttjot . Son šaddá dutnje illun ja ávvun , ja olusat illudit su riegádeami dihtii .#Vuollon ja ávvon dunji sjaddá , ja moaddása suv riegádime diehti ávvudalli . Dasgo son šaddá stuorisin Hearrá ovddas .#Sån vuojn stuorren Härrá åvdån sjaddá . Viinni dahje garra juhkamuša son ii juga , ja eatnis heakka rájes son lea dievva Bassi Vuoiŋŋas . Son jorgalahttá olusiid Israelas ruovttoluotta Hearrái Ipmilasaset .#Vijnajt ja garra juhkusijt ij goassak jugá , juo iednehekka rájes le ájlis Vuojŋŋanisás dievas , ja Israelan moaddásav Härrá , sijá Jubmela , lusi máhtsadahttá . Son manná Hearrá ovddabealde Elia vuoiŋŋain ja fámuin , jorgalan dihtii áhčiid váimmuid mánáide ja addin dihtii eahpegulolaččaide vanhurskkis miela , ja ná son ráhkkanahttá álbmoga Hearrái . »#Elia fámujn ja vuojŋŋanisájn suv åvdån manná áhtjij vájmojt mánájda jårggålittjat ja gullogahtes almatjijda rievtesferduk mielav vattátjit ja Härráj gárvvidum álmmugav . ” Sakarja jearai eŋgelis : « Mo sáhtán mun diehtit ahte dáhpáhuvvá ná ?#Sakarias de ieŋŋgilij javlaj : ” Gåktus dav vissásit diedáv ? Mun han lean boaris , ja mu áhkká lea maid juo eallilan olmmoš . »#Mån lev ham vuoras ja muv áhkká le aj vuorastuvvamin . ” Eŋgel vástidii : « Mun lean Gabriel gii čuoččun Ipmila muođuid ovddas . Mun lean vuolggahuvvon sárdnut dutnje ja buktit dán illusága .#Ieŋŋgil vásstedij : ” Mån lev Gabriel guhti Jubmela tråvnå åvdån tjuottjov , ja mån lev rájaduvvam dunji hålatjit ja dáv ávvoságav sárnutjit . Muhto don šattat gielaheapmin it ge sáhte hállat ovdal go dan beaivvi go dát dáhpáhuvvá , danne go it oskon mu sániide mat ollašuvvet go áigi dievvá . »#Valla dån gieladuvá , sáhkadit i buvte dan biejve åvddål gå dát sjaddá , danen gå ittji muv báhkuj jáhke , mij ålliduvvá dalloj gå ájgge ållån . ” Olbmot vurde Sakarja ja ovddošedje manne son ádjánii tempelis .#Almatja Sakariasav vuorddin ja imálussjin gå tiemmpelin guhkev gádoj . Go son bođii olggos , de ii máhttán hállat , ja sii árvidedje ahte son lei oaidnán oainnáhusa tempelis .#Gå Sakarias ålgus bådij , ja ittjij máhte sijájn ságastit , de árvvedin bárudisáv lij tiemmpelin vuojnnám . Son dušše nuvkkihii sidjiide ja bisui gielaheapmin .#Vierttij sidjij sejvatjit , ja nåvtik gieladibmen lij . Go su bálvalusáigi lei nohkan , de son manai ruktosis .#Gå suv dievnastusvuorro någåj , de sijddaj manáj . Veahá maŋŋelaš šattai su áhkká Elisabet máná vuostái , ja son čiehkádii viđa mánnui olbmuid ovddas .#Dan maŋŋela áhkkás Elisabet iesselissan sjattaj , ja vihtta máno tjiehkusin viesoj . Son dajai : « Dán lea Hearrá dahkan munnje .#Javlaj allasis : ” Härrá le dáv munji dahkam . Dál son lea geahččan munnje ja luvven mu eret olbmuid bilkkus . »#Muv le dal huksam ja skámostam almatjij åvdån tjoavddám . ” Go Elisabet lei guđat mánus , de Ipmil vuolggahii eŋgel Gabriela muhtun Galilea gávpogii man namma lei Nasaret , nieidda lusa gii lei lohpádallan Jovssehiin , Dávveda sogalaččain ; nieidda namma lei Márjá .#Gudát máno Jubmel rájaj ieŋŋgil Gabrielav nuorra niejda lusi Galileaj , Nasareta stádaj . Sån lij giláduvvam ålmmåjn Davida máttos gen namma lij Josef , ja niejda namma lij Maria . Eŋgel bođii su lusa ja celkkii : « Dearvva dutnje , don guhte leat ožžon árpmu !#Ieŋŋgil bådij suv lusi ja javlaj : ” Buoris dunji guhti le ármov oadtjum ! Hearrá lea duinna ! »#Duv lunna le Härrá . ” Son suorganii sakka eŋgela sániid dihtii ja imaštii maid dát buorástahttin mearkkašivččii .#Maria goavgedij ieŋŋgila bágojs ja usjudij majt dát buorástahttem mierkkij . Muhto eŋgel celkkii sutnje : « Ale bala , Márjá ! Dasgo Ipmil lea čájehan dutnje árpmu .#Valla ieŋŋgil javlaj : ” Ale Maria balá , Jubmel le duv ármmálasstám . Geahča , don šattat máná vuostái ja riegádahtát bártni ja bijat sutnje nama Jesus .#Iesselissan sjatta ja bárnev riegádahtá , ja sunji vattá namáv Jesus . Son šaddá leat stuoris ja gohčoduvvo Alimusa Bárdnin .#Stuorren sån sjaddá ja Alemusá Bárnnen gåhtjoduvvá . Hearrá Ipmil addá sutnje su áhči Dávveda truvnnu , ja son ráđđe agálaččat Jáhkoba soga , ja su gonagasriika ii noga goassege . »#Härrá Jubmel sunji áhtjes Davida tråvnåv vaddá , ja Jakoba goade gånågissan ihkát ájggáj le , ij ga vielldes goassak någå . ” Márjá jearai eŋgelis : « Mo dát sáhttá dáhpáhuvvat go in leat leamaš ovttainge olbmáin ? »#Maria ieŋŋgilij javlaj : ” Gåktus dát le máhttelis , ij aktak ålmåj le muv duohttam . ” Eŋgel vástidii : « Bassi Vuoigŋa boahtá du badjelii , ja Alimusa fápmu suoivanastá du badjel .#Valla ieŋŋgil vásstedij : ” Ájlis Vuojŋŋanis dunji boahtá , ja Alemusá fábmo duv suojvvanasstá . Dan dihtii lea bassi dat mánná gii riegáda ja gohčoduvvo bassin ja Ipmila Bárdnin .#Dan diehti bárnne ájllisin ja Jubmela Bárnnen gåhtjoduvvá . Ja fuolkát Elisabet han lea maiddái vuordimin bártni , vaikko lea boaris .#Elisabet , bärrát , le aj bárnev dálla vuorasvuodanis vuorddemin . Daddjojuvvui ahte son ii sáhte oažžut máná , muhto dál son lea juo guđat mánus . Dasgo ii mihkkege leat veadjemeahttun Ipmilii . »#Gev javllin mánájt ij oattjo , le dal gudát mánon , danen gå Jubmelij ij migek le máhtodibmen . ” Dalle Márjá celkkii : « Mun lean Hearrá bálvaleaddji .#Maria javlaj : ” Härrá dievnár lev mån . Šaddos munnje nugo don leat cealkán . »#Sjaddus munji gåktu le javllam . ” Ja eŋgel guđii su .#Ja ieŋŋgil suv lussta vuolgij . Moadde beaivvi maŋŋil Márjá vulggii ja doamai várregiliide , muhtun Judea gávpogii .#Muhtem biejve maŋŋela Maria gáhtjada vuolgij soames stádaj Judea várijn . Son manai Sakarja vissui ja buorástahtii Elisabeta .#Sakariasa dåhpåj manáj ja Elisabetav buorástahtij . Go Elisabet gulai Márjjá buorástahttima , de mánná lihkastii su siste ja Bassi Vuoigŋa devddii su .#Gå Elisabet Maria buorástahttemav guláj , de mánná suv hekkan tjiektjalij ja de ájlis Vuojŋŋanisás dievdeduváj . Elisabet čuorvvui alla jienain : « Buressivdniduvvon leat don nissoniid gaskkas , ja buressivdniduvvon lea du heakka šaddu .#Jieddnát tjuorvoj : ” Buorissjivnnjeduvvam dån ietjá nissunijs ienebut , ja buorissjivnnjeduvvam mánná duv hekkan . Gii ba mun leaččan , ahte Hearrán eadni boahtá mu lusa ?#Guhtis de mån littjav gå muv härrá ieddne muv lusi boahtá ? Dasgo dalle go mun gullen du buorástahttima , de mánná lihkastii ávuin mu siste .#Gå muv biellje duv buorástahttemav guláj , de mánná muv hekkan ávos tjiektjalij . Ja ávdugas son guhte oskkui , dasgo dat maid Hearrá lea cealkán sutnje , ollašuvvá . »#Sálugin guhti jáhkij , dajna gå ålliduvvá majt Härrá le sunji javllam . ” Dalle Márjá celkkii : Mu siellu rámida Hearrá , ja mu vuoigŋa ávvuda Ipmila , mu beasti , dihtii . Dasgo son lea geahččan vuollegis bálvaleaddjásis .#Maria de javlaj : ” Muv siello Härráv rámmpu , muv vuojŋŋanis sjållert Jubmelis , muv lånestiddjes : sån le árudijás vuollegis dievnárij jårggålam . Dás duohko buot sogat rámidit mu ávdugassan , dasgo buotveagalaš Ipmil dahká munnje stuora daguid , bassi lea su namma . Sogas sohkii son árkkálmastá sin geat ballet sus .#Dát rájes gájkka vierrega muv sálugin hievedi : dajna gå Gájkviekses stuorijt munji dahká , ájllisin le suv namma , ja suv ármmo buolvas buolvvaj bissu siján gudi li jubmelbalulattja . Su gievrras gieđat dahket fámolaš daguid ; son biđge sin geain leat čeavlás jurdagat sin váimmuin , ja nordada ráđđejeddjiid eret truvnnuin ja bajida smávváid .#Giedajnis stuorra dagojt dahká ja mihástallijt háddji . Gånågisájt tråvnåjstisá ravggu ja gälvodimijt bajet . Son biebmá nelguid buriid attáldagaiguin , muhto riggáid son vuolggaha eret iežas luhtte guoros gieđaid .#Nielggijt vattojis gallánahttá , boandájt guoros giedaj rádjá . Son veahkeha bálvaleaddjis Israela ii ge vajáldahte árpmiheames su , nugo lohpidii min máddariidda , Abrahamii ja su sohkii , agálaš áigái .#54/55 Israelav , ietjas dievnárav huksá , mujtedijn ármmogisvuodav nåv gåktu ihkeven ájggáj lij jáhttám mijá ájttegijda ; Abrahamaj ja suv mánájda . ” Márjá orui Elisabeta luhtte sullii golbma mánu , ja de máhcai ruoktot .#Maria lij suv guossen gålmå máno bájkev , ja de sijddasis máhtsaj . Dál dievai áigi goas Elisabet galggai riegádahttit , ja son riegádahtii bártni .#Ájgge ållånij Elisabetaj riegádahtátjit , ja bárnev riegádahtij . Go su siidaguoimmit ja fuolkkit gulle ahte Hearrá lei čájehan sutnje nu stuora árpmu , de sii illudedje suinna .#Suv sijddaguojme ja biere gullin man stuorra ármov Härrá lij sunji vuosedam , ja sij ávvudallin sujna . Gávccát beaivvi sii bohte birračuohppat bártni . Sii hálidedje gohčodit su Sakarjan áhčis mielde , muhto eadnis dajai : « Ii , su namma galgá leat Johanas . »#Gávtsát biejve båhtin bárnev birratjuohpadahtátjit , ja sihtin suv Sakariasin , áhtjes nammaj nabddet . Valla ieddnes de javlaj : ” Ij , suv namma lehkus Johannes . ” Sii vástidedje : « Ii han ovttasge du sogas leat dat namma . »#Sunji vásstedin : ” Dujna ij le aktak bierre dajna namájn . ” De sii nuvkkihedje áhččái manin son dáhtui gohčodit máná .#Ja áhttjásis siejvvelin máná namáv diededittjat . Son siđai távvala ja čálii : « Su namma lea Johanas . » Dalle buohkat ovddošedje , muhto dan seammás Sakarja oaččui fas hállannávccaid , ja son máidnugođii Ipmila .#Sakarias ánoj tjállemdáblov masi tjálij : ” Johannes le suv namma ” , ja gájka oavdduhin . Buot sudno ránnjáid badjelii bođii ballu , ja sáhka dan birra mii lei dáhpáhuvvan , viidánii Judea várregiliide .#Dalága sån hållamgoavov ruoptus oattjoj , sáhkadij ja Jubmelav hievedij . Gájka suv bájken ballájin , ja juohkka sajen Judea várijn dán birra ságastin . Buohkat geat gulle dan , vurkejedje dan váimmuidasaset ja jerre : « Mii son dán mánás boahtá ? »#Ja gájka gudi gullin , biedjin ságajt mujttuj ja gatjádallin : ” Mij dát mánás sjaddá ? ” Ja Hearrá giehta láidii su .#Ja Härrá giehta lij sujna . Bassi Vuoigŋa devddii Sakarja , ja son sártnui profehtalaččat : Máidnojuvvon lehkos Hearrá , Israela Ipmil , dasgo son oahppaladdá álbmogis ja lonista dan .#Áhttjes Sakarias ájlis Vuojŋŋanisás dievdeduváj ja profehtagit sárnoj : ” Hieveduvvam lehkus Härrá , Israela Jubmel , guhti álmmugis bådij lånestittjat . Son čuoččáldahttá midjiide bestojumi čoarvvi bálvaleaddjis Dávveda sogas , nugo son lohpidii dološ áiggi rájes bassi profehtaidis bokte , ahte mii bestojuvvošeimmet min vašálaččain , buohkain geat vašuhit min .#Midjij sån lånestime tjoarvev tjuottjeldahttá ietjas dievnára Davida mátton , gåktu ådno le ietjas ájlis profehtaj baktu jáhttám lånestibmen mijá vasjulattjajs ja gájkajs gudi midjij li vasjen . Nu son árpmiha min máddariid ja atná muittus bassi lihtus , dan váli maid son vuortnui min áhččái Abrahamii , ahte son gádju min eret min vašálaččain , vai mii balakeahttá beasašeimmet bálvalit su buhtisvuođas ja vanhurskkisvuođas su muođuid ovddas buot beivviideamet .#Mijá ájttegijda ármmogisvuodav vuoset ja ájlis lihtos anot , vuornnáv mav áhttjásimme Abrahamaj dagáj : mijáv gájutjit vasjulattjaj giedas vaj balo dagi buktep suv dievnnut , rájnnasin ja rievtesferdugin suv åvdån gájkka biejvijdimme . Ja don , mánážan , gohčoduvvot Alimusa profehtan , dasgo don manat Hearrá ovddas ja válmmaštahtát su geainnuid ja oahpásmahtát su álbmogii bestojumi suttuid ándagassii addojumiin , dasgo min Ipmil lea árbmugas ja váibmoláđis .#Ja dån , mánnám , Alemusá profehtan gåhtjoduvá , dajna gå Härrá åvdån galga mannat sunji bálggájt gárvedittjat ja suv álmmugij diededittjat lånestibme suttoj ándagisluojttemijn le dánna mijá Jubmela ármmogisvuoda ja linesvuoda baktu . Son oahppaladdá min allagasas dego beaivváža badjáneapmi , báitin dihtii sidjiide geat orrot seavdnjadasas ja jápmima suoivanis , ja láiden dihtii min julggiid ráfi geidnui .#Allagisás sån mijá lusi boahtá , biejve mårijdibmen sidjij gudi li sjievnnjedin ja jábmema sähkásin , ja juolgijdimme ráfe bálggáj lájddi . ” Ja bárdni šattai bajás ja gievrrui vuoiŋŋas .#Ja bárnne sjattaj ja vuojŋŋanisán gievroj . Son orui mehciin , gitta dan beaivvi rádjái go son galggai loaiddastit Israela ovdii .#Åjdå bájkijn åroj dallusjrádjáj gå Israela åvddåj lij låjdåstittjat . Daid beivviid bođii gohččun keaisár Augustusis ahte oppa máilbmi galggai čálihuvvot olmmošlohkui .#Dan ájge tjäjssár Augustus guládahtij gåhttjomav ålles värált galgaj almasjlåhkuj tjáleduvvat . Dat lei vuosttaš čáliheapmi , ja dat dáhpáhuvai go Kvirinius lei Syria eananhearrá .#Vuostasj tjáledibme almasjlåhkuj lij dalloj , gå Kvirinius lij Syria ednamhärrán . Buohkat vulge čálihit iežaset , iešguhtege gávpogasas .#Gájka mannin ietjasa tjáledittjat , iesj guhtik stádasis . Jovsset vulggii dalle Nasaret gávpogis bajás Judeai , Dávveda gávpogii Betlehemii , go son lei Dávveda sogas ja nális , čálihit iežas oktan Márjjáin , gii lei lohpiduvvon sutnje áhkkán ja gii lei máná vuostái .#Ja Josef , guhti lij Davida máttos , vuolgij Galilea Nasaretas Judeaj , Davida stádaj Betlehemaj , ietjas tjáledittjat aktan Mariajn gejna lij giláduvvam ja guhti lij iesselissan . Go soai leigga doppe , de dievai áigi go son galggai riegádahttit , ja son riegádahtii bártnis , vuosttašriegádeaddji , giesai su ja bijai su krubbái , dasgo sudnuide ii lean idjasadji .#Gå dåppe lijga , de ållånij ájgge Mariaj riegádahtátjit , ja bárnes riegádahtij , vuostasjriegádimmánáv , ja giessalij ja krubbuj biejaj , dan diehti gå sunnuj ij lim guossevieson sadje . Dan guovllus ledje sávzageahččit guođoheamen sávzaealuset ihkku .#Dajn dáfojn lidjin soabmása sávttsaälosa iján räjnnuhime . Fáhkkestaga čuoččui Hearrá eŋgel sin ovddas , ja Hearrá hearvásvuohta báittii sin birra . Sii suorganedje sakka .#De Härrá ieŋŋgil sijá åvddåj tjuottjadij ja Härrá herlukvuohta sijá birra bájtij , ja alvosláhkáj ballájin . Muhto eŋgel celkkii sidjiide : « Allet bala !#Valla ieŋŋgil sidjij javlaj : ” Allit ballá . Mun muitalan didjiide stuora illusága , mii šaddá illun oppa álbmogii : Didjiide lea odne riegádan beasti Dávveda gávpogis ; son lea Kristus , Hearrá .#Ávvoságav mån didjij sárnov , ávov gájkka álmmugij . Didjij le uddni lånestiddje Davida stádan riegádam , sån le Messias , Härrá . Ja dát lea didjiide mearkan : Dii gávdnabehtet máná mii lea gissojuvvon ja veallámin kruppás . »#Ja dát le märkkan didjij : riegádimmánáv gávnnabihtit giessaluvvam ja kruppon vellahime . ” Ja fáhkkestaga lei eŋgela luhtte almmálaš veahka , mii máinnui Ipmila ja lávllui : « Gudni lehkos Ipmilii allagasas ja ráfi eatnama alde olbmuide geaid Ipmil árpmiha ! »#Ja hähkkat lij danna ieŋŋgilijn stuorra almefuovva Jubmelav hievedime : ” Guddne Jubmelij allagisán ja ráfe suv gierugijda ednamin . ” Go eŋgelat ledje guođđán sin ja máhccan albmái , de guođoheaddjit dadje guhtet guoibmáseaset : « Vulgot dal Betlehemii geahččat dan mii lea dáhpáhuvvan , ja man Hearrá lea almmuhan midjiide . »#Gå ieŋŋgila lidjin sijá lussta almmáj mannam , javllin räjnnuhiddje guhtik guojmmásisá : ” Vuolggup dal Betlehemaj gehtjatjit mij le sjaddam ja majt Härrá le midjij diededam . ” Ja sii doapmaledje dohko ja gávdne Márjjá ja Jovsseha ja unna mánáža mii lei veallámin kruppás .#Gáhtjos sij Betlehemaj mannin , ja gávnnin Mariav ja Josefav ja mánátjav , guhti lij kruppon . Go sii ledje oaidnán su , de muitaledje buot mii lei celkojuvvon sidjiide dan máná birra . Buohkat geat ledje gullamin , ovddošedje dan maid guođoheaddjit muitaledje .#Gå mánáv lidjin vuojnnám , subtsastin majt dán máná birra lidjin gullam . Gájka imálussjin räjnnuhiddjij ságajt . Muhto Márjá vurkii visot váibmosis ja guorahalai dan .#Maria gájkka vájmmusis vuorkkij ja ájádaláj . Guođoheaddjit máhcce ruoktot , máinnodettiin ja rámidettiin Ipmila buot daid ovddas maid sii ledje gullan ja oaidnán ; buot lei nugo lei celkojuvvon sidjiide .#Räjnnuhiddje máhttsin ja hievedin ja rámmpun Jubmelav dassta majt lidjin gullam ja vuojnnám : gájkka lij nåvti gåktu sidjij lij javladuvvam . Gávccát beaivvi go son galggai birračuhppojuvvot , de son oaččui nama Jesus , nugo eŋgel lei gohččon ovdal go son sahkanii eatnis heggii .#Gávtsát biejve gå mánná lij birratjuohpaduvátjit , de oattjoj namáv Jesus , nåv gåktu ieŋŋgil lij suv juo nammadam , åvddål gå ieddnes iesselissan sjattaj . Go dat áigi bođii go sii Movssesa lága mielde galge buhtistuvvot , de Jovsset ja Márjá válddiiga máná mielde bajás Jerusalemii guoddit su Hearrá ovdii . Dasgo Hearrá láhkii lea čállojuvvon ahte juohke vuosttašriegádan bárdnemánná galgá vihahuvvot Hearrái . Sii galge maiddái buktit oaffara nugo Hearrá láhka gohčču : turtelduvvápára dahje guokte duvváčivgga .#Gå sijá rájnnanimájgge Mosesa lága milta lij ållånime , de Josef ja Maria Jerusalemij mánájn manájga Härrá åvddåj suv guottátjit - danen gå Härrá lágan le tjáleduvvam juohkka vuostasjriegádimbárnne galggá Härráj ájlistuvvat - ja guokta turturduvvo jali guokta nuorra duvvo värrodittjat , nåv gåktu Härrá lágan gåhtjoduvvá . Jerusalemis ásai dan áiggi olmmái gean namma lei Simmon ; son lei vanhurskkis ja ipmilbalolaš ja vurddii Israela jeđđehusa .#Jerusalemin lij ålmåj gen namma lij Symeon , guhti lij rievtesferduk ja jubmelbalulasj ja Israela jaskadusáv vuordij . Bassi Vuoigŋa lei su badjel , ja Vuoigŋa lei almmustahttán sutnje ahte son ii muosát jápmima ovdal go lea oaidnán su gean Hearrá lea vuoiddadan .#Ájlis Vuojŋŋanis lij sujna , ja sunji lij bigoduvvam jábmemav ij vuojne åvddål gå Härrá Messiasav lij vuojnnám . Vuoigŋa doalvvui su tempelii , ja go Jesusa vánhemat bođiiga sisa mánáin dahkan dihtii lága vieru mielde , de Simmon válddii máná sallasis , máinnui Ipmila ja celkkii : Hearrá , dál divttát bálvaleaddját vuolgit dáppe ráfis , nugo don leat cealkán . Dasgo mu čalmmit leat oaidnán du bestojumi man don leat ráhkadan buot álbmogiid oidnosis , čuovgasa mii šaddá almmustussan báhkiniidda ja gudnin du álbmogii Israelii .#Doalvoduvvam Vuojŋŋanisás tiemmpelij manáj , ja gå Jesusa äjgáda mánájn bådijga dagátjit mij le dáhpen lága milta , de mánáv fármmásis váldij ja Jubmelav hievedij ja javlaj : ” Härrá , bája dal dievnárat ráfen dáppelt mannat , nåv gåktu le jáhttám , dajna gå muv tjalme li vuojnnám suv lånestimev , mav dån le gájkka álmmugijda gárvedam , tjuovggan mij hiednigijda bigodibmen sjaddá ja herlukvuohtan ietjat álmmugij Israelaj . ” Eadnis ja áhččis ovddošeigga dan mii daddjojuvvui máná birra .#Jesusa áhttje ja ieddne oavdduhijga dav mij suv birra håladuváj . Ja Simmon buressivdnidii sin ja dajai su eadnái Márjái : « Geahča , dát mánná lea biddjon jorralussan ja čuoččáldahttojupmin olusiidda Israelis ja mearkan mii vuostálastojuvvo , vai eatnat váimmuid jurdagat almmustuvašedje .#Ja Symeon sijáv buorissjivnnjedij ja suv äddnáj Mariaj javlaj : ” Dát mánná le jårrålibmen jali tjuodtjelibmen ållusijda Israelan ja märkkan mav vuosteldi . Muhto miehkki manná maiddái du sielu čađa . »#Ja duv sielo tjadá svierdde aj manná vaj ållusij tjiehkusamos ájádusá bihkusi . ” Das lei maiddái nisu gii lei profehta , Ánná , Fanuela nieida , Ašera čearddas .#Danna lij aj nissun , gänna lidjin profehta vaddása , Hanna , Fanuela niejdda Asjera máttos . Son lei hui boaris ; son lei náitalan nuorran ja lei eallán čieža jagi boatnjáinis . Dasto lei eallán leaskan , dassážii go son dál lei gávcciloginjeallje jagi boaris .#Sån lij vuorastuvvamin ; nuorran lij gietjav jage válldum , ja dallutjis lij árbbátjin viessum ja dálla lij gáktsalåknielje jage vuoras . Son ii goassege guođđán tempela , muhto bálvalii Ipmila borakeahttáivuođain ja rohkosiiguin ijat beaivái .#Ittjij ihkenis tiemmpelav guode , ájnat Jubmelav idja biejvve fástoj ja råhkålvisáj dievnnuj . Dál son ge bođii ovdan ja máinnui Ipmila ; ja son sártnui máná birra buohkaide geat ledje vuordimin Jerusalema lonástusa .#Daŋga båttå bådij sån dasi , Jubmelav gijtij ja hievedij ja sárnoj máná birra gájkajda gudi Jerusalema lånåstusáv vuorddin . Go Jovsset guovttos Márjjáin leigga ollašuhttán buot dan mii lei mearriduvvon Hearrá lágas , de máhcaiga Galileai , ruovttugávpogii Nasaretii .#Gå lijga ållidam gájkka mij lij Härrá lágan tjáleduvvam , máhtsajga de stádasiska Nasaretaj Galileaj . Ja bárdni stuorui ja gievrrui , ja son lei dievva viissisvuođas , ja Ipmila árbmu lei su badjel .#Bárnne stuoroj , gievroj ja vijsoj , ja sujna lij Jubmela ármmo . Juohke jagi Jesusa vánhenguovttos láviiga mannat Jerusalemii beassášbasiide .#Juohkka jage suv äjgáda manájga Jerusalemij bässátjijda . Go Jesus lei guoktenuppelot jagi boaris , de sii manne dohko bajás , nugo lei vierru basiid áiggi .#Ja gå Jesus lij lågenanguovtejagák , de mannin dåhku , gåktu bässátjijda dáhpe lij . Muhto go bassebeaivvit ledje vássán , ja sii vulge fas ruoktot , de bárdni bázii Jerusalemii , almmá vánhemiiddis dieđekeahttá .#Gå bassebiejve lidjin vássám ja sijddaj lidjin máhtsatjit , de Jesus äjgádij diedek Jerusalemij bátsij . Soai gáttiiga ahte son lei sin fáru mielde , ja olles beaivi manai ovdal go jearahišgođiiga fulkkiin ja ustibiin .#Bäjvvásav lijga vádtsám dåjvujn fáron lij , åvddål gå Jesusav berrahijs ja oahppásijs åtsådatjájga . Go soai eaba gávdnan su , de máhcaiga Jerusalemii ohcat su doppe .#Gå ejga Jesusav gávna , de suv åtson Jerusalemij máhtsajga . Golmma beaivvi geažes gávnnaiga su tempelis . Son lei čohkkámin oahpaheddjiid gaskkas , guldalii sin ja jearahalai sis .#Gålmmå biejve maŋŋela gávnajga suv tiemmpelin , tjåhkkåhime åhpadiddjij siegen gulldalime gatjádime . Buohkat geat gulle su , imaštalle su jierpmi ja vástádusaid .#Gájka gudi suv gullin alvaduvvin suv jiermijs ja vásstádusájs . Vánhenguovttos hirpmástuvaiga sakka go oinniiga su , ja su eadni dajai sutnje : « Mánážan , mo don sáhttet dahkat dán munnuide ?#Gå suv vuojnijga , de Josef ja Maria goavgedijga ja Maria sunji javlaj : ” Mánnám , gåktu máhtti náv munnuj dahkat ? Moai áhčiinat letne ohcan du baluin . »#Måj áhtjijnat duv balujn åtsåjma . ” Muhto son vástidii : « Manne doai ozaide mu ?#Jesus vásstedij : ” Manna muv åtsåjda ? Eahppi go ipmirdan ahte mun ferten leat Áhččán viesus ? »#Ejda gus diede vierttiv Áhtjám lunna årrot ? ” Muhto eaba soai árvidan maid son oaivvildii dáinna .#Valla ejga dádjada man birra hålaj . De son manai sudnuin vuolás Nasaretii ja lei jegolaš sudnuide .#Jähkogis lij sunnuj ja Nasaretaj sunnuv tjuovoj . Su eadni vurkii buot dáid váibmosis .#Ieddnes gájkka dájt vájmmusis vuorkkij . Ja Jesus ovdánii agis ja viissisvuođas ja lei illun Ipmilii ja olbmuide .#Jesus stuorránij ja vijsoj ja Jubmelij ja almatjijda ávvon sjattaj . Lei keaisár Tiberiusa vihttanuppelogát ráđđenjagis ; Pontius Pilatus lei dalle Judea eananhearrán ; Herodes lei guovllugonagassan Galileas , su viellja Filip Itureas ja Trakonitisis , ja Lysanias lei guovllugonagassan Abilenes , ja Hannas ja Kaifas leigga bajimušbáhppan . Dalle Ipmila sátni bođii Johanassii , Sakarja bárdnái , meahcis .#Tjäjssár Tiberiusa ráddimájge lågenanvidát jage , gå Pontius Pilatus lij Judea ednamhärrán , Herodes Galilea tetrárkkan , vielljas Filippos Ituria ja Trakonitisa tetrárkkan ja Lysanias Abilene tetrárkkan , ja gå Hannas ja Kajafas alemushärrán lijga , bådij Jubmela báhko Johannesij , Sakariasa bárnnáj , åjdåmiehtsen . Ja son jođii Jordana guovlluid miehtá ja sárdnidii jorgaleami gástta suttuid ándagassii addojupmin , nugo lea čállojuvvon profehta Jesaja girjái : Jietna čuorvu meahcis : Válmmaštehket geainnu Hearrái , njulgejehket su bálgáid !#Johannes Jordanäno dáfojda vuolgij ja juohkka sajen suttoj ándagisluojttemav buorádusá ja gástadime baktu sárnnedij , gåktu profehta Jesaja bágoj le tjáleduvvam : Tjuorvvo jiedna åjdåmiehtsen gullu : Gárvedihtit Härrá gäjnov , njuolggijihtit suv bálggájt . Juohke leahki devdojuvvo , juohke várri ja dievvá dássejuvvo .#Juohkka gårsså dievdeduvvus , juohkka várre ja buollda vuoleduvvus . Moalkás bálgát njulgejuvvojit , geađgás geainnut jalgejuvvojit .#Gávak bálggá njuolggiduvvusa , gärggás gäjno jalggiduvvusa . Ja buot olbmot ožžot oaidnit Ipmila bestojumi .#Ja gájkka almatja Jubmela lånestimev vuojnnusa . Go stuora olmmošjoavkkut bohte Johanasa lusa gásttašuvvot , de son celkkii sidjiide : « Gearpmaščivggat ! Gii lea dadjan didjiide ahte sáhttibehtet báhtarit boahttevaš moarreduomus ?#Gå stuorra almasjvega suv lusi båhtin sujsta gástaduvátjit , de sidjij javlaj : ” Sälggagärmmahatjivga , guhtis le javllam dij boahtte moares bessabihtit ? Šaddadehket jorgalusa dohkálaš šattuid !#Guoddit de dakkir sjattojt ma buorádussaj gulluji . Allet ge jurddašišgoađe : Min áhčči lea Abraham !#Ja allit allasihtte javllagoade : Mijá áhttje le ham Abraham . Dasgo mun cealkkán didjiide : Ipmil sáhttá čuoččáldahttit Abrahama mánáid dáin geđggiin .#Didjij javlav : Jubmel dájs giergijs máhttá Abrahamaj mánájt båktet . Ákšu lea juo muoraid máddagis ; juohke muorra mii ii šaddat buriid šattuid , čullojuvvo ja bálkestuvvo dollii . »#Áksjo le juo muorramáddagin . Juohkka muorra manna älle buorre sjatto tjuoladuvvá ja dållåj bálkestuvvá . ” Olbmot jerre sus : « Maid mii de dahkat ? »#Almatja de sujsta gatjádin : ” Majt de dahkat ? ” Son vástidii : « Geas ležžet guokte báiddi , juogadehkos suinna geas ii leat oktage , ja geas lea borramuš , dahkos dan seammá . »#Johannes vásstedij : ” Gänna li guokta skirto vaddis nuppev sunji gänna ij le skirtto , ja gänna le lájbbe dahkis daŋga láhkáj . ” Muhtun tuollárat ge bohte gásttašuvvot , ja sii jerre sus : « Oahpaheaddji , maid mii galgat dahkat ? »#Tullára aj dåhku båhtin gástaduvátjit ja sujsta gatjádin : ” Åhpadiddje , majt dal dahkat ? ” Son vástidii : « Allet gáibit eanet go lea lobálaš . »#Johannes vásstedij : ” Allit ienebuv sidá gå dav mij mierreduváj . ” Muhtun soalddáhat jerre sus : « Mo minguin gis , maid mii galgat dahkat ? »#Ja gå doarroålmmå båhtin ja sujsta gatjádin : ” Ja midja , majt mij dahkat ? ” Son vástidii sidjiide : « Allet rivve ruđaid geasge veahkaválddiin dahje gávvilvuođain , muhto duhtet dan bálkái man oažžubehtet . »#De vásstedij : ” Allit gässtak ájtoj jali fámoj biednigijt ribá , ájnat duhtit bálkkásihtte . ” Álbmot lei dál dievva vuordámušain , ja buohkat jurddašedje váimmuineaset ahte Johanas vejii leat Messias .#Gájkka álmmugin lidjin vuorddemusá , ja gájka usjudallin Johannesav almu Messiasin . Muhto Johanas attii sidjiide dán vástádusa : « Mun gásttašan din čáziin , muhto mu maŋŋil boahtá son gii lea gievrrat go mun ; mun in leat dohkálaš nuollat su gámavuoddagiid ge .#Valla Johannes gájkajda vásstedij : ” Tjátjijn mån dijáv gástadav . Valla mujsta gievrap boahtá , gen gámagartsajt iv le árvvogis nuolatjit . Son gásttaša din Bassi Vuoiŋŋain ja dolain .#Ájlis Vuojŋŋanisájn ja dålåjn sån dijáv gástat . Sus lea goaivu gieđas ja áigu ráidnet gortniidis gordneráidnehagas ja čohkket nisuid láhtui . Muhto sáđuid son boaldá čáskatmeahttun dolas . »#Sujna le goajvvo giedan majna tjuohppusav rájnni ja vejtajt ájttásis tjoahkki , valla tjuobmasijt jáddamahtes dålån boalldá . ” Dán ja máŋgga eará láhkái Johanas neavvui olbmuid ja sárdnidii sidjiide evangeliuma .#Návti ja moatte ietjáláhkáj álmmugav vágodij gå sidjij evangeliumav sárnnedij . Muhto go son cuiggodii guovllugonagasa Herodesa go dat elii vieljas áhkáin , Herodiasain , ja dagai ollu eanet baháid , de Herodes dagai dasa lassin vel dan bahádagu ahte son bálkestii Johanasa giddagassii .#Valla gå tetrárkka Herodesav nuktalij vieljas áhkájn Herodiasijn aktan viessomis ja vil ietjá bahádagojs , de Herodes dav aj duodde oarren biejaj gå Johannesav giddagissaj bálkestij . Ollu olbmot gásttašahtte iežaset . Maiddái Jesus gásttašuvvui , ja go son lei rohkadallamin , de albmi rahpasii , ja Bassi Vuoigŋa bođii su badjelii duvvá hámis . Ja almmis gullui jietna : « Don leat mu Bárdni gean mun ráhkistan , don leat mu miela mielde . »#Gå dal gájka ietjasa gástadahttin , ja Jesus aj lij gástaduvvam ja råhkådallamin lij , de almme rahpasij ja ájlis Vuojŋŋanis duvvon suv nali luojttádij ja almes jiedna gulluj : ” Dån le muv iehttselis ja Bárnnám gärrásamos . ” Jesus lei sullii golbmalotjahkásaš go álggahii doaimmas .#Jesus lij gålmmålåge bájken gå vuostasj bále sárnnedatjáj . Nugo gádde su áhčči lei Jovsset , gean áhčči lei Eli , gean áhčči lei Mattat , gean áhčči lei Levi , gean áhčči lei Melki , gean áhčči lei Jannai , gean áhčči lei Jovsset , gean áhčči lei Mattatja , gean áhčči lei Amos , gean áhčči lei Nahum , gean áhčči lei Hesli , gean áhčči lei Naggai , gean áhčči lei Mahat , gean áhčči lei Mattatja , gean áhčči lei Šimi , gean áhčči lei Josek , gean áhčči lei Joda , gean áhčči lei Johanan , gean áhčči lei Resa , gean áhčči lei Serubbabel , gean áhčči lei Šealtiel , gean áhčči lei Neri , gean áhčči lei Melki , gean áhčči lei Addi , gean áhčči lei Kosam , gean áhčči lei Elmadam , gean áhčči lei Er , gean áhčči lei Josva , gean áhčči lei Elieser , gean áhčči lei Jorim , gean áhčči lei Mattat , gean áhčči lei Levi , gean áhčči lei Simmon , gean áhčči lei Juda , gean áhčči lei Jovsset , gean áhčči lei Jonam , gean áhčči lei Eljakim , gean áhčči lei Melea , gean áhčči lei Menna , gean áhčči lei Mattata , gean áhčči lei Natan , gean áhčči lei Dávvet , gean áhčči lei Isaj , gean áhčči lei Obed , gean áhčči lei Boas , gean áhčči lei Salma , gean áhčči lei Nakšon , gean áhčči lei Amminadab , gean áhčči lei Admin , gean áhčči lei Arni , gean áhčči lei Hesron , gean áhčči lei Peres , gean áhčči lei Juda , gean áhčči lei Jáhkot , gean áhčči lei Issát , gean áhčči lei Abraham , gean áhčči lei Tera , gean áhčči lei Nahor , gean áhčči lei Serug , gean áhčči lei Rehu , gean áhčči lei Peleg , gean áhčči lei Eber , gean áhčči lei Šela , gean áhčči lei Kenan , gean áhčči lei Arpakšad , gean áhčči lei Sem , gean áhčči lei Noa , gean áhčči lei Lamek , gean áhčči lei Metušela , gean áhčči lei Henok , gean áhčči lei Jered , gean áhčči lei Mahalalel , gean áhčči lei Kenan , gean áhčči lei Enoš , gean áhčči lei Set , gean áhčči lei Áttán gii lei Ipmila bárdni .#Almatja adnin suv Josefa bárnnen , guhti lij Elia bárnne , Mattata bárnne , Levi bárnne , Melki bárnne , Jannaja bárnne , Josefa bárnne , Mattatiasa bárnne , Amosa bárnne , Nahuma bárnne , Hesli bárnne , Naggaja bárnne , Mahata bárnne , Mattatiasa bárnne , Sjimi bárnne , Joseka bárnne , Joda bárnne , Johanana bárnne , Resa bárnne , Serubabbela bárnne , Sjealtiela bárnne , Nera bárnne , Melki bárnne , Addi bárnne , Kosama bárnne , Elmadama bárnne , Era bárnne , Josjua bárnne , Eliesera bárnne , Jorima bárnne , Mattata bárnne , Levi bárnne , Symeona bárnne , Juda bárnne , Josefa bárnne , Jonama bárnne , Eljakima bárnne , Melea bárnne , Menna bárnne , Mattata bárnne , Natana bárnne , Davida bárnne , Jisjaja bárnne , Oveda bárnne , Boasa bárnne , Salma bárnne , Naksjona bárnne , Amminadava bárnne , Admina bárnne , Arni bárnne , Hesrona bárnne , Peresa bárnne , Juda bárnne , Jakoba bárnne , Isaka bárnne , Abrahama bárnne , Teraha bárnne , Nahora bárnne , Seruga bárnne , Regu bárnne , Pelega bárnne , Evera bárnne , Sjelaha bárnne , Kenana bárnne , Arpaksjada bárnne , Sema bárnne , Noa bárnne , Lemeka bárnne , Metusjelaha bárnne , Henoka bárnne , Jereda bárnne , Mahalalela bárnne , Kenana bárnne , Enosja bárnne , Seta bárnne , Adama bárnne , Jubmela Bárnne . Bassi Vuoiŋŋas dievva Jesus máhcai Jordanis , ja Vuoigŋa jođihii su njealljelogi beaivvi meahcis , gos beargalat geahččalattai su .#Jesus Jordanänos máhtsaj , ájlis Vuojŋŋanisás dievva . Vuojŋŋanisás doalvoduvvam åroj nielljalåk biejve åjdåmiehtsen , gånnå bärggalis gähttjaluváj . Dán áiggis son ii borran maidege , ja go dat beaivvit ledje vássán , de son nealgugođii .#Daj biejvij ittjij majdik bårå , ja gå dat ájgge lij vássám de nälggáj . Ja beargalat dajai sutnje : « Jos leaččat Ipmila Bárdni , de gohčo dán geađggi šaddat láibin ! »#Bärggal de sunji javlaj : ” Jus le Jubmela Bárnne , de gåhtjo duov giergev lájbben sjaddat . ” Jesus vástidii : « Lea čállojuvvon : Olmmoš ii eale dušše láibbis . »#Jesus vásstedij : ” Tjáleduvvam le : Almasj ij dåssjå lájbes vieso . ” Beargalat doalvvui su muhtun alla báikái ja čájehii sutnje čalbmeravkalanbottus buot máilmmi riikkaid . Son dajai : « Mun attán dutnje buot dán , buot máilmmi ja dan hearvásvuođa . Dasgo dat lea addojuvvon mu gihtii , ja mun attán dan geasa dáhtun .#Bärggal suv badjudissaj doalvoj , vuosedastij sunji gájkka värálda rijkajt ja javlaj : ” Dunji vattáv gájkka dáv fámov ja herlukvuodav , dajna gå dat le muv giehtaj biejaduvvam ja buvtáv akta gesi vaddet . Jos don dušše luoitádat mu ovdii , de buot lea du »#Jus muv råhkådalá , de gájkdivna li duv . ” Jesus vástidii sutnje : « Lea čállojuvvon : Hearrá Ipmilat galggat gudnejahttit , ja aivvestassii su bálvalit . »#Jesus vásstedij : ” Tjáleduvvam le : Härráv , Jubmelat , råhkådallat galga , ja dåssjå suv guddnedit . ” Beargalat doalvvui su Jerusalemii ja bijai su alimussii tempela geađgemuvrra ala ja dajai : « Jos leaččat Ipmila Bárdni , de bálkestahte dás vuolás .#Bärggal suv Jerusalemij doalvoj , ja tiempelmuvra alemus hárjjáj biejaj ja javlaj : ” Jus le Jubmela Bárnne , de tjielli dássta vuolus . Dasgo lea čállojuvvon : Son gohčču eŋgeliiddis várjalit du Ja : Sii guddet du gieđaideaset alde , amat norddastit juolggát geađgái . »#Tjáleduvvam le : Ieŋŋgilijdes gåhttju duv várjjalit , ja : Giedaj nanna duv guoddi , vaják juolgát i gärggáj näjkkala . ” Jesus vástidii sutnje : « Lea celkojuvvon : It galgga geahččalit Hearrá Ipmilat . »#Valla Jesus vásstedij : ” Javladuvvam le : I galga Härráv , Jubmelat , gähttjalit . ” Go beargalat lei geargan geahččaleames Jesusa juohke láhkái , de gáiddai eret su luhtte muhtun áigái .#Gå bärggal suv juohkkaláhkáj lij gähttjalam , de muhtem ájggáj suv guodij . Jesus máhcai Vuoiŋŋa fámus Galileai , ja sáhka su birra viidánii miehtá guovllu .#Vuojŋŋanisá fámujn Jesus Galileaj máhtsaj , ja sága suv birra oabllánin ålles dáfov miehtáj . Son oahpahii sin synagogain , ja buohkat rámidedje su .#Sijá synagogajn åhpadij , ja gájka suv hievedin . Son bođii maiddái Nasaretii gos lei bajásšaddan .#Nasaretaj bådij , gånnå lij badjánam . Sábbáhin son manai synagogii nugo lávii , ja son čuožžilii lohkat .#Sábbádin synagogaj manáj dábes milta . Sutnje geigejuvvui profehta Jesaja girji , ja son rabai girjegearu ja gávnnai báikki gosa lea čállojuvvon : Hearrá Vuoigŋa lea mu badjelis , dasgo son lea vuoiddadan mu sárdnidit illusága váivvážiidda .#Tjuottjadij lågåtjit , ja profehta Jesaja girjev sunji vaddin . Girjev rahpam , de gávnaj gånnå lij tjáleduvvam : Härrá Vuojŋŋanis le mujna , dajna gå muv le vuojddam häjojda ávvoságav sárnutjit . Son lea vuolggahan mu gulahit friddjavuođa fáŋggaide ja oainnu čalmmehemiide , friddjan dahkat sordojuvvon olbmuid ja sárdnidit Hearrá árpmu jagi .#Rádjam le muv sárnnedittjat fáŋgajda friddjavuodav , tjalmedimijda vuojnnemav , duolmodum almatjijda tjoavddalimev ja aj Härrá ármo jagev . Son giesai fas girjegearu , geigii dan bálvaleaddjái ja čohkánii .#Girjev giessalij , gálggij dievnárij ja tjåhkkidij . Buohkat geat ledje synagogas , gávke sutnje vuordámušain .#Gájka synagogan sunji gähttjin . Son sárdnugođii sidjiide ná : « Odne lea dát čála ollašuvvan din guladettiin . »#De sárnnedatjáj ja sidjij hålaj : ” Uddni li dá tjálukbágo ålliduvvam didjij , gudi muv gulájda . ” Buohkat rábmojedje su ja ovddošedje daid árbmosániid mat bohte su njálmmis . Sii jerre : « Ii go son leat Jovsseha bárdni ? »#Gájka suv rámmpun ja oavdduhin ármmogis bágojt , ma suv njálmes båhtin , ja gatjádin : ” Josefa bárnne gus le ? ” Jesus celkkii sidjiide : « Dii áigubehtet vissásit muittuhit munnje dán sátnevádjasa : Dálkkasteaddji , dálkkot iežat !#Jesus de sidjij javlaj : ” Ruvva dal munji dáv moallánagáv javlatjihpit : Dálkudiddje , buoreda ietjat ! Mii leat gullan buot maid don leat dahkan Kapernaumis ; daga daid seammáid dáppe ruovttubáikkistat ! »#ja hålatjihpit : Gájkka majt gulájma Kafarnaumin dahki , dagá aj dánna ietjat stádan . ” Ja son lasihii : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Ii oktage profehta dohkkehuvvo iežas ruovttugávpogis .#Ja duoddij vil : ” Sáddnán , aktak ij profehtan ietjas stádan sjatta . Mun dáhkidan didjiide : Ledje ollu leaskkat Israelas Elia áiggi , go albmi lei dahppojuvvon ii ge luoitán arvvi golmma jahkái ja guđa mánnui ja stuora nealgi šattai miehtá riikka .#Duodastav : moadda árbbátja lidjin Israelan Elia ájge , gå ittjij rássjoda biellenälját jahkáj ja bahás nielggeájge rijkkaj båhtin . Dattege Elia ii vuolggahuvvon sin lusa , earet go muhtun Sarepta leaskka lusa Sidona lahka .#Elia gåjt ittjij sijá lusi rájaduvá , ájnat soames árbbátja lusi Sarefatan Sidona lahkusin . Ja ledje ollu spihtálaččat Israelas profehta Eliša áiggi ; muhto ii oktage sis buhtistuvvon , earet go syrialaš Naaman . »#Moadda spihtálattja lidjin Israelan profehta Elisja ájge , ja daŋgas diehti aktak ittjij buoreduvá ietján gå Naaman , guhti lij syrak . ” Buohkat geat ledje synagogas , moaráhuvve go gulle dan . Sii čuožžiledje ja ádje su olggos gávpogis , ceakkobávtti guvlui dan váris masa sin gávpot lei huksejuvvon , hoigadan dihtii su das vuolás .#Gájka synagogan moarádin , gå dáv gullin , ruosádin ja rádjin suv stádas ja vuolgadin báktedarttaj håjggådittjat suv vuolus ; stáda lij vuojn várráj tsieggiduvvam . Muhto son váccii olmmošjoavkku čađa ja manai eret .#Valla almasjvega tjadá vuolgij dassta . Jesus manai Kapernaumii mii lea Galileas , ja doppe oahpahii olbmuid sábbáhin .#Bådij Galileaj , Kafarnauma stádaj , ja dåppe álmmugav sábbádin åhpadij . Sii hirpmástuvve su oahpaheamis , dasgo son sártnui isitvuođain .#Alvaduvvin suv åhpadimes , danen gå suv bágon lij fábmo . Synagogas lei olmmái geas lei buhtismeahttun vuoigŋa . Son čuorvugođii alla jienain : « Mii dus lea minguin dahkamuššan , nasaretlaš Jesus ?#Synagogan lij ålmåj gesi bahás vuojŋŋanis lij njåmmum , ja jieddnát tjuorvoj : ” Mij dahkamuhájt le dujna mijájn , Jesus Nasaretas ? Leat go boahtán duššadit min ?#Le gus boahtám mijáv gåttåtjit ? Mun diedán gii don leat , Ipmila Bassi ! »#Diedáv guhti dån le , Jubmela ájlis . ” Muhto Jesus šikkui vuoiŋŋa ja celkkii : « Jávohuva ja vuolgge sus olggos ! »#Jesus sjärggalij sunji : ” Sjávot ! Bahá vuoigŋa njeiddii olbmá sin gaskii ja vulggii sus olggos dagakeahttá sutnje maidege vahágiid .#Gájda sujsta ! ” Bahás vuojŋŋanis ålmmåv sijá gaskan ravggij ja gájdaj sujsta váni vahágahtek . Buohkat suorganedje ja jerre guhtet guimmiineaset : « Makkár sátni lea dát ?#Gájka ballájin ja nubbe nuppes gatjádallin : ” Mij le lik dát hålajt ? Isitvuođain ja fámuin gohčču son buhtismeahttun vuoiŋŋaid , ja dat vulget olggos . »#Vieksesvuodajn ja fámujn bahás vuojŋŋanisájt gåhttju mannat , ja da manni . ” Ja sáhka su birra viidánii miehtá guovllu .#Sága suv birra jåvsådin juohkka sadjáj dajn dáfojn . Dasto Jesus vulggii synagogas ja bođii Simmona dállui .#Ja de synagogas Simona viessuj manáj . Doppe Simmona vuoni lei veallámin heajos buohccin , ja sii dáhtto Jesusa veahkehit su .#Valla Simona vuonev lij garra feberis vällahime , ja Jesusis rádijt gatjádallin . Son manai su lusa ja šikkui dávdda , ja dat luittii su .#Jesus manáj ja guggŋidij suv badjel ja garrasit feberij hålaj , ja feber luojtij . Dakkaviđe nisu čuožžilii ja bálvališgođii sin .#Simona vuonev dalága tjuodtjelij ja sijáv dievnastij . Go beaivváš luoitádii , de buohkat bohte su lusa buhcciiguin geain ledje máŋggalágán vigit .#Biejve gádodijn gájka suv lusi båhtin sijáj gudi gájkkalágásj vájvijs skihpin . Son bijai gieđaidis juohkehačča ala ja buoridii sin .#Sån biejaj giedajdis juohkkahattja nali ja sijájt buoredij . Maiddái bahá vuoiŋŋat vulge eatnagiin olggos , ja dat gilljo : « Don leat Ipmila Bárdni ! »#Moaddásijs aj bahás vuojŋŋanisá ritjo mannin : ” Dån le Jubmela Bárnne . ” Muhto son šikkui daid ja gilddii daid jienádeames , dasgo dat dihte ahte son lei Messias .#Sån sjärggodij sidjij ja buorgoj ienebuv javllamis , danen gå Messiasin suv diehtin . Iđedis nuppi beaivvi son vulggii gávpogis ávdin báikái .#Árradisán maŋep biejve dassta ávtas sadjáj manáj . Olbmot ohcagohte su , ja go sii gávdne su , de geahččaledje hehttet su guođđimis sin .#Almatja suv åhtsågåhtin ja båhtin gitta dåhku gånnå lij , biehtodittjat suv sijá bájkes vuolggemis . Muhto son celkkii sidjiide : « Mun ferten sárdnidit ilolaš sága Ipmila riikka birra eará gávpogiin ge .#Valla sidjij javlaj : ” Mån vierttiv evangeliumav Jubmela rijka birra duojn ietjá stádajn aj sárnnedit . Danne mun lean vuolggahuvvon . »#Dan diehti lev rájaduvvam . ” Ja son sárdnidii Judea synagogain .#Ja de Judea synagogajn sárnnedij . Muhtun beaivvi go Jesus lei čuožžumin Gennesaretjávregáttis ja olbmot bahkkejedje su birra gullat Ipmila sáni , de fuomášii guokte fatnasa jávregáttis . Bivdit ledje mannan eret fatnasiin ja ledje doidimin firpmiideaset .#Muhtem bále gå Jesus lij Gennesareta jávrregátten tjuodtjomin ja almatja nággijin Jubmela bágov gulátjit , de ájtsaj guokta vadnasa gátten ; guollebivdde lidjin gáddáj mannam viermijt dåjdåtjit . Jesus manai nuppi fatnasii mii gulai Simmonii , ja dáhtui su sirdilit veahá eret gáttis .#Jesus lávkkij nuppe vadnasij , Simona vadnasij , ja gåhtjoj suv davvelij suhkalit . De čohkánii oahpahit olbmuid .#Ja de tjåhkkidij ja álmmugav vadnasis åhpadij . Go son lei geargan sárdnumis , de dajai Simmonii : « Suhket fávlelii ja suhppejehket firpmiideattet bivdit ! »#Hållamis ållim Simonij javlaj : ” Sugá davvelij ja suohpo viermijt . ” Simmon vástidii : « Oahpaheaddji , mii leat bargan geažos ija eat ge leat fidnen maidege .#Simon vásstedij : ” Åhpadiddje , mij lip gätjo ijáv barggam ja ep le majdik oadtjum . Muhto du sáni mielde mun suhppen firpmiid . »#Valla gå javla , de viermijt suohppiv . ” De sii dahke nu ja godde nu ollu guliid ahte fierpmit goasii gaikánedje .#Nåv dahkin ja edna guolev oadtjun . Sii sevve guimmiidasaset nuppi fatnasis boahtit veahkkin .#Vierme vargga gajkkusin , ja siejvvin rádnajda nuppen vadnasin viehkken boahtet . Ja go sii bohte , de devde goappašiid fatnasiid , nu ahte measta vudjo .#Båhtin , ja ållo guolev goappásj vadnasijda oadtjun , vargga vuodjogoahtemmärráj . Go Simmon Biehtár oinnii dan , de luoitádii Jesusa julggiid ovdii ja dajai : « Hearrá , guođe mu , danne go mun lean suttolaš olmmái . »#Simon Petrus de Jesusa juolgij åvddåj luojttádij ja javlaj : ” Maná muv lussta , Härrá , suddár lev mån . ” Dasgo son ja buohkat geat ledje su mielde , hirpmástuvve dan stuora sállašis man ledje fidnen . Nu maiddái Sebedeusa bártniguovttos , Jáhkot ja Johanas , geat leigga Simmona bivdoguoimmit .#Sån ja gudi fáron lidjin , vuojn ballájin gå ájttsin gájkka guolijt majt lidjin oadtjum , nåv aj Jakob ja Johannes - Sebedaiosa bárne gudi aj Simona bivddorádna lijga . Muhto Jesus celkkii Simmonii : « Ale bala !#Valla Jesus Simonij javlaj : ” Ale balá . Dás duohko don bivddát olbmuid . »#Dássta duohku galga almatjijt bivddet . ” De sii suhke gáddái , guđđe buot ja čuvvo su .#Gáddáj de máhttsin , guodin gájkka ja tjuovvolin suv . Go Jesus lei muhtun gávpogis , de bođii su lusa olmmái gii lei dievva spihtálvuođas .#Muhtem stádan lij ålmåj guhti lij ålles spihtálasj . Son oinnii Jesusa ja luoitádii su ovdii muođut eatnamii ja ánuhii sus : « Hearrá , jos don dáhtožat , de sáhtát buhtistit mu . »#Ájtsaj Jesusav ja suv åvddåj luojttádij vájnnoda : ” Härrá , jus sidá , de rájnan muv dagá . ” Jesus geigii gieđas , guoskkahii su ja celkkii : « Mun dáhtun , šatta buhtisin ! »#Jesus giedas gálggij , duohtastij suv ja javlaj : ” Sidáv . Sjatta rájnan ! ” Dakkaviđe jávkkai spihtálvuohta .#Dalága spihtálasjvuodas besaj . Jesus gilddii su muitaleames dan geasage ja jotkkii : « Muhto mana čájehit iežat báhppii , ja oaffaruša buhtástusat ovddas nugo Movsses lea gohččon . Dat lea olbmuide duođaštussan . »#Jesus buorgoj suv aktasik dav giehttomis . ” Valla maná vuoseda ietjat härráj ja värroda rájnnanime åvdås , mav Moses le mierredam sidjij vihtanussan . ” Sáhka su birra goit viidánii velá eambbo go ovdal , ja stuora joavkkut bohte su lusa gullat su ja buoriduvvot buohcuvuođaineaset .#Sága suv birra ienebut oabllun ja almasjvega suv birra tjåhkanin gulldalittjat ja skihpudagájs buoreduvátjit . Muhto son geahččalattai geassádit ávdin báikkiide rohkadallan dihtii .#Valla sån lij ávtas sadjáj mannam råhkådalátjit . Muhtun beaivvi go son lei oahpaheamen olbmuid , de muhtun farisealaččat ja láhkaoahpaheaddjit ledje das ; sii ledje boahtán buot Galilea giliin , Judeas ja Jerusalemis .#Soames biejve lij åhpadime , ja suv bájkkáj lidjin farisea ja láhkaåhpadiddje boahtám juohkka Galilea ja Judea sijdajs ja Jerusalemis . Jesusis lei Hearrá fápmu buoridit buhcciid .#Ja sujna lij Härrá fábmo skihppijt buoredittjat . Muhtun olbmát gudde dohko lámis olbmá guoddinseaŋgga alde . Sii vigge guoddit su sisa ja bidjat Jesusa ovdii .#De båhtin soabmása guoddemlátjujn gállnam ålmmåv guotte , ja gähttjalin sujna sisi , Jesusa åvddåj bessat . Muhto go olbmuid eatnatvuođa dihtii eai sáhttán buktit su sisa , de sii manne dáhki ala , luvvestedje moadde diilageađggi ja luite su vulos , aiddo Jesusa ovdii .#Gå ettjin nággása tjadá besa , de huodnaha nali guohtsin , rájgev dahkin ja ålmmåv látjujn Jesusa åvddåj luojttin . Go Jesus oinnii sin oskku , de celkkii : « Olmmoš , du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon . »#Gå sijá jáhkov vuojnij , de javlaj : ” Ráddnam , duv sutto li ándagis luojteduvvam . ” Muhto čálaoahppavaččat ja farisealaččat jurddašišgohte : « Gii lea dát gii bilkida Ipmila ?#Tjálukoahppása ja farisea de usjudallin : ” Mij bilkkediddjijt le sån ! Gii sáhttá addit suttuid ándagassii earet go Ipmil ? »#Guhtis suttojt máhttá ándagis luojttet ietján gå Jubmel ? ” Jesus diđii maid sii jurddašedje ja celkkii sidjiide : « Maid dii duođaid jurddašehpet váimmuineattet ?#Valla Jesus sijá ájádusájt árvvedij ja sidjij javlaj : ” Majt vájmojnihtte ájádallabihtit ? Goappá lea álkit cealkit , jogo : Du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon , dahje : Čuožžil ja vázzil ?#Goabbá le álkkep javllat : Duv sutto li ándagis luojteduvvam vaj : Tjuodtjela vádtsá ? Muhto vai dii dieđášeiddet ahte Olbmobártnis lea fápmu eatnama alde addit suttuid ándagassii » – ja son sárdnu lámis olbmái – « de mun cealkkán dutnje : Čuožžil , váldde seaŋggat ja mana ruoktot ! »#Valla didjij diehton , Almatjabárnen le fábmo ednamin suttojt ándagis luojtátjit ? - ja dáv de gállnam ålmmåj hålaj - ” tjuodtjela , válde látjut ja máhtsa sijddasit . ” Ja dakkaviđe čuožžilii olmmái buohkaid oaidnut , válddii seaŋgga man alde lei veallán , ja manai ruoktot máinnodettiin Ipmila .#Dalága gájkaj vuojnedijn tjuodtjelij , látjos váldij ja sijddaj máhtsaj Jubmelav hieveda . Buohkat imaštedje sakka ja máidno Ipmila . Sii šadde ballui ja dadje : « Odne mii leat oaidnán jáhkkemeahttuma ! »#Gájka alvaduvvin ja Jubmelav hievedin , sälldát ballájin ja javllin : ” Majt uddni lip vuojnnám ij le jáhkedahtte . ” Dasto Jesus manai olggos ja oinnii muhtun Levi-nammasaš tuollára čohkkámin tuolloviesus .#Maŋŋela Jesus dassta manáj , ja de ájtsaj tullárav , Leviv , tullahuodnaha ålggolin tjåhkkåhime . ” Jesus celkkii sutnje : « Čuovo mu ! »#Tjuovvola muv ! ” sunji javlaj . Ja Levi guđii visot , čuožžilii ja čuovui su .#Levi gájkka guodij ja tjuovvolij suv . Levi ráhkadii sutnje guossemállásiid iežas viesus , ja ollu tuollárat ja earát ledje čohkkámin singuin beavddis .#Levi ietjas vieson gárvedij Jesusij guossemállásijt , ja danna lidjin tullárijs ja iehtjádijs moattes bievddegátten . Farisealaččat ja erenoamážit sin čálaoahppavaččat nimmoredje ja dadje máhttájeddjiide : « Manne dii boradehpet ja juhkabehtet tuolláriiguin ja suttolaččaiguin ? »#Valla farisea , ja ållagasj tjálukoahppása murkestin ja åhpadisålmmåjda javllin : ” Gåktu máhttebihtit tullárij ja suddárij siegen bårråt ja juhkat ? ” Muhto Jesus vástidii sidjiide : « Eai dearvvaš olbmot dárbbaš dálkkasteaddji , muhto buohccit .#Jesus vásstedij : ” Varres almatja e dálkudiddjev dárbaha , ájnat skihppe . Mun in leat boahtán rávkat jorgalussii vanhurskásiid , muhto suttolaččaid . »#Iv le boahtám rievtesferdugijt buorádussaj gåhtjutjit , ájnat suddárijt . ” Sii dadje sutnje : « Johanasa máhttájeaddjit atnet dávjá borakeahttáivuođa ja rohkadallet , ja nu dahket farisealaččaid máhttájeaddjit ge , muhto du máhttájeaddjit borret ja juhket . »#Jesusij javllin : ” Johannesa åhpadisålmmåjn li dájvváj fásto ja sij råhkådalli , ja fariseaj åhpadisålmmå nåv aj dahki , valla duv åhpadisålmmå bårri ja juhki . ” Jesus vástidii sidjiide : « Sáhttibehtet go gáibidit headjagussiid atnit borakeahttáivuođa dan botta go irgi lea sin luhtte ?#Jesus vásstedij : ” Ehpit gåjt dal fástojt máhtitja hedjaguossijs rávkkat guhkev irgge le sijá siegen ? Muhto áigi boahtá go irgi váldojuvvo sis eret , ja daid beivviid go dat dáhpáhuvvá , de sii atnet borakeahttáivuođa . »#Valla ájgge så bådisj gå irgge sijá sieges váldeduvvá , ja gå dat biejvve ållån , de siján li fásto . ” Son muitalii sidjiide veardádusa ge : « Ii oktage gaikko bihtá ođđa biktasis duokŋasin boares biktasii .#Muodulvisáv aj sidjij subtsastij : ” Aktak ij ådå biktasis biehkev gajko oabme biktasav duogŋatjit . Dasgo dalle han gaikkoduvvo ođđa bivttas , ja ođđa biktasa duokŋas ii heive boares biktasii .#De ham ådå bivtas gajkkus ja dassta duogŋas ij huoman oabme biktasij hieba . Ii ge oktage leaikko varas viinni boares náhkkeseahkaide . Dasgo dalle varas viidni ludde boares seahkaid , ja viidni golgá olggos ja seahkat billašuvvet .#Aktak ij varás vijnav oabme vijnnavuossajda dievde , danen gå vuossa varás vijnas luottani ja vijnna de gålgijt ja vuossa bäjsstani . Muhto leaikko varas viinni ođđa náhkkeseahkaide .#Ij , varás vijnav ådå vuossajda dävddá . Ii ge oktage gii lea juhkan boares viinni , hálit varas viinni , dasgo son dadjá ahte boarráset lea buoret . »#Ij aktak guhti le oabme vijnav juhkam hálijda varás vijnav ; suv mielas le oabme vijnna buorep . ” Muhtun sábbáha Jesus lei vázzimin gordnebealdduid čađa .#Sábbádin lij Jesus gårnnebäldov vádtsemin . Máhttájeaddjit čogge gordneoivviid , ruvvejedje daid gieđaiguin ja borre .#Åhpadisålmmå gårnneåjvijt bahkin , giedaj ruvvijin ja bårrin dajt . Muhtun farisealaččat dadje : « Manne sii dahket dan mii ii leat lobálaš sábbáhin ? »#Muhtem farisea javllin : ” Manna dahkabihtit masi sábbádin ij le loahpe ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Ehpet go dii leat lohkan maid Dávvet dagai go son ja su olbmát ledje nealgumin ?#Jesus de sidjij vásstedij : ” Ejda gus lågå majt David dagáj gå ålmmåjis nälggáj ? Son manai Ipmila vissui ja válddii oaffarláibbiid , borai ja attii maiddái sidjiide geat ledje suinna , vaikko lea ge dušše báhpain lohpi borrat daid . »#Jubmela viessuj tjáŋaj ja danna gehtjadimlájbijt váldij , båråj ja ålmmåjda vattij , majs e iehtjáda gå härrá oattjo bårråt . ” Ja Jesus lasihii : « Olbmobárdni lea sábbáha hearrá . »#Ja Jesus sidjij javlaj : ” Almatjabárnne le sábbáda härrá . ” Muhtun eará sábbáha son manai synagogii ja oahpahii .#Ietjá sábbáda manáj synagogaj ja åhpadij . Doppe lei olmmái geas olgeš giehta lei áibbas ástan .#Danna lij ålmåj gen rievtes giehta lij gállnam . Čálaoahppavaččat ja farisealaččat atne Jesusa čalmmis oaidnit buorideažžá go son sábbáhin , vai sis livččii mainna váidit su .#Tjálukoahppása ja farisea váksjudin jus ájggu soabmásav sábbádin buoredit . Guoddalimoarev vuojn suv vuosstij sihtin . Muhto son diđii maid sii jurddašedje , ja celkkii olbmái geas lei ástan giehta : « Čuožžil ja boađe ovdan ! »#Valla Jesus sijá ájádusájt árvvedij ja javlaj ålmmåj gállnam giedajn : ” Tjuodtjela boade diehki . ” Ålmåj tjuodtjelij ja suv lusi manáj . Son čuožžilii ja loaiddastii ovdan , ja Jesus celkkii sutnje : « Dál jearan dis , goabbá lea lobálaš sábbáhin ? Buriid dahkat vai baháid dahkat , gádjut olbmoheakka vai duššadit heakka ? »#Jesus sidjij javlaj : ” Javllit munji masi sábbádin le loahpe , buorijt vaj bahájt dahkat , hekkav gádjot vaj håhkkidit ? ” Son geahčai buohkaide geat ledje čuožžumin das birra , ja celkkii olbmái : « Geige gieđat ! »#Gájkajda birrusin gehtjaj ja ålmmåj javlaj : ” Gálggi giedat . ” Son dagai nu , ja giehta dearvvašmuvai .#Ålmåj nåvti dagáj , ja giehta dalága buorránij . Dalle sii vašáskedje ja árvališgohte gaskaneaset maid sii sáhtášedje dahkat Jesusiin .#Valla sij moarádin ja rádudallin majt Jesusijn dahkat . Dan áiggi son manai várrái rohkadallat ja lei doppe ija rohkadallamin Ipmilii .#Daj biejvij Jesus várráj goarrij råhkådalátjit , ja gätjo ijáv Jubmelij råhkådaláj . Go beaivi bođii , de son gohčui máhttájeddjiidis lusas , ja sin gaskkas son válljii guoktenuppelohkása geaid son gohčodii apoasttalin . Dat ledje Simmon , gean son maiddái gohčodii Biehtárin , ja su viellja Ándaras , Jáhkot ja Johanas , Filip ja Bartolomeus , Matteus ja Duomás , Jáhkot , Alfeusa bárdni , ja Simmon gii gohčoduvvui selotan , Judas , Jáhkoba bárdni , ja Judas Iskariot gii šattai beahttin .#Gå tjuovgudij , de tjoahkkij åhpadisålmmåjdis , ja sijájs lågenanguoktásav válljij gejt apostelin gåhtjoj : Simonav , gev aj Petrusin nabdij , Andreasav , suv vieljav , ja Jakobav , Johannesav , Filipposav , Bartolomaiosav , Matteusav , Tomasav , Alfaiosa bárnev Jakobav , Simonav guhti selohttan gåhtjoduváj , Jakoba bárnev Judasav ja Judas Iskariotav , guhti biehtten sjattaj . Dasto son njiejai váris singuin ja bisánii muhtun jalgadassii .#Maŋŋela vuollánij sijájn jalggaj . Danna lidjin moattes åhpadisålmmåjs tjoahken . Dasa ledje čoahkkanan stuora joavku su máhttájeddjiin ja ollu olbmot oppa Judeas ja Jerusalemis ja mearragáttis Tyrosa ja Sidona lahka . Sii ledje boahtán gullat su ja buoriduvvot buozalvasaineaset .#Ålos åbbå Judeas ja Jerusalemis ja merragáttes Tyrosa ja Sidona lahkusijs lidjin boahtám suv gulldalittjat ja skihpudagájs buoreduvátjit . Maiddái sii geain ledje buhtismeahttun vuoiŋŋat , dearvvašmahttojuvvojedje , ja olles joavku geahččalii guoskkahit su , dasgo sus bođii dakkár fápmu mii buoridii buohkaid .#Gudi bahás vuojŋŋanisájs vájvástuvvin buoreduvvin , ja gájka viggin suv duohtastit ; dajna gå sujsta fábmo bådij , ja sån gájkajt buoredij . Jesus loktii čalmmiidis , geahčai máhttájeddjiidasas ja celkkii : Ávdugasat dii váivvážat , dasgo Ipmila riika lea din .#Jesus tjalmijt bajedij , åhpadisålmmåjda gehtjaj ja javlaj : ” Sálugin dij häjo , didjij Jubmela rijkka gullu . Ávdugasat dii geat dál nealgubehtet , dasgo dii gallehuvvobehtet .#Sálugin gudi dálla nälggobihtit , dij galliduvvabihtit . Ávdugasat dii geat dál čierrubehtet , dasgo dii oažžubehtet boagustit .#Sálugin gudi dálla tjierrobihtit , dij tjajmmagoahtebihtit . Ávdugasat lehpet dii go olbmot vašuhit din , go sii olgguštit din ja bilkidit din ja fasttášit din nama Olbmobártni dihtii !#Sálugin dij gå Almatjabárne diehti dijáv vasjodi ja hilgodi ja bilkkedi ja dijá namáv vasstodi . Illudehket dan beaivvi ja njuikkodehket ávus , dasgo din bálká lea stuoris almmis .#Gerjudallit dan biejve ja ávos gärssulihtit , dajna gå dijá bálkká almen stuorren sjaddá . Dan seammá han dahke sin máddarat ge profehtaide .#Sijá ájttega ham dan láhkáj profehtajda dahkin . Muhto vuoi din riggáid , dasgo dii lehpet juo ožžon iludet .#Valla vuoj didjij boandájda , dij lihpit juo ávvudallam . Vuoi din , geat dál lehpet gallásat , dasgo dii šaddabehtet nealgut .#Vuoj didjij gudi dálla lihpit gallasa , dij nälggogoahtebihtit . Vuoi din , geat dál boagustehpet , dasgo dii šaddabehtet moraštit ja čierrut .#Vuoj didjij gudi dálla tjajmmabihtit , dij surggahahtjabihtit ja tjierrogoahtebihtit . Vuoi din , go buohkat rábmojit din , dasgo nu dahke sin máddarat ge vearri profehtaide .#Vuoj didjij gejt gájka rámmpu . Sijá ájttega ham dan láhkáj vierreprofehtajda dahkin . Muhto didjiide geat guldalehpet , mun cealkkán : Ráhkistehket vašálaččaideattet , dahket buriid sidjiide geat vašuhit din , buressivdnidehket sin geat garuhit din , ja rohkadallet sin ovddas geat cielahit din .#Valla didjij javlav , gudi gulldalit sihtabihtit : iehttsit dijá vasjulattjajt , dahkit buorev sidjij gudi dijáv vasjodi . Buorissjivnnjedihtit sijáv gudi dijáv garrodi ja råhkådallit sijá åvdås gudi dijáv bilkkedi . Jos muhtun doške du nuppi nirrii , de jorgal sutnje nuppi ge .#Jus soames duv nierraj tsábmes , de jårggåla sunji nuppev nierav aj . Jos muhtun rivve dus gávtti , de ale gieldde sus báiddi ge .#Jus soames dujsta ålgoldisgárvov válldá , ale nádo dujsta aj skirtov válldemis . Atte juohkehažžii gii sihtá dus juoidá ja jos guhtege váldá dus dan mii dutnje gullá , de ale gáibit dan ruovttoluotta .#Vatte gájkajda gudi ádnu , ja jus soames dujsta åmijdat válldá , ale dajt ruoptus rávka . Nugo dáhttubehtet earáid dahkat alcceseattet , nu dahket dii ge sidjiide .#Gåktu sihtabihtit almatjijt didjij dahkat , nåvti sidjij dahkit . Jos dii ráhkistehpet dušše sin geat ráhkistit din , lea go das giitámuš ?#Sihtabihtit gus gijtulvisájt dan diehti gå sijájt iehttsebihtit gudi dijáv iehttsi ? Velá suttolaččat ge ráhkistit daid geat ráhkistit sin .#Suddára ham aj sijájt iehttsi gudi sidjij gieresvuodav vuosedi . Ja jos dii dahkabehtet buriid daidda geat dahket didjiide buriid , lea go das giitámuš ?#Sihtabihtit gus gijtulvisájt danen gå sidjij buorev dahkabihtit gudi didjij buorev dahki ? Dan han dahket suttolaččat ge .#Suddára ham aj dan láhkáj dahki . Ja jos dii lonebehtet sidjiide geain vuordibehtet oažžut fas ruovttoluotta , lea go das giitámuš ?#Ja sihtabihtit gus gijtulvisájt aj gå luojkkabihtit sidjij gejt vuorddebihtit ruoptus vaddi ? Suttolaččat ge lonejit suttolaččaide vai oččošedje seammá ollu fas ruovttoluotta .#Suddára ham aj suddárijda luojkadi vaj daŋga ålov ruoptus oadtju . Muhto ráhkistehket vašálaččaidet , dahket buriid ja lonejehket vuorddekeahttá maidege ruovttoluotta .#Valla iehttsit dijá vasjulattjajt , dahkit buorev ja luojkadihtit váni dåjvujn ruoptus oadtjot . Dalle din bálká šaddá leat stuoris ja dii šaddabehtet Alimusa mánnán , dasgo son lea buorre sidjiide geat leat giitemeahttumat ja bahát .#Dalloj dijá bálkká stuorren sjaddá ja Alemusá mánnán sjaddabihtit , danen gå sån iesj le buorre sidjij gudi li bahá ja gijtodime . Lehket váibmoláđđásat , nugo Áhččádet ge lea váibmoláđis .#Lehkut ármmogissan , nåv gåktu Áhttjáda le ármmogis . Allet dubme , de ehpet dii ge dubmejuvvo .#Allit duobbmi , de ehpit ietja ga duobbmidalá . Allet dubme gáđohussii , de ehpet dii ge dubmejuvvo gáđohussii .#Allit avtak vigálattjan duobbmi , de ehpit dij ga vigálattjan duobbmidalá . Addet ándagassii , de didjiide ge addojuvvo ándagassii .#Luojttit ándagis , de didjij ándagis luojteduvvá . Addet , de oažžubehtet : Buori mihtu , šluvgojuvvon , dekčojuvvon ja ravddaid dási oažžubehtet askái .#Vaddit , de oadtjobihtit . Buorre mihtov , tjasstiduvvam , risstiduvvam ja tjåbbmiduvvam , asskáj oadtjobihtit . Dasgo didjiide mihtiduvvo seammá mihtuin go ieža ge geavahehpet .#Mihtujn majna ietja mihttibihtit , didjij mihttiduvvá . ” Son muitalii sidjiide veardádusa : Sáhttá ba čalmmeheapme oahpistit čalmmeheami ?#Muodulvisáv sidjij aj subtsasij : ” Buktá gus tjalmedibme nuppev tjalmedimev lájddit ? Eaba go guktot dalle gahča roggái ?#Äbá gus goappátja råggåj gahtja ? Máhttájeaddji ii leat stuorit go oahpaheaddjis , muhto go son lea ollásit oahppan , de šaddá nugo oahpaheaddjis .#Åhpadisålmåj ij le åhpadiddjes bárep , valla gå le ållåsit åhpaduvvam , de le åhpadiddjes lágásj . Manne oainnát riba oskuguoimmát čalmmis , muhto it fuomáš hirssa iežat čalmmis ?#Manen vieljat tjalmen ribáv vuojná , valla bielkáv ietjat tjalmen i ? Ja mo sáhtát dadjat oskuguoibmásat : « Oskuguoibmi , divtte mu váldit eret riba du čalmmis ! » go it oainne hirssa iežat čalmmis ?#Gåktu máhtá vielljasit javllat : Vielljam , dibde muv tjalmestat ribáv gádodit , gå i bielkáv ietjat tjalmen vuojne ? Don guoktilaš ! Váldde vuos eret hirssa iežat čalmmis !#Vilpástalle , gádoda vuostak bielkáv tjalmestat ! Easkka dalle oainnát čielgasit ja sáhtát váldit eret riba oskuguoimmát čalmmis .#De tjalmme tjielggá ja de esski vuojná ribáv vieljat tjalmes gádodit . Buorre muorra ii šaddat heajos šattuid ii ge heajos muorra buriid šattuid .#Ij buorre muorra nievres sjattojt sjaddada , ij ga nievres muorra buorre sjattojt . Muora dovdá dan šattuin .#Juohkka muorav sjattojs dåbddå . Dasgo fiikkoniid ii čoakke gáskálasain ii ge viidnemurjjiid bastilislánjáin .#Ij má fijkunijt tistelijs tjåkkitja , ij ga vijnnamuorjijt tjiesskislánjátjijs . Buorre olmmoš buktá buriid váimmus buorrevuođa riggodagas , ja bahás olmmoš buktá baháid váimmus bahávuođas .#Buorre almasj vájmo buorre vuorkástis buorijt buktá , bahás almasj vájmo bahás vuorkástis bahájt buktá . Dasgo mas váibmu lea dievva , dan han njálbmi sárdnu .#Njálmme hoallá massta vájmmo le dievas . Manne dadjabehtet munnje : Hearrá , Hearrá ! ehpet ge daga dan maid mun cealkkán ?#Man diehti javllabihtit ’ Härrá , härrá ’ gå muv tjuorvadihpit , ja ehpit huoman dagá gåktu javlav ? Mun muitalan didjiide gean láhkásaš lea son guhte boahtá mu lusa ja gullá mu sániid ja dahká daid mielde .#Vuosedav didjij gen lágásj sån le , guhti muv lusi boahtá ja muv bágojt gullá ja daj milta dahká . Son lea olbmá láhkásaš gii goaivvui čiekŋalassii ja bijai geađgejuolggi bávtti ala go huksii viesu .#Sån le ålmmå lágásj guhti huodnahav tsieggij , tjiegŋalit bálij ja gierggejuolgev bávte nali biejaj . Go dulvi bođii , de johka čuzii viesu njeaiga , muhto dat ii lihkkasan , danne go dat lei huksejuvvon bures .#Gå dulvve bådij , de tjáhtje huodnahij máraj , valla tjáhtje ittjij huodnahav sjvatjáda danen gå huonaj lij nannusit tsieggiduvvam . Muhto dat guhte gullá ii ge daga dan mielde , lea olbmá láhkásaš gii huksii viesu njuolga eatnama ala almmá geađgejuolggi haga .#Valla guhti gullá ja ij majdik dagá , le ålmmå lágásj guhti huodnahav ednamij tsieggij gierggejuolge dagi . Johka čuzii viesu njeaiga , ja dat gahčai dakkaviđe , ja viessu duššaduvvui .#Gå tjáhtje huodnahij máraj , de ålles huonaj vieraj ja dåssjånij . ” Go Jesus lei sárdnidan dán olbmuide , de manai Kapernaumii .#Gå Jesus lij álmmugij ållåsit hållam , de Kafarnaumij tjáŋaj . Muhtun offisearas lei bálvaleaddji gean son anii árvvus , muhto bálvaleaddji lei buohcamin jápmindávddas .#Stáda soames doarrooajven lij dievnár , guhti lij skibás jábmema åvdån . Go offiseara gulai Jesusa birra , de vuolggahii su lusa muhtun juvddálaččaid vuorrasiid oaččuhit su boahtit gádjut bálvaleaddji heakka .#Doarrooajvve suv árvvon anij , ja gå Jesusa birra guláj , de rájaj juvdáj boarrásijs soabmásijt Jesusav gåhtjutjit dievnára hekkav gájutjit . Boarrása Jesusa lusi båhtin ja duodas vájnnodin suv tjuovvot . ” Duv viehkev ánssit ” , javllin . ” Sii bohte Jesusa lusa ja ánuhedje su garrasit : « Son ánssáša ahte don dagašit dán sutnje , dasgo son lea min álbmoga ustit ja lea huksen midjiide synagoga ge . »#Sån le mijá álmmuga venak ja synagogav le iesj midjij tsieggidam . ” Jesus manai sin fárrui .#Jesus de sijá fáron manáj . Muhto go son lei juo lahka viesu , de offiseara bijai muhtun ustibiid Jesusa lusa dáiguin sániiguin : « Hearrá , ale váivvit iežat !#Valla gå suv huodnahij lahkanatjáj , de doarrooajvve venagijt rájaj varrudahtátjit : ” Härrá , ale ietjat vájveda ! Mun in leat dohkálaš ahte don boađášit mu vissui . Danne in arvan ieš ge boahtit du lusa .#Mån iv le árvvogis viessusim duv tjáŋadahtátjit , ja dan diehti ittjiv iesj duosta duv lusi boahtet . Muhto cealkke dušše ovtta sáni , de mu bálvaleaddji dearvvašmuvvá .#Valla javlasta bágov val , de bárnne buorrán . Dasgo mun lean ieš gohčohallama vuloš ja iežan vuolde gis leat soalddáhat .#Mån lev iesj alep åjvij vuollálasj ja doarroålmmå li muv vuollálattja . Jos dajan nubbái : Mana !#Jus nubbáj javlav : Maná ! , de son manná , ja nubbái : Boađe !#de manná , ja nubbáj : Boade ! de son boahtá , ja bálvaleaddjásan : Daga dán ! de son dahká dan . »#de boahtá , ja gå iehtjam dievnárav gåhtjov : Dagá dáv , de dahká . ” Jesus ovddošii go gulai dán , ja son jorggihii ja celkkii jovkui mii čuovui su : « Mun cealkkán didjiide : In Israelas ge leat gávdnan dákkár oskku . »#Gå Jesus dáv guláj de suv oavdduhij ja tjuovvo almatjijda jårgijdij ja hålaj : ” Didjij javlav : Ittjiv ga israelagij gaskan náv nanos jáhkov gávna . ” Ja go sii guđet ledje vuolggahuvvon , máhcce vissui , de gávdne bálvaleaddji dearvvašin .#Ja gå rájadusålmmå huodnahij máhttsin , de dievnárav varrásin gávnnin . Veahá maŋŋelaš Jesus vulggii muhtun gávpogii man namma lea Nain .#Dan maŋŋela Jesus vuolgij stádaj man namma le Nain . Máhttájeaddjit ja ollu olbmot vulge su fárrui .#Åhpadisålmmå ja almatjijs ålos suv tjuovvun . Go son lahkanii gávpotportii , de muhtun jábmi guddojuvvui olggos .#Gå stáda uksaj lahkanij , de jábbmegav ålgus guoddin . Son lei eatnis áidna bárdni , ja su eadni lei leaska .#Sån lij iednes ájnna bárnne , ja ieddnes lij árbbásj . Ollu olbmot mieđuštedje nissona olggos gávpogis .#Suv fáron tjuovvun stáda almatjijs vehka . Go Hearrá oinnii leaskka , de árkkálmasttii su ja celkkii : « Ale čiero ! »#Gå Härrá árbbátjav vuojnij , de suv ármestij ja javlaj : ” Ale tjiero ! ” Son loaiddastii guoddinmuoraid ovdii ja guoskkahii daid ; guoddit orustedje , ja son celkkii : « Nuorra olmmái , mun cealkkán dutnje : Lihka ! »#Jesus guoddemlátjov duohtastij . Guodde ganugin ja Jesus javlaj : ” Nuorra ålmåj , dunji javlav : Tjuodtjela ! ” De čohkánii jábmi ja hállagođii , ja Jesus attii su su eadnái .#Jábbmek tjåhkkidij ja hållagådij , ja Jesus suv äddnásis vattij . Buohkat ballájedje , ja sii rámidedje Ipmila . Sii dadje : « Stuora profehta lea čuoččáldahtton min gaskii , ja Ipmil lea oahppaladdan álbmogis . »#Gájka ballájin ja Jubmelav hievedin ja javllin : ” Stuorra profehta le mijá gasskaj boahtám , ” ja : ” Jubmel le álmmugis gähttjam . ” Ja dát sáhka viidánii Judea ja biras eatnamiid miehtá .#Sáhka dássta oabloj ålles Judeaj ja birrusijda . Johanasa máhttájeaddjit muitaledje oahpaheaddjáseaset visot dáid dáhpáhusaid birra .#Johannes dájt gájkka åhpadisålmmåjstis guláj . Dalle son gohčui guoktása sis lusas ja vuolggahii sudno Hearrá lusa dáinna jearaldagain : « Leat go don dat guhte galgá boahtit , vai galgat go mii vuordit muhtun eará ? »#Sijás guoktásav gåhtjoj ietjas lusi ja rájaj sunnuv Härrás gatjádittjat : ” Dån le gus boadátjit , vaj iehtjádav gus galggap vuorddet ? ” Go olbmáguovttos bođiiga Jesus lusa , de dajaiga : « Gásttašeaddji Johanas lea vuolggahan munno jearrat dus : Leat go don dat guhte galgá boahtit , vai galgat go mii vuordit muhtun eará ? »#Ålmmå Jesusa lusi bådijga ja javlajga : ” Johannes gástadiddje le munnuv duv lusi rádjam gatjádittjat jus dån le boadátjit vaj iehtjádav gus galggap vuorddet . ” Aiddo dalle Jesus buoridii olusiid buozalvasain ja givssiin ja bahá vuoiŋŋain ja attii oainnu ollu čalmmehemiide . Ja son vástidii sudnuide : « Manni muitalit Johanassii maid leahppi oaidnán ja gullan : Čalmmeheamit oidnet , lápmásat vázzet , spihtálaččat buhtistuvvojit , bealjeheamit gullet , jábmit bajásčuožžilit , ja evangelium sárdniduvvo váivvážiidda ; ja ávdugas lea dat guhte mus ii vearrán . »#Jur dalloj lij Jesus ållusav skihpudagájs ja vájvijs ja bahás vuojŋŋanisájs buoredam ja måttijt tjalmedimijt vuojnnen dahkam , ja de vásstedij : ” Manne Johannesij subtsastittjat majt lihppe gullam ja vuojnnám : tjalmedime vuojnnegåhti , gállnasa vádtsáji , spihtálattja rájnnani , bieljedime gullagåhti , jábbmega tjuodtjeli ja häjo ávvoságav gulli . Sálugin gesi iv suhttamoarren sjatta . ” Go Johanasa áirasat leigga mannan , de Jesus sárdnugođii olbmuide Johanasa birra : « Manne dii manaidet meahccái ?#Gå Johannesa sáhkaguodde lijga mannam , de Jesus álmmugij suv birra hållagådij : ” Majt åjdåmähttsáj vuolgijda gehtjatjit ? Oaidnit skáhčira sojadeamen biekkas ?#Rásseruogov gus biekkas svahtjamin ? Ehpet !#Ejda . Manne manaidet dohko ?#Majt de gehtjatjit ? Oaidnit čábbát gárvodan olbmá ?#Ålmmåv gus tjáppa biktasij ? Sii guđet gárvodit hearvás biktasiiguin ja ellet badjelmearálašvuođas , ásset šloahtain .#Valla gejn li divras biktasa ja valjet viessu , sijáv laddnijn gávnnabihtit . Manne de manaidet dohko ?#Majt de vuolgijda gehtjatjit ? Oaidnit profehta ?#Profehtav gus ? Áibbas riekta , ja mun cealkkán didjiide : Eanet go profehta ! Son lea dat gean birra lea čállojuvvon : Geahča , mun vuolggahan áirasan du ovddabeale , son ráhkada dutnje geainnu .#Duohta , ja didjij javlav : suv guhti le profehtas ienep , suv gen birra le tjáleduvvam : Gehtja , muv sáhkaguoddev duv åvdån rájav gäjnov gárvedittjat . Mun cealkkán didjiide : Sin gaskkas geat leat riegádan nissonis , ii leat oktage stuorit go Johanas , muhto vel uhcimus ge Ipmila riikkas lea stuorit go son .#Didjij javlav : ij aktak nissunis riegádam le Johannesis stuoráp , valla unnemus Jubmela rijkan le sujsta vil stuoráp . Buot olbmot geat guldaledje Johanasa , tuollárat ge , atne Ipmila duohtan ja gásttašuvvojedje Johanasa gásttain .#Gájkka gulldaliddje almatja , tullára aj , duodastin Jubmelin lij duolla - Johannesa gástadusájn de ietjasa gástadahttin . Muhto farisealaččat ja láhkaoahpaheaddjit biehttaledje su gástta ja badjelgehčče Ipmila dáhtu .#Valla farisea ja láhkaoahppása Jubmela sidodav dåssjen adnin - ettjin ietjasa sujsta gástadahte . Mainna mun veardidan dán sohkagotti olbmuid ?#Gåktus dal ájn buvtáv dáv vierregav muodugahttet ? Gean láhkásaččat sii leat ?#Man muoduga li sij ? Sii leat mánáid láhkásaččat geat čohkkájit šiljus ja čurvot guhtet guimmiidasaset : Mii čuojaheimmet didjiide njurggonasa , ehpet ge dii gárron dánsut .#Sij li mánáj lágátja guovdon tjåhkkåhime nuppijda mánájda tjuorvvomin : ’ Didjij tjuojadijma , valla ejda gärssulit sidá . Mii lávlluimet didjiide morašlávlagiid , ehpet ge dii gárron čierrut .#Ármmadijma , valla ejda tjierrot sidá . ’ Dasgo gásttašeaddji Johanas bođii ; ii son bora láibbi ii ge juga viinni , ja dii dadjabehtet : Sus lea bahá vuoigŋa .#Johannes gástadiddje bådij , ittjij lájbev bårå , ittjij ga vijnav jugá , ja de javllabihtit : ’ Sujna le bahás vuojŋŋanis . ’ Olbmobárdni bođii ; son sihke borrá ja juhká , ja dii dadjabehtet : Gehččet , man vuovdás ja viidnejuhkkis olmmái , tuolláriid ja suttolaččaid ustit !#Almatjabárnne bådij , sån båråj ja jugáj , ja de javllabihtit : ’ Gähttjit runndusav ja juhkkev , tullárij ja suddárij rádnav . ’ Muhto buot viisodaga mánát dovddastit duohtan Viisodaga . »#Valla gájkka Vijsesvuoda máná li Vijsesvuodav duodastam . ” Muhtun farisealaččain bovdii Jesusa ruktosis boradit , ja son bođii su lusa ja manai beavdái .#Fariseajs soames gåhtjoj suv viessusis båråtjit , ja Jesus dåhku vuolgij ja bievddegáddáj viellidij . Dan gávpogis lei nisu gii elii suttolaš eallima .#Stádan lij nissun guhti lij suddár . Go son fuomášii ahte Jesus lei farisealačča guossis , de son bođii dohko , alabástalihtti mielde mas lei fiinna vuoiddas . Son manai Jesusa duohkái su julggiid gurrii ja čierui .#Gå gulláj Jesusav farisea vieson guossen , de vuojdaslihtijn dåhku bådij , ja Jesusa duohkáj juolgij guorraj tjuottjadij ja tjieroj . Nisu láktadišgođii Jesusa julggiid gatnjaliiguin , ja sihkui daid vuovttaidisguin , cummástalai daid ja vuoiddai daid vuoidasiin .#Jesusa juolgijt gadnjalij däbbodij ja vuobdaj sagárdij , suv juolgijt tjulestij ja vuojddasijn vuojdadij . Go farisealaš gii lei bovden Jesusa , oinnii dán , de jurddašii iežainis : « Jos dát olmmái livččii profehta , de dieđášii makkár nisu dat lea gii lea guoskkahallamin su , dasgo son eallá suttolaš eallima . »#Farisea , gen guosse Jesus lij , javlaj aktu allasis : ” Jus dát ålmåj profehta luluj , de diehtet luluj makkir nissun , suddogis nissun , suv juolgijt duohtat . ” De Jesus vástidii farisealažžii : « Simmon , mus lea dutnje juoga dadjamuš . »#Jesus de sunji javlaj : ” Simon , mujna le juoga dunji javllat . ” Son vástidii : « Daja , oahpaheaddji . »#- ” Javla , åhpadiddje ” , Simon vásstedij . ” Jesus celkkii : « Guokte olbmá leigga velggolaččat ruhtalonejeaddjái .#Guokta ålmmå lijga biednikluojkadiddjáj vielggen . Nubbi lei velggolaš vihttačuohte denara , nubbi gis vihttalogi .#Nubbe lij vihttatjuohte denára vielggen , ja nubbe vihttalågev . Muhto go sudnos ii lean mainna máksit , de luittii guktuide vealggi .#Gå ejga mákset nagá , de goappátjijda vielgev luojtij . Goabbá sudnos ráhkista su eanebut ? »#Goabbá sunnus de ienebut suv ähttsá ? ” Simmon vástidii : « Ii go son dat geasa luittii eanemusat . »#Simon vásstedij : ” Jáhkáv sån gässta ienep vielgge luojteduváj . ” Jesus celkkii : « Don dajat riekta . »#- ” Duolla le ” , Jesus vásstedij . Son jorggihii nissona guvlui ja celkkii Simmonii : « Oainnát go dán nissona ?#Nissuna guovlluj jårgijdij ja Simonij javlaj : ” Vuojná dáv nissunav . Go mun bohten du vissui , de it addán munnje čázi bassat julggiidan , muhto son láktadii daid gatnjaliiguin ja sihkui daid vuovttaidisguin .#Duv viessuj båhtiv , ja ittji tjátjev juolgijda vatte , valla sån le juolgijdam gadnjalij däbbodam ja vuobdaj sagárdam . Don it addán munnje buresboahtincummá , muhto dan rájes go mun bohten , son ii heaitán cummástallamis mu julggiid .#Ittji dån munji buorástahttemtjulástagáv vatte , valla sån le juolgijdam tjulástallam dallutjis gå dási båhtiv . Don it vuoidan mu oaivvi oljjuin , muhto son vuoiddai mu julggiid vuoidasiin .#Ittji dån oajvám åljujn vuojda , valla sån le juolgijdam vuojddasijn vuojddam . Danne mun cealkkán dutnje : Sutnje leat ándagassii addojuvvon buot su ollu suttut , danne son ráhkista ollu .#Dan diehti dunji javlav : sunji li ållo sutto ándagis luojteduvvam . Stuorra gieresvuodav ham sån vuosedij . Muhto geasa uhcán ándagassii addojuvvo , son ráhkista uhcán . »#Gesi binná ándagis luojteduvvá , binná gieresvuodav vuoset . ” Ja son celkkii nissonii : « Du suttut leat ándagassii addojuvvon . »#Ja nissunij javlaj : ” Duv sutto li ándagis luojteduvvam . ” Su beavdeguoimmit imaštallagohte : « Gii dát lea , go vel suttuid ge ándagassii addá ? »#Duo iehtjáda bievddegátten de aktu allasisá javllin : ” Guhti le sån guhti tjabu suttojt ándagis luojttá ? ” Muhto Jesus celkkii nissonii : « Du osku lea beastán du#Valla Jesus nissunij javlaj : ” Duv jáhkko le duv gádjum . Mana ráfái ! »#Maná ráfen . ” Čuovvovaš áiggi Jesus jođii gávpogiid ja giliid mielde , ja sárdnidii ilolaš sága Ipmila riikka birra .#Dan maŋŋela vájaldij stádas stádaj , sijdas sijddaj ja ávvoságav Jubmela rijka birra sárnnedij . Sus ledje mielde dat guoktenuppelogis , ja muhtun nissonat ge geat ledje buoriduvvon bahá vuoiŋŋain ja buozalvasain . Sii ledje Márjá , geas lei lassinamman Magdalena , ja geas ledje áddjojuvvon olggos čieža bahá vuoiŋŋa , Johánná , gii lei náitalan Kuzain , Kuza lei Herodesa ámmátolmmái , ja Susánná ja ollu earát ; sii veahkehedje sin opmodagaideasetguin .#Lågenanguovtes suv tjuovudin aktan muhtem nissunij gudi lidjin bahás vuojŋŋanisájs ja skihpudagájs buoreduvvam : Maria Magdalas gässta gietjav bahás vuojŋŋanisá lidjin mannam , Johanna , Herodesa tjuottjodiddje Kusasa áhkká , Susanna ja moattes iehtjáda , gudi gájka ietjasa åbmudagáj vähkádallin . Ollu olbmot vulge biras gávpogiin , ja go sii čoagganedje su lusa , de son muitalii veardádusa : « Gilvi vulggii gilvit gortniidis .#Gå suv lusi birosstádajs båhtalin ja ållusa tjåhkanin , de muodulvisájn hålaj : ” Ålmåj vuolgij sáddjitjit . Ja gilvvedettiin gahčče muhtun čalmmit geaidnogurrii ; dat dulbmojuvvojedje , ja almmi lottit borre daid .#Sáddjidijn muhtem gårne rahtebälláj gahttjin , almatja dajt duolmmun ja alme låtte bårrin . Muhtun čalmmit gahčče geađgás eatnamii , ja dat goldne seammás go ihte , dasgo daidda ii lean doarvái lávttas .#Muhtem gårne lássáj gahttjin , ja gå ihtám de gållnin danen gå gåjkes lij . Muhtun čalmmit gahčče bastilislánjáid gaskii , ja bastilislánját šadde daiguin seahkalagaid ja hávkadedje daid .#Muhtem gårne tjiesskislánjátjij gasskaj gahttjin , ja sjattadijn tjiesskislánjátja dajt hávkkadin . Muhto muhtun čalmmit gahčče šattolaš eatnamii , ja dat šadde ja šaddadedje šattuid , gitta čuođigeardásaččat . »#Valla muhtem gårne buorre ednamij gahttjin , sjaddin ja tjuode gärddáj tjuohppusav vaddin . ” Go son lei cealkán dán , de čurvii : « Geas ležžet bealjit , son gullos ! »#Ja de tjuorvvij : ” Gänna li bielje , gulldalis . ” Máhttájeaddjit jearahedje sus maid dát veardádus mearkkašii . Son vástidii : Didjiide lea addojuvvon dovdat Ipmila riikka čiegusvuođaid . Muhto earát leat ožžon daid veardádusaiguin , amaset sii oainnedettiineaset oaidnit ja guladettiineaset áddet .#Suv åhpadisålmmå sujsta muodulvisá sisano birra gatjádin , ja Jesus vásstedij : ” Dij lihpit vaddásijt oadtjum Jubmela rijka tjiegosvuodajt dåbddåt , valla nuppe dajt muodulvissan oadtju , vaj e vuojne juska vuojnni , ja e dádjada juska gulli . Veardádus mearkkaša dán : Gilvagat leat Ipmila sátni .#Muodulvisá sisadno le dát : Sádjo le Jubmela báhko . Geaidnoguoras leat sii geat gullet , muhto de beargalat boahtá ja váldá sáni eret sin váimmus , amaset sii oskut ja bestojuvvot .#Sájo rahtebällán li gudi bágov gulli , valla bärggal boahtá ja sijá vájmojs dav válldá vaj e galga jáhkket ja gádjusit . Geađgás eatnamis leat sii geat vuostáiváldet sáni iluin go gullet dan .#Sájo lássán li gudi bágov gulli ja ávujn duosstu , valla ruohttsasahtá li . Muhto sis ii leat ruohtas ja oskot dušše oanehis bottoža ; go sii geahččaluvvojit , de jorralit .#Oanegis ájgev jáhkki , valla gå gähttjaluvvi de gahttji . Bastilislánjáid gaskkas leat sii geat gal gullet sáni , muhto vádjolettiin eallima váivviid , riggodagaid ja návddašemiid čađa , sii hávkaduvvojit , nu ahte eai šaddat láddan šattuid .#Sájo ma tjiesskislánjátjij gasskaj gahttjin , li gudi bágov gulli , valla iellema vájvijs , boanndudagájs ja hávsskudagájs hávkki ja e goassak láddam tjuohppusav vatte . Muhto šattolaš eatnamis leat sii geat gullet sáni , vurkejit dan buhtes ja buori váibmui ja šaddadit šattuid gierdavašvuođa bokte .#Valla sájo ma buorre ednamij gahttjin , li gudi bágov gulli ja buorre ja rájnna vájmmuj vuorkkiji ja gierddisvuodan sjattojt guoddi . Ii oktage cahkket gintala ja bija dan lihti dahje seaŋgga vuollái ; muhto baicca ginttaljuolgái , vai sii geat bohtet sisa , oidnet čuovgga .#Aktak ij ginntalav buollida ja de lihtijn gåbtjå jali beŋka vuolláj bieja , ájnat gintaljuolggáj biedjá vaj sij gudi sisi båhti tjuovgav vuojnni . Dasgo ii mihkkege leat čihkosis mii ii almmustuva , ii ge mihkkege leat čihkkojuvvon mii ii boađe albmosii ja čuovgga ovdii .#Ij migek le tjiehkusin mij ij bigoduvá , ij ga migek tjiegaduvvam mij ij bihkusij boade . Váruhehket dan dihtii mo dii gullabehtet ! Dasgo sutnje geas lea , addojuvvo . Muhto geas ii leat , sus váldojuvvo eret velá dat ge maid ieš gáddá alddis leat .#Lehkut dan diehti várrogin gåktu gulldalihpit , dajna gå gänna le , ienebuv oadtju , valla gänna ij le , sujsta váldeduvvá aj mav jáhkká sujna le . ” Su eadni ja su vieljat bohte dohko , muhto sii eai beassan Jesusa lusa ollu olbmuid dihtii .#Dåhku ieddnes bådij aktan Jesusa vieljaj , valla ettjin suv lusi nággásin jåvsåda . Muhtumat dadje sutnje : « Du eadni ja du vieljat leat olggobealde ja hálidivčče háleštit duinna . »#Sunji javllin : ” Äddnát ja vielja li ålggolin ja sihti duv iejvvit . ” Muhto son vástidii sidjiide : « Mu eadni ja mu vieljat , dat leat buohkat geat gullet Ipmila sáni ja ellet dan mielde . »#Valla sån vásstedij : ” Äddnám ja muv vielja li gájka gudi Jubmela bágov gulli ja dan milta dahki . ” Muhtun beaivvi son manai fatnasii máhttájeddjiidisguin ja dajai sidjiide : « Vulgot don beallái jávrri . »#Soames biejve åhpadisålmmåj vadnasij lávkkij ja javlaj : ” Mannup jávre nuppe bälláj . ” Sii vulge , ja borjjastettiin son nohkai .#Vuolggin de , ja Jesus vadnasin oaddáj . Muhto jorribiegga bosui jávrri mielde , fanas devdogođii , ja sii šadde stuora heahtái .#Niedastuvvagåhtin gå virrobiekkav dagáj ja vanás tjátjes dievvagådij . Dalle sii bokte su ja čurvejedje : « Oahpaheaddji , oahpaheaddji , mii heavvanit ! »#Suv de båktin ja javllin : ” Åhpadiddje , åhpadiddje , soaggomin lip ! ” Son čuožžilii ja šikkui biekka ja alla báruid , nu ahte dat lotkkodedje ja šattai fas goalki .#Jesus tjuodtjelij ja bieggaj ja bárojda sjärggodij , ja loattjev dagáj . Son jearai sis : « Gos lea din osku ? »#Ja åhpadisålmmåjs gatjádij : ” Gånnå le dijá jáhkko ? ” Muhto dievva balus ja ovddošeamis sii dadje guhtet guimmiidasaset : « Gii son lea ?#Suorgganam ja balon nubbe nubbáj javllin : ” Guhti sån le ? Son šiggu sihke biekka ja čázi , ja dat jeagadit su . »#Bieggaj ja tjáhtjáj sjärggu ja oadtju jegadittjat ? ” Dál sii láddejedje Gerasa lahka , mii lea aiddo Galilea buohta .#Gergesa lahkusijda jåvsådin , Galilea buohta . Go Jesus loaiddastii gáddái , de bođii muhtun dan gávpoga olmmái su ovddal geas ledje bahá vuoiŋŋat .#Gå Jesus gáddáj lávkkij , de ålmåj stádas bådij suv åvdålt . Guhkes áigái son ii lean gárvodan ii ge orron viesus , muhto hávderáiggiin .#Bahás vuojŋŋanisájs vájvástuváj ja guhkes ájggáj ij lim gárvvunam , ja ittjij huodnahin åro , ájnat hávdij gaskan . Go son áiccai Jesusa , de gilljugođii , luoitádii su ovdii ja čuorvvui alla jienain : « Jesus , Alimus Ipmila Bárdni , mii dus lea muinna dahkamuššan ?#Gå Jesusav ájtsaj , de rihtjogådij ja suv åvddåj luojttádij ja jieddnát tjuorvoj : ” Mij dahkamuhájt le dujna mujna , Jesus , alemus Jubmela Bárnne ? Mun ánuhan dus : Ale givssit mu ! »#Vájnnodav duv , ale muv vájveda ! ” Dasgo Jesus lei gohččon buhtismeahttun vuoiŋŋa vuolgit olbmás .#Jesus lij vuojn gåhttjum bahás vuojŋŋanisáv ålmmås gájddat . Son lei guhká leamaš bahá vuoiŋŋa hálddus .#Guhkes ájgev lij bahás vuojŋŋanis ålmmåv vájvedam . Dávjá sii ledje čatnan su láhkkiiguin ja juolgeruvddiiguin ja fákten su , muhto son lei biđgen láhkkiid ja bahá vuoigŋa lei dolvon su meahccái .#Suv gåsik bessamis lidjin rikkij ja juolggeruovdij tjanádam , valla luovas lij gåjt bessam ja ávtas bájkijda bahás vuojŋŋanisás vuodjeluvvam . Jesus jearai : « Mii du namma lea ? »#Jesus sujsta gatjádij : ” Mij le duv namma ? ” Son vástidii : « Legion , » dasgo ollu bahá vuoiŋŋat ledje namalassii mannan olbmá sisa .#ja sån vásstedij : ” Legijåvnnå ” , dajna gå moadda bahás vuojŋŋanisá lidjin suv sisi suogŋam . Ja sii ánuhedje Jesusa ahte ii gohčoše sin mannat njillui .#Bahás vuojŋŋanisá Jesusav vájnnodin sijáv tjiegŋalissaj rádjamis . Stuora spiidneeallu lei guohtumin vári lahka , ja bahá vuoiŋŋat ánuhedje sus ahte son suovašii sin mannat daid sisa , ja son suovai dan .#Danna lij stuorra svijnneällo váren guohtomin , ja bahás vuojŋŋanisá sihtin svijnijda sirddet , ja Jesus dasi guorrasij . De bahá vuoiŋŋat vulge olbmás ja manne spiinniid sisa , ja oppa eallu hurgalii báktedardda badjel vuolás jávrái ja heavvanii .#Bahás vuojŋŋanisá de ålmmås svijnij sisi suogŋin , ja ällo bávtev vuolus jávrráj guohtsalij ja soakkoj . Muhto go spiidneguođoheaddjit oidne mii lea dáhpáhuvvan , de viehkaledje muitalit gávpogis ja lagas báikkiin . Ja olbmot vulge geahččat mii lea dáhpáhuvvan .#Gå räjnnuhiddje dav vuojnnin , de dassta báhtarin ja giehttun dav gájkka stádan ja dáfojn birrusin , ja almatja vuolggin subttsasav guovlatjit . Sii bohte Jesusa lusa ja gávdne olbmá geas bahá vuoiŋŋat ledje vuolgán . Son lei čohkkámin Jesusa julggiid guoras , gárvodan , ja olles mielaid alde . De sii suorganedje .#Jesusa lusi båhtin ja vuojnnin ålmmåv , gässta bahás vuojŋŋanisá lidjin gájddam , tjåhkkåhime Jesusa juolgij guoran , gárvoj ja ålles mielaj , ja sij alvaduvvin . Muhto sii geat ledje oaidnán visot , muitaledje mo dat olmmoš geas ledje bahá vuoiŋŋat , lei gáddjojuvvon .#Tjalmmevihtana giehttun gåktu vájvástuvve lij viehkeduvvam . Buot gerasalaččat ja earát lagas guovlluin dáhtto Jesusa vuolgit eret , dasgo sii ledje sakka ballán .#Gájka Gergesan ja birrusijn máddin Jesusav sijá lussta vuolgget , ballám vuojn lidjin . Ja son manai dalle fatnasii ja vulggii ruovttoluotta . Olmmái geas bahá vuoiŋŋat ledje vuolgán , dáhtui beassat su mielde . Muhto Jesus luittii su mannat ja celkkii : « Mana ruoktot ja muital makkár stuora daguid Ipmil lea dahkan dutnje . »#Jesus de vadnasij lávkkij ja máhtsaj , ja ålmåj gässta bahás vuojŋŋanisá lidjin mannam vájnnodij fárruj bessat , valla Jesus rájaj suv dassta javla : ” Maná viessusit ja giehto majt Jubmel dunji dagáj . ” Son vulggii ja almmuhii olles gávpogii man stuora daguid Jesus lei dahkan sutnje .#Ålmåj de ålles stádaj guládij majt Jesus lij sunji dahkam . Go Jesus bođii ruovttoluotta , de olles joavku válddii su vuostái , dasgo buohkat ledje vuordimin su .#Gå Jesus máhtsaj , lij álmmuk danna suv duosstomin , dajna gå gájka suv vuorddin . Dalle bođii muhtun olmmái gean namma lei Jairos ja gii lei synagoga ovddasčuožžu .#De bådij ålmåj gen namma lij Jairos ja guhti lij synagogatjuottjodiddje . Son luoitádii Jesusa julggiid ovdii ja ánuhii su vuolgit ruoktot iežas mielde , dasgo su áidna nieida , gii lei birrasiid guoktenuppelotjahkásaš , lei jápmimin .#Jesusa juolgij åvddåj luojttádij ja vájnnodij Jesusav viessusis tjuovvot , danen gå suv lågenanguovtejagák niejdda , suv ájnna mánná , lij skibás jábmema åvdån . Dohko manadettiin bahkkejedje olbmot su ala juohke guovllus .#Dåhku manádijn nårrin almatja Jesusa lusi juohkka guovlos . Das lei nisu geas ledje leamaš vardimat guoktenuppelot jagi .#Dåppe lij nissun guhti lij lågenanguokta jage varddemijs vájvástuvvam . Son lei golahan buot opmodagas dálkkasteddjiide , muhto ii oktage lean veadján buoridit su .#Dálkudiddjijda lij gájkka åbmudagás gållåm , valla aktak ij lim buktám suv buoredit . Son lahkanii Jesusii maŋil ja guoskkahii su bivttasdiehpi , ja vardimat orustedje dakkaviđe .#De dal maŋŋelis bådij ja Jesusa ålgoldisgárvo diehpev duohtastij , ja dakkavide varddemis hiejtij . Jesus jearai : « Gii guoskkahii mu ? »#Jesus gatjádij : ” Guhtis muv duohtastij ? ” Muhto go ii oktage dovddastan dan , de Biehtár dajai : « Oahpaheaddji , olbmot hoiget ja bahkkejit juohke guovllus du ala . »#Gå aktak ittjij vásstedit sidá , de Petrus javlaj : ” Åhpadiddje , gájka ham nårddi ja duv lusi nággiji . ” Muhto Jesus celkkii : « Muhtun guoskkahii mu , dasgo mun dovden alddán mannamin vuoimmi . »#Valla Jesus javlaj : ” Soames muv duohtastij . Gulliv fábmo mujsta vuolgij . ” Go nisu árvidii ahte ii lean čiegadeames , de bođii doarggis ovdan . Son luoitádii Jesusa ovdii ja muitalii sutnje buohkaid gullut manne son lei guoskkahan su ja mo son dakkaviđe lei dearvvašmahttojuvvon .#Gå nissun árvvedij älvádallam lij , de bådij skielbesta ja suv åvddåj luojttádij ja gájkka álmmuga guládijn giehtoj man diehti suv duohtastij ja gåktu dakkavide buorránij . Jesus celkkii sutnje : « Nieidan , du osku lea beastán du#Jesus de sunji javlaj : ” Niejddam , duv jáhkko le duv gádjum . Mana ráfái ! »#Maná ráfen . ” Go son lei ain sárdnumin , de muhtun bođii synagoga ovddasčuožžu viesus ja dajai : « Du nieida lea jápmán .#Vilá hållamin , de synagogatjuottjodiddjáj viesostis sáhka bådij : ” Niejddat le jábmám . Ale šat vuorjja oahpaheaddji ! »#Ale dasti Åhpadiddjev vájveda . ” Jesus gulai dan ja celkkii áhččái : « Ale bala , duššefal oskko , de son gáddjojuvvo . »#Jesus dav guláj ja sunji javlaj : ” Ale balá , ájnat jáhke , de niejddat gádjus . ” Go son bođii viesu lusa , de ii suovvan earáid sisa go Biehtára , Johanasa ja Jáhkoba , ja nieidda áhči ja eatni .#Gå viessuj manáj , de ittjij iehtjádijt gå Petrusav , Johannesav , Jakobav ja niejda áhtjev ja iednev miededa sisi tjuovvot . Buohkat ledje čierrumin ja luoibmamin nieidda dihtii .#Gájka tjierrun ja niejdav ármmadin . Muhto Jesus celkkii : « Allet čiero !#Valla Jesus javlaj : ” Allit tjiero ! Ii son leat jápmán ; son lea oađđimin . »#Ij le jábmám , sån le oademin . ” Sii boagustedje su , dasgo sii dihte ahte nieida lei jápmán .#De sunji tjajmmin , diehtin ham niejdav jábmám . Muhto Jesus válddii nieidda gihtii ja čurvii : « Mánná , lihka ! »#Valla Jesus niejdav giedas váldij ja tjavgga javlaj : ” Niejdda , tjuodtjela ! ” De sutnje bođii fas heagga , ja son čuožžilii dakkaviđe . Ja Jesus gohčui sin addit niidii borrat .#Niejdda häggaj vas bådij ja dalága tjuodtjelij ja Jesus sijáv gåhtjoj niejddaj biebmov vaddet . Nieidda vánhemat hirpmástuvaiga , muhto Jesus gilddii sudno muitaleames geasage dan mii lei dáhpáhuvvan .#Niejda äjgáda alvaduvájga , valla Jesus buorgoj aktasik dán birra giehttomis . Son rávkkai čoahkkái dan guoktenuppelohkása ja attii sidjiide fámu ja válddi ráđđet buot bahá vuoiŋŋaid ja fámu buoridit buozalvasaid .#Jesus lågenanguoktásav tjoahkkáj gåhtjoj ja vattij sidjij fámov gájkka bahás vuojŋŋanisáj badjel ja skihpudagájs buoredittjat . Son vuolggahii sin sárdnidit Ipmila riikka ja buoridit buhcciid , ja son celkkii sidjiide : « Allet váldde mielddádet maidege mátkái , allet soappi dahje lávkka allet ge láibbi dahje ruđaid , allet ge eambbo go guokte gávtti .#Sijáv rájaj Jubmela rijkav sárnnedittjat ja skihppijt varrásin dagátjit . Javlaj sidjij : ” Allit majdik fárrusihtte válde , allit soappev jalik vuossav , allit lájbev jalik biednigijt ja allit ienebuv gå avtav ájnna skirtov . Ja gos ihkinassii bođežehpet vissui , de orrot das dassážii go vuolgibehtet fas .#Jus lihpit soames viessuj boahtám , de årrut danna dasik vuolggebihtit . Muhto jos eai váldde din vuostái , de guđđet dan gávpoga ja savdnjilehket sádduid julggiineattet duođaštussan sin vuostái . »#Ja jus soames stádan dijáv e duosto , mannit dassta ja sjavnnjit juolgijs dan dumev vihtanussan sijá vuosstij . ” Sii vulge ja johte báikkis báikái , ja juohke sajis sii sárdnidedje evangeliuma ja buoridedje buhcciid .#Sij vuolggin ja sijdas sijddaj vájaldin , ja juohkka sajen evangeliumav sárnnedin ja skihppijt buoredin . Guovllugonagas Herodes gulai buot dáid dáhpáhusaid birra , ii ge diehtán maid galggai jáhkkit .#Tetrárkka Herodes gájkka dájt subttsasijt guláj , ja ittjij diede majt jáhkket . Dasgo muhtumat dadje ahte Johanas lei bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte , earát ahte Elia lei almmustuvvan , earát fas ahte muhtun boares profehtain lei bajásčuožžilan .#Soabmása vuojn adnin Johannesav jábbmegij lussta båvteduvvam , muhtema adnin Elia lij ietjas bigodam , ja muhtema vas adnin soames åvdep ájgij profehta lij tjuodtjelam . Muhto Herodes dajai : « Johanasas mun lean diktán čuohppat oaivvi eret ; gii de lea dat gean birra mun gulan buot dáid ? »#Herodes javlaj : ” Johannesis lev tjiebedav jaládahttám . Guhti de le gen birra gájkka dáv guláv ? ” Ja son geahččalii deaivvadit Jesusiin .#Ja Herodes gähttjalattaj suv iejvvit . Apoastalat máhcce ja muitaledje Jesusii buot maid sii ledje dahkan .#Apostela máhttsin ja Jesusij giehttun gájkka majt lidjin dahkam . Son válddii sin mielddis ja vulggii sierranassii muhtun gávpoga lahka man namma lea Betsaida .#Sån váldij sijáv fárrusis ja mannin sieddusij , stádaj man namma le Betsaida . Muhto olbmot fuomášedje dan ja bohte su maŋis .#Valla almatja dav gullin ja maŋen tjuovvolin . Son válddii sin vuostái ja sártnui sidjiide Ipmila riikka birra , ja son buoridii sin geat dárbbašedje veahki .#De sijáv duostoj ja Jubmela rijka birra hålaj ja gájkajt buoredij gudi viehkev dárbahin . Go veiggodišgođii , de dat guoktenuppelogis bohte su lusa ja dadje : « Vuolggat olbmuid dáppe eret , vai sii besset mannat gávpogiidda ja lagas dáluide , oažžut alcceseaset idjasaji ja biepmu ; dáppe han mii leat meahcis . »#Gå iehkeduváj , javllin lågenanguovtes sunji : ” Luojte álmmugav vaj bessi dán bájke sijdajda mannat ja allasisá idjasajijt ja biebmov ásadit . Dáppe ham åjdåmájan lip . ” Muhto Jesus vástidii : « Addet dii sidjiide borramuša ! »#Jesus vásstedij : ” Vaddit ietja sidjij bårråmusáv . ” Sii vástidedje : « Eai han mis leat eanet go vihtta láibbi ja guokte guoli , jos juo ieža eat manaše oastit borramuša buot dáidda olbmuide . »#Javllin : ” Miján ij le ienep biebbmo gå vihtta lájbe ja guokta guolátja - jus dal ep maná biebmov gájkka almatjijda oastátjit . ” Das ledje sullii vihtta duhát olbmá .#Danna lidjin vihttatuvsána bájkke ålmmåjs tjoahken . Ja son celkkii máhttájeddjiidasas : « Čohkánahttet sin joavkkuide , vihttalogis ain . »#Valla Jesus åhpadisålmmåjda javlaj : ” Tjoahkkijihtit sijáv juohkusijda , vihttalåges juohkka juohkusij . ” Sii dahke nu ja gohččo buohkaid čohkánit .#Åhpadisålmmå dahkin nåvti gåktu javlaj ja tjoahkkijin gájkajt . Dasto son válddii dan vihtta láibbi ja guokte guoli , geahčai almmi guvlui ja rohkadalai giittusrohkosa .#Vihtta lájbe ja guokta guolátja de váldij , ja almmáj gehtjadijn gijtulvisáv råhkålij . Son doadjalii daid ja attii máhttájeddjiidasas , vai sii juogadivčče daid olbmuide .#Ja de lájbijt dådjalij ja åhpadisålmmåjda vattij álmmugij juogadittjat . Ja sii borre buohkat ja gallánedje , maŋŋil čohkkejedje báhcán bihtáid , oktiibuot guoktenuppelot veaddelihti .#Gájka gallánibmáj bårrin , ja bátsidisájt lågenanguovte vieddegárráj tjoahkkijin . Go son oktii lei rohkadallamin oktonassii , dušše máhttájeaddjit ledje suinna , de son jearai sis : « Geanin olbmot dadjet mu ? »#Akti gå Jesus lij mannam sieddo råhkådalátjit ja åhpadisålmmå lidjin fáron , de sijájs gatjádij : ” Guhtin almatja muv javlli ? ” Sii vástidedje : « Muhtumat dadjet gásttašeaddji Johanassan , earát dadjet Elian , ja earát gis ahte muhtun boares profehtain lea bajásčuožžilan . »#Vásstedin : ” Johannes gástadiddjen , valla muhtema Elian ja muhtema vas javlli soames åvdep ájgij profehtajs le tjuodtjelam . ” Son jearai : « Na ba dii , geanin dii dadjabehtet mu ? »#- ” Na didja ” , gatjádij , ” guhtin dij muv javllabihtit ? ” De Biehtár vástidii : « Don leat Ipmila Messias . »#Petrus vásstedij : ” Jubmela Messiasin . ” Muhto son gilddii sin garrasit muitaleames dán geasage , ja lasihii : « Olbmobárdni ferte gillát ollu , ja vuorrasat , bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat hilgot su . Son goddojuvvo , muhto bajásčuoččáldahttojuvvo fas goalmmát beaivvi . »#Garrasit buorgoj sijáv dav gesisik iktemis , ja javlaj : ” Almatjabárnne viertti ednagav gierddat ja boarrásijs ja alemushärrájs ja tjálukoahppásijs hilgoduvvat , gåtteduvvat ja goalmát biejve vas tjuottjeldahteduvvat . ” Jesus celkkii buohkaide : « Jos guhtege dáhttu boahtit mu maŋis , de biehttalehkos iežas , váldos ruossas juohke beaivvi ja čuvvos mu .#Ja Jesus gájkajda javlaj : ” Jus guhtik sihtá muv luottajt tjuovvot , de hähttu ietjas vuornnot ja juohkka biejve ruossas válldet ja muv tjuovvolit . Dasgo dat guhte viggá gádjut heakkas , massá dan . Muhto dat guhte massá heakkas mu dihtii , gádju dan .#Danen guhti hekkas sihtá gádjot , massá dav , valla guhti hekkas muv diehti massá , gádju dav . Mii ávkkiid lea olbmui jos dat vel vuoitá ge oppa máilmmi , muhto massá heakkas ja duššá ?#Mij ávkijt le almatjij åbbå väráldav vuojttet valla mákson ietjas masset ? Dasgo dat guhte heahpanaddá mus ja mu sániin , sus heahpana Olbmobárdni ge go son boahtá iežas ja Áhčis ja bassi eŋgeliid hearvásvuođas .#Guhti mujsta ja muv bágojs skábmát , sujsta Almatjabárnne skábmát gå ietjas , Áhtjes ja ájlis ieŋŋgilij herlukvuodan boahtá . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Muhtumat sis geat leat čuožžumin dás , eai muosát jápmima ovdal go oidnet Ipmila riikka . »#Didjij duodastav : muhtema dánna tjuodtjomin e jábmemijn gávnada åvddål gå Jubmela rijkav li vuojnnám . ” Sullii gávcci beaivvi maŋŋil go Jesus lei cealkán dán , son válddii fárrosis Biehtára , Johanasa ja Jáhkoba ja manai várrái rohkadallat .#Vahkkot maŋŋela váldij Jesus Petrusav ja Johannesav ja Jakobav fárrusis ja várráj goarrij råhkådalátjit . Rohkadaladettiin su ámadadju nuppástuvai áibbas , ja su biktasat šadde vielgadin ja šearradin .#Råhkådaládijn sujsta muohto ietjájduváj ja biktasa vielgudin ja bájttegåhtin . Fáhkka guokte olbmá , Movsses ja Elia , leigga sártnodeamen suinna .#Ja guokta ålmmå sujna ságastijga , Moses ja Elia . Soai oidnuiga hearvásvuođas ja hálaiga suinna su jápmima birra , man son fertii ollašuhttit Jerusalemis .#Herlukvuodan bihkusijga ja hålajga Jesusa vuolggema birra väráldis , mav Jerusalemin lij ållidittjat . Biehtár ja su guoimmit ledje lossadit nohkkan , muhto morihedje ja oidne su hearvásvuođa ja olbmáguovtto geat leigga čuožžumin su luhtte .#Petrus ja suv rádna låssådit ådin , valla gåhttsåjin ja vuojnnin suv herlukvuodav ja goappásj ålmmåjt suv guoran tjuodtjomin . Go olbmát leigga guođđimin sin , de Biehtár dajai Jesusii : « Oahpaheaddji , lea buorre go mii leat dáppe .#Gå ålmmå lijga suv lussta vuolggemin , de Petrus Jesusij javlaj : ” Åhpadiddje , buorre fáron lip . Ceggejehkot golbma goađi , ovtta dutnje , ovtta Movssesii ja ovtta Eliai » .#Tsieggijup gålmmå goade , dunji avtav , Mosesij avtav ja Eliaj avtav . ” Muhto ii son diehtán maid dajai .#Ittjij diede majt javlaj . Dan botta go Biehtár lei sárdnumin , bođii balva ja suoivvanasttii sin , ja go sii jávke balvva sisa , de máhttájeaddjit suorganedje .#Ájn hållamin balvva sijá badjelij vuollánij ja åhpadisålmmå suorgganin gå balva sisi gáhtun . Ja balvvas gullui jietna : « Dát lea mu Bárdni gean mun lean válljen .#Jiedna balvas gulluj : ” Dát le Bárnnám , muv iehttselis ja gärrásamos . Guldalehket su ! »#Gulldalihtit suv . ” Maŋŋil go jietna lei sárdnon , de sii oidne Jesusa okto .#Gå jiedna gulluj , de lij Jesus aktu danna tjuodtjomin . Máhttájeaddjit orro jávohaga eai ge dalle muitalan geasage maid ledje oaidnán .#Åhpadisålmmå sjávot lidjin , ja dalloj ettjin gesisik giehto majt vuojnnám lidjin . Nuppi beaivvi , go sii njidje váris , de bođii stuora olmmošjoavku su ovddal .#Maŋep biejve gå váres båhtin , de stuorra almasjvega suv duosstun . Ja muhtun olmmái joavkkus čuorvvui : « Oahpaheaddji , mun ánuhan dus : Geahča mu bártni beallái , mu áidna bártni !#Vegas muhtem ålmåj tjuorvoj : ” Åhpadiddje , duv vájnnodav bárnám viehkedit , muv ájnna bárnev . Vuoigŋa láve dohppet su , ja fáhkkestaga son gilljáda , ja dat gaiku ja givssida su nu ahte soalssida ; dat illásta su , ii ge dáhtoše luoitit su .#Bahás vuojŋŋanis sunji njåmmu ja suv ritjádahttá ja rässtá ja soalsot . Gå bahás vuojŋŋanis vijmak luojttá , de le suv vargga oajttám . Mun sihten du máhttájeddjiid ádjit olggos vuoiŋŋa , muhto eai sii veadján dahkat dan . »#Åhpadisålmmåjdat gåhttjuv bahás vuojŋŋanisáv vuodjelit , mavas ettjin buvte . ” De Jesus vástidii : « Eahpeoskkolaš ja jorggu sohkagoddi !#Jesus vásstedij : ” Dát häjtádis vierrek mij ij jáhke ! Man guhká mun ferten leat din luhtte ja gierdat din ?#Man guhkev hähttuv dijá lunna viessot ja dijáv gierddat ? Buvtte bártnát deike ! »#Buvte bárnát diehki ! ” Ovdal go bárdni joavddai Jesusa lusa , de bahá vuoigŋa rohttii su veallut ja gaikkodišgođii su .#Gå bárnne lij suv lusi jåvsådime , de bahás vuojŋŋanis suv ednamij råhttij ja riestij . Muhto Jesus šikkui buhtismeahttun vuoiŋŋa ja dearvvašmahtii bártni , ja son attii su fas áhččásis .#Jesus bahás vuojŋŋanissaj sjierggij , bárnev buoredij ja áhttjásis suv vattij . Ja buohkat ovddošedje Ipmila stuora fámu .#Ja Jubmela stuorravuodas gájka alvaduvvin . Dan botta go buohkat ledje ovddošeamen dan maid Jesus dagai , son celkkii máhttájeddjiidasas : « Dárkojehket dan maid mun dál cealkkán : Olbmobárdni addojuvvo fargga olbmuid gieđaide . »#Gå almatja gájkka suv dagojt oavdduhime lidjin , de Jesus åhpadisålmmåjda javlaj : ” Gulldalihtit snivva majt dal didjij javlav : Almatjabárnne almatjij giedajda vatteduvvá . ” Muhto sii eai ádden dán ; dat lei čihkkojuvvon sidjiide , vai sii eai áddeše dan , eai ge duostan jearrat sus maid son oaivvildii .#Valla ettjin dádjada majt javlaj . Tjiehkusin lij sidjij vaj ettjin galga dádjadit , ja ettjin ga duosta sujsta dan sisanov gatjádit . Máhttájeaddjit smiehttagohte guhtemuš sis leažžá stuorimus .#Åhpadisålmmå usjudallagåhtin guhti sijájs lij stuorámus . Muhto Jesus árvidii maid sii jurddašedje váimmuineaset . Dan dihtii válddii uhca mánáža , bijai dan báldasis ja celkkii sidjiide : « Dat guhte vuostáiváldá dán máná mu nammii , vuostáiváldá mu .#Jesus , guhti diedij majt vájmojnisá usjudallin , biejaj mánáv ietjas guorraj ja sidjij javlaj : ” Guhti dáv mánáv muv namán duosstu , duosstu muv . Ja dat guhte vuostáiváldá mu , vuostáiváldá su guhte lea vuolggahan mu .#Guhti muv duosstu , duosstu suv guhti muv le rádjam . Dasgo son guhte lea unnimus din buohkaid gaskkas , lea stuoris . »#Guhti dijájs gájkajs le unnemus , le stuorre . ” Johanas sárdnugođii : « Oahpaheaddji , mii oinniimet muhtuma ádjimin olggos bahá vuoiŋŋaid du nammii , ja mii geahččaleimmet hehttet su , go juo son ii leat min searvvis . »#Johannes javlaj : ” Åhpadiddje , vuojnijma soabmásav guhti bahás vuojŋŋanisájt duv namán vuodjelij ja gähttjalijma suv biehtodit , danen gå ittjij duv tjuovuda degu midja . ” Muhto Jesus vástidii : « Allet hehtte su !#Valla Jesus Johannesij javlaj : ” Ale suv biehtoda . Dat guhte ii leat din vuostái , lea din beale . »#Guhti ij le dijá vuosstij , le dijá bielen . ” Go lahkanišgođii dat áigi goas Jesus galggai váldojuvvot albmái , de son dáhtui vuolgit Jerusalemii , ja son vuolggahii áirasiid ovddastis , ja sii vulge ja bohte muhtun Samaria gávpogii ohcat idjasaji Jesusii .#Gå Jesusa almmájvuolggem lij lahkanime , de Jerusalema guovlluj jårgijdij . Sáhkaguoddijt åvdån rájaj . Sij vuolggin muhtem samaria sijddaj suv boahtemav gárvedittjat . Muhto doppe eai dáhtton vuostáiváldit su , danne go lei johtimin Jerusalemii .#Valla danna ettjin sidá suv duosstot , dan diehti gå Jerusalema guovlluj lij jårgijdam . Go máhttájeaddjiguovttos Jáhkot ja Johanas gulaiga dán , de jearaiga : « Hearrá , dáhtut go munno rávkat dola almmis vuolás loahpahit sin nugo Elia dagai ? »#Jakob ja Johannes , suv åhpadisålmmå , de sunji javlajga : ” Härrá gåhttjun gus almes dålåv sijáv håhkkidittjat ? ” Muhto son jorggihii ja cuiggodii sudno : « Doai eahppi dieđe makkár vuoiŋŋas doai leahppi vuolggahuvvon . De sii jotke eará gávpogii .#Valla Jesus jårgijdij ja sunnuv biehtodij , ja ietjá sijddaj de mannin . Go sii ledje vádjoleamen geainnu mielde , de muhtun dajai sutnje : « Mun áiggun čuovvut du gosa ihkinassii manažat . »#Gå gäjnov vájalda båhtin , javlaj muhtem ålmåj sunji : ” Sidáv duv tjuovvot gåsi ihkenis maná . ” Jesus vástidii : « Riebaniin leat biejut , ja almmi lottiin leat beasit , muhto Olbmobártnis ii leat sadji gos vuoiŋŋastahtášii oaivvis . »#Jesus vásstedij : ” Riehpihijn li lieso ja alme låttijn biese , valla Almatjabárnen ij le sadje gånnå oajves vuojŋadahttá . ” Muhtun earái son celkkii : « Čuovo mu ! »#Iehtjádij javlaj : ” Tjuovvola muv ! ” Muhto olmmái vástidii : « Hearrá , suova mu vuos mannat ruoktot hávdádit áhččán . »#Valla ålmåj javlaj : ” Härrá , suova muv vuolgget vuostak áhtjám hávddádittjat . ” Muhto Jesus celkkii sutnje : « Anne jábmit hávdádit jábmiideaset , muhto vuolgge sárdnidit Ipmila riikka ! »#Jesus de javlaj : ” Hávddádisá jábbmega jábbmegijdisá , valla maná iesj Jubmela rijkav sárnnedittjat . ” Muhtun eará dajai : « Mun áiggun čuovvut du , Hearrá , muhto suova mu vuos dahkat dearvvuođaid ruovttu olbmuide . »#Ietjá ålmåj javlaj : ” Tjuovvolav duv , Härrá , valla suova muv vuostak vuolgget fuolkám hivástahtátjit . ” Muhto Jesus vástidii : « Ii oktage gii bidjá gieđas bealdoruovddi ala ja geahčasta maŋás , leat dohkálaš Ipmila riikii . »#Jesus vásstedij : ” Guhti maŋus gehtjas gå giedas ednamsálanij le biedjam , ij Jubmela rijkkaj hieba . ” Das maŋŋil Hearrá válljii velá čiežalogi earáid ja vuolggahii sin ovddastis iežas áirrasin , guoktása ain fárrolagaid , juohke gávpogii ja juohke báikái gos ieš áiggui fitnat .#Dan maŋŋela Härrá gietjavlåkguokta åhpadisålmmå duodden válljij ja guovtij guovtij sijáv ietjas åvdån rájadij juohkka stádaj ja bájkkáj gåsi iesj ájgoj . Son celkkii sidjiide : Ládju lea stuoris , muhto bargit uhcán .#Sidjij javlaj : ” Tjuohpos le stuorre , valla barggijs vádne . Rohkadallet dan dihtii láju isida vuolggahit bargiid lájuidasas .#Råhkådallit dan diehti tjuohppusa härráj barggijt ietjas tjuohppusij rádjat . Vulget ! Mun vuolggahan din dego lábbáid gumppiid gaskii .#Mannit , rájav dijáv libban stálpij gasskaj . Allet váldde mielde burssa , allet lávkka allet ge gápmagiid . Allet buorástahte ovttage mátkki alde .#Allit válde fárrusihtte biednigijt , vuossav jalik gábmagijt , ja allit vájaldattijn ganuga avtak buorástahtátjit . Muhto go boahtibehtet muhtun vissui , de dadjet vuosttaš sátnin : « Ráfi lehkos dán ruktui ! »#Gå goahtáj tjágŋabihtit , de javllit vuostak : Ráfev dán goahtáj . Jos das lea muhtun gii váldá vuostái ráfi , de dat ráfi maid dii buktibehtet , bissu su badjel , muđuid dat máhccá didjiide .#Ja jus danna ráfálasj ålmåj årru , de báhtsis ráfe majna suv lusi boahtebihtit ; ietján de didjij máhttsis . Orrot dan viesus , ja borret ja juhket dan maid sii fállet didjiide ! Dasgo bargi lea bálkkás veara .#Årrut dan goaden ja bårrit ja juhkit majt fálli ; bargge bálkás ánssit . Allet jođe dálus dállui !#Allit goades goahtáj jåde . Go dii boahtibehtet muhtun gávpogii ja sii vuostáiváldet din , de borret dan maid sii fállet didjiide , buoridehket buhcciid geat leat das , ja dadjet ássiide : « Ipmila riika lea boahtán din lusa . »#Ja gå boahtebihtit stádaj gånnå dijáv duosstu , bårrit majt didjij fálli , buoredihtit skihppijt danna ja javllit álmmugij : Jubmela rijkka le dijá lahka . Muhto go dii boahtibehtet muhtun gávpogii eai ge olbmot váldde din vuostái , de mannet olggos geainnuid ala ja dadjet : « Mii savdnjilit eret velá sádduid ge mat leat darvánan min julggiide din gávpogis , duođaštussan din vuostái .#Valla jus boahtebihtit stádaj gånnå dijáv e duosto , mannit gahttunijda ja javllit : Tjabu dán stáda dumev , mij le juolgijda dähppum , sjavnnjep - dijá ájmon lehkus . Muhto fuomášehket dan : Ipmila riika lea boahtán lahka . »#Valla dán madev diehtit : Jubmela rijkka le lahka . Mun cealkkán didjiide : Sodomai geavvá geahppaseabbot duopmobeaivvi go dan gávpogii .#- Didjij javlav dan biejve sjaddá Sodomij giehpebun dákkir stádas . Vuoi du , Korasin !#Vuoj dunji , Korasin ! Vuoi du , Betsaida !#Vuoj dunji , Betsaida ! Jos dat oavdudagut mat leat dahkkojuvvon dudno guovllus , livčče dáhpáhuvvan Tyrosis dahje Sidonis , de dat livččiiga áigá juo dahkan jorgalusa ja čohkkán gunaid siste seahkat badjelis .#Jus oavddodago dunnu lunna bus Tyrosin ja Sidonin dagáduvvat lulun , de da stáda juo ådno lulujga buorádusáv dahkat ja hårsåj ja gunáj sinna tjåhkkåhit . Muhto Tyrosii ja Sidonii geavvá geahppaseabbot duomus go dudnuide .#Valla duobmon sjaddá Tyrosij ja Sidonij dijás giehpebun . Ja don Kapernaum , guhte dáhtošit bajiduvvot gitta almmi rádjái , don norddastuvvot vuolás jábmiid riikii !#Ja dån , Kafarnaum , vuordá gus almmáj bajeduvvat ? Jábbmekájmmuj dån gahtja . Dat guhte gullá din , gullá mu , ja dat guhte hilgu din , hilgu mu .#Guhti dijáv gulldal , gulldal muv . Guhti dijáv hilggu , hilggu muv . Muhto dat guhte hilgu mu , hilgu su guhte lea vuolggahan mu .#Valla guhti muv ij lágeda , ij lágeda suv guhti muv le rádjam . ” Dat čiežalogis máhcce iluin ja dadje : « Hearrá , velá bahá vuoiŋŋat ge jeagadit min go mii namahit du nama ! »#Gietjavlåkguovtes ávujn máhttsin ja javllin : ” Härrá , tjabu bahás vuojŋŋanisá mijáv jegadi gå duv nammadip . ” Son vástidii : « Mun oidnen Sáhtána gahččamin vuolás almmis dego álddagas .#Jesus vásstedij : ” Vuojnnám lev Sáhtánav eldagissan almes vuolus bálkestuvvamin . Duođaid , mun lean addán didjiide fámu duolbmat gearbmašiid ja skorpiovnnaid ja soardit buot vašálačča fámu , ii ge mihkkege vahágahte din .#Duodaj , vaddám lev didjij fámov gärmmahijt ja skorpijåvnåjt duolmutjit ja vasjulattja ålles fámoj rijbatjit , ja ij migek dijáv vahágahte . Ja dattege : Allet illut das go vuoiŋŋat jeagadit din , muhto illudehket das ahte din namat leat čállojuvvon albmái . »#Valla allit ávvudalá gå vuojŋŋanisá dijáv jegadi , ájnat ávvudallit gå dijáj namá li almen tjáleduvvam . ” Dan seammás son ávvudii Bassi Vuoiŋŋas ja celkkii : « Mun rámidan du , Áhččán , almmi ja eatnama Hearrá , danne go leat čiehkan dán viisáin ja jierpmálaččain , muhto leat almmustahttán dan uhcahaččaide .#Daŋga båttå ávvudaláj Jesus ájlis Vuojŋŋanisá baktu ja javlaj : ” Áhttje , hievedav duv , alme ja ednama härráv , dan diehti gå dáv le vijssásijs ja jiermmájs tjiehkam , valla bigodam sidjij gudi li nåv gåk máná . Duođaid , Áhččán , nu lei du buorre dáhttu .#Sáddnán , Áhttjám , nåv dån le mierredam . Buot lea Áhččán oskkildan munnje .#Divna le Áhttjám munji åskeldam . Ii oktage dieđe gii Bárdni lea earet Áhči , ii ge oktage dieđe gii Áhčči lea earet Bártni ja dan geasa Bárdni dáhttu almmustahttit su . »#Aktak ij diede guhti Bárnne le ietján gå Áhttjes , ja aktak ij diede guhti Áhttje le , ietján gå Bárnnes ja sån gesi Bárnne dav sihtá bigodit . ” Go son lei okto máhttájeddjiidisguin , de celkkii sidjiide : « Ávdugasat dat čalmmit mat oidnet dan maid dii oaidnibehtet !#Ja de åhpadisålmmåjda jårgijdij ja dåssjå sidjij javlaj : ” Sálugin tjalme ma vuojnni majt dij vuojnnebihtit . Dasgo mun cealkkán didjiide : Ollu profehtat ja gonagasat livčče hálidan oaidnit dan maid dii oaidnibehtet , eai ge beassan oaidnit dan , ja gullat dan maid dii gullabehtet , eai ge beassan gullat dan . »#Didjij javlav : ålos profehtajs ja gånågisájs li hálijdam vuojnnet majt dij vuojnnebihtit , valla ettjin vuojne , ja gullat majt dij gullabihtit , valla ettjin gulá . ” Muhtun láhkadovdi bođii dasa ja hálidii geahččalit Jesusa . Son dajai : « Oahpaheaddji , maid mun galggan dahkat vai oččošin agálaš eallima ? »#Láhkaoahpes , guhti sidáj suv gähttjalit tjuodtjelij ja javlaj : ” Åhpadiddje , majt dagáv vaj ihkeven iellemav oattjov ? ” Jesus jearai : « Mii lea čállojuvvon láhkii ?#Jesus javlaj : ” Mij lágan tjáleduvvá ? Maid don logat das ? »#Gåktus dav lågå ? ” Son vástidii sutnje : « Don galggat ráhkistit Hearrá Ipmilat oppa váimmustat ja oppa sielustat ja oppa fámustat ja oppa mielastat , ja lagamuččat nugo iežat . »#Láhkaoahpes vásstedij : ” Galga Härráv Jubmelat iehttset ålles vájmostat ja ålles sielostat ja ålles fámostat ja gájkat jiermestat , ja guojmát nåv gåk ietjat . ” Jesus celkkii : « Don vástidit riekta . Daga nu , de don oaččut eallit . »#Jesus javlaj : ” Duolla , dagá nåv , de iellemav oattjo . ” Muhto nubbi vikkai dahkat iežas vanhurskkisin ja jearai : « Gii de lea mu lagamuš ? »#Vuosedittjat ietjas rievtesferdugin , ålmåj Jesusij javlaj : ” Ja guhti le dal muv guojmme ? ” Dán jearaldahkii Jesus vástidii : Olmmái lei mannamin Jerusalemis vuolás Jerikoi , ja son šattai rievváriid gieđaid gaskii .#Dasi Jesus vásstedij : ” Muhtem ålmåj lij Jerikoj Jerusalemis vuollánime ja rievvárijda ládadaláj . Sii gaiko sus biktasiid eret , cábme su ja guđđe su dasa bealleheggii .#Biktasijt sujsta gajkkun ja tsábbmin suv , ja de mannin ja dasi suv guodin häggabiellen . De deaivvai báhppa boahtit seammá geainnu ; son oinnii su , muhto manai njuolga meattá .#Soames härrá såjtij daggu mannat ja gå ålmmåv ájtsaj , de garvij ja vásij . Nu dagai maiddái muhtun levihtta ; son bođii , oinnii olbmá ja manai meattá .#Nåvti aj soames levihtta , guhti dasi bådij ; gå ålmmåv ájtsaj de garvij ja vásij . Muhto muhtun samarialaš gii lei johtimin , bođii maid dakko gokko olmmái lei veallámin ; ja go son áiccai olbmá , de árkkálmasttii su váimmustis .#Valla muhtem samarak manojn aj bådij , ájtsaj ålmmåv danna vellahime ja de suttalusjáj suv . Son manai su lusa , čanai su háviid ja leaikkui oljju ja viinni daidda , loktii su ásenis ala ja doalvvui su guossevissui ja divššui su .#Manáj suv lusi , oaljov ja vijnav hávijda loatjodij ja de dajt gurppij . Ålmmåv oasná nali låggŋij ja guosseviessuj doalvoj ja sujttij suv . Nuppi iđida son válddii guokte denara , attii dáluisidii ja dajai : « Divššo su bures ; ja jos golaheaččat eambbo ruđaid , de mun mávssán go boađán ruovttoluotta . »#Maŋep biejve guokta denára vattij vieso boanndij javla : ’ Sujtti suv , ja jus ienebuv gålå , de máhtsadijn dunji mávsáv . ’ Guhtemuš dán golbmasis orui du mielas leamen rieviduvvon olbmá lagamuš ?#Guhtimusj dát gålmmåsis lij duv mielas ládadallam ålmmå guojmme ? ” Son vástidii : « Dat gii čájehii sutnje váibmoláđisvuođa . »#Láhkaoahpes vásstedij : ” Guhti ålmmåv ármmálastij . ” Jesus celkkii : « Mana don ge ja daga nu . »#Jesus de javlaj : ” Maná dån dagá suv láhkáj ! ” Vádjolettiin son bođii muhtun gillái , gos Mártá-nammasaš nisu vuostáiválddii su ruovttustis .#Vájaldattijn muhtem sijdan goarrij , ja nissun gen namma lij Marta gåhtjoj suv viessusis . Márttás lei oabbá gean namma lei Márjá ; son čohkánii Hearrá julggiid ovdii ja guldalii su sániid .#Sujna lij oabbá namájn Maria , guhti Härrá juolgij åvddåj tjåhkkidij ja suv bágojt gulldalij . Muhto Mártá lei doaimmas buot bargguiguin bálvalan dihtii gussiid .#Valla Martan lij guossodimijn duojkke . Son bođii sudno lusa ja dajai : « Hearrá , it go beroš go mu oabbá diktá mu okto buot bargat ?#Jesusa åvddåj tjuottjadij javla : ” Härrá , i gus berusta gå oabbám muv aktu gájkka bargat ? Daja sutnje ahte galgá veahkehit mu . »#Gåhtjo suv viehkedittjat . ” Muhto Hearrá vástidii sutnje : « Mártá , Mártá ! Don muosehuvat ja ražat nu máŋggain áššiin . Muhto goit okta lea dárbbašlaš .#Härrá sunji vásstedij : ” Marta , Marta , diertjesta ja edna ássjijs måråsta , juska dåssjå avtat ássjes le dárbbo . Márjá lea válljen buori oasi , ja dat ii váldojuvvo sus eret . »#Maria le buoremus oasev válljim , mij sujsta ij váldeduvá . ” Jesus lei rohkadallamin muhtun báikkis .#Jesus lij soames bále ganugam råhkådalátjit . Go son lei geargan rohkadallamis , de muhtun su máhttájeddjiin dajai sutnje : « Hearrá , oahpat min rohkadallat , nugo Johanas oahpahii máhttájeddjiidis . »#Gå lij gärggam , de åhpadisålmmåjs akta sunji javlaj : ” Härrá , åhpada mijáv råhkålit , nåv gåk Johannes ietjas åhpadisålmmåjt åhpadij . ” Son vástidii : « Go rohkadallabehtet , de dadjet ná : Áhččámet , don guhte leat almmis ! Basuhuvvos du namma .#Sidjij de javlaj : ” Gå råhkålihpit de javllit : Áhttje , ájlistuvvus duv namma . Bohtos du riika .#Båhtus duv rijkka . Šaddos du dáhttu mo almmis nu maiddái eatnama alde .#[ Sjaddus duv sidot gåk almen , nåv aj ednamin . ] Atte midjiide juohke beaivvi beaivválaš láibbi .#Vatte uddni midjij bäjvvásasj lájbev . Atte midjiide min suttuid ándagassii , dasgo mii gis addit ándagassii juohkehažžii guhte lea midjiide velggolaš .#Ja luojte midjij suttojdimme ándagis , juhte mij aj luojttep ándagis juohkka aktaj mijá velgulattjajs . Ale ge doalvvo min geahččalussii , muhto beastte min bahás eret . »#Ja ale mijáv gähttjalibmáj lájddi [ , ájnat várjjala mijáv bahás ] . ” Son celkkii sidjiide : « Jos mat muhtun dis manná ustiba lusa gaskaija áiggi ja dadjá sutnje : Ustiban , lone munnje golbma láibbi , dasgo buorre ustit lea boahtán mu lusa mátkkistis , ii ge mus leat maid sutnje guossohit .#Sidjij javlaj : ” Ussjolihtit soames dijájs manná rádna lusi idjaguovddela ja javllá : ’ Ráddnamgieres , luojka munji gålmmå lájbe . Manojn le buorre venak muv lusi boahtám ja mujna ij le migek sunji guossodibmen . ’ Jáhkkibehtet go ahte nubbi dalle vástida : Ale ráfehuhte mu !#De ihkap ráddnas javllá : ’ Dibde muv ráfen . Uksa lea juo gitta , ja sihke mánát ja mun ieš leat seaŋggas .#Uvsav lev juo lássim ja mánáj lev oaddámin . In mun sáhte lihkkat addit maidege dutnje .#Iv máhte badjánit ja dunji majdik vaddet . ’ Muhto mun cealkkán didjiide : Jos son ii lihkaše ge addit sutnje maidege ustitvuođa dihtii , de dagašii dan goittot su sihtavašvuođa dihtii , ja attášii sutnje buot maid dárbbaša .#Valla didjij javlav : juska ráddna ij badjána ja nubbáj ij majdik venakvuoda diehti vatte , de gåjt lijká vaddá gájkka nubbáj majt dárbaj danen gå nubbe le nåv nierbak . Mun cealkkán didjiide : Átnot , de oažžubehtet .#Dan diehti javlav : Ádnut , de oadtjobihtit . Ohcet , de gávdnabehtet .#Åhtsit , de gávnnabihtit . Goalkkuhehket , de didjiide rahppojuvvo uksa .#Goalkkalihtit , de uksa rahpas . Dasgo dat guhte átnu , oažžu , ja dat guhte ohcá , gávdná , ja guhte goalkkuha , sutnje rahppojuvvo uksa .#Guhti ádnu oadtju , ja guhti åhtså gávnná , ja guhti goalkkal sunji uksa rabáduvvá . Lea go ba din gaskkas áhčči gii attášii bárdnásis gearbmaša go dat sihtá sus guoli , dahje attášii sutnje skorpiovnna go dat sihtá sus moni ?#Le gus dijá siegen aktak áhttje guhti bárnnásis gärmmahav vaddá gå guolev ádnu , jali skorpijåvnåv gå månev ádnu ? Go vel dii ge geat lehpet bahát , áddebehtet addit buriid attáldagaid mánáidasadet , ii go Áhččádet ollu eanebut attáše Bassi Vuoiŋŋa almmis sidjiide geat átnot sus ! »#Gå dij bahá juo dádjadihpit mánájda buorre vattáldagájt vaddet , ij gus de Almenáhttje ájlis Vuojŋŋanisáv sidjij vatte gudi sujsta ádnu ? ” Jesus ájii oktii bahá vuoiŋŋa olggos muhtun gielaheamis , ja go dat vulggii sus , de gielaheapmi sárdnugođii ja olbmot ovddošedje .#Jesus akti gieladis bahás vuojŋŋanisáv vuodjelij . Gå bahás vuojŋŋanis gájdaj , de gieladibme hållagådij , ja almatja imálussjin . Muhto muhtumat sis dadje : « Son ádjá olggos bahá vuoiŋŋaid Beelsebula , bahá vuoiŋŋaid oaivámučča fámuin . »#Valla muhtema javllin : ” Beelsebula , bahás vuojŋŋanisáj oajvemusájn bahás vuojŋŋanisájt vuodjel . ” Earát gáibidedje sus mearkka almmis geahččalan dihtii su .#Iehtjáda sihtin suv gähttjalit ja rávkkin almes merkav vuojnnet . Muhto son diđii sin jurdagiid ja celkkii sidjiide : Riika mii lea soahpameahttun iežainis , šaddá ávdimin , ja nubbi viessu gahččá nuppi ala .#Valla Jesus sijá ájádusájt árvvedij , ja javlaj : ” Juohkka rijkka , mij ietjajnis rijdduj boahtá , dåssjån , ja viesso vieso nali vierrá . Jos dál Sáhtán lea soahpameahttun iežainis , mo sáhttá su riika dalle bissut ?#Ja jus dal Sáhtán ietjajnis rijdduj boahtá , gåktu de rijkas bisot ? Dasgo dii han dadjabehtet ahte Beelsebula fámuin mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid .#Dij javllabihtit mån Beelsebulajn bahás vuojŋŋanisájt vuodjelav . Muhto jos mun dagan dan Beelsebula fámuin , gean fámuin din iežadet oahppit ádjet olggos bahá vuoiŋŋaid ?#Valla jus Beelsebulajn bahás vuojŋŋanisájt vuodjelav , gen viehkijn de dijá bällásattja dajt vuodjeli ? Dan dihtii sii šaddet din duopmárin .#Duobbmon ham da allasihtte sjaddi . Muhto jos mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid Ipmila suorpma bokte , dalle han Ipmila riika lea boahtán din gaskii .#Valla jus Jubmela tjuvdijn bahás vuojŋŋanisájt vuodjelav , de Jubmela rijkka didjij le ållåm . Go gievrras , vearjuduvvon olmmái suodjala dálus , de su opmodat oažžu orrut ráfis .#Gå gievras ålmåj viesos värjoj gáhtti , de suv dávvera ráfen bissu . Muhto jos muhtun boahtá gii lea velá gievrrat ja vuoitá su , dalle son váldá sus vel daid vearjjuid maidda nubbi lea luohttán , ja juogada sállaša earáide maid .#Valla jus sujsta gievrap boahtá ja suv oajttá , de dat ålmåj sujsta válldá gájkka värjojt majda åskoj , ja suv dávverijt juogat . Dat guhte ii leat mu beale , lea mu vuostái ; dat guhte ii čohkke muinna , biđge .#Guhti ij le muv bielen , le muv vuosstij , ja guhti mujna ij tjoahkki , hádjá . Go buhtismeahttun vuoigŋa vuolgá olbmos , de dat vádjola ávdin duoddariid badjel ohcamin vuoiŋŋastanbáikki .#Gå bahás vuojŋŋanis almatjis ajbbán , de gåjkke bájkijt vájalt vuojŋadimsajev allasis åtsåtjit . Muhto jos ii gávnna , de dadjá : « Mun áiggun máhccat vissosan man guđđen . »#Jus ij gávna , de hoallá : Máhtsav viessusim gåsstå vuolggiv . Dat boahtá dohko ja gávdná dan suohpalastojuvvon ja čiŋahuvvon . De dat vuolgá viežžat čieža eará vuoiŋŋa vel , bahábuid go son ieš , ja sii fárrejit sisa ja ássagohtet doppe .#Gå dasi boahtá ja gávnná dav basáduvvam ja tjårggådin , de gietjav sujsta väráp vuojŋŋanisá viedtjá , ja da tjuovvu suv sisi ja dasi årruji . Ja dan olbmo maŋit dilli šaddá vearrábun go ovddit dilli .#Dan almatjij sjaddá nåhkåm álgos värábun . ” Go Jesus lei sárdnumin , de muhtun nisu olbmuid gaskkas čuorvvui alla jienain : « Ávdugas dat eatniheagga mii guttii du ja čižži maid don njammet . »#Gå dáv javlaj , de gulluj nissun almasjvegas tjuorvvomin : ” Sálugin iednehägga mij duv le riegádahttám , ja sálugin njittje ma duv li njamádam . ” Muhto Jesus vástidii : « Ávdugasat sii guđet gullet Ipmila sáni ja vurkejit dan . »#Valla Jesus vásstedij : ” Javla ienni : Sálugin gudi Jubmela bágov gulli ja vuorkkiji . ” Go velá eanet olbmot čoagganedje su birra , de sárdnugođii : Dát sohkabuolva lea bahás sohkabuolva .#Gå ájn vil ålop almatja tjåhkanin , de sidjij javlaj : ” Dát vierrek le bahás vierrek . Dat gáibida mearkkaid , muhto ii dat oaččo eará mearkka go Jona mearkka .#Merkajt rávkki , valla e ietjá merkav gå Jona merkav oattjo . Dasgo nugo Jona šattai mearkan Ninive olbmuide , nu Olbmobárdni ge šaddá mearkan dán sohkii .#Nåv gåktu Jona Nineve álmmugij märkkan sjattaj , de Almatjabárnne dán vierregij märkkan sjaddá . Duopmobeaivvi lullieatnama dronnet bajásčuožžila oktan dán sohkabuolvva olbmuiguin ja váidala sin . Dasgo son bođii gitta eatnama gežiin guldalit Salomo viisodaga , muhto dás lea eanet go Salomo !#Duobbmobiejven oarjjilij drådnik tjuodtjel aktan dán vierrega almatjij ja sijá duobbmon sjaddá , dan diehti gå ednama gätjátjis bådij Salomo vijsesvuodav gulldalittjat , valla dánna le juoga Salomos ienebun . Ninive olbmot bajásčuožžilit dupmui oktan dán sohkabuolvva olbmuiguin ja váidalit sin . Dasgo Jona sárdnidettiin sii dahke jorgalusa , muhto dás lea eanet go Jona !#Duobbmobiejven Nineve almatja tjuodtjeli aktan dájna vierregijn ja sijá duobbmon sjaddi , dajna gå buorádusáv Jona sárnnedattijn dahkin , valla dánna le juoga Jonas ienebun . Ii oktage cahkket gintala ja bija dan geallárii dahje lihti vuollái , muhto ginttaljuolgái , vai sii geat bohtet sisa , oidnet dan báitimin .#Aktak ij ginntalav buollida ja tjiehkaj jali mihttolihte vuolláj bieja . Gintaljuolggáj biedjá vaj sij , gudi sisi båhti , tjuovgav vuojnni . Čalbmi lea rupmaša čuovga .#Tjalmme le rubmaha tjuovgga . Go du čalbmi lea dearvvaš , de oppa du rumaš čuvgejuvvo . Muhto jos čalbmi lea buozas , de du rumaš ge lea seavdnjat .#Gå tjalmme le tjielgas , de ålles rumáj tjuovgav oadtju , valla jus le savdas , de le duv rubmahin sjievnnjet . Várut dasto amas čuovggas mii lea du siste , leat seavdnjadas !#Gehtja dan diehti vaj tjuovgga duv sinna ij le sjievnnjet . Jos dál oppa du rumaš čuvgejuvvo ii ge oktage oassi das leat seavdnjadasas , de dat čuvgejuvvo ollásit , dego dalle go čuovgi ginttal báitá du ala .#Jus ålles rumáj tjuovgav oadtju ja aktak oasse ij le sjievnnjedin , de le ålles tjuovggat nåv gåktu dalloj gå ginntalij bájttu . ” Go son lei sárdnumin , de muhtun farisealaš bovdii su boradit , ja son vulggii mielde ja čohkánii beavdái .#Dán hållambåttå soames farisea Jesusav ietjas lusi gåhtjoj , ja sån tjuovoj suv sisi ja bievddegáddáj viellidij . Farisealaš ovddošii go oinnii ahte Jesus ii basadan ovdal mállásiid . Muhto Hearrá celkkii sutnje : « Dii farisealaččat buhtistehpet lihtiid ja gáriid aivve olggul , muhto siskkil dii lehpet dievva rievádusas ja bahávuođas .#Farisea oavdduhij gå Jesus ittjij bårråma åvddåla basáda , valla Härrá sunji javlaj : ” Dij farisea gávtjajt ja gárijt ålgolt bassabihtit , valla sisŋelt lihpit rievádushálos ja bahudagás dievvasa . Dii jallat ! Son gii lea sivdnidan olgguldasa , ii go son leat sivdnidan siskkáldasa ge ?#Ehpit gus dádjada , guhti ålgoldisbielev le dahkam , le aj sisŋeldisbielev dahkam ? Addet baicca váivvážiidda dan mii lea din lihtiin ja gáriin , de buot šaddá didjiide buhtisin .#Ehpit , vaddit häjojda gárijstihtte , de gájkka didjij rájnnan . Muhto vuoi din , farisealaččat ! Dii addibehtet logádasa minttain , urttasšattuin ja juohkelágán ruttain , muhto vajáldahttibehtet vuoigatvuođa ja ráhkisvuođa Ipmilii .#Vuoj didjij , fariseajda , gudi lågådisáv mintas ja urtassjattojs ja gájkka ruonudisájs vaddebihtit , valla rievtesvuodav ja gieresvuodav Jubmelij vajálduhttebihtit . Dán galggašeiddet dahkat , vajáldahtekeahttá nuppi .#Lulujda dahkat nuppev váni daŋgas diehti nuppev vajálduhtek . Vuoi din , farisealaččat ! Dii dáhttubehtet čohkkát synagogaid buoremus sajiin ja hálidehpet olbmuid buorástahttit din márkanšiljus .#Vuoj didjij fariseajda , gudi iehttsebihtit åvdemus sajijn synagogan tjåhkkåhit ja guovdon buorástahteduvvat . Vuoi din ! Dii lehpet dego dovdameahttun hávddit , eai ge olbmot dieđe go sii dulbmet daid . »#Vuoj didjij , dij lihpit degu hávde ma e vuojnnu , ja almatja e ielve gå dajt duolmmu . ” De muhtun láhkadovdiin dajai : « Oahpaheaddji , dakkár sániiguin hiddjidat maiddái min ge . »#Soames láhkaoahpes de vásstedastij : ” Åhpadiddje , duv hålla aj mijáv álbet . ” Jesus vástidii : « Vuoi din , láhkadovdit !#Jesus vásstedij : ” Vuoj didjij aj , láhkaoahppásijda . Dii losiidahttibehtet olbmuid nođiiguin , muhto ieža dii ehpet guoskkat daid suorpmain ge .#Almatjijda låssis nådijt noadodihpit ja ehpit majdik dagá giehpedittjat . Vuoi din ! Dii huksebehtet hávdemuittuid profehtaide geaid din máddarat godde !#Vuoj didjij , gudi hávddemujtojt dahkabihtit profehtajda , gejt dijá ájttega gåddålin . Dan láhkái dii šaddabehtet duođašteaddjin geat dohkkehehpet dan maid din máddarat dahke . Dasgo sii godde profehtaid , ja dii huksebehtet sin hávdemuittuid .#Dan láhkáj vihtanasstebihtit majt dijá ájttega dahkin , ja sijá bargojt dåhkkidihpit ; profehtajt gåddålin ja dij gis hávddemujtojt sidjij dahkabihtit . Dan dihtii lea ge Ipmila viissisvuohta cealkán : Mun vuolggahan sin lusa profehtaid ja apoastaliid ; muhtumiid sis sii goddet , earáid sii doarrádallet .#Dan diehti le Jubmela vijsesvuohta javllam : Profehtajt ja apostelijt sidjij rájav , ja muhtemijt sijájs gåddåli ja doarrádalli . Danne galgá dát sohka vástidit buot daid profehtaid varaid ovddas mat leat golggahuvvon gitta máilmmi vuođđudeami rájes , Abela goddima rájes gitta Sakarja goddima rádjái , gii goddojuvvui áltára ja tempela gaskkas .#Dan diehti galggá dát vierrek mákset gájkka profehtaj vará åvdås , mij le värálda álggorájes gålgåduvvam , Abela vará rájes gitta Sakarja vará rádjáj , varra mij álltára ja tiemmpela gasskaj gålgåduváj . Duođaid , mun cealkkán ahte dát buolva galgá vástidit daid ovddas .#Didjij javlav : dát vierrek galggá dan åvdås mákset . Vuoi din , láhkadovdit ! Dii lehpet váldán eret dieđu čoavdaga .#Vuoj didjij láhkaoahppásijda , gudi diedo tjoavddagijt váldijda . Ieža dii ehpet mannan sisa , ja dii hehttiidet sin geat dáhtto mannat sisa . »#Ietja ejda sisi tjáŋa , ja duostodijda sijáv gudi sihtin sisi tjágŋat . ” Go Jesus vulggii das , de čálaoahppavaččat ja farisealaččat bahkkegohte garrasit su ala juohkelágán gažaldagaiguin . Sii fáktejedje su ja geahččaledje oččodit su dadjat juoidá mainna sáhtášedje váidit su .#Gå Jesus dassta vuolgij , de tjálukoahppása ja farisea gássjelis gatjálvisáj suv vájvedin , mättátjit juojddá javllat massta buktet lulun suv lájttet . Dan botta čoahkkanedje duháhiid mielde olbmot , nu ahte goasii dulbme guhtet guimmiideaset .#Dan båttå lidjin tuvsána almatjijs tjåhkanam , ja vargga nubbe nuppev duolmmun . Jesus sárdnugođii , ovddimustá máhttájeddjiidasas : Váruhehket farisealaččaid suvrradáiggis mii lea guoktilašvuohta !#Jesus vuostak åhpadisålmmåjda javlaj : ” Várrijihtit fariseaj suvradájges , vilpástallamijs . Ii mihkkege leat gokčojuvvon mii ii almmustuva ii ge mihkkege čihkkojuvvon mii ii boađe albmosii .#Ij mige tjiegaduvvam mij ij bihkusa , ij ga mige suollevis mij ij diehtusij boade . Maid ihkinassii dii lehpet dadjan seavdnjadasas , gullo čuovgadin , ja dat maid dii lehpet savkalan olbmuid beljiide siskkimus lanjas , čurvojuvvo dáhkiid alde .#Dan diehti aj gájkka majt sjievnnjedin javllabihtit , gullu biejve tjuovggan , ja mav galluk tsamádihpit , huodnahij nalta tjuorvoduvvá . Ustibiiddán , mun cealkkán didjiide : Allet bala sis geat goddet rupmaša , muhto das maŋŋil eai veaje dađe eanet .#Javlav didjij gudi muv rádna lihpit : allit ballá sijájs gudi bukti rubmahav gåddet , valla e buvte ienebuv dahkat . Mun čájehan didjiide geas dii galgabehtet ballat : Ballet sus geas vuos lea fápmu goddit ja dasto bálkestit helvehii .#Subtsastav didjij gässta galggabihtit ballat . Ballit sujsta guhti nahká gåddet , ja gänna le fábmo helvidij bálkestittjat . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Ballet sus !#Duodaj didjij javlav : sujsta ballit . Eai go vihtta cizáža vuvdojuvvo guovtti skillegii ?#E gus vihtta tsitsátja guovte guohpárbiednigattja åvdås vuobdeduvá ? Ii ge Ipmil vajáldahte ovttage dain .#Valla Jubmel dajs avtak ij vajálduhte . Muhto velá juohke vuoktačalbmi din oaivvis lea lohkkojuvvon .#Ja tjabu dijá oajve vuobddatjoale li lågåduvvam . Allet bala , dii han lehpet eanet veara go ollu cizážat !#Allit balá , diján le ienep árvvo gå vájk man edna tsitsátjin . Mun cealkkán didjiide : Juohkehaš guhte dovddasta mu olbmuid ovddas , su dovdá Olbmobárdni ge Ipmila eŋgeliid ovddas .#Didjij javlav : juohkkahasj guhti muv almatjij åvdån dåbdås , suv aj Almatjabárnne Jubmela ieŋŋgilij åvdån dåbdås . Muhto dat guhte biehttala mu olbmuid ovddas , son biehttaluvvo Ipmila eŋgeliid ovddas .#Valla guhti muv almatjij åvdån vuornnu , vuornoduvvá Jubmela ieŋŋgilij åvdån . Ja juohkehažžii guhte cealká ovtta sáni Olbmobártni vuostái , addojuvvo ándagassii . Muhto guhte bilkida Bassi Vuoiŋŋa , sutnje ii addojuvvo ándagassii .#Guhti Almatjabárne vuosstij juojddá hoallá , ándagis luojteduvvá , valla guhti ájlis Vuojŋŋanisáv álbet ij ándagis oattjo . Go sii dolvot din synagogaid , válddálaččaid ja eiseválddiid ovdii , allet dalle bala das mo bealuštehpet iežadet dahje maid dadjabehtet .#Gå dijáv synagoga ja ráddijiddjij ja oajvemusáj åvddåj doalvvu , allit de surá gåktu ietjada bälostit jali majt javllat . Dasgo Bassi Vuoigŋa oahpaha dan didjiide dammanaga bottus .#Dan båttå ham ájlis Vuojŋŋanis didjij diedet majt javllat . ” Muhtun olmmái olbmuid gaskkas dajai sutnje : « Oahpaheaddji , gohčo mu vielja juogadit árbbi muinna ! »#Soames almasjvegas sunji javlaj : ” Åhpadiddje , gåhtjo vieljam mujna árbev juohket . ” Muhto Jesus vástidii sutnje : « Olmmoš , gii lea bidjan mu din gaskii dubmet dahje juogadit ? »#Jesus vásstedij : ” Guhti le muv duobmárin jali juogadiddjen didjij biedjam ? ” Ja son celkkii buohkaide : « Váruhehket anistuvvamis máilmmálaš riggodagaide !#Ja sidjij javlaj : ” Várrijihtit gájkka hánesvuodas . Dasgo opmodat ii atte eallima , vaikko leažžá ge vallji . »#Almatja iellem ij le valjes åbmudagáj duogen . ” Ja son muitalii sidjiide veardádusa : « Lei muhtun rikkis olmmái gean eanan lei šaddan bures , ja son jurddašii : Maid mun dál dagan ?#Ja de sidjij muodulvisáv subtsastij : ” Soames boandás ålmåj lij valjes tjuohppusav bäldojstis oadtjum . Aktu allasis usjudaláj : ’ Majt dal dahkat ? Mus ii leat sadji rádjat buot šattuidan .#Mujna ij le sadje gájkka tjuohppusij . ’ Son dajai alccesis : Dán mun áiggun dahkat : Mun gaikkodan láđuidan ja huksen daid stuoribun , ja dohko čohkken gortniidan ja buot eará opmodagaidan .#Javlaj de : ’ Návti dagáv . Ájtijdam gajkov ja stuorábun tsieggiv vaj sajev sádjuj ja gájkka åbmudagájda oattjov . De cealkkán alccesan : Dál don leat rádjan ollu buriid máŋgga jahkái .#Ja de allasim buvtáv javllat : De dal siellum , dujna le ållo moatte jahkáj vuorkán . Vuoiŋŋas , bora , juga , ja leage ilus !#Vuojŋadalá dal . Bårå , jugá ja ávvudalá . ’ Muhto Ipmil celkkii sutnje : Don jalla ! Otná ija gáibiduvvo dus heagga . Geasa gullá dat maid don leat čohkken ?#Valla Jubmel sunji javlaj : ’ Dån gájves , dán ijá hekkaduvá , ja guhti de oadtju gájkka majt le tjoahkkim ? ’ Nu geavvá sutnje gii čohkke dávviriid alccesis , ja geas ii leat riggodat Ipmila luhtte . »#Nåvti sunji sjaddá , guhti allasis dávverijt tjoahkki valla ij le boanndá Jubmela åvdån . ” Son celkkii máhttájeddjiidasas : Danne mun cealkkán didjiide : Allet moraš heakkadet dihtii ahte dis lea maid borrat , allet ge rupmaša dihtii ahte leat biktasat .#Ja åhpadisålmmåjda javlaj : ” Dan diehti didjij javlav : allit måråsta majt bårråt ja juhkat jali rubmaha diehti masi gárvvunit . Heagga lea eanet go borramuš ja rumaš eanet go biktasat .#Hägga le bårrusis ienep , ja rumáj biktasijs . Gehččet gáranasaid ! Eai dat gilvve eai ge láddje , ii dain leat áiti ii ge láhtu , muhto Ipmil biebmá daid .#Gähttjit gárránisájt , e sáddji jalik tjuohpa , älle ga vuorká jalik ájte , valla Jubmel dajt biebbmá . Man ollu eanet veara lehpet dii go lottit !#Ij gus diján le ienep árvvo gå låttijn ? Guhtemuš ba dis sáhttá buot morrašiiddisguin lasihit ovttage állana eallinguhkkodahkasis ?#Guhti dijás mårråhijnes ga máhttá stihko guhkev viessomájggásis lasedit ? Go dii dalle ehpet veaje oppa dan uhcánačča ge , manne de váivvidehpet iežadet buot eará diŋggaiguin ?#Gå dal ehpit åbbånis nåv binnáv ájmmuda , manen de gájkka iehtjádis måråstihpit ? Gehččet liljáid , mo dat šaddet ! Eai dat bargga eai ge bane , muhto mun cealkkán didjiide : Ii oppa Salomo ge buot hearvásvuođainis lean gárvvohuvvon nugo okta sis .#Gähttjit giedjegijt gåk sjaddi , vájku e barga jalik båne . Valla didjij mån javlav : ij lim ga Salomo gilldegárvojis nåv gåk dajs akta . Muhto jos Ipmil gárvvoha gietti rásiid nu čábbát , daid mat odne leat ceaggámin ja ihttin bálkestuvvojit oapmanii , ii go son ollu eanebut gárvvohivčče din , dii uhcán oskkolaččat !#Jus dal Jubmel giette rásijt nåv tjáppagit gárvot , ma uddni li tsäggot gietten ja idet vuobnnáj bálkestuvvi , ij gus sån aj dijájt vádnajáhkugijt lulu gárvodit ? Allet jurddaš dušše mo fidnešeiddet borramuša ja juhkamuša , allet ge bala .#Allit usjudalá majt bårråt ja juhkat , allit måråsta . Dáid háhpohallet buot máilmmi álbmogat , muhto din Áhčči diehtá ahte dii dárbbašehpet dáid .#Divna dakkirijt värálda hiedniga rihtji . Valla Áhttjáda dijá dárbojt diehtá . Ohcet baicca su riikka , de buot dát addojuvvo didjiide .#Åhtsit farra suv rijkav , de divna iehtjádav aj oadtjobihtit . Ale bala , uhca čorragaš ! Dasgo Áhčádet buorre dáhttu lea addit riikka didjiide .#Ale balá , unna elusj , Áhttjáda le mierredam didjij rijkav vaddet . Vuvdet buot opmodagadet , ja addet ruđaid váivvážiidda .#Vuobddit åbmudagájdihtte ja vaddit häjojda . Háhket alcceseattet burssaid mat eai noga , ja nohkameahttun dávvira albmái , gosa suollagat eai beasa , ii ge muohcu bilit .#Ássit allasihtte biednikbursav mij ij någå , nåhkåmahtes dávverav almen , gåsi suola ij jåvsåda ja gånnå muohtse ij biejste . Dasgo doppe gos du dávvir lea , doppe lea du váibmu ge .#Gånnå dijá dávver , danna le aj dijá vájmmo . Bidjet boahkána ja doalahehket lámppáineattet čuovgga .#Getsastihtit gárvojdihtte ja anedihtit lámpojt buollen . Lehket nugo bálvaleaddjit geat vurdet isideaset ruoktot heajain , vai sii sáhtášedje rahpat sutnje uvssa dakkaviđe go son boahtá ja goalkkuha .#Lehkut degu dievnára , vuordatjime båndisa sijddaj hejajs , gärggasa dalága rahpat gå uvsav goalkkal . Ávdugasat dat bálvaleaddjit geaid isit gávdná gohcimin go boahtá !#Sálugin dievnára gejt boanndi gávnná gåhtsemin gå boahtá . Duođaid mun cealkkán didjiide : Son bidjá boahkána , gohčču sin beavdái ja bálvala sin ieš .#Sáddnán javlav , gárvojdis getsas ja sijáv bievddegáddáj gåhttju ja iesj sijáv dievnas . Jos son vel bođeš ge easkka nuppi dahje goalmmát idjagohcinvuorus ja gávdná sin gárvvisin , de ávdugasat dat bálvaleaddjit .#Sálugin dievnára gejt gärggasin gávnná ihka gasskaijá jali vil maŋebut boahtá . Muhto muitet dan : Jos dáluisit dieđášii goas suola boahtá , de son gozášii ja hehttešii su gaikumis vissosis .#Dádjadittjabihtit má jus boanndi diehtet luluj goassa suola boahtá , de luluj suollagav duosstot viesos gajkudimes . Lehket dii ge gárvásat ! Dasgo Olbmobárdni boahtá dan diimmu go ehpet leat vuordimin .#Lehkut gärggasin dij aj , danen gå ij diehttu goassa Almatjabárnne boahtá . ” Biehtár jearai : « Hearrá , muitalat go dán veardádusa dušše midjiide vai buohkaide ? »#Petrus gatjádij : ” Härrá , subtsasta gus dáv muodulvisáv midjij vaj gájkajda ? ” Ja Hearrá vástidii : Gii lea oskkáldas ja jierpmálaš dállodoalli , dakkár gean isit bidjá bearráigeahččat eará bálvaleddjiid vai attášii sidjiide borramuša rivttes áigái ?#Härrá vásstedij : ” Usjudallit , guhtis le dal dat åskåldis ja jiermmás tjuottjodiddje gen hállduj boanndi dievnárijt biedjá ja guhti sidjij biebmov vaddá duolla mutto . Ávdugas dat bálvaleaddji gean isit gávdná dahkamin dán go son boahtá !#Sálugin dievnár , gen boanndi gávnná suv dahkamin , mav le gåhttjum . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Isit addá buot opmodagaidis su háldui .#Sáddnán , boanndi biedjá suv gájkka åbmudagás huvsatjit . Muhto jos mat dát bálvaleaddji dadjá alccesis : « Mu isit ádjána boahtimis » , ja de cábmigoahtá reaŋggaid ja biiggáid , ja borragoahtá ja juhkagoahtá gárremiidda , dalle isit boahtá muhtun beaivvi goas bálvaleaddji ii leat vuordimin su ja dan diimmu go son ii dieđe , ja isit čuohppá su guovtti oassái ja addá su dohko gos eahpeoskkolaččat leat .#Valla jus dát dievnár usjudallá : Boanndi guhkev gáhtu , ja de svájnnasijt ja därnojt tsábbmegoahtá ja biebmov bårrågoahtá ja vuollagin juhkagoahtá , de boanndis dan biejve boahtá gå ij le vuorddemin ja dan ájge gå ij diede suv guovddat tjuolatjit ja vuorbev jáhkodimij juogadahtátjit . Dat bálvaleaddji gii diehtá isidis dáhtu , ii ge dattege ráhkkan ja daga su dáhtu mielde , son cábmojuvvo garrasit .#Dievnár , guhti diehtá majt boanndi sihtá , valla ij majdik gárveda , ij ga båndi sidoda milta barga , bahát ruosskidallá . Muhto dat gii dieđekeahttá dahká dakkáriid main ánssáša cápmáhallat , son beassá uhcibuin .#Valla guhti diedek dahká massta ruoskáv ánssit , giehpebut ruosskidallá . Geasa lea addojuvvon ollu , sus vurdojuvvo ollu . Ja geasa lea oskkilduvvon ollu , sus gáibiduvvo velá eanet .#Guhti ålov le oadtjum , sujsta ållo rávkaduvvá , ja gen hállduj ållo le biejaduvvam , sujsta ienep rávkaduvvá . Mun lean boahtán suhppet dola eatnama ala ; ja vare dat livččii juo buollán !#Boahtám lev dålåv ednamij tsahkkidittjat . Ja beras luluj juo buollemin ! Gásttain ferten gásttašuvvot ; man stuora áŧestusaid siste mun lean dassážii go dat lea ollašuvvan !#Valla mujna le gástadus majna vierttiv gástaduvvat , ja vájvástuváv dasik le ållånam . Gáddibehtet go ahte mun lean boahtán buktit ráfi eatnama ala ?#Doajvvobihtit gus muv dási boahtám ráfev ednamij buvtátjit ? Mun cealkkán didjiide , in leat boahtán buktit ráfi , muhto soahpameahttunvuođa .#Javlav , iv le , valla rijdov ! Dássta dåhku vuojn náv sjaddá . Jos muhtun ruovttus leat viđas , de sii dás duohko riidalit : Golmmas guoktása vuostái ja guovttis golbmasa vuostái ; áhčči lea bártnis vuostái ja bárdni áhčis vuostái , eadni nieiddas vuostái ja nieida eatnis vuostái , vuoni manjis vuostái ja mannji vuotnámis vuostái .#Jus li vieson vidás årromin , de boahtte ájgev gålmås li guoktása vuosstij ja guovtes gålmmåsa vuosstij , áhttje bárnes vuosstij ja bárnne áhtjes , ieddne niejdas vuosstij ja niejdda iednes , vuonev manjes vuosstij ja mannje vuodnámis . ” Son celkkii maiddái olbmuide : Go dii oaidnibehtet ahte oarjin rohtte balvvaid , de dadjabehtet dakkaviđe : Dál boahtá arvi , ja nu šaddá .#Álmmugij javlaj : ” Gå vuojnnebihtit balvajt allen badjánime , de dalága javllabihtit rásjov dahká , ja nåvti sjaddá . Ja go dovdabehtet lullibiekka , de dadjabehtet : Dál boahtá báhkka , ja nu šaddá .#Ja gå le oarjádakbiegga , javllabihtit báhkav dahká , ja nåvti sjaddá . Guoktilaččat ! Eatnama ja almmi mearkkaid dii gal máhttibehtet árvidit , manne dalle ehpet máhte árvidit dán áiggi ?#Vilpástalle , ednama ja alme merkajt máhttebihtit tjielggit , valla man diehti ehpit dáv ájgev máhte tjielggit ? Ja manne ehpet ieža rátkke dan mii lea riekta ?#Man diehti ehpit ietja tjuolde mij le duolla ? Go don leat mannamin duopmostullui vuostálastiinat , de daga buot maid nagadat vai doai soabadivččiide dohko manadettiin .#Gå le duobbmoståvllåj duv vuossteguojmijn mannamin , dagá majt máhtá vaj sujna såbada åvddål gå dåhku jåvsådihppe . Muđuid son geassá du duopmára ovdii , duopmár addá du fáktii , ja fákta bálkesta du giddagassii .#Ietján duobmára åvddåj duv gässá ja duobmár vávta åvddåj ja vákta fáŋŋgagoahtáj duv bálkes . Mun cealkkán dutnje : Doppe don it beasa eret ovdal go leat máksán maŋimuš šlántte ge !#Dunji javlav , dåppelt i besa åvddål gå le maŋemus biednigattjav máksám . ” Dan áiggi bohte su lusa muhtumat ja muitaledje galilealaččaid birra geaid Pilatus lei goddán , nu ahte sin varra seahkanii dainna varain mii golggai sin oaffarspiriin .#Dan båttå båhtin muhtema suv lusi ja subtsastin galileagij birra gej varáv Pilatus sijá värrojuhtusij málijn segadij . Jesus vástidii sidjiide : « Oaivvildehpet go ahte dát galilealaččat ledje stuorit suttolaččat go buot eará galilealaččat , go sii gillájedje dán ?#Jesus de javlaj : ” Jáhkkebihtit gus sij lidjin ietjá galileagijs stuoráp suddára , dajna gå dakkirijt gierddin ? Mun cealkkán didjiide : Eai , muhto jos dii ehpet daga jorgalusa , de dii buohkat duššabehtet nugo sii .#Ällim , didjij javlav , valla jus ehpit buorádusáv dagá , de gájka sijá láhkáj hekkajdihtte massebihtit . Dahje dat gávccenuppelogis geat sorbmašuvve go Siloatoardna gahčai sin ala , jáhkkibehtet go ahte sii ledje eanet sivalaččat go buot earát Jerusalemis ?#Jali lågenangávtses gudi Siloatårna vieradijn gåddujin , jáhkkebihtit gus sij lidjin gájkka iehtjádijs Jerusalemin stuoráp suddára ? Eai eisege ! Mun cealkkán didjiide : Jos dii ehpet daga jorgalusa , de dii buohkat duššabehtet seammá láhkái go sii . »#Ällim , didjij javlav , valla jus ehpit buorádusáv dagá , de gájka sijá láhkáj hekkajdihtte massebihtit . ” Ja son muitalii dán veardádusa : « Muhtun olbmá viidnegárddis lei šaddamin fiikkonmuorra . Go son bođii ohcat šattuid das , de ii gávdnan ovttage .#Ja de dáv muodulvisáv subtsastij : ” Soames ålmmån lij fijkunmuorra vijnnagárden , ja de bådij gehtjatjit makta muoran sjatto lidjin , valla ällim . Dalle son dajai viidnegárdeolbmái : Golbma jagi lean boahtán ohcat šattuid dán fiikkonmuoras gávnnakeahttá maidege .#De vijnnagárddeålmmåsis javlaj : ’ Gålmmå jage lev boahtám dán muora sjattojt gehtjatjit , valla iv le mahkkak gávnnam . Njeaidde dan !#Vierddela dav ! Manne dat galgá goaridit eatnama duššás ?#Ednamav ham ávkedibmen dahká . ’ Muhto viidnegárdeolmmái vástidii : Hearrá , divtte orrut velá dán jagi , de mun beasan goaivut dan birra ja duktet dan .#Vijnnagárddeålmåj vásstedij : ’ Härrá , dibde muorav ájn jagev sjaddat , de dan birra báláv ja ednamav buojddodav . Veadjá dalle šaddadit šattuid boahtte jagi .#Ihkap li sjatto boahtte jahkáj . Jos ii , de oaččut njeaidit muora . »#Jus älle , de vierddela dav . ’ ” Sábbáhin son lei oahpaheamen olbmuid muhtun synagogas .#Jesus akti synagogan sábbádin åhpadij . Das lei nisu geas lei leamaš buozalvasvuoigŋa gávccenuppelot jagi ; son lei áibbas guvrragan , ii ge sáhttán njulget čielggis .#Danna lij nissun guhti lij skihpudakvuojŋŋanisás lågenangáktsa jage vájvástuvvam . Njahkkot lij , ja ittjij buvte tjavelgav njuolggit . Go Jesus oinnii su , de son rávkkai su lusas ja celkkii : « Nisu , don leat čovdojuvvon buohcuvuođastat . »#Gå Jesus suv ájtsaj , de ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Nissun , dån le skihpudagás bessam ” , ja giedajt suv nali biejaj . Son bijai gieđaidis su ala , ja dan seammás nisu njulgii čielggis ja máinnui Ipmila .#Dalága nissun tjavelgav njuolggij , ja Jubmelav hievedij . Muhto synagoga ovddasčuožžu moaráskii danne go Jesus buoridii sábbáhin , ja son dajai olbmuide : « Guhtta beaivvi leat bargobeaivvit .#Valla synagogatjuottjodiddje , guhti suhtaj gå Jesus sábbádin buoredij , javlaj álmmugij : ” Guhtta biejve li barggobiejve . Bohtet dalle deike buoriduvvot , allet ge sábbáhin . »#Dajt biejvijt máhttebihtit diehki boahtet buoreduvátjit , valla ehpit de sábbádin . ” Hearrá vástidii sutnje : « Guoktilaččat , guhtemuš dis ii čoavdde vuovssás dahje ásenis hiŋgalis sábbáhin ge , ja láide olggos jugahit dan ?#Härrá sunji vásstedij : ” Vilpástalle , guhtis dijás ij vuovsáv jali oasnáv sábbádin aj luojte ja lájddi jugádittjat ? Muhto dá lea Abrahama nieida gean Sáhtán lea doallan čatnagasas gávccenuppelot jagi .#Valla dála le Abrahama niejdajs akta gev Sáhtán le tjadnasin lågenangáktsa jage anedam . Ii go son galggaše čovdojuvvot dán čatnagasas sábbáhin ? »#Ij gus lulu dat tjadnasis sábbádin luojteduvvat ? ” Go son celkkii dán , de buot su vuostálastit heahpanedje , muhto oppa olmmošjoavku illudii buot ovddolaš daguid dihtii maid son dagai .#Divna suv vuosstálasste dajs bágojs skábmádin , valla álmmuk gájkka suv oavddodagojs ávvudaláj . Son celkkii : « Man láhkásaš lea Ipmila riika ?#Ja de javlaj : ” Man lágásj le Jubmela rijkka ? Manin mun veardidan dan ?#Majna dav muodugahttet ? Dat lea sennetsiepmana láhkásaš man olmmái gilvá gilvvagárdásis ; ja dat stuorru ja šaddá muorran , nu ahte almmi lottit ráhkadit besiid dan ovssiide . »#Dat le senáhppagårne lágásj mav ålmåj sjattadahkaj sáddji . Muorran sjaddá , ja alme låtte åvsijda biesijt dahki . ” Ja son jotkkii : « Mainna mun veardidan Ipmila riikka ?#Ja vil javlaj : ” Majna Jubmela rijkav muodugahttet ? Dat lea suvrradáiggi láhkásaš man nisu bidjá golmma mihtu jáffuid sisa , ja de suvru buot . »#Dat le suvradájge lágásj , masi nissun gålmmå mihtodieva jáfojs biedjá ; vijmak de gájkka suvrru . ” Manadettiin Jerusalemii Jesus jođii gávpogiid ja giliid mielde ja oahpahii olbmuid .#Jerusalemij manádijn Jesus vájaldij stádaj ja sijdaj milta ja åhpadij . Muhtun jearai sus : « Hearrá , leat go sii hárvát geat bestojuvvojit ? »#Muhtem almasj sujsta gatjádij : ” Härrá , dåssjå gallegattja gus gájoduvvi ? ” Son celkkii sidjiide : Gilvalehket vai beassabehtet sisa baskkes poarttas !#Sidjij javlaj : ” Oajbbut gártjes uksarájge tjágŋat . Mun cealkkán didjiide : Olusat geahččalit beassat sisa , muhto eai lihkostuva .#Didjij javlav : moattes gähttjali sisi bessat , valla e vuorbástuvá . Go dáluisit lea čuožžilan ja gidden uvssa , de dii báhcibehtet olggobeallái , ja dii goalkkuhišgoahtibehtet uvssa ja dadjabehtet : « Hearrá , rabas midjiide ! » Muhto son vástida didjiide : « Mun in dovdda din , in ge dieđe gos dii bođežehpet . »#Gå vieso boanndi le tjuodtjelam ja uvsav lássim , ja ålggobälláj báhtsebihtit ja uvsav gålkudallabihtit ja javllabihtit : Härrá , rabá uvsav , de vásstet : Iv diede gudi lihpit . Dalle dadjabehtet : « Mii han leat boradan ja juhkan searválagaid duinna , ja don leat oahpahan min geainnuid alde . »#De dij javllabihtit : Bårråm ja juhkam lip duv siegen , ja mijá gahttunijn le åhpadam . Muhto son vástida didjiide : « Mun in dovdda din in ge dieđe gos bođežehpet .#Sån de vásstet : Iv diede gudi lihpit . Gáidet eret , buot dii verrošeaddjit ! »#Gájddit dássta , gájka dij vierredahkke . Das čierrubehtet ja gižahehpet bániid , go dii oaidnibehtet Abrahama ja Issáha ja Jáhkoba ja buot profehtaid Ipmila riikkas , muhto ieža dii lehpet bálkestuvvon olggobeallái .#- Dåppe tjierotjihpit ja bánijt gitjáldahtitjihpit gå vuojnnebihtit Abrahamav ja Isakav ja Jakobav ja gájkka profehtajt Jubmela rijkan , valla ietja ålgus bálkestuvvabihtit . Ja olbmot bohtet nuortan ja oarjin ja davvin ja lullin ja čohkkájit Ipmila riikka beavddis .#Ja almatja båhti lullet allet ja nuorttat oarjját bievddegátten Jubmela rijkan vellahittjat . Dalle maŋimuččat šaddet vuosttamužžan , ja vuosttamuččat maŋimužžan .#Ja dalloj maŋemusá åvdemussaj båhti ja åvdemusá maŋemussaj . ” Aiddo dalle muhtun farisealaččat bohte su lusa ja dadje : « Doapmal dáppe eret , dasgo Herodes áigu goddit du »#Jur dalloj båhtin muhtem farisea ja sunji javllin : ” Gáhtjada dássta mannat . Herodes ájggu duv gåddet . ” Muhto son vástidii : « Mannet dadjat dan riebanii : Odne ja ihttin mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid ja buoridan buhcciid , ja goalmmát beaivvi mun ollašuhtán doaibman .#Sidjij vásstedij : ” Sárnnut dan riehpihij varrudagájt , uddni ja idet bahás vuojŋŋanisájt vuodjelav ja skihppijt buoredav , ja goalmát biejve lev de måhkkåj jåvsådam . Muhto odne ja ihttin ja ovtta beaivvi velá ferten joatkit , dasgo ii leat riekta ahte profehta goddojuvvo eará báikkis go Jerusalemis .#Valla uddni ja idet ja maŋep biejve vierttiv dássta vuolgget , danen gå profehta ij máhte hekkas masset ietjá sajen gå Jerusalemin . Jerusalem , Jerusalem , don guhte gottát profehtaid ja geađgádat sin geat leat vuolggahuvvon du lusa !#Jerusalem , Jerusalem , guhti profehtajt gåddåla ja gierggi sijájt gudi duv lusi rájaduvvi . Man dávjá mun livččen dáhtton čohkket du mánáid , dego vuonccis čohkke čivggaidis soajáidis vuollái . Muhto ehpet dii dáhtton .#Man álu sihtiv mánájdat tjoahkkit dan láhkáj gåk vuonntsá tjivgajdis såjij vuolláj tjoahkki , valla ejda sidá . Gehččet , din viessu guđđojuvvo ávdimin .#De dal ietja hähttubihtit goadáda huksat . Mun cealkkán didjiide : Dii ehpet oainne mu ovdal go dan beaivvi go dadjabehtet : Buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá Hearrá nammii . »#Didjij javlav dássta duobbelij ehpit muv vuojne dan biejve åvddål gå javllabihtit : Buorissjivnnjeduvvam lehkus sån guhti Härrá namán boahtá . ” Muhtun sábbáha Jesus lei farisealaš ráđđehearrá guossin , ja buohkat atne su čalmmis .#Muhtem sábbáda lij Jesus mállásijda gåhtjoduvvam farisea lusi guhti lij rádeålmåj , ja gájka suv váksjujin . Dalle bođii su lusa olmmái geas lei čáhcedávda , ja Jesus jearai láhkadovdiin ja farisealaččain : « Lea go lobálaš buoridit sábbáhin vai ii ? »#De bådij ålmåj suv lusi guhti tjáhtjeviges vájvástuváj . Jesus láhkaoahppásijda ja fariseajda jårgijdij javla : ” Le gus sábbádin loahpe skihppijt buoredit , vaj ij ? ” Muhto sii orro jávohaga .#Valla sjávot sij årrun . Dalle son guoskkahii olbmá , buoridii su ja divttii su mannat .#De ålmmåv duohtastij ja buoredij suv ja gåhtjoj mannat . Ja son celkkii sidjiide : « Jos ovttasge dis lea bárdni dahje vuoksá mii gahččá gáivui , ii go son dakkaviđe rohtteše su bajás , vaikko lea ge sábbát ? »#Ja sidjij javlaj : ” Jus dijás gässtak bárnne jali vuoksá ruddnáj luluj gahttjat , ejda gus de dalága lulu dav gádjot , juska de sábbát le ? ” Eai sii sáhttán vástidit maidege dása .#Dasi ettjin majdik buvte vásstedit . Son dárkui mo guossit válljejedje beavddi boaššumus sajiid ja muitalii sidjiide veardádusa : Go don bovdejuvvot heajaide , de ale čohkán boaššumussii , dasgo muhtun sáhttá leat bovdejuvvon gii lea alit go don .#Gå Jesus ielvij gåktu guosse åvdemus sajijda bievddegátten viggin , de muodulvisáv sidjij subtsastij : ” Gå le hejajda gåhtjoduvvam , de ale bievde oajvemus gähtjáj maná . Jos lea nu , de guossoheaddji , gii lea bovden dudno guktuid , boahtá ja dadjá dutnje : « Čáhkke saji dán guossái ! »#Ihkap soames guossijs le dujsta guddnelabbo ja boanndi boahtá ja javllá : Vatte dáv sajev sunji . Dalle fertet mannat heahpadiin čohkánit uskimussii .#De viertti skábmádit gå vuolemus sadjáj sirddet hähttu . Muhto go don leat bovdejuvvon guossái , de čohkán uskimussii , vai guossoheaddji sáhtášii dadjat dutnje : « Ustit , boađe čohkánit boaššolabbui ! »#Valla , jus li mállásijda duv gåhttjum , de dalága vuolemus sadjáj maná vaj boanndi gå boahtá dunji javllá : Venagam , sirde oajvebuj . Dalle don gudnejahttojuvvot buot gussiid oaidnut .#De guddneduvá gájkka ietjá guossij åvdån . Dasgo juohkehaš guhte bajida iežas , vuoliduvvo , ja dat guhte vuolida iežas , bajiduvvo .#Guhti ietjas alet , vuoleduvvá ja guhti ietjas vuolet , aleduvvá . ” Son celkkii maiddái sutnje gii lei bovden su : « Go don bovdet gussiid gaskabeai- dahje eahketmállásiidda , de ale bovde ustibiiddát ja vieljaidat ja fulkkiidat ja rikkis siidaguimmiid amaset sii gis bovdet du fas ja dáinna lágiin mákset dutnje .#Vieso boanndij javlaj : ” Gå guossijt mállásijda gåhtjo , ale venagijdat , vieljajdat , berrahijdat jali boandás sijddaguojmijt gåhtjo , vaj sij aj guossáj duv gåhttju ja dunji mákson sjaddá . Muhto go áiggut bovdet gussiid , de bovde váivvážiid ja rámbbiid , lápmásiid ja čalmmehemiid .#Valla gå ájgo guossijt mállásijda gåhttjot , de gåhtjo häjojt ja vájvánijt , skiermájt ja tjalmedimijt . Dalle don leat ávdugas , dasgo sii eai sáhte addit dutnje maidege ruoktot , muhto dutnje máksojuvvo ruoktot go vanhurskásat bajásčuožžilit . »#Sálugin dån , dan diehti gå sij e dunji mákset buvte . Mávsov rievtesferdugij tjuodtjelimen oattjo . ” Go muhtun gussiin gulai dán , de dajai sutnje : « Ávdugas dat gii beassá čohkkát Ipmila riikka beavddis . »#Muhtem guosse guhti dáv guláj , javlaj : ” Sálugin guhti mállásijda Jubmela rijkan bässá tjåhkkidit . ” Jesus celkkii sutnje : Lei olmmái gii doalai stuora guossemállásiid , ja son bovdii olusiid .#Jesus vásstedij : ” Muhtem ålmåj stuorra guossemállásijt gárvedij ja ållo guossev dajda gåhtjoj . Go guossemállásiid áigi bođii , de son vuolggahii bálvaleaddjis dadjat sidjiide guđet ledje bovdejuvvon : « Bohtet , dasgo buot lea gárvvis ! »#Guossemállásij ájge dievnáris rájaj gåhtjodum guossijda javlatjit : ’ Båhtit , gájkka le juo gárves . ’ Muhto buohkat beasadallagohte . Muhtun dajai : « Mun lean oastán bealddu ja ferten vuolgit geahččat dan .#Akta javlaj : ’ Bäldov lev oasstám , vierttiv mannat dav gähttjamin . Attášit ándagassii go in sáhte boahtit . »#Ándagis , iv boahtet buvte . ’ Nubbi dajai : « Mun lean oastán vihtta vuoksábára ja áiggun vuolgit geahččalit daid .#Nubbe javlaj : ’ Vidájt vuovsájt lev oasstám , ja vierttiv mannat dajt gähttjalittjat . Attášit ándagassii go in sáhte boahtit . »#Ándagis , iv boahtet buvte . ’ Ja goalmmát dajai : « Mun lean aiddo náitalan , danne in sáhte boahtit . »#Goalmát javlaj : ’ Válldum lev jur , iv boahtet buvte . ’ Bálvaleaddji bođii ruovttoluotta ja muitalii dán isidasas . Dalle dáluisit suhtai ja dajai bálvaleaddjásis : « Mana dállánaga gávpoga luottaide ja bálgáide , ja viečča sisa váivvážiid ja rámbbiid ja čalmmehemiid ja lápmásiid . »#Gå dievnár máhtsaj ja boanndij dájt ságajt giehtoj , de boanndis suhtaj ja javlaj : ’ Maná dalága stáda gahttunijda ja småhkagaskajda ja viettja häjojt ja vájvánijt , tjalmedimijt ja skiermájt . ’ Fargga sáhtii bálvaleaddji dieđihit : « Hearrá , lea dahkkojuvvon nugo gohččot , muhto ain lea sadji . »#Dievnár vásstedij : ’ Härrá , dahkam lev nåv gåktu gåhttju , valla világa le sadje . ’ De isit dajai bálvaleaddjásis : « Mana olggos geainnuid ja máđijaid ala ja nágge olbmuid boahtit sisa , vai mu viessu dievašii .#Ålmåj de dievnárij javlaj : ’ Maná gäjnojt ja bálggájt ja bádtji almatjijt diehki boahtet vaj muv viesso dievvá . Dasgo mun cealkkán didjiide ahte ii oktage sis guđet ledje bovdejuvvon , beasa mu guossemállásiidda . »#Didjij javlav , gudi vuostak gåhtjoduvvin , sijájs ij aktak mállásijda besa . ’ ” Stuora joavku čuovui su , ja son jorggihii ja dajai sidjiide : Jos guhtege boahtá mu lusa vašutkeahttá áhčis ja eatnis , áhkás ja mánáidis , vieljaidis ja oappáidis , ja velá iežas heakka ge , de son ii sáhte leat mu máhttájeaddji .#Stuorra slåhtå Jesusa siegen vájaldin , ja sån jårgijdij sidjij ja javlaj : ” Jus soames muv lusi boahtá váni vasjodahtek áhtjes ja iednes , áhkás ja mánájdis , oarbbenijdes ja duodden hekkas , ij máhte muv åhpadisålmmån årrot . Dat guhte ii guotte ruossas ja čuovo mu , ii sáhte leat mu máhttájeaddji .#Guhti ruossas ij guotte ja muv tjuovvola , ij máhte muv åhpadisålmmån årrot . Jos oktage dis áigu hukset toartna , ii go son vuos rehkenasttáše maid dat máksá oaidnin dihtii lea go sus doarvái ruhta ollašuhttit dan .#Jus soames dijás sihtá tårnav tsieggit , ij gus de vuostak merustalá man ednagav máksá ja jus sujna le ráde dav tsieggit ? Muđuid sáhttá dáhpáhuvvat ahte son ráhkada geađgejuolggi , ii ge suitte gárvvistit toartna , ja buohkat guđet oidnet dan , bilkidišgohtet su ja dadjet : « Dát olmmái huksegođii ii ge veadján ollašuhttit . »#Ietján soajttá suv bilkkedahtji gå vuojnni gierggejuolgev le dahkam valla ij huoman máhte ållit , ja de javlli : Dat ålmåj tsieggigådij valla ittjij buvte ållit ! Dahje jos muhtun gonagas áigu vuolgit soahtat eará gonagasa vuostái , ii go son vuos smiehta sáhttá go son logiduhát olbmáin mannat nuppi vuostái guhte boahtá su ovddal guoktelotduháhiin ?#Jali jus gånågis nuppe gånågisá vuosstij ájggu doarov dahkat , ij gus de vuostak merustalá jus lågevtuvsán doarroålmmåjn rijbbá gå duot nubbe guovtelåktuvsánijn duosstu ? Ja jos son ii sáhte dan , de vuolggaha áirasiid go vašálaš ain lea guhkkin eret ja bivdá ráfi .#Jus älvvá ij rijba , de sáttakålmmåv rádjá nuppet gånågisás ráfev ánutjit gå vilá le mälggadin . Seammá láhkái ii oktage dis sáhte leat mu máhttájeaddji muđuid go luohpá buot opmodagastis .#Návti le : dijájs aktak ij muv åhpadisålmmån máhte årrot jus ij gájkka åbmudagás guode . Sálttit leat ávkkálaččat .#Sállte le ávkálasj . Muhto jos sálttit veagahuvvet , mainna dalle sáhttá sáltet ?#Valla jus sállte bájnos massá , gåktu vas bájnnelin oadtjot ? Dat eai dohkke eai beldui eai ge duktan , muhto bálkestuvvojit eret .#Ij dasti dåhkki ednamij jalik stunntjahårråj ájnat bálkestuvvá . Geas ležžet bealjit , son gullos !#Gänna li bielje , gulldalis . ” Tuollárat ja suttolaččat bohte Jesusa lusa gullan dihtii su .#Gájkka tullára ja suddára båhtin Jesusa lusi suv gulátjit . Farisealaččat ja čálaoahppavaččat nimmoredje ja dadje : « Dát olmmái vuostáiváldá suttolaččaid ja borada singuin . »#Farisea ja tjálukoahppása murkesta javllin : ” Dát ålmåj suddárij rádnastallá ja sijá siegen båråt . ” De Jesus muitalii sidjiide dán veardádusa : Jos muhtumis dis leat čuođi sávzza , ja okta láhppo , ii go son dalle guođe dan ovccilogiovcci meahccái ja oza dan ovtta mii lea láhppon dassážii go gávdná dan ?#De sidjij dáv muodulvisáv subtsastij : ” Jus dijás soabmásin li tjuohte sávtsa ja dajs akta láhppu , ij gus de aktselåkavtsev mähttsáj guode ja vuolge dav avtav åtsåtjit , dasik gávnná ? Ja go gávdná dan , de illosa ja lokte dan olggiidis ala .#Ja gå gávnná , de ávvus ja oalggáj dav biedjá . Go son boahtá ruoktot , de čohkke ustibiiddis ja siidaguimmiidis ja dadjá sidjiide : « Illudehket muinna , dasgo mun lean gávdnan sávzan mii lei láhppon . »#Gå sijddaj boahtá , de rádnajdis ja sijddaguojmijdis tjoahkki ja javllá : Ávvudallit mujna , gávnnam lev láhppum sávtsav . Mun cealkkán didjiide : Seammá láhkái šaddá almmis ge stuorit illu ovtta suttolačča dihtii gii dahká jorgalusa , go ovccilogiovcci vanhurskása dihtii geat eai dárbbaš jorgalusa .#Didjij javlav : náv sjaddá avtat ájnna buorádusdahkke suddáris stuoráp ávvo almen , gå aktselåkavtset rievtesferdugis gudi e buorádusáv dárbaha dahkat . Dahje jos nissonis leat logi silbaruđa ja son láhppá ovtta , ii go son dalle cahkket čuovgga ja suohpalastte buot vistti ja oza dárkilit dassážii go gávdná dan ?#Jali jus soames nissunin li lågev silbbabiedniga ja avtav láhppá , ij gus tjuovgav buollida ja ålles viesov njáma ja juohkka sajen åtså dasik dav gávnná ? Ja go lea gávdnan dan , de gohčču čoahkkái ustibiiddis ja siidaguoibmenissoniid ja dadjá : « Illudehket muinna , go mun lean gávdnan ruđa man ledjen láhppán . »#Ja gå le gávnnam , de rádnajt ja sijddanissunijt tjoahkki ja javllá : Ávvudallit mujna , láhppum biednigav lev gávnnam . Mun cealkkán didjiide : Seammá láhkái illudit Ipmila eŋgelat ovtta suttolačča dihtii guhte dahká jorgalusa .#Didjij javlav : Daŋga láhkáj Jubmela ieŋŋgila ávvudalli avtat ájnna suddáris guhti buorádusáv dahká . ” Jesus celkkii : Muhtun olbmás ledje guokte bártni .#Jesus javlaj : ” Ålmmån lidjin guokta bárne . Nuorat dajai sutnje : « Áhčážan , atte munnje mu oasi opmodagastat . »#Nuorap áhttjásis javlaj : ’ Áhttjám , vatte munji oasev åbmudagástat mij munji gullu . ’ Áhččis jugii opmodagastis bártniidasas .#Áhttjes de åbmudagás bárnijda juogadij . Eai gollan máŋga beaivvi ovdal go nuorat bárdni vuovdilii buot ja manai muhtun riikii menddo guhkkin . Doppe son skihtardii buot ruđaidis badjelmearálaš eallimiin .#Gallen biejven lij nuorap bárnne gájkka åbmudagáv vuobdatjam ja de amás rijkkaj vuolgij , ja dåppe boanndudagáv slajes iellemij skidárdij . Muhto go son lei loaktán buot , de bođii hirbmat nealgi dan eatnamii , ja son gillágođii heađi .#Gå gájkka lij skidárdam , de garra nielgge dan rijkkaj sjattaj , ja niedastuvvagådij . Dalle son álggii reaŋgan muhtun dan eatnama olbmái , ja olmmái bijai su meahccái spiidnegeahččin .#Vuolgij de svájnan avta dan rijka boandás ålmmåj , guhti suv ietjas äjgojda svijnnegähttjen rájaj . Nealggistis livččii hálidan borrat vel daid šattuid ge maid spiinnit borre , dasgo ii oktage addán sutnje maidege .#Nielgen hálijdij bårråt dajs sjattojs majt svijne oadtjun , valla aktak ittjij sunji majdik vatte . De son jierbmagođii ja dajai : « Buot mu áhči bargiin lea borramuš valjis , ja mun lean dáppe nealgumin jámas !#Almajda de gahtjaj ja usjudallagådij : ’ Gallásin áhtjám biejvvebarggijs ij le biebmos vallje , ja dáppe mån gis jámas nälgov . Mun vuolggán áhččán lusa ja dajan : Áhčážan , mun lean suddudan almmi vuostái ja du vuostái .#Vuolgáv sijddaj áhtjám lusi ja sunji javlav : Áhttjám , suddodam lev duv ja alme vuosstij . In mun leat šat dohkálaš gohčoduvvot du bárdnin .#Iv le dasti árvvogis duv bárnnen gåhtjoduvvat . Muhto váldde mu alccesat láigobargin . »#Bálkki muv biejvvebarggen . ’ De son vulggii áhčis lusa .#Ja de sijddaj áhtjes lusi vuolgij . Go son lei ain guhkkin , de áhččis áiccai su , ja sus njuorai váibmu . Son viegai bártnis ovddal , dollii su čeabeha birra ja cummistii su .#Juo mälggadis áhttjes suv ájtsaj . Bárnes suttalusjáj , viegaj suv duostutjit , fármastij ja tjulestij suv . Bárdni dajai : « Áhčážan , mun lean suddudan Almmi vuostái ja du vuostái .#Bárnnes javlaj : ’ Áhttjám , suddodam lev duv ja alme vuosstij . In mun leat šat dohkálaš gohčoduvvot du bárdnin . »#Iv le dasti árvvogis duv bárnnen gåhtjoduvvat . ’ Muhto áhčči dajai bálvaleddjiide : « Dopmet ! Buktet čábbáseamos biktasiid ja gárvvohehket sutnje daid , addet sutnje suorbmasa gihtii ja gápmagiid juolgái .#Valla áhttjes dievnárijda javlaj : ’ Åhtsit dalága tjáppemus gilldegárvojt ja gárvodihtit suv , biedjit suormmasav giehtaj ja gábmagijt juolggáj . Ja vižžet buoiddes gálbbi ja njuvvet dan , vai mii beassat boradit ja illudit .#Ja viedtjit buojdes gálbev ja njuovvit dav , vaj oadtjop bårråt ja ávvudallat . Dasgo dát mu bárdni lei jápmán ja lea fas šaddan eallin ; son lei láhppon ja lea fas gávdnon . »#Bárnnám lij jábmám ja vas älláj , láhppum lij ja vas gávnnuj . ’ Ja sii ripme ávvudit ja illudit .#Ja de ávvudallin . Boarráset bárdni lei dalle giettis .#Vuorrasap bárnne lij bäldojn . Go son lei vázzimin ruoktot ja lahkanišgođii dállui , de gulai čuojaheami ja dánsuma .#Gå máhtsadijn goahtáj lahkanij , tjuojadimev ja gärssulimev guláj . Son čurvii muhtun bálvaleaddjái ja jearai mii lea dáhpáhuvvamin .#Soames dievnárav ietjas lusi gåhtjoj ja gatjádij mij lij . Bálvaleaddji vástidii : « Vielljat lea boahtán ruoktot , ja áhččát lea njuovvan buoiddes gálbbi danne go lea ožžon su fas ruoktot dearvan . »#Dievnár vásstedij : ’ Vielljat le ruopptot boahtám , ja áhttját le buojdes gálbev njuovadahttám dan diehti gå bárnes le ruoptus varrásin oadtjum . ’ Boarráset viellja suhtai ii ge hálidan mannat sisa .#Suhtaj de ja ittjij sidá goahtáj tjágŋat . Áhččis bođii olggos geahččalit sártnuhit su . Muhto son vástidii áhččásis : « Mun lean bálvalan du buot jagiid , in ge leat goassege dahkan du miela vuostái , muhto munnje it leat addán gihci ge vai livččen sáhttán bovdet ustibiiddán guossái .#Áhttjes ålgus bådij ja gähttjalij suv hoalájdahttet , valla bárnnes vásstedij : ’ Mån lev måttijt jagijt duv lunna dievnnum ja iv le goassak duv miela vuosstij barggam , ja munji ille ga buorrek gihtsev vaddám vaj buktet luluv rádnajam ávvudallat . Muhto dakkaviđe go dát bárdni boahtá ruoktot , son gii lea geavahan buot ruđaidis fuoráiguin , de njuovat sutnje buoiddes gálbbi ! »#Valla gå ruopptot boahtá duot bárnnát , guhti le åbmudagát skieges nissunij skidárdam , de buojdes gálbev njuova . ’ Áhčči dajai sutnje : « Bártnážan ! Don leat álo mu luhtte , ja buot mii gulaš munnje , lea du#Áhttjes de sunji javlaj : ’ Bárnnám , dån le agev muv lunna , ja gájkka muv åbmudahka le duv . Muhto dál lea buorre sivva ávvudit ja illudit , dasgo vielljat lei jápmán ja lea fas eallán ; son lei láhppon ja lea fas gávdnon . »#Valla ávvudallup dal ja gerjudallup danen gå vielljat lij jábmám ja vas älláj , lij láhppum ja vas gávnnuj . ’ ” Jesus celkkii maiddái máhttájeddjiidasas : Lei rikkis olmmái geas lei dállodoalli . Isit gulai earáin ahte dállodoalli skihtardii su opmodagaid .#Åhpadisålmmåjda aj javlaj : ” Lej boandás ålmåj gänna lij tjuottjodiddje , ja ålmmå åbmudagá skidárdiddjen suv guoddalin . Son gohčui su lusas ja dajai : « Maid mun gulan du birra ?#Ålmåj gåhtjoj tjuottjodiddjes ietjas lusi ja javlaj : ’ Majt lik guláv duv birra ? Daga rehkega dállodoalus , dasgo don it sáhte šat leat mus dállodoallin . »#Dagá lågov , dån i dasti tjuottjodiddjen hieba . ’ Dállodoalli jurddašii : « Maid dál dagan , go isit bidjá mu eret barggus ?#Tjuottjodiddje usjudaláj : ’ Majt dal dahkat gå boanndi muv bargos rádjá ? In mun leat nu gievra ahte nagadan goaivut , ja mun heahpanattan gearjideames .#Bállemij älle mujna fámo , ja ánodimes skábmádav . Na dál de dieđán maid dagan , vai olbmot vuostáiváldet mu ruovttuineaset go bijahalan eret barggustan . »#Na de dal diedáv majt dahkat vaj almatja muv ietjasa viesojda luojtti gå bargostam rájadaláv . ’ De son gohčui lusas isida velggolaččaid ovttaid mielde , ja jearai vuosttažis : « Man ollu don leat velggolaš mu isidii ? »#Gåhtjoj de ietjas lusi avtav ájgen sijájs , gudi lidjin boanndisisá vielggen , ja de vuostatjis gatjádij man ålov lij vielggen . ’ Son vástidii : « Čuohte lihti oljju . »#Tjuohte lihtedieva oaljos ’ , vásstedij ålmåj . Dállodoalli dajai sutnje : « Dá lea du vealgečálus , čohkán dállánaga ja čále vihttalogi . »#Tjuottjodiddje sunji javlaj : ’ Dála le duv vielggegirjje , tjåhkkida dalága ja tjále vihttalågev . ’ Dasto son jearai nuppis gis : « Naba don , man ollu don leat velggolaš ? »#Ja de nuppes gatjádij : ’ Ja dån , man ålov le vielggen ? ’ ’ Son vástidii : « Čuohte fárpala nisuid . »#Tjuohte dudnodieva vejtas . ’ Dállodoalli dajai sutnje : « Dá lea du vealgečálus , čále gávccilogi . »#Sunji javlaj : ’ Dála le duv vielggegirjje . Tjále gáktsalågev . ’ ” Isit rábmui behtolaš dállodoallis go lei lágidan alccesis nu viisát , ja dajai : Dán máilmmi mánát leat čeahpibut soabadit gaskaneaset go čuovgasa mánát .#Härrá bähttogis tjuottjodiddjev májnoj gå lij nåv jiermmát dåmajdam . ” Dán värálda almatja li ietjasa vierrega vuosstij tjuovga almatjijs jiermmábu . Mun cealkkán didjiide : Háhket alcceseattet ustibiid vearri riggodagaid bokte , vai sii sáhtášedje vuostáiváldit din agálaš orrunsajiineaset go riggodagat nohket .#Didjij javlav : ássit allasihtte rádnajt bähttogis mammona baktu gudi dijáv ihkeven årudagájn duosstu dalloj gå mammon dijáv guodá . Dat guhte lea oskkáldas uhcánaččain , lea maid oskkáldas stuorráin , ja dat guhte lea behtolaš uhcánaččain , lea maid behtolaš stuorráin .#Guhti uhtsen le åskåldis , le aj stuoren åskåldis , ja guhti uhtsen le bähttogis , le aj stuoren bähttogis . Jos dii ehpet leat oskkáldasat ruđain , maidda lea čadnon vearrivuohta , geat dalle oskkildit didjiide duohta riggodagaid ?#Jus ejda lim bähttogis mammona hárráj åskåldisá , guhtis de didjij sihtá árvulasj boanndudagáv åskeldit ? Ja jos dii ehpet leat oskkáldasat das mii gullá earáide , gii dalle addá didjiide maidege iežadet opmodahkan ?#Ja jus ejda lim iehtjádij åbmudagáj hárráj åskåldisá , guhtis de didjij sihtá vaddet åbmudagáv mij didjij gullu ? Ii bálvaleaddji sáhte bálvalit guokte isida .#Aktak dievnár ij buvte guokta härrá dievnnut . Son vašuhivččii nuppi ja ráhkistivččii nuppi , dahje bisošii nuppi luhtte ja badjelgeahčašii fas nuppi .#Juogu nuppev vasjot ja nuppev ähttsá , jali nubbáj lijkku ja nuppes ij berusta . Ehpet dii sáhte bálvalit sihke Ipmila ja mammona .#Ehpit buvte goappátjijt , Jubmelav ja mammonav , dievnnut . ” Farisealaččat geat ledje ruhtaváibmilat , gulle buot dáid , ja sii bilkidedje Jesusa .#Gájkka dáv farisea gullin , gudi biednikiehttse lidjin , ja de suv bilkkedin . Son celkkii sidjiide : Dii jáhkihehpet olbmuide ahte lehpet vanhurskásat , muhto Ipmil dovdá din váimmuid .#Sidjij javlaj : ” Jáhkedihpit almatjijt dijáv rievtesferdugin , valla Jubmel vájmojdihtte dåbddå . Ja dat maid olbmot atnet allagin , lea fasti Ipmila čalmmiin .#Majt almasj árvvon adná le Jubmela tjalmij åvdån vasste . Lága ja profehtaid áigi bisttii Johanasa rádjái .#Lága ja profehtaj ájgge lij gitta Johannesa märráj . Das maŋŋil sárdniduvvo Ipmila riikka evangelium , ja buohkat bahkkejit dan sisa .#Dallutjis Jubmela rijkka sárnneduvvá , ja gájka dåhku nággiji . Ovdal duššet albmi ja eanan , ovdal go lágas gahččá eret čuoggáš ge .#Valla almme ja ednam håhkkånibá åvddål gå akta ájnna tsiehkes lágas gáhtu . Juohkehaš guhte earrána áhkástis ja náitala earáin , rihkku náittosdili . Ja dat guhte náitala earránan nissoniin , rihkku náittosdili .#Guhti áhkástis sirrá ja nuppádis válldu , doadjá gállasjvuodav , ja guhti sirram nissunijn válldu , doadjá gállasjvuodav . Lei rikkis olmmái gii gárvodii purpuriin ja fiinna liidnebiktasiiguin ja elii hearvásvuođas ja ilus juohke beaivvi .#Lej boandás ålmåj guhti purpurij ja tjáppa lijnnebiktasijda gárvvunij ja juohkka biejve ávon ja härvvásvuodan viesoj . Muhto su uvssa ovddas veallái geafes olmmái gean namma lei Lasarus .#Valla suv uvsa åvdån vellahij ánodiddje hávijs dievas ja suv namma lij Lasaros . Son lei dievva háviin ja hálidii gallehit iežas dušše dainna mii gahčai rikkis olbmá beavddis .#Sån sávadij oadtjot gallánibmáj bårråt smålijs boandás ålmmå bievdes . Maiddái beatnagat ge bohte ja njollo su háviid .#Bednaga tjabu båhtin suv hávijt njålutjit . De geafes olmmái jámii , ja eŋgelat gudde su Abrahama askái .#Ánodiddje de jámij ja ieŋŋgila suv Abrahama asskáj doalvvun . Rikkis olmmái maid jámii ja hávdáduvvui .#Boandás ålmåj aj jámij ja hávddáduváj . Go son rabastii čalmmiidis jábmiid riikkas , gos son lei biinnus , de oinnii Abrahama guhkkin ja Lasarusa su bálddas .#Jábbmekájmon , gånnå vájvástuváj , bajedij tjalmijt ja vuojnnusin ájtsaj Abrahamav , ja Lasarosav suv asken . Son čuorvvui : « Áhččán Abraham , árpmit mu ja vuolggat Lasarusa deike , vai son buonjostivččii suorbmageažis čázis ja láktadivččii mu njuokčama . Dasgo mun biidnašuvan dán dolas . »#De tjuorvoj : ’ Abraham , áhttje , ármmálaste muv ja rája Lasarosav tjuvdev tjátjen buonjádittjat ja de mujsta njuoktjamav däbbodittjat , dålås vuojn vájvástuváv . ’ Abraham vástidii : « Mánážan , muitte ahte don ožžot buriidat ealedettiinat , ja dalle Lasarus oaččui baháid .#Valla Abraham vásstedij : ’ Mujte bárnnám , viesodijn buorev oadtju ja Lasaros baháv . Dál son jeđđejuvvo dáppe , muhto don biidnašuvat .#Dálla sån dáppe jaskaduvvá ja dån vájvástuvá . Dasa lassin lea min ja din gaskkas čiekŋalis njiellu , amas oktage dáppe beassat rastá din lusa , vaikko háliidivččii ge , ii ge oktage din bealde beasa deike min lusa . »#Duodden le tjiegŋalis njiello mijá ja dijá gaskan , vaj sij , gudi mijá lussta dijá lusi sihti boahtet jali dijá lussta mijá lusi , e rastá besa . ’ Rikkis olmmái dajai Abrahamii : « Mun ánuhan dus ahte vuolggahivččet su mu áhččán vissui .#Ålmåj de javlaj : ’ Vájnnodav dujsta , áhttje , rája suv áhtjám viessuj . Dasgo mus leat vihtta vielja , ja son ferte duođaštit sidjiide , amaset sii ge boahtit dán givssi báikái . »#Mujna li vihtta vielja ja sån viertti sijáv várrodit vaj dán vájvvebájkkáj e boade . ’ Muhto Abraham dajai : « Sis leat Movsses ja profehtat ; gulloset daid . »#Abraham vásstedij : ’ Siján le Moses ja profehta , gulldalisá sijáv . ’ Rikkis olmmái vástidii : « Áhččán Abraham , eai sii guldal , muhto jos oktage jábmiid luhtte boađášii sin lusa , de sii jorgalivčče . »#Ålmåj vásstedij : ’ Abraham , áhttje , jus soames jábbmegij lussta boahtet luluj , de buorádusáv dahkat lulun . ’ Muhto Abraham dajai sutnje : « Jos sii eai guldal Movssesa ja profehtaid , de eai oskugoađe vaikko muhtun bajásčuožžilivččii ge jábmiid luhtte . »#Valla Abraham sunji javlaj : ’ Jus Mosesav ja profehtajt e gulldala , de e ga gulldalatjá ihka de soames jábbmegij lussta tjuodtjel . ’ ” Son celkkii máhttájeddjiidasas : « Lea vealtameahttun ahte vearránusat bohtet , muhto vuoi dan olbmo gean bokte dat bohtet !#Åhpadisålmmåjda javlaj : ” Tjáddjidimijs ij le máhttelis bessat , valla vuoj sunji gen baktu båhti . Dan olbmui livččii buoret ahte millogeađgi heaŋggastuvvošii su čeabeha birra ja son bálkestuvvošii merrii , go ahte oktage dain uhcahaččain jorrala su geažil .#Buorep sunji luluj merraj vuodjoduvvat millagiergge tjiebeda birra ienni gå unnemusájs avtak tjáddjidit . Váruhehket !#Várrijihtit ! Jos du oskuguoibmi sudduda , de neavvo su , ja jos son gáhtá , de atte sutnje ándagassii .#Jus vielljat vierev dahká , de bagáda suv , ja jus sáŋart , de luojte sunji ándagis . Vaikko son suddudivččii du vuostái čieža geardde seammá beaivvi ja boađášii čieža geardde du lusa ja dajašii : Mun gáđan , de atte sutnje ándagassii . »#Juska vil vierev dunji gietja gierde bäjvváj dahká ja gietja gierde duv lusi boahtá ja javllá : Sáŋardav , de galga sunji ándagis luojttet . ” Apoastalat dadje Hearrái : « Atte midjiide nannoset oskku . »#Apostela Härráj javllin : ” Vatte midjij nannusap jáhkov . ” Hearrá vástidii : « Jos dis livččii osku sennetsiepmana veardde ge , de sáhtášeiddet dadjat dán meahccefiikkonmurrii : Rohtte iežat bajás ja bija ruohttasiid merrii !#Härrá vásstedij : ” Jus diján luluj jáhkos senáhppagårne mahte , de lulujda duon miehttsefijkunmuorraj javllat : Ruohtsasta ietjat ja maná merraj danna sjattatjit ! Ja dat jeagadivččii din .#Ja luluj dijáv jegadit . Jos muhtumis lea bálvaleaddji boltumin eatnama dahje guođoheamen sávzzaid , dadjá go son dalle bálvaleaddjái go dat boahtá giettis : Boađe dál čohkkedit beavdái ?#Jus diján le dievnár guhti ednamav le sállamin jali sávtsajt räjnnuhime , javllabihtit gus sunji gå bäldojs boahtá : Maná bävddáj tjåhkkida . Ii , son baicca dadjá : Ráhkat munnje mállásiid , čavge boahkána ja bálval mu dan botta go mun boran ja jugan . Maŋŋil beasat ieš gis boradit ja jugadit .#Ehpit , javllabihtit farra : Gárveda munji biebmov , getsasta biktasijt ja dievnasta muv bårådijn ; maŋŋela de iesj bårråt besa . Giitá go son bálvaleaddji go dat dagai dan maid lei gohčohallan ? Ii !#Dievnár ij gijtov oattjo gå dahká mav gåhtjudallá . Seammá láhkái dii ge : Go dii lehpet dahkan visot maid lehpet gohčohallan , de celket : Mii leat ávkkehis bálvaleaddjit ja leat dušše dahkan dan maid mii leimmet geatnegasat dahkat . »#Daŋga láhkáj dij aj : gå dahkam gájkka majt lihpit gåhtjudallam , de javllit : Ávkedis dievnára lip , dahkam lip dåssjå majt välggogisá lijma . ” Jerusalemii vádjolettiin son manai Samaria ja Galilea rádjeguovlluid čađa .#Vájaldattijn Jerusalemij tjuovoj rájáv Samaria ja Galilea gaskan . Go son lei mannamin muhtun gillái , de bohte logi spihtálačča su ovddal .#Gå muhtem sijddaj lij mannamin , de lågev spihtálattja suv åvdålt båhtin . Sii bisánedje mealgadii eret ja čurvo : « Jesus , oahpaheaddji , árpmit min ! »#Dåbebuj ganugin ja tjuorvvun : ” Jesus , åhpadiddje , ármmálaste mijáv ! ” Go son oinnii sin , de celkkii : « Mannet čájehit iežadet báhpaide ! »#De sidjij javlaj : ” Mannit vuosedihtit ietjada härrájda ! ” Ja dohko manadettiin sii buhtásmuvve .#Dåhku váttsedijn sij rájnnanin . Muhto okta sis máhcai go oinnii ahte lei dearvvašmahttojuvvon .#Sijájs akta de máhtsaj gå vuojnij sån lij buorránam . Son máinnui Ipmila jitnosit , luoitádii Jesusa julggiid ovdii ja giitalii su .#Jieddnát Jubmelav hievedij ja ednamij , Jesusa juolgij åvddåj , luojttádij ja gijtij suv . Dát olmmái lei samarialaš .#Sån lij samarak . Jesus jearai sus : « Eai go buot logis buhtásmuvvan ?#Jesus sujsta gatjádij : ” Ettjin gus divna låges buorrána ? Gos de leat dat ovccis ?#Gånnå li duo avtses ? Eai go lean earát go dát amas olmmoš gii máhcai rámidit Ipmila ? »#Dát amás almasj gus val máhttsá Jubmelav guddnedittjat ? ” Ja son celkkii sutnje : « Čuožžil ja mana ruoktot !#Ja ålmmåj javlaj : ” Tjuodtjela maná . Du osku lea beastán du »#Duv jáhkko le duv gádjum . ” Go farisealaččat jerre Jesusis goas Ipmila riika boahtá , de vástidii sidjiide : « Ipmila riika ii boađe dainna lágiin ahte sáhttá oaidnit dan čalmmiiguin .#Gå farisea Jesusis gatjádin goassa Jubmela rijkka boahtá , de vásstedij : ” Jubmela rijkka ij boade dajna vuogijn vaj almasj máhttá tjalmij dav vuojnnet . Ii oktage sáhte dadjat : Gea , dá dat lea , dahje : Duo de lea .#Aktak ij máhte javllat : Dála le , jali : Dale le . Dasgo Ipmila riika lea din gaskkas . »#Jubmela rijkka le dijájn . ” Máhttájeddjiide son celkkii : Áigi boahtá goas dii áibbašehpet oaidnit ovtta Olbmobártni beivviin , ehpet ge beasa oaidnit dan .#Åhpadisålmmåjda javlaj : ” Ájgge boahtá gå vájddebihtit Almatjabárne biejvijs avtav vuojnnet , valla ehpit vuojnnet besa . Jos olbmot celket didjiide : « Gea , die son lea ! » dahje : « Dá son lea ! »#Didjij javlli : Dale le sån , jali : Dála le sån . de allet mana dohko , allet ge čuovo sin !#Allit viega dåhku gåsi siejvvi , allit ga sijáv tjuovvola . Dasgo seammá láhkái go álddagas álddagastá ja šleađggiha almmiravddas almmiravdii , nu Olbmobárdni ge almmustahttá iežas almmustusbeaivvi .#Gåktu eldagis eldagasstá ja almev nuppet gietjes nubbáj tjuovggi , nåvti Almatjabárnne biejvenis vuojnnu . Muhto son ferte vuos gillát ollu , ja dát buolva hilgu su .#Valla vuostak hähttu ålov gierddat ja dát vierregis hilgoduvvat . Ja nu mo geavai Noa beivviid , nu lea maiddái Olbmobártni beivviid .#Gåktu Noa biejvij lij , nåvti aj Almatjabárne biejvij sjaddá . Sii borre ja juhke , náitaladde ja náitojedje , gitta dan beaivvi rádjái go Noa manai árkka sisa ja dulvi bođii ja heavahii sin buohkaid .#Almatja bårrin ja juhkin , válldujin ja vállduduvvin , gitta dan bäjvváj gå Noa árkkaj tjáŋaj ja dulvve gájkajt håhkkidij . Dahje nu mo geavai Lota beivviid : Sii borre ja juhke , sii oste ja vuvde , gilve ja huksejedje . Muhto dan beaivvi go Lot guđii Sodoma , de riškkuhii dola ja rišša almmis ja duššadii sin buohkaid .#Jali nåvti gåktu Lota ájge lij : almatja bårrin ja juhkin , oasestin , sáddjijin ja viesojt tsieggijin , valla dan biejve gå Lot Sodomis vuolgij , de dålåv ja risjáv almes rássjodij ja gájka håhkkånin . Seammá láhkái geavvá dan beaivvi go Olbmobárdni almmustuvvá .#Nåvti sjaddá gå Almatjabárnne bigoduvvá . Jos muhtun dan beaivvi lea čohkkámin dáhki alde ja sus leat biergasat viesus , de ii galgga njiedjat viežžat daid , ja dat gii lea bealddus , ii galgga máhccat ruoktot .#Guhti le huodnaha nanna ja gänna dan biejve li åbmudagá vieson , ij máhte vuolus mannat dajt viettjatjit , ja guhti le bäldojn ij máhte viessusis máhttsat . Muitet Lota áhká !#Mujttit Lota áhkáv . Dat guhte viggá gádjut heakkas , massá dan , muhto dat guhte massá dan , várjala dan .#Guhti hekkas gähttjal gádjot , massá dav , valla guhti hekkas massá , gádju dav . Mun cealkkán didjiide : Dan ija guovttis veallába seammá seaŋggas ; nubbi vižžojuvvo , nubbi báhcá .#Didjij javlav : Dan ijá vellahibá guokta ålmmå avtan látjon , nubbe váldeduvvá ja nubbe báhtsá . Guokte nissona ferdneba gortniid searválagaid ; nubbi vižžojuvvo , nubbi báhcá .#Guokta nissuna gårnijt aktan jåråldibá ; nubbe váldeduvvá ja nubbe báhtsá . ” Guokte olbmá leaba bealddus , nubbi vižžojuvvo ja nubbi báhcá .#[ Guokta ålmmå bäldon libá . Nubbe váldeduvvá ja nubbe báhtsá . ] Máhttájeaddjit jerre sus#Åhpadisålmmå de sujsta gatjádin : ” Gånnå dát sjaddá , härrá ? ” Son muitalii sidjiide veardádusa oahpahan dihtii sidjiide ahte sii galge álelassii rohkadallat eai ge váibat : Muhtun gávpogis lei duopmár guhte ii ballan Ipmilis ii ge beroštan olbmuin .#Sån vásstedij : ” Gånnå ásske le , dasi goasskema tjåhkani . ” Jesus muodulvisáv subtsastij åhpadittjat sijáv agev váni häsok råhkålit : ” Muhtem stádan lij duobmár guhti ittjij Jubmelis balá , ittjij ga almatjijs berusta . Seammá gávpogis lei leaska guhte ovtta nuppe geardde boahtá su lusa ja dadjá : « Veahket mu vuostálastán vuostái , vai oččošin vuoigatvuohtan . »#Dan stádan lij aj árbbásj , guhti aktelasj duobmára lusi bådij ja javlaj : ’ Viehkeda muv vuossteguojmes åttjudit mij munji gullu . ’ Guhká duopmár ii miehtan , muhto loahpas jurddašii : « Vaikko in bala Ipmilis in ge beroš olbmuin , de veahkehan dán leaskka su vuoigatvuhtii , dasgo son vuorjá mu , muđuid han gal váivvida mu álelassii . »#Álgos ittjij duobmár miededa , valla de gis usjudallagådij : ’ Vájku dal iv Jubmelis balá , iv ga almatjijs berusta , de dát árbbásj muv häggagähtjáj vájvet , ja dan diehti viehkedav suv åttjudit mij sunji gullu , ietján iv sujsta besa . ’ ” Ja Hearrá celkkii : « Gullet maid dát gudnehis duopmár dadjá !#Ja Härrá javlaj : ” Dale gullabihtit majt vádnarievtesferduk duobmár javllá . Ii go Ipmil dalle veahkehivčče vuoigatvuhtii sin geaid son lea válljen , go sii čurvot sutnje ijatbeivviid ?#Ij gus de Jubmel lulu ietjas válljiduvvamijda riektáv vaddet , gå sunji idja biejvve tjuorvadi ? Ádjána go son veahkeheames sin ?#Luluj gus sijáv vuordedit ? Mun cealkkán didjiide : Son addá sidjiide fargga sin vuoigatvuođa .#Didjij javlav : gal sidjij ruvvaláhkáj riektáv vaddá . Muhto go Olbmobárdni boahtá , gávdná go son dalle oskku eatnama alde ? »#Valla gávnná gus Almatjabárnne ednamin jáhkov gå boahtá ? ” Son muitalii eará veardádusa dakkáriidda geat atne iežaset vanhurskkisin ja badjelgehčče earáid : Guokte olbmá manaiga bajás tempelii rohkadallat . Nubbi lei farisealaš , nubbi gis tuollár .#Soabmásijda , gudi ietjasa rievtesferdugin adnin ja nuppijt álbedin , subtsastij dáv muodulvisáv : ” Guovtes tiemmpelij badjánijga råhkådalátjit , nubbe lij farisea ja nubbe tullár . Farisealaš čuožžilii ovdan ja rohkadalai ná : « Ipmil , mun giittán du go in leat nugo eará olbmot , geat verrošit , dahket vearrivuođaid ja furrošit , dahje nugo duot tuollár .#Farisea tjuottjadij ja aktu allasis råhkådaláj : ’ Gijtáv duv , Jubmel , gå iv le iehtjádij lágásj , suollagij , bähttaliddjij ja skähkásij , jali duon tullára lágásj . Mun anán borakeahttáivuođa guktii vahkus ja attán logádasa buot dietnasiin . »#Guokti vahkkuj fásstudav , lågådisáv vattáv gájkka dajs majt oastáv . ’ Tuollár čuoččui mihá vuollin ii ge jolggadan oppa čalmmiidis ge loktet almmi guvlui , muhto čorpmai raddásis ja dajai : « Ipmil , leage munnje suttolažžii árbmugas ! »#Valla tullár duobbelin tjuottjoj ja ittjij åbbånis almmáj duosta gehtjastit , ájnat rattes spettjuda javlaj : ’ Jubmel ármmálaste muv , suddárav . ’ Mun cealkkán didjiide : Tuollár manai ruoktot vanhurskkisin , muhto nubbi ii .#Didjij javlav : rievtesferdugin sån sijddaj manáj , valla duot nubbe ittjij . Dasgo dat guhte bajida iežas , vuoliduvvo , ja dat guhte vuolida iežas , bajiduvvo .#Danen gå guhti ietjas alet , vuoleduvvá ja guhti ietjas vuolet , aleduvvá . ” Sii gudde maiddái njuoratmánáid Jesusa lusa vai son guoskkahivččii daid .#Almatja Jesusa lusi mánájt aj buktalin sijáv duohtastittjat . Go máhttájeaddjit oidne dán , de šiggo sin . Muhto Jesus rávkkai sin lusas ja celkkii : « Diktet mánážiid boahtit mu lusa , allet ge hehtte sin ! Dasgo Ipmila riika gullá dakkáraččaide .#Åhpadisålmmå dav vuojnnin ja sidjij sjärggun , valla Jesus mánájt ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Dibddit mánájt diehki muv lusi boahtet , allit ga sijájt duostuda : Jubmela rijkka dakkirattjajda gullu . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dat guhte ii vuostáiváldde Ipmila riikka nugo uhca mánáš , ii eisege beasa dan sisa . »#Sáddnán , guhti Jubmela rijkav ij duosto nåv gåktu mánná , ij luoddnok dåhku besa . ” Muhtun juvddálaš oaivámuš jearai sus : « Buorre oahpaheaddji , maid mun galggan dahkat vai árbešin agálaš eallima ? »#Alemusájs soames sujsta gatjádij : ” Buorre åhpadiddje , majt dagáv vaj ihkeven iellemav oattjov ? ” Jesus vástidii : « Manne don gohčodat mu buorrin ?#Jesus vásstedij : ” Manen muv buorren gåhtjo ? Ii oktage leat buorre , earet go Ipmil .#Aktak ij le buorre ietján gå Jubmel . Don dovddat báhkkomiid : It galgga rihkkut náittosdili , it galgga goddit , it galgga suoládit , it galgga cealkit vearreduođaštusa , don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát . »#Budájt dåbdå : I galga gállasjvuodav doadjet , i galga gåddet , i galga suoládit , i galga vieret vihtanasstet . Guddneda áhtját ja ädnát . ” Olmmái dajai : « Buot dáid mun lean doallan nuorravuođa rájes juo . »#Ålmåj javlaj : ” Divna dájt lev nuorravuoda rájes anodam . ” Go Jesus gulai dan , de dajai : « Velá okta váilu dus : Vuovdde buot opmodagat , ja juogat visot váivvážiidda . Dalle oaččut dávvira almmis .#Jesus de javlaj : ” Akta vil fájllu dunji dahkat : vuobde gájkka åbmudagát ja häjojda juogada , de dávverav almen oattjo . Boađe dasto ja čuovo mu ! »#Boade dan maŋŋel muv tjuovvolittjat . ” Olmmái šattai morrašii go gulai dan , dasgo son lei hui rikkis .#Gå dav guláj , de ålmåj hådjånij , dajna gå sujna stuorra åbmudahka lij . Go Jesus oinnii dan , de celkkii : « Man váttis lea sidjiide geain lea ollu opmodat , beassat Ipmila riikii !#Jesus vuojnij suv hådjen ja javlaj : ” Vájvve le biednikboandájda Jubmela rijkkaj bessat . Lea álkit kamelii mannat nállošalmmi čađa go riggái beassat Ipmila riikii . »#Kamellaj le álkkep nállosjalmmerájge mannat gå boanndáj Jubmela rijkkaj bessat . ” Sii geat ledje guldaleamen , jerre : « Gii dalle sáhttá bestojuvvot ? »#Gudi dáv gullin gatjádin : ” Guhtis de gádjus ? ” Son vástidii : « Dat mii lea veadjemeahttun olbmuide , lea vejolaš Ipmilii . »#Jesus vásstedij : ” Mij almatjij ij le máhttelis , le Jubmelij máhttelis . ” Biehtár jearai : « Mo dalle mii ? Mii han leat guođđán visot ja čuvvon du »#Petrus javlaj : ” Gájkka åbmudagájt ham lip guodám duv tjuovutjit . ” Jesus vástidii : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Juohkehaš gii lea guođđán ruovttus dahje áhká dahje vieljaid dahje vánhemiid dahje mánáid Ipmila riikka dihtii , son oažžu máŋggageardásaččat ruoktot dáppe dán máilmmis , ja agálaš eallima boahttevaš máilmmis . »#Jesus de sidjij javlaj : ” Sáddnán javlav , juohkkahasj guhti Jubmela rijka diehti le viesos jali áhkás jali vieljajdis jali äjgádijt jali mánájdis guodám , oadtju moatte gärddáj juo dáppe dán ájge ja boahtte väráldin ihkeven iellemav . ” Son čohkkii dan guoktenuppelohkása lusas ja celkkii sidjiide : « Gehččet , mii mannat bajás Jerusalemii , ja doppe ollašuvvá buot maid profehtat leat čállán Olbmobártni birra .#Jesus lågenanguoktásav ietjas birra tjoahkkij ja javlaj sidjij : ” Jerusalemij lip dal badjánime , ja ålliduvvá gájkka majt profehta li Almatjabárne birra tjállám . Son addojuvvo báhkiniid háldui , ja sii bilkidit ja givssidit ja čolget su .#Hiednigij hállduj vatteduvvá ja suv bilkkedi ja álbedi ja sunji tjålggi , suv ruosskiji ja gåddi . Sii spihččejit ja goddet su , muhto goalmmát beaivvi son bajásčuožžila . »#Ja goalmát biejve tjuodtjel . ” Dás sii eai ádden maidege .#Åhpadisålmmå ettjin dássta majdik dádjada . Dat lei čihkkojuvvon sidjiide , eai ge sii árvidan maid son oaivvildii .#Suv ájádusá lidjin sidjij tjiehkusin , ettjin ga buojkká majt javlaj . Go Jesus lahkanišgođii Jerikoi , de lei čalmmehis olmmái čohkkámin geaidnoguoras ja gearjideamen .#Gå Jesus Jerikoj lahkanatjáj , de tjalmedis ålmåj lij rahtebällán tjåhkkåhime ánodime . Olmmái gulai ollu olbmuid mannamin meattá ja jearai mii dat lea .#Ålmåj guláj almasjvegav daggu boahtemin ja gatjádij mij lij . Sii vástidedje ahte nasaretlaš Jesus lea mannamin meattá . Dalle son čurvii : « Jesus , Dávveda bárdni , árpmit mu ! »#Subtsastin sunji Jesus Nasaretas lij daggu vássemin , ja de tjuorvvij : ” Jesus , Davida bárnne , ármmálaste muv . ” Sii geat vázze ovddas , šiggo su vai son jávohuvašii , muhto son čuorvvui vel jitnoseabbot : « Dávveda bárdni , árpmit mu ! »#Åvddågietje vádtse gåhttjun suv sjávot årrot , valla ájn vil tjavgabut tjuorvvij : ” Davida bárnne , ármmálaste muv . ” Jesus orustii ja gohčui buktit čalmmeheami lusas . Go son bođii , de Jesus jearai sus : « Maid don dáhtut mu dahkat alccesat ? »#Jesus tjuottjadij ja gåhtjoj suv lusi ålmmåv lájddit , ja gå ålmåj lagábuj bådij , de Jesus gatjádij : ” Majt sidá muv dunji dahkat ? ” Son vástidii : « Hearrá , attášit munnje oainnu ! »#Ålmåj vásstedij : ” Härrá , dagá muv vas vuojnnen . ” Jesus celkkii sutnje : « Šatta oaidnin !#Jesus javlaj : ” Dån le vas vuojnne . Du osku lea beastán du »#Duv jáhkko le duv gádjum . ” Dallánaga son oaidnigođii , ja son čuovui Jesusa ja máinnui Ipmila .#Dalánagi ålmåj vuojnnegådij , ja Jesusav tjuovvolij Jubmelav hieveda . Ja buot olbmot geat oidne dán , máidno Ipmila .#Ja gájka gudi dav vuojnnin Jubmelij hievedusáv lávllun . Son bođii Jerikoi ja manai gávpoga čađa .#Jesus Jerikoj bådij ja stádav vádtsij . Doppe lei olmmái gean namma lei Sakkeus ; son lei tuolláriid oaivámuš ja hui rikkis .#Dåppe lij ålmåj , Sakkaios , guhti lij tullárij oajvemus ja boanndá . Son hálidii sakka oaidnit makkár olmmoš Jesus lea , muhto lei uhcci šattus ii ge beassan su lahka olbmuid dihtii .#Sujna lij miella vuojnnet mij almatjijt Jesus lij , valla unnasjattuk lij ja danen ittjij almasjvegas suv vuojne . De son viegai ovddabeallái ja gavccui muhtun meahccefiikkonmurrii vai beasašii oaidnit Jesusa , muhtun báikkis gokko Jesus lei mannamin meattá .#Viegaj de åvdån ja miehttsefijkunmuorraj guotsaj Jesusav vuojnátjit daggu vásedijn . Ja go Jesus bođii dohko , de geahčastii bajás ja celkkii sutnje : « Sakkeus , doama vuolás ! Dasgo odne mun áiggun boahtit du dállui . »#Gå Jesus dåhku bådij , de gehtjastij bajás ja sunji javlaj : ” Gáhtjada vuolus , Sakkaios , uddni ájgov duv guossáj boahtet . ” Sakkeus doapmalii vuolás ja vuostáiválddii su iluin .#Sakkaios vuolus gáhtjadij ja ávujn suv duostoj . Muhto buohkat geat oidne dan , nimmoredje ja dadje : « Son manná guossin suttolaš olbmá dállui ! »#Gájka gudi dav vuojnnin murkesta javllin : ” Suddára guossáj manná . ” Muhto Sakkeus loaiddastii ovdan ja dajai Hearrái : « Hearrá , beali opmodagainan áiggun addit gefiide , ja jos leaččan váldán geasge ruđaid vearrivuođain , de attán daid fas sutnje njealjegeardásaččat . »#Valla Sakkaios tjuottjadij åvddåj ja Härráj javlaj : ” Härrá , lahkev iehtjam åbmudagás häjojda vattáv . Ja jus lev soabmásis vierremávsov tsähkkam , de sunji nielje gärddáj ruoptus vattáv . ” Jesus celkkii sutnje : « Odne lea bestojupmi boahtán dán vissui . Dasgo son ge lea Abrahama bárdni , ja Olbmobárdni lea boahtán ohcat ja beastit su gii lea láhppon . »#Jesus de sunji javlaj : ” Uddni le gádjusibme dán viessuj jåvsådam , sån le ham aj Abrahama bárnne , ja Almatjabárnne le boahtám åtsåtjit ja gájutjit dav mij lij láhppum . ” Go sii ledje guldaleamen , de Jesus muitalii maiddái veardádusa , dasgo son lei Jerusalema lahka , ja olusat gádde ahte Ipmila riika almmustuvvá fargga .#Dáv muodulvisáv subtsastij gájkajda gudi lidjin gulldalime , danen gå Jerusalema lahka lij , ja sij jáhkkin juo dalága bessat Jubmela rijkav vuojnnet boahtemin . Son celkkii : Alla hearrá vulggii muhtun eatnamii guhkkin eret biddjojuvvot gonagassan ja de máhccat ruoktot .#Javlaj : ” Ålmåj härrásmáttos vuolgij mälggatrijkkaj gånågisá árvvogisvuodav åttjutjit ja de máhttsat . Son gohčui lusas lohkása bálvaleddjiinis ja attii juohkehažžii ovtta butti ja dajai « Gávppašehket dáiguin ruđaiguin gitta dassážii go mun boađán fas . »#Gåhtjoj ietjas lusi dievnárijs låhkåsav ja sidjij vattij lågev butte javla : ’ Oasestihtit dáj dasik máhtsav . ’ Muhto su riikka álbmot vašuhii su ja vuolggahii áirasa su maŋŋái cealkit : « Mii eat dáhto dán olbmá iežamet gonagassan . »#Valla rijka viesáda suv vasjodin , ja gå lij vuolggám , de sáttakålmmåv rádjin javlatjit : Suv ep mijá gånågissan sidá . Go olmmái lei šaddan gonagassan ja bođii ruovttoluotta , de gohčui lusas daid bálvaleddjiid geat ledje ožžon ruđaid , gulaskuddat man ollu sii ledje dinen .#Gå gånågissan máhtsaj , de gåhtjoj ietjas lusi dievnárijt gejda biednigijt lij vaddám guláskuttatjit gåktu oassásij vuorbástuvvin . Vuosttaš bođii su ovdii ja dajai : « Hearrá , dat buddi man don addet munnje , lea lassánan logigeardásaččat . »#Vuostasj dievnár bådij javlaj : ’ Härrá , duv budde le låge gärddáj lassánam . ’ Isit vástidii : « Bures dahkkon ! Don leat buorre bálvaleaddji .#Sunji de javlaj : ’ Buorak , dån le buorre dievnár . Danne go don leat leamaš oskkáldas uhcánaččain , de oaččut válddi ráđđet logi gávpoga . »#Uhtsen le åskåldis , ja de dal låge stáda ráddijiddjen sjatta . ’ Nubbi bođii ja dajai : « Hearrá , dat buddi man don addet munnje , lea lassánan viđageardásaččat . »#Nubbe bådij javlaj : ’ Härrá , duv budde le vidá gärddáj lassánam . ’ Sutnje isit dajai : « Don galggat ráđđet vihtta gávpoga . »#Sunji gånågis javlaj : ’ De dal vidá stáda ráddijiddjen sjatta . ’ De bođii nubbi gii dajai : « Hearrá , dá lea du buddi !#Ietjes bådij ja javlaj : ’ Dála le duv budde . Mun ledjen giessan dan liinni sisa danne go mun ballen dus.#Giessaliv dav lijne sisi , danen gå dujsta balliv . Don leat garra olmmái , gii válddát dan mii ii gula dutnje , ja láddjet dan maid it leat gilván . »#Dån le ham garra ålmåj , guhti váldá mij dunji ij gullu , ja tjuohpa majt ille sáddjim . ’ Isit vástidii : « Mun dubmen du iežat sániid mielde , don heajos bálvaleaddji !#Sunji gånågis vásstedij : ’ Duobbmiv duv ietjat bágoj milta . Don dihtet ahte mun lean garra olmmái , gii válddán dan mii ii gula munnje , ja láddjen dan maid in leat gilván .#Dån le nievres dievnár , diehti muv garra ålmmån guhti váldáv mij munji ij gullu ja tjuohpav majt iv le sáddjim . Manne dalle it bidjan mu ruđa ruhtalonejeaddji háldui , vai livččen ožžon dan ruovttoluotta reanttuiguin go máhccen ? »#Man diehti de ittji biednigijt báŋŋkaj bieja . De ham lidjiv dajt ruoptus oadtjum aktan rentujn dalloj gå máhttsiv . ’ Ja son dajai sidjiide guđet čužžo das : « Váldet sus butti ja addet dan sutnje geas leat logi ! »#Ja ålmmåjdises javlaj : ’ Válldit sujsta buttev ja vaddit bus ålmmåj gänna li lågev butte . ’ Sii dadje : « Hearrá , sus han leat juo logi butti . » « Nu leat , muhto mun dajan : Juohkehažžii geas lea , addojuvvo , ja sus geas ii leat , váldojuvvo velá dat ge eret mii sus lea .#- Javllin : ’ Härrá , sujna li ham juo lågev butte ’ - ’ Didjij javlav : juohkkahattjan gänna le sån oadtju , valla gänna ij le , sujsta váldeduvvá aj mij le . Muhto buktet deike mu vašálaččaid geat eai dáhtton mu gonagassan , ja goddet daid mu čalmmiid ovddas . »#Valla doalvvut diehki muv vasjulattjajt , gudi ettjin muv gånågissan sidá , ja gåddit sijáv muv tjalmij åvdån . ’ ” Go son lei cealkán dán , de vulggii fas bajás Jerusalemii .#Gå dáv lij javllam , de sijá åvdån Jerusalemij badjánij . Ja go lahkanišgođii Betfagii ja Betaniai , dan várrái mii gohčoduvvo Oljovárrin , de vuolggahii guoktása máhttájeddjiinis ja celkkii : « Manni gillái mii lea dás ovdalis !#Gå lij Betfagej ja Betaniaj lahkanime , dan várráj mij Olijvvavárren gåhtjoduvvá , de guoktásav åhpadisålmmåjs rájaj javla : ” Manne sijddaj mij le njuolgga dunnu åvdån . Go dohko boahtibeahtti , de gávdnabeahtti čadnojuvvon ásenvárssá man alde ii oktage olmmoš goassege leat čohkkán .#Gå dasi boahtebihtte , de oasnámiesev gávnnabihtte tjadnasin danna , man nanna aktak ij le ájn tjåhkkåham . Čoavdi dan ja bukti deike !#Vállde dav ja lájttijihtte diehki . Ja jos oktage jearaš dudnos : Manne dien čoavdibeahtti ? de vástideahkki : Hearrá dárbbaša dan . »#Jus aktak dunnus gatját manen dav válldebihtte , de javlle : Härrá dav dárbaj . ” Soai vulggiiga , ja gávnnaiga buot nu mo son lei cealkán .#Manájga ja gájkka lij gåktu javllam . Go leigga čoavdimin várssá , de dan eaiggádat jerre : « Manne doai čoavdibeahtti várssá ? »#Gå dav lijga luojttemin , de oassnániehke gatjádin : ” Manen dav válldebihtte ? ” Soai vástideigga : « Hearrá dárbbaša dan . »#Såj vásstedijga : ” Härrá dav dárbaj . ” Soai láidiiga várssá Jesusa lusa , lebbiiga biktasiiddiska dan ala ja čohkánahtiiga su dan ala .#Ja oasnáv Jesusa lusi lájddijga ja dan nali ålgoldisgárvojdiska biejajga , ja de Jesusav viehkedijga nali . Ja go son bođii riide , de olbmot lebbo biktasiiddiset geainnu ala .#Gåsi rijddi bådij , de almatja ålgoldisgárvojt gäjno nali luobbun . Son lei mannamin vuolás Oljováris ja lahkanišgođii juo gávpogii . Dalle olles máhttájeaddjijoavku rámidišgođii ja máidnugođii Ipmila alla jienain buot fámolaš daguid dihtii maid sii ledje oaidnán . Sii čurvo : « Buressivdniduvvon lehkos son , gonagas , guhte boahtá Hearrá nammii !#Gå Olijvvavárev vuollánattijn stádaj lahkanij , de gájkka åhpadisålmmå ávos jieddnát Jubmelav hievedahtjin oavddodagoj diehti majt vuojnnám lidjin : ” Buorissjivnnjeduvvam lehkus sån , gånågis , guhti Härrá namán boahtá . Ráfi almmis ja gudni allagasas ! »#Ráfe almen ja guddne allagisán . ” Muhtumat farisealaččain geat ledje olbmuid gaskkas , dadje sutnje : « Oahpaheaddji , šikko eret máhttájeddjiidat ! »#Almasjvegas muhtem farisea Jesusij javllin : ” Åhpadiddje , gåhtjo åhpadisålmmåjdat sjávvunit . ” Muhto son vástidii sidjiide : « Mun cealkkán didjiide : Jos sii jávohuvašedje , de geađggit čuorvugoađášedje . »#Valla sån vásstedij : ” Didjij javlav , jus sij sjávvuni , de gierge tjuorvvogåhti . ” Go son bođii lagabuidda ja oinnii gávpoga , de čierrugođii dan dihtii ja celkkii : « Jos don ge áddešit odne mii buktá dutnje ráfi !#Gå lahkanij ja stádav vuojnij , de dav tjierrogådij , ja javlaj : ” Jus dån aj dán biejve lulu dádjadit , mij dunji ráfev vaddá ! Muhto dat lea dál čihkkojuvvon du čalmmiid ovddas .#Valla dálla le dat dunji tjiehkusin . Beaivvit bohtet go du vašálaččat dahket čoma du birra , birastahttet du ja bahkkejit du ala juohke guovllus .#Boahtá ájgge gå vuojná vasjulattjajt tjårojt duv birra tsieggimin , duv birástahttemin ja juohkka guovlos duv duostodime . Sii časket du eatnamii oktan du ássiiguin , ii ge dus báze geađgi geađggi ala , danne go it dovdan oahppaladdanáiggát . »#Ja duv ja álmmugat ednamij tsábbmi ja e giergev gierge nali guode , dan diehti gå ittji dádjada Jubmel lij duv guossidam . ” Jesus manai tempelšilljui ja ádjigođii eret sin geat ledje gávppašeamen das . Son celkkii sidjiide : « Lea čállojuvvon : Mu viessu lea rohkadallanviessu .#Gå tiemmpelij bådij , de dassta oasestiddjijt vuodjelij , ja sidjij javlaj : ” Tjáleduvvam le : Muv viesso le rågosviesso . Muhto dii lehpet dahkan dan rievvárbiedjun . »#Valla rievvársluoggon lihpit dav dahkam . ” Son oahpahii beaivválaččat tempelis .#Juohkka biejve tiemmpelin åhpadij . Bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat ja álbmoga oaivámuččat bivde goddit su , muhto eai diehtán mo dahkat dan , dasgo buot olbmot hálidedje guldalit su .#Alemushärrá ja tjálukoahppása ja gájkka álmmuga oajvemusá viggin suv gåddet , valla ettjin diede gåktu , danen gå ålles álmmuk suv bälostij ja gulldalij . Muhtun beaivvi go son lei oahpaheamen olbmuid tempelšiljus ja sárdnideamen evangeliuma , de bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat bohte su lusa oktan vuorrasiiguin ja jerre : « Muital midjiide : Gean fámuin dagat don dán ?#Muhtem biejve gå Jesus álmmugav tiemmpelin åhpadij ja evangeliumav sárnnedij , båhtin alemushärrá ja tjálukoahppása aktan boarrásij suv lusi ja javllin : ” Subtsasta midjij mat fámos dáv dagá . Gii lea addán dutnje dakkár fámu ? »#Guhtis le dav fámov dunji vaddám ? ” Muhto Jesus vástidii sidjiide : « Mus lea maiddái gažaldat didjiide .#Sidjij vásstedij : ” Mujna le aj didjij gatjálvis . Muitalehket munnje : Johanasa gásta , bođii go dat almmis vai olbmuin ? »#Javllit munji : Bådij gus Johannesa gástadus almes vaj almatjijs ? ” Sii árvaladde gaskaneaset ja dadje : « Jos mii vástidit : Almmis , de son jearrá : Manne dalle ehpet oskon sutnje ?#Gaskanisá rádudallin : ” Jus vásstedip : Almes , de javlasj : Mannas de ejda sunji jáhke ? Muhto jos mii dadjat : Olbmuin , de fas olbmot geađgádit min , go sii han oskot nannosit ahte Johanas lei profehta . »#Valla jus vásstedip : Almatjijs , de gájkka álmmuk mijáv gierggi dajna gå nannusit Johannesav profehtan jáhkki . ” Danne sii vástidedje ahte eai dieđe gos dat leaččai boahtán .#Ja de sunji vásstedin ettjin diede . De Jesus celkkii sidjiide : « De in mun ge cealkke didjiide gean fámuin mun dagan dáid daguid . »#Jesus de sidjij javlaj : ” Jus gis nåv , de iv ga tjielggi mat fámos náv dagáv . ” Dasto son muitalii dán veardádusa olbmuide : « Olmmái gilvvii viidnegárddi ja láigohii dan viidnegárdebargiide , ja ieš vulggii olgoriikii guhkes áigái .#Ja de álmmugij dáv muodulvisáv subtsastij : ” Ålmåj vijnnagárdev gárvedij ja iehtjádijda dav lájggij ja guhka mannuj vuolgij . Go áigi dievai , de son vuolggahii muhtun bálvaleaddji viidnegárdebargiid lusa vai sii attášedje sutnje oasi viidnegárddi šattuin .#Gå ájgge lij ållånam , de dievnárav lájggárij lusi rájaj tjuohppusis oasev viettjatjit . Muhto viidnegárdebargit cábme su ja luite su mannat ruoktot guoros gieđaid .#Valla lájggára dievnárav ruosskijin ja guoros giedaj dassta vuodjelin . Eaiggát vuolggahii nuppi bálvaleaddji , muhto su ge cábme ja bilkidedje ja luite mannat ruoktot guoros gieđaid .#De ålmåj nuppev dievnárav rájaj . Valla suv aj ruosskijin ja bilkkedin ja guoros giedaj dassta vuodjelin . Son vuolggahii goalmmáda vel , ja su sii roasmmuhuhtte velá garraseabbot ja bálkestedje olggos .#Goalmádav de rájaj , valla suv aj varran tsábbmin ja dassta vuodjelin . De viidnegárdeeaiggát jurddašii : Maid mun dál dagan ?#Vijnnagárddeniehkke de javlaj : ’ Majt dal dahkat ? Mun vuolggahan iežan ráhkis bártni . Almma su gal atnet árvvus .#Bárnnegärrásav rájav , sujsta gåjt gåvatji . ’ Muhto go viidnegárdebargit oidne bártni , de ráđđádalle gaskaneaset ja dadje : Diet lea árbbolaš !#Valla gå lájggára suv ájttsin , de gaskanisá rádudallagåhtin : ’ Dale le árbulasj . Goddot su , de mii oažžut su árbbi .#Gåddup suv , de ham mij árbev oadtjop . ’ Ja sii bálkestedje su olggos viidnegárddis ja cábme su jámas .#Ja de giessin suv vijnnagárdes ålgus ja gåddin . Maid dál viidnegárdeisit dahká singuin ?#Majt dal vijnnagárddeniehkke sidjij dahká ? Son boahtá ja duššada viidnegárdebargiid ja addá viidnegárddi earáide . »#Dåhku boahtá , lájggárijt gåddå ja vijnnagárdev iehtjádijda vaddá . ” Go olbmot gulle dan , de dadje : « Dat ii oaččo dáhpáhuvvat ! »#Gå dáv gullin , de javllin : ” Allis náv goassak sjatta ! ” Muhto son geahčai sidjiide ja celkkii : « Maid dasto mearkkaša dát mii lea čállojuvvon : Dat geađgi man huksejeaddjit hilgo , lea šaddan váldočiehkageađgin .#Jesus sidjij gehtja javlaj : ” Majt merkaj gå le tjáleduvvam : Dåhpetsieggijiddjijs hilgoduvvam giergge le tjiehkagierggen sjaddam . Juohkehaš guhte gahččá dán geađggi ala , roasmmuhuvvá , ja dat gean ala geađgi gahččá , cuovkana . »#Guhti dan gierge vuosstij jårrå , tsuovkkan ja gen nali giergge gahttjá , dubmen sjaddá . ” Čálaoahppavaččat ja bajitbáhpat vigge váldit su gitta dakkaviđe , muhto sii balle olbmuin . Sii áddejedje ahte son muitalii dán veardádusa sin birra .#Tjálukoahppása ja alemushärrá vikkadin suv dakkavide giddit , valla álmmugis ballin ; árvvedin muodulvisáv lij sijá vuosstij hållam . Sii atne su čalmmis ja vuolggahedje muhtumiid sovččadit su . Sii galge dahkaluddat vanhurskkisin ja geahččalit giellat su iežas sániide , vai besset luohpat su eananhearrái ja eiseválddiide .#Váksjudin suv ja rádjin suv lusi soabmásijt , gudi ietjasa rievtesferdugin dagádin ja gudi Jesusav muhtem bágojis diehti gähttjalin giellat , oarev åttjutjit suv ednamhärrá vielde vuolláj biedjat . Sii jerre sus : « Oahpaheaddji , mii diehtit ahte don sártnut ja oahpahat riekta : Don it geahča olbmo hámi beallái , muhto oahpahat Ipmila geainnu duohtavuođa mielde .#Sujsta gatjádin : ” Åhpadiddje , diehtep duollan gájkka majt åhpadattijn håla , ja dån ille belulasj , ájnat mijáv rievtesláhkáj Jubmela gäjnov åhpada . Muital midjiide : Lea go riekta máksit vearu keaisárii vai ii ? »#Le gus duolla tjäjssárij värov mákset , vaj ij ? ” Muhto son árvidii sin bahás jurdagiid ja celkkii sidjiide : « Čájehehket munnje denara !#Valla Jesus sijá gávvelisvuodav ielvij ja javlaj : ” Vuosedihtit munji denárav . Gean govva ja namma lea dás ? »#Gen gåvvå ja namma le danna ? ” Sii vástidedje : « Keaisára . »#- ” Tjäjssára , ” vásstedin . De son celkkii sidjiide : « De addet keaisárii dan mii keaisárii gullá , ja Ipmilii dan mii Ipmilii gullá . »#Sidjij de javlaj : ” Vaddit de tjäjssárij mij tjäjssárij gullu , ja Jubmelij mij Jubmelij gullu . ” Sii eai veadján giellat su iežas sániide olbmuid gullut ; sii ovddošedje su vástádusa ja jávohuvve .#Álmmuga guládijn sidjij ittjij vuorbástuvá suv giellat majga bágoj diehti , ja alvaduvvin suv vásstádusájs ja sjávvunin . Jesusa lusa bohte muhtun saddukealaččat , sii guđet biehttalit bajásčuožžileami . Sii bidje gažaldaga su ovdii : « Oahpaheaddji , Movsses lea čállán midjiide ahte jos olbmás lea náitalan viellja guhte jápmá mánáheapmin , de son galgá náitalit leaskkain ja addit vielljasis náli .#Muhtem saddukea - sij vuornnu tjuodtjelibme le - båhtin suv lusi ja gatjádin : ” Åhpadiddje , tjálugin Moses åhpat jus soabmásin le válldum viellja guhti mánádibmen jábmá , de vielljas galggá árbbátjijn válldut ja vielljasis gierragijt vaddet . Ledje čieža vieljaža .#De lidjin gietjav vieljatja . Vuosttaš válddii alccesis áhká , muhto jámii mánáheapmin .#Vuostasj vállduj ja mánádibmen jámij . Nubbi náitalii leaskkain , de goalmmát , ja nu buot čiežas , muhto buohkat jápme mánáheapmin .#Nubbe ja goalmát ja duo gudi báhtsin válldudin árbbátjijn ja divna gietjas mánádibmen jámadin . Loahpas jámii nisu ge .#Vijmak nissun aj jámij . Gean áhká son lea bajásčuožžileamis ?#Gåktu de sujna tjuodtjelimen , gen áhkká le sån ? Buot čiežas han leat leamaš náitalan suinna . »#Gájkka gietjas ham sujna lidjin válldum . ” Jesus vástidii : « Dán máilmmi mánát náitalit ja náitojit . Muhto sii geat adnojit dohkálažžan oažžut oasi boahttevaš máilmmis ja bajásčuožžilit jábmiid luhtte , sii eai náital eai ge náitojuvvo . Sii han eai sáhte šat jápmit ; sii leat eŋgeliid láhkásaččat , ja sii leat Ipmila mánát , danne go sii leat bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte .#Jesus vásstedij : ” Dán värálda almatja vállduji ja vállduduvvi , Valla gudi árvvogissan gávnaduvvi boahtte väráldis ja jábbmegij tjuodtjelimes oasev åttjutjit , e válldu e ga vállduduvá , Sij ham e dasti máhte jábmet , ieŋŋgilij lágátja ja Jubmela bárne li , dajna gå tjuodtjelit bessam li . Ja dan , ahte jábmit bajásčuoččáldahttojuvvojit , lea Movsses ge čájehan muitalusas bastilislánjá birra , go son gohčoda Hearrá Abrahama Ipmilin ja Issáha Ipmilin ja Jáhkoba Ipmilin .#Jábbmega tjuodtjeli . Dav le Moses aj vuosedam subttsasin tjiesskislánjátjij birra , manna Härráv Abrahama Jubmelin , Isaka Jubmelin ja Jakoba Jubmelin gåhttju . Son ii leat jábmiid Ipmil , muhto ealli olbmuid Ipmil , dasgo sutnje leat buohkat eallimin . »#Jubmel ij le jábbmegij ájnat viesso almatjij jubmel , dajna gå sunji li gájka viessomin . ” De muhtumat čálaoahppavaččain dadje : « Oahpaheaddji , don leat vástidan bures . »#Tjálukoahppása de javllin : ” Åhpadiddje , buorre vásstádus lij . ” Dasgo ii oktage duostan šat jearrat sus eanet gažaldagaid .#Ettjin vuojn dasti duosta ienebuv sujsta gatjádallat . Jesus jearai sis : « Mo sáhttá dadjat ahte Messias lea Dávveda bárdni ?#Sidjij javlaj : ” Gåktu máhttá Messiasav Davida bárnnen javllat ? Dávvet han ieš cealká Sálmmaid girjjis : Hearrá celkkii mu hearrái : Čohkán mu olgeš gieđa beallái dassážii go mun bijan du vašálaččaid du julggiid vuložin .#David iesj Sálmajgirjen hoallá : Härrá muv härráj hålaj : Tjåhkkida muv oalges bälláj , de biejav duv vasjulattjajt duvddan juolgijat vuolláj . Dávvet nappo gohčoda Messiasa hearrán ; mo son de sáhttá leat Dávveda bárdni ? »#David ham suv härrán gåhttju , gåktus de Davida bárnne le ? ” Buot olbmuid gullut son celkkii máhttájeddjiidasas : « Váruhehket čálaoahppavaččain ! Sii áinnas váccašit guhkes biktasiiguin ja hálidit ahte olbmot buorástahttet sin márkanšiljuin ; sii dáhttot čohkkát synagogaid buoremus sajiin ja boaššumusas go leat guossis .#Gájkka álmmuga guládijn åhpadisålmmåjda javlaj : ” Várrijihtit tjálukoahppásijs , gudi sihti guhka ålgoldisgárvoj vádtset , iehttsi guovdon buorástahteduvvat , åvdemusán synagogan ja guossen guddnesajen tjåhkkåhit . Sii háhpohallet leaskkaid dáluid ja lohket guhkes rohkosiid dušše oidnon dihtii .#Árbbátjijt viesojs bårri ja vuojnnuma diehti guhkev råhkådalli . Muhto sii ožžot dađe garraset duomu . »#Garrasappot sij galla duobbmidalli . ” Son geahčastii bajás ja oinnii riggáid guđet bidje attáldagaideaset tempelbumbái .#Jesus gehtjastij bajás ja boandájt vuojnij vattáldagájt tiempelgisstuj biedjamin . De fuobmái geafes leaskka gii bijai guokte šlántte , ja son celkkii : « Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dát geafes leaska lea addán eanet go buot earát .#Ájtsaj aj häjos árbbátjav guokta guohpárbiedniga biedjamin , ja de javlaj : ” Sáddnán , duot häjos árbbásj vattij gájkka iehtjádijs ienebuv . Dasgo sii buohkat bidje attáldagaid bumbái valljivuođasteaset , muhto son attii geafivuođastis buot dan mii sus lei mas eallit . »#Sij vaddin valljudagástisá , valla árbbásj vattij häjosvuodanis gájkka massta viessot . ” Go muhtumat sárdno tempela birra , man čábbát dat lei čiŋahuvvon čáppa geđggiiguin ja tempelattáldagaiguin , de Jesus celkkii : « Boahtá beaivi go ii báze geađgi geađggi ala das maid dii oaidnibehtet , muhto visot gaikkoduvvo . »#Gå muhtema ságastin tiemmpela tjábbudagá birra , dan tjáppa giergij ja härvvavattáldagáj birra , de sån javlaj : ” Gájkka majt vuojnnebihtit , - biejvve boahtá gå giergge ij gierge nali bátse , ájnat gájkka gajkoduvvá . ” Sii jerre sus : « Oahpaheaddji , goas dát dáhpáhuvvá , ja mii lea mearkan dasa ? »#De sujsta gatjádin : ” Åhpadiddje , goassa sjaddá , ja mij le dasi märkkan ? ” Son vástidii : Váruhehket amadet čádjidahttojuvvot !#Sån vásstedij : ” Várrijihtit tjáddjiduvvamis . Dasgo olusat bohtet mu nammii ja dadjet : « Mun dat lean » , ja : « Áigi lea lahka » .#Ållusa muv namán båditji javla : Mån dat lev , ja : Ájgge le lahka . Muhto allet čuovo sin !#Valla allit sijájt tjuovvola . Ja go dii gullabehtet sođiid ja stuimmiid birra , de allet ballá !#Gå doarroságajt ja stuojmij birra gullabihtit , de allit balláda . Dasgo dát ferte vuos dáhpáhuvvat , muhto ii dat mearkkaš ahte loahppa boahtá dakkaviđe .#Dát viertti vuostak boahtet . valla ij le ájn nåhkåma mieren . ” Ja son jotkkii : Álbmot čuožžila álbmoga vuostái ja riika riikka vuostái ; šaddet garra eatnandoarggástusat ja ollu báikkiin nealgi ja rohttudávddat , ja issoras dáhpáhusat šaddet ja stuora mearkkat almmustuvvet almmis .#Ja sidjij javlaj : ” Álmmuk álmmuga vuosstij ja rijkka rijka vuosstij tjuodtjel . Bájkes bájkkáj bahás ednamskielbbima , dávda ja nielge sjaddi . Alvos ihtanisá bihkusi ja stuorra merka almen vuojnnuji . Muhto ovdal go buot dát dáhpáhuvvá , sii doarrádallet din ja váldet din gitta , addet din synagogaid duopmostuoluide ja bálkestit din giddagassii ; dii dolvojuvvobehtet gonagasaid ja eananhearráid ovdii mu nama dihtii .#Valla åvddål gå gájkka dát sjaddá , de doarrádalli dijáv ja giddiji dijáv . Synagogaj åvddåj ja giddagissaj dijáv biedji , ja gånågisáj ja ednamhärráj åvddåj muv namá diehti giessi . Dalle beassabehtet duođaštit sin ovddas .#Dalloj bessabihtit vihtanasstet . Muitet ahte dii ehpet dárbbaš ovddalgihtii jurddašit mo bealuštehpet iežadet . Dasgo mun attán didjiide sániid ja viisodaga man vuostái ii oktage din vuostálastiin sáhte ceavzit dahje cealkit .#Mujttit val , allit usjudalá gåktu ietjada bälostit , dajna gå mån vattáv didjij bágojt ja vijsesvuodav majt dijá vasjulattja e buvte vuosteldit jalik duodastit . Muhto vánhemat , vieljat , fuolkkit ja ustibat behttet din , ja muhtumat dis gottáhallet .#Bähtádallabihtit tjabu äjgádijda ja oarbbenijda ja berrahijda ja rádnajda . Buohkat vašuhit din mu nama dihtii , muhto dii ehpet masse vuoktačalmmi ge oaivvis .#Muhtemijt dijájs sårmmiji , ja gájka dijáv muv namá diehti vasjodi . Valla ij vuobddatjoallek dijá oajves gahtja . Jos bissubehtet nanusin , de vuoitibehtet eallima .#Nannusin bissut de iellemav vuojttebihtit . Go dii oaidnibehtet ahte soahteveagat birastahttet Jerusalema , de dihtet ahte gávpot fargga duššaduvvo .#Gå Jerusalemav vuojnnebihtit doarrofuovajs birástahteduvvam , de diehtebihtit dan dåssjånimev lahka . Dalle fertejit sii geat leat Judeas , báhtarit váriide ; sii geat leat gávpogis , fertejit doapmalit eret , ja sii geat leat olggobealde gávpoga , eai galgga mannat dan sisa .#De vierttiji Judea årro várijda báhtarit , ja gudi li stádan dassta vuolgget ja gudi li stáda ålggolin e stádaj besa . Dasgo ráŋggáštusa áigi lea boahtán , go buot ollašuvvá mii lea čállojuvvon .#Haddudime ájgge le de boahtám , gå tjálugis gájkka ålliduvvá . Vuoi áhpehemiid ja njamaheddjiid daid beivviid !#Vuoj iesselisájda ja njamádiddjijda dan ájge . Dasgo eatnama alde šaddá stuora heahti ; moarriduopmu deaivá dán álbmoga .#Stuorra nieda rijkkaj boahtá ja álmmuk moarráj boahttu . Sii gahččet miehki ávjju ovddas ja dolvojuvvojit fáŋgan buot olmmoščearddaid gaskii . Ja báhkinat dulbmet Jerusalema dassážii go sin áigi dievvá .#Svierdeájvojs sij ravggi ja hiednikálmmugij lusi fáŋŋgan doalvoduvvi , ja hiedniga Jerusalemav duolmmu dasik hiednigij ájgge le vássám . Mearkkat oidnojit beaivvážis ja mánus ja násttiin , ja eatnama alde álbmogat ballagohtet sakka dorvvuhisvuođas go áhpi ja bárut máraidišgohtet .#Merka vuojnnuji biejven , mánon ja nástijn , ja ednamin hiedniga mera ja bároj jutsádijn balluj ja dármedisvuohtaj boadádalli . Olbmot vuoimmehuvvet balus dan botta go sii vurdet dan mii boahtá máilmmi badjel . Dasgo almmiviidodaga fámut lihkahuvvojit .#Almatja balos dahppaluvvi vuordedijn dav mij väráldij boahtá , dan diehti gå alme fámo doargesti . Dalle sii oidnet Olbmobártni boahtimin balvvas fámuin ja stuora hearvásvuođain .#De Almatjabárnev balva nanna vuojnni fámujn ja stuorra herlukvuodajn boahtemin . Muhto go buot dát dáhpáhuvvagohtet , de gehččet bajás ja bajidehket oivviideattet , dasgo dalle din bestojupmi lahkanišgoahtá .#Gå gájkka dát álggá , de njuolggijihtit tjavelgijt ja bajedihtit åjvijt , dajna gå dijá tjoavdádallam le lahka . ” Son muitalii sidjiide veardádusa : Gehččet fiikkonmuora ja buot eará muoraid !#Muodulvisáv sidjij subtsastij : ” Gähttjit fijkunmuorav ja gájkka ietjá muorajt . Go oaidnibehtet daid runiidišgoahtimin , de árvidehpet ahte lea geassumin .#Gå urbbagåhti , de árvvedihpit giesev lahkanime . Nu diehtibehtet maiddái dii , go oaidnibehtet dán dáhpáhuvvamin , ahte Ipmila riika lea lahka .#Daŋga láhkáj gå dáv vuojnnebihtit , diehtebihtit Jubmela rijkav lahkanime . Duođaid , mun cealkkán didjiide : Dát buolva ii noga ovdal go buot dát dáhpáhuvvet .#Sáddnán , dát vierrek ij dåssjåna åvddål gå dát gájkka sjaddá . Albmi ja eanan duššet , muhto mu sánit eai goassege dušša .#Almme ja ednam dåssjånibá , valla muv bágo e ihkenis dåssjåna . Váruhehket , amaset borešvuohta ja jugešvuohta dahje eallima váivvit losiidahttit váimmuideattet , nu ahte dat beaivi boahtá fáhkka din badjelii dego giella .#Várrijihtit vájmojdihtte rattukvuodas , juhkalisvuodas ja iellema mårråhijs noadoduvvamis . Dasgo dat boahtá buohkaid badjelii geat ásset miehtá eatnama .#Ietján dan bäjvváj degu bivddogiellaj boadádallabihtit , dajna gå dát boahtá gájkaj badjel gudi ednamin årru . Gohcet ja rohkadallet álelassii vai oččošeiddet fámu vealtat buot dain dáhpáhusain mat bohtet , ja bisošeiddet Olbmobártni ovddas .#Agev gåhtsit ja råhkålihtit fámov báhtarittjat dassta mij vuorddá ja Almatjabárne åvdån biso tjuottjutjit . ” Juohke beaivvi Jesus lei tempelis oahpaheamen álbmoga , muhto eahkedis manai dan alážii mii gohčoduvvo Oljovárrin ja idjadii doppe .#Biejvijt lij Jesus tiemmpelin åhpadime , valla juohkka iehkeda manáj idjadittjat dan várráj mij Olijvvavárren gåhtjoduvvá . Árrat iđedis ollu olbmot bohte tempelšilljui guldalit su .#Árraidedijt gájka tiemmpelij båhtalin suv gulldalittjat . Dál lahkanišgohte suvrrokeahtes láibbiid basit , mat gohčoduvvojit beassážin .#De dal lahkanahtjin suvrrodik lájbe base , ma bässátjin gåhtjoduvvi . Bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat bivdigohte heakka Jesusis , dasgo sii balle olbmuin .#Alemushärrá ja tjálukoahppása åhtsin buoremus vuogev Jesusav gåddet álmmugis vuojn ballin . Dalle Sáhtán manai Judasa sisa , su geas lei Iskariot lassinamman . Son lei okta dan guoktenuppelohkásis .#Valla Sáhtán suoŋaj Judasij , gev Iskariotan gåhttjun ja lij lågenanguoktásis akta . Judas manai ja lihtodii bajitbáhpaiguin ja tempelfávtta offisearaiguin mo son sáhtášii beahttit Jesusa sidjiide .#Sån manáj alemushärráj ja tiempelvávta doarroåjvij lusi giehtutjit gåktu máhttet luluj Jesusav sidjij biehttet . Sii illosedje ja lohpidedje sutnje ruđaid .#Dassta ávvusin ja biednigijt sunji fállin . Judas mieđai dasa , ja dan rájes son ohcagođii liibba beahttit Jesusa olbmuid dieđekeahttá .#Judas sijá fállagij guorrasij ja sjiehtes ájgev åhtsågådij Jesusav álmmuga diedek bähtátjit . De bođii suvrrokeahtes láibbiid beaivi go beassášláppis galggai njuvvojuvvot .#De suvrrodik lájbe biejvve lij gå bässásjlippav njuovvat . Jesus vuolggahii Biehtára ja Johanasa ja celkkii : « Manni ráhkadit midjiide beassášmállásiid , vai mii beassat borrat . »#Ja Jesus rájaj Petrusav ja Johannesav javla : ” Manne gárvedihtte bässásjmállásijt midjij . ” Soai jearaiga sus : « Gosa don dáhtut munno ráhkadit daid ? »#Sujsta gatjádijga gånnå dav dahkat . Son vástidii : « Go boahtibeahtti gávpogii , de boahtá dudno ovddal olmmái gii lea guoddimin čáhcelihti .#Jesus vásstedij : ” Gå stádaj boahtebihtte , de ålmmåv iejvvibihtte tjáhtjelihtev guoddemin . Čuovvu su dan vissui gosa son manná sisa , ja daddji dáluisidii : Oahpaheaddji jearrá dus : Gos lea latnja gos mun beasan borrat beassášmállásiid máhttájeddjiidanguin ?#Tjuovvolihtte suv dan viessuj gåsi tjágŋá ja dan vieso boanndij javlle : Åhpadiddje gatját gåggu ladnja le gånnå bässásjmállásijt máhttá åhpadisålmmåjis bårråt . De son čájeha dudnuide stuora lanja badjegearddis mii lea gárvvistuvvon .#Dunnuj de stuorra gárvvidum lanjáv badjelåbdån vuoset . Ráhkadeahkki mállásiid dohko . »#Danna mállásijt gárvedihtte . ” Soai vulggiiga ja gávnnaiga buot nu mo son lei cealkán , ja soai ráhkadeigga beassášmállásiid .#Vuolgijga ja gájkka lij gåktu javllam , ja såj de bässásjmállásijt gárvedijga . Go áigi dievai , de Jesus manai beavdái apoastaliiguin .#Gå ájgge lij ållånam , de Jesus bievddegáddáj aktan apostelij viellidij . Ja son celkkii sidjiide : « Mun lean váimmustan hálidan borrat dáid beassášmállásiid dinguin ovdal go gillán .#Sidjij javlaj : ” Vájmostam lev hálijdam dájt bässásjmállásijt dijájn aktan bårråt åvddål gå muv gierddamusá álggi . Dasgo mun cealkkán didjiide : In ollenge šat bora daid ovdal go dat leat ollašuvvan Ipmila riikkas . »#Didjij javlav : iv dasti dájt mállásijt bårå åvddål gå Jubmela rijkan li ålliduvvam . ” Son válddii geara , rohkadalai giittusrohkosa ja celkkii : « Váldet dán ja juogadehket gaskaneattet .#Gávtjav sunji lagádin , ja de Jubmelav gijtij ja javlaj : ” Válldit dáv ja gaskanihtte juogadihtit . Dasgo mun cealkkán didjiide ahte dás duohko mun in juga šat viidnemuora šattus ovdal go Ipmila riika boahtá . »#Didjij javlav : dát rájes iv dasti vijnnamuora sjattojs jugá åvddål gå Jubmela rijkka boahtá . ” Son válddii láibbi , giittii Ipmila ja doadjalii dan , attii sidjiide ja celkkii : « Dát lea mu rumaš , mii addojuvvo din ovddas .#De lájbev váldij , Jubmelav gijtij ja dådjalij ja vattij sidjij javla : ” Dát le muv rumáj mij dijá åvdås värroduvvá . Dahket dán vai atnibehtet mu muittus . »#Dahkit dáv muv mujtton . ” Seammá láhkái son válddii geara ge mállásiid maŋŋil ja celkkii : « Dát gearra lea ođđa lihttu mu varas , mii golggahuvvo din ovddas .#Daŋga láhkáj váldij aj gávtjav mállásij maŋŋela ja javlaj : ” Dát gávttja le ådå lihtto muv varán mij dijá åvdås gålgåduvvá . Muhto geahča , son gii beahttá mu , sus lea giehta beavddi alde muinna oktanaga .#Valla suv giehta , guhti muv bähttá , le dánna bievde nanna aktan mujna . Dasgo Olbmobárdni manná dan geainnu mielde mii lea mearriduvvon ; muhto vuoi dan olbmo guhte beahttá su ! »#Almatjabárnne manná gäjnov mij sunji le mierreduvvam , valla vuoj sunji , guhti suv bähttá . ” Dalle sii árvališgohte gaskaneaset guhtemuš sis leažžá dat gii áigu dahkat dan .#Gaskanisá de gatjádallagåhtin guhti sijájs lij suv bähtátjit . Sin gaskii šattai maiddái riidu guhtemuš sis adnojuvvui stuorimussan .#Sijá gaskan badjánij rijddo guhti sijás stuorámussan aneduváj . Dalle son celkkii sidjiide : « Gonagasat ráđđejit álbmogiiddiset , ja sii geain lea váldi , gohčoduvvojit buorredahkkin .#Jesus de sidjij javlaj : ” Gånågisá álmmugijt ráddiji , ja gejn le fábmo ietjasa álmmuga badjel ietjasa buorredahkken gåhtjudi . Dii ehpet galgga leat dakkárat . Muhto dat guhte lea stuorimus din gaskkas , lehkos dego nuoramus , ja dat guhte lea alimus , lehkos dego bálvaleaddji .#Didjij le ietjáláhkáj : Guhti dijá gaskan le stuorámus , lehkus nuoramussan , ja guhti lájddi , lehkus dievnárin . Dasgo goabbá lea stuorit , son gii čohkká beavddis vai son gii bálvala ?#Goabbá le stuoráp , guhti bievddegátten le , vaj guhti suv dievnas ? Ii go leat son gii čohkká beavddis ?#Ij gus sån bievddegátten ? Muhto mun lean din gaskkas dego bálvaleaddji .#Valla mån lev dijá gaskan dievnárin . Dii lehpet dat guđet lehpet bisson oskkáldassan mu luhtte miehtá mu geahččalusaid áiggi .#Muv lunna dij bisojda ålles ájgev gå gähttjaluvviv , ja daŋga lágásj gånågisá árvvogisvuodav mav Áhttjám munji le vaddám , didjij vattáv . Áhččán lea addán munnje fámu ráđđet álbmogis , ja dál mun attán didjiide seammá fámu , vai dii mu riikkas beasašeiddet juhkat ja borrat mu beavddis ja čohkkát truvnnuin ja dubmet Israela guoktenuppelot čeardda .#Bievddegátten rijkanam oadtjobihtit bårråt ja juhkat ja tråvnåjn tjåhkkåhit , ja Israela lågenanguokta mátto duobbmit . Simmon , Simmon !#Simon , Simon . Sáhtán lea gáibidan beassat seavlut din dego nisojáffuid .#Sáhtán le ietjas fábmodam dijáv degu vejtajt tjuolldet . Muhto mun rohkadallen du ovddas ahte du osku ii beahtáše .#Valla råhkålam lev duv åvdås vaj dujsta jáhkko ij någå . Ja go don fas jorgalat , de nanne vieljaidat . »#Ja gå akti buorádusáv dagá , de gievrroda vieljajdat . ” Biehtár vástidii : « Hearrá , duinna mun lean gárvvis mannat sihke giddagassii ja jápmimii . »#Simon javlaj : ” Härrá , gárves lev dujna fáŋŋgagoahtáj ja jábmemij manátjit . ” Muhto Jesus celkkii : « Mun cealkkán dutnje , Biehtár : Ovdal go vuoncávaris biškkáda dán ija , don leat biehttalan golbmii dovdamis mu . »#Jesus vásstedij : ” Dunji javlav , Petrus , åresvuonntsá ij dán ijá tjuoja åvddål gå gålmmi vuornáda muv dåbddåmis . ” Dasto son jearai máhttájeddjiinis : « Go mun vuolggahin din burssa , lávkka ja gápmagiid haga , váillui go dis dalle mihkkege ? »#Sidjij de javlaj : ” Gå dijáv biednikbursa dagi , vuossa dagi ja gábmagahtá rádjiv , åhtsålijda gus de majdik ? ” Sii vástidedje : « Ii mihkkege . »#- ” Ejma majdik ” , vásstedin . Dalle son celkkii : « Muhto dál ferte son geas lea bursa , váldit dan mielde , nu son ge geas lea lávka ; ja geas ii leat miehkki , son vuvdos gávttis ja ostos miehki .#Sidjij de javlaj : ” Valla dálla válldis sån gänna le biednikburssa dav maŋŋásis , ja vuossav aj . Guhti le biednigahtá vuobddis ålgoldisgárvov ja oasstis allasis svierdev . Dasgo mun cealkkán didjiide ahte dát sátni mii lea čállojuvvon , ferte ollašuvvat mu ala : Son lohkkojuvvui vearredahkkiid searvái . Dasgo dat mii lea mearriduvvon mu birra , dáhpáhuvvá dál . »#Didjij javlav muv baktu vierttiji dá tjáluga bágo ållånit : Ja bahádahkkij sähkáj sån lågåduváj , dajna gå dálla ållån , mij muv birra le håladuvvam . ” Máhttájeaddjit dadje : « Hearrá , gea , dá leat guokte miehki . »#Sij javllin : ” Härrá , dála li guokta svierde . ” Son vástidii : « Dál lea doarvi ! »#- ” De buorre , ” vásstedij . Dasto Jesus manai olggos gávpogis ja vulggii Oljovári guvlui , nugo lávii , ja máhttájeaddjit čuvvo su .#Jesus vuolgij stádas ja iemeláhkáj Olijvvavárráj manáj , ja åhpadisålmmå fáronis tjuovvun . Go son bođii dohko , de celkkii sidjiide : « Rohkadallet amadet šaddat geahččalussii ! »#Gå dåhku bådij , de sidjij javlaj : ” Råhkådallit gähttjalibmáj gahttjamis . ” Ieš son geassádii eret sis birrasii geađgebálkestaga duohkái , luoitádii čippiidis ala ja rohkadalai : « Áhčážan , jos dáhtut , de váldde mus eret dán geara !#Iesj duobbelij manáj , buolvatjij nali luojttádij ja råhkålij : ” Áhttje , jus nåvti sidá , de válde mujsta dáv gávtjav . Allos dattege šaddo mu dáhttu , muhto du »#Valla sjaddus duv sidoda milta , ij muv . ” Dalle almmi eŋgel almmustuvai sutnje ja áhpásmahtii su .#Alme ieŋŋgil de sunji bihkusij ja gievrrodij suv . Ja jápminbalus son rohkadalai vel áŋgireabbot , ja su bivastat šattai dego varra mii goaikkui vuolás eatnamii .#Balonis sån vil duodabut rågåj , ja bivvasa varran ednamij goajkkun . Go son čuožžilii rohkadallamis ja bođii fas máhttájeddjiid lusa , de gávnnai sin oađđimin , dasgo sii ledje morrašis . Son celkkii sidjiide : « Manne oađđibehtet ?#Gå råhkådallamis tjuodtjelij ja åhpadisålmmåj lusi máhtsaj , de gávnaj sijáv surgos oademin , ja sidjij javlaj : ” Mannas oadebihtit ! Čuožžilehket ja rohkadallet amadet šaddat geahččalussii ! »#Gåhttsåjihtit ja råhkådallit gähttjalibmáj gahttjamis . ” Go son lei ain sárdnumin , de bođii stuora olmmošjoavku .#Gå Jesus ájn lij sárnnomin , de stuorra slåhttå almatjijs bådij . Sin oahpisteaddji lei Judas , okta dan guoktenuppelohkásis . Son bođii Jesusa lusa cummistit su .#Judas , lågenanguoktásis akta , åvdån váttsij ja Jesusa lusi manáj suv tjulestittjat . Dalle Jesus celkkii : « Judas , beahtát go Olbmobártni cummáin ? »#Jesus sunji javlaj : ” Judas , tjulástagájn gus Almatjabárnev bähtá ? ” Go sii geat ledje Jesusiin , áddejedje mii dál dáhpáhuvvá , de jerre : « Hearrá , dohppet go mii miehki ? »#Gå Jesusa tjuovvo árvvedin mij lij dal sjaddamin , de gatjádin : ” Härrá , galggap gus svierdev råhttit ? ” Ja okta sis čuolastii bajimušbáhpa bálvaleaddji ja čuohpai sus eret olgeš bealji .#Ja akta alemushärrá dievnárav räjvvalij ja sujsta rievtes bieljev tjuolastij . Muhto Jesus celkkii : « Allet daga nie ! » Ja son guoskkahii bálvaleaddji bealji ja buoridii su .#Valla Jesus de javlaj : ” Nuoges le dal , ” ja dievnára bieljev duohtastij ja buoredij suv . Dasto Jesus celkkii bajitbáhpaide ja tempelfávttaid offisearaide ja vuorrasiidda geat ledje boahtán váldit su gitta : « Dii lehpet vuolgán mihkiiguin ja soppiiguin , dego livččen rievvár .#Jesus de javlaj alemushärrájda ja tiempelvávta doarroåjvijda ja boarrásijda gudi lidjin boahtám suv gidditjit : ” Vuolggám lihpit svierdij ja såppij muv vuosstij degu rievvár luluv . Beaivválaččat ledjen dinguin tempelšiljus , ehpet ge dii lokten gieđaid mu vuostái .#Juohkka biejve lidjiv dijá siegen tiemmpelin , ja ejda munji njoamo . Muhto dál lea din diibmu , ja dál lea seavdnjadas ráđđemin . »#Valla de le dal dijá båddå ja sjievnnjeda fábmo . ” Sii válde su gitta ja dolvo su bajimušbáhpa vissui . Biehtár čuovui guhkkin maŋábealde .#Jesusav giddijin ja alemushärrá viessuj suv vuolgadin , ja Petrus Jesusav mälggadis tjuovoj . Gasku šilju sii ledje cahkkehan dola ja čohkánan dan birra , ja Biehtár čohkánii sin gaskii .#Sjaljo guovddelij dålåv buollidin ja dan birra tjåhkanin . Petrus lij aj sijá siegen . Muhtun biigá oinnii su čohkkámin das dollabáitagis , ja son gávkkai Biehtárii ja dajai : « Dát olmmái lei maiddái su fárus . »#Därnno vuojnij suv dålå bájttanisán tjåhkkåhime . Näjttso sunji guovla javlaj : ” Duot ålmåj lij aj suv siegen . ” Muhto Biehtár biehttalii ja dajai : « Mun in dovdda su ! »#Valla Petrus vuornoj : ” Suv iv dåbdå . ” Veahá maŋŋelaš lei nubbi gii áiccai su ja dajai : « Don leat maiddái okta sis . »#Dasten nubbe suv ájtsaj ja javlaj : ” Dån le aj sijájs akta . ” Muhto Biehtár vástidii : « In leat » .#Petrus javlaj : ” Iv de mån . ” Muhto diimmu maŋŋelis lei nubbi vel gii nannii : « Duođaid , dát olmmái lei maiddái suinna ! Son han lea galilealaš . »#Tijmav maŋŋela soames nannij : ” Duodaj , duot almasj lij sijájs akta , ja sån ham Galileas le . ” Muhto Biehtár vástidii : « Mun in ádde maid don hálat . »#Valla Petrus javlaj : ” Iv dádjada majt javla . ” Ja dakkaviđe , go son lei ain sárdnumin , vuoncávaris biškkádii .#Ja vallak dav hållam , de åresvuonntsá tjuojaj . Dalle Hearrá jorggihii ja geahčai Biehtárii , ja Biehtár muitái maid Hearrá lei cealkán sutnje : « Ovdal go vuoncávaris biškkáda dán ija , don biehttalat mu golbmii . »#Härrá de jårgijdij ja Petrusij gehtjastij . Ja de Petrus mujttáj majt Härrá lij javllam : ” Åvddål gå åresvuonntsá dán ijá tjuodjá , de gålmmi muv vuornáda . ” Ja son manai olggos ja čierui bahččagit .#ja Petrus ármet tjiero ålgus manáj . Olbmát geat fáktejedje Jesusa , bilkidedje ja cábme su ; sii gokče su ámadaju ja dadje : « Einnos dal !#Ålmmå gudi Jesusav váksjudin , tsábbmin ja bilkkedin suv . Tjalmijt sujsta tjadnasijn gåbttjin ja javllin : ” Vuoseda ietjat profehtan . Gii cápmii du ? »#Guhtis duv tsábmij ? ” Máŋgga eará láhkái ge sii hiddjidedje su .#Ja moatteláhkáj suv álbádallin . Go beaivi bođii , de čoahkkanedje álbmoga vuorrasat , sihke bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat , ja sii bukte Jesusa sin ráđđečoahkkima ovdii . Sii dadje : « Jos don leaččat Messias , de cealkke dan . »#Gå tjuovgudij de álmmuga boarrása , goappátjagá alemushärrá ja tjálukoahppása tjåhkanin , ja Jesusav ráde åvddåj vuolgadin , ja sujsta gatjádin : ” Jus le Messias , de javla dav midjij . ” Muhto son vástidii : « Jos vel cealkkášin ge , de ehpet goittot oskkoše , ja jos jearašin dis , de ehpet vástidivčče .#Sån vásstedij : ” Jus dav didjij javllat luluv , de ehpit lulu jáhkket , ja jus gatjádit luluv , de ehpit lulu vásstedit . Muhto dán rájes Olbmobárdni čohkká buotveagalaš Ipmila olgeš gieđa bealde . »#Valla dássta duohku vuojnitjihpit Almatjabárnev Jubmela fámo oalges bielen tjåhkkåhime . ” Dalle buohkat jerre : « De leat don nappo Ipmila Bárdni ? »#Gájka gatjádin : ” Le gus dån Jubmela Bárnne ? ” Son vástidii : « Dii dadjabehtet ieža ahte mun lean dat. »#Sidjij vásstedij : ” Nåv ham ietja javllabihtit . ” Sii dadje : « Dárbbašit go mii eanet duođaštusaid ?#Sij de javllin : ” Dárbahip gus ienep vihtanasstemijt ? Mii han leat ieža gullan dan su iežas njálmmis . »#Ietjas njálmes lip ham dal dav gullam . ” Oppa čoahkkin čuožžilii , ja sii dolvo su Pilatusa ovdii .#Gájka gudi lidjin tjoahken vuolggin ja Jesusav Pilatusa åvddåj doalvvun . Doppe sii sivahallagohte su ja dadje : « Mii leat gávnnahan ahte dát olmmái fille min álbmoga .#Dåppe suv guoddalin ja javllin : ” Gávnnam lip dát ålmåj mijá álmmugav tjáddjit . Son cealká ahte mii eat galgga máksit vearu keaisárii , ja navdá iežas Messiasin , nappo gonagassan . »#Biehttu mijáv värov tjäjssárij máksemis , ja Messiasin ja gånågissan ietjas javllá . ” Pilatus jearai sus : « Leat go don juvddálaččaid gonagas ? »#Pilatus sujsta gatjádij : ” Le gus dån juvdáj gånågis ? ” Jesus vástidii : « Ieš han don dadjet dan . »#Dasi vásstedij : ” Iesj ham dav javla . ” Pilatus dajai bajitbáhpaide ja olmmošjovkui : « Mun in gávnna dán olbmá sivalažžan masage . »#Pilatus de alemushärrájda ja almasjvegajda javlaj : ” Iv masisik vigálattjan dáv ålmmåv gávna . ” Sii cealkigohte vel garraseabbot : « Son moivašuhttá álbmoga oahpuinis miehtá Judea , Galilea rájes gitta deike . »#Valla sij tjiddijin : ” Almatjijt åbbå Judean åhpadattijn båsstå , Galileas gitta diehki . ” Go Pilatus gulai dan , de son jearai lea go olmmái galilealaš , ja go oaččui diehtit ahte son gulai Herodesa válddi vuollái , de son bijai Jesusa su lusa , dasgo Herodes ge lei Jerusalemis daid beivviid .#Gå Pilatus dáv guláj , de gatjádij jus ålmåj lij galileak , ja gå guláj suv Herodesa ráddimbájkes , de Herodesa lusi suv rájaj , guhti dajt biejvijt lij Jerusalemin . Gå Herodes Jesusav vuojnij , de sälldát ávvusij . Herodes illosii sakka go oinnii Jesusa , dasgo son lei gullan su birra ja lei guhká hálidan oaidnalit suinna . Dál son doaivvui beassat oaidnit Jesusa dahkamin mearkka .#Guhkev lij sihtam Jesusijn gávnadit , danen gå suv birra lij gullam ja doajvoj vuojnnet Jesusav oavddodagojt dahkamin . Son jearahii su ollu , muhto Jesus ii vástidan sáni ge .#Jesusis ålov gatjádaláj , valla Jesus ittjij mavgak vássteda . Bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat ledje maid das ja váidaledje Jesusa garrasit .#Alemushärrá ja tjálukoahppása danna tjuodtjun ja garrasit suv guoddalin . Herodes ja su soalddáhat hiddjidedje ja bilkidedje su , bidje čáppa biktasa su birra ja vuolggahedje su fas Pilatusa lusa .#Herodes doarroålmmåjis Jesusav álbedij ja bilkkedij . Tjáppa ålgoldisgárvvuj suv gárvodin , ja Herodes Pilatusa lusi suv rájaj . Dan beaivvi Herodes ja Pilatus soabadeigga , ovdal soai vašuheigga goappat guoimmiska .#Dan biejve Pilatus ja Herodes rádnastallagådijga ; åvdebut lijga nubbe nuppev vasjodam . Pilatus gohčui čoahkkái bajitbáhpaid , ráđđelahtuid ja olbmuid ja celkkii sidjiide : « Dii lehpet buktán dán olbmá mu ovdii váidalettiin ahte son fille álbmoga .#Pilatus alemushärrájt , rádeålmmåjt ja álmmugav tjoahkkáj gåhtjoj ja javlaj : ” Dáv ålmmåv lihpit diehki buktám ja guoddalihpit suv álmmugav tjáddjidime . Dál mun lean dutkan su din gullut , in ge gávnnat ahte son livččii sivalaš masage mas dii sivahehpet su .#Dijá bále lev sujsta vidjurijt åtsådam , valla iv suv gávna maŋga guoddalibmáj vigálattjan . Ii Herodes ge dahkan dan , dasgo son lea vuolggahan su min lusa fas .#Ij Herodes ga suv vigálattjan gávna , ja danen le suv ruoptus mijá lusi rádjam . Ii son nappo leat dahkan maidege mas ánssášivččii jápminduomu .#Ij le sån majdik jábmemoassen dahkam . Mun áiggun dan dihtii spihččehit su ja de luoitit su luovus . »#Ájgov suv nuktalit ja de luojtáv . ” [ Bassebálij hähttuj fáŋgav luojttet . ] Basiid áiggi son fertii luoitit sidjiide luovus ovtta fáŋgga .#Ålles fuovva de tjuorvoj : ” Gåtte suv ja luojte Barabbasav . ” Muhto olles olmmošjoavku čuorvvui Barabbas lei olmmái guhte lei giddagasas stuimmiid ja olmmošgoddima dihtii .#( Barabbas lij fáŋŋgagoahtáj bálkestuvvam dan diehti gå stuojmev lij stádaj buollidam ja soabmásav gåddåm . ) Pilatus sárdnugođii fas sidjiide , dasgo son hálidii áinnas luoitit Jesusa .#Pilatus vas sidjij hålaj ; sidáj vuojn Jesusav luojttet . Muhto sii čurvo sutnje : « Russiinávle ! Russiinávle su ! »#Valla avtat njálmes de tjuorvvun : ” Ruossinávlli , ruossinávlli suv ! ” Pilatus celkkii sidjiide goalmmádassii : « Maid baháid ba son lea dahkan ?#Goalmádis Pilatus javlaj : ” Majt bahájt le dahkam ? In mun leat gávnnahan su áššálažžan masage mas ánssášivččii jápmima .#Iv ålmmåv masisik vigálattjan jábmemoassen gávna . Mun spihččehan su , ja de luoittán su luovus . »#Ájgov suv nuktalit ja de luojtáv . ” Muhto sii nággejedje ain ja gáibidedje alla čuorvasiiguin ahte son galggai russiinávlejuvvot .#Valla avtat rajes tjuorvvun ja rávkkin suv ruossinávlliduvvat . Ja sin čuorvasat vuite . Pilatus dalle mearridii ahte galggai šaddat nugo sii gáibidedje .#Tjuorvvasijs Pilatus sijá rávkalvisáj milta mierredij . Son luittii luovus dan gean sii dáhtto , son gii lei giddagasas stuimmiid ja olmmošgoddima dihtii .#Luojtij ålmmåv guhti fáŋŋgagoaden stuojme ja gåddema diehti lij tjåhkkåhime . Muhto Jesusa son attii sin háldui .#Gev rávkkin , luojteduváj , valla Jesusav sijá hállduj vattij , sunji dagátjit mav sihtin . Go sii ledje doalvumin Jesusa eret , de dohppejedje muhtun kyrenelačča gean namma lei Simmon .#Jesusav vuolgadattijn , de ganugahttin ålmmåv Kyrenes gen namma lij Simon ja guhti stáda ålggolis bådij . Son lei aiddo boahtimin meahcis , ja sii bággejedje su guoddit ruossa Jesusa maŋis .#Simonav guottedin ruossav Jesusa maŋen . Stuora olmmošjoavku čuovui mielde ; sin gaskkas ledje maiddái ollu nissonat geat fuiko ja čirro su dihtii .#Stuorra almasjvega Jesusav tjuovvolin , ja nissuna suv tjierrun ja luodjun . Muhto Jesus jorggihii sin guvlui ja celkkii : « Jerusalema nieiddat ! Allet čiero mu dihtii , muhto čirrot iežadet ja mánáideattet dihtii .#Jesus jårgijdij ja sidjij javlaj : ” Jerusalema niejda , allit muv tjiero , tjierrut ietjada ja mánájdihtte . Dasgo beaivvit bohtet goas olbmot dadjet : Lihkolaččat leat mánáheamit , dat nissonat geat eai riegádahte , ja dat čiččit mat eai njamat !#Ájgge så bådisj gå javlli : Sálugin gudi mánájt e oattjo , iednehekka ma älle riegádahttám ja njittje ma älle njamádam . Dalle sii cealkigohtet váriide : Gahččet min ala ! ja dieváide : Čihket min !#Várijda de javladuvvá : Vierrit mijá nali , ja gåppåjda : Tjiehkit mijáv . Dasgo jos sii nu dahket ruonas muorain , mo dalle geavvá ástan muorain ? »#Jus nåvti ruoneldiddje muorraj dahká , gåktus de ássnam muorraj sjaddá ? ” Guovttis earát ge , guokte vearredahkki , dolvojuvvuiga suinna oktanaga heakkahuhttojuvvot .#Guokta bahádahkke aj vuolgadin sujna aktan hekkaduvátjit . Ja go sii bohte dan báikái mii gohčoduvvo Oaivegállun , de sii russiinávlejedje sihke su ja vearredahkkiid , nuppi su olgeš ja nuppi fas su gurut beallái .#Gå båhtin sadjáj mij Skuvrren gåhtjoduvvá , de ruossinávllijin suv ja bahádahkkijt , nuppev suv oalges bälláj ja nuppev gåro . Muhto Jesus celkkii : « Áhčážan , atte sidjiide ándagassii , dasgo sii eai dieđe maid sii dahket . »#Jesus javlaj : ” Áhttje , luojte sidjij ándagis , sij e diede majt dahki . ” Sii vuorbádalle su biktasiid alde ja juogadedje daid gaskaneaset .#Ja de suv biktasijt juogadin ja vuorbbádin . Olbmot čužžo ja gehčče , muhto ráđđehearrát hiddjidedje su ja dadje : « Earáid son gal lea beastán , bestos dal iežas gis , jos leažžá Messias , gean Ipmil lea válljen . »#Almatja danna tjuodtjun gähttjin . Ráde ålmmå suv bilkkedin ja javllin : ” Iehtjádijt gåjt gájoj , ietjas dal gádjus jus le Messias , Jubmela gärrásamos . ” Soalddáhat ge bilkidedje su ; sii geigejedje sutnje ettetviinni ja dadje : « Jos don leaččat juvddálaččaid gonagas , de beastte iežat ! »#Doarroålmmå aj suv bilkkedin . Suvra vijnav sunji gálggijin ja javllin : ” Jus le juvdáj gånågis , de gájo ietjat . ” Su bajábeallái ledje čállojuvvon sánit : « Dát lea juvddálaččaid gonagas . »#Suv bajelt lidjin tjállagav biedjam : Dát le juvdáj gånågis . Nubbi vearredahkkiin gii heaŋgái das , bilkidii su ja dajai : « It go don leat Messias ?#Gahtsahiddje bahádahkkijs nubbe suv álbedij ja javlaj : ” Ille gus Messias ? Beastte dalle iežat ja munno ! »#Gájo dal ietjat ja munnuv . ” Muhto nubbi cuiggodii su ja dajai : « It go don bala Ipmilis , don guhte leat seammá duomu vuolde ?#Valla nubbe bahádahkke nubbáj tsuojgodij : ” I gus åbbånis Jubmelis balá , dån guhti davga duobmov le oadtjum ? Moai gal ánssášetne dán duomu , dasgo moai ožžo ráŋggáštusa daguideame mielde .#Duolla lin duobbmidallam , oadtjun majt ánssidin . Muhto dát olmmái ii leat dahkan baháid . »#Valla sån ij le mavga baháv dahkam . ” Ja son dajai : « Jesus , muitte mu go boađát riikasat ! »#Javlaj vil : ” Jesus , mujte muv gå rijkkasit boadá . ” Jesus vástidii : « Duođaid , mun cealkkán dutnje : Odne juo don leat muinna Paradiásis . »#Jesus vásstedij : ” Sáddnán , uddniga besa mujna aktan paradijssaj . ” Lei juo guđat diibmu , ja dalle bođii seavdnjadas miehtá eatnama gitta ovccát diimmu rádjái , go beaivváš lei sevnnjodahtton .#Gudát tijma bájken lij dal . Ålles ednam de gitta avtsát tijmmaj sjevnjudij , biejvve bårråluváj ja tiempellåvda guovte bähkkáj gajkkusij . Ja Jesus čuorvvui alla jienain : « Áhččán , du gieđaide mun bijan vuoigŋan ! » Go son lei cealkán dan , de attii vuoiŋŋas .#Jesus jieddnát tjuorvvij : ” Áhttje , duv giedajda vuojŋŋanisám vattáv , ” ja de hiejtij vuojŋŋamis . Muhto go offiseara oinnii dan mii dáhpáhuvai , de son máinnui Ipmila ja dajai : « Dát olmmoš lei duođaid vanhurskkis ! »#Doarrooajvve guhti dav vuojnij hievedij Jubmelav ja javlaj : ” Sån lij de oalle rievtesferduk ålmåj . ” Ja buohkat geat ledje čoagganan geahččat , čorbme rattiset go oidne dan mii dáhpáhuvai ja vulge ruoktot .#Gå almatja gudi dasi lidjin tjåhkanam dav vuojnnin , de rattev spättjo sijdajda máhttsin . Buot Jesusa ustibat čužžo guhkkelis ja oidne visot . Sin searvvis ledje dat nissonat ge geat ledje čuvvon su Galilea rájes .#Valla divna Jesusa rádna , ja sijá siegen nissuna gudi lidjin suv Galileas tjuovudam , tjuodtjun duobbelin ja vuojnnin gájkka . Lei muhtun ráđđehearrá gean namma lei Jovsset . Son lei buorre ja vanhurskkis olmmái , ii ge lean mieđihan dasa maid earát ledje mearridan ja dahkan .#Lej rádeålmåj , gen namma lij Josef , buorre ja rievtesferduk ålmåj , gänna ällim dahkamuhá iehtjádij märrádusáj ja dagoj . Son bođii Arimateas , muhtun Judea gávpogis , ja lei okta sis gii lei vuordimin Ipmila riikka boahtima .#Sån lij Judea stádas Arimataias , ja Jubmela rijkav vuordij . Son manai Pilatusa lusa ja siđai Jesusa rupmaša .#Josef Pilatusa lusi manáj Jesusa rubmahav ánutjit . Ja son válddii dan vuolás ruossas , giesai dan liinni sisa ja bijai su hávdái mii lei čullojuvvon báktái ja masa ii oktage lean velá biddjojuvvon .#Josef rubmahav ruossas váldij , lijnij sisi giesaj ja báktehávddáj biejaj , gåsi aktak ij lim ájn biejaduvvam . Lei ráhkkananbeaivi , ja sábbát lei lahka .#Gárvedimbiejvve lij , ja sábbát lahkanij . Nissonat geat ledje boahtán Galileas searválagaid Jesusiin , čuvvo maŋis ja oidne hávddi ja mo su rumaš biddjojuvvui dohko .#Nissuna gudi Jesusa fáron lidjin Galileas boahtám , tjuovvun maŋen ja vuojnnin hávdev ja gåktu suv rubmahav dasi biedjin . Maŋŋil sii máhcce gávpogii ja gárvvistedje njálggahájat oljjuid ja vuoidasiid . Sábbáhin sii vuoiŋŋastedje , lága mielde .#Gå sijddaj lidjin máhttsam , de njálgugit hapsijdiddje ruttajt ja oaljojt gárvedin , ja sábbádin lága milta juolon årrun . Iđitguovssu áiggi vahku vuosttaš beaivvi bohte nissonat su hávddi lusa njálggahájat vuoidasiiguin maid sii ledje ráhkadan .#Guoksun vuostasj biejve sábbáda maŋŋela mannin hávddáj ruttaj majt lidjin gárvedam . Giergev gávnnin hávde rájge åvdås jållerduvvam , Dalle sii oidne ahte geađgi lei fierahuvvon eret hávddi ovddas , ja sii manne sisa , eai ge gávdnan Hearrá Jesusa rupmaša .#ja gå sisi mannin de ettjin härrá Jesusa rubmahav gávna . Eai sii diehtán maid galge jáhkkit , muhto fáhkka ledje sin luhtte guokte olbmá šerres biktasiiguin .#Ettjin diede majt jáhkket , valla de gis guokta ålmmå gilldegárvoj sijá åvdån tjuottjojga . Nissonat ballagohte ja gopmirdedje , ámadadju eatnama vuostái . Muhto dat guovttis celkkiiga sidjiide : « Manne dii jábmiid gaskkas ohcabehtet su guhte lea eallimin ?#Nissuna ballájin ja guvnjádin muohto vuolus , valla ålmmå sidjij javlajga : ” Manen viessov dánna jábbmegij lunna åhtsåbihtit ? Ii son leat dás , son lea bajásčuoččáldahttojuvvon .#Sån ij le dánna , tjuodtjelam le . Muitet maid son sártnui didjiide go ain lei Galileas : Olbmobárdni galgá addojuvvot suttolaš olbmuid gieđaide ja russiinávlejuvvot ja bajásčuožžilit goalmmát beaivvi . »#Mujttit majt didjij javlaj , gå vilá Galilean lij : Almatjabárnne viertti suddárij giedajda vatteduvvat , ruossinávlliduvvat ja goalmát biejve tjuodtjelit . ” De sii muitájedje Jesusa sániid .#De suv bágojt mujttájin , Ja sii máhcce hávddi luhtte ja muitaledje buot dán dan oktanuppelot apoastalii ja buot earáide .#ja gå hávdes lidjin máhttsam , de lågenanaktaj ja duojda nuppijda gájkka subtsastin . Dat nissonat ledje Márjá Magdalena , Johánná ja Márjá , Jáhkoba eadni oktan eará nissoniiguin geat muitaledje dán apoastaliidda .#Lidjin Maria Magdalas , Johanna ja Jakoba ieddne Maria gudi dav subtsastin . Aj duo ietjá nissuna sijá fáron apostelijda dav subtsastin . Sii atne dáid sániid joavdelas sáhkan , eai ge luohttán sidjiide .#Apostela dåssjedis sáhkan dav adnin ja ettjin sidjij jáhkket sidá . Muhto Biehtár manai olggos ja viegai hávddi lusa , ja go son njahkalii dan sisa , de ii oaidnán eará go liikaliinniid mat ledje čoahkis . Son manai ruoktot , ja imaštalai dan mii lei dáhpáhuvvan .#Valla Petrus dalága hávddáj viehkalij . Gå sisi guovlastij , de dåssjå giessalimlijne danna vuojnnujin , ja de manáj dassta oavdduha . Seammá beaivvi ledje guovttis sis mannamin Emmaus-nammasaš gillái , guhttalot stadia Jerusalemis eret , ja soai sártnodeigga buot dan birra mii lei dáhpáhuvvan .#Daŋga biejve lijga åhpadisålmmåjs guovtes Emmausij vádtsemin , sijddaj mijlav Jerusalema duobbelin . Go soai leigga ain sártnodeamen ja árvaladdamin dán birra , de Jesus bođii ieš ja váccii sudnuin .#Váttsedijn gaskaniska ságastalájga gájkka vásáldagáj birra Ságastaládijn de gis Jesus iesj sunnu fárruj bådij . Muhto soai eaba dovdán su , dasgo sudno čalmmit ledje dego dahppojuvvon .#Valla tjalmijs lijga sjaddam ja ejga suv dåbdå . Son jearai sudnos : « Man birra doai nu háleštallabeahtti ? »#Ålmåj gatjádij : ” Majt dal váttsedijn sáhkadihppe ? ” Soai orusteigga ja geahčaiga morašlaččat bajás , ja nubbi , gean namma lei Kleopas , vástidii sutnje : « Leat go son don áidna vieris Jerusalemis gii it dieđe mii doppe lea dáhpáhuvvan dáid beivviid ? »#Ganugijga ja vuojnnet håjen lijga , ja nubbe , gen namma lij Kleopas , vásstedij : ” Dån le galla akta ájnna guhti Jerusalemin manni ja i diede mij dáj biejvij le sjaddam . ” Son jearai : « Na mii lea dáhpáhuvvan ? »#- ” Na mij de ? ” , gatjádij . Soai vástideigga : « Dát mii dáhpáhuvai nasaretlažžii Jesusii . Son lei profehta , daguin ja sániin fámolaš Ipmila ja oppa álbmoga ovddas . Muhto min bajitbáhpat ja oaivámuččat adde su dubmejuvvot jápmimii ja russiinávlejupmái .#Vásstedijga : ” Mij Jesusij Nasaretas guosská , guhti lij profehta , bágon ja dagon fábmogis Jubmela ja ålles álmmuga åvdån , vatteduváj mijá alemushärrájs ja rádeålmmåjs jábmemij duobbmidalátjit ja ruossinávlliduvátjit . Mii goittotge doaivvuimet ahte son livččii Israela lonisteaddji !#Midja gåjt doajvojma suv Israelav lånestit . Muhto dál leat juo vássán golbma beaivvi dan rájes go dát dáhpáhuvai , ja dál soames nissonat geat gullet min searvái , leat suorggahan min .#Uddni le juo goalmát biejvve dallutjis , ja muhtem nissuna mijá siegen li mijáv alvaduhttám . Sii manne hávddi lusa odne árrat iđedis , muhto eai gávdnan su rupmaša . Sii bohte ruovttoluotta ja dadje ahte sii ledje oainnáhusas oaidnán eŋgeliid geat celke ahte son eallá .#Hávddáj mannin árradisán dán ideda , valla ettjin suv rubmahav gávna , ja de máhttsin ja subtsastin ieŋŋgilijt bárudisán vuojnnin , gudi suv viesson javllin . Dalle soapmásat mis manne hávddi lusa ja gávdne dan nu mo nissonat ledje dadjan , muhto Jesusa gal eai oaidnán . »#Muhtema mijájs de hávddáj mannin ja gávnnin nåvti gåktu nissuna javllin . Ietjas suv galla ettjin vuojne . ” De son celkkii sudnuide : « Man jallat dii lehpet , ja nu hilljánat oskut buot daid maid profehtat leat cealkán !#De javlaj : ” Náv binnáv gus dádjadihpit , ja náv nuole gus lihpit jáhkátjit dasi majt profehta li javllam ? Ii go Messias ferten gillát buot dáid ja mannat hearvásvuohtasis ? »#Ittjij gus Messias viertti dav gierddat ja herlukvuohtasis mannat ? ” Ja son čilgegođii sudnuide dan mii čuožžu su birra buot čállagiin , gitta Movssesa rájes ja buot profehtain .#Ja Mosesa ja gájkka profehtaj rájes tjielggij mij juohkka sajen tjálugijn le tjáleduvvam suv birra . Sii lahkanišgohte dál dan gillái gosa ledje mannamin , ja son dahkaluttai dego livččii mannamin guhkkeliidda . Muhto soai sártnuheigga su sakka : « Oro munno luhtte !#Gå lahkanahtjin sijddaj gåsi ájggun , de vuojnnet sidáj ájn guhkebuj vádtset , valla suv gåtsadijga ja javlajga : ” Ganuga munnu lusi . Dasgo lea juo eahketbeallái , ja beaivi lea vássimin . »#Iehkeduvvá juo ja biejvve le nåhkåmin . ” Dalle son manai sudnuin sisa ja orui sudno luhtte .#Tjuovoj de sunnuv sisi ja dasi ganugij . Ja go lei čohkkámin sudnuin beavddis , de válddii láibbi , logai giittusrohkosa , doadjalii dan ja attii sudnuide .#Gå sunnujn bievddegátten vellahij , de lájbev váldij ja gijtulvisáv råhkålij , dådjalij lájbev ja sunnuj juogij . De rahpasedje sudnos čalmmit , ja soai dovdáiga su , muhto dan seammás son šattai sudnuide oaidnemeahttumin .#De tjalme sunnus tjielggin , ja dåbddåjga suv , valla daŋga båttå sån sunnu tjalmij åvdås gádoj . Soai dajaiga goappat guoibmáseaskka : « Eai go munno váimmut buollán go son sártnui munnuide vádjolettiin ja rabai čállagiid munnuide ? »#Nubbe nubbáj javlajga : ” Ettjin gus munnu vájmo buole gå munnuj váttsedijn hålaj ja tjálugijt tjielggij ? ” Ja soai vulggiiga dan seammás ja máhcaiga Jerusalemii .#Dalága de vuolgijga ja Jerusalemij máhtsajga . Doppe soai gávnnaiga čoahkkanan dan oktanuppelohkása ja earáid geat gulle sin jovkui , ja dat dadje : « Hearrá lea duođaid bajásčuoččáldahttojuvvon ja lea almmustahttán iežas Simmonii . »#Dåppe lågenanavtav ja gájkka iehtjádijt tjoahken gávnajga , ja sij javllin : ” Härrá le duodaj tjuodtjelam ja Simonij ietjas bigodam . ” Ieža soai muitaleigga mii lei dáhpáhuvvan mátkkis , ja mo soai leigga dovdán su go son doadjalii láibbi .#Ietja subtsastijga sunnu mano birra ja gåktu lijga suv lájbev doajedijn dåbddåm . Dan botta go sii ledje hálešteamen dán birra , čuoččui Jesus ieš fáhkkestaga sin gaskkas ja celkkii : « Ráfi lehkos dinguin ! »#Ságastattijn Jesus hähkkat sijá gasskaj tjuottjadij buorástahte : ” Ráfe lehkus didjij ! ” Sii suorganedje ja ballájedje , dasgo sii gádde ahte oidne oainnáhusa .#Suorgganin ja balon suv vuojŋŋanissan jáhkkin . Muhto son celkkii sidjiide : « Manne suorganehpet , ja manne badjána eahpádus din millii ?#Sidjij de javlaj : ” Manen ballábihtit , manen juorruladdabihtit ? Gehččet mu gieđaid ja mu julggiid ; mun dat lean !#Gähttjit muv giedajda ja juolgijda , mån lev ja iv aktak ietjá . Guoskkahehket ja gehččet mu ! Dasgo vuoiŋŋas ii leat oažži eai ge dávttit , nugo oaidnibehtet ahte mus lea . »#Duohtastihtit muv ja gähttjit munji , vuojŋŋanisán ij le oadtje , älle ga dávte , ja vuojnnebihtit mujna li . ” Ja son čájehii sidjiide gieđaidis ja julggiidis .#Ja giedajt ja juolgijt sidjij vuosedij . Muhto go sii eai velá ge oskon ilu ja imašteami dihtii , de son jearai sis : « Lea go dis mihkkege maid borrat ? »#Gå sij ávon ja alvan vilá ettjin jáhke , de gatjádij : ” Le gus dánna juoga bårråmussan ? ” Sii adde sutnje basson guollebihtá , ja son válddii dan ja borai sin oainnedettiin .#Bassem guoles sunji biehkev vaddin , ja vuojnnin gå dav váldij ja bårråj . Son celkkii sidjiide : « Dán birra mun sárdnon didjiide go ain ledjen dinguin ja celken ahte buot fertii ollašuvvat mii lea čállojuvvon mu birra Movssesa láhkii , profehtaide ja sálmmaide . »#Sidjij javlaj : ” Gå vilá dijá lunna lidjiv , de didjij javlliv , gájkka hähttu ållånit mij muv birra profehtaj girjijn , Mosesa lágan ja sálmajn le tjáleduvvam . ” De son rabai sin jierpmi nu ahte sii áddejedje čállagiid , ja son jotkkii : « Nu lea čállojuvvon : Kristus galgá gillát ja bajásčuožžilit jábmiid luhtte goalmmát beaivvi , ja su nammii galgá sárdniduvvot jorgalus ja suttuid ándagassii addojupmi buot álbmogiidda ; dii galgabehtet álgit Jerusalemis .#Ja de sijá mielajt rabáj vaj tjálugijt buktin dádjadit . Sidjij javlaj : ” Náv tjáluk javllá : Messias galggá gierddat ja goalmát biejve jábbmegij lussta tjuodtjelit , ja suttoj ándagisluojttem buorádusá baktu galggá suv namán gájkka álmmugijda sárnneduvvat , álgos Jerusalemin . Dii lehpet dáid dáhpáhusaid čalmmálaš duođašteaddjit .#Gájkka dájt galggabihtit vihtanasstet . Mun vuolggahan Áhččán lohpádusa din badjelii .#Ja didjij rájav majt Áhttjám le jáhttám . Muhto orrot gávpogis dassážii go gárvvohuvvobehtet fámuin allagasas . »#Valla årrut dán stádan dasik fámov allagisás oadtjobihtit . ” Son doalvvui sin olggos Betania guvlui , ja loktii gieđaidis ja buressivdnidii sin .#Doalvoj sijáv stádas Betania guovlluj , ja giedajdis bajedij ja sijáv buorissjivnnjedij . Buressivdnidettiin son earránii sis ja váldojuvvui bajás albmái .#Buorissjivnnjedattijn sijáv guodij ja almmáj váldeduváj . Sii gudnejahtte su ja máhcce Jerusalemii stuora iluin .#Ja sij luobddelin suv guddnedittjat , ja Jerusalemij stuorra ávujn máhttsin . Maŋŋil sii ledje álelassii tempelis ja rámidedje Ipmila .#Ja agev lidjin tiemmpelin Jubmelav hievedime . Álggus lei Sátni .#Álgon lij Báhko . Sátni lei Ipmila luhtte , ja Sátni lei Ipmil .#Báhko lij Jubmela lunna ja Báhko lij Jubmel . Sátni lei álggus Ipmila luhtte .#Báhko lij álgon Jubmela lunna . Buot lea dahkkojuvvon Sáni bokte ; almmá Sáni haga ii leat mihkkege dahkkojuvvon das mii lea .#Gájkka le Bágo baktu dagáduvvam ja dan dabdá ij mige le dagáduvvam mij juo le . Sáni siste lei eallin , ja eallin lei olbmuid čuovggas .#Bágon lij iellem ja iellem lij almatjij tjuovgga . Čuovggas báitá seavdnjadasas , muhto seavdnjadas ii vuostáiváldán dan .#Tjuovgga bájttá sjievnnjedin ja sjievnnjet ij le dav oajttám . De lei olmmái gean Ipmil lei vuolggahan .#Ålmåj bådij , Jubmelis rájaduvvam . Johanas lei su namma .#Suv namma lij Johannes . Son bođii duođašteaddjin , čuovgasa duođašteaddjin , vai buohkat su bokte oskugoađášedje .#Sån bådij vihtanin tjuovga birra vihtanastátjit , vaj gájka lulun suv baktu jáhkkuj boahtet . Ii son lean ieš čuovggas , muhto son lei čuovgasa duođašteaddji .#Iesj ij lim tjuovgga , valla bådij tjuovga birra vihtanastátjit . Duohta čuovggas mii čuvge juohke olbmo , lei boahtimin máilbmái .#Sádnes tjuovgga mij gájkajt almatjijt tjuovgudahttá lij väráldij boahtemin . Son lei máilmmis , ja máilbmi lea dahkkojuvvon su bokte , muhto máilbmi ii dovdan su .#Sån lij väráldin ja värált lij suv baktu dagáduvvam , valla värált ittjij suv dåbdå . Son bođii iežas olbmuid lusa , muhto su iežas olbmot eai vuostáiváldán su .#Bådij ietjas álmmuga lusi valla álmmuk ittjij suv duosto . Muhto buohkaide geat vuostáiválde su , attii son vuoigatvuođa šaddat Ipmila mánnán – buohkaide geat oskot su nammii . Eai sii leat riegádan oaččis ja varas , eai rupmaša dáhtus eai ge olbmá dáhtus , muhto Ipmilis .#Valla gájkajda gudi suv duosstun , vattij fámov Jubmela mánnán sjattatjit , gájkajda gudi suv nammaj jáhkki , gudi älle varás riegádam , oattje sidodis jalik ålmmå sidodis , ájnat Jubmelis . Ja Sátni šattai olmmožin ja ássagođii min luhtte , ja mii oinniimet su hearvásvuođa , dan hearvásvuođa man áidnoriegádan Bárdni lea ožžon Áhčistis , dievva árpmus ja duohtavuođas .#Báhko almatjin sjattaj ja viesoj mijá siegen ja mij vuojnijma suv herlukvuodav , herlukvuodav , mav ájnna Bárnne Áhtjestis oadtju , ja sån lij ármos ja sádnesvuodas dievas . Johanas duođašta su birra ja čuorvu : « Son lea dat gean birra mun celken : Son guhte boahtá mu maŋŋil , lea stuorit go mun , dasgo son lea leamaš ovdal mu . »#Johannes suv birra tjuorvo vihtanasstá : ” Suv birra ham hålliv : Guhti muv maŋŋelin boahtá , manná muv åvddålin , danen gå lij juo muv åvddåla . ” Su dievasvuođas mii buohkat leat ožžon , árpmu árpmu badjelii .#Suv dievasvuodas gájka lip oadtjum , ármos ármmuj . Dasgo láhka addojuvvui Movssesa bokte , árbmu ja duohtavuohta bođii Jesus Kristusa bokte .#Dajna gå láhka Mosesa baktu vatteduváj , valla ármmo ja sádnesvuohta le Jesus Kristusa baktu boahtám . Ii oktage leat goassege oaidnán Ipmila , muhto áidnoriegádeaddji , guhte lea Ipmil , ja guhte lea Áhčis váimmu lahka , son lea čájehan midjiide gii son lea .#Aktak ij le Jubmelav goassak vuojnnám . Ájnna Bárnne , iesj jubmel ja agev Áhtjes lahka , le midjij tjielggim guhti sån le . Dá lea dat duođaštus man Johanas attii go juvddálaččat vuolggahedje muhtun báhpaid ja levihtaid Jerusalemis su lusa jearrat : « Gii don leat ? »#Ja dát lij Johannesa vihtanus gå Jerusalemin juvdá rádjin härrájt ja levihtajt sujsta gatjádittjat : ” Guhti le dån ? ” Son vástidii roahkkadit ja dovddastii : « Mun in leat Messias . »#Dåbdåstij ja ittjij vuorno , sån dåbdåstij : ” Mån iv le Messias . ” Sii jerre : « Gii don dalle leat , leat go Elia ? »#Sij gatjádin : ” Guhtis le de ? Le gus dån Elia ? ” Son vástidii : « In leat . »#Sån vásstedij : ” Iv le . ” ” Sii jerre : « Leat go don dat lohpiduvvon profehta ? »#Le gus dån profehta ? ” ” Son vástidii : « In leat . »#Iv le ” , vásstedij . De sii dadje sutnje : « Gii don dalle leat , dasgo mii fertet addit vástádusa sidjiide geat vuolggahedje min .#De hållin : ” Guhtis le de ? Vierttip vásstádusáv vaddet sidjij gudi mijáv li rádjam . Maid don cealkkát iežat birra ? »#Majt ietjat birra javla ? ” Son celkkii : « Mun lean jietna mii čuorvu meahcis : Jalgejehket geainnu Hearrái , nugo profehta Jesaja lea cealkán . »#Ja de hålaj : ” Mån lev tjuorvvo jiedna åjdåmiehtsen : Njuolggijihtit gäjnov Härráj , nåv gåk profehta Jesaja le hållam . ” Sáttatolbmát geaid farisealaččat ledje vuolggahan , jerre sus : « Manne don dalle gásttašat , go juo it leat Messias , it Elia , it ge profehta ge ? »#Muhtem rájadum farisea aj sujsta gatjádin ” Man diehti de gástada , jus ille Messias , ille ga Elias jalik Profehta ? ” Johanas vástidii : « Mun gal gásttašan čáziin .#Johannes vásstedij : ” Mån tjátjijn gástadav . Muhto din gaskkas čuožžu son gean dii ehpet dovdda , son gii boahtá mu maŋŋil .#Dijá siegen le sån gev ehpit dåbdå , guhti muv maŋŋel boahtá . Mun in leat dohkálaš nuollat su vuoddagiid ge . »#Mån iv le árvvogis sujsta buottasik gámagartsav nuolatjit . ” Dát dáhpáhuvai Betanias nuppi bealde Jordana , gos Johanas lei gásttašeamen .#Dát lij Betanian , Jordanäno nuppen bielen , gånnå Johannes lij gástadime . Nuppi beaivvi son oaidná Jesusa boahtimin ja cealká : « Gehččet , die lea Ipmila láppis guhte guoddá máilmmi suttu .#Maŋep biejve vuojnij Jesusav boahtemin ja hålaj : ” Dale le Jubmela libba , guhti válldá ierit värálda suttojt ! Son lea dat gean birra mun celken : Mu maŋŋil boahtá olmmái gii lea stuorit go mun , dasgo son lea leamaš ovdal mu .#Suv birra lev hållam : Muv maŋŋel boahtá guhti åvddåla manná , dajna gå muv åvddåla lij . In mun dovdan su , muhto aiddo dan dihtii lean boahtán gásttašit čáziin , vai son almmustuvašii Israelii . »#Ittjiv suv dåbdå , valla boahtám lev tjátjijn gástadittjat vaj sån luluj Israelaj bigoduvvat . ” Ja Johanas duođaštii ja celkkii : « Mun oidnen Vuoiŋŋa boahtimin almmis duvvá hámis , ja dat bisánii su ala .#Johannes vihtanastij javla : ” Vuojnniv Vuojŋŋanisáv duvvon suv nali luojttádime . In mun dovdan su , muhto son guhte vuolggahii mu gásttašit čáziin , celkkii munnje : Son gean ala don oainnát Vuoiŋŋa njiedjamin ja bisáneamen , son lea dat guhte gásttaša Bassi Vuoiŋŋain .#Ittjiv suv dåbdå , valla guhti muv rájaj tjátjijn gástadittjat , munji hålaj : ’ Gen nali Vuojŋŋanisáv vuojná luojttádime , gástat ájlis Vuojŋŋanisájn . ’ Mun lean oaidnán dan , ja dát lea mu duođaštus : Son lea Ipmila Bárdni . »#Mån lev dav vuojnnám ja duodastam suv Jubmela gärrásabmusin . ” Nuppi beaivvi Johanas čuoččui fas das guoktásiin máhttájeddjiinis .#Maŋep biejve Johannes vaden danna åhpadisålmmåjstis guoktásijn tjuottjoj . Dalle oinnii Jesusa vázzimin meattá ja celkkii : « Geahčči , die lea Ipmila láppis . »#Gå vuojnij Jesusav boahtemin de hålaj : ” Dale le Jubmela libba . ” Go máhttájeaddjiguovttos gulaiga maid son celkkii , de čuovvuleigga Jesusa .#Åhpadisålmmå gulájga mav hålaj ja Jesusav tjuovvolijga . Jesus jorggihii ja oinnii sudno čuovvumin iežas ja jearai : « Maid doai ohcabeahtti ? »#Jesus jårgijdij ja gå vuojnij sunnuv tjuovvomin , de gatjádij majt sidájga . Soai vástideigga : « Rabbi , gos don orut ? » Rabbi lea seammá go oahpaheaddji .#Vásstedijga : ” Rábbi , ( mij le åhpadiddje ) , gånnås dån åro ? ” Jesus celkkii : « Boahtti geahččat . »#De hålaj : ” Boahtte gähttje ! ” Soai manaiga suinna ja oinniiga gos son orru , ja soai bisáneigga su luhtte dan beaivái .#Tjuovvolijga ja vuojnijga gånnå årudij ja dav biejvev danna lijga . Lei logát diimmu birrasiid .#Iehketbiejve lij , lågåt tijma bájken . Ándaras , Simmon Biehtára viellja , lei nubbi dan guoktás geat leigga gullan maid Johanas celkkii , ja geat leigga čuvvon Jesusa .#Andreas , Simon Petrusa viellja , lij sunnus nubbe gudi Johannesav lij gullam ja Jesusav tjuovvogoahtám . Ándaras gávnnai dál vuos vieljas Simmona ja dajai sutnje : « Moai letne gávdnan Messiasa . » Messias mearkkaša « Dat gii lea vuidojuvvon » .#Gávnadij vuostak vieljajnis Simonijn , ja sunji javlaj : ” Gávnnam lin Messiasav ” ( guhti le Kristus ) . De Ándaras doalvvui Simmona Jesusa lusa .#Doalvoj de suv Jesusa lusi . Jesus geahčai sutnje ja celkkii : « Don leat Simmon , Johanasa bárdni .#Jesus Simonij gehtjasta hålaj : ” Dån le Simon , Johannesa bárnne . Du namma galgá leat Kefas . » Kefas lea seammá go Biehtár .#Lehkus duv namma Kefas ” ( mij le Petrus , Bákte ) . Nuppi beaivvi Jesus lei vuolgimin Galileai .#Maŋep biejve Jesus lij Galileaj vuolggemin . Son deaivvai Filipa ja celkkii sutnje : « Čuovo mu ! »#De iejvvij Filipposav ja sunji javlaj : ” Tjuovvola muv ! ” Filip lei Betsaidas eret , seammá gávpogis gos Biehtárguovttos Ándarasain ge .#Filippos lij Betsaidas , Andreasa ja Petrusa stádas . Filip deaivvai Natanaela ja dajai sutnje : « Mii leat gávdnan su gean birra Movsses lea čállán láhkii , ja gean birra profehtat ge leat čállán : Dat lea nasaretlaš Jesus , Jovsseha bárdni . »#Filippos iejvvij Natanaelav ja sunji javlaj : ” Gávnnam lip suv gen birra Moses lágan tjállá ja profehta aj tjálli , Jesusav , Josefa bárnev Nasaretas . ” Natanael dajai : « Sáhttá ba Nasaretas boahtit mihkkege buriid ? »#Natanael javlaj : ” Boahtá gus Nasaretas mige buorijt ? ” Filip vástidii : « Boađe geahččat ! »#Filippos vásstedij : ” Tjuovvola gehtjatjit ! ” Go Jesus oinnii Natanaela boahtimin , de celkkii : « Gehččet , dá lea duohta israellaš , geas ii leat behtolašvuohta . »#Jesus vuojnij Natanaelav boahtemin ja suv birra hålaj : ” Gehtja , dale le oalle israelak , gänna bähttogisvuohta ij le . ” Natanael jearai : « Mas don mu dovddat ? »#Natanael gatjádij : ” Gåktus muv dåbdå ? ” Jesus vástidii : « Mun oidnen du čohkkámin fiikkonmuora vuolde juo ovdal go Filip čurvii dutnje . »#Jesus vásstedij : ” Åvddål gå Filippos duv tjuorvvij , de fijkunmuora vuolen duv vuojnniv . ” Natanael dajai : « Rabbi , don leat Ipmila Bárdni , don leat Israela gonagas . »#Natanael vásstedij : ” Rábbi , dån le Jubmela Bárnne , dån le Israela gånågis . ” Jesus celkkii : « Oskkut go danne go mun celken ahte mun oidnen du fiikkonmuora vuolde ?#Jesus sunji hålaj : ” Dån jáhká dajna gå javlliv fijkunmuora vuolen duv vuojnniv . Don oaččut oaidnit stuorit dáhpáhusaid ge go dán . »#Stuoráp merkajt ájn vuojnitja ! ” Son jotkkii : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Dii oažžubehtet oaidnit almmi rabasin ja Ipmila eŋgeliid badjáneamen ja njiedjamin Olbmobártni badjel . »#Ja hålaj : ” Sáddnán didjij javlav : vuojnitjihpit almev rahpasin ja Jubmela ieŋŋgilijt badjánime ja luojttádime Almatjabárne nali . ” Goalmmát beaivvi ledje náittosheajat Kanas Galileas .#Goalmát biejve lidjin heja Kanan Galilean ja Jesusa ieddne lij danna . Jesusa eadni lei doppe , ja maiddái Jesus máhttájeddjiidisguin lei bovdejuvvon heajaide .#Jesus åhpadisålmmåjis lij aj dajda hejajda bivddiduvvam . De nohkkogohte viinnis , ja Jesusa eadni dajai sutnje : « Sis ii leat šat viidni . »#Vijnna någåj ja ieddnes Jesusij javlaj : ” Siján ij le dasti vijnna . ” Jesus celkkii : « Nisu , maid don áiggut muinna ?#Jesus vásstedij : ” Majdis dån mujna , nissun ! Ii mu diibmu leat velá boahtán . »#Muv ájgge ij le ájn ållånam . ” Muhto su eadni dajai bálvaleddjiide : « Dahket buot maid son gohčču . »#Ieddnes dievnárijda javlaj : ” Dahkit gåktu gåhttju . ” Das ledje geađgečáhcelihtit , nugo vierru lei ge juvddálaččaid buhtistanmearrádusaid mielde . Ledje guhtta lihti , mat gesse guokte dahje golbma áŋkara guhtege .#Juvdáj rájnnanimlávgojda lidjin danna guhtta stuorra gierggelihte majs juohkka akta tjuohte lihttara bájkev tjátjes giesij . Jesus celkkii : « Devdet lihtiid čáziin . »#Jesus hålaj : ” Dievddit lihtijda tjátjev . ” Ja bálvaleaddjit devde daid ravddaid dási .#Ja dievddin rabddaj . Son celkkii sidjiide : « Goivot das ja guddet heajaid ovddasčužžui . »#De hålaj : ” Goajvvut ja guoddit hejaj tjuottjodiddjáj . ” Sii gudde dan heajaid ovddasčužžui , ja son máisttii čázi mii lei šaddan viidnin .#Dav sij dahkin . Tjuottjodiddje jugestij tjátjes mij dal vijnnan lij sjaddam . Ii son diehtán gos dat leažžá boahtán , muhto bálvaleaddjit geat ledje goivon čázi , sii gal dihte .#Ittjij diede gåsstå dat bådij , valla dievnára diehtin , gudi tjátjev lidjin goajvvum . De son gohčui irggi boahtit ja dajai : « Earát guossohit vuos buori viinni , ja go guossit juhkaluvvagohtet , de buktet fuonibu .#De irggev gåhtjoj boahtet ja javlaj : ” Gájka iehtjáda vuostak buorre vijnav vaddi ja nievrebuv gå guosse li vuoladuvvamin . Muhto don leat seastán buori viinni dássážii . »#Valla dån le buorre vijnav gitta dán rádjáj vuorkudam . ” Dán vuosttaš mearkadagus Jesus dagai Kanas Galileas .#Dáv vuostasj merkav Jesus Kanan , Galilean , dagáj . Son almmustahtii hearvásvuođas , ja su máhttájeaddjit osko sutnje .#Dajna vuogijn herlukvuodas bigodij ja suv åhpadisålmmå sunji jáhkkin . Das maŋŋil son manai Kapernaumii etniinis , vieljaidisguin ja máhttájeddjiidisguin , ja doppe sii orro moadde beaivvi .#Dan maŋŋel vuollánij Kafarnaumij iednijnis , vieljajis ja åhpadisålmmåjis ja dåppe muhtem biejvev årrun . Juvddálaččaid beassážat lahkanedje , ja Jesus vulggii bajás Jerusalemii .#Juvdáj bässásjbase lahkanahtjin ja Jesus Jerusalemij badjánij . Tempelšiljus son deaivvai sin geat ledje vuovdimin vuovssáid , sávzzaid ja duvváid , ja ruhtacuvkeheddjiid geat ledje čohkkámin das .#Tiemmpelin iejvvij sijájt gudi vuovsájt , sávtsajt ja duvvojt lidjin vuobddemin ja biedniklånudiddjijt danna tjåhkkåhime . De son ráhkadii spižá oaras ja ájii buohkaid olggos tempelis oktan sávzzaiguin ja vuovssáiguin .#Báddebiehkijs de svitjov dagáj ja vuodjelij gájkajt tiemmpelis aktan sávtsaj ja vuovsáj . Son háddjii ruhtacuvkeheddjiid ruđaid ja gomihii sin bevddiid .#Lånudiddjij biednigijt hájij ja sijá bievdijt gåmodij . Sidjiide geat vuvde duvváid , son celkkii : « Eret dáiguin , allet daga mu Áhči viesu márkanšilljun ! »#Ja duvvovuobddijda javlaj : ” Gájddit dáj ! Allit Áhtjám viesov oasesbájkken dagá . ” Su máhttájeaddjit muitájedje dan mii lea čállojuvvon : Buolli áŋgirvuohta du viesu dihtii duššada mu .#Ja suv åhpadisålmmå mujttájin tjáleduvvam le : Buolle hárdesvuohta duv viessuj muv håhkkit . Juvddálaččat hállagohte ja jerre sus : « Makkár mearkkain čájehivččet midjiide ahte dus lea vuoigatvuohta dán dahkat ? »#Juvdá de sunji javllin : ” Majt merkajt midjij vuoseda , guhti náv dagá ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Gaikkodehket dán tempela , ja mun ceggen dan fas golmma beaivvis . »#Jesus vásstedij : ” Gajkkut dáv tiemmpelav , de gålmån biejven dav vas tsieggiv . ” Sii dadje : « Njealljelogiguhtta jagi leat ádjánan hukset dán tempela , ja don cegget dan fas golmma beaivvis ? »#Juvdá javllin : ” Dát tiempel le nielljalåkgudán jagen tsieggiduvvam ja dån le dav gålmån biejven tsieggitjit ! ” Muhto son sártnui iežas rupmaša tempela birra .#Valla sån ietjas rubmaha tiemmpela birra hålaj . Go son lei bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte , de máhttájeaddjit muitájedje ahte son lei cealkán dán , ja sii osko čállagii ja dan sátnái man Jesus lei sárdnon .#Maŋŋel gå jábbmegij lussta tjuodtjelij de åhpadisålmmå mujttájin suv nåv hållam , ja sij jáhkkin tjálugij ja Jesusis hållam báhkuj . Go Jesus lei Jerusalemis beassášbasiid , de olusat oskugohte su nammii go sii oidne su mearkadaguid .#Gå bässátjijt lij Jerusalemin , de ålos suv nammaj jáhkkegåhtin gå vuojnnin merkajt majt dagáj . Ii Jesus gal dattege luohttán sidjiide , dasgo son dovddai sin buohkaid . Ii son dárbbašan earáid duođaštusaid ovttage olbmo birra , dasgo son diđii ieš mii orru olbmo siste .#Valla Jesus iesj ittjij sidjij åskelda , dajna gå dåbdåj sijájt gájkajt ja ittjij avtak vihtanasstemav almatja birra dárbaha . Farisealaččaid searvvis lei olmmái gean namma lei Nikodemus ; son lei okta juvddálaččaid ráđđehearráin .#Ietjastis diedij mij almatjin lij . Fariseaj siegen lij ålmåj gen namma lij Nikodemos , juvdáj rádehärrájs akta . Son bođii Jesusa lusa ihkku ja dajai : « Rabbi , mii diehtit ahte don leat oahpaheaddji gii leat boahtán Ipmila luhtte , dasgo ii oktage máhtáše dahkat daid mearkadaguid maid don dagat jos Ipmil ii livčče suinna . »#Sån bådij Jesusa lusi iján ja javlaj : ” Rábbi , mij diehtep duv Jubmelis åhpadiddjen rájaduvvam . Aktak ij duv láhkáj máhte dakkir merkajt dahkat jus Jubmel suv lunna ij le . ” Jesus vástidii sutnje : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : Dat guhte ii riegát ođđasis , ii beasa oaidnit Ipmila riikka . »#Jesus vásstedij ; ” Sáddnán dunji javlav : guhti ij ådåsis riegáda , ij Jubmela rijkav besa vuojnnet . ” Nikodemus jearai sus : « Mo sáhttá boares olmmoš riegádit , ii han son sáhte beassat eatnis goaŧu sisa fas ja riegádit ođđasis ? »#Nikodemos vásstedij : ” Gåktus aktak máhttá riegádit gå le vuoras ? Ij gåjt máhtitja iednehäggaj vaden máhttsat ja nuppádis riegádit ? ” Jesus vástidii : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : Dat guhte ii riegát čázis ja Vuoiŋŋas , ii beasa Ipmila riikii .#Jesus vásstedij : ” Sáddnán dunji javlav : guhti tjátjes ja Vuojŋŋanisás ij riegáda , Jubmela rijkkaj ij besa . Dat mii lea riegádan oaččis , lea oažži , muhto dat mii lea riegádan Vuoiŋŋas , lea vuoigŋa .#Mij oattjes le riegádam le oadtje , ja mij Vuojŋŋanisás le riegádam le vuojŋŋanis . Ale ovddoš go mun celken ahte dii fertebehtet riegádit ođđasis .#Ale oavdduha gå javlliv dij vierttibihtit ådåsis riegádit . Biegga bossu gosa dáhttu ; don gulat dan šuvvamin , muhto it dieđe gos bođeš ja gosa manaš .#Biegga båssu gåsi sihtá ja gulá dav båssomin , valla i diede goabbelis bieggá , i ga diede goabbelij . Nu lea maiddái juohkehaččas gii lea riegádan Vuoiŋŋas . »#Návti le juohkkahattjaj guhti Vuojŋŋanisás le riegádam . ” Nikodemus jearai : « Mo dát lea vejolaš ? »#Nikodemos gatjádij : ” Gåktus dát le máhttelis ? ” Jesus vástidii sutnje : « Don leat Israela oahpaheaddji , it ge dieđe dan !#Jesus vásstedij : ” Dån le Israela åhpadiddje ja dav i dádjada ! Duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : Mii sárdnidit dan maid diehtit , ja duođaštit dan maid leat oaidnán , muhto dii ehpet vuostáiváldde min duođaštusa .#Sáddnán dunji javlav : Mij sárnnedip majt diehtep ja vihtanasstep dan birra majt lip vuojnnám , valla dij ehpit mijá vihtanusáv duosto . Jos dii ehpet oskko go mun sárdnidan didjiide eatnanlaš áššiid , mo de sáhttibehtet oskut go mun sárdnidan almmálaš áššiid ?#Jus ehpit jáhke gå ednama ássjij birra hålav , gåktus de buktebihtit jáhkket , gå almenássjij birra hålav ? Ii oktage leat mannan bajás albmái , earet go son gii njiejai almmis ; dat lea Olbmobárdni guhte lea almmis .#Ietjá ij le almmáj badjánam gå sån guhti almes le luojttádam : Almatjabárnne . Ja nugo Movsses loktii gearbmaša sáttomeahcis , nu Olbmobárdni ge bajiduvvo , vai juohkehaš guhte osku sutnje , oažžu agálaš eallima .#Gåktu Moses gärmmahav åjdåmiehtsen bajedij , nåvti viertti Almatjabárnne bajeduvvat , vaj juohkkahasj guhti sunji jáhkká ihkeven iellemav oadtju . Dasgo nu lea Ipmil ráhkistan máilmmi ahte son attii áidnoriegádan Bártnis , amas oktage guhte osku sutnje mannat gáđohussii , muhto vai son oažžu agálaš eallima .#Dajna gå Jubmel väráldav iehtsij vattij ájnna Bárnes , vaj juohkkahasj guhti sunji jáhkká ij håhkkåna , ájnat ihkeven iellemav oadtju . Ipmil ii leat vuolggahan Bártnis máilbmái dubmet dan , muhto vai máilbmi bestojuvvošii su bokte .#Jubmel ittjij Bárnes väráldij rája duobbmitjit , ájnat suv baktu väráldav gájutjit . Dat guhte osku sutnje , ii dubmejuvvo . Dat guhte ii oskko , lea juo dubmejuvvon , dan dihtii go ii leat oskon Ipmila áidnoriegádan Bártni nammii .#Guhti sunji jáhkká ij duobbmidalá , valla guhti ij jáhke le juo duobbmidallam dan diehti gå ittjij Jubmela ájnna Bárne nammaj jáhke . Ja dát lea duopmu , ahte čuovggas lea boahtán máilbmái , ja olbmot ráhkistedje seavdnjadasa eanebut go čuovgasa , dasgo sin dagut ledje bahát .#Ja dát le duobbmo : Gå tjuovgga väráldij bådij , de almatja sjievnnjedav tjuovgas ienebut iehttsin , danen gå sijá bargo lidjin bahá . Dasgo juohke bahádahkki vašuha čuovgasa ii ge dáhto boahtit čuovgasa ovdii , amaset su dagut boahtit albmosii .#Guhti baháv dahká tjuovgav vasjot ja tjuovggaj ij boade , vaj suv dago e lulu bihkusit . Muhto dat guhte čuovvu duohtavuođa , boahtá čuovgasa ovdii , vai boađášii albmosii ahte su dagut leat Ipmila dáhtu mielde . »#Valla guhti sáddnáv dahká tjuovggaj boahtá vaj bihkus suv dago li Jubmela sidoda milta . ” Das maŋŋil Jesus ja su máhttájeaddjit vulge Judeai .#Dan maŋŋel Jesus åhpadisålmmåjis Judeaj vuolgij . Doppe son orui muhtun áiggi singuin ja gásttašii .#Dåppe lij sijáj aktan muhtem ájgev ja gástadij . Maiddái Johanas ge gásttašii Ainonis Salima lahka , gos lei ollu čáhci , ja olbmot bohte dohko ja gásttašuvvojedje .#Johannes aj gástadij Ainonin , Salima lahka , gånnå lij edna tjáhtje ja gåsi almatja båhtin gástaduvátjit . Dát lei ovdal go Johanas bálkestuvvui giddagassii .#Johannes ham ájn ij lim fáŋŋgagoahtáj bálkestuvvam . Šattai riidu buhtisteami birra Johanasa máhttájeddjiid ja muhtun juvddálačča gaskii .#Soabmása Johannesa åhpadisålmmåjs muhtem juvdáj rájnnanimdábij birra rijddalahtjin . Máhttájeaddjit manne Johanasa lusa ja dadje sutnje : « Rabbi , dat olmmái gii lei duinna nuppe bealde Jordana , ja gean birra don duođaštit , son gásttaša dál , ja buohkat mannet su lusa . »#De mannin Johannesa lusi ja javllin : ” Rábbi , guhti dujna lij Jordanäno nuppen bielen ja gen birra vihtanassti , gástat dal iesj , ja gájka suv lusi båhti ” . Johanas vástidii sidjiide : « Olmmoš ii sáhte oažžut maidege jos dat ii addojuvvo sutnje almmis .#Johannes vásstedij : ” Almasj ij oattjo majdik mij almes ij vatteduvá . Dii lehpet ieža mu duođašteaddjit dasa ahte mun celken : Mun in leat Messias , muhto lean vuolggahuvvon su ovddabeallái .#Ietja máhttebihtit vihtanasstet mån javlliv : ’ Iv le Messias ájnat lev suv åvdån rájaduvvam . ’ Irgi lea son geas lea moarsi .#Irgge le sån gänna le moarsse . Muhto irggi ustit gii čuožžu ja guldala su , illuda sakka go gullá irggi jiena .#Irgge ráddna suv gulldalime ávvudallá irgge jiednaj . Dál mun ge illudan , ja mu illu lea ollis .#Dat ávvo le dal ållåsit sjaddam muv . Son galgá stuorrut , mun fas uhccut .#Sån galggá stuorrot ja mån unnot . ” Son guhte boahtá badjin , lea buohkaid bajábealde .#Guhti baddjet boahtá , le gájkaj badjel . Son guhte boahtá máilmmis , gullá máilbmái ja hállá máilmmálaš áššiid .#Guhti ednamis boahtá , ednamij gullu ja ednamis hoallá . Son guhte boahtá almmis , lea buohkaid bajábealde . Son duođašta dan maid lea oaidnán ja gullan , muhto ii oktage vuostáiváldde su duođaštusa .#Guhti almes boahtá vihtanasstá mav le vuojnnám ja gullam , ja aktak ij suv vihtanusáv duosto . Dat guhte lea vuostáiváldán su duođaštusa , lea nannen ahte Ipmil sárdnu duohtavuođa .#Guhti suv vihtanusáv duosstu , duodas dajna Jubmel sáddnáv sárnnu . Son gean Ipmil lea vuolggahan , sárdnu sániid mat bohtet Ipmilis , dasgo Ipmil addá Vuoiŋŋa olles mihtuin .#Dajna gå Jubmelis rájaduvvam Jubmela bágojt sárnnu ; Jubmel Vuojŋŋanisáv váni miehttik vaddá . Áhčči ráhkista Bártni ja lea addán buot su gihtii .#Áhttje Bárnes ähttsá ja suv giehtaj le gájkka vaddám . Sus guhte osku Bárdnái , lea agálaš eallin .#Guhti Bárnnáj jáhkká sujna le ihkeven iellem . Dat guhte ii jeagat Bártni , ii beasa oaidnit eallima , muhto Ipmila moarri orru su alde . »#Valla guhti vuornnu Bárnnáj jáhkkemis , ij besa iellemav vuojnnet , ájnat Jubmela moarre sunji báhtsá . Jesus bođii diehtit ahte farisealaččat ledje gullan ahte Jesus čohkkii eanet máhttájeddjiid ja gásttašii eanebuid go Johanas , vaikko rievtti mielde Jesus ii ieš gásttašan , muhto su máhttájeaddjit . Go Jesus gulai dien farisealaččaid birra , de son vulggii Judeas ja manai fas Galileai .#Jesus árvvedij farisea lidjin gullam sån Johannesis ålop åhpadisålmmåjt giesij ja ålobuv gástadij Jesus val ittjij iesj gástada ájnat suv åhpadisålmmå ja de vaden Judeas Galileaj vuolgij . Son fertii johtit Samaria čađa , ja son bođii gávpogii mii gohčoduvvo Sykarin . Dat lea dan eananbihtá lahka man Jáhkot attii bárdnásis Jovssehii .#Vierttij Samaria milta mannat ja bådij stádaj gåhtjoduvvam Sykarin , ij mälggadin ednamis mav Jakob bárnnásis Josefij vattij . Doppe lei Jáhkoba gáivo .#Danna lij Jakoba tjáhtjeruddne . Jesus lei váiban vázzimis , ja čohkánii gáivvo gurrii .#Jesus vádtsemis vájbbam rudne guorraj tjåhkkidij . Dát lei guđat diimmu birrasiid .#Biejvveguovddel lij . De bođii Samaria nisu viežžat čázi .#Soames samarak nissun bådij tjátjev viettjatjit . Jesus cealká sutnje : « Atte munnje juhkat . »#Jesus sunji hålaj : ” Vatte munji juhkat ! ” Su máhttájeaddjit ledje mannan gávpogii oastit borramuša .#Åhpadisålmmå vuojn lidjin stádaj vuolggám biebmojt oastátjit . Nisu dadjá : « Mo don guhte leat juvddálaš , sáhtát bivdit juhkat mus , Samaria nissonis ? »#Nissun javlaj : ” Gåktus dån , guhti le juvdá , mujsta máhtá tjátjev ánodit ? Dasgo juvddálaččat eai servvoštala samarialaččaiguin .#Mån ham lev samarak nissun . ” ( Juvdá e samaragij sidá säbrástallat ) . Jesus vástidii sutnje : « Jos don dovddašit Ipmila attáldaga ja dieđášit gii dat lea guhte dáhttu juhkat , de don bivddášit sus ja son attášii dutnje ealli čázi . »#Jesus vásstedij : ” Jus dån lulu dåbddåt Jubmela vattáldagájt ja suv guhti dunji hoallá : Vatte munji juhkat , de sujsta lulu ádnot ja dunji luluj ielle tjátjev vaddet . ” Nisu dajai : « Hearrá , dus ii leat lihtti ge mainna geasášit bajás čázi , ja gáivo lea čieŋal .#Nissun javlaj : ” Härrá , dujna ij le goajvvomlihtte ja ruddne le tjiegŋal . Gos don dalle válddášit dan ealli čázi ?#Gåsstå de ielle tjátjev váldá ? It dal don leat stuorit go min máttar Jáhkot gii attii midjiide gáivvo ja ieš jugai das , nugo su bártnit ja su šibihat ge ? »#I gåjt dal littja stuoráp mijá áhtjes Jakobis , guhti rudnev vattij ja iesj dassta bárnijis ja elujnis jugáj . ” Jesus vástidii sutnje : « Juohkehaš guhte dán čázis juhká , son šaddá fas goikui .#Jesus vásstedij : ” Guhti dát tjátjes juhká vas gåjkkågoahtá . Muhto dat guhte juhká dan čázis maid mun attán , ii goikka šat goassege .#Valla guhti muv vaddem tjátjes juhká , ij goassak gåjkkågoade . Dat čáhci maid mun attán sutnje , šaddá su siste ájan mii álo golgá ja addá agálaš eallima . »#Muv vaddem tjáhtje sunji gålgge ádjagin sjaddá ja ihkeven iellemav vaddá . ” Nisu dadjá sutnje : « Hearrá , atte munnje dan čázi aman goassege šat goikat ja dárbbašit dáppe fitnat viežžamin čázi . »#Nissun sunji javlaj : ” Härrá , vatte munji dat tjátjes , vaj iv goassak dárbaha gåjkkåt ja diehki boahtet tjátjev viettjatjit . ” Jesus celkkii sutnje : « Mana viežžat boatnját ge deike . »#Jesus hålaj : ” Maná ålmmåt viettjatjit ! ” Nisu vástidii : « Ii mus leat boadnjá . »#Nissun vásstedij : ” Ij le mujna ålmåj . ” Jesus celkkii : « Duođa cealkkát go dajat ahte dus ii leat boadnjá , dasgo dus leat leamaš vihtta olbmá , ja dat gii dus dál lea , ii leat du boadnjá .#Jesus hålaj : ” Duolla dån javla , dujna ij le ålmåj . Vihtta ålmmå dujna lidjin ja dát maŋemus ij le duv . Die dadjet duođa . »#Sáddnáv galla hålli . ” Nisu dajai : « Hearrá , mun oainnán ahte don leat profehta .#Nissun vásstedij : ” Härrá , profehtan duv vuojnáv . Min máddarat leat bálvalan Ipmila dán vári alde , ja dii dadjabehtet Jerusalema danin báikin gos olmmoš galgá rohkadallat . »#Mijá ájttega li Jubmelij dán váren råhkådallam , valla dij javllabihtit Jerusalemav bájkken gånnå råhkådallat . ” Jesus cealká sutnje : « Oskko munnje , nisu , áigi boahtá go ehpet bálval Ipmila ehpet dán vári alde ehpet ge Jerusalemis .#Jesus vásstedij : ” Jáhke munji , nissun . Ájgge boahtá gå ehpit dán váren jalik Jerusalemin Áhttjáj råhkådalá . Dii bálvalehpet dan maid ehpet dovdda , muhto mii bálvalit dan maid dovdat , dasgo bestojupmi boahtá juvddálaččain .#Råhkådallabihtit mav ehpit dåbdå . Mij råhkådallap mav dåbddåp , dan diehti gå lånestibme juvdájs boahtá . Muhto áigi boahtá , ja lea dál juo , go duođalaš rohkadallit bálvalit Áhči vuoiŋŋas ja duohtavuođas .#Valla ájgge boahtá , ja le dal juo , gå gájkka duohta råhkådalle Áhtjev vuojŋŋanisán ja sádnesvuodan råhkådalli . Dasgo dakkár rohkadalliid Áhčči dáhttu .#Dakkir råhkådallijt Áhttje sihtá . Ipmil lea vuoigŋa , ja dat guhte bálvala su , ferte bálvalit vuoiŋŋas ja duohtavuođas . »#Jubmel le vuojŋŋanis ja suv råhkådalle vierttiji vuojŋŋanisán ja sádnesvuodan råhkådallat . ” Nisu dajai : « Mun dieđán ahte Messias boahtá , » – Messias lea seammá go Kristus – « ja go son boahtá , de almmuha midjiide buot . »#Nissun javlaj : ” Diedáv Messiasav boahtemin ” - Messias merkaj Vuojdaduvvam - ” ja gå boahtá , de gájkka midjij bigot . ” Jesus cealká sutnje : « Mun dat lean , mun guhte sártnun duinna . »#Jesus sunji hålaj : ” Mån lev sån , dunji hållamin . ” Dan seammás bohte su máhttájeaddjit , ja sii ovddošedje go son lei hálešteamen nissoniin . Muhto ii oktage jearran maid son dáhtui dahje manne lei hálešteamen nissoniin .#Daŋga båttå åhpadisålmmå båhtin . Sij alvaduvvin gå lij nissunijn ságastime , valla aktak ittjij gatjáda manen ja majt sunji hålaj . Nisu guđii čáhcelihtis ja manai gávpogii ja dajai olbmuide : « Bohtet geahččat dan olbmá guhte lea muitalan munnje buot maid mun lean dahkan !#Nissun de tjáhtjelihtes guodij , manáj stádaj ja almatjijda hålaj : ” Båhtit gehtjatjit ålmmåv guhti munji giehtoj gájkka majt lev dahkam . Ii go son dat leačča Messias ? »#Ihkap sån le Messias ? ” Sii vulge dalle gávpogis ja bohte su lusa .#Sij vuolggin de suv åtson . Dan botta máhttájeaddjit dadje Jesusii : « Rabbi , boađe boradit ! »#Dan båttå åhpadisålmmå sunji javllin : ” Rábbi , boade båråtjit ! ” Son vástidii : « Mus lea borramuš maid dii ehpet dovdda . »#Vásstedij : ” Mujna le biebbmo , mav ehpit diede . ” Sii dadje guhtet guoibmáseaset : « Lea go son giige buktán sutnje borramuša ? »#Åhpadisålmmå de gaskasa javllin : ” Le gus aktak sunji biebmov buktám ? ” Muhto Jesus celkkii sidjiide : « Mu borramuš lea dahkat su dáhtu guhte lea vuolggahan mu ja ollašuhttit su daguid .#Jesus hålaj : ” Muv biebbmo le suv sidodav dahkat ja suv dagojt ållidit , guhti le muv rádjam . Ehpet go dii ieža daja : Ain leat njeallje mánu láju áigái .#Dij javllabihtit : Niellja máno li ájn tjuohppamij . Muhto mun cealkkán didjiide : Bajidehket čalmmiideattet ja gehččet bealdduid , dat leat juo vilggodan láddjenmuddui .#Valla didjij javlav : Bajedihtit tjalmijt ja gähttjit bäldojt juo tjuohppammudduj vielgudam . Láddjejeaddji oažžu bálkkás ja čohkke šattuid agálaš eallimii , vai gilvi ja láddjejeaddji illudivččiiga ovttas .#Tjuohppe bálkás oadtju ja sájov ihkeven iellemij vuorkki , vaj sáddjijiddje ja tjuohppe aktan bessaba ávvudallat . Dasgo dat sátni lea duohta ahte nubbi gilvá ja nubbi gis láddje .#Dat báhko le duohta , nubbe sáddji ja nubbe vas tjuohppá . Mun lean vuolggahan din láddjet dan mainna ehpet leat bargan .#Lev dijáv tjuohpatjit rádjam dåhku gånnå ejda dárbaha barggat . Earát leat bargan , ja dii láddjebehtet sin barggu šattu . »#Iehtjáda li barggam ja dij bálkáv oadtjobihtit sijá bargo åvdås . ” Olusat dán Samaria gávpoga ássiin ledje oskugoahtán Jesusii nissona duođaštusa dihtii : « Son lea cealkán munnje buot dan maid mun lean dahkan . »#Ålos Samaria stádas lidjin nissuna duodastusá maŋŋela Jesusij jáhkkegoahtám : ” Sån le munji giehttum gájkka majt lev dahkam . ” Samarialaččat bohte su lusa ja dáhtto Jesusa orrut iežaset luhtte , ja son orui doppe guokte beaivvi .#Gå samaraga suv lusi båhtin , de gåhttjun sijá lusi ganudit ja guokta biejve dåppe åroj . Ollu eanebut oskugohte go gulle su sániid , ja sii dadje nissonii : « Dál mii eat oskko šat dušše du sániid dihtii .#Vil ålobu jáhkkegåhtin gå suv bágojt gullin , ja nissunij javllin : ” Ep dasti dåssjå duv bágoj diehti jáhke . Dasgo mii leat ieža gullan su , ja mii diehtit ahte son duođaid lea máilmmi beasti . »#Ietja lip dal suv gullam ja diehtep suv ajtu värálda lånestiddjen . ” Guokte beaivvi das maŋŋil Jesus vulggii doppe Galileai .#Dan guovte biejve maŋŋela Jesus Galileaj vuolgij . Son lei ieš duođaštan ahte profehta ii adnojuvvo árvvus ruovttubáikkistis .#Iesj lij duodastam ietjas årrombájken profehtan ij le árvvo . Muhto go son bođii Galileai , de galilealaččat vuostáiválde su bures , dasgo sii ge ledje leamaš Jerusalemis basiid áiggi ja ledje oaidnán buot maid son lei dahkan doppe .#Galilean suv buoret duosstun dan diehti gå galileaga aj lidjin Jerusalemin basseájgij vuojnnám gájkka majt danna dagáj . Jesus bođii fas Kanai Galileai gos son lei dahkan čázi viidnin .#Máhtsaj Kanaj , Galileaj , gånnå tjátjev lij vijnnan dahkam . Kapernaumis orui gonagaslaš virgeolmmái gean bárdni lei buohcamin .#Kafarnaumin lij gånågisá ámmátålmmån skihpa bárnne . Go son gulai ahte Jesus lei boahtán Judeas Galileai , de vulggii Jesusa lusa ja siđai su boahtit vulos buoridit bártnis , dasgo gánda lei juo jápmimin .#Gå gulláj Jesusav Judeas vuolggám ja Galilean lij dal , de vuolgij suv åtson ja gåhtjoj Kafarnaumij tjuovvot sujsta bárnev buoredittjat , guhti lij jábmemin . Jesus celkkii sutnje : « Mearkkaid ja oavdduid oainnekeahttá dii ehpet oskko . »#Jesus sunji hålaj : ” Jus ehpit merkajt ja oavdojt vuojne , de ehpit jáhke . ” Virgeolmmái dajai : « Hearrá , boađe ovdal go mu bárdni jápmá ! »#Ámmátålmåj javlaj : ” Härrá , båhtu då dån åvddål gå bárnnám jábmá . ” Jesus celkkii sutnje : « Mana ruoktot , du bárdni lea eallimin ! »#Jesus vásstedij : ” Maná sijddasit , bárnnát viessu . ” Ja olmmái oskkui Jesusa sániide ja manai .#Ålmåj Jesusij jáhkij ja manáj . Ruoktot jođedettiin bohte bálvaleaddjit su ovddal ja muitaledje ahte su bárdni lei eallimin .#Máhtsadijn dievnára suv duosstun ja diededin bárnes viessomin . Son jearai goas bárdnis lei áđasman . Sii dadje : « Ikte čihččet diimmus dávda luittii su . »#Gatjádij gallen lij buorránam ja sij vásstedin : ” Iektu , giehttjit tijma bájken dávdda suv luojtij . ” Áhčči árvidii ahte dat lei dáhpáhuvvan aiddo dalle go Jesus celkkii sutnje : « Du bárdni lea eallimin ! » Ja son ja oppa su dálu veahka oskugohte .#Áhttjes árvvedij buorránij daj muttoj gå Jesus sunji javlaj : ” Bárnnát viessu ” , ja iesj de jáhkkuj aktan fuolkijnis bådij . Dát lei nubbi mearka maid Jesus dagai maŋŋil go lei boahtán Judeas Galileai .#Dáv nuppev merkav Jesus dagáj gå Judeas Galileaj lij boahtám . Das maŋŋil ledje juvddálaččaid allabasit , ja Jesus vulggii bajás Jerusalemii .#Dan maŋŋel lidjin juvdáj base ja Jesus Jerusalemij manáj . Jerusalemis lea Sávzapoartta lahka láttu man namma hebreagillii lea Betesda .#Sávttsauvsa guoran Jerusalemin le lávgudahka hebrea namájn Betesda . Dan birra leat vihtta hálla , ja ollu buohccit ledje veallámin das : čalmmeheamit , lápmásat , rámbbit .#Danna li vihtta tjuolldahálla , gånnå ållo skihppe , tjalmedime , gállnasa ja skiermá vellahin . Sii vurde ahte čáhci lihkahuvvošii . Dasgo Hearrá eŋgel njiejai duollet dálle láddui ja lihkahahtii čázi .#[ Sij vuorddin dilmajt tjátjen , dajna gå Härrá ieŋŋgil duolloj dálloj tjáhtjáj luojttádij ja dilmmadij . Vuosttaš gii njiedjalii láddui maŋŋil go čáhci lei lihkahuvvon , dat dearvvašmuvai , mii ihkinassii dávddaid sus leaččai .#Guhti de vuostak tjáhtjáj lávkkij maŋŋel gå lij dilmmadam , väddjáj vájk mat dávdas . ] Das lei olmmái gii lei buohcan golbmalogigávcci jagi .#Danna lij ålmåj gålmmålåkgáktsa jage skihpam . Go Jesus oinnii su veallámin das ja diđii ahte son lei buohcan guhká , de son celkkii sutnje Buohcci vástidii : « Hearrá , mus ii leat oktage gii veahkehivččii mu láddui go čáhci lea lihkahuvvon .#Jesus vuojnij suv danna vellahime ja guláj suv guhkev skihpam . Skihppe vásstedij : ” Härrá , mujna ij le viehkke tjáhtjáj bessat dalloj gå dilmma . Ja go mun joavddan , de lea álo muhtun eará geargan njiedjalit dohko mu ovddabeallái . »#Gå dåhku bessagoadáv , de soames muv åvddålij háhppit . ” Jesus cealká sutnje : « Čuožžil , váldde seaŋggat ja vázzil ! »#Jesus sunji hålaj : ” Tjuodtjela , válde látjut ja maná ! ” Ja olmmái dearvvašmuvai dan seammás ; válddii seaŋggas ja vázzilii .#Dalága ålmåj buorránij , váldij látjos ja manáj . Muhto lei sábbátbeaivi , ja juvddálaččat dadje dearvvašmahttojuvvon olbmái : « Odne lea sábbát , ii ge dus leat lohpi guoddit seaŋgga . »#Valla sábbát lij ja juvdá sunji javllin : ” Uddni le sábbát . Son vástidii : « Son guhte dearvvašmahtii mu , celkkii munnje : Váldde seaŋggat ja vázzil ! »#Dån i látjut oattjo guoddet . ” Ålmåj vásstedij : ” Guhti muv buoredij gåhtjoj muv látjum válldet ja mannat . ” Sii jerre : « Gii lea dat olmmái guhte gohčui du váldit seaŋggat ja vázzilit ? »#Sij de gatjádin : ” Guhtis gåhtjoj látjut válldet ja mannat ? ” Dearvvašmahttojuvvon olmmái ii diehtán gii dat lei . Dasgo Jesus lei juo jávkan olbmuid sisa .#Ålmåj ittjij diede guhti suv buoredij , dan diehti gå Jesus lij juo dassta mannam , gå nåv ålos dasi lidjin tjåhkanam . Maŋŋil Jesus gávnnai olbmá tempelšiljus ja celkkii sutnje : « Geahča , dál leat dearvvaš .#Maŋŋela Jesus suv tiemmpelin gávnaj ja sunji hålaj : ” Dån le buorránam . Ale šat suddut , amas mihkkege bahábuid dáhpáhuvvat dutnje . »#Ale dasti suddoda , vaj ij mige baháp dunji sjatta ” . Olmmái manai ja muitalii juvddálaččaide ahte Jesus dat lei dearvvašmahttán su .#Ålmåj de manáj juvdájda giehtutjit Jesus lij suv buoredam . Juvddálaččat doarrádallagohte Jesusa danne go son dagai dákkáriid sábbáhin .#Juvdá Jesusav doarrádallagåhtin , danen gå lij dájt sábbádin dahkam . Muhto Jesus celkkii sidjiide : « Mu Áhčči bargá bisánkeahttá ; ja nu ferten mun ge . »#Valla sidjij hålaj : ” Áhttjám ájn le barggamin ja dan diehti mån aj lev barggamin . ” Das maŋŋil juvddálaččat geahččaledje velá áŋgireabbot goddit su . Son han ii rihkkon dušše sábbáha , muhto gohčodii Ipmila iežas áhččin ge ja dagai iežas Ipmila láhkásažžan .#De juvdá ájn vil ienebut viggagåhtin suv gåddet , dajna gå ittjij dåssjå val sábbádav doaje , ájnat Jubmelav áhttjen gåhtjoj ja Jubmela lágátjin ietjas dagáj . Jesus vástidii sidjiide ná : Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Ii Bárdni sáhte dahkat maidege iešalddes , earet dan maid son oaidná Áhčis dahkamin .#Jesus sidjij jårgijdij javla : ” Sáddnán hålav : Bárnnes ij buvte ietjastis mavga dahkat , ájnat Bárnnes dahká dåssjå mav vuojnná Áhtjes dahkamin . Maid Áhčči dahká , dan Bárdni ge dahká .#Mav Áhttjes dahka , Bárnnes aj dahká . Dasgo Áhčči ráhkista Bártni ja čájeha sutnje buot maid ieš dahká . Ja son čájeha sutnje stuorit daguid go dán , vai dii ovddošehpet .#Áhttje Bárnes ähttsá ja sunji vuoset gájkka mav iesj dahká ja ájn stuoráp dagojt ájggu sunji vuosedit , vaj dij oavdduhahtjabihtit . Dasgo nugo Áhčči bajásčuoččáldahttá jábmiid ja dahká sin eallin , nu Bárdni ge dahká eallin sin geaid son dáhttu .#Gåktu Áhttjes jábbmegijt båktå ja iellemav vaddá , nåv Bárnnes aj iellemav vaddá gesi sihtá . Ii ge Áhčči dubme ovttage , muhto son lea addán buot dubmenválddi Bárdnái , vai buohkat gudnejahtášedje Bártni nugo Áhči ge .#Ja Áhttjes avtak ij duobbmi ájnat duobbmimfámov le Bárnnásis vaddám , vaj gájka lulun Bárnev guddnedit , nåv gåk Áhtjev guddnedi . Dat guhte ii gudnejahte Bártni , ii gudnejahte Áhči ge gii lea vuolggahan su .#Guhti Bárnev ij guddneda , ij Áhtjev ga guddneda , guhti suv le rádjam . Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Dat guhte gullá mu sáni ja osku sutnje gii lea vuolggahan mu , sus lea agálaš eallin ; son ii boađe dupmui , muhto lea juo mannan jápmimis eallimii .#Sáddnán javlav didjij ; guhti muv bágov gullá ja sunji jáhkká guhti muv le rádjam , sujna le ihkeven iellem . Sån duobbmuj ij boade , ájnat le juo jábmemis iellemij mannam . Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Boahtá áigi , ja dat lea dál juo , go jábmit gullet Ipmila Bártni jiena , ja sii geat gullet , ožžot eallit .#Sáddnán didjij javlav ; ájgge boahtá , ja le juo , gå jábbmega Jubmela Bárne jienav gulli ja gudi dav gulli älláji . Dasgo nugo Áhčis lea iešalddes eallin , de son lea maiddái suovvan Bárdnái ge ahte sus lea iešalddes eallin .#Gåktu Áhtjen ietjanis le iellem , nåv le Bárnnáj aj iellemav vaddám , ja sunji le duobbmimfámov vaddám , dan diehti gå le Almatjabárnne . Áhčči lea addán sutnje dubmenválddi , danne go son lea Olbmobárdni .#Allit dáv imájdalá . Allet imaštala dan , dasgo dat áigi boahtá go buohkat geat leat hávddiin , gullet su jiena ja sii bohtet olggos . Sii geat leat dahkan buriid , bajásčuožžilit eallimii , muhto sii geat leat dahkan baháid , bajásčuožžilit dupmui .#Ájgge boahtá gå hávdijn gájka suv jienav gulli , ja tjuodtjeli ; gudi li buorijt dahkam tjuodtjeli iellemij ja gudi li bahájt dahkam tjuodtjeli duobbmuj . In mun sáhte iešalddán dahkat maidege . Mun dubmen dađe mielde go gulan , ja mu duopmu lea vuoigatlaš . Dasgo in mun dáhto ovddidit iežan dáhtu , muhto su dáhtu gii lea vuolggahan mu .#Ietjastam iv buvte majdik dahkat : gåktu guláv nåvti duobbmiv ja muv duobbmo le duolla , danen gå iehtjam sidodav iv tjuovo , ájnat suv guhti muv le rádjam . Jos mun iežan birra duođaštan , de mu duođaštus ii leat duohta .#Jus iehtjam birra vihtanastáv , de muv vihtanus ij le duohta . Muhto lea muhtun eará gii duođašta mu birra , ja mun dieđán ahte su duođaštus mu birra lea duohta .#Valla soames ietjá muv birra vihtanasstá ja diedáv suv vihtanusáv muv birra duohtan . Dii bijaidet sáni Johanassii , ja son duođaštii duohtavuođa .#Dij Johannesij ságav rájajda ja sån le sádnesvuodav vihtanasstám . In mun dárbbaš makkárge duođaštusa olbmuin , muhto cealkkán dán vai dii bestojuvvošeiddet .#Avtak almatjis iv vihtanusáv iehtjam birra sidá , valla dáv giehtov didjij gádjusibmen . Johanas lei buolli ja báiti čuovggas , muhto dušše oanehis áiggi dii hálideiddet illudit su čuovgasis .#Johannes lij buolle ja bájtte tjuovgga ja oanegis ájgev suv tjuovgan ávvudalájda . Muhto mus lea stuorit duođaštus go dat man Johanas attii .#Valla stuoráp vihtanusáv lev oadtjum gå mav Johannes vattij . Dasgo dat dagut maid Áhčči lea addán munnje ollašuhttit , ja maid mun dagan , dat duođaštit ahte Áhčči lea vuolggahan mu .#Danen gå dago , majt Áhttje le vaddám ållidittjat , jur da majt dagáv , vihtanassti Áhtjev muv rádjam . Áhčči gii lea vuolggahan mu , lea ieš duođaštan mu birra .#Ja Áhttje guhti muv le rádjam , le iesj vihtanasstám muv birra . Su jiena ehpet leat goassege gullan , ehpet ge oaidnán su hámi . Su sátni ii biso din siste , dasgo dii ehpet oskko sutnje gean son lea vuolggahan .#Valla suv jienav ehpit goassak le gullam , ehpit ga suv ietjas vuojnnám , ja suv bágo älle dijá lunna bissomin , gå ehpit jáhke sunji gev le rádjam . Dii guorahallabehtet čállagiid , danne go jurddašehpet dain gávdnat agálaš eallima .#Tjálugijt guoradallabihtit , gå doajvvobihtit dajt buktet ihkeven iellemav vaddet . Ja aiddo dat duođaštit mu birra ! Muhto dii ehpet dáhto boahtit mu lusa oažžut eallima .#Daha vihtanassti muv birra , valla dij ehpit muv lusi sidá boahtet iellemav åttjutjit . Mun in vuostáiváldde gudni olbmuin , muhto mun dovddan din ja dieđán ahte din siste ii leat ráhkisvuohta Ipmilii .#Iv almatjijs gudnev lágeda , valla lev dåbddåm diján ij le gieresvuohta Jubmelij . Mun lean boahtán Áhččán nammii , ehpet ge dii vuostáiváldde mu .#Mån lev Áhtjám namán boahtám ja dij ehpit muv duosto . Muhto jos muhtun eará boahtá iežas nammii , de su dii vuostáiváldibehtet .#Valla jus soames ietjas namán boahtá , de suv duosstobihtit . Mo dii sáhttibehtet oskut , dii geat áinnas dáhttubehtet gudni guhtet guimmiineattet , ehpet ge oza gudni áidna Ipmilis ?#Gåktus jáhkket buktebihtit , gudi gudnev nubbe nuppes åhtsåbihtit ja ehpit ájnna Jubmela lunna åtså ? Allet jurddaš ahte mun sivahalan din Áhči ovddas .#Allit jáhke dijáv ájgov Áhtje åvdån guoddalit . Son gii sivahallá din , lea Movsses , geasa dii bidjabehtet iežadet doaivvu .#Guhti dijáv guoddal le Moses gesi dij dårvustallabihtit . Jos dii livččiidet oskon Movssesii , de livččiidet oskon munnje ge , dasgo son lea čállán mu birra .#Jus Mosesij lulujda jáhkket , de munji aj lulujda jáhkket dan diehti gå sån le muv birra tjállám . Muhto jos dii ehpet oskko su čállagiidda , mo de sáhttibehtet oskut mu sániide ?#Valla jus ehpit suv tjállagijda jáhke , gåktus de muv bágojda jáhkket buktebihtit ? ” Das maŋŋil Jesus manai nuppi beallái Galileajávrri , mii maiddái gohčoduvvo Tiberiasjávrin .#De Jesus Galileajávre jali Tiberiasjávre nuppe bälláj manáj . Ollu olbmot čuvvo su , danne go sii oidne daid mearkadaguid maid son dagai go dearvvašmahtii buhcciid .#Ålos tjuovvolin , dajna gå vuojnnin merkajt majt dagáj gå skihppijt buoredij . Jesus manai várrái , ja čohkánii máhttájeddjiidisguin .#Jesus várráj manáj ja åhpadisålmmåjis dasi tjåhkkidij . Beassážat , juvddálaččaid basit , ledje lahka .#Bässátja , juvdáj base , lidjin lahka . Go Jesus geahčastii ja oinnii ollu olbmuid boahtimin su lusa , de celkkii Filipii : « Gos mii oastit láibbi , vai dát buohkat oččošedje borrat ? »#Gå Jesus gehtjastij ja vuojnij ållo almatjav suv lusi boahtemin , de Filipposij javlaj : ” Gåsstå lájbev oasstet vaj gájka oadtju juojddá bårråt ? ” Dán son celkkii geahččalan dihtii Filipa , dasgo son diđii ieš maid áiggui dahkat .#Dav javlaj Filipposav gähttjalittjat . Iesj galla diedij mav dahkat . Filip vástidii : « Ii guovtti čuođi denarii ge fidne dan mađe láibbi ahte juohkehažžii livččii bihtáš ge . »#Filippos vásstedij : ” Guoktatjuodet denáras ij åbbånis bähkátjav gesisik oattjo . ” Nubbi máhttájeaddji , Ándaras , Simmon Biehtára viellja , dajai sutnje : « Dás lea uhca gánddaš geas leat vihtta bivgeláibbi ja guokte guoláža , muhto mat dat leat nu olusiidda ? »#Åhpadisålmmåjs akta , Simon Petrusa viellja Andreas , javlaj : ” Dála le bárnne gänna li vihtta gårnnelájbátja ja guokta guolátja . Valla ma li da náv ållusijda ? ” Jesus celkkii : « Gohččot olbmuid čohkánit . »#Jesus vásstedij : ” Tjåhkkidisá almatja . ” Das lei rássás báiki , ja sii čohkánadde . Olbmáid lohku lei birrasiid vihttaduhát .#Rássás sadje lij gåsi ålmmåjs vihttatuvsána bájkke tjåhkkidij . Jesus válddii láibbiid , rohkadalai giittusrohkosa ja juogadii sidjiide geat ledje čohkkámin das , nu maiddái guliid ge , nu ollu go ieš guhtege hálidii .#Jesus lájbijt váldij , Jubmelav gijtij ja juogadij dajt sidjij ja nåvti aj guolátjijt , ja oadtjun man ednagav sihtin . Go sii ledje gallánan , de son dajai máhttájeddjiidasas : « Čogget báhcán bihtáid , amas mihkkege mannat duššás . »#Gå gallánam lidjin , de åhpadisålmmåjda javlaj : ” Tjoahkkijihtit bátsidisájt vaj mige ij dåssjåj maná . ” Sii dahke nu ja devde guoktenuppelot veaddelihti bihtáiguin mat ledje báhcán dan viđa bivgeláibbis , maŋŋil go buohkat ledje boradan .#Tjoahkkijin dajt ja dievddin lågenanguokta vieddegáre bähkátjijs vidát gårnnelájbes báhtsám bårråma maŋŋel . Go olbmot oidne dan mearkka maid Jesus lei dahkan , de dadje : « Dá lea duođaid dat profehta guhte galggai boahtit máilbmái ! »#Gå almatja vuojnnin makkir merkav lij dahkam , de javllin : ” Sån galla le Profehta , guhti diehki väráldij lij boadátjit . ” Jesus diđii ahte sii áigo boahtit ja veagal dahkat su gonagassan . Danne son guđii sin ja manai várrái . Son manai dohko okto .#Valla Jesus , árvvedime nákkujn ájggun suv gånågissan dahkat , máhtsaj vat aktu allasis várráj . Go šattai eahket , de máhttájeaddjit bohte vuolás jávregáddái , manne fatnasii ja vulge nuppi beallái jávrri Kapernaumii .#Gå iehkeduváj , de åhpadisålmmå jávrregáddáj mannin , vadnasij lávkkijin ja jávre nuppe bälláj , Kafarnaumij , vuolggin . Lei juo seavdnjat , ii ge Jesus lean velá boahtán sin lusa .#Sjevnjudam lij juo , ja Jesus ij lim ájn sijá lusi boahtám . Jávrris ledje stuora bárut , dasgo biegga lei garas .#Garra biekkav ja bárojt dagáj . Go sii ledje suhkan vihttagoalmmátlot dahje golbmalot stadia , de oidne Jesusa boahtimin vácci jávrri alde ja lahkaneamen fatnasii .#Lahkke mijlav suhkam , de ájttsin Jesusav váttse boahtemin tjátje nanna . Sii baláskedje sakka . Muhto Jesus celkkii sidjiide : « Mun dat lean , allet bala ! »#Vadnasij lahkanij , ja åhpadisålmmå ballájin , valla sidjij javlaj : ” Allit mujsta balá . ” Sii áigo váldit su fatnasii , muhto dan seammás dat lei juo láddemin dan gáddái gosa ledje mannamin .#Sihtin de suv vadnasa sisi ja dalága jåvsådin jávrregáddáj gåsi mannamin . Nuppi beaivvi ledje ain ollu olbmot nuppi bealde jávrri . Sii ledje oaidnán ahte das lei dušše okta fanas ja ahte ii Jesus lean mannan fatnasii máhttájeddjiidisguin , muhto sii ledje vuolgán su haga .#Álmmuk , maŋep biejve világa jávre nuppen bielen , lij val avtav vadnasav vuojnnám , ja Jesus ij lim åhpadisålmmåjis dav tjuovvum . Suv dabdá lidjin vuolggám . Dál bohte eará fatnasat Tiberiasis ja cehkkejedje lahka dan báikki gos Hearrá lei rohkadallan giittusrohkosa ja sii ledje borran láibbi .#Valla ietjá vadnasa Tiberiasas båhtin ja goarrijin dan lahkusij gånnå lájbev lidjin Härrá gijtulvisråhkålvisá maŋŋela bårråm . Go olbmot oidne ahte ii Jesus eai ge su máhttájeaddjit lean das , de manne fas fatnasiidda ja vulge Kapernaumii ohcat Jesusa doppe .#Gå almatja dal ielvvin Jesus ij lim danna , ällim ga suv åhpadisålmmå , de vaden jávrrek vuolggin Kafarnaumij Jesusa åtson . Sii gávdne su nuppi bealde jávrri ja jerre sus : « Rabbi , goas don bohtet deike ? »#Gávnnin suv danna jávre nuppen bielen ja sujsta gatjádin : ” Rábbi , goassas diehki båhti ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Ehpet dii oza mu dan dihtii go lehpet oaidnán mearkkaid , muhto danne go boraidet láibbi ja galláneiddet .#Jesus vásstedij : ” Sáddnán didjij javlav : Ehpit muv åhtsåla dan diehti gå merkajt lihpit vuojnnám , ájnat danen gå lájbes gallánibmáj båråjda . Allet bargga dan borramuša ala mii nohká , muhto dan ala mii bistá ja addá agálaš eallima , dan man Olbmobárdni addá didjiide .#Allit barga biebmo åvdås mij dåssjån , ájnat dan åvdås mij ihkeven iellemav vaddá ja mav Almatjabárnne didjij vaddá . Dasgo Ipmil Áhčči lea merken su seaillainis . »#Dan diehti gå Áhttje , Jubmel iesj , le suv sinidahttám . ” Sii dadje sutnje : « Mat leat dasto dat dagut maid Ipmil dáhttu min dahkat ? »#Sij de gatjádin : ” Majt dahkat vaj Jubmela dagojt barggap ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Dát lea Ipmila dahku ahte dii oskubehtet sutnje gean Ipmil lea vuolggahan . »#Jesus vásstedij : ” Jubmela dahko le jáhkket sunji gev sån le rádjam . ” Sii jerre : « Makkár mearkka de dagat , vai mii oainnášeimmet ja oskkošeimmet ?#Sij javllin : ” Makkir merkav de dagá , vaj vuojnnep ja dunji jáhkkep ? Maid don dagat ?#Majdes buvtá dahkat ? Min máddarat borre mánna meahcis , nugo lea čállojuvvon : Láibbi almmis attii son sidjiide borrat . »#Mijá ájttega mánáv åjdåmiehtsen bårrin , nåvti gåktu tjáleduvvam le : Lájbev almes vattij sidjij bårrusin . ” Jesus vástidii : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Movsses ii addán didjiide láibbi almmis ; muhto mu Áhčči addá didjiide duohta almmi láibbi .#Jesus vásstedij : ” Sáddnán didjij javlav : Moses ittjij didjij lájbev almes vatte , valla Áhttjám vaddá duohta lájbev almes . Ipmila láibi lea dat láibi mii boahtá vuolás almmis ja addá eallima máilbmái . »#Jubmela lájbbe almes boahtá ja väráldij iellemav vaddá . ” Sii dadje sutnje : « Hearrá , atte midjiide álelassii dan láibbi . »#Sujsta de vájnnodin : ” Härrá , vatte midjij agev dat lájbes . ” Jesus vástidii : « Mun lean eallima láibi .#Jesus vásstedij : ” Mån lev iellema lájbbe . Dat guhte boahtá mu lusa , ii goassege nealggo , ja dat guhte osku munnje , ii goassege goikka .#Guhti muv lusi boahtá ij goassak nälgo ja guhti munji jáhkká ij goassak gåjkå . Muhto mun lean cealkán didjiide ahte dii lehpet oaidnán mu , ehpet ge vel oskko .#Valla gåktu didjij javlliv : dij lihpit muv vuojnnám ja ehpit daŋgas diehti jáhke . Buohkat geaid Áhčči addá munnje , bohtet mu lusa , ja dat gii boahtá mu lusa , su in eisege áje eret .#Gájka gejt Áhttje munji vaddá , båhti muv lusi . Ja guhti muv lusi boahtá , iv hilgo . Dasgo mun in leat boahtán vuolás almmis dahkat dan maid ieš dáhtun , muhto su dáhtu , gii lea vuolggahan mu .#Mån iv le almes boahtám iehtjam sidodav dagátjit ájnat suv guhti muv le rádjam . Ja dát lea mu vuolggaheaddji dáhttu , ahte mun in masse ovttage sis geaid son lea addán munnje , muhto bajásčuoččáldahtán sin maŋimuš beaivvi .#Ja dát le suv sidot guhti muv le rádjam : iv galga láhppet sijájs avtak gejt munji le vaddám , ájnat maŋemus biejve sijáv tjuodtjelahttet . Dasgo dát lea Áhččán dáhttu , ahte juohkehaš guhte oaidná Bártni ja osku sutnje , oažžu agálaš eallima , ja mun bajásčuoččáldahtán su maŋimuš beaivvi . »#Dát le Áhtjám sidot : gájka gudi Bárnev vuojnni ja sunji jáhkki oadtju ihkeven iellemav . Ja sijáv maŋemus biejve tjuodtjelahtáv . ” Juvddálaččat nimmoredje danne go son celkkii : « Mun lean láibi mii lea boahtán vuolás almmis . »#Juvdá murkestin dan diehti gå Jesus lij javllam : ” Mån lev lájbbe almes boahtám . ” Ja sii jerre : « Ii go dát leat Jesus , Jovsseha bárdni .#Javllin : ” Ij gus sådnå le Jesus , Josefa bárnne ? Mii han dovdat sihke su áhči ja su eatni .#Mij ham áhtjes ja iednes dåbddåp . Mo son de sáhttá dadjat ahte son lea boahtán vuolás almmis ? »#Gåktus de máhttá javllat sån almes bådij ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Allet nimmor !#Jesus vásstedij : ” Allit murkesta . Ii oktage sáhte boahtit mu lusa muđuid go ahte Áhčči , guhte lea vuolggahan mu , geassá su ; ja mun bajásčuoččáldahtán su maŋimuš beaivvi .#Aktak ij máhte muv lusi boahtet , jus Áhttje guhti muv le rádjam , suv ij giese , ja mån de suv maŋemus biejve tjuodtjelahtáv . Profehtaid čállagiidda lea čállojuvvon : Sii buohkat šaddet Ipmila máhttájeaddjin .#Profehtajs le tjáleduvvam : Jubmela åhpadisålmmån gájka sjaddi . Juohkehaš guhte guldala Áhči ja oahppá sus , boahtá mu lusa .#Juohkkahasj guhti Áhtjev gulldal ja sujsta oahppá , muv lusi boahtá . Ii oktage leat duođaid oaidnán áhči , earet su guhte boahtá Ipmila luhtte ; son lea oaidnán Áhči .#Valla aktak ij le Áhtjev vuojnnám ietján gå Jubmelis rájaduvvam ; sån le Áhtjev vuojnnám . Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Dat guhte osku , sus lea agálaš eallin .#Sáddnán didjij javlav : Guhti jáhkká , sujna le ihkeven iellem . Mun lean eallima láibi .#Mån lev iellema lájbbe . Din máddarat borre mánna meahcis , ja dattege sii jápme .#Dijá ájttega mánáv åjdåmiehtsen bårrin ja jábmin . Muhto dát láibi boahtá vuolás almmis , ja dat guhte borrá dan , ii jáme .#Valla lájbbe almes boahtá , ja guhti dassta bårrå ij jáme . Mun lean ealli láibi mii lea boahtán vuolás almmis .#Mån lev ielle lájbbe , almes boahtám . Jos guhtege borrá dán láibbi , de son eallá agálaččat .#Guhti dat lájbes bårrå , sujna le ihkeven iellem . Dat láibi man mun attán , lea mu rumaš , ja mun attán dan vai máilbmi oččošii eallit . »#Lájbev mav vattáv le muv rumáj . Dás maŋŋil juvddálaččat riidališgohte gaskaneaset ja dadje : « Mo sáhttá son addit midjiide rupmašis borrat ? »#Värálda iellema åvdås dav vattáv . ” Juvdá de gaskanisá rijddalahtjin gåktu máhtij ietjas rubmahav bårrusin vaddet . Jesus celkkii sidjiide : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Jos dii ehpet bora Olbmobártni rupmaša ja juga su vara , de dis ii leat eallin .#Jesus vásstedij : ” Sáddnán didjij javlav : jus ehpit Almatjabárne rubmahav bårå ja suv varáv jugá , de diján ij le iellem . Muhto son guhte borrá mu rupmaša ja juhká mu vara , sus lea agálaš eallin , ja mun bajásčuoččáldahtán su maŋimuš beaivvi . Dasgo mu rumaš lea duohta borramuš , ja mu varra lea duohta juhkamuš .#Ihkeven iellem le sujna , guhti muv rubmahav bårrå ja muv varáv juhká , ja maŋemus biejve suv tjuodtjelahtáv , dajna gå muv rumáj le duohta båros ja muv varra duohta jugos . Dat guhte borrá mu rupmaša ja juhká mu vara , bissu mu siste ja mun bisun su siste .#Guhti muv rubmahav bårrå ja muv varáv juhká bissu mujna ja mån sujna . Nugo ealli Áhčči lea vuolggahan mu , ja mun ealán su bokte , nu maiddái son , guhte mu borrá , eallá mu bokte .#Gåktu ielle Áhttje muv le rádjam , ja mån Áhtje baktu viesov , nåvti aj sån muv baktu viessu , guhti muv bårrå . Dát lea dat láibi mii lea boahtán vuolás almmis , ii ge dat maid máddarat borre .#Dát le lájbbe almes boahtám , ietjá lájbbe gå mav ájttega bårrin . Sii leat jápmán . Muhto dat guhte borrá dán láibbi , eallá agálaččat . »#Sij jábmin , valla guhti dáv lájbev bårrå ihkeven ájggáj viessu . ” Dán son celkkii go lei oahpaheamen Kapernauma synagogas .#Dav javlaj Kafarnauma synagogan åhpadime . Olusat su máhttájeddjiin geat gulle dán , dadje dalle : « Dát leat garra sánit !#Suv hålav gullam , moattes åhpadisålmmåjs javllin : ” Garra hålla ! Gii gierdá guldalit diekkáriid ? »#Guhtis gillá suv gulldalit ? ” Jesus diđii iešalddes ahte máhttájeaddjit nimmoredje , ja son celkkii : « Vearránahttá go dát din ?#Jesus dalága árvvedij åhpadisålmmå suv bágojda murkestin ja sidjij javlaj : ” Bahán gus dáv válldebihtit ? Mo de jos oaidnibehtet Olbmobártni mannamin bajás dohko gos lei ovdal ?#Gåktus de jus Almatjabárnev vuojnnebihtit dåhku badjánime gånnå åvddåla lij ? Vuoigŋa dat lea guhte dahká eallin ; oaččis ii leat mihkkege ávkkiid .#Vuojŋŋanis iellemav vaddá , oattjes ij le mige ávkijt . Dat sánit maid mun lean sárdnon didjiide , leat vuoigŋa ja eallin .#Didjij håladuvvam bágo li vuojŋŋanis ja iellem . Muhto dis leat muhtumat guđet eai oskko . »#Valla dijás soabmása e jáhke . ” Dasgo Jesus diđii álggu rájes geat eai oskon , ja gii beahtášii su .#Jesus juo álgos diedij gudi sunji ettjin jáhke ja guhti suv lij bähtátjit . Ja son lasihii : « Aiddo danne mun celken ge didjiide ahte ii oktage sáhte boahtit mu lusa jos Áhčči ii suova . »#Ja lasedij : ” Danen didjij javlliv , aktak ij máhte muv lusi boahtet jus Áhttje ij miededa . ” Dán rájes olusat su máhttájeddjiin geassádedje eai ge šat vádjolan suinna .#Moattes åhpadisålmmåjs de vuolggin ja ettjin dasti sidá suv tjuovudit . De Jesus jearai dan guoktenuppelohkásis : « Dáhttubehtet go dii ge mannat eret ? »#Jesus lågenanguoktásis gatjádij : ” Ehpit gåjt dal dij aj littja vuolgátjit ? ” Muhto Simmon Biehtár vástidii : « Hearrá , gean lusa mii manašeimmet ?#Simon Petrus vásstedij : ” Härrá , gen lusi de lulujma vuolgget ? Dus leat agálaš eallima sánit , ja mii oskut ja diehtit ahte don leat Ipmila Bassi . »#Dujna le ihkeven iellema báhko , Jubmela ájllisin duv jáhkkep ja diehtep . ” Jesus celkkii sidjiide : « In go mun leat válljen din guoktenuppelohkása ?#Jesus javlaj : ” Iv gus iesj le dijáv lågenanguoktásav válljim ? Ja okta dis lea beargalat . »#Ja daŋgas diehti dijás akta le bärggal . ” Son sártnui Judasa , Simmon Iskariota bártni , birra . Dasgo son galggai beahttit Jesusa , vaikko son lei okta dan guoktenuppelohkásis .#Hålaj dav Judasa , Simon Iskariota bárne , birra danen gå sån lij suv bähtátjit , ja sån lij lågenanguoktásis akta . Das maŋŋil Jesus vádjolii Galileas .#Dan maŋŋela Jesus Galilean vájaldij . Son ii dáhtton leat Judeas , dasgo juvddálaččat vigge goddit su .#Judean ittjij sidá vájaldit dan diehti gå juvdá suv viggin gåddet . Go juvddálaččaid basit , lastagoahtebasit , ledje lahka , de su vieljat dadje sutnje : « Vuolgge eret dáppe ja mana Judeai , vai du máhttájeaddjit ge besset oaidnit du daguid !#Juvdáj lasstagoahtebase lahkanahtjin . Suv vielja de sunji javllin : ” Ale dási ganuga , maná Judeaj vaj duv åhpadisålmmå aj duv dagojt bessi vuojnnet . Dasgo ii oktage daga maidege čihkosis jos dáhttu šaddat dovddusin .#Aktak ij majdik tjiehkusin dagá jus sihtá dåbddusin sjaddat . Jos don sáhtát dahkat dákkár daguid , de čájet máilbmái gii don leat ! »#Jus dakkir dagojt buvtá dahkat , vuoseda de ietjat väráldij . ” Dasgo eai su vieljat ge oskon sutnje .#Ettjin ga suv vielja sunji jáhke . Jesus celkkii sidjiide : « Mu áigi ii leat velá boahtán , muhto didjiide lea álo rivttes áigi .#Valla Jesus sidjij javlaj : ” Muv ájgge ij le ájn ållånam , valla didjij le agev sjiehtes ájgge . Máilbmi ii sáhte vašuhit din , muhto mu dat vašuha , dasgo mun duođaštan ahte dan dagut leat bahát .#Värált ij dijáv máhte vasjodit , valla muv vasjot danen gå duodastav dan dagojt bahán . Mannet fal dii bajás basiide ; mun in vuolgge dáidda basiide , dasgo mu áigi ii leat velá boahtán . »#Mannit dij dal basijda . Iv mån dán bále vuolge , muv ájgge ij le ájn ållånam . ” Dán son celkkii sidjiide ja bázii ieš Galileai .#Ja iesj de Galileaj bátsij . Muhto maŋŋil go su vieljat ledje mannan ávvudemiide , de son ge vulggii , ii albmosit , muhto suoli .#Valla gå suv vielja lidjin basijda vuolggám , de sån aj vuolgij , ij bihko ájnat suolev . Juvddálaččat ohce su basiid áigge ja jerre : « Gos son lea ? »#Juvdá suv basseájge åhtsin , ja ussjolin gånnå lij . Ja olbmot savkkástalle ollu su birra . Muhtumat dadje : « Son lea buorre olmmoš . » Earát gis dadje : « Ii leat , son fille álbmoga ! »#Sága suv birra álmmuga siegen gullujin ; muhtema suv buorre almatjin adnin , muhtema javllin suv álmmuga tjáddjididdjen . Ii oktage hállan albmosit su birra , dasgo sii balle juvddálaččain .#Valla aktak ittjij suv birra bihko håla , dajna gå juvdájs ballin . Lei juo guovdelaš basiid go Jesus manai bajás tempelšilljui ja oahpahišgođii .#Basseguovddela Jesus manáj tiemmpelij åhpadittjat . Juvddálaččat ovddošedje ja dadje . « Gos son lea ožžon oahpas , go ii leat oahpahuvvon ? »#Juvdá alvaduvvin ja javllin : ” Gåktus så åhpadak almasj le tjálugijda oahppánam ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Mu oahppu ii leat mu , muhto su guhte vuolggahii mu .#Jesus vásstedij : ” Muv oahppa ij le muv , ájnat suv guhti muv le rádjam . Dat guhte dáhttu dahkat su dáhtu , oažžu dovdat lea go oahppu Ipmilis vai mus alddán .#Jus guhtik suv sidoda milta sihtá dahkat , de iesj árvvet jus muv oahppa le Jubmelis vaj ietjastam . Dat guhte sárdnida iešalddes , ohcá iežas gudni .#Guhti ietjastis hoallá , allasis gudnev åhtså . Muhto dat guhte bargá su gudni ala gii lea vuolggahan su , sárdnu duođa , ii ge sus leat mihkkege vearrivuođaid .#Valla guhti suv gudnev åhtså gässta le rájaduvvam , sáddnáv hoallá ja sujna ij le migek vádnarievtesferdukvuodas . Ii go Movsses leat addán didjiide lága ?#Ij gus Moses le lágav vaddám ? Muhto ii oktage dis jeagat lága .#Ja daŋgas diehti aktak ij dijás lága milta dagá . Manne dalle viggabehtet goddit mu ? »#Man diehti muv sihtabihtit gåddet ? ” Olbmot vástidedje : « Dus lea bahá vuoigŋa , gii ba du vikkašii goddit ? »#Álmmuk vásstedij : ” Dujna le galla bahás vuojŋŋanis . Guhtis duv sihtá gåddet ? ” Jesus vástidii sidjiide : « Ovtta dagu mun lean dahkan , ja dii buohkat ovddošehpet dan .#Jesus de javlaj : ” Juojddá lev dahkam mav dij gájka oavdduhihpit . Movsses lea addán didjiide birračuohpahusa – ii dat Movssesis gal boađe , muhto máddariin – ja dii birračuohppabehtet , vaikko livččii ge sábbát .#Moses le didjij birratjuohppamav vaddám - vájku ij jur Mosesis boade ájnat ájttegijs - ja sábbádin dij aj birratjuohppabihtit . Jos dál olmmoš sáhttá birračuhppojuvvot sábbáhin , amas Movssesa láhka rihkkojuvvot , sáhttibehtet go dii dalle suhttat munnje dan dihtii go mun dahken olbmo ollásit dearvvašin sábbáhin ?#Jus almasj sábbádin birratjuohpaduvvá vaj Mosesa lágav ij doaje , manen de munji suhttabihtit gå sábbádin almatjav buorediv ? Allet dubme dan mielde mo áššit orrot leamen , muhto dubmejehket vuoigatlaččat ! »#Allit muodo milta duobbmi , ájnat duobbmijihtit rievtesláhkáj . ” Muhtumat geat orro Jerusalemis dadje : « Ii ba dá leat dat olmmoš gean juvddálaččat vigget goddit ?#De muhtema Jerusalema viesádijs javllin : ” Ij gus sån le almasj gev gåddet sihti ? Ja gehččet , dál son sárdnu albmosit , eai ge sii daja sutnje maidege .#Dánna sån bihko sárnnet ja aktak ij sunji majdik javla . Dáidet ráđđehearrát duođaid dohkkehit ahte son lea Messias ?#E gåjt dal rádehärrá suv Messiasin jáhkitja ? Muhto mii han diehtit gos dát olmmái lea eret . Go Messias boahtá , de ii oktage dieđe gos son boahtá . »#Mij ham diehtep gåsstå dát ålmåj boahtá , valla gå Messias boahtá de aktak ij diede gåsstå boahtá . ” Oahpahettiin tempelšiljus Jesus čuorvvui : « Dii dovdabehtet mu ja diehtibehtet gos mun lean eret .#Tiemmpelin åhpadime Jesus tjuorvvij : ” Dåbddåbihtit muv ja diehtebihtit gåsstå boadáv . Mun in leat ieš mearridan boahtiman . Son guhte lea vuolggahan mu , lea luohtehahtti . Su dii ehpet dovdda .#Iv le ietjastam boahtám ; soames le muv rádjam , valla suv ehpit dåbdå . Mun dovddan su , dasgo mun boađán su luhtte , ja son lea vuolggahan mu . »#Mån dåbdåv suv dajna gå suv lussta boadáv ja sån le muv rádjam . ” Ráđđehearrát hálidedje váldit su gitta , muhto ii oktage bidjan gieđas su ala , dasgo su diibmu ii lean velá boahtán .#Ájggun suv giddit , valla aktak ittjij giedajdis suv nali bieja ; suv ájgge ij lim ájn ållånam . Muhto olusat olbmuin osko sutnje ja dadje : « Go Messias boahtá , dahká go son dalle eanet mearkkaid go dát olmmái ? »#Ålos álmmugis sunji jáhkkegåhtin ja javllin : ” Ij gåjt dal Messias dát ålmmås ienep merkajt máhtitja dahkat gå boahtá ? ” Farisealaččat gulle ahte olbmot nie savkkástalle su birra , ja bajitbáhpat ja farisealaččat vuolggahedje dál olbmáideaset váldit su gitta .#Farisea gullin majt almatja suv birra ságastin ja aktan alemushärráj rádjin ålmmåjdisá suv gidditjit . Jesus celkkii : « Oanehis áiggi lean velá din luhtte , de mun manan su lusa gii lea vuolggahan mu .#Jesus hålaj : ” Ájn oanegis ájgev lev dijá lunna åvddål gå suv lusi vuolgáv , guhti muv le rádjam . Dalle dii ohcabehtet mu , muhto ehpet gávnna mu , dasgo doppe gos mun lean , dohko ehpet sáhte boahtit . »#Gal dij muv åtsåtjihpit valla ehpit gávnatja , ja gånnå mån lev , dåhku ehpit besa . ” De juvddálaččat jerre guhtet guimmiineaset : « Gosa son áigu mannat ? Manne mii eat gávnnaše su ?#Juvdá de gaskanisá javllin : ” Gåsis le vuolggemin , gå ep galga suv gávnnat ? Lea go son vuolgimin min álbmotguimmiid lusa geat ásset greikalaččaid gaskkas , ja áigu go sárdnidit greikalaččaide ge ?#Ij gåjt dal vuolgitja sijá lusi , gudi grehkaj siegen årru , sijáv åhpadittjat ? Maid son oaivvilda go cealká : Dii ohcabehtet mu , muhto ehpet gávnna , ja dii ehpet beasa dohko gos mun lean ? »#Majt sihtá javllat gå hoallá : Åtsåtjihpit muv valla ehpit gávnatja , ja gånnå mån lev , dåhku ehpit besa ? ” Basiid maŋimuš beaivvi , stuora bassebeaivvi , Jesus čuožžilii ja čuorvvui : « Geas leažžá goiku , bohtos mu lusa ja juhkos !#Basij maŋemus ja stuorámus biejve Jesus tjuottjadij ja tjuorvvij : ” Jus aktak gåjkkå , båhtus muv lusi jugátjit . Dat guhte osku munnje , su siskkildasas golget ealli čázi rávnnjit , nugo čála cealká . »#Sujsta guhti munji jáhkká ielle tjáhtje gålggå sissŋelis , nåv gåk tjáluk javllá . ” Dán son celkkii Vuoiŋŋa birra , gean sii ožžo geat osko sutnje .#Dav sån hålaj Vuojŋŋanisá birra , mav sij oadtju gudi sunji jáhkki . Dasgo Vuoigŋa ii lean velá boahtán , danne go Jesus ii lean velá hearvásmahttojuvvon .#Vuojŋŋanis ij lim ájn boahtám dan diehti gå Jesus ij lim ájn herlugin dagáduvvam . Muhtumat olbmuin dadje go gulle su sániid : « Dát ferte leat dat profehta . » Earát fas dadje : « Dat lea Messias ! »#Muhtema álmmugis gudi dav gullin javllin : ” Sån galla le Profehta ” , ja muhtema javllin : ” Sån le Messias . ” De muhtumat dadje : « Ii han Messias gal boađe Galileas ?#Valla muhtema : ” Ij gåjt dal Messias Galileas båditja ? Ii go čála cealkke ahte Messias boahtá Dávveda sogas ja Betlehemas , dan gávpogis gos Dávvet lei ? »#Ij gus tjáluk javla Messias le Davida máddarijs ja Betlehemas , Davida sijdas , boahtá ? ” De šattai riidu olbmuid gaskii su geažil .#Almasjfuovva de suv diehti sierranij . Muhtumat hálidedje váldit su gitta , muhto ii oktage bidjan gieđa su ala .#Soabmása sihtin suv giddit , valla aktak ittjij giedas suv nali bieja . Go fávttat bohte ruovttoluotta , de bajitbáhpat ja farisealaččat jerre sis : « Manne dii ehpet buktán su deike ? »#Gå sijá ålmmå máhttsin , de alemushärrá ja farisea gatjádin : ” Manen ejda suv diehki buvte ? ” Fávttat vástidedje : « Ii goassege leat oktage olmmoš sárdnidan nugo dát olmmái . »#Sij vásstedin : ” Aktak almasj ij le goassak nåv sárnnedam gåktu sån . ” Farisealaččat dadje : « Lehpet go dii ge fillehallan ?#De farisea sidjij javllin : ” Lehpit gus dij aj tjáddjiduvvam ? Lea ba gal oktage ráđđehearrá velá oskon sutnje ? Dahje oktage farisealaš ?#Le gus aktak rádehärrájs jali fariseajs sunji jáhkkám ? Muhto dát joavku mii ii dovdda lága , lea garuhuvvon ! »#Valla álmmukfuovva mij lágav ij dåbdå , le garroduvvam . ” Nikodemus , muhtun sin searvvis , gii oktii ovdal lei boahtán Jesusa lusa , dajai : « Ii han min láhka dubme olbmo ovdal go son lea dutkojuvvon , ja lea čielggas maid son lea dahkan ? »#Nikodemos , iesj rádehärrá ja åvdebut aj Jesusa lusi boahtám , javlaj : ” Ij gåjt dal mijá láhka avtak gulldalik duobbmi åvddål gå le åtsådam majt le barggam ? ” Sii vástidedje : « Dáiddát don ge leat Galileas eret ?#Sij vásstedin : ” Le gus dån aj Galileas ? Guorahala čállagiid , de oahpat ahte ii oktage profehta boađe Galileas . »#Gehtja tjálugin , de älvá aktak profehta ij Galileas boade . ” muhto Jesus manai Oljovárrái . Árrat nuppi iđida son bođii fas tempelii .#[ 53 Gájkajs de iesj guhtik sijddasis vuolgij , valla Jesus Olijvvavárráj manáj . Ollu olbmot čoagganedje su birra , ja son čohkánii ja oahpahišgođii sin .#Árrat idedis tiemmpelij máhtsaj . Álmmuk suv birra tjåhkanij ja sån tjåhkkidij åhpadittjat . De čálaoahppavaččat ja farisealaččat bukte muhtun nissona gii lei gávnnahallan furrošettiin , bidje su Jesusa ovdii#Tjálukoahppása ja farisea de buktin nissunav guhti lij gállasjvuoda doaddjen gávnadallam . ja dadje : « Oahpaheaddji , dát nisu lea gávnnahallan furrošettiin .#Doalvvun suv Jesusa åvddåj ja javllin : ” Åhpadiddje , dát nissun gávnadaláj gállasjvuodav jur doadjemin . Lágas Movsses lea gohččon geađgádit diekkár nissoniid .#Moses lágan gåhttju dakkir nissunav gierggit . Maid ba don cealkkát dasa ? »#Majt dån javla ? ” Dán sii dadje geahččalan dihtii su , vai gávnnašedje juoidá mainna sivahallat su .#Gähttjalime diehti dáv sunji javllin guoddamlimoarev åttjutjit . Muhto Jesus njahkalii ja čálii eatnamii suorpmain .#Valla Jesus gåbbmidij ja tjuvdijn ednamij tjálij . Go ain jearahalle , de čuožžilii fas ja celkkii sidjiide : « Dat din searvvis guhte leažžá suttuheapmi , bálkestehkos vuosttaš geađggi . »#Gå nuppádis gatjádin , de sidjij gehtjastij håla : ” Guhti dijás le sutto dagi , bálkestus vuostasj giergev suv nali . ” De fas njahkalii ja čálii eatnamii .#Ja vat gåbbmidij ja ednamij tjálij . Go sii gulle dán , de vulge eret , okta nuppi maŋis , boarráseamosat vuosttamužžan .#Gå dav gullin de dassta akta ájgen mannin , boarrása vuostak . Loahpas lei Jesus báhcán okto nissoniin guhte lei čuožžumin das .#Bátsij de nissunijn dasi . Jesus njulgestii iežas ja jearai : « Nisu , gos sii leat ?#Jesus gehtjastij sunji ja javlaj : ” Nissun , gåsis sij vuolggin ? Ii go oktage leat dubmen du ? »#Ittjij gus aktak duv duobbmi ? ” Nisu vástidii : « Ii , Hearrá , ii oktage . »#Vásstedij : ” Ittjij aktak , Härrá . ” Jesus celkkii : « In mun ge dubme du#Jesus de hålaj : ” Iv ga mån duv duobbmi . Mana eret , ale ge šat suddut ! »#Maná dal , ja ale dasti suttojt dagá . ” ] Jesus sártnui fas álbmogii ja celkkii : « Mun lean máilmmi čuovggas .#Maŋŋela Jesus sidjij sárnoj : ” Mån lev värálda tjuovgga . Dat guhte čuovvu mu , ii goassege vádjol seavdnjadasas , muhto sus lea eallima čuovggas . »#Guhti muv tjuovvu ij sjievnnjedin vájalda , ájnat sujna le iellema tjuovgga . ” Farisealaččat dadje sutnje : « Don leat duođašteamen iežat birra , du duođaštus ii leat duohta . »#Farisea de javllin : ” Ietjat birra vihtanastá ! Duv vihtanus ij le duohta ” . Jesus vástidii sidjiide : « Jos velá duođaštan ge iežan birra , de mu duođaštus lea dattege duohta , dasgo mun dieđán gos mun boađán ja gosa mun manan .#Jesus vásstedij : ” Vájku iehtjam birra vihtanastáv , de muv vihtanus le duohta . Mån diedáv gåsstå boadáv ja gåsi vuolgáv . Muhto dii ehpet dieđe gos mun boađán ja gosa mun manan .#Valla dij ehpit diede gåsstå boadáv ja gåsi vuolgáv . Dii dubmebehtet nugo olbmot dahket , muhto mun in dubme ovttage .#Dij duobbmibihtit almatjij láhkáj . Mån iv avtak duobbmi . Muhto jos vel dubmešin ge , de mu duopmu livččii riekta , dasgo mun in leat okto . Son guhte lea vuolggahan mu , lea muinna .#Jus daŋgas diehti duobbmiv , de muv duobbmo le duolla , danen gå iv le aktu ; sån guhti muv rájaj le mujna . Ja din iežadet láhkii lea čállojuvvon ahte guovtti olbmo duođaštus lea duohta .#Ja ietjada lágan le tjáleduvvam , majt guovtes vihtanassteba le duohta . Mun duođaštan iežan birra , ja Áhčči ge , guhte lea vuolggahan mu , duođašta mu birra . »#Vihtanastáv iehtjam birra ja Áhttje , guhti muv rájaj , vihtanasstá muv birra . ” Sii jerre sus : « Gos du áhčči lea ? »#De gatjádin : ” Gånnås duv áhttje le ? ” Jesus vástidii : « Dii ehpet dovdda mu ehpet ge mu Áhči .#Jesus vásstedij : ” Ehpit dij muv jalik Áhtjám dåbdå . Jos dovddašeiddet mu , de dovddašeiddet Áhččán ge . »#Jus muv lulujda dåbddåt , de lulujda Áhtjám aj dåbddåt . ” Dán Jesus sártnui tempelis oahpahettiin tempelbumbbá guoras .#Dajt bágojt värrogisto guoran hålaj tiemmpelin åhpadattijn . Muhto ii oktage váldán su gitta , dasgo su diibmu ii lean velá boahtán .#Valla aktak ittjij suv giddi . Suv ájgge ij lim ájn ållånam . Jesus sártnui fas sidjiide : « Mun manan eret , ja dalle dii ohcabehtet mu , muhto dii jápmibehtet suttuidasadet .#Maŋŋela sidjij hålaj : ” Mån vuolgáv ja dij muv åtsåtjihpit , valla suttojnihtte jábmebihtit . Dii ehpet beasa dohko gosa mun manan . »#Gåsi vuolgáv ehpit besa . ” Juvddálaččat dadje dalle : « Áigu go son sorbmet iežas go juo cealká : Dii ehpet beasa dohko gosa mun manan ? »#Juvdá de javllin : ” Ájggu gus ietjas hekkaduhttet , gå javllá ep dåhku besa gåsi vuolggá ? ” Son celkkii sidjiide : « Dii boahtibehtet vuollin , mun boađán badjin .#Sidjij tjielggij : ” Dij lihpit vuollet , mån lev baddjet . Dii gullabehtet dán máilbmái , mun in gula dán máilbmái .#Dij gullubihtit dán väráldij , mån iv gullu dán väráldij . Dan dihtii mun celken ahte dii jápmibehtet suttuidasadet .#Dan diehti javlliv dij suttojnihtte jábmebihtit . Dasgo jos dii ehpet oskko ahte mun lean dat guhte lean , de jápmibehtet suttuidasadet . »#Jus ehpit jáhke mån lev mån , de suttojnihtte jábmebihtit . ” Sii jerre sus : « Gii don leat ? »#Gatjádin : ” Guhtis de le ? ” Jesus celkkii : « Manne mun oppa sártnun ge dinguin ?#Jesus vásstedij : ” Manen åbbånis dijájn ságastav ? Mus lea ollu dadjamuš din birra ja ollu man dihtii dubmet din .#Mujna le enas didjij javllat ja enas massta dijáv luluv duobbmit . Muhto son guhte lea vuolggahan mu , sárdnu duođa , ja maid mun lean gullan sus , dan cealkkán máilbmái . »#Valla guhti muv le rádjam sáddnáv hoallá , ja mav lev sujsta gullam hålav väráldij . ” Eai sii ádden ahte son lei sárdnumin sidjiide Áhči birra .#Ettjin sij dádjada Áhtje birra lij hållamin . Ja Jesus celkkii sidjiide : « Go dii lehpet bajidan Olbmobártni , de fuobmábehtet ahte mun lean dat guhte lean , in ge daga maidege iešalddán , muhto sártnun nugo Áhčči lea oahpahan munnje .#Ja Jesus javlaj : ” Gå lihpit Almatjabárnev bajedam , de dádjadihpit mån lev guhti lev . Ja iv ietjastam majdik dagá , ájnat sárnnedav nåv gåktu Áhtjes lev oahppam . Ja son guhte lea vuolggahan mu , lea muinna .#Ja guhti muv le rádjam , le muv lunna . Son ii leat guođđán mu okto , dasgo mun dagan álo buot su miela mielde . »#Ij sån muv aktu guode , dajna gå agev suv miela milta dagáv . ” Go son sártnui nu , de ledje eatnagat geat osko sutnje .#Gå dav hålaj de ålos sunji jáhkkegåhtin . Jesus celkkii dalle daid juvddálaččaide geat ledje oskugoahtán sutnje : « Jos dii bissubehtet mu sánis , de lehpet duođaid mu máhttájeaddjit .#Juvdájda gudi sunji jáhkkin hålaj : ” Jus muv bágon bissobihtit de ållåsit muv åhpadisålmmå lihpit . Dalle dovddiidehpet duohtavuođa , ja duohtavuohta dahká din friddjan . »#Dij dåbdijdihpit sádnesvuohtaj ja sádnesvuohta dijáv tjoavddá . ” Sii dadje sutnje : « Mii leat Abrahama nálli eat ge leat goassege leamaš geange šlávat .#Javllin : ” Mij lip Abrahama máttos ja ep goassak le geŋga oarjjen viessum . Mo dalle sáhtát cealkit ahte mii šaddat friddjan ? »#Massta de tjoavddádallat ? ” Jesus vástidii : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Juohkehaš guhte dahká suttu , lea suttu šlávva .#Jesus vásstedij : ” Sáddnán didjij javlav : juohkkahasj guhti suttojt dahká le sutto oarjje . Šlávva ii biso viesus agibeaivái , muhto bárdni bissu das agibeaivái .#Oarjje ij viesonis ihkát åro , valla bárnne årru . Jos Bárdni oažžu dahkat din friddjan , de šaddabehtet duođaid friddjan .#Jus dal Bárnne dijáv tjoavddá , de duodaj tjoavdádallabihtit . Mun dieđán ahte dii lehpet Abrahama nálli .#Dijáv diedáv Abrahama máttos . Muhto dii hálidehpet goddit mu , dasgo mu sátni ii oaččo saji din siste .#Valla hálijdihpit muv gåddet dan diehti gå muv bágo älle sajev gávnnam dijá vájmojda . Mun sártnun dan birra maid lean oaidnán Áhči luhtte , ja dii gis dahkabehtet dan maid lehpet gullan áhčisteattet . »#Mån sárnov dan birra majt iesj lev Áhtje lunna vuojnnám . Ja dij dahkabihtit majt lihpit áhtjestihtte gullam . ” Sii vástidedje : « Min áhčči lea Abraham . »#Sij vásstedin : ” Mijá áhttje le Abraham . ” Jesus celkkii sidjiide : « Jos dii livččiidet Abrahama mánát , de dagašeiddet Abrahama daguid .#De Jesus hålaj : ” Jus lulujda Abrahama máná , de lulujda Abrahama dagojt dahkat . Muhto dál dii hálidehpet goddit mu – olbmá gii lea cealkán didjiide duohtavuođa man son lea gullan Ipmilis .#Valla dálla sihtabihtit muv gåddet , guhti didjij lev Jubmelis gullam sádnesvuodav hållam . Nu Abraham ii dahkan .#Nåvti Abraham ittjij dagá . Dii dahkabehtet nugo áhččádet . »#Dij dahkabihtit áhtjeda dagojt . ” Sii dadje : « Eat mii leat riegádan fuorrávuođas .#De javllin : ” Gállasjvuoda doadjemis ep le riegádam . Mis lea okta áhčči , dat lea Ipmil . »#Jubmel le mijá áhttje ja ij guhtik ietjá . ” Jesus vástidii : « Jos Ipmil livččii din áhčči , de dii ráhkistivččiidet mu . Dasgo mun lean vuolgán Ipmila luhtte ja lean boahtán din lusa .#Jesus vásstedij : ” Jus Jubmel luluj dijá áhttje , de lulujda muv iehttset , danen gå Jubmelis boadáv ja sujsta lev vuolggám . In mun leat boahtán iešalddán , muhto son lea vuolggahan mu .#Ietjastam iv boade , ájnat sån le muv rádjam . Manne dii ehpet ádde maid mun sártnun ?#Manen ehpit dádjada majt hålav ? Danne go ehpet gierdda gullat mu sáni !#Danen gå ehpit muv bágojt gierda gullat ! Dis lea beargalat áhččin , ja dii hálidehpet dahkat áhččádet dáhtu mielde .#Didjij le bärggal áhttjen ja sihtabihtit dahkat mav áhttjáda vuorddá . Son lea leamaš olmmošgoddi álggu rájes ja lea guhkkin eret duohtavuođas ; sus ii leat duohtavuohta .#Álggorájes lij almasjgådde ja sádnesvuoda ålggolin danen gå sujna ij le sádnesvuohta . Go son gielista , de sárdnu luonddus mielde , dasgo son lea gielis ja giellása áhčči .#Gälástalá ietjastis hoallá , danen gå le gielestiddje ja gällása áhttje . Muhto mun sártnun duohtavuođa ja danne dii ehpet oskko munnje .#Valla mån sáddnáv hålav ja dan diehti ehpit munji jáhke . Guhtemuš dis sáhttá čájehit ahte mun lean dahkan suttu ?#Guhtis dijás máhttá vuosedit muv suttojt dahkam ? Muhto jos mun sártnun duohtavuođa , manne dalle ehpet oskko munnje ?#Jus sáddnáv hålav , mannas de ehpit munji jáhke ? Dat guhte boahtá Ipmilis , gullá Ipmila sáni .#Guhti Jubmelis boahtá Jubmela bágov gulldal . Dii ehpet gula , dasgo ehpet boađe Ipmilis . »#Valla dij ehpit gulldala , dajna gå ehpit Jubmelis boade . ” Juvddálaččat dadje Jesusii : « Ii go leat duohta go mii dadjat du samarialažžan ja ahte dus lea bahá vuoigŋa ? »#Juvdá javllin : ” Ij gus miján le duolla gå javllap duv Samarias ja dujna bahás vuojŋŋanisáv ? ” Jesus vástidii : « Ii mus leat bahá vuoigŋa , muhto mun gudnejahtán Áhččán , ja dii badjelgeahččabehtet mu .#Jesus vásstedij : ” Mujna ij le bahás vuojŋŋanis ájnat Áhtjám guddnedav , valla dij muv álbedihpit . In mun oza iežan gudni . Muhto lea okta guhte dahká dan , ja son dubme .#Allasim iv gudnev åtså , valla soames dav åhtså ja duobbmi . Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Dat guhte jeagada mu sáni , ii goassege muosát jápmima . »#Sáddnán didjij javlav : Guhti muv bágojt vuorkut ij luoddnok jábmemav vuojne . ” Juvddálaččat vástidedje : « Dál mii diehtit ahte dus lea bahá vuoigŋa .#Juvdá javllin : ” De dal diehtep dujna bahás vuojŋŋanisáv . Abraham lea jápmán , ja nu leat profehtat ge , ja don cealkkát : Dat guhte doahttala mu sáni , ii goassege dovdda jápmima .#Abraham jámij ja profehta aj , valla dån javla : Guhti duv bágojt vuorkut ij luoddnok jáme . It dal don leat stuorit go áhččámet Abraham ?#I gåjt dal littja Abraham áhtjestimme stuoráp ? Sihke son ja profehtat leat jápmán .#Sådnå jámij ja profehta jábmin . Geanin don anát iežat ? »#Guhtin ietjat jáhká ? ” Buohkat vulge ruovttuidasaset , Jesus vástidii : « Jos mun gudnejahtášin iežan , de mu gudni ii livčče mange veara .#Jesus vásstedij : ” Jus iehtjam guddnedav , de muv gudnes ij le mige . Muhto Áhččán gudnejahttá mu , son gean dii gohčodehpet iežadet Ipmilin .#Áhttjám , gev dij Jubmelin gåhttjobihtit , muv guddnet . Dii ehpet dovdda su , muhto mun dovddan su .#Dij ehpit suv dåbdå , valla mån dåbdåv . Jos mun dajašin ahte in dovdda su , de livččen gielis , nugo dii.#Ja jus javlav iv suv dåbdå , de dijá láhkáj gielestav . Muhto mun dovddan su ja doahttalan su sáni .#Valla mån dåbdåv suv ja suv bágojt vuorkudav . Áhččádet Abraham illudii go galggai beassat oaidnit mu beaivvi .#Abraham áhttjáda ávvudaláj muv biejvev vuojnnet . Son oinnii dan ja illudii . »#Sån vuojnij dav ja ávvudaláj . ” Juvddálaččat dadje : « It don leat vihttalot jagi ge ja leat oaidnán Abrahama ? »#Juvdá de Jesusij javllin : ” Ille åbbånis vihttalåk jage ållim ja juo le Abrahamav vuojnnám . ” Jesus vástidii : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Ovdal go Abraham lei , mun lean leamaš . »#Vásstedij : ” Sáddnán didjij javlav : mån lev ja lidjiv Abrahama åvddåla . ” De sii válde geđggiid geđgen dihtii su , muhto Jesus čiehkádii ja manai olggos tempelis .#De giergijt dåhpun suv nali bálkestittjat , valla Jesus gádoj ja tiemmpelis vuolgij . Go Jesus bođii vácci , de oinnii olbmá guhte lei riegádan čalmmeheapmin .#Gå Jesus váttse bådij , de ájtsaj riegádimrájes tjalmedis ålmmåv . Máhttájeaddjit jerre : « Rabbi , gii lea dahkan suttuid maid sivas son lea riegádan čalmmeheapmin , son ieš vai su vánhemat ? »#Åhpadisålmmå sujsta gatjádin : ” Rábbi , gå le tjalmedibmen riegádam , guhtis le suddodam , iesj vaj suv äjgáda ? ” Jesus vástidii : « Ii son eaba ge su vánhemat leat suddudan . Dat dáhpáhuvai vai Ipmila dagut almmustuvašedje go son dearvvašmahttojuvvo .#Jesus vásstedij : ” Ij sån jalik suv äjgáda , valla Jubmela dago suv baktu lidjin bigoduvátjit . Nu guhká go lea beaivi , de mii fertet dahkat su daguid gii lea vuolggahan mu .#Biejven vierttip suv dagojt dahkat , guhti muv le rádjam . Idja boahtá , goas ii oktage sáhte bargat .#Iján aktak ij máhte barggat . Nu guhká go mun lean máilmmis , de mun lean máilmmi čuovggas . »#Guhkev väráldin lev , lev värálda tjuovgga . ” Go Jesus lei cealkán dán , de čolgadii eatnamii ja dagai rábáha ja vuoiddai dan olbmá čalmmiide . De son celkkii sutnje : « Mana basadit Siloaláddos . »#De ednamij tjålggådij ja tjålgås dájgganav dagáj majna ålmmå tjalmijt vuojdastij ja hålaj : ” Maná basádittjat Siloajávrátjin . ” Namma Siloa mearkkaša vuolggahuvvon .#( Siloa le rájaduvvam ) . Olmmái manai dohko ja bođii ruovttoluotta oaidnin .#Ålmåj manáj basádime ja vuojnnen máhtsaj . Siidaguoimmit ja sii geat ledje oaidnán su ovdal gearjideamen , dadje : « Ii go dá leat dat olmmái gii lávii čohkkát ja gearjidit ? »#Rádna , ja gudi lidjin suv ánodiddjen vuojnnám , de javllin : ” Ij gus sån le ålmåj guhti ánodij ? ” Muhtumat dadje ahte son dat lei , ja earát fas dadje : « Ii leat , lea dušše su vuohkái . »#Muhtema javllin : ” Le galla ” , ja muhtema javllin : ” Ij le , valla suv muoduk . ” Muhto ieš son dajai : « Mun dat lean . »#Iesj javlaj : ” Månnå lev . ” Sii jerre sus : « Mo dus rahpasedje čalmmit ? »#De gatjádin : ” Gåktus duv tjalme rahpasin ? ” Son vástidii : « Muhtun gean namma lea Jesus , dagai rábáha muolddas , vuoiddai dan mu čalmmiide ja dajai : « Mana Siloaláddui ja basat . »#Vásstedij : ” Gev Jesusin gåhttju dagáj dájgganav vuojddasin muv tjalmijda ja gåhtjoj muv Siloajávrátjij mannat basádittjat . Mun mannen dohko , ja go ledjen basadan , de oaidnigohten . »#Manniv dåhku , basádiv ja vuojnnegåhtiv . ” Sii jerre : « Gos dát olmmái lea ? »#12 Sujsta gatjádin : ” Gånnås le ? ” Son vástidii : « In mun dieđe . »#Vásstedij : ” Iv diede . ” Sii dolvo su gii lei leamaš čalmmeheapmi , farisealaččaid lusa .#Fariseaj lusi doalvvun ålmmåv guhti lij tjalmedibmen viessum . Dan beaivvi lei sábbát go Jesus lei dahkan rábáha ja čalbmadan su .#Sábbátbiejvve lij gå Jesus dájgganav dagáj ja tjalmijt sujsta rabáj . Maiddái farisealaččat jerre sus mo son lei ožžon oainnu .#De farisea aj gatjádin gåktu vuojnnen sjattaj . Olmmái muitalii : « Son bijai rábáha mu čalmmiid ala , de bassen čalmmiid , ja dál oainnán . »#Vásstedij : ” Dájgganav biejaj muv tjalmij nali , basádiv ja de dal vuojnáv . ” Muhtun farisealaččat dadje : « Ii dat olmmái boađe Ipmila luhtte , go juo ii doala sábbáha . »#Muhtem farisea javllin : ” Dát ålmåj ij le Jubmelis rájaduvvam , gå ij sábbádav basoda . ” Earát dadje : « Mo suttolaš olmmái sáhttá dahkat diekkár mearkkaid ? »#ja muhtema : ” Gåktus suddogis almasj buktá dakkir merkajt dahkat ? ” Sii riidališgohte gaskaneaset dien alde . Danne jerre fas čalmmeheamis : « Maid don oaivvildat su birra , du čalmmiid han son rabai ? »#Ällim sij avtat mielas ja danen tjalmedimes ájn akti gahtjin : ” Majdes iesj sujsta jáhká gå dujsta tjalmijt rabáj ? ” Olmmái vástidii : « Son lea profehta . »#Vásstedij : ” Sån le profehta . ” Juvddálaččat eai jáhkkán ahte son lei leamaš čalmmeheapme ja lei oaidnigoahtán , ovdal go ledje viežžan su vánhemiid ja jearran sudnos : « Lea go dát dudno bárdni , gean dadjabeahtti riegádan čalmmeheapmin ?#Juvdá ettjin jáhke suv tjalmedibmen riegádam ja gåhttjun ålmmå äjgádijt boahtet ja åtsådin sunnus : ” Dunnu bárnne gus le , gev javllabihtte tjalmedibmen riegádij ? Mo son dál sáhttá oaidnit ? »#Gåktus dal máhttá vuojnnet ? ” Vánhemat vástideigga : « Moai dihte ahte dát lea munno bárdni , ja ahte son lea eamičalmmeheapmi .#Äjgáda vásstedijga : ” Måj diehtin suv riegádimrájes tjalmedis bárnnen . Muhto mo son dál leš oaidnigoahtán , dan moai ean dieđe , ean ge dan , gii lea rahpan su čalmmiid .#Valla gåktu dal máhttá vuojnnet en diede . En ga diede guhti suv tjalmijt rabáj . Jerret sus alddes ! Son lea nu boaris ahte sáhttá vástidit ieš . »#Gatjádihtit ietjastis , sån ham le ållessjattuk ja máhttá ietjas åvdås vásstedit . ” Dán soai dajaiga danne go balaiga juvddálaččain .#Balos juvdájs äjgáda dáv javlajga . Dasgo juvddálaččat ledje juo šiehttan ahte juohkehaš gii duođaštii ahte Jesus lei Messias , galggai čuldojuvvot eret synagogas .#Juvdá vuojn juo dalloj lidjin ájgás båhtalam synogogas suv tjuolldet , guhti Jesusav Messiasin dåbdås . Danne dajaiga vánhenguovttos : « Son lea doarvái boaris , jerret sus alddes ! »#Danen ålmmå äjgáda javlajga : ” Sån le juo ållessjattuk . Gatjádihtit sujsta ietjastis . ” Farisealaččat gohččo fas lusaset su gii lei leamaš čalmmeheapmi , ja dadje sutnje : « Atte gudni Ipmilii ja dovddas !#De nuppádis gåhttjun ålmmåv guhti lij tjalmedibmen viessum sijá lusi , ja javllin sunji : ” Vatte Jubmelij gudnev . Mii diehtit ahte duot olmmái lea suttolaš . »#Mij diehtep dáv ålmmåv suddogissan . ” Son vástidii : « Leš go suttolaš , dan in dieđe .#Vásstedij : ” Jus suddogis iv diede . Muhto ovtta mun dieđán : Mun ledjen čalmmeheapmi , ja dál mun oainnán . »#Valla diedáv gåjt mån tjalmedibme dal vuojnáv . ” Sii jerre : « Maid son dagai dutnje ?#Sujsta gahtjin : ” Majt dujna dagáj ? Mo son rabai du čalmmiid ? »#Gåktus duv tjalmijt rabáj ? ” Olmmái vástidii sidjiide : « Mun lean juo dadjan dan didjiide , muhto dii ehpet guldal .#Vásstedij : ” Didjij lev juo giehttum , valla ejda gulldalit sidá . Manne fas dáhttubehtet gullat dan ?#Manen vaden sihtabihtit gullat ? Áiggošeiddet go dii ge su máhttájeaddjin ? »#Vájbi dij aj ájggobihtit sunji åhpadisålmmån sjaddat ? ” Sii bilkidedje su ja dadje : « Don leat su máhttájeaddji , mii leat Movssesa máhttájeaddjit .#De bilkkeda sunji javllin : ” Dån le suv åhpadisålmåj ! Mij lip Mosesa åhpadisålmmå . Mii diehtit ahte Ipmil lea sárdnon Movssesii , muhto dán olbmá mii eat dieđe gos son bođeš . »#Mij diehtep Jubmelav Mosesij hållam , valla gåsstå dát ålmåj boahtá ep diede . ” Olmmái dajai : « Gal lea imaš ahte ehpet dieđe gos son bođeš , vaikko son lea rahpan mu čalmmiid .#Ålmåj vásstedij : ” Imáj galla gå ehpit diede gåsstå boahtá . Rabáj gåjt mujsta tjalmijt . Mii diehtit ahte Ipmil ii guldal suttolaččaid , muhto son guldala sin geat ballet sus ja ellet su dáhtu mielde .#Diehtep Jubmel ij suddárijt gulldala , valla gulldal jubmelbalulattjav guhti suv sidodav tjuovvu . Máilmmi álggu rájes ii leat goassege gullon ahte giige livččii rahpan eamičalmmeheami čalmmiid .#Ij le galla goassak åvddåla gullum aktak tjalmijt rahpá gässtak guhti le tjalmedibmen riegádam . Jos dát olmmái ii boađáše Ipmila luhtte , de ii sáhtáše maidege dahkat . »#Jus dát ålmåj ij lulu Jubmelis rájaduvvat , ij lulu majdik máhttet dahkat . ” Sii vástidedje : « Don leat riegádan čađa suttolažžan , ja de vikkat oahpahit min ? »#De sunji javllin : ” Ålles suddárin riegádi ja de dal gähttjala mijáv åhpadit ! ” Ja sii bálkestedje su olggos .#Ja ålgus suv rádjalin . Jesus gulai ahte sii ledje bálkestan olbmá olggos , ja go son oinnii su , de jearai olbmás : « Oskkut go don Olbmobárdnái ? »#Jesus gulláj sijáv suv ålgus rádjam ja gå iejvvidijga gatjáj : ” Jáhkák Almatjabárnnáj ? ” Olmmái vástidii : « Gii son lea , Hearrá , vai mun beasašin oskut sutnje ? »#Ålmåj vásstedij : ” Guhtis sån le , Härrá ? Sidáv sunji jáhkket . ” Jesus vástidii : « Don leat oaidnán su ; son lea dat gii sárdnu duinna . »#Jesus javlaj : ” Dån le suv vuojnnám . Sujna le ságastime ” . Olmmái dajai : « Mun oskkun , Hearrá ! » ja luoitádii su ovdii .#Ålmåj javlaj : ” Jáhkáv , Härrá ” , ja luobddelij suv åvddåj . Ja Jesus celkkii : « Mun lean boahtán dán máilbmái duopmun , vai čalmmeheamit oaidnigohtet , ja sii geat oidnet , čalmmehuvvet . »#Ja Jesus hålaj : ” Duobbmuj lev dán väráldij boahtám vaj tjalmedime vuojnnegåhti ja vuojnne tjalmeduvvi . ” Muhtun farisealaččat geat čužžo das , gulle dán ja dadje sutnje : « Dáidit mii ge leat čalmmeheamit ? »#Soames farisea suv fáron dav gullin ja sunji javllin : ” Vájbi mij aj tjalmedime lip ? ” Jesus vástidii : « Jos livččiidet čalmmeheamit , de dii livččiidet suttu haga .#Jesus vásstedij : ” Jus lulujda tjalmedime , de lulujda suttoj dagi . Muhto dál dadjabehtet ahte oaidnibehtet , ja danne bissu din suddu . »#Valla de dal javllabihtit vuojnnebihtit . De dijá sutto bissu . ” « Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Dat guhte ii mana sávzzaid gárdái uksaráigge , muhto goargŋu eará báikki , son lea suola ja rievvár .#” Sáddnán didjij javlav : guhti ij sávttsagárddáj lijddarájge maná , ájnat ietjá bájkev guohtsá , le suola ja rievvár . Muhto dat guhte manná sisa uksaráigge , lea sávzzaid geahčči .#Valla guhti lijddarájge manná , le sávtsaj räjnnuhiddje . Fákta rahpá sutnje , ja sávzzat gullet su jiena .#Sunji uksagáhttár rahpá ja sávtsa suv jienav gulli . Son čuorvu sávzzaidis namain ja doalvu daid olggos .#Sávtsajdis tjuorvvu namás ja doalvvu ålgus . Ja go son lea vuojehan olggos buot sávzzaidis , de manná daid ovddabeale , ja sávzzat čuvvot su , dasgo dat dovdet su jiena .#Gå sávtsajdis le luojttám , de manná iesj åvdån ja sávtsa suv jienav dåbddi ja tjuovvoli suv . Muhto amas olbmo dat eai čuovo ; dat báhtarit sus , danne go eai dovdda amas olbmo jiena . »#Valla abmasav e tjuovo ájnat báhtari dan diehti gå abmasij jienajt e dåbdå . ” Jesus muitalii sidjiide dán veardádusa , muhto sii eai ádden maid son oaivvildii .#Dáv muodulvisáv Jesus sidjij hålaj , valla ettjin suv dádjada . Danne Jesus jotkkii : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Mun lean uksa sávzzaid lusa .#Jesus de hålaj : ” Sáddnán didjij javlav : mån lev lijdda sávtsaj lusi . Buohkat geat leat boahtán mu ovdal , leat suollagat ja rievvárat , muhto sávzzat eai leat guldalan sin .#Gájka muv åvddåla boahtám li suollaga ja rievvára , valla sávtsa ettjin sijáv gulldala . Mun lean uksa .#Mån lev lijdda . Dat guhte manná sisa mu čađa , bestojuvvo , ja son beassá vázzit sisa ja olggos ja gávdná guohtuma .#Guhti muv baktu manná , gádjus ja manná ålgus sisi ja guohtomav gávnná . Suola boahtá dušše suoládit , sorbmet ja stajidit .#Suola ham boahtá suoládittjat , njuovatjit ja gåttåtjit . Mun lean boahtán vai oččošedje eallima , valljugas eallima .#Valla mån lev boahtám sidjij iellemav vattátjit , valjes iellemav . Mun lean buorre báimman .#Mån lev buorre räjnnuhiddje . Buorre báimman addá heakkas sávzzaid ovddas .#Buorre räjnnuhiddje hekkas sávtsajis åvdås vaddá . Dat guhte lea bálkáhuvvon , ii leat rivttes báimman , eai ge sávzzat gula sutnje . Son guođđá daid ja báhtara go oaidná gumppe boahtimin , ja gumpe rohkkáha daid ja biđge ealu .#Guhti le bálkkiduvvam ja ij le sávtsaj räjnnuhiddje , ja gen sávtsa älle , dajt guodá ja báhtar , gå vuojnná stálpev boahtemin . Dasgo son lea dušše reaŋga ii ge ane fuola sávzzain .#Ja stálppe gajkut ja älov háddji . Bálkkiduvve ham sávtsajs ij berusta . Mun lean buorre báimman . Mun dovddan sávzzaidan , ja mu sávzzat dovdet mu , nugo Áhčči ge dovdá mu ja mun dovddan Áhči .#Mån lev buorre räjnnuhiddje ja dåbdåv sávtsajdam ja sij muv , nåv gåk Áhttje muv dåbddå ja mån Áhtjev . Mun attán heaggan sávzzaid ovddas .#Ja hekkam sávtsaj diehti vattáv . Mus leat maiddái eará sávzzat , mat eai gula dán ellui .#Mujna li aj ietjá sávtsa ma dán sávttsagárddáj e gullu . Daid ge ferten láidestit ; dat gullet mu jiena , ja de šaddá leat okta eallu ja okta báimman .#Sijájt aj hähttuv lájddit ja muv jienav gulli ja sjaddi aktan ällon avtajn räjnnuhiddjijn . Áhčči ráhkista mu danne go mun attán heaggan vai oaččun dan fas ruoktot .#Áhttje muv ähttsá dan diehti gå hekkam vattáv vaj ruoptus oattjov . Ii oktage váldde mu heakka , mun dagan dan iežan dáhtu mielde .#Aktak ij mujsta hekkav válde . Dasgo mus lea fápmu addit heaggan ja fápmu váldit dan ruovttoluotta .#Ietjastam vattáv . Mujna le fábmo dav vattátjit ja fábmo ruoptus váldátjit . Dán gohččuma mun lean ožžon Áhčistan . »#Áhttjám le munji nåv mierredam . ” De šattai fas riidu juvddálaččaid gaskii su sániid dihtii .#Daj bágoj diehti juvdá vaden rijddalahtjin . Olusat sis dadje : « Sus lea bahá vuoigŋa ! Son lea mielaheapmi !#Sijás ålos javllin : ” Sujna le bahás vuojŋŋanis ja ållu jiermijs le . Manne dii guldalehpet su ? »#Manen suv gulldalihpit ? ” Earát dadje : « Nie ii sártno olmmoš geas lea bahá vuoigŋa !#Iehtjáda vat javllin : ” Ij aktak gänna le bahás vuojŋŋanis nåvti håla . Sáhtášii go bahá vuoigŋa rahpat čalmmehemiid čalmmiid . »#Máhttá gus bahás vuojŋŋanis tjalmedimij tjalmijt rahpat ? ” De bohte tempelvihaheami allabasit .#De tiempelájlistime base Jerusalemin lidjin . Lei dálvi , ja Jesus váccašii geađgestoalppuid gaskkas Salomo tempelšiljus .#Dálvve lij , ja Jesus váttsatjij Salomo tjuolldahállan tiemmpelin . Juvddálaččat čoahkkanedje su birra ja jerre : « Man guhká áiggut doalahit min vissismeahttunvuođas ?#De juvdá suv birra tjåhkanin ja javllin : ” Man guhkev ájgo mijáv diehtemahtesvuodan anedit ? Jos don leaččat Messias , de cealkke midjiide njulgestaga ! »#Jus le Messias de njuolgga midjij javla . ” Jesus vástidii : « Mun lean cealkán dan didjiide , muhto dii ehpet oskko .#Jesus vásstedij : ” Mån lev didjij giehttum , valla dij ehpit jáhke . Dat dagut maid mun dagan Áhččán namas , duođaštit mu birra .#Dago majt Áhtjám namán bargav vihtanassti muv birra . Muhto dii ehpet oskko , dasgo dii ehpet leat mu sávzzat .#Valla dij ehpit jáhke dan diehti gå muv sávtsajda ehpit gullu . Mu sávzzat gullet mu jiena , mun dovddan daid , ja dat čuvvot mu .#Muv sávtsa gulli muv jienav , mån dajt dåbdåv ja tjuovvu muv . Ja mun attán daidda agálaš eallima ; dat eai láhppo agálašvuođas ge , ii ge oktage gaikkit daid eret mu gieđas .#Ihkeven iellemav sidjij vattáv . Sij e goassak håhkkåna ja aktak ij sijáv muv giedajs råhtti . Áhččán , guhte lea addán daid munnje , lea stuorit go buohkat , ii ge oktage sáhte gaikkihit eret ovttage Áhččán gieđas .#Mav Áhttjám munji le vaddám le gájkka iehtjádis stuoráp ja aktak ij dav máhte Áhtjám giedajs råhttit . Mun ja Áhčči letne okta . »#Måj áhtjijn lin akta . ” Juvddálaččat válde fas geđggiid geađgádan dihtii su .#Juvdá vaden giergijt dåhpun suv gierggitjit . Jesus celkkii sidjiide : « Mun lean čájehan didjiide ollu buriid daguid mat bohtet Áhčistan .#Jesus sidjij javlaj : ” Mån lev didjij ållo buorre dagojt vuosedam ma Áhtjestam båhti . Man dagu dihtii dii geađgádehpet mu ? »#Man dago diehti de muv gierggibihtit ? ” Juvddálaččat vástidedje : « Eat mii geađgát du mange buori dagu dihtii , muhto Ipmilbilkádusa dihtii , dasgo don guhte leat olmmoš , dagat iežat Ipmilin . »#Juvdá vásstedin : ” Ep duv avtak buorre dago diehti gierggi , ájnat gå Jubmelav álbeda ja ietjat Jubmelin dagá vájku le almasj . ” Jesus vástidii : « Ii go din láhkii leat čállojuvvon : Mun lean cealkán ahte dii lehpet ipmilat ?#Jesus hålaj : ” Ij gus dijá lágan le tjáleduvvam : Mån lev javllam dij jubmela lihpit ? Láhka nappo gohčoda sin ipmilin guđet ožžo Ipmila sáni , ii ge čála sáhte dahkkojuvvot duššin .#Láhka ham sijájt jubmelin gåhttju gudi Jubmela bágov oadtjun ja tjálugav ij máhte dåssjidit . Áhčči lea basuhan mu ja vuolggahan mu máilbmái . Mo sáhttibehtet dii čuoččuhit ahte mun bilkidan Ipmila go cealkkán ahte lean Ipmila Bárdni ?#Gåktus de máhttebihtit munji , gev Áhttje le ájlistuhttám ja väráldij rádjam , javllat bilkkedav gå hålav : Mån lev Jubmela Bárnne . Jos mun in daga Áhččán daguid , de allet oskko munnje .#Jus iv Áhtjám dagojt dagá , de allit munji jáhke . Muhto jos mun dagan daid , de oskot goittot daguide , jos vel munnje ehpet oskkoš ge .#Valla jus dajt dagojt dagáv , de edasik dajda jáhkkit , jus ehpit munji sidá jáhkket . Dalle oaidnibehtet ahte Áhčči lea mu siste ja mun Áhči siste . »#De dádjadihpit Áhttje le mujna ja mån Áhtjen . ” Sii geahččaledje fas váldit su gitta , muhto son beasai sis báhtui .#Gähttjalin vat suv giddit , valla besaj sijás . Jesus manai fas nuppi beallái Jordana , dan báikái gos Johanas álggus gásttašii .#De vuolgij Jordanäno nuppe bälláj gånnå Johannes álgos gástadij . Doppe son orui muhtun áiggi . Olusat bohte su lusa ja celke : « Johanas ii dahkan maidege mearkadaguid , muhto buot maid son celkkii dán olbmá birra , lei duohta . »#Dasi ganudij ja ålos suv lusi båhtalin . Javllin Johannes ittjij makkirik merkajt dagá , valla gájkka majt Jesusa birra hålaj lij sádnes . Ja ollugat das oskugohte Jesusii .#Ja ålos danna sunji jáhkkegåhtin . Olmmái gean namma lei Lasarus , lei buohccán .#Ålmåj gen namma lij Lasaros skibáj . Son lei Betanias eret , dan gilis gos Márjá ja su oabbá Mártá oruiga .#Sån lij Betania sijdas gånnå Maria Marta oappájnis åroj . Márjá lei son gii vuoiddai Hearrá julggiid njálggahájat vuoidasiin ja sihkui su julggiid vuovttaidisguin .#( Maria lij vuojn nissun guhti Härráv njálga vuojddasij vuojdaj ja suv juolgijt vuobdajis sagárdij . Lasarus , gii lei buohcamin , lei su viellja .#Ja Lasaros guhti lij skibás lij suv viellja . ) Oappášguovttos bijaiga sáni Jesusii : « Hearrá , du ráhkis ustit lea buohcci . »#Oappátja ságav rájajga Jesusij : ” Härrá , venagat le skibás . ” Go Jesus gulai dan , de celkkii : « Dát ii leat jápmindávda , muhto dat lea Ipmilii gudnin , vai Ipmila Bárdni hearvásmahttojuvvošii dan bokte . »#Gå Jesus dav guláj de javlaj : ” Dát ij le jábmemdávdda ájnat dávdda Jubmela herlukvuohtaj , vaj Jubmela Bárnne dan baktu herlugin sjaddá . ” Jesus ráhkistii Márttá ja su oappá ja Lasarusa .#Jesus Martav , suv oappáv ja Lasarosav iehtsij . Go Jesus dál gulai ahte Lasarus lei buohccán , de orui vel guokte beaivvi doppe gos lei . Dasto celkkii máhttájeddjiidasas : « Vulgot ruovttoluotta Judeai . »#Gå dal guláj Lasaros skibáj , de ájn guokta biejve ganudij dasi gånnå lij , valla maŋŋela åhpadisålmmåjda javlaj : ” Máhttsup Judeaj . ” Máhttájeaddjit dadje sutnje : « Rabbi , gieskat juvddálaččat geahččaledje geađgádit du , ja don vuolggát fas dohko ? »#Åhpadisålmmå sunji javllin : ” Rábbi , áttjak juvdá gähttjalin duv gierggit ja de dal ruoptus dåhku vuolgá . ” Jesus vástidii : « Eai go beaivvis leat guoktenuppelot diimmu ?#Jesus vásstedij : ” Älle gus biejven lågenanguokta tijma ? Dat guhte vádjola beaivet , ii jorral , dasgo son oaidná dán máilmmi čuovgga .#Guhti biejven vájalt ij jåråda danen gå dán värálda tjuovgav vuojnná . Muhto dat guhte vádjola ihkku , vieggasa , danne go sus alddes ii leat čuovggas . »#Valla guhti iján vájalt , jåråt dajna gå sujna ij le tjuovgga . ” Go son lei cealkán dán , de jotkkii : « Min ustit Lasarus lea nohkkan , muhto mun vuolggán boktit su . »#Dan maŋŋela javlaj : ” Lasaros , mijá ráddna , le oademin , valla vuolgáv dåhku suv båvtåtjit . ” Máhttájeaddjit dadje : « Hearrá , jos son lea oađđimin , de son gal fas dearvvašmuvvá . »#Åhpadisålmmå de javllin : ” Härrá , jus le oademin de buorrán . ” Jesus oaivvildii ahte Lasarus lei jápmán , muhto sii gádde ahte son hálai dábálaš nahkáriid birra .#Jesus suv jábmema birra ságastij , valla jáhkkin suv ådusa birra ságastime . Danne Jesus celkkii njulgestaga : « Lasarus lea jápmán .#Jesus de njuolgga sidjij javlaj : ” Lasaros le jábmám . Ja din dihtii lean ilus go in lean doppe , vai dii oskugoađášeiddet .#Ja dijá diehti , vaj jáhkkebihtit , lev ávon iv lim danna . Muhto vulgot su lusa . »#Valla vuolggup dal suv lusi . ” Duomás , gii gohčoduvvui Jumežin , dajai eará máhttájeddjiide : « Vulgot mii ge jápmit suinna oktan . »#Tomas , Juomitjin gåhtjoduvvam , javlaj nuppijda åhpadisålmmåjda : ” Vuolggup sujna aktan jámátjit . ” Go Jesus joavddai , de gulai ahte Lasarus lei juo leamaš hávddis njeallje beaivvi .#Gå Jesus dåhku jåvsådij , de guláj Lasarosav juo niellja biejve hávden vellaham . Betania lea aiddo Jerusalema lahka , sullii vihttanuppelot stadia gávpogis eret , ja ollu juvddálaččat ledje boahtán jeđđet Márttá guoktá Márjjáin sudno morrašis vieljaska dihtii .#Betania ij lim Jerusalemis mälggadin , lahkke tijma bájkev dassta , ja ålos juvdájs lidjin Marta ja Maria lusi boahtám vieljaska diehti sunnuv jaskadittjat . Go Mártá gulai ahte Jesus bođii , de vulggii su ovddal ; Márjá bázii ruoktot .#Gå Marta guláj Jesusav boahtemin , de manáj suv duostutjit . Mártá dajai Jesusii : « Hearrá , jos don livččet leamaš dás , de mu viellja ii livčče jápmán .#Valla Maria viessusis bátsij . Marta Jesusij javlaj : ” Härrá , jus lidji dánna , de vielljam ij lim jábmet . Muhto dál ge dieđán ahte maid ihkinassii don ánut Ipmilis , dan son addá dutnje . »#Valla diedáv daŋgas diehti Jubmel vaddá majt sujsta råhkåla . ” Jesus celkkii sutnje : « Du viellja bajásčuožžila . »#Jesus hålaj : ” Vielljat tjuodtjel . ” Mártá vástidii : « Mun dieđán ahte son lihkká bajásčuožžileamis maŋimuš beaivvi . »#Marta vásstedij : ” Diedáv maŋemus biejve tjuodtjel . ” Jesus cealká sutnje : « Mun lean bajásčuožžileapmi ja eallin ; dat guhte osku munnje , oažžu eallit vaikko vel jápmá ge .#De Jesus sunji hålaj : ” Mån lev tjuodtjelibme ja iellem . Ii oktage guhte eallá ja osku munnje , jáme agálašvuođas ge .#Guhti munji jáhkká viessu vájku vil jábmá , ja guhti viessu ja munji jáhkká ij goassak jáme . Oskkut go dán ? »#Jáhká gus dáv ? ” Mártá dadjá : « De oskkun , Hearrá , mun oskkun ahte don leat Messias , Ipmila Bárdni , guhte galggai boahtit máilbmái . »#Marta vásstedij : ” Härrá , jáhkáv duv Messiasin , Jubmela Bárnnen , guhti diehki väráldij le boadátjit . ” Go Mártá lei dadjan dan , de manai ja dáhtui oappás Márjjá boahtit ja dajai sutnje guovttá gaskan : « Oahpaheaddji lea dáppe ja gohčču du boahtit . »#De vuolgij viessusis ja tsamádij Maria oabbásis : ” Åhpadiddje le dáppe ja gåhttju duv boahtet . ” Go Márjá gulai dan , de čuožžilii seammás ja manai su lusa .#Gå Maria dav guláj , de badjánij ja manáj suv duostutjit . Jesus ii lean vel boahtán gillái , muhto lei ain doppe gosa Mártá lei boahtán su ovddal .#Valla Jesus ij lim ájn sijddaj jåvsådam , ájnat danna lij gånnå Maria suv lij iejvvim . Juvddálaččat geat ledje Márjjá dálus jeđđemin su , oidne ahte son fáhkka čuožžilii ja vulggii olggos , ja sii čuovvuledje su , danne go sii gádde ahte son lei mannamin hávddi lusa čierrut .#Juvdá , Maria lunna suv jaskadime , vuojnnin suv hähkkat tjuodtjánime ja ålgus mannamin . Tjuovvolin doajvon manáj hávddáj tjierutjit . Go Márjá bođii Jesusa lusa ja oinnii su , de son luoitádii su julggiid ovdii ja dajai : « Hearrá , jos don livččet leamaš dáppe , de mu viellja ii livčče jápmán . »#Gå Maria Jesusa lusi bådij ja suv vuojnij , de suv juolgij åvddåj luobddelij ja javlaj : ” Härrá , jus lidji dánna de vielljam ij lim jábmet . ” Go Jesus oinnii čierrumin sihke Márjjá ja buot juvddálaččaid geat čuvvo su , de son moaráskii ja darragođii ja jearai : « Gosa dii lehpet bidjan su ? »#Gå Jesus vuojnij suv tjierromin ja gåktu juvdá suv fáron aj tjierrun , de sisŋelt tjärvvasit goavgedij ja gatjádij : ” Gåsi lihpit suv biedjam ? ” Sii vástidedje : « Hearrá , boađe geahččat . »#Javllin : ” Härrá , boade gehtjatjit . ” Jesus čierui .#Jesus de tjierruj . Juvddálaččat dadje : « Geahča , man ráhkis son lei sutnje . »#Juvdá javllin : ” Gehtja , man gieres lij sunji . ” Muhto muhtumat sis gis dadje : « Ii ba son gii rabai čalmmeheami čalmmiid , maiddái livčče sáhttán eastadit dán olbmá jápmimis ? »#Valla muhtema sijás javllin : ” Ittjij gus sån guhti tjalmijt tjalmedimes rabáj buvte Lasarosav aj jábmemis gádjot ? ” Jesus moaráskii fas ja manai hávddi lusa . Hávdi lei bákteráigi , ja geađgi lei fierahuvvon ráiggi ovdii .#Jesus goavgedij , manáj hávddáj mij lij bákterájgen ja man åvdån lij giergge . Jesus gohčui : « Váldet eret geađggi ! »#Jesus hålaj : ” Válldit giergev ierit . ” Mártá , jábmi oabbá , dadjá sutnje : « Hearrá , son bahčiida juo ; son han lea leamaš hávddis juo njeallje beaivvi . »#Jábbmega oabbá , Maria , de javlaj : ” Härrá , sån juo hapsit , niellja biejve ham juo li vássám . ” Jesus cealká : « In go mun cealkán dutnje ahte jos oskkut , de beasat oaidnit Ipmila hearvásvuođa ? »#Jesus sunji hålaj : ” Dunji ham javlliv , jus jáhká de Jubmela herlukvuodav vuojná ? ” De sii fierahedje eret geađggi . Ja Jesus bajidii čalmmiidis almmi guvlui ja celkkii : « Áhčči , mun giittán du go leat gullan mu .#Válldin giergev ierit ja Jesus tjalmijt almmáj bajedij javla : ” Áhttje , duv gijtáv gå muv le gullam . Mun dieđán ahte don álo gulat mu . Muhto mun cealkkán dán olbmuid dihtii geat čužžot dás birra , vai sii oskot ahte don leat vuolggahan mu . »#Iesj diedáv agev muv gulá , valla dájda almatjijda dáv javlav vaj jáhkki dån le muv rádjam . ” Go son lei cealkán dán , de čurvii alla jienain : « Lasarus , boađe olggos ! »#De tjuorvvij tjavgga : ” Lasaros , boade ålgus . ” Ja jábmi bođii olggos , gieđat ja juolggit gissojuvvon liikavárjjuid sisa ja liidni čadnojuvvon muođuid ovdii .#Ja jábbmek bådij ålgus , gieda juolge lijnij giesaduvvam ja muodo åvdån lijnne . Jesus celkkii sidjiide : « Čovdet su ja diktet su mannat . »#Jesus sidjij javlaj : ” Nuollit lijnijt ja dibddit suv mannat . ” Olusat dain juvddálaččain geat ledje boahtán Márjjá lusa ja ledje oaidnán maid Jesus dagai , oskugohte sutnje .#Ålos juvdájs , gudi Maria lusi lidjin boahtám ja oavdojt vuojnnám , jáhkkegåhtin sunji . Muhto muhtumat sis manne farisealaččaid lusa ja muitaledje maid son lei dahkan .#Valla soabmása fariseaj lusi mannin giehtutjit majt Jesus lij dahkam . Dalle bajitbáhpat ja farisealaččat gohččo čoahkkái Ráđi , ja dadje : « Maid mii dál dahkat ?#Alemushärrá ja farisea de rádev tjoahkkijin ja javllin : ” Majdis dal dahkat ? Dát olmmái dahká ollu mearkadaguid .#Dát ålmåj ållo merkajt dahká . Jos mii diktit su ain joatkit , de fargga buohkat oskugohtet sutnje . De romalaččat bohtet ja váldet sihke min bassi báikki ja min álbmoga . »#Jus dibddep suv náv dahkat , de gájka sunji jáhkkegåhti , ja de romaga båhti mijá ájlis ednamav ja mijá álmmugav váldátjit . ” Okta sis , Kaifas , gii lei bajimušbáhppan dan jagi , dajai dalle : « Dii ehpet ádde maidege .#Sijás akta , Kajafas , dan jage alemushärrán , sidjij javlaj : ” Dij ehpit majdik dádjada . Ehpet go dii jurddaš ahte lea buoret ahte okta olmmoš jápmá álbmoga ovddas go ahte oppa álbmot duššá . »#Ehpit dádjada buorep luluj avtav ålmmåv álmmuga åvdås jábmet ienni gå åbbå álmmugav håhkkånit . ” Dán son ii dadjan iešalddes , muhto go son lei bajimušbáhppan dan jagi , de son einnostii ahte Jesus galggai jápmit álbmoga ovddas , ii ge dušše álbmoga ovddas , muhto oktii čohkken dihtii daid Ipmila mánáid geat leat bieđganan juohke guvlui .#Dav ittjij ietjastis javla , ájnat dan jage alemushärrán profehtagit hålaj : Jesus galgaj álmmuga åvdås jábmet . Ja ij dåssjå álmmuga åvdås , ájnat aj Jubmela hádjemánájt tjoahkkitjit . Dán beaivvi rájes sii ráđđádallagohte goddit su .#Dat rájes lihtudin suv gåddet . Danne Jesus ii johtán šat albmosit juvddálaččaid gaskkas , muhto vulggii eret doppe ja manai muhtun báikái meahci lahka , Efraim-nammasaš gávpogii .#Jesus dan diehti ittjij dasti juvdáj siegen bihko váttse , ájnat vuolgij Efraima stádaj , åjdåmiehtse guovlluj . Doppe son orui máhttájeddjiidisguin .#Dåppe åhpadisålmmåjis årudij . Juvddálaččaid beassášbasit lahkanišgohte , ja olusat vulge dain guovlluin Jerusalemii ovdal basiid buhtistit iežaset .#Juvdáj bässásjbase dal lahkanahtjin ja ållusa sijdajs Jerusalemij bässátjij åvddåla vuolggin ietjasa rájnnidittjat . Sii ohce Jesusa , ja čuoččodettiin tempelšiljus sii jerre guhtet guimmiineaset : « Maid jáhkkibehtet ? Ii go son dáidde boahtit basiide ? »#Åhtsin Jesusav tiempelbájken ja gaskanisá javllin : ” Majt jáhkket , ij gus åbbånis bässátjijda boade ? ” Bajitbáhpat ja farisealaččát ledje gohččon ahte jos guhtege bođii diehtit gos Jesus lei , de galggai dieđihit sidjiide , vai sii besset váldit su gitta .#Valla alemushärrá ja farisea lidjin gåhttjum gájkajt , gudi diehtin gånnå Jesus lij , sidjij diededit vaj suv gidditjit bessi . Guhtta beaivvi ovdal beassážiid Jesus bođii Betaniai gos Lasarus orui , son gean Jesus lei bajásčuoččáldahttán jápmimis .#Guhtta biejve bässátjij åvddåla Jesus bådij Betaniaj , Lasarosa viessuj , suv lusi gev Jesus lij jábbmegij lussta båktåm . Doppe dollojuvvojedje sutnje guossemállásat . Mártá lágidii daid , ja Lasarus lei okta dain geat ledje beavddi guoras .#Danna sunji mállásijt gárvedin ja Marta dievnastij sunnuv Lasarosav aktan iehtjádij bievddegátten vellahime . Márjá buvttii butti buhtes , divrras nardusvuoidasa , vuoiddai Jesusa julggiid dainna ja sihkui daid vuovttaidisguin .#Maria de váldij divras oalle nardusvuojddasav ja Jesusa juolgijt vuojdaj ja vuobdajis sagárdij . Viessu dievai njálggahájain .#Viesso vuojddasa njálga hapsajs dievaj . Dalle dajai Judas Iskariot , okta máhttájeddjiin , son gii maŋŋil behtii Jesusa : « Manne dát vuoiddas ii vuvdojuvvon golmma čuođi denarii nu ahte livččii sáhttán addit ruđaid gefiide ? »#Valla Judas Iskariot , åhpadisålmmåjs akta , guhti maŋŋela suv biehtij , javlaj : ” Manen vuojddasav ettjin gålmmåtjuodet denáras vuobde ja häjojda vatte ? ” Dán son ii dadjan danne go son anii fuola gefiin , muhto danne go son lei suola .#Ittjij dáv javla häjojt huksamin ájnat dajna gå lij suola . Sin oktasaš ruhtabursa lei su duohken , ja son lávii váldit das mii dohko biddjojuvvui .#Biednikvuossa lij suv háldon ja váldij dassta mij dåhku biejaduváj . Muhto Jesus celkkii : « Diktet su ráfis ! Son lea vurken vuoidasa mu hávdádanbeaivái .#Valla Jesus hålaj : ” Dibde suv ráfen , vuojddasav le muv hávddádimbäjvváj vuorkudam . Geafit gal leat álo din luhtte , muhto mun in leat álo din luhtte . »#Häjo li agev dijá siegen , valla mån iv le agev dijá siegen . ” Ollu juvddálaččat ožžo diehtit ahte Jesus lei Betanias ja sii bohte dohko . Eai sii boahtán dušše su dihtii , muhto oaidnin dihtii Lasarusa ge , gean son lei bajásčuoččáldahttán jábmiid luhtte .#Ålos juvdájs gullájin Jesusav danna , valla ettjin dåhku dåssjå suv diehti boade , ájnat aj gehtjatjit Lasarosav gev jábbmegij lussta lij båktåm . Dalle bajitbáhpat lihtodišgohte goddit Lasarusa ge , dasgo su dihtii ollu juvddálaččat manne dohko ja oskugohte Jesusii .#Alemushärrá de lihtudin Lasarosav aj gåddet , dajna gå nåv ållo juvdá sijáv suv diehti guodin ja Jesusij jáhkkegåhtin . Beaivvi maŋŋil gulai stuora olmmošjoavku , mii lei boahtán beassášbasiide , ahte Jesus lei boahtimin Jerusalemii .#Almatja , bässátjijda boahtám , gullájin maŋep biejve Jesusav Jerusalemij boahtemin . Dalle sii válde pálbmaovssiid ja manne su ovddal , ja sii čurvo : Hosianna !#Pálmmaåvsijt válldin ja mannin suv duostutjit . Ja tjuorvvun : ” Hosianna ! Buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá Hearrá nammii , son guhte lea Israela gonagas !#Buorissjivnnjeduvvam lehkus sån guhti Härrá namán boahtá , sån guhti le Israela gånågis . ” Jesus gávnnai ásena ja čohkánii dan ala , nugo lea čállojuvvon : Ale bala , Siona nieida !#Jesus oasnáv gávnaj , tjåhkkidij dan nali gåktu tjáleduvvam le : ” Ale balá , niejdda Sion . Geahča , du gonagas boahtá ; son riide ásenvárssáin .#Gehtja , duv gånågis boahtá , oasnámiese nanna tjåhkkåhime . ” Máhttájeaddjit eai ádden dán vel dalle , muhto go Jesus lei hearvásin dahkkojuvvon , de sii muite ahte dát lei čállojuvvon su birra , ja sutnje lei dáhpáhuvvan aiddo nu .#( Åhpadisålmmå ettjin vuostak dav dádjada , valla gå Jesus lij herlugin dagáduvvam , mujttájin dav tjáleduvvam suv birra ja almatja lidjin ajtu nåvti dahkam . ) Buohkat geat ledje leamaš Jesusa mielde dalle go son rávkkai Lasarusa hávddis ja bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte , duođaštedje dan maid ledje oaidnán .#Gájka gudi siegen lidjin dalloj gå Lasarosav hávdes tjuorvoj ja suv jábbmegij lussta båvtij , vihtanasstin dan birra . Danne go olbmot ledje gullan ahte son lei dahkan dan mearkadagu , sii vulge su ovddal .#Gå almatja gullin suv merkav dahkam , de vuolggin suv duostutjit . Muhto farisealaččat dadje gaskaneaset : « Dii oaidnibehtet ahte ii ávkkut ii mihkkege !#Valla farisea gaskanisá javllin : ” Vuojnnebihtit ij mige dahkat . Oppa máilbmi viehká su maŋis ! »#Gájkka almatja suv maŋelt viehki . ” Ledje muhtun greikalaččat sin gaskkas geat ledje boahtán Jerusalemii basiid áigge rohkadallat .#Muhtem grehka sijá siegen lidjin bässátjijda boahtám Jubmelij råhkålittjat . Sii manne Filipa lusa , gii lei Betsaidas Galileas eret , ja dadje sutnje : « Mii hálidivččiimet oaidnit Jesusa . »#Sij mannin Filipposa lusi , guhti lij Betsaidas Galileas , ja javllin : ” Härrá , mij lulujma sihtat Jesusav vuojnnet . ” Filip manai ja háleštii Ándarasain dan birra , ja soai manaiga Jesusa ságaide .#Filippos manáj dav Andreasij giehtutjit ja såj Andreasijn de manájga Jesusij giehtutjit . Jesus celkkii sudnuide : « Diibmu lea boahtán go Olbmobárdni hearvásin dahkkojuvvo .#Jesus sidjij vásstedij : ” Muddo le dal Almatjabárnev herlugin dahkat . Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Jos nisogordni ii gahčaše eatnamii ja jámáše , de šattašii dušše dat okta gordni .#Sáddnán didjij javlav : Jus väjttagårnne ednamij ij gahttjat lulu ja jábmet , de val aktan gårnnen báhtset luluj . Muhto jos dat jápmá , de šaddada valjis šattuid .#Valla jus jábmá de valjes sjattov vaddá . Dat guhte ráhkista heakkas , massá dan , ja dat guhte dán máilmmis vašuha heakkas , gádju dan ja oažžu agálaš eallima .#Guhti ietjas hekkav ähttsá massá dav , valla guhti dán väráldin hekkas vasjot gádju dav ihkeven iellemij . Jos guhtege dáhttu bálvalit mu , de čuvvos mu , ja gos mun lean , doppe lea mu bálvaleaddji ge .#Jus guhtik sihtá muv dievnnut de tjuovvus muv , ja gånnå mån lev , danna le muv dievnár aj . Dat guhte bálvala mu , su gudnejahttá Áhččán .#Jus guhtik muv dievnnu de Áhttjám suv guddnedahttá . Dál lea mu siellu suorganan .#Muv siello dal vájvástuvvá . Muhto cealkkán go : Áhčči , beastte mu dán diimmus ?#Råhkålav gus : Áhttje , gájo muv dát båttås ? In ! Dasgo aiddo dán diimmu várás mun lean boahtán .#Iv , dan diehti ham lev boahtám . Áhčči , divtte namat hearvásmahttojuvvot ! »#Áhttje , dagá namát herlugin . ” Dalle gullui jietna almmis : « Mun lean hearvásmahttán dan , ja dagan dan fas hearvásin . »#De jiedna almes gulluj : ” Mån lev dav juo herlugin dahkam ja ájgov ådåsis herlugin dahkat . ” Olbmot geat ledje čuožžumin das , gulle dan ja dadje ahte baján lei čergon . Earát dadje : « Eŋgel dat sártnui sutnje . »#Álmmuk , danna gulldalime , javlaj átjá lij sunji hållam , valla soabmása javllin ieŋŋgil . Muhto Jesus celkkii sidjiide : « Ii dát jietna gullon mu dihtii , muhto din dihtii .#Jesus javlaj : ” Muv diehti dát jiedna ittjij gullu , ájnat dijá diehti . Dál boahtá duopmu dán máilmmi badjel ; dán máilmmi gonagas bálkestuvvo dál olggos .#Duobbmo dal dán väráldij boahtá , värálda ráddijiddje dal vuodjeluvvá . Ja go mun bajiduvvon eatnamis , de geasán buohkaid lusan . »#Ja gå ednamis bajeduváv , de gäsáv gájkajt iehtjam lusi . ” Dán son celkkii dovddahan dihtii makkár jápmima son galggai muosáhit .#Daj bágoj diededij gåktu lij jámátjit . Olbmot dadje dalle Jesusii : « Mii leat oahppan lágas ahte Messias bissu agálaččat .#Álmmuk sunji javlaj : ” Lágas lip oahppam Messias ihkeven ájggáj bissu . Mo dalle sáhtát cealkit ahte Olbmobárdni galgá bajiduvvot ?#Gåktus de máhtá javllat Almatjabárnne hähttu bajeduvvat ? Gii lea dát Olbmobárdni ? »#Guhtis le Almatjabárnne ? ” Jesus vástidii : « Velá oanehassii lea čuovggas din luhtte .#Jesus vásstedij : ” Vil oanegis ájgev le tjuovgga dijá lunna . Vádjolehket dan botta go dis lea čuovggas , amas seavdnjadas boahtit din ala .#Vájaldihtit dav båttåv gå diján le tjuovgga vaj sjievnnjedij ehpit vuojtádalá . Dat guhte vádjola seavdnjadasas , ii dieđe gosa manná .#Guhti sjievnnjedin vájalt ij diede gåsi vádtsá . Oskot čuovgasii dan botta go dis ain lea čuovggas , vai šattašeiddet čuovgasa mánnán . »#Jáhkkit tjuovggaj dan guhkev gå tjuovgga le vaj tjuovga mánnán sjaddabihtit . ” Go Jesus lei cealkán dán , de manai eret sin luhtte ja čiehkádii sis .#Gå Jesus lij dav hållam , de manáj ja gádoj . Vaikko son lei dahkan nu ollu mearkadaguid sin čalmmiid ovddas , de sii almmatge eai oskon sutnje , vai profehta Jesaja sátni ollašuvašii : Hearrá , gii oskkui min sártni , ja geasa lea almmustuvvan Hearrá gieđa fápmu ?#Vájku sijá vuojnedijn lij nåv ållo merkajt dahkam , de ettjin sunji jáhke , vaj profehta Jesaja bágo lulun ålliduvvat : Härrá , guhtis le dasi jáhkkám majt gulájma , ja gesi le Härrá giehta bigoduvvam ? Sii eai sáhttán oskut , dasgo Jesaja lea maiddái cealkán : Son lea sevnnjodahttán sin čalmmiid ja buoššudan sin váimmuid , amaset sin čalmmit oaidnit ja sin váimmut áddet , nu ahte eai jorgalivčče , vai mun beasašin buoridit sin .#Ettjin sij máhte jáhkket , dajna gå Jesaja aj javllá : Sån le sijáv tjalmeduhttám ja sijá vájmojt garradam , vaj tjalmij e vuojne ja vájmoj e dádjada buorádusáv dahkat , vaj sijáv buvtáv buoredit . Dán Jesaja celkkii danne go oinnii Jesusa hearvásvuođa ja sártnui su birra .#Dáv Jesaja javlaj dajna gå suv herlukvuodav vuojnij ja suv birra hålaj . Dattege olusat ráđđehearráin ge osko sutnje . Muhto farisealaččaid geažil sii eai dovddastan dan , amaset čuldojuvvot eret synagogas , dasgo sii ráhkistedje olbmuid gudni eambbo go Ipmila gudni .#Daŋgas diehti rádes ålos sunji jáhkkegåhtin , valla fariseaj diehti ettjin sidá dav dåbdåstit ja synagogas tjuoldeduvvat . Almatjij gudnev Jubmela gudnes ienebut iehttsin . Muhto Jesus čuorvvui : « Dat guhte osku munnje , ii oskko munnje , muhto sutnje guhte lea vuolggahan mu . Ja dat guhte oaidná mu , oaidná su guhte lea vuolggahan mu .#Jesus tjuorvoj : ” Guhti munji jáhkká , ij munji jáhke ájnat sunji guhti muv le rádjam , ja guhti muv vuojnná , vuojnná suv guhti muv le rádjam . Mun lean čuovggas mii lea boahtán máilbmái , amas dat guhte osku munnje , báhcit seavdnjadassii .#Mån lev tjuovgga mij väráldij le boahtám vaj ij aktak guhti munji jáhkká sjievnnjedij bátse . Dat guhte gullá mu sániid ii ge vurke daid , su mun in dubme . Dasgo mun in leat boahtán dubmet máilmmi , muhto beastit máilmmi .#Jus aktak muv bágojt gullá valla dajt ij vuorkki , de iv suv duobbmi dajna gå iv le boahtám väráldav duobbmitjit ájnat väráldav gájutjit . Dat guhte hilgu mu ii ge vuostáiváldde mu sániid , sus lea dattege duopmár : Dat sátni man mun lean sárdnon , dubme su maŋimuš beaivvi .#Guhti muv hilggu ja muv bágojt ij duosto , le ietjas duobmárav duosstum . Dasgo mun in leat sárdnon iešalddán , muhto Áhčči gii lea vuolggahan mu , lea gohččon mu maid mun galggan cealkit ja sárdnut .#Muv hållam báhko suv maŋemus biejve duobbmi , dajna gå ietjastam iv le hållam , ájnat Áhttjám guhti muv le rádjam , le munji javllam majt hållat ja sárnnedit . Ja mun dieđán ahte son dáhttu addit agálaš eallima .#Ja diedáv suv gåhttjom ihkeven iellemav vaddá . Go mun sártnun , de sártnun nu mo Áhčči lea gohččon mu . »#Gå hålav de hålav gåktu Áhttjám le muv åhpadam . ” Lei aiddo ovdalaš beassášbasiid , ja Jesus diđii ahte su diibmu lei boahtán go son galggai guođđit dán máilmmi ja mannat Áhči lusa .#Bässátjij åvddålasj lij , ja Jesus diedij ájgev ållånam väráldis vuolgget Áhtjes lusi . Son lei ráhkistan máhttájeddjiidis geat ledje dán máilmmis , ja son ráhkistii sin gitta loahpa rádjái .#Sån lij ietjas almatjijt ähttsám gudi dán väráldin viessun ja nåhkåma rádjáj sijáv iehtsij . Sii dolle eahkedismállásiid . Beargalat lei juo bidjan jurdaga Judasa , Simmon Iskariota bártni , váibmui ahte son galggai beahttit Jesusa .#Iehkedismállásijda lidjin tjåhkanam ja bärggal lij juo Judasa , Simon Iskariota bárne , vájmon mielav båktåm Jesusav bähtátjit . Jesus diđii ahte Áhčči lei addán buot su háldui , ja ahte son lei boahtán Ipmila luhtte ja lei máhccamin Ipmila lusa .#Jesus diedij Áhtjes gájkka suv giedajda biedjam ja Jubmelis boahtám ja de dal lij Jubmela lusi máhttsamin . De son čuožžila boradeames , nuollá eret olgguldasbiktasa , váldá liidnesihkaldaga ja čatná iežas birra .#Tjuottjadij de bårråmis , ålgoldisgárvov nuolaj ja lijnev ålema birra tjanáj . Dasto leike čázi lihttái ja bassagoahtá máhttájeddjiid julggiid ja sihkku liidnesihkaldagain mii sus lei čadnon birra .#De tjátjev basádimlihttáj liebnij ja åhpadisålmmåj juolgijt bassagådij ja sagárdij lijnijn mij lij ålema birra . Son boahtá Simmon Biehtára lusa , ja Biehtár dadjá sutnje : « Hearrá , basat ba don mu julggiid ? »#Gå Simon Petrusa lusi bådij , de javlaj : ” Härrá , basátjit le gus muv juolgijt ? ” Jesus vástidii : « It ádde dál dan maid mun dagan , muhto don áddet dan maŋŋil . »#Jesus vásstedij : ” I dálla dádjada majt dagáv valla maŋŋela dádjadittja ” . Biehtár dadjá : « It goassege oaččo bassat mu julggiid . »#Petrus javlaj : ” I luoddnok muv juolgijt oattjo bassat ! ” Jesus vástidii : « Jos mun in basa du , de dus ii leat šat oassi mus. »#Jesus sunji vásstedij : ” Jus duv iv basá , de dujna ij le oasse mujna . ” Simmon Biehtár dadjá : « Hearrá , ale basa dušše julggiid , muhto maiddái gieđaid ja oaivvi ge ! »#Simon Petrus de javlaj : ” Ale dåssjå muv juolgijt basá , ájnat giedajt ja oajvev aj . ” Jesus vástidii sutnje : « Dat gii lea lávggodan , lea áibbas buhtis ja dárbbaša bassat dušše julggiid .#Valla Jesus sunji javlaj : ” Guhti le lávgudam , le juo rájnas ja dárbaj dåssjå juolgijt bassat . Dii lehpet buhttásat – muhto ehpet buohkat . »#Ja dij lihpit rájnnasa , valla ehpit gájka . ” Dasgo son diđii gii galggai beahttit su . Danne son celkkii : « Ehpet dii leat buohkat buhttásat . »#Diedij vuojn guhti lij suv bähtátjit , ja dan diehti javlaj gájka ällim rájnnasa . Go son lei bassan sin julggiid , de cokkai fas olgguldasbiktasa ja manai beavdái . Son celkkii sidjiide : « Ipmirdehpet go maid mun lean dahkan didjiide ?#Gå sijá juolgijt lij bassam , ålgoldisbiktasij tjágŋam ja bievddegáddáj viellidam , de sidjij javlaj : ” Dádjadihpit gus majt didjij lev dahkam ? Dii gohčodehpet mu oahpaheaddjin ja hearrán , ja riektagis lehpet ge , go dat han mun lean ge .#Gåhttjobihtit muv åhpadiddjen ja härrán , ja duolla dan diehti gå nåv le . Jos dál mun , gii lean hearrá ja oahpaheaddji , lean bassan din julggiid , de dii ge lehpet geatnegasat bassat guhtet guimmiideattet julggiid .#Jus dal mån , dijá härrá ja åhpadiddje , lev dijá juolgijt bassam , de dij aj lihpit vielggen guhtik guojmáda juolgijt bassat . Mun lean addán didjiide ovdamearkka , vai dii dahkabehtet nugo mun lean dahkan didjiide .#Didjij lev buojkulvisáv vaddám , vaj dahkabihtit nåv gåk mån didjij lev dahkam . Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Bálvaleaddji ii leat stuorit go isit , ii ge áirras leat stuorit go son guhte lea vuolggahan su .#Sáddnán didjij javlav : dievnár ij le båndis bárep , ja rájaduvvam ij le sujsta bárep guhti suv le rádjam . Dál dii diehtibehtet dán , ja jos dahkabehtet dan mielde , de lehpet ávdugasat .#Gå dav diehtebihtit , ja jus dan milta dahkabihtit , de lihpit sáluga . Mun in sártno din buohkaid birra , dasgo mun dieđán geaid mun lean válljen .#Iv gájkaj dijáj birra håla . Muhto dát čállaga sátni ferte ollašuvvat : Dat guhte borai mu láibbi , lea jorgalan mu vuostái .#Diedáv gejt lev válljim , valla tjáluga bágo vierttiji ålliduvvat : Guhti muv lájbes bårrå , le boaskes munji bajedam . Mun cealkkán dán didjiide dál ovdal go dat dáhpáhuvvá , vai dii , go dat lea dáhpáhuvvan , oskubehtet ahte mun lean dat guhte lean .#Hålav juo dálla åvddål návti sjaddá vaj dij dalloj gå nåv sjaddá , jáhkkebihtit mån lev mån . Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Dat guhte váldá vuostái dan gean mun lean vuolggahan , váldá vuostái mu .#Sáddnán didjij hålav : guhti duosstu soabmásav gev rájav , duosstu aj muv . Ja dat guhte váldá vuostái mu , váldá vuostái su gii lea vuolggahan mu . »#Ja guhti muv duosstu , duosstu suv guhti muv le rádjam . ” Go Jesus lei cealkán dán , de son darragođii ja celkkii : « Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Muhtun dis beahttá mu . »#Gå Jesus lij dáv hållam de sisŋelt doargestij ja vihtanastij : ” Sáddnán didjij javlav , dijás akta muv bähttá . ” Máhttájeaddjit gehčče guhtet guoibmáseaset ; eai sii ádden gean son oaivvildii .#Åhpadisålmmå gähttjin guhtik guojmmásisá , usjudalá gen birra ságastij . Okta sis , dat máhttájeaddji gean Jesus ráhkistii , lei čohkkámin beavddis Jesusa bálddas .#Sijás akta , sån gev Jesus iehtsij , vellahij bievddegátten Jesusa guoran . Simmon Biehtár nuvkkihii sutnje , vai son jearašii gean Jesus oaivvildii .#Simon Petrus sunji siejvvelij Jesusis gatjádit gen birra ságastij . Son mieiggastii dalle Jesusa ratti vuostái ja jearai : « Hearrá , gii dat lea ? »#Åhpadisålmåj Jesusa ratte vuosstij sådjålij ja gatjáj : ” Härrá , guhtis sån le ? ” Jesus vástidii : « Son lea dat geasa mun attán dán láibebihtá man dál buonjostan . »#Jesus vásstedij : ” Sån guhti dáv lájbev oadtju mav dal buonjostav . ” De son buonjostii láibbi ja attii Judasii , Simmon Iskariota bárdnái .#Buodnjolij lájbev ja Judasij , Simon Iskariota bárnnáj , vattij . Go Judas lei ožžon láibbi , de Sáhtán manai su sisa .#Gå Judas lij lájbev oadtjum , de Sáhtán suv sisi tjáŋaj . Jesus cealká sutnje : « Daga fargga dan maid áiggut dahkat . »#Jesus hålaj : ” Dagá dalága mav galga ! ” Ii oktage beavddis ádden maid son oaivvildii dáinna .#Ittjij sijás aktak bievddegátten dádjada manen sunji dav hålaj . Danne go ruhtabursa lei Judasa hálddus , muhtumat gádde ahte Jesus dáhtui su mannat oastit daid maid sii dárbbašedje basiide , dahje addit juoidá gefiide .#Biedniga lidjin Judasa háldon ja dan diehti muhtema jáhkkin Jesus lij suv gåhttjum basijda oasestit jali juojddá häjojda vaddet . Go Judas lei váldán láibebihtá , de manai dakkaviđe olggos .#Valla Judas lájbev váldij ja ålgus dalága manáj . Lei idja .#Idja lij . Go Judas lei mannan , de Jesus celkkii : « Dál Olbmobárdni lea hearvásmahttojuvvon , ja Ipmil lea hearvásmahttojuvvon su siste .#Judas dassta mannam Jesus hålaj : ” Almatjabárnne le dal herlugin dagáduvvam , ja Jubmel le herlugin suv sinna dagáduvvam . Jos Ipmil lea hearvásmahttojuvvon su siste , de Ipmil hearvásmahttá su iežas siste , ja son dahká dan fargga .#Jus dal Jubmel le herlugin suv sinna dagáduvvam , de Jubmel suv aj ietjas sinna herlugahttá ja ruvvaláhkáj dav dahká . Mánážiiddán ! Oanehis bottoža lean mun ain din luhtte .#Muv mána , oanegis ájgev ájn lev dijá lunna . Dii šaddabehtet ohcat mu , muhto mun cealkkán fas didjiide dan seammá maid celken juvddálaččaide : Gosa mun manan , dohko dii ehpet beasa .#Gal dij muv åtsåtjihpit ja javlav dal didjij degu juvdájda : Gåsi vuolgáv ehpit máhte boahtet . Mun attán didjiide ođđa báhkkoma : Ráhkistehket guhtet guimmiideattet .#Ådå budáv didjij vattáv : iehttsit guhtik guojmáda . Nugo mun lean ráhkistan din , nu galgabehtet dii ge ráhkistit guhtet guimmiideattet .#Gåktu dijáv lev ähttsám nåvti galggabihtit dij aj guhtik guojmáda iehttset . Jos dis lea ráhkisvuohta guhtet guoibmáseattet , de buohkat dovdet ahte dii lehpet mu máhttájeaddjit . »#Jus gaskanihtte le gieresvuohta , de gájka árvvedi dijáv muv åhpadisålmmån . ” Simmon Biehtár jearrá sus : « Hearrá , gosa don manat ? »#Simon Petrus gatjádij : ” Gåsi maná , härrá ? ” Jesus vástidii : « Dohko gosa mun manan , dohko don it sáhte čuovvut mu dál . Maŋŋil don beasat čuovvut mu . »#Jesus vásstedij : ” Dåhku gåsi manáv i dálla máhte tjuovvot valla maŋebut tjuovo . ” Biehtár dadjá : « Manne mun in sáhte čuovvut du dál ?#Petrus javlaj : ” Härrá , manen iv duv dálla máhte tjuovvolit ? Mun attán heaggan du ovddas . »#Hekkam duv åvdås vattáv . ” Jesus vástidii : « Don attát heakkat mu ovddas ?#Jesus de hålaj : ” Vattá gus hekkat muv åvdås ? Duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : Ovdal go vuoncávaris biškkáda , de don leat biehttalan mu golmma gearddi .#Sáddnán dunji javlav : Åresvuonntsá ij tjuoja , åvddål gå gålmmi muv vuornáda . ” Alloset din váimmut suorganehko .#” Allit balá . Oskot Ipmilii ja oskot munnje !#Jáhkkit Jubmelij ja jáhkkit munji . Mu Áhččán viesus leat ollu lanjat .#Áhtjám vieson li ållo lanjá . Jos nu ii livčče , de mun cealkkášin didjiide dan . Dasgo mun manan gárvvistit didjiide saji .#Luluv gus ietján javllat manáv didjij sajev gárvedittjat ? Ja go mun lean mannan ja lean gárvvistan didjiide saji , de boađán fas ja válddán din lusan , vai dii livččiidet doppe gos mun lean .#Ja jus dal manáv didjij sajev gárvedittjat , de máhtsav dijáv iehtjam lusi viettjatjit vaj lihpit gånnå mån lev . Ja dii diehtibehtet geainnu dohko gosa mun manan . »#Gäjnov dåhku dåbddåbihtit . ” Duomás dadjá sutnje : « Hearrá , eat mii dieđe gosa don manažat .#Tomas javlaj : ” Härrá , ep diede gåsi le vuolggemin . Mo mii de sáhttit diehtit geainnu ? »#Gåktus de gäjnov dåbddåp ? ” Jesus cealká : « Mun lean geaidnu , duohtavuohta ja eallin .#Jesus vásstedij : ” Mån lev gäjnno , sádnesvuohta ja iellem . Ii oktage beasa Áhči lusa earet mu bokte .#Aktak ij Áhtje lusi besa ietján gå muv baktu . Jos dii dovddašeiddet mu , de dii dovddašeiddet Áhččán ge .#Jus munji lihpit dåbdijdam , de dåbdijdittjabihtit áhttjásim aj . Dás duohko dii dovdabehtet su ja lehpet oaidnán su . »#Suv lihpit dal juo vuojnnám ja de suv dal dåbddåbihtit . ” Filip cealká sutnje : « Hearrá , čájet midjiide Áhči , ja das lea midjiide doarvái . »#Filippos javlaj : ” Härrá , vuoseda midjij Áhtjev , de duhtap . ” Jesus vástida : « It go dovdda mu , Filip , vaikko mun lean leamaš nu guhká din luhtte ?#Jesus vásstedij : ” Dijá siegen guhkev lev årrum ja daŋgas diehti muv i dåbdå , Filippos ? Dat guhte lea oaidnán mu , lea oaidnán Áhči .#Guhti muv le vuojnnám , le Áhtjev vuojnnám . Mo de sáhtát dadjat : Čájet midjiide Áhči ?#Gåktus de máhtá javllat : Vuoseda Áhtjev ? It go oskko ahte mun lean Áhči siste ja Áhčči mu siste ?#I gus jáhke mån lev Áhtjen ja Áhttje le mujna ? Dat sánit maid mun sártnun didjiide , eai leat mus alddán , muhto Áhčči lea mu siste ja dahká daguidis .#Majt hålav iv ietjastam håla ; Áhttje le mujna dagojdis dahkamin . Oskot munnje go cealkkán ahte mun lean Áhči siste ja Áhčči mu siste . Jos muđuid ehpet oskko , de oskot munnje mu daguid dihtii .#Jáhkkit munji gå javlav muv Áhttjen ja Áhtjev mujna jali jáhkkit edasik dagoj diehti . Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Dat guhte osku munnje , dahká maiddái daid daguid maid mun dagan . Duođaid , son dahká velá stuoribuid go daid , dasgo mun manan Áhči lusa . Maid ihkinassii dii átnubehtet mu nammii , dan mun dagan vai Áhčči hearvásin dahkkojuvvo Bártni bokte .#Sáddnán didjij javlav : guhti munji jáhkká , muv dagojt dahká ja ájn vil stuorábujt , dajna gå , mån Áhtje lusi vuolgáv , ja dagáv majt ihkenis muv namán råhkålihpit , vaj Áhttje Bárne baktu herluguvvá . Jos dii átnubehtet juoidá mu nammii , de mun dagan dan .#Jus muv namán råhkålihpit , de dagáv majt sihtabihtit . Jos dii ráhkistehpet mu , de doallabehtet mu báhkkomiid .#Jus muv iehttsebihtit , de muv budájt anodihpit . Ja mun jearan Áhčis , ja son addá didjiide eará bealušteaddji gii bissu din luhtte agálaččat . Dat lea duohtavuođa Vuoigŋa .#Áhttjáj råhkålav ja sån ietjá viehkediddjev didjij vaddá ihkeven ájggáj dijá lunna årutjit : sádnesvuoda Vuojŋŋanisáv . Máilbmi ii sáhte vuostáiváldit su , dasgo máilbmi ii oainne su ii ge dovdda su .#Värált ij buvte suv duosstot dan diehti gå värált ij suv vuojne , ij ga dåbdå . Muhto dii dovdabehtet su ; son bissu din luhtte ja orru din siste .#Valla dij dåbddåbihtit , dan diehti gå sån le dijá lunna ja dijáj viessu . In mun guođe din oarbbisin ; mun boađán din lusa .#Iv dijáv galluk guode , dijá lusi boadáv . Velá oanehis bottoš , de máilbmi ii šat oainne mu .#Ájn oanegis ájgev , ja värált ij muv dasti vuojne . Muhto dii oaidnibehtet mu , dasgo mun ealán , ja dii ge oažžubehtet eallit .#Valla dij vuojnnebihtit dan diehti gå mån viesov ja dij viessobihtit . Dan beaivvi dii áddebehtet ahte mun lean Áhččán siste , ja ahte dii lehpet mu siste ja mun din siste .#Dan biejve dádjadihpit mån lev Áhtjenam , didja mujna ja mån dijájn . Dat guhte lea vuostáiváldán mu báhkkomiid ja jeagada daid , ráhkista mu .#Guhti muv budájt tjuovvu , ähttsá muv . Ja dat gii ráhkista mu , su ráhkista Áhččán ge . Mun ge ráhkistan su ja almmustahtán iežan sutnje . »#Áhttjám suv ähttsá guhti muv ähttsá ja mån suv ähtsáv ja sunji iehtjam bigodav . ” Nubbi Judas , ii ge Iskariot , dadjá sutnje : « Hearrá , manne don almmustahtát iežat midjiide , it ge máilbmái ? »#Judas - ij Judas Iskariot gatjádij : ” Härrá , gåktus ietjat midjij bigoda ja väráldij i ? ” Jesus vástida sutnje : Jos guhtege ráhkista mu , de jeagada mu sáni , ja mu Áhčči ráhkista su , ja moai bohte su lusa ja orrugohte su luhtte .#Jesus vásstedij : ” Jus aktak muv ähttsá de muv bágojt vuorkut ja Áhttjám suv ähttsá . Suv lusi måj båhtin ja suv lusi báhtsin . Dat guhte ii ráhkis mu , ii jeagat mu sáni , ja dat sátni man dii gullabehtet ii boađe mus , muhto Áhčistan guhte lea vuolggahan mu .#Guhti muv ij iehtse , ij muv bágojt ga vuorkuda . Valla bágov mav lihpit gullam ij mujsta boade , ájnat Áhtjes guhti muv le rádjam . Dán mun lean cealkán didjiide go ain lean din luhtte .#Dáv lev didjij hållam , gå ájn dijá lunna lev . Muhto bealušteaddji , Bassi Vuoigŋa , gean Áhčči vuolggaha mu nammii , oahpaha didjiide buot ja muittuha didjiide buot maid mun lean cealkán didjiide .#Valla Viehkediddje , ájlis Vuojŋŋanis , gev Áhttje le muv namán rájatjit , åhpat dijáv gájkka ja mujttát gájkka majt lev hållam . Ráfi mun guođán didjiide , ráfán attán didjiide , in fal dan láhkái go máilbmi addá ráfi .#Ráfev didjij guodáv , iehtjam ráfev didjij vattáv , iv val dav mav värált vaddá . Alloset din váimmut suorganehko , allet ge váivašuva dorvvuhisvuođas .#Allit balá , årrut jálo . Dii gulaidet mu cealkimin : Mun manan , muhto boađán fas din lusa .#Gulájda didjij hålliv : Vuolgáv , valla boadáv vas dijá lusi . Jos dii ráhkistivččiidet mu , de illudivččiidet go mun manan Áhččán lusa , dasgo son lea stuorit go mun .#Jus muv lulujda iehttset , de ávvudallat lulujda gå Áhtje lusi manáv , dan diehti gå Áhttje le mujsta stuoráp . Dál mun lean cealkán didjiide dán ovdal go dat dáhpáhuvvá , vai dii oskubehtet go dat dáhpáhuvvá .#Dáv didjij javlav åvddåla nåvti sjaddá , vaj jáhkkebihtit dalloj gå nåv sjaddá . Mun in sártno didjiide ollu šat dás duohko , dasgo dán máilmmi oaivámuš lea boahtimin .#Iv didjij dasti nåv ednagijt håla dan diehti gå värálda ráddijiddje dal boahtá . Sus ii leat mihkkege válddiid mu badjel , muhto máilbmi ferte dál diehtit ahte mun ráhkistan Áhči ja dagan nugo son lea gohččon .#Sujna ij le fábmo muv badjela . Valla värált viertti dal diehtet Áhtjev ähtsáv ja dagáv nåv gåktu Áhttje muv le gåhttjum . Čuožžilehket , vulgot eret dáppe .#Båhtit , mannup dássta . Mun lean duohta viidnemuorra , ja mu Áhčči lea viidnegárdeolmmái .#Mån lev duohta vijnnamuorra ja Áhttjám le vijnnagárddeålmåj . Juohke oavssi mus mii ii šaddat šattuid , son váldá eret , ja juohke oavssi mii šaddada šattuid , son buhtista , vai dat šaddadivččii eanebut .#Juohkka oavsev gånnå älle sjatto mujsta jallá ja juohkka oavsev gånnå li sjatto rájnni , vaj ienep sjatto ihti . Dii lehpet juo buhttásat dan sáni dihtii maid mun lean sárdnon didjiide .#Dij lihpit juo rájnnasa dan bágo baktu mav didjij lev sárnnedam . Bissot mu siste , de mun bisun din siste .#Bissut mujna , de mån dijájn bisov . Nugo oaksi ge ii sáhte šaddadit šattuid iešalddes muđuid go bissu viidnemuoras , nu ehpet dii ge sáhte šaddadit šattuid muđuid go bissubehtet mu siste .#Gåktu oavsen ietjastis älle sjatto jus ij le vijnnamuoran gitta , nåvti älle diján ga sjatto jus ehpit le mujna . Mun lean viidnemuorra , dii lehpet oavssit .#Mån lev vijnnamuorra , dij lihpit oavse . Dat guhte bissu mu siste ja gean siste mun bisun , šaddada ollu šattuid , muhto mu haga ehpet sáhte dahkat maidege .#Jus aktak le mujna ja mån sujna , li sujna ållo sjatto : muv dabdá ehpit mavga buvte dahkat . Dat guhte ii biso mu siste , bálkestuvvo olggos dego oaksi ja son goldná .#Guhti ij mujna biso ássná åvsij láhkáj ja bálkestuvvá . Dakkár oavssit čohkkejuvvojit ja bálkestuvvojit dollii , ja dat bullet .#Åvsijt tjoahkki , dållåj biedjá ja boalldá . Jos dii bissubehtet mu siste ja mu sánit bissot din siste , de átnot maid ihkinassii hálidehpet , ja dii oažžubehtet dan .#Jus mujna bissobihtit ja muv bágo dijájn bissu , de råhkålihtit majt sihtabihtit ja oadtjobihtit . Go dii šaddadehpet ollu šattuid , de mu Áhčči hearvásmahttojuvvo , ja dalle lehpet mu máhttájeaddjit .#Áhttjám herluguvvá gå diján le sjattojs vallje ja muv åhpadisålmmån sjaddabihtit . Nugo Áhčči lea ráhkistan mu , nu lean mun ge ráhkistan din .#Gåktu Áhttje muv iehtsij , nåvti dijáv iehttsiv . Bissot mu ráhkisvuođas !#Bissut muv gieresvuodan . Jos doallabehtet mu báhkkomiid , de bissubehtet mu ráhkisvuođas , nugo mun ge lean doallan Áhččán báhkkomiid ja bisun su ráhkisvuođas .#Jus muv budájt anodihpit de muv gieresvuodan bissobihtit , nåvti gåktu mån Áhtjám budájt lev anodam ja suv gieresvuodan bisov . Dán lean sárdnon didjiide , vai mu illu bisošii din siste , ja din illu šattašii ollisin .#Dáv lev hållam vaj muv ávvo diján bissu ja dijá ávvo ålliduvvá . Dát lea mu báhkkon : Ráhkistehket guhtet guimmiideattet nugo mun lean ráhkistan din .#Dát le muv budá : iehttsit guhtik guojmáda nåvti gåktu mån lev dijáv ähttsám . Ii ovttasge leat stuorit ráhkisvuohta go das guhte addá heakkas ustibiiddis ovddas .#Avtanik ij le stuoráp gieresvuohta gå sujna guhti hekkas rádnajis åvdås vaddá . Dii lehpet mu ustibat jos dii dahkabehtet dan maid mun gohčun .#Dij lihpit muv rádna jus dahkabihtit majt gåhtjov . In mun šat gohčot din bálvaleaddjin , dasgo bálvaleaddji ii dieđe maid su isit dahká .#Iv dasti dijáv dievnárin gåhtjo , dan diehti gå dievnár ij diede majt boanndis dahká . Muhto mun gohčodan din ustibin , dasgo mun lean almmuhan didjiide buot maid lean gullan Áhčistan .#Dijáv ráddnan gåhtjov , dajna gå didjij lev diededam gájkka majt Áhtjestam lev gullam . Ehpet dii leat válljen mu , muhto mun lean válljen din ja lean vuolggahan din šaddadit šattuid , bistevaš šattuid .#Dij ehpit le muv válljim , ájnat mån lev dijáv válljim ja mierredam dijáv väráldij mannat sjattojt sjaddadittjat , bisso sjattojt . Go nu dahkabehtet , de Áhčči addá didjiide buot maid átnubehtet mu nammii .#Áhttje de muv namán didjij gájkka vaddá mav sujsta ihkenis råhkålihpit . Dát lea mu báhkkon didjiide : Ráhkistehket guhtet guimmiideattet !#Dát le muv gåhttjom didjij : iehttsit guhtik guojmáda . Jos máilbmi vašuha din , de muitet ahte dat vašuhii mu ovdal go din .#Jus värált dijáv vasjot , de mujttit vasjodij muv juo dijá åvddåla . Jos dii gulašeiddet máilbmái , de máilbmi livččii ráhkistan din dego livččiidet dan iežas mánát .#Jus väráldij lulujda gullut , de värált luluj dijáv iehttset degu lulujda dan ietjasa . Muhto dál dii ehpet gula máilbmái ; mun han lean válljen din máilmmis ja dahkan din iehčanan . Danne máilbmi vašuha din .#Valla ehpit dálla väráldij gullu , ájnat mån lev dijáv väráldis tjuolldám ja dan diehti värált dijáv vasjot . Muitet maid mun celken : Bálvaleaddji ii leat stuorit go isit .#Mujttit majt lev hållam : dievnár ij le båndistis bárep . Jos sii leat doarrádallan mu , de doarrádallet din ge .#Jus muv li doarrádallam , de doarrádalátji dijáv aj . Jos sii leat doahttalan mu sániid , de sii doahttalit din sániid ge .#Jus muv bágojt li vuorkudam , de dijá bágojt aj vuorkudittji . Buot dáid sii dahket didjiide mu nama dihtii , dasgo eai dovdda su gii lea vuolggahan mu .#Valla gájkka dájt muv namá diehti didjij dahki , dajna gå e suv dåbdå guhti muv le rádjam . Jos mun in livčče boahtán in ge sárdnon sidjiide , de sii livčče suttu haga .#Jus iv lulu boahtet sidjij hålatjit , de sij lulun suttoj dagi . Muhto dál sis ii leat bealuštus suttuidasaset .#Dálla siján ij le mige majna suttojdisá bälosti . Dat guhte vašuha mu , vašuha maiddái Áhččán .#Guhti muv vasjot , Áhtjám aj vasjot . Jos mun in livčče dahkan dakkár daguid sin gaskkas maid ii oktage eará leat dahkan , de sii livčče suttu haga .#Jus iv lulu dakkir dagojt sijá siegen dahkat majt aktak ietjá ij le dahkam , de lulun suttoj dagi . Muhto dál sii leat oaidnán daid ja vašuhit almmatge sihke mu ja mu Áhči .#De li dal dajt vuojnnám ja de munnuv Áhtjám vasjodi . Muhto dat sátni mii čuožžu sin iežaset lágas , galggai ollašuvvat : Sii vašuhedje mu siva haga .#Valla báhko ietjasa láhkaj tjáleduvvam , galgaj ålliduvvat : Sij li muv oare dagi vasjodam . Go bealušteaddji boahtá , son gean mun vuolggahan Áhči luhtte din lusa , duohtavuođa Vuoigŋa , guhte vuolgá Áhčis , dalle son duođašta mu birra .#Gå Viehkediddje boahtá , sádnesvuoda Vuojŋŋanis , gev Áhtje lussta rájav ja guhti Áhtjes vuolggá , de sån vihtanasstá muv birra . Muhto dii ge lehpet mu duođašteaddjit , dasgo dii lehpet leamaš muinna álggu rájes .#Dij aj vihtanasstebihtit dan diehti gå mujna lihpit álggorájes årrum . Dán mun lean sárdnon didjiide amadet dii jorralit .#Dáv lev didjij hållam vaj ehpit mujsta gahtja . Sii ádjet din olggos synagogain . Áigi boahtá go juohkehaš gii goddá din , jáhkká ahte son dan bokte bálvala Ipmila .#Dijáv synagogajs vuodjeli ja ájgge boahtá gå juohkkahasj guhti dijáv gåddå , jáhkká ietjas Jubmelav dievnastime . Dan sii dahket danne go eai dovdda Áhči eai ge mu .#Ja dav dahki dan diehti gå älle Áhttjáj dåbdijdam , älle ga munji . Mun lean cealkán didjiide dán , vai dii , dalle go dat áigi boahtá , muitibehtet ahte mun celken dan .#Hållam lev dáv didjij vaj dij , gå ájgge boahtá , mujttebihtit mav hålliv . Mun in muitalan didjiide dán álggu rájes , dasgo dalle ledjen din luhtte .#ittjiv didjij álgos håla dan diehti gå dijá lunna lidjiv . Dál manan su lusa gii lea vuolggahan mu , muhto ii oktage dis jeara : « Gosa don manat ? »#Valla manáv dal suv lusi guhti muv le rádjam ja aktak ij dijás gatjáda : Gåsi maná ? Dasgo moraš lea deavdán din váimmuid dan dihtii maid mun lean cealkán didjiide .#ájnat majt lev hållam vájmojdihtte surgujn dävddá . Muhto mun cealkkán didjiide duohtavuođa : Lea didjiide ávkin ahte mun manan eret .#Valla sáddnáv didjij javlav : ietjada buoremusá diehti dijáv guodáv . Dasgo jos mun in mana , de bealušteaddji ii boađe din lusa .#Jus dijáv iv guode , de Viehkediddje ij dijá lusi boade . Muhto jos mun manan , de vuolggahan su din lusa .#Valla gå vuolgáv de dijá lusi suv rájav . Ja go son boahtá , de rahpá máilmmi čalmmiid ja čájeha mii lea suddu , vanhurskkisvuohta ja duopmu .#Ja gå boahtá , de väráldij vuoset mij suddo , rievtesferdukvuohta ja duobbmo le . Suddu lea ahte sii eai oskko munnje .#Suddo : e munji jáhke . Vanhurskkisvuohta lea ahte mun manan Áhči lusa , ehpet ge oainne šat mu .#Rievtesferdukvuohta : Áhtje lusi vuolgáv ja ehpit muv dasti vuojne . Duopmu lea ahte dán máilmmi oaivámuš lea dubmejuvvon .#Duobbmo : dán värálda ráddijiddje le duobbmidallam . Ain lea mus ollu sárdnut didjiide , muhto dii ehpet sáhte guoddit dan dál .#Mujna le ájn enas didjij hållat valla dij ehpit dav dálla ábbmi duosstot . Muhto go son , duohtavuođa Vuoigŋa , boahtá , de son oahpista din olles duohtavuhtii .#Valla gå boahtá , sádnesvuoda Vuojŋŋanis , de dijáv ålles sádnesvuohtaj doalvvu . Dasgo son ii sártno iešalddes , muhto sárdnu dan maid gullá , ja almmuha didjiide boahttevaš dáhpáhusaid .#Ij ietjastis håla ájnat sárnnet majt gullá ja diedet mij le boahtemin . Son hearvásmahttá mu , dasgo son váldá mus dan maid almmuha didjiide .#Sån herlugahttá muv dan diehti gå dav majt didjij bigot oadtju mujsta . Buot dat mii Áhči lea , lea maiddái mu .#Gájkka mij le Áhtje le muv . Danne celken ahte son váldá mus dan maid son almmuha didjiide .#Danen javlliv majt didjij bigot oadtju mujsta . Bottoža geahčen dii ehpet oainne mu , ja bottoža geahčen fas oaidnibehtet mu .#Oanegis ájgge ja ehpit muv dasti vuojne , ájn oanegis ájgge ja muv vas vuojnnebihtit . ” Muhtumat su máhttájeddjiin dadje guhtet guoibmáseaset : « Maid son oaivvilda dainna ahte bottoža geahčen mii eat oainne su , ja bottoža geahčen fas oaidnit , ja ahte son manná Áhči lusa ?#Muhtema åhpadisålmmåjs de nubbe nubbáj javllin : ” Majt ussjol gå midjij javllá : ’ Oanegis ájgge ja ehpit muv dasti vuojne , ájn oanegis ájgge ja muv vas vuojnnebihtit ’ ja majt ussjol gå javllá : ’ Áhtje lusi vuolgáv ’ ? ” Maid mearkkaša dát go cealká : bottoža geahčen ?#Danen de hållin : ” Manen javllá ’ oanegis ájgge ’ ? Mii eat ádde man birra son sárdnu . »#Ep dádjada majt javllá . ” Jesus diđii ahte sii áigo jearrat sus , ja son celkkii : « Imaštallabehtet go dan maid mun celken : Bottoža geahčen dii ehpet oainne mu , ja bottoža geahčen fas oaidnibehtet mu ?#Jesus ielvij sihtin sujsta gatjádallat ja javlaj : ” Dij ussjolihpit manen javlliv : ’ Oanegis ájgge ja ehpit muv dasti vuojne , oanegis ájgge ja muv vas vuojnnebihtit ’ ? Duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : Dii šaddabehtet čierrut ja váidalit , muhto máilbmi illuda .#Sáddnán didjij javlav : tjierotjihpit ja hujátjihpit , valla värált ávvudallá . Dii šaddabehtet moraštit , muhto din moraš šaddá illun .#Surggahittjabihtit , valla dijá surggo ávvuj jårgijt . Nisu guhte lea riegádahttimin , váivašuvvá go su áigi lea boahtán .#Gå nissun le riegádahtátjit de vájvástuvvá dajna gå suv ájgge le boahtám . Muhto go mánná lea riegádan , de son ii muitte šat bákčasiiddis ilu dihtii go olmmoš lea riegádan máilbmái .#Vallak riegádahttám , de ij dasti ávonis ietjas vájvijt mujte , danen gå almasj le väráldij riegádam . Dii ge lehpet dál morrašis , muhto mun oainnán din fas , ja din váimmut illudit , ii ge oktage sáhte váldit dis ilu eret .#De dal diján aj li vájve , valla dijáv vaden vuojnáv ja dalloj ávvudallabihtit ja aktak ij ávov dijás válde . Dan beaivvi dii ehpet jeara mus maidege .#Dan biejve ehpit mujsta majdik gatjádalá . Duodaid , duodaid , mun cealkkán didjiide : Maid ihkinassii dii átnubehtet Áhcis , dan son addá didjiide mu nammii .#Sáddnán didjij javlav : Áhttje vaddá majt muv namán råhkålihpit . Dássážii dii ehpet leat rohkadallan maidege mu nammii .#Dálátjij ehpit le majdik muv namán råhkålam . Átnot , de oažžubehtet , vai din illu šattašii ollisin .#Råhkålihtit , de oadtjobihtit vaj dijá ávvo ålliduvvá . Dán mun lean sárdnon didjiide veardádussan .#Dáv lev didjij muodulvisáj hållam . Boahtá áigi go in sártno didjiide veardádusaiguin , muhto sártnun vuigestaga Áhči birra .#Boahtá ájgge gå iv dasti muodulvisáj håla ájnat tjielggasit gájkka Áhtje birra diededav . Dan beaivvi dii átnubehtet mu nammii . Mun in cealkke ahte mun rohkadalan Áhččái din ovddas , dasgo Áhčči ieš ráhkista din , danne go dii lehpet ráhkistan mu ja oskon ahte mun boađán Ipmila luhtte .#Dan biejve muv namán råhkålihpit ja iv javla dijá åvdås Áhttjáj råhkålav . Áhttje iesj dijáv ähttsá dan diehti gå lihpit muv ähttsám ja jáhkkám muv Jubmelis boahtet . Mun lean vuolgán Áhči luhtte ja boahtán máilbmái .#Áhtje lussta båhtiv ja väráldij manniv . Mun guođán máilmmi fas ja manan Áhči lusa . »#Väráldav dal vaden guodáv ja Áhtje lusi vuolgáv . ” Máhttájeaddjit dadje sutnje : « Dál don sártnut čielga sániiguin , it ge veardádusaid bokte .#Åhpadisålmmå javllin : ” De dal tjielggasit håla ja i dasti muodulvisáj . Mii áddet dál ahte don dieđát buot , it ge dárbbaš vuordit ahte gii nu jearašii dus.#Diehtep dal gájkka dån diedá , i dárbaha gullat avtak gatjádallamin . Danne mii oskut ahte don boađát Ipmila luhtte . »#Dan diehti jáhkkep duv Jubmelis boahtet . ” Jesus vástidii : « Oskubehtet go dál ?#Jesus vásstedij : ” De dal jáhkkebihtit . Áigi boahtá , ja lea juo dál , go dii bieđganehpet iešguhtet guvloseattet ja guođđibehtet mu okto .#Ájgge boahtá , ja juo le boahtám , gå dij guhtik guovlluj hádjásihpit ja muv aktu guodebihtit . Muhto in mun báze okto , dasgo Áhčči lea muinna .#Valla iv le aktu , dan diehti gå muv lunna le Áhttje . Dán mun lean sárdnon didjiide vai dis livččii ráfi mu siste .#Mån lev dáv hållam vaj diján lehkus ráfe muv baktu . Máilmmis dis leat áŧestusat . Muhto lehket dorvvolaččat ! Mun lean vuoitán máilmmi ! »#Väráldin bijnástuvátjihpit valla dårvustallit , mån lev väráldav vuojttám . ” Go Jesus lei cealkán dán , de bajidii čalmmiidis almmi guvlui ja celkkii : Áhčči , diibmu lea boahtán .#Hållamis häjttám Jesus tjalmijdis almmáj jårggålij ja javlaj : ” Áhttje , båddå le boahtám . Hearvásin daga Bártnát , vai Bárdni hearvásin dagašii du#Herlugahte Bárnát vaj Bárnnát máhttá duv herlugahttet . Dasgo don leat addán sutnje fámu buot olbmuid badjel , vai son attášii agálaš eallima buohkaide geaid don leat addán sutnje .#Dån le sunji fámov vaddám divna almatjij badjel ihkeven iellemav vattátjit gájkajda gejt sunji le vaddám . Ja dát lea agálaš eallin ahte sii dovdet du , áidna duohta Ipmila , ja su gean don leat vuolggahan , Jesus Kristusa .#Ja ihkeven iellem le : sij dåbddi duv , ájnna duohta Jubmelav , ja Jesus Kristusav , gev dån le rádjam . Mun lean hearvásmahttán du eatnama alde go mun ollašuhtten dan dagu man don addet munnje .#Dán ednamin lev duv herlugahttám gå lev ållidam dagov mav muv gåhttju dahkat . Áhčči , hearvásmahte dál mu iežat luhtte dainna hearvásvuođain mii mus lei du luhtte ovdal go máilbmi šattai .#Herlugahte dal muv ietjat lunna , Áhttje , dajna herlukvuodajn mij mujna lij duv lunna värálda åvddåla . Mun lean almmustahttán du nama daidda olbmuide geaid don válljejit máilmmis ja addet munnje .#Duv namáv lev bigodam almatjijda gejt väráldis válldi ja munji vaddi . Sii gulle dutnje , ja don addet sin munnje , ja sii leat vurken du sáni .#Sij lidjin duv , munji sijáv vaddi , ja sij li duv bágov vuorkudam . Dál sii dihtet ahte buot maid don leat addán munnje , boahtá dus.#De dal diehti gájkka mav munji vaddi dujsta boahtá . Dasgo mun lean addán sidjiide daid sániid maid don addet munnje , ja sii leat vuostáiváldán daid .#Duv vaddem bágojt lev sidjij vaddám ja dajt li duosstum . Dál sii leat duođaid ádden ahte mun lean boahtán du luhtte , ja sii leat oskon ahte don leat vuolggahan mu .#Ållåsit li dádjadam duv lussta boadáv ja sij jáhkki dån muv le rádjam . Mun rohkadalan sin ovddas .#Sijá åvdås råhkålav . In rohkadala máilmmi ovddas , muhto sin ovddas geaid don leat addán munnje , dasgo sii gullet dutnje .#Iv värálda åvdås råhkåla , ájnat sijá åvdås gejt munji le vaddám dan diehti gå dunji gulluji . Buot mii lea mu , lea du , ja dat mii lea du , lea mu , ja mun lean hearvásmahttojuvvon sin bokte .#Gájkka muv le duv , ja gájkka duv le muv , ja mån lev sijá baktu herlugin dagáduvvam . Mun in leat šat máilmmis , muhto sii báhcet máilbmái go mun boađán du lusa .#Iv le dasti väráldin valla sij väráldij báhtsi ja mån duv lusi boadáv . Bassi Áhčči , várjal sin namainat man don leat addán munnje , vai sii livčče okta , nugo moai ge letne okta .#Ájlis Áhttje , várjjala sijájt namánat , mav munji le vaddám , vaj sij lulun aktan sjaddat nåv gåk måj lin akta . Go mun ledjen sin luhtte , de várjalin sin du namain man don leat addán munnje .#Gå sijá lunna lidjiv de várjjaliv sijáv duv namán , mav munji vaddi . Mun gáhttejin sin , ii ge oktage sis mannan gáđohussii , earet go gáđohusa bárdni , vai čála ollašuvašii .#Suoddjijiv sijáv ja aktak ietjá ittjij håhkkåna gå håhkkånime ålmåj , vaj tjáluk luluj ålliduvvat . Dál mun boađán du lusa . Muhto dán cealkkán go ain lean máilmmis , vai mu illu deavddášii sin .#Boadáv dal duv lusi , valla dáv javlav gå ájn lev väráldin vaj sij ållåsit muv ávov oadtju . Mun lean addán du sáni sidjiide . Muhto máilbmi vašuhii sin , dasgo sii eai gula máilbmái , nugo mun ge in gula máilbmái .#Sidjij lev bágut vaddám ja värált le sijáv vasjodam dan diehti gå e väráldij gullu , nåv gåktu mån iv väráldij ga gullu . Mun in rohkadala du váldit sin eret máilmmis , muhto várjalit sin bahás eret .#Iv dunji råhkåla sijáv väráldis válldet , ájnat sijáv bahás várjjalit . Eai sii gula máilbmái , nugo mun ge in gula máilbmái .#Sij e väráldij gullu , nåv gåktu mån iv ga väráldij gullu . Basuhivččet sin duohtavuođas ; du sátni lea duohtavuohta .#Ájlistuhte sijáv sádnesvuoda baktu ; duv báhko le sádnesvuohta . Nugo don leat vuolggahan mu máilbmái , lean mun ge vuolggahan sin máilbmái . Ja mun basuhan iežan sin dihtii , vai sii ge basuhuvvošedje duohtavuođas .#Gåktu dån muv väráldij le rádjam nåvti lev mån sijáv väráldij rádjam , ja sijá diehti värron iehtjam ájlistuhtáv sijáv aj ájlistuvátjit sádnesvuoda baktu . Mun in rohkadala dušše sin ovddas , muhto maiddái daid ovddas geat sin sáni bokte oskot munnje , vai sii buohkat livčče okta .#Valla iv dåssjå sijá åvdås råhkåla , ájnat gájkaj åvdås gudi sijá bágo baktu munji jáhkki . Nugo don , Áhčči , leat mu siste ja mun du siste , nu divtte sin šaddat oktan munno siste , vai máilbmi oskkošii ahte don leat vuolggahan mu .#Råhkålav vaj sij gájka lulun aktan sjaddat ja nåv gåk dån , Áhttje , le mujna ja mån dujna , sij aj lulun munnujn . Värált de dassta árvvet dån muv le rádjam . Mun lean addán sidjiide dan hearvásvuođa man don leat addán munnje , vai sii livčče okta nugo moai letne okta , mun sin siste ja don mu siste , vai sii livčče ollásit okta .#Herlukvuodav mav munji le vaddám lev sidjij vaddám aktan sjattatjit nåv gåktu måj lin akta , mån sijájn ja dån mujna , ja sij lulun ållåsin aktan sjaddat . De máilbmi ádde ahte don leat vuolggahan mu ja leat ráhkistan sin nugo don leat ráhkistan mu ge .#De värált árvvet dån muv le rádjam ja sijáv ähttsám nåv gåktu dån muv le ähttsám . Áhččán , mun dáhtun ahte sii , geaid don leat addán munnje , livčče mu luhtte doppe gos mun lean , vai sii oainnášedje mu hearvásvuođa , man don leat addán munnje , dasgo don leat ráhkistan mu ovdal go máilbmi vuođđuduvvui .#Áhttje , sidáv sijájt gejt munji vaddi muv lunna årrot , vaj herlukvuodav vuojnni mav dån munji le vaddám , dan diehti gå dån muv le juo värálda sjivnnjedime åvddåla ähttsám . Vanhurskkis Áhčči , máilbmi ii leat dovdan du , muhto mun lean dovdan du , ja sii leat dovddiidan ahte don leat vuolggahan mu .#Rievtesferduk Áhttje , värált ij duv dåbdå , valla mån dåbdåv ja sij li dádjadam dån muv le rádjam . Mun lean almmuhan sidjiide du nama ja dagan dan fas , vai sis bisošii seammá ráhkisvuohta maid don leat čájehan munnje , ja mun ieš bisošin sin siste .#Mån lev duv namáv sidjij dåbddusin dahkam ja dagáv dav dåbddusin vaj gieresvuohta majna muv le ähttsám luluj sijájn bissot ja mån sijájn . ” Go Jesus lei sárdnon dán , de son manai máhttájeddjiidisguin Kedronjogaža rastá gilvvagárdái mii lei das .#Gå Jesus lij dav hållam , de vuolgij åhpadisålmmåjis Kidronvákke nuppe bälláj . Dåppe lij sjattadahka gåsi mannin . Judas guhte behtii su , diđii maid dan báikki , dasgo Jesus ja máhttájeaddjit ledje čoahkkanan dasa dávjá .#Judas aj , guhti suv biehtij , sajev dåbdåj dajna gå Jesus ja åhpadisålmmå álu dasi tjåhkanin . Judas válddii mielddis soalddáhiid ja muhtumiid bajitbáhpaid ja farisealaččaid olbmáin , ja sii bohte dohko spáidariiguin , lámppáiguin ja vearjjuiguin .#Judas váldij doarroålmmåjt ja muhtem alemushärrájt ja fariseajt maŋŋásis , ja sij båhtin dåhku tjuovgaj , loavgáj ja värjoj . Jesus diđii buot dan mii galggai dáhpáhuvvat sutnje . Son manai sin lusa ja jearai : « Gean dii ohcabehtet ? »#Jesus , diehtemin mij suv vuordij , manáj ålgus sijá lusi ja gatjáj : ” Gev åhtsåbihtit ? ” Sii vástidedje : « Nasaretlačča Jesusa . »#Sij vásstedin : ” Jesusav Nasaretas . ” Jesus cealká : « Mun dat lean . »#Jesus javlaj : ” Mån lev Jesus . ” Judas guhte behtii su , lei maiddái das singuin .#Sijá siegen lij aj Judas , biehtte . Go Jesus celkkii : « Mun dat lean » , de sii murdiledje ja gahčče eatnamii .#Gå Jesus dal javlaj : ” Mån lev Jesus ” , de murddelin ja ednamij luojttádin . Son jearai fas : « Gean dii ohcabehtet ? »#Gatjádij sijás vaden : ” Gev åhtsåbihtit ? ” Sii dadje : « Nasaretlačča Jesusa . » Jesus celkkii : « Mun han celken didjiide ahte mun dat lean .#ja gå vásstedin : ” Jesusav Nasaretas ” , de javlaj : ” Mån ham juo javlliv lev Jesus . Jos mu lehpet ohcamin , de diktet dáid earáid mannat ! »#Jus muv lihpit åhtsåmin , de dibddit duojt nuppijt mannat . ” Dán son vástidii , vai dat sátni ollašuvašii maid son lei cealkán : « Mun in leat massán ovttage sis geaid don leat oskkildan munnje . »#Dan diehti gå mav lij hållam luluj ålliduvvat : ” Iv le avtak sijás láhppám gejt munji le vaddám . ” Simmon Biehtár geas lei miehkki , rohttii dál dan , čuolastii bajimušbáhpa bálvaleaddji ja čuohpastii sus olgeš bealji . Bálvaleaddji namma lei Malkus .#Valla Simon Petrus ietjas svierdev råhttij ja alemushärrá dievnárav tjaskestij ja rievtes bieljev sujsta jalástij ; dievnára namma lij Malkos . Muhto Jesus celkkii Biehtárii : « Nahket miehki dohppii ! In go mun jugaše dan geara man Áhčči lea addán munnje ? »#Petrusij de Jesus javlaj : ” Tsåggåla svierdev dåhppåsis : Ittjiv gus galga juhkat gávtjav mav Áhttje munji le vaddám ? ” Soalddáhat oktan kommandánttaineaset ja juvddálaččaid tempelfávttat dohppejedje dál Jesusa , čatne su ja dolvo su vuos Hannasa lusa . Son lei Kaifasa , dan jagi bajimušbáhpa , vuohppa .#Doarroajvve , aktan vávtaj ja juvdáj ålmmåj , Jesusav giddij , tjanáj ja suv vuolgadij vuostak Hannasa , Kajafasa vuohpa lusi , guhti lij dan jage alemushärrán . Aiddo Kaifas lei hálahan juvddálaččaid ahte livččii buoremus jos okta olmmoš jámášii álbmoga ovddas .#Kajafas lij juvdájda tjielggim buoremus luluj jus akta ájnna ålmåj luluj álmmuga åvdås jábmet . Simmon Biehtár ja muhtun eará máhttájeaddji čuovuiga Jesusa .#Simon Petrus nuppijn ietjá åhpadisålmmåjn Jesusav tjuovvolij . Dát nubbi máhttájeaddji dovddai bajimušbáhpa , ja son bođii Jesusiin bajimušbáhpa gárdima šilljui , muhto Biehtár bázii olggobeallái poartta gurrii .#Nubbe lij alemushärráj oahpes ja Jesusav tjuovoj alemushärrá viessuj , valla Petrus uvsa ålggolij bátsij . Máhttájeaddji gii dovddai bajimušbáhpa , manai olggos hálahit biiggá gii lei geahččamin poartta , vai luoittášii Biehtára sisa .#Duot nubbe åhpadisålmåj , alemushärráj oahpes , manáj ålgus ságastittjat dernujn , uksagáhttárijn , ja därnno doalvoj Petrusav sisi . Biigá jearai Biehtáris : « It go don ge leat okta dán olbmá máhttájeddjiin ? »#Valla därnno uksaguoran Petrusij javlaj : ” Ille gus dån aj duon ålmmå åhpadisålmmåjs akta ? ” Son vástidii : « In leat . »#Sån vásstedij : ” Iv le . ” Lei čoaskkis , ja bálvaleaddjit ja fávttat ledje cahkkehan hilladola ja liekkadalle dollagáttis . Biehtár maiddái čuoččui sin gaskkas liekkadallamin .#Tjoaskes lij ja dievnára ja vávta lidjin hilladålåv tsahkkidam ja dållågátten biktaladdin , Petrus aj . Bajimušbáhppa jearahalai dál Jesusa su máhttájeddjiid ja su oahpu birra .#Alemushärrá Jesusis suv åhpadisålmmåj ja åhpa birra gatjádaláj . Jesus vástidii : « Mun lean sárdnon albmosit ja buohkaid gullut .#Jesus de vásstedij : ” Bihko lev väráldij sárnnedam . Álo lean oahpahan synagogain ja tempelis gosa buot juvddálaččat čoagganit ; čihkosis in leat sárdnidan maidege .#Agev lev åhpadam synagogajn ja tiemmpelin , gåsi divna juvdá tjåhkani . Iv le majdik suolet hållam . Manne jearahat mu ?#Man diehti mujsta gatjáda ? Jearat baicca sin geat leat gullan mu , maid mun lean sárdnon sidjiide .#Gatjáda sijás gudi li gulldalam majt sidjij lev sárnnedam . Sii dihtet maid mun lean cealkán . »#Sij ham diehti majt lev javllam . ” Muhtun dain fávttain geat ledje čuožžumin das , doškii su muhtui ja dajai : « Nie ba don vástidat bajimušbáhppii ? »#Vávtajs akta danna guoran suv muohtuj spähkkalij ja javlaj : ” Dan láhkáj gus alemushärráj vássteda ? ” Jesus celkkii sutnje : « Jos mun leaččan cealkán maidege boastut , de duođaš dan !#Jesus javlaj : ” Jus boasstot lev juojddá javllam de javla mav . Muhto jos dat lei riekta maid celken , manne dalle doškejit mu ? »#Valla jus mujna le duolla , manen de muv tsábmesti ? ” Hannas vuolggahii čadnon Jesusa bajimušbáhpa Kaifasa lusa .#Hannas de suv tjadnasin alemushärrá Kajafasa lusi rájaj . Simmon Biehtár lei dalle čuožžumin liekkadallamin .#Valla Simon Petrus lij danna biktalime . Olbmot jerre sus : « It go don ge leat okta su máhttájeddjiin ? »#Sunji javllin : ” I gus dån aj suv åhpadisålmmåjda gullu ? ” Muhto son biehttalii ja dajai : « In leat . »#Petrus vuornoj : ” Iv , iv de sidjij gullu . ” Muhtun bajimušbáhpa bálvaleddjiin , dan fuolki geas Biehtár lei čuohpastan bealji , dadjá : « In go mun oaidnán du gilvvagárddis suinna ? »#Alemushärrá vávtajs akta , bierre sunji gässta Petrus lij bieljev jalástam , de javlaj : ” Ittjiv gus duv sjattadagán sujna aktan vuojne ? ” Muhto Biehtár fas biehttalii .#Petrus ájn akti vuornádij . Ja seammás biškkádii vuoncávaris .#Ja daŋga båttå åresvuonntsá tjuojaj . Sii dolvo Jesusa Kaifasa luhtte eananhearrá ladnái .#Kajafasa lussta Jesusav ednamhärrá viessuj doalvvun . Lei árrat iđit .#Árradisán lij . Ieža sii eai mannan ladnái amaset šaddat buhtismeahttumin , nu ahte eai livčče sáhttán borrat beassášmállásiid .#Ietja de ålgus báhtsin báddanimes besatjit ja bässásjmállásijt bårråt máhtátjit . Pilatus manai olggos sin lusa ja jearai : « Mas dii guoddalehpet dán olbmá ? »#Pilatus de ålgus sijá lusi manáj ja gatjádij : ” Man diehti dáv ålmmåv guoddalihpit ? ” Sii vástidedje : « Jos dát olmmái ii livčče vearredahkki , de eat attáše su du háldui . »#Vásstedin : ” Jus ij bahádahkke lulu , de ep suv lulu dunji guodet . ” Pilatus dajai sidjiide : « Váldet ieža su ja dubmejehket su lágadet mielde ! »#Pilatus javlaj : ” Válldit suv de ietja ja duobbmijihtit ietjada lága milta . ” Muhto juvddálaččat vástidedje : « Mis ii leat vuoigatvuohta dubmet geange jápmimii . »#Valla juvdá vásstedin : ” Miján älle riektá avtak gåddet . ” Dát dáhpáhuvai vai dat sátni ollašuvašii maid Jesus lei cealkán dovddahan dihtii makkár jápmima son galggai gillát .#Dajna gå báhko luluj ålliduvvat , mav Jesus lij javllam diededattijn makkir jábmemav galgaj gillat . Pilatus manai fas ladnái , gohčui Jesusa iežas ovdii ja jearai sus : « Leat go don juvddálaččaid gonagas ? »#Pilatus vas viessusis moattoj , gåhtjoj Jesusav boahtet ja gatjádij : ” De dån le juvdáj gånågis ? ” Jesus vástidii : « Dajat go dán iešalddát , vai leat go earát dadjan dan dutnje ? »#Jesus vásstedij : ” Ietjastat gus dav javla vaj iehtjáda gus dav li javllam ? ” Pilatus dajai : « Lean go mun gal juvddálaš ?#Pilatus javlaj : ” Iv le gåjt de mån juvdá . Du iežat álbmot ja bajitbáhpat leat addán du mu háldui .#Duv álmmuk ja alemushärrá li munji duv guodám . Maid don leat dahkan ? »#Majdes le dahkam ? ” Jesus vástidii : « Mu riika ii leat dán máilmmis .#Jesus vásstedij : ” Muv rijkka ij le dát väráldis . Jos mu riika livččii lean dán máilmmis , de mu olbmát livčče soahtan mu ovddas , aman addojuvvot juvddálaččaide .#Jus muv rijkka luluj dát väráldis , de muv fárro luluj oajbbot vaj iv juvdájda vatteduvá . Muhto mu riika ii leat dáppe . »#Valla muv rijkka ij le dát väráldis . ” Pilatus jearai : « De don dattege leat gonagas ? »#Pilatus gatjáj : ” De dån le gånågis ? ” Jesus vástidii : « Don dajat dan ieš ahte mun lean gonagas .#Jesus vásstedij : ” Iesj muv gånågissan javla . Mun lean riegádan ja boahtán máilbmái duođaštan dihtii duohtavuođa birra .#Riegádam lev ja väráldij boahtám dåssjå dán diehti : sádnesvuodav vihtanastátjit . Juohkehaš guhte lea duohtavuođas , gullá mu jiena . »#Guhti sádnesvuohtaj gullu gulldal muv jienav . ” Pilatus jearai : « Mii lea duohtavuohta ? »#Pilatus sunji javlaj : ” Mij le sádnesvuohta ? ” Dasto son manai fas olggos juvddálaččaid lusa ja celkkii sidjiide : « Mun in gávnna maidege áššiid dán olbmás .#de ålgus juvdáj lusi vaden manáj ja javlaj : ” Iv suv masik velgulattjan gávna . Lea vierru ahte mun luoittán didjiide luovus muhtuma beassážiidda .#Valla dábij milta soabmásav didjij bässátjijda luojtáv . Dáhttubehtet go ahte mun dalle luoittán juvddálaččaid gonagasa ? »#Sihtabihtit gus muv juvdáj gånågisáv luojttet ? ” De sii čurvo fas : « Ale fal su luoitte , muhto Barabbasa ! »#De vaden tjuorvvun : ” Ale de suv , luojte farra Barabbasav ! ” Barabbas lei rievvár .#Valla Barabbas lij rievvár . Pilatus dohppii dál Jesusa , ja divttii su spihččehit .#Pilatus de Jesusav ruosskidahtij . Soalddáhat bárgidedje kruvnnu bastilislánjáin ja bidje su oaivái . De sii bidje purpurbiktasa su birra ,#Doarroålmmå tjiesskis lánjátjijs kråvnåv bárddin mav oajves nali biedjin ja tjáŋadin suv purpurbájnok ålgoldisgárvvuj . bohte su ovdii ja dadje : « Dearvva dutnje , juvddálaččaid gonagas ! » Ja sii čorbme su .#Mannin suv lusi ja javllin : ” Buoris , juvdáj gånågis ” , ja de nierajda suv spähkkun . Pilatus manai fas olggos ja dajai juvddálaččaide : « Mun buvttán su dál din lusa , vai dii áddešeiddet ahte mun in gávnna sus maidege sivaid . »#Pilatus vaden ålgus manáj ja juvdájda javlaj : ” Buvtáv suv dijá lusi buojkuldahtátjit iv suv velgulattjan masik gávna . ” De Jesus bođii olggos , ja sus lei badjelis bastilislátnjákruvdnu ja purpurbivttas . Pilatus dajai sidjiide : « Gehččet , dát olmmošrávki ! »#Jesus ålgus bådij , tjiesskis lánjátjijs kråvnnå oajven ja purpurbájnok ålgoldisgárvvo bivtan , ja Pilatus javlaj : ” Gähttjit ålmmåv ! ” Muhto go bajitbáhpat ja sin olbmát oidne su , de sii čurvo : « Russiinávle ! Russiinávle ! »#Vallak alemushärrá ålmmåjisá suv ájttsin , de tjuorvvun : ” Ruossinávlli , ruossinávlli ! ” Pilatus dajai : « Russiinávlejehket dii su !#Pilatus javlaj : ” Ruossinávllijihtit ietja . Dasgo mun in gávnna sus maidege sivaid . »#Iv suv velgulattjan masik gávna . ” Juvddálaččat vástidedje : « Mis lea láhka , ja lága mielde son lea áššálaš jápmit , danne go son lea dahkan iežas Ipmila Bárdnin . »#Juvdá vásstedin : ” Miján le láhka ja dan lága milta hähttu jábmet , dan diehti gå ietjas le Jubmela Bárnnen dahkam . ” Go Pilatus gulai dán , de ballái vel eanebut .#Gå Pilatus dav guláj de vil ienebut balláj . Ja son manai ladnái fas ja jearai Jesusis : « Gos don leat eret ? »#Moattoj viessusis ja Jesusis gatjáj : ” Gåsstå le dån ? ” Muhto Jesus ii vástidan sutnje maidege .#Valla Jesus ittjij mavga vássteda . Pilatus dajai : « It go vástit munnje ?#Pilatus de javlaj : ” Nádo gus mujna ságastimes ? It go dieđe ahte mus lea fápmu luoitit du luovus ja fápmu russiinávlet du ? »#I gus diede mujna le fábmo duv luojtátjit ja fábmo duv ruossinávllitjit ? ” Jesus vástidii : « Dus ii livčče mihkkege fámuid mu badjel jos dat ii livčče addojuvvon dutnje badjin .#Jesus vásstedij : ” Dujna ij lulu fábmo muv badjel jus i lulu dav baddjet oadtjot . Danne lea stuorit suddu dan olbmos guhte lea addán mu du háldui . »#Danen le stuoráp vielgge sujna , guhti muv dunji guodij . ” Dás maŋŋil Pilatus geahččalii luoitit su .#Dan vásstádusá maŋŋela Pilatus gähttjalij suv luojttet . Muhto juvddálaččat čurvo : « Jos don luoittát dán olbmá luovus , de it leat keaisára ustit .#Valla juvdá tjuorvvun : ” Jus suv luojtá de ille tjäjssára ráddna . Dat guhte dahká iežas gonagassan , lea vuostálastimin keaisára . »#Guhti ietjas gånågissan dahká , vuosstálasstá tjäjssárav . ” Go Pilatus gulai dán , de doalvvui Jesusa olggos ja čohkánii duopmárstullui , mii lei dan báikkis mii gohčoduvvo Ráktošilljun , hebreagillii Gabbata .#Gå Pilatus dajt bágojt guláj , de Jesusav ålgus vuolgadahtij ja tjåhkkidij iesj duobbmoståvllåj dan bájkkáj , mav gåhttju Hällogárdden , hebreagiellaj Gabbata . Dát dáhpáhuvai beassážiid ráhkkananbeaivvi , guđat diimmu birrasiid .#Dát lij bässátjij åvddåla , gárvedimbiejve gudát tijma bájken . Pilatus dadjá juvddálaččaide : « Gehččet , dá čuožžu din gonagas ! »#Pilatus juvdájda javlaj : ” Dála le dijá gånågis . ” Muhto sii čurvo : « Doalvvo su eret !#De tjuorvvun : ” Ierit suv ! Russiinávle su ! »#Ruossinávlli suv ! ” Pilatus jearai : « Dáhttubehtet go mu russiinávlet din gonagasa ? »#Pilatus gatjádij : ” Sihtabihtit gus muv dijá gånågisáv ruossinávllit ? ” Bajitbáhpat dadje : « Ii mis leat eará gonagas go keaisár . »#Alemushärrá vásstedin : ” Miján ij le ietjá gånågis gå tjäjssár . ” Dalle son attii Jesusa sin gieđaide , vai son russiinávlejuvvošii . Sii dolvo Jesusa eret .#Guodij de Jesusav ruossinávlliduvátjit ja sij válldin suv maŋen . Son guttii ieš ruossas ja manai dan báikái mii gohčoduvvo Oaivegállobáikin , hebreagillii Golgata .#Ruossas iesj guottij sadjáj mij Skuvrren gåhtjoduvvá , hebreagiellaj Golgota . Doppe sii russiinávlejedje su , ja suinna oktanaga guokte eará , ovtta goappá ge beallái ja Jesusa sudno gaskii .#Danna suv nuppijn guovtijn ruossinávllijin , sunnuv Jesusa goappák bälláj . Pilatus lei čállán bajilčállaga ja bidjan russii . Das čuoččui : « Nasaretlaš Jesus , juvddálaččaid gonagas » .#Pilatus lij aj ruossa nali tjáledam : Jesus Nasaretas , juvdáj gånågis . Ollu juvddálaččat lohke dán bajilčállaga , dasgo báiki gosa Jesus russiinávlejuvvui , lei lahka gávpoga , ja bajilčála lei hebrea- , latiinna- ja greikkagillii .#Ållo juvdá dav låhkin dajna gå sadje gåsi Jesusav ruossinávllijin lij stáda lahka , ja ruossa nali lij hebrea- , latijna- ja grehkagiellaj tjáleduvvam . Juvddálaččaid bajitbáhpat dadje Pilatusii : « Ale čále : Juvddálaččaid gonagas , muhto ahte son celkkii : Mun lean juvddálaččaid gonagas . »#Valla juvdáj alemushärrá Pilatusij javllin : ” Ale tjále Juvdáj gånågis ájnat mav iesj le javllam : Mån lev juvdáj gånågis . ” Pilatus vástidii : « Dan maid čállen , dan čállen . »#Pilatus vásstedij : ” Mav tjálliv , lev tjállám . ” Go soalddáhat ledje russiinávlen Jesusa , de válde su biktasiid ja juogadedje daid gaskaneaset , ja juohkehaš dan njealji soalddáhis oaččui ovtta oasi .#Gå doarroålmmå lidjin Jesusav ruossinávllim , de válldin suv biktasijt ja nielje oassáj juogadin , avtav oasev gesisik . Sii válde gávtti ge mii lei sávnnjiid haga , oktan bihttán gođđojuvvon bajimus ravddas vuolimus ravdii .#Válldin aj suv gådedum sávvedis sisgárvov . Danne celke guhtet guimmiidasaset : « Allot gaikkot dan , muhto vuorbádeadnot gii oažžu dan . » Nu dát čálasátni ollašuvai : Sii juogadedje mu biktasiid gaskaneaset ja vuorbádalle mu gávtti alde .#Nubbe nubbáj de javllin : ” Allup dav tjuoladu ájnat vuorbbádup gaskanimme ” tjáluga bágov ållidittjat : Muv biktasijt gaskanisá juogadin ja vuorbbádin muv sisgárvov . Soalddáhat dahke dan .#ajtu dav dahkin . Jesusa ruossa luhtte čužžo eadnis , eatnis oabbá , Márjá , Klopasa áhkká , ja Márjá Magdalena .#Valla Jesusa ruossa guoran tjuottjojga oappátja , ieddnes ja Maria guhti lij Klopasijn válldum ja de Maria Magdalas . Go Jesus oinnii eatnis ja su bálddas dan máhttájeaddji gean son ráhkistii , de celkkii eadnásis : « Nisu , son lea du bárdni . »#Gå Jesus iednes ájtsaj ja suv guoran åhpadisålmmåv gev iehtsij , de äddnásis javlaj : ” Nissun , dale le bárnnát . ” Dasto celkkii máhttájeaddjái : « Son lea du eadni . »#Åhpadisålmmåj javlaj : ” Dale le äddnát . ” Dan rájes máhttájeaddji válddii su ruktosis .#Dat rájes ieddnes åhpadisålmmå lunna åroj . Jesus diđii ahte buot lei dál ollašuvvan , ja vai čála šattašii duohtan , son celkkii : « Mus lea goiku . »#Jesus diedij gájkka lij dal ålliduvvam ja tjáluga bágov ållidittjat javlaj : ” Mån lev gåjkkåmin . ” Das lei ettetviidnelihtti ja sii buonjostedje guobbarasa viinnis , bidje dan issotgeahčái ja dolle su njálmmi ovdii .#Danna lij lihtte dievas suvra vijnas . Isopmáddaga gähtjáj dabrrijin dan suvra vijnan buonjodum sváhpav ja njálmes åvddåj biedjin . Go Jesus lei ožžon ettetviinni , de celkkii : « Dat lea ollašuvvan ! »#Gå Jesus lij dav suvra vijnav oadtjum de javlaj : ” Ålliduvvam le . ” De sojaldahtii oaivvis ja attii vuoiŋŋas .#De gåbbmidij ja vuojŋŋanisás vattij . Lei ráhkkananbeaivi , eai ge jábmit sáhttán báhcit ruossaide heaŋgát sábbáha badjel , dasgo dát sábbát lei stuora bassi . Juvddálaččat bivde dan dihtii ahte jábmiid juolgedávttit cuvkojuvvošedje , ja ahte liikkat váldojuvvošedje vuolás .#Gárvedimbiejvve lij , ja dan diehti rubmaha ettjin ruossajn oattjo sábbádav gahtsahit - stuorra sábbát lij - ja juvdá Pilatusav sihtin dajs ruossinávlliduvvam ålmmåjs dávtijt tsuovkkot ja rubmahijt dassta válldet . Soalddáhat bohte ja cuvko juolgedávttiid dan guoktás geat leigga russiinávlejuvvon Jesusiin , vuos nuppis ja de nuppis .#Doarroålmmå danen båhtin ja tsuovkkun dávtijt sunnus gudi aktan Jesusijn lijga ruossinávlliduvvam , vuostak nuppes ja de nuppes . Go sii bohte Jesusa lusa , de oidne ahte son lei juo jápmán , eai ge sii cuvken su juolgedávttiid . Muhto muhtun soalddát čuggii sáittiin su erttegii , ja dallánaga golggihii varra ja čáhci .#Valla gå Jesusa lusi båhtin ja vuojnnin suv juo jábmám , de ettjin suv dávtijt tsuovko , ájnat doarroålmmåjs akta tjuoggij suv sijdduj sájtijn ja varra ja tjáhtje de gålgijdij . Ja son guhte oinnii dan , lea duođaštan dan , ja su duođaštus lea duohta .#Guhti dav vuojnij le dan birra vihtanasstám vaj jáhkkebihtit . Son diehtá ahte son sárdnu duođa , vai dii ge oskkošeiddet .#Suv vihtanus le duohta ja iesj diehtá sáddnáv hoallá . Dát dáhpáhuvai vai dat čálasátni ollašuvašii : Ii oktage su dávttiin cuvkejuvvo .#Dát sjattaj vaj tjáluga báhko luluj ålliduvvat : Ij avtak dávtev sujsta galga tsuovkkit . Ja eará čálasátni cealká : Sii gehččet sutnje gean čađa leat čuggen .#Tjáluk ietjá sajen hoallá : Sij galggi gähttjat sunji gen tjadá li tjuoggum . Das maŋŋil Jovsset , gii lei Arimateas eret , jearai Pilatusis lobi váldit Jesusa rupmaša ruossas eret . Jovsset lei Jesusa máhttájeaddji , muhto čihkosis , danne go son balai juvddálaččain .#Jesusa åhpadisålmåj , Josef Aramataias , juvdájs balon tjiehkusin ánoj Pilatusis loabev Jesusa rubmahav vuolus válldet . Pilatus suovai dan , ja son bođii ja válddii rupmaša ruossas eret .#Pilatus miededij ja Josef manáj rubmahav vuolus váldátjit . Nikodemus lei maiddái das , son gii lei boahtán Jesusa lusa ihkku .#Dåhku bådij aj Nikodemos , guhti vuostasj bále Jesusa lusi iján lij boahtám . Sus lei mielde myrra ja aloe seaguhus , birrasiid čuođi butti .#Sujna lij gålmmålåk kilo bájkke mirrá- ja aloesegadusás maŋenis . Soai válddiiga Jesusa rupmaša ja giesaiga dan liinniid sisa njálggahájat vuoidasiin juvddálaččaid hávdádanvieru mielde .#Såj giessalijga Jesusa rubmahav lijnij sisi aktan ruttaj juvdáj hávddádimdábij milta . Dan báikki lahka gosa Jesus lei russiinávlejuvvon , lei gilvvagárdi , ja das lei ođđa hávdi masa ii oktage lean vel biddjojuvvon .#Dan bájken gåsi Jesusav lidjin ruossinávllim lij sjattadahka , gånnå lij ådå hávdde ja gåsi aktak ájn ij lim biejaduvvam . Dohko soai bijaiga Jesusa , danne go lei juvddálaččaid ráhkkananbeaivi , ja hávdi lei nu lahka .#Dasi Jesusav biejajga dan diehti gå lij juvdáj gárvedimbiejvve ja hávdde lij lahkusin . Árrat iđedis vahku vuosttaš beaivvi , go ain lei seavdnjat , bođii Márjá Magdalena hávddi lusa ja oinnii ahte geađgi lei váldojuvvon eret hávddi ovddas .#Idedis árrat sábbáda maŋŋela gå ájn lij sjävnnjat , bådij Maria Magdalas hávddáj ja ájtsaj giergev hávde åvdås gáhtum . Son viehkalii ja bođii Simmon Biehtára ja nuppi máhttájeaddji lusa , gean Jesus ráhkistii , ja muitalii sudnuide : « Sii leat váldán Hearrá eret hávddis , eat ge dieđe gosa leat bidjan su . »#Viehkalij dalága dassta ja gå bådij Simon Petrusa ja duon nuppe åhpadisålmmå lusi gev Jesus iehtsij , de sunnuj javlaj : ” Vuolgadam li Härráv hávdes ja ep diede gåsi li doalvvum ” . Biehtár ja nubbi máhttájeaddji vulggiiga hávddi lusa .#Petrus ja nubbe åhpadisålmåj de hávddáj vuolgijga . Soai viegaiga ovttas , muhto nubbi máhttájeaddji viegai johtileabbot go Biehtár ja bođii vuosttažin hávddi lusa .#Goappátja viegajga , valla nubbe Petrusis ruvábut ja åvdemusát hávddáj jåvsådij . Son njahkalii sisa ja oinnii giessanliinniid das , muhto ii mannan hávddi sisa .#Gåbbmidij sisi gehtjatjit ja vuojnij lijnijt , valla ittjij dåhku sisi maná . Simmon Biehtár bođii dál maŋis , ja manai hávddi sisa .#Simon Petrus maŋŋelattjan bådij ja tjáŋaj hávddáj . Son fuobmái giessanliinniid das , ja dan liinni mii lei leamaš Jesusa oaivvi badjel .#Vuojnij giessalimlijnijt danna , ja aj lijnev majna oajvev lidjin gåbttjåm . Dat ii lean giessanliinniid luhtte , muhto gissojuvvon sierra sadjái .#Valla dat lijnne ij lim giessalimlijnij guoran ájnat sierra sadjáj giessaluvvam . De nubbi máhttájeaddji ge manai sisa , son gii lei joavdan hávddi lusa vuosttažin .#Nubbe åhpadisålmåj , guhti åvdemusát hávddáj jåvsådij , de manáj sisi . Son oinnii ja oskkui .#Sån vuojnij jáhkij . Dássážii sii eai lean ádden dan maid čála cealká , ahte son galggai bajásčuožžilit jábmiid luhtte .#Ejga lim ájn tjáluga bágov dádjadam , sån viertti jábbmegij lussta tjuodtjelit . Máhttájeaddjiguovttos manaiga ruoktot .#Åhpadisålmmå de sijddasiska vuolgijga . Muhto Márjá čuoččui hávddi olggobealde ja čierui .#Valla Maria hávde ålggolin tjieroj . Čieru njahkalii ovddos ja guovllai hávddi sisa ja oinnii guokte eŋgela , vilges biktasat badjelis , čohkkámin dakko gokko Jesusa rumaš lei leamaš , nubbi oaivvegeahčen ja nubbi julggiidgeahčen .#Tjiero gåbbmidij sisi ja vuojnij guokta ieŋŋgila vielggis biktasij Jesusa rubmaha sajen tjåhkkåhime , nubbe oajvvegietjen ja nubbe juolggegietjen . Soai jearaiga sus : « Nisu , manne don čierut ? »#Sunji javlajga : ” Nissun , man diehti tjiero ? ” Son vástidii : « Sii leat váldán mu Hearrá eret , in ge mun dieđe gosa sii ležžet bidjan su . »#Vásstedij : ” Muv härráv li dássta vuolgadam ja iv diede gåsi li suv biedjam . ” Dan seammás jorggihii ja oinnii Jesusa čuožžumin das , muhto ii árvidan ahte son dat lei .#Dav javllam jårgijdij ja vuojnij Jesusav danna tjuodtjomin , valla ittjij dádjada sån lij . Jesus jearrá : « Nisu , manne don čierut ?#Jesus sunji javlaj : ” Manen tjiero , nissun ? Gean don leat ohcamin ? »#Gevvas le åhtsåmin ? ” Márjá gáttii ahte son lei gilvvagárdeolmmái ja dadjá sutnje : « Hearrá , jos don leaččat váldán su eret , de muital munnje gosa leat bidjan su , vai beasan váldit su fárrui . »#Maria jáhkij suv sjattadakbarggen ja vásstedij : ” Jus dån , härrá , le suv dássta guoddám , de giehto gåsi le biedjam vaj oattjov suv viedtjat . ” Jesus celkkii : « Márjá . »#Jesus sunji javlaj : ” Maria . ” Dalle Márjá jorggihii ja dajai sutnje hebreagillii : « Rabbuni ! »#Maria jårgijdij ja javlaj sunji : ” Rabbouni ! ” – dat mearkkaša oahpaheaddji .#( mij le åhpadiddje hebreagiellaj ) . Jesus cealká sutnje : « Ale guoskkat mu , dasgo mun in leat velá mannan bajás Áhči lusa .#Jesus javlaj : ” Ale muv duohtada , iv le ájn Áhtjám lusi vuolggám . Muhto mana mu vieljaid lusa ja muital sidjiide ahte mun manan bajás su lusa gii lea mu Áhčči ja din Áhčči , mu Ipmil ja din Ipmil . »#Maná muv vieljaj lusi ja javla vuolgáv iehtjam Áhtje ja dijá Áhtje , iehtjam Jubmela ja dijá Jubmela lusi . ” Márjá Magdalena vulggii ja muitalii máhttájeddjiide : « Mun lean oaidnán Hearrá ! » Ja son muitalii sidjiide maid Jesus lei cealkán sutnje .#Maria Magdalas de åhpadisålmmåj lusi manáj giehtutjit Härráv lij vuojnnám ja majt Jesus lij javllam . Lei eahket seammá beaivvi , vahku vuosttaš beaivvi , ja máhttájeaddjit ledje čoahkkanan juvddálaččaid balus gitta uvssaid duohkái .#Iehkedis daŋga biejve , vahko vuostasj biejve , tjåhkkåhin åhpadisålmmå gittauvsaj duogen , balos juvdájs . De Jesus bođii ; son čuoččui sin gaskkas ja celkkii : « Ráfi lehkos dinguin . »#Jesus de bådij , sijá guovddelij tjuottjadij ja sidjij javlaj : ” Ráfe lehkus didjij ! ” Ja go son lei cealkán dan , de čájehii sidjiide gieđaidis ja erttegis .#Ja de giedajdis ja sijdos vuosedij . Máhttájeaddjit illosedje go oidne Hearrá .#Åhpadisålmmå ávvusin Härráv vuojnnet . Ohpit son celkkii sidjiide : « Ráfi lehkos dinguin .#Jesus vaden sidjij javlaj : ” Ráfe lehkus didjij ! Nugo Áhčči lea vuolggahan mu , nu mun ge vuolggahan din . »#Gåktu Áhttje muv le rádjam , nåvti dijáv rájav . ” Go son lei cealkán dan , de vuoiŋŋai sin ala ja celkkii : « Vuostáiváldet Bassi Vuoiŋŋa .#De vuojŋaj sijá nali ja javlaj : ” Duosstut ájlis Vuojŋŋanisáv . Geaidda dii addibehtet sin suttuid ándagassii , de sidjiide leat dat ándagassii addojuvvon . Geaidda dii čatnabehtet sin suttuid , de dat leat čadnojuvvon . »#Jus aktasik suttojdis ándagis luojttebihtit , de li sunji ándagis luojteduvvam , ja jus avtak suttojdises tjadnabihtit , de li sunji tjanáduvvam . ” Duomás , okta dan guoktenuppelohkásis , son gii gohčoduvvui Jumežin , ii lean singuin go Jesus bođii .#Tomas , Juomitjin nammaduvvam , lågenanguoktásis akta , ij lim sijá siegen gå Jesus bådij . Sii muitaledje sutnje : « Mii leat oaidnán Hearrá . » Muhto son dajai : « Jos in ieš oainne návleráiggiid su gieđain in ge beasa bidjat suorpma daidda ja guoskkahit su erttega gieđain , de in oskko . »#Sunji de javllin : ” Härráv lip vuojnnám ” , valla sån javlaj : ” Jus iv iesj návllerájgijt suv giedajn vuojne ja tjuvdev daj sisi tságe ja giedav suv sijdduj , de iv jáhke . ” Gávcci beaivvi maŋŋil máhttájeaddjit ledje fas čoahkkanan , ja Duomás lei singuin .#Vahko duogen åhpadisålmmå vaden tjåhkanin ja Tomas lij siegen . Uvssat ledje giddejuvvon , muhto Jesus bođii ja čuoččui fáhkkestaga sin gaskkas ja celkkii : « Ráfi lehkos dinguin . »#Jesus bådij , vájku uvsa lidjin gitta , tjuottjadij sijá gasskaj ja javlaj : ” Ráfe lehkus didjij ! ” De son cealká Duopmásii : « Geige suorpmat , ja geahča mu gieđaid , ja geige gieđat ja iskka mu erttega .#Tomasij javlaj : ” Gálggi tjuvdát , dála li muv gieda ; gálggi giedat ja tságe muv sijdduj . Ale leage eahpeoskkolaš , muhto oskkolaš ! »#Ale guoktálatta , ájnat jáhke ! ” Duomás dajai : « Hearrán ja Ipmilan ! »#Tomas vásstedij : ” Muv Härrá ja muv Jubmel . ” Jesus cealká sutnje : « Don oskkut danne go leat oaidnán mu .#Jesus sunji javlaj : ” Jáhká dan diehti gå muv le vuojnnám . Ávdugasat sii geat eai oainne ja dattege oskot . »#Sálugin gudi älle vuojnnám valla daŋgas diehti jáhkki . ” Jesus dagai maiddái ollu eará mearkkaid máhttájeddjiid oaidnut , maid birra ii leat čállojuvvon dán girjái .#Jesus aj ållo merkajt åhpadisålmmåj vuojnedijn dagáj ma älle dán girjjáj tjáleduvvam . Muhto dát leat čállojuvvon , vai dii oskubehtet ahte Jesus lea Messias , Ipmila Bárdni , ja vai dis oskku bokte lea eallin su namas .#Valla dá li tjáleduvvam vaj jáhkkebihtit Jesusav Messiasin , Jubmela Bárnnen , ja vaj diján jáhko baktu suv namán le iellem . Dás maŋŋil Jesus almmustahtii iežas fas máhttájeddjiidasas Tiberiasjávregáttis .#Maŋŋela Jesus ietjas åhpadisålmmåjda Tiberiasjávrregátten bigodij . Dat geavai ná : Simmon Biehtár , Duomás , gii gohčoduvvui Jumežin , Natanael gii lei Kanas Galileas eret , Sebedeusa bártniguovttos ja guovttis vel su máhttájeddjiin ledje doppe čoahkis .#Návti lij : Simon Petrus ja Tomas , nammaduvvam Juomitjin , Natanael Galilea Kanas , Sebedaiosa bárne ja guokta ietjá åhpadisålmmå aktan lidjin . Simmon Biehtár dajai earáide : « Mun vuolggán guliid bivdit . »#Simon Petrus nuppijda javlaj : ” Vuolgáv dal guolijt bivdátjit . ” Sii dadje : « Mii maid vuolgit mielde . »#Javllin : ” Tjuovvolip mij duv . ” Sii vulge ja manne fatnasii , muhto dan ija eai goddán maidege .#Mannin ålgus ja vadnasa sisi lávkkijin , valla dan ijá ettjin majdik oattjo . Go šattai iđit , de Jesus čuoččui jávregáttis , muhto máhttájeaddjit eai diehtán ahte Jesus dat lei .#Idedis Jesus jávrregátten tjuottjoj , valla åhpadisålmmå ettjin árvveda suv Jesusin . Jesus jearai sis : « Mánážiiddán , leat go dis guolit ? »#Ja Jesus gatjádij : ” Muv máná , älle gus diján guole ? ” Sii vástidedje : « Eai leat . » Jesus celkkii sidjiide : « Suhppejehket fierpmi fatnasa olgešbealde , de fidnebehtet guoli . »#Vuornnun , ja de javlaj : ” Suohppijihtit viermev vadnasa oalges bälláj , de oadtjobihtit . ” Sii suhppejedje fierpmi , ja dál sii eai veadján dan oppa geassit ge , nu ollu ledje fidnen guliid .#Suohppijin viermev ja de dal ettjin divna guolijs dav nagá giesset . De dat máhttájeaddji gean Jesus ráhkistii , dajai Biehtárii : « Dat lea Hearrá . »#Åhpadisålmåj , gev Jesus iehtsij , javlaj de Petrusij : ” Sån le Härrá . ” Go Simmon Biehtár gulai ahte Hearrá dat lei , de son čanai biktasis iežas birra , dan man son lei nuollan eret , ja njuikii jávrái .#Vallak Simon Petrus gulláj suv Härrán , de ålgoldisgárvov ietjas birra tjadnalij dan diehti gå ij lim gárvoj , ja tjáhtjáj tjiellij . Eará máhttájeaddjit čuvvo fatnasiin ja gesse guollefierpmi maŋisteaset .#Nuppe åhpadisålmmå vadnasijn tjuovvun , guole gävllasin . Eai sii lean guhkkin gáttis , dušše sullii guokte čuođi állana .#Ij lim gáddáj mälggat , tjuohte mehtera bájkke val . Go sii ledje boahtán gáddái , de oidne ahte hilladolas ledje bassojuvvomin guolit ja láibbit .#Gå gáddáj goarridin , de vuojnnin hilladålåv ja hilladålå nanna lájbijt ja guolijt bassumin . Jesus celkkii sidjiide : « Buktet deike veahá dain guliin maid gottiidet . »#Jesus sidjij hålaj : ” Viedtjit guolijs majt jur áttjak oattjojda . ” Simmon Biehtár manai fatnasii ja gesii fierpmi gáddái .#Simon Petrus jávrregáddáj manáj ja viermev gáddáj giesij . Dat lei dievva stuora guliin , čuođivihttalogigolbma oktiibuot .#Stuorra guolijs lij dievas , tjuohtevihttalåkgålmåt guoles . Muhto vaikko ledje ge nu ollu , de fierbmi ii gaikánan .#Ja vájku nåv ållo guolle de viermme ittjij gajkkusa . Jesus celkkii sidjiide : « Bohtet boradit . »#Jesus åhpadisålmmåjda javlaj : ” Båhtit båråtjit . ” Ii oktage máhttájeddjiin arvan jearrat sus : « Gii don leat ? » dasgo sii dihte ahte dat lei Hearrá .#Ittjij sijás aktak duosta gatjádit guhti lij ; árvvedin suv Härrán . Jesus loaiddastii , válddii láibbi ja attii sidjiide , ja guoli maiddái .#Jesus dábbánij , váldij lájbev ja guolev ja sidjij vattij . Dát lei goalmmát geardi go Jesus almmustahtii iežas máhttájeddjiidasas maŋŋil go lei bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte .#Goalmádis ietjas návti åhpadisålmmåjda bigodij maŋŋel gå jábbmegij lussta lij tjuodtjelam . Go sii ledje geargan boradeames , de Jesus cealká Simmon Biehtárii : « Simmon , Johanasa bárdni , ráhkistat go mu eanebut go dát earát ? »#Bårråma maŋŋela Jesus Simon Petrusij javlaj : ” Simon , Johannesa bárnne , ienebut gus duojs nuppijs muv ähtsá ? ” Son vástidii : « De ráhkistan . Hearrá , don dieđát ahte mun anán du ráhkisin . »#Simon vásstedij : ” Härrá , diedá mån duv ähtsáv . ” Jesus cealká sutnje : « Biepma mu lábbáid ! »#Jesus javlaj : ” Guododa muv lippajt . ” Nuppádassii Jesus jearrá sus : « Simmon , Johanasa bárdni , ráhkistat go mu ? »#Ja nuppádis gatjádij : ” Simon , Johannesa bárnne , ähtsá gus muv ? ” Biehtár vástidii : « De ráhkistan . Hearrá , don dieđát ahte mun anán du ráhkisin . »#Simon vásstedij : ” Härrá , diedá mån duv ähtsáv . ” Jesus cealká : « Geahča mu sávzzaid ! »#Jesus javlaj : ” Räjnnuha muv sávtsajt . ” De Jesus cealká goalmmádassii : « Simmon , Johanasa bárdni , anát go mu ráhkisin ? »#Ja gatjádij sujsta goalmádis : ” Simon , Johannesa bárnne , ähtsá gus muv ? ” Biehtár šlunddui go Jesus goalmmádassii jearrá sus ahte ráhkista go son su , ja son dajai : « Hearrá , don dieđát buot ; don dieđát ahte mun anán du ráhkisin . »#Petrus hådjånij gå Jesus goalmádis gatjádij : ” Ähtsá gus muv ? ” ja vásstedij : ” Härrá , gájkka diedá ; ja diedá mån duv ähtsáv . ” Jesus cealká sutnje : « Biepma mu sávzzaid !#Jesus javlaj : ” Guododa muv sávtsajt . Duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : Go don ledjet nuorra , de čanastit boahkánat birra ja mannet gosa dáhttot .#Sáddnán dunji javlav : Nuorran iesj ietjat getsasti ja manni gåsi sihti . Muhto go don boarásmuvat , de geiget gieđaidat , ja muhtun eará čatná du boahkána ja doalvu du gosa it dáhto . »#Valla gå vuorastuvá de giedajt gálggi ja ietjá almasj duv avev getsas ja doalvvu duv gåsi i sidá . ” Dán son celkkii almmuhan dihtii makkár jápmimiin Biehtár galggai gudnejahttit Ipmila .#( De tjielggij makkir jábmemijn Petrus Jubmelav galgaj herlugahttet . ) Dasto son celkkii Biehtárii : « Čuovo mu ! »#Maŋŋela sunji javlaj : ” Tjuovvola muv ! ” Biehtár jorggihii ja oinnii ahte dat máhttájeaddji gean Jesus ráhkistii , bođii maŋis .#Petrus jårgijdij ja vuojnij åhpadisålmmåv tjuovvomin , gev Jesus iehtsij . Son lei dat gii eahkedismállásiid boradettiin lei mieiggastan Jesusa ratti vuostái ja jearran : « Hearrá , gii beahttá du ? »#Sån lij bårådattijn Jesusa ratte vuosstij sådjålam ja gatjádam guhti suv lij bähtátjit . Go dál Biehtár oinnii su , de jearai Jesusis : « Hearrá , mo sutnje gis geavvá ? »#Gå Petrus suv vuojnij , de Jesusis gatjádij : ” Härrá , gåktus sunji sjaddá ? ” Jesus vástidii : « Jos mun dáhtošin ahte son eallá dassážii go mun boađán , mii das guoská dutnje ?#Jesus vásstedij : ” Jus sidáv suv báhtset dasik boadáv , na majdis dassta ? Čuovo don mu ! »#Tjuovvola dån muv . ” Dát sátni bođii maŋŋil oskuguimmiid gaskii : « Dát máhttájeaddji ii jáme . »#Dan diehti sáhka vieljaj gaskan oabloj dát åhpadisålmåj ittjij galga jábmet . Muhto ii Jesus lean cealkán ahte son ii jáme , muhto son celkkii : « Jos mun dáhtošin ahte son eallá dassážii go mun boađán , mii das guoská dutnje ? »#Valla Jesus ij lim Petrusij javllam åhpadisålmåj ij lim jámátjit , ájnat : ” Jus sidáv suv báhtset dasik boadáv , na majdis dassta ? ” Son lea dat máhttájeaddji gii duođašta dáid dáhpáhusaid ja gii lea čállán dán , ja mii diehtit ahte su duođaštus lea luohtehahtti .#Sån le åhpadisålmåj guhti divna dáv vihtanasstá ja dan birra le tjállám ja mij diehtep suv vihtanusáv duohtan . Muhto Jesus dagai ollu eará daguid ge . Jos dat čállojuvvošedje čuoggás čuoggái , de in jáhke ahte oppa máilbmi geasášii buot daid girjjiid mat dalle fertešedje čállojuvvot .#Jesus aj ålov iehtjádav dagáj ja jus gájkka luluj sierra tjáleduvvat , de iv jáhke ålles värált luluj giesset girjijt ma de lulun tjáleduvvat . Buorre Teofilos , vuosttaš girjjistan mun čállen buot dan birra maid Jesus dagai ja oahpahii álggu rájes gitta dan beaivvi rádjái go son váldojuvvui bajás albmái , maŋŋil go son lei addán gohččumiiddis Bassi Vuoiŋŋa bokte apoastaliidda geaid son lei válljen .#Guddnedum Teofilos , vuostasj girjenam Jesusa birra tjálliv gájkka majt Jesus dagáj ja åhpadij gitta dan biejve rádjáj gå almmáj váldeduváj , maŋŋela gå ájlis Vuojŋŋanisá baktu lij gåhttjomijt vaddám sidjij gejt apostelin lij válljim . Son čájehii iežas sidjiide gillámušas ja jápmimis maŋŋil ja attii sidjiide máŋga čielga duođaštusa das ahte lei eallimin ; njealljelot beaivvi sii oidne su , ja son sártnui Ipmila riikka birra .#Gierddamis ja jábmemis maŋŋela sidjij ietjas bigodij ja moatte duodastusá baktu vuosedij sån lij viesso , gå nielljalåk biejve oadtjun suv vuojnnet ja gullat hållamin Jubmela rijka birra . Go son lei boradeamen singuin , de gohčui sin : « Allet vuolgge Jerusalemis , muhto vurdet dan maid Áhčči lea lohpidan ja man birra mun lean sárdnon .#Bårråmin sijá siegen sidjij javlaj : Allit Jerusalemis vuolge , ájnat vuorddit mav Áhttje le jáhttám ” ja man birra lev hållam ” . ” Dasgo Johanas gásttašii čáziin , muhto dii gásttašuvvobehtet Bassi Vuoiŋŋain moatti beaivvi geažes . »#Johannes tjátjijn gástadij , valla dij ájlis Vuojŋŋanisájn gástaduvvabihtit soames biejve dássta maŋŋela . ” Go sii ledje čoahkis , de jerre sus : « Hearrá , lea go dál dat áigi boahtán go don ráhkadat Israela riikka ođđasis ? »#Gudi lidjin tjoahken sujsta gatjádin : ” Härrá , le gus dal ájgge ållånam , gå Israela rijkav vas ådåsis tsieggi ? ” Son vástidii : « Ii dat gula didjiide diehtit daid áiggiid ja bottuid maid Áhčči lea mearridan fámustis .#Vásstedij : ” Ájgijt ja båttåjt majt Áhttje fámos baktu le mierredam ij didjij gullu diehtet . Muhto dii oažžubehtet fámu go Bassi Vuoigŋa boahtá din badjelii , ja dii lehpet mu duođašteaddjit Jerusalemis , oppa Judeas , Samarias ja gitta eatnama ravddaide . »#Valla gå ájlis Vuojŋŋanis dijá badjel luojttát , de fámov oadtjobihtit ja vihtanasstebihtit muv birra Jerusalemin ja åbbå Judean , Samarian ja gitta ednama ålgomus gätjátjij . ” Go son lei cealkán dán , de váldojuvvui bajás sin oaidnut , ja balva doalvvui su eret sin čalmmiid ovddas .#Gå dav lij hållam , de sijá vuojnedijn váldeduváj bajás , ja balvva sijá tjalmij åvdås suv vuolgadij . Go sii ledje geahččamin almmi guvlui ja oidne su mannamin , de fáhkka čužžo guokte olbmá vilges biktasiiguin sin luhtte ja celke : « Galilealaččat , manne dii čuožžubehtet dás geahččamin bajás almmi guvlui ?#Gähttjamin suv almmáj mannamin , de hähkkat guokta ålmmå vielggis gárvoj sijá báldan tjuottjojga ja javlajga : ” Galileaga , manen lihpit almmáj gähttjamin ? Dát Jesus gii váldojuvvui albmái eret din luhtte , boahtá fas seammá láhkái go dii oinniidet su mannamin bajás albmái . »#Jesus guhti dijá lussta almmáj váldeduváj , vas dan láhkáj máhttsá , gåktu suv almmáj vuojnijda vuolggemin . ” De sii máhcce Jerusalemii dan váris man namma lea Oljovárri ja mii lea sábbátmátkki Jerusalemis eret .#Jerusalemij de máhttsin váres mij Olijvvagárddevárren gåhtjoduvvá , ja mij le sábbátmanov Jerusalemis . Ja go sii bohte gávpogii , de manne bajás dan latnjii gos lávejedje orrut . Sii ledje Biehtár ja Johanas , Jáhkot ja Ándaras , Filip ja Duomás , Bartolomeus ja Matteus , Jáhkot , Alfeusa bárdni , selota Simmon ja Judas , Jáhkoba bárdni .#Ja gå stádaj båhtin de mannin badjelåbddåj gånnå tjåhkanaddin , Petrus , Johannes , Jakob ja Andreas , Filippos ja Tomas , Bartolomaios ja Matteus , Alfaiosa bárnne Jakob , Simon selohttan gåhtjoduvvam ja Jakoba bárnne Judas . Buohkat bisso ovttamielalaččat rohkadallamis oktan nissoniiguin ja Márjjáin , Jesusa etniin , ja su vieljaiguin .#Gájka tjoahken bissun sávret råhkådallamin soames nissunij aktan , Mariajn , Jesusa iednijn ja vieljajis . Dán áiggi Biehtár čuožžilii ja sárdnugođii oskuguimmiid gaskkas geat ledje čoahkis ; sullii čuođiguoktelogi olbmo : « Oskuguoimmit , dat čállaga sánit fertejedje ollašuvvat , maid Bassi Vuoigŋa sártnui Dávveda bokte Judasa birra , guhte oahpistii sin geat válde Jesusa gitta .#Soames biejve gå tjuohteguoktalåhkåsa bájkke lidjin tjoahken , de Petrus vieljajda hållagådij : ” Vielja , tjáluga bágo vierttiji ålliduvvat , bágo majt ájlis Vuojŋŋanis Davida baktu le hållam Judasa birra , guhti lij oahpestiddjen sidjij gudi Jesusav giddijin . Son lohkkojuvvui min searvái ja lei ožžon seammá bálvalusa go mii .#Sån lij ham mijájs akta ja oadtjum lij davga gåhttjomav gå mij . Son osttii alccesis bealddu dainna bálkkáin man son oaččui vearredagus ovddas , muhto son gahčai oaivválassii ja luoddanii nu ahte buot su siskilušat golge olggos .#Vierredago bálkájn ednambiehkev åstij , valla danna vuolusåjvij ravgaj , tjoajvve luottanij ja sissŋeluhá gurgijdin . Dat šattai dihtosii buot Jerusalema ássiide , ja iežaset gillii sii gohčodit bealddu Hakeldaman , mii mearkkaša Varrabealdu .#Gájkajda Jerusalemin dat diehtusin bådij , ja ietjasa giellaj bälldo gåhtjoduváj Akeldamakin , mij merkaj Varrabälldo . Dasgo lea čállojuvvon Sálmmaid girjái : Šaddos su dállu ávdimin , allos oktage das ásso , ja : Ožžos muhtun eará su doaimma .#Sálmajgirjen le tjáleduvvam : Sjaddus suv årromsadje ávtas , allus danna årru , ja : Oadtjus soames ietjá suv ámmádav . Danne okta dain olbmáin geat leat leamaš minguin miehtá dan áiggi go Hearrá Jesus vádjolii min gaskkas , dan rájes go Johanas gásttašii su gitta dan beaivvi rádjái go son váldojuvvui eret min luhtte , okta dáin olbmáin ferte duođaštit minguin ovttas ahte son lea bajásčuožžilan . »#Dan diehti dajs ålmmåjs akta , gudi mijá siegen lidjin dav ájgev gå Härrá Jesus mijá gaskan vájaldij , dat rájes gå Johannes suv gástadij ja gitta dan biejve rádjáj gå mijá lussta almmáj váldeduváj - dajs ålmmåjs akta , aktan mijájn , viertti suv tjuodtjelime birra vihtanasstet . ” Dalle sii divvo guokte olbmá ovdan , Jovsset Barsabbasa gean maiddái gohčodedje Justusin , ja Mattiasa .#Guoktásav nammadin , Josef Barsabbasav , guhti Justusin gåhtjoduváj , ja Mattiasav . Ja sii rohkadalle : « Hearrá , don guhte dovddat buohkaid váimmuid , čájet midjiide goappá dán guoktásis don leat válljen dan bálvalussii ja apoasttaldoibmii man Judas guđii go manai dan sadjái gosa gulai . »#Ja sij råhkådallin : ” Härrá , guhti gájkaj vájmojt dåbdå , vuoseda midjij goappáv dát guoktásis le válljim aposteldievnastussaj Judasa sadjáj , guhti ietjas sajev guodij gå manáj dåhku gåsi gulluj . ” Sii vuorbádedje dan guoktása gaskkas , ja vuorbi gahčai Mattiasa ala . Dás duohko son lasihuvvui dan oktanuppelot apoastala searvái .#Dan guoktása gaskan de vuorbbádallin ja vuorbbe Mattiasij gahtjaj , ja dat rájes apostelin lågenanavta siegen lågåduváj . Go hellodatbeaivi bođii , de sii ledje buohkat čoahkis .#Gå ájlistakbiejvve bådij , de gájka lidjin tjoahken . Fáhkkestaga gullui almmis šuvva dego garra riđđu , ja dat devddii oppa viesu gos sii ledje čohkkámin .#Hähkkat almes dudna gulluj degu garra viros , ja de dievdij åbbå viesov gånnå tjoahken lidjin . Sii oidne njuokčamiid dego dollanjivžžanasaid mat juohkásedje ja luoitádedje juohkehačča ala .#Vuojnnin dållåsjnjibtjoj lágátjijt , ma juohkkahattja nali juohkásin . De buohkat devdojuvvojedje Bassi Vuoiŋŋain , ja sii sárdnugohte eará gielaid dađe mielde go Vuoigŋa attii sidjiide sárdnut .#Gájka ájlis Vuojŋŋanisás dievdeduvvin ja ietjá gielajt sárnnogåhtin , dan milta majt Vuojŋŋanis sidjij vattij . Jerusalemis ásse dál ipmilbalolaš juvddálaččat geat ledje boahtán dohko buot álbmogiin almmi vuolde .#Jerusalemin jubmelbalulasj juvdá alme vuole juohkka värálda rijkajs årrun . Go dát jietna gullui , de olmmošjoavku čoahkkanii ja moivašuvai ; dasgo juohkehaš gulai sárdnojuvvomin iežas gillii .#Gå jiedna gulluj de almasjfuovva tjåhkanij , ja dadjanij dajna gå juohkkahasj guláj ietjas giellaj sárnnomav . Sii ovddošedje ja jerre : « Eai bat duot leat buohkat galilealaččat , geat leat sárdnumin ?#Imájdalá gatjádin : ” Älle gus galileaga dá gájka , gudi sárnnu ? Mo de sáhttit mii gullat juohkehaš iežamet eatnigiela ?#Gåktus de juohkkahasj sárnnomav ietjas iednegiellaj gullá ? Mii leat partalaččat ja medialaččat ja elamlaččat , olbmot Mesopotamias , Judeas ja Kappadokias , Pontosis ja Asia eanangottis , Frygias ja Pamfylias , Egyptas ja Libya guovlluin Kyrene lahka , mii leat fárren deike Romas , sihke juvddálaččat ja sii geat leat jorgalan juvddálaš oskui , mii leat kretalaččat ja arabialaččat – ja mii gullat sin sárdnumin Ipmila stuora daguid birra min iežamet gillii . »#Mij lip parteaga , medeaga , elamiteaga , boahtám lip Mesopotamias , Judeas ja Kappadokias , Pontosis ja Asias , Frygias ja Pamfylias , Egyptas ja Kyrene dáfojs Libyan . Diehki lip boahtám Romas , goappátjagá juvdá ja proselyhta , mij lip kretaga ja arabaga - ja sijá sárnev Jubmela stuorra dagoj birra iehtjama giellaj gullap . ” Buohkat hirpmástuvve ja šadde eahpádussii ja jerre guhtet guimmiineaset : « Mii son dát lea ? »#Iehpedájon ettjin diede majt jáhkket ja de guhtik guojmestisá gatjádin : ” Mij le lik dát ? ” Muhto muhtumat bilkidedje ja dadje : « Sii leat juhkan njálgga viinni ja leat gárihuvvan . »#Muhtema vas bilkkedin ja javllin : ” Sij li biellejiesim vijnas vuollagin . ” De Biehtár loaiddastii ovdan dainna oktanuppelohkásiin ja sárdnugođii alla jienain : Juvddálaš olbmát ja buot Jerusalema ássit !#Petrus de aktan lågenanavtajn sijá åvddåj tjuottjadij ja sárnnogådij : ” Juvdá , ja gájka Jerusalema årro ! Diktet mu almmuhit didjiide dan mii dás dáhpáhuvvá .#Diehtit dáv ! Guldalehket mu sániid !#Gulldalihtit muv bágojt ! Eai dát olbmát leat gárihuvvan nugo dii gáddibehtet .#Dá ålmmå älle gárrimin gåktu gáddebihtit , esski ham idet le . Muhto dás dáhpáhuvvá dat man birra profehta Joel sárdnidii : Ipmil cealká : Maŋimuš beivviid dáhpáhuvvá ahte mun golggahan Vuoigŋan buot olbmuid badjelii .#Dát le mij juo profehta Joela baktu håladuváj : Jubmel javllá , maŋemus biejvij iehtjam Vuojŋŋanisáv gájkka almatjijda gålgådav . Din bártnit ja nieiddat profehtastallet , din nuorra olbmát oidnet oainnáhusaid , ja din vuorrasat niegadit nieguid .#Dijá bárne ja niejda åvddålijsárnnu , dijá nuorra ålmmå bárudisájt vuojnni ja dijá vuorrasa niegojt niegadi . Velá bálvaleddjiidan ja bálvaleaddjinissoniiddán badjelii ge golggahan Vuoigŋan daid beivviid , ja sii profehtastallet .#Daj biejvij aj iehtjam svájnnasij ja därnoj badjel muv Vuojŋŋanisáv gålgådav , ja sij åvddålijsárnnu . Mun čájehan váigasiid badjin almmis ja mearkkaid vuollin eatnama alde : vara , dola ja soici suovaid .#Bigodav ibmahijt almen ja merkajt ednamin , varáv , dålåv ja suovvabalvajt . Beaivváš sevnnjoda ja mánnu šaddá varran , ovdal go Hearrá beaivi boahtá , stuora ja hearvás beaivi .#Biejvve sjevnjut ja mánno varran sjaddá , åvddål gå Härrá biejvve boahtá , stuorra ja herlugis biejvve . Ja juohkehaš gii čuorvu Hearrá nama bestojuvvo .#Ja juohkkahasj gádjus guhti Härráv namás tjuorvvu . Israellaččat , gullet dáid sániid : Nasaretlaš Jesus lei olmmái gean Ipmil válljii didjiide ja duođaštii dan fámolaš daguiguin , oavdduiguin ja mearkkaiguin , maid Ipmil dagai din gaskkas Jesusa bokte nugo dii ieža diehtibehtet . Dát Jesus addojuvvui din háldui Ipmila áigumuša mielde ja nugo son diđii ovddalgihtii , ja dii divttiidet olbmáid geat eai dovdda Ipmila lága , russiinávlet ja goddit su .#Israelaga , gulldalihtit muv : Jesus Nasaretas , ålmåj gev Jubmel didjij válljij ja duodastij fábmogis dagoj , oavdoj ja merkaj dijá gaskan , nåv gåk dij ietja diehtebihtit , Jubmela ájggomusá milta dijá hállduj vatteduváj ja dij dibdijda ålmmåjt , gudi lágav e dåbdå , suv ruossinávllit ja gåddet . Muhto Ipmil bajásčuoččáldahtii su ja čovddii su jápmima bákčasiin , dasgo ii han jápmin sáhttán doallat su gitta .#Valla Jubmel suv jábmema vájvijs tjåvdij ja tjuottjeldahtij dajna gå jábmem ittjij buvte suv anedit . Dasgo Dávvet cealká su birra : Mun anán álelassii Hearrá čalmmiidan ovddas , dasgo son lea mu olgeš gieđa bealde , aman jorralit .#David ham suv birra javllá : Agev le Härrá tjalmijam åvdån , sån le muv oalges bielen , vaj iv jårråla . Danne mu váibmu illuda , ja mu njuovčča ávvuda , ja velá mu jámolaš rumaš ge vuoiŋŋasta doaivvus .#Dan diehti muv vájmmo ávvudallá ja muv njuovtjav sjållert , ja dasi vil : muv rumáj doajvon vuojŋas . Dasgo don it guođe mu sielu jábmiid riikii it ge divtte bassi bálvaleaddját muosáhit guohcageami .#I ham muv sielov jábmema rijkkaj guode , i ga ájllisat dåssjida . Iellema gäjnojt munji vuosedi . Don leat oahpahan mu dovdat eallima geainnu , ja don deavddát mu iluin muođuidat ovddas .#Árudiját åvdån ávujn muv dävdá . Vieljat , diktet mu sárdnut roahkkadit didjiide min máddara Dávveda birra . Son jámii ja hávdáduvvui , ja su hávdi lea min luhtte velá otná beaivvi ge .#Vielja , bihkusit didjij iehtjama máttaráhtje Davida birra hålav : Jámij ja hávddáduváj , ja suv hávdde világa uddni mijá gaskan le . Muhto son lei profehta ja diđii ahte Ipmil lei vurdnon bidjat Dávveda truvdnui muhtuma su maŋisbohttiin .#Gå profehta lij de ham diedij , Jubmel vuornná baktu lij sunji jáhttám avtav suv gierragijs tråvnnåsis biedjat . Danne son einnostii Messiasa bajásčuožžileami go sártnui : Son ii báze jábmiid riikii , ii ge su rumaš muosát guohcageami .#Messiasa tjuodtjelimev åvddåla sárnoj javla : Jábmema rijkkaj ittjij guodeduvá , ittjij ga suv rumáj dåssjånibmáj gávnadalá . Dán Jesusa Ipmil bajásčuoččáldahtii , ja mii leat buohkat dan duođašteaddjit .#Jubmel le Jesusav tjuottjeldahttám , ja gájka lip dasi vihtanin . Son bajiduvvui Ipmila olgeš gieđa beallái ja vuostáiválddii Bassi Vuoiŋŋa nugo Áhčči lei lohpidan ja golggahii dan .#Jubmel le oalges giedajn suv bajedam , ja gå jáhto milta ájlis Vuojŋŋanisáv Áhtjestis oattjoj de le midjij dav gålgådam . Dán dii dál oaidnibehtet ja gullabehtet .#Dáv dij dal vuojnnebihtit ja gullabihtit . Dasgo Dávvet ii mannan bajás albmái , muhto son cealká : Hearrá celkkii mu hearrái : Čohkán mu olgeš gieđa beallái dassážii go bijan du vašálaččaid du julggiid vuložin .#David ij le iesj almmáj tjuodtjelam , valla javllá : Härrá muv härráj javlaj : Tjåhkkida muv oalges bälláj , de duv vasjulattjajt duvddan juolgijat vuolláj biejav . Dan dihtii , dihtos oppa Israela álbmot dán vissásit : Dán Jesusa gean dii russiinávliidet , lea Ipmil dahkan sihke Hearrán ja Messiasin .#Åbbå Israela álmmuk de vissásit diehtus : Jesusav gev ruossinávllijda , le Jubmel Härrán ja Messiasin dahkam . ” Go sii gulle dán , de dat čuggii sin váibmui , ja sii jerre Biehtáris ja eará apoastaliin : « Vieljat , maid mii galgat dahkat ? »#Gå dáv gullin de sijá vájmojt duohtaj , ja Petrusis ja ietjá apostelijs gatjádin : ” Vielja , majt dahkat ? ” Biehtár vástidii sidjiide : « Jorgalehket , ja diktet buohkat iežadet gásttašuvvot Jesus Kristusa nammii , juohkehaš dis , vai oažžubehtet suttuid ándagassii addojumi ja Bassi Vuoiŋŋa attáldahkan .#Petrus vásstedij : ” Dahkit buorádusáv ja gástadahttit ietjada gájkajt Jesus Kristusa namán , vaj oadtjobihtit suttojt ándagis luojteduvvam ja ájlis Vuojŋŋanisáv vattáldahkan . Dasgo lohpádus gullá didjiide ja din mánáide ja buohkaide geat leat guhkkin eret , nu olusiidda go Hearrá Ipmileamet rávká . »#Jáhtto vuojn didjij gullu ja dijá mánájda ja gájkajda gudi li guhkken ja gejt Härrá mijá Jubmel sihtá gåhttjot . ” Ollu eará sániiguin ge son duođaštii sidjiide , ja rávvii sin : « Diktet iežadet bestojuvvot dán gážžáris sohkagottis . »#Petrus aj måttijn ietjá bágujn vihtanastij , ja sijáv vágodij : ” Gádjut ietjada dát bahás máttos . ” Sii geat vuostáiválde su sáni , gásttašuvvojedje , ja dan beaivvi lasihuvvojedje oskkolaččaid jovkui sullii golbma duhát olbmo .#Gudi suv bágojt duosstun , gástaduvvin , ja dan biejve tjoaggulvissaj lassánij almatjijs gålmmåtuvsána bájkke . Sii bisso oskkáldasat apoastaliid oahpahusas ja searvevuođas , láibedoadjaleamis ja rohkadusas .#Sij bissun jáhkkogisát apostelij åhpadusán ja aktisasjvuodan , lájbbedoadjemin ja råhkålvisán . Šattai ballu olbmuid gaskii , dasgo apoastalat dahke ollu oavdudaguid ja mearkkaid .#Ballo almatjij gasskaj badjánij , gå apostela ållo oavdojt ja merkajt dahkin . Buot oskkolaččat bisso čoahkis ja sii atne buot oktasaččat .#Jáhkulattja tjoahken bissun ja gájkka aktisattjat adnin . Sii vuvde dáluideaset ja dávviriiddiset ja juogadedje ruđaid buohkaide juohkehačča dárbbu mielde .#Åbmudagájdisá vuobddin ja juogadin gájkajda geŋga dárbo milta . Juohke beaivvi sin joavku čoahkkanii tempelii , ja ruovttuineaset sii doadjaledje láibbi ja boradedje ávuin ja duođalaš váimmuiguin .#Tjoahken bison jáhkkogisát tiemmpelin gávnadin , ja gådijn lájbev dådjalin , ja ávujn ja duodalasj vájmoj bårådin . Sii máidno Ipmila , ja oppa álbmot anii sin árvvus .#Jubmelav hievedin , ja åbbå álmmuk sidjij lijkkuj . Beaivválaččat Hearrá lasihii oskkolaččaid jovkui sin geat bestojuvvojedje .#Juohkka biejve Härrá tjoaggulvissaj lasedij sijájt , gudi lånåstusáv oadtjun . Biehtár ja Johanas manaiga bajás tempelii ovccát diimmus , rohkosbottus .#Petrus ja Johannes tiemmpelij badjánijga iehkedisbiejve råhkådallammutton . Muhtun olmmái gii lei leamaš lámis riegádeami rájes , guddojuvvui juohke beaivvi dohko ja biddjojuvvui dan tempelpoartta gurrii mii gohčoduvvo Čáppapoartan , vai son gearjidivččii sis geat manne tempelšilljui .#De dåhku guoddin soames ålmmåv , guhti lij gálnas riegádimrájes . Juohkka biejve biejaduváj tiempeluvsa bálldaj mij gåhtjoduvvá Tjáppauksan , vattástagájt anodittjat sijájs , gudi tiemmpelij mannin . Go son oinnii Biehtára ja Johanasa mannamin sisa , de ánuhii sudnos ge attáldaga .#Gå Petrusav ja Johannesav vuojnij tiemmpelij vádtsemin , de sunnus aj vattástagáv ánoj . Soai geahčaiga njuolga sutnje , ja Biehtár celkkii : « Geahča munnuide ! »#Såj sunji gehtjajga ja Petrus javlaj : ” Gehtja munnuj ! ” Son dagai nu ja doaivvui oažžut juoidá sudnos .#Ålmåj sunnuj gehtjaj , vattástagáv lij vuorddemin . Muhto Biehtár celkkii : « Silbbat dahje gollit mus eai gal leat , muhto dan mii mus lea , attán dutnje .#Valla Petrus javlaj : ” Silba ja gålle mujna älle , valla vattáv mij mujna le . Jesus Kristusa , nasaretlačča , nammii : « Čuožžil ja vázzil ! »#Jesus Kristusa , nasareaga namán : Tjuodtjela , vádtsá ! ” Ja son dohppii olbmá olgeš gihtii ja čuoččáldahtii su . Dan seammás su juolggit ja juolgelađđasat nanosmuvve , son njuikii čuoččat ja váccašii .#Oalges giedas de suv doahppij ja tjuottjeldahtij , ja ålmmå juolge ja juolggelahtasa dalága gievrrun , tjuodtjelastij ja vádtsáj . Son čuovvulii sudno tempelšilljui , gos son váccašii viehkalattai máinnodettiin Ipmila .#Tiemmpelij sunnuv tjuovvolij , danna váttsij , tjäloj ja Jubmelav hievedij . Ja buohkat oidne su váccašeamen ja máidnumin Ipmila .#Ja gájka suv vuojnnin vádtsemin Jubmelav hievedime . Sii dovdájedje su ja dihte ahte son lei dat gii lávii čohkkát Čáppapoartta guoras gearjideamen , ja sii hirpmástuvve ja suorganedje das mii lei dáhpáhuvvan sutnje .#Gå suv dåbdudallin ja ájttsin suv ålmmån , guhti Tjáppauvsa báldan åvddåla tjåhkkåhij vattástagájt ánodime , de alvaduvvin ja suorgganin . Olmmái bisui Biehtára ja Johanasa lahka , ja olbmot čohkiidedje ovddošemiin sudno birra dan báikái mii gohčoduvvui Salomo geađgestoalpohállan .#Ålmåj agev lij Petrusa ja Johannesa bájken , ja alvaduvvam almasjfuovva sijá birra girmmodij sajen mij Salomo tjuolldahállan gåhtjoduváj . Go Biehtár oinnii dan , de sárdnugođii olbmuide : Israellaččat , manne dii ovddošehpet dán ?#Gå Petrus dáv vuojnij de almatjijda hålaj : ” Israelaga , manen dássta alvaduvvabihtit ? Manne geahččabehtet munnuide dego moai iežame fámuin dahje ipmilbalolašvuođain livččiime ožžon dán olbmá vázzit ?#Manen munnuj guovllabihtit degu iehtjama fámujn jali jubmelbalulasjvuodajn lulujma ålmmåv váttsátjit oadtjot . Ean fal , Abrahama ja Issáha ja Jáhkoba Ipmil , min máddariid Ipmil , lea hearvásin dahkan bálvaleaddjis Jesusa . Su dii attiidet eiseváldái ja biehttaleiddet Pilatusa ovddas , go son lei mearridan luoitit su luovus .#En måj , ájnat Abrahama , Isaka ja Jakoba Jubmel , mijá ájttegij Jubmel le dievnáris Jesusav herlugahttám , gev Pilatusa åvdån biehtijda ja vuornojda , dalloj gå Pilatus lij mierredam suv luojttet . Dii biehttaleiddet su guhte lei bassi ja vanhurskkis , ja siđaidet olmmošgoddi luovus .#Biehtijda suv guhti lij ájlis ja rievtesferduk ja sidájda almasjgåddev luojteduvvat . Muhto eallima oaivámučča dii gottiidet , su gean Ipmil bajásčuoččáldahtii jábmiid luhtte ; moai letne dán duođašteaddjit .#Valla iellemij oahpestiddjev gåttijda , Jubmel le suv jábbmegij lussta tjuottjeldahttám ; dasi måj lin vihtanin . Osku Jesusii ja su nammii lea addán fámu dán olbmái gean dii oaidnibehtet ja dovdabehtet .#Jáhkko Jesusij ja suv nammaj le fámov vaddám dán ålmmåj gev vuojnnebihtit ja dåbddåbihtit . Dat osku man mii oažžut dán nama bokte , lea dahkan su áibbas dearvvašin din buohkaid oaidnut .#Jáhko baktu Jesusa namán le ålles varresvuodav dijáj gájkaj vuojnedijn oadtjum . Álbmotguoimmit , mun dieđán ahte dii dagaidet dan diehtemeahttunvuođas , nugo din oaivámuččat ge .#Vielja , galla diedáv diehtemahtesvuodan lijda , dij degu dijá rádehärrá . Muhto nu lea Ipmil ollašuhttán dan maid son lei sárdnidahttán ovddalgihtii buot profehtaidis bokte , ahte su Messias galggai gillát .#Valla dan láhkáj le Jubmel ållidahttám mav profehtaj baktu le hållam : suv Messias lij gierdatjit . Gáhtet dan dihtii ja jorgalehket , vai din suttut sihkkojuvvošedje eret .#Sáŋardihtit dan diehti ja jårgijdihtit , vaj dijá sutto lulun muorroduvvat . De áigi boahtá go Hearrá áhpásmahttá din , ja vuolggaha dan Jesusa gii lei dat Messias gean son lei válljen . Son ferte orrut almmis gitta dassá go dat áigi boahtá go buot ráhkaduvvo ođđasis maid Ipmil lea sárdnidan doložis bassi profehtaidis njálmmi bokte .#De ájgge boahtá gå Härrá mijáv arvvadahttá , ja rádjá Messiasav , Jesusav , guhti didjij le mierreduvvam , vájku viertti almen årrot dasik ájgge boahtá gå gájkka ådåsis tsieggiduvvá majt Jubmel ietjas ájlis profehtaj baktu ájge álgos le hållam . Movsses han celkkii : Hearrá Ipmileattet čuoččáldahttá didjiide mu lágán profehta álbmotguimmiideattet gaskkas .#Moses javlaj : Muv lágásj profehtav Härrá vieljajstihtte dijá gaskan tjuottjeldahttá . Guldalehket buot maid son cealká didjiide .#Gulldalihtit suv hålav ja lehkut sunji gullogisá . Muhto juohkehaš guhte ii guldal dán profehta , jávkaduvvo eret álbmogis ja duššaduvvo .#Juohkkahasj guhti ij le dán profehtaj gullogis , álmmugis dåssjiduvvá . Maiddái buot eará profehtat guđet leat sárdnidan , gitta Sámmola rájes , leat einnostan dáid beivviid dáhpáhusaid .#Gájkka profehta , gudi li sárnnedam Samuela rájes , li hållam dáj biejvij birra . Dii lehpet profehtaid mánát ja lehpet árben dan lihtu man Ipmil ásahii din máddariiguin go celkkii Abrahamii : Du náli bokte buressivdniduvvojit buot eatnama sohkagottit .#Dij lihpit profehtaj máná ja lihpit árbbim lihtov , majt Jubmel ájttegijda dagáj , gå Abrahamaj javlaj : Duv gierragij baktu gájkka ednama álmmuga buorissjivnnjeduvvi . Ovddimustá din várás Ipmil čuoččáldahtii ja vuolggahii bálvaleaddjis , vai son buressivdnidivččii din go jorgalahttá juohkehačča dis eret din bahávuođas .#Åvdemusát dijá diehti le Jubmel dievnáris tjuottjeldahttám ja rádjam dijáv buorissjivnnjedahtátjit gå juohkkahasj buorádusáv bahudagájs dahká . ” Go Biehtár ja Johanas ain leigga sárdnumin olbmuide , de bohte fáhkka báhpat ja tempelfávttaid kommandánta ja saddukealaččat .#Gå álmmugij lijga hållamin de hähkkat härrá , tiempelvávta alemus ja saddukea båhtin . Sii ledje suhttan das go apoasttalguovttos oahpaheigga olbmuid ja čujuhettiin Jesusii sárdnideigga bajásčuožžileami jábmiid luhtte .#Sij ettjin gierda apostelijt álmmugav åhpadit gå Jesusa baktu tjuodtjelimev jábbmegij lussta sárnnedijga . Sii válde sudno gitta ja bidje giddagassii nuppi beaivái , dasgo lei juo eahket .#Sunnuv giddijin ja fáŋŋgagoahtáj nuppe bäjvváj biedjin , dajna gå juo iehket lij . Muhto olusat sis geat ledje gullan sártni , oskugohte , ja oktiibuot sii ledje dál birrasiid vihtta duhát olbmá .#Valla ålos sijás , gudi lidjin sárnev gullam jáhkkegåhtin , ja tjoaggulvis lassánij ja tjoahken lidjin dal ålmmåjs vihttatuvsána bájkke . Nuppi beaivvi juvddálaččaid ráđđehearrát čoahkkanedje Jerusalemis vuorrasiiguin ja čálaoahppavaččaiguin .#Maŋep biejve tjåhkanin juvdáj rádehärrá Jerusalemij , aktan boarrásij ja tjálukoahppásij . Bajimušbáhppa Hannas lei doppe ja Kaifas , Johanas , Aleksandros ja buohkat geat ledje bajimušbáhpa sogas .#Alemushärrá Hannas lij danna ja aj Kajafas , Jonatas ja Aleksandros ja gájkka alemushärráj berraha . Sii gohččo apoastalguoktá lusaset ja jearahedje sudno : « Makkár fámuin ja gean nammii leahppi dahkan dan ? »#Apostelijt ietjasa lusi viettjadahttin ja sunnus gatjádin : ” Makkir fámujn ja gen namá baktu lihppe dáv dahkam ? ” Dievva Bassi Vuoiŋŋas Biehtár vástidii : « Álbmoga ráđđehearrát ja vuorrasat ! Go moai odne dutkojuvvojetne dan buori dagu dihtii maid letne dahkan buohcci olbmái , ja mo son buoriduvvui , de dihtet dii buohkat ja oppa Israela álbmot ahte dát olmmái čuožžu dearvvašin din ovddas Jesus Kristusa , nasaretlačča , nammii . Su dii russiinávliidet , muhto Ipmil bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte .#Petrus de ájlis Vuojŋŋanisás dievdeduváj ja vásstedij : ” Dij álmmuga rádehärrá ja boarrása , gå uddni munnus vásstádusáv rávkkabihtit buorre dago diehti mav skihpa ålmmåj lin dahkam , ja man baktu le buorránam , de dij gájka ja åbbå Israela álmmuk diehtut , Jesus Kristusa nasareaga namá baktu , dát ålmåj le dal varres , suv baktu gev ruossinávllijda ja gev Jubmel le jábbmegij lussta båktåm . Son lea dat geađgi man dii huksejeaddjit hilgguidet , muhto dat šattai váldočiehkageađgin .#Jesus le giergge , mij dijá dåhpetsieggijiddjijs hilgoduváj , valla tjiehkagierggen sjattaj . Ii oktage eará sáhte beastit go son , dasgo ii leat addojuvvon olbmuide eará namma almmi vuolde mii sáhtášii beastit min . »#Ij le lånestibme avtanik iehtjádin , dajna gå almatjij gaskan åbbå väráldin ij le ietjá namma mij mijáv máhttá gádjot . ” Sii ovddošedje go oidne Biehtára ja Johanasa roahkkatvuođa ja árvidedje ahte soai leigga oahppameahttun olbmát .#Imájdallin gå vuojnnin man jálo Petrus ja Johannes lijga ja árvvedin lijga sahte , åhpadak ålmmå . Sii dihte maiddái ahte soai leigga leamaš Jesusa mielde . Ja go sii oidne buoriduvvon olbmá čuožžumin das sudno luhtte , de eai sáhttán vuosttildit .#Sunnuv dåbddin ja diehtin såj lijga Jesusa fárroguojme , ja gå vuojnnin buorránimålmmåv sijá siegen , de ettjin majdik moalgeda . Sii gohččo sudno mannat olggos diggelanjas ja ráđđádallagohte : « Maid mii galgat dahkat dáinna olbmoguoktáin ?#Gåhttjun sunnuv ålgus rádes mannat ja rádudallagåhtin : ” Majdis dájda ålmmåjda dahkat ? Soai leaba dahkan čielga oavdudagu ; dat lea almmus juohkehažžii gii orru Jerusalemis , eat ge mii sáhte biehttalit dan .#Libá dahkam oavddomerkav mij le bihkusij boahtám åbbå Jerusalema årrujda , dav ep máhte vuornnot . Muhto amas dát sáhka viidánit dađe eanebut olbmuid gaskii , de mii fertet áitit sudno ahte eaba oaččo šat sárdnut ovttage olbmui dán nammii . »#Valla vaj sáhka ij ienebut oablo álmmuga gaskan , de sunnuv vierttip biehttot avtak almatjij dán namán dássta duobbelij sárnnomis . ” Sii gohččo sudno fas sisa ja gilde sudno sárdnideames šat ja oahpaheames Jesusa nammii .#Sunnuv vas sisi gåhttjun ja de sunnuv biehttun Jesusa namán sárnnedimes ja åhpadimes . Muhto Biehtár ja Johanas vástideigga : « Dubmejehket ieža , lea go Ipmila ovddas riekta jeagadit din eanebut go Ipmila .#Valla Petrus ja Johannes vásstedijga : ” Duobbmijihtit ietja , le gus duolla Jubmela åvdån dijáv Jubmelis ienebut jegadit . Muhto ean moai sáhte orrut sártnokeahttá dan birra maid letne oaidnán ja gullan . »#En máhte sjávot årrot , vierttijin hållat dan birra majt lin vuojnnám ja gullam . ” Dalle sii áite sudno vel eanebut , muhto dattege luite sudno luovus olbmuid dihtii ; sii eai duostan ráŋggáštit sudno , dasgo buohkat máidno Ipmila dan dihtii mii lei dáhpáhuvvan .#Várrodin de sunnuv ájn vil garrasappot , ja de luojttin . Álmmuga diehti ettjin sunnuv stráffut duosta , dajna gå gájka Jubmelav májnnun dassta mij lij vássám . Olmmái gii lei buoriduvvon dán oavdumearkka bokte , lei badjel njealljelot jagi .#Ålmåj guhti lij dan oavddomerka baktu buoreduvvam lij badjel nielljalåge jage vuoras . Maŋŋil go soai leigga luitojuvvon , manaiga ustibiiddiska lusa ja muitaleigga maid bajitbáhpat ja vuorrasat ledje dadjan .#Maŋŋela gå sunnuv luojttin de rádnajiska lusi manájga ja giehtojga majt alemushärrá ja boarrása lidjin sunnuj javllam . Go sii gulle dan , de buohkat rohkadallagohte ovtta jitnii Ipmilii ja dadje : « Hearrá , don guhte sivdnidit almmi ja eatnama ja meara ja buot mat dain leat ! Don addet Bassi Vuoiŋŋa min máddarii Dávvedii , bálvaleaddjásat , ja celket su njálmmiin : Manne báhkinat stuibmidit ? Manne álbmogat hutket joavdelas juonaid ?#Gå dav gullin , de gájka aktisattjat Jubmelij råhkådallagåhtin ja javllin : ” Doarjodiddje , guhti le sjivnnjedam almev ja ednamav ja merav ja gájkka mij danna le , ja ájlis Vuojŋŋanisát ja dievnárat , áhtjáma Davida , baktu javlli : Manen hiedniga stuojmmiji ja manen álmmuk dåssjijt ásat ? Eatnama gonagasat čuožžilit ja ráđđejeaddjit čoagganit Hearrá ja su Messiasa vuostái .#Ednama gånågisá tjuodtjeli ja ráddijiddje tjåhkanaddi Härrá ja suv vuojdaduvvama vuosstáj . Duođaid , sii leat lihtodan dán gávpogis du bassi bálvaleaddji Jesusa vuostái , gean don leat vuoiddadan , sihke Herodes ja Pontius Pilatus oktan báhkiniiguin ja Israela álbmogiin , ollašuhttin dihtii dan maid du giehta ja dáhttu lei juo mearridan .#Sáddnán , dán stádan tjåhkanin duv ájlis dievnára Jesusa vuosstáj , gev dån le vuojddam . Herodes ja Pontius Pilatus , hiedniga ja Israela álmmuk , gájka li dahkam , mav duv fábmo ja märrádus lij juo åvddåla sárnnum . Ja dál , Hearrá , geahča mo sii uhkidit min ja suova bálvaleddjiidat sárdnidit sánát buot roahkkatvuođain .#Gehtja dal , Härrá , gåktu mijáv nihttodi . Vatte , Härrá , duv dievnárijda jálosvuodav bágov sárnnedittjat . Geige gieđat ja dearvvašmahte buhcciid , ja divtte mearkkaid ja oavdudaguid dáhpáhuvvat bassi bálvaleaddját Jesusa nammii . »#Gálggi giedat ja skihppijt buoreda , dagáduvvisa merka ja oavddodago ájlis dievnárat Jesusa namá baktu . ” Go sii ledje rohkadallan , de doarggistišgođii báiki gosa sii ledje čoahkkanan , ja sii buohkat devdojuvvojedje Bassi Vuoiŋŋain , ja sii sárdnidedje Ipmila sáni roahkkatvuođain .#Gå lidjin råhkådallam , de sijá tjåhkanimbájkke doargestatjáj , ja ájlis Vuojŋŋanisás gájka dievdeduvvin , ja Jubmela bágov jálosvuodajn sárnnedin . Oppa oskkolaččaid joavkkus lei okta váibmu ja okta siellu , ii ge oktage atnán opmodagas leamen dušše iežas ; sii atne buot oktasaččat .#Jáhkulattjajs åbbå slåhttå lij akta vájmmo ja siello , ittjij ga aktak åbmudagás dåssjå suv ietjas oassen ane , ájnat gájkka lij aktisasj . Apoastalat duođaštedje stuora fámuin ahte Hearrá Jesus lei bajásčuožžilan , ja stuora árbmu lei singuin buohkaiguin .#Stuorra fámujn apostela Härrá Jesusa tjuodtjelime birra vihtanasstin , ja Jubmela ármos gájka valjet oasálattjan sjaddin . Ii oktage sis gillán vádjitvuođa , dasgo sii geain ledje bealddut dahje viesut , vuvde daid ja bukte buot ruđaid ja bidje daid apoastaliid julggiid ovdii .#Avtanik ij lim nieda . Gejn bäldo jali vieso lidjin , dajt vuobddin ja biednigijt buktin , ja apostelij juolgij åvddåj biedjin . Ruđat juhkkojuvvojedje juohkehažžii dađe mielde go guhtege dárbbašii .#Ja dajt de juogadin gájkajda geŋga dárbo milta . Lei muhtun Jovsset-nammasaš levihtta Kyprosis eret , gean apoastalat gohčodedje Barnabassan , dat mearkkaša jeđđehusa bárdni . Son ge vuvddii bealddu mii sus lei , buvttii ruđaid ja bijai apoastaliid julggiid ovdii .#Josef , levihtta Kyprosis , gev apostela Barnabasan gåhttjun , mij merkaj Jaskadusá bárnne , aj bäldos vuobdij , ja biednigijt buvtij ja apostelij juolgij åvddåj biejaj . Muhtun olmmái gean namma lei Ananias ja su eamit Safira vuvddiiga eananopmodaga .#Ålmåj gen namma lij Ananias ja áhkkás Sapfeira åbmudagáska vuobdijga . Muhto suoli son doaladii sierra oasi hattis , ja eamit diđii dan ; loahpaid son attii apoastaliidda .#Valla suolet áhká diedujn muhtem oasev mávsos vuorkkij ja oasev mij bátsij apostelijda vattij . De Biehtár dajai : « Ananias , manne Sáhtán lea deavdán du váimmu , go don geahččalat gielistit Bassi Vuigŋii ja doaladit alccesat oasi dan ruđas maid ožžot bealddu ovddas ?#De Petrus javlaj : ” Ananias , gåktu le Sáhtán duv vájmov máhttám dievddet , gå ájlis Vuojŋŋanisáv gähttjala biehttet ja vuorkki muhtem oasev biednigijs majt bäldos oadtju ? Ii go bealdu gullan dutnje ovdal go vuvdet dan ?#Ij lim gus bälldo duv , åvddål gå vuobddi ? Ja go de ledjet vuovdán , eai go dalle ruđat gullan dutnje ?#Ja ällim gus biedniga duv gå vuobddi ? Mo dakkár jurdagat sáhtte badjánit du váibmui ?#Gåktu dakkir ájádusá badjánin ? It don leat gielistan olbmuid , muhto Ipmila . »#Ille almatjijt gähttjalam biehttet , ájnat Jubmelav . ” Go Ananias gulai dáid sániid , de gahčai dasa ja jámii . Ja stuora ballu bođii buohkaide geat gulle dan birra .#Gå Ananias dajt bágojt guláj de jábbmot ravgaj , ja gájka gudi dan birra gullin suorgganin . Muhtun nuorra olbmát gisse jábmi , gudde su olggos ja hávdádedje su .#Muhtem nuorra ålmmå suv giessalin , guoddin ålgus ja hávddádin . Sullii golbma diimmu dás maŋŋil bođii su eamit sisa , ii ge son diehtán mii lei dáhpáhuvvan .#Gålmmå tijma maŋŋela bådij áhkkás sisi váni mavga diedek . Biehtár jearai : « Daja munnje , dá go lei buot maid doai oaččuide bealddu ovddas ? »#Petrus sujsta gatjádij : ” Le gus dát gájkka majt bäldos oattjojda ? ” ” Nisu vástidii : « Lei , die lei buot . »#Le ” , nissun vásstedij . Biehtár dajai sutnje : « Mo doai sáhtiide soabadit geahččalit Hearrá Vuoiŋŋa ?#Petrus de javlaj : ” Gåktu máhtijda såbadit Härrá Vuojŋŋanisáv gähttjalit ? Gula , uvssa olggobealde gullojit sin lávkkit geat leat hávdádan du boatnjá ; sii guddet du ge olggos . »#Uvsa ålggolin gulá lávkijt ålmmåjs , gudi li duv ålmmåv hávddádam , ja duv aj ålgus guoddi . ” Dan seammás nisu gahčai Biehtára julggiid ovdii ja attii vuoiŋŋas .#Daŋga båttå nissun jábbmot suv juolgij åvddåj ravgaj . Go nuorra olbmát bohte sisa , de gávdne su jápmán , ja sii gudde su olggos ja hávdádedje su boatnjás báldii .#Gå nuorra ålmmå sisi båhtin de jábbmegav ájttsin , ja de ålgus guoddin ja ålmmås guorraj suv hávddádin . Stuora ballu bođii oppa searvegoddái ja buohkaide geat gulle dan .#Åbbå tjoaggulvis ja gájka gudi subttsasav gullin sälldát ballájin . Ollu mearkkat ja oavdudagut dáhpáhuvve olbmuid gaskkas apoastaliid gieđaid bokte .#Apostelij baktu ållo merka ja oavddodago álmmuga gaskan dagáduvvin . Buot oskkolaččat bisso ovttamielalažžan ja lávejedje čoagganit Salomo geađgestoalpohállii .#Gájkka jáhkulattja tjoahken bissun ja Salomo tjuolldahállan tjåhkanaddin . Ii oktage eará duostan servvoštallat singuin , muhto álbmot anii sin alla árvvus .#Aktak ietjá ittjij sidjij duosta sehkanit , valla álmmuk sijáv alla árvvon anij , ja ienebut vil . Eanet ahte eanet olbmot , stuora lohku olbmát ja nissonat , oskugohte Hearrái ja sii lasihuvvojedje oskkolaččaid jovkui .#Slåhttå ålmmåjs ja nissunijs Härráj jáhkkegåhtin . Sii gudde velá buhcciid ge geainnuid ala ja vellehedje sin seaŋggaid ja guoddinseaŋggaid ala , vai juobe Biehtára suoivva ge deaivvašii sin go váccii meattá .#Petrusa vásuk váttsedijn skihppijt gahttunijda guoddemlátjoj ja ietjá látjoj buktin vaj edasik vásedijn luluj soabmásav sijájs suojvvanasstet . Maiddái Jerusalema biras gávpogiin bohte ollu olbmot geat bukte mielddiset buhcciid ja dakkáriid geaid buhtismeahttun vuoiŋŋat givssidedje , ja buohkat dearvvašmahttojuvvojedje .#Bájkijs Jerusalema birrusis aj stuorra almasjvega båhtalin , gudi maŋenisá buktin skihppijt ja gejt bahás vuojŋŋanisá vájvedin , ja gájka buoreduvvin . Dalle bajimušbáhppa ja buot su doarjaleaddjit , dat lea saddukealaččaid bellodat , čuožžiledje dievva áŋgirvuođas ja válde apoastaliid gitta ja bidje sin gávpotgiddagassii .#Alemushärrá ja suv bälostiddje , saddukeaj siebrre , de buolle buosjesvuodas dievdeduvvin ja de apostelijt gitta válldin ja stáda fáŋŋgagoahtáj bálkestin . Muhto Hearrá eŋgel rabai giddagasa uvssaid ihkku , doalvvui sin olggos ja celkkii : « Mannet tempelšilljui ja sárdnidehket olbmuide buot eallima sániid . »#Valla iján Härrá ieŋŋgil fáŋŋgagoade uvsajt rabáj ja apostelijt ålgus doalvoj ja javlaj : ” Mannit tiemmpelij dán ådå iellema birra álmmugij sárnnedittjat . ” Go sii gulle dan , de manne tempelii árrat nuppi iđida ja oahpahedje olbmuid .#Gullogisá lidjin ja árradisán maŋep ideda tiemmpelij mannin ja åhpadin danna . Dan botta bajimušbáhppa ja su bealušteaddjit gohččo čoahkkái Ráđi , oppa Israela vuorrasiid .#Gå alemushärrá lagámus ålmmåjis dåhku bådij , de tjoahkkáj gåhttjun rádev , åbbå Israela mierrediddje tjoaggulvisáv . Sii gohččo viežžat apoastaliid giddagasas .#Ja de ålmmåjt fáŋŋgagoahtáj rádjin apostelijt viettjatjit . Muhto go bálvaleaddjit bohte dohko , de eai gávdnan sin doppe .#Valla gå dievnára dåhku båhtin de ettjin sijáv gávna . Bálvaleaddjit bohte ruovttoluotta ja muitaledje : « Mii gávnnaimet giddagasa fuolalaččat lohkkaduvvon ja fávttaid čuožžumin uvssaid ovddas . Muhto go mii rabaimet uvssaid , de eat gávdnan ovttage siste . »#Dan diehti moaddun ja diededin : ” Vuojnijma fáŋŋgagoade uvsajt lásan ja vávtajt ålggobielen tjuodtjomin , valla gå uvsajt rabájma de ejma avtak sinna gávna . ” Go tempelfávttaid kommandánta ja bajitbáhpat gulle dan , de šadde eahpádussii ja imaštedje gaskaneaset mii duođaid lei dáhpáhuvvan .#Gå tiempelvávtaj oajvemus ja alemushärrá dav gullin , de ettjin dádjada mij fáŋgajda lij sjaddam . Dan seammás bođii muhtun ja muitalii sidjiide : « Dat olbmát geaid dii bijaidet giddagassii , čužžot dál tempelšiljus oahpaheamen olbmuid . »#Valla soames de bådij ja sidjij subtsastij : Ålmmå gejt fáŋŋgagoahtáj lihpit bálkestam , li dálla tiemmpelin åhpadime . Kommandánta ja fávttat manne dohko ja vižže sin , muhto eai fal veahkaválddálašvuođain ; sii balle ahte olbmot geađgádit sin .#Oajvemus aktan vávtaj dåhku manáj sijáv viettjatjit , ettjin val nákkujn , dajna gå ballin álmmuga gierggiduvvamis . Sii válde apoastaliid mielddiset ja dolvo sin Ráđi ovdii .#Apostelijt maŋŋásisá válldin ja ráde åvddåj doalvvun . De bajimušbáhppa dutkagođii apoastaliid : « Mii gilddiimet din garrasit oahpaheames dán olbmá nammii .#Alemushärrá sidjij hålaj : ” Mij lip ham dijáv garrasit biehttum dan ålmmå namán åhpadimes . Ja dattege lehpet viiddidan ohpodet miehtá Jerusalema ja áigubehtet diktit dien olbmá vara boahtit min badjelii . »#Ja dij lihpit Jerusalemav miehtáj åhpadam ja vil ájggobihtit mijáv vigálattjan duon ålmmå varraj dahkat . ” Muhto Biehtár ja eará apoastalat vástidedje : « Olmmoš ferte jeagadit Ipmila eanebut go olbmuid .#Valla Petrus ja nuppe apostela vásstedin : ” Jubmelav viertti jegadit ienebut gå almatjijt . Min máddariid Ipmil bajásčuoččáldahtii Jesusa , gean dii heŋgiidet ruossamurrii ja gottiidet .#Mijá ájttegij Jubmel tjuottjeldahtij Jesusav , gev dij muorratjuolldaj gatsostijda ja gåttijda . Su lea Ipmil bajidan ja bidjan olgeš gieđas beallái oaivámužžan ja beastin , addin dihtii Israelii jorgalusa ja suttuid ándagassii addojumi .#Jubmel le suv oalges giedajnis aledam ja biedjam oajvemussan ja lånestiddjen , vaj Israela álmmuk buorádusáv dahká ja suttojs ándagis luojteduvvá . Mii leat buot dáid daguid duođašteaddjit , nu maiddái Bassi Vuoigŋa gean Ipmil lea addán sidjiide geat jeagadit su . »#Gájkka dáv vihtanasstep , mij ja ájlis Vuojŋŋanis , mav Jubmel le vaddám gájkajda gudi suv jegadi . ” Go sii gulle dán , de moaráskedje ja árvaledje goddit sin .#Gå rádeålmmå dáv gullin de moarádin ja rádudallin sijáv gåddet . Muhto de čuožžilii Ráđis muhtun olmmái , farisealaš Gamaliel , láhkaoahpaheaddji , gean olles álbmot anii alla árvvus .#Valla rádes soames farisea gen namma lij Gamaliel , láhkaoahpes álmmugis alla árvvon aneduvvam , tjuodtjánij ja gåhtjoj apostelijt oanegattjav ålgus doalvvot . Son gohčui sin doalvut apoastaliid olggos oanehis boddui ja de sárdnugođii : « Israellaččat , smihttet dárkilit maid dahkabehtet dáiguin olbmáiguin .#Ja de javlaj : ” Israelaga , ussjolihtit majt dájda ålmmåjda dahkabihtit . Dovle bođii Teudas ovdan ; son anii iežas stuora olmmájin , ja sullii njeallječuođi olbmo čuovvuledje su .#Soames ájge dássta åvddåla Teudas bådij , guhti ietjas juonenik anij , ja nielljatjuohte bällásattja gåjt de sujna lidjin . Muhto son goddojuvvui , ja buot su čuovvut bieđganedje ja jávke .#Valla gådduj ja gájka suv tjuovvo hádjánin ja gáhtun . Su maŋŋil , álbmotlohkama áiggi , bođii galilealaš Judas , gii oaččui olbmuid mielddis stuibmái .#Suv maŋŋela , almasjlåhkuj tjáledimbiejvij , bådij Judas Galileas ja suv aj ålos tjuovudin . Son ge goddojuvvui , ja buohkat geat ledje čuvvon su , bieđganedje .#Sån aj gådduj ja ålles suv tjuovvo almasjvehka hádjánij . Ja dál cealkkán didjiide : Diktet dáid olbmáid ráfis , luitet sin mannat .#Dan diehti dal didjij javlav : Dibddit dájt ålmmåjt ráfen ja luojttit sijáv mannat . Jos dát leažžá dušše olbmuid dáhttu ja dahku , de das ii boađe mihkkege .#Jus dåssjå almatjij ihkkuna ja dago li , de dåssjåni . Muhto jos dat bođeš Ipmilis , de dii ehpet veaje bissehit sin .#Valla jus Jubmelis båhti de ehpit máhte sijáv dåssjidit . Váruhehket , ahte ehpet gártta doarrut Ipmila vuostái . »#Várrijihtit Jubmela vuosstáj doarromis . ” Sii čuvvo su rávvaga ja gohččo apoastaliid sisa fas , spihččehedje sin ja gilde sin sárdnideames Jesusa nammii . De sii luite sin mannat .#Jegadin suv ja apostelijt sisi gåhttjun , buorggun sijáv Jesusa namán sárnnedimes , ruosskijin sijáv ja de luojttin . Apoastalat guđđe Ráđi ja illudedje go ledje adnojuvvon dohkálažžan hiddjiduvvot Jesusa nama dihtii .#Apostela rádev guodin , ávvudalá gå lidjin árvvogissan gávnaduvvam Namá diehti álbeduvvat . Nugo ovdal sii oahpahedje tempelis ja ruovttuin ja sárdnidedje beaivválaččat ahte Jesus lea Messias .#Degu åvddål tiemmpelin ja viesojnisá juohkka biejve åhpadin ja ávvoságav guládin : Jesus le Messias . Dán áiggi , go máhttájeddjiid lohku dađistaga lassánii , de searvegotti greikkagielat juvddálaččat nimmoredje hebreagielagiid vuostái , danne go sin leaskkat govssáhalle beaivválaš borramušjuogadeamis .#Daj ájgij , gå åhpadisålmmåj låhko lassánij , de grehkagielak juvdá hebreagielak juvdáj vuosstáj murkestahtjin , dajna gå sijá árbbátja bäjvvásasj biebbmojuogedijn gåppsujin . Dat guoktenuppelogis gohččo dalle čoahkkái buot máhttájeddjiid ja dadje : « Ii livčče riekta jos mii heaittášeimmet sárdnideames Ipmila sáni dan dihtii go fertet lágidit biepmuid .#Lågenanguoktása gájkka åhpadisålmmåjt tjoahkkáj gåhttjun ja javllin : ” Ij le duolla biebbmojuohkema diehti Jubmela bágo sárnnedimev hälbbadit . Oskuguoimmit , válljejehket iežadet searvvis čieža olbmá geain lea buorre beaggin ja geat leat dievva Vuoiŋŋas ja viisodagas ; sin mii bidjat dán bálvalussii .#Vielja , válljijihtit dal ietjada gaskan gietjav dåbdos ålmmå , gudi li Vuojŋŋanisás ja vijsesvuodas dievvasa ja sijáv de dan bargguj biedjap . Muhto mii áigut bissut rohkadallamis ja sáni bálvaleamis . »#Ietja de råhkålvisájn ja bágo sárnnedimijn máhttep Jubmelav ållåsit dievnastit . ” Olles joavkku mielas lei dát buorre evttohus . Ja sii válljejedje Stefanusa , olbmá gii lei dievva oskkus ja Bassi Vuoiŋŋas , ja Filipa , Prokorusa , Nikanora , Timona , Parmenasa ja Nikolaosa , antiokialaš olbmá gii lei proselyhtta .#Gájka tjoahken dasi guorrasin ja válljijin Stefanosav , ålmmåv guhti lij jáhkos ja ájlis Vuojŋŋanisás dievva , Filipposav , Prokorosav , Nikanorav , Timonav , Parmenasav ja Nikolaosav , Antiokian årro proselyhtav . Sii divvo sin apoastaliid ovdii , geat rohkadalle ja bidje gieđaideaset sin ala .#Ja de doalvvun sijáv apostelij åvddåj , gudi råhkådallin ja giedajdisá sijá nali biedjin . Ipmila sátni ovdánii , ja máhttájeddjiid lohku Jerusalemis lassánii sakka .#Jubmela báhko oabllánij ja åhpadisålmmåj låhko Jerusalemin ahtselit lassánij . Ollu báhpat ge vuostáiválde oskku .#Tjabu härrájs ållusa jáhkkegåhtin . Stefanus lei dievva árpmus ja fámus ja dagai stuora oavdudaguid ja mearkkaid olbmuid gaskkas .#Stefanos , ármos ja fámos dievva , stuorra oavdojt ja merkajt álmmuga gaskan dagáj . De bohte muhtumat dan synagogas mii gohčoduvvo friddjandahkkojuvvomiid synagogan . Das ledje kyrenelaččat ja aleksandrialaččat , ja Kilikia ja Asia eanangotti olbmot . Sii nákkáhallagohte Stefanusiin .#De dasi mij gåhtjoduváj Friddjanluojteduvvamij synagogan ( dasi gullujin almatja Kyrenes , Aleksandrias , Kilikias ja Asias ) ja Stefanosijn digguhahtjin . Muhto eai sii birgen dan viissisvuođa ja Vuoiŋŋa vuostái mii lei su sániin .#Valla ettjin rijbada vijsesvuodajn ja vuojŋŋanisájn , majna hålaj . Dalle sii suollemasat dájuhedje muhtumiid dadjat : « Mii leat gullan su bilkideamen Movssesa ja Ipmila . »#Danen de soabmásijt rádjin subtsastittjat gullam lidjin suv Mosesav ja Jubmelav bilkkedime . Nu sii háhttejedje álbmoga , vuorrasiid ja čálaoahppavaččaid , ja dasto sii bohte ja dohppejedje Stefanusa ja dolvo su Ráđi ovdii .#Båsstin álmmugav , boarrásijt ja tjálukoahppásijt , ja de båhtin Stefanosav gitta váldátjit ja ráde åvddåj dålvutjit . Doppe sii bukte vearreduođašteddjiid geat dadje : « Dát olmmái ii heaitte sárdnumis bassi báikki ja lága vuostái .#Bähttogis vihtanijt dasi buktin gudi javllin : ” Dát ålmåj aktelasj ájlis bájke ja lága vuosstáj sárnnet . Mii gulaimet su dadjamin ahte nasaretlaš Jesus áigu duššadit dán báikki ja rievdadit daid vieruid maid Movsses lea addán midjiide . »#Gullam lip gå javllá Jesus , nasareak , dáv bájkev ájggu dåssjidit ja rievddadit dábijt majt Moses le midjij vaddám . ” Buohkat geat ledje Ráđis , gehčče sutnje ja oidne ahte su ámadadju lei dego eŋgela muođut .#Gájka ráde ålmmå sunji gähttjin ja vuojnnin suv muodov ieŋŋgila muodugin . Bajimušbáhppa jearai : « Lea go dát duohta ? »#Alemushärrá gatjádij : ” Le gus dát sádnes ? ” Stefanus vástidii : Guldalehket mu , álbmotguoimmit ja álbmoga áhčit !#Stefanos vásstedij : ” Gullit , vielja ja áhtje ! Hearvásvuođa Ipmil almmustahtii iežas min áhččái Abrahamii dalle go son orui Mesopotamias ovdal go son ássagođii Karanii , ja celkkii sutnje : Vuolgge eret eatnamisttát ja sogastat ja mana dan eatnamii man mun čájehan dutnje .#Herlukvuoda Jubmel mijá áhttjáj Abrahamaj ietjas bigodij dalloj gå Abraham ájn Mesopotamian åroj , åvddål gå Haranij jåhttåj , ja sunji javlaj : Guode ednamat ja berrahijdát ja maná rijkkaj mav dunji vuosedav . Dalle Abraham guđii Kaldea eatnama ja ásaiduvai Karanii , ja maŋŋil go su áhčči lei jápmán , de Ipmil gohčui su fárret dán eatnamii gos dii dál ássabehtet .#Abraham de vuolgij Kaldeas ja Haranij årruj . Gå áhttjes lij jábmám de Jubmel suv doalvoj dán ednamij gånnå dálla årrobihtit . Ii son addán sutnje maidege das opmodahkan , ii oppa juolggi viiddu ge , muhto son lohpidii addit sutnje eatnama oapmin , sutnje ja su nállái , vaikko sus eai lean mánát .#Ittjij sån ednambähkátjav sunji vatte , ittjij ga juolge gåbddudagá madev , valla jáhtij sunji ja suv gierragijda ednamav åbmudahkan , vájku ájn lij mánádibme . Ipmil celkkii : Su nálli šaddá orrut vierisin amas eatnamis , gos sii leat šlávvan ja sordojuvvojit njeallječuođi jagi .#Ja Jubmel sunji javlaj : Suv gierraga galggi amugin amás rijkan nielljatjuohte jage årrot , gånnå duolmoduvvi ja oarjjen li . Muhto , celkkii Ipmil , mun áiggun dubmet dan álbmoga man šlávvan sii leat , ja dasto sii vulget olggos dan eatnamis ja bálvalit mu dán báikkis .#Valla álmmugav , gen lunna oarjjen li , ájgov duobbmit , javlaj Jubmel , ja de dat rijkas vuolggi ja dán bájken muv dievnasti . Ipmil attii sutnje birračuohpahusa lihtu , ja son šattai Issáha áhččin ja birračuohpai su gávccát beaivvi .#Abrahamajn lihtov dagáj , birratjuohppama lihtov . Issát šattai Jáhkoba áhččin , ja Jáhkot šattai min álbmoga guoktenuppelot máttarvánhemiid áhččin .#Abraham oattjoj bárnev , Isakav , gev gávtsát biejve birratjuohpaj , ja Isak oattjoj bárnev Jakobav , ja Jakob lågenanguokta bárne , Israela álmmuga ájttegijt . Máddarat gáđaštišgohte Jovsseha ja vuvde su Egyptii .#Ájttega Josefav udnodisvuodas Egyptaj vuobddin . Muhto Ipmil lei su mielde ja gájui su buot áŧestusain .#Valla Jubmel lij suv maŋen , ja gájkka vájvijs suv gájoj . Ipmil attii sutnje árpmu ja viissisvuođa nu ahte farao , Egypta gonagas , luohttigođii sutnje , ja bijai su hálddašit Egypta ja oppa iežas dállodoalu .#Vijsesvuodav sunji vattij ja oattjoj faraov , Egypta gånågisáv , sunji åskeldittjat . Farao biejaj åbbå Egyptav ja åbmudagás suv hállduj . De bođii nealgeheahti olles Egyptii ja Kanaanii , ja vártnuhisvuohta lei stuoris .#Na nielggenieda gåjt de åbbå Egyptaj ja Kanaanij bådij , ja nieda lij stuorre . Eai min máddarat ge fidnen biepmu .#Mijá ájttega ettjin biebmojt gávna . Go Jáhkot gulai ahte Egyptas lei gordni , de vuolggahii min máddariid dohko vuosttaš gearddi .#Gå Jakob gulláj Egyptan lidjin gårne de mijá ájttegijt dåhku rájaj , vuostak akti ja de vas nuppádis . Muhto nuppi gearddi go sii bohte , de Jovsset almmustahtii iežas vieljaidasas , ja farao bođii diehtit Jovsseha soga birra .#Gå nuppádis dåhku båhtin , de Josef vieljajdises dåbddusin dagáj , ja farao aj oattjoj Josefa mátto birra diedov . Dalle Jovsset rávkkai lusas áhčis Jáhkoba ja olles joavkkus , oktiibuot čiežalogivihttasa . Ja Jáhkot manai dasto Egyptii .#Josef de ietjas lusi gåhtjoj áhtjes Jakobav ja åbbå fuolkev , gietjavlåkvihttasav , ja Jakob Egyptaj vuolgij . Dohko son jámii , nugo min máddarat ge . Sii dolvojuvvojedje Šikemii ja hávdáduvvojedje dan hávdái man Abraham lei oastán Hamora bártniin Šikemis ja máksán silbbain .#Gå sån ja mijá ájttega lidjin jábmám , de Sjekemij vuolgadin biejaduvátjit hávddáj , mav Abraham Sjekemin Hamora bárnijs lij oasstám ja silbaj máksám . Áigi lahkanii go Ipmila lohpádus Abrahamii galggai ollašuvvat , ja álbmot lassánii ja stuorui Egyptas#Ájgge lahkanatjáj gå Jubmela jáhtto Abrahamaj galgaj ålliduvvat , ja israelaga lassánin stuorra álmmugin Egyptan . dassážii go šattai ođđa gonagas guhte ii dovdan Jovsseha .#Valla ådå gånågis Egypta tråvnnåj bådij , ja sån ittjij majdik Josefa birra diede . Son gávvilušai min álbmoga vuostái , sorddii min máddariid ja bággii sin bidjat olggos njuoratmánáideaset amaset sii beassat eallit .#Mijá álmmuga vuosstáj bähttogisláhkáj bargaj ja mijá ájttegijt duolmoj ja nággidahtij njuoragijt ålgus jámátjit guoddet . Dan áiggi Movsses riegádii . Son lei čáppa mánná gean Ipmil anii ráhkisin .#De Moses riegádij ja sån lij mihtos fávros mánná . Golbma mánu son bibmojuvvui áhčis dálus .#Gålmmå máno áhtjes vieson jivkoduváj . Dasto biddjojuvvui olggos , muhto farao nieida gávnnai su ja bajásgesii su iežas bárdnin .#Ja de ålgus biejaduváj , valla farao niejdda suv gávnaj ja ietjas bárnnen bajedij . Movssesii oahpahuvvui buot egyptalaš viisodat , ja son lei fámolaš sihke sániin ja daguin .#Moses egyptagij vijsesvuohtaj snivva oahppánij , ja goappátjagá bágoj ja dagoj lij fábmogis . Go Movsses lei njealljelot jagi boaris , de hálidišgođii oahppaladdat álbmotguimmiidis , israellaččaid .#Gå Moses lij nielljalåge jage vuoras de huomahij vieljajis , israelagij , lunna mannat . Go son oinnii mo muhtun sis illástuvvui , de Movsses doamihii veahkehit su ja gottii egyptalačča mávssahan dihtii illástuvvan olbmá .#Ja gå vuojnij sijás akta vájveduváj de råhtådij suv vähkkáj ja haddudij egyptagav gåtte . Son navddii ahte su álbmotguoimmit áddešedje ahte Ipmil lei válljen su sin beastin , muhto eai sii ádden dan .#Jáhkij suv vielja dádjadin sån lij Jubmelis rájaduvvam sijáv gájutjit , mavas ettjin dádjada . Nuppi beaivvi son bođii go guovttis sis leigga doarrumin gaskaneaskka , ja son geahččalii soabahit sudno ja dajai : « Olbmát , doai han leahppi álbmotguimmežat ! Manne doai dahkabeahtti vearrut goappat guoibmáseatte ? »#Maŋep biejve dåhku bådij gå sijájs guovtes lijga gaskaniska doarromin . Gähttjalij sunnuv såbadit ja javlaj : ’ Dåj ham lihppe vieljatja , manen de goabbák guojmáda vájvedihppe ? ’ Muhto son guhte lei dahkan vearrut nubbái , hoigadii Movssesa eret ja dajai : « Gii lea bidjan du min oaivámužžan ja duopmárin ?#Valla guhti nuppev lij validam nårddådij Mosesav ja javlaj : ’ Guhti le duv oajvemussan ja duobmárin midjij biedjam ? Dáiddát áigut mu ge goddit , nugo ikte goddet egyptalačča ? »#Ájgo gus dal muv gåddet nåv gåk egyptagav iektu ? ’ Go Movsses gulai dán , de báhtarii , ja son ásaiduvai vierisin Midianii , gos sutnje riegádedje guokte bártni .#Gå Moses dáv guláj de báhtarij , ja de amugin viesoj Midjanin , gånnå sunji guokta bárne riegádijga . Go njealljelot jagi ledje vássán , de eŋgel almmustuvai sutnje Sinaivári meahcis buolli bastilislánjá dollanjuokčamiin .#Gå nielljalåk jage lidjin vássám , de ieŋŋgil sunji ietjas bigodij åjdåmiehtsen Sinaiváren , buolle tjiesskisládnjebiesstagin . Go Movsses oinnii dán , de ovddošii dan oainnáhusa , ja go manai lagabuidda geahččat , de gullui Hearrá jietna : Mun lean du máddariid Ipmil , Abrahama ja Issáha ja Jáhkoba Ipmil .#Moses oavdduhij gå dav vuojnij , ja gå vuolgij gehtjatjit mij lij , de Härrá jienav gulláj : Mån lev ájttegiját Jubmel , Abrahama , Isaka ja Jakoba Jubmel . De Movsses doarggistišgođii ii ge duostan geahččat .#Moses de balos skielbestatjáj , ja ittjij dasti gähttjat duosta . Muhto Hearrá celkkii sutnje : Nuola gápmagiiddát julggiinat !#Valla Härrá sunji javlaj : Nuola gábmagijdát ! Dasgo dat báiki gos don leat čuožžumin , lea bassi eanan .#Gånnå le tjuodtjomin le ájlis bájkke . Mun lean oaidnán mo mu álbmot sordojuvvo Egyptas ja gullan sin šuohkkimiid , ja mun lean njiedjan beastit sin .#Vuojnnám lev gåktu álmmugam Egyptan vájveduvvá ja gullam lev sijá sjuohkkanisájt , luojttádam lev dal sijáv gájutjit . Boađe dál ! Mun vuolggahan du Egyptii .#Boade dal , Egyptaj duv rájav . Dán Movssesa israellaččat biehttaledje go dadje : Gii lea dahkan du oaivámužžan ja duopmárin ?#Mosesav gev lidjin hilgodam gå javllin : Guhti le duv oajvemussan ja duobmárin midjij biedjam ? Muhto aiddo su Ipmil vuolggahii oaivámužžan ja gáddjun go eŋgel almmustuvai bastilislánjás sutnje veahkkin .#Jubmel rájaj suv almatjijt dålvutjit ja gájutjit gå ieŋŋgil sunji tjiesskisládnjebiesstagin bihkusij . Aiddo son doalvvui sin eret Egyptas ja dagai oavdudaguid ja mearkkaid Egyptas , Ruksesmearas ja njealljelot jagi meahcis .#Moses ham de sijáv Egyptas doalvoj ja dagáj oavdojt ja merkajt Egyptan , Ruoppsismeran ja åjdåmiehtsen nielljalågev jage . Dát Movsses celkkii israellaččaide : Ipmil čuoččáldahttá didjiide mu lágán profehta álbmotguimmiideattet gaskkas .#Ja Moses israelagijda javlaj : Muv lágásj profehtav Jubmel didjij vieljajihtte gaskan tjuottjeldahttá . Aiddo son , dalle go álbmot lei čoagganan meahccái , almmuhii min máddariidda dan maid eŋgel sártnui sutnje Sinaiváris .#Gå álmmuk lij åjdåmiehtsen tjoahken , de sån mijá ájttegijda bigodij majt ieŋŋgil sunji Sinaiváren lij hållam . Son vuostáiválddii ealli sániid , addin dihtii daid midjiide .#Ielle bágov duostoj midjij juogátjit . Muhto min máddarat eai dáhtton jeagadit su . Sii hoigadedje su eret , ja váimmuineaset sii ehce ruovttoluotta Egyptii ja dadje Aronii : « Ráhkat midjiide ipmiliid mat jođihivčče min .#Valla mijá ájttega ettjin suv jegada , ájnat hilggun . Hálijdin vas Egyptaj máhttsat , ja Aronij javllin : Dagá midjij jubmelijt ma mijáv lájddiji . Dasgo mii eat dieđe mii lea dáhpáhuvvan dán Movssesii gii doalvvui min eret Egyptas . »#Ep ham diede mij le dán Mosesij sjaddam , guhti mijáv Egyptas doalvoj . Nu sii ráhkadedje gálbbi ja oaffarušše dan eahpeipmilii , ja sii illudedje gieđaideaset dujiid dihtii .#Dáj ájgij gálbev dahkin ja dán boajtojubmelij värrodin , ja ietjasa giedaj dagojs ávvudallin . Muhto Ipmil jorggihii sis eret ja guđii sin bálvalit almmi násttiid , nugo lea čállojuvvon profehtaid girjái : Israela sohka , lehpet go oaffaruššan munnje njuovvanoaffariid ja eará oaffariid dán njealljelot jagis meahcis ?#Valla Jubmel sijás jårgijdij ja guodij sijáv almefuovav dievnastittjat , nåv gåktu profehta girjen tjáleduvvam le : Ejda njuovvamvärojt , ejda ga ietjá värrovattáldagájt munji värroda dan nielljalågen jagen åjdåmiehtsen , dij gudi má Israela viesos lihpit . Dii guttiidet Moloka goađi ja Raifan-ipmila nástti , daid govaid maid ráhkadeiddet gudnejahttit daid .#Guottijda ienni Moloka goadev ja ietjada jubmela Romfasa nástev , gåvåjt majt lijda råhkådallama diehti dahkam . Dan dihtii mun sirddán din nuppi beallái Babylona .#Dan diehti Babylonas nuppe bälláj dijáv rájav . Min máddariin lei meahcis duođaštusa goahti . Movsses lei ráhkadan dan nugo Ipmil gohčui , dan ovdagova mielde man Movsses lei oaidnán .#Åjdåmiehtsen lij mijá ájttegijn lihttogoahte , ásaduvvam dan láhkáj gåktu sån guhti Mosesij hålaj lij mierredam , dan åvddågåvå milta mav Moses lij vuojnnám . Min máddarat árbejedje dan ja bukte dan mielddiset go sii Josva láidejumi vuolde válde alcceseaset dan eatnama gos báhkinat ledje ássan , dat geaid Ipmil ájii eret min máddariid ovddas .#Ájttega dav árbbijin ja maŋŋásisá válldin gå Josua sijáv doalvoj ednamijda majt allasisá válldin , maŋŋela gå Jubmel rájaj sijáv gudi danna åvddål årrun . Nu lei gitta Dávveda beivviid rádjái .#Náv lij gitta Davida biejvij rádjáj . Dávvet oaččui árpmu Ipmilis ja ánui ahte gávnnašii orrunvistti Jáhkoba sohkii .#David ármov Jubmelis oattjoj ja råhkålij vaj luluj viesov Jakoba Jubmelij gávnnat . Salomo huksii Ipmilii viesu .#Valla Salomo sunji viesov tsieggij . Buot Alimus ii dattege ása viesuin maid olbmuid gieđat leat huksen .#Alemus galla ij giedaj tsieggidum vieson åro . Profehta han cealká : Albmi lea mu truvdnu , ja eanan lea mu julggiid vuloš . Makkár viesu dii huksešeiddet munnje , cealká Hearrá , ja gos ba livččii mu vuoiŋŋastanbáiki ?#Profehta ham javllá : Almme le muv tråvnnå , ednam le juolgijam vuolen duvddan , makkir viesov de lulujda buktet munji tsieggit , javllá Härrá , ja gånnå luluj muv vuojŋastimsadje ? Ii go mu giehta leat sivdnidan buot dán ?#Ittjij gus muv giehta dáv gájkka dagá ? Ceaggás niskkit dii lehpet , ja birračuohpakeahttá sihke váimmut ja bealjit !#Dij nivdastihpit , birratjuohpadahtek vájmo ja bielje ! Álelassii dii vuostálastibehtet Bassi Vuoiŋŋa nugo din máddarat , nu dii ge .#Agev ájlis Vuojŋŋanisáv vuosstálasstebihtit , dij degu dijá ájttega . Lea go goassege leamaš profehta gean din máddarat eai leat doarrádallan ?#Le gus profehta gejt dijá ájttega älle doarrádallam ? Sii godde sin geat einnostedje ahte Vanhurskkis galggai boahtit . Ja dál dii lehpet beahttán ja goddán su , dii geaidda eŋgelat bukte lága , muhto dii ehpet doallan dan .#Sij aj gåddålin sijájt gudi Rievtesferduga boahtemav juo åvddåla sárnnun , ja lihpit dal suv aj bähttám ja gåddåm , dij gudi ieŋŋgilij baktu lágav oattjojda , valla ejda dav anoda . ” Go sii gulle dan , de sii moaráskedje sutnje nu ahte gáske bániid .#Gå dáv gullin de Stefanosij moares bánijt gitjáldahttin . Muhto Stefanus lei dievva Bassi Vuoiŋŋas , ja son geahčai almmi guvlui , oinnii Ipmila hearvásvuođa ja Jesusa čuožžumin Ipmila olgeš gieđa bealde . Son dajai : « Mun oainnán almmi rabasin ja Olbmobártni čuožžumin Ipmila olgeš gieđa bealde . »#Valla Stefanos , ájlis Vuojŋŋanisás dievva , alme guovlluj gehtjaj ja vuojnij Jubmela herlukvuodav ja Jesusav Jubmela oalges bielen , ja de javlaj : ” Almev rahppot vuojnáv ja Almatjabárnev Jubmela oalges bielen . ” Muhto dalle sii huikkádedje alla jienain ja dahppe beljiideaset gieđaiguin , ja oktan olmmájin fallehedje su . Sii ádje su olggos gávpogis ja geađgádedje su .#Jieddnát de tjuorvvun , bieljijdisá giedaj buodun ja gájka sunji njåmmun , ja de stádas ålgus giessin suv gierggitjit . Vihtanat nulle olgguldasbiktasiiddiset ja bidje daid nuorra olbmá julggiid ovdii gean namma lei Sávlos .#Vihtana ålgoldisgárvojt biedjin soames nuorra ålmmå juolgij åvddåj gen namma lij Saul . Go sii ledje geađgádeamen Stefanusa , de son rohkadalai : « Hearrá Jesus , vuostáiváldde mu vuoiŋŋa . »#Ja de Stefanosav gierggijin , guhti Härráj råhkålij ja javlaj : ” Härrá Jesus duosto muv vuojŋŋanisáv . ” De son luoitádii čippiidis ala ja čuorvvui alla jienain : « Hearrá , ale logahala sidjiide dán suttu . »#Buolvatjij nali luojttádij ja jieddnát tjuorvoj : ” Härrá , ale sidjij dav suttov lågå . ” Dáiguin sániiguin son nohkai .#Dajt bágojt javllam jámij . Muhtun ipmilbalolaš olbmát hávdádedje Stefanusa ja dolle stuora morašváidagiid su muitun .#Soames jubmelbalulasj ålmmå Stefanosav hávddádin , stuorra luodjomijn ja surgujn . Muhto Sávlos vikkai duššadit searvegotti .#Valla Saul garrasit tjoaggulvisáv doarredij . Son jođii dáluid mielde ja gaikkui olggos sihke olbmáid ja nissoniid ja bijahii sin giddagassii .#Nággij viesos viessuj , giesij ålgus goappátjagá ålmmåjt ja nissunijt ja sijáv fáŋŋgagoahtáj bálkestij . Sii geat ledje bieđganaddan juohke guvlui , johtališgohte sárdnideamen evangeliuma .#Gudi lidjin hádjánam vájaldin bájkes bájkkáj ja evangeliumav sárnnedin . Filip bođii vuolás Samaria oaivegávpogii , ja doppe son sárdnidii Kristusa birra .#Filippos bådij Samaria oajvvestádaj ja dåppe Kristusa birra álmmugij sárnnedij . Ja olles joávku vuhtiiválde Filipa sániid go guldaledje su ja oidne mearkkaid maid son dagai .#Gájka suv hålav snivva gulldalin ja vuojnnin merkajt majt dagáj . Dasgo olusiin ledje buhtismeahttun vuoiŋŋat mat vulge sis olggos alla huikasiiguin , ja ollu lápmásat ja skierpmát buoriduvvojedje .#Danna vuojn lidjin moattes gejda bahás vuojŋŋanisá lidjin njåmmum , ja da luojttin sijáv ja mannin ritjo , ja moattes gállnasijs ja skiermájs buoreduvvin . Dan gávpogis lei stuora illu .#Dan stádaj de stuorra ávvo sjattaj . Gávpogis lei muhtun Simmon-nammasaš olmmái guhte lei guhká juo noidodagain čádjidahttán samarialaččaid .#Danna lij soames ålmåj gen namma lij Simon guhti lij skäddár ja Samaria álmmugav alvaduhtij . Son anii iežas stuorisin . Buohkat hálle su birra , ja sihke smávvát ja stuorrát dadje : « Dát olmmái lea Ipmila fápmu , mii gohčoduvvo Stuora Fápmun . »#Ietjas stuorren anij , ja gájka uhtsebu , stuorábu suv birra tjåhkanin , ja javllin : ” Sån le Jubmela fábmo mij Stuorra fábmon gåhtjoduvvá . ” Sii guldaledje su , danne go son lei guhkes áiggi čádjidahttán sin noidošemiinis .#Suv birra tjåhkanaddin dajna gå sijáv lij ietjas skieddimij tjáddjidam . Muhto go sii luhtte Filipii gii sárdnidii evangeliuma Ipmila riikka ja Jesus Kristusa nama birra , de sii gásttašuvvojedje , sihke olbmát ja nissonat .#Valla gå Filipposij jáhkkegåhtin guhti evangeliumav Jubmela rijka ja Jesus Kristusa namá birra sárnnedij , de ietjasa gástadahttin , goappátjagá ålmmå ja nissuna . Simmon ieš ge oskugođii , ja gásttas maŋŋil son bisui Filipa luhtte ja ovddošii daid mearkkaid ja fámolaš daguid maid oinnii .#Simon iesj aj jáhkkegådij . Maŋŋela gå gástaduváj de agev Filipposav tjuovoj , ja oavdduhij merkajt ja oavdojt majt vuojnij . Go apoastalat Jerusalemis gulle ahte Samaria lei vuostáiváldán Ipmila sáni , de vuolggahedje Biehtára ja Johanasa dohko . Soai bođiiga vuolás ja rohkadalaiga sin ovddas , vai sii oččošedje Bassi Vuoiŋŋa .#Gå apostela Jerusalemin gullájin Samaria lij Jubmela bágov duosstum , de Petrusav ja Johannesav dåhku rádjin , gudi de vuolus Samariaj manájga ja sijá åvdås råhkådalájga vaj lulun ájlis Vuojŋŋanisáv oadtjot . Dasgo Vuoigŋa ii lean velá boahtán guđege badjelii sin searvvis ; sii ledje dušše gásttašuvvon Hearrá Jesusa nammii .#Vuojŋŋanis ij lim dalloj ájn geŋgak nali luojttádam , lidjin dåssjå Härrá Jesusa namán gástaduvvam . Soai bijaiga gieđaideaskka sin ala , ja sii ožžo Bassi Vuoiŋŋa .#Apostela de giedajdiska sijá nali biejajga , ja ájlis Vuojŋŋanisáv de oadtjun . Muhto go Simmon oinnii ahte Vuoigŋa addojuvvui go apoastalat bijaiga gieđaideaskka sin ala , de son fálai sudnuide ruđaid ja dajai : « Addi munnje ge dan fámu , nu ahte dat gean ala mun bijan gieđaidan , oažžu Bassi Vuoiŋŋa ! »#Gå Simon vuojnij Vuojŋŋanis vatteduváj gå apostela giedajdiska sijá nali biejajga , de sunnuj biednigijt fállalij ja javlaj : ” Vadde dav fámov munji aj , vaj sij gej nali giedajdam biejav ájlis Vuojŋŋanisáv oadtju . ” Muhto Biehtár dajai sutnje : « Lehkoset du ruđat ja don garuhuvvon jos oaivvildat ahte sáhtát oastit Ipmila attáldaga ruđain !#Valla Petrus vásstedij : ” Garroduvvam liege dån aktan ietjat biednigij jus jáhká Jubmela ármov buvtá oasstet . Ii dus leat oassi dahje vuorbi dasa , dasgo du váibmu ii leat vuoiggalaš Ipmila ovddas .#Dujna ij le mijá hålas oasse dajna gå duv vájmmo ij le Jubmela åvdån rievtesmielak . Jorgal iežat bahávuođastat , ja rohkadala Hearrái ahte son attášii dutnje ándagassii go sáhttet váimmustat diekkáriid oppa jurddašit ge . Dasgo mun oainnán ahte don leat dievva bahčavuođa sáhpis ja giddanan vearrivuhtii . »#Dagá bahudagástat buorádusáv ja råhkåla Härráj vaj luluj duv ájádusájt ándagis luojttet , dajna gå vuojnáv duv bihtja sáhpes dievva ja vierrevuohtaj snårrum . ” Simmon vástidii : « Rohkadalli Hearrái mu ovddas , aman mun deaivvahallat dasa maid doai leahppi dadjan . »#Simon vásstedij : ” Råhkådalle Härráj muv åvdås vaj ij mige dassta majt lihppe hållam lulu muv däjvvat . ” Maŋŋil go apoastalat leigga duođaštan ja sárdnidan Hearrá sáni , de máhcaiga Jerusalemii , ja dohko jođedettiin soai sárdnideigga evangeliuma ollu Samaria giliin .#Gå apostela lijga vihtanasstám ja Jubmela bágov sárnnedam , de Jerusalemij máhtsajga , ja dåhku manádijn evangeliumav moatten Samaria sijdan sárnnedijga . Hearrá eŋgel sártnui Filipii : « Ráhkkan ja mana lulás dan geainnu mielde mii manná Jerusalemis vuolás Gasai . »#Härrá ieŋŋgil Filipposij sárnoj : ” Russala maná gasskabiejvemutton gäjno milta mij Jerusalemis vuolus Gahtsaj manná . Dát geaidnu lea ávdin .#Dat gäjnno le ávtas . ” Filip ráhkkanii ja vulggii .#Filippos dalága vuolgij . De bođii muhtun alla etiopialaš ámmátolmmái gii bearráigeahčai kandake , dahje Etiopia dronnega , dávviriid .#De bådij muhtem etiopiak , gáldak alla ámmátålmåj , gen oatsen lidjin Etiopia drådniga , Kandake , gájkka dávvera . Son lei fitnan Jerusalemis bálvaleamen Ipmila , ja dál son lei máhccamin ruoktot ja lei čohkkámin vovnnastis lohkamin profehta Jesaja .#Mannam lij Jerusalemin Jubmelij råhkådallamin , ja de lij máhttsamin , ja vávnanis tjåhkkåhij låhkåmin profehta Jesaja girjev . De Vuoigŋa celkkii Filipii : « Mana vovnna lusa ja biso dan lahka . »#Vuojŋŋanis de Filipposij javlaj : ” Maná vávna lahkusij ja tjuottjo danna . ” Filip viegai dohko , ja go gulai su lohkamin profehta Jesaja , de jearai : « Áddet go don maid logat ? »#Filippos dåhku viegaj , ja gå guláj suv profehta Jesaja girjes låhkåmin , de gatjádij : ” Dádjada gus majt lågå ? ” Olmmái vástidii : « Mo mun áddešin go ii oktage čilge munnje ? »#Ålmåj vásstedij : ” Gåktu luluv dádjadit gå aktak ij munji tjielggi ? ” De son bivddii Filipa boahtit vovdnasis ja čohkánit iežas báldii .#Ja de gåhtjoj Filipposav vávnnaj boahtet suv guorraj tjåhkkidittjat . Dat bihttá čállagis man son lei lohkamin , lei dát : Nu go sávza mii dolvojuvvo njuvvojuvvot , nugo láppis mii orru jávohaga beaskideaddji ovddas , son ii rahpan njálmmis .#Dáv tjálukbiehkev lij låhkåmin : Degu sávttsa mij njuovaduvátjit doalvoduvvá , degu libba mij biesskedattijn jasska årru , de njálmes ittjij rabá . Go son vuoliduvvui , de váldojuvvui su duopmu eret .#Gå vuoleduváj , de suv duobbmo ierit váldeduváj . Gii máhttá lohkat su maŋisbohttiid logu ? Dasgo su heagga lea váldojuvvon eret eatnama alde .#Guhti máhttá suv gierragijt låhkåt , gå suv hägga dal ednamis bajeduvvá ? Gonagasbálvaleaddji dajai Filipii : « Muital munnje gean birra profehta dás sárdnu ?#Gånågisdievnár Filipposij javlaj : ” Tjielggi dal munji gen birra profehta dánna hoallá . Lea go iežas vai muhtun eará birra ? »#Hoallá gus ietjas vaj soames iehtjáda birra ? ” De Filip sárdnugođii , ja dán čálabáikki vuođul son sárdnidii sutnje evangeliuma Jesusa birra .#Filippos de hållagådij , ja dát tjálukbiehkke vuodon sunji evangeliumav Jesusa birra sárnnedij . Ja mátkkoštettiin soai bođiiga muhtun sadjái gos lei čáhci , ja gonagasbálvaleaddji dajai : « Dás lea čáhci . Lea go mihkkege mii hehttešii mu gásttašuvvomis ? »#Manádijn bådijga soames bájkkáj gånnå lij tjáhtje ja gånågisdievnár javlaj : ” Dánna le tjáhtje , le gus de mige mij muv gástaduvvamis duostut ? ” Filip vástidii : « Jos don oskkut oppa váimmustat , de lea vejolaš . »#[ 37 Filippos sunji javlaj : « Jus ålles vájmos jáhká , de nåv sjattasj . Gonagasbálvaleaddji dajai : « Mun oskkun ahte Jesus Kristus lea Ipmila Bárdni . »#Gånågisdievnár vásstedij : « Jáhkáv Jesus Kristusav Jubmela bárnnen . » ] De son gohčui orustahttit vovnna , ja guktot njiejaiga čáhcái , sihke Filip ja gonagasbálvaleaddji , ja Filip gásttašii su .#Vávnav ganugahtij , ja goappátja , Filippos ja gånågisdievnár , tjáhtjáj lávkkijga , ja Filippos suv gástadij . Go leigga fas čuožžilan bajás čázis , de Hearrá Vuoigŋa rohttii Filipa su luhtte eret , ii ge gonagasbálvaleaddji oaidnán šat su , muhto son jotkkii mátkkis ilolažžan .#Gå tjátjes badjánijga de Härrá vuojŋŋanis Filipposav ierit råhttij , ja gånågisdievnár ittjij suv dasti vuojne ; ávujn de mannulagás jårkij . Muhto Filip oidnojuvvui fas Ašdodas , ja son sárdnidii evangeliuma buot gávpogiin gos son jođii , gitta Kesarea rádjái .#Valla Filipposav vas Asjdodin vuojnnin , ja stádas stádaj manáj gitta Caesarea rádjáj ja evangeliumav sárnnedij . Sávlos lei ain dievva vašis Hearrá máhttájeddjiide ja uhkidii goddit sin . Son manai bajimušbáhpa lusa ja siđai sus Damaskusa synagogaide fápmudusreivve mii attii sutnje vuoigatvuođa váldit gitta sin geaid gávnnai ja geat čuvvo Hearrá Geainnu , sihke olbmáid ja nissoniid , ja doalvut sin Jerusalemii .#Saul ájn gåddemmielas dievva Härrá åhpadisålmmåjda , alemushärrá lusi manáj , ja sujsta Damaskusa synagogajda girjev ánoj mij sunji fámov vattij gájkajt gidditjit , gudi Gäjnnuj gullujin , ja sijáv Jerusalemij dålvutjit , lehkusa ålmmå jali nissuna . Go lei jođus ja lahkanišgođii Damaskusii , de almmi čuovga fáhkkestaga báitigođii su birra .#Valla gå manonis Damaskusij lij lahkanime de hähkkat guojttelis tjuovgga almes suv birra bájttegådij . Son gahčai eatnamii ja gulai jiena mii celkkii sutnje : « Sávlos , Sávlos , manne doarrádalat mu ? »#Ednamij gahtjaj ja guláj jienav mij sunji javlaj : ” Saul , Saul , manen muv doarrádalá ? ” Son jearai : « Hearrá , gii don leat ? »#Sån gatjádij : ” Guhti le dån , härrá ? ” Ja jietna vástidii : « Mun lean Jesus , gean don doarrádalat .#Jiedna vásstedij : ” Mån lev Jesus , gev doarrádalá . Muhto čuožžil dál ja mana gávpogii . Doppe oaččut diehtit maid don galggat dahkat . »#Tjuodtjela , maná stádaj , de gulá majt dahkat . ” Su mátkeguoimmit čužžo das jávohaga ; sii gulle jiena , muhto eai oaidnán ovttage .#Suv mannoguojme gieladibmen tjuodtjun , jienav gullin , valla ettjin avtak vuojne . Sávlos čuožžilii , muhto go rabai čalmmiidis , de ii oaidnán maidege .#Saul tjuodtjánij , valla vájku tjalme tsaggot , de ittjij majdik vuojne . Sii fertejedje váldit su gihtii ja láidet su Damaskusii .#Válldin de suv giedas ja Damaskusij lájddijin . Son lei čalmmeheapmin golbma beaivvi , ii ge son borran ii ge juhkan .#Gålmmå biejve tjalmedibmen lij , ittjij ga bårå jalik jugá . Damaskusis orui máhttájeaddji gean namma lei Ananias .#Damaskusin lij åhpadisålmåj gen namma lij Ananias . Hearrá celkkii sutnje oainnáhusas : « Ananias ! »#Sunji Härrá bárudisán javlaj : ” Ananias ! ” Son vástidii : « Dá mun lean , Hearrá . »#Vásstedij : ” Härrá , dála lev mån . ” Ja Hearrá celkkii : « Mana Judasa vissui Njulgesgeainnus ja jeara Sávlosa gii lea Tarsosis eret .#Härrá de javlaj : ” Maná Njuolggisgäjnnuj Juda vieson åtsåtjit soames ålmmåv gen namma le Saul ja le Tarsosis . Dasgo son lea dál rohkadallamin . Son lea oainnáhusas oaidnán Ananias-nammasaš olbmá boahtimin ja bidjamin gieđaid su ala , vai son oččošii oainnu fas . »#Sån råhkådallá , ja bárudisán le vuojnnám soames ålmmåv gen namma le Ananias sisi boahtemin ja giedajdis suv nali biedjamin vuojnnen dagátjit . ” Ananias vástidii : « Hearrá , mun lean gullan olusiid muitaleamen dán olbmá ja buot baháid birra maid son lea dahkan du iežat olbmuide Jerusalemis .#Ananias vásstedij : ” Härrá , moaddásis lev dán ålmmå birra gullam ja gájkka bahájt majt duv ájllisijda Jerusalemin le dahkam . Ja son lea dál boahtán deike bajitbáhpaid fámuin váldit gitta buohkaid geat rávket du nama . »#Ja dálla le alemushärrá fámujn diehki boahtám gájkajt gidditjit , gudi duv namás tjuorvvu . ” Muhto Hearrá celkkii sutnje : « Mana dal dohko . Dasgo mun lean válljen su iežan gaskaoapmin doalvut mu nama báhkiniid , gonagasaid ja Israela álbmoga ovdii . Mun áiggun čájehit sutnje man ollu son ferte gillát mu nama dihtii . »#Valla Härrá sunji javlaj : ” Maná , giehtaräjddon lev suv allasim válljim , muv namáv dålvutjit báhkenijda , gånågisájda ja Israela álmmugij , ja ájgov sunji vuosedit majt muv namá diehti viertti gierddat . ” De Ananias vulggii , ja son bođii vissui , bijai gieđaidis su ala ja celkkii : « Sávlos , vieljažan !#Ananias de vuolgij ja Juda viessuj bådij . Giedajdis Saula nali biejaj ja javlaj : ” Saul , vielljam ! Hearrá lea vuolggahan mu , Hearrá Jesus guhte almmustuvai dutnje go don ledjet boahtimin deike , vai don oččošit fas oainnu ja devdojuvvošit Bassi Vuoiŋŋain . »#Härrá Jesus guhti ietjas dunji gäjno nanna bigodij le muv diehki rádjam vaj dån vadi vuojnnegoadá ja ájlis Vuojŋŋanisáv oattjo . ” Dan seammás loggásedje Sávlosa čalmmiin dego čuopmasat , ja son oaidnigođii .#Tsuottsaj sjimuga Saula tjalmijs gahttjin ja de vas vuojnnegådij . De son čuožžilii ja gásttašuvvui . Go son lei boradan , de vuoimmáiduvai fas .#Dalága de gástaduváj , ja bårråmis fámojt vas oattjoj . Sávlos orui moadde beaivvi máhttájeddjiid luhtte Damaskusis , gos son dakkaviđe sárdnidišgođii synagogain ahte Jesus lea Ipmila Bárdni .#Soames biejvev åhpadisålmmåj lunna Damaskusin ganugij ja dalága synagogajn sárnnedatjáj ja vihtanastij Jesusav Jubmela Bárnnen . Buohkat geat gulle dán , ovddošedje sakka ja dadje : « Ii go son lean dat gii Jerusalemis vikkai duššadit sin geat čurvot dan nama ?#Gájka gudi suv gullin alvaduvvin ja javllin : ” Ij le så ålmåj guhti Jerusalemin vikkaj dåssjidit gájkajt gudi Jesusa namáv tjuorvvu ? Ii go son boahtán deike váldit gitta ja doalvut sin bajitbáhpaid lusa ? »#Ittjij gus diehki boade sijáv gidditjit ja alemushärrá åvddåj dålvutjit ? ” Sávlos nanosmuvai dađistaga , ja son jávohuhtii Damaskusa juvddálaččaid go čájehii sidjiide čielgasit ahte Jesus lea Messias .#Valla Saul gievroj , ja juvdájt Damaskusin alvaduhtij gå Jesusav Messiasin duodastij . Muhtun áiggi geažes juvddálaččat lihtodišgohte goddit su . Muhto Sávlos bođii diehtit sin bahás áigumuša .#Soames biejve maŋŋela juvdá gaskanisá rádudallin suv gåddet , valla Saul sijá ájggomusájt gulláj . Sii fáktejedje gávpotpoarttaid ijatbeaivvi , vai beasašedje goddit su . Muhto muhtun ija su máhttájeaddjit veahkehedje su báhtarit ja luite su vuolás gore siste gávpotmuvrra olggobeallái .#Vávta stádauvsajn idja biejvve vuorŋedin suv gidditjit ja gåttåtjit , valla soames ijá suv åhpadisålmmå kårja sinna suv stáda muvras vuolus luojttin . Go Sávlos bođii Jerusalemii , de geahččalii servvoštallat máhttájeddjiiguin .#Ruoptus Jerusalemij boahtám gähttjalij åhpadisålmmåjda sehkanit . Muhto buohkat balle sus , dasgo eai jáhkkán ahte son lea máhttájeaddji .#Valla gájka sujsta ballin , dajna gå ettjin suv åhpadisålmmån jáhke . Barnabas válddii su dasto mielde ja doalvvui su apoastaliid lusa ja muitalii sidjiide mo Sávlos geainnu alde lei oaidnán Hearrá , mo Hearrá lei sárdnon Sávlosii ja mo son Damaskusis lei sárdnidan roahkkadit Jesusa nammii .#Barnabas de suv apostelij lusi váldij ja sidjij giehtoj gåktu Saul gäjno nanna lij Härráv vuojnnám , gåktu Härrá Saulaj lij hållam , ja gåktu jálot Damaskusin Jesusa namán lij sárnnedam . Dás maŋŋil Sávlos elii ja vádjolii sin gaskkas Jerusalemis ja sárdnidii roahkkadit Hearrá nammii .#Dan maŋŋela de Saul sijá siegen Jerusalemin viesoj ja vájaldij , ja jálot Härrá namán sárnnedij . Son sártnui ja nákkáhalai greikkagielat juvddálaččaiguin , muhto sii bivde goddit su .#Grehkagielak juvdájda aj sárnnedij ja sijájn digguhij . De mierredin suv gåddet . Go oskuvieljat bohte diehtit dán , de sii dolvo su Kesareai ja vuolggahedje su viidáseappot Tarsosii .#Gå vieljatja dav ielvvin , de Caesareaj suv doalvvun ja dassta dåbebuj , Tarsosij . Searvegottiin lei dál ráfi miehtá Judea ja Galilea ja Samaria .#Tjoaggulvisán lij dal ráfe Judeav , Galileav ja Samariav miehtáj . Dat huksejuvvojedje ja elle Hearrá balus , ja dat sturro Bassi Vuoiŋŋa fámu bokte .#Nåv de tjoaggulvis Härrá balon tsieggiduváj ja viesoj , ja ájlis Vuojŋŋanisá viehkijn ja fámujn lassánij . Biehtár jođii báikkis báikái ja bođii maiddái Ipmila olbmuid lusa geat ásse Lyddas .#Vájaldattijn bájkes bájkkáj Petrus aj bådij ájllisij lusi gudi Lyddan årrun . Doppe deaivvai muhtun Aineas-nammasaš olbmá guhte lei lámis ja lei leamaš seaŋggabuorrin gávcci jagi .#Dåppe gávnadij ålmmåjn , gen namma lij Aineas ja guhti lij gállnam ja gáktsa jage seŋgan vällaham . Biehtár dadjá sutnje : « Aineas , Jesus Kristus dearvvašmahttá du#Petrus sunji javlaj : ” Aineas , Jesus Kristus duv buoret . Čuožžil ja láže seaŋggat ! »#Tjuodtjela , látje iesj seŋgat . ” Son čuožžilii dallánaga .#Dalága tjuodtjánij . Buohkat geat ásse Lyddas ja Sáronis , oidne su , ja sii jorgaledje Hearrái .#Gájka gudi Lyddan ja Saronjalgan årrun suv vuojnnin , ja Härráj jårgijdin . Joppes lei máhttájeddjiid gaskkas muhtun nisu gean namma lei Tabita , greikkagillii Dorkas .#Joppen lij åhpadisålmmåj gaskan nissun gen namma lij Tabita , grehkagiellaj Dorkas . Son dagai ollu buriid ja anii fuola gefiin .#Buorre ja vähttsás almasj lij , ja häjojt vähkádaláj . Muhto aiddo dáid áiggiid son buohccái ja jámii , ja sii basse su ja bidje su muhtun loktalatnjii .#Dáj ájgij skihppáj ja jámij , ja de suv bassin ja badjelåbddåj guoddin . Lydda lea Joppe lahka , ja go máhttájeaddjit gulle ahte Biehtár lei doppe , de vuolggahedje guokte olbmá su lusa dáiguin sániiguin : Doama dakkaviđe min lusa !#Lydda le Joppe lahkusin , ja gå åhpadisålmmå gullin Petrusav Lyddan , de guokta ålmmå suv lusi rádjin ja gåhttjun suv ruvámusát boahtet . Biehtár ráhkkanii dallánaga ja vulggii sudno mielde .#Petrus sunnuv dalánagi tjuovvolij . Go son joavddai , de sii dolvo su loktii , gos buot leaskkat čoahkkanedje čieru su birra . Sii čájehedje sutnje báiddiid ja gávttiid maid Dorkas lei gorron go ain lei sin luhtte .#Gå jåvsådij de doalvvun suv badjelåbddåj , gånnå tjierro árbbátja suv birra tjåhkanin ja vuosedin skirtojt ja ålgoldisgárvojt majt Dorkas lij gårrum gå ájn sijá lunna lij . Dallánaga Biehtár gohčui buohkaid olggos , čippostii ja rohkadalai .#Petrus gájkajt gåhtjoj ålgus mannat ja de buolvveda råhkådaláj . De jorggihii jábmi guvlui ja dajai : « Tabita , čuožžil ! »#Jábbmega guovlluj jårgijdij ja javlaj : ” Tabita , tjuodtjela ! ” Nisu rabai čalmmiidis , ja go oinnii Biehtára , de čohkkedii .#Tjalmijdis de tsakkastij , ja gå Petrusav vuojnij de tjåhkkidij . Biehtár geigii sutnje gieđa ja veahkehii su čuoččat .#Petrus sunji giedas gálggij ja viehkedij suv tjuodtjánit . De gohčui sisa oskkolaččaid oktan leaskkaiguin ja čájehii sidjiide Dorkasa eallin .#Ja de ájllisijt ja árbbátjijt sisi gåhtjoj gehtjatjit suv viessomin . Dát dáhpáhus bekkii miehtá Joppe ja olusat oskugohte Hearrái .#Dát subtsas diehtusin bådij Joppev miehtáj , ja ålos Härráj jáhkkegåhtin . Biehtár orui viehka guhká Joppes muhtun Simmona luhtte gii lei náhkkebárkejeaddji .#Petrus Joppen oanegav ganugij ja dilkko Simona lunna åroj . Kesareas lei muhtun Kornelius-nammasaš olmmái guhte bálvalii offisearan nu gohčoduvvon italialaš soahteossodagas .#Caesarean lij ålmåj gen namma lij Kornelius , Italia doarroåssudagá oajvve . Son lei ipmilbalolaš olmmái nugo buohkat su dálus , ja son attii valjis attáldagaid juvddálaččaide ja lei álelassii rohkadallamin Ipmilii .#Rievtesmielak ja jubmelbalulasj ålmåj lij , nåv aj gájkka iehtjáda suv goaden , boandásláhkáj vattáldagájt juvdájda vattadij ja agev Jubmelij råhkådaláj . Muhtun beaivvi ovccát diimmu birrasiid son oinnii čielgasit oainnáhusas Ipmila eŋgela guhte bođii su lusa ja celkkii sutnje : « Kornelius ! »#Soames iehketbiejve oattjoj bárudisáv ja tjielggasit vuojnij gåktu Jubmelis rájaduvvam ieŋŋgil suv lusi bådij ja javlaj : ” Kornelius ! ” Kornelius gávkkai suorganemiin eŋgelii ja jearai : « Hearrá , maid don dáhtut ? »#Kornelius de goavgedij , ieŋŋgilij gehtjaj javla : ” Majt sidá , härrá ? ” Eŋgel vástidii sutnje : « Du rohkosat ja attáldagat leat badjánan Ipmila ovdii , ja son lea muitán du#Ieŋŋgil vásstedij : ” Råhkålvisát ja vattáldagát li Jubmela åvddåj mujttádussan badjánam . Vuolggat dál moaddása Joppii viežžat muhtun Simmon-nammasaš olbmá guhte maiddái gohčoduvvo Biehtárin .#Rája dal ålmmåjstat soabmásav Joppej Simonav viettjatjit , gev Petrusin gåhttju . Son orru náhkkebárkejeaddji Simmona luhtte gean viessu lea mearragáttis . »#Årru dilkko Simona lunna , gänna le viesso merragátten . ” Go eŋgel guhte sártnui sutnje , lei jávkan , de son gohčui lusas guoktása bálvaleddjiinis ja ovtta ipmilbalolaš soalddáha , ovtta su lagamuš olbmáin .#Gå ieŋŋgil , guhti sunji hålaj , lij gáhtum , de Kornelius ietjas lusi gåhtjoj dievnastiddjijstis guoktásav ja doarroålmmåjstis aj avtav , guhti jubmelbalulasj lij . Son čilgii sidjiide visot ja vuolggahii sin Joppii .#Sidjij de gájkka subtsastij ja Joppej sijáv rájaj . Nuppi beaivvi , go sii ledje johtimin ja lahkanišgohte Joppii , de Biehtár manai guđat diimmus viessodáhki ala rohkadallat .#Maŋep biejve gå stádaj lidjin lahkanahtjamin , de Petrus gasskabiejvemutton manáj vieso nali råhkådalátjit . Son nealgugođii ja hálidii borrat .#Nälggáj ja sidáj juojddá bårråt . Dan botta go sii ledje lágideamen borramuša , son rohttašuvai Vuoiŋŋas .#Biebbmogárvedattijn de almajs gahtjaj . De son oaidná almmi rabasin ja dego stuora beavdeliinni boahtimin vuolás .#Almev rahppot vuojnij ja vuolus bådij juoga stuorra lijne sjimuk . Dat luitojuvvo eatnama ala čiegaid duohken . Dan alde ledje juohkelágán njealjejuolggat eallit , njoammut ja almmi lottit .#Nieljet tjiegas gahtsahime ednamij luojteduváj , ja danna lidjin gájkka ednama nieljejuolgak juhtusa ja guokkardiddje ja alme låtte . Ja jietna sártnui sutnje ; « Biehtár , čuožžil , njuova ja bora . »#Jiedna sunji hålaj : ” Petrus , njuova , bårå ! ” Muhto Biehtár vástidii : « In eisege , Hearrá !#Petrus vásstedij : ” Iv , iv , härrá ! Dasgo mun in leat goassege borran maidege eahpebasiid dahje buhtismeahttumiid . »#Iv le goassak mavga ájlisahtes jalik bádes biebmov bårråm . ” Nuppádassii jietna sártnui sutnje : « Dan maid Ipmil lea buhtistan , it galgga don atnit buhtismeahttumin . »#Nuppádis vat jienav guláj : ” Mav Jubmel le rájnnasin dahkam i galga bádásin dahkat . ” Dát dáhpáhuvai golmma geardde , ja de liidni váldojuvvui fas bajás albmái .#Gålmmi nåv gulluj , ja de lijnne dalánagi almmáj låŋijdij . Go Biehtár ain lei ipmašis ja árvaleamen maid dat oainnáhus mearkkašii , de Korneliusa áirasat bohte .#Gå Petrus bárudisáv ja dan sisanádusáv árvvaladdamin lij , de Korneliusis rádjam ålmmå jåvsådin . Sii ledje jearahan Simmona viesu ja čužžo dál poartta ovddas . Sii čurvejedje sisa ja jerre lea go das guossin Simmon gii gohčoduvvo Biehtárin .#Lidjin gäjnov Simona viessuj åtsådam ja uvsa guorraj ganugasstin ja tjuorvo gatjádin jus Simon gev Petrusin gåhttju danna åroj . Biehtár lei ain smiehttamin oainnáhusas go Vuoigŋa celkkii : « Golbma olbmá jearahit du#Petrus lij vilá bárudisáv árvvaladdamin gå Vuojŋŋanis sunji javlaj : ” Dála li gålmmå ålmmå duv åhtsåmin . Doapmal vuolás sin lusa ja čuovo sin ájahalakeahttá , dasgo mun lean vuolggahan sin . »#Gáhtjada dal vuolus , ja tjuovvola sijáv váni juorrulahtek , dajna gå mån lev sijáv rádjam . ” Biehtár manai vuolás olbmáid lusa ja dajai : « Mun lean dat gean dii ohcabehtet .#Petrus manáj vuolus ålmmåj lusi ja javlaj : ” Mån lev gev åhtsåbihtit . Manne lehpet boahtán deike ? »#Man diehti lihpit diehki boahtám ? ” Sii vástidedje : « Offiseara Kornelius lea vuolggahan min ; son lea vanhurskkis ja ipmilbalolaš olmmái geas lea buorre beaggin oppa juvddálaš álbmogis . Bassi eŋgel gohčui su viežžat du su vissui ja gullat mii dus lea cealkámuššan . »#Vásstedin : ” Kornelius , rievtesmielak ja jubmelbalulasj doarrooajvve , gen birra åbbå juvdá álmmuk buorev hoallá , le ájlis ieŋŋgilis gåhtjoduvvam duv viedtjat gulátjit mij dujna le javllat . ” De Biehtár gohčui sin sisa , ja sii ledje su guossin .#Petrus de sijáv gåhtjoj viessuj tjágŋat ja danna oadtjun idjadit . Nuppi beaivvi son vulggii singuin , ja muhtumat Joppe oskuvieljain ge vulge mielde .#Maŋep biejve sijá fáron vuolgij , ja muhtem vielja Joppes tjuovvolin . Beaivvi maŋŋil sii jovde Kesareai . Kornelius lei vuordimin sin ja lei gohččon čoahkkái fulkkiidis ja lagamus ustibiiddis .#Dån maŋep biejve Caesareaj jåvsådij , gånnå Kornelius lij vuorddemin aktan berrahijes ja lagámus rádnajis , gejt lij gåhttjum . Go Biehtár lei mannamin sisa , de Kornelius bođii su ovddal ja luoitádii su julggiid ovdii .#Gå Petrus lij viessuj tjágŋamin , bådij Kornelius suv vuosstij ja luojttádij vuollegisát suv juolgij åvddåj . Muhto Biehtár gohčui su čuožžilit ja dajai : « Čuožžil , mun ge lean dušše olmmoš . »#Valla Petrus gåhtjoj suv tjuodtjelit : ” Tjuodtjela , mån lev almasj , mån aj . ” Biehtár de manai sisa háleštettiin suinna ja oinnii ollu olbmuid čoahkkanan .#Ja Korneliusijn ságastaládijn viessuj tjáŋaj . Danna lidjin ålos tjoahken . Son sártnui sidjiide : « Dii diehtibehtet ahte juvddálaččas ii leat lohpi ovttastallat dahje galledit geange guhte gullá amas álbmogii .#Sidjij javlaj : ” Nåv gåktu diehtebihtit , de ij le juvdáj loahpe avtajnik säbrástallat guhti ietjá almasjtjärddaj gullu , ij ga suv guossidit . Muhto Ipmil lea čájehan munnje ahte in galgga atnit nuppi olbmo eahpebassin dahje buhtismeahttumin .#Valla Jubmel le munji bigodam ep oattjo avtak ájlisahtes jalik bádes almatjin adnet . Go mun gohčohallen deike , de bohten biehttalkeahttá .#Dan diehti de váni juorrulik båhtiv gå gåhtjoduvviv . Muhto dál jearan dis : Manne lehpet rávkan mu boahtit ? »#Ja de dal imájdaláv man diehti muv lihpit gåhttjum . ” Kornelius vástidii : « Dán muttos áiggi , njeallje beaivvi dás ovdal , ledjen rohkadallamin ruovttus ovccát diimmu rohkosa . Fáhkkestaga čuožžu olmmái mu ovddas čuovgi biktasat badjelis , ja son cealká : Kornelius , Ipmil lea gullan du rohkosa ja muitá du attáldagaid .#Kornelius vásstedij : ” Jur dáj muttoj , gålmmå biejve dássta åvddåla , gå iehketbiejve viesonam lidjiv råhkådallamin , de hähkkat ålmåj guojttelis vielggis biktasij muv åvddåj tjuottjadij ja javlaj : ’ Kornelius ! Jubmel le duv råhkålvisájt gullam ja duv vattáldagájt mujttá . Bija sáni Joppii ja gohčo Simmona , gii gohčoduvvo Biehtárin , boahtit deike .#Rája dal Joppej ságav ja gåhtjo Simonav , gev Petrusin gåhttju , diehki boahtet . Son lea náhkkebárkejeaddji Simmona guossin gii orru mearragáttis .#Sån le dilkko Simona vieson merragátten årromin . ’ Mun bidjen dakkaviđe sáni dutnje , ja giitu go bohtet .#Dalága de duv sihtiv boahtet , ja gijtov gå båhti . Dál mii leat buohkat čoahkis Ipmila muođuid ovddas gullan dihtii buot dan maid Hearrá lea gohččon du sárdnut . »#Gájka lip dal Jubmela árudijá åvdån tjoahken gulátjit mav Härrá le duv gåhttjum hållat . ” De Biehtár sárdnugođii : « Dál mun duođaid ádden ahte Ipmil ii geahča olbmo hámi beallái , muhto son dohkkeha juohkehačča guhte ballá sus ja dahká su dáhtu mielde , makkár álbmogii dal gulaš .#Petrus de sárnnogådij : ” Duodaj dal dádjadav , Jubmel ij le belulasj , ájnat duosstu juohkkahattjav guhti sujsta ballá ja suv sidoda milta dahká , vájku dal man almasjtjärddaj gullu . Dan sáni son vuolggahii israellaččaide go son almmuhii ráfi evangeliuma man Jesus Kristus lea buktán , son guhte lea buohkaid Hearrá .#Dát le báhko majt Jubmel israelagijda rájaj , gå ráfe evangeliumav sárnnedij Jesus Kristusa baktu - sån le gájkaj Härrá . Dii diehtibehtet mii lea dáhpáhuvvan miehtá Judea ; dat álggii Galileas dan gástta maŋŋil man Johanas sárdnidii : Ipmil vuoiddai nasaretlačča Jesusa Bassi Vuoiŋŋain ja fámuin , ja son vádjolii juohke sajis ja dagai buriid ja buoridii buohkaid geat ledje beargalaga fámu vuolde , dasgo Ipmil lei suinna .#Diehtebihtit mij Galileas álgij maŋŋela gå Johannes lij gástadusás sárnnedam , ja mij åbbå Judeaj oabloj : Jesus Nasaretas ájlis Vuojŋŋanisájn ja fámujn Jubmelis vuojdaduváj , juohkka sajen vájaldij ja buorijt dagáj ja buoredij gájkajt gudi bärggala fámo vuolen lidjin , dajna gå Jubmel lij sujna . Ja mii leat dan duođašteaddjit maid son dagai sihke juvddálaš giliin ja Jerusalemis .#Gájkka suv dagojs , gev muorratjuolldaj gatsostin ja sårmmijin , máhttep vihtanasstet goappátjagá juvdá sijdajn ja Jerusalemin . Su sii heŋgejedje murrii ja godde , muhto Ipmil bajásčuoččáldahtii su goalmmát beaivvi ja divttii su almmustuvvat , ii oppa álbmogii , muhto midjiide geaid Ipmil ovddalgihtii lei válljen duođašteaddjin , midjiide geat jugaimet ja boradeimmet suinna maŋŋil go son lei bajásčuožžilan jábmiid luhtte .#Valla goalmát biejve Jubmel suv tjuottjeldahtij ja dibdij suv almmusit , ij åbbå álmmugij , ájnat vihtanijda gejt Jubmel lij juo åvddålin válljim , midjij gudi suv siegen båråjma ja jugájma maŋŋela gå lij jábbmegij lussta tjuodtjelam . Ja son gohčui min sárdnidit álbmogii ja duođaštit ahte son lea dat gean Ipmil lea bidjan elliid ja jábmiid duopmárin .#Sån gåhtjoj mijáv álmmugij sárnnedit ja vihtanasstet suv Jubmelis mierreduvvam viessojt ja jábbmegijt duobbmitjit . Su birra duođaštit buot profehtat ja celket ahte juohkehaš guhte osku sutnje , oažžu suttuid ándagassii addojumi su nama bokte . »#Profehta suv birra vihtanassti ja javlli juohkkahasj guhti sunji jáhkká oadtju suv namá baktu suttoj ándagisluojttemav . ” Go Biehtár ain lei sárdnumin , de Bassi Vuoigŋa bođii buohkaid badjelii geat gulle su sániid .#Gå Petrus ájn lij sárnnomin , luojttádij ájlis Vuojŋŋanis gájkaj nali , gudi suv bágojt gullin . Oskkolaš juvddálaččat geat ledje boahtán dohko Biehtáriin , hirpmástuvve go Bassi Vuoiŋŋa attáldat golggahuvvui maiddái báhkiniidda ge .#Jáhkulasj juvdá , gudi Petrusav lidjin dåhku tjuovvum , alvaduvvin gå ájlis Vuojŋŋanisá fábmo hiednigijda aj gålgåduváj . Dasgo sii gulle sin sárdnumin gielaiguin ja máidnumin Ipmila .#Gullin vuojn gåktu sij gielaj sárnnun ja Jubmelav hievedin . De Biehtár jearai : « Sáhttá go oktage biehttalit sis čázi ja hehttet sin gásttašuvvomis , go sii leat ožžon Bassi Vuoiŋŋa nugo mii ? »#Petrus de gatjádij : ” Guhti dal máhttá sijáv vuornnot tjátjijn gástaduvvamis , gå ájlis Vuojŋŋanisáv li duosstum degu mij ? ” Ja son gohčui sin gásttašuvvot Jesus Kristusa nammii .#Ja de gåhtjoj sijáv Jesus Kristusa namán gástaduvvat . Maŋŋil sii dáhtto su orrut sin luhtte moadde beaivvi .#Maŋŋela sihtin suv soames biejvev sijáv guossidit . Apoastalat ja oskuguoimmit miehtá Judea gulle dál ahte báhkinat ge ledje vuostáiváldán Ipmila sáni .#Judean apostela ja vielja gullin aj hiedniga lidjin Jubmela bágov duosstum . Go Biehtár bođii bajás Jerusalemii , de dat guđet ledje birračuhppojuvvon láite su ja dadje : « Manne don mannet birračuohpakeahtes olbmuid lusa ja boradit singuin ? »#Gå Petrus Jerusalemij bådij , de birratjuohpaduvvama suv lájttin dajna gå birratjuohpadahtek almatjijt lij guossidam ja sijá siegen bårråm . De Biehtár čilgegođii sidjiide buot , álggus gitta lohppii : « Mun ledjen Joppe gávpogis . Go ledjen rohkadallamin , de rohttašuvven ja oidnen oainnáhusa .#Petrus de gájkka vidjurijt sidjij tjielggij : ” Lidjiv Joppen , ja råhkådaládijn almajs gahttjiv ja bárudisáv oadtjuv . Juoga bođii vuolás almmis , dego stuora beavdeliidni mii luitojuvvui čiegaid duohken , ja dat bođii vuolás gitta mu rádjái .#Vuolus luojteduváj juoga stuorra lijne sjimuk . Nieljet tjiegas gahtsahime almes luojteduváj ja bådij gitta muv rádjáj . Geahčadettiinan dasa oidnen eatnama njealjejuolggat elliid , spiriid , njoammuid ja almmi lottiid .#Dasi guovlliv ja de danna vuojnniv gájkka ednama nieljejuolgak juhtusijt ja urudisájt ja guokkardiddjijt ja alme låttijt . Ja gullen jiena ge mii celkkii munnje : « Biehtár , čuožžil , njuova ja bora ! »#Gulliv aj jienav munji hållamin : ’ Petrus , njuova , bårå ! ’ Mun vástidin : « Hearrá , dan in eisege sáhte , dasgo ii goassege leat mihkkege eahpebasiid ja buhtismeahttumiid boahtán mu njálbmái . »#Valla mån vásstediv : ’ Iv , iv , härrá ! Ij le goassak ájlisahtes jalik bádes bårråmus muv njálmmáj boahtám . ’ Nuppádassii gullui jietna almmis : « Dan maid Ipmil lea buhtistan , it galgga don atnit buhtismeahttumin . »#Nuppádis vat jiedna almes gulluj : ’ Mav Jubmel le rájnnasin dahkam i galga bádásin dahkat . ’ Dát dáhpáhuvai golbmii , ja buot váldojuvvui fas bajás albmái .#Gålmmi nåv gulluj , ja de gájkka almmáj vat váldeduváj . Dan seammás golbma olbmá čužžo viesu olggobealde gos mii oruimet ; sii ledje vuolggahuvvon Kesareas mu lusa . Vuoigŋa gohčui mu vuolgit singuin almmá eahpitkeahttá .#Lidjin Caesareas muv lusi rájaduvvam , ja Vuojŋŋanis muv gåhtjoj sijáv váni juorrulahtek tjuovvolit . Jur dalloj gålmmå ålmmå ganugin goade ålggolij gånnå lijma . Dát guhtta oskuvielja maid vulge mielde , ja mii bođiimet dan olbmá vissui .#Dá guhtta vielja aj muv tjuovvolin , ja ålmmå viessuj gåjt de jåvsådijma . Son muitalii midjiide mo son lei oaidnán eŋgela čuožžumin iežas viesus ja cealkimin : « Bija sáni Joppii ja gohčo Simmona gii gohčoduvvo Biehtárin , boahtit deike .#Midjij giehtoj gåktu ieŋŋgilav viesonis vuojnij ja guláj javllamin : ’ Rája Joppej ságav ja gåhtjo Simonav , gev Petrusin gåhttju , boahtet . Son sárdnida dutnje dan mii beastá du ja oppa du dálu . »#Sujna le juoga javllat mij ietjat ja åbbå viesut gádju . ’ Ja go mun sárdnidišgohten , de Bassi Vuoigŋa bođii sin badjelii nugo álggus min badjelii .#Ja gå sidjij hållagåhtiv , de ájlis Vuojŋŋanis sijá nali luojttádij , degu vuostasj ájge mijá nali . Dalle muitájin Hearrá sániid go son celkkii : « Johanas gásttašii čáziin , muhto dii gásttašuvvobehtet Bassi Vuoiŋŋain . »#Ja de mujttájiv Härrá lij javllam : ’ Johannes tjátjijn gástadij , valla dij ájlis Vuojŋŋanisájn gástaduvvabihtit . ’ Jos nappo Ipmil lea addán sidjiide seammá attáldaga maid mii oaččuimet go oskugođiimet Hearrá Jesus Kristusii , gii dalle mun livččen ahte hehttešin Ipmila ? »#Gå dal härrá Jesus Kristusij li jáhkkegoahtám , de Jubmel le sidjij midjij daŋga lágásj vattáldagáv vaddám . Gåktu de munji luluj máhttelis Jubmelav biehtodit ? ” Go sii gulle dán , de lotkkodedje , ja sii máidno Ipmila ja dadje : « Ipmil lea diktán báhkiniid ge jorgalit ja vuoitit eallima ! »#Gå dáv gullin de suodnun ja Jubmelav hievedin ja javllin : ” Nåv le de Jubmel hiednigijda aj máhttelisvuodav vaddám buorádusáv dahkat ja iellemav oadtjot . ” Sii guđet bieđganadde doarrádallojumi áiggiid mat álge Stefanusiin , jovde gitta Fenikia , Kyprosa ja Antiokia rádjái , muhto sii sárdnidedje sáni dušše juvddálaččaide .#Gudi lidjin hádjánam dalloj gå Stefanosav doarrádallagåhtin , jåvsådin gitta Fenikiaj , Kyprosij ja Antiokiaj , ja dåssjå juvdájda bágov sárnnedin . Sin gaskkas ledje kyrenelaččat ja kyproslaččat geat bohte Antiokiai gos sárdnidedje evangeliuma Hearrá Jesusa birra maiddái greikalaččaide ge .#Valla sijás muhtema Kyprosis ja Kyrenes lidjin , ja gå Antiokiaj jåvsådin de aj sidjij gudi ällim juvdá evangeliumav sárnnedin Härrá Jesusa birra . Ja Hearrá giehta lei singuin , nu ahte olusat geat oskugohte , jorgaledje Hearrái .#Ja siján lij Härrá giehta . Ålos de jáhkkegåhtin ja Härráj jårgijdin . Dat mii lei dáhpáhuvvan , bekkii maiddái Jerusalema searvegoddái , ja sii vuolggahedje Barnabasa Antiokiai .#Sáhka dán birra Jerusalema tjoaggulvissaj jåvsådij , ja de Barnabasav Antiokiaj rádjin . Go son bođii dohko ja oinnii maid Ipmila árbmu lei duddjon , de illosii ja rávvii buohkaid bissut Hearrá luhtte duođalaš váimmuin .#Gå dåhku bådij ja Jubmela ármo merkajt vuojnij , de ávvusij ja gájkajt vágodij ålles vájmos Härrá lunna bissot . Dasgo son lei buorre olmmái , dievva Bassi Vuoiŋŋas ja oskkus .#Buorre ålmåj lij vuojn , ájlis Vuojŋŋanisás ja jáhkos dievva . Ja stuora olmmošjoavku vuitojuvvui Hearrái .#Ja stuorra almasjvehka Härráj doalvoduváj . De Barnabas manai Tarsosii ohcat Sávlosa , ja go gávnnai , de válddii su mielde Antiokiai .#Barnabas vuolgij de Tarsosij Saulajn äjvvalittjat , ja gå suv gávnaj , de fárruj Antiokiaj váldij . Soai leigga ovttas dainna searvegottiin olles jagi ja oahpaheigga ollu olbmuid .#Ålles jagev lijga aktan tjoaggulvisán ja ållusav jáhko birra åhpadijga . Antiokias gohčoduvvojedje máhttájeaddjit vuosttaš geardde kristtalažžan .#Ja Antiokian åhpadisålmmå vuostasj bále ristagissan gåhtjoduvvin . Dan áiggi bohte muhtun profehtat Jerusalemis vuolás Antiokiai .#Daj ájgij muhtem profehta Jerusalemis Antiokiaj båhtin . Okta sis , gean namma lei Agabos , čuožžilii ja einnostii Vuoiŋŋa bokte ahte stuora nealgeheahti galggai boahtit miehtá máilmmi . Nu dáhpáhuvai ge keaisár Klaudiusa áiggi .#Sijájs akta , gen namma lij Agabos , hålaj Vuojŋŋanisá baktu stuorra nielge birra mij lij väráldij boadátjit - ja tjäjssár Klaudiusa ájge ajtu nåv sjattaj . Máhttájeaddjit mearridedje vuolggahit veahki oskuguimmiide geat ásse Judeas , iešguhtege nu ollu go suittii .#Åhpadisålmmå de ájgás båhtalin Judea vieljajda doarjjagav rádjat , iesj guhtik ráde milta . Sii dahke dán ja vuolggahedje attáldagaid searvegotti vuorrasiidda Barnabasa ja Sávlosa mielde .#Dáv dahkin ja rádjin Barnabasav ja Saulav vattáldagájt boarrásijda gálggitjit . Dan áiggi gonagas Herodes válddii gitta muhtun searvegotti lahtuid ja illástii sin .#Daj ájgij váldij gånågis Herodes gitta muhtemijt gudi tjoaggulvissaj gullujin ja garrasit sijáv vájvedij . Ja son gottihii Jáhkoba , Johanasa vielja , mihkiin . Go Herodes oinnii ahte juvddálaččat liikojedje dása , de jotkkii ja válddii Biehtára ge gitta .#Jakobis , Johannesa vieljas , tjiebedav jaládij , ja gå vuojnij juvdá dasi lijkkujin , de váldij aj Petrusav gitta . Dát dáhpáhuvai suvrrokeahtes láibbiid basiid .#Dát lij suvrrodik lájbe basij . Go Herodes lei váldán su gitta , de bijai su giddagassii ja attii su njealji fáktavuoru háldui , njeallje olbmá juohke fáktavuorus .#Giddima maŋŋela suv fáŋŋgagoahtáj bálkestij , nielje váktajuohkusa hállduj , juohkka váktajuohkusin nieljes . Beassážiid maŋŋil Herodes áiggui dasto divvut su álbmoga ovdii .#Bässátjij maŋŋela Herodes ájgoj suv álmmuga åvddåj buktet . Dan dihtii Biehtár fáktejuvvui giddagasas , muhto searvegoddi rohkadalai áŋgirit Ipmilii su ovddas .#Petrus de fáŋŋgagoaden vierttij tjåhkkåhit , ja tjoaggulvisán duodas suv åvdås Jubmelij råhkådallin . Ihkku , ovdal dan beaivvi go Herodes áiggui divvut su duopmostuolu ovdii , lei Biehtár oađđimin guovtti soalddáha gaskkas .#Ijáv åvddål gå Herodes ájgoj suv duobbmoståvlå åvddåj giesset , de Petrus guovte doarroålmmå gaskan ådij . Son lei čadnojuvvon guvttiin láhkkiin , ja uvssa olggobealde ledje fávttat fáktemin giddagasa .#Guovtijn rikkijn lij tjanáduvvam ja fáŋŋgagoade uvsa ålggolin lidjin vávta . Fáhkka čuoččui Hearrá eŋgel das , ja čuovga báittii lanjas .#De hähkkat Härrá ieŋŋgil dasi tjuottjadij , ja tjuovgga bájkev bájtij . Son duohtadii Biehtára erttega ja bovttii su ja celkkii : « Doama , čuožžil ! »#Ieŋŋgil Petrusav sijdduj nårddåda båvtij . ” Badjána dal ” javlaj . Láhkkit gahčče Biehtára gieđain , ja eŋgel celkkii sutnje : « Čana boahkána ja cokka gápmagiiddát . »#Ja rikke aj de Petrusa giedajs gahttjin . Ieŋŋgil lasedij : ” Tjanásta avev ja tságe gábmagijt juolggáj . ” Biehtár dagai dan , ja eŋgel celkkii : « Nahket oalgegávttát badjelii ja čuovo mu . »#Petrus suv jegadij , ja ieŋŋgil sunji javlaj : ” Válde ålgoldisgárvov ja tjuovvola muv . ” Biehtár čuovui olggos su maŋis . Ii son ádden ahte dat maid eŋgel dagai , lei duohtavuohta , muhto gáttii dan oainnáhussan .#Petrus suv ålgus tjuovvolij , valla ittjij dádjada duohtan mav ieŋŋgil javlaj , ájnat jáhkij bárudissan . Soai manaiga vuosttaš ja nuppi fávtta meattá ja bođiiga ruovdepoartta duohkái mii doalvu olggos gávpogii .#Vuostasj vávtav vásijga ja nuppev , ja jåvsådijga ruovddeuksaj mij stádaj doalvoj , ja uksa ietjastis sunnuj rahpasij . Dat rahpasii iešalddes ja soai manaiga olggos ja vácciiga vuolás geainnu mielde . Fáhkkestaga eŋgel jávkkai .#Ålggon rahtev vuolus váttsedijn , de ieŋŋgil gáhtolij . Go Biehtár fuomášii mii lei dáhpáhuvvan , de celkkii : « Dál dieđán ahte Hearrá duođaid lea vuolggahan eŋgelis ja gádjon mu Herodesa gieđas ja buot das maid juvddálaččat dál leat vuordimin . »#Gå Petrus vat almajda gahtjaj de javlaj : ” De dal duodaj diedáv Härrá ieŋŋgilis rájaj Herodesa giedajs muv gájutjit ja gájkka dassta majt juvdá lidjin vuorddemin . ” Go buot čielggai sutnje , de son manai dan vissui gos Márjá , Johanasa eadni , orui ; Johanasas lei liigenamman Markus .#Gå gájkka sunji tjielgaj , de Maria goahtáj manáj . Maria lij Johannesa ieddne , suv gev Markusin gåhttjun . Dohko ledje olusat čoagganan rohkadallat .#Ålos lidjin danna råhkusij tjoahken . Biehtár goalkkuhii poartta , ja biigá gean namma lei Rhode , bođii olggos rahpat .#Petrus uvsav gålkudaláj , ja därnno gen namma lij Rhode manáj rabátjit . Go son dovdái Biehtára jiena , de ilustis vajáldahtii rahpamis poartta , muhto viehkalii sisa ja muitalii ahte Biehtár lea čuožžumin olggobealde .#Valla gå Petrusa jienav dåbddåj , de ávos vajálduhtij uvsav rahpamis ja viehkalij sisi subtsastittjat Petrusav uvsa ålggolin tjuodtjomin . ” Sii dadje sutnje : « Don leat mielahuvvan ! »#Mielajs gåjt dån le ” , vásstedin . Muhto go nieida ain nággii , de sii dadje : « Dat ferte leat su eŋgel . »#Valla gå därnno tjårggij , de javllin : ” Suv ieŋŋgil lij gåjt dat. ” Biehtár lei ain goalkkuheamen . Go sii rahpe poartta ja oidne su , de hirpmástuvve sakka .#Petrus ájn gålkudij , ja gå uvsav rahpin ja suv vuojnnin de imálussjin . Biehtár sevii sin jávohuvvat , ja de muitalii mo Hearrá lei luoitán su olggos giddagasas .#Giedajn sidjij siejvvelij sjávvunit , ja de giehttárij nuppijda gåktu Härrá suv fáŋŋgagoades lij vuolgadam . Son dajai : « Muitalehket dán Jáhkobii ja oskuguimmiide . » Dasto son guđii sin ja manai eará báikái .#Gåhtjoj sijáv Jakobij ja vieljajda dáv giehttot , ja de sijáv dasi guodij ja ietjá sadjáj manáj . Iđedis šattai stuora moivi soalddáhiid gaskkas : Gosa Biehtár lei šaddan ?#Idedis buolláj doarroålmmåj gaskan stuorra duojkke . Gåsis Petrus gádoj ? Herodes ozai su , muhto ii gávdnan ; ja maŋŋil go lei dutkan fávttaid de gohčui sin steavliduvvot .#Herodes suv åtsåj , ja gå Petrusav ittjij gávna , de vávtajs vidjurijt åtsådij ja gåhtjoj sijáv stráffut . Ieš son vulggii Judeas vuolás Kesareai ja orui doppe muhtun áiggi .#Iesj manáj Judeas Caesareaj dåppe årutjit . Herodes lei guhká guoddán vaši Tyrosa ja Sidona ássiide .#Herodes lij Tyrosa ja Sidona álmmugijda vasjev guoddám . Dál dát olbmot soabadedje jorggihit gonagassii , ja go sii ledje ožžon gonagasa gámmárbálvaleaddji , Blastosa , iežaset beallái , de sii sihte ráfi , dasgo sii ožžo eallindárbašiiddiset gonagasa eatnamis .#Sij de gånågisá lusi mannin , ja gå suv gámmárhärráv , Blastosav , lidjin ietjasa bälláj oadtjum , de ráfev ádnun . Sij vuojn viessomdárbbagijt gånågisá ednamis oadtjun . Mearrebeaivvi Herodes cokkai gonagasbiktasiid , čohkánii gudnelávdái ja sártnui olbmuide .#Mierrebiejve tjáŋaj Herodes gånågisgárvojda , tråvnnåj tjåhkkidij ja álmmugij hållagådij . Dalle olbmot čurvo : « Diet lea ipmil mii sárdnu , ii ge olmmoš . »#Álmmuk tjuorvoj : ” Ij le almasj guhti hoallá , ájnat jubmel . ” Dan seammás Hearrá eŋgel časkkii su dan dihtii go son ii lean addán Ipmilii gudni . Ja son borahalai máđuide ja jámii .#Valla daŋga båttå ieŋŋgil almes suv tjasskelij , dan diehti gå ittjij Jubmelij gudnev vatte , ja de mádo suv jámas bårrin . Muhto Ipmila sátni ovdánii ja viidánii .#Valla Jubmela báhko åvddånij ja oabloj . Go Barnabas ja Sávlos leigga ollašuhttán bálvalusaska , de vulggiiga Jerusalemis ja válddiiga mielddiska Johanasa geas lei lassinamman Markus .#Gå Barnabas ja Saul lijga dievnastusáska Jerusalemin ållidam , de máhtsajga ja váldijga fárrusiska Johannesav gev Markusin gåhttjun . Antiokia searvegottis ledje profehtat ja oahpaheaddjit . Dat ledje Barnabas ja Simmon gii gohčoduvvui Nigerin , kyrenelaš Lukios , Manaen , gii lei guovllugonagasa Herodesa biepmoviellja , ja Sávlos .#Antiokia tjoaggulvisán lidjin dá profehta ja åhpadiddje : Barnabas , Symeon gev Nigerin gåhttjun , Lukius Kyrenes , Manaen , guhti lij badjánam tetrárka , Herodesa lunna , ja de Saul . Oktii go sii dolle ipmilbálvalusa ja atne borakeahttáivuođa , de Bassi Vuoigŋa celkkii : « Válljejehket Barnabasa ja Sávlosa dan bargui masa mun lean gohččon sudno . »#Gå akti jubmeldievnov adnin ja fásstudin , de ájlis Vuojŋŋanis sidjij hålaj : ” Tjuolldit Barnabasav ja Saulav dan bargguj masi lev sunnuv gåhttjum . ” Borakeahttáivuođa ja rohkadusa maŋŋil sii bidje gieđaideaset sudno ala ja vuolggahedje sudno .#Fásstudime ja råhkålvisá maŋŋela biedjin giedajdisá sunnu nali ja sunnuv de rádjin . Dál go Bassi Vuoigŋa lei vuolggahan sudno , soai manaiga vuolás Seleukiai , ja doppe borjjasteigga Kyprosii .#Goappátja , gudi dal ájlis Vuojŋŋanisás lijga rájaduvvam , manájga Seleukiaj , ja dassta Kyprosij bårjåstijga . Go bođiiga Salamisii , de sárdnideigga Ipmila sáni juvddálaččaid synagogain .#Salamisin Jubmela bágov juvdáj synagogajn sárnnedijga . Sudnos lei Johanas mielde veahkkin .#Sunnun lij aj Johannes fáron viehkken . Sii manne rastá sullo gitta Pafosa rádjái , ja doppe deive juvddálaš noidošeaddji ja vearreprofehta gean namma lei Barjesus .#Mannin suollu rastá gitta Pafosij , gånnå Barjesusav , juvdáj skäddárav ja vierreprofehtav , iejvvijin . Son orui eananhearrá Sergius Paulusa luhtte .#Sån lij álu Roma ednamhärrá Sergius Paulusa lunna , guhti jiermmás ålmåj lij . Eananhearrá lei jierpmálaš olmmái , ja son siđai Barnabasa ja Sávlosa lusas ja hálidii gullat Ipmila sáni .#Sergius sidáj Jubmela bágov gullat ja dan diehti gåhtjoj Barnabasav ja Saulav ietjas lusi . Muhto Elymas , dát mearkkaša diehtti , vuostálasttii sudno ja vikkahii eananhearrá eret oskkus .#Valla Elymas - mij merkaj ” skäddár ” sunnuv vuosteldij ja gähttjalij duostudit ednamhärráv jáhkkuj boahtemis . Dievva Bassi Vuoiŋŋas Sávlos , gii maiddái gohčoduvvo Bávlosin , geahčastii bastilit sutnje ja celkkii : « Don beargalaga bárdni !#Saul , gev aj Paulusin gåhttjun , de ájlis Vuojŋŋanisás dievdeduváj . Don leat buot vanhurskkisvuođa vašálaš , dievva juohkelágán gávvilvuođas ja bahávuođas , it go goassege áiggo heaitit botnjamis Hearrá njulges geainnuid ?#Basstelis tjalmij sunji gehtjaj ja javlaj : ” Dån bärggala bárnne , gájkka rievtesferdukvuoda vasjulasj , gávvelisvuodas ja bahudagás dievva , i gus goassak ájgo hiejttet Härrá njuolggis gäjnojt bådnjåmis ? Dál Hearrá lokte gieđas du vuostái , ja don šattat čalmmeheapmin it ge oainne beaivváža muhtun áigái . »#Härrá giehta dal duv tsábmes . Muhtem ájggáj dal tjalmeduvá ja i dasti biejvev vuojne . ” Dallánaga mierká ja seavdnjat gahčai noidošeaddji ala , ja son váccii ja geahččalii gieđa guluin gávdnat muhtuma gii láidešii su .#Dalánagi murkkodij ja sjevnjudij , ja de váttsij ja åttjudij soabmásav ietjas lájdditjit . Go eananhearrá oinnii dán mii dáhpáhuvai , de oskugođii ja ovddošii sakka Ipmila oahpu .#Gå ednamhärrá dáv vuojnij , de jáhkkegådij ja Härrá åhpas alvaduváj . Bávlos borjjastii guimmiidisguin Pafosis , ja sii bohte Pergii Pamfylias .#Paulus ja gudi suv tjuovudin , bårjåstin de Pafosis Pergej Pamfylian . Doppe Johanas earránii sis ja máhcai Jerusalemii .#Johannes danna sijás siráj ja Jerusalemij máhtsaj . Earát vulge Perges ja ollejedje Antiokiai Pisidias .#Ietja de Perges vuolggin ja Pisidia Antiokiaj jåvsådin . Sábbáhin sii manne synagogii ja čohkánedje .#Sábbátbiejven synagogaj tjágŋin ja dasi tjåhkkidin . Maŋŋil go láhka ja profehtat ledje lohkkojuvvon , de synagoga ovddasčuožžut vuolggahedje dán sáni sidjiide : « Vieljat , jos dis leažžá neavvunsárdni olbmuide , de sárdnot ! »#Gå lágas ja profehtajs lidjin låhkåm de synagogatjuottjodiddje sidjij javlaj : ” Vielja , jus diján le juoga almatjijda vágodussan hållat , de hållit . ” Bávlos čuožžilii , loktestii gieđas ja sárdnugođii : Israellaččat ja dii earát geat ballabehtet Ipmilis , guldalehket mu !#Paulus de tjuodtjelij , giedajn siejvvelij sjávvunit ja hållagådij : ” Israelaga ja dij gudi Jubmelis ballabihtit , gulldalihtit dal muv hålav . Dán álbmoga Ipmil , Israela Ipmil , válljii min máddariid ja dagai álbmoga stuorisin go sii ledje ássamin vierisin Egyptas , ja son doalvvui sin doppe eret gievrras gieđainis .#Mijá álmmuga Jubmel , Israela Jubmel , mijá ájttegijt tjuoldij . Dagáj ietjas álmmugav stuorren dalloj gå amugin Egyptan årrun , ja bajeduvvam giedajn sijáv dåppelt vuolgadij . Sullii njealljelot jagi son anii sis fuola meahcis .#Birrusij nielljalågev jage åjdåmiehtsen sijáv huvsaj . Ja go son lei duššadan čieža álbmoga Kanaanis , de attii sin eatnama israellaččaide iežaset árbeeanan .#Gå gietjav álmmuktjerda Kanaanin lij dåssjidam de sijá duobddágijt sidjij vattij . Dát bisttii sullii njeallječuođivihttalot jagi . Dasto son attii sidjiide duopmáriid gitta profehta Sámmola rádjái .#Birrusij nielljatjuohtevihttalåge jage dán maŋŋela sidjij duobmárijt vattij , profehta Samuela rádjáj . De sii sihte gonagasa , ja Ipmil attii sidjiide Sávlosa , Kiša bártni , guhte lei Benjamina čearddas , ja son lei gonagassan njealljelot jagi .#Dan maŋŋela gånågisáv sihtin , ja Jubmel vattij sidjij gånågissan Saulav , Kisja bárnev Benjamina máttos , nielljalåge jahkáj . Dalle Ipmil bijai su eret truvnnus ja čuoččáldahtii Dávveda gonagassan sidjiide .#Gå Jubmel lij suv ámmádis hiejtedam de Davidav sidjij gånågissan tjuottjeldahtij . Su birra Ipmil duođaštii : Mun lean gávdnan olbmá mu miela mielde , Dávveda , Isaja bártni , son ollašuhttá buot mu dáhtu .#Ja sunji de dáv vihtanusáv vattij : Gávnnam lev ålmmåv guhti le muv miela milta , Davidav , Jisjaja bárnev . Sån galggá muv sidodav ållidit . Dán olbmá nális Ipmil attii lohpádusas mielde Israelii beasti , Jesusa .#Dán ålmmå máttos vattij Jubmel , jáhtos milta Israelaj lånestiddjev , Jesusav . Ovdal go son bođii , de Johanas lei sárdnidan jorgalusa gástta oppa Israela álbmogii .#Åvddål gå sån bådij , de Johannes lij buorádusá gástadusáv åbbå Israela álmmugij sárnnedam . Go Johanas lei loahpaheamen daguidis , de son celkkii : « Mun in leat dat geanin dii gáddibehtet mu .#Ja gå Johannesa barggo ållånatjáj de javlaj : ’ Iv le mån guhtin dij jáhkkebihtit . Muhto mu maŋŋil boahtá muhtun gean gápmagiid ge mun in leat dohkálaš nuollat . »#Muv maŋŋela sån boahtá , ja sujsta iv le árvvogis gámagartsav nuolatjit . ’ Álbmotguoimmit , dii Abrahama nálli , ja dii earát geat ballabehtet Ipmilis ! Aiddo midjiide dát bestojumi sátni lea vuolggahuvvon .#Vielja , gudi Abrahama máttos lihpit ja gájka dánna gudi Jubmelis ballabihtit , didjij le dát lånåstusá báhko rájaduvvam . Dasgo Jerusalema ássit ja sin oaivámuččat eai árvidan gii son lei eai ge ádden profehtaid sániid mat lohkkojuvvojit juohke sábbáha , muhto sii ollašuhtte daid go dubmejedje su .#Jerusalema álmmuk ja sijá oajvemusá ettjin dádjada guhti Jesus lij . Duobbmijin suv , ja dan baktu de ållidin profehtaj bágojt ma juohkka sábbátbiejve lågåduvvi . Vaikko sii eai gávdnan siva dubmet su jábmimii , de dattege dáhtto Pilatusa goddit su .#Vájku ettjin siváv gávna suv jábmemij duobbmitjit , de Pilatusav rávkkin suv hekkaduhttet . Ja go sii ledje ollašuhttán buot mii lea čállojuvvon su birra , de válde su vuolás ruossas ja bidje su hávdái .#Gå de lidjin ållidam gájkka mij suv birra lij tjáleduvvam , de ruossas válldin suv vuolus ja hávddáj biedjin . Muhto Ipmil bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte , ja son almmustahtii iežas máŋga beaivvi sidjiide geat ledje čuvvon su Galileas bajás Jerusalemii . Sii leat dál su duođašteaddjin olbmuide .#Valla Jubmel suv jábbmegij lussta båvtij , ja måttijt biejvijt ietjas bigodij sidjij gudi Galileas suv siegen lidjin Jerusalemij badjánam ja gudi dal suv birra álmmuga åvdån vihtanassti . Ja mii buktit didjiide buori sága , ahte dan lohpádusa maid Ipmil attii min máddariidda , lea son ollašuhttán midjiide , sin mánáide , go son bajásčuoččáldahtii Jesusa , nugo lea čállojuvvon nuppi sálmmas : Don leat mu bárdni , mun lean odne riegádahttán du#Dáv ságav dal didjij sárnnedip : jáhtov mav ájttega oadtjun le Jubmel midjij , sijá mánájda ållidam , gå Jesusav tjuottjeldahtij , nåv gåktu nuppen sálman le tjáleduvvam : Dån le muv bárnne , uddni lev duv riegádahttám . Ja go Ipmil lea bajásčuoččáldahttán Jesusa jábmiid luhtte , de Jesus ii goassege šat máhca guohcageapmái .#Ja gå Jubmel le Jesusav jábbmegij lussta tjuottjeldahttám , de Jesus ij goassak dåssjånibmáj máhtsa . Dán birra lea Ipmil cealkán ná : Mun attán didjiide daid bassi ja nana lohpádusaid maid adden Dávvedii .#Dán birra le Jubmel javllam : Didjij dal ållidav ájlis ja nanos jáhtojt majt Davidij vaddiv . Ja eará sálmmas son cealká : Don it divtte bassi bálvaleaddját oaidnit guohcageami .#Ietjá bájken vuojn javllá : Dån i dibde ájlis dievnárat dåssjånimev vuojnnet . Dávvet bálvalii Ipmila olles eallinagis ollašuhttin dihtii Ipmila áigumušaid . De son jámii ja hávdáduvvui máddariiddis lusa ja guohcagii .#David , guhti ájgenis Jubmela sidodav dievnastij , jámij ja ietjas ájttegij aktiduváj ja dåssjånimev vuojnij . Muhto son gean Ipmil bajásčuoččáldahtii , ii guohcagan .#Valla gev Jubmel jábbmegij lussta båvtij ij le dåssjånimev vuojnnám . Ja dihtet dál , álbmotguoimmit , ahte su bokte sárdniduvvo didjiide suttuid ándagassii addojupmi . Su bokte juohkehaš guhte osku dahkkojuvvo vanhurskkisin buot dain suttuin main Movssesa láhka ii sáhttán dahkat vanhurskkisin .#Diehtit dal , vielja , suv baktu suttoj ándagisluojttem didjij sárnneduvvá , ja suv baktu rievtesferdugin sjaddá juohkkahasj guhti jáhkká ja tjoavdádallá gájkka massta ejda tjoavdádalá gå Mosesa lága vuolen lijda . Váruhehket dál , amas dat maid profehtat leat cealkán , dáhpáhuvvat didjiide : Gehččet , dii badjelgeahččit , ovddošehket ja šaddet duššin . Dasgo dakkár dagu mun dagan din beivviid , dagu man dii ehpet oskkoše jos muhtun muitalivččii dan .#Várrijihtit val didjij sjaddamis gåktu profehta li hållam : Gähttjit , álbediddje , imálussjit ja dåssjånihtit : dagov mån dijá biejvij dagáv , dagov masi ehpit jáhke gå didjij giehtoduvvá . ” Go Bávlos ja Barnabas manaiga olggos , de olbmot ávžžuhedje sudno sárdnut dán birra čuovvovaš sábbáha ge .#Gå ålgus vádtsájga , de vájnnodin ienebuv dán birra maŋep sábbátbiejve gullat . Ja go synagoga olbmot earránadde , de sihke juvddálaččat ja báhkinat geat ledje jorgalan juvddálaččaid oskui čuvvo sudno .#Ja gå jubmeldievno maŋŋela sirádin , de juvdájs ja jubmelbalulasj proselyhtajs moattes Paulusav ja Barnabasav tjuovvolin . Bávlos ja Barnabas sártnuiga sidjiide ja roahkasmahtiiga sin doallat gitta Ipmila árpmus .#Såj de sidjij hålajga ja alodijga sijáv Jubmela ármon bissot . Maŋit sábbáha measta olles gávpot bođii sudno lusa gullat Ipmila sáni .#Maŋep sábbátbiejve tjåhkanin vargga gájkka stáda årro Härrá bágov gulldalittjat . Go juvddálaččat oidne olmmošjoavkku , de gáđaštišgohte ja vuostálastigohte bilkusániiguin dan maid Bávlos sárdnidii .#Gå juvdá almasjvegajt vuojnnin , de udnoduvvin ja Paulusa hålav álbedin . Bávlos ja Barnabas sártnuiga dalle roahkkadit : « Lei dárbbašlaš sárdnidit Ipmila sáni vuos didjiide .#Valla Paulus ja Barnabas jálot vásstedijga : ” Didjij ham Jubmela báhko vuostak luluj sárnneduvvat . Muhto go juo dii hilgubehtet dan , ehpet ge ane iežadet dohkálažžan agálaš eallimii , de moai vulge dál báhkiniid lusa .#Valla gå dal dav hilgodihpit ja ietjada ihkeven iellemij árvodibmen duobbmibihtit , de hiednigijda jårggålin . Dasgo ná lea Hearrá gohččon : Mun lean dahkan du čuovggasin báhkiniidda , vai don šattašit bestojupmin gitta eatnama ravddaid rádjái . »#Härrá ham munnuv le gåhttjum : Hiednigijda lev duv tjuovggan dahkam , vaj lånåstussan ednama ålgomus rájájda lulu sjaddat . ” Go báhkinat gulle dán , de sii illudedje ja rámidedje Hearrá sáni , ja buohkat geat ledje mearriduvvon agálaš eallimii , oskugohte . Hearrá sátni viidánii miehtá dan guovllu .#Gå hiedniga dáv gullin , de ávvudallin ja Härrá bágov hievedin , ja de jáhkkegåhtin gájka gudi ihkeven iellemij lidjin vuojneduvvam , ja Härrá báhko gájkka dajda duobddágijda oabloj . Muhto juvddálaččat háhttejedje allanálat ipmilbalolaš nissoniid ja gávpoga ovddimuš olbmáid ge ja doarrádallagohte Bávlosa ja Barnabasa ja ádje sudno eret guovllusteaset .#Valla juvdá hasodin jubmelbalulasj nissunijt alla máttojs ja stáda åvdemus ålmmåjt Paulusa ja Barnabasa vuosstij . Ja de sunnuv doarrádallagåhtin ja dajs dáfojs sunnuv rádjin . Dalle soai savdnjileigga muoldda eret julggiineaskka duođaštussan sin vuostái ja vulggiiga Ikonionii .#Goappátja dumev juolgijstiska sjavnjestijga sijá vuosstij ja Ikoniaj vádtsájga . Muhto máhttájeaddjit devdojuvvojedje iluin ja Bassi Vuoiŋŋain .#Ja åhpadisålmmå ávos ja ájlis Vuojŋŋanisás dievdeduvájga . Ikonionas ge Bávlos ja Barnabas manaiga juvddálaččaid synagogii ja sártnuiga nu ahte stuora joavku juvddálaččain ja greikalaččain oskugohte .#Ikonian aj juvdá synagogaj manájga ja dåppe sárnnedijga vaj stuorra vega juvdájs ja grehkajs jáhkkegåhtin . Muhto dat juvddálaččat geat eai oskon , háhttejedje báhkiniid ja mirkkohedje sin miela oskuvieljaid vuostái .#Valla juvdá gudi ettjin sidá jáhkket , hasodin hiednigijt vieljaj vuosstij ja sijá mielajt sielggijin . Soai dattege oruiga das guhkes áiggi ja sárdnideigga roahkkadit luohtedettiin Hearrái , gii nannii árpmusánis daiguin mearkkaiguin ja oavdudaguiguin maid divttii dáhpáhuvvat sudno gieđaid bokte .#Valla Paulus ja Barnabas dasi guhkes ájgev ganugijga ja bihko ja jálot Härráj åsskomin sárnnedijga ; Härrá ármo bágos nannij gå sunnuv merkajt ja oavddodagojt dagádahtij . Muhto gávpoga ássit juohkásedje guovtti oassái , nuppit ledje juvddálaččaid bealde , nuppit fas apoastaliid bealde .#Valla stáda álmmuk guovte bälláj juohkásij : muhtema juvdájt bälostin , muhtema apostelijt . Go soai ipmirdeigga ahte sihke báhkinat ja juvddálaččat oktan oaivámuččaideasetguin áigo illástit ja geađgádit sudno , de báhtareigga Lykaonia gávpogiidda Lystrai ja Derbii ja daid lagas guovlluide .#Gå apostela árvvedijga hiedniga ja juvdá oajvemusájisá ájggun sunnuv ládat ja gierggit , de báhtarijga Lykaonia guovte stádaj , Lystraj ja Derbej , ja dajda dáfojda . Doppe soai sárdnideigga evangeliuma .#Dåppe evangeliumav sárnnedijga . Lystras lei olmmái geas ledje lámis juolggit .#Lystran lij ålmåj gen juolge lidjin gállnam . Son lei eamis lámis ii ge lean goassege nagadan vázzit .#Riegádimrájes gálnas lij , ja ij lim goassak buktám vádtset . Dát olmmái guldalii Bávlosa sárdnumin .#Sån gulldalij Paulusav hållamin . Bávlos geahčai dárkilit sutnje , ja go árvidii ahte olbmás lei osku nu ahte sáhtii buoriduvvot , de Bávlos celkkii alla jienain : « Čuožžil ja čuoččo julggiidat alde ! »#Paulus de sunji gehtjastij , ja vuojnij sujna lij jáhkko man baktu luluj buktet buorránit . De jieddnát javlaj : ” Tjuodtjela ! ” Olmmái njuikii čuoččat ja váccašišgođii .#Ålmåj de tjuodtjelij ja vádtsegådij . Go olbmot oidne maid Bávlos lei dahkan , de čuorvugohte lykaoniagillii : « Ipmilat leat boahtán vuolás min lusa olbmuid hámis ! »#Gå álmmuk vuojnij majt Paulus lij dahkam , de lykaonia giellaj jieddnát tjuorvvun : ” Jubmela li almatja hámen mijá lusi luojttádam . ” Sii gohčodedje Barnabasa Zeusin ja Bávlosa Hermesin , dasgo son lei dat gii sártnui .#Barnabasav Seusan ja Paulusav Hermesin gåhttjun , dajna gå Paulus lij guhti sárnnedij . Báhppa gii gulai Zeustempelii mii lei aiddo olggobealde gávpoga , bođii gávpotportii vuovssáiguin ja rássegierdduiguin ja áiggui oaffaruššat ovttas olbmuiguin .#Seustiemmpela härrá bådij tiemmpelis stáda ålggolis vuovsáj ja giedjekbárddagij uvsajda ja sidáj álmmugijn aktan värrodit . Muhto go apoastalat Barnabas ja Bávlos gulaiga dan , gaikkodeigga biktasiiddiska , viegaiga olbmuid gaskii ja čuorvvuiga : « Olbmát , manne dahkabehtet dan ?#Gå apostela , Barnabas ja Paulus , dáv gullájga , de ålgoldisgárvojdiska gajkedijga , almatjij gasskaj viehkalijga ja tjuorvvogådijga : ” Majt gulá lik dahkabihtit ? Moai han letne dábálaš olbmot nugo dii ge .#Måj lin sjiebtjes almatja degu dij . Ja moai bukte didjiide buori sága , ahte dii fertebehtet jorgalit eret duššálaš eahpeipmiliin ealli Ipmilii , sutnje guhte lea sivdnidan almmi ja eatnama ja meara ja buot mat daid siste leat .#Ávvoságav didjij buktin : jårgijdihtit dájs fámodis jubmelijs ielle Jubmelij , guhti le sjivnnjedam almev ja ednamav ja merav ja gájkka mij danna le . Vássán sohkabuolvvaid áiggiid son suovai buot álbmogiid mannat iežaset geainnuid . Almmatge son attii didjiide duođaštusa iežas birra go dagai buriid daguid ja attii didjiide arvvi almmis ja šattolaš áiggiid ; son gallehii din ja devddii din váimmuid iluin . »#Åvdebut hiednikálmmugijt dibdij ietjasa gäjnojt mannat , valla daŋgas diehti ietjas birra vihtanastij gájkka buorij baktu majt dagáj . Almes le rásjov ja tjuohppamájgijt vaddám , gallidam dijáv ja dijá vájmojt ávos dävddám . ” Dáiguin sániiguin aiddo dal nagadeigga eastadit olbmuid oaffaruššamis alcceseaskka .#Dáj bágoj de álmmugav nagájga tsaggat sunnuj värrodimes . Dalle juvddálaččat bohte Antiokias ja Ikonionas .#Valla Antiokias ja Ikonias båhtin juvdá gudi álmmugav ietjasa bälláj oadtjun . Sii sártnuhedje olbmuid , nu ahte dat geađgádedje Bávlosa ja gesse su olggobeallái gávpoga go navde su jápmán .#Paulusav gierggijin ja stáda ålggolij giessin gå jáhkkin suv jábmám . Muhto máhttájeaddjit birastahtte su , ja son čuožžilii ja manai gávpogii .#Valla gå åhpadisålmmå suv birra tjåhkanin , de tjuodtjelij ja stádaj vádtsáj . Nuppi beaivvi soai Barnabasain vulggiiga Derbii .#Maŋep biejve de Derbej Barnabasa fáron manáj . Dán gávpogis soai sárdnideigga evangeliuma ja vuittiiga eatnagiid máhttájeaddjin .#Dåppe evangeliumav sárnnedijga ja moaddásav åhpadisålmmån dagájga . Dasto máhcaiga Lystrai , viidáseappot Ikonionii ja doppe Antiokiai .#Maŋŋela vat Lystraj , Ikoniaj ja Antiokiaj máhtsajga ja åhpadisålmmåjt gievrrodijga ja alodijga jáhkon bissot . ” Soai nanosmahtiiga máhttájeddjiid , rávviiga sin bissut nanusin oskkus ja dajaiga : « Mii fertet mannat Ipmila riikka sisa ollu áŧestusaid čađa . »#Jubmela rijkkaj edna gierddama milta hähttup mannat ” , javlajga . Juohke searvegottis soai válljiiga vuorrasiid ; ja rohkosiin ja borakeahttáivuođain soai bijaiga sin Hearrá háldui , geasa sii osko .#Juohkka tjoaggulvisán boarrásijt válljijga , ja råhkålvisá ja fásstudime maŋŋela vattijga sijáv Härrá hállduj , gesi lidjin jáhkkegoahtám . De soai manaiga Pisidia čađa ja bođiiga Pamfyliai , ja go soai leigga sárdnidan sáni Perges , de manaiga vuolás Attaliai .#Manájga de Pisidia ja Pamfylia milta , ja gå lijga Pergen bágov sárnnedam , de Attaleiaj vuollánijga . Doppe soai borjjasteigga Antiokiai , gos oktii leigga addojuvvon Ipmila árpmu háldui ollašuhttin dihtii dan dagu man dál leigga loahpahan .#Dåppelt Antiokiaj bårjåstijga , bájkkáj gånnå Jubmela ármo hállduj lidjin sunnuv vaddám dalloj gå vuolgijga bargguj mav dal lijga ållidam . Go joavddaiga dohko , de čohkkiiga searvegotti ja muitaleigga makkár daguid Ipmil lei dahkan sudno bokte , ja mo son lei rahpan oskku uvssa báhkiniidda .#Gå dåhku jåvsådijga , de tjoaggulvisáv tjoahkkijga ja giehtojga sidjij man ednagav Jubmel lij sunnu baktu dahkam ja gåktu jáhko uvsav hiednigijda lij rahpam . Doppe soai oruiga mihá guhkes áiggi máhttájeddjiid luhtte .#Ja viehka guhkes ájgev de danna åhpadisålmmåj lunna årojga . Muhtun olbmát bohte Judeas ja oahpahišgohte oskuguimmiid : « Jos dii ehpet birračuhppojuvvo Movssesa lága mielde , de ehpet sáhte bestojuvvot . »#Soabmása gudi lidjin Judeas boahtám åhpadin vieljajt ja javllin aktak ij gádjusa jus Mosesa dábe milta ij birratjuohpaduvá . Bávlos ja Barnabas šattaiga garra riidui ja nággui singuin .#Dássta badjánij rijddo ja rudna sijá ja Paulusa ja Barnabasa gasskaj . Dalle mearriduvvui ahte Bávlos ja Barnabas ja muhtun earát galge mannat bajás Jerusalemii apoastaliid ja vuorrasiid lusa dáinna gažaldagain .#Ájgás de båhtalin sunnuv guoktáv ja muhtijt iehtjádijt Jerusalemij , apostelij ja boarrásij lusi rádjat dáv gatjálvisáv bajedittjat . Searvegoddi vuolggahii sin , ja sii johte Fenikia ja Samaria čađa gos muitaledje báhkiniid jorgalusa birra , ja dat lei stuora illun buot oskuguimmiide .#Tjoaggulvis sunnuj niestev vattij ja de miedáldastij . Fenikiav ja Samariav manájga ja giehtojga gåktu hiedniga lidjin buorádusáv dahkam ja gåktu stuorra ávvo dassta vieljajda badjánij . Go sii bohte Jerusalemii , de searvegoddi , apoastalat ja vuorrasat vuostáiválde sin , ja sii muitaledje buot maid Ipmil lei dahkan sin bokte .#Gå Jerusalemij jåvsådijga , de tjoaggulvis ja apostela ja boarrása sunnuv duosstun , ja de giehtojga sidjij man ednagav Jubmel sunnu baktu lij dahkam . Muhto muhtun oskkolaččat guđet gulle farisealaččaid bellodahkii čuožžiledje , ja dadje : « Báhkinat fertejit birračuhppojuvvot ja gohččojuvvot doallat Movssesa lága . »#Valla fariseajs muhtema gudi lidjin jáhkkegoahtám , tjuodtjelin ja javllin hiednigijt viertti birratjuohppat ja gåhttjot Mosesa lágav anedit . Apoastalat ja vuorrasat čoahkkanedje guorahallat dán ášši .#Apostela ja boarrása de tjåhkanin ássjev guoradalátjit . Guhkes nákkáhallama maŋŋil Biehtár čuožžilii ja sártnui sidjiide : « Vialjat , dii diehtibehtet ahte Ipmil áigá juo válljii mu din gaskkas , vai báhkinat beasašedje gullat evangeliuma sáni mu njálmmis ja oskugoahtit .#Guhkes árvvaladdama maŋŋela Petrus tjuodtjelij ja javlaj : ” Vielja , diehtebihtit Jubmel dålen dijá gaskan muv tjuoldij , vaj hiedniga muv njálme baktu lulun evangeliuma bágov gullat ja jáhkkegoahtet . Ja Ipmil guhte dovdá buohkaid váimmuid , duođaštii dan addimiin sidjiide Bassi Vuoiŋŋa nugo midjiide ge .#Jubmel , guhti gájkaj vájmojt dåbddå , le dáv vihtanasstám gå ájlis Vuojŋŋanisáv sidjij vattij , degu midjij . Son čájehii ahte ii leat erohus min ja sin gaskkas , muhto buhtistii sin váimmuid go sii osko .#Ij le Jubmel sieradusáv mijá ja sijá gasskaj biedjam , ájnat jáhko baktu le sijá vájmojt rájnnim . Manne dii dalle geahččalehpet Ipmila ja bidjabehtet máhttájeddjiid niskki ala geassá man eai min máddarat eat ge mii leat veadján guoddit ?#Man diehti de Jubmelav gähttjalihpit ja åhpadisålmmåj ålgijda dakkir svagájt biedjabihtit majt mijá ájttega ja mij ietja ep le nahkam guoddet . Mii han oskut ahte mii bestojuvvot Hearrá Jesusa árpmu bokte seammá láhkái go sii ge . »#Mij ham jáhkkep härrá Jesusa ármo baktu gádjusip , nåv aj sij . ” De olles joavku jávohuvai ja guldalii Barnabasa ja Bávlosa muitaleamen buot mearkkaid ja oavdudaguid birra maid Ipmil lei dahkan báhkiniid gaskkas sudno bokte .#Gájka de sjávvunin ja Barnabasav ja Paulusav gulldalin giehttomin ållo merkaj birra majt Jubmel hiednigij gaskan sunnu baktu lij dahkam . Go soai jávohuvaiga , de Jáhkot sárdnugođii : « Vieljat , guldalehket mu !#Gå hiejtijga de Jakob hållagådij : ” Gulldalihtit dal , vielja . Simmon lea muitalan mo Ipmil áigá juo válljii alccesis álbmoga báhkiniid gaskkas , vai sii gudnejahtášedje su nama .#Simon le giehttum gåktu Jubmel juo ådno hiednigij gaskas allasis álmmugav válljij . Dát soahpá profehtaid sániiguin , nugo lea čállojuvvon : Das maŋŋil mun máhcan ja huksen fas Dávveda gahččan goađi .#Profehtaj bágojda dát hiehpá gå le tjáleduvvam : Dan maŋŋela máhtsav Davida vierram viesov ådåsis tsieggitjit . Mun huksen fas dan mii lea gaikkoduvvon ja ceggen dan ođđasis , vai buot eará olbmot ge ozašedje Hearrá , buot báhkinat geaid badjelii mu namma lea celkojuvvon .#Tsieggiv ådåsis ja tjuottjeldahtáv dav mij le gajkoduvvam , vaj ietjá almatja Härráv åhtsågåhti , gájkka almatja gejda muv namma le sárnneduvvam . Nu cealká Hearrá , gii lea dahkan dán dovddusin agálašvuođa rájes .#Náv javllá Härrá guhti juo ådno le dáv bigodam . Dan dihtii oaivvildan ahte mii eat galggaše váivvidit báhkiniid geat dahket jorgalusa Ipmilii , muhto čállot sidjiide ahte sii galget doalahit iežaset eret das mii lea šaddan buhtismeahttumin eahpeipmilbálvalusa dihtii , ja fuorrávuođas , buvihuvvon elliid bierggus ja varas .#Muv mielas de ep galga vájvedit hiednigijt gudi Jubmelij jårgijdi , ájnat dåssjå tjállet sidjij vaj várriji dassta mij le boajtojubmeldievnastusá baktu báddum , skiegesvuodas , buvvum juhtusij biergos ja máles . Dasgo Movssesis leat dološ rájes leamaš sárdnideaddjit buot gávpogiin , ja sii lohket su sániid synagogain juohke sábbáha . »#Mosesin li juo dålusjrájes sárnnediddje juohkka stádan , ja juohkka sábbáda suv bágo synagogajn lågåduvvi . ” Dalle apoastalat ja vuorrasat oktan olles searvegottiin šiehtadedje válljet moaddása iežaset gaskkas ja vuolggahit sin Antiokiai Bávlosiin ja Barnabasain .#Apostela ja boarrása ja åbbå tjoaggulvis de aktisattjat mierredin soabmásav sijá gaskas Antiokiaj Paulusa ja Barnabasa siegen rádjat . Dat geat válljejuvvuiga , leigga Judas , gii gohčoduvvui Barsabbasin , ja Silas , goappašagat oskuvieljaid njunuš olbmát .#Válljijin de Judasav , gev Barsabbasin gåhttjun , ja Silasav . Vieljaj gaskan lijga goappátja åvdemusájs . Sin mielde sii sáddejedje dákkár girjji : Din oskuvieljat apoastalat ja vuorrasat celket dearvvuođaid báhkinsogaid oskuvieljaide Antiokias , Syrias ja Kilikias .#Ja de dáv girjev fárrusisá oadtjun : ” Apostelijs ja boarrásijs varrudagá vieljajda hiednikálmmugijs Antiokian ja Syrian ja Kilikian . Mii leat gullan ahte muhtumat leat boahtán min luhtte ja jorggiidahttán ja ráfehuhttán din sániideasetguin .#Gullam lip muhtema dáppelt li dijá lusi boahtám ja bágojisá dijáv ráfeduhttám ja fieráldahttám . Muhto mii eat leat vuolggahan sin .#Mij val ep le sijáv rádjam . Danne mii buohkat leat šiehttan válljet moadde olbmá ja vuolggahit sudno din lusa oktan ráhkis oskuvieljaideametguin Barnabasain ja Bávlosiin , guđet leaba bealuštan Hearrámet Jesus Kristusa nama heakkaineaskka .#Aktisattjat lip de mierredam muhtem ålmmåjt dijá lusi rádjat , vielljagärrásij , Barnabasa ja Paulusa siegen , gudi goappátja Jesus Kristusa namáv hekkajniska libá bälostam . Mii nappo vuolggahit Judasa ja Silasa , geat njálmmálaččat ge duođašteaba dan mii lea čállojuvvon dán girjái .#Judasav ja Silasav de rádjap , ja såj ássjev didjij njálmálattjat guládibá . Bassi Vuoigŋa ja mii leat mearridan ahte eat bija makkárge nođiid din ala , earet dáid mat leat dárbbašlaččat : Doalahehket iežadet eret bierggus mii lea oaffaruššon eahpeipmiliidda , ja buvihuvvon elliid bierggus , varas ja fuorrávuođas .#Ájlis Vuojŋŋanisájn aktan lip mierredam ep makkirik nådijn dijáv noadoda , valla dájt rávkalvisájt biedjap : Várrijihtit biergos mij boajtojubmelijda le värroduvvam , máles , buvvum juhtusij biergos ja skiegesvuodas . Jos dii váruhehpet dáin , de dahkabehtet bures .#Jus gájkka dájs várribihtit , de buoret dijájs manná . Ellet dearvan !#Viessut buoragit . ” De sii vuolggahuvvojedje ja manne vuolás Antiokiai . Sii čohkkejedje searvegotti ja adde sidjiide reivve .#Rádjin de sijáv mannuj , ja gå Antiokiaj jåvsådin de almatjijt tjoahkkijin ja girjev sidjij vaddin . Go sii ledje lohkan dan , de illudedje daid árvvosmahtti sániid dihtii mat das ledje .#Vielja dáv låhkin ja jaskadusájs ávvusin . Judas ja Silas geat ieža ge leigga profehtat , árvvosmahtiiga oskuguimmiid ollu sániiguin ja nanosmahtiiga sin .#Judas ja Silas , gudi ietja profehta lijga , hålajga guhkev sidjij ja gievrrodijga ja jaskadijga sijáv . Go soai leigga orron doppe muhtun áiggi , de oskuguoimmit luite sudno vuolgit ruoktot ráfiin sin lusa geat ledje vuolggahan sudno .#Gå muhtem ájgev sijá lunna lijga årrum , de ráfesávadusáj vieljajs sirájga ja máhtsajga sijá lusi gudi sunnuv lidjin rádjam . Muhto Silas mearridii orrut sin luhtte ja danne Judas vulggii okto .#[ 34 Valla Silas mierredij dasi báhtset . ] Muhto Bávlos ja Barnabas oruiga Antiokias áigebotta , ja doppe oahpaheigga ja sárdnideigga Hearrá sáni ovttas ollu earáiguin .#Paulus ja Barnabas Antiokiaj ganugijga , gånnå moaddásij iehtjádij siegen åhpadijga ja Härrá bágov sárnnedijga . Muhtun áiggi das maŋŋil Bávlos dajai Barnabassii Barnabas hálidii váldit mielde Johanasa gean lassinamma lei Markus .#Muhtem ájge maŋŋela Paulus Barnabasaj javlaj : ” Vuolggon vat mannulahkaj vieljaj vidjurijt guoradalátjit gájkka dajn stádajn gånnå Härrá bágov lin sárnnedam . ” Barnabas sidáj Johannesav , gev Markusin gåhttjun , fárruj válldet . Muhto Bávlos ii miehtan váldit su mielde mátkeguoibmin go son lei guođđán sudno Pamfylias ii ge lean bargagoahtán sudnuin doppe .#Valla Paulusa mielas vierttij sån báhtset guhti sunnuv lij Pamfyliaj guodám , ij lim ga sunnu bargguj säbrram . Sudno gaskii šattai nu garra riidu ahte soai earránattaiga .#Sunnu gasskaj garra rijddo buolláj ja de danna sirájga . Barnabas válddii mielddis Markusa ja borjjastii Kyprosii , muhto Bávlos gis válljii Silasa guoibmin ja vulggii go oskuguoimmit ledje bidjan su Hearrá árpmu háldui .#Barnabas váldij Markusav fárrusis ja Kyprosij bårjåstij . Paulus de Silasav allasis ráddnan válljij , ja vuolgij maŋŋel gå vielja lidjin suv Härrá ármo hállduj vaddám . Son mátkkoštii Syria ja Kilikia čađa ja nanosmahtii searvegottiid .#Syriav ja Kilikiav miehtáj manáj ja tjoaggulvisájt dåppe gievrrodij . Bávlos joavddai maiddái Derbii ja Lystrai .#Paulus de Derbej ja Lystraj jåvsådij . Doppe lei máhttájeaddji gean namma lei Timoteus .#Dåppe lij åhpadisålmåj gen namma lij Timoteos . Son lei oskkolaš juvddálaš nissona bárdni , muhto su áhčči lei greikalaš .#Suv ieddne lij ristagis juvdá ja áhttje grehka . Lystra ja Ikoniona oskuguoimmit adde buori duođaštusa su birra .#Lystran ja Ikonian vielja buorijt suv birra hållin . Bávlos siđai Timoteusa mielde mátkeguoibmin , ja son birračuohpai su daid guovlluid juvddálaččaid dihtii , dasgo buohkat dihte ahte Timoteusa áhčči lei greikalaš .#Paulus sidáj Timoteosav fárrusis ja daj dáfoj juvdáj diehti suv birratjuohpadij ; juohkkahasj ham diedij áhtjes grehkan . Go sii dasto johte gávpogis gávpogii , de dieđihedje searvegottiide daid rávvagiid maid apoastalat ja vuorrasat Jerusalemis ledje mearridan , ja sii gohččo sin doallat daid .#Stádas stádaj mannin ja giehttun vieljajda njuolgadusáj birra majt apostela ja boarrása Jerusalemin lidjin vaddám ja majt lidjin välggogisá tjuovvot . Searvegottit nanosmuvve oskkus ja lassánedje beaivvis beaivái .#Tjoaggulvisá de jáhkon nanniduvvin ja biejves bäjvváj stuorrun . Dasto sii vulge Frygia ja Galatia čađa , dasgo Bassi Vuoigŋa lei gieldán sin sárdnideames sáni Asia eanangottis .#Frygia ja Galatia milta mannin , dajna gå ájlis Vuojŋŋanis tsuohtsodij sijáv bágov Asian sárnnedimes . Go ledje Mysia lahka , de geahččaledje mannat Bityniai , muhto Jesusa Vuoigŋa ii luoitán sin dohko .#Gå Mysiaj jåvsådin , de lij hállo Bityniaj vuolgget , valla Jesusa Vuojŋŋanis ittjij miededa . De sii manne Mysia čađa vuolás Troasii .#De Mysia milta aj mannin ja Troasij jåvsådin . Ihkku lei Bávlosis oainnáhus .#Iján de Paulus bárudisáv oattjoj . Son oinnii makedonialačča čuožžumin iežas ovddas ja dat rávkkai : « Boađe deike Makedoniai veahkehit min ! »#Vuojnij makedonia almatjav tjuodtjomin suv vájnnodime : ” Boade Makedoniaj mijáv viehkedittjat . ” Dán oainnáhusa maŋŋil mii geahččaleimmet dakkaviđe beassat Makedoniai ; dasgo mii árvideimmet ahte Ipmil lei rávkan min sárdnidit evangeliuma sidjiide .#Gå dáv bárudisáv lij vuojnnám , de dalánagi gähttjalijma Makedoniaj vuolgget , dajna gå árvvedijma Jubmel lij mijáv dåhku gåhttjum evangeliumav sárnnedittjat . De mii vulggiimet Troasis ja borjjasteimmet njuolgga Samotrakii ja nuppi beaivvi fas Neapolisii .#Na vuolgijma de Troasis ja njuolgga Samotrakej bårjåstijma , ja maŋep biejve Neapolisaj . Das jotkkiimet Filippii , mii lea romalaš koloniija ja Makedonia vuosttaš guovllu gávpot .#Dåppelt Filippij manájma , stáda mij le vuostasj makedoniak dáfon ja romagij årrombájkke . Dan gávpogis oruimet moadde beaivvi .#Dåppe soames biejvev ganugijma . Sábbáhin manaimet gávpotpoartta olggobeallái eatnogáddái gos navddiimet leat rohkadallanbáikki .#Sábbátbiejven stáda uvsa ålggolij manájma , jåhkågáddáj gånnå árvvedijma rågosbájkke lij . Dasa čohkáneimmet ja sárdnugođiimet daidda nissoniidda geat ledje čoagganan .#Tjåhkkidijma ja hålajma nissunijda gudi dasi lidjin tjåhkanam . Okta sis geat ledje guldaleamen min , lei Lydia , muhtun nisu Tyatira gávpogis eret .#Lydia lij sijás akta . Son vuvddii purpurliinniid ja lei ipmilbalolaš .#Sån lij Tyatiras ja purpurlijnijt oasestij , ja lij jubmelbalulasj . Hearrá rabai su váimmu , vai son vuostáiválddášii Bávlosa sániid .#Gulldalime Härrá sujsta vájmov rabáj ja de Paulusa bágojt duostoj . Go son lei gásttašuvvon oktan dáluinis , de bovdii min ja dajai : « Jos anežehpet mu Hearrái osku olmmožin , de bohtet mu guossin . »#Sån gájkka goahtefuolkijnis gástaduváj , ja maŋŋela mijáv vájnnodij : ” Båhtit muv lusi årudittjat , gå dal vissásit diehtebihtit Härráj jáhkáv . ” Ja son sártnuhii min boahtit .#Ja ittjij vuollána . Oktii go leimmet mannamin rohkadallanbáikái , bođii min ovddal muhtun šlávvanieida geas lei einnostanvuoigŋa .#Soames bále gå rågosbájkkáj lijma mannamin , de oarjjeniejdav iejvvijma gänna lij åvddålijsárnnomvuojŋŋanis . Su eaiggádat dinejedje bures su einnostusain .#Suv åvddålijsárnnomijs suv båndi ållo biednigav oadtjun . Son čuovvulii Bávlosa ja min čuorvvodettiin : « Dát olbmát leat Alimus Ipmila bálvaleaddjit , ja sii sárdnidit didjiide bestojumi geainnu . »#Dát niejdda Paulusav ja mijájt nuppijt tjuovudij ja tjuorvudij : ” Dá ålmmå li alemus Jubmela dievnastusán ja lånåstusá gäjnov didjij sárnnedi . ” Dát dáhpáhuvai máŋga beaivvi mieldálagaid dassá go Bávlos suhtai , jorggihii ja celkkii vuigŋii : « Mun gohčun du Jesus Kristusa nammii : Vuolgge sus ! »#Måttijt biejvijt dale nåv gihkadij . Paulus de vijmak suhtaj , jårgijdij ja vuojŋŋanissaj javlaj : ” Jesus Kristusa namán gåhtjov duv sujsta gájddat . ” Ja dat guđii nieidda dan seammás .#Ja nåv de sujsta dalága gájdaj . Muhto go nieidda eaiggádat árvidedje ahte sin dinendoaivva lei nohkan , de válde Bávlosa ja Silasa ja gesse sudno márkanšilljui gávpotdikki ovdii .#Gå niejda båndi árvvedin sisboadov lidjin massám , de válldin Paulusav ja Silasav gitta ja guovdduj , stáda oajvemusáj lusi , sunnuv giessin . Sii bukte sudno romalaš hálddahusolbmáid ovdii ja dadje : « Dát olbmát dagaheaba ráfehisvuođa min gávpogis .#Roma duobmárij lusi sunnuv doalvvun ja javllin : ” Dá ålmmå mijá stádav ráfeduhtteba . Soai leaba juvddálaččat ja oahpaheaba dakkár dábiid maid mis romalaččain ii leat lohpi dohkkehit dahje čuovvut . »#Juvdá libá ja sárnnedibá dábijt majt midjij Roma viesajdiddjijda ij le loahpe dåhkkidit jalik tjuovvot . ” Olmmošjoavku maiddái čuožžilii sudno vuostái , ja hálddahusolbmát gohččo gaikkihit sudnos biktasiid eret ja huškut sudno .#Álmmuk sunnu vuosstij tjuodtjelij , ja duobmára sunnus biktasijt gajkudin ja gåhttjun sunnuv ruosskit . Go sii ledje huškon sudno máŋgii , de bálkestedje sudno giddagassii ja gohččo fáŋgafávtta atnit sudno dárkilis geahčus .#Moaddi ruoskáv sunnuj vaddin ja de fáŋŋgagoahtáj sunnuv bálkestin . Go fákta lei ožžon dán gohččuma , de doalvvui sudno siskkimus fáŋgalatnjii ja giddii sudno julggiid čoskii .#Fáŋŋgavávtav gåhttjun sunnuv váttugit gáhttit , ja dan diehti de sunnuv sisŋemus fáŋŋgahuodnahij biejaj ja juolgijs sunnuv tjåsskåj giddij . Gaskaija áiggi Bávlos guovttos Silasiin rohkadalaiga ja lávlluiga máidnunlávlagiid Ipmilii , ja fáŋggat guldaledje sudno .#Gasskaijá Paulus ja Silas råhkådalájga ja hievedusáv Jubmelij lávlojga , ja då nuppe fáŋga gulldalin . Fáhkka bođii garra eatnandoarggástus , nu ahte giddagasa geađgejuolgi sparaidii .#De ednam hähkkat garrasit skielbbigådij ja fáŋŋgagoade gierggevuodo vábbulatjáj . Dan seammás rahpasedje buot uvssat , ja buohkaid láhkkit luovvanedje .#Ja de gájkka uvsa rahpasin ja gájkaj tjadnasa luovvanin . Fáŋgafákta morihii ja oinnii giddagasa uvssaid rahpasan . Son dohppii miehki ja áiggui sorbmet iežas , dasgo son gáttii ahte fáŋggat leat báhtaran .#Fáŋŋgavákta gåhttsåj , ja gå fáŋŋgagoade uvsajt rahppot ájtsaj de svierdes råhttij ietjas hekkaduhtátjit , dajna gå jáhkij gájkka fáŋga lidjin báhtaram . Muhto Bávlos čurvii sutnje : « Ale daga alccesat bahá , dasgo mii leat buohkat dás ! »#Valla Paulus sunji jieddnát tjuorvvij : ” Ale ietjat vahágahte ! Gájka ham dánna lip . ” Fáŋgafákta bivddii čuovgga , viegai sisa ja luoitádii doarggistemiin Bávlosa guoktá Silasiin ovdii .#Fáŋŋgavákta tjuovgav ánoj , viehkalij sisi ja doargesta Paulusa ja Silasa åvddåj luojttádij . Son doalvvui sudno olggos ja dajai : « Buorit olbmát , maid mun galggan dahkat , vai bestojuvvošin ? »#Ja de sunnuv ålgus doalvoj ja gatjádij : ” Majt dal dahkat vaj gádjusav ? ” Soai vástideigga : « Oskko Hearrá Jesusii , de don ja buohkat du dálus bestojuvvobehtet . »#Paulus ja Silas vásstedijga : ” Jáhke Härrá Jesusij , de iesj gádjusa ja goahtefuolkkát aj . ” Ja soai sárdnideigga Hearrá sáni sutnje ja oppa su jovkui .#Ja de Härrá bágov sunji ja goahtefuolkkásis sárnnedijga . Dammanaga bottus ihkku fáŋgafákta válddii sudno iežas fárrui ja basai sudno háviid , ja dan seammás son gásttašuvvui oktan joavkkuinis .#Fáŋŋgavákta daŋga gasskaidjabåttå sunnuv huksagådij ja sunnus hávijt basáj . Ja de goahtefuolkijnis gástaduváj . Son válddii sudno vissosis ja ráhkadii sudnuide mállásiid , ja son illudii oppa joavkkuinis go lei oskugoahtán Ipmilii .#Paulusav ja Silasav fárrusis goahtásis váldij ja biebmojt sunnuj gárvedahtij , ja goahtefuolkijnis ávvudaláj gå Jubmelij lidjin jáhkkegoahtám . Go iđit bođii , de hálddahusolbmát vuolggahedje diggebálvaleddjiid dákkár gohččumiin : « Luitet olbmáid luovus ! »#Maŋep ideda rádjin duobmára vávtajt dåhku gåhtjutjit sijáv ålmmåjt luojttet . Fáŋgafákta dieđihii Bávlosii dán ja dajai : « Hálddahusolbmát dieđihit ahte doai galgabeahtti luitojuvvot luovus .#Fáŋŋgavákta dáv Paulusij giehtoj ja javlaj : ” Duobmára li gåhttjum dunnuv luojttet . Boahtti dal olggos ja manni eret ráfái ! »#Ähppe dasti dárbaha dánna årrot . Manne ráfen ! ” Muhto Bávlos vástidii : « Dubmekeahttái sii leat roiskon munno almmolaččat , vaikko moai letne Roma riikkavuložat , ja dasto sii leat bálkestan munno giddagassii .#Valla Paulus vásstedij : ” Duobmo ja guoradallama dagi li munnuv bihko ruosskidahttám , vájku Roma viesajdiddje lin . Ja fáŋŋgagoahtáj vil munnuv bálkestin . Ja dál sii dáhtošedje ádjit munno suollemasat eret !#Ja de dal ájggu munnuv suolet dássta rádjat ? Eai de , bohtoset baicca ieža doalvut munno olggos ! »#En galla vuolge , båhtusa dal ietja diehki munnuv viettjatjit . ” Dán vástádusa diggebálvaleaddjit dieđihedje hálddahusolbmáide , ja sii ballájedje go gulle ahte soai leaba Roma riikkavuložat .#Vávta dáv duobmárijda giehttun . Gå gullájin Paulusav ja Silasav Roma viesajdiddjen , de balládin . De sii bohte ieža ja bivde ándagassii ; sii dolvo sudno olggos giddagasas ja dáhtto sudno vuolgit eret gávpogis .#Ietja de båhtin ja sunnujn tjáppagit ságastin , ja de doalvvun sunnuv ålgus ja sihtin sunnuv stádas mannat . Go soai leigga beassan giddagasas , de finaiga Lydia luhtte .#Gå fáŋŋgagoades lijga bessam , de Lydia goahtáj manájga . Doppe deaivvaiga oskuguimmiid ja árvvosmahtiiga sin , ja dasto vulggiiga .#Dåppe vieljaj äjvvalijga , jálusmuhtijga sijáv ja dåppelt de vuolgijga . Soai jođiiga Amfipolisa ja Apollonia čađa ja bođiiga Tessalonikai gos juvddálaččain lei synagoga .#Såj Amfipolisa ja Apollonia milta manájga ja Tessalonikej bådijga , gånnå juvdájn lij synagoga . Vieru mielde Bávlos manai dohko , ja golbma sábbáha mieldálagaid son sártnodii singuin čállagiid vuođul .#Paulus dåhku dábes milta manáj , ja gålmmå sábbáda sidjij sárnnedij . Son dulkui daid ja čájehii ahte Messias fertii gillát ja bajásčuožžilit jábmiid luhtte , ja celkkii : « Dat Jesus gean birra mun sárdnidan didjiide , lea Messias . »#Tjálukbájkes massta sárnnedij tjielggij sidjij gåktu Messias vierttij gierddat ja jábbmegij lussta tjuodtjelit . Sidjij javlaj : ” Messias le dát Jesus gev didjij sárnnedav . ” Muhtumat sis luohttigohte Bávlosa ja Silasa sániide ja serve sudnuide .#Muhtema sijás Paulusij ja Silasij åsskogåhtin ja sunnuj säbrrin . Nu dahke maiddái ollu ipmilbalolaš greikalaččat , ja viehka ollu allanálat nissonat .#Nåv dahkin aj moattes jubmelbalulasj grehkajs ja viehka ålos allamáttok nissunijs . Muhto juvddálaččat moaráskedje dás , ja sii fidnejedje iežaset beallái muhtunráje šilju šlárvvaid ja dahke stuimmi gávpogis .#Juvdá dássta moarádin ja ietjasa bälláj oadtjun muhtem sjaljo skelmajt , gudi de stádaj stuojmev dahkin . Sii fallehedje Jasona viesu ja ohce Bávlosa ja Silasa , vai besset doalvut sudno álbmoga ovdii .#Jasona goade ålggolij tjåhkanin ja gähttjalin Paulusav ja Silasav gitta oadtjot gäsátjit álmmuga åvddåj . Go eai gávdnan sudno , de gesse Jasona ja muhtumiid oskuguimmiin gávpotráđi ovdii ja čurvo : « Dát olbmot geat moivváskahttet olles máilmmi , leat dál boahtán deike ge , ja Jason lea vuostáiváldán sin .#Gå sunnuv ettjin gávna , de Jasonav ja muhtijt nuppijt vieljajt stáda alemusålmmåj åvddåj giessin ja tjuorvvun : ” Dáha , gudi åbbå väráldij li stuojmev dahkam li dal diehki aj jåvsådam , ja Jason le sijáv ietjas lusi gåhttjum . Sii dahket buohkat aiddo keaisára gohččuma vuostái , dasgo sii dadjet ahte muhtun eará lea gonagas , dat lea Jesus . »#Gájkka tjäjssára njuolgadusájt sij dådji ja javlli ietjes le gånågis , soames gen namma le Jesus . ” Sihke álbmot ja gávpotráđđi baláskedje go gulle dán , ja sii válde dáhkádusruđa Jasonis ja earáin ovdal go luite sin luovus .#Almasjfuovva ja stáda alemusålmmå ballájin gå dáv gullin . Jason ja då iehtjáda vierttijin dáhkádusáv mákset åvddål gå luovas bessin . Seammá ija oskuguoimmit vuolggahedje Bávlosa ja Silasa Bereai , ja go soai olliiga dohko , de manaiga juvddálaččaid synagogii .#Daŋga ijá vielja Paulusav ja Silasav Beroiaj rádjin . Vallak dåhku jåvsådijga de synagogaj manájga . Dáppe ledje juvddálaččat eanet rabasmielagat go Tessalonikas , ja sii vuostáiválde sáni geargatvuođain ja guorahalle čállagiid beaivválaččat oaidnin dihtii leat go dát sánit duođat .#Dåppe lidjin juvdá ienep rabásmielaga gå Tessaloniken . Buorre mielajn bágov duosstun ja juohkka biejve tjálugijt åtsådin gehtjatjit jus gájkka lij duolla . Olusat sis oskugohte , ja sin gaskkas ledje viehka ollu allanálat greikalaš nissonat ja olbmát .#Moattes sijás jáhkkegåhtin , muhtem allamáttok grehka nissuna ja ålos grehka ålmmåjs aj . Muhto go Tessalonika juvddálaččat fuomášedje ahte Bávlos sárdnidii Ipmila sáni Bereas ge , de sii bohte dohko ja fillegohte ja moivváskahtte olbmuid doppe ge .#Valla gå juvdá Tessaloniken gullin Paulusav Jubmela bágov sárnnedime , de dåhku vuolggin ja dåbbilij almatjijt aj båsstin . Dalle oskuguoimmit vuolggahedje dakkaviđe Bávlosa vuolás mearragáddái , muhto Silas ja Timoteus báziiga Bereai .#Vielja dåppe de dalága Paulusav merragáddáj rádjin . Valla Silas ja Timoteos bátsijga . Bávlosa mieđušteaddjit dolvo su Atenii ja de máhcce ruovttoluotta gohččumiin Silasii ja Timoteusii ahte soai galggaiga boahtit Bávlosa lusa nu johtilit go vejolaš .#Gudi Paulusav Beroias rádjin , tjuovvun suv gitta Atenaj ja de máhttsin Silasij ja Timoteosij ságajn ruvámusát máhttelis suv lusi boahtet . Dan botta go Bávlos lei vuordimin sudno Atenas , de son moaráskii sakka go oinnii ahte gávpot lei dievva eahpeipmilgovain .#Gå Paulus sunnuv Atenan vuordatjij , de mielanis moarre badjánij stáda ållo boajtojubmelgåvåjs . Synagogas son sártnodii juvddálaččaiguin ja ipmilbalolaččaiguin , ja šiljus sártnodii juohke beaivvi singuin geaid deaivvai .#Juohkka biejve juvdájda ja jubmelbalulattjajda synagogan sárnnedij , ja sidjij guovdon . Muhtun epikuralaš ja stoalaš filosofat nákkáhallagohte suinna , ja muhtumat dadje : « Maid duođaid viggá dat hállás olmmái muitalit ? »#Muhtem epikurea ja stoika filosofa gåjt sujna sállijin árvvaladdat . Muhtema sijás javllin : ” Majt gårnijt le dal dát vijsudalle bagestam . Majt sihtá hållat ? ” Earát árvaledje : « Son dáidá leat amas ipmiliid sárdnideaddji . »#Iehtjáda vat javllin : ” Vuojnnet amás jubmelijt diehki sihtá buktet . ” Dasgo Bávlos sárdnidii evangeliuma Jesusa ja bajásčuožžileami birra .#Paulus ham evangeliumav Jesusa ja suv tjuodtjelime birra sárnnedij . Sii válde dasto Bávlosa mielddiset ja dolvo su Areiopagosii ja dadje : « Oažžut go mii diehtit makkár lea dat ođđa oahppu maid don buvttát ?#Areopagaj suv maŋŋáj válldin ja javllin : ” Giehto dal midjij dán ådå åhpa birra mav sárnneda ! Dasgo mii gullat imašlaš ságaid ; danne dáhtošeimmet diehtit mat dat duođaid leat . »#Imálasj ássjij birra gullap , ja sihtap diehtet ma li . ” Sihke atenalaččat ja olgoriikkalaččat geat orrot doppe , golahit buot áiggi muitalit ja gullat ođđasiid .#Atenaga ja ålggorijkaga , gudi dåppe årrun vuojn ålles ájgev gållådin ságastallamijda ja ságaj guldudallamijda . Bávlos čuožžilii gasku Areiopagosa ja sárdnugođii : Atenalaččat ! Mun oainnán juohke láhkái ahte dii gudnejahttibehtet áŋgirit ipmiliiddádet .#Paulus areopaga åvddåj tjuottjadij ja hålaj : ” Atenaga , gájkdivnas vuojnáv dij ålot jáhkkudakássjijs berustihpit . Go mun ledjen váccašeamen gávpogis geahččamin din bassi báikkiid , de fuomášin maiddái áltára masa lei čállojuvvon : « Dovdameahttun Ipmilii . »#Gå váttsatjiv ja dijá jubmelgåvåjt gehtjadiv , gávnniv aj álltárav gåsi lij tjáleduvvam : Dåbdåk jubmelij . Dan man dii bálvalehpet dovddakeahttá , dan mun sárdnidan didjiide .#Mån ham sárnnedav , mav dij váni dåbdåk råhkådallabihtit . Ipmil , guhte sivdnidii máilmmi ja buot mii das lea , lea almmi ja eatnama Hearrá . Son ii ása tempeliin maid olbmuid gieđat leat huksen . Ii ge dárbbaš maidege mainna olbmuid gieđat sáhttet bálvalit su .#Jubmel , guhti väráldav sjivnnjedij ja gájkka danna , guhti le alme ja ednama härrá , ij åro almatjagiedas dahkam tiemmpelin , ij ga almatjagiedas ietjas dievnastahte degu luluj juojddá dárbahit . Son han dat lea guhte addá buohkaide heakka ja vuoiŋŋanasa ja buot .#Sån ham iesj gájkajda vaddá iellemav , vuojŋŋanisáv ja divna . Ovtta olbmos son lea dahkan buot álbmogiid ja diktá sin ássat miehtá eatnama ; son lea bidjan sidjiide ásahuvvon áiggiid ja lea mearridan sin ássanguovlluid rájiid .#Avtat almatjis le gájkka álmmugijt sjivnnjedam . Sijáv le åbbå ednamav miehtáj årudahttám , ja mierreájgijt le sidjij biedjam ja rájájt maj sisbielen viessu . Dán son lea dahkan , vai sii ozašedje Ipmila , jos de dovddašedje ja gávnnašedje su , vaikko son ii leat guhkkin eret ovttasge mis .#Dáv le dahkam vaj almatja lulun Jubmelav åhtsåt ja márjju aj suv lusi gábjjot - ij le ham mijás avtastik guhkken . Dasgo su siste mii eallit , lihkadit ja leat , nugo muhtumat din diktačálliin ge leat dadjan : « Mii leat maiddái su sogas . »#Sujna ham mij viessop , labudip ja lip , gåktu aj muhtema dijá diktatjállijs li javllam : Mij lip aj suv máttos . Danne go mii nappo leat Ipmila sohka , de eat berre jurddašit ahte ipmilvuohta lea golle- dahje silba- dahje geađgegova láhkásaš , man olbmuid dáidu dahje jurdda lea hábmen .#Gå dal Jubmela máttos lip , allup de jáhkku jubmelvuohta le juoga gålles , silbas jali gierges dagáduvvam , juoga mij almatja ájádusájs jali dájdatjähppudagás le hábbmiduvvam . Ipmil lea gierdan ovddit áiggiid diehtemeahttunvuođa , muhto dál son gohčču juohke guovllu olbmuid dahkat jorgalusa .#Guhkes ájgev le Jubmel almatjij diedekvuodav gierddam , valla dálla dal juohkka almatjav juohkka guovlos buorádussaj gåhttju . Dasgo son lea mearridan beaivvi goas son dubme máilmmi vanhurskkisvuođain dan olbmá bokte gean son lea válljen dasa .#Sån le vuojn mierredam biejvev goassa väráldav rievtesferdukvuodajn duobbmi , avta almatja baktu gev le dasi juo åvddåla válljim . Dán son lea čájehan buohkaide go bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte .#Dáv le gájkka almatjijda vihtanussan biedjam gå suv jábbmegij lussta tjuottjeldahtij . ” Go sii gulle Bávlosa sárdnumin jábmiid bajásčuožžileami birra , de muhtumat bilkidedje su , muhto earát fas dadje : « Mii hálidivččiimet áinnas gullat du sárdnumin dán birra nuppe háve ge . »#Gå Paulus nammadij tjuodtjelimev jábbmegij lussta , de muhte suv bilkkedin , valla muhte vásstedin : ” Ietjá bále vat sihtap duv gullat dáj ássjij birra hållamin . ” Nåv de guodij sijáv gudi lidjin tjåhkanam . De Bávlos guđii sin , muhto muhtumat serve sutnje ja oskugohte . Sin searvvis lei Areiopagosdikki lahttu Dionysios ja muhtun nisu gean namma lei Damaris , ja muhtun earát .#Soabmása galla sunji säbrrin ja jáhkkegåhtin , akta sijájs Dionysios , guhti lij areopaga sebrulasj , ja aj nissun gen namma lij Damaris ja de vil muhte iehtjáda . Das maŋŋil Bávlos vulggii Atenas ja bođii Korintii .#Paulus Atenas vuolgij Korintaj . Doppe son deaivvai juvddálačča gean namma lei Akvila gii lei Pontosis eret .#Dåppe gávnadij juvdájn gen namma lij Akvila . Son lei aiddo boahtán Italias oktan áhkáinis Priskillain , danne go keaisár Klaudius lei gohččon buot juvddálaččaid guođđit Roma .#Sån lij Pontosis , valla lij áttjak áhkájnis Priskillajn Italias boahtám , dajna gå tjäjssár Klaudius lij gåhttjum gájkka juvdájt Romas jåhttåt . Bávlos manai sudno lusa , ja danne go sus lei seammá fidnu go sudnos , de son orrugođii ja bargagođii sudno luhtte .#Paulus manáj sunnu lusi , ja gå sujna lij dahtak viddno gå sunnun , de sunnu lusi ganugij ja dåppe bargaj . Soai leigga nappo guktot loavddagoarrut .#Lierttegoarro lijga . Juohke sábbáha Bávlos sártnodii olbmuiguin synagogas ja sártnuhii juvddálaččaid ja greikalaččaid oskut .#Juohkka sábbáda Paulus synagogan hålaj ja gähttjalij juvdájt ja grehkajt oadtjot jáhkátjit . Go Silas ja Timoteus bođiiga vuolás Makedonias , de Bávlos lei áŋgirvuođain sárdnideamen ja duođašteamen juvddálaččaide ahte Jesus lea Messias , muhto sii vuostálaste ja bilkidedje su .#Gå Silas ja Timoteos Makedonias vuollánijga , de lij Paulus vissjalit juvdájda sárnnedime ja vihtanasstemin Jesusav Messiasin . De son savdnjilii biktasiiddis ja dajai sidjiide : « Bohtos din varra iežadet oivviid ala .#Valla gå vuosstáladdin ja álbedin , de biktasijdes sjavnjij ja javlaj : ” Båhtus dijá varra ietjada oajve nali . Mun lean vigiheapmi dása .#Mån lev vigedibme . Dás duohko mun manan báhkiniid lusa . »#Dássta duohku dal hiednigijda jårgijdav . ” Dasto son vulggii ja manai ipmilbalolaš olbmá vissui ; su namma lei Titius Justus ja su viessu lei aiddo synagoga guoras .#Jåhttåj de dassta Titius Justusa lusi , guhti lij jubmelbalulasj ålmåj . Suv viesso lij dannága synagoga guoran . Synagoga ovddasčuožžu Krispus oppa dáluinis oskugođii Hearrái , ja olusat earát ge Korintas geat gulle Bávlosa , oskugohte ja gásttašuvvojedje .#Valla synagogatjuottjodiddje Krispus ja åbbå suv goahtefuolkke Härráj jáhkkegåhtin , aktan måttijn ietjá korintagij gudi Paulusa hålajt gulldalin ja gástaduvvin . Ja Hearrá celkkii Bávlosii oainnáhusas ihkku : « Ale bala ! Muhto sártno , ale ge oro jávohaga , dasgo mun lean du mielde , ii ge oktage bija gieđa du ala dahje vahágahte du ; dasgo dán gávpogis leat eatnagat geat gullet mu álbmogii . »#Soames ijá hålaj Härrá Paulusij bárudisán : ” Ale balá , ájnat sárnneda ja ale sjávvuna , dajna gå mån lev duv lunna . Aktak ij duv láda jalik vahágahte ; dán stádan li ålos gudi muv álmmugij gulluji . ” Bávlos orui doppe beannot jagi ja oahpahii sidjiide Ipmila sáni .#Paulus de dasi biellenuppev jagev ganugij ja Jubmela bágov sidjij åhpadij . Muhto go Gallio lei eananhearrán Akaias , de juvddálaččat searválagaid fallehedje Bávlosa ja dolvo su duopmostuolu ovdii .#Dan jage gå Gallio lij Akaia ednamhärrán , de juvdá aktisattjat Paulusav validin ja duobbmoståvlå åvddåj suv giessin . Sii dadje : « Dát olmmái hálaha olbmuid bálvalit Ipmila lága vuostái . »#Javllin suv almatjijt tjáddjidit Jubmelav dievnnutjit lága vuosstij . Muhto ovdal go Bávlos háhppehii vástidit , de Gallio sártnui juvddálaččaide : « Juvddáláččat , jos dás livččii mihkkege rihkkosiid dahje vearredaguid , dalle mun áinnas guldalivččen din gierdavaččat .#Valla åvddål gå Paulus háhppidij vásstedit , de Gallio juvdájda javlaj : ” Juvdá , jus dánna luluj bahádagos jali vierredagos gatjálvis , de luluv dijáv gulldalit . Muhto jos lea riidu sániid ja namaid ja din iežadet lága alde , de dat leat iežadet áššit .#Valla jus bágo jali namá jali ietjada lága nanna rijddalihpit , de le dijá ietjada ássje . Diekkár áššiin mun in dubme . »#Dakkir rijdduj iv sidá duobmárin liehket . ” Ja son ájii sin eret dikkis .#Ja nåv de sijáv duobbmoståvlås vuodjelij . Dalle buohkat dohppejedje synagoga ovddasčuožžu Sostenesa ja cábme su aiddo duopmárstuolu ovddas .#Gájka de synagogatjuottjodiddjáj Sostenesij vuosstehágov dahkin ja tsábbmin suv duobbmoståvlå åvdån . Muhto Gallio ii beroštan das .#Valla Gallio ittjij dassta berusta . Das maŋŋil son dagai dearvvuođaid oskuguimmiide ja borjjastii Syriai oktan Priskillain ja Akvilain .#Paulus ájn dasi muhtem ájgev ganugij , ja de vieljajt hivástahttalij ja Syriaj Priskillajn ja Akvilajn bårjåsta vuolgij . Kenkreas son čuohpahii vuovttaidis ollašuhttin dihtii lohpádusa .#Kenkreaian lij ájn de vuobdajt biesskedahttám jáhtov ållidittjat . Go sii bohte Efesosii , de Bávlos guđii mátkeguimmiid ja manai synagogii háleštit juvddálaččaiguin .#Gå Efesosij jåvsådin , de mannoguojmijstis siráj . Iesj de synagogaj manáj juvdájda hålatjit . Sii dáhtto su orrut guhkit áiggi doppe , muhto son biehttalii ja válddii sis earu dáiguin sániiguin : « Mun máhcan din lusa jos lea Ipmila dáhttu . »#Gåhttjun suv dasi guhkebuv ganugit , valla ittjij gåjt guorrasa ja náv de sijáv hivástahtij : ” Ietjá bále dijá lusi máhtsav , jus Jubmel sihtá . ” Dasto son borjjastii eret Efesosas .#Ja de háksaj lávkkij ja Efesosis vuolgij . Go son joavddai Kesareai , de vulggii bajás Jerusalemii . Das son buorástahtii searvegotti ja de mátkkoštii Antiokiai .#Caesarean gáddáj lávkkim , de Jerusalemij badjánij tjoaggulvisáv buorástahtátjit , ja dåppelt de Antiokiaj manáj . Muhtun áiggi maŋŋil son vulggii vuos Galatia ja dasto Frygia čađa ja nanosmahtii buot máhttájeddjiid .#Muhtem ájgev maŋŋela vat Galatiav ja Frygiav manáj , ja juohkka sajen åhpadisålmmåjt gievrrodij . Efesosii bođii dál juvddálaš gean namma lei Apollos .#Efesosij lij boahtám juvdá gen namma lij Apollos . Son lei Aleksandrias eret , čeahppi sárdnut ja dovddai čállagiid vuđolaččat .#Sån lij Aleksandrias ja smidá hålatjit ja tjálugijda oahpes . Apollos lei ožžon oahpahusa Hearrá Geidnui , ja buolli áŋgirvuođain son sártnui ja oahpahii dárkilit Jesusa birra , vaikko son dovddai dušše Johanasa gástta .#Härrá gäjno birra lij diedojt oadtjum , ja buolle vájmujn Jesusa birra váttugit åhpadij . Valla dåssjå Johannesa gástadusáv dåbdåj . Son sárdnugođii roahkkadit synagogas .#Apollos dal jálot synagogan sárnnedij . Go Priskilla ja Akvila gulaiga su , de válddiiga su lusaska ja čilgiiga sutnje Ipmila Geainnu dárkileabbot .#Gå Priskilla ja Akvila suv sárnijt lijga gulldalam , de ietjaska lusi suv váldijga ja ájn Jubmela gäjno birra tjiegŋalappot åhpadijga . Apollos hálidii vuolgit Akaiai , ja oskuguoimmit movttiidahtte su ja čálle máhttájeddjiide ja ávžžuhedje sin vuostáiváldit su .#Gå de maŋŋela Akaiaj sidáj vuolgget , de vielja alodin ja dåbbilij åhpadisålmmåjda tjállin ja gåhttjun sijáv vájmos suv duosstot . Son bođii dohko ja šattai stuora veahkkin sidjiide geat Ipmila árpmu bokte ledje oskugoahtán , dasgo son gomihii juvddálaččaid ákkaid ja duođaštii buohkaid gullut čállagiin ahte Jesus lea Messias .#Jubmela ármo baktu sjattaj Akaia jáhkulattjajda stuorra viehkken , dajna gå juvdáj ájádusájt bihko gåmedij , ja tjálugijs viettjaj vihtanusáv Jesus le Messias . Dan botta go Apollos lei Korintas , Bávlos jođii siseatnama čađa ja bođii Efesosii .#Gå Apollos lij Korintan de Paulus sisednamav Efesosij bådij . Doppe son deaivvai muhtun máhttájeddjiid ja jearai sis : « Oaččuidet go dii Bassi Vuoiŋŋa dalle go oskugođiidet ? »#Dåppe muhtem åhpadisålmmåj gávnadij gejs gatjádij jus ájlis Vuojŋŋanisáv lidjin oadtjum dalloj gå jáhkkegåhtin . Sii vástidedje : « Mii eat leat oppa gullan ge ahte livččii mihkkege Bassi Vuoiŋŋaid . »#Dasi vásstedin : ” Ájlis Vuojŋŋanisás ep le åbbånis gullam . ” - ” Makkir gástadusájn de gástaduvájda ? ” Bávlos jearai : « Makkár gásttain gásttašuvvuidet ? » Sii vástidedje : « Johanasa gásttain . »#gatjádij Paulus , ja de vásstedin : ” Johannesa gástadusájn . ” De Bávlos celkkii : « Johanas gásttašii jorgaleami gásttain ávžžuhettiin olbmuid oskut sutnje gii boahtá su maŋŋil , ja dat lea Jesus . »#Paulus javlaj : ” Johannes gástadij buorádusá gástadusájn , ja sån bádtjij almatjijt jáhkket sunji guhti suv maŋŋela boahtá : Jesusij . ” Go sii gulle dán , de gásttašuvvojedje Hearrá Jesusa nammii .#Gástadahttin de ietjasa härrá Jesusa namán . Ja go Bávlos bijai gieđaidis sin ala , de Bassi Vuoigŋa bođii sin badjelii , ja sii sárdno gielaiguin ja profehtastalle .#Ja gå Paulus giedajdis sijá nali biejaj , de ájlis Vuojŋŋanis sijá badjel luojttádij ja de gielaj sárnnogåhtin ja åvddålijsárnnogåhtin . Sii ledje birrasiid guoktenuppelot olbmá oktiibuot .#Lågenanguoktása bájkke lidjin . Golmma mánu áiggi Bávlos jođii synagogas , ja doppe son sárdnidii roahkkadit , háleštii olbmuiguin ja beaktilis sániiguin čájehii sidjiide duohtavuođa Ipmila riikka birra .#Gålmmå máno Paulus jálot synagogan sárnnedij ja gähttjalij oadtjot sijáv jáhkátjit dasi mij Jubmela rijkkaj gullu . Muhto muhtumat buoššudedje váimmuideaset eai ge oskon ; sii bilkidedje Hearrá Geainnu čoakkalmasa gullut .#Valla soabmása ettjin sidá bágov duosstot , ettjin ga jáhkket sidá , ájnat Gäjnov gájkaj guládijn álbedin . Dalle Bávlos guđii sin , válddii máhttájeddjiid mielddis ja sártnodii singuin beaivválaččat Tyrannosa skuvllas .#Paulus de sijáv guodij ja váldij åhpadisålmmåjdis fárruj . Ienni de Tyrannosa låhkåmhuodnahin fert biejve hålaj . Dáinna son jotkkii guokte jagi , nu ahte buot Asia eanangotti ássit , sihke juvddálaččat ja greikalaččat , besse gullat Hearrá sáni .#Guokta jage nåv bargaj , ja gájka Asian , juvdá ja grehka , Härrá bágov gullin . Ipmil dagai erenoamáš oavdudaguid Bávlosa gieđaid bokte . Nu dáhpáhuvai ahte olbmot válde liinniid ja biktasiid maid son lei atnán , ja bidje buhcciid ala . De buozalvasat luite sin , ja bahá vuoiŋŋat vulge sis olggos .#Paulusa baktu Jubmel mihtos oavdojt dagáj , tjabu lijnijt ja biktasijt ma suv rubmahis lidjin duohttasam , biedjin skihppij nali , ja nåv de skihpudagájstisá buorránin , ja bahás vuojŋŋanisá sijáv guodin . Maiddái muhtun golgu juvddálaš vuoiŋŋaidvuortnuheaddjit geahččaledje namuhit Hearrá Jesusa nama sin badjel geain ledje bahá vuoiŋŋat .#Juvdáj gålgge vuojŋŋanisávuodjeliddjijs soabmása aj härrá Jesusa namáv nammadahtjin sidjij gejn bahás vuojŋŋanisá lidjin . Sii dadje : « Mun vuortnuhan din dan Jesusa bokte gean Bávlos sárdnida ! »#Javllin : ” Jesusa baktu gev Paulus sárnnet dijáv vuornádav . ” Nu dahke maiddái juvddálaš bajimušbáhpa Skeuasa čieža bártni .#Nåvti dahkin soames juvdá alemushärrá gietjav bárne , gej áhttje lij Skeuas . Muhto bahá vuoigŋa vástidii sidjiide : « Jesusa mun gal dovddan , ja mun dieđán gii Bávlos lea , muhto geat bat dii lehpet ? »#Valla bahás vuojŋŋanis sidjij vásstedij : ” Jesusav galla dåbdåv ja diedáv guhti Paulus le , valla gudi val dij lihpit ? ” Olmmái geas lei bahá vuoigŋa , fallehii sin , biđii sis buohkain ja illástii sin nu ahte sii fertejedje báhtarit viesus olggos álásin ja hávváduvvon .#Ja ålmåj , gänna bahás vuojŋŋanis lij , ládaj ja sijáv vuojtij ja nåv vastet sijáv vahágahtij vaj rihttsot ja varran hähttujin viesos báhtarit . Dát šattai dovddusin buot efesoslaččaide , sihke juvddálaččaide ja greikalaččaide , buohkat ballagohte , ja Hearrá Jesusa namma máidnojuvvui .#Åbbå Efesosij dát dåbddusij bådij , goappátjagá juvdájda ja grehkajda . Gájka de suorgganin ja härrá Jesusa namma guddneduváj . Olusat sis geat ledje oskugoahtán bohte ja dovddastedje albmosit daguideaset . Viehka olusat sis geat ledje noidošan , bukte girjjiideaset ja bolde daid buohkaid oaidnut .#Moattes sijás gudi lidjin jáhkkegoahtám de bihko dåbdåstin majt lidjin dahkam , ja ålos sijás , gudi lidjin skieddim , tjoahkkijin girjijdisá ja gájkaj vuojnedijn dajt boalldin . Muhtumat rehkenaste girjjiid ruhtaárvvu ja gávnnahedje ahte dat ledje vihttalotduhát silbaruđa veara .#Girjij biednikárvov vihttalåktuvsán silbbadrakmerij merustin . Dán láhkái ovdánii Hearrá sátni ja oaččui stuora fámu .#Ja Härrá fámo baktu de báhko ienebut oabloj ja ienep fámov oattjoj . Daid dáhpáhusaid maŋŋil Bávlos mearridii vuolgit Makedonia ja Akaia čađa Jerusalemii . Son dajai : « Go doppe lean fitnan , de ferten mannat Romai ge . »#Gájkka dáj vásádusáj maŋŋela mierredij Paulus Makedonia ja Akaia milta Jerusalemij vuolgget , ja de javlaj : ” Gå dåppe lev mannam , de vierttiv aj Romav guossidit ” . Son vuolggahii guoktása vehkiinis , Timoteusa ja Erastosa , Makedoniai , muhto ieš son orui Asia eanangottis velá muhtun áiggi .#Valla barggoguojmijstis guoktásav , Timoteosav ja Erastosav , Makedoniaj rájaj ja iesj de muhtem ájgev Asiaj ganugij . Daid áiggiid šattai stuora stuibmi Hearrá Geainnu dihtii .#Valla jur daj ájgij alvos stuojmme Gäjno birra buolláj . Demetrios-nammasaš silbarávdi ráhkadii Artemisa tempeliid govvádusaid silbbas ja fidnii dainna buori sisaboađu duojáriidda .#Silbbasmirjár gen namma lij Demetrios dagáj artemistiemmpelijt silbas ja nåvti duodjárijda ásaj bargojt maj baktu ållu biednigav oadtjun . Son gohčui sin čoahkkái oktan daiguin bargiiguin geain lei seammá fidnu ja dajai : « Buorit olbmot , dii diehtibehtet ahte min riggodat boahtá dán barggus .#Demetrios de tjoahkkij gájkka duodjárijt ja iehtjádijt gejn lij sjimuk viddno ja javlaj : ” Dáj bargoj mij buorre viessomuháv oadtjop . Davva diehtebihtit . Muhto dál oaidnibehtet ja gullabehtet ieža ge ahte ii duššefal Efesosas , muhto measta miehtá Asia eanangotti dát Bávlos lea hálahan ja dájuhan ollu olbmuid go cealká ahte olbmo gieđaiguin ráhkaduvvon ipmilat eai oppa leat ge ipmilat .#Valla dálla dal ietja vuojnnebihtit ja gullabihtit gåktu duot Paulus , ij dåssjå Efesosin ájnat åbbå Asian , ållusav le jáhkedam gå javllá mijá giedaj dahkam jubmela älle jubmela . Ii leat duššefal ballamis ahte min fidnui sáhttá šaddat fuones beaggin , muhto bahát velá lea , ahte stuora nissonipmila Artemisa tempel navdojuvvo duššin , ja son gean olles Asia ja oppa máilbmi bálvala , sáhttá manahit alla árvvus . »#Ja de vuojnnet dal ij dåssjå duodje nievres sága vuolláj boade , ájnat baládip mijá alla jubmela Artemisa tiempel aj árvos massá . Ja de vil Artemis biestisj allavuodas , sån gev åbbå Asia ja åbbå värált guddnádallá . ” Go sii gulle dán , de moaráskedje ja čuorvugohte : « Stuoris lea efesoslaččaid Artemis ! »#Dáv gullam de sälldát moarádin ja tjuorvvogåhtin : ” Stuorak le efesogij Artemis ! ” Stuibmi viidánii miehtá gávpoga , ja buohkat dopme ja bahkkejedje teáhterii ja gesse mielddiset Gaiusa ja Aristarkosa geat leigga Bávlosa makedonialaš mátkeguoimmit .#Åbbå stádaj stuojmme buolláj , ja juohkka guovlos almatja teáhterij ruohtastin . Gaiusav ja Aristarkosav dåhku maŋen giessin . Såj lijga makedonaga ja Paulusa mannoguojme . Bávlos áiggui ieš mannat olbmuid gaskii , muhto su máhttájeaddjit hehttejedje su .#Paulus ájgoj de iesj teáhterij tjágŋat álmmugij hålatjit , valla åhpadisålmmå duostudin . Muhtumat Asia eanangotti ráđđehearráin geat ledje Bávlosa ustibat , bidje maiddái sáni sutnje ahte ii galgan mannat teáhterii .#Dáj ednamdajvaj oajvemusájs soabmása , gudi suv rádna lidjin , ságav sunji rádjin ja biehtodin teáhterij vuolggemis . Olmmošjoavku lei áibbas moivváskan , sii čurvo ja huike oktii njálmmiid , ja eatnasat sis eai oppa diehtán ge manne ležžet čoahkkanan .#Dåppe dal avtat njálmes rihtjun . Almatja lidjin ållu hämssárasstám , ja ållusa sijájs ettjin diede manen dåhku lidjin boahtám . Juvddálaččat hoigadedje ovdan Aleksandrosa , ja muhtumat joavkkus čilgejedje ášši sutnje .#Almasjvegas muhtema Aleksandrosij ássjev tjielggijin , gå juvdá suv åvddåj buktin . Aleksandros sevii gieđainis ahte son áiggui doallat bealuštussártni álbmogii .#Aleksandros de giedajnis siejvvelij sijáv sjávvunit , dajna gå almasjvega åvdån sidáj ietjas bälostit . Muhto go sii árvidedje ahte son lei juvddálaš , de buohkat huikigohte : « Stuoris lea efesoslaččaid Artemis ! »#Valla gå ielvvin suv juvdán de gájka avtat njálmes tjuorvvogåhtin : ” Stuorak le Efesosa Artemis ! ” Ja stuibmi bisttii guokte diimmu áiggi .#ja nåv sij guovtijt tijmajt gihkadin . Muhto gávpotčálli vejii loahpas jaskkodahttit olbmuid ja dajai : « Efesoslaččat , eai go buohkat dieđe ahte efesoslaččaid gávpot lea gáhttemin stuora Artemisa ja su gova mii lea gahččan almmis ?#Stáda tjálle de vijmak oattjoj almasjfuovav sjávvunittjat ja javlaj : ” Efesosa årrojs gatjádav , gávnnuji gus lik almatja gudi e diede Efesosstáda le alla Artemisa tiemmpela ja alme gierge gáhttár ? Dán ii sáhte oktage biehttalit , ja dan dihtii berrebehtet dii jaskkodit dál , ehpet ge dahkat maidege jallavuođaid .#Aktak ij le dáv vuornnum , ja dan diehti sjávunihtit ja allit mavga guovtegávnagit dagá . Dasgo dii lehpet buktán deike dáid olbmáid geat eai leat tempelsuollagat eai ge leat bilkidan min nissonipmila .#Ålmmå gejt diehki lihpit buktám , älle tiempelsuollaga , älle ga mijá jubmela bilkkediddje . Jos Demetrios ja su duojárat áigot guoddalit geange , de mis leat dikkit ja eananhearrát ; váidoset doppe guhtet guimmiideaset .#Jus Demetrios ja suv duodjárrádna ájggu avtak guoddalit , de le miján duobbmoståvllå , ja miján le aj ednamhärrá . Sijá åvdån máhtti nubbe nuppev guoddalit . Ja jos dis ležžet eará gáibádusat , de diktet lágalaš álbmotdikki meannudit ášši .#Ja jus diján le juoga ietjá rávkalvis , de mierredus álmmukdigge ássjev lága milta . Dasgo mii veadjit váidojuvvot dan stuibmideami sivas mii odne lea dáhpáhuvvan . Eat ge mii sáhte bealuštit dakkár stuimmi . »#Viedjep udnásj biejve stuojme diehti ietja guoddaluvvat , dajna gå miján älle mahkka , maj dákkir stuojmev buktep bälostit . ” Dáiguin sániiguin son vejii biđget čoagganeami .#Daj bágoj oattjoj almasjfuovav hádjánittjat . Go stuibmi lei jaskkodan , de Bávlos gohčui máhttájeddjiid čoahkkái ja árvvosmahtii sin .#Gå stuojmme lij nåhkåm , de Paulus åhpadisålmmåjt ietjas lusi gåhtjoj ja jálusmuhtij sijáv . Dasto son dagai dearvvuođaid ja vulggii sin luhtte Makedoniai .#Ja de hivástahttalij ja Makedoniaj vuolgij . Mátkkoštettiin dán guovllu čađa son árvvosmahtii oskkolaččaid ollu sániiguin . Son bođii Hellasii gos orui golbma mánu .#Gå dajt dáfojt lij mannam ja vissjalit vieljajt alodam , de Grehkaj jåvsådij , gånnå gålmmå máno åroj . Son lei vuolgaleamen meara mielde Syriai , muhto juvddálaččaid lihtodeapmi su vuostái dagai ahte son mearridii mannat ruovttoluotta Makedonia čađa .#Gå lij Syriaj vuolggegoahtemin , de juvdá suolet rádudallin suv ládat , ja de ittjij huoman vuolge , ájnat Makedonia milta máhtsaj . Su fárus mátkkoštedje berealaš Sopatros , Pyrrosa bárdni , tessalonikalaččat Aristarkos ja Sekundos ja derbelaš Gaius , Timoteus ja Asia eanangoddelaččat Tykikos ja Trofimos .#Sujna lidjin siegen Sopatros , Pyrrhosa bárnne Beroias , Aristarkos ja Sekundus , gudi vieljajda Tessaloniken gullujga , ja de vil Gaius Derbes , Timoteos Tykikos ja Trofimos Asias . Dat vulge juo ovdal ja ledje vuordimin min Troasis .#Sidja juo åvdån mannin ja Troasin mijáv vuorddemin lidjin . Suvrrokeahtes láibbiid basiid maŋŋil mii borjjasteimmet Filippis ja deaivvaimet sin vihtta beaivvi geažes Troasis , gos mii oruimet čieža beaivvi .#Suvrrodik lájbe basij maŋŋela Filippij bårjåstijma , ja vidá biejve birán Troasin äjvvalijma , gåsi vahkov ganugijma . Vahku vuosttaš beaivvi mii leimmet čoagganan doadjalit láibbi .#Biejven sábbáda maŋŋel lijma tjåhkanam lájbev doajátjit . Bávlos sártnodii singuin , ja son jotkkii gitta gaskaija rádjái danne go son áiggui vuolgit nuppi beaivvi .#Paulus , guhti lij maŋep biejve vuolgátjit , gitta gasskaidjaj vieljajda sárnnedij . Dan lanjas badjin gosa mii leimmet čoagganan , ledje ollu lámppát .#Dan huodnaha bajemus låbdån gåsi lijma tjåhkanam lidjin moadda lámpo . Nuorra bárdni gean namma lei Eutykos lei čohkkámin láses .#Nuorra ålmåj gen namma lij Eutykos lij vinndegij tjåhkkidam . Son nohkai lossadit go Bávlos sárdnidii nu guhká , ja oađedettiin son gahčai olggos láseráigge goalmmát gearddis .#Gå Paulus mälggadav hålaj de dasi oaddáj , ja oadedijn goalmát låbdås vinndekrájge gahtjaj . Son lei jápmán go sii loktejedje su .#Juo lij jábmám gå de suv låggŋijin . Muhto Bávlos manai vuolás , gopmulii su badjel , fátmmastii su ja celkkii : « Allet muosehuva , gal sus lea heagga . »#Paulus de vuolus bådij , suv badjel gåbbmidij , fármastij suv ja javlaj : ” Allit dasti luojo , hekkan le ! ” Bávlos manai fas bajás , doadjalii láibbi ja borai , ja go son lei sártnodan singuin gitta dassážii go čuvggodii , de son vulggii .#Ja de vat bajás máhtsaj , lájbev dåjij ja båråj . Ja de ájn gitta idedisväjggáj sárnnedij , ja de sijáv guodij . Bártni sii dolvo ruoktot heakkas , ja dat lei sidjiide stuora jeđđehussan .#Hekkan nuorra bárnev sijddaj doalvvun , sidjij stuorra jaskadussan . Mii manaimet njuolga fatnasii ja borjjasteimmet Assosii , gos galggaimet váldit Bávlosa mielde . Nu son lei mearridan , dasgo son hálidii mannat vácci dohko .#Njuolgga háksaj manájma ja Assosij bårjåstijma Paulusav viettjatjit ; nåv lij iesj mierredam dajna gå gáttev dåhku sidáj vádtset . Go son deaivvai min Assosis , de mii válddiimet su fatnasii ja manaimet Mitylenii .#Gå Assosin sujna äjvvalijma , de háksaj suv váldijma ja Mitylenej jåvsådijma . Mii borjjasteimmet das ja bođiimet nuppi beaivvi Kiosa buohta . Maŋit beaivvi láddiimet Samosii ja velá maŋit beaivvi joavddaimet Miletosii .#Dåppelt vat bårjjånijma ja maŋep biejve Kiosa buohta lijma ; biejvvek maŋŋela vat Samosij jåvsådijma , ja boahtte biejve de Miletosij bådijma . Bávlos lei nappo mearridan garvit Efesosa , amas ájihuvvot Asia eanangottis .#Paulus lij vuojn mierredam Efesosa mieddela mannat ájgev Asian gållådimes . Son doamai , vai joavddašii Jerusalemii hellodatbeaivái , jos lei vejolaš .#Sujna lij råhtto , dajna gå ájlistakbiejven ájgoj Jerusalemij jåvsådit , jus máhttelis . Miletosas son bijai sáni Efesosii ja gohčui lusas searvegotti vuorrasiid .#Miletosis galla ságav Efesosa boarrásijda rájaj gåhttjomijn boahtet . Go sii ledje boahtán , de sárdnugođii sidjiide : Dii diehtibehtet mo mun lean eallán din gaskkas oppa dan áiggi mii lea vássán vuosttaš beaivvi rájes go mun bohten Asia eanangoddái .#Gå jåvsådin hålaj sidjij : ” Diehtebihtit majna vuogijn dijá gaskan agev lev viessum , vuostasj biejve rájes gå diehki Asiaj båhtiv . Mun lean bálvalan Hearrá vuollegašvuođain ja gatnjaliiguin buot geahččalusain maid mun lean gillán juvddálaččaid bahás lihtodemiid dihtii .#Gájkin vuollegisvuodan lev Härráv dievnnum , gadnjalij ja gähttjalimij lev juvdáj ládamijt hähttum gierddat . Dii diehtibehtet ahte in leat čiehkan maidege mii livččii sáhttán leat didjiide ávkin , muhto mun lean oahpahan didjiide dán sihke almmolaččat ja ruovttuin .#Iv le ballam didjij diededimes mij le didjij ávkken , ájnat dav lev tjoaggulvisán ja sijdajn bihko åhpadam . Mun lean rávven sihke juvddálaččaid ja greikalaččaid dahkat jorgalusa Ipmilii ja oskut Hearrámet Jesusii .#Goappátjagá juvdájt ja grehkajt lev alodam Jubmelij jårgijdit ja härrá Jesusij jáhkket . Ja dál Vuoigŋa lea čatnan mu ja vuolggaha mu Jerusalemii , in ge dieđe mii doppe deaivideažžá mu .#Vuojŋŋanisás lev dal tjanáduvvam Jerusalemij vuolgget váni diedek mij dåppe muv duosstu . Dan mun dieđán , ahte Bassi Vuoigŋa duođašta munnje juohke gávpogis ahte láhkkit ja áŧestusat vurdet mu .#Diedáv galla ájlis Vuojŋŋanis juohkka stádan vihtanasstá tjadnasijt ja nággásijt muv vuorddemin . Muhto mun in ane ealliman mange vearan , go dušše beasan ollašuhttit mátkán ja dan bálvalusa man lean ožžon Hearrá Jesusis : duođaštit evangeliuma Ipmila árpmu birra .#Iehtjam iellemav galla iv mavga árvvon ane ; sidáv dåssjå ållidit mannulagáv ja dav dagov mav härrá Jesusis lev oadtjum : Jubmela ármo evangeliuma birra vihtanasstet . Ja dál dieđán ahte dii ehpet goassege šat oainne mu , dii geaid gaskkas mun lean vádjolan ja sárdnidan Ipmila riikka .#Diedáv ehpit dasti muv goassak vuojne , dij gejt lev guossidam ja gejda rijka birra lev sárnnedam . Danne cealkkán didjiide dán beaivvi ahte mun lean sivaheapmi jos oktage láhppoš , dasgo mun in leat čiehkan maidege , muhto mun lean sárdnidan didjiide visot mii lea Ipmila áigumuš .#Dan diehti de udnásj biejve iehtjam sivádibmen sárnov , jus aktak láhppu . Iv le gåjt goassak dijás majdik tjiegadam mij Jubmela sidodij gullu . Atnet vára alddádet ja oppa dan ealus man geahččin Bassi Vuoigŋa lea bidjan din ; gehččet Ipmila searvegotti , man son lea vuoitán alccesis iežas varain .#Gáhttijihtit dal ietjada ja åbbå älov masi ájlis Vuojŋŋanis le dijáv tjuottjodiddjen biedjam , vaj de räjnnuhiddjen lihpit Jubmela tjoaggulvissaj , mav Bárnes varájn le allasis vuojttám . Mun dieđán ahte go mun lean guođđán din , de gáfat gumppet bohtet din gaskii , eai ge seastte ealu .#Diedáv várálasj stálpe , ma älov e árjo , dijá gasskaj nággiji gå dal dijáv guodáv . Maiddái din iežadet gaskkas čuožžilit muhtun olbmát ja sárdnidit vearri oahpu , vai besset fillet máhttájeddjiid iežaset fárrui .#Ietjada gasskaj aj badjáni ålmmå gudi vierreåhpav sárnnedi åhpadisålmmåjt ietjasa bälláj åttjudittjat . Gohcet dan dihtii ja muitet ahte golbma jagi ijatbeaivvi mun lean heaittekeahttá nevvon juohkehačča dis ganjalčalmmiid .#Gåhtsit de dan diehti , ja mujttit mån gålmmå jage idja biejvve dijás juohkka avtav ganjáltjalmij vágodiv . Ja dál mun attán din Ipmila ja su árpmusáni háldui , mii sáhttá hukset din ja addit didjiide árbbi singuin buohkaiguin geat leat bassindahkkojuvvon .#Ja de dal Jubmela ja suv ármo bágo hállduj dijáv guodáv . Ietjas fámujn sån dijáv huksá ja vaddá didjij árbev sijá siegen gudi li ájlistuvvam . Mun in leat goassege bivdalan silbbaid dahje golliid dahje biktasiid geasge .#Ittjiv goassak silbav jalik gållev jalik biktasijt avtastik rávka . Dii diehtibehtet ahte dáid gieđaiguin mun lean bargan ja dinen buot maid mun ja mu guoimmit dárbbašeimmet .#Diehtebihtit dáj giedaj barggiv iehtjam ja mannoguojmijam dárboj diehti . Juohke dáfus mun lean čájehan didjiide ahte dii fertebehtet bargat dáinna lágiin ja veahkehit heajubuid ja muitit dáid Hearrá Jesusa sániid : Lea ávdugasat addit go oažžut .#Juohkkaláhkáj vuosediv gåktu barggat vaj sjäbttjásijt huksabihtit härrá Jesusa bágo mujton : Sálugabbon vaddem oadtjomis . ” Go Bávlos lei cealkán dán , de luoitádii čippiidis ala ja rohkadalai singuin buohkaiguin .#Gå Paulus lij dáv hållam , de buolvatjij nali luojttádij ja sijá siegen råhkådaláj . Buohkat čirrojedje ja dollejedje Bávlosa čeabáha birra ja cummistedje su .#Ármet tjierrun ja suv fármudallin ja tjulástallin . Eanemusat bávččagahtte sin dat sánit ahte sii eai goassege ožžon oaidnit su šat .#Ienemusát sijáv báktjij gå javlaj e goassak dasti suv vuojne . Ja sii mieđuštedje su fatnasii .#Ja de háksaj suv tjuovvolin . Go mii leimmet earránan sis , de vulggiimet borjjastit njuolga Kosii , nuppi beaivvi Rhodosii ja doppe Patarai .#Gå sijás sirájma ja vuolgijma , de njuolgga Kosaj bårjåstijma ja maŋep biejve Rhodosij ja dåppelt Pataraj . Doppe gávnnaimet skiippa mii lei vuolgimin Fenikiai ; mii manaimet dan sisa ja vulggiimet .#Dåppe hávsav gávnajma , mij Fenikiaj lij vuolggemin , ja dajna de vuolgijma . Go oinniimet Kyprosa , de borjjasteimmet sullo lulábeale Syria guvlui ja láddiimet Tyrosii gos boltojuvvojedje gálvvut skiippas .#Kyprosav ájtsajma , ja dan oarjásjbielev Syria guovlluj vásijma ja de Tyrosij goarrijma , gåsi gálvo gáddáj galggin . Mii gávnnaimet máhttájeddjiid ja oruimet sin luhtte čieža beaivvi .#Åhpadisålmmåjt gávnajma ja vahkov sijá lunna årudijma . Vuoiŋŋa bagadusa mielde sii rávvejedje Bávlosa mannamis bajás Jerusalemii .#Vuojŋŋanisá bagádusá milta várrodin Paulusav Jerusalemij vuolggemis . Go mii leimmet orron doppe daid beivviid , de vulggiimet ja jotkkiimet mátkámet .#Gå de Tyrosin dajt biejvijt lijma årrum , de lij vat mannuj . Buohkat mieđuštedje min olggos gávpogis , nissonat ja mánát ge .#Gájka mijáv stádas tjuovvolin , nissuna ja máná aj . Mearragáttis mii čipposteimmet ja rohkadalaimet ja dasto dagaimet dearvvuođaid .#Merragátten buolvatjij nali luojttádijma råhkådalátjit , ja de guhtik guojmáma hivástahttalijma . Mii manaimet fatnasii , ja sii gis máhcce iežaset ruovttuide .#Mij de háksaj manájma , ja duo nuppe sijddasisá máhttsin . Tyrosis joavddaimet Ptolemaisii , gosa min mearramátki nogai .#Tyrosis Ptolemaisaj manájma , gånnå de mijá merramannulahka någåj . Mii buorástahtiimet oskuguimmiid ja oruimet sin luhtte beaivvi .#Dåbbilij vieljajt buorástahttalijma ja biejvev sijá lunna lijma , ja de dåppelt Caesareaj vuolgijma . Nuppi beaivvi jotkkiimet mátkki ja olliimet Kesareai , ja doppe manaimet evangelista Filipa dállui ja oruimet su luhtte .#Dåppe sárnnediddje Filipposa viessuj manájma ja suv lunna årojma . Son lei okta dan čiehččasis , ja sus ledje njeallje náitalkeahtes nieidda geain ledje profehtalaš attáldagat .#Sån lij giehtjasis akta . Filipposin lidjin niellja vállduk niejda gejn åvddålijsárnnomvaddása lidjin . Mii oruimet doppe moanaid beivviid , ja dalle bođii Judeas vuolás profehta gean namma lei Agabos .#Måttijt biejvijt lijma dåppe årrum gå profehta gen namma lij Agabos Judeas dåhku bådij . Son bođii min lusa ja válddii Bávlosa boahkána , čanai julggiidis ja gieđaidis dainna ja celkkii : « Nu cealká Bassi Vuoigŋa : Dán láhkái čatnet Jerusalema juvddálaččat dan olbmá geasa dát boagán gullá ja addet su báhkiniid gieđaide . »#Mijá lusi bådij ja váldij Paulusa avev majna giedajt ja juolgijt ietjastis tjanáj ja javlaj : ” Náv ájlis Vuojŋŋanis javllá : Guhti dáv avev äjggu , suv juvdá Jerusalemin náv tjadni ja hiednigij giedajda vaddi . ” Go mii gulaimet dán , de sihke mii ja báikki olbmot várriimet Bávlosa mannamis bajás Jerusalemii .#Gå suv bágojt gulájma de várrodijma mij aktan dan bájke almatjij , Paulusav Jerusalemij badjánimes . Muhto Bávlos vástidii : « Manne dii čierrubehtet ja givssidehpet mu váimmu ?#Paulus de dasi vásstedij : ” Man diehti dale náv dahkabihtit , tjierrobihtit ja mujsta vájmov báktjibihtit ? In leat gárvvis dušše čadnojuvvot , muhto maiddái jápmit Jerusalemii min Hearrá Jesusa nama dihtii . »#Iv le gárves dåssjå fáŋŋgagoahtáj bálkestuvátjit , ájnat aj jábmemav Jerusalemin härrá Jesusa namá diehti gierdatjit . ” Go son ii diktán iežas hálahuvvot , de mii vuolláneimmet ja dajaimet : « Šaddos Hearrá dáhttu ! »#Gå ejma buvte hoalájdahttet de vuollánijma ja javlajma : ” Sjaddus Härrá sidot . ” Dáid beivviid maŋŋil mii ráhkkaneimmet ja vulggiimet bajás Jerusalemii .#Daj biejvij maŋŋela mannulahkaj iehtjama gárvedijma ja Jerusalemij badjánijma . Muhtumat Kesarea máhttájeddjiin ge vulge min fárrui ja dolvo min kyproslačča Mnasona lusa ; son lei leamaš máhttájeaddji guhká .#Caesarea åhpadisålmmåjs muhtema tjuovvolin ja doalvvun mijáv Mnasona lusi . Sån lij Kyprosis ja guhkes ájgev lij åhpadisålmmån årrum . Su viesus galggaimet orrut .#Suv lunna de galgajma årrot . Go mii bođiimet Jerusalemii , de oskuguoimmit vuostáiválde min iluin .#Vielja Jerusalemin mijáv ávos duosstun . Nuppi beaivvi Bávlos manai min mielde Jáhkoba lusa gosa vuorrasat ledje čoahkkanan .#Maŋep biejve Paulus mijáj aktan Jakoba viessuj manáj , ja dåhku gájkka boarrása aj båhtalin . Son buorástahtii sin ja muitalii dárkilit maid Ipmil lei dahkan báhkiniid gaskkas su bálvalusa bokte .#Gå sijáv lij buorástahttalam , de tjielggij sidjij gájkka majt Jubmel lij hiednigij gaskan suv bargo baktu dahkam . Sii máidno Ipmila dan ovddas maid gulle , muhto dasto dadje Bávlosii : « Oskuviellja , don dieđát ahte máŋga duhát juvddálačča leat oskugoahtán , ja sii dollet lága áŋgirit .#Gå dav gullin de Jubmelav hievedin ja Paulusij javllin : ” Diedá ham juvdájs li moadda tuvsána jáhkkegoahtám , ja buolle vájmujn sij gájkka lágav garrasit anedi . Dál sii leat gullan du birra ahte don oahpahat daid juvddálaččaid geat orrot báhkiniid gaskkas , jorggihit eret Movssesis ja čilget sidjiide ahte sii eai galgga birračuohppat mánáideaset eai ge eallit min vieruid mielde .#Ja de li dal gullam dån gájkka juvdájt , gudi hiednigij gaskan årru , åhpada Mosesa lágav guodet ja tjielggi e galga mánájdisá birratjuohpadahttet ja e galga mijá dábij milta viessot . Maid mii dál dahkat ?#Ja majt de dahkat ? Fargga šaddá dovddusin ahte don leat boahtán .#Gulátji sij duv diehki boahtám . Daga dál danne nugo mii gohččut du : Mis leat njeallje olbmá dáppe geat leat dahkan lohpádusa .#Dagá dal nåv gåktu dunji javllap : Dánna li niellja ålmmå gudi jáhtov li vaddám . Váldde dán njealljása mielddát ja buhtistahte iežat oktan singuin . Mávsse dáid goluid , vai sii besset ráhket oaivviset .#Válde sijáv fárrusit ja rájnni ietjat aktan sijájn , ja mávse sijá åvdås vaj oajvev oadtju buolljadahttet . De buohkat áddejit ahte ii leat duohta maid sii leat gullan du birra , muhto ahte don ieš ealát lága mielde ja doalat dan .#Dassta de gájka dádjadi ij migek le sádnes majt duv birra li gullam , ájnat dån aj lágav aneda ja dan milta vieso . Daid báhkiniid hárrái guđet leat oskugoahtán , mii leat čállán reivve ja addán dieđu ahte sii galget hilgut bierggu mii oaffaruššojuvvo eahpeipmiliidda , vara , buvihuvvon elliid bierggu ja fuorrávuođa . »#Valla mij gullu hiednigijda gudi li jáhkkegoahtám , de lip sidjij mijá märrádusáv diededam : galggi várrit boajtojubmelijda värrodum biergos , máles , buvvum juhtusij biergos ja skiegesvuodas . ” Nuppi beaivvi Bávlos válddii olbmáid mielddis ja buhtistahtii iežas oktan singuin .#Maŋep biejve de Paulus ålmmåjt fárrusis váldij ja aktan sijáj rájnnanij . Dasto son manai tempelii dieđihit goas buhtistanáigi loahpahuvvo nu ahte oaffar sáhtii oaffaruššojuvvot juohkehačča ovddas .#Ja de tiemmpelij manáj diededittjat goassa rájnnanimájge nåhki vaj värro sijá åvdås värroduvvá . Go dat čieža beaivvi ledje measta vássán , de Asia eanangotti juvddálaččat fuomášedje su tempelšiljus .#Åvddålasj mierredum gietjav biejve lidjin vássám , de Asia juvdá Paulusav tiemmpelin ájttsin . Sii moivašuhtte olmmošjoavkku , dohppejedje su ja čurvo : « Israellaččat , veahkehehket min !#Ja de almasjfuovav tjuorvo ávttjijin : ” Israelaga , båhtit viehkken ! Dá lea dat olmmái gii oahpaha juohke sajis ja buohkaide álbmoga vuostái ja lága ja dán bassi báikki vuostái .#Dála le ålmåj guhti juohkka sajen mijá álmmuga , mijá lága ja dán bájke vuosstáj åhpat . Ja dál son lea váldán velá greikalaččaid mielddis ja eahpebasuhan dán bassi báikki . »#Ja de ájn vil grehkajt tiemmpelij fárruj válldá ja dáv ájlis bájkev álbet . ” Sii ledje nappo ovdal oaidnán efesoslačča Trofimosa searválagaid suinna gávpogis ja jáhkke dál ahte Bávlos lei váldán su mielddis tempelii .#Lidjin vuojn Trofimosav Efesosis Paulusa siegen stádan vuojnnám ja de jáhkkin Paulusav suv fárrusis tiemmpelij váldij . Oppa gávpot lihkahuvvui , ja olbmot čoahkkanadde , dohppejedje Bávlosa ja rohttejedje su eret tempelšiljus , ja poarttat giddejuvvojedje dakkaviđe .#Åbbå stáda de svahtjalij ja almatja tjåhkanaddin . Ja de Paulusav doahppijin ja tiemmpelis ålgus giessin , ja tiemmpela uvsa dalága dahpaduvvin . Sii ledje cábmimin su measta jámas go romalaš soalddáhiid kommandánta bođii gullat ahte olles Jerusalem lei moivvis .#Sihtin suv jámas tsábbmet , valla Roma doarroålmmåj oajvemus gulláj åbbå Jerusalemin stuojmev ja de doarroålmmåj ja doarroåjvij dåhku gáhtjadij . Go olbmot oidne kommandántta ja soalddáhiid , de heite cábmimis Bávlosa .#Gå juvdá oajvemusáv ja doarroålmmåjt ájttsin , de hiejttin Paulusav tsábbmemis . Kommandánta manai ovdan ja válddii Bávlosa gitta ja gohčui čatnat su guvttiin láhkkiin .#Doarroålmmåj oajvemus bådij ja suv giddij . De son jearai gii Bávlos lei ja maid son lei dahkan .#Gåhtjoj suv guovtijn rikkijn tjadnat ja de sijás gatjádaláj guhti lij ja majt lij dahkam . Muhto olbmot čurvo , nuppit dán , nuppit duon , ja go son ii sáhttán oažžut albma dieđu dán rieja dihtii , de son gohčui doalvut Bávlosa ladnái .#Almasjfuovas moattelágásj vásstádusájt oattjoj , ja gå daj stuojmij sinna ittjij almma diedojt oattjo , de Paulusav laddnáj doalvodahtij . Muhto go Bávlos ollii boardagii , de soalddáhat fertejedje guoddit su danne go olbmot bahkkejedje garrasit juohke guovllus . Dasgo olles olmmošjoavku čuovui maŋis ja čuorvvui : « Goddet su ! »#Gå Paulusav lávkkidagá rádjáj oadtjun , de doarroålmmå hähttujin suv guoddet , dajna gå almatja juohkka guovlos nårrin ja galjastin : ” Gåddit suv ! ” Sii ledje aiddo doalvumin Bávlosa ladnái go son jearai kommandánttas : « Beasan go cealkit dutnje maidege ? »#Daŋga bále gå Paulusav laddnáj lidjin doalvvomin , de doarroålmmåj oajvemusás gatjádij : ” Oattjov gus juojddá dunji javllat ? ” Son vástidii : « Máhtát go greikkagiela ?#- ” Galla gåjt de grehkagielav máhtá ” , vásstedij . ” Dalle han don it leat dat egyptalaš gii muhtun áiggi dás ovdal dagahii stuimmi ja doalvvui njeallje duhát olmmošgoddi meahccái ? »#Ille ham de dån egyptak guhti åvddåla stuojmev dagádi ja nielljatuvsán nijbbeålmmåjn åjdåmähttsáj vuolggi ? ” Bávlos dajai : « Mun lean juvddálaš Tarsosis , Kilikias eret ja dan gávpoga ássi man vissa buohkat dovdet .#Paulus vásstedij : ” Mån lev juvdá Tarsosis Kilikian , alla árvvon anedum stáda viesát . Mun bivddán du , suova mu sárdnut olbmuide . »#Gatjádav dal dujsta loabev álmmugij hållat . ” Kommandánta suovai dan , ja čuoččodettiin boardaga alde Bávlos sevii olbmuide gieđain .#Doarroålmmåj oajvemus sunji loabev vattij , ja lávkkidagá nalta de Paulus giedajn siejvvelij almasjfuovav sjávvunahtátjit . Go sii jaskkodedje , de sárdnidii sidjiide hebreagillii :#Gå sjávvunahtjin , de sidjij hebreagiellaj hållagådij : « Álbmotguoimmit ja áhčit , gullet maid mun dál sártnun iežan bealuštussan ! »#” Vieljaja áhtje , gulldalihtit dal majt didjij iehtjam bälostussan sárnov . ” Go sii gulle ahte son sártnui sidjiide hebreagillii , de šadde velá jaskadeabbot . Bávlos jotkkii :#Gå gullin suv hebreagiellaj sidjij hållamin , de ållu sjávvunin , ja de vat hålaj : Mun lean juvddálaš , riegádan Tarsosis , Kilikias , muhto lean bajásšaddan dán gávpogis Gamaliela julggiid ovddas ja ožžon vuđolaš oahpaheami min máddariid lága dárkilis vuogi mielde , ja mun ledjen áŋgir Ipmila bealis nugo dii gis buohkat lehpet odne .#” Mån aj lev juvdá , Tarsosin Kilikian riegádam , valla dán stádan badjánam . Gamalielis lev váttugis åhpadimev ájttegij lága birra oadtjum . Jubmela ássje åvdås lev daŋga lágásj gisjugisvuodajn oajbbum gå dij dálla . Mun lean doarrádallan jápmimiin ja goddimiin sin geat čuvvot dán Geainnu , ja lean čatnan ja addán giddagassii sihke olbmáid ja nissoniid .#Jábmemijn ja gåddemijn lev Gäjnov doarrádallam , ja goappátjagá nissunijt ja ålmmåjt giddim ja fáŋŋgagoahtáj bálkestam . Dan sáhttet bajimušbáhppa ja vuorrasiid ráđđi duođaštit .#Alemushärrá ja åbbå ráde dáv máhttá duodastit . Sii adde munnje reivve Damaskusa álbmotguimmiide , ja mun vulgen dohko váldit gitta sin geat ledje doppe , ja buktit sin láhkkiin Jerusalemii , vai sii ráŋggáštuvvošedje .#Sijás oadtjuv girjev maŋen Damaskusa vieljajda ja dåhku vuolggiv almatjijt gidditjit ja Jerusalemij dålvutjit , gånnå de galggin stráffasa oadtjot . Muhto jođedettiin dohko , go lahkanišgohten Damaskusii gaskabeaivvi áiggi , šloavggihii fáhkkestaga mu birra šerres čuovga almmis .#Valla gå Damaskusij dan mannulagán lahkaniv , de hähkkat gasskabiejve ájge sjierris tjuovgga almes muv birra bájttegådij . Mun gahččen eatnamii ja gullen jiena mii celkkii munnje : « Sávlos , Sávlos , manne doarrádalat mu ? »#Ednamij gahttjiv ja gulliv jienav mij munji javlaj : ’ Saul , Saul , man diehti muv doarrádalá ? ’ Mun jerren : « Hearrá , gii don leat ? »#Gatjádiv de : ’ Guhti le dån , Härrá ? ’ Son vástidii : « Mun lean nasaretlaš Jesus gean don doarrádalat . »#Ja sån vásstedij : ’ Mån lev Jesus Nasaretas , gev doarrádalá . ’ Mu mátkeguoimmit oidne gal čuovgga , muhto eai gullan jiena mii sártnui munnje .#Gudi muv lidjin tjuovvomin vuojnnin tjuovgav , valla ettjin gulá jienav mij munji hålaj . Mun jerren : « Hearrá , maid mun galggan dahkat ? »#Gatjádiv : ’ Majt galgav dahkat , Härrá ? ’ Ja Hearrá celkkii munnje : « Čuožžil bajás ja mana Damaskusii !#Ja Härrá vásstedij : ’ Maná dalága Damaskusij . Doppe beasat gullat makkár doaimmaide don leat mearriduvvon . »#Dåppe gulá gájkka mij dunji le vuojneduvvam dahkat . ’ Šerres čuovgga dihtii mun in oaidnán , ja sii geat ledje muinna , láidejedje mu gieđas nu ahte bohten Damaskusii .#Mannoguojme muv giedas hähttujin lájddit , dajna gå sjierris tjuovgga lij muv tjalmeduhttám . Ja de Damaskusij jåvsådijma . Doppe lei olmmái gean namma lea Ananias .#Dåppe lij ålmåj gen namma lij Ananias . Son elii ipmilbalolaččat lága mielde , ja buot dan báikki juvddálaččat adde sutnje buori duođaštusa .#Sån lij jubmelbalulasj ja láhkajáhkkogis ålmåj , ja gájkka dan stáda juvdá buorijt suv birra vihtanasstin . Son bođii mu lusa ja celkkii : « Sávlos , vieljažan , šatta fas oaidnin ! »#Sån de muv lusi bådij , muv guorraj tjuottjadij ja javlaj : ’ Saul , vielljam , tsakkasta tjalmijdat ja vuojnnen vat sjatta ! ’ Dan seammás mun oaidnigohten ja oidnen su .#Ja daŋga båttå de suv vuojnnegåhtiv . Son dajai munnje : « Min máddariid Ipmil lea válljen du dovdat su dáhtu , oaidnit Vanhurskása ja gullat su sárdnumin iežas jienain .#Ananias javlaj : ’ Mijá ájttegij Jubmel le duv tjuolldám suv sidodav dåbdåtjit , Rievtesferdugav vuojnátjit ja suv jienav gulátjit . Dasgo don šattat su duođašteaddjin ja muitalat buot olbmuide dan maid leat oaidnán ja gullan .#Suv vihtanin sjatta ja giehto gájkka almatjijda majt vuojnni ja gulli . Mainna ádjánat ?#Ale dasti ádjána ! Čuožžil , divtte iežat gásttašuvvot ja suttuidat sihkkojuvvot eret ja čuorvvo Hearrá nama . »#Tjuorvo Härráv namás ja dalága ietjat gástadahte ja basádahte suttojstat . ’ Go mun ledjen máhccan Jerusalemii ja ledjen rohkadallamin tempelis , de rohttašuvven#Gå ruoptus Jerusalemij båhtiv ja lidjiv tiemmpelin råhkådallamin , de almajs gahttjiv Son celkkii munnje : « Doapmal eret Jerusalemis nu johtilit go sáhtát , dasgo sii eai vuostáiváldde du duođaštusa mu birra . » ja oidnen Hearrá .#ja vuojnniv Härráv guhti munji hålaj : ’ Gáhtjada , guode dalága Jerusalemav . Dáppe e duv vihtanusáv muv birra duosto . ’ Mun vástidin : « Hearrá , sii han dihtet ieža ahte mun juohke synagogas bidjen giddagassii sin geat osko dutnje ja dikten sin spihččejuvvot .#Mån de vásstediv : ’ Härrá , sij ham diehti gájkka synagogajn mån giddidahttiv ja ruosskidahttiv sijájt gudi dunji jáhkkin . Ja go du duođašteaddji Stefanusa varra golggahuvvui , de ledjen ieš das ja dohkkehin dan ja fáktejin su sorbmejeddjiid biktasiid . »#Ja gå duv vihtana , Stefanosa , varra gålgåduváj , de lidjiv danna gähttjamin . Muv mielas lij duolla , ja suv gåddij biktasijt gáhttijiv . ’ Muhto Hearrá celkkii munnje : « Vuolgge , dasgo mun áiggun vuolggahit du guhkás eret báhkiniid lusa . »#Munji de javlaj : ’ Maná , hiednigij lusi , guhkás mälggadij duv rájav . ’ ” Dassážii sii guldaledje Bávlosa , muhto de čuorvugohte : « Jávkadehket dán olbmo eatnama alde !#Dán rádjáj suv hålav gulldalin , valla gå dáv javlaj de tjuorvvogåhtin : ” Gádodihtit dáv ålmmåv ednama nalta ! Dákkár ii berre beassat eallit ! »#Dakkirasj beras ij lulu viessot . ” Sii huike ja rámško oalgegávttiideasetguin ja bálko sádduid áibmui .#Gilljun , biktasijt riesstin ja sádduv ilmmáj håjggin . Dalle kommandánta gohčui doalvut Bávlosa ladnái . Son gohčui su gažaduvvot ja spihččejuvvot gávnnahan dihtii manne sii čurvo nu su vuostái .#Doarroålmmåj oajvemus de Paulusav laddnáj doalvodahtij ja gåhtjoj ruosskidáládijn sujsta gatjádallat , diedojt åttjutjit man diehti sunji nåv gilljun . Muhto go sii čatne Bávlosa gitta ja áigo spihččegoahtit su , de Bávlos jearai offisearas gii lei das : « Lea go dis lohpi spihččet Roma riikkavuloža gii ii leat ožžon duomu ge ? »#Gå suv ruosskidalátjit tjadnin , de soames danna doarrooajves gatjádij : ” Le gus loahpe ruosskit Roma viesajdiddjev , guhti ij le masstak duobbmidallam ? ” Go offiseara gulai dan , de manai kommandántta lusa ja dajai : « Várut , dasgo dát olmmái lea Roma riikkavuloš . »#Doarrooajvve de doarroålmmåj oajvemusá lusi manáj ja javlaj : ” Majt dal ájn ájgo dahkat ? Dát ålmåj le Roma viesajdiddje . ” Kommandánta manai dalle ieš Bávlosa lusa ja jearai : « Muital , leat go don Roma riikkavuloš ? »#Oajvemus de Paulusa lusi manáj ja gatjádij : ” Le gus dån duodaj Roma viesajdiddje ? ” Kommandánta dajai : « Mun lean máksán ollu ruđaid oažžut dan riikkavulošvuoigatvuođa . » Bávlos vástidii : « De lean . »#Gå Paulus miededij , de doarroålmmåj oajvemus javlaj : ” Mån lev viesajdimvuoda riektás edna biednigav máksám . ” Muhto Bávlos vástidii : « Mun lean riegádan dasa . »#- ” Mån dav riegádimvattáldahkan oadtjuv ” , javlaj Paulus . Sii geat galge gažadit su , geassádedje dallánaga . Ja kommandánta šattai ballui go árvidii ahte son lei čatnan láhkkiiguin Roma riikkavuloža .#Gudi galggin sujsta gatjádallat de ráfen suv dibddin , ja doarroålmmåj oajvemus iesj ållu suorgganij gå dádjadij Roma viesajdiddjev lij giddim . Kommandánta hálidii diehtit vissásit mas juvddálaččat áššáskuhtte Bávlosa , ja nuppi beaivvi son čovddii su láhkkiin , gohčui čoahkkái bajitbáhpaid ja olles Ráđi ja vieččai Bávlosa sin ovdii .#Maŋep biejve de doarroålmmåj oajvemus hálijdij vissásit diehtet massta juvdá suv guoddalin . Luojtij de Paulusav tjadnasijs ja gåhtjoj alemushärrájt ja åbbå rádev tjåhkanit . Ja de Paulusav sijá åvddåj doalvoj . Bávlos geahčai njuolga Ráđđái ja dajai : « Álbmotguoimmit , gitta dán beaivvi rádjái mun lean eallán buhtes oamedovdduin Ipmila ovddas . »#Paulus rádáj gehtjaj ja javlaj : ” Vielja . Udnásj biejve rádjáj lev buorre oamedåbdujn Jubmelav dievnnum . ” Bajimušbáhppa Ananias gohčui sin geat čužžo lagamusas , došket Bávlosa njálbmái .#Alemushärrá Ananias de gåhtjoj sijáv guoran tjuodtjomin Paulusav njálmmáj spähkkalit . Bávlos celkkii sutnje : « Ipmil cábmá du , don kálkejuvvon seaidni !#Valla Paulus sunji javlaj : ” Spähkkalus Jubmel duv , kálkajs vielguduvvam siejnne ! Don leat čohkkámin dás dubmen dihtii mu lága mielde , muhto don rihkut lága go gohčut cábmit mu . »#Tjåhkkåhime le dánna lága milta muv duobbmitjit , valla lága vuosstij gåhtjo sijáv muv spähkkalit . ” ” Sii geat ledje čuožžumin das , dadje : « Bealkkihat go don Ipmila bajimušbáhpa ? »#Bälká gus dån Jubmela alemushärráj ! ” javllin sij suv guoran tjuodtjomin . Bávlos vástidii : « Álbmotguoimmit , in mun diehtán ahte son lea bajimušbáhppa , dasgo lea čállojuvvon : It galgga garuhit álbmogat oaivámučča . »#Paulus vásstedij : ” Vielja , ittjiv alemushärrán suv diede . Tjáleduvvam ham le : Álmmugat oajvemusáv i galga garrodit . ” Muhto go Bávlos diđii ahte Ráđi nubbin oassin ledje saddukealaččat ja nubbin gis farisealaččat , de son čuorvvui sidjiide : « Álbmotguoimmit , mun lean farisealaš ja farisealačča bárdni !#Dajna gå Paulus diedij sijás muhtemav saddukean ja muhtemav farisean , de jienas bajedij ja rádáj javlaj : ” Vielja , farisea lev , ja muv ájttega aj farisea lidjin . Dál lean áššáskuhttojuvvon jábmiid bajásčuožžileami doaivaga dihtii . »#Jábbmegij tjuodtjelime doajvo diehti lev dal dánna duobbmoståvlå åvdån . ” Go son dajai dán , de šattai riidu farisealaččaid ja saddukealaččaid gaskii , ja čoahkkin bieđganii guovtti beallái .#Gå dáv javlaj , de rijddo badjánij fariseaj ja saddukeaj gasskaj , ja ráde de guovte bälláj juohkásij . Dasgo saddukealaččat oaivvildit ahte ii leat bajásčuožžileapmi eai ge eŋgelat ja vuoiŋŋat , muhto farisealaččat oskot buot daidda .#Saddukea vuojn e jábbmegij tjuodtjelibmáj jalik ieŋŋgilijda jalik vuojŋŋanisájda jáhke , valla farisea jáhkki . Dál sii čuorvugohte ja farisealaččaid bealladagas čuožžiledje muhtun čálaoahppavaččat ja vuostálaste garrasit : « Mii eat gávnna maidege baháid dán olbmás .#Stuorra tjuorvas sjattaj ja muhtem tjálukoahppása gudi fariseajda gullujin tjuodtjelin ja garrasit vuosstálasstegåhtin : ” Mij ep dán ålmmån mavga baháv gávna . Mo jos eŋgel dahje vuoigŋa lea sárdnon sutnje ! »#Gåktus jus vuojŋŋanis jali ieŋŋgil le sunji hållam ? ” Nággu šattai nu garas ahte kommandánta balai ahte sii gaikkodit Bávlosa .#Rijddo garraj ja doarroålmmåj oajvemus baláj Paulusav dal gajkudahtji . Danne son gohčui soalddáhiiddis mannat vuolás ja rohttet Bávlosa eret sin gaskkas ja doalvut su ladnái .#Dan diehti de vávtajt gåhtjoj vuolus mannat sijá giedajs suv gájutjit ja laddnáj dålvutjit . Čuovvovaš ija Hearrá čuoččui Bávlosa ovddas ja celkkii : « Leage dorvvolaš !#Iján de Härrá ieŋŋgil suv lusi bådij ja hålaj : ” Ale balá . Seammá láhkái go don leat duođaštan mu birra Jerusalemis , nu fertet duođaštit Romas ge . »#Gåktu Jerusalemin muv birra vihtanassti nåv hähttu aj Roman vihtanasstet . ” Nuppi iđida juvddálaččat lihtodedje Bávlosa vuostái ja vurdno ahte eai áigon borrat eai ge juhkat ovdal go ledje goddán su .#Maŋep ideda juvdá tjåhkanin ja vuornnáv dahkin e bårråt jalik juhkat åvddål gå Paulusav li gåddåm . Badjel njealljelot olbmá ledje mielde dán lihtodeamis . Sii manne bajitbáhpaid ja vuorrasiid lusa ja dadje : « Mii leat vurdnon ahte eat áiggo máistit biepmu ovdal go leat goddán Bávlosa .#Badjel nielljalåk ålmmå dán lihtudibmáj guorrasin , ja alemushärráj ja boarrásij lusi dáj bágoj mannin : ” Dahkam lip vuornnáv ep biebmojt duohtada jalik jugá åvddål gå Paulusav lip gåddåm . Ávžžuhehket dii ja Ráđđi kommandántta buktit su din ovdii fas dego mahkáš áiggošeiddet dutkat su ášši dárkileabbot .#Gåhttjut dal dij rádijn aktan , doarroålmmåj oajvemusáv doalvvot suv vuolus dijá lusi , degu mak suv ássjev ienebut sihtabihtit åtsådit . De mii leat gárvásat goddit su ovdal go joavdá din lusa . »#Mij de tjuodtjop gárvvása suv gåttåtjit åvddål gå dijá lusi jåvsåt . ” Bávlosa neahpi gulai dán lihtodeami birra , ja son manai bajás ladnái ja muitalii dán Bávlosii .#Valla Paulusa niehpe lij danna bähttogis lihtudime birra gullam , ja de Paulusa lusi fáŋŋgagoahtáj manáj ja dav giehtoj . Bávlos rávkkai lusas muhtun offiseara ja dajai sutnje : « Doalvvo dán nuorra olbmá kommandántta lusa , dasgo sus lea sutnje diehtu . »#Paulus doarroåjvijs avtav ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Doalvo dáv nuorra ålmmåv doarroålmmåj oajvemusá lusi , sujna le juoga giehttot . ” Offiseara válddii bártni mielde ja doalvvui su kommandántta lusa ja dajai : « Fáŋga Bávlos rávkkai mu lusas ja dáhtui doalvut dán bártni du ovdii . Sus lea dutnje dadjamuš . »#Doarrooajvve suv oajvemusá lusi doalvoj ja javlaj : ” Fáŋŋga Paulus muv ietjas lusi gåhtjoj ja sidáj dáv nuorra ålmmåv duv lusi doalvvot , sujna le juoga dunji giehttot . ” Kommandánta válddii bártni gihtii ja manai sierranassii ja jearai : « Mii dus lea munnje muitalit ? »#Doarroålmmåj oajvemus váldij nuorra ålmmåv giedas ja duobbelij manáj ja gatjádij : ” Majt sidá munji giehttot ? ” Bárdni vástidii : « Juvddálaččat leat soahpan ahte sii áigot ihttin gohččut du doalvut Bávlosa Ráđi ovdii dego áiggošedje guorahallat su ášši dárkileabbot .#Sån de vásstedij : ” Juvdá li lihtudam duv gåhttjot Paulusav idet vuolus ráde åvddåj boahtet , dajna gå suv ássjev sihti ienebut åtsådit . Valla allu då dån val dasi guorrasu . Muhto ale fal mieđa sidjiide ; dasgo sii leat eanet go njealljelogis geat leat vuođgŋimin su . Sii leat vurdnon ahte eai áiggo borrat eai ge juhkat ovdal go leat goddán su .#Sijás li vuojn ienep gå nielljalåges suv vuorŋedime ja vuornnáv li dahkam e bårråt jalik juhkat åvddål gå suv li gåddåm . Dál sii leat gárvásat ja leat vuordimin ahte don mieđat dasa . »#Sij li gárvvása ja li vuorddemin dasi miededa . ” Kommandánta divttii bártni mannat , muhto gilddii su garrasit : « Ale almmut geasage ahte leat muitalan munnje dán . »#Doarroålmmåj oajvemus buorgoj nuorra ålmmåv aktasik iktemis mav lij älvvám ja de dibdij suv mannat . Kommandánta gohčui lusas guoktása offisearainis ja dajai : « Ráhkkanahtti guoktečuođi soalddáha vuolgit Kesareai otná ija goalmmát diimmu maŋŋil .#Maŋŋela de doarroåjvijs guoktásav ietjas lusi gåhtjoj ja javlaj : ” Gähttje vaj guoktatjuohte doarroålmmå ijá goalmát tijma rájes li gárvvása Caesareaj vuolgátjit . Váldi mielddáde čiežalot riidejeaddji ja guoktečuođi sáiteolbmá , ja háhkki maiddái riidenheastta Bávlosii ja doalvu su dearvan eananhearrá Feliksa lusa . »#Vállde aj gietjavlågev rijddijiddje ja guoktatjuohte viehkediddje fárrusihtte . ” Rijddimhestav Paulusij galgajga ássat ja gähttjalit suv vahágahtek ednamhärrá Feliksa lusi doalvvot . De son čálii reivve dáiguin sániiguin : Klaudius Lysias dearvvaha allaárvosaš eananhearrá Feliksa .#Ja de girjev dáj bágoj tjálij : ” Klaudias Lysiasis Feliksij . Guddnedum ednamhärrá . Juvddálaččat ledje váldán gitta dán olbmá , ja sii ledje cábmimin su jámas go mun bohten soalddáhiiguin ja gádjon su dasgo mun bohten diehtit ahte son lei Roma riikkavuloš .#Dát ålmåj lij juvdájs giddiduvvam ja sijás vargga oajttuj . Iehtjam doarroålmmåj suv sijáj giedajs gádjuv , dajna gå ielvviv Roma viesajdiddje lij . Mun vuolggahin su vuolás sin Ráđđái , danne go dáhtton gullat mainna sii ledje áššáskuhttimin su .#Gå hálijdiv diehtet massta suv guoddalin , de sijá ráde åvddåj suv doalvvuv . Mun gávnnahin ahte váidalus guoskkai sin láhkagažaldagaide ii ge masage mii ánssášivččii jápminduomu dahje giddagasa .#Gávnniv suv guoddalin soames ássjes mij sijá lágan le tjáleduvvam ; ettjin val suv guoddala masstak mij jábmemij jalik fáŋŋgavuohtaj doalvvu . Danne go dieđihuvvui munnje ahte juvddálaččat lihtodit dán olbmá vuostái , mun vuolggahan su njuolga du lusa .#Dan diehti gå dal diedáv juvdá dán ålmmå vuosstáj li lihtudimev dahkam , de njuolgga duv lusi suv rájav . Mun lean dieđihan su áššáskuhttiide ge ahte sii ožžot buktit du ovdii váidalusaideaset su vuostái .#Gåhttjum lev aj sijáv guoddalusájt suv vuosstij duv åvdån hållat . ” Gohččuma mielde soalddáhat válde Bávlosa mielddiset ja dolvo su ihkku Antipatrisii .#Gåhttjoma milta doarroålmmå de Paulusav maŋŋásisá válldin ja Antipatrisij suv iján doalvvun . Nuppi beaivvi sii máhcce ladnáseaset ja dikte riidejeddjiid doalvut su viidáseappot .#Maŋep biejve rijddijiddje suv doalvvun ja ietja laddnáj máhttsin . Go riidejeaddjit jovde Kesareai , de adde reivve eananhearrái ja divvo Bávlosa su ovdii .#Gå rijddijiddje Caesareaj jåvsådin , de girjev ednamhärráj vaddin ja buktin Paulusav suv lusi . Son logai reivve ja jearai guđe eananguovllus Bávlos bođii .#Ednamhärrá girjev lågåj ja gatjádij Paulusis gudit ednamguovlos lij , ja de guláj suv Kilikias . Go son gulai ahte dat lei Kilikias eret , de dajai : « Mun gažadan du go du áššáskuhttit leat boahtán . »#Paulusij javlaj : ” Gatjádalátjav ienebuv gå duv guoddaliddje li jåvsådam . ” De gohčui Bávlosa gáhttejuvvot Herodesa šloahttalatnis .#Ja de gåhtjoj Paulusav Herodesa laddnen gáhttiduvvat . Vihtta beaivvi maŋŋil bođii bajimušbáhppa Ananias dohko vuolás oktan muhtun vuorrasiiguin ja láhkačehpiin gean namma lei Tertullus .#Vihtta biejve maŋŋela bådij alemushärrá Ananias dåhku muhtem boarrásij ja láhkaålmmåjn Tertullusijn . Sii bidje eananhearrá ovdii áššáskuhttimiiddiset Bávlosa vuostái .#Ietjasa guoddalusájt Paulusa vuosstij ednamhärrá åvddåj biedjin . Bávlos rávkojuvvui sisa , ja Tertullus áššáskuhttigođii su : « Allaárvosaš Feliks !#Paulusav sisi gåhttjun ja Tertullus guoddalusáj birra hållagådij : ” Guddnedum Feliks . Du dihtii mii leat ožžon ráfi juohke báikkis , ja dán álbmogis lea dál buoret dilli du viissis stivrejumi dihtii .#Duv buorijn mij ráfen juohkkaláhkáj viessop ja mijá álmmuga viessomvidjura li duv huksama baktu buorránam . Stuora giitevašvuođain mii dovddastit dán álo ja juohke sajis .#Dáv mij gájka miellusit duodastip ja dassta gijttep . Mun in áiggo ájihit du guhká , muhto siđašin ahte don guldalivččet min oanehis bottoža dábálaš buorredáhtolašvuođainat .#Iv duv sidá vuojga mälggadav árret , valla vájnnodav duv buorrevuodanit oanegattjav mijáv gulldalit . Mii leat gávnnahan dán olbmá duohta rohttudávdan . Son dagaha ráfehisvuođa juvddálaččaid gaskkas miehtá máilmmi ja lea nasaretlaččaid suorggi oaivámuš .#Gávnnap lip dáv ålmmåv gålggedávddan , guhti ráfedisvuodav juvdáj gasskaj juohkka bájken väráldin dagát , ja sån le aj nasareagij siebre oajvemus . Son lea geahččalan eahpebasuhit velá tempela ge , muhto de mii dohppiimet su ja dáhtuimet dubmet su láhkamet mielde .#Gähttjalam le aj tjabu tiemmpelav ájlisahttán dahkat . Giddim lip suv [ ja sidájma suv mijá lága milta duobbmit . Muhto kommandánta Lysias bođii ja rohttii su veahkaválddálašvuođain eret min gieđain .#Valla doarrooajvve Lysias bådij , råhttij suv nákkujn mijá giedajs ja vuolgadij . Ja son gohčui Bávlosa áššáskuhttiid boahtit du lusa . Don sáhtát ieš dutkat su , de fuomášat visot mas mii áššáskuhttit su . »#Ja sån gåhtjoj suv guoddaliddjev duv åvddåj boahtet ] ja gå dal iesj sujsta gatjádallagoadá , de tjielggasit gájkka mijá guoddalusájt suv vuosstij ielvitja . ” Juvddálaččat dorjo dán váidalusa ja duođaštedje ahte nie lea .#Juvdá suv doarjjun , ja duodastin nåv lij . Eananhearrá seavvilii dalle Bávlosii , ja son sárdnugođii : Mun dieđán ahte don leat leamaš dán álbmoga duopmárin máŋga jagi . Danne mun bealuštan iežan roahkkatvuođain .#Ednamhärrá siejvvelij ja de Paulus hållagådij : ” Diedáv måttijt jagijt le dán álmmugij duobmárin årrum , ja dan diehti de jálot iehtjam bälostav . Don sáhtát ieš dárkkistit ahte eai leat eanet go guoktenuppelot beaivvi dan rájes go mun mannen bajás Jerusalemii rohkadallat Ipmilii doppe .#Ij le ienep gå lågenanguokta biejve dallutjis gå Jerusalemij badjániv tiemmpelin råhkådalátjit . Dasi álkkesláhkáj máhtá duodastusáv oadtjot , jus sidá . Ii ge oktage oaidnán mu nákkáhallamin geainnage dahje giivváskahttimin álbmoga , ii tempelis , ii synagogain ii ge gávpogis ge . Eai ge sii sáhte duođaštit dan mas áššáskuhttet mu .#Aktak ij le muv vuojnnám tiemmpelin jalik synagogajn jalik ålggon stádan avtajnik ságastallamin jalik álmmugav hasodime , e ga duv åvdån máhte duojt ietjá guoddalusájt duodastit . Muhto dán mun dovddastan dutnje , ahte mun čuovun dan Geainnu man sii gohčodit sierrasearvin , ja dáinna lágiin bálvalan min máddariid Ipmila , oskkodettiin buot dasa mii lea čállojuvvon láhkii ja profehtaide , ja mus lea seammá doaivva go dáin ge , ahte bajásčuožžileapmi jábmiid luhtte boahtá sihke vanhurskásiidda ja vanhurskkismeahttumiidda .#Dåbdåstav galla Gäjnov lev tjuovvomin , mav sij siebrren gåhtjudi , ja nåvti mijá ájttegij Jubmelav lev dievnnumin . Jáhkáv aj gájkka dasi mav láhka javllá ja gájkka dasi majt profehta li tjállám . Mujna le daŋga lágásj doajvvo gå dájn muv guoddaliddjijn : Goappátjagá rievtesferdugijt ja vádnarievtesferdugijt Jubmel jábbmegij lussta tjuottjeldahttá . Danne barggan dan ala ahte mus álo livččii buhtes oamedovdu Ipmila ja olbmuid ovddas .#Dan diehti de aj agev vikkav buorre oamedåbdujn Jubmela ja almatjij åvdån viessot . Maŋŋil go ledjen eret máŋggaid jagiid , de bohten buktit attáldagaid álbmogasan ja oaffaruššat .#Lidjiv måttijt jagijt ierit ja de iehtjam álmmuga lusi máhttsiv vattástagájt vattátjit ja värrodittjat . Dagadettiinan dán sii gávdne mu tempelis , gos ledjen buhtistuvvomin , ii ge gostege lean dihtton stuibmi dahje ráfehisvuohta .#Dáv dagádijn muv tiemmpelin gávnnin ; lidjiv iehtjam rájnan dahkam , ja danna ällim almasjvega , ällim ga stuojme . Muhtun Asia eanangotti juvddálaččat oidne mu , ja dat galggašedje ieža leat dás du ovddas áššáskuhttimin mu jos leažžá mihkkege mu vuostái .#Valla soames juvdá Asias galla danna lidjin - ietja beras lulun dánna duv åvdån tjuodtjot ja muv guoddalit , jus siján le mige muv vuosstij . Dahje divtte dáid ieža muitalit mas sii gávdne mu sivalažžan go čužžon Ráđi ovddas , leažžá go juo aiddo dán dajaldaga sivas man mun čurvejin go čužžon sin ovddas : « Dii áššáskuhttibehtet mu odne jábmiid bajásčuožžileami dihtii . »#Jali de vierttiji gudi dánna li ietja hållat masi muv siválattjan gávnnin , gå ráde åvdån lidjiv . Littji dávk da bágo majt sijá gaskan tjuorvvuv : ’ Jábbmegij tjuodtjelime diehti lev dal uddni dijá duobbmoståvlå åvdån tjuodtjomin . ’ ” Feliks dovddai bures Hearrá Geainnu , ja son maŋidii ášši ja dajai : « Go kommandánta Lysias boahtá vuolás deike , de válddán dán ášši dupmui . »#Feliks ássjev maŋedij dajna gå Gäjno birra ednagav diedij , ja de javlaj : ” Gå doarroålmmåj oajvemus Lysias diehki boahtá , de ássjev duobbmuj váldáv . ” Feliks gohčui offiseara doallat Bávlosa giddagasas , muhto geahppa eavttuiguin , eai ge su iežas olbmot galgan hehttejuvvot veahkeheames su .#Feliks gåhtjoj doarrooajvev Paulusav fáŋŋgagoaden anedit , valla giehpesláhkáj , ij ga suv bälostiddjijt tsuohtsodit suv huksamis . Moadde beaivvi maŋŋil Feliks bođii oktan áhkáinis Drusillain gii lei juvddálaš .#Soames biejve maŋŋela bådij Feliks dåhku áhkájnis Drusillajn , guhti lij juvdá . Son rávkkai Bávlosa ovdan ja guldalii su sárdnumin oskku birra Jesus Kristusii .#Gåhtjoj Paulusav viedtjat gulátjit gåktu sån jáhko birra Jesus Kristusij hoallá . Muhto go Bávlos sárdnugođii vanhurskkisvuođa ja mearálašvuođa ja boahttevaš duomu birra , de Feliks ballái ja dajai : « Dál lea doarvái , mana !#Valla gå Paulus rievtesferdukvuoda ja muttákvuoda ja boahtte duobmo birra hållagådij , de Feliks balláj ja javlaj : ” Nuoges le dal . Go mus lea dilli , de rávkkan du lusan . »#Gåhtjotjav mån duv vat ságajda gå astijdav . ” Son doaivvui dan ge ahte Bávlos attášii sutnje ruđaid . Danne son rávkkai su dávjá ja sártnodii suinna .#Sujna lij aj doajvvo Paulusis biednigijt oadtjot , ja dan diehti gåhtjoj álu suv ságajda viedtjat . Go guokte jagi ledje vássán , de Porkius Festus bođii Feliksa sadjái .#Gå guokta jage lidjin vássám , de Porkius Festus Feliksa sadjáj bådij . Feliks hálidii bisuhit buori gaskavuođa juvddálaččaide , ja dan dihtii son divttii Bávlosa ain čohkkát giddagasas .#Festus sidáj juvdájt duollot , ja dan diehti dibdij Paulusav ájn fáŋŋgagoaden tjåhkkåhit . Golbma beaivvi maŋŋil go Festus lei álgán ámmáhasas , de son vulggii Kesareas bajás Jerusalemii .#Gålmmå biejve maŋŋela gå Festus lij ednamhärrán sjaddam , de Caesareas Jerusalemij badjánij . Bajitbáhpat ja juvddálaččaid oaivámuččat bohte su lusa guoddalit Bávlosa vuostái . Sii átno su doarjut sin ja viežžat Bávlosa Jerusalemii , dasgo sii ledje ráđđádallan vuođgŋit ja goddit su mátkkis .#Alemushärrá ja juvdáj oajvemus ålmmå de sijá guoddalusájt Paulusa vuosstáj buktin , ja Festusav dán ássjen sijáv doarjjot ja Paulusav Jerusalemij viettjadahttet . Muhto Festus vástidii ahte Bávlos galggai gáhttejuvvot Kesareas , ja ahte son ieš fargga lei máhccamin dohko vuolás .#Lidjin vuojn gäjno nanna vuorŋedime gärggusa suv gåttåtjit . Festus vásstedij Paulus lij Caesarean giddagisán ja iesj ájgoj dåhku ruvvaláhkáj vuolgget . Son dajai : « Vulgoset din oaivámuččat vuolás muinna ja váidalehkoset sii dan olbmá , jos sus leažžá mihkkege boasttuvuođaid . »#Javlaj : ” Dijá oajvemusá aj bessi dåhku tjuovvolit suv guoddalittjat , jus le mavga vigev dahkam . ” Festus ii lean orron doppe eanet go gávcci dahje logi beaivvi go vulggii fas vuolás Kesareai .#Festus ittjij ganuga guhkebuv gå gávtsijt , lågijt biejvijt ja de Caesareaj vuolgij . Nuppi beaivvi son čohkánii duopmárstullui ja gohčui sin buktit ovdan Bávlosa .#Maŋep biejve duobbmoståvllåj tjåhkkidij ja gåhtjoj Paulusav suv åvddåj viedtjat . Son bođii sisa , ja juvddálaččat geat ledje boahtán vuolás Jerusalemis , birastahtte su ja áššáskuhtte su garrasit .#Gå bådij de birástahteduváj juvdájs gudi Jerusalemis lidjin boahtám . Ja de garrasit suv guoddalin . Sii eai goitge sáhttán maidege duohtan duođaštit .#Guoddalin , valla ettjin majdik buvte duohtan duodastit . Muhto Bávlos bealuštii iežas ja dajai : « Mun in leat moktege suddudan juvddálaččaid lága vuostái , in tempela in ge keaisára vuostái . »#Paulus ietjas dáj bágoj bälostij : ” Iv le vierev juvdáj lága , tiemmpela jalik tjäjssára vuosstij dahkam . ” Festus hálidii áinnas juvddálaččaid beallásis , ja danne son jearai Bávlosis : « Vuolggášit go bajás Jerusalemii , vai dubmešin du doppe dán áššis ? »#Festus sidáj juvdájt bällásis oadtjot , ja dajna de Paulusis gatjádij : ” Guorrasa gus Jerusalemij badjánit ja dåppe mujsta duobbmidallat ? ” Muhto Bávlos vástidii : « Mun čuoččun dás keaisára duopmostuolu ovddas , ja mus lea vuoigatvuohta dubmejuvvot dás .#Valla Paulus de vásstedij : ” Tjäjssára duobbmoståvlå åvdån tjuottjov , ja dánna galgav duobbmidallat . Juvddálaččaid vuostái mun in leat dahkan maidege veriid , nugo don dieđát bures .#Juvdáj vuosstij iv le mavga baháv dahkam , dav dån iesj buoragit diedá . Jos mun leaččan dahkan vearrivuođa ja juoidá mas ánssášan jápminduomu , de in beasadala jápmimis .#Gárves lev jámátjit jus lev juojddá dahkam massta lev jábmemij välggogis . Muhto jos sin áššáskuhttimat ležžet duššit , de ii oktage sáhte addit mu sin háldui .#Valla jus dåssjåj muv guoddali , de aktak ij máhte muv sijá giedajda vaddet . Mun guoddalan ášši keaisára ovdii . »#Tjäjssára åvddåj ássjev doalvov . ” Festus sártnodii iežas ráđđeaddiiguin ja celkkii : « Don leat guoddalan ášši keaisára ovdii ; don beasat keaisára lusa . »#Gå Festus lij ietjas rádevaddij ságastallam , de Paulusij javlaj : ” Tjäjssára åvddåj le ássjev doalvvum , tjäjssára lusi galga aj mannat . ” Moadde beaivvi maŋŋil bođiiga gonagas Agrippa ja Berenike Kesareai Festusa guossái .#Soames biejve maŋŋela bådijga gånågis Agrippa ja Berenike Caesareaj Festusa guossáj . Go leigga orron doppe eanet beivviid , de Festus čilgii Bávlosa ášši gonagassii ja dajai : « Mus lea dáppe olmmái gean Feliks guđii deike fáŋgan .#Moadda biejve dåppe lijga , ja Festus Paulusa ássje birra gånågissaj giehtoj . ” Dánna le fáŋŋga gev Feliks le munji guodám ” , javlaj . ” Go mun ledjen Jerusalemis , de bajitbáhpat ja juvddálaččaid vuorrasat áššáskuhtte su ja gáibidedje su dubmehallat .#Gå Jerusalemin lidjiv de juvdáj alemushärrá ja boarrása suv guoddalin ja rávkkin suv duobbmidallat . Mun vástidin ahte ii leat romalaš vierru addit áššáskuhtton olbmá geange háldui ovdal go son ieš lea beassan deaivat áššáskuhttiid ja lea ožžon vejolašvuođa bealuštit iežas sivahallama vuostái .#Tjielggijiv sidjij romagijn ij le dáhpe avtak almatjav avtak hállduj vaddet åvddål gå guoddaliddjijt li iejvvim ja oadtjum máhttelisvuodav ietjas bälostit . Go sii bohte čoahkkái deike , de in mun ge ájahallan áššiin , muhto nuppi beaivvi juo čohkánin duopmárstullui ja gohččon buktit olbmá iežan ovdii .#Gå diehki lidjin tjåhkanam , de ittjiv ássjev maŋeda , ájnat maŋep biejve duobbmoståvllåj tjåhkkidiv ja gåhttjuv ålmmåv viedtjat . Áššáskuhttit birastahtte su , muhto eai sii sivahallan su dakkár vearredaguin main mun livččen navdán . Sis goit ledje soames nákkut sin iežaset oskkoldaga birra ja muhtun Jesusa birra gii lea jápmán , muhto gean Bávlos čuoččuha leat eallimin .#Valla gå guoddaliddje suv birástahttin , de ettjin suv guoddala dakkir vierredagos majt lidjiv vuorddám , ájnat rijddo lij badjánam soames jáhkkudakássjij birra ja soames Jesusa diehti , guhti lij jábmám valla Paulus javllá suv viesson . Muhto go mun ledjen eahpádusas dán áššis de jerren sus vuolggášii go Jerusalemii dubmejuvvot doppe .#Gå ittjiv diede gåktu dav ássjev gálggat , de suv oajvvadiv Jerusalemij vuolgget ja dåppe duobbmidallat . Muhto go Bávlos gáibidii áššis dutkojuvvot ođđasis ja dáhtui gáhttejuvvot dassážii go Majestehta sáhttá mearridit áššis , de mun gohččon doalahit su giddagasas dassážii go beasan vuolggahit su keaisára lusa . »#Valla gå Paulus tjäjssára åvddåj ássjev sidáj buktet ja fáŋŋgagoaden vuorddet dasik tjäjssára åvddåj bässá , de gåhttjum lev suv giddagisán anedit dasik tjäjssára lusi rájav . ” Agrippa dajai Festusii : « Mun ieš ge hálidivččen gullat dán olbmá . » Festus vástidii : « Juo ihttánaga beasat gullat su . »#Agrippa javlaj sån iesj sihtat luluj gullat Paulusav hållamin , ja Festus vásstedij juo maŋep biejve dav oadtju dahkat . Nuppi beaivvi bođiiga Agrippa ja Berenike olles čiŋaiguin ja vácciiga diggelatnjii oktan kommandánttaiguin ja gávpoga alimus olbmáiguin .#Maŋep biejve Agrippa ja Berenike tjievlen gilldegárvojiska bådijga . Alemus doarroåjvij ja stáda alemus ålmmåj diggehuodnahij tjáŋajga . Festusa gohččuma mielde Bávlos buktojuvvui sisa . Ja Festus sártnui : « Gonagas Agrippa ja dii buohkat geat lehpet dás minguin !#Festus Paulusav huodnahij doalvodahtij ja javlaj : ” Gånågis Agrippa ja gájka dánna tjoahken . Dii oaidnibehtet dán olbmá gean dihtii buot juvddálaččat leat jorggihan munnje , sihke Jerusalemis ja dáppe , čuorvvodettiin ahte son ii galggaše šat beassat eallit .#Dála dal vuojnnebihtit ålmmåv gen diehti åbbå fuovva juvdájs li muv vájvedam , goappátjagá Jerusalemin ja dánna . Ja tjuorvo li rávkkam suv hekkaduhttet . Muhto mun lean gávnnahan ahte son ii leat dahkan maidege mas ánssášivččii jápminduomu ; ja go son ieš lea guoddalan ášši Majestehta ovdii , de mun lean mearridan vuolggahit su dohko .#Mån iv gávna sån le mavga dahkam massta jábmemav ánssit ja gå iesj tjäjssára åvddåj ássjev sidáj , de mierrediv suv dåhku rádjat . Dattege mus ii leat mihkkege sihkkaris dieđuid maid čálášin Majestehtii su birra .#Valla mujna älle makkirik åskeldahtte diedo suv birra iehtjam härráj tjállet . Danne buvttán su din ovdii ja erenoamážit du ovdii , gonagas Agrippa , vai mun dutkama maŋŋil oččošin juoidá maid čállit .#Dan diehti de buvtáv suv dijá åvddåj , ja ienemusát duv åvddåj , gånågis Agrippa , vaj de dán åtsådime maŋŋela diedáv majt tjállet . Dasgo mu mielas ii leat dohkálaš vuolggahit fáŋgga almmá čilgekeahttá váidalusaid su vuostái . »#Ij gåjt dal fáŋgav dåhkkitja rádjat jus e tjuovo diedo man diehti suv vuosstij li guoddalusá . ” Dalle Agrippa dajai Bávlosii : « Don beasat dál buktit áššát ovdan . »#Agrippa de Paulusij javlaj : ” Vattáv dunji loabev ietjat birra hållat . ” Bávlos loktii gieđa ja sárdnugođii bealuštusas : Gonagas Agrippa !#Paulus giedas bajedij ja ietjas bälostatjáj : ” Gånågis Agrippa . Mun anán iežan lihkolažžan go beasan bealuštit iežan odne aiddo du ovddas buot dan vuostái mas juvddálaččat áššáskuhttet mu .#Vuorbálasj lev gå duv åvdån iehtjam oattjov bälostit gájka vuosstij majs juvdá muv guoddali , Don dovddat erenoamáš bures buot juvddálaš vieruid ja riidogažaldagaid .#ållagasj gå buoragit gájkka juvdáj dábijt ja rijddogatjálvisájt dåbdå . Danne mun bivddán du guldalit mu gierdavaččat .#Dan diehti vájnnodav duv gierddisvuodajn muv hålav gulldalit . Buot juvddálaččat dovdet mu eallingearddi nuorravuođa rájes . Sii dihtet mo mun álggu rájes ellen álbmogan searvvis Jerusalemis .#Gájkka juvdá diehti gåktu nuorravuodas , álggorájes lev iehtjam álmmuga siegen ja Jerusalemin viessum . Sii leat dovdan mu guhká , ja jos dáhtošedje , de sáhtášedje duođaštit ahte mun lean eallán farisealažžan min oskku garraseamos suorggi mielde .#Åvdutjis muv dåbddi , ja jus sihti de bukti duodastit farisean lev viessum , mijá jáhkkudagá garrasamos suorge milta . Ja dál mun lean áššáskuhtton dan lohpádusa doaivvu dihtii man Ipmil attii min máddariidda .#Dánna dal tjuottjov duobbmidalátjit dan diehti gå doajvov jáhtojda majt Jubmel ájttegijda le vaddám , Dán lohpádusa min guoktenuppelot čeardda doivot beassat oaidnit ollašuvvamin ja danne sii bálvalit Ipmila váibbakeahttá ijatbeaivvi .#majt mijá álmmuga lågenanguokta mátto vuordatji vuojnnet ålliduvvat . Dan diehti de Jubmelav váni vájbak idja biejvve dievnnuji . Gonagas , dán doaivvu dihtii áššáskuhttet juvddálaččat mu .#Dán doajvo diehti dal juvdájs guoddaluváv , gånågis Agrippa . Manne lea didjiide jáhkkemeahttun ahte Ipmil bajásčuoččáldahttá jábmiid ?#Man diehti ehpit sidá jáhkket Jubmel jábbmegijt tjuottjeldahttá ? Mun ieš ge gádden oktii ahte galggan juohke láhkái soahtat nasaretlačča Jesusa nama vuostái , ja mun dahken dan maiddái Jerusalemis .#Adniv iehtjam velgulattjan nasareaga Jesusa namá vuosstij doarrot , ja Jerusalemin aj dav dahkiv . Mun ožžon válddi bajitbáhpain ja bálkestin ollu bassiolbmuid giddagassii , ja go sii sorbmejuvvojedje , de jienastin dan beali ge .#Alemushärrájs fábmoduvvam ájllisijs moaddásav fáŋŋgagoahtáj bálkestiv , ja gå jábmemij duobbmidallin de dasi guorrasiv . Buot synagogain ráŋggáštahtten sin dávjá ja bággejin sin bilkidit Jesusa , ja moaristan doarrádallen sin gitta olgoriikka gávpogiidda .#Synagogajn juohkka bájken álu sijáv stráffudahttiv ja nággidiv sijáv bilkkedittjat , ja rádamoares gitta stádajn Judea ålggolin sijáv doarrádalliv . Dan dihtii vulgen oktii Damaskusii bajitbáhpaid válddiin ja isitvuođain .#Dan diehti alemushärrájs fábmoduvvam ja sijá gåhttjoma milta Damaskusij manniv . Dohko jođedettiin , gonagas , oidnen beaiveguovdil čuovgga almmis , šearradeabbo go beaivváš , báitimin mu birra ja sin birra geat ledje mu mielde .#Valla biejvveguovddela , gånågis , vuojnniv mano nanna tjuovgav biejves sjerradabbo almes bájttemin , muv ja mijáj gájkaj birra gudi mannulagán lijma . Mii buohkat gahčaimet eatnamii , ja mun gullen jiena cealkimin alccesan hebreagillii : « Sávlos , Sávlos , manne doarrádalat mu ?#Gájka ednamij gahtjajma , ja gulliv jienav hebreagiellaj munji hållamin : ’ Saul , Saul , man diehti muv doarrádalá ? Dutnje šaddá lossadin čiekčat seahčagasa vuostái . »#Låssådin dunji sjaddá sjnjutje vuosstij tjiddit . ’ Mun jerren : « Hearrá , gii don leat ? »#’ Guhti dån le , härrá ? ’ gahtjaliv . Ja Hearrá celkkii : « Mun lean Jesus gean don doarrádalat .#Ja Härrá vásstedij : ’ Mån lev Jesus , gev doarrádalá . Muhto čuožžil ja čuoččo iežat julggiid alde !#Tjuodtjela juolgijat nali ! Mun lean almmustahttán iežan dutnje , dasgo mun lean válljen du bálvaleaddjin ja duođašteaddjin , muitalan dihtii sihke dan birra maid don leat oaidnán ja maid mun čájehan dutnje maŋŋil go mun gájun du iežat álbmogis ja báhkiniin .#Dunji lev iehtjam bigodam dajna gå dievnastiddjen ja vihtanin lev duv válljitjit , dasi majt le vuojnnám ja aj dasi majt dunji bigodav dalloj gå ietjat álmmuga ja hiednigij giedajs duv gájov . Sin lusa mun vuolggahan du rahpat sin čalmmiid , vai sii jorgalivčče seavdnjadasas čuovgadassii ja Sáhtána fámus Ipmilii .#Sijá lusi ájgov duv rádjat , tjalmijt sijás rabátjit vaj sjievnnjedis tjuovggaj jårgijdi ja Sáhtána fámos Jubmelij . Nu sii ožžot suttuid ándagassii addojumi ja oasi sin searvvis geat leat basuhuvvon go sii oskot munnje . »#Gå munji jáhkki de oadtju suttoj ándagisluojttemav ja sajev sijá gasskaj gudi li ájlistuvvam . ’ Danne , gonagas Agrippa , mun in leat leamaš eahpegulolaš almmálaš oainnáhussii .#Dan diehti de , gånågis Agrippa , ittjiv iehtjádav gå gullogisvuodav máhte dán almmelasj bárudissaj vuosedit . Muhto mun sárdnidin , vuosttažettiin sidjiide guđet leat Damaskusis , de Jerusalemis ja dasto Judeas ja báhkiniidda ahte sii fertejit dahkat buorádusa ja jorgalit Ipmilii ja dahkat daguid mat duođaštit jorgalusa .#Vuostak Damaskusin ja Jerusalemin ja de åbbå Judean ja hiednigij gaskan lev sárnnedam , hähttuji sáŋardimijn Jubmelij jårgijdit ja dagojt de dahkat , ma li sáŋardime milta . Dan diehti ham de juvdá muv tiemmpelin giddijin ja gåddet gähttjalin . Dán sivas juvddálaččat válde mu gitta tempelšiljus ja geahččaledje heakkahuhttit mu .#Jubmelis lev viehkev oadtjum ja dan diehti de ájn udnásj biejve uhtsijda stuorijda , vihtanastáv . Muhto dán beaivvi rádjái Ipmil lea veahkehan mu , nu ahte mun čuoččun dás ja duođaštan uhcahaččaide ja stuorráide , in ge mun daja eará go dan maid profehtat ja Movsses leat einnostan , ahte Messias galggai gillát ja vuosttažin bajásčuožžilit jábmiid luhtte , ja son galggai sárdnidit čuovgasa sihke min álbmogii ja báhkiniidda .#Ja mav hålav ij le ietjá gå majt profehta ja Moses li åvddålijsárnnum : Messias viertti gierddat ja vuostatjin jábbmegij lussta tjuodtjelit , tjuovgav sárnnedittjat goappátjagá mijá álmmugij ja hiednigijda . ” Go Bávlos ná lei bealušteamen iežas , de dajai Festus alla jienain : « Bávlos , don leat mielaid haga !#Gå Paulus náv lij ietjas bälostime , de Festus suv boarkkij ja tjuorvvij : ” Paulus , dån adjula . Buot du oahppu mielahuhttá du »#Gájkka máhttut duv mieladuhttá . ” Bávlos vástidii : « Gudnejahtton Festus , in mun leat mielaheapmi , dasgo buot maid mun sártnun , leat duohta ja jierpmálaš sánit .#Paulus vásstedij : ” Guddnedum Festus , iv adjula , sáddnáv ja jiermmás bágojt hålav . Gonagas han dovdá buot dáid áššiid , ja sutnje mun sártnun roahkkadit .#Gånågis dáj ássjij birra ednagav diehtá . Mun lean vissis das ahte ii mihkkege dás leat amas sutnje ; ii han dat leat dáhpáhuvvan doaresbeale loavkkus .#Dan diehti de jálot sunji hålav . Vissásit diedáv mige dássta ij le sunji amás , älle ham dá vásádusá badjánam dårusbieles . Gonagas Agrippa , oskkut go don profehtaide ?#Jáhká gus profehtajda , gånågis Agrippa ? Mun dieđán ahte don oskkut . »#Diedáv jáhká . ” Agrippa dajai Bávlosii : « Unnán váilu das ahte don leat hálaheamen mu šaddat kristtalažžan . »#Agrippa Paulusij vásstedij : ” Unnán fájllu åvddåla gå muv ristagissan dagá . ” Bávlos vástidii : « Váilos unnán dahje ollu , de mu rohkos Ipmilii lea ahte it duššefal don , muhto buohkat geat gullet mu odne šattašedje dego mun , duššefal dáid láhkkiid haga . »#Paulus vásstedij : ” Unnán jali ållo . Jubmel dahkus duv ja gájkajt dánna muv hålav gulldalime , muv lágátjin , valla dáj tjadnasij dagi . ” De gonagas čuožžilii ja nu maiddái eananhearrá ja Berenike ja olles sin joavku .#Gånågis , ednamhärrá ja Berenike fárojisá de tjuodtjánin , Go sii ledje geassádan sierranassii , de háleštedje gaskaneaset ja dadje : « Dát olmmái ii leat dahkan maidege mas ánssáša jápminduomu dahje giddagasa . »#ja gå duobbelattjaj båhtin de gaskanisá javllin : ” Dát ålmåj ij majdik dagá massta luluj jábmemoassen jalik giddimoassen . ” Ja Agrippa dajai Festusii : « Dán olbmá livččii ožžon luoitit luovus jos ii livčče guoddalan áššis keaisárii . »#Ja Agrippa Festusij javlaj : ” Jus ij lulu ássjev tjäjssárij buktet , de lulun suv luojttet . ” Go lei mearriduvvon ahte mii galggaimet borjjastit Italiai , de Bávlos ja muhtun eará fáŋggat addojuvvojedje Juliusnammasaš offiseara háldui , gii gulai keaisára soahteossodahkii .#Gå lij mierreduvvam Italiaj bårjjånit , de Paulus ja muhtem ietjá fáŋga vatteduvvin doarrooajve hállduj gen namma lij Julius . Tjäjssára doarrojuohkusij sån gulluj . Mii manaimet muhtun Adramyttiona fatnasii mii lei mannamin Asia eanangotti hápmaniidda , ja de vulggiimet borjjastit .#Manájma háksaj mij Adramyttionas bådij ja Asia hámnajda lij manátjit , ja nåv bårjjånijma . Min mielde lei makedonialaš Aristarkos gii lei Tessalonikas eret .#Aristarkos , makedonak Tessalonikes , mijáv tjuovvolij . Nuppi beaivvi finaimet Sidonis , ja Julius meannudii ustitlaččat Bávlosiin ja divttii su mannat ustibiid lusa , vai sii besse addit sutnje maid son dárbbašii .#Maŋep biejve Sidonij bårjåstijma . Julius lij Paulusij sijvvo ja dibdij suv rádnajis lusi mannat åttjutjit mav dárbahij . Mii vulggiimet fas ja borjjasteimmet Kyprosa mieđabeale , danne go mis lei vuostebiegga .#Gå dåppelt vuolgijma , de Kyprosa miehtebielev bårjåstijma , dajna gå vuosstebiegga lij . De borjjasteimmet rastá meara Kilikia ja Pamfylia olggobeale ja bođiimet Myrai Lykias .#Bårjåstijma de ábev Kilikia ja Pamfylia ålggolav ja Myraj Lykian jåvsådijma . Doppe offiseara gávnnai muhtun Aleksandria skiippa mii lei mannamin Italiai , ja son bijai min dan fárrui .#Doarrooajvve dåppe muhtem hávsav Aleksandrias gávnaj , mij lij Italiaj vuolggemin . Ja dan mannuj de mijáv biejaj . Máŋga beaivvi borjjasteimmet hui gulul , ja illá joavddaimet Knidosa rádjái . Biegga hehttii min beassamis ovddosguvlui , ja mii doalahalaimet danne vuolábeale Kreta Salmone lahka .#Måttijt biejvijt suojmma bårjåstijma , ja gå vijmak Knidosa rádjáj jåvsådijma ja vilá lij vuosstebiegga , de bårjåstijma Kreta miehtebälláj Salmone lahka . Illá beasaimet sullo gáddeguora ja bođiimet báikái mii gohčoduvvo Buorre hápmanin , Lasea gávpoga lahkosiin .#Jurra de gáttevuolev Lasaia stáda lahkusij besajma , bájkkáj mav gåhttjun Kaloj Limenes , dat javllá Buorre hámna . Guhkes áigi lei gollan dan mátkkis ja lei juo maŋŋil fástobeaivvi , ja šaddagođii váralaš borjjastit .#Guhkes ájgge lij juo gållåm , fásstobiejvve lij vássám ja sjaddagådij várálattjan bårjåstit . Danne Bávlos rávvii sin ja dajai : « Olbmát , mun oainnán ahte guhkkelebbui borjjasteapmi buktá lihkuhisvuođa ja vahága ; eat masse dušše gálvvuid ja skiippa , muhto heaggamet ge . »#Paulus sijáv várrodij ja javlaj : ” Tjielggasit vuojnáv bårjåstibme dal vuorbedisvuohtaj ja vahágij doalvvu , ij dåssjå gálvojda ja háksaj , ájnat iehtjama hekkajda aj . ” Muhto offiseara luhtii eanebut skiippa jođiheaddjái ja eaiggádii go dasa maid Bávlos dajai .#Valla doarrooajvve ienebut háksanähkkáj åskeldij gå Paulusa bágojda . Ja go hápman ii heiven dálveorohahkan , de eatnasat hálidedje borjjastit eret das ja geahččalit ollet Feniksii orrut doppe dálvvi .#Ja gå bájkke dálvvehámnnan ij lim vuogas , de ienemus oasse dåppelt sidáj bårjjånit gähttjalit Foiniksij jåvsådit ja dåppe dálvvadit . Dát Kreta hápman lea rabas máttaoarjjás ja davveoarjjás .#Foiniks le Kreta hámnna mij le oarjátaládahkaj ja nuorttoaládahkaj rabás . Go dál biekkastii luládahkan , de sii gádde sáhttit dahkat nugo áigo , ja sii rohttejedje áŋkora ja borjjastedje Kreta gáddeguora .#Gå dal oarjádagáv biekkastij usjudallin ájggomusájt buktin tjadádit . giessin ja Kreta gáttevuolev tjuovvun . Muhto fargga bođii sullo badjel garra riđđu , mii gohčoduvvo davvinuorttádahkan .#Valla oanegis ájgev maŋŋela de gáttes davás båssogådij garra bieggavirro , majt Nuorttoluládahkan gåhtjudin . Dat doalvvui skiippa veagal , ja go ii lean vejolaš doalahit dan biekka vuostái , de mii vuolláneimmet ja luittiimet iežamet rievdat .#Biegga hávsav vuolgadij ja gå ittjij lijssi biekka vuosstij anedit , de hähttujma vuollánit ja dibddet hávsav miedás gålggåt . Mii bođiimet muhtun Kauda-nammasaš sulloža mieđabeallái , ja illá vejiimet gádjut skiipafatnasa .#Gålgåjma gåjt de oaggáj suollutja miehtebälláj man namma lij Kauda , gånnå jurra de suhkamvadnasav gádjot ájmmudijma . Sii gesse dan skiipii , ja sihkkarastin dihtii skiippa sii gárre dan oaraiguin .#Gå dav lidjin háksaj gässám , de niedaviehkken hávsav birális gájnoj tjadnin . Go sii dál balle rievdamis Syrteluovtta sáttonjuoraide de luite borjasiid , ja nu sii rievddadedje .#Ballin Syrtennjuorajda gålggåmis , ja dan diehti bårjjåsijt luojttin vuolus ja nåvti de gålgå mannin . Go riđđudálki ain hehttii min , de nuppi beaivvi olbmát bálkugohte gálvvuid merrii . Ja goalmmát beaivvi bálko ieža maiddái skiipabiergasiid ge merrii .#Gå bieggavirro mijáv ájn vájvedij , de ålmmå maŋep biejve gálvojs oasev merraj bálkkogåhtin , ja goalmát biejve ietjasa giedaj gájkka hávsa gávnijt . Ii beaivváš eai ge násttit oidnon máŋgga beaivái ja garra dálki bisttii ain .#Moatten jánndurin ittjij biejvve , ettjin ga náste vuojnnu , ja garrasit biekkaj . Loahpas nohkagođii doaivva gáddjojuvvot .#Ja vijmak de gádjusimdoajvvo någåj . Muhto go guhkes áigái olbmát eai lean ožžon maidege borrat , de Bávlos loaiddastii sin gaskii ja celkkii : « Olbmát , dii livččiidet galgan guldalit mu ehpet ge vuolgit Kretas , de livččiidet vealtan sihke lihkuhisvuođas ja vahágis .#Guhkes ájggáj ällim biebmov bårråm . Paulus de sijá gasskaj tjuottjadij ja javlaj : ” Jus lulujda gulldalit majt didjij javlliv ja ejda lulu Kretas vuolgget , de lulujda vuorrádisás bessat . Muhto dál bivddán ahte dii lehpet dorvvolaččat , dasgo ii oktage dis dušša , muhto skiipa gal duššá .#Valla alodav dal dijáv buorre dårvvuj . Aktak ij hekkas masse , háksa galla dåssjån . Dasgo mannan ija bođii Ipmila eŋgel mu lusa , dan Ipmila geasa mun gulan ja gean mun bálvalan . Eŋgel celkkii : Ale bala , Bávlos .#Vásse ijá vuojn muv lusi ieŋŋgil bådij Jubmelis , gesi mån gulluv ja gev dievnastav , ja sån munji javlaj : ’ Ale balá , Paulus . Don beasat čuožžut keaisára ovddas , ja Ipmil lea addán dutnje buohkaid geat leat johtimin du mielde .#Tjuottjotja dån tjäjssára åvdån , ja Jubmel le dunji vattáldahkan vaddám gájkajt hávsan ! ’ Lehket dan dihtii dorvvolaččat !#Lehkut dan diehti buorre dårvon ! Dasgo mus lea dat osku Ipmilii ahte buot manná nugo munnje lea celkojuvvon ; mii rievdat gal muhtun sullui . »#Jubmelij åskov , sjaddus nåv gåktu le hållam . Valla soames suollugáddáj galla virddutjip . ” Mii leimmet dál rievddadan Adriamearas njealljenuppelot jándora go mearraolbmát ihkku árvidedje ahte gáddi lea lahka .#Lågenannälját jánndurin Adriamerav rasstimin , de merraålmmå idjaguovddela árvvedahtjin gáddáj lijma lahkanahtjamin . Sii mihtidedje guoktelot sala čikŋodaga .#Tjiegŋudagáv mihttijin , gávnnin dav guoktalåk sallan . Veahá siskelis mihtidedje fas vihttanuppelot sala .#Daŋga maŋŋela vat mihttijin ja de lågenanvidá sallaj lij tsåhkum . Sii balle mannamis boađu ala ja bálkestedje njeallje áŋkora maŋŋestávnnis ja sávve dušše ahte beaivi boađášii .#Ballin bávtij vuosstáj virddumis ja dan diehti de niellja áŋŋkára maŋŋegietjes luojttin sávadijn biejvev ruvva tjuovgudit . Mearraolbmát geahččaledje báhtarit skiippas ja bidje skiipafatnasa čáhcái dahkaluttadettiin ahte sii áigot bidjat áŋkoriid ovdastávnnis .#Merraålmmå gähttjalin hávsas báhtarit . Suhkamvadnasav merraj luojttin dajna gå mak áŋŋkárav åvddågietjes lidjin luojtátjit . Muhto Bávlos dajai offiserii ja soalddáhiidda : « Jos dát olbmát eai biso skiippas , de dii ehpet sáhte gáddjojuvvot . »#Paulus de doarrooajvváj ja suv doarroålmmåjda javlaj : ” Jus merraålmmå e háksaj bátse , de håhkkånihpit . ” De soalddáhat botkejedje báttiid mat dolle fatnasa , ja dikte dan rievdat eret .#Doarroålmmå de báttijt gasskat suoddin ja dibddin suhkamvadnasav gáddáj gålggåt . Go beaivi lei čuvggodeamen , de Bávlos ávžžuhii sin buohkaid boradit ja dajai : « Dii lehpet dál vuordán borakeahttá njealljenuppelot beaivvi ehpet ge leat ožžon maidege heggii .#Åvddål gå tjuovgudij gåhtjoj Paulus gájkajt båråtjit . ” Lågenanniellja biejve dal juo lihpit biebmo dagi viessum , ehpit le åbbånis mavga biektelav sjnjubestam . Dan dihtii ávžžuhan din dál boradit ; dat lea dárbbašlaš , vai dii sáhttibehtet gáddjojuvvot .#Dan diehti de vájnnodav dijáv bårråt , dárbahihpit vaj bierggibihtit . Ii ovttasge dis dušša vuoktačalmmáš ge oaivvis . »#Ij vuojn avtastik dijás åbbånis vuobddatjoalle láhppu . ” Go Bávlos lei dadjan dan , de válddii láibbi , giittii Ipmila buohkaid gullut , doadjalii dan ja borai .#Váldij de lájbev , Jubmelav gájkaj tjalmij åvdån gijtij , dådjalij dav ja bårrågådij . Buohkat árvvosmuvve fas ja boradišgohte .#Gájka de dårvov oadtjun ja bårrågåhtin . Mii leimmet oktiibuot guoktečuođičiežalogiguhtta olbmo skiippas .#Hávsan lijma guoktatjuohtegietjavlåkgudás . Go sii ledje gallánan , de bálko gordnegálvvuid merrii , vai skiipa geahppu .#Gå de gallánibmáj lidjin bårråm de gårnnevuossajt merraj bálkkun , hávsav gähppánittjat . Go beaivi čuvggodii , de sii eai dovdan eatnama , muhto sii oidne luovtta mas lei sáttogáddi , ja áigo geahččalit rievddahit skiippa dasa .#Gå sjuoludij de ettjin dasti bájkev dåbdå , valla ájttsin luovtav gånnå lij sáttojfiervvá , gåsi hávsav hiebaj gáddáj gålgådahttet . Sii botkejedje áŋkorbáttiid ja luite daid merrii , ja dan seammás čovde stivrranbáttiid ge . De rohttejedje ovdageašborjasa bajás ja manne biekka mielde gátti guvlui .#Báttijt luojttalin ja áŋŋkárijt merraj guodin . Stivrrimájrojt tjoavddin ja de åvddågiehtjebårjjåsav bajedin ja miedás gáddáj gålggin . Sii rivde sáttonjuora guvlui mas lei čieŋal guovtti beale , ja dasa borjjastedje skiippa gitta .#Valla njuora nali virddujin , ja dasi dähppun . Ovdastávdni čuoggasii njurrii ja cohkkui dasa , muhto bárut cuvkejedje skiippa maŋŋegeaži .#Åvddågiehtje ittjij gåsik labáda ja maŋŋegiehtje bárojs luottanatjáj . Soalddáhat áigo dál goddit fáŋggaid amas oktage beassat vuodjalit báhtarussii .#Doarroålmmå de fáŋgajt ájggun gåddet vaj aktak ij gáddáj vuoja ja báhtara . Muhto offiseara dáhtui gádjut Bávlosa ja hehttii sin .#Valla doarrooajvve Paulusav sidáj gádjot ja biehtodij sijáv dav dahkamis . Son gohčui sin geat máhtte vuodjat , njuiket čáhcái vuosttažin ja mannat gáddái , ja gohčui earáid boahtit maŋis fielluid dahje skiipagáhpálagaid alde .#Gåhtjoj sijájt gudi máhtti vuodjat vuostak merraj tjiellit ja gáddáj vuodjat , ja de galggin då iehtjáda daŋga maŋŋela tjuovvolit , muhtema fielloj nanna ja muhtema hávsa almatjij viehkijn . Dán láhkái buohkat besse dearvan gáddái .#Nåvti de gájka gáddáj gádjusin . Go mii leimmet gáddjojuvvon , de oaččuimet diehtit ahte sullo namma lei Malta .#Gå gádjusam lijma de gulájma suollu namma lij Malta . Sullo ássit ledje hui veahkkái midjiide . Sii cahkkehedje dola ja atne mis buohkain fuola , dasgo lei ráššodálki .#Suolluga lidjin midjij vähttsá ; dålåv dahkin ja mijájt gájkajt huksin , dajna gå rássjodatjáj ja tjoaskoj . Bávlos lei čohkken risselána , ja go lei bidjan dan dollii , de gearpmaš njoamui olggos báhkkasa geažil ja čuolastii iežas gitta su gihtii .#Paulus lij rissehårev tjoahkkim , ja gå dassta dållåj biejaj de sälggagermaj báhka diehti idij ja båstij suv giehtaj ja dasi dähpoj . Go sullo ássit oidne gearbmaša heaŋgámin su gieđas , de dadje guhtet guimmiidasaset . « Dát olmmái lea vissásit olmmošgoddi .#Gå suolluga vuojnnin gärmmahav suv giedas gahtsahime , de nubbe nubbáj javllin : ” Almasjgådde galla dát ålmåj le . Son lea gáddjojuvvon mearas , muhto mávssaheaddji nissonipmil ii divtte su eallit . »#Meras le gádjusam , valla rievtugisvuoda nissunjubmel ittjij sidá suv viessot . ” Muhto Bávlos šluvgilii gearbmaša eret gieđas njuolga dollii ii ge son ožžon makkárge vigi das , vaikko sii vurde su bohtanit dahje fáhkkestaga gahččat jábmin .#Valla Paulus gärmmahav giedas dållåj risstistij ja ittjij báktjana . Muhto go ledje vuordán guhká ja oidne ahte ii Bávlosii dáhpáhuvvan mihkkege baháid , de molso oaivileaset ja dadje ahte son lea muhtun ipmil .#Duo iehtjáda jáhkkin de dal båhtån jali jábmá . Gå mälggadav lidjin vuorddám ja ittjij mige älvvu , de ietjájduvvin ja jubmelin suv gåhttjogåhtin . Dán báikki lahka lei stuora gárdin mii gulai sullo alimus virgeolbmái , gean namma lei Publius .#Dán bájke lahkusin lij sijdasj mij gulluj Publiusaj , suollu åvdemus ålmmåj . Son vuostáiválddii min ustitlaččat iežas guossin golmma beaivái .#Sån mijáv duostoj ja gålmmå biejve guossodij . Publiusa áhčči lei aiddo dalle veallámin buohccin feberis ja garra čoavjedávddas .#Paulus suv lusi manáj , råhkådaláj ja biejaj giedajdis suv nali ja buoredij suv . Bávlos manai su lusa , rohkadalai ja bijai gieđaidis su ala ja buoridii su .#Ietjá suollu skihppe aj suv lusi dan maŋŋela båhtalin ja sij aj buorránin . Dás maŋŋil bohte earát ge sullo buhcciin , ja buoriduvvojedje .#Ednagit mijáv vehtsin , ja gå dåppelt lijma bårjjånittjat , de háksaj buktin gájkka majt dárbahijma . Sii atne min alla árvvus , ja go mii vulggiimet , de adde midjiide buot maid dárbbašeimmet .#Gålmå máno birán bårjjånijma Aleksandria hávsajn ” Dioskuroia ” , mij lij suollun dálvvam . Golbma mánu maŋŋil borjáneimmet aleksandrialaš skiippain mii lei leamaš dálvvi sullos .#Syrakusaj bårjåstijma ja lijma gålmmå biejve dåppe . Mii bođiimet Syrakusii gos oruimet golbma beaivvi .#Ja de vijmak Regiumaj jåvsådijma . Das borjjasteimmet fas Regiumii .#Biejve guhkev vuordatjijma , dasik oarjádagáv dagáj , ja nåv guovten biejven Puteolij jåvsådijma . Nuppi beaivvi šattai lullibiegga ja beaivvi maŋŋil bođiimet Puteolii .#Dåppe jáhkovieljajt gávnajma gudi sihtin mijáv vahkov sijá lunna årrot . Doppe deaivvaimet muhtun oskuguimmiid , geat bovdejedje min orrut sin luhtte čieža beaivvi .#Nåvti de Romaj jåvsådijma . Ja de olliimet Romai .#Vielja dåppe lidjin mijá birra gullam ja båhtalin Forum Appij ja Tres Tabernaej mijáv duostutjit . Oskuguoimmit doppe ledje gullan min birra ja bohte min ovddal gitta Forum Appii ja Tres Tabernae rádjái .#Gå Paulus sijáv ájtsaj , de Jubmelav gijtij ja dårvov oattjoj . Bávlos giittii Ipmila go oinnii sin ja árvvosmuvai fas .#Gå Romaj lijma jåvsådam , de oattjoj loabev sierra sajen årrot dajna doarroålmmåjn aktan guhti suv galgaj gáhttit . Go leimmet boahtán Romai , de Bávlos oaččui lobi orrut sierranassii dainna soalddáhiin gii galggai bearráigeahččat su .#Gålmmå biejve maŋŋela gåhtjoj Paulus juvdáj oajvemusájt ietjas lusi , ja gå tjåhkanam lidjin de sidjij hålaj : ” Vielja . Vájku ittjiv mijá álmmuga jalik ájttegij árbbedábij vuosstáj dagá , de Jerusalemin romagij hállduj fáŋŋgan vatteduvviv . Golbma beaivvi maŋŋil Bávlos gohčui čoahkkái juvddálaččaid oaivámuččaid . Go sii ledje čoahkis , de celkkii sidjiide : « Vieljat , mun in leat dahkan vearrut min álbmoga dahje máddariid vieruid vuostái , ja dattege boađán fáŋgan Jerusalemis gos addojuvvojin romalaččaid háldui .#Sihtin muv luojttet gå mujsta lidjin gatjádallam , dajna gå iv lim dahkam majdik massta jábmemav lidjiv ánssidam . Sii gažadedje mu ja dáhtto luoitit mu , danne go in lean dahkan maidege mas ánssášin jápminduomu .#Valla juvdá vuosstálasstin , ja de hähttujiv tjäjssárij ássjev buktet , ittjiv val iehtjam álmmugij guoddalibmen . Muhto juvddálaččat vuostálaste dán , ja de mun bággejuvvojin guoddalit ášši keaisára ovdii , muhto dát ii mearkkaš ahte mun sivahallen iežan álbmoga .#Dán diehti lev dijáv diehki gåhttjum , vaj oattjov dijájn gávnadit ja ságastallat . Dán dihtii lean sihtan din boahtit deike , vai beasan deaivat din ja sárdnut didjiide .#Israela doajvo diehti lev vuojn dáj rikkij tjadnasin . ” Dasgo mun lean čadnon dáidda láhkkiide Israela doaivaga dihtii . »#Sij vásstedin : ” Ep le makkirik girjev duv birra Judeas oadtjum , älle ga vielja gudi diehki li båhtalam , mavga baháv duv birra buktám subtsastit jalik javllat bihko jalik aktusajen . Sii vástidedje : « Mii eat leat ožžon makkárge reivve Judeas du birra . Eai geatge min álbmotguimmiin leat boahtán dieđihit dahje cealkit maidege baháid du birra .#Valla hálijdip diedon ietjastat gullat duv vuojnojt . Duv säbrráj ham diehtep juohkka bájken vuosstálassti . ” Muhto mii hálidit áinnas gullat maid don oaivvildat , dasgo mii diehtit ahte olbmot vuostálastet dán searvvi juohke báikkis . »#Ájgás båhtalin de biejvev goassa äjvvalit , ja de ájn vil ålobu tjåhkanin dan viessuj gånnå åroj . Go sii ledje šiehtadan beaivvi Bávlosiin , de eanebut bohte dohko gos son orui .#Idedis iehkedij Jubmela rijka birra vihtanastij ja tjielggij . Mosesa lága ja profehtaj baktu gähttjalij sijáv oadtjot Jesusij jáhkátjit . Iđedis eahkedii son duođaštii ja čilgii Ipmila riikka birra , ja čujuhettiin Movssesa láhkii ja profehtaide son geahččalii vuoitit sin Jesusii .#Muhtema suv bágoj diehti jáhkkegåhtin , muhtema ettjin . Muhtumat sis oskugohte su sániid dihtii , muhto earát eai oskon .#Ja gå avtaláhkáj ettjin ájádalá , de danna sirádin gå Paulus lij dájt bágojt hållam : ” Sádnes le majt ájlis Vuojŋŋanis dijá ájttegijda profehta Jesaja baktu hålaj : Maná dán álmmuga lusi ja håla : Bieljij gullabihtit , valla ehpit dádjada , ja tjalmij vuojnnebihtit , valla ehpit huoman vuojne . Eai sii soahpan gaskaneaset ja danne earránadde , ja Bávlos celkkii dán ovtta sáni sidjiide : « Dat lei duohta maid Bassi Vuoigŋa sártnui profehta Jesaja bokte din máddariidda : Mana dán álbmoga lusa ja cealkke : Guladettiineattet dii gullabehtet , ehpet ge ádde , oainnedettiineattet dii oaidnibehtet , ehpet ge fuobmá .#Dán álmmuga vájmo li vuojn garrastuvvam . Dasgo dán álbmoga váibmu lea buoššuduvvon .#Nievret sij bieljijisá gulli , ja tjalmijdisá tsábttsiji , vaj tjalmijisá e vuojne ja bieljijisá e gulá , e ga vájmojnisá dádjada ja buorádusáv dagá vaj muv baktu buorráni . Illá sii gullet beljiiguin , čalmmiideaset sii leat čárven , amaset sin čalmmit oaidnit , sin bealjit gullat , sin váibmu áddet , nu ahte eai jorgalivčče vai mun beasašin buoridit sin .#Dan diehti dal diehtut Jubmel le lånåstusáv hiednigijda rádjam . Dihtet dán ahte dát Ipmila bestojupmi lea vuolggahuvvon báhkiniidda , ja sii gullet ! »#Sij suv bágov gulldali . ” [ 29 Ja gå dav lij javllam , de juvdá mannin dassta jieddnát snará . ] Go son lei cealkán dán , de juvddálaččat vulge eret nákkáhaladettiin garrasit .#Roman guokta ålles jage åroj ietjas mávson , ja duostoj gájkajt gudi suv lusi båhtin . Guokte olles jagi Bávlos orui dan visttis man lei láigohan , ja son vuostáiválddii buohkaid geat bohte su lusa .#Jubmela rijkav sárnnedij ja Härrá Jesus Kristusa birra jálot åhpadij ja ittjij aktak suv duostuda . Son sárdnidii Ipmila riikka ja oahpahii roahkkatvuođain Hearrá Jesus Kristusa birra ii ge oktage hehtten su das .#Paulusis , Jesus Kristusa dievnáris , apostelin gåhtjoduvvam ja Jubmela evangeliumav sárnnedittjat tjuoldeduvvam , mav Jubmel profehtajis baktu ájlis tjálugijn jáhtij , evangeliumav Bárnes birra , guhti almatjin Davida máttos riegádij , ja guhti Vuojŋŋanisá ájlisvuodan Jubmela fábmogis Bárnnen duodastuváj gå jábbmegij lussta tjuodtjelij : Jesus Kristus , mijá Härrá . Dearvvuođat Bávlosis , Jesus Kristusa bálvaleaddjis , gii lea rávkojuvvon apoasttalin ja válljejuvvon sárdnidit Ipmila evangeliuma man Ipmil ovddalgihtii lea lohpidan profehtaidis bokte bassi čállagiin . Dát evangelium muitala su Bártni birra , guhte riegádii olmmožin Dávveda sogas , muhto bassivuođa Vuoiŋŋa mielde son duođaštuvvui Ipmila fámolaš Bárdnin go son bajásčuožžilii jábmiid luhtte : Son lea Jesus Kristus , min Hearrá .#Sujsta lev ármov ja apostelámmádav oadtjum hiednigijt jáhko gullogisvuohtaj oatsodittjat , guddnen suv nammaj . Sus mun lean ožžon árpmu ja apoasttaldoaimma , vai mun su nama gudnin láidešin olbmuid buot álbmogiin oskku gulolašvuhtii .#Ja sijájn lihpit aj dij , gudi lihpit Jesus Kristusij gåhtjoduvvam . Sin searvvis lehpet dii ge , geat lehpet rávkojuvvon Jesus Kristusa searvevuhtii .#Buorástahtáv dijáv gájkajt Roman , gejt Jubmel ähttsá ja gudi gåhttjoma baktu ájllisa lihpit . Mun cealkkán dearvvuođaid didjiide romalaččaide , buohkaide geaid Ipmil ráhkista , geaid son lea rávkan bassi olmmožin .#Ármmo ja ráfe Jubmelis , mijá Áhtjes , ja Härrá Jesus Kristusis . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi Ipmilis , Áhčisteamet , ja Hearrás Jesus Kristusis !#Åvdemusát gijtáv Jubmelav Jesus Kristusa baktu dijáj gájkaj åvdås , dajna gå åbbå väráldin dijá jáhkos håladuvvá . Ovddimustá mun giittán Ipmilan Jesus Kristusa bokte din buohkaid ovddas , dasgo din oskku beakkuhuvvo miehtá máilmmi .#Jubmel iesj , gev vuojŋŋanisán dievnastav gå evangeliumav Bárnes birra sárnnedav , luluj vihtanasstet man álu muv råhkålvisájn lihpit . Ipmil , gean mun vuoiŋŋastan bálvalan sárdnidettiinan evangeliuma su Bártni birra , lea mu duođašteaddji ahte mun álo muittán din rohkosiinnán .#Råhkålav vaj luluv vijmak dijáv bessat guossidittjat , jus luluj Jubmela sidot . Mun rohkadalan ahte viimmat beasašin boahtit din lusa , jos Ipmil dáhttu .#Åhtsålav dijáv , vaj lulujda oasev vuojŋŋalasj vattáldagájs oadtjot , mij dijáv luluj gievrrodit . Dasgo mun áibbašan oaidnit din , vai beasašin addit didjiide Vuoiŋŋa attáldagas , ja nu nannet din .#Jali njuolgga javladuvvam : vaj mij lulujma iehtjama aktisasj jáhkon gievrrot aktan dijájn . Dát mearkkaša ahte mii searválagaid oažžut arvvosmahttojumi oktasaš oskkus , mii lea sihke din ja mu .#Vielja , sidáv diededit man álu lev dijáv ájggum guossidit , vaj dijá lunna aj luluv sjattojt bessat tjuohppat degu ietjá hiednigij gaskan , valla dálátjij le juoga gasskaj boahtám . Oskuguoimmit , mun dáhtošin din diehtit ahte mun lean dávjá jurddašan boahtit din lusa , muhto lean hehttejuvvon gitta dássážii . Mun hálidivččen oažžut šattuid maiddái din gaskkas , nugo eará báhkiniid gaskkas ge .#Vielggen lev grehkajda ja barbárajda , vijssásijda ja diehtemahttájda . Dasgo mun lean velggolaš sihke greikalaččaide ja barbáraide , oahppan ja oahppameahttun olbmuide .#Dan diehti le muv ájggomus evangeliumav sárnnedit aj didjij gudi Roman årrobihtit . Dan dihtii sávašin beassat sárdnidit evangeliuma maiddái didjiide geat orrubehtet Romas .#Iv evangeliumis hehpana , dajna gå dat le Jubmela fábmo gádjusibmáj gájkajda gudi jáhkki , juvdájda åvdemusát ja grehkajda aj . Mun in heahpanatta evangeliumis , dasgo dat lea Ipmila fápmu bestojupmin buohkaide geat oskot , ovddimustá juvddálaččaide ja dasto greikalaččaide .#Evangeliuma baktu Jubmela rievtesferdukvuohta jáhkos jáhkkuj bihkus , nåv gåktu tjáleduvvam le : Rievtesferduk bässá iellet gå jáhkká . Dás Ipmila vanhurskkisvuohta almmustuvvá , oskkus oskui , nugo lea čállojuvvon : Vanhurskkis oažžu eallit go osku .#Jubmela moarre almes bihkus gájkka jubmelahtesvuoda ja vierrevuoda diehti almatjijda gudi sádnesvuodav vádnarievtesferdukvuodajn duostodi . Dasgo Ipmila moarri almmustuvvá almmis ja čuohcá buotlágán ipmilmeahttunvuhtii ja vearrivuhtii , maid olbmot dahket go vearrivuođasteaset hehttejit duohtavuođa .#Majt almasj Jubmela birra luluj diehtet le ham bihko , Jubmel iesj le dav bigodam . Dat maid olbmot sáhttet diehtit Ipmila birra , lea sidjiide čalmmus , dasgo Ipmil lea almmustahttán dan sidjiide .#Danen suv vuojnnemahtes luonndo , ihkeven fábmo ja jubmelvuohta le gitta värálda sjivnnjedime rájes suv dagojs bihkusam . Dasgo su oaidnemeahttun luondu , su agálaš fápmu ja su ipmilvuohta lea oidnojuvvon gitta máilmmi sivdnideami rájes , ja olbmot leat dovdan dan su daguin .#Dan diehti sijáv ij máhte bälostit ; Jubmelav dåbddin , valla ettjin Jubmelav huoman guddneda ja gijte gåktu beras luluj . Dan sadjáj dåssjedis ájádusájda tjadnasin ja sijá jiermedis vájmo sjevnjudin . Danne sii leat bealuštusa haga . Vaikko sii dovde Ipmila , de eai gudnejahttán su Ipmilin eai ge giitán su , muhto sin jurdagat šadde guorusin ja sin jierpmehis váimmut sevnnjodedje .#Vijssásin má ietjasa miela milta , valla gájvvásin sjaddin . Jubmela nåhkåmahtes herlukvuodav målssun gåvåjda dåssjåniddje almatjijs ja låttijs , nieljejuolgagijs ja guokkardiddjijs . Sii atne iežaset viissisin , muhto sii šadde jallan ja molso nohkameahttun Ipmila hearvásvuođa nohkavaš olbmuid , lottiid , njealjejuolggat elliid ja njoammuid govvan .#Dan diehti Jubmel sijáv guodij oattjesa sidodav tjuovutjit , nuosskudagá hállduj , vaj gaskasa rubmahijdesa nuosskudagán báddudin . Dan dihtii Ipmil attii sin váimmuideaset anistumiid ja nuoskivuođa háldui , nu ahte sii gaskavuođaineaset heahppašuhtte rupmašiiddiset .#Jubmela sádnesvuodav gällásijda målssun ja sjivnnjádusáv guddnedin ja dievnastin ienni gå sjivnnjediddjev , guhti ihkeven ájggáj hieveduvvam le , amen . Dasgo sii lonuhedje Ipmila duohtavuođa giellásiin ja gudnejahtte ja bálvaledje sivdnádusa sivdnideaddji sadjái , gii lea buressivdniduvvon agálašvuhtii . Amen .#Dan diehti Jubmel sijáv skábmogis ustojda guodij . Dan dihtii Ipmil attii sin heahpatlaš himuid háldui .#Luondulasj aktanviessomav nissuna iehpeluondulasj dagojda målssun . Nissonat molso lunddolaš sohkabealoktavuođas eahpelunddolaš daguide .#Dan láhkáj aj ålmmå luondulasj viessomav aktan nissunij hiejttin ja guhtik guojmijdisá usstodahtjin . Seammá láhkái olbmát heite lunddolaš sohkabealoktavuođa nissoniiguin ja sis buollájedje baicca himut guhtet guimmiidasaset .#Ålmmå nuosskudagán ålmmåj viessun , ja hattov allasisá giessin , gå nåv tjádjánin . Olbmát nuskošedje olbmáiguin ja ožžo dan ráŋggáštusa man ánssášedje dan čádjádusa dihtii .#Gå ettjin manenik ane Jubmelav dåbddåt , de Jubmel sijáv guodij dåssjedis ájádusájt tjuovutjit ja bäjskon viesutjit . Danne go sii eai atnán dan maninge dovdat Ipmila , attii Ipmil sin iežaset árvvohis jurdagiid háldui , vai sii dahket heivemeahttunvuođaid .#Sijá vájmo li dievvasa juohkkalágásj vierrevuodas , moares , ietjastallamis , bahudagás , udnodisvuodas , mårågisvuodas , dårrulisvuodas , bähttogisvuodas ja bahámielakvuodas . Gällásijt guoddi ja boaktjot hålli . Sis lea dievva miela juohke lágán vearrivuohta , furrošeapmi , bahávuohta , ruhtaváibmilvuohta ja gávvilvuohta ; sis lea dievva gáđašvuohta , sorbmenmiella , riidu , beahtus ja baháneahkkánvuohta .#Jubmelav vasjodi ja li skámodime , ietjasa rámmpu , bahudahkaj jåhtela ja äjgádijda gullogahttá , jiermedime , åskodahttá , vádnagärrása ja ármodime . Sii juorrudit , sárdnot sealggebealde , vašuhit Ipmila ja leat veahkaválddálaččat ; sii čeavlástallet , rámppástallet , hutket juohkelágán bahájuonaid ja leat eahpegulolaččat vánhemiiddáseaset ; sii leat jierpmeheamit , oskkáldasmeahttumat , ráhkismeahttumat ja váibmoláđismeahttumat .#Jubmela rievtesferdugis duobmov dåbddi ; gájka gudi nåv viessu jábmemav ánssidi . Valla e dåssjå ietja nåv vieso , ájnat iehtjádijt aj rámmpu , gudi sijá viessomvuogev tjuovvu . Vaikko sii dihtet Ipmila mearrádusa , ahte sii geat dahket nie , ánssášit jápmit , de eai dušše daga dáid ieža , muhto sii rábmojit vel sin geat dahket dakkár daguid .#Danen ille bälostahtte gå iehtjádijt duobbmi , guhti ihkenis le . Danne dus ii leat mihkkege bealuštusaid , don olmmošriehpu guhte dubmet earáid , gii dal juo leaččat ge .#Gå iehtjádijt duobbmi de ietjat aj duobbmi , danen gå iesj dagá avtagattjat gå sån gev duobbmi . Dasgo go dubmet nuppi , de dubmet iežat , go don han ieš dagat seammá go dat gean dubmet .#Diehtep Jubmela duobbmo le duohtavuoda milta dakkirijda , gudi dan láhkáj dahki . Mii diehtit ahte Ipmil dahká rievttuid go dubme sin geat dahket dakkáriid .#Gå dal sijáv duobbmi , gudi nåv dahki , ja iesj daŋga láhkáj dagá , jáhká gus de Jubmela duobmos bessat ? Muhto don guhte dubmet sin geat dahket dakkáriid , ja ieš ge dagat seammáid , gáttát go ahte sáhtát vealtat Ipmila duomus ?#I gus berusta Jubmela gietjedis buorrevuodas , suv guhkesmielakvuodas ja gierddisvuodas ? Dahje badjelgeahčat go don su geažehis buorrevuođa , guhkesmielalašvuođa ja gierdavašvuođa ?#I gus dádjada suv buorrevuohta ham le duv buorádussaj duvddemin ? It go ádde ahte Ipmila buorrevuohta doalvu du jorgalussii ?#Vájmut garravuodajn ja buorránahtesvuodajn le moarev tjoahkkimin moare bäjvváj , gå Jubmela rievtesferdugis duobbmo bihkus . Garra ja gáhtameahttun váimmuinat don čohkket moari badjelasat moari beaivvi go Ipmila vanhurskkis duopmu almmustuvvá .#Dalloj juohkkahattjav dagojis milta mávset : ihkeven iellemav sidjij gudi sávret buorev dahki , ja herlukvuodav , gudnev ja nåhkåmahtesvuodav åhtsi , valla moarev ja hattov sidjij gudi ietjasa åvddån anedi , ja sádnesvuohtaj li gullogahttá gå vierrevuodav tjuovvu . Dalle son máksá juohkehažžii daguid mielde : Sidjiide geat gierdavaččat dahket buori ja ohcet gudni , hearvásvuođa ja nohkameahttunvuođa , son addá agálaš eallima . Muhto sii geat jurddašit dušše iežaset ávkki eai ge čuovo duohtavuođa , muhto vearrivuođa , sii ožžot moari ja ráŋggáštusa .#Gártjesvuohta ja goavgge juohkkahattjaj boahtá guhti baháv dahká , åvdemusát juvdáj ja de grehkaj . Áŧestus ja ballu deaivá juohke olbmo gii dahká baháid , ovddimustá juvddálačča ja de greikalačča .#Valla herlukvuohta , guddne ja ráfe juohkkahattjaj guhti buorev dahká , åvdemusát juvdáj ja de grehkaj , dajna gå Jubmel ij le belulasj . Muhto hearvásvuođa , gudni ja ráfi oažžu juohkehaš gii dahká buori , ovddimustá juvddálaš ja de greikalaš . Dasgo Ipmil ii geahča olbmo hámi beallái .#Gájka gudi lága dåbdåk suddodi , manni aj lága dåbdåk håhkkånibmáj . Sii geat leat suddudan dovddakeahttá lága , mannet maiddái gáđohussii beroškeahttá lágas .#Ja gájka gudi lágav dåbddi ja suddodi , duobbmidalli lága milta . Ja sii geat dovdet lága ja suddudit , dubmejuvvojit lága mielde .#Jubmel ham ij rievtesferdugin ane sijáv , gudi dåssjå lágav gulli , ájnat sárnnu sijáv rievtesferdugin , gudi lága milta viessu . Dasgo Ipmil ii ane vanhurskkisin sin guđet dušše gullet lága , muhto atná baicca vanhurskkisin sin guđet dahket lága mielde .#Gå hiedniga gejn ij le láhka , luondostisá lágav tjuovvu , de allasisá li láhkan vájku siján ij le láhka . Go báhkinat geain ii leat láhka , luonddusteaset dahket lága mielde , de sii leat iešalcceseaset láhka , vaikko sis ii leat láhka .#Dan baktu vuosedi lága rávkalvis le sijá vájmojda tjáleduvvam , mav aj sijá oamedåbdo ja ájádusá duodasti , gå ájádusá sijáv juogu guoddali jali bälosti . Dákko bokte sii čájehit ahte lága gáibádus lea čállojuvvon sin váimmuide . Maiddái sin oamedovdu duođašta dán , go sin jurdagat jogo váidalit dahje bealuštit sin .#Tjielggasin sjattasj dan biejve gå Jubmel duobbmi dav mij tjiegon le almatjij lunna , dan evangeliuma milta mav Jesus Kristusis lev oadtjum . Dát šaddá čielggasin dan beaivvi go Ipmil dubme olbmuid čihkkojuvvon suollemasvuođaid , dan evangeliuma mielde man mun lean ožžon Jesus Kristusis .#Na gis dån , guhti ietjat juvdán aná ja láhkaj åskelda ja Jubmelat rámpo , ja suv sidodav dåbdå ja diedá mij duolla le , dajna gå lágan le åhpaduvvam . Ietjat aná tjalmedimij oahpestiddjen , tjuovggan almatjijda gudi li sjievnnjedin , gájvvásij bagádiddjen , avtagärddásattjaj åhpadiddjen , dajna gå dujna le rievtes diehto ja sádnesvuohta lága milta . Na ba don , gii gal gohčodat iežat juvddálažžan ja luohtát láhkii , don čeavlástalat Ipmiliinnát , don dovddat su dáhtu ja áddet mii lea mávssolaš , danne go leat oahppan lága , don anát iežat čalmmehemiid oahpisteaddjin ja čuovggasin sidjiide geat leat seavdnjadasas , jierpmehemiid bagadeaddjin ja oktageardániid oahpaheaddjin , danne go lágas han dus lea ollislaš diehtu ja duohtavuohta .#Guhti iehtjádijt åhpada , i gus ietjat åhpada ? Don gii oahpahat earáid , it go iežat ge oahpat ?#Guhti sárno ehpit galga suoládit , suoláda gus iesj ? Don gii sárdnidat ahte ii galgga suoládit , suoládat go ieš ?#Guhti javla ehpit gállasjvuodav galga doadjet , doajá gus iesj ? Don gii dajat ahte ii galgga rihkkut náittosdili , rihkut go ieš náittosdili ?#Guhti boajtojubmelijt vastaha , suoláda gus de sijá tiemmpelijs ? Don gii fasttášat eahpeipmiliid , rievidat go ieš sin tempeliid ?#Guhti lágav rámpo , i gus Jubmelav bilkkeda gå lágav doajá ? Don gii čeavlástalat lágain , heahppašuhtát go Ipmila go ieš rihkut lága ?#Tjáleduvvam ham le : Dijá diehti Jubmela namma hiednigij gaskan bilkkeduvvá . Dasgo nu han lea čállojuvvon : Din dihtii Ipmila namma bilkiduvvo báhkiniid gaskkas .#Birratjuohpadus le ávkken jus lága milta vieso . Birračuohpahus lea gal dutnje ávkin jos doalat lága .#Valla jus lágav doajá , de le degu birratjuohpadahtek , vájku birratjuohpaduvvam le . Muhto jos don rihkut lága , de leat dego birračuohpakeahtes olmmoš .#Jus dal birratjuohpadahtek almasj lágav ållit , ij gus dakkir birratjuohpadum almatjin aneduvá ? Jos birračuohpakeahtes olmmoš doallá lága mearrádusaid , ii go son dalle adnojuvvo birračuhppojuvvon olmmožin ?#Guhti rubmaha bieles ij le birratjuohpaduvvam , valla lága milta viessu , duobbmi duv guhti lágav doajá , vájku dujna le lága bokstávva ja birratjuohpaduvvam le . Olgguldasat son lea birračuohpakeahttá , muhto doallá lága ja dubme du guhte rihkut lága , vaikko dus lea lága bustávva ja leat birračuhppojuvvon .#Ij le aktak rubmaha bieles juvdá , ja rievtes birratjuohpadus ij le mij rubmahin vuojnnu . Ájnat rievtes juvdá le guhti sisŋelt le juvdá . Dasgo rivttes juvddálaš ii leat son gii olgguldasat lea juvddálaš , ja rivttes birračuohpahus ii leat rupmaša olgguldas mearka .#Ja rievtes birratjuohpadus le vájmo birratjuohpadus , vuojŋŋanisán ja ij bokstávan . Muhto rivttes juvddálaš lea son gii lea juvddálaš siskkildasas , ja rivttes birračuohpahus lea váimmu birračuohpahus , mii lea Vuoiŋŋa ii ge bustáva dahku .#Dakkirin le rámmpo Jubmelis , ij almatjijs . Son ii oaččo rámis olbmuin , muhto Ipmilis .#Mij ánssidusájt le dal juvdájn ? Jali mij ávkijt le birratjuohpadusás ? Makkár ovdamunni lea dasto juvddálaččas , dahje mii ávkkiid lea birračuohpahusas ?#Juohkkaláhkáj le galla . Ollu , juohke dáfus !#Vuostatjin : Jubmela báhko sidjij åskelduváj . Ovddimustá ahte Ipmila sátni oskkilduvvui sidjiide .#Valla gåktu de jus muhtema li jáhkodime , luluj gus sijá jáhkodisvuohta Jubmela jáhkkogisvuodav dåssjidit ? Muhto mo de jos muhtumat sis leat leamaš oskkáldasmeahttumat ? Sáhttá go sin oskkáldasmeahttunvuohta dahkat Ipmila oskkáldasvuođa duššin ?#Ij luoddnok . Ii eisege !#Jubmel le sádnesvuohta valla almasj gielestiddje . Ipmil sárdnu álo duođa , vaikko juohke olmmoš livččii gielástalli .#Nåv gåktu tjáleduvvam le : Vaj lulu rievtesferdugin bágonat gávnadallat , ja vuojttet gå guoddalime vuolen le . Nugo lea čállojuvvon : Vai don čajehivččet iežat duohtan go sártnut , ja vuoittášit go leat dikkis .#Valla jus mijá vádnarievtesferdukvuohta Jubmela rievtesferdukvuodav vuoset , majt de javllat ? Muhto jos min vearrivuohta čájeha Ipmila vanhurskkisvuođa , maid dat mearkkaša ?#Gå dal jerga milta ájádallap , le gus dal Jubmel rievtugahtes gå moares midjij gieset ? Go sártnun olbmo vuogi mielde , lea go dalle Ipmil vuoigatmeahttun , go diktá moaris deaivat min ?#Ij luoddnok ! Ii eisege !#Jus ij lulu rievtuk , gåktu de luluj Jubmel väráldav duobbmit ? Jos Ipmil lea vuoigatmeahttun , mo son dalle sáhttá dubmet máilmmi ?#Valla jus muv gieles sunji guddnen sjaddá , gå tjielggasappot vuoset Jubmel le sáddnáv hållam , manen de suddárin duobbmidaláv ? Muhto jos mu gielisvuohta šaddá sutnje gudnin go čájeha vel čielgaseabbot ahte Ipmil sárdnu duohtavuođa , manne mun dalle liikká dubmejuvvon suttolažžan ?#Ep ga máhte javllat : ” Dahkup baháv vaj buorre luluj boahtet . ” Ii goit ášši leat nugo muhtun bilkideaddjit dadjet min oahpahit : « Dahkot fal bahá vai dat šattašii buorrin . »#Nåv ham muhtem bilkkediddje javlli mij mak åhpadip , valla oattjotji sij dav duobmov mav ánssidi . Ožžoset sii dan duomu man ánssášit .#Na gåktu dal ? Mo lea dalle ?#Le gus dal mijájn iehtjádijs juoga bárep ? Leat go mii juvddálaččat buoret dilis go báhkinat ?#Ij luoddnok ! Eat eisege !#Mån lev ham juo juvdájt ja grehkajt guoddalam , gå li sutto fámo vuolen . Mii han leat juo čájehan ahte buot olbmot , sihke juvddálaččat ja greikalaččat , leat suttu vuložat .#Nåv gåktu tjáleduvvam le : Ij aktak rievtesferduk gávnnu , ij åbbånis aktak , ij aktak jiermmá , ij ga aktak guhti Jubmelav åhtså . Nugo lea čállojuvvon : Ii leat oktage vanhurskkis , ii fal ii oktage . Ii leat oktage jierpmálaš , ii oktage guhte ohcá Ipmila .#Gájka li tjádjánam . Gájka bäjskon viessu . Ij aktak buorev dagá , ij åbbånis aktak . Buohkat leat čádjidan , buohkat leat dohkkemeahttumat , ii leat oktage guhte dahká buriid , ii fal ii oktage .#Sijá njiello le degu rabás hávdde , njuovtjav bähttogisvuodav dålvut . Sin čotta lea rabas hávdi , sis leat behtolaš sánit njuokčama alde .#Gärmmaha sälgga le baksimij vuolen , sijá njálme li garos ja nirmes dievva . Sis lea gearpmašmirkko baksamiid vuolde , sin njálmmi dievva lea garuhus ja bahčavuohta .#Juolge li háhppela varáv gålgådittjat , håhkkidibme ja vuorrádis sijá luottajt tjuovvu , ja ráfegäjnov e dåbdå , e ga Jubmelis balá . Johtilis julggiiguin sii gáhččet golggahit vara , duššadeapmi ja vártnuhisvuohta čájehit sin luottaid , ráfi geainnu sii eai dovdda . Sii eai leat oahppan ballat Ipmilis .#Valla diehtep majt láhka sárnnu guosská sidjij gudi lágav dåbddi , vaj juohkka njálmme luluj dahppasit ja åbbå värált Jubmela åvdån vigálattjan sjaddat . Mii diehtit ahte buot dat maid láhka cealká , guoská sidjiide geat leat lága vuložat , vai juohke njálbmi buđđojuvvošii ja oppa máilbmi šattašii sivalažžan Ipmila ovddas .#Jubmel ham ij avtak rievtesferdugin láhkadagoj diehti sárno . Dasgo Ipmil ii daga vanhurskkisin ovttage dušše danne go dat dahká dan maid láhka gáibida .#Lágas ham oahppá mij suddo le . Lágas oahppá mii suddu lea .#Valla dálla le Jubmela rievtesferdukvuohta , majt láhka ja profehta vihtanassti lága dagi bihkusam , rievtesferdukvuohta Jubmelis jáhko baktu Jesus Kristusij , gájkajda gudi jáhkki . Muhto dál Ipmil lea almmustahttán vanhurskkisvuođas fuolakeahttá lágas , nugo láhka ja profehtat duođaštit . Dát lea Ipmila vanhurskkisvuohta mii boahtá oskkus Jesus Kristusii , buohkaide geat oskot .#Dánna ij avtak sierada . Gájka li suddodam ja Jubmela herlukvuodav massám , valla ánssidahtek , suv ármos rievtesferdugin sárnoduvvi gå Kristus Jesus le sijáv lånestam . Dás ii leat mihkkege erohusaid , dasgo buohkat leat suddudan , ja sis váilu Ipmila hearvásvuohta . Muhto ánssáškeahttá sii ožžot vanhurskkisvuođa su árpmus , go Kristus Jesus lea lonistan sin .#Jubmel le suv värron ásadam , gå suv varáv såbadussan dagáj sidjij gudi jáhkki . 26 Su lea Ipmil ásahan oaffarin , go son dagai su vara soabahussan sidjiide geat oskot .#Nåv le Jubmel rievtesferdukvuodas vuosedam gå gierddisvuodanis le åvdep ájgij suttojt gierddam . Nu lea Ipmil čájehan vanhurskkisvuođas , go guhkesmielalašvuođastis guđii ráŋggáškeahttá vássán áiggiid suttuid .#Valla dálla rievtesferdukvuodas vuoset , dajna gå iesj le rievtesferduk ja rievtesferdugin sárnnu suv guhti Jesusij jáhkká . Muhto dál dán áiggis son čájeha vanhurskkisvuođas , ahte son lea ieš vanhurskkis ja cealká vanhurskkisin su guhte osku Jesusii .#Massta de máhttep rámmpot ? Gos de lea dat mas mii sáhttit rábmot iežamet ?#Ep åbbånis masstak ! Buot rápmi lea dušši !#Makkir lágas ? Mii lágaid cealká dan ?#Dagoj lágas gus ? Lea go dat daguid láhka ?#Ep , ájnat jáhko lágas , dajna gå almasj rievtesferdugin sjaddá gå jáhkká , láhkadagoj dagi . Ii leat , muhto oskku láhka . Dasgo mii diehtit ahte olmmoš dahkkojuvvo vanhurskkisin go osku , láhkadaguid haga .#Vaj le gus Jubmel dåssjå juvdáj Jubmel ? Vai lea ba gal Ipmil dušše juvddálaččaid Ipmil ?#Ij gus hiednigij aj ? Ii go son leat maiddái báhkiniid Ipmil ?#Le , hiednigij aj . De lea , son lea maiddái báhkiniid Ipmil .#Gå Jubmel le ájnna ja akta , de sån birratjuohpaduvvamijt rievtesferdugin sárnnu gå jáhkki , ja birratjuohpadahtegijt jáhko baktu . Go juo Ipmil lea áidna ja okta , de son cealká vanhurskkisin sihke sin geat leat birračuhppojuvvon jos sii oskot , ja sin geat leat birračuohpakeahttá go sii oskot .#Dåssjidip gus de lágav gå jáhkkep ? Heaittihit go mii de lága go oskut ?#Ep luoddnok ! Eat eisege !#Mij ham dav nannip . Mii nannet lága .#Majt de mijá ájttega Abrahama birra javllat ? Maid dát mearkkaša Abrahama , min álbmoga máddara , dáfus ?#Gåktus sujsta gevaj ? Mii šattai su oassin ?#Jus dal Abraham dagojis diehti rievtesferdugin sjattaj , de ham sujna lij juoga massta luluj ietjas rámmpot . Jos Abraham dahkkojuvvui vanhurskkisin daguidis dihtii , de juoga sus gal livččii mainna rábmot iežas .#Valla Jubmela åvdån ij lim sujna mige . Muhto Ipmila ovddas sus ii lean mihkkege maid rábmot .#Nåv gåktu tjáluk javllá : Abraham Jubmelij jáhkij ja dan diehti Jubmel suv rievtesferdugin sárnoj . Maid čála cealká dasa ? Abraham jáhkii Ipmila , ja danne Ipmil anii su vanhurskkisin .#Gänna li dago ij bálkáv ármos oattjo , ájnat ánssidusá milta . Bargi ii oaččo bálkkás árpmus , muhto ánssášumi mielde .#Valla gänna älle dago , ájnat sunji jáhkká , guhti suddárav rievtesferdugin sárnnu , sunji le jáhkko rievtesferdukvuohtan . Muhto jos guhtege geas eai leat dagut , osku sutnje gii cealká ipmilmeahttuma vanhurskkisin , de Ipmil atná su oskku sutnje vanhurskkisvuohtan .#Nåv aj David dakkir almatjav sálugin rámmpu gev Jubmel rievtesferdugin sárnnu dagojis dagi . Sálugin gej mätto li ándagis luojteduvvam ja gej sutto li muorroduvvam . Nu Dávvet ge rámida ávdugassan dan olbmo gean Ipmil atná vanhurskkisin almmá daguid haga : Ávdugasat sii geaid vearredagut leat ándagassii addojuvvon ja geaid suttut leat jávkaduvvon .#Sálugin almasj gesi Härrá ij vierev lågå . Ávdugas dat olmmoš geasa Hearrá ii logahala suttuid .#Le gus dát sáluksárnnom dåssjå birratjuohpaduvvamijda , vaj le gus aj sidjij gudi älle birratjuohpaduvvam ? Guoská go dát ávdugassan máidnojupmi dušše birračuhppojuvvon olbmuide vai maiddái birračuohpakeahtes olbmuide ?#Javllam lev juo : Abraham rievtesferdugin jáhko baktu lågåduváj . Mii leat juo cealkán ahte Ipmil anii Abrahama oskku sutnje vanhurskkisvuohtan .#Goassa nåv ? Goas dat dáhpáhuvai ?#Birratjuohppama åvddåla gus vaj maŋŋela ? Lei go ovdal vai maŋŋil go son birračuhppojuvvui ?#Na åvddåla ! Dat lei ovdal go son birračuhppojuvvui .#Ja birratjuohppamav märkkan oattjoj , mij suv rievtesferdugin duodastij , gå jáhkij åvddåla gå birratjuohpaduváj . Son oaččui birračuohpahusa seailamearkan mii duođaštii ahte son adnojuvvui vanhurskkisin go oskkui ovdal juo go birračuhppojuvvui .#Nåv le sån áhttjen gájkajda gudi jáhkki , vájku älle birratjuohpaduvvam , vaj sij aj rievtesferdugin sárnoduvvi . Nu lea son buohkaid áhčči geat oskot vaikko eai leat birračuhppojuvvon , vai sii ge adnojuvvošedje vanhurskkisin .#Valla áhttjen aj sjattaj sidjij gudi li birratjuohpaduvvam , ij dåssjå birratjuohpadime diehti , ájnat aj gå tjuovvu Abrahama jáhko gäjnov , mav sån vájaldij juo åvddåla gå birratjuohpaduváj . Muhto son lea maiddái sin áhčči geat leat birračuhppojuvvon ; sii eai leat dušše birračuhppojuvvon , muhto maiddái vádjolit oskku geainnu mielde man min áhčči Abraham čuovui ovdal go son birračuhppojuvvui .#Abraham jalik suv máddo ittjij lága baktu jáhtov oattjo väráldav árbbit , ájnat rievtesferdukvuoda baktu mij jáhkos boahtá . Lohpádus Abrahamii ja su nállái ahte sii šaddet máilmmi árbbolažžan , ii addojuvvon danne go Abraham jeagadii lága , muhto danne go son adnojuvvui vanhurskkisin go oskkui .#Jus árbulattja li dakkira gudi lágav tjuovvu , de ham jáhkko le dåssjen dagáduvvam ja jáhtto fámodibmen . Jos sii geat čuvvot lága , leat árbbolaččat , dalle han osku ii leat mihkkege ja lohpádus lea duššálaš .#Lágan le haddo . Valla gånnå ij le láhka , ij le ga mäddo . Láhka duddjo moari , muhto lága haga ii leat láhkarihkkun ge .#Jáhtov oattjoj dan diehti gå jáhkij , vaj gájkka luluj ármos boahtet . Ja nåv de jáhtto åbbå mádduj gullu , ij dåssjå sidjij gudi lágav tjuovvu , ájnat aj sidjij gejn le dahtak jáhkko gå Abrahaman , mijáj gájkaj áhtjen , nåv gåktu tjáleduvvam le : Áhttjen moaddásijda lev duv biedjam . Dan dihtii son oaččui lohpádusa go oskkui , vai buot addojuvvošii árpmus ja lohpádus bisošii nanusin oppa su nállái , ii dušše sidjiide geat čuvvot lága , muhto sidjiide ge geain lea seammá osku go Abrahamas . Dasgo son lea min buohkaid áhčči , nugo lea čállojuvvon : Mun lean dahkan du ollu álbmogiid áhččin .#Jubmela tjalmij åvdån le sån midjij áhttjen gå Jubmelij jáhkij , guhti jábbmegijt iellen dahká ja hoallá dan birra , mij ij gávnnu degu luluj gávnnut . Ipmila ovddas son lea min áhčči , ja son oskkui sutnje guhte dahká jábmiid eallin ja gohčču šaddat dan mii ii leat .#Vájku ij lim dårvvo , de Abraham dårvon bisoj ja jáhkij , ja nåv áhttjen moaddásijda sjattaj , nåv gåktu javladuváj : Lågodibmen duv máddo sjaddá . Vaikko ii lean doaivva , de Abraham dattege doaivvui ja oskkui ahte son šaddá ollu álbmogiid áhččin , nugo lei celkojuvvon : Nu eatnat šaddá du nálli .#Abraham lij birrusij tjuohte jage vuoras , valla ittjij jáhkos hárráj häso gå usjudaláj ietjas fámoduvvam rubmahav ja Sara hekkav , mij ittjij dasti sjattojt guotte . Su osku ii hedjonan go son čuođijahkásažžan diđii ahte su rupmaša návccat ledje nohkan , ja ahte Sárá goaŧŧu lei jápmán .#Ittjij sån Jubmela jáhto hárráj guoktálatta , ájnat fámov jáhko baktu oattjoj ja Jubmelij gudnev vattij . Son ii lean eahpeoskkolaš ii ge eahpidan Ipmila lohpádusa , muhto son oaččui fámu oskkus ja attii gudni Ipmilii .#Visses lij majt Jubmel jáhtij , dav aj dahká . Dasgo son lei vissis das ahte Ipmil lei fámolaš dahkat dan maid lei lohpidan .#Dan diehti sån rievtesferdugin sárnoduváj . Dan dihtii Ipmil anii su vanhurskkisin .#Valla ettjin bágo rievtesferdugin sárnoduváj dåssjå suv diehti tjáleduvá , ájnat mijá diehti aj . Muhto dát sánit ahte Ipmil anii su vanhurskkisin , eai čállojuvvon dušše Abrahama dihtii , muhto maiddái min dihtii .#Jubmel mijáv rievtesferdugin sárnnu gå sunji jáhkkep guhti Jesusav , mijá Härráv jábbmegij lussta tjuottjeldahtij , guhti jábmemij mijá suttoj diehti vatteduváj ja mijá rievtesferdukvuoda diehti tjuottjeldahteduváj . Ipmil atná vanhurskkisin min guđet oskut sutnje gii bajásčuoččáldahtii Jesusa , min Hearrá , jábmiid luhtte . Son addojuvvui jápmimii min rihkkumiid dihtii ja bajásčuoččáldahttojuvvui vai mii dahkkojuvvošeimmet vanhurskkisin .#Gå dal rievtesferdugin lip jáhko baktu sjaddam , de miján le ráfe Jubmelijn mijá Härrá Jesus Kristusa baktu . Go mii dál leat dahkkojuvvon vanhurskkisin go oskut , de mis lea ráfi Ipmiliin Hearrámet Jesus Kristusa dihtii .#Gå jáhkkep de suv baktu lip dan ármmuj bessam mij le , ja ávvudallap gå miján le dårvvo Jubmela herlukvuohtaj bessat . Go mii oskut , de beassat su dihtii dan árbmui mas mii juo leat , ja mii illudit go mis lea dat doaivva ahte mii oažžut oasi Ipmila hearvásvuođas .#Ja ep dåssjå dan diehti , valla gártjesvuoda diehti aj ávvudallap , dajna gå gártjesvuohta gierddisvuohtaj doalvvu , ja gierddisvuohta miellaj mij le gähttjalimijt vásedam , ja dakkir mielan le dårvvo . Eat ge duššefal dan , muhto mii illudit velá áŧestusaideamet dihtii ge . Dasgo mii diehtit ahte áŧestusat duddjojit gierdavašvuođa , gierdavašvuohta duddjo geahččaluvvon miela , ja geahččaluvvon miella duddjo doaivaga .#Ja dårvvo ij dåssjåna , dajna gå mijá vájmojn le Jubmela gieresvuohta , mav ájlis Vuojŋŋanisá baktu le vaddám . Ii ge doaivva heahppašuhte min , dasgo Ipmil lea golggahan ráhkisvuođas min váimmuide Bassi Vuoiŋŋa bokte , gean son lea addán midjiide .#Gå ájn sjäbttjása lijma , de Kristus ájge ållånimen jubmelahttáj diehti jámij . Go mii ain leimmet rašit , de Kristus jámii mearriduvvon áigái ipmilmeahttun olbmuid ovddas .#Rievtesferduga diehti gal aktak ij sidá jábmet - juska vil soames luluj hekkas vaddet soabmása diehti guhti le buorre . Illá oktage dáhtošii jápmit oppa vanhurskkis olbmo ovddas ge . Buori olbmo ovddas gal muhtun veajášii jápmit .#Valla Jubmel gieresvuodas midjij vuosedij , gå Kristus mijá diehti jámij gå ájn suddára lijma . Muhto Ipmil čájeha ráhkisvuođas midjiide dan láhkái ahte Kristus jámii min ovddas go mii ain leimmet suttolaččat .#Gå lip dal rievtesferdugin Kristusa varájn sjaddam , de ham sån vissásappot mijáv boahtte moares gádju . Go son dál lea dahkan min vanhurskkisin go Kristus golggahii varas , de dađe vissáseabbot son beastá min boahttevaš moaris !#Gå lijma ájn Jubmela vasjulattja , de Jubmela Bárnes jábmem mijáv Jubmelijn såbadij . Go mii ain leimmet Ipmila vašálaččat , de Ipmila Bártni jápmin soabahii min Ipmiliin .#Dálla gå lip såbaduvvam , de ham Bárne iellem vissásappot mijáv gádju . Dál go mii leat soabahuvvon , de dađe vissáseabbot Bártni eallin beastá min .#Ij dåssjå dav , valla bessap aj iehtjama Jubmelis rámmpot , mijá Härrá Jesus Kristusa diehti , guhti midjij såbadusáv buvtij . Ii ge duššefal dan , muhto mii beassat maiddái rábmot iežamet Ipmilis , Hearrámet Jesus Kristusa dihtii , gii dál lea addán midjiide soabahusa .#Avta almatja baktu suddo väráldij bådij ja sutto baktu jábmem , ja jábmem gájkajda jåvsådij , dajna gå gájka suddodin . Suddu lea boahtán máilbmái ovtta olbmo bokte , ja suttu bokte maiddái jápmin . Ja nie jápmin lea njommon buot olbmuide , danne go buohkat suddudedje .#Galla suddo lij juo åvddål gå láhka bigoduváj , valla gånnå láhka ij le , ij suddo ga lågåduvá , jábmem lij Adama rájes Mosesa rádjáj aj sijá lunna , gudi ällim Adama láhkáj suddodam . Suddu lei nappo máilmmis juo ovdal go láhka bođii , muhto suttut eai logahallojuvvo doppe gos ii leat mihkkege lágaid . Almmatge jápmin ráđđii Áttáma rájes Movssesa rádjái sin ge geat eai lean rihkkon Ipmila báhkkoma nugo Áttán .#Ja Adam le sujsta gåvvå , guhti le boadátjit . Ja Áttán vástida su gii galggai boahtit .#Valla suddogahttjamav ij ármujn máhte buohtastahttet . Muhto rihkkuma goittotge ii sáhte buohtastahttit árpmuin .#Vájku dal gájka avta mettulattja diehti jábmin , de dal Jubmela ármmo ja suv vattáldahka valjet gájkajda le vatteduvvam , ájnna almatja Jesus Kristusa baktu . Eatnagat leat gal jápmán dan ovtta olbmo rihkkuma dihtii , muhto Ipmila árbmu lea dađe stuorit ja addojuvvo valljugas attáldahkan nu eatnagiidda dan ovtta olbmo , Jesus Kristusa árpmu dihtii .#Valla vattáldagáv ij åbbånis máhte dán avta almatja suttujn buohtastahttet , dajna gå avta almatja suddo gájkajt duobbmuj doalvoj , valla ármmo gájkajt friddjavuohtaj , vájku lidjin suddodam . Dán attáldaga ii sáhte buohtastahttit dainna mii boahtá ovtta olbmo suttus . Dasgo ovtta olbmo rihkkumuš buvttii dubmehusa , muhto árbmu buvttii friddjavuođa duomu buohkaide guđet ledje jorralan .#Jus avta almatja sutto diehti jábmem ráddigådij , dan avta baktu de bessi vas sij , gudi rievtesferdukvuoda valjes ármov ja vattáldagáv åmasti , ráddit ja iellet Jesus Kristusa baktu . Jos ovtta olbmo rihkkun dagahii ahte jápmin ráđđegođii dan ovtta olbmo dihtii , de sii guđet ožžot vanhurskkisvuođa valljugas árpmu ja attáldaga , besset dađe vissáseabbot ráđđet ja eallit dan ovtta olbmo , Jesus Kristusa , dihtii .#Nåv gåktu de avta almatja mäddo gájkajt duobmo vuolláj doalvoj , le avta almatja rievtesferdugis dahko gájkajt friddjavuohtaj ja iellemij doalvvum . Nugo nappo ovtta olbmo rihkkun šattai dubmehussan buot olbmuide , lea ovtta olbmo vanhurskkis dahku šaddan friddjavuođa duopmun ja eallimin buohkaide .#Gåktu gájka suddárin sjaddin avta almatja gullogahtesvuoda diehti , nåv galggá aj avta almatja gullogisvuohta moaddásijt rievtesferdukvuohtaj doalvvot . Nugo ovtta olbmo jeaguhisvuohta dagai buohkaid suttolažžan , nu dahká ovtta olbmo gulolašvuohta buohkaid vanhurskkisin .#Láhka vatteduváj vaj mäddo luluj almma bihkusit . Láhka bođii máilbmái vai rihkkun šattašii dađe stuoribun .#Valla gånnå suddo almma bihkus , de ármmo ajtu lassán . Muhto gos suddu lea šaddan stuorisin , doppe árbmu lea šaddan vel stuoribun .#Ja gåktu suddo ráddij ja jábmemij doalvoj , nåv aj ármmo rievtesferdukvuodajn ráddi ja ihkeven iellemav mijá Härrá Jesus Kristusa baktu vaddá . Ja nugo suddu lea ráđđen ja buktán jápmima , nu árbmu ráđđe ja buktá vanhurskkisvuođa ja addá agálaš eallima Hearrámet Jesus Kristusa bokte .#Majt dal dasi javllat ? Maid mii dása cealkit ?#Sutton gus bissot vaj ármmo lassán ? Bissut go mii ain suttus , vai árbmu šattašii dađe stuoribun ?#Ep luoddnok ! Eat eisege !#Gåktus máhttep sutton bissot , mij gudi suttos ierit lip jábmám ? Mii geat leat jápmán eret suttus , mo mii sáhttit ain eallit das ?#Ehpit gus diede , gájka gudi Kristus Jesusij gástaduvvin , gástaduvvin suv jábmemij ? Ehpet go dii dieđe ahte mii buohkat geat gásttašuvvuimet Kristus Jesusii , gásttašuvvuimet su jápmimii ?#Gástadusán hávddáduvájma sujna gå jábmemij gástaduvájma , vaj lulujma bessat ådå iellemav iellegoahtet , nåv gåktu Áhtje herlukvuohta Kristusav jábbmegij lussta tjuottjeldahtij . Mii nappo hávdáduvvuimet suinna go gásttašuvvuimet jápmimii , vai beasašeimmet eallit ođđa eallima , nugo Áhči hearvásvuohta bajásčuoččáldahtii Kristusa jábmiid luhtte .#Jus lip sujna aktiduvvam , gå jámijma nåv gåktu sån jámij , de aj sujna aktiduvvap gå tjuodtjelip nåv gåktu sån tjuodtjelij . Dasgo jos mii leat ovttastahttojuvvon suinna go jápmit nugo son , de mii maiddái ovttastahttojuvvot suinna go bajásčuoččáldahttojuvvot nugo son .#Diehtep mijá oadtje sujna ruossaj návlliduváj vaj suddorumáj luluj dåssjånit , ja lulujma sutto oarjjevuodas bessat . Mii diehtit ahte min boares luondu russiinávlejuvvui suinna , vai suttolaš rumaš duššaduvvo , amamet mii leat šat suttu šlávvan .#Guhti le jábmám , le suttos bessam . Dasgo dat guhte lea jápmán , lea beassan suttu fámus .#Gå lip dal Kristusijn jábmám , de jáhkkep aj sujna bessap iellet . Jos mii leat jápmán Kristusiin , de oskut ahte mii maiddái eallit suinna .#Mij ham diehtep gå Kristus jábbmegij lussta tjuodtjelij , de ij dasti jáme . Ij ga jábmem dasti suv ráddi . Mii han diehtit ahte go Kristus lea bajásčuoččáldahtton jábmiid luhtte , de ii šat jáme , ii ge jápmin šat ráđđe su .#Gå jámij , de suttos ierit jámij , suttov akti ållåsit dåssjidij . Go son jámii , de son jámii ovtta geardde eret suttus .#Gå dal iellemin le , de Jubmelij le iellemin . Go son dál eallá , de eallá Ipmilii .#Nåv aj ietjada hárráj ájádallit : suttos ierit lip jábmám , valla Kristus Jesusin lip Jubmelij iellemin . Seammá láhkái dii ge galgabehtet atnit iežadet : Dii lehpet jápmán eret suttus , muhto eallibehtet Ipmilii Kristus Jesusis .#Allit suttov dibde ietjada jábbmelasj rubmahav ráddit , vaj sutto hálojda gässubihtit . Allet nappo divtte suttu ráđđet din jámolaš rupmašis , nu ahte čuovvubehtet dan anistumiid .#Ja allit ga ietjada lahtasijt sutto hállduj vatte , makkirik vierrevuodav dievnastittjat , ájnat vaddit ietjada Jubmela hállduj , dij gudi lihpit jábmemis iellemij jårgijdam ; vaddit ietjada lahtasijt rievtesferdukvuodav dievnastittjat . Allet ge bija lahtuideattet suttu háldui vearrivuođa gaskaoapmin . Muhto addet iežadet Ipmila háldui , dii guđet lehpet jorgalan jápmimis eallimii ; geavahehket lahtuideattet su bálvalusas , vanhurskkisvuođa gaskaoapmin .#Suddo ij galga dijáv ráddit ; dij ehpit le lága ájnat ármo vuolen . Suddu ii galgga šat ráđđet din , dasgo dii ehpet leat lága , muhto árpmu vuložat .#Na gåktus de ? Maid dat mearkkaša ?#Suddodit gus , gå ep le dasti lága vuolen , ájnat ármo ? Beassat go mii suddudit , danne go eat leat lága , muhto árpmu vuložat ?#Ep luoddnok ! Eat eisege !#Diehtebihtet ham gå soabmásav dievnastihpit ja suv jegadihpit , de sunji oarjjen lihpit , juogu dal sutto vuolen mij jábmemij doalvvu jali gullogisvuoda vuolen mij rievtesferdukvuohtaj doalvvu . Dii diehtibehtet ahte jos bidjabehtet iežadet muhtuma háldui jegolaš šlávvan , de šaddabehtet su šlávvan . Seammá láhkái dii šaddabehtet jogo suttu šlávvan mii doalvu jápmimii , dahje jegolašvuođa šlávvan mii doalvu vanhurskkisvuhtii .#Valla Jubmelij gijtto ! Muhto Ipmilii lehkos giitu !#Suttov lijda dievnastime , valla dálla lihpit ålles vájmostihtte gullogisá dan oahppaj majt åmastijda . Dasgo ovdal dii leiddet suttu šlávat , muhto dál jeagadehpet váimmusteattet dan oahpu masa dii oskkilduvvuidet .#Gå suttos tjoavdádalájda , de lihpit rievtesferdukvuoda dievnastiddjen sjaddam - tjielggiv gåvåjn árggaiellemis , gå sjäbttjása lihpit . Dii čovdojuvvuidet suttus ja lehpet šaddan vanhurskkisvuođa šlávvan . Mun geavahan juohkebeaivválaš giela din oaččálaš headjuvuođa dihtii .#Åvddåla ham ietjada lahtasij dievnastijda skiegesvuodav ja vierev , mij vierrevuohtaj doalvoj . Valla dálla de lahtasij dievnastihpit rievtesferdukvuodav , mij ájlistuhttemij doalvvu . Nugo dii bijaidet lahtuideattet buhtismeahttunvuođa ja lágahisvuođa háldui ja šattaidet lágaheapmin , nu galgabehtet dál bidjat lahtuideattet vanhurskkisvuođa háldui , vai dii šaddabehtet bassin .#Dalloj gå suttov dievnastijda , de ejda rievtesferdukvuodav máhte dievnastit . Dalle go dii leiddet suttu šlávat , de ehpet sáhttán bálvalit vanhurskkisvuođa .#Majt dassta åmastijda ? Maid oaččuidet dalle ?#Åmastijda dav massta dálla hehpanihpit ja mij jábmemij doalvvu . Šattuid main dál heahpanaddabehtet , dasgo dat buktet jápmima .#Valla dálla de lihpit suttos tjoavdádallam ja Jubmela dievnastiddjen sjaddam mij didjij ájlistuhttemav sjaddon vaddá , ja vijmak ihkeva iellemav . Muhto dál go lehpet čovdojuvvon suttus ja lehpet šaddan Ipmila šlávvan , de oažžubehtet šaddun bassindahkkojumi ja loahpas agálaš eallima .#Suddo jábmemij doalvvu , valla Jubmela ármovattáldahka le ihkeven iellem Kristus Jesusin , mijá Härrán . Dasgo suttu bálká lea jápmin , muhto Ipmila árpmuattáldat lea agálaš eallin Kristus Jesusis , min Hearrás .#Vielja ! Dij ham lágav dåbddåbihtit ja diehtebihtit láhka almatjav ráddi guhkev viessu . Oskuguoimmit , dál mun sártnun didjiide guđet dovdabehtet lága , ja dii han diehtibehtet ahte láhka ráđđe olbmo dušše nu guhká go son eallá .#Gállasjvuodan le nissun ålmmåsis tjanáduvvam lága baktu guhkev ålmåj viessu . Náitalan nisu lea lága mielde čadnojuvvon boadnjásis nu guhká go boadnjá eallá .#Valla gå ålmåj jábmá , de le lágas tjoavdádallam mij ålmmåsis suv tjanáj . Muhto jos boadnjá jápmá , de son lea čovdojuvvon dan lágas mii čanai su boadnjái .#Jus ålmmås iehtjáda diehti guodá , gå ålmåj ájn viessu , de le gállasjvuodalihtov doadjám . Jos son addá iežas eará olbmái nu guhká go boadnjá lea eallimin , de son rihkku náittosdili .#Valla jus ålmåj jábmá , de le lágas tjoavdádallam ja ij le dasti gállasjvuodalihtov doadjemin , jus ådåsis gállasjvuohtaj låjdås . Muhto jos boadnjá jápmá , de son beassá eret lága vuolde ii ge rihko náittosdili jos náitala eará olbmáin .#Nåv le ham dijájn aj , vielja . Nu lea maiddái dinguin , oskuguimmiidan .#Gå Kristus jámij de dij aj jámijda ja ehpit le dasti lágas tjadnasin . Dij lihpit iehtjádij tjanáduvvam ; sunji guhti jábbmegij lussta tjuodtjelij , ja nåv de Jubmelij sjattojt guoddep . Kristusa rupmašiin dii ge lehpet jápmán lágas eret vai gulašeiddet earái , sutnje gii bajásčuoččáldahttojuvvui jábmiid luhtte , vai mii šaddadivččiimet šattuid Ipmilii .#Dalloj gå oattje milta viesojma , de láhka suddohálojt båvtij , ma mijá lahtasijt sudduj doalvvun , ja suddo jábmemij doalvoj . Nu guhká go mii eliimet oačči mielde , de láhka bovttii suttolaš anistumiid mat doibme min lahtuin , nu ahte mii šaddadeimmet šattuid jápmimii .#Valla dálla lip dal lágas tjoavdádallam , gå lip jábmám lága tjadnasijs . Muhto dál mii leat čovdojuvvon lágas , danne go mii leat jápmán eret dan lágas mii čanai min .#Dievnastup dal Jubmelav ådå mielajn , Vuojŋŋanisán , ja allup gåktu åvddåla , bokstáva milta . Mii bálvalit Ipmila ođđa vuohkái , Vuoiŋŋa mielde , eat ge nugo ovdal , bustáva mielde .#Majt dási javllat ? Maid mii dása cealkit ?#Le gus láhka suddo ? Lea go láhka suddu ?#Ij luoddnok ! Ii eisege !#Valla lága dagi ittjiv suttov dåbdå . Muhto lága haga in livčče dovdan suttu .#Usstodimijt iv lulu dåbddåt jus láhka ij lulu tsuojggit : Dån i galga usstodit . Mun in livčče dovdan anistumi , jos láhka ii livčče cealkán : Don it galgga anistuvvat .#Suddo oarev budás oattjoj ja muv vájmon juohkkalágásj usstodimijt båvtij , dajna gå lága dagi le suddo jábmám . Suddu geavahii báhkkoma ja bovttii mus juohke lágán anistumiid , dasgo lága haga suddu lea jápmán .#Akti lága dagi viessuv . Oktii mun ellen lága haga .#Valla gå budá bådij de suddo vas älláj , ja mån jábmiv . Muhto go báhkkon bođii , de suddu fas eallái , ja mun jápmen .#Ja nåv de budá , mij luluj munji iellemav vaddet , muv ienni jábmemij doalvoj , dajna gå suddo oarev budás oattjoj ja muv dajna biehtij ja gåttij . Nu geavai ahte báhkkon mii galggai addit eallima , gárttai munnje jápmimin . Dasgo suddu geavahii báhkkoma ja behtii ja gottii mu dainna .#Láhka le ájlis , ja budá le ájlis , rievtuk ja buorre . De láhka lea nappo bassi , ja báhkkon lea bassi , vanhurskkis ja buorre .#Le gus buorre muv jábmemij doalvvum ? Muhto lea go dalle dat mii lea buorre , šaddan munnje jápmimin ?#Ij luoddnok ! Ii eisege !#Valla suddo muv jábmemij doalvoj , vaj suddon luluj bihkusit gå muv jábmemij doalvoj dajna mij buorre le . Náv de suddo budá baktu vuovnnájis suddon sjattaj . Suddu šattai munnje jápmimin , ja nu dat čájehii mii suddu duođaid lea : Dat buvttii munnje jápmima dainna mii iešalddes lea buorre , vai báhkkon dagašii suttu badjelmearálaš suddun .#Diehtep láhka le vuojŋŋalasj , valla iesj lev oadtjelasj , oarjjen sudduj vuobdeduvvam . Mii diehtit ahte láhka lea vuoiŋŋalaš , muhto ieš mun lean oaččálaš , vuvdojuvvon suttu šlávvan .#Iv dádjada majt iesj dagáv . Dasgo mun in ádde maid mun ieš dagan .#Iv dagá majt hálijdav , ájnat majt vasjodav . Mun in daga dan man hálidan , muhto dan man vašuhan .#Valla jus dagáv majt iv hálijda , de duodastav lágav buorren . Muhto jos dagan dan man in hálit , de mieđihan ahte láhka lea buorre .#De iv dasti iesj dav dagá , ájnat suddo mij mujna le . De in leat šat mun ieš gii dagan dan , muhto suddu mii ássá mu siste .#Diedáv mujna , muv oattjen , ij le migek buorijt . Dasgo mun dieđán ahte mus , mu oaččis , ii leat mihkkege buriid .#Miella le galla buorijt dahkat , valla iv ájmmuda . Mun dáhtošin gal dahkat buori , muhto in veaje .#Buorev majt hálijdav dahkat iv dagá , ájnat baháv majt iv hálijda , dav de dagáv . In daga buori man hálidan , muhto dagan bahá man in hálit .#Valla jus dagáv majt iv hálijda , de iv dasti iesj dav dagá , ájnat suddo mij mujna le . Muhto jos dagan dan man in hálit , de in leat šat mun ieš gii dagan dan , muhto suddu mii ássá mu siste .#Nåv de gávnav dáv lágav : mujna gänna le miella buorijt dahkat , iv iehtjádav gå baháv dagá . Dalle fuomášan dákkár lága : Mun dáhtun dahkat buori , muhto in beasa bahás .#Muv sissŋálasj almasj Jubmela lága diehti ávvudallá , valla lahtasijnám vuojnáv ietjá lágav rijddalime lága vuosstáj mij muv mielan le , ja giddi muv sutto lága vuolláj , mij muv lahtasijn le . Mu siskkáldas olmmoš illuda Ipmila lága dihtii , muhto mun oainnán eará l@¡ga lahtuinan . Dat soahtá mu miela lága vuostái ja váldá mu fáŋgan suttu lága vuollái mii lea mu lahtuin .#Mån vájván almasj ! Mun vártnuhis olmmoš !#Guhti dát jábmema rubmahis muv tjoavddá ? Gii čoavdá mu dán jápmima rupmašis ?#Jubmelij lehkus gijtto Jesus Kristusa , mijá härrá baktu ! Ipmilii lehkos giitu Jesus Kristusa , Hearrámet , bokte !#Mån de iesj Jubmela lágav mielanam dievnastav , valla sutto lágav oattjenam . De mun ieš bálvalan nappo Ipmila lága mielainan , muhto suttu lága oččiinan .#Gudi li Kristus Jesusin , älle dasti makkirik duobmo vuolen , dajna gå Vuojŋŋanisá láhka mij iellemav Kristus Jesusin vaddá , le muv sutto ja jábmema lágas tjoavddám . De ii leat šat mihkkege dubmehusaid sidjiide geat leat Kristus Jesusis . Dasgo Vuoiŋŋa láhka mii addá eallima Kristus Jesusis , lea čoavdán mu suttu ja jápmima lágas .#Majt láhka ittjij máhte dåjmadit , dajna gå oattje diehti lij fámodibmen , dagáj Jubmel gå Bárnes suttulasj almatja vuogen sutto diehti rájaj suttov duobbmitjit , mij lij oattjen , vaj rievtesferdukvuohta mav láhka rávkká mijáj lunna ålliduvvá , gudi ep oattje milta vájalda , ájnat Vuojŋŋanisá . Ipmil dagai dan mii lei veadjemeahttun láhkii , danne go dat lei fámuheapmi oačči dihtii . Soabahan dihtii suttu son vuolggahii Bártnis suttolaš olbmo hámis ja dubmii suttu mii lea oaččis , vai lága gáibádus ollašuvašii min siste , guđet eat vádjol oačči mielde , muhto Vuoiŋŋa mielde .#Gudi li oattjálattja , tjuovvu gåsi oadtje doalvvu , valla gudi li vuojŋŋalattja tjuovvu gåsi Vuojŋŋanis doalvvu . Sis guđet ellet oačči mielde , lea oačči miellaláhki . Muhto sis guđet ellet Vuoiŋŋa mielde , lea Vuoiŋŋa miellaláhki .#Oattje hállo jábmemij doalvvu , valla Vuojŋŋanisá hállo iellemij ja ráfáj doalvvu . Oačči hállu doalvu jápmimii , muhto Vuoiŋŋa hállu doalvu eallimii ja ráfái .#Oattje hállo le vasjulasjvuohta Jubmela vuosstáj , dajna gå ij Jubmela lágav tjuovo , ij ga tjuovvot máhte . Oačči hállu lea vašálašvuohta Ipmila vuostái , dasgo min oažži ii leat Ipmila lága vuolibuš , ii oppa sáhte ge leat .#Gudi oattje miela milta viessu , e vuohkasit Jubmela åvdån vieso . Sii guđet ellet oačči mielde , eai sáhte leat Ipmila miela mielde .#Valla dij ehpit oattje milta vieso , ájnat Vuojŋŋanisá , gå Vuojŋŋanis le diján . Muhto dii ehpet eale oačči mielde , muhto Vuoiŋŋa mielde jos duššefal Vuoigŋa ássá din siste .#Gejn ij le Kristusa Vuojŋŋanis e sunji gullu . Dat geas ii leat Kristusa Vuoigŋa , ii gula sutnje .#Jus Kristus le dijá vájmojn iellemin , de gal rumáj le sutto diehti jábmám , valla Vuojŋŋanis iellemav vaddá dajna gå rievtesferduga lihpit . Muhto jos Kristus lea din siste , de rumaš lea gal jápmán suttu dihtii , muhto Vuoigŋa addá eallima danne go dii lehpet dahkkojuvvon vanhurskkisin .#Jus Vuojŋŋanis mij sujsta boahtá , guhti Kristusav jábbmegij lussta tjuottjeldahtij , le dijájn , de galggá sån guhti Kristusav jábbmegij lussta tjuottjeldahtij aj dijá jábbmelasj rubmahav iellen dahkat Vuojŋŋanisá baktu , mij dijájn le . Jos dat Vuoigŋa mii boahtá sus guhte bajásčuoččáldahtii Jesusa jábmiid luhtte , ássá din siste , de son guhte bajásčuoččáldahtii Kristusa jábmiid luhtte , maiddái dahká eallin din jámolaš rupmaša Vuoiŋŋainis gii ássá din siste .#Vielja , ep le de oadtjáj vielggen , vaj dan milta dárbahip iellet . Oskuguoimmit , mis ii leat nappo vealgi oažžái , nu ahte dárbbašit eallit dan mielde .#Jus oattje milta iellebihtit de jábmebihtit , valla jus Vuojŋŋanisájn rubmaha dagojt jábmedihpit , de bessabihtit iellet . Dasgo jos dii eallibehtet oačči mielde , de jápmibehtet . Muhto jos dii Vuoiŋŋa bokte jámihehpet rupmaša daguid , de eallibehtet .#Gájka gudi Jubmela Vuojŋŋanisás oatsoduvvi li Jubmela máná . Buohkat geaid Ipmila Vuoigŋa jođiha , leat Ipmila mánát .#Dij ehpit le oarjjevuoda vuojŋŋanisáv oadtjum , vaj lulujda vas ballagoahtet , ájnat lihpit Vuojŋŋanisáv oadtjum , mij mánáj riektáv vaddá vaj bessap tjuorvvot : “ Abba ! Dii ehpet leat ožžon šlávvavuođa vuoiŋŋa vai dii fas ballagoađášeiddet , muhto dii lehpet ožžon Vuoiŋŋa gii addá mánáid vuoigatvuođa nu ahte mii beassat čuorvut : « Abba !#Áhttjám ! ” Áhčážeamet ! »#Vuojŋŋanis iesj mijá vuojŋŋanisájn duodas mijáv Jubmela mánnán . Vuoigŋa ieš duođašta oktan min vuoiŋŋain ahte mii leat Ipmila mánát .#Jus lip máná , de lip aj árbulattja , Jubmela árbulattja ja árbulattja aktan Kristusijn , jus sujna gierddap vaj mij aj sujna herlugin dagáduvvap . Jos mii leat mánát , de mii leat árbbolaččat ge , Ipmila árbbolaččat ja árbbolaččat oktan Kristusiin , jos mii duššefal gillát suinna , vai mii maiddái dahkkojuvvošeimmet hearvásin suinna .#Diedáv mijá dálásj gierddam ij le mige gå herlukvuodav ájádallap , mij akti midjij bigoduvvá ja masi oasálattjan sjaddap . Mun dieđán ahte dat maid mii dáppe šaddat gillát , ii leat mihkkege dan hearvásvuođa ektui mii oktii almmustuvvá midjiide .#Sjivnnjádus ham vuorddemijn vuorddá Jubmela mánájt bihkusit . Buot sivdnádus vuordá áibbašemiin Ipmila mánáid almmustuvvat .#Gájkka sjivnnjádus le dåssjånime vuolláj biejaduvvam , ij ietjas sidoda milta , ájnat suv sidoda milta guhti dav le dahkam , valla dajna dårvujn vaj sjivnnjádus aj dåssjånime oarjjevuodas tjoavdádallá ja jåvsåt dan friddjavuohtaj , mav Jubmela máná herlukvuodan oadtju . Dasgo sivdnádus lea biddjojuvvon nohkavašvuođa vuollái , ii iežas dáhtu mielde , muhto su dáhtu mielde guhte lei dan vuolidan . Muhto doaivva goit lea ahte maiddái sivdnádus čovdojuvvo nohkavašvuođa šlávvavuođas ja olle dan friddjavuhtii man Ipmila mánát ožžot hearvásvuođas .#Diehtep åbbå sjivnnjádus gitta dán biejve rádjáj sjuohkadallá ja gierddá degu riegádahtte . Mii diehtit ahte oppa sivdnádus šuohkká ja gillá dego riegádahttinávttain gitta dán beaivvi rádjái .#Ij dåssjå sjivnnjádus , ájnat mij aj gudi lip Vuojŋŋanisáv vuostasj sjaddon oadtjum , sjuohkadallap ja vuordatjip dasik Jubmela mánnán ållåsit sjaddap ja mijá rumáj friddjavuohtaj bässá . Ii ge duššefal sivdnádus , muhto maiddái mii ge geat leat ožžon Vuoiŋŋa vuosttaš šaddun , šuohkkit ja áibbašit dan beaivvi maŋŋái go Ipmil addá midjiide mánáid vuoigatvuođa ja dahká min rupmaša friddjan .#Dårvon lip gádjusam . Dán doaivaga mielde mii leat bestojuvvon .#Valla dårvvo mij le juo ålliduvvam , ij le dasti dårvvo . Muhto doaivva man oaidná juo ollašuvvan , ii leat šat doaivva .#Gåktu dårvustallá dasi majt juo vuojnná ? Mo sáhttá oktage doaivut dan man oaidná ?#Valla jus dårvustallap dasi majt ep vuojne , de gierddisvuodajn dav vuordatjip . Jos mii doaivut dan man eat oainne , de mii vuordit dan gierdavaččat .#Nåv aj Vuojŋŋanis midjij viehkken mijá sjiebtjesvuodan boahtá , dajna gå ep diede gåktu lulujma råhkådallat , valla Vuojŋŋanis iesj mijá åvdås sárnnomahtes sjuohkkanisáj råhkådallá . Seammá láhkái Vuoigŋa ge veahkeha min min headjuvuođas . Dasgo mii eat dieđe mo galggašeimmet rohkadallat , muhto Vuoigŋa ieš rohkadallá min ovddas cealkemeahttun šuohkahusaiguin .#Ja Jubmel guhti vájmojt guoradallá , diehtá majt Vuojŋŋanis hálijt , dajna gå Vuojŋŋanis ájllisij åvdås Jubmela sidoda milta råhkådallá . Ja Ipmil guhte suokkarda váimmuid , diehtá maid Vuoigŋa hálida , dasgo Vuoigŋa rohkadallá bassi olbmuid ovddas Ipmila dáhtu mielde .#Diehtep buoremusá guovlluj gájkka jårggåluvvá sidjij gudi Jubmelav iehttsi , gejt sån ájggomusás milta le gåhttjum , dajna gå sijáv gejt åvdutjis le tjuolldám , le aj åvdutjis mierredam Bárnes gåvå milta hábbmit , vaj luluj vuostasjriegádiddjen moatte vieljatjij gaskan . Mii diehtit ahte buot boahtá buorrin sidjiide geat ráhkistit Ipmila , sidjiide geaid son lea rávkan áigumušas mielde . Dasgo sin geaid son ovdalis lea dovdan , lea son maiddái ovddalgihtii mearridan hábmet Bártnis gova mielde , vai Bárdni livččii vuosttašriegádeaddji eatnat vieljažiid gaskkas .#Gejt åvdutjis le válljim , le aj gåhttjum . Sin geaid son ovddalgihtii lea válljen , lea son maiddái rávkan .#Gejt le gåhttjum , le aj rievtesferdugin sárnnum , ja gejt le rievtesferdugin sárnnum , le aj herlugahttám . Sin geaid son lea rávkan , lea son maiddái cealkán vanhurskkisin , ja sin geaid son lea cealkán vanhurskkisin , lea son maiddái dahkan hearvásin .#Majt dasi javllap ? Maid mii dása cealkit ?#Jus Jubmel le mijá bielen , guhti le de mijá vuosstáj ? Jos Ipmil lea min beale , gii dalle lea min vuostái ?#Ij gus de gájkka iehtjádav aj midjij aktan sujna vatte , sån guhti ittjij Bárnes árjo ájnat mijáj gájkaj diehti suv värrodij ? Son guhte ii seastán Bártnis , muhto attii su min buohkaid ovddas , manne son dalle ii galggaše addit midjiide buot eará ge oktan suinna ?#Guhtis máhttá sijáv guoddalit , gejt Jubmel le tjuolldám ? Gii sáhttá váidalit sin geaid Ipmil lea válljen ?#Jubmel le sijáv rievtesferdugin sárnnum , ja guhtis de máhttá duobbmit ? Ii oktage , go Ipmil lea dat guhte cealká sin vanhurskkisin . Gii sáhttá dubmet sin ?#Kristus ham jámij ja tjuodtjelij ja Jubmela oalges bielen tjåhkkåj ja mijá åvdås råhkådallá . Ii oktage , go Kristus Jesus lea dat guhte jámii ja velá bajásčuoččáldahttojuvvui ja čohkká Ipmila olgeš gieđa bealde ja rohkadallá min ovddas .#Guhtis dal mijáv Kristusa gieresvuodas sierat ? Gii dalle sáhttá earuhit min Kristusa ráhkisvuođas ?#Nieda , goavgge , doarrádallam , nielgge , rihtsovuohta , hiede jali svierdde gus ? Sáhttá go áŧestus , ballu , doarrádallojupmi , nealgi , álásvuohta , heahti dahje miehkki ?#Gåktu tjáleduvvam le : Duv diehti gätjo biejvev jábmema vájvijt gierddap , njuovvamsávttsan aneduvvap . Nugo lea čállojuvvon : Du dihtii mii goddojuvvot geažos beaivvi , mii adnojuvvot njuovvansávzan .#Valla gájkka daj gähttjalimijn vuojttep suv baktu guhti mijáv ähttsá . Muhto buot dáid áŧestusaid badjel son addá midjiide vuoittu , son guhte ráhkistii min .#Visses lev , ij jábmem ij ga iellem , e ieŋŋgila e ga ietjá fámo , e ga ma dálla li jali ma båhti , jali mige fámojt baddjen jali tjiegŋalisán jali mige ietjá , mijáv sierada Jubmela gieresvuodas Kristus Jesusin , mijá Härrán . Dasgo mun lean vissis das ahte ii jápmin ii ge eallin , eai eŋgelat eai ge eará oaivámuččat , eai dat mat leat dál eai ge dat mat bohtet , dahje miige fámuid , eai dat mat leat badjin eai ge dat mat leat čiekŋalasas , sáhte earuhit min Ipmila ráhkisvuođas Kristus Jesusis , Hearrásteamet .#Sáddnáv mån Kristusin hålav , iv gielesta , ja muv oamedåbddo dav ájlis Vuojŋŋanisán duodas . Mujna le stuorra surggo ja muv vájmmo aktelasj vájvástuvvá . Mun sártnun duođa , mun in gielis , dasgo mun gulan Kristusii , ja mu oamedovdu duođašta Bassi Vuoiŋŋas dan ahte mus lea stuora moraš ja heaittekeahtes bávččas váimmustan .#Sávvat luluv iehtjam garroduvvat ja Kristusis sieraduvvat , jus luluj muv vieljajda ja berrahijda ávkken . Mun sávan ahte ieš livččen garuhuvvon ja earuhuvvon Kristusis , jos dat dušše livččii ávkin vieljaidasan ja álbmotguimmiidasan .#Sij li ham israelaga ja sidjij mánáj riektá gulluji , Jubmela herlukvuohta ja lihto , láhka , jubmeldievnastus ja jáhto . Sidjij ájttega gulluji gejs Kristus le almatjin boahtám , guhti le Jubmel gájka badjel , ihkeven ájggáj hieveduvvam , amen . Sii han leat israellaččat , ja sidjiide gullá mánáid vuoigatvuohta , Ipmila hearvásvuohta , lihtut , láhka , tempelbálvalus ja lohpádusat ; sidjiide gullet máddarat , geain Kristus lea boahtán olmmožin , son guhte lea Ipmil buot badjel , máidnojuvvon agálašvuhtii . Amen .#Iv javla Jubmela báhko le gåktuk boasstot , dajna gå Israel ij le gájkka israelaga , älle ga gájka Abrahama máttos Abrahama máná . Mun in cealkke ahte Ipmila sátni livččii meaddán . Dasgo eai buot israellaččat duođaid gula Israelii , ii ge buot Abrahama nálli leat Abrahama mánát .#Dat merkaj : ij aktak luondo bieles Jubmela mánnán lågåduvá , ájnat jáhto máná suv gierragin lågåduvvi . Dát mearkkaša ahte eai su lunddolaš mánát leat Ipmila mánát . Muhto dat mánát guđet riegádit Ipmila lohpádusa mielde , adnojuvvojit su nállin .#Dajna gå dát lij jáhtto : Boahtte jage dán ájge duv lusi boadáv , ja dalloj Dasgo dát lei lohpádus : Boahtte jagi seammá áiggi mun boađán du lusa , ja dalle Sárás lea bárdni .#Dahtak jáhtto lij aj Rebekkaj , guhti guokta bárne avtajn ålmmåjn oattjoj , mijá ájttegijn Isakijn . Ii ge duššefal dat , muhto nu lei maiddái go Rebekka oaččui guokte bártni ovttain olbmáin , min máddariin Issáhiin .#Åvddåla gå riegádijga , ja åvddåla gå ájn ejga lim makkirik buorijt jalik bahájt dahkam , galgaj Jubmela ájggomus ja tjuolldem nanniduvvat . Ja dát tjuolldem ij lim dagoj diehti ájnat Jubmela gåhttjoma diehti . Juo dalloj Rebekkaj javladuváj : Vuorrasabbo galggá nuorabuv dievnastit . Nåv le ham aj tjáleduvvam : Jakobav iehttsiv , valla Esauav vasjodiv . 12 Ovdal juo go soai leigga riegádan , go eaba lean dahkan maidege buriid dahje baháid , de Ipmil celkkii Rebekkai : Boarraset šaddá bálvalit nuorabu . Nu galggai Ipmila áigumuš ja válljejupmi bissut nanusin , ii olbmuid daguid dihtii , muhto su dihtii guhte rávká , nugo lea čállojuvvon : Mun ráhkistin Jáhkoba , muhto Esaua mun vašuhin .#Majt dasi javllap ? Maid mii dása cealkit ?#Le gus Jubmel rievtugahtes ? Lea go Ipmil vuoigatmeahttun go dahká dan ?#Ij luoddnok . Ii eisege !#Sån ham Mosesij javllá : Ármov vuosedav sunji gesi vuosedav , ja ármmogisvuodav sunji gev ármmálastáv . Son han cealká Movssesii : Mun árpmihan su gean árpmihan , ja lean árbmugas sutnje geasa lean árbmugas .#Ij le gatjálvis dassta majt almasj sihtá jalik viggá , ájnat Jubmela ármmogisvuodas . Ii leat nappo deaŧalaš dat , maid olmmoš dáhttu dahje viggá , muhto dat ahte Ipmil árpmiha .#Tjáluk ham faraoj javllá : Duv lev tjuottjeldahttám iehtjam fámov dan baktu vuosedittjat ja muv namáv väráldav miehtáj sárnoduvátjit . Dasgo čála cealká faraoi : Mun lean čuoččáldahttán du vai čájehivččen fápmon ja vai mu namma sárdniduvvošii miehtá máilmmi .#Nåv sån ármmogisvuodav vuoset gesi sihtá , ja garrastuhttá gev sihtá . Son nappo árpmiha su gean dáhttu , ja buoššuda su gean dáhttu .#De soames javllá : Manen de dálla mijáv lájttá ? Ij ham aktak máhte suv sidodav vuosstálasstet . Don dáiddát dadjat munnje : « Manne son dalle láitá min jos ii oktage sáhte vuostálastit su dáhtu ? »#Valla guhti le dån vájván almasj guhti Jubmelijn duosta rijddalit ? Muhto gii leat don , olmmošriehpu , gii duosttat cuiggodit Ipmila ?#Máhttá gus dat mij le dagáduvvam javllat sunji guhti le dahkam : Manen muv dakkirin dahki ? Sáhttá go dat mii lea ráhkaduvvon , dadjat ráhkadeaddjái : « Manne don dahket mu dákkárin ? »#Ij gus rájrrelihttedahkke máhte dahkat majt iesj sihtá , dahtak ábnnasis nuppev härvvalihtten ja nuppev vas adnolihtten . Ii go láirálihttedahkki sáhte hábmet láirrá nugo ieš dáhttu , nu ahte son seammá láirrás ráhkada guokte lihti , nuppi čikŋalihttin ja nuppi fas atnulihttin ?#Ja nåv le aj Jubmel dahkam gå sidáj moares vuosedit ja fámos bigodit . Ja nu lea maiddái Ipmil dahkan go dáhtui čájehit moaris ja almmuhit fámus .#Stuorra gierddisvuodajn vuorkki dajt lihtijt , majt moarestis lij tsuovkkima diehti dahkam . Stuora guhkesmielalašvuođain son sesttii vel daid lihtiid ge maid lei ráhkadan cuvken dihtii moaristis .#Suv sidot lij má herlukvuodas boanndudagáv daj lihtij bigodit , majt sån ármmogisvuodajnis le herlukvuohtaj gárvedam . Son dáhtui almmustahttit rikkis hearvásvuođas daid lihtiide maid son váibmoláđisvuođastis lea gárvvistan hearvásvuhtii .#Dakkirin le mijáv aj gåhttjum , lehkup dal juvdá jali hiedniga . Nåv gåktu Hosea girjen javllá : Iehtjam álmmugin gåhtjudav álmmugav mij ij le muv , ja iehtjam iehttselissan gåhtjudav suv gev ittjiv iehtse . Maiddái min ge son lea rávkan dákkár lihttin , ii dušše juvddálaččaid gaskkas , muhto báhkiniid gaskkas ge , nugo son cealká Hosea girjjis : Dán álbmoga mii ii leat mu , gohčodan iežan álbmogin , ja dan moarsi gean in ráhkis , gohčodan iežan ráhkisin .#Ja dan bájken gånnå sidjij javladuváj : Dij ehpit le muv álmmuk , danna sij ielle Jubmela mánnán gåhtjoduvvi . Ja seammá báikkis gos sidjiide celkojuvvui : Dii ehpet leat mu álbmot , – das sii gohčoduvvojit ealli Ipmila mánnán .#Ja Jesaja Israela birra tjuorvvu : Vájku Israela máná li lågodime degu mera sáttoj , de dåssjå bátsidis gádjus , dajna gå Härrá bágos ednamin háhppelit ållidahttá . Ja Jesaja čuorvu Israela birra : Vaikko Israela mánát livčče valljugasat dego meara sáddot , de dušše bázahas sis bestojuvvo . Dasgo hoahpus Hearrá ollašuhttá sánis eatnama alde .#Gåktu Jesaja åvddål le javllam : Jus Härrá Sebaot ij lulu midjij gierragijt guodet , de lulujma degu Sodom , Gomorra lágátjin de lulujma . Nugo Jesaja ovdal lea cealkán : Jos Hearrá Sebaot ii livčče guođđán midjiide náli , de livččiimet šaddan dego Sodoma , de livččiimet Gomorra láhkásaččat .#Majt dasi javllap ? Maid mii dása cealkit ?#Javllap hiedniga gudi ettjin rievtesferdukvuodav ritjá , li rievtesferdukvuodav oadtjum , dakkir rievtesferdukvuodav mij jáhkos boahtá . Mii cealkit ahte báhkinat geat eai bivdán vanhurskkisvuođa , leat ožžon vanhurskkisvuođa , ja dat lea vanhurskkisvuohta mii boahtá oskkus .#Israel guhti lágav åtsåj , mij rievtesferdukvuohtaj doalvvu , ittjij gis dan láhkaj jåvsåda . Muhto Israel mii faŋuhii lága mii addá vanhurskkisvuođa , ii olahan dan .#Manen ittjij ? Manne ii ?#Dan diehti gå ettjin jáhkkuj åskelda , ájnat dagojda . Danne go dat ii faŋuhan dan oskkuin , muhto daguidisguin .#Jårrålimgärggáj jårrin , nåv gåktu tjáleduvvam le : Gehtja , Sionij jårrålimgiergev biejav , bávtev man näjgga jårrål . Sii jorraledje norddastusgeađgái , nugo lea čállojuvvon : Geahča , mun bijan Sionii norddastusgeađggi , bávtti masa olbmot jorralit .#Valla guhti sunji jáhkká ij hehpana . Dat guhte osku sutnje , ii heahppašuva .#Vielja , ålles vájmos sávadav ja Jubmelij råhkålav sijáv gádjusit , dajna gå duodastit máhtáv ; siján le sávres jáhkko Jubmelij , valla rievtes dádjadus vádnun . Oskuguoimmit , mun sávan oppa váimmustan ja rohkadalan Ipmilii ahte sii bestojuvvošedje . Dasgo mun sáhtán duođaštit sin áŋgiris oskku Ipmilii , muhto sis váilu rivttes áddejupmi .#Jubmela rievtesferdukvuodav e dåbdå , ájnat allasisá rievtesferdukvuodav viggi ásadit , ja dan diehti älle Jubmela rievtesferdukvuoda vuolláj sådjåm . Dovddakeahttá Ipmila vanhurskkisvuođa sii vigget ráhkadit iežaset vanhurskkisvuođa , ja dan dihtii eai vuollán Ipmila vanhurskkisvuođa vuollái .#Kristus le lága ållididdje , rievtesferdukvuohtan gájkajda gudi jáhkki . Dasgo Kristus lea lága loahppa ja buktá vanhurskkisvuođa juohkehažžii guhte osku .#Moses tjállá rievtesferdukvuoda birra mav láhka vaddá : Almasj guhti lága milta viessu , galggá dan baktu iellet . Movsses čállá dan vanhurskkisvuođa birra man láhka addá : Dat olmmoš guhte doallá lága báhkkomiid , oažžu das eallima .#Valla rievtesferdukvuohta mij jáhkos boahtá javllá : Ale vájmonat ájádalá : Guhti almmáj vuolggá ? Muhto vanhurskkisvuohta mii boahtá oskkus , cealká : Ale jurddaš váimmustat : Gii manná bajás albmái ?#- Kristusav vuolus viettjatjit - jali : Guhti tjiegŋalissaj tjágŋá ? – namalassii viežžat Kristusa vuolás – dahje : Gii njiedjá čiekŋalassii ?#- Kristusav jábbmegij lussta viettjatjit - . – namalassii viežžat Kristusa bajás jábmiid luhtte .#Valla majt javllá ? Muhto maid dat dasto cealká ?#Báhko le duv lahka , duv njálmen ja duv vájmon - jáhko báhko , mav sárnnedip . Sátni lea du lahka , du njálmmis ja du váimmus , namalassii dat oskku sátni man mii sárdnidit .#Jus njálmijnat dåbdåsta Jesusav Härrán , ja vájmonat jáhká Jubmelav suv jábbmegij lussta tjuottjeldahttám , de gádjusa . Jos don dovddastat njálmmiinat ahte Jesus lea Hearrá , ja oskkut váimmustat ahte Ipmil lea bajásčuoččáldahttán su jábmiid luhtte , de bestojuvvot .#Vájmo jáhkko rievtesferdukvuohtaj doalvvu , ja njálme dåbdåstus gádjusibmáj . Dasgo váimmu osku doalvu vanhurskkisvuhtii , ja njálmmi dovddastus doalvu bestojupmái .#Tjáluk javllá : Ij aktak hehpana guhti sunji jáhkká . Čála han cealká : Ii oktage guhte osku sutnje , heahppašuva .#Ij le makkirik sieradus juvdáj ja grehkaj gaskan . Dasgo ii leat erohus juvddálačča ja greikalačča gaskkas .#Gájkajn le avtagasj härrá , ja boanndudagástis gájkajda vaddá , gudi sunji råhkåli . Hearrá lea seammá buohkaide , ja su rikkisvuohta ollá buohkaide geat čurvot su .#Juohkkahasj gádjus guhti Härrá namáv råhkål . Dasgo juohkehaš guhte čuorvu Hearrá nama , bestojuvvo .#Valla gåktus sunji råhkålit , gesi e jáhke ? Muhto mo sii sáhttet čuorvut su geasa eai oskko ?#Gåktus sunji jáhkket , gen birra älle gullam ? Mo sii sáhttet oskut sutnje gean birra eai leat gullan ?#Ja gåktus gullat , gå aktak ij sárnneda ? Mo sii sáhttet gullat jos ii oktage sárdnit ?#Gåktus luluj sárnnedit gå ij le rájaduvvam ? Mo sáhttet geatge sárdnidit jos eai leat vuolggahuvvon ?#Tjáleduvvam le : Man vuohkasin sijá lávke gulluji , gudi buorre ságajt bukti ! Nugo lea čállojuvvon : Man čábbát čudjet sin lávkkit geat buktet buriid ságaid !#Valla ällim gájka evangeliumij gullogisá . Muhto eai buohkat lean gulolaččat evangeliumii .#Jesaja javllá : Härrá , guhtis mijá sárnnáj jáhkij ? Dasgo Jesaja cealká : Hearrá , gii oskkui min sárdnái ?#Jáhkko de sárnes boahtá ja sárnne Kristusa bágos . De osku boahtá dan sártnis man olmmoš gullá , ja sárdni boahtá Kristusa sánis .#Gatjádav de : Älle gus gullam ? Muhto mun jearan : Eai go sii leat gullan ?#Gullam li galla : Sijá jiedna ednamav miehtáj gulluj ja sijá báhko gitta värálda gähtjáj . De leat : Sin jietna lea ollán miehtá máilmmi , sin sánit gitta eatnama ravddaide .#Gatjádav de vas : Ittjij gus Israel dádjada ? Mun jearan fas : Ii go Israel leat ádden dan ?#Ittjij . Moses juo javllá : Udnodisvuodav båvtåv álmmuga vuosstáj , mij ij le álmmuk , jiermedis álmmuga vuosstáj moarev båvtåv . Ii leat , Movsses juo cealká : Mun bovttán din gáđašvuođa sin vuostái geat eai leat álbmot . Mun moaráhuhtán din jierpmehis álbmoga vuostái .#Ja Jesaja javllá ájn vil tjielggasappot : Gudi ettjin muv åtså , muv gávnnin , ja bihkusiv sidjij , gudi ettjin mujsta berusta . Ja Jesaja cealká vel roahkkadeabbot : Sii geat eai lean ohcan mu , gávdne mu . Mun almmustuvven sidjiide geat eai jearahan mu .#Valla Israela birra javllá : Gätjo biejvev giedajdam gullogahtes ja vuosstehágugis álmmugij gálgodiv . Muhto Israela birra son cealká : Geažos beaivvi geaigguhin gieđaidan eahpegulolaš ja nággáris álbmogii .#Gatjádav de:Legus Jubmel álmmugis häjttám ? Mun jearan dalle : Lea go Ipmil hilgon álbmogis ?#Ij luoddnok ! Ii eisege !#Iesj ham lev israelak , Abrahama máttos ja Benjamina gierragijs . Dasgo mun han lean ieš israellaš , Abrahama sogas ja Benjamina čearddas .#Jubmel ij le álmmugis häjttám , mav ájgenis tjuoldij . Ipmil ii leat hilgon álbmogis man oktii válljii alccesis .#Ehpit gus diede majt tjáluk Elia birra javllá , gå Jubmela åvdån Israelav guoddal : Härrá , duv profehtajt li gåddålam ja duv álltárijt gajkudam . Ehpet go dieđe maid čála cealká Elia birra , mo son boahtá Ipmila ovdii ja sivahallá Israela : Hearrá , sii leat goddán du profehtaid ja njeaidán du áltáriid .#Aktu lev báhtsám ja dálla hekkav mujsta rávkki . Mun lean okto vel báhcán , ja dál sii bivdet mu heakka ge .#Valla majt Jubmel sunji vásstedij ? Muhto maid Ipmil vástida sutnje ?#Allasim lev gietjavtuvsán ålmmå guodám , gudi älle buolvajdisá Baala åvdån såjådam . Mun lean guođihan alccesan čieža duhát olbmá geat eai leat sojaldahttán čippiideaset Baala ovddas .#Mijá ájge li aj bátsidisá , majt Jubmel le ármostis tjuolldám . Seammá láhkái lea min áiggi ge bázahas man Ipmil lea válljen árpmustis .#Valla jus le ármos de ij le buorre dagoj diehti . Muhto jos dat lea árpmus , de ii leat buriid daguid dihtii .#Ietján ham ármmo ij le dasti ármmo . Muđuid han árbmu ii livčče mihkkege árpmuid .#Na gåktu de ? Maid dat mearkkaša ?#Israel ittjij åmasta majt ratjáj , valla gudi li tjuoldeduvvam li galla åmastam . Israel ii leat olahan dan maid lea viggan , muhto sii geat leat válljejuvvon , leat olahan dan .#Iehtjáda li garrastuvvam nåv gåktu tjáleduvvam le : Jubmel le sidjij huolodisvuoda vuojŋŋanisáv vaddám , tjalmijt ma e vuojne ja bieljijt ma e gulá , gitta dán biejve rádjáj . Earát leat buoššuduvvon , nugo lea čállojuvvon : Ipmil lea addán sidjiide šliettasvuođa vuoiŋŋa , čalmmiid mat eai oainne ja beljiid mat eai gula , gitta dán beaivvi rádjái .#Ja David javllá : Sjaddus sijá bievdde sidjij giellan ja sádimin , ja jårrålimgierggen ja sidjij haddon . Ja Dávvet cealká : Šaddos sin ávvubeavdi sidjiide giellan ja gillarin , vai sii jorralivčče ja oččošedje ráŋggáštusa .#Sjevnjudahttus sijá tjalmijt vaj e vuojne , ja såjådahttus ihkát sijá tjavelgijt . Sevnnjodehkoset sin čalmmit , amaset sii oaidnit . Sojat sin čielggi álelassii .#Gatjádav de : Jårrin gus dan diehti vaj lulun gahttjat ? De mun jearan : Go sii guossaledje , lei go sin jorralus agibeaivái ?#Ettjin luoddnok ! Ii eisege !#Valla dajna gå gahttjin de gádjusibme hiednigijda bådij , ja nåv de juvdájt udnodisvuohtaj hasodin . Muhto danne go sii jorraledje , bestojupmi bođii báhkiniidda , ja nu dát bovttii sin gáđašvuođa .#Jus dal sijá gahttjam väráldij boanndudahkan , ja sijá vuojtádallam hiednigijda boanndudahkan sjattaj , man stuorre de boanndudahka , gå sijá låhko dievvá ? Jos sin jorraleapmi lea šaddan riggodahkan máilbmái , ja sin vádjitvuohta fas riggodahkan báhkiniidda , man ollu stuorit šattašii ge sin riggodat go sin lohku dievvá !#Valla didjij hiednigijda javlav : Gå lev hiednigij apostel de iehtjam dievnastusáv alla árvvon anáv , vaj soajtáv álmmuk guojmijam udnodisvuodav båktet ja dan láhkáj muhtemijt sijás gájov . Muhto didjiide báhkiniidda mun cealkkán : Báhkiniid apoasttalin mun anán bálvalussan alla árvvus , vai mun soaittášin boktit mu álbmotguimmiid gáđašvuođa ja dien láhkái beastit muhtumiid sis .#Jus vuostasj lájbbe le ájlis , de ålles dájgge le ájlis . Jos vuosttaš láibi mii oaffaruššo lea bassi , de olles dáigi lea bassi .#Jus ruohtsas le ájlis , de aj oavse li ájllisa . Jos ruohtas lea bassi , de oavssit ge leat basit .#Juska vil muhtem oavse li dal doaddjum ja dån guhti le miehttseolijvvamuoras váldeduvvam , le dal åvsij gasskaj sjattatjit biejaduvvam ja besa dal ruohttsasa állusav njammat , ale de ietjat bárebun ietjá åvsijs ane . Muhto muhtun oavssit leat dál doddjojuvvon eret , ja don gii ledjet villa oljooaksi , leat laktojuvvon albma ovssiid gaskii ja leat ožžon oasi oljomuora ruohttasa máihllis . Muhto ale goarggastala álgoovssiid bálddas !#Jus nåv ájádalá de mujte i ruohttsasav guotte , ájnat ruohtsas duv guoddá . Jos dagat dan , de muitte ahte it don guotte ruohttasa , muhto ruohtas guoddá du !#De soajtá javllat : Oavse doajeduvvin vaj mån luluv sjattatjit biejaduvvat . Don veaját dadjat : « Duot oavssit doddjojuvvojedje eret vai mun laktojuvvošin daid sadjái . »#Duohta , doajeduvvin dan diehti gå ettjin jáhke , ja dån biso gå jáhká . Dát lea duohta , muhto sii doddjojuvvojedje eret danne go eai oskon , ja don bisut go oskkut !#Ale mihástalá ájnat vieso jubmelbalulasjvuodan , dajna gå Jubmel ittjij luondulasj åvsijt árjo , de ij ga duv árjo . Ale čeavlástala , muhto várut ! Jos Ipmil ii seastán lunddolaš ovssiid , de ii seastte du ge .#Vuojná Jubmel le buorre , valla sujna le aj moarre : Moarre sijá vuoksjuj gudi li gahttjam , valla buorre duv vuoksjuj jus suv buorrevuodan biso ; ietján dån aj tjuohpaduvá . Geahča mo Ipmil lea sihke buorre ja garas , garas sidjiide geat leat jorralan , muhto buorre dutnje , jos don bisut su buorrevuođas . Muđuid don ge čuhppojuvvot eret .#Valla duo ietjá oavse aj sjattatji muorraj biejaduvvat , jus vádnajáhkos jårgijdi . Muhto maiddái duot earát ge laktojuvvojit murrii , jos sii eai biso eahpeoskkusteaset .#Jubmelin le fábmo dajt vas sjattatjit biedjat . Ipmilis lea fápmu laktit sin fas dasa .#Gå dån miehttseolijvvamuoras tjuohpaduvvi , masi luondo milta gulluji , ja luondo vuosstáj sjaddadimolijvvamuorraj sjattatjit biejaduvvi , ij lim gus de álkkep oalle åvsijt ietjasa muorraj sjattatjit biedjat ? Jos don čuhppojuvvojit eret villa oljomuoras masa don luonddu mielde gullet , ja luonddu vuostái laktojuvvojit buori oljomurrii , eai go dađe vissáseabbot lunddolaš oavssit fas laktojuvvoše iežaset oljomurrii ?#Vielja , sidáv dáv tjiegosvuodav didjij diededit vaj ehpit ietjada vijssásin ane . Oasse Israelas le garrastuvvam , dasik hiednigij låhko dievvá . Oskuguoimmit , mun dáhtošin din dovdat dán čiegusvuođa , amadet atnit iežadet viissisin : Oassi Israelas lea buoššuduvvon , dassážii go báhkiniid lohku dievvá , ja dat čohkkejuvvojit .#Ja de ålles Israel gádjus , gåktu tjáleduvvam le : Sionis gádjusibme boahtá ja gájkka suttov Jakobis dåssjit . Ja dát le muv lihtto sijájn , gå sijá suttojt gádodav . De olles Israel bestojuvvo , nugo lea čállojuvvon : Beasti boahtá Sionis , son jávkada buot ipmilmeahttunvuođa Jáhkobis , ja dát lea mu lihttu singuin go mun válddán eret sin suttuid .#Mij evangeliumij guosská de sij li dijá diehti Jubmela vasjulattja . Evangeliuma dáfus sii leat Ipmila vašálaččat , din dihtii .#Valla tjuolldema hárráj li ájttegij diehti suv iehttselisá . Muhto válljejumi dáfus Ipmil ráhkista sin , máddariid dihtii .#Jubmel ij ietjas ármovattáldagáv ja tjuolldemav sáŋarda . Dasgo Ipmil ii gáđa árpmuattáldagaidis ja rávkojumis .#Åvdebut lijda Jubmelij gullogahttá , valla sijá gullogahtesvuoda diehti le Jubmel dijáv ármmálasstám . Dii leiddet oktii eahpegulolaččat Ipmilii , muhto dál duoid earáid eahpegulolašvuođa dihtii lea Ipmil árpmihan din .#Nåv sij aj lidjin gullogahttá , valla ármmogisvuoda baktu mav oattjojda , oadtju sij aj ármmogisvuodav . Seammá láhkái sii leat dál eahpegulolaččat , muhto danne go dii lehpet ožžon váibmoláđisvuođa , de sii ge ožžot váibmoláđisvuođa .#Jubmel ham gájkajt biejaj gullogahtesvuoda vuolláj vaj bässá ármmogisvuodav gájkajda vuosedit . Dasgo Ipmil bijai buohkaid eahpegulolašvuođa vuollái , vai beassá čájehit váibmoláđisvuođa buohkaide .#Man tjiegŋal le Jubmela boanndudahka , vijsesvuohta ja diehto ! Man čieŋal lea Ipmila riggodat , viisodat ja diehtu !#Aktak ij ihkenis suv märrádusájt jalik suv gäjnojt guoradallat máhte . Man suokkardallameahttumat leat su duomut , ja man árvitmeahttumat su geainnut !#Guhtis Härrá ájádusájt dåbddå , guhti le sunji rádevadden ? Gii dovdá Hearrá jurdagiid , gii sáhttá leat su ráđđeaddi ?#Guhtis le sunji majdik vaddám massta viertti mákset ? Gii lea addán sutnje maidege , man son ferte buhtadit ?#Sujsta ja suv baktu ja sunji li gájkka oame . Sus ja su bokte ja sutnje lea buot mii lea .#Sunji lehkus guddne ihkeven ájggáj , amen . Sutnje lehkos gudni agálašvuhtii ! Amen .#Vielja , Jubmela ármmogisvuoda baktu vágodav dijáv ietjada rubmahijt ielle ja ájlis värron ásadit , Jubmelij vuohkasin . Nåv lehkus dijá vuojŋŋalasj jubmeldievnastus . Oskuguoimmit , mun rávven din danne go Ipmil árkkálmastá min : Buktet rupmašiiddádet ealli , bassi ja Ipmilii dohkálaš oaffarin , ja dát lea din vuoiŋŋalaš ipmilbálvaleapmi .#Ja allit dán värálda milta dåmada , ájnat ietjájduvvit gå dijá miella ådåstuvvá vaj dádjadihpit mij le Jubmela sidot : mij le buorre , sunji vuohkasin , ja ålles . Allet ge divtte dálá máilmmi báidnit din , muhto nuppástuvvet , nu ahte din miella ođasmahttojuvvošii , vai dii áddešeiddet mii lea Ipmila dáhttu : dat mii lea buorre , dohkálaš sutnje ja ollis .#Gájkajda didjij javlav dan ármo baktu mij munji le vatteduvvam : Allit ietjada stuorábun ájádalá , ájnat ájádallit gåktu beras lulujda , jiermmálattjat , juohkkahasj dan jáhko milta mav Jubmel le vaddám . Danne go Ipmil lea addán munnje árpmu , cealkkán didjiide buohkaide : Allet ane iežadet stuoribun go berrebehtet atnit , muhto lehket jierpmálaččat , juohkehaš dan oskku mihtu mielde man Ipmil lea addán .#Avta rubmahin li moadda lahtasa , ja juohkka lahtasin ietjanis doajmma , nåv lip de , vájku lip moattes , akta ájnna rumáj Kristusin , valla ájnegattjat lip lahtasa guhtik guojmmásimme ávkken . Dasgo nugo ovtta rupmašis leat máŋga lahtu , ja buot lahtuin leat iešguđet lágán doaimmat , nu leat mii ge buohkat okta rumaš Kristusis , muhto sierralágaid mii leat guhtet guimmiideamet lahtut .#Miján li moattelágásj vaddása dan ármo milta mav Jubmel le juohkkahattjaj vaddám . Mis leat iešguđet lágán árpmuattáldagat , juohkehaččas dan árpmu mielde maid Ipmil lea addán midjiide .#Sujna gänna li profehtak vaddása adnus dav jáhkos milta , sujna gänna le dievnastus dåmajdus dievnastusáv . Guhti le åhpadiddje dåmajdus åhpadimev . Guhti jaskat ja vágot dåjmadus jaskadusáv ja vágodusáv , guhti gieresvuoda vattáldagájt juogat dahkus dav liekkogis vájmos , guhti le tjuottjodiddje dahkus dav sávret , guhti ármmogisvuodav vuoset dahkus dav ávujn . Dat geas lea profehtalaš attáldat , geavahehkos dan oskkus mielde ; dat geas lea bálvalanattáldat , bálvalehkos ; dat geas lea oahpahanattáldat , oahpahehkos ; dat geas lea rávvenattáldat , rávvejehkos ; dat gii addá opmodagastis , addos árvasit ; dat gii lea ovddasčuožžu , lehkos dan áŋgirvuođain ; dat gii dahká váibmoláđis daguid , dahkos dan iluin .#Lehkut gieresvuodan duodalattjan , vastalussjit baháv ja anodihtit dav mij le buorre . Lehkos din ráhkisvuohta duođalaš . Fasttášehket bahá , dollet gitta das mii lea buorre .#Iehttsit guhtik guojmáda vájmostihtte degu vieljatja , guddnedihtit guhtik guojmáda . Ráhkistehket guhtet guimmiideattet váimmolaččat dego vieljažat , gilvvohallet gudnejahttimis guhtet guimmiideattet .#Allit gievda ja njoatso , bissut hárdesvuodan . Dievnastihtit Härráv . Lehket áŋgirat , allet ge leage loikasat , bullos dis Vuoiŋŋa dolla , bálvalehket Hearrá !#Ávvudallit dårvon , lehkut gártjesvuodan gierddisin ja råhkådallit sávret . Lehket ilolaččat doaivagis , gierdavaččat áŧestusas , bissovaččat rohkadallamis .#Huksit ja viehkedihtit ájllisijt gå dárbahi , guossodihtit gájkajt . Veahkehehket Ipmila olbmuid sin vátnivuođas , lehket guosseláđđásat .#Buorissjivnnjedihtit sijáv gudi dijáv doarrádalli , buorissjivnnjedihtit , allit garroda . Buressivdnidehket sin geat doarrádallet din , buressivdnidehket , allet ge garut .#Ávvudallit sijájn gudi li ávon , ja tjierrut sijájn gudi li tjierromin . Illudehket singuin geat leat illudeamen ja čirrot singuin geat leat čierrumin .#Viessut semasvuodan , allit ritjá dan maŋŋáj mij le allagin , ájnat bissut vuollegisvuodan . Allit ietjada vijssásin ane . Lehket ovttamielalaččat , allet čeavlástala , muhto servvoštallet dábálaš olbmuiguin , allet viissástala .#Allit baháv bahájn mávseda . Allet mávssat geasage bahá baháin .#Dahkit dav mij le duolla gájkaj hárráj . Vigget dahkat dan maid olbmot atnet buorrin .#Guhkás máhttelis ja dijá duogen le , de viessut gájkaj ráfen . Jos lea vejolaš , de ellet ráfis buohkaiguin nu guhkás go sáhttibehtet .#Muv gärrása , allit hadduda , ájnat hattov Jubmela duohkáj guodit , dajna gå tjáleduvvam le : Haddo munji gullu , ja mån mávsedav , javllá Härrá . Ráhkkásiiddán , allet oza liibba mávssahit , muhto diktet Ipmila moari dahkat dan . Dasgo lea čállojuvvon : Duopmu gullá munnje , mun mávssahan , nu cealká Hearrá .#Ja tjáleduvvam aj le : Jus duv vasjulasj le nälggomin de vatte sunji bårråt , jus le gåjkkåmin de vatte sunji juhkat . Ja čuožžu velá : Jos du vašálaš lea nealgumin , de atte sutnje borramuša ; jos sus lea goiku , de atte sutnje juhkamuša .#Gå dáv dagá de buolle hilájt suv oajve nali tjoahkki . Go dagat dan , de čohkket buolli hilaid su oaivvi ala .#Ale baháj vuojtádalá , ájnat baháv buorijn vuojte . Ale vuoittahala bahái , muhto vuoitte bahá buriin !#Juohkkahasj lehkus ietjas oajvemusájda gullogissan . Juohkehaš galgá leat eiseválddiid vuolibuš .#E oajvemusá gávnnu gudi älle Jubmelis . Oajvemusá li Jubmelis biejaduvvam . Dasgo ii leat eiseváldi mii ii boađe Ipmilis , ja Ipmil lea ásahan daid eiseválddiid mat leat .#Guhti oajvemusájda vuosstálasstá le Jubmela ásadusáv vuosstálasstemin , ja gudi dav dahki oadtju duobmosa . Sii guđet vuostálastet eiseválddiid , leat vuostálastimin Ipmila ásahusa , ja sii guđet dahket dan , ožžot duomuset .#Oajvemusá älle ballon sidjij gudi buorev dahki , ájnat sidjij gudi baháv dahki . Sii guđet dahket buriid , eai dárbbaš ballat ráđđejeddjiin , muhto bahádahkkit fertejit ballat .#Jus hálijda oajvemusáj gáktuj balo dagi viessot , de dagá dav mij le buorre , ja sij de duv rámmpu . Jos hálidat eallit balakeahttá eiseválddis , de daga buriid , ja don oaččut rámi .#Oajvemusá li ham Jubmela dievnon dunji ávkken . Dasgo eiseváldi lea Ipmila bálvaleaddji , dutnje buorrin .#Valla jus baháv dagá , de oarre ballat . Muhto jos don dagat baháid , de gal fertet ballat .#E sij svierdev dåssjåj guotte . Ii han dat guotte miehki duššás .#Sij li Jubmela dievnastiddje , gudi suv hattov bahádahkkijda ållidahtti . Dat lea Ipmila bálvaleaddji guhte ollašuhttá su ráŋggáštusa bahádahkkái .#Dan diehti le dárbbo ietjas vuoledit , ij dåssjå hatto diehti , valla aj oamedåbdo diehti . Dan dihtii lea dárbbašlaš leat eiseválddi vuolibuš , ii dušše ráŋggáštusa dihtii , muhto oamedovddu dihtii ge .#Danen ham dij aj värov máksebihtit . Danne han dii ge máksibehtet vearu .#Ja oajvemusá li Jubmela dievnára , gå dåmadi dajt gájkka . Ja ráđđejeaddjit leat Ipmila bálvaleaddjit go dat bearráigehččet buot daid .#Vaddit juohkkahattjaj mij sunji gullu : värov sunji gesi värro gullu , tullav sunji gesi tulla gullu , árvov sunji gesi árvvo gullu , gudnev sunji gesi guddne gullu . Addet juohkehažžii dan mii gullá sutnje : vearu dasa geasa vearru gullá , tuolu dasa geasa tuollu gullá , árvvu dasa geasa árvu gullá , gudni dasa geasa gudni gullá .#Allit aktasik masstak vielggen sjatta , ietján gå dassta mij gullu guhtik guojmáda gieresvuohtaj . Allet šatta geasage velggolažžan , earet dan ahte ráhkistehpet guhtet guimmiideattet .#Guhti guojmes ähttsá le lágav ållidam . Dat guhte ráhkista lagamuččas , lea ollašuhttán lága .#Budá : Dån i galga gállasjvuodav doadjet , Dån i galga gåddet , Dån i galga suoládit , Dån i galga usstodit , ja gájkka da budá aktiduvvi dán budán : Dån galga guojmát iehttset nåv gåktu ietjat . Dasgo báhkkomat : it galgga rihkkut náittosdili , it galgga goddit , it galgga suoládit , it galgga anistuvvat , dahje guđe ihkinas báhkkon dal leažžá , dat ovttastahttojuvvojit dán báhkkomii : Don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat .#Gänna le gieresvuohta ij bahájt nubbáj dagá . Ráhkisvuohta ii daga maidege baháid lagamužžii .#Gieresvuohta le ham lága ållididdje . Danne ráhkisvuohta ollašuhttá lága .#Ájgge gållå Diehtebihtit ham makkir ájgge le : Muddo le boahtám gåhttsåt , dajna gå gádjusibme le lagábun dallutjis gå jáhkkegådijma . Muđuid han dii diehtibehtet mii áiggiid dál lea : Diibmu lea boahtán go dii fertebehtet morihit nahkáriin , dasgo min bestojupmi lea dál lagabus go dalle go mii oskugođiimet .#Sjuoludime le juo , biejvve mårijt . Idja lea fargga gollan , beaivi lea lahka .#Guodup de sjievnnjeda dagojt ja tjágŋup tjuovga gárvojda . Biddjot dal eret seavdnjadasa daguid ja gárvodehkot čuovgasa vearjjuiguin .#Viessup skuornnásin nåv gåktu biejvetjuovggan , ep juhkalisvuodan ja rattukvuodan , ep skiegesvuodan ja nuosskudagán , ep rijdon ja udnodisvuodan . Vádjolehkot dohkálaččat nugo beaivet ; allot borešvuođas ja jugešvuođas , váccešvuođas ja nuoskivuođas , riidduin ja gáđašvuođas .#Valla gárvvunihtit Jesus Kristusij , ja allit rubmahis måråsta vaj usstodime gåhttsåji . Muhto gárvodehket Hearrá Jesus Kristusiin , allet ge ane fuola oaččis nu ahte anistumit giktaluvvojit .#Huksit suv guhti jáhkon lesj iebtjes ja allit ietjada suv ájádusáj duobmárin bieja . Vuostáiváldet su geas lea rašis osku almmá digaštalakeahttá su oaiviliid birra .#Muhtemijn le jáhkko bårråt majt hálijt , valla guhti le sjiebtjes bårrå dåssjå ednama sjattojs . Muhtumis lea dakkár osku ahte oažžu borrat buotlágážiid , muhto dat geas lea rašis osku , borrá dušše ruotnasiid .#Guhti bårrå ij galga suv álbedit guhti ij bårå . Dat guhte borrá , ii galgga badjelgeahččat su gii ii daga dan .#Ij ga sån guhti ij bårå suv duobbmit guhti bårrå . Jubmel ham sujsta mårås . Ja dat guhte ii bora , ii galgga dubmet su guhte borrá , dasgo Ipmil han lea vuostáiváldán su .#Guhtis dån guhti iehtjáda dievnárav duobbmi ? Mii vuoigatvuođaid dus lea dubmet nuppi olbmo bálvaleaddji ?#Jus tjuodtju jali gahttjá , dåssjå suv boanndij gullu . Su isit mearrida jogo son čuožžu dahje gahččá .#Valla sån ij gahtja , dajna gå Härrán le fábmo suv tjuodtjon anedittjat . Muhto son bissu čuoččat , dasgo Hearrás lea fápmu doallat su čuoččat .#Muhtema adni vissa biejvev ietjá biejvijs ájnnasabbon , iehtjádijda li gájkka biejve avtaájnnasa . Muhtun atná nuppi beaivvi deaŧáleabbon go nuppi , earáide leat buot beaivvit ovttalágánat .#Lehkus juohkkahasj jáhkonis nannusin . Lehkos juohkehaš nanus jáhkustis .#Guhti árvvon vissa biejvijt adná , adná dav Härráj guddnen , ja guhti bårrå , dahká dav Härráj guddnen ; sån ham Jubmelav gijttá . Dat guhte atná árvvus vissis beaivvi , dahká dan Hearrá gudnin , ja dat guhte borrá , dahká dan Hearrá gudnin ; dasgo son giitá Ipmila .#Daŋga láhkáj , guhti ij bårå , dahká dav Härráj guddnen , ja sån aj Jubmelav gijttá . Seammá láhkái , dat guhte ii bora , dahká dan Hearrá gudnin , ja son ge giitá Ipmila .#Dajna mijás aktak ij ietjas hárráj vieso , ij ga aktak ietjas hárráj jáme . Dasgo ii oktage mis eale iežas várás , ii ge oktage jáme iežas várás .#Jus mij iellep de Härráj iellep , ja jus jábmep de Härráj jábmep . Jos mii eallit , de eallit Hearrá várás , ja jos mii jápmit , de jápmit Hearrá várás .#Juogu dal iellep jali jábmep de Härráj gullup . Jogo mii dal eležat dahje jámežat , de mii gullat Hearrái .#Dan diehti Kristus jámij ja vas älláj Härrán sidjij gudi li iellemin ja aj sidjij gudi li jábmám . Aiddo dan dihtii Kristus jámii ja eallái fas , vai son sáhtášii leat sihke jábmiid ja elliid Hearrá .#Gåktus de vieljat máhtá duobbmit ? Jali gåktus vieljat máhtá álbedit ? Muhto don , manne dubmet oskuguoimmát , dahje manne badjelgeahčat oskuguoimmát ?#Mij ham gájka Jubmela duobbmoståvlå åvddåj galggap , dajna gå tjáleduvvam le : Nåv duohta gå lev iellemin , javllá Härrá , juohkka buolvva muv åvdån sådjus , ja juohkka njuovtjav Jubmelav hievedus . Mii han galgat buohkat Ipmila duopmostuolu ovdii , dasgo lea čállojuvvon : Nu duohta go ealán , cealká Hearrá , juohke čibbi sodjala mu ovddas , ja juohke njuovčča dovddasta Ipmila .#Juohkkahasj mijás galggá de lågov Jubmela åvdån dahkat . De juohkehaš mis galgá nappo doallat logu Ipmila ovddas .#Allup dan diehti dasti guhtik guojmáma duobbmiju . Dan dihtii , allot šat dubme guhtet guimmiideamet !#Gåhtsit ienni vaj ehpit vieljajdihtte gåktuk jårrålahte . Jurddašehket baicca ahte ii oktage galgga jorralahttit oskuguoimmis ja vearránahttit su .#Diedáv ja Härrá Jesusin lev visses ij mige le ietjastis bádes . Mun dieđán ja lean vissis Hearrá Jesusis ahte ii mihkkege leat buhtismeahttun iešalddes .#Valla jus le juoga soabmása mielas bádes , de sunji le bádes . Muhto jos muhtun atná juoidá buhtismeahttumin , de dat lea buhtismeahttun sutnje .#Jus vielljat duv bårrusa diehti hådjån , de ille dasti gieresvuoda milta iellemin . Jos don bávččagahtát oskuguoimmát dainna maid borat , de it šat eale ráhkisvuođa mielde .#Ale biebmut dibde jáhkov sujsta dåssjidit gen åvdås Kristus jámij . Ale divtte du borramuša doalvut gáđohussii su , gean ovddas Kristus jámii .#Allit dibde buorijt bilkkeduvvat , majt lihpit oadtjum . Allet divtte bilkiduvvot daid buriid maid lehpet ožžon .#Jubmela rijkka ham ij le bårråmus ij ga juhkamus , valla rievtesferdukvuohta , ráfe ja ávvo ájlis Vuojŋŋanisán . Dasgo Ipmila riika ii leat borramuš ja juhkamuš , muhto vanhurskkisvuohta , ráfi ja illu Bassi Vuoiŋŋas .#Guhti Kristusav dajna vuogijn dievnas le Jubmelij vuogas ja almatjijs májnov oadtju . Dat guhte bálvala Kristusa dán láhkái , lea Ipmila miela mielde ja oažžu olbmuin ge árvvu .#Barggup de nåv vaj ráfen ja aktisasjvuodan bissop . De bivdot dan mii duddjo ráfi ja searvevuođa .#Allup Jubmela dagov bårråmusá diehti dåssjidu . Allet bilit Ipmila dagu borramuša dihtii .#Gájkka le galla rájnas , valla ij le duolla bårråt jus oamedåbdov báktji . Buot lea gal buhtis , muhto ii leat riekta borrat jos dat vearránahttá oamedovddu .#Dan diehti le duolla vuornnot biergov bårråmis ja vijnav juhkamis jali ietjá ássjijs ma vieljat gahttjamij doalvvu . Dan dihtii lea riekta doalahit borramis bierggu ja juhkamis viinni ja vealtat eará daguin mat jorralahttet du oskuguoimmi .#Lehkus dunnu Jubmela gaskan , mav iesj dán hárráj jáhká . Divtte dan maid ieš oskkut dán hárrái , leat du ja Ipmila gaskkas .#Sálugin guhti ietjas ij duobbmi gå dahká majt vuohkasin adná . Ávdugas dat guhte ii dubme iežas go dahká dan maid atná vuoigadin .#Valla guhti guoktáladdá gå bårrå , le duobbmidallam , dajna gå ij jáhkon dáv dagá . Muhto dat guhte eahpida go borrá , lea dubmejuvvon , danne go ii daga dan oskkus .#Gájkka mij ij le jáhkos le suddo . Buot mii ii dáhpáhuva oskkus , lea suddu .#Mij gievra lip vielggen sjäbttjásij sjiebtjesvuodajt guottadit , ja ep dåssjå iehtjama ávkev åhtsåt . Mii geat leat nannosat , leat geatnegasat guoddit rašis olbmuid headjuvuođaid eat ge dušše jurddašit iežamet .#Juohkkahasj mijás guojmes mujttis ja dahkis mij sunji le buorren , ja mij suv gievrrot . Juohkehaš mis galgá jurddašit lagamuččas ja dahkat dan mii lea sutnje buorrin , ja mii nanosmahttá su .#Kristus ham ittjij ietjas buorev ájádalá , valla gåktu tjáleduvvam le : Duv bilkkediddje bilkkádusá muv nali gahttjin . Dasgo Kristus ii jurddašan iežas , muhto nugo lea čállojuvvon : Du hiddjideddjiid hiddjádusat gahčče mu ala .#Gájkka mij åvddåla le tjáleduvvam , le midjij åhpadussan vatteduvvam , vaj gierddisvuodajn ja dajna jaskadusájn mav tjáluk vaddá lulujma dårvon bissot . Buot mii ovdal lea čállojuvvon čállagii , lea čállojuvvon midjiide oahpahussan , vai mii doalašeimmet gitta doaivvusteamet ja oččošeimmet dan gierdavašvuođa ja jeđđehusa maid čála addá midjiide .#Bádjus Jubmel , guhti gierddisvuodav ja jaskadusáv vaddá , dijáv semasvuodan viessot Jesus Kristusa sidoda milta , vaj gájka avtajn njálmijn Jubmelav hievedihpit , mijá härráv , Jesus Kristusa Áhtjev . Vare Ipmil , gii addá gierdavašvuođa ja jeđđehusa , dagašii din ovttamielalažžan Jesus Kristusa dáhtu mielde , vai dii ovttamielalaččat sáhtášeiddet máidnut Ipmila , Hearrámet Jesus Kristusa Áhči .#Duosstut guhtik guojmáda , nåv gåktu Kristus mijáv duostoj , Jubmelij guddnen . Vuostáiváldet dan dihtii guhtet guimmiideattet , nu mo Kristus lea vuostáiváldán din , Ipmilii gudnin .#Didjij javlav : Kristus birratjuohpaduvvamij dievnárin sjattaj vuosedittjat majt Jubmel sárnnu le duohta ja jáhtojt duodastittjat majt ájttegijda vattij . Mun cealkkán didjiide ahte Kristus šattai sin bálvaleaddjin geat ledje birračuhppojuvvon , ja son dáhtui čájehit ahte Ipmil lea sárdnon duođa .#Hiedniga li aj Jubmelav suv ármmogisvuoda diehti hievedam , nåv gåktu tjáleduvvam le : Dan diehti hiednigij gaskan duv rámpov ja duv namáv hievedav . Dáinna lágiin son nannii daid lohpádusaid mat ledje addojuvvon máddariidda , vai báhkinat ge beasašedje máidnut Ipmila su váibmoláđisvuođa dihtii , nugo lea čállojuvvon : Dan dihtii rámidan du báhkiniid gaskkas ja máinnun du nama .#Ja lassen tjáleduvvam le : Ávvudallit hiedniga aktan suv álmmugijn . Lea vel čállojuvvon : Ávvudehket , báhkinat , oktan su álbmogiin !#Ja ájn vil : Májnnut Härráv , gájkka hiedniga , gájkka álmmuk hievedihtit suv . Ja vel : Máidnot Hearrá , buot báhkinat , rámidehket su , buot álbmogat .#Ja Jesaja javllá : Sån guhti le Jisjaja ruohttsasis tjuodtjel hiednigij ráddijiddjen . Sunji galggi hiedniga dårvustallat . Ja Jesaja cealká : Isaja ruohttasis ihtá vesá , son guhte čuožžila ráđđet buot báhkiniid , sutnje báhkinat bidjet doaivageaset .#Vaddus dårvo Jubmel jáhkon didjij ålles ávov ja ráfev , vaj luluj dårvvo didjij lassánit ájlis Vuojŋŋanisá fámujn . Vare Ipmil gii addá doaivaga , deavddášii iluin ja ráfiin din geat oskubehtet , vai dis lassánivččii doaivva Bassi Vuoiŋŋa fámus .#Vielja , vissásit diedáv buorrevuodas ja ålles diedos lihpit dievva majna aj máhttebihtit guhtik guojmáda oajvvadit . Oskuguimmiidan , mun lean áibbas vissis das ahte dii lehpet dievva buorrevuođas ja dan dieđus mii lea dárbbašlaš , nu ahte dii sáhttibehtet cuiget guhtet guimmiideattet .#Didjij lev muhtem ássjev duodalattjat mujttádahttema diehti tjállám , ármo baktu majt Jubmel le munji vaddám gå hiednigij lusi muv rájaj Kristus Jesusa tiempelhärrán ja ájlis dievnastusán Jubmela evangeliumav sárnnedittjat . Dattege lean čállán didjiide viehka roahkkadit muittuhan dihtii muhtun áššiid . Mun lean dahkan dan danne go Ipmil árpmustis lea gohččon mu vuolgit báhkiniid lusa Kristus Jesusa báhppan .#Náv de hiedniga sunji vuogas värron ájlis Vuojŋŋanisá ájlistuhttema baktu sjaddi . Ja mu bassi bálvalus lea sárdnidit Ipmila evangeliuma , vai báhkinat šaddet dohkálaš oaffarin maid Bassi Vuoigŋa lea basuhan .#Kristus Jesusin le muv rámmpo Jubmelav dievnastattijn . Kristus Jesusis mun sáhtán gal rábmot iežan go bálvalan Ipmila .#Iv duosta iehtjádis sárnnedit , gå mav Kristus le dåjmadam muv baktu , mij le hiednigijt gullogisvuohtaj doalvvum , bágoj ja dagoj baktu , merkaj ja oavdoj baktu , ja Vuojŋŋanisá fámo baktu . Muhto mun in arvva sárdnut eará birra go dan maid Kristus lea doaimmahan mu bokte vai báhkinat dolvojuvvošedje gulolašvuhtii , sániiguin ja daguiguin , mearkkaiguin ja oavdudaguiguin ja Vuoiŋŋa fámuin .#Nåv lev Kristusa evangeliumav gájkka hiednigijda sárnnedam Jerusalema rájes gitta Illyria rádjáj . Nu mun lean sárdnidan Kristusa evangeliuma buot báikkiin Jerusalema rájes gitta Illyria rádjái .#Muv ájggomus lij agev evangeliumav sárnnedit gånnå Kristusa namma ij lim dåbdos , vaj bargum iv lulu tsieggit dan vuodo nali mav iehtjáda li biedjam , nåv gåktu tjáleduvvam le : Gudi älle diedov suv birra oadtjum , vuojnni , ja gudi älle gullam , dádjadi . Mu áigumuš lea álo leamaš sárdnidit evangeliuma doppe gos Kristusa namma ii leat dovddus , aman hukset dan vuođu ala man earát leat bidjan , nugo lea čállojuvvon : Sii geat eai leat ožžon dieđu su birra , oidnet , ja sii geat eai leat gullan , áddejit .#Dát oares lev báles bálláj árrum dijá lusi boahtemis . Dán sivas mun lean máŋgga geardde hehttejuvvon boahtimis din lusa .#Valla dálla lev dal bargum dájn guovlojn ållidam , ja gå lev måttijt jagijt hálijdam dijá lusi boahtet , de boadáv gå Spaniaj lev vuolggemin . Muhto dál mus ii leat šat bargu dáin guovlluin , ja mun lean máŋga jagi hálidan boahtit din lusa go vuolggán Spaniai .#Dåhku manádijn doajvov bessat dijájn gávnadit ja aj dijás viehkev dán mannuj oadtjot , gå vuostak lev oanegis ájgev bessam dijá siegen ávvudallat . Dohko jođedettiinan mun doaivvun beassat oaidnit din , ja ahte dii veahkehivččiidet mu mátkái , go vuos lean beassan illudit muhtun áiggi din luhtte .#Valla dálla lev Jerusalemij vuolggemin ájllisijt dåppe dievnastittjat , dajna gå Makedonia ja Akaia tjoaggulvisá li mierredam vattáldagáv Jerusalema tjoaggulvisá häjojda tjoahkkit . Muhto dál mun vuolggán Jerusalemii bálvalit bassi olbmuid doppe . Dasgo Makedonia ja Akaia searvegottit leat mearridan čohkket attáldaga Jerusalema searvegotti gefiide .#Ietja sij dáv mierredin ; vielggen ham sidjij li . Sii leat ieža mearridan dán , ja sis han lea maid sidjiide vealgi .#Velgulattja li sijáv rubbmelasj buorijn viehkedit , gå ietja li sijá vuojŋŋalasj buores oasev oadtjum . Sii leat velggolaččat veahkehit sin áiggálaš buriiguin go báhkinat leat ožžon oasi sin vuoiŋŋalaš buriin .#Gå dav lev sidjij buktám mij le tjoahkkiduvvam , de ájgov Spaniaj vuolgget ja dan manon dijá lunna ganugit . Dasto go lean gárvvihan dán ja lean dolvon čohkkejuvvon ruđaid sidjiide , de áiggun vuolgit Spaniai ; dalle jođán din bokte .#Ja diedáv gå dijá lusi boadáv , de mujna le Kristusa valjes buorissjivnnjádus maŋen . Ja mun dieđán ahte go boađán din lusa , de mus lea Kristusa valljugas buressivdnádus .#Vielja , ávttjiv dijáv Härrá Jesus Kristusa diehti ja dan rievtesferdukvuoda diehti mav Vuojŋŋanis vaddá : Oajbbut mujna ja råhkålihtit Jubmelij muv åvdås . Oskuguoimmit , mun rávven din Hearrámet Jesus Kristusa dihtii ja dan vanhurskkisvuođa dihtii man Vuoigŋa addá : Sohtet muinna nu ahte rohkadallabehtet Ipmilii mu ovddas .#Råhkålihtit vaj luluv Judea jáhkodimij giedajs gádjusit , ja vaj viehkkedoarjja mav Jerusalemij doalvov luluj ájllisijs buorren duostoduvvat . Rohkadallet ahte mun gáddjojuvvošin Judea eahpeoskkolaččaid gieđain , ja ahte Jerusalema bassi olbmot vuostáiválddášedje bures mu bálvalusa .#De luluv , jus Jubmel sihtá , dijá lusi ávos boahtet , ja dijá lunna vuojŋadallat . Dalle sáhtášin boahtit din lusa iluin , ja beassat din luhtte vuoiŋŋastit jos Ipmil dáhttu .#Ráfe Jubmel lehkus dijájn gájkajn . Ráfi Ipmil lehkos dinguin buohkaiguin !#Amen . Amen .#Åskudallit mijá oabbáj Foibej , guhti le dievnastiddje Kenkreaia tjoaggulvisán . Mun rávven didjiide min oappá Febe , guhte lea Kenkrea searvegotti bálvaleaddji .#Duosstut suv Härrá namán , nåv gåktu le ájllisijda vuohkasin . Váldet su vuostái Hearrá nammii , nugo lea heivvolaš bassi olbmuide .#Vaddit sunji viehkev mav dárbaj , dajna gå sån iesj le moaddásijda viehkken årrum , munji aj . Addet sutnje dan veahki man dárbbašeš , dasgo son lea ieš veahkehan olusiid , maiddái mu ge .#Sárnnut varrudagájt Priskaj ja Akvilaj , barggoguojmijdisám Kristus Jesusin , gudi ejga hekkas balá muv gádjomis . Celket dearvvuođaid Priskai ja Akvilai , mu bargoguoimmi guoktái Kristus Jesusis . Soai leaba mannan heakkavárrii mu dihtii .#Iv dåssjå mån , ájnat gájkka hiednikristagisáj tjoaggulvisá sunnuv gijtti . In dušše mun , muhto maiddái buot báhkiniid searvegottit giitet sudno .#Sárnnut aj varrudagájt tjoaggulvissaj , mij sunnu viessuj tjåhkan . Celket maiddái dearvvuođaid searvegoddái mii čoaggana sudno vissui .#Sárnnut varrudagájt Epainetosij , muv gärrásij , guhti le Asia vuostasj sjaddo Kristusij . Celket dearvvuođaid mu ráhkis Epainetosii , gii lei Asia eanangotti vuosttaš šaddu Kristusii .#Sárnnut varrudagájt Mariaj , guhti le vissjalit dijá diehti barggam . Celket dearvvuođaid Márjái gii lea rahčan din gaskkas .#Sárnnut varrudagájt Andronikosij ja Juniasij , gudi libá juvdá degu mån ja muv fáŋŋgaguojme . Celket dearvvuođaid Andronikosii ja Juniasii , geat leaba juvddálaččat nugo mun ja mu fáŋgaguoimmit .#Såj libá åskåldis ålmmå apostelij gaskan , ja ristagissan sjattajga åvddåla muv . Sudnos lea buorre beaggin apoastaliid gaskkas , ja soai šattaiga kristtalažžan ovdal go mun .#Sárnnut varrudagájt Ampliatusij , muv vielljagärrásij Härrán . Celket dearvvuođaid Ampliatusii , mu ráhkis oskuvilljii .#Sárnnut varrudagájt Urbanusij , mijá barggoguojmmáj Kristusa dievnastusán ja Stakysij , muv gärrásij . Celket dearvvuođaid Urbanusii , min bargoguoibmái Kristusa bálvalusas , ja mu ráhkis Stakysii .#Sárnnut varrudagájt Apellesij , guhti Kristusin bisoj gähttjalimijn . Celket dearvvuođaid Apellesii gii lea geahččaluvvon kristtalaš .#Ja varrudahttit gájkajt Aristoboulosa vieson . Celket dearvvuođaid Arostobulos gázzái .#Sárnnut varrudagájt Herodionaj , guhti le juvdá degu mån . Celket dearvvuođaid Herodionii , gii lea juvddálaš nugo mun .#Sárnnut varrudagájt gájkajda Narkissosa vieson gudi li jáhkkemin . Celket dearvvuođaid sidjiide Narkissosa joavkkus guđet gullet Hearrái .#Sárnnut varrudagájt Tryfainaj ja Tryfosij , gudi libá Härrá dievnastusán . Celket dearvvuođaid Tryfainai ja Tryfosai geat bargaba Hearrá bálvalusas .#Sárnnut varrudagájt Persisgärrásij , guhti le Härrá dievnastusán ednagav barggam . Celket dearvvuođaid ráhkis Persisii , gii lea bargan ollu Hearrá bálvalusas .#Sárnnut varrudagájt Rufusij gev Härrá le válljim , ja äddnásis guhti le aj munji ieddnen årrum . Celket dearvvuođaid Rufusii , gean Hearrá lea válljen , ja maiddái su eadnái , gii lea leamaš dego eadni munnje ge .#Sárnnut varrudagájt Asynkritosij , Flegonij , Hermesij , Patrobasaj , Hermasij ja vieljajda sijá siegen . Celket dearvvuođaid Asynkritosii , Flegonii , Hermesii , Patrobasii , Hermasii ja daidda oskuguimmiide geat leat singuin .#Sárnnut varrudagájt Filologosij ja Juliaj , Nereusij ja oabbásis Olympasij ja gájkka ájllisijda sijá lunna . Celket dearvvuođaid Filologosii , Juliasii , Nereusii ja su oabbái , ja maiddái Olympasii ja buot bassi olbmuide geat leat singuin .#Buorástahttalihtit guhtik guojmáda ájlis tjulástagájn . Dearvvahallet guhtet guimmiideattet bassi cummáin .#Gájkka Kristusa tjoaggulvisá didjij varrudagájt sárnnu . Buot Kristusa searvegottit celket didjiide dearvvuođaid .#Vágodav dijáv várrit sijás gudi rijddali ja murkesti åhpa vuosstáj , majt åmastam lihpit . Oskuguoimmit , mun rávven din : Váruhehket sis geat dagahit riidduid ja jorralahttet earáid go sii vuostálastet dan oahpu man dii lehpet vuostáiváldán .#Allit sijájn säbrástalá . Gáidet eret sis .#Dakkira e Härrá Kristusav dievnasta ájnat ietjasa tjoajvev . Dasgo dakkár olbmot eai bálval min Hearrá Kristusa , muhto iežaset čoavjji .#Tjáppa bágoj ja bähttogis hålajn avtagärddasattjajt tjáddjidahtti . Čáppa ja fillejeaddji sániiguin sii čádjidahttet oktageardánis olbmuid .#Valla gájka li dijá gullogisvuoda birra gullam . Dan diehti ávvudaláv dijá diehti ja sávav lulujda vijssásin buore gáktuj ja baháj vigedibmen . Muhto buohkat leat gullan man jegolaččat dii lehpet , ja danne mun illudan din dihtii . Mun hálidan ahte dii livččiidet jierpmálaččat , nu ahte dieđášeiddet mii lea buorre , muhto oktageardánat dan dáfus mii lea bahá .#Ráfe Jubmel tsuovkkijus Sáhtánav dijá juolgij vuolláj . Vare ráfi Ipmil fargga cuvkešii Sáhtána din julggiid vuollái !#Mijá härrá Jesusa Kristusa ármmo dijáv tjuovvus . Hearrámet Jesus Kristusa árbmu lehkos dinguin !#Muv barggoguojmme Timoteos didjij varrudagájt sárnnu , ja aj Lukius , Jason ja Sosipatros , gudi li juvdá degu mån . Timoteus , mu bargoguoibmi , ja Lukios , Jason ja Sosipatros , geat leaba juvddálaččat nugo mun , celket didjiide dearvvuođaid .#Varrudagá aj mujsta Tertiusis , Härrá dievnastiddjes guhti dáv girjev tjálij . Mun ge , Tertius , guhte lean čállán dán girjji , cealkkán didjiide dearvvuođaid Hearrá nammii .#Gaius , guhti le viesos munji ja åbbå tjoaggulvissaj rahpam , sárnnu aj varrudagájt . Gaius , gii lea rahpan viesus munnje ja oppa searvegoddái , cealká didjiide dearvvuođaid .#Erastos , stáda biednikábjje ja mijá viellja Kvartus aj varrudahtteba . Erastos , gávpoga rehketdoalli , ja min oskuviellja Kvartus cealkiba didjiide dearvvuođaid .#[ 24 Mijá Härrá , Jesus Kristusa , ármmo lehkus diján gájkajn ! Hearrámet Jesus Kristusa árbmu lehkos dinguin buohkaiguin !#Amen . ] Amen .#Sujna gänna le fábmo dijáv gievrrodittjat evangeliumijn mav sárnnedav , ja mij le sárnne Jesus Kristusa birra . Máidnojuvvon lehkos Ipmil , son geas lea fápmu nanosmahttit din evangeliumiin man mun sárdnidan , ja mii lea sáhka Jesus Kristusa birra .#– dan tjiegosvuohta le tjiehkusin bissum ihkeven ájge rájes , valla dálla le bihkusin profehtaj tjállagijn ja ihkeven Jubmela gåhttjoma milta gájkka álmmugij , vaj sij jáhko gullogisvuohtaj doalvoduvvi . Dan čiegusvuohta lea leamaš čihkkojuvvon agálaš áiggiid rájes , muhto dál dat lea almmustuvvan profehtalaš čállosiin ja agálaš Ipmila gohččuma mielde , vai buot álbmogat dolvojuvvošedje oskku gulolašvuhtii .#– sunji , ájnna vijses Jubmelij lehkus guddne Jesus Kristusa baktu ihkeven ájggáj , amen . Sutnje , áidna viissis Ipmilii , lehkos gudni álo ja agálašvuhtii Jesus Kristusa bokte ! Amen .#Paulusis , Jubmela sidoda baktu Kristus Jesusa apostelin gåhtjoduvvam , ja Sostenesvieljastimme , Jubmela tjoaggulvissaj Korintan , sidjij gudi li Kristus Jesusa baktu ájlistuvvam ja ájllisin gåhtjoduvvam , aktan gájkaj juohkka sajen , gudi härrá Jesus Kristusa namáv tjuorvvu , sijá , mijá Härráv . Dearvvuođat Bávlosis , gii Ipmila dáhtu mielde lea rávkojuvvon Jesus Kristusa apoasttalin , ja min oskuvieljas Sostenesas Ipmila searvegoddái Korintas , sidjiide geaid Kristus Jesus lea basuhan ja geat leat rávkojuvvon Ipmila bassi olmmožin oktan singuin geat juohke báikkis čurvot min Hearrá Jesus Kristusa nama , su gii lea sin ja min Hearrá .#Ármmo ja ráfe Jubmel , Áhtjestimme , ja härrá Jesus Kristusis . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi Ipmilis , Áhčisteamet , ja Hearrás Jesus Kristusis !#Gijtáv agev Jubmelam ármos diehti , mav Kristus Jesusa baktu didjij le vaddám . Mun giitalan álo Ipmilan din ja dan árpmu ovddas maid son lea addán didjiide Kristus Jesusis .#Suv baktu lihpit juohkkaláhkáj boanndum , hålaj ja diedoj hárráj , dajna gå vihtanus Kristusa birra le dijá lunna nanniduvvam vaj ehpit mavga ármovattáldagáv åhtsåla vuordedijn härráma Jesus Kristusa bigoduvvamav . Su siste dii lehpet ožžon riggodaga juohke dáfus , sárdnidanattáldaga ja dieđu . Dasgo duođaštus Kristusa birra lea nanosmahttojuvvon din siste , nu ahte dis ii váillo mihkkege árpmuattáldagaid dan botta go vuordibehtet min Hearrá Jesus Kristusa almmustuvvama .#Sån aj dijáv gitta nåhkåmij gievrrot , vaj härráma Jesus Kristusa biejve ehpit guoddaluvá . Son maiddái nanosmahttá din gitta loahpa rádjái , vai dii livččiidet láitemeahttumat Hearrámet Jesus Kristusa beaivvi .#Jubmel le åskåldis , sån guhti dijáv Bárnes Jesus Kristusa , mijá härrá , aktisasjvuohtaj gåhtjoj . Ipmil lea oskkáldas , son gii lea rávkan din Bártnis Jesus Kristusa , min Hearrá , searvevuhtii .#Vielja , mijá härrá Jesus Kristusa namán dijáv avtamielakvuohtaj gåhtjov vaj ehpit sierrana , ájnat avtan mielan ja avtan vuojnon bissobihtit . Oskuguoimmit , mun rávven din Hearrámet Jesus Kristusa nammii čájehit soabalašvuođa ja vealtat soahpameahttunvuođain . Ellet nana searvevuođas seammá áigumušain ja mielain .#Kloe fuolkes lev vuojn gullam , gåktu dij vieljatja gaskanihtte rijddalihpit . Hålav dan birra , gå gájka javllabihtit : ” Paulusa bielen lev ” , jali ” Apollosa bielen lev ” , jali ” Kefasa bielen lev ” , jali ” Kristusa bielen lev ” . Dasgo Kloegázzi leat muitalan munnje , oskuguimmiidan , ahte din gaskkas leat riiddut , namalassii nu ahte muhtumat dis dadjet : « Mun čuovun Bávlosa » , dahje : « mun čuovun Apollosa » , dahje : « mun čuovun Kefasa » , dahje « mun gis čuovun Kristusa » .#Le gus Kristus juogeduvvam ? Lea go Kristus juogaduvvon ?#Paulus gus dijá åvdås ruossinávlliduváj ? Russiinávlejuvvui go Bávlos din ovddas ?#Paulusa namán gus gástaduvájda ? Dahje gásttašuvvuidet go dii Bávlosa nammii ?#Gijtáv Jubmelav gå iv le avtak iehtjádav gå Krispusav ja Gaiusav dijá sieges gástadam , vaj dijás aktak ij máhte javllat muv namán lihpit gástaduvvam . Mun giittán Ipmila go in leat gásttašan geange dis earet Krispusa ja Gaiusa , amas oktage dadjat didjiide ahte dii gásttašuvvuidet mu nammii .#Stefanasav goahtefuolkijnis lev galla aj gástadam , avtak iehtjádav de gåjt iv mujte . Lean mun gal gásttašan Stefanasa ja buohkaid su dálus , muđuid in muitte gal geange eará gásttašan .#Kristus ittjij muv gástadittjat rája , ájnat evangeliumav sárnnedittjat , valla ij de vijssudagá bágoj , Kristusa ruossav guoros báhkon dagátjit . Dasgo Kristus ii leat vuolggahan mu gásttašit , muhto sárdnidit evangeliuma ; in ge daga dan viisodaga sániiguin amas Kristusa ruossa massit fámus .#Sáhka ruossa birra le gájvesvuohta sidjij gudi håhkkåni , valla Jubmela fábmo midjij gudi gádjusip . Dasgo sátni ruossa birra lea jallavuohta sidjiide geat mannet gáđohussii , muhto midjiide geat bestojuvvot , dat lea Ipmila fápmu .#Tjáleduvvam le : Vijssásij vijsesvuodav sjalliv , ja jiermmáj jiermev dåssjidav . Dasgo lea čállojuvvon : Mun duššadan viisáid viisodaga , ja jierpmálaččaid jierpmálašvuođa dagan duššin .#Gånnå li dal vijssása , tjálukoahppása ja dán värálda jiermmá ? Gos dál lea viissis , čálaoahppavaš ja dálá máilmmi viissástalli ?#Ij gus Jubmel le värálda vijsesvuodav gájvesvuohtan dahkam ? Ii go Ipmil leat dahkan dán máilmmi viisodaga jallodahkan ?#Gå värált vijsesvuodanis ittjij Jubmelij Jubmela vijsesvuoda baktu dåbddåna , de Jubmel sidáj sijájt gádjot , gudi gájves sárne baktu jáhkki . Vaikko Ipmil čájehii viisodagas , de máilbmi ii iežas viisodagas oahppan dovdat Ipmila . Dan dihtii Ipmil dáhtui min sárdnidit jallavuođa ja nu beastit sin guđet oskot .#Juvdá merkajt rávkki ja grehka vijsesvuodav åhtsi , valla mij sárnnedip ruossinávllidum Kristusav , juvdájda jårrålimgierggen ja hiednigijda gájvesvuohtan , valla gåhtjoduvvamijda , juvdájda ja grehkajda , sárnnedip Kristusav , guhti le Jubmela fábmo ja Jubmela vijsesvuohta . Juvddálaččat gáibidit mearkkaid , ja greikalaččat ohcet viisodaga , muhto mii sárdnidit russiinávlejuvvon Kristusa . Juvddálaččaid mielas dát lea vearránus ja báhkiniid mielas jallavuohta , muhto sidjiide geat leat rávkojuvvon , sihke juvddálaččaide ja greikalaččaide , mii sárdnidit ahte Kristus lea Ipmila fápmu ja Ipmila viissisvuohta .#Jubmela gájvesvuohta le almatjijs vijssásabbon ja Jubmela sjiebtjesvuohta almatjijs gievrabun . Dasgo Ipmila jallodat lea viisáset go olbmuid viisodat , ja Ipmila headjuvuohta gievrrat go olbmuid gievravuohta .#Vielja , mujttit gå gåhtjoduvájda : Ällim galles värálda vijssása , ällim galles fábmogisá , ällim ga galles allamáttoga . Oskuguoimmit , muitet geat dii ieža leiddet dalle go dii rávkojuvvuidet . Olbmuid mielas eai lean ollu viisát din gaskkas , eai fámolaččat eai ge olusat alla sogas .#Valla Jubmel allasis dav tjuoldij mij le gájves väráldin , vijssásijda skábmon , ja dav allasis tjuoldij mij le sjiebtjes väráldin , fábmogisájda skábmon . Muhto dan mii máilmmis adnojuvvo jallodahkan , lea Ipmil válljen heahppašuhttit viisáid . Dan mii máilmmis adnojuvvo headjun , lea Ipmil válljen heahppašuhttit dan mii lea fámolaš .#Jubmel allasis dav tjuoldij , mij sjiebtjen aneduváj ja väráldis álbeduváj , Jubmel válljij dav mij ij le , dåssjidittjat dav mij le , vaj aktak almasj Jubmela åvdån ij lulu ietjas rámmpot . Dan mii máilmmis adnojuvvo vuollegažžan , mii badjelgehččojuvvo , mii ii leat mihkkege , dan lea Ipmil válljen dahkat duššin dan mii adnojuvvo maninge , amas oktage olmmoš rábmot iežas Ipmila ovddas .#Suv baktu lihpit Kristus Jesusin , guhti midjij vijsesvuohtan Jubmelis , rievtesferdukvuohtan , ájlisvuohtan ja friddjavuohtan sjattaj . Tjáleduvvam ham le : Guhti ietjas rámmpu , rámmpus Härrá baktu . Su dahku dat lea ahte dii lehpet Kristus Jesusis . Su lea Ipmil dahkan min viisodahkan , vanhurskkisvuohtan , bassindahkkojupmin ja lonástussan , vai dat guhte rábmo iežas , rábmojehkos Hearrástis , nugo lea čállojuvvon .#Vielja , gå dijá lusi båhtiv , de ittjiv tjáppa hålaj jalik vijsesvuodajn didjij Jubmela tjiegosvuodajt sárnneda . Oskuguoimmit , go mun bohten din lusa , de in sárdnidan didjiide Ipmila čiegusvuođa goargadis sániiguin dahje viisodagain .#Kristus Jesus , ruossinávllidum Kristus , lij ájnna gev hálijdiv dåbddåt gå dijá lunna lidjiv . Dasgo mun mearridin ahte in hálidan diehtit maidege eará din gaskkas go Jesus Kristusa , russiinávlejuvvon Kristusa .#Lidjiv dijá lunna sjiebtjen ja balon ja doargestiv . Mun ledjen headju ja balus ja doarggistin sakka go ledjen din luhtte .#Muv hålla ja sárnne ittjij vijsesvuodajn dijáv jáhkkuj buvte , ájnat Vuojŋŋanisájn ja fámujn duodastiv ; dijá jáhkko almatja vijsesvuohtaj ij tjanáduvá , ájnat Jubmela fábmuj . Mun in sárdnidan olmmošlaš viisodaga sániiguin , muhto Vuoiŋŋa ja fámu duođaštusain , amas din osku vuođđuduvvot olbmuid viisodahkii , muhto Ipmila fápmui .#Vijsesvuodav vuojŋŋalasj ållessjattugijda sárnnedip , ep de vijsesvuodav mij dán väráldij gullu jalik dán värálda dåssjåniddje fámojda . Liikká mii sárdnidit viisodaga sidjiide geat leat rávásman vuoiŋŋalaččat . Muhto dat viisodat ii gula dálá máilbmái ii ge dálá máilmmi ráđđejeddjiide geat duššet .#Sárnnedip Jubmela suollevis vijsesvuodav , mij lij tjiegaduvvam , valla Jubmelis lij juo ájge álgo åvddål mierreduvvam mijáv herlukvuohtaj dålvutjit . Mii sárdnidit Ipmila čiegus viisodaga mii lea leamaš čihkkojuvvon dán rádjái , muhto Ipmil lei juo ovdal áiggiid álggu mearridan ahte dat galggai doalvut min hearvásvuhtii .#Dáv vijsesvuodav ettjin dán värálda fámo dåbdå - jus lulun dåbddåt , de e lulu herlukvuoda härráv ruossinávllit . Ii oktage dán máilmmi ráđđejeddjiin leat dovdan dán viisodaga . Jos sii livčče dovdan dan , de eai livčče russiinávlen hearvásvuođa Hearrá .#Sárnnedip , gåktu tjálugin le tjáleduvvam , mav tjalmme ij le vuojnnám jalik biellje gullam ja mav aktak almasj ij le ussjolam , dav Jubmel gárvedij sidjij gudi suv iehttsi . Muhto nugo lea čállojuvvon : Dan maid ii oktage čalbmi leat oaidnán ii ge oktage beallji gullan , dan mii ii leat badjánan ovttage olbmo váibmui , buot dan lea Ipmil gárvvistan sidjiide geat ráhkistit su .#Ja midjij le Jubmel dav Vuojŋŋanisá baktu bigodam . Dán lea Ipmil almmustahttán midjiide Vuoiŋŋainis .#Vuojŋŋanis ham gájkka åtsåt , Jubmela tjiegŋalisvuodajt aj . Dasgo Vuoigŋa suokkarda buot , maiddái Ipmila čikŋodaga ge .#Guhtis ietjá almatja Vuojŋŋanisás diehtá , mij almatjin le ? Gii earáid go olbmo iežas vuoigŋa diehtá mii lea olbmo siste ?#De ij aktak ietjá gå Jubmela vuojŋŋanis diede , mij Jubmelin le . Seammá láhkái dušše Ipmila Vuoigŋa diehtá mii lea Ipmila siste .#Ja ep le värálda Vuojŋŋanisáv oadtjum , ájnat Vuojŋŋanisáv mij Jubmelis boahtá , vaj lulujma dåbddåt , majt Jubmel midjij le vaddám . Mii eat leat ožžon máilmmi vuoiŋŋa , muhto Ipmila iežas Vuoiŋŋa , vai mii áddešeimmet dan maid Ipmil lea addán midjiide árpmustis .#Dan diehti ep ga dáj birra håla bágoj , majt almatja vijsesvuohta midjij le åhpadam , ájnat bágoj majt Vuojŋŋanis midjij le åhpadam - vuojŋŋalasj ássjijt Vuojŋŋanisá baktu dádjadip . Dán birra mii eat sártno sániiguin maid olbmo viisodat lea oahpahan midjiide , muhto sániiguin maid Vuoigŋa lea oahpahan midjiide . Dasgo dan mii gullá Vuigŋii , mii čilget Vuoiŋŋa sániiguin .#Luondostis almasj ij duosto , mav Jubmela Vuojŋŋanis hoallá . Luonddustis olmmoš ii sáhte ipmirdit dan mii boahtá Ipmila Vuoiŋŋas .#Gájvesvuohta le mav ij dåbdå dajna gå vuojŋŋalasj láhkáj dav viertti åtsådit . Sutnje dat lea jallavuohta , ii ge son sáhte áddet dan , danne go dan ferte árvvoštallat vuoiŋŋalaččat .#Valla vuojŋŋalasj almasj gájkka árvustallá , ietjas val aktak ij máhte árvustallat . Muhto vuoiŋŋalaš olmmoš sáhttá árvvoštallat buot , muhto su ii sáhte oktage árvvoštallat .#Guhtis Härrá ájádusájt dåbddå , vaj máhttet luluj suv åhpadit ? Dasgo : Gii dovdá Hearrá miela nu ahte sáhtášii rávvet su ?#Valla miján li Kristusa ájádusá . Muhto mis lea Kristusa miella .#Vielja , ittjiv ga mån didjij máhte degu vuojŋŋalattjajda hållat , ájnat degu oadtjelattjajda , njuoragijda Kristusin . Dattege , oskuguoimmit , mun in sáhttán sárdnidit didjiide nugo vuoiŋŋalaš olbmuide , muhto mun fertejin sárdnidit didjiide nugo oaččálaš olbmuide , geaid osku Kristusii lea dego beallešattot mánážiid osku .#Mielkev didjij vaddiv juhkat , ittjiv de biebmojt ; ejda dij dajt ájn gierda . Mun bibmen din milkkiin in ge álbmás borramušain , dasgo daid ehpet livčče vel gierdan .#Ehpit ga dálla gierda , dajna gå vilá oadtjelattja lihpit . Ehpet ge gierdda dan velá dál ge , dasgo ain han dii lehpet oaččálaččat .#Jus diján udnodisvuohta ja rijddo le , ehpit gus de ájn oattjálattjan almatjij dábij milta vájalda ? Go juo din gaskkas lea gáđašvuohta ja riidu , dalle han oažži ráđđe din siste . Ehpet go dalle meannut dábáláš olbmuid láhkái ?#Gå nubbe javllá : ” Paulusa bielen lev ” , ja nubbe : ” Apollosa bielen lev ” , ehpit gus de gájkaj iehtjádij milta dagá ? Go nubbi dadjá : « Mun čuovun Bávlosa » ja nubbi : « Mun čuovun Apollosa » , ehpet go dalle leat nugo buot eará olbmot ?#Mij le Apollos ? Mii lea dasto Apollos , ja mii lea Bávlos ?#Mij le Paulus ? Dievnastiddje , gudi dijáv jáhkkuj doalvojga , goabbák vattáldagájn mav Härrá sunnuj vattij . Soai leaba dušše bálvaleaddjit geat veahkeheigga din oskut , goappašagat dan doaimmas man Hearrá attii sutnje .#Mån sáddjijiv , Apollos tjáhttjij , valla Jubmel sjaddadij . Mun gilven , Apollos láktadii ; muhto Ipmil šaddadii .#Guhti sáddji jalik guhti tjáhttji ij le migek ájnat dåssjå Jubmel guhti sjaddat . Dan dihtii gilvi ii leat mihkkege ii ge láktadeaddji ge , muhto dušše Ipmil gii šaddada .#Guhti sáddji ja guhti tjáhttji libá akta , valla juohkkahasj bálkáv bargostis oadtju . Gilvi ja láktadeaddji bargaba ovttas , muhto soai oažžuba bálkká goabbáge barggustis .#Mij ham lip Jubmela viehkediddje ja dij Jubmela bälldo , Jubmela viesso . Dasgo mii leat Ipmila bargoguoimmit , ja dii lehpet Ipmila bealdu , Ipmila viessu .#Ármo baktu mav Jubmel munji vattij , vijses tsieggijiddjen vuodov biedjiv , man nali de nuppe tsieggiji . Ipmila árpmu mielde lean mun , čeahpes huksejeaddji , bidjan vuođu , ja muhtun eará hukse dan vuođu ala .#Valla juohkkahasj gähttjus gåktu tsieggi . Muhto juohkehaš gehččos mo son hukse .#Aktak ij ietjá vuodov buvte biedjat , gå dav mij le juo biejaduvvam , Kristus Jesusav . Ii oktage sáhte bidjat eará vuođu go dan mii lea biddjojuvvon , ja dat lea Jesus Kristus .#Dan vuodo nali buktá gållij , silbaj ja divras giergij tsieggit , jali muoraj , suojnij ja rásij , ja de vuojnnusij boahtá gåktu guhtik le tsieggim . Jos muhtumat huksejit dan vuođu ala gollis , silbbas dahje divrras geđggiin , muoras , suinniin dahje oalggain , de áiggi mielde šaddá almmusin mo iešguhtege lea huksen .#Boahtá biejvve mij dav bigot . Dålåjn vuojn boahtá , ja dållå juohkkahattja dagov gähttjal . Duopmobeaivvi dat šaddá almmusin , dasgo dat beaivi almmustuvvá dolas , ja dolla geahččala makkár iešguđege duodji lea .#Gen viesso stajgugin bissu , bálkáv oadtju . Dat gean viessu bissu , oažžu bálkká .#Gen barggo buollá , bálkás massá . Dat gean viessu buollá , son massá bálkká .#Iesj galla gádjus , valla degu dålå sissta . Ieš son gal bestojuvvo , muhto almmatge dego dola čađa .#Ehpit gus dádjada dij lihpit Jubmela tiemmpel ja Jubmela Vuojŋŋanis dijájn le ? Ehpet go dieđe ahte dii lehpet Ipmila tempel , ja ahte Ipmila Vuoigŋa orru din siste ?#Jus soames Jubmela tiemmpelav bäjsstá , de Jubmel suv dåssjit , dajna gå Jubmela tiempel le ájlis , ja didja lihpit dat tiempel . Jos oktage bilideažžá Ipmila tempela , de Ipmil duššada su . Dasgo Ipmila tempel lea bassi , ja dat tempel lehpet dii.#Allit ietjada biehte . Allos oktage behtto iežas !#Guhti ietjas väráldin vijssásin doajvvu , viertti vuostak gájvvásin sjaddat åvddål gå vijssu . Jos oktage dis navddeš iežas viissisin dálá máilmmi árvvoštallamiid mielde , de šaddos son vuos jallan , vai son duođaid šattašii viissisin .#Värálda vijsesvuohta le vuojn gájvesvuohta Jubmela åvdån . Tjáleduvvam le : Vijssásijt ietjasa sluohkudahkaj snårrå , ja vil : Härrá vijssásij ájádusájt dåssjen diehtá . Dasgo dán máilmmi viisodat lea jallodat Ipmila čalmmiin , nugo lea čállojuvvon : Son giellá viisáid sin iežaset gávvilvuhtii , ja : Hearrá dovdá viisáid jurdagiid ja diehtá ahte dat leat duššálaččat .#Dan diehti aktak allus almatjijda rámpos biedju . Danne allos oktage rábmojehko iežas das mii gullá olbmui .#Gájkka didjij gullu - Paulus , Apollos ja Kefas , åbbå värált , iellem ja jábmem , dálásj ájgge ja boahtte ájgge , gájkka le dijá . Buot han gullá didjiide , lehkos dal Bávlos , Apollos dahje Kefas , máilbmi , eallin dahje jápmin , dat mii lea dál dahje dat mii boahtá – buot lea din .#Valla Kristusij dij gullubihtit , ja Kristus Jubmelij . Muhto dii gullabehtet Kristusii , ja Kristus gullá Ipmilii .#Juohkkahasj de mijáv Kristusa dievnastiddjen ja Jubmela tjiegosvuodaj tjuottjodiddjen adnus . Atnet min dasto Kristusa bálvaleaddjin ja dállodoallin geaidda Ipmila čiegusvuođat leat oskkilduvvon .#Tjuottjodiddjijs åskåldisvuohta rávkaduvvá . Dain geaidda juoga lea oskkilduvvon , gáibiduvvo ahte sii leat oskkáldasat .#Valla munji le avtajt jus dij jali soames almatjij duobbmoståvllå muv duobbmi . Muhto munnje ii mearkkaš maidege gii mu dubme , dii dahje mii nu olbmuid duopmostuoluid .#Iv ga iehtjam duobbmi . In mun ieš ge dubme iežan .#Muv oamedåbddo le rájnas , valla iv le daŋgas diehti rievtesferdugin sárnoduvvam . Mu oamedovdu lea buhtis , muhto ii dat dattege mearkkaš ahte mun livččen sivaheapmi .#Härrá muv duobbmi . Mu duopmár lea Hearrá .#Allit dan diehti åvddål ájge duobbmi , åvddål gå Härrá boahtá . Allet dan dihtii dubme ovdal áiggi , ovdal go Hearrá boahtá .#Sån tjuovga åvddåj buktá gájkka mij le sjievnnjedij tjiegaduvvam ja bigot gájkka vájmoj ájggomusájt . Son bidjá čuovgga ovdii dan mii lea čihkkojuvvon seavdnjadassii , ja almmustahttá olbmuid váimmuid jurdagiid .#Ja dan milta de juohkkahasj Härrás rámpov oadtju . Dalle juohkehaš oažžu rámi Ipmilis .#Vielja , dáv lev iehtjam ja Apollosa birra hållam , vaj munnus lulujda oahppat ” mij tjáleduvvam le ” , vaj ehpit nuppev rámpo nuppev hilgodijn . Oskuguoimmit , din dihtii mun lean geavahan iežan ja Apollosa ovdamearkan , vai dii oahpašeiddet munnos maid dát sátni mearkkaša : « Bissot das mii lea čállojuvvon ! » amas oktage čeavlásvuođas rábmot nuppi ja fuotnut nuppi .#Guhti le duv nuppes buorebun dahkam ? Gii bidjá du earáid ovddabeallái ?#Mij le dujna , mav ille oadtjum ? Mii dus lea maid don it leat ožžon attáldahkan ?#Ja jus le juojddá oadtjum , man diehti ietjat rámpo degu ille dav vattáldahkan oadtjum ? Ja jos leat ožžon dan , manne dalle rábmot dego ii livčče attáldat ?#Lihpit diehttelis juo gallánam , juo boanndum , diehttelis juo mijá dabdá gånågissan sjaddam . Muhto dii lehpet juo gallásat ! Dii lehpet juo riggát ! Dii lehpet juo šaddan gonagassan , muhto mii eat !#Buorak luluj jus ajtu lulujda gånågissan sjaddat , vaj lulujma dijáj ráddit ! Vare duođaid livččiidet gonagasat vai mii beasašeimmet ráđđet dinguin !#Munji vuojnnet Jubmel le mijájt apostelijt uhtsemussan biedjam , jábmemij duobbmidallam . Tjuodtjop gehtjadimoavddon värálda åvdån , goappátjagá ieŋŋgilij ja almatjij åvdån . Mu mielas orru ahte Ipmil lea bidjan min , apoastaliid , vuolimužžii , dego livččiimet dubmejuvvon jápmit árenas ; mii leat šaddan máilmmi , eŋgeliid ja olbmuid čájáhusgálvun .#Mij lip Kristusa diehti gájvvása , dij lihpit jiermmá . Mii leat jallat Kristusa dihtii ; dii lehpet viisát Kristusis .#Mij lip fámodime , dij gievra . Mii leat heajut ; dii lehpet gievrrat .#Dij lihpit guddneduvvam , mij gis álbeduvvam . Din gudnejahttet ; min badjelgehččet .#Ájn dálla lip nälggomin ja gåjkkåmin , biktasahtá , givselduvvam ja vieso dagi . Velá dán bottus ge mis lea nealgi ja goiku ; mis váilot biktasat ; min illástit ja mii leat ruovttoheamit .#Rihtjap ja barggap iehtjama giedaj viessomuhá diehti . Mii bargat rahčat gieđaideametguin .#Gå álbeduvvap , de buorissjivnnjedip . Gå doarrádaláduvvap , de gillap . Gå bilkkeduvvap , de vásstádussan buorev hållap . Go min bealkkihit , de mii buressivdnidit ; go min doarrádallet , de mii gierdat dan ; go min bilkidit , de mii vástidit ustitlaččat .#Sjaddam lip värálda hilgudissan , gájkajda häjtádissan dán biejve rádjáj . Mii leat šaddan máilmmi hilggohassan , buohkaid suohpahassan gitta dán beaivvi rádjái .#Iv dáv tjále dijáv skábmádahtátjit , ájnat vágodittjat dijáv , mánnágärrása . Mun in čále dán heahppašuhttin dihtii din , muhto cuigen dihtii , dego ráhkis mánáidan .#Vájku diján lulun lågevtuvsán åhpadiddje Kristusin , de diján e huoman lulu moadda áhtje . Vaikko dis ležžet ge duháhat oahpaheaddjit geat bagadit din kristtalašvuođas de dis dattege eai leat máŋga áhči .#Mån ham evangeliuma baktu didjij áhttjen Kristus Jesusin sjaddiv . Mun dat šadden din áhččin Kristus Jesusis go adden didjiide evangeliuma .#Danen dijáv sidáv muv åvddågåvvån válldet . Nu ba rávven din : Atnet mu ovdagovvan !#Dan diehti lev Timoteosgärrásam , jáhkkogis mánáv Härrán , dijá lusi rádjam . Sån dijáv mujttádahttá , gåktu sidáv dijáv ristagissan vájaldit , nåv gåktu juohkka tjoaggulvisán åhpadav . Dan dihtii mun vuolggahin din lusa Timoteusa , gii lea mu ráhkis ja oskkáldas bárdni Hearrás ; son muittuha didjiide mo mun dáhtun din vádjolit kristtalažžan , nugo mun oahpahan juohke báikkis , buot searvegottiin .#Muhtema li stuorástallagoahtám , dajna gå jáhkki iv dijá lusi boade . Muhtumat dis leat čeavlástallagoahtán danne go sii jáhkket ahte mun in máhca din lusa .#Valla jus Härrá sihtá de ruvva boadáv ja dalloj de besav daj stuorrásij vidjurijt diehtet , iv dåssjå sijá bágojt , ájnat sijá fámojt . Muhto mun áiggun boahtit fargga , jos Hearrá dáhttu . Dalle beasan oahpásmuvvat dáid čeavlás olbmuid fápmui , in dušše sin sániide .#Jubmela rijkka ham ij le báhko ájnat fábmo . Dasgo Ipmila riika ii boađe albmosii sátnin , muhto fápmun .#Goappáv sihtabihtit ? Boadáv gus dijá lusi ruoskájn vaj gieresvuodajn ja libbogisvuodajn ? Goappá dii hálidehpet , ahte mun boađán din lusa rissiin dahje ráhkisvuođain ja láđisvuođain ?#Gullam lev dijá gaskan huorrudagáv , aj dakkir huorrudagáv mij ij buorrek hiednigij gaskan le , gå ålmåj ieddnebielijnis aktan viessu . Mun lean gullan ahte din gaskkas lea fuorrávuohta , ja velá dakkár ge fuorrávuohta man eai báhkinat ge dohkket , namalassii ahte olmmái eallá eadnebeliinis .#Valla stuorrása lihpit , vájku ienni måråstit lulujda ja rádjat suv guhti dáv dahká . Ja das vel čeavlástallabehtet ! Dii galggašeiddet baicca moraštit ja ádjit eret su gii lea dahkan dákkáriid .#Iesj lev juo - degu luluv dijá lunna , rubmaha hárráj ierit valla vuojŋŋanisá hárráj lahka - velgulattjav duobbmim . Vaikko mun in leat din luhtte rumašlaččat , de goit vuoiŋŋas lean lahka ; ja dego ieš livččen das de lean juo mearridan maid sivalažžii galgá dahkat .#Gå härrá Jesusa namán tjåhkanihpit , ja mån vuojŋŋalattjat lev dijá lunna , ja härrá Jesus Kristusa fábmo miján le : de dakkirasj Sáhtánij vatteduvvá , vaj suv rumáj dåssjån ja suv vuojŋŋanis Härrá biejven gádjus . Go dii čoagganehpet Hearrámet Jesusa nammii , ja mun lean dinguin vuoiŋŋas , ja Hearrá Jesusa fápmu lea mielde , de addet dan olbmo Sáhtánii , vai su oažži duššaduvvošii ja su vuoigŋa bestojuvvošii Hearrá beaivvi .#Ij le diján oarre goarssut . Dis ii duođaid leat mainna čeavlástallat !#Ehpit gus diede , suvradájges binnásj ålles dájgev suvrrot . Ehpet go dieđe ahte uhca suvrradáiggáš suvruda olles dáiggi ?#Rádjit oabme suvradájgev , vaj ådå dájggen sjaddabihtit ; suvrrodik dájggen , dajna gå mijá bässásjlibba , Kristus , le njuovaduvvam . Čorgejehket eret boares suvrradáiggi , vai dii livččiidet ođđa dáigi ! Dii han lehpet juo suvrrokeahtes láibbit . Dasgo Kristus , min beassášláppis , lea njuvvojuvvon .#Basodup de , allup val oabme suvradájgijn jalik bahudagá ja bäjsko suvradájgijn , ájnat rájnna ja sáddná suvrrodik lájbijn . De ávvudehkot allabasiid , allot bahávuođa ja dohkkemeahttunvuođa boares suvrradáiggiin , muhto buhtisvuođa ja duohtavuođa suvrrokeahtes láibbiin .#Åvdep girjen didjij tjálliv diján ij le skieges almatjij mige dahkamuhájt . Mun čállen didjiide juo ovddit girjjistan ahte dis ii galgga leat mihkkege dahkamušaid furrošeddjiiguin .#Ittjiv gájkaj dán värálda skieges almatjij birra tjále , ittjiv ga gájkaj ietjastallij jalik hádnásij jalik boajtojubmeldievnastiddjij birra ; jus luluj de lulujda dáv väráldav guodet . In mun oaivvildan dán máilmmi furrošeddjiid dahje ruhtaváibmiliid , suollagiid dahje eahpeipmilbálvaleddjiid . Dalle han dii fertešeiddet vuolgit eret dán máilmmis .#Didjij tjálliv , diján e galga makkirik dahkamuhájt sujna guhti vielljan gåhtjoduvvá , valla huorrudagán viessu , hádnásin , boajtojubmeldievnastiddjen , álbediddjen , juhkken jali suollagin . Mun čállen didjiide ahte dis ii galgga leat mihkkege dahkamušaid dakkáriin gii mahkáš lea oskuguoibmi , muhto eallá fuorrávuođas , lea ruhtaváibmil , bálvala eahpeipmiliid , lea bilkár , juhkki dahje suola .#Allit ga sujna biebmov bårå . Dakkár olbmo searvvis ehpet galgga oppa boradit ge .#Ij gåjt dal muv välggogisvuohta littja sijáv duobbmit , gudi li ålggolin ? Mii vuoigatvuođaid mus lea dubmet sin geat leat olggobealde ?#Ietja ham duobbmibihtit dåssjå sijáv gudi li sissŋelin . Ieža han dii ge dubmebehtet sin geat gullet din searvái .#Ålggolahájt Jubmel duobbmi . Ipmil dubme sin geat leat olggobealde .#Rádjit ietjada lussta suv guhti le bahá . Ádjet eret iežadet luhtte su gii lea bahá .#Gåktus aktak dijájs , guhti le vieljajnis digguhime , huomaj ássjev vádnarievtesferdugij ja ij ájllisij åvddåj biedjat ? Go muhtumis dis lea riidoášši oskuguimmiin , mo son jolggada bidjat dan báhkinlaš duopmáriid ovdii ii ge bassi olbmuid ovdii ?#Ehpit gus diede ájllisa väráldav li duobbmitjit ? Ehpet go dieđe ahte bassi olbmot šaddet dubmet máilmmi ?#Ja jus väráldav lihpit duobbmitjit , ehpit gus de buvte unna ássjátjijt duobbmit ? Jos dii oažžubehtet dubmet máilmmi , ehpet go dalle sáhte dubmet smávva áššiid ?#Ehpit gus diede mij ieŋŋgilijt lip duobbmitjit ? Ehpet go dieđe ahte mii šaddat dubmet eŋgeliid ?#De ham de beras lulujma buktet sahte ássjijt tjoavddet . Manne dalle eat sáhtáše dubmet dán eallima áššiid .#Gå dal diján li dakkir rijdo , de duobmárin biedjabihtit almatjijt gudi tjoaggulvisás e manenik aneduvá . Muhto jos dis leat dakkár áššit , manne de bidjabehtet daid dakkár olbmuid ovdii guđet eai adnojuvvo árvvus searvegottis ?#Didjij skábmon dáv javlav ! Mun cealkkán dan didjiide heahpadin !#Ij gus dijá gaskan le vijses , guhti rijdov guovte ristagis vieljatja gaskan tjoavddá ? Ii go din gaskkas leat oktage gii lea nu viissis ahte sáhttá čoavdit riiddu oskuguimmiid gaskkas ?#Ienni viellja vieljajnis digguj , ájn vil jáhkodimij åvdån . Ii , oskuguoibmi doalvu oskuguoimmi dikki ovdii ja diktá velá eahpeoskkolaš duopmáriid dubmet .#Gå dikke åvddåj ássjijt guoddebihtit , de juo didjij le skábmon . Didjiide lea heahpadin ahte dis leat diggeáššit gaskaneattet .#Manen ehpit ienni vierev gierda ? Manne dii ehpet baicca gillá vearrivuođa ?#Manen ehpit ienni vuojtádalá ? Manne ehpet baicca divtte iežadet vuoittahallat ?#Nuppijt farra vahágahttebihtit ja ietjada vieljajda vierev dahkabihtit . Muhto dii verrošehpet ja rivvebehtet earáin , ja dát dáhpáhuvvá velá oskuguimmiid gaskkas !#Ehpit gus mujte , vierredahkke ij Jubmela rijkav árbbi ? Ehpet go dieđe ahte vearredahkkit eai árbe Ipmila riikka ?#Allit tjádjána . Allet čádjádala !#Aktak ij Jubmela rijkav árbbi , guhti skiegesvuodan jali boajtojubmeldievnastusán viessu jali huorrudagán jali ålmmå gudi ietjá ålmmåj vellahi , jalik suolavuodan jali hánesvuodan viessu ja guhti le juhkke , álbediddje jali rievvár . Ipmila riikka eai árbe furrošeaddjit , eahpeipmiliid bálvaleaddjit , náittosdilirihkkut , eai olbmát geat diktet eará olbmáid anašit iežaideasetguin , eai ge olbmát geat nuskošit olbmáiguin , eai suollagat , eai ruhtaváibmilat , eai juhkkit , eai bealkálasat eai ge rievvárat . Ovdal ledje muhtumat dis dakkárat .#Nåvti li muhtema dijájs viessum , valla lihpit rájnnasin basáduvvam , lihpit ájllisin ja rievtesferdugin Jesus Kristusa namá ja Jubmela Vuojŋŋanisá baktu dagáduvvam . Muhto dál dii lehpet bassojuvvon buhtisin ; dii lehpet basuhuvvon ; dii lehpet dahkkojuvvon vanhurskkisin Hearrá Jesus Kristusa nammii ja min Ipmila Vuoiŋŋas . Daddjojuvvo gal ahte buot lea munnje lobálaš .#Gájkka le munji loahpen - valla gájkka ij le ávkken . Lehkos nu , muhto ii buot leat ávkkálaš .#Gájkka le munji loahpen - valla ij mige oattjo muv ráddit . Lehkos dal nu ahte buot lea lobálaš , muhto mun in divtte mange stivret iežan .#Biebbmo le tjoajve diehti ja tjoajvve biebmo diehti , dasik Jubmel goappátjijt dåssjedibmen dahká . Daddjojuvvo maiddái ahte borramuš lea čoavjji várás , ja čoavji borramuša várás . Lehkos nu , muhto Ipmil dahká goappašagaid duššin !#Rumáj gis ij le skiegesvuoda diehti , ájnat Härrá diehti , ja Härrá le rubmaha diehti . Rumaš ii leat furrošeami várás ; dat lea Hearrá várás , ja Hearrá lea rupmaša várás .#Jubmel le Härráv tjuottjeldahttám , ja fámos baktu mijáv tjuottjeldahttá . Ipmil bajásčuoččáldahtii Hearrá jábmiid luhtte , ja son bajásčuoččáldahttá min ge fámuinis .#Ehpit gus diede dijá rubmaha li Kristusa lahtasa ? Ehpet go dieđe ahte din rupmašat leat Kristusa lahtut ?#Dagátjav gus de Kristusa lahtasijt skähkása lahtasin ? Áiggošin go mun váldit Kristusa lahtuid ja dahkat daid fuorrálahttun ?#Iv de ! In eisege !#Ehpit gus diede guhti skähkásijn aktiduvvá , sjaddá sujna aktan rubmahin ? Dahje ehpet go dieđe ahte dat gii ovttastuvvá fuoráin , šaddá oktan rumašin suinna ?#Tjáleduvvam ham le : Sjaddiska såj guovtes aktan . Lea celkojuvvon : « Soai šaddaba oktan oažžin . »#Valla guhti Härrájn aktiduvvá , sjaddá sujna aktan vuojŋŋanissan . Muhto dat gii ovttastuvvá Hearráin , šaddá oktan vuoigŋan suinna .#Várrijihtit skiegesvuodas . Fasttášehket furrošeami !#Gájkka ietjá sutto , majt almasj dahká , li rubmaha ålggolin , valla skieges ietjas rubmaha vuosstij suttov dahká . Buot suddu maid olmmoš muđuid dahká , lea rupmaša olggobealde . Muhto furrošeaddji sudduda iežas rupmaša vuostái .#Ehpit gus diede dijá rubmahav ájlis Vuojŋŋanisá tiemmpelin , mij le dijájn ja mav Jubmelis lihpit oadtjum ? Ehpet go dieđe ahte din rumaš lea Bassi Vuoiŋŋa tempel ? Vuoigŋa ássá din siste , ja dii lehpet ožžon su Ipmilis .#Ehpit dasti allasihtte gullu . Dii ehpet gula šat alcceseattet , dasgo dii lehpet divrasii ostojuvvon .#Jubmel le dijáv lånestam ja hattev máksám . Gudnejahttet dan dihtii Ipmila rupmašiinnádet !#Adnit de rubmahav Jubmelij guddnen . Ja de dasi majt tjálijda : Buoremus le ålmmåj gå nissunav ij åbbå duohta . Mun válddán dál daid áššiid maid dii čáliidet , ahte olbmái lea mahkáš buorre orrut almmá guoskkatkeahttá nissona .#Valla gå edna skiegesvuohta le , de ålmåj viessus áhkájnis ja nissun ålmmåjnis . Muhto vealtan dihtii fuorrávuođas de lehkos juohke olbmás iežas áhkká ja juohke nissonis iežas boadnjá .#Vaddus ålmåj áhkkásis , mav sunji le vielggen ja daŋga láhkáj áhkká ålmmåsis . Addos boadnjá áhkkásis dan man son lea geatnegas , ja nu gis maiddái áhkká boadnjásis .#Áhkká ij aktu ietjas rubmaha badjel mierreda , ålmåj aj . Áhká rumaš ii leat iežas hálddus , muhto boatnjá .#Ij ga ålmåj ietjas rubmaha badjel mierreda , ájnat áhkká aj . Seammá láhkái boatnjá rumaš ii leat iežas hálddus , muhto áhká .#Alle goabbák guojmáda ietján gå oanegis ájgev guode , jus ähppe le ájgás båhtalam sieddo råhkådallat , ja maŋŋela vat aktan viessot . Alli biehttal eallimis ovttas goabbat guimmiineatte , jos juo eahppi leat šiehttan nu muhtun áigái , vai doai beasašeidde čiekŋut rohkadussii ja dasto ealligoahtit fas ovttas .#Ietján má Sáhtán dunnuv gähttjal , dajna gå ähppe másja aktu viessot . Muđuid Sáhtán geahččala dudno danne go eahppi liikká veaje soahtat himuideatte vuostái .#Dáv miededibmen hålav , iv gåhttjomin . Dát maid mun cealkkán , lea dušše mieđiheapmi ii ge gohččun .#Sávadav gájka lulun muv lágátjin viessot . Mun sávašin ahte buohkat ealášedje dego mun .#Valla juohkkahasj le sierra ármovattáldagás Jubmelis oadtjum , nubbe nuov , nubbe náv . Muhto juohkehaš lea ožžon árpmuattáldagas Ipmilis , nubbi dán , nubbi duon .#Javlav : vállduk almatjijda ja árbbátjijda le buoremus vállduk bissot , nåv gåktu mån . Náitalkeahtes olbmuide ja leaskkaide mun cealkkán ahte sidjiide livččii buorre bissut náitalkeahttá nugo mun .#Valla válldujisá , jus háloj vuosstij e nagá doarrot . Muhto jos sii eai veaje caggat himuideaset , de berrejit náitalit .#Buorep válldut gå hálojs buollet . Dasgo lea buoret náitalit go buollit himuin .#Válldum almatjijda dáv njuolgadusáv vattáv , mij ij le mujsta , ájnat Härrás : Nissun allus ålmmåstis sirádu . Náitalan olbmuide mus lea dákkár gohččun , ii mus alddán , muhto Ipmilis , ahte nisu ii oaččo earránit boatnjástis .#Valla jus dav dahká , lehkus de vállduk jali såbadus ålmmåjnis . Muhto jos son earráneš , de galgá eallit náitalkeahttá dahje soabadit boatnjáinis .#Allus ga ålmåj áhkástis sirádu . Ii ge olmmái oaččo earránit áhkástis .#Iehtjádijda javlav mån , ij de Härrá : Jus soames vieljan le áhkká , guhti ij le jáhkon valla hihkal sujna viessot , allus de ålmåj sujsta sirádu . Earáide mun cealkkán – dát leat mu iežan sánit , eai ge Hearrá sánit : Jos oskuvieljas leš eahpeoskkolaš áhkká , ja áhkká hálida bissut su luhtte , de olmmái ii galgga earránit sus .#Ja jus soames nissunin le ålmåj , guhti ij le jáhkon valla hihkal sujna viessot , allus de nissun sujsta sirádu . Ja jos nissonis leš eahpeoskkolaš boadnjá , ja olmmái hálida bissut su luhtte , de nisu ii oaččo earránit sus .#Jáhkodis ålmåj le vuojn áhkás baktu ájlistuvvam , ja jáhkodis áhkká le jáhkulasj ålmmås baktu ájlistuvvam . Dasgo eahpeoskkolaš boadnjá basuhuvvo go lea náitalan áhkáinis , ja eahpeoskkolaš áhkká basuhuvvo go lea náitalan oskkolaš boatnjáinis .#Ietján ham sunnu máná lulun báddum , ja e lulun ájllisa degu dálla . Muđuid sudno mánát livčče buhtismeahttumat , muhto dál sii leat basuhuvvon .#Valla sirádus jáhkodibme jus sihtá . Muhto jos eahpeoskkolaš náittosguoibmi dáhttu earránit , de earránehkos .#Dalloj ij le jáhkulasj viellja jalik oabbá tjanáduvvam . Dakkár dilis oskkolaš viellja dahje oabbá ii leat čadnojuvvon .#Jubmel le dijáv gåhttjum ráfen viesutjit , ja gåktu dån , nissun , diedá makta ålmmåt máhtá gádjot ja dån , ålmåj , makta áhkát máhtá gádjot ? Ipmil lea rávkan min eallit ráfis . Áhkká , mas dieđát sáhtežat go beastit boatnját ? Ja boadnjá , mas dieđát sáhtežat go beastit áhkát ?#Ietján , juohkkahasj viessus dajna åsijn , mav Härrá le sunji vaddám , nåvti gåktu lij gå Härrá suv gåhtjoj . Dattege dohkkehehkos juohkehaš dan oasi man Hearrá lea addán sutnje , dan mii sus lei go Ipmil rávkkai su .#Dáv njuolgadusáv juohkka tjoaggulvissaj vattáv . Dát lea mu gohččun buot searvegottiide .#Guhti lij birratjuohpaduvvam gå gåhtjoduváj , allus dal rievddadu . Jos muhtun lei birračuhppojuvvon go son rávkojuvvui , de ii galgga geahččalit rievdadit birračuohpahusa mearkkaid .#Guhti ittjij birratjuohpaduvá , allus birratjuohpaduvvu . Jos muhtun lea rávkojuvvon birračuohpakeahttájin , de ii galgga birračuohpahit iežas .#Ij le birratjuohpadus jalik åvddånáhkke ájnas . Ájnas le Jubmela budájt tjuovvot . Ii leat deaŧalaš lea go olmmoš birračuhppojuvvon vai ii , muhto deaŧalaš lea doallat Ipmila báhkkomiid .#Bissus juohkkahasj nåv gåktu lij gå gåhtjoduváj . Bissos juohkehaš dan dilis mas son lei dalle go son rávkojuvvui .#Jus oarjje lidji gå gåhtjoduvvi , de ale dassta surá . Jos don ledjet šlávva go rávkojuvvojit , de ale váivvit iežat dainna !#Valla jus friddjan lulu bessat , de válljitja má . Muhto jos don sáhtát šaddat friddjan , de vállje baicca dan .#Guhti le Härráj oarjjen gåhtjoduvvam , le Härrá friddjanluojteduvvam . Dasgo dat guhte lei šlávva go Hearrá rávkkai su , lea Hearrá friddjandahkkojuvvon olmmoš .#Nåv le aj sujna guhti friddjan gåhtjoduváj , sån le Kristusa oarjje . Seammá láhkái lea dat gii lei friddja olmmoš go son rávkojuvvui , šaddan Kristusa šlávvan .#Jubmel le dijáv lånestam ja hattev máksám ; allit almatjij oarjjen sjatta . Dii lehpet divrasii ostojuvvon . Allet de šatta olbmuid šlávvan .#Vielja , bissus juohkkahasj Jubmela åvdån nåv gåktu lij gå gåhtjoduváj . Oskuguoimmit , bissos juohkehaš Ipmila ovddas dan dilis mas lei go rávkojuvvui .#Vállduk almatjijda mujna ij le makkirik gåhttjom Härrás . Dasto , mii guoská náitalkeahtes olbmuide , de dan áššis mus eai leat gohččumat Hearrás .#Valla máhtáv rádev vaddet , dajna gå Härrá ármmogisvuodanis munji åssku . Muhto mun cealkkán iežan oaivila , dasgo Hearrá lea árpmustis čájehan ahte luohttá munnje .#Muv mielas almatjij le buoremus vállduk viessot dán niedaájge . Dan heahteáiggi dihtii mas mii dál eallit , mun oaivvildan ahte olbmui lea buorre bissut náitalkeahttájin .#Jus nissunij le tjanáduvvam , ale de gähttjala sujsta bessat . Jos don leat čadnojuvvon áhkkái , de ale geahččal beasadit sus .#Jus nissunis le bessam , ale de ietjá nissunav gähttjala gávnnat . Jos dus ii leat áhkká , de ale oza alccesat áhká .#Valla i suddoda jus válldu . Muhto jos don dattege náitalat , de it suddut .#Ja jus vállduk nissun válldu , de ij le dat ga suddo . Ja jos nieida náitala , de son ii suddut .#Valla gudi vállduji , sidjij sjaddi dán ednamin vájve , ja sidáv dijáv dajs árjjot . Muhto náitalan olbmot ožžot ollu morrašiid , ja mun dáhtošin din vealtat dain .#Valla dáv javlav , vielja : Ájgge le oadne . Oskuguoimmit , dat maid mun nappo oaivvildan , lea dát : Áigi lea oanehaš .#Dássta duohku viessusa gejn li áhká , degu sij gejn älle áhká , gudi tjierru degu sij gudi e tjiero , gudi ávvudalli degu sij gudi e ávvudalá , gudi juojddá oassti degu sij gudi ettjin dav åmasta ja gudi väráldin viessu degu sij gudi dassta ettjin vieso . Dás duohko galget sii geain lea áhkká , eallit dego sii eai livčče náitalan . Sii geat moraštit , galget eallit dego sii eai livčče morrašis . Sii geat illudit , galget eallit dego eai livčče ilus . Sii geat ostet , galget eallit dego eai oamastivčče maidege . Sii geat geavahit máilmmi buriid , galget eallit dego eai dárbbašivčče geavahit daid .#Dát värált , mij dal le , le juo dåssjånime , ja danen sidáv dijáv mårråhijs árjjot . Dasgo dát máilbmi , nugo dál lea , duššá . Mun dáhtun din eallit morrašiid haga .#Vállduk almasj mårås dassta mij Härráj gullu , gåktu Härráj vuogas le . Náitalkeahtes olmmoš atná fuola das mii gullá Hearrái , mo son sáhttá dohkket Hearrái .#Valla válldum almasj mårås dassta mij väráldij gullu , gåktu áhkkásis vuogas le , ja dan diehti guoktáj juohkás . Muhto náitalan olmmoš atná fuola das mii gullá máilbmái , mo son sáhttá leat buorre ja dohkálaš áhkkásis , ja ná son lea juohkásan guovtti sadjái .#Vállduk nissun jali niejdda mårås dassta , mij Härráj gullu , vaj luluj ájllisin rubmaha ja sielo bieles bissot . Náitalkeahtes nisu dahje nieida atná fuola das mii gullá Hearrái , vai son sáhttá leat bassi sihke rupmašis ja vuoiŋŋastis .#Valla válldum áhkká mårås dassta , mij väráldij gullu , gåktu ålmmåsis vuogas le . Muhto náitalan nisu atná fuola das mii gullá máilbmái , mo son sáhttá dohkket boadnjásis .#Dáv mån dijá buorren javlav , iv dan diehti gå sidáv dijáv buorggut , ájnat gå sidáv dijáv skuornnásin viessot ja jáhkkogisát Härrán bissot . Mun cealkkán dán didjiide iežadet ávkin , in ge danne ahte dáhtun giellat din , muhto vai mun veahkehivččen din eallit gudnálaččat ja bissut oskkáldasat Hearrás .#Valla jus soames moarssásis ij le vuogas , gå hálo badjáni , de válljijis ja dahkis majt hálijt . Jos oktage oaivvildeš ahte son ii meannut heivemeahttumit morsiinis , go su himut leat garrasat , ii ge son veaje maidege dasa , dahkos nu mo hálida , soai beassaba náitalit , ii ge das leat mihkkege suttuid .#Ij sån suddoda , válldujiska de . Valla duolla dahká , guhti nannusit ájggomusájnis bissu ja nákkoj dagi diehtá majt sihtá ja vájmonis le buorren gávnnam moarsses duohtak dibddet . Muhto jos son bissu nannosit áigumušastis ii ge leat bákku vuolde , muhto ráđđe dáhtus ja lea mearridan diktit moarsis leat guoskkatkeahttá , de son dahká riekta .#Danen , guhti moarssijn válldu , dahká duolla ja guhti ij válldu ájn buorebuv dahká . Nu dahká nappo son riekta gii náitala morsiinis , muhto son gii ii náital , dahká velá buorebut .#Nissun le tjanáduvvam guhkev ålmmås le viesso . Áhkká lea čadnojuvvon boadnjásis nu guhká go boadnjá eallá .#Jus ålmmås jábmá , de válldujis de gejna sihtá , valla ristagisájn . Jos boadnjá jápmá , de son beassá náitalit geainna dáhttu , jos dat duššefal dáhpáhuvvá Hearrás .#Valla muv mielas sunji luluj ájn vil buorep vállduk viessot , ja jáhkáv Jubmela Vuojŋŋanis le mujna aj . Muhto mu mielas sutnje lea buoret jos son eallá okto . Ja mun navddán alddán ge leat Ipmila Vuoiŋŋa .#Värrobiergoj hárráj li miján juohkkahattjan diedo . Dasto , mii guoská eahpeipmiliidda oaffaruššojuvvon birgui , de das mis gal lea buohkain diehtu .#Diedo mijáv stuorrán dahki , valla gieresvuohta mijáv nannusin dahká . Dakkár diehtu dahká čeavlájin , muhto ráhkisvuohta nanosmahttá .#Guhti diedástallá , ij le ájn duolla diedov oadtjum , valla gänna le gieresvuohta , le Jubmela oahpes . Jos oktage navddeš alddis leat dieđu , dalle son ii leat ožžon rivttes dieđu . Muhto Ipmil dovdá su gii ráhkista Ipmila .#Gå dal gatjálvis le , jus almasj oadtju biergov bårråt , mij le boajtojubmelijda värroduvvam , de diehtep väráldin älle boajtojubmela , ja ij aktak ietjá jubmel gå ájnna Jubmel . Go lea gažaldat borramis dakkár bierggu mii lea leamaš oaffaruššojuvvon eahpeipmiliidda , de mii gal diehtit ahte máilmmis ii leat eahpeipmil ii ge leat eará Ipmil go okta .#Jus nåv gåhtjodum jubmela li , almen jali ednamin - ja moadda jubmela ja härrá mak li - de miján le dåssjå akta Jubmel , Áhttje gässtá gájkka boahtá ja gesi gullup , ja dåssjå akta härrá , Jesus Kristus , gen baktu gájkka le ja gen baktu viessop . Vaikko mahkáš livčče ge ipmilat almmis ja eatnama alde , ja maiddái eatnat ipmilat ja hearrát , de mis lea almmatge dušše okta Ipmil , Áhčči . Sus boahtá buot , ja su lusa mii leat mannamin . Mis lea dušše okta Hearrá , Jesus Kristus . Su bokte lea buot sivdniduvvon , ja mii eallit su bokte .#Dát diehto ij le galla gájkajn . Muhto dát diehtu ii leat buohkain .#Muhtema nåv nannusit li boajtojubmelijda ávddam ja biergov värrobierggon bårri . Ja nåv de rasjes oamedåbdov låsedi . Muhtumat borret dán bierggu eahpeipmiloaffarin , danne go sii dán rádjái leat hárjánan bálvalit eahpeipmiliid ja dat duolvvida sin rašis oamedovddu .#Valla biebbmo ij mijáv Jubmelij doalvo . Muhto borramuš ii daga min dohkálažžan Ipmila ovddas .#Ep majdik masse jus bårråp , ep ga majdik vuojte jus ep bårå . Mii eat manat maidege jos eat bora , eat ge vuoitte maidege jos borrat .#Valla várrijihtit vaj dijá friddjavuohta ij sjäbttjásijt jårrålahte . Muhto váruhehket amas din friddjavuohta šaddat jorralussan rašis olbmuide !#Jus dal soames gänna le diehto duv vuojnná boajtojubmelij tiemmpelin bårråmin , ij gus de suv rasjes oamedåbddo mahkas gievro värrobiergov båråtjit ? Jos dál oktage oinneš du geas lea dát diehtu , borramin eahpeipmiltempelis , ii go dalle su rašis oamedovdu ávžojuvvo borrat oaffarbierggu ?#De ham sjiebtjes almasj duv diedo diehti håhkkån , dát viellja gen åvdås Kristus le jábmám . Nu du dieđu dihtii rašis olmmoš manná gáđohussii , dat oskuguoibmi gean ovddas Kristus jámii .#Jus dán láhkáj vieljajihtte vuosstij suddodihpit ja rasjes oamedåbdojt sárjjibihtit , de Kristusa vuosstij suddodihpit . Go dii dán láhkái suddudehpet oskuguimmiideattet vuostái ja hávváduhttibehtet sin rašis oamedovddu , de suddudehpet Kristusa vuostái ge .#Dan diehti : Jus biebbmo vieljam jårrålahttá , de iv luoddnok dasti biergov bårå , vaj oarren vieljam jårrålibmáj iv sjatta . Dan dihtii , jos borramuš vearránahttá mu oskuguoimmi , de in goassege bora bierggu aman vearránahttit oskuguoibmán .#Iv gus mån le friddja ? In go mun leat friddja olmmoš ?#Iv gus mån lea postel ? In go leat apoasttal ?#Iv gus mån le Jesusav , härráma vuojnnám ? In go leat oaidnán Jesusa , Hearrámet ?#Ehpit gus dij le dahko , mav Härráj lev dahkam ? Ehpet go dii leat mu dahku Hearrás ?#Jus nuppijda iv le apostelin de gåjt didjij lev . Jos earáide in leačča apoasttal , de didjiide goit lean !#Dij ham lihpit Härrá duodastussan muv apostelámmádij . Duođaid , dii lehpet seaila mii nanne ahte mun lean Hearrá apoasttal .#Dát le muv bälostibme sidjij , gudi lájtti . Ij gus miján le riektá bårråt ja juhkat ? Dát lea dál mu bealuštus sin vuostái geat dubmejit mu : Ii go mis leat vuoigatvuohta borrat ja juhkat ?#Ij gus miján le riektá jáhkulasj áhkáv fárrusimme válldet , degu duo nuppe apostela ja Härrá vielja ja Kefas ? Ii go mis ge leat vuoigatvuohta váldit mielde áhká oskuoabbán , nugo eará apoastalat ja Hearrá vieljat ja Kefas dahket ?#Vaj dåssjå munnun Barnabasajn gus ij le riektá barggamis bessat ? Letne go dušše moai Barnabasain geain ii leat vuoigatvuohta orrut barggakeahttá ?#Guhtis gåjt dal doarroålmmån bálká dagi vuolggá ? Gii ba iežas bálkáha soalddáhin ?#Guhtis gåjt dal vijnnagárdev gárvet ja dan sjattojs ij bårå ? Ii go viidnegárddi gilvi beasa borrat dan šattu ?#Guhtis gåjt dal álldoälov räjnnuj ja mielkes ij oattjo ? Ii go geahčči oaččo mielkki ealus ?#Almasjvuoge milta gus lev hållamin , vaj ij gus láhka aj dav sárno ? Sártnun go dušše olbmuid lági mielde ? Ii go láhka ge cealkke nu ?#Mosesa lágan ham tjáleduvvá : Ale vuovsá njálmev tjaná , gå le gårnijt tjuoldemin . Movssesa láhkii han lea čállojuvvon : Ale čana vuovssá njálmmi go dat lea ráidnemin gortniid .#Vuovsájs gus dal Jubmel le måråstime ? Muhto lea go Ipmil vuovssáin atnimin fuola ?#Ij , mijá diehti dav javllá . Ii go dát leat celkojuvvon min hárrái ?#Mijá diehti ham le tjáleduvvam , guhti ednamav sállá ja guhti gårnijt tjuolldá , dahkus dav dåjvujn bálkáv oadtju . De lea , min dihtii dát lea čállojuvvon . Dasgo dat guhte jorgu eatnama ja dat guhte ráidne gortniid , berre dahkat dan dainna doaivagiin ahte oččošii oasi šattus .#Gå vuojŋŋalasj sájojt dijá gasskaj dal lip sáddjim , le gus de ilá ednak jus dijá rubbmelasj buorijs tjuohppap ? Go mii leat gilván vuoiŋŋalaš buriid din gaskii , lea go dalle menddo ollu ahte mii beasašeimmet láddjet das máilmmálaš buriid ?#Jus nuppijn le riektá dijás mavga oadtjot , ij gus miján lulu ájn ienep ? Jos dal earáin ležžet vuoigatvuođat oažžut dis juoidá , eai go mis livčče dalle vel eanet ?#Ejma val mij dat riektás niekti , ájnat gierddap gájkka , vaj Kristusa evangeliumij ep árinisájt dagá . Mii dattege eat leat atnán ávkki dán vuoigatvuođas , muhto mii gierdat buot amamet hehttet Kristusa evangeliuma ovdáneami .#Diehtebihtit ham gudi tiemmpelin dievnasti , tiemmpela boadojs viessu ja gudi álltárdievnastusán li , álltára värojs oasesá oadtju . Ehpet go dieđe ahte sii geat bálvalit tempelis ožžot tempelis ealáhusaset , ja sii geat bálvalit áltáris , ožžot oasi das mii oaffaruššojuvvo ?#Nåv aj Härrá mierredij evangeliumis viessomuháv oadtju , gudi dav sárnnedi . Seammá láhkái lea Hearrá mearridan ahte sii geat sárdnidit evangeliuma , ožžot ealáhusa evangeliumis .#Valla mån iv le dakkir riektájt niektim , iv ga dan diehti tjále vaj dakkirijt luluv oadtjot . Muhto mun in leat atnán ávkki dákkár vuoigatvuođain . In ge mun čále dál danne ahte gáibidan alccesan dákkáriid .#Ienni de jámáv , aktak allis válde dav mij munji le rámmpon . Ovdal mun jámášin , dasgo ii oktage beasa váldit mus eret dan rámi .#Evangeliumav sárnnedit ij le munji mihástallamoarren , valla bakku dav dahkat ! Das ahte mun sárdnidan evangeliuma , ii leat mihkkege rábmomušaid , dasgo dat lea mu geatnegasvuohta .#Vuoj munji , jus evangeliumav iv sárnneda ! Vuoi mu , jos mun in sárdnit evangeliuma !#Jus iehtjam milta dagáv de bálkáv oattjov . Jos dagan dan iežan dáhtus , de mun galggan oažžut bálkká .#Valla jus hähttuv iv ga iehtjam milta dagá , de le dåssjå gåhttjom mav ållidav . Muhto jos mun in daga dan iežan dáhtus , de dat lea doaibma mii lea oskkilduvvon munnje .#Mij le de munji bálkkán ? Mii lea dalle mu bálká ?#Na , evangeliumav bálká dagi sárnnedit . Iv de riektáv ávkástalá mav evangelium munji vaddá . Dat ahte mun sárdnidan evangeliuma bálkká haga in ge ane ávkki dan vuoigatvuođas man evangelium attášii munnje .#Friddjan , iv aktasik tjanáduvvam , lev daŋgas diehti iehtjam oarjjen dahkam ållusabmusijt vuojtátjit . Vaikko mun lean friddja in ge leat geange vuollásaš , de lean dahkan iežan buohkaid šlávvan , vai vuoittášin nu olusiid go vejolaš .#Juvdájt vuojtátjit lev juvdán viessum . Juvddálaččaide lean leamaš dego juvddálaš , vai vuoittášin juvddálaččaid .#Sijáv vuojtátjit , gudi lága vuolen li , lev iesj viessum degu lága vuolen luluv , vájku iv le lága vuolen . Sidjiide geat leat lága vuložat , mun lean leamaš dego livččen lága vuloš , vai vuoittášin sin , vaikko ieš in leat ge lága vuloš .#Sijáv vuojtátjit gejn ij le láhka , lev iesj viessum degu luluv lága dagi , vájku iv le Jubmela lága dagi . Mujna le ham Kristusa láhka . Sidjiide geat leat lága haga , lean leamaš dego ieš ge livččen lága haga , vai vuoittášin sin , vaikko ieš in leat Ipmila lága haga , mun han lean Kristusa lága vuloš .#Sjäbttjásijt vuojtátjit lev iehtjam sjäbttjásin dahkam . Rašis olbmuide lean leamaš rašši , vai vuoittášin sin .#Gájkajda gájkkan lidjiv , edasik soabmásav gájutjit . Buohkaide lean leamaš buot , vai beasttášin juobe muhtumiid .#Evangeliuma diehti gájkka dagáv , vaj iesj aj dan jáhtojs oasev oattjov . Muhto buot dagan evangeliuma dihtii , vai ieš oččošin oasi das .#Diehtebihtit ham viehkkijt , gudi gáhpustaládijn gájka viehki , valla dåssjå akta vuojtov oadtju . Ehpet go dieđe ahte vaikko buot gilvoviehkkit vihket gilvvu , de dušše okta vuoitá bálkkašumi ?#Viehkit de dav åttjutjit . Vihket dalle nu ahte vuoittášeiddet !#Gáhpustalle viertti gájkka guodet - viehkke gållne vuojtokråvnå diehti , ja mij gållnåmahtes vuojtokråvnå diehti . Juohke gilvvohalli ferte biehttalit alddis buot . Sii dahket dan vai oččošedje nohkavaš vuoitokruvnnu ; mii gis dahkat dan vai oččošeimmet nohkameahttun kruvnnu .#Iv måhke dagi viega , iv ga guoros ilmmáj tjårmå . Rubmahav givseldav gullogisvuohtaj . In mun dasto viega mihttomeari haga , in ge čorpmadettiin fáippo guoros áibmui .#Iv iesj sidá hiejteduvvat , mån guhti iehtjádijda sárnnedav . Muhto mun hárjehalan rupmašan garrasit ja bággen dan jeagadit , aman ieš hilgojuvvot , mun gii lean sárdnidan earáide .#Sidáv didjij dáv diededit , vielja : Mijá ájttega lidjin gájka balva vuolen ja gájka vádtsin mera tjadá . Oskuguoimmit , mun dáhtošin din diehtit ahte min máddarat ledje balvva vuolde , ja buohkat manne meara čađa .#Gájka balvan ja meran gástaduvvin Mosesa aktisasjvuohtaj . Gájka davga vuojŋŋalasj biebmov bårrin , ja gájka davga vuojŋŋalasj juhkusav juhkin . Buohkat gásttašuvvojedje Movssesa searvevuhtii balvvas ja mearas , ja buohkat borre seammá vuoiŋŋalaš borramuša ja juhke seammá vuoiŋŋalaš juhkamuša .#Vuojŋŋalasj bávtes juhkin mij sijáv tjuovoj , ja bákte lij Kristus . Dasgo sii juhke vuoiŋŋalaš bávttis mii čuovui sin ; dat bákti lei Kristus .#Valla sijájs ienemusá ettjin Jubmela ármov gávna , ájnat åjdåmähttsáj jámadin . Dattege Ipmil hilggui eatnasiid sis , dasgo sii duššaduvvojedje meahcis .#Gájkka dát buojkot vaj ep , sijá láhkáj , hálijda dav mij bahá le . Dát dáhpáhusat leat dál midjiide ovdamearkan amamet hálidit bahá , nugo sii dahke .#Allit boajtojubmeldievnastiddjen sjatta , nåv gåk sijás moattes . Allet ge šatta eahpeipmilbálvaleaddjin nugo muhtumat sis šadde .#Sijá birra tjálugin tjáleduvvá : Álmmuk tjåhkkidij båråtjit jugátjit ja de badjánij ávvudalátjit . Nugo lea čállojuvvon : Álbmot čohkánii borrat ja juhkat , ja dasto dánsugohte .#Allup ga huorrudu , nåv gåk sijás moattes . Dalloj guoktalåkgålmmåtuvsána avtan biejven gåddujin . Allot ge furroš , nugo muhtumat sis , go sis dušše golbmagoalmmatlotduhát olbmo ovtta beaivvis .#Allup ga Härráv gähttjalu , nåv gåk sijás moattes ; gärmmahijda sij gåttådallin . Allot ge geahččal Hearrá , nugo muhtumat sis ; sii han gottahalle gearbmašiidda .#Allit ga njimmura , nåv gåk sijás moattes ; Dåssjididdjáj ham sij gåttådallin . Allet ge nimmor nugo muhtumat sis , sii han gottahalle duššadeaddjái .#Gájkka dát sidjij åvddåmärkkan lij ja tjáleduváj várrodissan midjij , gudi maŋemus ájggegávdan viessop . Buot dát dáhpáhusat šadde sidjiide ovdamearkan , ja dat čállojuvvojedje midjiide cuigehussan , midjiide geaidda maŋimuš áiggit leat boahtán .#Dan diehti , guhti jáhkká ietjas stajgga tjuodtjomin , várrijus jårråmis . Dan dihtii váruhehkos son gii navdá iežas čuožžut , amas jorralit !#Dijá gähttjalime ällim badjelmärrásattja . Dii ehpet leat deaividan geahččalusaiguin maid olmmoš ii veaje gierdat .#Jubmel le åskåldis , ij gähttjalimijt miededa , majt ehpit ájmmuda guoddet . Gå gähttjalimev miedet , de rádev vuoset , vaj dassta bessabihtit . Ipmil lea oskkáldas , son ii divtte din geahččaluvvot badjelmearálaččat , muhto dahká sihke geahččalusa ja dan loahpa nu ahte dii gierdabehtet dan .#Gierugattja , várrijihtit boajtojubmeldievnastusás . Ráhkkásiiddán , fasttášehket nappo eahpeipmilbálvaleami !#Hålav didjij , jiermmájda . Mun sártnun didjiide nugo jierpmálaš olbmuide .#Árvustallit ietja muv hålav . Árvvoštallet dan maid mun sártnun !#Ij gus buorissjivnnjádusá gávttja , mav buorissjivnnjedahttep , Kristusa varájn mijáv aktida ? Ii go dat gearra , man mii buressivdnidit , leat oasálašvuohta Kristusa varrii ?#Ij gus lájbbe , mav dådjalip , Kristusa rubmahijn mijáv aktida ? Ii go dat láibi , man mii doadjalit , leat oasálašvuohta Kristusa rupmašii ?#Gå lájbbe le akta de lip akta rumáj , vájku lip moattes . Gájka ham oasev dat avtat lájbes oadtjop . Dan dihtii go lea okta láibi , de mii , guđet leat eatnagat , leat okta rumaš , dasgo mii leat buohkat oasálaččat dan ovtta láibái .#Gähttjit Israela álmmugij : Ij gus siján , gudi väros bårri , le värroálltárijn aktisasjvuohta ? Gehččet Israela álbmoga : Eai go sii geat borret oaffaris , leat oasálaččat oaffaráltárii ?#Majdis de dáj bágoj javlav ? Maid mun oaivvildan dáinna ?#Le gus boajtojubmela jalik ma boajtojubmelijda värroduvvi mahkkak ? Oaivvildan go ahte eahpeipmiloaffar livččii mihkkege , dahje ahte eahpeipmil livččii mihkkege ?#Älle , valla mav värrodi , bahás vuojŋŋanisájda värrodi , e de Jubmelij . In eisege ! Muhto mun oaivvildan ahte dan maid báhkinat oaffaruššet , dan sii oaffaruššet bahá vuoiŋŋaide eai ge Ipmilii .#Iv de sidá dijáv bahás vuojŋŋanisájda säbrrat . Mun in dáhto din leat oasálažžan bahá vuoiŋŋaide .#Ehpit máhte goappátjijs , Härrá gávtjas ja bahás vuojŋŋanisáj gávtjas juhkat . Ehpet dii sáhte juhkat sihke Hearrá geara ja bahá vuoiŋŋaid geara .#Ehpit ga buvte goappátjijda , Härrá bävddáj ja bahás vuojŋŋanisá bävddáj , tjåhkkidit . Dii ehpet sáhte leat oasálaččat sihke Hearrá beavdái ja bahá vuoiŋŋaid beavdái .#Vaj Härráv gus lip assjmadittjat ? Duostat go mii hárdit Hearrá áŋgirvuođa ?#Lep gus mij sujsta gievrabu ? Leat go mii gievrrabut go son ?#Gájkka le loahpen - valla gájkka ij le ávkken . Daddjojuvvo gal ahte buot lea lobálaš dahkat . Dat lea gal duohta , muhto ii buot leat ávkkálaš .#Gájkka le loahpen - valla gájkka ij gievrroda . Buot lea gal lobálaš dahkat , muhto ii buot duddjo buori .#Allit allasihtte buoremusáv åtså , ájnat guojmmásihtte . Allet bivdde iežadet ávkki , muhto earáid ávkki .#Gájkka mij bierggooasestiddje lunna vuobdeduvvá buktebihtit oamedåbdoda diehti åtsådalák bårråt - ednam ja gájkka mij danna le Härráj gullu . Borret buot mii vuvdojuvvo gávpešiljuin jearakeahttá oamedovddu dihtii lea go dat oaffarbiergu . Dasgo eanan ja buot mii deavdá dan , gullá Hearrái .#Jus jáhkodibme dijáv guossáj gåhttju , ja suv lusi mannabihtit , bårrit de gájkka mav fállá váni lagábut åtsådalák oamedåbdo diehti . Jos muhtun eahpeoskkolaš bovde din , ja dii mannabehtet su guossái , de beassabehtet borrat buot mii biddjojuvvo din ovdii , jearakeahttá oamedovddu dihtii lea go dat oaffarbiergu .#Valla jus soames didjij javllá : ” Värrobierggo le ” , allit de dav bårå suv diehti , guhti dav javlaj , allit ga oamedåbdo diehti - iv ietjada oamedåbdo birra håla , ájnat guojmáda . Muhto jos muhtun dadjá : « Dát lea oaffarbiergu » , de allet bora dan su dihtii gii dajai dan , ja maiddái oamedovddu dihtii . Mun in oaivvil du oamedovddu , muhto nuppi olbmo oamedovddu !#Man diehti ? Muv friddjavuohta gus nuppij oamedåbdoj milta duobbmidallá ? De muhtun jearrá : Manne divttášin eará olbmo oamedovddu dubmet friddjavuohtan ?#Jus gijttogisvuodajn båråv , man diehti de lájteduváv massta Jubmelav gijtáv ? Jos mun giittán Ipmila go boran , manne mun dalle láitojuvvon das man ovddas mun giittán Ipmila ?#Juogu de bårråbihtit jali juhkabihtit jali mav ihkenis dahkabihtit , de dahkit dav Jubmelij guddnen . Jogo dii nappo borrabehtet dahje juhkabehtet , dahje maid ihkinassii barggažehpet , de dahket buot Ipmila gudnin !#Allit dagá ietjada suhttamoarren , juvdájda jalik grehkajda jalik aktasik Jubmela tjoaggulvisán . Allet divtte juvddálaččaid , greikalaččaid dahje Ipmila girku láitit din mastege !#Iv hibmoda dav mij allasim , ájnat mij iehtjádijda ávkken le vaj sij gádjusi . Ieš mun geahččalan álo dohkket buohkaide in ge oza iežan ávkki , muhto eatnagiid ávkki , vai sii bestojuvvošedje .#Vierttiv dijáv májnnot , gå mujttebihtit gájkka mav didjij lev hållam ja anodihpit davga åhpav mav didjij vaddiv . Mun rámidan din go álo muitibehtet mu ja doallabehtet gitta dan oahpahusas man mun adden didjiide .#Sidáv dal dijáv diehtet , Kristus le juohkka ålmmå oajvve , ålmåj le nissuna oajvve ja Jubmel le Kristusa oajvve . Mun hálidan din diehtit ahte Kristus lea juohke olbmá oaivi , olmmái lea nissona oaivi , ja Ipmil lea Kristusa oaivi .#Ålmåj guhti råhkådallá jali åvddålijsárnnu gárvvo oajven oajves skábmuj gässá . Olmmái gii rohkadallá dahje profehtastallá gahpir oaivvis , heahppašuhttá oaivvis .#Valla nissun oajves skábmuj gässá jus rihtsoåjvij råhkådallá jali åvddålijsárnnu . Dahtak skábmo luluj jus vuobdajdis biesskedahttá . Muhto nisu gii rohkadallá dahje profehtastallá gahperahttá , heahppašuhttá oaivvis , dasgo dat lea seammá heahpat dego livččii ráhken vuovttaidis .#Jus nissun ij sidá oajves gåbttjåt , biesskedahttus de vuobdajdis . Jos nisu ii dáhto gokčat oaivvis , de čuhppos son buot vuovttaidis .#Valla gå skábmo le nissunij vuobdajdis biesskedahttet jali oajves buolljadit , de viertti juojnak oajvev gåbttjåt . Muhto go juo lea heahpadin nissonii čuohppat dahje ráhket vuovttaidis , de ferte gokčat oaivvis .#Ålmåj ij majdik oajvváj dárbaha tsieggit , dajna gå sån le Jubmela gåvvå ja guddne . Olmmái ii dárbbaš gokčat oaivvis , dasgo son lea Ipmila govva ja gudni .#Valla nissun le ålmmå guddne , dajna gå ålmåj ij nissunis boade ájnat nissun ålmmås , ittjij ga ålmåj nissuna diehti sjivnnjeduvá , ájnat nissun ålmmå diehti . Muhto nisu lea olbmá gudni . Dasgo olmmái ii šaddan nissonis , muhto nisu šattai olbmás . Ii ge olmmái sivdniduvvon nissona dihtii , muhto nisu sivdniduvvui olbmá dihtii .#Dan diehti viertti nissun , ieŋŋgilij diehti , oajves gåbttjåt riektás märkkan . Danne nisu ferte eŋgeliid dihtii gokčat oaivvis vuollegašvuođa mearkan .#Härrá åvdån ij le huoman nissun mige ålmmå dagi , ij ga ålmåj mige nissuna dagi . Hearrá ovddas almmatge ii leat nisu almmá olbmá haga ii ge olmmái almmá nissona haga .#Nåv gåk nissun le ålmmås boahtám , de ålmåj nissunis le , ja gájkka le Jubmelis boahtám . Dasgo nugo nisu šattai olbmás , de han olmmái ge riegáda nissonis , muhto buot boahtá Ipmilis .#Árvustallit ietja : Hiehpá gus nissunij rihtsoåjvij Jubmelij råhkådallat ? Árvvoštallet ieža ! Heive go ahte nisu rohkadallá Ipmilii gahperahttá ?#Ij gus luonndo iesj didjij åhpada , guhka vuobda li ålmmåj skábmon , valla nissunij guddnen , guhti vuobdajdis gåbttjåsin oattjoj . Ii go luondu ieš oahpat didjiide ahte lea heahpadin olbmái jos sus leat guhkes vuovttat , muhto ahte nissonii dat lea gudnin ? Dasgo vuovttat leat addojuvvon nissonii govččasin .#Soabmása soajtti dáj ássjij nanna rijddalahtjat , valla ij le miján dakkirasj dáhpe , ij ga avtanik Jubmela tjoaggulvisájs . Jos dál oktage dáhtoš nákkáhallat , de dihtos ahte mis ii leat dakkár vierru , ii ge Ipmila searvegottiin ge .#Gå didjij dájt njuolgadusájt vattáv , de iv máhte dijá tjåhkanimijt májnnot , ma li ienni bahán gå buorren . Go mun dál attán didjiide čuovvovaš gohččumiid , de in sáhte rábmot din , dasgo din čoagganeamit eai leat didjiide buorrin , muhto baicca vahágin .#Åvdemusát guláv dijá gaskan li juohkusa gå tjåhkanimijn gávnadihpit , ja muhtem märráj dasi jáhkáv . Ovddimustá mun gulan ahte din gaskkas lea soahpameahttunvuohta go čoagganehpet searvegoddin , ja mun jáhkán muhtun muddui dan duohtan .#Gullat dijá gaskan sierra siebre li , vaj vuojnnusij boahtá gejda åsskot buktá . Din gaskkas han juo dieđusge fertejit leat sierra joavkkut , vai juo lea čielggas geat din gaskkas leat luohtehahttit .#Valla dijá tjåhkanimijn ij Härrá iehkedismállásijt buvte adnet , dajna gå juohkkahasj dalága ietjas biebmojt bårrågoahtá , ja de nubbe báhtsá nielgen ja nubbe vat vuollagin juhká . Go dii dasto čoagganehpet , de eai leat Hearrá mállásat dat maid dii borrabehtet . Dasgo juohkehaš borrá dakkaviđe iežas borramuša , ja nubbi nealgu ja nubbi gis juhkaluvvá .#Älle gus diján ietjada goade , gånnå bårråbihtit ja juhkabihtit ? Ehpet go dii sáhte boradit ja juhkat ruovttuineattet ?#Vaj ehpit gus Jubmela tjoaggulvisás berusta ? Hähttuji gus sij , gejn älle mahkka skábmádit ? Vai badjelgeahččabehtet go Ipmila searvegotti , ja heahppašuhttibehtet go sin geain ii leat mihkkege ?#Majt sihtabihtit muv javllat , májnnot gus dijáv ? Maid dii hálidehpet mu cealkit dása ? Ahte mun rábmošin din ?#Dássta galla iv dijáv májno . Dán áššis mun in rábmo din !#Iesj lev Härrás duosstum , majt didjij lev vaddám : Härrá Jesus dan ijá gå biehteduváj lájbev váldij , Jubmelav gijtij , dådjalij dav ja javlaj : ” Dát le muv rumáj , mij dijá åvdås värroduvvá . Dasgo mun lean vuostáiváldán Hearrás dan maid lean addán didjiide ge : Hearrá Jesus , dan ija go son behttojuvvui , válddii láibbi , giittii Ipmila , doadjalii dan ja celkkii : « Dát lea mu rumaš , mii addojuvvo din ovddas .#Dahkit dav muv mujtton . ” Dahket dán muitin dihtii mu ! »#Váldij aj gávtjav mállásij maŋŋela ja javlaj : ” Dát gávttja le ådå lihtto muv varán . Nu son válddii maiddái geara mállásiid maŋŋil ja celkkii : « Dát gearra lea ođđa lihttu mu varas .#Juohkka bále gå dav juhkabihtit , dahkit dav muv mujtton . ” Nu dávjá go dii juhkabehtet dan , dahket dan muitin dihtii mu ! »#Juohkka bále gå dáv lájbev bårråbihtit ja dáv gávtjav juhkabihtit , de Härrá jábmemav sárnnedihpit , dallutjij gå boahtá . Dasgo nu dávjá go dii borrabehtet dán láibbi ja juhkabehtet dán gearas , de sárdnidehpet Hearrá jápmima dassážii go son boahtá .#Guhti Härrá lájbev ij vuogasláhkáj bårå jali suv gávtjav vuogasláhkáj jugá , le Härrá rubmaha ja vará vuosstij suddodam . Danne dat guhte borrá láibbi dahje juhká Hearrá gearas dohkkemeahttun láhkái , sudduda Hearrá rupmaša ja vara vuostái .#Åtsådallus almasj ietjas , ja bårrus de lájbes ja juhkus de gávtjas . Juohkehaš ferte guorahallat iežas ovdal go borrá láibbi ja juhká gearas .#Guhti bårrå ja juhká ájádalák gen rumáj le , sån allasis duobmov bårrå ja juhká . Dasgo dat gii borrá ja juhká beroškeahttá das ahte dat lea Hearrá rumaš , son borrá ja juhká duomu alccesis .#Dan diehti li nåv ålos skihpasa ja rasje dijá siegen , ja moaddása li jámadam . Dan dihtii leat ollu buohccit ja návccaheamit din gaskkas , ja eatnagat leat oađđán jápmimii .#Jus iehtjama lulujma åtsådallat , de lulujma duobbmidallamis bessat . Jos mii guorahalašeimmet iežamet , de eat dubmehalaše .#Valla gå Härrá mijáv duobbmi , de nuktal vaj ep väráldijn aktan duobbmidalá . Muhto go Hearrá dubme min , de mii bagaduvvot , amamet dubmejuvvot gáđohussii oktan máilmmiin .#Vielja , gå båråtjit lihpit tjåhkanime , de vuorddit guhtik guojmáda . Oskuguimmiidan , go dii nappo čoagganehpet boradit , de vurdet guhtet guimmiideattet !#Jus soames le nälggomin , bårrus de goadenis , vaj ehpit duobbmuj tjåhkana . Jos muhtumis leažžá nealgi , de boradehkos ruovttus , amaset din čoagganeamit buktit duomu alcceseattet .#Gájkka ietjá ássjij birra diededav gå boadáv . Buot eará áššiin mun rávven din go boađán .#Mij vuojŋŋalasj vattáldagájda guosská , de dijáv sidáv dajt dåbddåt . Dasto , oskuguoimmit , mii guoská Vuoiŋŋa attáldagaide , de mun dáhtošin din dovdat daid .#Diehtebihtit gå hiedniga lijda , de moatteláhkáj gieladis boajtojubmelijda gässujda . Dii diehtibehtet mo dii máŋgga láhkái geasáhalaidet gielahis eahpeipmiliid lusa dalle go leiddet báhkinat .#Dan diehti sidáv dijáv dádjadit , aktak Jubmela Vuojŋŋanisás dievdeduvvam ij javla : ” Garroduvvam lehkus Jesus ” , ij ga aktak máhte javllat : ” Jesus le härrá ” , ietján gå ájlis Vuojŋŋanisá baktu . Dan dihtii mun cealkkán čielgasit didjiide ahte ii oktage guhte sárdnu Ipmila Vuoiŋŋas , sáhte dadjat : « Jesus lehkos garuhuvvon . » Ii ge oktage sáhte dadjat : « Jesus lea Hearrá » jos ii sártno Bassi Vuoiŋŋas .#Ármovattáldagá li moattelágátja , valla Vuojŋŋanis le avtalágásj . Árpmuattáldagat leat máŋgga lágánat , muhto Vuoigŋa lea seammá .#Dievnastusá li moattelágátja , valla Härrá le avtagasj . Bálvalusat leat máŋgga lágánat , muhto Hearrá lea seammá .#Dago li moattelágátja , valla Jubmel avtagasj , sån guhti gájkka gájkaj lunna barggá . Fámolaš dagut leat máŋgga lágánat , muhto Ipmil lea seammá , son gii duddjo buot mii lea .#Vuojŋŋanis juohkkahattjan almmus vaj ávkken sjaddá . Dan maid Vuoigŋa almmustahttá , oažžu juohkehaš oktasaš ávkin .#Nubbe vijsesvuodav Vuojŋŋanisá baktu hoallá , nubbe vat diedov daŋga Vuojŋŋanisá baktu hoallá . Muhtumii Vuoigŋa addá viisodaga sáni , ja nubbái seammá Vuoigŋa addá dieđu sáni .#Nubbe jáhkov Vuojŋŋanisá baktu oadtju , nubbe vat vattáldagáv skihppijt buoredittjat daŋga Vuojŋŋanisá baktu , ietjes fámov oadtju oavddodagojt dagátjit . Nubbe oadtju vaddásijt åvddålijsárnutjit , nubbe vat vuojŋŋanisájt tjuoldátjit . Nubbe moattelágásj gielaj sárnnu , nubbe vat tjielggi mav gielaj sárnnu . Buot dáid duddjo okta ja seammá Vuoigŋa guhte juohká attáldagaidis juohkehažžii , dáhtus mielde .#Gájkka dáv dahtak Vuojŋŋanis dahká , juogedijn vattáldagájt juohkkahattjaj ietjas sidoda milta . Nugo rumaš lea okta , ja das leat máŋga lahtu , ja buot dat lahtut dahket ovtta rupmaša , vaikko leat ge máŋga , nu lea maiddái Kristusiin ge .#Nåv gåk rumáj le akta vájku li moadda lahtasa , ja gájkka dá lahtasa avtav rubmahav dahki , nåv le aj Kristusijn . Dasgo ovttain Vuoiŋŋain mii leat buohkat gásttašuvvon vai mii livččiimet okta rumaš , leažžat dal juvddálaččat dahje greikalaččat , šlávat dahje friddja olbmot , ja mii buohkat leat ožžon juhkat ovtta Vuoiŋŋa .#Avtajn Vuojŋŋanisájn gájka lip gástaduvvam avta rubmahij , lehkup dal juvdá jali grehka , oarje jali friddja almatja , ja gájka lip avtav Vuojŋŋanisáv juhkam . Ii han rumaš leat dušše okta lahttu , muhto máŋga .#Ij le rumáj akta ájnna ladás , ájnat moadda lahtasa . Jos mahkáš juolgi dajašii : « Danne go in leat giehta , de in gula rupmašii » , de dat liikká gullá rupmašii .#Jus dal juolgge javllá : ” Iv le giehta ja iv rubmahij gullu ” , de daŋgas diehti rubmahij gullu . Jos beallji dajašii : « Danne go in leat čalbmi , de in gula rupmašii » , de dat liikká gullá rupmašii .#Jus biellje javllá : ” Iv le tjalmme ja dan diehti iv rubmahij gullu ” , de daŋgas diehti gullu . Jos oppa rumaš livččii čalbmi , livččii go dalle gullu ?#Jus åbbå rumáj luluj tjalmme , gåsi de gullo ? Jos buot livččii gullu , livččii go dalle haksin ?#Jus gájkka luluj gullo , gåsi de happsem ? Muhto Ipmil lea goit bidjan juohke lahtu rupmašii , nugo dáhtui .#Valla Jubmel dal sidodis milta juohkka lahtasav rubmahij biejaj . Jos buot livččii okta lahttu , livččii go dalle mihkkege rupmašiid ?#Jus gájkka luluj akta ájnna ladás , luluj gus de migek rubmahijt ? Leat gal ollu lahtut , muhto dušše okta rumaš .#Le galla ållo lahtasa , valla dåssjå akta ájnna rumáj . Čalbmi ii sáhte dadjat gihtii : « Mun in dárbbaš du » , ii ge oaivi sáhte dadjat julggiide : « In mun dárbbaš din » .#Tjalmme ij buvte giehtaj javllat : ” Iv mån duv dárbaha ” , ij ga oajvve juolgijda : ” Iv mån dunnuv dárbaha . ” Lea baicca nuppe láhkái !#Ållu nuppeláhkáj ! Aiddo dat rupmaša lahtut mat orrot leamen heajumusat , leat dárbbašlaččat . Daidda rumašlahtuide mat min mielas leat unnán gudni veara , daidda mii addit dađe eanet gudni , ja daid lahtuid mainna heahpanaddat , mii gárvvohit dađe heivvolaččabut ; eará lahtut eai dárbbaš dan .#Dárbahip aj rubmaha lahtasijt , ma vuojnnet li sjäbttjásabmusá , ja lahtasijt , ma vuojnnet li árvodime , árvulattjabun dahkap ja lahtasijt majs skábmádip hiebalgabbon dahkap , hiebalgis lahtasij ij nåv dárbaha dahkat . Muhto Ipmil lea bidjan oktii rupmaša ja addán eanet gudni dasa mas gudni váilu , amaset rupmaša lahtut riidalit guhtet guimmiideasetguin , muhto vai buot lahtut anášedje fuola guhtet guimmiineaset .#Valla Jubmel le rubmahav tjoahkkáj biedjam ja ienemus gudnev lahtasijda vaddám , ma li gälvodabmusa , vaj rubmaha lahtasa e gaskasa rijddalatjá , ájnat nuppe nuppijt huksi . Jos okta lahttu gillá , de buot earát ge gillájit .#Jus akta ladás gierddá , de gájkka iehtjáda aj gierddi . Jos okta lahttu gudnejahttojuvvo , de buot earát ge illudit .#Jali jus akta ladás guddneduvvá , de gájkka iehtjáda ávvudalli . Dii lehpet Kristusa rumaš , ja juohkehaš dis lea su lahttu .#Dij lihpit Kristusa rumáj , ja juohkkahasj dijás le suv rubmaha ladás . Ipmil lea ásahan girkosis vuosttažin apoastaliid , nubbin profehtaid ja goalmmádin oahpaheddjiid , de sin geain lea fápmu dahkat oavdudaguid , ja dasto sin geain lea buoridanattáldat , attáldat veahkehit nuppiid , attáldat jođihit ja attáldat sárdnut iešguđetlágán gielaiguin .#Jubmel le tjoaggulvissaj soabmásijt apostelin gåhttjum , soabmásijt profehtan ja soabmásijt åhpadiddjen ; soabmásijda le fámov vaddám oavddodagojt dagátjit , skihppijt buoredittjat , viehkedittjat , tjuottjodittjat ja moattelágásj gielaj sárnutjit . Leat ba gal buohkat apoastalat ?#Le sij gájka apostela ? Leat ba gal buohkat profehtat dahje oahpaheaddjit ?#Le sij gájka profehta ? Dahket ba gal buohkat oavdudaguid ?#Le sij gájka åhpadiddje ? Dahki sij gájka oavdojt ? Lea ba gal buohkain buoridanattáldat ?#Bukti sij gájka skihppijt buoredit ? Sárdnot ba gal buohkat gielaiguin , dahje dulkojit go buohkat gielaiguin sárdnumiid ?#Bukti sij gielaj sárnnot jali gielajsárnnomav tjielggit ? Eai , muhto váinnuhehket stuorimus árpmuattáldagaid !#E , valla gähttjalihtit stuorámus ármovattáldagájt åhtsåt . Ja dál mun čájehan didjiide buot buoremus geainnu :#Ja de didjij gájkin buoremus gäjnov vuosedav . Vaikko vel sártnošin ge olbmuid dahje eŋgeliid gielaiguin , muhto mus ii livčče ráhkisvuohta , de livččen dušše čuoddji biellu dahje skilaideaddji divga .#Vájku vil almatjij ja ieŋŋgilij gielaj luluv sárnnot , valla mujna ij lulu gieresvuohta , de luluv dåssjå tjuoddje biello , skálajdiddje divgga . Vaikko mus vel livččii ge profehtastallanattáldat ja dovddašin buot čiegusvuođaid ja buot dieđu , ja vaikko mus livččii buot osku nu ahte sáhtášin váriid sirdit , muhto ii livčče ráhkisvuohta , de mun in livčče mihkkege .#Vájku mujna lulun profehta vaddása ja gájkka tjiegosvuodajt luluv dåbddåt ja gájkka diedo lulun , ja vájku mujna luluj gájkka jáhkko várijt sirdátjit , valla ij lulu gieresvuohta , de iv lulu mige . Vaikko vel juogadivččen váivvážiidda buot mii mus leažžá , ja vaikko divttášin iežan boldojuvvot , muhto mus ii livčče ráhkisvuohta , de dat ii livčče munnje ávkin .#Vájku vil häjojda luluv juogadit gájkka mij mujna le , ja vájku luluv iehtjam boaldedahttet , valla ij lulu gieresvuohta , de iv lulu majdik vuojttet . Ráhkisvuohta lea gierdavaš , ráhkisvuohta lea láđis , ii dat gáđaš ii ge rábmo ii ge čeavlástala .#Gieresvuohta le gierddis ja buorre . Gieresvuohta ij le udnodibme , ij ga ietjas rámpo , ij ga stuorástalá . Ii dat daga maidege dohkkemeahttumiid ii ge bivdde iežas ávkki , ii dat suhta ii ge vurke baháid .#Ij le hähkkaráduk , ij ga ietjastalle , ij le suhtisj , ij ga bahájt vuorkuda . Ii dat illut vearrivuođas , muhto baicca duohtavuođas .#Ij vierrevuodas ávvudalá , sádnesvuodas galla . Dat gillá buot , osku buot , doaivu buot , gierdá buot .#Gieresvuohta gájkka guoddá , gájkka jáhkká , gájkka doajvvu ja gájkka gierddá . Ráhkisvuohta ii noga goassege .#Gieresvuohta ij goassak någå . Muhto profehtastallanattáldagat nohket , gielaiguin sárdnun jávohuvvá , ja diehtu nohká .#Profehtak vaddása nåhki , gielajsárnnom sjávvun . Diedo nåhki . Dasgo min diehtu lea váilevaš , ja min profehtastallan lea váilevaš . Muhto go ollisvuohta boahtá , de jávká dat mii lea váilevaš .#Miján li vádna diedo ja profehtak hållamvaddásijs vánes , valla gå ållesvuohta boahtá de vádne gáhtu . Mánnán mun hállen nugo mánná , mus lei máná miella ja máná jurdagat .#Mánnán hålliv mánáj láhkáj , dádjadiv mánáj láhkáj ja ájádalliv mánáj láhkáj . Muhto go šadden rávisin , de guđđen mánálašvuođa .#Valla ållessjattugin mánnasijt guodiv . Dál mii oaidnit dego njoađve speadjalis , dego árvádusa , muhto dalle oaidnit oktii čalmmiid .#Dálla degu tjiegossiek spiedjilgåvåv vuojnnep ; dalloj árudijás árudidjaj vuojnnep . Dál lea áddejupmi váilevaš , muhto dalle dat lea ollislaš , nugo Ipmil dovdá mu ollásit .#Dálla dádjadav muhtem märráj ; dalloj ållåsit nåv gåktu Jubmel muv ållåsit dåbddå . De dat bissot , dát golmmas : Osku , doaivu ja ráhkisvuohta . Muhto buot stuorimus dain lea ráhkisvuohta .#De bissu dá gålmmå : Jáhkko , doajvvo ja gieresvuohta , ja dajs gájkin stuorámus le gieresvuohta . Bivdet ráhkisvuođa , muhto váinnuhehket maiddái vuoiŋŋalaš attáldagaid , eanemusat profehtastallama .#Vidtjut gieresvuohtaj , valla viggit aj vuojŋŋalasj vattáldagájt oadtjot , åvdemusát åvddålijsárnnoma vattáldagájt . Dat guhte sárdnu gielaiguin , ii sártno olbmuide , muhto Ipmilii , dasgo ii oktage ádde su go son Vuoiŋŋas sárdnu čiegusvuođaid .#Guhti gielaj sárnnu , ij almatjijda sárno , ájnat Jubmelij ; ij guhtik suv dádjada , vuojŋŋanisánis tjiegosvuodajt hoallá . Muhto dat guhte profehtastallá , sárdnu olbmuide , son nanosmahttá , rávve ja jeđđe .#Valla guhti åvddålijsárnnu , almatjijda hoallá , sijáv gievrrot , vágot ja jaskat . Dat guhte sárdnu gielaiguin , nanosmahttá iežas , muhto dat guhte profehtastallá , nanosmahttá searvegotti .#Guhti gielaj sárnnu , ietjas gievrrot , valla guhti åvddålijsárnnu tjoaggulvisáv gievrrot . Mun sávan ahte dii buohkat sártnošeiddet gielaiguin , muhto vel eanebut sávašin ahte dii profehtastalašeiddet .#Sidáv gájka lulujda gielaj sárnnot valla ienemusát åvddålijsárnnot . Dasgo dat guhte profehtastallá , lea stuorit go dat guhte sárdnu gielaiguin , jos juo ii dulkojuvvoše dat maid son sárdnu , vai searvegoddi nanosmahttojuvvošii .#Åvddålijsárnnom le gielajsárnnomis buorep , jus ij tjielggi majt hoallá tjoaggulvisá gievrrodibmen . Oskuguoimmit , mii ávkkiid livččii didjiide jos mun boađášin din lusa ja sártnošin gielaiguin , in ge attáše didjiide almmustusa , dieđu , profetiija dahje oahpaheami ?#Vielja , mij ávkijt le jus dijá lusi boadáv gielaj sárnutjit , valla iv didjij mavga bigodimev jalik diedov jalik åvddålijsárnnomav jali åhpadimev vatte ? Seammá láhkái lea jápma čuojanasaiguin , nugo njurggonasain ja hárppain . Jos nuohtain ii livčče erohus , mo dalle sáhtášii gullat dan mii čuojahuvvo ?#Jus jábma tjuojan , juogu de bitjun jali hárppa , tjuodjá tjuoldek jienaj , gåktu de buktá gullat mij tjuojaduvvá ? Ja jos soahtedorvves boahtá eahpečielga jietna , gii dalle ráhkkanišgoađášii soahtái ?#Ja guhtis dal ietjas dårruj gárvet , jus basuvnna ij tjielggasit tjuoja ? Nu lea dinguin ge : Jos ehpet sártno čielga giela , mo dalle sáhttá áddet dan mii daddjojuvvo ?#Nåv aj dijájn : Jus ehpit njuoktjamijn tjielggasit håla , gåktus de dádjadit majt hållabihtit ? Dalle han sárdnubehtet aivve duššás !#Guoros ilmmáj ham de hållabihtit . Máilmmis leat máŋggašlái gielat , ja buot dat leat áddehahttit .#Vájku man ållo giela väráldin , de älle mahkka jienadime . Muhto jos mun in máhte giela , de lean amas sutnje gii hállá dan , ja son gii hállá , lea amas munnje .#Valla jus iv jienajt dádjada , de abmasin lev sunji guhti hoallá ja sån munji . Nu lea dinguin ge : Go váinnuhehpet vuoiŋŋalaš attáldagaid , de oččodehket dakkár attáldagaid mat sáhttet nanusmahttit searvegotti !#Nåv aj dijájn : Gå dal Vuojŋŋanisá fámojt gähttjalihpit allasihtte ássat , gähttjalihtit de valjev dajs oadtjot tjoaggulvisá gievrrodibmen . Dan dihtii rohkadallos son gii sárdnu gielaiguin , ahte máhtášii dulkot dan maid ieš dadjá .#Dan diehti ádnus sån , guhti gielaj sárnnu , máhttudagáv hålav tjielggitjit . Dasgo jos mun rohkadaladettiinan sártnun gielaiguin , de mu vuoigŋa rohkadallá , muhto jierbmái ii leat mihkkege ávkkiid .#Jus de gielaj råhkådaláv de muv vuojŋŋanis råhkådallá , valla jiermijda ávkedibmen . Maid dát mearkkaša ?#Majt dát merkaj ? Mun hálidan rohkadallat vuoiŋŋainan , muhto maiddái jirpmiinan ; mun dáhtun lávlut ávvulávlagiid vuoiŋŋainan , muhto maiddái jirpmiinan .#Sidáv vuojŋŋanisájnam råhkådallat , valla sidáv aj jiermij råhkådallat . Sidáv hievedusáv vuojŋŋanisájnam lávllot , valla jiermij aj . Jos don rámidat Ipmila dušše vuoiŋŋastat , mo de sáhttá olggobealeolmmoš gii lea dás , dadjat « Amen » du giittusrohkosii jos ii ádde dan maid don dajat ?#Jus vuojŋŋanisán gijtulvisråhkålvisáv råhkåla , gåktu de ålggolahá lulun máhttet Amenav duv gijtulvissaj javllat ? Du giittusrohkos veadjá gal leat buorre , muhto dat ii leat nubbái ávkin .#Buorre gå gijtá , valla nubbe ij dassta gievro . Mun giittán Ipmila go sártnun gielaiguin eanebut go oktage dis . Muhto vai sáhtášin earáid ge oahpahit de hálidivččen baicca searvegottis dadjat vihtta jierpmálaš sáni go duháhiid sániid gielaiguin .#Jubmelij gijtto , gielaj ienebuv sárnov gå gájkka dij iehtjáda , valla vaj iehtjáda aj juojddá oahppi , de tjoaggulvisán ienni vihtta bágo jiermijnam sárnov gå tuvsánijt gielaj . Oskuguoimmit , allet leage nugo mánát jierpmi dáfus . Bahávuođa dáfus lehket dego mánát , muhto jierpmi dáfus nugo rávis olbmot .#Allit vielja jiermij hárráj mánnán liege , valla liehkit mánnán bahudagá hárráj , ja ållessjattuga jiermij hárráj . Láhkii lea čállojuvvon : Amas gielaiguin ja amas baksamiiguin , áiggun sárdnut dán álbmogii , muhto sii dattege eai guldal mu , cealká Hearrá .#Lágan le tjáleduvvam : Amás gielaj ja hålaj dán álmmugij sárnov , valla e ga dalloj muv gulldala , javllá Härrá . Dan dihtii lea gielaiguin sárdnun mearka sidjiide geat eai oskko , ii ge oskkolaččaide . Muhto profehtalaš sárdnun lea mearka oskkolaččaide , ii ge eahpeoskkolaččaide .#Dan diehti gielajsárnnom sjaddá jáhkodimijda märkkan , ij jáhkulattjajda , valla profehtak hållam jáhkulattjajda märkkan , ij de jáhkodimijda . Jos dál olles searvegoddi čoahkkanivččii ja buohkat sárdnugoađášedje gielaiguin , ja de boađášedje sisa muhtun olggobealeolbmot dahje eahpeoskkolaččat , eai go sii dalle dajaše ahte dii lehpet mielahuvvan ?#Jus ålles tjoaggulvis tjåhkan ja gájka gielaj sárnnu ja de ålggolahá jali jáhkodime båhti , de didjij javlli : ” Mielajt ham dij lihpit láhppám . ” Muhto jos buohkat livčče profehtastallamin , ja de boađášii sisa muhtun eahpeoskkolaš dahje olggobealeolmmoš , de buot maid son gulašii , čájehivččii sutnje su suttu , ja son dovddašii ahte buohkat cuiggodit su ; su siskkimuš jurdagat boađášedje albmosii .#Valla jus gájka profehtagit hålli ja de ålggolij jali jáhkodibme boahtá , de suv sutto bihkusij båhti ja gájka suv tsuojggiji , ja bihkus mij suv vájmon le tjiehkusin . Son luoitádivččii muođuidis ala , rohkadalašii Ipmila ja dovddastivččii : « Ipmil lea duođaid din gaskkas ! »#De luobddel muohto ednama guovlluj ja Jubmelav råhkådalá tjuorvvu : ” Jubmel le duodaj dijá lunna . ” Oskuguoimmit , maid nappo dát mearkkaša ?#Vielja , majt dát merkaj ? Go dii čoagganehpet , de juohkehaččas lea juoga maid addit : sálbma , oahppu , almmustus , gielaiguin sárdnun ja dulkon .#Na gå tjåhkanihpit , de juohkkahattjan le juoga vaddusin : sálmma , åhpadibme , bigodibme , gielajsárnnom jali dasi tjielggim . Šaddos buot nu ahte dat nanosmahttá .#Valla sjaddus gájkka gievrrodibmen . Jos sárdnot gielaiguin , de sárdnoset dušše guovttis dahje eanemusat golmmas , nubbi nuppi maŋis ja muhtun galgá dulkot .#Gielaj sárnodijn , de hållusa guovtes jali ienemusát gålmås , akta ájgen , ja tjielggijus soames . Jos ii oktage máhte dulkot , de orros jávohaga son gii sárdnu gielaiguin go searvegoddi lea čoahkis . Sárdnos son alccesis ja Ipmilii !#Jus aktak ij tjielggit máhte , de lehkus gielaj sárnno tjåhkanimijn sjávot ja hållus ienni allasis ja Jubmelij . Profehtain ge sárdnoset guovttis dahje golmmas , ja earát galget árvvoštallat dan maid sii celket .#Profehtajs hållusa guovtes jali gålmås , ja iehtjáda árvustallusa sijá hålav . Muhto jos muhtun eará gii lea čohkkámin das oažžu almmustusa , de nubbi galgá jávohuvvat .#Jus soames danna tjåhkkåhime bigodimev oadtju , de sjávvunis sån guhti le hållamin . Dasgo dii buohkat beassabehtet profehtastallat , muhto okta ain hávil , vai buohkat oahpašedje ja árvvosmahttojuvvošedje .#Juohkkahattjaj le máhttelis åvddålijsárnnot , akta ájgen , vaj gájka juojddá oahppi ja gájka aloduvvi . Profehtain lea fápmu ráđđet vuoiŋŋaid mat sárdnot sin siste , dasgo Ipmil ii leat moivvi Ipmil , muhto ráfi Ipmil .#Profehtaj vuojŋŋanisá li profehtajda gullogisá . Jubmel ij le måjve Jubmel ájnat ráfe Jubmel . Nugo lea dábálaš buot bassi olbmuid searvegottiin , de nissonat galget orrut jávohaga searvegoddečoagganemiin . Sis ii leat lohpi sárdnut , muhto galget orrut vuolibužžan , nugo láhka ge cealká .#Nåv gåk gájkka ájllisij tjoaggulvisájn lehkusa nissuna tjåhkanimijn sjávot : sidjij ij le loahpe hållat , ájnat lehkusa vuollásattja , nåv gåktu láhka javllá . Jos sii dáhttot oahppat maidege , de jerroset boatnjáineaset ruovttus . Dasgo ii heive ahte nisu sárdnu searvegottis .#Jus mavga sihti diehtet , gatjádusá ålmmåjstisá gå viessusisá li jåvsådam , dajna gå nissunij ij hieba tjåhkanimijn hållat . Lea go ba Ipmila sátni vuolgán dis , dahje lea go dat ollen dušše din lusa ?#Vaj dijás gus Jubmela báhko le vuolggám , ja dåssjå didjij gus le boahtám ? Jos oktage aneš iežas profehtan dahje ahte son lea ožžon attáldaga Vuoiŋŋas , de dihtos ahte dat maid mun čálán , lea Hearrá báhkkon .#Jus soames ietjas profehtan adná jali suv mielas sujna li vuojŋŋalasj vattáldagá , diehtus de mav didjij Härrá budán tjáláv . Jos guhtege dán ii dohkket , su ii Ipmil ge dohkket .#Guhti dáv ij dåhkkida , iesj ij dåhkkiduvá . Oskuguimmiidan , váinnuhehket profehtastallan attáldaga , allet ge hehtte geange sárdnumis gielaiguin .#Vielja , gähttjalihtit åvddålijsárnnoma vattáldagáv oadtjot , valla allit val gielajsárnnomav biehtoda . Muhto dáhpáhuvvos buot heivvolaččat ja albma láhkái !#Sjaddus gájkka sjiehttogisláhkáj ja vuohkasin . Oskuguoimmit , mun muittuhan didjiide dan evangeliuma man mun sárdnidin didjiide , dan man dii vuostáiválddiidet ja mas dii bissubehtet nanusin .#Vielja , dijáv mujttádahtáv evangeliumav mav didjij sárnnediv ja mav aj duostojda ja masi aj lihpit tjanáduvvam . Dat buktá didjiide bestojumi jos vurkebehtet dan nu mo mun sárdnidin evangeliuma , muđuid dii lehpet oskugoahtán duššás .#Dan baktu gádjusihpit jus anodihpit bágos , mav didjij sárnnediv , ietján dåssjåj lihpit jáhkkuj boahtám . Dasgo buot ovddimustá mun adden didjiide dan maid ieš vuostáiválden : ahte Kristus jámii min suttuid dihtii čállagiid mielde , son hávdáduvvui , son bajásčuožžilii goalmmát beaivvi čállagiid mielde , ja son almmustuvai Kefasii ja dasto dan guoktenuppelohkásii .#Åvdemusát lev didjij vaddám mav iesj duosstuv : Tjálugij milta Kristus mijá suttoj åvdås jámij ja hávddáduváj , tjálugij milta goalmát biejve tjuodtjelij , ja Kefasij ietjas bigodij ja maŋŋela lågenanguoktásij . Das maŋŋil son almmustuvai oktanaga badjel vihttačuođi oskuguoibmái .#Maŋŋela vat ienebuj gå vihttatjuode vielljaj avta bále ietjas bigodij . Eatnasat sis leat ain eallimin , muhto muhtumat leat oađđán jápmimii .#Sijájs ienemus oasse ájn viessu , valla soabmása li jábmám . Das maŋŋil son almmustuvai Jáhkobii ja dasto buot apoastaliidda .#Ja de Jakobij ietjas bigodij ja maŋŋela gájkka apostelijda . Maŋimustá son almmustuvai munnje ge , gii lean dego ovdal áiggi riegádan mánná .#Gájkin maŋemusát ietjas munji bigodij , munji tsuovkkanimmánnáj . Mun han lean heajumus apoastaliid searvvis , in ge oppa ánssáš ge gohčoduvvot apoasttalin , dasgo mun lean doarrádallan Ipmila girku .#Apostelijs lev mån gájkin äbddásamos , iv le åbbånis árvvogis apostelin gåhtjoduvátjit , dajna gå Jubmela tjoaggulvisáv lev doarrádallam . Muhto Ipmila árpmus lean dat gii lean , ii ge su árbmu munnje leat leamaš duššás .#Valla Jubmela ármo baktu lev guhti lev , ij ga suv ármmo muv vuosstij le dåssjåj sjaddam . Mun lean rahčan eanebut go oktage sis , vaikko in gal mun , muhto Ipmila árbmu mii lea leamaš mu mielde .#Barggam lev dåjs nuppijs ienebuv , iv galla iesj , ájnat Jubmela ármmo mij mujna lij . Ná mii nappo sárdnidit , mun dego earát ge , ja dasa dii oskubehtet .#Lehkus dal mån jali då nuppe : nåv sárnnedip ja nåv lihpit jáhkkuj boahtám . Muhto jos dál sárdniduvvo ahte Kristus lea bajásčuožžilan jábmiid luhtte , mo dalle sáhttet muhtumat dis cealkit ahte ii leat mihkkege bajásčuožžilemiid jábmiid luhtte ?#Valla jus dal sárnneduvvá , Kristus jábbmegij lussta tjuodtjelij , gåktu de dijás soabmása máhtti javllat jábbmegij tjuodtjelibme ij le almma ? Jos ii leat bajásčuožžileapmi jábmiid luhtte , de ii leat Kristus ge bajásčuožžilan .#Jus ij le jábbmegij tjuodtjelibme , de ij le Kristus ga tjuodtjelam . Muhto jos Kristus ii leat bajásčuožžilan , de min sárdni lea duššás , ja maiddái din osku lea duššás .#Valla jus Kristus ij le tjuodtjelam , de mijá sárnne le guoros ja dijá jáhkko aj guoros . Dalle lea čielggas ahte mii leat duođaštan vearrut Ipmila birra go mii leat duođaštan Ipmila birra ahte son lea bajásčuoččáldahttán Kristusa , maid son nappo ii leat dahkan , jos juo jábmit eai bajásčuožžil .#De bihkusij boahtá vieret lip Jubmela birra vihtanasstám , dajna gå sárnnedam lip Jubmel le Kristusav tjuottjeldahttám . Dav de ij lulu máhttet , jus jábbmega e lulu tjuodtjelit . Dasgo jos jábmit eai bajásčuožžil , de ii Kristus ge leat bajásčuožžilan .#Jus jábbmega e lulu tjuodtjelit , de ij Kristus ga tjuodtjelit lulu . Muhto jos Kristus ii leat bajásčuožžilan , dalle din osku lea dušši , ja dii lehpet ain suttuineattet .#Valla jus Kristus ij lulu tjuodtjelit , de mijá jáhkko luluj árvodibme ja dij világa suttojnihtte lulujda . Dalle leat láhppon sii ge geat Kristusii oskkodettiin leat oađđán jápmimii .#De li aj láhppum , gudi jáhkon Kristusij li jábmám . Jos mii leat bidjan doivomet Kristusii dušše dán eallimis , de mii leat buot vártnuhepmosat olbmuid gaskkas .#Jus dåssjå dán iellemin lip Kristusij dårvustallam , de lip almatjijs gájkin äbddásabmusa . Muhto dál lea Kristus bajásčuožžilan jábmiid luhtte , vuosttaš šaddun sin gaskkas geat leat oađđán jápmimii .#Valla Kristus le dal jábbmegij lussta tjuodtjelam vuostatjin sijájs gudi li jábmám . Danne go jápmin bođii olbmos , lea maiddái jábmiid bajásčuožžileapmi boahtán olbmos .#Gå dal jábmem almatja baktu bådij , de jábbmegij tjuodtjelibme aj almatja baktu boahtá . Dasgo nugo buohkat jápmet oktan Áttámiin , de buohkat dahkkojit eallin oktan Kristusiin .#Nåv gåktu gájka Adama baktu jábmi , de gájka Kristusa baktu ådå iellemav oadtju . Muhto juohkehaš vuorus mielde : Kristus lea álgošaddu , dasto čuvvot sii geat gullet Kristusii , go son boahtá .#Valla juohkkahasj vuoros milta : Kristus vuostatjin ja gå de boahtá , de gudi sunji gulluji . Das maŋŋil boahtá loahppa , go son addá riikka Ipmil Áhččái maŋŋil go lea duššadan buot hearrávuođa , válddi ja fámu .#Dan maŋŋela nåhkåm boahtá , gå rijkav Jubmel Áhttjáj vaddá . Dasgo Kristus galgá ráđđet gonagassan dassážii go Ipmil lea bidjan buot vašálaččaid su julggiid vuložin .#Dalloj le de gájkka härrávieldev , vieksesvuodav ja fámov dåssjidam , dan diehti gå gånågissan ráddi , dasik gájkka vasjulattjajt juolgijis vuolláj le biedjam . Maŋimuš vašálaš gii duššaduvvo , lea jápmin , dasgo Ipmil lea bidjan buot su julggiid vuložin .#Jábmem le maŋemus vasjulasj mij dåssjiduvvá , dajna gå gájkka le juolgijis vuolláj biedjam . Go daddjo ahte buot lea biddjon su julggiid vuložin , de lea čielggas ahte Ipmil ieš ii lohkko dása , dasgo son dat lea guhte lea bidjan buot su vuollái .#Gå javladuvvá gájkka le suv vuolláj biejaduvvam , de diehttelis Jubmel ij le suv vuolláj biejaduvvam , guhti gájkka suv vuolláj biejaj . Muhto go buot lea biddjon su vuollái , de Bárdni ieš ge bidjá iežas Ipmila vuollái gii bijai buot su vuollái , vai Ipmil ráđđe buot dievaslaččat .#Gå dal gájkka suv vuolláj le biejaduvvam , de Bárnne iesj biejaduvvá suv vuolláj , guhti gájkka suv vuolláj biejaj , vaj Jubmel gájkkan gájkajn sjaddá . Manne muhtumat gásttašahttet iežaset jábmiid bealis ?#Majt ietján dahki , gudi ietjasa jábbmegij åvdås gástadahtti ? Jos jábmit eai oppanassiige bajásčuožžil , manne sii dasto gásttašahttet iežaset sin bealis ?#Manen sijá diehti gástadahtti , jus jábbmega e åbbånis tjuodtjela ? Ja manne mii gis diktit iežamet áitojuvvot juohke diimmu ?#Ja man diehti gis iehtjam juohkka båttå hägganiedaj luojtáv ? Duođaid , oskuguoimmit , jos dii leažžabehtet mu rápmi Kristus Jesusis , Hearrásteamet : Jápmin lea mu čalmmiid ovddas juohke beaivvi .#Vielja , duodaj guhkev muv rámmpon Kristus Jesusin , mijá härrán , lihpit : Jábmem le muv tjalmij åvdån juohkka biejve . Jos mun dušše olmmošlaš doaivagiin livččen dorron spiriiguin Efesosas , mii ávkkiid das livččii munnje ?#Mij ávkijt munji luluj , jus dåssjå almatjij vuoge milta luluv ájádallat , gå urudisáj vuosstij Efesosin dårruv ? Jos jábmit eai bajásčuožžil , de gul « boradehkot ja juhkot , dasgo ihttin mii jápmit » .#Jus jábbmega e tjuodtjela , de bårrup ja juhkup , dajna gå idet jábmep . Allet fillehala !#Allit bähtádalá . ” « Heajos searvi bilida buriid dábiid » .#Nievres siebrre buorre dábijt bäjsstá . ” Gohccájehket , allet ge suddut !#Jierijdihtit ja allit dasti suddoda ! Din searvvis leat muhtumat geat eai dovdda Ipmila . Lea heahpadin didjiide ahte mun ferten dadjat dan .#Muhtema li gudi e sidá majdik Jubmela birra diehtet , skábmon didjij dav javlav . Muhto muhtun dáidá jearrat : « Mo jábmit bajásčuožžilit ; makkár rumaš sis dalle lea ? »#Muhtema dal usjudalli : ” Gåktus jábbmega tjuodtjeli ? Makkir rumáj le siján gå båhti ? ” Don jalla !#Gájves ! Dat maid don gilvvát , ii eallá muđuid go dat vuos jápmá .#Mav sáddji ij ällá jus ij jáme . Ja dat maid don gilvvát , dat han ii leat dat šaddu mii ihtá , muhto bođu gordnečalbmi , jogo nisogordnečalbmi dahje eará siepmanšládja .#Gå sáddji , de i boahtte sjattov sáddji , ájnat gårnnetjalmev jali juokkirik sádjogårnev . Muhto Ipmil addá dasa dan hámi maid dáhttu , ja juohke siepman oažžu sierra hámi .#Valla Jubmel dasi vaddá hámev mav sihtá , ja juohkka gårnne sierra hámev oadtju . Ii buot heakkalaččain ge leat seammálágán hápmi , muhto olbmuin , šibihiin , lottiin ja guliin lea buohkain iežaset hápmi .#Älle gájkka rubmaha avtalágátja , ájnat almatjijn , slihturijn , låttijn ja guolijn le fert avtan ietjaslágásj rumáj . Leat maiddái almmálaš rupmašat ja eatnanlaš rupmašat , muhto almmálaš rupmašiin lea áibbas earálágán čáppisvuohta go eatnanlaš rupmašiin .#Almmelasj rubmaha ja ednama rubmaha li , valla almmelasj rubmahijn le ednama rubmahijs ietjálágásj guojttem . Beaivvážis , mánus ja násttiin lea sierralágán čáppisvuohta .#Biejven le sierra guojttem , mánon sierra ja nástijn vat sierra . Ja nuppi nástti čáppisvuohta lea eará lágán go nuppi .#Ja juohkka násten le ájn de vil sierra guojttem . Nu lea maiddái jábmiid bajásčuožžilemiin .#Nåv le aj jábbmegij tjuodtjelibme . Dat mii gilvojuvvo , lea nohkavaš , muhto dat mii bajásčuožžila , lea nohkameahttun .#Mij dåssjåniddjen sáddjiduvvá , nåhkåmahttán tjuodtjel . Mij gudnedisvuodan sáddjiduvvá , herlukvuodan tjuodtjel . Dat mii gilvojuvvo gudnehisvuođas , bajásčuožžila hearvásvuođas .#Mij sjiebtjesvuodan sáddjiduvvá , ålles fámon tjuodtjel . Lunddolaš rumaš gilvojuvvo , vuoiŋŋalaš rumaš bajásčuožžila .#Mij luondulasj rubmahin sáddjiduvvá , vuojŋŋalasj rubmahin tjuodtjel . Jos lea lunddolaš rumaš , de lea maiddái vuoiŋŋalaš rumaš ge .#Jus luondulasj rumáj le , de vuojŋŋalasj rumáj aj le . Dasgo nu lea čállojuvvon : Vuosttaš olmmoš , Áttán , šattai ealli siellun . Maŋit Áttán šattai vuoigŋan mii addá eallima .#Náv le aj tjáleduvvam : Vuostasj almasj , Adam , ielle siellon sjattaj , valla maŋemus Adam vuojŋŋanissan , mij iellemav vaddá . Vuosttažin ii nappo boađe vuoiŋŋalaš , muhto dat mii lea lunddolaš .#Vuojŋŋalasj ij vuostatjin boade , ájnat luondulasj boahtá . Easkka das maŋŋil boahtá dat mii lea vuoiŋŋalaš .#Esski dan maŋŋela de vuojŋŋalasj boahtá . Vuosttaš olmmoš bođii eatnamis ja ráhkaduvvui eatnamis , nubbi olmmoš boahtá almmis .#Vuostasj almasj ednamis bådij ja ednam lij . Nubbe almasj almes boahtá . Nugo duot eatnanlaš olmmoš lei , dakkárat leat buot eatnanlaš olbmot . Ja nugo duot almmálaš olmmoš lea , nu šaddet buot almmálaš olbmot .#Nåv gåktu ednamis almasj lij , li aj gájka ednamis , ja nåv gåktu almes almasj le , li aj almmelattja . Nugo mii leat eatnanlaš olbmo láhkásaččat , nu mii šaddat almmálaš olbmo láhkásažžan ge .#Ja nåv gåktu mij lip gåvå ednama almatjis , lip aj gåvå almmelasj almatjis . Ja dan mun cealkkán , oskuguoimmit : Oažži ja varra ii sáhte árbet Ipmila riikka , ii ge nohkavašvuohta ge sáhte árbet nohkameahttunvuođa .#Vielja , valla dáv didjij javlav : Oadtje ja varra ij Jubmela rijkav árbbi . Ij ga dåssjåniddje máhte nåhkåmahtesvuodav árbbit . Gehččet , mun muitalan didjiide čiegusvuođa : Eat mii buohkat oađđá jápmimii , muhto mii buohkat nuppástuvvat , fáhkkestaga , čalbmeravkalanbottus , go maŋimuš básona jietna čuodjá .#Tjiegosvuodav dal didjij hålav : Gájka ep jáme , valla gájka ietjájduvvap , hähkkat , oanegis båttån , gå maŋemus basuvnna tjuodjá . Dasgo báson čuodjá , jábmit bajásčuožžilit nohkameahttunvuođas , ja mii nuppástuvvat .#Basuvnna tjuodjá , ja dalloj jábbmega nåhkåmahtes hámen tjuodtjeli , ja mij ietjájduvvap . Dasgo dat mii lea nohkavaš , ferte gárvvohuvvot nohkameahttunvuođain , ja dat mii lea jámolaš , ferte gárvvohuvvot jápmemeahttunvuođain .#Dåssjåniddje viertti nåhkåmahtesvuohtaj gárvoduvvat ja jábbmelasj viertti jámegahtesvuohtaj gárvoduvvat . Ja go dat mii lea nohkavaš , lea gárvvohuvvon nohkameahttunvuođain , ja dat mii lea jámolaš , lea gárvvohuvvon jápmemeahttunvuođain , dalle ollašuvvá dat sátni mii lea čállojuvvon : Jápmin lea njielastuvvon ja vuitojuvvon .#Valla gå dåssjåniddje nåhkåmahtesvuohtaj gárvoduvvá ja jábbmelasj jámegahtesvuohtaj gárvoduvvá , de sjaddá nåv gåktu tjálugij le tjáleduvvam : Jábmem le njieladuvvam ja vuojtto le boahtám . Jápmin , gos lea du seahčagas ?#Jábmem , gånnå le duv sjnjuhtje ? Jápmin , gos lea du vuoitu ?#Jábmem , gånnå le duv vuojtto ? Jápmima seahčagas lea suddu , ja suttu fápmu lea láhka .#Jábmema sjnjuhtje le suddo , ja sutto fábmo le láhka . Muhto giittus lehkos Ipmilii , gii addá midjiide vuoittu Hearrámet Jesus Kristusa bokte !#Jubmelij gijtto , guhti vuojtov midjij härrá Jesus Kristusa baktu vaddá . Dan dihtii , ráhkis oskuguimmiidan , bissot nanusin ja lihkatmeahttumin , ja dahket álo Hearrá barggu áŋgirvuođain .#Vielljagärrása , lehkut dan diehti nannusin ja stajgugin , ja lehkut agev Härrá bargon vissjalin . Dihtet ahte Hearrá ii divtte din barggu mannat duššás .#Dij diehtebihtit Härrá åvdån ehpit le dåssjåj barggam . Dasto , mii guoská dan ruhtaveahkái mii čoggojuvvo searvegoddái , de dahket nugo mun lean gohččon Galatia searvegottiid .#Gå le gatjálvis biednikviehkes ájllisijda , barggit de njuolgadusáj milta majt Galatia tjoaggulvisájda vaddiv . Vahku vuosttaš beaivvi galgá juohkehaš čohkket ja bidjat ruđa sierra váris mielde , amas ruhtačoaggin álgit easkka dalle go mun boađán .#Tjoahkkigåhtis juohkkahasj vuostasj biejve sábbáda maŋŋela rádes milta , vaj biedniktjoaggem ij álge esski gå jåvsådav . Go mun boađán din lusa , de attán rápmičállosa sidjiide geaidda dii luohttibehtet , ja vuolggahan sin Jerusalemii attáldagain .#Gå boadáv de girjev tjáláv ja rájav gejt ietja válljibihtit dajna girjijn vattáldagájt Jerusalemij dålvutjit . Jos orru dárbbašlaš ahte mun ge vuolggán , de mii mannat ovttas .#Jus dárbbo , de sijá fáron iesj vuolgáv . Boadáv dijá lusi gå Makedonian lev mannam . Mun boađán din lusa go lean fitnan Makedonias , dasgo mun áiggun dušše mátkkoštit Makedonia čađa .#Usjudaláv vuojn Makedonia milta mannat . Muhto din luhtte gal bisánan muhtun áiggi , vaikko olles dálvvi ge . Dasto dii sáhttibehtet ráhkkanahttit mu mátkái , gosa dal vulggežan .#Valla dijá lunna ájgov muhtem ájgev ganugit , soajtáv dálvvadit ja de máhttebihtit muv viehkedasstet gå vat vuolgáv , gåsi de . Dán vuoro in áiggo dušše finadit din luhtte go manan meattá , muhto doaivvun beassat bisánit muhtun áigái , jos Hearrá dáhttu .#Dán bále , jus Härrá miedet , ájgov dijáv guossidit , iv dåssjå mieddel mannat . Efesosas mun orun hellodagaid rádjái , dasgo doppe leat rabas uvssat ja ollu bargu munnje , muhto leat maiddái ollu vuostálastit .#Ájgov Efesosin ájlistagájda årrot . Dåppe le uksa munji rabás : bargos ållo ja vuosstetjuodtjojs ållusa . Jos Timoteus boahtá , de atnet fuola ahte son lea oadjebas din luhtte .#Huksit Timoteosav gå boahtá , vaj dijá diehti ij dárbaha måråstit . Dasgo son doaimmaha Hearrá barggu nugo mun ieš ge . Dan dihtii ii galgga oktage badjelgeahččat su .#Sån le Härrá bargon muv láhkáj , ja dan diehti allus aktak suv álbedu . Veahkehehket su joatkit mátkkis ráfis , vai son beassá máhccat mu lusa .#Viehkedihtit suv vuolgátjit ja sávadihtit sunji ráfev vaj muv lusi máhttá máhttsat . Mun ja oskuvieljat leat vuordimin su .#Mån aktan vieljaj lev suv vuorddemin . Min oskuvielja Apollosa mun lean ávžžuhan sakka vuolgit din lusa eará oskuvieljaiguin , muhto ii son dáhto vuolgit dál ; son boahtá go oažžu dili .#Mij Apollosvielljaj gullu , de vissjalit lev suv bádtjim dijá lusi vuolgátjit , aktan vieljaj . Ij lim suv ájggomus dálla vuolgget ; bådisj sån sjiehtes ájge . Gohcet , bissot nanusin oskkus , lehket jálut ja gievrrat !#Gåhtsit , bissut nannusit jáhkon , lehkut jállon ja gievrran . Dahket buot ráhkisvuođas .#Dahkit gájkka gieresvuodan . Oskuguoimmit , mun rávven din : Dii diehtibehtet ahte Stefanasa bearaš lei vuosttaš šaddu sin gaskkas geat dahke jorgalusa Akaias , ja ahte sii leat bálvališgoahtán bassi olbmuid viššalit .#Vielja , akta ássje ájn . Diehtebihtit Stefanas goahtefuolkijnis lij Akaia vuostasj sádjo Kristusin , ja vissjalit sij li ájllisijt dievnastam . Galgabehtet dii ge leat vuolibuččat dakkár olbmuide ja juohkehažžii gii bargá ja rahčá singuin .#Sidáv dijáv vuollegattjan årrot dakkir almatjijda ja gájkajda , gudi rahtji ja barggi . Mun lean ilus go Stefanas ja Fortunatus ja Akaikos leat boahtán .#Ávon lev gå Stefanas , Fortunatus ja Akaikos diehki båhtin . Sii leat geahpedan ohcalumi din maŋŋái ja arvvosmahttán mu ja din .#Dijáv åhtsålattijn li muv gievrrodam , muv degu dijáv ávvudahttám . Atnet dakkáriid árvvus .#Adnit dakkirijt árvvon . Asia eanangotti searvegottit celket didjiide dearvvuođaid .#Asia tjoaggulvisá didjij varrudagájt sárnnu . Akvila ja Priska ja searvegoddi mii čoaggana sudno vissui , celket didjiide váimmolaš dearvvuođaid Hearrá nammii .#Akvila ja Priska ja tjoaggulvis mij sunnu goahtáj tjåhkan , varrudahtti vájmos didjij , jáhkoguojmijda . Buot oskuguoimmit celket dearvvuođaid .#Gájkka vielja didjij varrudagájt sárnnu . Dearvvahallet guhtet guimmiideattet bassi cummáin !#Buorástahttit guhtik guojmáda ájlis tjulástagájn . Mun , Bávlos , čálán dáid dearvvuođaid gieđainan .#Dála mån , Paulus , varrudagájdam iehtjam giedajn tjáláv . Jos guhtege ii ráhkis Hearrá , de lehkos garuhuvvon !#Garroduvvam sån guhti Härráv ij iehtse . Marana ta !#Marana ta . Hearrá Jesusa árbmu lehkos dinguin !#Härrá Jesusa ármmo tjuovvus dijáv . Mu ráhkisvuohta lea dinguin buohkaiguin geat lehpet Kristus Jesusis .#Kristus Jesusin le muv gieresvuohta dijáj gájkaj lunna . Dearvvuođat Bávlosis , gii Ipmila dáhtu mielde lea Jesus Kristusa apoasttal , ja min oskuvieljas Timoteusis Ipmila searvegoddái Korintas ja buot bassi olbmuide miehtá Akaia .#Paulusis , Jubmela sidoda baktu Kristus Jesusa apostel , ja Timoteos-vieljastimme Jubmela tjoaggulvissaj Korintan ja gájkka ájllisijda Akaia dáfojn . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi Ipmilis , Áhčisteamet , ja Hearrás Jesus Kristusis !#Ármmo ja ráfe Jubmelis , Áhtjestimme ja härrá Jesus Kristusis . Máidnojuvvon lehkos Ipmil ja Hearrámet Jesus Kristusa Áhčči , árkkálmastinvuođa Áhčči ja buot jeđđehusa Ipmil !#Rámmpo lehkus mijá härráj Jesus Kristusa Jubmelij ja Áhttjáj , ármmogisvuoda Áhttjáj ja gájkka jaskadusá Jubmelij . Son jeđđe min buot min áŧestusain dainna jeđđehusain man mii ieža leat ožžon Ipmilis vai mii gis sáhtášeimmet jeđđet sin geat leat buot lágán áŧestusain .#Gájkka vájvijn mijáv jaskat , vaj jaskadusá baktu mav Jubmelis oadtjop lulujma jaskadit juohkkahattjav guhti vájvástuvvá . Dasgo nugo mii leat valljogasat ožžon oasi Kristusa gillámušain , nu mii maiddái oažžut valljugasat dan jeđđehusa man Kristus addá .#Valjet lip Kristusa gierddamusájs oasev oadtjum ja dan diehti Kristusa baktu valjet jaskaduvvap . Jos mii áŧestuvvat , de dat šaddá didjiide jeđđehussan ja bestojupmin .#Jus gártjesvuodan lip , de dan baktu jaskaduvvabihtit ja gádjusihpit . Jos mii jeđđejuvvot , de dalle maiddái dii ge jeđđejuvvobehtet ja nanusmuvvabehtet gierdat daid seammá gillámušaid maid mii ge fertet gillát .#Jus jaskaduvvap de dij aj jaskaduvvabihtit , massta viehkev oadtjobihtit avtalágásj gierddamusájt guoddet gå mij . Mii luohttit nannosit didjiide , dasgo mii diehtit ahte nugo dis lea oassi gillámušas , nu dis lea maiddái oassi jeđđehusas .#Nannusit didjij åskeldip , diehtep gå diján le gierddamusájs oasse , de le aj jaskadusás oasse . Oskuguoimmit , mii dáhtošeimmet din diehtit makkár áŧestusaid mii vásiheimmet Asia eanangottis .#Vielja , sidáv dijáv diehtet , makkir vájvijn Asian lijma . Dat ledje nu badjelmearálaš lossadat ahte mii velá eahpidišgođiimet gájošeimmet go heaggamet ge .#Vájve lidjin badjel miere låssåda , ejma dasti jáhke hekkajn rijbbap . Mii navddiimet iežamet juo dubmejuvvon jápmimii , amamet šat luohttit alcceseamet , muhto Ipmilii , guhte bajásčuoččáldahttá jábmiid .#Valla ietjajnimme duobmov jábmemij guottijma , vaj ep lulu allasimme dårvustallat , ájnat Jubmelij guhti jábbmegij lussta tjuottjeldahttá . Ja son gájui min stuora heakkaheađis , ja son dahká dan fas .#Dakkir häggavádás sån mijáv gájoj ja vaden gádju . Sutnje mii dorvvastit ahte son ain gádju min .#Ja dårvustallap sunji vaj világa mijáv gádju . Maiddái dii ge galgabehtet veahkehit min rohkosiiddádetguin , vai eatnagat giitalivčče Ipmila dan árpmu ovddas man mii leat ožžon go eatnagat leat rohkadallan min ovddas .#Viehkedihtit mijáv råhkådallat , vaj moattes Jubmelav gijtti ármos mav moaddásij baktu oadtjop . Dát lea min rápmi , nugo min oamedovdu duođašta ahte mii leat eallán dáppe máilmmis , ja erenoamážit din gaskkas , bassivuođas ja duođalašvuođas mii boahtá Ipmilis .#Dála le mijá rámmpo ja dav aj mijá oamedåbdo vihtanassti : Väráldin , ja ájnnasit dijá gaskan , lip vájaldam ájlis rájnnavuodan , mij Jubmelis boahtá . Ii aivve olmmošlaš viisodat leat láiden min , muhto Ipmila árbmu .#Ep le värálda vijsesvuodas , ájnat Jubmela ármos lájddiduvvam . Das maid mii čállit didjiide ii leat eará oaivil go dat maid dii ieža sáhttibehtet lohkat ja áddet .#En måj didjij mavga iehtjádav tjále gå mav ietja låhkåbihtit ja dádjadihpit . Ja mun doaivvun ahte dii áddebehtet ollásit dan maid gal lehpet juo ádden muhtun muddui , ahte mii leat din rápmi ja dii lehpet min rápmi Hearrá Jesusa beaivvi .#Ja doajvov ållåsit dádjadittjabihtit mav juo muhtem märráj lihpit dádjadahtjam : härrá Jesusa biejve mij lip dijá rámmpo , ja dij mijá rámmpo . Dáinna luohttámušain mun dáhtton vuolgit vuos din lusa vai dii oččošeiddet ođđa duođaštusa Ipmila árpmus .#Dajna åskujn sihtiv vuostak dijá lusi mannat , vaj lulujda ávov Jubmela ármos oadtjot . Mun dáhtton galledit din sihke Makedoniai mátkkoštettiin ja doppe máhcadettiin vai dii livččiidet dasto sáhttán ráhkkanahttit mu Judea mátkái .#Dijá lussta ájgov Makedonian manádit ja dåppelt vat máhttsat dijás viehkev Judea mannulahkaj åttjutjit . Dale nåvti muv ájggomus lij . Go dáhtton dán , guovttádasten go mun dalle ?#Giehppismielak ussjolvis gus lij ? Vai leat go mu áigumušat dušše iežan dáhtu mielde , nu ahte mieđihan go duođaid dáhtun biehttalit ?#Lev gus mån oattje bieles nåv sjiebtjes , vaj avta bále javlav le ja ij ? Ipmil sáhttá duođaštit ahte mii eat mieđit ja biehttal oktanaga .#Jubmel máhttá duodastit mav didjij javlav , ij le goappátjagá le ja ij . Dasgo Ipmila Bárdni , Jesus Kristus , gean mii leat sárdnidan didjiide , mun , Silvanus ja Timoteus , son ii seaguhan mieđiheami ja biehttaleami , muhto sus lei álo mieđiheapmi .#Jubmela Bárnne , Kristus Jesus , gev måj Silvanusijn ja Timoteos lip dijá lunna sárnnedam , ij lim goappátjagá le ja ij . Dasgo buot Ipmila lohpádusat , man eatnagat dat ležžet , leat nannejuvvon su siste .#Sujna le dåssjå le , dajna gå gájkka Jubmela jáhto li suv baktu vásstádusáv oadtjum : le . Danne mii maiddái cealkit Ipmilii gudnin su bokte : Amen .#Dan diehti de suv baktu javllap Amen , Jubmelij guddnen . Ipmil ieš čatná min ja din nannosit Kristusii ja vuoiddada min . Son lea maiddái merken min seaillainis ja addán midjiide Vuoiŋŋas dáhkádussan min váimmuide .#Jubmel iesj mijáv ja dijáv jáhko baktu Kristusij tjadná ja le mijáv vuojddam ; sån le aj mijáv sinidahttám ja Vuojŋŋanisáv midjij vaddám , duodastussan mijá vájmojda . Mun gohčun Ipmila duođašteaddjin ja bijan heaggan nannejupmin dasa ahte seastin dihtii din lean maŋidan mátkán Korintii .#Jubmelav vihtanin biejav ja hekkam duodastussan : Sidáv dijáv árjjot ja dan diehti iv le ájn Korintaj jåvsådam . Ii leat nu ahte mii dáhtošeimmet mearridit din oskku , muhto mii leat bargoguoimmit guđet bargat didjiide illun . Dii han bissubehtet oskkus .#En måj dijá jáhkov ráddi , ájnat viehkediddjen dijá ávvuj lin - jáhkon ham nannusa lihpit . Mun ledjen mearridan ahte in vuolgge oktii vel din lusa jos dat dagaha didjiide morraša .#Lev mierredam iv ájn akti dijá lusi surgujn boade . Dasgo jos mun buvttán didjiide morraša , gii dalle illudahtášii mu earet go dat gean mun lean dagahan morrašii ?#Jus didjij surgov buvtáv , le gus de aktak guhti muv ávvudahttá ? Na , ij aktak ietjá gå sån , guhti muv baktu surgov oattjoj . Ja aiddo dan dihtii mun čállen nugo čállen , amaset sii geat galge illudahttit mu , buktit munnje morraša go mun boađán . Ja mun luohtán didjiide buohkaide ja dieđán ahte mu illu lea maiddái din .#Tjálliv mav tjálliv , vaj iv dárbaha surggahit sijá diehti , gudi má lulun muv ávvudahttet ja visses lev muv ávvo dijáj gájkaj ávvo le . Mun čállen didjiide stuora morrašis ja váibmobákčasis ja ollu gatnjaliiguin .#Låsså dättos ja vájmo báktjasis tjiero didjij tjálliv . In mun čállán buktin dihtii didjiide morraša , muhto vai dii áddešeiddet man čiekŋalit mun ráhkistan din .#Ittjiv tjále dijáv hådjen dagátjit , ájnat dádjadittjat man tjiegŋalit dijáv ähtsáv . Jos muhtun lea buktán morraša nubbái , de son ii leat buktán morraša dušše munnje , muhto didjiide buohkaide , goitge muhtun muddui , aman dadjat menddo ollu .#Jus dal soames surgov buktá , de ij le muv , ájnat dijájt gájkajt hådjodam , gåjt edasik muhtem märráj , vaj iv alvvi . Muhto dákkár olbmui lea doarvái dat ráŋggáštus man eatnasat dis leat juo addán sutnje . Dál galgabehtet baicca addit sutnje ándagassii ja jeđđet su amas áibbas vuodjut morrašii .#Sunji , guhti surgguj le siválasj , le nuoges dijáj ienemusáj nuktalus ; galggabihtit dal ienni suv ándagis luojttet ja jaskadit , vaj låsep surgos ij håhkkåna . Danne mun rávven din ain čájehit sutnje stuora ráhkisvuođa .#Dan diehti vájnnodav dijáv sunji gieresvuodav vuosedit . Aiddo dan dihtii mun čállen ge didjiide vai oččošin diehtit lehpet go gulolaččat juohke láhkái .#Didjij ham tjálliv vaj oattjov diehtet man nannusit gullogisvuodan bissobihtit . Sutnje geasa dii addibehtet ándagassii , attán mun ge ándagassii .#Gev dij ándagis luojttebihtit , suv luojtáv aj mån . Ja go lean addán ándagassii , jos mus oppa leažžá ge mihkkege mas addit ándagassii , de lean addán ándagassii din dihtii Kristusa muođuid ovddas amas Sáhtán beassat beahttit min .#Ja gå ándagis luojttám lev , jus dal mige ándagis luojttet , de lev dav dijá diehti ja Kristusa åvdån dahkam , vaj Sáhtán ij besa mijáv bähtátjit . Dasgo mii diehtit makkár juonat sus leat .#Diehtep ham juo makkir ájggomusá sujna li . Go mun bohten Troasii sárdnidit Kristusa evangeliuma , de Hearrá rabai munnje uvssa .#Gå Troasij jåvsådiv evangeliumav Kristusa birra sárnnedittjat , de uksa Härrá bargguj lij rahppot . Mun in dattege ráfáiduvvan , dasgo mun in gávdnan oskuvielljan Titusa doppe .#Valla ittjiv mielanam ráfev oattjo , dajna gå ittjiv Titusvieljam dåppe gávna . Danne dahken sidjiide dearvvuođaid ja jotken Makedoniai .#Dan diehti de sijáv hivástahttiv ja Makedoniaj vuolggiv . Muhto giitu lehkos Ipmilii , guhte álo addá midjiide oasi Kristusa vuoitufárus ja diktá min juohke báikái viiddidit dieđu su birra dego njálgga hája .#Jubmelij gijtto , guhti Kristusa baktu agev muv vuojttofárrusis válldá , ja juohkka bájken muv miedet kristusdiedo njálga hapsav bigodit . Dasgo mii leat Kristusa njálgga hádja mii badjána Ipmila ovdii ; dan hája dovdet sihke sii geat bestojuvvojit , ja sii geat mannet gáđohussii ; sidjiide geat mannet gáđohussii , mii leat jápminhádja mii doalvu jápmimii , muhto sidjiide geat bestojuvvojit , mii leat eallinhádja mii doalvu eallimii .#Jubmelij guddnen lev Kristusa njálga happsa sidjij gudi gádjusi , ja sidjij gudi håhkkåni , happsa jábmemis jábmemij sidjij gudi håhkkåni , ja happsa iellemis iellemij sidjij gudi gádjusi . Gii sáhttá dán dahkat ?#Ja guhtis máhttá dáv gájkka dahkat ? Dasgo mii eat leat nugo eatnagat geat verrošit Ipmila sániin , muhto danne go Ipmil lea vuolggahan min , mii sárdnidit dan duođalaččat Kristusa bálvaleaddjin Ipmila muođuid ovddas .#Iv le sijá moaddásij lágásj , gudi Jubmela bágov bånjådi , ájnat rájnnasin dav sárnnedav , nåv gåktu Jubmelis vatteduvvá , Jubmela åvdån ja Kristusa dievnastusán . Rábmogoahtit go mii fas iežamet ?#Juo gus dal vat iehtjam májnnogoadáv ? Dahje dárbbašit go mii gal máidnungirjjiid didjiide dahje dis , nugo muhtumat ?#Dárbahav gus mån májnnomgirjev didjij jali dijás , degu muhtem iehtjáda ? Eat dárbbaš , dii lehpet ieža min máidnungirji , čállojuvvon min váimmuide , ja buot olbmot sáhttet dovdat ja lohkat dan .#Iv , dajna gå dij lihpit muv májnnomgirjje dijá vájmojda tjáleduvvam ja gájkka almatja dav dåbddi ja låhki . Lea čielggas ahte dii lehpet Kristusa girji man Ipmil lea oskkildan midjiide čállit . Dat ii leat čállojuvvon bleahkain , muhto ealli Ipmila Vuoiŋŋain , ii geađgetávvaliidda , muhto olbmuid váimmuide .#Dij ham lihpit Kristusa májnnomgirjje , mujsta tjáleduvvam ij blehkajn , ájnat ielle Jubmela Vuojŋŋanisájn , ij ga gierggedáblojda , ájnat dijá vájmojda , dáblojda oattjes ja varás . Dákkár dorvu Ipmilii boahtá Kristusis .#Dakkir åssko le mujna Jubmelij Kristusa baktu . Ii leat nu ahte mis livččii fápmu jurddašit maidege dego dat boađášii alddámet .#Ij val nåv vaj iesj ájmmudav majdik ietjastam ájádallat , juojddá mij ietjastam badján . Min fápmu boahtá Ipmilis guhte attii midjiide návccaid bálvalit ođđa lihtu , mii ii leat vuođđuduvvon bustávaide , muhto Vuigŋii .#Muv máhtto Jubmelis le . Sån le munji máhtov vaddám ådå lihto dievnastiddjen , lihtto mij ij le bokstávva , ájnat Vuojŋŋanis . Dasgo bustávva goddá , muhto Vuoigŋa dahká eallin .#Bokstávva ham jábmet , valla Vuojŋŋanis iellemav vaddá . Juo jápmima bálvalusas man mearrádusat ledje čullojuvvon bustávaiguin geađgái , lei dakkár hearvásvuohta ahte israellaččat eai duddon geahččat Movssesa muođuide ; dat báite nu garrasit , vaikko dat hearvásvuohta lei nohkavaš .#Juo jábmema dievnastusán , mij lij gierggedáblojda bokstávvan tjuoladuvvam , lij dakkir herlukvuohta vaj israelaga hähttujin árudijása Mosesis jårggålit , gå suv árudidja nåv guojtij , vájku dal ruvva gádoj . Man ollu eanet hearvásvuohta lea ge Vuoiŋŋa bálvalusas !#Man herlugabbo le de Vuojŋŋanisá dievnastus ! Jos duođaid dubmehusa bálvalusas lei nu ollu hearvásvuohta , man ollu eanet hearvásvuohta de fertešii leat vanhurskkisvuođa bálvalusas ? Duođaid , dat mas oktii lei hearvásvuohta , lea manahan hearvásvuođas danne go dál lea boahtán hearvásvuohta mii lea mihá stuorit .#Jus duobmo dievnastusán lij herlukvuohta , man herlugabbo le de rievtesferdukvuoda dievnastus . Mij åvddåla lij herlukvuohta ij le migek dán alvos stuoráp herlukvuoda guoran . Dasgo jos das mii jávkkai , lei hearvásvuohta , man ollu eanet hearvásvuohta de lea ge das mii bistá .#Jus lij herlukvuohta danna mij nåhkå , man stuoráp herlukvuohta le de danna mij bissu . Go mis nappo lea dakkár doaivu , de mii leat roahkkadat . Mii eat daga nugo Movsses gii bijai liinni muođuid ovdii amaset israellaččat oaidnit mo dat mii lei jávkamin , nogai .#Gå dal mujna le dakkir doajvvo de stuorra jálosvuodan bargav , iv Mosesa láhkáj , guhti árudijás lijnijn gåbtjåj , vaj israelaga ettjin bessat lulu vuojnnet , gåktu någåj mij lij gáhtomin . Muhto sin miella buoššuduvvui . Dát liidni lea báhcán sadjásis gitta otná beaivvi rádjái go sii lohket boares lihtu girjjiid , dasgo dušše Kristus váldá dan eret .#Valla sijá miela li garrastuvvam , dajna gå ájn udnásj biejve rádjáj le gåbtjås sadjásis báhtsám , gå oabme lihto tjálugijt låhki . Duođaid , vel otná beaivvi ge lea liidni sin váimmuid alde álo go Movssesa láhka lohkkojuvvo .#Ij vil ierit váldeduvá , dajna gå dåssjå Kristusa baktu gáhtu . Ájn dálága le gåbtjås sijá vájmoj åvdån gå Mosesa láhka lågåduvvá . Muhto go sii jorgalit Hearrá guvlui , de liidni váldojuvvo eret .#Valla gå Härráj jårgijdi de gåbtjås ierit váldeduvvá . Hearrá lea Vuoigŋa , ja doppe gos Hearrá Vuoigŋa lea , doppe lea friddjavuohta .#Härrá le Vuojŋŋanis , ja ráfe gånnå Härrá vuojŋŋanis le . Ja mii buohkat geat geahččat govččakeahtes muođuiguin Hearrá hearvásvuođa dego speadjalis , nuppástuvvat seammá hearvásvuođa govvan , hearvásvuođas hearvásvuhtii . Dát boahtá Hearrás gii lea Vuoigŋa .#Mij gájka gudi árudijáj gåbtjåk Härrá herlukvuodav gehtjadip ietjájduvvap avta herlukvuoda gåvvån ; herlugin dagáduvvap herlukvuodas mij Härrás , Vuojŋŋanisás boahtá . Dan dihtii go Ipmil árpmustis lea bidjan min dán bálvalussii , de mii eat hearddohuva .#Gå mujna Jubmela ármmogisvuodan le dát dievnastus , de iv vuollána . Mii hilgut buot suollemas ja heahpatlaš daguid . Eat geavat gávvilvuođa eat ge nuppástuhte Ipmila sáni ge . Mii baicca almmuhit rahpasit duohtavuođa , ja dat lea min duođaštus juohkehažžii , guhte guorahallá oamedovddus Ipmila muođuid ovddas .#Hilgodav gájkka suollevis skámodisvuodajt , iv gávvelisvuodajn barga , iv ga Jubmela bágov rievddada , ájnat bihko sáddnáv sárnnedav ja duobbmijus muv juohkka almasj Jubmela árudijá åvdån . Jos min evangelium oppa leažžá ge čihkosis , de dat lea čihkosis sidjiide geat mannet gáđohussii .#Jus muv evangelium le tjiegaduvvam , de le tjiegaduvvam sidjij gudi håhkkåni . Dasgo dálá máilmmi ipmil lea čalmmehuhttán eahpeoskkolaččaid miela amaset oaidnit čuovgasa mii báitá Kristusa hearvásvuođa evangeliumis , Kristusa , guhte lea Ipmila govva .#Dán värálda jubmel le vuojn jáhkodimij jergav sjevnjuduhttám , vaj e dasti vuojne Kristusa herlukvuoda evangeliuma tjuovgav . Sån le ham Jubmela gåvvå . Eat mii sárdnit iežamet , muhto Jesus Kristusa Hearrán ja min gis din bálvaleaddjin Jesusa dihtii . Dasgo Ipmil guhte celkkii : « Báitos čuovga seavdnjadasas » , son lea maiddái diktán čuovgasa báitit min váimmuide , vai diehtu Ipmila hearvásvuođa birra báittášii Jesus Kristusa muođuin .#Iv iehtjam sárnneda , ájnat Jesus Kristusav härrán : Iesj lev dievnastiddjen Jesusa diehti , dajna gå Jubmel guhti javlaj : ” bájttus tjuovgga sjievnnjedin ” , le aj muv vájmmuj tjuovgav bájtedahttám , vaj diehto Jubmela herlukvuoda birra luluj Jesus Kristusa árudijás bájttet . Muhto dát dávvir mis lea láirálihtis , vai šaddá čielggasin ahte dákkár stuora fápmu boahtá Ipmilis , ii ge mis alddámet .#Valla dát dávver le mujna rájrrelihtijn , vaj bigoduvvá dákkir stuorra fábmo Jubmelis boahtá , ij mujsta . Mii áŧestuvvat juohke láhkái , muhto eat hearddohuva ; mii leat ráđeheamit , muhto eat doaivvoheamit ; mii leat doarrádallojuvvon , muhto eat guđđojuvvon ; mii leat časkojuvvon eatnamii , muhto eat duššaduvvon .#Lev juohkkaláhkáj nággiduvvam , valla iv le birástahteduvvam , juorrulattav valla iv le ráde dagi , doarrádallamav gierddam , valla iv le guodeduvvam , ednamij tsábmestuvvam , valla iv dåssjiduvvam . Mii guoddit álo Jesusa jápmima iežamet rupmašis , vai Jesusa eallin ge almmustuvašii min rupmašis .#Agev rubmahin guottadav jábmemav mav Jesus gierdaj , vaj Jesusa iellem luluj muv rubmahin bihkusit . Dasgo velá dan botta ge go mii leat ain eallimin , mii addojuvvot álelassii jápmimii Jesusa dihtii vai Jesusa eallin ge almmustuvašii min nohkavaš rupmašis .#Mån , guhti viesov , vatteduváv agev Jesusa diehti jábmemij , vaj Jesusa iellem luluj jábbmelasj oattjenam bigoduvvat . Min siste bargá nappo jápmin , muhto din siste eallin .#Muv sinna jábmem de barggá ja iellem dijá sinna . Mis lea seammá oskku Vuoigŋa , nugo lea čállojuvvon : Mun oskon , danne sárdnon .#Mujna le dahtak jáhko Vuojŋŋanis , mij tjálugin tjáleduvvá : Jáhkáv , ja dan diehti sárnnedav . Mii ge oskut , ja danne mii sárdnut .#Mån aj jáhkáv , ja dan diehti sárnnedav . Mii han diehtit ahte son guhte bajásčuoččáldahtii Hearrá Jesusa , bajásčuoččáldahttá min ge suinna ja divvu min dinguin iežas ovdii .#Diedáv ham , guhti Härrá Jesusav tjuottjeldahtij , tjuottjeldahttá aj muv Jesusijn ja låjdåstahttá muv dijájn suv åvddåj . Buot dát dáhpáhuvvá din dihtii vai árbmu álo viidánivččii ja giitalus lassánivččii valjit Ipmilii gudnin .#Gájkka dát dijá diehti sjaddá , vaj ármmo luluj valjet moaddásij ållet sijá gijttogisvuohtan ja Jubmelij guddnen . Danne mii eat arvvahuva .#Dan diehti iv vuollána . Vaikko velá min olgguldas olmmoš billistuvvo ge , de min siskkildas olmmoš ođasmahttojuvvo almmatge beaivvis beaivái .#Vájku muv ålgoldis almasj dåssjån , de muv sissŋálasj almasj biejves bäjvváj ådåstuvvá . Dat áŧestusat maid mii dál fertet guoddit , leat geahppasat , ja buktet midjiide agálaš hearvásvuođa valljugas riggodaga . Ii mis leat čalmmiid ovddas dat mii lea oinnolaš , muhto dat mii lea oaidnemeahttun .#Muv åniájggásasj gierddamusá li gähppada stuorra ihkevenájggásasj herlukvuoda guoran , mav munji gárvedi , guhti iv várddaha dav mij vuojnnu , ájnat dav mij ij vuojnnu . Dasgo dat mii lea oinnolaš , bistá muhtun áiggi , muhto dat mii lea oaidnemeahttun , bistá agálaččat .#Mij vuojnnu dåssjån , mij ij vuojnnu bissu ihkeven ájggáj . Mii han diehtit ahte jos min eatnanlaš viessu , min goahti , gaikkoduvvo ge , de mis lea almmis viessu mii boahtá Ipmilis , agálaš viessu , mii ii leat huksejuvvon gieđaiguin .#Diehtep gå gajkoduvvá goahte mij le mijá viesso ednamin , de miján le viesso almen mij le Jubmelis , ihkeven viesso mij ittjij giedaj dagáduvá . Dáppe ealedettiineamet mii šuohkkit ja áibbašit gárvvohuvvot almmálaš viesuineamet .#Sjuohkadallap dáppe viesodijn , dajna gå vájddep almmelasj viessuj gárvoduvvat . Dasgo go mii leat gárvvohuvvon dainna , de eat leat šat álás .#Gå de dasi lip gárvoduvvam , de ep rihttsot gávnadalá . Nu guhká go mii ássat dan goađis , mii šuohkkit váivvisteamet . Eat mii dáhto nuolahuvvot , muhto baicca gárvvohuvvot vai eallin njielašii dan mii lea jámolaš .#Mij , gudi dán goaden lip , vájvijs sjuohkadallap ; ep ham sidá rihtsahit , ájnat gárvoduvvat , vaj jábbmelasj luluj iellemis njieladuvvat . Aiddo dán várás Ipmil lea gárvvistan min ja dáhkádussan son lea addán midjiide Vuoiŋŋa .#Jubmel iesj le mijáv jur dan diehti sjivnnjedam , ja Vuojŋŋanisáv midjij dasi duodastussan vaddám . Dan dihtii mii leat álo dorvvolaččat , vaikko diehtit ge ahte mii eat leat Hearrá luhtte nu guhká go min ruoktu lea rumaš .#Dan diehti agev lip buorre dårvon , vájku vil diehtep Härrás lip ierit guhkev mijá viesso le rubmahin - Dasgo mii vádjolit oskkus , oainnekeahttá .#jáhkon viessop , vuojnek . Mii leat goit dorvvolaččat , vaikko milloseabbot guođášeimmet rupmaša ja dáhtošeimmet leat ruovttus Hearrá luhtte .#Buorre dårvon lip ja ienemusát lulujma sihtat rubmahav guodet ja viesoma Härrá lunna oadtjot . Danne mii viggat leat sutnje dohkálaččat , leažžat dal ruovttus dahje eret .#Vidtjup de sunji vuohkasin viessot , juogu dal lip sijdan jali ep . Dasgo mii buohkat galgat boahtit Kristusa duopmostuolu ovdii , gos juohkehaš oažžu dan mielde maid lea dahkan dán eallimis , lehkoset dal buorit dahje bahát .#Gájka ham Kristusa duobbmoståvlå åvdån galggap tjuodtjot , nåv gåktu lip , ja danna juohkkahasj oadtju dan milta majt viesodijn dagáj , buorev jali baháv . Danne go mii nappo dovdat Hearrá balu , mii geahččalit hálahit olbmuid . Ipmil gal dovdá min dakkárin go mii duođaid leat , ja mun doaivvun ahte dii ge duođaid dovdabehtet min nu .#Diedáv mån mij le Härrá balulasjvuohta ja dan diehti gähttjalav almatjijt oatsodit ; Jubmel muv dåbddå , ja doajvov dij oamedåbdonihtte ietjada aj dåbddåbihtit . Mii eat rámit iežamet fas didjiide , muhto mii dáhttut addit didjiide vejolašvuođa rábmot iežadet min dihtii vai dii sáhtášeiddet vástidit sidjiide geat rábmojit olbmo olgguldas hámi , eai ge dan mii lea olbmo váimmus .#Iv sidá iehtjam vat májnnogoahtet . Daŋgas diehti rámmput muv vaj máhttebihtit sijáv duostudit , gudi ålgoldis hámev májnnu valla e dav mij vájmon le . Jos mii leažžat mielaid haga , de dat lea Ipmila dihtii .#Jus mielajs lidjiv , de Jubmela diehti lidjiv . Jos mii leažžat olles mielain , de dat lea din dihtii .#Jus ålles mielajn lev , de dijá diehti lev . Dasgo Kristusa ráhkisvuohta geatnegahttá min . Mii han diehtit ahte jos okta lea jápmán buohkaid ovddas , de sii buohkat leat jápmán .#Kristusa gieresvuohta muv nággit , ja diedáv jus akta gájkaj åvdås le jábmám , de gájka li jábmám . Ja son jámii buohkaid ovddas amaset sii geat leat eallimin šat eallit alcceseaset , muhto sutnje guhte jámii ja bajásčuoččáldahttojuvvui sin ovddas .#Ja gájkaj åvdås sån jámij , vaj sij gudi viessu e ietjasa åvdås vieso , ájnat suv åvdås guhti sijá åvdås jámij ja tjuodtjelij . De mii eat šat árvvoštala geange olmmošlaččat .#Iv dasti avtak almatjij láhkáj árvustalá . Ja jos mii vel livččiimet ge dovdan Kristusa nu , de eat šat daga dan .#Ja jus Kristusav littjav dan láhkáj árvustallam , de iv dasti dagá . Dalle juohkehaš guhte lea Kristusis , lea ođđa sivdnádus . Boares dilli lea vássán , ođđa dilli lea boahtán .#Guhti le Kristusin le ådå sjivnnjádus , oames le vássám , ådås le boahtám . Muhto buot dát boahtá Ipmilis guhte soabahii min iežainis Kristusis ja oskkildii midjiide soabahusa bálvalusa .#Gájkka dát Jubmelis boahtá , guhti mijáv Kristusa baktu ietjajnis såbadij ja muv såbadusá dievnárin biejaj . Kristusis Ipmil soabahii máilmmi iežainis , ii ge son logahallan sidjiide sin rihkkumiid ; midjiide son oskkildii sága dan soabahusa birra .#Jubmel ålles väráldav Kristusa baktu ietjajnis såbadij : ittjij ga almatjijda sijá mieddemijt lågå , ja munji de såbadusá ságav åskeldij . Mii leat dalle Kristusa áirasat , nu ahte lea dego Ipmil ieš rávvešii din min bokte .#Lev de Kristusa sáhkaguodde , ja Jubmel dijáv muv baktu vágot . Mii átnut Kristusa beales : Soabadehket Ipmiliin !#Kristusa diehti dijáv vájnnodav : såbadihtit Jubmelijn . Ipmil lea min dihtii dahkan suddun su guhte ii dovdan suttu , vai mii su siste oččošeimmet Ipmila vanhurskkisvuođa .#Jubmel le mijá åvdås suddon dahkam suv guhti suttojs ittjij majdik diede , vaj suv baktu lulujma rievtesferdugin Jubmela åvdån dagáduvvat . Ipmila bargoguoibmin mii rávvet dál din ge amadet duššás váldit vuostái Ipmila árpmu .#Jubmela barggoguojmmen vágodav dijáv dahkamis Jubmela ármov dåssjen . Dasgo son cealká : Mun gullen du rohkosa rivttes áigái ja veahkehin du bestojumi beaivvi .#Sån ham javllá : Sjiehtes ájge duv råhkålvisájt gulliv , ja lånåstusá biejve duv viehkediv . Gehččet , dál lea rivttes áigi , dál lea bestojumi beaivi !#Dálla sjiehtes ájgge le , lånåstusá biejvve . Eat mii áiggoše vearránahttit olbmuid mange láhkái amas min bálvalus láitojuvvot .#Iv aktasik sidá suhttamoarren liehket , ij aktak galga oarev oadtjot dievnastusám lájttet . Muhto juohke láhkái mii čájehit iežamet Ipmila bálvaleaddjin : Mii gierdat áŧestusaid , heađi ja balu , cábmojumi , giddagasa ja vuostálastima , garra barggu , idjagohcima ja nealggi ; mii leat buhttásat , mis lea diehtu , gierdavašvuohta ja ustitlašvuohta , mis lea Bassi Vuoigŋa , duođalaš ráhkisvuohta , duohtavuođa sátni ja Ipmila fápmu .#Juohkkaláhkáj gähttjalav Jubmela buorre dievnastiddjen viessot : sávrrudagájn gähttjalimijn , balon ja niedan , tsábmeduvádijn , fáŋŋgavuodan ja stuojmijn , vájvijn , gåtsedijn ja nielgen , rájnnavuodajn , diedoj , gierddisvuodajn ja buorrevuodajn , ájlis Vuojŋŋanisájn , duohta gieresvuodajn , sáddnáv håladijn , Jubmela fámujn , rievtesferdukvuoda värjoj validijn ja suoddjidijn , gudnen ja gudnedisvuodan , nievres ja buorre ságaj vuolen . Vanhurskkisvuohta lea min vearju man mii geavahit sihke falleheapmái ja suodjaleapmái , gudnis ja eahpegudnis , go mis beaggá sihke buorre ja bahá ; mii navdojuvvot fillejeaddjin , muhto mii sárdnut duođa ; mii leat dovdameahttumat , muhto buohkat dovdet min ; mii leat lahka jámi , muhto mii goit eallit ; mii leat illástuvvon , muhto eat leat goit goddojuvvon ; mii moraštit , muhto leat álo ilus ; mii leat geafit , muhto riggudahttit olusiid ; mis ii leat mihkkege , muhto mis lea almmatge buot .#Vierreåhpadiddjen gåhtjoduváv valla sáddnáv hålav , abmasin aneduváv valla daŋgas diehti oahppásin , jábmema lahka lev valla viesov , nuktaluvvam valla iv jábmemij , vájveduvvam valla agev ávon . Korintalaččat , mii leat sárdnon njulgestaga didjiide ja leat rabastan váimmuideamet .#Hädjo lev , valla moaddásav boanndán dagáv , mujna ij le mige valla gájkka le muv . Korinta vielja , njuolgga didjij hålav . Mii eat leat dahppan váimmuideamet didjiide , muhto dii lehpet dahppan váimmuideattet midjiide .#Muv vájmmo le didjij rabás . Muv lunna ij le didjij gárttje , valla dijá vájmojn le gárttje . Bálkkašeapmin dása , mun sártnun didjiide nugo mánáidasan , rabastehket dii ge váimmuideattet !#Vaddit munji bálkáv daŋga láhkáj - didjij iehtjam mánájda náv hålav - ja rahpit vájmojdihtte , dij aj . Allet mana eahpeoskkolaččaiguin ovttaide áissáide !#Allit amás svagájt jáhkodimij guottada . Dasgo mii dahkamušaid lea vanhurskkisvuođas lágahisvuođain , ja mii servvolašvuođaid lea čuovgasis seavdnjadasain ?#Mij dahkamuhájt le rievtesferdukvuodan lágadisvuodajn , ja mij dahkamuhájt le tjuovgan sjievnnjedijn ? Mo ba Kristus ja Beliar sáhttiba leat ovtta oaivilis ? Mii ovttastahttá oskkolačča eahpeoskkolaččain ?#Gåktu Kristusav Beliarijn hiehpá buohtastahttet , ja mij aktit jáhkulattjav jáhkodimijn ? Mo Ipmila tempel ja eahpeipmilat sáhttet soabadit ?#Le gus Jubmela tiemmpelin migek aktisasjvuohta boajtojubmelij ? Dasgo mii leat ealli Ipmila tempel , nugo Ipmil lea cealkán : Mun áiggun ássat ja vádjolit sin gaskkas ; mun dáhtun leat sin Ipmil , ja sii leat mu álbmot .#Mij lip ielle Jubmela tiempel , dajna gå Jubmel le javllam : Sijá lunna galgav årrot ja sijá gaskan vájaldit sijá Jubmelin , ja sij muv álmmugin . Danne Hearrá cealká : Vulget eret sin searvvis , sierranehket sis , allet guoskkat maidege buhtismeahttumiid !#Dan diehti Härrá javllá : Guodit sijáv ja sirrit sijás . Allit dav duohtada mij le báddum . Dalle mun válddán din vuostái ; mun áiggun leat din áhčči , ja dii lehpet mu bártnit ja nieiddat . Nu cealká Hearrá , Buotveagalaš .#De dijáv áhttjen duostov , ja dij lihpit munji bárne ja niejda , javllá Härrá , gájkviekses . Ráhkkásiiddán , go mis leat dákkár lohpádusat , de buhtistehkot iežamet buot das mii sáhttá duolvvidit rupmaša ja sielu , ja Ipmila balus ollašuhttot min bassindahkkojumi .#Muv mánnágärrása , dale li midjij jáhto . Rájnnijup de iehtjama gájkas mij rubmahav ja vuojŋŋanisáv bádá ja jåvsådup jubmelbalulasjvuodan ájlisvuohtaj . Addet midjiide saji váimmusteattet !#Dahkit munji sajev vájmmusihtte ! Mii eat leat verrošan geainnage , eat ge leat vahágahttán dahje beahttán geange .#Iv le aktasik vierev dahkam , iv le avtak vahágahttám , iv ga avtak bähttám . Mun in cealkke dán dubmen dihtii din . Mun han lean juo cealkán ahte dii lehpet min váimmus jogo mii jápmit dahje eallit .#Iv dáv javla dijáv duobbmitjit - javllam ham juo lev , dij vájmonam lihpit mujna jámátjit ja viesutjit . Mun luohtán didjiide ja rámádalan dis .#Didjij máhtáv njuolgga hållat , dijáv máhtáv májnnot . Dii lehpet addán munnje valjit jeđđehusa , ja mun lean ožžon badjelmearálaš ilu buot min áŧestusain .#Boandásláhkáj lev jaskaduvvam , mujna le ávos vallje gájkka gierddamusáj gaskan . Go mii bođiimet Makedoniai , de eat ožžon veaháge mášu . Buot lágán áŧestusat , olgguldas riiddut ja siskkáldas balut baicca deaividedje min .#Gå Makedoniaj båhtiv de ittjiv ráfev oattjo , ájnat juohkkaláhkáj vájvástuvviv , ålggolis rijdojs ja sissŋelis balos . Muhto Ipmil guhte jeđđe dorvvohemiid , jeđđii min ge go divttii Titusa boahtit min lusa . Mii oaččuimet jeđđehusa das go son bođii , muhto maiddái das go son ieš lei ožžon jeđđehusa din luhtte .#Valla Jubmel guhti njiejdeduvvamijt jaskat , jaskadij muv Titusa boahtema baktu , ij dåssjå val suv boahtema baktu , ájnat jaskadusá baktu mav dijás buvtij . Son muitalii mo dii áibbašehpet oaidnalit muinna , moraštehpet mu dihtii ja bealuštehpet mu stuora áŋgirvuođain , nu ahte mun illosin velá eanebut .#Giehtoj munji gåktu hálijdihpit muv vuojnnet , dijá luodjomijt ja gåktu muv måråstihpit . Vaikko mun velá moraštahtten ge din ovddit girjjiinan , de in gáđa go čállen dan .#Ja dát le muv ájn ienebut ávvudahttám . Vájku vil dijáv girjijnam hådjodiv , de iv sáŋarda . Jos ovdal leaččan gáhtan dan , danne go dieđán ahte dat girji moraštahtii din , vaikko vel oanehis áigái ge , de dál gal lean ilus , in danne go dii šattaidet morrašii , muhto danne go moraš doalvvui din jorgalussii .#Vuostak galla ihkap sáŋardiv , árvvediv girjje dijáv hådjodij , gåjt muhtem ájggáj . Valla dálla dal ávvudaláv , iv dan diehti gå diján lij hådje , ájnat dan diehti gå håjesvuohta buorádussaj lájddij . Dii šattaidet morrašii Ipmila dáhtu mielde ; mii nappo eat leat dahkan didjiide maidege vahágiid .#Dij hådjånijda Jubmela miela milta ja dan diehti ittjiv didjij baháv dagá . Moraš mii lea Ipmila dáhtu mielde , duddjo jorgalusa ja doalvu bestojupmái , ja dan ii gáđa oktage .#Håjesvuohta Jubmela miela milta lájddi buorádussaj , mij gádjusibmáj doalvvu ja mav aktak ij dárbaha sáŋardit . Muhto máilmmi moraš duddjo jápmima .#Värálda hådje galla jábmemij doalvvu . Gehččet maid dat moraš mii lea Ipmila dáhtu mielde , lea duddjon din siste : Dat dagai din duođalaččabun buot áššiin ja geargadeabbon bealuštit iežadet ; dat suhttada ja baldá din , dat boktá ohcaleami mu maŋŋái , din áŋgirvuođa ja hálu ráŋggáštit dan mii ii leat riekta .#Dahta gå håjesvuodav Jubmela milta dåbdåjda , buvtij sávresvuodav , hálov bälostit , moarev , balov , åhtsålimev , buosjesvuodav ja hattov . Dii lehpet juohke láhkái čájehan ahte dii lehpet sivaheamit dán áššis .#Juohkkaláhkáj lihpit ietjada vigedibmen dán ássjáj dahkam . Go mun čállen didjiide , de in čállán su dihtii gii dagai veriid , in ge su dihtii gii gillái veriid , muhto vai dii oainnášeiddet Ipmila ovddas man čieŋal lea din áŋgirvuohta min guovdu .#Gå didjij tjálliv , de ittjiv suv diehti guhti vierev dagáj , ittjiv ga suv diehti guhti vierev gierdaj , ájnat vaj dijá buosjesvuohta muv gáktuj Jubmela åvdån didjij bihkus . Buot dát lea arvvosmahttán min .#Dát le muv jaskadam . Ja mii illudeimmet velá sakka eambbo go oinniimet Titusa nu ilus . Dii lehpet buohkat arvvosmahttán su .#Duodden dasi de ávvudalliv gå vuojnniv man ávon Titus lij ; lijda gájka sunji ådå jálosvuodav vaddám . Mun in dárbbašan heahpanit go lean rábmon din sutnje .#Dássta iv dárbaha skábmádit gå dijáv sunji májnnuv . Muhto nugo mii álo leat cealkán duohtavuođa didjiide , de lea maiddái dat maid mii leat cealkán Titusii , čájehuvvon duohtan .#Nåv gåktu gájkka lij duolla mav didjij hålliv , de le aj duolla gå Titusij dijáv rámmpuv . Su váibmu lieggana go son muitá man gulolaččat dii leiddet , ja mo dii válddiidet su vuostái baluin ja doarggistemiin .#Suv vájmmo lieggan gå usjudallá gåktu sunji gullogisá lijda ja gåktu alvajn ja guddnedimijn suv duostojda . Mun illudan das ahte sáhtán luohttit didjiide juohke dáfus .#Ávon lev gå didjij buvtáv ållåsit åsskot . Oskuguoimmit , mii dáhttut muitalit didjiide dan árpmu birra man Ipmil lea čájehan Makedonia searvegottiide .#Vielja , sidáv didjij ármovattáldagá birra giehttot mav Makedonia tjoaggulvisá li Jubmelis oadtjum . Geahččalusain ja áŧestusain sis lei badjelmearálaš illu , ja vaiko sii elle čiekŋalis geafivuođas , de sii ledje riggát ja árvasat .#Edna ja låssis gähttjalimijn le sijá stuorra ávvo ja häjosvuohta ja valjes árvasvuohta vuojnnusij boahtám . Dasgo sii adde váriset mielde , ja juoba badjel váriset ja eaktodáhtolaččat ; dan mun sáhtán duođaštit .#Duodastav vaddin majt ájmmudin vaddet , ja badjel miere aj . Sii átno mis váimmolaččat beassat mielde oktasaš bálvalussii bassi olbmuid várás .#Ietja muv lusi båhtin oassálastátjit biedniktjoaggemij ja ájllisij aktasasj dievnastussaj . Eai ge sii dahkan duššefal nu mo mii doaivvuimet , muhto ovddimustá sii adde iežaset Hearrái , ja dasto midjiide , nugo Ipmil dáhttu .#Ettjin vatte dåssjå mav doajvvuv - Jubmela sidoda milta vuostatjin ietjasa vaddin Härráj ja de munji . Danne mii siđaimet Titusa ollašuhttit dan ruhtačoaggima man son lei juo álggahan din gaskkas .#Dan diehti Titusav gåhttjuv biedniktjoaggemav joarkket , mav dijá lunna lij álggám , vaj árvasvuoda vattáldahka aj dijájn ållåsin sjaddá . Dis han lea buot nu valjis : osku , sárdnideapmi , diehtu , buot áŋgirvuohta ja ráhkisvuohta midjiide . De šaddet dii ge árvvasin go addibehtet dán attáldaga !#Diján le vallje jáhkos , hålajs , diedojs , sávresvuodas ja gieresvuodas , mav lihpit åmastam muv baktu , vaddit de valjet dát ármovattáldagás . Dát maid mun cealkkán , ii leat gohččun , muhto mun namuhan earáid áŋgirvuođa iskkadallat lea go din ráhkisvuohta duođalaš .#Javlav dáv didjij , iv gåhtjo . Valla iehtjádij sávresvuoda buohta gähttjalav dijá gieresvuodav . Dii han dovdabehtet Hearrámet Jesus Kristusa árpmu ; son lei rikkis muhto din dihtii šattai váivvážin , vai dii rikkošeiddet su váivvášvuođa bokte .#Dåbddåbihtit härráma Jesus Kristusa stuorra vattáldagáv : vájku boanndán dijá diehti hedjunij vaj suv häjosvuoda baktu lulujda boanndot . Mun cealkkán dál oaivilan mii sáhttá leat didjiide ávkin . Diibmá álggiidet bures dán barggu ja dis lei buorre dáhttu .#Dale le ráde mav didjij vattáv , sjattasj má didjij ávkken , gudi dijmmá buorre ájggomij barggájda . Ollašuhttet dál dan barggu vai sáhtášeiddet ollašuhttit dan seammá buriin dáhtuin go álggaheiddet dan , ja addet váriideattet mielde .#Ållijihtit de bargov , ja sjaddus barggo buorre ájggomij ja vaddásij milta . Jos mii addit buriin dáhtuin váriideamet mielde , de attáldaga árvu mihtiduvvo dan ektui mii mis lea , ii ge dan ektui mii mis ii leat .#Jus bargguj le miella , de vattáldagá árvvo mihttiduvvá dan milta mij sujna le , ja ij dan milta mij ij le . In mun oaivvil ahte go earáid dilli buorrána de din dilli hedjonivččii , muhto ahte livččii seammá buorre dilli .#Ájggomus ij le iehtjádij viessomav buoredit ja dijá viessomav nävrrodit . Dán vuoru dis lea valljivuohta ja sáhttibehtet veahkehit earáid vádjitvuođa . Nuppi vuoru sis lea valljivuohta ja sáhttet veahkehit din go dis lea vádjitvuohta .#Valla gatjálvis le avtalágásjvuodas ; viehkedus dal dijá vallje sijá vánev , ietjá bále vat sijá vallje dijá vánev . Nu šattašii buohkaide seammá dilli , nugo lea čállojuvvon : Sus gii čokkii ollu , ii lean liiggás , ii ge sus gii čokkii uhcán , váilon mihkkege .#De rievtugin sjaddá , nåv gåktu tjáleduvvam le : Gänna lij enas ittjij ilá ednagav oattjo , gänna lij binná ittjij ilá binnáv oattjo . Giitu lehkos Ipmilii gii bovttii seammá áŋgirvuođa Titusa váibmui go mis ge lea din guovdu !#Jubmelij gijtto gå Titus oattjoj dijá huksuj davga sávresvuodav gå mån . Son mieđihii go mii siđaimet veahki , ja ieš son lei nu áŋgir ahte mielastis vulggii din lusa .#Miededij gå suv bádtjijiv , ja buosjoj ietjastis dijá lusi vuolgátjit . Su mielde mii vuolggahit dan oskuvielja gean evangeliuma barggu buot searvegottit rábmojit . Ii ge dušše dan , muhto searvegottit leat maiddái válljen su vuolgit min mielde mátkeguoibmin dainna skeaŋkkain man mii doaimmahit Hearrá gudnin ja čájehit min buori dáhtu .#Suv fárruj nuppev vieljav rádjiv . Tjoaggulvisájn li gájka evangeliuma bargos suv májnnum , ja e dåssjå dassta , suv li tjoaggulvisá válljim mujna gieresvuoda vattáldagáv dålvutjit , guddnen Härráj ja iehtjam buorre sidodav vuosedittjat . Mii dáhttut vealtat buot moaitámušain dán stuora ruhtaveahki hárrái man mii doaimmahit . Midjiide lea deaŧalaš dahkat dan mii lea riekta , ii dušše Hearrá čalmmiid ovddas , muhto maiddái olbmuid čalmmiid ovddas ge .#Muv vuorkkimis dáv valjes vattáldagáv iv moajttagav sidá ; ájnas le dahkat mij le duolla ij dåssjå Härrá åvdån , ájnat almatjij åvdån . Dán guoktá mielde mii vuolggahit velá ovtta oskuvieljaineamet ; su áŋgirvuođas leat mii dávjá ja máŋgga láhkái oaidnán ovdamearkkaid .#Sunnu fárruj lev duodden soames vieljav rádjam , guhti dájvváj ja moatteláhkáj le sávresvuodas vuosedam . Sus lea nana luohttámuš didjiide , ja dan dihtii son lea dál velá áŋgiret .#Ja ájn vil ienebut le buossjum , dajna gå didjij åskelt . Muitet ahte Titus lea mu bargoguoibmi ja veahkki din luhtte . Ja duot eará oskuvieljat leaba searvegotti áirasat Kristusa gudnin .#Titus le muv barggoguojmme ja viehkediddje bargon dijá åvdås , ja mijá vielja li tjoaggulvisá rájadusá Kristusa guddnen . Čájehehket dan dihtii sidjiide din ráhkisvuođa , ja diktet sin ja buot searvegottiid oaidnit ahte mii eat leat duššiid dihtii rábmon din .#Bigodihtit dal tjoaggulvisájda ietjada gieresvuodav , ja vuosedihtit duolla dijáv májnnuv . In mun dárbbaš čállit didjiide dan veahki birra mii lea bassi olbmuid várás , dasgo mun dieđán man geargadat dii lehpet veahkehit , ja mun lean rábmon din makedonialaččaide cealkkedettiin ahte dii akaialaččat leiddet juo diibmá gárvásat .#Munji ij le dárbbo viehke birra ájllisijda tjállet . Diedáv mån dijá buorre mielav dasi , ja Makedonia almatjijda dijáv májnov ja javlav : ” Akaia le dijmátjis juo gárves . ” Ja dat áŋgirvuohta man dii lehpet čájehan , lea šaddan arvvosmahttojupmin olusiidda .#Dijá sávresvuohta le ållusav dáppe bádtjim . Dál mun vuolggahan oskuvieljaid din lusa amas min rápmi din hárrái šaddat duššin ja vai dii livččiidet gárvásat , nugo mun lean cealkán .#Daŋgas diehti lev vieljajt rádjam , vaj muv hålla dijá birra dán ássje hárráj ij lulu dåssjen sjaddat ja lulujda gárvvásin , nåv gåktu javlliv . Dasgo jos muhtun makedonialaččat boađášedje mu fárus ja gávnnašedje din ráhkkankeahttájin , de dat šattašii midjiide heahpadin , ja velá didjiide ge , go mii leat luohttán didjiide .#Ietján båditjav mån ja dij aj - dán ássje diehti skámo vuolláj , jus Makedonia almatja mujna aktan båhti ja e dijáv gárvvásin gávna . Dan dihtii mun atnen dárbbašlažžan bivdit oskuvieljaid mannat din lusa min ovdal ja ovddalgihtii gárvvistit dan attáldaga man dii lehpet lohpidan , vai dat livččii gárvvis ja čájehivččii ahte dii addibehtet árvasit , ehpet ge hánástala .#Dan diehti de vuohkasin gávnniv vieljajt bádtjit dijá lunna juo åvddåla mannat gárvedittjat valjes vattáldagájdihtte , majt lijda jáhttám , ja ma vuosedi dijá árvasvuodav sájgesvuoda dagi . Muhto muitet : Dat gii gilvá hátnásit , láddje hátnásit , ja dat gii gilvá valljugasat , láddje ge valljugasat .#Mujttit : Guhti hádnásit sáddji hádnásit aj tjuohppá ja guhti valjet sáddji valjet aj tjuohppá . Addos juohkehaš váimmus mielde , allos vuostemielain dahje bákkus , dasgo Ipmil ráhkista ilolaš addi .#Vaddus juohkkahasj vájmos milta , ij vuosstemielajn jalik nákkos , dajna gå Jubmel ávos vaddev ähttsá . Ja Ipmilis lea fápmu addit didjiide árvasit buot su árpmus , vai dis álelassii ja juohke dáfus livččii buot maid dárbbašehpet , ja sáhtášeiddet dahkat buot buori , nugo lea čállojuvvon : Son addá árvasit gefiide , su vanhurskkisvuohta bissu agálašvuhtii .#Jubmel le fábmogis didjij valjet ármostis vattátjit , vaj diján agev luluj gájkka majt dárbahihpit ja ietja lulujda gájkka buorre bargguj valjet vaddet . Tjáleduvvam ham le : Sån juogadallá , häjojda vaddá , suv rievtesferdukvuohta ihkeven ájggáj bissu . Son guhte addá gilvái gilvagiid , ja láibbi maid borrat , son addá didjiide ge gilvagiid , diktá daid šaddat eatnatgeardásažžan ja dahká din vanhurskkisvuođa šattu stuorisin .#Guhti sájov sáddjimij ja lájbev bårrusin vaddá , vaddá aj didjij sájov mav moatte gärddáj laset ja nåv de dijá rievtesferdukvuoda sjattov laset . Dii šaddabehtet juohke dáfus rikkisin vai attášeiddet árvasit , ja dát árvvasvuohta duddjo giitalusaid Ipmilii go mii buktit skeaŋkka .#Juohkkaláhkáj boanndobihtit vaj valjet vat vaddebihtit . Gå vattáldagáv vattá de Jubmelij gijtto badján . Dasgo dát bálvalus man dii ollašuhttibehtet dainna vehkiin , ii leat dušše bassi olbmuid dárbui , muhto maiddái rikkisvuohta mii dagaha olbmuid giitalit Ipmila .#Dievnastus , mav dájna biedniktjoaggemijn ållidihpit , ij dåssjå ájllisijt niedas viehkeda . Dassta aj Jubmelij valjes gijtto badján . Dainna vehkiin dii čájehehpet sidjiide ahte gudnejahttibehtet Ipmila go gulolaččat dovddastehpet Kristusa evangeliuma ja árvasit juogadehpet singuin ja buohkaiguin .#Gå dájna dievnastusájn vuosedihpit man åskeldahtte lihpit , de Jubmelav hievedi dijá gullogisvuoda diehti Kristusa evangeliumav dåbdåstittjat ja dan diehti gå árvasláhkáj sidjij ja gájkajda juohkebihtit . Danne sii maiddái rohkadallet din ovddas ja ohcalit din dan valljugas árpmu dihtii man Ipmil lea addán didjiide .#Råhkålittji sij dijá åvdås ja åhtsålittji sij dijáv Jubmela boandás ármo diehti didjij . Ipmilii lehkos giitu cealkemeahttun attáldagas ovddas !#Jubmelij gijtto valjes vaddásis . Mun , Bávlos , gii lean gul nu vuollegaš go lean din luhtte , muhto roahkkat go lean eará báikkis , nugo daddjo , mun rávven din Kristusa iežas vuollegašvuođain ja su buorrevuođain : Allet bágge mu čájehit mu isitvuođa go boađán din lusa , nugo mun áiggun čájehit sidjiide geat dadjet ahte mii eallit nugo dán máilmmi olbmot .#Mån , Paulus , guhti lev nåv vuollegasj gå dijá lunna lev ja jállo dijá vuosstij gå guhkken lev , vágodav dal dijáv Kristusa låjesvuoda ja libbogisvuoda baktu : Allit muv nággida jálosvuodav ja vieksesvuodav vuosedittjat , gå boadáv . Dav iv galla murddela vuosedimes soabmásijda , gudi duv jáhkki värálda milta dåmadime . Mii gal eallit dán máilmmis , muhto mii eat soađa máilmmálaš láhkái .#Vájku väráldin viesov de iv oattje milta doaro . Dasgo min vearjjut eai gula dán máilbmái , muhto dain lea Ipmila fápmu duššadit latniid .#Muv doarrovärjo e dán väráldij gullu , ájnat Jubmelis fámov oattjov nanos muvrajt lággadittjat . Mii duššadit jierpmi árvalusaid ja buot čeavlás jurdagiid mat čuožžilit Ipmila dieđu vuostái , ja mii váldit fáŋgan juohke jurdaga ja bidjat dan jeagadit Kristusa .#Dåssjidav jiermij árvvalusájt ja gájkka mij mihát jubmeldiedo vuosstij tjuodtjel . Juohkka ájádusáv gullogis fáŋŋgan Kristusa lunna dagáv . Mii leat gárvásat ráŋggáštit buot eahpegulolašvuođa , nu fargga go din gulolašvuohta lea šaddan ollisin .#Gájkka gullogahtesvuodav lev gárves nuktalittjat dalloj gå dijá gullogisvuohta ållåsin le sjaddam . Dii dušše geahččabehtet olgguldas hámi !#Dåssjå ålgoldis hábmáj gähttjabihtit . Jos oktage leš vissis ahte son gullá Kristusii , de berre jurddašit ahte mii ge gullat Kristusii , seammá láhkái go son .#Jus soames dåbddå sån vissásit Kristusij gullu , de beras luluj ájádallat mån aj Kristusij gulluv nåv gåktu sån . Jos mun ilá sakka rábmošin dan fápmudusa man Hearrá lea addán midjiide , fápmudusa nannet din ii ge gaikut din , de in šattaše heahpadin .#Juska dal luluv ilá ednagit goarssut vieksesvuodajn , mav Härrá munji le vaddám didjij gievrrudahkan , ij bäjsskon , de iv dan diehti skábmáda . In mun čále dáid girjjiid dego hálidivččen balddihit din .#Allit jáhke mån dåssjå tjállagij baktu vieksesvuodav didjij vuosedav . Muhtumat han dadjet : « Son čállá áŋgirit ja garrasit girjjiinis , muhto go ieš boahtá , de gal lea headju , ii ge oktage beroš su sártnis . »#Javlli tjállaga li mak fábmogisá ja ájnnasa , valla gå iesj boahtá , de fábmogisvuohta gáhtu ja ij aktak suv hålas berusta . Áddejehkos dat gii oaivvilda dan , ahte nugo mii dadjat didjiide girjjiineamet go leimmet eret , nu mii áigut dahkat go leat din luhtte .#Dáv diehtus guhti dan láhkáj hoallá : Gåktu mälggadis girjijn tjáláv , nåv aj dåmadav gå dijá lusi boadáv . Mii eat duostta lohkat iežamet sin searvái dahje veardidit iežamet singuin geat rábmojit iežaset .#Iv iehtjam lulu duosstat sijá sähkáj låhkåt , gudi ietjasa májnnu , iv ga iehtjam sijájn buohtastahttet . Sii geavahit iežaset mihttun ja veardidit iežaset iežaineaset . Muhto dát dušše čájeha sin jierpmehisvuođa .#Jiermedime dakkira gudi ietjasa mihtton biedji ja ietjasa dan milta árvustalli . Mii eat dáhto rábmot iežamet mearehis láhkái , muhto mii dahkat dan dan mihtu mielde man Ipmil ieš lea addán midjiide , ahte mii olahivččiimet din .#Valla gå iehtjam májnov de iv badjel miere májno , ájnat mihto milta mav Jubmel munji vattij : dijá lusi bargujn åledittjat . Mii eat lávke min barggu rájiid badjel , nugo dagašeimmet jos eat livčče olahan din .#Jus iv lulu dijá lusi ållet , de luluv mihto dagi iehtjam bargov árvustallat . Muhto mii han leimmet vuosttažat geat bukte didjiide Kristusa evangeliuma .#Valla mån ham lidjiv vuostasj guhti didjij evangeliumav Kristusa birra sárnnediv . Mii eat rábmo iežamet earáid barggus mii lea dahkkon olggobealde min barggu rájiid .#Iv mån iehtjam badjel miere májno , iv ga iehtjádij bargos mihástalá . Muhto go din osku stuorru , de mis lea dat doaivva ahte min bargu din gaskkas ovdánivččii dan mihtu mielde mii lea biddjojuvvon midjiide .#Valla gå dijá jáhkko lassán , de doajvov dijás ienep májnov bargos oadtjot , dan mihto milta mij munji biejaduváj . Dalle mii sáhtášeimmet sárdnidit evangeliuma dain guovlluin mat leat din ge dobbelis rábmokeahttá iežamet dan barggus maid earát juo leat dahkan .#Doajvov besav evangeliumav sárnnedittjat aj rijkajn ma li mälggadappon váni gudnev oattjok bargos majt iehtjáda juo li dahkam . Dat guhte dáhttu rábmot , rámidehkos son Hearrá .#Guhti ietjas májnnu , májnnus Härrás . Dasgo dat gii rábmo iežas , ii ánssáš rámi , muhto dat gean Hearrá rábmo .#Guhti ietjas májnnu ij le åskeldahtte . Åskeldahtte le dåssjå sån , gev Härrá buorren gávnná . Mun sávašin ahte dii gierddašeiddet mus veahá jallavuođa ! Várra dii gierdabehtet ge dan !#Sávadav lulujda mujsta vehik jallavuodav gierddat - ja dav má dagátjihpit . Dasgo mun áŋgirušan din dihtii Ipmila iežas áŋgirvuođain .#Jubmela buolle mårråhijn dijáv huvsav . Mun han lean lohpádallan din ovtta áidna irgái , Kristusii , ja mun dáhtun addit din sutnje dego buhtes nieidda .#Avtajn ájnna ålmmåjn lihpit , Kristusijn , giláduvvam ja hálijdav niejdav rájnan sunji vaddet . Muhto mun balan ahte nugo gearpmaš fillii Eva gávvilvuođainis , nu din miella ge billašuvvá ja dii massibehtet duođalaš ja buhtes searvevuođa Kristusiin .#Gåktu germaj Evav gávvelisvuodajn tjáddjij , baláv dijá ájádusa tjádjáni ja nåv massebihtit duohta rájnna jáhkkogisvuodav Kristusa gáktuj . Dasgo jos muhtun boahtá ja sárdnida didjiide eará Jesusa go dan gean mii leat sárdnidan , dahje jos dii oažžubehtet eará vuoiŋŋa go dan maid juo lehpet ožžon , dahje jos dii vuostáiváldibehtet eará evangeliuma go dan maid juo lehpet vuostáiváldán , de dii gal áinnas gierdabehtet dan !#Buoragit dij gierddabihtit jus soames boahtá didjij sárnnedittjat ietjá Jesusav gå mav mån sárnnediv , jali jus oadtjobihtit ietjá vuojŋŋanisáv gå mav akti oattjojda , jali ietjá evangeliumav gå mav duostojda . Mun in ane iežan guđege láhkái heajubun go dat mahkáš alla apoastalat .#Muv mielas iv le maŋga láhkáj dájs mahkas alla apostelijs nievrep , gudi nåv sárnnedi . Vaikko mun in leat sárdnás sárdnideaddji , de mus lea diehtu , ja dán mun lean álo ja buot gažaldagain buktán din ovdii .#Vájku mujna älle ålles sárnnedimvaddása de mujna le diehto , ja agev ja juohkkaláhkáj lihpit dassta oasev oadtjum . Suddudin go mun go vuolidin iežan , ja sárdnidin didjiide Ipmila evangeliuma nuvttá , vai dii bajiduvvošeiddet ?#Suddodiv gus , gå iehtjam vuollegissan dahkiv dijáv bajedittjat , ja gå Jubmela evangeliumav didjij bálká dagi sárnnediv ? Mun lean dego rievidan eará searvegottiid go vuostáiválden sis bálkká vai beasašin bálvalit din .#Ietjá tjoaggulvisájt lev stuorra bálkáv mávsedam dijáv dievnastittjat . Muhto go mun ledjen din luhtte ja gillájin vádjitvuođa , de in šaddan noađđin geasage din gaskkas , dasgo vieljat geat bohte Makedonias , adde munnje buot maid mun dárbbašin .#Gå dijá lunna lidjiv ja vánesvuodav gierddiv , de iv lim noaden didjij aktasik ; Makedonia vielja munji vaddin , majt dárbahiv . Juohke láhkái geahččalin vealtat šaddamis didjiide noađđin , ja dan mun áiggun álo dahkat .#Juohkkaláhkáj gähttjaliv várrit didjij noaden sjaddamis , ja agev ájgov . Nu duođaid go Kristusa duohtavuohta lea mu siste , ii oktage Akaia guovllus beasa váldit dán rámi mus eret !#Duohtan , gåktu Kristus mujna le , dáv gudnev aktak ij Akaian mujsta válde . Manne ?#Man diehti náv dagáv ? Mahká danne go in ráhkis din ?#Dan diehti gus gå dijáv iv iehtse ? Ipmil diehtá ahte mun ráhkistan din .#Jubmel diehtá dijáv ähtsáv . Dan maid mun dagan , áiggun joatkit aman addit liibba dakkáriidda geat vigget rábmot ahte sii leat nugo mii .#Mav dálátjij lev dahkam dagáv duobbelij . Muhtema ham sihti goarssudit sij li muv lágátja , valla dakkir máhttelisvuodajt sidáv gádodit . Sii leat vearri apoastalat , behtolaš bargit , geat dahkaluddet Kristusa apoasttalin .#Vierreapostela li sij , bähttogis bargge , gudi Kristusa apostelin ietjasa dagádalli . Dat ii leat imaš , dasgo velá Sáhtán ge dahkaluddá čuovgasa eŋgelin .#Ja ij mige imálussjat . Sáhtán ham iesj tjuovga ieŋŋgilin bihkus . Danne ii leat imaš ahte maiddái su bálvaleaddjit dahkaluddet vanhurskkisvuođa bálvaleaddjin .#Ij de mige imáj , jus suv dievnastiddje mak rievtesferdukvuodav dievnasti . Muhto sin loahppa šaddá sin daguid mielde .#Valla vijmak bálkása ietjasa dagoj milta oattjotji . Mun cealkkán fas : Allos oktage atno mu jallan . Muhto jos velá nu livččii ge , de diktet mu leat jalla vai mun ge beasašin veahá rábmot !#Gärddádav : Allit muv gájvvásin ane , valla jus gis dav dahkabihtit , de dáv gájvvásav gulldalihtit , vaj besav iehtjam májnostit , mån aj . Dasgo dat maid mun dál cealkkán go rábmon , ii leat Hearrá dáhtu mielde , muhto muhtun lágán jallavuohta .#Mav dánna javlav , iv Härrá sidoda milta javla , ájnat degu gájvesvuodan , gå dal állas gatjálvis májnnomis le . Muhto go nu olusat rábmojit olbmuid láhkái , de mun ge dáhtun dahkat dan .#Gå nåv ålos almatjij láhkáj ietjasa májnnu , de mån aj dav dagáv . Dii geat lehpet nu jierpmálaččat , gierdabehtet áinnas jallaid .#Dij jiermmá ham gájvvásijt nåv buoragit gierddabihtit . Dasgo dii han gierdabehtet ahte earát dahket din šlávvan , rievidit din , váldet din gitta , meannudit čeavlájit dinguin ja doškot din ámadadjui .#Sijáv ham gierddabihtit dijáv oarjjen dahkat , hädjon bårråt , duolmo álbedit ja bilkkedit spähkkoda dijá muodov . Heahpadis ferten dovddastit ahte mii leat leamaš menddo heajut dahkat dakkáriid !#Vierttiv javllat skábmo , gå vuojnnet lev ilá dimes lähkám . Muhto dan maid earát dustet rábmot – dál mun sártnun jallavuođas – dan mun ge duosttan rábmot .#Valla mav iehtjáda duossti javllat gájvesvuodan dal hålav - duostav mån aj . Leat go sii hebrealaččat ? Nu lean mun ge ! Leat go sii israellaččat ? Nu lean mun ge ! Leat go sii Abrahama nálli ? Nu lean mun ge !#Hebreaga li sij - mån aj ; israelaga - mån aj ; Abrahama máttos - mån aj . Leat go sii Kristusa bálvaleaddjit ? Mun sártnun dego jalla go cealkkán ahte dan mun lean velá eambbo .#Kristusav dievnasti - mån ájn ienebut . Gájvvásin dav javlav . Mun lean bargan eambbo go sii , lean leamaš giddagasas dávjjit , lean gillán eambbo cápmáhallama ja lean dávjá leamaš heakkaváras .#Sijás ienebuv barggiv , fáŋŋgagoaden sijás guhkebuv lidjiv , badjel miere ruoskás oadtjuv ja álu häggavádán lidjiv . Juvddálaččain mun lean viđa geardde ožžon golbmalogiovcci huškkastaga . Mun lean spihččejuvvon golbmii , oktii lean geđgejuvvon , golbmii lean leamaš čázeheađis , oktii rievddadin olles jándora ábi alde , čađat lean leamaš jođus , heakkaheađis eanuin , rievváriid gaskkas , heađis álbmotguimmiid ja olgoriikkalaččaid searvvis , heađis gávpogiin , meahcis , meara alde ja heađis vearri ustibiid gaskkas .#Juvdájs vihtti gålmmålåkaktse rejvadisá oadtjuv , gålmmi ruosskiduvviv , akti gierggiduvviv , gålmmi háksa merraj gåbmånij , jánndurav meran gålggiv . Álu lidjiv manojn , vádán enujn , vádán rievvárijs , vádán guojmij ja hiednigij siegen , vádán stádajn , åjdåmiehtsijn ja meran , vádán vierrevieljaj siegen . Mun lean bargan rahčan , dávjá lean gohcán , lean gillán nealggi ja goikku , dávjá atnán borakeahttáivuođa ja gollon biktasiid haga .#Álu barggiv ja rahtjiv ja álu gåhtsiv , nälgguv ja gåjkkiv ja álu fásstudiv , gålluv ja biktasahtá lidjiv . Dasa lassin deaddá moraš mu juohke beaivvi buot searvegottiid ovddas .#Duodden dási juoga juohkka biejve muv däddá : gájkka tjoaggulvisájs hukso . Jos oktage jorrala , de dat čuohcá munnje ge .#Jus aktak sjäbttjásin sjaddá , de mån aj sjattav . Jos oktage vearránahttojuvvo , de mun buolán siskkáldasan .#Jus aktak jårrål , de mån aj degu dålå sinna gähttjaluváv . Jos mun galggašin rábmot , de rábmošin headjuvuohtan .#Jus dal vil iehtjam lev májnutjit , de sjiebtjesvuodam sidáv májnnot . Mun in gielis , dan diehtá Ipmil , Hearrámet Jesusa Áhčči , guhte lea rámiduvvon agálaččat !#Iv gielesta . Dav diehtá mijá Härrá Jesusa Jubmel ja Áhttje , gesi guddne ihkeven ájggáj gullu . Go mun ledjen Damaskusis , de gonagas Aretasa eananhearrá fáktehii gávpoga váldin dihtii mu gitta .#Gånågis Aretasa ednamhärrá biejaj Damaskusa stádaj vávtajt muv gidditjit . Muhto mun luitojuvvojin gore siste gávpotmuvrra olggobeallái muhtun luŋkaráigge ja nu bessen su gieđain .#Valla kårja sinna luojteduvviv vuolus rájggerájge mij stáda muvran lij , ja nåv de suv giedaj sissta bessiv . Mun ferten rábmot , vaikko dat ii leat masage ávkin . Mun muitalan dál daid oainnáhusaid ja almmustusaid mat leat boahtán Hearrás .#Vierttiv goarssut , vájku dal ij masisik ávkken , valla hållagoadáv dal bárudisáj ja bigodimij birra . Mun dovddan muhtun olbmo guhte eallá Kristusis , gii rohttašuvai goalmmát albmái njealljenuppelot jagi dás ovdal , leaččai go rupmašis vai rupmaša olggobealde , dan in dieđe , muhto Ipmil diehtá dan .#Dåbdåv ålmmåv Kristusin viessomin , guhti goalmát almmáj lågenanniellja jage dássta åvddåla råhttiduváj , iv val diede jus rubmahijn vaj rubmahahtá , valla Jubmel diehtá . Muhto dan mun dieđán ahte dát olmmái rohttašuvai Paradiásii , leaččai go rupmašis vai rupmaša olggobealde , dan in dieđe , muhto Ipmil diehtá dan , ja doppe son gulai cealkemeahttun sániid maid olbmos ii leat lohpi cealkit .#Diedáv galla dát ålmåj - valla Jubmel aktu diehtá juogu dal rubmahin jali rubmahahtá - paradijssaj råhttiduváj . Bágojt guláj majt aktak ij oattjo nammadit . Dákkár olbmá mun áiggun rábmot , muhto iežan in dáhto rábmot , earet headjuvuohtan .#Dajna ålmmåjn sidáv goarssut ; ietjajnam iv , ietján gå dal sjiebtjesvuodajnam . Muhto vaikko vel dáhtošin ge rábmot , de in goittotge livčče jalla , dasgo mun cealkkán duohtavuođa .#Jus luluv sihtat goarssut de iv lulu gåjt gájves , dan diehti gå mav luluv hållat le duolla . Muhto in mun daga dan amas oktage atnit mu alibun go oaidná ja gullá mu leamen .#Iv dav dagá , vaj aktak ij muv alebun ane dalloj gå muv bihko vuojnná jali gullá . Aman čeavlástallat daiguin alla almmustusaiguin mun lean ožžon seahčagasa oažžásan , Sáhtána eŋgela gii bagada mu aman čeavlugoahtit .#Vaj oavdos bigodimij diehti iv lulu stuorástallat , de le oattjenam soades , majna Sáhtána ieŋŋgil muv tjuokkudallá vaj iv stuorástallagoade . Golbmii mun ánuhin Hearrás váldit mus dan eret , muhto son vástidii : « Mu árbmu lea dutnje doarvái , dasgo mu fápmu ollašuvvá headjuvuođas . »#Gålmmi lev Härráj råhkådallam dav mujsta gádodit . Valla munji vásstedij : ” Ármmom le gájkka mav dárbaha . ” Fábmo vuojn stuorámussan sjiebtjesvuodan sjaddá . Danne mun hálidan mielastan rábmot headjuvuohtan vai Kristusa fápmu orošii mu siste .#Dan diehti hálijdav sjiebtjesvuodastam iehtjam májnnot , vaj Kristusa fábmogisvuohta luluj mujna . Kristusa dihtii mun lean duhtavaš go lean headju , go hiddjiduvvon , go áŧestuvvon , go doarrádallojuvvon ja go lean váttis dilis .#Kristusa diehti dudáv sjiebtjesvuohtasim , iltjestuvvamij , vájvijda , doarrádallamijda ja niedaj . Sjäbttjásin vuojn gievrra lev . Dasgo dalle go mun lean headju , de lean gievra .#Gájvvásin lev årrum . Dasi lihpit muv nággidam . Mun gal lean leamaš dego jalla !#Berus lulujda farra muv májnnot . Muhto dii han lehpet bággen mu dasa , dii guđet livččiidet galgan addit munnje rámi , dasgo in mun leat álggage heajut go dat mahkáš alla apoastalat , vaikko in leat ge mihkkege .#Iv le makkirik láhkáj dájs mahkas alla apostelijs nievrep , vájku iv le mige . Mearkkaid mat duođaštit ahte mun lean apoasttal , lean dahkan stuora gierdavašvuođain din gaskkas : mearkadaguid , oavdudaguid ja fámolaš daguid .#Gájkka mij apostelin muv duodas , lev sávresvuodan dijá gaskan dahkam , merkaj , oavddodagoj ja fábmogis dagoj . Man láhkái dii leiddet heajubut go eará searvegottit , earet go dan ahte in leat leamaš dis noađđin ?#Gåppsudalájda gus ietjá tjoaggulvisájda , juska vil iesj iv lim didjij noaden ? Addet munnje ándagassii dan vearrivuođa !#Jus nåv , de luojttit ándagis ! Goalmmádassii mun lean dál ráhkkaneamen vuolgit din lusa . Mun in áiggo leat didjiide noađđin , dasgo mun in bivdde dan mii dis lea , muhto din iežadet !#Goalmádis lev dal gárves dijá lusi vuolgátjit , ja iv didjij noaden sjatta . Dijá åmijt iv åtså , ájnat ietjada åtsåv . Ii han mánáid geatnegasvuohta leat čohkket opmodagaid vánhemiidda , muhto vánhemiid geatnegasvuohta lea čohkket mánáide .#Älle máná vielggen äjgádijda tjoahkkit , ájnat äjgáda mánájda . Mun áiggun áinnas oaffaruššat din ovddas buot mii mus lea , velá iežan ge .#Dijáv gájutjit lijggodav ålles vájmos gájkka , iehtjam aj . Ráhkkistehpet go dii mu unnibut , danne go mun ráhkistan din nu ollu ?#Binnebut gus de muv iehttsebihtit dan diehti gå dijáv ienebut ähtsáv ? Muhtumat dis dadjet ahte soaitá leat nu ahte mun in váivvidan din , muhto mun lean mahkáš šluohkis ja lean vuoitán din behttosiin .#Lehkus dal gåktu le , iv lim gåjt didjij noaden . Valla littjav gus dal gávvelisvuodajnam dijáv bähttám ? Lean go mun ávkkástallan dinguin ovttage olbmo bokte gean mun lean vuolggahan din lusa ?#Littjav gus dal dijáv ávkástallam soabmása viehkijn , gev dijá lusi rádjiv ? Mun ávžžuhin Titusa vuolgit ja vuolggahin nuppi oskuvielja su mielde .#Máddiv Titusav mannat ja rádjiv nuppev vieljav suv fárruj . Lea go Titus ávkkástallan dinguin ?#Ávkástaláj gus de Titus dijáv ? Ean go moai leat bargan seammá vuoiŋŋas , ean go vácce seammá luottaid ?#En gus goappátja sämmi vuojŋŋanisán barggá ? En gus de goappátja avtajt luottajt tjuovo ? Dii várra lehpet dál juo guhká jurddašan ahte mii leat bealušteamen iežamet din vuostái .#De má dal árvvalittjabihtit dijá vuosstij lev iehtjam bälostime . Eat , mii sárdnut Ipmila muođuid ovddas , Kristusa bálvaleaddjin .#Iv le , ájnat Jubmela árudijá åvdån ja Kristusa dievnastusán hålav . Ja buot dáhpáhuvvá , ráhkkásiiddán , vai dii nanosmahttojuvvošeiddet .#Valla gájkka le didjij muv gärrásijda , gievrrodibmen . Dasgo mun balan ahte go boađán , de in gávnna din dakkárin go hálidivččen , ja ahte dii gávdnabehtet mu dakkárin go ehpet dáhtoše .#Gå boadáv de hálvva baláv dijáv gávnnamis ietjálágátjin gå hálijdav - ja baláv aj dij muv gávnnabihtit ietjálágátjin gå hálijdihpit . Mun balan ahte gávnnan bealkkuid , gáđašvuođa , suhtu , iešbeaivválašvuođa , sealggebeale sárdnuma , bealljesavkkástallama , čeavláivuođa ja moivvi .#Baláv gávnnamis rijdojt , gierddamahtesvuodav , moarev , bahájuonagahttemijt , boavtjohålajt , skuolldarijt , stuorástallamav ja stuojmev . Vare Ipmil ii vuolidivčče mu din dihtii go mun fas boađán din lusa , ja vare mun beasašin morašteamis sin dihtii geat leat suddudan ovdal , eai ge leat vel ge jorgalan buhtismeahttun ja fuorás ja nuoskkes eallimisttiset .#Ij má lik Jubmel ájn akti muv dijá åvdån vuoledittja , ja besatjav má surggahimes sijá diehti , gudi li suddodam ja älle ájn buorádusáv dahkam bádudimes , skiegesvuodas ja rattukvuodas , majn li viessum . Dál mun lean boahtimin goalmmádassii din lusa , dasgo : « Guovtti dahje golmma duođašteaddji sániiguin lea juohke ášši nannejuvvon . »#Goalmádis dal dijá lusi boadáv : guovte jali gålmå vihtana bágoj juohkka ássje nanniduvvá . Mun lean juo ovdal rávven din ja cealkkán dál ge vaikko lean eret , sihke sidjiide geat leat suddudan ja buot earáide : Go mun boađán , de in seastte geange .#Gå nuppádis dijá lunna lidjiv de dijáv várrodiv , ja dálla gå iv le dijá bájken vat várrodav dijájt , gudi lihpit suttov dahkam ja duojt iehtjádijt aj : Avtak iv árjo gå vat boadáv . Dii han gáibidehpet duođaštusa das ahte Kristus sárdnu mu siste .#Dij ham rávkkabihtit duodastusáv Kristusav muv baktu hållamin . Son ii doaimma din gaskkas headjuvuođastis , muhto fámustis .#Sån ij le fámodibme dijá vuosstij , ájnat diján fábmogis . Son russiinávlejuvvui headjuvuođas , muhto son eallá Ipmila fámus , ja mii gis leat heajut su siste , muhto mii eallit din gaskkas suinna Ipmila fámus .#Galla sån sjäbttjásin ruossinávlliduváj , valla Jubmela fábmogisvuoda baktu viessu . Sujna lip sjäbttjása , valla viessop sujna aktan Jubmela fábmogisvuoda baktu , mav oadtjobihtit dåbddåt . Guorahallet iežadet vádjolehpet go dii oskkus ; geahččalehket iežadet !#Åtsådallit ietjada makta jáhkkemin lihpit . Gähttjalihtit ietjada . Ehpet go dovdda ahte Jesus Kristus lea din siste ?#Ehpit gus dåbdå Kristus Jesus dijá lunna le ? Muđuid meaddádehpet . Mun doaivvun ahte dii áddebehtet ahte mii eat leat meaddádan .#Vaj ehpit gus gähttjalattadijn biso ? Doajvov dij gávnnabihtit muv bissomin . Mii rohkadallat Ipmilii amadet dahkat maidege baháid , eat ge dan dihtii vai mii ieža orošeimmet dohkálaččat , muhto vai dii dagašeiddet buriid , vaikko orošii ge leamen ahte mii eat livčče dohkálaččat .#Råhkådaláv Jubmelij vaj ehpit mavga baháv dagá , iv dan diehti vaj vuojnnebihtit muv stajggamin , ájnat vaj buorev dahkabihtit ; vuojnnujus de maŋŋela stajgatjav gus . Dasgo mii eat veaje maidege duohtavuođa vuostái , muhto dušše duohtavuođa beale .#Iv máhte majdik sáddná vuosstij dahkat , dåssjå sáddnáv bälostit . Mii illudit go mii ieža leat heajut ja dii lehpet gievrrat .#Ávvudaláv iehtjam sjiebtjesvuodas ja dijá fábmogisvuodas . Ja aiddo dán mii rohkadallat ge , ahte dii šattašeiddet ollisin .#Sjattatjihpit má ållåsin , dav duohta råhkådaláv . Danne mun čálán dán ovdal go boađán din lusa , aman dasto dárbbašit rávvet din garrasit dainna fámuin man Hearrá lea addán munnje nannemii ii ge gaikkodeapmái .#Tjáláv dáv juo dálla , vaj iv maŋŋela dárbaha garravuodav dijá lunna vuosedit , dajna fámujn mav Härrá le munji vaddám dijáv nannitjit , ij gajkutjit . Loahpas , oskuguoimmit , illudehket !#Vielja , ávvudallit dal . Dahket buot rivttes ortnegis , vurkejehket mu rávvagiid , lehket ovttamielalaččat , ellet ráfis , de ráhkisvuođa ja ráfi Ipmil lea dinguin . Dearvvahallet guhtet guimmiideattet bassi cummáin !#Sjattatjihpit má ållåsin muv vágodusáj baktu . Bissus avtamielakvuohta ja ráfe . Lehkus gieresvuoda ja ráfe Jubmel dijá lunna . Buorástahttit guhtik guojmáda ájlis tjulástagájn . Buot bassi olbmot dáppe celket didjiide dearvvuođaid .#Gájka ájllisa didjij varrudagájt sárnnu . Hearrá Jesus Kristusa árbmu , Ipmila ráhkisvuohta ja Bassi Vuoiŋŋa servvolašvuohta lehkos dinguin buohkaiguin !#Mijá Härrá Jesus Kristusa ármmo , Jubmela gieresvuohta ja ájlis Vuojŋŋanisá oasálasjvuohta dijájda gájkajda . Dearvvuođat Bávlosis , apoastalis , gii ii leat ožžon apoasttaldoaimmas olbmuin ii ge guđege olbmo bokte , muhto Jesus Kristusis ja Ipmil Áhčis , guhte bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte .#Paulusis , apostelis , ij almatjijs jalik avtak almatja baktu rájaduvvam , ájnat Jesus Kristusis ja Jubmel Áhtjes guhti suv jábbmegij lussta båvtij . Mun ja buot oskuvieljat guđet leat muinna dáppe , cealkit dearvvuođaid Galatia searvegottiide .#Aktan gájkaj dábbilij vieljaj sárnov Galatia tjoaggulvisájda varrudagájt . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi Ipmilis , Áhčisteamet , ja Hearrás Jesus Kristusis , guhte attii iežas min suttuid ovddas vai beasttášii min eret dálá bahás máilmmis , Ipmila , Áhččámet , dáhtu mielde .#Ármmo ja ráfe Jubmelis , Áhtjestimme , ja härrá Jesus Kristusis , guhti suttojimme diehti ietjas vattij , gájutjit mijáv dálásj bahás ájggegávdas , Jubmela , Áhtjáma sidoda milta . Sutnje lehkos gudni álo ja agálašvuhtii ! Amen .#Sunji lehkus guddne ihkeven ájges ihkeven ájggáj , amen . Mun imaštan go dii nu johtilit lehpet jorgaleamen eret sus guhte rávkkai din Kristusa árpmuin ja lehpet jorgalan eará evangeliumii , vaikko eará evangelium ii oppa leat ge . Muhtumat leat dušše čádjidahttimin din ja dáhttot jorgut Kristusa evangeliuma .#Imájdaláv gå nåv ruvva hiejttebihtit suv guhti dijáv le ármos baktu gåhttjum , ietjá evangeliuma diehti vájku ietjá ij le ; dåssjå soabmása gudi dijáv tjáddjidi ja gähttjali Kristusa evangeliumav smaddjit . Muhto jos velá mii dahje muhtun almmi eŋgel sárdnidišgoađášii didjiide eará evangeliuma go dan maid mii leat sárdnidan didjiide , de lehkos son garuhuvvon !#Valla jus soames , juogu de mån iesj jali ieŋŋgil almes luluj sárnnedit ietjá evangeliumav gå mav lev didjij sárnnedam garroduvvam lehkus sån ! Mii leat cealkán dan ovdal , ja dál mun geardduhan dan : Jos oktage sárdnidišgođeš didjiide eará evangeliuma go dan maid dii lehpet vuostáiváldán , de lehkos son garuhuvvon !#Mav juo sárnnuv , akti ájn sárnov : jus soames didjij ietjá evangeliumav sárnnet , gå mav lihpit oadtjum - garroduvvam lehkus sån ! Lean go dál oččodeamen olbmuid dohkkeheami vai Ipmila dohkkeheami ?#Almatjijt gus dal iehtjam bälláj lev åttjudime vaj Jubmelav ? Lean go viggamin dahkat olbmuid miela mielde ?#Almatjij miela milta gus lev viggamin barggat ? Jos ain livččen dahkamin olbmuid miela mielde , de in livčče Kristusa bálvaleaddji .#Jus almatjij miela milta vilá barggamin luluv de iv lulu Kristusa dievnár . Oskuguoimmit , mun dáhkidan didjiide ahte dat evangelium man mun lean sárdnidan , ii leat olbmuid hutkamuš .#Vielja , duodastav didjij : evangelium , mav lev sárnnedam , ij le almatjijs . In han mun leat dan ovttage olbmos ožžon ge , ii ge gii ge leat oahpahan dan munnje , muhto Jesus Kristus almmustahtii dan munnje .#Iv le avtak almatjis dav oadtjum , aktak ij le dav munji åhpadam , ájnat Jesus Kristusis bigodime baktu oadtjuv . Dii han lehpet gullan mo mun vádjolin dan áiggi go ellen juvddálaš oskkus , man garrasit mun doarrádallen Ipmila girku ja geahččalin duššadit dan .#Lihpit ham gullam gåktu åvddåla jáhkkogis juvdán viessuv , man vassját Jubmela tjoaggulvisáv doarrádalliv ja dåssjidit gähttjaliv . Juvddálašvuođas mun ledjen vel áŋgiret go eatnagat mu álbmoga iežan ahkásaččain ja áŋgiruššen máddariid oahpahemiid beale vel garraseabbot .#Juvdávuodan lidjiv ludtjusattjajstam buosjemus , sávremus ájttegij dábijt ja åhpav tjuovutjit . Muhto Ipmil , guhte válljii mu juo eatniheakkas ja rávkkai mu árpmustis , mearridii almmustahttit Bártnis munnje , vai mun sárdnidivččen evangeliuma su birra báhkiniidda .#Valla guhti muv juo iednehekkan tjuoldij ja ármos baktu muv gåhtjoj , mierredij Bárnes munji bigodit , vaj luluv evangeliumav suv birra hiednigijda sárnnedit . Dalle mun in vuos ohcan ráđi oaččis ja varas in ge vuolgán bajás Jerusalemii sin lusa geat ledje apoastalat mu ovdal .#Dalloj ittjiv oattjes jalik varás rádev åtså , ittjiv ga Jerusalemij badjána , sijá lusi gudi muv åvddåla apostela lidjin . Muhto mun vulgen Arabiai , ja dasto máhccen Damaskusii .#Vuolggiv ienni Arabiaj , ja dåppelt Damaskusij máhttsiv . Easkka golbma jagi maŋŋil mannen Jerusalemii oahpásmuvvat Kefasiin , ja mun orron su luhtte vihttanuppelot beaivvi .#Esski gålmmå jage maŋŋela Jerusalemij badjániv Kefasijn ságastalátjit , ja lågenanniellja biejve suv lunna årudiv . Eará apoastaliid mun in oaidnán , dušše Jáhkoba , Hearrá vielja .#Ittjiv apostelijs avtak iehtjádav vuojne gå Jakobav , Härrá vieljav . Ipmila muođuid ovddas mun duođaštan ahte dat maid mun čálán dás , ii leat gielis !#Duohta le mav tjáláv , Jubmela åvdån vihtanastáv . Dasto vulgen Syriai ja Kilikiai .#Syriaj ja Kilikiaj maŋŋela båhtiv . Kristusa searvegottit Judeas eai dovdan mu velá dalle .#Ristagisáj tjoaggulvisá Judean ettjin dalloj muv dåbdå . Sii ledje dušše gullan ahte son guhte ovdal doarrádalai min , sárdnida dál dan oskku man geahččalii duššadit , ja sii rámidedje Ipmila mu dihtii .#Ájnna mav gullam lidjin lij ” guhti akti mijáv doarrádaláj , sárnnet dal jáhkov mav åvddåla gähttjalij dåssjidit ” . Ja muv diehti Jubmelav hievedin . Njealljenuppelot jagi maŋŋil mannen fas bajás Jerusalemii Barnabasain , ja mus lei maiddái Titus fárus .#Lågenan maŋŋela vat Jerusalemij badjániv , dán bále Barnabasajn aktan ; Titus aj fáronam . Ipmila almmustusa mielde mun mannen dohko ja čilgejin sidjiide , erenoamážit sidjiide geat adnojuvvojedje alla árvvus , dan evangeliuma man mun sárdnidan báhkiniid gaskkas .#Vuolggiv dåhku gå lidjiv bigodimev oadtjum . Dåppe sidjij evangeliumav tjielggijiv , mav hiednigijda sárnnedav , sidjij sierra gudi ienemusát árvvon aneduvvin . Dasgo in hálidan ahte mun viegašin dahje livččen viehkan duššás .#Ittjiv vuojn sidá , iv ga sidá dåssjev rahtjat . Muhto ii oppa Titus ge , gii lei mu fárus , bággejuvvon birračuohpahuvvot vaikko son lei greikalaš .#Ittjij ga Titus fáronam dárbaha birratjuohpaduvvat , vájku lij grehka . Dát gáibádus bođii muhtun vearri oskuvieljain geat ledje njáhkan sisa iskkadit dan friddjavuođa mii mis lea Kristus Jesusis , vai oččošedje dahkat min šlávvan .#Dát rávkalvis bådij muhtem vierrevieljajs gudi sjievtja lidjin boahtám gehtjatjit friddjavuodav mij miján le Kristus Jesusa baktu ja mijáv oarjjen dagátjit . Muhto sidjiide mii eat vuollánan eat bottoža ge , vai evangeliuma duohtavuohta bisošii din luhtte .#Valla ejma gåktuk miededa jalik vuollána , dajna gå evangeliuma sádnesvuohta viertti dijá lunna bissot . Ja sii geat adnojuvvojedje árvvus – munnje ii mearkkaš maidege mat sii ležžet , dasgo Ipmil ii geahča olbmo hámi beallái – dát olbmot eai gáibidan mus maidege eambbo .#Ja gudi juonenik aneduvvi , ettjin sij ga mujsta ienebuv rávka . Munji le avtajt gudi li . Jubmel ij le belulasj . Sii baicca oidne ahte munnje lea oskkilduvvon sárdnidit evangeliuma sidjiide geat eai leat birračuhppojuvvon , nugo Biehtárii lea oskkilduvvon sárdnidit evangeliuma sidjiide geat leat birračuhppojuvvon .#Vuojnnin ham sij munji lij åskelduvvam evangeliumav sárnnedit sidjij gudi älle birratjuohpaduvvam , degu Petrus birratjuohpadahtegijda . Dasgo son guhte attii Biehtárii fámu leat apoasttalin sidjiide geat leat birračuhppojuvvon , lea maiddái dahkan mu ge báhkiniid apoasttalin .#Guhti Petrusij fámov vattij birratjuohpaduvvamij apostelin , vattij aj munji fámov hiednigij apostelin . Ja go Jáhkot , Kefas ja Johanas , geat adnojit searvegotti doarjjan , árvidedje makkár árpmu mun ledjen ožžon , de geigejedje munnuide Barnabasain olgeš gieđa searvevuođa mearkan , vai moai manašeimme báhkiniid lusa , ja sii sin lusa geat leat birračuhppojuvvon .#Ja gå Jakob , Kefas ja Johannes , gudi tjoaggulvisá doarjjan aneduvvin , árvvedin man stuorra ármov lidjiv oadtjum , de munnuj Barnabasaj giedav aktisasjvuoda märkkan gálggijin . Måj de galgajma hiednigij lusi mannat ja sij birratjuohpaduvvamij lusi . Muhto sii dáhtto munno muitit sin gefiid , ja dan mun lean álelassii viggan dahkat .#Duodden sihtin munnuv sijá häjojt mujttet ja dav lev aj duodaj vájmoássjen dahkam . Muhto go Kefas dasto bođii Antiokiai , de láiten su almmolaččat , dasgo son lei meannudan boastut .#Valla gå Kefas Antiokiaj bådij de bihko suv nuktaliv . Sån lij ham ietjas duobbmim . Dasgo ovdal go geatge bohte Jáhkoba luhtte , de Biehtár boradii báhkiniiguin .#Åvddål gå aktak Jakoba lussta jåvsådij , båråj hiednigij siegen . Muhto go sii bohte , de geassádii eret ja doalahii sierra , danne go son balai sis geat ledje birračuhppojuvvon .#Valla ittjij dasti dav dagá gå sij båhtin , ájnat gässádij sijás gå birratjuohpaduvvamijs baláj . Maiddái eará juvddálaš oskuvieljat guoktilušše oktan suinna , nu ahte velá Barnabas ge rohttašuvai mielde seammá guoktilašvuhtii .#Då ietjá juvdá daŋga láhkáj vilpástallin , ja tjabu Barnabas sijá vilpástallamij gässuj . Muhto go oidnen ahte sin dagut eai lean evangeliuma duohtavuođa mielde , de celken Kefasii buohkaid gullut : « Go don gii leat juvddálaš , ealát báhkinlaš it ge juvddálaš vieru mielde , mo de sáhtát bágget báhkiniid eallit juvddálaš vieru mielde ? »#Valla gå vuojnniv ettjin evangeliuma duohtavuodav tjuovo , javlliv Kefasij gájkaj guládijn : ” Jus dån guhti le juvdá , hiednigij láhkáj vieso , ja i juvdáj , man diehti de hiednigijt sidá nággidit juvdán sjaddat ? ” Mii leat juvddálaččat riegádeamis , eat ge báhkinlaš suttolaččat .#Juvdán ham mij lip riegádam , ep suddárin hiednigij máttos . Muhto mii diehtit ahte olmmoš ii dahkkojuvvo vanhurskkisin dušše danne go dat dahká dan maid láhka gáibida , muhto go osku Jesus Kristusii .#Diehtep almasj ij rievtesferdukvuodav lága dagojs åmasta ájnat gå Kristusij jáhkká . Danne mii ge leat oskugoahtán Kristus Jesusii vai mii dahkkojuvvošeimmet vanhurskkisin oskumiin Kristusii , eat ge dahkamiin láhkadaguid . Dasgo ii oktage olmmoš dahkkojuvvo vanhurskkisin láhkadaguid dahkamiin .#Dan diehti Kristus Jesusij åskeldijma , vaj lulujma rievtesferdugin sjaddat gå Kristusij jáhkijma , ja ep lága dagojs , dajna gå lága dagojs ij aktak almasj rievtesferdugin sjatta . Muhto jos mii ge adnojuvvot suttolažžan go mii viggat šaddat vanhurskkisin Kristusis , ii go Kristus dalle leat šaddan suttu bálvaleaddjin ?#Valla jus mij aj suddárin gávnadallap , gudi viggap rievtesferdugin Kristusa baktu sjaddat , le gus de Kristus sutto dievnastiddje ? Ii eisege !#Ij luoddnok ! Jos mun huksen fas dan maid lean gaikkodan , de čájehan iežan láhkarihkGon Aiddo láhka lea dahkan dan ahte mun lean jápmán lágas eret , vai mun ealášin Ipmila ovddas .#Valla jus vat tsieggiv mav lev gajkkum , de iehtjam lágadoaddjen dagáv . Lága baktu ham lágas lev ierit jábmám , Jubmela åvdån viesutjit . Mun lean russiinávlejuvvon Kristusiin ; in mun eale šat ieš , muhto Kristus eallá mu siste .#Kristusijn lev ruossinávlliduvvam . Iv dasti iesj vieso , ájnat Kristus muv sinna viessu . Dan eallima man dál ealán dáppe eatnama alde , ealán oskkus Ipmila Bárdnái guhte ráhkistii mu ja attii iežas mu dihtii .#Guhkev dán väráldin viesov , viesov jáhkon Jubmela Bárnnáj guhti muv ähttsá ja ietjas muv diehti le värrodam . Mun in hilggo Ipmila árpmu ; dasgo jos láhka attášii vanhurskkisvuođa , dalle gal Kristus livččii jápmán duššás .#Iv Jubmela ármov hilgoda . Jus lágan luluj rievtesferdukvuohta , de Kristus luluj dåssjåj jábmet . Jierpmehis galatialaččat !#Jiermedis galataga ! Gii lea fillen din ?#Guhtis dijáv le skieddim ? Russiinávlejuvvon Jesus Kristus han lea čielgasit govviduvvon din čalmmiid ovdii !#Ruossinávlliduvvam Jesus Kristus ham didjij le tjielggasit gåvviduvvam . Vástidehket munnje dán jearaldaga : Oaččuidet go Vuoiŋŋa danne go dagaidet daid daguid maid láhka gáibida , vai danne go oskkuidet dasa maid gulaidet ?#Vásstedihtit dal munji val dáv : Lága ållidime baktu gus Vuojŋŋanisáv oattjojda , vaj jáhko baktu majt gulájda ? Mo dii sáhttibehtet leat nu jierpmeheamit ?#Gåktus nåv jiermedime lihpit ? Dii álggaheiddet Vuoiŋŋas ; áigubehtet go dál ollašuhttit oaččis ?#Oattjen gus ájggobihtit ållidit dav mij dijá lunna Vuojŋŋanisán álgij ? Lehpet go vásihan buot dán duššás , jos dat duođaid lei duššás ?#Dåssjåj gus gájkka dáv lihpit vásedam ? Ij má lik nåv littja . Addá go Ipmil didjiide Vuoiŋŋa ja dahká oavdudaguid din gaskkas , danne go dii dahkabehtet dan maid láhka gáibida , vai danne go oskubehtet dan evangeliumii maid lehpet gullan ?#Vaddá gus sån didjij Vuojŋŋanisáv ja dahká gus oavddodagojt dijá lunna dan diehti gå lágav ållidihpit , vaj dan diehti gå jáhkkebihtit mav gulájda ? Gehččet Abrahama : Son jáhkii Ipmila , ja danne Ipmil anii su vanhurskkisin .#Gähttjit Abrahamaj : Jubmelij sån jáhkij ja dan diehti rievtesferdugin sárnoduváj . Aiddo dán mun dáhtun din diehtit ahte sii geat oskot , leat Abrahama mánát .#Dassta de vuojnnep : Gudi jáhkki li Abrahama máná . Čála einnostii ahte Ipmil áiggui dahkat báhkiniid vanhurskkisin go sii oskot , ja dat almmuhii dán evangeliuma ovddalgihtii Abrahamii : Du siste buressivdniduvvojit buot álbmogat .#Tjáluk åvddåla sárnoj , gåktu hiedniga Jubmela rievtesferdukvuodav åmasti jáhko baktu , dajna de juo Abrahamaj sárnoj : Duv baktu gájkka álmmuga buorissjivnnjeduvvi . Danne buressivdniduvvojit buot oskkolaččat oktan Abrahamain guhte oskkui .#Dan diehti de buorissjivnnjeduvvi gájka gudi jáhkki aktan Abrahamajn , guhti jáhkij . Muhto sii geat luhttet láhkadaguide , leat garuhusa vuolde . Dasgo lea čállojuvvon : Garuhuvvon lehkos juohkehaš guhte ii jeagat buot dan mii lea čállojuvvon láhkagirjái , ii ge daga dan mielde .#Valla garro tjuovvu gájkajt gudi lága dagojda åskeldi ; tjáleduvvam ham le : Garroduvvam färttahasj guhti ij anoda gájkka majt láhkagirjje gåhttju suv dahkat . Lea čielggas ahte Ipmil ii daga vanhurskkisin ovttage dušše danne go dat čuovvu lága . Dasgo lea čállojuvvon : Vanhurskkis oažžu eallit go osku .#Aktak ij le Jubmela åvdån rievtesferduk lága baktu , dajna gå rievtesferduk jáhko baktu viessu . Muhto láhka han ii duddjo maidege oskku várás , muhto cealká : Dat guhte doallá lága báhkkomiid , oažžu das eallima .#Láhka ij le jáhkos . Tjáleduvvam ham le : guhti lága gåhttjomijt ållit viessu daj baktu . Kristus osttii min friddjan lága garuhusas go ieš garuhuvvui min dihtii . Dasgo lea čállojuvvon : Garuhuvvon lehkos juohkehaš guhte heaŋggastuvvo murrii .#Kristus le mijáv lága garos lånestam gå iesj mijá åvdås garroduváj , gåktu tjáleduvvam le : Garroduvvam färttahasj guhti muorratjuolldaj gatsostuvvá . Dát dáhpáhuvai vai álbmogat Jesus Kristusa bokte oččošedje Abrahamii lohpiduvvon buressivdnádusa , ja vai mii oččošeimmet lohpiduvvon Vuoiŋŋa go oskut .#Nåv galgaj Abrahama buorissjivnnjádus hiednigijda ållet Kristus Jesusa baktu , vaj lulujma jáhteduvvam Vuojŋŋanisáv jáhko baktu oadtjot . Oskuguoimmit , mun sártnun olbmuid vuogi mielde : Ii oktage sáhte fámuhuhttit dahje nuppástuhttit olbmo testamentta go dat lea lágalaš .#Vielja , árggahålaj milta buojkulvissan javlav : Aktak ij máhte almatja lihtudimev doadjet jalik rievddadit maŋŋela gå le fábmuj boahtám . Lohpádusat addojuvvojedje Abrahamii ja su nállái .#Valla jáhto vatteduvvin Abrahamaj ja suv mádduj . Ii leat čállojuvvon « su náliide » , mii mearkkašivččii eatnagiidda , muhto dás celkojuvvo ovttaidlogus ; « su nállái » , ja dat lea Kristus .#Ij le tjáleduvvam : ” suv máttojda ” , degu luluj moaddásijda , ájnat avtat máttos le gatjálvis : suv mádduj , mij le Kristus . Mun oaivvildan nappo dán : Láhka mii bođii njeallječuođigolbmalot jagi maŋŋil , ii sáhte duššadit testamentta man Ipmil juo lei nannen , nu ahte lohpádus fámuhuhttojuvvo .#Muv vuojnno le : Láhka mij nielljatjuohtegålmmålåge jage lihto maŋŋela vatteduváj , ij máhte Jubmela lihtov dåssjidit jalik dan jáhtov fámoduhttet . Jos árbi boađášii lágas , de ii han dat dalle boađáše lohpádusas . Muhto Ipmil goittotge attii árbbi Abrahamii danne go lei lohpidan dan .#Jus árbbe lága baktu vatteduváj de ham ij lulu dasti jáhtto , ármostis ham Jubmel le árbev jáhtos baktu Abrahamaj vaddám . Manne de láhka addojuvvui ?#Man diehti le de láhka vatteduvvam ? Dat addojuvvui čájehit mii rihkkun lea , dassá go boađášii dat nálli mii lei ožžon lohpádusa .#Na mieddemij diehti , dasik dat máddo luluj boahtet gesi jáhtto gulluj . Láhka addojuvvui eŋgeliid ja gaskaolbmá bokte .#Láhka giehtaräjdoj baktu ieŋŋgilijs vatteduváj . Muhto gaskaolmmái ii dárbbašuvvo go lea dušše okta bealli , ja Ipmil lea okta .#Giehtaräjddo ham ij dåssjå avtav åvdåsta , valla Jubmel le akta . Lea go láhka dalle Ipmila lohpádusaid vuostái ?#Le gus láhka Jubmela jáhtoj vuosstij ? Ii eisege !#Ij luoddnok . Jos livččii addojuvvon dakkár láhka mii dahká eallin , de oččošeimmet vanhurskkisvuođa lágas .#Jus lulujma dakkir lágav oadtjot mij iellemav vaddá , de ham rievtesferdukvuohta luluj lágas boahtet . Muhto čála cealká ahte oppa máilbmi lea biddjon suttu fámu vuollái , vai dat mii lea lohpiduvvon addojuvvošii sidjiide geat oskot Jesus Kristusii .#Tjáluk le sutto fámo vuolláj gájkka biedjam , vaj jáhtto luluj ålliduvvat sidjij gudi jáhkki , jáhko baktu Jesus Kristusij . Ovdal go osku bođii , mii leimmet giddejuvvon lága vuollái dego fáŋggat dassážii go osku almmustuvvá .#Åvddål gå jáhkko bådij lijma giddagin lága vuolen dasik jáhkko bihkusij . Dan láhkái lei láhka min bagadeaddji dassážii go Kristus bođii , vai osku dagašii min vanhurskkisin .#Láhka de nåv mijáv Kristusij duvdij , vaj lulujma rievtesferdugin sárnoduvvat jáhko baktu . Dál go osku lea boahtán , de mii eat leat šat bagadeaddji vuolde .#Valla dálla gå jáhkko le boahtám , de ep le dasti bagádiddje vuolen . Dasgo dii lehpet buohkat Ipmila mánát go oskubehtet Kristus Jesusii .#Gájka ham jáhko baktu lihpit Jubmela máná Kristus Jesusin . Buohkat dii geat lehpet gásttašuvvon Kristusii , lehpet gárvodan Kristusiin .#Gájka gudi Kristusij lihpit gástaduvvam lihpit aj Kristusij gárvoduvvam . Dás ii leat juvddálaš dahje greikalaš , šlávva dahje isit , olmmái ii ge nisu , dasgo dii lehpet buohkat okta Kristus Jesusis .#Aktak ij le dasti juvdá jalik grehka , oarjje jalik friddja , ålmåj jalik nissun . Gájka lihpit Kristus Jesusin akta . Jos dii gullabehtet Kristusii , de lehpet Abrahama nálli ja árbbolaččat lohpádusa mielde .#Jus dal Kristusij gullubihtit , de lihpit aj Abrahama sájos ja jáhto milta árbulattja . Mun oaivvildan ahte nu guhká go árbbolaš ii leat ollesahkásaš , de ii leat erohus su ja šláva gaskkas , vaikko son lea ge olles opmodaga isit .#Muv vuojnno le : Guhkev árbulasj ij le ållessjattuk , de ij le sieradus suv ja oarje gaskan , vájku gájkka åbmudahka le suv . Son lea hovdejeddjiid ja dállodolliid vuolde gitta dan áiggi rádjái man su áhčči lea mearridan .#Sujna le boanndi ja tjuottjodiddje dan biejve rádjáj mav áhttjes le mierredam . Nu lea maiddái minguin : Go mii eat lean ollesahkásaččat , de leimmet dán máilmmi álgofámuid šlávat .#Nåv aj mijájn . Gå ejma lim ållessjattuga de lijma oarje , svájnnasa värálda fámoj vuolen . Muhto go áigi dievai , de Ipmil vuolggahii Bártnis , nissonis ja lága vuložin riegádan , oastit friddjan sin geat ledje lága vuložat , vai mii oččošeimmet máná vuoigatvuođa .#Valla gå ájgge ållånij , rájaj Jubmel Bárnes , lága vuolláj nissunis riegádam , lånestittjat sijájt gudi lága vuolen li vaj lulujma mánáj riektáv oadtjot . Danne go dii ge lehpet mánát , lea Ipmil vuolggahan min váimmuide Bártnis Vuoiŋŋa , gii čuorvu : « Abba , Áhčážan ! »#Ja gå bárne lihpit de Jubmel le mijá vájmojda rádjam Bárnes Vuojŋŋanisáv mij tjuorvvu : ” Abba ! Áhttjám ! ” Dan dihtii don it leat šat šlávva , muhto mánná .#Dan diehti ille dasti oarjje , ájnat bárnne . Ja go leat mánná , de lea Ipmil dahkan du árbbolažžan .#Ja gå bárnne le , de Jubmel aj duv árbulattjan dagáj . Dan áiggi go dii ehpet dovdan Ipmila , bálvaleiddet ipmiliid mat duohtavuođa mielde eai leat ipmilat .#Dalloj gå ejda ájn Jubmelav dåbdå , de dievnastijda jubmelijt ma duodaj älle jubmela . Muhto dál go lehpet dovddiidan Ipmila , ja erenoamážit go Ipmil dovdá din , mo de sáhttibehtet fas máhccat dán máilmmi heajos ja geahnohis álgofámuide ?#Valla dálla gå Jubmelav dåbddåbihtit , jali sáddnábut gå Jubmel dijáv dåbddå , gåktus de máhttebihtit dakkir sjiebtjes ja gienes fámojda máhttsat ? Hálidehpet go fas šaddat daid šlávvan ?#Oarjjen gus vat sihtabihtit ? Dii váldibehtet vuhtii erenoamáš beivviid , mánuid , áiggiid ja jagiid .#Vassmasit ham biejvijt , mánojt ja sierralágásj ájgijt ja jagijt låhkåbihtit ! Mun balan ahte mun lean rahčan duššás din dihtii !#Baláv dåssjåj lev dijá diehti rahtjam . Oskuguoimmit , mun bivddán din : Šaddet mu lágánin , dasgo mun lean šaddan din lágánin .#Vielja , vájnnodav dijáv : Sjaddit muv lágátjin , gå dal mån dijá lágátjin sjaddiv . Dii ehpet leat dahkan munnje maidege veriid .#Munji ehpit le mavga baháv dahkam . Dii han diehtibehtet ahte mun ledjen buohcamin go vuosttáš geardde sárdnidin evangeliuma didjiide .#Diehtebihtit ham skihpudahka lij sivvan gå vuostasj bále didjij evangeliumav sárnnediv . Mu rumašlaš headjuvuohta ii goit fillen din badjelgeahččat dahje fasttášit mu , muhto dii vuostáiválddiidet mu dego Ipmila eŋgela , dego Kristus Jesusa .#Vájku oattje sjiebtjesvuodan , ejda muv álbeda jalik vuoleda , ájnat Jubmela ieŋŋgilin muv duostojda , ållu degu Kristus Jesusin . Gosa lea dál šaddan din stuora illu ?#Gåsi dal dijá sjålle gádoj ? Mun sáhtán duođaštit ahte dii livččiidet dalle áinnas roggan alddádet čalmmiid ja addán munnje , jos dat livččii lean vejolaš .#Máhtáv duodastit dalloj lulujda tjalmijdihtte råkkåstit ja munji vaddet . Muhto lean go mun dál šaddan din vašálažžan go lean cealkán didjiide duohtavuođa ?#Lev gus dal didjij vasjulattjan sjaddam gå sáddnáv hålliv ? Dat áŋgirvuohta maid earát čájehit didjiide , ii leat buorre . Sii hálidit dušše rátkit din vai dii čuovvugoađášeiddet sin .#Muhtema e buorre ájggomusáj dijáv måråsta ájnat sihti mijáv sirádit , vaj lulujda bus sijáv tjuovvogoahtet . Lea álo buorre áŋgiruššat dan mii lea buorre , ii ge dušše dalle go mun lean din luhtte . Mánážiiddán , mun ferten fas riegádahttit din ávttaiguin dassážii go Kristusa hápmi ollašuvvá din siste !#Måråj le buorre , jus ájggomusá li buore , agev ij dåssjå dalloj gå mån lev dijá lunna , muv mánátja , gejt vat vájvijn hähttuv iellemij riegádahttet , dasik Kristus le dijájn ållånam . Vare mun dál livččen din luhtte ja gávnnašin rivttes sárdnunvuogi , dasgo in dieđe maid galggašin dahkat dinguin !#Jus dallik dijá lunna luluv ja rievtes sárnnomvuogev luluv gávnnat - dijá gáktuj lev árrusam . Celket munnje , dii geat hálidehpet leat lága vuložin , ehpet go guldal lága ?#Vásstedihtit dal munji gudi lága vuolen sihtabihtit viessot : Ehpit gus le gullam majt láhka hoallá ? Dasgo lea čállojuvvon ahte Abrahamas ledje guokte bártni , nubbi šlávvanissoniin ja nubbi gis friddja nissoniin .#Danna le tjáleduvvam Abrahama birra guhti guokta bárne oattjoj , nuppev oarjjenissunijn ja nuppev friddja nissunijn . Šlávvanissona bárdni riegádii luonddu vuogi mielde , friddja nissona bárdni riegádii Ipmila lohpádusa mielde .#Bárnnes , gev oarjjenissunijn oattjoj lij oattje milta riegádam , ja bárnnes , gev friddja nissunijn oattjoj lij jáhto baktu riegádam . Dás lea čiekŋalet oaivil . Dát guokte nissona ovddasteaba guokte lihtu .#Dánna le tjiegŋalap sisadno : Guokta lihto såj libá . Nubbi lea Sinaivári lihttu , ja dat riegádahttá mánáidis šlávvavuhtii ; dat lea Hagar .#Nubbe boahtá Sinaiváres ja mánájt oarjjen riegádahttá , sån le Hagar . « Hagar » mearkkaša Sinaivári Arabias , ja dat vástida dálá Jerusalema mii eallá šlávvavuođas oktan mánáidisguin .#Hagar le Sinaivárre Arabian , mij le dálásj Jerusalem , guhti aktan mánájis oarjjen viessu . Muhto dat Jerusalem mii lea almmis , lea friddja ; dat lea min eadni . Dasgo lea čállojuvvon : Illut , don šattoheapmi , gii it riegádahte , ávvut ja čuorvvo don , geas eai leat ávttat ! Dasgo oktonas nissonis leat eanet mánát go sus geas lea boadnjá .#Valla almmelasj Jerusalem le friddja ja mijá ieddne , nåv gåktu tjáleduvvam le : Sjållerda sahkodibme ja mánádibme , ávvudalá låggŋis gielajn , dån guhti ille vájvij riegádahttám , dajna gå aktu nissun ienep mánájt oadtju gå sån gänna le ålmåj . Ja dii , oskuguoimmit , lehpet lohpádusa mánát nugo Issát .#Dij vielja lihpit jáhto máná , nåv gåk Isak . Muhto seammá láhkái go son gii lei riegádan luonddu vuogi mielde , dalle doarrádalai su gii lei riegádan Vuoiŋŋas , nu lea odne ge . Muhto maid čála cealká ?#Guhti lij oattje milta riegádam doarrádaláj daj ájgij suv , guhti lij Vuojŋŋanisá milta riegádam , ja nåv dálla aj . Áje eret šlávvanissona ja su bártni !#Ja tjáluk javllá : Vuodjela oarjjenissunav bárnijnis . Dasgo šlávvanissona bárdni ii eisege oaččo juogadit árbbi friddja nissona bártniin .#Oarjjenissuna bárnne ij luoddnok árbev oattjo aktan friddja nissuna bárnijn . Oskuguoimmit , mii eat leat nappo šlávvanissona , muhto friddja nissona mánát .#Vielja , ep le oarjjenissuna máná , ájnat friddja nissuna . Dán friddjavuođa várás Kristus lea dahkan min friddjan .#Friddjavuohtaj le Kristus mijáv tjoavddám . Bissot dan dihtii nanusin , allet ge divtte ovttage bágget din fas šlávvageassá vuollái .#Bissut dan diehti nannusit friddjavuodan , ja allit avtak dibde oarjjevuoda svagájt dijá nali biedjat . Mun , Bávlos , cealkkán didjiide : Jos dii diktibehtet iežadet birračuhppojuvvot , de Kristus ii leat didjiide álggage ávkin .#Gullit majt mån , Paulus , didjij javlav : jus ietjada birratjuohpadahttebihtit de ij le Kristus didjij maŋga ávkken . Mun deattuhan vel juohkehažžii guhte diktá iežas birračuhppojuvvot , ahte son lea geatnegas doallat olles lága .#Ájn akti duodastav : färttahasj guhti ietjas birratjuohpat le vielggen ålles lágav anedit . Dii geat ohcabehtet vanhurskkisvuođa lágas , lehpet earuhuvvon Kristusis ; dii lehpet jorralan eret árpmus .#Gudi lágan rievtesferdukvuodav åhtsåbihtit , lihpit Kristusis tjuoldeduvvam ja ármos gahttjam . Muhto mii oskut ja vuordit Vuoiŋŋas ahte oččošeimmet vanhurskkisvuođa mii lea min doaivu .#Vuojŋŋanisán ham jáhko baktu vuordatjip dav masi rievtesferdukvuohta dårvov vaddá . Jos mii leat Kristus Jesusis , de ii leat deaŧalaš leat go birračuhppojuvvon vai eat , muhto deaŧalaš lea osku mii almmustuvvá ráhkisvuođas .#Gå Kristus Jesusin viessop , de ij le gatjálvis dassta jus lip birratjuohpaduvvam vaj ep , ájnat jáhkos , mij gieresvuoda baktu bigoduvvá . Dii vádjolišgođiidet nu bures .#Buoragit ham viehkagådijda . Gii hehttii din čuovvumis duohtavuođa ?#Guhti dal dijáv árrá sádnesvuodav gulldalimes ? Son gii rávkkai din , ii leat sártnuhan din dása .#Gev gulldalijda ij lim guhti dijáv gåhtjoj . Unna suvrradáiggáš suvrudahttá olles dáiggi !#Binná suvradájgásj ålles dájgev suvrrodahttá . Hearrá lea addán munnje dan luohttámuša din hárrái ahte dii ehpet dáhto oaivvildit eará go mun .#Jáhkáv Härráj ja åskov ehpit ietjáláhkáj ájádallagoade . Dat guhte čádjidahttá din , oažžu duomus , gii dal juo leažžá .#Oadtjus duobmov guhti dijá vájmojt tjáddjit , lehkus guhti le . Oskuguoimmit , jos leažžá nu ahte mun ain lean sárdnideamen birračuohpahusa , manne de doarrádallojuvvon ?#Vielja , jus vilá birratjuohppamav didjij sárnnedav , man diehti de ájn doarrádallamav hähttuv gierddat ? Dalle han ruossa vearránus livččii váldojuvvon eret .#Ruossa jårrålimoarre , mav sárnnedav le ham de dåssjen sjaddam . Vare gáldešedje iežaset , sii geat čádjidahttet din !#Buorep jus gájka gudi dijáv tjáddjidi lulun ietjastisá sjalla tjuohppat . Oskuguoimmit , dii han lehpet rávkojuvvon friddjavuhtii .#Vielja , friddjavuohtaj ham lihpit gåhtjoduvvam . Allet fal divtte friddjavuođa šaddat oačči ággan , muhto bálvalehket guhtet guimmiideattet ráhkisvuođas .#Allut dij val friddjavuodav dibde oadtjáj gäjnov rahpat , ájnat gieresvuodajn guhtik guojmáda dievnastihtit . Dasgo olles láhka ollašuvvá dán ovtta báhkkomis : Don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat .#Åbbå láhka le dán avta budá baktu ålliduvvam . Galga guojmát iehttset nåv gåk ietjat . Muhto go dii snealkubehtet ja hámsubehtet guhtet guimmiideattet , de váruhehket , amadet loahpas duššadit guhtet guimmiideattet !#Valla jus guhtik guojmáda gásskebihtit ja riesstebihtit , de várrijihtit nubbe nubbáj bårrumis . Mun cealkkán : Vádjolehket Vuoiŋŋas amadet duhtadit oačči anistumiid .#Valla mån javlav : Vájaldihtit Vuojŋŋanisán , de ehpit oattje háloj milta vieso . Dasgo oačči anistumit vuostálastet Vuoiŋŋa , ja Vuoigŋa vuostálastá oačči .#Oadtje le Vuojŋŋanisá vasjulasj ja Vuojŋŋanis oattje . Dat sohtet guhtet guimmiideaset vuostái , nu ahte dii ehpet beasa dahkat dan maid hálidehpet .#Nubbe nuppe vuosstij tjuodtjoba , vaj ehpit buvte dahkat majt sihtabihtit . Jos Vuoigŋa láide din , de ehpet leat lága vuložat .#Valla jus Vuojŋŋanis dijáv lájddi , de ehpit le dasti lága vuolen . Lea čielggas mat oačči dagut leat : fuorrávuohta , buhtismeahttunvuohta , badjelmearálašvuohta , eahpeipmilbálvaleapmi ja noidošeapmi , vašálašvuohta , riidaleapmi , udnohisvuohta , moarri , gážžárvuohta , soahpameahttunvuohta , sierrasearvádallan , gáđašvuohta , gárremat , borešvuohta ja eanet dakkárat .#Oattje dago li bihkusa : skiegesvuohta , bádudahka , skámodisvuohta , boajtojubmeldievnastibme , skieddima , vasjulasjvuohta , rijdo , udnodisvuohta , moarre , bahájuonagahttem , sierranibme , vierreåhpadibme , fábmorijdo , juhkalisvuohta , rattukvuohta ja ietjá dakkira . Nugo ovdal juo lean várren : Sii geat dahket dakkáriid , eai árbe Ipmila riikka .#Ájn akti dijáv vágodav : gudi dakkirijt dahki e Jubmela rijkas oasev oattjo . Muhto Vuoiŋŋa šaddu lea ráhkisvuohta , illu , ráfi , guhkesmielalašvuohta , ustitlašvuohta , buorrevuohta , oskkáldasvuohta , vuollegašvuohta ja mearálašvuohta .#Valla Vuojŋŋanisá sjatto li gieresvuohta , ávvo , ráfe , gierddisvuohta , libbogisvuohta , buorrevuohta , jáhkkogisvuohta , vuollegisvuohta ja muttákvuohta . Láhka ii leat dakkáriid vuostái .#Dakkirij vuosstij láhka ij le . Sii geat gullet Kristusii , leat russiinávlen oaččiset oktan himuiguin ja anistumiiguin .#Gudi Kristus Jesusij gulluji li oattjesa himoj háloj ruossinávllim . Jos mii eallit Vuoiŋŋas , de vádjolehkot ge Vuoiŋŋas .#Vájaldup de Vuojŋŋanisán , jus miján le iellem Vuojŋŋanisá baktu . Allot váinnut guoros gudni , allot ge hástal guhtet guimmiideamet ja šatta gáđašin .#Allup dåssjedis gudnev hibmodu , guhtik guojmáma moaráduhttu jalik udnodisvuohtaj gahttju . Oskuguoimmit , jos oktage gávnnahalaš dahkamis veriid , de fertebehtet dii geain lea Vuoigŋa , bagadit su vuollegašvuođain .#Vielja , jus soames almasj sudduj soajttá gahttjat de vierttibihtit dij gudi vuojŋŋalattja lihpit vuollegisvuodajn suv viehkedit . Várut , amat don ge geahččaluvvot .#Várri val ietjat gähttjaluvvamis . Guddet guhtet guimmiideattet nođiid , ja ollašuhttet dainna lágiin Kristusa lága .#Guottadihtit guhtik guojmáda nådijt , de nåvti Kristusa lágav ållidihpit . Dat guhte gáddá iežas maninge , vaikko ii leat mihkkege , beahttá iežas .#Guhti ietjas juonenik adná , vájku ij le mige , ietjas bähttá . Guorahallos juohkehaš duššefal iežas daguid , de son sáhttá čeavlástallat das mii son ieš lea , ii ge dárbbaš veardidit iežas earáiguin , dasgo juohkehaš galgá guoddit iežas noađi .#Guoradallus färttahasj ietjas dagojt ja oadtjus de rámpov dåssjå dassta mij iesj le , ij dassta ma iehtjáda li . Guoddus färttahasj ietjas noadev . Dat geasa oahpahuvvo Ipmila sátni , juogadehkos buot buriid oahpaheddjiinis .#Juohkus sån , guhti bágon åhpaduvvá , gájkka buorev sujna guhti suv åhpat . Allet čádjádala !#Allit bähttaluvá . Ipmil ii divtte bilkidit iežas . Olmmoš láddje dan maid gilvá .#Jubmelav ij tjáddjida : mav almasj sáddji , oadtju aj tjuohppat . Dat guhte gilvá oažžásis , láddje gáđohusa oaččis ; dat guhte gilvá Vuigŋii , láddje agálaš eallima Vuoiŋŋas .#Guhti oadtjáj sáddji , oattjes bäjskov tjuohppá . Valla guhti Vuojŋŋanissaj sáddji , Vuojŋŋanisás ihkeven iellemav tjuohppá . Allot váibba dahkamis buriid .#Allup vájbbu buorev dahkamis . Jos mii eat vuollán , de mii oažžut láddjet go áigi dievvá .#Oattjotjip mij tjuohppat gå ájgge ållån , jus ep sillogoade . Dahkkot buriid buohkaide nu guhká go lea áigi , ja eanemusat sidjiide geaid osku ovttasta minguin .#Dahkup buorev gájkka almatjijda guhkev ájgge le , ållagasj mijá jáhkoguojmijda . Gehččet makkár stuora bustávaiguin mun čálán gieđainan didjiide ! Sii geat bággejit din birračuohpahit iežadet , leat dakkárat geat dáhttot háhkat alcceseaset olgguldas gudni vai veltet doarrádallojuvvomis Kristusa ruossa dihtii .#Gähttjit dal man stuorra bokstávaj giedajnam didjij tjáláv : gudi allasisá gudnev ålgoldis ássjij baktu åttjudi , gähttjali dijáv birratjuohppamij nággidit , dåssjå danen gå e Kristusa ruossa diehti sidá doarrádaláduvvat . Eai sii ge jeagat lága geat diktet iežaset birračuhppojuvvot , muhto sii dáhttot din birračuhppojuvvot , vai sáhtášedje čeavlástallat dainna mii lea dáhpáhuvvan din rupmašiidda .#Birratjuohpaduvvama ietja e lágav tjuovo , ájnat sihti dijáv birratjuohpaduvvat , vaj rámpov dassta oadtju . Muhto mun in goassege dáhto rábmot maidege eará go min Hearrá Jesus Kristusa ruossa , masa máilbmi lea russiinávlejuvvon mu dáfus , ja mun máilmmi dáfus .#Iv luoddnok sidá iehtjam iehtjádis rámmpot gå mijá härrá Jesus Kristusa ruossas . Dan baktu ham de värált le munji ruossinávlliduvvam ja jábmám , ja mån väráldij . Birračuohpahus dahje birračuohpakeahttáivuohta ii leat deaŧalaš , muhto deaŧalaš lea ahte lea ođđa sivdnádus .#Birratjuohppam ij le ájnas , ij ga åvddånáhkke , ájnat ådå sjivnnjádusás le gatjálvis . Ráfi ja váibmoláđisvuohta lehkos singuin geat vádjolit dán njuolggadusa mielde , ja Ipmila Israeliin !#Ráfe ja ármmogisvuohta tjuovvus gájkajt gudi dán njuolgadusá milta sihti viessot , Jubmela Israelaj . Dás duohko ii oktage oaččo šat givssidit mu , dasgo mus leat Jesusa mearkkat iežan rupmašis .#Allis aktak dássta duohku muv vájveda , mujna li Jesusa merka rubmahin . Oskuguoimmit , min Hearrá Jesus Kristusa árbmu lehkos din vuoiŋŋain !#Vielja , mijá härrá Jesus Kristusa ármmo lehkus dijá vuojŋŋanisán . Amen .#Amen . Dearvvuođat Bávlosis , Ipmila dáhtu mielde Jesus Kristusa apoasttal , Efesosa bassi olbmuide , geat oskot Kristus Jesusii .#Paulusis , Kristus Jesusa apostelis Jubmela sidoda baktu , ájllisijda Efesosin årromin ja Kristusij jáhkkemin . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi Ipmilis , Áhčisteamet , ja Hearrás Jesus Kristusis !#Ármmo ja ráfe Jubmelis , Áhtjestimme , ja härrá Jesus Kristusis . Rámiduvvon lehkos Ipmil ja Hearrámet Jesus Kristusa Áhčči , guhte Kristusis lea buressivdnidan min buot Vuoiŋŋa almmálaš buressivdnádusain .#Hieveduvvam lehkus Jubmel , mijá härrá Jesus Kristusa Áhttje . Sån le mijáv buorissjivnnjedam gájkajn vuojŋŋalasj buorissjivnnjádusájn Kristusa baktu almen . Son lea válljen min Kristusis juo ovdal go máilbmi vuođđuduvvui , vai mii livččiimet basit ja láitemeahttumat su ovddas .#Nåv gåktu sån juo värálda sjivnnjedime åvddåla mijáv suv baktu tjuoldij vaj lulujma ájllisin ja vigedibmen suv åvdån . Ráhkisvuođastis son lea ovddalgihtii mearridan min oažžut máná vuoigatvuođa iežas luhtte Jesus Kristusa bokte . Dát lei su árpmolaš dáhtu ja buori miela mielde , vai su árpmu hearvásvuohta rámiduvvošii , dat man son attii midjiide ráhkis Bártnis bokte .#Gieresvuodanis le midjij mierredam mánáj riektáv Jesus Kristusa baktu oadtjot ja sujna aktánit - suv buorre sidoda milta - rámmpon ja guddnen ármo åvdås , mav midjij Bárnnegärrásis baktu vattij . Su varas mis lea lonástus ja suttuid ándagassii addojupmi . Nu rikkis lea Ipmila árbmu man son valljugasat lea golggahan midjiide ja addán midjiide buot viisodaga ja jierbmáivuođa .#Sujna ja suv varájn lip lånestuvvam ja mijá mieddema li ándagis luojteduvvam Jubmela valjes ármos , majna aktan gájkka vijsesvuodajn ja jiermijn mijáv boanndodij . Son lea almmuhan midjiide dáhtus čiegusvuođa man son ieš lei mearridan ovddalgihtii , ahte galggai ollašuhttit áigumušas go áigi dievai : Son dáhtui ovttastahttit buot Kristusis , buot dan mii lea almmis ja eatnama alde .#Ja sån le midjij ietjas sidoda tjiegosvuodav bigodam , ájggomav Kristusa birra , mav álggorájes lij mierredam , ja mav lij ållidittjat dalloj gå ájgge ållån . Suv sidot lij Kristusin aktidit gájkka ednamin ja almen . Su siste mii leat maiddái ožžon árbeoasi , mii geat ovddalgihtii leimmet mearriduvvon dasa , dasgo son duddjo buot iežas áigumuša ja dáhtu mielde , vai mii šattašeimmet rámádussan su hearvásvuhtii , mii geat ovdal juo leat dorvvastan Kristusii .#Kristusin lip árbbeoasáma oadtjum , dasi åvddåla mierreduvvam sujsta guhti gájkka ietjas sidoda ja ájggomusá milta ållit : lehkup de Jubmelij rámmpon ja guddnen , gudi juo åvddåla lijma Kristusij dårvustallam . Su siste dii ge lehpet oskugoahtán go gulaidet duohtavuođa sáni , bestojumádet evangeliuma , Su siste dii lehpet ožžon seailan , Bassi Vuoiŋŋa , gii lei lohpiduvvon .#Sádnesvuoda bágov ja evangeliumav dijá lånestime birra gullam ja jáhkkegoahtám , de Kristusin aj jáhtedum ájlis Vuojŋŋanisáv sinidahkan oattjojda . Son lea min árbbi dáhkádus , ahte Ipmila álbmot lonistuvvo , su hearvásvuođa rámádussan .#Dat le mijá árbe nannudahkan , vaj Jubmela álmmuk Jubmelij rámmpon ja guddnen lånestuvvá . Go mun lean gullan din oskku birra Hearrá Jesusii ja din ráhkisvuođa birra buot bassi olbmuide , de in heaitte giitimis Ipmila din ovddas go muittán din rohkosiinnán .#Dan diehti iv goassak hiejte Jubmelav dijá åvdås gijttemis mujtedijn dijáv råhkålvisájnam , gå dal gullam lev dijá jáhko birra härrá Jesusij ja dijá gieresvuoda birra gájkajda ájllisijda . Mun rohkadalan ahte Hearrámet Jesus Kristusa Ipmil , hearvásvuođa Áhčči , attášii didjiide viisodaga ja almmustusa Vuoiŋŋa , vai dii dovddašeiddet su .#Råhkådaláv vaj mijá härrá Jesus Kristusa Jubmel , herlukvuoda Áhttje , didjij vijsesvuoda ja bigodime Vuojŋŋanisáv vaddá , mij suv dåbddusin didjij dahká . Vare son attášii čuovgasa din váimmu čalbmái , vai dii áddešeiddet makkár doivui son lea rávkan din , man rikkis ja hearvás árbbi son addá bassi olbmuidasas , ja man mihtitmeahttun stuoris su fápmu lea min gaskkas geat oskut . Seammá veagalaš fámuin son duddjui Kristusis go bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte ja bijai su olgeš gieđas beallái almmis , buot oaivámuččaid ja válddiid bajábeallái , buot fámuid ja hearrávuođaid bajábeallái ja buot namaid bajábeallái mat sáhttet namuhuvvot , eai duššefal dálá máilmmis , muhto maiddái boahtte máilmmis ge .#Tjuovggijus dijá vájmo tjalmijt , vaj vuojnnebihtit doajvov , masi mijáv le gåhttjum , man valjes ja herlugis árbev ájllisijda ja midjij sijá gaskan vaddá , man fábmogis suv vieksesvuohta midjij le gudi jáhkkep - dahtak fábmogis vieksesvuohta mav fámujnis biejaj Kristusin bargatjit , gå jábbmegij lussta suv båvtij ja oalges bällásis almen biejaj , gájkka ráddijiddjijs ja fámojs ja vieksesvuodajs ja vieldijs alebuj , gájkka nammadahtte namájs alebuj , goappátjagá dán ájge ja boahtte ájge . Ipmil bijai buot su julggiid vuložin ja attii su girkui buot diŋggaid oaivin , su guhte ráđđe buot . Girku lea Kristusa rumaš ja su dievasvuohta , su gii deavdá buot mii lea .#Gájkka suv juolgij vuolláj biejaj , ja gájkaj oajvev tjoaggulvisá oajvven dagáj , tjoaggulvis mij le suv rumáj , suv dievasvuohta mij gájkka dävddá . Dii leiddet jápmán rihkkumiiddádet ja suttuideattet dihtii go eliidet dálá máilmmi vieruid mielde ja jeagadeiddet áimmu fámuid oaivámučča , dan vuoiŋŋa mii dál duddjo eahpegulolaččain .#Dij lijda jábmám ietjada mieddemij ja suttoj diehti , dalloj gå daj sinna lijda viessomin dán ájge ja värálda dábij milta jegadime ilmerijka ja vuojŋŋanisá oajvemusáv , vuojŋŋanisáv mij dálla gullogahtesvuoda almatjijn barggá . Oktii mii buohkat leimmet dego sii ; mii čuovuimet oaččálaš anistumiid ja dagaimet oačči ja jurdagiiddámet dáhtu mielde . Nu mii leimmet luonddusteamet Ipmila moari vuolde , nugo buot earát ge .#Akti lijma gájka dakkira , gå oattje hálojt tjuovojma ja rubmaha ja iehtjama ájádusáj sidoda milta viesojma , ja riegádimes lijma moare máná , nåv gåktu iehtjáda . Muhto Ipmil , geas lea valljugasat váibmoláđisvuohta , lea ráhkistan min nu stuora ráhkisvuođain ahte son dagai min eallin oktan Kristusiin , vaikko mii leimmet jápmán rihkkumiiddámet dihtii . Árpmus dii lehpet bestojuvvon .#Valla Jubmel , gänna ármmogisvuodas le vallje , le mijáv stuorra gieresvuodajn ähttsám , vájku iehtjama mieddemij diehti lijma jábmám , de le mijáv viesson Kristusijn dahkam - ármos lihpit lånestuvvam . Kristus Jesusis son bajásčuoččáldahtii min oktan suinna ja attii midjiide ge saji almmis , ja nu son dáhtui čájehit buot boahtte áiggiide man valljugas rikkis su árbmu ja buorrevuohta lea , dat man son attii midjiide Kristus Jesusis .#Sujna le mijáv båktåm ja midjij Kristus Jesusa baktu sajev almmáj vaddám . Nåvti boahtte ájgijda sidáj ihkeven valjes ármov midjij vuosedit ietjas buorrevuodan Kristus Jesusa baktu . Dasgo árpmustis Ipmil lea beastán din go oskubehtet .#Ietjastihtte ehpit le ájnat ármos jáhko baktu lihpit lånestuvvam . Bestojupmi ii leat din iežadet dahku , muhto Ipmila attáldat .#Jubmela vattáldahka dát le . Dat ii leat olbmuid daguid duohken , amas oktage čevllohallat .#Ij le dagoj duogen aktasik májnnomoarren . Dasgo mii leat Ipmila dahku , son lea sivdnidan min Kristus Jesusis buriide daguide , maid Ipmil juo ovdal lea bidjan gárvvisin midjiide , vai mii vádjolivččiimet daid siste .#Mij lip suv dago , Kristus Jesusa baktu sjivnnjeduvvam buorre dagojt dagátjit , majt Jubmel le álggorájes midjij mierredam . De muitet ahte dii leiddet báhkinat riegádeamis ja gohčoduvvuidet birračuohpakeahttájin , – nu gohčodit din , sii geat gohčodit iežaset birračuhppojuvvon olmmožin , danne go olbmo gieđain sii leat rumašlaččat birračuhppojuvvon . Muitet ahte dii dalle leiddet Kristusa haga . Dii leiddet Israela álbmoga vuoigatvuođaid olggobealde , ii ge dis lean oassi lihtuin ja daid lohpádusain , ja dii eliidet dán máilmmis doaivaga ja Ipmila haga .#Mujttit dan diehti dij , gudi hiednigin riegádijda ja birratjuohpadahtegin gåhtjoduvájda sijás , gudi almatja giedas birratjuohpaduvvama lidjin , Mujttit dalloj lijda Kristusis sieraduvvam , Israela viesajdimvuoda ålggolin , jáhto lihtojda abmasa , ij lim ga doajvvo jalik Jubmel gesi dårvustalájda . Muhto dál , Kristus Jesusis , lehpet dii geat ovdal leiddet guhkkin eret , boahtán lahka Kristusa varas .#Valla dij , gudi akti lijda guhkken , lihpit dal Kristus Jesusa diehti ja suv vará baktu lahka boahtám . Dasgo son lea min ráfi .#Sån le ham mijá ráfe . Son dagai goappašagaid , báhkiniid ja juvddálaččaid , oktan , ja rupmašis addimiin son gaikkodii vašálašvuođa muvrra mii earuhii sin .#Ednamin viesodijn guokta aktan dagáj ja tjuolldemmuvrav , vasjulasjvuodav , gajkoj . Son heaittihii lága oktan báhkkomiiguin ja njuolggadusaiguin , vai son ieš dagašii alddis dan guoktása oktan ođđa olmmožin ja nu duddjošii ráfi .#Sån le lágav aktan budáj ja njuolgadusáj dåssjidam , vaj iesj guoktásis avtav , ådå almatjav sjivnnjet , ja dan baktu ráfev buktá . Ovtta rupmašis son soabahii dan guoktá Ipmiliin go son jámii ruossa alde ja nu gottii vašálašvuođa .#Avtan rubmahin sån ruossan goappátjijt Jubmelijn såbadij gå vasjulasjvuodav dåssjidij . Son bođii ja sárdnidii ráfi didjiide geat leiddet guhkkin eret , ja sidjiide geat ledje lahka .#Ráfe ságav didjij buvtij , gudi lijda guhkken ja sidjij gudi lidjin lahka . Dasgo su dihtii sáhttit sihke mii ja dii beassat ovtta Vuoiŋŋas Áhči lusa .#Suv baktu bessap gájka Áhtje lahka avtan Vuojŋŋanisán . Dii nappo ehpet leat šat amas olbmot ja vierrásat , muhto dii lehpet Ipmila olbmuid siidaguoimmit ja gullabehtet Ipmila dáluolbmuide .#Dij ehpit le dasti guosse jalik abmasa ájnat lihpit ájllisij viesajdimvuodan ja Jubmela vieson . Dii lehpet huksejuvvon apoastaliid ja profehtaid vuođu ala , man čiehkageađgi lea Kristus Jesus ieš .#Tsieggiduvvam lihpit apostelij ja profehtaj vuoduj ja Kristus Jesus iesj le tjiehkagierggen . Son doallá oppa viesu čoahkis vai dat šattašii Hearrá bassi tempelin , ja su siste dii ge huksejuvvobehtet Ipmila vuoiŋŋalaš viessun .#Suv baktu tsieggiduvvabihtit ja sjaddabihtit Härrá ájlis tiemmpelin . Ja sujna aktánihpit vuojŋŋalasj viesson Jubmelij . Dan dihtii mun , Bávlos , gii dál lean Jesus Kristusa fáŋgan din báhkiniid dihtii , sojaldahtán čippiidan . Dii han lehpet gullan Ipmila árpmu doaimma birra , mii addojuvvui munnje din várás .#Dan diehti mån , Paulus , Kristus Jesusa fáŋŋgan dijá diehti , gudi lijda hiedniga , hálijdav ... dij ham gullam lihpit Jubmela ájggomav ármo birra , mav munji dijá diehti vattij . Dát čiegusvuohta dieđihuvvui munnje almmustusas , nugo lean juo čállán oanehaččat .#Bigodime baktu tjiegosvuohta munji iktuj , nåv gåktu oanegattjat juo lev tjállám . Ja go dii lohkabehtet dan , de árvidehpet man bures mun dovddan Kristusa čiegusvuođa .#Dav lågådijn árvvedihpit mån lev diedov Kristusa tjiegosvuoda birra oadtjum . Dat ii almmustuvvan ovddit buolvvaid olbmuide , muhto dál lea Vuoigŋa almmustahttán dán čiegusvuođa su bassi apoastaliidda ja profehtaide ahte maiddái báhkinat ge Jesus Kristusa dihtii leat ožžon oasi árbbis evangeliuma bokte ; sii leat seammá rupmaša lahtut ja leat dan lohpádusa oasálaččat .#Åvdep buolvaj almatjijda ittjij bihkusa , nåv gåktu dálla le suv ájlis apostelijda ja profehtajda Vuojŋŋanisán bihkusam : Kristus Jesusa diehti hiedniga li evangeliuma baktu árbulattja nåv gåktu mij , avtagasj rubmahij gulluji nåv gåktu mij ja siján le jáhtos oasse nåv gåktu miján . Ja dán evangeliuma bálvaleaddjin mun šadden go Ipmil stuora fámustis attii munnje árpmus attáldahkan .#Ja evangeliuma dievnárin sjaddiv ármovattáldagá baktu , mav Jubmel munji fámujnis ja vieksesvuodajnis vaddá . Mun , guhte lean heajumus Ipmila bassi olbmuid gaskkas , lean ožžon árpmu sárdnidit báhkiniidda evangeliuma Kristusa árvitmeahttun riggodaga birra ja almmuhit buohkaide Ipmila čihkkojuvvon áigumuša , dan čiegusvuođa mii agálašvuođa rájes lea leamaš Ipmilis , gii sivdnidii buot .#Mån , gájkka ájllisijs uhtsemussan , lev ármov oadtjum hiednigijda Kristusa gietjedis boanndudagáv sárnnedittjat , ja gájkajda tjiegos ájggomav diededittjat , mij värálda álggorájes lij Jubmelin tjiehkusin , gájka sjivnnjediddjen . Nu almmustuvvá dál Ipmila eatnatgeardásaš viisodat girku bokte almmiid oaivámuččaide ja fámuide .#Almenasij ráddijiddje ja fámo lidjin dal tjoaggulvisá baktu diedov åttjutjit Jubmela moattegerdak vijsesvuoda birra . Dát lea Ipmila agálaš áigumuša mielde , man son ollašuhtii Kristus Jesusis , Hearrásteamet .#Álggoálgos dát lij suv ájggom , mav duohtan dagáj mijá härrá Jesus Kristusin . Su siste ja oskkodettiin sutnje mii sáhttit boahtit Ipmila ovdii roahkkatvuođain ja luohttevašvuođain . Dan dihtii mun ánun din amadet hearddohuvvat , vaikko mun ferten gillát áŧestusaid din dihtii .#Jáhko dårvujn sunji , máhttep sujna jálot Jubmelij lahkanit . Didjij de javlav , allit de häso gå dijá diehti gierdav . Dat han lea didjiide gudnin !#Muv gierddamus le didjij guddnen . Dan dihtii mun sodjalahtán čippiidan Áhči ovddas , gii lea sin buohkaid áhčči geat gohčoduvvojit mánnán almmis ja eatnama alde .#Dan diehti buolvatjij nali Áhtje åvddåj luojttádav , gässta gájkka áhttjevuohta ednamin ja almen namás oattjoj . Vare son geas lea nu cealkemeahttun hearvásvuohta , nannešii din siskkáldas olbmo fámuinis ja Vuoiŋŋainis , vai Kristus ásašii din váimmuin go dii oskubehtet .#Vaddis ietjas herlukvuoda boanndudagás fámov ja gievrrudagáv dijá sissŋálasj almatjij Vuojŋŋanisás baktu , vaj Kristus jáhko baktu gieresvuodajn vájmojnihtte viessu . Ja vare ráhkisvuohta livččii din ruohtas ja vuođđu , vai dii áddegoađášeiddet Kristusa ráhkisvuođa govdodaga ja guhkkodaga , allodaga ja čikŋodaga , ja oahpašeiddet dovdat maiddái dan , mii manná buot dieđu badjel , dassážii go oppa Ipmila dievasvuohta deavdá din .#Bissut ruohttsasijn nannusit suv sinna , vaj dij gájkka ájllisij aktan buojkkábihtit gåbddudagáv ja guhkkudagáv ja alludagáv ja tjiegŋudagáv ja dåbdijdihpit Kristusa gieresvuohtaj , mij le gájkka diedojs alebun , dasik ålles Jubmela dievasvuohta dijáv dävddá . Son guhte duddjo min siste fámuinis , ja sáhttá dahkat valljugasabut go dan maid mii sáhttit rohkadallat ja áddet , sutnje lehkos gudni girkus ja Kristus Jesusis buot buolvvaid čađa álo ja agálašvuhtii ! Amen .#Guhti mijá sinna fámujnis barggá ja ájmmut dahkat ájn vil ienebuv gå majt ádnop jali buojkkáp , sunji herlukvuohta tjoaggulvisá ja Kristus Jesusa baktu gullu , gájkka buolvajda ihkeven ájggáj , amen . De mun , guhte lean fáŋgan Hearrá dihtii , rávven din eallit dohkálaččat din rávkojumi mielde . Lehket álo ustitlaččat , vuollegaččat ja guhkesmielalaččat vai gierdabehtet guhtet guimmiideattet ráhkisvuođas .#Dijáv de vágodav , mån guhti Härrá diehti lev fáŋŋgan , viessot dan láhkáj , mij le dijá gåhttjomij árvvogissan , agev vuollegissan ja libbogissan . Vigget várjalit Vuoiŋŋa oktavuođa dainna ráfiin mii čatná din oktii : okta rumaš ja okta Vuoigŋa , nugo lea dat okta doaivu ge masa dii lehpet rávkojuvvon .#Lehkut nubbe nubbáj gierddisin gieresvuodan . Viggit vuojŋŋalasj aktavuodav ráfe báttijn bisodit : akta rumáj ja akta Vuojŋŋanis , nåv gåktu dij akti avtagasj doajvvuj gåhtjoduvájda . Okta lea Hearrá , okta osku , okta gásta , okta Ipmil ja buohkaid Áhčči , guhte ráđđe buohkaid , doaibmá buohkaid bokte ja lea buohkaid siste .#Akta le Härrá , akta jáhkko , akta gástadus , akta Jubmel ja gájkaj Áhttje , guhti le gájkaj badjel , gájkaj baktu ja gájkajn le . Muhto juohkehaš mis lea ožžon dan árpmu man Kristus lea mihtidan .#Mijás juohkkahasj le ármov oadtjum Kristusa miere milta . Dan dihtii celkojuvvo : Son manai bajás allagassii ja doalvvui fánggaid mielddis sálašin , son attii olbmuide attáldagaid .#Danen tjáleduvvá : Sån allagissaj badjánij ja fáŋgajt váldij , almatjijda vattáldagájt vattij . Go celkojuvvo ahte son manai bajás , ii go dat mearkkaš ahte son vuos njiejai gitta eatnama vuolimus čiekŋalasa rádjái ?#( Valla gå badjánij , ittjij gus de ednama vuolemus dajvajda aj luojttáda ? Ja son gii njiejai , lea dat seammá guhte manai guhkás bajás buot almmiid bajábeallái vai son deavddášii buot .#Guhti luojttádij le dahtak , guhti guhkás gájkka almij badjelij badjánij gájkka ållidittjat . ) Son ásahii muhtumiid apoasttalin , muhtumiid profehtan , muhtumiid evangelistan , muhtumiid báimmanin ja oahpaheaddjin , vai sii ráhkkanahtášedje bassi olbmuid bálvalussii , ja nu huksešedje Kristusa rupmaša , dassážii go mii buohkat ollet oskku searvevuhtii ja Ipmila Bártni dovdamuššii , ja mii rávásmuvvat ja juksat Kristusa dievasvuođa .#Muhtemijt apostelin biejaj , muhtemijt profehtan , sárnnediddjen jali räjnnuhiddjen ja åhpadiddjen , ájllisijt gárvedittjat dan baktu dievnastusáv ållidittjat ja Kristusa rubmahav gievrrodittjat , dasik gájka jåvsådip jáhko aktavuohtaj ja diehtuj Jubmela Bárne birra , jåvsådip ållessjattukvuohtaj , mij le Kristusa dievasvuoda lágásj . De mii eat leat šat mánát geaid buotlágán oahppobiekkat suhpodit ja rievddahit duohko deike , ja geat jorralit go fillejeaddji ja gávvilis olbmot juonastit minguin .#Ep le dasti máná , gudi gájkka oahppabiekkajs duohku diehki dålvudallap . Ep le dasti almatjijda stuvssimroahtton , gudi bähttogis juonaj sihti tjáddjidusáv sárnnedit . Muhto ráhkisvuođas mii galgat čuovvut duohtavuođa ja juohke dáfus stuorrut nu ahte mii ovttastahttojuvvot Kristusiin guhte lea oaivi .#Bissup gieresvuoda sádnesvuodan ja åvddånup juohkkaláhkáj , vaj de sujna aktánip , Kristusijn , guhti le oajvve . Son bidjá oktii olles rupmaša ja doallá dan čoahkis buot suonaiguin , nu ahte juohke lađas bargá dan maid juo galgá ge , ja nu rumaš stuorru ja huksejuvvo ráhkisvuođas .#Suv baktu åbbå rumáj aktiduvvá ja bissu , danen gå gájkka lahtasa viehkedi ja duvddi fámujn mav juohkka sierra oassáj vaddá . Åbbå rumáj de stuorru ja gieresvuodas gievrru . De mun várren din duođalaččat Hearrá nammii : Allet šat eale báhkiniid láhkái !#Danen dijáv duodalattjat Härrá diehti vágodav : allit dasti hiednigij láhkáj vieso . Sin jurdagat leat gurrosat , sin jierbmi sevnnjodahtton , ja dat eallin man Ipmil addá , lea amas sidjiide . Dasgo sii eai dovdda su ja sin váimmut leat buoššuduvvon .#Sijá ájádusá li guorrusa , sijá jierme sjevnjudam , ja sij li iellema ålggobielen mav Jubmel vaddá , danen gå diehtemahtesvuodan li viessomin ja sijá vájmo li garrastuvvam . Heahpankeahttá sii addet iežaset nuoskivuhtii ja ellet buhtismeahttunvuođas ja ruhtaváibmilvuođas juohke dáfus .#E skábmáda ájnat rattukvuodan viessu , juohkka hárráj slajesvuodan ja vuojtoj diehti . Muhto dakkárin dii ehpet leat oahppan dovdat Kristusa ! Dii han lehpet gullan su birra ja su siste oahpahuvvon dan duohtavuođa mielde mii Jesusis lea .#Valla dij ejda Kristusij dan láhkáj dåbdijda - jus dal suv birra lihpit gullam ja åhpaduvvam sádnesvuoda milta , mij le Jesusin . Allet vádjol ovddeš láhkái , muhto nullet eret boares luonddu mii lea duššamin behtolaš anistumiid dihtii .#Hiejttit de dan diehti åvdep láhkáj viessomis ; guodit sutto rubmahav mij huoman håhkkån , ietjas hálojda bähtádallám . Ođasmuvvet vuoiŋŋas ja mielas ja gárvodehket ođđa olbmo , guhte lea sivdniduvvon Ipmila gova mielde eallit vanhurskkis ja duohta bassi eallima .#Ådåstuvvit vuojŋŋanisán ja mielan ja tjágŋit ådå almatja gárvojda guhti le Jubmela gåvå milta sjivnnjeduvvam , rievtesferdukvuodajn ja ájlisvuodajn , mij sádnesvuohtaj gullu . Dan dihtii , hilgádehket giellásiin ! Sárdnot duođa , juohkehaš lagamužžasis , dasgo mii han leat guhtet guimmiideamet lahtut .#Hiejttit dan diehti gielestimes ja sáddnáv hållit , juohkkahasj guojmmásis , mij ham lip nubbe nuppe lahtasa . Jos suhttabehtet , de allet suddut , ja sohpet riiddodet ovdal go beaivváš luoitáda .#Jus moarádihpit , de allit suddoda . Allet atte liibba beargalahkii .#Allis biejvve dijá moare badjel luojttáda . Suola ii galgga šat suoládit , muhto bargat rahčat gieđaidisguin , vai sus livččii maid addit daidda geat dárbbašit dan .#Allit bärggalav aloda . Guhti suolát , hiejttis suoládimes ja ienni giedajis barggis , vaj máhttá ietjas buorijs sidjij vaddet , gudi dárbahi . Allet divtte unohis ságaid boahtit njálmmisteattet , muhto sárdnot dušše dan mii duddjo buori ja lea illun sidjiide guđet guldalit .#Allit dåssjijt håla , ájnat hållit dav mij le dárbo milta ávkken , vaj buorissjivnnjádussan sjaddá sidjij gudi gulldali . Allet moraštahte Ipmila Bassi Vuoiŋŋa gean dii lehpet ožžon seailan gitta lonástusa beaivái .#Allit hådjoda Jubmela ájlis Vuojŋŋanisáv , mij le didjij sinidahkan gitta lånåstusá biejve rádjáj . Hilgot juohke lágán bahčavuođa , hohppuivuođa , vaši , riidaleami ja bilkideami ja buot bahávuođa .#Hilggut nirmev , moarev , hähkkarádukvuodav , álbedimev , bilkkedimev ja gájkka ietjá bahudagáv . Lehket baicca buorit guhtet guimmiidasadet ; lehket váibmoláđđásat ja addet ándagassii guhtet guimmiidasadet nugo Ipmil ge lea addán didjiide ándagassii Kristusis .#Lehkut libbogissan ja ármmogissan nubbe nubbáj , ja ándagis luojttit guhtik guojmáda , nåv gåktu Jubmel le dijáv ándagis luojttám Kristusin . Atnet nappo Ipmila ovdagovvan , dii geat lehpet su ráhkis mánát .#Adnit Jubmelav åvddågåvvån , gudil ihpit suv máná ja gieruga . Vádjolehket ráhkisvuođas , nugo Kristus ge lea ráhkistan min ja addán iežas min dihtii attáldahkan , njuovvanoaffarin mii lea Ipmila miela mielde .#Viessut gieresvuodan , nåv gåktu Kristus mijáv iehtsij ja mijá diehti ietjas värrovattáldahkan vattij , vuogas hádjan Jubmelij . Furrošeapmi , juohke lágán buhtismeahttunvuohta dahje ruhtaváibmilvuohta eai galgga oppa namuhuvvot ge din gaskkas ; dakkárat eai heive Ipmila bassi olbmuide . Šleidošeapmi , árvvohis ságat ja snoallan ge leat heivemeahttumat .#Allis skiegesvuohta ja ietjá bádudagá jalik ietjastallam dijá gaskan bäggaluvá , dakkir sága älle ájllisijda árvvogisá , ij ga skámodis ja giehppismielak hålla , jalik slimbardibme - dakkir håla älle vuohkasa . Giitet baicca Ipmila !#Gijttit ienni Jubmelav ! Dii han diehtibehtet bures ahte Kristusa ja Ipmila riikka ii oaččo árbet oktage furrošeaddji , buhtismeahttun dahje ruhtaváibmil , gii dien láhkái bálvala eahpeipmila .#Dij ham diehtebihtit aktak ij Kristusa ja Jubmela rijkas oasev oattjo , guhti skähkásin , bádásin jali ietjastallen viessu . Boajtojubmeldievnastiddjen le . Allet divtte geange fillet din duššálaš sániiguin !#Allis aktak dijáv guoros bágoj biehte . Dasgo buot dát dagahit ahte Ipmila moarri deaivá buohkaid guđet eai jeagat su .#Jubmela moarre ham duosstu sijáv , gudi li gullogahttá . Allet servvoštala singuin !#Allit dan diehti sijájn säbrástalá . Oktii dii ge leiddet seavdnjadas , muhto dál dii lehpet Hearrá čuovggas .#Akti lijda sjievnnjedin , valla Härrán lihpit dal tjuovggan sjaddam . Vádjolehket dasto čuovgasa mánnán ! Dasgo čuovgasa šattut leat buorrevuohta , vanhurskkisvuohta ja duohtavuohta . Guorahallet mii lea Hearrá miela mielde !#Viessut tjuovga mánnán , tjuovga sjatto li gájkka buorrevuohta , rievtesferdukvuohta ja sádnesvuohta ja ájádallit majt Härrá sihtá . Allet searvva seavdnjadasa šattohis daguide , muhto ráŋgot baicca daid albmosii . Dakkáriid maid muhtumat dahket čihkosis , lea heahpatlaš vel namahit ge .#Allit oassálaste sjievnnjeda sjattodis dagojda , ájnat buktit dajt ienni bihkusij - mav almatja suolev dahki , dan birra le skábmo tjabu hållat . Muhto go čuovggas almmustahttá visot , de dat boahtá albmosii , ja buot mii boahtá albmosii , lea čuovggas .#Valla gå tjuovgga gájkka bihkusij buktá , de vuojnnusin sjaddá , danen gå juohkka sajen gånnå juoga vuojnnusij boahtá , le tjuovgga . Dan dihtii celkojuvvo ge ná : Morit , don oađđi ! Bajásčuožžil jábmiid luhtte , de Kristus čuvge du#Danen tjáleduvvam le : ” Gåhttså oadde , tjuodtjela jábbmegij lussta , ja Kristus duv badjel tjuovggá . ” De váruhehket dárkilit mo dii vádjolehpet , ehpet jierpmehis olmmožin , muhto jierpmálažžan .#Gähttjit váttugit gåktu viessobihtit , allit jiermedibmen , ájnat jiermmán . Atnet juohke vuogas liibba ávkin , dasgo dát leat bahás beaivvit .#Ávkkijihtit dav ájgev mij ájn le , danen gå biejve li bahá . Allet leage jallat , muhto áddejehket Hearrá dáhtu . Allet juhkaluva viinnis , dasgo das boahtá gudnehis eallin .#Allit dan diehti goassak jiermedibmen vieso , ájnat gähttjalihtit dádjadit mij Härrá sidot le . Muhto diktet baicca Vuoiŋŋa deavdit iežadet , ja sárdnot guhtet guoibmáseattet sálmmaiguin ja giittuslávlagiiguin ja vuoiŋŋalaš lávlagiiguin ; lávlot ja čuojahehket váimmusteattet Hearrái !#Allit vijnas vuoladuvá , dassta skámodisvuohta boahtá , ájnat dievdeduvvit Vuojŋŋanisás ja hållit nubbe nubbáj sálmaj ja hieveduslávllagij ja vuojŋŋalasj lávllomijn . Giitet álo Ipmil Áhči buot áššiin Hearrámet Jesus Kristusa nammii .#Lávllut ja tjuojadihtit Härráj ålles vájmos , ja agev gijttit mijá Jubmelav ja Áhtjev gájka åvdås mijá härrá Jesus Kristusa namán . Lehket guhtet guimmiideattet vuolibuččat gudnejahtedettiin Kristusa !#Adnit ietjada nubbe nuppes vuollásattjan , Kristusij guddnen . Áhkát , lehket boatnjáidet dego Hearrá iežas vuolibuččat .#Dij nissuna , lehkut ålmmåjihtte vuollásattjan nåv gåktu Härrá . Dasgo boadnjá lea áhká oaivi , nugo Kristus lea girku oaivi ; son lea beastán dan , dasgo dat lea su rumaš .#Danen gå ålmåj le áhkás oajvve , nåv gåktu Kristus le tjoaggulvisá oajvve - guhti le aj ietjas rubmaha lånestiddje . Nugo girku lea Kristusa vuolibuš , nu lehkoset áhkát ge juohke dáfus boatnjáideaset vuolibuččat .#Ja gåktu tjoaggulvis Kristusij vuollán , de lehkusa nissuna juohkkaláhkáj ålmmåjisá vuollásattjan . Boatnját , ráhkistehket áhkádet , nugo Kristus ráhkistii girku ja attii iežas dan ovddas vai son basuhivččii ja buhtistivččii dan čáziin ja sániin .#Dij ålmmå , iehttsit áhkájdihtte nåv gåktu Kristus tjoaggulvisáv iehtsij ja ietjas dan åvdås vattij dav ájlistuhtátjit rájnnanimlávgon bágo baktu . Nie son dáhtui bidjat girku hearvásin iežas ovdii , almmá duolva dielkku , roavčči dahje mange dakkáračča haga , vai dat livččii bassi ja láitemeahttun .#Dan láhkáj sidáj tjoaggulvisáv ietjas åvddåj herlukvuodan ásadit diebledibmen ja lájtodibmen ; ájllisin ja vigedibmen . Seammá láhkái boatnját leat geatnegasat ráhkistit áhkáset dego iežaset rupmaša .#Dan láhkáj aj ålmåj le välggogis áhkás iehttset nåv gåktu rubmahis . Dat guhte ráhkista áhkás , ráhkista iežas . Ii oktage vašut iežas rupmaša , muhto biebmá ja dikšu dan nugo Kristus ge girku . Dasgo mii leat su rupmaša lahtut .#Guhti áhkás ähttsá , ähttsá aj ietjas , danen gå aktak ij le ietjas rubmahav goassak vasjodam , ájnat dav biebbmá ja huksá nåv gåktu Kristus tjoaggulvisáv - mij lip ham suv rubmaha lahtasa . Dan dihtii boadnjá guođđá áhčis ja eatnis ja bissu áhkás luhtte , ja dat guovttis šaddaba oktan oažžin .#Dan diehti guodis ålmåj áhtjes ja iednes ja viessus áhkájnis , ja såj guovtes aktan sjaddiska . Dát čiegusvuohta lea stuoris ; ja mun oaivvildan Kristusa ja girku .#Dájn bágojn le stuorra tjiegosvuohta , Kristusa ja tjoaggulvisá birra lev hållamin . Muhto dat guoská maiddái didjiide ge ahte juohkehaš galgá ráhkistit áhkás dego iežas , ja áhkká gis galgá atnit árvvus boatnjás .#Valla dasi duodden iehttsis dijás juohkkahasj áhkás nåv gåktu ietjas , ja adnis áhkká ålmmås guddnen . Mánát , jeagadehket vánhemiiddádet Hearrá dihtii , dasgo dat lea riekta .#Dij máná , jegadihtit äjgádijt Härrá diehti dijá välggogisvuoda milta . « Don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát » , dát lea vuosttaš báhkkon masa gullá lohpádus : « vai dutnje geavašii bures ja don ealášit guhká eatnama alde » .#Guddneda áhtját ja ädnát ; dat le vuostasj budá , masi jáhtto gullu : vaj dujsta buoragit manná ja guhkev ednamin vieso . Áhčit , allet suhttat mánáideattet , muhto bajásgesset ja rávvejehket sin Hearrá dáhtu mielde .#Ja dij áhtje , allit mánájdihtte suhttada , ájnat bajedihtit ja bagádihtit sijáv Härrá sidoda milta . Šlávat , jeagadehket eatnanlaš isidiiddádet baluin ja doarggistemiin ja duođalaš váimmuin , dego Kristusa . Allet guoktiluša ja njálggástala olbmuiguin , muhto lehket Kristusa bálvaleaddjit geat dahkabehtet Ipmila dáhtu oppa sielus .#Dij oarje , jegadihtit duodas ja balos dán värálda båndijdihtte , nåv gåktu Kristusav jegadihpit , ehpit dåssjå val sijá tjalmij åvdån duolloma diehti , ájnat Kristusav dievnastihtit ålles vájmos Jubmela sidoda milta . Bálvalehket áŋgirvuođain dego livččiidet Hearrá šlávat , ehpet ge olbmuid šlávat .#Dievnastihtit buorre mielajn ja ávujn , dij ham Härrá diehti dav dahkabihtit , ehpit almatjij diehti . Dii diehtibehtet ahte juohkehaš oažžu bálkká Hearrás jos son dahká buori , leažžá dal friddja dahje šlávva .#Diehtebihtit juohkkahasj guhti buorev dahká , dassta Härrás bálkáv oadtju , lehkus oarjje jali friddja . Isidat , meannudehket šlávaiguin seammá láhkái , allet ge áitte sin !#Ja gejn li oarje , dåmadit sijájn daŋga láhkáj ja allit garra bágojt sidjij håla . Dii diehtibehtet ahte sis ja dis lea seammá Hearrá almmis , ii ge son geahča olbmo hámi beallái .#Diehtebihtit ham siján ja diján le akta härrá almen ja sån ij le belulasj . Loahpas : Šaddet gievran Hearrás ja su veagalaš fámus !#Gievrrut dal Härrás , suv ihkeven vieksesvuodas . Gárvodehket Ipmila vearjosujiiguin , vai nagadivččiidet vuostálastit beargalaga gávvilis fallehemiid .#Tjágŋit Jubmela värjjogárvojda , vaj rijbadihpit bärggala gávvelis ládadallamij . Dasgo eat mii soađa oačči ja vara vuostái , muhto oaivámuččaid ja fámuid vuostái , máilmmi hearráid vuostái guđet ráđđejit dán áiggi seavdnjadasas , almmiid bahávuođa vuoigŋaveagaid vuostái .#Mij ep le oattje ja vará vuosstij dårutjit , ájnat ráddijiddjij , fámoj ja dán sjievnnjis värálda härráj vuosstij , ja almenasij bahudagá vuojŋŋanisá fámoj vuosstij . Gárvodehket dan dihtii Ipmila vearjosujiid , vai veajášeiddet vuostálastit go bahás beaivi boahtá ja bissut čuoččat go lehpet vuoitán buot .#Dan diehti tjágŋit Jubmela värjjogárvojda , vaj bahás biejve vuosteldit máhttebihtit ja bissobihtit tjuodtjot , gå lihpit gájkka ållidam . De bissot nanusin , boahkánastet duohtavuođain , ja gárvodehket vanhurskkisvuođa ruovdegárvvuin , ja atnet julggiin gáman dan geargatvuođa maid ráfi evangelium addá .#Bissut de nannusin , getsastihtit sádnesvuodav ja gárvvunihtit rievtesferdukvuoda ruovddegárvojda ja gámadihtit gárvesvuohtaj ráfeságav sárnnedittjat . Loktejehket álo oskku galbba mainna sáhttibehtet čáskadit buot bahákasa buolli njuolaid . Atnet bestojumi oaivesuoji ja Vuoiŋŋa miehki mii lea Ipmila sátni .#Agev ietjada åvdån jáhko galbav anedihtit , majna gájkka Bahágisá buolle njuolajt jáddadihpit , ja válldit lånestime oajvvesuojalmav ja Vuojŋŋanisá svierdev , mij le Jubmela báhko . Rohkadaladettiin átnot Ipmilis veahki , ja rohkadallet álelassii Vuoiŋŋas !#Dahkit dav råhkådaládijn ja aktelasj vuojŋŋanisánihtte råhkådallit . Gohcet ja bissot nanusin rohkadallamiin buot Ipmila olbmuid ovddas .#Dan diehti gåhtsit ja allit goassak vájba råhkådallamis gájkaj ájllisij åvdås . Rohkadallet maiddái mu ovddas ge ahte munnje addojuvvošedje rivttes sánit go raban njálbmán , vai mun sáhtášin roahkkatvuođain sárdnidit evangeliuma čiegusvuođa , man áirras mun lean dáppe giddagasas ge .#Råhkådallit aj muv åvdås , vaj bágo muv njálmmáj biejaduvvi ja jálot hålav , gå evangeliuma tjiegosvuodav sárnnedav , man sáhkaguodde lev fáŋŋgavuodanam . Rohkadallet ahte mun oččošin roahkkatvuođa sárdnut nu mo galggan .#Råhkådallit vaj jálot sárnnedav nåv gåktu beras luluv . Vai dii ge dieđášeiddet makkár dilis mun lean ja mo mus manná , de Tykikos muitala didjiide buot . Son lea min ráhkis oskuviellja ja oskkáldas bálvaleaddji Hearrás .#Vaj diehtebihtit vidjurijt dáppe ja gåktu viesov , de Tykikos , vielljamgieres ja åskåldis barggoguojmmám Härrán , didjij gájkka giehttu . Aiddo dan dihtii mun vuolggahan su din lusa vai dii dieđášeiddet mo min dilli lea , ja vai son árvvosmahtášii din váimmuid fas .#Rájav suv dijá lusi jur dan diehti , vaj ságajt mijá birra gullabihtit ja dijáv alot . Ráfi lehkos oskuguimmiiguin , ja ráhkisvuohta ja osku mii boahtá Ipmil Áhčis ja Hearrás Jesus Kristusis !#Vielja , ráfe ja gieresvuohta jáhko baktu didjij , Jubmel Áhtjes ja härrá Jesus Kristusis . Árbmu lehkos buohkaiguin geat ráhkistit Hearrámet Jesus Kristusa nohkameahttun ráhkisvuođain !#Ármmo gájkajda , gudi mijá härrá Jesus Kristusav suv nåhkåmahtesvuodan iehttsi . Dearvvuođat Bávlosis ja Timoteusis , Jesus Kristusa bálvaleddjiin , buot Filippi bassi olbmuide guđet leat Kristus Jesusis , oktan searvegotti gehččiiguin ja bálvaleddjiiguin .#Paulusis ja Timoteosis , Kristus Jesusa dievnárijs , gájkka ájllisijda Kristus Jesusin gudi Filippin årru , ájnnasit tjoaggulvisá oajvemusájda ja viehkediddjijda . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi Ipmilis , Áhčisteamet , ja Hearrás Jesus Kristusis !#Ármmo ja ráfe Jubmelis , Áhtjestimme , ja härrá Jesus Kristusis . Mun giittán álelassii Ipmilan go mun muittán din . Juohke háve go mun rohkadalan din buohkaid ovddas , de dagan dan iluin , danne go dii lehpet leamaš oasálaččat evangeliuma barggus vuosttaš beaivvi rájes gitta dássážii .#Agev Jubmelam gijtáv gå dijáv mujttáv , agev , gájkka råhkålvisájnam dijáj gájkaj åvdås . Ja ávujn dijá åvdås råhkådaláv : dij lihpit årrum evangeliuma bargon gitta vuostasj biejve rájes , Ja mun lean vissis das ahte son guhte álggahii buori dagu din siste , ollašuhttá dan gitta Jesus Kristusa beaivvi rádjái .#ja visses lev guhti dijá lunna buorre dagov álgadij , dav aj Kristus Jesusa bäjvváj ålli . Lea riekta ahte mun jurddašan nu din buohkaid birra .#Diehttelis nåv ájádaláv dijáj gájkaj birra . Dasgo mun guottán din váimmustan , ja dii lehpet buohkat seammá árpmu oasálaččat go mun , leaččan dal guoddimin láhkkiid dahje bealušteamen ja nannemin evangeliuma .#Lihpit ham muv vájmon dalloj gå lev tjadnasin ja aj gå lev evangeliumav bälostime ja nannodime . Ipmil lea mu duođašteaddji das mo mun áibbašan din buohkaid Kristus Jesusa njuoras ráhkisvuođain .#Dijájn gájkajn le ármos oasse aktan mujna . Jubmel máhttá duodastit dijájt gájkajt åhtsålav Kristus Jesusa liekkogisvuodajn . Ja dát lea mu rohkos ahte din ráhkisvuohta lassánivččii dieđu ja árvádusa hárrái , vai dii áddešeiddet dan mii lea mávssolaš ja livččiidet buhttásat ja láitemeahttumat Kristusa beaivvi rádjái , dievva vanhurskkisvuođa šattuin , maid Jesus Kristus duddjo , Ipmilii gudnin ja máidnumin .#Ja råhkådaláv dijá gieresvuodav ájn gievrrot ja diedujn dájdujn lassánit , vaj máhttebihtit tjuolldet mij ájnas le ja Kristusa biejve rájnnasin ja vigedibmen lihpit , dievvasin rievtesferdukvuodas , mij le Jesus Kristusa dago sjaddo , Jubmelij guddnen ja rámmpon . Oskuguoimmit , mun dáhtun din diehtit ahte dat mii lea dáhpáhuvvan munnje , lea leamaš evangeliumii ovdáneapmin .#Vielja , sidáv dijáv diehtet , mij munji gevaj le evangeliumav bus åvdedam . Lea šaddan dovddusin buot ladnesoalddáhiidda ja earáide ahte mun guottán láhkkiidan Kristusa dihtii . Mu fáŋgavuohta lea nannen eanas oskuguimmiid oskku Hearrái , nu ahte sii leat ožžon stuorit roahkkatvuođa sárdnidit sáni balakeahttá .#Bihkusij le dal boahtám ålles pretoriaj ja iehtjádijda aj , mån Kristusa diehti fáŋŋgagoaden lev , ja muv fáŋŋgavuoda baktu vieljajs ienemusá li gievrrum ietjasa jáhkon Härráj , ja Jubmela bágov duossti sárnnedit ájn vil jálobut gå åvddåla . Muhtumat gal sárdnidit Kristusa gáđašvuođa ja riiddu dihtii , muhto earát dahket dan buriin dáhtuin ge , ja sii sárdnidit ráhkisvuođain , danne go dihtet ahte mun lean biddjojuvvon giddagassii bealuštit evangeliuma .#Muhtema galla Kristusav sárnnedi udnodisvuoda ja rijddalime diehti . Muhtemijn gis li buorre ájggomusá , ja gieresvuodas sárnnedi , danen gå diehti mån lev biejaduvvam evangeliumav bälostittjat . Dat earát sárdnidit Kristusa bajidan dihtii iežaset , eai ge sis leat duođalaš áigumušat , dasgo sii navdet ahte sáhttet dahkat mu fáŋgavuođa losibun .#Valla duo iehtjáda li rijddodahkke ja Kristusa birra bahás ájggomusájs hålli muv fáŋŋgavuodav låsedittjat . Muhto maid dat dahká ?#Majdis de ? Kristus goittot sárdniduvvo , lehkos dal behtolašvuođain dahje duohtavuođain , ja das mun illudan .#Bähttogis jali rievtugis ájggomusájs - Kristus gåjt sárnneduvvá ja dassta ávvudaláv . Muhto mun áiggun ain illudit dasgo mun dieđán ahte dát šaddá munnje bestojupmin , danne go dii rohkadallabehtet mu ovddas ja Jesus Kristusa Vuoigŋa lea addon munnje veahkkin .#Valla åvddålij guovlluj aj ávvudaláv . Diedáv ham gájkka muv gádjusibmáj doalvvu dijá råhkådallamij ja Jesus Kristusa Vuojŋŋanisá viehkijn . Ja mus lea dat vuordámuš ja doaivva ahte mun in šatta heahpadii mange áššis , muhto ahte mun dál , nugo álo ovdal ge , oaččun roahkkatvuođa hearvásmahttit Kristusa iežan rupmašis , šattaš go eallimis dahje jápmimis .#Doajvon vuordáv iv goassak skámustalá , ájnat dálla gåktu agev bihko duostav Kristusav rubmahin hievedit , juogu dal rumáj viessu jali jábmá . Dasgo munnje eallin lea Kristus ja jápmin lea vuoitu .#Iellem le munji Kristus ja jábmem vuojtto . Muhto jos mun bázán ge dása eallit ja dat livččii ávkin mu bargui , de in dieđe goappá vállježan .#Valla jus iellem dán ednamin munji vuojtov iehtjam bargo baktu vaddá , de iv diede goappáv válljit . Mun geasuhuvvon goappašiid beallái : Mun hálidivččen vuolgit dáppe eret ja leat Kristusiin , dasgo dat livččii buot buoremus .#Råhtåsav goappásj guovlluj : hálijdav dássta vuolgget Kristusa lusi , mij luluj buoremus . Muhto din dihtii lea dárbbašlaš bissut heakkas . Dás mun lean vissis ,#Valla dijá diehti le munji ájnnasabbo dánna iellet , dasi lev visses . ja danne dieđán ahte ealán ain dáppe ja bisun din buohkaid luhtte vai dii ovdánivččiidet ja illudivččiidet oskkus . Ja go mun boađán fas din lusa , de dii oažžubehtet vel eambbo siva illudit Kristus Jesusis mu dihtii .#Diedáv viesutjit ja årutjit lev didjij ávkken ja dijá jáhkkuj ávvon , vaj dij muv diehti Kristus Jesusin ienebut bessabihtit sjamudit gå vas máhtsav dijá lusi . Ellet fal dakkár eallima mii dohkke Kristusa evangeliumii , nu ahte mun – jogo dal bođežan ja ieš oinnežan din , dahje leaččan eret – beasan gullat ahte dii bissubehtet nannosit ovtta vuoiŋŋas , nu ahte soahtabehtet ovttain sieluin evangeliuma oskku beales , ehpet ge bala vuostálastiineattet mange láhkái .#Viessut dal dan láhkáj mij le Kristusa evangeliumij árvvogissan , vaj mån - juogu dijá lunna guossidime jali ietjá sajen - guláv dij nannusit avtan Vuojŋŋanisán bissobihtit ja jáhko diehti evangeliumij aktan oajbbobihtit ja ehpit goassak vuosstálasstijs ballá . Dát lea mearka Ipmilis sidjiide ahte gáđohus vuordá sin , ja bestojupmi din .#Bihkusij boahtá sij håhkkåni ja dij de gádjusihpit Jubmelis vattáldahkan . Dasgo Kristusa dihtii dii lehpet ožžon árpmu ehpet dušše oskut sutnje , muhto velá gillát ge su dihtii .#Dij ham lihpit ármov oadtjum - ehpit dåssjå Kristusij jáhkket , ájnat suv diehti aj gierddat . Dii soahtabehtet dan seammá soađi man lehpet oaidnán mu soahtamin , ja man dál gullabehtet ahte lean ain soahtamin .#Diján le sämmi oajbbom , mav vuojnijda mujna lij ja gullabihtit mujna ájn le . Jos dasto Kristusis lea jeđđehus , ráhkislaš árvvosmahttin , searvevuohta man Vuoigŋa addá , ja jos lea njuorasvuohta ja árkkálmastinvuohta din gaskkas , de dahket dál mu ilu ollisin : Atnet searvevuođa ovttain ráhkisvuođain , ovttain jurdagiin ja mielain .#Jus Kristusin le jaskadus , gieresvuoda gievrrodibme ja Vuojŋŋanisán aktisasjvuohta , jus le liekkogisvuohta ja ármmo , de ållidihtit muv ávov avtamielakvuodan . Viessut de gieresvuodan , avtan ájádusán ja avtan mielan , Allet daga maidege dušše vuovdnáivuođa ja guoros gudneáŋgirvuođa dihtii , muhto lehket ustitlaččat ja atnet earáid alibun go iežadet .#iesjgieresvuoda ja árvodis gudne dagi . Lehkut vuollegattjan ja adnit iehtjádijt ietjastihtte alebun . Allet jurddaš dušše iežadet ávkki , muhto maiddái earáid ávkki .#Allit dåssjå ietjada buoremussaj gehtja , ájnat iehtjádij aj . Čájehehket seammá miellalági go Kristus Jesusis lei !#Lehkus diján dakkir miella , mij Kristus Jesusin lij . Son lei Ipmila hápmásaš , muhto ii atnán sálašin leat Ipmila láhkásaš .#Sujna lij Jubmela hábme , valla ittjij sidá ietjas Jubmela lágátjin dahkat , Son luobai buot das mii sus lei , válddii šláva hámi ja šattai olbmuid láhkásažžan .#ájnat gájkka guodij ja dievnára hábmáj tjáŋaj gå almatja lágátjin sjattaj . Son elii nugo olmmoš olbmuid gaskkas ; son vuolidii iežas ja lei gulolaš jápmima rádjái , velá ruossa jápmima rádjái .#Gå ålgolt lij almatjin sjaddam , de ietjas vuoledij ja gullogissan lij gitta jábmema rádjáj , jábmema rádjáj ruossan . Dan dihtii lea Ipmil bajidan su allagii ja addán sutnje nama buot namaid badjel , vai juohke čibbi sodjalahttošii Jesusa nammii , almmis , eatnama alde ja eatnama vuolde , ja juohke njuovčča dovddastivččii ahte Jesus Kristus lea Hearrá , Ipmil Áhččái gudnin !#Dan diehti le Jubmel suv gájkka iehtjádijs aledam ja sunji namáv vaddám gájkka ietjá namájs alebun , vaj gájkka buolva Jesusa namá diehti såjåduvvi , almen , ednamin ja ednama vuolen , ja gájkka njuoktjama dåbdåsti Jesus Kristusav härrán , Jubmel Áhttjáj guddnen . Ráhkkásiiddán , nugo dii álo lehpet leamaš gulolaččat go mun ledjen din luhtte , de lehket dađe gulolaččabut dál go mun lean eret , ja barget baluin ja doarggistemiin vai bestojuvvošeiddet !#Danen , muv gärrása , gudi agev lihpit gullogisá : barggit balujn ja doargestimijn vaj gádjusihpit , ehpit dåssjå gå dijá lunna lidjiv , ájnat vil ienebut dálla gå lev dijás mälggadin . Dasgo Ipmil lea dat gii duddjo din siste dan ahte dii sihke dáhttubehtet ja dahkabehtet su buori dáhtu mielde .#Jubmel ham dijá sinna barggá , vaj dij sidoda ja dago baktu suv ájggomusáv ållidihpit . Dahket buot nimmorkeahttá ja ággakeahttá , vai dii livččiidet láitemeahttumat ja buhttásat , Ipmila máinnehis mánát , gasku gážžáris ja jorggu sohkagotti . Das dii báitibehtet dego čuovggat máilmmis go doallabehtet gitta eallima sánis .#Dahkit gájkka njimmurahtek ja murkástalák , vaj lájtodibmen ja rájnnasin sjaddabihtit , Jubmela vigedis mánnán , bahás ja häjtádis vierrega siegen guojtten degu alme náste , gå iellema bágon bissobihtit , munji májnnon Kristusa biejve . De mun oaččun dan rámi Kristusa beaivvi ahte in leat bargan in ge rahčan duššás .#De dåssjåj iv le viehkam , iv ga dåssjåj barggam . Vaikko vel mu varra ge golggahuvvošii go mun buvttán ovdan din oskku oaffarin Ipmilii , de mun dattege illudan ja ávvudan dinguin buohkaiguin .#Vájku muv varra luluj gålgåduvvat gå dijá jáhkov Jubmela åvddåj värron buvtáv , de lev ávon ja dijáj gájkaj ávvudaláv . Illudehket ja ávvudehket dii ge seammá láhkái muinna !#Dan láhkáj ávon lehkut ja ávvudallit mujna aktan . Luohtedettiin Hearrái Jesusii mun doaivvun fargga beassat vuolggahit Timoteusa din lusa , vai mun ge roahkasmuvašin go gulan didjiide ságaid .#Härrá Jesus munji doajvov vaddá , vaj ruvva Timoteosav máhtáv dijá lusi rádjat ságajt dijá birra gulátjit munji aj ávvon . Mus ii leat oktage su lágán gii sáhttá nu duođalaččat atnit dis fuola .#Mujna aktak ij le suv lágásj , guhti buktá dijáv duodas huksat . Dasgo buohkat earát bivdet dušše iežaset ávkki , eai ge dan mii gullá Jesus Kristusii .#Gájka dåssjå allasisá ávkev åhtsi , aktak ij dav mij Jesus Kristusij gullu . Muhto dii diehtibehtet man luohtehahtti Timoteus lea .#Valla diehtebihtit man láhkáj Timoteos le barggam . Son lei dego bárdni gii veahkeha áhčis , go moai ovttas bálvaleimme evangeliuma .#Nåv gåktu bárnne áhtjes viehket , le sån evangeliuma åvdås mujna barggam . Mun doaivvun ahte sáhtášin vuolggahit su din lusa nu fargga go oainnán mo manná mu áššiin .#Doajvov máhtáv suv rádjat vallak vuojnáv gåktu mujsta manná . Ja mun luohtán Hearrái ahte mun ge fargga beasan boahtit .#Åskonam Härráj lev visses , iesj aj ruvva besav boahtet . Mun lean maiddái mearridan vuolggahit Epafroditusa din lusa . Son lea mu oskuviellja , mu bargoguoibmi ja soahteguoibmi gean dii vuolggaheiddet veahkehit mu dalle go mun dárbbašin .#Valla gávnnam lev , hähttuv mijá Epafroditosvieljav dijá lusi rádjat , muv barggoguojmev ja oajbbomguojmev , gev diehki rájajda muv dárbo milta viehkedittjat . Son lea áibbašan din ja muosehuvai danne go dii leiddet gullan ahte son lei buohcamin .#Dijájt gájkajt åhtsålij ja hådjåhij gå gulájda suv skihppám . Buozus son duođaid ge lei , lahka jámi . Muhto Ipmil árpmihii su , ii ge dušše su , muhto maiddái mu , aman oažžut morraša morraša ala .#Oalle skibás lij , jábmema lahka , valla Jubmel suv ármmálastij , ja ij dåssjå suv ájnat muv aj , vaj iv lulu duodde surgov oadtjot . Dan dihtii anán ge dađe deaŧaleabbon vuolggahit su din lusa , vai dii beasašeiddet illudit go oaidnibehtet su fas , ja mun ge livččen uhcit morrašis .#Dan diehti vil ájnnasabbon anáv suv dijá lusi rádjat , didjij ávvon sujna vuojnnalit ja aj iehtjam vájvijt giehpedit . Vuostáiváldet su Hearrá nammii stuora iluin , ja atnet gudnis su lágán olbmuid . Dasgo son lei Kristusa barggu dihtii lahka jámi go son ii seastán heakkas geahččalettiin veahkehit mu dainna mainna ieža ehpet sáhttán veahkehit mu .#Duosstut suv danen Härrán ávvudalá , ja guddnedihtit dáv ålmmåv , guhti bargadijn Kristusa diehti lij jábmema lahka . Muv viehkedattijn ittjij hekkas várri , gå ietja ejda ájn máhte viehkedit . Muđuid , oskuguimmiidan : Illudehket Hearrás !#Muv vielja , ávvudallit Härrán . Mun in váibba geardduheames dan maid ovdal lean cealkán , ja dat addá didjiide oadjebasvuođa .#Mån iv vájvástuvá gärddádimes majt juo lev javllam , ja mij dijáv jaskat . Váruhehket beatnagiin , bahás bargiin , sis geat gáldejit iežaset .#Várrijihtit duojs hårtijs , duojs vahágahttijs , duot tjuohppamis . Dasgo mii leat albma birračuhppojuvvon olbmot , mii geat bálvalit Ipmila Vuoiŋŋa vehkiin , ja mis lea rápmi Jesus Kristusis , eat ge luohte alcceseamet . Dattege maiddái mun ge sáhtášin luohttit alccesan .#Birratjuohpadibme lip mij gudi vuojŋŋanisánimme Jubmelav dievnastip , gejn le rámmpo Kristus Jesusin ja ep oadtjáj dårvustalá , vájku iehtjam bieles luluv dav aj máhttet . Jos oktage oaivvildeažžá ahte sáhttá luohttit alccesis , de mun sáhtán dan vel eanebut .#Jus aktak luluj oadtjáj dårvustallat , de mån vil ienebut , guhti gávtsát biejve birratjuohpaduvviv . Dasgo mun birračuhppojuvvojin gávccát beaivvi , gulan Israela álbmogii ja Benjamina čerdii , lean hebrealaš riegádan hebrealaččain , lága čuovvumis ledjen farisealaš , doarrádallen girku áŋgirvuođain ja ledjen láitemeahttun lága čuovvumis .#Lev Israela álmmugis ja Benjamina máttos , hebreak hebreagijs riegádam , láhkatjuovvo farisea , jáhko diehti tjoaggulvisá doarrádalle , lága rievtesferdukvuoda milta lájtodis ålmåj . Muhto buot dan mii ovdal lei munnje vuoitu , anán dál vahágin Kristusa dihtii .#Valla gájkka mij munji lij vuojtton , iv dálla Kristusa diehti dasti vuojtton ane . Duođaid , mun anán maiddái buot vahágin dan ektui mii lea ollu eanet veara , ahte dovddan Jesus Kristusa , mu Hearrá .#Dåssjen gájkka anáv , dajna gå diehto härrám Kristus Jesusa hárráj le åbbånagi stuoráp . Su dihtii mun lean massán buot , ja anán dan duššin vai oččošin Kristusa vuoitun ja beasašin gullat sutnje .#Suv diehti le mujsta gájkka ietjá árvos massám . In fal iežan vanhurskkisvuođain , mii boahtá lágas , muhto dainna vanhurskkisvuođain mii boahtá oskkus Kristusii , man Ipmil addá sidjiide geat oskot .#Råsskån dav bálkestav Kristusav vuojtátjit ja sujna viesutjit , iv val dajna rievtesferdukvuodajn mav láhka vaddá , ájnat dajna mij jáhkos Kristusij boahtá , rievtesferdukvuodajn , mav Jubmel vaddá sidjij gudi jáhkki . Mu áidna dáhttu lea dovdat Kristusa ja su bajásčuožžileami fámu ja šaddat oasálažžan su gillámušaide , vai šattašin su láhkásažžan go jámán nugo son jámii . Vare mun ge olahivččen bajásčuožžileami jábmiid luhtte !#Hálijdav Kristusav ja suv tjuodtjelime fámov dåbddåt ja suv gierddamusájs oasev oadtjot , dan baktu gå suv lágátjin sjattav jámedijn gåktu sån jámij - soajtáv de jábbmegij tjuodtjelibmáj åledit . Mun in oaivvil ahte lean juo olahan buot dán dahje lean šaddan ollisin , muhto mun vikkan fáhtet dan , danne go Kristus Jesus lea fáhten mu .#Allit jáhke dási lev åledam jali juo ållesvuohtaj jåvsådam . Valla vikkav dasi jåvsådit , gå dal Kristus Jesus le muv vuojttám . Oskuguoimmit , mun in jáhke iežan vel fáhten dan . Muhto dán mun dagan : Mun vajáldahtán dan mii lea maŋábealde ja faŋuhan dan mii lea ovddabealde , ja viegan mihttomeari guvlui vai vuoittášin dan bálkkašumi allagasas masa Ipmil lea rávkan min Kristus Jesusis .#Vielja , iv javla dasi lev juo åledam valla javlav : vajálduhtáv dav mij le vássám ja gähttjalav åledit dasi , mij åvdån le ja ratjáv måhkkåj vuojtátjit guddnebálkáv dåppe baddjen , masi Jubmel le mijáv Kristus Jesusa baktu gåhttjum . Jurddašehkot buohkat nu , mii geat leat ollásat .#Dan láhkáj ájádallup gájka gudi lip ållåsa . Ja jos dii jurddašehpet maidege eará láhkái , de Ipmil čielggada dan ge didjiide .#Jus diján le ietjá vuojnno maŋga hárráj , de Jubmel didjij dav aj bigodus . Jotkot ovddosguvlui dan luotta mielde man mii leat čuvvon dán rádjái !#Valla mannup gäjnov , mav dán rádjáj lip tjuovvum . Oskuguoimmit , atnet dii ge mu ovdagovvan , ja váldet vuhtii sin geat čuvvot dan ovdamearkka man mii leat addán didjiide .#Adnit dij gájka muv åvddågåvvån , ja oahppit sijás gudi viessu åvddågåvå milta mav lip didjij vaddám . Mun lean dávjá cealkán didjiide ja dál ferten geardduhit gatnjaliiguin ahte olusat ellet Kristusa ruossa vašálažžan .#Álu lev javllam ja gadnjalij vas javlav - ållusa li Kristusa ruossa vasjulattja . Sin loahppa lea gáđohus , čoavji lea sin ipmil ja sii atnet heahpatvuođa gudnin danne go sii beroštit dušše das mii gullá dán máilbmái .#Sijá viessom dåssjånibmáj doalvvu , tjoajvve le sijá jubmel ja skámov guddnen adni . Rahtji dåssjå dasi mij väráldij gullu . Muhto min vánheneanan lea albmi , ja doppe mii vuordit vuolás Hearrá Jesus Kristusa beastin .#Mijá ájtteklánnda le almen , ja dåppelt aj vuorddep suv , guhti mijáv le gájutjit , härrá Jesus Kristus . Son nuppástuhttá min nohkavaš rupmaša ja dahká dan iežas hearvásin dahkkojuvvon rupmaša láhkásažžan dainna fámuin mainna son bidjá buot iežas vuollái .#Sån mijá rasjes rubmahav ietjájduhttá , vaj sjaddá suv herlukvuoda rubmaha lágátjin , danen gå sujna le fábmo gájkka ietjas vuolláj biedjat . Oskuguimmiidan , geaid mun ráhkistan ja áibbašan , mu illu ja mu vuoitokruvdnu , bissot nappo nanusin Hearrás , ráhkkásiiddán !#Dan diehti bissut nannusit Härrán , muv vielljagärrása . Dijájt ähtsáv ja åhtsålav , gudi lihpit munji ávvon ja vuojtokråvnnån . Mun rávven Euodia ja Syntyke : Soabadeahkki Hearrás !#Euodiav ja Syntykev gåhtjov Härrá diehti avtamielakvuodan viesot . Ja de bivddán du ge , oskkáldas Synzygos , veahkehit dán guoktá , dasgo soai leaba soahtan evangeliuma ovddas muinna , Klemensiin ja mu eará bargoguimmiiguin , geaid namat leat čállojuvvon eallima girjái .#Gåhtjov duv aj , guhti le duohta ráddna : viehkeda sunnuv , danen gå såj libá mujna aktan evangeliuma åvdås oajbbum , nåv gåktu Klemens ja muv ietjá barggoguojme , gej namá li iellema girjjáj tjáleduvvam . Illudehket álelassii Hearrás !#Ávvudallit agev Härrán . Vel oktii cealkkán : Illudehket !#Ájn akti sidáv javllat : ávvudallit . Dovdoset buot olbmot ahte dii lehpet láđđásat .#Vuojnnisa gájkka almatja man gierddisa lihpit . Hearrá lea lahka !#Härrá le lahka . Allet ane morraša mastege ! Buktet baicca buot dárbbuideattet ovdan Ipmilii rohkadallamiin ja ánodemiin giitevašvuođain !#Allit masstak måråsta , ájnat råhkådaládijn Jubmelav gijttit ja sunji diededihtit gájkka dijá dárbojt . De Ipmila ráfi , mii manná buot jierpmi badjel , várjala din váimmuid ja jurdagiid Kristus Jesusis .#Jubmela ráfe , mij le mijá jiermijs alebun , várjjalus dijá vájmojt ja ájádusájt Kristus Jesusin . Loahpas , oskuguoimmit : Váldet vuhtii buot dan mii lea duohta , gudnálaš , riekta ja buhtis , buot dan mii lea ráhkistan ja gudnejahttin veara , juohke buori dábi ja buot mii ánssáša rámi !#Ja de vil , muv vielja : mujttit gájkka mij le duohta , guddnen aneduvvá , duolla ja rájnas , manna le iehttsemárvvo ja guddnedimárvvo , gájkka mav buorre dáhpen gåhttju ja gájkka mij rámpov ánssit . Dahket dan maid lehpet oahppan ja vuostáiváldán , oaidnán ja gullan mus.#Tjuovvut mav lihpit oahppam ja duosstum , gullam ja vuojnnám muv lunna . De ráfi Ipmil lea dinguin .#Tjuovvus de ráfe Jubmel dijáv . Hearrá lea addán munnje dan stuora ilu ahte dii fas lehpet ealljáruššan atnit mus fuola .#Härrá le munji stuorra ávov vaddám , gå ájmmudijda muv ådåsis huksagoahtet . Dii lehpet gal dahkan dan ovdal ge , muhto dalle dis ii lean vejolašvuohta dahkat maidege .#Diján lij ham hukso aj åvddåla , valla dalloj ij lim máhttelis . Iv le galla niedastuvvam . Mun in cealkke dán danne ahte mus livččii váilon mihkkege , dasgo mun lean oahppan duhtat dasa mii mus lea .#Hárjjánam lev bierggit dajna mij mujna le . Mun dieđán maid mearkkaša eallit geafivuođas ja maiddái valljivuođas .#Máhtáv häjot viessot ja máhtáv valjet viessot . Mun lean duođaid muosáhan buot , sihke nelgon ja borran gallás , eallán sihke valljivuođas ja vádjitvuođas .#Lev galla gájklágásj viessomav gähttjalam : gallasin ja nielgen , valjen ja vánen viessot . Buot nagadan su siste guhte dahká mu gievran .#Gájkka ájmmudav suv baktu guhti munji fámov vaddá . Dattege dii lehpet dahkan bures go veahkeheiddet mu áŧestusain .#Valla gijtáv dijáv viehkes muv gártjesvuodan . Dii filippilaččat diehtibehtet ahte go mun sárdnidišgohten evangeliuma ja vulgen Makedonias , de leiddet áidna searvegoddi mii veahkehii mu mu sisaboađuiguin ja olggosgoluiguin .#Dij filippaga ietja diehtebihtit , gå evangelium lij ådås ja mån Makedonias vuolggiv , de dijá tjoaggulvis lij ájnna gejna aktan buktiv sisboadojs ja gålojs lågov dahkat . Jo dalle go ledjen Tessalonikas , dii sáddiidet munnje eanet go oktii daid maid mun dárbbašin .#Juo ham dalloj gå Tessaloniken lidjiv , de viehkev dijás ienebut gå akti oadtjuv . Duođaid , mun in váinnut din attáldagaid , muhto mun sávan dan ahte din bargu šattašii didjiide vel stuorit vuoitun .#Valla vattáldagá ällá munji ájnnasabmusa ájnat vájdáv didjij valjes vuojtov . Mun lean ožžon buot maid lehpet addán munnje , ja dál mus lea vallji .#Oadtjum lev majt vájddiv ja ájn vil ienebuv . Mus lea eanet go dárbbašan dál go lean ožžon dan maid dii leiddet bidjan munnje Epafroditusa mielde . Dat lei dego njálggahájat oaffar maid Ipmil vuostáiváldá iluin , ja mii lea su miela mielde .#Mujna le dal vallje gå Epafroditosa baktu oadtjuv mav munji rájajda - njálga suovastsiegav , värov mav Jubmel ávujn duosstu . Mu Ipmil addá didjiide buot maid dárbbašehpet hearvás riggodagainis Kristus Jesusis .#Jubmel didjij vaddá gájkka majt dárbahihpit herlukvuoda boanndudagástis Kristus Jesusin . Min Ipmilii ja Áhččái lehkos gudni álo ja agálašvuhtii ! Amen .#Mijá Jubmelij ja Áhttjáj lehkus herlukvuohta ihkeven ájggáj , amen . Celket dearvvuođaid juohke bassi olbmui gii lea Kristus Jesusis .#Sárnnut varrudagájt gájkka ájllisijda Kristus Jesusin . Oskuguoimmit geat leat muinna dáppe , celket didjiide dearvvuođaid .#Vielja dáppelt didjij varrudagájt sárnnu . Ja buot Ipmila olbmot celket didjiide dearvvuođaid , erenoamážit sii geat leat keaisára bálvalusas .#Gájkka ájllisa didjij varrudagájt sárnnu , ájnnasit gudi tjäjssára lunna barggi . Hearrámet Jesus Kristusa árbmu lehkos din vuoiŋŋain !#Härrá Jesus Kristusa ármmo lehkus dijá vuojŋŋanisájn . Dearvvuođat Bávlosis , gii Ipmila dáhtu mielde lea Kristus Jesusa apoasttal , ja min oskuvieljas Timoteusis Kolossa bassi olbmuide , min oskuguimmiide geat oskot Kristusii .#Paulusis , Kristus Jesusa apostelis Jubmela sidoda baktu , ja Timoteos-vieljastimme Kolossaia ájllisijda , mijá vieljajda Kristusij jáhkkemin . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi Ipmilis , Áhčisteamet !#Ármmo ja ráfe Jubmelis , Áhtjestimme . Mii álelassii giitit Ipmila , Hearrámet Jesus Kristusa Áhči , go mii rohkadallat din ovddas . Dasgo mii leat gullan din oskku birra Kristus Jesusii ja dan ráhkisvuođa birra mii dis lea buot bassi olbmuide , dan mii boahtá dan doaivvus mii lea vurkejuvvon didjiide almmis .#Gijttep agev Jubmelav , mijá härrá Jesus Kristusa Áhtjev , juohkka bále gå dijá åvdås råhkådallap , danen gå gullam lip dijá jáhko birra Jesus Kristusij ja dijá gieresvuoda birra gájkka ájllisijda , dan doajvon mij dijáv almen vuorddá . Dán doaivvu birra dii gulaidet juo dalle go didjiide sárdniduvvui duohtavuođa sátni , go evangelium bođii din lusa .#Dan doajvo birra lihpit åvddåla gullam sádnesvuoda bágoj , evangeliuma baktu , mij didjij boahtám le . Dát evangelium šaddada šattuid ja viidána miehtá máilmmi , ja nu dat lea dahkan din luhtte ge gitta dan beaivvi rájes go dii beasaidet gullat Ipmila árpmu birra ja dovddiideiddet dan nu mo dat duođaid lea .#Nåv gåktu evangelium sjattojt vaddá ja åvddån åbbå väráldin ; le dijá lunna aj sjaddam gitta dat biejve rájes gå vuostasj bále dav gulájda ja diedov oattjojda Jubmela ármo birra gåk duodaj le . Dán dii beasaidet oahppat min ráhkis bargoguoimmis Epafrasas , gii lea oskkáldas Kristusa bálvaleaddji min dihtii .#Dav åhpajda Epafrasas , mijá gieres barggoguojmes , guhti didjij buoremussan le Kristusa åskåldis dievnár . Son lea maiddái muitalan midjiide dan ráhkisvuođa birra man Vuoigŋa lea duddjon dis .#Sån le midjij giehttum gieresvuoda birra , mij dijá Vuojŋŋanisán le . Dan dihtii mii eat leat heaitán rohkadallamis din ovddas gitta dan beaivvi rájes go mii gulaimet din birra .#Dat biejve rájes gå dáv gulájma , lip dijá åvdås aktelasj råhkådallam . Min rohkos lea ahte dii oččošeiddet diehtit ollásit Ipmila dáhtu ja oččošeiddet buot vuoiŋŋalaš viisodaga ja áddejumi . Mii rohkadallat ahte sáhtášeiddet vádjolit dohkálažžan Hearrái , ja juohke dáfus dahkat dan mii lea su miela mielde go dii šaddadehpet šattuid buot buriid daguiguin ja dovdiidehpet Ipmila čiekŋaleabbot .#Råhkådallap vaj diedojt Jubmela sidoda birra boandásláhkáj oadtjobihtit , gájkajn vuojŋŋalasj vijsesvuodajn ja dádjadusájn , vaj máhttebihtit Härráj árvvogissan viessot ja juohkkaláhkáj suv miela milta gájklágásj buorijt dahkat gå sjattojt sjaddadihpit ja diedo Jubmela birra lassáni . Vare buot su hearvásvuođa fápmu nannešii din nu ahte dii álo livččiidet gierdavaččat ja guhkesmielalaččat .#Suv herlukvuoda fábmo dijáv juohkkaláhkáj gievrrot vaj agev ávujn sávre ja gierddisa lihpit . Giitet iluin Áhči gii lea dahkan din dohkálažžan oažžut oasi bassi olbmuid árbbis mii lea čuovgasa riikkas .#Gijttit Áhtjev , guhti dijáv árvvogissan dagáj oasev åttjutjit árbes , mij ájllisijt tjuovga sinna vuorddá . Dasgo son lea gádjon min seavdnjadasa válddis ja sirdán min ráhkis Bártnis riikii , son gii lea min lonástus , suttuid ándagassii addojupmi .#Mijáv le sjievnnjeda fámos gádjum ja bárnnegärrása rijkkaj doalvvum , ja Bárne baktu lip lånestuvvam ja mijá sutto li ándagis luojteduvvam . Son lea oaidnemeahttun Ipmila govva , vuosttašriegádeaddji , ovdal buot sivdnádusa . Dasgo su siste sivdniduvvui buot , buot mii lea almmis ja eatnama alde , oinnolaš ja oaidnemeahttun , truvnnut ja hearrávuođat , oaivámuččat ja fámut – buot lea sivdniduvvon su bokte ja su várás .#Sån le vuojnnemahtes Jubmela gåvvå , åbbå sjivnnjádusá vuostasjriegádiddje , danen gå suv baktu gájkka almen ja ednamin sjivnnjeduváj , mij vuojnnu ja mij ij vuojnnu , tråvnå ja härrávielde , ráddijiddje ja fámo ; gájkka le suv baktu ja sunji sjivnnjeduvvam . Son lea ovdal buot , ja buot bissu su siste .#Sån le gájka åvddåla , ja suv sinna gájkka bissu . Son lea rupmaša oaivi , ja su rumaš lea girku .#Ja sån le rubmaha oajvve , tjoaggulvisá oajvve . Son lea álgu , vuosttašriegádeaddji jábmiid gaskkas , vai son juohke dáfus livččii vuosttamuš . Dasgo su siste Ipmil dáhtui orrut oppa dievasvuođainis , ja su bokte soabahit buot sivdnádusa iežainis , buot mii lea eatnama alde ja almmis , go son varainis ruossa alde dagai ráfi .#Sån le álggo , jábbmegijs vuostasjriegádiddje juohkka sajen åvdemussan , danen gå Jubmel mierredij gájkka dievasvuodav suv lunna årrot ja suv baktu gájkka ednamin ja almen såbadit gå suv varájn ruossan ráfev ásadij . Oktii dii ge leiddet vierrásat Ipmilii ja leiddet su vašálaččat go eliidet bahás daguideattet mielde . Muhto dál son lea soabahan din iežainis , go Kristus gillái jápmima eatnanlaš rupmašisttis vai son sáhtášii doalvut din iežas muođuid ovdii bassin , vigiheapmin ja láitemeahttumin .#Ja dijáv gudi åvddåla ålggolin lijda , gå bahás dagoj baktu vassjemielav vuosedijda , dijáv le dal aj ietjajnis såbadam dan baktu gå Kristus jábmemav oadtjelasj rubmahijnes gierdaj . Dii galgabehtet fal bissut oskkus , nana vuođu alde , gáiddakeahttá dan doaivagis man oaččuidet go gulaidet evangeliuma . Dát evangelium lea sárdniduvvon buot sivdnádusaide almmi vuolde , ja mun , Bávlos , lean šaddan dan bálvaleaddjin .#Dijáv suovvá ietjas åvddåj låjdåstit , ájllisin , vigedibmen ja lájtodibmen , jus jáhkuda anodihpit nanos vuodon ja ehpit svahkasta doajvos , man birra evangeliumis gulájda sárnneduvvam gájkka sjivnnjádussaj alme vuolen ja man dievnárin mån , Paulus , lev sjaddam . Dál mun illudan go gillán din dihtii .#Ávvudaláv dal gå dijá diehti gierdav . Dan mii velá váilu Kristusa áŧestusain , mun ollašuhtán iežan rupmašis su rupmaša dihtii , mii lea girku .#Mij ájn Kristusa gierddamusájs fájllu , oattjenam gierdav suv rubmaha diehti , mij le tjoaggulvis . Dán bálvaleaddjin mun lean šaddan go Ipmil lea addán munnje dállodoalli doaimma din gaskkas : ollašuhttit Ipmila sáni bálvalusa dievaslaččat .#Dan dievnárin lev sjaddam , gåhttjoma milta mav Jubmelis dijá diehti lev oadtjum : Jubmela bágov ållidittjat . Dát čiegusvuohta lea leamaš čihkosis áiggi álggu rájes ja buot buolvvaide , muhto dál Ipmil lea almmustahttán dan bassi olbmuidasas .#Dát tjiegosvuohta lij tjiehkusin ájgij milta gájkka buolvajda , valla suv ájllisijda dal bigoduváj . Sidjiide Ipmil hálidii dieđihit man hearvái ja rikkis dát čiegusvuohta lea báhkiniidda : Kristus din gaskkas , hearvásvuođa doaivva !#Jubmel sidáj sidjij diededit man herlugis boanndudahka hiednigijn dán tjiegosvuodan le : Kristus le diján , herlukvuoda doajvvo . Su mii sárdnidit , ja mii cuiget ja oahpahit juohkehačča buot viisodagain vai veahkehivččiimet juohke olbmo šaddat ollisin Kristusis .#Suv sárnnedip gájkka almatjijt bagáda ja sijájt gájkajn vijsesvuodajn åhpada , vaj gájkajt ållessjattugin Kristusin máhttep åvddåj buktet . Dán várás mun ražan ja soađan su fámuin guhte fámolaččat duddjo mu siste .#Dán diehti bargav ja oajbov fámujn , mav fábmogisát le biedjam muv sinna bargatjit . Mun dáhtun din diehtit man garrasit mun soađan din ovddas ja Laodikea olbmuid ja buot earáid ovddas geat eai leat vel oaidnán mu muođus muhtui . Mun sávan ahte sin váimmut arvvosmahttojuvvošedje , nu ahte ráhkisvuohta ovttastahtášii sin ja sii ollešedje čiekŋalis ja rikkis áddejupmái ja dovdui Ipmila čiegusvuođa birra , mii lea Kristus . Dasgo su sisa leat čihkkojuvvon buot viisodaga ja dieđu dávvirat .#Sidáv didjij diededit gåktu dijá åvdås oajbov ja sijá åvdås Laodikeian ja gájkaj åvdås , gudi ietja älle mujna gávnadam , vaj vájmojnisá gievrru , gieresvuodan aktáni ja ålles tjiegŋalis ja valjes vissesvuohtaj åledi , mij le diehto Jubmela tjiegosvuoda birra , Kristus ; sujna li gájkka vijsesvuoda ja diedo dávvera tjiegán . Dán mun cealkkán amas oktage beahttit din fillejeaddji sániiguin .#Dáv javlav vaj aktak ij dijáv bähttogis hålaj hoalájdahte . Dasgo vaikko mun ieš in leat rumašlaččat din lahka , de vuoiŋŋastan lean din luhtte , ja mun illudan go oainnán buori ortnega ja nana oskku Kristusii mii lea din gaskkas .#Vájku rubmahijn iv le dijá lunna , de vuojŋŋanisájn lev dijá lunna ja ávvudaláv , gå vuojnáv dijá stajgugis vuogev ja dijá jáhko nanosvuodav Kristusin . Go dii lehpet vuostáiváldán Kristusa Hearrán , de vádjolehket su siste . Ruohtastuvvet sutnje ja huksejehket su ala ! Bissot nannosit oskkus nugo lehpet oahpahuvvon , ja giitalehket Ipmila valljugasat !#Dij lihpit Härráv Kristus Jesusav duosstum . Viessut de sujna , valjet gijtedijn , sunji ruohttsum ja vuododuvvam , ájnnasappot dan jáhkon , masi åhpaduvájda . Váruhehket amas oktage giellat din máilmmálaš viisodagain ja duššálaš behtolašvuođain mat čuvvot olbmuid árbevieruid ja bohtet dán máilmmi álgofámuin , eai ge Kristusis .#Várrijihtit vaj ehpit bähttogis vijsesvuoda åhpajs giddiduvvá ma älle Kristusis ájnat almatjij dábijs ja ilme fámojs . Dasgo su siste orru rumašlaččat oppa ipmilvuođa dievasvuohta , ja su siste dii ge lehpet ožžon oasi dán dievasvuođas , dasgo son lea buot oaivámuččaid ja fámuid oaivi .#Suv rubmahin årru ålles jubmelvuoda dievasvuohta . Ja suv baktu , guhti le gájkka ráddijiddjij ja fámoj oajvve , lihpit dievasvuohtaj åledam . Su siste lehpet dii ge birračuhppojuvvon , ehpet olbmo gieđain , muhto Kristusa birračuohpahusain , dalle go nuolaidet eret suttolaš rupmaša .#Sujna lihpit aj birratjuohpaduvvam , valla ehpit almatjij dábij milta , ájnat suddorubmahav nuolada . Birratjuohppam Kristusa baktu le gå gástadusán sujna aktan hávddáduvájda . Dasgo gásttas dii hávdáduvvuidet suinna , ja gásttas dii bajásčuoččáldahttojuvvuidet ge suinna go oskkuidet Ipmila fápmui mii bajásčuoččáldahtii Kristusa jábmiid luhtte .#Gástadusán lihpit sujna aj tjuodtjelam jáhko baktu Jubmela fábmuj , guhti Kristusav jábbmegij lussta båvtij . Dii leiddet jápmán rihkkumiiddádet ja birračuohpakeahtes dilidet dihtii . Muhto Ipmil dagai din ge eallin oktan Kristusiin go attii midjiide buohkaide buot min suttuid ándagassii . Son sihkui eret vealgegirjji mii lei min vuostái buot dan gáibádusaiguin ja válddii dan eret go návlii dan russii .#Lijda jábmám ietjada mieddemij diehti ja danen gå ejda lim birratjuohpaduvvam , dijáv Jubmel le Kristusijn aktan viesson dahkam , gå luojtij midjij gájkka mijá mieddemijt ándagis sihkodijn vielggegirjev mij lága rávkalvisáj lij mijá vuosstij . Sån dav dåssjidij gå ruossaj návllij . Son vearjjohuhtii oaivámuččaid ja fámuid ja boalggahii sin albmosii go son Kristusis vuittii sin .#Ráddijiddjijt ja fámojt värjoduhtij ja sijáv gájkajda skábmon dagáj , gå Kristusa baktu sijáv vuojtij . Danne ii oktage oaččo dubmet din dan dihtii maid borrabehtet dahje juhkabehtet , ii ge allabasiid , mánnovuođu dahje sábbáha dihtii .#Danen allis de aktak dijáv duobbmi dijá bårrusa jalik juhkusa diehti , jalik basij , ådåmánoj jalik sábbádij diehti . Buot dát leat dušše dan suoivvan mii boahtá , muhto duohtavuohta lea Kristus ja su rumaš .#Dakkira li suojvvanissan dassta mij le boadátjit ; rumáj le Kristus . Din vuoitobálkkašumi ii oaččo váldit oktage , gii čuoččuha vearri vuollegašvuođa ja eŋgeliid bálvaleami .#Allisa dijás vuojtobálkáv válde , gudi buosjet ietjasa vuoledi ja ieŋŋgilijt guddnedi , ja gudi ietjasa bárudisájt guoradalli . Dakkár olbmot guorahallet álo iežaset oainnáhusaid ja čeavlástallet almmá siva haga máilmmálaš jurdagiiddisetguin eai ge doala gitta sus gii lea oaivi . Son fuolaha oppa rupmaša ja čatná dan oktii lađđasiiguin ja suonaiguin , nu ahte dat šaddá nu mo Ipmil diktá dan šaddat .#Almatja árvos ájádusáj tjävlástalli , dan diehti gå sijájn le oattjálasj miella ja sujsta svahkasti , guhti le oajvve ja guhti ålles rubmahav viesot , ja dav lahtasij ja suonaj tjadná , vaj Jubmela sidoda milta sjaddá . Jos dii Kristusiin lehpet jápmán eret dán máilmmi álgofámuin , manne ain eallibehtet dego gulašeiddet dán máilbmái ja doalašeiddet dan gohččumiid : « Ale váldde » , « ale máistte » , « ale guoskkat » ?#Jus Kristusijn lihpit ilme fámojs jábmám , manen de viessobihtit degu lulujda dán värálda viesáda ja vuollánihpit dájda gåhttjomijda : Ale válde ! Ale båråsta , jugesta ! Ale duohtada ! Buot leat dakkárat mat geavahuvvojit ja dasto duššet . Dát leat dušše olbmuid báhkkomat ja oahppu .#Gájkka li dåssjå almatjij njuolgadusá ja åhpa ma anon dåssjåni , vájku dal vijsesvuohtan gåhtjoduvvi . Dakkár iešráhkaduvvon ipmilbálvalus , vearri vuollegašvuohta ja rupmaša givssideapmi gal sáhttet adnojuvvot viissisvuohtan , muhto dain ii leat mihkkege gudniid , dat duhtadit dušše oaččálaš himuid .#Almatja daj vuojnnet Jubmelav dievnasti , ietjasa vuoledi ja bijnedi , ja rubmaha dárbojt uhtsedi . Go dii dal lehpet bajásčuoččáldahtton Kristusiin , de ohcet dan mii lea badjin , gos Kristus lea čohkkámin Ipmila olgeš gieđa bealde .#Jus dij dal Kristusijn tjuodtjelam lihpit , de åhtsit dav mij le dåppe baddjen , gånnå Kristus le Jubmela oalges bielen tjåhkkåhime . Váinnuhehket dan mii lea badjin , allet ge dan mii lea eatnama alde .#Ájádallit dav mij le dåppe baddjen , allit dav mij le ednamin . Dii han lehpet jápmán , ja din eallin lea čihkkojuvvon Kristusiin Ipmilii .#Dij ham jábmám lihpit , ja dijá iellem le Kristusijn tjiegaduvvam Jubmela lunna . Muhto go Kristus , din eallin , almmustuvvá , de dii ge almmustuvvabehtet suinna hearvásvuođas .#Valla gå Kristus , dijá iellem , bihkus , de dij aj sujna herlukvuodan bihkusihpit . Jámihehket dalle buot eatnanlašvuođa din siste : furrošeami , nuoskivuođa , oaččálaš himuid , bahás anistumi ja ruhtaváibmilvuođa mii lea eahpeipmilbálvaleapmi .#Jámedihtit dan diehti dav , mij väráldij gullu : skiegesvuodav , bádudagáv , himojt ja bahás hálojt , ja ietjastallamav mij le boajtojubmeldievnastibme . Dákkáriid dihtii Ipmila moarri deaivida eahpegulolaččaid . Sin searvvis vádjoleiddet maiddái dii ge dalle go eliidet dáin suttuin .#Dakkir viessomis Jubmela moarre boahtá , ja nåv lij aj dijájn , dalloj gå dajn suttojn viesojda . Muhto dál fertebehtet guođđit buot dáid : moari , hohppuivuođa , bahávuođa , bilkideami ja fasttes ságaid . Allet ge gielis guhtet guimmiidasadet !#Valla dálla hähttubihtit gájkka dájt guodet : asjmev , hähkkarádukvuodav , bahudagáv , álbedimev ja gájkka vastesvuodajt , ma njálmijstihtte gurgadi . Dasgo dii lehpet nuollan eret boares luonddu ja dan daguid ja gárvodan ođđa olbmuin mii álo ođasmahttojuvvo nu ahte oahppá dovdat Ipmila ja šaddá sivdnideaddjis gova mielde .#Allit nubbe nubbáj gielesta , lihpit ham sutto rubmahav ja suv dábijt guodám ja ådå almatja gárvojda tjágŋam , mij duohta diehton ådåstuvvá ja suv sjivnnjediddje gåvvån sjaddá . De ii leat šat greikalaš dahje juvddálaš , birračuhppojuvvon dahje birračuohpakeahtes olmmoš , barbára , skytalaš , šlávva dahje friddja , muhto Kristus lea buot ja buohkaid siste .#Ij le dasti aktak grehka jalik juvdá , birratjuohpaduvvam jalik birratjuohpadahtek , barbára , skyhta , oarjje jali friddja , ájnat Kristus le gájkka ja gájkajn . Dij lihpit Jubmela válljiduvvama , ájllisa ja iehtseduvvama . Go dii lehpet Ipmila válljejuvvon , bassi ja ráhkistuvvon olbmot , de gárvodehket dan dihtii njuoras árkkálmastinvuođain , buorrevuođain , ustitlašvuođain , vuollegašvuođain ja gierdavašvuođain , nu ahte dii gierdabehtet guhtet guimmiideattet ja addibehtet ándagassii guhtet guoibmáseattet , jos nuppis leš váidámuš nuppi vuostái .#Tjágŋit de ármmogisvuoda , buorrevuoda , vuollegisvuoda , libbogisvuoda ja gierddisvuoda gárvojda . Nugo Hearrá lea addán ándagassii didjiide , nu galgabehtet dii ge addit ándagassii guhtet guoibmáseattet .#Lehkut gierddisin ja ándagis luojttit jus diján le lájtto geŋga vuosstij . Gåktu Härrá le didjij ándagis luojttám , nåv dij aj ándagis luojttit . Muhto ovddimustá , gárvodehket ráhkisvuođain mii lea ollisvuođa báddi .#Valla tjágŋit åvdemusát gieresvuohtaj , mij le ållesvuoda bádde . Ráđđejehkos Kristusa ráfi din váimmuin , dasgo dasa dii lehpet rávkojuvvon ovtta ja seammá rupmaša lahttun .#Ráddijus Kristusa ráfe vájmojnihtte , masi gåhtjoduvájda lahtasin avta rubmahin . Ja lehket giitevaččat !#Lehkut gijttogissan . Orros Kristusa sátni valljugasat din gaskkas .#Viessus Kristusa báhko valjet ja vijsesvuodanis dijá lunna . Oahpahehket ja cuiggodehket guhtet guimmiideattet buot viissisvuođain . Lávlot Ipmilii giitevaš váimmus sálmmaid , giittuslávlagiid ja vuoiŋŋalaš lávlagiid .#Åhpadihtit ja bagádihtit nubbe nuppev sálmaj , hieveduslávllagij ja vuojŋŋalasj lávllagij ármo fámujn , vájmojnihtte Jubmelij lávlodijn gijttogisvuodajn . Buot maid dii dahkabehtet , sániin dahje daguin , dahket dan Hearrá Jesusa nammii giittedettiin Ipmil Áhči su bokte .#Gájkka majt javllabihtit jali dahkabihtit , dahkit dav härrá Jesusa namán ja gijttit Jubmel Áhtjev suv baktu . Áhkát , lehket boatnjádet vuolibuččat , nugo lea vuogas sidjiide geat oskot Hearrái .#Dij nissuna , lehkut ålmmåjihtte vuollásattjan , nåv gåktu ristagisájda le vuohkasin . Boatnját , ráhkistehket áhkádet , allet ge leage boarkkat sutnje .#Dij ålmmå , iehttsit áhkájdihtte ja allit baháv sidjij dagá . Mánát , jeagadehket vánhemiiddádet juohke dáfus , dasgo dat lea Hearrá dáhtu mielde .#Dij máná , jegadihtit juohkka hárráj äjgádijt , mij le Härráj vuohkasin . Áhčit , allet álo háhtte mánáideattet amaset hearddohuvvat .#Dij áhtje , allit mánájdihtte nálsoda , de hessu . Šlávat , jeagadehket eatnanlaš isidiiddádet juohke dáfus . Allet leage guoktilaččat , dego sii geat vigget dohkket olbmuide , muhto jeagadehket sin vuoigatlaš ja duođalaš váimmuiguin Hearrá balus .#Dij oarje , jegadihtit juohkka hárráj båndijdihtte dán väráldin , allit val dåssjå sijá tjalmij åvdån , ájnat duodas ja Härrá balos . Buot maid dii dahkabehtet , dahket dan oppa sielus , dii han bálvalehpet Hearrá ehpet ge olbmuid . Dii diehtibehtet ahte Hearrás dii oažžubehtet árbbi bálkán .#Majt dahkabihtit , dahkit ålles vájmos , Härrá diehti ham dav dahkabihtit , ehpit almatjij diehti : mujttit Härrá didjij bálkáv vaddá , árbes oasev . Bálvalehket Hearrá Kristusa . Son gii lea dahkan veriid , oažžu das ráŋggáštusa .#Kristus le dijá härrá , dievnnujihtit suv , danen gå guhti vierijt dahká hattov dagojstis oadtju . Dasgo Ipmil ii geahča olbmo hámi beallái .#Jubmel ij le belulasj . Isidat , meannudehket šlávaideattetguin vuoigadis ja govttolaš láhkái , dasgo dii diehtibehtet ahte dis ge lea Hearrá almmis .#Gudil ihpit båndi ja gejn li oarje , vaddit sidjij mij le duolla ja mutták . Mujttit diján le aj boanndi - almen . Lehket bissovaččat rohkosis , gohcet ja rohkadallet ja giitet Ipmila !#Lehkut råhkådaládijn sávrren , gåhtsit ja råhkådallit gijtedijn . Rohkadallet min ovddas ge , ahte Ipmil rabašii sánis uvssa , vai mii beasašeimmet sárdnidit Kristusa čiegusvuođa , man dihtii mun dál lean giddagasas . Rohkadallet ahte mun almmuhivččen dan čiegusvuođa nugo berren .#Råhkådallit de aj mijá åvdås , vaj Jubmel uvsav báhkuj rahpá , ja máhtáv Kristusa tjiegosvuodav sárnnedit , man diehti lev fáŋŋgan , ja dåbddusin dav dahkat ja hållat nåv gåktu beras luluv . Meannudehket viisásit singuin geat leat olggobealde , ja atnet ávkin juohke vuogas liibba .#Lehkut jiermmán ålggolaháj säbrástaládijn ja allit ájgev dåssjåj gållåda . Lehkoset din sánit álelassii ustitlaččat , seaguhuvvon sálttiin , vai dii áddešeiddet mo berre vástidit juohkehažžii .#Hållit agev vuogasláhkáj ja sálltijihtit bágojdihtte ; vierttibihtit diehtet gåktu juohkkahattjaj vásstedit . Tykikos muitala didjiide buot mii guoská munnje . Son lea ráhkis oskuviellja ja oskkáldas bálvaleaddji ja bargoguoibmi Hearrá barggus .#Tykikos , vielljagieres ja jáhkkogis barggoguojmme Härráv dievnnumin , giehttu gájkka muv vidjurij birra . Mun vuolggahan su din lusa aiddo danne vai dii beasašeiddet gullat ságaid midjiide , ja ahte son arvvosmahtášii din váimmuid .#Rájav suv dijá lusi jur dan diehti , vaj oadtjobihtit gullat ságajt mijá birra ja sujsta aloduvvat . Su mielde vuolggahan Onesimusa , oskkáldas ja ráhkis oskuvielja , gii lea okta dis .#Fáronis le mijá jáhkkogis vielljagieres Onesimos , guhti le dijájs akta . Soai sáhttiba muitalit didjiide buot mii lea dáhpáhuvvan dáppe .#Såj giehttoba gájkka dáppelt . Aristarkos , mu fáŋgaguoibmi , cealká didjiide dearvvuođaid , ja nu dahká maiddái Markus , Barnabasa vuosttaš vilbealli .#Muv fáŋŋgaguojmme Aristarkos didjij varrudagájt sárnnu , ja nåv aj Markus , Barnabasa lávve . Dii lehpet juo ožžon gohččumiid su birra ; vuostáiváldet su bures jos boahtá .#Suv hárráj lihpit juo bagádusájt oadtjum : duosstut suv buoret jus dijá lusi boahtá . Jesus , gii maiddái gohčoduvvo Justusin , cealká maid dearvvuođaid .#Jesus , gev Justusin gåhttju , aj varrudagájt sárnnu . Dát golmmas leat áidna birračuhppojuvvon olbmát geat leat ovttas muinna Ipmila riikka barggus , ja sii leat leamaš munnje stuora jeđđehussan .#Birratjuohpaduvvamijs dåssjå sij li mujna aktan Jubmela rijka åvdås barggamin . Sij li muv doarjjum ja alodam . Epafras , Jesus Kristusa bálvaleaddji , gii lea okta dis , cealká didjiide dearvvuođaid .#Varrudagá Epafrasas , dijájs akta . Son soahtá álo din ovddas rohkosiinnis , vai dii bisošeiddet ollisin ja juohke dáfus geargadin dahkat Ipmila dáhtu .#Kristus Jesusav sån dievnnu ja agev råhkålvisájnis dijá åvdås oajbbu , vaj nannusin ja ållåsin bissobihtit ja Jubmela sidodis dievvasa . Mun duođaštan ahte son lea bargamin váibbakeahttá din ovddas ja sin ovddas geat ásset Laodikeas ja Hierapolisas .#Vihtanastáv gåktu barggá dijá åvdås ja sijá åvdås gudi li Laodikeian ja Hierapolisan . Min ráhkis Lukas , doavttir , cealká didjiide dearvvuođaid , ja maiddái Demas .#Mijá Lukasgieres , dálkudiddje , sárnnu varrudagájt ja aj Demas . Celket dearvvuođaid Laodikea oskuguimmiide , nu maiddái Nymfai ja dan searvegoddái mii čoaggana su vissui .#Sárnnut varrudagájt vieljajda Laodikeian , ja Nymfasij ja tjoaggulvissaj , mij suv viessuj tjåhkan . Go dii lehpet lohkan dán girjji , de atnet fuola ahte dat lohkkojuvvo maiddái Laodikea searvegottis , ja ahte dii gis lohkabehtet dan girjji man lean sádden Laodikeai .#Gå muv girjev lihpit dijá lunna låhkåm , de huksit vaj aj Laodikeia tjoaggulvissaj lågåduvvá ja låhkit ietja aj muv girjev Laodikeiaj . Celket Arkipposii : Muitte doaimmahit dan bálvalusbarggu man Hearrá lea addán dutnje .#Ja javllit Arkipposij : ” Dievnasta bargonit mav Härrás le oadtjum . ” Mun , Bávlos , čálán dása dáid dearvvuođaid gieđainan : Allet vajáldahte mu láhkkiid !#Dála mån , Paulus , varrudagájt giedajnam tjáláv . Allit muv tjadnasijt vajálduhte . Árbmu lehkos dinguin !#Ármmo dijájda gájkajda . Dearvvuođat Bávlosis , Silvanusis ja Timoteusis Tessalonika searvegoddái , mii eallá Ipmil Áhčis ja Hearrás Jesus Kristusis .#Paulusis , Silvanusis ja Timoteosis Tessalonike tjoaggulvissaj Jubmel Áhtjen ja härrá Jesus Kristusin viessomin . Árbmu ja ráfi lehkos dinguin !#Ármmo ja ráfe . Mii giitit álo Ipmila din buohkaid ovddas go muitit din rohkadusaineamet . Ipmila ja Áhči muođuid ovddas mii álo muittašit mo din osku duddjo buriid daguid , mo dii bargabehtet ráhkisvuođas ja mo dii lehpet gierdavaččat doaivagis Hearrámet Jesus Kristusii .#Gijttep agev Jubmelav dijáj gájkaj åvdås ja agev dijáv råhkålvisájnimme mujttep , danen gå diehtep , majt jáhkon dahkabihtit , gåktu gieresvuodan barggabihtit ja man gierddisa doajvon lihpit mijá härráj Jesus Kristusij Jubmela , Áhtjáma åvdån . Ipmil ráhkista din , oskuguoimmit , ja mii diehtit ahte dii lehpet válljejuvvon .#Vielja , Jubmel dijáv ähttsá ja diehtep dijáv le válljim . Dasgo min evangelium ii boahtán din lusa dušše sániiguin , muhto maiddái fámuin , Bassi Vuoiŋŋain ja nana vissisvuođain .#Mijá evangelium ittjij didjij dåssjå báhkon boade , ájnat ållåsit fámujn ja ájlis Vuojŋŋanisájn . Dii diehtibehtet ieža mo mii eliimet din dihtii go leimmet din luhtte .#Diehtebihtit ham majt dijá gaskan ájmmudijma dijá diehti dahkat . Dii čuovuidet min ja maiddái Hearrá ovdamearkka , ja vaikko dis lei stuora áŧestus , de dii válddiidet vuostái sáni dainna iluin maid Bassi Vuoigŋa addá .#Ja gå bágov lijda åmastam , de tjuovojda mijá ja nåv aj Härrá åvddågåvåv gártjesvuodan dajna ávujn mav ájlis Vuojŋŋanis vaddá . Nu šattaidet ovdagovvan buohkaide geat oskot , sihke Makedonias ja Akaias .#Nåvti sjattajda åvddågåvvån Makedonia ja Akaia gájkka jáhkulattjajda . Dasgo Hearrá sátni lea dis viidánan dego skájanas , ii ge dušše Makedoniai ja Akaiai , muhto juohke sajis din osku Ipmilii lea šaddan dovddusin , nu ahte mii eat dárbbaš sárdnut das maidege .#Dij lihpit Härrá bágov guládahttám , ehpit dåssjå Makedonian ja Akaian , ájnat juohkka sajen li almatja dijá jáhko birra Jubmelij gullam , ja ep dasti dárbaha majdik dasi javllat . Sii muitalit ieža mo dii vuostáiválddiidet min ja mo dii jorggiheiddet Ipmila guvlui eahpeipmiliin eret , bálvalit ealli ja duohta Ipmila ja vuordit almmis su Bártni , Jesusa , gean Ipmil bajásčuoččáldahtii jábmiid luhtte , su guhte gádju min boahttevaš moaris .#Gájka ietjastisá giehttu , gåktu dij mijá guossidime maŋŋela boajtojubmelijs Jubmelij jårgijdijda , ielle ja sáddná Jubmelav dievnastittjat ja Bárnes , gev jábbmegij lussta båvtij , almes vuordátjit , Jesusav , guhti mijáv boahtte moares gádju . Oskuguoimmit , dii han diehtibehtet ieža ahte min galledeapmi din luhtte ii lean duššás .#Vielja , ietja diehtebihtit mijá guossidibme dijá lunna ij lim dåssjåj . Vaikko mii leimmet gillán ja illástuvvon Filippis nugo diehtibehtet , de Ipmil attii midjiide roahkkatvuođa sárdnidit evangeliumis didjiide , fuolakeahttá garra vuostehágus .#Nåv gåktu diehtebihtit , lijma åvddåla Filippin låsså vájvijt gierddam ja aj álbeduvvam , valla mijá Jubmel jállodij mijáv suv evangeliumav didjij sárnnedittjat vájku garra vuossteháhko . Mii eat sárdnidan didjiide čádjideamis , buhtismeahttun áigumušas eat ge behtolašvuođas .#Mijá vágodusá älle tjáddjidime , bádes jalik bähttogis ájggomusá . Muhto Ipmil lea atnán min dohkálažžan nu ahte evangelium lea oskkilduvvon midjiide . Go mii sárdnut , de eat sártno vai dohkkešeimmet olbmuide , muhto baicca Ipmilii guhte guorahallá min váimmuid .#Jubmel le mijáv árvvogissan gávnnam evangeliumav midjij åskeldittjat , ja dan diehti hållap gåktu hållap ; ep almatjij miela milta sidá barggat , ájnat Jubmela milta , guhti vájmojdimme gähttjal . Dasgo mii eat goassege viggan oalgguhit din sániiguin , nugo diehtibehtet , eat ge čiegus ávkkástallamiin , das lea Ipmil min duođašteaddji . Mii eat bivdán gudni olbmuin , eat dis eat ge earáin , vaikko mii livččiimet sáhttán gáibidit dan árvvu mii mis lea Kristusa apoasttalin , muhto mii leimmet baicca láđđásat didjiide .#Ejma goassak lávgájdalá , dav diehtebihtit , ejma ga iehtjama ávkev åtså - Jubmel le midjij vihtanussan ejma ga vikka rámpov almatjijs åhtsåt , ejma dijájs , ejma ga iehtjádijs , vájku mij , Kristusa apostelin , máhttet lulujma rávkalvisájt buktet . Dego njamaheaddji eadni dikšumin mánáidis , mii hálideimmet njuoras ráhkisvuođas addit didjiide eat dušše Ipmila evangeliuma , muhto maiddái iežamet heakka . Dasgo dii lehpet šaddan ráhkisin midjiide .#Valla lijma ienni didjij libbogisá degu ieddne guhti mánájdis huksá . Gieresvuodan sidájma vaddet ejma dåssjå Jubmela evangeliumav , ájnat aj hekkajdimme , nåv gärrásin lijda midjij . Oskuguoimmit , dii han muitibehtet mo mii barggaimet ražaimet . Mii barggaimet ijatbeaivvi amamet šaddat didjiide noađđin go sárdnideimmet Ipmila evangeliuma didjiide .#Mujttebihtit ham vielja gåktu mij ratjájma ; idja biejvve bargajma vaj ejma gåktuk noaden lulu sjaddat gå Jubmela evangeliumav didjij sárnnedijma . Dii han lehpet duođašteaddjit dasa , ja nu lea Ipmil ge , ahte min eallin din gaskkas guđet oskubehtet , lei bassi , vuoigatlaš ja láitemeahttun .#Dij , Jubmelijn aktan , máhttebihtit vihtanasstet man ájllisin , rievtesferdugin ja lájtodibmen lijma didjij gudi jáhkkebihtit . Dii diehtibehtet maiddái ahte mii dagaimet dinguin juohkehaččain nugo áhčči dahká mánáidisguin .#11/12 Diehtebihtit dijás juohkkahattjav vágodijma ja alodijma , nåv gåktu áhttje mánájdis . Mii rávviimet ja jeđđiimet din ja ávžžuheimmet din eallit dohkálažžan Ipmilii , gii rávká din riikasis ja hearvásvuohtasis .#Dijáv vájnnodijma viessot dan láhkáj , mij le Jubmelij árvvogissan , guhti dijáv rijkkasis ja herlukvuohtasis gåhttju . Dan dihtii mii heaittekeahttá giitalit Ipmila go dii vuostaiválddiidet Ipmila sáni man dii gulaidet min sárdnideamen didjiide , ehpet olbmuid sátnin , muhto danin mii dat duođaid lea , Ipmila sátnin , mii maiddái duddjo din siste guđet oskubehtet .#Dan diehti agev Jubmelav gijttep dassta gå gulldalijda ja duostojda Jubmela bágov , mav sárnnedijma , ij dåssjå almatja báhkon ájnat mij duodaj le : Jubmela báhkon , mij aj fámujn barggá dijá sinna gudi jáhkkebihtit . Oskuguoimmit , didjiide lea dáhpáhuvvan dat seammá mii dáhpáhuvai Judeas Ipmila searvegottiide , daidda mat gullet Kristus Jesusii .#Dij , vielja , ham lihpit gierddam nåv gåktu Judea Jubmela tjoaggulvisá Jesus Kristusin viessomin . Dasgo dii lehpet gillán dan seammá iežadet riikkaguimmiin maid sii leat gillán juvddálaččain , sii geat godde Hearrá Jesusa ja profehtaideaset ja leat doarrádallan min .#Majt sij juvdájs gillam li , dav dij ietjada rijkaguojmijs gierddam lihpit . Juvdá härrá Jesusav gåddin , nåv gåktu profehtajt gåddålin , ja mijáv doarrádallin . Sii eai leat Ipmila miela mielde ja leat buot olbmuid vuostái , dasgo sii hehttejit min sárdnideames báhkiniidda , amaset dat bestojuvvot .#Jubmelav vuosteldi ja gájkka almatjij vasjulattja li , danen gå gähttjali mijáv duostodit hiednigijda sárnnedimes ja viehkedimes sijáv gádjusittjat . Dan láhkái sii álelassii devdet suttuideaset mihtu .#Dan láhkáj suttojisá mihtov aktelasj dievddi . Muhto moarri lea juksan sin ge ollásit .#Valla Jubmela moarre dal vijmak sijáv jåkså . Oskuguoimmit , oanehis áigái mii earuhuvvuimet dis , muhto dušše olgguldasat , eat ge min váimmuin . Mii ohcaleimmet din ja duođaid hálideimmet oaidnalit dinguin .#Vielja , gå dal oanes ájggáj dijás sierranijma , rubmahijn valla sielujn ep , de lip duodaj dijáv åhtsålam ja rahtjam dijájn vas vuojnnalit . Danne dáhtuimet boahtit din lusa , ja mun , Bávlos , geahččalin oktii ja guktii , muhto Sáhtán hehttii min .#Gähttjalam lip duodaj dijá lusi boahtet - mån , Paulus , ienebut gå akti valla Sáhtán le mijáv árrám . Gii lea min doaivva , illu ja vuoitokruvdnu Hearrámet Jesusa ovddas go son boahtá , jos ehpet dii ?#Guhtis le mijá doajvvo , mijá ávvo , mijá májno vuojtokråvnnå härráma Jesusa åvdån gå boahtá , jus ehpit dij ! Duođaid , dii lehpet min gudni ja illu !#Duodaj , dij lihpit mijá guddne ja mijá ávvo . Dan dihtii , go mii eat šat sáhttán gierdat dán , de mearrideimmet báhcit Atenii iehčanassii#Gå ejma dasti guhkebuv gierda de mierredijma ietja Atenaj báhtset ja vuolggaheimmet Timoteusa din lusa , min oskuvielja ja Ipmila bargoguoimmi Kristusa evangeliuma bálvalusas .#ja mijá vieljav Timoteosav rádjat , Jubmela barggoguojmev , Kristusa evangeliuma sárnnediddjev . Son galggai nannet ja arvvosmahttit din oskku ,#Sån luluj dijá jáhkov nannit ja dijáv alodit , amas oktage jorralit dáin áŧestusain .#vaj aktak ij gájkka gierddamusájs juorrulatjá . Dii han ieža diehtibehtet ahte dát leat biddjojuvvon min ala .#Ietja ham diehtebihtit gierddamusá li mijá iellema oassen . Juo dalle go mii leimmet din luhtte , de celkkiimet didjiide ovddalgihtii ahte mii áŧestuvvat . Nu geavai ge , nugo diehtibehtet .#Dalloj gå dijá lunna lijma , de juo åvddåla sárnojma mijá gierddamusáj birra , ja nåv ajtu sjattaj , mav de diehtebihtit . Dan dihtii go mun in gierdan šat vuordit , de vuolggahin Timoteusa din lusa oažžut čielgasa din oskkus , lei go geahččaleaddji veadján fillet din , nu ahte min bargu lei duššás .#Gå ittjiv dasti guhkebuv másja vuorddet , de suv rádjiv vaj diedov dijá jáhko vidjurijs oattjov . Jus gähttjaliddje luluj dijáv ládat , de lulujma dåssjåj barggat . Dál lea Timoteus aiddo máhccan din luhtte ja lea buktán buriid ságaid din oskku ja ráhkisvuođa birra . Son muitala ahte dii čađat jurddašehpet min iluin ja áibbašehpet oaidnit min fas , seammá láhkái go mii gis áibbašit oaidnit din .#Valla Timoteos le dal máhttsam ja buorre ságajt buktám dijá jáhko ja gieresvuoda birra , ja giehttum ávujn mijáv agev mujttebihtit ja åhtsålihpit mijáv nåv gåktu mij dijáv . Dan dihtii , oskuguoimmit , lea din osku arvvosmahttán min buot min áŧestusain ja heđiin . Dál mii duođaid eallit fas go mii diehtit ahte dii bissubehtet nanusin Hearrás .#Vielja , dan diehti le dijá jáhkko midjij ådå fámojt vaddám mijá vájvijn ja gierddamusájn : mij dal vat viessop , gå dij nannusin Härrán bissobihtit . Mo mii sáhtášeimmet ge doarvái giitit Ipmila din dihtii , buot dan ilu ovddas man dii lehpet addán midjiide ja mii deavdá min Ipmila muođuid ovddas . Ijatbeaivvi mii átnut beassat fas oaidnalit dinguin ja addit didjiide dan mii velá váilu din oskkus .#Gåktus lulujma máhttet Jubmelav ållåsit gijttet dijá åvdås , ávo åvdås majt dijá diehti Jubmela åvdån dåbddåp , gå mij idja biejvve råhkådallap dijájn vas vuojnnalit dav ållitjit mij jáhkostihtte vádnun ? Vare Ipmil ieš , Áhččámet , ja Hearrámet Jesus láidestivččii min din lusa !#Njuolggijiska mijá Jubmel ja Áhttje iesj ja mijá härrá Jesus midjij gäjnov dijá lusi . Ja vare Hearrá lasihivččii ja riggodahtášii din ráhkisvuođa guhtet guimmiidasadet ja buohkaide , nugo mis ge lea ráhkisvuohta didjiide , vai din váimmut nannejuvvošedje , ja dii livččiidet láitemeahttumat bassivuođas min Ipmila ja Áhči ovddas , go Hearrámet Jesus boahtá oppa bassi veagainis .#Ja lasedis Härrá valjesláhkáj gieresvuodav guhtik guojmmásihtte ja gájkajda , nåv gåktu aj mijá gieresvuohta le didjij , vaj vájmojnihtte gievrrobihtit , ja lájtodibmen ja ájllisin lihpit Jubmela ja Áhtje åvdån , dalloj gå mijá härrá Jesus gájkka suv ájllisij boahtá . Dasto velá , oskuguoimmit , go dii lehpet oahppan mis mo dii galggašeiddet vádjolit Ipmila miela mielde , nugo juo dahkabehtet ge , de mii ávžžuhit ja rávvet din Hearrá Jesusa nammii ain ovdánit das .#Ja vielja , gå dal mijás oahppam lihpit Jubmela miela milta viessot - ja nåv ham viessobihtit - de härrá Jesusa namán dijáv vájnnodip ja vágodip ájn åvddånit . Dii han diehtibehtet makkár gohččumiid mii attiimet didjiide Hearrá Jesusa nammii .#Dij ham diehtebihtit makkir gåhttjomijt didjij härrá Jesusis vattijma . Dasgo Ipmila dáhttu lea ahte dahkkojuvvobehtet bassin , nu ahte fasttášehpet furrošeami , ja ahte juohkehaš ádde mo son oažžu áhkás bassivuođas ja gudnis , ii ge anistumi himuin dego báhkinat guđet eai dovdda Ipmila .#Náv le Jubmela sidot : sjaddit ájllisin . Guodit gájkka skiegesvuodav . Oahppis juohkkahasj rubmahis ájlistuhttet ja guddnedit , ja allis dav himojda hálojda vatte nåv gåktu hiedniga , gudi e Jubmelav dåbdå . Son dáhttu maiddái ahte ii oktage daga veriid oskuguoibmásis dahje beahte su dákkár áššiin .#Dan hárráj allis aktak vieljas vuoleda jalik ávkástalá . Hearrá ráŋggášta buot dakkáriid , nugo mii ovdal juo leat cealkán ja nannosit duođaštan didjiide .#Härrá gájkka dakkirijt mávset , dav lip juo didjij tjielggasit åvddåla diededam . Dasgo Ipmil ii rávkan min buhtismeahttunvuhtii , muhto bassivuhtii .#Jubmel ij le mijáv bádudahkaj gåhttjum , ájnat ájlisvuohtaj . Dan dihtii , dat guhte hilgu dán rávvaga , ii hilggo olbmo , muhto Ipmila , guhte addá didjiide Bassi Vuoiŋŋas .#Jus aktak dáv ebdalussjá de ij almatjav ebdalusjá , ájnat Jubmelav , guhti didjij ájlis Vuojŋŋanisás vaddá . Vieljalaš ráhkisvuođa hárrái ii dárbbaš čállit didjiide , dasgo dii lehpet ieža oahppan Ipmilis ráhkistit guhtet guimmiideattet . Dii čájehehpet dán ráhkisvuođa buot oskuguimmiide oppa Makedonias .#Vieljatjij gieresvuoda birra ij le dárbbo didjij tjállet ; Jubmel iesj le dijáv åhpadam guhtik guojmáda iehttset , ja gieresvuodav ham aj gájkka vieljajda åbbå Makedonian vuosedihpit . Dattege mii movttiidahttit din , oskuguoimmit , ovdánit velá eambbo ja atnit gudnin eallit ráfálaččat , fuolahit iežadet áššiid ja bargat gieđaideattetguin , nugo mii leat gohččon din .#Valla vielja , dijáv vágodip ájn åvddånit . Adnit guddnen ráfen viessot , ietjada ássjijt huksat ja giedajihtte barggat nåv gåktu åvddåla dijáv gåhtjojma . Go vádjolehpet nu , de vuoitibehtet árvvu dain olbmuin guđet leat olggobealde , ehpet ge dárbbaš geange veahki .#Gå dan láhkáj viessobihtit , de ålggolahá dijáv guddnedi ja ehpit ga dárbaha geŋga viehkev . Oskuguoimmit , mii dáhtošeimmet din diehtit mii dáhpáhuvvá sidjiide geat leat oađđán jápmimii , amadet moraštit nugo dat geat leat almmá doaivaga haga .#Vielja , sihtap dijáv diehtet gåktu sijájs manná gudi jábmi , vaj ehpit dárbaha surggat , nåv gåktu iehtjáda , gudi li doajvo dagi . Jos mii oskut ahte Jesus lea jápmán ja bajásčuožžilan , de mii maiddái oskut ahte Ipmil oktan suinna doalvu eallimii sin geat leat oađđán jápmimii .#Jus Jesus le jábmám ja tjuodtjelam , gåktu jáhkkep , de Jubmel Jesusa baktu aj jábbmegijt ietjas lusi aktan sujna doalvvu . Dán mii cealkit didjiide Hearrá sátnin : Mii geat dál leat eallimin ja báhcit dassážii go Hearrá boahtá , eat eisege boađe sin ovdal geat leat oađđán jápmimii .#Jubmela åhpadus vuodon didjij dáv javllap : gudi lip viessomin gå Härrá boahtá , ep jábbmegij åvddåla vuolge . Dasgo go gohččun čuodjá , ja váldoeŋgela jietna gullo ja Ipmila báson skádjá , dalle Hearrá ieš njiedjá almmis ja vuosttažin bajásčuožžilit sii geat leat jápmán Kristusis . Oktan singuin rohttašuvvat dalle balvvaid sisa mii guđet leat eallimin ja leat báhcán , vai deaivvadit Hearráin áimmus .#Dalloj gå Härrá iesj almes luojttát ja suv gåhttjom alemus ieŋŋgila jiena ja Jubmela basuvna baktu tjuodjá de ham sij gudi li Kristusin jábmám , vuostatjin tjuodtjeli , ja dan maŋŋela de mij , gudi ájn lip viesso , balvaj gasskaj aktan sijájn doalvoduvvap Härrájn almenasen gávnadittjat . Dalle mii oažžut álelassii leat Hearrá luhtte .#Ja de agev suv lunna lip . De jeđđejehket guhtet guimmiideattet dáiguin sániiguin !#Jaskadihtit dal guhtik guojmáda dáj bágoj . Muhto áiggiid ja bottuid birra ii dárbbaš čállit didjiide , oskuguoimmit . Dasgo dii han diehtibehtet bures ahte Hearrá beaivi boahtá dego suola ihkku .#Valla ájgij ja muttoj birra ij le dárbbo didjij tjállet , danen gå dij vielja ietja diehtebihtit Härrá biejvve degu suola iján boahtá . Go olbmot dadjet : « Ráfi ja oadjebasvuohta ! » de heavahus fáhkkestaga deaivvaha sin , dego ávttat áhpehis nissona . Eai ge sii eisege beasa báhtarussii .#Gå almatja javllamin li : ” Gájkka buorre ” , de hähkkat håhkkånibme boahtá nåv gåktu nissuna riegádahttemvájve ja e sij dassta besa . Muhto oskuguoimmit , dii ehpet leat seavdnjadasas , ja danne beaivi ii boađe fuomáškeahttá din badjelii dego suola .#Valla dij , vielja , ehpit sjievnnjedin vieso , ja ehpit bäjvváj boadádalá nåv gåktu suollagij . Dii han lehpet buohkat čuovgasa mánát ja beaivvi mánát ; eat ge mii leat ija dahje seavdnjadasa mánát .#Gájka lihpit tjuovga bárne ja biejve bárne . Mij ep le ijá jalik sjievnnjeda máná . Allot dasto oađe nugo dat earát , muhto gohccot ja bissot čielggusin .#Dan diehti allup ådu gåktu iehtjáda , ájnat gåhtsup ja bissup tjielggusin . Sii geat ođđet , ođđet ihkku , ja sii geat juhket iežaset gárremiidda , dahket dan ihkku .#Gudi li oademin , iján ådi , ja gudi li vuollagin juhkamin , iján juhki . Muhto bissot čielggusin , mii geat gullat beaivái , ja atnot oskku ja ráhkisvuođa ruovdegárvun ja bestojumi doaivaga oaivesuodjin .#Valla gudi bäjvváj gullup , lehkup tjielggusin ja tjágŋup jáhko ja gieresvuoda ruovddegárvojda ja lehkus miján lånestime doajvvo oajvvesuojalmin . Dasgo Ipmil ii leat mearridan min šaddat moari vuollái , muhto vuoitit bestojumi Hearrámet Jesus Kristusa bokte . Son jámii min ovddas vai mii , gozedettiin dahje oađedettiin , ealášeimmet suinna .#Jubmel ij le mijáv mierredam moare vuolláj , ájnat lånestimev vuojtátjit mijá härrá Jesus Kristusa baktu , guhti mijá diehti le jábmám , vaj sujna viessop , juogu gåhtsemin jali oademin . Dan dihtii , arvvosmahttet ja nanosmahttet guhtet guimmiideattet , nugo dahkabehtet ge .#Dan diehti jaskadihtit ja gievrrodihtit guhtik guojmáda , nåv ham dij juo dahkabihtit . Oskuguoimmit , mii bivdit din atnit árvvus sin geat rahčet din gaskkas , sin geat leat din ovddasčuožžut Hearrás ja cuiggodit din .#Vielja , dijáv vájnnodip adnit sijáv árvvon , gejn le låsemus barggo dijá gaskan , gudi li tjoaggulvisá tjuottjodiddjen ja dijáv li bagádime . Ráhkistehket sin ja atnet sin erenoamáš alla árvvus sin barggu dihtii .#Iehttsit sijáv ja adnit sijáv árvvon gájkka dassta majt dahki . Dollet ráfi guhtet guimmiideattetguin !#Viessut aktan ráfen . Oskuguoimmit , mii rávvet din : Cuiggodehket šlárvvaid , jeđđejehket hearddohemiid , atnet fuola heajuin , ja lehket gierdavaččat buohkaide .#Vielja , dijáv gåhttjop : vágodihtit sladjásijt , alodihtit sijáv gudi li hessum , doarjjut sjäbttjásijt , lehkut gierddisin gájkajda . Váruhehket amas oktage mávssahit bahá baháin , muhto bivdet álelassii dahkat buori guhtet guimmiidasadet ja buohkaide .#Gähttjit vaj aktak ij baháv bahájn mávseda . Viggit agev buorev guojmmásihtte dahkat ja gájkajda iehtjádijda aj . Lehket álo ilolaččat , rohkadallet heaittekeahttá , giitet Ipmila juohke dilis !#Agev ávvudallit , agev råhkådallit , ja agev Jubmelav gijttit . Dát lea Ipmila dáhttu din hárrái Kristus Jesusis .#Dát le Jubmela sidot Kristus Jesusin . Allet čáskat Vuoiŋŋa , allet badjelgeahča profehtastallama , muhto guorahallet buot ja dollet gitta das mii lea buorre , ja fasttášehket juohke lágán bahávuođa .#Allit vuojŋŋanisáv jáddada , allit åvddålijsárnnomijt dåssjen ane valla gähttjalihtit gájkka . Vuorkkijihtit buorev , ja guodit gájklágásj bahájt . Vare ráfi Ipmil basuhivččii din ollásit ja várjalivččii oppa din vuoiŋŋa , sielu ja rupmaša láitemeahttumin dassážii go Hearrámet Jesus Kristus boahtá .#Guhti le ráfe Jubmel , ájlistuhttis dijáv ållåsit , ja bissus dijá vuojŋŋanis , siello ja rumáj ållåsin , lájtodibmen , gå mijá härrá Jesus Kristus boahtá . Son guhte rávká din , lea oskkáldas ; son maiddái dahká dan .#Guhti dijáv gåhttju le åskåldis , sån dav dahká . Oskuguoimmit , rohkadallet min ovddas !#Vielja , råhkådallit aj mijá åvdås . Celket dearvvuođaid buot oskuguimmiide bassi cummáin !#Sárnnut varrudagájt gájkka vieljajda ájlis tjulástagájn . Hearrá dáhtu mielde mun gohčun din lohkat dán girjji buot oskuguimmiide .#Härrá namán dijáv máttáv dáv girjev gájkajda vieljajda låhkåt . Hearrámet Jesus Kristusa árbmu lehkos dinguin !#Ármmo mijá härrá Jesus Kristusis dijájda gájkajda . Dearvvuođat Bávlosis , Silvanusis ja Timoteusis Tessalonika searvegoddái , mii eallá Ipmilis , Áhčisteamet , ja Hearrás Jesus Kristusis .#Paulusis , Silvanusis ja Timoteosis Tessalonike tjoaggulvissaj Jubmelin , mijá Áhtjenimme , ja härrá Jesus Kristusin viessomin . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi Ipmilis , Áhčisteamet , ja Hearrás Jesus Kristusis !#Ármmo ja ráfe Jubmel Áhtjes ja härrá Jesus Kristusis . Mii fertet álo giitit Ipmila din ovddas , oskuguoimmit , nugo lea riekta , dasgo din osku stuorru ahte stuorru , ja din juohkehačča ráhkisvuohta lassána .#Vielja , mij vierttip agev Jubmelav dijá åvdås gijttet . Dasi le miján buorre oarre , danen gå dijá jáhkko nannun ja dijá juohkkahattja gieresvuohta nubbe nubbáj lassán . Danne mii sáhttit sárdnut rámiin eará Ipmila searvegottiin din gierdavašvuođa ja oskku birra , mii dis lea buot doarrádallamiin ja áŧestusain maid dii fertebehtet gierdat .#Jubmela tjoaggulvisájda máhttep dijájn sjamudit , dijá sávrrudagájn ja jáhkujn , vájku hähttubihtit doarrádallamijt ja vájvijt gierddat . Dát duođašta ahte Ipmila duopmu lea vuoigatlaš , ahte son atná din dohkálažžan Ipmila riikii , man dihtii dii dál gillábehtet .#Jubmela rievtes duobmov da duodasti , ja sån dijáv tjielggi árvvogissan Jubmela rijkkaj , man diehti gierddabihtit . Ipmila čalmmiin lea vuoigatlaš mávssahit áŧestusaid sidjiide guđet áŧestit din . Muhto buohkaide geat áŧestuvvet , sihke didjiide ja midjiide , son addá vuoiŋŋadusa , go Hearrá Jesus almmustuvvá almmis oktan fámolaš eŋgeliiddisguin . Son boahtá dollanjuokčamiiguin ja mávssaha sidjiide geat eai dovdda Ipmila , eai ge jeagat Hearrámet Jesusa evangeliuma .#Jubmela rievtesvuohta ham mierkki sån sijáv vájvet , gudi dijáv vájvedi , ja vuojŋadahttá mijáv aktan dijájn , gudi dal lihpit vájvástuvvamin , gå härrá Jesus fámos ieŋŋgilij almes bigoduvvá sjnjibttjo dålån mávsedittjat sijáv , gudi e Jubmelav dåbdåsta , e ga evangeliumav mijá härrá Jesusa birra gulldala . Sin ráŋggáštussan šaddá agálaš gáđohus guhkkin eret Hearrá muođuid ovddas ja earru su hearvásvuođas ja fámus , dan beaivvi go son boahtá vuostáiváldit bassi olbmuidis rámádusa ja buohkaid gudni geat oskot . Sin gaskkas lehpet dii ge , dasgo dii lehpet oskon min duođaštussii .#Stráffan sidjij le ihkeven håhkkånibme , guhkken Härrá árudijás , ja suv fámos ja herlukvuodas , gå dan biejve boahtá ájllisijes lunna herluguvátjit ja sijás guddneduvátjit , gudi li jáhkkegoahtám - dij ham mijá vihtanasstemij jáhkijda . Dan dihtii mii álo rohkadallat din ovddas ahte Ipmileamet dagašii din dohkálažžan dan rávkojupmái man lehpet ožžon sus , ja attášii didjiide fámu ollašuhttit buot buriid áigumušaid ja oskku daguid , vai Hearrámet Jesusa namma hearvásin dahkkojuvvošii din siste ja dii su siste , Ipmileamet ja Hearrámet Jesus Kristusa árpmu mielde .#Dan diehti agev dijá åvdås råhkådallap , vaj Jubmel dijáv gávnná suv gåhttjomij árvvogissan ja åvdet juohkka buorre ájggomav ja dagov , mij jáhkon suv fámujn dagáduvvá , vaj mijá härrá Jesusa namma herlugin dagáduvvá dijá baktu ja dij suv baktu , mijá jubmela ja härrá Jesus Kristusa ármo diehti . Mii bivdit din , oskuguoimmit , go guoská Hearrámet Jesus Kristusa boahtimii ja mo mii čoagganit su lusa , ahte ehpet moivašuvaše ehpet ge suorganivčče , jos muhtun čujuhivččii guđege einnostussii , sátnái dahje girjái mii mahkáš boahtá mis , ja dajašii ahte Hearrá beaivi lea juo boahtán .#Mijá härrá Jesus Kristusa boahtema hárráj , gå suv lusi lip tjåhkanittjat , de dijájt vieljajt vájnnodip , allit hähkkat hämssana , allit ga ballá jus aktak javllagoahtá Härrá biejvev boahtám , ja mak duodas dav Vuojŋŋanisájn , jali bágujn jali girjijn , mav javlli mijás boahtá . Allet divtte ovttage beahttit din mange láhkái ! Dasgo jorraleapmi ferte vuos boahtit ja lágahis olmmoš almmustuvvat , gáđohusa bárdni , vuostálasti , gii bajida iežas buot dan badjel mii gohčoduvvo ipmilin ja bassin , ja gii maiddái čohkkeda Ipmila tempelii ja dahká iežas ipmilin .#Allit gåktuk bähtádalá , danen gå gahttjam vuostak viertti boahtet ja lágadis almasj bigoduvvat , håhkkånime bárnne , vuossteháguk , guhti ietjas bajet gájka badjelij mij jubmelin jali ájllisin gåhtjoduvvá , ja Jubmela tiemmpelij tjåhkkit ietjas Jubmelin dahkamin . Ehpet go muitte ahte mun celken dán go ledjen din luhtte ?#Ehpit gus mujte dáv juo javlliv gå dijá lunna lidjiv ? Dii maiddái diehtibehtet mii dál caggá su , nu ahte son almmustuvvá easkka dalle go su áigi dievvá .#Ja diehtebihtit mij dal suv árrá bigoduvvamis åvddål gå suv ájgge ållån . Lágahisvuođa čiegusvuohta lea juo doaibmamin , muhto dat mii ain váilu , lea ahte son gii ain caggá , jávkaduvvo .#Lágadisvuohta le juo tjiehkusit barggamin ; mij ájn vádnun le gádodit suv guhti ájn le árremin . Dalle almmustuvvá lágaheapmi , gean Hearrá Jesus goddá njálmmis vuoiŋŋanasain ja duššada go son boahtá hearvásvuođastis .#Bigoduvvá de Lágadibme , gev härrá Jesus njálmes vuojŋadagájn gåddå ja ietjas boahtema tjuovga baktu oajttá . Lágaheapmi boahtá Sáhtána fámuin ja duddjo vearri mearkkaid ja oavdudaguid . Buot lágán vearrivuođain son fille sin geat mannet gáđohussii , danne go sii eai leat ráhkistan eai ge vuostáiváldán duohtavuođa , mii livččii beastán sin .#Lágadime boahtem le Sáhtána dahko , mij dagáduvvá stuorra fámujn , bähttogis merkaj ja oavddodagoj ja gájkka vádnarievtesferdukvuoda juonaj , ma biehtti sijáv gudi håhkkånittjat li - älle ham sij sihtam duosstot sáddná gieresvuodav , massta lulun gádjusit . Danne Ipmil vuolggaha fámolaš čádjádusa sidjiide , vai sii oskugoađášedje giellásiidda ja dubmejuvvošedje , buohkat sii geat eai oskon duohtavuhtii , muhto illudedje vearrivuođas .#Dan diehti Jubmel sijáv tjáddjidusá fámo vuolláj biedjá , vaj gällásijda jáhkkegåhti ja duobbmidalli , gájka gudi älle sáddnáj jáhkkám , älle ga rievtesferdukvuodav válljim . Oskuguoimmit , dii geaid Hearrá ráhkista , mii leat geatnegasat álelassii giitit Ipmila din ovddas , dasgo Ipmil válljii din vuosttaš šaddun sin gaskkas geat bestojuvvojit go Vuoigŋa basuha din ja dii oskubehtet duohtavuhtii .#Vielja , vierttip agev Jubmelav gijttet dijá åvdås , gejt Jubmel ähttsá , danen gå Jubmel dijáv tjuoldij vuostatjin gádjusittjat dan baktu gå vuojŋŋanisánihtte ájlistuvvabihtit ja sáddnáj jáhkkebihtit . Dása son rávkkai din dan evangeliuma bokte man mii sárdnidit , vai dii oččošeiddet Hearrámet Jesus Kristusa hearvásvuođa .#Dási Jubmel le dijáv evangeliuma baktu gåhttjum mijá härrá Jesus Kristusa herlukvuodav vuojtátjit . Bissot dan dihtii nanusin , oskuguoimmit , ja vurkejehket dan maid lehpet ožžon ja oahppan mis , go mii sárdnideimmet dahje čáliimet didjiide .#Vielja , bissut nannusin dan åhpan masi åhpaduvájda , juogu dal hålaj jali girjij baktu . Hearrámet Jesus Kristus ieš ja Ipmil , Áhččámet , gii lea ráhkistan min ja árpmustis addán midjiide agálaš jeđđehusa ja buori doaivvu , jeđđejehkos din váimmuid ja nannejehkos din nu ahte álo sárdnubehtet ja dahkabehtet dan mii lea buorre !#Mijá härrá Jesus Kristus iesj , ja Jubmel , mijá Áhttje , guhti mijáv ähttsá ja ármostis midjij ihkeven jaskadusáv ja nanos doajvov vattij , jaskadis ja gievrrodis dijáv vaj agev buorev dahkabihtit ja hållabihtit . Loahpas , oskuguoimmit : Rohkadallet min ovddas ahte Hearrá sátni leavašii jođánit ja gudnejahttojuvvošii , nugo din gaskkas ge . Ja rohkadallet ahte mii gáddjojuvvošeimmet gážžáris ja bahás olbmuin , dasgo eai buohkat oskko .#Ja de , vielja , råhkålihtit mijá åvdås , vaj Härrá báhko oabllán ja guddneduvvá , nåv gåktu dijá lunna , vaj bahádahkkijs ja bahájuonagijs bessap - gájkajn ham ij le jáhkko . Muhto Hearrá lea oskkáldas , ja son nanne din ja várjala din bahás .#Valla Härrá le åskåldis , dijáv gievrrot ja bahájs várjjal . Oskkodettiin Hearrái mii luohttit dasa ahte dii sihke dál ja boahtteáiggis dahkabehtet dan maid mii gohččut din .#Mij jáhkkep Härráj ja åsskop , dij dálla ja boahtte ájge dahkabihtit ja ájggobihtit dahkat nåv gåktu gåhttjop . Hearrá láidešii din váimmuid Ipmila ráhkisvuhtii ja Kristusa gierdavašvuhtii !#Härrá lájddijis dijáv Jubmela gieresvuohtaj ja Kristusa sávresvuohtaj . Oskuguoimmit , mii gohččut din Hearrá Jesus Kristusa nammii geassádit eret juohke oskuguoimmis guhte vádjola joavdelasvuođas , ii ge dan oahpu mielde man vuostáiválddiidet mis .#Härrá Jesus Kristusa namán dijáv gåhttjop , gässádihtit vieljajs , gudi slajet li viessomin , gudi e ga tjuovo åhpadusáv , mav mijá baktu oattjojda . Dii diehtibehtet ieža mo galggašeiddet čuovvut min ovdamearkka .#Ietja ham diehtebihtit man láhkáj mijá vuogev tjuovvot . Dasgo mii eat eallán joavdelasvuođas din luhtte , eat ge borran nuvttá geange láibbi , muhto barggaimet ijatbeaivvi givssiin ja rahčamiin amamet šaddat geasage dis noađđin .#Ejma lim goassak slaje dijá lunna ja ejma goassak iehtjádij lájbijt mávsek bårå . Mis livččii gal vuoigatvuohta oažžut dárbbu mielde , muhto mii dáhtuimet addit didjiide ovdamearkka , vai dii sáhtášeiddet čuovvut min .#Ritjájma , idja biejvve bargajma , vaj ep lulu didjij noaden . Dasgo juo dalle go mii leimmet din luhtte , de attiimet didjiide dán gohččuma ahte dat guhte ii dáhto bargat , ii oaččo borrat ge .#Galla miján dasi riektá luluj , valla sidájma didjij åvddågåvåv vaddet mav tjuovvot . Gå dijá lusi bådijma de mierredijma : guhti ij sidá barggat ij oattjo ga bårråt . Mii han leat gullan ahte muhtumat din searvvis vádjolit joavdelasvuođas eai ge bargga , muhto seahkanit áššiide mat eai gula sidjiide .#Ja gullam lip dal dijás muhtema älle vuogasláhkáj viessomin . Gullu e barga majt galggi , dåssjijt bus barggi . Dakkáriid mii gohččut ja ávžžuhit Hearrá Jesus Kristusa nammii bargat siivvus ja borrat iežaset láibbi .#Dakkir almatjijt härrá Jesus Kristusa namán gåhttjop ja vágodip jasska barggat ja ietjasa lájbev bårråt . Muhto oskuguoimmit , allet váibba dahkamis buriid .#Ja dij vielja , allit vájba buorev dahkamis . Jos muhtun ii jeagat dan maid mii leat čállán dán girjái , de fuomášehket gii son lea , allos ge dis lehko suinna dahkamuš , vai son heahpana .#Jus aktak ij sidá gulldalit , majt dán girjjáj tjállám lip , de tjuolldit suv dijá sieges - skámustalásj gåjt de . Allet fal dattege ane su vašálažžan , muhto cuigejehket su nugo oskuguoimmi .#Valla allit suv vasjulattjan ane , ájnat vágodihtit suv nåv gåktu vieljav . Vare son , ráfi Hearrá , attášii didjiide ráfis , álelassii ja juohke láhkái .#Vaddis iesj ráfe Härrá agev ja juohkkaláhkáj didjij ráfev . Hearrá lehkos dinguin buohkaiguin !#Härrá lehkus dijájn gájkajn . Mun , Bávlos , čálán dáid dearvvuođaid gieđainan .#Dála mån , Paulus , varrudagájt giedajnam tjáláv . Dát lea buot girjjiid dovdomearka ; nu mun čálán .#Dát merkas gájkka muv girjijt dåbddåbihtit , náv tjáláv . Hearrámet Jesus Kristusa árbmu lehkos dinguin buohkaiguin !#Ármmo mijá härrá Jesus Kristusis dijájda gájkajda . Dearvvuođat Bávlosis , Kristus Jesusa apoastalis , gean Ipmil , beastámet , ja Kristus Jesus , doivomet , lea gohččon dasa , Timoteusii , mu rivttes oskubárdnái .#Paulusis , Kristus Jesusa apostelis , gåhttjoma milta , mij Jubmelis boahtá , mijá lånestiddjes , ja Kristus Jesusis , mijá doajvos , Timoteosij , rievtes mánnásis jáhkon . Árbmu , váibmoláđisvuohta ja ráfi Ipmil Áhčis ja Kristus Jesusis , Hearrásteamet !#Ármmo , ármmogisvuohta ja ráfe Jubmel Áhtjes ja Kristus Jesusis , mijá härrás . Go mun vulgen Makedoniai , de bivden du báhcit Efesosii , vai don gielddášit muhtumiid buktimis vearri oahpuid dahje doahttaleames cukcasiid ja loahppameahttun sohkaloguid .#Juo dalloj gå Makedoniaj vuolggiv , de gåhttjuv duv Efesosij ganudit dåppe muhtemijt vágodittjat vierreåhpajt sárnnedimes ja gietjedis subttsasijt ájttegij birra giehttomis . Dat dagahit dušše nággoáššiid eai ge ovddit Ipmila áigumušaid , mat leat oskku várás .#Dassta dåssjå sáhka boahtá ja ij vil åvdeda Jubmela ájggomav , mij jáhko baktu barggá . Muhto dán gohččuma ulbmil lea dat ráhkisvuohta mii boahtá buhtes váimmus , buori oamedovddus ja duođalaš oskkus .#Duv vágodusáj ulmme lehkus gieresvuohta , mij rájnna vájmos , buorre oamedåbdos ja duohta jáhkos boahtá . Muhtumat leat láhppon eret dán ulbmilis ja leat jorgalan dušši ságaide .#Muhtema li gájkka dáv hälbbadam ja dåssjedis ságajda virddum . Sii hálidit leat láhkaoahpaheaddjit , muhto eai ádde dan maid ieža dadjet eai ge dan maid čuoččuhit nannosit .#Lágav sihti åhpadit , mavas e dádjada majt ietja javlli , jali man birra nåv vissásit hålli . Muhto mii diehtit ahte láhka lea buorre go dat dušše geavahuvvo rievttuid . Mii ipmirdit ahte láhka ii leat addojuvvon vanhurskásiid várás , muhto láhkarihkkuid ja gáhtameahttumiid , ipmilmeahttumiid ja suttolaččaid , eahpebasiid ja máilmmálaččaid várás , dakkáraččaid várás geat sorbmejit áhčiset dahje eatniset , olmmošgoddiid várás , furrošeddjiid várás dahje olbmáid várás geat nuskošit olbmáiguin , šlávvagávppašeddjiid ja gielástalliid várás ja sin várás geat vurdnot vearreváli , ja buohkaid várás geat muđuid leat dearvvaš oahpu vuostái .#Valla mij diehtep lágav buorren , jus rievtesláhkáj dav tjuovvu ja mujttá ij le rievtesferdugijda biejaduvvam , ájnat lágadis almatjijda ja gullogahttájda , jubmelahttájda ja suddárijda , álbediddjijda ja jubmelvuornnojda , sidjij gudi áhtjesa jali iednesa sårmmiji , almasjgåddijda , skähkásijda ja ålmmåjda gudi ålmmåj vellahi , almasjrievvárijda , gielestiddjijda ja vierrevihtanasstijda ja gájkka iehtjádij , mij ij le varres åhpa milta . Nu sárdnu hearvás ja ávdugas Ipmila evangelium , mii lea oskkilduvvon munnje .#Nåvti le evangeliuma milta , mij munji le åskelduvvam , sálugis Jubmela herlukvuoda birra . Mun giittán Hearrámet Kristus Jesusa gii lea dahkan mu gievran , danne go son anii mu luohtehahttin ja bijai mu bálvalussasis . Ovdal mun ledjen bilkideaddji , doarrádalli ja veahkaválddálaš .#Gijtáv suv , Kristus Jesusav , mijá härráv , guhti munji fámov vattij , dan åvdås gå muv åskåldissan gávnaj ja dievnastussasis biejaj , muv , guhti åvddåla bilkkediddje ja ármodis doarrádalle lidjiv . Muhto mun ožžon váibmoláđisvuođa , dasgo eahpeoskkustan in diehtán maid mun dahken .#Valla ármmogisvuodav oadtjuv , danen gå ittjiv árvveda majt jáhkodisvuodanam dahkiv . Ja min Hearrá árbmu lea leamaš munnje cealkemeahttun stuoris ja lea Kristus Jesusis addán munnje oskku ja ráhkisvuođa .#Mijá härrá ármmo valjoj jáhkujn ja gieresvuodajn Kristus Jesusin . Dát sátni lea jáhkehahtti ja vuostáiváldin veara , ahte Kristus Jesus bođii máilbmái beastit suttolaččaid , ja sin gaskkas mun lean stuorimus .#Dát báhko le åskeldahtte ja árvvogis ållåsij duosstot , Kristus Jesus ham le väráldij boahtám suddárijt gájutjit ja sijás lev stuorámus . Muhto dan dihtii mun ožžon váibmoláđisvuođa , vai Kristus Jesus čájehivččii aiddo mus mii lea su stuora guhkesmielalašvuohta , ovdagovvan sidjiide geat oskugohtet sutnje ja ožžot agálaš eallima .#Valla ármmogisvuodav oadtjuv , vaj Kristus Jesus luluj gájkka suv gierddisvuodav munji vuostatjin vuosedit , åvddågåvvån sidjij , gudi sunji jáhkkegåhti ja ihkeven iellemav vuojtti . Agálaš gonagas , guhte lea nohkameahttun , oaidnemeahttun , áidna Ipmil , sutnje lehkos máidnun ja gudni álo ja agálašvuhtii ! Amen .#Ihkálasj ájge gånågis , nåhkåmahtes , vuojnnemahtes , ájnna Jubmel - sunji guddne ja herlukvuohta lehkus ihkeven ájggáj , amen . Dán gohččuma , bárdnán Timoteus , mun oskkildan dutnje daid profehtalaš sániid mielde mat oktii celkojuvvojedje du badjelii , vai don daiguin soađašit buori soađi oskkuin ja buriin oamedovdduin .#Timoteos , bárnnám , dáv gåhttjomav vágodittjat dunji vattáv , vaj dån , biejaduvvam profehtaj bágoj milta , jáhkon ja buorre oamedåbdujn doaro . Muhtumat leat hilgon buori oamedovddu , ja nu leat heavahan oskkuset .#Oamedåbdov muhtema li hilggum , ja jáhko hárráj håhkkånam . Sin gaskkas leaba Hymenaios ja Aleksandros , geaid mun lean addán Sáhtánii vai soai oahpašeigga orrut bilkitkeahttá Ipmila .#Sijá siegen libá Hymenaios ja Aleksandros , gejt Sáhtánij lev vaddám , vaj oahppaba álbedimes hiejttet . Dál mun rávven din ovddimustá buktit ovdan átnumiid ja rohkosiid , ovddasrohkosiid ja giitalusaid buot olbmuid ovddas . Dát sátni lea jáhkehahtti . Rohkadallet gonagasaid ovddas ja buohkaid ovddas geain lea mearridanváldi , vai mii beasašeimmet eallit jaskes ja ráfálaš eallima , ipmilbalolašvuođas ja gudnálašvuođas .#Gájkin åvdemusát dijáv gåhtjov råhkådallat ja namás tjuorvvot , råhkålit ja gijttet gájkka almatjij åvdås , gånågisáj åvdås ja gájkaj åvdås , gejn le fábmo , vaj bessap ráfen ja sieddusin viessot fertláhkáj jubmelbalulattjat ja árvvogisát . Dákkár rohkos lea buorre ja dohkálaš Ipmilii , min beastái , guhte dáhttu buot olbmuid bestojuvvot ja dovddiidit duohtavuođa .#Dakkir råhkådallam le duolla ja Jubmela , mijá lånestiddje , miela milta , guhti gájkka almatjijt sihtá gádjusit ja sáddnáj dåbdijdit . Dasgo Ipmil lea okta ja okta lea gaskaolmmái Ipmila ja olbmuid gaskkas , olmmoš Kristus Jesus , guhte attii iežas lonástussan buohkaid ovddas .#Akta le Jubmel , ja akta gasskagiehta Jubmela ja almatjij gaskan , almasj Kristus Jesus , guhti ietjas lånåstussan gájkaj åvdås vattij , Dát lei duođaštus go rivttes áigi dievai , ja dan duođaštusa várás mun lean biddjojuvvon sárdnideaddjin ja apoasttalin . Dát lea duohta , mun in gielis . Mun lean biddjon álbmogiid oskku ja duohtavuođa oahpaheaddjin .#vihtanussan gå ájgge ållån . Dasi lev sárnnediddjen ja apostelin biejaduvvam - sáddnáv hålav , iv gielesta - jáhko ja sáddná åhpadiddjen hiednigijda . Dan dihtii mun dáhtun ahte juohke báikkis gos olbmát rohkadallet , de loktejit buhtistuvvon gieđaideaset ja rohkadallet suhtu ja soahpameahttunvuođa haga .#Sidáv ålmmåjt guhtik bájkenisá rájnna bajedum giedaj råhkådallat , moare dagi ja vuosteldahtek . Seammá láhkái dáhtun nissoniid gárvodit heivvolaš biktasiiguin , viivvolašvuođas ja vuollegašvuođas ; sin čiŋat eai galgga leat čiŋahuvvon vuovttat , gollit , bearralat dahje divrras biktasat , muhto buorit dagut , nugo heive nissoniidda geat dáhttot adnojuvvot ipmilbalolažžan .#Nissuna lehkusa skuornnása , vuollegisá ja muttáklágátja ja allisa vuobdajdisá tjävllát hiervvi gållij , råhtåj jalik divras biktasij , ájnat dahkisa buorre dagojt , nåv gåktu sidjij le vuogas , gudi ietjasa jubmelbalulattjan adni . Nisu galgá jaskadit diktit iežas oahpahuvvot buot vuollegašvuođain .#Nissun åhpadusáv sjávo duosstus ja agev vuollánus . Mun in suova nissona leat oahpaheaddjin , ii ge son galgga ráđđet olbmá ; son galgá orrut jávohaga .#Iv dibde nissunav åhpadiddjen årrot , iv ga ålmmå badjel mierredit , ájnat lehkus sjávo . Dasgo Áttán sivdniduvvui vuos ja dasto Eva .#Adam ham vuostak sjivnnjeduváj ja esski de Eva . Ii ge Áttán fillejuvvon , muhto nisu divttii iežas fillejuvvot ja rihkui báhkkoma .#Ja Adam ittjij bähtádalá , ájnat nissun bähtádaláj , loaggasij mieddemijda . Muhto son bestojuvvo go riegádahttá mánáid , jos bissu oskkus ja ráhkisvuođas ja eallá bassivuođas siivvut .#Valla nissun mánnáriegádahttema baktu gádjusisj , jus skuornnásit jáhkos , gieresvuodas ja ájlistuhttemis gitta anet . Searvegotti geahčči galgá leat láitemeahttun , ovtta nissona boadnjá , juguheapmi , mášolaš , gudnálaš , guosseláđis , buorre oahpaheaddji , ii ge jugeš dahje cábmálas , muhto láđis , ii ge riidui dahje ruhtaváibmil .#Dan diehti tjoaggulvisá oajvemus lehkus gájkin lájtodabmusin , avta nissuna ålmmån , tjielggusin , mássjelin , skuornnásin , vähttsán ja smidás åhpadiddjen , allus juhkalissan , allus ga dårrulissan , ájnat loabddásin ja ráfálattjan , allus ga biednikgärrásin . Son galgá hovdet dálus bures ja gudnálašvuođain bajásgeassit mánáidis gulolašvuhtii .#Buktis ietjas goadev tjuottjodit ja bajedis mánájdis árvvogisláhkáj gullogisvuohtaj . Jos muhtun ii veaje hovdet dálus , mo son de veajášii dikšut Ipmila searvegotti ?#Gåktus aktak buktá Jubmela tjoaggulvisáv tjuottjodit , jus ietjas goadev ij buvte huksat ? Son ii galgga leat dahkan jorgalusa easkkabáliid , amas goarggastallagoahtit ja šaddat beargalaga duomu vuollái .#Allus sån áttjakbuorádusdahkken liege vaj stuorástallagoahtá ja bärggala duobmo vuolláj gahttjá . Sus galgá leat buorre beaggin sin gaskkas ge geat leat searvegotti olggobealde , amas son šaddat bilkun ja sorrot beargalaga gillii .#Dasi duodden sujna viertti buorre namma ålggolaháj gaskan , vaj ij álbeduvá ja bärggala värmmáj snårru . Nåv aj tjoaggulvisá dievnára lehkusa árvvogissan ja njuolggahoallen . Seammá láhkái searvegotti bálvaleaddjit galget leat gudnálaččat , sii eai galgga sárdnut guvttiin njuokčamiin , eai galgga leat viidneváibmilat eai ge geahččalit ohcat iežaset ávkki vearrivuođain .#Allusa vijnajt juhku , allusa biednigijt hámustallu . Sis galgá leat oskku čiegusvuohta buhtes oamedovddus .#Siján lehkus jáhko tjiegosvuohta rájnna oamedåbdon . Muhto geahččaluvvojehkoset vuos sii ge , ja jos sii ležžet láitemeahttumat , de bálvalehkoset .#Valla vuostak gähttjaluvvisa , ja de esski dievnárin sjaddisa , jus ij le mige sijá vuosstij . Seammá láhkái áhkát ge galget leat gudnálaččat , eai galgga sárdnut sealggebeale , muhto galget leat juguheamit ja oskkáldasat juohke dáfus .#Nissuna aj lehkusa árvvogissan , allusa avtak birra boaktjot hållu ájnat lehkusa tjielggusin ja juohkkaláhkáj åskåldissan . Searvegotti bálvaleaddji galgá leat ovtta nissona boadnjá , ja son galgá rávvet mánáidis ja hovdet dálus bures .#Tjoaggulvisá dievnár lehkus dåssjå val avta nissuna ålmmån ja buktis mánájdis ja goades tjuottjodit . Dasgo dat geat leat doaimmahan bálvalusaset bures , ožžot alla árvvu ja stuora roahkkatvuođa oskkusteaset Kristus Jesusii .#Gudi virgenisá buoragit barggi alla árvov oadtju ja jálosvuodav ietjasa jáhkon Kristus Jesusij . Dán mun čálán dutnje , vaikko mun doaivvun ge fargga beassat boahtit du lusa .#Dáv tjáláv doajvon duv lusi ruvva besav . Muhto jos mun ádjánan , de don dieđát dál mo galgá meannudit Ipmila viesus , mii lea ealli Ipmila searvegoddi , duohtavuođa doarjja ja vuođđu .#Valla jus ádjánav de diedá gåktu dåmadit Jubmela vieson , mij le ielle Jubmela tjoaggulvis , sáddná tjuollda ja vuodo . Mii dovddastit ahte ipmilbalolašvuođa čiegusvuohta lea stuoris : Son almmustuvai olmmožin , son dahkkojuvvui vanhurskkisin Vuoiŋŋa fámus , eŋgelat oidne su , son sárdniduvvui álbmogiidda , sutnje oskojuvvui miehtá máilmmi , ja son váldojuvvui bajás hearvásvuhtii .#Ja gájka vierttiji dåbdåstit mijá jubmelbalulasjvuoda tjiegosvuodav stuorren : Guhti oadtjelasj viessogin bigoduváj , vuojŋŋalattjan rievtesferduguváj , ieŋŋgilijs vuojneduváj , hiednigij gaskan sárnneduváj , jáhkov väráldin vuojtij ja herlukvuohtaj bajeduváj . Vuoigŋa cealká čielgasit ahte maŋimuš áiggiid muhtumat jorralit eret oskkus ja doahttalit fillejeaddji vuoiŋŋaid ja bahá vuoiŋŋaid oahpuid . Dakkár oahput bohtet gielis guoktilaččain geaid oamedovdu lea merkejuvvon boaldomearkkain .#Vuojŋŋanis tjielggasit javllá maŋemus ájge muhtema jáhkos gahttji ja gulldali bähttogis vuojŋŋanisájt ja bahás vuojŋŋanisáj åhpajt , ma båhti vilpástalle gielestiddjijs , boaldedum oamedåbdoj . Sii gildet olbmuid náitaleames ja borramis muhtun borramušaid maid Ipmil lea sivdnidan vai sii geat oskot ja leat dovddiidan duohtavuođa , válddášedje daid giitalusain vuostái .#Gállasjvuodav buorggu ja biebmojt biehtodi bårråmis , majt má Jubmel le sjivnnjedam bårrusin , massta sij gijtti gudi jáhkki ja sáddnáv dåbddi . Dasgo buot maid Ipmil lea sivdnidan , lea buorre , ii ge dárbbaš hilgut maidege go dat váldojuvvojit vuostái giitalusain . Ipmila sátni ja rohkos basuha daid .#Gájkka majt Jubmel le sjivnnjedam le buorre , ja almasj ij dárbaha majdik hilggot jus gijtulvisájn duosstu ; rájnan sjaddá Jubmela bágo ja råhkålvisá baktu . Go don oahpahat dán oskuguimmiide , de leat Kristus Jesusa buorre bálvaleaddji , ja dat čájeha ahte don leat ožžon biepmu oskku sániin ja buori oahpus maid don leat čuvvon .#Jus dáv vieljajda tjielggi , de rievtesláhkáj Kristus Jesusav dievnasta , gievrrum buorre jáhko åhpas mav le jáhkkogisát tjuovvum . Muhto hilggo máilmmálaš cukcasiid mat leat dušše guoros ságat .#Valla hilgoda dålusj jubmelahtes subttsasijt . Hárjjidalá jubmelbalulasjvuodav . Hárjehala baicca ipmilbalolašvuođa , dasgo rumašlaš hárjehallan lea dušše veaháš ávkin , muhto ipmilbalolašvuohta lea ávkkálaš juohke dáfus ja das lea lohpádus , sihke dán eallimii ja dasa mii boahtá .#Rubbmelasj hárjjidallama li muhtem mudduj buore , valla jubmelbalulasjvuohta le juohkkaláhkáj buorre . Danna ham le jáhtto dán ja boahtte iellemij . Dát sátni lea jáhkehahtti , vuostáiváldin veara .#Dát báhko le åskeldahtte ja árvvogis duostoduvvat . Dan dihtii mii rahčat ja hiddjiduvvot . Mii leat bidjan doivomet ealli Ipmilii guhte lea buot olbmuid beasti , erenoamážit sin guđet oskot .#Dan diehti rahtjap ja oajbbop , gå dårvustallamin lip ielle Jubmelij , guhti le gájkka almatjij lånestiddje , ájnnasit jáhkulattjaj lånestiddje . Gohčo ja oahpat dán !#Nanni dáv åhpadattijn . Ale divtte geange badjelgeahččat iežat nuorravuođat dihtii , muhto leage oskkolaččaid ovdagovvan sániin ja daguin , ráhkisvuođas , oskkáldasvuođas ja buhtisvuođas .#Allis aktak duv álbeda dan diehti gå le nuorra , ájnat åro jáhkulattjaj åvddågåvvån gájkka ietjat bágoj ja dagoj baktu , gieresvuodan , jáhkon ja rájnnavuodan . Loga bassi čállagiid searvegoddái , rávve ja oahpat , gitta dassážii go mun boađán .#Lågå tjavgga tjálugijs , vágoda ja åhpada dasik boadáv . Ale vajáldahte dan árpmuattáldaga mii dus lea ja mii addojuvvui dutnje go profehtat sárdno ja vuorrasat bidje gieđaid du ala .#Ane ávkken ármovattáldagáv mij dujna le , ja mav oadtju gå åvddålijsárnnomij duv válljijin ja boarrásij ráde giedajdisá duv nali biedjin . Guorahala dárkilit dáid , biso dain , vai buohkat oidnet du ovdáneami .#Mujte gájkka dájt barggat , vaj gájka duv åvddånimev vuojnni . Váldde vára alddát ja oahpahusastat .#Várri majt iesj dagá ja majt åhpada . Biso dáin áššiin !#Anoda dav . Dasgo go don dan dagat , de beasttát sihke iežat ja sin geat gullet du#Jus nåvti dagá , de gájo ietjat ja sijáv gudi duv hålav gulldali . Ale cuiggot vuoras olbmá garrasit , muhto rávve su dego áhči , nuorat olbmáid dego vieljaid , boares nissoniid dego etniid ja nuorra nissoniid dego oappáid , ja daga dan buhtisvuođas .#Ale vuoras ålmmåj garra bágoj håla . Vágustalá suv , nåv gåktu áhtjev , ja nuorra ålmmåjt nåv gåktu vieljajt , vuoras nissunijt nåv gåktu iednijt , nuorra nissunijt nåv gåktu oappájt , dagá dav rájnnasin ja vigedibmen . Ane árvvus leaskkaid geat duođaid leat leaskkat .#Guddneda árbbátjijt dåssjå jus li oalle árbbátja . Muhto jos leaskkas leat mánát dahje áhkkobat , de ohpposet sii vuos eallit ipmilbalolaččat iežaset bearrašis ja máksit dan maid sii leat velggolaččat vánhemiiddáseaset . Dasgo dát lea dohkálaš Ipmilii .#Jus árbbátjin li máná jali áhkkova , de åhpada sijáv gájkin åvdemusát guddnedit fuolkesa ja gijttogisvuodav vuorrasijda vuosedit , danen gå náv le Jubmela sidot . Áibbas okto báhcán leaskanisu lea bidjan doaivagis Ipmilii ja bissu rohkadallamis ja čuorvumis ijatbeaivvi .#Guhti le árbbátjin ja aktu báhtsám , dårvustallá Jubmelij ja ij hiejte råhkådallamis ja tjuorvvomis idja biejvve . Muhto son guhte duhtada iežas hálidusaid , lea eallinaga jápmán .#Valla guhti dåssjå valjen sihtá viessot le jábmám , vájku le viesso . Rávve leaskkaid dása ge vai sii livčče láitemeahttumat .#Tjavggi dáv vaj aktak ij sijáv lájte . Jos muhtun ii ane fuola fulkkiinis ja erenoamážit dáluolbmuinis , de son lea biehttalan oskku ja lea vearrát go eahpeoskkolaš .#Valla jus soames ij lagámusájdis huvsa , ållagasj fuolkes , de le jáhkov vuornnum ja le jáhkodimes nievrep . Leaskan sáhttá adnojuvvot dušše dat guhte lea deavdán guhttalogi jagi ja lea leamaš ovtta boatnjá áhkká .#Árbbásj aneduvvá árbbátjin , jus le guhttalåk jage ållim ja le dåssjå val avta ålmmå nissun . Son ferte leat dovddus buriin daguin , ja das ahte lea bajásgeassán mánáid , leamaš guosseláđis , bassan bassi olbmuid julggiid , veahkehan heađáláččaid ja viggan dahkat buriid juohke dáfus .#Sån viertti dåbdos buorre dagoj diehti : mánájt huksam , guossijt vehtsam , ájllisij juolgijt bassam , niedalattjajt viehkedam - juohkkaláhkáj viggam buorijt dahkat . Muhto ale dohkket nuorra leaskkaid , dasgo go himut giktaluvvojit nu ahte sii vajáldahttet Kristusa , de náitalstuvvagohtet . Dalle sii ožžot dan duomu ahte sii leat rihkkon vuosttaš lohpádusaset .#Ale nuorra árbbátjijt duosto . Gå hálo badjáni , de Kristusav hälbbadi ja válldut sihti ja duobbmidalli vuostasj jáhkkogisvuoda jáhtov doadjemis . Dasa lassin sii ohppet viehkat joavdelassan viesuid mielde .#Ja de vil hárjjáni lájkástallamij ja viesoj milta viehki . Eai ge dušše dan , muhto ohppet maiddái šláttardit ja šloahpardit ja hállet heivemeahttumiid .#Ja e dåssjå val lájkástalá , ájnat aj skuoldardi , duosi dási njunjev tsåggi ja hiebalgahtes ságajt hålli . Dan dihtii mun dáhtun nuorra leaskkaid náitalit ođđasis , riegádahttit mánáid ja fuolahit dáluset , amaset sii addit vuostálastái liibba bilkidit sin .#Dan diehti sidáv nuorra árbbátjijt ådåsis válldut , mánájt riegádahttet ja ietjasa viesosa huksat , vaj almatja e bahájt sijá birra hållagoade ja vasjulasj ij oares oattjo . Muhtumat han leat juo jorgalan eret ja čuovvulan Sáhtána .#Sijás muhtema li juo tjádjánam ja Sáhtánav tjuovvolam . Jos oskkolaš nissonis leat leaskkat iežas luhtte , de fuolahehkos son sin allos ge váivvidehko searvegotti , mii berre fuolahit daid leaskkaid guđet duođaid leat leaskkat .#Jus avtak jáhkulasj nissunin li árbbátja huvson de iesj måråstis sijáv , ja allus tjoaggulvisáv noadodu , mij hähttu sijáv huksat , gudi li oalle árbbátja . Vuorrasat geat leat buorit ovddasčuožžut , ánssášit guovttegeardásaš gudni , erenoamážit sii geat rahčet sárdnidemiin ja oahpahemiin .#Dakkir boarrása , gudi buoragit tjuottjodiddjen barggi , ánssidi bálkáv guovte gärddáj . Ájnnasit sij , gudi bágujn ja åhpadimijn gissjki . Dasgo čála cealká : Ale čana vuovssá njálmmi go dat lea ráidnemin gortniid , ja : Bargi ánssáša bálkkás .#Tjáluk ham javllá : Ale vuovsá njálmev tjaná gå le gårnijt rájnnimin , ja : Bargge bálkás ánssit . Ale vuostáiváldde váidalusaid vuorrasa vuostái muđuid go leat guokte dahje golbma duođašteaddji .#Ale gujddagijs geŋga boarrása vuosstij berusta , jus älle guokta jali gålmmå vihtana duodastime . Cuiggot buohkaid gullut sin guđet ellet suttus , earáide váruhussan .#Nuktala gájkaj guládijn sijáv gudi suttov dahki iehtjádijda várron . Ipmila , Jesus Kristusa ja válljejuvvon eŋgeliid ovddas mun gohčun du duođalaččat ahte don jeagadat dáid rávvagiid heivetkeahttá daid geange beallái , ja dagakeahttá maidege iežat miela mielde .#Jubmela , Kristus Jesusa ja válljim ieŋŋgilij åvdån gåhtjov duv agev dáv anodit avtak bälostahtek ja ietjat miela milta dagák . Ale bija gieđaidat jurdilkeahttá geange ala , ale ge searvva earáid suttuide . Doala iežat buhtisin .#Ale ilá råhtot giedajdat geŋga nali bieja ja ale ietjat dagá nuppij suttojda oasálattjan , biso iesj rájnan . Ale šat juga dušše čázi , muhto návddaš veaháš viinni čoavjját ja dávjjes buozalvasaidat dihtii .#- Ale dasti dåssjå tjátjev jugá , ájnat jugesta aj vijnas tjoajvát diehti ja danen gå álu skibá . Muhtun olbmuid suttut leat albmosat ja ožžot duomuset ovddalgihtii ; earáid suttuid duomut čuvvot easkka maŋŋil .#Muhtem almatjij sutto li bihkusa ja duobmov juo åvddåla oadtju , iehtjáda esski maŋŋela . Seammá láhkái buorit dagut ge leat albmosat , ja dat mat eai leat buorit , eai sáhte čihkkojuvvot .#Nåv aj buorre dago li bihkusa , ja ma dálla älle bihkusa e tjiegán biso . Buohkat geat leat šlávvageassá vuolde , galget atnit isidiiddiset gudnis nu mo sii ánssášit , amas Ipmila namma ja oahppu bilkiduvvot .#Gudi oarje svagájt guoddi , guddnedisá vuogasláhkáj båndijdisá , vaj Jubmela namáv ja åhpav e bilkkeda . Ja šlávat geain leat oskkolaš isidat , eai galgga badjelgeahččat sin danne go sii leat oskuvieljat .#Gejn li jáhkulasj båndi allusa båndijdisá binnebut guddnedu dan diehti gå li jáhko vielja . Sii galget baicca bálvalit sin velá áŋgireabbot , danne go sii geat atnet ávkin sin buriid daguid leat oskkolaš ja ráhkis vieljat .#Dievnnujisá ienni sijáv ájn vil miellusappot danen gå gudi sijá buorre dagojt ávkken adni , li jáhkulasj ja iehttselis vielja . Oahpat ja rávve nu .#Nåvti åhpada ja vágoda . Dat guhte oahpaha amas oahpu ii ge čuovo Hearrámet Jesus Kristusa dearvvaš sániid ja dan oahpu mii gullá ipmilbalolašvuhtii , son lea goargat ii ge ádde maidege .#Guhti ietjáláhkáj åhpat ja ij tjuovo mijá härrá Jesus Kristusa varres bágov ja mav mijá jubmelbalulasjvuohta åhpat , le stuores ja diehtemahtes , ja sujna le jiermedime hállo digguhit ja rijddalit . Son lea dušše giivvis nákkuid ja digaštallamiid maŋŋái , ja dás boahtá gáđašvuohta , riidu , eaddudeapmi , bahás jurdagat earáid birra ja čađat bealku olbmuid gaskkas geat leat manahan jierpmi ja láhppán duohtavuođa , go oaivvildit ahte ipmilbalolašvuohta sáhttá šaddat vuoitun .#Dassta tjuovvu udnodisvuohta , stuojme , álbedusá , bahás gáddema ja gietjedis rijdo almatjij gaskan , gudi li mielajt láhppám ja sáddnáv hälbbadam doajvodijn jubmelbalulasjvuohta bálkáv vaddá . Duođaid , ipmilbalolašvuohta oktan duhtavašvuođain lea stuora vuoitu . Dasgo guorosgieđaid mii bođiimet máilbmái , ja guorosgieđaid mii guođđit dan .#Ja jubmelbalulasjvuohta galla buorre bálkáv vaddá jus duhtá dasi mij le dárbbo , danen gå guoros giedaj väráldij bådijma ja guoros giedaj dáppelt vuolggep . Go mis lea borramuš ja biktasat , de mii oažžut leat duhtavaččat .#Jus miján li biebmo ja biktasa de dasi duhtup . Muhto sii geat rikkustuvvet , šaddet geahččalusaide ja darvánit gielaide ja jorralit ollu jallas ja duššadeaddji anistumiide mat dolvot olbmuid heavahussii ja gáđohussii .#Gudi boanndán sihti gähttjalibmáj snårruji ja gahttji gájves ja biejsste hálojda , ma håhkkånibmáj almatjijt doalvvu . Dasgo ruhtaváibmilvuohta lea buot bahávuođa ruohtas . Váinnuhettiin ruđaid muhtumat leat čádjádallan oskkus eret , ja sii leat dagahan alcceseaset ollu bákčasiid .#Biednikiehttsem le gájkka baháj ruohtsas ; dassta moattes li jáhkos tjádjánam ja allasisá ållo vájvijt dagádam . Muhto don , Ipmila olmmoš , báhtar buot dáin ja váinnut vanhurskkisvuođa , ipmilbalolašvuođa , oskku , ráhkisvuođa , gierdavašvuođa ja vuollegašvuođa .#Valla guhti Jubmelij gullu , báhtara dakkirijs . Åtså rievtesferdukvuodav , jubmelbalulasjvuodav , jáhkov , gieresvuodav , sávresvuodav ja vuollegisvuodav . Soađa oskku buori soađi ja vuoitte agálaš eallima masa don rávkojuvvojit go dovddastit buori dovddastusa máŋgga duođašteaddji gullut .#Oajbo jáhko buorre oajbbomav , gähttjala ihkeven iellemav vuojttet , masi le gåhtjoduvvam , ja man diehti le rievtesláhkáj dåbdåstam moatte vihtana åvdån . Ipmil , geas boahtá buot eallin , ja Kristus Jesus , guhte duođaštii buori dovddastusa Pontius Pilatusa ovddas , leaba mu duođašteaddjit go mun gohčun du : Ollašuhte doaimmat duolvameahttumin ja láitemeahttumin gitta dassážii go Hearrámet Jesus Kristus almmustuvvá . Dan son čájeha midjiide go áigi dievvá , son gii lea ávdugas ja áidna ráđđejeaddji , gonagasaid gonagas ja hearráid Hearrá . Son lea áidna jápmemeahttun ja ássá čuovgasis gosa ii beasa oktage , su ii oktage olmmoš leat oaidnán ii ge sáhte oaidnit .#Jubmela åvdån guhti iellemav gájkajda vaddá , ja Kristus Jesusa åvdån guhti Pontius Pilatusa vuolen rievtes dåbdåstimijn vihtanastij : duv viddno lehkus vigedibmen ja lájtodibmen gitta mijá härrá Jesus Kristusa boahtemij , mav sálugis ja ájnna ráddijiddje mijáv vuojnet gå ájgge ållån , gájkka gånågisáj gånågis ja gájkka härráj härrá , guhti le ájnna jámegahtes , guhti viessu tjuovga sinna , masi aktak ij buvte lahkanit , gev aktak almasj ij le vuojnnám jalik buvte vuojnnet . Sutnje lehkos gudni ja agálaš fápmu ! Amen .#Sunji lehkus guddne ja ihkeven fábmo , amen . Rávve sin geat leat riggát dán máilmmis amaset sii čeavlástallagoahtit ja bidjat doaivageaset nohkavaš riggodahkii , muhto baicca Ipmilii . Son addá midjiide valljugasat buot buriidis , vai mii beassat návddašit daid .#Biehto dán värálda boandájt stuorástallamis ja dårvustallamis árvodis boanndudahkaj , ájnat dårvustallisa Jubmelij , guhti valjet midjij vaddá gájkka majt dárbahip . Rávve sin dahkat buriid , riggut buriin daguin , leat buorredáhtolaččat ja mielas juogadit earáiguin .#Gåhtjo sijáv buorev dahkat , allasisá boanndudagáv buorre dagojs ássat , árvvasin viessot , iehtjádijda aj juogadit . Dan láhkái sii čohkkejit alcceseaset dávvira mii lea buorre vuođđu boahttevaš áiggiide , nu ahte sii sáhtášedje dohppet duođalaš eallima .#Dan láhkáj de bukti allasisá dávverav tjoahkkit mij le buorre vuodo boahtte ájggáj ja oalle iellemav vuojttet . Ráhkis Timoteus , várjal dan mii lea oskkilduvvon dutnje !#Timoteosgieres , vuorkki dav mij dunji le åskelduvvam . Jorgal eret máilmmálaš ja guoros sárdnumis ja dain nákkáhallamiin mat bohtet das mii mahkáš gohčoduvvo diehtun .#Guode jubmelahtes hålajt ja vuosteldimijt , ma båhti dassta mij mak diehton gåhtjoduvvá . Muhtun olbmot leat dorvvastan dasa ja leat láhppon eret oskkus .#Muhtema ietjasa dassta rámmpu - danen aj li jáhkos tjádjánam . Árbmu lehkos dinguin !#Ármmo dijájda gájkajda . Dearvvuođat Bávlosis , Kristus Jesusa apoastalis , gii Ipmila dáhtu mielde lea rávkojuvvon sárdnidit lohpiduvvon eallima mii lea Kristus Jesusis , Timoteusii , mu ráhkis bárdnái .#Paulusis , Jubmela sidoda baktu Kristus Jesusa apostelin biejaduvvam jáhtujn iellemij Kristus Jesusin , suv gieres mánnáj Timoteosij . Árbmu , váibmoláđisvuohta ja ráfi lehkos duinna Ipmil Áhčis ja Hearrásteamet Jesus Kristusis !#Ármmo , ármmogisvuohta ja ráfe Jubmel Áhtjes ja Kristus Jesusis , mijá härrás . Mun giittán Ipmila gean mun bálvalan buhtes oamedovdduin nugo mu máddarat leat dahkan , go mun muittán du álo rohkosiinnán , ijatbeaivvi .#Jubmelav gijtáv , gev muv ájttegij láhkáj rájnna oamedåbdujn dievnnuv , ja agev duv råhkålvisájnam idja biejvve mujtáv . Mun muittán du gatnjaliid ja áibbašan oaidnit du , vai illu deavddášii mu .#Mujtáv duv gadnjalijt ja vájdáv dujna vas vuojnnalit ja ávvusit . Mun maiddái muittán du duođalaš oskku mii lei juo áhkustat Loisas ja eatnistat Eunikes , ja mun lean vissis ahte dat lea maiddái dus.#Mujtáv aj duv duohta jáhkov , ja mij juo áhkonat Loisin ja iednenat Euniken lij ; visses lev dujna le aj dat jáhkko . Danne muittuhan dutnje ahte fas buolláhivččet dan árpmuattáldaga man Ipmil attii dutnje go mun bidjen gieđaidan du ala !#Dan diehti duv mujttádav älládit ármovattáldagáv , mav Jubmel dunji vattij , gå giedajdam duv nali biedjiv . Dasgo Ipmil ii addán midjiide balešvuođa vuoiŋŋa , muhto fámu , ráhkisvuođa ja jierbmáivuođa vuoiŋŋa .#Jubmel ham ittjij balo vuojŋŋanisáv midjij vatte , ájnat fámo , gieresvuoda ja mássjelisvuoda Vuojŋŋanisáv . Ale dasto heahpanatta duođaštusas Hearrámet birra , ale ge mus gii lean fáŋga su dihtii , muhto gillá don ge váivvi evangeliuma dihtii dainna fámuin man Ipmil addá .#Ale de skábmáda mijá Härráv vihtanasstemis , ale ga mujsta , guhti suv diehti lev fáŋŋgan , ájnat gierda dån aj evangeliuma diehti vájvijt Jubmela fámujn . Son lea beastán min ja rávkan min bassi rávkojumiin , ii min daguid mielde , muhto iežas dáhtu ja dan árpmu mielde man son attii ovdal buot áiggiid , midjiide Kristus Jesusis , ja mii dál lea almmustuvvan go beastámet Kristus Jesus lea boahtán .#Mijáv le gádjum ja ájlis gåhttjomijn gåhttjum , ij mijá dagoj diehti , ájnat ietjas märrádusá ja ármo baktu , mav Kristus Jesusin midjij vattij juo ájge álgo åvddåla , mij le dal bihkusam , gå mijá lånestiddje Kristus Jesus le boahtám . Son lea duššadan jápmima ja almmustahttán eallima ja nohkameahttunvuođa evangeliumiin , man sárdnideaddjin , apoasttalin ja oahpaheaddjin mun lean biddjojuvvon .#Jábmemav le dåssjidam , ja iellemav ja nåhkåmahtesvuodav tjuovggaj buktám evangeliuma baktu , man sárnnediddjen , apostelin ja åhpadiddjen biejaduvvam lev . Dan dihtii mun ferten gillát buot dáid , muhto mun in heahpanatta , dasgo mun dieđán geasa mun oskGon Mun lean vissis das ahte sus lea fápmu várjalit dan mii lea oskkilduvvon munnje , dassážii go dat beaivi boahtá .#Danen hähttuv gájkka dáv gierddat , valla iv skábmáda danen gå diedáv gesi jáhkáv , ja lev visses sujna le fábmo bisodit dav mij munji gitta dan bäjvváj åskelduváj . Ane ovdagovvan daid dearvvaš sániid maid don leat gullan mus , ja biso nanusin dan oskkus ja ráhkisvuođas mii mis lea Kristus Jesusis .#Ane åvddågåvvån varres åhpav mav mujsta le gullam , jáhkon ja gieresvuodan Kristus Jesusa baktu . Várjal Bassi Vuoiŋŋain gii orru min siste , dan buori mii lea oskkilduvvon dutnje .#Bisoda buorev mij dunji le åskelduvvam , ájlis Vuojŋŋanisá baktu mij miján le . Nu go don dieđát , buohkat Asia eanangottis leat jorgalan mus eret , maiddái Fygelos ja Hermogenes .#Nåv gåktu diedá li gájka Asian mujsta jårgijdam , Fygelos ja Hermogenes aj . Vare Hearrá livččii váibmoláđis Onesiforosa dállui , dasgo son lea dávjá árvvosmahttán mu , ii ge son heahpanaddan mu láhkkiin .#Ármmálasstis Härrá Onesiforosa fuolkev : sån álu muv gievrrodij , ittjij ga muv tjadnasijs skábmáda . Go son bođii Romai , de baicca ozai mu áŋgirit dassážii go gávnnai . Vare Hearrá attášii su gávdnat Hearrá váibmoláđisvuođa duon beaivvi !#Gå Romaj bådij de sávret muv åtsåj dasik gávnaj - vaddis Härrá sunji dan biejve ármmogisvuodav Härrá Jubmela lunna . Don dovddat ieš buoremusat mo son veahkehii Efesosas .#Buorebut iehtjádijs diedá man viehkken Efesosin lij . Gievrudehkos Kristus Jesus árpmuinis du , bártnážan .#Ja mánnám , gievro ármos , mav Kristus Jesusa baktu oadtjop . Oskkil dan maid don leat gullán mus ollu duođašteddjiid gullut , luohtehahtti olbmuide geat máhttet oahpahit earáid .#Mav mujsta ållu vihtanij bále gulli åskelda de váges almatjijda gudi iehtjádijda dav åhpadi . Gillá don ge dego Jesus Kristusa buorre soalddát .#Gierda dån aj Kristus Jesusa buorre doarroålmmån . Ii oktage soalddát divtte iežas sorrat beaivválaš doaimmaide jos dáhtoš dohkket sutnje gii bálkáhii su .#Ij doarroålmåj sahte ássjijda sehkana , jus doarrooajves miela milta sihtá barggat . Ii ge oktage gilvvohalli vuoitte vuoitokruvnnu jos ii čuvoš njuolggadusaid .#Gáhpustalle ij vuojtokråvnåv oattjo , jus njuolgadusájt ij tjuovo . Eanadoalli gii lea dahkan buot barggu , galgá vuosttažin oažžut šattuid .#Ednamlájggár , guhti låssådit barggá , galggá vuostatjin oases tjuohppusis oadtjot . Smiehta daid sániid maid mun cealkkán !#Ájádalá majt javlav . Dasgo Hearrá addá dutnje jierpmi áddet buot .#Härrá dunji dási gájkka dádjadusáv vaddá . Muitte Jesus Kristusa gii mu evangeliuma mielde lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte ja lea Dávveda nális .#Mujte Jesus Kristusav , Davida máttos , guhti muv evangeliuma milta le jábbmegij lussta tjuodtjelam . Dan evangeliuma dihtii mun gillán ja lean maiddái čadnojuvvon dego vearredahkki .#Dán diehti vájvev gierdav ja li vil muv rikkij giddim degu bahádahkkev . Muhto Ipmila sátni ii leat čadnojuvvon .#Valla Jubmela báhko ij le tjanáduvvam . Danne gierddan buot sin ovddas geat leat válljejuvvon , vai sii ge Kristus Jesusis oččošedje bestojumi ja agálaš hearvásvuođa .#Válljiduvvamij diehti gájkka gierdav , sijáv Kristus Jesusa baktu lånestittjat ja ihkeven herlukvuodav åmastittjat . Dát sátni lea jáhkehahtti :#Dát báhko le åskeldahtte . Jos mii leat jápmán suinna , de beassat maiddái eallit suinna . Jos mii gierdat , de beassat maiddái ráđđet suinna . Jos mii biehttalit su , de son ge biehttala min . Jos mii leat oskkáldasmeahttumat , de son lea almmatge oskkáldas , dasgo ii son sáhte biehttalit iežas .#Jus sujna lip jábmám , de sujna aj viessop ; jus gierddap , de aj sujna ráddip ; jus suv vuornnop , de sån aj mijáv vuornnu ; jus lip jáhkodime , de gåjt sån jáhkkogissan bissu , gå ietjas ij vuornnot máhte . Muittut buohkaide dán ja gieldde sin duođalaččat Ipmila muođuid ovddas riidaleames ja nákkáhallamis .#Mujttádahte sijáv dán birra ja Jubmela åvdån biehto sijáv rijddalimes . Dat ii leat masage ávkin , muhto šaddá baicca heavvun sidjiide geat gullet .#Dassta ij migek buorijt boade , ájnat gulldaliddjijda le vahágin . Vikka čájehit iežat luohtehahttin Ipmila ovddas , bargin guhte ii dárbbaš heahpanaddat mastege , muhto oahpaha rievttuid duohtavuođa sáni .#Ratjáda Jubmela åvdån gähttjalimev gierddat , degu bargge gänna ij le mige massta skábmádit , guhti rievtesláhkáj åhpav tjielggi . Vealtta máilmmálaš ja guoros ságain . Dasgo dát dolvot olbmuid eanet ipmilmeahttunvuhtii , ja sin sánit viidánit dego guohcageapmi .#Várri sijá dåssjedis hålajs , danen gå sij ájn ienebut surodisvuodan virdduji , ja sijá bágo degu miesska oabllu . Sin searvái gullaba Hymenaios ja Filetos .#Hymenaios ja Fileto sidjij gulluba . Soai leaba láhppon eret duohtavuođas go čuoččuheaba ahte bajásčuožžileapmi lea juo leamaš , ja nu soai loaktiba muhtun olbmuid oskku .#Gå javllaba tjuodtjelimev juo vássám , de sádnesvuodas tjádjánibá ja jáhkov ållusis biejssteba . Muhto Ipmila nana vuođđu bissu , ja das lea seaila masa lea čállojuvvon : Hearrá dovdá olbmuidis , ja : Heitos vearrivuođas juohkehaš guhte dovddasta Hearrá nama .#Valla Jubmela biedjam vuodo nannusin bissu . Mierkkiduvvam le bágoj : Härrá dåbddå sijáv , gudi sunji gulluji , ja : Guodis vádnarievtesferdukvuodav , guhti Härrá namáv tjuorvvu ? Stuora viesus eai leat dušše golle- ja silbalihtit , muhto maiddái muorra- ja láirálihtit , muhtumat mávssolaš atnui ja muhtumat beaivválaš atnui .#Stuorra goaden li lihte , e dåssjå gålles ja silbas árvulasj adnuj , ájnat aj muoras ja rájres gienes adnuj . Dat gii buhtista iežas buot diekkáriin maid mun lean namuhan , šaddá mávssolaš lihttin , basuhuvvon ja ávkkálaš dálu isidii , gárvvistuvvon buori atnui .#Guhti baháv guodá , man birra hållam lev , sjaddá lihtten árvulasj adnuj , basáduvvam , boanndij ávkken , gájkka buorre bargojda gárveduvvam . Báhtar nuorravuođa anistumiin , ja váinnut vanhurskkisvuođa , oskku , ráhkisvuođa ja ráfi singuin geat čurvot Hearrá buhtes váimmus .#Ale nuorravuoda himojt tjuovo . Åtså bus rievtesferdukvuodav , jáhkov , gieresvuodav ja ráfev sijájn gudi Härráv rájnna vájmujn tjuorvvu . Muhto hilggo jallas , joavdelas digaštallamiid , dasgo don dieđát ahte dat dagahit riidduid .#Guode gájves ja ávkedis digguhimijt . Hearrá bálvaleaddji ii galgga riidalit , muhto leat láđis buohkaide . Son galgá leat buorre oahpaheaddji ja gierdat baháid . Son galgá bagadit láđisvuođain sin geat bidjet vuostái .#Diedá rijddooare li , ja allus Härrá dievnár rijddalu ; lehkus gájkajda buorremielagin , lehkus buorre åhpadittjat ja lehkus gierddisin ja bagádus libbogisvuodajn vuosteldiddjijt . Ipmil soaitá addit sidjiide jorgalusa vai sii dovdagohtet duohtavuođa ja vai sii čielggašedje ja beasašedje beargalaga gielas , masa sii leat gillojuvvon dahkat su dáhtu .#Dibdisj má Jubmel sijáv buorádusáv dahkat ja dádjadusáv sáddná birra oadtjot , tjielgatjit ja bärggala gielas besatjit , majna li giddiduvvam suv sidodav dagátjit . Muitte dan , ahte maŋimuš beivviid bohtet váttis áiggit .#Mujte , vájves ájge maŋemus biejvij båhti . Dalle olbmot šaddet iešráhkisin , ruhtaváibmilin , rábmájin , čeavlájin , bilkideaddjin , jeaguheapmin vánhemiiddáseaset , giitemeahttumin , eahpebassin , ráhkismeahttumin ja soahpameahttumin , šluččuheaddjin , veahkaválddálažžan , goavvin , buot buriid vašálažžan , behtolažžan , hohppujin , goarggastallin .#Ietjastisá ja biednigijs almatja val dalloj berusti ; goarssugåhti , stuorástallagåhti , álbedahtji , sjaddi äjgádijda gullogahttá , gijtodime , surodime , vádnagärrása , såbadimahttá , bilkkediddje , hähkkaráduga , dårrulisá , gájkka buorij vasjulattja , bähttogisá , garrasa ja ietjastalle . Sii ráhkistit návddašemiid eanebut go Ipmila .#Mihástalli ja himojt iehttsi ienebut gå Jubmelav . Olgguldasat sis gal lea ipmilballu , muhto sii biehttalit dan fámu .#Ålgolt vuojnnet li jubmelbalulattja , valla jáhko fámov vuornnu . Jorgal eret dákkár olbmuin !#Ale sijájn säbrástalá . Sin searvái gullet dakkárat geat njáhket viesuide ja fillejit nissoniid geain leat lossa suttunoađit ja geat diktet anistumiid stivret iežaset ja geat álo hálidit oahppat , muhto eai goassege dovddit duohtavuođa .#Sij li dakkira , gudi viesojda njáhki ja gidodi vájván nissunijt , gejn juo li suddonoade ja gudi gájklágásj himojs dålvudalli , gudi aktelasj åhpaduvvi , masku e goassak sáddnáj dåbdijda . Nugo Jannes ja Jambres nággiiga Movssesa vuostái , de dát olbmot ge nággejit duohtavuođa vuostái .#Gåktu Jannes ja Jambres Mosesav vuosteldijga , daŋga láhkáj duo ålmmå sáddnáv vuosteldi . Sii leat manahan jierpmi , ja sin osku lea dohkkemeahttun .#Mielajt li láhppám ja sijá jáhkko le vánes . Muhto sii eai dađe eambbo menestuva , dasgo buohkaide šaddá almmusin man jierpmeheamit sii leat , nugo geavai duon guoktásii .#Valla ruvva dal sijá åvddånibme någåsj ; sijá gájvesvuohta gájkajda bihkus , nåv gåktu dåjda guoktásijda . Muhto don leat čuvvon mu oahpaheami , eallinvuogi , áigumuša , oskku , guhkesmielalašvuođa , ráhkisvuođa , gierdavašvuođa , doarrádallojumi ja gillámušaid , mat dáhpáhuvve munnje Antiokias , Ikonionas ja Lystras , maid ihkinassii doarrádallojumiid mun lean gierdan .#Valla dån le jáhkkogisát muv tjuovvum åhpa , viessoma , ájggomij , jáhko , gierddisvuoda , gieresvuoda , sávresvuoda , doarrádallamij ja gierddamij hárráj nåv gåktu Antiokian , Ikonionan ja Lystran . Man edna doarrádallamijt lev gierddam ! Muhto Hearrá lea gádjon mu buot dain eret .#Härrá le muv gájkka dajs gádjum . Buohkat geat dáhttot eallit ipmilbalolaš eallima Kristus Jesusis , doarrádallojuvvojit .#Juohkkahattjav duorrádalli , guhti jubmelbalulattjat Kristus Jesusin viessu oagoduvvá . Muhto bahás olbmot ja behtolaččat mannet bahás ain vearrábui .#Bahás almatja ja skelma bahás bahábuj virdduji . Sii fillejit ja fillehallet .#Sij li biehtte ja ietja bähtádalli . Muhto biso don das maid leat oahppan ja masa leat nannosit oskon .#Valla biso åhpan mav le oahppam ja massta vissesvuodav oadtju . Don han dieđát geas don leat oahppan . Gitta mánnávuođat rájes leat dovdan bassi čállagiid mat sáhttet addit dutnje viisodaga mii doalvu bestojupmái jos oskkut Kristus Jesusii .#Diedá ham iesj gudi duv åhpadin ja mujte mánnárájes le ájlis tjálugijda dåbdijdam ; dunji máhtti diedov vaddet , mav gádjusibmáj dárbaha jáhko baktu Kristus Jesusij . Ipmil lea bosson Vuoiŋŋas oppa čállagii , ja dat lea ávkkálaš oahpaheapmái ja cuoigumii , neavvumii ja vanhurskkisvuođa bagadussii , vai dat olmmoš gii gullá Ipmilii , šattašii ollisin ja dohkálažžan dahkat buot buriid daguid .#Ålles tjáluk Jubmela Vuojŋŋanisás bihkusam le ávkken gå åhpadime , tsuojgodime , bagádallamin ja rievtes viessomij lájddimin le , vaj almasj , guhti Jubmelij gullu , ållåsin ja gárvvásin le gájklágásj buorev dagátjit . Mun gohčun du duođalaččat , Ipmila ja Jesus Kristusa muođuid ovddas , guhte boahtá dubmet elliid ja jábmiid , nu duođaid go son boahtá oinnolaččat ja ráhkada riikkas : Sárdnit sáni , leažžá dal heivvolaš dahje heivemeahttun áigi , cuiggot , moaitte , movttiidahte , oahpat sin gierdavaččat !#Jubmela ja Kristus Jesusa åvdån duodaj gåhtjov duv , guhti le viessojt ja jábbmegijt duobbmitjit , duodaj duv gåhtjov gå rijkajnis boahtá : sárnneda bágov juogu hiehpá jali ij , tsuojgoda , bagáda , aloda - agev gierddisit åhpadattijn . Dasgo áigi boahtá go olbmot eai šat gierdda gullat dearvvaš oahpu , muhto váldet ovtta nuppi oahpaheaddji alcceseaset mielaset mielde , dasgo sii dáhttot gullat dan mii čagarduhttá bealji .#Båditji ájge gå almatja e dasti varres åhpas lágeda , ájnat ásadi avtas nuppev åhpadiddjev , danen gå bielje sagŋedi gullat , majt sihti . Sii jorgalahttet beljiideaset eret duohtavuođas cukcasiidda .#Sáddnáv e bielljebielli , ienni subttsasijt gulldali . Muhto leage don gozeš juohke dáfus , gierdda gillámušaidat , daga evangelistta doaimma ja ollašuhte bálvalusat .#Valla agev gåtse gärggasin garrasit rahtjat . Dagá mij sárnnediddjáj gullu ja ållida dievnastusát . Dál mun juo oaffaruššojuvvon , ja mu jápmin lahkana .#Iehtjam hägga le juo värron gålggåmin , ja ájgge le munji ållånam dáppelt vuolgátjit . Mun lean soahtan buori soađi , ollašuhttán mátkán ja seailluhan oskon .#Buoragit lev oajbbum , viehkamav ållim , jáhkov lev bisodam . Dál mu vuordá vanhurskkisvuođa vuoitokruvdnu , man Hearrá , vanhurskkis duopmár , addá munnje dan beaivvi , ii duššefal munnje , muhto sidjiide buohkaide geat áibbašit su boahtima .#Vuorddemin lev dál rievtesferdukvuoda vuojtokråvnåv , mav Härrá , rievtugis duobmár , dan biejve munji vaddá , ja ij dåssjå munji , ájnat gájkajda , gudi suv boahtemav vuorddi . Doama boahtit fargga mu lusa .#Gähttjala dal ruvva diehki boahtet . Dasgo Demas guđii mu danne go son ráhkistišgođii dálá máilmmi .#Gierrum dán väráldij le Demas muv guodám ja Tessalonikej vuolggám . Son manai Tessalonikai , Kreskens lea mannan Galatiai , Titus Dalmatiai .#Kreskens manáj Galatiaj ja Titus Dalmatiaj . Dušše Lukas lea mu luhtte .#Dåssjå val Lukas le muv lusi báhtsám . Váldde Markusa mielde go boađát , dasgo son lea munnje ávkin mu bálvalusas .#Válde Markusav fárrusit diehki , sån le muv bargguj buorre viehkken . Tykikosa mun lean vuolggahan Efesosii .#Tykikosav lev Efesosij rádjam . Go boađát , de buvtte mátkegávtti man mun guđđen Karposa duohkái Troasii , ja maiddái girjjiid ge , erenoamážit pergamentagearuid .#Gå boadá , buvte de ålgoldisgárvov , mav Troasij Karposa lusi guodiv , ja de girjijt , ájnnasit muv pergamenttagiessasijt . Veaikerávdi Aleksandros lea dahkan munnje ollu baháid .#Smirjár Aleksandros le munji edna baháv dahkam . Hearrá mávssahehkos sutnje su daguid mielde .#Härrá suv dagojis milta mávsedisj . Várut sus don ge , dasgo son lea garrasit vuostálastán min sárdnideami .#Várri dån aj sujsta , sån le garrasit mijá sárnnedimev vuosteldam . Vuosttaš geardde go mun bealuštin iežan dikkis , de ii oktage čuožžilan ja veahkehan mu . Buohkat guđđe mu .#Gå vuostasj bále duobbmoståvlå åvdån lidjiv de ittjij aktak munji viehkken boade , ájnat gájka muv guodin . Vare dat ii logahallošii sidjiide !#Allusa sij dárbahu lågov dan åvdås dahkat . Muhto Hearrá veahkehii mu ja gievrudii mu ollašuhttit sáni sárdnideami , vai buot báhkinat beasašedje gullat dan . Ja mun gáddjojuvvojin ledjona njálmmis .#Valla Härrá muv viehkedij ja vattij munji fámov sárnnedimev ållitjit , vaj gájkka hiedniga lulun dav gullat , ja mån lädjána njálmes gádjusit . Hearrá gádju mu maiddái buot bahás ja doalvu mu almmálaš riikasis .#Gal Härrá muv gájkat bahás gájosj ja almerijkkasis doalvosj . Sutnje lehkos gudni álo ja agálašvuhtii ! Amen .#Sunji lehkus guddne ihkeven ájggáj , amen . Cealkke dearvvuođaid Priskai ja Akvilai ja Onesiforosa bearrašii .#Sárno varrudagájt Priskaj ja Akvilaj , ja Onesiforosa fuolkkáj . Erastos bázii Korintii , ja Trofimosa mun guđđen Miletosii go son buohccái .#Erastos Korintaj bátsij , ja Trofimosav Miletosij guodiv gå skihppáj . Doama boahtit ovdal dálvvi .#Gähttjala dálve åvddåla boahtet . Eubulos , Pudens , Linos , Klaudia ja buot oskuguoimmit celket dutnje dearvvuođaid .#Euboulos ja Pudens , Linos , Klaudia ja gájkka vielja dunji varrudagájt sárnnu . Hearrá lehkos du vuoiŋŋain !#Härrá lehkus vuojŋŋanisájnat . Árbmu lehkos dinguin !#Ármmo dijájda gájkajda . Dearvvuođat Bávlosis , Ipmila bálvaleaddjis ja Jesus Kristusa apoastalis , gii lea vuolggahuvvon ovddidit oskku Ipmila válljen olbmuide ja oahpahit sin dovdat dan duohtavuođa mii addá ipmilbalolašvuođa ja agálaš eallima doaivvu .#Paulusis , Jubmela dievnáris ja Jesus Kristusa apostelis , rájaduvvam Jubmela válljim almatjijt lájdditjit jáhkkuj ja diehtuj mijá jubmelbalulasjvuoda sáddná birra , ihkeven iellema dåjvujn mav Jubmel guhti ij goassak gielesta , le jáhttám ihkeven ájge rájes . Ipmil guhte ii sáhte gielistit , lea lohpidan dan agálaš áiggiid rájes , ja go áigi dievai , de son almmustahtii sánis dan sártnis mii lea oskkilduvvon munnje Ipmila , beastámet , gohččuma mielde . Dearvvuođat Titusii , mu rivttes bárdnái oktasaš oskkus .#Gå ájgge ållånij de bágos gájkajda diehtusin dagáj sárne baktu , mij munji le åskelduvvam Jubmela , mijá lånestiddje , gåhttjoma milta - Paulusis Titusij , oalle mánnásis aktisasj jáhkon . Árbmu ja ráfi Ipmil Áhčis ja beastisteamet Kristus Jesusis !#Ármmo ja ráfe Jubmel Áhtjes ja Kristus Jesusis , mijá lånestiddjes . Mun guđđen du Kretai vai don gárvvistivččet daid áššiid mat ain váilo ,#Guodiv duv Kretaj vaj gárveda ássjijt ma ájn ållik báhtsin . ja bijašit vuorrasiid virgái juohke gávpogii , nugo mun lean gohččon du. Vuoras galgá leat láitemeahttun , ovtta nissona boadnjá , sus galget leat oskkolaš mánát guđet eai leat váidaluvvon gudneheapmin eai ge gážžárin .#Juohkka stádaj boarrásijt virggáj bieja muv bagádusáj milta : lájtodis ålmmåjt , dåssjå avta nissuna ålmmåjt , ja gej máná li jáhkulattja ja gejt ij máhte skámodibmen guoddalit . Ipmila dállodoallin searvegotti geahčči galgá leat láitemeahttun , ii allamielalaš , ii hohppui , ii jugeš , ii cábmálas ii ge dakkár gii geahččala vuoitit ruđaid vearrivuođain . Son galgá leat guosseláđis , buorredáhtolaš , mášolaš , rehálaš , ipmilbalolaš ja loaitu .#Årrus tjoaggulvisá oajvemus lájtodibmen , danen gå le Jubmela tjuottjodiddjen . Allis mihástalá , mårrula , jugá , doaro jalik sájgástalá , ájnat lehkus vähttsán , buorremielagin , stajgugin , rievtugin , jubmelbalulattjan ja mássjelin . Son galgá doallat gitta oahpu luohtehahtti sánis , nu ahte son sáhttá sihke rávvet dearvvaš oahpu mielde ja cuiggodit sin geat nággejit su vuostái .#Sån galggá åhpa åskåldis bágon bissot , vaj buktá iehtjádijt varres åhpadusájn gievrrodit ja vuosstálasstij tsuojggomijt duostodit . Dasgo leat ollu gážžárat , erenoamážit sin gaskkas geat leat birračuhppojuvvon . Sii viiddidit duššiságaid ja behttet olbmuid .#Ájnnasit birratjuohpadum almatjij gaskan li muhtema najága , gudi dåssjijt gurgadi ja iehtjádijt tjáddjiji . Don fertet buođđut sin njálmmi , dasgo sii moivašuhttet olles bearrašiid go vearri vuoittu dihtii oahpahit dan maid eai galggaše .#Sijá njálmev viertti buodot , danen gå ietjasa vuojto diehti åbbå fuolkijt tjáddjiji vierreåhpajt åhpadattijn . Muhtun kretalaš , muhtun sin iežaset profehtain , lea dadjan : « Kretalaččat leat álo leamaš giellásat , bahás spiret , vuovdájat ja láikkit ! »#Ietjasa rijkak , sijá profehtajs akta le javllam : ” Kretaga li urudisá , ma aktelasj gielesti , bårre ja lájke . ” Dát duođaštus doallá deaivása .#Sáddnáv hålaj . Cuiggot sin dan dihtii garrasit , vai sis šaddá dearvvaš osku , ja amaset doahttalit juvddálaš cukcasiid ja báhkkomiid mat bohtet olbmuin geat leat jorgalan eret duohtavuođas .#Dan diehti nuktala sijáv , vaj sijá jáhkko varrásin sjaddá , ja vaj hiejtti gulldalimes juvdáj subttsasijt ja gåhttjomijt almatjijs gudi sádnesvuodas li jårgijdam . Buot lea buhtis buhttásiidda , muhto buhtismeahttumiidda ja eahpeoskkolaččaide ii mihkkege leat buhtis , go velá sin jierbmi ja oamedovdu ge lea buhtismeahttun .#Rájnnasijda le gájkka rájnas , valla gudi bádudagán ja vádnajáhkon li viessomin , sidjij ij mige le rájnas , sijá miela ja oamedåbdo li bádása . Sii čuoččuhit ahte sii dovdet Ipmila , muhto daguideasetguin sii biehttalit su .#Mak duodasti Jubmelav dåbddi , valla ietjasa dagoj baktu suv vuornnu . Sii leat fasttit ja eahpegulolaččat , eai ge veaje dahkat maidege buriid .#Vastaga li , gullogahttá ja e mavga buorev dahkat ájmmuda . Muhto sártno don dan mii soahpá dearvvaš ohppui , ahte boares olbmát galget leat juguheamit , gudnálaččat ja mášolaččat ja dearvašat oskkus , ráhkisvuođas ja gierdavašvuođas .#Valla giehto sidjij majt varres oahppa rávkká . Vuorrasap ålmmå lehkusa tjielggusin , stuovugin , mássjelin ja varrásin jáhkon , gieresvuodan ja gierddisvuodan . Seammá láhkái galget boares nissonat eallit nu mo heive bassi olbmuide , eai galgga sárdnut sealggebealde eai ge leat viidneváibmilat , muhto galget oahpahit buori , nu ahte sii sáhttet oahpahit nuorra nissoniid ráhkistit boatnjáset ja mánáideaset , eallit mášolažžan ja buhtisin , ja nu ahte leat buorit dálueamidat ja leat boatnjáideaset vuolibuččat , amas Ipmila sátni bilkiduvvot .#Dan láhkáj aj vuorrasap nissuna viessusa nåv gåktu ájllisijda hiehpá , allusa nubbe nuppe birra boaktjot hållu , allusa badjel miere vijnav juhku . Åhpadisá buorre dábijt ja nuorra nissunijt bagádisá ålmmåjdisá ja mánájdisá iehttset , viessusa skuornnásin , rájnnasin , buorre iemedin , buorremielagin , ja lehkusa ålmmåjisá vuollásattjan , vaj Jubmela báhko ij álbeduvá . Rávve seammá láhkái nuorra olbmáid eallit mearálaččat . Leage ieš sidjiide ovdamearkan buriid daguiguin !#Dan láhkáj vágoda nuorra ålmmåjt agev jiermmát viessot , ja vieso iesj åvddågåvvån buorre dagoj hárráj . Lehkos du oahpaheapmi buhtis ja gudnálaš , geavat dearvvaš ja luohtehahtti sániid , nu ahte vuostálasti šaddá heahpadin danne go son ii sáhte dadjat min birra maidege baháid .#Lehkus duv åhpadibme rájnnasin , árvvogissan , varrásin ja lájtodibmen , vaj duv vuosstálasste skábmádi , gå e gávna mavga baháv mijá birra hållat . Šlavat galget leat isidiiddiset vuolibuččat juohke dáfus ja nággekeahttá dahkat sin miela mielde .#Oarje lehkusa båndijisá vuollásattjan juohkkaláhkáj ja sijá sidoda milta dahkusa , allusa ga vuosteldu , allusa ga majdik niskudu . Sii eai galgga doaladit alcceseaset maidege , muhto álo čájehit duohta oskkáldasvuođa , vai sii juohke dáfus sáhttet leat Ipmila , beastámet , oahpu čikŋan .#Lehkusa agev buorren ja jáhkkogissan , vaj juohkkaláhkáj li härvvan Jubmela , mijá lånestiddje , oahppaj . Dasgo Ipmila árbmu lea almmustahttojuvvon bestojupmin buot olbmuide .#Jubmela ármmo le ham bihkusam gájkka almatjijda gádjusibmen . Dat bagada min vealtat ipmilmeahttunvuođas ja máilmmálaš anistumiin ja eallit gudnálašvuođas , vuoigatlašvuođas ja ipmilbalolašvuođas dálá máilmmis , dan botta go mii vuordit ahte min ávdugas doaivva ollašuvvá , ja ahte min stuora Ipmil ja beasti Jesus Kristus ihtá hearvásvuođas .#Dat mijáv åhpat surodis viessomav ja dán värálda hálojt hilggot , ja skuornnásit , rievtugit ja jubmelbalulattjat dán ájge viessot , vuordedijn mijá sálugis doajvov ja mijá stuorra Jubmelav ja lånestiddjev Jesus Kristusav herlukvuodanis boahtemin . Dasgo son attii iežas min ovddas vai lonistivččii min buot vearredaguin ja buhtistivččii min vai mii livččiimet su iežas álbmot mii áŋgirit dahká buriid daguid .#Sån le ietjas mijá diehti vaddám , mijáv gájkka suttojs lånestittjat ja rájnnasin dagátjit allasis álmmugin , mij duodas viggá buorre dagojt dahkat . Sártno ná , ávžžut ja cuiggot isitvuođain .#Håla fábmogisát , aloda ja vágoda . Ale divtte geange badjelgeahččat iežat !#Allus aktak duv álbedu . Muittut sidjiide ahte sii leat oaivámuččaid ja eiseválddiid vuolibuččat , ja ahte galget jeagadit sin ja leat gárvásat dahkat buot mii lea buorre .#Mujttádahte sijáv vuollánit ja ráddijiddjijt ja oajvemusájt jegadit ja agev gárvvásin buorev dagátjit . Sii eai galgga bilkidit earáid eai ge leat riidui , muhto leat láđđásat ja vuollegaččat buot olbmuide .#Allusa avtak bilkkedu , ájnat lehkusa ráfálattjan ja lådjen ja vuollegissan gájkka almatjijda . Dasgo mii ge leimmet oktii jierpmeheamit ja eahpegulolaččat ; mii leimmet čádjidan ja juohke lágán anistumiid ja himuid šlávat ; mii eliimet bahávuođas ja gáđašvuođas , vašuhuvvuimet ja vašuheimmet guhtet guimmiideamet .#Mij ham aj akti lijma jiermedime , gullogahttá ja tjádjániddje , gájklágásj himoj háloj oarjjen . Bahudagán ja udnodisvuodan gálijma , vasjoduvájma ja vasjodijma . Muhto go min Ipmila ja beasti buorrevuohta ja ráhkisvuohta olbmuide almmustuvai , de son besttii min , ii min vanhurskkis daguid dihtii , muhto váibmoláđisvuođas dihtii ; son besttii min dainna lávgguin mas Bassi Vuoigŋa riegádahttá min ođđasis ja ođasmahttá min .#Valla gå Jubmela , mijá lånestiddje , buorrevuohta ja gieresvuohta almatjijda bihkusin sjattaj , de mijáv gájoj - ij rievtugis dagojimme diehti ájnat ármmogisvuodastis - lávggoma baktu , mij ådåsis riegádahttá ja ájlis Vuojŋŋanisá baktu ådåstuhttá . Son lea valljugasat golggahan Vuoiŋŋa min badjelii Jesus Kristusa , beastámet , bokte , vai mii su árpmus dahkkojuvvošeimmet vanhurskkisin ja doivomet mielde árbešeimmet agálaš eallima .#Jesus Kristusa , mijá lånestiddje , baktu le Vuojŋŋanisáv mijá badjel gålgådam , vaj Jubmela ármo baktu rievtesferdugin sjaddap , ja mijá doajvo milta ihkeven iellemav vuojttep . Dát sátni lea jáhkehahtti .#Dát báhko le åskeldahtte . Mun dáhtun du čuoččuhit dán nannosit vai sii geat leat oskugoahtán Ipmilii , vikkašedje dahkat buriid daguid .#Sidáv duv dav tjavggit , vaj sij gudi Jubmelij jáhkki viggi buorre dagojt dahkat . Buot dát lea buorre ja ávkkálaš olbmuide .#Dá bagádusá li buore ja gájkka almatjijda ávkken . Muhto vealtta jallas nákkuin , sohkalogahallamiin ja riidduin ja digaštallamis láhkagažaldagain , dasgo dakkárat leat ávkkiheamit ja duššit .#Valla várri gájves digguhimijs ájttegij birra , ja doarojs ja rijdojs lága hárráj ; dakkira li ávkedime ja dajs ij mige boade . Hilggo dan olbmo gii buktá vearri oahpu , go don leat cuiggodan su oktii dahje guktii . Don han dieđát ahte dakkár olmmoš lea jorggiidan .#Ale säbrástalá sujna , guhti sierranimijt dahká , avta jali guovte vágodime maŋŋela . Son sudduda ja lea dubmen iežas .#Diedá ham suv tjádjanimsuddárin , guhti le ietjas duobbmim . Go mun vuolggahan Artemasa dahje Tykikosa du lusa , de doama boahtit mu lusa Nikopolisii , dasgo mun lean mearridan orrut doppe dán dálvvi .#Gå lev Artemasav jali Tykikosav duv lusi rádjam , de gähttjala muv lusi Nikopolisaj boahtet . Dåppe ájgov dálvvadit . Ráhkkanahte láhkadovdi Zenasa ja Apollosa bures mátkái , amas sudnos váilut mihkkege .#Ásada vaj Senas , láhkadåbdde , ja Apollos oadtjoba gájkka majt dárbahibá åvddål gå vuolggeba mannulahkaj . Ohpposet maiddái min olbmot dahkat buriid daguid ja veahkehit doppe gos dárbbašuvvo , amas sin eallin leat šattuid haga .#Mijá almatja aj hähttuji hárjjánit buorre dagojt dárbo milta dagátjit , ietján de sijá viessom le sjattodibme . Buohkat dáppe mu luhtte celket dutnje dearvvuođaid .#Varrudagájt gájkajs dunji sárnov , gudi li dánna muv lunna . Cealkke dearvvuođaid sidjiide geat ráhkistit min seammá oskkus .#Sárno varrudagájt gájkka mijá jáhkoguojmijda . Árbmu lehkos dinguin buohkaiguin !#Ármmo dijájda gájkajda . Dearvvuođat Bávlosis , Kristus Jesusa fáŋggas , ja min oskuvieljas Timoteusis , min ráhkis bargoguoibmái Filemonii , min oskuoabbái Appiai , min soahteguoibmái Arkipposii ja dan searvegoddái mii čoaggana du vissui .#Paulusis , fáŋŋgan Jesus Kristusa diehti , ja Timoteos-vieljastimme gieres ráddnasimme ja barggoguojmmáj Filemonaj , ja oabbásimme Apfiaj , oajbbomguojmmásimme Arkipposij ja tjoaggulvissaj , mij duv viessuj tjåhkan . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi Ipmilis , Áhčisteamet , ja Hearrás Jesus Kristusis !#Ármmo ja ráfe Jubmel Áhtjestimme , ja härrá Jesus Kristusis . Mun giittán álo Ipmila go muittán du rohkadusainan . Dasgo mun gulan mo don ráhkistat buot bassi olbmuid ja oskkut Hearrá Jesusii .#Gijtáv agev Jubmelam gå råhkådaládijn duv nammadav - gullam lev jáhkut birra härrá Jesusij ja gieresvuodat gájkka ájllisijda . Mun rohkadalan ahte min oktasaš osku attášii dutnje áddejumi buot daid buriid birra mat mis leat Kristusis .#Råhkådaláv duv jáhkko buorep diedojt vaddá gájkka buorij birra , majt Jesus Kristusa baktu oadtjobihtit . Du ráhkisvuohta lea leamaš munnje stuora illun ja jeđđehussan , dasgo don , oskuviellja , leat arvvosmahttán bassi olbmuid váimmuid .#Vielljam , gieresvuohtat le munji ávvon ja jaskadussan , dajna gå ájllisa li buorre dårvon duv diehti . Vaikko mus livččii roahkkatvuohta Kristusis mearridit maid don galggat dahkat , de mun almmatge ávžžuhan du danne go ráhkistan du , mun , Bávlos , guhte lean vuoras olmmoš ja dál maiddái Kristus Jesusa fáŋga .#Vájku mujna Kristusin le jálosvuohta mierredit , majt lulu dahkat , de ienni duv vájnnodav , dajna gå duv gieresvuodav diedáv , mån Paulus nåvti gåk lev : vuorastuvvam ja dal aj fáŋŋgan Jesusa diehti . Mun ávžžuhan du , bárdnán Onesimosa beales , gean mun lean riegádahttán dáppe fáŋgavuođastan . Oktii son lei ávkkeheapmi dutnje , muhto dál son lea ávkkálaš sihke dutnje ja munnje .#Mån vájnnodav duv buorev Onesimosbárnám åvdås , gev fáŋŋgavuodan lev riegádahttám , guhti åvdebut lij dunji ávkedibme , valla dálla le munnuj goappátjijda ávkken . Go mun dál vuolggahan su ruovttoluotta du lusa , de lea dego vuolggahivččen váibmon .#Rájav suv ruoptus duv lusi degu luluv vájmum rádjat . Mun livččen áinnas doallan su dáppe iežan luhtte , vai son du sajis livččii sáhttán bálvalit mu dál go mun ferten guoddit láhkkiid evangeliuma dihtii .#Ienemusát luluv suv dánna dárbahit , vaj duv sajen munji luluj viehkken gå iesj evangeliuma diehti lev fáŋŋgan . Muhto almmá du mieđiheami haga in dáhtton dahkat maidege , amas dat buorre maid don dagat , boahtit bákkus , muhto iežat dáhtus .#Valla duv miededime dagi ittjiv sidá majdik dahkat ; buorev mav dagá ij galga nákkos boahtet ájnat ietjat sidodis . Soittii son váldojuvvot dus eret oanehassii vai don oččošit su ruoktot agibeaivái , it ge šat šlávvan , muhto ollu eanebun : ráhkis oskuvielljan .#Ihkap suv dabdá oanegis ájgev hähttuji viessot suv ihkát ruoptus åttjutjit , ij dasti oarjjen , ájnat oarjes ienebun : vielljagärrásin , nåv gåktu munji le . Son lea munnje hui ráhkis , muhto dutnje vel ráhkkáseabbo , sihke olmmožin ja vielljan Hearrás .#De vil ájn ienebun dunji , almatjin ja ristagissan ! Jos don dál anát mu oskuguoibmin , de vuostáiváldde su dego mu iežan .#Jus muv ráddnan aná , de duosto suv degu luluj mån . Jos son leažžá dahkan maidege veriid du vuostái dahje leažžá dutnje maidege velggolaš , de bija dan mu vealgegirjái !#Jus dunji mavga vahágav le dahkam jali dunji le vielggen , de tjáleda dav muv vielggen . Dán čálán mun , Bávlos , gieđainan : Gal mun mávssán !#Mån , Paulus tjáláv dála giedajnam : mávsáv . Mun sáhtášin váikko cealkit ahte don leat munnje velá iežat ge velggolaš .#Iv sidá javllat majt dån munji le vielggen : duv ietjat . Oskuviellja , vare veahkehivččet mu dáinna lágiin Hearrás !#Vielljam , lulu dal munji ávkken ristagissan . Illudahte mu váimmu Kristusis !#Ávvudahte muv Kristusa diehti . Mun čálán dutnje danne go luohtán dasa ahte don jeagadat mu . Mun dieđán gal ahte don dagat velá eanet go maid mun siđan .#Dårvustallamin duv gullogisvuohtaj dunji tjáláv , diededijn ienebuv dagá gå mav ánov . Ja okta ášši velá : Ráhkkanahte maiddái munnje orrunsaji , dasgo mus lea dat doaivva ahte dii ovddasrohkadusaideattetguin oččošeiddet mu fas ruovttoluotta .#Ja de vil : gárveda munji årromsajev . Doajvov dijá råhkålvisáj diehti dijá lusi bessat . Epafras , mu fáŋgaguoibmi Kristus Jesusis , cealká didjiide dearvvuođaid , nu maiddái Markus , Aristarkos , Demas ja Lukas , mu bargoguoimmit .#Epafras , Kristus Jesusa diehti aj fáŋŋgan dánna , dunji varrudagájt sárnnu , nåv aj muv barggoguojme Markus , Aristarkos , Demas ja Lukas . Hearrámet Jesus Kristusa árbmu lehkos din vuoiŋŋain !#Mijá härrá Jesus Kristusa ármmo lehkus dijá vuojŋŋanisájn . Ipmil lea máŋgii ja máŋgga láhkái dolin sárdnon min máddariidda profehtaidis bokte , muhto dáid maŋimuš beivviid son lea sárdnon midjiide Bártnis bokte , gean lea bidjan buot árbejeaddjin ja gean bokte lea maiddái sivdnidan máilmmi .#Moatte bále ja moatteláhkáj Jubmel dålen mijá ájttegijda profehtaj baktu hålaj , valla dáj maŋemus biejvij sån midjij Bárnes baktu hålaj , gev gájkka åmij árbulattjan biejaj ja gen baktu väráldav sjivnnjedij . Son lea Ipmila hearvásvuođa čuovgadas , su luonddu duohta govva , ja fámolaš sániinis son bisuha buot .#Sån le Jubmela herlukvuoda tjuovgga ja suv luondo gåvvå , ja bágos fámujn gájkka bisot . Go son ieš lei buhtistan min suttuin , de čohkánii Allatvuođa olgeš gieđa beallái allagasas .#Suttojs le mijájt rájnnim ja le dal Allavuoda oalges bielen allagisán tjåhkkåhime . Nu son lea šaddan sakka stuoribun go eŋgelat ja árben hearváset nama go sii .#Ieŋŋgilijs stuorábun sjattaj , gå sijá namás alep namáv árbbij . Dasgo Ipmil ii leat goassege cealkán guđege eŋgelii : Don leat mu bárdni , mun lean riegádahttán du odne .#Jubmel ham ij le goassak gudik ieŋŋgilij javllam : Dån le muv bárnne , uddni lev duv riegádahttám . Ii ge son leat cealkán : Mun lean su áhčči , ja son lea mu bárdni .#Jalik : Mån lev sunji áhttjen , ja sån munji bárnnen . Muhto go Ipmil fas bidjá vuosttašriegádeaddjis máilbmái , de son cealká : Buot Ipmila eŋgelat gopmirdehkoset su .#Gå dal Jubmel vuostasjriegádimbárnes väráldij buktá , de javllá : Gájkka Jubmela ieŋŋgila suv hievedi . Ja eŋgeliid birra son cealká ná : Son dahká eŋgeliiddis bieggan ja bálvaleddjiidis dollanjuovččan .#Ja ieŋŋgilij birra javllá : Ieŋŋgilijdes bieggan dahká ja dievnárijdes dållåsjnjibttjon . Muhto Bártnis birra son cealká : Ipmil , du truvdnu bissu agálašvuhtii , ja vanhurskkisvuođa soabbi lea du riikka soabbi .#Valla Bárnes birra javllá : Jubmel , tråvnnåt ihkeven ájggáj bissu , ja rievtesferdukvuoda soabbe duv gånågissoabbe le . Don ráhkistit vanhurskkisvuođa ja vašuhit vearrivuođa .#Rievtesferdukvuodav le ähttsám ja vierev vasjodam . Dan dihtii , Ipmil , lea du Ipmil vuoiddadan du ilu oljjuin , du , eanebut go du guimmiid .#Dan diehti le Jubmel , duv Jubmel , duv ávo åljujn vuojddám ienebut gå guojmijdat . Son cealká maiddái : Don , Hearrá , leat álggu rájes vuođđudan eatnama , ja almmit leat du gieđa dahku .#Ja : Dån Härrá le álgon ednamav vuododam , ja alme li duv giedaj dago . Dat duššet , muhto don bisut .#Da dåssjåni , valla dån biso . Dat oamásmuvvet nugo bivttas , don giesat daid čoahkkái nugo olgogávtti .#Nåhki degu biktasa , dajt tjoahkkáj giesa degu ålgoldisgierdev . Dat molsojuvvojit nugo bivttas , muhto don leat seammá , du jagit eai noga .#Målsoduvvi degu biktasa . Valla dån i ietjájduvá , duv jage e goassak någå . Lea go Ipmil goassege cealkán guđege eŋgelii : Čohkán mu olgeš gieđa beallái , dassážii go bijan du vašálaččaid du julggiid vuložin .#Jubmel ittjij goassak gudik ieŋŋgilij javla : Tjåhkkida muv oalges bälláj , de duv vasjulattjajt juolgijat vuolláj duvddan biejav . Eai go buot eŋgelat leat bálvaleaddji vuoiŋŋat guđet leat vuolggahuvvon bálvalit daid guđet árbejit bestojumi ?#Älle gus ieŋŋgila Jubmela dievnastiddje vuojŋŋanisá , rájaduvvam sijáv dievnastittjat , gudi oasev lånåstusás oadtju ? Dan dihtii mii fertet dađe buorebut váldit vuhtii dan , maid mii leat gullan , amamet rievdat meattá rávnnji mielde .#Mihttijup de dadi ienebut mav gullam lip , vaj ep tjádjána . Jos velá dat ge sátni man eŋgelat sárdno , ollašuvai , nu ahte juohke vearredahku ja eahpegulolašvuohta oaččui ánssášuvvon bálkkás , mo mii dasto sáhtášeimmet vealtat ráŋggáštusas , jos eat beroš nu stuora bestojumis , man Hearrá ieš vuosttažin sárdnidii ?#Juo ieŋŋgilijs håladuvvam bágo li nannusa , juohkka mieddem ja juohkka gullogahtesvuohta le ánssiduvvam bálkás oadtjum . Sii guđet gulle su duođaštusa nannejedje dan bestojumi duohtan midjiide , ja Ipmil ieš nannii sin duođaštusaid mearkkaiguin ja oavdudaguiguin ja máŋggalágán fámolaš daguiguin , ja juogadii Bassi Vuoiŋŋa attáldagaid dáhtus mielde .#Gåktus de jáhkkep bessat , jus ep lånåstusás berusta , mav Härrá álgon sárnnedij ja mij midjij le duodastuvvam sijás , gudi suv gullin , ja majt Jubmel iesj le merkaj , oavdoj ja moattelágásj fábmogis dagoj vihtanasstám ja aj gå ájlis Vuojŋŋanisáv sidodis milta juogadij . Ipmil ii leat bidjan eŋgeliid vuolibužžan dan boahttevaš máilmmi man birra mii sárdnut .#Ij le ieŋŋgilij vuolláj biedjam boahtte väráldav , man birra hållap . Muhto muhtun lea duođaštan ná : Mii lea olmmoš , go anát su muittus , dahje olbmobárdni , go anát sus fuola ?#Dán birra le tjielgga duodastus : Mij le almasj gå suv mujtá , almatjabárnne gå suv huvsa ? Oanehassii don dahket su eŋgeliid vuolibužžan , don kruvnnidit su hearvásvuođain ja gudniin , bidjet buot su julggiid vuložin .#Oanegis ájgev suv ieŋŋgilijs uhtsebun dahki , valla herlukvuodajn ja gudnijn suv kråvnniji ja gájkka suv juolgij vuolláj biedji . Go son nappo bijai buot olbmo vuložin , de ii čuoldán maidege eret .#Gå gájkka suv vuolláj biejaj de ittjij åbbånis majdik tjuolde : gájkka le suv vuolláj biejaduvátjit . Dál eat vel oainne ahte buot livččii biddjojuvvon su vuložin . Mii oaidnit goittot Jesusa guhte oanehassii lei eŋgeliid vuolibuš , muhto gillámušas ja jápmimis dihtii lea dál kruvnniduvvon hearvásvuođain ja gudniin .#Ep galla ájn vuojne gájkka suv vuolen , valla vuojnnep Jesusav , oanegis ájgev ieŋŋgilijs uhtsebun , dal herlukvuodajn ja gudnijn kråvnniduvvam jábmemis diehti . Árbmugas Ipmila dáhttu lei ahte Jesus galggai muosáhit jápmima buohkaid ovddas .#Jubmela ármo baktu sån gájkaj åvdås jámij . Go son guhte lea sivdnidan ja vuođđudan buot , dáhtui doalvut eatnat mánáid hearvásvuhtii , de fertii gillámušaiguin dahkat ollisin su guhte doalvu sin bestojupmái .#Gå Jubmel , gesi ja gen baktu gájkka le sjivnnjeduvvam , sidáj moadda bárne herlukvuohtaj doalvvot , de vierttij gierddama baktu suv ållåsin dahkat , guhti sijáv lånåstussaj lájddij . Dasgo son guhte dahká bassin , ja sii guđet dahkkojuvvojit bassin , leat buohkat ovtta áhčis ; danne son ii heahpanatta ge gohčodeames sin vielljanis go cealká : Mun gulahan du nama vieljaidasan ja máinnun du searvegottis .#Guhti ájlistuhttá ja gudi ájlistuvvi li gájka avtat áhtjes . Dan diehti ij skábmáda sijáv vielljan gåhttjomis gå javllá : Duv namáv vieljajda sárnov ja tjoaggulvisán duv hievedav . Son cealká maiddái : Mun dorvvastan sutnje .#Ja vas : Sunji sidáv dårvustallat . Ja dasto cealká : Dá mii leat , mun ja dat mánát , geaid Ipmil lea addán munnje .#Ja ájn vil : Gehtja , dála lev mån ja máná , gejt Jubmel munji vattij . Go juo dát mánát leat oasálaččat oaččis ja varas , de seammá láhkái son ge lea oasálaš das . Nu son fámohuhtii jápmimiinnis su geas lea jápmima váldi , beargalaga , ja luittii luovus buohkaid guđet jápmima balus leat eallinagiset leamaš šlávvan .#Gå máná oattjes ja varás li de sån aj sijá láhkáj almatjin sjattaj , vaj jábmema baktu luluj jábmema härráv , bärggalav , fámoduhttet , ja lånestit gájkajt , gudi jábmema balos oarjjen lidjin viessomájgesa . Ii son leat atnimin fuola eŋgeliin , muhto Abrahama nális .#Ij ham sån ieŋŋgilijt huvsa , ájnat Abrahama máttov . Danne son fertii juohke dáfus šaddat vieljaidis láhkásažžan , vai sáhtášii váibmoláđis ja oskkáldas bajimušbáhppan Ipmila ovddas soabahit álbmogis suttuid .#Dan diehti sån juohkkaláhkáj vieljajis lágátjin viertti sjaddat , vaj ármmogis ja jáhkkogis alemushärrán Jubmela åvdån luluj sjaddat ja álmmuga suttojt såbadit . Go son ieš lea gillán ja geahččaluvvon , de sáhttá veahkehit daid guđet geahččaluvvojit .#Dajna gå iesj le gierddam ja gähttjaluvvam , de máhttá viehkedit sijájt gudi gähttjaluvvi . Dan dihtii , bassi oskuguoimmit , guđet lehpet oasálaččat almmálaš rávkojumis , gehččet Jesusii gean mii dovddastit apoasttalin ja bajimušbáhppan .#Vielja , dij ájllisa gudi almmelasj gåhttjomav lihpit oadtjum , gähttjit apostelij ja alemushärráj , Jesusij , gev dåbdåstip . Son lei oskkáldas Hearrái guhte ásahii su , nugo Movsses lei oskkáldas oppa Ipmila viesus , muhto Jesus lea ánssášan ollu stuorit gudni go Movsses , nugo viesu huksejeaddji ge gudnejahttojuvvo eambbo go viessu .#Sån lij jáhkkogis sunji , guhti lij suv válljim , nåv gåk aj Moses åbbå Jubmela vieson jáhkkogis lij . Valla Jesus Mosesis ájn stuoráp gudnev ánssidij , nåv gåktu vieso tsieggijiddje ienebut viesostis guddneduvvá . Juohke viesu lea soamis huksen , muhto Ipmil lea huksen buot .#Juohkka vieson le tsieggijiddje , valla Jubmel le gájkka tsieggim . Ja Movsses lei gal oskkilduvvon bálvaleaddji oppa Ipmila viesus duođaštit dan , mii maŋŋil galggai sárdniduvvot .#Moses lij åbbå Jubmela vieson åskåldis , valla dievnárin , vihtanastátjit dav mij maŋŋela galgaj sárnneduvvat . Muhto Kristus lea nugo bárdni gean háldui lea oskkilduvvon Ipmila viessu .#Valla jáhkkogis bárnnen lij Kristusij Jubmela viesso åskelduvvam . Dát viessu leat mii , jos mii loahpa rádjái bissut nannosit dan roahkkatvuođas ja rámis maid min doaivva addá midjiide .#Ja Jubmela viesso lip mij , jus gitta nåhkåmij jálosvuodav ja mihásvuodav doajvon bisodip . Dan dihtii , nugo Bassi Vuoigŋa cealká : Jos dii otná beaivvi gullabehtet su jiena , de allet buoššut váimmuideattet nugo dalle go čuožžileiddet mu vuostái , daid beivviid go geahččaleiddet mu meahcis . Doppe din vánhemat bidje mu geahččalussii ja hástaledje mu , vaikko ledje njealljelot jagi oaidnán mu daguid .#Dan diehti , nåv gåk ájlis Vuojŋŋanis javllá : Uddni , jus suv jienav gullabihtit , de allit vájmojdihtte garrastuhte , nåv gåktu gähttjalime biejven åjdåmiehtsen munji vuosstehágov dahkin , gå dijá ájttega muv hasoda gähttjaladdin , ihka muv dagojt nielljalåk jage lidjin vuojnnám . Dan dihtii mun moaráhuvven dan sohkagoddái ja celken : Álelassii sii čádjádallet váimmusteaset , eai ge dovdda mu geainnuid .#Dan diehti dán vierregij vassjániv ja javlliv : Agev vájmojnisá tjádjáni , e ga muv gäjnojt dåbdå . De mun vurdnon moaristan : Sii eai goassege beasa mu vuoiŋŋadussii .#Ja moarestam de vuornnáv dahkiv : E agenisá muv vuojŋastibmáj besa . Váruhehket , oskuguoimmit , amas ovttasge dis leat bahás ja eahpeoskkolaš váibmu nu ahte son jorrala ealli Ipmilis eret .#Vielja , gähttjit vaj dijás aktak ij le bahá ja vájmonis jáhkodibme ja várrijihtit ielle Jubmelis gahttjamis . Muhto rávvejehket guhtet guimmiideattet juohke beaivvi nu guhká go sánit « otná beaivi » lea fámus , amas oktage dis jorralit suttu fillehussii ja buoššut .#Alodihtit guhtik guojmáda juohkka biejve , guhkev uddni javladuvvá , vaj dijás aktak ij lulu sudduj bähtádallat ja vájmos garrastuhttet . Mii han leat šaddan oasálažžan Kristusii , jos loahpa rádjái bissut nannosit dan luohttámušas mii mis lei juo álggu rájes .#Mij lip ham Kristusis oassen , jus gitta nåhkåmij nannusin bissop dan vuodon mij miján juo álggorájes lij . Čállagiin nappo celkojuvvo : Jos dii otná beaivvi gullabehtet su jiena , de allet buoššut váimmuideattet nugo dalle , go čuožžileiddet mu vuostái .#Javladuvvam le : Uddni , jus suv jienav gullabihtit , de allit vájmojdihtte garrastuhte , degu dalloj gå vuosstehágov dahkin . Geat dat ledje guđet gulle , muhto almmatge stuimmáskedje ?#Gudi sij lidjin , gudi gullin ja világa vuosstehágov dahkin ? Eai go dat lean buohkat geaid Movsses doalvvui eret Egyptas ?#Ällim gus sij gájka , gejt Moses Egyptas lij lájddim ? Geaidda lei Ipmil moaris njealljelot jagi ?#Gejda lij vassjen nielljalåk jage ? Ii go daidda geat suddudedje ja geaid rupmašat dasto báhce meahccái ?#Ij lim gus sidjij , gudi lidjin suddodam , ja mähttsáj jábbmot báhtsin ? Ja geaidda son vuortnui ahte eai sii beasa su vuoiŋŋadussii ?#Gudi lidjin sij , gejt biehtoj suv vuojŋastibmáj bessamis ? Ii go dat guoskan daidda guđet ledje eahpegulolaččat ?#Ij lim gus sidjij , gudi gullogahttá lidjin ? Mii nappo fuomášit ahte sin eahpeosku hehttii sin beassamis vuoiŋŋadussii .#De vuojnnep vádnajáhko diehti ettjin suv vuojŋastibmáj besa . Nu guhká go mis ain lea lohpádus beassat Ipmila vuoiŋŋadussii , de váruhehkot amas oktage dis báhcit mátkkis !#Guhkev miján le jáhtto Jubmela vuojŋastibmáj bessat , de vierttip gåhtset vaj aktak ij gäjno nali bátsádalá . Dasgo buorre sáhka lea sárdniduvvon midjiide nugo sidjiide . Sii eai goittotge atnán makkárge ávkki dan sánis maid gulle , dasgo eai vuostáiváldán dan oskkus .#Ávvosáhka midjij degu sidjij aj sárnneduváj , valla báhko , mav gullin , ij lim sidjij makkirik ávkken , gå dav ettjin jáhkon duosto . Muhto mii guđet oskut , beassat lohpiduvvon vuoiŋŋadussii , nugo son lea cealkán : Ja mun vurdnon moaristan : Sii eai goassege beasa mu vuoiŋŋadussii . Nu son celkkii , vaikko su dagut leat leamaš gárvásat máilmmi vuođđudeami rájes .#Mij gis jáhkkep vuojŋastibmáj bessat . Sån le ham javllam : Moarestam vuornnáv dahkiv : E goassak muv vuojŋastibmáj besa , vájku suv dago värálda vuododime rájes lidjin ålliduvvam . Čihččet beaivvi birra han lea celkojuvvon ná : Čihččet beaivvi Ipmil vuoiŋŋastii buot das maid son lei dahkan .#Giehttjit biejve birra soames sajen javladuvvá : Giehttjit biejve Jubmel gájkka bargostis vuojŋadij . Muhto celkojuvvo maiddái : Sii eai goassege beasa mu vuoiŋŋadussii .#Valla dánna javllá : E goassak muv vuojŋastibmáj besa . Lea goittot vissis ahte muhtumat besset dohko .#Jáhtto le ájn ; soabmása suv vuojŋastibmáj bessi . Sii geaidda buorre sáhka sárdnojuvvui vuosttažin , eai beassan dohko eahpegulolašvuođaset dihtii .#Gejda ávvosáhka vuostatjin sárnneduváj ettjin gullogahtesvuoda diehti vuojŋastibmáj besa . Dan dihtii Ipmil mearrida ođđa beaivvi , mii lea « otná beaivi » , ja son cealká ollu maŋŋelis Dávveda bokte nugo lea namuhuvvon ovdalis : Jos dii otná beaivvi gullabehtet su jiena , de allet buoššut váimmuideattet .#Dan diehti Jubmel vas ådå biejvev mierredij , gå guhkes ájgev maŋŋela Davida baktu hoallá : Uddni , jus suv jienav gullabihtit , de allit vájmojdihtte garrastuhte . Jos Josva livččii dolvon sin dan vuoiŋŋadussii , de Ipmil ii livčče maŋŋelis namuhan eará beaivvi .#Jus Josua luluj sijáv vuojŋastibmáj doalvvot , de Jubmel ij lulu ietjá biejve birra hållat . Ipmila álbmogis lea nappo ain vuordagis sábbátvuoiŋŋadus .#Jubmela álmmugin le nappu ájn sábbátbiejvve vuorddagin . Dat guhte lea beassan su vuoiŋŋadussii , oažžu vuoiŋŋastit buot daguinis nugo Ipmil ge vuoiŋŋastii .#Guhti Jubmela vuojŋastibmáj bässá , bargostis vuojŋat nåv gåktu Jubmel aj bargostis vuojŋadij . Viggot mii ge beassat dan vuoiŋŋadussii , amas oktage jorralit seammá eahpegulolašvuođa dihtii .#Viggup dal dan vuojŋastibmáj bessat vaj aktak ij dakkir gullogahtesvuoda diehti lulu gahttjat . Ipmila sátni lea ealli ja fámolaš ja bastileabbo go guovtteávjjot miehkki .#Jubmela báhko le ielle ja fábmogis , guovteájvuk svierdes basstelabbo . Dat čuohpasta nu čiekŋalii ahte ludde sielu ja vuoiŋŋa , lađđasiid ja ađđamiid ja dubme váimmu jurdagiid ja árvalusaid .#Tjuohppal tjiegŋalit dasik luoddi sielov ja vuojŋŋanisáv , adámav ja dávtijt , ja vájmo ájádusájt ja ájggomusájt bihkusin dahká . Ipmilis ii sáhte čiehkat ovttage sivdnádusa . Buot lea álás ja rabas su čalmmiid ovddas geasa mii fertet dahkat logu .#Jubmela tjalmij åvdån aktak sjivnnjádus ij le tjiehkusin , gájkka le rihttsot ja bihkusin suv tjalmijda ja sunji vierttip lågov dahkat . Go juo mis lea stuora bajimušbáhppa , Jesus , Ipmila Bárdni , guhte lea mannan almmiid čađa , de bissot nannosit dán dovddastusas .#Gå miján dal le stuorra alemushärrá , guhti le almij tjadá badjánam , Jesus , Jubmela Bárnne , de dåbdåstusás nannusit anedup ! Ii mis leat dakkár bajimušbáhppa guhte ii sáhte árkkálmastit min headjuvuođa , muhto dakkár guhte lea seammá láhkái geahččaluvvon go mii ge , dattege suttu haga .#Miján ij le alemushärrá guhti mijá sjiebtjesvuodajt ij dåbdå , ájnat juohkkaláhkáj le gähttjaluvvam degu mij , valla suttodibmen . Loaiddastehkot dan dihtii roahkkatvuođain árpmu truvnnu ovdii , vai oččošeimmet váibmoláđisvuođa ja árpmu , nu ahte gávnnašeimmet veahki rivttes áigái .#Låjdåstup de jálot ármo tråvnå åvddåj , vaj ármmogisvuodav ja ármov oadtjop dalloj gå viehkev dárbahip . Juohke bajimušbáhppa gii válljejuvvo olbmuid gaskkas , ásahuvvo ovddastit sin Ipmila ovddas ja buktit attáldagaid ja oaffariid sin suttuid ovddas .#Juohkka alemushärrá almatjij gaskan válljiduvvá , Jubmela åvdån almatjijt åvdåstittjat ja sijá suttoj åvdås värrovattáldagájt buvtátjit . Danne go son lea ieš ge headju , de son sáhttá leat váibmoláđis diehtemeahttun ja čádjideaddji olbmuide ,#Gå iesj le sjiebtjesvuoda vuolláj biejaduvvam de le aj sjäbttjásijda ja tjádjániddjijda libbogis , ja dan headjuvuođas dihtii son galgá oaffaruššat suttuoaffariid sihke iežas ja álbmoga ovddas .#dan diehti viertti suttoj åvdås värrodit , ij dåssjå álmmuga , ájnat ietjas suttoj åvdås aj . Dán árvvu ii oktage váldde alccesis , muhto bajimušbáhpa rávká Ipmil , nugo son rávkkai Arona ge .#Aktak ij iesj dáv árvov allasis válde , ájnat Jubmel suv gåhttju nåv gåktu Aronav . Seammá láhkái ii Kristus ge bajidan iežas bajimušbáhppan , muhto su bajidii son guhte celkkii sutnje : Don leat mu bárdni , mun lean riegádahttán du odne .#Nåv ij Kristus ga ietjas alemushärrán bieja , ájnat dav dagáj guhti javlaj : Dån le muv bárnne , uddni lev duv riegádahttám . Ja nuppi sajis : Don leat báhppa agálašvuhtii , Melkisedeka báhppavuođa mielde .#Ietjá sajen aj javllá : Dån le ihkeven ájggáj härrá Melkisedeka láhkáj . Go Jesus elii dáppe eatnama alde , de oaffarušai rohkosiid ja ánui čuorvasiiguin ja gatnjaliiguin veahki sus , geas lei fápmu beastit su jápmimis , ja son gullojuvvui ipmilbalolašvuođas dihtii .#Gå Jesus lij ednamin viessomin , de tjuorvvasij ja gadnjalij råhkådaláj viehkev sujsta gänna lij fábmo suv jábmemis gádjot , ja suv råhkålvisá gullujin dajna gå Jubmela sidoda vuolláj vuollánij . Vaikko son lei Bárdni , de fertii oahppat gulolašvuođa gillámušastis .#Vájku bárnne lij , de vierttij gullogisvuodav gierddama baktu oahppat , Go son lei dahkkojuvvon ollisin , de buvttii agálaš bestojumi buohkaide guđet jeagadit su ,#ja gå ållåsin sjattaj , de ihkeven lånåstussan sjattaj gájkajda , sunji gullogisá , ja Ipmil gohčodii su bajimušbáhppan Melkisedeka báhppavuođa mielde .#ja de Jubmelis gåhtjoduváj alemushärrán Melkisedeka láhkáj . Dán birra mii sáhttit cealkit ollu , muhto lea lossat čilget dan didjiide , dasgo dii lehpet šaddan hilljánin gullat .#Dán birra le enas hållat , valla gierddá de didjij tjielggit dajna gå lihpit gulldalimes njåhtsum . Dii livččiidet galgan šaddat oahpaheaddjin áigá juo , muhto dii dárbbašehpet gis ieža muhtuma gii oahpahivččii didjiide Ipmila sáni álgoáššiid .#Beras juo ådno lulujda åhpadiddje , valla dárbahihpit ienni Jubmela bágo vuostasj vuodov oahppat . Dii lehpet šaddan dakkárin geat dárbbašehpet fas mielkki , ehpet ge gierdda álbmás biepmu .#Mielkev dárbahatjájda ienni gå almma biebmov . Dasgo juohkehaš guhte ain bibmojuvvo milkkiin , lea ain mánná , ii ge sáhte áddet vanhurskkisvuođa sáni .#Ja guhti mielkes viessu le njuorak ja máhtodibme rievtesferdukvuoda åhpadusáv buojkkát . Muhto álbmás biebmu lea olles olbmuide geat leat hárjehan iežaset dasa ja oahppan earuhit buori bahás .#Valla almma biebbmo le ållessjattugijda gej miella le hárjjánam buorev bahás tjuolldet . Guđđot nappo dan maid álggus oahpaimet Kristusa birra , ja jotkot rávis olbmuid oahpaheami .#Guodup dan diehti álggoåhpav Kristusa birra ja gähttjalup jåvsådit dasi mij ållessjattugijda gullu . Eat mii áiggo ođđasit ásahit vuođu go oahpahišgoahtit dakkár áššiid nugo jorgalusa jápmadaguin eret , oskku Ipmilii ,#Ep juo biejaduvvam vuodov máhte ådåsis biedjat ja álgget buorádusájn jábma bargojs ja jáhkujn Jubmelij , gástta , gieđaidbidjama , jábmiid bajásčuožžileami ja agálaš duomu .#gástadusá ja giedajbiedjama åhpajn , jábbmegij tjuodtjelime ja ihkeven duobmo birra . Dán mii dáhttut dahkat , jos Ipmil dan sálle .#Ep , suovvis Jubmel mijáv åvddålij guovlluj mannat . Dasgo go olbmot oktii leat čuvgejuvvon ja muosáhan almmálaš attáldaga , šaddan oasálažžan Bassi Vuoiŋŋas ,#Gahttjam almatja , vájku akti tjuovggiduvvam li , almevattáldagáv muossádam , ájlis Vuojŋŋanisás oasev oadtjum , muosáhan Ipmila buori sáni ja vásihan boahttevaš máilmmi fámuid ,#Jubmela buorre bágov ja boahtte värálda fámojt muossádam , muhto de leat luohpan oskkusteaset , dalle lea veadjemeahttun oahpistit sin ođđaset jorgalussii . Dasgo sii ieža russiinávlejit fas Ipmila Bártni ja dahket su buohkaid bilkun !#sijáv ij máhte vas buorádussaj doalvvot , dajna gå Jubmela Bárnev nuppádis ruossinávlliji ja bilkkedi . Go eanan njammá dan arvvi mii dávjá njuoskada dan ja addá gilviidasas šattu , de dat oažžu Ipmila buressivdnádusa .#Bälldo mij valjev rásjos oadtju ja dav njammá , vaddá bälldonähkkáj sjattojt ja buorissjivnnjádusáv Jubmelis oadtju . Muhto jos dat šaddada bastilislánjáid ja gáskálasaid , de dat ii dohkke masage ja lea garuhusa lahka ja loahpas boldojuvvo .#Valla jus tjiesskislánjátjijt ja tistelijt sjaddat , de ij masik dåhkki ja garrodibme le lahka , ja vijmak boaldeduvvá . Mii leat goit vissásat das ahte din dilli , ráhkkásiiddámet , lea buoret , ja ahte bestojupmi vuordá din , vaikko mii sárdnut ge ná .#Valla náv hålav didjij , muv gärrásijda , gå gullat dijá vidjura li buore ja gádjusime lahka lihpit . Ii han Ipmil leat vanhurskkismeahttun nu ahte vajáldahtášii din barggu ja dan ráhkisvuođa maid lehpet čájehan sutnje , go lehpet bálvalan su bassi olbmuid ja ain bálvalehpet sin .#Jubmel ham ij le rievtugahtes , ij sån hälbbada dijá bargojt ij ga gieresvuodav , mav suv nammaj lihpit vuosedam , gå suv ájllisijt dievnastijda ja ájn dievnastihpit . Mii dáhtošeimmet juohkehačča dis ain čájehit seammá áŋgirvuođa loahpa rádjái dassá go din doaivva ollašuvvá ,#Sidáv juohkkahattjav dijás dajnak duodalasjvuodajn doajvo ållånibmáj rahtjat . amadet šaddat fuollameahttumin , muhto vai čuovvubehtet sin ovdamearkka guđet oskot ja vurdet gierdavaččat ja danne árbejit dan maid Ipmil lea lohpidan .#Allit häso , ájnat lehkit sijá lágátjin gudi jáhko ja gierddisvuoda baktu Jubmela jáhtojt árbbiji . Go Ipmil attii lohpádusa Abrahamii , de vuortnui iežas nammii , dasgo ii lean oktage su stuorit , gean nammii son livččii vurdnon .#Gå Jubmel Abrahamaj jáhtov vattij , de ietjas namá baktu vuornnáv dagáj , dajna gå sujsta ij lim aktak stuoráp , gen baktu luluj vuornnáv dahkat . Son vuortnui : « Duođaid , mun buressivdnidan du valljugasat ja lasihan du náli » .#Sån javlaj : Duodaj , duv buorissjivnnjedav ja duv máddo lassán . Abraham vurddii gierdavaččat ja oaččui dan mii lei lohpiduvvon sutnje .#Abraham gierddisvuodajn vuordij ja oattjoj dav mij sunji loabeduváj . Olbmot gal vurdnot soapmása nammii gii lea iežaset stuorit , ja válli nanne ášši ja loahpaha buot nákkuid .#Almatja vuornnáv dahki soabmása baktu , guhti ietjastis le stuoráp ; vuornnájn ássjev nanniji , ja dajna vuogijn sjávvunahtti gájkka vuosstálasstijt . Dan dihtii Ipmil nannii lohpádusas váliin go hálidii čájehit čielgasit sidjiide geaidda lohpádus guoská , ahte su árvalus ii nuppástuva .#Gå Jubmel jáhto árbulattjajda sidáj vuosedit man nanos suv ájggomus lij , de vuornnáv dagáj . Dát guokte rievdameahttun ášši mat dáhkidit ahte Ipmil ii gielis , roahkasmahttet min guđet leat báhtaran su dorvui , ja arvvosmahttet min doallat gitta dan doaivagis mii lei lohpiduvvon midjiide .#Suv ájggom lij guovte ieredik jáhtos baktu vuosedit Jubmel ij buvte gielestit , ájnat mijáv duodas alot , gudi doajvvuj báhtarip , mij le mijá åvdån . Dat doaivva lea min sielu áŋkkur .#Dát doajvvo le mijá sielo áŋker . Dat lea nanus ja vissis ja ollá gitta ovdaloavdaga siskkobeallái . Dohko Jesus manai min ovddasmannin , go son šattai bajimušbáhppan gean báhppavuohta lea agálaš , Melkisedeka báhppavuođa mielde .#Nanos le ja visses ja åvddåloavddaga sissŋelij ålet , dåhku gåsi Jesus , mijá åvddåmanne , manáj gå alemushärrán sjattaj ihkeven ájggáj Melkisedeka láhkáj . Dát Melkisedek lei Salema gonagas ja Alimus Ipmila báhppa .#Melkisedek lij Salema gånågis ja Jubmela , gájkin Alemusá , härrá . Son bođii Abrahama ovddal ja buressivdnidii su go dát lei boahtimin ruoktot maŋŋil go lei vuoitán gonagasaid .#Abrahama máhtsadijn , dan maŋŋel gå gånågisájt lij vuojttám , de Melkisedek suv duostoj ja buorissjivnnjedij . Abraham attii sutnje logádasa buot sállašisttis .#Abraham sunji värojt vattij , lågådisáv gájkka vuojtos . Melkisedeka namma mearkkaša ovddimustá vanhurskkisvuođa gonagas , ja dasto son lea Salema gonagas , mii mearkkaša ráfi gonagas .#Melkisedeka namma åvdemusát merkaj ” rievtesferdukvuoda gånågis ” , ja de Salema gånågis , mij le ” ráfe gånågis ” . Sus ii leat áhčči , ii eadni ii ge sohkalohku , ii ge su eallinbeivviin leat álgu ii ge loahppa .#Sujna ij le áhttje jalik ieddne jalik máddolåhko . Suv iellembiejvijn ij le álggo , ij ga giehtje . Son lea Ipmila Bártni láhkásaš , ja son bissu álelassii báhppan .#Jubmela Bárne muoduk le : härrán agev bissu . Fuomášehket man stuoris son lea .#Ájádallit man stuorre ! Velá máttaráhččámet Abraham ge attii sutnje buoremus oasi sállašisttis logádassan .#Sån gesi máttaráhttje Abraham buoremus doarrovuojtov lågådissan vattij . Dat Levi maŋisboahttit guđet leat ásahuvvon báhppan , galget lága mearrádusa mielde čoaggit logádasaid álbmogis , álbmotguimmiineaset , guđet leat maiddái Abrahama nális .#Gudi Levi gierragijs härrán sjaddi , galggi lága milta lågådisáv álmmugis tjoahkkit , guojmijstisá aj , vájku sij aj Abrahama máttos lidjin . Muhto Melkisedek guhte ii lohkkojuvvon sin sohkagoddái , válddii logádasa Abrahamas ja buressivdnidii su , vaikko Abraham lei juo ožžon Ipmila lohpádusaid .#Valla Melkisedek , guhti ij lim sijá máttos , oattjoj Abrahamas lågådisáv ja suv buorissjivnnjedij , vájku Abraham Jubmela jáhtojt lij oadtjum . Lea čielggas ahte buressivdnideaddjis lea alit árvu go das gii oažžu buressivdnádusa .#Tjielgas , buorissjivnnjediddjen le alep árvvo sujsta , guhti buorissjivnnjeduvvá . Muđuid gal jámolaš olbmot čogget logádasaid , muhto dál válddii logádasaid vuostái olmmái guhte čállagiid duođaštusaid mielde eallá agálaččat .#Nuppet bieles jábbmelasj almatja lågådisáv oadtju , valla nuppet bieles sujsta oadtju , gev vihtanassti iellemin . Velá Levi ge , logádasaid čoaggi , mávssii muhtun láhkái ieš logádasa Abrahama bokte .#Ja hárestis Levi , guhti lågådisáv oadtju , iesj aj Abrahama baktu lågådisáv vattij . Vaikko son ii lean vel riegádan , de lei goit máddaris Abrahama alimiin dalle go Melkisedek bođii Abrahama ovddal .#Vájku ij lim ájn riegádam , de lij gåjt máttaráhtjes Abrahama baktu maŋen dalloj gå Melkisedek suv duostoj . Jos juo Levi soga báhppavuohta , man vuođul Israela álbmogii addojuvvui láhka , livččii dolvon ollisvuhtii , manne dalle dárbbašii vel čuožžilit nubbi báhppa , gean báhppavuohta lea Melkisedeka báhppavuođa mielde ii ge Arona ?#Jus levihtaj härráámmádijn máhttelis luluj ållesvuodav oadtjot - man vuodo nali álmmuga láhka lij biejaduvvam - man diehti lij de ietjá härráj dárbbo boahtet , guhti lij Melkisedeka ja ij Arona lágásj ? Jos báhppavuohta nuppástuvvá , de láhka ge ferte nuppástuvvat .#Jus härráámmát ietjájduvvá de láhka aj viertti ietjájduvvat . Son geas dás lea sáhka , gullá eará čerdii , mas ii leat oktage doaimmahan áltárbálvalusa .#Gen birra dát javladuvvá ietjá mátto gierragijda gullu , gejs aktak ij le goassak álltárdievnastusáv dahkam . Buohkat han dihtet ahte Hearrámet boahtá Juda čearddas , ii ge Movsses leat sárdnon maidege dán čeardda báhppavuođa birra .#Gájka ham diehti mijá Härráv Juda máttos , ja Moses ij le dán mátto härrájs majdik moalgedam . Buot dát šaddá ain čielgaseabbon go čuožžila Melkisedeka láhkásaš ođđa lágán báhppa , guhte ii leat šaddan báhppan olmmošlaš lága árbenjuolggadusaid mielde , muhto nohkameahttun eallima fámus .#Ájn tjielggasabbon sjaddá gå ietjálágásj härrá tjuodtjel , Melkisedeka lágásj , guhti härrán sjattaj , ij lága baktu mij sierra máddolågov rávkká , ájnat nåhkåmahtes iellema fámo baktu . Su birra lea duođaštuvvon : Don leat báhppa agálašvuhtii , Melkisedeka báhppavuođa mielde .#Suv birra duodastuvvá : Dån le härrá ihkeven ájggáj , Melkisedeka láhkáj . Nu heaittihuvvo ovddit mearrádus , dasgo dat lei heittot ja ávkkeheapmi , ii han láhka leat ollašuhttán maidege . Dan sadjái mii leat ožžon buorebu , doaivaga mii addá midjiide vejolašvuođa lahkanit Ipmilii .#Åvdep märrádus de dåssjen dagáduvvá , gå lij slájvve ja ávkedibme - láhka ham avtak ij le ållåsin dahkam - dan sadjáj midjij buorep vatteduvvá , doajvvo mij mijáv Jubmela lagábuj doalvvu . Dát dáhpáhuvai Ipmila váli mielde .#Duodden dasi Jubmela vuornes . Levi sohkagotti olbmát šadde báhppan váli haga , muhto Jesusa báhppavuohta nannejuvvui váliin , dáiguin sániiguin : Hearrá lea vurdnon ii ge gáđa dan : Don leat báhppa agálašvuhtii .#Då iehtjáda vuornná dagi härrán sjaddi , valla Jesus vuornnás härrán biejaduváj , sujsta guhti javllá : Härrá le vuornnáv dahkam mav ij doaje : Dån le härrá ihkeven ájggáj . Dás mii oaidnit man ollu buorebun lea šaddan dat lihttu man Jesus dáhkida .#Dassta dádjadip lihtov ájnnasabbon , man nannijiddje Jesus le . Eará báhpaid mearri lea dađistaga lassánan go jápmin lea hehtten sin joatkimis báhppan .#Dåj ietjá härráj låhko le maŋenagi lassánam , dajna gå jábmem sijá dievnastusáv boarkkij . Muhto Jesus bissu agálašvuhtii , dasgo su báhppavuohta lea nohkameahttun .#Valla gå Jesus ihkeven ájggáj bissu , de suv härráámmát le nåhkåmahtes . Danne son sáhttá ollásit beastit sin guđet su bokte bohtet Ipmila lusa , go son eallá agálašvuhtii ja rohkadallá sin ovddas .#Dan diehti máhttá ållåsit gájkajt gádjot , gudi suv baktu Jubmela lusi båhti , dajna gå ihkát viessu ja sijá åvdås råhkådallá . Dákkár bajimušbáhpa mii dárbbašeimmet gii lea bassi , vigiheapmi , duolvatkeahttá , earuhuvvon suttolaččain ja aliduvvon almmiid badjel .#Dakkir alemushärráv dárbahijma , guhti le ájlis , vigedibme , rájnas , suddárijs tjuoldeduvvam ja almij badjel bajeduvvam . Son ii dárbbaš eará bajimušbáhpaid láhkái beaivválaččat oaffaruššat vuos iežas suttuid ovddas ja dasto álbmoga suttuid ovddas .#Sån ij ietjá alemushärráj láhkáj fert biejve dárbaha värrodit , vuostak ietjas ja de álmmuga suttoj åvdås . Dasgo son lea juo gearddi oaffaruššan , go oaffarušai iežas .#Dav le akti ållåsit dahkam gå ietjas värrodij . Láhka ásaha bajimušbáhppan olbmuid guđet leat heajut , muhto váli sátni mii bođii lága maŋŋil , ásaha bajimušbáhppan Bártni guhte agálaš áigái lea dahkkojuvvon ollisin .#Láhka biedjá alemushärrán dakkir almatjijt , gudi li sjäbttjása , valla vuornes , mij lága sadjáj dagáduváj le alemushärrán biedjam Bárnev , guhti ihkeven ájggáj le ållesvuohtaj jåvsådam . Váldoášši mas dál lea sáhka , lea dát : Mis lea dakkár bajimušbáhppa guhte čohkká almmis Allatvuođa truvnnu olgeš bealde . Son doaimmaha báhpabálvalusa bassi báikkis , duohta lihttogoađis , man ii leat ceggen olmmoš , muhto Hearrá ieš .#Ájnnasamos muv vuojnos le : Miján le alemus härrá , guhti almen le Allavuoda tråvnå oalges bielen ájlisvieson dievnastime , duohta lihttogoaden , mij le Härrás ja ij almatjijs tsieggiduvvam . Juohke bajimušbáhppa lea biddjojuvvon oaffaruššat Ipmilii sihke attáldagaid ja njuovvanoaffariid , ja danne lei dárbbašlaš ahte maiddái min bajimušbáhpas lei juoga man sáhtii buktit oaffarin .#Alemushärrá le dievnastiddjen biejaduvvam värrovattáldagájt buvtátjit , ja dan diehti mijá alemushärrá aj juojddá viertti värron buktet . Jos son livččii eatnama alde , de son ii livčče oppa báhppa ge , dasgo dáppe leat juo dakkárat guđet oaffaruššet lága mielde .#Jus luluj dán ednamin de ij lulu ga härrán , dajna gå iehtjáda li gudi lága milta vattáldagájt bukti . Sin bálvalus lea goittot dušše almmálaš bálvalusa govva ja suoivva , nugo celkojuvvui Movssesii ge go son galggai cegget lihttogoađi : « Ane fuola das ahte dagat buot dan ovdagova mielde mii čájehuvvui dutnje vári alde . »#Sijá dievnastibme le dåssjå almmelasj åmij gåvvå ja suojvvanis , nåv gåk Jubmel Mosesij javlaj , gå Moses lihttogoadev lij tsieggitjit : Gehtja vaj gájkka dagá åvddågåvå milta mav váren vuojnni . Muhto min bajimušbáhppa lea ožžon sakka stuorit doaimma , go son maiddái lea buoret lihtu gaskaolmmái , dakkár lihtu mii lea vuođđuduvvon buoret lohpádusaid ala .#Valla dálla le Kristus åbbånagi alep härráámmádav oadtjum , dajna gå le buorep lihto gasskaålmåj , dakkir lihto mij le nanos jáhtoj nali vuododuvvam . Dasgo jos juo vuosttaš lihttu livččii leamaš láitemeahttun , de ii livčče dárbbašuvvon ođđa lihttu .#Jus vuostasj lihtto luluj lájtodibmen de ådå lihtos ij dárbbo lulu . Dasgo Ipmil láitá álbmogis go cealká : Gehččet , beaivvit bohtet , cealká Hearrá , go mun dagan ođđa lihtu Israela viesuin ja Juda viesuin . Dat ii leat seammá lágán lihttu go dat man mun dahken sin máddariiguin dalle go válden sin gihtii ja dolvon sin eret Egyptas .#Jubmel dal álmmugis gájgot : Gähttjit , biejve båhti , javllá Härrá , gå ådå lihtov Israela viesujn ja Juda viesujn dagáv , iv dakkir lihtov mav sijá ájttegij dahkiv , dalloj gå sijáv giedas válldiv ja Egyptas vuolgadiv . Sii eai bisson mu lihtus , ja danne in mun ge atnán fuola sis , cealká Hearrá .#Ettjin vuojn muv lihtov anoda , ittjiv ga mån sijáv lágeda , javllá Härrá . Muhto dán lihtu mun dagan Israela álbmogiin daid beivviid maŋŋil , cealká Hearrá : Mun bijan lágaidan sin millii ja čálán daid sin váimmuide .#Dát le lihtto mav daj biejvij maŋŋela Israela viesujn dagáv , javllá Härrá : Sijá mielajda lágajdam biejav ja sijá vájmojda tjáláv . Mun lean sin Ipmil , ja sii leat mu álbmot .#Mån sijá Jubmelin , ja sij muv álmmugin . Dalle ii oktage šat oahpat ránnjás , ii ge oktage oahpat álbmotguoimmis sániiguin : « Oahpa dovdat Hearrá . » Dalle sii buohkat , uhcimusas stuorimussii , dovdet mu .#Aktak ij dasti dárbaha viesátguojmes , ij ga vieljas dáj bágoj åhpadit : Dåbdijda Härráj ; Gájka unnemusás gitta stuorámussaj muv dåbddisa . Mun attán ándagassii sin vearredaguid in ge šat goassege muitte sin suttuid .#Sijá vierrevuodav ándagis luojtáv , sijá suttojt iv dasti mujte . Sártnodettiinis ođđa lihtu birra Ipmil čájeha ahte vuosttaš lihttu lea boarásmuvvan .#Ådå lihto birra håla åvdep lihtov oabmen dagáj . Ja dat mii boarásmuvvá ja oamásmuvvá , lea juo nohkagoahtimin .#Ja mij åbmu , ruvva nåhkå . Vuosttaš lihtus ledje nappo ipmilbálvalusa njuolggadusat ja bassi báiki dáppe eatnama alde .#Åvdep lihton lidjin vuojn sierra jubmeldievno njuolgadusá ja aj ednama ájlisviesso . Ceggejuvvui goahti man ovddimus lanjas ledje ginttaljuolgi , beavdi ja oaffarláibbit . Dán oasi gohčodedje bassin . Nuppi ovdaloavdaga duohken lei dat latnja man gohčodedje buot basimussan .#Goahte gárveduváj åvddålanjájn , gåhtjoduvvam ájllisin , gånnå gintaljuolgge , bievdde ja gehtjadimlájbe lidjin Nuppe åvddåloavddaga duogen lij ladnja , mij gájkin ájllisabmusin gåhtjoduváj . Doppe lei golle suovasáltár ja lihtu árka , mii lei skoađastuvvon golliin .#Danna lij gålle suovasálltár ja lihto árkka gålleskådijn . Árkkas lei gollelihti man siste lei mánna , Arona soabbi mas šadde iđut , ja lihtu távvalat .#Árka sinna lij gållelihtte mánnás dievva , Arona soabbe , masi urbe lidjin luorkijdam , ja lihto dáblo . Árkka bajábealde ledje hearvásvuođa kerubat suoivanastimin soabahansaji .#Árka badjelin lidjin herlukvuoda keruba , ma såbadussajev suojvvanasstin . Buot dán ii dárbbaš dál čilget nu dárkilit .#Valla dájt ássjijt ij dárbaha nåv snivva tjielggit . Nu lea nappo buot ásahuvvon .#Nåv lidjin gájkka gárvedam . Goađi ovddimus lanjas fitnet báhpat beaivválaččat go doaimmahit ipmilbálvalusa .#Jubmeldievnon härrá agev goade åvddåladnjaj tjágŋi . Muhto goađi nuppi latnjii beassá dušše bajimušbáhppa , ja son ge dušše oktii jagis . Dalle sus ferte álo leat mielde varra man son oaffaruššá iežas ja álbmoga meaddádusaid ovddas maid sii leat dahkan diehtemeahttunvuođas .#Nuppe ladnjaj alemushärrá dåssjå akti jahkáj manná , gå ietjas ja álmmuga ájggomahtes mättojs agev málev värrot . Nu Bassi Vuoigŋa čájeha ahte geaidnu buot basimussii ii leat vel rahppojuvvon , nu guhká go goađi ovddimus latnja bissu .#Dajna de ájlis Vuojŋŋanis vuoset gäjnov ájlisviessuj dahppot , guhkev åvddåladnja ájn bissu . Buot dát govvida dálá áiggi : Attáldagat ja oaffarat gal buktojuvvojit , muhto dat eai sáhte dahkat ollisin su guhte oassálastá ipmilbálvalussii vai su oamedovdu buhtásmuvašii .#Dát gåvvi dálásj ájgev : Värrovattáldagájt bukti vájku e ållåsin máhte dahkat suv , guhti Jubmelav dievnas jalik suv oamedåbdov . Dát leat dušše olgguldas ásahusat , nugo biebmo- , juhkamuš- ja juohke lágán buhtistannjuolggadusat ge , ja bissot dušše dassážii go rivttes lágádus ásahuvvo .#Biebmo , juhkusa ja gájkka basádime li dåssjå ålgoldis vidjura , ma bissu dasik buorep njuolgadusá båhti . Muhto go Kristus bođii dálá buriid bajimušbáhppan , de manai stuorit ja dievasleabbo goađi čađa , mii ii leat dahkkojuvvon gieđaiguin , ii ge gula sivdniduvvon máilbmái .#Valla Kristus le dal boahtte buore alemushärrán låjdåstam . Sån le stuoráp ja ållåsap goadev vássám , mij ittjij almatja giedas dagáduvá , ij ga dán väráldij gullu . Son manai dušše oktii sisa buot basimussii , ii bohkáid ja burrogálbbiid varain , muhto iežas varain , ja nu son lea buktán midjiide agálaš lonástusa .#Ietjas varájn , ij hábrráj jalik gálbij málijn , le ihkeven lånåstusáv midjij vuojttám , gå ájlisviessuj tjáŋaj . Jos juo bohkáid ja vuovssáid varra ja guigguid gunat mat riškkuhuvvojit buhtismeahttumiid ala , buhtistit olbmuid olgguldasat , de dađe buorebut buhtista ge Kristusa varra ! Agálaš vuoiŋŋas bokte son lea oaffaruššan iežas láitemeahttun oaffarin Ipmilii ja buhtista min oamedovddu jápma daguin eret vai mii sáhtášeimmet bálvalit ealli Ipmila .#Jus dal hábrráj ja vuovsáj málle ja gujgoj guná báddumijda rissjaluvvam , sijáv ájlistuhtti vaj rubmahis rájnnani , ij gus de Kristusa varra mijá oamedåbdojt ájn buorebut jábma dagojs rájnni , vaj ielle Jubmelav dievnastip ? Dan dihtii Kristus lea boahtán ođđa lihtu gaskaolmmájin vai sii guđet leat rávkojuvvon , oččošedje lohpiduvvon agálaš árbbi , go son jápmimiinnis lonistii dain rihkkumiin mat ledje dahkkojuvvon vuosttaš lihtu áiggi .#Kristus ham ihkeven Vuojŋŋanisá baktu le ietjas vigedis värron Jubmelij vaddám . Dan diehti le Kristus ådå lihto gasskaålmåj , vaj gåhtjoduvvama jáhttem ihkeven árbev oadtju , gå jábmemijnes lånestij sijáv åvdep lihto mieddemijs . Dasgo gos testamenta lea , galgá álo sáhttit duođaštit duohtan testamentta dahkki jápmima .#Jus testamentan galggá fábmo , de viertti duodastuvvat dan dahkke le jábmám . Testamenta han boahtá fápmui easkka go dan dahkki jápmá ; nu guhká go dan dahkki eallá , dat ii leat fámus .#Testamennta le esski jábmema maŋŋela fábmogis , ij le fámon guhkev dan dahkke viessu . Danne ii vuosttaš lihtu ge sáhttán ásahit vara haga .#Dajna de ittjij ga åvdep lihtto mále dagi máhte ásaduvvat . Go Movsses lei lohkan oppa álbmogii buot lága báhkkomiid , de válddii burrogálbbiid ja bohkáid vara ja čázi , skárllatrukses ulluid ja issopa ja riškkuhii daid lága girjji ja oppa álbmoga ala ja celkkii : « Dát lea dan lihtu varra man Ipmil lea dahkan dinguin . »#Gå Moses lij gájkka lága budájt álmmugij låhkåm , de váldij gálbij ja hábrráj málev aktan tjátjijn ja ruoppsis hulloj ja isopajn ja lága girje ja åbbå álmmuga nali dajt rissjalij ja javlaj : Dát le lihto málle , mav Jubmel didjij vaddá . Seammá láhkái son riškkuhii varain lihttogoađi ja buot gaskaomiid mat adnojuvvojit ipmilbálvalusas .#Málev rissjalij goade nali ja gájkka åmij nali , majt jubmeldievnon adnin . Lága mielde goasii buot buhtistuvvo varain , dasgo ándagassii addojupmi ii leat , jos ii golggahuvvo varra .#Lága milta ham vargga gájkka máles rájnnán , ja mállegålgådime dagi ij le ándagisluojttem . Almmálaš diŋggaid govat fertejit nappo buhtistuvvot dáinna lágiin , muhto almmálaš diŋggat ieža fertejit buhtistuvvot ain buoret oaffariiguin .#Almenåmij gåvå vierttiji dajna vuogijn rájnniduvvat . Valla almenoame ietja buorep värov rávkki . Dasgo Kristus ii mannan bassi báikái mii lea dahkkojuvvon gieđaiguin . Dat lea dušše duohta bassi báikki govva . Son baicca manai albmái vai loaiddastivččii Ipmila muođuid ovdii min ovddas .#Kristus ham ittjij tjáŋa ájlisviessuj , mij giedas lij dagáduvvam ja mij lij dåssjå gåvvå almma viesos , ájnat almmáj manáj Jubmela åvddåj mijá ássjij låjdåstittjat . Ii son mannan albmái oaffaruššat iežas eatnat gerddiid , nugo bajimušbáhppa dahká juohke jagi go doalvu buot basimussii vara mii ii leat iežas varra .#Ittjij ga ietjas moaddi värroda nåv gåk alemushärrá , guhti juohkka jage ájlisviessuj doalvvu málev , mij ij le ietjas varra . Muđuid han Kristus livččii galgan gillát jápmima máŋgga geardde máilmmi vuođđudeami rájes .#De ham gierddat luluj moatte gärddáj jábmemav värálda sjivnnjedime rájes . Muhto dál son lea boahtán máilbmái dušše oktii , áiggiid loahpas , sihkkut eret suttu oaffariinnis .#Valla gå ájgge ållånij , de låjdåstij divna suttojt muorrodittjat ietjas värrodattijn . Juohke olbmo oassi lea oktii jápmit ja dasto dubmejuvvot . Seammá láhkái Kristus lea oktii oaffaruššojuvvon vai válddášii eret eatnagiid suttuid , ja son almmustuvvá nuppi geardde , ja dalle ii šat suttu dihtii , muhto beastit sin guđet leat vuordimin su .#Gå almatja oasse le jábmet ja dan maŋŋela duobbmiduvvat , de Kristus aj akti värroduváj ållusij suttojt muorrodittjat ja nuppádis ietjas bigot , ij suttoj diehti , ájnat sijájt gájutjit , gudi li suv vuorddemin . Lágas lea nappo dušše boahtteáiggi buriid suoivva , ii ge daid duohta govva .#Láhka dåssjå boahtteájge buorijt midjij suojvvanasstá , ij åmij duohta gåvåv . Seammá oaffarat oaffaruššojuvvojit álelassii jagis jahkái , muhto láhka ii sáhte goassege dahkat ollisin sin guđet loaiddastit daiguin Ipmila muođuid ovdii .#Dan diehti ij goassak máhte jahkásasj väroj baktu ållåsin sijáv dahkat , gudi dajt bukti . Muđuid han oaffaruššan livččii loahpahuvvon .#E gus ietján lulu värrodimes hiejttet ? Jos ipmilbálvalusa oassálastit livčče juo oktii buhtistuvvon , de sis eai livčče šat suttut oamedovddu alde .#Gudi jubmeldievnov adni lulun juo akti rájnnanam ja e dasti suttojt oamedåbdon lulu dåbddåt . Muhto oaffarat baicca muittuhit suttuid jahkásaččat , dasgo lea veadjemeahttun ahte vuovssáid ja bohkáid varra válddášii eret suttuid .#Valla väroj baktu sutto jahkásasj mujttádussan sjaddi , dajna gå vuovsáj ja hábrráj málle ij goassak máhte suttojt gádodit . Danne Kristus cealká boađedettiinis máilbmái : Njuovvanoaffariid ja attáldagaid don it hálidan , muhto don dahket munnje rupmaša .#Dan diehti Kristus javllá gå väráldij låjdås : Värojt ja vattáldagájt ittji sidá , valla rubmahav munji dahki . Boaldinoaffarat ja suttuoaffarat eai lean du miela mielde .#Boalldemverruj ja suddoverruj ittji lijkku . Dalle mun celken : Geahča , mun lean boahtán , nugo mu birra lea čállojuvvon girjegerrui , ollašuhttit du dáhtu , Ipmil .#De javlliv : Gehtja Jubmelam , dála boadáv . Nåv gåktu muv birra girjjegoabren tjáleduvvam le - duv sidodav dagátjit . Son cealká nappo vuos : « Njuovvanoaffariid ja attáldagaid , boaldinoaffariid ja suttuoaffariid don it dáhtton , dat eai lean du miela mielde » , vaikko dat oaffaruššojuvvojit lága mielde .#Vuostak javllá : Värojt ja vattáldagájt , boalldemvärojt ja suddovärojt ittji sidá . Ällim duv miela milta , vájku dajt lága milta buktin . Muhto dasto son cealká : « Geahča , mun lean boahtán ollašuhttit du dáhtu . »#Maŋŋela javllá : Gehtja , boahtám lev duv sidodav dagátjit . Son nappo heaittiha ovddit lágádusa ja ásaha nuppi .#Vuostatjav gádot maŋebuv fábmuj buvtátjit . Dán dáhtu mielde mii leat dahkkojuvvon bassin dušše ovttain áidna oaffariin , go Jesus Kristusa rumaš oaffaruššojuvvui .#Jubmela sidoda milta lip ájlistuvvam gå Jesus Kristusa rumáj akti värroduváj . Juohke báhppa doaimmaha beaivválaččat ipmilbálvalusa ja oaffaruššá álo seammá oaffariid , mat eai goit sáhte goassege váldit eret suttuid .#Juohkka härrá bäjvvásattjat Jubmelav dievnas ja sämmi värov agev buktá , vájku ij makkirik suttojt muorroda . Kristus lea oaffaruššan ovtta suttuoaffara mii bissu agálaččat ja lea čohkánan Ipmila olgeš gieđa beallái .#Valla Jesus avtav ájnna värov suttoj åvdås buvtij ja ihkát Jubmela oalges bielen tjåhkkåj . Doppe son ain vuordá dassážii go su vašálaččat biddjojuvvojit su julggiid vuložin , dasgo son lea dušše ovttain oaffariin dahkan agálaččat ollisin sin guđet dahkkojuvvojit bassin .#Dåppe dal vuorddá vasjulattjajt suv juolgij duvddan biejaduvvat , dajna gå avtajn ájnna verujn le ihkeven ájggáj ållåsin dahkam sijáv gudi ájlistuvvi . Dán duođašta midjiide maiddái Bassi Vuoigŋa .#Ájlis Vuojŋŋanis aj midjij dav vihtanasstá . Vuos ná : Dán lihtu mun dagan singuin daid beivviid maŋŋil , cealká Hearrá : mun bijan lágaidan sin váimmuide ja čálán daid sin millii .#Vuostak náv : Dát le lihtto mav sijájn daj biejvij maŋŋela dagáv , javllá Härrá . Lágajdam sijá vájmojda biejav , ja sijá mielajda tjáláv . Ja dasto : Sin suttuid ja vearredaguid mun in áiggo muitit šat goassege .#Ja vas : Sijá suttojt ja mieddemijt iv dasti mujte . Gos suttut leat ándagassii addojuvvon , doppe suttuoaffarat eai šat dárbbašuvvo .#Gå sutto li ándagis luojteduvvam , de ij le dasti suddoväros dárbbo . Oskuguoimmit , mis lea nappo roahkkatvuohta Jesusa vara bokte loaiddastit buot basimussii . Son lea rahpan midjiide ođđa , ealli geainnu mii manná ovdaloavdaga čađa , mii lea su rumaš .#Vielja , Jesusa vará baktu de máhttep jálot ájlisviessuj ådå gäjnov tjágŋat , mav midjij rabáj ja åvddåloavddaga - suv rubmaha - baktu iellemij doalvvu . Go mis lea dakkár stuora báhppa gean háldui lea oskkilduvvon Ipmila viessu , de loaiddastehkot buot basimussii duođalaš váimmuin ja oskku vissisvuođas , nu ahte min váibmu lea riškkuhuvvon buhtisin bahás oamedovddus ja rumaš bassojuvvon buhtes čáziin .#Miján le stuorra alemushärrá , gen háldon Jubmela viesso le . Låjdåstup de Jubmela åvddåj duodalasj vájmujn ja ålles jáhko vissesvuodajn , rájnnidum vájmujn , buorre oamedåbdujn ja rubmahijn mij le rájnna tjátjijn basáduvvam . Dollot nannosit gitta doaivagis man mii dovddastit , dasgo dat guhte lea addán midjiide lohpádusa , lea oskkáldas .#Bissup nannusin doajvoma dåbdåstusán , dajna gå sån le åskåldis guhti midjij jáhtojt vattij . Vuhtiiváldot guhtet guimmiideamet ja ávžžuhehkot guhtet guimmiideamet ráhkisvuhtii ja buriide daguide .#Huksup guhtik guojmáma ja bádtjijup guhtik guojmáma gieresvuohtaj ja buorre dagojda . Allot hilggo searvegoddámet čoagganemiid , nugo muhtumiin lea vierru , muhto arvvosmahttot guhtet guimmiideamet , dađe eanebut go oaidnibehtet beaivvi lahkaneamen .#Allup iehtjama tjoaggulvisájt guodu , nåv gåk muhtema dahki , ájnat alodup guhtik guojmáma , ja ájn vil ienebut gå vuojnnebihtit biejvev lahkanime . Jos mii suddudit mieleavttus vel dalle ge go leat oahppan dovdat duohtavuođa , de ii leat šat mihkkege oaffariid mii soabahivččii min suttuid . Dalle vuordá hirbmatlaš duopmu ja buolli áŋgirvuohta mii duššada daid , guđet čužžot Ipmila vuostái .#Jus bihko suddodip maŋŋel gå sádnesvuohtaj lip dåbdijdam , de ij le dasti makkirik såbadusvärro mijá suttoj åvdås , ájnat sieldes duobbmo ja moare dållå dåssjit sijáv gudi li Jubmelij vuossteháguga . Son guhte hilgu Movssesa lága , dubmejuvvo jápmimii árkkálmastinvuođa haga guovtti dahje golmma duođašteaddji sáni mielde .#Guhti Mosesa lágav doadjá viertti váni ármmogisvuoda dagi jábmet , guovte jali gålmå vihtana duodastusá maŋŋel . Man ollu garraset ráŋggáštusa ánssáša ge din mielas son guhte duolbmá Ipmila Bártni julggiidis vuollái ja eahpegudnejahttá lihtu vara , mainna son ieš lea dahkkojuvvon bassin , ja heahppašuhttá árpmu Vuoiŋŋa !#Man garrasap hattov dal ánssit sån , guhti Jubmela Bárnev juolgijis vuolláj duolmmu ja lihto varáv álbet , man baktu sån le ájlistuvvam , ja ármo Vuojŋŋanisáv bilkket ? Mii han dovdat su guhte lea cealkán : « Munnje gullá mávssaheapmi , ja mun áiggun mávssahit » , ja maiddái : « Hearrá dubme álbmogis . »#Dåbddåp ham suv guhti javlaj : Haddo munji gullu , ja ájgov mávsedit , ja vas : Härrá álmmugis duobbmi . Suorggatlaš lea gahččat ealli Ipmila gieđaide .#Siellde le ielle Jubmela giedajda gahttjat . Muitet mo lei ovdal , dalle go dii leiddet aiddo beassan čuovgasii .#Mujttit gåktu åvddål lij gå áttjak lijda tjuovggaj boahtám . Dalle dii gierddaidet ollu garra gillámušaid .#Dalloj garra gierddamijt gillajda . Muhtumiin hiddjidedje ja áŧestedje din earáid oaidnut , ja muhtumiin dii leiddet oasálaččat guimmiideattet garra oasis .#Dij bilkkeduvájda ja doarrádaláduvájda , gähttjamoavddon ulmutjijda dagáduvájda , ja muhttijn oasev guojmijihtte vájvijs váldijda . Dii gilláidet daiguin guđet ledje giddagasas , dii dohkkeheiddet iluin ahte din opmodat rivvejuvvui , dasgo diđiidet ahte oamastehpet buoret opmodaga mii bistá .#Fáŋŋgiduvvamij gierdajda , ja ávujn dibdijda dijás åmijt rievvot , dajna gå diedijda diján li buorep åbmudagá , stuovvásap oame . Allet nappo bálkes eret roahkkatvuođadet , dasgo dat oažžu stuora bálkká .#Allit ietjada jálosvuodav luojte , dassta stuorra bálkáv oadtjobihtit . Dii dárbbašehpet stuora gierdavašvuođa , vai sáhtášeiddet ollašuhttit Ipmila dáhtu ja oažžut dan mii lea lohpiduvvon didjiide . Dasgo : Oanehis áigi vel , dušše oanehis áigi , de boahtá son guhte galgá boahtit , ii ge son ádján .#Gierddisvuodav dárbahihpit vaj Jubmela sidodav buktebihtit ållidit ja oadtjot mij didjij le jáhteduvvam , dajna gå : Ájn oanegis ájgge ja de boahtá guhti galggá boahtet , ja sån ij vibá . Mu vanhurskkis bálvaleaddji oažžu eallit go osku , muhto jos luohpá , de mu siellu ii dohkket su .#Rievtesferdugam jáhkos baktu oadtju iellet , valla jus báhtar de ij le muv miela milta . Mii eat gula sidjiide guđet geassádit ja mannet gáđohussii , muhto sidjiide guđet oskot ja bestet sieluset .#Ep le sijájs gudi báhtari ja håhkkånibmáj manni , ájnat lip sijájs gudi jáhko baktu gádjusi . Osku lea vissisvuohta das mii doivojuvvo , ja dorvu das mii ii oidno .#Jáhkko le doajvo vuodo ja vissesvuohta dassta mav ep vuojne . Dan oskku dihtii máddarat ožžo buori duođaštusa .#Jáhkosa diehti ájttega Jubmela vihtanusáv oadtjun . Oskku dihtii mii áddet ahte máilbmi lea sivdniduvvon Ipmila sáni bokte , nu ahte oinnolaš lea riegádan oaidnemeahttumis .#Jáhko baktu buojkkáp Jubmel bágos fámujn väráldav sjivnnjedij , ja ma li vuojnnusin ettjin sjatta masstak mij vuojnnu . Oskku dihtii Abel oaffarušai Ipmilii buoret oaffara go Kain ja oaččui Ipmilis dan duođaštusa ahte lei vanhurskkis su attáldagaid dihtii .#Jáhkonis Abel Kainis oajváp värov Jubmelij buvtij ja vihtanusáv rievtesferdugin oattjoj . Oskkodettiin son sárdnu vel dál ge vaikko lea jápmán .#Jubmel iesj suv värov nanodij , ja jáhkos diehti Abel ájn hoallá , vájku gådduj . Oskku dihtii Henok váldojuvvui eret , amas oaidnit jápmima .#Jáhkonis Henok dáppelt viettjaduváj vaj jábmemav ittjij dárbaha vuojnnet . Dasto son ii lean šat , dasgo Ipmil válddii su eret .#Ettjin suv dasti vuojne , dajna gå Jubmel suv dáppelt váldij . Ovdal go váldojuvvui eret , de son lei ožžon duođaštusa ahte dohkke Ipmilii .#Duodastusáv oattjoj åvddål gå viettjaduváj : sunji lij Jubmel ármov vaddám . Oskku haga lea almmatge veadjemeahttun dohkket sutnje .#Jáhko dagi aktak ij ármov Jubmelis oattjo . Dat guhte loaiddasta Ipmila ovdii , ferte oskut ahte Ipmil lea ja ahte son bálkkaša sin guđet ohcet su .#Guhti Jubmelij sihtá lahkanit , viertti jáhkket Jubmel le , ja gudi suv åhtsi Jubmelis bálkáv oadtju . Oskku dihtii Noa oaččui almmuhusa Ipmilis das mii ii lean vel oaidnimis , ja ipmilbalolašvuođastis son ráhkadii árkka beastit buot su dálu olbmuid .#Jáhkonis jubmelbalulasj Noa árkav tsieggij goahtefuolkes gájutjit , gå bigudisáv dan birra oattjoj , mij ittjij ájn vuojnnu . Oskku dihtii son šattai máilmmi duopmun ja árbii ieš dan vanhurskkisvuođa mii boahtá oskkus .#Dajna de värálda duobbmon sjattaj ja iesj aj oasev oattjoj rievtesferdukvuodas mij jáhkos boahtá . Oskku dihtii Abraham lei gulolaš go rávkojuvvui .#Jáhkonis Abraham lij gullogis gå gåhtjoduváj . Son vulggii dan eatnamii mii lei lohpiduvvon sutnje árbeeanan . Son vulggii mátkái dieđekeahttá gosa lei mannamin .#Vuolgij ednamij , mij sunji lij jáhteduvvam , vájku ittjij diede gåsi boahtá . Oskku dihtii Abraham ásaiduvai vierisin lohpádusa eatnamii ja orui doppe gođiin Issáhiin ja Jáhkobiin , guđet leigga seammá lohpádusa árbbolaččat . Dasgo Abraham vurddii dan gávpoga mas lea nana vuođđu ja man Ipmil lea huksen ja sivdnidan .#Jáhkonis årruj jáhttem ednamijda , amás dáfojda , ja goaden åroj aktan Isakijn ja Jakobijn , gudi lijga dahtak jáhtos oasev oadtjum , Abraham vuojn vuordij stádav nanos vuodujn mav Jubmel iesj lij ájggomusáj milta tsieggim . Oskku dihtii Sárá oaččui vel fámu šaddat áhpeheapmin , vaikko su sahkaneami áigi lei juo vássán , go son anii luohtehahttin su gii lei lohpidan .#Jáhkonis aj oattjoj fámov bárnev sahkkidittjat vájku såj Sarajn juo lijga vuorastuvvam . Åskeldij sunji guhti lij jáhtov vaddám . Dan dihtii bohte dan ovtta olbmás , velá boarásmuvvan olbmás , maŋisboahttit nu eatnagat go almmi násttit ja nu lohkameahttumat go mearragátti sáttočalmmit .#Dan diehti dát ájnna ålmåj guhti juo jábmema lahka lij , oattjoj máttov lågodibme degu alme náste ja merragátte sáttojtjalme . Oskkus dát buohkat jápme oaččokeahttá dan mii lei lohpiduvvon sidjiide .#Jáhkonisá gájka sij jámadin åvddål gå oadtjun dav mij lij jáhteduvvam . Sii ledje dušše guhkkin oaidnán dan ja dearvvahan dan iluin ja dovddastan ahte ledje guossit ja vierrásat eatnama alde .#Lidjin dav dåssjå mälggadis vuojnnám ja buorástahttám , dåbdåstusájnisá guossen ja abmasin ednamin . Dat guđet sárdnot ná , čájehit iežaset áibbašeami vánheneatnamii .#Gudi nåv hålli vuosedi ájtteklándav åhtsåmin li . Muhto jos sin jurdagiin livččii leamaš dat eanan gos ledje vuolgán , de gal livčče sáhttán máhccat dohko .#Ja jus lánnda mav lidjin guodám luluj sijá mielan , de máhttet lulun máhttsat . Muhto sii váinnuhedje buorebu , almmálaš vánheneatnama .#Valla buorep lándav , alme ájtteklándav , åhtsålin . Dan dihtii ii Ipmil ge heahpanatta sis , muhto suovvá sin gohčodit iežas Ipmilin , dasgo son lea gárvvistan gávpoga sin várás .#Dan diehti Jubmel ij sijás skábmáda , ájnat bessi suv ietjasa Jubmelin gåhttjot , sån ham le sidjij stádav vuododam . Oskku dihtii Abraham buvttii Issáha oaffarin go geahččaluvvui .#Jáhkonis Abraham Isakav värron buvtij gå gähttjaluváj . Son lei gárvvis oaffaruššat áidna bártnis , vaikko lei ožžon lohpádusaid , ja sutnje lei celkojuvvon : « Issáha nálli gohčoduvvo du mánnán . »#Miededij värrodit ájnna bárnes , guhti lij jáhtojt oadtjum , ja gesi Jubmel lij javllam : Isaka gierraga duv namáv åvddålij doalvvu . Dasgo son jurddašii ahte Ipmilis lea fápmu bajásčuoččáldahttit vel jábmi ge , ja nu son oaččui bártnis ruovttoluotta , bajásčuožžileami veardádusgovvan .#Árvvedij Jubmelin lij fábmo jábbmegijt båvtåtjit . Jábbmegij lussta ham bárnes ruopptot oattjoj , gåvvån javladuvvam . Oskku dihtii Issát buressivdnidii Jáhkoba ja Esaua , boahtteáiggi várás .#Jáhkonis Isak Jakobav ja Esauav aj boahtte ájgijda buorissjivnnjedij . Oskku dihtii Jáhkot buressivdnidii guktuid Jovsseha bártniid go lei jápmimin , ja rohkadalai njahkut soabbegeaži vuostái .#Jáhkonis buorissjivnnjedij Jakob jábmemis åvdån Josefa bárnijs goappátjijt ja soabbe duvddan Jubmelij råhkådaláj . Oskku dihtii Jovsset sártnui , go lei lahka jámi , ahte Israela álbmot vuolgá oktii eret Egyptas ja mearridii mii su dávttiiguin galggai dahkkojuvvot .#Jáhkonis Josef jábmemlátjon Israela mánáj vuolggema birra hålaj ja mierredij majt suv dávtij dahkat . Oskku dihtii Movssesa vanhenguovttos aniiga bártniska čihkosis golbma mánu . Soai oinniiga ahte mánná lei čáppis , eaba ge ballan gonagasa gohččumis .#Jáhkoniska Mosesa äjgáda tjiegadijga njuorak mánáska gålmmå máno , dajna gå vuojnijga mánáv fávrron , ejga vil gånågisá gåhttjomis balá . Oskku dihtii Movsses biehttalii rávis olmmožin gohčoduvvomis farao nieidda bárdnin .#Jáhkonis ållessjattuk Moses vuornoj farao niejda bárnnen gåhtjoduvvamis . Son anii buorebun gillát oktan Ipmila álbmogiin go ohcat suttu návddašeami oanehis boddii .#Jubmela álmmugijn sidáj gierddat ienni gå oanegis ájgev suddárij siegen ávvudallat . Son anii Kristusa hiddjádusa stuorit riggodahkan go Egypta dávviriid , dasgo son vurddii lohpiduvvon bálkkašumi .#Álbedimev Kristusa diehti anij stuoráp boanndudahkan gå Egypta dávverijt , dajna gå jáhttem bálkáv vuordij . Oskku dihtii son vulggii Egyptas ii ge ballan gonagasa moaris .#Jáhkonis Egyptas vuolgij , ittjij ga gånågisá moares balá . Son bisui nanusin dego livččii oaidnán su guhte lea oaidnemeahttun .#Bisoj nannusin degu vuojnnemin Suv guhti ij vuojnnu . Oskku dihtii son ásahii beassážiid ja riškkuhii vara amas sorbmejeaddji eŋgel guoskkahit israellaččaid vuosttašriegádeddjiid .#Jáhkonis baktu bässásjbasev ásadij ja málev sihkodij , vaj vuostasjriegádiddjij dåssjididdje ij lulu sijájt duohtadit . Oskku dihtii israellaččat manne Ruksesmeara čađa dego goike eatnama mielde , muhto go egyptalaččat geahččaledje dan , de heavvanedje .#Jáhkonis Israela álmmuk vájaldij Ruoppsismerav degu gåjkke gáttev luluj mannamin , valla dalloj gå egyptaga dav aj gähttjalin de håhkkånin . Oskku dihtii Jeriko muvrrat gahčče go álbmot lei vázzán daid birra čieža beaivvi .#Jáhko baktu Jeriko muvra gahttjin gå gietjav biejve daj birra lidjin vádtsám . Oskku dihtii fuorrá Rahab vealttai jápmimis oktan eahpegulolaččaiguin , dasgo son lei váldán dihtošteddjiid vuostái ráfiin .#Jáhkonis skieges nissun Rakav besaj jáhkodimij siegen gåddumis , dajna gå ráfijn lij váksjudiddjijt duosstum . Maid ba dása vel lasihivččen ?#Ja mav de vil javllat ? Mus nogašii áigi , jos muitalivččen Gideona , Baraka , Samsona ja Jefta , Dávveda , Sámmola ja profehtaid birra .#Ájgge le ilá oadne Gideona , Baraka , Simsona ja Jefta , Davida ja Samuela ja profehtaj birra subtsastit . Oskku dihtii sii vuite riikkaid , doalahedje rievtti ja besse oaidnit lohpádusaid ollašuvvamin .#Jáhkonisá sij gånågisrijkajt vuojttin , rievtesferdukvuoda dagojt dahkin ja vuojnnet bessin jáhtojt ålliduvvat . Sii notke ledjoniid njálmmi , jáddadedje njivžu dola ja garve miehki ávjju .#Lädjána njálmev máhttin buodot , moare dålåjt jáddadit ja svierde ájvos bessat . Sii ledje heajut , muhto givro , šadde fámolažžan soađis , ja báhtarahtte vašálaččaid veagaid .#Sjäbttjása lidjin valla gievrrun , doaron fámov oadtjun ja amás doarrofuovajt báhtaribmáj oagodin . Muhtun nissonat ožžo jábmiideaset eallin ruovttoluotta go sii bajásčuožžiledje .#Nissuna oadtjun jábbmegijdesa tjuodtjela ruopptot . Earát biinniduvvojedje ja biehttaledje gáddjojuvvomis , danne go hálidedje buoret bajásčuožžileami .#Iehtjáda jábmema rádjáj vájveduvvin , gå ettjin sidá gádjusit dajna gå buorep tjuodtjelibmáj hálijdin ållet . Earát fas muosáhedje bilkku ja roaiskkáid , velá láhkkiid ja giddagasa ge .#Muhtema vat oadtjun bilkkedimev ja ruosskimav gierddat , tjabu tjadnasijt ja fáŋŋgavuodav . Sin geađgádedje jámas , sahájedje guovtti oassái ja sorbmejedje mihkiin .#Gierggiduvvin , guovddat jaláduvvin ja svärddáj gåddujin . Sii fertejedje johtalit sávzza- ja gáiccanáhkit gárvun , sii gillájedje vádjitvuođa , áŧestuvvojedje ja illástuvvojedje .#Sávtsa- ja gájtsanáhkkegárvoj vádtsin , vánev gierddin , doarrádaláduvvin ja illastuvvin . Sii ledje menddo buorit dán máilbmái , ja nuba sii fertejedje vádjolit mehciin ja váriin ja ássat bákteráiggiin ja eananrokkiin .#Värált ittjij sijáv ánssida . Sijá årromsaje lidjin åjdåmájan , várijn , báktegålojn ja ednamrájgijn . Ja vaikko dát buohkat leat ožžon buori duođaštusa go osko , de almmatge eai ožžon dan mii lei lohpiduvvon .#Ittjij aktak sijás , gudi jáhko baktu Jubmela vihtanusáv oadtjun , vuojne jáhto ållidimev . Dasgo Ipmil lei vurken ain buorebu min várás , amaset sii šaddat ollisin min haga .#Jubmel le midjij buorebuv mierredam . Dan diehti de ållesvuohtaj esski mijá siegen bessi . Go min birra leat nu stuora joavku duođašteaddjit , de biddjot eret buot nođiid mat hehttejit min ja suttu mii nu álkit cieggá midjiide .#Gå dal mijá birra le vihtanasstijs nåv ålos de luojttup mij aj gájkka mij däddá ja suttov mij midjij le njåmmum , ja viehkup gierddisvuodajn dan oajbbomin mij le mijá åvddåj biejaduvvam . Vihkot áŋgirvuođain gitta loahpa rádjái dan gilvvu mii mis lea ovddabealde , geahčadettiin Jesusii , guhte ásaha ja ollašuhttá oskku , ja guhte boahttevaš ilu dihtii gierddai ruossa gillámušaid beroškeahttá heahpadis ja dál čohkká Ipmila truvnnu olgeš bealde .#Gähttjup jáhko vuododiddjáj ja ållididdjáj , Jesusij , guhti boahtte ávo diehti ruossav gierdaj , ittjij ga álbedimes berusta . Jurddašehket su guhte gierddai suttolaččaid garra vuostehágu amadet massit roahkkatvuođadet ja hearddohuvvat .#Dálla dal Jubmela tråvnå oalges bielen tjåhkkåj . Mujttit suv guhti dakkir vasjev suddárijs gierdaj vaj ehpit vájba ja dårvov bieste . Dii ehpet leat vel šaddan golggahit varaidet soađis suttu vuostái .#Sutto vuosstáj oajbodijn ehpit le ájn vará rádjáj gierddam . Dii lehpet vajáldahttán dán rávvaga mii sárdnu didjiide nugo mánáide : Mánážan , ale uhcáš Hearrá bagadusa , ale hearddohuva go son bagada du , dasgo gean Hearrá ráhkista , su son bagada , ja son risse juohkehačča gean váldá mánnánis .#Ja lihpit vajálduhttám vágodusáv mav didjij bárnnen hoallá : Bárnnam , ale Härrá nuktalusáv dåssjen ane , ja ale häso gå duv haddut , dajna gå Härrá nuktal gev ähttsá , ja ruosski juohkkahattjav gev bárnnen válldá . Din gillámušat leat bagadussan .#Gierddamusá li didjij bagádussan . Ipmil meannuda dinguin nugo mánáidisguin .#Jubmel dijájn degu bárnijnis dahká . Sáhttá go leat dakkár mánná , gean ii áhčči bagadivčče ?#Guhti le bárnne gev áhttjes ij nuktala ? Jos dii nappo ehpet leat bagaduvvon , nugo buohkat earát , de dii lehpet juolgemánát ehpet ge rivttes mánát .#Gå nuktaluvvabihtit degu gájkka iehtjáda de lihpit máná . Gudi e nuktaluvá älle oalle ájnat juolggimáná . Go min eatnanlaš áhčit bagadedje min , de mii aniimet sin árvvus .#Mijá áhtje mijáv nuktalin , ja mij guddnedijma sijáv . Eat go mii vel ollu eanebut galggaše leat vuoiŋŋalaš Áhččámet vuolibužžan , vai eallit .#Ep gus de vil ienebut lulu vuojŋŋanisáj áhttjáj vuollegattja vaj viessop ? Dasgo min áhčit bagadedje min dušše oanehis áiggi várás ja nugo sin mielas orui buorre , muhto Ipmil dahká dan midjiide ávkin vai mii šattašeimmet oasálažžan su bassivuhtii .#Mijá áhtje vuojn mijáv dåssjå oanegis ájgev ietjasa vuojnoj milta nuktalin , valla Jubmel dav mijá buorren dahká , vaj lulujma oasálattjan suv ájlisvuohtaj sjaddat . Buot bagadus gal orru leamen eambbo morašin go illun nu guhká go dat bistá , muhto dat šaddada ráfi ja vanhurskkisvuođa sis guđet leat bagaduvvon .#Dan båttå gå almasj nuktaluvvá , de nuktalus vuojnnet ienep surgov gå ávov buktá , valla vijmak gåjt ráfev ja rievtesferdukvuodav vaddá sunji guhti dan baktu le bagáduvvam . Nannejehket nappo váiban gieđaid ja vuoimmehuvvan čippiid !#Gievrrodihtit dan diehti ietjada vájbbe giedajt ja gasjkos buolvajt . Johtet njulges bálgáid , amas skierpmá juolgi vealččihit , muhto vai dat buorrána .#Njuolggijihtit juolgijda bálggájt , vaj skiermmá juolgge ij lulu ässjkaluvvat ájnat varrásin sjaddat . Váinnuhehket ráfi buohkaiguin ja dan bassivuođa man haga ii oktage oaččo oaidnit Hearrá .#Åhtsit ráfev gájkaj ja ájlisvuodav man dagi aktak ij Härráv vuojne . Váruhehket amas oktage báhcit oaseheapmin Ipmila árpmus , amas mihkkege vahátlaš bahčavuođa ruohttasiid beassat šaddat ja mirkkohit eatnagiid .#Gáhttijihtit vaj aktak ij Jubmela ármos gahtja ja vaj bihtja ruohtsas ij lulu vuohtjet ja moaddásijt biejsstet . Váruhehket , amas oktage dis eallit furrodagas dahje eahpebassivuođas nugo Esau , guhte ovtta mállása ovddas vuvddii vuosttašriegádeaddji vuoigatvuođas .#Gähttjit vaj aktak ij vieso skiegesvuodan jali jubmelahtesvuodan nåv gåktu Esau , guhti avta mállása åvdås vuostasjriegádiddje riektás vuobdij . Dii han diehtibehtet ahte go son dasto dáhtui buressivdnádusa , de hilgojuvvui .#Diehtebihtit ham ; maŋŋela gå buorissjivnnjádusáv sidáj de ittjij oattjo , vájku gadnjalij ánodij . Vaikko son bivddii dan čieru , de ii beassan dahkat buorádusa .#Ittjij dasti besa buorádusáv dahkat . Ehpet dii leat boahtán dakkár vári lusa man sáhttá guoskkahit gieđain , gos lea njuoršudolla , čáhppes balva , seavdnjatvuohta ja riđđudálki , ehpet dohko gos gullui básoniid čuodjan ja jietna mii sártnui nu ahte guldaleaddjit biehttaledje gullamis dan .#Ehpit le várráj boahtám , mav giedaj buktá duohttat , várráj sjnjibttjo dålåjn . Ehpit le boahtám murkkuj , sjievnnjedij ja bieggavirruj , basuvna tjuodjamijda , jalik jiednaj mij hålaj dan láhkáj , vaj gulle vájnnodin dassta bessat . Dasgo sii eai gierdan gullat dán gohččuma : « Jos velá spire ge guoská várrái , de dat galgá geađgáduvvot . »#Ettjin vuojn gåhttjomav gierda : Tjabu judos mij várev duohttá galggá gierggiduvvat . Dat oainnáhus lei nu suorggatlaš ahte Movsses ge celkkii : « Mun balan sakka ja doarggistan . »#Alvvusav vuojnnin ja Moses de javlaj : Balos skielbestav . Muhto dii lehpet boahtán Sionvári vuollái , ealli Ipmila gávpogii , almmálaš Jerusalemii . Doppe leat duháhiid mielde eŋgelat , ávvudančoagganeapmi ja vuosttašriegádeddjiid searvegoddi , dat , geaid namat leat čállojuvvon almmi girjjiide .#Valla lihpit Siona várráj boahtám ja ielle Jubmela stádaj , almmelasj Jerusalemij ja lågodis ieŋŋgilij lusi , ávvudalle fuovvaj ja vuostasjriegádiddjij tjoaggulvissaj , gej namá li almen tjáleduvvam . Doppe lea Ipmil , buohkaid duopmár , ja sin vuoiŋŋat guđet leat vanhurskásat ja dahkkojuvvon ollisin , ja doppe lea Jesus , ođđa lihtu gaskaolmmái , ja riškkuhanvarra mii sárdnu beaktileabbot go Abela varra .#Lihpit duobmára åvddåj boahtám guhti le gájkkaj Jubmel , ja rievtesferdugij vuojŋŋanisáj lusi gudi li ållåsin sjaddam , ja Jesusa lusi , ådå lihto gasskaålmmå åvddåj , ja varraj mij rájnni ja Abela varás buorebut hoallá . Váruhehket amadet hilgut su guhte sárdnu !#Allit hilgoda suv guhti sárnnu . Jos sii eai vealtan ráŋggáštusas guđet hilgot su guhte sártnui ipmillaš sániid eatnama alde , de dađe vissáseabbot mii eat vealtta das jos jorgalit sus eret gean sánit bohtet almmis .#Jus ettjin máhte báhtarit , sij gudi suv hilgodin , gå ednamin sárnoj , gåktus de mij máhttep báhtarit jus jårgijdip sujsta guhti almes hoallá . Dalle su jietna lihkahii eatnama , ja dál son lea lohpidan : « Oktii vel lihkahan eatnama , in ge dušše dan , muhto maiddái almmi . »#Dalloj suv jiedna ednamav doargestahtij ; valla jáhttám le dal : Ájn vil akti doargestahtáv , iv dåssjå ednamav , ájnat almev aj . Dát sánit « oktii vel » mearkkašit ahte buot mii lea sivdniduvvon , lihkkasa ja sirdašuvvá , vai dat mii ii lihkkas , bisošii .#Bágo ájn vil akti vuosedi , mij doarges le sjivnnjeduvvam ja galggá gáhtot vaj dat mij ij doargesta luluj bissot . Go mii oažžut riikka mii ii lihkkas , de lehkot dan dihtii giitevaččat ja bálvalehkot Ipmila su dáhtu mielde ipmilbalolašvuođas ja balus , dasgo min Ipmil lea loaktevaš dolla .#Oadtjop rijkav mij ij doargesta . Lehkup dan diehti gijtulattjan ja dievnastup Jubmelav sidodis milta , guddnedimijn ja jubmelbalulasjvuodajn , dajna gå mijá Jubmel le dåssjididdje dållå . Bisuhehket vieljalaš ráhkisvuođa .#Bissut vieljatjij gieresvuodan . Allet vajáldahte čájeheames guosseláđisvuođa , dasgo dainna lágiin muhtumat leat váldán guossin eŋgeliid dieđekeahttá dan .#Mujttit guossijdihtte vehtsat , dajna gå soajttám lihpit ieŋŋgilijt váni diedek guossodit . Muitet fáŋggaid , dego livččiidet sin fáŋgaguoimmit ; muitet sin geat illástuvvet , dego din iežadet rumaš illástuvašii .#Mujttit fáŋgajt degu dijá fáŋŋgaguojme lulun . Mujttit vájveduvvamijt , degu dijá ietjada rubmaha lulun . Atnoset buohkat náittosdili gudnis , ja lehkos náittosseaŋga duolvatkeahttá , dasgo Ipmil dubme furrošeddjiid ja náittosdili rihkkuid .#Anedihtit gállasjvuodav guddnen ja gállasjlátjov bádek , dajna gå Jubmel sijáv duobbmi gudi gállasjvuodav dådji jali huorrudagán viessu . Lehkos din eallingeardi ruhtaváibmilvuođa haga , muhto duhtet dasa mii dis lea .#Allit biednigij diehti vieso ja duhtit dasi mij diján le . Dasgo Ipmil lea ieš cealkán : « Mun in eisege guođe du , in goassege hilggo du »#Jubmel iesj le javllam : Iv goassak duv hiejte , iv ga goassak duv guode . Dan dihtii mii sáhttit cealkit dorvvolaš mielain : Hearrá lea mu veahkeheaddji , in mun bala .#Dan diehti máhttep jálot javllat : Härrá le muv viehkediddje , ij le munji dárbbo ballat . Maid olmmoš sáhtášii dahkat munnje ?#Majt almasj máhttá munji dahkat ? Muitet oaivámuččaideattet guđet leat sárdnidan didjiide Ipmila sáni .#Mujttit ietjada oajvemusájt , gudi li Jubmela bágov didjij sárnnedam . Atnet muittus mo sii elle ja jápme , ja váldet sin oskku ovdagovvan .#Ájádallit sijá viessoma nåhkåmav ja tjuovvut sijá jáhto åvddågåvåv . Jesus Kristus lea seammá ikte , odne ja agálašvuhtii .#Jesus Kristus le dahtak uddni , iektu ja ihkeven ájggáj . Allet divtte buot lágán vieris oahpuid doalvut iežadet čádjádussii .#Allit tjuovvola juohkkalágásj ådå åhpajt . Min váimmut galget nanosmuvvat árpmus , eai biepmuin , mas eai geatge leat ožžon ávkki .#Mijá vájmo ármos nanniduvvi , e biebbmodábijs , majs aktak ij le ávkev oadtjum . Mis lea alddámet áltár , ja dan oaffaris eai oaččo borrat sii guđet bálvalit lihttogoađis .#Miján le värroálltár ja dassta e oattjo bårråt gudi lihttogoaden dievnasti . Dii han diehtibehtet ahte go bajimušbáhppa doalvu elliid vara buot basimussii suttuid soabaheami dihtii , de dáid elliid gorudat boldojuvvojit šilju olggobealde .#Gå alemushärrá värrojuhtusij málev ájlisviessuj suddovärron buvtij , de daj gåroda ålggolin sjaljon boaldeduvvin . Danne maiddái Jesus gillái ja jámii gávpotpoartta olggobealde , vai basuhivččii iežas álbmoga varainis .#Nåv aj Jesus stáda uvsa ålggolin vájvástuváj , ietjas varájn álmmugav ájlistuhtátjit . Vulgot nappo su lusa šilju olggobeallái ja guddot alddiineamet su heahppašuhttima .#Mannup dan diehti ålgus suv lusi , sjaljo ålggolij , ja gierddup álbeduvvamav sujna aktan . Ii han mis leat dáppe bissovaš gávpot , muhto mii vuordit ja áibbašit dan gávpogii mii boahtá .#Ij le ham miján dáppe ednamin stáda mij bissu ájnat vuorddep dav mij le boahtemin . Lehkot dan dihte su bokte álelassii oaffaruššamin Ipmilii giittusoaffara , daid baksamiid šattu , mat dovddastit su nama .#Buktup de agev suv baktu hieveduslávllagijt Jubmela åvddåj värron , baksimij sjattojt ma suv namáv hievedi . Allet ge vajáldahte dahkamis buori ja addimis oamisteattet , dasgo dakkár oaffarat leat dohkálaččat Hearrái .#Valla allit vajálduhte buorev dahkamis ja åmijdihtte nuppij juogadimes , dajna gå dakkir väro li Jubmela miela milta . Lehket oaivámuččaidasadet gulolaččat , doahttalehket sin . Sii gozihit din sieluid , dasgo oktii sii šaddet dahkat logu dis buohkain .#Lehkut gullogissan ietjada oajvemusájda ja jegadihtit sijáv , sij ham dijá sielojt gåhtsi , dajna gå lågov akti li dagátjit . Diktet sin dahkat bargguset iluin , ii šuohkki , dasgo dat livččii didjiide vahágin .#Dahkit bargosa ávvon , allit noadev dassta dagá , dajna gå didjij ij lulu vuorbben . Rohkadallet min ovddas .#Råhkådallit mijá åvdås . Mii leat vissásat das , ahte min oamedovdu lea buhtis – mii han dáhttut álo vádjolit riekta .#Miján le buorre oamedåbddo ja viggap juohkka hárráj duolla barggat . Erenoamážit danne bivddán dis ovddasrohkosa vai dađe farggabut beasašin ruovttoluotta din lusa .#Råhkådallit vil muv åvdås , vaj ruvábut luluv ruopptot dijá lusi jåvsådit . Ráfi Ipmil , guhte agálaš lihtu oaffarvara bokte lea bajásčuoččáldahttán jápmimis dan stuora sávzageahčči , Hearrámet Jesusa , addos didjiide buriid attáldagaid , nu ahte sáhttibehtet ollašuhttit su dáhtu .#Ráfe Jubmel , guhti ihkeven lihto värrovará baktu le sávtsaj stuorra räjnnuhiddjev tjuottjeldahttám , mijá härráv Jesusav , gievrrodus dijáv gájkka buorre bargon vaj suv sidoda milta viessobihtit . Dahkos son ieš mis dan mii lea su miela mielde , son ja Jesus Kristus .#Ålliduvvus miján Jesus Kristusa baktu suv sidot . Su lea gudni álo ja agálašvuhtii .#Sunji lehkus guddne ihkeven ájggáj ! Amen .#Amen . Oskuguoimmit , bivddán din gierdat dáid rávasániid , lean han čállán áibbas oanehaččat .#Vielja , vájnnodav dijáv muv vágodusájt buorre mielajn duosstot , oanegisláhkáj ham didjij lev tjállám . Sáhtán vel muitalit didjiide ahte din oskuviellja Timoteus lea luitojuvvon luovus . Jos son boahtá áiggil , de válddán su mielde go boađán din lusa .#Timoteosviellja le luojteduvvam ja vallak diehki boahtá , de båhtin dijáv guossidittjat . Dearvvuođat buot din oaivámuččaide , dearvvuođat buot bassi olbmuide .#Sárnnut varrudagájt dijá oajvemusájda ja gájkka ájllisijda . Dearvvuođaid sáddejit didjiide dat vieljat , guđet leat Italias eret .#Italia vielja aj varrudagájt didjij sárnnu . Árbmu lehkos dinguin buohkaiguin !#Ármmo lehkus dijájn gájkajn . Dearvvuođat Jáhkobis , Ipmila ja Hearrá Jesus Kristusa bálvaleaddjis , dan guoktenuppelot čerdii mat ellet biđgosis .#Varrudagá Jakobis , Jubmela ja härráJesusKristusa dievnáris , lågenanguovte hájedum mádduj . Oskuguimmiidan , atnet dan aivve illun go šaddabehtet juohke lágán geahččalusaide .#Vielja , ávvudallit , gå moattelágásj gähttjalibmáj boadádallabihtit . Dasgo dii diehtibehtet ahte go osku geahččaluvvo , de dat duddjo gierdavašvuođa .#Diehtebihtit ham jus jáhkkuda gähttjalimev gierddá , de gähttjalibme gierddisvuodav vaddá . Muhto šaddadehkos gierdavašvuohta ollislaš dagu , vai dii livččiidet ollásat ja ollislaččat ii ge dis váilloše mihkkege .#Valla gierddisvuohta bihkusis ålles dagojs vaj ållåsin sjaddabihtit , váni vige dagi . Muhto jos ovttasge dis váilloš viisodat , de átnos dan Ipmilis guhte addá buohkaide mielastis ja soaimmakeahttá .#Jus gännánik dijás le vijssudagás vádne de råhkådallis Jubmelij , guhti gájkajda nåvtik gájgodik vaddá , ja sunji de vatteduvvá majt ádnu . Muhto bivdos son oskkus , almmá eahpádusa haga .#Valla råhkådallis jáhkon guoktástallama dagi . Dasgo dat guhte eahpida , lea dego meara bárru , man biegga lihkaha ja doalvu .#Guhti guoktástallá le mera báro lágásj , mij biekkas vierrá ja virddu . Dakkár olmmoš ii sáhte vuordit oažžut maidege Hearrás , go son lea nu guovttemielat ja stáđismeahttun vádjoleamistis .#7/8 Dakkir almasj , guoktástalle ja ietjas dahkamuhájn juorruliddje , allis Härrás majdik vuorde . Rámidehkos vuoliduvvon oskuguoibmi iežas das ahte son lea aliduvvon , muhto rikkis fas das ahte son lea váivváš , dasgo son goldná dego lieđđi suinniid gaskkas .#Mihástallis uhtses viellja ietjas alloma diehti , ja boanndá uhtsesvuodas diehti . Beaivváš badjána boaldi báhkainis ja goldnada suinniid , lieđit gahččet , ja buot daid čábbodat jávká .#Sån degu giedjek rásij sinna buollná . Biejvve báhkajnis badján ja rásijt boalldá , giedjega gahttji ja tjábbudahka dåssjån . Seammá láhkái rikkis ge goldná gasku buot doaimmaidis .#Dan láhkáj aj boanndá gájkka rahtjamusájnis buollná . Ávdugas son gii gierdá geahččalusaid .#Sálugin guhti gierddá gähttjaluvádijn . Dasgo go son lea geahččaluvvon , de oažžu eallima kruvnnu man Ipmil lea lohpidan sidjiide geat ráhkistit su .#Gähttjaluvvamis bessam de oattjosj ihkeven iellema vuojtokråvnåv , mav Jubmel sidjij jáhtij gudi suv iehttsi . Allos daddjo oktage gii geahččaluvvo : « Ipmil han geahččala mu . »#Allus aktak gähttjaluvádijn javllu Jubmelis gähttjaluvvá . Dasgo bahá ii geahččal Ipmila , ii ge Ipmil ieš geahččal ovttage .#Jubmel iesj ij bahás gähttjaluvá , ja ij avtak gähttjala . Muhto juohkehaš geahččaluvvo , go su iežas anistupmi geassá ja giktala su .#Guhti gähttjaluvvá ietjas hálojs agev gässu ja snårru . Go anistupmi lea sahkanan , de das riegáda suddu , ja go suddu lea láddan , de das riegáda jápmin .#Ja gå hállo iesselissan sjaddá de suttov riegádahttá , ja gå suddo le ålles de jábmemav riegádahttá . Allet čádjádala , ráhkis oskuguimmiidan !#Vielljagärrása , allit tjáddjidalá . Juohke buorre attáldat ja juohke olles attáldat boahtá badjin čuovgasa Áhčis , gean luhtte ii mihkkege nuppástuva ii ge čuovga molsašuva seavdnjadiin .#Gájkka buorre ja juohkka ålles vattáldahka baddjet boahtá , almetjuovgaj áhtjes , gen lunna ij mige ietjájduvá , ij ga tjuovgga sjävnnjadij målssusa . Iežas dáhtu mielde son lea riegádahttán min duohtavuođa sániin , vai mii livččiimet su sivdnádusa vuosttaš šaddu .#Ietjas sidoda milta le sáddná bágo baktu mijáv iellemij riegádahttám , vaj lulujma suv sjivnnjádusá vuostasj sjatto . Ráhkis oskuguimmiidan , muitet dán : Lehkos juohkehaš johtil gullat , muhto hillján sárdnut ja hillján suhttat . Dasgo olbmo suhttu ii duddjo dan mii lea vuoigat Ipmila ovddas .#Mujttit dav , muv vielljagärrása . juohkka almasj háhppelin gulátjit , nuolle hålatjit ja nuolle moarráj , dajna gå almatja moarre ij dagá dav mij le rievtes Jubmela åvdån . Bidjet dasto eret buot buhtismeahttunvuođa ja bahávuođa mii lea nu valljugas , ja váldet vuollegašvuođain vuostái dan sáni mii lea gilvojuvvon didjiide , ja mas lea fápmu beastit din sielu .#Guodit dan diehti gájkka bádudagáv ja bahudagáv , ja vuollegisvuodajn duosstut didjij sáddjim bágov mij sielojdihtte gádjot buktá . Dahket dan maid sátni cealká , allet ge duššefal gula dan , muđuid beahttibehtet iežadet .#Sjaddit bágo dahkken , ehpit dåssjå dan gullen , ietján ietjada biehttebihtit . Dasgo dat gii gullá sáni ii ge daga dan mielde , lea olbmá láhkásaš gii geahččá ámadajus speadjalis : Son geahčada gal iežas , muhto vázzila ja vajáldahttá dakkaviđe makkár son lea .#Guhti bágov gullá , valla ij dagá mav hoallá , le ålmmå lágásj , guhti spiedjilin muodos gähttjá : ietjas galla vuojnná , valla manná dassta ja dalága vajálduhttá makkir lij . Muhto son guhte guorahallá friddjavuođa olles lága ja bissu das , ii vajáldahte dan maid gullá , muhto dahká dan mielde .#Valla sálugin sjaddá dagoj baktu sån guhti le ålles lágav , friddjavuoda lágav , vuojnnám ja danna bissu ja ij vajálduhte majt le gullam , ájnat dan milta dahká . Son šaddá ávdugassan dagustis . Jos guhtege din gaskkas navdá iežas Ipmila bálvaleaddjin , muhto ii veaje doallat njuokčamis lávžžis , de son beahttá iežas ja su ipmilbálvalus lea dušši .#Guhti ietjas ristagissan adná valla ij njuoktjamav buvte dábmat , ietjas bähttá , suv jubmeldievnno le dåssjåj . Ipmilbálvalus mii lea buhtis ja láitemeahttun Ipmila ja Áhči čalmmiin , lea veahkehit oarbásiid ja leaskkaid sin heađis ja várjalit iežas duolvatmeahttumin máilmmis .#Valla rájnas ja vigedis jubmeldievnastus mijá Jubmela ja Áhtje åvdån le oarbbásij ja árbbátjij guossodibme niedanisá ja ietjas värálda báddumis várjjalit . Oskuguimmiidan , dii guđet oskubehtet Hearráseamet Jesus Kristusii , hearvásvuođa Hearrái , allet geahča olbmo hámi beallái .#Muv vielja , gudi mijá herluguvvam härráj Jesus Kristusij jáhkkebihtit , allit belulattjan liege ! Jurddašehket ahte din čoakkalmassii boahtá olmmái gii lea gárvodan čáppa biktasiiguin ja geas lea gollen suorpmas , ja nubbi gis gii lea geafi ja gárvodan duolva biktasiiguin .#Ájádallit jus dijá synagogaj ålmåj boahtá , gållesuormmasa tjuvdijn ja vielggis biktasa , ja suv bále aj häjos ålmåj gänna li duolvva biktasa . Almma dii anášeiddet stuorit árvvus su geas leat čáppa biktasat ja dajašeiddet : « Čohkket dása , dá lea buorre sadji » , muhto geafes olbmui dii dajašeiddet : « Čuoččo duos » , dahje : « Čohkán dása láhttái mu julggiid gurrii » . Ehpet go dii dalle ráhkat earu iežadet gaskii ? Ehpet go dii dalle leat šaddan duopmárin geain leat bahás jurdagat ?#Jus dij val härvvás gárvojda gähttjabihtit ja javllabihtit : ” Dála buorre sadje dunji ” , valla hedjuj javllabihtit : ” Tjuottjada dåhku ” , jali ” Tjåhkkida guolbbáj muv juolggeguorraj ” , ehpit gus de belulattjan vierreduobmojt duobbmi ? Gullet , ráhkis oskuguimmiidan : Ii go Ipmil leat válljen sin geat leat geafit dán máilmmis , vai šaddet rikkisin oskkus ja árbejit dan riikka man son lea lohpidan sidjiide geat ráhkistit su ?#Gullit , muv vielljagärrása : ittjij gus Jubmel dán värálda häjojt vállji ja sidjij jáhko boanndudagáv ja árbberiektáv vatte dan rijkkaj mav sidjij jáhtij gudi suv iehttsi ? Muhto dii badjelgeahččabehtet geafes olbmuid !#Daŋgas diehti ebdalussjabihtit häjov . Eai go jur riggát soardde din ja gease din dikki ovdii ?#Älle gus jur boandás almatja gudi dijáv duolmmu ja dijáv duobbmoståvlåj åvddåj giessi ? Eai go jur sii bilkit dan buori nama mii lea celkojuvvon din badjelii ?#E gus sij álbeda herlugis namáv didjij javladuvvam ? Jos dii ollašuhttibehtet čállaga gonagaslaš lága : Don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat , dalle dahkabehtet riekta .#Jus ållidihpit lága oajvvegåhttjomav , mij tjáluga milta le : Galga guojmát iehttset degu ietjat , de duolla dahkabihtit . Muhto jos dii geahččabehtet olbmo hámi beallái , de suddudehpet , ja láhka váidá din láhkarihkGon Dasgo son guhte muđuid doallá olles lága , muhto rihkku ovtta báhkkoma , lea rihkkon buot báhkkomiid .#Valla jus belulattjan lihpit , de suddodihpit ja lágadoaddjen sjaddabihtit . Guhti ålles lágav anet valla avtav ájnna budáv doadjá le gájkka doadjám . Dasgo son guhte celkkii : It galgga rihkkut náittosdili , son celkkii maiddái : It galgga goddit .#Dajna gå guhti le javllam : I gállasjvuodav galga doadjet , le aj javllam : I galga gåddet . Vaikko don it rihko náittosdili , muhto gottát , dalle leat goit láhkarihkku .#Jus gállasjvuodav i doaje , valla gåttå , de lágadoaddje le . Sárdnot ja dahket nugo sii guđet dubmejuvvojit friddjavuođa lága mielde .#Hållit ja dahkit suv milta guhti friddjavuoda lága baktu duobbmidallá . Dasgo duopmu lea váibmoláđismeahttun sutnje guhte ieš ii leat váibmoláđis , muhto váibmoláđisvuohta birge duomus .#Duobbmo ármodibmen sunji sjaddá , guhti ij le ármmogis , valla ármmogisvuohta sjabmaha duobmov vuojttá . Oskuguimmiidan , mii ávkkiid lea jos muhtun dadjá ahte sus lea osku , jos sus eai leat dagut ?#Muv vielja , mij ávkijt , jus guhtik javllá sujna le jáhkko , valla dago älle ? Sáhttá ba dakkár osku beastit su ?#Ij gåjt dal jáhkko suv gájotja ? Jurddašehket jos muhtun vieljas dahje oappás eai leat biktasat ii ge beaivválaš biebmu . Jos dalle muhtun dis dadjá sidjiide : « Mannet dearvan , biktalehket iežadet ja boradehket gallás » , muhto ii atte sidjiide dan maid rumaš dárbbaša , mii ávkkiid das lea ?#Jus viellja jali oabbá le biktasahtá ja bäjvvásasj biebmo dagi , mij ávkijt de jus guhtik dijás javllá : ” Mannit ráfen , biktaladdit ja bårrit gallánibmáj ” , valla ehpit vatte mav rumáj dárbaj ? Nu lea maiddái oskkuin : Jos das eai leat dagut , de dat lea iešalddes jápmán .#Nåvti le aj jáhkujn : dagoj dagi le ietjastis jábmám . Muhtun veadjá dadjat : « Dus lea osku , mus gis dagut » .#Vájbi guhtik gatját : ” Jáhká gus dån ? ” - Jáhkáv , ja mujna li dago . Čájet munnje dasto oskkot daguid haga , de mun gis čájehan dutnje oskon daguidanguin .#Vuoseda jáhkov dagoj dagi , de dagoj muv jáhkov dunji vuosedav . Don oskkut ahte Ipmil lea okta . Dat lea buorre .#Jáhká Jubmel le akta . Duolla . Maiddái bahá vuoiŋŋat oskot dan ja doarggistit !#Bahás vuojŋŋanisá aj dav jáhkki , ja doargesti . It go dieđe , jallas olmmoš , ahte osku daguid haga lea jápmán ?#I gus diede , gájves almasj , dagodis jáhkon ij le árvvo ? Ii go min áhčči Abraham dahkkojuvvon vanhurskkisin daguidis dihtii go son vel bártnis Issáha ge bijai oaffaráltára ala ?#Ittjij gus mijá áhttje Abraham rievtesferdugin dagoj baktu sjatta gå bárnes Isakav värroálltára nali biejaj ? Don oainnát ahte osku duddjui oktan su daguiguin , ja su osku šattai ollisin daguin .#Vuojná jáhkko aktan dagojis bargaj ja dagoj baktu suv jáhkko ållåsin sjattaj . Ja nu ollašuvai dát čálasátni : Abraham jáhkii Ipmila , ja danne Ipmil anii su vanhurskkisin , ja son gohčoduvvui Ipmila ustibin .#Nåvti tjáluga bágo ålliduvvin : Abraham Jubmelij jáhkij ja danen rievtesferdugin sárnoduváj , ja Jubmela ráddnan gåhtjoduváj . Dii nappo oaidnibehtet ahte olmmoš adnojuvvo vankurskkisin daguidis dihtii ii ge dušše oskku dihtii .#De ham vuojnnebihtit almasj rievtesferdugin dagoj baktu sjaddá , ij dåssjå jáhko baktu . Ii go lean nu fuoráin Rahabiin ge ?#Ij lim gus skieges nissunijn Rakavijn nåvti ? Son dahkkojuvvui vanhurskkisin daguidis dihtii , danne go son vuostáiválddii áirasiid ja doalvvui sin olggos gávpogis eará geainnu .#Ittjij gus rievtesferdugin dagoj diehti sjatta gå rájadum ålmmåjt ietjas lusi duostoj ja sijájt ietjá gäjnov ålgus luojtij ? Dasgo nugo rumaš lea jápmán vuoiŋŋa haga , nu lea maiddái osku ge jápmán daguid haga .#Gåktu rumáj vuojŋŋanisá dagi le jábmám , nåv jáhkko le dagoj dagi jábmám . Oskuguimmiidan , alloset gallis dis šaddo oahpaheaddjin , dasgo dii diehtibehtet ahte mii dubmejuvvot garraseabbot go earát . Buohkat han mii guossalit dávjá .#Muv vielja , allit gájka åhpadiddjen sjatta . Dij diehtebihtit mij garrasappot duobbmidallap , dajna gå gájka moatteláhkáj mäddalip . Dat guhte ii guossal sárdnumiin , lea olles olmmái , ja nagada doallat olles rupmašis lávžžis .#Guhti bágoj ij mäddala le ålles , ja ietjas rubmahav nagát anedit . Mii han bidjat njálbmeruovddi hestii vai dat jeagada min , ja dalle mii sáhttit stivret heastta .#Gå njálmmeruovdev hässtaj biedjap mijáv jegadittjat , de dan ålles rubmahav nagádip anedit . Velá stuora skiippaid ge , maid garra biekkat dolvvodit , sáhttá stivrejeaddji stivret uhca stivrranaččain gosa dáhttu .#Ja gehtja aj hávsajt , ma li stuore ja garra biekkajs jådeduvvi ; mielleålmåj daŋgas diehti dajt mielijn anet gåsi sihtá . Nu lea maiddái njuokčamiin ; dat lea uhca lahtoš , muhto sáhttá rábmot sakka .#Dan láhkáj njuoktjamijn aj ; unna lahtasasj valla buktá goarssot gåk sihtá . Smávva dolaš sáhttá buolláhit stuora vuovddi !#Unna dålåsj máhttá ålles vuomev buollidasstet . Maiddái njuovčča lea dolla ; min lahtuid gaskkas dat lea dego vearrivuođa máilbmi .#Ja njuovtjav le dållå , iesj bahás värált mijá lahtasij siegen . Dat nuoskkida olles rupmaša ja buolláha eallima rieggá , ja helvet gis buolláha njuokčama .#Ålles rubmahav bádá , iellemavierav buollit ja iesj le helvidis buolliduvvam . Olmmoš sáhttá dápmat ja lea juo dápman buot eará sivdnádusaid , sihke spiriid ja lottiid , njoammuid ja guliid .#Ij gávnnu nieljejuolgak judostjärdda , lådde , guokkardiddje jalik merrajudos mav almasj ij buvte dámadit ja mav juo le dábmam . Muhto njuokčama ii veaje oktage olmmoš dápmat ; dat lea dápmameahttun ja bahá , ja dan dievva lea goddi mirkko .#Valla njuoktjamav aktak ij buvte dábmat , anádahkes ja bahá ja gådde selgas dievas . Dainna mii rámidit Hearrá ja Áhči , ja dainna mii garuhit olbmuid guđet leat sivdniduvvon Ipmila gova mielde .#Dajna gijttep ja hievedip mijá Härráv ja Áhtjev , dajna garrodip almatjijt , gudi li Jubmela gåvvån sjivnnjeduvvam . Seammá njálmmis boahtá sihke rámádus ja garuhus .#Dahtak njálmes boahtá rámmpo ja garro . Oskuguimmiidan , nu dat ii galgga leat !#Muv vielja , nåvti ij galga ! Golgá ba gal buorre ja rihča čáhci seammá ádjagis ?#Ij gåjt avtagasj ája buorre ja bihtja tjátjev vattitja ? Oskuguimmiidan , sáhttet go fiikkonmuoras šaddat oljošattut , dahje viidnemuoras fiikkonat ? Ii ge sálteádjagis golgga sáivačáhci .#Muv vielja , ij fijkunmuorra olijvajt sjaddada , ij ga vijnnamuorra fijkunijt , ij ga sállteája buorre tjátjev vatte . Gii lea din gaskkas viissis ja jierpmálaš ? Čájehehkos son daguidisguin dan vuollegašvuođa mii gullá viisodahkii .#Jus guhtik dijás le vijses ja jiermmá , de ietjas buorre viessoma baktu vuosedis vijssudagá låjesvuodav . Muhto jos dis lea bahča gáđašvuohta ja riidalanhállu váimmus , de allet rábmo iežadet allet ge gielis duohtavuođa vuostái .#Valla jus diján le garra udnodisvuohta ja bahájuonagahttem vájmojnihtte , de allit goarso jalik gielesta . Dakkár viisodat ii boađe badjin , muhto lea eatnanlaš , oaččálaš ja boahtá bahá vuoiŋŋas .#Dakkir vijssudahka ij baddjet boade , ájnat le ednamis , oadtjelasj ja bahá . Dasgo doppe gos gáđašvuohta ja riidalanhállu ráđđe , doppe lea moivi ja buot bahá .#Gånnå udnodisvuohta ja bahájuonagahttem le , danna aj slintsosvuohta ja gájklágásj bahá le . Muhto dat viisodat mii boahtá badjin , lea ovddimustá buhtis , dasto ráfálaš , láđis ja guoibmái , dan dievva lea váibmoláđisvuohta ja buorit šattut , dat lea bealatkeahttá ja duođalaš .#Valla vijssudahka mij baddjet boahtá le rájnas ja ráfálasj , lådje ja miedek , dievas ármmogisvuodas ja buorre dagojs , nanos ja duohta . Ja vanhurskkisvuođa siepmanat gilvojuvvojit ráfi dahkun ja dat addet šattuid sidjiide geat duddjojit ráfi .#Rievtesferdukvuohta sáddjiduvvá ráfen ja sjattojt sjaddat sidjij gudi ráfev anodi . Mas boahtá buot soahti ja riidu din gaskkas ?#Gåsstå gájkka rijddo ja doarro dijá sähkáj badján ? Ii go dat boađe himuin mat sohtet din lahtuin ?#Ij gus badjána hálojs ma dijá lahtasijn rijddali ? Dii anistuvvabehtet , muhto ehpet oaččo maidege .#Dij hálijdihpit , valla ehpit majdik oattjo . Dii goddibehtet ja gáđaštehpet , muhto ehpet vuoitte maidege .#Udnodisvuodas gåddebihtit , valla ehpit majdik vuojte . Dii riidalehpet ja soahtabehtet , muhto ehpet oaččo maidege , danne go dii ehpet rohkadala .#Rijddalihpit ja doarrobihtit . Diján ij le mige , dajna gå ehpit råhkådalá . Vaikko dii rohkadallabehtet , de ehpet goit oaččo maidege , danne go dii rohkadallabehtet boastut ; dii hálidehpet dušše loaktit buot iežadet himuid mielde .#Dij råhkådallabihtit , valla ehpit majdik oattjo dajna gå nievresláhkáj råhkådallabihtit ; ietjada hálojt sihtabihtit gallidit . Dii oskkáldasmeahttumat ! Ehpet go dieđe ahte ustitvuohta máilmmiin lea vašálašvuohta Ipmila vuostái ?#Dij jáhkodime , ehpit gus diede gieresvuohta väráldij le vasjulasjvuohta Jubmela vuosstij ? Dat gii dáhttu leat máilmmi ustit , šaddá Ipmila vašálažžan .#Guhti värálda ráddnan sihtá , Jubmela vasjulattjan sjaddá . Dahje gáddibehtet go ahte čála sárdnu duššás go cealká : Áŋgirvuođain Ipmil áibbaša dan vuoiŋŋa man lea diktán orrut min siste .#Vaj jáhkkebihtit gus tjáluga bágo li guoros bágo : Udnodisvuodajn gus Jubmel rávkká vuojŋŋanisáv mav le mijá sisi årodahttám ? Muhto stuorit lea dat árbmu man son addá .#Valla stuoráp le ármmo mav midjij vaddá . Dan dihtii celkojuvvo Lehket dalle Ipmilii vuolibuččat !#Dan diehti javladuvvá : Jubmel stuorrásijt vuosstálasstá , valla vuollegisájda ármov vuoset . Muhto vuostálastet beargalaga , de son báhtara eret din luhtte .#Lehkut Jubmela vuollásattjan . Vuosstálasstit bärggalav , de dijás báhtar . Doalahehket Ipmila lahka , de son gis bissu din lahka .#Lahkanihtit Jubmelij , de didjij lahkan . Buhtistehket gieđaideattet , dii suttolaččat , ja basuhehket váimmuideattet , dii guovttemielagat !#Bassit giedajdihtte , dij suddára , ja rájnnijihtit vájmojdihtte , dij guoktástalle . Váidalehket ja moraštehket , čirrojehket !#Surggahihtit , tjierrut , luodjut . Nuppástuvvos din boagusteapmi morašin ja din illu šlundivuohtan .#Tjajmos sjaddis gadnjalin ja ávvo surggon . Vuolidehket iežadet Hearrá ovddas , de son bajida din .#Vuollánihtit Härrá åvdån , de dijáv alet . Oskuguoimmit , allet sártno baháid guhtet guimmiideattet birra .#Vielja , allit boaktjot guhtik guojmáda birra håla . Dat guhte sárdnu baháid oskuvieljas birra dahje dubme oskuvieljas , sárdnu baháid lága birra ja dubme lága .#Guhti vieljas birra boaktjot hoallá jali vieljas duobbmi , lága birra hoallá boaktjot ja lágav duobbmi . Muhto jos don dubmet lága , dalle it leat lága čuovvu , muhto dan dubmejeaddji .#Valla jus lágav duobbmi de ille lága dahkke ájnat dan duobmár . Lea dušše okta láhkaaddi ja duopmár , son geas lea fápmu sihke beastit ja duššadit .#Akta val le láhkavadde ja duobmár : sån guhti máhttá gádjot ja biejsstet . Muhto mii don leat , gii dubmet lagamuččat ?#Valla guhtis dån le guhti guojmát duobbmi ? Gullet dál , dii geat dadjabehtet : « Odne dahje ihttin mii áigut vuolgit duon dahje don gávpogii ja orrut doppe jagi , gávppašit ja dinet ruđaid ! » Ehpet han dii dieđe makkár din eallin leažžá ihttin !#Dij gudi javllabihtit : ” Uddni jali idet vuolggep duon dán stádaj ja ganudip jagev buorre oassásijt dagátjit ” , ehpit dij diede gåk dijá viessom idet le . Dii han lehpet dušše suovva mii oidno oanehis áiggi ja de jávká .#Lihpit suovva mij oanegattjav vuojnnu ja vas gáhtu . Dii galggašeiddet baicca dadjat : « Jos Hearrá dáhttu , de mii beassat eallit ja sáhttit dahkat dán dahje duon . »#Dij lulujda javllat : ” Jus Härrá sihtá de oadtjop viessot ja duov dáv dahkat . ” Muhto dii rábmobehtet iežadet ja goarggastallabehtet .#Ienni lihpit stuorrása ja májnnobihtit ietjada . Buot diekkár rápmi boahtá bahás .#Gájkka dakkir májnno le bahá . Dat gii diehtá maid buriid galggašii dahkat , ii ge dattege daga dan , son sudduda .#Suddot guhti diehtá gåktu buorev dahká , valla ij dav dagá . Gullet dii riggát : Čirrot ja luibmet buot daid vártnuhisvuođaid dihtii mat deaividit din !#Gudi boandá lihpit : tjierrut , luodjut dajs vájvijs , ma didjij li boahtemin . Din riggodat guohcaga , ja muohcu borrá din biktasiid ;#Dijá boanndudahka miesská , dijá biktasijt muohtse bårrå . din gollit ja silbbat giimmagit , ja daid giimma duođašta din vuostái ja loaktá din rupmašiid dego dolla .#Dijá gålle ja silba ruosstu , ja ruossta dijá vuosstij vihtanasstá ja dijá rubmahav bårrå degu dållå . Maŋimuš áiggiid dii lehpet čohkken dávviriid alcceseattet .#Dáj maŋemus biejvij lihpit dávverijt tjoahkkim . Muhto dat bálká man dii lehpet rievidan dain bargiin geat láddjejedje din bealdduid , čuorvu albmái , ja ládjobargiid čuorvvas lea ollen Hearrái Sebaotii .#Bálkáv barggijs , gudi sájov dijá ednamijn tjuohppin , lihpit mávsek anedam . Almmáj tjuorvvu ja tjuorvas le Härrá Sebaota bälljáj ållåm . Dii lehpet eallán hávskodagain ja duhtadan hálidusaideattet eatnama alde ja buoidudahttán váimmuideattet njuovvanbeaivái .#Dij lihpit tjävllásvuodan ja valjesvuodan ednamin viessum , ja njuovvambiejven ietjada buojddodijda . Dii lehpet dubmen ja goddán vanhurskása , ii ge son vuostálastte din .#Lihpit rievtesferdugav duobbmim ja gåddåm , ja ittjij sån didjij vuosstehágov dagá . Lehket nappo gierdavaččat , oskuguoimmit , dassážii go Hearrá boahtá !#Vielja , lehkut gierddisin dasik Härrá boahtá . Eanadoalli vuordá gierdavaččat eatnama divrras šattu dassážii go eana lea ožžon čakčaarvvi ja giđđaarvvi .#Ednambargge ednama divras sjattov gierddisláhkáj vuorddá ja tjaktjarásjov , gidárásjov aj . Lehket maiddái dii ge gierdavaččat ja nannejehket váimmuideattet , dasgo Hearrá boahtin lea lahka .#Lehkut dij aj gierddisin ja nannusin dajna gå Härrá boahtem le lahka . Oskuguoimmit , allet váidal guhtet guimmiideattet , amadet dubmejuvvot .#Surggahihtit , tjierrut , luodjut . Duopmár čuožžu uvssa ovddas .#Duobmár le uvsa ålggolin . Oskuguimmiidan , gillámuša ja gierdavašvuođa dáfus atnet ovdamearkan profehtaid geat sárdnidedje Hearrá nammii .#Lehkut gierddisin ja adnit profehtajt åvddågåvvån , gudi Härrá namán hålli . Mii máidnut ávdugassan sin geat leat gierdavaččat .#Sálugin hievedip sijáv , gudi li gierddisa . Dii lehpet gullan Joba gierdavašvuođa birra ja lehpet oaidnán mo Hearrá divttii geavvat sutnje loahpas . Dasgo Hearrá lea rikkis árbmugasvuođas ja árkkálmastinvuođas .#Gullam lihpit Joba gierddisvuoda birra ja vuojnnám gåk någåj , dajna gå Härrán le vallje gieresvuodas ja ármmogisvuodas . Muhto ovddimustá , oskuguimmiidan , allet vuortno , allet almmi bokte , allet ge eatnama bokte dahje mange eará bokte .#Åvdemusát , muv vielja , allit vuornnáv dagá alme jalik ednama jalik iehtjáda baktu . Go mieđihehpet , de dadjet dušše : Juo ! – go biehttalehpet , de dadjet dušše : Ii ! amas duopmu deaividit din !#Dijá ’ le ’ lehkis le ja dijá ’ ij ’ lehkis ij , ietján Jubmela duobbmuj boahttubihtit . Jos oktage din gaskkas gillá , de rohkadallos . Jos oktage lea buori mielas , de lávlos máidnunlávlagiid .#Jus guhtik dijás bijnástuvvá de råhkålis ; jus guhtik le ávon de ávvosálmajt lávllus . Jos oktage din gaskkas lea buohcamin , de rávkos lusas searvegotti vuorrasiid , ja sii galget rohkadallat su ovddas ja vuoiddadit su oljjuin Hearrá nammii .#Jus guhtik dijás le skibás de tjoaggulvisá boarrásijt ietjas lusi gåhttjus , ja sij galggi suv oaljoj vuojddat Härrá namán råhkådaládijn suv åvdås . Dalle oskku rohkos beastá buohcci , ja Hearrá čuoččáldahttá su .#Sijá jáhko råhkålvis skihppev gádju ja Härrá suv buoret . Jos son lea suddudan , de sutnje addojuvvo ándagassii .#Ja jus suddodam le , de sunji ándagis luojteduvvá . Dan dihtii dovddastehket suttuideattet guhtet guoibmáseattet ja rohkadallet guhtet guimmiideattet ovddas vai dii dearvvašmahttojuvvošeiddet .#Dåbdåstihtit dan diehti suttojt guhtik guojmmásihtte , ja råhkådallit guhtik guojmáda åvdås vaj buorránihpit . Vanhurskkis olbmo rohkos lea fámolaš ja duddjo ollu .#Rievtesferduga råhkålvisán le fábmo ja dan diehti ednagav dahká . Elia lei seammálágán olmmoš go mii . Son rohkadalai duođalaččat ahte ii arvváše , ii ge eatnama ala arván bealnjealját jahkái .#Elia lij almasj mijá láhkáj , valla gå Jubmelij råhkålij allis rásjov dagá , de ittjij biellenälját jahkáj ednamav tjáhttji . De son rohkadalai fas , ja albmi attii arvvi , ja eanan šaddadii fas šattuid .#De vas råhkålij , ja almme de rásjov vattij ja ednam sjattojdis sjaddadij . Oskuguimmiidan , jos muhtun dis čádjida duohtavuođas eret , ja nubbi eará jorgalahttá su , de dihtos ahte dat guhte jorgalahttá suttolačča eret čádjádusa geainnus , beastá su sielu jápmimis ja gokčá eatnat suttuid .#Muv vielja , jus guhtik dijás sádnesvuodas virddu ja soames suv ruoptus doalvvu , de diehtit : guhti suddárav tjádjánime gäjnos ruoptus doalvvu , suv sielov jábmemis gádju ja ållo sutto ándagis luojteduvvi . Dearvvuođat Biehtáris , Jesus Kristusa apoastalis , sidjiide geat ellet vierisin biđgosis miehtá Pontosa , Galatia , Kappadokia , Asia eanangotti ja Bitynia , ja geaid Ipmil Áhčči áigumušas mielde lea válljen ja Bassi Vuoigŋa lea vihahan , vai sii jeagadivčče Jesus Kristusa ja riškkuhuvvošedje su varain .#Petrusis , Jesus Kristusa apostelis , válljim almatjijda , gudi abmasin bådoj viessu , Pontosin , Galatian , Kappadokian , Asian ja Bitynian , Jubmela , mijá Áhtje , ájggomusá milta válljiduvvam , Vuojŋŋanisás ájlistuvvam ja Jesus Kristusa varájn gullogisvuohtaj ja rájnnanibmáj biejaduvvam . Árbmu ja ráfi šaddos valljugasat didjiide !#Valjes ármmo ja ráfe dijáv tjuovvus . Máidnojuvvon lehkos Ipmil , Hearrámet Jesus Kristusa Áhčči !#Buorissjivnnjeduvvam lehkus mijá härrá Jesus Kristusa Jubmel ja Áhttje . Stuora váibmoláđisvuođastis son lea riegádahttán min ođđasis ja addán midjiide ealli doaivvu go bajásčuoččáldahtii Jesus Kristusa jábmiid luhtte . Nu mii oažžut nohkameahttun , duolvatmeahttun ja goldnameahttun árbbi mii lea vurkejuvvon albmái din várás geaid Ipmila fápmu bisuha oskkus , vai dii oččošeiddet bestojumi mii lea juo gárvvis almmustuvvat maŋimuš áiggi .#Stuorra ármmogisvuodanis le mijáv ielle dårvvuj ådåsis riegádahttám Jesus Kristusa tjuodtjelime baktu jábbmegij lussta , nåhkåmahtes , duolvvamahtes ja buollnamahtes árbbáj almen vuorddemin , dan diehti gå Jubmela fábmo jáhko baktu dijáv várjjal gádjusime rádjáj , mij le gárvviduvvam maŋemus ájge bigoduvátjit . Ávvudehket dan dihtii , vaikko dii dál oanehis áiggi šaddabehtet gillát máŋgga lágán geahččalusaid vai din osku geahččaluvvošii .#Sjållerdihtit danen vájku dal jur dálla oanegis ájgev moattelágásj gähttjalimijt hähttubihtit gierddat . Velá nohkavaš golli ge geahččaluvvo dolas , ja din osku mii lea sakka mávssoleabbo , ferte maiddái geahččaluvvot , vai dat šattašii máidnojupmin ja hearvásvuohtan ja gudnin go Jesus Kristus almmustuvvá .#Gålle aj dålån gähttjaluvvá ja dijá jáhkko le dålås divrráp . Gähttjalimijn dijá jáhkko duohtan vuojnnu ja dassta le didjij Jesus Kristusa bigoduvádijn hievedussan , herlukvuohtan ja guddnen . Su dii ráhkistehpet , vaikko ehpet leat oaidnán su ; sutnje dii oskubehtet , vaikko dál ehpet oainne su , ja dii ávvudehpet cealkemeahttun hearvásmahttojuvvon iluin , dasgo dii olahehpet oskkodet mihttomeari , mii lea sieluid bestojupmi .#Dij ehpit le suv vuojnnám valla daŋgas diehti suv iehttsebihtit ; ehpit suv ájn vuojne , valla sunji jáhkkebihtit ja máhttebihtit sárnnomahtes , almmelasj ávujn sjållerdit gå dal jáhkuda måhkkåj lihpit jåvsådime : sielojihtte gádjusibmáj . Dát bestojupmi lea dat maid profehtat ohce ja guorahalle go sii einnostedje dan árpmu man dii galggaidet oažžut .#Dav gádjusimev profehta åtsådin ja guoradin sárnnedattijn ármov , mav lijda åttjutjit . Sii suokkardedje man dahje makkár áigái čujuhii Kristusa Vuoigŋa guhte lei sin siste , go son einnostii Kristusa gillámušaid ja daid čuovvovaš hearvásvuođa .#Sij åtsådin makkir ja mav ájgev Kristusa Vuojŋŋanis sijá sinna åvddålijsárnoj gå sárnoj gierddamusájt , majt Messias lij gierdatjit ja herlukvuodav mij maŋŋela lij tjuovutjit . Sidjiide almmuhuvvui ahte eai sii bálval iežaset , muhto baicca din .#Sidjij bigoduváj ettjin dajna ságajn ietjasa ájnat dijáv dievnasta . Dán sága dii lehpet gullan sis geat sárdnidedje evangeliuma didjiide Bassi Vuoiŋŋas , guhte lea vuolggahuvvon almmis .#Dáv ságav dal lihpit sijás gullam , gudi ájlis Vuojŋŋanisán almes rájaduvvin , didjij evangeliumav buktet . Buot dán hálidivčče eŋgelat ge beassat oaidnit .#Ieŋŋgila aj hálijdi dav bessat dåbddåt . Dan dihtii bidjet boahkána alimiiddádasadet , gohcet , lehkoset din jurdagat gárvásat !#Gåhtsit de ja lehkut gárvvásin vuolgátjit . Bidjet doivvodet nannosit dan árbmui mii addojuvvo didjiide go Jesus Kristus almmustuvvá .#Biedjit ålles dårvov ármmuj mij didjij vatteduvvá Jesus Kristusa bigoduvádijn . Lehket jegolaš mánát , allet ge šat divtte anistumiideattet báidnit din nugo ovdal , go eliidet diehtemeahttunvuođas .#Dij lihpit gullogisvuoda máná , allit hálojihtte milta vieso degu dalloj gå diehtemahtesvuodan viesojda . Nugo son lea bassi guhte rávkkai din , nu šaddos bassin oppa din eallin ge .#Lehkut dij aj ájllisin nåv gåktu sån le ájlis , guhti dijáv le gåhttjum . Dasgo lea čállojuvvon : Lehket basit , dasgo mun lean bassi .#Tjáleduvvam ham le : Lehkut ájllisin , dan diehti gå mån lev ájlis . Jos dii rohkosiinnádet gohčodehpet áhččin su guhte dubme juohkehačča su daguid mielde geahčakeahttá olbmo hámi , de ellet ipmilbalolažžan dan áiggi go ain lehpet dáppe vierisin .#Jus råhkådaládijn áhttjen suv gåhttjobihtit , guhti juohkkahattjav duobbmi dagojis milta ja ij le belulasj , de viessut jubmelbalulattjan dav ájgev gå lihpit dánna . Dii diehtibehtet ahte lehpet lonistuvvon duššálaš eallimisttádet man lehpet ožžon máddariin , ehpet nohkavaš hattiin , silbbaiguin dahje golliiguin , muhto Kristusa divrras varain , dego máinnehis ja vigihis lábbá varain .#Dij ehpit le dåssjåniddje åmij , silbaj jalik gållij lånestuvvam dåssjedis viessomis , mav ájttegijs árbbijda , valla vigedis lippa varájn , Kristusa divras varájn . Son lei válljejuvvon dása ovdal go máilbmi vuođđuduvvui , muhto din dihtii son lea almmustuvvan easkka dál áiggiid loahpas .#Sån lij juo värálda sjivnnjedime åvddåla válljiduvvam , valla dijá jáhkulattjaj diehti le bigoduvvam esski dáj ållåniddje ájgij . Su bokte dii lehpet oskugoahtán Ipmilii guhte bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte ja attii sutnje hearvásvuođa , nu ahte dii oskkusteattet bidjabehtet doaivaga Ipmilii .#Suv baktu Jubmelij jáhkkebihtit guhti suv le jábbmegij lussta tjuodtjelahttám ja herlugahttám , vaj diján aj luluj jáhkonihtte dårvvo Jubmelij . Go dii jeagadettiin duohtavuođa lehpet buhtistan silodet eallit duohta vieljalaš ráhkisvuođas , de ráhkistehket guhtet guimmiideattet duođalaččat ja buhtes váimmus !#Sielojdihtte lihpit rájnnim gå sádnesvuohtaj lijda gullogisá ja máhttebihtit vieljatjij duohta gieresvuodan viessot . Iehttsit de guhtik guojmáda ålles vájmos . Dii han lehpet riegádan ođđasis , ehpet nohkavaš , muhto nohkameahttun gilvagis , Ipmila sánis , mii eallá ja bissu agálaččat . Dasgo olmmoš lea dego suoidni , ja buot su hearvásvuohta dego rássi .#Dij ham lihpit ådåsis riegádam , ehpit dåssjåniddje ájnat nåhkåmahtes sájos , Jubmela ielle ja bisso bágos , dan diehti gå almasj le degu rásse ja gájkka herlukvuohtas degu giette giedjega . Suoidni goldná , ja rássi gahččá , muhto Hearrá sátni bissu agálašvuhtii .#Rásse buollná ja giedjega gahttji , valla Jubmela báhko ihkeven ájggáj bissu . Dát sátni lea sárdniduvvon didjiide evangeliumis .#Dát báhko le didjij guláduvvam . Bidjet dan dihtii eret buot bahávuođa , behttosa ja guoktilašvuođa , gáđašvuođa ja sealggebealdesárdnuma .#Guodit dan diehti gájklágásj bahudagáv , bähttogisvuodav ja vilpástallamav , udnodisvuodav ja boavtjohålav . Áibbašehket sáni čielga , vuoiŋŋalaš mielkki dego njuoratmánát , vai dii sturošeiddet dainna ja bestojuvvošeiddet .#Njuorakmánnán vájnnodihtit vuojŋŋalasj tjielgga mielkev , vaj dan baktu lulujda gievrrot ja gádjusit . Dii han lehpet máistán Hearrá buorrevuođa .#Dij ham lihpit Härrá buorrevuodav vuojnnám . Bohtet su lusa , ealli geađggi lusa , man olbmot gal leat hilgon , muhto man Ipmil lea válljen ja atná gudnis .#Gå suv lusi boahtebihtit , ielle gärggáj , hilgoduvvam almatjijs , valla Jubmelis válljiduvvam ja sujsta guddneduvvam , de dij aj ielle gierggen vuojŋŋalasj vieson sjaddabihtit . Šaddet ieža ge ealli geađgin geat huksejuvvobehtet vuoiŋŋalaš viessun ja bassi báhppagoddin , ja buktet ovdan vuoiŋŋalaš oaffariid mat leat dohkálaččat Ipmilii Jesus Kristusa dihtii .#Ájlis härrávuohtan sjaddabihtit ja vuojŋŋalasj värojt Jubmela åvddåj buktebihtit majt sån Jesus Kristusa diehti duosstu . Dasgo čállagis čuožžu : Geahča , mun bijan Sionii čiehkageađggi mii lea válljejuvvon ja mávssolaš . Dat guhte osku sutnje , ii eisege heahppašuva .#Tjálugin ham tjáleduvvam le : Gehtja , Sionij biejav tjiehkagiergev , válljiduvvam ja guddneduvvam ; guhti sunji jáhkká ij galga skábmádit . Dát geađgi lea nappo mávssolaš didjiide geat oskubehtet .#Guddne gullu de didjij , gudi jáhkkebihtit . Muhto sidjiide geat eai oskko , lea dat geađgi man huksejeaddjit hilgo , šaddan váldočiehkageađgin , norddastusgeađgin ja vearránusa báktin .#Valla sidjij gudi e jáhke le dåhpetsieggijiddjijs hilgodum giergge tjiehkagierggen sjaddam , jårrålimgierggen , bákten masi almatja näjkkali . Sii jorralit go eai jeagat sáni , ja nu sin oassin lea mearriduvvon ge .#Sij jårri dan diehti gå bágov e gulldala . Nåvti sidjij mierreduvvam le . Muhto dii lehpet válljejuvvon sohka , gonagaslaš báhpat , bassi álbmot , Ipmila iežas álbmot , vai dii sárdnidivččiidet su burrodagaid , su guhte rávkkai din seavdnjadasas ovddolaš čuovgasasas .#Valla dij lihpit válljiduvvam vierrek , gånågisá ja härrá , ájlis álmmuk , Jubmela ietjas álmmuk , gudi lihpit suv stuorra dagojt sárnnedittjat . Dijáv le sjievnnjedis oavdos tjuovggasis gåhttjum . Ovdal dii ehpet lean álbmot , muhto dál lehpet Ipmila álbmot .#Gudi åvdebut ejda lim álmmuk , lihpit dal Jubmela álmmugin sjaddam . Ovdal dii leiddet árpmu haga , muhto dál lehpet gávdnan árbmugasvuođa .#Gudi åvdebut ejda ármov gávna , lihpit dal ármov gávnnam . Ráhkkásiiddán , mun bivddán din , geat orrubehtet vierisin dáppe vierroriikkas : Doalahehket iežadet eret oaččálaš anistumiin mat sohtet sielu vuostái .#Muv gärrása , vágodav dijáv gudi dánna abmasin viessobihtit , várrijihtit oattje hálojs , ma sielo vuosstij dårru . Ellet bures báhkiniid gaskkas , vai sii go sárdnot baháid din birra ja gohčodit din bahádahkkin , oainnášedje din buriid daguid ja rámidivčče Ipmila dan beaivvi go son oahppaladdá sin .#Viessut vuohkasit hiednigij siegen vaj sij gudi dijáv bahás almatjin gåhttju vuojnni dijá buorre dagojt ja Jubmelav hievedi dan biejve gå boahtá . Lehket Hearrá dihtii juohke máilmmálaš ásahusa vuolibuččat , lehkos dal keaisár gii lea bajimuš , dahje eananhearrát geaid son lea vuolggahan ráŋggáštit bahádahkkiid , muhto rámidit sin geat dahket buori .#Tjuovvut Härrá diehti vuollegattjat almatjij aktisasj njuolgadusájt , lehkus dal tjäjssár alemus fámujnis jali ednamhärrá , sujsta rájaduvvam bahádahkkijt stráffutjit ja buorredahkkijt májnutjit . Dasgo dat lea Ipmila dáhttu ahte dii galgabehtet dahkat buori ja ná jávohuhttit jallas ja jierpmehis olbmuid njálmmi .#Jubmela sidot le : buorre dagoj baktu sjávvunahttet tjuorbij ja durudárugij njálmijt . Lehket vuolibuččat nugo friddja olbmot , allet fal geavat friddjavuođa ággan dahkat bahá , muhto geavahehket dan nugo Ipmila bálvaleaddjit !#Lehkut friddja almatjin , valla allit friddjavuodav oarren ane bahájt dagátjit , ájnat lehkut Jubmela dievnárin . Atnet buohkaid árvvus , ráhkistehket oskuguimmiid , ballet Ipmilis , atnet keaisára árvvus !#Guddnedihtit gájkajt , iehttsit jáhkoguojmijdihtte , lehkut jubmelbalulattjan ja rámmput tjäjssárav . Bálvaleaddjit , lehket isidiiddádet vuolibuččat ja atnet sin árvvus , allet duššefal daid geat leat buorit ja láđđásat , muhto daid ge geat leat gážžárat .#Gudi dievnára lihpit , lehkut båndijihtte vuollásattja , gulldalihtit ja guddnedihtit sijájt , allit dåssjå sijájt , gudi li buore ja låje ájnat bahájt aj . Lea didjiide árbmun ahte gierdabehtet sivakeahtes gillámušaid danne go din oamedovdu lea čadnojuvvon Ipmilii .#Stuorev dahká , guhti rievtugahtes vájvijt gierddá dan diehti gå Jubmel le suv tjalmij åvdån . Lea go mihkkege rámiid ahte dii gierdabehtet ráŋggáštusa go lehpet dahkan veriid ?#Le gus mige guddnedahtte hattov gierddat , gå boasstot lihpit dahkam ? Muhto jos dii gierdabehtet gillámušaid go lehpet dahkan dan mii lea riekta , de oažžubehtet Ipmila árpmu .#Valla jus gierddabihtit tsábmeduvvat , gå duolla lihpit barggam , de stuorren le Jubmela mielas . Dán várás dii rávkojuvvuidet , dasgo maiddái Kristus gillái din dihtii ja attii didjiide ovdamearkka vai dii čuvošeiddet su luottaid .#Dasi lihpit gåhtjoduvvam , dajna gå Kristus aj dijá diehti gierdaj ja lij åvddågåvvån , vaj suv luottajt tjuovvobihtit . Son ii dahkan suttu , ii ge su njálmmis lean behtolašvuohta .#Sån ittjij suddoda ja suv njálmen ij lim bähttogisvuohta . Ii son bealkán go bealkkahalai , ii ge áitán go gillái , muhto attii iežas su háldui guhte dubme vanhurskásit .#Ittjij álbeda gå álbeduváj . Ittjij nihte gå hähttuj gierddat . Guodij ietjas suv hállduj , guhti rievtesláhkáj duobbmi . Son guttii ieš rupmašiinnis min suttuid ruossamurrii vai mii jámášeimmet eret suttus ja ealášeimmet vanhurskkisvuođa ovddas .#Mijá suttojt ietjas rubmahin muorratjuolldaj guottij , vaj lulujma suttojs ierit jábmet ja rievtesferdukvuoda diehti viessot . Su háviid dihtii dii lehpet dearvvašmahttojuvvon .#Suv hávij baktu lihpit buoreduvvam . Dii leiddet nugo čádjidan sávzzat , muhto lehpet dál jorgalan sutnje gii lea din sieluid báimman ja geahčči .#Dij lijda láhppum sávtsaj lágátja , valla lihpit dal dijá sieloj räjnnuhiddje ja gähttje lusi jårgijdam . Seammá láhkái lehket dii áhkát boatnjáideattet vuolibuččat vai maiddái dat olbmát geat eai jeagat sáni , vuitojuvvošedje sániid haga áhkáideaset eallinlági bokte , go sii oidnet mo dii eallibehtet buhtisvuođas ja ipmilbalolašvuođas .#Ja dij nissuna , lehkut ålmmåjihtte vuollásattjan , vaj sij gudi báhkuj e jáhke aj lulun vuojteduvvat bágoj dagi áhkájisá baktu , gå vuojnni dijáv gullogisvuodan ja rájnnavuodan viessomin . Allet čiŋat olgguldasat , nugo vuoktabárgidemiin , gollečiŋaiguin dahje čáppa biktasiiguin .#Allit ietjada ålgolt hiervvi vuobddatjievlij , gållehervaj ja tjáppa biktasij . Muhto lehkos din nohkameahttun čikŋa siskkáldas čiegus olmmoš geas lea vuollegis ja ráfálaš miella ; dát lea mávssolaš Ipmilii .#Lehkus dåssjånik härvvan sisŋelt tjiegos almatja låjes ja ráfálasj miella , mij Jubmela åvdån le divras . Dasgo nu čiŋahedje iežaset dovle bassi nissonat geat bidje doaivageaset Ipmilii .#Nåvti ájlis nissuna dålen ietjasa hiervvijin , gudi dårvov Jubmelij biedjin . Sii ledje boatnjáideaset vuolibuččat , nugo Sárá jeagadii Abrahama ja gohčodii su hearrán .#Sij lidjin ålmmåjisá vuollásattjan , nåv gåktu Sara Abrahamav gulldalij ja härrán suv gåhtjoj . Dii lehpet dál šaddan su mánnán , jos dii dahkabehtet dan mii lea buorre , ehpet ge divtte geange baldit din .#Dij lihpit suv niejda jus dahkabihtit mij duolla le ja ehpit goassak avtak dibde dijáv balldet . Seammá láhkái galgabehtet dii boatnját eallit áhkáineattet nugo lehpet oahppan , go son lea rašit bealli , ja gudnejahttit su , dasgo son ge árbe árpmu ja eallima .#Ja dij ålmmå , viessut áhkájihtte daj diedoj milta majt lihpit oahppam , sån le ham rasjep bielle . Guddnedihtit suv , dan diehti gå sunji aj oasse le iellema vaddásis . Dahket dán , amaset din rohkosat hehttejuvvot .#De ij le mige dijá råhkådallamij åvdån . Loahpas : Lehket buohkat ovttamielalaččat , juogadehket ilu ja morraša , ráhkistehket oskuguimmiideattet , lehket váibmoláđđásat ja vuollegaččat .#Maŋemusát , lehkut avtamielagin , ármestihtit nubbe nuppev , iehttsit vieljajdihtte ja lehkut ármmogissan ja vuollegissan . Allet mávssat bahá baháin dahje bealkku bealkkuin , muhto baicca buressivdnádusain . Dasgo dii lehpet ieža rávkojuvvon árbet buressivdnádusa .#Allit baháv bahájn mávse jalik álbedimev álbedimijn , valla ienni buorissjivnnjádusájn , dajna gå ietja lihpit buorissjivnnjádussaj gåhtjoduvvam . Guhte dáhttu ráhkistit eallima ja oaidnit buriid beivviid , doalahehkos njuokčamis eret bahás ja baksamiiddis eret behtolaš ságain , jorgalehkos eret bahás ja dahkos buori , ohcos ráfi ja doarrádallos dan !#Guhti iellemav ähttsá ja buorre biejvijt sihtá , várrijis njuoktjamis bahás ja baksimijdes bähttogis hållamis . Guodis baháv , dahkis buorev , viggis ráfev åhtsåt , Dasgo Hearrá čalmmit čuvvot vanhurskásiid , ja su bealjit gullet sin rohkosa .#dan diehti gå Härrá rievtesferdugijt vuojnná ja sijá råhkådallamijt gullá . Muhto Hearrá jorgala muođuidis sin vuostái geat dahket bahá .#Valla jårgijt sijájs gudi baháv dahki . Gierddamus iellemin sjaddá Gii sáhttá vahágahttit din , jos dii áŋgiruššabehtet dan mii lea buorre ?#Guhtis didjij máhttá baháv dahkat , jus buorráj barggabihtit . Muhto jos gillábehtet vanhurskkisvuođa dihtii , de lehpet ávdugasat .#Dij lihpit sálugin ihka rievtesferdukvuoda diehti hähttubihtit gierddat . Allet bala sis , allet ge suorgan , muhto basuhehket Kristusa Hearrán váimmuineattet ja lehket álo gárvásat vástidit juohkehažžii gii bivdá din čilget dan doaivaga mii dis lea .#Allit balá , allit ga balldet dibde . Valla vájmojnihtte ájlistuhttit Härráv , Kristusav . Lehkut agev gárvvásin vásstedittjat juohkkahattjaj guhti sihtá dijá dårvo birra diehtet . Muhto vástidehket vuollegašvuođain ja ipmilbalolašvuođain ja buriin oamedovdduin , vai heahppašuvašedje sii geat sárdnot baháid din birra ja bilkidit din go dii eallibehtet rievttuid Kristusis .#Valla vásstedihtit vuollegisvuodajn , jubmelbalulasjvuodajn ja buorre oamedåbdujn , vaj boavtjohållamis skábmádi , gudi dijá iellema birra Kristusin baháv hålli . Lea buoret dahkat buori ja gillát , jos nu leažžá Ipmila dáhttu , go gillát bahádaguid dihtii .#Jus Jubmela sidot nåv le , de buorep le buorre dagoj diehti gierddat , ienni gå bahás dagoj diehti . Dasgo Kristus ieš gillái oktii jápmima suttuid dihtii ; vanhurskkis gillái vanhurskkismeahttumiid ovddas vai son dolvvošii din Ipmila lusa .#Kristus ham iesj akti dijá suttoj åvdås jámij . Rievtesferdugin dijá vádnarievtesferdugij åvdås jámij , dijájt Jubmela lusi dålvutjit . Su rumaš goddojuvvui , muhto Vuoigŋa dagai su eallin .#Suv rubmahav gåddin , valla Vuojŋŋanis viesoj , Ja nu son manai ja sárdnidii vuoiŋŋaide mat ledje fáŋgavuođas .#ja de luojttádij vuojŋŋanisájda fáŋŋgagoaden sárnnedittjat . Dat ledje eahpegulolaččat dolin Noa beivviid go Ipmil gierdavašvuođastis vurddii dan botta go árka huksejuvvui .#Akti lidjin gulldalimes nádum , gå Jubmel Noa biejvij gierddisláhkáj vuordij dasik árkav dahkin . Dušše soapmásat , namalassii gávccis , bestojuvvojedje árkkas , go čáhci guttii dan .#Muhtema val , dåssjå gávtses , gádjusin tjátje baktu . Dát čáhci vástida gástta mii dál beastá din .#Dan láhkáj dij dal gástadusán tjátjes gádjusihpit . Dat ii buhtis rupmaša olgguldas duolvvas , muhto lea buori oamedovddu lihttu Ipmiliin .#Ij rubmahav duolvas rájnni , valla almasj buorre oamedåbdujn Jubmelij jårgijt . Dii bestojuvvobehtet danne go Jesus Kristus lea bajásčuožžilan , son guhte lea mannan bajás albmái ja dál čohkká Ipmila olgeš gieđa bealde , maŋŋil go eŋgelat , válddit ja fámut leat biddjojuvvon su vuollái .#Ja gádjusihpit dajna gå Jesus Kristus le tjuodtjelam , guhti almmáj badjánij ja Jubmela oalges bielen tjåhkkåj , maŋŋel gå ieŋŋgila , fámo ja stuorravuoda li suv vuolláj biejaduvvam . Go Kristus nappo lea gillán rumašlaččat , de vearjudehket iežadet seammá jurdagiin , ahte dat guhte gillá rumašlaččat lea beassan suttus ,#Gå dal Kristus le ietjas rubmahijn gierddam , de värjjodihtit ietjada dajnak mielajn . Dajna gå guhti rubmahijn gierddá le suddodimes häjttám amas šat čuovvut oaččálaš anistumiid dan áiggi go eallá dáppe máilmmis , muhto čuovvu Ipmila dáhtu .#vaj ájgev mav ájn ietjas rubmahin viessu ij almatja háloj milta vieso , ájnat Jubmela sidoda milta . Lea didjiide doarvái go dii vássán áiggi lehpet eallán nugo báhkinat dáhttot , ja lehpet vádjolan nuoskivuođas , anistumiin , viidnejuhkamis , borešvuođas ja gárremiin ja heahpatlaš eahpeipmilbálvaleamis .#Guhkev juo lihpit hiednigij láhkáj viessum rattukvuodan , skámodisvuodan , juhkalisvuodan ja buorgodum boajtojubmelij dievnastimen . Dál sii imaštallet go dii ehpet šat bálkestahte iežadet dán gudnehis rávdnjái , ja sii bilkidit din .#Sij de alvaduvvi gå sijájn dasti ehpit sidá badjelmärrásasj rattukvuodan viessot ja de bilkkedi dijáv . Muhto sii fertejit dahkat logu sutnje guhte lea gárvvis dubmet elliid ja jábmiid .#Valla sij vierttiji vásstedit suv åvdån guhti le gárves viessojt ja jábbmegijt duobbmitjit . Dasgo dan dihtii lea evangelium sárdniduvvon jábmiide ge , vai sii ealášedje Vuoiŋŋas , nugo Ipmil ge eallá , vaikko sii , go elle dán máilmmis , ožžo seammá duomu go buot olbmot .#Dan diehti evangeliumav aj jábbmegijda sárnnedin . Vájku almatjin rubmaha milta duobbmidallin , de Vuojŋŋanisá milta Jubmela láhkáj viessu . Buot diŋggaid loahppa lea lahka .#Valla gájkka le dal ållånime lahka . Lehket dan dihtii jierpmálaččat ja čilgosat , vai sáhttibehtet rohkadallat .#Lehkut dan diehti jiermmán ja tjielggusin råhkålittjat . Buot ovddimustá ráhkistehket njuorrasit guhtet guimmiideattet , dasgo ráhkisvuohta gokčá eatnat suttuid .#Gájkin åvdemusát iehttsit guhtik guojmáda vájmulattjat , dajna gå gieresvuohta edna suttojt ándagis luojtet . Lehket guosseláđđásat guhtet guimmiidasadet nimmorkeahttá .#Vehtsit nubbe nuppev njimmurik . Bálvalehket guhtet guimmiideattet , juohkehaš dainna árpmuattáldagain man lea ožžon , nugo buorit dállodoallit geat hálddašit Ipmila máŋggalágáš árpmu .#Dievnastihtit guhtik guojmáda , juohkkahasj ármovattáldagájn mav le oadtjum Jubmela moattelágásj ármo buorre tjuottjodiddjen . Dat guhte sárdnida , sárdnidehkos Ipmila sániiguin . Ja dat guhte bálvala , bálvalehkos dainna givrodagain man Ipmil addá , vai Ipmil gudnejahttojuvvošii juohke dáfus Jesus Kristusa bokte .#Guhti hoallá mujttis suv bágo båhti Jubmelis , guhti dievnnu mujttis dievnnu fámujn mav Jubmel vaddá . Guddneduvvis Jubmel gájkláhkáj Jesus Kristusa baktu . Sutnje gullá hearvásvuohta ja fápmu álo ja agálašvuhtii ! Amen .#Suv le herlukvuohta ja fábmo ihkeven ájggáj , amen . Ráhkkásiiddán , allet imaštala dan geahččalusa dola man čađa dii fertebehtet mannat , dego didjiide dáhpáhuvašii mihkkege apmasiid .#Muv gärrása , allit oavdduha gähttjalusá dålåv man tjadá hähttubihtit mannat , degu luluj didjij abmasin . Illudehket go dis lea oassi Kristusa gillámušain , vai ávvudivččiidet iluin go su hearvásvuohta almmustahttojuvvo .#Ávvudallit ienni gå diján le oasse Kristusa gierddamusájs , dan diehti gå sjållerdittjabihtit aj gå suv herlukvuohta bigoduvvá . Ávdugasat dii lehpet jos bilkiduvvobehtet Kristusa nama dihtii , dasgo din badjel lea hearvásvuođa Vuoigŋa , Ipmila Vuoigŋa .#Sálugin dij jus dijáv Kristusa namá diehti álbedi , dajna gå herlukvuoda Vuojŋŋanis , Jubmela Vuojŋŋanis , le dijá badjel . Allos oktage dis gillájehko danne go son lea sorbmejeaddji , suola dahje vearredahkki , dahje danne go son bahkke eará olbmuid áššiide .#Allus aktak dijás gierddu almasjgådden , suolan jalik bahádahkken , allus ga nuppij måhkijda sehkanu . Muhto jos son gillá danne go lea kristtalaš , de allos heahpanaddo , muhto gudnejahttos Ipmila dainna namain .#Valla jus ristagissan gierddá , de allus skábmádu ájnat ristagissan Jubmelav guddnedis . Dasgo dál lea áigi boahtán go duopmu álggahuvvo , ja dat álggahuvvo Ipmila viesus .#Duobmo ájgge le dal ållånam , ja Jubmela vieson álggá . Muhto jos dat álggahuvvo min luhtte , mo lea dalle sin loahppa geat eai jeagat Ipmila evangeliuma ?#Valla jus mijáj álggá , gåktus de sijáj , gudi evangeliumij e jáhke ? Ja jos vanhurskkis olmmoš illá bestojuvvo , mo de geavvá ipmilmeahttumii ja suttolažžii ?#Jus rievtesferduk valla de gádjus , gåktus de surodimijn ja suddárijn ? Dan dihtii galget sii geat gillájit Ipmila dáhtu mielde , addit sieluset oskkáldas sivdnideaddji háldui ja dahkat buori .#Gudi Jubmela sidoda milta gierddi , vaddisa sielosa sijá åskåldis sjivnnjediddjáj ja dahkisa buorev . Mun rávven din vuorrasiid , mun gii ieš lean vuoras ja Kristusa gillámušaid duođašteaddji ja geas maiddái lea oassi dan hearvásvuođas mii almmustuvvá : Gehččet Ipmila ealu mii lea oskkilduvvon didjiide ! Áimmahuššet dan , allet bákkuin , muhto eaktodáhtolaččat , nugo Ipmil dáhttu . Allet daga dan bahá vuoittu dihtii , muhto buorredáhtolašvuođain .#Dijá boarrásijt dal vágodav , iesj boarrásijs akta , ja vihtanastáv Kristusa gierddamusáj birra , guhti iesj aj oasálasj lev herlukvuohtaj mij bigoduvvá : Räjnnuhihtit älov mav Jubmel le didjij åskeldam , allit nákkos valla ietjada sidodis , nåv gåktu Jubmel sihtá , allit vuojto ájnat gisjugisvuoda diehti . Allet ráđđe hearrávuođain dan searvegotti mii lea oskkilduvvon didjiide , muhto lehket ealu ovdamearkan .#Allit härrástalá tjoaggulvisájn , ma didjij li åskelduvvam , ájnat lehkut älo åvddågåvvån . Ja go váldobáimman almmustuvvá , de oažžubehtet hearvásvuođa vuoitokruvnnu mii ii goassege golnna .#Gå alemus räjnnuhiddje bigoduvvá , de buollnamahtes gudnekråvnåv oadtjobihtit . Seammá láhkái galgabehtet dii nuorat leat vuorrasiiddádet vuolibuččat .#Ja dij nuorabu , lehkut vuorrasappoj vuollásattjan . Cogget vuollegašvuođa gárvvuid , bálvalettiin guhtet guimmiideattet . Dasgo Ipmil lea čeavlás olbmuid vuostái , muhto vuollegaččaide son addá árpmu .#Valla didjij gájkajda gullu : tjágŋit vuollegisvuoda gárvojda , dan diehti gå Jubmel le stuorrásij vuosstij , valla vuollegisájda ármov vuoset . Vuolidehket dasto iežadet Ipmila fámolaš gieđa vuollái , vai son bajidivččii din go áigi dievvá . Bálkestehket buot morrašiiddádet su ala , dasgo son atná dis fuola .#Sådjit dan diehti ietjada Jubmela fábmogis gieda vuolláj , vaj dijáv alet gå ájgge ållån , ja bálkestihtit gájkka mårråhijt sunji , dajna gå sån dijáv huksá . Lehket čilgosat ja gohcet !#Lehkut tjielggusin ja gåhtsit . Din vuostálasti , beargalat , johtá dego gillju ledjon ozadettiin muhtuma gean njielastit .#Dijá vasjulasj , bärggal , åhtså degu gilljo lädján soabmásav njiellalittjat . Vuostálastet su nana oskkus !#Vuosstálasstit suv nanos jáhkujn . Dii han diehtibehtet ahte din oskuguoimmit dáppe dán máilmmis deaivvahallet seammá gillámušaide .#Mujttit vierttibihtit gierddat nåv gåktu gájka vieljada dán väráldin . Oanehis áiggi dii fertebehtet gillát , muhto buot árpmu Ipmil , guhte Kristus Jesusis lea rávkan din agálaš hearvásvuohtasis , gárvvistehkos , nannejehkos , gievrudehkos ja nanosmahttos din .#Valla jus dal oanegav hähttubihtit gierddat de Jubmel gárvvi , doarjju ja gievrrot dijáv , sån guhti ármov vaddá ja dijáv le gåhttjum suv ihkeven herlukvuohtaj Kristusa baktu . Su lehkos fápmu agálašvuhtii .#Fábmo lehkus suv ihkeven ájggáj . Silvanusa vehkiin , gean mun anán luohtehahtti oskuvielljan , mun lean čállán dán oanehis girjji mas lean árvvosmahttán din ja duođaštan ahte dát lea Ipmila duohta árbmu . Bissot nannosit das !#Silvanusa viehkijn , gev diedáv åskåldis vielljan , tjáláv dáv oanegis girjev dijáv gievrrodittjat ja duodastittjat dáv Jubmela duohta ármmon , mav nannusit anodihtit . Babylona searvegoddi , mii lea válljejuvvon nugo dii , cealká didjiide dearvvuođaid . Nu dahká bárdnán Markus ge .#Babylona tjoaggulvis , válljiduvvam degu dij , ja bárnnám Markus , dijáv varrudahttá . Dearvvahallet guhtet guimmiideattet ráhkisvuođa cummáin !#Buorástahttit guhtik guojmáda gieresvuoda tjulástagájn . Ráfi lehkos dinguin buohkaiguin geat gullabehtet Kristusii !#Ráfe didjij gájkajda , gudi Kristusin viessobihtit . Dearvvuođat Simmon Biehtáris , Jesus Kristusa bálvaleaddjis ja apoastalis , sidjiide geat leat ožžon seammá mávssolaš oskku go mii , Ipmileamet ja beastámet Jesus Kristusa vanhurskkisvuođas .#Simon Petrusis , Jesus Kristusa dievnáris ja apostelis , sidjij gudi Jubmela ja lånestiddje Jesus Kristusa rievtesferdukvuoda baktu li davga divras jáhkov oadtjum gåktu mij . Árbmu ja ráfi lehkos valljugasat dinguin go dovdabehtet Ipmila ja Hearrámet Jesusa !#Ármmo ja ráfe didjij lassánis diedo baktu Jubmela ja mijá härrá , Jesusa birra . Su ipmilvuođa fápmu lea addán midjiide buot mii doalvu eallimii ja ipmilbalolašvuhtii go mii dovdat su guhte rávkkai min hearvásvuođainis ja fámuinis .#Gájkka mij iellemij ja jubmelbalulasjvuohtaj doalvvu , le suv jubmelasj fábmo midjij vaddám , gå dal dåbddåp suv guhti herlukvuodajnis ja fámujnis mijáv le gåhttjum . Ná mii maiddái leat ožžon su divraseamos ja stuorimus lohpádusaid , vai dii oččošeiddet oasi ipmilvuođa lundui ja beasašeiddet dán máilmmi heavahusas mii boahtá anistumis .#Midjij le stuorra ja divras jáhtojdis vaddám , vaj dij daj baktu lulujda oasev jubmelasj luondos oadtjot , gå lihpit bessam bäjskos , mij dán väráldij háloj baktu boahtá . Dán dihtii vigget áŋgirit čájehit oskkusteattet duođalašvuođa , duođalašvuođas rivttes dieđu dieđus mearálašvuođa , mearálašvuođas gierdavašvuođa , gierdavašvuođas ipmilbalolašvuođa , ipmilbalolašvuođas vieljalaš ráhkisvuođa , ja vieljalaš ráhkisvuođas ráhkisvuođa buohkaide .#Gähttjalihtit dan diehti duohtavuodajn ietjada jáhkkuj nannudagáv duoddit , nannudahkaj diedov , diehtuj muttákvuodav , muttákvuohtaj sávrrudagáv , sávrrudahkaj jubmelbalulasjvuodav , jubmelbalulasjvuohtaj vieljatjij mårråhav ja mårråhij gieresvuodav . Go dis buot dát leat valljugasat , de din diehtu Hearrámet Jesus Kristusa birra ii leat duššás , muhto šaddada šattuid .#Jus gájkka dát le diján ja aj vallju , de dijá diedo härrá Jesus Kristusa birra älle dåssjen ájnat sjattojt sjaddadi . Muhto juohkehaš geas dát váilu , lea nu lahkaoaidnit ahte ii oainne ja lea vajáldahttán ahte son lea buhtistuvvon ovddeš suttuinis .#Valla guhti ij diede ij lahkavuojnnen majdik vuojne ; sån le hälbbadam gåktu åvdep suttojs rájnniduváj . Dan dihtii , oskuguoimmit , vigget velá áŋgireabbot nannet iežadet rávkojumi ja válljejumi !#Vielja , dahkit ienni gájkka , majt ájmmudihpit nannitjit ietjada gåhttjomav ja válljidallamav . Jos dahkabehtet dán , de ehpet goassege guossal . Dalle addojuvvo didjiide rabas ja friddja geaidnu Hearrámet ja beastámet Jesus Kristusa agálaš riikii .#Jus dav dahkabihtit de ehpit goassak gahtja , dajna gå gäjnno de rahpas mijá Härrá ja lånestiddje Jesus Kristusa ihkeven rijkkaj . Dan dihtii dáhtun álo muittuhit didjiide buot dáid , vaikko dii dovdabehtet daid ja lehpet nannejuvvon dan duohtavuođas mii lea addojuvvon didjiide .#Dajna ájgov dijáv agev dán birra mujttádit , vájku dav diehtebihtit ja nannusin bissobihtit sádnesvuodan mij dal le dijá . Mu mielas lea riekta boktit din muittuhusaidanguin , nu guhká go mun orun dán rupmaša goađis .#Muv mielas le muv duogen båktålit dijáv mujttádusáj guhkev viesov dán rubmaha goaden . Mun han dieđán ahte mun fargga guođán goahtán , nugo Hearrámet Jesus Kristus lea dieđihan munnje .#Diedáv vuojn ruvva dav guodáv , nåv gåktu härrá Jesus Kristus le munji diededam . Muhto mun vikkan bargat nu ahte dii álo muittášeiddet dan maid mun lean cealkán , maŋŋil ge go mun lean vuolgán .#Valla sidáv buoremusáv dahkat vaj dij aj muv ájge maŋŋela agev mujttebihtit majt hålliv . Dasgo eai mis lean hutkojuvvon cukcasat mielas go dieđiheimmet didjiide Hearrámet Jesus Kristusa fámu ja boahtima . Muhto mii leimmet čalmmálaš duođašteaddjit ja oinniimet su ipmilvuođa fámu . Dasgo son oaččui gudni ja hearvásvuođa Ipmil Áhčis dalle go sutnje bođii jietna alimus hearvásvuođas : « Dát lea mu Bárdni gean mun ráhkistan ; son lea mu miela mielde . »#Ällim mujna tjiehpesláhkáj duoddim subttsasa mielanam , gå didjij guládiv mijá härrá Jesus Kristusa fámov ja boahtemav , ájnat lidjiv tjalmijam suv allavuodav vuojnnám , dajna gå sån gudnev ja herlukvuodav Jubmel Áhtjestis duostoj , gå jiedna allavuoda herlukvuodas gulluj : ” Dát le Bárnnám , muv iehttselis ja gärrásamos . ” Mii gulaimet ieža dán jiena mii čuojai almmis , go mii leimmet suinna bassi váris .#Dav jienav iesj gulliv almes boahtemin gå sujna ájlis váren lidjiv . Dan dihtii mii sáhttit vel nannoseabbot luohttit dan profehtasátnái , ja dii dahkabehtet bures go váldibehtet dan vuhtii .#De ájn nannusappot jáhkkep profehta báhkuj . Dasgo dat lea dego lámpá mii čuovgá sevdnjes báikkis , dassážii go beaivi čuvggoda ja guovssonásti badjána din váimmuide .#Dij lulujda ietjada dajna profehtabágujn tjuovgadit sjievnnjis lanjá tjuovga láhkáj idedisguoksu rádjáj ja dasik guovsojnásste dijá vájmojn badján . Muhto jurddašehket ovddimustá dan ahte ii oktage iešalddes máhte čilget profehtalaš einnostusaid mat čužžot čállagis .#Ja åvdemusát buojkkájihtit aktak ij ájmmuda tjáluga åvddålijsárnnomav iesj tjielggit . Dasgo ii goassege leat oktage profehtalaš sátni buktojuvvon danne go olmmoš ieš dáhtui dan , muhto Bassi Vuoigŋa lea jođihan olbmuid sárdnut sániid mat bohte Ipmilis .#Aktak åvddålijsárnnom ij le goassak almatja sidodis boahtám , ájnat ájlis Vuojŋŋanis le almatjijt rádjam bágojt Jubmelis hålatjit . Muhto Israela álbmogis ledje maiddái vearri profehtat , nugo maiddái din gaskii bohtet vearri oahpaheaddjit geat suoli buktet duššadeaddji vearri oahpuid , ja velá biehttalit ge dan Hearrá gii lea oastán sin luovusin . Dainna lágiin sii fargga dolvot iežaset gáđohussii .#Israela álmmugin aj vierreprofehta lidjin , nåv gåktu aj dijá sähkáj vierreåhpadiddje båditji , gudi suolev bukti dåssjididdje vierreåhpajt ; sij tjabu vuornotji härráv guhti sijáv le lånestam ja nåvti håhkkånibmáj gahtjatji . Olusat čuvvot sin nuoskkes eallima , ja duohtavuođa geaidnu bilkiduvvo sin dihtii .#Ålos tjuovotji sijá rattukvuodajt ja álbedittji sádnesvuoda gäjnov . Sii leat ruhtaváibmilat ja muitalit giellásiid vai sii din geažil dinešedje ruđaid . Muhto sin badjelis lea juo guhká leamaš duopmu , ja gáđohus vuordá sin .#Ávkástalátji sij ietjastaládijn dijáv duoddim subttsasij , valla duobbmo mij juo ådno duobbmidaláj le fámon , ja sij gässuji håhkkånibmáj . Dasgo Ipmil ii seastán daid eŋgeliid guđet suddudedje , muhto bálkestii sin čiekŋalassii , gos sii leat čadnojuvvon seavdnjadasa láhkkiiguin duomu rádjái .#Jubmel ittjij ieŋŋgilijt árjo , gudi lidjin suddodam , ájnat bálkestij sijáv ednama sjievnnjis sluokkojda , gånnå duobmo rádjáj giddagisán li . Ii son seastán ovddeš máilmmi ge , muhto várjalii dušše Noa , vanhurskkisvuođa sárdnideaddji , ja čieža eará go buvttii stuora dulvvi ipmilmeahttumiid máilbmái .#Ittjij ga dålusj väráldav árjo valla várjjalij rievtesferdukvuoda guládiddjev Noav , aktan gietjajn iehtjádijn , gå surodimij väráldav dulvvadij . Sodoma ja Gomorra gávpogiid son dubmii gáđohussii ja bolddii daid gutnan váruhussan ipmilmeahttumiidda das mii vuordá sin .#Sodoma ja Gomorra stádajt gudnan båldij vuosedittjat surodimijda mij sijáv vuorddá . Muhto son gájui vanhurskkis Lota , gean lágahis olbmuid nuoskkes eallin váivvidii . Dasgo beaivvis beaivái dát vanhurskkis siellu giksašuvai go son šattai orrut sin gaskkas , ja oinnii ja gulai sin lágahis daguid .#Valla gájoj rievtesferduk Lotav , gev surodimij rattugis viessom vájvedij , dajna gå sån rievtesferduk ålmåj sijá siegen viesoj ja gå gulláj sijá lágadis dagoj birra ja iesj sijáv vuojnij , de biejves bäjvváj suv rievtesferduk siello vájvástuváj . Hearrá nappo diehtá mo gádjut ipmilbalolaččaid geahččalusas , muhto ipmilmeahttumiid fas doallat fáŋgavuođas gitta duopmobeaivvi ráŋggáštusa rádjái , ja erenoamážit sin geat vádjolit oačči nuoskkes anistumi mielde ja badjelgehččet Hearrá ráđđenválddi .#Härrá galla jubmelbalulattjajt gähttjalimes gádju , valla vádnarievtesferdugijt giddagisá nuktalimen anet gitta duobbmobiejve rádjáj , ájnnasit sijájt gudi nuoskes hálojdisá tjuovvu ja e alep fámojs berusta . Iesjrádugin ja jálustallen e balá vuojŋŋalasj fámojt álbedimes , vájku ieŋŋgila gudi gievrrudagá ja fámo hárráj li stuorábu , e sijáv álbeda gå Härráj sijáv guoddali . Dát olbmot leat vuovdnájat ja iešráđálaččat , eai ge bala bilkideames vuoiŋŋafámuid .#Da almatja li jiermedis juhtusij lágátja , riegádam giddiduvátjit ja gåddutjit . Muhto dát olbmot guđet bilkidit dan maid eai dovdda , leat dego jierpmehis spiret , maid luondu lea mearridan bivdojuvvot ja goddojuvvot . Sii duššet ge nugo spiret ja ožžot vearrivuođa bálkká vearrivuođaset dihtii .#Sij bilkkedi majt e dåbdå , ja nåv gåktu juhtusa sij aj håhkkåni , ja de bähtádalá biessti majt allasisá li bähttám . Sii liikojit jugástallat beaiveguovdil . Sii leat heahpadin ja boalgan didjiide go sii boradit dinguin behtolaš vuovdáivuođain .#Lijkkuji biejvveguovddela jugástallamij ja li skábmon ja lájtton , gå dijá siegen bårådattijn dijáv biehtti . Sii leat álo geahččamin nissoniidda himu čalmmiiguin eai ge goassege gallán suddudeames .#Agev li skámodis nissunijda hálo tjalmij gähttjamin ja e goassak suttos gallána . Sii fillejit olbmuid geat eai velá leat nannosat ja máhttet duođaid háhkat alcceseaset buot dan maid váibmu hálida .#Tjáddjiji rasjes sielojt ja ávddam li ietjastallamij . Dasgo sii leat guođđán njulges geainnu , ja leat čádjádallan go sii čuvvot seammá luotta go Bileam , Bosora bárdni , gii anii fuola dušše dan bálkkás man oažžu vearrivuođain .#Garroduvvama li gudi njuolggis gäjnov li guodám ja tjádjánam Bileama , Bosora bárne luottajt tjuovvu . Muhto son cuiggoduvvui rihkkumis dihtii ; gielahis ásen sártnui olbmo jienain ja eastadii profehta dahkamis jallavuođaid .#Sån vuojn iehtsij mav máhtij bähttogisvuodajn háhkuhit valla biehtoduváj ietjas bahádago diehti : gieladis oassná almatja gielajn hållagådij ja dán profehta gájvesvuodav tsakkaj . Dát olbmát leat dego čázehis ádjagat ja dego balvvat maid riđđubiegga dolvvoda , ja čáhppadeamos seavdnjadas vuordá sin .#Dá almatja li tjátjedis ádjaga , balva majt virrobiegga oagot ja tjáhppadamos sjievnnjet sijáv vuorddá . Dasgo sii sárdnot čeavlás ja guoros sániid , ja oaččálaš himuiguin ja nuoskivuođain sii fillejit earáid geat aiddo leat beassan eret dakkáriin geat ellet čádjádusain .#Sij hålli stuorrás valla guoros bágojt , oattje hálujn biehtti ja rattukvuodajn ruoptus loaggi almatjijt , gudi li sijájs ja sijá tjáddjidusájs bessagoahtemin . Sii lohpidit sidjiide friddjavuođa , muhto ieža sii leat heavahusa šlávat . Dasgo olmmoš lea su šlávva gii lea vuoitán su .#Jáhtti friddjavuodav , valla ietja li bäjsko svájnnasa , dan diehti gå oajtádalle le oajtte svájnas . Jos sii leat beassan dán máilmmi nuoskivuođas go leat oahppan dovdat Hearrámet ja beastámet Jesus Kristusa , muhto dasto fas sorrojit dasa ja vuoittahallet , de sin maŋit dilli lea vearrát go sin ovddit dilli .#Jus sij gudi li oahppam mijá härrá ja lånestiddje Jesus Kristusa birra li värálda bádudagás bessam , vaden dasi gässuji ja oajtádalli , de li vidjura åvdep báles nävrrum . Sidjiide livččii buoret jos eai livčče oppa dovdagoahtán ge vanhurskkisvuođa geainnu , go ahte sii vuos ohppet dovdat dan ja de jorgalit eret bassi báhkkomis mii addojuvvui sidjiide .#Sidjij buorep luluj jus ällim goassak rievtesferdukvuoda gäjno birra oahppam ienni gå vuostak dan birra oahppat ja de jårgijdit dajs ájlis budájs majt li duosstum . Dalle lea sidjiide geavvan nugo sátnevádjasiin daddjo : Beana máhccá vuovssanassasis , ja : Bassojuvvon spiidni fierada rábáhis .#Sidjij le gevvam nåv gåktu báhkovájas javllá : Bena ietjas guovllomijda moaddu , ja basádum svijnne stientjen jållert . Ráhkkásiiddán , dát lea dál nubbi girji man mun čálán didjiide . Dáiguin girjjiiguin mun hálidan boktit din vuoigatlaš miela go muittuhan didjiide dan maid bassi profehtat ovdal leat cealkán , ja Hearrámet ja Beastámet báhkkoma man dii lehpet ožžon bassi apoastaliinnádet .#Nuppev girjev dal didjij muv gärrásijda lev tjállemin , ja goappátjijn lev mujttádusáj sihtam dijáv tjielgga miellaj vaden båktet ja didjij mujttádit majt ájlis profehta åvddåla li sárnnum ja mijá härrá ja lånestiddje budájt majt lihpit gullam dijá apostelijs . Ovddimustá galgabehtet diehtit ahte maŋimuš beivviid bohtet bilkideaddjit geat ellet anistumiideaset mielde ja dadjet : « Lea go son mahkáš máhccan , nugo lohpidii ?#Åvdemusát galggabihtit mujttet maŋemus biejvij båhti bilkkediddje gudi háloj milta barggi ja dijáv bilkkedi ja gatjádi : ” Le gus de boahtemin gåktu jáhteduváj ? Dasgo min máddarat leat jápmán , ja buot han lea nugo lea leamaš sivdnideami rájes . »#Mijá ájttega li juo jábmám ja gájkka le nåvtik gåktu värálda sjivnnjedime rájes . ” Muhto sii geat čuoččuhit diekkáriid , vajáldahttet ahte dovle ledje almmit ja eanan maid Ipmila sátni sivdnidii čázis ja čáziin .#Sij e sidá mujttet dålen lidjin alme ja ednam tjátjes ja tjátjijn sjivnnjeduvvam Jubmela bágo fámujn . Ja čáziin duššaduvvui ge vuosttaš máilbmi dalle go dulvi bođii .#Dallusj värált de danen tjáhtjáj vuolmmasij ja gádoj . Muhto Ipmil lea seammá sániin vurken dáláš almmiid ja eatnama duopmobeaivvi dola várás , go ipmilmeahttumat duššaduvvojit .#Valla dálásj ednam ja alme li daŋga Jubmela bágo fámujn dålå vuorkán ; duobmo biejve rádjáj vuorkkiduvvam dallutjij gå surodime dåssjåni . Ráhkkásiiddán , allet vajáldahte ahte Hearrái lea okta beaivi dego duhát jagi ja duhát jagi dego okta beaivi .#Valla allit vajálduhte , muv gärrása : Härráj le akta biejvve degu tuvsán jage ja tuvsán jage degu akta biejvve . Ii leat nu mo muhtumat oaivvildit ahte Hearrá lea njoahci ollašuhttit lohpádusas , muhto son lea baicca gierdavaš dinguin , dasgo son ii dáhto ovttage mannat gáđohussii , muhto buohkaid dahkat jorgalusa .#Muhtema árvvali Härráv njoahtsen jáhtov ållidittjat valla ij le dan láhkáj . Vuordasj bus dijá diehti dajna gå avtak ij sidá láhppet , ájnat vuorddá gájkajt jårggålibmáj jåvsådittjat . Hearrá beaivi boahtá dego suola .#Valla Härrá biejvve degu suola boahtá . Dalle almmit duššet stuora šlámain , almmigáhppálagat bullet ja šolget , ja eanan ja buot maid olbmot leat dahkan das , boldojuvvo .#Alme dan biejve jumá gáhtu , almenoase dålås suddi ja ednam ja gájkka almatjij dago boaldeduvvi . Go buot dál duššá , man bassi ja ipmilbalolaš berrešii ge dalle din eallin leat , go dii vuordibehtet ja hoahpuhehpet Ipmila beaivvi boahtima . Dalle almmit cahkkehuvvojit ja almmigáhppálagat bullet ja šolget .#Gå dal gájkka dát dåssjån de vierttibihtit ájllisin ja jubmelbalulattjan juohkkaláhkáj viessot , dav ájgev gå Jubmela biejvev vuorddebihtit ja oatsodihpit dan boahtemav , biejvev gå alme dålås dåssjåni ja almenoase báhkkasis suddi . Muhto su lohpádusa mielde mii vuordit ođđa almmiid ja ođđa eatnama gos vanhurskkisvuohta orru .#Valla suv jáhto milta vuorddep ådå almijt ja ådå ednamav gånnå rievtesferdukvuohta viessu . Dan dihtii go dii , ráhkkásiiddán , vuordibehtet dán , de vigget eallit nu ahte Hearrá gávnnašii din buhtisin ja láitemeahttumin ja dis livččii ráfi .#Dav vuordedijn de , muv gärrása , viggit viessot dan láhkáj vaj Härrá dijáv gávnná ráfen viessomin , rájnnasin ja vigedibmen . Adnit gádjusibmen Härrá vihpamav . Ja atnet dan din bestojupmin go Hearrá gierdavašvuođastis ádjána boahtimis , nugo min ráhkis oskuviellja Bávlos ge lea čállán didjiide , dan viisodaga mielde mii addojuvvui sutnje .#Dav le mijá Paulusvielljagieres aj didjij tjállám vijsesvuoda milta mav le oadtjum . Dán birra son sárdnu maiddái buot girjjiinis main son guorahallá dáid gažaldagaid .#Dav tjállá gájkka girjijnis gå dáj gatjálvisáj birra hoallá . Muhtem ij le álkke dádjadit . Dain leat muhtun áššit mat leat lossadat áddet , ja diehtemeahttun ja nanusmeahttun olbmot botnjet daid , ja nu sii dahket eará čállosiiguin ge , ja dat šaddá sidjiide heavvun .#Dáv ja ietjá ájlis tjállagijt åhpadak ja rasjes almatja bådnji ietjasa dåssjånibmáj . Ráhkkásiiddán , go dii dál diehtibehtet dán ovddalgihtii , de váruhehket amaset ipmilmeahttun olbmuid nuoskivuođat čádjidahttit din , nu ahte jorralehpet eret din nana dilis .#Muv gärrása , gå dal diehtebihtit de várrijihtit gässumis surodimij tjáddjidimijda ja láhppumis . Muhto ovdánehket Hearrámet Jesus Kristusa árpmus ja dieđus .#Åvddånihtit mijá härrá lånestiddje Jesus Kristusa ármon ja diedon . Sutnje lehkos gudni , dál ja agálašvuhtii ! Amen .#Sunji lehkus guddne dálla ja ihkeven ájggáj , amen . Mii duođaštit dan mii lea leamaš álggu rájes , dan man mii leat gullan , dan man mii leat oaidnán čalmmiideametguin , dan man mii leat geahčadan ja man min gieđat leat guoskkahan : eallima sáni .#Mij juo lij álgos , majt lip gullam , majt tjalmijimme lip vuojnnám , majt lip gähttjam ja giedaj duohtadam le mijá måhkke : iellema báhko . Ja eallin almmustuvai ; mii leat oaidnán dan ja duođaštit dan ja sárdnidit didjiide agálaš eallima , mii lei Áhči luhtte ja almmustuvai midjiide .#Iellem bigoduváj , mij lip dav vuojnnám ja vihtanasstep dan birra , ja guládip didjij ihkeven iellemav , mij lij Áhtje lunna ja midjij bigoduváj . Mii sárdnidit didjiide maiddái dan man mii leat oaidnán ja gullan , vai dis ge livččii searvevuohta minguin , geain maiddái lea searvevuohta Áhčiin ja su Bártniin Jesus Kristusiin .#Mij guládip didjij majt vuojnijma , gulájma vaj dij aj lihpit mijá aktisasjvuodan , mij le aktisasjvuohta Áhtjijn ja Bárnijnis Jesus Kristusijn . Ja mii čállit dán vai min illu livččii ollis .#Dáv tjállep mijá ávov ålliduvátjit . Dát lea dat sáhka man mii leat gullan sus ja sárdnidit didjiide : Ipmil lea čuovggas , ii ge su siste leat mihkkege seavdnjadasaid .#Ja dát le sáhka mav sujsta lip gullam ja didjij guládip : Jubmel le tjuovgga ja sujna ij le åbbåk sjievnnjet . Jos mii dadjat ahte mis lea searvevuohta suinna , muhto vádjolit seavdnjadasas , de mii gielistit eat ge čuovo duohtavuođa .#Jus javllap miján le sujna aktisasjvuohta , valla sjievnnjedin vájaldip , de gielestip ja ep sáddná milta dagá . Muhto jos mii vádjolit čuovgasis , nugo son ieš ge lea čuovgasis , de mis lea searvevuohta guhtet guimmiideametguin , ja su Bártni Jesusa varra buhtista min buot suttus .#Valla jus tjuovgan vájaldip , nåv gåktu sån le tjuovgan , de miján le aktisasjvuohta gaskanimme ja Jesusa , Bárnes , varra mijáv gájkka suttojs rájnni . Jos mii dadjat ahte mis ii leat suddu , de beahttit iežamet , ii ge duohtavuohta leat min siste .#Jus javllap miján älle sutto de iehtjama biehttep ja miján sádnesvuohta ij le . Jos mii dovddastit suddomet , de son lea oskkáldas ja vanhurskkis , ja addá midjiide min suttuid ándagassii ja buhtista min buot vearrivuođas .#Jus suttojdimme dåbdåstip de sån le åskåldis ja rievtesferduk ja luojttá mijá suttojt ándagis ja gájkka vádnarievtesferdukvuodas mijáv rájnni . Jos mii dadjat ahte eat leat suddudan , de mii dahkat su gielisteaddjin ii ge su sátni leat min siste .#Jus javllap mij ep le suddodam de suv gielestiddjen dahkap ja suv báhko ij le miján . Mánážiiddán , dán mun čálán didjiide amadet suddudit .#Máná , dáv tjáláv didjij vaj ehpit suddoda . Muhto jos muhtun sudduda , de mis lea Áhči luhtte bealušteaddji , Jesus Kristus , guhte lea vanhurskkis .#Valla jus aktak suddot de miján le bälostiddje Áhtje åvdån , Jesus Kristus , guhti le rievtesferduk . Son lea min suttuid soabahus , ii ge dušše min , muhto oppa máilmmi .#Sån le såbadusvärron mijá suttoj åvdås , ja ij dåssjå mijá ájnat åbbå värálda . Das mii diehtit ahte mii dovdat su , go mii doallat su báhkkomiid .#Diehtep mij lip sunji dåbdijdam , dajna gå suv budájt anodip . Dat guhte dadjá ahte son dovdá su ii ge dattege doala su báhkkomiid , son gielista , ii ge duohtavuohta leat su siste .#Guhti javllá : ” Mån dåbdåv suv ” valla ij suv budájt anoda le gielestiddje , ja sádnesvuohta ij le sujna . Muhto Ipmila ráhkisvuohta lea ollašuvvan su siste guhte doahttala su sáni .#Valla Jubmela gieresvuohta le sáddnán ållånam suv sinna guhti suv bágojt vuorkut . Dás mii diehtit ahte mii leat su siste .#De diehtep mij lip sujna . Dat guhte dadjá ahte son bissu su siste , lea ieš geatnegas eallit nu mo son elii .#Guhti javllá sujna bissot , viertti iesj viessot nåv gåktu sån viesoj . Ráhkkásiiddán , dat báhkkon man mun čálán didjiide , ii leat ođas , muhto boares báhkkon mii dis lea leamaš juo álggu rájes .#Muv gärrása , iv le ådå budáv didjij tjállemin ájnat oabme , mij diján juo álgos lij . Dát boares báhkkon lea dat sátni man dii lehpet gullan .#Dát oabme budá le báhko mav lihpit juo gullam . Dattege lea ođđa báhkkon man mun čálán didjiide , go dat lea ollašuvvan su siste ja din siste . Dasgo seavdnjadas gáidá eret , ja duohta čuovggas báitá juo .#Mav dal tjáláv le daŋgas diehti ådå budá - suv iellem ja dijá iellema dav vuosedi , danen gå sjievnnjet vássá ja sáddná tjuovgga juo tjuovggá . Dat guhte dadjá ahte son lea čuovgasis , muhto vašuha oskuguoimmis , son lea ain seavdnjadasas .#Guhti javllá sån le tjuovgan valla vieljas vasjot le ájn sjievnnjedin . Dat guhte ráhkista oskuguoimmis , bissu čuovgasis ii ge vearránahte geange .#Guhti vieljas ähttsá bissu tjuovgan ja ij sujna mige jårrålahte . Muhto dat guhte vašuha oskuguoimmis , lea seavdnjadasas ja vádjola seavdnjadasas . Ii son oainne gosa manná , dasgo seavdnjadas lea čalmmehuhttán su .#Valla guhti vieljas vasjot le sjievnnjedin ; sjievnnjedin vájalt ja ij diede gåsi le vádtsemin , dan diehti gå sjievnnjet le suv tjalmeduhttám . Mánát , mun čálán didjiide , dasgo din suttut leat ándagassii addojuvvon su nama dihtii .#Tjáláv didjij , mánájda : dijá sutto li suv namá diehti ándagis luojteduvvam . Áhčit , mun čálán didjiide , dasgo dii dovdabehtet su gii lea leamaš álggu rájes .#Tjáláv didjij , áhtjijda : dåbddåbihtit suv guhti le álggorájes . Nuorat , mun čálán didjiide , dasgo dii lehpet vuoitán bahákasa .#Tjáláv didjij nuorajda : lihpit Bahágisáv oajttám . Mánážat , mun lean čállán didjiide , dasgo dii dovdabehtet Áhči .#Tjállám lev didjij , mánájda : dåbddåbihtit Áhtjev . Áhčit , mun lean čállán didjiide , dasgo dii dovdabehtet su gii lea álggu rájes .#Tjállám lev didjij , áhtjijda : dåbddåbihtit suv guhti le álggorájes . Nuorat , mun lean čállán didjiide , dasgo dii lehpet gievrrat , Ipmila sátni bissu din siste , ja dii lehpet vuoitán bahákasa .#Tjállám lev didjij nuorajda : gievra lihpit , Jubmela báhko diján bissu ja lihpit Bahágisáv oajttám . Allet ráhkis máilmmi , allet ge dan mii lea máilmmis !#Allit väráldav iehtse , allit ga dav mij väráldin le . Jos guhtege ráhkista máilmmi , de Áhči ráhkisvuohta ii leat su siste .#Jus aktak väráldav ähttsá de Áhtje gieresvuohta ij le sujna . Dasgo buot mii lea dán máilmmis , oaččálaš anistupmi ja čalmmiid anistupmi ja goargadis eallin , ii boađe Áhčis , muhto máilmmis .#Dan diehti gå gájkka mij le väráldin , oattje hálo , tjalmij hálo ja stuorástallama e Áhtjes boade , ájnat väráldis . Ja máilbmi duššá buot himuidisguin , muhto dat guhte dahká Ipmila dáhtu , bissu agálašvuhtii .#Ja värált dåssjån aktan hálojis , valla guhti Jubmela sidodav dahká ihkeven ájggáj bissu . Mánážat , dál lea maŋimuš diibmu .#Máná , maŋemus ájgge dát le . Dii lehpet gullan ahte Antikristus boahtá , ja ollu antikristusat leat juo boahtán .#Gullam lihpit antikrissta le boahtemin ja juo li dal ållo antikrista boahtám . Dan dihtii mii diehtit ahte lea maŋimuš diibmu .#Dassta maŋemus ájggen dáv diehtep . Sii leat vuolgán min luhtte , muhto sii eai gula min searvái .#Sij li mijás vuolggám valla ettjin goassak midjij gullu . Jos sii gulašedje min searvái , de livčče bisson min luhtte . Dan láhkái galggai čielgat ahte eai buohkat sis gula min searvái .#Jus midjij lulun gullut de mijá lusi ganudit lulun , valla de luluj bigoduvvat aktak sijás ij midjij gullu . Muhto dii lehpet ožžon vuoiddadusa sus guhte lea bassi , ja dan dii buohkat diehtibehtet .#Valla didja lihpit Ájllisis vuojdaduvvam ja gájka dåbddåbihtit sádnesvuodav - Iv tjále dan diehti gå sádnesvuodav ehpit dåbdå . In mun čále didjiide danne go dii ehpet dovddaše duohtavuođa , muhto danne go dovdabehtet dan ja diehtibehtet ahte duohtavuođas ii boađe mihkkege giellásiid .#Dåbddåbihtit dij dav ja diehtebihtit gieles ij sádnesvuodas badjána . Gii livččii gielisteaddji earet su guhte biehttala ahte Jesus lea Kristus ?#Guhtis le gielestiddje ietján gå sån guhti Jesusav Kristusin vuornnu . Son lea Antikristus , son guhte biehttala Áhči ja Bártni .#Guhti Áhtjev ja Bárnev vuornnu le antikrissta . Juohkehaččas guhte biehttala Bártni , ii leat Áhčči ge , muhto guhte dovddasta Bártni , sus lea maiddái Áhčči .#Ij le Áhttje sujna , guhti Bárnev vuornnu . Diktet dan maid lehpet gullan álggu rájes , bissut din siste .#Guhti Bárnev dåbdås sujna le aj Áhttje . Bisodihtit majt álgos lihpit gullam . Jos dat maid dii lehpet gullan álggu rájes , bissu din siste , de dii ge bissubehtet Áhčis ja Bártnis .#Jus vuorkudihpit mav álgos lihpit gullam de dij aj Bárnen ja Áhtjen bissobihtit . Ja dát lea dat lohpádus man son lea addán midjiide : agálaš eallin .#Ja dát le mav iesj midjij jáhtij : ihkeven iellem . Dán mun lean čállán sin birra geat čádjidahttet din .#Tjállemin lev dal didjij sijáj birra gudi dijáv sihti biehttet . Muhto din siste bissu dat vuoiddadus man dii lehpet ožžon sus , ehpet ge dárbbaš geange oahpahit din .#Valla diján bissu vuojdas mav sujsta lihpit oadtjum ja ehpit åhpadiddjev dárbaha . Dasgo dat vuoiddadus oahpaha didjiide buot ja sárdnu duođa ja lea giellása haga .#Dan diehti gå suv vuojdas dijáv gájkka åhpat - hoallá sáddnáv , ij gällásav . Bissot dasto su siste , nu mo su vuoiddadus lea oahpahan didjiide .#Dahkit gåktu dijáv le åhpadam ja bissut sujna . Mánát , bissot dál su siste vai mii livččiimet roahkkadat go son almmustuvvá , eat ge šattaše heahpadii go son boahtá .#Máná , bissut sujna vaj jálo lip , gå sån ietjas bigot ja ep suv åvdån dárbaha hehpanit gå de boahtá . Jos dii diehtibehtet ahte son lea vanhurskkis , de áddebehtet maiddái ahte juohkehaš guhte doahttala vanhurskkisvuođa , lea riegádan sus .#Jus diehtebihtit suv rievtesferdugin , de diehtebihtit juohkkahattjav rievtesferdugin viessomin sujsta riegádij . Gehččet man nana ráhkisvuođa Áhčči lea čájehan midjiide , ahte mii gohčoduvvot Ipmila mánnán , ja su mánát han mii leat ge .#Gähttjit makkir gieresvuodav Áhttje midjij vuosedij , gå Jubmela mánnán gåhtjoduvvap . Suv máná vuojn lip . Máilbmi ii dovdda min , danne go dat ii dovdda su .#Värált ij mijáv dåbdå , dan diehti gå ij le goassak sunji dåbdijdam . Ráhkkásiiddán , dál mii leat Ipmila mánát , muhto ii leat velá almmustuvvan manin mii šaddat .#Muv gärrása , Jubmela máná dal lip , valla ij le ájn bihkusin manen sjaddap . Mii diehtit ahte go son almmustuvvá , de mii šaddat su láhkásažžan , dasgo mii oažžut oaidnit su nugo son lea .#Diehtep galla gå ietjas bigot de suv lágátjin sjaddap , dajna gå bessap suv vuojnnet gåktu le . Juohkehaš gii bidjá dán doaivaga sutnje , buhtista iežas , nugo Kristus ge lea buhtis .#Juohkkahasj gänna sunji le dát doajvvo rájnni ietjas , nåv gåktu sån iesj le rájnas . Juohkehaš guhte dahká suttu , rihkku lága , dasgo suddu lea láhkarihkGon Ja dii diehtibehtet ahte son almmustuvai váldit eret min suttuid , ii ge su siste leat suddu .#Guhti suddot aj lágav doadjá , dajna gå suddo lágav doadjá . Diehtebihtit sån le ietjas bigodam suttojt gádodittjat , ja ietjanis älle sutto . Ii oktage guhte bissu su siste , suddut .#Guhti sujna bissu ij suddoda . Ii oktage guhte suddut , leat oaidnán su ii ge dovdan su .#Guhti suddot ij le goassak suv vuojnnám , ij ga suv dåbdå . Mánát , allet divtte geange čádjidahttit din !#Máná , allit avtak ietjada tjáddjidahte . Son guhte dahká dan mii lea riekta , lea vanhurskkis , nugo Kristus ge lea vanhurskkis .#Guhti rievtesvuodav dahká , le rievtesferduk , nåv gåktu Kristus le rievtesferduk . Dat guhte dahká suttu , boahtá beargalagas , dasgo beargalat lea suddudan álggu rájes .#Guhti suddot le bärggala mánná , dan diehti gå bärggal le juo álgos suddodam . Danne Ipmila Bárdni almmustuvai vai son duššadivččii beargalaga daguid .#Valla Jubmela Bárnne bigoduváj bärggala bargojt dåssjidittjat . Ii oktage guhte lea riegádan Ipmilis , daga suttu , dasgo dat gilvva man Ipmil lea gilván su sisa , bissu su siste .#Guhti Jubmelis riegádij ij suddoda , dan diehti gå Jubmela sádjo sujna bissu . Son ii sáhte šat suddudit , dasgo son lea riegádan Ipmilis .#Ja sån ij máhte suddodit dajna gå le Jubmelis riegádam . Dan láhkái čájehuvvo geat leat Ipmila mánát ja geat leat beargalaga mánát : Ii oktage guhte ii doahttal vanhurskkisvuođa ii ge ráhkis oskuguoimmis , boađe Ipmilis .#Dássta bihkus , gudi li Jubmela ja gudi li bärggala máná : guhti rievtesferdugit ij barga ij Jubmelij gullu , ij ga guhti vieljas ij iehtse . Dasgo dát lea dat sáhka man dii lehpet gullan álggu rájes , ahte mii galgat ráhkistit guhtet guimmiideamet .#Dáv ságav juo álggorájes lihpit gullam : ähttsup guhtik guojmáma . Mii eat galgga leat Kain láhkásaččat , guhte bođii bahákasas ja sorbmii vieljas .#Allup Kaina lágátjin lehku , guhti lij Bahágisá mánná ja vieljas gåttij . Ja manne son sorbmii vieljas ?#Manen suv gåttij ? Danne go su iežas dagut ledje bahát , muhto su vielja dagut ledje vuoigatlaččat .#Danen gå suv dago lidjin bahá valla vieljas lidjin rievtesferduga . Oskuguoimmit , allet ovddoš jos máilbmi vašuha din .#Vielja , allit alvaduvá jus värált dijáv vasjot . Mii han diehtit ahte mii leat mannan jápmimis eallimii , dasgo mii ráhkistit oskuguimmiid .#Diehtep jábmemis lip iellemij mannam , dajna gå iehttsep vieljajdimme . Dat guhte ii ráhkis , bissu jápmimis .#Guhti ij iehtse bissu jábmemin . Juohkehaš guhte vašuha oskuguoimmis , lea olmmošgoddi , ja dii diehtibehtet ahte ii ovttage olmmošgoddis leat agálaš eallin iežas siste .#Guhti vieljas vasjot le almasjgådde ja diehtebihtit almasjgådden ij le ihkeven iellem . Das mii leat oahppan mii lea ráhkisvuohta , go Jesus attii heakkas min ovddas .#Dåbdijdam lip gieresvuohtaj dajna gå Jesus hekkas mijá åvdås vattij . De mii ge leat geatnegasat addit heaggamet oskuguimmiid ovddas .#Mij lip aj välggogisá hekkajdimme vieljaj åvdås vaddet . Jos geasge lea buot maid son dárbbaša dán máilmmis , ja oaidná oskuguoimmi gillámin , muhto dahppá váimmus sutnje , mo Ipmila ráhkisvuohta sáhttá bissut su siste ?#Jus avtanik le gájkka majt väráldin dárbaj ja vieljas vuojnná niedan , valla vájmos sunji dahppá , gåktus de Jubmela gieresvuohta sujna bissu ? Mánát , allot ráhkis dušše sániiguin dahje njuokčamiin , muhto daguiguin ja duohtavuođas .#Máná , allup guoros bágoj ähttsu , ájnat dagoj ja sádnesvuodajn . Das mii diehtit ahte mii leat duohtavuođas , ja mii sáhttit oadjudit váimmuideamet su muođuid ovddas . Jos velá váibmu dubme min , de Ipmil lea stuorit go min váibmu ja diehtá buot .#19/20 De diehtep sádnesvuoda máná lip , ja jus vájmmo mijáv duobbmi de jasskavuodan lip suv åvdån , gå Jubmel le mijá vájmos stuoráp ja gájkka diehtá . Ráhkkásiiddán , jos min váibmu ii dubme min , de mis lea roahkkatvuohta Ipmila ovddas .#Muv gärrása , jus vájmmo ij mijáv duobbmi de Jubmela åvdån jálo lip . Ja maid ihkinassii mii bivddežit , mii oažžut sus , danne go mii doallat su báhkkomiid ja dahkat dan mii lea su miela mielde .#Ja majt lulujma sujsta råhkålit , oadtjot lulujma , gå suv budájt anodip ja dahkap dav mij suv miela milta le . Ja dát lea su báhkkon , ahte mii galgat oskut su Bártni Jesus Kristusa nammii ja ráhkistit guhtet guimmiideamet , nugo son gohčui min .#Ja dát le suv budá : jáhkket galggap Bárnes Jesus Kristusa nammaj ja iehttset guhtik guojmáma nåv gåktu gåhtjoj . Dat guhte doallá su báhkkomiid , bissu Ipmilis , ja Ipmil bissu su siste .#Guhti Jubmela budájt anot , bissu Jubmelin ja Jubmel sujna . Ja dan ahte son bissu min siste , mii diehtit Vuoiŋŋas gean son lea addán midjiide .#Ja Vuojŋŋanisás , mav midjij le vaddám , diehtep suv bissot mijájn . Ráhkkásiiddán , allet oskko juohke vuigŋii , muhto guorahallet vuoiŋŋaid , bohtet go dat Ipmilis ! Dasgo máilbmái leat mannan ollu vearri profehtat .#Muv gärrása , allit gájkka vuojŋŋanisájda jáhke , ájnat åtsådihtit jus Jubmelis båhti , dajna gå väráldij li ållo vierreprofehta boahtám . Das dii sáhttibehtet dovdat Ipmila Vuoiŋŋa : Juohke vuoigŋa mii dovddasta ahte Jesus Kristus lea boahtán olmmožin , boahtá Ipmilis . Muhto ii oktage vuoigŋa mii ii dovddas Jesusa , boađe Ipmilis .#Vuojnnebihtit de makkir Vuojŋŋanis le Jubmela : juohkka vuojŋŋanis mij Jesus Kristusav almatjin dåbdås le Jubmelis boahtám , valla vuojŋŋanis mij Jesusav vuornnu ij le Jubmelis . Dat lea Antikristusa vuoigŋa , man dii lehpet gullan ahte boahtá . Ja dat lea dál juo máilmmis .#Antikrista vuojŋŋanisáv gulájda boadátjit ja juo le dal väráldin . Muhto dii , mánážat , boahtibehtet Ipmilis ja lehpet vuoitán vearri profehtaid . Dasgo son guhte lea din siste , lea stuorit go son guhte lea máilmmis .#Valla didja , máná , lihpit Jubmelis ja lihpit vierreprofehtajt vuojttám , dajna gå guhti le dijájn , le sujsta stuoráp guhti le väráldin . Sii bohtet máilmmis , danne sii sárdnot nugo máilbmi , ja máilbmi guldala sin .#Sij li väráldis ja danen värálda láhkáj ságasti ja värált sijáv gulldal . Muhto mii boahtit Ipmilis , ja dat guhte dovdá Ipmila , guldala min ; dat guhte ii boađe Ipmilis , ii guldal min .#Valla mij lip Jubmelis . Guhti Jubmelav dåbddå gulldal mijáv ; guhti Jubmelis ij boade ij mijáv gulldala . Dás mii dovdat duohtavuođa vuoiŋŋa ja čádjádusa vuoiŋŋa .#Nåvti buktep sádnesvuoda ja tjáddjididdje vuojŋŋanisájt tjuolldet . Ráhkkásiiddán , ráhkistehkot guhtet guimmiideamet ! Dasgo ráhkisvuohta boahtá Ipmilis , ja juohkehaš guhte ráhkista , lea riegádan Ipmilis ja dovdá Ipmila .#Muv gärrása , ähttsup guhtik guojmáma , dajna gå gieresvuohta Jubmelis boahtá , ja guhti ähttsá le Jubmelis riegádam ja Jubmelav dåbddå . Dat guhte ii ráhkis , ii dovdda Ipmila , dasgo Ipmil lea ráhkisvuohta .#Valla guhti ij iehtse ij Jubmelav dåbdå , dajna gå Jubmel le gieresvuohta . Nu lea Ipmila ráhkisvuohta almmustuvvan min gaskii ahte son vuolggahii áidnoriegádan Bártnis máilbmái vai mii ealášeimmet su bokte .#Jubmela gieresvuohta návti midjij bigoduváj : ájnna Bárnes väráldij rájaj vaj lulujma suv baktu viessut . Ráhkisvuohta ii leat dat ahte mii leat ráhkistan Ipmila , muhto ahte son lea ráhkistan min ja vuolggahan Bártnis min suttuid soabahussan .#Dát le gieresvuohta : ij dat gå Jubmelav lip ähttsám , ájnat sån le mijáv ähttsám ja Bárnes såbadusvärron mijá suttoj åvdås rádjam . Ráhkkásiiddán , jos Ipmil lea ráhkistan min nu , de mii ge leat geatnegasat ráhkistit guhtet guimmiideamet .#Muv gärrása , jus Jubmel mijáv nåv iehtsij , vierttip mij aj guhtik guojmáma iehttset . Ii oktage leat goassege oaidnán Ipmila , muhto jos mii ráhkistit guhtet guimmiideamet , de Ipmil bissu min siste , ja su ráhkisvuohta ollašuvvá min siste .#Aktak ij le Jubmelav goassak vuojnnám . Valla jus guhtik guojmáma iehttsep de Jubmel agev le mijájn ja suv gieresvuohta le mijá sinna ålliduvvam . Dan ahte mii bissut su siste ja son bissu min siste , mii diehtit das go son lea addán midjiide Vuoiŋŋastis .#Sån midjij Vuojŋŋanisás vattij , ja danen diehtep mij bissop sujna ja sån mijájn . Mii leat oaidnán ja duođaštit ahte Áhčči lea vuolggahan Bártnis máilmmi beastin .#Mij vuojnijma ja vihtanasstep Áhttje Bárnes rájaj väráldav gájutjit . Ipmil bissu su siste guhte dovddasta ahte Jesus lea Ipmila Bárdni , ja son bissu Ipmilis .#Jus aktak Jesusav Jubmela Bárnnen dåbdås de Jubmel sujna bissu ja sån Jubmelin . Mii dovdat dan ráhkisvuođa man Ipmil lea addán midjiide , ja mii oskut dasa .#Mij lip Jubmela gieresvuohtaj dåbdijdam ja jáhkkep dasi . Ipmil lea ráhkisvuohta , ja dat guhte bissu ráhkisvuođas , bissu Ipmilis , ja Ipmil bissu su siste .#Jubmel le gieresvuohta ja guhti gieresvuodan bissu , aj Jubmelin bissu ja Jubmel sujna . Nu lea ráhkisvuohta ollašuvvan min siste ahte mis lea roahkkatvuohta duopmobeaivvi , dasgo nugo son lea , nu leat maiddái mii ge dán máilmmis .#Nåvti le gieresvuohta mijá lunna ållånam : duobmo biejven lip jálo , dajna gå gåktu Kristus le , nåvti mij lip dán väráldin . Ráhkisvuođas ii leat ballu , muhto ollislaš ráhkisvuohta jávkada balu .#Gieresvuodan ij le ballo , ájnat ålles gieresvuohta balov vuodjel . Dasgo ballu buktá ráŋggáštusa , ja ráhkisvuohta ii leat ollašuvvan su siste guhte ballá .#Ballo stráffaj gullu ja guhti ballá ij le ålles gieresvuohtaj jåvsådam . Mii ráhkistit danne go son vuos ráhkistii min .#Mij iehttsep danen gå sån vuostak mijáv iehtsij . Jos guhtege dajaš ahte son ráhkista Ipmila , muhto dattege vašuha oskuguoimmis , de son lea gielis .#Jus aktak javllá : ” Jubmelav ähtsáv ” , valla vieljas vasjot , de gieles . Dasgo son guhte ii ráhkis oskuguoimmis gean lea oaidnán , ii sáhte ráhkistit Ipmila gean ii leat oaidnán .#Guhti vieljas ij iehtse , gev le vuojnnám , ij Jubmelav ga iehtse , gev ij le vuojnnám . Ja dán báhkkoma mii leat ožžon sus : Dat guhte ráhkista Ipmila , galgá maiddái ráhkistit oskuguoimmis .#Ja dát le budá mav midjij vattij : guhti Jubmelav ähttsá iehttsis vieljas aj . Juohkehaš guhte osku ahte Jesus lea Kristus , lea riegádan Ipmilis . Ja juohkehaš guhte ráhkista Áhči , ráhkista maiddái su gii sus lea riegádan .#Juohkkahasj guhti jáhkká Jesusav Kristusin le Jubmelis riegádam , ja guhti áhtjev ähttsá , ähttsá suv mánájt . Das mii diehtit ahte mii ráhkistit Ipmila mánáid , go mii ráhkistit Ipmila ja doallat su báhkkomiid .#Mij Jubmela mánájt iehttsep dan diehti gå Jubmelav iehttsep ja suv budájt anodip . Dasgo dát lea ráhkisvuohta Ipmilii , ahte mii doallat su báhkkomiid .#Gieresvuohta Jubmelij le gå anodip suv budájt . Eai ge su báhkkomat leat lossadat . Buot mii lea riegádan Ipmilis , vuoitá máilmmi . Ja dat mii lea vuoitán máilmmi , lea min osku .#Suv budá älle låssåga , dan diehti gå gájka gudi li Jubmelis riegádam väráldav vuojtti ja dát le vuojtto , mij väráldav vuojtij : mijá jáhkko . Gii eará vuoitá máilmmi go dat guhte osku ahte Jesus lea Ipmila Bárdni ?#Ij má aktak ietjá väráldav vuojte , gå sån guhti jáhkká Jesusav Jubmela Bárnnen ? Son , Jesus Kristus , lea dat guhte bođii čázi ja vara bokte , ii dušše čázi , muhto čázi ja vara bokte .#Jesus Kristus le sån , guhti tjátje ja vará baktu bådij . Ittjij dåssjå tjátje ájnat tjátje ja vará baktu . Ja Vuoigŋa ieš lea duođašteaddji , dasgo Vuoigŋa lea duohtavuohta .#Ja Vuojŋŋanis vihtanasstá dajna gå Vuojŋŋanis le sádnesvuohta . Leat golbma duođašteaddji : Vuoigŋa , čáhci ja varra , ja dát golmmas duođaštit ovtta jitnii .#Vihtana li gålmås : Vuojŋŋanis , tjáhtje ja varra , gudi avtat mielas li . Mii han dohkkehit olbmuid duođaštusa , ja Ipmila duođaštus lea nannoset . Dasgo dat lea Ipmila duođaštus Bártnis birra .#Mij ham almatjij vihtanasstemijt dåhkkidip , valla Jubmela vihtanasstem le stuoráp , dan diehti gå Jubmel vihtanastij Bárnes birra . Guhte osku Ipmila Bárdnái , sus lea alddis duođaštus .#Guhti Jubmela bárnnáj jáhkká , vihtanasstemav vájmmusis duosstu . Muhto dat guhte ii oskko Ipmilii , lea dahkan su gielisin go ii leat oskon Ipmila iežas duođaštussii Bártnis birra .#Guhti Jubmelij ij jáhke dahká suv gielestiddjen , dajna gå ij jáhke Jubmela vihtanasstemij Bárnes birra . Ja dát lea duođaštus , ahte Ipmil lea addán midjiide agálaš eallima , ja dát eallin lea su Bártnis .#Ja dát le vihtanasstem : Jubmel midjij ihkeven iellemav vattij ja dat iellem le suv Bárnen . Sus geas lea Bárdni , lea eallin , muhto sus geas ii leat Ipmila Bárdni , ii leat eallin .#Gänna suv Bárnne le , sujna le iellem . Gänna ij le Jubmela Bárnne , ij le iellem . Dán mun lean čállán didjiide geat oskubehtet Ipmila Bártni nammii vai dii dieđášeiddet ahte dis lea agálaš eallin .#Dáv tjáláv didjij , gudi Jubmela Bárne nammaj jáhkkebihtit vaj lulujda diehtet diján le ihkeven iellem . Ja mis lea dat roahkkadis luohttámuš sutnje ahte son gullá min jos mii átnut sus juoidá mii lea su dáhtu mielde .#Ja mijá jálos åssko Jubmelij le dát : jus ádnop sujsta juojddá mij le suv sidoda milta , de gullá . Ja go mii diehtit ahte son gullá min maid ihkinassii mii ánožit sus , de mii maiddái diehtit ahte mii leat juo ožžon dan man mii leat bivdán sus .#Ja jus diehtep , gullá majt ájn ádnot lulujma , de diehtep oadtjop aj majt ánojma . Jos muhtun oaidná oskuguoimmis dahkamin suttu mii ii doalvvo jápmimii , de rohkadallos su ovddas , ja nu son oažžu eallit . Dát guoská sidjiide geaid suttut eai doalvvo jápmimii .#Jus aktak vieljas vuojnná suttov dahkamin mij ij jábmemij doalvo , de råhkålus suv åvdås ja Jubmel sunji iellemav vaddá , sidjij aj gudi e suttojt dagá ma jábmemij doalvvu . Leat maiddái suttut mat dolvot jápmimii , muhto dakkár suttuid dihtii in gohčo din rohkadallat .#Le sutto ma jábmemij doalvvu , valla dakkir sutto diehti iv dijáv gåhtjo råhkålit . Buot vearrivuohta lea suddu , muhto leat dakkár suttut ge mat eai doalvvo jápmimii .#Juohkka vierrevuohta le suddo , valla li sutto ma e jábmemij doalvo . Mii diehtit ahte ii oktage guhte lea riegádan Ipmilis , suddut .#Mij diehtep Jubmelis riegádiddje e suddoda . Bárdni guhte lea riegádan Ipmilis , várjala su , nu ahte bahákas ii guoskkat su .#Guhti Jubmelis riegádij sijáv várjjal , ja Bahágis ij sijáv máhte duohtadit . Mii diehtit ahte mii boahtit Ipmilis , ja ahte olles máilbmi orru bahávuođas .#Diehtep Jubmelis lip ja ålles värált le Bahágisá fámo vuolen . Mii diehtit maiddái ahte Ipmila Bárdni lea boahtán , ja ahte son lea addán midjiide jierpmi vai mii dovdat su guhte lea duohta . Ja mii leat su siste guhte lea duohta , go mii leat su Bártnis , Jesus Kristusis .#Mij aj diehtep Jubmela Bárnne le boahtám ja midjij jiermijt vaddám Sáddnáv dåbdåtjit ja Sáddnán iellep , suv Bárnen Jesus Kristusin . Son lea duohta Ipmil ja agálaš eallin .#Sån le sáddná jubmel ja ihkeven iellem . Mánát , váruhehket eahpeipmiliin !#Máná , várrijihtit boajtojubmelijs . Dearvvuođat vuorrasis válljejuvvon áhkkái ja su mánáide geaid mun ráhkistan duohta ráhkisvuođain , in ge duššefal mun , muhto buohkat geat leat dovddiidan duohtavuođa .#Vuorrasis varrudagá válljim áhkkáj aktan mánájis , gejt sáddnán ähtsáv ja iv dåssjå mån , ájnat gájka gudi sádnesvuohtaj li dåbdijdam . Mii ráhkistit sin duohtavuođa dihtii mii bissu min siste ja lea minguin agálašvuhtii .#Iehttsep sijáv sáddná diehti mij miján bissu ja miján le ihkeven ájggáj . Árbmu , váibmoláđisvuohta ja ráfi Ipmil Áhčis ja Jesus Kristusis , Áhči Bártnis , lehkos minguin duohtavuođas ja ráhkisvuođas .#Ármmo , ármmogisvuohta ja ráfe Jubmel Áhtjes ja Jesus Kristusis , Áhtje Bárnes , lehkus mijájn sádnesvuodan ja gieresvuodan . Mun illudin sakka go oidnen ahte muhtumat du mánáin vádjolit duohtavuođas dan báhkkoma mielde man mii leat ožžon Áhčis .#Ávvudalliv gå duv mánáj siegen vuojnniv soabmásijt sádnesvuodan viessomin , nåv gåktu Áhttje le mijáv gåhttjum . Ja dál mun bivddán du , áhkká , in ge dego čálášin ođđa báhkkoma , muhto dan mii mis lea leamaš álggu rájes , ahte mii galgat ráhkistit guhtet guimmiideamet .#Máttáv dal duv , muv áhkáv - iv le ådå budáv tjállemin , ájnat dav mij le juo álggorájes - ähttsup guhtik guojmáma . Ja ráhkisvuohta lea dát , ahte mii vádjolit su báhkkomiid mielde .#Ja gieresvuohta le viessom suv budá milta . Dán báhkkoma dii lehpet gullan álggu rájes : Dii galgabehtet vádjolit ráhkisvuođas .#Dáv budáv lihpit álgos gullam : viessut gieresvuodan . Dasgo máilmmis leat dál jođus eatnat fillejeaddjit , dakkárat geat eai dovddas ahte Jesus Kristus lea boahtán olmmožin .#Ållo biehtte li väráldij boahtám , dakkira gudi e sidá Jesus Kristusav almatjin dåbdåstit . Dat lea fillejeaddji ja Antikristus !#Dale le biehtte , Antikrissta . Váruhehket , amadet massit dan maid lehpet vuoitán barggodet bokte , muhto vai oažžubehtet olles bálkká .#Gähttjit val vaj ehpit dav masse , man åvdås lihpit barggam , ájnat ålles bálkáv oadtjobihtit . Ii ovttasge guhte gáidá eret Kristusa oahpus , ii ge biso das , leat Ipmil .#Guhti Kristusa åhpan ij biso , ájnat ietjá gäjnojt manná , sujna ij le Jubmel . Muhto guhte bissu su oahpus , sus lea sihke Áhčči ja Bárdni .#Guhti suv åhpan bissu , sujna le Áhttje ja Bárnne . Jos muhtun boahtá din lusa ii ge buvtte mielddis dán oahpu , de allet vuostáiváldde su ruovttuineattet , allet ge sáva sutnje buresboahtima .#Jus aktak dijá lusi dán åhpa dagi boahtá , de allit suv viesojda luojte , allit ga buorástahte . Dasgo dat guhte sávvá sutnje buresboahtima , šaddá bahá daguide servvolažžan .#Guhti suv buorástahttá suv bahás bargojs oassen sjaddá . Vaikko mus livččii vel ollu čállit didjiide , de in hálit dahkat dan báhpáriin ja bleahkain .#Mujna le enas didjij javllamussan , valla iv páhppárij ja blehkajn sidá tjállet . Muhto mun doaivvun beassat boahtit ja háleštit dinguin muođus muhtui , vai min illu šattašii ollisin .#Doajvov dijá lusi boahtet ja ságastit dijájn ietjajnihtte mijá ávov ållidahtátjit . Du válljejuvvon oappá mánát celket dutnje dearvvuođaid .#Válljidum oappát máná dunji varrudagájt sárnnu . Dearvvuođat vuorrasis ráhkis Gaiusii gean mun ráhkistan duohta ráhkisvuođain .#Vuorrasis Gajusgärrásij , gev mån sáddnán ähtsáv . Ráhkkásan , mun sávan ahte don juohke dáfus ealášit bures ja livččet dearvvaš , nugo maiddái du siellu lea .#Vielljagieres , doajvov gájkka buorren ja duv vieddjen ja diedáv sielonat ráfev . Mun illudin sakka go oskuvieljat bohte ja duođaštedje man oskkáldas don leat duohtavuhtii , ahte don vádjolat duohtavuođas .#Ávvusiv gå vielja muv guossáj båhtin ja duodastin duv sádnesvuodav , gåktu sádnesvuodan vieso . Ii mihkkege illudahte mu eanet go gullat ahte mu mánát vádjolit duohtavuođas .#Ij mige muv ienebut ávvudahte gå gullat muv máná sádnesvuodan viessu . Ráhkkásan , don leat oskkáldas buot das maid don dagat oskuvieljaide , vaikko sii velá leat vierrásat .#Vielljagieres , dån le jáhkkogis gájkka bargojn majt vieljaj åvdås dagá vájku ietjá guovlojs båhti . Searvegotti ovddas sii leat duođaštan du ráhkisvuođa birra .#Sij li vihtanasstám tjoaggulvisá åvdån gieresvuodat birra . Lea buorre jos don veahkehivččet sin joatkit mátkki , nugo Ipmil dáhttu .#Buorre jus sijáv manon viehkeda dan láhkáj mij le Jubmelij vuogas . Sii han leat vuolgán Nama dihtii , eai ge sii leat váldán vuostái veahki báhkiniin .#Namá diehti ham sij vuolggin ja e majdik hiednigijs duosto . Danne mii leat geatnegasat veahkehit sin , vai mii beassat leat duohtavuođa bargoguoimmit .#Danen vierttip sijáv huksat , vaj viehkedip sádnesvuodav sárnnedit . Mun lean čállán muhtun sániid searvegoddái .#Duv tjoaggulvissaj lev tjálestam . Muhto Diotrefes gii áinnas háliidivččii leat ovddimus sin searvvis , ii dohkket min .#Valla Diotrefes , guhti åvdemussaj gähttjal muoladit ij mijájn sidá mavga dahkamuhájt . Dan dihtii , go mun boađán , de mun áiggun muittuhit sutnje su daguid , mo son gilvá bahás ságaid min birra .#Gå boadáv de ájgov dan diehti suv barggamvuogev lájttet ja gåktu sån mijáv álbet . Ii ge das galle . Ieš son ii dohkket oskuvieljaid , ja go earát dáhttot dahkat dan , de son hehtte sin ja ádjá sin olggos velá searvegottis .#Ja ij vil dasi dudá , vieljajt ij ga duosto . Gå iehtjáda sihti de sijájt tsuohtsot ja tjoaggulvisás vuojet . Ráhkkásan , ale ane bahá ovdagovvan , muhto buori !#Vielljagieres , ale baháv tjuovo , ájnat buorev . Dat guhte dahká buori , boahtá Ipmilis .#Guhti buorev dahká , Jubmelis boahtá . Dat guhte dahká bahá , ii leat oaidnán Ipmila .#Guhti baháv dahká , ij le Jubmelav vuojnnám . Demetrios oažžu buori duođaštusa buohkain , maiddái duohtavuođas alddis .#Demetriosa buorev gájka vihtanasstin , iesj sádnesvuohta aj . Mii ge duođaštit , ja don dieđát ahte min duođaštus lea duohta .#Mij aj vihtanasstep ja diedá mijá vihtanasstemav duohtan . Vaikko mus livččii vel ollu čállit dutnje , de in hálit čállit bleahkain ja peannain .#Mujna le enas dunji javllamussan valla iv páhppárij ja blehkajn sidá tjállet . Mun doaivvun oaidnit du fargga , vai moai besse sártnodit muođus muhtui .#Doajvov duv ruvva besav vuojnnet , vaj oadtjun ságastallat . Ráfi lehkos duinna !#Ráfe lehkus dunji . Ustibat celket dearvvuođaid .#Rádna varrudahtti . Cealkke dearvvuođaid ustibiidda , juohkehažžii sis .#Sárno varrudagájt rádnajda , juohkkahattjaj sierra . Dearvvuođat Judasis , Jesus Kristusa bálvaleaddjis ja Jáhkoba vieljas , sidjiide geaid Ipmil Áhčči lea rávkan , geaid son ráhkista ja várjala Jesus Kristusa várás .#Judasis , Jesus Kristusa dievnáris , Jakoba vieljas , sidjij gejt Jubmel Áhttje le gåhttjum ja ähttsá ja Jesus Kristusij várjjal . Váibmoláđisvuohta , ráfi ja ráhkisvuohta šaddoset valljugasat din oassái !#Ármmogisvuohta , ráfe ja gieresvuohta didjij valljen . Ráhkkásiiddán , go mun áŋgirvuođain čálán didjiide min oktasaš bestojumi birra , de mun anán dárbbašlažžan rávvet din soahtat dan oskku ovddas mii oktii lea addojuvvon bassi olbmuide .#Muv gärrása , gå duohtavuodajn didjij tjáláv mijá aktisasj gádjusime birra , de vierttiv dijáv vágodit . Oajbbut jáhko åvdås mij akti le ájllisijda åskelduvvam . Dasgo din gaskii leat njáhkan muhtun olbmot guđet áigá juo leat mearriduvvon dupmui .#Dijá sähkáj li vuojn muhtem almatja muollam , gudi juo ájggá duobbmuj mierreduvvin . Sii leat ipmilmeahttumat ja botnjet min Ipmila árpmu vai besset eallit nuoskivuođas , ja sii biehttalit min áidna ráđđejeaddji ja Hearrá , Jesus Kristusa .#Sij li surodime ja mijá Jubmela ármov rattukvuohtaj jårggåli ja vuornnu mijá ájnna ráddijiddjev ja härráv , Jesus Kristusav . Mun dáhtun muittuhit didjiide , vaikko dii juo diehtibehtet buot dan , mo Hearrá besttii álbmoga eret Egyptas , muhto dasto duššadii sin geat eai oskon .#Sidáv mujttádit , vájku juo gájkka diehtebihtit , gåktu Härrá vuostak ietjas álmmugav Egyptas gájoj , valla jáhkodimijt maŋŋela gåttij . Ja daid eŋgeliid geat eai várjalan alla árvvuset , muhto guđđe orrunsajiset , daid son doallá čatnosis seavdnjadasas agálaš láhkkiiguin duomu stuora beaivvi rádjái .#Ja ieŋŋgilijt gudi sajijdisá ettjin árvvon ane , ájnat årrombájkijt guodin ; sijájt sån le sjievnnjeda ihkálasj tjadnasij tjanádam duobmo stuorra biejve rádjáj . Nu geavai maiddái Sodomain ja Gomorrain ja daid ránnjágávpogiiguin , gos olbmot jorgaledje nuoskivuhtii ja ohce sohkabealálaš bonjuvuođaid nugo dát eŋgelat .#Mujttit aj Sodomav ja Gomorrav ja stádajt birrusin , ma ieŋŋgilij láhkáj skiegesvuodan ja luondo vuosstij viessun . Dál sii leat várrehusa ovdamearkan go sii ráŋggáštuvvojit agálaš dolain .#Ihkeven dålåjn mávseduvvin gájkajda várron . Nu gis dahket dát olbmot ge ; go sii rohttašuvvet de nuoskkidit rupmaša , badjelgehččet ipmilvuođa válddi ja bilkidit vuoiŋŋafámuid .#Daŋgas diehti dá tjalmedis niegadiddje dan láhkáj dahki . Rubmahav bádatji , alep fámojt vuornnu ja alme viesádijt álbedi . Ii váldoeŋgel Mikael ge duostan cealkit bilkádusduomu dalle go lei nákkáhallamin beargalagain Movssesa rupmaša alde , muhto son dušše celkkii : « Hearrá ráŋggáštehkos du ! »#Ittjij ga alemus ieŋŋgil Mikael , bärggalav álbedimij duobbmi , gå sujna Mosesa rubmaha nanna rijddalij , ájnat javlaj : ” Härrá duv mávsedis . ” Muhto dát olbmot gal bilkidit dan maid eai dovdda , ja dainna maid sii ipmirdit luonddu mielde , dego jierpmehis spiret , sii bilidit iežaset .#Valla dá almatja gis dav álbedi man birra e mavga diede , ja ietjasa biejssti dajna mav luondos dádjadi degu jiermedis juhtusa . Vuoi sin !#Vuoj sidjij ! Sii leat čuovvugoahtán Kaina luotta ja leat vuoittuset dihtii addán iežaset Bileama čádjádussii ja duššaduvvojit nugo Korah su gážžárvuođa dihtii .#Sij li Kaina gäjno nanna ja Bileama láhkáj bálká diehti tjáddjidimij barggi . Korah láhkáj vuosteldimesa diehti håhkkåni . Dát olbmot leat dego heahpatdielkkut go sii balakeahttá oassálastet din ráhkisvuođamállásiin ja fuolahit dušše iežaset .#Sij li skámodieble gudi dijá gieresvuoda mállásijda skámástalák säbrri ja val ietjasa huksi . Sii leat arvvehis balvvat maid biegga dolvvoda . Sii leat šattohis muorat čakčat , guovtti geardái jápmán ja gaikojuvvon ruohttasiiguin .#Sij li rásjodis balva ma biekkajn vássi , tjavtja sjattodis muora , ruohtsastuvvam ja guovte gärddáj jábmám . Sii leat máraideaddji meara bárut ja daid soktagierragat čájehit sin heahpada ; sii leat láhppon násttit , maid agálaš idjaseavdnjadas lea vuordimin .#Sij li márajdiddje mera báro , vastesvuodajn såbddågieran , tjádjániddje tjuolunnáste majt tjáhppadamos sjievnnjet ihkeven ájggáj le vuorddemin . Aiddo sin birra lei ge Henok , Áttáma maŋisboahtti čihččet buolvvas , einnosteamen go celkkii : « Geahča , Hearrá boahtá duháhiid bassi veagaiguin doallat duomu buohkaid badjel ja ráŋggáštit buot ipmilmeahttumiid sin gaskkas sin ipmilmeahttun daguid ovddas , ja buot garra sániid ovddas maid dát ipmilmeahttun suttolaččat leat sárdnon su vuostái . »#Daj almatjij birra Henok , Adama giehttjit buolvas , åvddålijsárnoj : ” Gehtja , Härrá boahtá ietjas tuvsánij ájllisijs gájkka almatjijt duobbmitjit ja gájkka surodimijt divna surodis dagoj åvdås mávsedittjat , ja gájkka garra bágoj diehti majt dá tjáhppis suddára li suv vuosstij javllam . ” Sii nimmorit ja váidalit heajos oasiset , muhto ellet anistumiideaset mielde . Sii sárdnot čeavlás sániid ja ávkkiset dihtii guoktiluššet olbmuiguin .#Murkesti , lájtti ja ietjasa háloj milta viessu , njálmes goarssás bágo gurgadi ja daŋga bále almatjijt ietjasa ávke diehti lávgájdalli . Muhto dii , ráhkkásiiddán , muitet daid sániid maid min Hearrámet Jesus Kristusa apoastalat leat sárdnon .#Valla dij , muv gärrása , mujttit majt mijá Härrá Jesus Kristusa apostela åvddålijsárnnun . Sii sárdno didjiide ahte maŋimuš áiggi bohtet bilkideaddjit geat vádjolit ipmilmeahttun anistumiideaset mielde .#Didjij hållin : ” Maŋemus ájge båhti álbediddje gudi surodimij háloj milta barggi . ” Dát leat sii geat sirrejit olbmuid ; sii leat máilmmálaččat ja sis váilu Vuoigŋa .#Siradiddjen li , gudi väráldij gulluji ja Vuojŋŋanisá dagi . Muhto dii , ráhkkásiiddán , huksejehket iežadet basimus oskkudet ala ja rohkadallet Bassi Vuoiŋŋas .#Valla dij , muv gärrása , gievrrodihtit ietjada gájkin Judasa girjje ájllisamos jáhkujn ájlis Vuojŋŋanisáv råhkådaládijn . Bissot Ipmila ráhkisvuođas vuorddedettiin Hearrá Jesus Kristusa váibmoláđisvuođa mii addá didjiide agálaš eallima .#Bissut Jubmela gieresvuodan ja vuorddit mijá härrá Jesus Kristusa ármmogisvuodav mij ihkeven iellemav vaddá . Lehket váibmoláđđásat sidjiide geat eahpidit ; bestet sin go rohttebehtet sin eret dolas .#Ármmálasstit dakkirijt gudi guoktástalli , råhttijihtit sijáv dålå sissta ja gádjut . Muhto lehket earáide váibmoláđđásat , dievva balus , nu ahte fasttášehpet velá gávttiid ge main leat oaččálašvuođa dielkkut .#Valla muhtemijt balujn ármmálasstit , vasjodattijn tjabu sijá oattjes duolvvam biktasijt . Sutnje geas lea fápmu várjalit din jorraleamis eret ja bidjat din hearvásvuođas ovdii , láitemeahttumin ja dievva ávus , áidna Ipmilii , min beasti Jesus Kristusa , Hearrámet , bokte , sutnje gullá gudni ja allatvuohta , váldi ja fápmu , ovdal buot áiggiid , dál ja agálaš áigái ! Amen .#Guhti dijáv gahttjamis várjjal ja dijáv herlukvuodas åvddåj vigedibmen ja sjållerdiddjen biedjá , ájnna Jubmel guhti mijáv le härrá Jesus Kristusa baktu lånestam , suv le herlukvuohta , stuorravuohta , gievrrudahka ja fábmo , gájkka ájgij åvddåla , dálla ja ihkeven ájggáj , amen . Dát lea Jesus Kristusa almmustus , man Ipmil attii sutnje vai son čájehivččii bálvaleddjiidasas dan mii fargga galgá dáhpáhuvvat .#Dát le Jesus Kristusa bigodibme , mav Jubmel sunji vattij dievnárijda vuosedittjat mij ruvva galggá sjaddat . Son vuolggahii eŋgelis dieđihit dan bálvaleaddjásis Johanassii , guhte dál duođašta Ipmila sáni ja Jesus Kristusa duođaštusa , buot dan maid son lea oaidnán .#Rájaj ieŋŋgilas ja dav diededij dievnárises Johannesij , guhti vihtanastij Jubmela bágo ja Jesus Kristusa vihtanasstema birra , gájkka majt vuojnij . Ávdugas son guhte lohká dáid einnostusa sániid jitnosit , ja ávdugasat sii guđet gullet daid ja vurkejit dan mii dasa lea čállojuvvon , dasgo áigi lea lahka .#Sálugin guhti låhkå ja sálugin gudi bágojt dán åvddålijsárnnomin gulli ja vuorkkiji mij dánna le . Dan diehti gå ájgge le lahka . Dearvvuođat Johanasas Asia eananguovllu čieža searvegoddái .#Johannesis Asia gietja tjoaggulvissaj . Árbmu lehkos dinguin ja ráfi sus guhte lea ja guhte lei ja guhte boahtá , ja čieža vuoiŋŋas guđet čužžot su truvnnu ovddas , ja Jesus Kristusis . Son lea luohtehahtti duođašteaddji , vuosttašriegádeaddji jábmiid gaskkas ja eatnama gonagasaid oaivámuš .#Ármmo ja ráfe sujsta , guhti le ja guhti lij ja guhti boahtá , ja gietjat vuojŋŋanisás gudi li tråvnås åvdån ja Jesus Kristusis , åskåldis vihtanis , jábbmegij lussta vuostasj riegádiddje ja ednama gånågisáj oajvemus . Son ráhkista min ja lea varainis čoavdán min buot suttuin ja lea dahkan min gonagaslaš álbmogin ja Ipmila , Áhčis , báhppan .#Sån mijáv ähttsá ja varájnis suttojstimme tjåvdij ja mijáv gånågisrijkkan dagáj , Jubmela , Áhtjes härrán . Sutnje gullá gudni ja fápmu álo ja agálašvuhtii . Amen .#Sunji lehkus guddne ja fábmo ihkeven ájggáj , amen . Geahča , son boahtá balvvaiguin ! Juohke čalbmi oaidná su , maiddái dat mat leat rehtten su , ja buot eatnama čearddat luoibmagohtet su dihtii .#Gehtja , aktan balvaj boahtá ja juohkka tjalmme suv vuojnná , sij aj gudi suv tjuoggun . Ja gájkka ednama álmmuga suv diehti luodjogåhti . Nu šaddá , amen !#Sjaddis nåv , amen . Mun lean Alfa ja Omega , álgu ja loahppa , cealká Hearrá Ipmil , Buotveagalaš , guhte lea ja guhte lei ja guhte boahtá .#Mån lev A ja O , javllá Härrá Jubmel , gájkviekses , guhti le ja guhti lij ja guhti boahtá . Mun , vielljadet Johanas , gii Jesusis lean oasálaš seammá áŧestusaide , riikii ja gierdavašvuhtii go dii ge . Mun ledjen gártan Patmos-nammasaš sullui danne go ledjen sárdnidan Ipmila sáni ja duođaštan Jesusa birra .#Mån , Johannes , vielljada guhti dijájn Jesusin lev oassen gierddisvuodas , gånågisárvos ja sávresvuodas , lidjiv Patmossuolluj boahtám Jubmela bágo ja Jesusa vihtanasstema diehti . Hearrá beaivvi bođii Vuoigŋa mu badjelii , ja mun gullen alla jiena iežan duohken , mii čuojai dego báson . Dat celkkii : « Čále girjái dan maid oainnát ja sádde girjji dán čieža searvegoddái : Efesosii , Smyrnai , Pergamonii , Tyatirai , Sardesii , Filadelfiai ja Laodikeai . »#Härrá biejve almajs gahttjiv ja duogenam låggŋis jienav gulliv , basuvna jienav , mij javlaj : ” Tjále girjjáj majt vuojná ja rája dav gietja tjoaggulvissaj , Efesosij , Smyrnaj , Pergamonaj , Tyatiraj , Sardesij , Filadelfiaj ja Laodikeiaj . ” Mun jorggihin geahččat gii munnje sárdnu .#Jårgijdiv gehtjatjit guhti munji hålaj . Ja go jorggihin , de oidnen čieža gollelámppá , ja lámppáid gaskkas muhtuma gii lei olbmobártni láhkásaš , guhkes gákti badjelis ja ratti birra golleboagán .#Ja gå jårgijdiv vuojnniv gietjav gållegintaljuolge , ja gintaljuolgij guovddelin almatjabárne muodugav , guhkes gárvoj juolggerádjáj ja gålleavve birális . Su oaivi ja vuovttat čeaskájedje dego vilges ullut , dego muohta , ja su čalmmit ledje dego njuoršu dolla ; su juolggit šearrájedje dego veaiki mii lea áhcagaston áššus , ja su jietna lei dego máraideaddji čázit .#Suv oajvve ja vuobda lidjin vielggis hullo lágátja , degu muohta , ja tjalme degu dållåsjnjibtjo . Juolge lidjin degu guojtte brånsså vuobnen háhtsaguvvamin , ja suv jiedna degu márajdiddje tjátjij juhtsa . Olgeš gieđas son doalai čieža nástti , ja su njálmmis geaigái bastilis , guovtteávjjot miehkki . Su ámadadju šearrái dego gaskabeaibeaivváš .#Oalges giedan gietjav náste adnalij , ja basstelis , guovteájvuk svierdde njálmes idij ja suv muohto lij biejve lágásj , ålles fámos bájttemin . Go mun oidnen su , de gahččen su julggiid ovdii dego jábmi .#Gå suv vuojnniv gahttjiv degu jábbme suv juolgij åvddåj . Muhto son bijai olgeš gieđas mu ala ja celkkii : Ale bala !#Ja sån biejaj oalges giedas muv nali ja javlaj : ” Ale balá . Mun lean vuosttamuš ja maŋimuš , dat guhte eallá .#Mån lev vuostasj ja maŋemus , ja guhti viesov . Mun ledjen jápmán , muhto geahča , mun ealán álo ja agálašvuhtii ja mus leat jápmima ja jábmiidriikka čoavdagat .#Jábmám lidjiv , ja gehtja , ihkeven ájggáj viesov , ja mujna li tjoavddaga jábmemij ja jábbmekájmmuj . Čále dan maid don oainnát , dan mii lea dál ja dan mii boahtá dás duohko .#Tjále dal mav vuojnni , mij le ja mij le boadátjit . Don oidnet čieža nástti mu olgeš gieđas ja čieža gollelámppá , ja dát lea daid čiegusvuohta : Čieža nástti leat čieža searvegotti eŋgelat , ja čieža lámppá leat dat čieža searvegotti .#Dát le tjiegosvuohta gietja náste birra majt muv oalges giedan le vuojnnám ja gietja gållegintaljuolge birra : gietjav náste li gietja tjoaggulvisá ieŋŋgila , ja gietjav gintaljuolge li gietjav tjoaggulvisá . Čále Efesosa searvegotti eŋgelii : Ná cealká son guhte doallá čieža nástti olgeš gieđastis , ja guhte váccaša čieža gollelámppá gaskkas : Mun dieđán du daguid , du rahčama ja du gierdavašvuođa .#Tjále Efesosa tjoaggulvisá ieŋŋgilij : Návti hoallá guhti gietjav náste oalges giedanis anet , guhti gietja gållegintaljuolge gaskan vádtsá . Don it gierdda bahás olbmuid , don leat geahččalan sin geat gohčodit iežaset apoasttalin vaikko eai leat , ja don leat gávnnahan sin gielisteaddjin .#Duv dagojt , duv rahtjamijt ja duv sávresvuodav dåbdåv ja diedáv i bahás almatjijt gierda . Dån le sijájt gähttjalam gudi apostelin ietjasa gåhttju vájku älle , ja sijájt gielestiddjen gávnnam . Don leat gierdavaš ; don leat gierdan ollu mu nama dihtii it ge leat váiban .#Dån le sávrre , muv namá diehti le ålov gierddam ja ille vájbbam . Muhto dan in dus dohkket ahte don leat luohpan vuosttaš áiggi ráhkisvuođat .#Valla duv vuosstij lev dan diehti gå vuostasj gieresvuodat le guodám . Muitte mas don leat jorralan , jorgal ja daga fas vuosttaš áiggi daguidat !#Mujte gåsstå gahttji , buorádusáv dagá ja dagá åvdep dagojt . Muhto jos it jorgal , de mun boađán fargga du ala ja sirddán du lámppá eret sajistis .#Jus buorádusáv i dagá , de duv lusi boadáv gintaljuolgát sirdátjit . Muhto dákko don ánssášat rámi , ahte don vašuhat nikolaoslaččaid daguid , maid mun ge vašuhan .#Valla májnodahtte le gå nikolaitaj bargojt vasjoda . Dajt mån aj vasjodav . Geas ležžet bealjit , son gullos maid Vuoigŋa cealká searvegottiide !#Gänna li bielje , gulldalis mav Vuojŋŋanis tjoaggulvisájda hoallá ! Guhte vuoitá , su mun suovan borrat eallima muoras , mii lea Ipmila paradiásis .#Sunji guhti vuojttá vattáv iellema muoras bårråt , mij Jubmela paradijsan le . Čále Smyrna searvegotti eŋgelii : Ná cealká vuosttamuš ja maŋimuš , son guhte lei jápmán , muhto eallái fas : Mun dieđán du áŧestusa ja váivvášvuođa , muhto don leat rikkis .#Ja tjále Smyrna tjoaggulvisá ieŋŋgilij : Návti hoallá , vuostasj ja maŋemus , guhti lij jábmám valla älláj vas . Ja mun dieđán mo sii hiddjidit du , sii geat gohčodit iežaset juvddálažžan , vaikko eai leat , muhto sii leat Sáhtána synagoga .#Duv gierddamusájt ja hedjudagáv dåbdåv valla dån le boanndá , ja diedáv gåktu duv álbedi gudi ietjasa juvdán gåhttju vájku älle , ájnat li Sáhtána synagoga . Ale bala das maid šattat gillát !#Ale balá dassta mav viertti gierddat . Beargalat bálkesta muhtumiid dis giddagassii , geahččaluvvot , ja logi beaivái dii gártabehtet áŧestusaide .#Gehtja , bärggal le muhtemijt dijájs fáŋŋgagoahtáj biejatjit gähttjaluvátjit , ja lågev biejve hähttubihtit gierddat . Leage oskkáldas gitta jápmima rádjái , de mun attán dutnje eallima kruvnnu .#Åro jáhkkogis gitta jábmemij , de dunji iellema vuojtokråvnåv vattáv . Geas ležžet bealjit , son gullos maid Vuoigŋa cealká searvegottiide !#Gänna li bielje , gulldalis mav Vuojŋŋanis tjoaggulvisájda hoallá ! Nubbi jápmin ii eisege vahágahte su guhte vuoitá .#Nubbe jábmem ij vahágahte suv guhti vuojttá . Čále Pergamona searvegotti eŋgelii : Ná cealká son geas lea bastilis guovtteávjjot miehkki : Mun dieđán gos don orut , doppe gos Sáhtána truvdnu lea .#Ja tjále Pergamona tjoaggulvisá ieŋŋgilij : Návti hoallá gänna le basstelis , guovteájvuk svierdde . Diedáv gånnå vieso , gånnå Sáhtána tråvnnå le . Dattege don doalahat mu nama , it ge leat biehttalan oskumis munnje , it velá daid beivviid ge go Antipas , mu oskkáldas duođašteaddji , časkojuvvui jámas din luhtte , doppe gos Sáhtán orru .#Daŋgas diehti muv namáv anoda ja ittji vuorno munji jáhkkemis , i ga daj biejvij gå Antipas , muv åskåldis vihtan , gådduj dijá lunna , Sáhtána årrombájken . Valla juoga mujna duv vuosstij le . Muhto dan in dus dohkket ahte du luhtte leat muhtumat geat dollet gitta Bileama oahpus , su gii oahpahii Balakii čádjidahttit israellaččaid , nu ahte sii borre eahpeipmiliidda oaffaruššon bierggu , ja furrošedje .#Duv lunna li muhtema gudi Bileama åhpav tjuovvu . Sån ham Balakav åhpadij israelagijt tjáddjidit värrobiergov båråtjit ja skiegesvuodan viesutjit . Du luhtte leat maiddái muhtumat geat dollet gitta nikolaoslaččaid oahpus .#Duv lunna li aj dakkira gudi dan láhkáj nikolaitaj åhpav tjuovvu . Jorgal !#Dagá buorádusáv ! Muđuid boađán fargga du ala ja soađan sin vuostái njálbmán mihkiin .#Ietján duv lusi ruvva boadáv ja njálme svierdijn sijájn doarov . Geas ležžet bealjit , son gullos maid Vuoigŋa cealká searvegottiide !#Gänna li bielje , gulldalis majt Vuojŋŋanis tjoaggulvisájda hoallá ! Sutnje guhte vuoitá , attán čiegus mánna borrat ja vilges geađggi , ja geađgái lea čállojuvvon ođđa namma man ii dovdda oktage eará go son gii oažžu dan .#Sunji guhti vuojttá , tjiegos mánnás vattáv ja vielggis giergev vattáv , ja gärggáj le ådå namma tjáleduvvam mav aktak ietjá ij dåbdå gå guhti dav oadtju . Čále Tyatira searvegotti eŋgelii : Ná cealká Ipmila Bárdni , gean čalmmit leat dego njuoršu dolla ja juolggit dego áhcagasti veaiki : Mun dieđán du daguid , du ráhkisvuođa , du oskku , du bálvalusa ja du gierdavašvuođa . Du maŋimuš dagut leat eanebut go vuosttaš dagut !#Ja tjále Tyatira tjoaggulvisá ieŋŋgilij : Návti Jubmela Bárnne hoallá , gänna tjalme li dållåsjnjibtjoj lágátja ja juolge gållebrånså muoduga . Duv dagojt , duv gieresvuodav ja duv jáhkov , duv dievnastimev ja duv sávresvuodav dåbdåv ja diedáv duv maŋemus dagojt vuostatjijs ålobun . Muhto dan in dus dohkket ahte don suovat nissona Jesabela joatkit daguidis , su gii gohčoda iežas profehtan , muhto gii oahpainis fille mu bálvaleddjiid furrošit ja borrat bierggu mii lea oaffaruššon eahpeipmiliidda .#Valla duv vuosstij lev , gå nissunav Isebelav gierda , guhti ietjas profehtan gåhttju ja åhpajnis muv dievnárijt tjáddjit skiegesvuodan viesutjit ja värrobiergov båråtjit . Mun lean addán sutnje áiggi dahkat jorgalusa , muhto son ii dáhto jorgalit fuorrávuođastis .#Ájgev sunji vaddiv buorádusáv dagátjit , valla skiegesvuodastis ittjij sidá jårgijdit . Dál mun njeaiddán su seaŋgabuohccin , ja sii geat rihkkot náittosdili suinna , bohtet stuora áŧestussii jos eai jorgal eret su daguin .#Skihppen suv dagáv , ja gudi sujna skiegesvuodan viessu vájvvásij åttjudalli jus suv dagojs e jårgijda . Su mánáid mun sorbmen rohttudávddain .#Ja suv mánájt vastes gålggedávdajn gåttåv . Nu bohtet buot searvegottit diehtit ahte mun dat lean gii suokkardan manimuččaid ja váimmuid , ja mun mávssahan juohkehažžii su daguid mielde .#Gájkka tjoaggulvisá dádjadisá månemijt ja tsågijt åtsådaláv ja juohkkahattjav dagojs milta mávsedav . Muhto didjiide eará tyatiralaččaide geat ehpet čuovo dan oahpu ehpet ge leat dovdan dan maid muhtumat gohčodit Sáhtána čikŋodahkan , didjiide mun cealkkán : Mun in bija ođđa noađi din ala .#Valla dijájda iehtjádijda Tyatiran , gájkajda gejn ij le dát oahppa ja gudi ehpit dav dåbdå , mij Sáhtána tjiegŋalissan gåhtjoduvvá , didjij javlav : iv ietjá noadev dijá nali bieja . Dollet dattege gitta das mii dis lea , dassážii go mun boađán .#Valla anodihtit mij diján juo le dasik boadáv . Sutnje guhte vuoitá ja váldá vuhtii mu daguid gitta loahpa rádjái , mun attán fámu ráđđet álbmogiid . Son guođoha sin ruovdesoppiin ja cuvke sin dego láirálihtiid .#Guhti vuojttá ja muv dagojt gitta nåhkåmij anot , sunji vattáv fámov álmmugij badjel , sijáv ruovddesåppijn räjnnuhittjat ja nåv gåktu rájrrelihtijt sijáv tsuovkkitjit , dajnak fámujn mav Áhtjestam lev oadtjum . Son oažžu seammá fámu go mun lean ožžon Áhčistan , ja mun attán sutnje guovssonástti .#Ja sunji idedisguovsojnástev vattáv . Geas ležžet bealjit , son gullos maid Vuoigŋa cealká searvegottiide !#Gänna li bielje , gulldalis majt Vuojŋŋanis tjoaggulvisájda hoallá ! Čále Sardesa searvegotti eŋgelii : Ná cealká son geas leat Ipmila čieža vuoiŋŋa ja čieža nástti : Mun dieđán du daguid .#Ja tjále Sardesa tjoaggulvisá ieŋŋgilij : Návti hoallá gänna li Jubmela gietjav vuojŋŋanisá ja gietjav náste . Don beakkát leat eallimin , muhto don leat jápmán .#Duv dagojt dåbdåv , gulo milta dån vieso , valla dån le jábmám . Morit ja nanne dan mii velá lea báhcán ja dan mii lei juo jápmimin !#Gåhttså ja nanni dav mij ájn le ja lij jábmemin . Dasgo mun lean gávnnahan ahte du dagut eai dohkke Ipmila čalmmiin .#Ja jábmemin lij , dan diehti gå gávnnam lev duv dago älle ållåsa muv Jubmela åvdån . Muitte maid don gullet ja vuostáiváldet ! Vurke dan ja jorgal !#Mujte majt gulli ja duosstu , vuorkki dajt ja dagá buorádusáv . Jos don it goze , de mun boađán dego suola , it ge don dieđe guđe diimmu mun boađán du ala .#Jus i gåhttså de boadáv suollaga lágátjin , ja vil i diede goassa boadáv duv lusi . Muhto dus leat Sardesis soapmásat geat eai leat duolvvidan biktasiiddiset , ja sii besset vádjolit muinna vilges biktasiin , dasgo sii leat dohkálaččat dasa .#Valla dujna li muhtem ájnegattja Sardesin gudi älle biktasijdesa duolvvadam , ja sij bessi mujna vájaldit vielggis biktasij dan diehti gå li dav ánssidam . Guhte vuoitá , gárvvohuvvo vilges biktasiidda , in ge mun goassege sihko su nama eallima girjjis , muhto dovddastan su nama Áhččán ja su eŋgeliid ovddas .#Guhti vuojttá gárvoduvvis vielggis biktasijda . Iv suv namáv iellema girjes sihko , valla dåbdåstav namáv Áhtjám ja suv ieŋŋgilij åvdån . Geas ležžet bealjit , son gullos maid Vuoigŋa cealká searvegottiide !#Gänna li bielje gulldalis , majt Vuojŋŋanis tjoaggulvisájda hoallá ! Čále Filadelfia searvegotti eŋgelii : Ná cealká son guhte lea bassi ja duođalaš , geas lea Dávveda čoavdda , son guhte rahpá nu ahte ii oktage sáhte dahppat , ja dahppá nu ahte ii oktage sáhte rahpat : Mun dieđán du daguid , ja mun lean bidjan du ovdii rahppojuvvon uvssa , man ii oktage sáhte dahppat .#Ja tjále Filadelfia tjoaggulvisá ieŋŋgilij : Návti hoallá guhti le ájlis , guhti le duohtahoalle ja gänna Davida tjåvda le , guhti rahpá vaj aktak ij buvte dahppat ja dahppá vaj aktak ij buvte rahpat . Duv dagojt dåbdåv . Mun dieđán ahte dus lea unnán fápmu ja leat dattege vurken mu sáni it ge leat biehttalan mu nama .#Gehtja , dunji lev uvsav rahpam , mav aktak ij buvte dahppat . Dujna le unnán fábmo , valla muv bágov le vuorkkim ja ille muv namáv vuornnum . Muhto mun divttán muhtumiid boahtit Sáhtána synagogas , sin geat gielistit ja gohčodit iežaset juvddálažžan , vaikko eai leat .#Gehtja , soabmásijt dibdáv Sáhtána synagogas boahtet , muhtemijt gudi ietjasa juvdán gåhttju vájku älle ájnat gielesti . Mun divttán sin boahtit ja luoitádit du julggiid ovdii vai sii ipmirdit ahte mun ráhkistan du#Gehtja , sijáv gåhtjov boahtet ja duv juolgij åvddåj luojttádit vaj buojkkáji duv ähtsáv . Danne go don leat vurken mu sáni gierdavašvuođa birra , áiggun mun gáhttet du ja beastit du geahččalusa bottus eret mii čuohcá oppa máilbmái , vai dat geahččala sin geat ásset eatnama alde .#Dån le bágov muv sávresvuoda birra vuorkkim , ja danen duv várjjalav gähttjalime båttås mij väráldij le boadátjit ednama álmmugijt gähttjalittjat . Mun boađán fargga .#Boadáv ruvva . Doala gitta das mii dus lea , amas oktage váldit du vuoittu kruvnnu !#Anoda mij dujna juo le vaj aktak ij vuojtokråvnåv dujsta válde . Su guhte vuoitá , mun dagan Ipmilan tempela čuoldan , ii ge son goassege gártta vuolgit doppe .#Guhti vuojttá dagáv tjuolldan Jubmelam tiemmpelij mav ij dasti guode . Sutnje mun čálán Ipmilan nama ja Ipmilan gávpoga nama , ođđa Jerusalema , mii njiedjá almmis Ipmilan luhtte , ja mun čálán maiddái iežan ođđa nama sutnje .#Sunji áhtjám Jubmela namáv tjáláv ja Jubmela stáda namáv , ådå Jerusalema , mij vuolus almes muv Jubmelis boahtá , ja ådå namám . Geas ležžet bealjit , son gullos maid Vuoigŋa cealká searvegottiide !#Gänna li bielje , gulldalis majt Vuojŋŋanis tjoaggulvisájda hoallá ! Čále Laodikea searvegotti eŋgelii : Ná cealká son guhte lea Amen , luohtehahtti ja duođalaš duođašteaddji , Ipmila sivdnádusa álgu : Mun dieđán du daguid ; it don leat galmmas it ge liekkas .#Ja tjále Laodikeia tjoaggulvisá ieŋŋgilij : Návti hoallá guhti le Amen , åskåldis ja sáddná vihtan , Jubmela sjivnnjádusá álggo . Duv dagojt dåbdåv , dån ille galmas ille ga liekkas . Vare livččet jogo galmmas dahje liekkas !#Jus gis lulu juogu de galmas jali liekkas ! Muhto don leat loikkas , it galmmas it ge liekkas . Danne mun vuovssán du njálmmistan .#Valla dån le vuorgas , ille liekkas , ille ga galmas , ja dan diehti njálmestam duv tjålliv . Don rámohalat : « Mun lean rikkis , mus lea vallji ii ge mus váillo mihkkege . »#Javla muv boanndán , mujna valjev ja iv majdik åhtsåla . Muhto don it dieđe ahte aiddo don leat vártnuheapmi , váivván , geafi , čalmmeheapme ja álás .#Ja i dádjada dådnå le gienes ja vájván , hädjo , tjalmedibme ja rihtsok . Danne ávžžuhan du : Oastte mus dolas buhtistuvvon golli , vai don rikkošit ; ja oastte vilges biktasiid ja gárvot daiguin vai čiegašit álás heahpadat ; ja oastte vuoidasa čalmmiidasat , vai oainnášit .#Oajvvadav duv mujsta dålån rájnnim gållev oasstet vaj boando , ja oaste vielggis biktasijt majda rihtsovuodav gárvoda skámut tjiegatjit , ja vuojddasav tjalmijda vaj vuojná . Mun ráŋggun ja bagadan buohkaid geaid mun ráhkistan .#Mån biehtov ja bagádav gájkajt gejt ähtsáv . Leage áŋgir ja jorgal !#Duodas dahkit buorádusáv ! Mun čuoččun uvssa ovddas ja goalkkuhan .#Gehtja , uvsa åvdån gålkudalá tjuottjudav . Jos guhtege gullá mu jiena ja rahpá uvssa , de mun manan sisa su lusa ja boradan suinna , ja son borada muinna .#Jus aktak muv jienav gullá ja uvsav rahpá , de suv lusi tjáŋav sujna båråtjit ja sån mujna . Su guhte vuoitá , mun divttán čohkkát muinna truvnnustan , nugo mun lean vuoitán ja čohkánan Áhčiinan su truvdnui .#Guhti vuojttá suv dibdáv muv lunna tråvnån tjåhkkåhit , nåv gåktu mån lev vuojttám ja Áhtjám lunna suv tråvnån tjåhkkåhav . Geas ležžet bealjit , son gullos maid Vuoigŋa cealká searvegottiide !#Gänna li bielje , gulldalis majt Vuojŋŋanis tjoaggulvisájda hoallá ! ” Dasto mun oidnen dán : Albmái lei rahppojuvvon uksa . Ja dat jietna man mun ovdal ledjen gullan sárdnumin munnje básonjietnan , celkkii : « Boađe deike bajás , de čájehan dutnje mii dás duohko dáhpáhuvvá . »#Gehtja , dan maŋŋela vuojnniv almmáj uvsav rahppot , ja jiedna mav vuostak gulliv munji basuvna láhkáj hållamin , javlaj : ” Badjána diehki , de vuosedav mij maŋŋela boahtá . ” Dan seammás bođii Vuoigŋa mu badjelii ja mun oidnen truvnnu almmis ja muhtuma čohkkámin truvnnus .#Ja dalága almajs gahttjiv , ja gehtja , tråvnnå almen vuojnnuj ja soames danna tjåhkkåhime . Son gii lea čohkkámin das , šearrá dego jaspis- ja karneolgeađgi , ja truvnnu birra lea arvedávgi mii lea dego smarágda .#Guhti danna tjåhkkåhij lij jaspisa ja karneola sjimuk ja tråvnå birra lij smarágda lágásj átjájuoksa . Truvnnu birra leat njealljegoalmmátlohkái eará truvnnu , ja dain čohkkájit njealljegoalmmátlohkái vuorrasa , geain ledje vilges biktasat badjelis ja gollekruvdnu oaivvis .#Ja tråvnå birra guoktalåkniellja tråvnå vuojnniv ja tråvnåjn guoktalåkniellja boarrása tjåhkkåhime , vielggis biktasij ja gållekråvnnå oajven . Truvnnus šleđgot álddagasat ja jullet bávkasat ja baján , ja truvnnu ovddas bullet čieža spáidara , mat leat Ipmila čieža vuoiŋŋa .#Tråvnås eldagisá , jubma ja átjárájde jåhtin , ja gietjav loavgá tråvnå åvdån buollin , Jubmela gietjav vuojŋŋanisá . Truvnnu ovddas šealgá kristálla láhkásaš lásemearra .#Tråvnå åvdån lij kristálla lágásj glássamerra . Aiddo truvnnu ovddas ja truvnnu birra leat njeallje sivdnádusa , main leat dievva čalmmit ovddabealde ja maŋábealde .#Tråvnå buohta ja birrusin lidjin niellja viessoga , tjalmijs åvdålt maŋelt dievvasa . Vuosttaš sivdnádus lea ledjona láhkái , nubbi lea vuovssá láhkái , goalmmádis lea dego olbmo ámadadju , ja njealját lea girdi goaskima láhkái .#Vuostasj viessok lij lädjána muoduk , nubbe vuovsá , goalmádin lij almatja muohto ja nälját lij hálediddje goasskema sjimuk . Dan njealji sivdnádusas leat ieš guđesge guhtta soajá main leat dievva čalmmit goappašiid bealde .#Gännánik lidjin guhtta soaje , tjalmijs bajelt vuolelt dievvasa . Ijatbeaivvi dat čurvot bisánkeahttá : Bassi , bassi , bassi lea Hearrá Ipmil , Buotveagalaš , guhte lei ja guhte lea ja guhte boahtá .#Vuojŋadik idja biejvve javlli : Ájlis , ájlis , ájlis le Härrá Jubmel , gájkviekses , guhti lij , guhti le ja guhti boahtá . Juohke háve go dat njeallje sivdnádusa máidnot , gudnejahttet ja giitet su gii čohkká truvnnus , su guhte eallá álo ja agálašvuhtii , de dat njealljegoalmmatlohkái vuorrasa luoitádit su ovdii guhte čohkká truvnnus , ja rohkadallet su guhte eallá agálaččat .#Ja gå viessoga rámmpodi , guddnedi ja gijttali suv guhti tråvnån tjåhkkåj ja ihkevis ihkevij viessu , de guoktalåkniellja boarrása suv åvddåj luojttádi , guhti tråvnån tjåhkkåj , råhkådalátjit suv guhti ihkevis ihkevij viessu . Sii bidjet kruvnnuideaset truvnnu ovdii ja čurvot : Hearrámet ja Ipmileamet , don leat dohkálaš vuostáiváldit buot máidnuma , gudni ja fámu .#Kråvnåjdisá tråvnå åvddåj biedji ja javlli : Dån , mijá Härrá ja Jubmel , le árvvogis herlukvuodav , gudnev ja fámov duostutjit . Dasgo don leat sivdnidan buot ; du dáhtu mielde dat šadde ja sivdniduvvojedje .#Dån le vuojn väráldav sjivnnjedam ja duv sidoda baktu sjattaj ja sjivnnjeduváj . De mun oidnen ahte sus gii čohkkái truvnnus , lei girjegearru olgeš gieđas . Dasa lei čállojuvvon siskkobeallái ja olggobeallái , ja dat lei giddejuvvon čiežain seaillain .#Ja vuojnniv suv tråvnån tjåhkkåhime girjjegoabrre oalges giedan , ålgolt sisŋelt tjáleduvvam ja gietjajn sinidagájn goabrriduvvam . Ja mun oidnen fámolaš eŋgela gii čuorvvui alla jienain : « Gii lea dohkálaš rahpat girjegearu ja doadjit dan seaillaid ? »#Ja vuojnniv fábmogis ieŋŋgilav jieddnát tjuorvvomin : ” Guhtis le árvvogis girjev rabátjit ja sinidagájt doajátjit ? ” Muhto ii lean almmis ii ge eatnama alde dahje eatnama vuolde oktage gii livččii sáhttán rahpat girjji dahje geahččat dan .#Valla aktak ittjij almen , ednamin jalik ednama vuolen girjev ájmmuda gehtjatjit rahpat . Dalle mun čirron bahččagit danne go ii oktage lean dohkálaš rahpat girjji dahje geahččat dan .#Ja harmmadit tjierruv gå aktak ij lim árvvogis girjev rabátjit gehtjatjit . Muhto okta vuorrasiin celkkii munnje : « Ale čiero !#Valla boarrásijs akta munji javlaj : ” Ale tjiero . Dasgo Juda čeardda ledjon , Dávveda vesá , lea vuoitán vuoigatvuođa rahpat girjji ja doadjit dan čieža seailla . »#Gehtja , vuojttám le lädján Juda máttos , Davida vierregis . Buktá girjev aktan gietjajn sinidagájn rahpat . ” De mun oidnen lábbá čuožžumin aiddo truvnnu ja dan njealji sivdnádusa ovddas ja vuorrasiid gaskkas , ja dat lei dego njuvvojuvvon .#Ja tråvnå åvdån ja nielje viessoga ja boarrásij åvdån vuojnniv lippav mij vuojnnet lij njuovaduvvam . Das ledje čieža čoarvvi ja čieža čalmmi , ja čalmmit leat Ipmila čieža vuoiŋŋa mat leat vuolggahuvvon miehtá máilmmi .#Danna lidjin gietjav tjoarve ja gietjav tjalme ma li Jubmela gietjav vuojŋŋanisá åbbå ednama milta rájaduvvam . Láppis bođii su lusa gii lea čohkkámin truvnnus , ja válddii vuostái girjji su olgeš gieđas .#Libba manáj suv lusi guhti tråvnån lij tjåhkkåhime ja girjev suv oalges giedas váldij . Go dat válddii girjji , de dat njeallje sivdnádusa ja dat njealljegoalmmátlot vuorrasa luoitádedje Lábbá ovdii . Juohkehaččas lei hárpa ja gollelihtiid dievva oaffarsuovas , Ipmila olbmuid rohkosat .#Ja gå girjev váldij de luojttádin niellja viessoga ja guoktalåkniellja boarrása Lippa åvddåj , gännánik hárppa ja gållegárre dievas suovvasijs , ma li ájllisij råhkålvisá . Ja sii lávlo ođđa lávlaga : Don leat dohkálaš váldit girjji vuostái ja doadjit dan seaillaid . Dasgo don leat njuvvojuvvon ja leat varainat oastán friddjan Ipmilii olbmuid buot čearddain ja gielain , sogain ja álbmogiin .#Ja de lávllun ådå lávllagav : Dån le árvvogis girjev váldátjit ja dan sinidagájt doajátjit , dajna gå le njuovaduvvam , ja varájnat Jubmelij lånestij almatjijt gájkka máttojs ja gielajs , ednamijs ja álmmugijs . Don leat dahkan sin gonagaslaš álbmogin ja Ipmileamet báhppan , ja sii leat gonagasat eatnama alde .#Sijáv le gånågisrijkkan mijá Jubmelij dahkam , ja härrán sunji , ja gånågissan ednamin . Oainnáhusastan mun gullen eatnat eŋgeliid jiena geat čužžo truvnnu ja dan njealji sivdnádusa ja vuorrasiid birra – sin lohku lei logiduháhat logiduháhiid mielde , duháhat duháhiid mielde . Dat čurvo alla jienain : Láppis mii lea njuvvojuvvon lea dohkálaš oažžut buot fámu ja riggodaga , viisodaga ja givrodaga , gudni ja hearvásvuođa ja máidnuma .#Vuojnniv , gulliv moatte ieŋŋgila gielav tråvnå birra ja viessogijt ja boarrásijt ; sij lidjin lågodisáj lågodisá , tuvsánij tuvsána ja jieddnát javllin : Njuovvam Libba le árvvogis fámov duostutjit ja boanndudagáv , vijsesvuodav ja gievrrudagáv åttjutjit ja gudnev ja herlukvuodav ja rámpov . Ja mun gullen juohke sivdnádusa almmis cealkimin ja eatnama alde , eatnama vuolde ja meara alde , buot mii doppe leažžá : Sutnje guhte čohkká truvnnus , sutnje ja Lábbái , gullá buot máidnun ja gudni , hearvásvuohta ja fápmu álo ja agálašvuhtii .#Ja gájkka almen ednamin ja ednama vuolen sjivnnjeduvvam , meran ja gájkka danna sjivnnjeduvvam gulliv javllamin : Libbaj ja sunji guhti tråvnån tjåhkkåj , gullu rámmpo ja guddne , herlukvuohta ja fábmo ihkeven ájggáj . Dat njeallje sivdnádusa vástidedje : Amen .#Ja de niellja viessoga javllin : ” Amen . ” Ja vuorrasat luoitádedje ja rohkadalle .#Ja boarrása luojttádin råhkådalátjit . De mun oidnen Lábbá rahpamin vuosttaža dan čieža seaillas , ja mun gullen ovtta dan njealji sivdnádusas čuorvumin bajánjienain : « Boađe ! »#Ja vuojnniv Lippav avtav gietjat sinidagás doadjemin ja gulliv avtav nieljet viessogis átjágielajn javllamin : ” Boade ! ” Ja oainnáhusastan mun oidnen vilges heastta , ja dan riidejeaddjis lei dávgi . Sutnje addojuvvui vuoitokruvdnu , ja vuoitin son vulggii vai vuoittášii fas .#Gehtja , vuojnniv vielggis hestav ja hesta nanna ålmmåv juovsajn gesi vuojtokråvnåv vaddin , ja sån bådij vuojtten ja vuojtátjit . Go Láppis dojii nuppi seailla , de gullen nuppi sivdnádusa cealkimin : « Boađe ! »#Ja gå Libba nuppev sinidagáv dåjij de gulliv nuppev viessogav javllamin : ” Boade ! ” Dalle bođii nubbi heasta mii lei buolli ruoksat . Dan riidejeaddjái addojuvvui fápmu váldit ráfi eret máilmmis vai olbmot sorbmešedje guhtet guimmiideaset , ja sutnje addojuvvui stuora miehkki .#Ietjá hässta , dållåruoppsat , bådij ja ålmåj dan nanna fámov oattjoj ráfev ednamis váldátjit vaj almatja bessi nubbe nuppev gåddålit . Guhka svierdev sunji vaddin . Go Láppis dojii goalmmát seailla , de mun gullen goalmmát sivdnádusa cealkimin : « Boađe ! »#Ja gå Libba goalmát sinidagáv dåjij de gulliv goalmát viessogav javllamin : ” Boade ! ” De oidnen čáhppes heastta , ja dan riidejeaddjis lei veakta gieđas .#Gehtja , vuojnniv tjáhppis hestav ja hesta nanna ålmmåv , mihttogárre giedan . Ja mun gullen jiena dego dan njealji sivdnádusa gaskkas cealkimin : « Čorpmadievva nisut ovtta denara ovddas ! Golbma čorpmadievva bivggit ovtta denara ovddas ! Muhto ale vahágahte oljju ja viinni ! »#ja gulliv giela sjimugav dan nielje viessoga siegen javllamin : ” Akta mihtto vejtas avta denára åvdås ja gålmmå mihto gårnes avta denára åvdås , valla ale val oaljov ja vijnav biejste . ” Go Láppis dojii njealját seailla , de gullen njealját sivdnádusa jiena cealkimin : « Boađe ! »#Ja gå Libba nälját sinidagáv dåjij de gulliv nälját viessogav javllamin : ” Boade ! ” De oidnen guvges heastta . Dan riidejeaddji namma lei Jápmin , ja jábmiidriika čuovui su .#Gehtja , vuojnniv tjuojvvis hestav ja hesta nanna ålmmåv gen namma lij Jábmem , ja jábbmekájmmo lij suv fáron . Sidjiide addojuvvui fápmu ráđđet njealjádas eatnamis , fápmu goddit mihkiin , nelggiin , rohttodávddain ja eatnama spiriid vehkiin .#Sij oadtjun fámov ednama neljadisá badjel , fámov gåddålittjat svierdijn ja nielgijn ja dávdajn ja ednama urudisáj . Go Láppis dojii viđat seailla , de mun oidnen áltára vuolde sin sieluid geat ledje sorbmejuvvon Ipmila sáni ja duođaštusaset dihtii .#Ja gå Libba vidát sinidagáv dåjij de vuojnniv álltára vuolen sijá sielojt , gudi lidjin Jubmela bágo ja vihtanasstema diehti gåddum . Sii čurvo alla jienain : « Man guhká áiggut vuordit , bassi ja duođalaš ráđđejeaddji , ovdal go dubmet ja mávssahat min vara eatnama ássiide ? »#Ja jieddnát tjuorvvun : ” Man guhkev , ájlis ja sáddná oajvemus , ájgo vuorddet åvddål gå duobbmi ja mijá varáv ednama viesádijs rávka ? ” Juohkehažžii sis addojuvvui vilges bivttas , ja sii gohččojuvvojedje vuordit veaháš áiggi velá , dassážii go sin bálvalanguimmiid ja vieljaid lohku dievvá , sin geat galge goddojuvvot seammá láhkái go sii ieža .#Ja juohkkahasj oattjoj vielggis gárvov ja gåhtjoduvvin ájn oanegattjav vuordátjit dasik sijá dievnárguojmij ja vieljaj låhko dievaj , gudi sijá láhkáj gåddutjit lidjin . De mun oidnen Lábbá doadjimin guđat seailla .#Ja vuojnniv Lippav gudát sinidagáv doadjemin . Dalle bođii hirbmat eatnandoarggástus . Beaivváš čáhpodii dego čáhppes morašbivttas , ja mánnu ruvssodii varraruoksadin .#Ednam tjärvvasit skielbbij ja biejvve tjáhpudij degu tágalvuossa , ja mánno varran ruopsudij . Almmi násttit gahčče eatnamii dego láttakeahtes fiikkonat gahččet muoras garra bieggan .#Ja alme náste ednamij gahttjin nåv gåktu tjaktjafijkuna muoras garra bieggan gahttji . Albmi jávkkai oidnosis dego girjegearru mii gissojuvvo , ja juohke várri ja juohke suolu sirdásii báikkistis . Eatnama gonagasat , alla hearrát , soahteoaivámuččat , riggát ja sii geain lea váldi , juohke šlávva ja juohke friddja olmmoš , čiehkádedje ráiggiide ja bákteskurččuide . Ja sii dadje váriide ja bávttiide : « Gahččet min badjelii ja čihket min su muođuid ovddas guhte čohkká truvnnus , ja Lábbá moaris . Dasgo sudno moari stuora beaivi lea boahtán , ja gii dalle sáhttá bissut ? »#Ja almme gádoj nåv gåktu girjjegoabrre giessaluvvá ja gájkka váre ja suollu bájkijstisá sirddujin , ja ednama gånågisá , alla härrá ja doarrooajve , boandá ja fábmogisá ja gájka , oarje ja friddja almatja tjiehkádin sluokkojda ja várij bávtijda , ja várijda ja bávtijda javllin : ” Vierrit mijá nali ja tjiehkit mijáv sujsta tråvnån tjåhkkåhime ja Lippa moares , dan diehti gå sijá stuorra moarebiejvve le boahtám ja guhtis de buktá bissot ? ” Dasto mun oidnen njeallje eŋgela čuožžumin eatnama njealji čiegas ja doallamin eatnama njeallje biekka , amas biegga bossut eatnama dahje meara badjel dahje muoraid njeaiga .#De vuojnniv niellja ieŋŋgila ednama nieljen tjiegan tjuodtjomin ednama niellja biekka adnalime , vaj aktak biegga ij ednama jali mera badjel biekka , jalik avtak muora näjgga . Ja mun oidnen velá ovtta eŋgela badjáneamen iđitroađis ealli Ipmila seaillain . Son čuorvvui alla jienain dan njealji eŋgelii geaidda lei addojuvvon fápmu vahágahttit eatnama ja meara : « Allet vahágahte eatnama allet ge almmi allet ge muoraid ovdal go mii bidjat seailla min Ipmila bálvaleddjiid gállui . »#Ja vuojnniv ietjá ieŋŋgilav lullet ielle Jubmela sinidagájn badjánime ja gulliv suv jieddnát tjuorvvomin nielje ieŋŋgilij gudi fámov lidjin oadtjum ednamav ja merav vahágahtátjit : ” Allit ednamav , merav jalik muorajt vahágahte åvddål gå lip mijá Jubmela dievnárij gállojda sinidagájt biedjam . ” Ja mun gullen sin logu geat ledje seilejuvvon .#Ja gulliv sijáj lågov gejda sinidagá lidjin biejaduvvam . Dat ledje čuođinjealljeloginjealljeduhát buot Israela čearddain . Juda čearddas guoktenuppelotduháha ledje seilejuvvon , Rubena čearddas guoktenuppelotduháha , Gada čearddas guoktenuppelotduháha , Ašera čearddas guoktenuppelotduháha , Naftali čearddas guoktenuppelotduháha , Manasse čearddas guoktenuppelotduháha , Simmona čearddas guoktenuppelotduháha , Levi čearddas guoktenuppelotduháha , Jissakara čearddas guoktenuppelotduháha , Sebulona čearddas guoktenuppelotduháha , Jovsseha čearddas guoktenuppelotduháha , ja Benjamina čearddas guoktenuppelotduháha .#Sij lidjin tjuohtenielljalåknielljatuvsána , ja Israela máttojs gájkka : Juda máttos lågenanguoktatuvsána siniduvvam , Rubena máttos lågenanguoktatuvsána , Gada máttos lågenanguoktatuvsána , Asjera máttos lågenanguoktatuvsána , Naftali máttos lågenanguoktatuvsána , Manasse máttos lågenanguoktatuvsána , Simona máttos lågenanguoktatuvsána , Levi máttos lågenanguoktatuvsána , Isaskara máttos lågenanguoktatuvsána , Sebulona máttos lågenanguoktatuvsána , Josefa máttos lågenanguoktatuvsána ja Benjamina máttos lågenanguoktatuvsána . Oainnáhusastan mun oidnen joavkku mii lei nu stuoris ahte ii oktage sáhttán lohkat dan , buot álbmogiin ja čearddain ja buot sogain , ja sii sárdno buot máilmmi gielaid .#Gehtja , maŋŋela vuojnniv lågodis fuovav gájkka álmmugijs ja máttojs , ednamijs ja gielajs . Sii čužžo truvnnu ja Lábbá ovddas , vilges biktasat badjelis ja pálbmaoavssit gieđas .#Tråvnå ja Lippa åvdån tjuodtjun vielggis biktasij pálmmaoavse giedan . Ja sii čurvo alla jienain : Bestojupmi boahtá min Ipmilis gii čohkká truvnnus , ja Lábbás .#Ja jieddnát tjuorvvun : Lånestibme le mijá Jubmela lunna , guhti tråvnån tjåhkkåj ja Lippa lunna . ” Buot eŋgelat čužžo truvnnu ja vuorrasiid ja dan njealji sivdnádusa birra , ja sii luoitádedje truvnnu ovdii gopmut ja gudnejahtte Ipmila cealkkedettiin : Amen !#Divna ieŋŋgila tråvnå ja boarrásij ja nielje viessoga birra tjuodtjun ja muohto vuolus tråvnå åvddåj luojttádin ja Jubmelij råhkådallin javladijn : ” Amen . Buot máidnun ja hearvásvuohta ja viisodat , giittus ja gudni , fápmu ja givrodat gullá Ipmilasamet álo ja agálašvuhtii . Amen !#Rámmpo ja herlukvuohta , vijssudahka ja gijtulvis , guddne ja fábmo ja gievrrudahka mijá Jubmelij ihkeven ájggáj gullu , amen . ” De muhtun vuorrasiin jearai mus : « Geat leat dát vilgesbivttasolbmot , ja gos sii bohtet ? »#Ja boarrásijs akta munji javlaj : ” Gudi li sij , vielggisgárvuga , ja gåsstå sij båhti ? ” Mun vástidin : « Hearrá , don dieđát dan . »#Vásstediv : ” Diedá dån juo , härrá . ” Ja son celkkii munnje : « Dát leat sii geat leat beassan stuora áŧestusas , ja geat leat bassan biktasiiddiset ja vilggodahttán daid Lábbá varas .#Munji javlaj : ” Stuorra gierddamusás sij båhti . Gárvojt li bassam ja Lippa varájn vielguduhttám . Danne sii čužžot dál Ipmila truvnnu ovddas ja bálvalit su ijatbeaivvi su tempelis , ja son guhte čohkká truvnnus , cegge goađis sin badjelii .#Dan diehti Jubmela tråvnå åvdån tjuodtju ja idja biejvve suv tiemmpelin dievnnuhi , ja guhti tråvnån tjåhkkåj goades sidjij tsieggi . Eai sii nealggo šat eai ge goikka , ii beaivváš ii ge goardi báhkka givssit sin .#E dasti nälgo , e ga gåjkå , ij biejvve jalik ietjá báhkka sijáv vájveda . Dasgo Láppis , guhte čuožžu truvnnu ovddas , lea sin báimman ja láide sin ealli čázi ádjagiidda , ja Ipmil sihkku eret juohke gatnjala sin čalmmiin . »#dajna gå Libba , tråvnå åvdån tjuodtjomin , le sijá räjnnuhiddje ja iellema ádjagijda sijáv lájddi ja Jubmel gájkka gadnjalijt sijá tjalmijs sagárt . ” Go Láppis dojii čihččet seailla , de jaskkodii albmi birrasiid diibmobeallái .#Gå Libba giehttjit sinidagáv dåjij de almen sjávvunij lahkketijma bájkev . De oidnen dan čieža eŋgela geat ledje čuožžumin Ipmila ovddas , ja sidjiide addojuvvojedje čieža básona .#Ja vuojnniv gietjav ieŋŋgila Jubmela åvdån tjuodtjomin , ja sidjij gietjav basuvna vatteduvvin . Bođii vel okta eŋgel , gii čuoččastii áltára gurrii golle suovaslihtti gieđas .#Ja ietjá ieŋŋgil álltára guorraj gålle suovaslihtijn tjuottjadij . Sutnje addojuvvojedje ollu suovvasat maid son galggai oaffaruššat golleáltárii truvnnu ovddas oktan buot bassi olbmuid rohkosiiguin .#Sunji vaddin edna suovvasijt majt galgaj ájllisij råhkådallamijda biedjat gålleálltára nali tråvnå åvdån . Eŋgela gieđas badjánii Ipmila ovdii suovvasiid suovva oktan bassi olbmuid rohkosiiguin .#Ja suovva aktan ájllisij råhkålvisáj ieŋŋgila giedas Jubmela åvddåj badjánij . De eŋgel válddii suovaslihti , devddii dan áltára dolain ja bálkestii dola eatnamii .#Ja ieŋŋgil suovaslihtev váldij , dievdij dav álltára dålås ja håjggådij ednama nali . Dalle baján čeargugođii , álddagasat šleađgugohte ja eanan doarggistišgođii .#De átjá juskadatjáj ja eldagahttegådij ja ednam skielbestatjáj . Dat čieža eŋgela geain ledje čieža básona , ráhkkanedje čuojahit .#Ja gietjav ieŋŋgila , gietjav basuvna giedan , ietjasa gárvedin båsutjit . Vuosttaš eŋgel bosádii básona .#Vuostasj ieŋŋgil basuvnas båssij . Dalle bohte čuorbmasat ja dolla , ja daid seahká varra , ja dat gahčče eatnamii . Goalmmádas eatnamis bulii , ja goalmmádas muorain bulle oktan buot ruonas suinniiguin .#De tjuormmasa ja dålå varájn segaduvvam ednamij gahttjin , ja ednamis gålmadis buolij , ja muorajs gålmadis buolij ja gájkka ruoddnis rásse . Nubbi eŋgel bosádii básona .#Nubbe ieŋŋgil basuvnas båssij . Dalle ravggai merrii juoga mii lei dego stuora buolli várri . Goalmmádas mearas šattai varran , ja goalmmádas buot meara heakkalaččain jápme , ja goalmmádas skiippain dušše .#Juoga mij lij stuorra buolle várre sjimuk merraj vieraj , ja meras gålmadis varran sjattaj , gájkka mera iellijs gålmadis jámij , ja hávsajs gålmadis dåssjånij . Goalmmát eŋgel bosádii básona .#Goalmát ieŋŋgil basuvnas båssij . Dalle gahčai almmis stuora násti , mii bulii dego spáiddar , ja dat devddii goalmmádasa jogain ja čáhceádjagiin .#De stuorra násste almes gahtjaj , loavgá láhkáj buollemin , ja gahtjaj änojs ja ádjagijs gålmadissaj . Dán nástti namma lea rihča urttas , ja goalmmádas čázis rihčagii ; ja ollu olbmot jápme dan čázis , dasgo dat lei mirkohuvvan .#Ja náste namma le Bihtjarásse . Tjátjijs gålmadis bihtjarássen sjattaj , ja ållusa dat tjátjes jábmin dajna gå bihtjagin lij . Njealját eŋgel bosádii básona .#Nälját ieŋŋgil basuvnas båssij . Dalle deaivvahalai goalmmádas beaivvážis ja mánus ja násttiin , ja goalmmádas dain sevnnjodii , beaivi massii goalmmádasa čuovggastis ja seammá láhkái idja ge .#De biejves gålmadis ja mános gålmadis ja nástijs gålmadis däjvádallin ja gålmadissaj sjevnjudin , ja biejvve tjuovgastis gålmadisáv massij ja idja aj . De oidnen goaskima girdimin allin almmi vuolde , ja mun gullen dan biškumin alla jienain : « Vuoi , vuoi , vuoi sin geat orrot eatnama alde , go velá golbma eŋgela fargga čuojahit básoniiddiset . »#Vuojnniv gulliv goasskemav girddemin alme guovddelav tsieladime : ” Vuoj , vuoj , vuoj ednama viesádijda gå dal duo nuppe gålmmå ieŋŋgila basuvnajdisá dasten tjuojadahtti . ” Viđat eŋgel bosádii básona .#Vidát ieŋŋgil basuvnas båssij . Dalle oidnen nástti mii lei gahččan almmis eatnamii .#De vuojnniv nástev almes ednamij gahttjam . Dasa addojuvvui čiekŋalasa gáivvo čoavdda .#Ja dasi tjiegŋalisáj tjiegŋalisá tjåvda vatteduváj . Ja go dat rabai čiekŋalasa gáivvo , de badjánii suovva dego stuora oapmanis , ja suovva sevnnjodahtii beaivváža ja áimmu .#Násste tjiegŋalisá rudnev rabáj , suovva rudnes badjánij nåv gåktu suovva stuorra vuobnes , ja rudne suovva biejvev ja ilmev sjevnjudahtij . Suovas bohte rásselohkut mat lávde miehtá eatnama , ja daidda addojuvvui seammá fápmu go eatnama skorpiovnnaide .#Suova sissta båhtin ednamav miehtáj rássegahpana , ma ednama skorpijåvnåj fámov oadtjun . Daidda celkojuvvui ahte eai oaččo vahágahttit eatnama suinniid dahje eará ruonas šattuid dahje muoraid , muhto dušše daid olbmuid geain ii leat Ipmila seaila gállusteaset .#Biehtodallin ednama rásijt , avtak ietjá ruonugav jalik avtak muorav biejsttemis , valla almatjijt ládat gejn Jubmela sinidagá ällim gállojnisá . Dat eai oaččo goddit sin , muhto dušše biinnidit sin vihtta mánu . Ja biidnu lea dego olmmoš livččii čuggehallan skorpiovdnii .#Ettjin sijáv oattjo gåddet , valla vihtta máno bijnedit , ja bijnno le vájvástuvvama lágásj , mav skorpijåvnnåj båstådalle gullá . Daid beivviid olbmot ohcet jápmima , muhto eai gávnna .#Daj biejvij almatja jábmemav åhtsågåhti , valla gávnak . Sii áibbašit jápmima , muhto jápmin báhtara sis .#Hálijdi jábmet , valla jábmem sijás báhtarasstá . Rásselohkut ledje dego soahtái ráhkkanahttojuvvon heasttat .#Ja rássegahpana lidjin hestaj muoduga , dårruj gárveduvvam . Dain lei oaivvis juoga dego golle rássekruvdnu , ja daid ámadadju lei dego olbmo ámadadju .#Åjvijnisá lidjin gållekråvnå sjimuga ja daj muodo lidjin almatjij muodoj lágátja . Daid vuovttat ledje dego nissonolbmo vuovttat , daid bánit dego ledjonbánit ja daid raddesuodji dego ruovdegárvu .#Vuobda lidjin nissuna vuobda lágátja , ja báne degu lädjánijn . Daid soajáid jietna lei dego ollu ruohtti heasttaid ja soahtevovnnaid julla .#Dajn lidjin ruovddelágásj raddesuoje ja soaje jutsijdin degu ållo hesta vávnaj dårruj márramin . Daid seibbiin lei seahčagas dego skorpiovnnain , ja dat galge vahágahttit olbmuid viđa mánu áiggi .#Dajn lidjin siejbe ja båsstemsjnjutje degu skorpijåvnåjn ja daj siejbijn lij fábmo almatjijt vihtta máno vahágahtátjit . Daid gonagassan lei čiekŋalasa eŋgel , hebreagillii Abaddon ja greikkagillii Apollyon .#Daj gånågis le tjiegŋalisá ieŋŋgil ; suv namma hebreagiellaj le Abaddon ja grehkagiellaj Apollyon . Vuosttaš vuoi-čuorvvas lea vássán , muhto bohtet velá guokte .#Vuostasj luodjomtjuorvas le vássám . Valla dan maŋŋela båhti guokta vil . Guđat eŋgel bosádii básonis .#Gudát ieŋŋgil basuvnas båssij . Dalle gullen jiena njealji čoarvvis golleáltáris , mii lea Ipmila muođuid ovddas .#De gulliv jienav tjårvijs gålleálltárin Jubmela åvdån , Jietna celkkii guđat eŋgelii geas lei báson : « Luoitte dan njeallje eŋgela mat leat čatnagasas stuora Eufrateanu gáttis . »#mij javlaj gudát ieŋŋgilij gänna lij basuvnna : ” Luojte niellja ieŋŋgila gudi li tjadnasin stuorra Eufratädnogátten . ” Ja dat njeallje eŋgela luitojuvvojedje , dat geat ledje gárvásat dán boddui , beaivái , dán mánnui ja jahkái , vai besset goddit goalmmádasa olbmuin .#Ja niellja ieŋŋgila gudi lidjin gárvvása dan mudduj ja bäjvváj ja dan mánnuj ja dan jahkáj luojteduvvin almatjijs gålmadisáv gåttåtjit . Soahteveaga riidejeddjiid lohku lei guoktelotduhát geardde logiduhát ; mun gullen daid logu .#Doarrofuova rijddijiddjij låhko lij guoktalåktuvsán gierde lågev tuvsána ; gulliv mån sijá lågov . Ja dákkár heasttaid ja riidejeddjiid mun oidnen oainnáhusastan : Riidejeddjiin ledje ruovdegárvvut mat ledje dollaruoksadat , čohkkesalihat ja riššafiskadat ; heasttaid oaivvit ledje dego ledjonoaivvit , ja daid njálmmis njivžžui dolla , borggistii suovva ja rišai rišša .#Ja návti vuojnniv hestajt ja rijddijiddjijt bárudisán : siján lidjin buolleruoppsis ja tjáhppislahtte ja rissjavisská ruovddegárvo . Hestaj oajve lidjin lädjánij åjvij lágátja ja njálmijs båhtin dålå , suova ja risjá . Dáinna golmmain givssiin , dolain ja suovain ja riššain , mat bohte heasttaid njálmmis , goddojuvvui goalmmádas olbmuin .#Almatjijs gålmadis gådduj dát gålmåt bijnos , dålås , suovas ja risjás sijá njálmijs , Dasgo heasttaid fápmu lei njálmmis , muhto maiddái daid seaibbis , dasgo daid seaibi lei dego gearpmaš mas lea oaivi , ja seibbiin dat vahágahtte olbmuid .#dajna gå hestaj fábmo le njálmen ja siejben ; daj siejbe li degu gärmmaha ja dajn li oajve maj vahágahtti . Muhto eará olbmot geat eai jápmán dain givssiin , eai jorgalan eret das maid ledje ráhkadan gieđaideasetguin , eai ge heaitán bálvaleames bahá vuoiŋŋaid ja eahpeipmilgovaid mat ledje ráhkaduvvon gollis , silbbas , veaikkis , geađggis ja muoras , daid mat eai oainne eai ge gula eai ge vácce .#Duo ietjá almatja gudi dajs bijnojs ettjin gåddu , ettjin daŋgas diehti giedajisá dagojs jårgijda : ettjin hiejte råhkådallamis bahás vuojŋŋanisájt ja jubmelgåvåjt gålles , silbas , brånsås , gierges ja muoras ma e máhte vuojnnet , gullat jalik vádtset . Sii eai jorgalan eret sorbmemis ja noidodagas , eai fuorrávuođas eai ge suolavuođas .#Ja ettjin ga gåddemis jårgijda jalik skieddimijs jalik skiegesvuodas jalik suolavuodas . Dasto mun oidnen fas eará fámolaš eŋgela njiedjamin almmis . Sus lei balva gárvun , ja arvedávgi lei su oaivvi birra .#Ja vuojnniv ietjá alvvás ieŋŋgilav almes luojttádime balvvaj gárvoduvvam ja átjájuoksa oajves birra . Su ámadadju lei dego beaivváš ja su juolggit dego dollabáccit . Gieđas sus lei uhca lebbejuvvon girjegeroš .#Ja muohtos lij degu biejvve ja suv juolge degu dållåtjuolda , ja giedanis lij unna rabás girjjegoabrásj . Son bijai olgeš juolggis meara ala ja guruda fas eatnama ala ja čurvii alla jienain , dego gillju ledjon .#Oalges juolgev mera nali biejaj ja gåro juolgev ednama nali ja jieddnát tjuorvoj degu lädján ruodjá . Go son lei čurven , de sárdno čieža bajána čeargu jienain .#Ja gå lij tjuorvvum de hållin gietjav átjega jiena . Go dat ledje sárdnon , de mun áigon čálligoahtit , muhto mun gullen almmis jiena mii celkkii : « Bija seailla dasa maid dat čieža bajána celke , ale ge čále dan muitui ! »#Gå gietjav átjega lidjin hållam de ussjoliv tjállegoahtet , valla jienav almes gulliv javllamin : ” Sinidahte mav gietjav átjega li hållam , ale val dav tjále . ” Ja eŋgel gean mun oidnen čuožžumin meara ja eatnama alde , loktii olgeš gieđas almmi guvlui ja vuortnui su nammii guhte eallá álo ja agálašvuhtii , su nammii guhte sivdnidii almmi ja buot mii das lea ja eatnama ja buot mii das lea ja meara ja buot mii das lea : « Áigi lea nohkan .#Ja ieŋŋgil , gev lidjiv mera ja ednama nanna vuojnnám tjuodtjomin , bajedij oalges giedas alme guovlluj ja vuornnáv dagáj suv baktu guhti ihkevis ihkevij viessu ja almev le sjivnnjedam ja gájkka mij danna le ja ednamav ja mij danna le ja merav ja mij danna le : ” Ájgge le ållånam . Muhto daid beivviid go čihččet eŋgela jietna gullo , ja son čuojaha básonis , de Ipmila čiegusvuohta lea ollašuvvan , nugo son lea almmuhan bálvaleddjiidasas , profehtaide . »#Daj biejvij gå giehttjit ieŋŋgil gielav tjavggi ja basuvnav tjuojadahttá , le Jubmela tjiegosvuohta ålliduvvam buorre sága baktu mav suv dievnárijda , profehtajda le vaddám . ” Dat jietna man mun ledjen gullan almmis , sártnui fas munnje : « Mana ja váldde rabas girjji dan eŋgela gieđas guhte čuožžu meara ja eatnama alde . »#Ja jiedna , mav lidjiv almes gullam munji vaden hålaj ja javlaj : ” Maná válde rabás girjev ieŋŋgila giedas , guhti le mera ja ednama nanna tjuodtjomin . ” Mun mannen eŋgela lusa ja sihten su addit munnje girjegearu .#Ja manniv ieŋŋgila lusi ja gåhttjuv girjjegoabrev vaddet . Son celkkii munnje : « Váldde dan ja bora !#Munji javlaj : ” Válde bårå dav . Dat šaddá rihčan du čoavjjis , muhto njálggisin dego honnet du njálmmis . »#Tjoajvát báktji valla njálmen le hálmes degu mieda . ” De válden uhca girjegeroža eŋgela gieđas ja borren dan . Njálmmis dat lei njálggis dego honnet , muhto go ledjen njielastan dan , de boaldigođii čoavjji .#Ja válldiv girjjegoabrev ieŋŋgila giedas ja bårrågåhtiv , ja njálmen lij hálmes degu mieda . Valla gå dav lidjiv njiellam de báktjij muv tjoajvev . Munnje celkojuvvui : « Don galggat ain profehtastallat mo geavvá álbmogiidda ja sogaide , gielaide ja ollu gonagasaide . »#Ja javllin munji : ” Viertti ájn ådåsis åvddålijsárnnot ållo rijkaj ja álmmugij ja gielaj ja gånågisáj birra . ” Munnje addojuvvui soabbelágán mihttomuorra , ja munnje celkojuvvui : « Čuožžil ja mihtit Ipmila tempela ja áltára ja loga sin geat rohkadallet doppe !#Ja soappe lágásj mihttimmuorra munji vatteduváj bágoj : ” Maná Jubmela tiemmpelav ja álltárav mihttitjit , ja lågå danna råhkådallijt . Muhto mana tempela ovdašilju meattá , ale mihtit dan , dasgo dat lea addojuvvon báhkiniidda , ja sii dulbmet bassi gávpoga julggiideaset vuollái njealljelogiguokte mánu áiggi .#Valla tiemmpela ålgop sjaljov ale mihtti , dajna gå dat le hiednigijda vatteduvvam ja ájlis stádav sij nielljalåkguokta máno duolmmu . Mun attán fámu guovtti duođašteaddjásan , gárvodan horstabiktasiiguin , profehtastallat duhátguoktečuođiguhttalot beaivvi . »#Ja muv guokta vihtana åvddålijsárnodav lågenanguoktatjuohteguhttalåk biejve , hårssåj gárvoduvvam . ” Duođašteaddjit leat dat guokte oljomuora ja guokte lámppá mat čužžot eatnama hearrá ovddas .#Vihtana libá guokta olijvvamuora ja guokta gintaljuolge ednama härrá åvdån . Jos giige dáhttu vahágahttit daid , de boahtá daid njálmmis dolla mii duššada daid vašálaččaid .#Jus aktak sunnuv sihtá vahágahttet de dållå sunnu njálmijs boahtá ja sunnu vasjulattjajt dåssjit . Nu galgá jápmit juohkehaš guhte dáhttu vahágahttit daid !#Juohkkahasj guhti sihtá sunnuv vahágahttet , hähttu nåvti gåddut . Dain lea fápmu giddet almmi , amas arvit dan áiggi go dat profehtastallet , ja dain lea fápmu dahkat čázi varran , ja fápmu časkit eatnama juohkelágán givssiiguin , nu dávjá go dáhttot .#Sunnun le fábmo åvddålijsárnodijn almev rássjodimes dahpatjit , ja gájkka tjátjijt varran dagátjit ja man álu sihtaba ednamav gájklágásj vájvij tsábmátjit . Go dat leat geargan duođašteamis , dalle boahtá beahtu bajás čiekŋalasas soahtat daid vuostái , ja dat vuoitá daid ja goddá daid .#Ja gå libá vihtanasstemis ållim de urudis tjiegŋalisá rudnes badján ja sunnujn doarrá ja sunnuv vuojttá ja gåddå . Daid rupmašat báhcet dan stuora gávpoga geainnu ala , dan mii vuoiŋŋalaččat gohčoduvvo Sodoman ja Egyptan , doppe gos maiddái daid Hearrá russiinávlejuvvui .#Sunnu rubmaha gäjno nali báhtseba stuorra stádaj mij vuojŋŋalasj giellaj Sodomin ja Egyptan gåhtjoduvvá , gånnå härráska aj ruossinávlliduváj . Ollu sogaid , čearddaid , gielaid ja álbmogiid olbmot oidnet daid rupmašiid veallámin das bealnjealját beaivvi , ii ge oktage beasa hávdádit daid .#Almatja gájkka rijkajs ja máttojs ja gielajs ja álmmugijs båhti sunnu rubmahijt biellenälját biejvev gehtjatjit ja rubmahijt e dibde avtak hávddáj biedjat . Eatnama ássit illudit ja ávvudit daid vuorbbi dihtii ja sáddejit attáldagaid guhtet guimmiidasaset . Dasgo dát guokte profehta leat leamaš stuora giksin eatnama ássiide .#Ja ednama viesáda sunnus ávvudalli ja sjållerdi ja nubbe nubbáj vattáldagájt rájadi , dan diehti gå goappásj profehta lijga ednama viesádijda bijnnon . Muhto bealnjealját beaivvi geažes bođii Ipmilis sudnuide eallima vuoigŋa ; soai čuožžileigga ja čuoččuiga julggiideaskka alde , ja dat geat oidne sudno , ballagohte sakka .#Ja biellenälját biejve maŋŋela iellema Vuojŋŋanis sunnuj Jubmelis bådij ja de tjuodtjánijga . De soai gulaiga almmis alla jiena mii celkkii sudnuide : « Boahtti deike bajás ! »#Gudi sunnuv vuojnnin tjärvvasit balládin . Ja gulájga garra jienav almes sunnuj javllamin : ” Badjánihtte diehki . ” Ja soai manaiga bajás albmái balvva siste vašálaččaideaskka oaidnut .#Almmáj balvan badjánijga , ja vasjulattja sunnuv vuojnnin . Dan seammás bođii stuora eatnandoarggástus , ja logádas gávpogis duššai . Čiežaduhát olbmo dušše eatnandoarggástusas , ja sii geat báhce , suorganedje ja gudnejahttigohte almmi Ipmila .#Daŋga båttå ednam garrasit skielbbigådij ja stádas lågådis slámaj , gietjavtuvsán almatja ednamskielbbimis gåddujin , ja iehtjáda balládin ja alme Jubmelav guddnedin . Nubbi vuoi-čuorvvas lea vássán , muhto goalmmát vuoi-čuorvvas boahtá fargga .#Nubbe luodjomtjuorvas le vássám , goalmát ruvva boahtá . Čihččet eŋgel bosádii básonis .#Giehttjit ieŋŋgil basuvnas båssij . De gullojedje almmis alla jienat mat celke : Máilmmi gonagasváldi gullá dál min Hearrái ja sutnje gean son lea vuoiddadan , ja son ráđđe álo ja agálašvuhtii .#Almen de garra jiena gullujin ma javllin : ” Värálda rijkka dal mijá Härráj gullu ja sunji gev vuojdaj , ja sån le gånågis ihkevis ihkevij . ” Dalle dat njealljegoalmmátlot vuorrasa geat čohkkájedje truvnnuineaset Ipmila ovddas , luoitádedje gopmut ja gudnejahtte Ipmila ja celke : Mii giitit du , Hearrá Ipmil , Buotveagalaš , guhte leat ja ledjet , danne go don leat čájehan stuora fámot ja leat ráđđegoahtán .#Ja guoktalåkniellja boarrása tråvnåjn Jubmela åvdån tjåhkkåhime , muohto vuolus luojttádin ja Jubmelij råhkådallin javladijn : ” Gijttep duv , Härrá Jubmel , gájkväksáv , guhti le ja guhti lidji , gå fámov le válldám , stuorra fámut , ja gånågissan sjaddi . Álbmogat moaráhuvve , muhto dál lea du moarri boahtán , dat áigi go jábmit dubmejuvvojit , áigi go bálkkášat bálvaleddjiidat , profehtaid , bassi olbmuid ja sin geat ballet du namas , smávváid ja stuorráid , ja duššadat sin geat duššadit eatnama .#Álmmuga moarádin , valla boahtám le duv moarre ja båddå gå jábbmega duobbmidalli ja gå bálkki dievnárijt , profehtajt ja ájllisijt ja sijájt gudi duv namás balli , allagijt ja vuollegattjajt , ja sijájt dåssjida gudi ednamav dåssjidi . ” Almmis rahpasii Ipmila tempel , ja lihtu árka bođii oidnosii su tempelis .#Ja almen Jubmela tiempel rahpasij , ja lihto árkka suv tiemmpelin vuojnnugådij . De álddagasttii , baján čearggui , eanan doarggistii ja stuora čuorbmasat gahčče .#Eldagasstegådij ja jubma ja átjek gullugådij , ednam skielbestatjáj ja stuorra tjuormmasa gahttjagåhtin . De oidnui almmis stuora mearka : Nisu geas lei beaivváš gárvun ; mánnu lei su julggiid vuolde ja oaivvis guoktenuppelot nástti kruvdnun .#Stuorra märkka almen vuojnnuj , nissun bäjvváj gárvoduvvam ja mánno juolgij vuolen ja lågenanguovtenástak kråvnnå oajvenis . Son lei máná vuostái ja huikkii mánnáheađis ja riegádahttinávttain .#Iesselissan le ja báktjasijs ja riegádahttemvájvijs tjuorvvu . Maiddái nubbi mearka oidnui almmis : Stuora dollarukses guovdi , mas ledje čieža oaivvi ja logi čoarvvi , ja kruvdnu guđege čieža oaivvis .#Ietjá märkka almen vuojnnuj , ja gehtja stuorra dållåruoppsis hárjakgärmmahav , gietjav oajve ja lågev tjoarve ja gietjav kråvnå åjvijnisá . Seibbiinis dat njámastii goalmmádasa násttiin ja bálkestii eatnamii .#Siejbbe alme nástijs gålmadisáv njámastij ja ednama nali bálkestij . Guovdi čuoččui riegádahtti nissona ovddabealde , vai beasašii njielastit máná dan seammás go dat lea riegádan .#Ja hárjakgermaj riegádahtte nissuna åvdån tjuottjoj , suv mánáv njielastittjat vallak riegádahttá . Ja nisu riegádahtii bárdnemáná , guhte oktii guođoha buot álbmogiid ruovdesoppiin .#Ja riegádahtij mánás , bárnev guhti gájkka álmmugijt galggá ruovddesåppijn räjnnuhit . Ja mánná rohttejuvvui bajás Ipmila lusa ja su truvdnui .#Suv mánná råhtåsij bajás Jubmela lusi ja suv tråvnnåj . Muhto nisu báhtarii meahccái , muhtun báikái man Ipmil lei gárvvistan sutnje , vai son bibmojuvvošii doppe duhátguoktečuođiguhttalogi beaivvi .#Ja nissun åjdåmähttsáj báhtarij , gåsi Jubmel lij sunji sajev gárvedam vaj danna lågenanguoktatjuohteguhttalåk biejve biebmadallá . De buollái soahti almmis : Mikael oktan eŋgeliiddisguin soađáskii guovddi vuostái .#Ja doarro almen buolláj : Mikael ieŋŋgilijes hárjakgärmmahijn doarrogådij . Guovdi ja dan eŋgelat sohte , muhto dat vuoittáhalle , ii ge sis lean šat mihkkege sajiid almmis .#Ja hárjakgermaj ieŋŋgilijes doarruj , valla oajtádaláj ja siján ij lim dasti sadje almen . Dat stuora guovdi , boares gearpmaš , bálkestuvvui olggos , dat guhte gohčoduvvo beargalahkan ja Sáhtánin ja fille oppa máilmmi ; dat bálkestuvvui eatnamii oktan eŋgeliiddisguin .#Ja stuorra hárjakgermaj , dålusj germaj , mij åbbå väráldav tjáddjit ja Bärggálin ja Sáhtánin gåhtjoduvvá , ednamij bálkestuváj ieŋŋgilijes aktan . Ja mun gullen alla jiena cealkimin almmis : « Bestojupmi ja fápmu ja riika gullá dál min Ipmilii , ja váldi sutnje gean son lea vuoiddadan .#Ja gulliv garra jienav almen javllamin : ” De dal gádjusibme ja fábmo ja rijkka Jubmelij gullu ja viellde sunji gev le vuojddam . Dasgo min vieljaid guoddaleaddji , guhte guoddalii sin min Ipmila ovddas ijatbeaivvi , lea bálkestuvvon vuolás .#Mijá vieljaj guoddaliddje , guhti sijáv Jubmela åvdån idja biejvve guoddalij , le ham bálkestuvvam . Sii leat vuoitán su Lábbá varain ja sániideasetguin maid sii duođaštedje .#Sij li suv oajttám Lippa varájn ja vihtanasstema bágujn . Eai sii seastán heakkaset , muhto ledje gárvásat velá jápmit ge .#Ettjin iellemav jábmemis ienebut iehtse , ájnat máhttin jábmemij mannat . De ávvudehket , almmit ja almmi ássit !#Sjållerdihtit danen , dij alme ja almij viesáda . Muhto vuoi eatnama ja meara ! Dasgo beargalat lea boahtán vuolás din lusa , ja su moarri lea stuoris , danne go son diehtá ahte sus lea dušše oanehis áigi velá . »#Valla vuoj ednamij ja merraj : bärggal le dijá lusi luojttádam , ja suv moarre le stuorre dan diehti gå diehtá ájges oadnen . ” Go guovdi oinnii ahte lei bálkestuvvon eatnamii , de dat doarrádalai nissona gii lei riegádahttán bárdnemáná .#Ja gå hárjakgermaj vuojnij ednamij lij bálkestuvvam de doarrádallagådij nissunav guhti lij bárnnemánás riegádahttám . Muhto nissonii addojuvvojedje stuora goaskima soaját , vai son girddášii dorvobáikásis meahccái gos bibmojuvvo , ovtta áiggi ja guokte áiggi ja áigebeali , guhkkin eret gearbmašis .#Ja stuorra goasskema goappásj soaje nissunij vatteduvvin vaj máhtij åjdåmähttsáj hállánit , dan bájkkáj gånnå biebmadallá muhtem ájgev ja guokta ájge ja ájggelahkev , gärmmahis mälggadin . Gearpmaš šávgalii njálmmistis čázi johkan nissona maŋŋái , vai rávdnji dolvvošii su .#Ja germaj tjátjev njálmestis nissuna maŋelt ädnon tjållij vaj rávve suv vuolgat . Muhto eanan veahkehii nissona ja rabastii njálmmis ja njielastii joga man guovdi lei šávgalan njálmmistis .#Valla ednam nissunav viehkedij , njálmes rabáj ja njielaj hárjakgärmmahis tjållim änov . Guovdi moaráskii nissonii ja vulggii soahtat su eará mánáid vuostái geat čuvvot Ipmila báhkkomiid ja dollet gitta Jesusa duođaštusas .#Ja hárjakgermaj nissunij alvvát moarádij ja vuolgij suv nuppij mánáj dårutjit , gudi Jubmela budájt tjuovvu ja suv vihtanusáv anodi . De guovdi čuoččastii mearragáddái .#Ja merragáddáj tjuottjadij . Dalle oidnen go mearas badjánii beahtu .#Ja vuojnniv urudisáv meras badjánime . Das ledje logi čoarvvi ja čieža oaivvi , ja čorvviin das ledje logi kruvnnu ja juohke oaivvis bilkádusa namma .#Danna lidjin lågev tjoarve ja gietjav oajve ja tjårvijnis lågev kråvnå ja åjvijnis álbediddje namá . Beahtu man mun oidnen , lei leopárdda láhkásaš , muhto dan juolggit ledje dego guovžžas ja dan njálbmi dego ledjonis .#Urudis mav vuojnniv , lij leopárda muoduk ja dan juolge degu bierna ja njálmme degu lädjána tsakkasnjálmme . Guovdi attii dasa fámus ja truvnnus ja stuora válddi .#Ja hárjakgermaj dasi fámostis vattij ja tråvnåv ja stuorra vieldev . Okta dan oivviin lei ožžon jápminhávi , muhto hávvi savvui , ja oppa máilbmi ovddošii beađu ja čuovvugođii dan .#Dan åjvijs avtan vuojnnet lij jábmemhávve valla savvum . Ålles värált urudisáv oavdduhij ja dav tjuovvolij . Olbmot gopmirdedje guovddi danne go lei addán behtui fámu , ja sii gopmirdedje beađu ge ja dadje : « Gii lea beađu láhkásaš , ja gii sáhttá soahtat dan vuostái ? »#Almatja hárjakgärmmahav råhkådallin , dajna gå lij fámov urudissaj vaddám ja urudisáv råhkådallin ja javllin : ” Guhtis le urudisá lágásj ? Behtui addojuvvui njálbmi mii sárdnu stuora , bilkideaddji sániid , ja dat oaččui fámu dahkat dan njealljelogiguokte mánu .#Guhtis dan vuosstij buktá doarrot ? ” Urudis goarssás ja álbediddje njálmev oattjoj ja fámov nielljalåkguokta máno bargatjit . Dat rabai njálmmis bilkidit Ipmila ja bilkidišgođii su nama , su viesu ja buohkaid geat orrot almmis .#Ja njálmes tsakkastij Jubmelav , suv namáv ja goadev álbedittjat , gájkajt gudi almen viessu . Dasa addojuvvui vuoigatvuohta soahtat bassi olbmuid vuostái ja vuoitit sin , ja maiddái fápmu ráđđet juohke čeardda , álbmoga , giela ja soga .#Riektáv oattjoj ájllisij vuosstij dårutjit ja sijáv oajtátjit , ja fámov oattjoj gájkka máttoj ja rijkaj ja gielaj ja álmmugij badjel . Ja buot eatnama ássit gopmirdit dan , buohkat geaid namma ii leat máilmmi vuođđudeami rájes leamaš čállojuvvon eallima girjái , njuvvojuvvon Lábbá girjái .#Ja gájkka ednama viesáda dav råhkådalli , juohkkahasj gen namma värálda sjivnnjedimes ij le iellema girjjáj tjáleduvvam njuovvam Lippa lunna . Geas ležžet bealjit , son gullos dán : Jos guhtege galggaš fáŋgavuhtii , de šaddá fáŋgavuhtii ! Jos guhtege galggaš goddot mihkiin , de son goddojuvvo mihkiin !#Gänna li bielje , gulldalis dáv Guhti fáŋŋgavuohtaj le mannamin , mannis fáŋŋgavuohtaj , ja guhti svierde åvdås le jámátjit , gåddujis svärddáj . Dás dárbbašuvvo bassi olbmuin gierdavašvuohta ja osku .#Ájllisij gierddisvuodas ja jáhkos le dal dárbbo . De oidnen nuppi beađu badjáneamen eatnamis . Das ledje guokte čoarvvi dego lábbás , muhto dat sártnui dego guovdi .#Ja nuppev urudisáv vuojnniv ednamis badjánime manna lidjin guokta lippatjoarve sjimuga , ja hárjakgärmmaha láhkáj ságastij . Dat geavaha vuosttaš beađu fámu dan čalmmiid ovddas ja bidjá eatnama ja dan ássiid gopmirdit vuosttaš beađu , mas jápminhávvi buorránii .#Dan tjalmij åvdån vuostasj urudisá fámojt vuoset . Ednamav viesádij aktan loaggá vuostasj urudisáv råhkådalátjit , gen jábmemhávve lij savvum . Dat dahká stuora oavdumearkkaid ja oažžu velá dola ge gahččat almmis eatnamii olbmuid oaidnut .#Stuorra oavddodagojt dahká ja tjabu dålåv almes ednama nali almatjij vuojnedijn gahtjadahttá . Dat čádjidahttá eatnama ássiid daiguin mearkkaiguin maid dat oažžu fámu dahkat beađu čalmmiid ovddas .#Ednama viesádijt tjáddjit merkaj majda fámov le oadtjum urudisá vuojnedijn dagátjit . Ja dat gohčču eatnama ássiid ráhkadit dan beađu čuolahusgova mii lei hávvádahttojuvvon mihkiin , muhto ealáskii .#Ednama viesádijt hoalájdahttá gåvåv dahkat urudissaj , mij svärddáj tjuoladaláj valla älláj . Dasa addojuvvui fápmu bossut heakka beađu govvii , nu ahte dat máhttá velá sárdnut ge , ja gottihit buohkaid geat eai bálval dan .#Ja riektáv oattjoj hekkav urudisá gåvvåj vattátjit vaj gåvvå aj buktá hållat ja gájka gudi urudisá gåvåv e råhkådalá gådduji . Dat bágge buohkaid , smávváid ja stuorráid , riggáid ja gefiid , isidiid ja šlávaid , bidjat mearkka olgeš gihtii dahje gállui , amas oktage oažžut oastit dahje vuovdit , jos sus ii leat dát mearka , beađu namma dahje dan nama lohku .#Merkav biejadahttá gájkaj oalges giehtaj jali gálluj , lehkusa allaga jali vuollegattja , boandá jali häjo , friddja almatja jali oarje . Aktak ij buvte oasestit merka dagi , urudisá namá dagi jalik namá lågo dagi . Dás dárbbašuvvo viisodat !#Dánna vijsesvuodav dárbahip . Geas lea jierbmi , rehkenastos beađu logu , dasgo dat lea muhtun olbmo lohku , ja dát lohku lea 666 .#Gänna li jierme , låhkis urudisá lågov , dajna gå le almatja låhko , ja låhko le guhttatjuotguhttalåkguhtta . Oainnáhusastan mun oidnen Lábbá čuožžumin Sionváris , ja oktan suinna ledje čuođinjealljeloginjealljeduhát olbmo geain lei su namma ja su Áhči namma čállojuvvon gállui .#Gehtja , vuojnniv Lippav Sionváren , ja Lippajn aktan tjuohtenielljalåknielljatuvsána nammas ja Áhtjes namma gállon . Almmis gullen jiena mii lei dego máraideaddji čáhci ja bajána čeargun , ja jietna man mun gullen , lei dego hárpačuojaheddjiid čuojaheapmi .#Ja almes gulliv jienav , degu skoavve tjátjijs ja rámes átjárájdes , ja jiedna mav gulliv lij hárppatjuojadiddjij tjuojadime lágásj . Truvnnu ovddas , ja dan njealji sivdnádusa ja vuorrasiid ovddas sii lávlo ođđa lávlaga , man ii giige sáhttán oahppat earet go dat čuođinjealljeloginjealljeduháha , geat leat ostojuvvon friddjan eatnamis .#Tråvnå åvdån ja nielje viessoga ja boarrásij åvdån ådå lávllagav lávllun . Ja aktak ietjá ittjij dav lávllagav åhpa gå ednamis lånestuvvam tjuohtenielljalåknielljatuvsána . Sii eai leat nuoskkidan iežaset nissoniiguin , dasgo sii leat dego guoskkakeahtes nieiddat .#Gudi älle nissunij bádatjam , li rájnnasa degu niejda . Sii čuvvot Lábbá gosa ihkinassii dat manaš .#Tjuovudi sidja Lippav gåsi vuolggá . Sii leat ostojuvvon friddjan olbmuid gaskkas Ipmila ja Lábbá vuosttaš šaddun .#Sij li almatjij gaskas friddjan oasteduvvam Jubmelij ja Libbaj vuostasj sjaddon . Sin njálmmis ii leat behtolašvuohta , sii leat láitemeahttumat .#Sijá njálmijn ij le gieles ja vigedime li . De mun oidnen fas eará eŋgela girdimin guhkkin badjin almmi vuolde .#Ja vuojnniv ietjá ieŋŋgilav alme guovddelav háledime . Sus lei agálaš evangelium sárdnidit eatnama ássiide , buot álbmogiidda ja čearddaide , gielaide ja sogaide . Son čuorvvui alla jienain : « Ballet Ipmilis ja addet sutnje gudni ! Dasgo dál lea su duomu áigi boahtán .#Sujna lij ihkeven evangelium ednama viesádijda guládit , gájkka rijkajda ja máttojda , gielajda ja álmmugijda ja jieddnát javlaj : ” Lehkut jubmelbalulattjan ja vaddit sunji gudnev , dajna gå suv duobmo båddå le ållånam . Rohkadallet su guhte lea sivdnidan almmi ja eatnama , meara ja ádjagiid ! »#Råhkådallit suv guhti le almev ja ednamav ja merav ja ádjagijt sjivnnjedam . ” Dasto bođii nubbi eŋgel guhte čuorvvui : « Gahččan , gahččan lea stuora Babylon , duot fuorrá , mii fastivuođainis lea jugahan moari viinni buot álbmogiidda . »#Nubbe ieŋŋgil bådij javla : ” Gahttjam , gahttjam le stuorra Babylon , man skiegesvuoda diehti gájkka álmmuga li moare vijnav juhkam . ” Sudno maŋŋil bođii goalmmát eŋgel gii celkkii alla jienain : « Jos giige gopmirda beađu ja dan čuolahusgova ja bidjá dan mearkka gállosis dahje giehtasis , de son ge gártá juhkat Ipmila moari viinnis , mii lea leikejuvvon láivutkeahttá su vaši gerrii ; ja son givssiduvvo dolain ja riššain bassi eŋgeliid ja Lábbá muođuid ovddas .#Sunnu maŋelt goalmát ieŋŋgil bådij jieddnát javla : ” Guhti urudisáv råhkådallá ja dan gåvåv ja merkav gállusis jali giehtasis duosstu , viertti Jubmela moare vijnav juhkat , mij Jubmela moare gávttjaj sägodik sjnjåraduváj , ja bijnástuvvat dålån ja risjájn ájlis ieŋŋgilij ja Lippa åvdån . Suovva mii boahtá sin givssis , badjána álo ja agálašvuhtii ; ii ihkku ii ge beaivet leat vuoiŋŋadus sis geat gopmirdit beađu ja dan čuolahusgova dahje sis geat váldet dan nama mearkan . »#Ja sijá vájve suovva ihkevis ihkevij badján ja siján gudi urudisáv ja dan gåvåv råhkådalli , ij le ráfe biejven jalik iján , ij gännánik guhti dan merkav aktan namájn duosstu . Dás dárbbašuvvo bassi olbmuid gierdavašvuohta , sin geat dollet gitta Ipmila báhkkomiin ja oskkus Jesusii .#Dánna dárbaj ájllisij gierddisvuodav , gudi Jubmela budájt ja Jesusa jáhkov anodi . ” Mun gullen dál almmis jiena mii celkkii : « Čále : Ávdugasat dat jábmit geat dás duohko jápmet Hearrá oapmin .#Ja gulliv almes jienav javllamin : ” Tjále : sálugin gudi dássta duohku Härrán jábmi . Vuoigŋa cealká : Ávdugasat sii leat . Sii besset vuoiŋŋastit rahčamušaineaset , dasgo sin dagut čuvvot sin . »#Vuojŋŋanis javllá , sij bessi bargojstisá vuojŋastit , dan diehti gå dagosa sijáv tjuovvu . ” Oainnáhusastan mun oidnen dán : Lei vilges balva , ja balvva alde čohkkái muhtun olbmobártni láhkásaš . Sus lei gollekruvdnu oaivvis ja bastilis sirpe gieđas .#Gehtja , vuojnniv vielggis balvav ja balva nanna soabmásav , almatjabárne muodugav tjåhkkåhime , gållekråvnnå oajven ja basstelis tjuohpan giedan . Ja nubbi eŋgel bođii olggos tempelis ja čuorvvui alla jienain sutnje gii lei čohkkámin balvva alde : « Bija sirppe čuohppat , dasgo dál lea láju áigi ; eatnama šattut leat láddan . »#Ietjá ieŋŋgil tiemmpelis bådij ja jieddnát tjuorvoj sunji balva nanna tjåhkkåhime : ” Tjuohpanijn tjuohppagoade , dan diehti gå tjuohppamájgge le boahtám ; ednama sjatto li láddam . ” Dat gii lei čohkkámin balvva alde , bijai sirppe mannat eatnama mielde , ja eatnama šattut čuhppojuvvojedje .#Ja guhti balva nanna lij tjåhkkåhime tjuohpanav ednama nali luojtij ja ednam tjuohpaduváj . Dál bođii nubbi eŋgel gis olggos almmi tempelis . Sus lei maid bastilis sirpe .#Ietjá ieŋŋgil alme tiemmpelis bådij ja sujna lij aj basstelis tjuohpan . De bođii áltáris ge eŋgel , ja sus lei fápmu ráđđet dola .#Ájn ietjá ieŋŋgil gänna lij fábmo dålå badjel álltáris bådij . Son čuorvvui alla jienain eŋgelii geas lei bastilis sirpe : « Bija bastilis sirppet čuohppat eatnama viidnegárddi šattuid , dasgo dan viidnemuorjjit leat láddan ! »#Ja tjuorvoj jieddnát sunji gänna lij basstelis tjuohpan : ” Basstelis tjuohpanijn ednama vijnnamuorjijt tjuohpa ; muorje li láddam . ” Eŋgel bijai sirppe mannat eatnama mielde , čuohpai eatnama viidnegárddi šattuid ja bálkestii daid Ipmila moari stuora viidneduolmmahahkii .#Ja ieŋŋgil tjuohpanis ednama nali luojtij ja muorjijt tjuohpaj ja dajt bálkestij Jubmela moare stuorra vijnnaduolmudahkaj . Viidneduolmmahat dulbmojuvvui gávpoga olggobealde , ja das golggai varra , nu ahte duhátguhttačuođi stadia duohken dat olii heasttaid bákki rádjái .#Ja vijnnaduolmudahka stáda ålggolin duolmoduváj , ja varra duolmudagás gålgåj lågenanguhttatjuohte stádia dassta , ja gitta hestaj bággerádjáj . Dasto mun oidnen almmis eará stuora ja ovddolaš mearkka : Čieža eŋgela čiežain maŋimuš givssiin , dasgo daiguin Ipmila moarri ollašuvvá .#Ja ietjá stuorra oavdos merkav almen vuojnniv : gietjav ieŋŋgila gietjajn vájvijn . Maŋemus vájve lidjin dajna gå Jubmela moarre ållånatjaj . Ja mun oidnen dego lásemeara , mas šealggáhalai dolla , ja lásemeara gáttis oidnen čuožžumin sin geat ledje vuoitán beađu , dan čuolahusgova ja dan nama logu .#Vuojnniv degu glássamerav dålåjn segaduvvam , ja gudi urudisás ja dan gåvås ja dan namá lågos lidjin bessam , tjuodtjomin glássameran Jubmela hárpa giedan . Sis leat Ipmila hárppat gieđas , ja sii lávlot Movssesa , Ipmila bálvaleaddji lávlaga , ja Lábbá lávlaga : Stuorrát ja ovddolaččat leat du dagut , Hearrá Ipmil , Buotveagalaš !#Ja lávllun Mosesa , Jubmela dievnára , lávllagav ja Lippa lávllagav : Stuore ja oavddusa li duv dago , Härrá Jubmel , gájkviekses . Vanhurskásat ja vuoigatlaččat leat du geainnut , don álbmogiid gonagas .#Rievtesferduga ja sáddná li duv gäjno , dån álmmugij gånågis . Guhte ii galggaše ballat dus , Hearrá , ja gudnejahttit du nama ?#Guhtis ij lulu ballat , Härrá , ja duv namáv guddnedit ? Dasgo aivvefal don leat bassi . Buot álbmogat bohtet gopmirdit du du muođuid ovddas , dasgo du vanhurskkis duomut leat almmustuvvan .#Dån aktu le ájlis , gájkka álmmuga båhti duv åvdån råhkådalátjit , duv rievtesferdukvuohta le bihkusin sjaddam . Dás maŋŋil mun oidnen dán : Almmi tempel , duođaštusa goahti , rahppojuvvui . Olggos bohte dat čieža eŋgela dainna čiežain givssiin , ja sis ledje buhtes , vilges biktasat badjelis ja golleboagán ratti birra .#Maŋŋela vuojnniv alme tiempel , lihttogoahte , rahpasij , ja gietjav ieŋŋgila gejn lidjin gietjav vájve , tiemmpelis båhtin guojtte vielggis biktasijda gárvoduvvam ja gålleavve birális . Okta dan njealji sivdnádusas attii dan čieža eŋgelii čieža gollegeara maid dievva lei Ipmila moarri , su guhte eallá álo ja agálašvuhtii .#Ja nieljet urudisás akta vattij gietja ieŋŋgilij gietjav gållegáre , Jubmela moares dievva , suv moares guhti ihkeven ájggáj viessu . Ja Ipmila hearvásvuođa ja fámu suovva devddii tempela , nu ahte ii oktage sáhttán mannat tempela sisa ovdal go čieža eŋgela čieža givssi ledje ollašuvvan .#Tiempel Jubmela herlukvuoda suovas ja suv fámos dievaj , ja aktak ittjij tiemmpelij besa åvddål gå gietjav vájve gietjat ieŋŋgilis lidjin ållånam . Mun gullen tempelis alla jiena mii celkkii dan čieža eŋgelii : « Vulget ja gurrejehket Ipmila moari čieža geara eatnama ala ! »#Gulliv garra jienav tiemmpelis gietja ieŋŋgilij javllamin : ” Mannit , guorrijihtit Jubmela moare gietjav gáre ednamij . ” Vuosttaš eŋgel manai ja gurrii gearas eatnama ala .#Vuostasj manáj guorrij gáres ednamij . De ihte bávččas , várka , siedjabuhkkot daidda olbmuide geain lei beađu mearka ja geat gopmirdedje dan gova .#Bahás ja vastes náránisá dajda almatjijda ihtin gejn urudisá märkka lij ja gudi dan gåvåv råhkådallin . Nubbi eŋgel gurrii gearas merrii .#Nubbe gáres merraj guorrij . De mearra šattai dego jábmi varran , ja buot meara heakkalaččat jápme .#Ja merra sjattaj degu jábbmega varra ja gájkka jámij , mera gájkka ielle jábmin . Goalmmát eŋgel gurrii gearas jogaide ja ádjagiidda .#Goalmát gáres änojda ja ádjagijda guorrij . De čáhci šattai varran , ja mun gullen čáziid eŋgela cealkimin : « Vanhurskkis leat don guhte leat ja ledjet , don bassi , guhte leat cealkán daid duomuid .#Ja tjáhtje varran sjattaj . Ja gulliv tjátje ieŋŋgilav javllamin : ” Rievtesferduk le dån guhti le ja guhti lidji , dån ájlis guhti dáv duobmov sárnnu . Sii leat golggahan bassi olbmuid ja profehtaid vara , ja danne don leat addán sidjiide vara juhkat .#Sij li ájlis ålmmåj ja profehtaj varáv gålgådam , ja danen dån le varáv sidjij juhkusin vaddám . Dan sii leat ánssášan . »#Dav li ánssidam . ” Ja mun gullen áltára cealkimin : « Duođaid , Hearrá Ipmil , Buotveagalaš , vuoiggalaččat ja vanhurskásat leat du duomut ! »#Gulliv álltárav javllamin : ” Härrá Jubmel , gájkviekses , sáddná ja rievtesferduga li duv duobmo . ” Njealját eŋgel gurrii gearas beaivvážii .#Nälját gáres bäjvváj guorrij . De beaivváš oaččui fámu boaldit olbmuid dolainis , ja olbmot bulle garra báhkas .#Ja biejvve fámov oattjoj almatjijt dålåjn boaldátjit , buollin báhkka dålån . Dattege sii bilkidedje Ipmila nama , su gean fámus dát givssit leat . Sii eai jorgalan nu ahte livčče addán Ipmilii gudni .#Jubmelav , gänna lij fábmo vájvij badjel , vájvij diehti álbedin ja ettjin buorádusáv sidá dahkat ja suv guddnedit . Viđat eŋgel gurrii gearas beađu truvdnui .#Vidát gáres urudisá tråvnnåj badjel guorrij . De beađu riika šattai seavdnjadassii , ja olbmot gáske njuokčamiiddiset bákčasa dihtii ja bilkidedje almmi Ipmila bákčasiiddiset ja buhkkuideaset dihtii , muhto eai jorgalan daguineaset .#Ja dan rijkka sjevnjudij ja almatja njuoktjamijt báktjasis gásskin ja alme Jubmelav báktjasij ja náránisáj diehti álbedin valla dagojstisá ettjin jårgijda . Guđat eŋgel gurrii gearas stuora Eufratetnui .#Gudát gáres stuorra Eufratednuj guorrij . Dan čázit goike , ja nu válmmaštuvai geaidnu nuortagonagasaide .#Ja tjáhtje gåjkåj ja gäjnno lullegånågisájda rahpasij . Ja mun oidnen guovddi njálmmis , beađu njálmmis ja vearri profehta njálmmis boahtimin golbma buhtismeahttun vuoiŋŋa , mat ledje cubbuid láhkái .#Ja vuojnniv hárjakgärmmaha njálmes ja urudisá njálmes ja vierreprofehta njálmes gålmmå bahás vuojŋŋanisá boahtemin . Tsuobbuj muoduga lidjin . Dát leat beargalagaid vuoiŋŋat mat dahket oavdumearkkaid . Dat vulget buot máilmmi gonagasaid lusa čohkket sin soahtái Ipmila , Buotveagalačča , stuora beaivvi .#Dá li bahás vuojŋŋanisá ma merkajt bukti dahkat , ja mannin ålles värálda gånågisáj lusi sijáv dårruj tjoahkkitjit Jubmela , gájkväksása , stuorra biejve . ” « Geahča , mun boađán dego suola .#Gehtja , suolan boadáv . Ávdugas son guhte gohcá ja várjala biktasiiddis , amas johtit álásin ja čájehit heahpadis . »#Sálugin guhti gåhtså ja biktasijdes vuorkut vaj ij rihtsuda ja sjierves vuoseda . ” Vuoiŋŋat čohkkejedje gonagasaid dan báikái mii hebreagillii gohčoduvvo Harmageddonin .#Ja tjoahkkijin sijájt sadjáj hebreagiellaj nammaduvvam Harmagedon . Čihččet eŋgel gurrii gearas áibmui .#Giehttjit gáres ilmmáj guorrij . Ja tempela truvnnus gullui alla jietna mii celkkii : « Dat lea dáhpáhuvvan ! »#Ja garra jiedna tiemmpela tråvnås gulluj javllamin : ” Sjaddam le . ” Eldagahtij ja jumáj . De gaske álddagasat ja čergo dierbmát ja baján , ja šattai nu garra eatnandoarggástus ahte dakkár ii leat leamaš nu guhká go olbmot leat eallán eatnama alde .#Átjek gulluj ja ednam skielbestij . Ij goassak le dan láhkáj skielbbim guhkev almatja li ednamin viessum . Stuora gávpot luoddanii golmma oassái , ja álbmogiid gávpogat gahčče .#Stuorra stáda gålmå oassáj luottanij , ja álmmugij stáda slábmin . Ipmil ii lean vajáldahttán stuora Babylona , muhto attii dasa geara mas lei su moari ja vaši viidni .#Ja Jubmel ittjij stuorra Babylonav vajálduhte ájnat garra moare vijnastis vattij gávtjav juhkat . Juohke suolu jávkkai , eai ge várit oidnon šat .#Gájkdivna suollu gáhtun , ettjin ga váre dasti diehttu . Ja almmis gahčče olbmuid ala stuora čuođibuddásaš čuorbmasat .#Ja stuorra tjuormmasa , talenta låssåda , almes almatjij nali gahttjin . Muhto sii bilkidedje Ipmila dan givssi dihtii man čuorbmasat dagahedje , dasgo giksi lei issoras .#Ja almatja Jubmelav tjuormmasij diehti álbedin dajna gå tjuormmasa sijájt tjärvvasit vájvedin . Okta dan čieža eŋgelis geain ledje čieža geara , bođii mu lusa ja celkkii : « Boađe , mun čájehan dutnje makkár duomu oažžu stuora fuorrá , gii čohkká stuora čáziid lahka .#Gietjat ieŋŋgilis akta , gänna lidjin gietjav gáre , muv lusi bådij javla : ” Boade , de dunji vuosedav skieges nissuna duobmov , guhti stuorra tjátjij lahka viessu . Máilmmi gonagasat leat furrošan suinna , ja eatnama ássit leat oaivvahuvvan su fuorrávuođa viinnis . »#Sujna li ednama gånågisá skiegesvuodan viessum , ja ednama viesáda li suv skiegesvuoda vijnas vuoladuvvam . ” Vuoigŋa devddii mu , ja eŋgel doalvvui mu meahccái .#Ja Vuojŋŋanisán muv åjdåmähttsáj doalvoj . Doppe mun oidnen nissona čohkkámin skárllatrukses beađu sealggis . Bilkideaddji namat ledje čállon miehtá beađu , ja das ledje čieža oaivvi ja logi čoarvvi .#Vuojnniv nissunav tjåhkkåhime skárlakruoppsis urudisá nanna mij lij álbediddje namájs dievas , ja danna lidjin gietjav oajve ja lågev tjoarve . Nissonis ledje badjelis purpur- ja skárllatrukses biktasat , ja son lei čiŋahuvvon golliin ja divrras geđggiiguin ja bearraliiguin .#Ja nissun lij gárvoduvvam purpurij ja skárlakruoppsadij , ja gålles ja divras giergijs ja råhtåjs guojtij . Gieđastis son doalai gollegeara man dievva lei su furrodaga fastivuohta ja buhtismeahttunvuohta .#Giedan lij gållegávttja vastesvuoda ja suv skiegesvuoda bádudagájs dievva . Su gállui lei čállojuvvon namma mas lei čiegus oaivil : « Stuora Babylon , buot fuoráid ja eatnama fastivuođaid eadni . »#Ja gállusis lij namma , tjiegosvuohta , tjáleduvvam : Babylon , ednama gájkka huoráj ja vastesvuodaj ieddne . Ja mun oidnen ahte nisu lei gárihuvvan bassi olbmuid ja Jesusa duođašteddjiid varas .#Ja nissunav vuojnniv ájllisij varás ja Jesusa vihtanij varás vuollagin . Mun imaštallen go oidnen su .#Oavdduhiv tjärvvasit gå suv vuojnniv . Muhto eŋgel celkkii munnje : « Manne don imaštalat ?#Ja ieŋŋgil munji javlaj : ” Manen oavdduha ? Mun muitalan dutnje nissona ja beađu čiegusvuođa , dan mii lea guoddimin su , ja mas leat čieža oaivvi ja logi čoarvvi .#Giehtov dunji nissuna tjiegosvuoda birra ja urudisá birra mij suv guoddá ja manna li gietjav oajve ja lågev tjoarve . Beahtu man oidnet , lea leamaš , muhto dál ii leat šat .#Urudisáv mav vuojnni lij , valla ij dasti le . Dat badjána čiekŋalasas , ja manná hevvui .#Tjiegŋalisás badján ja håhkkånibmáj manná . Ja sii geat orrot eatnama alde , ja geaid namat eai leat leamaš čállojuvvon eallima girjái máilmmi vuođđudeami rájes , sii hirpmástuvvet go oidnet beađu mii lea leamaš ii ge leat šat , vaikko dat boahtá fas .#Ja ednama viesáda , gej namá värálda sjivnnjedime rájes älle iellema girjjáj tjáleduvvam , oavdduhi gå urudisáv vuojnni mij lij ja ij le , valla boahtemin le . Dás dárbbašuvvo jierbmi ja viisodat .#Jiermev ja vijssudagáv dal dárbaj . Čieža oaivvi mearkkašit čieža vári maid alde nisu lea čohkkámin .#Gietjav oajve li gietjav váre majn nissun tjåhkkåj ja li aj gietjav gånågisá . Dat mearkkašit maiddái čieža gonagasa : Viđas sis leat juo gahččan , okta ráđđe ain dál ja okta ii leat velá boahtán , ja go son boahtá , de son ráđđe dušše oanehis áiggi .#Vihtta li gahttjam , akta dálla le , akta ij le ájn boahtám , ja gå boahtá ganut val oanegis ájgev . Beahtu ieš , mii lea leamaš ii ge leat šat , lea gávccát gonagas , muhto dan seammás dat lea okta dan čiehččasis ja manná hevvui .#Ja gávtsát , valla daŋgas diehti akta giehtjasis , le urudis mij lij ja ij dasti le , ja sån håhkkånibmásis manná . Logi čoarvvi maid don oidnet , leat logi gonagasa geat eai leat velá beassan ráđđet , muhto oktan beađuin sii ožžot gonagasválddi ovtta diibmui .#Ja lågev tjoarve majt vuojnni li lågev gånågisá gudi ájn älle rijkajdisá oadtjum , valla avta tijmmaj gånågisfámov urudisájn aktan oadtju . Oktii ráđiid sii addet fámuset ja válddiset behtui .#Siján le akta miella ja fámov ja vieldev urudissaj vaddi . Sii soahttájit Lábbá vuostái , muhto Láppis vuoitá sin , dasgo dat lea hearráid hearrá ja gonagasaid gonagas , ja suinna vuitet sii geat leat rávkojuvvon , válljejuvvon ja oskkáldasat . »#Lippajn dårru , valla Libba sijáv vuojttá aktan sijájn gudi li gåhtjoduvvam ja válljiduvvam ja li jáhkkogisá , dan diehti gå le härráj härrá ja gånågisáj gånågis . ” Eŋgel sártnui fas munnje : « Čázit maid don oidnet , gos fuorrá čohkká , leat álbmogat ja olmmošjoavkkut ja sogat ja gielat .#Ja munji javlaj : ” Tjátjijt majt vuojnni gånnå skieges nissun viessu , li rijka , almasjvega , álmmuga ja giela . Ja logi čoarvvi maid don oidnet , ja beahtu , vašuhišgohtet fuorá , dahket su báljisin ja álásin , borret su oačči ja boldet su gutnan dolas .#Ja lågev tjoarve ja urudis majt vuojnni , skieges nissunav vasjodi ja häjtanissan ja rihtsogin dahki , biergos bårri ja dålån boalldi . Dasgo Ipmil bidjá sin váibmui ollašuhttit áigumušas , nu ahte sii oktii ráđiid addet válddiset behtui , dassážii go Ipmila sátni ollašuvvá .#Jubmel le sidjij mielav vaddám suv ájggomusájt ållidit ja avtajn mielajn urudissaj rijkas vaddet , dasik Jubmela bágo li ålliduvvam . Ja nisu gean don oidnet , lea dat stuora gávpot mii ráđđe eatnama gonagasaid . »#Nissunav gev vuojnni le stuorra stáda , manna le gånågisviellde ednama gånågisáj badjel . ” Dasto mun oidnen vuot ovtta eŋgela njiedjamin almmis stuora fámuin , ja su hearvásvuohta čuvgii oppa eatnama .#Maŋŋela vuojnniv ietjá ieŋŋgilav almes luojttádime . Sujna lij stuorra fábmo , ja ednam suv herlukvuodas tjuovgudij . Son čuorvvui alla jienain : « Gahččan , gahččan lea stuora Babylon !#Ja jieddnát tjuorvvij : ” Gahttjam , gahttjam le stuorra Babylon . Dat lea šaddan buot bahá vuoiŋŋaid orrunsadjin , buhtismeahttun vuoiŋŋaid suodjin , buot buhtismeahttun ja fasttes lottiid suodjin .#Bahás vuojŋŋanisáj årrombájkken le sjaddam , gájkka bahás vuojŋŋanisáj biessen , gájkka bádes ja vastes låttij biessen . Dán fuorá viinnis , moari viinnis , leat buot sogat juhkan , máilmmi gonagasat leat furrošan suinna , ja máilmmi gávpeolbmát leat riggon su badjelmearálaš eallimis . »#Suv skiegesvuoda diehti gájkka álmmuga li moare vijnav hähttum juhkat , ja ednama gånågisá li sujna skiegesvuodan viessum , ja ednama oasestiddje boanndum fámos ja valljudagás baktu . ” De mun gullen almmis eará jiena mii celkkii : Vulget eret , guđđet su , dii geat lehpet mu álbmot , amadet šaddat oasálažžan su suttuide ja amadet deaivvahallat su givssiide .#Ja ietjá jienav almes gulliv : ” Vuolggit suv lussta , muv álmmuk , vaj ehpit suv suttoj oassen satta ja suv vájvijda boadádalá . Dasgo su suttuid guhpá ollá gitta albmái , ja Ipmil muitá buot su vearrivuođaid .#Dajna gå suv sutto gitta alme rádjáj ålli , ja Jubmel ij le suv bahádagojt vajálduhttám . Mákset sutnje nugo son ieš lea máksán earáide , mávssahehket sutnje guovttegeardásaččat su daguid mielde , ja njorrejehket sutnje gearddi bahččagat juhkamuša dan gerrii masa son ieš lea njorren .#Máksit sunji nåv gåktu iesj le máksám , mávsedihtit suv guovte gärddáj dagojstis . Sjnjoarrijihtit sunji guovte gärddáj dan gávttjaj masi iesj le juhkamusáv segadam . Addet sutnje seammá ollu givssi ja morraša go son ieš lea návddašan hearvásvuođa ja badjelmearálašvuođa .#Vaddit sunji vájvijs ja surgos dan ålov mav iesj le valjesvuodas niektim . Son cealká váimmustis : « Dás čohkkán truvnnus dego dronnet , leaska in leat , morraša in goassege dovdda . »#Vájmonis javllá : ’ Mån lev drådnik , iv le árbbásj , iv ga surggahit dárbaha . ’ Danne su deaividit seammá beaivvi buot su givssit , jápmin , moraš ja nealgi , ja son boldojuvvo dolas .#Danen de suv vájve avtan biejven båhti , jábmem , surggo ja nielgge , ja dålån boaldeduvvá . Dasgo fámolaš lea Hearrá Ipmil guhte lea dubmen su .#Fábmogis le Härrá Jubmel guhti suv le duobbmim . Máilmmi gonagasat geat leat suinna furrošan ja leaicidan , čirrot ja luibmet su dihtii , go oidnet suova badjáneamen go son buollá . Sii čužžot guhkkin eret su givssi balus , ja sii fuikot : « Vuoi , vuoi du , stuora gávpoga , Babylona fámolaš gávpoga ! Ovtta diimmus bođii du duopmu . »#Ja ednama gånågisá gudi sujna li skiegesvuodan ja valjesvuodan viessum tjierru suv ja luodju gå buollema suovav vuojnni ja ietja mälggadin suv vájves balos fuojkki : ’ Vuoj , vuoj dunji stuorra stádaj Babylonaj , fábmogis stádaj , avtan tijman le duobbmo dunji boahtám . ’ Maiddái máilmmi gávpeolbmát čirrot ja moraštit su , danne go ii oktage šat oastte sin gálvvuid : eai golliid , silbbaid , divrras geđggiid , bearraliid , fiinna liinniid , purpuriid , silkkiid , skárllagiid , eai ge mange lágán njálggahájat muoraid , eai mange lágán elefántabátnedujiid eai ge divrrasmuorradujiid , eai veaike- , ruovdeeai ge marmordujiid , eai kanelaid eai ge eará máistagiid , suovvasiid , hádjavuoidasiid eai ge suovastanbihkaid , eai viinni eai ge oljju , eai fiinna jáffuid eai ge nisuid , eai šibihiid , sávzzaid , heasttaid , vovnnaid eai ge šlávaid , olbmuid oktan rupmašiin ja sieluin .#Ja ednama oasestiddje suv tjierru ja surggahi dajna gå aktak ij dasti sijá háksagálvojt oaste , gållijt ja silbajt , divras giergijt ja råhtåjt , lijnijt ja purpurijt , silkijt ja skárlagijt , tujámuorav , elefántadávtijs ja divras muorajs , guohpáris , ruovdes ja mármoris dahkam gávnijt , jalik ruttajt , njálgahájajt ja vuojddasijt ja moattelágásj suovvasijt , jalik vijnajt ja oaljojt , jáfojt ja sájojt , jalik gusájt ja sávtsajt , hestajt ja vávnajt ja årjijt ja almasjhekkajt . Šattuid maidda don oppa sielustat anistuvvet don leat láhppán , buot du fávruvuođa ja goargatvuođa don leat massán it ge goassege gávnna daid šat .#Sjatto majt hálijdi li gáhtum . Gájkka mij guojttá ja bájttá le massám ja aktak ij dajt goassak gávna . Daid gálvvuid gávppašeaddjit geat leat riggon fuorá eallimis , čužžot guhkkin eret su givssi balus . Sii čirrot ja luibmet ja celket : « Vuoi , vuoi du , stuora gávpoga ! Don ledjet gárvodan fiinna liinniin ja purpuriin ja skárllagiin ja čiŋahuvvon golliiguin ja divrras geđggiiguin ja bearraliiguin !#Gudi dakkir gálvojt li oasestam , gudi sujsta li boanndum , tjuodtju balos suv vájvijs mälggadin , tjiero ja luojo : ’ Vuoj , vuoj , dán stuorra stádaj , mij tjáppa lijnijda ja purpurijda ja skárlagij lij gárvoduvvam ja gållijs ja divras giergijs ja råhtåjs guojtij . Ovtta diimmus lea dát stuora riggodat duššan . »#Avtan tijman le boanndudahka dåssjånam . ’ Buot skiippahoavddat ja borjjasteaddjit , mearraolbmát ja sii geat barget meara alde , čužžo guhkkin eret ja čurvo go oidne suova badjáneamen go son bulii : « Gos lea dán stuora gávpoga veardásaš ? »#Gájkka háksaoajve ja gájka gudi gálvojisá bårjåsti ja merraålmmå ja gájka gudi merrabargos viessu mälggadin tjuodtjun ja tjuorvvun gå suovav vuojnnin : ’ Gånnå le dán stuorra stáda lágásj ? ’ Ja sii gilve muolddaid oaivviset ala ja čurvo čieru ja luoimma : « Vuoi , vuoi stuora gávpoga , gos buohkat geain lea skiipa meara alde , leat riggon su divrras dávviriid dihtii !#Ja muldov oajvesa nali bálkestin ja tjiero ja hujá tjuorvvun : ’ Vuoj , vuoj , dán stuorra stádaj mij gájkajt gejn li hávsa meran boanndán valjijnis dagáj . Ovtta diimmus dat lea duššan . »#Avtan tijman dåssjånij . ’ Illut su gahččamis , albmi , ja illudehket bassi olbmot , profehtat ja apoastalat !#Sjållårdallit dan diehti , dån almme ja dij ájllisa ja apostela ja profehta ! Dasgo Ipmil lea dubmen su gii dubmii din .#Jubmel suv le duobbmim dan milta gåk dijáv le duobbmim . ” De fámolaš eŋgel loktii geađggi mii lei millogeađggi stuoru , bálkestii dan merrii ja celkkii : « Nu bálkestuvvo fáhkkestaga stuora gávpot Babylon ii ge dat goassege šat gávdno .#Ja fábmogis ieŋŋgil låggŋij giergev millagierge stuoragav , bálkestij merraj ja javlaj : ” Návti stuorra stáda Babylon alvos fámujn tjiegŋalissaj bálkestuvvá ja ij dasti goassak diehttu . Hárpačuojaheddjiid ja lávluid lávlagat , njurggonasčuojaheddjiid ja básončuojaheddjiid musihkka ii goassege šat gullo du siste . Ii leat goassege šat giehtaduojár du siste .#Lávllom ja hárppatjuojadiddjij , sjnjurguntjuojadiddjij ja basuvnnatjuojadiddjij jiena e dasti goassak duv lunna gullu , ij dasti goassak avtak lágásj duodjár duv lunna diehttu . Ii goassege šat gullo millu jurra du siste . Ii goassege šat báitte lámppá čuovga du siste . Eai goassege šat gullo irggi ja moarsi jienat du siste .#Ij dasti goassak milla jiedna duv lunna gullu , ij dasti goassak lámmpo duv lunna tjuovga ja e dasti goassak irgge ja moarsse jiena duv lunna gullu . Dasgo du gávpeolbmát ledje máilmmi válddálaččat , ja don geidet álbmogiid noidodagainat .#Duv oasestiddje lidjin ednama härrá , dan diehti gå gájkka almatja duv skieddimijs tjáddjiduvvin . Gávpogis lei profehtaid ja bassi olbmuid varra , buohkaid varra geat leat sorbmejuvvon eatnama alde . »#Dan stádan lij profehtaj ja ájllisij varra ja gájkaj varra gudi ednamin njuovaduvvin . ” Dasto mun gullen dego stuora joavkku almmis čuorvumin alla jienain : Halleluja !#Dan maŋŋela gulliv almes degu stuorra fuova jienav : ” Halleluja ! Bestojupmi , gudni ja fápmu gullá Ipmilasamet , dasgo duođalaččat ja vanhurskásat leat su duomut .#Lånestibme ja herlukvuohta ja fábmo le mijá Jubmela lunna , dajna gå suv duobmo sáddná ja rievtesferduga li . Son lea dubmen stuora fuorá , guhte bilidii eatnama fuorrávuođainis , ja son lea mávssahan fuorrái bálvaleddjiidis vara .#Sån le duobbmim stuorra huoráv , guhti ednamav skiegesvuodajnis dåssjidij , suv le haddudam dievnárijes vará diehti . ” Sii čurvo fasttain : Halleluja !#Ja vaden javllin : ” Halleluja . ” Fuorá dolas badjána suovva álo ja agálašvuhtii .#Ja suovvas ihkevis ihkevij badján . Njealljegoalmmátlot vuorrasa ja njeallje sivdnádusa luoitádedje eatnamii ja rohkadalle Ipmilii gii čohkká truvnnus , ja sii celke : « Amen .#Ja guoktalåkniellja boarrása ja niellja viessoga ednamij luojttádin ja Jubmelij tråvnånis råhkådallin ja javllin : ” Amen . Halleluja ! »#Halleluja ! ” Ja truvnnus gullui jietna : « Máidnot Ipmileamet , buot su bálvaleaddjit , dii geat ballabehtet sus , sihke unnit ja stuorrát ! »#Ja tråvnås gulluj jiedna : ” Hievedihtit Jubmelav , gájkka suv dievnára , jubmelbalulattja , allaga ja vuollegattja . ” De mun gullen dego stuora joavkku ja dego máraideaddji čáziid boršuma ja garra bajána čearguma . Dat čurvo : Halleluja !#Ja gulliv degu stuorra fuova jienav ja degu stuorra tjátje jienav ja degu rámes átjá jienav : ” Halleluja ! Dasgo Hearrá Ipmileamet , Buotveagalaš , lea šaddan gonagassan .#Härrá , mijá Jubmel , gájkviekses , dal le gånågis . Illudehkot ja ávvudehkot ja addot sutnje gudni ! Dasgo lábbá heajaid áigi lea boahtán ! Su moarsi lea ráhkkanan , sutnje addojuvvojedje buhtes liidnebiktasat gárvun .#Ávvudallup ja sjållårdallup ja vaddup sunji gudnev , dan diehti gå Lippa hejaj ájgge le boahtám ja suv moarsse le ietjas gárvedam . Liidnebiktasat leat bassi olbmuid vanhurskkis dagut .#Sunji le guojtte vielggis lijnnebiktasa vatteduvvam gárvvon , dajna gå lijne li ájllisij rievtesferdukvuoda dago . ” Ja eŋgel celkkii munnje : « Čále : Ávdugasat sii geat leat bovdejuvvon Lábbá headjamállásiidda . »#Ja ieŋŋgil munji javlaj : ” Tjále : Sálugin gudi Lippa hedjamállásijda li gåhtjoduvvam . ” De son lasihii : « Dát leat Ipmila duohta sánit . »#Ja munji javlaj : ” Dá li Jubmela duohta bágo . ” Mun luoitádin su julggiid ovdii rohkadallat su , muhto son celkkii munnje : « Ale daga nu !#Ja luojttádiv juolgijis åvddåj suv råhkådalátjit . Ja munji javlaj : ” Ale nåvti dagá ! Mun lean dušše Ipmila bálvaleaddji nugo don ge ja du oskuguoimmit , sii geat dollet gitta Jesusa duođaštusas .#Mån lev Jubmela dievnár duv ja vieljajat láhkáj , gejn le Jesusa vihtanus . Rohkadala Ipmila ! »#Jubmelij råhkådalá . – Jesusa duođaštus lea profehtastallama vuoigŋa .#Jesusa vihtanus le åvddålijsárnnoma Vuojŋŋanis . ” De mun oidnen almmi rabasin , ja doppe mu ovddas lei vilges heasta .#Ja gehtja , vuojnniv almev rahpasin ja vielggis hestav . Riidejeaddji namma lea « Oskkáldas ja Duođalaš » , dasgo son dubme ja soahtá vanhurskkisvuođain .#Dan nanna tjåhkkåhij gen namma le ” Åskåldis ja sáddná ” , ja sån duobbmi ja rievtesferdugit dårru . Su čalmmit leat dego buolli dolla , ja oaivvis sus leat máŋga kruvnnu , ja sutnje lea čállojuvvon namma man dušše son ieš dovdá .#Suv tjalme lidjin degu dållåsjnjibtjo , oajven moadda kråvnå , ja sunji lij namma tjáleduvvam , mav dåssjå iesj dåbddå . Son lea gárvodan varas buonjostuvvon biktasiiguin , ja su namma lea Ipmila Sátni .#Varán buonjoduvvam ålgoldisgárvvuj lij gárvvunam , ja suv namma le ” Jubmela báhko . ” Almmi soahteveagat čuvvot su vilges heasttaiguin , gárvodan fiinna , vilges ja buhtes liidnebiktasiiguin .#Guojtte vielggis lijnijda gárvvunam almefuova suv tjuovvun vielggis hestaj nanna . Ja su njálmmis geaigá bastilis miehkki mainna son sáhttá časkit álbmogiid . Son stivre sin ruovdesoppiin ja duolbmá viidneduolmmahaga man dievva lea moari viidni , Ipmila , buotveagalačča , vašši .#Ja njálmestis basstelis svierdde idij majna álmmugijt tjasská , ja sijáv ruovddesåppijn riejnet , ja vijnnaduolmudagán gájkviekses Jubmela , garra moare vijnav duolmmu . Su biktasii ja alimiidda lea čállojuvvon namma : Gonagasaid Gonagas ja Hearráid Hearrá .#Ja ålgoldisgárvo ja tjoarbiele nali namma le tjáleduvvam : ” Gånågisáj gånågis ja härráj härrá . ” De mun oidnen eŋgela čuožžumin beaivvážis . Son čuorvvui alla jienain buot lottiide mat girdet allin almmi vuolde : « Bohtet deike , čoahkkanehket Ipmila stuora guossemállásiidda ! Dii beassabehtet borrat gonagasaid , soahteoaivámuččaid ja fámolaččaid oačči , heasttaid ja daid riidejeddjiid oačči , buot olbmuid oačči , isidiid ja šlávaid , mánáid ja rávis olbmuid . »#Ja vuojnniv ieŋŋgilav biejve sinna tjuodtjomin , ja sån tjuorvoj jieddnát gájkka låttijda ma alme guovddelav háledin : ” Båhtit tjåhkanihtit Jubmela guossemállásijda , de oadtjobihtit gånågisáj ja doarroålmmåj ja fábmogis ålmmåj biergov bårråt ja hestaj ja rijddijiddjij biergov ja gájkka almatjij biergov , friddja almatjij ja årjij , allagij ja vuollegattjaj . ” De oidnen beađu ja máilmmi gonagasaid oktan soahteveagaideasetguin čoagganan soahtat riidejeaddji ja su veagaid vuostái .#Ja vuojnniv urudisáv ja ednama gånågisájt fuovajisá tjåhkanam rijddijiddje ja fuovajis vuosstáj dårutjit . Muhto beahtu dohppejuvvui gitta oktan dainna vearri profehtain guhte dagai oavdumearkkaid beađu ovddas ja daiguin čádjidahtii buohkaid geat válde beađu mearkka ja gopmirdedje dan čuolahusgova .#Ja urudis giddiduváj aktan vierreprofehtajn guhti lij merkajt urudisá åvdån dahkam ja tjáddjidam sijájt gudi lidjin dan merkav duosstum ja dan gåvåv råhkådallam . Goappašagat bálkestuvvuiga eallinaga dollajávrái mii buollá riššain .#Goappátja bálkestuvájga viesso dållåjávrráj mij risjájs buollá . Earát goddojuvvojedje dainna mihkiin mii boahtá riidejeaddji njálmmis , ja buot lottit borre gallás sin oaččis .#Iehtjáda svärddáj gåddujin mij rijddijiddje njálmes idij , ja gájkka låtte daj biergos gallánibmáj bårrin . De mun oidnen eŋgela njiedjamin almmis čiekŋalasa čoavdda ja stuora láhkkit gieđas .#Vuojnniv ieŋŋgilav almes luojttádime , tjiegŋalisá tjåvda ja stuorra rigge giedan . Son dohppii guovddi , boares gearbmaša , mii lea beargalat ja Sáhtán , ja čanai dan duhát jahkái . Eŋgel bálkestii su čiekŋalassii , lohkkadii ja seilii uvssa , amas dat šat fillet álbmogiid , ovdal go dat duhát jagi leat vássán .#Ja sån giddij hárjakgärmmahav , dålusj gärmmahav mij le Bärggal ja Sáhtán , ja tuvsán jahkáj dav tjanáj ja tjiegŋalissaj bálkestij , uvsav lássij ja sinidahtij vaj hárjakgermaj ij álmmugijt dasti tjáddjida åvddål gå tuvsán jage li vássám . Das maŋŋil dat galgá luitojuvvot luovus oanehassii .#Maŋŋela val oanegis ájggáj luojteduvvá . De mun oidnen truvnnuid , ja sidjiide geat čohkkededje daidda , addojuvvui dubmenfápmu .#Ja vuojnniv tråvnåjt , ja gudi dajda tjåhkkidin duobbmimfámov oadtjun . Mun oidnen maiddái sin sieluid geat ledje steavliduvvon Jesusa duođaštusa ja Ipmila sáni dihtii , ja oidnen buohkaid geat eai lean gopmirdan beađu dahje dan čuolahusgova eai ge lean bidjan dan mearkka gállui eai ge gihtii .#Ja vuojnniv sijá sielojt , gej tjiebeda lidjin Jesusa vihtanusá ja Jubmela bágo diehti jaláduvvam . Sijájt aj vuojnniv , gudi urudisáv ja gåvås ällim råhkådallam ja merkav gállusisá jalik giehtasisá biejadam . Sii eallájedje ja ráđđejedje Kristusiin dan duhát jagi .#Sij vaden ällájin ja Kristusijn gånågissan tuvsán jage lidjin . Muhto eará jábmit eai eallán ovdal go duhát jagi ledje vássán .#Ietjá jábbmega ettjin ällá åvddål gå tuvsán jage lidjin vássám . Dát lea vuosttaš bajásčuožžileapmi .#Dát le vuostasj tjuodtjelibme . Ávdugas ja bassi son geas lea oassi vuosttaš bajásčuožžileamis .#Sálugin ja ájllisin guhti le vuostasj tjuodtjelimen . Nuppi jápmin ii sáhte sin sorbmet , muhto sii šaddet Ipmila ja Kristusa báhppan ja ráđđejit suinna duhát jagi .#Nuppe jábmemin ij le fábmo sijá badjel , ájnat sjaddi Jubmela ja Kristusa härrán ja sujna gånågissan tuvsán jage . Go duhát jagi leat vássán , de Sáhtán luitojuvvo giddagasastis .#Ja gå tuvsán jage li vássám de Sáhtán fáŋŋgagoadestis luojteduvvá . Son vuolgá čádjidahttit njealji máilmmečiega álbmogiid , Goga ja Magoga , ja čohkket sin soahtái , ja sin lohku lea dego mearragátti sáddot .#Álmmugijt vuolggá tjáddjidittjat ednama nieljen tjiegan , Gogav ja Magogav , dårruj sijájn tjoahkkitjit , ja sijá låhko le degu mera sáddu . Sii gorgŋot eatnama alla duolbadassii ja birastahttet bassi olbmuid siidda ja ráhkistuvvon gávpoga .#Ja mannin ednama alla jalggadissaj , ja birástahttin ájllisij sijdav ja sijás iehtseduvvam stádav . Muhto almmis gahččá dolla mii duššada sin .#Ja almes dållå gahtjaj ja sijáv dåssjidij . Beargalat gii čádjidahtii sin , bálkestuvvo dolla- ja riššajávrái , gos maiddái beahtu ja vearri profehta leaba . Doppe sii givssiduvvojit ijatbeaivvi álo ja agálašvuhtii .#Bärggal mij sijáv tjáddjidij , bálkestuváj urudisá ja vierreprofehta láhkáj dållåja rissjajávrráj , gånnå bijnástuvvi idja biejvve ihkevis ihkevij . De mun oidnen stuora , vilges truvnnu ja su gii lei čohkkámin das .#Ja vuojnniv stuorra vielggis tråvnåv ja suv guhti danna lij tjåhkkåhime . Eanan ja albmi báhtaredje su muođuid ovddas eai ge dat šat dihtton .#Ednam ja almme sujsta báhtarijga ja saje dagi sjattajga . Ja mun oidnen jábmiid , sihke stuorráid ja unniid čuožžumin truvnnu ovddas . Girjjit rahppojuvvojedje , maiddái nubbi girji , eallima girji .#Ja vuojnniv jábbmegijt , allagijt ja vuollegattjajt suv tråvnå åvdån tjuodtjomin , ja girje rabáduvvin . Ja jábmit dubmejuvvojedje dan mielde mii lei čállojuvvon girjjiide , iešguhtege daguidis mielde .#Ja rahpasij ájn akta girjje , iellema girjje . Ja jábbmega duobbmidallin girjij milta , dagojisá milta . Mearra attii dál jábmiidis ruoktot , ja jápmin ja jábmiid riika attii ruoktot daid jábmiid geat ledje doppe , ja juohkehaš dubmejuvvui daguidis mielde .#Ja merra jábbmegijt ruoptus vattij , ja jábmem ja jábbmekájmmo jábbmegijt vattijga ruoptus , ja fert guhtik duobbmidaláj dagojis milta . De jápmin ja jábmiid riika bálkestuvvui dollajávrái , ja dollajávri lea nubbi jápmin .#Ja jábmem ja jábbmekájmmo buolle jávrráj bálkestuvájga . Dát le nubbe jábmem , buolle jávrre . Ja jos muhtun ii lean čállojuvvon eallima girjái , de son bálkestuvvui dollajávrái .#Ja fert akta guhti ij lim iellema girjjáj tjáleduvvam buolle jávrráj bálkestuváj . De mun oidnen ođđa almmi ja ođđa eatnama , dasgo ovddit albmi ja ovddit eanan lei nohkan , ii ge mearra lean šat .#Ja vuojnniv ådå almev ja ådå ednamav . Åvdep almme ja åvdep ednam lijga dåssjånam , ij lim ga merra dasti . Ja mun oidnen bassi gávpoga , ođđa Jerusalema , njiedjamin almmis , Ipmila luhtte , válmmaštuvvon ja čiŋahuvvon dego moarsi irggis várás .#Ja vuojnniv ájlis stádav , ådå Jerusalemav almes , Jubmela lussta , boahtemin , moarsse láhkáj gárvviduvvam , irggásis hiervviduvvam . Ja mun gullen truvnnus alla jiena cealkimin : « Geahča , Ipmila orrunsadji lea olbmuid luhtte . Son orru sin searvvis , ja sii leat su álbmot , ja Ipmil ieš lea sin luhtte .#Ja tråvnås gulliv garra jienav javllamin : ” Gehtja , Jubmela goahte le almatjij lunna , sån le sijá lunna årutjit ja sij li suv álmmuk ja iesj Jubmel le sijá lunna , ja gájkka gadnjalijt sijá tjalmijs sihkku . Son sihkku eret juohke gatnjala sin čalmmiin , ii ge jápmin leat šat , ii ge moraš ii ge bárgun ii ge giksi .#Jábmem ij dasti gávnnu , ij ga surggo jalik luodjom jalik bávtjas . Dasgo dat mii lei ovdal , ii leat šat . »#Dan diehti gå gájkka mij åvddåla lij , gáhtu . ” Son guhte čohkká truvnnus , celkkii munnje : « Geahča , mun dagan buot ođasin . »#Ja guhti tråvnån lij tjåhkkåhime javlaj : ” Gehtja , gájkka ådåsin dagáv . ” Ja son jotkkii : « Čále ! Dasgo dát leat luohtehahtti ja duohta sánit . »#Ja javlaj : ” Tjále , dajna gå dá bágo li åskåldisá ja sáddná . ” Son celkkii vel munnje : « Dat lea ollašuvvan !#Ja munji javlaj : ” Ålliduvvam le . Mun lean Alfa ja Omega , álgu ja loahppa .#Mån lev A ja O ; álggo ja giehtje . Sutnje geas lea goiku , mun attán juhkat eallima čázi ádjagis vaikko son ii ánssášivčče dan .#Sunji gänna le gåjkko vattáv iellema tjátjev ádjagis juhkat . Son guhte vuoitá , árbe buot , ja mun lean su Ipmil ja son lea mu bárdni .#Vuojtte gájkka dáv vuojttá , ja mån lev suv Jubmel ja sån muv bárnne . Muhto árggit , oskkáldasmeahttumat , fasttit , sorbmejeaddjit , furrošeaddjit , noidošeaddjit , eahpeipmilbálvaleaddjit ja buot gielisteaddjit ožžot saji dan jávrris mii buollá dolain ja riššain ; dat lea nubbi jápmin . »#Valla hárge ja jáhkodime ja vastaga , almasjgådde , huorrudagá ålmmå , skäddára , boajtojubmeldievnastiddje ja gájkka gielestiddjij sadje le buolle dållå- ja rissjajávrre . Dát le nubbe jábmem . ” Okta dan čieža eŋgelis geain ledje čieža geara maid dievva ledje čieža maŋimuš givssi , bođii mu lusa ja celkkii : « Boađe , mun čájehan dutnje moarsi , Lábbá áhká . »#Ja gietjat ieŋŋgilis akta muv lusi bådij , gietjajn gárijn dievvasa gietjat maŋemus vájves ja javlaj : ” Boade , dunji moarssev vuosedav , Lippa áhkáv . ” Vuoigŋa devddii mu ja eŋgel doalvvui mu stuora , alla vári ala ja čájehii munnje bassi gávpoga , Jerusalema , mii njiejai almmis , Ipmila luhtte .#Ja Vuojŋŋanisán muv stuorra ja alla várráj doalvoj ja vuosedij munji ájlis stádav , Jerusalemav , mij almes Jubmela lussta bådij , Jubmela herlukvuodas dievas . Das lei Ipmila hearvásvuohta ja dat šearrái dego divraseamos geađgi , dego kristállačuvges jaspis .#Degu divrrámus giergge , degu kristállatjuovggis jaspis guojtij . Dan birra lei stuora , alla muvra mas ledje guoktenuppelot poartta ja guoktenuppelot eŋgela čuožžumin poarttaid guoras , ja Israela čearddaid namat ledje čállojuvvon poarttaide .#Dan birra lij stuorra ja alla lågenanguovteuvsak muvrra ja uvsaj guoran ieŋŋgila , ja namá dasi lidjin tjáleduvvam , Israela lågenanguovte mátto namá . Golbma poartta ledje nuorttas guvlui , golbma davás guvlui , golbma lulás guvlui ja golbma oarjjás guvlui .#Luksa lidjin gålmmå uvsa , nuortas gålmmå uvsa , oarjás gålmmå uvsa ja alás gålmmå uvsa . Ja gávpotmuvrras ledje guoktenuppelot vuođđogeađggi , ja daidda ledje čállojuvvon Lábbá guoktenuppelot apoastala namat .#Stádamuvran lidjin lågenanguokta vuodogierge , ja dajda lidjin lågenanguokta namá tjáleduvvam , Lippa lågenanguovte apostela namá . Eŋgelis gii sártnui muinna , lei gollemihttosoabbi gávpoga ja dan poarttaid ja muvrraid mihtideami várás .#Ja sujna guhti munji hålaj lij gållemihtto , stáda ja uvsaj ja muvra mihttima diehti . Gávpot lei njealječiegat , seammá guhkki go govdat .#Stáda lij nieljetjiegak ja guhkkudahka gåbddudagá mahte . Son mihtidii gávpoga soppiin ; dan guhkkodat , govdodat ja allodat lei seammá stuoris : guoktenuppelotduhát stadia .#Ja mihttij lågenanguoktatuvsána stádiaj ; guhkkudahka , alludahka ja gåbddudahka lidjin avtagattja . Son mihtidii maiddái gávpotmuvrra ; dat lei čuođinjealljeloginjeallje állana allat olbmuid mihtu mielde , mii maiddái lea eŋgeliid mihttu .#Ja mihttij muvrav tjuohtenielljalåknielje stihkkuj , almatjij mihttima milta , mij aj lij ieŋŋgila mihtto . Muvra lei ráhkaduvvon jaspisis , ja gávpot buhtes gollis , mii lei dego šelges láse .#Muvrra lij jaspisis tsieggiduvvam ja stáda tjielgga gålles , tjielgga glása lágásj . Gávpotmuvrra vuođđogeađggit ledje čiŋahuvvon juohke lágán divrras geđggiiguin .#Stádamuvra vuodogierge gájklágásj divras giergijs lidjin . Vuosttaš vuođđogeađgi lei jaspis , nubbi safira , goalmmát kalsedona , njealját smarágda , viđat sardonyksa , guđat karneola , čihččet krysolihtta , gávccát berylla , ovccát topasa , logát krysoprasa , oktanuppelogát hyasinta , guoktenuppelogát ametysta .#Vuostasj vuodogiergge lij jaspisis , nubbe safijras , goalmát kalsedonas , nälját smarágdas , vidát sardonyksas , gudát karneolas , giehttjit krysolihtas , gávtsát beryllas , avtsát topásas , lågåt krysoprasis , lågenanvuostasj hyasintas ja lågenannubbe ametistas . Dat guoktenuppelot poartta ledje guoktenuppelot bearrala , juohke poarta ráhkaduvvon ovtta bearralis .#Lågenanguokta uvsa lidjin lågenanguokta råhtå , juohkka uksa avtat ájnna råhtås . Gávpoga geaidnu lei ráhkaduvvon gollis , buhtis dego čađačuovgi láse .#Ja gåbdå stádagahttun tjielgga gålles lij , tjadátjuovgge glása sjimuk . Mun in oaidnán ovttage tempela gávpogis , dasgo Hearrá Ipmil , Buotveagalaš , oktan Lábbáin lea gávpoga tempel .#Stádan ittjiv tiemmpelav vuojne , dajna gå Härrá Jubmel , gájkviekses , le dan tiempel , sån ja Libba . Gávpot ii dárbbaš čuovgga beaivvážis ii ge mánus , dasgo Ipmila hearvásvuohta čuvge dan , ja Láppis lea dan čuovga . Álbmogat vádjolit gávpoga čuovggas , ja máilmmi gonagasat buktet dohko hearvásvuođaideaset .#Ja stáda ittjij biejvev jalik mánov tjuovga diehti dárbaha , dajna gå Jubmela herlukvuohta dasi tjuovggá , ja Libba le dan tjuovgga , ja álmmuga dan tjuovgan viessu . Gávpoga poarttat eai goassege dahppojuvvo beaivet , ii ge idja šat leat .#Ednama gånågisá herlukvuodajnisá dan stádaj båhti , ja biejven uvsa e goassak dahppasa - idja ij dåhku jåvsåda . Buot álbmogiid hearvásvuođat ja riggodagat buktojuvvojit gávpogii , muhto ii mihkkege buhtismeahttumiid beasa sisa , ii ge oktage fastivuođa ja giellása bálvaleaddji , muhto dušše sii geaid namma lea čállojuvvon Lábbá eallima girjái .#Ja álmmugij gájkka divras ja härvvás åmijt dåhku doalvvu . Ij migek bádes dåhku besa , ij ga aktak guhti vastev dahká jali gieles , ájnat val sij gejt Libba le iellema girjjáj tjállám . De eŋgel čájehii munnje eallima čázi eanu mii šealgá dego kristálla , ja golgá Ipmila ja Lábbá truvnnus .#Ja sån vuosedij munji iellema tjátjeänov , tjielgas degu kristálla , Jubmela ja Lippa tråvnås gålggåmin . Gávpoga váldogeainnu ja eanu gaskkas lea eallima muorra mii šaddada šattuid guoktenuppelot geardde ja addá šattuidis juohke mánus .#Stuorra gäjno guovddelin , ädno goappák bielen , lij iellema muorra mij sjattojt lågenanguokti jahkáj sjaddat ja juohkka máno muorjijt vaddá . Ja muora lasttain ožžot álbmogat dearvvašvuođa .#Muora lasta li dálkkasin álmmugijda . Ii mihkkege garuhusaid leat šat .#Ij mige garroduvvam dasti le . Ipmila ja Lábbá truvdnu lea gávpogis , ja su bálvaleaddjit bálvalit su .#Jubmela ja Lippa tråvnnå le stádan dievnára dievnasti . Sii ožžot oaidnit Ipmila muođuid , ja su namma lea sin gállus .#Suv muodov vuojnni , ja gállonisá le suv namma . Idja ii leat šat , eai ge sii dárbbaš lámppá dahje beaivváža čuovgga , dasgo Hearrá Ipmil lea sin čuovga .#Ij dasti idja le , aktak ij dasti lámpo jalik biejve tjuovgav dárbaha , dajna gå Härrá Jubmel bájttá . Ja sii ráđđejit álo ja agálašvuhtii .#Ja sij li gånågisá ihkevis ihkevij . Eŋgel celkkii munnje : « Dát leat luohtehahtti ja duohta sánit .#Ja munji javlaj : ” Dá bágo li åskåldisá ja sáddná . Hearrá guhte lea profehtaid vuoiŋŋa Ipmil , lea vuolggahan eŋgelis čájehit bálvaleddjiidasas dan mii fargga dáhpáhuvvá .#Härrá , profehtaj Vuojŋŋanisáj Jubmel , le ieŋŋgilis rádjam dievnárijdesa vuosedittjat mij le boahtemin . Geahča , mun boađán fargga .#Gehtja , ruvva boadáv . Ávdugas dat guhte vurke dán girjji profehtalaš sániid . »#Sálugin guhti dán girje åvddålijsárnnoma bágojt vuorkki . ” Mun , Johanas , lean dat guhte lean gullan ja oaidnán buot dán .#Mån , Johannes , lev dáv gullam ja vuojnnám . Go mun ledjen gullan ja oaidnán dan , de luoitádin rohkadallat dan eŋgela guhte lei čájehan munnje dan .#Ja gå vuojnniv , gulliv , de luojttádiv ieŋŋgilav råhkådalátjit guhti munji dáv vuosedij . Muhto son celkkii munnje : « Ale daga nu !#Valla munji javlaj : ” Ale nåvti dagá . Mun lean dušše bálvaleaddji nugo don ja du vieljat , profehtat , ja sii geat vurkejit dán girjji sániid .#Mån lev Jubmela dievnár , duv ja vieljajat , profehtaj ja gájkaj láhkáj gudi dán girje bágojt vuorkkiji . Rohkadala Ipmila ! »#Jubmelij råhkådalá . ” Ja son celkkii munnje : « Ale bija seailla dán girjji profehtalaš sániide , dasgo áigi lea lahka .#Ja munji javlaj : ” Ale sinidahte dán girje åvddålijsárnnoma bágojt , dajna gå ájgge le lahka . Ellos vearredahkki ain vearrivuođas , šaddos buhtismeahttun ain buhtismeahttumin . Doahttalehkos vanhurskkis ain vanhurskkisvuođa , ja ovdánehkos bassi olmmoš ain bassivuođas . »#Guhti vierev dahká , dahkis ájn vierev ja guhti le báddum báddujis ájn , ja rievtesferduk viessus ájn rievtesferdugit ja ájlis ájn ietjas ájlistuhttis . « Geahča , mun boađán fargga ja buvttán bálkán ja mávssán juohkehažžii su daguid mielde .#Gehtja , ruvva boadáv ja mujna le bálkká juohkkahattjaj dagojis milta . Mun lean Alfa ja Omega , vuosttaš ja maŋimuš , álgu ja loahppa .#Mån lev A ja O , vuostasj ja maŋemus , álggo ja giehtje . Ávdugasat sii geat leat bassan biktasiiddiset vai sii ožžot vuoigatvuođa borrat eallima muoras ja mannat poarttaid čađa gávpogii .#Sálugin gudi ietjasa biktasijt rájnan bassi . Iellema muorav bessi niektit ja uksarájge stádaj mannat . Muhto olggobealde leat beatnagat , noidošeaddjit , furrošeaddjit , olmmošgoddit , eahpeipmilbálvaleaddjit ja buohkat geat ráhkistit ja doahttalit giellásiid .#Valla ålggolin li bednaga ja skäddára ja huorrudagá ålmmå ja almasjgådde ja boajtojubmeldievnastiddje ja gájka gudi gällásav iehttsi ja dassta viessu . Mun , Jesus , lean vuolggahan eŋgelan din lusa duođaštit dán searvegottiin .#Mån , Jesus , lev ieŋŋgilam dijá lusi rádjam tjoaggulvisájda dav vihtanastátjit . Mun lean Dávveda vesá ja sohka , šerres guovssonásti . »#Mån lev Davida máttos ja vierregis , sjierris guovsojnásste . ” Vuoigŋa ja moarsi cealkiba : « Boađe ! »#Ja Vuojŋŋanis ja moarsse javllaba : ” Boade ! ” Ja dat guhte gullá dán , celkos : « Boađe ! »#Ja guhti gullá javllis : ” Boade ! ” Dat guhte goiká , bohtos , ja dat guhte dáhttu , ožžos eallima čázi nuvttá .#Ja guhti gåjkkå båhtis . Ja guhti sihtá juhkis mávsek iellema tjátjes . Mun duođaštan juohkehažžii guhte gullá dán girjji profehtalaš sániid : Jos giige lasiha maidege , de Ipmil bidjá su ala daid givssiid maid birra dán girjjis lea čállojuvvon .#Vihtanastáv juohkkahattjaj guhti dán girje åvddålijsárnnoma bágov gullá : Jus guhtik dasi majdik laset , de Jubmel sunji vájvijs laset ma dán girjjáj li tjáleduvvam . Jos giige váldá eret ovttage dán girjji profehtalaš sániin , de Ipmil váldá sus eret su oasi eallima muoras ja bassi gávpogis , maid birra dán girjjis lea čállojuvvon .#Ja jus guhtik gádot avtak girje åvddålijsárnnoma bágojs , de Jubmel suv oasev iellema muoras ja ájlis stádas válldá , nåv gåktu dán girjen le tjáleduvvam . Son guhte duođašta dán , cealká : « Duođaid , mun boađán fargga . »#Guhti dáv vihtanasstá javllá : ” Ruvva boadáv . ” Amen . Boađe , Hearrá Jesus !#Amen , boade , Härrá Jesus . Hearrámet Jesus Kristusa árbmu lehkos buohkaiguin !#Härrá Jesusa ármmo lehkus gájkajn .