evangelâš-luteerlâš kirho anarâškielân kirholaščuákkimist skammâmáánu peivi tiädus kuávdášruttârááju anarâškiel kirkkokietâkirje sistuálá kuávdááš oosijd kirjeest já vuossmuu ihekeerdi evaŋgeliumijd ađai messu čuávvu siämmáá oornig ko suomâ- ja ruoŧâkiel meesui kaavah já pajekiel messu säniimmeelpalvâlus ohtâvuođast meesu edidâsuási kuáđđoo meddâl meesu čuojâlmâsráidu lii suomâkiel meesu nubbe čuojâlmâsráidu mii lii heiviittum anarâškielân lii pieijâm nuotâ lii meiddei ráhtám neeljijienâg čuojâttittem kanttor várás kávnoo čuojâttittemkirjeest mast láá meiddei pajekiel neeljijienâg čuojâttitmeh meesu oosijd moh láá siskáldum teikâ merkkejum ruákkiruáđuigijn puáhtá kyeđđiđ meddâl kaava lasseen láá molsâiävtuh sudotubdâstâsân sudopestimân ovdârukosáid uhreläähji sivnedmân já ehidâsrukosân pasepeeivi já pase várás lii meiddei vuossmuu ihekeerdi evaŋ- geliumtekstâ ađai nk puáris evaŋgelium lasseen fáárust láá ruhâdâspuudâi peeivi rukoseh tastko taid puáhtá kevttiđ meiddei eres jiegâlâš tilálâšvuođâin škoovlâin já pääihis immeelpalvâlusamnâstuv lii anarâškielân jurgâlâm saajeest puáhtá kevttiđ psaalmi kuorolávlum teikâ čuojânâsmuusik saajeest puáhtá leđe ristâmiäđuš já talle servikodde čuážžu já vuárutiervâttâs puáhtá lávluđ teikâ luuhâđ puáhtá rähtiđ rijjâht váldoo vuotân peeivi já ton immeelpalvâlus spesiaalâtárguttâs laiđiittâssaanij maŋa puátá ohtâsâš rippâ toh laiđiitteh sudotubdâstâsân laiđiittâssaanij várás s riipâ puáhtá sirdeđ säärni pittá maŋa puáhtá luuhâđ oovtâ jienân puudân puáhtá luáštádâttâđ iddui oolâ lii máhđulâš jyehiđ puddâid rukkooscelkkuin lavluin teikâ joskâdvuođáin uássin puáhtá leđe joskis rukkoos moos puáhtá avžuđ ovdâmerkkân meiddei muu mii joskis addâgâsânáánnum puáhtá kevttiđ meiddei saalmâ omt salmâkirje salmâ s aamen puáhtá lávluđ teikâ ettâđ s sudopestim kijttosrukkoos algâsalmân pittá lii kevttum psalmi páácá taat pittá meddâl litannia puáhtá lávluđ teikâ luuhâđ litania s já kijttossalmâ páácá meddâl vástuääigi kiddâ kunnâkoskoho räájist já adventääigi vuossaargâ rääjist adventapasepeeivi maŋa puáhtá kevttiđ čuávuvâš omâstum saalmâid salmâkirje já rukkoos já servikode aamen puáhtá lávluđ teikâ luuhâđ maŋa puáhtá leđe uánihis joskis rukkoos puáhtá lopâttiđ ohtâsii ovdârukkoos jis tot lii pittáást äärmit rukkoos almoot ráámmátpitá kuldâl čokkod kijtto puáhtá leđe psalmi salmâ laavlâ čuojânâsmuusik teikâ joskis smietâdem almoot ráámmátpitá kuldâl čokkod lii sääni kijtto almottuvvoo etâmáin ovdâmerkkân kuldâliđ pase evangelium luuhâm oovdeld já teikâ ton maŋa puáhtá lávluđ halleluja páácá meddâl vástuääigi kunnâkoskoho rääjist puáhtá ettâđ teikâ lávluđ lii pase evangelium tunjin saajeest puáhtá leđe eres muusik tuálloo vuárust leijee ihekeerdi evangeliumist teikâ vuosmuu teikâ nube luuhâmpittáást säärni maŋa puáhtá ohtâsâš rippâ pittá ciälkkoo oskotubdâstâs sudopestim maŋa ohtâsii riipâ puátá leđe salmâ teikâ eres riipân laiđiitteijee muusik ciälkkoo oovtâ jienân oskom alme já eennâm sivnedejei já áinoo mii kote šohânij šoodâi nieidâ kierdâi ääigi riistânnävlejui jaamij já hävdidui lavkkij vuálus tuonâ väldikoodán pajanij kuálmád peeivi jämmei kooskâst lavkkij pajas olmijd čokkáá uálgispeln já kalga tobbeen puáttiđ tuommiđ elleid já jämmeid já pase ohtsii servikode poosij ohtâvuođâ sudoi addâgâsadelem rummâš pajaspajanem já nuvâhánnáá eellim oskop oovtâ puohváldálâš alme já eennâm puoh uáinoo já uáinimettum oskop oovt áinoo kote lii šoddâm ovdil aaigij aalgâ čuovâ čuovâst tuotâ tuotâ šoddâm ij sivnedum kote lii siämmáš orroomvuot ko já kiän peht puohah láá uážžum šoddâmis kote mii ulmui já mii piäluštâs tiet lavkkij vuálus oolmijn šoodâi uážžin já nieidâ já šoodâi olmožin riistânnävlejui mii oovdâst äigin kierdâi jäämmim já hävdidui pajanij jämimist kuálmád peeivi nuuvtko lâi čaallum lavkkij pajas olmijd čokkáá uálgispeln já kalga kirkesvuođâst puáttiđ maassâd tuommiđ elleid já jämmeid já kiän väldikoddeest ij lah loppâ oskop já ellentahhei kote vuálgá já kote oovtâst já komerduvvoo já kunnest annoo já kote lii sárnum profeetij peht oovtâ pase ohtsâš já apostolisâš kirho oovtâ kaastâ sudoi addâgâsânadelemmin vyerdip jämmei pajaspajanem já puáttee maailm eellim saajeest puáhtá leđe eres muusik ovdârukkoos puáhtá sirduđ pitá äärmit ohtâvuotân tot juáhhoo puddáid äärmit celkkuin oovtârukkoos puáhtá valmâštâllâđ oovtâst servikkoddálijgijn puáhtá jyehiđ puddáid rukkooscelkkuin lavluin teikâ joskâdvuođáin ovdârukoseh s já ovdârukkoosfáádáh s kiddâ kunnâkoskoho rääjist puáhtá kevttiđ litania s já servikode aamen puáhtá lávluđ teikâ luuhâđ ohtâvuođâst teikâ ovdil tom almottuvvoo kiäh láá kastum kulluuttum teikâ čuolmâm näimilito já jáámmám puáhtá labdeđ muusik já teikâ symbolâlâš tooimâid omt kinttâlij cokkiittem kullee rukoseh s rukkoos ääigi kuáddoo uhrelähji já läjiduvvoo ehidâspevdi ulme almottuvvoo ovdil saalmâ saajeest puáhtá leđe kuorolaavlâ teikâ čuojânâsmuusik puáhtá sivnediđ keejâ s äigimudo mield nubástuvvojeh prefaatio lopâttâsah s lii riehtâ et mij kijttep tuu ain já jyehi sajeest pase puohváldálâš avalâš mii peht lii kiärdám jäämmim mii peeleest já pajaspaijaanmijnis lekkâm mijjân kiäinu avalâš elimân kijttep tuu täst alme adâlduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn tun lah adelâm jämimân já cuvnâm jämimist et mij piäluštuuččijm sudo já jäämmim vääldist já uážuččijm avalâš eellim kijttep tuu täst alme adâlduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn puáhtá čuážžuđ hyymnist hyymnin luomâkodde aaleest tuu puoh eellim adeleijee jieh hilgom jieijâd sivnedem ulmuid sudo já jäämmim haaldun mut vuolgâttih áinoo olmožin piäluštiđ mii kijttep tuu lonástâsâst maid lah valmâštâm mijjân suu tievâslâš uhrijn riistâmuorâst maavsij mii veelgi já raahtij ráávhu tuu já mii kooskân ton iijâ kuás sun kävildui vaaldij leeibi sivnedij toijâlij já adelij tom máttááttâspárnáidis já eeđâi já puurrâđ taat lii muu ruumâš tom muu mušton sun vaaldij kaalhâ kiijtij já eeđâi já juuhâđ täst tij puohah kalkkâ lii uđđâ litto muu voorâst kote kulgâttuvvoo tii oovdâst sudoi addâgâsadelem tiet távjá ko tij tast juhâvetteđ porgâđ tom muu mušton ávudep puoh tast maid lii mii peeleest porgâm já viettip taam pase máállás mast puáttip uásálâžžân lonástâs syeligâsvuođâst muštep suu jäämmim pajaspajanem já aalman lavkkim vyerdip suu maccâm kirkesvuođâst tuođâštep suu pajaspaijaanmist vyerdip suu puáttim kunnest sivnediđ mii et váldáččijm oskoost vuástá rummâš já voorâ mii sunjin já kyeimi kuáimásân mii adeliđ jieččân ellee uhren tunjin kijttosin já kunnen peht suin já sust kulá tunjin puohváldálâš ohtâvuođâst kunnee já kirkesvuot ain já avalávt puoh mij muštep kijttevâžžân maid lah porgâm pelestân vuolgâttih piäluštiđ maailm poođij olmožin lâi ohtâ mist mut sudottáá teevdij tuu táátu puohâst já mieđâi killáámâšân já jämimân et sun looneest mii rijjân ton iijâ kuás sun kävildui vaaldij leeibi sivnedij toijâlij já adelij tom máttááttâspárnáidis já eeđâi já puurrâđ taat lii muu ruumâš kote adeluvvoo tii oovdâst tom muu mušton sun vaaldij kaalhâ kiijtij +)já eeđâi já juuhâđ täst tij puohah kalkkâ lii uđđâ litto muu voorâst kote kulgâttuvvoo tii oovdâst sudoi addâgâsadelem tiet távjá ko tast juhâvetteđ porgâđ tom muu mušton mij táttup tevdiđ taam pákkum já viettiđ pase ehidâs mušton já tienuuvt kulluuttiđ suu jäämmim tassaaš ko sun puátá kulluuttep suu jäämmim tuođâštep suu pajaspaijaanmist vyerdip suu puáttim kunnest ruhâdâllâp tuu nuuvt et lyettip lopádâsân sudoi addâgâsaddelmist já väldip oskoost vuástá rummâš já voorâ mii piäluštâssân tassaaš ko ohtii uážžup kuáhtáđ suu väldikodestâd peht suin já sust kulá tunjin puohváldálâš ohtâvuođâst kunnee já kirkesvuotâ ain já nuvâhánnáá rukkoos ciälkkoo oovtâ jienân kote lah oolmijn liävus tuu nommâ tuu väldikodde tuu táttu meid eennâm alne nuuvtko almeest mijjân onnáá peeivi mii jyehipiäiválii leeibi adde mijjân mii suddoid addâgâs nuuvtko mij uv addâgâs adelep toid kiäh láá mii vuástá rikkom ele joođeet mii kivsádâsân mut peesti mii paast tust lii väldikodde já vyeimi já kunnee nuvâhánnáá maŋa servikoddálijd puáhtá avžuđ ráávhu tuáivutmân servikoddáliih tiervâtteh kyeimi kyeimis já celkkih ovdâmerkkân ráávhu toh kiäh láá povdejum hejâmálásân puoh lii jo vaalmâšin iätá muu kuuvl puoh tij kiäh leppeđ silloom pargo já noođij vyelni adelâm tijjân vuoiŋâstâs jyehim ääigi puáhtá leđe salmâlávlum teikâ eres muusik jyevidijn iättoo ruumâš tuu oovdâst adelum puáhtá västidiđ jyevidijn iättoo vorrâ tuu oovdâst kulgâttum puáhtá västidiđ lep váldám vuástá varjâlus mii avalâš elimân ruumâš já vorrâ čiävus puoh mii jiegâ siälu já rummâš puoh háámán avalâš elimân s rukkoos puáhtá kevttiđ meiddei saalmâ omt salmâkirje já kuáđđoo meddâl kijrástuorâstuv eehidimmeelpalvâlus rääjist ain pessijâšiijâ palvâlus räi kunnâkoskoho rääjist sivnedus tii já varjâlus tii čuovvâdus muáđuidis tijjân já liävus tijjân ármulâš jurgâlus muáđuidis tii piälán já adelus tijjân ráávhu já já noomân iättoo tallan ovdil vuolguu ráávhust já palvâliđ ilodin puáhtá leđe salmâ kuorolaavlâ teikâ čuojânâsmuusik ääigi puáhtá leđe ristâmiäđuš moos servikodde puátá mieldi ristâliih uábih já viiljah mii áásá olluvvuođâst já pasevuođâst mut sun lii meiddei alda taid kiäin lii cuovkkânâm váimu já murdum mielâ lep puáttám suu oovdân tubdâstop sunjin sudoidân já sujâlâšvuotân oovtâ jienân näävt eeđân uábih já viiljah lep muáđui oovdâst ánumin sust virkosmittem jieggâsân siälusân já ruummâšsân lep puáttám kuullâđ suu sääni já kijtteđ suu suu áármust já oskolâšvuođâst lii pase já mij lep suddogâsah sunjin sudoidân já ruhâdâllup addâgâsânadelem oovtâ jienân näävt eeđân ristâliih váimun puohtiettee já tubdâstop sunjin sudoidân oovtâ jienân näävt eeđân já viiljah lep kastum kulmâohtâsâš noomân ovtâstij mii jieijâs ohtâvuotân já kyeimi kuáimásân kuullâp oohtân lii ain lamaš mii talle uv ko kieldijm suu talle uv ko jieštátulávt juuđijm jieččân pálgái mield talle uv ko sierâlágán eellimpuudâin kaartâim sust kuhás muštep mii kaastâ já oskolâšvuođâ maccâđ kuuvl já tubdâstiđ sunjin jieččân čájádem ovdâstâd pase et lam jieččân šoddâm rääjist lamaš suddogâs olmooš náál lam rikkom tuu pase táátu vuástá já suddodâm jurduigijn já sanijgijn pargoigijn já kuáridemijgijn lah rähistâm tuu ubâ váimustân jiemge aldemudân nuuvtko jieččân et jieččân sudo tiet lam ánsášâm avalâš káđuttâs jis tuommiih muu pasevuođâd já vanhurskesvuođâd mield tun rähis almalâš lah lopedâm ärmittiđ puohâid kiäh halijdeh toohâđ puárádâs já patâreh oskoost mii toorvon tuu läđisvuotân mun luátám já ruhâdâlâm sudoidân addâgâs noomâd tiet mun čuárvum tuu kuulâ muu jienâ tuu peeljih muu rukkoos tun anah mielâstâd suddoid kii talle killáá tust lii ármu tun adelah addâgâs et mij iäláččijm tuu paaloost liččih munjin ármugâs pyerivuođâstâd muu putesin rikkomušâstân já adde jurrâmâšân addâgâs vuástá lam rikkom lam porgâm tuu táátu vuástá kejâstuvâd meddâl muu suddoin já siho must puoh paas tavoidân sivned munjin putes vááimu já uđâsmit muu adde vievsâs jiegâ rähis almalâš tubdâstep tunjin sudoidân moigijn lep ánsášâm vaijaad já ráŋgáštusâd ármugávt mijjân já adde mijjân sudoidân addâgâs rähis mii tiet rähis almalâš kote lah kierdâvâš já killeel já adelah ármustâd addâgâs paas tavoid rikkomušâid já suddoid lep suddodâm lamaš immeelmettumeh já lep rikkom tuu táátu vuástá ele muuštâč paas tavoidân elege ääjit ärmittâsâd tastko mij lep karttâm iätán já pačarâsân mii noomâd kunnee tiet mii já adde puoh sudoidân addâgâs mijjân áármu et luovâččijm suddogâs eellimstân já uážuččijm tuu kuvlân avalâš eellim mii tiet ovdâstâd et suddo lii čoonnâm muu jiemge pyevti pestiđ jieččân rikkom tuu pase táátu vuástá já tuástum pákkumijdâd sivnádâs uáináh puoh vere tom uv maid jieš jiem uáini muu tiet tun puoh ármulumos riistânnävlejum muu váiváás suddogâs já keejâst muu piälán läđisvuođâd čolmijgijn tego tun keččih ko sun lâi kiäldám tuu já tego tun keččih suddogâs nisonân fariseus visteest já riävárân riistâmuorâst munjin pase áármud et mun tego čiäruččim sudoidân tego suddogâs nissoon tuu váimustân rähističčim já riäváráin uážuččáim kejâdiđ pase muáđuidâd almeest nuvâhánnáá puáhtá kevttiđ meiddei saalmâ omt salmâkirje salmâ ármugâs lii stuorrâ läđisvuođâstis ärmittâm mii tiet sun addel mijjân suddoid addâgâs já skeŋkkee eellim já avdâgâsvuođâ lii rähistâm eennâm nuuvt čuuvtij et adelij áinoo amas ohtâgin kote sunjin osko šoddâđ káđuttâsân mut uážuččij avalâš eellim lii alda taid kiäin lii cuovkkânâm váimu sun piälušt taid kiäin lii morrum mielâ palvâleijen nanodâm tunjin et addel ármustis puoh tuu suddoid addâgâs já läđis lii lii kierdâvâš já suu ármu lii styeres alme lii olluv eennâm paajaabeln nuuvt lii ármu styeres toid kiäh paleh sust já rähisteh suu kukken ko nuorttâ lii viestârist nuuvt kuhás sun sirdá mii suddoid eeči äärmit párnáidis nuuvt äärmit taid kiäh paleh sust já rähisteh suu iätá poolâ lam lonestâm tuu lam tuu noomâ mield koččom tun lah muu väärih virâččii já čuumah suáibuččii te muu rähisvuotâ tunjin ij viirâ ige muu ráávhulitto suáibu torvolâš mieláin tastko iätá puohháid kiäh käätih tii sudoh láá voorâruopsâdeh toh šaddeh vielgâdin tego muotâ toh láá ruusivnásiih toh šaddeh českâdin tego putes ullo iätá oro torvolâš mieláin tuu sudoh láá adelum addâgâs palvâleijen ciälhám tunjin taan sudopestim já já noomân almalâš et adelah sudoidân addâgâs tiet mii eelliđ áármud vievâst mii mij kijttep tuu tast et lii lekkâm luodâ tuu kuuvl mii osko lasseet mii tuáivu já uđâsmit mii rähisvuođâ muu siälu já puoh mii must lii aaleest suu pase noomâ muu siälu ele vájáldât maid puorijd sun lii tunjin porgâm addel addâgâs puoh sudoidân já pyereed puoh puácuvuođâidân luáštá muu jäämmim čáárvást já kruvnáá muu ármoin já rähisvuođáin litannia puáhtá lávluđ teikâ luuhâđ mii almalâš lah mii sivnedâm já tuu mij lep párnáidâd rukkoos äärmit mii sudoidân sovâtteijee lah jämimist pajanâm mii koskâvuođâst äärmit mii tun ilo rievtis käldee váimuidân kijtteđ tuu äärmit mii almalâš kijttep tuu sänistâd mast uážžup kuullâđ jienâd servikoddásâd osko já tuáivu já adde mii tubdâđ rähisvuođâd liegâsvuođâ já koskâsâš ohtâvuođâ mii pispekode pispe já mii servikode pargeid mii puohâid leđe oskostân puttáh já moovtigeh já iššeed mii eelliđ tuu sääni mield mii kirho já ubâ ristâkode vuolgâttâspargo ruhâdâllâp servikode nomâttum vuolgâttâspargee vuolgâttâspargo nomâttum saje peeleest x:st já kiävrud taid kiäh váinuttuvvojeh noomâ tiet almugâd jyehi saajeest väldikoddásâd já iššeed mii tuoivust vyerdiđ maccâm kijttep tuu eejienâmist täsivääldi presideentâ háldáttâs ovdâskode já vuoigâdvuotâlágádâs sämiaalmug já pargo merideijeid ovdâsvástádâstobdo nuuvt et sij ovdâdeh vuoigâlâšvuođâ sii toimâđ eromâšávt toi pyerrin kiäh láá hiäjumus tiileest taid kiäh huksejeh taan eennâm rähtimáin já hoittáámáin irâttâsâid já uárnejeh maaŋgâsân pargo mii jyehiđ lahjijdâd nuuvt et puohâin liččij tuárvás pyeri ovdâspiergim já olmoošárvusâš eellim meddâl kađâšvuođâ mii kooskâst já máttát mii kunnijâttiđ nubijdân mii eennâm suáđist já luhottesvuođâin mii tubdâđ jieččân ovdâsvástádâs luándust amas mij snielâhvuođâstân tuššâdiđ já nyeskidiđ tom mii katâmušân já jorgeetmân ko mij käidip tust já älgip vyeitittâttâđ suudon eellimstân paihijdân taid addâgâsânadeleijee mielâ já tuu čavosmittee mieldiorroom vanhimijd kyeddiđ ovdâsvástádâs párnáinis párnái já nuorâi šoddâm mii puohâid pissoođ servikode ohtâvuođâst já čuávvuđ oskolávt mii ávžoo mii kyeddiđ nubijdân noođijd mii leđe toi torvon kiäi eellim tiävdá soro puácuvuotâ teikâ ohtuuvuotâ já lohđut taid aldemuid kiäi peeleest lii koijâdum ovdârukkoos meiddei joskis ruhâdâsâidân mij alestep tuu tast et lii vuáittám sudo já jäämmim mii jäämimpuddâ puátá vääldi mii tuu kuuvl aalman alestiđ tuu nuvâhánnáá puohváldálâš tuu mij čuárvup iššeen mii ármustâd ruhâdâllâp kirhood peeleest päikkikuávlustân já jyehi saajeest mii servikode já ton palvâleijei peeleest jieččân pispekode já pispe peeleest puoh kirhoi já toi paimânij peeleest kirkkosâd ohtâvuođâ já ráávhu sáánád vijđániđ puoh maailmân ruhâdâllâp mii aalmug já ubâ maailm peeleest ráávhu vuoigâlâšvuođâ já rijjâvuođâ vyeittiđ almugij hoovdâid kijttep tuu perrust já puoh mii aldemuin kote tuubdah mii iloid já huolâid sivned mii puoh pyecceid já taid kiäh killájeh ohtuuvuođâst já torvottesvuođâst toi peeleest kiäid teddih ruttâväänivuotâ teikâ eellim ulmettesvuotâ lusis pargonuáđih teikâ pargottesvuođâ nuáđđi taid kiäh láá alda jäämmim jáámmám aldemuidân peeleest mii taan eellim maŋa oovtâst siigijn já puoh posijdâdgijn uáiniđ tuu muáđui čuovâ kyeđđip jieččân kyeimi kuáimán já ubâ elimân tuu haaldun kijtto tast et uážžup puáttiđ tuu kuuvl tego párnááh puáttip iloidângijn já nođijdângijn et uážžup sierâlágán feeriimijgijn kuullâđ tuu perrui tun sivnedah uđđâ eellim mii muštep taid kiäh láá ohtuu já hilgum mijjân herkkivuođâ kuullâđ sii saavâid mii väldiđ nubijdân vuotân nuuvt et liččijm vyeligááh já kierdâvááh muštep taid kiäid eellimtile aatâšt já huolâ já palo mottee ruhâdâllâp tuu toi peeleest kiäh väibih pargoost já huápu vyelni tun sivnedah uđđâ eellim mii eennâm lii tievâ tuu adâlduvâin ruhâdâllâp toi peeleest kiäh iä uáini tuu pyerivuođâ čuárvup toi peeleest kiäid eennâm lii päljis ävđineennâm já eellim juátkojeijee taištâlem mii kyeddiđ sii noođijd tastko kuullâp siämmáá olmooškoodán tun sivnedah uđđâ ellim mii jiegâinâd ruhâdâllâp vääldi kevtteid vijsesvuođâ uáiniđ juáhháá eellim mittedmáttum áárvu toi čoolmijd kiäh iä huámmáš ovdâsvástádusâs toi peeljijd kiäh iä kuulâ eennâm joskâdij jienâ mii jieččiivuođâst já jieččân ovdâdâsâi háputtâlmist ko meridep aašijn tun sivnedah uđđâ eellim mii lah mieldi eellim jyehi puudâst párnáá kote viälláá eenis askeest nuorâ kote ocá jieijâs já jieijâs saje vuorâsulmuu kiäm tiäddá ovdâsvástádus elimist puárisulmuu kiän vyeimih kiäppáneh já kii killáá ohtuuvuođâst puoh aldemuidân kiäi peeleest ruhâdâllâp tääl joskâdávt rukkoos ruhâdâllâp jämmeid avalâš ráávhu já vuoiŋâdâttâm tun sivnedah uđđâ eellim mii jiegâinâd tun lohđuttah mii tego enni päärnis tego eeči tun vááldáh mii askasâd kyeđđip jieččân elimist já jämimist tuu haaldun äärmit tääl mii uv äärmit tääl mii uv äärmit tääl mii uv mii tun almalâš tun maailm äärmit tääl mii uv oo läđis mii puástuvuođâst já tijdâoskoost puoh čájáditmist já ain puoh paast uv varjâl tääl mii uv oo läđis mii já luándukatastroofijn neelgieeđeest já taavdâin suáđist já viehâvääldist riijdoin já lavâttesvuođâin varjâl tääl mii uv oo läđis mii já kađâštâsâst jieččiivuođâst já tuommim haalust korâsvuođâst já perustmáttumvuođâst šlundomist já epituáivust varjâl tääl mii uv oo läđis mii vääldist maailmist kivsedeijee juonâin já pettimijn epioskoost já suddogâs elimist avalâš jämimist varjâl tääl mii uv oo läđis mii šoddâmâd já elimâd tiet tääl kierdâmâd já riistâjämimâd tiet tääl pajaspaijaanmâd já aalmanlavkkiimâd tiet tääl äärmit tääl mii uv oo läđis mii já atâštâsâst iiloost já luhhoost jäämmim eeđeest uv já majemuš tuámu ääigi äärmit tääl mii uv oo läđis mii vááivâš suddogâsah ruhâdâllâp já laiđii servikoddáád adde toos vyeimi eelliđ sáánád mield noomâd tobdosin maailm jyehi kuávlust suovâ osko tuáivu já rähisvuođâ haldâšiđ ristâkoddeest puoh oskováid nuuvt et ličij ohtâ paaimân já ohtâ čagge äärmit tääl mii uv puohâid kiäh láá eeđeest já vaarast iššeed já virkosmit pyecceid já murâšlijd haalu já vuoimijd leđe kierdee ulmui caggen eennâm heeđâlm ja ulmui pargo suoijâl já äärmit puoh tuu oomijd äärmit tääl mii uv puohváldálâš kote kuulah kättei šyehkittâsâid vääldi vuástá rukosijdân ain iššeed mii vuoimijn vyeittiđ puoh paaid maid sáttán maailm já mij jiejah uážžup ááigán já alestâs tunjin liävus tääl já nuvâhánnáá ovdârukkoos aarâhnuorâi immeelpalvâlusâst almalâš kijtto aarnijn maid lah mijjân adelâm pääihist eejienâmist ustevijn já purrâmušâst et tun lah ain alda talle uv ko lep ohtuu mii rukkoos mii rukkoos paihijdân vanhimijdân já ustevijdân mijjân vyeimi škoovlâväzzimân já sivned máttáátteijeidân puoh taid kiäh taheh tehálâš miärádâsâid puoh taid kiäh aneh huolâ mii torvolâšvuođâst mii rukkoos mii rukkoos taid kiäid maaŋgah vaarah uhkájeh taid kiäin ij lah päikki teikâ purrâmuš teikâ taid kiäh láá suáđi juolgij vyeln mijjân išedeijee kieđâid já ávus čoolmijd et mij huámmášep taid kiäh tarbâšeh iše mii rukkoos mii rukkoos rukosist já servikoddeest tast et mist lii aarni almeest mii rukkoos ovdârukkoos nuorâi immeelpalvâlusâst kooskâst puáhtá lávluđ hiäivulâš šuoŋâpaarâ teikâ veerstâ lavlust mii lii nuoráid uápis almalâš ruhâdâllâp tuu jieijâd kirho peeleest et tot ličij tuáivu já rähisvuođâ merkkâ taan maailmist adde mijjân ruokkâdvuođâ eelliđ ristâlâžžân taan maailmist lii motomin sevŋâd já ton sevŋâdvuotân lii älkkee čájádiđ mijjân osko kinttâlijd já vyeimi rähistiđ et toimâččijm tääbbin tuu kiettân adde ustevvuođâ jiegâ nuuvt staatâi já almugij ko kirhoi uv kooskân ruhâdâllâp maailm puoh hoovdâi peeleest petteid vijsesvuođâ já ovdâsvástádâstobdo sämiaalmug já pargo suáđih iä nuuvâ ige puoh verivuotâ muttuu vuoigâdvuotân tuu alda lii talle uv vala tuáivu räähti mist ustevijd kyeimi kuáimásân ruhâdâllâp toi peleest kiäh kivseduvvojeh já hálbášuvvojeh toi peeleest kiäh suárdojeh sii liškeiivne teikâ kievhivuođâ tiet já toi peeleest kiäh kärttih ivveest ihán sujâttáá eelliđ kiddâgâsâin teikâ patâremleeirâin toi peeleest kiäh ääsih suáđi teikâ viehâvääldi kooskâst mii caggen ko mij vyelgip taištâlusân ulmui kiärdámuš vuástá almalâš tuu pargoin tuáimee ulmuid alda já kukken mii jyehiđ rähisvuođâd čuovâ já rähistiđ enâmus talle ko tot lii vaigâdumos rähis almalâš lah adelâm mijjân vuoigâdvuođâ aldaniđ tuu noomâst já pyehtiđ tunjin ánumijdân já kijttosijdân mii ko ruhâdâllâp ohtsâš aašij já puoh aldemuidân peeleest almalâš ovdâstâd kuárus kieđâigijn já ávus mieláin lopedâm kuullâđ puohâid kiäh čuárvuh tuu išán et kuulah meiddei mii kijttep tuu uđđâ eellim immâšist já kaastâ läähjist párnáid noomah kiäh kaastâst láá valdum uámmin já servikode ohtâvuotân servikode leđe sijjân sunnui sunjin asken já vuoiŋâlâš pajasšoddâmpäikkin sii sunnuu suu vanhimijd já faddârijd rähistiđ sii sunnuu suu já rähtiđ sijjân sunnui sunjin torvolâš pääihi kijttep tuu tast et lah pase kaastâst labdam servikode ohtâvuotân et lah váldám kaastâ ármuliiton táid nuorâid vuorâsulmuid noomah taan nuorâ vuorâsulmuu nommâ sijjân sunnui sunjin sivnádâsâd já iššeed sii sunnuu suu pissoođ tuu uámmin já šoddâđ oskoost sii sunnuu suu sánásâd já servikoddásâd já adde tuáivu aassâđ sii sunnuu suu vááimust já kijttep tuu tast et lah meridâm näimilito lähjin almai já nisonân sivnádâsâd toid kiäh áiguv näimiliiton kiäh áiguh näimiliiton kiäh lává vihkum kiäh láá vihkum já iššeed sunnuu sii rähistiđ já palvâliđ kyeimis oskolávt sunnuu sii olášuttiđ tuu adelem koččomuš tunjin turvâstmáin adelah eellim já tun kočoh mii meddâl ko peivijdân meeri tiävá lopedâm orroođ mieldi meiddei elimân majemuu puudâst tuu áármust já rähisvuođâst maid lah čáittám meddâlnohádâm ulmuid kijttep puoh pyereest maid sii peht adelih mijjân tääl sii tuu haaldun sii jieijâd kuuvl alda murâšteijee uámáhâšâid já lohđut sii pajaspajanem já avalâš eellim tuáivoin mii kuáhtáđ jieččân jäämmim turvâstmáin adelah eellim já asâttah mii peivijd mere lah koččom mii koskâvuođâst meddâl noomah nommâ kijttep tuu ármustâd já rähisvuođâstâd maid lah čáittám sijjân sunnui sunjin oskop sii sunnuu suu tuu haaldun alda murâšteijee uámáhâšâid já pyevti lohđuttâs sii elimân kijttep tuu almalâš puoh pyereest maid lah mijjân suovvâm taam uhreläähji tom puáttiđ pyerrin táttud mield tuu uámist mij adelep tuu läähjist mij jyehip vuástá mii já mii läähji tiet alestep tuu puoh puorij adalduvâi adeleijee kyeddip ovdâsâd maid lep lähjin uážžum taam uhreläähji já adde tom puáttiđ pyerrin tun lah vuolgâttâm almugâd kooskân sust láá tievvâm profeetij ennustuseh sun almostuvá kunneevuođâstis tuommiđ ellee já jáámmám ulmuid kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn šoddâmáin tun čyevvejih maailm vyejettih jäämmim suoivuu já skeŋkkejih mijjân avalâš eellim tuáivu kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn lah adelâm áinoo puáttiđ maailmân já šoddâđ olmožin et mii šodâččijm tuu pärnin já pesâččijm sevŋâdvuođâst čuovân kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn kirkesvuotâ čuává mii koskâvuođâst já čáittá mijjân luodâ sevŋâdvuođâst čuovân kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn eelij mii koskâvuođâst jáháttellen tuu táátun já suu tavoin oinui tuu kirkesvuotâ kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn jieh lah kuáđđám mii sudo já jäämmim vááldán mut lah adelâm jäämmiđ mii tiet et mij jámáččijm meddâl suddoost já iäláččijm tunjin kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn lâi jáháttellee jäämmim räi killái loopâ räi kivsádâsâid já kiärdámušâid et ličij piäluštâm mii paa vääldist kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn lii mii pessijâšsavzâ kote lii uhredum mii oovdâst sun vuoitij jäämmim já jieijâs pajaspaijaanmáin leehâi mijjân luodâ avalâš elimân puoh eennâm áávvud taan iijâ peeivi já viättá juuhlijd pessijáást ilodin kijttep tuu täst alme adalduvâst lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn sun lii vuáittám jäämmim já jieijâs ávulâš pajaspaijaanmáin lekkâm mijjân luodâ avalâš elimân adelij váimusân uđđâ saalmâ kijttoslavluu mii kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn tun lah aledâm jieijâd uálgispel aleláá ko puoh vääldih vyeimih já hiärrávuođah ruhâdâl nuvâhánnáá mii peeleest já addel mijjân vuoigâdvuođâ koččođ tuu mii kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn tun lah aledâm jieijâd uálgispel aleláá ko puoh vääldih vyeimih já hiärrávuođah lopádâs mield tun lah kulgâttâm nuuvt et puoh almugeh já kielah kulluuttiččii stuorrâ tavoidâd kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn piäluštâs saahâ lii puáttám maailmân tuu oskolâš tuođâšteijeeh láá muštâlâm já puáhtám evangelium meiddei mii enâmân kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn adelih piäluštiđ mii paa vääldist já vuolgâttah pase eŋgâlijdâd laiđiđ já suoijâliđ mii kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn tun lah adelâm mijjân pajaspajanem tuáivu et mij puávtáččijm torvolâš mieláin vyerdiđ tuu avalâš väldikode kijttep tuu täst alme adalduvâst já lávlup tunjin alestâs eŋgâlijgijn já puoh posijgijn puohváldálâš tun toohih mii uásálâžžân pase ehidâsâst kijttep tuu taan adalduvâst já ruhâdâllâp mii puoh posijdâdgijn uásálâžžân meiddei alme juhlemálásist áánnup mii peht kote iälá já haaldâš tuin já ovttuu já avalávt puohváldálâš tun toohih mii uásálâžžân uđđâ lito málásist kijttep tuu taan adalduvâst já ruhâdâllâp mii oskoost tuáivust já rähisvuođâst ko vyerdip mii já almostum ruhâdâllâp tiet almalâš ehidâs adalduvâst aassâđ mii vááimust nuuvt et mij suonjârdep suu čuovâ maailm sevŋâdvuotân áánnup olmožin šoddâm peht kote iälá já haaldâš tuin já ain já avalávt mii ton toohih mii uásálâžžân eellim leeibist kijttep tuu taan áármust já ruhâdâllâp mii ohtii puoh piäluštum ulmui juávhust palvâliđ já kijtteđ kote lii árvulâš uážžuđ kirkesvuođâ kunnee já alestâs almalâš tun adelih uhren mii peeleest kijttep tuu ehidâs adalduvâst mast uážžup sudoi addâgâsadelem eellim já avdâgâsvuođâ mii uámmin elimist já jämimist ruhâdâllâp suu killám jäämmim já pajaspajanem tiet mii alestep tuu puoh ristâlijgijn jämimist paijaanmist pessijái iiloost kijtto tast et adelah pase ehidâsâst mijjân uási avalâš elimân lii väldi já kunnee avalávt alestep tuu puohváldálâš et lah skeŋkkim mijjân uđđâ eellim já pessijái ilo pajaspajanem vyeimi váiguttiđ mist kiäh lep suu noomân kastum mii rähisvuođâstâd ton piäiván kuás kočoh mii avalâš ilon mii peht eellim adeleijee tast et lah skeŋkkim ehidâsâst rummâš já voorâ avalâš eellim kälden mii vuoimijn já iššeed tuálvuđ saavâ pajaspajanem jyehi sajan maailmân liävus tunjin já já tääl já ain sij aldanii já lijjii puátimin oolâ vuolgâttij oovdeld kyehti suu máttááttâspárnáin já eeđâi sunnui tuon siijdân lii niŋálâsaasi čoonnum kiddâ já vársá ton paaldâst kavnâvettee taid tallân taid tast já pyehtee munjin kiinii iätá tunnui maidnii västidee et taarbâš taid mut maaccât taid vorgâ tábáhtui vâi olášuuččij taat proffeet sääni nieidâ kunâgâsâd puátá puátá tuu kuuvl liägusin raccastmáin aasijn pargofiävru vársáin vuolgijn já porgáin tego lâi koččom puovttijn aasi já vársá já piejâin toi siälgán pihtâsijdis já čokánij aasi siälgán lijjii hirmâd ennuu já sij lebbejii pihtâsijdis pálgá oolâ iärráseh čuoppii muorâin oovsijd já lebbejii pálgá oolâ taid olmoošjuávkku mii juuđij suu oovdâst já maajeeld čuárvui liävus tot kote puátá noomâst olluvvuođâst stuorrâ olmoošjuávhuh pottii kaastân eeđâi sijjân kyevdišohâveh tijjân lii ettâm et tij pyehtivetteđ velttiđ puáttee vaje heđâlmijd moin tii jorgettem uáinoo riemâ jurdâččiđ mij párnááh eeđâm tijjân puáhtá cuvnâđ párnáid veik tain keeđgijn lii ákšu pieijum muorâmaddui muorâ mii ij räähti šiev heeđâlm njiäidoo já leggistuvvoo tuulân koijâdii sust mij talle kolgâp porgâđ västidij sijjân láá kyehti pääiđi adelus nube toos kiäst ij lah ohtâ- gin lii purrâmuš pargos siämmáánáál publikaanih pottii kaastân já sij koijâdii maid mij kolgâp porgâđ eeđâi sijjân vääđi eenâb ko lii meri- dum uv koijâdii sust mij maid mij kolgâp por- gâđ västidij sijjân rievvii ege vuárnut kiästân mut tuuttâđ pálkkásâd eeđâi mánudáást já taasnijn uáinojeh meerhah pároh ša- vijdeh jumijdin já eennâm alne láá aalmugeh atâštâs já epituáivu vyeln tuáŋguh paaloost tom vyerdidijn mii kalga kuáhtáđ olmooškode tastko oolmij vyeimih tuárgisteh uáinoo ko puátá poolvâ alne stuorrâ vyeimistis já kirkesvuođâstis tuoh tábáhtumeh älgih pajediđ ruokkâdávt uáivád tastko tii luovâsmittem lii alda sáárnui sijjân meiddei viärdádâs tom šoddâdmin uccâ lostijd tij tietivetteđ sätináálá et keesi lii jo alda tij ko uáinivetteđ taam tábáhtuumin tietivetteđ et väldikodde lii alda taat suhâpuolvâ ij lappuu ovdilgo puoh taat tábáhtuvá já eennâm lappuv mut muu säänih iä lappuu vaarâ amas juuhâm já uáivádum teikâ jyehipiäiválii eel- lim huolah jämittiđ tii nuuvt et tot peivi hirmástut tii tego kielâ peeivi ij veelti ohtâgin kote eennâm alne iälá tondiet ain kocemin já ruhâdâllâđ olssâd vyeimi et piergiiččijd puoh tast mii lii puáttee já killááččijd oovdâst faŋgâlist kuulâi tavoin sun vuolgâttij máttááttâspárnáidis koijâdiđ uv tun tot kii kolgâččij puáttiđ vai kolgâp uv mij vyerdiđ iärrás västidij sijjân maid kulâvetteđ já uáinivetteđ uážžuh uáinus já jamâstum ulmuuh väzzih spiitaalliih putásmeh já peljittemeh kuleh jämmeeh iällááttuvvojeh já kievhijd särniduvvoo ilosaahâ tot kote ij muu tuástu sij lijjii moonnâm sárnuškuođij ulmuid tij vuolgijd ävđinenâmân keččâđ uv mon pieggâ luvvá maid vuordijd et uáinivetteđ pihtâsáid kárvuđâttâm almaa loonijn tij kavnâvetteđ taid kiäh fijnotteleh pihtâsijdiskijn tij tasto vuordijd et uáinivetteđ uv riehtâ já mun eeđâm tijjân et sun lii eenâb uv ko proffeet lii tot kiäst lii čaallum vuolgâttâm muu sänisättee tuu oovdâst sun vaalmâšt luodâ tunjin enni lâi kihlum sunnuu litto lâi nanosmittum huámášui et váiguttâsâst lâi párnái vuástá lâi laavâ kunnijâttee almai ige halidâm hepâšuttiđ myersses julgâlávt ááigui syele rikkođ näimisopâmâš jurdâččij taam sunjin almostui iho naharist eŋgâl kote eeđâi alge ele poolâ väldimist kál- gun olssâd mii sust lii šohânâm lii vuálgám šoddâd alge já tun koolgah adeliđ aalgan noomâ tastko sun piästá almugis ton suddoin taat tábáhtui et olášuuččij tot maid lii proffeet njalmijn almottâm nieidâ šadda párnái vuástá já šoddâd alge já sunjin adeluvvoo nommâ tot meerhâš lii miigijn koccái nahhaarstis sun poorgâi tego eŋgâl lâi koččom já vaaldij olssis kálgun ääigi adelij kiäisár miärádâs et ubâ väldikoddeest juáháš koolgâi čälittuđ olmoošlohon čälittem lâi vuossmuš já tábáhtui ko lâi koččomhälden monnii čälittiđ jieijâs viäruluvâttâlmân juáháš jieijâs kaavpugân meiddei vuolgij kaavpugist já moonâi čälittem várás kaavpugân tastko sun kuulâi suuhân vuolgij tohon oovtâst myersseinis kote lâi párnái vuástá tobbeen orodijn poođij äigi šoddâdiđ já sun šoddâdij alge vuoččinšoddâm kiesâdij párnáá já piejâi suu seeimin tastko sunnui ij lamaš saje kyessitáálust kuávlust lijjii kuáđutteijeeh iho olgon vahtiimin iälus sii oovdâst čuážui eŋgâl já kirkesvuotâ pirâstitij sii palaskii mut eŋgâl eeđâi sijjân poolâ al- mottâm tijjân ilosaavâ stuorrâ ilo ubâ aalmugân lii tijjân kaavpugist šoddâm lii lii merkkân tijjân tij kavnâvetteđ párnáá kote viälláá seeimist kiesâlduvâi sist siämmást lâi eŋgâl pirrâsist stuorrâ almalâš suátivie- hâ kote alestij näävt eeđân liävus kunnee olluvvuođâst eennâm alne ráávhu ulmuin kiäid sun räähist ääigi adelij kiäisár miärádâs et ubâ väldikoddeest juáháš koolgâi čälittuđ olmoošlohon čälittem lâi vuossmuš já tábáhtui ko lâi koččomhälden monnii čälittiđ jiejâs viäruluvâttâlmân juáháš jieijâs kaavpugân meiddei vuolgij kaavpugist já moonâi čälittem várás kaavpugân tastko sun kuulâi suuhân vuolgij tohon oovtâst myersseinis kote lâi párnái vuástá tobbeen orodijn poođij äigi šoddâdiđ já sun šoddâdij alge vuoččinšoddâm kiesâdij párnáá já piejâi suu seeimin tastko sunnui ij lamaš saje kyessitáálust kuávlust lijjii kuáđutteijeeh iho olgon vahtiimin iälus sii oovdâst čuážui eŋgâl já kirkesvuotâ pirâstitij sii palaskii mut eŋgâl eeđâi sijjân poolâ al- mottâm tijjân ilosaavâ stuorrâ ilo ubâ aalmugân lii tijjân kaavpugist šoddâm lii lii merkkân tijjân tij kavnâvetteđ párnáá kote viälláá seeimist kiesâlduvâi sist siämmást lâi eŋgâl pirrâsist stuorrâ almalâš suátivie- hâ kote alestij näävt eeđân liävus kunnee olluvvuođâst eennâm alne ráávhu ulmuin kiäid sun räähist eŋgâleh lijjii moonnâm maassâd aalman paimâneh ettii kyeimi kuáimásis mij uáinip tom mii lii tábáhtum tom maid mijjân almottij vuolgii huápust já kavnii já já párnáá kote viällái seeimist sij oinii taam sij muštâlii mii sijjân lâi párnáást ettum kiäh kullii paimânij saanijd hiämáskii čievâi váimusis puoh mii lâi tábáhtum já tuđhâdij tom maccii kiijten já alestin tast maid lijjii kuullâm já uáinám lâi eidu nuuvt tego sijjân lâi almottum lâi lâi kuvlân já lâi aalgâst lâi kuvlân šoodâi vyeimist mii lii šoddâm ij lah šoddâm suuttáá lâi eellim já eellim lâi ulmui čuovâ čyevvee sevŋâdâsâst sevŋâdvuotâ ij lah uážžum tom váldásis almai kiäm lâi vuolgâttâm suu nommâ lâi poođij tuođâšteijen tuođâštiđ čuovâst et puohah oskoččii toos sun jieš lamaš tot čuovâ mut čuovâ tuođâšteijee sun lâi čuovâ mii čuává jyehi ulmuu lâi puátimin maailmân sun lâi já suu peht maailm lâi uážžum šoddâmis mut tot ij tubdâm suu poođij jieijâs maailmân mut suu uámih iä váldám suu vuástá puohháid kiäh valdii suu vuástá sun adelij vuoigâdvuođâ šoddâđ pärnin puohháid kiäh oskoh sunjin iä lah šoddâm voorâst iä rummâš haalust iä almaa táátust mut šoodâi uážžin já aasâi mii koskâvuođâst uážuim kejâdiđ suu kirkesvuođâ kirkesvuođâ mon áinoo addel lâi tievâ áármu já tuotâvuođâ eeđâi máttááttâspárnáid tondiet leđe vijsáh tego kyevdih já vavettemeh tego tuvvááh vaarâ tastko ulmuuh tuálvuh tii vuoigâdvuođâ oovdân já ruáiskuh tii synagogainis já kunâgâsâi oovdân tij tolvuuvetteđ muu tiet tuođâštâssân sijjân já almugáid ko tij tolvuuvetteđ esivääldi kieđáid te elleđ huolât tast maht teikâ maid sárnuččijd tastko tijjân adeluvvojeh tontuvváá säänih maid tij kolgâvetteđ sárnuđ eppeđ sáárnu jiejah tist sárnu tii addel viiljâs sormedmân eeči päärnis já párnááh pajaneh vanhemijdis vuástá já koddeh sii puátih vajediđ tii muu noomâ tiet mut tot kote killáá kiddâ loopâ räi piäluštuvvoo eeđâi muu jurgâlâđâi já ooinij et sii maajeeld poođij rákká-sumos máttááttâspärni tot kote purâdijn lâi mieigâm suu rade vuástá já koijâdâm kii tot lii tuu käävild ooinij suu sun koijâdij sun västidij tot tunjin kuáská veik tátuččim suu pääcciđ teehin ain tas- saaš ko puáđám tun muu poođij viljâi kooskâst tot juurdâ et tot máttááttâspärni ij jäämi ij kuittâg ettâm et taat máttááttâspärni ij jäämi eeđâi tot tunjin kuáská veik tátuččim suu pääcciđ teehin ain tassaaš ko puáđám taat máttááttâspärni tuođâšt puoh täst lii taam čáállám já mij tiettip et suu tuođâštâs lii lyetittittee tietteeh lijjii vuálgám eŋgâl almostui naharist já eeđâi vääldi päärni já suu eeni miäldásâd já paattâr tân tobbeen tassaaš ko kočom tuu maccâđ áigu uuccâđ päärni já sormediđ suu moránij nahhaarstis vaaldij tallân iho miäldásis päärni já suu eeni já vuolgij jotteeđ kuuvl sun oroi jäämmim räi olášui maid lâi proffeet njalmijn almottâm mun kuččum algan huámášij et tietteeh lijjii fillim suu sun vajaskij kočoi et já ton pirrâsist puoh kyevtihásijd já tast nuorâbijd oolgijd koolgâi koddeđ ton ääigi mield mon sun lâi tiettein uážžum olášui taat proffeet ciälkkám ennustâs kulloo čuárvum čiärrum já korrâ párgum čiäru párnáidis ige huolâ lohđuttâsâst ko sij iä lah innig elimin lâi jáámmám eŋgâl almostui naharist já eeđâi vääldi päärni já suu eeni miäldásâd já maacâ enâmân kiäh halidii sormediđ päärni laa jáámmám moránij vaaldij miäldásis päärni já suu eeni já maacâi enâmân eeči já enni láin hiämáskâm tast maid sust ettui sivnedij sunnuu já eeđâi párnáá iänán páárnáš lii piei- jum keččâlussân maaŋgah israelliih jurâleh já maaŋgâs pajaneh lii pieijum merkkân mii ij tubdâstuu já tuu uv jieijâd vááimu čoođâ lii miekki mannee puátih julgâ maaŋgâi siskelumos jurduuh lâi meiddei nissoonproffeet hiäimun kullee nieidâ lâi jo hirmâd puáris sun nieidân lâi naaijâm sun lâi iällám kálláinis čiččâm ihheed mut tääl sun lâi lamaš leskân jo kähcilovnelji ihheed ij vuálgám temppâlist kuussân mut palvâlij ijâi peeivij já vástudij já ruhâdâlâi talle sun poođij ton sajan já sun alestij já sáárnui párnáást puohháid kiäh vuordii lonestâs sij lijjii porgâm puoh maid laahâ vaađij sij maccii kuátukaavpugsis šoodâi kievrâsmij já viijsoi já ármu čuávui suu sáárnui vala viärdádâs almast lâi vijnikärdistis šoddâmin viijgunmuorâ moonâi uuccâđ tast heđâlmijd mut ij kavnâm sun eeđâi šaddokärdituállei kuulmâ ive ääigi lam iällám ucâmin heđâlmijd taan viijgunmuorâst mut jiem lah kavnâm tom tothân tuše tuálvu vyeimi enâmist šaddokärdituállee västidij adde tom orroođ vala oovtâ ive kiändám eennâm já kalvam suuvle enâmân ton pirrâ tot puáttee ive ráhtá heeđâlm nuuvt ij keevâ te kočo talle njeidiđ tom kuuvl pottii fariseuseh já saddukeuseh kiäh halidii keččâlâddâđ suu já tattuu suu čäittiđ meerhâ oolmijn västidij sijjân tij etâvetteđ šooŋâ taha ko alme ruáđđid já iđedist taha tastko alme ruškoot sevŋâdin tij kal mättivetteđ luuhâđ mut eppeđ aaigij meerhâid paas já oskottes suhâpuolvâ váátá meerhâ mut áinoo merkkâ mii toos adeluvvoo lii merkkâ kuođij sii toos já vuolgij meddâl lâi puáttám káávcád peivi já pärni koolgâi pirrâčuoppuđ sun uážui noomâ mon eŋgâl lâi almottâm ovdilgo sun šohânij eenis kuáhtust vanhimeh moonáin jyehi ive pessijášjuhlijd lâi kyehtnubálov ihásâš sij oppeet juhle ääigi mađhâšii tohon tego utke lâi juhlepeeivih nuhhii sij vuolgii maassâd mut kandâ paasij vanhimij huámmášhánnáá jurdâččáin et sun lii mätkisiärváduvâst já juuđijn peeivi määđhi ovdilgo usâškuođijn suu huolhij já uápisulmui juávhust suoi iävá kavnâm suu suoi maccáin já jođhijn uuccâm peeivi keččin suoi kavnáin suu temppâlist čokkái máttáátteijei kooskâst kuldâlij sii já koijâdâlâi sist kiäh kullii maid sun sáárnui imâštâllii suu ibárdâs já vástádâsâid maid sun adelij suu vanhimkyevtis oinijn suu suoi hiämáskáin čuuvtij já suu enni eeđâi mondiet toohih munnui taam já mun láán uuccâm tuu já munnust lâi jo huolâ västidij sijjân tuoi must ucâvettee uv tiättám et mun koolgâm orroođ kuvlân suoi iävá iberdâm maid sun tain uáivildij vuolgij kuátumáátkán sunnuin poođij já lâi sunnui kulâjâš mii lâi tábáhtum suu enni čievâi váimusis šoodâi já viijsoi já ulmui mielâstumvuotâ servidij suu lâi šoddâm kunâgâs ääigi pottii nuorttân tietteeh koijâdii tot juudalij kunâgâs lii kote lii tääl šoddâm ooinijm suu tääsni paijaanmin aalman já poođijm suu kunnijâttiđ kunâgâs täst kuu- lâi sun palaskij já ubâ suin čokkij aalmug ollâpaapâid já laavâmáttáátteijeid já koijâdâlâi sist kost messias koolgâi šoddâđ sij västidii tastko näävt lii almot- tum proffeet kirjeest jieh suigen lah ucemus hiäimud haldâšeijein tastko tust vuálgá haldâšeijee kote haaldâš muu aalmug kočoi syele tietteid kuvlâsis já koijâdâlâi sist tárkká kuás täsni lâi almostum sun vuolgâttij sii tohon sun eeđâi já väldiđ tárkká ääšist čielgâs kavnâvetteđ päärni te almottiđ munjin vâi mun uv puávtáččim puáttiđ suu komerdiđ tietteeh lijjii kuullâm kunâgâs saanijd sij vuolgii jotteeđ já täsni mon sij lijjii uáinám paijaanmin aalman juuđij sii oovdâst täsni poođij ton pääihi paajaabel kost pärni lâi tot pisánij toos oinii tääsni já sij ilosmii čuuvtij monnii táálun já oinii päärni já suu eeni sij enâmân leggistâtmáin komerdii päärni lekkii čuhijdis já adelii sunjin tivrâs skeeŋkâid kole sovčettâs já mirham váruttij tietteid monâmist maassâd kuuvl já nuuvt sij monnii eres kiäinu mield maassâd eennâmsis poođij kaastân estâlij já eeđâi uv puáđáh muu kuuvl kolgâččim uážžuđ tust kaastâ västidij sunjin tääl estâl muoi kalgeen porgâđ vâi tiävdáččáim vanhurskes táátu mieđâi suu ánumân lâi kastum sun pajanij tallân čääsist almeh lekkâsii já ooinij luáštáđâtmin vuálus tego tuvvááš já asâttâtmin suu oolâ oolmijn kullui jienâ lii muu rähis kiäs mun lam mielâstum kuálmád peeivi viettii heejâid enni lâi tobbeen já meiddei já suu máttááttâspárnááh lijjii kuččum heejáid nuuvâi koskân já enni eeđâi ij lah vij- ni västidij muu orroođ kálgu äigi ij lah vala puáttám enni eeđâi palvâleijeid sun tijjân sárnu– uv porgâđ nuuvt lijjii kuttâ keđgičäcilite juudalâš uđhij mield putestem várás toh kessii kyehti kulmâ mito eeđâi palvâleijeid liitijd čassijn já sij tevdii taid roobdâi táásá sun eeđâi diđ tääl tast já tuálvuđ piđoi koccei já sij tolvuu keččâlis- tij čääsi tot lâi muttum vijnin ko palvâleijeeh kiäh lijjii čääsi litteest váldám sun ij tiättám kost vijni lâi puáttám kočoi irge já eeđâi fäälih vistig šiev viijni já talle ko kyesih älgih uáiváduđ hyeneeb tun lah šiäštám šiev viijni taan räi lâi pargoin vuossmuš já sun poorgâi tom almottij toin kirkesvuođâs já suu máttááttâspárnááh uskuu sunjin lâi puáttám mottoom čyeđeuáiv almai poođij suu kuuvl já táátui sust iše eeđân muu palvâleijee lii jamâstum já viälláá pääihist korrâ pohčâsijn eeđâi sun- jin puáđám já pyeredâm suu čyeđeuáiv almai västidij jiem mun lah ton árvusâš et puáđáččih muu káátu vuál tuš sääni já muu palvâleijee puárrán jieš uv lam nubij kočostâh já must laa suátialmaah páhuldâssân eeđâm suáldáttân te sun mana teikâ nuubán te sun puátá já muu palvâleijei taam te sun parga kuulâi taam sun hiämástui já eeđâi toid kiäh suu servidii näävt kievrâs osko jiem lah kavnâm oovtâgin israel- liist eeđâm tijjân et nuorttân já viestârist puátih maaŋgah kiäh oolmij väldikoddeest čokkájeh piävdán já já toh kiäh kolgii arbiđ väldikode leggistuvvojeh olgos sevŋâdvuotân lii čiärrum já paanij kiccâ eeđâi čyeđeuáiv almai nuuvtko os- koh puudâ palvâleijee puáránij šoodâi eehid máttááttâspárnááh monnii vuálus riidon lävkkejii kárbás já vuolgii kuávlun nube pel jäävri jo sevŋâd ige lamaš vala maccâm sii kuuvl korrâsávt já jäävri alne páruh lijjii olluuh sij lijjii suuhâm kyevtlovviiđâ teikâ kulmâlov stadionmito verd sij oinii väzzimin jäävri páárui alne já aldanmin kárbá palaskii eeđâi taa lam elleđ poolâ aiguu väldiđ suu kárbás mut siämmást käär- bis jo poođij ton riidon kuus sij lijjii monâmin sáárnui máttááttâspárnáidis viärdádâs oolmij väldikoddeest koolvij piäldusis šiev siemmân puohâi uáđidijn suu vajalâš poođij koolvij nisui siähán iilâskvalje já moonâi meddâl šaddo šodâškuođij já rähtiškuođij jiveuáivi iilâskvalje uv iiđij monnii talle išedis kuuvl já ettii sunjin jieh uv tun kalvam tuu piäldun šiev siemmân toos lii puáttám iilâskvalje eeđâi sijjân lii muu vajalii pargo almaah koijâdii sust uv et mij moonnâp já kiškop tom meddâl sun västidij tij sättivetteđ iilâskvalje nurâdijn kiškođ toin niisu uv taid šoddâđ oovtâst nijttem räi ton äigi puátá mun eeđâm nijtteid vistig iilâskvalje já čoonnâđ tom kiästoid puáldim várás niisu čokkiđ muu ááitán pasepeeivi kiävttojeh teevstah moh láá pasepiäiván hellduvâin já eres immeelpalvâlusamnâstâh eeđâi väldikode puáhtá verdidiđ išedân kote tooláá iđedist vuol- gij pálkkááttiđ pargeid vijnikárdásis soovâi almaigijn oovtâ denaar peivipäälhist já vuolgâttij sii vijnikáárdán kuálmád tiijme jođedijn sun vuolgij oppeet olgos já ooinij et markkânsaajeest čuožžuu vala almaah jyevdilâssân tij uv vijnikáárdán sun eeđâi sijjân mun máávsám tijjân tom mii kulloo mäksiđ vuolgii já oovcád tiijme ääigi iššeed oppeet vuolgij olgos já poorgâi siämmáánáál sun moonâi olgos ohtânubálovváád tiijme jođedijn sun ooinij vala uv motomijd jyevdilâsâid já koijâdij sist tij čuážžuvetteđ tääbbin peivipoojijd jyevdilâssân ij lah pálkkááttâm mii sij västidii eeđâi almaid tij uv muu vijnikáárdán talle šoodâi eehid vijnikäärdi omâsteijee eeđâi tilehoittájeijeisis pargeid já määvsi sijjân päälhi toid vistig kiäh pottii majemuštáá já talle esken toid kiäh pottii vuossmustáá kiäh lijjii pálkkááttum ohtânubálovváád tiijme ääigi pottii já ožžuu juáháš denaarâs vuossmustáá pálkkááttum almaah pottii sij jurdii et sij uážžuh eenâb mut sij uv ožžuu tuše denaar sij miännudškuottii já ettii išedân majemuuh puátteeh porgii tuše oovtâ áinoo tiijme já kuittâg tun adelah sijjân siämmáá ko mijjân kiäh lep kuáddám peeivi kyermi já paahâ iššeed eeđâi oovtâ almai jiemhân mun toovâ tunjin verivuođâ uv muoi sooppâm denaarist tuu uámi já moonâ táátum mäksiđ taas kii poođij majemustáá siämmáá ko tunjin já vissâ mun uážum omijnân porgâđ maid halijdâm uv tun paan tom et mun lam pyeri majemuuh šaddeh vuossmužžân já vuossmuuh majemužžân ton sajan pottii ennuu ulmuuh já puoh kaavpugijn ulmuuh tulvii kuuvl sun sáárnui sijjân viärdádâs vuolgij kalveđ siemmân sun koolvij uási siemânijn koočâi luoddâpellâs jiveh tuolmâštuvvii já alme lodeh purrii taid koočâi källee oolâ já šodâškuođij mut iđoh kuškii ko iä uážžum enâmist lahtâdâs koočâi čuovjispuálluraasij kooskân já ko iđoh šoddii šoddii čuovjispuállurääsih uv já kuáridii taid uási koočâi šiev enâmân šoodâi já adelij čyetikiärdásii šado lâi ettâm taam sun čuárvui láá peeljih tot kulos koijâdii maid viärdádâs merhâšij eeđâi leppeđ uážžum oppâđ tubdâđ väldikode syeligâsvuo- đâid mut iärásáid toh sárnojeh viärdádâsâigijn et sij iä uáinidijniskin uáináččii ege kulâdijniskin iberdiččii meerhâš taam lii sääni koččâm siemâ meerhâš ulmuid kiäh kuleh sääni mut kiäi vááimust tallân puátá väldiđ tom meddâl et sij iä oskoččii já piäluštuuččii oolâ koččâm siemâ meerhâš taid kiäh sääni kulâdijnis väldih tom iloin vuástá mut oskoh tuše uánihis áigáá ij lah ruotâs já nuuvt sij ko kärttih keččâlusân lyepih koččâm uási meerhâš taid kiäh kuleh sääni mut te loppâseh eellim huoláid rigesvuotân já naavdâšmáid iä räähti umolum valješado šiev enâmân koččâm siemâ meerhâš taid kiäh ko láá kuullâm sääni pisoh tast putes já čapo váimoin já nanosin rähtih šado kočoi jieijâs kyehtinubáloh máttááttâspärnid kuvlâsis já eeđâi sijjân moonnâp tääl šadda tuottân puoh tot maid proffeeteh láá čáállám adeluvvoo pähinij kieđáid sun pilkkeduvvoo já hepâšuvvoo já suu oolâ čulgoo já sij ruáiskuh já koddeh suu kuálmád peeivi sun paijaan jämimist iä iberdâm saanijn maiden pisoi sist syeligâsâst ege sij iberdâm maid uáivildij aldanij luoddâpellâst čokkái šohâdis almai kerjidmin sun kuulâi et luodâ alne juttii ennuu ulmuuh almai koijâdij mii tábáhtui muštâlui et lâi monâmin tast lappâd sun čuárvui äärmit muu jotteeh kuččuu suu orroođ joskâ mut sun tuše čuárvui ain korrâsubbooht äärmit muu pisánij já kočoi pyehtiđ suu jieijâs kuuvl poođij já koijâdij sust halijdah et poorgâm tunjin västidij adde munjin muu uáinu eeđâi sunjin uáinud lii pyeredâm tuu siämmást almai uážui uáinus já sun vuolgij servidiđ já alestij puohah kiäh oinii taam kijttii já alestii iätá anevetteđ váástu eppeđ koolgâ leđe muurâšliih tego kieles- hurskáh taheh jieijâs häämi surgâdin vâi puohah vissásávt huámášiččii sii váástu anneem sij laa jo päälhis uážžum tun anah váástu vuoidâ vuoptâidâd já poosâ muáđuidâd ulmuuh iä uáini tuu váástu anneem mut kote lii syeligâsâst kote uáiná meid tom mii lii syeligâsâst páálháš tuu nuurâ olssâd tävirijd eennâm oolâ muocâ já ruostâ pilledeh já suolluuh kiškoh já suáládeh olssâd tävirijd aalman ij muocâ ige ruostâ pilled ege suolluuh kiško já suáláád tuu täävvir lii tobbeen lii meiddei tuu váimu tuálvui ävđinenâmân vâi piäsá suu kivsediđ lâi annaam váástu neljilove peivid já neljilove ijjâd sun viijmâg niälgui kivsedeijee poođij suu kuuvl já eeđâi sunjin kerdi lah te kočo täid keeđgijd muttuđ leibin västidij čaallum olmooš ele tuše leei- bist mut jyehi säänist mii vuálgá njäälmist tuálvui pase kaavpugân já piejâi suu temppâlhäärji oolâ eeđâi kerdi lah te leg- gistat vuálus čaallum addel eŋgâlijdis pákkum kyeddih tuu kieđâidiskijn amas tun lammiđ juálgád kiäđgán sus västidij sunjin meiddei čaallum kiivsed lâd tuálvui hirmâd ollâ vääri oolâ čaaitij sunjin maailm puoh väldikuudijd já toi čuovvâdvuođâ já eeđâi taam mun adelâm tunjin jis luáštádâđah iddui oolâ já komerdah muu eeđâi sunjin meddâl čaal- lum tun koolgah kunnijâttiđ já tuše suu palvâliđ kuođij já suu kuuvl pottii eŋgâleh kiäh palvâlii suu moonâi já kuávlun mottoom kaanaanlâš kálgu ton kuávlu ässee poođij já čuárvui alge äärmit muu jieggâ kiivsed čuuvtij muu nieidâ sun ij västidâm nisonân maiden pottii kuuvl já annuu sunjin maidnii jotá mii maajeeld já čuárvu västidij lah vuolgâttum iärásij ko aalmug lappum saavzâi vá- rás kálgu poođij aldeláá leggistâđâi enâmân oov- dân já eeđâi iššeed muu eeđâi sunjin lah riehtâ väldiđ párnáin leeibi já leggistiđ tom viälppáid lahkin västidij kálgu mut uážžuhhân viälppáh uv puurrâđ taid muáluid moh kaččeh sii hiärá peevdist eeđâi sunjin lii oskod kálgu tego táátuh puudâ rääjist nieidâ lâi tiervâs vyejettij kielâttes almast paas jiegâ jieggâ lâi vuálgám kielâttem sárnuškuođij já puohah hiämáskii kuittâg ettii jieijâs njunošpergâluv iššijn sun paas jiegâid vyejeet vest halijdii keččâlâddâđ suu já vattii sust meerhâ almeest tieđij mii sist lâi mielâst já eeđâi väldikodde kote juáháđât já taištâl jieijâs vuástá tuššá já tááluh vireh nubbe nube oolâ tääl taištâl jieijâs vuástá maht ton väldikodde puáhtá cuápcuđ etâvetteđ et mun vyejettâm paas jiegâid ulmuin iššijn jis mun vyejettâm paas jiegâid ulmuin iššijn kiän iššijn talle tiilágán ulmuuh taid kärbih tij uážžuvetteđ olssâd tuámárijd mun vyejettâm paas jiegâid ulmuin suormáin tallehân väldikodde lii jo puáttám tii kuuvl vievsâs almai vähtee lannees viärju kieđâst suu omâdâh lii torvoost jis nubbe vala vievsâb vollit suu já vuáittá suu tot vievsâb váldá sust viärjuid já reiskaapijd moid sun luotij já juáhá saallâs mon uážui ij lah muu peln lii muu vuástá já kote ij oovtâst muin nuurâ tot pieđgee nyeskis jieggâ vuálgá ulmust tot čájádâl ävđinkuávluin já ocá vuoiŋâstemsaje mut ij kaavnâ tot piättá maacâm páikkásân kost vuolgim tot talle puátá já kávná vistees mii lii suopâlistum já šiev oornigist tot viäžžá čiččâm vala paab jieggâd já toh puátih siisâ já asâttâtteh tohon aassâđ ton ulmuu tile lii loopâst paab ko aalgâst vuolgij ađai tovnbel servidij stuorrâ aalmugjuávkku tastko ulmuuh lijjii uáinám merkkâtavoid maid sun poorgâi pyereedmáin pyecceid pajanij väriviältán já čokánij máttááttâspárnáidisgijn tohon pessijâšjuhleh lijjii alda pajedij uáivis já ooinij et stuorrâ olmoošjuávkku lâi puátimin koijâdij puávtáččijm uástiđ leeibi et sij uážuččii puurrâđ sun eeđâi keččâlâddâm tiet tast- ko sun tieđij kale maid porgâččij västidij denaar leeibijn ij suittuuččii sijjân ij siemin pittáášgin nuuvt et juáháš uážuččij ucánjii mottoom máttááttâspärni viljâ eeđâi lii kandâ kiäst láá vittâ oh- raleeibi já kyehti kyele maht toh liččii tuárvi nyevt stuorrâ juávkun eeđâi puohâid čokániđ šoodâi valjaas si- no já ulmuuh čokánii enâmân lijjii suullân vittâtuhháát almajid vaaldij leeibijd kiijtij já juovij leeibijd toid kiäh lijjii asâttâttâm purâdiđ sun juovij kuolijd já puohah ožžuu nuuvt ennuu ko halijdii puohah lijjii kalanâm eeđâi máttááttâspárnáidis pasâttâssân pááccám pittáid amas mihheen šoddâđ hukás porgii nuuvt já viiđâ oh- raleeibist paccii vala kyehtnubáloh tievâ koorid pittáid moh lijjii pááccám purâhánnáá ulmuuh oinii mon merkkâtavo poorgâi sij ettii lii tuođâi tot proffeet kiän lâi meeri puáttiđ maailmân tieđij et ulmuuh aiguu viehârâs toohâđ sust kunâgâs já tondiet sun kiäsádâđâi oppeet váárán moonâi tohon ohtuu já fariseuseh kuččuu stuorrâ rääđi čuákán já koijâdii tast mij kolgâččijm porgâđ almai taha ennuu merkkâ- tavoid suovvâp suu juátkiđ näävt sunjin oskoh forgâ puohah já talle roomaliih puátih já väldih mist taam pase saje já ubâ mii aalmug ohtâ sist kote lâi ton ive ollâpappân eeđâi eppeđ ibbeerd eppeđ maiden uv tij addii et jis ohtâ al- mai jáámá aalmug oovdâst tot lii tijjân pyereeb ko et ubâ aalmug kárttá tuššâđ ij lamaš suu jieijâs juurdâ mut ton ive ollâpap- pân sun sáárnui ennustâs koolgâi jäämmiđ aalmug oovdâst ige tuše ton aalmug oovdâst mut piäđgui orroo párnái oohtânnuurrâm tiet peeivi rääjist rääđi ulmen lâi sormediđ peeivi levânij tiätu et lâi puátimin kiäh lijjii puáttám juhlijd stuorrâ juávhuigijn valdii palmuoovsijd já monnii suu oovdeld čuárvun liävus sun kote puátá noomâst kunâgâs puohtui aasi já sun pajanij ton siälgán tego lii čaallum poolâ nieidâ tuu kunâgâs puátá raccast nuorâ aasijn iä vala talle iberdâm taam mut ko lâi kirkesmittum sij muštii et sust lâi näävt čaallum já et sunjin meiddei lâi tábáhtum nuuvt kiäh lijjii lamaš fáárust muštâlii maht sun kočoi häävdist já cuuvnâi suu jämimist tiet ko ulmuuh lijjii kuullâm maggaar merkkâtavo lâi porgâm sij vuolgii stuorrâ juávhoin suu oovdeld sarnuu koskânis uv ij iššeed maailm káččá suu maajeeld juávhust kiäh lijjii puáttám juhlijd ruhâdâllâđ lijjii meiddei motomeh kreikkaliih pottii kuuvl ton kote lâi já ettii halidiččijm kuáhtáđ moonâi sárnuđ ääšist já talle suoi kuohtuuh moonáin savváid eeđâi sijjân lii puáttám kirkesmittoo tuođâi jis nisujive ij koočâ enâmân já jäämi tot páácá tuše ohtân jivveen mut jis tot jáámá tot ráhtá valjaas šado vuolgij kaavpugist já moonâi tego laavij servidii suu sij lijjii puáttám tohon eeđâi sijjân et eppeđ šodâččii kivsádâsân sun moonâi ovdeláhháá keđgileggistuv kiäčán luáštádâđâi idduidis oolâ já ruhâdâlâi jis táátuh te vääldi taam kaalhâ must meddâl iälus olášuu muu táttu mut tuu almeest almostui sunjin eŋ- gâl kote kievrâsmitij suu toskestis ruhâdâlâi ain kijvásubbooht nuuvt et suu pivâstâh kuulgâi enâmân tego čäcikuáškánjâšah sun talle pajanij ruhâdâlmist já poođij máttááttâspárnái kuuvl sun kuáhtái sii uáđimin tastko sij lijjii sooroost vaibâm uv tij sun eeđâi já ruhâdâllâđ amas tij šoddâđ kivsádâsân vala sárnudijn tohon poođij stuorrâ almaijuávkku já sii uápisin lâi ohtâ kyevtnubálov máttááttâspäärnist poođij njeigâ suu cummâlem tiet mut eeđâi sunjin cummáin uv tun kävildah siärváliih oinii mii koolgâi tábáhtuđ sij ettii časkep uv miehhijn sist čooskij uv ollâpaapâ palvâleijee nuuvt et taan uálgispelji luovânij eeđâi taam tábáhtuđ kuoskâttij almaa peelji já pyeredij suu sun eeđâi ollâpappáid temppâlkosáttâs uáiv almaid já aalmug puárásumosáid kiäh lijjii puáttám suu faŋgiđ leppeđ vuálgám tego riävvár volliittiđ miehih já kaarbah kieđâst lam jyehi peeivi lamaš tii kooskâst temppâlist já tij eppeđ lah kieđâgin pajedâm muu vuástá tääl lii tii puddâ tääl lii sevŋâdvuođâst väldi fäŋgejii já tolvuu suu mieldis ollâpaapâ táálun servidij suu mottoom määđhi keččin šiljo cokkiittui tullâ já ko viehâ asâttâđâi ton pirrâ čokánij iärásij juávkun pijgá ooinij suu čokkáámin tullâpellâst keejâi suu kuhháá já eeđâi uv lâi ton almaa fáárust kieldij vâi ubâ tuubdâgin suu ääigi keččin eeđâi mottoom almai ko ooinij suu uv lah ton juávhust västi- dij jiem lah keččin vala nubbe almai naggij tuot uv vissásávt lâi toin almain liihân sun galilealâš uv eeđâi ibbeerd mast sáárnuh siämmást ko sun vala sáárnui käniores piškoi jorgettij já keejâi já muuštij maid lâi sunjin ettâm käniores onne piško tun kulmii kiäldáh muu moonâi olgos já čiärui lohđuttemeht kiäi kieđâin lâi pilkkedii já čoskii suu lovdii suu čoolmijd já ettii tääl tuu čooskij eresnáál uv sij pelhittii suu peivi pajanij čokkânii aalmug puárásumoseh ollâpaapah já laavâmáttáátteijeeh rääđi čuákkimân puohtui sii oovdân já sij ettii sunjin lah te eeđâ tom mijjân västidij tom tijjân eeđâm tij eppeđ osko jis maidnii koijâdâm tij eppeđ västid täst ovdâskulij kalga čokkáđ uálgispeln sij puohah koijâdii uv tun talle ge västidij sijjân tij nuuvt etâvetteđ sij ettii mij innig tuođâštusâid tarbâšep lep kuullâm tom suu jieijâs njäälmist vuolgii tobbeen puohah oovtfááru tolvuu oovdân já sujâttâlškuottii suu ettii lep huámmášâm et taat almai čájádit mii aalmug kiäldá mäksimist viäru kiäisárân já näggee et sun lii kunâgâs koijâdij uv tun juudalij kunâgâs tom ettih västidij eeđâi ollâpappáid já olmoošjuávkun kaavnâ et taat almai ličij su- jâlâš mongin rikosân sij pissuu sujâttâsâinis já ettii vil- dáskit aalmug jotá máttáátmin jyehi kuávlust kiddâ teehin kuulâi taam sun koijâdij lâi uv almai galilealâš sun uážui tiettiđ et lâi haldâšemkuávlust sun vuolgâttij kuuvl tastko taat uv lâi toi peeivij ilosmij čuuvtij ko ooinij tastko sun lâi jo kuhháá halijdâm kuáhtáđ suu lâi kuullâm já tuáivui et taat porgâččij suu uáinidijn monnii merkkâtavo koijâdâlâi jyehilágán aašijd mut ij västidâm sunjin maiden já laavâmáttáátteijeeh kiäh lijjii tast sujâttii kijvásávt já suu suáldátteh algii tääl lattiđ nuuvt et paijeelkeččii suu pilkkedij nuuvt et kočoi kárvuttiđ suu mučis pihtâsân já tastmaŋa sun vuolgâttij maassâd kuuvl peeivi já šoddáin veerdižeh ton räi suoi láin vajedâm kyeimis kočoi čuákán ollâpaapâid háldáttâsalmaid já aalmug já eeđâi sijjân puovtijd taam almaa muu oovdân já naggijd et sun lii aalmug vildáskittee tääl tii mieldiorodijn koijâdâllâm suu mut jiem lah kavnâm et sun ličij sujâlâš moossân mast tij suu suujâtvetteđ ko sun vuolgâttij almaa maassâd mii oovdân sun lah porgâm maiden mast adeluuččij jäämmimráŋgáštâs luáštám suu kohân lam vistig adelâm kurâttiđ suu uái- náh koolgâi ain juhle ääigi lyeštiđ sijjân kiännii faaŋgâ puohah čuorvuu oovtâ jienân ton almai mijjân rabbas lâi kaavpugist cokkânâm stuuime já morhe tiet fäŋgejum almai torjâstij uđđâsist sijjân tastko sun halijdij lyeštiđ sij čuorvuu maassâd riistânnav- lii eeđâi sijjân kuálmád kerd paaid sun talle lii por- gâm lah kavnâm maiden mondiet sun kolgâččij tuommiittâttâđ jämimân luáštám suu kohân lam adelâm kurâttiđ suu sij iä mieđettâm mut čuorvuu ain korrâsubbooht já vattii et koolgâi riistânnävlejuđ sij finnejii táttus čoođâ ferttij vijmâg mieđettiđ sii vátámâšân luoštij tom almaa kiäm sij halijdii almaa kote lâi fäŋgejum stuuime já morhe tiet mut sun adelij sii haaldun vuolgii tuálvuđ suáldátteh orostittii nommâsâš kyyreenlâš almaa kote lâi puátimin kaavpugân já pieijii suu kyeddiđ riistâ maajeeld čuávui stuorrâ olmoošjuávkku meiddei maaŋgah nisoneh kiäh vaidii jienân já čierruu jorgettij sii kuuvl já eeđâi muu čiäru rusalem nieidah čiärruđ jieijâd já párnáidâd äigi kuás iättoo láá heđâlmettumeh avdâgâsâh toh kuáhtuh moh iä lah šoddâdâm já njižeh moh iä lah párnáá njomâttâm ulmuuh eteh vaarijd mii oolâ já čuumáid mii näävt taha ruonâs muorân te mii tábáhtuvágin koške muorân äigi tievâi čokánij piävdán oovtâst apostolijgijn eeđâi sijjân lam halijdâm puurrâđ taam pessijâšmáállás tiigijn ovdil jieččân kiärdámuš mun eeđâm tijjân innig jiem puurâ pessijâšmáállás ovdilgo tot olášuvá väldikoddeest vaaldij kaalhâ kiijtij já eeđâi taam já jyehiđ koskânâd eeđâm tijjân täst ovdâskulij jiem keččâl vijnikuárŋumšado adalduv ovdilgo väldikodde lii puáttám sun vaaldij leeibi sivnedij toijâlij já adelij tom máttááttâspárnáid já eeđâi lii muu ruumâš mii adeluvvoo tii oovdâst gâđ taam muu mušton maŋa sun siämmáánáál vaaldij kaalhâ já eeđâi kalkkâ lii uđđâ litto muu voorâst mii kulgât- tuvvoo tii oovdâst taan siämmáá piävdán keigee oovtâst muin kieđâs meiddei muu kävildeijee vuálgá tääbbin eidu tienuuvt tego sust lii meeri vyelgiđ mut vuoi tom kiäst šadda suu kävildeijee tolvuin koddem várás almaakyevtis kyehti veritahhee sij pottii sajan mon koččoh sij riistânnävlejii já veritahheid nube suu uálgispel nube čičetpel eeđâi adde sijjân addâgâs iä tieđe maid pargeh teh vuárbádii pihtâsijd já juohhii taid koskânis čuážui keččâmin uv lijjii tobbeen pilkkedmin ettii sun kale lii išedâm išedus tääl jieijâs jis sun kerd lii väljejum suáldát- teh pilkkedii suu pottii suu kuuvl fallii sunjin suvreviijni já ettii lah juudalij kunâgâs te piälušt jieijâd uáivi paajaa- beln lâi meiddei čaalâ lii juudalij kunâgâs riistâst hiäŋgájeijee paatahhee pelhittij sun uv eeđâi uv tun lah tääl jieijâd já munnuu nubbe laaitij suu uv ubâ tungin poolâ veik kil- lááh siämmáá ráŋgáštâs láán ánsášâm jieččân tuámu munnuu ráŋgášeh tavoidân mield mut taat almai ij lah porgâm maiden paaid sun eeđâi mušte muu ko puáđáh väldikod- dásâd västidij jo onne lah muin paradiijsâst jo kuuđâd tijme koskâpeeivi ääigi peivi siävŋánij poođij ubâ eennâm oolâ já tot piištij oovcád tiijme räi koskâloovdâ kiškui kuávdoo kyevti uásán čuárvui korrâ jienáin tuu kieđáid mun oskom jieggân sun lâi taam ettâm sun šyehkittij majemuu kerd koskâpeeivi kuuđâd tiijme ääigi poođij sevŋâdvuotâ ubâ eennâm oolâ já tot piištij oovcád tiijme räi tiijme paaihijn čuárvui korrâ jienáin lama sabaktani meerhâš mondiet hilguh muu kulâdijnis motomeh tobbeen ettii čuárvu ohtâ sist tuámittij viežžâđ sape kaastij tom suvresviijnin pieijâi suábbikiäčán já faalâi tast sunjin juhâmâš ettii tääl puátá uv suu iššen čuárvui oppeet korrâ jienáin já adelij jiegâs temppâl koskâlijne rottâsij kyevti uásán paijeen aaibâs vuálus tuárgistij källeeh luoddânâddii häävdih lekkâsii já maaŋgâi jáámmám poosij rummâšeh pajanii pajas vuolgii havdijnis já pajaspajanem maŋa sij pottii pase kaavpugân já almostuvvii tobbeen maŋgâsân čyeđeuáiv almai já almaah kiäh suin vähtejii oinii eennâm tuárgistem já puoh mii tábáhtui sij suorgânii čuuvtij já ettii lâi tuođâi lijjii meiddei maaŋgah nisoneh määđhi keččin taam keččâmin rääjist sij lijjii jottáám mieldi já palvâlâm suu koskâvuođâst lijjii já enni já oolgij enni čyeđeuáiv almai ooinij mii tábáhtui sun adelij kunnee já eeđâi almai lâi tuođâi vavettem puoh toh ulmuuh kiäh stuorrâ juávhuigijn lijjii čokkânâm keččâđ taam čáittus maccii kaavpugân ko lijjii uáinám taam já čoskii raddees uáppáseh čuožžuu puohah kukkeláá já čuovvuu tobbeen mii tábáhtui lijjii meiddei nisoneh kiäh lijjii puáttám suin rääđi jeessân kote lâi šaddaaš juudalâš kaavpugist ij lamaš ohtâm rääđi miärádâsân ige uásálâstâm ton toimáid lâi šiev já hurskes almai já vuordij väldikode moonâi savváid já koijâdij rummâš vaaldij tom riistâst kiesâi piellivâspihtâsân já piejâi háávdán mii lâi terppum källei kuus ij vala lamaš hävdidum ohtâgin valmâštâspeivi sabbaat lâi eidu älgimin kiäh lijjii puáttám vuolgii fáárun oinii maht ruumâš pieijui háávdán sij lijjii maccâm kaavpugân sij skappuu opsâoljoid já vuoidâsijd mut sabbaat sij viettii vuoiŋâstmáin laavâ pákkum mield peeivi ko sabbaat valmâštempeivi lâi moonnâm ollâpaapah já fariseuseh vuolgii oovtâst kuuvl ettii eennâmhiärrá mist poođij mielân et eledijnis tuot villejeijee eeđâi peeivi keččin pajanâm jämimist tondiet vahtiđ häävdi tárkká kuálmád peeivi räi amas suu máttááttâspárnááh peessâđ suáládiđ suu já ettâđ ulmuid lii pajanâm jämimist villâttâs ličij talle vala paab ko vuossmuš västidij sij- jân vahtimvievâ já orniđ häävdi vahtim nuuvt pyereest ko mättivetteđ monnii já turvâstii häävdi nuuvt et pieijii seeilâ kiäđgán já asâttii vaavtâid sabbaat lâi moonnâm enni já ostii opsâoljo ko sij aiguu moonnâđ vuoidâđ peeivi sabbaat maŋa tooláá iđedist ko peivi lâi pajanâm sij vuolgii häävdi kuuvl sij savâstâllii koskânis išedičij mii já jurâttičij keeđgi hävdikuovđâšm uuvsâ oovdâst ko sij pottii tohon sij huámmášii et keđgi lâi jurâttum meddâl tot lâi hirmâd stuorrâ keđgi sij monnii háávdán siisâ sij oinii uálgispeln čokkáámin nuorâ almaa kiäst lijjii pajalist vielgis pihtâseh suorgânii nuorâ almai eeđâi suorgân ucâvetteđ kote lâi riistânnävlejum lii pajanâm jämimist ij sun lah tääbbin lii saje kuus sun pieijui tääl ettâđ suu máttááttâspárnáid meiddei mana tii oovdeld tij uáinivetteđ suu tego sun jieš tijjân eeđâi nisoneh pottii olgos sij patârii häävdi kuvlân tuárgistin ko lijjii pevhištum iä mainâstâm oohtângin maiden tastko sij pollii peeivi sabbaat maŋa nisoneh jo tooláá iđedist monnii häävdi kuuvl já valdii opsâoljoid fáárun maid sij lijjii skappum oinii et keđgi lâi vierâttum häävdi njäälmist já ko sij monnii siisâ háávdán sij iä kavnâm rummâš sij imâštâllii taam sii oovdâst čuážžoin fakkist almaakyevtis päštee já kirkes pihtâseh pajalist suorgânii já teddilii kejâstuvâs enâmân almaakyevtis eeđáin sijjân ucâvetteđ ellee jämmei juáv- hust sun lah tääbbin sun lii pajanâm jämimist maid sun eeđâi tijjân ko sun vala lâi kalga keevvâđ adeluvvoo suddogâs ulmui kieđáid já riistânnävlejuvvoo mut kuálmád peeivi sun paijaan jämimist sij muštii maid lâi sárnum nisoneh maccii häävdi kuvlân sij tolvuu tast sääni oovtnubálov máttááttâspáárnán já puoh iärrásáid nisoneh lijjii já enni já vala iäráseh uv lijjii siigijn muštâlii puoh apostoláid mut taah arvâlii et nisoneh sárnuh tuušijd ege oskom sii vuolgij kuittâg kaačân häävdi kuuvl sun kuovlâlij siisâ sun ooinij tuše kiessâmliijnijd já sun vuolgij meddâl já imâštâlâi jiečânis tom mii lâi tábáhtum peeivi láin máttááttâspäärnikyevtis monâmin nommâsâš siijdân kuus lii nyevt kyehti tiijme vääzin savâstâláin puoh tast mii lâi tábáhtum suoi tast savâstâláin já smietâdáin jieš poođij sunnuu fáárun já juuđij sunnuin iävá kuittâg tubdâm suu tastko suoi láin tego čalmettum koijâdij sunnust tuoi jiešalnees savâstâlvettee mätki- almaah orostáin murâšlâžžân já nubbe sunnust nommâsâš västidij leđe áinoo vieres ol- mooš kote ij tieđe mii tobbeen lii tai peeivij tábáhtum tuoi uáivildvettee koijâdij vástidáin mii tábáhtui almai lâi tuotâ proffeet vuáimálâš saanijn já tavoin nuuvt ko puoh aalmug oovdâst ollâpaapah já háldáttâsalmaah adelii tuommiđ suu jämimân já riistânnävlejii suu kuittâg leim iällám taggaar tuáivust et sun ličij tot kote looneest tast puoh lii jo kuálmád peivi tast ko tot tábáhtui já tääl láá motomeh nisoneh mii juávhust tuođâi uv hiämáskittám mii ellii tooláá iđedist häävdi kuvlân mut iä kavnâm suu rummâš sij pottii tobbeen sij toos lassen muštâlii et sij lijjii uáinám uáinus eŋgâlkuáhtá kiäh eeđáin et iälá mist monnii talle häävdi kuuvl já oinii et äšši lâi nuuvt tego nisoneh lijjii ettâm sij iä uáinám eeđâi sijjân tij ibbeerdmettumeh uvgis hittáh tij leppeđ oskođ puoh tom maid proffeeteh láá sárnum nuuvthân koolgâi killáđ já te moonâđ kirkesvuotâsis sun selvâttij sunnui kiddâ já puoh proffeetij rääjist mii sust lâi puoh čalluin ettum lijjii jo puátimin siijdân kuus lijjii monâmin tohâludâi tego ličij jotemin ovdâskulij mut suoi estâláin suu vyelgimist já eeđáin munnuu kuuvl lii jo viäigudmin sun moonâi siisâ já paasij sunnuu kuuvl sun talle čokkái sunnuin peevdist sun vaaldij leeibi kiijtij toijâlij leeibi já adelij tom sunnui sunnuu čalmeh lekkâsii já suoi tubdáin suu siämmást sun lâi jo meddâlist sunnuu uáinusist eeđáin kyeimi kuáimásis uv munnuu váimu puállám ko sun jođedijnân sáár- nui munnui já máttááttij munnuu iberdiđ čalluid suoi vuolgijn máátkán já maccáin lijjii čuákist ohtnubáloh máttááttâspärnid já iärráseh kiäh kullii sii juávkun ettii lii tuođâi pajanâm jämimist lii al- mostum kyevtis vest muštâláin mii määđhist lâi tábáhtum já maht suoi láin tubdâm ko sun toijâlij leeibi jieš čuážui máttááttâspárnáidis kooskâst já eeđâi tijjân palaskii čuuvtij tastko sij jurdii et sij uáinih kome eeđâi sijjân tij leppeđ nuuvt palas- kâm tii mielân pajaneh iäpádâsah muu kieđâid já juolgijd mun taa lam ij kihheen eres muu uáiniđ jiejah kommeest lah uážži ege täävtih tego uáinivetteđ must sárnudijn sun čaaitij sijjân kieđâidis já juolgijdis sij iä vala tiättám maid oskođ nuuvt iiloost já hiämáskám sij lijjii koijâdij uv tist tääbbin mihheen maid puurrâđ adelii sunjin pitá possum kyeleest já oinii maht sun vaaldij tom kietâsis já puurâi eeđâi sijjân mun uáivildim ko lijjim vala tiigijn já sarnum tijjân tot koolgâi olášuđ mii laavâst proffeetij kiirjijn já psaalmâin must lii čaallum sun leehâi sii mielâid iberdiđ čalluid eeđâi sijjân lii čaallum koolgâi killáđ jäämmim já kuálmád peeivi pajaniđ jämimist já puoh almugáid kiddâ rääjist kalga suu noomâst särnidiđ puárádâs já sudoi addâgâsadelem leppeđ taan tuođâšteijeeh vuolgâttâm tijjân tom maid lii lopedâm taan kaavpugist tassaaš ko tij kárvuttuuvetteđ vuoimijn olluvvuođâst almostui oppeet máttááttâspárnáidis tääl riddoost tábáhtui näävt lijjii oovtâst ađai algeh já kyehti eres máttááttâspárnáin eeđâi vuálgám kuolijd pivdeđ puáttip tuu fáárun ettii iäráseh lävkkejii kárbás já vuolgii jäävri oolâ mut sij iä koddám ton iijâ maiden šoodâi iiđeed čuážui riddoost mut máttááttâspárnááh iä tubdâm suu čuárvui sijjân almaah uv tist mihheen puurrâmnáál lah sij västidii eeđâi puđ viermi kárbá uálgispel te koddevetteđ suoppuu viermi já kyeleh pottii nuuvt ennuu et sij iä vaijaam keessiđ viermi pajas tot máttááttâspärni kote lâi rákkásumos eeđâi lii kuulâi et tot lâi sun piejâi paijaalsis pihtâs mon lâi nuollâm já njuškij čáácán máttááttâspárnááh pottii kárbáin já kessii maŋalist viermi mii lâi kuolijd tievâ tastko riidon ij lamaš kuheskin mätki tuše muáddičyet älnid máttááttâspárnááh lävkkejii enâmân sij oinii et tobbeen lijjii iilâi alne possuumin kyeleh já leeibih eeđâi sijjân teehin taid kuolijd maid esken kuudijd moo- nâi kárbás já keesij viermi riidon lâi tievâ stuorrâ kuolijd mut veik kyeleh lijjii ennuu ohtsis čyetivittlovkulmâ te viermi ij kiškum eeđâi puurrâđ máttááttâspárnáin ij tuos- tâm koijâdiđ tun lah tastko sij tiettii et tot lâi sus poođij vaaldij leeibi já adelij sijjân siämmáánáál sun adelij kyele lâi jo kuálmád kerdi ko jieijâs jämimist pajanem maŋa almostui máttááttâspárnáidis lâi tooláá peeivi sabbaat maŋa pajanâm jämimist sun almostui vuossmustáá kiäst sun lâi vyejettâm čiččâm paas jieggâd vuolgij tobbeen já tuálvui sääni servideijeid kiäh čierruu murrâšist iä kuittâg oskom ko kullii et eelij já et lâi uáinám suu almostui häämis peeleest vieresin kuáhtásân sist ko suoi láin jotemin meddâl kaavpugist suoi moonáin tuálvuđ nubbijd sääni mut ij kihheen oskom sunnuugin almostui meiddei oovtnubáloh máttááttâspárnásis ko sij lijjii čokkáámin peevdist laaitij sii epiosko já sii vááimu korâsvuođâ ko sij iä lamaš oskom taid kiäh lijjii uáinám suu pajaspajanem olmožin eeđâi sijjân maailm jyehi kuáv- lun já kulluuttiđ evaŋgelium puohháid kiäh láá sivnedum tom osko já uážžu kaastâ kalga piäluštuđ ij osko tot tuommiitât káđuttâsân vuolgijn tallân häävdi kuvlân siämmást paaloin já iiloin já toomáin tuálvuđ sääni máttááttâspárnáid fakkist poođij sunnuu vuástá já tiervâttij sunnuu moonáin suu kuuvl askadistijn suu juolgijd já komerdáin suu eeđâi sunnui poolâ ettâđ muu viljáid et sij kalgeh vyelgiđ sij uáinih muu nissoonkyevtis láin määđhi alne motomeh vaavtah monnii kaavpugân já muštâlii ollâpappáid puoh mii lâi tábáhtum taah čokkânii ráđádâllâđ ohtân puárásijgijn já meridii adeliđ suátialmaid stuorrâ ruttâmere ettii suátialmaid tâspárnááh pottii iho tii uáđidijn já suáládii suu jis taat puátá eennâmhiärá peljijd te mij kale tutâdep suu já ornip nuuvt et tijjân iä šoodâ vädisvuođah valdii ruuđâid já porgii nuuvtko sijjân lâi ettum saahâ lii juudalij koskâvuođâst levâttum tai peeivij räi ohtânubáloh máttááttâspärnid vuolgii já pajanii vääri oolâ kuus lâi koččom sii moonnâđ sij oinii suu sij komerdii suu mut motomeh liijká epidii poođij sii kuuvl já sáárnui sijjân näävt lii adelum puoh väldi almeest já een- nâm alne tääl já rähtiđ puoh almugijd muu máttááttâspärnin kästiđ sii já já noomân já máttááttiđ sii nuávdittiđ puoh maid mun lam koččom tii nuávdittiđ keejâ mun lam tiigijn jyehi peeivi maailm loopâ räi peeivi oho vuossmuu peeivi máttááttâspárnááh lijjii ehidist čuákist lukkâdum uuvsâi tyehin tastko sij pollii juudalâšâin čuážui sii kooskâst já eeđâi tijjân sun lâi taam ettâm sun čaaitij kieđâidis já ertijdis ilosmii ko sij oinii eeđâi uđđâsist tijjân lii vuolgâttâm muu nuuvt vuolgâttâm mun tii sun lâi taam ettâm sun posolij sii oolâ já eeđâi tij addelvetteđ suddoid addâgâs sunjin toh láá addâgâsadelum tij kieldivetteđ addâgâsadelem sun ij uážu sudoidis addâgâs kyehtnubálov máttááttâspäärnist kiäst kevttui meiddei nommâ ij lamaš iärásijgijn ko poođij máttááttâspárnááh muštâlii sunjin ooinijm mes eeđâi osko jiem jieš uáini spijkkárluodâid suu kie- đâin já piejâ jieččân suormâ toid já jis jiem piejâ jieččân kieđâ suu iärtán te mun jiem osko keččin máttááttâspárnááh lijjii oppeet čuákist já lâi iärásijgijn lijjii luuhâst mut fakkist čuážui sii kooskâst já eeđâi tijjân sun eeđâi suormâd taa láá muu kieđah kieđâd já piejâ tom muu iärtán eeppid mut osko eeđâi já eeđâi sunjin oskoh ko ožžuh uái- niđ muu toh kiäh oskoh veik iä uáini eres uv merkkâtavoid poorgâi máttááttâspárnáidis uáinidijn mut tain ij lah muštâlum taan kirjeest lii čaallum tondiet et tij oskoččijd et lii já et tist ko oskovetteđ ličij eellim suu noomâ tiet iätá lam šiev kuáđutteijee rievtis kuáđutteijee kote addel jiegâs saavzâi oovdâst kuáđutteijee ij lah rievtis kuáđutteijee ege saavzah suu uámih já nuuvtpâ ko sun uáiná kuumpi puátimin sun kuáđá iälu já paattâr uážžu saavzâid saalâsin já pieđgee iälu tastko pálkkááttum kuáđutteijee ij peerust saavzâin lam šiev kuáđutteijee tuubdâm savzâidân já toh tobdeh muu tego tobdá muu já mun adelâm jieggân saavzâi peeleest láá meiddei eres saavzah tagareh moh iä lah taan savzâääiđist já taid uv mun koolgâm keččâđ kuleh muu jienâ já nuuvt kalga leđe ohtâ čagge já ohtâ kuáđutteijee eeđâi máttááttâspárnáidis váháš áigáá já tij eppeđ uáini muu vest váháš áigáá já tij uáinivetteđ muu oppeet máttááttâspárnááh koijâdâllii kyeimi kyeimistis sun jiešalnees uáivild eđâdijnis váháš áigáá eppeđge tij uáini muu já vest váháš áigáá já tij uáinivetteđ muu oppeet maid sun uáivild ko sun iätá et sun mana kuuvl sun sárnu váháš áigáást sij imâštâllii suu sárnum ibbeerd huámmášij et sist toovâi mielâ koijâdiđ sust eeđâi sijjân uv tij smiettâvetteđ ko ettim váháš áigáá eppeđge tij uáini muu já vest váháš áigáá já tij uáinivetteđ muu oppeet tuođâi tij uážžuvetteđ čiärruđ já vaigârdiđ mut maailm illood karttâvetteđ murâštiđ mut tii toske muttoo illoon kote šoddâd killáá toske ko suu äigi puátá ko páárnáš lii šoddâm enni ij innig mušte pohčâsijdis mut illood tast et olmooš lii šoddâm maailmân uv tubdâvetteđ tääl toske mut mun uáinám tii vala uđđâsist já talle tii vááimu tiävdá ilo mon kihheen ij pyevti tist nisteđ peeivi tij eppeđ koijâd must maiden eeđâi mun moonâm suu kuuvl kote lii muu vuolgâttâm tist ij koijâd must kuus mun moonâm mut tii váimu lii tievâ murrâšist tondiet maid tijjân ettim mun eeđâm tijjân tuotâvuođâ tijjân lii ävkkin et mun moonâm meddâl jiem moonâ ij pyevti puáttiđ tii kuuvl ko lam moonnâm meddâl mun vuolgâttâm suu tii kuuvl já sun puátá já čáittá et maailm lii veereest sun čáittá mii lii suddo mii vanhurskesvuotâ já mii tuámu lii tast et ulmuuh iä osko munjin vanhurskesvuotâ puátá julgâ tast et mun moonâm kuuvl eppeđge tij innig uáini muu já tuámu lii tast et taan maailm uáiváámuš lii tyemmejum eenâb uv must ličij tijjân sárnumuš mut tij eppeđ vala áppád väldiđ tom vuástá puátá sun uápist tii tubdâđ ubâ tuotâvuođâ ij uáináh sáárnu jieijâs noomâst mut sárnu tom maid kulá já almoot tijjân mii kalga puáttiđ kirkesmit muu tastko tom maid sun tijjân almoot sun uážžu must mii lii lii meiddei muu ettim et sun uážžu must tom maid sun tijjân almoot eeđâi máttááttâspárnáidis tuođâi maid ihenis tij ánuvetteđ muu noomâst tom sun addel tijjân räi tij eppeđ lah áánnum maiden muu noomâst te tij uážžuvetteđ já tii ilo lii oles sárnum tast tijjân viärdádâsâigijn äigi kuás jiem innig sáárnu viärdádâsâigijn mut muštâlâm tijjân ávuslávt puoh peeivi tij ánuvetteđ muu noomâst jiemge mun innig eeđâ et jorgettâm piälán et išediččim tii jieš tii ko tij leppeđ rähistâm muu já oskom et lam puáttám kuvlân kuvlân mun lam vuálgám já puáttám taan maailmân já tääl mun kuáđám maailm já moonâm maassâd kuuvl ettii tun sáárnuh čielgâ sanijgijn jieh in- nig viärdádâsâigijn iberdep tääl et tun tiäđáh puoh jiehke taarbâš vyerdiđ et kiinii koijâd mij oskop et lah puáttám kuvlân tij kal oskovetteđ eeđâi äigi já tot lii jo tääl kuás tii pieđgejeh kiän kuusnii já kyeđivetteđ muu ohtuu jiem tondiet pääsi tastko lii muin sárnum tijjân taam et tist ličij must ráávhu tij leppeđ atâštâsâst mut pissoođ ruokkâdin mun lam vuáittám maailm almostui meiddei ohtnubálov máttááttâspárnásis ko sij lijjii peevdist laaitij sii epiosko já sii vááimu korâsvuođâ ko sij iä lamaš oskom taid kiäh lijjii uáinám suu pajaspajanem maŋa eeđâi sijjân maailm jyehi kuávlun já kulluuttiđ evaŋgelium puoh sivnedummeid tom osko já uážžu kaastâ kalga piäluštuđ ij osko tot tuommiittât káđuttâsân taid kiäh oskoh čuávvuh taah tobdomeerhah noomâst sij vyejetteh paas jiegâid sárnuh vieres kielâigijn tuáppuh kieđâi kuovdijd já veik sij juheh koddee miirhâ tot ij vahâgit sii piejih kieđâidis pyeccei oolâ já taah puáráneh lâi sárnum sijjân taam sun valdui pajas aalman já sun čokánij uálgispel vuolgii jotteeđ já särnidii jyehi kuávlust tooimâi siigijn já nanosmitij sääni tobdáldâhmerhâigijn eeđâi uážžuvetteđ piälušteijee mun vuolgâttâm suu kuvlân vuálgá kuvlân já tuođâšt must tij leppeđ muu tuođâšteijeeh leppeđhân tij lamaš muin kiddâ áálgu rääjist sárnum tijjân taam amas tii osko keččâlusâin viirrâđ iäruttuuvetteđ synagogast já puátá vala tot uv äigi kuás juáháš kote koddá kiännii tist jurdá et sun tooimât pase palvâlus sij pargeh tastko sij iä tuubdâ ege muu sárnum taam tijjân tondiet et ko tot äigi puátá tij muštáččijd et mun lam ettâm taam tijjân eeđâi adde mii uáiniđ muide ep táátu västidij uv tun tuubdâ muu veik lam jo näävt kuhháá lamaš tii kooskâst lii uáinám muu lii uáinám puávtáh ettâđ mii uáiniđ uv osko et mun lam já lii must sáárnum tijjân jiem sáárnu jieččân noomâst lii must já muu tavoh láá suu tavoh ko eeđâm et mun lam já lii must eppeđ mudoi osko oskođ muu tavoi tiet tuođâi kote osko munjin parga taggaar tavoid ko mun poorgâm já vala stuárráábijd uv moonâm kuuvl já maid ihenis tij ánuvetteđ muu noomâst tom mun poorgâm et kirkesvuotâ puáđáččij julgâ tij muu noomân toorjâstmáin ánuvetteđ must tom mun poorgâm tij räähistvetteđ muu tij nuávditvetteđ muu pákkumijd jorgettâm piälán já sun addel tijjân nube piälušteijee kote lii tiigijn avalávt piälušteijee lii ij pyevti uážžuđ tastko maailm ij uáini ige tuubdâ suu tij tubdâvetteđ suu tastko sun piso tii kuvlân já lii tist eeđâi máttááttâspárnáidis kiinii räähist muu sun nuáv- dit muu sääni räähist suu já mij puáttip suu kuuvl já pääccip aassâđ suu kuuvl kote ij muu räähist ij nuávdit muu sääni mut sääni mon tij kulâvetteđ ij lah muu uámi mut kote lii muu vuolgâttâm mun lam sárnum tijjân tääl ko vala lam tiigijn kote muu noomâst vuolgât uápist tijjân puoh já maaccât tii mielân puoh maid lam tijjân sárnum kuáđám tijjân ráávhu ráávhu mun adelâm tijjân jiem taggaar maid maailm addel ruokkâdin elleđ vuáju epituáivun maid ettim mun moonâm meddâl mut puáđám oppeet tii kuuvl rähističčijd muu te ilodiččijd tast et mun moonâm kuuvl tastko lii muu stuárráb sárnum tast jo tääl et tij oskoččijd ko tot tábáhtuvá eeđâi kihheen pyevti puáttiđ muu kuuvl jis ij kote lii muu vuol- gâttâm keesi suu kii puátá mun cuuvnâm majemuu peeivi čalluin iättoo puohâin šaddeh máttááttâspárnááh kote lii kuldâlâm já váldám vuástá suu máttááttâs puátá muu kuuvl kale kihheen ij lah uáinám tuše sun kote lii puáttám kuvlân lii uáinám tuođâi tast kii osko lii avalâš eellim iätá lam tuotâ vijnimuorâ já muu lii vijniämmirkeččee čuáppá must meddâl jyehi uávsi mii ij šoddâd heeđâlm mut jyehi uávsi mii šoddâd heeđâlm sun putteest lijgeuávssáin et tot šoddâdičij heeđâlm vala uv eenâb leppeđ jo puttáh tastko tot sääni maid lam tijjân sárnum lii putestâm tii must te mun cuápcum tist uáksi pyevti šoddâdiđ heeđâlm jis tot ij cuápcu muorâst já siämmáánáál eppeđ tijgin pyevti jis eppeđ cuápcu must lam vijnimuorâ tij leppeđ uávsih kote cuápcu must já kiäst mun cuápcum šoddâd ennuu heeđâlm tij eppeđ uážu ááigán maiden ij cuápcu must lii tego koččâm uáksi tot leggistuvvoo meddâl já tot košká uávsih norrojeh já leggistuvvojeh tuulân já toh pyelih kunnân tij cuápcuvetteđ must já muu säänih cuápcuh tist pyehtivetteđ áánnuđ maid ihenis haalijdvetteđ já tij uážžuvetteđ tom muu kirkesvuotâ puátá julgâ nuuvt et tij šoddâdvetteđ ennuu heeđâlm já tienuuvt čäittivetteđ et leppeđ muu máttááttâspárnááh lii rähistâm muu nuuvt lam mun rähistâm tii muu rähisvuođâst nuávditvetteđ muu pákkumijd tij cuápcuvetteđ muu rähisvuođâst tego mun lam nuávdittâm pákkumijd já cuápcum suu rähisvuođâst sáárnui taam viärdádâs riges almai pihtâseh lijjii purppurast já fijnásumos pielli- vâsâst já peeivist piäiván suu eellim lâi tuše riggodâh já juhle suu äiđiuuvsâ paaldâst viällái kievhis tievâ puttânmijd ličij niälgásis halijdâm puurrâđ taid pittáid moh riggá peevdist kočâdii uv pottii toos já njuolluu suu puttânmijd kievhi jaamij já eŋgâleh tolvuu suu kuuvl uv jaamij já sun hävdidui sun tuonâ väldikode tuuskijn pajedij kejâstuvâs sun ooinij kukken já suu rade vuástá sun čuárvui äärmit muu teehin et sun njuoskâdičij suormâkeejis čáácán já čuáskuttičij muu njuohčâm njuovčâtuulâi kooskâst lii kaavhâd leđe eeđâi algam et tun ožžuh eledijnâd šiev uási hyenes uási sun uážžu tääbbin vaivijdis lohđuttâs mut tun uážuh killáđ toske lasseen mii kooskâst lii kieŋâlis ävži nuuvt et tääbbin ij kihheen pyevti puáttiđ tii kuuvl veik halijdičij– uv ige tobbeen peesâ kihheen äävži paijeel mii piälán almai eeđâi mun áánum vuolgât suu talle muu vanhimij táálun láá vittâ viiljâ sun kolgâččij váruttiđ sii amas sij uv karttâđ taan kiärdámuš sajan västidij láá já proffeeteh sii eeči almai eeđâi mut jis kiinii jämmei juávhust monâččij sii kuuvl sij jorgettiččii eeđâi sij iä kuldâl já proffeetijd iä sij kuittâg osko veik kiinii pajaničij jämimist muštâlij almai ornij stuorrâ tuáluid já lâi povdim ennuu kuosijd tuáluh kolgii älgiđ sun vuolgâttij palvâleijeidis ettâđ povdejum kuossijd puoh lii jo vaalmâšin taah algii oovdânpyehtiđ aagâid uástám piäldu eeđâi ohtâ mun ferttiim moonnâđ keččâđ tom addâgâs et jiem pyevti puáttiđ vittâ vuáksápaarâ eeđâi nubbe já lam vuolgâdmin taid keččâliđ addâgâs et jiem pyevti puáttiđ eeđâi eidu naaijâm jiemge tondiet pyevti puáttiđ maacâi já muštâlij taam hiärrásis iššeed vajaskij já eeđâi palvâleijei huápust kaavpug kááđui oolâ já toripaihijd já pyevti teehin kievhijd já lámmásijd čalmettemijd já jyelgittemijd poođij ettâđ lam porgâm tego kuččuh mut vala lii saje hiärrá eeđâi kiäinui oolâ já siijdâi kujij oolâ já vääđi ulmuid puáttiđ et muu táálu tievâččij tast uážžuvetteđ leđe vissáseh et ohtâgin toin kiäm mun kuččum ij peesâ muu tuálupiävdán já eres suddogâsah pottii kuuvl suu kuullâm tiet já laavâmáttáátteijeeh ettii almai tuhhit suddogâ- sâid siärvásis já puurâd siigijn puovtij sijjân oovdân viärdádâs kiästnii tist láá čyeti savzâd já ohtâ tain čáájád ävđinenâmân te tiäđust uv sun kuáđá taid ohcelovoovce vuálgá tom lappum saavzâ maajeeld já ocá tassaaš ko kávná tom sun kávná savzâs sun paajeed tom ilodin ärdeidis oolâ já ko sun puátá pááikán sun koččo ustevijdis já naaburijdis já iätá sijjân muin kavnim savzân mii lâi lappum eeđâm tijjân näävt lii almeest uv suddogâsâst kote jorgeet ilodeh tobbeen eenâb ko ohcelovoovce hurskást kiäh iä taarbâš puárádâs jis nisonist láá love silbâruttâd já sun láppá oovtâ tain te tiäđust uv sun cokkit laampu suopâlist loonjâ já ocá tárkká tassaaš ko kávná tom ko sun kávná ruuđâ sun koččo ustevijdis já naabur nisonijd já iätá muin kavnim ruuđâ mon lijjim láppám tom eeđâm tijjân ilodeh eŋgâleh oovtâ uv suddogâsâst kote taha puárádâs eeđâi leđe valmâšeh ärmittiđ tego tii uv äärmit tuommii te eppeđ tijgin tuommiittât kullut kiämmân sujâlâžžân te eppeđ tijgin kulluuttuu sujâlâžžân rijjân te tij uv luoštuuvetteđ rijjân te tijjân adeluvvoo mitto lävvidin tedâččum šluvgum já čuumâl adeluvvoo tii aaskan tij mittedvetteđ nuuvt tijjân mitteduvvoo sáárnui sijjân vala viärdádâsâigijn šoohâd puávtáččij laiđiđ šoohâd tast koččâv kuápán uáppee lah máttáátteijes ápálub mut juáháš ko lii tuárvás uápu kozzâm lii máttáátteijes viärdásâš uáináh roske viljâd čalmeest mut jieh huámmáš et jieijâd čalmeest lii hirsâ puávtáh ettâđ viljâsâd viljâ ko vááldám lyene tuu čalmeest tun uáini hiirsâ jieijâd čalmeest kielespase vistig hiirsâ jieijâd čalmeest eskân talle uáináh väldiđ lyene viljâd čalmeest mottoom peeivi čuážui riddoost já stuorrâ olmoošjuávkku pokkiittâlâi suu pirrâ kulâmin sääni sun ooinij riddoost kyehti kárbá lijjii vuálgám tain meddâl já tuidii viermijdis lavkkij nube kárbás já kočoi kiän käärbis tot lâi suuhâđ riddoost taveláhháá sun máttááttij aalmug kárbást čokkáádin lâi joskâm sárnumist sun eeđâi bá kieŋŋâlis čáácán suáppuđ tohon viermijdâd västidij mij lep jo porgâm ubâ iijâ epke lah koddám maiden suápum vala viermijd ko tun nuuvt kočoh sij porgii já kuddii nuuvt ennuu kuolijd et sii viermih kiškuustâllii sevvii kuoimijdis nube kárbást puáttiđ išediđ pottii já sij ožžuu kuohtuid kárbáid nuuvt tievâ kuolijd et toh masa vuoijuu taam ooinij sun luáštádâđâi juolgij oovdân já eeđâi meddâl muu kuvlân lam suddogâs almai já puohah kiäh lijjii suu fáárust lijjii palaskâm já hiämáskâm kyelisaallâs tiet siämmáánáál já algeh kiäh láin kuálástemskipáreh eeđâi sunjin poolâ ovdâskulij tun lah ulmui kuálásteijee kes- sii kárbáid enâmân já kuođđii puoh já vuolgii servidiđ eeđâi eeđâm tijjân jis tij eppeđ nuávdit táátu ennuu pyere- beht ko laavâmáttáátteijeeh teikâ fariseuseh tij eppeđ peesâ oolmij väldikoodán lii máttááttum taat eijijd adelum pákkum kode kote koddá lii ánsášâm vuoigâdvuođâ tuámu mun eeđâm tijjân juáháš kote suttá viiljâs oolâ lii ánsášâm vuoigâdvuođâ tuámu juáháš kote iätá viljâsis tuávkki lii ánsášâm rääđi tuámu já tot kii iätá jollâ lii ánsášâm helvit tuulâ talle lah tuálvumin uhrelááhjád álttárân já tast muštáh et viljâstâd lii miinii tuu vuástá te kyeđe lááhjád álttár oovdân já ele vistig sopâmin viljâinâd talle esken adeliđ lááhjád sooppâđ rijdokuoimijnâd jo talle ko vala lah suin jotemin vuoigâdvuotân sun sáttá adeliđ tuu tuámárân já tuámmár vaahtân já nuuvt tun šoodah kiddâgâsân muu tobbeen tun jieh peesâ ovdil ko lah máksám majemuu uv šlaantâ lii máttááttum taat pákkum huáráást mun eeđâm tijjân juáháš kote kiäččá nissoon nuuvt et anestuvá suu lii jo vááimustis huárástâm suin uálgisčaalmad viettâl tuu kiškeet tom já leggist meddâl tunjin pyereeb et monâttah tuše oovtâ uási rummâsttâd ko et ubâ rumâšâd kárttá helvitân jis uálgiskiettâd viettâl tuu časke tom rasta já leggist meddâl tunjin pyereeb et monâttah tuše oovtâ jeessân ko et ubâ rumâšâd kárttá helvitân peeivi keččin vaaldij miäldásis já taan viiljâ já tuálvui sii ollâ vääri oolâ ohtuuvuotân suu häämi nubástui sii uáinidijn suu muáđuh paštii tego piäiváš já suu pihtâseh šoddii vielgâdin tego čuovâ sijjân almostuin já kiäh sárnoin sárnuškuođij já eeđâi lii pyeri et mij lep tääbbin táátuh rááhtám teehin kulmâ viste tunjin já vala sárnudijn čyevvee polvâ suoivânistij sii já poolvâst kullui jienâ lii muu rähis kiäs mun lam mielâstum lâđ suu máttááttâspárnááh kullii jienâ sij leggistittii enâmân komolâs stuorrâ paloin poođij sii kuuvl kuoskâttij sii já eeđâi elleđ poolâ ko sij pajedii muáđuidis sij iä uáinám iärrás ko ohtuu eeđâi máttááttâspárnáidis puástuproffeetijn puátih tii kuuvl saavzâi tuurhâst mut siskiibeln sij laa kiškodeijee kuumpih tij tubdâvetteđ sii uárjitappurain pyevti uuccâđ vijnemuorjijd ige ohđakkein viijgunijd muorâ ráhtá šiev heđâlmijd hyenes muorâ kiälbuttes heđâlmijd šiev muorâ pyevti rähtiđ kiälbuttes heđâlmijd ige hyenes muorâ šiev heđâlmijd muorâ mii ij räähti šiev heeđâlm njiäidoo já leggistuvvoo tuulân tij tääl tubdâvetteđ sii juáháš kote iätá munjin peesâ oolmij väldikoodán piäsá tot kote tiävdá muu almalii táátu eteh munjin ton peeivi noomâ pehthân mij ennustijm tuu noomâ peht mij vuojijm paas jiegâid já tuu noomâ peht poorgâim maŋgâ vuáimálii pargo talle sij uážžuh must vástádâs tuubdâ tii meddâl muu kuvlân verivuođâ pargeeh sáárnui talle máttááttâspárnáidis riges almai kiäst lâi tálutuállee kuulâi et tálutuállee tuhledij suu omâduv kočoi taam jieijâs kuuvl já eeđâi mun tust kuulâm reekkig jieijâd pargoin muu tálutuállen tun jieh innig lah smietâi mun tääl poorgâm piäjá muu meddâl tálutuállee tooimâst jiem vaje kerjidiđ jiem kehtid te tiäđám nuuvt et nubeh väldih muu tálusis ko ferttiim vyelgiđ pargosajestân kočoi išedis viälgulâšâid vuáruttuvâi jieijâs kuuvl uv lah velgus muu išedân sun koijâdij vuossmust litted oljo taat västidij eeđâi lii velgikirjád čokkáán já merkkii huápust vittlov sun koijâdij nubbeest tun ennuu uv tun lah velgus västidij farppâlid niisuid eeđâi lii velgikirjád merkkii kähcilov rammui epirehelâš tálutuállee vijsesvuođâ eeđâi maailm párnááh lättejeh kyeimi kyeimis kuáttá vijsásub- booht ko čuovâ párnááh eeđâm uv tijjân haahâđ veririgesvuođáin ustevijd kiäh väldih tii avalâš orroomsoojijd ko tuot rigesvuotâ ij innig lah poođij aldeláá já ooinij kaavpug sun čiäruškuođij tondiet já eeđâi tun uv onne iberdiččih kost tuu torvo lii tääl tot lii tuu čoolmijn čiehhum puáđáh uáiniđ ääigi kuás vajaliih rähtih tuu pirrâ čuumâ pirâstitteh tuu já volliitteh tuu jyehi kuávlust mottejeh tuu ohtân jieijâd ässeigijn ij pääsi keđgi keeđgi oolâ ko jieh tubdâm uuccâmááigád moonâi temppâlân já vyejeetškuođij taid kiäh tobbeen kavppâšii eeđâi sijjân čaallum viste kalga leđe rukkoos viste tij leppeđ ráhtám tast riävárij piäju máttááttij talle jyehi peeivi temppâlist laavâmáttáátteijeeh já aalmug eres njunošalmaah smiettii maht puávtáččii surmiđ suu iä kuittâg tiättám maid porgâđ tastko ubâ aalmug lâi ain pirrâ kuldâlmin suu kiäh lijjii vissáseh jieijâs vanhurskesvuođâst já ucášii nuubijd mainâstij taam muštâlus moonáin temppâlân ruhâdâllâđ lâi fariseus nubbe publikaani asâttâđâi sajasis čuážžuđ já ruhâdâlâi jiečânis mun kiijtám tuu et jiem lah taggaar nuuvtko eres ulmuuh riäváreh fillejeijeeh huárásteijeeh teikâ veik tuot publikaani anam váástu kuohtii ohhoost já máávsám lovádâsâid puoh aašijn tast uv maid uástám čuážui tyebbiláá ij ubâ tuostâm pajediđ kejâstuvâskin aalman mut čooskij raddees já eeđâi liččih munjin suddogâsân ármugâs eeđâm tijjân sun vuolgij páikkásis vanhurskesin tuot nubbe ij kote jieijâs aaleed vyeleduvvoo mut kote jieijâs vyeleed tot aleduvvoo vuolgij talle oppeet kuávlust já poođij já kuávlu peht suu kuuvl puohtui peljittes almai kote illá puovtij sárnuđ já sust koijâdui et sun piejâččij kieđâs almaa oolâ vaaldij suu erinis olmoošjuávhust piejâi suormâidis suu peljijd čulgâdij já kuoskâttij suu njuohčâm sun kejâstij aalman šyehkittij já eeđâi peljittiämán meerhâš lekkâs almaa peeljih lekkâsii já suu njuovčâ čovdui nuuvt et sun sáárnui čielgâsávt kieldij ulmuid maainâstmist tast oohtângin mut mađe eenâb sii kieldij tađe eenâb sij kulluuttii tast čuuvtij imâštâllii já ettii kielâttemijd sárnon laavâmáttáátteijee halijdij keččâlâddâđ koijâdij maid mun koolgâm porgâđ et uážuččim olssân avalâš eellim eeđâi sunjin laavâst iättoo tun jieš tobbeen luuvah västidij ubâ váimustâd já ubâ siälustâd ubâ vuoimijnâd já ubâ ibárdâsâinâd já aldemud tego jieččâd eeđâi västidih näävt te uážuh eelliđ táátui čäittiđ et sun nuávdittij laavâ já joođhij talle lii muu aldemuš västidij sunjin näävt almai lâi jotemin ko riävvárjuávk- ku fakkist volliittij suu tolvuu sust pihtâsijd uv moh sust lijjii pajalist já caimii suu nuuvt et sust vorrâ kuulgâi sij vuolgii já kuođđii suu pelijiegân luodâ mield sattui jotteeđ pappâ mut ko sun ooinij almaa sun koorvij já moonâi lappâd poorgâi leevilâš kote poođij toos ko sun ooinij almaa sun uv koorvij já moonâi lappâd talle poođij siämmáá kiäinu mield mottoom samarialâš sun poođij toos já ooinij almaa sun šallišij taam moonâi almaa kuuvl kulgâttij taan havvijd oljo já viijni já čoonâi taid sun pajedij almaa jieijâs fiävru siälgán tuálvui suu kyessitáálun já oonij sust huolâ peeivi sun vaaldij pursâstis kyehti denaar adelij taid kyessitáálu išedân já eeđâi suu tunjin šaddeh eenâb koloh te mun máávsám taid ko puáđám maassâd taan kulmâsist tuu mielâst lâi rievvejum almaa aldemuš västidij eeđâi já poorgâ tun siämmáánáál juuđij já räjikuávlust sun lâi puátimin mottoom siijdân suu vuástá pottii love spiitaallâš almajid pisánii já čuorvuu máttáátteijee äärmit mii ooinij almaid sun eeđâi sijjân čäittiđ jieijâd pappáid sij putásmii sij huámmášii puárránmis ohtâ sist jorgettij maassâd alestij jiänusin luáštádâđâi enâmân juolgijd já kiijtij suu almai lâi samarialâš koijâdij uv puoh loves putásmâm toh oovces láá omâsolmooš uv lii áinoo kote maacâi alestiđ eeđâi almai já moonâ lii piäluštâm tuu iätá muurâšt tii jiegâ tiet maid purâččijd teikâ juvâččijd elleđ rummâš tiet tast moin tom pivtâstiččijd uv jieggâ lah eenâb ko purrâmuš já ruumâš eenâb ko pihtâseh alme luudijd iä toh kalve ege niijte ege čokkii aittijd já liijká tii almalâš piämmá taid leppeđhân tij ennuu tivrâsuboh ko lodeh tist puáhtá muurâštmáin juátkiđ elimis kukkoduv oovtâgin kietâveerdi verd tij pihtâsijn muurâštvetteđ niijto raasijd maht toh šaddeh iä toh poorgâ ege pane eeđâm tijjân ij ubâ puoh hervâidiskijn lamaš nuuvt pivtâstum ko mii ihánâs tain näävt piivtâst niijto rääsi mii onne šadda já itten kárttá uuvnân te vissâ sun tist ana huolâ tij uccáá oskovááh tondiet muurâšt mij tääl puurrâp teikâ mij juuhâp teikâ mij uážžup pihtâsijd taam pähineh viggeh juksâđ almalâš kale tiätá et tij taarbâšvetteđ puoh taam vuossmustáá väldikode já suu vanhurskes táátu te tijjân adeluvvoo puoh taat uv tondiet muurâšt ittáá peeivist tastko tot kale ana alnestis huolâ piäiván laa tuárvi murâšeh vuolgij kaavpugân já suin juttii máttááttâspárnááh já stuorrâ olmoošjuávkku sun lâi alda kaavpug poortâ tobbeen kuoddii jáámmám ulmuu leskâeeni áinoo alge já eeni mieldi lijjii ennuu kaavpug ässeeh uáinidijnis šallišij suu já sun eeđâi čiäru moonâi kyeddimmuorâi paaldân já kuoskâttij taid já kyeddeeh pisánii eeđâi almai mun eeđâm tunjin paijaan jáámmám alge pajanij čokkod já sár- nuškuođij já adelij suu maassâd iänán palaskii já alestii eeđân kooskân lii puáttám stuorrâ proffeet lii puáttám almugis iššeen moonâi sabattin mottoom fariseusij njunošalmaa pááikán purâdiđ já puohah keččii maid sun porgâččij nuuvt et suu kuuvl poođij almai kiäst lâi čäciputtânemtavdâ jorgettij laavâmáttáátteijei já fariseusij piälán já koijâdij uv sabattin lope pyerediđ vâi ij almaa pyeredij suu já vuolgâttij suu meddâl sun oppeet koijâdij tij jiejah porgâvetteđ kiännii alge teikâ vuáksá kačča kááivun te vissâ sun tallân paijeed tom tobbeen veik ličij uv sabbaat sij iä puáhtám västidiđ laavâmáttáátteijee lâi čuávvum sii naggim já huámmášâm mon šiev vástádâs saddukeusáid adelij poođij tääl kuuvl já koijâdij pákkumijd lii puoh tehálumos sus västidij lii taat mii lii áinoo ubâ váimustâd ubâ siälustâd já mielâstâd já ubâ vuoimijnâd lii taat aldemud nuuvtko jieččâd stuárráb pákkum ij lah eeđâi sunjin máttáátteijee sarnuh ko ettih et lii áinoo iä lah iärráseh ko sun ko räähist suu ubâ váimustis puoh jiermijnis já puoh vuoimijnis já räähist aldemus nuuvtko jieijâs tot lii eenâb ko puáldimuhreh já puoh eres uhreh ooinij et sun västidij vijsáht já eeđâi sun- jin jieh lah kukken väldikoddeest moonâi oppeet ulmuuh kullii et sun lii pääihist ulmuuh čokkânii nuuvt ennuu et puohah iä šiettâm uksnjáálmángin kulluuttij sijjân sääni kuuvl lâi puohtuumin jamâstum olmooš kyeddimin lijjii nelji almaa kiäh iä olmoošpokkiittâlmist kuittâg peessâm tuálvuđ suu oovdân sij pieđgejii káátu togopeht kogo lâi já ko sij lijjii raigâm káátu sij luoštii rääigi mield vuálus seŋgâmato mon alne jamâstum olmooš viällái ooinij sii osko sun eeđâi jamâstum ulmui tuu sudoh adeluvvojeh addâgâs tobbeen čokkájii meiddei motomeh laavâmáttáátteijeeh já sij ettii jiečânis sun tienuuvt sárnu peelhit eres ko puáhtá adeliđ suddoid addâgâs tuubdâi tal- lân jiegâstis maid sij jurdâččii já eeđâi sijjân tij tuogárijd juurdâšvetteđ lii älkkeb ettâđ jamâstum ulmui sudoh adeluvvojeh addâgâs vai ettâđ vääldi saajaad já vääzi et tij tiäđáččijd et lii väldi adeliđ eennâm alne suddoid addâgâs sun sáárnui tääl jamâstum ulmui pai- jaan vääldi saajaad já moonâ páikkásâd almai tallân pajanij vaaldij saajees já vaazij meddâl puohâi uáinidijn lijjii täst hiämáskâm alestii já ettii mij ep lah kuássin uái- nám joođhij viärdádâssavâidis já eeđâi väldikode puáhtá verdidiđ kunâgâsân kote raahtij heejâid algasis vuolgâttij palvâleijeidis koččođ hejâkuosijd mut kiäh koččojii iä halidâm puáttiđ sun vuolgâttij eres palvâleijeid já kočoi sii ettâđ kuččum kuossijd ráhtám málásijd vuávsáh já käälbih laa njuovvum puoh lii vaalmâšin heejáid motomeh kiäh koččojii iä perustâm tast mut monnii eres sajan kote piäldusis kote kaavpijdis motomeh vest valdii kunâgâs palvâleijeid kiddâ caimii sii já kuddii kunâgâs iädui vuolgâttij suátivievâs tuššâdij sormedeijeid já pooldij sii kaavpug kunâgâs eeđâi palvâleijeidis lii vaalmâšin hejâjuhle várás mut kiäh koččojii iä lamaš juhle árvusiih tääl luodâi oolâ já markkânsoojijd já koččođ heejáid kiäid tuše teividvetteđ monnii já nurrii puohâid kiäid sij teividii nuuvt paaid ko puorijd uv já hejâviste tievâi sist kiäh čokkájii piävdán kunâgâs poođij siisâ keččâđ juhlekuosijdis sun ooinij tobbeen almaa kiäst ij lamaš hejâpiivtâs koijâdij täst maht puohtih puáttiđ teehin hejâpihtâsijttáá oroi joskâ kunâgâs eeđâi palvâleijeidis suu kieđâid já juolgijd já leggistiđ olgos sevŋâdâsân lii čiärrum já paanij kiccâ gâs laa kuččum mut härvi väljejum lâi kunâgâs virgealmai kiän alge lâi puocâmin sun kuulâi et lâi puáttám sun vuolgij kuuvl já piivdij et taat puáđáččij pyerediđ alge kote lâi alda jäämmim eeđâi sunjin eppeđ osko jis eppeđ uáini merkkâtavoid já immâšijd virgealmai piivdij puáđi ovdilgo muu alge jáámá eeđâi páikkásâd iälá oskoi maid sunjin eeđâi já vuolgij ko sun lâi mäccimin pottii suu palvâleijeeh suu oovdeld já muštâlii et alge lâi puáránâm koijâdij sist mon ääigi alge lâi puárránškuáttám já sij ettii čiččâd tiijme ääigi kumeštâs luoštij eeči iberdij et tot lâi tábáhtum eidu talle ko eeđâi sunjin iälá já sun já suu táluviehâ uskuu eeđâi sun aalgij tärhistiđ tom suu oovdân puohtui palvâleijee kote lâi sunjin velgus lovetuhháát talenttâd ij lamaš moin mäksiđ já nuuvt kunâgâs meridij et suu suu káálgu já párnáid já suu ubâ omâduv koolgâi vyebdiđ já mäksiđ veelgi palvâleijee leggistâđâi enâmân suu oovdân já áánui kierdâvâš máávsám tunjin kale puoh šallišij palvâleijes já sun luoštij almaa já adelij veelgi addâgâs ko palvâleijee moonâi olgos sun teividij nube palvâleijee kote lâi sunjin velgus čyeti denaarâd vaaldij almaa kiddâ kähistij suu čuddust já eeđâi maid lah velgus leggistâđâi enâmân já eeđâi kierdâvâš mun máávsám tunjin nubbe ij miettâm toos moonâi já toimâttij pargoskipáris faŋgâlân tassaaš ko taat mávsáččij veelgis palvâleijeeh oinii mii tábáhtui já šoddii nievris mielân monnii kunâgâs kuuvl já muštâlii sunjin puoh kunâgâs kočottij palvâleijee kuvlâsis já eeđâi kiälbuttem adelim tunjin addâgâs ubâ veelgi ko tom must tattuh uv tun uv liččii kolgâm ärmittiđ pargoskipárâd tego mun ärmittim tuu kunâgâs piejâi palvâleijes äŋgiris kiddâgâsân tassaaš ko taat mávsáččij ubâ veelgi taha muu almalâš uv tijjân jis tij eppeđ ubâ vááimust addel jieškote uv viljâsâd addâgâs monnii ráđádâllâđ koskânis maht finniiččii surruđ sanijdiskijn vuolgâttii suu kuuvl máttááttâspárnáidis oovtâst kyeditteijeigijn ettii mij tiettip et tun sáárnuh tuođâ já máttááttâh luodâ tuotâvuođâ mield lah rijjâ ulmuin jiehke toovâ iäru sii kooskâst tääl mijjân maht oro tuu mielâst lii uv olmânáál mäksiđ kiäisárân viäru vâi ij huámášij sii kielesvuođâ já eeđâi tohâluddeeh tij keččâlvetteđ uážžuđ muu kielân tom ruuđâ moin mäksivetteđ viäruidâd čaittii denaar koijâdij sist kove já nommâ tast lii sij västidii eeđâi sijjân talle kiäisárân mii kiäisárân kulá já mii kulá sij kullii taam sij hiämástuvvii kuođđii ráávhun já vuolgii meddâl vala sáárnui sijjân tohon poođij ohtâ synagoga uáiváámuš komárdui enâmân oovdâst já eeđâi nieidâ lii esken jáámmám mut puáđi já piejâ kieđâd suu oolâ vâi sun iälláá pajanij já vuolgij almaa mield já máttááttâspárnááh čuovvuu suu mottoom nissoon aldanij lâi väividâm vorrâkulgâttâs kyehtinubáloh ihheed poođij tuáhá já kuoskâttij suu piivtâsheelmi tiepi uáináh jurdâččij tuše uážum kuos- kâttiđ suu pihtâs mun puáránâm jorgettij ooinij nissoon já eeđâi leđe ruokkâdâs mieláin nieidâžâm oskod lii pyere- dâm tuu puudâ rääjist nissoon lâi tiervâs poođij uáiváámuu viistán já ooinij huilusuáitteid já šlamâdeijee olmoošjuávhu sun eeđâi meddâl nieidâ lah jáámmám sun uáđá povvâstii suu ko olmoošjuávkku lâi vyejettum olgos moonâi siisâ já keigij nieidân kieđâs já nieidâ pajanij täst levânij ubâ ton kuávlun lâi puáttám olgos temppâlist já lâi vuolgâdmin meddâl máttááttâspárnááh pottii suu kuuvl vâi sij čäittih sunjin temppâl viistijd eeđâi sijjân uv puoh taam đâi puoh kiškoo enâmân teehin ij pääsi keđgi keeđgi oolâ talle čokkái alne ege tobbeen lamaš iärráseh máttááttâspárnááh pottii suu kuuvl já koijâdâllii mijjân kuás tot puoh tábáhtuvá lii merkkân tuu puátimist já taan maailm loopâst västidij et kihheen ij čájádit tii puátih muu noomâst eteh lam já čájáditteh maaŋgâid kulâvetteđ taištâlemjienâid já saavâid soođijn mut elleđ tipte tom paldettiđ tii kalga keevvâđ mut vala ij lah loppâ puátimin paijaan aalmug vuástá já väldikodde väldikode vuástá já jyehi saajeest laa neelgieđeh já eennâmtuárgástusah puoh taat lii esken šoddâdemtuuskij algâ tijjân puátih atâštusah maaŋgâs tist sormeduvvoo já puoh almugeh vajedeh tii muu noomâ tiet lyepih talle sij kävildih kyeimis já vajedeh kyeimi kyeimis puástuproffeeteh iteh já sij čájáditteh maaŋgâid ko lavâttesvuotâ lassaan maaŋ- gâi rähisvuotâ čuásku kote killáá loopâ räi piäluštuvvoo väldikode evaŋgelium julâstuvvoo jyehi sajan maailmist puoh almugáid tuođâštâssân já talle puátá loppâ eeđâi proffeet lii sárnum huámášus lohhee taam talle kalgeh puoh ässeeh patâriđ vaarij oolâ kote lii káátu alne ij innig koolgâ moonnâđ viežžâđ maiden tävirijd tálustis ige tot kote lii piäldust koolgâ maccâđ viežžâđ jieijâs máccuhijd taid kiäh toi peeivij laa párnái vuástá teikâ njomâtteh amas tij kolgâđ patâriđ täälviääigi teikâ sabattin lii nuuvt styeres et taggaar ij lah lamaš maailm aalgâst onnáá peeivi räi ige koolgâ kuássin šoddâđ tot äigi ij uániduuččii ohtâgin olmooš ij šeštuuččii väljejum ulmui tiet tot äigi uániduvvoo kiinii talle iätá tijjân lii teikâ lii tyebbin elleđ osko puástumessiasah já puástuproffeeteh iteh já sij pargeh stuorrâ tavoid já imâšijd nuuvt et sij čájáditteh jis máhđulâš väljejum ulmuid uv mun lam tijjân tääl oovdeld almottâm te tijjân iättoo lii tyebbin ävđinenâmist elleđ vyelgi tohon teikâ jis iättoo lii siste táálust elleđ osko toos tego aldâkkâs šleđgee nuorttân já čuává alme kiddâ uárji räi nuuvt kalga leđe puáttim iätá vaarâst pissoođ kocemin tastko tij eppeđ tieđe kuás tot äigi puátá almai maađhâš vieres enâmân já táálust vyelgidijnis sun addel jyehi palvâleijei jieijâs pargo já ovdâsvástádâs te uuvsâkoccee sun koččo kocceeđ tondiet tastko tij eppeđ tieđe kuás táálu hiärrá puátá ehidist vâi koskiijâ kääniorráás piškomääigi vâi iiđeedkuoksust puátá fakkist ervidhánnáá váruttiđ tondiet amas sun kuáhtáđ tii uáđimin mun eeđâm tijjân tom eeđâm puohháid kocceeđ eeđâi máttááttâspárnáid puátá kirkesvuođâstis eŋgâlijdiskijn sun čokkáán kirkesvuođâs väldičokkámsajan almugeh čuákkejuvvojeh suu oovdân já sun iärut ulmuid kyeimi kyeimistis tego paaimân iärut saavzâid kaaicâin piäjá saavzâid uálgispel já kaaicâid čižetpel kunâgâs iätá toid kiäh suu uálgispeln laa teehin tij sivnedumeh uážžuvetteđ tääl arbiđ väldikode mii lii lamaš valmâšin tii várás maailm sivnedem rääjist lâi nelgi já tij adelijd munjin purrâmâš lâi koško já tij adelijd munjin juhâmâš lijjim päihittem já tij vaaldijd muu kuvlâsâd lijjim piättáá já tij pivtâstijd muu lijjim pyeccee já tij eelijd muu keččâmin lijjim faŋgâlist já tij poođijd muu kuuvl vanhurskáh västideh sunjin kuás mij ooinijm tuu niälgumin já adelijm tunjin purrâmâš teikâ kuškâluumin já adelijm tunjin juhâmâš mij ooinijm tuu päihittemmin já vaaldijm tuu mii kuuvl teikâ piättáá já pivtâstijm tuu mij ooinijm tuu pyeccen teikâ faŋgâlist já eelijm tuu kuvlân västid sijjân puoh maid tij leppeđ porgâm oohtân táin muu hiäjumuin viiljâin tom tij leppeđ porgâm munjin sun iätá suu čižetpeln leijeid meddâl muu kuvlân tij karottumeh avalii tuulân mii lii värrejum já suu eŋgâláid lâi nelgi mut tij eppeđ adelâm munjin purrâmâš lâi koško mut tij eppeđ adelâm munjin juhâmâš lijjim päihittem mut tij eppeđ váldám muu kuvlâsâd lijjim piättáá mut tij eppeđ pivtâstâm muu lijjim pyeccee já faŋgâlist mut tij eppeđ iällám muu keččâmin taah uv koijâdeh kuás mij ooinijm tuu niälgumin teikâ kuškâluumin päihittemmin teikâ piättáá teikâ pyeccen teikâ faŋgâlist epke išedâm tuu sun västid sijjân puoh maid leppeđ kuáđđám porgâhánnáá oohtân táin hiäjumuin tom tij leppeđ kuáđđám porgâhánnáá munjin nuuvt sij vyelgih nubeh avalii ráŋgáštâsân mut vanhurskáh avalii elimân poođij peivi kuás sij laavâ mield kolgii putásmiđ sij monnii tuálvuđ párnáá oovdân tastko laavâst iättoo näävt kandii kote vuoččinšadda eenis kuáh- tust kalga pasottiđ sij kolgii pyehtiđ laa- vâst asâttum uhre kyehti meccituvváá teikâ tuvvááuđâgáá eelij hurskes já immeelpallee almai kiän nommâ lâi vuordij lopedum lohđuttâs já lâi suu alne lâi sunjin almottâm et jäämmim ij kuáhtáá suu ovdilgo sun lii uáinám jođáttâsâst sun poođij temppâlân já ko vanhimkyevtis puovttijn párnáá tohon et suoi porgâččáin tom maid laavâ mield kalga porgâđ sun vaaldij párnáá askasis alestij já eeđâi tääl tun adelah palvâleijed ráávhust vyelgiđ tego lah lopedâm čalmeh láá uáinám tuu piäluštâs mon lah puoh almugáid valmâštâm čuovâ mii itá päähinalmugáid kirkesvuođâ mii páštá jieijâd aalmugân eeči já enni imâštâláin tom maid sust ettii lâi kuuđâd mánuppaijeest vuolgâttij eŋgâl kaavpugân nieidâ kuuvl kiän nommâ lâi lâi kihlum suuhân kullee poođij siisâ suu kuuvl já eeđâi tunjin tun kote lah áármu uážžum tuin säänih hiämáskittii já sun imâštâlâi maid taggaar tiervâttâs puovtij merhâšiđ eŋgâl joođhij poolâ lii suovvâm tunjin áármus šoodah párnái vuástá já šoddâdah alge já tun adelah sunjin noomâ kalga leđe styeres sun kočoduvvoo já addel sunjin suu eeji väldičokkámsaje haaldâš suuvâ avalávt suu kunâgâsvuođâst ij lah loppâ koijâdij eŋgâlist tot lii máhđulâš lam immeelviđá västidij puátá tuu oolâ muu vyeimi luávdá tuu suoivuinis meiddei páárnáš mii šadda lii pase já sun kočoduvvoo tieđe taam huálhád vuárdá kandâpárnáá veik lii jo puáris lii jo kuuđâd mánuppaijeest sun kiäm láá annaam heđâlmettumin ij mihheen lah máhđuttem eeđâi lam palvâleijee munjin tego ettih eŋgâl vuolgij suu kuvlân äigi poođij já sun šoddâdij alge naabureh já hyelhih kullii stuorrâ läđisvuođâst mon lâi sunjin čáittám sij ilodii oovtâst suin peeivi čokkânii pirrâčuoppâđ párnáá halidii adeliđ eeji mield noomâ mut suu enni eeđâi suu nommân puátá ettii tuu suuvâst lah ohtâgin ton nommâsâš koijâdii sevimáin eejist mon noo- mâ sun táátui adeliđ páárnážân táátui čäällimtaavvâl já čaalij toos nommâ lii hiämáskii siämmást uážui sárnumnaavcâs maassâd já sun aaleestškuođij kuávlust puohah pollii já tain tábáhtusâin sarnuu ubâ värikuávlust kiäh tain kullii pieijii puoh mielâsis já ettii taan páárnážist šadda kietâ lâi suu alne pottii kuuvl já koijâdii lii stuárráá- mus oolmij väldikoddeest kočoi kuvlâsis päärni piejâi suu sii kooskân já eeđâi jis eppeđ jurgâlât já šoodâ párnái muđusâžžân tij eppeđ peesâ oolmij väldikoodán kote jieijâs vyeleed taam päärni muđusâžžân lii stuárráámus oolmij väldikoddeest kote muu noomâst váldá kuvlâsis oovtâgin tággáár päärni tot váldá kuvlâsis muu jis kiinii viäránit oovtâgin táin hiäjumusâin kiäh oskoh munjin sunjin ličij pyereeb et suu čiäpáttân heŋgâstuuččij millokeđgi já sun vuájuttuuččij meerâ jieŋŋâlvuotân taam maailm já ton viettâlâsâid kalgeh kale puáttiđ mut vuoi tom ulmuu kiän peht toh puátih kiettâd teikâ juálgád viettâl tuu časke tom rasta já leggist meddâl pyereeb et kietâpeellin teikâ jyelgipeellin peesah siisâ elimân ko et tun anah kuohtuid kieđâid já juolgijd já leggistuuh nuvâhánnáá tuulân jis čaalmad viettâl tuu kiškeet tom luovâs já leggist meddâl pyereeb et čalmepeellin peesah siisâ elimân ko et tun anah kuohtuid čoolmijd já leggistuuh helvit tuulân et eppeđ háálbáš oovtâgin táin hiäjumusâin mun eeđâm tijjân sii eŋgâleh uážžuh almeest jyehi puudâ kejâdiđ muu almalii muáđuid ooinij aalmugjuávhuid sun pajanij vääri oolâ čokánij já máttááttâspárnááh pottii suu kuuvl sun sárnuškuođij já máttááttij sii näävt laa jiegâstis kievhih tastko sii lii oolmij väldikodde muurâšliih sij uážžuh lohđuttâs sijvuuh sij ärbejeh eennâm toh kiäin lii vanhurskesvuođâ nelgi já koško sij piämmojeh toh kiäh iärásijd ärmitteh sij ärmittuvvojeh putesváimuliih sij uážžuh uáiniđ ráávhu rähteeh sij uážžuh päärni noomâ laa toh kiäh vanhurskesvuođâ tiet váinuduvvojeh sii lii oolmij väldikodde leppeđ tij ko ulmuuh tii muu tiet pilkkedeh já váinudeh já kieleestmáin sárnuh tist puoh paaid já ávudiđ tastko pälkki mon tij almeest uážžuvetteđ lii styeres váinuduvvojii proffeeteh uv kiäh ellii ovdil tii lâi lâi kuvlân já lâi aalgâst lâi kuvlân šoodâi vyeimist mii lii šoddâm ij lah šoddâm suuttáá lâi eellim já eellim lâi ulmui čuovâ kuuvl puáhtojii párnááh et sun kuoskâččij sijjân nuttâlii pyehteid mut ko huámmášij tom sun njunádui já eeđâi sijjân párnáid puáttiđ muu kuuvl elleđ eesti sii sullâsâš lii väldikodde kote ij vääldi väldikode vuástá tego pärni sun ij tohon peesâ párnáid askasis piejâi kieđâs sii oolâ já sivnedij sii eeđâi purrâmuš lii tot et tiävdám jieččân vuolgâtteijee táátu já poorgâm suu pargo kiddâ loopâ räi etâvetteđ máánu kalvemist čuoppâmááigán eeđâm tuohu láá jo viälgudâm valje lii umolum vuorkkim verrin čyeppee uážžu päälhis jo tääl sun norá valješado avalâš elimân já kalvee uážžu ilodiđ oovtâst čyeppein tuálá tiäivás ettâmvyehi kalva nubbe vyerkkee lam vuolgâttâm tii vuorkkiđ šado mast eppeđ lah uáinám vääivi láá porgâm pargo mut tij pesâvetteđ vuorkkiđ sii pargo heđâlmijd juudalijd kiäh uskuu sunjin eeđâi tij pisovetteđ oskolâžžân muu sáánán tij leppeđ tuođâi muu máttááttâspárnááh oppâvetteđ tubdâđ tuotâvuođâ já tuotâvuotâ taha tii rijjân västidii sunjin lep maajeeldpuátteeh epke mij lah kuássin lamaš kiännán uárjih puávtáh ettâđ et mij šoddâp rijjân västidij tuođâi juáháš kote suddod lii sudo uárji ij piso táálust avalávt mut alge piso luáštá tii tij leppeđ tuođâi riijah kočoi máttááttâspárnáidis kuvlâsis já eeđâi tietivetteđ et haldâšeijeeh laa almugijdis hiäráh já eennâm váldáliih aneh almugijd vääldis vyelni ij uážu leđe tii koskâvuođâst táttu tii juávhust šoddâđ styeresin tot liävus nubij palvâleijee já kote táttu šoddâđ tii koskâvuođâst vuossmužžân tot liävus nubij uárji puáttám tondiet et nubeh suu palvâleh mut palvâliđ já adeliđ jiegâs uhren puohâi peeleest aalmuglâš rukkoospeeivi särniduvvoo tai peeivij várás sierâ meridum teevstâin mut luuhâmtekstân kiävttojeh meridum kirkkoive pasepeeivi teevstah lah koččom mii noomâ mield lah piäluštâm mii já sirdám mii rähis väldikoodán lii mii lonástâs sudoidân addâgâsadelem mij kijttep tuu pase noomâ já ruhâdâllâp mii et puáđáččijm tubdâđ tuu táátu ruhâdâllâp mii noomâst kijtto sänistâd mii puáhtá mijjân piäluštâs saavâ já stivrii mii jieččân elimist mii vuáijuđ toos já čiehâđ tom váimusân amas mij suddodiđ tuu vuástá já tovâttiđ mielâpaa mii aldemuid mist ilo já ráávhu vijdedeijeid mii mii tiet mii mii pirâstit murrâšij já iäpádâsâi muvrâ oskođ mut eellip távjá oskottáá já luáttámušttáá rähistiđ mut eellip tuše jieččân várás iššeed mii ooskon tuáivun já rähisvuotân noomâst mij ilodep sáánád imâšlâš lopádâsâin tain ton uđđâ maailm hiärváávuođâ maid tun rááhtáh kijttep tuu et lah adelâm mijjân taan ávudem jo eennâm alne kuávdoo puoh murrâšijdân tuáivun tun lah mii koččom taan almalâš uulmán táttup pissoođ oskolâžžân mii et pissoop tuu uámmin ruhâdâllâp noomâst mii tuu sääni lii putes já tuođâlâš tot ilosmit vááimu rááhtáh mijjân juhlepeevdi kaskoo mii aargâ ige mist lah mihheen vááijuv mij lep silloom mij ep taarbâš ruáppániđ tastko tun laiđiih mii virkosmittem já uđâsmittem käldei kuuvl tobbeen uážžup vuoiŋâdâttâđ kenigâsvuođâi tiäddu uhked tármuttuttiđ mii tun išedah uđđâ aalgân uálgiskieđâd vuoimijn pyerivuotâ já rähisvuotâ pirâstitteh mii já mij uážžup aassâđ addâgâsadelem ráávhu já rijjâvuođâ visteest iđedist eehid räi mii lii alme eennâm já meerâ tuu lii eellim mon lah mijjân skeŋkkim sivnádâsâd kieđâidân tuojijd mii jurdui purjâsáid tuáivu piegâ nuuvt et pyehtip olášuttiđ pargoidân tuu maailmist mist heeđâlm moin puohah tobdeh mii tuu uámmin puoh tast maid porgâp mii ruhâdâs noomâst vuolgâttih mii máátkán ääigi párui čoođâ tun adelah šuármuid já kuálhi čááitáh väävli já sunde maid osko já tuáivu várdáv párui paajaabel sáánád čuovâ adde tom čuovvâđ sevŋâd čoođâ nuuvt et riddonep ohtii tuu sáátkun mii rukkoos tiet ármustâd mii lii viijđes tego alme já vanhurskesvuođâstâd mii lii aaleeb ko väärih suájáidâd syejeest torvopääihist kuus uážžup toommâđ mii servikodestâd arvâs adalduvâin juuvât mii jieijâd ilo virdeest mii kulluuttiđ áármu já ilo saavâ nuuvt et maaŋgâs kiäh láá läpittâm čuovâ já tuáivu kavnâččii tom uđđâsist tuu kuvlân eellim käldee lunne mii noomâst mijjân ruokkâdvuođâ et tuostâččijm mieđettiđ jieččân hiäjuvuođâ já áppádmettumvuođâ mii lyettiđ toos et uážžup leđe torvoost ko kyeđđip jieččân tuu haaldun ruhâdâllâp mii peht rähis almalâš lah šoddâdâm leeibi enâmist mii rummâš ravâdâssân vuolgâttâm eellim leibin adeliđ maailmân eellim tuu mii jyehiđ jieččân leeibist toid kiäh láá niälgum já adde mijjân haalu levâttiđ saavâ nuuvt et toh kiäh láá niälgum virkosmuuččii pyerivuođâstâd mii mii peht rähis čájádep jyehi peeivi luodâ alne já karttâp ävđinenâmân lah rievtis paaimân mij väidip jieččân eđe tuu ovttuu alestep ävđinenâmist mii tun kote lah luoddâ tuotâvuot já eellim já lep räđittemeh já vyeimittemeh ko keččâlep eelliđ ristâlâžžân jieččân navcâigijn mii oskođ et tun pajaspajanâm já aalman lavkkim ruhâdâlah ain mii peeleest mii noomâd tiet mii kieđâst lii mii ubâ eellim cuovkkân já láppoo jis tun jieh mii varjâl adelah mijjân aamnâslâš puorijd mut mij erehtup távjá oskođ tom jieččân ánsun já mii pištevâš torvon mii kiddiđ jieččân vááimu avalâš lappuumettum lahjijdâd ubâ mii eellim alestiđ tuu mii mii noomâst tuu almalâš rähis peht ko lah onne-uv ármulávt suojâlâm muu tuu munjin puoh sudoidân addâgâs puoh maid lam porgâm puástud muu taan-uv iijâ adelâm jieččân rummâšân já siälun já puoh tuu kieđáid eŋgâlâd liävus muin amas paas vajalâš uážžuđ maggaargin vääldi must kijttep tuu pase eellim adalduvâst uđđâ peeivist já ton máhđulâšvuođâin sudoi addâgâsadelem ráávhu maailmân ohtâmielâlâšvuođâ já uđâsmittem ristâkoodán evaŋgelium pargo ubâ maailmist pyereestpiergim rähisvuođâ tavvoid iše toid kiäh láá eeđeest já väänist rukosist pyehtip tuu oovdân mii uámáhâšâid já ustevijd mii eelliđ nuuvt et mii säänih já tavoh liččii tuu mielâ mield kyeđđip mii jiegâ siälu já rummâš tuu kieđáid ruhâdâllâp mii noomâst já pyereestpiergim tuu loonijn mii lah puoh rievtislágán jurdui já vanhurskes tavoi käldee palvâleijeidâd tom ráávhu mon maailm ij pyevti adeliđ et mij liččijm tuu pákkumijdâd kulâjááh já puávtáččijm eelliđ tuu varjâlusâst ohtâmielâlâšvuođâst já ráávhust áánnup mii tiet tuu almalâš rähis peht et moonnâm iijâ varjâlih muu puoh paast já vaarast tuu et varjâliččih muu onne-uv suddoost já puoh paast nuuvt et puoh maid poorgâm ubâ elimân ličij taggar maid tun táátuh adelâm jieččân rummâšân já siälun já puoh tuu kieđáid eŋgâlâd liävus muin amas paas vajalâš uážžuđ maggaargin vääldi must tun lah peivijdân čuovâ čuovvâdub ko piäiváš lah iijâ vuoiŋâstâs kieŋŋâlub ko mii silevuotâ tast et jyehi puudâ uážžup pääcciđ tuu kieđáid já läđisvuođâd aaskan mijjân šalde ehidist iđedân já cuvnâččih mijjân ko ijjâ lii moonnâm uđđâ peeivi já tuáivu čuovâ áánnup noomâst almalâš vyeimistâd já sivnádâsâstâd maid adelih peeivi pargoid tuu mieldioromist vädis puudâin epivisesvuođâst já áppádmettumvuođâst tast et ruokâsmittih mii uđđâ já vyerdimáttum tiileest mii keččâđ tunjin já lyettiđ tuu sääni lopádâsáid mii noomâst lah tievâslâš tavoinâd já rähisvuođâstâd tubdâp váimustân ruossâlâsvuođâ tom pyere maid halijdep porgâđ ep poorgâ mut tom paa maid halijdep velttiđ mij porgâp uv taat suddo čyeggee mii vááimu ärmittiččih mii pääccip suddogâssân já koskân tuu addâgâsadelem haaldun mii toin rávhoin mii lii puoh ibárdâs paajaabeln ruhâdâllâp tiet kuullâm maht olmooškodde já luomakodde šyehkiv uv maaŋgah vädis ääših láá orostittám mii mist mieldieellim já kuoskâttâs iätán ko kiinii alda teikâ kukken iälá pieđgejum elimis mii já ubâ maailm uáiniđ kierdâmist já pajaspaijaanmist uđđâ sivnedem čuovâ et suu evaŋgelium saahâ puávtáččij iiđeed tohon kost ulmuid tiäddá toske já poččâvuođâ lopâstuttee ijjâ mii mii noomâst mii huksiđ jieččân eellim sáánád källee oolâ já iššeed pissoođ tast nuuvt et killáp rášuoorvijd já korrâ šuármuid killáámušâid táppáámijd já jieččân hiäjuvuođâ tast et onne uv taat källee lii lamaš nanos lah juáhám mijjân vyeimi vyeimistâd já ilo ilostâd vááldáh mist peeivi meddâl já adelah iijâ ko ohtii vááldáh meddâl ubâ eellim adde mijjân kirkesvuođâ tuáivu adde oles peeivi áánnup noomâst nuávditteh peeivi sierâ rukkoospuudâi oornig rukkoos lii iiđeed várás koskâpeeivi várás eehid várás ja iijâ várás iiđeedrukkoos peivirukkoos vesper já kompletorio mii mij alestep tuu jieijâd pajaspajanem juhlepeeivist lah čuovâ avalâš čuovâst tun lah piäiváš kote čyevvee taam já puáttee eellim ruhâdâllâp mii kuullâđ tuu sääni já nuávdittiđ tom tunjin kote já iäláh já haldâččah ain já ovttuu mii lekkâđ jieččân vááimu tunjin já väldiđ vuástá evaŋgelium pestee saavâ tuu pajaspajanem vyeimi uđâsmittiđ mii nanodiđ mii siskáldâs häämi já rähtiđ mii rummâš tiervâsin mii tun kote já iäláh já haldâšah avalávt tun lah asâttâm mijjân pargo já vuoiŋâstâs já adelâm sáánád vyeimi kälden mii ármuinâd nuuvt et mii siälu já ruumâš illood tust ellee kijttep sänistâd mii spejâlist pajaspajanem čuovâ já naanood et lii vuáittám sevŋâdvuođâ já paa vaaldijd mii alda uđđâ oho algâdijn já luovâsmit mii luáttámušân já tuáivun mii mii tiet vuossmuš peivi čuovâ sivnedem já pajaspajanem peivi lii juovdâmin ehidân tot lamaš puohháid čuovâ peivi mut sevŋâdvuođâ peivi tot lamaš puohháid rijjâvuođâ peivi mut avlij peivi tot lamaš puohháid eellim peivi mut jäämmim peivi huolâhánnáá leehah mii njäälmi alestiđ tuu valdih kyeddimnáál mii sevŋâdvuođâ aavlijd já jäämmim tun páásáh ain mii kuuvl já tojâlah miigijn eellim leeibi ko peivi lii jo juovdâmin ehidân almalâš sivnedih peeivičuovâ haldâšiđ sevŋâdvuođâ mii väldiđ vuástá šiev lahjijdâd jyehiđ rähisvuođâd mii koskâvuođâst já vajâldiđ čuovâ pärnin mii tiet kijttep tuu tast et uážžup leđe tuu párnááh já väldiđ uási tuu paargon maailmist mijjân luodâ maid mij kolgâp jotteeđ já taid pargoid maid táátuh mii porgâđ amas mij siähániđ aššijd moh iä mijjân kuulâ mijjân herkkivuođâ kuldâliđ tuu jienâ mijjân haalu rähisvuođâ tavvoid mii rukkoos tiet kijttep tuu pargoost já tooimâin moin mii kieđah já jurduuh tuáijojeh uđđâ tuojijd kijttep pargoskipárijn já pargo ohtâvuođâst mast uážžup palvâliđ jieškote uv jieijâs lahjijgijn mii osko toos et tun adelah puátteevuođâ já tuáivu talle uv ko eellim oro lemin tušástuttee já soro já kiärdámuš čuávvuv mii tego suoivâ mii addâgâsadelem saanijn nuuvt et pisoččijm siskelâš tááhust rijjân mii mii noomâst tun vuossmuš argâpeivi lii moonnâm já mij lep čuáhist ovdâstâd čuáhist nubeh pargopiäivásis tuđâvâžžân nubeh huápus toskedmáin mottoom epiluhostumes muurâštmáin nubbe lii silloom pargottesvuođâ nuáđi vyeln nubbe lii pargoost jo rijjân mist láá čuáhist tuše nuuvt et jieškii uv juurdâš tuše jieijâs vyerbi ige mušte eres maailm aašijd kuoskât mii ármuinâd leehâ váimuidân rähisvuođâinâd ellen rähtee räähti ohtâvuođâ kyeimist kuáimán mii siskelâšâst ubâ maailmân já läđisvuođâ oovdân pyehtip puoh mii aatâšt mii puoh epivisesvuođâ já liävuttemvuođâ mist kiddâ adde vijsesvuođâ já rähisvuođâ jiegâ jođettiđ mii saanijd já tavoid mii tiet teevdi mii et mii siskelâšâst kolgeh ellee čääsi virdeh mii jieijâd rávhoin et ruokâsmittep meiddei aldemuidân lyettiđ tunjin mii rähisvuođâinâd et mii olmooškoskâvuođah uđâsmeh ton vyeimist mii rukkoos tiet já lekkih šoohâd čoolmijd já peljittem peelijid nuuvt et tot mii lâi lamaš syelimâs lekkâsij sijjân uđđâ tuođâlâšvuottân mijjân herkkivuođâ uáiniđ já kuldâliđ uđđâ čolmijgijn já peljijgijn mii aldemuu ilo já murrâš mii jotteeđ suin uánihis máđháá mii uáiniđ et ko mij adelep te meiddei uážžup tun fáárun sivned taam määđhi já toijâl jieš mijjân eellim leeibi onne uv láá mii mašineh juurrâm ain ucebáin pargovuoimijn ain teknilubbooht ain latkišubbooht láá juurrâm meiddei mii tuššâdemmašineh luándu pilledem ulmui kiävhuiduttem sierrim nelgi já suáti ain teknilubbooht ain latkišubbooht vuolgât eŋgâlijdâd vievsâs sáŋgárijd varjâliđ mii mist alnestân mii jieččân puástujurduin rijvájeijein vääldihaalust já vaijeest eŋgâlijdâd laiđiđ mii iijâ čoođâ uđđâ piäiván tunjin et adelah áármud puohháid kiäh tuu oceh mii onne nuuvt et ep juurrâl epiooskon já eres suddoid mii et puoh maid porgâp puávtáččij tunjin kunnee já olssân já jieččân aldemuid ilo já sivnádâs mii noomâst tollii mii oskoost et lyettip tuu máhđulâšvuođáid ko mist lii mielâ patâriđ pargoid moh oroh lemin máhđuttemeh mii rähisvuođâstâd ko lep äpittemeh já jiešsujâttâsâi faŋgân mii ton visesvuođâst et uážžup leđe tuu uámih talle uv ko tuommip jieččân tunjin avalávt lah luoddâ tuotâvuotâ já eellim mij jotteep jieččân luodâi mield já läppip ulme avalâš eellim et ij ohtâgin peivi viäránit mii tust ige tot mii láppoo viäigudiččii lappuuhánnáávuođâ mii jieijâd riistâ čuováin et iberdiččijm mon ennuu onne uv mii rähistah liävus alestâs avalávt tuu uáppee peetij tuu lep oppâm fastašiđ suu sun lâi tuše ohtâ mii juávhust jieččân argâoho kuáhtáp suu jieččân siste mon kollii lep jo taan oho piättám joskis huámmášmettum já kievhis aldemuu mon kollii lep piättám tuu äärmit mii ep áánu taan iiđeedpuudâst miänástus mut sivnádâsâd ep áánu pestim vaaivijn mut varjâlus sevŋâdvuođâ vuoimijn já puoh paast mii tiet tun murâštah ko mij adelep vääldi verivuotân kiärdáh ko mij toohâp kyeimi kuáimán luhotteemmin mii pačarâsâstân et puávtáččijm tuálvuđ lohđuttâs toid kiäid eellim lii keččâlâddâm kiäh láá šlundom já tuáivuttemeh mii rukkoos noomâst mii almalâš kijttep tuu tast et anah mist huolâ tuálvuh käldei luusâ ko pakkâ já koškes pieggâ possool mii paijeel pajedah eejiaskasâd ko uhkekoveh pajaneh mii mielân nanodah et lah stuárráb ko mii palo puátteevuođâ kozzâšist mii jyehi peeivi torvopäihistân tuu aldasijn já teevdi váimuidân iiloin já rávhoin mii rukkoos noomâst eehid čääiti mijjân mon alda tun puáđáh mii ko adelah jieijâd leeibist já viijnist vyejettep tuu argâpeivistân pase ohtuuvuotân alme olluvvuodáid et uážžup jotteeđ jieččiis pálgáidân tun puáđáh kaskoo mii eellim mii jieččiivuođâ mii vaje já toske aaibâs alda eeđah vyeligávt já puurrâđ väldiđ já juuhâđ täst tij puohah tun pyeredah mii puácuvuođâid nuuvt labdah mii puohháid aaibâs alda tuu mij alestep tuu vijsesvuođâ já tuu rähisvuođâ lah kiärdám riistâjäämmim mii peeleest já koččom mii jieijâd máttááttâspärnin mii suddoost já luovâsmit puoh aavlijn mijjân luodâ toi kuuvl kiäh ahevušeh addâgâsadelem já lohđuttâs saanijd mii tun kote iäláh já haldâšah já ain já ovttuu jis tun jieh liččii feerim ulmuu kivsádâsâid já toske mist ij liččii kihheen kote iberdičij mii atâštâs já epituáivu tun jieh liččii jottáám kiäinud mii tuálvui tuu jämimân riistâ alne mist ij liččii addâgâsadelem já sovâttâs čievâ mii rähisvuođâd suáján liävus alestâs avalávt pase ristâ sovâttâs muorâ paijaan onne uv jieijâd servikode kooskâst alestum jieijâd riistâjämimist já sovâttâs säänist maid uážžup kuullâđ et ij ohtâgin kieles viäigudiččii mist piäluštâs kiäinu ige riistâ čielgâ saavâ tom kiän uámitobdo sujâlâšvuotâ tiäddá já rávhuttesvuotâ moivee puárániđ já kavnâđ ráávhu tuu haavijn liävus alestâs avalávt toh kiäh oinii tuu kiärdámušâid alda merkkejii pajas tuu šyehkimijd tuu čuárvum huolah já taan maailm larmâ časkâtteh tuu jienâ kulluumáttumân leehâ mii vááimu já peeljijd kuullâđ tuu jienâ mii puáđi mii vááimun puáđidijnâd áármu já ráávhu maailm lii tievâ rávhuttesvuođâ kađâšvuođâ já vaje kuáđá mii kuárusvuotân já epituáivun mijjân sääni neelgi já áármu ahheev mii alme leibijn mii tun kote iäláh já haldâšah já ain já avalávt ettih et puohah kiäid pargoh já nuáđih teddih uážžuh puáttiđ tuu kuuvl lopedih vuoiŋâstâs uv puáttip tuu kuuvl mij kiäid huolah teddih mij kiäid eellim keččâlâd mij kiäh ep ubâ tieđegin maid mij kolgâččijm ruhâdâllâđ tuostâp puáttiđ tastko tun jieh asâttâm vátámušâid ege iävtuid adde mijjân vuoiŋâstâs teevdi mii jieijâd rávhoin mii tun kote iäláh já haldâšah já ain já avalávt suáittih eellim já jäämmim saavâid ilo já murrâš saavâ elimist ton puoh adalduvâin iiđeed koskâpeeivi já eehid puudâin rähis ulmuin já ovdâsvástádâsâst kijtto sivnádâsâstâd monttáá ij ohtâgin mii tavoin sáárnu pyerivuođâ já rähisvuođâ kielâ mii tuu addâgâsaddelmáin já adde mii juhlepihtâseh pajalist peessâđ kirkes já lappuumettum piäiván mii mii tiet ko lijjih sivnedâm maailm tun vuoiŋâstih tastko maailm lâi vaalmâš tun lah pyereest ráhtám tun aasah miigijn já veik mij lep nyeskidâm tuu maailm tun sivnedah uđđâ aašijd tun kočoh mii joskâdvuotân já vuoiŋâstâsân hiärvááh láá tuu orroomsajeh váimu ruáppán käibidmist ko tot ahevâš tuu temppâl ovdâkärdináid mii siälu já ruumâš paijeed ávudemčuárvum ko mij puáttip tuu oovdân ellee kevttei rippâ litania ovdârukkoos áigooh teikâ vihkum paarâ ulmuuh sivnedem lopâttâs vuossmuu adventpasepeeivi maŋa adventpasepeivi adventpasepeivi adventpasepeivi juovlâijjâ juovlâpeivi peivi juovlâpeivi párnái peivi juovlâpeivi pasepeivi juovlâin pasepeivi juovlâin epifania pasepeivi luáppijáin pasepeivi luáppijáin pasepeivi luáppijáin pasepeivi luáppijáin pasepeivi luáppijáin pasepeivi luáppijáin ovdil vástuääigi pasepeivi ovdil vástuääigi pasepeivi ovdil vástuääigi mihi vástuääigi pasepeivi vástuääigi pasepeivi vástuääigi pasepeivi vástuääigi pasepeivi vástuääigi pasepeivi okko oho vuossargâ oho majebargâ oho koskokko jäämmimpuddâ eehid lávárdâh pessijâšpeivi pessijái maŋa pessijái maŋa pessijái maŋa pessijái maŋa pessijái maŋa pessijái maŋa pasepeivi pessijáin pasepeivi pessijáin pasepeivi pessijáin pasepeivi pessijáin pasepeivi pessijáin ruhâdâllâmpasepeivi pasepeivi pessijáin hellduv maŋa hellduvâi maŋa peivi pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin peivi pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin muštopeivi pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin pasepeivi hellduvâin kunâgâsvuođâ pasepeivi almostumpeivi peivi sierânâspaseh pasepeivi pasepeivi pasepeivi muštopeivi juhlepeeivih peivi rukkoospeeivih rukoseh rukkoos rukoseh servikodde já sämmiliih eromâšávt kielâ kevttim já siäilum tááhust tarkkuustâldijn moos kuulâi lii aainâs ive rääjist kuullâm já pispekoodán ristâlâšosko muddoin ij lah tiätu mut nabdemist kävppijâsah já sundeeh puohtii mottoomlágánijd ristâlâš vaikuttâsâid kuávlun meid máhđulâš et katolilâš ääigi jieškote-uv njuolgâduskuddijd kullee katolilâš paapah kastii já hävdidii lappalâšâid tegu sämmilijd talle kočodii láá še vissâ jottáám já lovo aalgâkeččin anarist mon mainâšii lemin stuárráámus já pyeremus sijdâ lii lamaš meid nuorttân puáttám ortodoksristâlâš vaikuttâs ko lâi kuulmâ väldikode räjikuávlu mii šoodâi mäksiđ viäru kuulmâ väldikoodán káinuliih já pirkkalliih stuorrâtáluliih já kärjilliih tohhii kuávlun viärukyeddimmaađhijd moh lijjii pyerebeht-uv rievedemmääđhih moi ooleest anarâšah miettii eeđeest mäksiđ tiätu viäru vâi pesâččii leđe ráávhust valdii tastoo olssis täid valmâš vuáháduvâid já maavsij viäruid já heiviittâllum ristâlâš vuolgâttâspargo uulij kuávlun mon puáhtá miäruštâllâđ tast et ive viäruluvâttâlmist viärusämmiliist lâi kulmâsist ristâlâš nommâ ađai aalmugist ihheed maŋeláá ristâlâš nommâ lâi lâi ulmuin paapah lijjii-uv porgâm vuolgâttâspargo anarâšâi koskâvuođâst jo kuhe já vissâ-uv pargo lii lamaš suomâkielâlâš ko kunâgâs koččo pispe vuolgâttem reeivâst meridiđ motomijd oppâm paapâid kiäh láá uápásmâm sämmilij kielân mađhâšiđ tiätu iveaaigij máttááttiđ sämmiláid rievtis já tuođâlâš ristâlâš osko já pase pákkumijd já laavâ viehâ uccáá taan miärádâsâst lâi vaikuttâs ko sämmilij kielân uápásmâm oppâm paapah iä lamaš covnen pottii kirkkohiäráh mon muumio viälláá puáris kirhoost já kiäi ääigi anarâšah jorgettii lopâlávt ristâooskon lijjii pyeritátuliih jorgettiđ mut suobbâdlij jurgâlem tovâttij kirkkohiärráid vädisvuođâid mainâšum kirkkohiärái sämikielâ kevttimist iä lah tiäđuh tiätu lii et iänááš uási anarâšâin mättih luuhâđ muččâdávt ristâoopâ pittáid suomâkielân ađai paajeeld já tivosteh tállán jieijâs kiellân jis kiinii lohá puástud eellim vuáhádume oinui nanosumosávt vuossâmuu kirho huksiimist kolgii huksiđ taas njáálmán eennâmmittár čáittám sajan kuittâg huksejui puáris markkân- já keerrivsajan lii et kirho huksiitteijee kunâgâdâr kiirkon skeŋkkim kiälu čiehhii ovttuu čuuđij paaloost eres ááigán ko tälvikerivij ááigán kuás meiddei immeelpalvâlusâid tollii kiälu uásild láá motomeh legendah moi mield tot ličij ain-uv čiehum kostnii kiällu sirdâšui huksejum uđđâ kiirkon páhuduvvoo skenkkim tastoo luoddânâm já uđđâsist aptum máttááttii suomâkielân et vaarâ lâi pággu kevttiđ tuulhâid ovdil ko äšši já eromâšávt julgáštus ulmuuh iberdii iä lah kuittâg pááccám tiäđuh kappelin lamaš iäruttui jieijâs kirkkohiärrákodden já lohtui toos kappelin šoodâi škovlâmiäštárin já kappalâžžân tobbeen toimâm eelij kuohtii täälvist máttááttâlâi tavesämikielâ já puovtij toin toimâttiđ saarnijd já puoh eres-uv kirholâš tooimâid lii maht anarâšah iberdii viekkâ kielâ lâi eres kuittâg lâi et maaŋgah anarâšah mattii tavesämikielâ aainâs kulttuurraajij aldasijn ääigist iä lah siäilum anarâšâi läittimeh puástu kielâ kevttimist ihán ij puáttám pappâ kote ličij sárnum sämikielâ mield talle aalgij ihásâš sämikielâ faŋgâvuotâ äŋgirumos ovdâsteijee lâi kote poođij maŋa muštâlij pispe et sämikielâ häittid eromâšávt máttááttâs- já čuovviittâsruávástpargo muštâlem keežild já eres paapâi mietivaikuttâssáin pispe tuhhiittij šiev asâttâs et suomâkielâ kalga leđe täst oovdâs váldumáttááttâskielâ lâi almolâš ko láá muštâlâm et muu toovláš oovdâstjottee lääniruávást kirkkohiärrá jođedijnis ijjâsajestis toppij suttoost háálgu ko eeči párnáidis eeđâi mottoom sääni sämikielân tuoin piru kieláin tarkkum toollâm lääniruávást páhudij et aainâs ucjuvlij koskâvuođâst ulmuuh mattii uáli hyeneeht suomâkielâ sämikielâ eestij vaanhimijd máttááttiđ párnáidis šoodâi-uv tastoo iävtuittáá korrâ sämikielâ vuástálistee sajattâh puáránij merhâšitteht ko meridii koskân maisteropâidis kirkkohiärá adelij sunjin evvisin ravvuu adelâttâđ luándutiettui tutkâmân pappâ uulij vissásávt-uv tuoivui räi ko luándutieđâlâš tutkâmušâi paaldâst sun vuájui še iäljárávt imâšenâmân ollásávt luándu ton aalmug säämi hiäimu já ton historjá ton oskomušah puáris tiäđuh já vyevih já ton kielâ et sun leggistâđâi luuhâđ sämikielâ já tooimâtškuođij ucjuvlijd eenikielâlâš kirjálâšvuođâ sun pyevtittij lääniruávástsis nuuvt stuorrâ pettâšume ko máhđulâš uážui sämikielâlâš aabisjurgâlusâs kietâčalluu valmâšin kuittâg eestij ton teddilem já kietâčaalâ lappui suámálávt ko lâi oppeet ciälkkámušmohheest lääniruávást lunne uážui kuittâg teddittiđ taažâsämmilij uccâ laavlâkirjáá lavlagak já kietâkirje jurgâlem katekismus sun uážui loopâst teddilittiđ kapittâl luuvijn já jieijâs kuástádâssáin áánsust seenaat já meridij miärádâskirjijnis et kalga máhđulâšvuođâi mield nomâttiđ sämikielâ mättee kirkkohiäráid já katekeetaid já et kirholâšruttârááju kuástádâssáin kalga säämi aalmugân almostittiđ eenikielâlijd kiirjijd sust lâi vissásávt avžuutteijen kote tuámukapittâlist lâi vaikuttâm lopán katekismus teddilitmân viigâi kuittâg hiäđuštiđ ääši vuolgâttem čielgiittâsâst viiljâs visitaattormuštâlusân kesimáin sun muštâlij et sämikielâ vuáittá saje suomâkielâst já nuuvt toovân vádásmit párnái oppâm vuossâmuš arkkâpispe meridij-uv et toimáid suomâkielâ tááiđu oovdedmân kalga riemmâđ arkkâpispe lâi sirdâšum peerustmettumvuođâst sämikielâ vuástálistmân kirkkohiärrá maŋa ij jieš oppâm sämikielâ mut piäluštij sämikielâ váimulávt keevtij särniddijn tuulhâ pákkum vuástálistmáin sun ij sáhuttâm taid vaanhimijd kiäh iä máttááttâm párnáidis suomâkielâ čaalij visitaattorân kirkkohiärá tarkkumpevdikiirján ij taam miärádâs kuássin nuávdit iäge tom ristâlâš servikoddeest nuávdit muu mietâmâššáin ollágin vuossâmuu jieijâs kappallâš ääigi tábáhtui sämikielâ sajattuvâst stuorrâ ovdánem veikkâ kappalâš jieš ij tiäđui mield sämikielâ sárnumgin pappâlist suu ääigi kolliistâllâm já imâštâláin mane pappâ ij taarbâš máttááttâllâđ sämikielâ mut ubâ servikodde suomâkielâ já suu kyeimi movtijdittem keežild kirkkohiärá sajasâžžân toimâm vuolgâttij ucâmuš tuámukapittâlân et servikoddeest uážuččij kevttiđ taažâpele ulmuu taažâsämmilijd oppâkiirjijd mieđâi ciälkkámušâstis iävtuttiđ et uážuččij skappuđ áásánkullee kiirjijd ij kuittâg stuorrâ meerijd veikkâ suu mielâst anarâšah iä suomâkielâ mätten täid kiirjijd tarbâšiččiigin saatij vaikuttiđ tot et lâi viehâ árvuváldálâš já lääniruávást viiljâkandâ ollâopâttuv dooseent lääniruávást vuástálistem lâi viijmâg-uv nuuhâm já sun servikuudijn tuámukapittâlân čälidijn vuossâmuu keerdi elimistis tuáivu et paapah uáináččii ton vääivi et máttááttâlâččii sämikielâ já tađe mield sij eeppidhánnáá vuáitáččii stuárráb-uv meereest servikodálij luáttámuš sämikielâ sajattuvâst já jođettij lääniruávást jurgâlmân kirkkohiäráh já kappalliih já ive rääjist kirkkohiäráin iánááš uási máttáátellii sämikielâ já maaŋgah sist toimâttii vuoiŋâlâš já eres-uv kirjálâšvuođâ sämikielân lasseen kirkkohiärrá almostitij muštâlusâid já peeivih siijdâst sehe iivijn já katekismusâid historjá rekinistem oppâkirje sehe epistola já evankeliumpostillaid puoh kirjeh lijjii tavesämikielân kappalâš jurgâlij já almostitij vuossâmuu kirje sämikielâ aapiskirje já tuáhtár kirja čaaitij et meid sämikielâ kirkko halijdij kevttiđ lâi sirdâšum vuáđudum pispekode vuálásâžžân ovdâjurdui nubástus paajeeb tääsist ovdâstii pispekode uđđâ pispe tarkkummääđhih mii paasij kiedi vuossâmužžân já majemužžân pispetarkkuumân uđđâ huksejum kirho vihkâm já majemuš tarkkummätki kuás sun lieggâsávt sáárnui kielâ siäilutmist já oovdedmist et tot ovdáničij kirjekielân já et finniiččij kiirjijd jieijâs kielân lii et suomâkielâ uáppih mut jieijâs kielâ kalga anneeđ passeen avžuuttij meid pálkkááttiđ sämikielâtáiđusijd katekeetaid vuossâmuš sirdum pispekode pispestovli haldâšeijee šoodâi virgásis ive lâi nuuvt mielâstum sämikielân et sun máttááttâlâi tavesämikielâ nuuvt et puovtij nuorâ almajin särnidiđ toin eromâš aanaarsämikielâ tobdeeh lijjii já kiäh puohah almostittii aanaarsämikielâlâš kirjálâšvuođâ toovâi ive meid iävtuttâs máttááttâsministeriön et sämipárnáid tiätu vijđesvuođâst máttááttuuččij eenikielâlâš algâmáttááttâs kansaškoovlâin já et almostitáččii sii várás eenikielâlijd oppâkiirjijd el aabiskirje kuittâh hávdášui komitean vuáđudui räjikuávluvirgen sämipaapâ virge mon toimâkuávlun šoodâi maŋeláá ubâ sämikuávlu iänááš uási sist láá máttám tavesämikielâ majemuš pappâ kote lii virgeest lii máttááttâllâm meid anarâškielâ lovo rääjist lii párnái kuávdáá já já pipliaseervij sehe servikode kuástádâssân lii almostittum ennuv kirholâš já vuoiŋâlâš kirjálâšvuotâ lasseen lii almostittum tavesämikielân já uásih anarâškielân immeelpalvelus- já toimâttâskirjeh kuábbáá-uv sämikielân salmâkirje kuábbáá-uv sämikielân katekismus kuábbáá-uv sämikielân sehe párnáá anarâškielân kuávlust láá meid vaikuttâm nanosávt sämmilâšvuođâ sajattâhan kirhoost ko kirkko lopâttij räjikuávlupargo luhostuim kuávlust vaikuttiđ toos et sämipargo virgeh sämipappâ sehe já sämidiakonissa siäiluh kirkkohaldâttâs pálkkááttem virgen lamaš meid nanosávt vaikutmin sämmilij kirholâščuákkimovdâsteijee já máŋeláá pispekoddestiivrâ ovdâsteijee uážžumân kirholâš haldâttâhân sehe toos et kirkkohaldâttâs miäruštâl tááláá ääigi já servikuudijd syemmilâš-sämmilâš servikodden sämikielâ kevttih aktiivlávt meesuin tegu pasepeeivi uážžuvetteh aiccâđ kirholijn toimâttâsâin sehe haldâttuvâst palvâl meid sämikielân já puoh virgáliih kulluuttâsah sehe kirholiih almottâsah jurgâluvvojeh tavesämikielân uási tain almostittojeh kyevti kielân ääigi servikoddeest láá kyehti sämikieltáiđusii virgeulmuu já servikodeh lává lamaš mietimielâliih sämikielân čuođij iivij ääigi eereeb ovdeláá mainâšum faŋgâvuođâ juátkoo ain-uv maađij merhâšume keejist láá sijdâ já haammân kulá tehálumosáid kárbáinjotteemtoorjâsoojijd merhâšume lassaan ko taan vuávám ohtâvuođâst rähtimnáál šaddee hamânân mannee ovtâskâsmaađij huksejuvvoo maađij lii kezis já tiärmáás čievrâasasâš maađij mast láá suvdemvááijuvvuođah ciägu- já laskugeometria láá meiddei vááijuvliih vuáváámeh já miärádâsah iä lah tolebeh vuáváámeh raijim já ulmeh maađij pyeredem sajaduvá ubâ maađij máátkán ulmen lii pyerediđ maađij jotolâhnjyebžilvuođâ já jotolâhtorvolâšvuođâ sehe sierriđ meddâl sijvottesvuođâ tovâttem čuolmâid iä uážu hiäjusmittiđ kuávlu enâduv luándu tâi kulttuuräärbi áárvu maađij kukkodâh lii suullân km lohtuuh pyereduvvojeh já orniistâlluvvojeh uđđâsist jotolâhân maađij siijdâ pehti muttoo ovtâskâsmaađijân jotoluv njyebžilvuotâ já jotolâhtorvolâšvuotâ puáráneh ko pyeredum vävli valmâštuvá olmoošvahâgáid jođetteijee luhottesvuođah kiäppáneh luhottesvuođáin ivveest pirrâsân já eennâmkevttimân já ton aldasijn láá merhâšittees luánduáárvuh ij kuittâg vijđesvuođâs sajaduvâs já luándus keežild toovvât merhâšittee nubástusâid kuávlu luánduárvoid maađijvijđoduvâst lii toovlášmuštokuávlu já siämmáá sajan sajaduvvee vuáđučäcikuávlu puotâ ij vattuu maađijân sierânâs vuáđučäcisuoijim lii maađij viestârbeln árvuštâllum oleskuástádâsah láá eh ind main huksimkuástádâsah láá suullân já lonestem- já sajanmáksukuástádâsah toimâttâskoloidiskuin suullân tooimâi huksimvuáván valmâštuvá cuáŋuimáánust ij lah vala meridum rähteeh já ohtâvuođâulmuuh lii ráhtám kieldâ tooimânadelem keežild vuáváámist adeleh puh puh mii tuáimá vuáđukirje mittomeerij já prinsiipâi miäldásávt sehe mieigâst toos et staatah tevdih reháláin mieláin toid kullee kenigâsvuođâid vuáđukirje miäldásávt t äähid et algâaalmugeh láá oovtviärdásiih puohâi eres aalmugijguin siämmást ko tot tuubdâst puohâi aalmugij vuoigâdvuođâ leđe ereslágán toollâđ jieijâs ereslágánin já šoddâđ kunnijâttuđ tagarin ko lii täähid meid et puoh aalmugeh vaikutteh jieijâs uásild olmooškode ohtsii ärbivyevi tahhee sivilisaatioi já kulttuurij maaŋgânálásâšvuotân já riggodâhân täähid lasseen et puoh oopah toimâmprinsiipeh já vuáválâšvuođah moh vuáđuduveh jurdui motomij aalmugij tâi ohtâgâsâi pyereebvuotân tâi aalmuglii algâpuáttim tâi nálálij oskoldâhlij etnisij tâi kulttuurlij iärui vuáđuld tâi tuárjuh taam jurduu láá rasistiliih tieđâlávt puástu uáivilist vuoigâdvuođâlávt kiälbuttemeh mooraallávt tuommiittitteeh já sosiaallávt epivuoigâliih naanood et algâaalmugeh kolgâččii pyehtiđ kevttiđ vuoigâdvuođâidis rijjâ puohlágán olgooštmist lii huolâstum tast et algâaalmugeh láá killám historjállijn verivuođâin eres lasseen tanen et toi kuávloid láá puáttám siisâvärrejeijeeh já toi enâmeh kuávluh já luánduriggoduvah láá rievedum já toh láá tanen estum kevttimist eromâšávt jieijâs vuoigâdvuođâ ovdániđ tárbuidis já hiäđuidis miäldásávt tuubdâst huápulii táárbu kunnijâttiđ já ovdediđ algâaalmugáid luándulávt kullee vuoigâdvuođâid moh vuáđuduveh toi poolitlijd ekonomâlijd já sosiaallijd ráhtusáid sehe kulttuuráid jiegâlâš ärbivuovvijd historjáid já filosofiáid já eromâšávt algâaalmugij vuoigâdvuođâid jieijâs enâmáid kuávloid já luánduriggoduvváid tuubdâst lasseen huápulii táárbu kunnijâttiđ já ovdediđ algâaalmugij vuoigâdvuođâid moh láá nanodum staatâiguin toohum sopâmušâiguin já eres nanodeijee orniistâlmijguin lii mietimielâlâš toos et algâaalmugeh ornijduveh vâi toi poolitliih ekonomâliih sosiaalliih já čuovviittâsliih tileh puárániččii sehe jyehimuđusâs olgoštem já suárdim nuvâččij tobbeen kost tot tiättoo lii vises tast et stivriimáin olssis sehe jieijâs enâmáid kuávloid já luánduriggoduvváid vaikutteijee ovdánem pyehtih algâaalmugeh paijeentoollâđ já nanodiđ instituutioidis kulttuurijdis já ärbivuovijdis sehe pyerediđ ovdánmis jieijâs viggâmušâi já tárbuidis miäldásávt tuubdâst et algâaalmugij tiäđu kulttuurij já ärbivuáválij keevâtlâšvuođâi kunnijâttem oovded jieijâs uásild pirrâs pištee já täsipiälásii ovdánem já ääšimiäldásii tipšom tiäddud algâaalmugij enâmij já kuávlui demilitarisistem uási ráávhun ekonomâlii já sosiaallii pyereedmân já oovdedmân sehe oovtmielâlâšvuotân já ustevlâš koskâvuođáid maailm aalmugjuávhui já aalmugij kooskân tuubdâst eromâšávt algâaalmugáid kullee perrui já siärvusij vuoigâdvuođâ siäiluttiđ párnáá vuoigâdvuođâi miäldásii juohum ovdâsvástádâs párnái šoddâdmist škovliimist já pyereestvajemist kiäččá et staatâi já algâaalmugij koskâsijn sopâmušâin já eres pyeredeijee orniistâlmijn nanodum vuoigâdvuođáid lohtâs motomijn tilálâšvuođâin aalmugijkoskâsâš merhâšume hiätu ovdâsvástádâs já luándu kiäččá meid et sopâmušah já eres pyeredeijee orniistâlmeh sehe toi spejâlistem koskâvuotâ taheh vuáđu algâaalmugij já staatâi koskâsii kyeimivuođâ naanoodmân lii tiäđulâš tast et vuáđukirje ekonomâlijd sosiaallijd já čuovviittâslijd vuoigâdvuođâid kyeskee aalmugijkoskâsâš almossopâmuš já aalmuglijd vuoigâdvuođâid já poolitlijd vuoigâdvuođâid kyeskee aalmugijkoskâsâš almossopâmuš sehe julgáštus já toimâmohjelm nanodeh puohâi aalmugij jiešmeridemvuoigâdvuođâ vuáđudeijee merhâšume taan vuoigâdvuođâ vuáđuld aalmugeh merideh rijjâ poolitlii sajattuvâs já paijeentuálih rijjâ ekonomâlâš sosiaallâš já čuovviittâslâš ovdánmis tuálá mielâst et mihheen taam julgáštusâst ij uážu kieldiđ oovtâgin aalmugist ton jiešmeridemvuoigâdvuođâ maid tot kiävttá aalmugijkoskâsii vuoigâdvuođâ miäldásávt lii vises tast et algâaalmugij vuoigâdvuođâi tubdâstem tain julgáštussáin oovded staatâi já algâaalmugij koskâsii čavos oovtâstpargokoskâvuođâid moh vuáđuduveh vuoigâlâšvuođâ aalmugvääldi olmoošvuoigâdvuođâi kunnijâttem olgooštmettumvuođâ já fälskittis mielâ prinsiippáid movtijdit staatâid nuávdittiđ puohâid eromâšávt olmoošvuoigâdvuođáid lohtâseijee kenigâsvuođâidis moh aalmugijkoskâsij äššikirjij mield heiviittuvvojeh algâaalmugáid sehe olášuttiđ taid pehtilávt ráđádâlmáin já toimâmáin oovtâstpargoost áášánkullee aalmugijguin tiäddud et lii tehálâš já juátkojeijee pargo oovdeddijn já suoijâldijn algâaalmugij vuoigâdvuođâid osko et taat julgáštus lii uđđâ tehálâš ovdánemlävkki vigâdijn algâaalmugij vuoigâdvuođâi já rijjâvuođâi tuubdâstmân oovdedmân já suoijâlmân sehe oovdeddijn vuáháduv áášánkullee toimâm taan syergist tuubdâ st já naanood et algâaalmugân kullee ohtâgâsâin lii vuoigâdvuotâ puohháid aalmugijkoskâsii vuoigâdvuođâst tubdâstum olmoošvuoigâdvuođáid olgoošthánnáá já et algâaalmugijn láá kollektiivliih vuoigâdvuođah moh láá velttidmettumeh toos et toh láá lemin toi pyereestvajemân já olesovdánmân aalmugin tuubdâst et algâaalmugij sajattâh muttuustâl kuávluimield já enâmijmield já et aalmuglij já kuávlulij sierânâsjiešvuovij sehe sierâlágán historjállij já kulttuurlij tuávvái merhâšume kolgâččij väldiđ vuotân já julgáášt juhlelávt čuávvoo almugij julgáštus algâaalmugij vuoigâdvuođâin ulmetäässin moos kalga viggâđ kyeimivuođâ já koskâsii kunnijâttem vuoiŋâst artikla lii vuoigâdvuotâ siärvusin t i ohtâgâssân navdâšiđ tievâsmiärálávt puo hâin almugij vuáđu kirjeest olmoošvuoigâdvuođâi almosmaailmlii julgáštusâst já olmoošvuoigâdvuođâi d kyeskee aalmugijkoskâsii vuoigâdvuođâst tubdâstum olmoošvuoigâdvuođâi n já vuáđurijjâvuođâin artikla já toid kullee ohtâgâsah láá rijjâ já oovtviärdásiih puohâi eres aalmugijguin já ohtâgâsâiguin já tain lii vuoigâdvuođâidis kevtidijn vuoigâdvuotâ leđe rijjâ jyehimuđužii eromâšávt algâaalmug tuávváážân tâi identiteettân vuáđuduvvee olgooštmist artikla lii jiešmeridemvuoigâdvuotâ vuoigâdvuođâ vuáđuld toh merideh rijjâ poolitlii sajattuvâs já ovdedeh rijjâ ekonomâlâš sosiaallâš já čuovviitâslâš tiilees artikla kevtidijn lii algâaalmugijn vuoigâdvuotâ autonomian já jiešhaaldâšmân aašijn moh lohtâseh toi siskiipiäláid já páiháláid aššijd sehe toi jiešhaldâšempargoi ruttâdemvuovvijd artikla lii vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ já nanodiđ sierânâs poolitlijd vuogâdvuođâlijd ekonomâlijd sosiaallijd já čuovviitâslijd instituutioidis siäilutmáin siämmást vuoigâdvuođâs uásálistiđ tievâsmiärálávt staatâ poolitlâš já sosiaallâš elimân sehe ekonomia- já čuovviittâselimân artikla algâaalmugân kullee ohtâgâsâst lii vuoigâdvuotâ aalmugjeessânvuotân artikla kullee ohtâgâsâin lii vuoigâdvuotâ elimân sehe persovnlii rumâšlâš já jiegâlâš kuoskâmettumvuotân rijjâvuotân já torvolâšvuotân lii kollektiivlâš vuoigâdvuotâ eelliđ rijjâ ráávhust já torvolávt sierânâs aalmugin ige toid uážu čuosâttiđ juávkkutuššâdem tâi eres viehâvääldi luhâmáin mieldi párnái pággusirdem juávhust nuubán artikla já toid kullee ohtâgâsâin lii vuoigâdvuotâ toos et toh iä pággusuddâluttuu ige toi kulttuur tuššâduu fäälih pehtilis vuáháduvâid moiguin puáhtá estiđ já pyerettiđ a toimâm mon uáivilin tâi vaikuttâssân lii tot et algâaalmugijn rieveduvvoo toi kuoskâmettumvuotâ sierânâs aalmugin tâi toi kulttuurliih áárvuh tâi etnisâš identiteet b toimâm mon uáivilin tâi vaikuttâssân lii algâaalmugij tâi toid kullee ohtâgâsâi enâmij kuávlui tâi luánduriggoduvâi rievedem c jyehimuđusijd aalmug pággusirdemijd moi uáivilin tâi vaikuttâssân lii monnii algâaalmug já toos kullee ohtâgâsâi vuoigâdvuođâ luávkkám tâi hiäjusmittem d jyehimuđusii pággusuddâluttem tâi lahtem e jyehimuđusii propaganda mon uáivilin lii ovdediđ algâaalmugáid já toid kullee ohtâgâssáid čyeccee näliolgoštem tâi etnisii olgoštem tâi avžut toos artikla já toid kullee ohtâgâsâin lii vuoigâdvuotâ kuullâđ algâsiärvusân tâi aalmugân áášánkullee siärvus tâi aalmug ärbivuovij já vuovij miäldásávt vuoigâdvuođâ kevttimist ij uážu šoddâđ maggaargin olgoštem artikla ij uážu pággoin sirdeđ enâmijnis tâi kuávluinis ij uážu asâttiđ uđđâsist toi rijjâ já tiätun vuáđuduvvee munemietâmâšâttáá ige ovdilgo lii sooppum ääšimiäldásiist já vuoigâliist sajanmáávsust já máhđulâšvuođâi mield maccâmmáhđulâšvuođâst artikla lii vuoigâdvuotâ hárjuttiđ já iäláskittiđ kulttuurlijd ärbivuovijdis já vuovijdis kuleh vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ suojâliđ já ovdediđ toi kulttuurij ovdebijd tááláid já puátteid tiettumhaamijd tegu arkeologâlijd já historjállijd čuásáttuvâid tiiŋgâid maalijd já seremoniaid tekniik sehe kovetaiduid já oovdânpyehtee taiduid já kirjálâšvuođâ pyeretteh oovtâst algâaalmugijguin ovdedum pehtilis vuáháduvâi vievâst algâaalmugij kulttuurlii jiegâlii oskoldâhlii já vuoiŋâlii omâduv mii lii valdum tain aalmugijn toi rijjâ já tiätun vuáđuduvvee munemietâmâšâttáá tâi luákkáámáin toi laavâid ärbivuovijd já vuovijd já taat pyerettemlattim puáhtá toollâđ siste macâttem artikla lii vuoigâdvuotâ olgospyehtiđ hárjuttiđ ovdediđ já máttááttiđ vuoiŋâlijd já oskoldâhlijd ärbivuovijdis vuovijdis já seremoniaidis vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ suojâliđ já kevttiđ ráávhust oskoldâhlijd já kulttuurlijd čuásáttuvâidis vuoigâdvuotâ kevttiđ seremoniatiŋgâidis já meridiđ toi kevttimist sehe vuoigâdvuotâ jaamišijdis rummâšij tâi toi pasâttâsâi pááikán vuolgâtmist viggeh toohâđ máhđulâžžân toi haaldust orroo seremoniatiiŋgâi já jaamišij rummâšij tâi toi pasâttâsâi juksâmvuođâ já tâi macâttem algâaalmugáid oovtâst áášánkullee algâaalmugijguin ovdedum vuoigâlij avus já pehtilis vuáháduvâi vievâst artikla lii vuoigâdvuotâ iäláskittiđ kevttiđ ovdediđ já sirdeđ puátteid suhâpuolváid historjás kielâidis njálmálijd ärbivuovijdis filosofias čäällimvuáháduvâidis já kirjálâšvuođâs sehe vuoigâdvuotâ nomâttiđ já siäiluttiđ jieijâs siärvus- päikki- já olmoošnoomâid olášuteh pehtilis tooimâid ton visásmitmân et taat vuoigâdvuotâ suojâluvvoo já et algâaalmugeh pyehtih iberdiđ poolitlijd vuogâdvuođâlijd já haaldâtlijd lattiimijd sehe šoddâđ jiejah iberduđ tain táárbumield tulkkum vievâst tâi eres ääšimiäldásij vuovijguin artikla lii vuoigâdvuotâ vuáđuduđ jieijâs škovlâvuáháduvâid já lájádâsâid moh adeleh máttááttâs toi jieijâs kielâiguin toi kulttuurlijd máttááttâs- já oppâmvuovvijd hiäivuláin vuovvijn sehe vuoigâdvuotâ stivriđ taid kullee ohtâgâsâin eromâšávt párnáin lii vuoigâdvuotâ finniđ áášánkullee staatâ škovlim olgoošthánnáá ton puohâin taasijn já puohâin haamijn olášuteh oovtâst algâaalmugijguin pehtilis tooimâid vâi algâaalmugáid kullee ohtâgâsah eromâšávt párnááh meid toi siärvusij ulguubeln ellee párnááh pyehtih finniđ jieijâs kulttuur máttááttâs já jiejâskielâlâš máttááttâs máhđulâšvuođâi mield artikla lii vuoigâdvuotâ kulttuuris ärbivuovijdis historjás já viggâmušâidis áárvustanemân já maaŋgânálásâšvuotân moh kalgeh ääšimiäldásávt spejâlistiđ škovliimist já almolii viestâdmist olášuteh áášánkullee algâaalmugijguin ráđádâlmáin já oovtâstpargoost toimâmáin pehtilis tooimâid moiguin tuástojeh munekááduh meddâlistojeh olgooštmeh já ovdeduvvojeh soováášvuotâ oovtmielâlâšvuotâ já šiev koskâvuođah algâaalmugij já puohâi eres ohtsâškoddejuávhui kooskâ artikla lii vuoigâdvuotâ vuáđudiđ jieijâs já jieijâskielâlijd viestâdemriäiduid sehe kevttiđ iärásij ko algâaalmugij viestâdemriäidui puoh haamijd olgoošthánnáá olášuteh pehtilis tooimâid moiguin visásmittoo et toi omâstem viestâdemriäiduh spejâlisteh ääšimiäldásávt algâaalmugij kulttuurlâš maaŋgânálásâšvuođâ avžuutteh priivaatomâstusâst orroo viestâdemriäiduid spejâlistiđ ääšimiäldásávt algâaalmugij kulttuurlâš maaŋgânálásâšvuođâ raijiihánnáá kuittâg oles sänirijjâvuođâ visásmittem artik la já toid kullee ohtâgâsâin lii vuoigâdvuotâ navdâšiđ tievâsmiärálávt puohâin heiviittum aalmugijkoskâsâš já aalmuglâš pargovuoigâdvuođâst nanodum vuoigâdvuođâin olášuteh algâaalmugijguin ráđádâlmáin já oovtâstpargoost toimâmáin sierânâstooimâid moiguin suojâluvvojeh algâaalmugij párnááh ekonomâlii ávhástâlmist já pargoost mii puáhtá leđe párnážân varâlâš tâi hemâdiđ suu škovlim tâi häittidiđ párnáá tiervâsvuođâ tâi rumâšâlâš jiegâlâš vuoiŋâlâš mooraallâš tâi sosiaallâš ovdánem väldimáin vuotân tai párnái eromâš háváduvvâsvuođâ já škovlim merhâšume sii kiävrumân kullee ohtâgâsâin lii vuoigâdvuotâ toos et sijjân iä heiviittuu olgošteijee pargoiävtuh já tile eres lasseen palvâluskoskâvuođâ tâi pálkkááttem iävtuh artikla lii vuoigâdvuotâ uásálistiđ jieijâs toimâmprinsiipâi miäldásávt väljejum ovdâsteijeidis pehti miärádâstohâmân aašijn moh pyehtih vaikuttiđ tai aalmugij vuoigâdvuođáid sehe vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ já ovdediđ jieijâs miärádâstoohâmorgaanâid artikla ráđádeleh rehálâš mieláin já tuáimih oovtâstpargoost áášánkullee algâaalmugijguin tai jieijâs ovdâstemorgaanâi pehti vâi finnejeh toi rijjâ já tiätun vuáđuduvvee munemietâmâš ovdilgo staatah tuhhiitteh já olášuteh lahâaasâtlijd tâi haaldâtlijd tooimâid moh pyehtih vaikuttiđ algâaalmugáid artikla lii vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ já ovdediđ poolitlijd ekonomâlijd já sosiaallijd vuáháduvâidis tâi instituutioidis kevttiđ torvolávt jieijâs áigápuátu- já ovdedemvuovijd sehe hárjuttiđ rijjâ puoh ärbivuáválijd toimâidis já eres ekonomâlijd toimâidis main láá rievedum toi iäláttâsah já áigápuátu- já ovdedemvyevih láá vuoigâdvuođâliih ääšimiäldásii já vuoigâlii puáráttâsân artikla lii olgooštmettum vuoigâdvuotâ ekonomâli i já sosiaal li i tiles pyereedmân eres lasseen škovlim pargolâšvuođâ áámmátlii škovlim já uđđâsist škovlim aassâm putesintoollâm tiervâsvuođâ já sosiaaltorvo suorgijn olášuteh pehtilis tooimâid já táárbumield sierânâstooimâid moiguin puáhtá visásmitt iđ algâaalmugij ekonomâli i já sosiaal li i tile juátkojeijee pyeredem huámášume kalga kiddiđ algâaalmugáid kullee puárásij nisonij nuorâi párnái já vádulâš ulmui vuoigâdvuođáid já sierânâstárboid artikla julgáštus olášuttem ohtâvuođâst kalga kiddiđ eromâš huámášume algâaalmugij puárásij nisonij nuorâi párnái já vádulâš ulmui vuoigâdvuođáid já sierânâstárboid olášuteh oovtâst algâaalmugijguin tooimâid moiguin visásmittoo et algâaalmugij nisoneh já párnááh navdâšeh tievâsmiärálávt suojâlem já táhádâsâid jyehimuđušii viehâvääldi já olgoštem vuástá artikla lii vuoigâdvuotâ meridiđ já ovdediđ vuosâsajasijd uulmijd já strategiaid moh kyeskih toi ovdánemvuoigâdvuođâ kevttim lii eromâšávt vuoigâdvuotâ uásálistiđ aktiivlávt toid vaikutteijee tiervâsvuođâhuolâttâs- já aassâmviäsuohjelmij sehe eres ekonomâlij já sosiaallij ohjelmij oovdedmân já tain meerridmân sehe vuoigâdvuotâ máhđulâšvuođâi mield haldâšiđ taid ohjelmijd jieijâs toimâorgaanâi pehti artikla lii vuoigâdvuotâ hárjuttiđ ärbivuáválii tálhudemes já paijeentoollâđ tiervâsvuođâtipšovuovijdis fáárun luhâmáin táálhudmân kevttum eellimtehálij šadoi ellei já mineraalâi siäiluttem kullee ohtâgâsâin lii meiddei olgooštmettum vuoigâdvuotâ finniđ puoh sosiaal- já tiervâsvuođâhuolâttâspalvâlusâid kullee ohtâgâsâin lii siämmáálágán vuoigâdvuotâ alemuu rumâšlâš já jiegâlâš tiervâsvuođâ táásán mii lii finniimist olášuteh tárbulijd tooimâid moiguin lii viggâmuš juksâđ ceehijmield taan vuoigâdvuođâ olesmiärásii olášume artikla lii vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ já nanodiđ tijpâlii vuoiŋâlâš koskâvuođâs ärbivuáválávt omâstâm tâi mudoi haaldust toollâm já kiävttám enâmáid kuávloid čácáduvváid riddomeeráid já eres luánduriggoduvváid sehe siäiluttiđ taas lohtâseijee ovdâsvástádâsâidis puátteid suhâpuolváid artikla lii vuoigâdvuotâ ärbivuáválávt omâstâm haaldust toollâm tâi mudoi kiävttám tâi haahâm enâmáid kuávloid já luánduriggoduvváid lii vuoigâdvuotâ omâstiđ kevttiđ ovdediđ já haldâšiđ taid enâmijd kuávluid já luánduriggoduvâid moh láá toi haaldust ärbivuáválii omâstus tâi eres ärbivuáválii haaldusttoollâm tâi kevttim vuáđuld tâi maid toh láá mudoi haahâm tubdâsteh täid enâmijd kuávluid já luánduriggoduvâid laavâst já suojâleh taid lavváin tuubdâstmist kalga ääšimiäldásávt kunnijâttiđ áášánkullee algâaalmugij vuovijd ärbivuovijd já eennâmhaldâsemvuáháduvâid artikla vuáđudeh já olášuteh oovtâst ääšánkullee algâaalmugijguin vuoigâlii hiäŋgáámettum pelettemes ávus já čoođâuáinojeijee sehe algâaalmugij laavâid ärbivuovijd vuovijd já eennâmhaldâsemvuáháduvâid ääšimiäldásávt tubdâsteijee lattim vâi pyehtih tubdâstiđ já čuávdiđ algâaalmugij vuoigâdvuođâid moh kyeskih toi enâmijd kuávluid já luánduriggoduvâid fáárun luhâmáin meiddei toi ärbivuáválávt omâstem tâi mudoi haaldust toollâm tâi kiävttám enâmijd kuávluid já luánduriggoduvâid kalga leđe vuoigâdvuotâ uásálistiđ taan lattiimân artikla lii vuoigâdvuotâ puáráttâsân tagaráin vuovvijn mii puáhtá toollâđ siste eres lasseen macâttem tâi jis macâttem ij lah máhđulâš te ääšimiäldásii vuoigâlii já kohtulii sajanmáávsun ärbivuáválávt omâstem tâi mudoi haaldust toollâm tâi kiävttám enâmijn kuávluin já luánduriggoduvâin moh láá tyemmejum monâttemnáál tâi tuáhánvaldum valdum haaldun tâi väldidum tâi moh láá kevttum tâi vahâgittum tai aalmugij rijjâ já tiätun vuáđuduvvee munemietâmâšâttáá áášánkullee aalmugijguin ij rijjâ soppuu nubánáál čođâldittoo sajamnáksu kvaliteetâs stuáruduvâs já vuoigâdvuođâlâš sajattuvâs peeleest västideijee enâmin kuávlun já luánduriggodâhhân tâi ruđâlâš sajanmáksun tâi eres ääšimiäldásâžžân puáráttâssân artikla lii vuoigâdvuotâ siäiluttiđ já suojâliđ pirrâs sehe jieijâs enâmij tâi kuávlui já luánduriggoduvâi pyevtittâsnaavcâ väldih kiävtun já olášuteh algâaalmugáid toi siäiluttem já suojâlem várás uáivildum toorjâohjelmijd olgoošthánnáá olášuteh pehtilis tooimâid visásmitmân et algâaalmugij enâmáid tâi kuávloid iä vyerkkejuu ige loppâsajostittuu varâliih amnâseh toi rijjâ já tiätun vuáđuduvvee munemietâmâšâttáá olášuteh meid pehtilis tooimâid visásmitmân táárbumield tom et algâaalmugij tiervâsvuođâ čuávumân paijeentolâmân já maaccâtmân uáivildum ohjelmeh maid varâlij amnâsij vaikuttâsâi vuálásâžžân šoddâm aalmugeh ovdedeh já olášuteh piäijojeh ääšimiäldásávt olášuttemnáál artikla enâmijn tâi kuávluin ij uážu hárjuttiđ suáldátlâš tooimâ jis tot ij lah agâstâllum áášán lohtâseijee almolii hiäđu keežild jis tast ij lah mudoi rijjâ sooppum áášánkullee algâaalmugijguin tâi jis toh iä lah tom táttum ráđádeleh pehtilávt áášánkullee algâaalmugijguin ääšimiäldásij vuovijguin já eromâšávt tai aalmugij ovdâstemorgaanâi pehti ovdil toi enâmij tâi kuávlui kevttim suáldátlâš tooimân artikla lii vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ haldâšiđ suojâliđ já ovdediđ kulttuuräärbis ärbitiäđus já ärbivuáválijd kulttuurolgospyehtimijdis sehe tiettuus teknologias já kulttuurijdis jieškote-uv tiettumhaamijd fáárun luhâmáin meid olmoošlijd já geneettisijd naavcâid siemânijd talkkâsijd tiäđu ellei já šadoi jiešvuođâin njálmálii ärbivyevi kirjálâšvuođâ hammiimijd valastâllâm sehe ärbivuáválijd speelâid já sierâid sehe kovetaiduid já oovdânpyehtee taiduid lii meiddei vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ haldâšiđ suojâliđ já ovdediđ taan kulttuuráárbán ärbitiätun já ärbivuáválij kulttuurolgospyehtimáid lohâseijee jiegâlâš omâduvâs olášuteh oovtâst algâaalmugijguin pehtilis tooimâid moiguin tubdâstuvvoo tai vuoigâdvuođâi kevttim já suojâluvvoo tot artikla lii vuoigâdvuotâ meridiđ já ovdediđ vuosâsajasijd uulmijd já strategiaid enâmijdis tâi kuávluidis já eres luánduriggoduvâidis ovdedem tâi kevttim várás ráđádeleh rehálâš mieláin já tuáimih oovtâstpargoost áášánkullee algâaalmugijguin toi jieijâs ovdâstemorgaanâi pehti vâi finnejeh toi rijjâ já tiätun vuáđuduvvee munemietâmâš ovdilgo staatah tuhhiitteh haavâid moh vaikutteh algâaalmugij enâmáid tâi kuávloid já eres luánduriggoduvváid eromâšávt oovdeddijn tâi kevtidijn mineraal- tâi čäciriggoduvâid tâi eres luánduriggoduvâid fäällih pehtilis vuáháduvâid moi vievâst pyerettuvvoo ääšimiäldásávt já vuoigâlávt ovdeláá mainâšum toimâm já toh kalgeh olášuttiđ ääšimiäldásijd tooimâid moiguin linásmittojeh pirrâsân čyeccee ekonomâliih sosiaalliih čuovviitâsliih já vuoiŋâliih hemâdâsvaikuttâsah artikla lii vuoigâdvuotâ meridiđ jieijâs identiteetâst tâi jeessânvuođâst vuovijdis já ärbivuovijdis miäldásávt ij hiäjusmit algâaalmugáid kullee ohtâgâsâi vuoigâdvuođâ finniđ aassâmstatâidis aalmugjeessânvuođâ lii vuoigâdvuotâ meridiđ jieijâs toimâorgaanâi ráhtusijd já valjiđ toi jesânijd nuávditmáin jieijâs lattimvuovijd artikla lii vuoigâdvuotâ ovdediđ já paijeentoollâđ jieijâs toimâorgaanâi ráhtusijd sehe tijpâlijd vuovijdis vuoiŋâlâšvuođâs ärbivuovijdis lattiimijdis já vuáválâšvuođâidis sehe máhđulijd vuoigâdvuođâvuáháduvâidis tâi vuovijdis aalmugijkoskâsij olmoošvuoigâdvuođnoormâi miäldásávt artikla lii vuoigâdvuotâ meridiđ toid kullee ohtâgâsâi kenigâsvuođâin siärvusijdis kuáttá artikla eromâšávt aalmugijkoskâsij raajij juáhám aalmugijn lii vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ já ovdediđ raajijd rastaldittee ohtâvuođâid koskâvuođâid já oovtâstpargo fáárun luhâmáin meid vuoiŋâlâš čuovviittâslâš poolitlâš ekonomâlâš já sosiaallâš toimâm sehe toid kullee ohtâgâsâiguin et eres aalmugijguin olášuteh algâaalmugijguin ráđádâlmáin já oovtâstpargoost toimâmáin pehtilis tooimâid moiguin helppejuvvoo taan vuoigâdvuođâ kevttim já visásmittoo ton olášume artikla lii vuoigâdvuotâ toos et toi ääšiomâhij staatâiguin tâi tai čuávvoostaatâiguin toohum sopâmušah já eres pyeredeijee orniistâlmeh tubdâstuvvojeh toh nuávdittuvvojeh já toh jođettuvvojeh vuáimán sehe toos et staatah kunnijâtteh já nuávditteh täid sopâmušâid já eres pyeredeijee orniistâlmijd ääši taam julgáštusâst ij pyevti tulkkuđ et tot keeppid tâi koomeet algâaalmugij vuoigâdvuođâid main lii meridum sopâmušâin já eres pyeredeijee orniistâlmijn artikla olášuteh algâaalmugijguin ráđádâlmáin já oovtâstpargoost toimâmáin ääšimiäldásijd tooimâid fáárun luhâmáin meid lahâasâttâstooimâid taan julgáštus uulmij juksâmân artikla lii vuoigâdvuotâ uážžuđ staatâin já aalmugijkoskâsii oovtâstpargo pehti ekonomâlii já teknisii iše vâi toh pyehtih navdâšiđ taan julgáštusân kullee vuoigâdvuođâin artikla lii vuoigâdvuotâ ääšimiäldásáid já vuoigâláid lattiimáid main čuávdojeh toi nááguh já riijdoh staatâiguin tâi eres uásipelijguin vuoigâdvuotâ uážžuđ ääši kyeskee miärádâs ájáttâlhánnáá já vuoigâdvuotâ pehtilis riehtisyejivuovvijd puohâi ohtâgâslij já kollektiivlij vuoigâdvuođâi luávkkáámij vuástá miärádâsâst kalgeh valduđ ääšimiäldásávt vuotân áášánkullee algâaalmugij vyevih ärbivyevih njuolgâdusah já riehtivuáháduvah sehe aalmugijkoskâsiih olmoošvuoigâdvuođah artikla vuáháduv orgaaneh já sierânâsornijdumeh sehe eres staatâikoskâsiih ornijdumeh kalgeh jieijâs uásild ovdediđ taam julgáštus olesmiärásii olášume eres lasseen orniimáin ruttâdemoovtâstpargo já teknisii iše väldiđ kiävtun vuovijd moiguin visásmittoo algâaalmugij uásálistem toid vaikutteijee aššijd artikla ton orgaaneh fáárun luhâmáin meid algâaalmugij aašijd kieđâvuššee pissoo foorum sehe sierânâsornijdumeh meid riijkâtääsist já jeessânstaatah ovdedeh taam julgáštus kunnijâttem já olesmiärálâš heiviittem sehe čuávvuh taam julgáštus vaikuttâsvuođâ artikla julgáštusâst tubdâstum vuoigâdvuođah taheh maailm algâaalmugij siäilum áárvu já pyereestvaijeem turviimân tarbâšeijee ucemustääsi artikla taam julgáštusâst tubdâstum vuoigâdvuođah já rijjâvuođah tähiduvvojeh algâaalmugáid kullee almaid já nisonáid oovtviärdásávt artikla ääši taam julgáštusâst ij uážu tulkkuđ nuuvt et tot raijiiččij tâi lopâttičij algâaalmugij tááláid tâi máhđulijd puátteid vuoigâdvuođâid artikla ääši taam julgáštusâst ij uážu tulkkuđ nuuvt et tot merhâšičij moonnân staatâ aalmug juávhu tâi ulmuu vuoigâdvuođâ uásálistiđ tooimân tâi čođâldittiđ tavo mii lii vuáđukirje vuástásâš ige tulkkuđ nuuvt et tot suovâččij tooimâ mii ollásávt tâi uásild pieđgiiččij olesváldálij já jiečânâs staatâi kuávlulii čavosvuođâ tâi poolitlii jiečânâsvuođâ tâi hiäjusmitáččij taid ige movtijdittiđ tággáár tooimân taam julgáštusâst olgospuohtum vuoigâdvuođâid kalga kunnijâttiđ puohâi olmoošvuoigâdvuođâid já vuáđurijjâvuođâid julgáštusâst olgospuohtum vuoigâdvuođâi kevttimân uážžu čuosâttiđ tuše lavváin asâttum raijiittâsâid aalmugijkoskâsij olmoošvuoigâdvuođâid kenigittee aašij miäldásávt raijiittâsah kalgeh leđe olgooštmettumeh já iävtuittáá velttidmettumeh tuše ton visásmitmân et iärásij vuoigâdvuođah já rijjâvuođah tubdâstuvvojeh já toh kunnijâttuvvojeh ääšimiäldásávt já et demokraattisii ohtsâškode vuoigâdvuođâliih já págulumoseh vátámâšah tievih julgáštus kalga tulkkuđ nuávditmáin vuoigâlâšvuođâ aalmugvääldi olmoošvuoigâdvuođâi kunnijâttem täsiáárvu oovtviärdásâšvuođâ šiev haldâšem já rehálii mielâ prinsiipâid lam nuorttâsämmilâš nieidâ mun lam vuálgus mut majemuid kulmâ ive lam aassâm vistig ive já tääl pajeláhháá kyehti ive tääl nube ive mađhâšem áámmátollâškoovlâst já valmâštuum muádi ive keččin restonomân eromâšávt lávlum já motomin meid tánssám puzzâpáálu spellâm já čäällim sehe mađhâšâdâm mielâstân nuuvt ennuv ko uáppeebudjet suává stuorrâ uási astoääigist tuálvu meid tutortoimâ mast lam lamaš mieldi taan ive já ihejorgálduvâst must šadda viehâ tuođânálásávt mii škoovlâ mađhâšem ohtâduv uđđâ váldututor eenikielâ lii suomâkielâ já máátám-uv nuorttâsämikielâ tuše motomijd celkkuid mut iberdâm kale kielâ ucánjáhháá eenâb ko maid sáárnum luhostuvá viehâ pyereest jis luuvâm sämikielâ jiänusin pápárist majemuid vittâ ive ráhtám tyelittälli nuorttâsämikielâlijd ortodoksâlijd rukkoosohjelmijd ejijnân kanttor já jeessân lam selvânâm ko iäččám lii čáállám munjin valmâšin puoh maid lii kolgâm luuhâđ lamaš meiddei mieldi lávlumin lávlumjuávhust kulmii uárnejum nuorttâsämikielâlii immeelpalvâlusâst tuođâi fiijnâ mättiđ kielâ pyerebeht-uv já muu váhá vääivid et kielâ iä sárnum mii pääihist ko lijjim ucce motomijd keerdijd algâttâm škovlâääigi sämikielâ tiijmijd mut kielâ oppâm ij lah luhostum vuárdámušâi mield luvâttuvâst máttááttâs uárnejui káidusmáttááttâssân televisio pehti já tom lâi väädis čuávvuđ ko ohtâvuotâ potkânâdâi ubâ ääigi tiijmijn lii kuittâg lamaš tommittáá ävkki et oskomield uássin toi keežild must lii lamaš älkkep oppâđ ruošâkielâ mii lii mii škoovlâst págulâš kielâoppâ aainâs motomij kuursâi verd já ruošâkielâst ko láá mottoom verd tuođâi siämmáásullâsiih säänih já motomeh pustaveh pustávijd oppim-uv tuše muádi tiijmest ij oinuu tááláá ääigi meendugin ennuv muu argâelimist mut lam uáli čiävláá jieččân madduin huámášâm et ovttuu ko ulmuid maainâš lemin sämmilâš te sij láá tuođâi-uv positiivlávt hiämáskâm tobdeh áášán mielâkiddiivâšvuođâ já halijdeh kuullâđ ääšist lase láá ettâm et niävtám sämmilâžžân motomin joba ovdil ko ubâ láá tiättámgin muu lemin sämmilâš lam-uv čiävláá jieččân sämmilâš madduin já tast kost lam vuálgus te jiem kuittâg osko et varriiččim kuássin maasâd jiem kuittâg ovdil iäláttâhave lii hitruu eelliđ ain kooskâi mut monnii suujâst lam ovttuu tubdâm lemin eenâb koođijn stuárráábijn kaavpugijn siijdah já kaavpugeh láá uáli uceh et máhđulâšvuođah uđđâ ulmui kuáhtáámân láá tuođâi uccáá já mun lam ovttuu navdâšâm uđđâ ulmui kuáhtáámist sehe tast et pirrâ láá meid ennuv omâs ulmuuh já vala tuđhâmettumeh máhđulâšvuođah já sajeh maŋa várriim meddâl kenski kenski monnii eres kaavpugân meid ain máhđulâš et varriim aaibâs nube enâmân ain nievdâm jieččân finnoduv vuáđđudmist-uv já tot puávtáččij leđe kenski kähviviäsu tâi talle pyerebeht-uv maađhâšmân lohtâseijee ohjelmpalvelemirâttâs lii vala návt nuorâ avveest tuođâi áávus maht peri te sämmilâšvuotâ šadda leđe ain stuorrâ uási mii identiteet aassimba talle tâi čohčuv ihheed tassaaš šoddâm nuorttâsämmilâš nieidâ vuossâmuid mánuppoojijd aassim perruinân kost ive loopâst varrijm tááláá päikkisiijdân lam čođâldittám vuáđuškoovlâ eenikielâinân nuorttâsämikielân tain oosijn main tot lii lamaš máhđulâš lam škoovlâst luvâttuvâst kost nuorttâsämikielâ paaldâst lam luvâškuáttám meid tavesämikielâ lasseen perrui kuleh enni eeči sehe stuorrâviljâ já uccâviiljâš lii tehálâš iäláttâs mii perrust já lam-uv viljâinân lamaš uccevuođâ rääjist mieldi puásuipargoin lam šoddâm nuorttâsämikielâ já kulttuur kooskâst eeči lii sárnum ovttuu nuorttâsämikielâ já nuuvtko ettim te puásuipargoin lam šoddâm leđe mieldi lam šoddâm tánssáđ pirrâ já ucánjáhháá olgoenâmijn-uv ja kulttuur láá munjin teháliih já luvâttuv maŋa halijdiččim-uv luuhâđ nuorttâsämikielâ máttáátteijen já varriđ oopâi maŋa maasâd jis jiem aaibâs mattáátteijen te aainâs halijdiččim porgâđ mahtnii kielâ já tâi kulttuur syergist lii stuorrâ uási muu eellim já lam čiävláá madduinân lam ucjuvlâš masa säminuorâ lam algâaalgâst vuálgus mut tain aaigijn jiem mušte riävtui maiden ko lijjim nuuvt ucce vala talle viššâlávt nube ive sämiluvâttuvâst eenikielâ lii sämikielâ suomâkielâgis oppim keččâmáin televisost korrâsávt kiergâniđ porgâđ maaŋgâlágánijd aašijd tâi iänááš tagarijd aašijd moh láá fálusist eres lasseen čalâččiđ jyehilágánijd teevstâid ja kođđeeđ uáinoo muu elimist iänááš sämikielâlijn savâstâlmijn já juhlekárvudâtmist tot vaarâ mudoi oinuuččiigin tot meerhâš munjin eenâb ko tuše kielâ já pihtsijd lii tiäđust-uv tehálâš meid sämmilâšvuotâ alnestis lii taggaar vuoigâdvuotâ já kenigâsvuotâ kale aatâšt ko tiätá et ulmuuh vyerdih muu pääcciđ sárnuđ sämikielâ nááijâđ kiäinnii lijkkuustuttee sämialmain já šoddâdiđ sämipárnáid jis jiem poorgâgin nuuvt te lam mahtnii hyenes olmooš mun jieš ubâ tieđegin maid elimist halijdâm mun olášutám siijdâ tuoivuu mun jieččân teehi jurdâččiđ lam nuorâalmai šoddâm já aassâm ubâ ave maŋa lijjim uánihis ääigi pargoost mon maŋa maccim päikkikuávlusân moonnim paargon já aiccim et lijkkuum paargon lijjim porgâm maŋgâ ive te meridim škovliittâttâđ šnikkárin paaldâst huksejim jieččân perrui táálu kuleh ávuskyeimi já suu nieidâ viätám iänááš luándust moottorkiälháin vyejimáin kárbáin jotemáin já kuáláástmáin eeji enni lâi nuorttâsämmilâš ij lah oinum mii perruu aargâst mut ave mield lam tubdâškuáttám mielâkiddiivâšvuođâ áášán já tondiet vuolgim-uv fáárun tipšođ sämmilij aašijd tuáivuččim et puđâlmijnân šodâččij munjin áámmát veikkâ jieččân irâttâs pehti nommâ lii já lam vuálgus kieldâst mun aasâm vaanhimijdân lunne ihásâš valmâštuvvim säämi ollâškoovlâst mast čođâldittim kuulmâ ive journalistlinjá bachelori já lasseen sämikielâ approbatur maŋa lam iänááš porgâm sämiradiost sämikielâlij tv-uđđâsij toimâtteijen lam freelanceristám uđâsreportterân já meid galdu org-nettisiijđoi peivideijen stuárráb proojeekt nuuvâi kiđđuv talle uárnejim sämmilij uásálistem tábáhtusân lijjim juávhu de lan ubâ nuorâvuottân lihâdâm jyehináál já lamaš kištočyeigee räi uásálistem čuoigâm sämimiäštárkištoid toovâi munjin máhđulâžžân iberdiđ jo talle et sämmiliih äässih neelji jieškote-uv enâmist miäštárkištoh uárnejuvvojeh čuoigâmist já njuárustmist keessiv njuárustem lasseen meid kaččâmist láá kyehti eenikielâ tavesämikielâ já suomâkielâ sárnuđ sämikielâ piäiválávt pääihist já skipárijdânguin savâstâldijn meerhâš luándust eellim poccuiguin kuálástem kuullâm jieijâs juávkun jođedijnân puávtám muštâliđ jieččân lemin sämmilâš já ovdâstâm čiävlán neelji jieškote-uv eennâm ulmuid oovtâ aalmug veikkâ-uv uáli maaŋgâhámásii taggaar šoddâm puásuituállee- já kuálásteijeeperrui et sämmilâšvuotâ uáinoo meid tast maht hárjuttep puásuituálu já ávhástâllâp poccuu jieškote-uv materiaalâiguin sehe maggaar purrâmâš puurrâp lii jieččân vyehi leđe sämmilâš mut ij lah lemin tuše ohtâ vyehi leđe taggaar miäruštâlmeh sämmilâšvuođâst láá kale kavnuumist já sämitigij nettisiijđoin mut nuuvtko tain uáiná te sämmilâšvuotâ miäruštâlluvvoo jyehi enâmist ucánjáhháá eresnáál jo šodâdijn tuu vaanhimeh muštâleh tunjin et lah sämmilâš lassaan sämmilâšvuođâ merhâšume tunjin ave mield já ko puárásmuuh te toolah tom áárvust tađe-uv eenâb sajan jis kuulah lemin sämmilâš jiehke lah tom kuássin ovdeláá kuullâm jiehke tiättám lii tuu čuuvtij váigâdup oppâđ iberdiđ já peessâđ siisâ maid lii leđe sämmilâš lam oppâm kyehti kielâ já kyehti kulttuur paldluvâi virgálii sämmilâšmiäruštâllâm mield mun lam peellin syemmilâš já peellin sämmilâš lii passâ mii lii šiev vaaluut maailmist jođedijn ko syemmiliih tuállojeh áárvust ko moonâm čuákkimân já ko must koijâdeh kii lam te muštâlâm lemin sämmilâš jis muu iä jo tuubdâš pihtsijn iiđeed vuossâmuš kielâ maid sáárnum lii sämikielâ radiost kiävtám iänááš uási ääigist sämikielâ sämmilâšvuotâ uáinoo muu argâpeeivist tast et stuorrâ uási ääigist mana poccuiguin čohčâtäälvi mii lii hoppuus pygálusäigi pááccám astoääigi viätám päikkikuávlust sehe já säminuorâi tábáhtusah ko kelijdeh ain ko tábáhtuvá miinii stuárráábijd te pakkaam sämimááccuh laavkân ko ijhân tom táválii tevkis lädimááccuh lah šoddâm kuássin skappuđ muu sämmilâšvuotâ uáinoo siämmáánáál ko argâpeeivi pargoin tääl-uv kielâst ettâmijn já ideologiast et puátteevuođâst sämmilâšvuotâ lii sämmiláid tehálub ko love ihheed tassaaš love ihheed lep mudoi-uv iällám stuorrâ nubástus ääigi ko sämmilâš ij innig taarbâđ hepâmâššâđ jieijâs pic nubijkejij sämmilâšvuođâin puáhtá joba čiävluttâllâđ lam oppâm tavesämikielâ eenikielân luuhâm tom škoovlâst eenikielân já čáállám tom meid pajeuáppeečálusijn eenikielân lijjim áinoo tavesämikielâ eenikielân čáállám uáppee vááijuv love ihheed maŋeláá ain täävjib taha tâi väljee siämmáánáál ij kuittâg lah kielâ kevttim pápárist pic njálmálávt sämikielâ sárnum lii tááláá ääigi loválâš tot lii taan ääigi vyehi já pargosajeh-uv väätih sämikieltáiđusijd ulmuid kevttim iššeed mii iberdiđ jieččân maaŋgânálásii kulttuur pyerebeht já ko kielâkevtteeh láá eenâb te siäilu kulttuur vijđásubbooht-uv suhâpuolvâst nuubán nuuvt maaŋgah láá tom ettâm kielâst lii kulttuur nuuvtpa kiävttup tom lam säminuorâ vuálgus peln lam suuvâst lam šoddâm kyevtkielâlii perrui eenikielâ lii tavesämikielâ mon lam oppâm siämmáá-áigásávt suomâkieláin lam lamaš tavesämikielâlii peivikiäjust já jottáám sämikielâlii vuáđuškoovlâ vyelitääsi já pajetääsi lam luhâmin máttááttâskuávdáást puásuituáluirâtteijen já vuárupoojijn luvâttuvâst ulmen lii čođâldittiđ tutkosijd täin oppâlájádâsâin lam uccâ kandii rääjist jurdâččâm riemmâđ puásuialmajin já aassâđ tavveen poccuuh já láá munjin teháliih keežild lam-uv halijdâm juátkiđ madâräijihijdân äärbi puásuituálu já oppâđ puásuialmaa ámáttân lasseen puđâlsâssáidân lii kuullâm ovttuu valastâllâm čuoigâm já almosvalastâllâm lijjii mielâsiih äägi speelâm salibandy lii uási muu lii munjin argâpeivi ege must lah tarbu tom sierâ miäruštâllâđ sämmilâšvuotân kuleh peerâ suuhâ kielâ poccuuh já eres luánduiäláttâsah sehe kárvudâttâm sämimaccuhân lii munjin iänááš juhlepiivtâs mon kiävtám eromâšávt peerâ- tâi suhâjuuhlijn mut meid eres-uv tilálâšvuođâin mast ovdâstâm sämmilijd tuáivum et mist liččii täst oovdâs-uv šiev eellim iävtuh tääbbin tavveen leđe tagareh škovlimsajeh ámáttáid moid tääbbin lii tárbu já moiguin tääbbin piergee kolgâččii kavnuđ tääbbin pargosajeh vâi oopâi maŋŋaal vuálgám nuorah puávtáččii maccâđ oopâi maŋa päikkikuávlun kooskâi lappum čohčuv luokamáttáátteijeeoopâid aaibâs vises et jiem lah tuárvi sämmilâš olesave räi juuttim eeji fáárust nuuvt puásuipargoin ko sämitige čuákkimijn-uv suujâst jiem kuittâg kuássin sárnum iäčán sämikielâ jiemge riävtui iärásáidgin lopâttim jotemist pygálusääiđist-uv värrejim te jiem sárnum oles ihán kiässán sämikielâ poottim maassâd te pargo sämikielâlii peivikiäjust iäláskitij kuittâg jotelávt sämikielâ macâdim kuuloold meid puásuituálun kuittâg huámášim et munhân lam šoddâdum sämmilâžžân já säämi vuovvijn muu huámmášhánnáá tom tääl et lam sämmilâš já tondiet luuvâm-uv máttáátteijen vâi puávtám sirdeđ kielâ nuuvt maŋgâsân ko máhđulâš lam já aasâm luvâttuv vuossâmuu ive lihâdiđ olgon luuvâm já moottoom verd tuoijuum lii pajeolmooš já eellip puásuituálust čuuvtij mielâkiddiivâšvuođâ sämmilâšvuotân já ton kulttuuráid lam ovttuu mieldi vyesimiärkkumijn já täviv pygálusâin láá päikkipoccuuh ain motomin päikkiulmuuh iä sáárnu sämikielâ mut iberdeh kale mottoomverd sämitige nuorâirááđán mielâkiddiivâšvuođâ keežild mut jotteemmääđhih láá kuheh ege must ij lah vala vyeijimkorttâ masa lyemejiägán lii enistân vyehin leikkušiđ huolhijd must šaddaaš kost aassim kuhes ihheed lii mučis já hitruus saje mut lii tuođâi suotâs peessâđ piegguuttâttâđ kaavpug uđđâ pieggáid tääl luvâttuv nube ive já must šadda vala mottoom peeivi psykolog ton lam meridâm varriđ olgoenâmáid tállán ko lam kiergânâm oopâin halijdâm iävtuittáá peessâđ vaikuttij aššijd tane meid tuubdâm tuođâi-uv mielâkiddiivâšvuođâ politiijkân cáiccudiđ já toolâm ain hävskivuođâ lâi tile mii peri jyehilágánijd máhđulijd kreatiivlâš aašijd tegu ovdâmerkkân máálám tivtâstâllâm já čuovâkuvvim meid sämituojijd ain ko toid kávnoo äigi lam kuárumin olssân šišnelaavhâ škovlâkiävtun lii rievtis miäštár sämituojijn já lam čiävláá et must lii pääihist máhđulâšvuotâ oppâđ toi tuoijum lii munjin tehálâš ege halijdiččii kuullâđ monnân eres kulttuurân iä lah riävtui kuássin sárnum sämikielâ já jiem jieškin tom määti aaibâs hirmâdávt pággu lii mieđettiđ lii kuittâg nuuvt stuorrâ uási kulttuur já mun šoodâm leđe vááijuv tom uásist luuhâm tavesämikielâ penttâ ihheed vyelitääsist luvâttâhân já liijká jiem määti oopah láá kuittâg pááccám meddâl ko tääbbin lii tuođâi vaigâd uážžuđ máttááttâs já káiđusmáttáátâs ij riävtui movtijdit já pargopitái valmâšin finnim lii váádduh sämmilâšvuotâ meerhâš jieččân jieŋâlumosijd madduid já puoh tom maid lam kárvuinán sämituojijd já halijdâm et muu tobdeh sämmilâžžân oppâđ tavesämikielâ vâi puávtáččim sárnuđ tom jieččân párnáid lii ärbivuovijguin fiijnâ ko ärbivyevih láá siäilum nuuvt pyereest sämmilâšvuotâ iänááš ulmuin oinuu argâpeeivist ollágin mut ko sämmiliih čokkâneh oohtân stuorrâ juávkkun te ärbivyevih iteh uánisân jyehi ucceeb-uv luámist mielâst sämmilâšvuotâ lii fiijnâ äšši já puohah sämmiliih kolgâččii ruokkâdávt čäittiđ et sij láá sämmiliih kirholâščuákkimist ive evaŋgellâš-luterlii kirho katekismus lii šoddâm kirholâščuákkim alguu vuáđuld mon puáđusin kirholâščuákkim piivdij piispijčuákkim riemmâđ toimáid uđđâ ristâoopâ rähtimân čällen väljejui pispe piispijčuákkim kiđđâčuákkimist ive piištij kulmâ ive nomâttui macâttâsjuávkku mii luuvâi tekstâiävtuttâsâid árvuštâlâi taid kirjálávt ovtâskâsčuággásávt já čokkânij merikooskâi macâttâssavâstâlmân čälleeh teol lis já toimâtteijee toimáin čäällimpargo išedeijen kuođđui piispijčuákkimân toovâi ton vuáđuld jieijâs iävtuttâs kirholâščuákkimân čohčuv tuhhiittij piispijčuákkim iävtuttâs motomij nubástusâiguin lopâlávt nommân šoodâi lii juohum numeristum soojijd moh čuávuh katekismus juávu katekismus lii ohtâ evaŋgellâš-luterlii kirho tubdâstâskiirjijn almostui vuossâmuu keerdi ive jiešjote-uv uásist lii vistig čielgiittâstekstâ máŋá láá fáádán lohtâseijee ráámmátveerstah lii katekismus västideijee saje suomâkielâlâš jurgâlus čielgiittâsâst lii tekstâ stellejum jieškote-uv válduoskosaje loopân vuávám já kuvvim čuovâkoveh anarâškielân teddilâs uáivilin lii ettâđ uánihávt já čielgâsávt mii ristâlâš osko lii tehálumos pargo lii stivriđ mii eelliđ oskoost já rähisvuođâst kuáimásân pákkumid oskotubdâstâs já mii rukkoos láá katekismus vááimus láá ohtsiih maŋgáid jieškote-uv kirkkokudij ristâlijd katekismus mield oovdânpuáhtojeh taa n uv katekismusâst kastuu já ehidâs sakrameentâi siskáldâs sehe eres kuávdášliih sajeh pákkumid olgospuáhtá eellim vuáđulaavâ maid mii kolgâp porgâđ já maid kyeđđiđ porgâhánnáá muštâl tast kii lii maid sun lii pelestâ n porgâm já maid sun mijjân addel mii rukkoos stivree mii ruhâdâllâđ vâi mii pisoččijm oskoost sunjin já puávtáččijm eelliđ suu táátu mield sakrament lii vuoiŋâlii elimân vuáđu naanood mii eelliđ oskoost já rähisvuođâst sääni riipâ addâgâsadelem rukkoos já sivnádâs kyeddih mii čoođâ eellim lii pääihi vuoiŋâlâš kietâkirje mii almoot kääržiht kuávdášlii siskáldâs sárnuttâl já tuárju mii kaskoo jyehipiäiválii elimân ain uđđâsist smiettâđ maid tot haalijd ettâđ eidu mijjân sijđo pákkum pákkum pákkum pákkum pákkum pákkum pákkum pákkum pákkum pákkum rähisvuođâ laahâ sijđo oskosaje oskosaje oskosaje sijđo mii táttum táttum táttum táttum táttum táttum táttum sijđo kaastâ skeŋkkâ merhâšume pase ehidâs skeŋkkâ merhâšume sijđo sivnádâs pákkumid lan tuu iä koolgâ leđe eres imeleh keevti puástud tuu noomâ vuoiŋâstempeeivi iäččád já iännád kode toovâ näimirikkoos suáláád ceelhi puástu tuođâštus aldemuustâd háputtâl jieijâd aldemuu omâduv háputtâl jieijâd aldemuu pelikyeimi parg eid käärji elege maiden mii sunjin kulá lan tuu iä koolgâ leđe eres imeleh tubdâm lii elimân tehálumos já vuáđulumos äšši aldan mii eellim pehti veikkâ tom ep ovttuu ibbeerdgin olmooš kuáhtáá te sun sehe pala já räähist suu pasevuotâ loptee palo mut suu rähisvuotâ kiäsut addel iberdiđ maht mij kolgâp eelliđ sun čáittá mii vuovnâlâšvuođâ já paavuođâ pákkum koijâd mon viäštun mij elimâm huksip tâi mii lii imelâm ocá maidnii moos puáhtá kiddiđ tuoivus et ruttâ väldi já kunnee suojâleh mii huksip elimân jieččân já tavoidân viäštun moid mij ovdemustáá turvâstep láá mii imeleh imeleh láá kuittâg mii tuoivui já niävdusij spejâlistmeh iä pyevti adeliđ tom maid lopedeh tuođâlâš torvo lii kote lii sivnedâm puoh já almottâm et sun lii puohâi skeeŋkah láá eellim já puoh pyeri mii mist lii mij turvâstep jiešrahtum epi-imeláid te mij jorgettep meddâl já suu rähisvuođâst lii puoh pyere adeleijee te mii rähisvuotâ kulá sunjin haalijd leđe mii áinoo eeđâi lii tuu aarni tobbeen lii še tuu váimu ubâ váimustâd já ubâ siälustâd ubâ vuoimijnâd já ubâ ibárdâsâinâd já jieijâd aldemuu nuuvt tegu jieijâd lam tuu iä koolgâ leđe eres imeleh muu paaldâst kolgâp paijeel puoh poollâđ já rähistiđ já turvâstiđ sunjin katekismus keevti puástud tuu noomâ nommâ muštoot mii tast et kii lii já maid sun haalijd rávkká mist sehe liävuttemesvuođâ et sänittes aibâšem vädisvuođâin mij kolgâp jurgâluđ piälán já vyerdiđ suu iše lii lopedâm kuullâđ mii ko lyettip sunjin já koččop suu noomáin nommâ lii pase kevttip suu noomâ vuoigist ko ruhâdâllâp kunnijâttep já kijttep suu mij tubdâstep suu jieččân áinoo noomâst tâi sunjin kesimáin vyeijip jieččân hiäđuid tâi vuálánittep iärásijd mij kevttip suu noomâ puástud noomâ pilkkedem meerhâš hálbášem já tiäđulii jorgettem sust meddâl kolgâvetteđ poollâđ tii palvâliđ suu já vuárnuđ ohtuunis suu noomân aptam vuáđudâs piso nanosin já tast láá merkkân taah säänih tobdá uámis já puástuvuođâst juáháš kote ciälkká noomâ keevti tušás noomâ ko ij kyeđe rááŋgášhánnáá tom kote suu noomâ tušás kiävttá kolgâp poollâđ já rähistiđ nuuvt et ep suu noomâst tuáivut paa vuárnu nuáidu kieleest epke peeti pic čuárvup suu noomâ iššeen puoh eđijnân ruhâdâllâp alestep já kijttep tom katekismus vuoiŋâstempeeivi lii adelâm ulmui sehe pargo já vuoiŋâstem kulá eres-uv ko uáđđim já rummâš vuoiŋâstem oovdân lii vuoiŋâstempeeivi vuáđulumos uáivil mij avâštep et pasevuotâ lii lemin veikkâ ep mátáččiigin adeliđ toos noomâ já häämi cuovhâsvuotâ já eellim ruossâlâsvuotâ rävkkih mist koččâmâšâid já págutteh uuccâđ toid vástádâsâid haalijd västidiđ mijjân pehti sun puátá mii mailmân já sárnu mii kieláin mij ep haalijd kuldâliđ te mij coggâp suu meddâl jieččân elimist immeelpalvâlus lii kuáhtámsaje mast jieš sárnu mijjân já mij sunjin pase säänist mij oppâp iberdiđ maid mijjân iätá já maht sun västid mii rukosáid iäruttem eres peeivijn muštoot meid tast et mij tarbâšep ohtsii vuoiŋâstempeeivi šiev táttu lii et juáhážân adeluvvoo máhđulâšvuotâ viettiđ vuoiŋâstempeeivi peeivi ääigi sivnedij alme já eennâm já meerâ já puoh moh tain láá mut čiččâd peeivi sun vuoiŋâstij sivnedij vuoiŋâstempeeivi já pasottij tom jieh tuolmâ enâmân sabbaat jiehke vyeje jieijâd hiäđuid muu pase peeivi jis nomâttâh sabbaat ilo peivin já pase peeivi kunnee peivin jis kunnijâtâh tom nuuvt et jieh jođe jieijâd ašijdâd maajeeld jieh kaavpâš jiehke vyeje jieijâd hiäđuid te talle uážuh ilodiđ eeđâi lii ulmuu várás ige olmooš sabbaat várás lii meid sabbaat hiärrá poođij kost sun lâi šoddâm já moonâi sabattân vyevis mieldi synagogan vuoiŋâstempeeivi kolgâp poollâđ já rähistiđ nuuvt et ep uccááš sääni já ton säärni pic anneep tom passeen kuldâlep já oppâp tom mielâstân katekismus iäččád já iännád táttu lii et jyehi párnáást lii eeči já enni kulá eromâš árvu já kunnijâttem ko suoi lává mii vaanhimeh pargon lii suojâliđ párnáá huolâtmáin suu pyereestvajemist já suu šoddâdmist kolgav stivriđ párnáá tubdâđ já rähistiđ jieijâs aldemuu oppeet lii tárbu já vuoigâdvuotâ pyehtiđ kunnijâttiđ vaanhimijdis vaanhimeh tuáivuv párnáidis pyere te sunnuu säänih já tavoh pyehtih liijká leđe rähisvuođâttemeh já puástud ko meridep toohâđ vaanhimijdân táátu vuástá mij kolgâp kuldâliđ já anneeđ sunnuu áárvust kenigit meid vuorâsulmuid kunnijâttiđ vaanhimijdis já anneeđ sist huolâ almolii vääldi kevttim lii uskum esivááldán kenigâsvuottân lii suojâliđ puohâid aalmugjesânijd já huolâttiđ vuoigâdvuođâ olášuumeest esiväldi kulá pyeremussáid skeŋkkáid lii kuittâg tehálub ko ulmui tottâlem kunnijâttep taid kiäid lii uskum haldâšem pargo te mij čäittip et lyettip huolâtmân loppeed et täst šadda pyeri meid mijjân olssân iäččád kiäst lah uážžum eellim ele háálbáš iännád ko sun lii puáris kolgâvetteđ leđe kulâvááh vaanhimijdâd tottâlmáin ko tot lii vuoigist iäččád já iännád lii vuossâmuš pákkum moos lohtâs lopádâs vâi miänástuuččih já kuhháá iäláččih eennâm alne tij eejih elleđ raavhâ párnáinâd vaje pic šoddâdiđ já njuolgiđ sii táátu mield iäččád já iännád kolgâp poollâđ já rähistiđ nuuvt et ep uccááš epke suttâd vaanhimijdân epke hovdâidân pic kunnijâttep palvâlep tottâlep rähistep já anneep áárvust sii katekismus kode lii rähisvuotâ te sun haalijd et mij rähistep aldemuidân nuuvt tegu jieččân ulmuu eellim lii skeŋkkâ já tagarin tiivrâs uážu tovâttiđ jieččân aldemui vaahâg epke killáámuš kolgâp suojâliđ suu jyehi tiileest torjuu kalga adeliđ puoh hiäjumussáid rähistem pákkum kuáská nuuvt ohtâgâs ko siärváduv esiväldi piälušt taid kiäi eellim tâi pyereestvaijeem lii aštum tot oovded rähisvuođâ olášume ohtsâškoddeest pyere tiet esiväldi puáhtá kevttiđ meid paguttemvuovijd viehâvääldi levânem estimân mij ep uážu väldiđ vuoigâdvuođâ olssân sajan mij kolgâp adeliđ addâgâs já luoppâđ maavsâtmist vahâgittep ulmuu já eellim te mij riemmâp vuástálistiđ já suu sivnedempargo eeđâi lii máttááttum taat eijijd adelum pákkum kode kote koddá lii ánsášâm vuoigâdvuođâ tuámu mun eeđâm tijjân juáháš kote lii vaajeest viljâsis lii ánsášâm vuoigâdvuođâ tuámu vääldi vuoigâdvuođâ olssâd rähis usteveh pic adeliđ čäittiđ vaajees čaallum lii tuámu mun máávsám tavoi mield návt iätá ij toovâ aldemui maiden paaid kode kolgâp poollâđ já rähistiđ nuuvt et ep toovvât aldemušsân maiden vahâgijd tâi killáámušâid pic išedep já tuárjup suu puohâin eellim táárbuin katekismus toovâ näimirikkoos lii sivnedâm ulmuid almajin já nisonin lii uási sivnedempargoost uáivilin lii palvâliđ almaa já nissoon koskâvuođâ šoddâm já siäilum pyehtip adeliđ nuubán ilo oppâđ palvâleijee rähisvuođâ já šoddâdiđ uđđâ suhâpuolvâ lii perruu vuáđu čonnâsem já ohtsâškode nanodâs adeleh toos torvo näimilittoost almaa já nissoon koskâvuotâ puáhtá pyeremustáá olášuđ uáivildem vuovvijn suojâlem vátámâš kuáská sehe jieijâs já iärásij näimilito pirrâdâhân kulá ulmuu ubâ eellimkerdi já ovdâsvástádâsâst lyevvejum seksuaallâšvuotâ vuálánit ulmuu já vahâgit sehe suu jieijâs já iärásijd-uv rikkom hávádut vuáđulumosijd olmooškoskâvuođâid já suibodit eellim vuáđuráhtus koskâsâš addâgâsadelem já haalu čonâsiđ kuáimásis pyehtih kuittâg išediđ váddásub-uv čuolmâ čuávdimist lopâlâš cuovkkânem puáhtá jođettiđ näimi-iärránmân uđđâsist najâmist lii kuáskulâš já tuođâlaš pyehtim já ulmui oovdân ij koijâd tuše táátu čonâsiđ pic meid áármu já addâgâsadelem sivnedâm tuše almaa ige adelâm eellim já jiegâ tuše sunjin almai ohtuunis puávtáččij táttuđ maajeeldpuátteid váruttiđ amas kihheen tist hilgođ káálgus mon lii váldám jo nuorâvuođâstis eeđâi aalgâst sivnedij ulmuu almajin já nisonin almai kuáđá eejis já e e nis já siärvá kálgusis nuuvt et taah kyehti šoddâv ohtân uážžin suoi iävá lah innig kyehti suoi lává ohtâ mon lii ovtâstittám tom ij olmooš uážu iäruttiđ toovâ näimirikkoos kolgâp poollâđ já rähistiđ nuuvt et toollâp sanijdân já tavoidân putesin já oornigist sehe rähistep já kunnijâttep jieškii-uv näimipelikuáimán katekismus suáláád já omâdâh láá šiev já tárbuliih adalduvah toh láá olmooškode táválumoseh epi-imeleh sivnedem pyerivuotâ lii uáivildum puohháid kenigit mii huolâttiđ puohâi áigápuáđust ohtsâš ovdâsvástádâs olá ubâ olmooškoodán mij uuccâp jieččiht jieččân hiäđu kievhij kuástádâssáin te suáládep tain kiäi eellimiävtuh láá puoh hyenemusah kolgâp leđe kiärguseh luoppâđ sehe persovnlii et aalmuglii pyereestvajemist uážu suáládiđ ruuđâ tâi omâduv epke haahâđ taid olssân verivuođáin lii meid ohtsii omâduv kävildem já vahâgittem ávhástâllâm kuáskulâšvuođâttesvuotâ pargoost já konstušem láá hiäđu haahâm iärásij kuástádâssáin pilledem já luándu täsitiädu sehhim lii suáládem puáttee suhâpuolvâin vuárnuseh já kiäláseh morheh suáláádmeh já näimirik k oseh láá valjeest jyehi saajeest vorrâtaho čuávu vorrâtavo eennâm äpiluvá já puoh ton ässeeh kuáráneh já alme lodeh jäämmih meerâ kyeleh láppojeh iällus innig suáláád pic porgus pargo já tiänájus rehálávt áigápuáđus nuuvt et puáhtá adeliđ meid toos kiäst lii tárbu suáláád kolgâp poollâđ já rähistiđ nuuvt et ep suáláád jieččân aldemuu ruuđâ tâi omâduv epke skappuu tom olssân piätulijn kavppijn pic išedep suu lasettiđ já suojâliđ omâduvâs já áigápuáđus katekismus ceelhi puástu tuođâštus aldemuustâd uáivil lii et ulmuuh kunnijâteh kuoimijdis räähistmân kulá meid suu peggim já kunnee suojâlem monâttem lii lusis äšši mon vaikuttâs puáhtá tubduđ ubâ eellim ääigi et ulmuuh sárnuččii mist tuše pyere kolgâp sárnuđ aldemuidân siämmáá náálá ko halijdep sii sárnuđ mist ulmuuh muštâleh aldmuustân paa te rähisvuotâ váátá mii tuárjuđ já išediđ suu peggim kalga varjâliđ nuuvt persovnlávt ko almolávt-uv kulá vuoigâdvuođâ já tuotâvuođâ vátámâš já toos lohtâseijee ávusvuotâ ep kuittâg uážu čulliđ aldemuu rikkomijd vises tiäđuttáá já noonâ sujâttáá árvuštâllâm lii luottum riehtilájádâsân mii pááhud sujâlijd já aasât sii ovdâsvástádâsân tavoinis mii ep koolgâ sujâttiđ nuubijd ege čulliđ sii hiäjuvuođâid pargon lii ruokâsmittiđ sii luovâniđ ovdiist já uuccâđ uđđâ sunde eellimsis leevât kielessaavâid já ele riemâ išediđ puástudtahhee tuođâštmáin epirehálávt suu pyerrin feilii juávhu mieldi porgâđ paa já ele rijdoääšist tuođâštijn puunjâ tuotâvuođâ eenâblovo mielâ miäldásâžžân kiälástâl kuáimásâd nuollâm pajalist jieijâd puáris jiešvuođâ puoh tavoidiskuin já kárvudâttâm uđđâ jiešvuotân mii ohtânmaanoost uđâsmuvá vâi opâččij ain-uv pyerebeht tubdâđ já šoddâđ suulágánin ceelhi puástu tuođâštus aldemuustâd kolgâp poollâđ já rähistiđ nuuvt et ep sáárnu aldemuustân kielessaavâid peeti suu luáttámuš peelhit suu tâi tyelvid šladdârijguin suu peggim pic piäluštep suu sárnup sust pyere já tulkkup puoh suu pyerrin katek ismus háputtâl jieijâd aldemuu omâduv já lovváád pákkum lává ovdâmeerhah tast mon kuhás nuuvt rähisvuođâ vátámâš ko vuovnâlâšvuođâ väldi olleev vijđeduvvoo já jieŋâlmittoo tot mii lii jo ovdebijn pákkumijn ettum uáiná mii syelimâs jurduid-uv já viijđed pákkumijdis kuoskâđ meid anestume kolgâp suojâliđ já piäluštiđ jieččân aldemuu veikkâ tot váđáččij jieijâs vuoigâdvuođâin luoppâm kiäldá hiäđu háputtâlmist nube ulmuu kuástádâssáin veikkâ vyevih liččii-uv lavâliih väätih porgâđ riehtâ talle-uv ko mihheen ohtsâškodálâš laavâid ij toos kenigit punjâsteh kejâstuvâidân jieččân siisâ já jieččân lattim vuáđulumosáid suujáid omâduv kađâštem já háputtâllâm jo-uv nuuvt et tom uáiná tâi tot lii vááimu syelimâs juurdân lii ovttuu epiluáttámuš čäittim kuáttá haalijd et lyettip tuše sunjin já vyerdip sust jieččân elimân puoh pyere taid kiäh hundârušeh pillepargoid vala seeŋgâst-uv sij smiettih paas tavvoid te olášuteh aiguidis toos sist lii väldi anestuveh piälduid já rievedeh taid väldih haldusis iärásij tááluid vyejetteh ulmuid káđuttâsân tuálvuh enâmijd kiäst halijdeh mij kolgâp toos ettâđ laahâ suddo lah iäskán laavâ vaikuttâsâst šoddim tubdâđ sudo ličij lamaš munjin omâs äšši jis laahâ ij liččii ettâm anestuu háputtâl jieijâd aldemuu omâduv kolgâp poollâđ já rähistiđ nuuvt et ep piätusân tuurvâstmáin háputtâl jieččân aldemuu äärbi tâi pääihi epke vääldi tom haaldun laavâ já vuoigâdvuođâ noomâst pic tátulávt išedep suu siäiluttiđ tom katekismus háputtâl jieijâd aldemuu pelikyeimi pargeid käärji elege maiden mii sunjin kulá sivnedem mailmân kulá eres-uv ko materiaallâš omâdâh eellim tehálâš uássin láá toh ulmuuh kiäiguin eellip já porgâp ulmuu elimist lii uáivil já merhâšume olášuvá siämmáá saajeest já siämmáá tiileest main kuás-uv eellip kolgâp suojâliđ já tuárjuđ puoh mii kulá jieččân aldemuu eellimrieggei táátu kuorâttâlmáin já tiälláádâtmáin aldemuu uásán kavnâp ohtânmaanoost uđđâ máhđulâšvuođâid porgâđ pyere rähisvuotâ ocá puoh tilálâšvuođâin vyevi maht palvâliđ siskáldâs puáhtá čäittiđ etâmáin et mij kolgâp rähistiđ paijeel puoh já jieččân aldemuu nuuvt tegu jieččân kolgâp kohtâliđ iärásijd siämmáánáál ko tuáivuččijm jieččân-uv kohtâliđ eeđâi maid haalijdvetteđ ulmuid porgâđ tijjân porgâđ tij sijjân lii laahâ já profeteh toovâ näimirikkoos kode suáláád anestuu siämmáá ko eres-uv pákkumijd puáhtá čokkiđ taan sáánán jieijâd aldemuu nuuvt tegu jieččâd háputtâl jieijâd aldemuu pelikyeimi pargeid käärji elege maiden mii sunjin kulá kolgâp poollâđ já rähistiđ nuuvt et ep hokâttâlmáin páággutmáin tâi viäránitmáin rieveed jieččân aldemuust káálgu palvâlusvievâ tâi käärji pic avžuuttep puohâid pissoođ pargoinis já tevdiđ kenigâsvuođâs katekismus almotteh moi iävtuiguin puohâin lii pyeri eelliđ kullee rähisvuođâ vátámâš lii tobdos puoh oskolduvâin já kulttuurijn ibbeerd et pákkumijn lii almottum eellim jieijâs laahâ pákkumij rikkom et toi nuávdittem čuávumušah oleh čuuvtij vijđásubon ko tuše ulmui olssis spejâlisteh meid perrui já ohtsâškoodán suhâpuolvâst nuubán haalijd ulmuid pyere te sun váátá iävtuttis rähisvuođâ iä lah tuše eellimraavâ čäittih et kihheen mist ij nahcii tevdiđ vátámâš veikkâ váimum tuubdâst-uv tom rievtisin mist vuástálist rähisteijee táátu porgâdijm-uv mij uuccâp jieččân hiäđu mist ij lah luáttámuš pyerivuođâ käldei te huolâttep vistig jieččân pyereestvajemist meiddei koskâvuođah eres ulmuid pillâšuveh čäittih mijjân et elimâm tehálumos já vuáđulumos äšši lii osko olmooš lii almottum mii lii pyeri taam tust vuárdá poorgâ tom mii lii riehtâ čääiti rähisvuođâ já pyerivuođâ já vaajâld kosen kuldâlmáin mij tiettip et rähistep párnáid ko rähistep já nuávdittep suu pákkumijd rähistem uáivild et toollâp suu pákkumijd iäge toh lah lussâdeh nuávdittiđ iätá návt tuu lam kijves kote piejâm párnáá västidiđ ejijdis paas tavvoin ain kuálmád já niäljád puolvân jis sij vajedeh muu mut tuháttij suhâpuolvâi ääigi čááitám jieččân áármu toid kiäh rähisteh muu já nuávditteh muu pákkumijd áštá ráŋgáštâssáin puohâid kiäh rikkoh suu pákkumjd mij kolgâp poollâđ suu vaajeest epke uážu porgâđ tai pákkumij vuástá kote täid pákkumijd nuávdit sun loppeed áármu já puoh pyere mij kolgâp rähistiđ suu já turvâstiđ sunjin sehe mielâstân nuávdittiđ suu pákkumjd katekismus oskom alme já eennâm sivnedeijei já áinoo mii kote šohânij šoodâi nieidâ kierdâi ääigi riistânnävlejui jaamij já hävdidui lavkkij vuálus tuonâ väldikoodán pajanij kuálmád peeivi jämmei kooskâst lavkkij pajas olmijd čokkáá uálgispeln já kalga tobbeen puáttiđ tuommiđ elleid já jämmeid já pase ohtsii servikode poosij ohtâvuođâ sudoi addâgâsadelem rummâš pajaspajanem já nuvâhánnáá eellim oskom lii uánihávt eettum maid addel mijjân já maid sun parga mii pyerrin ep nahcii tevdiđ pákkumáid kullee osko já iävtuttis rähisvuođâ vátámâš skeŋkkee mijjân osko já leehâst váimun rähisvuotân jiermi ij vaje iberdiđ oskoo ulmuid suu jiešvuođâ jieŋŋâlvuođah pääccih syelimâssân lii kuittâg almottâm alnestis mijjân puoh moos lii tárbu vâi pyehtip eelliđ oskoost sunjin aldan mii já lii kuulmâohtsâš já lii sivnedâm puoh sun lii šoddâm miilágánin já sun lii mieldi ij lah tuše algâsuijâ mii lii kukken ige persovnttes vyeimi pic sun vaaikut luomâkoddeest já historjást já kuáhtáá mii persovnlávt lii šiev tavoi alestem ko mij pivdep osko olssân te kijttep suu mittedmettum rähisvuođâst väldip vuástá adalduvâid já turvâstep sunjin anneep suu lopádâsâid tuottân já tuostâp leggistâttâđ toi viäštun ohtsâš osko tuárju mii meid talle ko jieččân osko suuibod et lii lii sivnedâm mii já mij lep suu suu aalmug suu luáđu saavzah eeđâi tuubdâst ulmui oovdâst lemin muu uámi tom mun-uv tubdâstâm jieččân uámmin oovdâst kote lii oolmijn alme j eennâm sivnedeijei lii puohâi lii sanijnis sivnedâm ubâ maailmubâlâšvuođâ totká maailm šoddâm iärvádâs sehe luándu já ulmuu ovdánem luáttá toos et puoh aašij tyehin lii sivnedeijee táttu já rähisvuotâ luomâkode kuáttá šiev sivnedempargo ij rájášuu maailm já eellim aalgân ij lah šohâdis kolgâmuš kieđâin ko jieš ana tast ohtânmaanoost huolâ siäilum vuoigâlâšvuođâ olášume já ulmui koskâsâš ustevvuotâ láá ovdâmeerhah tast et vaaikut luomâkoddeest já räähist taid kiäid lii sivnedâm rievtis putes já muččâd láá vuálgám sust já peerâ purrâmâš já juhâmâš tiervâsvuotâ já vuoiŋâstem láá adalduvah lii jyehi ulmuu almalâš eeči lep suu párnááh já eellip suu huolâttâs vievâst kenigâsvuotâ lii varjâliđ já tipšođ maailm pargoost mij lep ovdâsvástádâsâst jieččân mailmân kulá meid alme ij lah taan elimist mii ááicui ooláádmuddoost mut oskoin pyehtip iberdiđ tom lemin lii sivnedâm jieijâs táátu já rähisvuođâ sänituálvon väldi lii robdâttem já avalâš historjá lusis aaigij já olmoošeellim váduhis kolgâmušâin puoh tábáhtuvá suu táátu tâi sallimâš mield ko ep ibbeerd tâi tuhhit killáámušâid te pyehtip turvâstiđ puohváldálâš sivnedij alme já eennâm lâi lâi lunne já lâi aalgâst lâi lunne šoodâi vuoimijn mii lii šoddâm ij lah šoddâm suuttáá oskom puohváldálâš alme já eennâm sivnedeijei et lii sivnedâm muu sehe ubâ luomâkode adelâm munjin rummâš já siälu čoolmijd peeljijd juolgijd já kieđâid jiermi já puoh ááicuid maid puávtám kevttiđ ohtânmaanoost addel meid káárvuid já kammuid purrâmâš já juhâmâš pääihi já ton pirrâs káálgu já párnáid piäldu käärji sehe puoh omâduv unnoo munjin jyehi peeivi valjeest rummâš raavvâd já puoh eellim táárbuid suoijâl puoh vaarâin torvee já varjâl puoh paast taam sun parga tuše iä j álâš já immeellâš pyerivuođâstis sehe läđisvuođâstis veikkâ jiem tom ubâ áánsáškin jiemge lah ton árvusâš puohâin mun koolgâm kijtteđ suu já alestiđ já taan keežild koolgâm palvâliđ já tottâliđ suu lii vissásávt tuotâ katekismus já áinoo rähisvuotâ poođij uáinusân taan maailmist asâttui ulmuu uásán vuolgâtmáin áinoo mii luusâ lâi historjálâš olmooš kote lâi vuálgus kaavpugist šoodâi já jaamij ilodij já čiärui nuuvt tegu kii peri mist lâi eromâšávt toi ustev kiäid iäráseh ucášii já hálbášii sun tuođâštij rähisvuođâst puohâi ulmui kuáttá čaaitij maid kulâjâšvuotâ táátun meerhâš šoodâi miilágánin vâi piästáččij mii já kuádáččij tuámu mon mij lep ánsášâm vuálánij ohtân mist já juovij olmooškode kolgâmuš mon suddo toovâi tom jieijâs uárjin lii testament vuárdám killájeijee ađai lii tuođâlâš já tuođâlâš olmooš áinoo sun lii ereslágán ko eres oskoldâhliih máttáátteijeeh sust lii puoh väldi já vyeimi te sun ij lah pááccám káidusin kunneestis pic iälá já vaaikut mii koskâvuođâst mailmist mast paavuođâ väldi oro lemin piergiimettum lii mii áinoo tuoivâ eeđâi lii rähistâm maailm nuuvt ennuv et adelij áinoo amas ohtâgin kote sunjin osko šodâččii káđuttâsân pic uážuččij nuvâhánnáá eellim lii mii pelni kii puáhtá leđe mii vuástá sun ij šiäštám jieijâs pic tiiptij suu jäämmiđ mii puohâi oovdâst te mane sun ij skeŋkkiiččii mieldi mijjân puoh eres-uv mii poođij mailmân mii keežild já mii várás lii mii já iärut mii eellim käldest lii jo šodâdijn sudo vuálásâš ige kihheen pyevti luovâniđ tast jieijâs vuoimijguin ij nahcii rähistiđ paijeel puoh ige jieijâs aldemuu tegu jieijâs lii elimijnis jämimijnis já pajaspaijaanmijnis vuáittám sudo jäämmim já vääldi iä pyevti innig nabdeđ mii jieijâs uámmin sirdá mii aavlijn väldikode rijjâvuotân šadda mii addel jieijâs mijjân já mij šoddâp uásálâžžân suu vavettisvuođâst pasevuođâst já rähisvuođâst haaldâš mii lii miettâm killáámušân kunâgâslâšvuođâst iä lah paajeeld uáinojeijee vääldi tobdomeerhah mut suu väldikoddeest mijjân skeŋkkejuvvojeh rijjâvuotâ ráávhu já ilo tun njalmijnâd tubdâstâh et lii já váimustâd oskoh et lii ravkkâm suu jämimist tun šoodah piäluštuđ jiem ele mun pic iälá must noomâ kunnijâtmáin kalgeh puohah luáštádâttâđ idduidis oolâ puohah nuuvt almeest ko eennâm alne já eennâm vyelni já jyehi kielâ kalga tubdâstiđ kunnen lii kote šohânij šoodâi nieidâ e rmijn iberdettee vuovvijn lii máhđuttem čielgiđ maht šoodâi olmožin lii peittâttâm uccáávuotân já aargân tot lii ibbeerdmettum iimâš mon tuše osko puáhtá uáiniđ já iberdiđ šoddâm já jäämmim historjá l âšvuotâ almottuvvoo oskotubdâstâsâst kyevti noomâ vievâst šoodâi nieidâ já jaamij ääigi lii eenâb ko äigittis juurdâ lii osko kote čáittá jieijâs kuávdoo olmooškode historjá mieđâi imâšân já šoddâdij sust šoodâi enni osko lii mijjân ovdâkove luotij veikkâ ij puáhtámgin iberdiđ suu vuáváámijd já toimâmvuovijd koijâdij eŋgâlist tot lii máhđulâš lam kuoskâmettum västidij puátá tuu oolâ vyeimi luávdá tuu suoivuinis meid páárnáš kote šadda lii pase já sun kočoduvvoo eeđâi siälu aaleest styeresvuođâ muu jieggâ áávvud muu ko sun lii keččâm siemin palvâleijes puoh suhâpuolvah alesteh muu avdâgâssân ko lii toohâm munjin stuorrâ tavvoid nommâ lii pase puolvâst puolvân sun čáittá läđisvuođâs toid kiäh paleh su st kierdâi ääigi riistânnävlejui jaamij já hävdidui lavkkij vuálus tuonâ väldikoodán killái já jaamij mii oovdâst tieđij táátu já vuálánij toos veikkâ tot merhâšij šoddâm faŋgimnáál pilkkedemnáál já riistânnavlimnáál čievâi puohváldálâšvuođâs já adelij tuommiđ jieijâs jämimân rikolijguin riistâst čuárvui julgâ epituoivus tast et lâi suu hilgom šoodâi hiäpášuđ já jaamij ohtuunis luoštii suu háávdán et jäämmim ličij finnim lopâlii vuáitu peeleest mieđâi vaje vuálásâžžân já vaaldij sujâttemmin ráŋgáštâs kyeddimnáál mon mij lep sudoidânguin ánsášâm sovâttij ubâ olmooškode suddoid kulgâttij voorâs uhren ulmuu peeleest já lonestij mii luovâs jämimist aalgij uđđâ eellim sun lavkkij jämmei mailmân sun čaaitij vääldis puoh paa kooskâst táápun lâi peittâttâm vuáittu suddoost jämimist já lâi häämi mut sun ij toollâm kiddâ vuoigâdvuođâstis leđe viärdásâš pic luovâi tast vaaldij uárji häämi já šoodâi ulmuilágánin eelij olmožin ulmui juávhust sun vyeledij jieijâs já lâi kulâjâš jäämmim räi riistâjäämmim räi eeđâi poolâ lam vuossâmuš já majemuš avalávt ellee lijjim jáámmám mut tääl mun iälám iälám ain já avalávt láá jäämmim já tuonâ väldikode čovduuh pajanij kuálmád peeivi jämmei kooskâst la vkkij pajas olmijd čokkáá uálgispeln já kalga tobbeen puáttiđ tuommiđ elleid já jämmeid ij nahcim toollâđ jieijâs vääldist ennustâsâi mield sun pajanij jämmei kooskâst vuossâmuu peeivi máttááttâspárnááh oinii kuárus häävdi já hiämáskii sij kuáhtájii pajaspajanâm sij ibbeerdškuottii mii lâi tábáhtum pajaspajanem lii vuáittu jämimist väldi lii toijum ige jämimist lah innig majemuš sääni vyeittee piästá mii meid paa eres hiävuvuoimijn vuárdá pajaspajanem já nuvâhánnáá eellim lavkkim haaldâš puohváldálii uálgispeln pyevti innig uáiniđ siämmáánáál ko suu áigáliih mut lopádâsâs mield sun lii ovttuu mii koskâvuođâst ruhâdâl mii peeleest tobdá mii pohčâs já toske ko sun lii iällám ulmuu eellim loopâst puátá maassâd kärttih vuálániđ suu vääldi já vuoigâlii tuámu vuálá káđuttâsâst mii piälust tuše ármu olmooš vuárdá rávhálávt puátteevuođâ já tom peeivi ko väldikodde šadda uáinojeijen puáhtá tuommiđ káđuttâsân mut sun lii jáámmám mii keežild já eenâb-uv sun lii iällááttum jämmei kooskâst sun čokkáá uálgispeln já ruhâdâl mii peeleest kerd kulluuttuvvoo et lii iällááttum jämmei kooskâst maht motomeh tist pyehtih ettâđ et jämmei pajaspajanem ij lah ij lah jämmei pajaspajanem te ij lah iällááttum jämmei kooskâst jis ij lah iällááttum te talle mii kulluuttem lii tušes saahâ tušše lii meid tii osko áinoo mii kote šohânij šoodâi nieidâ kierdâi ääigi riistânnävlejui jaamij já hävdidui lavkkij vuálus helvitân pajanij kuálmád peeivi jämmei kooskâst lavkkij pajas olmijd čokkáá puohváldálii uálgispeln já já kalga tobbeen puáttiđ tuommiđ elleid já jämmeid et nuvâhánnáávuođâst šoddâm tuotâ já nieidâ šoddâm tuotâ olmooš lii muu lii lonestâm muu läpittum já tyemmejum ulmuu uástám muu olssis já vuáituinis piästám puoh suddoin jämimist já vääldist ij kullijn ige silbáin pic pase tivrâs vorâinis já sujâttis killáámušâinis já jämimijnis lonestij muu vâi šodâččim suu uámmin iäláččim kulâjâžžân suu väldikoddeest já palvâliččim suu nuvâhánnáá vanhurskesvuođâst vavett i svuođâst já avdâgâsvuođâst nuuvt tegu sun jieš-uv jämmei kooskâst pajaspajanem iälá já haaldâš avalávt lii vissásávt tuotâ er katekismus já jämimis lopedij vuolgâttiđ omijdis piälušteijen já uápisteijen maŋa helduvpeeivi kulgâttij máttááttâspárnái oolâ já teevdij sii ármuinis já adalduvâinis puáhtá pyerivuođâ já rähisvuođâ mii kooskân tahhee mij ep pyevti oskođ epke aldaniđ patârep já jorgettep sust meddâl koččo mii já šoddâd mist osko já uđđâ eellim addel mijjân puoh adalduvâiguin já varjâl mii leđe rievtis oskoost lii noomâs mield kote taha suddogâs ulmuin poosijd leehâst váimum kuullâđ sääni tubdâđ já turvâstiđ lopádâssáid vaikuttâsâst olmooš puátá ármuadalduvâin uásálâžžân räähistškuát já aldemuidis eeđâi mon muu noomâst vuolgât máttát tijjân puoh já maaccât mielân puoh maid lam tijjân sárnum heđâlmeh láá rähisvuotâ ilo ráávhu killeelvuotâ ustevlâšvuotâ pyerivuotâ oskolâšvuotâ läđisvuotâ já máášu pase ohtsii servikode čuákkee ristâlii kirho já taha tom passeen ristâlâš servikodde lii ärmittum suddogâsâi siärvádâh mii luáttá já mast rávkká osko já rähisvuođâ láá ton algâaaigij rääjist kočodâm rummâšin lii ellee ubâlâšvuotâ mon uáivááimus lii já mon jesânin piäsá kastuu pehti lep jieškote-uv lágáneh te mist lii ohtsâš osko lahta mii já kuoimijdân kovvejuvvoo meid ennin kote kuáddá mii soolâst já ana mist huolâ sääni kaastâ já ehidâs láá kirho uáinojeijee tobdomeerhah kočodeh meid ármuriäidun ko kiävttá taid sirdedijn áármu mijjân táátu mield kirkko koččo já vihká sänipalvâleijeid tipšođ ármuriäiduid sehe totká mii já äärmit mii ristâlij ohtsâš pargo lii kulluuttiđ evaŋgelium ubâ mailmân leppeđ ruumâš já juáháš tist lii taam rummâš jeessân lii ruumâš já suu tievâsvuotâ suu kote puoh puohâin aašijn tiävdá poosij ohtâvuođâ kirkko lii ohtâ pase ohtsâš já apostollâš lii ohtâ ko tast lii ohtâ já ohtsâš osko lii pase ko vaaikut ton koskâvuođâst lii ohtsâš já almolâš ađai katolilâš ko tot lii vuolgâttum palvâliđ sanijguin puoh aalmugijd lii apostollâš ko tot iälá vuossâmui máttááttâspárnái sirdem evaŋgeliumist ohtâvuotâ ij lah taavij ige olmoošlâš ärbivuovij siämmááhámásâšvuotâ ij toovâ ohtsâš tobdogin ohtâvuođâ vuáđu lii ohtsâš osko moos pase lahta mii sääni já sakrameentâi pehti ääigi ristâlâš kirkko lii juáhásâm jieškote-uv kirkkokuddijd já siärváduvváid rukkoos tast et suu uámih liččii ohtâ kenigit mii uuccâđ koskâsii ohtâvuođâ oskoost já rähisvuođâst kirkko olášut pargoos olmoošeellim kooskâst uážžu koččom jieijâs servikode ohtâvuotân osko lahta mii maailmvijđosii kiirkon mon čuákkee puoh aalmugijn eeđâi ruhâdâlâm et sij puohah liččii ohtâ nuuvt ko tun lah must já mun tust si j uv kalgeh leđe ohtâ miiguin vâi maailm oskoččij et tun lah vuolgâttâm muu aaibâs siämmáá lah-uv juuvdálâš vâi kreikkalâš uárji vâi rijjâ almai vâi nissoon ko tij puohah leppeđ ohtâ ráávhu čonnâsijguin siäiluttiđ lääččim ohtâvuođâ tuše ohtâ ruumâš já ohtâ nuuvtko meiddei tot tuoivâ moos leppeđ puávdejum lii ohtâ lii ohtâ osko ohtâ kaastâ lii puohâi haaldâš puoh va a ikut puohâin já lii puohâin sudoi addâgâsadelem sovâttempargo keežild addel puoh suddoid addâgâs juáhážân kote tom sust pivdá ij muuštâ mii paavuođâ pic räähist mii pärninis piso kuittâg suddogâssân elimis loopâ räi kalgeh jyehi peeivi turvâstiđ áármun ko kihheen ij jieijâs navcâiguin peesâ luovâs elimis haldâšeijee paavuođâst siämmáá ääigi ollásávt suddogâsah já kuittâg keežild ollásávt vanhurskáh ađai toháliih addel mijjân suddoid addâgâs sun šoddâd mist uđđâ eellim naanood mii osko já lasseet rähisvuottân aldemuidân kuáttá ep taarbâš leđe tuáivuttemeh veikkâ kavnâp alnestân epiosko já paavuođâ loppeed et sun juátká mist algâttem pargoos muu siälu ele vájáldit maid puorijd sun lii tunjin porgâm addel addâgâs puoh sudoidân já pyereed puoh puácuvuođâidân piästá muu jäämmim toppiimist já luávdá muu ármoin já rähisvuođáin ooinij sii osko sun eeđâi tuu sudoh láá adelum addâgâs čárvá eeđâi uážžuh sudoidis addâgâs ko oskoh munjin já sist kalga leđe saje toi juávhust kiäid lii pasottâm t mij tubdâstep sudoidân te kote lii oskolâš já vanhurskes addel mijjân suddoid addâgâs já putteest mii puoh verivuođâst rummâš pajaspajanem mij karttâp luoppâđ adelem áigálii elimist hiävuvyeimih oroh vyeittimin mii miäská mut siälu vuárdá pajaspajanem peeivi kuás elleeh já jämmeeh čuákkejuvvojeh oovdân tuámun ulmui kote osko jäämmim lii porttâ puáttee elimân torvolávt kuođâttâttâđ almalii kieđáid ko lii jo vuáittám jäämmim lii jo pajanâm jämmei kooskâst ovdil mii uážžup uđđâ jämimettum rummâš mon ovdâkove lii pajaspajanemruumâš algâalgâlâš sivnedemtáttu olášuvá mist eeđâi äigi kuás puohah kiäh viällájeh havdijnis kuleh suu jienâ toohâm ulmuuh pajaneh havdijnis eellim pajaspaijaanmân paa toohâm ulmuuh tuámu pajaspaijaanmân kalvah jieh kalve šaddee šado pic tuše siemmân nisujive tâi monnii eres šado siemmân addel toos taggaar veerdi mon sun lii uáinám pyerrin jyehi siemânân taggaar veerdi ko toos kulá tábáhtuvá jämmei pajaspaijaanmist mii kalvoo láppojeijen itá lappuumettumin mii kalvoo heeitugin itá kirkkâdin mii kalvoo hiäijun itá vuáimálâžžân kalvoo áigálâš ruumâš te itá vuoiŋâlâš ruumâš kerd lii lemin áigálâš ruumâš te lii meiddei vuoiŋâlâš ruumâš viiljah tii leđe tiäđuliih tast mii tábáhtuvá jäämmim naharân nohádeijeid amas murâštiđ nuuvt tegu tuoh iäráseh kiäin ij lah tuáivu kerd lii jáámmám já pajanâm jämmei kooskâst nuuvtko mij oskop te talle meid lii puáđidijn pyehtimin meddâlnohádâm ulmuid elimân suin oovtâst já nuvâhánnáá eellim lii lopedâm et ij ohtâgin kote sunjin osko kuássin jäämi kiäh lyettih eellih nuvâhánnáá eellim jo taan ääigist eellim ääigi iberdep nuvâhánnáávuođâ tuše vááijuvvuođâlávt uáinip persovnlávt lunne mii vuárdá eellim killáámušâittáá já pohčâsijttáá sivned uđđâ oolmijd já uđđâ eennâm main ij lah maggaargin paavuođâ puohâi posijguin mij palvâlep já ilodep suu nuvâhánnáá rähisvuođâst eeđâi tuođâi tot kote kulá muu sääni já osko muu vuolgâtteijee lii uážžum nuvâhánnáá eellim ij šoodâ tuommimnáál pic sun lii jo sirdâšum jämimist elimân eeđâi lam pajaspajanem já eellim osko munjin uážžu eelliđ veikkâ jáámá-uv ige ohtâgin kote iälá já osko munjin kuássin jäämi pälkki lii jäämmim mut ármuskeŋkkâ lii nuvâhánnáá eellim mii aassâmsaje ulmui kooskâst áásá sii lunne já sist šadda suu aalmug jieš lii sii lunne já sun sikko jyehi áinoo koonnjâl sii čoolmijn ij lah innig ij muurâš luoimâm ige väivi tastko puoh oovdiš lii lappum oskom pase pase ristâlii kirho poosij ohtâvuođâ sudoi addâgâsadelem rummâš pajaspajanem já nuvâhánnáá eellim et jiem pyevti jieččân jiermijn ige vuoimijn oskođ ige peessâđ suu luusâ pic et lii koččom muu evaŋgelium pehti čuovvim muu adalduvâinis pasottâm já siäiluttâm muu rievtis oskoost sun mailmist koččo čuákkee čyevvee passoot já ohtâvuođâst varjâl ubâ ristâkode áinoo rievtis oskoost ristâkoddeest sun addel jyehi peeivi munjin já jyehi oskoo ulmui räjittemeht puoh suddoid addâgâs rávkká muu já puoh jämmeid majemuu peeivi sehe skeŋkkee munjin já puoh oskoo ulmuid nuvâhánnáá eellim lii vissásávt tuotâ katekismus mii rukkoos mii kote lah oomijn liävus tuu nommâ tuu väldikodde tuu táttu meid eennâm alne nuuvtko almeest mijjân onnáá peeivi mii jyehipiäiválii leeibi adde mijjân mii suddoid addâgâs nuuvtko mij-uv addâgâs adelep toid kiäh láá mii vuástá rikkom ele joođeet mii kivsádâsân mut peesti mii paast tust lii väldikodde já vyeimi já kunnee nuvâhánnáá mii kote lah oolmijn eteh maid váátá já oskotubdâstâs muštâl maid sun skeŋkkee mii rukosist mij pivdep et jyehi peeivi adeličij mijjân vuoimijd nuávdittiđ suu táátu já osko sunjin keččâlusah vyejetteh mii ruhâdâllâđ iše já vuoimijd jieččân ulguubeln já sänittes-uv rukkoos lii pase pargo mist já jurgâlâttâm eellim adeleijee piälán jieš máttááttij mii rukkoos ruhâdâllâp máttááttem sanijguin te mij pivdep táátu miäldásijd aašijd et tiätá mii lii mijjân pyerrin já maid tuođâi tarbâšep almalâš addel ruokkâdvuođâ ruhâdâllâđ rijjâ já torvolávt mieđettep et lep tievâsliih kieđâkeččeeh puohváldálii mut aldanep siämmást rähis lyettiđ toos et sun kulá mii já huolât mii ubâ elimist lii muu paaimân ij must mihheen vááilu kiäid joođeet láá párnááh eppeđ lah uážžum uárjivuođâ jiegâ mii jođettičij tii oppeet palo vááldán leppeđ uážžum mii addel mijjân párnáá vuoigâdvuođâ já nuuvt mij čuárvup lii tuše ohtâ lii puoh vuálgus já suu luusâ mij lep jotemin lii tuše ohtâ pehti lii puoh sivnedum nuuvt meiddei mii mii kote lah oolmijn haalijd návt ruokâsmittiđ mii oskođ et sun lii mii rievtis já mij lep suu rievtis párnááh nuuvt et puávtáččijm paloittáá já ollásávt lyetin ruhâdâllâđ suu nuuvtko rähis párnááh rähis eejis katekismus liävus tuu nommâ aldanep pase ij lah kyevti täsiviärdásii kyeimi savâstâllâm pic uccâ ulmuu vuálánem stuorrâ já pase oovdâst nommâ almoot kiäs mij oskop já kii lii mii osko tubdâmettum kolgâmuš vuoimijd pic persovnlâš kote almoot jieijâs já mon pyehtip kuáhtáđ oskoost lii pase meid suu nommâ lii pase noomâ pasottem meerhâš tom et kunnijâttep puoh aašijn já väldip kijtolâžžân vuástá puoh maid sun lii porgâm mii pyerrin pasevuotâ čana mii suu sääni miäldásii ooskon já elimân jo mii kaastâ lii tábáhtum kuulmâohtâsii noomân te kalga ubâ mii eellim leđe kunnen eellum mii rukosist mij táttup et stivriiččij puoh sanijdân já tavoidân já et suu nommâ pasottuuččij puoh aalmugij koskâvuođâst keevti puástud tuu noomâ tastko ij kyeđe rááŋgášhánnáá tom kote puástud kiävttá suu noomâ lam lii muu nommâ kunnee kirkkâdvuođâ mun jiem kiässán luovât jiemge munjin kullee alestem immeelkuuvijd eeđâi šoddâd alge já tun koolgah adeliđ suu nommân tastko sun piälust aalmugis ton suddoin váimustâd já kolgâvetteđ leđe ovttuu kiärguseh adeliđ vástádâs juáhážân kote koijâd moos tii tuoivâ vuáđuduvá liävus tuu nommâ nommâ lii kale jo tagarin pase mut mij pivdep taan rukosist et tot pasottuuččij mii-uv koskâvuođâst sääni máttááttuvvoo puttáht já čielgâsávt te mij pärnin meid eellip ton mieldi mii toos rähis almalâš kote máttát já iälá nubenáál ko sääni máttát tot hiäppáš noomâ mii koskâvuođâst mii tast almalâš katekismus tuu väldikodde väldikodde lii mieldiorroom já vaikuttâs taam mailmist já nuvâhánnáávuođâst sun haaldâš ubâ luomâkode veikkâ mij ep ovttuu pyevtigin uáiniđ suu vääldi lii lopedâm toollâđ puoh kieđâinis talle-uv ko uáinip paa vääldi tuše stuárumin mii rukosist mij táttup et asâččij mii vááimust já tähidičij mii rähisvuođâst haalijd jyehi peeivi sanijnis já haldâšiđ jurduidân já tavoidân vâi mij oskoččijm tuše sunjin já liččijm kulâjááh čuávvooh väldikode iä uážu ááigán ulmuuh puorijd vaaikut ohtuunis mij táttup et suu tavoh nanosmuuččii ubâ kirhoost já et puávtáččijm sirdeđ suu rähisvuođâ mailmân jo tääl vuoimijd uásálistiđ adelem vuolgâttâspargo olášutmân já puohháid almoláin vuovvijn väldikodde olášuvá ohtii nuvâhánnáávuođâst ceelhij tastko oolmij väldikodde lii puáttám alda eeđâi ovdemustáá väldikode já suu vanhurskes táátu te tijjân adeluvvoo puoh taat-uv tuu väldikodde väldikodde puátá kale jiešmeidlist-uv tii rukosijttáá mut mij pivdep taan rukosist et tot puáđáččij mii-uv luusâ addel mijjân nuuvt et mij suu áármu vaikuttâsâst oskop suu pase sääni sehe eellip uámmin tääbbin ääigist já tobbeen nuvâhánnáávuođâst katekismus tuu táttu meid eennâm alne nuuvtko almeest haalijd puohháid pyere ep kuittâg ovttuu ibbeerd maht sun olášut táátus mailmist kiäinuh láá ereslágáneh ko mii kiäinuh mist lii väädis miettâđ táátun tubdâstij et táttu lii stuárráb ko suu jieijâs táttu kuođij elimis kieđáid já piivdij et táttu tábáhtuuččij mii lep kuččum čuávvuđ já luovâttiđ puoh ašijdân haaldun lii koččom mii pargosis eennâm alne jieš naanood já varjâl mii taan pargoost uážžup lyettiđ toos et táttu lii loopâst mijjân pyerrin iberdep iäskán maŋeláá uáivil motomin pääccip ollásávt vástádâsttáá ep ibbeerdgin jurduid te heŋgâsep suu sääni vises lopádâssáid eeđâi puoh lii tunjin máhđulâš taam kaalhâ must meddâl kuittâg muu táátu mield pic tuu táátu mield eeđâi vuolgâtteijee táttu lii et jiem adde oovtâgin tain kiäid sun lii oskom muu haaldun šoddâđ lappâsân pic majemuu peeivi raavhâm sii puohâid vuáháduđ taam maailm miänun pic muttuđ uđâsmuđ mielâidâd peeleest nuuvt et mättivetteđ árvuštâllâđ mii lii táttu mii lii pyeri suu mielâ miäldásâš já tievâslâš tuu táttu meid eennâm alne nuuvtko almeest šiev já ármulâš táttu tábáhtuvá kale mii rukosijttáá-uv mut mij pivdep taam rukosist et tot tábáhtuuččij meid mii koskâvuođâst muttee já iästá puoh paas vuáváámijd já vuoimijd tegu sehe maailm já mii vuovnâlii táátu moh iä adeliččii mii pasottiđ suu noomâ ige suu väldikode puáttiđ mii luusâ meid naanood já varjâl mii pissoođ nanosin suu säänist já oskoost elimân loopâ räi lii suu ármulâš šiev táttu katekismus mijjân onnáá peeivi mii jyehipiäiválii leeibi eellim läähjih puátih addel piä i váážis päštiđ sehe puorijd já paaid ulmui pargo já tooimâ puáđusin šaddee pyeri vuáđuduvá toos et tuálá maailm eellim joođoost adelâšvuotân lyettim ij lah älkkee kievhivuotâ já eeti pieijih mii epidiđ pyerivuođâ já eres velttidmettum váilu liijgás maaŋgâ ulmust mii rukkoos stivree mii eres ulmui táárbui vuotân väldimân já kuáhtulâš eellimvuáhán pyerivuotâ kenigit mii jyehiđ alnestân já huolâttiđ tast et puohâin lii tuárvi áigápuátu kooskâst mij pyehtip oskođ et lii lopedâm čoođâg anneeđ huolâ mist já ubâ luomâkoddeest adde kievhivuođâ ele rigesvuođâgin purrâmâš tommittáá ko tarbâšâm eeđâi alme luudijd iä toh kalve iä toh niijte iäge čokkii vuárkán já liijká tii almalâš piämmá taid leppeeđhân tij čuuvtij tivrâsuboh ko lodeh eeđâi leibi lii tot mii puátá almeest já addel mailmân eellim mijjân onnáá peeivi mii jyehipiäiválii leeibi addel tátuhánnáá-uv jyehipiäiválii leeibi puohháid meid paas ulmuid mut mij pivdep taan rukosist et sun išedičij mii iberdiđ taam já vuástáväldiđ kijtolâžžân jyehipiäiválii liäibán maid mii ruumâš ravâdin já mudoi velttidhánnáá taarbâš kuleh purrâmâš juhâmâš káárvuh kammuuh päikki piäldu kärji ruttâ omâdâh váljus pelikyeimi sivâdis párnááh reháliih palvâleijeeh sivâdis já lyetittittee hoovdah šiev haldâttâs vuovâs šooŋah ráávhu tiervâsvuotâ oornig kunnee šiev usteveh lyetittittee ráánjáh já tien tiegáreh katekismus adde mijjân mii suddoid addâgâs nuuvtko mij-uv addâgâs adelep toid kiäh láá mii vuástá rikkom mii rukosist tubdâstep et jieččân vuovnâlâšvuotâ vyejeet mii já aldemuust iärun ollásávt kieđâkeččeeh áármust já addâgâsaddelmist ep pyevti keessiđ jieččân eromâšvuotân tâi ánsoid karttâp jyehi peeivi táttuđ äärmit mii lii luáttámuš toos et addel keežild mijjân várádâsttáá já iävtuittáá addâgâs ubâ suddoviälgán uđđâsist mij pyehtip turvâstiđ sáánán piästá mii sujâlâšvuođâst já addel mijjân ráávhu já ilo rähisvuotâ uážžu ááigán et mij porgâđ nuubán nuuvtko lii porgâm mijjân pyevti leđe ármuttemeh ubâ jieččân vuástálisteidgin ko lii lamaš já lii čoođâg mijjân ármulâš eeči äärmit párnáidis nuuvt äärmit taid kiäh sust paleh já rähisteh suu eeđâi tij addelvetteđ eres ulmuid addâgâs sii rikkomijd addel meid almalâš tijjân addâgâs jis tij eppeđ adde addâgâs iärásáid te ij adde addâgâs tii rikkomijd kočoi palvâleijee jieijâs luusâ já eeđâi kiälbuttem adelim tunjin addâgâs ubâ veelgi ko must tom tattuh tun-uv liččii kolgâm ärmittiđ pargoskipárâd nuuvtko mun ärmittim tuu adde mijjân addâgâs velgijdân nuuvtko mij-uv adelep addâgâs jieččân viälgulijd pivdep taan rukosist et almalâš ij váldáččij vuotân mii suddoid ige toi keežild tuástuččii mii pivdemijd mij ep aainâs áánšáš tom et uážuččijm puoh maid mij táttup pic haalijd adeliđ mijjân puoh áármust porgâp uáináh jyehi peeivi ennuv sudo epke lah ánsášâm maiden eres ko ráŋgáštâs halijdep mij-uv tuođâi váimustân ärmittiđ taid kiäh láá rikkom mii vuástá sehe mielâstân porgâđ sijjân pyere katekismus ele joođeet mii kivsádâsân main já mii rukkoos sárnuv láá hokâttâsah luoppâđ oskoost pyerivuotân já jieččân vuovnâlâš mun hokâttâllâv mii uuccâđ torvo eres saajeest ko eellim lii jyehipiäiválâš kámppádâllâm čoođâg kiärguseh jyehimuđušii paan peerusthánnáávuotân vaajeedmân kađâšvuotân vuovnâlâšvuotân já vääldi haalun šoddâp keessuđ nube tááhust sevŋâd já sudo kuávlun já nube tááhust čuovâ já osko kuávlun ep ibbeerd mondiet ij lyešti mii ráávhun paa vääldist váddásumosijn-uv atâštâsâin mij pyehtip jurgâliđ kejâstuvâidân já suu sääni lopádâssáid addel mijjân vuoimijd kierdâđ keččâlusâin maht neeljilov ive ääigi jođettij tii kuhes määđhist ävđinenâmist kurâttij tii já piejâi tii keččâlusân vâi tiäđáččij áiguvetteđ-uv tuođâi nuávdittiđ suu pákkumijd vâi eppeđ kálgu eeđâi sunjin tun toolah kiddâ hurskesvuođâstâd jo já jäämi meddâl västidij sárnum kálgu mij väldip kieđâst pyere te tiäđust-uv mij kolgâp väldiđ meid paa taan siste ij saanijngin vuástálistám lii jieš moonnâm čoođâ killáámušâid já kivsádâsâid te sun nähcee išediđ taid kiäh šaddeh keččâlâssáid ele joođeet mii kivsádâsân ij kale kiämmán kiivsed mut mij pivdep taam rukosist sust suojâlem já varjâlus amas maailm já jieččân vuovnâlâš mun pettiđ mii jođettiččii mii puástu ooskon epituoivui iäge eres stuorrâ heeppâdvuotân já paavuotân veikkâ toh mii atâštiččii-uv te mij táttup et viijmâg kuittâg uážuččijm tain vuáitu katekismus mut peesti mii paast olmooš halijdičij šeštâšuđ paast ruhâdâllâp máttááttem vuovvijn te lyettip kote ohtuu nähcee vyeittiđ paa já pestiđ mii ton uárjivuođâst määti čielgiđ mane lii suovvâm paa šoddâđ já mane sun suává ton vääldi vuáttá riččâsávt paa vääldi jieijâs elimist oskogin ij oro luovviimin mii ton hevâtteijee vuoimijn kuittâg et jieš taištâličij mii peeleest addel mijjân ohtii lopâlii vuáitu já pestim puoh paast väldi lii stuárráb ko väldi varjâl tuu puoh paast sun suoijâl ubâ elimâd varjâl puoh tuu laavhijd tuu vyelgimijd já puátimijd tääl já ain eeđâi táátu et váldáččih sii meddâl mailmist pic et varjâliččih sii paast áppádij jämimijnis rievediđ vääldi jäämmim uáivááimušâst já pestiđ luovâs puohâid kiäh jäämmim paaloost lijjii lamaš ubâ avvees uárjin peesti mii paast taan rukkoos táttumân et almalâš piästáččij mii puoh paast kuoskâiba tot rummâš tâi siälu omâduv tâi kunnee sehe adeličij mijjân viijmâg majemuu puudâ puáđidijn avdâgâs loopâ já váldáččij mii ármulávt taan murrâš leeveest jieijâs luusâ aalman katekismus tust lii väldikodde já vyeimi já kunnee nuvâhánnáá lii koččom mii ruhâdâllâđ já sun lii lopedâm kuullâđ mii rukosijd mij táttup tom maid sun haalijd mii táttuđ te pyehtip lyettiđ toos et sun tom addel ko ep määti tâi vaje ruhâdâllâđ te uážžup turvâstiđ toos et ruhâdâl mii peeleest mii rukkoos loppâsaanijn alestep já kunnijâttep kote lii máttááttâm taam rukkoos já čuákkee toin puoh máttááttâspárnáidis oohtân tubdâstep et ohtuu kulá väldi já vyeimi nuuvt ovtâskâs ulmuu elimist ko ubâ mailmist halijdep celkkiđ jieččân aamen alestem algâttep jo taan mailmist já tot juátkoo almeest nuvâhánnáá puoh aalmugij kuullâmnáál lii kunâgâs sivnedij eennâm mii piso ige suuibod mield sun tyemmee aalmugijd lii kunnee olluvvuođâst eennâm alne ráávhu ulmuin kiäid sun räähist iššeed mii kiäh lep hiäjuh mij tieđe maid kolgâččijm ruhâdâllâđ vâi ruhâdâlâččijm riehtâ jieš kuittâg sárnu mii peeleest sänittes šuáhkusijguin sun kote totká vááimuid tiätá maid uáivild tastko sárnu táátu mield poosij peeleest koolgâm leđe vises tast et almalâš váldá mielâstis vuástá já kulá tágárijd pivdemijd tastko sun lii jieš koččom mii návt ruhâdâllâđ já lopedâm kuullâđ mii aamen meerhâš kale návt tábáhtuvá aaibâs vissásávt katekismus lii adelum puoh väldi almeest já eennâm alne já toohâđ puoh aalmugijd muu máttááttâspärnin kästiđ sii já já noomân já máttááttiđ sii nuávdittiđ puoh maid mun lam koččom tii nuávdittiđ keejâ mun lam tiiguin puoh peeivijd maailm loopâ räi asâttâssäänih siämmáá iijâ ko suu kävildii vaaldij leeibi sivnedij toojij já adelij máttááttâspárnáid já eeđâi já purrâđ taat lii muu ruumâš mii adeluvvoo tii peeleest tom muu mušton sun vaaldij kaalhâ kiijtij já eeđâi já juuhâđ täst puohah kalkkâ lii uđđâ litto muu voorâst mii kulgâttuvvoo tii peeleest sudoi addâgâsaddelmân távjá ko tast juhâvetteđ juuhâđ tom muu mušton juáhá áármus jieijâs sääni já sakramentâi pehti jieš lii asâttâm kaastâ já ehidâs láá sakramenteh tastko tain sääni lii ovtâstum amnâsân čáácán liäibán já viinin láá áármu uáinojeijee meerhah moid pyehtip toppiđ oskoin já ehidâsâst lii tuođâlijn já aiccum vuovvijn mii koskâvuođâst lii táválâš putes čääci ton láhtá sáánán te tast šadda piälušteijee čääci tastko tot pasa mii putesin puoh suddoost avžut toohâđ puoh aalmugijd jieijâs máttááttâspärnin kästimáin já máttátmáin toimâttuvvoo kuulmâohtâsii noomân kástá párnáá koiviimáin kulmii čääsi suu uáiván já iätá káástám tuu já já noomân noomân keessim čáittá et kaastâ lii pargo mon mij ep taarbâš ánšášiđ puohah leppeđ párnááh ko oskovetteđ tij kiäh leppeđ kastum leppeđ kárvuttâm paijaalsâd ovdâkove mield tii piälust tääl kaastâ ij tane et tast tij luovâid nyeskis elimist pic ko toovâi tiiguin pyeri uámitobdo lito vuáđđun lii pajaspajanem ij lah tuše čääci pic pákkumân kullee já sáánán ovtâstittum čääci maid mii ciälkká majemuu lovvoost já toohâđ puoh aalmugijd muu máttááttâspärnin kästimáin sii já já noomân katekismus sakrameentâst koččood jyehi ulmuu noomáin jieijâs uámmin ármu adeluvvoo puohháid meid párnáid kočoi pyehtiđ párnáid jieijâs luusâ ko väldikodde kulá sii lágánáid pyehtih párnáá kaastân já ruhâdeleh oovtâst ristvaanhimijguin suu peeleest árvu ij lah kiddâ mii munejurduin tastko kaastâ já osko láá tavoh mist taha mist máttááttâspárnáid já ristâlii kirho jesânijd lep jieččân šoddâm rääjist olmooškode ohtsii sujâlâšvuođâ vuálásiih te kaastâst mijjân adeluvvojeh puoh sudoh addâgâs já mij šoddâp kárvuttuđ putesvuotân šoddâd mii uđđâsist já skeŋkkee mijjân osko moin pyehtip toppiđ kaastâ lopádâssáid poolâ mun lam lonestâm tuu lam tuu noomáin koččom tun lah muu luusâ puohtii párnáid vâi sun kuoskâččij sii laittii pyehteid mut tom huámmáštijn njunádui já eeđâi sijjân párnáid puáttiđ muu luusâ elleđ eesti sii lii väldikodde kote ij vääldi väldikode vuástá tegu páárnáš sun ij toho peesâ vaaldij párnáid aaskan pieijâi kieđâid sii oolâ já sivnedij sii vaikut sudoi addâgâsaddelmân piästá jäämmim já vääldist sehe addel nuvâhánnáá avdâgâsvuođâ puohháid kiäh oskoh saanijd já lopádâsâid nuuvtko toh láá maid mii ciälkká majemuu lovvoost osko já kástoo tot piäluštuvá mut kote ij osko tot tyemmejuvvoo káđuttâsân ij vaaikutkin čääci pic čáácán lohtâseijee sääni mii lii čääsist sehe sáánán lyettee osko sänittáá čääci ij lah mihheen kaastâid pic tuše čääci sáánán tot kuittâg lii kaastâ áármu tulvee eellim čääci já uđđâsistšoddâm poossâm nuuvtko pase ciälkká reivâstis ton kuálmád lovvoost piäluštij mii läđisvuođâs mield uđđâsistšoddâm poossâm já uđâsmittem pehti mon sun valjeest kulgâttij mijjân mii pehti et mij vanhurskesmittum olmožin suu áármu pehti šodâččijm nuvâhánnáá eellim árbálâžžân tuáivu mield sääni lii vises katekismus lahta mii jämimân já pajaspaijaanmân lii jáámmám mii peeleest já suu vuáittu jämimist addel mijjân uásálâšvuođâ uđđâ elimân kenigit lyettiđ ohtuu já elimân suu ovdâmeerhâ mield kuittâg jyehi peeivi tubdâštiđ et uđđâ ulmuu paaldâst mist iälá vuovnâlâš puáris olmooš kote kiäsá mii meddâl lunne ožžum kaastâ kuáddá ubâ eellim čoođâ litto lii vises talle-uv ko jieččân osko suuibod turvâstep kaastâ áármun te ep taarbâš jieččân vuoimijguin toohâđ puárádâs renskee mist jyehi peeivi vuovnâlâšvuodâ já rávkká mist uđđâ osko já rähisvuođâ addel mijjân ruokkâdvuođâ sehe eelliiđ já jäämmiđ et mii puohah kastum ulmuuh lep kastum suu jämimân mij lep adelum kaastâst jämimân já hävdidum suin oovtâst vâi mij-uv eleškuáđáččijm uđđâ eellim tegu iällááttui jämmei kooskâst kirkkâdvuođâ vuoimijn ton keežild oovdân putes váimoin já visesin jieččân oskoost váimu ripšâttum putesin paas uámitobdoost já ruumâš poossum putes čassijn suuibodhánnáá tubdâstâsâst já tuoivust tastko sun kote lii adelâm mijjân lopádâsâs lii lyetittittee meerhâš tom et mist ässee puáris ulmuu kalga jyehipiäiválii katâmâšâst já puárádâsâst vuájuttiđ já surmiđ puoh sudoidiskuin já paas himoidiskuin já ton sajan kalga jyehi peeivi itteeđ uáinusân já luptâniđ pajas uđđâ olmooš mii nuvâhánnáá iälá vanhurskesin já putesin ciälkká kuuđâd lovvoost lep hävdidum kaastâ pehti jämimân já tegu iällááttui jämmei kooskâst kirkkâdvuođâ pehti te siämmáánáál kolgâp mi j uv vajâldiđ uđđâ elimist katekismus ađai álttár sakrament lii asâttem pase määlis sun addel mijjân rummâšis já voorâs purrâmnáál já juuhâmnáál leibi já viini lává tuođâlâš ruumâš já vorrâ mij ep pyevti iberdiđ taam syeligâsvuođâ te pyehtip liijká lyettiđ jieijâs saanijd moh láá vyerkkejum pase ovdedeijee iijâ juovij jieijâs sivnedem leeibi máttááttâspárnáidis já eeđâi lii muu ruumâš sun adelij meid viini mii lâi suu saanij mield lito vorrâ suu jieijâs vorrâ täid saanijd mij viettip ehidâs suu mušton lii mieldiorroom saje mon paaldân ristâlâš servikodde čokkân ruhâdâllâđ já kijtteđ kuullâđ suu sääni já vuástáväldiđ ehidâs sakrament immeelpalvâlusâst uážžup vuoimijd jieččân elimân já tooimân eeđâi porá muu uáži já juhá muu voorâ piso must já mun pisom sust kuldâlij já nuávdittij oskolávt apostolij máttááttâs ellii koskânis tojâlii oovtâst leeibi já ruhâdillii t kalkkâ mon mij sivnedep lah ohtâvuotâ voorân já ij-uv leibi mon mij tojâlep lah ohtâvuotâ rummâšân lii ohtâ já nuuvt mij-uv lep ohtâ ruumâš veikkâ mij lep maaŋgâs tastko šoddâp leđe puohah uásálâžžân tuon oovtâ leeibist lii liäibán já viinin kullee tuođâlâš ruumâš já vorrâ lii jieš tom asâttâm mijjân ristâlijd purrâmnáál já juuhâmnáál pase čälleeh já sehe pase eteh návt ton iijâ ko suu kävildui vaaldij leeibi kiijtij tojâlij já adelij máttááttâspárnáidis já eeđâi já puurrâđ taat lii muu ruumâš mii tii oovdâst adeluvvoo tom muu mušton sun vaaldij meid kaalhâ piämu maŋa kiijtij já adelij máttááttâspárnáidis já eeđâi já juuhâđ täst puoh taat kalkkâ lii uđđâ litto muu voorâst mii tii oovdâst kulgâttuvvoo sudoi addâgâsaddelmân távjá ko tij tast juhâvetteđ toohâđ tom muu mušton katekismus mij muštep riistâjäämmim riistâst áinoo kulgâttij voorâs já jaamij ubâ maailm peeleest rummâš já voorâ sakrameentâst riistâst uhredum skeŋkkee jieijâs mijjân skeŋkkâ sudoi addâgâsuážžum adeluvvoo mijjân tain saanijn moh mijjân sakrament uážudijn ciälkkojeh tuu peeleest adelum oskop täid saanijd já väldip vuástá leeibi já viini te navdâšep vuoiŋâlii piämu mii uđâsmit mii eellim já lasseet mist rähisvuođâ aldemuidân kuáttá ovtâstit mii já kuoimijdân viettip oovtâst alme juávhoin já puohâi posijguin naavdâšmáin mij pissoop já sun piso mist ruumâš eellim leibi piämmá já naanood kaastâst álgám vuoiŋâlii eellim vorrâ jämimettumvuođâ lekittâs pyereed mii já skeŋkkee mijjân nuvâhánnáá eellim lii ovdâhâš almalii juhlemálásân moos ohtii čuákkee puoh omijdis killái ráŋgáštâs vâi mist ličij ráávhu suu haavij hoddijn mij lep puáránâm tastoo purâdij siiguin sun vaaldij leeibi kiijtij tojâlij leeibi já adelij tom sijjân sii čalmeh lekkâsii já sij tubdii suu eeđâi lam eellim leibi puátá muu luusâ ij kuássin niälgu já kote osko munjin ij innig kuássin kuškâluu čiälgá saanijn tii oovdâst adelum já kulgâttum sudoi addâgâsaddelmân adeluvvojeh täi sanijguin taan sakrameentâst sudoh addâgâs eellim já avdâgâsvuotâ já mast lii sudoi addâgâsadelem tast lii meid eellim já avdâgâsvuotâ já juuhâm iävá tom uážugin ááigán pic taah säänih tii oovdâst adelum já kulgâttum sudoi addâgâsaddelmân säänih oovtâst rumâšlâš purrâmáin já juhâmáin láá sakrament kuávdášlâš saje kote täid saanijd osko oomâst tom maid toh tuálih siste já celkkih nomâlâsân sudoi addâgâsadelem katekismus ehidâs vuástáväldee uážžu sääni mield suu rummâš já voorâ vuáđuduvá paargon ij ehidâs jyehhei tâi vuástáväldei uásálistem rievtis iähtu lii osko mii meerhâš sáánán lyettim hiäjus-uv oskoin turvâstiđ toos et ruumâš já vorrâ láá adelum eidu mii peeleest puáhtá uásálistiđ veikkâ tom merhâšume ij ollásávt iberdiččiigin rummâš já voorâ kalga kuittâg iäruttiđ eres purâmist já juhâmist uásálistee párnáid kalga vuovâs vuovvijn čielgiđ tom merhâšume servikode jeessân puáhtá jiečânis eelliđ ehidâsâst ko sun lii finnim máttááttâs ehidâsâst já tubdâstâttâm kirho ooskon lii uáivildum jyehi ristâlâžân tutkâp jieččân karttâp mieđettiđ et lep epioskoliih já rähisvuođâttemeh taam máállás puávdee piävdásis eromâšávt taid kiäh tobdeh jieijâs suddogâssân eeđâi muu luusâ puohah tij pargo já noođij vaibâdem ulmuuh adelâm tijjân liävu kalga tutkâđ jieijâs ovdil ko porá taam leeibi já juhá taam kaalhâ kote porá já juhá juurdâšhánnáá et saahâ lii rummâšist porá já juhá olssis tuámu já rumâšlâš rahttâttâm lii kale šiev olgoskulij uáinojeijee oorniglâšvuotâ mut tuođâi tohálâš já pyereest rahttâttâm lii tot kote osko täid saanijd tii oovdâst adelum já kulgâttum sudoi addâgâsaddelmân já rahttâthánnáá oppeet lii tot kote ij täid saanijd osko tâi kote eeppid taid tastko säänih tii oovdâst ij vaađâ eres ko oskoo vááimu katekismus rippâ rukkoos já sivnádâs sárnum mijjân lii ristâlij pase kirje já testameentâst muštâluvvoo tavvoin já suu rähisvuođâst puohâi ulmui kuáttá ko meid olmoošlâš já immeellâš láá ovtâstum nubijdis jieš sárnu mijjân ulmui kieláin säännin totká já keččâlâd mii čäittimáin mii jieččiivuođâ já epiosko čáittá speeijâl náálá magareh mij tuođâi lep tot jurgâl kejâstuvâidân kote lii porgâm mii peeleest tom maid mij jiejah ep nahcii já suu rähisvuotâ mii kuáttá láá áávus ibbeerdmân ep pyevti huksiđ elimân jieččân viäštun te mij kolgâp ain uđđâsist turvâstiđ sääni lopádâssáid luuhâp já kuullâp sääni te cokkit mijjân uđđâ luáttámuš já ruokkâdvuođâ sääni lii lamppu mii tuásá muu laavhijd tot lii čuovâ muu määđhist proofeetlâš sääni ij lah puáttám julgâ ulmui táátust pic ulmuuh láá sárnum joođeettijn tom mon láá uážžum sääni mijjân addel mijjân puoh sudoidân addâgâs pákkumij já suu sääni čuovâst karttâp mieđettiđ et lep rikkom suu vuástá jurduiguin sanijguin já tavoiguin rähisvuotâ addel mijjân ruokkâdvuođâ jieččân sujâlâšvuođâ tuubdâstmân tubdâstiđ sudoidân ohtsii immeelpalvâlusâst persovnlâš riipâst tâi sijvuus rukosist tâi nube ristâlâžân pyehtip ripâttâttâđ ko uámitobdo vääivid ige adde ráávhu vuástáväldee lii čoonnum leđe joskâ tast mast persovnlâš riipâst lii saahâ kuullum addâgâsadelem já lohđuttâs táhádâs kulá eidu mijjân säänih láá vissáh tastko toh láá lopádâs mield suu jieijâs säänih sikko keežild puoh sudoidân meddâl iävtuttis ärmittâs piästá mii luovâs já addel mijjân pyeri uámitobdo tubdâstim tunjin sudoidân jiem čiehâm paas tavoidân ettim sudoidân adelih addâgâs paas tavoidân valdih meddâl sudoi nuáđi posádij sii kuávlun já eeđâi tij addelvetteđ suddoid addâgâs sunjin toh láá addâgâs adelum tij kieldivetteđ addâgâsadelem sun ij uážu sudoidis addâgâs láá kyehti uási vistig tubdâstuvvojeh sudoh já nubben váldoo ripâtteijest vuástá sudopestim ađai addâgâsadelem tego tom ciälháččij jieš ij uážu ollágin epidiđ pic kalga nanosávt oskođ et sudoh láá nuuvt adelum addâgâs almeest oovdâst kalga tubdâstiđ sujâlâšvuođâ puoh suddoid meid toid main ep tieđe mij porgâp mii rukosist mij oppeet kolgâp tubdâstiđ tuše taid suddoid maid mij tiettip já tubdâp váimustân jieijâd tile love pákkum vievâst lijjihpa talle eeči tâi enni alge tâi nieidâ iššeed eemeed tâi palvâleijee lah-uv skážžáruššâm lah-uv lamaš epilyetittittee läški vaijaa heeppâdlâš já rijduu lah-uv sanijguin tâi tavoiguin tovâttâm kiäsnii nievris mielâ lah-uv suáládâm lah-uv kuáridâm tâi hyeneeht tipšom aašijd já tovâttâm vaahâg katekismus sárnum lii ulmuu vyehi leđe já eelliđ muáđui oovdâst lii siämmáá luándulâš já velttidmettum vuoiŋâlii elimân ko vuoiŋâm lii rummâšân uáiná mii ovttuu já mij pyehtip sárnuđ sunjin já sun mijjân puáhtá leđe sänittes šuáhkus uápis rukkoos luuhâm tâi rijjâ sárnum ruhâdâllâđ ohtuu iärásijguin tâi oovtâst ubâ servikuddijn táttup iše olssân tâi iärásáid já kijttep ožžum skeeŋkâin lii meid kunn i jâttem suu puohváldálâšvuođâ tubdâstem já orostem suu totkee já rähisteijee kejâstuv vuálá jieš avžut mii ruhâdâllâđ eeđeest já lyettiđ suu išán oppum eehidrukkoos iššeed turvâstiđ ubâ eellim ääigi iiđee d já purrâmâšrukoseh láá argâeellim uccâ immeelpalvâlusah älgidijn mij kijttep iijâ varjâlusâst já mij pivdep suu sivnádâs jieččân pargoid mij kijttep suu pyerivuođâs t mij pivdep addâgâs sudoidân já kyeđđip jieččân já kuomijdân haaldun koolgâ leđe masten huolâst pic tuálvuđ ain tom maid taarbâšvetteđ tiätun ruhâdâlmáin ánumáin já kijttemáin ráávhu mii mana puoh ibárdâs paijeel varjâl tii vááimu já jurduid nuuvt et pisovetteđ vuosâsajasávt áánnuđ ruhâdâllâđ toollâđ ovdârukosijd já kijtteđ puohâi ulmui peeleest kunâgâsâi já puohâi vääldituállei peeleest vâi uážuččijm viettiđ muásálâš já rávhálâš eellim jyehináál hurskáht já árvulávt rukkoos lii rievtis já mielâsâš mii piälušteijei kote haalijd et puoh ulmuuh piälustuuččii já šodâččii tubdâđ tuotâvuođâ iđedist seeŋgâst sivned jieijâd pase riistâmerháin já ceelhi já já haaldun maŋa luuvâ jo-uv idduidâd alne tâi čuožžâd oskotubdâstâs já mii rukkoos halijdâh ceelhi vala čuávvoo uccâ rukkoos kiijtám tuu almalâš rähis pehti et lah moonnâm iijâ varjâlâm muu puoh vahâgijn já vaarâin tust varjâl muu meid älgee peeivi suddoost já puoh paast et muu tavoh já ubâ eellim liččii tuu mielâ miäldásiih adelâm jieččân rummâšân siällun já puoh tuu kieđáid eŋgâlâd liävus muin amas paas vajalâš finniđ must maggaargin vääldi lah kenski lávlum vala saalmâ rukosân ovdâmerkkân lovváád pákkumist te moonâ ilolâš mieláin paargon katekismus viälláándijn sivned jieijâd pase riistâmerháin já ceelhi já já haaldun maŋa luuvâ jo-uv idduidâd alne tâi čuožžâd oskotubdâstâs já mii rukkoos halijdâh ceelhi vala čuávvoo uccâ rukkoos kiijtám tuu almalâš rähis pehti et lah onnáá peeivi muu ármulávt varjâlâm tust adde addâgâs puoh sudoidân moiguin lam toohâm verivuođâ já varjâl muu ármulávt puáttee iijâ adelâm jieččân rummâšân siällun já puoh tuu kieđáid eŋgâlâd liävus muin amas paas vajalâš finniđ must maggaargin vääldi jotelávt já ilolâš mieláin nohádiđ katekismus čalmeh keččih tuu já tun adelâh sijjân sii purrâmâš ääigild lehâstâh kieđâ i dâd já piemah mielâstumvuođâinâd puohâid kiäh eellih mielâstumvuotâ meerhâš täst valjaas raavvâd puohháid ellee iälánáid nuuvt et toh pyehtih ilodiđ tast já leđe puorijn mieláin huolâ já änhisvuotâ láá tággáár mielâstumvuođâ iästun kalga luuhâđ mii já čuávvoo rukkoos almalâš sivned mii já täid tuu skeeŋkâid maid stuorrâ pyerivuođâstâd adelâh mijjân navdâšemnáál mii pehti katekismus tastko sun lii pyeri tastko suu ármu piso nuvâhánnáá addel purrâmâš puohháid kiäh eellih káránâs uđâgáid-uv ko toh suu piälán párguh ij tuhhii hiäppuš vyeimi ige sun mielâstuu almaa juolgij häppilvuotân mielâstuvá toid kiäh sust paleh kiäh pieijih tuoivus suu áármun kalga luuhâđ mii já čuávvoo rukkoos kijttep tuu já puoh šiev tavvoin mii pehti tuu kote iäláh já haldâšâh nuvâhánnáá katekismus sivnedus tii já varjâlus tii čuovâdus muáđuidis tijjân já liävus tijjân ármulâš jurgâlus muáđuidis tii piälán já adelus tijjân ráávhu já já noomân jyehi peeivi sivnádâs vievâst pyerivuotâ já ármu pirâstit mii varjâl mii eellim veikkâ ep suu rähisvuođâ kiäinuid ain tuubdâgin addel mijjân siskásii ráávhu mii suvdá eellim ráigáásvuođâ-uv siste sivnádâs torvoost pyehtip ohtii meid jäämmiđ mij sivnedep kuoimijdân tâi pivdep sivnádâs olssân te pyehtip lyettiđ toos et kuulmâohtsâš jorgeet mii piälán já lii miiguin tii puohâi uássin ármu rähisvuotâ já ohtâvuotâ čujottuvvoo pitá numerân pitá moonnân uásist ij lah uuccâmsääni pic ton almottem äšši lii nummeer kursivistum kj kj nuvâhánnáávuotâ palvâlus ohtâvuotâ kj meid káđuttâs nommâ pasevuotâ rähisvuotâ sääni táttu tubdâm vaje väldikodde heeđâlm kj olmooš killám njuolgâdus ruumâš äigi šoddâm olmooš pákkum kj rippâ kj rippâ kj sääni väldikodde olmooš kirho eellim kj väldikodde kj ristâlâš párnáikulttuurkuávdáš já nuorâilävdikodde-haahâ ornijn ive čäällimkišto párnáid já nuoráid aartâst ive já nuorah kolgii čäälliđ uáinuidis tâi tuoivuidis puátteevuođâst tast maggaar maailmist sämmiliih eellih kyevtlov ive keččin tiileest sämmiliih eellih já maid sij pargeh ive stijlâšlaajâ lâi rijjâ já čäällimkiišton uážui uásálistiđ sämi- já suomâkielâlij tevstâiguin ive ee ´jjest jagis vuonna kiirján láá čuákkejum čäällimkiišton puáttám párnái já nuorâi čalluuh láá ihásiih sämipárnááh já nuorah čalluuh láá sätioornigist iä pyeremusoornigist pottii teevstah puohâi sarnum sämikielâiguin aanaarsämi- nuorttâsämi- já tavesämikielâ já suomâkielân teevstah almostittojeh oovtâ sämikielân já suomâkielân čallust čiälgá mii lii ton algâalgâlâš kielâ já mon kielân tot lii jurgâlum talle párnááh uáinih sämikulttuur puátteevuođâ juurdâštijn čalluuh láá tuoivâliih ive iälá já vaja pyereest sárnuh ain-uv kulmâ sämikielâ já sämikielâi sárnoi meeri lii stuárrum lii pastam västidiđ ohtsâškodálij nubástusâi puáhtám hástusáid tiättojeh meiddei toh uhkekoveh moh sämikulttuur eellimvuáimálâšvuođâst oroččii lemin láá eres lasseen šoŋŋâdâhnubástus kielâi jäämmim já tuáriskuávlui jaskodem aanaar- já nuorttâsämikielâlijn teevstâin spejâlist onnáá peeivi sämikielâlâš oppâmateriaalâi já media vänivuotâ moos párnááh väättih nubástus párnáikulttuurkuávdáš almostit párnái já nuorâi teevstâid jyehimnáál čälleid sämipárnáid já nuoráid já toid oovtâstpargopeelijd kiäh pargeh párnái já nuorâi ašijguin kijtteđ puohâid čälleid taat olgosadaldâh iššeed jieijâs uásild merideijeid tiäđuštiđ tuoivuidâd já huolâidâd já uážžuvetteđ máhđulâšvuođâ huksiđ jieijâd nálásii párnáikulttuurkuávdáš lii finnim kiirján teddilemtorjuu kirjálâšvuođâ tieđettemkuávdáást tooimâstivrejeijee párnáikulttuurkuávdáš teevstah ive ee ´jjest jagis vuonna kiirján láá čuákkejum siämmáánommâsii čäällimkiišton uásálistám párnái já nuorâi teevstah párnááh já nuorah oovdânpyehtih uáinuidis tâi tuoivuidis puátteevuodâst tast maggaar maailmist sämmiliih eellih ive keččin puoh teevstah láá oovtâ sarnum sämikielâin aanaar- nuorttâ- já tavesämikielâ já suomâkielân räi sämmiliih korruu kárvuidis čeevđist maalijd meridii kuhes ääigi amnâseh já tile já almai máccuheh nuávdittii siämmáá vuáđumaali iäge káárvuin lamaš meendugin stuorrâ kuávlulâš iäruh rääjist láá sämmiliih tievâsmittám jieijâs pyevtittem amnâsijd pyehtimkálvuiguin jieškote-uvlágán kággáiguin metallijguin já cimccâhijguin lassaanškuottii kuuloold vistig juhlekárvudâtmist puáđidijn sämmilij káárvui amnâseh lijjii jo vuáhádum tááláá hámásâžžân nubástus ovdii iähtun lâi čeevđi kiävtu kiäppánem mon sajan pottii eres materiaaleh pappân toimâm mield sämmiliih kevttii tälviv peeskâ já kággást koorrum sämimááccuh hervejuvvojii läđđein já ollâ siäpulâs njálmádittui čevđijn alne ärdeid já niehi lieggiimin almaah kevttii kuobžâčeevđist koorrum čevenäävdi oppeet kevttii läđđest koorrum syeje rááhá mii lâi kiddejum padijguin čiäppát pirrâ já alemân aalgâ sämmilij káárvui ovdánmân kuulâi kuávlulij iärui lasanem já mááccuhmaalih ovdánškuottii eenâb já eenâb jieijâs kuávlun mááccuhkuávlui kooskâ lijjii kuittâg vala epičielgâseh já uđđâ ääših váldojii siämmáá náálá puohháid mááccuhmallijd ko meid njuolgist ránnjáaalmugijn já eres sämmilâšjuávhuin ovdánmân já nubástussáid vaikuttii maaŋgâlágáneh ääših materiaal valjiimân vaikuttij eenâb tot maggaar kággá kuávlust finnij ko veikkâba kuárroo mielâstume nissoon argâmááccuh materiaalân puovtij leđe käägis mast láá sárgáh háárán ulmuuh šeštii já puáris máccuhjn korruu távjá uđđâ pihtâsijd ovdâmerkkân párnáid maailmsuáti já suáđi evakkoäigi vaikuttii eromâšávt nuorttiipele sämmilij kárvudâtmân vyelgidijn masa puohâin sämmilijn lijjii mieldi tuše toh tävireh maid voijii kyeddiđ já sämikáárvuh moh lijjii pajalist ääigi maaŋgâi sämmilij káárvuh hilppánii mut amnâseh uđđâ kárvoid tâi ubâ niävuhkin toi kuárumân iä lamaš finniimist sämmiliih kevttii-uv evakkotäälvi ääigi vuossâmuu keerdi lädikáárvuid maŋa lädikáárvui kevttim jotkui uásild ton-uv keežild et materiaaleh ärbivuáválij pihtâsij rähtimân iä lamaš finniimist kuávlu sämmiliihkis lijjii evakost uásild sämikuávlust já nuuvt evakkoääigi vaikuttâs sii kárvudâtmân lâi ucce puáldim mield masa puoh tuáiján kullee pargoniävuh-uv lijjii tuššâm tegu iänááš uási puáris pihtâsijn-uv maŋa mááccuhtarbâšij finnim lâi heeitug veikkâ maŋgâsijn lâi-uv máhđulâšvuotâ ávhástâllâđ kävppiohtâvuođâiguin main eres lasseen läđđee lâi pyerebeht finniimist já asâttâhlájádâs vaikuttii eromâšávt säminuorâi kárvudâtmân nubástusâi mield ive meid tuáriskuávlui párnááh jođettuvvojii oppâkenigâsvuođâ pirrâdâhân hyenes jotteemohtâvuođâi keežild iänááš uási taam aheluoka sämmilijn viettii aainâs-uv uási ivveest asâttuvâin já škovlâmailmist suomâkielâ já syemmilâš kulttuur lijjii nanosávt uáinusist já párnáid máttááttui tuše syemmilâš tyejiärbivyehi maŋgâsijn luándulâš ohtâvuotâ sämikulttuur tyejiärbivuáhán potkânij iäge tyejitááiđuid kiergânâm tâi ovttuu iä ubâ halijdâmgin oppâđ já sämipárnááh já nuorah viäránii jieijâs kulttuurist já mááccuhärbivyevist lâi eromâš koorâs nuorttâsämmilij já aanaarsämmilij koskâvuođâst aalgij sämikulttuur uáinusânpuáttim já nuorah škovliittâttâm sämmiliih algii vaattâđ eenâb já eenâb vuoigâdvuođâid olssis jieijâs kielân já jieijâs kulttuurân lâi tehálâš rooli pajaneijee sämmilâšidentiteet hámášuumeest já máccuháin halijdui tiäđulávt pyehtiđ uáinusân jieijâs identiteet já kulttuur já toin halijdui iäruttuđ väldikulttuurist moránem ohtân puátusijn lâi tyejiseervi ry vuáđudem ive ohtân ulmen lâi ovdediđ masa jo lappuumin lamaš säämi tyejitááiđu várás vuáđuduvvojii tyejikonsulent já tyejirävvejeijei tooimah já servi ornij tyejikuursâid jieškote-uv päikkikuudijn sämimáccuhij kuárrumkuursah lijjii pivnoheh servi algâttij puvdâtooimâ ive te tyejimateriaal finnim puáránij puáhtá uástiđ meiddei sämituájárij tuoijum tuojijd máccuhid já mááccuhoosijd lii helppim toi sämmilij kárvudâttâm kiäin ij lah lamaš máhđulâšvuotâ oppâđ jieš kuárruđ máccuhijdis ääigi sämimááccuh kiävttoo hejâ- já rippâjuhlij juhlepihtâs lasseen meiddei eres-uv tábáhtusâin sierâlágán konfereensâin já čuákkimijn main uálmuuh láá oovdâstmin sämmilâšvuođâ uđđâ kevttimpirrâsin láá šoddâm sierâlágáneh sämijuhleh markkâneh já taaidâtábáhtusah ihásávt ornim sämipárnái já nuorâi taaidâtábáhtusâst lii lamaš tehálâš rooli párnái já nuorâi mááccuhkevttim iäláskitmist lii merhâšittee sajattâh säämi siärvusist sämmilij argâkárvudâttâm ij ennustkin spiekâst syemmilij kárvudâtmist uárjieennâm kaarvui lasseen masa jyehi sämmiliist kávnoo meiddei sämimááccuh moos sun čiŋâdât tehálâš tilálâšvuođáid koorrum já veeppum máccuháin sämmilâš kunnijât nuuvt jieijâs kulttuur ko tilálâšvuođâ-uv moos lii uásálistmin sämmilâš oovdâst jieijâs suuvâ jieijâs kuávlu já jieijâs aalmug seervi ive ađai anarâšah láá áinoo sämmilâšjuávkku mii áásá ärbivuáválávt tuše oovtâ enâmist já oovtâ kieldâ kuávlust eres sämmiliih láá jieškote-uv suujâi keežild molsom aassâmsaajees láá anarâšah aainâs-uv ubâ historjállâš ääigi aassâm siämmáá saajeest pirrâsijn suápá nomâlâssân säämi kirječällee ceelhâ ij lah kullum et mij liččijm puáttám teehi kosten identiteet iärut sii syemmilij lasseen meid eres-uv sämmilijn tave- já nuorttâsämmilijn veikkâ sij iänááš identifististeh-uv jieijâs sämmiláid juávhu meerhah láá aainâs-uv kielâ aassâmkuávlu suhâtiäđulâšvuotâ já káárvuh anarâšah kuleh sämikielâ nuorttâkieláid veikkâ sijjân lii masaba hiälpub iberdiđ uárjikieláid kullee tavesämikielâ ađai orjâlâškielâ ko nuorttâkieláid kullee nuorttâsämikielâ ađai nuorttâlâškielâ sij kevttih sääni ´kielâ´ almottiđ suomânij tâi kielâhaamij koskâsijd iäruid anarâškielâ aanaarkielâ eres sämikieláid lii nuuvt styeres et ránnjákielâi-uv iberdem váátá hárjuttâllâm ovdâmerkkân ohtsâš máttááttâs já oppâmateriaal eres sämmilŋâšjuávhuiguin ij lah máhđulâš ovdâmeerhah motomij saanij iäruin ~suomâkielâ anarâškielâ tavesämikielâ nuorttâsämikielâ kala kyeli guolli kue ll äiti enni eadni jeä n n poro puásui boazu ~suomâkielâ anarâškielâ tavesämikielâ nuorttâsämikielâ ilves iilvâs albbas riiss kissa kissá bussá kaass ohi lappâd meattá rääi já kielâsárnooh sárnoi meeri lii lamaš ain ucce tuše motomeh čyeđeh ääigi anarâšah láá sämitige lovottuv mield s jienâstemvuoigâdvuođâliih anarâškielâ vuosâkielân oppâm anarâšah lijjii ko fáárun lohhojeh toh sämmilâšmiäruštâllâm miäldásiih anarâšah kiäi vanhimijn nubbe tâi ohtâ ákku tâi äijih lâi oppâm vuosâkielân anarâškielâ lii jienâstemvuoigâdvuođâlij meeri tiäđust-uv čuuvtij stuárráb čuolmâ lii uccâ kielâjuávkun tijpâlâš mättee já aktiivliih ulmuuh láá uccáá olmooš šadda leđe politijkkár máttáátteijee toimâtteijee kulttuurpargee lahâalmai taaidâr kielâtotkee párnáitipšoo nuorâipargee jna máttááttâs aalgij vuáđuškoovlâ pajetääsist tijmemáttááttâssân ive kieldâ vuáđudij máttáátteijee virge anarâškielâ máttááttâs várás ive amnâsij sämikielâlâš máttááttâs aalgij ive ääigi anarâškielâ lii máttááttâsvuávám mield sehe viereskielân et eenikielân vuáđumáttááttâsâst já luvâttuvâst lii anarâškielâ iskos puáhtám čođâldittiđ sehe eenikielâst et viereskielân ive rääjist máttááttâskuávdáš mii lii nube tääsi oppâlájádâs uárnee uánihiskuursâid anarâškielâst lii máhđulâš čođâldittiđ almosoopâid já jotkâoopâid anarâškielâ kuursah uárnejuvvojeh šleđgâlâš ohtâvuođâigun kááidusmáttáttâssân vääivid puohâin máttááttâs suorgijn stuorrâ vááijuvvuotâ oppâmateriaalâin já máttáátteijein rähteeh láá meendu uccáá lii almostum čaabâ- já párnáikirjálâšvuotâ jurgâlussân vittânubáloh ihheed já anarâškielân čaallum nubáloh kirjed majemustáámainâšum kiirjijn lii finnim aalmugijkoslâsâš on for servi vuáđudui servi ry mon pargon lii ovdediđ anarâškielâ kielâpiervâl- lostâ- já kirjetoimáin sehe tiätujyehimáin virgálâš kielâ lii anarâškielâ já puoh toimâ tábáhtuvá tain kieláin seervi vuáđudem anarâškielâ algâttij tooimâs uáivilin lii vuáháduttiđ vuálá škovlâahasáid párnáid anarâškielâ jottáám párnááh láá taan räi áánsust puovtij vyelitääsist algâttiđ máttááttâs anarâškielân servi lii almostittám aalgâ rääjist loostâ mii ruttâvänivuođâ keežild puáhtá almostuđ tuše kulmii ivveest viggá älkkeht luvâttettee kielâ já mielâkiddiivâš aartâi iššijn luptiđ mielâkiddiivâšvuođâ anarâškielâ kevttimân loostâ numerijn almostuvá kalenterân aalgij almostuđ meiddei uđâslostâ mii almostuvá ohtii ohhoost sehe šleđgâlâš häämist et pävirversion lahâaasâtmist já haldâttuvâst asâttâsâin anarâšah mainâšuvvojeh sierâ láá kielâlaahâ já kielâi tutkâmkuávdáást já luvâttuv vuáđustâsah-äššikiirjijn lii anarâškielâst eenikielâ já viereskielâ sajattâh pargo-oornigist anarâškielâst lii siämmáá-árvusâš sajattâh eres sämikielâiguin rääđi ministerkomitea avžuuttij ive kuávlulijd kielâid tâi ucceeblohokielâid kyeskee eurooplâš vuáđukirje heivitmist et riämá eromâšávt tállán toimáid visásmittiđ tuođâlâš lappumvaarâ vuálásij aanaar- já nuorttâsämikielâi eellimtohálâšvuođâ siäilu já kulttuur láin vala motomijd luuvijd iivijd tassaaš tuođâlii lappumuhke vyelni láá kuittâg uážžum kulttuurtátuinis ovdánem jorgettiđ já kielâ iäláskiđ iälááskmân lii vaikuttâm meid majemui aaigij tábáhtum status puáránem sämisiärváduvâin já syemmilâš kulttuureellim merhâšittee toorjâ láá meiddei ibbeerdškuáttám et stuorrâ uási ovdâsvástádâs kielâ já kulttuur siäilumist lii sist alnestis siäilu ko tot kiävttoo almostittem servi jeegijsuojâlemkuávlu meccikuávlu já jeegijsuojâlemkuávlu nommâ já h meccikuávlu já jeegijsuojâlemkuávlu hoittám- já kevttimvuávám kenigittem keežild lii ráhtám meccikuávlu hoittám- já kevttimvuávám mon viggâmužžân lii kuávlu mecciluándu siäiluttem luánduiäláttâsâi já sämikulttuur turvim sehe luándu maaŋgâpiälásii kevttim já ton iävtui ovdedem meccikuávlu hoittám- já kevttimvuáváámáin lii rahtum meccikuávlun rájášuvvee jeegijsuojâlemkuávlu hoittám- já kevttimvuávám šadda nuuvt et ovdil eidusii oovdânpyehtim muštâluvvojeh uáinihávt arttâpirrâs tuávááš já vuolgâsajeh ääših láá muštâlum kuávlun rahtum vuáđučielgiittâsâst ulmeh já tooimah kyeskih nuuvt meccikuávlu ko jeegijsuojâlemkuávlu-uv jis nubenáál ij sierâ mainâšuu já jeegijsuojâlemkuávlu hoittám já kevttim čuávumân iävtuttuvvoo pissoo miärádâsâi sajan pissoo proosees uáivild tom et vuávám kalga tärhistiđ ive kooskâi tâi tävjibeht-uv já taat tärhistem kalga tábáhtuđ uásálistee vuávám prinsiippáin vuávám váldulinjááh tegu ovdâmerkkân stielâsistem já toos vuáđuduvvee eennâmkevttim stivrim lii uáivildum nuuvt pisovâš miärádâssân ko máhđulâš vuáđuduvá lavváid já asâttâssáid kuávlu luándu já kevttim vuáđučielgiittâssáid meccijotemáid pargojuávhu kuávlu hoittáámist čoggâšum vuáttámâššáid tiäđoid já tolebáid meccikuávloid rahtum hoittám- já kevttimvuáváámáid čanosjuávhui oovdânpuáhtám uáinoid sehe páihálij ulmui já vandârdeijei adelem macâttâsân meccikuávlu lii kyehtnubálovveest meccikuávlust vijđásumos vijđodâh lii suullân hehtaarid meccikuávlu siisâ cähhee stuárráámuu jeegijsuojâlemkuávlu vijđodâh lii hehtaarid taah kyehti kuávlu piälásij kuávluiguin hämmejeh suullân miljovnpele hehtaar luodâttis oleslâšvuođâ já jeegijsuojâlemkuávlu kuleh ollásávt sämikuávlun já toh láá meiddei lohtum suojâlemviärmádâhân meccikuávlu nommâsâš šadda meccikuávlust mast olášuttemvyehin lii meccikuávlulaahâ jeegijsuojâlemkuávlust mast olášuttemvyehin lii luándusuojâlemlaahâ sehe kuávlust mii kulá puolžâisuojâlemohjelmân olášuttemvyehin lii eennâmamnâslááhâ kulá suojâlemviärmáduv alpiinsii stielâsân komissio tuhhiittij kuávlu lopâlávt suojâlemviärmádâhân luándudirektiiv vuáđuld lii luánduiäláttâsâi pargeid já päikkikodáláid tehálâš puásuituálu- miäcástem- kuálástem- luommim- já virkosmittemkuávlu kuáđutteh poccuidis já palgâseh kuávlust kulá nuorttâlâškuávlun astoääigijottein joteh kuávlust keessiv jiešráđáliih vandârdeijeeh já kyelipivdeeh tavenuorttii uásist lii vandârdempäälgis já kuávlui čoođâ mannee moottorkiälkkárađeh pyehtih čoođâjotteid kuávloid láá kuttâ aitârdem ävđintuve já nelji láigutuve lii čáállám nommâ já luándusuojâlemalmostitmeh njoođđum s taam reeivâst tunjin vuolgâttum čuávvoo tieđettemmateriaal taam ravvuu mast čielgih puoh tehálumosiih ääših koččomkulluuttâs mast čiälgá tuu koččompeivi čohčuv mast láá almos tiäđuh palvâlusâst ohtâvuođâ kieldâd kaavpugâd škovlâtiervâsvuođâtipšoi tâi njuolgist tiervâsvuođâávážân jis lah oopâ jotemin jieijâd päikkikoddeest tiiláá ääigi škovlâtiervâsđâtipšoost jis lah oopâ jotemin olgopäikkikoddeest tiiláá ääigi njuolgist aasâmâd tiervâsvuođâkuávdáást jis jieh lah oopâ jotemin tiiláá ääigi njuolgist aassâmkieldâd tiervâsđâávdáást tiervâsvuođâtarkkuumist kalga eelliđ nuuvt jotelávt ko máhđulâš kuitâg majemustáá vyesimáánu loopâ räi ääigi väärriddijn muštâl et saahâ lii tarkkuumist koččomij várás nuávdid väridum vuástáväldimääigi jis iästu puátá maasâdkeesi vä ääigi ääigild toohum tiervâsvuođâtarkkum lii nuuvtá mut jotkâtutkâmušâid spesiaaltuáhtárist iä piäluštâsvyeimih sajanmäävsi tiervâsvuođâkuávdáš vuolgât pápárijdâd kuávlutoimâttâhân keáá loopâst já vuáláčääli palvâlus já tiervâsvuođâtile tutkâm várás luámáttâh kalga leđe huolâlávt tevdum já jieijâd mieldi ko moonâh tiervâsvuođâtarkkuumân já tot vuogâttuvvoo tobbeen tiervâsvuođâđâštus mieldi kuávlutoimâttâhân fáárun tiervâsvuođâtarkkuumân puácuvuođâtáhádâskorttâ sehe nuorâkeerdi tiervâsvuođâtuođâštus mon lah finnim sehe eres tiervâsvuođâ kyeskee ciälkkášâid moh pyehtih vaikuttiđ jieijâd palvâlustohálâšvuotân spesiáhtárciälkkámušah ye tevdum palvâlus já tiervâsvuođâtile tutkâm váás máhđuliih čalmelaasah já toid kullee huolâttâskorttâ sehe rahttât adeliđ kužžâčáittus ele keevti tiervâsvuođâtarkkuumist čiähuliinssâid lii laahân vuáđuduvvee págulâš kenigâsvuotâ moos kalga puáttiđ kulluuttâsâst jieijâd koččompeeivi tiervâsvuođâ lii monnii suujâst pááccâm tovâhánnáá hoittáá ääši oornigân tierâsvuođâkuávdáást ovdil koččomij já pyevti tuođâštus mieldi meriduvvoo palvâlustohálâšvuotâ vuáđuduvá tuáhtártuođâštusân já čuávdoo palvâluspäikki sehe palvâlusânlavkkimpeivi tarbâšuvvoo ain veikâ jieh liččiigin vyelgimin suátipalvâlusân puáđáh koččomáid eres sajan ko päikkikoddásâd ääšist räi p ep tieđe väldiđ äššipápárijdâd fáárun nube päikkikoodán kalga puáttiđ persovnlávt jis tot ij reiváin maasâdkessuu almoot reiváin koččomij maasâdkesimist toid kiäid tuáhárđâštus addel toos suujâ tuše ollásávt čielgâ tábáhtusah almottâs ij puáđi kalga puáttiđ koččomáid kiäin lii miinii págutteijee suijâ iästun kalga leđe koččomtilálâšvuođâst äššialmai tâi äššivyeijimväldikirje hoittááhánnáá kuáđđâm almast adeluv uuccâmkulluuttâs poolisân koččomij maŋa sirdem oppâpäikkikodestâd koččomáid fáárun tuođâštus oopâi jotemist já pyevti tom koččomáid jis oopah juátkojeh vala ive maŋa vyelgimäigi šoddâm eidusâš palvâlusânlavkkimihe lii já váldu-uási palvâlusânlavkkimuási lii uđđâivemáánu tiävdojeh kuittâg šoddâm rijjâ pááccâm ive uđđâivemáánu já syeimáánu loppâsajeh iäskán čoovčâ maŋa lopâtteijeid tâi tast ovdâskulij juátkeid lii väridum palvâlus- lavkkimihe palvâlusânlavkkimiveh láá kirjáást kalga meridiđ kuávlustis ässeid palvâlusân čoovčâ koččomijn čuávvoo paihijd váldu-uási paaihijn tuáimih oholoopâi ääigi merikoskâsiih luámufievridmeh päikkikuddijd já maasâd já vyelgimäigi meriduvvoo koččomsaajeest koččomlävdikodde viggá väldiđ vuotân tuoivuidâd nuuvt pyereest ko máhđulâš já kiärgusjuávhoid pyehtih ucâluđ uuccâmiävtuid tevdeeh tábáhtuvá koččomij maŋa jiešráđálávt meridep värisaje moosnii palvâlussajan já lasetiäđuid finnee interneetist já koččomsaajeest kukkodâh já škovlimsyergi kukkodâh já škovliittâs mon finniih čuávdoo palvâ ij koččomijn jieijâd haalu motivaatio já miännástume vuáđuld faksi ylapaltsto@mil.fi päikkisiijđoh interneetist www.mil.fi iäláskittemohjelm vuávám álgá já kulttuurministeriö lii meridâm algâttiđ sämikielâ iäláskittemohjelm vuávámn lii asâttâm sämikielâ iäláskittemohjelm rähtee stivrimjuávhu já pargojuávhu puohâid kulmâ sämikielâ já ubâ eennâm kyeskee iäláskittemohjelm jotonpiejâmân toovâi sämitigge já kulttuurministeriö čuujoot čohčâmáánu toohâm miärádâsâs vuáđulahâváljukode smiettâmâšân vp vp mast váljukodde vaađâi et haldâttâs riämá pehtilittum toimáid sämikielâ iäláskitmân mield eromâš huámášume kalga kiddiđ uhkevuálásij aanaarsämikielâ já nuorttâsämikielâ siäilum turviimân asâttij čielgiittâsâstis olmoošvuoigâdvuođâpojitiijkâst ulmen sämikielâ iäláskittemohjelm rähtim já kulttuurministeriö aasât sämikielâ iäláskittemohjelm vuávájeijee pargojuávhu pargon árvuštâllâđ sämikielâi tile já ton pyereedmân toohum tooimâid puohâi kuulmâ sarnum sämikielâ uásild já rähtiđ iävtuttâs olesváldálii já kuhesáigásii sämikielâ iäláskittemohjelmân kalga toollâđ siste iävtuttâsâsid moh kyeskih sämikielâi tutkâm já kielâhuolâttâs sämikielâ máttááttâs já sämikielâlâš škovlim sämikielâlâš kulttuur tuárjum sämikielâlâš peivitipšo já kielâpiervâltooimâ sehe eres tagarijd ohtsâškodde-eellim uásisuorgijd main nanoduvvoo sämmilij vuoigâdvuotâ tuođâlávt aitârdiđ já ovdediđ kielâs já kulttuuris väldikodálávt kalga väldiđ vuotân sämikielâi tile já ovdánem meid eres-uv stivrimjuávhu saavâjođetteijen tuáimá pajejođetteijee máttááttâs- já kulttuurministeriöst já jesânin pajetärhisteijee máttááttâs- já kulttuurministeriöst olgoašijministeriöst jođetteijee riehtiministeriöst pajetärhisteijee sisašijministeriöst fiinaansčällee ruttâministeriöst ráđádellee virgealmai pargo- já iäláttâsministeriöst ráđádellee virgealmai sosiaal- já tiervâsvuođâministeriöst jođetteijee värisaavâjođetteijee sämitiggeest tavesämikielâ värisaavâjođetteijee sämitiggeest nuorttâsämikielâ rehtor sämitiggeest aanaarsämikielâ ollâopâttuvlehtor ollâopâttuvâst instituut ry:st uásáduvjođetteijee kielâi tutkâmkuávdáást spesiaaläššitobdee sehe pajeäššialmai pissoo äššitobden nomâttui ucceeblohováldálâš saavâjođetteijen tuáimá spesiaalvuávájeijee máttááttâs- já kulttuurministeriöst já jesânin pajetärhisteijee máttááttâs- já kulttuurministeriöst jođetteijee riehtiministeriöst haldâttâsčällee sosiaal- já tiervâsvuođâministeriöst proojeekthovdâ sämitiggeest sehe čuovviittâstooimâtärhisteijee kuávluhaldâttâsvirgáduvâst čällen tuáimih máttááttâsneuvos máttááttâs- já kulttuurministeriöst máttááttâsneuvos škovlimčällee sämitiggeest sehe totkee kielâi tutkâmkuávdáást já stivrimjuávhu toimâpaje nohá ive loopâst ravvim já mättim kuávlulâš palvâlemsoojijd já palvâlusâi fálleeh iä ovttuu tuubdâ olgošteijee jiešnaalijd jieijâs tooimâst tâi palvâlusâin pyehtih leđe čuávumusah veikkâ tot ij liččiigin tátulávt tábáhtum meiddei olgoštem čuásáttâhkin ij táátu tubdâđ mast hyenes kohtâlem puátá haalijd lasettiđ tiäđu vuoigâdvuođâin já adeliđ jieškote-uv tuáimeid evvisijd ovdediđ jieijâs tooimâ olgoošthánnáávuođá já oovtviärdásâšvuođâ tile uáinoo tääl čielgâsávt almolâš savâstâlmist tiättoo meiddei ucceeblohováldálii toimâttuvâst lasaneijee ohtâvuođâväldimij meerrin ohtâvuođâväldimeh lasanii kuálmádâssáin ohtâvuođâväldimijn lohtâsij olgooštmân tâi eres epiášálâš kohtâlmân tarvanem ovtâskâs olgoštemtábáhtussáid lii hästee já kocceemproosees alnestis lii muálkkáá puáhtá uuccâđ čuávdus ovdâmerkkân olgoštemlävdikoddeest já ucâmáin puárádâs kerivij pehti finnim lii kuittâg távjá vaigâd ličij tarvaniđ olgošteijee ráhtusáid moh láá ohtsâškode sierâlágán palvâlusvuáháduvâin já palvâlusfällei koskâvuođâst viggá vijđediđ tooimâs vaikuttemvuođâ já piejâi joton ive loopâst keččâlâddâm já mon ruttâd keččâlâddojeh jieškote-uvlágán ravvimpalvâlusâi maalih já láččoo vuáđu ubâ väldikode luávdee olgoštem vuástásii ravvim orniimân muuneeldestim tááhust lii tehálâš et virgeomâhááh já palvâlusfälleeh ovdedeh toimâidis oovtviärdásâžžân já pasteh tarvaniđ meid olgošteijee tooimân lii ohtâ šiev tyejiniävvu oovtviärdásâšvuođâ oovdedmist almostit onne ihemuštâlus almostittoo suomâ- ruotâ- eŋgâlâs- já sämikielân já tot lii luuhâmnáálá váldálii nettisiijđin www.ofm.fi toimâttâhhovdâ ucceeblohováldálii sajasâš p proojeektkoordinaattor p virgepiivtâs maŋgâ jieškote-uvlágán syemmilii oovtviärdásâšvuođâäšši varusalmaid já täsiárvu suátipalvâlusâst peeleest sierâlágánij varusalmai oovtviärdásâšvuođâst já täsiáárvust lii saahâ nomâlâssân tast et juáhážân torvejuvvojeh siämmáálágáneh máhđulâšvuođah toohâđ valjiimijd ovdániđ palvâlusâst já šoddâđ palhâšuđ tast uáivild ovdâmerkkân jieškote-uv juávhoid kullee ulmui vuoigâdvuođâlijd máhđulâšvuođâid ovdánid jieijâs syergist já pesâmist sierânâskovliittâsân viggâmuššân lii tuárjuđ eettisijn já eellimuáinulijn aašijn puohâid kiäh palvâlusâst láá váldojeh vuotân oskoldâhrijjâvuotân kullee vuoigâdvuođah já rijjâvuođah torvejuvvoo jieijâs oskolduv hárjuttem vuoigâdvuotâ já piäluštâsvuomij eres pargojuávkku rävvejeh oskolduvhárjuttem sierânâskoččâmâšâin nubbe peeli lii eresárvusâšvuotâ já olgoštem puáhtá leđe njuolgist já puohâi kullood tábáhtuvvee kuás ohtâ olmooš tâi olmoošjuávkku kohtâluvvoo tuhhiittettee sujâttââ eresnáálá ko eres ulmuuh kiäh láá siämmáá sajattuvâst kuávdášlâš täsiáárvu háástus ij távjá lahkin tággáár tiäđulâš olgoštem mut nuuvtkočodum eresárvustittee vuáháduvah puáhtá tiettuđ ovdâmerkkân nuuvt et vuáhádum toimâmvyevih tâi sierâlágán vuárdámušah já munejurdemeh asâtteh jieškote-uv juávhoid kulleid eresárvusâš sajattâhân ige taat távjá tiäđuštuu taat uáivild tom et tiätu juávhoid kullee ulmuin sáttá leđe váddásub finniđ maidnii tâi peessâđ kuusnii puáhtá uáivildiđ ovdâmerkkân sierânâsškovlim tâi maidnii hiäđuid loptejuvvoo peevdi oolâ laahâ kiäldá olgoštem suhâpele etnisii tâi aalmuglii algâpuáttim ave aalmuglâšvuođâ kielâ oskolduv vuáđu-uáinu tiervâsvuođâtile vadulâšvuođâ seksuaallâš sundášume tâi ulmui kullee eres suujâ vuáđuld suhâpiälálâš hemâdem já pennalism ađai simputtem láá olgoštem tâi piävuttem puáhtá leđe almolâš vajemielâlâšvuotâ puáhtá leđe meiddei äštee hälbideijee tâi agressiivlâš tile lääččim puáhtá tiettuđ sänittis viestân kejâstâhhân já lihâstâhhân puáhtá leđe siärvusist sierrim vuálánittem tâi pilkkedem hemâdem lii ijtuáivuttettee oovtpiälálâš fyysilâš tâi sánálâš lattim mast ij lah saahâ huumorist tâi kyevtpiälásâš fliirtist uáivild hovdâsajattuv puástudkevttim mon viggâmuššân lii tovâttiđ vuáláážân tiäđulávt tâi systemaatlávt tagarijd jiegâlâš tâi rumâšlâš kierdâmâšâid moh iä luándus peeleest kuulâ tile vaattâm palvâlusân prooseent varusalmain láá nisoneh ránásáid pyehtih iivne meiddei jieškote-uv suujâi keežild varrim tâi šoddâm já rávásmum jieškote-uv etnisáid juávhoid kullee nuorah puáhtá leđe vuálgus tâi ennuv eres-uv ereslágánvuotâ puoh ij oinuu paajeeld tom kalga kunnijâttiđ vuávsá čorvijd já täsiárvusâš kohtâlem lii ohtâ syemmilij vuáđuvuoigâdvuođâin lii täsiárvusâš já oovtviärdásâš pargo- palvâlus- já oppâmsaje ulme oovdân pargeh vuáđupargojuávkku viärjukenigâsah ráávhutorvejeijeeh já reserviliih kalga lääččiđ tagarin et puohah kohtâluvvojeh vuoigâdvuođâlávt ij lah vääri toos et válduvirdeest mahtnii spiekâsteijee ulmuuh kartâččii kevttiđ ääigi já naavcâid jieijâs vuáđuvuoigâdvuođâi piäluštmân tâi tobdeh jiejâs tile nuuvt unohâssân tâi liččii olgoštum nuuvt čuuvtij et iä haljdiččii uásálistiđ eennâmpiäluštmân sihtee systemaatlávt oovtvuoiŋâlii já pehtilis suáđi ääigi juávhu läčimân juávhust juáháš tiätá ohtsijd uulmijd já lii čonnâsâm toid piävuttem tâi pennalism ij tiettuu toimâ lii eromâš tehálâš oovtvuoiŋâlii juávhu čokkiimist kalga meiddei mušteđ jieijâs kenigâsvuođâid já toimâđ almolâš palvâlusraavânjuolgâdus miärádâsâi mield vuolgâsaijeen piävuttem pennalism já suhâpiälásâš hemâdem tubdâmân já estimân lii nk nollátoleransprinsiip ađai piäluštâsvuomijn ij tuhhiittuu piävuttem ige pennalism monnân häämist láá tavoh main ráŋgáštuvvoo tábáhtusah tutkojeh já kieđâvuššojeh vuáđulávt peenuv uáppá uđđâ koonstâid uáinuh kuleh ulmui táválijd koskâvuođáid kieđâvuššâđ ruossâlâsvuođâid ášálávt já konstruktiivlávt lii tehálâš nuuvt ko eres-uv saajeest elimist jurdâččem- já toimâmvuovijd puáhtá rievdâdiđ taam vuotân eromâšávt sárnum háárán keevti luávkkájeijee saanijd tâi äšittes já hälbideijee kielâ jieijâd juákku-uásádâhân kullee varusalmain tâi kesten iärásistkin kalga kiddiđ eromâš huámášume toos et jieškote-uvlágán juávhuin tâi ulmuin iä kevttuu tagareh säänih moh pyehtih luávkkáđ täid juávhoid kullee ulmuid kuáská almaid já nisonijd etnisii tuávááš oskolduv já suhâpiälásâš sundášume toimâdijn juáhháá kenigâsvuotâ lii jieijâs uásild anneeđ huolâ tast et kihheen ij asâttuu vuđustâsâittáá eresárvusâš sajattâhân verdittijn eres ulmuid pääsi tuulân viälláđ tuubdah et lah šoddâm piävuttem pennalism tâi suhâpiälásâš hemâdem čuásáttâhhân tâi aaicah jieijâd ohtâduvâst juávhuduvâst tâi tuuveest piävuttem tâi simputtem koolgah almottiđ tain ovttuu moosnii čuávvoo peelijn vuáđuohtâduvâd hoovdân škuávlejeijei tâi juávkkuohtâduv komendeijei sosiaalkuraattorân suáldátpaapân vuoigâdvuođâupseerân varusalmaitoimâkode ulmuid tâi jieijâd vuáđuohtâduv varusalmaitoimâkode ohtâdâhovdâsteijei varuskode suáldáttuáhtárân já simputmân tarvanem lii puohâi vuoigâdvuotâ já kenigâsvuotâ vuoigâlâš piäluštiđ já tuárjuđ tupeskippáár kote lii šoddâm piävuttem čuásáttâhhân lii meridum juávkku-uásádâhkuáhtásávt kávnoo jieijâd ohtâduv almottâtavlust já tupemaapist tábáhtusâin toh šaddeh hovdâidâd tiätun mon maŋa toid puáhtá tarvaniđ tállán vuáđuohtâduvâstâd já juávkku-uásáduvâstâd ovdil muu šoddâm meiddei maŋŋaalsân páácá láá oovtviärdásiih laavâ oovdâst ij uážu asâttiđ eres sajattâhân suhepele ave algâpuáttim kielâ oskolduv vuáđu-uáinu uáivil tiervâsvuođâtile vádulâšvuođâ tâi ulmui kullee eres suujâ vuáđuld vuáđulaahâ kiäldoo meid rikoslaavâst já oovtviärdásâšvuođâlaavâst oppâ raavin viirât lase tiäđu oovtviärdásâšvuotâaašijn ravviittâsâst čäittih konkreetlávt veikkâba tom maht kissá loptejuvvoo peevi oolâ tâi maht kiävá jis páácá tuulân viälláđ cd-rom varuskodestâd árvuštâllâmmonâttâllâm maađij čuákánkiäsu maađijpirrâdâh piejâi joton kiđđuv pirâsvaikuttâsâi árvuštâllâm já almosvuávám rähtim kieldâst já koskâsâš suullân km kukkosâš uđđâ maađijjist maađij lii merkkejum eennâmkoddekaavan já vuávám rähtim lii mieldi eennâmkoddeohjelm olášuttemvuávám hahâlistoost já pirâsvaikuttâsâi árvuštâllâm tahhoo kuávluovdedemruttârááju ruttâdâssáin já ton uáivil lii uđđâ nuorttâ-viestâr sundásâš meetter kobdosâš oljosoráasasâš oovtvyeijimrađasâš kyevtsundásâš maađij maađij maađijjist puotâ kylán maađijuási kukkodâh ličij suullân km lii kieldâ máddááuásist uáivilin lii uđđâ maađijohtâvuođâ olášuttem tievâsmitteđ kuávlu tááláá maađijviärmáduv oovdedmân láá tooleeb tárbučielgiittâsâst kirjejum čuávvoo jotoluv ulmeh nuorttâ-viestâr sundásâš maađijviärmáduv já jotolâhohtâvuođâi pyeredem nuorttâ-viestâr sundásâš maađijviärmáduv já jotolâhohtâvuođâi pyeredem ässei jotolâhohtâvuođâi pyeredem ohtâvuođâi pyeredem pyeredem šadda taavaapiäláá väriuásist já ton taavaapiäláá aldakuávlust mii olá kulttuurhistorjálávt merhâšittee kylá puotâ nuorttiibel lasseen kuávlu tergâdumosáid kullee čácáduvah láá já iä lah vuáđučäcikuávluh linjimmolsâiävtuidiskuin lii iänááš uásild meccikuávlust já meccikuávlu kuávlust láá toohum ive čielgiittâsah main láá tutkum molsâiävtulâš meccijođáttuvâi kulttuur- suojâlem- já luánduáárvuh ässeeh láá vuálá love táálu kylást mast iä lah palvâlusah kylä já iänááš uási vuávámkuávlust kulá palgâs kuávlun mast kuáđutmân vuáđuduvvee puásuituálu taha merhâšittee iäláttâs já vuáđu sämikulttuurân lii sämikuávlust pirâsvaikuttâsah čielgejuvvojeh miäldásávt láá haavâ njuálgu tai koskâlâš vaikuttâsah moh pyehtih čuoccâđ ulmuu tiervâsvuotân eellimtilán já makkuuvâšvuotân eennâmvuáđun čassijd ááimun já šoŋŋâdâhân šadolâšvuotân já iälánáid sehe toi koskâsâš vuáruvaikuttâskoskâvuođáid já luándu maaŋgâhámásâšvuotân ohtsâškodderáhtusân rakânâssáid enâdâhân já kulttuuráárbán luánduriggoduvâiguin ávhástâlmân sehe toi koskâsâš vuáruvaikuttâskoskâvuođáid kovvejuvvojeh já toh árvuštâlluvvojeh vaikuttâsân já tarkkuusâllâmoleslâšvuotân kullee vuovvijn sehe sánálávt já máhđulávt rekinistmâslâš tubdâldâhlovoi vuáđuld viärdádâlluvvojeh nubbijsis jieškote-uv vaikuttâs uásild kiddiimáin huámášume vaikuttâsâi čuocâmáid já ulmijd maađijhaahâ ij olášittuu kovvee tááláá tile uđđâ ohtâvuođâittáá tâi eres merhâšittee puárádâsâittáá moh tohhuuččii maađijviärmáduvâst jotoluv vaikuttâskuávlu siste maađij nuávdit maađijjist vyelgidijn álgâuásist tááláá ovtâskâsmaađijlinjáá puotâ meccijođáttâh iärrán ovtâskâsmaađijjist já nuávdit iänááš uásild tááláá jotteemkiäinu šleđgâlinjáá räi maŋa molsâiähtu sajaduvá huksiihánnáá miäcán jotteemkiäinu ulguubel vyelimolsâiähtun tutkoo máhđulâšvuotâ linjij maađij taan uásist kylá taavaapele a tâi mádáápele a monnuuččij rasta tááláá šalde mield já já paijeel rahtuuččii uđđâ šaldeh iä moonâ rasta mut já paijeel rahtuuččii uđđâ šaldeh kylán jotteem tábáhtuvá puohâin molsâiävtuin tááláá šalde pehti maađij nuávdit maađijjist vyelgidijn álgâuásist tááláá jotteemkiäinu šleđgâlinjáá mii lohtâs suullân km uásist ovtâskâsmaađijjân puotâ molsâiävtu meccijođáttâh iärrán ovtâskâsmaađijjist já mana lappâd ton máddáápele sajaduvá loppâmääđhist huksiihánnáá meccijođáttâhân taavaabel paijeel moonnâm maŋa molsâiähtu juátká kylá kuávlun juuvâ taavaabeln olášuttem váátá uđđâ šooldij huksim já já tieđettem já čielgiittâsâst uárnejuvvojeh ávus oovdânpyehtimtilálâšvuođah moi lasseen almostittojeh tiäđáttâsah já tieđettemčáluseh rähtim ääigi lii uárnejum ohtsâšpargopeelijd uáivildum pargopáájátilálâšvuotâ sehe toollum miäldásâš virgeomâhâšráđádâllâm já ráđádâllâm palgâsáin ääigi uárnejuvvojeh kuáhtáámeh vuávám- já vaikuttâskuávlu ässeiguin já toos lohtâseijee kuullâm monâttâllâm juáhás kyevti muudon rähtim ääigi ráhtoo vuávám árvuštâllâm tohâmân ääigi ráhtoo pirrâs tááláá tile kuvvim hämmejuvvojeh molsâiävtuh asâttuvvojeh vuávám kyeskee ulmeh sehe ráhtoo vuávám tárbulijn pirâsčielgiittâsâin sehe vuávám uásálistem já tieđettem orniimist rähtim ráhtojeh árvuštâllâmohjelm já tast ohtâvuođâvirgeomâháá adelem ciälkkámuš vuáđuld ääigi tärkkilistojeh pirrâs kyeskee tiäđuh já vuávámmolsâiävtuh árvuštâlluvvojeh já viärdáduvvojeh molsâiävtuh ráhtojeh iävtuttâsah vaikuttâsâi lááivudmân já vuávám čuávvum orniimân tuáimee pirâskuávdáš pivdá árvuštâllâmohjelmist ciälkkámušâid eres lasseen kieldâst já eres virgeomâháin virgeomâhááh aalmugjesâneh ornijdumeh irâttâsah vuáđudâsah já eres siärvádâhpeleh pyehtih kyeđđiđ uáivil árvuštâllâmohjelmist pirâskuávdážân servâm maađijvuáváámân uáivilin lii čielgiđ muuneeld haavâ kyeskee pirâsvaikuttâsâid nuuvt et taid puáhtá väldiđ vuotân vuáváámist já haavâ kyeskee miärádâstohâmist iä tohhuu haavâ kyeskee maađijlaavâ miäldásiih miärádâsah almosvuávám ráhtoo nuuhâm maŋa tâi jotolâh já viestâdemministeriö taha almosvuávám tuhhiittemmiärádâs kalga čielgâđ moin vuovvijn pirâsvaikuttâsâi árvuštâllâm já ohtâvuođâvirgeomâháá tast adelem ciälkkámuš lii valdum vuotân valmâštuvá ive aalgâbeln miäldásij čuávdusij olášuttem puáhtá vuávámkiärgusvuođâ peeleest vyelgiđ joton tolemustáá ive lii virgálávt uáinimnáálá kieldâvirgádâh pirâskuávdáš puáhtá uápásmuđ meid čuávvoo soojijn kieldâkirjerááju luándukuávdáš puáhtá uápásmuđ interneetist siijđoin www.tiehallinto.fi/repojoki-kuttura pirâshâltâttâs siijđoin www.ymparisto.fi ympäristökeskukset arviointi ja olevat maantie evankellâš-luterilii kirhoost toimâttuvvojeh serviddevaaljah main väljejuvvojeh jesâneh servikudij kirkkostivráid tâi serviddeovtâstuumijd kullee servikuudijn ohtsáid kirkkostivráid já servikodderaađijd munejienâstem uárnejuvvoo servikudij kirkkohiärávirgáduvâin tâi servikoddetoimâttuvâst jyehi peeivi tijme sehe máhđulijn eres munejienâstemsoojijn meridum aaigij servikode jeessân puáhtá jienâstiđ muuneeld mon peri munejienâstemsaajeest almottâtmáin vaaljâtoimâulmui já čäittimáin persovntuođâštusâs tâi monnii kelijdeijee čielgiittâs persovnvuođâstis lii vuoigâdvuotâ jienâstiđ ton servikode iävtukkâslistoi kuállus iävtukkâs mon servikoddeest sun lii merkkejum mieldi orroo servikode jesânin sehe jienâvuoigâdvuođâlij luvâttâlmân servikode munejienâstemsaajeest jienâsteijest lii máhđulâšvuotâ uápásmuđ iävtukkâslistoi kuálusân servikode munejienâstemsaajeest jienâstijn kalga jienâsteijee jiešráđálávt väldiđ čielgâs jieijâs servikode iävtukkâsâin servikoddeest uárnejuvvoo čuávuváin munejienâstemsoojijn čujottâs tijme kirhoost tijme äigitavlu vyelni kiän naavcah lihâdiđ tâi toimâđ láá tommittáá kiäppánâm et sun ij peesâ jienâstem- tâi munejienâstemsajan merettes vaigâdvuođâittáá uážžu jienâstiđ muuneeld jieijâs pääihist tâi suu valjim olmooš kalga almottiđ päikkijienâstempivdem vaaljâlävdikoodán kirjálávt tâi puhelimáin kirkkohiärávirgádâhân majemustáá ovdil tijme ohtâvuođâst puáhtá jienâstiđ meid omâhâštipšo torjust adelum laavâst uáivildum omâhâštipšoo almottâttâmluámáttuvah láá finniimist kirkkohiärávirgáduvâst áávusorroomaaigij lasseen lii kirkkohiärávirgádâh áávus tijme räi puhelinnummeer lii servikode vaaljâlävdikode peeleest lahtemnáál šaddee algâalgâlâš kulluuttâsân merkkejuvvoo lii lamaš uáinimnáál servikode almottâstaavlust lii almostittum kiäinu já äigitavlu kuávlust tme oovdâst tme škoovlâ šiljoost tme já ratkuuttuvâst tme käävpi lunne tme šiljoost já kuávlust tme šiljoost tme räjikosáttuv ratkuuttuvâst tme pygálusääiđist tme šalde parkkisaajeest tme šiljoost tme tiervâsvuođâkuávdáá seŋgâuásáduvâst* já kuávlust tme oovdiš eemeedškovlâ tme tme tme škoovlâ riddoost tme ratkuuttuvâst luvâttuvâst kuávlust já tme luvâttuvâst* tme käävpi oovdâst tme ratkuuttuvâst tme kyelihamânist tme ovdii škoovlâ šiljoost tme ovdii škoovlâ šiljoost já kuávlust já tme maađij keejist tme kappel šiljoost tme maađij keejist tme škoovlâ šiljoost tme palvâlempääihist* *=jienâstemsaje siste ij autost servikoddevaaljâi moh toimâttuvvojeh iävtukkâslistoi kuálus lii uáinimnáál servikode kirkkohiärávirgáduv almottâstaavlust čujottâs kuálus lii uážžumnáál kirkkohiärávirgáduvâst ton áávusorroomaaigij vu vá tme servikode vaaljâlävdikode peeleest lahtemnáál šaddee algâalgâlâš almottâsân merkkejuvvoo lii almostittum servikoddeest toimâttuvvojeh servikoddevaaljah main väljejuvvojeh ive aalgâst älgee neelji ive pajan jesânid kirkkorááđán algâttuvvojeh kirhoost tijme taan servikode mieldi orron merkkejum já ihheed majemustáá tevdee servikode jeessân uážžu jienâstiđ kirhoost tme räi já jienâstemsoojijn kávnoo tiätu meid servikode päikkisiijđoin čujottâsâst inarinseurakunta fi sehe čujottâsâst seurakuntavaalit fi servikode vaaljâlävdikode peeleest lahtemnáál šaddee algâalgâlâš kulluuttâsân merkkejuvvoo lii lamaš uáinimnáál servikode almottâstaavlust on almostittum táálu uásádâh ovdâsvástádâs kirho sämipargoost lii sämipargočällee kiän toimâsaje lii pispekode tuámukapittâl lii nomâttâm ráđádâllâmkode mon saavâjođetteijen tuáimá pispe láá jesânin nuuvt sämikuávlust ko tom ulguubeln-uv ässee sämmilij já aanaarsämmilij ovdâsteijeeh sämipargo kulá toimâlâš uásádâhân västiđ uásádâhhovdâ kirkkoneuvos toimâlâš uásáduv äššitobdee toimâkován kuleh eres lasseen meid sämiääših sämikielâ sistetuállee ekumeenlâš salmâkirje váldoo kiävtun ive tassaaš asâttum pargojuávkku lii uážžum valmâšin salmâkirje sarnum sämikieláid nuorttâsämikielâ uási oovdâst ortodoksâlâš ärbivyevi váldoo kiävtun ekumeenlâš já maaŋgâkielâlâš immeelpalvâlusâst mii tuálloo sämmilâškirhoost tme já páiháliih láá skeŋkkim ruuđâid kirje kuástidmân uási salmâkirje materiaalâst lii lamaš kärvisin jurgâlum tárbulii jurgâlempargo láá toohâm jieškote-uv sämikielâ äššitobdeeh láá lamaš váldučällee sämipargo čällee pastor pispekoddeest já kieddiruávást tavesämikielân láá salmâd aanaarsämikielân láá salmâd já nuorttâsämikielân láá kirkkoviäisud já rukosid láá še evangellâš-luterilii kirho ärbivyevi miäldásiih rukkoospuudah já ráámmátpitáh nuorttâsämikielâlâš uásist lii muštâlum maht eehid- já iiđeedrukkoos puáhtá olášuttiđ ortodoksâlâš kirho ärbivyevi mield talle-uv ko pappâ ij lah ooleest lii saahâ vuossâmuu ekumeenlâš já kirholâš kirjeest mii lii almostittum jyehi sarnum sämikielân suáldát ekumeenlâš salmâkirje puáhtá tuárjuđ sämmilij kulttuurlâš identiteet já nanodiđ tooimâid siäiluttiđ áinoo algâaalmug kielâid eellimvuáimálâžžân suáldát salmâkirje čuávu oornigist suomâ- já ruotâkielâlijd suáldát salmâkiirjijd moh láá jo lemin kuástideh já jyehih taid pavâluskenigâssáid palvâlusân lavkkim ohtâvuođâst salmâkirje kiävttoo suáldátsiärváduv rukkoospuudâin já immeelpalvâlusâin sehe rukkooskirjen pyehtih leđe ovdâmerkkân saalmâ veerstah tâi rukoseh jieškote-uv kielân sivnedmân uásálisteh išedeijeinis pispe já ubâ arkkâpispe sehe kieddipispe tuáimá tavesämikielân lasseen immeelpalvâlusâst loheh teevstâid já oovdânpyehtih muusik jieškote-uv ulmuuh tavesämi- aanaarsämi- já nuorttâsämikielân ovdâsteijen juhleest lává pargojuávkkuhovdâ kenraalluutnant sehe suáldátlääni komendeijee kenraalmaajuur oovdâst räjikosáttuv komendeijee eeveerst tiättun kirkkojuhleest adeleh puh e-mail jouni.parviainen@mil.fi čällee puh e-mail erva.niittyvuopio@evl.fi kirkkojuhle ohjelm ive lii stuárrum láá lase rakânâsah láá stuárrum lii rahtum vuojâdemhalli pyecceevuotâtáálu poolistáálu stuárráb kirjerááju tááluh láá eenâb škovlâ lii stuárrum lii rahtum meid suotâstâllâmsaje já kävppikuávdáš láá kävppid já ton nommâ lii lii ohtâ spellâkävppi maŋgâ pivtâskäävpi já veikkâ moh lii viehâ ucce já tobbeen láá čuávuvâš mašineh ohtâ stuorrâ čokkerađe käämmintáálu lasâsokkelo kommetáálu rakkeet kettigkarusel possujuna maisemajuna já maailmpyerá lii ain kiddâ talle ko lii muotâ nommâ lii kita lii ovdánâm láá eenâb uáppeeh já máttáátteijeeh uáppeeh tottâleh pyerebeht ko tääl já láá pyerebeh ráŋgáštâsah tunjin puátá tállán reivâ pááikán já tust váldojeh puoh elektroniikmašineh meddâl já tagareh ráŋgáštâsah aassim ive já värrejim maasâd láá kulmâ párnáá lii nubbe já kuálmád lii stuorrâ táálu já vala stuorrâ šiljo-uv lii lasanâm ulmuuh halijdeh uáiniđ keččâmâšâid lii ohtâ čäcičierâstemvieltti kovdeeääldis kolmâääldis párnáiääldis njuškimtorni m olluv já kyehti vuojâdemáldá tain vuojâdemáldáin puáhtá njuškođ njuškimtoornist vuojâdemhalli lii rahtum ive lii vala-uv putes já áimulieggânem lii estum já luándu láá vala-uv pyeri oornigist já viehâ vijđáh luándu lii pyereest siäilum já pyereest lii eellim-uv tääbbin kalehân mij sämistááluh mättip tuulâ cokkiittiđ veikkâ ááimust kočâdiččii ~šlettee puškoh kale ferttee muštáđ väldiđ niijbe já riššâsaagijd láábâs tääbbin veikâ moh automaattilâš tullârussoo cokkit tuulâ tyehikoccee maid kissá vierâlij ákku ááhust velžittij joo kalehân mij tyehikocceevuosâišedeijeeh mättip tipšođ veikâ vierâlâm ááhuid-uv peri haldâšiđ nuávlui čoonnâm já tiälgudem já pyeccei uásuttem vuoi-vuoi-vuoi jo hemelii panjig já sotepittá tääl ferttee väldiđ anon stáálui automaattilâš pyeredemohjelm kieđâ pyereed ko käähvi vuášá te ferttee cokkiittiđ tuulâ ive já mun láá ennuu kerditááluh já ráiđutááluh lii talle stuárrum hirmâdávt mutâ syemmiliih láá kuittâg vala váhá eenâb láá puáttám kyehti hooteel já ennuu käävpih kulmâ kävppikuávdáá já ohtâ suotâstâllâmkieddi láá sokkelo rakkeet kirno čokkerađe jna ij puáđi esken ko juovlâmáánust lii masa jo kaavpug ennuu uđđâ ámátteh om škovlâstivrejeijee ko škovlâliih láá nuuvt vildááh škoovlâst láá hirmâd nánnáás uáppeeh ive mutá ive láá hirmâd ilbâdis uáppeeh láá talle ennuu käävpih turistáid puohah mättih sämikielâ elektroniik lii ovdánâm láá meid puáttám kirdemkieddi poolisasema vyeimilágádâs stuárráb škovlâ já pyecceeviäsu láá kävppid láá pivtâskäävpih ravintolah já láá puurrâmkäävpih šadda tálumáálár ko mun lijkkuum mááláđ hirmâdávt lii hirmâd stuorrâ táálu já jieččân vuojâdemääldis láá kyehti nieidâ lii já nubbe lii ahâsâš must lii kandâvávvá mp must lii vala iššeed tot lii hirmâd muččâd láá meid ennuu poccuuh jyehi peeivi liäibuččim já ličij pyeri mielâ ive peeivi sämiuđđâsijn liigast já vuoitij spellui lii paijaanmin já ubâ kieldâst ennuu láá kulttuurkuávdáš aalmuglâšmecci speelah já puoh tábáhtumeh iivijn syemmiliih láá varrim já álgám luuhâđ sämikielâ lii tääl sämmilij tile lii kal hirmâd pyeri tuđâvááh tääl hirmâd tuđâvááh soŋŋâ ađai itten muáttá vuosmuu keerdi taan täälvi já puolâš lii ive já lává ovtâstum lii kaavpug kost láá kulmâtuhháát ässed puoh mättih sämikielâ lii stuorrâ suotâstâllâmsaje lijkkum enâmuštáá čokkeraađeest tot lii hirmâd kukke tot mana ubâ suotâstâllâmsaje pirrâ mun lam ton vyeijee lii meid stuorrâ kävppi mon nommâ lii uážžu puohlágánijd tävirijd ettum ete áimu ij lieggân lii hirmâd liegâs já täviv lii koolmâs já ennuu muotâ ennuu pygálysah ive kuávdáš lii styeres láá eenâb ko láá tääl ässein láá sämmiliih mast peeli láá aanaarsämmiliih já peeli tavesämmiliih lii stuorrâ kävppikuávdáš lii jyelgipállukieddi já tast lii lastiksino lii sirdum kävppikuávdážân lii jieŋâhalli já vuojâdemhalli ij jiäŋu pyereest tälviv já tot lii ennuv lieggâsub ko tääl muáttá maŋeláá kuohtuuh láá áimulieggânem suujâst lii ennuv ko čääci lii liegâs jotteem lii hiälppu ko škoovlâst lii pyeri máttááttás leirâškovlâ mun poottim škoovlân purâdiđ mij kuálmádluokkâliih já motomeh eres luokkâliih moonâim vyerđiđ taaksi tuálvui mij kuálmádluokkalijd káámpán mij tuálvuim tävirijd siisâ maŋa vuolgijm hárjuttâlâim áimukuávluid luostâttâlijm vuálus maŋa mij purâdijm lâi rijjâääigi lâi nieidâi suuhâmškovlâ já kaandâin sävni nieidah lijjii suuhâm já kaandah sávnum te mij nieidah moonâim sávnuđ iä álgám suuhâd lâi hävski eelijm vuojâdmin maŋga keerdi hirmâd kolmâ čääsist nieidah lijjii sávnumin tohon poođij hirmâd lojes riemnjis poođij kuulmâ meetter kiäčán mist tot suorgânij já ruotâi patârâsân mij vuolgijm siisâ já puurâim eehidpitá já poogâim eehidtooimâid mijjân luhhui eehidmaainâs já talle puoh algii uáđđiđ iiđeedpitá já hárjuttâlâim kevttiđ kompassi lâi hävski mij aalgijm purâdiđ mun luuhim jiemge huámmášâm ko äigi kuulgâi mij poosijm läätyid suhhii peessim suuhâđ jo nube keerdi lâi eehidpittá eehidtooimah já eehidmainâs já puohah algii uáđđiđ puurâim iiđeedpitá mij tuudhâim aašijd maŋa mij piejâškuođijm tävirijd laavkân já moonâim vyerdiđ taaksi taksi poođij já tuálvui mij škoovlân lk lâi kulmâ kuobžâ já iilvâs já neeti njuámmil já riemnjis já ohtâ puoidâ já puoidâ já ijjâlodde já kaiccâ lijjim tobbeen perruin lâi hävski tobbeen oorvij ennuv lk vuolgijm moonâim vuosmustáá avdoin eeči oostij munjin lahcâjieŋâ mij moonâim mij puurâim evvisijd mij moonâim mij ostijm njálgáid mij moonâim mij vuordijm katamaraan mij moonâim hiävušráttáiguin kulmâ kilomeetter lâi iiđeed mun raccastim já kuálástim lâim tobbeen oovtâ oho mij vuolgijm pááikán maainâs peivi mun šoddim nommân adelui jiem vala tiättám jieččân noomâ mutâ tääl lam jo tom oppâm mun šoddim lijkkojim muu eeni mielhist lijjii ohtsis vittâ uábi já viiljâ já obijgijn lâi hirmâd hitruu sierâdiđ já eemeed lâi nánnáá moonnii hitruht já pyereest talle kesimáánu aalgâst munjin tábáhtui ohtâ äšši mii rievdâdij muu ubâ eellim vaaldij muu meddâl muu perruu lunne fakkist puoh hitruus sierâi kooskâst almai já nissoon valdijn muu meddâl lijjim aaibâs sorolâš vuolgijm kuusnii mon nissoon já almai koččoin mun tuše oođđim ko poollim lijjii nuuvt ennuu ulmuuh tohon poođijn vala nieidâ já kandâ mun huámmášim et nieidâ já kandâ láin toi nissoon já almaa párnááh kiäh láin muu váldám mij vuolgijm aainâs-uv ulmuuh ettii nuuvt muu uđđâ peerâ nieidâ kandâ nissoon já almai irâttii sierâdiđ muin mutâ mun poollim vala-uv jiem mušte mon ennuv mij vuolgijm mun ucánjáhháá hárjánim muu uđđâ perrui sierâdiđ hirmâdávt já lijkkuđ uđđâ perrust pááikán mun meid hárjánim mun kaačâm pirrâ táálu ko lam njuoskâm teikkâ mudoi-uv motomin lii hirmâd hitruu lijkkuum hirmâdávt leđe ko oinim muottuu vuosmuu kerd imâštillim et mii tot lii já ko tot lâi vala nuuvt koolmâs-uv muu peerâ vuálgá kuusnii škoovlân káávpán teikkâ kuusnii taggaar sajan ohhoost mun pásám ohtuu masa ubâ ääigi mutâ motomin mun poorgâm aašijd moh láá ulmui mielâst hyeneh suháh láá häävskih muu peerâ lii vuálgám já lamaš kuhheeb ääigi meddâl muu lii tipšom kiinii eres ulmuuh láá ennuu já mun lijkkum tain pyeremus penuvskippáár lii lah ennuu eres pennuigijn uápásmám vahtiim mii táálu kiinii puátá mii táálu luus teikkâ lii táálu alda te mun umástâm puurâm ennuu jis lii pyeri purrâmuš purrâmuš ij lah nuuvt njaalgâ ko ulmui te tast mun jiem hirmâd ennuv lijkkuu uáđám ennuu lii kale viehâ tulcce mun uáđám lâi ovdil taggaar koori mast mun kolgim pissoođ ubâ määđhi mutâ ko mun vuoksim te tääl mun jiem innig taarbâš leđe tast lâi-uv jo ucce munjin eellim lii lamaš pyeri já munjin lii sattum veikkâ mii lk lah lâm ihásâš tun lah lam čiččâmnubáloh iásâš lii tuu mielâ purrâmâš mielâ purrâmâš láá piärgu pulâh tun aasah aasâm já máánust tun lâh šoddâm lâm šoddâm juovlámáánust tust viljâh teikkâ uábih láá uábi já viljâ tust elleeh láá pennuu tun lâh šoddâm lâm šoddâm tuu eeji já eeni noomâh láá eeji nommâ lii já muu eeni nommâ lii lâi tuu lk máttáátteijee luoka máttáátteijee lâi tun allergisâš lam allergilâš lieđikoovjân já suoinijd lii mielâstâd pyeremus elleekove mielâ elleekove lii etsimässä šaddoid tust kandâskippáár lii kandâskippáár suu nommâ lii nommâ lii fani uccáá tuu suhânommâ lii suhânommâ lii rijjapuálukodde rijjapuálukodde lii vuáđudum lam servâm čohčuv fáárun rijjapuálukode tooimân ko tot lii vuovâs ja uážžu išediđ ulmuid láá kuohtii ohhoost hárjuttâsah main mij hárjuttâllâp puálualmaa tááiđuid taarbâš maaŋgâlágánijd tááiduid já tiäduid ovdâmerkkân vuosâiše já časkâdemtááiduid lii ohtâ časkâdemauto ohtâ čäciauto ohtâ ulmuifievridmauto áimukuáddávuájáán pehhee ađai möŋgee já käärbis jiem pyevti vyeijid autoin ko must ij lah vyeijimkorttâ vala pyevti porgâđ ennuv ko must ij lah nuuvt ennuv hárjánem mutá tot lassaan ubâ ääigi mii saavâjođetteijen lii já uásuduvâst láá suulân ulmud ij lah moonnâm návt pyereest iivijn ulmuuh láá lamaš tooimâst fáárust nuuvt uccáá ete keeikan lii karttâm vyelgiđ jobâ ohtuu mist láá suulân keikkad ivveest puálukoddeest tuáimá meiddei nissoontoimâkodde mii lii vuáđudum saavâjođetteijen lâi já tast maŋa ain kidâ taan ive räi čuággih ruuđâ ovdâmerkkân hávdidmijd orniimáin já käähvi falâmáin jyehi oholoopâ mun eeči enni já moonnâp moottorkilháin kuálástiđ jâ uágguđ ubâ peeivi lam viššâl puuhâđ raaigijd já vyeijiđ kiälháin cokkid tuulâ já mij puurrâp evvisijd maŋa moonnâp pááikän čollip ráávduid já enni vuášâ kyelemáállás mun já äijih njuskejeen auton já vyeijeen uccâ meccijávráá riidon kesiuággoon vejeháijd tot lii hitruu iälám meiddei uštemin eijijn kuávžurijd finnee šiev sälttikyele meiddei koldep äijih kesiviäsu riddoost vuášá kuolijd já potákijd sávjáin mij pivtep šaapšaid viermijn já enni moonnâv suáppud ehidist moonâm iđedist fáárun ko tot lii hitrup kuohâđ mij lep kiergânâm moonnâp äiji luusâ čolliđ šaapšaid adelep äijihân muáddi passeemkyele já loopâid kalmadittep meiddei iälâm tuohâstmin viljâpeelijn jiešrahtum härssee moin pivdeen puškoid šaapšâid já vuáskunijd läävee juoŋâstiđ já mun iälám meddei kuohâmin piejjih iskukoukuid jáávrân já mun-uv iälám taid motomin kuohâmin álgá puohâin lii huáppu uástiđ skeeŋkâid tiilájeh skeeŋkâid keččih laasâin kii lii tuhme kii ij lii hävski ko finnee skeeŋkâid eellip säävnist puurrâp čuárbpeeli já kiiŋku vala lii hävski keččâđ telkkar ko tobbeen láá pyereh ohjelmeh eellih hävdienâmijn mij eeči enni já muu kyehti uábi aasâim nuuvt juovlâäijih sáárnui sämikielâ lávluh juovlâlavluid lk já kozzsäplig puoidâ já kozzsäplig monnii riidon toh oinii nuárju toos poođijn vala krokodiil já väälis halidij puurrâđ puoiduu kisá já kozzsäplig mutâ luhhoost toos poođij talle hai já tot hai puurâi tom krokodiil kiäst lâi pakkâ nieidâ já sust lâi pakkâ moonâi káávpán uástiđ coca-cola juuvâi tom já talle sunjin šoodâi-uv koolmâs vuolgij pááikán še poođij pááikán já sun lâi uástám sunjin uđđâ vuálpu lâi ovdiipeln ruškis váimu sovâttij uđđâ vuálpus já lijkkui toos já riemnjis ohtii puásui mon nommâ lâi tot lâi vala vuásáš te meeccist šoodâi nommâsâš riemnjis njolgestij miäcán já talle sun ooinij riämnjá já juurdij tom poccun já eeđâi sunjin ete puáđi sierâdiđ muin poođij já huámmášij ete tothân lii-uv puásui já käskistij já tast vorrâ kulgâškuođij čiäruškuođij já tuše povvâstij muttui ijjân taasnijn muttui ivnetäsnin já talle muttui aaibâs čappâdin tääsnih já máánu muttojii čuovjâdin já polâškuođijn oppeet iiđij uáinusân já kuškij voorâ já tast maŋa já láin skipárušah já styeres já styeres spelláin säähly lâi mollâvahtâ já ucceeb ij kuássin finnim moolâ tontiet ko pállu-uv lâi nuuvt styeres ete jis tot teeivâi ton ucebân te sun roovâi káávvud já sunjin sattui ferttij meiddei ubâ ääigi leđe várugâs ete stuárráb ij tuolmâst suu oolâ ige časke suu mailain lâi tiäđust-uv meiddei nuuvt uccâ maila ete tot luoddânij jis sun teeivâi páálun oppeet ferttij váruttiđ ete ucceeb ij čaaŋâ suu pusseer vuálá čaŋaldittiđ suu ucceeb šoodâi-uv styeresin já talle spellâ jotkui táválávt kiällu čuojâškuođij já almottij návt ete spellâ lii nuuhâm maŋa pottii uđđâ spelleeh já speelah juátkojii táválávt já puohah lijjii iloliih aasâi halidij tuálvuđ motomijd skeŋkkâpakettijd lovettáá vyeijilij poccuin riehâ vala maajeeld já ááigui tuálvuđ pakettijd ulmui tááluid skeŋkkâsekkâ koočâi já paketteh paccii tohon smietâstij ete sun ferttee vyelgiđ uuccâđ pakettijd kaavnâi-uv pakettijd meeccist mutâ maacâi toigijn jieijâs pááikán tontiet ko ij tuostâm innig ohtuu vyelgiđ vyeijiđ já tuálvuđ pakettijd paccii vyerdiđ čuávuvâš juovlâid peenuv moonâi káávpán já monâdijn ooinij čájádâm pennuu vaaldij pennuu páikkásis olmâ omâsteijee lâi ucâmin pennuu já teeivâi eeni táálun mainâstij ete pennuu nommâ lii kiijtij eeni já adelij iänán ruuđâ vuolgij káávpán já oostij toin ruuđâin kyelimáállás tarbâšijd sun vuošâi tom já puurâi pijsái vala nuuvt ete enni peesâi mađhâšiđ eelij já poođij maasâd ohtii nieidâ mon nommâ lâi lâi jo ovdâškoovlâst čokkáá luoka majemuu rááiđu kulmeest vuosmuš tijme tot lâi tánssámtijme eeđâi hop hop pajas vuálus ij pissoom fáárust uážžu moonnâđ olgos huuihij máttáátteijee kommepeŋkkâ aalgij njuškođ já soođhâi hirmâdávt kullui jo tot lâi peeŋkâ suijâ kiäluh já poođij luokan sun hoksái ete máttáátteijee pevdi lâi cuovkkânâm máttáátteijee poođij te tot lâi hirmâd suttâm já máttáátteijee tiäđust-uv sujâttij škovlâ nuuvâi te sáárnui ennijn ton puudâ tábáhtui hirmâd ko peŋkkâ aalgij sotkâđ kullui kili koli forgâ ubâ škovlâ lâi aaibâs sotkum ij lamaš innig mihheen maid puáhtá cuovkkiđ tot varrij paješkoovlân meid peŋkkâ soođhâi mutâ ij kiergânâm ennuu ko škoovlâ táálualmai poođij já uážui kiddâ peeŋkâ peeivi tot cuovkkij tom peeŋkâ täärhist peeŋkâ mij tuálvuim tävirijd siisâ talle mij kuárŋuim oolâ lijjii mučis uáinuseh mij lâim peessâm oolâ te mij lâim aaibâs njuoskâseh ko riškáttâlâi nuuvt ennuv mij lâim čokkáámin keeđgi alne te miinii peškittij vyellin já puohah suorgânii luuvâi mijjân eehidmainâs sun luuvâi tággáár mainâs mii lâi uccâ loddáást mast lâi lammâšum suájá maainâs muštâlij neelji piegâ maađijist ijjâ lâi moonnâm te mij aalgijm meccitäiđim mij moonâim möökin lâi purrâmâš taksi poođij šiiljon já viežâi mii škoovlân šadda tonttu ohtii tonttu kiän nommâ lâi aasâi juovlâäijih lunne lâi nuuvt virkkuu ko išedij juovlâäijih ete kaartâi skeeŋkâi siähán kaartâi uccâ nieidii pááikán jurdij ete nieidâ lâi nukke moonâi aldeláá nuke te tot huámmášij ete tot lii-uv olmâ nieidâ nieidâ koocâi tot juurdij nukken hiämáskij ko nieidâ poođij kaačân aldeláá já sirâdškuođij suin lâi ruokkâd já eeđâi joskâđ sierâdmist muin ij jooskâm veikkâ ryevdilääigist kesiččij ij kuullâm sárnum ko lâi nuuvt ucce ij halidâm ete kihheen sierâd suin huuihij nuuvt korrâsávt ko puovtij já nieidâ kuulâi uccâ civkkem suorgânij ko kuulâi civkkem keejâi já eeđâi tun tuođâi-uv olmâ tonttu mun kale tonttu čuárvui tuot lii kost lii ruvdu čuárvumáin lii eeđâi nieidâ já toontust šoodáin skipáreh veikkâ nieidâ ij kuullâmkin pyereest toontu nieidâ koijâdij ete kost tot áásá aasâm juovlâäijiháin lâi ilolâš ko uážui uđđâ skippáár eeđâi nieidân lii hirmâd ahheev muu pááikán lâi nuuvt ustevlâš ete ááigui tuálvuđ toontu maasâd siämmást tuálvuđ taam reeivâ juovlâäijihân koijâdij mun halijdâm purrâmâš suoi vuolgijn já pessáin te juovlâäijih kiijtij nieidâ ko lâi puáhtám tom lappum toontu maasâd juovlâäijihân halijdij tom nieidâ tonttun ko ohtâ uđđâ tonttu lii tergâd juovlákulttuurân adelij juovlâäijihân reeivâ juovlâáptu já juovlâäijih moonâi keččâđ nieidâ ete lii-uvks tot tiervâs juovlâäijih vuolgij skeeŋkâid jyehhiđ te sun tuálvui siämmást reeivâ nieidâ iännán luuvâi enni lam tääl tonttu jiemge pyevti puáttiđ innig pááikán nieidâd čiärui luhokonjâlijd ko pärni uážžu leđe tonttu mon lii ain halidâm-uv já vuolgijm kirdemmašináin mij moonâim mii pááikán mij vaazijm mij puurâim peeivi mij moonâim já vuordijm tobbeen vittâ tijme lâi taggaar formularađe ete koolgâi teddiliđ puálu já koolgâi porgâđ ete ij šoodâ liijkás korrâ liähtu tâi tot ravva meddâl ton raađeest ehidist mij moonâim kirdemyhtiöin leim oovtâ-kyevti ääigi uáivikaavpugist kost mii viežâi mii autoin kaavpugân kost táálu lâi lâi hirmâd kume já ubâ peivi lâi kume lâi ennuu lieggâsub ko eelijm jyehi peeivi vuojâdmin peeivi mij eelijm riddoost mii lâi väljejum motomin fijnásumos riddon já lâi tot uáli fiijnes ko mun kaallim te mun suorgânim ko taggaar uccâ rapu oolâ ain tuolmim ulmuuh jurdii mii čekkilâžžân já motomeh ryešilâžžân peeivi mij eelijm taggaar kaavpugist ko já tast joođhijm eelijm vain puáris kaavpugist lâi lanne mon siste lijjii puohlágáneh käävpih ravintolah já kyehti kirho-uv puáris kaavpugist lâi hirmâd kume ko tohon ij peessâm pieggâ vääri alne lâi meid lanne mut ep vuálgám tohon ko lâi nuuvt kume já tohon lijjii läävhi porthááh eelijm ravintolast mon nommâ lâi meddâl puáđidijn mij moonâim autolauttain vuonâ paijeel fiinnijm ustevijd kiäi noomah lijjii já mij eelijm oppeet tobbeen fiijnâ riddoost já ton maŋa mij moonâim meddâl taggaar värivielti mield ete tobbeen ij puáhtám vyeijiđ lappâd ete jos oovdeld poođij auto te nubbe koolgâi murdettiđ vyelni oinui jo lijjii ennuv paldluvvâi pivtâsputikkeh kuus iä čaahâm vissâ ko ulmuu siämmáá ääigi siisâ oinim kolbâcuobbuid táálu šiljoost tažâligijd já kuovdijd oinim miestuin kuusah já aasih vazzii kost sáttojii uccâ kuolijd já rapuid oinim meerâst mij vuolgijm te enni poođij cuvnâđ muu ko maašin vuolgij lijjii meid vyelgimin syemmilâš párnááh já mun já muu uábih sierâdijm toiguin mij moonâim kuuvl tuálvui muu vyeijiđ suu mij leim nube peeivi toos tot kyevti oho mätki nuuvâi sárnuh serbia kielâ te mun opâttâm tääl muáddi sääni jutro iiđeed dan peivi veče eehidpeivi noć ijjâ ohtii uárree nommâ lâi lâi čeppi suáládiđ lode moonijd moonâi lode moonijd väldiđ tobbeen lâi nubbe uárree já tot lâi-uv jo váldâm taid moonijd tain šoodâi rijdo ij vuáittám nube uárree suutâi tast já aalgij hárjuttâllâđ já raahtij olssâs čurmâmseehâ poođij juovlâ já juovlâäijih poođij vahâgist čurmâdij suu ige juovlâäijih adelâm läähjijd ovdilgo piivdij addâgâs talle piivdij addâgâs juovlâäijihist já talle uážui läähjijd lk lâim taan čoovcâ lijjii mučis uáinuseh lijjii säävnist nuuvt mist lâi nieidâin suuhâmškovlâ lk aalgij kaandah algattiispellađ jyelgipáálu lam puátimin olgos já käččih viärmán láá pukkitaistelust iä lah vala páttám olgos tijmekooskah láá masa ain mut láá eenâb juávhu lk čievčâm jyelgipáálu maŋga moolâ uáinoo oovdis njuškomsuilo puátá já taha moolâ jee jee láá aaibâs vielgâdeh nuuvt fiijná šoŋŋâ kirdá almeest tábáhuvvá vyelitääsist lk reeisu ja nieidah-lávlumjuávkku vuoitij jieijâs sarja taaiđâtábáhtumest já peesâi tápáhtumán muoi já čälleen tast maid mij poorgâim tobbeen vuolgijm bussijn uási vyelgein lâi vuálgâm jo lonottui vyeijee lijjii hävskis ulmuuh kove hárjuttâl mij iäráseh poođijm te poođij tohon lâi vuálgám jo oho ovdil enijnis já ejinis puovttijn hotel kost lijjii-uv jo vyerdimin já mij viežâim mii čovduu respaast viste nummeer lâi maŋa mij moonâim puurrâđ škoovlân tobbeen lâi makaroonloovâ purrâmuššân kove skovlâsiljoost vyerdimin purrâmuš maŋa mij eelijm šoppaamin kaandah šoppaamin já nieidah kävppitorist oostij tobbeen lahčâjieŋâ já liipu mij moonâim maasâd hotellân te mij keejâim mij vuolgijm kulttuur tápáhtume algâjuuhlán tobbeen čuojâttij kote lâi jazz-bändi já kertovat kote lâi niedâi lávlumjuávkku kove mii juávkku algâjuhleest iä lamaš ennuu ulmuuh poođijm maasâd hotellin te jà viežžáin tonnikyelipiza eehidpittán já mij hárjuttâláin ton puudâ lavluu maŋa mij moonâim uáđđiđ kove kaandah seeŋgast iiđeed mij moonâim puurrâđ iiđeedpitá purâdemsalin puurâim ovdâmerkkân leeibi piärgu kuurku oomeensääpi já muffins mij piejâim máácuhijd pajalan hárjuttâlâim vala ohtii já moonâim oppeet puurrâđ škoovlân maŋa mij moonâim työväenopisto-opâttâhân lávluđ ko peesâim lávluđ mij vuordijm kuárus luokkâvisteest jieččân vuáru já vala saliuuvsâ tyehin-uv kove vyerdimin jieijâs vuáru ko lâi mii vuáru te mij lâim tuáivum et puáđáččij mikrofon mutâ pottii tuše kove mikrofoneh oornigân kove lávlum mana vyerdimin árvustâlmijd moonâi pyereest já mij finnijm tuše pyeri árvustâlmijd ettii ete mij lâim ruokkâdeh já ete mist lijjii mučis jienah ettii meid ete kaandâi jienah kullojii pyerebeht ko niedâi lávluu mii lasseen ovdâmerkkân konservatorion kanteletrio já steel band steelband faarpâl-rumpuh keejâim já kuldâláim meid rap já rythm and blues bändijd toh lijjii häävskih já pyereh kove iä lamas ennuu ulmuuh keccâmin mii iäge iärásijdgin vuolgijm puurrâđ škoovlân já tom maŋa mij moonâim hotellin lonottiđ pihtâsijd já vuolgijm vuoijâđ lijjii hävskis čäcičierâstâllâmluáhá ohtâ lâi taggaar kost lâi sevŋâd nubbe lâi taggaar kost koolgâi čierâstâllâđ riggein já kuálmádist lâi loopâst njuškiittâh iäláh te kannat eelliđ tobbeen maŋa mij eelijm puurâdmin maŋa mij eelijm keččâmin ehidist bäändijd bygun called plan já rose avenue lijjii hirmâd pyereh maŋa lâi-uv jo uáđđimäigi iiđeedpitá maŋa mij eelijm kävppitorist mutâ mihheen kaavpijd ij lamaš áávus muideko ohtâ lahčjieŋâkioski lâi meid áávus eelijm uástimin njálgáid já majemuid tullijáid pááikán mij moonâin buusin já eelijm čuovâkuuvijd väldimin kove lanne já mij juávkku päikkimätki aalgij äigin mij keejâim dvd-elleekove ympäri päivässä já mij lâim-uv jo mij já moonâim buusist taksijn pááikán neelji ääigi iđeđist já oođijn tijme räi já koccáin láin olgon masa ubâ peeivi spellâmin jyelgipáálu já ehidist enni já eeči viežžáin suu pááikán já riemnjis ohtii lâi riemnjis mii lihâdij ennuv meeccist kuáhtái meeccist ohtii uárree lâi paaccâh suorgânij ko ooinij riämnjá já kuárŋui muorân eeđâi ele poolâ lam juovlâäijih riemnjis jiem puurâ tuu poođij vuálus muorâst čuoldâ oolâ eeđâi rienmjis tyebbin lii miäcásteijee huápust meddâl tääbbin riemnjis ruotâi meddâl já uárree kuárŋui muorân imâštâlâi maht riemnjis lâi huámmášâm suu imâštâlâi tondiet ko riemnjis lâi lamaš seibi suu kulij čuávui riämnjá riemnjis peesâi juovlâäijih luus te uárree-uv poođij siisâ koijâdij juovlâäijihist mun-uv aassâđ tääbbin västid tiäđust-uv uárree sierâdij riämnjáin já aasâi juovlâäijih lunne ain já uárree uážui čiivgâid leđe et vala-uv uárreeh láá juovlâäijihist ja lk vuonjâšlodeh láá jieijâsnáálá muččâdeh mut nomâlâssân taan šlaajâ ores lii eromâš muččâd lodde lii snaartâl já veikkâ tot kulá-uv vuonjâšludij juávkun te tot spiekâst tain aainâs oovtâ ääšist eres vuonjâšluddijd verdittijn peeleest tot lii koskâstuárusâš čäcilodde aldasáid meetterpele kukkosâš já tiäddá pajeláhháá kilupeeleest jurdáččij-uv et tast lii meid koskâstuárusâš njune eres ludij njune iähtun lii kuittâg puoh uánihumos uánihub ko ovdâmerkkân veikkâ čiivšâst lii siilbâ ivnásâš mon keeči lii čappâd vuonjâšludij niŋálâsâh láá suullân siämmáá ivnásiih nubenáál eeđân ránáseh mut ores lode ij kal pyevti sehhiđ moossân eres šlaajân lii uáivi já čeve lieggâsiähá ruškis iivnest já káálust njunemaddust kidâ uáivipaajaažân lii laavcâ ivnásâš kezis stielâs vala piäsá kuullâđ jienâ mii sulâstit viehâ čuuvtij spižá ruáikástem jienâ te kal uážžu oskođ et lodde lii ores snaartâl lii lámáš tovláá ääigist mestâba pelduvváid loddešlaajâ mut lii tääl majemui aaigij álgâm pessiđ meiddei mäddiláá-uv kidâ rääjist tietih mainâstiđ et snaartâl koorvij vala Åland a ai mut tááláá ääigist tot pessee jo tobbeen-uv ij lah ollágin nuuvtkočodum stuorrâčasij pessejeijee já tot lijkkoo-uv pyerebeht smaavâ jávráin já luobbâláin orostâllâđ já iälustiđ váldáččij ovdâmerkkân veikkâ kuávlu te puoh mielâsumoseh snarttâl pessimsajeh kávnojeh já suulâin tagareh jávrááh já luobbâlááh moin láá suáijáás riddosuoinâlmâsah já stuárráábijn jaavrijn meid suáijáás luovtah-uv ij taarbâš áhtánâskin láádu mon aldasáid tot puáhtá pessiđ lii táválávt riddosuoinâlmâsâst teikkâ motomin kukken meeccist maaŋgâčyet meetter keččin aldemuu čääsist lii skođâstum puzâigijn já uvjâigijn piervâluuvjah láá čappâdeh já puuzah vuod aaibâs vielgâdeh lii vissâ pahhaam taid jieijâs čuávjivuáláást tanen ko snarttâl čuávjivuálááš lii vielgâd já uuvjah láá oppeed čappâdeh tápáhtuvá kesimáánu algâpeeivijn já maneh láá orráás kállutiälku ivnásiih nubenáál eedân laavzâ ivnásiih láá já niŋálâs láálá taid pelniäljâd oho manekoorah láá cuovkkânâm te niŋálâs uápist uđâgáid tállân aldemuu čáácán já uđâgááh kirdeleh pirrâmpeeivi keččin kiihâmäigi lii moonnâm lappâd te orráás ivne-uv álgá kuuloold rievdâd toho niŋálâs iivne kulij já loppâkeesist snartâltuákist ij innig iärutkin orásijd já niŋálâsâid siämmáá pyereest ko kiđđuv kirdemtáásán ovdánâm uđâgááh láá siämmáá ivnásiih ko rävis lodeh-uv algâtteh čohčâvarrim siämmáá ääigi ko eres-uv vuonjâšlodeh já roovvâdmáánu loopân toh láá juo vuálgâm aainâs tääbbin ja farrim lieggâsub enâmáid ko uđđâ kiđđâ puátá te snarttâleh-uv almostuveh teehi tiego cuáŋui- tâi vyesimáánust já algâtteh kiihâm lii nuuvtkočodum meccivaljelodde já ton uážžu pavkkâliđ lavâlâš miäcástemääigi mii lii porgemáánu kyevtlovváád peeivist roovvâdmáánu loopân vuonjâšludij uđâgááh ovdáneh kirdemtáásân tassaaš ko miäcástemäigi álgá mut ovdâmerkkân čuáđgi já viettuu uđâgááh kale láá vala suájáttes čuálihaaŋgâh ko taanáigááh loddepivdeeh maneh havlâpisoidiskijn miäcástiđ čäciluudijd lodásteijee adelij lodeuđâgáid ráávhust šoddâđ ijge laavim ollágin pivdeđ čäciluudijd čohčuv tot kale pavkkâlij vuoššâmlode ja ovdâmerkkân snaartâl lâi ohtâ taggaar lodde mii kaartâi távjá páátân olmooš ij meiddei lodástâm suotâstâllâm tiet nuuvtko taan ääigi miäcásteijee iänááš taha ja ko pessimäigi aldanškuođij te aainâs niŋálâs lodeh ožžuu leđe ráávhust ja meiddei kale oráseh-uv ij lah tááláá ääigist loválâš mut muu mielâst oro et čohčâlodástem-uv kolgâččij raijiđ tâi aainâs sirdeđ maŋeláá ko maid tot tääl lii njurgiistâl mijjân taan vyesimáánu äigin jyehi tuorâstuv ko älgih uccloddááh vizârdiđ te tot lii tievst keesi merkkâ jos taan loddáá jienâ váilu vizârdeijei juávhust te ij lah kale vala olmâ keesi puáttâm mielâst taan loddáá jienâ lii siämmáálágán tuođâlâš keesi merkkâ ko lii ovdâmerkkân veikkâ spálvái puáttim já lam huámášâm et taan jienâ tuođâi-uv käibid peljiijdsis ovdilgo tuhhit olmâ keesi älgim lii alghuuvsáš nubenáál eeđân puájuiloddááš mii lii aainâs jo táválumos uccloddááš mutâ sáttá tot siämmâš äšši toollâđ tiäivás meid aldemuin ránnjáväldikuudijn-uv veikkâ tast must ij lah kale tiätu kulá ucemussaaid loddáážijd tiäddá suullân lovmad rammid já lii senttid kukke peeleest ton lii kale viehâ väädis tubdâđ tanen ko tot lii nuuvt táválii ivnásâš lii ucánjihhii ruánáiivnán čyeccee ränislágán siävuttâs já čuávjivuálááš aaibâs njunemaddust pottušân čielgâsávt fiskâdub já njune lii seggi já čuuhâl tegu eres-uv tivreporree luudijn nuorâ loddááh láá fiskâduboh ko rávásuboh talle ko tot rottee reeviirlavluu te ij kal innig pyeti ton moossân sehhiđ liihân kale ohtâ loddááš mon jienâ ucánjihhii sulâstit alghuvsáá jienâ já tot lii muorâkuárŋoo mutâ teehi tot láppoo kale viehâ harvii jos kiđđâtäälvi teikkâ čielgâsávt ovdil keesi älgim kulá alghuvsáá sulâstittee jienâ meecist te kal uážžu leđe vises et tot lii tiet ovdilmainâšum muorâkuárŋoo mon tuođâliih aassâmsajeh láá mutâ motomin tot te liiká láppoo teehi lii hitruus já virkkuus loddááš mii ij lah kuhháágin siämmáá uávsi alne oovtmano eereeb tievst talle ko tot tuođâi aalgât reeviirlavluu mutâ ton kooskâst-uv tot ferttee lonottistiđ lávlumuávsi tyelittälli maŋgii imâštâllâm et maht puáhtá vyelgiđ nievt uccâ loddáást nuuvt kyeddilis jienâ mutâ nuuvt vain vuálgá kesi-iijâ sättih siämmáá-áigásávt kulluđ maaŋgah-uv alghuvsááh lávlumin kištoi jyehi kuávlust já veikkâ tobbeen kullojeh meid eres-uv loddááh valjeest te kal taan laavlâmiäštár jienâ lii mestâba kyeddilumos almostuvá vyesimáánu koskâmuddoin tâi aainâs taan kiiđâ almostui já aalgât pessimhomáidis forgâbalij ráhtá uuvnâ sulâstittee piervâl enâmân já mannee tohon kesimáánu aalgâbeln manneed moi vuáđuivne lii vielgâdislágán räänis já moin láá ruopsis-ruškis tiälhuh pištá áldásáid muáddi oho já piervâluđâgâšäigi-uv vala suullân siämmáá kuhháá kirdelam maŋa-uv toh láá vala maaŋgâid ohhoid vaanhimijdâš tipsom vuálážin já aainâs talle kulá távjá ton váruttâs- teikkâ koččomjienâ rođoi já miestui siste ko toh láá puurâdmin taan jienâ tievst eres-uv tuvij já aaibâs algâkeesist-uv loppâkeesist älgih oppeed alghuvsááh lávluđ já mielân tievst puátá tállân et áiguh-uv toh ráhtiđ máhđulávt vala uđđâ uđâgâšpiäsáduv lii kuittâg nuuvt kukke tot pessimäigi et tot ij kiergân innig siämmáá keesi äigin nube uđâgâštuáki šoddâdiđ já sajan páácá-uv máhđulâšvuotâ et taankiässááh ores uđâgááh älgih hárjuttâllâđ puáttee kiiđâ várás jo valmâšin reeviirlavluu já máhđulávt irâtteh väldidiđ nuubijn siämmáá ahasijn oresuđâgáin meid reeviir-uv olssis ko álgá tärkkilávt kuldâliđ toi loppâkeesi alghuvsái laavlâveerstâid te tohhan láá-uv čielgâsávt simppâluboh teikkâ oovtkiärdánuboh ko maid láá algâ- já koskâkeesi lávlumeh mana kale suullân siämmáá náálá ko puárrâsub-uv luudijn mutâ ubâ ton veerstâst váilu miinii taggaar spesiaalvuotâ váilu tievst ko loddááhhan iäskân hárjutteleh lávluđ já iäskân vááijuv ive keejist toh láá siämmáálágáneh laavlâmiäštáreh ko láá sii oppâmiäštáreh-uv čohčâfarrim álgá porgemáánu loopâbeln já lappâd tot lii jo čohčâmáánu loopâ räi lii kuhheeb ko luudijn iänááš já tot lii-uv trooppisâš viizârd mijjân luándujiennân ubâ taan kesimáánu ääigi tuođâlâš loddááš lii čabivuávláš já tot lii vissásávt juáhážân uápis kote váhágin jotá keessiv meecist lyemejeegist tâi tuoddârist ko läävejim loddái jienâid ađđiistâllâđ te čabivuávláá jienâst poođij mielân tállán suomâkielâlâs sänikuállus suljin-suljin rillumarei tot lâi tiäđust-uv váháš tegu tohokulij mutâ tiest mun tubdim já tuubdân čabivuávláá jienâ veikkâ jiem uánâččii ubâ ton loddáá tot lii ton reeviirlaavlâ ađai kiihâmjienâ lii kale älkkee tubdâđ ohtuunis mestâba juo noomâs-uv peeleest lii uáivipaajaaš já radde aaibâs čappâd njune fiskâd já orráás čalme paajaabeln vuálgá vielgis stielâs mii kevlee nierâ moojiipele maasâd radebel já potkân čapis raadan ij pyevti sehhiđ eres ko oovtâ loddáážân mii meiddei lii kale ton nommâ lii pajusirkku orjâlâškielân suovkacihci já anarâškielân tot lii pujuivuávláš já puájuivuávláást láá kuittâg čielgâ iäruuh moh kávnojeh čiäpáttist já niskeest čabivuávláá orráás et niŋálâs niske láá ruškâdeh ko oppeet puájuivuávláá niske rasta mana vielgis stielâs mii vuálga aaibâs raddeest ijge čiäppát čappâdâs potkii tom meiddei njune lii čappâd čabivuávláá njunehan lâi fiskâd já čabivuávláá niŋálâsah lává viehâ siämmáá hámásiih eereeb čabivuávláá niŋálâs iäruttâs mii lâi tot ruškis niske lii raammi tiäddusâš já seenti kukkosâš ko oppeet puájuivuávláš lii muádi seenti uánihub já viiđâ raammi keppisub lii meiddei meecist-uv älkkee aiccâđ jo voođâin teikkâ jeggiriddoin tot ij viigâ ollágin leđe mahten čiähusist pyerebeht-uv juo nubijpelij čokkáá táválávt ain uáinusist keeđgi alne teikkâ stokkekeejist sirduusist nube uáinus sajan já njurgiistâl váruttâsjienâid já njuuvččuálppáá váruttâsnjurgiittâsah sulâstiteh nuuvt čuutij nubijdis et taid puáhtá sehhiđ koskânis viättá talvijdis já jeđe puátá tiego cuáŋui- vyesimáánust puátteeh láá oráseh moh algâtteh tállán reeviirlavluu parâlum lii tábáhtum te niŋálâs ráhtá juggáás piervâl enâmân taggaar sajan et tulvečääsih iä uulât toos tápáhtuvá kesimáánu aalgâst já niŋálâs láálá monijdis aldasáid muáddi oho kočâttem maŋa uđágááh pisotteleh piervâlist vala nubáloh pirrâmpeivid já kuohtuh vaanhimeh piemmâv taid vyelgih piervâlist ovdil ko toh mättih ubâ kirdeđgin mutâ taggaar vyehi táiđá leđe kale iänááš uccâloddáin já nomâlâssân tagarijn moi nommâ lii vuávlááh keesi kärŋiluuškuát čoohčân riemih čabivuávlááh-uv rahttâttâđ varrimmáátkán máádás älgih tiäđust-uv talle tuákástâllâđ jeđe čohčâmáánust toh táválávt tolliitteh tälviorroomsoojijdsâs já lii pivvâlis tälvi te mottoom uási luudijn ájátteleh roovvâdmáánu räi-uv já motomeh sättih viettiđ talvijdis meid riddoost já láába motomeh loddááh piergiittâllâm täälvis joba táválâš tot kale ij vissâ vala tääiđi leđe láá maaŋgah já nabdam et čiehčâ lii ain-uv kyelipivdeeludij kunâgâs veikkâ merâkuáskim lii-uv pegiškuáttám tyelittälli pirrâsijn já sáttába tot leđe tobbeen pessim-uv mielâst tot ij lah kuittâggin vala anarâškuávlu fastâässee veikkâ ovdâmerkkân talle ko já koskâsii lâi tot kiirjâgluosâšoddâdemääldis moos taažâpele pirâsservi volliittij oinuustellii merâkuáskimeh-uv tien kuávlust lii tállân kuáskimij maŋa stuárráámus vállilodde veikkâ ton stuárudâh njunekeejist pottuškiäčán ij lah ennuugin eenâb ko lii piehânjist lii senttid kukke mutâ ton suájáh láá eromâš kuheh já keezih já suájákečikoskâ seentist penttâ seentin lii-uv kirdee čievčâ vaarâ puoh pyeremus tobdosmerkkâ uánihis roppâ teikkâ pyerebeht eeđân uánihis pottuš já hirmâd kuhes suájáh lasseen ton kirdemvyehi sulâstit ennuv kaijuu kirdemvyevi uáivildâm et ton suájáh láá čielgâsávt suájámuhij pehti mohheeld vuálus ko oppeet eres válliludijn suájáh láá aaibâs njuolgâdeh motomijn joba ucánjáhháá pajaskulij vinnjood ovdâmerkkân veikkâba kuáskimist vuolušpeeli eereeb čevemadduu ruškis stiellâs lii mestâba českâd keejân láá suájái ovdâuásih-uv kidâ suájámuhij räi siämmáá náálá vielgâdeh já suájákeejih suájái monnjâuásih já pottuš láá ruškis stielâsijguin tegu hervâttum láá lode kirdemvaardân keejân puoh tuáriskulij suájái paajašpeeli já seelgipeeli eereeb uáivipaajaa já niske lii ruškâd já niske lává pelduvváid vielgâdeh já čalmeh viskâdeh já pasteleh čievčâst ličij roopân verdittijn siämmáá kuhes pottuš ko maid lii piehânjist te talle tot ličij čuuvtij-uv kuávŋáb ko maid liigin tot lii-uv stuorrâ vällilodde te ton jienâ lii liijká stuáruduv iähtun viehâ njuorâs te-uv uccâloddááš te civkáččij piervâl lii táválávt puáris aaikâ kierrust já tot sáttá leđe kyeličaamaaŋgâi-uv kilomeetterij keejist lii tot kote kurppo pesitarbâsijd piervâlân já niŋálâs stelliistâl taid tobbeen jieijâs mielâ mield lii siämmáá paarâ kiävtust maaŋgâid iivijd já jyehi kiiđâ tot finnee laseädu tanen ko čiehčâpaarâ styereed ton jyehi ive sáttá leđe lopâ-loopâst joba meetter kobdosâš já siämmááverd assaa tast kiävá vala nuuvt et ko puátá korrâsub čohčâstormâ te liijkás kuávŋáás piervâl kačča enâmân já pieđgân lii talle uđđâ piervâl rähtim oovdâst jos iäva sattuu kavnâđ valmâš piervâl lâi tovle juurdâ et váldáččim čievčâ uđågáá piämmuhâžžân siämmáá náálá ko must lijjii vuorâččâsah lädikuávskáh čuánnjááh já meid piehâin-uv já ličij lámáš čievčâ piervâl meid lâi kuittâg nuuvt kuhes aaikâ kierrust já nuuvt styeres et jiem tuostâm kuárŋuđ nuuvt pajas et liččim ulâttâm toppiđ uđâgáá kiddâ mun eellim aaibâs piervâl vuoluubeln mutâ te nuuvâi luándu já kuođđim homá toos tälviorottâh lii trooppisâš já puáttim maŋa vuosmuuh paarah monniiškyeteh tiego vyesimáánu pelimudo maŋa vielgâdissiähá maneh moh láá kyevtist niälján almostuveh talle piervâlân já lälimân väldiv uási kuohtuuh vaanhimlodeh niŋálâs eenâb ko ores pištá vittâ oho já ores lodde lii tot mii skáppoo lällee niŋálâsân meid purrâmâš-uv maneh láá kočâttâm korâidis te piervâlčivgâäigi pištá válá muáddi mánuppaje ovdilgo čiivgah láá suájáialn pisottelleeh uđâgááh šaddeh kuulmâ ive ahasâžžân álgá juo porgemáánu loopâst já pištá roovvâdmáánu aalgân čiivgah viettih tälviorroomsaajeest aldasáid muáddi ive ovdilgo mäccih keesi viettiđ pivdemvyehi lii persovnlâš tuše merâkuáskimist lii siämmáálágán vyehi ton et čiehčâ läävee vistig kirdeđ já sodâstâllâđ pivdočääsi paajaabeln suullân kuulmâlov meetter aloduvâst jeđe ko te huámmáš kyele te luáštádât váháš vyeliláhháá já tast maŋa šnaggood mácusuájái vuálus mestâba njuolgist vuálus nuuvt et kozzâjyelgih teivâseh čááccân já saallâs niiskán ovdemustáá kiävá nuuvt et kyeli lii liikás häppil já siäilut jiegâs mutâ meid nuuvt-uv et čievčâ koozâin hiäŋgáá kyeli ko tot tuáŋgiht kirdel čääsiist meid nuuvt-uv keevvâđ et kyeli lii liikás styeres já amal vissâ čiehčâ ij pyevti kozâidis ložžiđ salâsist luovâs ollágin kuálásteijee tiäđust-uv vuáju salâsis fááru čääsi vuálá já hevvân jiem lah täggäär kuássin uáinâm mutâ lam kuullâm mainâsijd ohtâ čäšnilodde mon tyebbin láá maŋgii sehhim peggee vielgisselgičáášnân lii vaarâst lappuđ alfáárug láá tontiet sehhim ko vielgisselgičääšnist lii selgi tievst noomâs-uv peeleest vielgâd ja taan nube loddeest meid lii seelgipaajaaš vielgâd lodde lii čäšni pohjantikka láá kuittâg čielgâ iäruh vielgisselgičääšni iähtun já puoh stuárráámus iäru lii eidu tot vielgâdâs tobbeen seelgist vielgâdâs potkân ärdei puotâ mutâ čääšnist lii seelgipaajaaš olesvielgâd niskeest pottušmadduu räi lii mudoi-uv älkkee iäruttiđ eres čaašnijn tanen ko tast ij kavnuu ruopsâd koggoon nuuvt ko eres čaašnijn kávnoo áinost eres čääšnist lii jo-uv uáivipaajaš niske teikkâ pottušvualááš ruopsâd kalhân čääšnist-uv kávnoo ohtâ čerrâdis ivne já tot lii ruánáá ruánáátiälkku lii orráás uáivipajaažiist ko kuulâim te čääšni jienâ sulâstit ennuu paaccâhčääšni jienâ toin iäroin vain et tot ij lah aldagin nuuvt ruávis já koorâs ko lii paaccâhčääšnist lii meid ucánjihhii ucceeb ko hyelkkis kukkodah lii seentin já tiäddu raammân paaccâhčäšni lii muaddlov rammid lussâdub ko seelgi paajaaš lii meid čuávji vuálááš-uv njunemaddust kidâ pottušmaddui aaibâs vielgâd ja siijđoh láá tuárissárgáránáseh lii sijvuus lodde mii ij toolâ siämmáálágán laarmâ ollágin ko hyelkkis paaccâhčäšni lijkkoo aassâđ iänááš kuosâmuorâstielâsist mutâ kávnoo tot kale še lostâmuorâvyevdist-uv jis makaš viärdádâlâččij veikkâba ubâ ton aassâmkuávlun te enâmustáá toh kávnojeh nuuvtkočodum mii uáivild vaarâ pajaskulij aaibâs kuosârááján suujâst čääšni kávná pyeremusâht jierssee piervâl aldasijn te vissâ tuurvâst ton váálán vâi mii kal lâš suijân ääši ličij soma motomin tiettiđ et manen eidu jierssee lii tot lodde mon tot lijkkoo enâmustáá aassâmskipárin lii sijvub meiddei njuunijn ráđáidittemis peeleest paaccâhčääšnist lii ratâkyettim uáli juo vuáimálâš mutâ čääšnist tot lii sijvub veikkâ lii-uv ucánjihhii kuhheeb ja hito loopâkeš monâdijn ij laavii nuuvt távjá ratâgyeđettiđ suárvân nuuvt ko eres čääšnih táválávt pargeh ja ton liihâdmeh láá meid ennuu rávháluboh läävee kuuloold puđâldiđ jo-uv šuušnâin hálgupinoin tâi stokkeluvvee soovijn já tain tot ocá muorâmááđuid já eres-uv tiivrijd moh tobbeen láá kavnuumist tot lii pargeeldmin te tot lii siämmást meid viehâ loje já olmooš aldan-uv ton melgâdávt paaldân rávhálávt vääzin tie ovdláhháá mainâstim čääšni iäruid ivnij peeleest eres čašnij iähtun mutâ jiem muštám mainâstiđ ton puoh koŋkreetlumos iäru mii ij lah kale njuolgist oinuumist iäru kávnoo čääšni koozâin čaašnijn ko láá juolgijn nelji koozâ kyehti oovdâs já kyehti maŋas te čääšnist láá tuše kulmâ koozâ kyehti ovdâskulij já ohtâ maŋaskulij šnuákku vuovdâs táválávt jo mieskee muorân mutâ jis tot ij taggaar hiäivulii kaavnâ te tohhee toos kale še vorâs já ellee muorâ-uv čiččâmân vielgis maneed almostuveh vuovdân vyesimáánu loopâkeččin maid kuohtuh vaanhimlodeh läälliv pirrâmpeivid pisotteleh vuovdâst suullân kulmâ oho odvilgo kirdeleh ferttee kuittâg vala tast-uv maŋa piemmâđ aainâs muáddi mánuppaje ovdilgo toh älgih jiejah mättiđ šnuákkuđ mieskâ muorâid já kavnâđ tobbeen purâmuš lii päikkilodde mutâ mottoom uási tain kiäsádât kuittâg váháš mäddiláá porgemáánu rääjist ja talle toh maneh toid siämmáid soojijd kost lii meid tot vielgisselgičäšni-uv já oppeet láá ulmuuh uáinâm ton härvilohosii vielgisselgičääšni mii lopâ loopâst lii-uv táválâš čäšni taat lii-uv nuuvtkočodum taavaapele šlaajâ mii kávnoo váráduvâin já meiddei kidâ räi te liijká ton piäsá harvii uáiniđ jis ij nomâlâssân ucâluu tagaráid sojijd kost ton lii máhđulâšvuotâ kuáhtáđ kesiluámu lijjim muu skippáár sáátust moonáim muu viežâi muu stuorrâviljâ lijjim muu stuorrâviiljâ kulen mottoom ääigi mij moonâim hiäppušijn raccastiđ raccastij hiäppušáin já mun raccastim ponijn lâi tijlám raccastemtiijme já munjin meiddei poođij tot peivi kuás koolgâi vyelgiđ pááikán talle muoi eijjijn moonáim mun lijjim mottoom iijâ mun poottim pááikán enni já moonâim möökin lâi nuuvt liegâs ete mun vuojâstim lam suuhâm kárbáin já uággum kuolijd lk vaigâd jurdâččiđ et ruŋkesteijee lodde ličij ovdâmerkkân veikkâ sávjáduvvâžân hyelkki mutâ nuuvt vain loddekirjeh näggejeh ijhân tot tievstkin hyelkki lah ton náálá ko tot sääni iberduvvoo mutâ lii uáináh taggaar loddelahko mon nommâ lii varbuslodeh já káránâs rekinistoo ton siämmáá laahkon kullen siämmáá náálá ko sávjáduvvâš-uv lii-uv tien lahko puoh stuáráámus lodde alne láá aldasáid sierâlágán loddelahkod já ohtuu jo tiet ovdilmainâšum varbusloddelahko lii eenâb ko peeli tien juávhust varbusloddelahko lii tanen nuuvt styeres et loddetotkeeh ko láá kavnâm mottoom uddâ loddesuuvâ já jos ton lii lamaš vala väädis stelliđ olmâ laahkon teikkâ toh iä lah lamaš vissáseh tast te toh láá ton tuvkkâlâm varbusludij laahkon tiet taat lahko lii-uv nuuvt styeres lii tegu mottoomsoortâ tuŋgijâš kuus láá leggistum puoh tagareh šlaajah moid ij lah puáhâm stelliđ kuussân eres sajangin jiešalnees kulá vuorâččâsâi hiäimun kuleh káránâs já táválii vuorâččâs lasseen čavuorâččâš já näkki moi aassâmsaje lii lamaš aaibâs mädimus mutâ majemui ivij äigin toh-uv lává álgám kuulood varriistâllâđ tavaskulij já toh lává jo rääjist puátimin lâš kuás teepyevtittává ässee vuorâččâsâi hiäimun kuleh vala kuávská lädikuávská ruošâkáránâs já pähkinähakki kote áásá já Ålan ađai piirrâsijn kulá ton muádilov lode juávkun moh pisotteleh tääbbin pirrâ ivij lii lamaš algâ aalgâst váruvâs meccilodde já váruvâs tot lii ain-uv ääigi tuše káránâs lii aldanâm stuárráábij kylái paaldân ton keežild et nuuvtkočodem ruskâpääihih ađai stuorrâ tuŋgijááh kiäsutteh taid piälásis tobbeen tiäđust eres-uv vuorâččâslodeh mutâ mestâba káránâs lii tobbeen tot váldulodde láá čoođâ aigij lamaš kulmâ veerdi moh iä lah lamaš sunjin meendugin mielâsiih lâi riemnjis nubbe lâi ketki já kuálmâd lâi káránâs kote lâi mestâba puoh viärráámus halidij pierâllâđ riävskáporree káránâssân te kolgâi kale leđe tooláá joođoost mestâba iiđeedkuovsuu ääigi já táátui talle-uv riävskákiel ´lättee loopâkeččin nistettiđ mottoom riävská kirdee veerdin riävskápivdest sattui pääcciđ veikkâba havlâpisso meddâl fááruust ko sun čuoigâlij riävskákielâid oppâđ te tallekkal káránâs saatij sodâstâllâđ aaibâs paaldâ já paijel mutâ jos pisso lâi fáárust te talle tot kale koorvij kuk ijge ubâ jurdeđgin et ličij ulâttâm pääččiđ kočodii meiddei nuáidilodden já vaarâ tie lâi ohtâ suijâ manen taggaar noomâ finnij lii stuorrâ lodde rävis káránâs lii aldasáid senttid kukke já toos tohhejeh tuŋgijái ađai kaatopaihij adalduvvâi lasseen säpligeh cuobbuuh avdoi vuálá pááccâm elleeh poccui njuovvâm pasâttâsâh kyeleh já kuolij čuálih sehe kuoccâgâm rááđuh-uv lii mottoom soortâ tiervâsvuođâ poolis-uv ráhtá rissepiervâl jo-uv suohis piäcán teikkâ källee ildee oolâ ij lah tárkkilávt tiäđust kuás káránâs mannee iäge loddekirjehkin maainâst muide ko ton et tot tábátuvá uáli juo tooláá smietâdâm et monnim tápáhtuuččij tiego vyesimáánust ovdláhháá koskâmudo láá kuulmâst kuuttân manneed moh láá ruáná-ruškâdeh láálá taid aldasáid kulmâ oho já koorâi cuovkkânem maŋa uđâgááh láá piervâlist vala kulmâ oho ovdilgo kirdeleh asâttij ovdil ubâ mutâ korrâ vajedem keežild tot lappuuškuođij nuuvt et já lovoi suulâin lijjii vijđes pääihih já moin káránâs lâi lappum alfáárug lii ain-uv vajedum lodde mutâ tai aigij tot lii váldâm vuod maasâd taid ovdijd soojijd já tääl tot pessee-uv pirrâ eereeb já ton piirrâs tiileest káránâsah lijjii ubâ vuálá paarrâd mutâ tääl toh láá paarrân táiđá leđe taggaar maxim meeri et eenâb iä ubâ innig šietâččiigin káránâs uáináh váátá jieijâs reeviir stuárudâhân motomin joba maaŋgâidluuvijd-uv neljihâškilomeetterijd já kyehti pessee paarâ ovdilgo toh olmânáál sovâdâttâv vaattâv ucemustáá kilomeetter määđhi jieijâs piervâlij kooskân ij lah laavâ syeji nuuvtko ovdâmerkkân hyelhistis nääkkist já nuuvtpa tom uážžu-uv pivdeđ pirrâ ivij eereeb ij tievstkin talle ko tast láá uđâgááh lii vissâ puoh uáppásumos lodde aainâs-uv jienâs peeleest já jis koijâdičij veikkâba ovdâmerkkân viiđâ ihásâš párnáást et maht kiehâ jiennâd te vástádâs ličij kale vaalmâš äšši lii vuod tot et kales kievâ láá uáinâm almostuvá siämmáá aigij ko ruopsis vuásâš ruávgá mäihličääci kolgá já suávvil kođá ađai vyesimáánu koskâmuddoin lii maaŋgâi mainâsij já tiivtâi lodde já luvijmield jos iä liččii jo čuođijmield láá toh lavluuh moh láá rahtum kievâst já ton kollejienâst kokká puoh muččâdumosávt talle ko kiđđâ lii jo puáttâm já keesi eidu älgimin kokká ubâ algâkeesi mutâ te jaska kukkâmist syeinimáánu loopâbeln manengis tot jaska kukkâmist suijâ lii tot et eres-uv lodeh jaskodeh syeinimáánust lávlumist ko kiihâm já pessimhomáh láá porgum taha kiehâ-uv lodeh kale lávluh vala porgemáánu-uv pelni mutâ toh láá-uv tagareh moh rähtih muáddi-uv uđâgâštuáki keesist vuálgá táválávt muttemmáátkán jo syeinimáánu loopâst et tondet-uv kukkâm jaskood ulmuuh uskuu et kiehâ ko lii puurrâm laddâm luámmân te talle lyemečalme tarvan ton čuddui já tot jaska kukkâmist siämmáá lyemečalme saajeest lii haavvâr teikkâ moonnii eres syeinišado siemmân mii tarvan čuddui já čohčuv vala kiävá nuuvt et kiehâ muttoo-uv loopâst vala vällin ääšist tuotâvuotâ kievâst lii ennuv imâšub ko jieš tot maainâs vällin muttuumist loddetotkee lii čáittâm tuotân et kiehâ ij tuše sulâstit olgohäämis peelest vääli tot lii jobá njuálgu kopio mottoom afriklâš uccloddáášväälist tuše kievâ njune ij sulâstit ton vääli njune tuođâliih eelimvyevih láá meiddei imâšuboh maid ovdâmerkkân ton mučis jienâ adeličij iberdiđ lii taggaar huáđđoo mii iälá tuše nubij ludij kuástádâssáin lii parasiit já tothân uáivild tom et kiehâ ávhástâl nube lode kuástádâssáin lii lodde mii ij kuássin jieš lääli monijdis mutâ tot mannee mottoom nube lode piervâlân maanees já tot lodde talle láálá kievâ mane nuuvt kuhháá et koorah cuovkkâneh lah vissâ aaibâs tärkkilávt tiäđust maht kiehâ lättee talle ko tot mannee nube lode piervâlân já taggaar-uv teoria lii puohtum oovdân et kiehâ monniiččij jo enâmist já tast maŋa tot toppiiččij maanees njálmásis já kirdettičij ton mottoom loddáá piervâlân teoria lii et kiehâ syele fákšoo já tarkkuustâl ton lode tooimâid maid tot lii valjim uđâgáás piemmen já ko tilálâšvuotâ puátá te talle tot tuámiit piervâlân leggist teikkâ porá oovtâ mane já monnist jieijâs mane sajan lii ohtâ vyehi maid totkeeh joba láá uáinâm-uv soodâst uccloddáá piervâlân tegu välli já ko vaanhimlodeh suorgâneh já pallajeh te kiehâ monnist ton puudâ uáli huápust já mana kiäinusis ko läävejeh taan ääigi tutkâđ veikkâ magarijd aašijd te toh láá finnim čielgâsin et mestâ peeli kievâ moonijn láá kavnum leibiloddáá piervâlist já oroččij-uv lemin nuuvt et leibiloddááš lii puoh pivnohumos kievâ piämmuvaanhimân piämmuvaanhimeh mon kiehâ mielâstis meid väljee láá pešnirihhááš vyevdiloddááš järripeippo já vala ränisrástágâš harmaasieppo kiehâ feilee monniđ taggaar lode piervâlân mii piämmá uđâgijdis siemânijgijn kievâ uđâgâš tievst-uv jáámá niälgán sáttá keevvâđ nuuvt-uv et kiehâ mannee taggaar lode piervâlân mii ij ollágin piemâ uđâgâijdis já tothân lii čielgâs maht tallegis kiävá jos tiäivás-uv olmâ piämmuvaanhimlodde te tallekkal kiävá pyereest koorah cuovkkâneh hirmâd jotelávt vuálá kyevti oho läällimääigi maŋa já uđâgâš ko lâš peessâm koorâin luovâs te tot uigâd tast maŋa eres moonijd já máhđulijd uđâgáid-uv meddâl piervâlist nuuvt et piäsá jieš ohtuunis iälustiđ tobbeen piemmiih kievâ uđâgáá kulmâ oho piervâlân já tast maŋa-uv vala nuuvt kuhháá et tot kuástá kirdeđ ađai ucemustáá kulmâ oho šadda huápust já nuuvtpa piämmuvaanhimijn lii-uv hirmâd korrâ pargo piemmâd tom mii lii maaŋgâgerd stuárráb ko piemmeeh jieš algâttâl máádâs varrim syeinimáánu loopâst já čohčâmáánu aalgân majemuuh-uv lodeh láá varrim meddâl värrejeh troopisii já must ij lah tiätu mannejeh-uv toh tobbeen-uv tiäđust-uv nubij ludij piervâláid vâi vuoiŋâsteh-uv toh tobbeen já tuálih luámu nuuvt tegu ulmuuh kiäh värrejeh táálvân lieggâ enâmáid jeđe puátih kiäsán kielâtipšomseminaar olášuvá vyesimáánu peeivi máttááttâskuávdáá ulmen lii faallâđ kielâtipšom anarâš kielâkevtteid ij lah tot et kiinii addel kielâkevttei vástádâsâid tego almeest kalgeh tipšođ puohah oovtâst savâstâllâp já hundâruššâp oovtâst vädis koččâmušâid moh kyeskih anarâškielâ kevttim pyehtip teivâđ já huátistiđ meiddei aaibâs eres-uv aašijn ko tuše kielâst láá ennuv já äigi uccáá ep vuáju mongin pođoi áášán meendu vuáđulávt peic kejâstep jieškote-uv fáádáid uánihávt čoođâ fáádán kuleh mottoomlágán algâsahâvuáru já teikkâ hárjuttâsah moh šoddâdiččii jurduid já máhđulávt rijjâ savâstâllâm mield taan vyevi keežild mijjân ij šoodâ unohis huáppu mut mielâstubbooht finniiččijm mielâkiddiivâš já maaŋgâpiälásii seminaar ij määvsi maiden lii ávus tábáhtume mut taggaar epituođânálásâš tiileest et ulmuuh puátih liijkás ennuv te vuosâsaje lii tiäđust-uv tain kiäh uásálisteh aktiivlávt seminaarin ij faalâ purrâmâšâid teikkâ ereskin evvisijd tondiet ko mist ij lah maggaargin budjet kähvipaketteh já teejah kulloo láá kuittâg ornášuumin ovtâskâs pyeretahhee áánsust jiem kieldi iärrásijdgin pyehtimist evvisijd seminaar pyerrin mut tot ij lah págulâškin purrâmâšâid purâdemtijme várás kannat väldiđ jis ij ááigu eelliđ kosten eres saajeest puurâdmin kiästnii lii paddimpiergâs teikkâ videokamera te uážžu paddiđ já kuvviđ materiaalist puáhtá rähtiđ čuákánkiäsu já olgosadeliđ tom veikkâba jis addelvetteđ materiaal taggaar kiävtun lii seminaar ohjelm moojiikeččin vist láá tiäđuh jieškote-uv fáádáin lii mainâšum jis fáádá uásálisteeh puávtáččii rahttâttâđ fáádán jo ovdâkietân mahtnii taarbâšliih piergâseh máhđulij koččâmušâi vuávám jna ko fáádáh pišteh tuše viitlov minuttid te algâttep ain ääigild tiervuođâiguin uárnejeijee lekkâm algâkurssâ oovtâ tijmeest kielâ juátkoo ääigi nettisaje-wiki demo čuolmah koččâmušah oppâkirjeh jotkâkurssâ oovtâ tijmeest sujâttem anarâškielâ škoovlâst já mediast ravvimjuávhu oovdânpyehtim čäällimvyehi savâstâllâm já lopâttem algâkurssâ oovtâ tijmeest sojá kyevtistaavvâlsâš verbâ tâi nomini kalga kiddiđ huámmášume ko suujât sárnumhárjuttâsah pennâ kielâ konstâigijn om preterit konditionaal duaali puávtáččij máttááttiđ párnáid tääl jo vuoiŋâšijd juurrâđ já smiettâđ ääši čuolmah vaigâdvuođah ko jurgâl suomâkielâst sämikielân ceelhâráhtusist valjiđ saanijd karveđ tâi ettâđ nubenáál vaigâdis soojijn polysemia tovâttem vädisvuođah jurgâlmist feeriimeh tust láá lamaš jurgâlmist uáinám omâs jurgâlusâid koččâmušah savâstâllâp já smiettâp uđđâ saanijd kolgâččij jurgâliđ tiätu saanijd tust säänih mon jieh tieđe sämikielân lii táválávt iše uđđâ saanij smiettâmist-uv väldiđ fáárun kiirjijd lii olgosadelâm kielâ tobbeen lii kirjeh sämitiggeest láá tääl šoddâmin oppâmateriaal kolgâččij vala leđe lasseen já maht tom kolgâččij rähtiđ uápásmuđ sämitige olgosadelâm oppâmateriaalân jieijâd kiirjijd fáárun jotkâkurssâ oovtâ tijmeest tast moos algâkurssâ paasij já nominij juáhásem pennâ sujâttem ääigi kieđâvuššâp monnii vädis sujâttemhäämi teikkâ muáddi-uv jis kiergân uásiväldein láá tuoivuuh monnii sääni sujâttemhäämist teikkâ haamijn te tääbbin puáhtá koijâdiđ anarâškielâ škoovlâst já mediast savâstâllâm anarâškielâ kiävttoo škoovlâst mediast kevttim vädisvuođah puátteevuotâ máttáátteijeeh teikkâ toimâtteijeeh muštâliđ maidnii jieijâs pargoost koččâmušah máttáátteijeid teikkâ toimâtteijeid ravvimjuávhu oovdânpyehtim ravvimjuávkku lii algâttâm tooimâs pargoh sänilistoi oovdânpyehtim ravvimjuávhu jesâneh mainâstiđ ravvimjuávhu pargoost koččâmušah ravvimjuávhu jesânáid čäällimvyehi čäällimvyevi vädisvuođah vâi diftoŋŋij já konsonantij merkkim konsonant čäällim maht čäällimvyevi jiešvuođah vaikutteh máttááttâsân já toos maht kielâ nubástuuškuát savâstâllâm seminaar jyehi ive vâi kuohtii ivveest tile seminaartoimâkoodán mii orniiččij seminaarijd seervi historjá anarâškielâ tile lâi nuuvt heeitug et lijjii tuše kulmâ vuálá škovlâahasii anarâškielâlii párnáá já maidnii kolgâččij porgâđ já uáli jotelávt já savâstâlškuođijn tooimâin moh puávtáččii pyerediđ tile mielân et puávtáččij vuáđudiđ veikkâba mottoomlágán seervi mii ovdedičij anarâškielâ tiäđust et seervi vuáđđudmân tarbâšuvvojeh kulmâ ulmuu kuálmádin vuáđudeijeejesânin riemâi ääših lijjii čielgâseh lâi toimâm vuáru servi ry vuáđudui vuáđudeijeejesâneh lijjii ovdeláámainâšum já vuossâmuu stiivrâ saavâjođetteijen väljejui värisaavâjođetteijen seervi čällen já ruttâtuállen já seervi eres jesânin já tááláš väljejuvvojii oovdiš oovdiš tááláš já miärádâs vuáđđudmist lâi toohum vuáđudemčuákkimist vuolgâttij servi almottâs serviregisterân uđđâ seervi vuáđđudmist poođij virgálâš almottâs seervi tuhhitmist serviregisterân já seervi nommâ puávtáččij leđe servi ry registerpápárist servi ry vuáđudeijei iävtuttâs mield kielâ puávtáččij leđe anarâškielâ mut registeristimkielâ lii suomâkielâ seervi vuossâmuuh nommâčälleeh lijjii já vuáđudemčuákkim meridij anarâškielâlii loostâ olgosaddelmist mon tyejinommâ lâi vuossâmuš nummeer almostuuččij ive mast ličij nommâkišto loostâ noomâst uáivitoimâtteijen väljejui vuossâmuš čuákkim meridij meiddei anarâškielâ kuursâ vuáđđudmist já čälimist mast tot váátá olespiäiválii anarâškielâlii radiotoimâtteijee virge nommâkišto vuoitij nommâiävtuttâssáin já vuossâmuš almostui ive maŋeláá ađai lâi kopiomašináin rahtum mááŋgus mast lijjii seervi čuákkimpevdikirjeh teddilum almostui ive lahtosin já vuossâmuš seervi jieijâs teddilittám almostui kesimáánust seervi stivrâ čokkânij kuohtii lijjii ive aalgâst já ive loopâst seervi stivrâ čokkânij kulmii lijjii ive aalgâst já ive loopâst toovâi miärádâs ortografiačuákkim tolâmist já kulttuurmääđhi tohâmist olášui keessiv já uásilisteeh lijjii ive servi juovij vuossâmuu keerdi stipendijd kuávlu škovlâlijd já stipendij jyehim lii jotkâšum onnáá peeivi räi seervi stivrâ čokkânij neljii já toovâi miärádâsâid tiätumaašin skappuumist siärván sämiseervi povdiimist saalmâi paddiimist já čäällimseminaar orniimist mii ij olášum almostui kulmii lijjii ive aalgâst já ive loopâst seervi toimâ lâi sijvuu ko stivrâ čokkânij tuše ohtii jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst almostui kulmii já čohčâmáánu nummeer lâi ton tááhust eromâš ubâ mittokaavast et lokkekovveen lâi ivnekove laavlučuánnjást mii lâi vuossâmuš kuássin moonnân loostâst almostum ivnekove laavlâčuánnjást lâi váldám ive seervi toimâ lâi sijvuu ko stivrâ čokkânij tuše ohtii toovâi miärádâsâid škovlâlij kolliimist kiäh ellii-uv amarâšpárnáid kuáhtáámin algâkeesist toovâi miärádâs meid čäällimseminaar orniimist mii ornâšui-uv já uásiväldeeh lijjii kuuđâs jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst tot lâi moonnâm jo paijeel čyeđe ađai jesâneh lijjii tääl almostui kulmii kuulmâ nummeer várás märkkid já tot lâi puáttám seervi stivrâ čokkânij kuohtii já toovâi miärádâsâid om väzzimân uásálistmist moos uásálistij ađai vaazij stuorrâ juávhu mied keessiv toovâi miärádâs meiddei anarâšpárnái toimâleeirâ orniimist olášui já tot toohui troolikárbáin lijjii vittâ sehe sii stivrejeijeeh čäällimseminaarâst stivrâ toovâi miärádâs já seminaar ornâšui kuuđáin uásiväldein čäällimseminaar čalluin almostui jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst seervi stivrâ čokkânij kuohtii já toovâi miärádâsâid väzzimân uás álistmist párnáileerâ orniimist mii uárnejui já paddimmaašin skappuumist siärván almostui kulmii main ohtâ lâi toimâttij já suu išedij loostâ várás lâi puáttám jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst väzzimân uásálistijn já seervi stivrâ čokkânij kulmii já toovâi miärádâsâid om kalender orniimist ihán almostui-uv loppâivveest toovâi miärádâs meiddei kuástidemtooimâin mainâseh antologia já laser printter skappuumist almostui kulmii jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst väzzimân uásálistii já seervi stivrâ čokkânij kulmii já toovâi miärádâsâid seervi juhle orniimist kuástidemtooimâin kultturpalhâšume keigiimist já anarâškielâlii orniimist olášui roovvâdmáánu loopâst já tom toimâttij ruáváást sust lâi kirkkohiärrá almostui kulmii main ohtâ lâi jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst seervi stivrâ lâi uáli toimâlâš ko tot čokkânij penttâ kyehnubáloh kerdid maid stivrâ toovâi lâi kielâpiervâl vuáđudem lekkâmjuhle tollui laiguuttum táálust já jieš kielâpiervâltoimâ peesâi-uv joton čohčâmáánust šoddáin leđe västideijen já išepargen toovâi miärádâs meiddei stipendij jyehimist kuávlu škovlâlijd sehe koldemtábáhtus orniimist mast vástidáin viiljâžeh já uárnejui já uáslisteeh lijjii kyevtlov suulâin pirrâ almostui kulmii main ohtâ lâi jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kulmâ jeessân seervi stivrâ čokkânij kuttii já toovâi miärádâsâid kielâpiervâlaašijn kielâpiervâlpargei valjiimist porgemáánu aalgâst ihán ovdâskulij stivrâ toovâi miärádâsâid anarâšâi kulâmist ihečuákkim ohtâvuođâst logokišto olgosaddelmist kuástidemtooimâin stipendij jyehimist škovlâlijd ruttâucâmušâin já kielân projektân uásálistmist kielân projektist servi faalâi pittád mainâseh kirje main maavsij sooppum hade tain uđâsmittem pargojuávhu čällee kuulâi anarâšâid ihečuákkim ohtâvuođâst almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kyehti jeessân seervi stivrâ čokkânij oppeet kyehnubáloh kerdid main tot toovâi miärádâsâid logokišto juátkimist kielâpiervâlaašij uásild kopiomaašin skappuumist kuástidemtooimâin juávkkuväzzimist virkosmittemtooimâin cáállám maainâs kirje olgosadelemjuhle orniimist já märffijuhle orniimist sehe stipendij jyehimist škovlâlijd almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jaamij ohtâ jeessân seervi stivrâ čokkânij ohcii main iänááš čokkânmeh tábáhtuvvii kielâpiervâlaašij ooleest mut toovâi tot iävtuttâs anarâškielâ máttáátteijei škovlim jođálmitmist miärádâsâid vuoigâdvuođâi vuástáväldimist palvâlemkuávdáá já virkosmittemtooimâin sehe stipendij jyehimist škovlâlijd jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kyehti jeessân seervi stivrâ lâi oppeet uáli toimâlâš ko tot čokkânij penttâ kulmânubáloh kerdid čokkânmeh tábáhtuvvii kielâpiervâlaašij ooleest já tehálumoseh miärádâsah lijjii kielâpiervâltáálu uástim kielâpiervâlpargei europaalhijn meridem kielâpiervâl šiljotalgoi toollâm steelligij já láávu sirdem uđđâ kielâpiervâl šiiljon já uđđâ kielâpiervâl lekkâmjuhle ornim juhle tollui stivrâ toovâi miärádâsâid juhle orniimist lisenssiaattân valmâštume keežild nukketeatter já juŋŋâmätki kuvviimist videon jeessânmáávsui rievdâdmist euromiärásâžžân päikkinommâkoolbâi teevstâin já čuávdusiävtuttâsâst kielâi tutkâmkuávdážân anarâškielâ tipšomist almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kulmâ jeessân seervi stivrâ čokkânij ohtnubáloh kerdid já toovâi kielâpiervâl miärádâsâi lasseen servâmist toin lain et čäällim kirjeest vuobduuččii kevttimvuoigâdvuođah kován moh čáittojeh koldemtábáhtus orniimist ärbipurrâmâšpeeivi já uccâjuovlij orniimist já ruttâjyehimtilálâšvuotân uásálistmist moos uásálistij almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kuttâ jeessân seervi stivrâ čokkânij vittii já toovâi miärádâsâid kielâpiervâlpargei paalhij täärhistmist já anarâš eehidtuálui orniimist moh lijjii lijjii suullân eurod já toh šoddii kielâpiervâl pyerrin stivrâ toovâi miärádâsâid aalgâkeččin finnejum jeessânloovnâi maasâdmäksimist ja stipendij jyehimist kuávlu škovlâlijd almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kulmâ jeessân seervi stivrâ čokkânij čiččii já toovâi kielâpiervâ kyeskee miärádâsâi lasseen miärádâsâid skiäru olgosaddelmist vuástáväldimist seervist kielâseminaar orniimist ornâšui koldemtábáhrus orniimist ornâšui já párnáipeeivi palhâšume vuástáväldimist mon keigij kulttuurminister finnij meiddei tave-eennâmlii ministerrääđist eurod mon eelij vuástáväldimin seervi saavâjođetteijee skeŋkkij jieijâs šoddâmpeivipuáđuid siärván eurod já skeŋkkij siärván eurod almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kyehti jeessân seervi stivrâ čokkânij ohcii já toovâi kielâpiervâlaašij uásild miärádâsâid autoparkkisaje viijđedmist já anarâškielâlij juovlâkoortâi vaalmâštmist moi puáđuh šodâččii kielâpiervâl pyerrin stivrâ toovâi miärádâsâid päikkinommâkirje toimâtteijee päälhi mäksimist olgosaddelmist moos mieđettij eurod digivideokamera skappuumist seervi ovdâsteijee valjiimist sämimuusik máttááttâs stivrimjuávkun moos väljejui já putesin čáállám párnáikirje päälhi mäksimist almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii nelji jeessân seervi stivrâ čokkânij vittii já toovâi miärádâsâid eres lasseen kielâpiervâlpargei paalhij täärhistmist já kielâpiervâl muotâiästui koččâm maŋa muotâiästutalgoi tolâmist čohčuv ovdil talvâm kunneejesânij povdiimist siärván já kielâlävdikode anarâškielâ juáhus já kielâravvimjuávhu koloi ruttâdmist ooleest pálkkátmist seervi paargon koskâsii ááigán já seervi juhle orniimist tollui máttááttâskuávdáást almostui almostui neljii main ohtâ lâi kalendernummeer já ohtâ tublenummeer čáállám jonsahpeivkähteeh almostui siämmáá ive jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii käävci jesânid seervi stivrâ čokkânij kuttii já toovâi kielâpiervâlašij uásild miärádâsâid eres lasseen kielâpiervâl kuárŋumsteelligij hahâmist já šiljo jolgiimist muorâin čuovâstuálpu ceggiimist šiiljon sehe pargotiervâsvuođâhuolâttâs orniimist kielâpiervâlpargeid toovâi meid miärádâs tuáhtárnágustilálâšvuođâ karonka orniimist uárnejui já nágustilálâšvuotâ tađe ovdil auditoriost pálkkátmist seervi paargon kielâpeivikirjij rähtim várás anarâškielâlii okkoloostâ tooimâtmist já seervi nettisiijđoi noomâ valjiimist nommân šoodâi http:/www.anaraskielaservi.net almostui vittii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii kulmâ jeessân seervi stivrâ čokkânij kahcii já kielâpiervâlaašijn tehálumoseh miärádâsah lijjii skäppiseeŋgâi haahâm skeŋkkim puttâlčuággimruđâiguin já kuálmád pargee pálkkááttem kielâpiervâlân pálkkááttui juávkkuišedeijen čohčâmáánun mon maŋa joođhij pargo sehe parkkisaje vijđedem já ääiđi sirdem mieđettem lasseen stivrâ toovâi miärádâsâid eres lasseen tutkâmjuávhu vuáđđudmist laavlâproojeekt paalhij mäksimist paalhâšmist stipendáin maister tutkos čođâlditmist káhvástâllâmtarbâšij uástimist anarâšpuđâldemehidáid almostitmist já hyelkkikielâi kielâpiervâlproojeekt ruttâjotoluv joođeetmist jođettij tom almostui neljii main ohtâ lâi kalendernummeer já ohtâ juhlenummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii kulmâ jeessân seervi stivrâ čokkânij vittii já toovâi miärádâsâid main kielâpiervâlaašij uásild tehálumoseh lijjii kielâpiervâlpargei paalhij tärhistem já kielâpiervâlpárnái vaanhimij määđhi tuárjum miärádâsah lijjii kiirjij skeŋkkiim kielâiäláskittemprojektân luvâttuvâst já vuáđuškoovlâst peessâm uáppei ive nuuvtájeessânvuotâ iävtuttâs anarâškielâlii oppâmateriaalčällee virge vuáđđudmist oppâmateriaaltoimâttâhân stipendij mieđettem kuávlu škollâlijd já seervi ovdâsteijee valjim pargoeellim váljude čuákkimân almostui neljii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii nelji jeessân seervi stivrâ lâi oppeet uáli viiššâl ko tot čokkânij ohcii já toovâi miärádâsâid eres lasseen kyevti uđđâ kielâpiervâl vuáđđudmist uusâi ruuđâ toi várás já vuáđudij uđđâ kielâpiervâl maŋa servi pálkkááttij nelji kielâpiervâlpargee lase já ko finnij uđđâ kielâpiervâlij várás meriruuđâ já sehe kieldâst miärádâsah moh kuoskii kielâpiervâlijd lijjii uđđâ kielâpiervâltáálui ucâmist kávnojii visteh mut iä vala kielâpiervâlpargei vuosâišeškovlim orniimist vuávámpargee pálkkátmist uđđâ kielâpiervâlij vuávám várás servâmist pargoadeleijeesiärván já väldimist anon pargoiähtusopâmuš uđđâ já táálái kielâpiervâlpargei paalhij täärhistmist já uđđâ kielâpiervâltáálu huksiimist moos väljejui stivrâ meridij kielâkappeerleeirâ koloid uásálistmist ruttâucâmušâi tohâmist ihán päikkinoomåi luovâtmist projektân sämikuávlust´ toimâttemaašijn sehe tooimâtmijn molsomist párnáikirjij almostitmist čáállám kirje faŋgâ almostui juovláid já stipendij jyehimist škovlâlijd almostui neljii main ohtâ lâi kalendernummeer jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii vittâ jeessân ihečuákkim valjij siärván uđđâ saavâjođetteijee uđđâ čällee já uđđâ ruttâtuállee uásild kávnojii visteh uđđâ kielâpiervâl várás nk čujottâsâst já nube kielâpiervâltoimâ peesâi joton seervist láá kulmâ kielâpiervâl já čiččâm kielâpiervâlparged kielâpiervâl šoddâdemkyeimin kielâpiervâl lii anarâškielâ seervi paijeentoollâm toimâ aalgij ive vuossâmuu ive kielâpiervâl lâi ovtâskâs tipšosaje mon ruttâdij kulttuurruttârááju maŋa kieldâ lii uástám ivij párnái peivitipšopalvâlus staatâst sämitiigán sämmilij sosiaalpalvâlusân uáivildum ruđâigijn máttááttâsministeriö mieđettii sämitigán kielâpiervâlijd peljimerkkejum ruuđâ moin kieldâ lii uástám kielâpiervâl palvâlus ruttâdem váilu ain kielâpiervâl lii anarâškielâlâš kielâlávgumjuávkkupeerâpeivitipšosaje occoo kieldâst já kieldâ piärá vaanhimijn peivitipšomáávsu mii miäruštâlluvvoo vaanhimij puáđui mield kielâpiervâl tuáimá markkânist párâtáálu nube keejist láá anarâškielâ seervi jieijâs omâstusâst mutâ tontti lii láigueennâm lii kielâpiervâl jieijâs kiävtust já šiljoost láá čierâstâllâmluákká kuárŋumsteelig láávu suiloh já pomppusuilo pirrâ lii muorâäiđi já ääiđi ulguupeln lii parkkisaje autoid láá ránjái tááluh lii áávus táválávt tme argâpeeivijn mutâ muuneeld já sierâ sopâmáin tuođâlâš táárbu mield kielâpiervâl já sämmilâš aarâhšoddâdem miäruštâlluvvoo aalmugijkoskâsávt uáli uhkevuálásâš kielân piälustmân vuáđudui kielâpiervâl ja tot lii tääl ohtâ anarâškielâ seervi kielâiäláskittem tooimâin kevttip kielâlávgumvyevi meerhâš ete sárnup tuše anarâškielâ kielâ lii riäidu ij čuosâttah ij eromâsávt máttááttuvvoo párnáid pic sii jieijah uáppih kielâ kulâmáin já sárnumáin lasseen uápásmup sämikulttuurân uáppásmist kevttip iššeen äššitobdeid jis tagareh láá finnimnáál ivejuurrâm já vuáváp tooimâ ton mield iäláttasâid pyehtip oovdân jo-uv jieš uásálistmáin teikkâ uápásmuumáin toid luándust já aiccâp luándumeerhâid valmâštum ubâ sämikuávlu sämmilij aarâhšoddâdemvuávám stivree sämmilij peivitipšo tooimâ já sistuálu já kielâpiervâl pargeeh láá šoddâdemkyeimih koskânis já vuáruvaikuttâs pääihi já kielâpiervâl kooskâst lii uáli tergâd tontied ko vaanhimeh láá päärnis puoh pyeremusah tobdeeh kalgeh väridiđ tuárvi asto uápásmuumân ko pärni aalgât tipšo kielâpiervâlist láá vaanhimijgijn savâstâlmeh om päärni aarâhšoddâdemvuávám aavu mon peividep ihásávt já párnái olesovdánem aiccâmluámáttuv pärniravviittuv várás vaanhimijehideh juhleh ärbipurrâmušpeeivih määđhih jno já tipšotáárbu nubástusah já meddâloromeh kielâpiervâlist suáppojeh perruu pargoaigij já tipšo táárbu mield kielâpiervâl áávusorroomaigij mield tipšo aalgâst soppum tipšoaigijd puátih pisovâš nubástusah toin kalga almottiđ peivitipšotoimâttâhân spiekâstuvâin sooppum tipšoaaigijn om meddâloromeh rijjâpeeivih luámuh pivdep almottiđ máhđulávt ääigild ete tipšosaajeest puáhtá vuáváđ tooimá já pargovuáruid nubástusâi mield addel máhđulâšvuođâ meiddei pargotassimpeeivij já luámui orniimân pargeid já keeppid sajasâštáárbuid päärni tipšotárbu om uási- teikkâ ubâpeivitipšo meriäigásâš tipšo tipšopeeivij meeri tipšo ääigi maŋeláhháá muttoo teikkâ tipšotárbu nohá kálga väldiđ ohtâvuođâ peivitipšohoovdân já táárbu mield ráhtiđ uđđâ peivitipšoucâmuš kieldâ kuorâttâl já meerrid lii-uv tipšo máhđulâš orniđ vaanhimij tuoivum táárbu mield tááláá tipšosaajeest tipšoaaigijd táttup toimâttiđ kielâpiervâlân tállân páárnán lii nanodum peivitipšomáksumiärádâs mast lii valdum huámášumân njuolgâdušlâš meddâlorroompeeivijn mieđettum vyeledâs om tipšotárbu pv mp kalga párnáá tipšopeeivijd rijjâpeeivijd almottiđ kielâpiervâlân muuneeld pargoaaigij nubástuumeest pargovuárui maasâdkiäsášuumeest kalga almottiđ tállân já párnáá tävireh lep olgon táválávt iđedis- já ehidispeeivi ij lah iästu olgonoromân kohân párnáin láá šooŋâmiäldásiih pihtâseh kalgeh killáđ nuuvt olgo- ko sistesierâid já motomin ivnáás-uv hommáid taarbâš putes molsâpihtâsijd já táárbu mield lieggâ olgo- já arvepihtâsijd tarbâšeh meiddei lippârijd já máhđulávt tuátu já tuáttuputtâl kielâpiervâlist lii tme peivivuoiŋâstem já stuárráábij sijvuuspuddâ lasseet párnáá pyereestvaijeem mield olmâ ááigán sovâttum peivivuoiŋâstmeh iä sirde ijjânaharij puáttim mutâ jis páárnân páácá navervelgi tot sirdá ijjânaharijid maŋeláhháá ege nubijpelij uážžu pyehtiđ uáđđimskipárin timmâsierâ puáccám já hygienia já njuámmootaavdâst párnáá ij koolgâ pyehtiđ kielâpiervâlân njuámmumuhke tied kalga leđe ucemustáá oovtâ kumestâsttes peeivi pääihist já puáránâddee pärni táárbâš tuárvi vuoiŋâstemääigi puáránem várás pärni puátá kielâpiervâlân sun kalga leđe ton oornigist ete puáhtá uásálistiđ tooimân meiddei olgon njuámmootaavdâi njuámumist lii sehe vaanhimijn ete tipšoin uáli jo tergâd ete finnip tiäđu puoh njuámmootaavdâin tállân ete mättip toimâđ rievtisnáál hygienia eromâsávt viššâlis kieđâipoossâm ovdil purâdem já ain hiivsigreeisu maŋa keeppid merhâšitteht sierâlágánij taavdâi njuámmum pärni puáccáá tipšopeeivi ääigi almottuvvoo tast vaanhimáid pärtti sáttoo adelep páárnân vuosâiše já toimâttep suu tiervâsvuođâkuávdážân já tast almottuvvoo vaanhimáid máhđuláv tállân tist ij lah máhđulâš pääcciđ pááikán pyeccee päärni tipšođ pyehtivetteđ tiäđustâllâđ päikkitipšoo palvâlemjođetteijest ij perruu jis siämmáá ääigist piärroo peivitipšomáksu purâdemaaigijd orniijdijn lii ulmen meiddei tot ete päärnist ličij máhđulâšvuotâ purâdij meiddei vaanhimijdisgijn máhđulijd allergiaid kalga almottiđ pargeid já sooppâđ oovtâst maht kalga toimâđ láá siämmáá-áigásiih purâdemääigih mii valmâštep jieijah purrâmuš páihálijd amnásijd ton mield maht lii máhđulâš purrâmušah meriduvvojeh párnái tuođâlii tipšotáárbu mield iiđeedpittá purrâmuš peivipittá kooskâst eehidpurrâmuš tiäđáttâsah kieldâ peivitipšo kieldâ oho muuneeld čaallum kirjálâš almottâs ucemustáá pv pištee koskâpuddâsâš meddâloromist máksupuáráttâs aarâhšoddâdemvuávám toimâvuávám torvolâšvuođâvuáváámân kuleh sehe pargeid ete párnáid kyeskee laavâst meridum já eres torvolâšvuotân já tiervâsvuotân kyeskee vuáváámeh kenigit toimâohtâduv huolâttiđ peivitipšo torvolii orniimist torvolâšvuođâvuávám lii vijđásub vuávámäššikirje ko piäluštemvuávám já tot viggá olestorvolâšvuođâ pyereedmân já paijeentolâmân árvustâllojeh vaarah moh uhkedeh tooimâ já čielgejuvvojeh tooimâ riiskah väldimáin huámášumán peivitipšo mudágistem laavâi koskâsâš vátámušah pargo-ohtâduv pargosuojâlem toimâvuávám sehe pargotiervâsvuođâhuolâttâs pargosaječielgiitâsah kuleh toimâohtâduv pargoviehâ tipšopárnááh toimâohtâduvâst kolliistâllee ulmuuh toimâohtâduv olgo- já sistesajeh sehe toimâpiergâseh já aldâpiirâs čuácá meid jiegâlâš tahheid tiäđuhaaldâšmân tooimâ navccáid sehe ton kvaliteet já ovdâsvástádâs kyeskee aššijd toim turvallisuussuunnittelu ja ja terveysministeriö kundá torvolâšvuođâvuávám sistuálu sehe kursiivâin čallum tekstâ vuáđuduvvoo paijjeen mainâšum turvallisuussuunnittelu raavâkirján tekstâ sistuálá kundá almolâš uasi já táváláš tekstâ sistuálá kielâpiervâl uási vuáđđun láá čuávuvâs laavah já asâttâsah párnái peivitipšolaahâ já asâttâs laahâ ja asâttâs ovtâskâs sosiaalâpalvâlusâi kocemist já pargotorvolâšvuođâlaahâ laahâ pargosuojâlem kocemist já pargosaje pargosuojâlem ohtâvuođâtooimâst já pargotiervâsvuođâhuolâttâslaahâ laahâ anokaavnij já kevtteepalvâlusâi torvolâšvuođâst tiervâsvuođâsuojâlemlaahâ purrâmâšverkkilaahâ sehe piäluštenlaahâ já staatârääđi asâttâs piäluštemtooimâst torvolâšvuođâvuávám almolâš tiäđuh láá toimâohtâduv já ton tooimâ kuvvim toimâohtâduvvâst orroo ulmui meeri sehe ohtâvuođâtiäđuh máhđulii hemâdâstiilii várás tiäđuid kullojeh meiddei piälustemvirgeulmui taarbâšem rakânâs ton sajadah kevttimtárkuttâs já kevttei kyeskeeh piäluštemvuáváámán čallum tiäđuh já aldapiirâs lii kerditáálu nube keerdist já ton vijđodah lii já ton oomâst vuokra-asunnot láá veeskir orroomviste kievkkân káámmár já hiivsig sistetiilijn olgospeessâmsajeh láá merkkejum sajadâh lii markkânist čujottâsâst láá eres kerditááluh lii s meetter keččin šiiljon ij uažu vyeijiđ autoin parkkisaje lii olgoláá lii keppâjotolâhkiäinu mutâ šiljoluodâst ij lah kárttá kárttá vuáđusáárgus já piäluštemvuávám viistij kevtteeh lii kielâlávgumjuávkkuperâpeivtipšosaje lii mutâ kuittâg täärbu mield meiddei láá kyevtis já sunnuu pargoääigih láá heiviittum táárbumield lasseen táálust sättih porgâđ meiddei uáppeehárjuttelleeh sierânâspárnáikärdimáttáátteijee fysioterapeut já sárnumterapeut viistijn pyehtih leđe meiddei siämmást lovmat párnái viežžed já pyehted kielâpiervâl pirrâsist láá huolâtteijeeh já juuhlij já tábáhtusâi ääigi kielâpiervâl viistijn pyehtih leđe puohnâssân s olmožid jis puoh kielâpiervâlperruuh pargeeh já stivrâ láá čokkânâm láá ihásiih uási lii olespeivitipšoost mutâ lii meiddei mottoom uásiáigásâš láá ahe- já ovdánemtääsist sehe tooimâi suujâst jieškote-uvlágáneh torvolâšvuotân vaikutteijee riiskah lep viggâm väldiđ huámášumán luámáttuvâin lii saje čuovâkován sehe vaanhimij ohtâvuođâtiäđuh láá kyehti pärnitipšoo já ohtâ jođetteijjee tuáimá párnáigijn hoittáá ohtâvuođâid táálu ulguubel já västid haldâttâspargoin kávnojeh pargei ohtâvuođâtiđuh ohtâvuođâtiäđuh vaanhimeh já huolâtteijeeh huolâtteijeeh tevdih párnáin vuáđutiätuluámáttuv lahtos mast kávnojeh huolâtteijei ohtâvuođâtiäđuh párnái väriviežžeeh já tiäđuh párnái tipšoaaigijn já meiddei huolâtteijei máhđulâš kocceem- já etipargokenigâsvuođâst eres kevtteeh visteh kiävttojeh motomin meiddei seervi čuákkimij škovliittem já ääigiájánâsehidij toollâmsaijeen suáppoo ain muuneeld moh tarbâšuvvojeh hemâdâstiileest moh tárbâšuvvojeh hemâdâstiileest kávnojeh puálu- já piäluštemvuáváámist lahtos kávnojeh torvolâšvuođâvuávám lahtosin já meiddei kielâpiervâl almottâstavlust hemâdâstiileest tieđeetmist västid jođetteijee já poolis vättee hemâdâstiilijn tieđeetmist västid tile čielgim jođetteijee olmooš kyeskee tábáhtusâin västid kieldâ njuámmootaavdâin västideijee kieldâtuáhtár torvolâsvuođâvuávám jyehim lii rahtum pargei kiävtun já meiddei sajasiih uápásmuveh toos meiddei joteh čoođâ vuávám oovtâst párnái huolâtteijei já vaanhimij kyeskee tiäđuh siäluttuvvojeh luuhâi tyehin toimâttahvisteest kieđâvuššâđ tiäđuid lii kielâpiervâl pargein kieldâ pievitipšojođetteijest já piäluštem- já poolisvirgeulmuin peivitipšoost kuleh tooimân čyeccee uuhkij tubdâm toid rahttâttâm toin suoijiidâttâm sehe jo olášum vaarâi tovâtteijee tahhei meddâlistem sistetuálá tooimâ torvolâšvuođâ kyeskee uulmiijd tooimâid já ovdâsvástádasâid já vuovijd jo olášum riiskâi árvustâlmân torvolâšvuođâ kalga čuávvuđ já ovdediđ njuolgâduslávt lii tergâdis uási kielâpiervâl pargosuojâlem toimâvuávám riiskâid rahttâttâm lii jyehipiäiválâš pargo muttoo já tooimâh muttojeh eenâb teknisâžžân talle meiddei ereslágágáneh riiskâitahheeh já toi olášuddem oskottetteevuođah muttojeh riiskâi nuhâmettum aiccâm já toi tiäđuštem sehe tuárvi tooláá muuneeld valmâštâttâm toimâđ ereslágánijn hemâdâstiilijn loptee merhâšittemnääl toimâohtâduv torvolâšvuođâtääsi tergât lii vuáijuđ tooimâid moin puáhtá ollâsávt estâdiđ jieggâtorvolâšvuođâ uhkedeijee riiskâi olášuttmist teikkâ pasta pehtilávt raijjiđ jo soddâm hemâdâstile vaikuttâsâid karttim kundá pargo-ohtâduvvâin lii rahtum riiskâi karttim ivij meiddei ráhtoo kielâpiervâlist čyecih kielâpiervâlist párgei tiervâsvuotân pyereestvajemân já fyysilâš já psyykilâš torvolâšvuotân láá eres lasseen čuávuvááh čyeccee riiskah lii kiävtust párnáá vuáđutiätuluámáttah moos čálloo torvolâsvuotân lahtum tergâdumoseh ääših tegu párnáá puácuvuođah allergiah väriviežžeeh oskoldâhlâš já eettisâš uáinuh sehe eres sierânâstiäđuh láá rahtum eres riskâtiilij várás jieijjâs toimâvuáváámeh já toh tievâsmittejuvvojeh tárkkujuvvojeh toimâohtâkuáhtásáin vuáváámijn viežžâm tipšoost viežžâmtilâlâšvuođâ čuolmâi uásild sehe ovdâškovlâahasi párnái peivipäikkimaađhijn lii rahtum toimâvuávám lasseen täälu täävih ravvuin rávvoo ete ko huolâtteijeeh viežžih teikkâ pyehtih párnáá párnáid ain visesmitteh ete pargeeh láá uáinám párnáá pyehtim teikkâ viežžâm viežžâmtilálâšvuođâ čuolmah párnáá ohtuujotteem teikkâ vyeliahasin sättein puácuvuođah já päärtih pärni puáccáá sunjin čuosâttuvvoo rávhálâš saje vuoiŋâstem várás mieldi pargeeh väldiv ohtâvuođâ tuáhtárân teikâ tiilájeh ambulans pärni puáccáá váldoo tállân ohtâvuođâ suu huolâtteijeid já suáppoo pärni viežžâmist pärni tuálvoo pyecceiviäsun satâččeijest kalgâ leđe fáárust päärni vuáđutiätuluámâttâh mast uáinojeh päärni allergiah máhđuliih puácuvuođah já vaanhimij ohtâvuođâtiäđuh taalhâšumeh čállojeh päärni vuáđutiätuluámáttâhhân paartijn já toi estâtmist lii peivitipšon rahtum toimâmalli päärtih tálhudem párnái iä adeluvvoo talkkâseh tipšopeeivi ääigin pic talkkasij adelem lii huolátteijei ovdâsvástádâsâst laahâ kenigât išediđ jis olmooš lii karttâm vakavaan uhkán päärnist lii kuhesáigásâš puácuvuotâ om astma diabetes já allergia lii vuáđustum adeliđ sunjin tipšopeeivi ääigin talkkâsijd maid kalgâ adeliđ tipšopeeivi ääigin já tuáhtár meridem meripitáid kalgâ čäälliđ päärni vuáđutiätuluámáttâhân taalhâsskäppi lii pivtâsvisteest mast kávnojeh vuossâišetarbâšeh lii meiddei skaapist sistuállu pärnijuávhu já párnái perrui sehe pargei lohomeeri lasetteh infektioriiskâ šiev hygienia lii hirmâd tergâd hiivsigist eellim já hiivsig já potoi putesvuođâ putestem lippârij siäiluttem tuárvi kieđâi poossâm sierâi putesvuotâ tuátu kiävttu já siäiluttem väättih eromâš huámmášume kielâpiervâl hygienia vuáváámist já kepidem peivitipšoost moh kiävttojeh kielâpiervâlist kalgeh leđe torvoliih já tiervâsvuođâliih pargeeh valjiv párnái sierrân sierâid moh láá hiäivuliih já torvoliih välden huámášumân pärnijuávhu ave- já ovdânemtääsi tärhistuvvojeh já čuovkkânâm sierah hilgojuvvojeh tállân kalgâ poossâđ kiärdulávt sierah láá toi várás väridum soojijn sierâpeivi sierâin olgonlihâdem olgonlihâdem várás kielâpiervâlân láá rahtum šiljomiärádâsah šiljomiärádâsah lihâdem kielâpiervâl ulguupeln láá rahtum ravvuuh maht kalgâ jotteeđ olgon vyelgidijn kalgeh leđe mätkiravvuuh mätkivuávám já ravvuuh lappum kielâpiervâlist torvolâšvuođâtooimâin huolâhánnáá lii máhđulâš ete pärni láppoo kiännán huámmášhánnáá tilálášvuođâi várás kalgeh kielâpiervâlist leđe lappum párnáá uuccâmravvuuh párnáá uuccâmravvuuh kuoskâmettumvuotân čyeccee uhkeh kuoskâmettumvuođâ puáhtá luávkkáđ ko pärni lii kielâpiervâlist teikâ kielâpiervâlist puáhtá aiccâđ meiddei eres saajeest páárnán čuosâttum viehâvääldi teikâ kuáridem mon vuáđuld kielâpiervâl pargee lii kenigâsvuotâ porgâđ párnái suojâlemalmoottâs aiccâm ravvuuh kivsedem estimân pargovievâ riiskah párgovuáruvuávám škovliimeh tieđettem pargostivrim pargotiervâsvuođâhuolâttâš pargeeh uásálisteh kiärdulávt pargotiervâsvuođâ-tärhistmijd já vuossâišeškolvliittâsâid puácutoppiittâh tâi pärtti kalgâ pargotiervâsvuođâlaavâmiäldásávt huolâttiđ pargei vuossâiše orniimist pargei lohomere pargokove já pargotile vaattamnáál fastâpargein kalgâ leđe vyeimist orroo vuossâišeškovliittâs já suái pastev adeliđ vuossâiše máhđulijn puácuvuotâ- teikkâ pärttitiilijn talhâsskääpist kávnojeh vuossâišetarbâšeh lii meiddei mätkipuhelin kote tuáimá meiddei torvopuhelimân estimân leen sooppâm ete ko lii ohtuu ij uážu porgâđ tagarijd pargoid mast kárttá kuárŋuđ om čurgidijn pargovievâ pargotile fyysilávt myekkee pargoi tiet pargoergonomian kalgâ kittiđ eromâš huámmášume kalgeh hárjániđ algârääjist kevttiđ olmâ pargostiäluid iššeeđ om pargei já párnái kiävtun heivejeijjee káálvuh kalgâ leđe tuárvi já ääšimiäldásiih posâdâttâm- kárvudâttâm- já pivtâssiäiluttemtileh sehe purâdem- vuoiŋâstem- já hiivsigtile lusisvuođâ tiet pargei jiegâlâs pyereestpiergim turvâstem lii tergâd jiegâlâš viehâvääldi piävuttem já olgoštem estimân kielâpiervâlist perusteijjee pargosiärvádâh aarrâd tábáhtuvvee perustem toimâmalli putes sisáimu lii puohâi ävkki-toimâmalli sisáimu čuolmâi estimân já haaldâšmân já narkotijkkâtestâm já eres uáiváditteekieđâkeččeevuotâ lii puácuvuođâ- sullâsâš tile mii šaddâ iivij äigin alkohol liijkâs stuorrâ ano já probleemkiävtu peht olmâ puácuvuođâ puáhtá vaikuttiđ om tieđeetmáin já tiervâsvuođâšoddâdmáin tipšon usâdâttâm lii kieđâkeččeevuođâst luovâs peessâm keečild pyeremus vyehi tergâd ete probleem huámmášuvvoo tooláá já toos tarvânuvvoo tállân ko uáiváldittee amnâsij kiävtu huámmáš pargosaajeest kieldâst láá rahtum ravvuuh uáiváditteekieđâkeččeevuođâ tooláá aiccâmân já tipšon stivriimân kieldâ uáiváditteeohjelm pargee ulmuu rikostuávváá čielgim pargee lii kielâpiervâlist pargoost paijeel kulmâ mánuppaje sun kalgâ toimâttiđ uáinimnáál rikkoosrekisterlaavâ miäldásii rikkoosrekisterváldus puáhtá tiiláđ kirjálávt já čäittiđ tom pargoadeleijei váátá ete pargo já pargotiilijd kalga orniđ nuuvt ete viehâväldiuhke já viehâvälditileh iästojeh máhđulâšvuođâi mieldi muuneeld uksâ lii luuhâst ain já uksâpiällást lii uksâkiällu soppum ete nube pargee ij koolga kyeđđiđ ohtuu uhkelávt lattee ulmuin kieldâst láá rahtum toimâravvuuh äštim- já viehâvälditiilij várás já viehâvälditileh párgosaajeest lii suovâttem pargosaje mieldi tubákkâššâm lii kieldum peivipaaihij párnáid uáivildum sistiilijn já toi šiljoost teikkâ peerâpeivitipšon uáivildum tiilijn teikkâ viistijn ij uážu leđe tubbááksuovâ teikkâ haajâ tiervâsvuođâšoddâdem tiet lii avžuuttum ete peivitipšopargeeh iä tubákkâš tipšopeeivi äigin eres kevttei riiskah tileh iä láiguttuvvoo olgopiälásijd tiilijn uánejuvvojeh seervi eres tábáhtumeh kalga nomâttiđ ovdâsvástádâs ulmuu kote huolât tiilijn toimâriiskah olášuveh toh merhâšitteht taheh vaigâdubbon kielâpiervâl jyehipiäivälâš porgâm já hyenemus tiileest orostiteh ubâ tooimâ láá eres lasseen pargeeh nokko já toháliih já tooimâ vuáváádijn vuáđun kalga leđe peivipäikkiasâttâs miäldásâš pargei olmâ meeri párnái kuáttá päärni pargee vuáváádijn väldip huámmášumán párnái luámuaigijd nuuvt ete pargei luámuh liččii siämmáá äigin tábáhtum puácutábáhtusâst pargee haahâ sajasii pargovuáruvuávám sajasii haahâm já siskiipiälááh orniimeh b nuávdittuvvojeh almolâšhygienisiih pargotäävih puátá purrâmuš purrâmušpálvâlemkuávdáážist puáhtoo lieggâliitijn já peivipittá ráhtoo jieš pärnist lii allergia pargeeh kalgeh huolâttiđ ete sun ij uážu puástu purrâmuš purrâmušallergiah čallojeh ain vuáđutiätuluámáttâhân já tiäđuh kávnojeh meiddei kievkkânist pargeeh čorgejeh jieš jyehi peeivi já eres tiilijd kuittâg-uv ohtii ohhoost táárbu mield táávjib siäiluttuvvojeh čurgimskääpist pajeilddest láá parkkisaje nube keejist c toimâm kevttimčääci já šleđgâjyehim várás kielâpiervâlist láá kietâsikkompápáreh já kieđâidesifistimamnâs sehe häävidesifistimamnâs lummolaampuh já láá šleđgâpotkâi várás já sisáimukvaliteet piegguuttuvváá táárbu mield lii tuárvi čuovviittâs rakânâsah já rustigeh kiävttojeh šleđgâtorvolâšvuođâmiäldásijd šleđgâpiergâsijd láá pärnisyejeeh láá párnái kiävtun heivejeijjeeh luuhâ puáhtá lehâstiđ meisselâin ulguupeln já tivvoompargoh huolâttâs- já tivvoompargoin västid vuokra-asunnot kiddejeh huámmášume tiilij torvolâšvuođân já jis huámmášává maidnii te almotteh tállân vuokra-asunnot šiljopirrâs riiskah šiljon ij uážu vyeijiđ autoin lii s m keččin já aldeláá s m keččin lii čäcikyeppi muotâpargoin já cunoiditmist västid vuokra-asunnot toimâriiskah párnái teikkâ pargei pyecceevuotâ paijaan kielâpiervâlist merhâšittemnáál já suijân epiduvvoo epidemialuándulâš infektiotavdâ tom tuástumân váldoo tehâlumosávt ohtâvuotâ kieldâ tiervâsvuođâkuávttáá njuámmootavdâin västideijee tuáhtárân tieđeet internetsijđoinis www.ktl.fi epidemiain já pandemiain já etnisiih uáinuh äššigâsâin oskoldâláid já etnisijd uáinuid já ärbivuovijd kalgâ kunnijâttid toimâid já tilálásvuođâid vuáváádijn já olâšuttijn čyecih kielâpiervâl šiljopirrâsân rakânâssáid já kielâpiervâl pargei já tipšopárnái pođoinjâs omâdahhân láá ovdâmerkkân čyecceeh čoovdâsaje omâsteijee häldee teikkâ finnodâhtooimâhärjitteijee láá piäluštemlaavâ mieldi viälvuliih estiđ uhketiiliij šoddâmist já varriidâttâđ ulmui omâduv já piirâs suoijiimân uhketiilijn viälvulâšvuođâid kullojeh rahtâttâđ aapij mieldásijd piäluštemtooimâid tullâpuálu huolâttem lii tergâdis uási kiddâdâhhân rahtum piäluštemvuávámist moos meiddei uđđâ pargeeh uáppeeh hárjuttâlleeh já sajasiih uápásmuvvojeh tullâpuálu cokkân rakânâsâst orroin lii mirhâlii puálukaasui já paahâ tiet tuše mottoom miinut äigi irâttiđ lopâstuttiđ puálu teikkâ raijjiđ tom já kyeđđiđ rakânâs pargeeh kalgeh mättiđ toimâđ oovdâkietân soppum já hárjuttâllum vuovij mield lii rahtum puálu- já piäluštemvuávám mii lii uáinusist piäluštemvuávám kávnoo toimâttâh kárvudâttâm-viiste seeinis láá merkkejum keejâ lahtos čäcivahâgeh já kuopâ kuopâprobleemeh puátih uáinusân hyenes sisáimun já tast sáttá šoddâđ pargeid tiervâsvuođâhemâdâs probleemeh sättih šoddâđ meiddei om hyenes teikkâ puástuđ mittodum áimumolsomist sopâmettumin huksim- teikkâ asemateriaalijn teikkâ hyenes rakânâs pajastolâmist omâsteijee ovdâsvástádâsâst lii tarbâšlii tivomij porgâm laavtâsvuođâ teikkâ kuopâprobleemtábáhtusáin omâdah já piergâsijd kalgâ kiddiđ stelliđ pyereest ete toh iä kommáán ige koočâ já piergâsijd kalgâ kevttiđ já huolâttiđ valmâšteijee ravvui mield ráttááh siäiluttuvvojeh olgoráájust láá om printtejum äššipápárij huolâmettum kieđâvuššâm vááijuvvuođâlâš vuorkkim já tuššâdem já meiddei šleđgâhámásij äššipápárij ohtâvuođâst pijsáámettum ässitubdâmuš láá tiätusyeiji láá pargei tipšopárnái sehe sii vaanhimijd kyeskee syeligâs tiäđuh láá om persovntubdâlduvváh puáccuvuođah taalhâšem päärni fyysisâš teikkâ psyykkisâš tile kyeskee tiäđuh sehe párnái vaanhimijd teikkâ eres huolâtteijeid kyeskee tiäđuh tiäđuid sistuállee äššikiirjijd kalgâ kietâvuššâđ já siäiluttiđ já toid kalgâ maŋeláhháá tuššâdiđ nuuvt ete iärráseh iä peesâ luuhâđ taid tiäđuid ij uážu vuolgâttiđ šleđgâpostâin lii lukkâskäppi mast siäiluttuvvojeh syeligâš äššikirjeh vuáláčälidijn pargee čonnâs nuávdittiđ salassapito- ja vaitiolovelvollisuutta tiätutekniiklâš torvolâšvuotâ kalgâ leđe viirussyejejum tiättur já ohjelmeh ij uážu siäiluttiđ tiättur paaldâst tiäđuid ij uážu kopijâstiđ pargotiätturist já tuálvuđ om muštosaggijn kielâpiervâl ulguupiäl teikkâ pááikán hilgo tiättur kalgâ visesmittiđ ete korrâskiärrun iä lah pááccâm syeligâš tiäđuh já meiddei skiärrui já muštosaagij tuššâdmist kalga leđe huolâlâš riiskah riiskah láá táválávt palvâlus pyevtitmân lohtâseijee ovdâsvástádâs- já kvaliteetriiskah toimâ kalga tevdiđ laavâst asâttum vátámusâid já kvaliteetkriteerijd tooimâ häämist sehe pyevtittem tâi haldâšemhäämist peerusthánnáá tovâttem trauma monnjâtipšo kalga valmâstâddâđ toos ete tipšopärni pargee teikkâ ubâ kielâpiervâljuávkku kuáhtájeh kivkked jiereskittee tábáhtus já vuorâsulmuuh tarbâseh torjuu ete toh selvâneh tast kalga leđe mahđulâsvuotâ torjâstiđ kriisijuávhu išán tooimân lii tergâd ete láá pargeeh kiäh iberdává torvolâšvuođâ merhâšume já kiärduh tiäđuidis já táiđuidis torvolâšvuođâškovlim tuálloo čohčuv moos puoh pargeeh uásálisteh jotá čoođâ oovtâst taam já tuhhit vuáláčalluigijn já suápá ete jođetteijee peivid táárbumield maŋa ain uđđâ tuhhiittem jođetteijjee jođetteijjee párnáitipšoo ohtâvuođâtiäđuh jođetteijee puh párnáitipšoo puh viežžâmân čuolmah ij viežžuu tipšoost ain vistig juksâđ vaanhimijd puhelimáin pargosaajeest teikkâ kietâpuhelimáin maŋa irâttep juksâđ ááhuid já äijihijd väriviežžeid ohtâvuođâäđuh koijâduvvojeh vaanhimijn arâšoddâdemluámáttuv tevdidijn kalga leđe vaanhimij lope viežžâmân mast tipšoin kalga leđe tiätu rahttâttâp jieijah huolâttiđ párnáást nuuvt kuhháá ko tárbu lii jis tot ij lah máhđulâš hommáp nube pargee paargon vyerdip nuuvt kuhháá ko mudoi ličij majemuš páárnáš tipšoost táválávt räi saahâ ij lah tuhhiittettee suujâst montied páárnáš lii pááccâm viežâhánnáá teikkâ viežžum maŋeláá almottep sosiaalpargeid äšši muttoo pärnisuojâlemäššin já ovdâsvástádâs já toimâravvui adelem sirdoo párnáisuojâlemvirgeulmuid lii kenigâsvuotâ tieđettiđ meiddei párnáá vaanhimáid ääši sirduumist párnáisuojâlmân pargee váldá vistig ohtâvuođâ nomâttum kuávlu kuávluvästideijee sosiaalpargei viäžžoo uáivádittee amnasij vuálásâžžân páárnáá puáttoo viežžâđ uáivádittee amnasij vuálásâžžân páárnáš ij luovâttuu vaanhimân jis ton puáhtâ vaarâ veltihánnáá estiđ päärni torvolâšvuođâst ij nuuvâ jis páárnáš luovâttuvvoo vaanhimân kote ij paste huolâttiđ párnáást viežžei čielgejuvvoo mondiet párnáá ij pyevti adeliđ sunjin já koijâduvvoo ete puávtáččij-uv kiinii eres nubbe vaanhimijn ákku äijih teikkâ eres nomâttum viežžee viežžâđ párnáá main páárnáš viäžžoo teikkâ puáhtoo uáivistläädist ráhtoo ain párnáisuojâlemalmottâs sosiaalvirgeulmuid viežžee lii uáivist já lättee agressiivlávt ko viggâp estiđ párnáá luovâttem sunjin suáittip išán poolisijd nuuvt huápust ko máhđulâš meid tállân párnáisuojâlemalmottâs vyejimist ráhtoo ain tállân almottâs poolisân já viggâp estiđ vyeijim máhđulâšvuođâi mield äššigâš fyysilâš kieđâguin toppim almottep ain poolisân tállân iše já moonâ jieš išán jis huámášâh pargoskipárâd vaigâdis tiileest agressiivlâš äššigâššáin kuáhtáá äššigâš máhđulâšvuođâi mield saajeest mast lii patâremuksâ já teikkâ piso huikkemkoskâvuođâst eres pargein toppâs äššigâššáin ohtuunâd viistán kyeđe kuittâg uuvsâ áávus viehâvälditile lii muuneeld tietimist ele moonâ toos ohtuu ete pargovisteest teikkâ eres taggaar visteest iä lah finnimnáál pastelis teikkâ časkemân hiäivuliih tiingah viehâváldálâš ulmuu kuáhtáámist lii ete kuássin jieh pyevti tiettiđ mii tápáhtuvvoo čuávuvâžžân lii jieš rávhudiđ já keččâl rávhuttiđ meid nube karttâmist ohtuunâd agressiivlâš ulmuin viestâdem lii latkiš ávusmielâlâš kejâstâh kieđah uáinusist já kuárusin ele keččâl kuoskâttiđ sáárnu rávhálávt äššigâš lii agressiivlâš ele jolástut ele uccááš vaidâlem ele eeppid äššigâš vaidâlem jis äššigâš lii uáivist ele huámášut tast ele hepâdit äššigâš julgâlávt ele ääšti äššigâš ohtuujotteem tipšo ovdâškovlâmaađhijd peivitipšoost lii ete párnáá vaanhimeh viežžih párnáá tipšoost sáttá leđe kuáhtulâš vaanhimij tááhust suovvâđ om ete tipšopárnáá uábbi teikkâ viljâ viäžžá suu tipšoost mainâšum ääšist táttup vaanhimijd čäälliđ äššikirje vuáláčálusáin mast uáinoo ete viežžâm tábáhtuvvoo nomâlâssân vaanhimij táátust já sunnuu ovdâsvástádâsâst pargeeh árvušteleh lii-uv párnáá tipšomätki torvejum väldimáin huámásumân čuávuvâš aašijd tipšopárnáá ahe já ovdánem párnááviežžee ahe päikkimääđhi kukkodâh mon ennuv päikkimääđhist jotolah päikkimääđhi eres máhđuliih riiskah eres máhđuliih riskâtahheeh heivee meiddei tilán mast vaanhimeh tuáivuh párnáá ohtuujotteem kielâpiervâl pargeeh keččih ete párnáá päikkimääđhi torvolâšvuođâ ij vaanhimij vaattâm häämist pyevti turviđ kulá äšši párnáisuojâlemân päärtih tipšoost táhtuvvee päärtih láá šnukármistem koččâm já suoččâm tileárvu eesti lasepaartij šoddâm stivrii eres párnáid meddâl varâlâš saajeest lammâšum váádu šlaajâ já stäđisvuotâ tutkoo váádu šlaajâ lii ucánjáhháágin epičielgâs ravvuid puáhtá koijâdiđ ravviittasast teikkâ tiervâsvuođâkuávdáást tiervâsvuođâkuávdáá nommeer lii virgeääigi ulguupeln čielgejuvvoo mii tábáhtui kiäh lijjii tábáhtumesaajeest ooinij-uv kihheen suáppoo pargojyehim kotemuš hoittáá lammâšum párnáá kotemuš hoittáá juávhu eres párnáid kielâpiervâlist ucebeh päärtih páárnáš rávhuiduttoo vardem cipcán häävih putestuvvojeh kielâpiervâl talhâsskääpist kalgeh leđe laastareh nuávluh kumestâsmittar joditableteh talhâsčiđđâ já putestemaamnâs desinfistemaamnâs váljejuvvoo vuosâišeskääpist västideijee kote huolât ete skääpist kávnoheh ovdeláámainâšum tävireh jođettem pärtti ij vaađâ tállân tuáhtárân vyelgim váldoo ohtâvuotâ lammâšum párnáá vaanhimáid já suáppoo kii joođeet párnáá tiervâsvuođâkuávdážân mield vaanhimeh jieijah hoppuus tábáhtusâin jođettem ain taksijn teikkâ ambulanssijn ko páárnáš vuálgoo jođettiđ tiervâsvuođâkuávdážân vaanhimáid kalga tállân almottiđ päärtist ja kalga meiddei almottiđ puátimist tiervâsvuođâkuávdážân satâšeijest kalgeh leđe fáárust párnáá vuáđutiäđuh šoddâmäigi pärttialmottas tahhoo ain jis váddu váátá tuáhtártipšo lii tähidâm párnáid muuneeldestim talkkâseh siäiluttuvvojeh lukkâskääpist kemikaalah siäiluttuvvojeh algâalgâlâšpaakâst lukkâskääpist nuuvt ollâgâsâst ete párnááh iä uulât toid vistešadoh šiljošadoh láá mirhâttemeh talhâsskääpist lii taalhâščiđđâ já sleđgâpäärtih puáluvárutteijeeh piäijojeh olmâ sajan já merikooskâi tárhistuvvojeh tuáimih-uv omânist lii oommânsyeiji já tot lii olmânáál kiddejum cäcihanah láá termostaat- teikkâ torvohanah šleđgâskuápuh láá syeijejum šleđgâjotoseh láá čavos ege lah jotteemkiäinu alne mätkipuhelin lyeđejeijeeh iä lah párnái ooláádmuddoost tullâsäägih čokkiitteijeeh sehe mašineh kähvivuošân mikro jna iä lah párnái ooláádmuddoost jotteemkiäinuh iä lah estum meid párnááh peessih já koččâmeh laasâin kalgeh leđe lasâtuálleeh moh estih koččâm hiivsig uuvsâin lii lukkâ mon finnee áávus ulguupeln-uv lätteemattoin láá njalahistemiästuh lätteeh iä lah njalahâsah káálvui pastelis nurheh láá syeijejum kerdiseeŋgâin láá roobdah várutooimah párnááh iä kuođđuu kosehánnáá varaliih tiingah niijbeh skerreeh pargoniävuh lastigseehah láá nuuvt ete párnááh iä uulât toid vuálá iä lah sieminsierah ege sierah moin pyehtih luovâniđ uccá uásih moid páárnáš puáhtá avkkâđ šiljopirrâs suiloi já kuárŋumstelligij merikoskâsâš täärhistmeh verejâin kalgeh leđe tuáimee luuhâh paartij estimist paijaan pargee murrišvuotâ já tooimâ merhâšume tergâd lii paijjeentoollâđ tááiđuid katastrofij várás vuosâišetááiđuh kiärdup toimâravvuid jotoluvâst jotteem riiskah kieđâvuššojeh mielâst jo muuneeld já váljejuvvojeh torvolumoseh kiäinuh já kiävttojeh torvoliivih já širottâsah tärhistuvvoo merikooskâi siste- já olgosojij torvolâšvuotâ paaldâst kalgeh leđe etinumereh etinummeer mirhâttâskuávdáš teikkâ tiervâsvuođâkuávdáš teikkâ virgeääigi ulguupeln já tiervâsvuođâministeriö raavâkirje raavâkirje tálhudem olášutmist sosiaalâ-já tiervâsvuođâhuolâttâsast viälvut puohhâid ohtâduvvâid moh olášutteh tálhudem rähtiđ tálhudemvuávám lii tiervâsvuođâhuolâttâs toimâ já tálhudemvuávám kalga rähtiđ meiddei epijiešvuođâlâš vijđodahhan tegu peivitipšo ohtâdâduvvâid olášuttem peivitipšoost arašoddâdmist kalga vuáđuduđ ohtâdah čäällim kirjálâš tálhudenvuáváámân hovdâ ornee stivree tooimâ já kocá tálhudem olášuttem tálhudemvuávám mield já meerrid eres pargei pargojyehimist já ohtsâšpargoost nuuvt ete puohâi pargei tááiđuh annojeh ävkkin pyeremus lääji mield pargon lii meiddei visesmittiđ ete toh kiäh olášutteh tálhudem toin lii meiddei tárbulâš máttu já ete tileh láá olmâlágáneh táálhudmân toimâpirrâdah lii sosiaalâ- teikkâ čuoviittâstooimâvuálásâččân tálhudem vuáváámist västid jieškote-uv kundá vuáđutiervâsvuođâtipšon sierâ nomâttum táálhudmist västideijee tuáhtár tálhudemvuávám ráhtim- olášuttem- já čuávvumorganiseeriimist lii sosiaalâ- já tiervâsvuođâtipšo toinâohtâduvstiivrâst já toimâ árvustâlloo eivi peividuvvoo táárbumield já ubâ vuávám tärhistuvoo ihásávt lohtâseijjee koččâmušâin kielâpiervâl párgeeh puáhtá täärbumield leđe ohtâvuođâst ph th päärni jieijjâs kuávlu tiervâsvuođâhoittájeijjee puh._______________ tuáhtár päärni jieijjâs kuávlu tuáhtár puh_______________ jođetteijjee čuávuvâš tärhistemäigi sistuálu já toimâvyehi tálhudem lii enâmustáá njuolgâdušlâš teikkâ kuuriluándusâš tálhudem sehe puácutoppiittuvvâin já vuosâišetilálâšvuođâin tálhudem huápulâšvuođâi mield tiiliijd puáhtá jyehiđ čuávuváánáál tipšo vätteeh anafylaksisâš huápulâš allergisâš shokkihámásáš reaktio tipšo insuliinshooki tipšo čarviittâh kumeštâščarviittah epilepsia tipšo taavdâmeerhâi álkkeedâđâm astma-ataštuv tipšo lehâsteijjee tálhudem puácuvuođâ ciävzámâštipšo insuliintipšo diabetesistst astma tipšoo tálhudem tálhudem antibioot tipšo čalmekuddum tipšo škovlejum nomâttâssyeijjejumtiervâsvuođâtipso áámmátolmooš om aldahoittájeijjee pärnâihoittájeijjee vuáđuhoittájeijjee maŋa pargee puáhtá jyehiđ tálkkâsijd pyecceekuáhtásâš meripittáid já adeliđ talkkâsijd luándulâš kiäinu mield om njäälmi peht pottâčuálán peljikuáskánjâsáin visesmittem laseškovliittâs já love mieđettem maŋa pargee puáhtá tiiláđ talkkâsijd já adeliđ ciirgâs liške vuál já teekin váldá vuástá tiervâsvuođâtipšo lavâlistum áámmátolmooš mieđeet tiervâsvuođâst väsditeijjee tuáhtár lii vyeimist sooppum ääigi lii pargosajekuáhtásâš adeluvvoo kirjálávt love oážžon já love mieđetteijjen škovlejum sosiaalâtipšo áámmátlâš párgoviehâ om sosionom peivitipšoo maŋa pargee puáhtá adeliđ valmâšin juohhum talkkâsijd luándulâš kiäinu om njäälmi peht pottâčuálán peljikuáskánjâsâin visesmittem laseškovliittâs já love mieđettem maŋa párgee puáhtá adeliđ ciirgâs liške vuál váldá vuástá tiervâsvuođâtipšo lavâlistum áámmátolmooš mieđeet tiervâsvuođâst väsditeijjee tuáhtár lii vyeimist sooppum ääigi lii pargosajekuáhtásâš adeluvvoo kirjálávt love uážžon já love mieđetteijjen skovlitmettum pargoviehâ om pärnáikárdinmáttáátteijee párnáijođetteijjee ij jiešlnees addel kiärgusvuođâ táálhudmân visesmittem laseškovliittâs já love mieđettem maŋa párgee puáhtá adeliđ valmâšin juohhum talkkâsijd luándulâš kiäinu om njäälmi peht pottâčuálán peljikuáskánjâsâin sehe ciirgâs liške vuál váldá vuástá tiervâsvuođâtipšo lavâlistum áámmátolmooš mieđeet tiervâsvuođâst väsditeijjee tuáhtár lii vyeimist sooppum ääigi lii pargosajekuáhtásâš adeluvvoo kirjálávt love oážžon já love mieđetteijjen talkkâsij siäiluttem talkkâsskäppi jieijjâs talkkâseh já párnái talkkâseh siäiluttuvvojeh lukkâdum skääpist maid kalga siäiluttiđ kolmâsist siäiluttuvvojeh jieŋâskääpist lukkâdum litteest toimâohtâduvvâst kalga leđe nomâttum olmoos kote västid talkkâsskääpist jyehim adelem vaikuttâsvuođâ árvustâllâm já tiäđujyehim pyehtih talkkâsijd algâalgâlâspaakâst nuuvt ete tuáhtár miärádâs talkkâs nommâ nanodah miäráštâllâm já pärnáá nommâ láá luuhâmnáál puáhtá pyehtiđ kopio algâaalgâ reseptist kielâpiervâlân talkkâs valmâstemoohtânkiäsu ađai paakâst orroo kevttimraavâ kalga leđe talkkâs adeleijee kevttimnääl siäiluttuvvojeh lukkâdum skääpist maid kalga siäiluttiđ kolmâsist siäiluttuvvojeh jieŋâskääpist kiddejum litteest addelmist suáppoo vaanhimijgijn suáppoo maid kalga ettâđ páárnán talle ko addel talkkâs taalhâs adeluvvoo kalga väldiđ huámášumen miäráštâllâm visesmittem talle ko addel talkkâs párnáá identifiointi talle ko addel talkkâs taalhâs vaikuttâsâi čuávvum kalga leđe sooppum kirjettimvuáválâšvuotâ kalgâ čielgâđ tärkkilávt mii talkkâs lii adelum já mon ennuv kiäs taalhâs lii adelum kii talkkâs lii adelâm kuás taalhâs lii adelum vaikuttâs čálloo pajas já tieđettuvvoo vaanhimijd adeleijee kalga tiettiđ vaikuttâsâin maid kalga čuávvuđ talle ko taalhâs adeuvvoo já ton maŋa kuábbáá-uv kuávlun pargei já vaanhimij huolâtteijjei kooskâst kalga visesmittiđ sooppum vuáválâšvuođâin já toi adelem kiävttoo talkkâsijd kalga siäiluttiđ torvolâvt nuvt ete pargeeh tiettih toi sajaduv já toh láá vissâsávt kevttimnääl vuosâišetábáhtusâin kalga leđe meiddei škovliittâs tast kuás já maht talkkâsijd kalga toin tilâlâšvuođâin kevttiđ tááiđuid vuosâišetiiliijn kalga visesmittiđ já macattâsvuáhádah já tooimâ kalga árvuštâllâđ eivi tálhudem uápis talhâstipšo olášutmist sosiaalâ- já tiervâsvuođâtipšoost já tiervâsvuođâministeriö uáppáh lopeluámáttah puáhtoo talkkâs kalga leđe algâaalgâpaakâst nuuvt ete tuáhtár miärádâs talkkâs nommâ nanodah miäráštâllâm já párnáá nommâ kalgeh leđe luuhâmnääl puáhtá pyehtiđ kopio algâaalgâ reseptist kielâpiervâlân valmâštemoohtânkiäsu kalga leđe talkkâs adeleijjee kevttimnääl huolâtteijjee västid tast ete párnáá taalhâštipšo tárbu já taalhâstipšo keežild puoh tárbulâš tiätu lii kevttimnääl västid párnáá ovtâskâs talkkâs tooimâtmist já tiäđu sirdemist kielâpiervâlân addel tain luámáttuvvâin love päärnis táálhudmân talhâštipšoost suáppoo oovtâst párnáá huolâtteijjeigijn adeleijee kielâpiervâlist västid tast ete sun tuáimá rahtum vuávám vuáđuld já sirdá táárbumield tiäđu ovdâskulij nube pargei adeleijee kalga visesmittiđ tááiđuidis ovdil talhâstipšo algâttem om nuuvt ete tiervâsvuođâhoittájeijee škovlid rävvee suu pargeeh västideh vuosâišetooimâin etitábáhtusâst nommâ_______________________ soddâmäigi_____________ tiäđuh talkkâs nommâ nanodah miärástâllâm mon puácuvuotân teikkâ taavdâmeerhân kiävttoo vuáláčáálus vuáláčáálus adeleijjee vuáláčáálus ja sierâin sierah sierâpeivi ohtii ohhoost táválávt vuossargâ ij leegoid ij hiälpust cuovkkâneijjee sierâid jis puáhtá sierâ te kalga adeliđ meiddei iärrásáid keččâlemnáál sierâin iä koolgâ leđe uccâ luovâneijjee uásih sierâ tuálvoo maasâd pááikán vyelgidijn kuárŋu muorâin kooškâ keeđgijd kooškâ muotâpááluid tuálvojeh čierâstâllâmluákán tuálloo čurgâdin oovtâst uávsih já riseh tuálvojeh láávun puáldim várás juurât suuiloin iärásijd railâsijn tuše ohtâ ain häävild iä sierâdem várás eres saajeest pajas ko vuálus verejáid kiddâ piäijojeh ain maasâd siämmáá sajan vahâgit ellee muorâid mätkivuávám já ravvuuh uuccâmravvuuh lappumtábáhtusâst páárnášjuávhust västideijjee vuorâsolmooš uárnee uuccâmtábáhtus tilálâšvuođâ oleshaldâšem tied pargeejuávhust meridum pargeeh totkeh oorniglávt sisteviistijd já tärhisteh olgosoojijd kielâpiervâl šiljopirrâs já äiđipiälláid vuáđulávt páárnáš ij kavnuu kielâpiervâl aldapirrâsist siste- olgon suáittoo tállân almolâš etinumerân taha ucâmijn västideijee ko sun máttá pyeremustáá kuvviđ lappum párnáá já tiätá mii lii tábáhtum išánkoččâm maŋa lappuumist almottuvvoo vanhimáid já tast maŋa peivitipšojođetteijei vyerdidijn kalga meridiđ kiännii eelliđ párnáá pááihist päikkikuávlust já meiddei eres aldaspirrâs soojijn moh láá párnái uápis sajeh párnáid kalga tuálvuđ siisâ maŋa kalga orniđ tábáhtumij raččom já máhđuláš kriisipalaver tieđettem lappuumist hoittáá poolis šiljopirrâš pirâstit äiđi já verejâš pargei já párnái olmâ koskâvuotâloho šiljo riskâsoojij já čiähusoojij karttim vaanhimijgijn párnáigijn já pargeigijn oovtâst sooppum miärádâsah sosiaal- já tiervâsvuođâtooimâ škovlâtooimâ poolistooimâ teikkâ servikode palvâlusâst teikkâ luáttámustooimâst pargee olmooš lii virge teikkâ tooimâ hoittáádijn finnim tiätusis almos peerâ- teikkâ ovtâskâsulmuu pärnisuojâlemtáárbu tarbâšeijjee párnáást kalga sun tast tállân almottiđ sosiaallävdikoodán ain párnáá pyerrin lah huolâstum párnáást arvâlâd vistig pargoskipáráin teikkâ hovdáin ääših láá párnáá vuáđuääših moh láá hyeneht hoittájum om páárnáš lii niälgum hoittááhánnáá páárnáš lii sápustâm päärtih saavah syeligâsvuođah vuáhádum vuorásulmuid eres párnáid koskâvuođah obbijd viljáid já viežžâmtilálâšvuođah puáhtá koijâdiđ sosiaaltoimâttuvâst já peerâravviittâsâst kriisilum peerâtilálâšvuođâin já peerâsuojâlemtábáhtusâin kalga rähtiđ oovtâst párnáisuojâlemvirgeulmuigijn kielâpervâlân sierânâs toimâravvuid já kalga sooppâđ tárbulijn išánkoččomvuáháduvâin ovdeláámainâšum aašijn tuáimá kielâpiervâl jođetteijee poolis sosiaalpargee kieldâ puhelinnummeer kieldâ puhelinnummeer argâpeeivij virgeääigi maŋa láá meiddei ohtâvuotâtiäđuh main sosiaalpargee fättee kiddâ meid pargoääigi ulguupeln finnee meiddei kieldâ peivitipšojođetteijest teikkâ peerâpeivitipšo jođetteijest teikkâ láá meiddei poolisist já tiervâsvuođâkuávdáást čohčâstoormah puštii jo loostâid muorâin mutâ ij lamaš vala vuálgám tälvivaandârdmân iiđeed sun lâi čuággimin já skáálžuid riddoost lii puáhtám teehin veikkâ maid eeđâi veikkâ kavnâččim aarni movtáskij já kaačâi iärrásij ovdiibel lappui čunoitiäváá tuáhá aarni kávnoo tot lii mii puohâi ohtsâs čuorvij suu maajeeld ääigi keejist tiäváá tyehin kullui iätádum huuihâs tomâlii išán vuosmužžân alne sun poŋkkái njeigâ já suái vieráin ohtân uáivááttin meerân taat lah mihheen stááluid arvâlij lii tegu ličij nuárju mutâ stuárráb lii mučis turkkâ huámášutij mučis njävileh joođij lii nuorâ muršâ moonâ ton alda iätádâlâi láá hirmos čalaneh pyevtittij riidon rievdâm stuorrâ ellee luus sun ooinij ete tast lijjii stuárráábeh čalmepäänih ko táválávt lâi torgâttem mutâ vuoiŋâi kuittâg já párnááh luhostuvvii iällááttii muuršâ nommâ lii muršâ mainâstij karttim stoormân jođettij muu maŋgâ peeivi já loopâst pááruh puohtii muu riidon čuávji murijdij korrâsávt lii vissâsávt korrâ nelgi ervidij lâi jo vuáittám paaloos já puáttám iärrásij luus puurrâđ veikkâ tonnikyele tubdâstij peri vajaččim kuálástiđ teikkâ kuáivuđ skáálžuid muurâšt uážuh kale purrâmuš lohđuttij viezâm pääihist puáđáh koijâdij västidij lah kukken päihistâd eeđâi šuáhkádij kukken ete jiem tääiđi innig maassâd lii utkee mainâstij muuršân máttá vissâsávt ravviđ tuu nuuvt vuolgij viežžâđ purrâmuš já viiljâs paccii siärvástâllâđ tieggáár muršâ porâ koijâdij skáálžuid já tonnikyele eeđâi eres-uv kuolijd riddoost iävtuttij liihâd pyereest ko lii stormâ huávrist eeđâi uážžu tuálvuđ mii kyelimälivuáskunijd lii kale eres-uv maid puurrâd maacâi riidon kyeli-iäbbáráin te já aldanáin nube kuávlust lâi fáárust tyejiniävukassâ já tast puohlágáneh piergâseh tunjin kompas eeđâi uáináh kost lii tave já máátáh sundástiđ páikkásâd leppeđ nuuvt iššááh kijttâlij siämmást ko hurtoi vuáskunijd njuolgist iäbbárist mun tarbâsiččim vala merâkoortâ moos lii merkkejum kiäinu keigij viäpsán káártá liävus lii vala laministum ilodij jiem mun pyevti toollâđ káártá já kompas vepsistân ko vuojâm muuršâst lah lumoh muštottij eeđâi já pajedij tyejikaasâst uáinusân váhá torvokappeer sulâstittee piergâs must lâi valmâšin tággáár luuhâm- steellig tom motomin olssâm ete puohtim siämmást keččâđ sárgusijd ko huksejim áimutaampâ tom tuu uáiván piejâi stelligis uáiván sust lâi kárttá já kompas ubâ paje ovdiibeln skuđálgij njyebžilávt riddočáácán já čievčâstij jiejâs joton oroi lemin puáránâm pyereest lâi ložžim tuše korrâ pieggâ huihádij moovtâ já puohčâlij ruáškái já luuhhâmsteellig paasij pitážin čäsuáiván ij kierdâm puohčâlem párgádij muu pessiuáivi tom puáhtá vala tivvođ irâttij lohđuttiđ viiljâs uigâdij steelligpittáid riidon já čoogij taid nievrismieláin tyejikaasân viggâđ tivvođ tom vyemi lii liijgás styeres lâi šiev irâttâs kijttâlij virkkuht já čiäruškuođij ahevušam eeni já eeji šallišij smietâi äŋgirávt maht puávtáččij išediđ muursâ kiergânij vistig mudoi-uv oppeet vajâldiđ satáččij tuu kárbáinân pááikán talle jis kaartah stoormân huolâstui peeleest lam lamaš stoormâst ovdil-uv rávhuttâlâi vuálgám fáárun meridij mun almottij viggâđ vyelgiđ muuttáá váruttij já jurgâlâdâi kuávlun tun-uv vuálgáh keejâi merâkuávlun aaibâs tegu ličij vuárdám čäcitulve ege jienâdâm maiden meridui čuávuváá iđedân ij maaššâm pääccid fiäránist meddâl já halidij fáárun paasij kuátiorron šadda hitruu tähidij kiergânep pááikán ovdil täälvi eeđâi ahheev nohádiđ tälvinaharáid kuávdoo jieŋavaarij mana pyereest rávhuttâlâi já skipáreh kiergânii eiduttâl te pajediđ ááhhár ko stivleekeejist várdájeijee huihádij uáinusist almerobdâ lâi čappâdin muursâin vuoijii huápust aldeláá já tuubdâi taid puátih enni já eeči viiljah já uábih kuohtuuh äijiheh já ááhuh já puoh uárbimpeleh siäsáh ennuuh já čeesih suuhâ lâi vuálgám uuccâđ suu lâi aaibâs merettem lep hirmâd jo suhârákkáh enni čielgij viehân huámmášijm ete lii lappum te puohah pottii tállân išediđ ucâmijn kiitij vievâ iššeest já lopedij puáttiđ čuávuváá keesi eellid jis táiđáččij muursâi suuhâ vuolgij maassad kuávlun čuávui muuršâid váhá määđhi kárbáinis já maacâi talle päikkiriidon jo vuordij sii já sii evvisijd puurâi šiev purrâmlustoin veikkâ tieđij ete vuálgáččij forgâ tälvivaandartmân já suu suuvâst lâi finnim uđđâ ustevijd usteveh lah kuássin liijgás ennuv ferttee uáđđid ferttee uáđđid eehid lii sevŋâd lii časkâm kalga uáđđiđ aalgâst ferttee viežžâđ nuke lááčá nukevaavnu ferttiih tääl uáđđiđ iätá enni koolgâm tuše čääsi juuhâđ iätá juhá čääsi posâdâttámvisteest lii kyeli mii puohčâl pivdá kyele ferttee pieijâđ koške uáđđimpääiđi seeŋgân tállân iätá enni koolgâm tuše laavhâ viežžâđ iätá lii čäällimkirje pennâ já lummâ- lamppu laavhâst njááhá eeji tuáhá eeči uáiná tääl iätá eeči já časkâd lummâ- laampu oppeet ocá lummâlaampu ko eeči lii moonnâm ráhtá piervâl lovduu vuálá te huámmáš sun ij lah ettâm iijâ njááhá suolgâi amas enni já eeči kuullâđ kávná kisá peevdi vyelni iijâ iätá naavdâš lii viijmág nohádâm juurdâš enni já leehâst várugávt uuvsâ viistán ij lah seeŋgâst lii lii uáđá hattâ hattâ koccái mottoom kiđđâiiđeed kuhes tälvináhârist muottust oinustellii jo sinoh já kukáh ässeeh vonâttâlškuottii ruoidâidis lii puáttám sij huihâdellii kooccái tun-uv lah koccâm eeđâi jurdâh uáđđiđ tyeggáár laarmâst vástidij ete leppee koccâm eeđâi kullui olgon povsâhaarpu suáittu lii vijmâg puáttám puohah huihádii ep lahkin kuáhtám kuhes ääigán eeđâi táátui suu muštâliđ mađhijnis eeđâi kalga cuvnâđ kalleebgin naverseehâ vâi peessâp eelliđ väärist sij lijjii kuárŋum tohon vääri alne oinij ubâ paijeel kiinii lii iällám tääbbin ovdil ko mij kiljâdij lii tuotâ enâmist tiäškái čapis hattâ oroi lemin uuđâs leđe äijih hattâ eeđâi tom sunjin lii nuuvt lijkkuustum hattáid já ana masa ovttuu silinder uáivistis lii stuárráb ko muu eeđâi styeres sun sovâttij haatâ te masa ubâ uáivi lappui háátâ siisâ kale pyevti anneeđ tom eeči šuáhkádij ko sun ááigui väldiđ haatâ uáivistis te tot ij luovânâmgin keččâlij kincceđ tom meddâl já viijmâg luhostui návt fiijnâ haatâ leggistiđ meddâl koijâdij puáhtá kevttiđ pävirkoorin eeđâi tot tohhee pyereest tot iäskán lâi-uv imâšlâš hattâ ko tot stuáruškuođij kiämmán huámmášhánnáá eeči poođij siisâ já huámmášij lättest manekoorâid sun leggistij taid haatân ko sun lâi motomin uáli skikâlâš muumi sun moonâi vistásis haatâst pođgájii vittâ siemin poolvâ já toh purjâstii uuvsâst olgos poolvah tuumái já siämmást sun čokánij oovtâ taggaar oolâ já porgii siämmáánáál poolvah purjâstii ain mii táálu vyellin huikkii purjâstii tuohu teehi já teividii nubijdis njeigâ suorgânij täiđih pieđgâniđ lii vissâ varâlâš nuuvt eštus keevâi pieđgânii já puohah tiäškájii enâmân sij riemmii piäit-táástâllâđ kaartâi vistig occen peevij haatâ siisâ mielâst tot lâi hirmâd šiev čiähá-saje ij kuássin ervidiččij kuovlâliđ haatâ siisâ lah kavnum koijâdij lâi uuccâm suu jyehi saajeest mutâ tušij tiet miinii lihâstij sohvá vyelni huihádij tot miinii haatâ vyelni peevij uáinusân omâs foostâg riävu sun lâi muttum čiähusist tubdâmettumin tun lah njivâdij iädun mii tuávhijd ellee huhkái tienávt ko jieh kavnâm muu mun lam lah tun maka spejâlân hemelii foostâg nieidâ cirgái ooinij koovees sun suorgânij aaibâs hirmâdávt kavhâdijd sunjin lâi tábáhtum eettin párnááh koijâdij huáđđoo näggee lemin västidij ij jiehhân tun liččii enni luáimádij mun lam tuubdâ jieijâd sun sihestij eeđâi siijvost tun tiäđust-uv muu aaskan muttuuškuo-đij já lâi forgâ oovdiš pehti maht tienávt puáhtá tábáhtuđ čujottij haatâ mii lâi lättest já enni meridâin tuššâdiđ tom tállân já já vierâttáin ton juuhân ahevis äššihân tot lâi ko hattâ vuájui uáinusist fiäráán mun vuálgám komovuotân lii lappu mast mun luuvâm maid koolgâm nuávdittiđ muu laapu lii muu pargo komovuođâst astronaut iätá já köh köh tääbbin pyevti luuhâd muu pargolaapu tääbbin omâs tobdo ääigi keččin astronaut huikká puálám puálám piäiváá alda lii liijgás kume alda olmooš ij pyevti leđe teikkâ tot puálá aaibâs et mun jiem lah nuuvt alda vuolgij olgoláá piäiváást smietâi maid jis monâččim-uv mottoom planeetan já keččâliččim orroođ tobbeen love minuttid vuolgij planeettan já eeđâi h-hu-hu-hui mo-mo-moon ko-ko-ko-koolmâš v-v-v-voi m-m-m-mun la-la-lam p-p-p-plu-plu-atsih ääigi keččin astronaut iätá tääl mun lam lii pyeri lii siide riggee mii lii pirrâ jiem mušte mii ton nommâ lâi kaavnâi nube astronaut tot lâi-uv suu puárásumos pärni mii lâi hárjuttâllâm astronauttân vuolgijn maasâd pääikán kandâš kaačâi sunnuu oovdeld já huuihij eeči-eeči-eeči já jee stuorrâ-viljâ puáđi keččâđ já meid lk já nieidâ ohtii nieidâ uážui hamster moonâi uuvnâ vuálá poođij keččâđ hamster smiättá kost hamster lii eeđâi iäčán ete keejâ uuvnâ vuálá mutâ eeči ii kavnâm tom aalgij čiärruđ eeči sooitij šleđgâalmai poođij keččâđ kost hamster lii já eeči moonáin káávpán eeči piejâi kammuu juálgán te toppeen lâi lk ohtii uccâ nieidâš nommâ lâi ožžum ohtii kisá já ton nommâ lâi lâi nieidâ já tot lâi kuovgisruopsâd lijjim ohtii porgâmin škovlâpargoid te lâi aaibâs omâslágán lâi lekkâpurkki peevdi alne mutâ liäškui lekkâpuurki muu ruopsis pevdiliijne oolâ oinim te mun čiäruškuottim kuulâi ete mun čierrum poođij viistán já eeđâi ete lâi vahagist vissâ liäškum muu lekkâpuurki muu ruopsis pevdiliijne oolâ eeđâi ete mun tiäđám oovtâ koonstâ eeđâ iänán ete mun lam tunjin ettâm puáđi muu luus te manneen posâluššâmmaašin luus te pieijeen tom posaluššâmmašinân te tot ruopsis pevdilijne puttáásm mun ilodâm mut enni poođij posâluššâmmaašin luus tuolvâ pihtâsijguim kiljoi nuuvt ete mun jiem killám ollâgin lii piejâm posâluššâmmašinân ruopsis pevdiliijne eeđâi ete eeči eeđâi ete eeči kalga tiskáđ lk biologia já eennâmtiätu biologia já eennâmtiätu äššigâšpalvâlem asiakaspalvelu@otava.fi teddilâs já ráiđuolgoldâshäämi já kove vuávám já já kj s lii oppâkirje lii syeijejum rähteevuoigâdvuođâlavváin čuovâkopijistem lii kieldum jis toos ij lah haahum lope lii-uv tuu oppâlájádâsâst vyeimist- orroo čuovâkopijistemlope luuvijn já toi siskáldâsâin addel ry www.kopiosto.fi tâi ton uási digitaallâš kopijistem tâi rievdâdâllâm lii aainâs kieldum oppâkirjeest láá nelji biologia já kyehti eennâmtiäđu uási uásist oopah uđđâ iäláánšlaajâid sehe uážuh tiäđu ulmuu biologiast já tiervâsvuođâst peesah uápásmuđ eennâmpáálu luándun já ulmuu elimân jieškote-uv kuávlust eennâmpáálu eennâmpáálust muttuustâl ko ovdánškuát naavijn peeivitäsideijei já luándu spejâlisteh ubâ eennâmpáálu liegâsvuođâ- já šodolâšvuođâstielâsij já ulmuu eellimiävtui rievdâm ko sirdâšuuškuát naavijn peeivitäsideijee kuávlun tutkâm lii tehálâš uási oppâm kiärduh čuávvoo uásih lovo kuávdášlâš ääših lovo kuávdášlâš tuáváduvah čielgiittâsâidiskuin noomah maid kalga mättiđ čäittiđ káártást pargopitáh oppâtijmijd já pááikán siijđoh ravvuuh ucebij keččâlâdmij tohâmân tâi čáittusij nurâmân puáhtá toohâđ meiddei pääihist jis taid ij kiergân toohâđ škoovlâst uási kuávdášlâš šlajâstâh tuálih siste uási kuávdášlijd aašijd vievâst puávtáh rahttâttâđ iskosáid kulá meiddei pargokirje lase oppâmân láá kirjerááiđu päikkisiijđoh www.otava.fi/oppimateriaalit moh láá nuuvtá puohâi kiävtust puudâid biologia já eennâmtiätu kirjerááiđu mieldi tuáivutteh niijtost lii čuovviis šoddâmsaje mákkojeh niijtost já stuorrâ syeiniaččin niijto musijkkáreh syeijee assaas panssar já liivkâs suoinâlmâsâst uássin maailm lii eennâmtiäđu oppâm tehálumos išeriäidu ase lii iänááš uásild čääsi vyelni lii uási nannaam vaikut šoŋŋâdâhân láá vittâ sierâlágán šadolâšvuođâkuávlu elleeh lii suáluiriijkâ uulât kuávdoo láá káátust lii njargâenâmist lii maailm stuárráámus riijkâ aavijn savannijn já arvevuovdijn eennâmpáálust juáhás epitásásávt lii ivnáás eennâmuási eellimtile lii koorâs lii äpiriijkâ lii tegu stuorrâ elleikärdi mučis luándu hokâttâl mađhâšeijeid syelimâs ruánáá maailm demokraatlâš täsiväldi lii arvevyevdiriijkâ ellee lii olmooš láá ulmuu tuuvdâriggee lii taavtij já teekij oovtâstpargo purrâmâš tuálá oornigist tussee purrâmâš vorrâ jotá organiismâst lii automaatlâš supertiätumaašin jođetteh tiäđu olesolmožin šoddâm ulmuu eellim vuálgá joton ovdánem lijjii jieijâs ääigi uáiváámusah lijjii vuáhádum kolmâsân lii vuálgus juáhhojeh viiđâ váldujuávkun juáhhojeh čielgitávtálâš já čielgitävtittemes juávhoid kiđđâ já keesi liäđđuh algâkeesi lii päikkiellee já muoldâg kuáivuv raaigijd povdiihánnáá kyesih fáálá luddijd pessimsoojijd já raavâd kárttá kárttá niijtost niijtost kollesuájá lädisäplig sittijâš kiccimtivre syeini aččin eennâmhurgee meccisäplig viäđŋásâš stuorrâ syeini aččin muorâtikke čuovjissuájá nieidiipiäivááloddááš eellim šadoh kozzârääsi peivirääsi čuovjiskiällurääsi kieddiviola kollepuállu piättârrääsi kieddimyerji pennuunjuovčâ säpligviermirääsi nijttosaappâl fiskisrääsi puáimulostâ nijttokiällurääsi piäldukuállá sälttisyeini nijttokiällurääsi stáálupoccee tejârääsi kieddinjuámmilsyeini maarun riitaarpiäivááloddááš kukkákuorijâš riitaarpiäivááloddáá suoksâ kildeemáátu lii vorâs niijto šaddo lii čuovviis šoddâmsaje láá šoddâm äiginis ulmui tooimâi keežild muorah lijjii čuoppum huksim já puáldimmuorrân ožžuu syeinih já muččâdávt lieđđejeijee šadoh čuovviis šoddâmsaje jolgâ saajeest nijttojii šivettij piämmun täälvi várás já keessiv toh kuottuu niijtost niijtoh iä peessâm ávjuđ kuusah iä innig puurâ miestui já muorâi vesáid láá niijtoh ubbuumin kiddâ maaŋgah nijttošadoh já tiivreh láá moonâtmin eellimpirrâsis lasseen láá nijttošaddoid vuovâs šoddâmsajeh šleđgâlinjái vyelni já maađijpiälláin main muorah já miestuuh njáskojeh meddâl soojijn puáhtá kaavpugpirrâsist-uv uápásmuđ nijttošaddoid láá koške niijtoh lavtâsvuođâst já raavâdamnâsij valjevuođâst lii kiddâ et láá-uv niijtoh vorâs niijtoh vâi koške niijtoh ađai räsi kiedih láá šoddâm källee- já čunoivuáđusáid enâmáid šadoh láá vuáhádum eelliđ koške já väniraavâdlijn šoddâmsoojijn já tondiet tain láá táválávt uccâ já kezis loostah vâi toh lie vlističčii čääsi nuuvt uccáá ko máhđulâš peivirääsi já čuovjiskiällurääsi láá tijpâliih räsikiedi šadoh niijtoi šadoh eellih valjaasraavâdlijn lahtâ enâmijn toh iä taarbâš šeštiđ čääsi te toh láá táválávt olluuh já stuorrâ lostâiguin tejârääsi fiskisrääsi já stáálupoccee láá vorâs niijtoi šadoh lasaneh eennâmveerdi já siemânij vievâst nijttošadoh láá maaŋgâihásiih tálvásteleh já lasaneh ivveest nuubán eennâmveerdi vievâst lii eennâm vyelni šaddee veerdi uási mast šaddo itá täälvi maŋa šaddoid šaddeh meiddei ennuv siemâneh lii oovtâihásâš räsikiedi šaddo jáámá čohčuv mut ton kočâttem siemâneh tálvásteleh šaddo šodâ škuát siemânijn já tot lieđđee ubâ keesi kieddiviola pyevtit valjeest siemânijd já visásmit jieijâs šoddâmsaje puáttee ihán šadoh láá niijtoin uccáá lii njomâmin liškeest voorâ siemin livkkáástelleeh mákkojeh niijtost šadoh fäällih tivrijd já uccânjomâtteijeid raavâd já syeje piärttojeh saallâs meiddei eevnih já evnielleid kullee puuŋkih ađai muorâtiheh lii oovtâ millimeetterist kuulmâ millimeetterân kukke čapisruškis huáđđoo mii njama voorâ čyeggee njamonjuunees liške čoođâ já tarvan nanosávt kiddâ motomin maaŋgâ piäiván tot njama voorâ te tot puttân masa suormâkeeji stuárusâžžân ij poovčâst mut tot páácá ruopsâdin motomeh puuŋkih levâtteh varâlijd taavdâid te kannat pi htâsijguin suoijiđ jieijâs amas käskittâttâđ jotteem maŋa lii pyeri toohâđ puŋkkitärhistem kalga väldiđ meddâl pinsetijguin váruvávt punjâmáin nuuvt et uáivi ij pääsi käskimsajan kannat tarkkuustâllâđ oho ääigi toos itá ruopsis riggeehámásâš ittum te kalga moonnâđ tuáhtárân lii eennâm vyelni šaddee veerdi uási mon vievâst šaddo tálvástâl já lassaan siijđoi kove vorâs niijto já koške räsikiedi šaddoid tuubdah niijto lieđđejeijee šaddoin tavlustuv iivne vuáđuld šaddoid moi kukk tâi liäđus lii vielgâd fiskâd tâi čuovjisruopsâd maht šadoh láá vuáhádum eelliđ a koške b vorâs niijtost mast maaŋgah muččâdávt lieđđejeijee šadoh mákkojeh eennâmveerdi vievâst tuše siemâneh tálvásteleh taavdâid mákkojeh niijtost fiärttupeeivi puáhtá niijtost uáiniđ piäivááloddáid moi kirdemkovos lii tovgâdeijee já suájáh časkeh häärviht láá peivipiäivááloddááh láá kubdâ ivnáás suájáh já segis roppâ tobdeh šlajâkuoimijdis suájái iivne já kovosij vuáđuld piäivááloddái suájái čalmekovosij uáivilin lii filliđ já suorgâttiđ vajalii lodeh poreh piäivááloddáid já nuuvtpa piäivááloddááh syeijejeh-uv jieijâs luptiimáin suájái pajeoosijd vuástáluvâi ij älkkeht aaicâ suájái vyeliase tevkis iivne pieggân arven já sevŋâdin pisotteleh peivipiäivááloddááh šadoi tâi vuágui syejeest liegâsvuođâ tile lii kiddâ ááimu liegâsvuođâ tiileest toh iä liihâd jáldun pic kirdeleh esken talle ko áimu lieggân paijeel čyeđeest piäivááloddááššlaajâst iänááš uási eelih niijtoin kiäppáneh ko toi eellimpirrâseh láá lappuumin já šadoh hietih nubijnis šadoh láá piäivááloddái já toi suovsâi raavâdšadoh sistetuállee mietâ lii rävis piäivááloddái raavâd suovsah oppeet poreh šadoi loostâid kävnih ivnáás mietâšaddoid uáinimááicus vievâst njameh mieđâ kuhes njamonjuunijn mii lii kirdedijn rullân piäivááloddááš eelâš kukkáást njomâmin mieđâ te kuká li eđi kovjâ tarvan ton kuolgiis roopân kavjee kuká ko tot joođeet lieđikoovjâ siämmáá šlaajâ nube kuukán suájái vyeliase lii tevgâd kuhes njamonjune olá mietâ- vuárkán mii lii jieŋâlâsâst fiskispiäivááloddááš njamonjune mietâvuárkká suoksâ puurâdmin kuobžâpoccest lii stuorrâ piäivááloddááš lii nieidiipiäivááloddáá suovsâ raavâdšaddo tobdá suájái čalmekovosijn lii tievâslâš hämimolsom piäivááloddááš mannee taggaar šado loostân maid ton suoksâ porá šaddeh suovsah moh láá tuotâ vuávdááh suoksâ stuáru te tot ferttee šoddâdiđ uđđâ já saijap näähki suovsâ válduášálâš raavâdšaddo lii stáálupoccee čuovjissuájá suovsah oppeet poreh säpligviermirääsi loostâid skuáppuluvá já skuápust itá rävis piäivááloddááš suovsâin lii táválávt šiev syeji-ivne te toh šaddeh liijká tävjibeht ludij evvisin ko rävis piäivááloddááh poreh meiddei piäivááloddáá skuápuid kirdeh veigin iä lah siämmáá ivnááh ko peivipiäivááloddááh lii šiev syeji-ivne já táválávt toh lihâdeh iho láá stuárráámus piäivááloddáášjuávkku main lii kossâ já kuolgiis roppâ já kezis suájáh lii ijjâpiäivááloddááš suovsâ monnjâroopâst lii čuárvi láá uážžum noomâs suovsâ lihâdemvyevist láá jotelis kirdeeh main láá kezis suájáh já väŋkis čuhâ roppâ suoksâ lii styeres já monnjâroopâ čuárvi taha tast paldanâs lii uážžum noomâs tast ko ton suoksâ pana jieijâs pirrâ skuápu lii kossâ já kuolgiis roppâ já kubdâ suájáh rävis panneeh iä pyevti purrâđ ko toi njamopoccee lii kuáránâm eellih-uv tuše motomijd peeivijd láá uceh já šiervih suoksâ lii kukke já seggi hämimolsom nelji mudo láá mane suoksâ skuáppu já räävis viihkon monnii taam lovvoost mainâšum peivipiäivááloddáá já ijjâpiäivááloddáá peivi já ijjâpiäivááloddáá olgohäämi já eellimvuovijd niijto uhkevuálásijd piáäivááloddáid puávtáččij suojâliđ šlaijim hurgeeh panneeh mittáreh ijjâgááh já ivnáás suájáh láá kezis suájáh hurgeeh panneeh já mittáreh láá tiätu raavâdšadoh sijđo hokâttâllâm čuováin já septijn já tuubdâ ijjâpiäivááloddáid veigin hokâttâllâm čuováin kirkes olgočuovâ vielgis laakaan a kirkes olgočuovâ alda meiddei heŋgiđ vielgis laakaan čuovâ tu áhá já laakaan hokâttâllâv toos ijjâpiäiváá- loddáid haavijn piäivááloddáid puurkin b miäruštâllâđ mon juávkun piäivááloddááh kuleh hurgeid ijjâgáid panneid vâi mittáráid c lah kiergânâm te lyešti piäivááloddáid moonnâđ hokâttâllâm hajâseptijn septikolgos motomijd peeivijd ovdeláá dl päikkivuolâ mälipastem siirááp hijvápittá suptâlastikpitáh lääigi tâi áárpu suptâlastikpittáid septikolgosáin já heŋgii taid muorâuáksán tarkk uđ magarijd piäivááloddáid haajâ kiäsut suoksâterraario siemin lastiksehhiih litte a kove miäldásii terraario b luándust suovsâid fáárun meid ton šado loostâid main kavnih suovsâ tivrekirjeest mon piäivááloddáá suovsâid lah kavnâm c suovsâid toi raavâdšado lostâiguin taađeest raavâd ko ovdebâš lii purrum tâi kuškâm d suovsah skuáppuluveh te puávtáh joskâđ piemmâmist e skuápuid luándun aččin já stuorrâ syeini aččin niijto musijkkáreh loppâkeesi lieggâ peeivijn niijto syeini aččin já stuorrâ syeini aččin orásij šiirrân koččo niŋálâsâid parâluđ ehidijn stuorrâ syeini aččin juátká konsertis vala veigin-uv pelji pasta kuullâđ tuše vyeligumosijd šiirrânjienâid aččin šiirrân šadda tast ko tot ruvvee monnjâjuolgijdis loovdâsuájái vuástá syeini aččin oppeet finnee jienâid áigá ko tot ruvvee loovdâsuájáidis oohtân lii šiev syeji-ivne peittâteh šadolâšvuođâ siisâ tast ko maaŋgah lodeh uccânjomâtteijeeh kyevdih já eevnih piärttojeh taid niijtost eh láá ruánááruškis njuškommiäštáreh já kirdemsuájái lebbim lasseet čelliimân sodâstem stuorrâ syeini aččin ij ivne lii táválávt ruánáá kuánttuh hitásávt enâmist já láá uáli čeepih kuárŋuđ mut kevttih suájáidis soodâstmân viehâ harvii aččin lii šaddoporree jursá kievrâs uálulijguin suoinijd já sino uási stuorrâ syeiniaččin ijn láá piäđuh ko toh poreh tiivrijd já toi suovsâid iärut syeini aččin já stuorrâ syeini aččin tobdomerkkâ lii tobdočoorvij kukkodâh aččin tobdočoorvij kukkodâh lii masa pele uánihub ko roopâ kukkodâh ko stuorrâ syeini aččin ist toh láá ucemustáá siämmáá kuheh ko roppâ syeini aččin ist já stuorrâ syeini aččin ist láá kyehti suájápaarâ kirdemsuájáh já loovdâsuájáh šlaajâst láá kuhes já kievrâs monnjâjyelgih aččin eh láá joođoost piäivádâhhân mut stuorrâ syeini aččin eh láá veigi já ijjâelleeh syeini aččin šlaajah láá táválávt stuárráábeh ko syeini aččin šlaajah stuárráámus stuorrâ syeini aččin lii paijeel viiđâ seenti kukkosâš ko oppeet ucemus syeini aččin lii tuše seenti kukkosâš láá táválávt stuárráábeh ko oráseh stuorrâ syeini aččin šiev tobdomerkkâ lii ton monnjâroopâ kuhes já kavre manestellimorgaan tot puáhtá čiehâđ moonijd eennâm siisâ aččin mannee enâmân tâi suoinâlmâsân pyeremus tobdomerkkâ lii uánihis tobdočuárvih sulâstiteh rávásijd tiivrijn tegu piäivááloddáin lii tievâslâš hämimolsom sajan syeini aččinijn já stuorrâ syeiniaččinijn lii kuulood tábáhtuvvee hämimolsom niŋálâs lii šiirrân áánsust kavnâm jieijâs šlaajâ orráás syeini aččin tobdočuárvih láá roopâ kukkosiih tábáhtuvvee hämimolsom mane suoksâ räävis já parâttâllâm tot mannee šaddeh suovsah moh sulâstiteh rävis tiivrijd mut láá ucebeh já suájáttemeh suájáh šadâškyeteh já suovsah šaddeh rävisin tievâslâš hämimolsom muddoid kuuloold tábáhtuvvee hämimolsomist váilu tábáhtuvvee hämimolsom sulâstit ráávvás mut lii ucceeb ige määti kirdeđ lovvoost syeini aččin já stuorrâ syeini- aččin olgoháámán já eellimvuovvijd kullee siämmáálágánvuođâid vihkosâd aainâs- uv kulmâ já čääli kulmâ iäru kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom muddoid oráseh hokâtteleh niŋálâsâid širânáin uási stuorrâ syeini aččin ijn láá piäđuh kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom syeijee assaas panssar moh láá pänikääpijâš tiälkkuháisoo šiälgukaunijâš tâi ähčin njuškoo láá koppákuorijááh moh kuleh šlajâmeerees peeleest stuárráámuu tivrejuávkun kuorijâššlaajah muttojeh kuittâg härvinâžžân ko niijtoh já luánduvyevdih kiäppáneh koppákuorijáin láá šaddoporreeh já uási piäđuh tâi rátuporreeh láá kievrâs uáluleh moiguin toh syeskih purrâmâš uási koppákuorijáin mättih kirdeđ ovdâsuájáh láá koorrâm tâi muttum nähkilágánin loovdân láá cuozzâlágáneh kirdemsuájáh maid kuorijááh rottejeh loovdâsuájái vuálá talle ko iä kirde šlaajâin láá hormišis tobdočuárvih lii tievâslâš hämimolsom eellih maaŋgah koppákuorijâššlaajah uáppásumosáid kulá tiälkkutivre ruopsis ivne váárut počis máávust já lodeh kyeđđih-uv tom ráávhun lii ulmuid ávhálâš ko tot porá suovsâidiskuin šaddošiirâid láá muorâkärdišaddoid háituliih tiälkkutivre kuárŋu tuu kieđâmield alemuu sajan puávtáh uáiniđ k o tot leehâst kirdemsuájáidis já kirdel meddâl lii noomâst peerusthánnáá koppákuorijâš čohčâehideh siävŋáneh puáhtá suoinâlmâsâst uáiniđ ruánáásiähá šiälgáttâlmijd k ildeemátu mii ij koostâ kirdeđ já sulâštit eenâb suovsâ koččo tobbeen orráás jieijâs luusâ jurgâl čuovâuási pajaskulij mii lii tiivre monnjâroopâ čuávjibeln mii lii čuuvtij ucceeb ko niŋálâs láá korrâ loovdâsuájáh já tot kirdá niŋálâs luusâ veigin lii piätu kildeemátu kildeemátu já ton suovsah purâmin šaddošiirâid lii šaddoporree lii rátuporree lii piätu ruáttá kuhes juolgijguin häppilávt já ocá saallâs pivdá suovsâid mááđuid já rippoid koddá saallâs noonâ já čuhâlis uálulijguin porá niijto raasij lieđikoovjâ já rääsi oosijd lii segis já ivnáás roppâ já kuhes tobdočuárvih lii rátuporree ko tot kiävttá ravâdin jamâ elleid hävdideh rááđu enâmân já kievrâmus niŋálâs mannee rááđu paaldân šaddee suovsah-uv poreh rááđu sittijâš ađai suándijâš kirdá tuurâšt kuhes maađhijd ocá kuusâ já hiäppuš suándi hajâááicus vievâst mii lii ton maaŋgâsuorâg tobdošoorvijn tot kávná suándileje te tot kuáivudâd kievrâs juolgijdiskuin leje vuálá purrâđ suándi kuáivu niŋálâs suándileje vuálá raaigijd moid tot mannee notká raigijd suándi vâi maaneest šaddee suovsáid ličij tuárv i raavâd sittijâš suándee eennâm pyevtitteh puoh raavâd niijtost šadoh ađai pyevtitteijeeh láá eres iälánáid velttidmettumeh pyehtih leđe šaddoporreeh tâi piäđuh ađai kulâtteijeeh koppákuorijááh kuleh pieđge jeijeid ko toh poreh rááđuid tâi suándi raavâdamnâseh maid šadoh láá enâmist váldám mäccih maassâd enâmân raavâdkuállus aalgân já ruánáá šadoi kiävtun pyevtitteijee kulâtteijee kulâtteijee kulâtteijee pieđgejeijee apila suoksâ tažâlig kyevdi kiccimtivre raavâdkuálus lii ruánáá šaddo lii šaddoporree tâi piätu lii rátu tâi suándiporree lovvoost mainâšum koppákuorijááh láá kulâtteijeeh moh pieđgejeijeeh tavlustuv vihkosâd šadoh láá tehálâš uási niijto raavâd kuállus monnii koppákuorijáá vihkosâd já merkkii njuolâiguin tiivre tobdomeerhâid kován moi korrâ lii koorâs rááđuid tâi suándi härvinâžžân ko toi eellimpiirâs lii muttum šadoh nijttokiällurääsi alodâh cm liäđu vyesi kesimáánust kollepuállu alodâh cm liäđu syeini čohčâmáánust fiskisrääsi alodâh cm liäđu kesi porgemáánust kozzârääsi alodâh cm liäđu syeini čohčâmáánust säpligviermirääsi verdi cm liäđu kesi porgemáánust piäldukuállá alodâh cm liäđu syeini čohčâmáánust tejârääsi alodâh cm liäđu kesi porgemáánust nijttosaappâl verdi cm liäđu kesi porgemáánust piättârrääsi alodâh cm liäđu syeini čohčâmáánust lii kuhes já čuhâ lis njune já liivkâs suoinâlmâsâst säpligeh já muldesäpligeh livkkáásteleh niijtost ko oceh raavâd siemin njomâtteijeeh láá ennuv mut uánihisahasiih eellih enâmustáá kyehti ive čivgeh ivveest maŋgâ čivgâčurruu main pyehtih leđe čiivgah häävild kyevtist lohán lii vuáhádum maaŋgâlágán pirrâsáid mákkoo niijtoin maađijroobdâin mecci- já vyevdiroobdâin sehe meiddei lahtâ riddoniijtoin tot lii-uv meccisäplig lasseen táválumos njomâtteijee sulâstit säplig mut tast lii kuhes já čuhâlis njune já uccâ piäljááh turkkâ lii saameetnálásâš já ton čalmeh láá uceh čapis čuággáh vissâ uáinám viäđŋásii ko toh lihâdeh peiviv viäđŋásijd uáiná távjá piäđuh koddeh viäđŋásii mut kyeđđih tom purâhánnáá ko tast lii uáli kuocâ haajâ lii piätu porá mááđuid tiivrijd suovsâid eevnijd já rippoid libžáástâl uáli jotelávt ovdâsmaŋas já kuulât ennuv energia tot ferttee uážžuđ raavâd peeivist suullân jieijâs tiädu verd siemin jurseeh láá čuhâlis fiskissiähá ovdâpäänih moiguin toh jurseh šaddoraavâd lihâdeh njuškon já luodah láá-uv parâluodâi kurgâlâs tálvásteleh niijtost muottuu vyelni kyevzih vijđes räigiviärmáduv mast lii kuátikáámmár lasseen purrâmâšvuárkká já räigi eennâm oolâ šaddeh suoinijguin skođâstum kuátán iälust piälduin já meeccist tot puáhtá aassâđ aaitijn já tuuváážijn liihâd iho porá siemânijd já heđâlmijd lädisäpligeh viettih peeivijd jieijâs kuáđist te taid uáiná harvii veikkâ toh láá pááihui uáli táváliih lii čeppi kuárŋuj já njuškođ láá stuorrâ peeljih já ijjâellee stuorrâ čalmeh turkkâ lii seelgibeln fiskisruškâd já čuávji já jyelgih láá vielgâdeh lii ruškisräänis já uánihisseeibâg uccâ piäljááh láá parfaas tuurhâ siste valjiimân vaikut šadolâšvuotâ mii fáálá muldesäpligân syeje já raavâd maajiroobdah čuopâttâhjolgâdâsah já viljâlhánnáá piälduh láá vuovâs eellimpirrâseh muldesäpligeh já säpligeh láá valjeest vajeh kozzâlodeh já riämnjáh pyereest ko finnejeh ennuv säpligraavâd porá keessiv sino já aainâs-uv apila já vuojârääsi loostah láá ton heerskuh tälviv-uv tot kávná muottuu vyelni suoinijd iälust muottuu vyelni eennâm rääjist kost liegâsvuotâ korrâ puolâšijn-uv lii alda nolá tälviorroomsajeh iteh kiđđuv uáinusân ko muotâ suddá kaskum syeinih láá nutkum märfin muottuuvuálááš jođáttuvváid säpligiivij ruáná sino nohá koskân já muldesäplig jurseškuát muottuu vyelni muorâi já miestui koorâ muotâ suddá iteh vahâgeh uáinusân láá stuorrâ čalmeh stuorrâ peeljih já kuhes seibi tobdá ton uánihis seeibist čiivgah šaddeh sovsâttemin láá luohčâm lágániih ovdâpäänih kulmâ raavâdkuállus main láá mieldi lovvoost mainâšum uccânjomâtteijeeh tuubdah já iäruttâh nubujnis viäđŋásii lädisäplig já meccisäplig uáinám monnii lovo ellein mainâs vihkosâd jieijâd valjim uccânjomâtteijest siemin čielgitävttemijd muorâ koorâ elleeh eennâmhurgee kukkákuorijâš kiccimtivre sittijâš kildeemáátu puŋkki stuorrâ syeini aččin syeini aččin lädisäplig muldesäplig viäđŋásâš paajaapiäláá kove sehe siijđoi kove já västid koččâmâššáid räsiniijto šadoh láá ereslágáneh verdittijn vorâs niijto šaddoid paajaapiäláá kove a šaddoid ja b elleid kooveest a räsiniijto šaddoid ja b vorâs niijto šaddoid kooveest a niijto tiivrijd b niijto njomâtteijeid ja c niijto maškârdeijeid a maaŋgâihásiih šadoh já b oovtâihásiih šadoh tálvásteleh niijtost jottee ličij pyeri kevttih kuhes leegâid peivi já ijjâpiäivááloddái sierâlágán jiešvuođâid já eellimvuovijd kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom tuubdah syeini aččin já stuorrâ syeini aččin tuáváduvâid a pyevtitteijee b kulâtteijee já c pieđge jeijee ovdâmeerhâ niijto raavâdkuálusist mast lii mieldi koppákuorijâš jo-uv kulâtteijen tâi pieđgejeije n kyehti niijto jurssee já viärdádâl taid a toh sulâstiteh nubijdis b toh iäráneh nubijnis uássin maailm lii lieggâsumos láá lii eennâmtiäđu oppâm tehálumos išeniävvu muštâleh mii maailmist tábáhtuvá tuuđhah uđâskuuvijd te huámášâh et uccâ uđđâsâš-uv tuálá siste ennuv ääši eennâmtiäđust miänudeh piegah já riddoid vierree čäcihivvâduvah tovâtteh stuorrâ hiävu njargâenâmist fággádâllâm nuorttii- já viestârpiäláá konferens kooskâ algii täsivis fággádâlmijguin já taištâláin masa kyehti tiijme ovdil ko vyeittee čielgâi vuoitij loopâst fággádâllâm häävdi kavnâm totkeeh láá kavnâm faarao häävdi taavaabeln eennâmtuárgástus tuššâdij masa ollásávt uccâ turkkâlâšsiijdâ lii uáivikaavpug nuorttiibeln cekkiviärmádâh pirrâ jotá säärgis tegu poovij nommâ lii peeivitäsideijee já toin siämmáásundásávt kárttápáálu pirrâ jottee sárgáh kočoduvvojeh kobdodâhpirrâdâhhân lii kuhemus kobdodâhpirrâdâh já kobdodâhpirrâduvah uánáneh ko sirdâšuvvoo peeivitäsideijest naavij kuávlun juáhá kárttápáálu taavaapiäláá já máddáápiäláá páálupiälán kove láá meiddei näävist náápán jottee sárgáh láá kukkodâhpirrâduvah kukkodâhpirrâduvah láá siämmáá kukkosiih kukkodâhpirrâdâh jota uáivikaavpug pehti já kukkodâhpirrâdâh lii nubebeln eennâmpáálu kárttápáálu luoddiiččij nollá-ceehi kukkodâhpirrâduv já kukkodâhpirrâduv pehti te pállupelij noomah liččii nuorttiipiälááš já viestârpiälááš páálupeeli kove já kukkodâhpirrâduvah hämmejeh kárttápáálu asan cekkiviärmáduv ađai koordinaatisto uuccâm cekkiviärmáduv vievâst ađai koordinaatisto lovoiguin puáhtá saje almottiđ káártást tärkkilávt láá kiävtust puustaveh já moh láá uánádâsah eŋgâlâskielâlâš saanijn uáivild tave north nuortâ east määdi south já viestâr west sajadâh lii já uáivild et lii cekkid peeivitäsideijest já et tot lii taavaapiäláá páálubeln uáivild oppeet tom et lii cekkid nollá-ceehi kukkodâhpirrâduvâst já tom et lii nuorttiipiäláá páálubeln páálupeeli páálupeeli joteh viestârist nuortâs páálupeeli páálupeeli peeivitäsideijee joteh näävist náápán sajadâh lii já ađai koordinaatisto uuccâm uuccâmruvdustuv vievâst lii sargum kobdodâh- já kukkodâhpirrâduvâin uuccâmruvdustâh mon vievâst puáhtá almottiđ ruuvdu tärkkilvuođáin saje sajaduv káártást tun koolgah kavnâđ maidnii uđđâsist mainâšum soojijd te jotelumos vyehi lii uuccâđ saje noomâ káártá usâttuvâst láá noomâ maajeeld tiäđuh mon siijđost já mon káártá ruuvdust saje kávnoo káártá usâttuvâst siijđost lii ovdâmerkkân merkkim kávnoo oppâkirje siijđo káártá pajeroobdâst já nummeer káártá roobdâst lii taam káártást ruuvdust káártá cekkiviärmáduv ađai koordinaatisto kyehti sierâ vyevi cekkiviärmádâh ađai koordinaatisto almoot čuágástuv mast uuccum saje lii uuccâmruvdustâh almoot ruuvdu mast uuccum saje lii vihkosâd eennâmpáálu já merkkii toos peeivitäsideijee já nollá-ceehi kukkodâhpirrâduv kárttásâd páálupeelijd oppâkirjeed siijđoin já káártást siijđost Åland já sehe almoot toi sajaduvâid a káártá uuccâmruvdustuv vievâst b koordinaatâi vievâst apinah sijđo maailm káártá oppâkirje sijđo lii eennâmpáálust eenâb čääci vâi eennâm väldimeerâid já eennâmoosijd eennâmoosijn lii stuárráámus já kotemuš lii ucemus eennâmnuásist láá taah váráduvah a b c váráduvâst láá a maailm alemus vääri b alemus vääri c alemus vääri a káártást maailm stuárráámuu jäävri já almoot mon eennâmnuásist tot lii b káártást maailm jieŋâlumos jäävri já almoot mon eennâmnuásist tot lii káártást kuus kolgeh taah juuvah a maailm kuhemus juuhâ b maailm čáccáámus juuhâ c kuhemus juuhâ d kuhemus juuhâ ase lii iänááš uásild čääsi vyelni et iänááš uási ađai paijeel eennâmpáálust lii čääsi vyelni kuálmádâs eennâmpáálu asseest lii eennâm eennâmkuávlu juáhhoo čiččâmân eennâmuásán eennâmoosijd oppâkirje kove vievâst pirâstittee já iärutteijee stuorrâ meerah kočoduvvojeh väldimeerrân tiäđáh lii tain puoh jieŋâlumos já puoh stuárráámus luávdá kuálmádâs eennâmpáálu asseest lii nubben stuárráámus väldimeerâ já väldimeerâ lii ucemus ase lii uáli ruáttáá väldimeerâi ponneest láá jieŋâlis äävžih sehe kuhes värirááiđuh jieŋâlumoseh sajeh jieŋâlismeerâ häävdih pyehtih leđe paijeel kilomeetter jieŋŋâlsiih káártást siijđoin kost láá maailm jieŋâlumoseh häävdih já mon jieŋâleh toh láá nannaam miätá tavveen máádás jottee värirááiđu nommâ lii taan váráduv nommâ lii álgá epiohtâlâs väriráiđu mii juátkoo kidâ nuorttâosij räi stuárráámus várádâh kuávšud paaldâst váráduvâst láá maŋgâ aldasáid oovce kilomeetter alosii vääri tegu ovdâmerkkân maailm alemus vääri m stuorrâ jäävrih čääci lii iänááš sältittem nuuvt kočodum njaalgâ čääci stuárráámuu jäävri čääci lii kuittâg sálttáá mii lii já rääjist lii vijđoduvâs peeleest čuuvtij stuárráb ko lii maailm jieŋâlumos jävri suullân m jieŋŋâl stuárráámus jävri lii tastan maadânuorttiibeln stuárráámus jävri lii peeivitäsideijest jäävrih hämmejeh vijđes ohtâlâs jävrikuávlu lii maailm stuárráámus várádâh kolgee väldimeerâ láá čiččâm eennâmuássid já kulmâ väldimeerâ kuhemusah juuvah kuhemus juuhâ kuulgijd čáccáámus juuhâ kuulgât časijdis kuhemus juuhâ lii kuhemus juuhâ kolgá káártást kuhemus juuvâ jáávrán tot kolgá tuuđhah maailmkáártá te huámášâh et eennâmpáálust lii tuogu táágu čääci meiddei jieŋŋân eennâmpáálu vijđásumosijd jieŋâduvâid maailmkáártást s láá merkkejum káártán vielgis ivnijn lii čääci nuuvt ennuv et plaaneet puávtáččij riävtui kočodiđ asseest paijeel uási lii čäittiđ káártást a väldimeerâid b eennâmoosijd c já káártást a jaavrijd já b já a vihkosâd maailm káártá maali oppâkirje káártást b kárttásâd eennâmoosijd já väldimeerâid lii uási nannaam juáhhoo viiđâ kuávlun moh sajaduvâidis mield láá oovtâst hämmee stuorrâ ohtâlâs meerâi pirâstittám eennâmkuávlu nannaam kuávlu kočoduvvoo ij lah čielgâ merârääji nuorttân te já rääijin lii sooppum čoođâ tavveen máádás jottee mield rääji juátkoo rääji juátkoo mield káártást maht rääji juátkoo lii vyeligâs eennâmuási tuuđhah káártá s te huámášâh et tast lii enâmustáá ruánáá ivne uáivild tom et láá vijđes vuáládâhkuávluh riddoost nuortâs lebbân kubdâ vuáládâh miätá kidâ räi julmes vuáládâhkuávlu luádduh maaŋgah stuorrâ juuvah máddáábeln pajaneh stuárráámus várádâh sehe já váráduvah riddosäärgis lii uáli muálkkáá já ridoi aldasijn láá ennuv suolluuh suollui já lasseen stuorrâ suolluid kuleh meiddei já stuorrâ riddoenâmeh láá njargâeennâm sehe rido já njargâenâmeh lii sahâdumosávt aassum eennâmuási euroopliih lep aldasáid miljovnid lii juáhásâm uáli epitäsivávt ko ässeesaahâdvuotâ lii uáli styeres ko oppeet láá vijđes häärviht aassum kuávluh euroopliih valastâllâmšlaajah láá levânâm pirrâ maailm spellâm uási eurooplijn ääsih kaavpugijn láá-uv paijeel kaavpugid main äässih paijeel miljovn olmožid miljovnkaavpugijn stuárráámusah láá já ennâmnuásist láá tááláá ääigi paijeel jiečânâs riijkâd riijkah láá vijđoduvâs peeleest uceh eereeb motomijd spiekâstuvâid staatah láá lasettâm ohtsâštooimâ vuáđđudmáin union moos meiddei kulá uásist lii ohtsâš ruttâ euro lii-uv vijđoduvâs peeleest uccâ eennâmuási te lii tast lamas stuorrâ merhâšume ubâ eennâmpáálu historjást kulttuur tegu kielah já eellimvyevih levânii eromâšávt kolonialismääigi eres eennâmoosijd kočoduvvoo čuođijd iivijd pištám äigipaje kuás maaŋgah euroopliih enâmeh omâstii meerâi tyehin kuávluid já äigipaajeest ovdâmerkkân eŋgâlâs já espanja kielah levânii já tain šoddii maailmkielah lii ollâ eellimtääsi luándutile tegu šoŋŋâdâh já šadolâšvuotâ láá ulmui toimáid hiäivuliih pyevtittuvvojeh valjeest maaŋgâlágáneh eennâmtuálutarbâšeh eurooplâš riijkah láá ráhtulâšvuođâpyevtittâs njnošenâmeh maailmist eennâmtuálu já kaavpugij stuorrâ mere keežild tiättoo algâalgâlâš luándu innig uccáá ennâmnuásist tijpâlii eurooplâš enâduvâst uáinoo ain ulmui toimâ mottoomnáálá oppâkirje kove ulmuu tohâmijd uáináh enâduvâst algâalgâlâš luándu kaavnah kooveest lii ollâ eellimtääsi mist uurooplijn lii šiev tiervâsvuođâhuolâttâs tuárvi raavâd sehe ollâtásásâš škovlim já njargâenâmeh suolluuh čäittiđ já nomâttiđ káártást raajijd kalle eennâm kuleh unionân uásán kuleh taah riijkah káártá oppâkirje siijđoin a b c d e eennâmuási levânâm pirrâ maailm vaikut šoŋŋâdâhân ääših vaikutteh kuávlu šoŋŋâdâhân eennâmpáálust aldeláá peeivitäsideijee kuávlu lii tađe eenâb tot uážžu piäiváá čuovâ já liegâsvuođâ meerâi háárán merâriddoin lii čuáskásub ko sisenâmist puátá tast et čääci lieggân hitásubbooht ko eennâm tile lii nubijkejij lii čoggâšâm keesi ääigi valjeest väldimeerâi čassijd čääci luovât liegâsvuođâ hitásubbooht ko eennâm láá täälvih liähmubeh merâriddoin ko sisenâmist meerâ tässee pehtilávt iveaigij liegâsvuođâiäruid já haldâšeijee piegah já merikoskâsiih piegah finnejeh merâčääsi joton láá šoddâm väldimeerâi kolmâ já lieggâ merâvirdeh moh vaikutteh čuuvtij kuávlušoŋŋâdâhân alodâh lii táválávt lieggâsub ko ollâgâsâst pajosijn tâi váráduvâst peeivtäsideijee arvemeeri viestârpiegah pajoseh vuáládâh šoŋŋâdâh šoŋŋâdâhkuávluh almoot manuppojij koskâliegâsvuođâid já koskâarve- já myetteemeerijd riddoost lii kolmâ šoŋŋâdâh muštáh lii ollásávt taavaapiäláá páálubeln kukken peeivitäsideijest taveoosijn lii kolmâ šoŋŋâdâh puolâšeh já sevŋis skammâ kuleh taan kuávlu táálván lii sudâhánnáá tuálu keesi lii čuovvâd já arvettem riddo kulá merâšoŋŋâduv kuávlun já meerâ aldavuotâ láá tehálumoseh suujah toos et arva já muáttá távjá posodeijee lieggâ uárjipiegah pyehtih lieggâ merâvirde lieggim lahtâ ááimu merâpieggâ kuáhtáá eennâm te áimu luptân pajaskulij čuáskásist ááimu lavtâsvuotâ lávvá čäcikuáškánjâssân já arveškuát tâi muáttáá arvaamusah já myetteemusah kuávluh láá riddoost já váráduvâi piegâpiäláin vieltijn arva já muáttá pirrâ ive valjeest láá čuáskáseh já täälvih liähmuseh koskâsiih liegâsvuođâtileiäruh láá uceh lii nannaamšoŋŋâdâh meerâin sisoosijn lii nannaamšoŋŋâdâh lii merâšoŋŋâduv vyestikeeči tobbeen láá uáli kolmâseh mut keessiv láá kuhes pakkâpajeh iveaaigij koosâst láá stuorrâ liegâsvuođâtileiäruh kuávlust arva já muáttá čuuvtij ucceeb ko merâšoŋŋâduvâst ubâ kulá nannaamšoŋŋâduv kuávlun mánuppoojij koskâliegâsvuođâtile särgisdiagram liegâsvuođtileiäruin šoŋŋâdâhdiagram liegâsvuođâtile mánuppoojij koskâarve- já myetteemeeri stuálppudiagram arve- já myetteemeerijn arve- já mytteemeeri maht šoŋŋâdâhdiagram ráhtoo lii koskâšoŋŋâdâh já merâšoŋŋâduv kooskân páácá kuávlu mast láá sehe nannaam- et merâšoŋŋâduv jiešnäälih koskâšoŋŋâduv kuávlust láá keesih cuáskásuboh mut täälvih láá liehmubeh ko nannaamšoŋŋâduvâst arva já muattá ucceeb ko merâšoŋŋâduv kuávlust kuávlun kuleh já uási eres lasseen já riddoost lii tälviarvešoŋŋâdâh stuorrâ váráduvah já estih kolmâ tavepiegâi peessâm riidon lii čuuvtij lieggâsub ko eres kuávluin láá tobbeen pakkâseh já arvettemeh mut täälvih čuáskáseh já arvenalliih taat šoŋŋâdâh kočoduvvoo tälviarvešoŋŋâdâhhân keesi tobbeen lii kuhes já kolmâ tälvi čuáskáseh já pirrâ ive arva já muattá ennuv láá kolmâseh já keesih pakkâseh nannaamšoŋŋâduv jiešnäälih koškes já paahâs tälviv arva riijkâ mii lii a merâšoŋŋâduv b koskâšoŋŋâduv c nannaamšoŋŋâduv d tälviarvešoŋŋâduv kuávlust oppâkirje šoŋŋâdâhdiagraamâid a kaavpugist arva já muattá enâmustáá b kaavpugist lii stuárráámus liegâsvuođâtileiäru keesi já täälvi kooskâst c kaavpugijn iä lah tälvipuolâšeh d kaavpug šoŋŋâdâhtilán vaikut enâmustáá oppâkirje šoŋŋâdâhdiagraamâin jieijâd jiellâhkaavpug šoŋŋâduvâs peeleest jieijâd vástádâs láá vittâ sierâ- lágán šadolâšvuo âkuávlu eennâmvuáđu já asehäämih vaikutteh čuuvtij toos maggaar šadolâšvuotâ kuávlust lii puáhtá jyehiđ šadolâšvuođâs vuáđuld viiđâ sierâlágán kuávlun lii tavemui oosij šadolâšvuotâ jieijâd mielân mii šoŋŋâduvâid lii taveoosijn riddoost enâdâh lii koorâs já monotoonsâš kuávluin šaddeh tuše jáháleh já siähtáleh syeinih já toŋâseh keežild tundraast iä šoodâ muorah lii tobbeen máhđuttem já puásuituálu láá kuávlu tehálumoseh áigápuáđuh vijđásumoseh vyevdih láá kuácceevyevdih ađai taiga olá kubdâ kuávlun pehti čoođâ ain räi já kuosá láá taiga šadolâšvuođâkuávluh já várádâhšadolâšvuotâ šadolâšvuotâ ravâdijd poccuuh kävnih tundraast finnejum muorâ lii tehálâš aamnâs šadolâšvuotâ lii šaddaa táválumoseh muorâšlaajah šaddeh meiddei lostâmuorah main táválumos lii suáhi tehálumos áigápuátu lii meccituálu tijpâlâš muorah láá jálus lostâmuorah tegu vääđir haikkâ saarni jalvâ já pyekki kuácceevyevdi eennâmvuáđust láá valjeest raavâdamnâseh te lostâvyevdih láá maaŋgâin soojijn čuoppum já njaskum piäldun lostâvyevdih láá uáli uccáá ohtâlâs lostâvyevdikuávluh láá vala ovdâmerkkân nuorttâoosijn lii muorâttis kuávlu siipuulšadoh láá lostâvyevdikuávlu máddáábeln aainâs koškejolgâdâsah láá nannaamšoŋŋâduv kuávlust te arvemeeri ij keelijd muorâi šoddâmân sinoh já siipuulšadoh láá koškejolgâdâsâi šadoh koškejolgâdâsah láá muččâdumos muddoost ko toi luhâmettumeh šadoh liäđuškyeteh uási koškejolgâdâsâin láá valdum eennâmtuálu kiävtun ko koškejolgâdâs eennâmvuáđust lii valjeest raavâdamnâsijd sistetuállee čapis mulde vijđásumoseh koškejolgâdâsah láá já šadoi kuávlu lii pirrâsist mast lii tälviarvešoŋŋâdâh enâmij stuorrâ vyevdih láá tuššâdum já pááccám láá tuše sággáás miestuuh luándu kávnoo innig sierâšumosijn várádâhkuávluin láá pakkâseh já koškáseh muorâin já miestuin láá korrâ já aassaas loostah moh kepideh čääsi lievlistem šaddoin šadolâšvuotâ kočoduvvoo aassaasloostâg šadolâšvuottân pinjapeeci rátkálágán sypres já muálkkiruŋgosâš oliivi- ađai oljomuorâ láá tijppâšadoh vieltijn šoddâduvvojeh viinimyerjih muorah láá sypreseh miestuuh toŋâseh sehe siähtáleh já jáháleh lostâkuosah já suávih haikkâ šadolâšvuotâ láá tuššâdum já toi saajeest šaddeh säggimiestuuh šadolâšvuođâkáártá oppâkirje siijđost a lii vijđásumos šadolâšvuođâkuávlu b šadolâšvuođâkuávlust láá taah riijkah já siämmáálágánijd lii tundra já koškejolgâdâs šadolâšvuođâst lii piätu elleeh kuávlu lii maailm stuárráámus kuobžâ puáhtá teddiđ aldasáid tuhháát kiilud turkkâ lii šiev syeji muottuu já jieŋâ maailmist jyelgivuáđuin láá sahâdávt soksâmeh moh syeijejeh kolmâsist já estih vuážžáskmist njalahâs jieŋâ alne láá nuuvtkočodum vuoijâmjyelgih moh helppejeh vuoijâm pyehtih rievdâđ jieŋâpäldei mield čuođijd kilomeetterijd já vuoijâđ jieŋâpäldest nuubán kuhes maađhijd lii áinoo kuobžâ mii porá tuše piärgu porá iänááš nuárjuid mut meiddei kyeleh tohhejeh toos vähtee nuárju ton vuoiŋâmrääigi paaldâst jeđe kaaivâst nuárju jieŋâ oolâ ko tot puátá vuoiŋâđ jieŋâkuobžâ puátá riidon já ocá purrâmâššân kozzâsäpligijt ađai koddesäpligijd njuámmilijd luudij moonijd já uđâgáid sehe rááđuid čivgá tälviv kyehti viälppá piäjun mon tot lii vaskâmân kuáivum pisottâl viälppáidis torvon maŋgâ oho já njoomât taid vuoijiis mielhijn čuávvuh ennis ubâ puáttee keesi já kievrâs jieŋâkuobžâst iä lah eres vajaliih ko olmooš já miekkiväälis tovâttem jieŋâ suddâm puáhtá toohâđ jieŋâkuobžâi eellim váduhin lii puoh tavemustáá ellee nuárjuellee äässih tavenäävi pirâstittee merikuávlu lasseen meiddei mäddiláá vaarâ saimaanuárju mii iälust láá árvuštâllâm lemin tuše jo paijeel vittâ miljovn lii ucessiähá nuárjuellee lii tuše pelnub meetter kukkosâš já tiäddá suullân kiilud iivneh muttuusteleh mut šiev tobdomerkkâ lii seelgi já ertpelij kuovgâdis rieggeeh čivgâ kuutti lii aaibâs českâd ráhtá piäju jieŋâ oolâ jeŋâleejij kooskân njeđgâm vaskâmân nuárju čivgá kuovâ- cuáŋuimáánust oovtâ čiivgâ mon tot njoomât mánuppaje ääigi lii sehe rávásân et čiivgân šiev syeji vašopuolâšij kuávlu vuástá mana jotteemräigi njuolgist čáácán syeijee nuárju meiddei piäđui vuástá puáhtá kavnâttiđ nuárju piäjustis cuovkkiimáin piäju káátu já toppâmáin patâremrune riddoin ellee ulmuuh pivdeh nuárjuid toi piärgu já čeevđi keežild lii piätu ko tot porá kuolijd já rapuelleid kuávlu lii irâs kuácceevyevdikuávlui ässee lii kisá matsâš ruškistuurhâg já kuhesseeibâg ellee tobdá pyeremustáá ton fiskájeijee čuddust meecci kollečeve lii häppil já lašmâd liihâd iänááš enâmist mut peessin tot väljee vuovdâmuorâ tot čivgá kiđđuv kuulmâst niälján čiivgâ viäigu te neeti vuálgá piivdon puáhtá kavnâttiđ uárree poorâst njuámmil čiähásaajeest tâi tot puáhtá rievediđ luudij moonijd já uđâgáid piervâlijn tegu säpligeh já muldesäpligeh já meiddei rááđuh kuleh neđe purrâmâšliiston neeti tuhhit meiddei muorjijd já tiivrijd pivdeh neđe ton mučis tuurhâ keežild neeđeest láá uccáá vajaliih já riemnjis pyehtiv motomin fattiđ taam jotelis ellee lii fiskis čeve kuávlu tobdá seelgi kuovgis rieggein pivdá kuolijd lii neđe härvinâš hyelkki mii lii ridoi ässee tobdomeerhah láá jurbâ peeljih já segis kuheldâlâš roppâ lii tevkisruškis já uánihiskuolgâg turkkâ mut kievrâs jyelgih heivejeh sehe enâmist et čääsist liihâdmân monnjâjyelgih láá nk vuoijâmjyelgih moh helppejeh vuoijâm já häppilis čeevris vuálgá piivdon ehidist puáhtá jotteeđ kuhes-uv maađhijd juvviist nuubán puáhtá uáiniđ čiävrá čierâstâllâmluodâid juhâmielâst čeevris puáhtá kuárŋuđ mieli oolâ ain uđđâsist já čierâstiđ oppeet vuálus ucâluvá tälviv virdepaihijd moh pisoh sudesin ko tot pivdá čääsist cuobbuuh rapuh skuápuh čäcilodeh já maneh sehe piisameh já šadoh še tohhejeh čiävrái čeevris čivgá keessiv oovtâs kuulmân čiivgâ pisotteleh ennis tipšoost muáddi mánuppaje rido aldasijn irveest ađai čiävrá piäjust čeevris puáhtá leđe kikse ko tot távjá iälá kyeliáldáin vuáppumin kuolijd kuávlu piervâl táálu káátu alne lii táválâš uáináttâs lostâvyevdikuávlust oskoh et káátu alne pessejeijee haigareh pyehtih luho táálun já tondiet toh láá pivnohis vyeliláiguliih láá huksim keevlijd táluidis káátui oolâ já tuáivuh et haigareh huksiiččii toid rissepiervâlijdis láá meiddei puhelinstuálppukeejijn já joba kirkkotoornâin-uv tálvásteleh trooppisii mut mäccih kiđđuv pessiđ nuubán toh ucâluveh siämmáid piervâlsoojijd mannee piervâlân nelji vittâ mane moi läällim pištá suullân mánuppaje uđâgááh láá cuovkkim korâidis te kuohtuuh vanhimeh anneev huolâ tain muldesäpligeh säpligeh lodeuđâgááh tiivreh já joba kyevdih láá vielgishaigar ravâdin lii stuorrâ lodde mast lii kuhes čeve já ruopsis njune láá kuhes já ruopsis jyelgih čapisvielgis lodde lávkku enâmist hitásávt já árvulávt ige suorgân ulmuu tot tuálá čiäpáttis já juolgijdis njuolgist kulá lostâvuovdij táválumosijd elleid ađai šaveorasist láá pajaskulij skuibájeijee hormišiš čalaneh ađai šaveniŋálâs lii aldasáid čyetikilusâš mut šaveores puáhtá leđe kyevti kerd lussâdub kannat váruttiđ tastko tot puáhtá volliittiđ ervidhánnáá joba ulmui oolâ iälusteh maaŋgâ suhâpuolvâ perrun tâi uccâ čurrun kuáddá kiđđuv kyehti nelji sárgáás šavečiivgâ moh muádiokkosâžžân čuávuh jieijâs čurruu viäigu te vildâšaveh vyelgih uuccâđ raavâd kuáivuh enâmist ruottâsijd ruotâsmuorjijd haaikâterhoid pähkinijd já enâmân koččâm heđâlmijd šahan tohhejeh meiddei kuobbâreh rááđuh tiivreh já mááđuh vildâšahečuurâ puáhtá tovâttiđ stuorrâ vaahâg muorâkäärdist tâi valjepiäldust kuávlu pessee táálui káátui alne šaveuđâgáin láá sárgáh kuávlu lii áinoo ellee antiloopšlaajâ láá smieretteijee šaddoporreeh já kuleh kyeppirelleid lii fiskisruškâd aldasáid meetter alosâš antiloop mast lii kuhes já sojelis turbe orásijn ađai sarvain láá čuárvih iälusteh stuorrâ joba luuvij tuháttij iäluin koškejolgâdâsâin iäluh joteh máádás muottuu patârâsân já kiđđuv toh mäccih maassâd taveláá piergejeh vänis ravâdáin poreh masa puohâid koškejolgâdâs šaddoid mut sälttisyeinih láá toi válduraavâd skammâ-juovlâmáánust sarvah fággádeleh korrâsávt koskânis vyeitteeh vähtejeh ohtânmaanoost haaremčurruidis main láá loveh niŋálâsah ađai áálduh niŋálâs kuáddá oovtâ tâi kyehti vuássáá čiähá vuássáid koškejolgâdâs šadolâšvuođâ siisâ já iälá njoomâtmin taid láá tááláá ääigi nuuvt ennuv et taid uážžu pivdeđ kuávlu šadoi kuávlu šadoi kuávlu lii áinoo vildâsavzâ ađai viercâ tobdá mučis ponnjáás čoorvijn alodâh lii senttid já tiäddu suullân kiilud lii čuurâellee njunosist lii puáris já kievrâs vierccâ viercah taištâleh korrâsávt haaremijdis peeleest rohháátteleh kuoimijdis já poŋkkáátteleh čorvijdis oohtân kištokuáššoo sáttá koččâđ koorsân já jäämmiđ kuáddá táválávt tuše oovtâ lábbá lii vijđánâm algâalgâlâš aassâmkuávlustis já suolluin jyehi kuávloid piergee korrâ várádâhkuávluin tot porá šaddee miestuid suoinijd já sino muflon kuárŋud häppilávt váráduv hiäŋguvieltijn purrâmâš ucâmin lii pivdoellee já miäccástmáin ulmuuh tuálih ton mere hiäivulâžžân láá mučis ponnjáás čuárvih tobdá kuhes turbeest lii suáluiriijkâ tälvivalastâllâm täälvi talle ko mii njunekeejijd cápcuh korrâ puolâšeh spellih jyelgipáálu idâpuksâjyelgist suolluin lii merâšoŋŋâdâh kárttá oppâkirje s suolluin láá liähmuseh já keesih čuáskáseh täässivvuotân vaikutteh väldimeerâ aldavuotâ já lieggâ já miärkkánalliis šooŋah láá táváliih suolluin šadda neelji kuávlust já láá kunâgâskode uásikuávluh káártást kost kuávluh láá ko lii saahâ te uáivilduvvoo ubâ lii kuittâg tuše uási taam suáluiriijkâ já ton sahâdumosávt aassum kuávlust äässih paijeel miljovn paijeel miljovn ässest uáivikaavpug lii maaŋgah stuárráámusah kaavpugeh tegu já láá lii meiddei kuávlu mast lii enâmustáá ráhtulâšvuotâ ubâ já eennâmoljo láá tehálumoseh luánduriggoduvah já oljokäldeeh láá suollui nuorttiibeln ráhtulâšvuođâkuávdái lasseen láá eennâmtuálukuávluh moh pyevtitteh enâmustáá ubâ uáiná kuátumin meiddei tälviv ko täälvih láá tobbeen liähmuseh já arveh tuálih kuátumijd ruonâsin pirrâ ive uási já lii várádâhnallii já eennâmvuáđu lii koorâs enâduvah sulâstiteh rido já šuármáás vuonah cäähih kuhás sisenâmân láá pajosenâmeh main šaddeh syeinih já main kuáđuttuvvojeh stuorrâ cavzâčurruuh äässih uásih já đodâh km eŋgâlâskielâ pudde lii älkkee lihâdiđ taksijn bussijn já metroin riddoin kaavpug lii mut uáivikaavpug lii láá tobdoseh sekkânjurgonjâsâinis kilttihaamit kulá tobbeen almai juhlekáárvun lii murâšlâš pegâlmâs kyevti oskoldâhjuávhu katolilij já protestaantâi koskâsijn stuuimijn katolilijn halijdiččii servâđ tastko sij iä lah tuđâvááh haldâttâhân lii pellâst taaksih kuleh kááđukován lii stiivrâm uálgispeln já aautoh vyeijih maađij čižetpele láá táváliih veikkâ lii pyereest tuáimee metro lii uáli ivnáá ko äässih valjeest jyehi kuávlust maailm puáttám siirdoliih mađhâšeh ihásávt miljovneh mađhâšeijeeh pirrâ maailm uápásmemčuásáttuvah tobbeen láá kunâgâsperuu aassâmlanne lanne šalde já lanne sehe pellâst láá já tijmetornâ lane šiljoost puáris kuávdáá nommâ lii láá ennuv puuvdah virgáduvah já paaŋkih kávnojeh maaŋgah stuorrâ muorâstuvah já tain uáiná távjá sávrudetteid já jyelgipáálu spelleid muorâstuvâin lii mii lii nuuvt viijđes et stuorrâkaavpug huullân láppoo tobbeen ollásávt puáhtá čuávvuđ englandlij aalmugspeelâ kriikeet mii lii jyelgipáálu lasseen uáli pivnohis pálluspellâ suolluin čiččâm miljovn ässee stuorrâkaavpug lii levânâm vijđes kuávlun rido miätá kulá vuovâs sajaduvâs keežild stuárráámussáid haammânkaavpugáid taampah-uv peessih aaibâs kuávdážân mield suolluuh vihkosâd suolluid já noomât káártán a riijkâid b uáivikaavpugijd c oosijd postâkoortâ jieijâd ustevân eŋgâlâskielân tâi sämikielân já riijkah já oljokäldeeh uulât mana tááláá ääigi kilomeetter kukkosii ryevdirađetunnel mield mii jotá kaanaal vyele piäsá jotelávt uáivikaavpugân pištá tuše kulmâ tiijme lii stuorrâ väldikodde spiekâsteh eennâm jieškote-uv oosij luándutileh čuuvtij nubijnis riddoost lii merâšoŋŋâdâh ko oppeet rido uási lii tälviarvekuávlu kooskân päccee täälvih láá kolmâsuboh já keesih lieggâsuboh ko riddoost káártást moh láá räjiráánjáh stuorrâ suolluid kulá láá teháliih jotolâhväävlih paijeel peeli vijđoduvâst lii vuáládâh kávnojeh väldikode kuávlust meiddei ollâ váráduvah nuorttârääjist álgá stuárráámus várádâh já eennâm máddáápiäláá rääjist paijaan hormišis várádâh várádâhkuávluin kulgijdeh stuorrâ juuvah kolgee kuulgijd váráduvâst já kolhee algâkäldeeh láá kolgá stuorrâ haammân- pirrâvyejimist láá lusis várádâhuásih km ranskakielâ euro kaavpug puotâ taveuásist kanaalân kolgee kolgá čoođâ kuulgijd taah juuvah láá ovtâstum kanavijguin et čoođâ piäsá časijmield maaŋgâi čäcikiäinui mield lii pegâlmâs viinijdis já autoidis peeleest lii merhâšitteemus eennâmtuálueennâm eennâmtááluin šoddâduvvojeh šivetteh valje ruonâseh já heđâlmeh ranskalâš kievkkân finnee täin eennâmtááluin mielhi vuástáid sehe nisujáávuid vuojâčorvijd já patoŋkáid jyehi kuávlust já eromâšávt stuorrâ juhâleevijn šoddâduvvojeh viinimyerjih lii lasseen maailm stuárráámus viinipyevtitteijee lii ennuv tááláá-áigásâš já ollâtásásâš ráhtulâšvuotâ já kirdemmašineh láá eennâm tobdosumoseh pyevtittâsah ranskaliih automeerhah láá já ranskalijd pyevtittâsâid kaavnah kuuvijn ađai lii váimu pegâlmus uáinámuš meetter alosâš tornâ uáinoo kuhás kaavpug káátui paajaabeln uáiná maht vuálgá váldukáátu sehe eres-uv kubdâ kááđuh radiaallávt jyehi kuávlun kaavpug toornâ maddust kolgee joteh ennuv rahtitaampah já mađhâšeijeid jođetteijee juhâtaampah suollust lii pegâlmâs kirkko taveriddoost lii taaidâmuseo mon čuágálduvâi pegâlmus tavlu lii da máálám lii uáli pivnohis mađhâšemeennâm lasseen mađhâšeijeid hokâtteleh juhâpiällái mučis laneh čierâstâllâmkuávdááh já rido kievkkân ranskalâš pivtâsvyehi já ranskaliih viinih já vuástáh láá maailmpegâlmâsah appetit čäittiđ já nomâttiđ káártást a raajijd já ránnjáväldikuudijd b väldikuudijd káártá já noomât toos čoovdânommâduv paaihijd tornâ lii meetter alosâš ko oppeet riddoost lii tälviarvešoŋŋâdâh eennâmtuálueennâm kuávdoo lii vááimust ucánjáhháá stuárráb láá ässeeh paijeel miljovnid et tot lii ässeelovvoos peeleest nubben stuárráámus eennâm väldikuudijn lii saksakielâ virgálâš kiellân enâmeh láá lasseen já lii enâduvâidis peeleest uáli maaŋgâpiälásâš eennâm já riddoost lebbân vijđes vuáládâhkuávlu kuhás koskâoosijd juuvah kolgeh tobbeen heeđâlmlâš viljâlemvuáláduvâi čoođâ já pegâlmus juuhâ lii mii kuulgijd juuhâ kolgá uáli mučis juhâleeveest já ton uálgijuuvâi čuovviis vieltijn láá viiniviljelmeh ollâ tiäváin láá mučis koskâáigásiih laneh vuájá tuámukirho lappâd km saksakielâ euro uccâkaavpugij puáris kuávdááh láá siäiluttum já toh tuállojeh šiev oornigist kove s táálunkuávluenâduvah muttojeh ahevis ráhtulâšvuođâenâdâhhân ko juksá ráhtulâšvuođâkuávlu láá kaavpugeh sahâdubbooht ko kosten eres kuávlust luuvij kaavpugij hammim kuávlust ääsih paijeel love miljovnid olmožid lii tehálâš čäcikiäinu ko tom mieldi jođetteh stuorrâ juhâtaampah tävirijd merâhamânijn siseennâm kaavpugáid lii ovtâstittum kanavijguin eres juvváid nuuvt et puáhtá purjâstiđ ton uálgijuuvâ mield veikkâba räi lii ráhtulâšvuođâ stuorrâväldi já láá tunjin uápis saksaliih automeerhah kulá tehálumosáid ráhtulâšvuođâsuorgijd stäli- elektroniik- já talhâsráhtulâšvuođâ lasseen moottormaađijeh já maaŋgah uálih hämmejeh sahis jotolâhviärmáduv ránnjáenâmáid lii eennâm stuárráámus haammânkaavpug lii livkkáá lii maŋgâs olgoláá mađhâšeijee koskâsiäivumsaje lii uápis automerkkâ lii eennâmtuálukuávlu kirkko pillâšui nube maailmsuáđist lii kuávdoo lii aalmugijkoskâsâš kaavpug uáivikaavpug tuušâi nube maailmsuáđist mii nuuvâi kuávdáást lii kirkkopasâttâs mii lii kuođđum maajeeldpuáttee puolváid muštottiđ maailm hirmástuttám julmes suáđist muorâstuvah livkkáás kááđui já stuorrâ kävppifinnoduvâi pirrâ lasetteh makkuuvâšvuođâ virkosmittemkuávlu nommâ lii lii uáli aalmugijkoskâsâš kaavpug uárnejuvvojeh ihásávt maaŋgah maailmpegâlmâs juhleh já karnevaaleh sehe taaidâčáitálmâsah láá varrim miljovneh siirdoliih sehe já sii äässih čuođijhtuháttij mield a nomâttiđ já čäittiđ káártást já ton ránnjáväldikuudijd b oppâkirje káártást siijđoin mii kaavpugijd lii njäälmist postâkoortâ jieijâd ustevân saksakielân tâi sämikielân káártá oppâkirje siijđoin tâi kárttávuárhást a kulmâ stuorrâ kolgee juuvâ b ránnjáväldikodde lii nubben stuárráámus eennâm jotolâh láá leevijn láá káátu alne lii paijeel tuhháát kilomeetter kukkosâš várádâh mii uulât já pehti huksim várádâhân lii váádduh já tiivrâs mut liijká toho láá loigum kilomeetterij kukkosiih tunneleh já huksejum hormišis koorsâi rastaldittee šaldeh láá puáris serpentiinmaađijeh moh kuárŋuh muhâttâlân värivielti pajas siijdah já piälduh pääccih moojiibel ko maađij muhâttâl ciägu vileti pajas muttojeh pajeláá kuácceemuorrân maađij lii pajanâm muádi kilomeetter vuálgá kuháskyeddee já jumijdeijee jienâ lii puáhtám čierâstelleid pajas čierâstâllâmvielttijd km saksakielâ ranskakielâ italiakielâ retoromaanikielâ frangi km saksakielâ frangi km saksakielâ euro alodâhân lekkâseh ton kuábbáá-uvpel mučis ruánáá alppâniijtoh paajaabeln suullân kuulmâ kilomeetter aloduvâst álgá sudâhánnáá muottuu já jieŋâ kuávlu ij tobbeen kiergân suddâđ keesi ääigi pajevielttijd muáttám muotâ muttoo jieŋân mii nuárbá jieŋâvirden uáli hitásávt vuáluskulij várádâhjuvviih kulgijdeh jieŋâviirdij suddâmčaasijn juvviih muttojeh vyeliláá šävvee kuoškân já stuorrâ juuhân stuorrâ juuvah tegu já kulgijdeh finnejeh ennuv mađhâšempuáđuid siijdah láá leevijn láá mučis muorâkirhoh já fijnáht hervâttum hirsâtááluh pirrâ láá ucessiähá valjepiälduh já kuátumeh main kuusah kuáđuttuvvojeh lâi ovdil alppâsiijdâi válduáigápuátu mut tááláá ääigi iánááš ässeeh finnejeh áigápuáđus maađhâšmist tälvimađhâšem mielâstumvuotâ lii ubâ ääigi lasanâm já kievđârađeh tuálvuh čierâstelleid kuhes vielttijd váruttuvvojeh varâlâš muotâuđđâsijn kiäinust spiekâstâm várumettum čierâsteijee puáhtá tovâttiđ muotâuđđâs mon vyelni ij ovttuu kiergân patârâsân hiävuh láá keččâlum estiđ huksiimáin maađijij já táálui syeijin noonâ aaiđijd lieđđejeijee alppâniijtoh já šelis alppâjäävrih hokâtteleh mađhâšeijeid uáivikaavpug lii já lává já uccâ láá eidusiih väldikudij lasseen aalpah oleh meiddei já já lává siseennâmriijkah ko toh iävá lah merâriddoost káártást eres siseennâmriikâid lii maailmtobdos tiijmijn kiijkárijn talkkâsijn suklaast já vuástáin mađhâšem puáhtá enâmân jáválâšvuođâ já maaŋgâin stuorrâ paaŋkijn pegâlmâs láá eennâm stuárráámusah kaavpugeh lii tobdos válduviäsust várádâh luávdá paijeel pele vijđoduvâst taveviestârpiäláá vuáládâhkuávlust láá maŋgâ stuorrâ jäävri láá meiddei eennâm valjaamusah eennâmtuálukuávluh já stuárráámusah kaavpugeh peeleest lii littotäsiväldi lii juohum kantonáid ađai läänijd main lii vijđes jiešhaldâšem sárnuh maŋgâ kielâ tegu saksa- ranska- já italiakielâ lii kuittâg tobdosumos maaŋgâin pegâlmâs nyettejeijein já lává mijjân puohháid uápis nuorttâriijkâliih nyettejeijeeh lâi tovle stuorrâ kiäisárkode uáivikaavpug ääigist láá šaddaaš mučis já fiijnâ laneh sehe vijđes muorâstuvah lii viestârpiäláá alppâkuávlu lasseen pivnohumos mätkičuásáttâh kuhemus juuhâ kolgâ čoođâ jođedijnis kuávlun lii saksakielâlâš kuávlu te tast láá uáli čovgâ koskâvuođah jieijâd sanijguin mii lii sisennâmväldikodde hemâdâs sisennâmväldikoddeest lii ton sajaduvâst káártást moi väldikudij kuávloid oleh siijđoi káártá oovtâ juuvâ mii kuulgijd já kolgá a b c ákánkiäsu stuárráámus várádâh tehálumos tienâskäldee láá riges kuávdáást láá mučis rakânâsah lii njargâenâmist oppâkirje káártást siijđoin já tobbeen kuhesleggâsâš steevvil hámásii njargâeennâm lii ässeemeerees peeleest stuárráámus väldikodde stuorrâ suolluuh já kuleh meid taverääji jotá moi vieltijn já leevijn láá pivnohis tälvivalastâllâmkuávdááh máddáápele roobdâst láá maaŋgah uáli mučis alppâjäävrih main tobdosumos lii máddáábeln lekkâs heeđâlmlâš tyehin tullâvääri km italiakielâ euro vuáládâh lii ubâ pyeremus eennâmtuálukuávlu mon viljâlmijn puáhtojeh ennuv heđâlmeh já maissâ já joba riisi-uv miänástuveh njeeššist šoddâm heeđâlmlâš vuáláduvâst lii jáválâš lii kievhi lii jáválâš eennâmtuálukuávlu mut tot lii meiddei ovdánâm ráhtulâšvuođâkuávlu ráhtulâšvuođâkaavpugij tegu já fabrigijn valmâštuveh aautoh maaŋgâlágáneh päikkimašineh já muotipihtâseh lasseen lii autoráhtulâšvuođâ tobdosumos merkkâ šoddâm formulakištoin tobdosin vyestikeeči lii kievhis njargâeennâmn maadâuási já láá várráás korrâ já kievjis kuávluh njuoskâdemčääsist lii vááijuvvuotâ ko juuvah koškeh pakkâ já arvettis keesi ääigi sitrusheđâlmeh já viinikuárŋoošadoh miänástuveh kuittâg peeivipaštust stuárráámus kaavpug lii pegâlmâs tullâvääri mii lii tom alda láá maaŋgah tuáimee tullâväärih já eennâmtuárgástâsah láá tobbeen táváliih puátá tast et eennâm lii vulgáánlâš kuávlust suollust lii alemus tullâvääri m kiäinuh jođetteh lii kiäsutteijee mađhâšemeennâm ko tobbeen láá piäiváás ridoi lasseen ennuv historjáliih uáinámušah piällá lii pegâlmâs maaŋgâi historjálij uáinámušâi tááhust gladiaattortaištâlmij čááitussaje lii pelduvváid koččâm antiik áigásâš amfiteatter muštoot mijjân elimist muáddi tuhháát ihheed tassaaš váldálii väldikoddeest kuávdáást láá antiik áigásiih rakânâsah lii tobdos automerkkâ lii ollásávt jiečânâs uccâ mon joođeet paavi haaldâš ubâ maailm roomalâškatolilâš kirho stuárráámus kirkko kirkko já toos kullee haldâttâsrakânâsah tevdih masa pele vijđoduvâst oolij kaavpug riddokaavpug lii huksejum maaŋgâ uccâ suolluu oolâ já ryevdirađešalde ovtâstit kaavpug nannaamân tuáimih kááđun moi mield ulmuuh joteh kärbistaksijguin kärbisbusijguin tâi ärbivuáválâlij gondolijguin piälláin láá maaŋgah fiijnâ laneh paijeel láá huksejum hiärváás väzzimšaldeh kuávdáš lii tori áárvu kovvee tot et tot lii väljejum suojâlemčuásáttâhhân aaštân lii nuáskum já kaavpug hiđes vuáijum meerân ko tot lii huksejum stuálpui oolâ timmâ nješšienâmân pasta já cappuccino tubdâm pizza vijđánij maailm tiäđulâšvuotân varrim italialij siirdolij mield jiejah kuittâg poreh mielâstubboost sierâlágán pastaid ko pizzaid lii ohtâ pastašlaajâ italialâš kähvi lii cappuccino tâi espresso lii pegâlmâs meiddei njaalgâ vuástáinis já viinijnis hámálâš kárvudâttâm já olgohäämi láá italialáid teháliih ääših já tondiet sij kevttih-uv toid eenâb ruuđâ ko eres pegâlmâsah muotipyevtittâsah láá italialiih kammuuh já vistekáálvuh láá äŋgiris jyelgipáálu já pyerákišto tuárjooh áásá lihâduvvoo kanaalij mield italialiih heerskuh láá kuuvijn njargâeennâm kuávlu tâi čuásáttuv ko halijdâh uáiniđ a muottuu b jotelis autoid rähtee fabrigijd c tullâvääri d gondolijd e paavi f g tori káártást mii uccâ väldikuudijd lii lasseen káártá já noomât toos čoovdânommâduv čuásáttuvâid lii heeđâlmlâš viljâlemeennâm ja ennuv ráhtulâšvuotâ tobbeen lii eennâmvuáđu koorâs já tobbeen lii uccáá ráhtulâšvuotâ lii uccâ lii maailm stuárráámus väldikodde lii hirmâd vijđes eennâm já rääjist eennâm nuorttârááján riidon lii mätki kilomeetterid kiärduh vijđoduv te uážuh vijđoduv niäljádâs taam hirmâd stuorrâ enâmist lii pelni iänááš uási lii ađai nuorttiibel päccee kuávlu kočoduvvoo uási lii iänááš vuáládâh juuvah tegu kolgeh kuuloold täin vuáláduvâin kolgá loopâst stuorrâ juuvah já kolgeh tavas lii maailm jieŋâlumos jävri já ton räjiráánjáh km ruošâkielâ ruble já várádâhšadolâšvuotâ šadolâšvuođâkuávluh keežild láá maaŋgah šadolâšvuođâstielâseh ubâ enâmist lii kolmâ nannaamšoŋŋâdâh lii tobbeen lii mittedum taavaapiäláá páálupele puolâšolâttâs láá ennuv luánduriggoduvah rido šadolâšvuotâ lii tundra máddáábeln lebbân vijđes ohtâlâs kuácceevyevdikuávlu ađai taiga láá täin taiga vuovdijn maailm stuárráámusah muorâriggoduvah tundraast et taigast láá valjeest oljo- já eennâmkaasutiettuumeh sehe malmâruukih muttoo lostâvyevdin já koškejolgâdâssân ko sirdoo mäddiláá kuávluin láá valjaamusah eennâmtuálukuávluh láá valjeest luánduriggoduvah te tot ij vala tiettuu táválij ulmui elimist já ráhtulâšvuotâ iä lah vala čuuvtijgin ovdánâm jis verdit ovdâmerkkân láá tovâttâm ááimu já čaasij nuáskum eromâšávt ruukij já fabrigij pirrâsist kuávdáást lii tori mon roobdâst lii kirkko čálloo kyrillâš puustavijguin maid máinuskoolbâst lohá lii stuárráámus kaavpug aldasáid miljovn ässest iánááš uási áásá eennâm piälásii uásist lii häärviht aassum já pááihui joba ollásávt asâhánnáá meccikuávlu ässein masa prosenttid láá ruošâkielâliih čálloo kyrillâš puustavijguin lii ruošâkielân Мocква já raavâdviäsu lasseen enâmist äässih maaŋgah loveh eres aalmugeh eres lasseen suomâsuhâliih kärjilliih syrjääneh já marih uáivikaavpug lii kuávdoo piälásii uási pellâst lii stuárrum lanneest stuárráámusân kaavpugân paijeel milj äs lii ubâ váimu ko haldâttâs já president jođettává tobbeen eennâm aašijd muuvrâ paaldâst lii stuorrâ tori roobdâst lii mučis kirkko láá vinjo riistah já kollejum siipultoornah tegu puohâin ortodoksâlâš ađai kreikkalâškatolilâš kirkkokoodán kullee kirhoin láá stuárráámus oskoldâhlâš juávkku kuávdáást láá maaŋgah rámmáássiähá stuorrâ haldâttâsrakânâsah já kááđuh láá kubduuh já linjâšaautoh jođetteh jyehi peeivi miljovnijd moskovalijd paargon kuávdážân kočoduvvoo äässih vittâ miljovn olmožid masa siämmáá ennuv ko ubâ tsaari huksiittij pootân jiäggáás njáálmán ferttij kuáivuđ maaŋgâid oolijd já huksiđ šooldijd suollui šooldij já oolij keežild lii finnim noomâ lii tehálumos haammânkaavpug tuálloo jieŋâmuárrei vievâst sudesin ubâ täälvi mađhâšeijeeh eellih uápásmuumin kiirkon já taaidâmuseon káártást siijđost čuávvoo maađhijd a b c káártást siijđost kalle räjiráánjá láá kuávlu láá tundra kuácceevyevdih lostâvyevdih já koškejolgâdâsah tegu eennâmkaasu- já eennâmoljoväärih iänááš uási eennâm ässein stuárráámusah kaavpugeh lii oolij kaavpug sijđo káártá s puoh siseennâmväldikuudijd suáluiväldikuudijd vittâ a vijđoduvâs peeleest b ässeelovvoos peeleest stuárráámuu väldikode lii mädimus väldikodde lii viestârmus väldikodde lii nuorttiimus väldikodde puoh väldikuudijd moh láá a riddoost b riddoost c riddoost d pellâst väldikuudijn oovtâ väldikode čuávvoo listoost tom tutkâmáin aašijd moh láá luvâttâlmist moh láá oovdânpyehtimnáál já a väldikode káártá moos nomâttâh b uásikuávlun väldikodde kulá oppâkirje kárttá siijđost c šoŋŋâdâhtiijpâ kuávlust väldikodde lii oppâkirje kárttá siijđost d šadolâšvuođâid väldikode kuávlust tiättoo oppâkirje kárttá siijđost e väldikodde siseennâm- vâi riddoväldikodde väldikoddeest a väldikode liipu siijđoh b väldikode vuáđutiäđuid km mii lii miljovn väldikuudijn km islandkielâ km engâlâskielâ km italiakielâ km saksakielâ km albaniakielâ serbiakielâ km kreikakielâ km serbokroatiakielâ km bulgariakielâ km espanjakielâ km iirikielâ eŋgâlâskielâ km serbokroatiakielâ jđodâh km latviakielâ km saksakielâ km liettuakielâ km ranskakielâ saksakielâ letzeburgischkielâ km makedoniakielâ km hollandkielâ friisikielâ km albaniakielâ km la katalaankielâ espanjakielâ ranskakielâ km flaamikielâ ranskakielâ km tšeekikielâ km ukrainakielâ km uŋgarkielâ km ruopsisruošâkielâ km läättinkielâ italiakielâ km ruošâkielâ km eestikielâ km maltakielâ eŋgâlâskielâ km moldovakielâ km ranskakielâ km montenegrokielâ serbokroatiakielâ km tárukielâ km portugalikielâ km puolakielâ km ranskakielâ km romaniakielâ km ruotâkielâ km saksakielâ km italiakielâ km serbokroatiakielâ km slovakiakielâ km sloveniakielâ km suomâkielâ ruotâkielâ km saksakielâ ranskakielâ italiakielâ retoromaanikielâ km tanskakielâ njargâeennâm njargâeennâm taavaapiälááš näpikiärdu taavaapiälááš näpikiärdu Çhisinau njrgâeennâm njargâeennâm kaanaal rääji káártást raajijd já noomât čuásáttuvâid moh raajijn láá láá kyehti kuhemus juuvâ káártást nelji stuorrâ njargâeennâm já noomât kulmâ stuorrâ váráduv já noomât kyehti a suolluu b suolluu taid káártán nomâttum väldikuudijd moi pehti jotá a kobdodâhpirrâdâh b nollákukkodâhpirrâdâh čuávvoo kaavpugij sajaduv koordinaatâi vievâst a b šadolâšvuođâid lii a tavemuin oosijn b maadâoosijn šadolâšvuođâkuávluh já várádâhšadolâšvuotâ šadolâšvuotâ šoŋŋâdâhkuávluh šoŋŋâdâh a ääših vaikutteh toos maggaar šadolâšvuotâ kuávlust lii b šoŋŋâdâhkuávlun kuleh já šoŋŋâdâhdiagraamâid a kaavpugist arva já muattá eenâb mane tobbeen arva já muattá eenâb b kaavpugist liegâsvuođâtile muttuustâl eenâb lii suijân stuorrâ liegâsvuođâtile muttuustâlmân aavijn savannijn já arvevuovdijn juáhás eennâmpáálust epitäsivávt láá nelji liegâsvuođâstiellâs puáhtá liegâsvuođâtile vuáđuld jyehiđ neelji liegâsvuođâstielâsân kolmâ liähmus lieggâ já kume stielâs kuávlu liegâsvuođâtile puáđáččij tuše piäiváá suonjârdmist jođáččii liegâsvuođâstielâsij rääjih aaibâs njuolgist keejah káártá huámášâh kuittâg et liegâsvuođâstielâsij rääjih muhâtteleh ucánjáhháá moh eres ääših vaikutteh kuávlu liegâsvuođâtilán ko piäiváá suonjârdem šoŋŋâdâh lieggân eennâmpáálust piso ulmui hiäivulâžžân áimukeerdi áánsust kaasuh tegu čiđđâdioksidi fäŋgejeh piäiváá suonjârdem eennâmpáálun já jotolâh lasetteh ááimu čiđđâdioksidimere já tondiet liegâsvuotâ lii päsiškuáttám eennâmpáálun eenâb ko ovdeláá koskâliegâsvuođâtile lii-uv paijaanmin keežild nannaamjieŋâduvah láá sudâškuáttám já arvemereh jieškote-uv kuávluin nubástuuškuáttám puáhtá hitodiđ keeppidmáin čiđđâdioksidi peessâm ááimun tavenääpi peeivitäsideijee peeivitäsideijest piäiváá suonjâreh puátih njuádusávt eennâm asan piäiváš páštá jerdust uáivi paajaabeln smiettâm mane mist lii nuuvt čuásis veikkâ peeivitäsideijee pirrâsist lii avalâš pakkâ keesi täälvi ääigi piäiváš pisottâl alda almeroobdâ ige tot keessivkin paijaan meendu ollâgâsân suonjâreh puátih mijjân ovttuu njuáidusávt meeri piäiváá suonjârdem čuácá tääbbin čuuvtij vijđásub kuávlun ko peeivitäsideijee pirrâsist kost piäiváš páštá jerdust paijeen piäiváš páštá ollâgâsâst lii suoivâ uánihâš sisoosijd luávdá nannaamjieŋâ já tondiet ulmuuh äässih riddoost liegâsvuođâstielâseh raajijd vaikutteh piäiváá suonjârdem merâvirdeh já váráduvah stielâs lii häärviht aassum stielâsist ij lah eidusâš keesi ollágin lii avalâš tuálust já šadolâšvuotâ lii narces tundra stielâsist äässih tuše uccáá ulmuuh tobbeen lii äŋgir já eennâmviljâlem lii máhđuttem lii ärbivuáválâvt finnejum meerâst já čevđiellein já ovdâmerkkân puásuituálust stielâsist láá vijđes viljâlemenâmeh lieggâ stielâsist lii assaasloostâg šadolâšvuotâ stielâs lii tehálâš eennâmviljâlemkuávlu uási já kulá liähmus stielâsân stiellâs šoŋŋâdâh lii ulmui mielâsâš ko tobbeen ij lah táválávt liijgás koolmâs ige liijgás paahâs stielâsist láá nelji čielgâsávt iäruttuvvee iveääigi lii kuácceevyevdi lostâvyevdi tâi koškejolgâdâs tegu valješlaajâi já pottáák viljâlem lii älkkee já tile lii hiäivulâš meid šiiveettuálun stielâsist lii meid ennuv ráhtulâšvuotâ stielâsist ij lah olmâ tälvi stiellâs keesi lii paahâs kuávlu assaasloostâg šadolâšvuotâ lii vuáhádum koške kiäsán já arvaas táálván kuávlust puáhtá viljâliđ maaŋgâid raavâdšaddoid tegu heđâlmijd oliivijd já niisu lii-uv saahâd stiellâs puoh koškásumosijn kuávluin tegu ovdâmerkkân äävist äässih tuše uccáá ulmuuh já viljâlem lii máhđulâš tuše kuovđâin stielâsist lii avalâš keesi já kavrâs jorgáldâskiärdui kooskâst lii eennâmpáálu kumemus kuávlu paaštâ taha kumevuođâst masa tarjâmettum stiellâs šadolâšvuotâ lii ääpi saavaan tâi arvevyevdi kuávlu arvemere mield lii viehâ saahâd mut puoh kumemusâin kuávluin eellim lii váiváá eellih-uv tuše uccáá ulmuuh kume stielâsist lii kuávlu mast lii siämmáálágán liegâsvuođâtile uáivild šoŋŋâduv lieggânem mii puátá iánáážin tast et ááimun lii peessâm čiđđâdioksidi a peeivitäsideijest lii kume b naavijn lii koolmâs siijđo šoŋŋâdâhdiagraamâid tavlustuv já merkkii toos jieškote-uv kaavpug lieggâsumos mánuppaje já kolmâsumos mánuppaje liegâsvuođâtile liähmus stielâsist eellih enâmustáá ulmuuh piäiváš jerdust já naavij alda njuáidusávt keesi ollágin iveääigi ige olmâ tälvi ollágin pirrâsist lii ivnáás eennâmuási pirâstiteh já väldimeerâ keejah káártá te huámášâh et lii iänááš uásis peeleest pajos alemuuh väärih muotâčokkásâš já pajoseh láá riddoost láá lii tuše riddoost láá meiddei stuorrâ jäävrih ovdâmerkkân já kuhes juuvah luádduh tain láá já maadânuorttiiriddoost lii stuorrâ suálui láá maaŋgah šadolâšvuođâkuávluh riddoost lii assaasloostâg šadolâšvuotâ uccááarvee kuávluin láá stuorrâ äävih tavveen sehe mäddin arva ennuv já tobbeen lii-uv vijđes arvevyevdikuávlu já arvevuovdij kooskân pääccih savanneh lii alemus vääri enâmijn láá liävuttemesvuođah historjá lii murâšlâš ávhástâlškuottii euroopliih snielâhávt rievvejuvvojii ulmuuh uárjipaargon já ráhtulâštui te mávsuliih mineraaleh já eennâmtuálupyevtittâsah fievriduuškuottii ráhtulâšvuođâ amnâsin väldikodeh juohhii kuávluid koskânis jieijâs siirdâenâmin rääjih kiässojii njuolgist peerusthánnáá aalmugij ärbivuáválijn aassâmkuávluin suujâst láá stuuimeh já suáđih jotkum onnáá peeivi räi stuorrâvääldih ávhástelškuottii tállán siirdâenâmijdiskuin mut iä ovdedâm toi ohtsâškuudijd ennust ollágin väldikodeh finnejii jiečânâsvuođâ lijjii maađijeh já ryevdirađeh uccáá já tiervâsvuođâhuolâttâs já škovlim iä lamaš mongin muddoost eennâmtááluh lijjii kuhháá eurooplij omâstusâst já tááluin šoddâduvvojii tuálvumšadoh tuálvumnáál tegu pumbul palmuoljo eennâmpähkineh kumi kaakao já kähvi raavâdšadoh viljâluvvojii já viljâluvvojeh ain-uv liijgás uccáá väldikuudijn lii-uv vááijuvvuotâ ravâdist maaŋgâin väldikuudijn lii vala uccáá já távjá olgoeennâmlij omâstusâst uási väldikuudijn láá kievhis ovdedemriijkah tain láá pááccám onnáá peeivi räi kieđâkeččen olgoeennâmlâš iššeest lii puátteevuođâ eennâmuási mielâkove tust lii mielân puátih savannij elleeiäluh kume čunoiäävih tâi šaddaas arvevyevdih muštáh-uv uđđâsijn soođijd já niälgum párnáid enâmijn láá kiksen kievhivuotâ iŋádâh varâliih taavdah já liävuttemesvuođah lii kuulmâkerd matsâš eennâmuási já tobbeen láá jiečânâs väldikodded uási aalmugist láá párnááh já nuorah párnááh sierâdeh tuđâvâžžân já nuorah láá puátteevuođâs háárán siämmáá náálá tuoivâliih ko euroopliih-uv ulmui luholâšvuotâ ij lahkin kiddâ liške iivnest tâi omâduvâst sänivaajâs iätá lii tijme mut afriklijn lii äigi eurooplijn ličij ennuv oppâmnáál afriklijn párnááh lii tehálâš valješaddo siijdâst láá ennuv párnááh pajoseh lii uccáá ráhtulâšvuotâ perruin láá ennuv párnááh aalmugist lii hiäjus škovlim já raavâd pyevtittuvvoo liijgás uccáá vihkosâd já noomât pirâstittee meerâid čoovdânommâduv päikkinoomâid jieijâd káártán väldikudij čuolmâid assaasloostâg šadolâšvuotâ ääpi saavaan já arvevyevdi ääigi hitodij väldikudij ovdánem matsâš eennâmuási mast láá jiečânâs väldikodded eellimtile lii koorâs arva uccáá já harvii kuávluin ij lah arvam maaŋgâ ihán arveh puátih te toh pyehtih leđe uáli čáccááh já tevdih kuárus juhâoolijd huápust juuvah iä kuássin juuvsâ meerâ pic toi čääci lievlist kuuloold äävi kumevuotân maŋa äävi vänis šadoh lekkâseh muáti peeivist liäđđuđ já kolneh siämmáá jotelávt láá maaŋgâ náálá vuáhádum robdâmuš iŋádâhân toi siemin loostâin lievlist uccáá čääci já maaŋgâi šadoi ruottâseh oleh jieŋâlâsân enâmân šadoh tegu kaktusijd sulâstittee tyräkeh pyehtih vuorkkiđ čääsi jieijâs viärdán pieggâ sehe iijâ já peeivi stuorrâ liegâsvuođâtile muttuustâlmeh hämmejeh ubâ ääigi enâduv liegâsvuođâtile puáhtá lyeštiđ alda nolá já peiviv pajaniđ paijeel neeljilov ceehi murâneh kuuloold keđgin čievrân já čunoijin kočoduvvoo muurrânmân čunoi jotá piegâ mield já čokkân čunoivaskâmin ääpi kočoduvvoo čunoiääppin lii kuittâg eenâb várádâhääpi já juovâääpi ko čunoiääpi elleeh cevzih äävist äävi elleeh lihâdeh kumevuođâ keežild tuše iho pisotteleh peeivi eennâmvuálááš vuáguin tâi mudoi syejeest peeivi paštust piäiváš lii luáštám toh vyelgih uuccâđ raavâd ocá uccâ njomâtteijeid já čielgitävtittemijd skorpioneh iteh keđgiloomijn jorgáldâskiärdu jorgáldâskiärdu peeivitäsideijee ääpi ääpi ääpi ääpi ääpi čunoiääpi äävih já šoŋŋâdâhdiagram äävist lii äävi ellee mm poođâkeeji kavresäägist lii mirkkâ moin tot koddá salâsellee láá eromâš pyereest vuáhádum eelliđ äävist tarbâšeh uáli uccáá raavâd já piergejeh uccáá čassijn maašgârd peiviv čunnuu vyelni olgohäämist peerusthánnáá säggiseibitažâlig porá tuše šaddoid já tiivrijd čääsi finnim ij lah vaigâd ko toh pyehtih kirdeđ juuhâmsoojijd eellih soovâdvuođâst luándoin äässih uccáá ulmuuh já stuárráámus uási sist-uv äässih roobdâin finnejeh áigápuáđus kuáđutmáin elleid tâi kaavpâšmáin nomadeh eellih soovâdvuođâst luándoin já vajâldeh kaiccâ- já savzâčurruidiskuin ucâmin elleid kuátumijd jođettuvvojeh ain-uv kaameelráiđuiguin mut kyermiautoh láá kuuloold puátimin kamelij sajan lii kuittâg äävi ässeid eellimiähtu já noomaad tivrâsumos omâdâh lii eromâš raccastemfiävru kädiskyeddee sehe vuájáán já tast finnee meiddei ravâdeijee mielhi et tast láá tuše kyehti hyenes jiešvuođâ erduuvuotâ já kuocâ haajâ äässih ain-uv telttain kuovđâin lii nuuvt ennuv čääci et viljâlem lii máhđulâš aasâmviäsuh kuávlust láá rahtum njaajâst kuškâduvvojeh peeivipaštust já muvrejuvvojeh táállun lasârääigih láá uceh tááluin lii siävŋus já čuásis ige ijjâkoolmâskin peesâ siisâ táálun ääpi luándu säggiseibitažâlig äpikäččee äpiriemnjis kuovđâ gerbiil äpisäggisäplig skorpion čunoikyevdi čuárvikyevdi pillerjurâtteijee čunoikääni antiloop gaaseel fiskisvälli kaameel várádâhääpi juovâääpi čunoiääpi čunoistormâ syeijejeh jieijâs čunoistoormâst vijđán toovvât máddáábeln jieijâs toimâiguin äpilume stuorrâ kärjičurruuh poreh puoh šadolâšvuođâ já pajaldâseennâm itá piegâ tuálvumnáál šoŋŋâdâhnubástus tovâttem iŋádâh lasseet äpilume eellim lii koorâs kiksen láá iŋáduv lasseen távjá puáttee čunoistoormah já julmes kolgoaččintuákih jotka poreh puoh ruonnâs raavâd ei keelijd puohháid kuávluin lii-uv távjá nelgieeti lii källei já keeđgij murânem mii puátá liegâsvuođâtile muttuustâlmist lii äävi vijđánem ovdâmerkkân käärji lijgekuáđuttem keežild káártá iššijn väldikuudijd moh láá pelduvváid tâi ollásávt kuávlust káártást äävi väldikode kuávlust tot lii vuovijd moiguin äävi šadoh já elleeh láá vuáhádum iŋádâhân já iho koolmâs kuáđutmáin elleid tâi kaavpâšmáin kume peeivi eennâmloomijn já lihâdeh tuše iho ässei tehálâš päikkiellee lii äpiväldikodde lii já rääjist uási kulá mut njargâeennâm uáli nuorttiibeln lii jo fiijnâ historjást muštâleh faaraoi aaigij rääjist siäilum pyramideh sfinksih já eres čuálččáás historjáliih uáinámušah lii maailm kuhemus juuhâ váldusyergi kuulgijd kukken peeivitäsideijee rääjist já kolgá äävi čoođâ juuhâ kolgá kuuloold já juuvâ jođettem njeeššist lii šoddâm vijđes njálmádâh riddo lii jiešealnees kuhes juhâkuovđâ mast iälá prosenttid aalmugist ulmuuh viljâlškuottii eennâm jo tuháttijd iivijd tassaaš jođettui čääci vijđes njuoskâdemuáliviärmádâhân juuhâ tuulvâi te tolmišis nješši levânij piäldoid huksejui puáđu iššijn puovtij finniđ lase viljâlemeennâm haldâšiđ tuulvijd já pyevtittiđ čäcivuoimijn šleđgâenergia huksim maŋa uđđâ nješši ij lah innig puáttám piäldoid já tane leeveest ferttee tááláá ääigi kevttiđ viehâkolvuu ađai suuvle šoŋŋâduv já njuoškâdem áánsust finnee enâmist kyehti šado ivveest pyramideh já sfinksi km jorgáldâskiärdu jorgáldâskiärdu peeivitäsideijee uáli ovtâstit lii kuovđâ tehálumos viljâlemšaddo viljâlmáid jođettuvvoo njuoskâdemoolij mield durra pumbul maissâ sukkârruáhu riisi viljâluvvojeh valjeh tegu riisi dura niisu já maaisâ sehe pumbul já sukkârruávu leve ulguubeln láá stuorrâ kuovđah main puáhtá viljâliđ ovdâmerkkân taatelijd valje já ruonâsijd eennâmtuálu ij nahcii piemmâđ ubâ aalmug pic raavâd ferttee uástiđ olgoenâmijn láá meiddei stuorrâ já pehtilis viljâlmeh lii eennâmtuálu iänááš uásild vala vihâ algâlâš láá uceh já piäldupargoh tahhoije aasijguin tâi čäcipuhveljguin iälusteh maaŋgah taavdâtovâtteijeeh moh hiäjusmiteh ulmui tiervâsvuođâ maaŋgâin tááluin lii ain-uv eennâmlättee ige tain lah šleđgâ tâi čäcipocceeh lihâdeh veitâlâs kaaicah saavzah já käänih láá ennuv já aalmug stuáru jotelávt ij keelijd innig pargo já áigápuátu jieijâs päikkisiijdâst lii nubben stuárráámus kaavpug táálunkuávlu ässeeh vyelgih kaavpugáid luhhoos uuccâđ tegu já káávpugáid hokâtteleh mađhâšem ráhtulâšvuođâ já oljojáludem faallâm pargosajeh lii vyestikečivuođâi kaavpug já kievhij koskâsâš iäru tiättoo jyehi kuávlust táálunkuávlust varrim kievhis ulmuuh eellih ahevis sluumijn main iä lah čäcipocceeh pasâttâsčäcipocceeh škoovlah tâi tiervâsvuođâhuolâttâs eres vädisvuođah láá pargottisvuotâ já rikolâšvuotâ peerâ lii tehálâš nieidâ áásá perruinis jáválij ruánáá já pyereest tipšum kaavpuguásist lii egyptiláid uáli tehálâš peerâ lii nuuvt styeres et syemmiliih kočodiččii tom suuhân perruu oskoldâh lii islam tegu masa puohâi egyptilij vaikut elimist maaŋgânáál ovdâmerkkân suu vuovvijd já kárvudâtmân sárnuh maaŋgâid eres-uv kielâid mut váldukielâ lii arabia enni lii maaŋgâi jáválij egyptilâšnisonij náálá uáli pyereest škuávlejum já sun jotá pargoost ollâopâttuvâst aargâst aneh huolâ palvâleijeeh obijdiskuin jotá ovtâskâsškoovlâ ääigi aainâs stuorrâ kaavpugijn šiev škovlim lii siämmáá tehálâš nuuvt nieidáid ko kandáid-uv lii rámmáá puáris kulttuurist lii iällám maŋgii arkeologâlijn museoin já pyramidijn moh láá alda uáli njargâeennâm puáđu lii juhânjáálmán njeeššist šoddâm maaŋgâsuorâg kuávlu nomâttiđ já čäittiđ káártást já ton ránnjáväldikuudijd káártá já merkkii toos čoovdânommâduv päikkinoomâid luvâttâllâm stuorrâkaavpug čuolmâin nieidah ässein láá mađhâšem oljojáludem ráhtulâšvuotâ já eennâmtuálu ko juuvâst finnee tolmišis njeeši já njuoskâdemčääsi lii tegu stuorrâ elleikärdi sirdâšuvá äävist máádás te arvemeeri lassaan já šadolâšvuotâ muttoo savannin šaddeh syeinih já häärvihtsiähá muorah tijpâlâš muorah láá akaasiah apinaleibimuorah já märfimuorah lii koškepaje já arvepaje ääigi syeinih já sino ruánnájeh muččâdávt koškepaje álgá te piäiváš kuárdiškuát uáli korrâsávt kolneh kuuloold fiskâdin já muorah já miestuuh kočâtteh uási lostâidis čaddoporre eiäluh vajâldeh savannist šadolâšvuotâ pasta elettiđ stuorrâ mere stuorrâ šaddoporreid lii máhđulâš tondiet ko sierânâs elleešlaajah kevttih ucánjáhháá ereslágán raavâd seeprah poreh mielâstubbooht roovâ kuhes syeini já gnuantiloopeh oppeet vorâs uánihis syeini ääigi raavâd lii tuárvi já elleeh lihâdeh tuše uánihis maađhijd ääigi hirmâd stuorrâ gnu- já seepraiäluh jottájeh vajâldiđ vâi kavnâččii čääsi já pyerebijd kuátumijd kirahvi uulât joba viiđâ meettr alodâhân muorâi pajemuid ovsijd já korrâ njuohčâmáin tot pasta purrâđ sággáás akaasiai loostâid puáhtá leđe joba neelji meetter alosâš já teddiđ paijeel kuttâ tooni elefaantih láá kuávlust valjeest toh poreh puoh ruonnâs kiškoh sojonjunijnis oovsijd muorâin tâi joba muorâid enâmist viäddáidiskuin čuárvinjune lii tuáŋgissiähá olgohäämist peerusthánnáá jotelis ellee ruášká säggimiestui čoođâ älkkeht já liäkká siämmást pálgáid eres elleid puoh stuorrâ njomâtteijeeh iälusteh tááláá ääigi savannistiellâs maaŋgâin aalmuglâšmuorâstuvâin kunâgâs já maailm jotelumos njomâtteijee stuorrâ kissápiäđuh viettih iänááš uási elimis lääškiht vannaastâlmáin lii tärhis árvuoornig hoittájeh táválávt pivdo juávhoin piärttojeh saallâs suoinâlmâs syejeest jeđe oovtâst pirâstiteh saallâs jorgáldâskiärdu jorgáldâskiärdu peeivitäsideijee mm savanneh ja šoŋŋâdâhdiagram peessih mađhâšeijeeh kejâdiđ elleid alda elleeh kooveest láá juuhâmsaajeest lii távjá nuorâ pyeccee tâi hyenesiälšusâs gnu tâi seepra mon lii älkkee fattiđ kiddâ oresleijoneh pivdeh harvii jiejah pic rievedeh saallâs niŋálâsâin tâi hyeenain lyeštim suulâi parga oresleijoon jieijâs uási valve pargoost já aalgât hirmos ruáŋgum tot muštâl kii lii kuávlu hiärrá já kunâgâs ko eres kissáelleeh gepardi ij perttuu salâsis pic ruáttá tom kiddâ pasta fakkist ruotâstiđ oles liävtu já fakkist orostiđ saalâs lii távjá uccâ gaaseel lii maailm jotelumos njomâtteijee putestempartioh puoh raavâd kiävttoo tárkká meid rááđuh tooimâst hietih puohah ko toi áánsust taavdâi vijđánem kiäppán pivdám salâsijd vähtejeh maaŋgah rátuporreeh tegu káránâskuáskimeh hyenah já marabuh koceh kuávlu sodâstâlmáin ton paajáábeln ohtâ kávná raavâd te iäráseh-uv láá forgâ tobbeen láá rátuporreeh mut pivdeh uási ravâdist meiddei jiejah kuleh iijâ jienniimussáid elleid káđáldittee kihestem tâi hirmos olvom stuárráámus lodde strutsi ij koostâ kirdeđ mut tot lii jotteel kaččâđ láá ovttuu joođoost ucâmin purrâmâššân tohhejeijee šadoi oosijd termiitijd aččinijd já čääsi lii finnim noomâst tast ko ton uáivist láá suámáliih päähih skurbeh purrâmâš enâmist já toid tohhee siämmáá pyereest nuuvt šaddo- ko elleeraavâd-uv luándu čälleelodde gepardi marabuhaigar gaaseel virdehiävuš päkkišahe krokodil paviaan leijoon marakatti hyeena puhvel seepra čuárvinjune káránâskuáskim elefantti gnu kirahvi märfimuorâ apinaleibimuorâ akaasia kođđeelode piervâl termiitmiehtâ já káránâskuáskimeh láá rátuporreeh lii saavaan ive koškásumos äigi kuás elleeh kärttih vajâldiđ raavâd já čääsi maajeeld lii ive čáccáámus äigi kuás saavaan šadolâšvuotâ ruánnáá káártást väldikuudijd moi kuávlust lii saavaan šoŋŋâdâhdiagram savannist lii arvepaje já kuás koškepaje kove elleešlaajâid šaddoporreid piäđoid já rátuporreid muorah ko elleeh poreh sierâlágán raavâd putesin já estih taavdâi vijđánem mučis luándu hokâttâl mađhâšeijeid stuorrâ elleeh hokâtteleh safarimađhâšeijeid já värikuárŋoid oppeet kiäsutteeh väärih tegu eennâm vijđoduvâst lii-uv aalmuglâšmeccin tâi eres suojâlemkuávlun väldimeerâ šelis čääsih já kooraalkáárguh kiäsutteh pyehčeid mađhâšemčuásáttâh lii meiddei väldimeerâ šaddaaš suálui lii-uv šoddâm tehálâš áigápuátu tehálumos áigápuátu lii kuittâg vala eennâmtuálu ton hárjuttem puáhtá leđe epivises arvepaje álgá maŋŋeed ubâ šaddo puáhtá epiluhostuđ viljâlmijn šoddâduvvojeh hirssâ durra maissâ sehe ruonâseh já heđâlmeh päikkennâm tárboid táálui eennâmtuálupyevtittâsah tegu kähvi teejâ pumbul já eennâmpähkineh tuálvojeh olgoenâmáid häittid tsetsekiärpáš leevât varâlii šiiveettaavdâ já ulmuid hiäjusmittee navertaavdâ stuorrâ jaavrijn já väldinmeerâst puáhtá maŋgáid perruid áigápuáđu kaavpugijn lii meiddi mottoomverd ráhtulâšvuotâ km jorgáldâskiärdu jorgáldâskiärdu peeivitäsideijee lii vala kuhes mätki alaččân lii ovdedemriijkâ kähvi hirssâ teejâ eennâmpähkin láá nomadeh masai- nisoneh láá čiŋâdâttâm kulá maailm kievhimussáid väldikuddijd táálunkuávlust lii algâlâš stuáru jotelávt ige puohháid keelijd áigápuátu värrejeh-uv kaavpugáid uáivikaavpug lii siseennâm mut stuárráámus já tehálumos kaavpug lii merârido es kaavpugliih äässih kerditááluin sist láá mätkipuhelimeh já maaŋgâin paaihijn lii uási tansanialijn láá kuittâg uáli kievhih já kaavpugij pirrâsijn láá vijđes ahevis slummikuávluh lii kuhesáigásâš ovdedemoovtâstpargokyeimi iše ulmen lii kievhivuođâ kepidem já škovlim ovdedem láá lamaš iššeen meiddei jieijâs apesiaalsyergist vuovdij šoddâdmist lii kiäinu pyereeb elimân lii ohtnubálov ihásâš nieidâ táálunkuávlust love kilomeetter škovlâmääđhi jotá vääzin lii nuuvtá mut škovlâpiivtâs já škovlâtarbâšeh maksii perruu ubâ mánuppaje tienâsij verd lii luholâš ko suu vanhimeh oskoh taat škovlâ iärrán tuu škoovlâst škovlim tähidiđ párnáid pyereeb eellim párnááh aainâs nieidah iä peesâ škoovlân ko sij kalgeh išediđ vanhimijdis päikkipargoin kievhimusâi párnái vanhimeh láá jáámmám aidsin já párnááh eellih tääl áhuidiskuin já äijihijdiskuin pyecih távjá ko maŋgâsijn lii čuoškâi levâttâm kumestâstavdâ malaria lii rahtum njaajâst já tast láá lasârääigih main viistán puátá čuovâ škoovlâst iä lah pic párnááh čokkájeh eennâmlättest lii eidu finnim liidutavlu sárnu suahilkielâ já uáppeeh kuldâleh porá pääihist puáhtám evvisijdis obijdiskuin kiergân pááikán ovdláhháá siävŋánem sun parga liävsuid kinttâl čuovâst já iššeed ennis päikkipargoin tuáivu et pesâččij juátkiđ opâidis mut vyeliškoovlâ maŋa oopâin kalga mäksiđ lii tuđâvâš jieijâs elimân lii peerâ já sun lii peessâm škoovlân muide sun puávtáččij tuáivuđ es káártást já ton ránnjáväldikuudijd káártást čoovdânommâduv päikkinoomâid sehe já suujâid mane puoh tansanialiih párnááh iä peesâ škoovlân eennâmtuálu ráhtulâšvuotâ mađhâšem já kyelipivdo epivisesvuotâ já šiiveettaavdah syelimâs ruánáá maailm kuávluin láá čuálččáás arvevyevdih lii uáli kume já lahtâ eellimpiirâs mast arva masa jyehi peeivi lii šaddaa loostah já uávsih mieskih arvevyevdist uáli jotelávt šadoh finnejeh raavâdamnâsijd kiävttusis veikkâ arvevuovdij eennâmvuáđu lii-uv raavâdkievhi lii korrâ kišto čuovâst muorah oŋâttušeh pajeláá et pajeláá čuovâ kuávlun láá maaŋgah šadolâšvuođâkeerdih muorâi kierruuh oleh joba meetter alodâhân vuoluubeln lii ohtâlâs kierâdâhkerdi ađai liaaneh kuárŋuh muorâi ruŋgoimield pajas vâi finnejeh toh-uv jieijâs uási čuovâst muorah šoddâdeh paijeen hiäŋgájeijee viäddáid eennâm kuávlun vâi pisoččii pyerebeht ciäggust já finniiččii lase raavâdamnâsijd jorgáldâskiärdu jorgáldâskiärdu peeivitäsideijee mm arvevyevdih ja šoŋŋâdâhdiagram mambaast lii šiev syeji-ivne muorâjietânâsâid tuálih ciäggust noonâ laŋkkuviäddáh kocâtteh lostâidis pirrâ ive ige mecci lah kuássin lostâttem miinii muorâin virá te vesah väldideh jolgâdâs jotelávt já oppeet ohtâlâs ruánáá luávdá enâduv meccivuáđust lii siävŋus já tondiet tobbeen ij šoodâ ennust mihheen šaddeh uulguššadoh ovdâmerkkân saniááh já orkideah väldih čääsi já raavâdamnâsijd muorâi ruŋgoimield kolgee čääsist maaŋgâ keerdist elleeh asâtteh meecci puoh keerdijd šlaajâ lii vuáhádum eelliđ tiätu pirrâsist kevttimáin tiätulágán raavâd muorah láá luudij väldikodde elleeh lihâdeh häppilávt oovsij kooskâst iäge velttidhánnáá ele kuássin meccivuáđust ubâ elimis ääigi šlaajah tegu seibiapinah kevttih kuárŋudijn iššeen kuhes seeibis kierâduv elleeh poreh heđâlmijd heeđâlmnähkisuájáh vuoiŋâsteh peiviv já vyelgih iho joton purrâđ arvevuovdij heđâlmijd já raasijd tijpâlâš piäđuh láá jieškote-uvlágáneh kyevdih leopardi njááhá saallâs meecci vyeliuási oovsij siste piäivááloddááh sodâsteleh šiäđust meecci vyelioosijn lihâdeh meiddei motomeh stuorrâ njomâtteijeeh ovdâmerkkân saavaanhyelhistis ucceep meccielefantti já irâs okapi kuávlust meccivuáđust já muorâruŋgoin lihâdeh kuuđhah já termiiteh juávkkun lihâdeijee vajâldeijeekuuđhah láá piärguporreeh tuhháátjuolgâgeh kuleh pieđgejeijei tehálii juávkun eellimkuávluh káržuh simpanseh stapârâšeh paijeen kierâduvâst mut ráváseh mákkojeh vyelioovsijn simpanseh rähtih oovsijn pesitááváá kierâdâhkiärdán simpanseh lihâdeh táválávt neljijn ruovjijn luándu kunâgâspyton krokodil leopardi lostâcuábui ruhâdelleeaččin jietânâstuhháátjuolgâg vajâldeijeekutkâ gorilla okapi ruánáámamba simpans čäcihyasint orkidea kähisteijeeviigun liaani uulguššaddo ađai epifyyt heeđâlmnähkisuájá čuárvinjune seibiapina ränispápukáijá iälusteh uccâ juávhuin viestâdeh kuoimijdsâs kejâstuvâiguin já jienâiguin já čohoh nubijdis já návt nanodeh koskâvuođâidis mättih kevttiđ meiddei tyejipiergâsijd keeđgijd heđâlmij cuovkkiimân saagijd termiitij pivdemân já loostâid juuhâmlitten kiärpášfáškon tâi veikkâba arvesyeijin láá suullân ulmuu kukkosiih mut väŋkibeh lihâdeh táválávt neljijn ruovjijn enâmist já oceh šaddoraavâd iälusteh peerâjuávhuin čäittih vyeimis almaastâlmáin toh rummutteh raddees tancâsteleh já šluvgeh miestuid láá joskisluándusiih já taištâlmeh láá härvinâšah já gorilla vijđánemkuávluh láá ubâ ääigi káržumin vuovdij čuoppâmij já viljelmij vijđánem keežild iijâst kullojeh jienah elleeh piäittáásteleh peiviv šadostuv syejeest já maaŋgâin lii šiev syeji-ivne elleid piäsá harvii uáiniđ te jienah muštâleh arvevuovdij ässein kuullâđ pápukááijái riäččoo já piškoo váruttemjienâid čuárvinjunij mavresteijee párgumijd já suájái mooccân tâi simpansij savâstâllâm ääigi kukkodâh lii tijmed piäiváš luáštá jotelávt já kiämáduv äigi lii uánih jienah muttojeh iijâ jiennân kulloo maaŋgâlágán ruovgâm viiccân njurgom já huuihâs arvevuovdij šaddo- já elleešlaajâi tubdâm lii ain-uv hyeni lii kuárŋoošaddo lii šaddo mii šadda nube šado alne já váldá čääsi arvečääsist já raavâdamnâsijd jamâ amnâstuvâst mii lii oovsij alne káártá vuáđuld väldikuudijd main lii arvevyevdi arvevuovdij jieškote-uv keerdijn iälusteijee elleid arvevyevdi elleidiskuin kiävttá vaddâs tiivrij pivdemân kume já laavtâs mieških jotelávt já šadoh finnejeh raavâdamnâsijd kiävttusis ko tobbeen lii liijgás siävŋus lappuumin vyevdičuoppâmij já viljâlmij vijđánem keežild demokraatlâš täsiväldi lii arvevyevdiväldikodde tuuđhah káártá peeivitäsideijee puotâ te kaavnah stuorrâ maaŋgâi uálgijuvâidiskuin kuávlust lii stuorrâ täsivis kuávlu ääldis meiddei kyehti väldikode já demokraatlii täsivääldi väldikudij uáivikaavpugeh já lává puotâluvâi kuábbáá-uv pelni lovvoost mij uápásmup stuorrâ demokraatlii täsivááldán kočodep tom täst uánihávt lii ollásávt kume stielâsist peeivitäsideijee kuávlust lii pirrâ ive kume já laavtâs áldá kuávlu lii šadolâšvuođâs peeleest arvevyevdi mut väldikode robdâoosij pajosijn láá meiddei saavaankuávluh láá tovâttâm liävuttemesvuođ âid lii luánduriggoduvâidis peeleest riges väldikodde láá hirmâd stuorrâ mecciriggoduvah já maaŋgah mávsuliih ruukipyevtittâsah ovdâmerkkân kolle timanteh veški lajo oljo já uraani demokraatlâš täsiväldi km jorgáldâskiärdu jorgáldâskiärdu peeivitäsideijee demokraatlâš täsiväldi maniokki kumimuorâ oljopalmu tiimaantruukist lii koorâs siijdah láá juhâpiälláin lii tehálâš kavpâšemsaje siijdâst lasseen tuálvojeh olgoenâmáid stuorrâ plantaasij eennâmtuálupyevtittâsah palmuoljo käähvi sukkâr pumbul já kumi tuálvumšadoh viljâluvvojeh ennuv mut purrâmâš iä paste pyevtittiđ puohháid kongolijd tuárvi lii juáhásâm uáli epitäsivávt ulmuin láá riggáh mut iänááš uási uáli kievhih sehe maaŋgah vieres väldikodeh láá halijdâm finniđ uási riggoduvâin lii-uv kuhes soođij já liävuttemesvuođâi historjá love ihheed pištám siskáldâssuáti lii vaattâm masa nelji miljovn ulmuu jiegâ láá viggâm finniđ ráávhu áigá aalmugij iššijn arvevyevdih láá lappuumin lii tuše kezis stielâs riddoost njäälmist uálgijuvâidiskuin lii kuávlu vááimus tehálâš jotteemvävli siseennâm sierânâm kuávloid tobbeen iä lah tâi toh láá hyeneh eellih paijeel sierâlágánid aalmugid tâi hiäimud main stuárráámus uási kulá bantuid eellih jyehi kuávlust peeivitäsideijee máddáápiäláá aalmugijd ovtâstit siämmáásulâsâš kielâ ässee banduh rähtih piälduid puáldimáin vyevdi viljâlemšaddo lii maniokki viljâluvvojeh mottoom ive ääigi ađai tassaaš ko piäldu raavâdamnâseh noheh njáskoo vyevdist uđđâ pittá piäldu várás čuáppojeh meiddei tobbeen kávnojeijee tivrâs já korrâ muorâšlaajâi tegu maahooŋk keežild šaddeh arvevyevdist piäđgui et toi finniimân ferttee čuoppâđ vijđes vyevdikuávluid já huksiđ mecciautomaađijijd eellimvyehi lii lappuumin lii kandâ kulá pygmihiäimun kočoduvvojeh arvevyevdikuávlu uccâ ulmuuh lii hárjánâm eelliđ meeccist hiäimun mecci lii siämmáánáálá purrâmâšäitti ko talhâsskäppi-uv láá tuárvi meccielleeh pivdemnáál já šadoh nuurrâmnáál láá huksejum oovsijn já loostáin meccivalje kiäppán te sijdâ sirdoo nube sajan hiäimu kaavpâš aldaässee bantuiguin viljâlemsajeh láá ubâ ääigi aldânâm kuáđih láá ovtkiärdâniih mälisteh tullâpellâst päikkivyevdi já nuuvtpa pygmihiäimu eellimpiirâs já eellimvyevih kuuloold láppojeh tuáivu et sun pesâččij rävisolmožin eelliđ ráávhust uápis vyevdi syejeest já et ij liččii innig suáti täsivääldist láá ennuv luánduriggoduvah ovdâmerkkân kolle já timanteh lii killám maaŋgâin liävuttemesvuođâin já soođijn tehálumos jotolâhvävli sijdáid moh láá arvevuovdij kuávdoo mmâdâh ááldis lii stuorrâ eennâmtáálu mast viljâluvvojeh tuálvumšadoh čuopâttâh kaski lii miäcán njaskum piäldu mii viljâluvvoo mottoom ive ääigi demokraatlii täsivääldi káártá a demokraatlii täsivääldi ránnjáväldikuudijd b kárttásâd čoovdânommâduv päikkinoomâid ääših äštih arvevuovdij hiäimui eellim stielâs arvevyevdi miljovn ässed tundra stielâs saavaan ääpi já šadolâšvuotâ já ässeesaahâdvuođâkárttá koškejolgâdâs stielâs stielâs kuácceevyevdi lostâvyevdi assaasloostâg šadolâšvuotâ jieškote-uv liegâsvuođâstielâsijn já šadolâšvuođâ kuávluin jieškote-uv liegâsvuođâstielâsij kaavpugij šoŋŋâdâhdiagraamâid siijđost a lii lieggâsumos lii kuávlu kumásumos mánuppaje kume tobbeen talle lii b lii kolmâsumos lii kuávlu kolmâsumos mánuppaje koolmâs tobbeen talle lii c arva tâi muattá enâmustáá lii kuávlu arvaamus tâi myetteemus manuppaje ennuv tobbeen talle arva tâi muáttá d arva já muattá ucemustáá lii koškásumos mánuppaje ennuv tobbeen talle arva tâi muáttá ääših tuu mielâst puávtáččii hokâttâllâđ mađhâšeijeid a kolmâ stielâsân b liähmus stielâsân c lieggâ stielâsân d kume stielâsân já šadolâšvuođâkuávluid a šadolâšvuođâkuávluh láá muorâttemeh b toh láá muorâttemeh c šadolâšvuođâkuávluin šaddeh vyevdih d šadolâšvuođâkuávlust šadolâšvuotâ lii šaddaamus e šaddaamus šadolâšvuotâ lii eidu tobbeen ässeesaahadvuođâkáártá já šadolâšvuođâkáártá a liegâsvuođâstielâsist lii sahâdumos aassâm b tot lii sahâdávt aassum c liegâsvuođâstielâsist láá ucemustáá ässeeh d tot lii häärviht aassum sijđo väldikuudijn oovtâ väldikoodán tärhibeht taggar väldikode mii ij lah kirjeest oovdânpuohtum kaavnah siijđoin sehe kárttáráájust já interneetist väldikoddeest tieđettemčáállus mast kieđâvušah čuávvoo aašijd a väldikode káártá moos nomâttâh b liegâsvuođâstielâsist väldikodde lii c šadolâšvuođâid väldikode kuávlust tiättoo väldikoddeest a väldikode liipu b väldikoddeest c čäälliđ meid eres-uv jieijâd mielâst tehálijn aašijn káártá a kukkoduv tavveen máádás káártá mittolinjá iššijn b kukkosâš lii kukkodâh lii suullân km kobdoduv kobdodâhpirrâduv puotâ vijđodâh lii miljovnid km já vijđodâh lii miljovnid km stuárráb lii ko láá ässeelovvoos peeleest kulmâ stuárráámuu väldikode láá vijđoduvâs peeleest kulmâ stuárráámuu väldikode väldikuudijd moi čoođâ kolgá a b merâtääsist meetterid kárttá ässed ässed paijeel merâtääsi vuoluubeln vottâhtiäđuh väldikuudijn km milj km milj km milj km milj km milj km milj km km milj km milj km milj km milj km milj km milj km milj km milj km milj km milj km km milj km milj km km milj demokraatlâš täsiväldi km milj ijđodâh km milj km milj km milj km milj km milj km milj km milj km milj km milj km milj âh km milj km milj km milj km milj km km milj km milj já km km milj km km milj km milj km milj km milj km milj es km milj km milj km milj km milj km milj jorgáldâskiärdu peeivitäsideijee jorgáldâskiärdu demokraatlâš täsiväldi suolluuh já km eres ellein orgâniismâst šiev oornigist tábáhtuvá orgâniismâst ellee olmooš lii já ellein láá ennuv ohtsiih jiešnäälih tááhust olmooš iärrán eres ellein ruummâšráhtusis já lattiimis peeleest olmooš áppád čođâldittiđ maaŋgâlágánijd tooimâid härvi ellee pasta sehe kaččâđ tâi ko ellein lii saahâ ruottâđ maaŋgâid kilomeetterijd já vuoijâđ kuhes maađhijd sehe kurŋudiđ veikkâba muorâin olmooš kiävttá teknisijd mašinijd sulâstit enâmustáá ulmuu ko tot lii ulmuu aldemus hyelkki simpans ij kuittâg tooimâ tegu olmooš lii vuáhádume miäštár kulá čielgitávtál ijd elleid moh láá meiddei ovdâmerkkân kyeleh já lodeh čielgitávtálijn lii táhtáás čielgi mast ryevjih láá kiddâ iäiruid lii ulmuu já simpans liihâdmist já ulmuu kietâ sulâstiteh nubijdis áppát kuittâg toppiđ tiŋgáid tärhistoppiimáin mut simpans tuše vyeimitoppiimáin vyeimitoppim tärhistoppim lihâdeh enâmist táválávt neljijn juolgijn lii tijpâlâš tuše ulmui mield kieđah pyehtih leđe rijjâ kevttiđ tyejipiergâsijd kietâ sulâstit ennuv ulmuu kieđâ ulmuu pelgi lii kuittâg kuhheeb ko simpans pelgi olmooš puáhtá toppiđ tiŋgáid pyereest já kevttiđ maaŋgâlágánijd tyejipiergâsijd kulá meiddei njomâtteijeid tegu ovdâmerkkân simpans já kissá šohânâs ovdán eeni kuáhtust já šoddâm maŋa niŋálâs njoomât maajeeldpuáttes njonmâtteijein spiekâstmáin lii ulmust kuhes pärnivuotâ já kuhes eellimahe njomâtteijei já luudij náálá lii olmooš täsiliegâs liegâsvuođâtile suullân ij uážu pajaniđ ige vuálániđ maŋgâgin ceehi liegâsvuođâtile stäđisin toollâm toovvât elleid vädisvuođâid mut olmooš selvân tast utkáásvuođâs vanttâvuođâs já tekniikâs vievâst lii-uv vuáhádum elimân eennâmpáálust maaŋgâlágán tiileest ij piergii arvevuovdij ulguubeln maht tun ciävzáččih ceehi puolâšist maht lah ciävzám ceehi liegâsvuođâst vuoiŋâšeh láá stuárráh já muálkkááh láá stuorrâ vuoiŋâšeh moi áánsust mij oppâp muštep já mättip toohâđ jiärmáás čuávdusijd sierâd tuáru já máttá kevttiđ motomijd išepiergâsijd iärut ulmuu čielgâsávt simpansist mii ij oopâ sárnuđ muttá uáppá kale kevttiđ merkkâkielâ áánsust olmooš áppát máttááttiđ párnáidis maaŋgâid aašijd jiešvuotân kulá meiddei perruu vuáđudem já stuárráábijn juávhuin toimâm lii tobdolâš já taaidâlâš stuárudâh já rááhtus muštâl jieškote-uv ellee ovdánemvuođâst šadda seelâin tekkisellâ ruummâšist láá olgohäämis peeleest jieškote- uvlágáneh seelah váimutekkikođos siämmáálágáneh seelah láá ennuv raddaag toh taheh kođđoos ovdâmerkkân tekkikođđoos váimu tekkikođos šaddeh kođosijn lii orgaan mii pumppáá voorâ suonáid váimu vorrâsuonah hämmejeh ulmust organiismâid tegu vorrâjotteemor- ganiismâ mast láá váimu já suonah šadda seelâin lii siemin uássái seelâi hammim sellâväldikodde tutkâm luhostuvá ko kiävttá styeredeijee mikroskoopâid olgomus uási lii sellâcuozzâ mii syeijee seelâ já heiviittâl amnâsij peessâm seelân já meddâl tobbeen uási seelâin lii sellâšlijve mii lii lihcâslágán kolgos tehálumos uási lii sellâvááimus tot stivree seelâ tooimâ toimâm tááhust teháliih láá orgaaneh láá šoddâm seelâin orgaanâst lii jieijâs pargo tuáimih vuoiŋâmist váimu vorrâjotemist kove vuáđuld ulmuu ja simpans kieđâ a pelgi lii uánihub verdittijn eres suormáid b penaalistâd peenâ kumi já pastalmittee nuuvt et jieh keevti peelgi c noomâd kevtihánnáá peelgi d peelgi váilum vaikut toppiimân ohtsiih jiešnäälih láá ulmust já simpansist ääših iärutteh ulmuu simpansist seelâ já merkkii toos ton oosijd rááhtus sellâcuozzâ sellâšlijve sellâvááimus njomâtteijeid já täsilieggâsáid eres lasseen ciägustiällu vantâs kieđah stuorrâ vuoiŋâšeh já sárnum já vuoiŋâšeh organiismâ ovdâmerkkân váimu já vorrâsuonah hämmejeh vorrâjotteemorganiismâ láá ulmuu tuuvdâriggee hämmejeh siskiipiäláá tuuvdâriggee tähtiriggest láá suullâm tähtid láá jieškote-uv stuárusiih já hámásiih kost tähtiriggest láá kuhes täävtih uánihis täävtih já tuolbâ täävtih pyehtip kuákkiluttiđ juolgijdâ n lii nanos mut liijká nuuvt keppis et lihâdem lii älkkee láá storgâseh mut lođđâsij áánsust mij pyehtip suuijâđ veikkâba uáiváttân taavtij kooskâst iä liččii lođđâseh te liččijm tegu muorânukeh kuákkiluttiđ juolgijdân iddui pehti ko čuážžumâs já čuožžâmâs kooskâst lii sojelis loođâs láá kieđâin já juolgijn puohâin tagarijn soojijn maid puávtáh sujâttâllâđ kieđâidâd já juolgijdâd oro lemin sojelumos loođâs kuábbáá-uv tähtikeeji syeijee lođâsčoovâr já taavtij koskâsii lođâsčovâsist lii vuoidâsamnâsin kolgos áánsust lođâsaseh snjagotteh nubijdis vuástá keppisávt kállutähti nierâtähti uálutähti mielgâ čielgi čuárvitähti čuážžumâs idâtähti čuožžâmâs vákkátähti puállutäävtih jyelgisuormâtäävtih suormâtäävtih kietâruotâstäävtih käŋŋirtähti snäldeetähti uálgitähti ertpeltähti uáivičokketähti paajeeb uálgitähti čuámáttâstähti oođâ niärvá vorrâsuonah lođâsčoovâs čoovâr lođâskolgos tähtiriggest láá tähtid já lođđâs rááhtus adeleh máhđulâšvuođâ čielgi suujâtmân tuárjuh já syeijejeh sisorgaanâid täävtih lohtâseh muálkkáás savŋijguin čovgâsávt nubbijdsis já taheh šiev syeje vuoiŋâšáid lii kiddâ čielgist mast láá lođđâseh lohtâseh nubbijdsis sojelis čovârskiärui vievâst lii timásub ko tähti huámášâh ko kuldâlâdah jieijâd njune ko ton keejist lii čoovâr já maddust tähti já čovârskiärui áánsust puáhtá ruummâš sujâttiđ älkkeht ovdâskulij já tuáriskulij sehe mottoomverd vala maŋaskulij-uv puohâin lođâstaavtijn lii räigi rääigih hämmejeh ohtâlâs poccee čielgioođâuáli mon siste lii niärvádâhân kullee čielgioođâ syeijejeijee čielgi vahadume toovvât távjá ruovjij halvaandum já mielgâ hammim raddevuovdâ syeijee vááimu já kiäppáid láá mielgâst kiddâ sojelis čohâráin raddevuovdâ puáhtá juálániđ ko áimu puátá kiäppáid láá ellee kođos láá keppiseh mut korrâsuboh ko beetoon láá meiddei sitkâdeh já tovgâdeh toh killájeh mottoomverd časkemijd kieđâ tähti tuáijoo te tom puáhtá tivvoođ viehâ älkkeht stellee taavtijd sajasis já tuvdá kieđâ kipsáin láá ellee kođos et tähtikeejih šaddeh oohtân láá vorrâsuonah moh jođetteh toid raavâd já haapi täävtih pisoh šiev oornigist láá meiddei niärváh et jis kiinii ovdâmerkkân čievčâst juálgán tâi jis tähti lii murdum te mij tubdâp pohčâs lii velttidmettum taavtij iälšun täävtih šaddeh te toh kukkoh já kasoh lii aamnâs mii koorrâd taavtijd tot kočoduvvoo kalkkân rašoh jis purrâmâšâst lii liijgás uáccáá kalsium já taavtij tááhust tehálijd amnâsijd finniih mielkkipyevtittâsâin lihâdâh liijgás uccáá te kalsium kiäppánškuát taavtijn puávtáh puárásubbon puáccáđ tähtilappuumân ađai osteoporoosân täävtih murdojeh hiälpuht taavtij oornigist kalga anneeđ huolâ jo škovlâlâžžân čielgioođâ čoovârskiärru čielgitähti láá čielgitäävtih toijum käŋŋir- já snäldeetäävtist käldeeh lii čielgi uánihis táhtáás uási lii kyevti täävti koskâsâš lohtâ mii addel máhđulâšvuođâ taavtij koskâsii liihâdmân paarâid čáittá alnestis monnii täävti já nubbe noomât tom kirje kove vievâst parâinâd ruovjij jieškote-uv soojijd já tutkâđ kost láá lođđâseh a čelhišnáábeln vyelgee käŋŋirtäävti oppâkirje kove vievâst mii taavtijd tot lii b taavtijd lii peelgibeln já agâstâl láá-uv tuu täävtih vaarâst raššoođ tuáimiih tuuvdâriggen já syeijejeh sisorgaanâid taarbâš raavâd já haapi kaalhâ já finnim tuárvás ravâdist tuálih taavtijd oornigist já estih toi raššoom lii taavtij já teekij oovtâstpargo väzzip sárnup tâi povvâstep te mij tarbâšep teekijd oro lemin älkkee mut tot lii nuuvt muálkkáás tábáhtus et njyebžilávt väzzee robottijd iä lah vala pastam rähtiđ já teekih tuáimih oovtâstpargoost já nuuvtpa lihâstâsah láá njyebžileh já ulmemiäldásiih haldâšep jieččân rumâškuádu já täsitiädu já teekih adeleh meiddei ruummâšân olgohäämi tabbâtekki ärdeetekki raddetekki čuávjiuážih čuárbbeltekki kossâvákká vákkátekki muátuteekih suonâ teekijd teekijd taarbâš ko čievčâst páálu láá lihâstâsâi moottor kuheldâlâš teekih láá kaskoo kossuuh já keejijn seegih šaddeh kuhes já kezis tekkiseelâin tekkiseelah snoráneh meid tekki snorráán teekih láá kiddâ suonâiguin tain taavtijn maid toh lihâtteh já kuulmâsuorâg uálgitekki toimâv paarrân kuákkiluvá ko tabbâtekki snoorrân já kaso rottee kuulmâsuorâg uálgiteeki segisin já kukken ađai tekki šliäđá kietâ njyelgejuvvoo te teekih tuáimih nubij kejij kuulmâsuorâg uálgitekki snoorrân já tabbâtekki njuálgá já šliäđá kyevtkuávlun tuáimee tekkipaarah láá teekijn maaŋgah haldâšem váátá hárjuttâllâm kenski motomin ihastâllâm čepis muotâlyevdičierâstellee tâi vuáimástellee čođâldâsâid ruummâš lihâstâsâi miäštárlâš haldâšem váátá maaŋgâi iivij hárjuttâllâm organismâ uásálist täid vátáváid lihâstuvváid mut stuárráámuu ovdâsvástátâs kyeddih lihâstâsâid stivrejeijee vuoiŋâšeh tabbâtekki kuulmâsuorâg uálgitekki suonâ tuáimih oovtâstpargoost kietâ kuákkiluvá te tabbâtekki snoorrân já kuulmâsuorâg uálgitekki šliäđá já niärváh sehe teekih láá vuoiŋâšeh vuorkkim muušton tekkijd mannee miärádâsâid sierâlágán lihâstâsâi čođâlditmist eres-uv tááiđuh tegu tanssâ tâi pianosuáittim väättih ennuv hárjuttâllâm vâi lihâstâsah liččii njybžileh já täärhih oovded iälšu algâttum merikoskâsâš lihâdem naanood já oovded taavtijd lođđâsijd já teekijd sehe tuálá pajalist tiervâsvuođâ väättih hárjuttâllâm mudoi toh iä ovdán pic surgástuveh puáhtá lasettiđ toi vyemi já sävrivuođâ aalgâst kalga vistig lášmuttâllâđ ađai toohâđ keppâ lihâstâsâid vâi teekih lieggâneh iästojeh tekkivááduh mij toollâp uáivi ciäggust já seelgi njuolgist te rumâškuáddu lii pyeri mii uálgáduáivih teddâšuveh ovdâskulij te mii kavraas rumâškuáddu muštâl hyenes teekij iälšust tâi vaibâmist keeppid vááduid teekih myekkejuvvojeh liijgás pyehtih šoddâđ muokkimvááduh suonâ puáhtá kudduđ tâi šoddâđ tekkičarviittâh teeki snorânem pištá kuhháá já tot toovvât pohčâs kočoduvvoo suonâkiäsáttâhhân finnee ložžiđ ko ruvvee povčâssaje loopâst tahhojeh jieškote-uv tekkijd vuávájum vonâttâllâmlihâstâsah teekih muásuh iäge rašo ohtâvuođâst luovvân organiismâst liegâsvuotâ táváliist eenâb pivâstuddâm häämist hárjuttâsâi maŋa kannat elliđ riššoost ja toh tuálih ruummâš stiälu pajalist tekki snoorrân ton tekkipaarâ šliäđá toh surgástuveh jotelis kaččâmân vaikut teekij iälšu lasseen toi haapi- já energia finnim maht kieđâ kuákkiluttem tábáhtuvá kieđâ čuurmân kietâruottâs siskiipiäláid korrâ paadijd láá nube keejist kiddâ käŋŋirtäävtist já nube keejist suormâteekijn toh láá lii toi pargo kove jyelgiteekih tuáimih kačâdijn lášmuttâllâmpuudâ tom lihâdemtiijmest sijđo lihâttâllâm sierâlágánijd kejâstuvâid já lihâstuvâid muátutehijguin já njuohčâmáin taid maid máátáh porgâđ čääsi laasâ säppipilli stovlin nuuvt et tuu uáivi hiäŋgáá vuáluskulij juuhâđ čääsi säppipillijn čääci mana purrâmâšpoccee mield pajas čuávján vaibâm lusis kirje tijme mast lii seekuntviijsár já toolâ kirje kiäigukieđâst miinut vooijih toollâđ kirje kieđâst tubdui loopâkeččin kietâ vaaibâi keččâlâddâm mut lyešti kieđâ ain kooskâi vuálus kietâ ij tääl vaaibâ nuuvt älkkeht purrâmâš tuálá oornigist šodâččih já pisoččih tiervâsin tarbâšâh maaŋgâpiälásii purrâmâš vaibâmvuotâ já hyenes almosiälšu puátih távjá liijgás oovtpiälásii ravâdist ij lah aaibâs siämmáá maid puurah lii pänikildos vajalâs teekih toimâččii toh tarbâšeh ennuv energia vaarâ huámášâm et kolmuuh älkkeht jis lah vaibâm tâi niälgum ruummâšliegâsvuođâ toollâm váátá energia uážuh energia mut njaalgâ limsah já njálgáh láá háituliih paanijd sajan tärkkelys lii tiervâslâš energia uážuh valjepyevtittâsâin potásijn já ruonâsšaddoin já tärkkelys lává čiđđâhydraateh njuohčâmáin lii-uv paanij alne tuolvâ paanijd ij kustii merikoskâsávt te paanij asan čokkân bakteerijn kerdi plakki porá tâi juhá taggaar purrâmâšamnâs mast lii sukkâr te plaaki bakteereh mutteh sukkâr suvren pasteh purrâđ pääni korrâ kildosân vuágu ađai šadda karies vaarâst et päänih ráigáneh jis suuvreh peessih peeivi ääigi tävjibeht ko vittii peessâđ vaikuttiđ toid ele snuotârt ohtânmaanoost panijdâd purâdem maŋa tâi suoskâ xylitolsuoskâmkumi já vielgâdâsamnâseh huksimamnâsin finnee ennuv energia tondiet motomeh velttâleh vuojâ puurrâm vuojâmeeri lii kuittâg velttidmettum organiismân láá tiervâslumoseh vuojah vuojâ uážuh meiddei kyeleest kyeleest já piärgust láá vielgâdâsamneseh maid taarbâš organiismâ kođosij uđâsmân piäiválávt purrâmâšriggee jyehi sektorist piärgu kyeli mane mielkkipyevtittâsah ruonâsšadoh heđâlmeh pottáák valjepyevtittâsah vuojâ oljo rááhtus kildos pänitähti olŋâ vááimusvuobdâ pänimaadâ vorrâsuonâ niärvá olmâ purrâmâšpuudâ lii tuárvi olmâ iiđeedpitá suohâd tâi maidnii eres valjeest valmâštum ruonâsšaddoid tâi heđâlmijd já mielhi puurah távjá škoovlâst finniih puoh tárbulijd amnâsijd ko peri puurah puoh mii lii fálusist škoovlâ maŋa kolgâččij leđe maaŋgâpiälásâš valjepyevtittâsâid mielkkipyevtittâsâid já toi lasseen heđâlmijd muorjijd tâi ruonâsijd finniih vitaminijd já mineraalamnâsijd lii perruu ohtsâš vuovâs purrâmâšpuddâ porroo peeivi nubbe váldupurrâmâš lii maaŋgâpiälásâš lieggâ purrâmâš mii puáhtá leđe ovdâmerkkân piärgumääli tâi poossum piärgu tâi kyeli potásijguin já ruonâsijguin eehidpittá täähid uáccáás ijjânahhaar mut tárbulâš tárbuliih raavâdamnâseh láá vitamineh já mineraalamnâseh maid finniih ruotâsšaddoin ruonâsšaddoin já heđâlmijn toh laa ravâdist liijgás uccáá te almosiälšu huánnán já puáhtá älkkeht puáccáđ láá ovdâmerkkân kalsium já ryevdi moos kalsium taarbâš láá tiervâsliih ko tain lii ennuv kalsium vááijuvvuođâst šadda anemia killájeijee lii vaibâm já purrâmlustottem koozah pyehtih loigiistâllâđ já vuoptah láá hyenes oornigist puáhtá uáiniđ ryevdi vááijuvvuođâ älkkeht vorrâiskosáin finnee ovdâmerkkân piärgust já ruonâsšaddoin purrâmâšah tuálih siste puohâid tárbulijd amnâsijd päikkipurrâmâš lii eidu tággáár tiervâslâš purrâmâš tobdá jieijâs liijgás pyeidin meripittá peeli ruonâsšaddoid niäljádâs potásijd já niäljádâs kyele tâi piärgu láá perruu ohtsiih ääigih já lihâdem mudágávt puurah já lihâdâh mudágávt te pisoh virkosin já tiervâsin et jis lihâdâh mottoomverd já puurah táválávt te jieh puáidu lijgepuurrâm puáidud ko paijeelmiärásâš energia muttoo pyeidin já čokkân organiismân tust lii tääl lijgetiäddu te aalgât lihâdem já puurâ tiervâslávt talle tušes kiiluh kaččeh meddâl oovtmanolii snuotârdem puurâ távjá vuoijiis koskâpittáid tegu siipsijd ranskalijd potásijd tâi njuvdosmuuŋkijd motomeh nieidah paleh puáidum já tondiet poreh liijgás uccáá puáhtá čuávvuđ puosâhis ruoinâdem tárbu anoreksia organismâ šadda taggaar tilán mast tot ij tuhhit maidem purrâmâšâid já puáccám olmooš ruáiná vyelitiäddusâžžân tipšo váátá kuhes ääigi já lii vaigâd mut tast-uv lii máhđulâš puárániđ maid puurrih jiehti a piämmu lâi tiervâslumos b piämu lâi kolgâđ rievdâdiđ já maht toovvât paanij ráigánem tiervâslii koskâpitá mon mátáččih jieš valmâštiđ potákist já purrâmâš vuojâin organiismâ ráhtusamnâseh ovdâmerkkân vielgâdâsamnâseh puácuvuođâin käskistuvvojeh ovdâpanijguin tussee purrâmâš tarbâšep purrâmâš šoddâmân já energian mii puurrâm purrâmâš amnâseh peessih ovdâmerkkân teekij kiävtun mij puurrâp kiŋkkuvuojâleeibi tot šadda purrâmâšsuddâdemuálán lii suullân viiđâ meetter kukkosâš ohtâlâs poccee mii álgá njäälmist já nohá pottârááigán láá jieškote-uv uásih main láá jieijâs pargoh lah hoppuu já hurtoh purrâmâšâd jotelávt te tot suddá hyeneht já puátusin láá čuávjivääivih čuávji mavra finnejeh olgoeennâmmaađhijn kiksáás luččâtaavdâ lii kossâčuálist bakteerkuddum já čääsi njommâsem kossâčuálist vorrâjotemân hemâšuvá toovvât purrâmâš mast láá tagareh bakteereh moid čuálih iä lah hárjánâm puáhtá velttiđ juhâmáin tuše puttâljuhâmušâid já purâmáin pyereest kopšâdum purrâmâšâid purrâmâš pieđgân te čuávjist já čoolijn šaddeh kaasuh joteh talle čoolijn ovdâsmaŋas já šadda maavrâs šadda jopa kulmâ litter kaasu pirrâmpeevist piäsá pottârääigi pehti olgos motomin viehâ jienniht-uv čoolijn čarviittuvah oigeh purrâmâš ovdâskulij mätki njäälmist čuálušmân smavvim álgá njäälmist láá luohčâmlágáneh et toiguin lii pyeri käskistiđ pittáid purrâmâšâst tastoo muttâneh maadâpaanij kooskâst purrâmâšân siähán čulgâ raavâd muttoo njapelâžžân njielâstiđ njielâstâh purrâmâšpitá te tot šadda njiälun já tobbeen purrâmâšpoccei ađai čuddui teekih oigeh purrâmâš čuávji kuávlun iästá automaatlávt purrâmâš šoddâm paldâsâš kiehârâtmân lii purrâmâš koskâpuddâsâš vuárkká šiättá muáddi litter purrâmâš teekih jurâtteleh purrâmâš já tot lieggân siämmáá liegâsin ko ruumâš-uv muttoo mälilágánin ko čuávjiseeinijn vuáču suvre čuávjikolgos mii pieđgiiškuát vielgâdâsamnâsijd sirdâšuvá uccâ meripitážin láágán purrâmâšsuddâdem tábáhtuvá tobbeen vuáčuh maaŋgâlágáneh purrâmâšsuddâdemkolgoseh pieđgejeh raavâd siemin čalmažin moh njommâseh vorrâsuonáid joođeet raavâdčalmaid ruummâš jyehi seelâ kiävtun sudâhánnáá amnâseh joteh kossâčuálán tain njommâs čääsi meddâl já šadda poškâ mana meddâl pottâčuáli pehti purrâmâšân tábáhtuvá a njäälmist b čuávjist c láágást d kossâčuálist pieđgee purrâmâš toovvât luččâtaavdâ láágást smävvejeh raavâd siemin čalmažin vâi toh pyehtih njommâsiđ láágá seeini čoođâ vorrâjotemân voorâ mield seelâi kiävtun vorrâ jotá organiismâst váimu juurât voorâ lii vievsâs tekki mii lii vuovdân lii suullân omâsteijes čuurmâ matsâš pargon lii pumppáđ voorâ ruummâš puohháid oosijd sparkka tävjibeht sreevâ ääigi ovdâmerkkân kačâdijn ko tot kalga jođettiđ táváliist jotelubbooht voorâ vorrâsuonáid já jođettiđ haapi já energia tekkijd sparkkem távju meiddei ovdâmerkkân talle ko olmooš suorgân tobdá čielgâsávt ovdâmerkkân kietâruottâs sparkkee suonâst pumppáá vaibâhánnáá voorâ vorrâsuonáid ige tot pyevti orostiđ ko jo mottoom miinut orostem joođeet jämimân lihâdem naanood váimuteeki vorrâsuonah jođetteh hämmejeh ohtâlâs toppum pocceestuv vorrâsuonâstuv mast vorrâ jotá uđđâsist já uđđâsist siämmáá kiäinu organiismâ puohâin oosijn moh tuálvuh voorâ vááimust meddâl juáháseh ain segibin syerrin já loopâst vuoptâsuonnân seeinij čoođâ raavâd já happi sirdâšuvá kođosij selláid oppeet puátá čiđđâdioksidi voorân ovtâstuveh morčessuonnân moi mield vorrâ máccá vááimun seelah voorâst láá lii lamaš jo muáddi oho vaaibâs já uáli kuokšâd máttáátteijee vuolgâttij suu tiervâsvuođâtipšoo vuástáväldimân vaaldij suormâst vorrâčáittus tast čiälgá uási voorâst lii fiskájeijee vorrâkolgos joođeet liegâsvuođâ já raavâd jyehi sajan ruummâš ruopsis ivne puátá ruopsisseelâin main lii vorrâruopsâd ađai hemoglobin kuokšâdvuođâ uáinojeh voorâ ruopsisseelah vielgisseelah já vorrâčalmeh tuálvuh voorâ vááimust meddâl já morčessuonah macâtteh tom vááimun váimusuonâ válduváimusuonâ morčessuonâ váimu váimusuonâ morčessuonâ vuoptâsuonah organismâ jotteem vorrâsuonâstuvâst haapi sistetuállee ruosisseelah joteh vááimu pumppám vorrâkolgosist ruummâš stuárráámusân váimusuonân válduváimusuonân juátkih jotemis válduváimusuonâst ain ucebáid váimusuonáid ruummâš puohháid oosijd suonah hämmejeh kođosáid segis vuoptâsuonâi viärmáduv luovâtteh mieldistis jođettâm haapi vuoptâsuonâst kođđoos selláid vorrâkolgosist sirdâšuvá raavâd selláid puálá seelâin taarbâš haapi seelah uážžuh energia šadda selláid čiđđâdioksidi sirdâšuvá vuoptâsuonâst ruopsisselláid ovtâstuveh stuárráábin suonnân morčessuonnân tuálvuh čiđđâdioksidinallii voorâ vááimun vorrâ juátká vorrâsuonâi mield kiäppáid ruopsisseelah luovâtteh čiđđâdioksidi mon láá ruummâšist jođettâm já väldih sajan haapi vorrâ puátá vááimun já vuálgá uđđâ rieggei lii šoddâm hävvi tuššâdeh hááván šoddâm bakteerijd vorrâsuonâ ruopsissellâ vielgissellâ bakteereh vorrâčalme vorrâkolgos suijân puáhtá leđe tot et voorâ ruopsisseelâin ij lah tuárvi hemoglobin lii finnim ravâdist liijgás uccáá ryevdi maid hemoglobin taarbâš jođetteh haapi kiäppáin ruummâš puohháid oosijd toh jođetteh čiđđâdioksidi kođosijn kiäppáid vuálgá kiäppáin olgosvuoiŋâm ohtâvuođâst šoddâm kolgee hááván peessih bakteereh älkkeht hävvi ij kuittâg irduu ko voorâ vielgisseelah tuššâdeh bakteerijd purâmáin taid láá meiddei vorrâčalmeh kálálditeh voorâ já návt vorrâ jaska kulgâmist vorrâ jotá jyehi kuávlust ruummâš te vorrâčáittusist puáhtá uáiniđ sisorgaanâi máhđulii kuddum vorrâ jotá jyehi kuávlust ruummâš puáhtá vorrâčáittusist uáiniđ sisorgaanâi máhđulii kuddum purâ- min bakteerijd pehtilit vielgisseelâi tooimâ taavdâtovâtteijeeh láá peessâm organiismân te tile šadda unohâssân já ruummâš liegâsvuođâtile paijaan pajanem puátá vielgisseelâi lassaanmist já jamâ bakteerijn luovâneijee mirhâlijn amnâsijn vielgisseelah láá tuššâdâm taavdâtovâtteijeid te kumestâs vuállán lii voorâ ruopsisseelâi ryevdinallii ovtâstâh mii čana haapi voorâ oosijd já toi pargoid a vááimu sparkkem kietâruottâs já čiäppát váimusuonâst b kollii váimud časka minuttist organiismâ oosijn liegâsvuođâ organiismâ kiävtun já váldá kođosijn meddâl eres lasseen čiđđâdioksidi já morčessuonah pyehtih voorâ vááimun sijđo purrâmâšveerkist vuojâ tâi tärkkelys ucánjáhháá pottáás vielgis leeibi baanaan vuástá sukkâr säälti vielgis pááppár jodi purrâmâšveerkijd kyevti vielgis pááppár oolâ já čääli pápárân toi noomâid vuojâ purrâmâšveerkijd pááppár vuást puoh purrâmâšverkkimuáluid meddâl pááppár alne já tipte tom kuškâđ pááppár čuovâ vuást pápárist lii čoođâuáinojeijee tiälkku lii purrâmâšveerkist vuojâ čáittusist lii vuojâ tärkkelys jyehi čáittusân jodi ivnee tärkkelys čapisčuovjâdin čáittusist lii tärkkelys nube kieđâ pajaskulij já tipte nube kieđâ hiäŋgáđ kieđâidâd nievt motomijd minuttijd já piejâ tast maŋa kuábbáá-uv kieđâ jotelávt pulbet oolâ kuámmireh pajaskulij vorrâsuonâid iäruid huámášâh kavnâmsajeh vááimu sparkkem kietâruottâsist čiäpáttist já vuodâttimest sparkkem oro lemin vuáimálumos joskiis sajan já toopâ peljijdâd kieđâiguin kuulah mittedem tijme mast lii seekuntviijsár čuovjistarve pänisäggi kietâruottâsist saje mast vááimu sparkkem tobdoo kollii váimu sparkkeet minuttist nottod já čuožžâd maŋgii maŋaluvâi já rekinist tast maŋa sparkkem toohâđ sparkkemtutkâmuš meiddei návt čuovjistarveest uccâ tuolbâdâs já ceggii ton kuávdoo pänisäägi kieđâ peevdi alne já stellii čuovjistarve kietâruottâs oolâ taggaar sajan mast sparkkem tobdoo sparkkemijd liävust já siemin sreevâ maŋa puátá et sparkkem távju ko srevâiditáh ruummâš sijđo kollii siijvost sajestis čokkájeijee skipárâd vuáiŋá minuttist skipárâd nuškođ notonjuškomijd nuuvt et sun šieđâluvá vuoiŋâmkeerdijd minuttist mane vuoŋâm muttoo jotelubbon sreevâ puátusin vuoiŋâm lii astmatoppiittuv ääigi säppipiilih jieijâd táválii vuoiŋâm njunestâd kiddâ já vuoiŋâ tuše säppipiili pehti já čuočâst maŋgii maŋaluvâi já vuoiŋâ piili pehti oro astma pyeccee lii vaigâd vuoiŋâđ astmatoppiittuv ääigi saijaasvuotâ jurbâ áimupááluh mittopäddi árppu áimupáálu vâi toos ličij älkkep possoođ ááimu páálu tievâ já lyešti ááimu meddâl kiäppáid tievâ já possáád puoh kiäppáin puáttee ááimu páálun pállunjäälmi árppoin páálu kaskoo ton pirâsmito puáttus pajas tavlun jieškote-uv uáppee mittompuátusijd lii automaatlâš luuvah taam teevstâ te vuoiŋah rávhálávt ubâ ääigi jieh taarbâš jurdâččiđ vuoiŋâm ko tot tábáhtuvá automaatlávt nuuv halijdâh te puávtáh kale joskâđ vuoiŋâmist uánihis puudân mut váhá ääigi keejist vuoiŋâm oppeet jotkâšuvá veikkâ jieh halijdiččiigin áimu piäsá jieŋâlâsân kiäppái siisâ siste láá kyehti kiäppá moi kođos lii tavlukuobbâr nálásâš jotá vuoiŋâdijn vuáruttuvâi kiäppái siisâ já olgos jotá njäälmi tâi njune pehti kiehârâtmân mast kuábbáá-uv kiäppái suárrán ohtâ kepispoccee juáháseh ain ucebin já ucebin syerrin já maneh loopâst kepispuljâráid láá tuše nálukeeji matsiih mut toh laa muáddičyeđe miljovnid já toi oohtânrekinistum vijđodâh lii stuárráb ko tuu luoka lättee vijđodâh raddevuovdâst kiehârâttâm kepispoccee kepispoccee syereh keepis vuoivâsnjarččâtekki kiäppáin tábáhtuvá tuáimih haapi hahhen já vorrâ joođeet haapi organiismân asseest láá vuoptâsuonah moid vuoiŋâmááimu happi sirdâšuvá riävdá ruopsisseelâi fáárust jyehi sajan organiismân já loopâst selláid tarbâšeh haapi vâi toh pyehtih puáldiđ raavâd ruumâš uážžu liegâsvuođâ já energia lihâstuvváidsis raavâd puálá te šadda čiđđâdioksidi mii riävdá voorâmield kiäppáid já mana meddâl olgosvuoiŋâmist láá allergisiih šadoi lieđikoovjân já maarun liškeest luovâneijee konnâ toovvât maŋgâsáid allergiatavdâmeerhâid pehti vuoiŋâm lii tiervâslub pehti vuoiŋâm liii tiervâslub ko njäälmi pehti vuoiŋâm ko kolmâ áimu lieggân láhtá já putásmuvá njuuneest sisasseest láá ennuv vorrâsuonah moh luovâtteh liegâsvuođâ já lieggejeh siisâ puáttee puolâšááimu-uv kolmâ áimu ij peesâ vahâgittiđ kiäppáid tarvaneh njuneraigij soksâmáid epiputesvuođah tegu kovjâ puávtáh huámášiđ talle ko lah lamaš kovjiis saajeest já nisádâh njune iärdudeijee amnâseh láá ennuv te lii pággu kašnettiđ já širgâleijee áimuvirde putteest njune sisoosijd pyehtih njuuneest já njäälmist kirdeđ tuhátteh kuáškánjâsah main pyehtih leđe taavdâtovâtteijeeh muštáh kevttiđ njuneliijne njäälmi syeijin amas taavdah levâniđ viggâmuššân lii pelestis väldiđ meddâl čudâkeeji kiehârâttâm tâi kepispocceid iärdudeijee amnâsijd njune kolgá lii lamaš motomin nuárvui tovâtteh nuorvuu njuámu älkkeht kuorsâdijn já kašneettijn tavdâmeerhah láá njune toppâluddâm vuoiŋâmvädisvuođah kašnattâllâm já siemin kumestâs kolgá snuolgâ ko organismâ viggá vyejettiđ virusijd meddâl almosiälšu kieđâi poossâm já valjaas navdâšem pyehtih estiđ njuámmum luokast láá vissásávt uáppeeh kiäh láá allergisiih elleid ovdâmerkkân pennui tâi šaddoid tegu maarunân já suoinijd uáppee kašnattitškuát já suu njune já kepispoccei šlijvecuozzâ puáhtá puttâniđ vuoiŋâm lii váádduh lii allergiapuácuvuotâ mii toovvât jiegâatâštâs ko kepispoccei siemin syereh toppâluveh lii táválâš nuorâi já párnái puácuvuotâ mon toovvât bakteer lii raše njiellâm poovčâgit já pyeccest lii kumestâs láá puttânâm já toi asseest láá vielgis tiälhuh čudâpoovčâs lii koorâst já ollâ kumestâs te lii tárbu moonnâđ tuáhtárân tipšojuvvoo antibiotijguin lohtâs meiddei njihânjâs lii vuoivâsnjaarčâ fakkist tábáhtuvvee kiäsásem mii toovvât jotelis já maŋgii tábáhtuvvee siisâvuoiŋâm pyehtih pacâttiđ joton putes keepis já maŋgâ ihheed porgottâllâm ulmuu tuolvâ keepis maaŋgah suujah lii kolmâ tâi kume juhâmušâi juuhâm tollim já pävirseekân vuoiŋâm pyehtiđ lopâttiđ njihânjâs lii mirkkâ kiäppáid nuorâ porgottâllâm lii álgám skippáárjuávhust nuorâbin aalgât tubbáákpuáldim tađe vissásubbooht puáccáá tubbáák tovâttâm puácuvuođáid ruokkâdávt tubákkân ij hágá njoommâs tubbáákpuáldee voorâ ruopsisselláid haapi sajan porgottellee iälšu huánnán já sun šieđâluvá älkkeht luovâneijee pikkâamnâseh oppeet vahâgiteh kepispocceid vuáču ennuv šlijve já kuuloold tot ovdán tubbáákkuorsâttâssân puáccájeh heerkiht meiddei kepispoccee kudduumân pikkâ toovvât kepispoccee selláid nubástusâid main puáhtá ovdániđ puurâš aamnâs nikotin toovvât sorjolâšvuođâ ađai tubbáákhimo lii mirkkâ mii paskood vorrâsuonâid já piäjá vááimu sparkkeđ tušijdiet jotelubbooht kieđâd ertpeltaavtij já čuávji oolâ nubástusah tábáhtuveh ko vuoiŋah siisâ já olgos puávtáh keččâliđ estiđ vuoiŋâmorgaanâi puácuvuođâid ij kannat tubákkistiđ haapi já olgosvuoiŋâmist tuálvup čiđđâdioksidi meddâl ja čiđđâdioksidi meddâltuálvon ruummâš seelâin puálá ruummâšist supertiätumaašin mihheen tiätumašinijd ole taggaar čođâldâssáid ko vuoiŋâšeh vuoiŋâšeh teddih tuše suullân kiilu láá assees peeleest juármááh já tondiet toi ase lii viijđes tábáhtuveh vuoiŋâšij aseoosijn já siste vuoiŋâšeh láá livzâslágán kođos láá šiev syejeest táhtáás uáiviskáálžu siste leđe juurdâšhánnáá ij-uv nuuvt tuáimih ubâ ääigi meiddei uáđidijn tarbâšeh kuittâg liävu já tondiet tuárvi ijjânaaveer lii tárbulâš jieškote-uv oosijn láá sierâlágáneh pargoh muštem já jurdâččem tábáhtuveh vuoiŋâšijn láá sajoseh jieškote-uv tooimâi várás láá ovdâmerkkân lihâdem luuhâm sárnum uáinim já kuullâm sajoseh vyerkkejeh tiäđuid muušton ulmuu kuullâm uáinám já vuáttám aašijn mij kiärdup viereskielâlâš sääni tuárvi maŋgii te tot páácá mii muušton já máccá kiävtun talle ko tarbâšep tom já maaŋgâid eres lihâdemtááiđuid lep oppâm hárjuttâlmáin viššâlávt täid aašijd stivrejeh vuoiŋâšeh já čielgioođâ mii lii čielgi siste syejeest jođetteh viestâid já niärváittáá tun jieh puávtáččii lihâdiđ jieh sárnuđ jieh tubdâččii ilo ige muurrâš já haajâi aiccâm tâi muusik kuldâlem ličij máhđuttem láá tegu segis jotoseh main joteh šleđgâliih viestah vuoiŋâšijn já čielgiođđâmist orgaanáid pelestis mäccih viestah niärvái mield maassâd láá jyehi saajeest ruummâšist jyelgisuormâi keejijn uáivičookán láá čuávjist vááimust vorrâsuonâin čoolijn teekijn já taavtijn uáinimsajos tubdâmsajos máhusajos lihâstâssajos kuullâmsajos hajâsajos láá sajoseh jieškote-uv toimáid tuáimih uáli jotelávt ko tiätu mana toho kuus kalga muádi seekunt tuhháátuásist kieđâd kume tuálbus alne meddâl ovdil ko ubâ kiergânâh jurdâččiđgin ääši tâi čielgiođđâm vahadumeh láá vaahâgliih vuoiŋâšeh já čielgioođâ láá taavtij syejeest toh pyehtih vahaduđ polgupyeráin vyejedijn já maaŋgâin valastâllâmšlaajâin kalga kevttiđ syejikappeer časkem tâi čievčâstem uáináh puáhtá tovâttiđ vuoiŋâšvahadume já čuávumuššân puáhtá leđe sárnumääpi kulo tâi uáinu monâttem vahadume keežild puáhtá olmooš halvaanduđ lii nuuvt táválâš väivi et masa puohah šaddeh killáđ tast aainâs-uv motomin oro lemin uáiviskáálžu siste ij lah kuittâg vuálgus vuoiŋâšijn ko vuoiŋâšeh iä tuubdâ pohčâs láá uáivi teekijn tâi vorrâsuonâin suujah láá eres lasseen niehi teekij keeldâ já pänipuácuvuođah maaŋgah eres-uv puácuvuođah vaibâmvuotâ já tuhhiimettumeh čalmelaasah tovâtteh pohčâs šoodah tarbâšeh peeivi tábáhtusâi maŋa ääigi vuoimij maccâmân lii-uv tehálâš vuoiŋâšij toimâmân já oppâm väätih olmâ ijjânaharijd kuhes já rávhálâš ijjânaver oovded meiddei šoddâm ahasâš taarbâš tijmed nahhaar iijâst uccáá uáđđim hiäjusmit aššijdvuáijumnaavcâ já muuštonpieijâm vááijuvvuotâ hiäjusmit meiddei njuámmootaavdâi vuástálistemnaavcâ ovdâmerkkân leencu vuástá uáđi tuárvi ij lah nuorâi juhâmuš rävisulmuin juheh alkoholjuhâmušâid purrâmâš- tâi siärvástâllâmjuhâmâššân já juuhlijn puáhtá luptiđ ceerhi peeivisáŋgárân alkohol kevttim uáivilin ij lah uáiváduđ kalga leđe fálusist meiddei alkoholittis molsâiähtu sijjân kiäh iä haalijd juuhâđ alkohol ij kuulâ škovlâahasii elimân lii čujottum lahâsaâttâsâst mon mield iäskán uážžu uástiđ alkohol lii uáivildum suojâliđ nuorâi tiervâsvuođâ vuoiŋâšeh čielgioođâ niärváh oleh jyehi sajan ruummâšist valastâllâmšlaajâin lii syejikappeer tehálâš vuoiŋâšij syeji vahadut vuoiŋâšijd vaikut vuoiŋâšáid já rievdâd ulmuu lihâdem já lattim juuhâm ulmuu njuovčâ rokkâsâdškuát lihâstâsah muttojeh epivisesin juurdâmaailm sovđâluvá já kuorâttâllâmnahcâ hiäjusmuvá uáivádum olmooš vistig vuovsâdškuát já tastoo čáská uáivádume puáhtá leđe varâlâš puáhtá kolmuuttâttâđ puolâšist ko sun ij uáivistläädist tuubdâ kolmâs vuoiŋâšeh vahaduveh alkoholist herkibeht ko rävisulmui ko toh šoddâmmuddoost ovdáneh jotelávt alkohol lijgekevttim vahadut vuoiŋâšijd já eres tehálijd orgaanâid puáhtá meiddei jođettiđ varâlii puácuvuotân alkoholiismân vuoiŋâšij pargoid mane ucceeb-uv moggedmist tâi skippáár vierâlitmist pyehtih leđe tuođâliih čuávumâšah valastâllâmšlaajâid main lii pyeri kevttiđ syejikappeer mane nuorâ ij kolgâččii juuhâđ alkohol organiismâ tooimâ sehe vuoiŋâšij já eres organiismâ kooskâ sisorgaanâid jođetteh tiäđuid tiäđu jieččân pirrâsist já organiismâst ááicui pehti puáttee viestah pommitteh mii vuoiŋâšijd ubâ ääigi tehálumoseh ááicuh láá uáinim- kuullâm- tubdâm- máhu- já hajâáiccu ááicuin puátih niärvái mield viestah moh šaddeh vuoiŋâšij jieškote-uv oosijd mij uáinip vuoiŋâšijguin kove siijđost uáináh tast jieh hammii kove te koijâd skipáristâd mii tast lii kuulah olmâ vástádâs te iberdâh kove kove hammin talle tábáhtuvá áiccá já vuoiŋâšeh tulkkojeh já vyerkkejeh taid muušton uáinimáiccu já vuoiŋâšeh toimâv oovtâst tehálumos áiccu lii uáinimáiccu ko ton vievâst uážžup enâmustáá tiäđu jieččân pirrâsist väibih puáđáh čuovâdâsât sevŋâdân te vistig jieh uáni ennust maiden mut kuuloold čalmeh vuáháduveh siävŋusân jieh kuittâg uáini iivnijd pic puoh tiiŋgah oroh lemin ránáseh čalme viermicuozâst láá iivnij uáinimân spesiaališum seelah mut toh tuáimih tuše kirkes čuovâst luuvah te šiev čuovviittâs iästá čoolmij muokkâšume kalga leđe tuárvi šiev almolâš čuovvâdvuotâ já olmânáál sundedum luuhâmlamppu čalmeh väibih ko lah luuhâm kuhes ääigi televisio keččâm tâi tiätumašináin spellâm kuhháá myekkee čoolmijd puáhtá vuoiŋâstittiđ keejâdmáin kuhás ovttuu kevttiđ syejilaasâid ko pargeldâh mašinijguin main pyehtih kirdâččiđ vuolttâsah tâi meetaalpitáh keejâ njuolgist piäiváážân ko piäiváá kirkes čuovâ puáhtá vahaduttiđ čoolmijd lii arttâ kevttiđ piäivášlaasâid amas čalmeh kudduđ rááhtus piäsá čalme ovdâuási rääigi čalmekolláá ađai pupilli pehti čaalman pirâstit hervâcuozzâ mast puátá čoolmij ruškis tâi čuovjis ivne heiviittâl čaalman puáttee čuovâ mere paskood čalmekolláá kirkes čuovâst já jyeleed tom siävŋusist tyehin lii linssâ ađai mykiö mii tuájá kove čalme tyehiuásán áánsust kove lii tärkki viermicuozâst hämmejeh kove vuálusoivij viermicuozân mii lii čalme tyehiuásist kooveest jotá viermicuozâst uáinimniärvá mield vuoiŋâšáid kost uáinimsajos tulkkoo kove olmâpelij kuullâp vahadut peeljijd pelji ij kuulâ meendu ollâ jienâid ovdâmerkkân nähkisuájá jienâ jienâ-uv lii viehâ olluv kuleh tom mut elilâm ulmuuh iä ko peelji herkkivuotâ hiäjusmuvá ave mield ámáttijn kárttá porgâđ nuuvt korrâ šlaamâst et kalga kevttiđ kulosuojijd kevttim syeijee kulo korrâ jienâin já rock-konsertijn lii muusik távjá korrâsub ko jienah šlammiis pargosaajeest kuldâlem kuhháá puáhtá hiäjusmittiđ kulo uánihisáigásâš uáli korrâ jienâ puáhtá vahaduttiđ peelji desibeli jienah tovâtteh jo peeljist pohčâs lii maaŋgâi uccâpárnái já škovlâahasij-uv táválâš já távjá uđâsmuvvee puácuvuotâ tovâtteh bakteereh já viruseh moh peessih njiälust peljipoccee mield koskâpiälján čoggâšuvá siejâ mii toovvât tedduu peljicuozân pelji poovčâštkuát korrâsávt jaska poovčâštmist ko kuddum tipšojuvvoo talkkâsijguin estih kulovahadume šoddâm rááhtus norá pirâstittee ááimu sporânijd ađai jienâpááruid mield pááruh joteh peljicuozân já pieijih tom sporijdiđ siämmáá taahtân jienâ tovâtteijein sirdâšuvá koskâpeelji kulotaavtij pehti sispiälján rippokuáđi áiccuseelah väldih stimulâsâid vuástá stimulâsah sirdâšuveh kuloniärvá mield vuoiŋâšij kulosajosân tobbeen stimulâsah tulkkojuvvojeh jiennân peljiräigi peljipoccee láá tárbuliih kiđđâcuoŋŋuin uáináh kooveest ááicâi noomâid já keksii ovdâmeerhâid tast mon vaarâst jieškote-uv áiccu puáhtá mii váruttiđ paarrâd čoolmijd já ivnii taid vihkosâd luvâttâllâm sierâin main čalmeh pyehtih vahaduđ jienâpáárui jotteem peeljist já jienâ aiccâm muttemáin hervâcuozzáin čalmekolláá stuáruduv já tulkkoo uáinimaiccâmâšâid kulotaavtijd já rippokuáđi sporijdiđ joođeet stimulâsâid vuoiŋâšáid sijđo toimâm pevdiroobdân já hiäiluttâl juolgijdâd kooveest kost pákkum juolgij lihâttâlmân puátá skipárâd časkeđ keppâsávt kuámmirrobdáin jieijâd idâtäävti vuálá tábáhtuvá keččâlem mut viigâ estiđ jyelgi njuolgâm jurduu vievâst stimulistij kossâvááká niärvá jyelgi njuolgiimân ij puáttámgin vuoiŋâšijn pic čielgi siskiipiäláá niärvástuv uásist mast jamâstume kulmâ laasâ käähvih kaaneel oovtâ laassân ucánjáhháá kaahvijd piejâ nuubán kaaneel já kuálmádân kuohtuid kyehti skipárâd iskossuvnâččeijen suuvnâš mottoom áigáá kähvilaasâ já nubbe kaaneellaasâ kuohtuuh suvnâččává kuálmád laasâ haajâ suoi tubdâv kuálmád laasâst vaikuttâs njuneraaigijd kiddâ já njielâst oro oppâkirje kooveest mii njiälun mannee peelji uási lekkâs njielâdijn jienâ kuullâm nube kieđâ peelji oolâ já nube kieđâ njäälmi oovdân ucánjáhháá kieđâidâd stiälu já sáárnu jiennâd kulloo ko verdidâh tom táválávt kuullum jienân puátá peljijdsân meiddei káálu taavtij pehti sijđo siipuul kollii skipárâd repčâl čolmijdis minuttist siipuul já piejâ tom monnii máđháá kiäčán iskosulmust čoolmij repčâlmijd minuttist ko haajâ juksá iskosulmuu pargoid čalmerommâšijn lii stuárudâh lummolamppu visteest čuovâid matsâš čalmekollááš lii siävŋus visteest čuovâid čalmekolláážân tábáhtuvá skipárâd čoolmijd lummolamppuin tábáhtuvá skipárâd suoijiđ nube čalmees lummolaampu čuovâst tábáhtuvá čalmekolláážân ko tuosah tuše nube čalme čalmekolláá stuárudâh muttoo čuovâ mere mield čolmijn uáinim pävirarkkâ pááppár rullân já toolâ tom uálgispele čalme oovdâst čižetkieđâ pävirruulâ paaldâst čižetpele čalme uáináh kuohtui čolmijguin monnii áigáá uáináh kieđâdâd čoolmij oovdâst suormâidâd čoođâ uáináh mij keččâp maidnii čuásáttuvâid te kuábáš-uv čalme uáiná jieijâs kove rävisvuođâ kuávlun sirdâšuumin elimistâd uđđâ já tehálâš muudon ađai rávásmâmahan älgim lii uáli individuaallâš nieidâin tot sáttá älgiđ jo love ihásâžžân mut motomijn vuossâmuuh meerhah oinuuškyeteh talle ko sij láá tiävdám vittânubáloh ihheed rávásmâmahe álgá táválávt ive tâi muáddi ive maŋeláá ko nieidâin kukkodâhšoddâm lii jotteel joba lovmat senttid ivveest já juolgij kuhes täävtih šaddeh jotelubbooht ko ruummâš eres uásih já lihâstuvat muttojeh tondiet tuáŋgin pivâstâhhaajâ já čikâlâsâi itteem láá nuuvt kaandâi ko nieidâi-uv rávásmâmave meerhah já jiermi ovdáneh hitásubbooht ko fyysiliih jiešvuođah láá rávásmâmave aalgâst ucánjáhháá ovdeláá ko kaandah nuuvt fyysilâš ko jiegâlâš ovdánmist škovlâjotteem oro lemin lussâd já hyenes peeivih já ahevis tobdoh láá távjá šaddeh älkkeht riijdoh lii uánihiskeldâgâš já vuálgá meddâl nuuvt fyysiliih ko jiegâliih-uv jiešvuođah rievdih kužžâvätti kužžâpoccee šovâttemorgaan ađai nävli lasekuolâ kuolâ suhâpeliorgaaneh manejođetteijee manesellâ kuáhtu iämádâh maneráávsáh ulguupiälááh suhâpeliorgaaneh suhâpeliorgaaneh almajin kaandâi teekih kiävruh ärdeeh kobdáneh já soksâmeh šodâškyeteh rávásmâmahan kulá meiddei jienâ ruávásmem lii ovdánemmuddo kuás tábáhtuvá meiddei suhâpiälálâš laddâm já organismâ ovdán lasamen várás suhâpeliorgaaneh stuáruh moh láá kyehti pyevtitškyettiv šovâttemseelâid läddih já šaddeh vuárkán lasekuoláid kaandah pyehtih nievdâđ suhâpiälálávt kihtâleijee naharijd talle nävli ađai penis kara já tast čolláás siemâkolgos lii aaibâs táválâš äšši ige tast kannat huolâstuđ lii šoddâm suhâjuátkimahan já sun puáhtá suhâpeliohtâvuođâst šovâttiđ párnáá mut ij lah liijká vala kuhes ááigán jiegâlávt vaalmâš aitârdiđ párnáá misonin kukkodâhšoddâm álgá ovdeláá ko kaandâi muttoo rávásmâmavveest nissoonlâžân čuárbbelpiirâs kobdán já njamah stuáruh suhâpeliorgaaneh láá maneráávsáh manejođetteijeeh kuáhtu iämádâh já ulguupiälááh suhâpeliorgaaneh nieidâi maneráávsáin ladâškyeteh maneseelah ovdán ohtâ manesellâ jotá manejođetteijee mield kuáhtun šlijvease lii assoom já tot lii kiärgus vuástáväldiđ maneseelâ šovâttemsellâ ij heđâlmit maneseelâ te kuáhtu šlijvease já ton mield vorrâ kolgá mánutavdâkulgâmân älgih táválávt mánutavdâkulgâm pyehtih moonnâđ motomeh mánuppajeh ovdil ko puáttee mánutaavdah älgih sáttá jotkuđ uáli epimerikoskâsâžžân muáddi ive jurâmist kulgâm tábáhtuvá suullân pirrâmpeeivi kooskâi pišteh táválávt mottoom peeivi ääigi nieidâ puáhtá leđe erduu já motomijn puáhtá leđe uáivipoovčâs já čuávjipohčâseh lii áášánkullee almonem já merkkâ aldaneijee rááváásmist lii álgám eellimmuddo kuás sun puáhtá äpittuđ ađai čuávjuđ jis sun lii suhâpeliohtâvuođâst kandáin sun ij kuittâg lah vala vaalmâš rávásmâmave fyysiliih meerhah rávásmâmave fyysiliih meerhah kiävruh lassaanškyeteh meerhah lattiimist já juurdâšmist a láá nissoon já almaa suhâpeliseelah b toh šaddeh a tietih ovdiist rávásmâmavveest b uđđâ aašijd oppih c aašijn halijdiččih tiettiđ lase ulmuu eellim álgá kulá ulmuu luánduláid tárboid navdâšává čuuvtij nuuvt almai ko nissoon-uv suoi lává suhâpeliohtâvuođâst talle-uv ko iävá tuáivu párnáá suhâpeliohtâvuotâ puáhtá kuittâg jođettiđ čuávjumân puáhtá estiđ ovdâmerkkân nuuvt et almai kiävttá kondom lii kumist rahtum syeji mii rottejuvvoo šovâttemorgaan oolâ amas šovâttemseelah peessâđ nissoon kuáhtun syeijee meiddei varâlijn taavdâin tegu aidsist váátá ovdâsvástádâs alnestis já kyeimist lii čááitus noonâ rähisvuođâst eellim álgá ko almai já nissoon rähistâllâv ađai lává suhâpeliohtâvuođâst uigâd storgâgâm šovâttemoargaan nissoon iämádâhân ääigi keejist almai finnee siemâcirgim kuás šovâttemorgaanâst čolláás siemâkolgos mieldi vuojâleh muáddyčyet miljovnid šovâttemsellâd maneseelâ kuávlun mii lii nissoon manejođetteijest šovâttemsellâ puhhiidât maneseelâ sellâcuozâ čoođâ já heđâlmit tom maneseelâst vuálgá joton párnáá ovdánem manesellâ juáháškuát heđâlmittám manesellâ juáhás kyevti uásán já juáhásem jotkâšuvá ovdâskulij ain uđđâ sellân ulmuu seelah láá vuálgus heđâlmittum maneseelâst ovdán kuuloold muádi miili kukkosâš algâčuolmâ tarvan kuáhtu timmâ siäinán käävci oho avveest ovdâskulij algâčuolmâ kočoduvvoo šohânâssân lii talle suullân kuulmâ seenti kukkosâs já čielgâsávt párnáá hámásâš láá talle jo jyelgih kieđah já suormah maneseelâ asseest manesellâ šovâttemsellâ sellâváimuseh ohtâ šovâttemsellâ puhhiidât maneseelân tábáhtuvá heđâlmittem oho ahasâš algâčuolmâ lii vuálá kyevti seenti kukkosâš šohânâs uážžu raavâd já haapi kuáhtu já ton šoddâdemčääci suoijiv šohânâs julkkáámijn já kuškâmist šohânâs uáđá važottâl lihâttâl kieđâidis já juolgijdis já koppárâstâl tobdâ čielgâsávt šohânâs lihâstâsâid mánuppajasâžžân šohânâs kulá sárnum já muusik taarbâš šoddâmsis raavâd já haapi maid tot uážžu eeni vorrâjotemist vuosâmadduu já näpičuáli pehti kiäinu maneh meddâl šohânâs vuáčuttem háituliih amnâseh tegu čiđđâdioksidi já kužžâaamnâs mánuppajasâš šohânâs kulá eeni vááimu sparkkem já eeni jienâ iäskánšoddâm páárnáš tobdá ennis jienâ eres nisonij jienâi kooskâst puáhtá palaskiđ jienniis muusik mut uácu ko kulá rávhálâš muusik pištá oovce manuppaijeed heđâlmitmist lii kuullâm oovce mánuppaijeed tubdâškuát enni korrâ toppiittuvâid čuávjistis šoddâdemčääci kuulgijd kuáhtust lii šoddâdem alda lii nisonân já páárnážân korrâ vuáttámuš eeji mieldiorroom puáhtá leđe iänán uáli tehálâš puátá maailmân iämáttuv pehti uáivi oovdâst eeni torvolii já lieggâ kuáhtust lii nuuhâm páárgád eellim merkkân já vuoiŋâškuát jieijâs kiäppáiguin njoomât párnáá maaŋgid mánuppoojijd lii umogâžân pyeremus raavâd já tast láá syejiamnâseh maaŋgâi taavdâi já allergia vuástá käibid aalgâ rääjist eeni eeji oobij já viiljâi kieresvuođâ kuoskâttâllâm já cummiistâllâm vuosâmaadâ šohânâs kuáhtu seini näpičuáli iämádâh ovdán eeni kuáhtust kočoduvvoo vuálá käävci okkosii ulmuu mudo lii algâčuolmâst ovdánâm ohtâgâs mon iänááš orgaaneh láá jo ovdánâm ulmuu algâovdánem muddoid šoddâm räi šohânâs uážžu raavâd šoddâmsis já haapi vuoiŋâmsis maid tiäđáh párnái tipšomist kyevti ive räi alnestâd umogâžžân já uccâpárnážin tiäđuid vaanhimijnâd manesellâ já almaa šovâttemsellâ ovtâstuvvâv eeni manejođetteijest ovdán kuáhtust algâčuolmâ já tast šohânâs vuosâmadduu já näpičuáli pehti mánuppaijeed a organiismâid b jieškote-uv organiismâst uási c mii lii jieškote-uv organiismâ pargo a maht finniih organiismâid já pissoođ šiev oornigist b puáhtá vahaduttiđ organiismâid kuuvijd a-c luvâttâllâm ulmuu ááicuin já maainâš maid kove aašijd toiguin áiccá mii tábáhtuvá ulmui a heđâlmitmist b maneseelân heđâlmittem maŋa nubástusah tábáhtuveh rávásmâmavveest a nieidâin b kaandâin ovdánem dinosaurisij ääigi lii jottám já ellein lijjii jieijâs ääigi uáiváámusah elimist lii lamaš kuhes äigi ovdániđ ko eennâmpállu lii šoddâm miljovnid ihheed tassaaš eennâmpáálust ij lamaš vala eellim ko tot lâi acâkkistee kume almepittá iäláneh almostuuvvii eennâmpáálun iäskán miljovnid ihheed maŋeláá mij tiettip magareh tovlááh iäláneh láá lamaš historjá ääigi miljovneh šaddo- já elleešlaajah láá lappum eennâmpáálust ađai jáámmám suhâjämimân toi lappum láá tovâttâm korrâ šoŋŋâdâhnubástusah ko šlaajah láá jáámmám suhâjämimân te toi sajan pááccám iäláánšlaajah láá lasanâm jotelávt láá váldám haldusis kuorânâm eellimsoojijd já tain láá ovdánâm uđđâ šlaajah iivjid tassaaš iällám iälánijn láá siäilum maaŋgâlágáneh pasattâsah ađai fossiileh láá siäilum ellei korrâsumoseh uásih tegu täävtih já koorah aaigij mield toh láá koorrâm keđgin keđgilum taavtijn lii puáhtám čokkiđ oles tähtiriggeid šoodâi meerâin aalgij meerâst iälusteijee algâlâš bakteernálásijn seelâin main ovdánij ubâ iäláánkodde iälustâm algâlâš ruánáá tiäpuh lijjii aalgâst áinooh iäláneh moh áppádii ohtiđ já návt toovân pyevtittii elleid raavâd čielgitävtit temes elleeh lijjii merâtääsnih skáálžuh já lekkâkyeleh čielgitávtáliih elleeh lijjii algâliih já tuáŋgiht vyeijee kyeleh miljovnij iivij ääigi eellim lâi tuše meerâin sirdâšuvvii enâmân já šaddaaš vyevdih tevdii eennâm ovdánâm šadoh áppádii eelliđ enâmist lasanii já tain ovdánii uđđâ enâmist ellee šlaajah šadoh lijjii väldidâm eennâm te talle elleeh-uv puohtii sirdâšuđ koške enâmân ko toh ožžuu šaddoin raavâd kirdâččii hirmâd stuorrâ tiivreh lâi jietânâslágán käškimčuáimáš mon suájákeejij koskâ lâi senttid iälustii stuorrâ cuábuielleeh moh pivdii tiivrijd alosiih elleeh lâi kuhes äägi miljovnid ihheed tassaaš čuuvtij lieggâsub ko tááláá ääigi makkuuttij maškârdeijeid moh väldidii-uv puoh eellimpirrâsijd lijjii tuhátteh šlaajah moh haldâšii eellim nuuvt enâmist meerâst ko ááimust-uv ađai dinosauruseh lijjii maškârdeijei stuárráámus juávkku dinosauruseh tegu jietânâslágáneh mammuttažâligeh láá puohâi aaigij stuárráámusah enâmist iälustâm elleeh stuárráámus šlaajâ lâi joba meetter kukkosâš viiđâkiärdásii táálu alosâš já teedij paijeel kiilud stuáruduvâst peerusthánnáá mammuttažâligeh lijjii varâttis riddoin já jeegijn ellee šaddoporreeh iälustii stuorrâ čurrun já piäluštâttii oovtâst piäđui vuástá tažâligijn lijjii koolbah já häärjih moh syeijejii taid piäđuin piätutažâligeh váinuttii eres elleid dinosauruseh atâštii šaddoporree maškârdeijeid piäđoid kuulâi meetter kukkosâš ciäggud lihâdeijee tyyraantažâlig lâi stuorrâ uáivi já vievsâs uáluleh main lijjii love seenti kukkosiih päänih arvâlum et tot perttui salâsis já volliitij vakkist tom já pehtilumos piätu lâi tuše mottoom meetter kukkosâš hirmoskozzâtažâlig lâi jotelis já lašmâdis ellee mii monnjâjuolgijdis sirppilágán kozâiguin kiškodij salâsis pitážin kašmârdeijeeh vuáháduvvii eelliđ meiddei čaasijn lijjii čepis vyeijeeh já häppilis piäđuh ovdánii meiddei kirdee šlaajh kirdii suáiján ovdánâm liškejormijdis vievâst tágu táálááh nähkisuájáh kirdeetažâligij suájákeejij koskâ lâi nubáloh meetterid uási tain lijjii piäđuh moh toppuu salâsin eres ucebijd elleid ovdánii vuossâmuuh algâliih lodeh tažâliglodeh dinosauruseh láppojii já iänááš uási eres-uv kašmârdeijein láppojii suullân miljovnid ihheed tassaaš arvâlum et hiävu tovâttij komovuođâst eennâmpáálun peškittâm hirmâdsâs meteoriit puátusin áimukiärdán pajanâm kovjâ siävŋáditij piäiváá maaŋgâlov ive ááigán já šoŋŋâdâh čuáskui kolmâsvuođâ rievdeeliegâs kašmârdeijeeh iä kierdâm já maaŋgah tain jammii suhâjämimân väldipaje nuuvâi sajan ovdánii kolmâs kierdee njomâtteijeeh šoodâi miljovnid ihheed tassaaš já ovdánij aalgâst meerâin miljovnid ihheed tassaaš haldâšii maailm ko šoŋŋâdâh lâi lieggâsub ko tááláá ääigi miljovnid ihheed tassaaš lekkâkyeli rapuellee merâtäsni hai tažâliglodde mammuttažâlig härjitažâlig kirdeetažâlig käškimčuáimáš tyyraantažâlig kuulmâčoorvâgtažâlig hirmoskozzâtažâlig ih láá jáámmám iälánij siäilum pasattâsah jáámá suhâjämimân ko ton majemuš ohtâgâs jáámá kove já räähti luvâttâllâm ellein moh iälustii a enâmist b čääsist c ááimust kove kašmârdeijein lijjii a šaddoporreeh b piäđuh et tuut kiävtust lii äigimaašin moin puáhtá sirdâšuđ ääigist maŋaskulij muštâlus dinosaurisij maailmist ovdil ellei iälustii enâmist čääsist já ááimust šaddoporreeh tâi piäđuh ko šoŋŋâdâh čuáskui lijjii vuáhádum kolmâsân iälustii maadâoosijn stuorrâ njomâtteijeeh jietânâskáránâskuáskim piäjukuobžâ mammut kumppi myskivuáksá hyeena lappum maŋa toi eellimsaje väldidii njomâtteijeeh já lodeh ko toh vuáháduvvii eennâmpáálu kolmâ šoŋŋâdâhân ihheed tassaaš lâi nuuvt koolmâs että nannaamjieŋâdâh loovdij lâi majemuš jieŋâääigi máddáábeln lâi muorâttis tundra já koškejolgâdâs iälustii stuorrâ šaddoporreeh já piäđuh vajâldii stuorrâ šaddoporree njomâtteijeeh lijjii mammut ulločuárvinjune myskivuáksá já biison suoijij kolmâs vuástá assaas turkkâ já juolgijdiskuin toh piäluštettii piäđui vuástá issá lâi jieŋâääigi varâlumos nävdi čalaneh lijjii joba seenti kukkosiih volliittij nuorâ mammut-uv nuškiimáin ollâ mieli alne ton siälgán já hyenah lihâdii uccâ valven já pivdii eres elleid kuobžâ čuuvtij stuárráb piäjukuobžâ vist puurâi šaddoid vietij taalvijd tälvioijâgâsâst muottuu toppâm källeekuovđâšmist herskustâlâi piädui kuáđđám ráđuiguin kulá puohâi aaigij stuárráámussáid luddijd ko ton suájákeejij koskâ puovtij leđe paijeel vittâ meetter lijjii koškejolgâdâs stuárráámusah elleeh táálái elefaantij hyelhih lijjii tundraast já koškejolgâdâsâin jieŋâääigi stuárráámusah elleeh mii lâi stuárráámus lâi stuárráb ko tááláš elefant kavre čalanijdiskuin mammuteh koivuu enâmist šaddoid ruottâsijdiskuin hurttuu meiddei toŋâsijd suoinijd já miestâoovsijd maid toh čeepiht čovádii njálmásis kuhes sojonjunijnis iä tuostâm volliittiđ jietânâslijd mammutijd ko toh stergâlii atâštejjeid čalanijdiskuin tâi ruomččâlii sojonjunijnis jaamâs já sahis soksâmeh syeijejii mammutijd vašopiegâin já korrâ puolâšijn lamaš mammuteh olgohäämi já eellimvyevih láá pyerebeht tiäđust ko monnân eres ovdâhistorjállii ellee biison ulločuárvinjune čaalaankissá vildâhiävuš ulmuuh kevttii mammutijd maaŋgânáál tuálust kavnum mammut čivgâ ko tain láá pááccám ennuv fossiileh jáámmám mammuteh láá jiäŋŋum já siäilum tááláá räi tegu liččii kalmaattum puolâščuukán láá kavnum mammutij päänih já täävtih mammuteh láá uáhum jieŋâääigi loppâmuddoost ellii keđgiääigi ulmuuh lijjii čepis meccipivdeeh kiäh saitijguin já tavgijguin pivdii meiddei mammutijd mammut kevttui tárkká pyerrin eellim lâi-uv jieŋâääigi čuuvtij kiddâ mammutijn jieŋâääigi nuuvâi suullân ihheed tassaaš te šoŋŋâdâh lieggânškuođij já lavtâškuođij já koškejolgâdâs muttojii kuuloold vyevdin stuorrâ šaddoporreet iä vuáhádum uđđâ tilán pic láppojii suhâjämimân keevâi maŋgáid taid porree piädoid hirmâdsâš tyyraantažâlig ij kuássin atâštâllâm mammutijd tuššâdij mammutijd suhâjämimân kove já räähti luvâttâllâm tast maht ulmuuh ávhástellii mammutijguin iälustii jieŋâääigi muorâttis koškejolgâdâsâst já tundraast täävtih já kuovđâšmmááláámeh muštâleh magareh elleeh mammuteh lijjii rievdâm lâi stuárráámus suijâ mammutij lappuumân lii meddâl lii ulmuu aldemus hyelkki mut olmooš ij lah ovdánâm tááláin apinain já apinain lii kuittâg ohtsâš madâreeči sulâstiteh ennuv simpans ulmuu ovdánmist muštâleijee fossiileh láá šaddaaš tot tuálloo ulmuu algâpäikkin madâriäččám maadânapinah ellii vuovdijn já savannijn jo nelji miljovn ihheed tassaaš lijjii tuše pájeláhháá meetter kukkosiih já vazzii kuovttijn juolgijn toh aiccii vaarâ jo kukken ko juttii saavaan suoinâlmâsâst ráhtus já kuhes kietâveerdij vuáđuld puáhtá miäruštâllâđ et maadânapinah lijjii meiddei čepis kuárŋooh lâi siämmáásulâsâš ko simpansist já vuoiŋâšeh suullân simpans vuoiŋâšij stuárusiih ellii uccâ juávkkun já jieškote-uv juávkku pisottâlâi jieijâs uápis kuávlustis hahhii raavâd nurâmáin šadoi loostâid heđâlmijd já ruottâsijd lijjii luudij já maškârdeijei maneh rááđuh já tiivrij suovsah pivdii meiddei uccâ elleid kevttimáin viärjunis oovsijd já keeđgijd toh viettii muorâovsijd huksejum koođijn piäđuin syejeest láá puárásumoseh madâriäččám išepiergâsijd toh kevttii piivdost algâulmuuh láá keksim elimis helppiimân lijjii čeepih räht iđ tyejipiergâsijd ovdánij ulmuu ovdánem puátteš muddo algâulmuuh algâulmuuh ellii savannijn suullân kyehti miljovn ihheed tassaaš lijjii stuárráábeh ko maadânapinah jiešnääli já ennuv stuárráábeh vuoiŋâšeh ko maadânapinain muštâleh pyerebeht ovdánâm fiätust tiettui táiđun rähtiđ täävtist já keeđgist tyejipiergâsijd já viärjuid viärjuh lijjii lusis kuurâh novdâttis ákšu já säitti ávhástellii tuuláin miäcástii savannist kuáttoo njomâtteijeid juávhu jesâneh toimii oovtâstpargoost lâi máhđulâš ko sij áppádii sárnuđ stuorruu sárnumkielâ ovdánij viärjuh já tyejipiergâseh puáránii áánsust algâulmuuh piergiiškuottii pyerebeht et pyerebeht kuávluin sij kevttii ellei čeevđijn rahtum káárvuid mattii ávhástâllâđ meiddei tuuláin puovtij lieggiđ koođijd já aassâmkuovđâšmijd kopšâdiđ purrâmâš sehe ääijiđ piäđuid vajâldij eres eennâmoosijd ovdánij algâulmust suullân ihheed tassaaš lijjii viehâ kuheh seegih já kezismuátusiih sij liččii kárvuttum tááláá-áigásáid pihtâsáid te ličij vaigâd iäruttiđ sii onnáá peeivi ulmuin vuoiŋâšeh lijjii kuulmâ kerd stuárráábeh ko vuossâmui madârejijdân tyejipiergâsijd arâhis táálášulmuuh kevttii ađai maadânapinai vuoiŋâšeh rahtii keeđgist muorâst já täävtist anotiiŋgâid sij kuddii stuorrâ-uv elleid kevttii čiiŋâid já sarguu aassâmkuovđâšmijdis seinijd fiijnâ kuuvijd salâsellein muštâleh et sij hävdidii jaamišijd enâmân amas rátuporreeh tegu káránâskuáskim já hyeena purrâđ taid vajâldij eres eennâmoosijd ko fiätus áánsust tot vuáhádui eelliđ ain ovdiist váduhub tiileest lijjii ovdiist-uv čepibeh pivdeeh já áppádii koddeđ joba tallaa ääigi stuárráámusâid elleid tegu mammutijd sij oppii meiddei viljâliđ eennâm já toollâđ käärji vuáháduvvii eelliđ jieškote-uv kuávluin já sijjân šoddii jieijâs kielah já oskolduvah máttááttuvvojii párnáid já nuuvt šoddii sierâlágáneh kulttuureh luvâttâllâm nubástusâin moh ovdedii ulmuu vuáhádume jieijâs pirrâsân a maadânapinah b algâulmuuh c jieŋâääigi iällám táálášulmuuh hahhii raavâd sulâstittii simpansijd nubbe muddo mattii rähtiđ tyejipiergâsijd ihheed tassaaš juáhhojeh viiđâ váldujuávkun ovdeláá uápásmâm tovlái šadoi já ellei elimân iäláneh láá eellim historjá ääigi lappum eennâmpáálust ađai jáámmám suhâjämimân mut uđđâ šlaajah láá ovttuu puáttám sajan eennâmpáálust eellih tááláá ääigi-uv loveh miljovneh iäláánšlaajah iäláneh šaddeh seelâin seelâi vuáđurááhtus lii siämmálágán te tain šaddee iäláneh láá čuuvtij ereshámásiih ovdâmerkkân elefant vuáskun tâi suávi iärrán elleeseelâin nuuvt et šaddoseelâ olgomuu uássin sellâcuozâ alne lii sellâseini sellâšliijvest láá meiddei ruánááčalmeh iäláneh láá juohum ráhtusis vuáđuld viiđâ váldujuávkun šaddoid kuobbâráid elleid algâiälánáid já bakteeráid láá maaŋgâsellâsiih já toh áppádeh ohtiimáin valmâštiđ olssis raavâd juáhhojen lasanemvyevi vuáđuld kyevtin juávkun siemâšaddoid já iđosšaddoid váldujuávhuh já elleeseelâ rááhtus sellâvááimus sellâšlijve sellâseini ruánááčalme sellâcuozzâ sellâvááimus sellâšlijve sellâcuozzâ liäđus láá šaddojuávhuin valjaamusah siemâšaddoin láá kukáh já tondiet toh kočoduvvojeh meiddei kukkášaddon kovjâttuvá ko tiivreh tâi pieggâ jođetteh lieđikoovjâ kukkáást kuukán maŋa lii kukká heđâlmittum puátusin kuukán šaddeh siemâneh moi vievâst šaddo lassaan láá meiddei ovdâmerkkân syeinih já kuácceemuorah main láá uáli uccâ kukáh iä lah kukáh ollágin sajan tain láá iđoskuáđih main šaddeh uáli ennuv siemin iđožiih tâi čääci jođetteh iđosijd main šodâškyeteh uđđâ šadoh láá eres lasseen siähtáleh já sanijááh siähtálij iđoskuáđih láá veerdi keejist iđoskuáđih láá ruškis tiälkkun loostâi vuoluubeln iä nahcii ohtiđ ko toi seelâin iä lah ruánááčalmeh toh ferttejeh haahâđ ravâdis eres vuovijguin kuobbâreh uážžuh raavâd pieđgiimáin jamâ iälánijd kuobbâreh väldih raavâd ellee šaddoin tegu muorâin meccikuobbârij lasseen ovdâmerkkân leeibist šaddee kuoppuuh láá kuobbâreh lasaneh iđosijn maid áimu já čääci jođetteh kavjejeh kukkášaddoid mikroskoopkooveest mikroskoopkooveest lijjii eennâmpáálu vuossâmuuh iäláneh ääigi toh láá jyehi kuávlust enâmist čaasijn já eres iälánijn láá ohtâsellâsiih já nuuvt uceh et uáiná tuše mikroskoopijn bakteereh uážžuh energias pieđgiimáin jamâ iälánijd lasaneh juáhásmáin kyevti uásán kuleh puoh eres ohtâsellâsiih iäláneh tegu čääsist ellee mikroskoopliih luáváttâhelleeh já uccâ ruánáá tiäpuh maaŋgâsellâsiih tiäpuh tegu ellee kupâlâstiäppu láá algâiäláneh algâiäláneh lasaneh juáhásmáin vihkosâd šaddoseelâ já elleeseelâ já čääli kuuvijd seelâ oosijd vihkosâd paldâsii tavlustuv já tievâsmit tom lasaneh uážžuh ravâdis mikroskoopkooveest kyevti juávkun siemâšaddoid já iđosšaddoid ja iđosšadoh iđosijn já ucemusah iäláneh juáhhojeh čielgitávtál ijd ja čielgitävtittemijd láá uáli maaŋgâlágáneh já maaŋgâstuárusiih elleeh láá vuálá miili kukkosiih já stuárráámus ellee čuovjisväälis lii paijeel meetter kukkosâš elleeh láá maaŋgâsellâsiih já iänááš uási tain áppádeh lihâdiđ maajeeldpuátteeh šaddeh tast ko orráás šovâttemsellâ heđâlmit niŋálâs maneseelâ tuvdá ellee ruummâš láá kyehti váldujuávhu čielgitávtáliih já čielgitävtittemeh láá ráhtusis peeleest enâmustáá ovdánâm elleeh lii čielgi mii tuáimá tuuvdâriggen láá kiddâ nelji ryevji láá njomâtteijeeh lodeh kašmârdeijeeh cuábuielleeh já kyeleh já lodeh láá täsiliegâs elleeh ađai toi ruummâšliegâsvuotâ piso čoođâg siämmáážin čielgitávtáliih ađai kašmârdeijeeh cuábuielleeh já kyeleh láá rievdeeliegâs elleeh ruummâšliegâsvuotâ muttuustâl pirrâs mield elleeh spiekâsteh ráhtusis já eelimvuovijdis peeleest uáli čuuvtij nubijnis tain láá jieškote-uvlágáneh tiivreh já mááđuh ellein ij lah tuuvdâriggee ollágin tâi tagarin tuáimá noonâ korrâ čielgitävtittemeh láá rievdeeliegâs elleeh já čielgitävtittemij juávhuh kirahvi njuhčâ kolbâcuábui lihâdeh enâmist táválávt neljijn juolgijn láá soksâmeh moh išedeh ellee toollâđ ruummâšliegâsvuođâs stäđisin šohânâs ovdán niŋálâs kuáhtust já niŋášlâs meiddei njoomât čiivgâid kyevdi tobdosumos jiešnääli lii kirdemnahcâ ovdâryevjih láá spesiaališum suáiján täävtih láá šiervih já vuovdân et lodde ličij nuuvt keppis ko máhđulâš lii šiev syeji kolmâs vuástá mannejeh moonijd main lii korrâ kalkkâkorrâ já läällih taid uđâgâžžân láá hiđes eennâmelleeh láá nelji ryevji tâi toh iä lah ollágin tegu kuovdijn liškeest láá čuomah moh estih čääsi lievlistem já tondiet toh cevzih koške já kume-uv kuávluin mannejeh timmâ nähkikorrâsijd moonijd maid piäiváá liegâsvuotâ láálá čivgân láá kyevdih tažâligeh kolbâcuobbuuh já krokodileh kuávžur lihâdeh neljijn juolgijn nuuvt enâmist ko čääsist-uv liške lii laavtâs ko toh vyeiŋih sehe kiäppáiguin mut meiddei liškijn kođeh čáácán kost niŋálâs monnim já orráás heđâlmittám meeinih ovdáneh ovdán suoksâ já tast rävis cuábui láá čäcielleeh moh vyeijih vepsijguin já čuávjiveepsih láá toi parâliih ryevjih liškeest láá čuomah láá algâlumoseh čielgitávtáliih lasaneh kuđâmáin niŋálâs kođá čáácán meeinijd maid ores heđâlmit kuopsâinis uási maailm ellein láá čielgitävtittemeh ellei šlajâmeerees peeleest stuárráámusah juávhuh láá lođâsjuálgásiih šlieđâelleeh já jieškote-uvlágáneh mááđuh lii eenâbloho puohâin eennâmpáálu ellein korrâ syeijee toi ruummâš já meiddei juolgijd sojeh lođđâsij pehti puátá nomâttâs lođâsjuálgásiih uási lođâsjuálgásijn láá jieškote-uvlágáneeh tiivreh main enâmustáá láá jyehilágáneh koppákuorijááh já piäivááloddááh kuleh meiddei evnielleeh já rapuelleeh main tuubdah aainâs rapu eellih čaasijn já enâmist lummorapu ryebbicuábui koppákuorijâš kieddihurgee lekkâkyeli lapsemáátu skuáppu lii nubbe stuorrâ čielgitävtittemij juávkku šlieđâellein tegu skáálžuin já skuápuin lii noonâ korrâ mon syejeest toh eellih šlieđâelleeh láá ripoh já meerâin ellee lekkâkyeleh eellih enâmustáá čaasijn láá uáli maaŋgâlágáneh ige tain lah ollágin tuuvdâriggee eellih čaasijn já enâmist tain tuáimih pieđgejeijen eennâmvuáđust tain láá lapsemááđuh ohtsijd lii čuávvoo ellei lassaanmist a kyeleh já cuobbuuh b kašmârdeijeeh já lodeh siijđoi kuuvijn ucemustáá kyehti ovdâmeerhâ čuávvoo elleejuávhoid čielgitávtálijd já čielgitävtittemijd lodeh kašmârdeijeeh cuábuielleeh já kyeleh lii lođâsjuálgásiih moh láá eres lasseen tiivreh evnielleeh já rapuelleeh a eellim šoodâi já ovdánij kuhes aaigijd b vuossâmuuh elleeh lijjii ráhtusis peeleest verdittijn maŋeláá ovdánâm elleid kuuvijd elleid a tuše enâmist ellee elleejuávhuid b tuše čääsist ellee elleejuávhuid c elleejuávhuid moh eellih nuuvt enâmist ko čääsist a nelji čielgitävtittemes ellee b nelji čielgitávtálâš ellee magareh ráhtusnubástusah tábáhtuvvii a vuoiŋâšijn b kieđâin ko madâriäččám ovdánii maadâapinain táálášolmožin kiđđâ já keesi šoddâdeh šaddokäärdist láá ávháliih šaddokäärdist šaddokäärdist kukáh hokâtteleh mietâmiäđušijnijd já miäđušijnijd liäđđuh algâkeesi láá peerâtáálui šiljoi pivnohis čiŋŋâ- já ävkkišadoh loopâst šiärrájeh muorâkaardijn oomeenmuorah ko tain láá tievâ vielgis opsijdeijee kukáh šiev oomeenšaddo lii kiddâ liäđđumääigi šooŋâin já kukkáid kavjejeijee tiivrijn lii lieggâ šoŋŋâ te miäđušijneh já mietâmiäđušijneh hurijdeh kukkáin ucâmin mieđâ toh sirdeh lieđikoovjâ kukkáást nuubán ađai kavjejeh puátusin šadda kukkáást heeđâlm liäđđum ääigi láá čuáskimeh já arveh te tiivreh iä lah talle joođoost šadda hyenes oomeenšaddo lii šaddošlaajâ mast láá ovdedum iivnes já máávus peeleest maaŋgah sierâlágán šlajâstuvah láá ovdâmerkkân ruopsiskaaneel já šerisvielgâd kukáh tarbâšeh lieđikoovjâ eres šlajâstuvâi kukkáin vâi toid šodâččii omeneh oomeenkaardijn šoddâduvvojeh maaŋgah jieškote-uv oomeenšlajâstuvah iä miänástuu já muorah pyehtih vahaduđ korrâ puolâšijn maadâoosijn šoddâduvvojeh oomeen lasseen luumuh kirsikah já pääryneh pilletiivreh já taavdah vahaduteh omenijd lii oomeen táválumos stäjideijee pihlejâžân lii šoddâmin hyenes šaddo te muocâ mannee oomeen čorohái asan poreh omenân ruássud tuárrást jottee uccâ ruškis ráigáid suoksâ porá stuorrâ já njuálgu rääigi oomeen asseest heeđâlm váimusân taavdah já stäjideijeeh pihlejâšmyerjimuocâ muumiotavdâ šaddoširrâ oomeenpiäivááloddááš tot porá oomeen siemânijd väldideh távjá heeđâlmmuorâid já njameh loostâin kolgos hito já loostah kovrâgeh já muumiotavdâ láá oomeen vahaduttee kuobârtaavdah itoseh tálvásteleh muorâin kočâdâm loostâin itoseh levâneh puáttee keesi piegâ mield omenáid kuobârsááiguh pilledeh läddee oomeen ruškâdin ige tot lah innig purâttettee heđâlmijd kalga nuurrâđ huolâlávt já puáldiđ tâi hävdidiđ jieŋâlâsân enâmân muorjijn lii ennuv lii älkkee tipšođ já toh láá šaddaaš myerjimiestuuh já čapisjiereeh kiävttoo saapij já lihcâsij rähtimân čapis muorjijn lii eenâb ko appelsinist lii viehâvis smakkâ já haajâ kiävttojeh siäiluttuvâi njadosin vađukkâš lii ovdedum luánduviđá vađukkáin lii njaalgâ säppi- já hillomyerji šlajâstuvâi myerjih láá čuuvtij stuárráábeh mut siämmást čáccáábeh ko meccivađukkáá myerjih kulá muorâkaardij uđđâsumosáid puáđuláid myerjih láá stuárráábeh ko sare myerjih mut máávus peleest läivibeh muorâkäärdi muorâid já miestuid heđâlmijn tâi muorjijn rahtum pyevtittâsâid leppeđ kiävttám tuu pääihist oomeen a tivrestäjideijeid b kuobârtaavdâid heeđâlmmuorâid já miestuid luhostuumeest kirde kolmâ- já arvešoŋŋân lii ennuv lii päikkiellee lii áinoo tivre mii tuálloo päikkiellen lii stuorrâ merhâšume mieđâ pyevtitteijen mut vala-uv ávháluboh toh láá muorâkäärdi muorâi já miestui kukái kavjejeijen ivnáás kukáh hokâtteleh mietâmiäđušijnijd viežžâđ mieđâ fievrideh kukkáin nuurrâm amnâs väätist kuátán já valmâšteh tast mieđâ tälviravâdin mietâšadoh láá vielgisristâ vađukkâš kievânjuolâs hiävuštoonâs já rypsi noreh kukkáin meiddei lieđikoovjâ suovsâi ravâdin lii siärvádâhtivre eellih loveh tuhátteh mietâmiäđušijneh uási tain láá pargeeh moh láá lasanemnavcâttis niŋálâsah cuovkkim maŋa toh aaitârtškyeteh kuáđi čurgâdvuođâst suovsâi tipšoost já piemmâmist huksejeh kuátán meiddei kennoid piälušteh kuáđi já noreh raavâd kevttih mirkkânáálus tuše talle ko láá atâštum jäämmih čuoggim maŋa ko náálu luovvân já páácá čuoggimsajan eellimahe muttuustâl kyevtist kuuđâ mánuppajan áinoo kunâgâtâr lii lasanemnavcâlâš niŋálâs mon pargon lii maajeeldpuáttei kuáđi kennotuálbusist toppum mietâkenno pargee ávus mietâkenno kunâgâtâr kuhnur lovdum suoksâkenno lieđikovjâkenoh pargomietâmiäđušijn piämmá suovsâ pargomietâmiäđušijn huksee keno kunâgâtârkenno pargomietâmiäđušijn puáhtá lieđikoovjâ kuátán monnjâjuolgijdis vievâst vahtâmietâmiäđušijneh lekkum suoksâkenoh lii luptim kuáđist kennotuálbus mast láá mietâmiäđušijneh já mietâ šoddâdem puáhtá eelliđ joba vittâ ivá ađai kuhnurij pargon lii tuše kunâgâtâr heđâlmittem h lasaneh tuákástâlmáin kuáđist láá suullân miäđušijnid stuáru koskâkeesi suullân viiđâkiärdásâžžân já kuáđist álgá leđe äätis mietâ já lieđikovjâ lii valjeest finniimist te mietâmiđđušijnij ohtsâkodde juáhás kuáđi pargeeh huksejeh sierânâs ennikennoid main šoddâduvvojeh kunâgâtâr monnim já heđâlmittum moonijn uđđâ kunâgâtâreh kunâgâtâr vuálgá kuáđist pargeejuávhoin já kuhnurijguin hejâkirdemân maŋa kunâgâtâr vuáđđud uđđâ kuáđi mut kuhnureh jäämmih nuorâ kunâgâtâr páácá puáris kuátán ko lii vistig koddám eres korâidis cuovkkim kunâgâtârijd mietâmiäđušijneh tálvásteleh kođijnis ko šooŋah čuáskuškyeteh já mieđâ pyevtitteijee kukáh kiäppánškyeteh te mietâmiäđušijneh kiäsádeteh kuátán já čokkâneh kunâgâtâr pirrâ pállun finnejeh lieggâs áigá tuárgástitmáin suájáidis lieggâdmân toh uážžuh mieđâst mietâmiäđušijntipšoo piäjá kuátán sukkârlaagâ mieđâ sajan maid sun lii nuurrâm meddâl já miäđušijn iävá vuorkkii mieđâ lii mieđâmiäđušijnist seegip já sovsâttemes fiskisčapis čuággootivre niŋálâs puáhtá čuoggiđ maŋgii maŋaluvâi allergisâš olmooš taarbâš tállán vyestitalkkâs poreh eres lasseen eres tiivrijd já šadoi kolgosijd tuáimih siämmáánáál meiddei kukái kavjejeijen lii táválâš šaddokäärdist čohčuv muorjij já omeniij ladâdijn muorâkärdijuhlij njaalgâ juhâmušah hokâtteleh távjá viäpsáid tuše kunâgâtâr tálvástâl já eres viäpsáh jäämmih čohčâpuolâšij ääigi lii viäpsáid já mietâmiäđušijnijd verdittijn kuolgiis pagge sáttá hurijdid tiätuäŋgirin mii pirrâ mut tom ij taarbâš poollâđ ko tot čyeggee tuše atâštum tiileest lii tehálâš kukái kavjejeijee náálá tuše kunâgâtâr tálvástâl magarijd sierâlágán pargoid pargomietâmiäđušijneh pargeh lii a kunâgâtâr já b kuhnur pargo tuubdah miäđušijn mietâmiäđušijn já viäpsá pyevtitteh mieđâ kunâgâtâr já kuhnureh energia mieđâst já muoldâg kuáivuv raaigijd láá maaŋgah muldemátušlaajah lii joba seenti kukkosâš lapsemáátu láá eenâmtussim áámmátliih lihâdeh purâmáin muuldán rääigi já paškemáin tom jieijâs tuáhá mákkojeh eennâm vyelni sevŋâdâsâst já lahtâsist vyeiŋih liškijnis et iŋádâh lii toid uáli varâlâš rášuarve tiävdá čassijn mááđui jodáttuvâid toh ferttejeh puáttiđ eennâm oolâ vuoiŋâđ tálvástâl jieŋâlâsâst jiäŋŋum eennâm vyelni ađai tuálu vyelni lii tehálâš eennâm häblejeijee muldemááđust lii jieijâs jođáttâhviärmádâh mii puáhtá olleeđ kuulmâ meetter jieŋâsân viäžžá eennâm alne šaddoraavâd mon tot tuálvu raigijdsis smävvee šaddopasâttâs já pieđgee tom šaddoid tohálâžžân raavâdamnâsin tot lii-uv pieđgejeijee jottemraaigij mield piäsá áimu já čääci jieŋâlâsân eennâm siisâ lapsemáátu lii ávhálâš lii meiddei maŋgáid muorâkäärdi elleid tehálâš raavâd porá lapsemáá đuid ađai kontijâš kulá tivreporreid ij lah eennâm alne livkkáástellee jutteseelgi hyelkki lii táválâš já uáiná kuittâg harvii ko čuovviis ääigi tot pisottâl eennâmvuálážijn raigijnis tot kuittâg liihâd meiddei eennâm alne válduášálâš ravâdin láá lapsemááđuh tot porá peeivist pelnub keerdi jieijâs tiädu verd já vyerkkee eennâmvulážáid raigijdsis hyenes aaigij várás porá meiddei rippoid tiivrijd já toi suovsâid päänih iä heivii šaddoraavâd purâmân et tot ij vahadut šadoi ruottâsijd lii kiksen muorâkárdárân iälust eennâm vyelni iteh arven eennâm oolâ toin lain et tot tuššâd eennâm häblejeijee lapsemááđuid kuáivumáin raaigijd já luptiimáin muldeleejijd eennâm oolâ jođáttuv njälmiräigi lii uccâ muldeleje kuávdoo já lejeh láá táválávt maŋaluvâi lii nube tááhust ävkki ko tot tuššâd pilletiivrij suovsâid já rippoid muorâkäärdist lii vuáhádum kuáivumân puáhtá nabdeđ ellee kuáivummašinin ovdâjyelgih láá šoddâm stuorrâ kuáivulágán kuáivumjyelgin main láá kuhes nurssáás koozah ruumâš kossâ čeve já čuhâlis uáivi heivejeh pyereest mulde uigâmân raaigijn ränisčapis uánihis ciägu kuolgâkerdi addel máhđulâšvuođâ lihâdiđ raaigijn oovdâs já máŋás iä lah olgopeeljih ollágin já tast láá siemin čalmaah soksâmij syejeest lii hyenes uáinu ovdâjyelgih heivejeh pyereest kuáivumân jođáttâhviärmádâh räigi muldeleje kuávdoo kuáti pivdoräigi mááđuh purrâmâšvuárhást maht muoldâg lii vuáhádum eelliđ eennâm vyelni aavhijd lapsemááđust lii suvlejeh eennâm sijđo lapsemááđu luppi päävir lapsemáátu luupijn lapsemááđu segmeentâid áŋálduvâid saatuul sehe tom mast iärut ovdiikeeji monnjâkeejist tutkâmušâi puátusijn kove mast láá čielgejeijee teevstah vijvám a lapsemááđu pááppár oolâ já čääli tâi sáárgu vihkosâd maht máátu liihâd kuulah skooččân mast tot puátá b mon kukke máátu lii ko tot lii kuhemus já uáinihumos muddoost linnáht mááđu čuurmâ siisâ vahâgit mááđu tábáhtuvá kirkes lummolamppu pennâ a mááđu lummolamppuin tábáhtuvá b mááđu váruvávt pennâkeijijn já kiärdu iskos motomijd keerdijd tábáhtuvá muldemátuterraario stuorrâsiähá lasâlitte aluminfolio tâi čapis pááppár mulde čunnuid muldemááđuid šadoi loostâid sino já sierâlágán purrâmâšveerkijd lite kerdijmield muldijn já čunnuin já pieijâđ pajemužžân loostâid sino já purrâmâšveerkijd liitán motomijd muldemááđuid lite aluminfolioin tâi pápáráin lite muldekeerdi muádi peeivi kooskâi lahtâsin suullân mánuppaje keččin siävŋuiditteepááppár lite pirrâ meddâl a mááđuh láá porgâm eennâmkerdijd b toh láá purrâm lii tälviv-uv ruškâd povdiihánnáá kyesih lii muorâkäärdi jursseid muldesäpligáid já jutteselgijd korrâ äigi puolâš muotâ häittid lihâdem já raavâd lii vääni pisotteleh muottuu vyelni tälvikođijnis já vyelgih joton tuše raavâd uuccâđ sirdâšuveh šiljopirrâsáid já olgovistijd uuccâđ ulmuu aldasijn purrâmâš já syeije poreh muorâi já miestui viäddáid já koorâ puávtáččij jurdeđ rottán ko tot lii masa rotá matsâš tom iärut siemin piäljái moh láá soovsâkeerdi siste já uánihissiähá seeibi vuáđuld lii ruškisräänis motomin masa čappâd iälust lahtâ niijtoin lii šaddoporree ruošânjuámmileh kištodeh kiđđuv raavijn já riddoin ton ravâdin láá jävrihuášši jävriruáhu já sierâlágáneh syeinih čäcisäplig sirdâšuvá koške enâmân eres lasseen muorâkardijd tot kuáivu raaigijd enâmân tot oigá mulde eennâm oolâ leeijin jotteemräigi lii leje roobdâst puáhtá tovâttiđ stuorrâ vahâgijd muorâkaardijn nurâmáin potákijd porkkanijd já eres ruotâsšaddoid raigijdsis täälvi várás vyerkkejum purrâmâš nohá koskân já talle čäcisäplig porá muorâi já miestui viäddáid ääigi tot puáhtá pillediđ luvijmield heeđâlmmuorâid lii čäcisäplig hyelkki já muorâkárdár hirmos liihâd tälviv muottui kuáivum tunnelijdis mield já porá muorâi já miestui koorâ muottuu vyelni muotâ suddá te oomeenmuorâi já miestui päljisin jursum ruŋgoh já uávsih iteh vahâgijd puáhtá velttiđ suoijiimáin ruŋgoid lastiksuojijn lii táválâš muorâstuvâin já muorâkaardijn lii puáttám maadânuorttiist iäskán majemuu čyeđe ive ääigi lii táválâš ja mákkoo aassâmviäsui aldasijn muorâkaardijn muorâstuvâin já piälduin lii njuámmilist ucánjáhháá stuárráb já tast láá kuhebeh peeljih ko njuámmil lii ruošânjuámmil ube ive ränisruškâd liihâd siävŋus syejeest ruošânjuámmil porá iänáážin syeinišaddoid tegu apila já sino vuálgá uuccâđ raavâd ehidist iho já iiđeedsiävŋusist tot huttáá siijvost šadolâšvuođâ syejeest tot porá muorâi koorâ já tooijâl miestui oovsijd tot puáhtá tovâttiđ vaahâg šaddokäärdist puáhtá estiđ áiđumáin sraŋgâviermijn heeđâlmmuorâi madduid haavvâr já piäiváárääsi siemânij faallâm keeppid vahâgijd ruošânjuámmil ij määti harriđ monnjâjuolgijdis njuámmil náálá muotâkamâgin tot ij mielâstis liihâd luátku muottust jotteem muottust lii hiđes já tondiet tot lii älkkees saalâs piäđoid čuovviis puudâid ruošânjuámmil viättá muottui kuáivum piäjustis ores ruošânjuámmileh čokkâneh oohtân čurmâdeteh koskânis já čiehčih nubijdis ko kištodeh niŋálâsâi mielâstumvuođâst ij huksii sraŋgâviermi lastik ruošânjuámmil muldesäplig čäcisäplig stäjideijeeh kuáđi pic niŋálâs čivgá kyevtist niälján čiivgâ šadolâšvuođâ syejeest lii lieggâ soovsâturkkâ já toh áppádeh lihâdiđ tállán šoddâm maŋa canccoh jieškote-uv sajasis amas piäđuh kavnâđ ubâ čivgâčurruu ohtân iä älkkeht huámmáš sajestis huttájeijee čiivgâ iälá jyehi čiivgâ lunne ohtii peeivist njoomâtmin kaavnah ruošânjuámmil čiivgâ suoinâlmâsâst tot ij lah uárbis lassaan jotelávt ruošânjuámmilist láá kyehti čivgâčurruu ivveest mut motomin joba nelji-uv lii šiev syeji-ivne tälviv lii ucceeb ko ruošânjuámmil tuubdah rotá já čäcisäplig tuubdah ruošânjuámmil já njuámmil ellei toohâm vahâgijd puáhtá estiđ muorâkäärdist já miestui viäddáid miestui ruŋgoid já oovsijd muottuu vyelni koorâ já oovsijd fáálá luddijd piervâlsoojijd já raavâd lodeh láá vuáhádum eelliđ aasâmviäsui akdasijn tuáivutteh taid tiervâpuáttám heŋgiimáin piervâlvuovdâid šiljomuoráid pyehtih ilo viizârdmáin muččâdávt já toi livkkáás pargeldem lii hävski čuávvuđ já muorâkäärdi čiŋŋâ- ja myerjimiestui syejeest láá toid fálusist valjeest piervâlsajeh finnim-uv lii torvejum ko liäđđoo šaddokäärdist hurijdeh tiivreh mááđuh maškârdeh enâmist já myerji- já heeđâlmšaddo láddá keesi ääigi lii tuáddum ulmuid lii uápis lodde kaavpugist ko tot pessee muorâkaardijn já muorâstuvâin luudijn pääccih aainâs šiev pihlejâšmyerji-iivij tálvástâllâđ šiljopirrâsáid čapisrástágáá mučis melankolilâš já huilunálásâš vizârdem puáhtá kuullâđ jo uđđâive-kuovâmáánu iđedijn piervâl lii enâmist tâi miestâmaddust joba muorâleejeest pyehtih leđe kulmâ-uv piäsáduv keesi ääigi láálá moonijd já kuábáš-uv vaahim piämmá uđâgáid porá mááđuid skuápuid tiivrijd siemânijd já muorjijd čapisrástágâš herskustâl čohčuv pihlejâšmuorjijguin piälušteh oovtâst piervâlijdis uđâgeh uážžuh suoksâpurrâmâš pessee ohtsâškodden ij lah pegâlmâs viizârdmis ige mučis olgohäämis peeleest lode nommâ-uv tom muštâl lii tot räänis já jiänáttâllâmgin ij pyevti kočodiđ viizârdmân rástágái náálá liihâd ränisrástágâš-uv enâmist njuškomáin kirdem lii párulágán värrejeh máddáábel roovvâdmáánust pihlejâšmyerjih láá valjeest toh sättih ájáttâllâđ kidâ talvâm räi já ko pihlejâšmyerjih noheh te motomeh lodeh pääccih šiljoid vuordâččiđ kiiđâ puáttim ravâdin láá mááđuh tiivreh ripoh já myerjih keččâleh estiđ ränisrástágáá tovâttem myerjimiestâvahâgijd loddepaldanâsâiguin já viermijguin njaajâst já suoinijn rahtum piervâl lii távjá peesi kuosâ tâi suávi uáksisyereest láálá moonijd muáddi oho já ko uđâgááh láá cuovkkim korâidis te vanhimeh piemmâv taid vistig piervâlist ja tast maŋa vala piervâl ulguubeln já ores kiirjâgloddááš piervâvuovdâ pellâst pessejeh ohtsâškodden ko piervâlijd moh láá aldaluvâi lii älkkee piäluštiđ oovtâst vuorâččâs lädikuávskâ tâi välli aldanškuát álgá korrâ já jienniis áimutaištâlem pelkkee ränisrástágâštuákki skuvgááttâlškuát vajalii já kočâttâl poškâpoomijd ko vuájálit pokkiidettee kiäinusis lii šiljovuovdâi oskolâš ässee máccá cuáŋuimáánust já ores aalgât viššâlis vizârdem väljee piervâlsaijeen vuágu tâi vuovdâ čapisvielgis ores puáhtá riemmâđ pessimhommáid kuovttijn niŋálâssáin vuossâmuš pelikyeimi monniiškuát sáttá ores sirdâšuđ váhá olgoláá hokâttâllâđ uđđâ pelikyeimi taatkis riämá monniđ máccá ores vuossâmuu niŋálâs iššeen piemmâđ uđâgáid vanhimeh pivdev uđâgáid tiivrijd já eevnijd nuuvt kuhe et uđâgááh nähcejeh kirdeliđ piervâlist kiirjâgloddáášniŋálâs iärut maaŋgâin eres ruškis uccâloddáin vielgis suájákovvoos vuáđuld čapis suájást lii siämmálágán vielgis kovos lii tivreporree segis já čuhâlis njune varrimmätki álgá čohčâmáánust vizârden ciilijd muorâkierrust lii älkkee tubdâđ iivnes vuáđuld lii pyeidicissáá náálá fiskis čuávjipeeli mut uáivičokke suájáh já poođâš láá mučis čuovjâdeh lii čuuvtij ucceeb ko pyeidicissááš já fiijnâ čuovjiscissáá lii uápis vuovdâloddááš väldid piervâlvuovdâ ovdil kesiludij puáttim ko tot tálvástâl tom uáiná stávrumin uáksikeejijn uáivi vuáluskulij puurâdmin piemmâmin vala čalmettis uáđâgáid pyehtih leđe kyehti piäsáduv keesist mannee vuovdân tâi muorâvuágun siähtálijguin skođâstum piervâlân manneed piemmâv uđâgáid kulmâ oho poreh tiivrijd eevnijd umolijd já muorjijd monnii lovo luudijn tom parâsâd miäruštâl maid luudijd uáivildâh pargoid viihkon monnii lovo luudijn oppâkirjeest tiäđu lode eellimvuovijn já ravâdist tuáddum ulmuid luddijd syeije já raavâd pessejeh aldaluvâi já piälušteteh oovtâst sijđo nuurrâm šadđoid ko toh liäđđuh šaddoid tobdá pyeremustáá kukkáin ucebijd šaddoid ruottâsijdiskuin šaddoin kannat väldiđ oosijd main láá loostah já kukáh čuágáldâh sárgumpápárist aaviseh storgâ pahvi tâi tuálbus lusis kirjeh sárgumpápáreh lijmepááppár já mappi šaddoid čurgâdávt aavisij kooskân et šado loostah tâi lieđikoostah iä toijuu pápárijd šadoidiskuin kyevti storgâ paahvi kooskân já piejâ toi oolâ tiäddum om lusis kiirjijd šadoh láá kuškâm te kiddii taid lijmepápáráin sárgumpápárân pááppár vyeliroobdân šado noomâ nuurrâmpeeivi já päikkikode šoddâmsaje já norree noomâ šaddoaarkâid maapin čuágáldâh kontaktlastik vyelni kartoŋk kontaktlastik kartoŋkân šado noomâ nuurrâmpeeivi já päikkikode šoddâmsaje já norree noomâ kontaktlastikist pitá mii olá seenti kartoŋg roobdâi paijeel lastik peevdi oolâ lijmepeeli pajaskulij šado čurgâdávt lijmeasan kukká vuáluskulij kartoŋkaarkâ lastikân já jurgâl lastik roobdâid aarkâ tuáhá olášuttiđ šadoi nuurrâm meiddei kuvviimáin puávtáh väldiđ tuše šiev digitaalkamerain ij pyevti kevttiđ taan uáivilân olssâd nommâkoortâ mast uáinoo tuu nommâ luokka já peivimeeri kaavnah šado mon halijdâh kuvviđ te stellii nommâkolbâd ton paaldân šaddoin tärhis kuuvijd main uáinojeh čielgâsávt loostah verdi já kukáh väldiđ siämmáá šaddoost maaŋgâid kuuvijd et kamerad peividem lii riehtâ já et tot šadda kován uáinusân kuvijdâd cd-skiärun skiäru lookán noomâd lahteđ fáárun siskáldâsluvâttâllâm kovvejum šlaajâin čuovjiscissááš kiirjâgloddááš pyeidicissááš čapisrástágâš laavlârástágâš ränisrástágâš kove já suogârdâl kooveest a tiivrijd b luudijd c njomâtteijee d šaddoid ellee čummiittâm muldelejeh láá šaddokäärdist heeđâlmmuorâi rungoh láá syeijejum lastikkáin já sraŋgâviermijn moh muorâkäärdi heđâlmeh já myerjih šoddâduvvojeh a láá mietâmiäđušijnohtsâškode jesâneh b láá mietâmiäđušijnohtsâškode jesânij pargoh mietâmiäđušijneh láá ávháliih lapsemááđuh tussejeh eennâm muoldâg já muštâl maht tot lii vuáhádum eelliđ eennâm vyelni elleeh tovâtteh vahâgijd šaddokäärdist oovtâ muorâkäärdi stäjideijee já muštâl maid vahâgijd tot toovvât muorâkäärdi šaddoid puávtáh miäruštâllâđ et ränisrástágâš lii ohtsâškoddelodde kárttá merâtääsist meetterid pajoseh vuáládâh vuoluubeln merâtääsist meetterid uáivikaavpug kárttá kočoduvvoo vuálá käävci okkosii ulmuu mudo lii ive čáccáámus äigi kuás saavaan šadolâšvuotâ ruánnáá lii eennâm vyelni šaddee veerdi uási mon vievâst šaddo tálvástâl já lassaan láá jamâ iälánijn siäilum pasattâsah lii voorâ ruopsisseelâi ryevdinallii ovtâstâh mii čana haapi láá luohčâmlágáneh ovdâpäänih lii savannist ive koškásumos äigi kuás elleeh kärttih vajâldiđ raavâd já čääsi maajeeld lii šaddoporree tâi piätu tábáhtuvvee hämimolsom sulâstit ráávvás mut lii ucceeb já ige nahcii kirdeđ lii kuárŋoošaddo s lii kuávlu mast láá siämmáásulâsiih liegâsvuođâtileh lii čielgi uánihis táhtáás uási lii kyevti täävti koskâsâš lahtos mii addel taavtij kooskân máhđulâšvuođâ lihâdiđ lii källei já keeđgij murânem mii šadda liegâsvuođâtile muttuustâlmist lii riidon juuvâ kulgâmsajan njeeššist šoddâm kuávlu lii uccáá ráhtulâšvuotâ perruin láá ennuv párnááh aalmugist lii hiäjus škovlim já raavâd pyevtittuvvoo liijgás uccáá lii rátu- tâi suándiporree lii stuorrâ eennâmtáálu mast viljâluvvojeh tuálvumšadoh lii ruánáá šaddo lii vuávdán karsum uccâ piälduš mii viljâluvvoo mottoom ive ääigi lii algâčuolmâst ovdánâm ohtâgâs mon iänááš orgaaneh láá jo ovdánâm uáivild šoŋŋâduv lieggânem mii šadda iänááš ááimun peessâm čiđđâdioksidist láppoo ko ton majemuš ohtâgâs jáámá hämimolsom mudo láá mane suoksâ skuáppu já räävis lii šaddo mii šadda nube šado alne já váldá čääsi arvečääsist já raavâdamnâsijd jamâ amnâstuvâst mii lii oovsij alne lii äävi vijđánem ovdâmerkkân käärji lijge korrâ kuáđuttem keežild njargâeennâm puáđu njargâeennâm suolluuh es pajoseh ääldis njargâeennâm njargâeennâm uáli káártá usâttâh njargâeennâm njargâeennâm kaanaal njargâeennâm njargâeennâm njargâeennâm taavaapiälááš näpikiärdu Åland káártá usâttâh s puáđu es väldimeerâ suolluuh jorgáldâskiärdu demokraatlâš täsiväldi ääldis ääpi ääpi juuhâ peeivitäsideijee jorgáldâskiärdu njargâeennâm uáli koržeh káártá usâttâh suolluuh ääpi njargâeennâm meerâ suolluuh pajoseh hävdi njargâeennâm suolluuh suolluuh eennâm meerâ maadânääpi hävdi eennâm suolluuh ääpi suolluuh hävdi njargâeennâm jäävrih meerâ pajoseh suolluuh suolluuh vuoigâdvuođah futureimagebank.com já ry biologia já eennâmtiätu eennâmpáálust lii áinoošlajâsâš biologia já eennâmtiätu kirjeráiđu tuálvu lohhee fiäránistiđ maailm ulmui ellei já šadoi luusâ suogârdâlloo et maht olmooš lii vuáhádum eelliđ jieškote-uv kuávluin eennâmpáálu já maht ulmuu tooimah láá vaikuttâm eennâmpáálu luándun biologia já eennâmtiätu kirjeest fiäránistem álgá oppáin niijto iälánijn maŋa uápásmup maailm já eromâšávt šadolâšvuotân já elleid oppâkirje pargokirje pargokirje vástádâsah máttáátteijee kirje biologia já eennâmtiätu äššigâšpalvâlem asiakaspalvelu@otava.fi teddilâs já já ráiđuolgoldâshäämi já kove s já vuoigâdvuođah kuvapalvelu lii pargokirje lii syeijejum rähteevuoigâdvuođâlavváin kirje ij uážu čuovâkopijistiđ ollágin kirje tâi ton uási digitaallâš kopijistem tâi rievdâdâllâm lii aainâs kieldum addel ry www kopiosto fi kevttei pargokirje lohtâs biologia já eennâmtiätu oppâkiirján lii šiev išeniävvu ko luuvah biologia já eennâmtiäđu vievâst puávtáh heiviittiđ ti đuidâd vijđediđ jiejâd mättim já oppâđ pyerebeht láá pargopitáh moi vievâst kiärduh oppâmâd sehe hárjuttâlah tiäđu uuccâm já muuštončälimij toohâm pargopittáin väätih tust suogârdâllâm juurdâpuátusij toohâm já oppum aašij heiviittem taid jookeerpargopittán maid tuubdah taam logost paje nohá tiäđuidâd já táiđuidâd uásán vievâst uáináh maid lah oppâm já maid aašijd kolgâččij vala hárjuttâllâđ tunjin hitruus puudâid biologia já eennâmtiäđu kirjijn niijtost lii čuovâdis šoddâmsaje mákkojeh niijtost já stuorrâ syeiniaččin niijto musijkkáreh syeijee assaas panssar já liivkâs suoinâlmâsâst uássin maailm lii eennâmtiäđu oppâm tehálumos išeniävvu ase lii iänááš uásild čääsi vyelni lii uási nannaam vaikut šoŋŋâdâhân láá vittâ sierâlágán šadolâšvuođâkuávlu elleeh lii suáluiriijkâ uulât kuávdoo láá káátust lii njargâenâmist lii maailm stuárráámus riijkâ aavijn savannijn já arvevuovdijn eennâmpáálust juáhás epitásásávt lii ivnáás eennâmuási eellimtile lii koorâs lii äpiriijkâ lii tegu stuorrâ elleikärdi mučis luándu hokâttâl mađhâšeijeid syelimâs ruánáá maailm demokraatlâš täsiväldi lii arvevyevdiriijkâ ellee lii olmooš láá ulmuu tuuvdâriggee lii taavtij já teekij oovtâstpargo purrâmâš tuálá oornigist tussee purrâmâš vorrâ jotá organiismâst lii automaatlâš supertiätumaašin jođetteh tiäđu olesolmožin šoddâm ulmuu eellim vuálgá joton ovdánem lijjii jieijâs ääigi uáiváámusah lijjii vuáhádum kolmâsân lii vuálgus juáhhojeh viiđâ váldujuávkun juáhhojeh čielgitávtálâš já čielgitävtittemes juávhoid kiđđâ já keesi liäđđuh algâkeesi lii päikkiellee já muoldâg kuáivuv raaigijd povdiihánnáá kyesih fáálá luddijd pessimsoojijd já raavâd lii čuovâdis šoddâmsaje a já ivnii kiedi šaddoid oppâkirje kove s b já ivnii vorâs niijto šaddoid vorâs niijto já kiedi šaddoid a stuáruduv b loostâi stuáruduv c mast iäruh šaddeh koverááiđu vievâst maht vyevdi lii muttum nijtton vyevdi nijtto mákkojeh čuovâdis soojijn šoddâmsoojijd a b c d loovást vuovâs saanijd celkkuid eennâmverdi maaŋgâihásiih siemâneh oovtâihásiih liäđđuh siemâneh jäämih siemânist a nijttošadoh láá eennâmvuáláá veerdi uási tálvástâl šaddoid šaddeh ennuv main šadoh meiddei lasaneh b nijttošadoh láá ubâ keesi já valmâšteh ennuv ääigi toh mut tálvásteleh uđđâ šaddo šodâškuát lihâdeijee ličij pyeri mättiđ suoijiidâttâđ puuŋki käskimist a suoijiih jieijâd puuŋki käskimist b ličij pyeri porgâđ nijttomohe maŋa c liškeest lii puŋkki maid poorgah mákkojeh niijtost kuuvijd symmetrisâžžân já ivnii piäivááloddáid kuuvij já maali mield nieidiipiäivááloddááš siireenhurgee a piäivááloddáášjuávhuid sárgáid já b jiešvuođâid rievtis piäivááloddáid segis roppâ šelisivnásâš kuolgii kubdâ suájáh kossâ roppâ uccáá iivneh piäivááloddááh iä kirde čuáskimis já pieggiis šooŋâ kován piäivááloddáá tievâslii hämimolsom jieškote-uv muddoid käskeepiäivááloddááš mannee käskee lostáid a aavhijd piäivááloddáid lii šaddoin b aavhijd šaddoin lii piäivááloddáid čujotteh jieškote-uv piäivááloddáá tobdomeerhâid ijjâpiäivááloddáid panneeh hurgeeh ijjâgááh mittáreh láppojeh ko niijtoh mecciluveh parâinâd maht piäivááloddáid puávtáččij piäluštiđ kolbáid časkoscelkkuid piäivááloddái peeleest já stuorrâ syeiniaččin niijto musijkkáreh a tiivrijd b sárgáid pyeremusâid tobdomeerhâid a kuuvijd kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom muddoid b muddoid syeiniaččin hämimolsomist váilu verdittijn piäivááloddáá hämimolsomân a syeiniaččin já stuorrâ syeiniaččin rievtis ravâdân b tiivre puotâ sääni piätu tâi šaddoporree kove maht a syeiniaččin já b stuorrâ syeiniaččin šiirrân šadda a b syeiniaččin- já stuorrâ syeiniaččinoráseh širijdeh vâi stuorrâ syeiniaččin syeiniaččin stuorrâ syeiniaččin kuhes tobdočuárvih soodâst piähá já kuárŋu ruánáá ruškissiähá kyehti suájápaarâ liihâd peiviv liihâd veigin kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom piätu šaddoporree mannee eennâm siisâ mannee suoinâlmâsân hyelhistis ucceeb syeijee assaas panssar kován tiivre oosijd a b c d e f g syeijee koppákuorijáid salâsteijein a koppákuorijáid b koppákuorijáid toi ravâdân kove vuáđuld sittijáá elimist a sittijâš ávhástâl sondijn kován saanijd pyevtitteijee kulâtteijee já pieđgejeijee mane ruánáá šadoh láá eres iälánáid uáli teháliih tâi čääli niijto raavâdkuállus a b ruossâháá já liivkâs suoinâlmâsâst a já ivnii uccânjomâtteijeid b ellee rievtis ravâdân viäđŋásii puáhtá uáiniđ täävjib ko meccisäplig kove jursseid luohčâmlágánijd fiskájeijee ovdâpaanijd meccisäplig muldesäplig maaijuv uárree a kove uccâjursseeh viggeh peittâttâđ salâsteijein b piäđuh njäähih taid niijto uccâjurssei olgohäämi viäđŋásâš muldesäplig meccisäplig čalmeh peeljih seibi láá maaŋgah čivgâčurruuh ivveest já čiivgah šaddeh häävild maŋgâ mane uccâjursseeh pyevtitteh ennuv maajeeldpuátteid uccâjurssei kieđâvušmân uccâjurssein seiniloostâid viäđŋásiist muldesäpligist já meccisäpligist elleekirjeh stuorrâ päävir ivnepeenah oppâkirjeest ellest muštâleijee teevstâ ellee kove ellee olgohäämi já tobdomeerhâid já sárguđ maid ellee porá já maht tot hááhá ravâdis ellee salâsteijein čiivgâin já elimist ellee vijđánemkuávlu káártán oovdânpyehtiđ jieijâd pargo luokan čokkim ellee raavâd salâsteijeeh viäđŋásâš muldesäplig meccisäplig tiäđuidâd já táiđuidâd oppâkirje kooveest s vorâs niijto já kiedi šaddoid tavlustâhân vorâs nijtto kieddi oppâkirje kuuvijn s já niijto elleid rievtis paječalluu vuálá tavlustâhân tiivreh eevnih njomâtteijeeh kašmârdeijeeh lodeh myenster tiäđuidâd já táiđuidâd ovdâmeerhâid maht niijto šadoh já tiivreh láá velttidmettumeh nubijdis elleid kyehti niijto raavvâdkuállus main lii mieldi miinii pyevtitteijee kulâtteijee já pieđgejeijee šlaajâid lii eennâmtiäđu oppâm tehálumos išeniävvu a eennâpáálun rievtis sárgáid maadânääpi tavenääpi kukkodâhpirrâdâh já kobdodâhpirrâdâh b ruopsâdáin kárttápáálun peeivitäsideijee já čuovjâdáin nollákukkodâhpirrâdâh lii eennâmpáálu a tavemus saje b mädimus saje kobdodâhpirrâduvâin juáhá eennâmpáálu taavaapiäláá já máddáápiäláá páálupiälán kukkodâhpirrâduvah jyehih eennâmpáálu viestârpiäláá já nuorttiipiäláá páálupiälán já sadaduv a cekkiviärmáduv vievâst taavaapiäláá kobdoduv já nuorttiipiäláá kukkoduv b káártá s uuccâmruvdustuv vievâst c vyehi almoot saje täärhib sajaduv a oppâkirje s káártást čuávvoo kaavpugijd kaavpugij sajaduv cekkiviärmáduv vievâst suullân já suullân suullân já suullân suullân já suullân suullân já suullân b a saje kaavpugijd tavveen máádás vuolgât etiviestâ vuáijám káárgun sajadâh lii o já o jotelávt iše a meerâst tamppâ lii b suáluikuávlu máddáábeln tamppâ lii m páálu ase lii i änááš uásild čääsi vyelni kovvee eennâmpáálu čääsi čuovjâdáin já eennâm ruškâdáin káártán a väldimeerâid sárgáid b eennâmoosijd sárgáid c já sárgáid kuárŋumkievđâi vuáđuld mon eennâmuásist vääri lii m m m m m oonâi vuáđuld maailm kuhemusâid juuvâid km meerâ maailm kuhemus juuhâ km km meerâ jävri km siko- luohtâ km meerâ oonâi vuáđuld stuorrâ jaavrijd oppâkirje maailmkáártást o maailm stuárráámus jävri o o km o o km km km o km koordinaatâi vievâst suolluid iššeen oppâkirje tâi maailm káártá o o km o o maailm stuárráámus suálui lii uási nannaam a káártán ruopsis ivnijn raajijd oppâkirje káártá b numeristum soojijd moh láá raajijn meerâ várádâh jävri várádâh meerâ meerâ čuálmi meerâ km riijkâ rievtis njargâenâmân njargâeennâm njargâeennâm njargâeennâm njargâeennâm a oppâkirje káártá riijkâid b já ivnii riijkâi liipuid kárttáruossâháá várádâh suálui várádâh njargâeennâm várádâh suálui suálui meerâ meerâ njargâeennâm suálui várádâh suálui vaikut šoŋŋâdâhân a káártán šoŋŋâdâhkuávluid sárgáid b káártást mon šoŋŋâdâhkuávlustá láá čuávvoo kaavpugeh já šoŋŋâdâhdiagraamâid a toi liegâsvuođâtileh iäráneh nibijnis b toovvât taam iäru c kaavpugist arva keessiv ucceeb šoŋŋâdâhkuávlust ulmuuh eellih a lii kuhes já kume keesi arva uáli uccáá b tälvi lii liähmus arva já muáttá pirrâ ive c tälvi lii uáli kukke já koolmâs d keesi lii mudágávt liegâs já tälviv lii liähmusub ko nannaamšâŋŋâduv kuávlust a šoŋŋâdâhdiagraamâ lovottuvâi vievâst koskâmiärásâš arvemeeri koskâmiärásâš liegâsvuotâ uđđâivemáánu kuovâmáánu njuhčâmáánu cuáŋuimáánu vyesimáánu kesimáánu syeinimáánu porgemáánu čohčâmáánu roovvâdmáánu skammâmáánu juovlâmáánu b pargokirje pargopitá káártást mon šoŋŋâdâhkuávlust lii c lii lieggâsumos d lii kolmâsumos e máánust arva enâmustáá láá vittâ sierâlágán šadolâšvuođâkuá vlu šadolâšvuođâkáártá já čielgiittâsruuvduid oppâkirje káártá ivnijguin šadolâšvuođâkuávluid ivniimâd káártá a šadolâšvuođâkuávlun masa ubâ kulá b uásist lii assaasloostâg šadolâšvuotâ c šadolâšvuođâid lii suolluin d uásist lii vijđásumos koškejolgâdâskuávlu oppâkirje kuuvijd a šadolâšvuođâkuávlust iä šoodâ muorah b šadolâšvuođâkuávlust láá enâmustáá muorah šadolâšvuođâkuávluid main eellih šadoh já elleeh jieŋâkuobžâ kozzâsäplig skierri sorvâ kuobžâ riemnjis peeci vijdâšahe meccikaavrâs vääđir aassâmsaahâdvuođâkáártá oppâkirje šadolâšvuođâkáártán šadolâšvuođâkuávlust lii puoh sahâdumos aassâm tobbeen elleeh kirje lahtos kovelippocuozzân stuorrâ päävir siijđoi ellei koveh tâi loostâin čuoppum koveh sárgumpáárrár stuárudâh uáppee suullân h aartah šadolâšvuođâkárttá máttáátteijee kirje lahtosist šadolâšvuođâkárttá rahtum cuožâ tavlun káártá pápárân já ivniđ tom sierânâs pápárân nommâlaapuid tundra kuácceevyevdi lostâvyevdi koškejolgâdâs assaasloostâg šadoh nommâlaapuid maali miäldásávt šadolâšvuođâkáártá pirrâ nommâ kove ellee olgohäämist já ton haahâm mielâkiddiivâš pargood luoka siäinán rievtis nommâlaapu vuálá kove ye ye rähteeh juávkkupargoost a elleid já b šadolâšvuođâkuávlu mast elleeh eellih a b lii suáluiriijkâ a já ivnii káártán b liipu káártán a oosijd sárgáid b kaavpugijd sárgáid c juuhâ väldimeerâ meerâ já čuálmi sárgáid šoŋŋâduvâid lii suolluin oppâkirje káártá kuávluid a aassum kuávlu b kuávlu c suollust d viestârbeln ruossâháá lives in weather is often in speak in popular sport in big city in biggest park in colour are the taxies in is in monster lives in this lake biggest city in capital in river in and a uáinámušâid b ulmuid kunâgâttârlanne kiällutornâ šalde uulât a káártán b liipu a káártán raajijd ruopsâdáin b ránnjáriijkâid sárgáid c suolluu kaavpugijd sárgáid d meerâid sárgáid oppâkirje siijđoi lovottuvâid riijkâ lii stuárráb vâi a vijđoduvâs peeleest b ässeidis peeleest ranskalijd pyevtittâsâid káártá a kaavpug čoođâ kolgee juuvâ b numerijguin káártán láá merkkejum tornâ kirkko já taaidâmuseo kirkko km a káártán riijkâid sárgáid b káártán c já ivnii riijkâi liipuid kuávdoo a káártán b liipu oppâkirje siijđoid lovottuvâid riijkâ lii stuárráb vâi a vijđoduvâs peeleest b ässeidis peeleest a káártán raajijd ruopsâdáin b káártán meerâid juuvâid já váráduv sárgáid c káártán kaavpugijd sárgáid d uáivikaavpug a pargopitá káártást ráhtulâšvuođâkuávlu b juuvâ pellâst tot lii a ruossáin lii-uv náágus riehtâ vâi puástud lii virgálâš kielâ já piäsá kanavai mield kidâ räi lii ässeidis peeleest stuárráámus eennâm já láá saksaliih automeerhah lii siseennâmriijkâ tavemus ránnjáriijkâ lii lii kuácceevyevdistielâsist enâdâhkove a šoddâduvvojeh juhâpiällá mielijn b mučis rakânâsah láá kooveest c jotolâhriäiduh kooveest uáinojeh láá káátu alne a káártán riijkâid moi kuávloid ulâtteh b káártást alemuu vääri já moi riijkâi rääjist tot lii kaavpugijd rievtis rijkkáid já noomât liipuid alppâenâduv a sijdâ lii b lii maađij mii paijaan värivielti pajas c riäidoin piäsá värialaččân d šadolâšvuođâid šadda värivieltijn oppâkirje s káártást moh stuorrâ juuvah kulgijdeh a káártán riijkâid b káártán lii njargâenâmist a káártán b liipu a káártán njargâeennâm já suolluid sárgáid b káártán kaavpugijd sárgáid uáivikaavpug c tullâvaarijd já juuvâ sárgáid kaavpugijd a b c káártá a juuvâid kolgá čoođâ b rakânâsâid lii merkkejum káártán numeráin c riijkâ mii lii merkkejum káártán numeráin d nommâsâš kirkko lii merkkejum káártán numeráin m italialijd purrâmâšâid a b c d a ruossáin lii-uv náágus riehtâ vâi puástud já láá italialiih automeerhah áásá kanaleh láá kááđui saajeest lii assaasloostâg šadolâšvuođâkuávlust lii alemus tullâvääri lii b puástu nággusijd káártán riijkâid lii maailm stuárráámus riijkâ a káártán raajijd ruopsâdáin b káártán meerâid sárgáid jaavrijd sárgáid já já juuvâid sárgáid c káártán kaavpugijd sárgáid d liipu oppâkirje káártá a šadolâšvuođâid lii enâmustáá b šadolâšvuođâkuávluid jotá rido c uásist láá vijđásumoseh lostâvyevdikuávluh ruossâháá kolgee juuhâ nubben stuárráámus kaavpug jieŋâlumos jävri kolgee juuhâ já räjivárádâh stuárráámus jävri kuhemus juuhâ piälásâš uási kovekáártán a juuhâ kirkko tori muvrâ sárgáid kočoduvvoo oppâkirje káártá s a lii tehálumos haammânkaavpug b haammânkaavpugijd lii riddoost c meerân iänááš juuvah kolgeh d kolgá e ránnjáriijkâid a káártán riijkâid b káártást já ivnii enâmij liipuid tiäđuidâd já táiđuidâd kavnâm káártást riijkâi kuávluin láá čuávvoo koordinaatčuággáh a o já o b o já o c o já o eennâmuásist láá čuávvoo sajeh a b c d lii já mon eennâmuásist tot lii a jieŋâlumos jävri b stuárráámus jävri c alemus vääri d kuhemus juuhâ tiäđuidâd já táiđuidâd káártán a riijkâid sárgáid b uáivikaavpugijd sárgáid eennâmpáálust juáhás epitäsivávt já ivnii liegâsvuođâstielâsijd jorgáldâskiärdu peeivitäsideijee jorgáldâskiärdu liegâsvuođâstielâsist párnááh äässih lii avalâš keesi láá liähmus tâi lieggâ täälvih já kume keesih mist ij lah keesi ollágin já enâmist lii pirrâihásâš tuálu láá čielgâ iveääigih korâsvuotâ muttuustâl stielâsij jieškote-uv oosijn riehtâ hettee ulmui eellim lii máhđulâš kuávluin main arvemeeri lii mudágâš stielâs lii viljâlmân hiäivulâš viljâluvvojeh já kärji šoddâduvvoo stielâs räijee viljâlem tälviarvekuávlust puáhtá viljâliđ oliivijd já heđâlmijd stielâs lii pirrâihásâš tuálu já eennâmviljâlem lii máhđuttem stielâs lii valjeest ráhtulâšvuotâ já šoŋŋâdâh lii mudágâš jyehimuđusii olmooštooimân a oppâkirje kove ääših muštâleh et kove lii kolmâ stielâsist b oppâkirje kove ääših muštâleh et kove lii kume stielâsist c šoŋŋâdâhdiagram kovvee já kuábáš šoŋŋâduv d a šoŋŋâdâhnubástus šáddá b čuávumušah láá šoŋŋâdâhnubástusâst c aavisčuopâstuv šoŋŋâdâhnubástusâst ucemustáá kulmâ ääši maid tun lopedâh olášuttiđ energia šeštimân fáárun šoŋŋâdâhtalgoid argâpiäiválijd vuovijd rievdâdmáin puávtáh tun-uv tuástuđ šoŋŋâdâhnubástus kulâttem puáhtá kepidiđ njyebžilávt pääihi liegâsvuođâ puáhtá vyelediđ älkkeht cehhijn tâi moddijn já čuovâid puáhtá časkâdiđ viistijn main ulmuuh iä lah šleđgâpiergâsij virde kannat potkiđ jis toh iä lah kiävtust pyeráin vääzin tâi valjii almolii jotteemriäidu tušes kulâttem já uásti pištee tâi uđđâsistanettittee pyevtittâsâid pasâttâsâidâd uđđâsistanon mušte eromâšávt biopasâttâsâi sorttâdem vâi velttip tušes meetaanluáštuin pyehtip vaikuttiđ ustevâd ellii čohčâluámu ääigi maađhâšmin juáháš sierâ liegâsvuođâstielâsist vuolgâttii tunjin kove alnestis láá valdum koskâpeevi ääigi siämmáá peeivi mon stielâsist párnááh ellii lii ivnáás eennâmuási a káártán meerâid vaarijd já juuvâid já suolluu já aavijd já b já rääji a sárgáid šadolâšvuođâkuávluid b šadolâšvuođâkuávluid oppâkirje káártá c já noomât káártán peeivitäsideijee sehe já jorgáldâskiärduid oppâkirje kove lii peeivitäsideijest kume stielâsist vääri alaččist lii kuittâg muotâ a ruossáin lii-uv náágus tuotâ vâi ij riehtâ puástud toovvât nelgieđe taveroodâst enâmeh lijjii ovdil siirdâenâmeh viljâluvvojeh enâmijn aaibâs liijgás uccáá lijjii távjá iärásij ko afriklij omâstusâst riijkâin lii ennuv ráhtulâšvuotâ njuámmoo taavdah lii probleem b puástu nággusijd kuuvijd ovdedemenâmáid tijpâilijd jiešnaalijd eellimtile lii koorâs a káártán aavijd fiskâdáin já noomât já b riijkâid moh láá ollásávt tâi uásild kuávlust a liegâsvuođâmittárijd cehhijn ijjâ já peivi iäránává nubijnis b čuávumušah stuorrâ liegâsvuođâiäruin láá äävi šadoh láá vuáhádum koškevuotân oppâkirje kove a magarij sierâlágán vuovijguin äävi elleeh pyehtih suoijiidâttâđ kume vuástá b kove enâduvah láá šoddâm c kuovđâ tááluh láá huksejum d táálust iä lah laasah e kove kuávdoo uáinojeijee rogge lii šoddâm a aavhijd kamelist lii nomadáid b kaameel lii lyetittittep fiävru ko auto a lii maadâroobdâst vädisvuođah kove siijdâst láá oovtâ ellee oppâkirje kooveest uusâ tast tiäđu já teevdi tiätukoortâ nommâ tiäđuh lii äpiväldikodde oppâkirje kove a rakânâsah kooveest uáinojeh b šadolâšvuođâkuávlust kove lii c kove kuávlu šoŋŋâdâh lii káártá oppâkirje siijđost a meerâid b ránnjáriijkâid c njargâeennâm kanava já puáđu sárgáid d kaavpugijd áimukove oppâkirje kove a paldâsii káártán njálmáduv já juhâkuovđâ ruánáin b sárgáiguin káártán sahâdumosávt aassum kuávlu maali oppâkirje káártást c eidu taan kuávlust lii sahâdis aassâm viljâlemšaddoid a juhâleve sárgusân čääsi čuovjâdin piälduid ruánáán já äävi fiskâdin b viljâlmeh njuoskâduvvojeh c piälduh suvlejuvvojii ovdil d tääl e šado piälduh adeleh ivveest riijkâ čoođâ váldusyergi kolgá oppâkirje kove já teevstâ a nieidah láá kárvudâttâm b lii nieidâi oskoldâh c kielâid sij sárnuh pyramidijn láá kavnum uáli tovlááh čalluuh čäällimmeerhâin hieroglyfijn kovvejii tiiŋgâid tâi aašijd motomeh liijjii tuše redusistum meerhah tegu taah numereh lovoh čállojeh uálgiskieđâbeln čižetpel čálloo čuávvoo lovvoid hieroglyfijguin a kovvee säägi b kovvee šušme c kovvee kievđânjamâlduv jieijâd ustevân postâkoortâ uáinámušâid oinih kaavpugist eellim oroi lii tegu stuorrâ elleikärdi a káártán saavaankuávlu b stuorrâ saavaanriijkâid a kuuvij já vuálá koškepaje já arvepaje b oppâkirje siijđo šoŋŋâdâhdiagram arvepajeh láá c kove muorâid já a elleid b ellei noomâ vuálá mii lii ton raavâd raavâd raavâd raavâd raavâd raavâd raavâd raavâd raavâd raavâd raavâd kovvejuvvojeh seeprai já gnuantiloopâi ihásiih vajâldemkiäinuh luándusuojâŋemkuávlust muorâstâhân peeivitäsideijee aalmugmecci m roovvâdmáánu čohčâmáánu porgemáánu skammâmáánu syeinimáánu luándusuojâlemkuávlu kesimáánu juovlâmáánu vyesimáánu m a gnuh já seeprah vajâldeh b káártá mittolinjáá kevttimáin mon kuhes määđhi elleeh joteh ivveest rievtis molsâiävtu km km km c mane iänááš uási saavaan stuorrâ ellein eellih tááláá ääigi aalmugmeecijn oppâkirje kooveest oovtâ ellee uusâ tast tiäđu já teevdi tiätukoortâ nommâ tiäđuh mučis luándu hokâttâl mađhâšeijeid a káártán ránnjáriijkâid kaavpugijd já jaavrijd já vääri meerâ já suolluu b peeivitäsideijee moinnii ivnijn a valješaddoid b ruuvdun et viljâvvoo-uv tot uccâ vâi stuorrâ eennâmtááluin eennâmtuálu probleemijd oppâkirje kove já kirje teevstâ jieijâd škoovlâ já táálunkuávlu škoovlâ a škovlârakânâs b uáppei pihtâseh c škovlâpurrâmâš a aašijd moh taheh ovdedemriijkâ kuuvijd b riges ráhtulâšvuođâenâmeh tegu pyehtih išediđ ovdedemriijkâid postâkoortâ já muštâl maid oinih kiirjijn tâi interneetist tiäđu já čääli mainâs tâi lostâartikkâl vaajâldmist alaččân syelimâs ruánáá maailm a káártán arvevyevdikuávlu b riijkâid moh láá arvevyevdikuávlust a oppâkirje siijđo diagram šoŋŋâdâh arvevyevdist lii b oppâkirje siijđoi já diagraamâid saavaan šoŋŋâdâh spiekâst arvevyevdi šoŋŋâduvâst oppâkirje kove kove elleid já šaddoid oppâkirje kove já teevstâ arvevyevdi já kuácceevyevdi tuše nube molsâiävtu arve- kuáccee- vyevdi vyevdi paijeel m kukkosiih muorah lii valjeest šadolâšvuotâ hiäŋgájeh viäddáh keerdist hiäŋgá- jeh kuárŋoošadoh ađai liaaneh šaddeh uulguššadoh uávsih já loostah mieskih hitásávt lii kievhi raavâdamnâsijn paječálusij vuálá hiäivulijd arvevyevdi elleid šaddoporree piätu a kove vuáđuld maid rävis simpanseh taheh peiviv b nuorah pargeldeh c ääših kooveest muštâleh simpansij fiätulâšvuođâst d simpanseh viettih iijâs aavisčuopâstuvâid já toovâ toid lohtâseijee pargopittáid ruopsâdin taid riijkâid main simpanseh láá jo lappum fiskâdin taid main simpanseh láá vaarâst lappuđ tâi main toh láá kiäppánâm já ruánáán taid riijkâid main simpanseh láá enâmustáá láá lappum já sudanist já simpanseh láá vaarâst lappuđ puáttei iivij ääigi já näälih láá uccom korrâsávt simpanseh láá demokraatlii täsivääldist sehe ääšših äštih gorillaid eellimpirrâseh láá kiäppánmin mut tađe-uv stuárráb uhke lii miäcástem já simpanseh koddojeh piärgu keežild mut meiddei tane et gorillai ruovjijn nabdojeh lemin pyeredeijee vaikuttâsah já simpansij čiivgah pivdojeh jiellâhin ko siämmást ráváseh koddojeh já enâmij suáđih já liävuttemesvuođah láá toohâm váddásubbon gorillai suojâlem oovtâ kove ellein uusâ tast tiäđuid já teevdi tiätukoortâ nommâ tiäđuh demokraatlâš täsiväldi lii arvevyevdiväldikodde a káártán demokraatlii täsivääldi ránnjáriijkâid juuvâ kaavpugijd já já jäävri b káártán peeivitäsideijee a čuovjâdáin b merhâšuumijd juuvâst lii eennâm sisoosij ässeid a plantaas viljâlemšaddoid oppâkirje siijđoid já koverááiđu vuáđuld poldum čuopâttuv viljâlmist oppâkirje kove a pyygmih rähtih purrâmâš b pyygmih kárvudeteh c aassâmviäsuh láá rahtum d pirrâsist sijdâ lii vuoluupiälái tiäđui vuáđuld šoŋŋâdâhdiagraamâ liegâsvuođâtilekavre várás vistig jyehi mánuppaje koskâliegâsvuođâtile kovvejeijee čuággá maali mield ovtâstit čuággáid sárgáin koskâarve- koskâliegâs- meeri vuođâtile o uđđâivemáánu kuovâmáánu njuhčâmáánu cuáŋuimáánu vyesimáánu kesimáánu syeinimáánu porgemáánu čohčâmáánu roovvâdmáánu skammâmáánu juovlâmáánu tiäđuidâd já táiđuidâd čoovdânommâduv päikkinoomâid meerâid riijkâid vääri já váráduv já juuvâid já jäävri já suolluu já noomât káártán peeivitäsideijee jorgáldâskiärdu já jorgáldâskiärdu tiäđuidâd já táiđuidâd rievtis molsâiävtu oppâkirje siijđo káártást mittolinjáá vievâst a kukkoduv tavveen máádás kukkodâhpirrâduv o nuorttiipiäláá kukkoduv puotâ km suullân km km b kobdoduv kobdodâhpirrâduv o taavaapiäláá kobdoduv puotâ km suullân km suullân km ruossâháá probleem maid olmooš oovded tolâmáin käärji tâi jáávrán juuvâ kulgâmsajan njeeššist šoddâm kuávlu saavaan já keeđgij murânem mii šadda liegâsvuođâtile muttuustâlmist já piegâst mast lii siämmáásulâsâš liegâsvuođâtile kuás saavaan šaddoporreeh vyelgih uuccâđ raavvâd eres kuávluin kuárŋoošaddo aassâmsaje kaavpugij roobdâin já ráájá valješaddoid ääpi eennâmtááluh main viljâluvvojeh tuálvumšadoh ellee olmooš lii ulmuu já simpans tähtiriggeid a njuoláin sárgusáid mii ohtsijd lii toi ráhtusist b iäruid lii ulmuu já simpans jotemist c hiäđuid lii ulmui tast et tot liihâd ciäggud kirje kove uáivilân ulmuu kietâ heivee pyerebeht ko simpans kietâ ulmuu já simpans jyelgi uáivilân simpans jyelgi heivee pyerebeht ko ulmuu jyelgi a simpans kejâstuvah uáivildeh b oovtlágánvuođah tain láá ulmuu kejâstuvváid c tot puáhtá puáttiđ paijeel taid juávhuid moid olmooš ij kuulâ rievdeeliegâs čielgitävtittem täsiliegâs čielgilâš njomâtteijee a organiismâ oosij ucemuust stuárráámusân b organiismâ uásih kuuvijn láá a eelleeseelâ já noomât ton oosijd b seelâ tehálumosii uási c tot lii tehálumos apina kieđâ kevttim máálártarvelastikkáin jieijâd peelgi kuámmirân kiddâ a peenâ čuuhâmpiergâsáin b vuoptâidâd čohomáin c já tarveet pivtâspuálu d tohâmeh láá vaigâdeh láá ulmuu tuuvdâriggee a tähtiriggee sárgumáin toos váiloo oosijd b ruopsâdin taavtijd moh syeijejeh sisorgaanâid já čuovjâdin taavtijd moh tuáimih liihâddijn c tähtiriggee taavtijd tähtiriggee oosijd kován loođđâs ráhtusoosijd kyehti täävti ovtâstuveh a iidâlođđâsist b čuárvitähtilođđâsist murdum tähti puárrán koorrâd taavdijd a puácuvuođâid lii osteoporoos b osteoporoos puáhtá estiđ labyriintâst käävci tähtiriggee tähdid pyehtih leđe láskud ciäggud čižetpeln uálgispel tâi uálgispeln čižetpel pirrâmpiäiválâš kalsium ađai kaalhâ tárbu lii suullân mg šiättá ml mielkki millilitterist mielhi lii mg kalsium a kalle laasâ mielhi kolgâččih juuhâđ pirrâmpeeivist vâi tuu kalsiumtárbu ličij tuárvi nuuvt maŋgâ juuhâmlaasâ et toi mielkkimeeri keelijd tuu piäiválii kalsiumtáárbun b eres purrâmâšâin finnee kaalhâ taavtijd sárgumpááppár skerreeh lijme siijđo taavtijd luovâs taid ivnepááppár oolâ taggaar stiälun mast olmooš puáhtá leđe puáhtá leđe ovdâmerkkân nottod čokkod jna taavtijd pápárân taavtijd oppâkirje já eres käldeekiirjij vuáđuld lii taavtij já teekij oovtâstpargo kove teekijd vievâst teekih láá kiddâ taavtijn a kieđâd pulbet vuálá já luptii ucánjáhháá b nubbijn kieđáin kogo pehti kieđâ tekki snoorrân ađai kara já kogo pehti tekki šliäđá c kove snorâneijee teeki kirje kooveest d uálgiskieđânâd pulbet lohe vuástá e kován snorâneijee teeki f vuáđuduvá kieđâ lihâdem kove teekih muokkâšuveh luptiidijn a ulmust b ulmust c luptimvyehi lii čiälgán tiervâslub a teekih vonâttuvvojeh kuuvijd moh ruummâš teekih vaneh b jieš lihâdemtiijme ääigi meetter kaččâmân a poorgah ovdil kaččâm b tábáhtuvá jis jieh poorgâ nuuvt a lihâdem vaikut tekkijd b luvâttâlmân maht lihâdih kuulmâ majemuu peeivi ääigi vazzim kaččim vuoijim pyeráin spellim jyelgipáálu vuoijim čuoigim luistelim čierâstellim eres a lii suonâkiäsáttâh b tom puáhtá velttiđ c tom finnee pisániđ ruossâháá lii šiev tekijguin áigá lihâstâsâid iälšu teeki tááhtán uálgitaavtij lođđâsijd kuákkejeijee- tekki teekih láá oornigist te lii šiev iälšu láá ennuv uccâ tiäkkááh moiguin finnee áigá kejâstuvâid a parâsâd kejâstuvâid maid sun keččâl tubdâđ ilolâš smiettee hiämáskâm suttâm murâšlâš palaskâm vaibâm lijkkuustum b luhostum tubdâmijd finniih-uv njuohčâmâd suuijâd tegu kuuvijn tâi eresnáál purrâmâš tuálá oornigist oppâkirje kove purrâmâšveerkist láá a čiđđâhydraateh b vielgâdâsamnâseh s vuojah sárgáid moh raavâdamnâseh láá čuárbbelvuolâttâsvuojâleeibist kirje kove taldrikmaalist purrâmâšriggest purrâmâšâd sárgumáin taid taldrikân a lii tuu mielâsâš purrâmâš b moh raavâdamnâseh láá tuu mielâsii purrâmâšâst ennuv čiđđâhydraateh vuojâ vielgâdâsamnâseh vitamineh luvâttâllâm jieijâd puurâdmij siskáldâsâst a iiđeedpittâ b peivimäälis c koskâpittá d eehidmäälis e eehidpittá f jieijâd luvâttâllâm siijđo purâdemavzuuttâsân g tuu puurâdmeh avžuuttâsâi miäldásiih organismâ taarbâš a ryevdi b kalsium c vitaminijd a iäláneh tovâtteh pääni purâlume b amnâseh finnejeh pääni purâluđ c raagij šoddâm puáhtá estiđ a kooveest kalle pääni tast láá b sárgáid paanijd c speeijâl vievâst kalle pääni tust láá vuoluubeln paajaabeln d kován mii paanijd tust váilu e kován tuovŋum paanijd láá kulmâ mudo maht päänist šadda povčâsteijee pääni kuuvijd a pääni uásán šadda vistig vuággu b tastoo nuvâškuát c šadda kuddum a b c tussee purrâmâš purrâmâšsuddâdemuáli oosijd já čääli jieškote-uv uási pargo uási pargo čuávjivääivih pyehtih šoddâđ šadda bakteerij tooimâi puátusin kossâčuálán pieđgee raavvâd purrâmâšsuddâdemuálist tábáhtuvá purrâmâš lopâlâš smavvim a smavânâm purrâmâščalmaah njommâseh láágást b raavâd smavâdum čalmaah loopâst šaddeh ruossâháá kaavnah oppâkirje lovvoin já raavâdamnâseh pooškâ meddâl já leeibist láá toh raavâdamnâseh vajalâš purrâmâš njapelâžžân njielâstiđ smavvim algâsaje purrâmâš čuávján maid taarbâš uccáá mut moh láá velttidmettumeh paanij ráigánem mast láá vielgâdâsamnâseh teekih toimâččii toh tarbâšeh maid kođosij uđâsmem taarbâš raavâdamnâseh njommâseh toos láágást vorrâ jotá organiismâst a kován vorrâjotteemorganiismâ oosijd b vorrâsuonáid voorâ ruopsâdáin mii vuálgá vááimust já čuovjâdáin vááimu kuávlun mannee voorâ c ivnásijn suonâin jotá happiriges vorrâ voorâ jotteem vorrâsuonâin rievtis oornigân vuálgá vááimust vuoptâsuonâin váimusuonâin morčessuonâin vááimun a voorâ oosijd já toi pargoid pargo pargo pargo pargo kaasuid máccá voorân kođđoos seelâin a toovvât kumestâs b finnee kumestâs vuálániđ ulmust lii suullân litter vorrâ kaava vuáđuld ennuv-uv tust lii vorrâ jieijâd tiäddu kg litter vorrâ lii automaatlâš kove njuoláid mii kaasuid váldoo siisâvuoiŋâdijn já mii kaasuid váldoo meddâl olgosvuoiŋâdijn kován vuoiŋâmorganiismâ oosijd a jieijâd rade já vuoiŋâ lussâdávt täävtih lihâdeh b taah täävtih hämmejeh c pargoid tast lii a kiäppái siemin ossijd siisâvuoiŋâmááimu happi loopâst šadda b joođeet haapi kiäppáin orgâniismâ eres ossijd c happi loopâst jođettuvvoo d joođeet taam kaasu meddâl kođosijn laasân tâi spejâlân kiäâpáin vuálgá meddâl čiđđâoksidi lasseen njune pehti vuoiŋâm lii tiervâslub ko njäälmi pehti vuoiŋâm oppâkirje kove nevttih a tubákkistmettum kiäppáh b tubákkistee kiäppáh toovvât a nuorvuu b njiäluráksákuddum c allergisii jiegâatâštâs riehtâ tubbááksuovâ vaikuttâsâid ruopsisselláid haapi sajan purrâš kepispocceid sorjolâšvuođâ lii tuu juurdâ tubákkistmist sárnumpuljâráid maid västidiččih täin tilálâšvuođâin supertiätumaašin syeijejeijee uáiviskáálžu täävtih láá uáli asettemeh tuše motomij millimeetterij asosiih a uáivi puáhtá suoijiđ julkkáámijn b tilálâšvuođâin uáivi suoijim lii tárbulâš niärváduv oosijd vahâgist suormáin kume vuoššâmtuálbus a tábáhtuvá b tiäđulávt ruttiđ kieđâ meddâl c niärváduv uásist puátá miärádâs ruttiđ kieđâ meddâl tuálbus alne tooimâid mii vuoiŋâšeh stivrejeh jieijâd uáipohčâsij vuáttámušâin a uáivipohčâs tovâttij b puárádâllih tom a tiijmán jieijâd táválii uáđđimääigi b tijmed táválávt uáđáh iijâst c tijmed tun kolgâččih uáđđiđ d tuárvi čuávumušah láá alkohol lijgekevttimist vijvám a uáppee piäjá kieđâs pevdiroobdâ oolâ kooččât vijvám tolliimáin stuárráámuu senttimere puotâ vyelirobdâ lii iskosulmuu peelgi já čuijooh kooskâst nuuvt et suormâi koskâ lii suullân cm uáppee kooččât vijvám já iskosolmooš tuáppee tom kiddâ merkkejuvvojeh tavlustâhân kalga kiärduđ kulmii cm cm b reaktioäigi muttoo ko iskos kiärdu maŋgii c valastâllâmšlaajâst tarbâšuvvojeh jotelis reaktioääigih jođetteh tiäđuid ááicuid čalme oosijd já čääli oosij pargoid pargo pargo pargo pargo pargo peelji oosijd a lii korrâsumos jienâ maid lah kuullâm b tubdâmušâid tot tovâttij c puáhtá vahaduttiđ peelji d peeljijd puáhtá suoijiđ jienah láá tuu mielâst a ilgâdeh b mielâsiih kyehti peenâ kuábbáá-uv kietân čuhâlis peenâ nube čalme já keigii kieđâidâd finniđ pennâkeejijd oohtân kieđâdâd koskâttuvâi vuálus love kerdid luhostuvvih ovttáin juolgijn čolmijdâd tábáhtui njuámmil pargokirje kiäigukieđâinâd uálgispele čalme já keejâ pennuu čižetpele čolmijn pargokirje kuuloold aldeláá čoolmij tábáhtui kinttâlijd toi vuoluukeččin já paajaakeččin kinttâl vuoluukeččin kinttâl paajaakeččin kovvoos kuávdáá muáddilov sekunttid tast maŋa uálgispiäláá čuággá uáináh lii stuárráb haatâ alodâh vâi ton robdâ kooveest nuorâ vâi puáris nissoon kulmâháá pehtilittem uáppein lohá jiänusin luoka oovdâst uáppeeh kuldâleh vistig kieđah peeljij tyehin já tastoo toi ovdeebeln a jienâ kuullâm muttoo b elleid moh pyehtih jurâttâllâđ peljijdis já nuuvt toovân pyerediđ kulâmis sajostittem láá riggen oovtâ uáppee pirrâ kiän čalmeh láá lovdum a čuážžoo uáppein kiinii toškâl kieđâidis oohtân já iskosolmooš čuujoot kieđâinis jienâ kuávlun toškâliđ ovdâmerkkân vittii já rievtis ááicuh merkkejuvvojeh tavlustâhân b iskos uđđâsist mut iskosolmooš tappa nube peeljis huolâlávt ááicuh merkkejuvvojeh tavlustâhân c iäru iskosijn lii uáinimist sunde kiddâ sunde kiddâ uálgis čižet ovdiibeln tyehin nubbe pelji uálgis čižet ovdeebeln tyehin toppum rävisvuođâ kuávlun äigiliinján kuás rávásmâmahe táválávt álgá a nieidâin b kaandâin ihheed nieidah kaandah rávásmâmave fyysilijd meerhâid a nieidâin b kaandâin rávásmâmave nubástusâid lattiimist já juurdâšmist almaa suhâpeliorgaanâi oosijd nissoon suhâpeliorgaanâid uási já ton tooimâ maneseelâ kuužâ maneráávsáin kihtedijn maneráávsáid šovâttemseelâid šovâttemseelâid ulmuu eellim álgá seelâid já sáárgu loován mii hâđâlmitmist tábáhtuvá a sárgás mii maneseelân tábáhtuvá heđâlmittem maŋa b sárgás mii návt aalgâst ovdán saanijd kován rievtis soojijd heđâlmittem šohânâs algâčuolmâ kulá jienâid šadda lii käävci mánuppajasâš šohânâs ruummâšuásih já orgaaneh tást láá a oosijd b toi pargoid pargo pargo pargo pargo kaavion nissoon äpittesvuođâ kukkoduv mp jieš jieijâd vanhimijd já lasseet tiäđuid kuuvijd a fadârpastemân jieijâd šoddâmtiädu já šoddâmkukkoduv b kuánttuđ mánuppaje ahasâžžân c čuážžuđ mánuppaje ahasâžžân d väzziđ ihásâžžân e vuossâmuu pääni f vuossâmuš sääni lâi g hitruus eđâlduvah lijjii h jieijâd náálán kullee aašijd lah arbim enistâd ejistâd i tâi sáárgu jieijâd kove a eennâm haldâšeijee suhâmuorâ lii kooveest b jieijâd suohâmuorâ eeji enni eeji eeči eeni enni eeni eeči enni eeči mun jieš viljâm já uábbám tiäđuidâd já táiđuidâd tuáváduvâid a lođâstähti b hemoglobin c váimusuonâ d allergia e viermicuozzâ f heđâlmittem g algâčuolmâ ruossâháá voorâ koskâpuddâsâš vuárkká haapi voorâst nubbe nommâ lii automaatlâš main finnee energia jotelávt heđâlmittem puátusin siste teekijd tavttijd tehálumos uási lijjii jieijâs ääigi uáiváámusah kooveest lii taidâr uáinu tovláin kašmârdeijein lii čuovâkove keđgilum dinosaurusist a dinosaurusist lii siäilum tááláá peeivi räi äigi b nomâttâs tággáár pasâttâsâst kiävttoo maaŋgah tovlááh elleeh iä innig ele tááláá ääigi eellim šoodâi oppâkirje kove vuáđuld magareh elleeh ellii tovláá meerâst a elleid b piärguporreid ruopsâdáin já šaddoporreid ruánáán c piäđuid tobdá a elleid b kuuvijd moi vievâst toh kirdeh c tááláá ääigi njomâtteijeid kirdá siämmáánáál ko ellee a šoŋŋâdâh lâi eennâmpáálust dinosaurusij ääigi b saatij tovâttiđ dinosaurusij lappum eennâmpáálust kolgâččij čäittiđ dinosaurusij ääigi eellim láá kuittâg elleeh moh iä ton ääigi iällám ruosâ toi oolâ lijjii vuáhádum kolmâsân oppâkirje kove a šadolâšvuođâkuávlust kove elleeh ellii b šoŋŋâdâh lâi talle c suoijij elleid kolmâs vuástá d kove šaddoporreid e piäđuid f elleejuávku elleeh láá iänááš uási a tovláá já tááláá kissáellee b iäruid aaicah tain a tovláid elleid já toi tááláá ääigi ellee hyelkkišlaajâid b iäruid aaicah c čielgee toi olgohäämi iäruid d liegâsvuođâstielâsist kove elleeh iälusteh tááláá ääigi a mammut keevtij čalanijdis b tot poorgâi sojonjunijnis c pasâttâsah mammutijn láá pááccám tááláá ááigán oppâkirje kove a iveääigist lii saahâ b viäsu lii huksejum c keđgiääigi ulmuuh pissuu liegâsin d elleid sij pivdii e pivdum mammut kevttui pyerrin f tyejipiergâsijd keđgiääigi ulmuuh kevttii oppâkirje kove elleeh eellih tááláá ääigi eennâmpáálust oovtâ kove ellest uusâ tast tiäđu já teevdi tiätukoortâ nommâ tiäđuh lii meddâl oppâkirje kove já paldâsijd kuuvijd a ohtsijd lii simpans gorilla já maadâapina olgohäämist b iäruid lii toi liihâdmist a maadâapinah nurrii ravâdin b toh kevttii viärjun pivdedijn aavhijd lâi kuovttij juolgijn jođedijn oppâkirje kuuvijd já a algâulmuuh iäránii ráhtusis peeleest maadâapinain b algâulmuuh jo mattii kevttiđ oppâkirje kuuvijd já iäruh algâulmust já táálááulmust láá a olgohäämist b káárvuin c tyejipiergâsijn d kooveest muštâl et táálášulmuuh jo ihheed tassaaš lijjii jo viehâ fiätuliih uáiviskáálžuid a njuolâiguin uáiviskálžoid main láá tábáhtum nubástusah ovdánem ääigi b lii merhâšitteemus nubástus juáhhojeh viiđâ váldujuávkun iäláánkode váldujuávhuid a seelâid sárgáid já b sárgáid seelâi oosijd c ruánááčalmaid ruánáán šaddoid ton juávkun moos toh kuleh källeekäiski kerdiseevtil kuosâ kuolbâtäsni säpligtivgâ seevtil säpligviermirääsi iđosšaddoid já kukkášaddoid sárgáid šadoi oosijd nurâmáin taid loováin kukká verdi loostah ruottâseh eennâmverdi iđoskuáti siemâ iđos a vievâst kukkášadoh lasaneh b iđosšadoh lasaneh kuobbâr já šado koskânis loováin rievtis oosijd sárgáid verdi ruotâs jyelgi kappeer lostâ kuobârtuárgudâh siemâ iđos a bakteereh láá stuáruduvâs peeleest b bakteereh lasaneh a luándust siemâšado já iđosšado oppâkirje kuuvijd s b šaddoin siemânijd já itosijd kuoppuu čoođâuáinojeijee lastiksekkâ vielgis leibišaskes vielgis leibičaska já piejâ tom lastikseekân lastikseehâ áávus oovtâ pirrâmpeeivi seehâ elege leehâst tom innig leibičaskâ suullân oho keččin aaicah juáhhojeh čielgitávtálijd ja čielgitävtittemijd a ellei suhâmuorâ čälimáin loováid já toi váldujuávhuid b ellei vyelijuávhuid a čielgitávtálij eelleejuávhuid viärdádâllâmtavlustuv ruummâš ase lasanem njomâtteijeeh lodeh kašmârdeijeeh cuábuielleeh kyeleh tááláá ääigi ellee kašmârdeijeid láá uccáá kašmârdeijeeh tiäđuidâd já táiđuidâd a uáivild suhâjäämmim b lii tävjimusâht tovâttâm suhâjäämmim eennâmpáálust lii fossiil šadoh áppádeh toohâđ mut iä kuobbâreh ige elleeh kaavion iäláánkode váldujuávhuid a rievdeeliegâs elleid b elleid liäđđuh algâkeesi já ivnii heđelmijd já muorjijd oppâkirje siijđoid a kuuvij heđelmijn já muorjijn rahtum heerskuid lah purrâm b šaddokäärdi muorjijd lah čuággám a ruossáin lii-uv náágus tuotâ vâi ij liäđđuh vyesimáánu loopâst šoddâduvvojeh miätá oceh oomeen kukkáin mieđâ oomeen kovjim luhostuvá pyeremustáá puátusin šaddeh heđâlmeh tarbâšuvvoo nube oomeenšjaajâ lieđikovjâ lii kiddâ liäđđumääigi šooŋâin b puástu nággusijd lyeddejum omenáid a pihlejâšmyerjimuosâ já b oomeenpiäivááloddáá toohâm vahâgijd a b a tiivrijd b täin tiivrijn toovât pile šaddokäärdist ruossâháá šaddošiirâ lii muorjijn já heđâlmijn suovsah poreh omenân raaigijd šaddošiirâid kuobârtavdâ puátusin šadda heeđâlm lii päikkiellee a tiivrijd sárgáid b kuuvijd njuoláin tiivre pyeremuu tobdomeerhâ c hiäivulii tiäđu rievtis tiivrán ohtsâškodde tálvástâl kuáđist čyeggee tuše talle ko atâštuvvoo vyerkkee mieđâ täälvi várás puáhtá čuoggiđ maŋgii maŋaluvâi lii tehálâš kukái kovjiitteijee tuše kunâgâtâr tálvástâl oppâkirje kove a hámásiih láá mietâmiäđušijnkuáđi iänááš kenoh b kennoin lii puoh stuárráámus c kennoin lii a mietâmiäđušijnohtsâškode jesânijd sárgáid já b tiivrij vuálá toi pargoid ohtsâškoddeest pargo pargo pargo maht mietâmiäđušijn lii ávhálâš oppâkirje kove a mietâmiäđušijntipšoo lii kárvudâttâm b mietâmiäđušijneh uážžuh tälviv raavvâd ko mietâ lii nuurrum meddâl tehálijd mietâšaddoid já muoldâg kuáivuv raaigijd maht lapsemáátu tussee eennâm lapsemááđu salâsteijeid lapsemáátun puáhtá leđe varâlâš a iŋádâh b rášuarve kován maht muolgâg lii vuáhádum kuáivumân já eennâmvuálááš elimân ruossâhâžân maid muolgâg porá oppâkirje kove muoldâg puáhtá leđe muorâkárdárân ävkkin tâi kiksen tavlustâhân ävkkin kiksen povdiihánnáá kyesih a sárgáid kove elleid b sárgáid a c oomeenmuorâ uási maid ellee lii purrâm c muorâkárdár lii suoijim oomeenmuorâid muldesäplig já ruošânjuámmil vuástá rotá já čäcisäplig rottá čäcisäplig peeljih seibi raavâd eellimpiirâs a kávnojeh muldelejeh elleidsun tobbeen lii kolliistâllâm b stääijid muorâkäärdi ruošânjuámmil já njuámmil elleid já valjii loovást toid kullee oosijd koveteevstâid kuuvijd fáálá luddijd piervâlsoojijd já raavâd já ivnii luudijd maali oppâkirje siijđost ränisrástágáást kove vuáđuld a loovást luddijd rievtis raavvâd b piervâlijd já vuovdâid luddijd pihlejâšmyerjih jiereheh lapsemááđuh tiivreh ripoh heđâlmeh eevnih urbeh skuápuh já kappeerpäiski lává ohtsâškoddelodeh a aavhijd luddijd lii tast et toh pessejeh ohtsâškuudijn b maaŋgah uccâloddááh pessejeh ränisrástágâšohtsâškode alda tiäđuidâd já táiđuidâd šlaajâid muorjijd já heđâlmijd a mietâmiäđušijn b lapsemáátu lii ávhálâš kuábbáást-uv kyehti ääši a b tiäđuidâd já táiđuidâd tiivreh pilledeh oomeenmuoráid muoldâg lii vuáhádum kuáivumân njomâtteijeeh pyehtih toohâđ piilijd muorâkäärdist piilijd puáhtá estiđ maaŋgah lodeh mákkojeh muorâkaardijn já šiljoin tuáváduvâid já maainâš ovdâmeerhâ kuábbáást-uv a ohtsâškoddetivre b ohtsâškoddelodde biologia já eennâmtiätu biologia já eennâmtiätu pargokirjeest heiviittuvvojeh já jieŋâlmittojeh oppum ääših lasseen pargokirjeest láá pargopitáh moi porgâm váátá suogârdâllâm juurdâpuátusij toohâm já oppum aašij heiviittem tiäđuidâd já táiđuidâd uásist puáhtá árvuštâllâđ jieijâs mättim já tain puáhtá kiärduđ uási siskáldâs oppâkirje pargokirje pargokirje vástádâsah máttáátteijee kirje biologia já eennâmtiätu äššigâšpalvâlem asiakaspalvelu@otava.fi kvtilaus@kirjavalitys.fi já ráiđuolgoldâshäämi já kove já suomâkielâst sämikielân gâdvuođah futureimagebank.com kirje lii oppâkirje lii syeijejum rähteevuoigâdvuođâlavváin kirje ij uážu čuovâkopijisteđ ollágin kirje tâi ton uási digitaallâš kopijistem tâi rievdâdâllâm lii aainâs kieldum addel ry www kopiosto fi kevttei pargokirje lohtâs škoovlâ biologia já eennâ mtiätu oppâkiirján lii šiev išeniävvu ko luuvah biologia já eennâmtiäđu láá pargopitáh moi vievâst kiärduh oppâmâd sehe hárjuttâlah tiäđu uuccâm já muuštončääli mij toohâm pargopittáin väätih tust suogârdâllâm juurdâpuátusij toohâm já oppum aašij heiviittem nomâttep jookeerpargopittán taid taam logost paje nohá tiäđuidâd já táiđuidâd uásán vievâst uáináh maid lah oppâm já maid aašijd kolgâččij vala hárjuttâllâđ tunjin hitruus puudâid biologia já eennâmtiäđu kirjijn vyevih aalgâst äigi pyeri já iäráseh spellâmnjuolgâdusah sierâlágán tilálâšvuođáid meeccist taheh meeccist vyevdi já kuosâ lává kuácceevyevdi uáiváámusah šiärráá čoovčâ ruške lii stuorrâ merhâšume luándust eellih stuorrâ ohtsâškodden já kaavrâs lává meeci ruvnâuáivih lii čaašnij laavlâ já hurečuhčá lává kuácceevuovdij känilodeh pivdá uccânjomâtteijeid uubdah-uv jeegi haajâ kalga suojâliđ uássin maailm äässih paijeel miljard olmožid uulât tavenäävist peeivitäsideijei uulât kolmâ tundraast kume arvevuávdán lii monsuunšoŋŋâdâh lii jotelávt ovdáneijee eennâm haieennâm lii tobdosumos riijkâ lii jietânâsriijkâ lii ässeidis tááhust maailm stuárráámus eennâm aapaan lii suáluiriijkâ já lii rávhuttis meerâ meerâi jietânâsah huksejeh julmes káárguid luándu lii áinoošlajâsâš já lává siirdolij enâmeh fáálá elleid syeje já raavvâd nähcee njeidiđ stuorrâ muorâ piäju lii viijđes já maaŋgâsuáráág uccâpiäđuh lii aalmuglâšellee pivdá oovtâst já ketki mučis tieppipelji já ohtuunis kolgolâš já kuáskimeh pivdeh peiviv pivdeh iho liäđu kiđđuv aalgâst a ruosâ ton ruuvdun mii tuu mielâst kovvee pyeremustáá jieijâd luoka vuoiŋâ harvii távjá masa ohtânmaanoost luokast kuldâlep puohâid luokast lii pargoráávhu luokast tuhhiittuvvoo ereslágán olgohäämi luokast tuhhiittuvvojeh ereslágáneh jurduuh luokast nuávdittuvvojeh škoovlâ já luoka njuolgâdusah b jieijâd vástádâsâid luokaskipárijdâdguin iäruh pyehtih šoddâđ c tun puávtáh vaikuttiđ luoka vuoilân ovdâmeerhâid a jiegâlâš viehâvääldist b fyysilâš viehâvääldist piävuttem tun lah uáinám a ravvuid tast maht kalga toimâđ ko uáiná piävuttem b piävuttem puáhtá estiđ muuneeld jieijâd luuhâmtekniik koččâmâššáid a ääigi toovah liävsuidâd b tarbâšâh iše liävsui tohâmist te kiäst puávtáh koijâdiđ tom c távjá visásmittiđ luokaskipárijnâd moh láá šoddâm liäksun d vááldáh čielgâs liävsuin jis lah lamaš illávaje e lii toorjâmáttááttâs f tuđâvâš jieijâd škovlâmiästumán g tuu liävsui tohâmist vala pyeredem vääri puávtáččih toohâđ nubenáál äigi pyeri kovvee pirrâmpeeivi a sektordiagram tađe mield maht koskâmiärálávt kiävtáh jieijâd ääigi pirrâmpeeivist škovlâ liävsuh puđâldâs tv keččâm spellâm puurâdmeh uáđđim televisio h h h kirje h liävsuid h škoovlâ h h a vuovâs ahe algâttiđ siärvástâllâm lii b siärvástâllâm šiev peelijd c siärvástâllâm hyenes peelijd lijkkuustuuččih kiäsnii maht ravhâččih suu huámmášume a ruossáin maid čuávvoo aašijd poorgah tiätumašináin tiätumaašinspeelâid šleägâpoostâ tiäđuid interneetist mesest loostâid a čuávvoo aavisuđđâs b já karttâv västidiđ tavoinis seini lâi turedum masa ollásávt vuossaargâ vuástásii iijâ fattij turedeijeid kiddâ nubbe lii já nubbe a ruossáin taid televisio-ohjelmijd maid halijdiččih keččâđ tiätukišto eellim tääsnih spoorkâs aššijn uđđâseh pantter elimeh luámušoŋŋâ uđđâseh šoŋŋâ já lappum ruumâš rähisvuotâ dokument uđđâseh suáti elleekove uđđâseh cumme b mon kuhes äigi televisio keččâmân monâččij c lii mielâstâd kuáhtulâš televisio keččâmmeeri oovtâ ehidân já iäráseh spellâmnjuolgâdusah sierâlágán tilálâšvuođáid lattiiččih čuávvoo tilálâšvuođâin a monâmin vuossâmuu keerdi ustevâd pááikán lattiih ko kuáhtááh ustevâd päikkivievâ b päikkijuuhlijd váldáh ránjáidâd huámášumán ovdil juuhlij c lassaan aldan love já ránnjá vaidâl laarmâst tooimah d láá kyesih kiäid jieh tuubdâ lattiih e láá puátimin kyesih já tuu vanhimijn lii huáppu kievkkânist tun puávtáččih porgâđ f táttu tuu páikkásis ij lah kihheen pääihist poorgah ovdil ko vuálgáh lii älgimin a taid purâdemriäiduid moh vistig váldojeh kiävtun b lii nuuhâm purâdemniävuid rievtis sajan lattimkukkáást taid lieđiloostâid moi aašijd poorgah masa ovttuu a saanijd takkâ addâgâs pyerrin liävus b saanid pyeri iiđeed pyeri peivi pääsi tiervân moonâ tiervân já pyeri ijjâ c uuvsâ rävis ulmui d monâdijn toppiim kappeer uáivist e ko tiervâttâm puárásub ulmuu f čolmijd ko adelâm kieđâ tâi kiijtám puárásub ulmuu g buusist jieččân saje puáris ulmui h kietâpuhelimân jienâttemmin ovdâmerkkân elleekuuvijn kiävtun eres-uv lieđiloostâi ravvuid magareh vyevih já njuolgâdusah tust láá a sárnumist b kietâpuhelimâst škoovlâst c tekstâviestâin d kietâpuhelinrekigijn e kietâpuhelinkamera kevttimist a mojekove já ton čielgiittâs epivises čalme ilolâš tuáivuttâm šiev joođhâ vuoptah ceggâneh njälmi jurbâsin murâšlâš já pettâšum b jieijâd mojekuuvijd já čääli toid čielgiittâs taheh meeccist vyevdi muorâ válduoosijd já toi pargoid muorâ uási pargo muorâ uási pargo muorâ uási pargo šadoi loostah láá ruánááh a ohtim tábáhtuvá b sárgáid maid šaddo taarbâš vâi tot puáhtá ohtiđ c sárgás mii šaddoost šadda ohtim puátusin d sárgás mii šaddoost luovvân ohtim ohtâvuođâst šadoh tarbâšeh sukkâr a raavâdkuáluseh ain vyelgih b njuolâiguin kován kyehti raavâdkuállus sunde ravâdist porrei pihlejâš puájui c kove iälánijd pyevtitteijen já kulâtteijen tälvi lii šadoi vuoilâstemäigi aaivhijd tâi iloid lii tunjin muorâin šadoi ellei já ulmui tááhust šiev aašijd kaavnah taam vyevdist kove já kuosâ lává kuácceevuovdij uáiváámusah a kuácceemuorâid b kuácceemuoráid ohtsijd jiešvuođâid c aavhijd käässist lii kuácceemuoráid a já ivnii kuácceevuávdán tijpâlijd šlaajâid b soojijn šaddeh pecivyevdih a já ivnii kuosâvuávdán tijpâlijd šaddoid b soojijn šaddeh kuosâvyevdih a pecipaccâháá b kuosâpaccâháá a jävil- já sevtilšlaajâ šlajâtubdâmsiijđo vievâst b jáhháál já siähtál riehtâ pecivuovdijn kuosâvuovdijn pyereest iŋáduv čääsi syeđđee assees čoođâ čääsi lostâidiskuin verdijnis já ruotâsmemsoksâmijdiskuin a kyehti nággus moh suápih pyereest piäcán b kyehti nággus moh suápih tuše kuosân c kyehti nággus moh suápih sehe piäcán já kuosân kove vyevdi uđâsmitmist já västid koččâmâššáid a motomeh muorah láá kuođđum čuopâhánnáá b šaddee vaše kalga tipšođ c ahasâžžân vyevdi čuáppoo šiärráá čoovčâ ruške a muorâšlaajâ ton loostâ vuáđuld b ruosâ káártá vuálá jis muorâšlaajâ šadda tuu päikkikuávlust lii taan suáhiloostâ ase lii taan suáhiloostâ ase lodeh poreh muorâ muorjijd lii muorâšlaajâ emiliäđus čohčuv ivnásâš liäđus muorâst lii muorâ lii pivnohis muorâstâh- já šiljomuorrân lii muorâ heeđâlm nommâ taat muorrâ kiävttoo ennuv muorâstuvâin já kááđuin njuoláin loostâst ton saje mon keežild loostah skovijdeh ložžâ pieggân-uv maaŋgah elleeh pyehtih purrâđ muorâšlaajâ koorâ já muorâ eres vuovvijn elleeh ávhásteleh tain muoráin a väättir suávi já leeibi loostâid ruškeivnijguin b ruške lii b muorâ joođeet ruánááčoolmij amnâsijd ruuŋgon já ovssijd mon muorân oonâ heivee muorâi čuággáid oonâi oornigist a muorâst ráhtojeh sävnivastah muorâ totá uccâ šoddâmvijđodâhân kaavpugist muorâ loostâid luážis-uv jielâ piäjá taid punnjâsâddâđ muorâ liäđu kiđđuv lostâttemmin muorâ puáhtá eelliđ maaŋgâid čuođijd iivijd muorâ myerjih láá loddái hersku b muorâst láá čapis myerjih lâi tovlái ulmui pase muorâ lostâ lii tegu kuámmir jotelávt šaddee muorâ poreh ton heđâlmijd tammi supe tuomâ leibi suáhi pihlejâš niinimuorâ supe tammi vääđir pihlejâš lii stuorrâ merhâšume luándust juáhhojeh viiđâ juávkun váiloo juávhuid algâelleeh bakteereh a kuobbâr oosijd b uási pargoid pargo pargo pargo elleid moh poreh kuobbârijd a mane kuobbâreh iä lah šadoh b iänááš kuobbâreh finnejeh raavvâd rievtis molsâiävtu a šadoh láá pyevtitteijeeh kulâtteijeeh pieđgejeijeeh b kuobbâreh láá pyevtitteijeeh pieđgejeijeeh c muorâst šaddee čááná lii pyevtitteijee pieđgejeijee parasiit a kuobâr hiätá muorâst b muorâ hiätá kuobbârist c noomâid kiävttoo kuobbâr já muorâ koskâsii oovtâstelimist já ivnii kuobbârijd oppâkirje siijđoi vuáđuld nuurâ täid kuobbârijd a já ivnii čuávvoo mirkkâkuobbârijd b täin kuobbârijn láá koddeemirhâliih a pyeremusâid kuobbâristemmánuppoojijd uđđâivemáánu kuovâmáánu njuhčâmáánu cuáŋuimáánu vyesimáánu kesimáánu syeinimáánu porgemáánu čohčâmáánu roovvâdmáánu skammâmáánu juovlâmáánu b lii pyeremus kuobbâristemšoŋŋâ c kárvudâđah kuobârmiäcán d vuávdán kannat moonnâđ kuobbâristeđ e riäiduid tarbâšâh fáárun f kuobbârijd kannat nuurrâđ koorin tâi saaŋkon ige lastikseekân eellih stuorrâ ohtsâškodden a kován kuuđhâmievtâ vuohâsumos sajan b kuuđhah huksejeh mievtâs piäiváás sajan c amnâsijn kuuđhah huksejeh mievtâs kutkâohtsâškode jesânijd já muštâl toi pargoid pargo pargo pargo rievtis molsâiävtuid a uásálisteh kunâgâttâreh kuhnureh pargeeh b láá kunâgâttâreh kuhnureh pargeeh c maŋa kuhnureh muttojeh pargen jäämmih vuáđudeh jieijâs mievtâ d maŋa kunâgâtâr kiško suájáidis luovâs monniiškuát huksiiškuát mievtâ e mannee manneed peeivist mánuppaajeest ivveest a kován kuuđhâ ovdánemmuddoid b elleeh poreh taan mievtâ ässeid a elleid kuuđhah pivdeh b kuuđhah koddeh saallâs a hemâdâs šaddošiirâin lii šaddoid b kuuđhah ávhásteleh šaddoširâiguin a ruossáin lii-uv náágus riehtâ vâi puástud láá ávháliih vyevditipšo tááhust levâtteh motomij šadoi siemânijd kannat tuššâdiđ ovdeláá oppâm maaŋgâid aašijd tiivrijn taid kován rááhtus raavâd šlaajah ruummâšliegâsvuotâ tiivtâ kuuđhâst já kaavrâs láá meeci ruvnâuáivih sorvâelleid sorvâellee jyelgi sorvâelleeh láá vuáhádum täälvi kolmâsân já kossâ muottui tiäđáh kove enâduvâst lii lamaš sorvâ sárgáin soorvân ton a kuuđhah muorâi loostah kievânjuolâseh muldesäpligeh kuobbâreh sare já juuŋâ toŋâseh ripoh b täviraavâd njuemmileh jäävvil suve já pihlejáá korrâ já uávsih muldesäpligeh peesi já suávi vesah šadoi siemâneh sorvâsarvah mittádeleh vuoimijdis já viggeh prrssâđ ááldui mielâstumvuotân a vyesi sorvâáldu kuáddá ivveest b vyesih aalgâst poreh c čielgilij juávkun sorvâ kulá a jotolâhmeerhâ b autovyeijee kalga reagistiđ taan jotolâhmeerkân vahâgijd soorvah tovâtteh a uáivild sääni meccivalje b njomâtteijee lii pivdum enâmustáá c sorvâ liijká nabdoo tehálumosin meccivalje-ellen meccivaljesaalâs elleešlaajâ ohtâgâsmeeri tuáršu njuámmil hurečuhčá kiärdutuvvá supipeenuv ruošânjuámmil sorvâ meccivaljetipšoost a vihkosâd mainâs b kove kiännii kote uásálist čohčuv sorvâpiivdon sunjin koččâmâšâid já sahhiittâl suu ovdâmerkkân puhelin pehti lii čaašnij laavlâ a kierrâš ton ivnásâžžân ko tot lii-uv b lii ton pyeremus tobdomerkkâ c maht kierâš kiävttá pottâšis d loddejuávkun kierâš kulá e njuolâiguin kierrâš kován taan loddejuávku tobdomeerhâid kierâš huško muorâ a ko tot ocá purrâmâš b ko tot hokâttâl niŋálâs jieijâs luusâ a ruossáin láá-uv kierâččân lohtâseijee nágguseh riehtâ vâi puástud lii stuárráámuš čäšni lii vuovdâpessejeijee ores šnuákku piervâlvuovdâ niŋálâs láálá moonijd vanhimeh piemmâv uđâgáid tálvástâl b puástu nággusijd a kove lode b lode maali oppâkirje siijđost lii paaccâhčääšni raavvâd a keessiv b tälviv a piervâlsoojijd čääšnih lijkkojeh b rievtis molsâiävtu c maid kolgâččij porgâđ amas čaašnij meeri ij kiäppániččii elleeh kevttih kierâččij já eres čaašnij puáris vuovdâid kiäinu väljejum nágguseh tuálvuh čääšni piervâlvuovdâsis i lii uhkevuálásâš lodde lii táválumos lodde porá tälviv siemânijd äšni spesiaalhersku tälviv lii haavvâr jiveh porá tälviv tiivrijd äšni spesiaalhersku tälviv lii pyeidi i kiävttáá siämmáá piervâlvuovdâ ivveest nuubán kiävttáá siämmáá piervâlvuovdâ tuše oovtâ keesi já hurečuhčá lává kuácceevuovdij känilodeh a kován čuuvčá orráás merháin já kuáppil niŋálâs merháin b luudijd šlajâtubdâmsiijđo vuáđuld a njuoláin kován mast uáiná et čuhčá lii kihâmin b čuuvčáh tuáruh c iveäägi kiihâm lii kuáppil pessiimist a luudijn tipšo piervâl já uđâgáid b piervâl lii c ennuv tast láá maneh d kuáppil tipšo uđâgijdis a luodâid čuhčá lii kuáđđám muottui b aavhijd muottust lii čuuhčán a kován hurečuuvčá orráás merháin já hurekuáppil niŋálâs merháin b luudijd šlajâtubdâmsiijđo vuáđuld iäruttâh čuuvčá já hurečuuvčá käniluddijd ohtsijd jiešvuođâid rievtis molsâiävtu a eellih tälviv tuákist ohtuunis b hurečuuvčáh poreh pecikuácceid suáhiuurbijd c hurečuuvčáh poreh siemânijd já muorjijd rippoid já mááđuid d kiheh jeegijn puáris kuácceevuovdijn a luudijd šlajâtubdâmsiijđo vuáđuld b luudij eellimkuávlu c luudij vijđánemkuávlu káártán pivdá uccânjomâtteijeid kuuvijd koveteevstâid rievtis molsâiävtu puustav ij čierâst maŋaskulij ko tast láá siemin juálgááh čuomah estih tom čierâstmist maŋaskulij lii rávhuidittum ellee ij lah rávhuidittum ellee pinohist suoiviis soojijd päiváás soojijd lii täälvi oijâgâsâst uáđimin lii vuosâiše jis kyevdi kääskist saanijd moh heivejeh kuávdán njomâtteijee rievdeeliegâs čielgitävtittem täsiliegâs piätu čielgilâš kašmârdeijee tälvinaver pieđgejeijee puohporree šaddoporree pyevtitteijee kulâtteijee šlieđâellee kolmâoijâgâs kove kašmârdeijeid ohtsijd lii a kašmârdeijei liškeest b kašmârdeijei juolgijn c kašmârdeijei lassaanmist sänilabyriintâst puoh kašmârdeijeid jeegi haajâ a jeggitiijpâid já b sárgás b mast tuubdah jeggitiijpâ c sárgáid jeegi šaddoid já elleid iššeen meiddei šlajâtubdâmsiijđo ohtsáin nomâttâssáin hiävuštooŋâs etimâs vuorâččâsmyerji já ulâštooŋâs kočoduvvoo jeegij ävkkikevttimist a tovle ađai luuvijd iivijd tassaaš b tááláá ääigi jeegijd kalga siäiluttiđ ovdižin a njuuvčâ tiätukoortâ b ruuvdun kove nommâ njuhčâ eres tiäđuh a ááiguh rahttâttâđ jeggimáátkán b tobbeen puáhtá porgâđ uándu kalga suojâliđ a uáivild tuávádâh uhkevuálásâš šlaajâ b uhkevusásijd elleid lii luándusuojâlem ulme lii pehtilumos vyehi suojâliđ uhkevuálásijd šlaajâid a uážžuh vandârdiđ aalmuglâšmeeccist b tobbeen lii älkkee vandârdiđ oppâkirje káártá a uásist láá stuárráámusah aalmuglâšmeecih b arvâlâh taid lemin eidu tobbeen c aalmuglâšmeecijd lii aldemustáá tuu päikkikuávlu jyehialmaa vuoigâdvuođâid ruuvdun jis ton porgâm lii loválâš ruuvdun jis porgâm lii kieldum meeccist lihâdem muorjij kukái já siemânij nuurrâm uággum já runneuággum jotteem nube ulmuu šiljo rasta vuojâdem nube ulmuu päikkiriddoost muorâi čuoppâm já oovsij väldim ruskim puttâlij cuávkkum lodepiervâlij tuššâdem já moonij nuurrâm vyelgih komovuođâfiävruh nálásii plaaneet kuávlun fiävrun vyelgih olmožid mut fiävrun šiettih olmožid pištá ihheed a ulmuid vuolgâttiččih máátkán b määđhi ääigi finnee puáldámuš já energia c finnee purrâmâš já čääsi d eres aainâs kolgâččij máátkán väldiđ e pasâttâssáid kalga porgâđ f eres aašijd kolgâččij väldiđ vuotân tiäđuidâd já táiđuidâd ruossâháá raavâd stuárráánus čäcilodde stuorrâ juávhust tast lii jieijâs pargo já lodeh maid puáhtá miäcástiđ kuás sarvah raheh mii ij kooččât lostâidis táálván ucemus pecilodde maaŋgâ iälánân mákkojeijee njomâtteijee mii lii vaarâst lappuđ raavâd nube iälánist ráhtám rogge muottust čohčâsâs ivneäigi lii tággáár ko tot lii vaarâst lappuđ tiäđuidâd já táiđuidâd šlaajâid a šaddošlaajah b c loddešlaajah ruossáin jyehi uási pehti tom molsâiävtu mii kovvee pyeremustáá jieijâd mättim pyereest viehâ pyereest hárjuttâs äässih paijeel miljard olmožid láá merkkejum sahâdávt aassum kuávluh pustavijguin a eennâmoosijd main kuávluh láá já b aassâm täin kuávluin lii saahâd sahâdis aassâm härvis aassâm láá merkkejum häärviht aassum kuávluh numerijguin kuávluh láá a b c d e riehtâ čuávvoo kuávluh láá häärviht aassum kuávluh já ääpi kume koškes kuávluh já arvevyevti kume já laavtâs kuávluh já tundra já várádâhšadolâšvuotâ koolmâs oppâkirje s diagraamâid eennâmoosijd a vijđoduv miäldásii stuárudâhoornigist b ässeelovo miäldásii stuárudâhoornigist c láá maailm kulmâ táválumos kielâ eennâmuásist lii a sahâdumos aassâm b härvimus aassâm a já ivnii maailm káártán jyehi eennâmuasi ässeidis peeleest stuárráámus riijkâ b já ivnii riijkâi liipuid káártái vuáđuld káártá maailm stuárráámuesâin kaavpugijn a eennâmuásist láá enâmustáá stuorrâ kaavpugeh b eennâmuásist ij lah ohtâgin paijeel miljovn ässee kaavpug c lii aldemustáá paijeel miljovn ässee kaavpug uulât tavenäävist peeivitäsideijei káártán a sárgáid räjjejeijee čäcikuávluid b sárgáid váráduvâid vääri já pajoseh c sárgáid njargâenâmijd meerâ čuálmi várádâh pajoseh vääri d ruopsis sárgá viestârrääji mield a káártán vittâ stuorrâkuávlu b stuorrâkuávluid jieškote-uv ivnijguin riijkâ stuorrâkuávlu a já ivnii liipuid b stuorrâkuávlust riijkâ lii oppâkirje káártá s a stuorrâkuávlust láá vijđes vuáláduvah b stuorrâkuávlust láá alemusah várádâh- já pajoskuávluh c stuorrâkuávlust láá stuárráámusah suáluikuávluh uulât kolmâ tundraast kume arvevuávdán arvekáártá a stuorrâkuávlust arva enâmustáá b stuorrâkuávlust láá kuávluh main arva uáli uccáá arvemeeri mm paijeel oppâkirje s šadolâšvuođâkáártá a šadolâšvuotâ lii arvaamusâin kuávluin b šadolâšvuotâ lii koškásumosijn kuávluin c šadâlâšvuođâkáártást oppâkirje ivnijguin kuácceevyevdi äävi já arvevyevdi d čielgiittâsloovást siämmáid symboolâid näpikiärdu jorgáldâskiärdu peeivitäsideijee väldimeerâ suáluikuávlu tundra kuácceevyevdi lostâvyevdi koškejolgâdâs ääpi assaasloostâg šadolâšvuotâ várádâhšadolâšvuotâ saavaan arvevyevdi a čuovâkuuvij šadolâšvuođâkuávluid b täid kuávloid lii ovdánâm tággáár šadolâšvuotâ a elleid b ellee šadolâšvuođâkuávlun tundra kuácceevyevdi lostâvyevdi koškejolgâdâs ääpi saavaan arvevyevdi elleeruossâháá vaikuttâs uáinoo a siijđo arvekáártást b oppâkirje s šadolâšvuođâkáártást monnii iälusteijee ellee já räähti tast tiätukoortâ nommâ lii monsuunšoŋŋâdâh njuolah kovvejeh monsuunpiegâid a arve pyehtee merâpiegâid čuovjâdáin já koške nannaampiegâid ruopsâdáin b káártán njargâenâmijd já suolluis sárgás njargâeennâm suáluikuávlu a sárgáid já piegâi noomâid já ivnii taid pargopittá ivnijguin b rastačuopâstâhkuuvijd piäiváá rievtis sajan väldimeerâ a šoŋŋâdâhdiagraamâst kesimonsuunmánuppojij algâpuustav čuojâdáin já tälvimonsuunmánuppojij algâpuustav ruopsâdáin b iveaaigijd lii puoh arvaamus c iveaaigijd lii puoh koškásumos d mánuppaje lii puoh kumemus a aavhid lii monsuunoorvijn b hemâdâsâid monsuunoorvijn puáhtá leđe aavisčuoppâs a hirmosstormâ stäjidij b hiävu stormâ tovâttij uuđâs mielâttudâi alosiih pááruh komettii maaŋgâid kuálástemkárbáid luptim stuorrâpááruh tuššâdii riisipiälduid já njálmáduv tááluid olmožid láá táássáš jáámmám já lovehtuhátteh ulmuuh láá pááccám päihittáá lii jotelávt ovdáneijee eennâm a tiätukoortâ b liipu káártán a kaavpugijd sárgáid b juuvâ já merâluovtâ sárgáid já c rääji ruopsâdáin kaavpug merâluohtâ nommâ kaavpugeh šadolâšvuođâkuávlu oppâkirje sijđo sárgusij vuáđuld maht indialiih hietih kuusâin sárgus a pajosijd juhâvuáláduv já váráduv sárgáid b viljâlemšaddoid já ovtâstit taid rievtis viljâlemkuávloid ruossâháá pase juuhâ valješaddo ohtsâkoddeluokka váldukielâ maaŋgâi siirdâenâmij uáiváámus riijkâ viljâluvvoo juhâvuáláduvâin lávgudâttâm pase juuvâst putteest tom pase kaavpug oppâkirje káártá s a juuvâ pirrâsijn láá maaŋgah stuorrâkaavpugeh b arvâlâh tom puáttiđ et tobbeen láá ennuv ässeeh a vädisvuođah tast šaddeh ko sarnuh maaŋgâid čuođijd kielâid b eŋgâlâskielâ lii ohtâ virgálijn kielâin já ivnii riijkâi liipuid oppâkirje s lii tobdosumos riijkâ káártán a riijkâid sárgáid b suolluid sárgáid c kaavpugijd sárgáid já riijkâ suálui väldimeerâ oppâkirje káártá s já suáluikuávlu riijkâid oonâi vuáđuld a njargâeennâm kaavpugriijkâ b áinoo siseennâmriijkâ c uáivikaavpug lii d njargâenâmist já suollust e viestârumos kaavpug f uáivikaavpug lii alda eennâm taverääji lii válduoskoldâh ruossâháá adeluvvoo kievhijd luostar ässee temppâleh muuŋki mááccuh ivne oovded siälu peessâm lopâlii ráávhun oskolduv vuáđudeijee lopâlâš ráávhu muuŋkij aassâmsaje šoŋŋâdâhdiagram a huámášâh jieškote-uv iveaaigij liegâsvuođâtiileest b arvemeeri lii jieškote-uv iveaaigijn c kobdodâhpirrâduv aldasijn lii d oppâkirje šadolâšvuođâkáártást maggaar šadolâšvuotâ šadda suáluikuávlust a arvevyevdi elleid b täi ellei eellimpirrâseh láá káržum uáli čuuvtij já suáluikuávlu riijkâi liipuid lii jietânâsriijkâ a káártán stuorrâkuávluid b kuávlui šoŋŋâdâhdiagraamâid já muštâl kuávlui šoŋŋâduvâst arvemeerijn já liegâsvuođâtiilijn keessiv já tälviv c kuávlui šadolâšvuođâst d kuávlui ässeesaahâdvuođâst b šoŋŋâdâh c šadolâšvuotâ d ässeesaahâdvuotâ noomâ já tiäđu rievtis juuhân kuhemus juuhâ pajosijn kovjâeennâm meerân km kukkosâš káártán a juuvâid sárgáid já b aavijd sárgáid já c kuávluid sárgáid d kaavpugijd sárgáid kuávlu ääpi juuhâ kaavpug pargokirje loopâst pyevtittâslovottuvâid já noomât taid pyevtittâsâid moi pyevtitteijen lii maailm stuárráámus a eennâmtuálupyevtittâsah b maalmah já metalleh c energia káártást alemui vaarij aloduvâid alodâh alodâh alodâh tiätukoortâ jakist já stuorrâpandaast nommâ tiäđuh lii ässeidis peeleest maailm stuárráámus eennâm liipu olmoošloho mrd a já ivnii maailm olmoošlohostuálpust uási b stuorrâ uási maailm aalmugijn láá kiinaliih aalmugstuárrum lii viggum hitodiđ sárgusij ruvduid rievtis prooseenlovvoid a táálunkuávlust ässee kiinaliih b kaavpugijn ässee kiinaliih c sárgusijd láá táálunkuávlu perruuh verdittijn kaavpugperruid d kaavpugaalmug uási stuáru jotelávt a káártán rääji b soojijd oonâi vuáđuld já noomât taid káártán lii maailmpegâlmâs terrakottasuátiviehâ lii stuorrâpanda aassâmkuávlu lii ráávhu jolgâdâs lii stuárráámus kaavpug lii pegâlmâs haammânkaavpug maadâriddoost a pargopitá káártán muuvrâ b tot lii c muvrâ kárvánij te mon kukke tot lâi d olluv muvrâ lâi e kubduv muvrâ lâi kiinalij utkosij ruossâháá lii kaavpug oppâkirje siijđo a loováid čapis tussijn kiinakielâ meerhâid nissoon alme muorâ máánu piäiváš b kiinakielâ luuhâm oppâm lii vaigâd lii suáluiriijkâ a liipu b jaapaankielâlâš nommâ uáivild a suolluid sárgáid b meerâid já vääri sárgáid suálui vääri meerâ ässeesaahâdvuođâkáártá a suálui lii sahâdumosávt aassum b oppâkirje sijđo kaavpugijd káártán sárgáid c suollust taah kaavpugeh láá d suolluin lii harvimustáá aassum km vuálá paijeel maid uáivild eđâldâh lii jaapaanlij piäldu ruossáin lii-uv náágus riehtâ vâi puástud a láá amnâseh já energia alnees b lii ollâ škovlimtääsi já tobbeen láá pehtilis škoovlah c autoh já mašineh láá uáli pegâlmâsah maailmist d láá kuheh já pajepargoh láá ennuv e lii ráhtulâšvuođâ stuorrâväldi jaapaanlijd valastâllâmšlaajâid b täin šlaajâin lah hárjuttâm tâi halijdiččih hárjuttiđ ruossâháá oppâkirje káártáh tiätukirjeh internet aaviseh tieŋettemčáluseh sárgumpáápáreh iivneh já lijme suullân oppâtiijme kárttá kárttá stuorrâ pápárân riijkâkáártá káártán riijkâid juuvâid čäcikuávluid já váráduvâid riijkâin káártá já ivniđ tom oppâkirje káártái ivnijguin káártán ránnjáriijkâid tehálumosijd juuvâid já čäcikuávluid vaarijd váráduvâid sehe stuárráámusâid kaavpugijd já ivniđ riijkâ liipu tiätukoortâ riijkâst vijđodâh ässeeloho ässeesaahâdvuotâ kielâ uáivijkaavpug oskoldâh haldâttâshäämi ye paargon aavisijn čuoppum kuuvijd interneetist mielâkiddiivijd lasetiäđuid islam oskolduv vuáđudeijest islam tehálumosijd kaavpugijd lii já maid ravvuid tot addel maht islam osko lii levânâm já luvâttâllâđ islamlijd enâmijd čokkim riijkâ kaavpug riijkâ vijđodâh ässeeloho kielâ oskoldâh tiäđuidâd já táiđuidâd uáivild a b monsuunijd lii kooveest c piäiváá rievtis sajan šadolâšvuođâkuávluid oornigân tavveen máádás arvevyevdi tundra ääpi saavaan koškejolgâdâs kuácceevyevdi lostâvuevdi noomah riijkâid uásikuávloid ruossáin rievtis kuávlu riijkâ láá ässeidis peeleest stuárráámusah riijkah tiäđuidâd já táiđuidâd káártán čuávvoo riijkâid já ruossáin jyehi uási pehti ton molsâiävtu mii kovvee pyeremustáá mättimâd pyereest viejâ pyereest hárjuttâs lii rávhuttis meerâ a väldimeerâid sárgáid b eennâmoosijd sárgáid c suáluijuávhu sárgás km peeivitäsideijest a káártán robdâstittee eennâmoosij värikuálusijd ruškis ivniijn b luándualmoneh tábáhtuveh täin riddokuávluin c já noomât káártán peeivitäsideijee d káártán jieŋâlumos saje já ton jieŋŋâlvuođâ tile lii jieŋâlismeerâ häävdist almonijn kuuvij vuáđuld oppâkirje kove a meerâ iälánijd b iálánij kooskân njuolâiguin raavâdkuállus a hai ráhtusjiešvuođâid kován b hai raavvâd a iššeed kuolij cevzim jieŋâlâs sevŋâdist b kuolij čuovâorgaanâid fiskâdáin meerâi jietânâsah vállá já kyele a stiällu b c d piemmâm e nommâ liegâsvuođâtile mield f a välisjuávhuid raavvâdlattim vuáđuld sárgáid já b šlaajâid m c ereslágán raavvâd uáinoo vállá ráhtusist oppâkirje kove a päniválláid b silleeválláid a silleeválláh poreh b silleeválláh skáppojeh ravâdis delfiineh salâsteh a kove šlaajâin lii saahâ b mielâ lah vállái tolâmist áldáin čáittusij várás silleevállái jienâ puáhtá kulluđ väldimeerâ rasta pargokirje siijđo pargopitá káártást mon kuhes määđhi jienâ jotá ko jiänáttellee lii peeivitäsideijest riddoost já väälis mii jienâ kulá lii alda välisruossâháá kaavnah oppâkirje siijđoin já kooveest delfiin válláin láá kiäppáh te maid toh vyeiŋih kuulmâ stuárráámuu vállá juávkun válláh iä kuuđâ ko toh láá ij uážu koddeđ ko toh láá päniväälis huksejeh hirmâd stuorrâ káárguid a kooraalkáárguh láá šoddâm b kován saanijd kooraalellee koraal kooraalkárgu c kove a lii maailm stuárráámus kooraalkárgu b tot lii oppâkirje kove já luuvâ pitá iäláneh láá maaŋgâhámásiih a kyeleh kooveest láá b ellee merâlekkâkyeli puáhtá pivdeđ c suájá-áhupido kannat váruttiđ d mureena pâuáhtá toppiđ salâsin a merâčääci kalga leđe vâi kooraalelleh piergejeh tast b áštá tááláá ääigi korallijd aavhild ivnáávuođâst lii kooraalkuolijd a uáiváduv tááhust b lassaanmist c váruttâssân já ivnii kooraalkáárgu kuolijd sänilabyriintâst kooraalkáárgu elimân lohtâseijee love säännid luándu lii áinoošlajâsâš šadolâšvuođâkuávlu a lii uáli vääni šaddeh tuše syeinih já vyeligis miestuuh b lii ainruánáá já táválumoseh muorah láá eukalyptuseh c lii šaddaa já tobbeen šaddeh jietânâsmuorah d láá vyeligis muorah já miestuuh moh láá assaasloostâgeh e taheh iänááš syeinih eukalyptusmuorâst tiätukoortâ ellein nommâ oppâkirje kove a luudijd b njomâtteijeid čäcinjune-ellee c kašmârdeijeid puohtum kanih lasanii jotelávt kaavpug äigi lii käävci tijmed ovdiibeln ääigi tiijmán rievtis ääigi a uđđâs peivimere maht lii máhđulâš et lii pakkâ kuovâmáánust b oppâkirje káártást maggaar šadolâšvuotâ lii taavaabeln c meccipuáluh ovdáneh jotelávt kuovâmáánu lii jo okkopoojijd väividâm kume já iŋádâh liegâsvuođâtile lii luptânâm päiválávt paijeel ceehi láá jáámmám aainâs olmožid láá čuáskuttâllâm meerâst mut merâčääsi uv liegâsvuotâ lii čuuvtij paijeel ceehi lii iiŋâs já kuávlust láá-uv cokkânâm maaŋgah tullâpuáluh moh láá ovdánâm jotelávt láá tuššâdâm tááluid já autoid já láá siirdâlij enâmeh a riijkâid káártá sárgáid b suolluid sárgáid c váráduv já källee sárgáid já d kaavpugijd suálui riijkâ jorgáldâhpirrâdâh källee kaavpug suálui suáluihaamijd já a suálui lii šoddâm b luándust c šadolâšvuotâ lii šaddaa d suálui lii šoddâm e luándu a eennâmtuálu pyevtittâsâid b pyevtittâsâid sárgáiguin hiäivulii šadolâšvuođâkuávlun oppâkirje kuuvij já iššijn luándust a láá aboriginaaleh b maorih iänááš uási já ässein láá algâaalgâst vuálgus a já ivnii liipuid b riijkâ lippu lii täi riijkâi liipust tiäđuidâd já táiđuidâd káártá paaihijd riijkâ kooraalkárgu kavrâs jorgáldâhpirrâdâh meerâ kaavpug suálui iäruh láá silleeválláin já päviválláin tiäđuidâd já táiđuidâd elleid luándu lii ereslágán ko eres eennâmoosij luándu ruossáin jyehi uási pehti ton molsâiävtu mii kovvee pyeremustáá mättimâd pyereest viejâ pyereest hárjuttâs pasta njeidiđ stuorrâ muorâ a maaijuv b kován stuorrâ maaijuv kukkoduv já tiädu c elleejuávkun maaijuv kulá panijdis vuáđuld tiäddu kukkodâh a tuubdah maaijuv aassâmsaje b amnâsijn máájuv kuáti lii huksejum c maaijuv huksee puáđu kyehti suujâ d maaijuv tuálá kuáđis uksânjäälmi čääsi vyelni e maaijuv piäsá jieijâs kuátán f maaijuv váárut kuoimijdis äštee vaarâst maaijuv raavvâd čäcitiivreh muorâi korrâ muorâi loostah kyeleh čäcišadoh mon juávkun maaijuv kulá ravâdis vuáđuld a šaddopirree piätu rátuporree b pyevtitteijee kulâtteijee pieđgejeijee a ruossáin lii-uv náágus riehtâ vâi puástud ovdâpäänih šaddeh ubâ ääigi rotáh säpligeh já uárreeh láá jursseeh päänih šaddeh liijgás jis toh iä jurse muorâ ellein tuše maaijuv pasta njeidiđ olesšaddosii muorâ njiäidá muorâ kievrâs seibijnis b puástu nággusijd a maaijuv pivdui loopâst b lâi čuávumâš taam piivdost c táálááh maijuuh láá sirdum luándun amerikmaaijuv euroopmaaijuv a maaijuvšlaajâi vijđánemkáártáid b maaijuvšlaajâin lii levânâm vijđásub kuávlun piäju lii viijđes já maaŋgâsuáráág mievri ivveest a mievri viättá täälvi b mievri taha piäjusis ko tot koccáá tälvinaharijn c čiivgâ mievrist láá ivveest mievri piämmá iäskánšoddâm čivgâidis d mievri porá čohčuv ennuv mievri porá a pirrâmpeivääigi vuálgá mievri piivdon b mievri pirrâ magareh jienah šaddeh ko mievri jotá pivdomađhijnis c já čääli kován mievri raavâd mievri nähcee kuáivuđ eennâm pehtilávt a vâi ij mievri piäjust ruossáin lii-uv náágus riehtâ vâi puástud kuáivu piäjus kievrâs ovdâjuolgijguin piäju lii táválávt korrâ njajâvieltist piäjust láá maŋgâ rääigi áásá piäjustis ohtuunis kuáivu jyehi ive uđđâ piäju tuálá piäjus čurgâdun piäju tobdá ton pirrâs valjaas šadolâšvuođâst lii hiivsig b puástu nággusijd rievtis molsâiävtu a nohádeh motomeh tivreporreeh motomeh loddešlaajah motomeh njomâtteijeešlaajah b nohádeh täsiliegâsliih rievdeeliegâsliih elleeh c puáhtá koccáđ ij pyevti koccáđ kaskoo t äälvi d ääigi ellee vuoiŋâm lii rávhulub jotelub siämmáálágán ko eres-uv iveaaigij e ääigi ellee ruummâšliegâsvuotâ lii mottoom ceehi vyeleeb aaleeb siämmáš ko táválávt mievrist kuhes tiivtâ raddalâs ovdâpuusta lii adelum uccâpiäđuh tiätukoortâid nommâ tobdomerkkâ mon elleejuávkun pargopitá elleeh kuleh čielgiliih čielgitävtittemeh njomâtteijeeh šaddoporreeh piäđuh penuvelleeh kissáelleeh netielleeh netiellei ohtsijd tobdomeerhâid lii piätuellee pargon luábdust a nummeer ton uccâpiäđu puotâ moos tiätu heivee et siämmáš tiätu puáhtá heiviđ maaŋgâ piätun säpligij muotâraigijd joba rootán muorâloomijn kuulâ algâalgâlii luándun uážžu pivdeđ čoođâ ive ko tot ij lah ravhuidittum vielgis syeji-ivne seibikeeči ucemus piätunjomâtteijee muorâin viehâ hyeneeht luándun b piäđuin uážui ruvdustuvâs tievâ já roškái koldâliäján tavlustâhân já västid koččâmâššáid a oppâkirje lovo uccâpiätu váilu meccivaljesaallâs juávhust b c pivdojii siämmáá ive ohtâgâssâd uccâpiätušlaajah pivdojeh čuuvtij ucceeb ko njuámmil uccâpiäđuh šlaajâ ohtâgâssâd riemnjis supipeenuv puoidâ miŋkki hiller neeti mievri lii aalmuglâšellee a oppâkirje diagraamâ ton vuáđuld stuorrâpiäđu noomâ rievtis stuálpu puotâ b stuorrâpiäđuh suojâluvvojeh c šadda jienâ mii kočoduvvoo kuobžâ njurgiimân d kuobžâ taha jis tot huámmáš ulmuu meeccist l kove vuáđuld magarijd luodâid kuábžâ kuáđá luándun kuobžâ a šaddâraavâd b elleeraavâd a kuobžâ taha ráátun ko lii purrân tast ton tove kalas b kuobžâ taha jis eres kuobžah puátih rááđu luusâ a kuobžâ ferttee uáđđiđ täälvi paijeel b kuobžâ viättá täälvi c kuáđist lii viehâ liegâs veikkâ olgon ličij korrâ puolâš d kuobžâ finnee energia tälviv e kuobžâ viälppáin ruossáin kuobžâ tááiđuid puáhtá ruottâđ joba km/h vuoijâđ kuárŋur muorrân huksiđ tälvikuáđi riissijn já oovsijn vuorrâđ puátkuđ muorâid já koškâđ keeđgijd a eres noomâid ulmuuh láá adelâm kuobžân b täin noomâin tuu mirlâst kovvee pyeremustáá kuobžâ tiivtâ kuobžâst raddalâs algâpuustav lii adelum pivdá oovtâst a penuvelleid b láá penuvellee pyeremusah ááicuh oppâkirje diagraamâ a kuumpi árvuštâlluvvojii lemin ive b toh lijjii talle nuuvt uccáá c kuumpi árvuštâlluvvojii lemin ive d kuumpij meeri lii šoddâm lovekiärdásâžžân iivij koskâsii ääigi e kumppi lii ain-uv rávhuidittum veikkâ kuumpij meeri lii lasanâm čuuvtij kuumpi vijđánemkáártá a tuu päikkikuáclust leđe kuumpih b jieh vaarâ kuássin peesâ uáiniđ kuumpi luándust veikkâ toh tuu päikkikuávlust liččii-uv vajâldeijee kuumpih já kumppivalveh kuumpi pissoo vijđánemkuávlu harvii kuumpih ruossáin taid nággusijd moh kovvejeh kumppivalve lattim almotteh mielâtiilees eres kumppijd kejâstuvâiguin já seeibi stiäluiguin jesâneh vyerrih koskânis puoh jesâneh láá täsiárvusiih jesâneh njuáluh nubijdis njälmipiälláid kieresvuođâ merkkân kumppi pivdá jieijâs purrâmâš lii čielgâ árvuoornig velttih kuoskâttâlmist jiejâs valve eres jesânijd jesâneh tobdeh nubijdis cijkko huolât jieijâs viälppáin jesâneh viestâdeh ašijdis eres kumppijd sierâlágán jienâiguin jesâneh jyehih saallâs koskânis lii ohtâ alfapaarâ a kuuvij já vuáđuld kuumpij pivdomaađhijn b ellee páácá älkkeemusâht kuumpij salâsin c eres elleid kumppi pivdá ko soorvâid d cijkko já ton uccâ viälppáh finnejeh raavvâd a ohtsiih jiešvuođah láá kuumpist já pennust b penuvnaalijd sulâstit enâmustáá kuumpi a oppâkirje kooveest kuumpi luodâ kukkoduv lovo sárgás b iäruid huámášâh kuumpi já pennuu luodâi stuáruduvâst suormâ láá sehe kuumpi et pennuu luodâst kuumpi luoddâ kozzâluodah pennuu luoddâ ruossáin kuuvijd mii kuumpijd lii árvuoornigist alemus já ketki mučis tieppipelji já ohtuunis kolgolâš a ilvâs b njuoláin já čääli kován iilvâs lii vuáhádum táálván a oppâkirje kove káártán ilvâs vijđánemkuávlu b tuu päikkuávlust ilvâseh c ilvâs lijjii ive ilvâs raavvâd iilvâs pivdá saallâs ilvâs pessimsaajeest já čiivgâin ilves luodâ a suormâ ilvâs luodâst uáinojeh b kozzâluodah c iäruh láá ilvâs já kuumpi luodâin a keeđhi b njuoláin já čääli maht ketki lii vuáhádum luándun a oppâkirje kove keeđhi vijđánemkuávlu b tuu päikkikuávlust keeđhih c keeđhi lijjii ive keeđhi raavvâd keeđhi piäjust já viälppáin keeđhi luodâ a suormâ keeđhist láá b kozzâluodah stuorrâpiätu piäsá vuossâmustáá piäjusis nággus nummeer ton stuorrâpiäđu rieggei moos náágus lohtâs náágus sáttá heiviđ maŋgâsâ-uv uáđá tälvinahhaar lii ohtuunis kuhes maađhij kolgolâš lii valve-ellee pivdá njahâmáin já stuŋgit kivkket saallâs tot tuálá kozâidis čiähusist lii ucemus stuorrâpiätu lii sturráámus stuorrâpiätu lii härvinumos stuorrâpiätu lii aalmuglâšellee porá keessiv ennuv šaddoraavâd lii maaŋgâsuáráág piäju muottuu vyelni lii kissáellee lii penuvellee tehálumos salâsellee lii njuámmil piäju lii juovâst tâi källee vyelni ellee finnij riegges tievâ já jävkittij piäjusis já kuáskimeh pivdeh peiviv a cissáášvääli já kuáskim ráhtus njuolâiguin já čääli kován kozzâlode tobdomeerhâid b kozzâlodde kiävttá kozzâjuolgijdis c kozzâlodde kiävttá ruákkinjuunees ruossáin kozzâloodán hiäivulii saallâs lii säpligvällipaarâ a orráás já niŋálâs b valjiimâd a loddešlaajâid b vijđánemkáártáid oppâkirje šlajâtubdâmsiijđo vievâst c eres tiäđuid meeri já niŋálâs pargojuáhu ruossâháá loddešlaajâi nomâiguin pivdeh iho a já ivnii oppuušlaajâid b njuoláin já čääli kován šlaajâ pyeremuu tobdomeerhâ c oppuu uinimááicust ruosâ jis ceelhâ heivee loddejuávkun väälih oppuuh a láá kozzâlodeh b pivdeh iho c pivdeh peiviv d lii stuárráb ko ores e já ores lává siämmáá ivnásiih f kiškodeh saallâs pitážin g njielâsteh saallâs ubbân h vyeksih saallâs taavtijd já soksâmijd vuoksnjâšpállun i lii tärhis uáinu j lii tärhis kulo ráiđukován oppuu pivdomääđhist muštâleijee teevstâid a tiäđuid totkeeh finnejeh oppui vuoksnjâšpááluin b diagraamâ ijjâlode ravâdist uážuh čielgâsin c stuorrâoppuu pivdá uccâelleežij lasseen d lodeh viggeh piäluštâttâđ oppui vuástá rievtis molsâiävtu porá a šaddoid b kuobbârijd c eres elleid d rááđuid lii a iiđeedkozzâlodde b peivikozzâlodde c eehidkozzâlodde d ijjâkozzâlodde tärhimus áiccu lii a hajâáiccu b uáinimáiccu c kuullâmáiccu d máhuáiccu mákkojeh pyereest a kaavpugijn b suovhâin c kuácceevuovdijn d čievrâmoontuin oppuušlaajâ lii a stuorrâoppuu b ijjâlodde c uccâoppuš d säpligoppuu kiihâm laavâ lii a pyy-pyyi b tee-hi tee-hi c pu-pu-pu-pu d já-no-já-no stuárráámus oppuušlaajâ lii a ijjâlodde b stuorrâoppuu c säpligoppuu d uccâoppuš pessee a luuptâst b muorâkierrust c lodevuovdâst d kuoddui vyelni oppuuh läällih monijdis a oho b mánuppaje c ihepele d ive oppuu pargon lii pessimääigi a lieggim b purrâmâš pivdem perrui c tuše huihâččiđ ijâppeeivi d purrâmâš kiškodem niŋálâsân já uđâgái vástádâsâidâd oppâkirjeest vástádâsâst finniih ain oovtâ čuággá čuággá moonâi aašijd uđđâsist čuággád puávtáččij moonnâđ liijká vala aašijd oppâkirjeest čuággád tuávhiht ollágin leđe tuđâvâš čuággád čuággád já oppuumerkkâ liäđu kiđđuv maaŋgah meccišadoh liäđuh jo tooláá kiđđuv a lii meccišadoi kuká táválumos ivne b maaŋgah meccišadoh lasaneh pyerebeht eennâmveerdis vievâst ko siemânijdis vievâst já ivnii šaddoid ruossâháá šadoi nomâiguin tiäđuidâd já táiđuidâd ellee já toot kullee tuáváduv maaijuv šaddoporree neeti stuorrâpiätu välli ijjâkozzâlodde oppuu piätunjomâtteijee kumppi peivikozzâlodde kuáskim a piäđuid b piäđu tehálâš raavvdâd a a a b b b a a a b b b tiäđuidâd já táiđuidâd a a a b b b a a a b b b tehálâš pargoid lii piäđuin raavâdkuálusist meeccist eidu tääl liäđđoo šaddoid nuuvt maŋgâ ko máhđulâš tain luvâttâllâm ruossáin jyehi uási pehti tom molsâiävtu mii kovvee pyeremustáá jieijâd mättim pyereest viehâ pyereest hárjuttâs pyevtittem t pyevtittem t pyevtittem t pyevtittem t pyevtittem t t pyevtittâs t kusâmielhi pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t muorah milj m dem täsiväldi pyevtittâs t tuálvum t pyevtittâs t pyevtittâs miljardid m kulâttem milj t pyevtittâs milj t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs t pyevtittâs milj t pyevtittâs milj t pyevtittâs milj t pyevtittâs milj t pyevtittâs milj t pyevtittâs t pyevtittâs pittád pyevtittâs bruttoregistertonnid äs äs äs biologia já eennâmtiätu biologia já eennâtiätu pargokirjeest heiviittuvvojeh já jieŋŋâlmittojeh oppum ääših lasseen pargokirjeest láá pargopitáh moi toohâm váátá jiešráđálii kuorâttâllâm juurdâpuátusij toohâm já oppum aašij heiviittem tiäđuidâd já táiđuidâd uásist ferttee árvuštâllâđ jieijâs mättim já kiärduđ oppâpaje siskáldâs ovdâalmai hokâttâlâi oovdiš vyelgiđ tutkâđ já pajasčäälliđ anarâškielâ mos mieđâi mieldi vuolgijn maister já pajeuáppee maŋeláá peeivi sii pajanii taampân já purjâstii kost ain já pehti mätki ovdánij tamppáin kost kesimáánu peeivi sii purjâstii rasta jeđe ain sij vazzii kiäčán kost pessii kärbissáttoin pappâlân orostâlâččij oromis ääigi lâi finnim olsis kielâmiäštárijd peesâi pargo älgiđ syeinimáánu aalgâst ive sust lijjii lukkár já škovlâmeeštir ađai kote sáárnui suommân táluliih kote sáárnui suommân já kote sáárnui suommân veikkâ aasâi-uv škovlâmeeštir kote sáárnui suommân sehe oovdiš kävppijâs já hiärástuámmár kote sáárnui suommân veikkâ aasâi-uv kielâmiäštáreh maid nomâttij lijjii nubbe kote sáárnui suommân já kiäh sárnoin suommân lävdialmai kote sáárnui suommân sehe vala ađai kote sáárnui ađai kuávlu suommân kielâčáittusijd lâi čáállám pajas algâttij pargoos vuossâmuin kielâmiäštárijnis čielgiimáin vistig tergâdumosijd kielâopâlâš aašijd vuossâmuš kielâmeeštir saatij leđe máhđulávt ađai mut sun kaartâi luoppâđ pargostis já sajan sun finnij nube kielâmiäštár kote lâi mahđulávt ovdil lâi kirkkohiärrá ráhtám suomâkielâ anarâškielâ sänilisto mon oovtâst nubbijn kielâmiäštárijnis tievâsmitškuođij sun lâi mudoi tuđâvâš pic oovtâ ääši sun nomâttij mos sun jieš lâi uáli uccáá tuđâvâš já tot lâi anarâškielâ jienâoopâ čielgim ulmuuh ettii jienâduvâid jieškote-uv vyevi mield já vookaaljienâduvah lijjii mudoi-uv suu mielâst läivislágáneh te lâi vaigâd huámášiđ monnii válduvookaal ääših vaarâ maŋeláá čielgii ko sun finnij lase kielâmateriaal kiävttusis já uápásmui kielân pyerebeht peeivi vuolgij maasâd máádás piištij pajeláhháá pelkuálmád máánu já puátusin čokkâšuvvii ereslasseen párnáimainâseh tovlááh mainâseh suullân já sänivajeseh suullân jurgâlij taid suomâkielân tievâsmitij taid jiejâs pajasčälimijgijn já toimâttij tain kirje kansantietoutta mii almostui vuosâteddilâssân ive teddilâs almostui toimâttâssân ive sehe škovlâ- já tieđâalmai šoodâi uđđâivemáánu peeivi vaanhimeh láin kirkkohiärrá já vaaldij suomâkielân jurgâlum suhânoomâs virgálávt kiävtun ive já nuuvtpa sun lâi-uv porgâdijn vala valmâštui filosofia kanditaattân ive já filosofia lisensiaattân ive almostitij maaŋgâid olgosdalduvâid já čuágálduvâid já finnij professor árvunoomâ ive jaamij kesimáánu peeivi viestârist nuortâs lii kote lii sämikielâ totkee emeritus kielâi tutkâmkuávdáást kieldâ lii tááláá ääigi uáli viijđes já ässeeh-uv tast láá viehâ ennuv verd lii še tiätu kuávlu moonnâm aaigijn ovdâmerkkân et togo lii lamaš tovláá ääigi sämisijdâ mon kartografi kočodij ive sämienâmij stuárráámus já pyeremus sijdân ovdij kieldâ vuáđudem lâi servikodde mii kale kaartâi kuhháá leđe kappelin šoodâi jiečânâssân iäskán kuás kieldâ lâi jo vuáđudum kiergânij leđe pispekode vuálásâžžân vistig já tastoo kappelin já majemustáá kappelin ovdil ko servikodde hämmejui pelestis muneldij uđđâ väldikoderääji mii uážui virgálii sajattuv ráávhusopâmuššáin já iäruttij já pispekoodán kuullâm servikoddeest vuálásâšvuođâ ääigi uážui vuossâmuu jieijâs kappallâš nuuvt-uv maŋŋeed ko lâi vistig já tastoo stuorrâfurstâkodde suuriruhtinaskunta keevtij servikuudijd já ruuvnâkomserjâsâid páihálâšhaldâttuv olášutten ko viigâi kuuloold käržidiđ já kuáržudiđ sämisiijdâi haldâttâhvääldi já vijđes jiešhaldâttuv viggii komettiđ eromâšávt já adelum asâttemplakaatijguin toiguin rievedui siijdâi väldi meridiđ jieijâs ässein já moivejui meid toi siskáldâs aassâm- eennâmomâstem- já iäláttâstile ko sämmilij kiddoduvah iä registeristum ige sii iäláttâssyeji lamaš vákšojum ráávhu ohtâvuođâst já kesâččáin rajijdis siijdâi čoođâ peerusthánnáá toi suhâkuávluin já čaittii návt vuossâmuu keerdi koŋkreetlávt et siijdâ väldi ij ole staatâmaavtâ táásán tollii liijká ain-uv jieijâs ihásijd siärvusčuákkimijd räi maid syemmiliih kočodii noomáin kotakäräjät čujottui siijdâ čuákkim ärbivuáválâš sajattâhân ruuvnâ tuhhiittem vyeliriehtin mon tsaari lâi olgospuáhtám vuossâmuu keerdi ive čaallum historjást siijdâ čuákkimijd iä lah távjá váldám vuotân já motomeh syergi totkee historisteeh láá joba naggim et toh iä liččii toollum innig ollágin iähân tain lah pevdikirjehkin lijjii ovttuu pápárijttáá toimâvááldán kullee ääših láá kale sirdâšum ruuvnâkeriváid jo puáhtá luuhâđ tuámukirjijn et mottoom uážui asâiduđ masa jo ävđin kuávlun ko suu ovdii suhâenâmijn kuávlust lâi liijgás äätis imâštâllâđ mondiet sijdâčuákkim ij lamaš čuávdám návt oovtkiärdánis tábáhtus almolávt jurdâččum et láá lamaš algâaalgâst kyehti siijdâ moi mušton puáris anarâšah vala sarnuu nube tááhust já nube tááhust peeleest taah peleh spejâlisteh kyevti algâalgâlâš siijdâ kuávluid kuávdááh ađai tälvisiijdah lijjii viestâr- já nuorttiibeln ađai kuávlust já nube tááhust uáivušist tâi káártá mii lii merkkejum tááláá suuláid čuujoot anarâškielâ sáánán kieldâ kunta ovdil meid kylä mon spejâlistmeh uáinojeh motomij siijdâi noomâin tegu puáris nommâ lii-uv já lii viggâm čielgiđ kyevti siijdâ koskâsâš rääji maid ráávhu staatârääji čielgâsávt uáivildij já nuávdittij rääji räi já tast oovdâs já kooskâ meerân kj čuákánkiäsu räjičielgiittâsâst siämmáá ko majebijn-uv čiälgá et čácádâh aainâs uáivuš rääjist ađai tááláš kuávlu lii kuullâm nuorttâlâšsiijdân läänimatsâš kieldâ oro lemin šoddâm kyevti oles sämisiijdâst sehe sijdâlahheest ađai siijdâst tiettip kuittâg meendu uccáá ko ton eellimkevli lii pááccâm masa ollásávt ovdâhistorjá pel väldidij tom masa jo tállân ráávhu maŋa tâi uásild jo ovdil tom lohtâsij še hevâttâssuáti tegu čiälgá muštâlusâin maid toovâi taah čuđeh tohhii monâdijn já puáđidijn hevâttem- já sormepargoid tááláá te lii vissâ-uv čielgâs et tábáhtusah sajaduveh piälán mii lâi vajalâšeennâm já vala kiäinu pellâst nubenáál ko peeli majebeh viggâmeh väldidmân vala stuárráábij suátijuávhui vuoimijgijn ležeh tohkin lamaš tađe láđásuboh et toi paldemvaikuttâs lâi vissâ merhâšittee lii puáhtâm jođettiđ aalmug kaidâmân tâi korrâ kiäppánmân kuávlust viärusämmilij loho pisoi viehâ styeresin miätá já lâi styeremus muddoost viäruttemvuálásii mut njeejâi jotelávt já muáddi ive maŋeláá kyevtlohán vuossâmui ässei kuátusoojijn láá uccáá mainâšumeh ovdil maŋŋeed ko mon ivveest kávnoo viehâ tievâslâš viäruluvâttâllâm aassâm oro lemin čokijdâm jävriáldá viestâr- já taavaabel tâi láá merkkejum aainâs viärukenigâssâd já ohtsis já vala já siämmáá verd pelni mainâšuvvojeh ässee jieš sehe viehâ muttuustellee häämist čaallum saajeest mon nommâ lii tulkkuumist tááláá háámmân já stelliimist kuávlun jna mii lii uážžu aainâš mainâšume já siämmáá verd já moh pyehtih uáivildiđ já tâi lyeštee merkkejuvvoo sierâ čielgâsávt kulmii piälán uážžu tuše lovmat vises viärulâš ko oppeet pelni láá pyereest-uv paijeel viestârmus uási ađai lii täst rekinistum piälán ko tom vissâ-uv čovádij jo algâmuddoost olssis päccee aassâmsajeh láá vuálá tuusinpeeli alnees pelni lijjii kale valjeest já eres anarâšsuuvah jo aalgâst mut ovdebáá ihečyeđe tobbeen lâi elimin vuáimálâš mušto kuávlu ovdijn ässein já sii vuoigâdvuođâin lijjii ulmuuh täärhih jieijâs suhâenâmijn já toi omâstemkoskâvuođâin já vala tađe-uv čovgâsub lâi suhâkuávlui já jieš siijdâ uáinu nube sämisiijdâ ässei puhhiidâtmân uáinojeh meerhah onnáá peeivi-uv mon riddoid láá lasanâm ässeeh uáli hitásávt ive räjisopâmuš maŋa pelduvváid eidu tondiet et láá varuttâm luávkkáámist ucjuvlij já tiänusijdâlij rääjialdasâš vuoigâdvuođâid main lii ain-uv muštotiätu lii-uv ervidmist et anarâšah iä kehtidâm tállân moonnâđ aassâđ eemeedenâmis väldidem nuorttiipiälááš pic onnii pyerebân tuálvuđ tom kyeskee aassâmmiärádâsâs ubâ siijdâ peeleest ruuvnâ čuávdimnáál maŋgâ suhâpuolvâ väldidem maŋa-uv jieijâs siijdâ kuávlust puovtij sijdâ toimâđ olesváldálávt ääigis ovdil ko anarâšah puohtii nabdeđ já kuávluid olssis kullen oppeet puátá kuávlun te ton sirdâšem vuálásâžžân lii vala-uv vorrâsub tábáhtuskuálus já räjičuágástuvah merkkejuvvojii luvâttâlmáid eres lasseen máddáákeččin kiäčán mast aalgij rääji tâi tegu ettui vuástá pelestis listojui jo ain-uv mitâskâs uáivuš ađai njave já ađai tobbeen orroo mast rääji siijdâ vuástá jotkui tuodârčielgi mield meerân já nuorttâuásán lâi ulmui mielâst kuávlu já eidu tondiet ton rääji tubdâm keččui kerivijn tehálâžžân ovdebáá ive kullen merkkejum nobdui tääl rääjist orroo taavaapele räjičuágástâhân mii puávtáččij maadâviestârist puáttee njuálgu räjilinjim miäldásávt uáivildiđ tááláá já maht talle sijdâ lappui puávtáččij kočodiđ masa jo luándulâžžân já nuuvt staatâvaldij ovdâsteijeeh láá ton mielâstis čielgim-uv mudágávt jieijâs uási vájálditmáin keesij jieijâs káártást siijdâ taverääji suullân uáivušist viestârpele taat linjâš spiekâstij joba aldeláá ko maajeeb tuođâlâš rääji taavaabeln mut patriootlâš maajuur válduhuollân lâi-uv ulâttiđ já ohtsii rääji räi tastoo miäruštâllui ive traktaatist uánihis kirjálâš pargo staatâi räjičuágástâhân te taat ij innig tuhhim pic taažah pelestis punjâškuottii ađai ohtsâškuávlu taveviestârrääji mádáskulij pootân njuolgist historjálâžžân pasottum raajijn njiävđámlijn rievedui ubâ riddokuávlu já merhâšittee meeri tuodârjäävrih tieđiš kiän suhâkuávluid motiivin lâi vijđediđ kuávlu nuuvt kuhás máádás ko máhđulâš ovdil ko riddokuávlu ohtsâškuávlu jyehim álgá já fáádá toos ožžuu kirjim mainâšuumijn moi mield taveriddokuávlu ässeeh tegu piergiliih kiibergliih kuálástii viššâlávt meid maadâriddokuávlust et saahâ ličij lamaš iänááš já siijdâi koskâsâš sopâmušâst kuoimijdis kuávlui kevttimist mast kale mainâšij tuše vaarjâglij hiäđuid ađai siijdâi ohtsâšpivdo juáhu lâi varâlumos eidu já nuorttâlâšsijdáid sijdâ lyeddejui kyevti uásán mield já puoh ässeeh sirdojii pelestis juohhui tuárrást miäruštâlmáin já rääji pelduvváid njuolgist ađai návt ij pááccâmgin uásittemmin nomâttum ohtsâškuávlu juávust kale njiävđámliih iä tállân vuálánâm siijdâs potkiimân pic viggii vala loopâbeln-uv kevttiđ puáris suhâ- já tälvisijdâkuávluidis ko anarâšah oppeet váháš uináástellii kuávlu haaldunväldim te taggaar huámášekkišvuođâ iä čáittâm viestârpele puásuituálleeh kiäh pottii sehe et já sist ovdánii räi nk filmannin tiäđust-uv asâtteijen lijjii še syemmiliih tegu komserjâs virgeest čievčâstum kiän kuáđi eelij ihastâlmin varrij tastoo ovdâskulij já lâi mieldi väldidmin nuorttâlâšâi luosâpivdemvuoigâdvuođâid kerivij pehti mahtpa mudoigin sun-uv kale tohâludâi sáŋgárin já lâi maka piäluštmin nuorttâlâšâid siisâpuhhiidettei jieijâs kištodeijei anarkiast ađai kuávlu päikkinoomâin kiddee huámášume motomij stuorrâčuásáttuvâi noomâi jienâdâhlâš molsâšuddâm jieš oovtâuásásâžžân siäilum nommâ lii anarâškielân já tavesämikielân tâi já nuorttâsämikielân siämmáá ko nuorttâkielâ uáivild tuše juuvâ eres noomah še sijdâkode sehe et molsâšuddâm tâi juárbulâšvuotâ lii tijpâlâš loovnânoomáid já taan tábáhtusâst noomâ vuolgâsaje lii-uv nuorttâsämikielâst tonttáá et noomâ merhâšume puávtáččij toin čielgiđ siijdâ já še kieldâ tavemuš räjičuágástâh tavesämikielâst táiđá leđe še árbášum nuorttâsämikielâst já čuujoot nabdemist kuulmâ siijdân já ohtsâš räjičuágástâhân tâi aainâs ton sirdee säännin oroččij meid koskâmuddoid mäddin rääji aldasijn kolgee aainâs ko kuávlu uđđâsist asâttâm nuorttâlâšah láá máttám macâttiđ tom jieijâskielâlâš háámán veikkâ tavesämmiliih láá nomâttâm tom já syemmiliih ton máddáápiäláá kääimi noomáin tai áigáduvâi toorjân puáhtá uáiniđ eres soojijn nuorttâuási noomâin tutkâm grand old man lii jieijâs artikkelist luvâttâllâm kuávlust stuorrâsiähá juávhu nuorttâkielâvuálgusijd päikkinoomâid moi váldutubdâldâhhân láá nuorttâlâšâi ulmuunoomah s kuáhtáá kuittâg še čielgâsávt anarâšâi kuávlust om kost nuorttâlâšah láá puáhtám leđe tuše koskâpuddâsiih kolliistelleeh náálá algâsiih noomah moiguin lii čujottum nuuvt nuorttâlâššáid ko ryešilâš-kärjillâš čuuđijd tiättojeh vijđáht tavesämikuávlust čáittus nuorttâlâšâi tovláá vaikuttâsâst uážžu täin päikkinoomâin moi jienâdâhhäämi almoot et vyelgimhäämi lii nuorttâkielâlâš tâi et nommâ lii luoihâttum nuorttâsämikielâst noomah kávnojeh še kuávlu máddáábeln ađai já nommâ lii luoihâttum nuorttâkielâst orjâlâškielân siämmáá ko suomâkielân-uv kenski še anarâškielân já algâsâš noomah láá puáhtâm lovnâšuđ nuorttâkielâst anarâškielân mut tain tuše uážžu lasseen sánádâhhistorjállâš čielgiittâs vuáđđun lii nuorttâkielâ paččveisuommân njuámmil uáivildeijee sääni njammel maid anarâšah iä lah vissâ tubdâm tâi tubdâstâm jieijâs njuámmil hyelkkin jurgâlusnommâ lii liijká pááccâm eelliđ nuorttiipiäláá čielgi nommân sirdâšuvá máddáábel te forgâ iiđeest oovdân vijđes anarâškielâlâš nommâdâh mon vuáđu puáhtá usâstâllâđ nuorttâkielâ kuumpi merhâšeijee säänist čõrmm mii kale táválumosávt uáivild piru tábáhtusâst suálui lii iberdum noomáin räjienâmijn lii kirjejum nuorttâsämikielâlâš nommâ ´vv lii siämmáá räjikuávlust anarâš nommâdâh mon algâuási oroččij tot-uv lemin nuorttâkielâst ožžum luoikkâsin anarâškielân ettuuččij tâi uánihubbooht ´akan´ nommâdâh oro meiddei lemin nuorttâlâšivnásâš pro anarâš já ton šoddâmhistorjá lâš siämmáásullâsâš ko om nommâduv pehti vyestikiäčán jorgetteijee válduvuonâ ađai lii tot-uv noomâs tááhust aainâs anarâškielâ tááhust čielgiimettum juurdâštijn oroččij lemin nuuvt et täin kuávluin lii ovdeláá sarnum viehâ almolávt nuorttâkielâ ivnásâš sämikielâ ige tom čielgiimân taarbâš syennjilsijdâlij tááláást vijđásubbon näggejum kuávlu puáhtá vala lasettiđ et pele viestâruási ađai leehi lii šoddâm tavesämikielâlâš kuávlun viehâ maŋŋeed nuuvt et toho láá pelestis pááccám valjeest anarâšvuálgusâš noomah taamgin kielâmolsomproosees iä tuubdâ meendu tárkká tot-uv puáhtá leđe puárásub ärbi nomâlâs jis tot lohtâs viestârpele puásuituáluaalmug ekspansion ađai vijđánmân nanosubbooht ko ovdâmerkkân tiänulâš näimikavppijd rääjist uásus jyehi tábáhtusâst lii räjitoppâm tovâttem pajesämmilij varrim páácá et anarâš aalmug lii historjá ääigi lavkkim viehâlágán läävhi viestârist nuortâs já uážžum siämmást haldusis ubâ mast lii algâaalgâst uážžum noomâs-uv väldideijeeh já sii reeŋgah syemmiliih iä lah tađe komebeht imâštâllâm veikkâ sij jiejah láá lamaš vaaikutmin aašij ovdánmân čokijdem pirrâ addel vuoigâdvuođâ mottoom muudon savváid jävri- tâi kuálásteijeesämmilijn veikkâ iänáážin tiensullâsâš kielâ kevttim lii tuše etnograflâš nomâttâllâm anarâškuávlu oovdiš kirkkohiärrá čáálá kirjees algâsaanijn suomâkielâlâš mainâšum historjást vuossâmuu keerdi ko lâi saahâ anarâšâi tovláá-áigásii vuoigâdvuođâst merâkyelipiivdon já merâriddoid nommâ lii kale vaarâ lamaš kiävtust ain mut tomgin mast nommâ puátá ij lah tärkkilävt já lopâlávt tiäđuust noomân lii täst maŋeláá mottoommuđusâš čielgiittâs mut ij eisigin lah vises et tot ličij eidu riehtâ lanneest láá siäilum pápáreh moi mield stuorrâfurstâ lii adelam miärádâs syeinimáámuust nuuvtkočodum torvokirje sämmiláid mast ereslasseen iättoo meid näävt puoh váldálumos hiärrá lam ármustân unnum jieččân sämmiláid et ko mii viärusundeeh maneh sii luus sämmilij enâmân kyeddiđ mii viäru te kalgâ ohtâ viärusundee eelliđ já já taveuásiist já já lam mun meddei ármustân unnum sijjân taan sii merârido räi taan sii merâriidon iällus kärjilliih tâi novgorodiliih tâi ruátáliih tâi kiähhân iärrásehkin koolgâ ruokâsmuđ moonnâđ já hárjuttiđ tobbeen áigápuáđu celkkuu lâi luoihâttâm muštâlusâin puárásub viljâ muštâl čalluustis et ličij arvâlam noomâ puáđulâžžân máhđulávt toovlášskandinaavlâš von kirjestis och s kuorrâs siämmáá jurdui mottoom luohtâ lii lamaš ovdil já vala-uv lii mottoom anarâštáálu nommâ kočodii aanaar paajeeb já mield taažâh láá kočodâm tâi noomáin maht láá kirjálávt kočodâm tovláá ääigist káártást vuođâlovvoost nommâ lii čaallum káártást vuođâlovvoost vand já káártást vuođâlovvoost vala mainâšiđ et kirje tobdá suomâkielâlii päikkinommân mut viljâs kirje päikkinoomah paikannimiä ij tegu tobdá ovdâmerkkân tâi čuujoot luvâttâlmist meddâl kuođđum sämikielâst ránnjákieláid luoikkâsâm noomáid moh čuuvtij spiekâsteh originaalist já uáivild toin ereslasseen originaalhäämi sehe luvâttâl maaŋgâid noomâid moh listoost láá kuođđum meddâl tegu n ari jna ij kale vissâ kihheen tääiđi tiettiđ vissásávt maid nommâ riehtâgisteeđân uáivild sijdâ lii lamaš tovláá ääigist lovmad kilomeetterid taveláá vaarâ tááláá aldasijn tegu eennâmmittedeijee káártást vuođâlovvoost lii-uv sargum káártást lâi vala et sijdâ puátá maŋeláá sirdâšuđ penâkkullâm veerdi mäddiláá juuvâ njáálmán ton suujâst et ovdii saajeest lâi álgâm jäävvil já puáldimmuorâsuárvi váánnuđ lâi meid avžuuttâm et kirho kolgâččij rähtiđ njargâkiäčân mii lii juvnjäälmi nuorttiibeln suujâst kirkko kuittâg-uv ceggejui loopâkeččin riidon já tot ij lam hirsâtuuváást ennust stuárráb älnid kukke sehe já älnid kubduv lii suomâkielân kyynärä tast lâi hirsâkerdit adelij kirho kastâšiđ jieijâs noomáin ja nuuvtpa ton nommâ šoodâi leđe skeŋkkij meiddei kirhokiälu ihheed maŋeláá kirkko aalgij jos ij jo eidu liäggásiđ te kuittâg-uv pillâšuđ tâi mieskâđ já servikodde finnij-uv oordel et kalga huápumus lääji mield tivvoođ kirho kuittâg-uv västidii et sist iä lah magarehkin kirkkopuáđuh já sij annuu-uv et uhreruttân nuurrum kulmâ uárreenäähki macâttuuččii já kevttuuččii kirho tivomân kulmâ uárreenäähki váldojii jyehi viärusämmiliist kiän lijjii finnim viäruluvâttâlmân fáárun tuvkkâlii ääši eennâmhiärá haaldun já puátusijn ij lah maggaargin tiätu stuárui tommittáá et kirkko šoodâi uccen ristâkirkko ij totkin vala rahtum njaargân mut siämmáá suuláid ko vuossâmuš-uv kirkko riidon valmâštui já tot lii ain-uv ciäggud já meiddei kiävtust tuállojeh ovdâmerkkân konfirmaatioh já meiddei pessijâš-immeelpalvâlâsah njuolgist imâštâllâđ et iä saksaliihkin cokkiittam tom pyelliđ veikkâ pyereest vaarâ kale tiettii tom saje riidon algii kuuloold asâidvvâđ ässeeh moin vuossâmuš lâi kirkkoveerdi majemuš pispetarkkum lâi toollum já uđđâ kirkko-uv lâi valmâštuumin tááláá pappâlnjaargân rähtim lâi álgâm já tot lâi vaalmâš pispe viihkâi ton kiävtun lâi mučis kirkko mon iä suáđi maŋa šoddâm suhâpuolvah lah uáinâm muide ko čuovâkuuvijn já kuullâm puárásub ulmuin mainâsijd tom muččâdvuođâst suujâst imâštâlâm-uv et manen servikodde ij suáđi maŋa ráhtâm siämmái sárgusij mield tááláá sämikirho mii-uv suáđi maŋa šoddâm suhâpuolvah liččijm halijdâm uáiniđ tom pegâlmâs kirho nuuvtkočodum uđđâ kirkko uáináh puolij ryešilij pommittâsâst helmimáánu ađai kuovâmáánu peeivi sämikirkko mii ceggejui luterilij kirhoi išeruđâigijn lii valmâštum kiđđuv eeđâ et tááláš kirkko ličij mahtnii faste teikkâ epikiälvulâš ij eisigin sulâstithân tot oovtâ kuávlust keejân viehâ čuuvtij láávu mii lii sämmilij symboolijn ohtâ tapuli- ađai tornâkirkko lâi ciäggust tuše ihheed mii lii viehâ uánihis äigi kirhoi koskâmiärálâš ahan verdittijn ko ovdâmerkkân kirkko-uv lii jo ihheed puáris já ain ciäggust mielâ iävtuttiđ servikoodán et jos puátteevuođâst tast lii tárbu rähtiđ kuusnii kirho ađai rukkoosviste te kiävtáččii tom rähtimân tälvisuáđiist puállâm kirho sárgusijd osko et lam ohtuu tuoivuinân taam ääšist rido vuossâmuu ässee kote lâi anarâš já suu kaandâ maŋa láá puáttâm ulmuuh jyehi kuávlust já puátih ain-uv lase lii tiäđust-uv mottoomnáálá uhke sämmilâšvuotân já eromâšávt anarâšvuotân mut mijhân lep vuáhádum piergiittâllâđ läddlijd já eres-uv aalmugij ovdâsteijeid epke suorgân tast láá lasanâm čuuvtij-uv mut liijká mun kale nabdam et lii ain-uv nomâlâssân kuávdâš anarâškuávlu ohtuu jo ton-uv suujâst et lii siämmáá kukke viestârbel ko nuorttiibel-uv veikkâba lii lamaš meiddei ovdii ääigist ubâ kieldâ kuávdâš mut ko stuáruškuođij te tot mottoomnáálá puurâi nuuvt čuuvtij et kieldâ stivrâääših-uv lopâ-loopâst sirdâšuvvii láádán lii lamaš historjás ääigi ubâ kieldâ siijdâi njunoš já mottoomnáálá ferttee imâštâllâđ-uv et ij lah rievvim vala noomâ-uv meddâl tom et kieldâ nommâ lii ain-uv ijge veikkâ vissásávt kieldâ enâmusässeeh láá lii išedâm ton ääšist veikkâba nuuvt et tot lii čielgâsávt peggeemus päikkinommâ já páácá ton suoivui täst vala vilšâstičij ubâ kieldâ olmošmeerijd tiein aaigijn te lijjii ulmuuh kieldâst moin läddliih lijjii mut jo olmošmeeri lâi moin läddliih lijjii reekkig mield anarâšah lijjii ivveest lasanâm ulmuin já läddliih lijjii lasanâm ulmuin aalgâst olmošmeeri lâi jo moin läddliih lijjii lasanem lâi paijeel kuulmâ kiärdásâš ko anarâšâi lasanem lâi suullân kyevtkiärdásâš ihheed maŋeláá poođij espanjatavdâ mii kuudij suullân prosenttid ubâ kieldâ olmoošmeereest sij lijjii anarâšah kiän lâi hyenes vuástálistem taavdâ virusáid párnááh paccii talle uárbisin mut luhhoost lâi talle jo uárbispárnái- já puárrásij viäsu jo vaalmâš mii puovtij väldiđ táid epiluholijd párnáid vuástá espanjataavdâ siijdâ olmošmeeri lâi kuittâg stuárrum tommittáá et vuođâlovvoost tohhui miärádâs škoovlâ ceggiimist kieldân lâi vuossâmuš ubâ kieldâst já vuođâlovvoost tot algâttij tooimâs vuossâmuš máttáátteijee lâi katekeetta veikkâ virgálâš máttáátteijee vaarâ lâi puáttâm škovlâmáttáátteijee von lâi suu skippáár kote vuáđudij jo tuom ovdeláá mainâšun uárbispárnáiviäsu ferttee kuriositeettin vala mainâstiđ et suullân siämmái aigij rahtui kuusnii riidon meid škovlâ mut ko tot aalgij valmâštuđ te šnikkáreh hummâškuottii et sij täiđih forgâbalij pääcciđ pargottáá ohtâ ákšualmai tom huámášij já nuuvtpa sun tuvkkâlij-uv pelduvváid valmâš škovlâtáálu pyelliđ kale kaartâi tast kiddâgâsân já vala laanan-uv ton suujâst et tuše suu tyeijipiergâseh tegu ákšu veeččir já sááhá lijjii siäilum pyelimist ulmuuh tievst algii imâštâllâđ tom ääši já čielgâi loopâst et taat almai lâi tuvkkâlâm hirsâviste pyelliđ škovlâ šoođâi já tot lâi ristâlâš nuorâškovlâ äŋgirumoš škovlâääši ovdedeijee lâi katekeetta kote väcistij já čielgij ääšis maŋa vuáđudui nuuvtkočodum tuárjumovtâstus ađai kannatusyhdistys ovdil lijjii lamaš meiddei siämmáá sulâsiih jurduuh mut aaigâ lâi juáhásâm kyevti oppâsuundán moh láin humanistisâš syergi já ristâlâš syergi ovdâstij nomâlâssân taan maajeeb syergi mii loopâst šoodâi vyeittiđ oppâääši meiddei eennâmhiärrá já pispe kuorâsáin jurdui piälán te äšši peesâi ovdániđ já härjiluptimjuhleh tuállojii porgemáánuust škovlâ šoodâi leđe-uv ristâlâš te liijká šnikkáreh juhlodii opâttuv säävnist ubâ iijâ nuuvt riskáht já jienniht et nuuvtkočodum pyereeb viehâ kaartâi sirdâšuđ eres sajan juátkiđ juhlijdis finnij jotkâškoovlâ ađai aalmuglâšškoovlâ vuođâlovvoost mii lii muttum vuáđuškoovlâ puáttim maŋa pajetäässin ive maŋeláá poođij vala máttááttâskuávdáš lâi aalgâst áámmâtškoovlâ stiivrâ vuálásâš mut lii finnim maŋa jiešstivrim vuoigâdvuođâ iivijd tassaaš ovtâstuvvii eemeedškovlâ opâttâh mii lii oovdiš ristâlâš nuorâškovlâ já máttááttâskuávdâš ohtân škovlân šoodâi máttááttâskuávdáá sämikulttuur uásádâh já škoovlâ uánádâsnommâ-uv muttui täärhib roolist jiem tieđe ettâđ eidu tääl maiden mut máhđulávt tot tuáimá siämmáá sulâsâš tooimâst ko ovdil-uv maainâs lâi mutâ sämlij kooskâst kočodui lâi lamaž nuorâ kandân reŋgân lijjii lamaž saavzah suollust te eemeed já kiäh vala ležeh lamaž lijjii smietâstâm vuálgus sij suollui saavzâi kulen eelliđ ijttama kukken viss-uv lamažkin tot suáloi ko toho lijjii moonnâm te saavzah lijjii-uv paloieln eeppidškuottii já uáiniškuottii tääl kale ij lah olmânáál jie te vuámášii et ohtâ lii-uv vááijuv te lijjii polâškuáttám jiejah-uv kale lii kuobžâ oovtâ juo lii purâstâm lijjii kaččâlâm kámpá kuvl lijjii nuhtán läävettustum juálgán huáppu ko lâi te motomist lâi kaamuv čolgâm kamuvpeeleest kaačâi kárbá kuvl lamaž tuástâč jurgâlâttâđ kammuu kaivâstiđ mieldi kamuvpeeleest kaačâi toh ko taid mainâsijd ležeh puáhtám te almaahkis vuolgijn keččâđ iššeed oovdâst vázzá reŋgâ maajeeld lâi salâsâs mievtâ vuálá čiehâm já jieš kuárŋum ton oolâ ijhân tiäđustkin vuámášâm ovdilgo alda poođij vollij kyevtjyelg oolâ vala viehâ alda te algijn kyeimis keččâđ lei páhudâm pessipittáá ijhân tuostâm likkâđ ko alneest-uv ištâmeh liđijdii já kuobžâ láin ääigis keččâm kyeimis te lâi toškâlâm kuámmirijdis já čirgám tun vâi mun tiäđost-uv sun jiänusin vala kulluuttij kuobžâ lei-uv vuálgám luáštádâttâđ já kiäsádâttâđ majaskulâi já ko leš uážžum jieijâs kuodduu tuáhá te tast maŋa kale lei lappum kuulâi et tast lii jienâ meiddei kesipäikkin laavij varriistâllâđ tälvipääihist ´enâmist kesipááikán sust lâi taggaar aarâkuáti kost sun laavij keesijd tálustâllâđ já piivdij kyele tommit maid lâš eidu kesiäigin jo tarbâšâmgin čohčuv piivdij tälvikyele kyeligin ij tuhhim leđe mii vain vuojâdeijeid tot koolgâi leđe styeres já pyeidi meid lâihân sust kale jo fastâ kyelijävri-uv kost taid piivdij já finnij meiddái sälttikyele täälvi várás čohčâ ovdánij já láá pivâleh lii jo tot-uv äigi ete kalga älgiđ jo eergijd-uv pivdástâllâđ vuolgij časkattâllâđ taavaapiäl já vuossâmuu ohtâvuođâ finnij poccuid taavaapeln lâi čuátásâš čuurâ mutâ tast iä lamaš ko muáddi ergipoccuu sun tast kiijkárušâi te ooinij jeegist stuárráb iälu tobbeen láá čorvâgeh-uv iänáážin moh láá suu uáinusist-uv ko te aalgij siävŋániđ-uv ij šât jo innig uáinigin te ferttee orostiđ iijân peeivi vyerdiđ sun ijjâdui-uv tullâpiällás ko teeivâi leđe nuuvt pivvâlis šoŋŋâ-uv kuulâi pyereest já aalgij jo peivi-uv čuovâniđ meid vuolgij kiijkáruššâđ ete uáinoo-uv čuurâ kosten já viijmâg huámmášij-uv taavaakeeji alda poccuid já čorvâgeh iänáážin tolliittij já ain kooskâi kijkkiistâl já tobdá ete suohisčuárvi čuoivâg lii kale sust ton čurrust siämmâst sun uáiná kyehti almaa meiddei já tohhân vyejettava taid poccuid kustoo tavas toh kale ležeh te ´uáivi palgâs almaah mii palgâs poccuid iällâm čovváádmin vuolgij uáŋildiđ taid jos te vala juvsâččij taid tuoddâr alne uáiná ete vuást láá jotemin arvâl mun taan rááján lam taid čuávvum te čuávum ain-uv toh orosteh kale ko sevŋâd meid jo luáštádât oolâ nuuvthân toh tolliittii-uv meid já sevŋâd juuvsâi kuođđii tom siijdâs já jiejah monnii táálun iijân vala tommit čuovâtáávááš ete ooinij vala tommittáá ete kost sijdâ lii ko juuvsâi tom čoođâ viigâi kijkkiistâllâđ já tommit iäruttij ete kyehti čuoivâg sust láá nävt paajeeldtobdo mield moonâi siijdâ taavaabel piejâi tuulâ já káhvástâlškuođij sehe niästui meid taggaar pivvâlis šoŋŋâ ete pállá kale iijâ leđe sun vuoiŋâstâl já sijdâ lii liivâst máánu meid kuávváástâl poolvâ čoođâ sun viäluttâl tullâpiällást piegâ-uv máádás já aalgij váháš arvastâllâđ tothân piegâškuođij korrâsubbooht já korrâsubbooht mielân poođij ete sunhân táiđá-uv tääl skelmušiđ já ko pieggâ-uv lii suu pele aaibâs olmâ kuávlust meiddái äijih njaavâi penttâ iälu roobdân miäđáábel já njuškij häikkilij já toolâi taggaar ruomččâs ete jieš-uv hirmástui já iälu ko hirmástui-uv vaaldij juolgijd vuálásis sehe aaibâs olmâ kuávlun kiällušaamáin kaaidâi tohon kuus jo koolgâi-uv moonnâđ jieš meid väzzilij maŋŋaal sevŋâd čoođâ já vaazij lâi iijâ já iiđeed ko lâš čuovânâm vuolgij ain kejâdiđ et uáinojeh-uv poccuuh kosten lamaš uáinusist ij ohtâgin kozzâ kurgâstuvah láá jyehi pálgá alne peri máádás láá luodah väzzilij ain maaŋeeld ige juksâm ovdilgo máddáákeččin jieijâs kesipääihi uáinusist já kyehti čuoivâgeergihân sun čoonâi-uv alnees tot äijih kale lâi tuđâvâš čonâdii meid ergijdis já paalgâs finnij kiäjuspeeljijd muštâččij já himáttâlâi muádlov ihheed maŋa ete maht livkkâlij siste stuorrâ ergisiijdâ arvâl vala ete ij sun lam oskođ et mátáččij skelmušiđ mutâ nuuvt lâi keevvâm talle kesipäikkin laavij varriistâllâđ tälvipääihist kesipááikán sust lâi taggaar aarâkuáti kost sun laavij keesijd tálustâllâđ já piivdij kyele tommit maid lâš eidu kesiäigin jo tarbâšâmgin čohčuv piivdij tälvikyele kyeligin ij tuhhim leđe mii vain vuojâdeijeid tot koolgâi leđe styeres já pyeidi meid lâihân sust kale jo fastâ kyelijävri-uv kost taid piivdij já finnij meiddái sälttikyele täälvi várás čohčâ ovdánij já láá pivâleh lii jo tot-uv äigi ete kalga älgiđ jo eergijd-uv pivdástâllâđ vuolgij časkattâllâđ taavaapiäl já vuossâmuu ohtâvuođâ finnij poccuuid taavaapeln lâi čuátásâš čuurâ mutâ tast iä lamaš ko muáddi ergipoccuu sun tast kiijkárušâi te ooinij jeegist stuárráb iälu tobbeen láá čorvâgeh-uv iänáážin moh láá suu uáinusist-uv ko te aalgij siävŋániđ-uv ij šât jo innig uáinigin te ferttee orostiđ iijân peeivi vyerdiđ sun ijjâđui-uv tullâpiällás ko teeivâi leđe nuuvt pivvâlis šoŋŋâ-uv kuulâi pyereest já aalgij jo peivi-uv čuovâniđ meid vuolgij kiijkáruššâđ ete uáinoo-uv čuurâ kosten já viijmâg huámmášij-uv taavaakeeji alda poccuid já čorvâgeh iänáážin tolliittij já ain kooskâst kijkkiistâl já tobdá ete suohisčuárvi čuoivâg lii kale sust ton čurrust siämmâst sun uáiná kyehti almaa meiddei já tohhân vyejettava taid poccuid kustoo tavas toh kale ležeh te ´uáivi palgâs almaah mii palgâs poccuid iällâm čovváádmin vuolgij uáŋildiđ taid jos te vala juvsâččij taid tuoddâr alne uáiná ete vuást láá jotemin arvâl mun taan rááján lam taid čuávvum te čuávum ain-uv toh orosteh kale ko sevŋâd meid jo luáštádât oolâ nuuvthân toh tolliittii-uv meid já sevŋâd juuvsâi kuođđii tom siijdâs já jiejah monnii táálun iijân vala tommit čuovâtáávááš ete ooinij vala tommittáá ete kost sijdâ lii ko juuvsâi tom čoođâ viigâi kijkkiistâllâđ já tommit iäruttij ete kyehti čuoivâg sust láá nävt paajeeldtobdo mield moonâi siijdâ taavaabel piejâi tuulâ já káhvástâlškuođij sehe niästui meid taggaar pivvâlis šoŋŋâ ete pállá kale iijâ leđe sun vuoiŋâstâl já sijdâ lii liivâst máánu meid kuávváástâl poolvâ čoođâ sun viäluttâl tullâpiällást piegâ-uv máádás já aalgij váháš arvastâllâđ tothân piegâškuođij korrâsubbooht já korrâsubbooht mielân poođij ete sunhân táiđá-uv tääl skelmušiđ já ko pieggâ-uv lii suu pele aaibâs olmâ kuávlust meiddái äijih njaavâi penttâ iälu roobdân miäđáábel já njuškij häikkilij já toolâi taggaar ruomččâs ete jieš-uv hirmástui já iälu ko hirmástui-uv vaaldij juolgijd vuálásis sehe aaibâs olmâ kuávlun kiällušaamáin kaaidâi tohon kuus jo koolgâi-uv moonnâđ jieš meid väzzilij maŋŋaal sevŋâd čoođâ já vaazij lâi iijâ já iiđeed ko lâš čuovânâm vuolgij ain kejâdiđ et uáinojeh-uv poccuuh kosten lamaš uáinusist ij ohtâgin kozzâ kurgâstuvah láá jyehi pálgá alne peri máádás láá luodah väzzilij ain maaŋeeld ige juksâm ovdilgo máddáákeččin jieijâs kesipääihi uáinusist já kyehti čuoivâgeergihân sun čoonâi-uv alnees tot äijih kale lâi tuđâvâš čonâdii meid ergijdis já paalgâs finnij kiäjuspeeljijd muštâččij já himáttâlâi muádlov ihheed maŋa ete maht livkkâlij siste stuorrâ ergisiijdâ arvâl vala ete ij sun lam oskođ et mátáččij skelmušiđ mutâ nuuvt lâi keevvâm talle jussi čäittee aasi ooinij išedis njaavhâdmin uccâ sollâpennâgáás já addeelmin toos herskupittáid purrâmâšpeevdist hundârušâi jo iššeed räähist jyevdilâs pennâgáá nuuvt čuuvtij mon ennuv eenâb sun räähistkin muu ko mungis pelestâm čááitám kieresvuottân sunjin liijká ennuu tergâdub sunjin ko tuot peenuv iššeed poođij pááikán aasi njolgestij suu oovdeld njuálui almaa muáđuid nuuvt ete suálsi kuulgâi miätä pihtâsijd tot njuškiistâlâi almaa vuást tegu peenuv suorgânij hirmâdávt já čuárvui iše toomâi tohon suábih kurâheh já keeđgih kieđâin huškuu já caimii kieresvuođâ čäittee aasi já kinccii tom maasâd taalin tot caimum já huškum aasi ohtuunis čuážui já čiärustudâi já kumppi kuárjidij kiedist seinipellâst toos kivkked iđestij kumppi orostij ááigui eidu käskistiđ pennuu jaamâs já hurttođ niälgásis ko peenuv ánuškuođij munjin vala oovtâ oho eellimääigi lam návt raavžâs must lah mihheen maid purrâđ itten jâ ubâ puáttee oho iššeed viättá heejâid hurtom jieččân jurbâsin já puáidáhin lah jiärmáá vuárdáh oho já finnih must šiev purrâmâš adelij pennuu tájuttiđ jieijâs já luoštij tom moonnâđ oho keejist tot maacâi kuárjidij tääl visesvuođâtiet káátu alne čuárvuškuođij peenuv muštáh maid soováim västidij kumppikuáimám uđđâsist kuáhtááh muu uáđimin seinipellâst ij tuu kannat pääcciđ vuordâččiđ et puávtáččih puurrâđ muu juhlij maŋa já viinimyerjih viiniraajâmäigi viinimyerjih hiäŋgájii köynnösijn lusis já hokâttellee haŋkkân kejâstâlâi taid já ton toovâi hirmâdávt mielâ vuájuttiđ panijdis muorjijd irâttij njuskiimáin ulâttiđ toid já tot njuškoi já njuškoi mutâ ij ulâttâm toid myerjihaaŋkah hiäŋgájii nuuvt ollâgâsâst riemnjis kuođij muorjijd já njolgestij kiäinusis tohâludâi ete ij perustâm viinimuorjin muorâpeeni verd já lohđuttij jieijâs eeđân kost ležehkin láá suvrááh-uv ete ij ubâ smakkiđgin kannat já suu kaandah lijjii čiččâm kandâd kiäh iä piergiittâllâm koskânis sij árvuttuššii já kuás oppeet torruu koskânis irâttij ohtânmaanoost sárnuđ kandáidsis jiermi mutâ tast ij lamaš ävkki ravvun pááhui jyehi kaandâ viežžâđ suábi sun čoonâi ohtân haŋkkân jeđe adelij juáhháá vuárustis keččâliđ kii luhostuuččij tuáijiđ suábbihaaŋkâ irâttii já irâttii mutâ kihheen ij nahcim suábbihaaŋkâ tuáijiđ eeči luovvij soobijd adelij jieškiäs-uv oovtâ já eeđâi tääl finniivetteđuv soobijd rasta keevâi älkkeht eeđâi uáinivetteđ kaandah leppeđ oovtmielâliih tij leppeđ kievrah ij vaje tijjân maiden ko rijdâlvetteđ koskânâd tii lii älkkee vyeittij já käänih iiđeed käniores kirdij muorâuáksán já hutâgij kanijdis paaldân riemnjis njaavâi muorâmaddui vilšâstij pajas čalmekeijijn njuálustij njälmpiälláidis já eeđâi tij muu tiet taarbâš čokkáđ tobbeen paijeen vissâ jo kuullâm-uv ete ellei kooskân lii kulluuttum ráávhu kuumpi já saavzâ pennuu já njuámmil mii puohâi kooskâ vuálus vâi peessâp navdâšiđ ráávhust koskânân lii muččâd kuullâđ käniores eeđâi tot koŋkâgij já tarkkuustij kejâstuvâs tun uáináh riemnjis koijâdij pennuu ruottâmin lii puátimin riemnjis murrâšui kivkked já koijâdij tot kale niävttá käniores västidij tääl uáinám meiddei miäcásteijee pisso kieđâst riemnjis kale ruotâstij čuorvij luáštádâttâp muorâst vuálus vâi pyehtip ráávhust navdâšiđ puohah koskânân leđe riemnjis västidij já miäcásteijee iävá lah vissâ vala kuullâmgin ubâ ääšist riemnjis ruotâi korrâ sáttoin kiäinusis já máánu hortte lâi njolgeestmin ehidist ij keččâm ovdâsis pic vieggâsij já käškittij iärtán tot viijmâg selvânij čuožžâd tot uumáástškuođij máánu lii tuu suijâ tuávkis čiärsájeijee päštiđ nuuvt kirkkâdávt ete jotteeh uáináččii ovdâsis pyereeb ličij et jieh páštáččii ollágin lain hortte cielâttij máánu mutâ máánu peri joođhij jotemis já paaštij kiämádávt horte cielâttem máánu juuvsâ kumppi já riemnjis leejoon kuárjidij illávaje piäjustis já puoh elleeh ellii tiervâtmin kunâgâsâs riemnjis ij oinum keevtij tilálâšvuođâs pyerrin já nabdastâlâi riämnjá lejonân eeđâi lättee hyeneht pyeccee kunâgâsâs kuáttá ko ij puáđi tiervâttiđ suu eđe já toske ääigi rikosist ij pyevti tarbâšân korrâ ráŋgáštâs ubâ adeliđgin riemnjis-uv libžái toos já kiergânij kuullâđ kuumpi majemuid saanijd lah šlarvâdâm tuántá eimâskâs leejoon ruáŋgái västidij lam porgâm kunâgâsân oovdân eenâb ko kiähhân tääbbin kolliistâllâm ohtsis lan juškám eennâm miätá ruássud tuárrâst já uuccâm lekittâs mii pyeredičij tuu lam loopâst-uv keksim olmâ puárádâskoonstâ tot lii leejoon koijâdij koolgah njuovvâđ kuumpi ellen já kiessâđ ton čeevđi pirrâsâd talle ko tot lii vala liegâs kumppi lâi njuovvum já jiegâs monâttâm riemnjis palijdij ohtuunis koolgâ kihtâliđ kunâgâs paan pic kalga sárnuđ suu pyerrin jo tot kote nuubán roge kuáivu tot jieš toos kačča uási aasi já riemnjis vuolgii motomin oovtâst meccipiivdon lâi lukko mieldi já toh finnejii stuorrâ saallâs finnij pargon jyehiđ saallâs já lattij návt tot juovij saallâs kuulmâ siämmáá stuárusâš uásán já kočoi leejoon väldiđ tain oovtâ leejoon puášáskij já kiškodij aasi pitážin riemnjiskis finnij pargon saallâs jyehim adelij lejonân ubâ saallâs eereeb muáddi uccâ távttáá taid tot toolâi alnees liävus lii tuu uási eeđâi kijttoseh leejoon eeđâi lii máttááttâm tuu jyehiđ saallâs návt vuoigâdvuođâlávt ton munjin eidu máttááttij riemnjis västidij já kyehti nieidâ lijjii kyehti nieidâ lâi naaijâm muorâkärdiráin nubbe ruukurähtein almai moonâi ton niedâs luus kote lâi naaijâm muorâkärdiráin muorâkärdi mennestuvá sun koijâdij mennestuvá šadoh šaddeh tuáivumušâi mield muái tuše ruhâdelleen et forgâ arvaččij puáđáččij olmâ äijihšonnâarve jo šadoh käibideh čääsi ääigi keejist eeči moonâi nube nieidâs luus ton kote lâi naaijâm ruukurähtein sun koijâdij pyereest-uv ruukurähtim kannat kannat ij vááilu mihheen muái ruhâdelleen et peivi páštáččij ja ličij jalahâs ko njajâruukuh iä killáá čääsi eeči eeđâi tuáivuh piäiváduvvâid já uábbád tuáivu oorvijd tääl kuábbáá peeleest mun koolgâm ruhâdâllâđ pyerrin muu lii máhđuttem toimâđ olmânáál já mielkkikivlu vuolgij motomin kaavpugân kivlu vala uáivialn nuuvt tot táválávt kuoddui-uv pijgá aalgij hundâruššâđ mielhi kaavpug torist jurdust šoodâi peivinaver mielkkiruđâinân moonijd já lälittâm tain uđâgáid ááiđum vala känikäärdi te lii must lukko fáárust pisoh riämnjáh já neđeh olgoláá vuábdám tiu-merijgijn já kaanijn uážžuh ulmuuh stiäkkusijd uástám šavečiivgâ puáiduđ já ton oppeet lonottâm káálbán hiärvááš káálbâš čuáskud já illood pijgá nievdâdij kälbistis já njuškiistâlâi jieš-uv pyerimielâst talle kivlu käškittij já mielkki maadijjân stircettij peivinahareh kivkked pitážin cuovkkânii já peenuv já peenun láin jotemin oovtfááru maađijmield suái huámášáin kirje enâmist mon kiinii lâi kočâttâm toppij kirje cuovkkij siineet já lebbâlij kirje áávus tast lohá peenuv äšši kuáská mainâstuvvoo fuoddârist eeđâi aasi kirje keejâddijn já luvâškuođij pennui suoinijn já oolgâin ohraast já havârist tain peenuv ij perustâm maiden aalgij kismittiđ já loopâst tot harrâguođij jo puohâi jyevdilâsâi paijeel ij-uv loopâkeččin mainâstuu-uv taavtijn já piärguin maarfijn já pánnukááhuin luuvâi kirje loopân mut tast ij mainâstum sänilohhijngin masten tagarist mast peenuv ličij perustâm peenuv ciäládij jo meddâl tien kirje loopân tuše kiäláseh ubâ kiäsádum silde árvusâšgin kalleeb tot kirje riemnjis motomin leejoon saavzâst tuotâ maht mainâstuvvoo muu vuoiŋânâsah opsijdiččii paan njunnáástâlâi já eeđâi mun tuođâ eeđâm te tuu vuoŋânâsah iä oopsijd pyerrin puášáskij kiškodij saavzâ pitážin já puurâi njálmásis leejoon koijâdij apinast tun-uv apinakuáimám tom mielâst nuu vuoiŋânâsah opsijdeh paan maid apina västidij eeđâi eissigin kukken tast hiärrá kunâgâs vuoiŋânâsah opsijdeh ruvsun já lavendelin kiälástâlah kyehtiluššee korrimâš leejoon ruáŋgái já käskistij apinast uáivi rasta mielâst tun lah leejoon muávrádij västidij adeliđ munjin addâgâs mut onne sattuum leđe nuuvt čuuvtij suuvčâgâm já nuorvust et jiem paste apseđ maiden kielestiđ jiem haalijd já muldesäplig kuáhtái muldesäplig jursemin kiedist jiivijd eeđâi tuu riävu tust lah mihheen eres jursemnáálá ko koške jiveh já timmâ navrâseh kaavpugân te uážuh puurrâđ veikkâ magarijd heerskuid vuolgij kaavpuglâšsäplig fáárun kaavpugân jä toh poođijn stuorrâ táálun mast kaavpuglâšsäplig aasâi livkkáin kiällárân lijjii jáávuh leeibih mietâ vuojâ vuástá já tieđiš kal moh heerskuh ležeh lamaškin pyerrin já vääldi maid mielâd toovâš lii veikkâ mon valjeest kaavpuglâšsäplig eeđâi vyeššee teivâsij puáttiđ kiällárân šlamânáin já skolkkâsáin roškái jotelávt vuággusis patârâsân mutâ muldesäplig ij tiättâm kuus patâriđ libžáástâlâi pirrâ kiällár já lâi paaloost pevhištum vyeššee lâi moonnâm kiäinusis kaavpuglâšsäplig almostui vuágustis já eeđâi lii meddâlist juátkeen herskustâllâm muldesäplig eeđâi tust lii herskustâllâđ tääbbin ko tiäđáh puoh čiähusoojijd ton sajan masa jámám paaloost tääl maid mun eeđâm tunjin tun teehin vuástáidâd já marfijdâd já puohâi herskuidâd paaldân halijdâm maccâđ pááikán kievhib elimân já puurrâđ koške jiivijd já timánâm navrâšijd njäähih ain vaarah mut päikkivuágustân puávtâm jurseđ jiivijd aaibâs ráávhust já kaiccâ koočâi motomin kááivun ige peessâm pajas kaiccâ teivâsij meiddei puáttiđ kááivu luusâ já ooinij riämnjá čuážžumin čääsist pyerrin kaiccâ koijâdij västidij čääsi jiem lah avepeeivistkin juuhâm smakkiđ njuškij šlumppâ kááivun já juuvâi änhisávt ko tot lâi juuhâm koškosis tuárvi tot ij tiättâm maht peessâđ kááivust pajas tääl oovdân riemnjis tot koijâdij tom muu huollân riemnjis eeđâi monnjâjuolgijdâd oolâ já mieigâ ovdâjuolgijnâd káivuseeini vuástá nuuvt pajas ko ulâttâh kuárŋum tuu seelgimield kááivust já išedâm tuu pajas poorgâi nuuvt ko riemnjis kočoi kuárŋui seelgimield kaaicâ oolâ já njuškij häppilávt pajas lâi peessâm pačarâsâst mutâ ij áigumgin toollâđ lopádâsâs ko tot lâi livkkáámin kiäinusis kaiččâ čuorvij imâšist lopedih išediđ muu kááivust reeškij korrâsávt tuu kááigá tot pilkkedij tust liččii uáivistâd siämmáá mangâ jurduu ko kuhes siämunâsâstâd láá soksâmeh jieh liččii njuškin šlumppâ kááivun maainâs maainâst kuussân ij lah čaallum peesâi-uv kaiccâ meddâl kááivust tom hundâruššâđ jis pasta já riemnjis huttái motomin raaviroobdâst piäiváá pääštitmin teivâsij njolgestiđ toos riemnjiskis já eeđâi njálgástâlân tun máátáh leđe muččâd láá tegu rääsih já njune tegu koralli jis uáđđááh uánihissii tust šadda vala naharist-uv nánnáb vaaldij tuođâst riämnjá saavâid já čarviistij čolmijdis kiddâ riemnjis hamsâstij ton njálmásis suorgânij já irâttij huápust keksiđ maht finniiččij jieggâriävus piäluštiđ eeđâi riämnjás tun käävvil puohâin luánduhuáđđoin kävilumos kii tun lah munjin noomâd ovdilgo puurah muu toovâm mielâstân riemnjis eeđâi tot lehâstij njäälmis te siämmást piäldupuágui ropâguođij patârâsân riemnjis sađâstij suttoost imâšist mun koolgâm suáitiškyettiđ njálmám talle ko iävtuttemeht kolgâččim leđe jávuttáá piäldupuágui västidij imâšist mun kolgâččim uáđđiđ ko iä lah naharehkin aarni viällái illávaje seŋgâstis tuáivui ete uážuččij kandâinis puorijd juátkeid pargosis já kočoi sii tondiet seŋgâs paaldân eeđâi kaandah viinikäärdist lii čiähusist stuorrâ aarni jiem maainâst eidu kogo tot lii kolgâvetteđ uuccâđ tom eeči lâi jáámmám valdii kaandah kuávčáidis já jurgâlii ubâ viinikäärdi ij kavnum sij lijjii kuávčáinis já kuáivuinis timmim eennâm nuuvt pyereest et viiniköynnöseh šoddii pyerebeht ko kuássin ovdil kaandah puohtii raaijâđ čyetikiärdásii šado mii monnij kollemoonijd motomin tálulâš lâi kääni mii monnij kollemane jyehi áinoo peeivi riemâi hundâruššâđ kääni lii vissâ-uv čoođâ kollen kodám ton te peesân siämmást stuorrâ aarni omâsteijen sun kuudij kollemoonijd mannejeijee käänis ko sun lehâstij ton čuávji ij tobbeen kavnum tađe eenâb kolle ko masten ereskin käänist luodah lâi puárásmâm ige vaijaam innig vyejettiđ saallâs tot meridij turvâstiđ käävvilvuotân tot kuárjui källeeluámán tegu ličij maka illávaje mottoom ellee eelij kolliimin tom tot kiškodij kolliistellee pitážin já puurâi lain leejoon iälustij valjevuođâst kuhes aaigijd peeivi riemnjis teivâsij njolgestiđ lappâd huámášij ton já harrâguođij pyereest rähis veerdi siisâ pyeccee kunâgâs kolliistâllâđ povdiimist riemnjis eeđâi taantovváá tááiđâm pisottâllâđ ulguubeln immâšist koijâdij ko mun uáinám et luhâmettumeh luodah manet tuu piäjun mutâ oovtahkin iä puáđi tobbeen olgos täst ferttee penttâ polâškyettiđ käniores já riemnjis já käniores kuáhtáin šoddáin veerdižin já meridáin vyelgiđ jotteeđ oovtâst viäigui kirdij käniores vuovdâmuorâ uávsiool já peenuv čaaŋâi muorâ siisâ kuárjui já nohádij tohon käniores piškoi tast lâi taggaar vyehi riemnjis kuullâđ piškom njolgestij muorâmaddui já eeđâi käniorásân puáđi vuálus uávsialn kuátáđ tuu tustko lii nievt mučis jienâ-uv käniores eeđâi cuvnâđ uksâvahtâm lii uáđimin kiällár uksâpellâst ko sun leehâst uuvsâ te puáđám vuálus ij tiättám kii lii uksâvahtân tot kočoi uksâvaavtâ te peenuv njuškij olgos volliittij riämnjá já kaaskij tom jaamâs já njuámmil kuáhtái motomin njuámmil uáđimin ááigui tállân purrâđ tom mutâ siämmást tot huámášij soorvâ njolgeestmin lappâd tiptij njuámmil juátkiđ naharijdis já ruotâstij soorvâ maŋŋaal morettij huušân já canccolij kiäinusis vyejettij soorvâ kuhes määđhi mut ij juksâm tom jorgettij já maacâi siämmáá sajan kost lâi uáinám njuámmil njuámmil lâi jo áigáá tassaaš sanccom kuhás vaarij tuáhá porgim leejoon harijdij jiečânis finnejim eidu tom maid ánšásim-uv kuođđim vises saallâs já vuolgim stuárráb maŋŋaal áimu njuškoi já pivâstâh kuulgâi káálust uusâi maidnii krokodiil tot täälgis livkettij lâi lam njälmi-uv áávus eidu lâi áigum käskistiđ kietân poolâi krokodiil pastelis paanijn nuuvt unohâssân snuđgoi joskâdávt mut sun suorgânij jieijâs čiärumist tommit et párguškuođij áigáá keččin sun kuulâi kiännii puátimin siisâ sun keejâi puáttei tot ferttij leđe tot krokodiil krokodiil meddâl sun huuihij mun taa lam tääl lâi-uv eeči lâi iiđeedtakki kiesâstum jieijâs pirrâ já sust lijjii ijjâluáváttuvah jyelgist vaaldij askasis já jeđđiiškuođij nievdih vissâ peinijáá ij kuullâm maiden ko sun čiärui nuuvt čuuvtij ko eeči sáárnui sunjin sun rávhuduuškuođij totkis lii tot eivijâš koijâdij konnjâlij čoođâ eeči tivoi lii unohis naaveer mon olmooš motomin niävdá kale lâi ilbis naaveer nonnij tun nievdih eeči koijâdij peinijâš tot lâi tast tábáhtui eeči joođhij ij innig muštám nuuvt pyereest muuštij tuše ton verd et tot lâi lamaš krokodiilpeinijâš kavâstâlâi já keejâi nieidâsis lâi nievris peinijâš ko toin naalijn tuu cuuvnâi mieđettij já teedij uáivis čovgâdubbooht eeji ärdee vuástá suoi čokkáin mottoom áigáá lovduu alne tassaaš ko lâi joskâm čiärumist já lâi aaibâs rávhálâš pajedij uáivis já čielgij tiäđám mondiet mun nievdim nuuvt fasteeht krokodiilist mondiet eeči koijâdij ko tuu paddimpiergâs lii muu seeŋgâ vyelni mielâst tot lâi aaibâs krokodiil hámásâš muu paddimpiergâs lii tuu seeŋgâ vyelni sierâdáim onne toimâtteijee sahhiittâllim sun västidij koččâmuššáid povvâstij já pahudij kalgeen-uv muoi tärhistiđ tuu seeŋgâvuáláá et tobbeen ij lah mihheen krokodiilijd kalgeen miäđuštij tun jieš kuovlâđ vistig vâi kuovlâm-uv mun eeči koijâdij tun vistig västidij nuuvt te eeči nottái vistig já kuovlâi seeŋgâ vuál sun uáinám tobbeen krokodiilijd kuovlâi lâi tuše paddimpiergâslavkkâ iävtuttij jis muoi liijká vyejetteen krokodiilpeinijáá meddâl tuu mielâst lâi mielâmield lohheen veik krokodiilrukkoos peri eeči mieđettij tot rukkoos mana rukkoos mun jiem tääiđigin vala tubdâđ kale mun máttááttâm tom tunjin lopedij riistâi kieđâidis já ruhâdâlškuođij peinijâškrokodiilân tulces paanijd tom-uv tääl nohádiđ tääl lii pyeri juátkiđ naharijd ko krokodiil-uv uáđá eeči eeđâi já tuáivuttij pyeri ijjâ lâi pyeri já torvolâš orroođ ko lâi uáđđááttâm peinijâškrokodiil jienâstemnummeer tuše jienâstemliipu kirjekoovârttân já toopâ koovert sehe toppum vaaljâkoovert et vuáláčaallum vuolgâttempááppár macâttâskooverttân já toopâ macâttâskoovert ja postâd nuuvt et tot kiergân vaaljâlävdikode toimâttâhân majemustáá vuossaargâ ovdil jienârekinistem algâttem mii algâttuvvoo tijme lii maksum pelestâd macâttâskoovert kirjejum häämist luoka postân priority aalmugijkoskâsij vástádâskuboŋkijguin finnee páihálii poostâst nuuvtá taarbâšlâš postâmeerhâid lii stuorrâsiähá suálui suullân km taavaapiäláá nuorttiikeččin taavaabeln lii vääri já muštâlusâi mield moonâi eennâmvuálááš kuovđâšm njuolgist _váárân vâi immeelkyeimipeeliš puovttijn savâstâllâđ koskânis tiäđu mield kuovđâšm ličij moonnâm mutâ tiätu ij tääiđi toollâđ tiäivás eidu ton keežild ko suolluu nommâ lii hierarkiast ucceeb já taat lii jieš tot alemus immeel puárásub nommâ-uv lamaš ovdil mii lii uáinimist káártást ivveest noomáin kilomeetter nuortâs lii pegâlmâs mon maka ličij toho leggistâm mut tot kale lii čielgâsávt lamaš sieidi kuáppilliih läävejii lappâd suvâdijn leggistiđ šlaantâ jáávrán et tot-uv juo muštâl ton sieidivuođâst lii eromâš suálui uážžu ettâđ njuolgist vääri já uáli ciägus vala mon aalaaš lii čäcitääsist suullân metter aloduvâst láá hirmâd stuorrâ keeđgih čuođijd iivijd puáris aaikah já meiddei kuovđâšmeh moid máhđulávt lii uhredum tovláá ääigist alaččist eidu ton alemuu saajeest lii puáris aikkâ mii lii uáli komálâš lii maŋgâčyet ihheed tassaaš šodâškuáttám uáksi mut lii-uv monnii suujâst oppeet maccâm peesi ruuŋgon já šoddâm toos uđđâsist kiddâ peesist lii-uv meetter kukkosâš kuheldâlâš räigi toovâi moonnâm keesi arkeologâlijd kuáivumijd já taan keesi porgemáánust tot aalgât kuáivumijd lâš moh tobbeengis kávnojeh tutkâmušah ive tassaaš tollui väldikodálâš arkeologia seminaar mast almostittojii ađai nuuvtko tot meiddei kočoduvvoo arkeologâlij tutkâmušâi šiev puátuseh suosittillim ađai iävtuttim et meiddei tohhuuččii siämmáálágáneh tutkâmušah nuuvt jotelávt ko máhđulâš paasij talle toos mut tast puátteš kiiđâ kuullim et taat muu tuoivâ lâi-uv valdum kuorâttâllâmvuálážin já et tutkâmušah tolluuččii loppâkeesist liččim talle tärkkilávt tiättám maggaar suálui tot lii te jiem kale liččii kuássin tagarijd aašijd iävtuttâllâm jiem tiättám aalgâbeln suáitistij arkeoloog munjin já iävtuttij ohtsii uápásmem já nuuvt mij skippuudâđâim vyelgiđ toho kuulmâs suu kolleega osteoarkeoloog já mun vuálgáččij kiäst lii kesiviäsu puoh aldemustáá ađai keejist keesi tot kale lâi suálujin ko jävri lâi nuuvt tulveest käällis viežâi mii moottorkárbáin poođâst já vuojij taavaakiäčán kost sunnust lâi kesiviäsu ovdâskulij lâi kapteenin kote suuvâi mii kuus laddijm väzzilijm suolluu alaččân lâi juo algâmääđhist čielgâs et kuáivumurkko puáđáččij leđe koorâs masa juo máhđuttem juo vieltti lâi nuuvt ciägus já juovvii et kihheen jiärmálâš olmooš ij vuálgáččii kuássin kuárŋuđ tom pajas moh oovdeld pottii lijjii táálu matsiih já masa jyehi keeđgi vuálá moonâi mottoomlágán kuovđâšm mon kiäčán ij uáinám ko lamppugin ij lamaš fáárust ko lijjim tággáár sajan iävtuttâm arkeologâlijd tutkâmušâid já arkeoloognieidâkyevtis še eeđáin munjin et kaleba tun uárnejih mijjân korrâ urko láin viehâ skeptisiih ääši háárán mij tobbeen maiden ko tutkâmnáálá liččii tuhátteh já ain tuhátteh keeđgih mij tom uáináččijm peeivi aalgij nubbe pargopaje mii piistij vittâ peeivi lijjim ihe tassaaš iävtuttâm arkeologia seminaarist kuáivumijd tutkâmušâid te ollâopâttuv já sämimuseo olášuttii muu tuoivuu já tääl toh tutkâmušah álgáččii tibi te vala kevâččijgin ollâopâttuv arkeologia lájádâsâst pottii oovce uápped kiäid hovdijn mii jieččân arkeoloogah já lijjim mieldi mottoomlágánin jotkân tâi mooraallâš caggen kote iänááš tuše čuávui áámmátulmui pargo algâkeesist lâim uáinám et suálui lii viehâ styeres km kukke já km kubduv suolluu viestârvieltti lii uáli ciägus já juovvii ton mielân et suolluu taavaakeeji mij kale kuođâttičijm meddâl ko tot lâi mii mielâst liijgás täässiv já keđgittem ep kale kavnâččii magarijdgin uhredemsoojijd láin skappum kárbá viestârpiäláá maddui maid mij puáđáččijm kevttiđ suollui monâdijn já tobbeen macâdijn juávkun kullii olmožid et käärbis ferttij jotteeđ vuosmuu paijeelmoonnâmpuudâst kahcii čuálmi rasta ko mieldi lâi meiddei kuáivoi lusis riäidučukke mast lijjii viehâ ennuu jyehilágáneh piergâseh já tävireh lâim peessâm puohah čuálmi nubebel te vuosmuu pargon mij oppeet kuárŋuim puohah suolluu alaččân mast juáháš peesâi uáiniđ suolluu pirrâs já ton stuáruduv maŋa maaccâim oppeet sátkusajan juovijm vaastâkuávluid stielâsijd já vuolgijm jotteeđ raddalâs suolluu máddáákeččin tavas lâi mieldi syelimâs pro gradu raapoort mon lâi toohâm oskoldâhtotkee ive eromâš keeđgih já verâmeh muorâin tutkojii já kirjejuvvojii pajas lâi kavnâm mottoom keeđgi main lijjii kyevti ulmuu häämih keeđgi mij kaavnâim já kuvvijm sehe vala nube-uv suu valdâttâllâm keeđgi mut taat totkee ij lamaš kavnâm oovtâgin täävti määđhis ääigi mij lâi pištám tuše oovtâ peeivi mast mun lijjim mieldi tuuđhâi suolluu viestârvielti mii lâi uáli ciägus pyevtittâm suullân pelimuudon ton ciägu vielti ko vitmâdis aaicâi vuosmuu täävti mottoom keeđgi vyelni puohah moovtâ et aainâs-uv maidnii lep kavnâm ep vala kuoskâm pic cegâttijm ruopsis liipu toos já vaaldijm lâi juo eehid te maacâim sáátkun já oppeet suvdâččijm kárbáin čuálmi rasta já tolliittijm peeivi joođhijm tast moos lâim pyevtittâm jiehtinâš ijge tarbâšâm ovdániđ ko muáddičyet meetterid ko oppeet kaavnâi kyehti täävti kode oođâtähtipitá já čevelođâstäävti tom siämmáánáálá ko ovdebáá-uv kávnus pehti já joođhijm määđhi kávnusist suullân meetterid tavas kavnim keđgiluámán stelliimáin stellejum máhđulávt vuolâmáin hämmejum metterpele kukkosii muorâ mast lâi kuábbáá-uv keejist syergi meetterid tast ovdâskulij kavnim tom pegâlmâs kuovđâšm mast vaarâ lii vuálgus tot tiätu já koskâsii kuovđâšmist lii hirmâd stuorrâ njälmi já tot uáinoo vaarâ kuhás jäävri oolâ-uv kuuđâ meetter kukkosii kuovđâšmân mut muu čaalman kale ij mihheen čuoccâm tobbeen poođâst lâi vala viehâ sevŋâd puáđistij já elâččij kuovđâšmist te sun kaavnâi tállán kyeletähtipasâttâsâid já vala pittáid mottoom jursest ep vala kuoskâm ko iä lamaš kesten suormâhâđah mieldi osteoarkeoloog kuulâi kännykkäst kávnusist te sun halijdij tállán puáttiđ keččâđ taid já ko lâi ääigis tutkâm te almottij kyele tähtipasâttâsâin já vala njuámmil tähtipasâttâsâin ij lamaš kuittâg meendugin moovtâ kávnusist ko lâi vuárdám čuuvtij eenâb lemin tobbeen taavtijd jiem lahkin äššitobdee te muu mielâst lâi kuittâg aaibâs luándulâš et eidu taan kuovđâšmist iä kavnuuččii täävtih tađe eenâb já toh-uv täävtih moh tobbeen lijjii lâi vaarâ neeti tâi riemnis tuálvum toho kuovđâšm lii uáináh alda aalaa já ko aalaaš lâi pase te kihheen olmooš ij liččii tuostâm kuárŋuđ nuuvt ollâgâsân peeivi joođhij tavtij já kuovđâšm tutkâm já mun čuovvum suu pargo oroi olášuumin tot mii palo tast et ep kavnâččii innig eenâb taavtijd já puátuseh liččii tuše toh kulmâ täävti maid lâim juo kavnâm koskâpeeivi kuittâg suáitistij kännykkân et tääl tibi te kavnui olmâ tähtičiähá juávhu uáivilin lâi lamaš moonnâđ jotelávt suolluu taveuási alemuu saje paijeel suolluu taavaakeš ađai räi já tärhistiđ puoh suámálijd keeđgijd moh oovdân teivâseh ko suolluu taavašuási oroi mii mielâst lemin meerhâšmettum já kuárus juávhu nieidah lijjii vilšâstâm mottoom hormišiš keeđgi já ko lâi sist koijâdâm et oinui-uv tobbeen mihheen láin nieidâkyevtis västidâm ei mitään kuittâg tärhis arkeoloogân moonâi tutkâđ keeđgi já sun ooinij tállán et jis taat ij liččii sieidi te ij talle mihheen viilšâstmij maŋa sun aacâi tállán eenâb-uv taavtijd sun tuđhâškuođij keeđgi tärhibeht te ooinij sieidi paldâsii keeđgi vyelni lase taavtijd kuullim ääšist te vuolgim mun-uv keččâđ tom iimmâš já ko poottim keeđgi luus te tast tuođâi-uv ooinij et tot lii sieidi já vala taggaar sieidi mast ij lah maggaargin tiätu kirjálâšvuođâst kuittâg juo eehid puátimin já oppeet suvdâččâđâim čuálmi rasta rasta suvâdijn mist áiru toijui-uv te tääl kuittâg lâim puohah moovtâ já nieidâkuáhtá iäpádâsah-uv lijjii lappum niäljád peeivi osteoarkeloog riemâi luovviistâllâđ taavtijd te toh kavnuuškuottii lase et lase luvijmield tääl lâi čielgâs et lâim kavnâm ovdil tubdâhánnáá já ovdil tuđhâhánnáá sieidi mon nomâttijm sieidin räi täävtih lijjii kavnum pyereest-uv nube čuátán moh váldojii pajas analystem já ave miäruštâllâm várás tääl toijui oppeet ááiru meetaalpunccegis já oppeet kaartâim miälluđ rasta te lâim vala-uv eenâb moovtâ ko jiehtinâš piegâstâlâi riskáht määddild et miällum ovdâs-maŋas ij liččii luhostum meendugin pyereest te muáddi uáppee elâččáin mottoom kámppáriddoost luoihâtmin áirupaarâ já meetaalááŋuid vâi puohah peessih rasta räi lâi ráŋgášâm mii nuuvt et lâi lappum silbâčiŋŋâ kyehti ááiru lijjii toijum já must lâi kännykkäst lappum nuuvtkočodum näyttö mast uáiná kiäs kalga suáittiđ kale puovtij västidiđ mut toin ij puáhtám suáittiđ kuussân vala mii rááŋgáš puáđidijn soittim já hokâttellim suu vyelgiđ suvdeđ mii čuálmi rasta ko mist iä lamaš innig ááiruh epke kosten lamaš finnim tagarijd luoihâs pesâččij mii fáárun kuvviđ kuovđâšm já meiddei tom sieidi lii čepis luándukovvejeijee kiän koveh láá lamaš ennuu já iänááš vala lokkekovveen mieđâi tállán áášán já soováim nuuvt et sun lii vyerdimin mii iđedist käävci ääigi maddust lâi lopedâm korrâ piegâ já arveoovtijd ittáážân mut tääl ep puáhtám innig tain poollâđ ko ličij koččâmâš majemuu tutkâmušpeeivist eštus lâi vyerdimin mii tobbeen nuuvtko láim sooppâm já eidu ko peesâim vuosmuuh riidon te arvai leškij hirmâdávt já njuoskâdij mii puohâid arvepihtsijd kárvudâttijn siste vaazijm sieidi luus já ko poođijm toho te fierttij joođhij tavtij luovviistâllâm já kaavnâi maaŋgâid luuvijd vala lase mutâ te jooskâi koskâpeeivi suulâin ko ep liččii kuittâg kiergânâm väldiđ puoh taavtijd proojeekt ääigi meddâl viiđâpiäivásâš proojeekt maŋa tuđhâhánnáá uásih luávdojii lastikkáin jeđe ovdeláá lyevvejum eennâmamnâseh piäijojii sajasis já lasettuvvojii vala koške loostah soojijd main eennâm lâi lihâttâllum tanen et ko puátteevuođâst máhđulávt uđđâ totkeeh puátih toho te sij pyehtih lastikkist uáiniđ kogo pehti álgá tuđhâhánnáá eennâmkerdi täävtih macâttuvvojeh siämmáá sajan kuovđâšm pehti sáátkun já eidu ko pyevtittijm riidon te piegâškuođij hirmâdávt já leškij uđđâsist masaba vala korrâsubbooht ko iđedist suvdâččem luhostui kuittâg pyereest vala kárbá juovâ paijeel maađijpiällás kost sun maŋeláá iäláččij viežžâmin tom meddâl já mätki oroi lemin nuhâmin toos mätki kale nuuvâi-uv mut ráŋgášij vala sun lâi tavanâm riddoost já vyeijilâm máddáákiäčán lâi pieggâ rusoškuáttám miätá nuuvt korrâsávt et käärbis lâi stávrum hirmâdávt já uccást ij lamaš koivim čääsi siisâ suu ovdii vyeijimkiänu oolâ lâi ton puudâ kiinii suoppim joddee já sun kaartâi fakkist karveliđ tom amas potkiđ viermi jeđe lâi vuáijám kiäđgán nuuvt et potkur lâi repčâšum tast kalle sun lâi peessâm viijmâg riidon murdettâm kärbisskiäru čáácán vinssam kárbá toos já čoonnâm tom vala pyereest kiddâ jeđe ááigui vyeijiliđ te maid tuušijd ij lihâstâmgin kuussân pic koivij jieijâs toos kiddâ siämmáá parkkisaajeest lâi kiinii tuurist mađhâšemvavnuinis já já taat almai išedij meddâl riddoost kesimáin jieijâs autoin auto täävtih kávnojii paijeel neeljičyeđe já toh lijjii koddeest kaaicâst saavzâst čuuvčást kuáppilist já kyeleest sehe monnii jursest máhđulávt njuámmilist tassaaš iä kyele täävtih kavnum ollágin mut taan keesi kale tot maiden jiem kale tieđe lâi uáli mielâkiddiivâš já puáttee kiäsán ááigum-uv oppeet iävtuttiđ tutkâmušâid mottoom eres suollui tallegis keevâš já uámikkâsâid sátáččij väividiđ čuuvtij taat äšši et sijjân ij muštâlum taam sieidist mihheen kale lii nuuvt puáris et velttidhánnáá tallaah ulmuuh iä ubâ liččii tiättámgin tast maiden já jurgâlâm haalijd eelliđ kuhháá mut kihheen ij haalijd puárásmiđ haluaisi elää kauan mutta kukaan ei halua vanheta halidičij aalman mut kihheen ij haalijd jäämmiđ haluaisi taivaaseen mutta kukaan ei haluaisi kuolla haldâšeh maailm haldâšeh almaid hallitsevat maailmaa hallitsevat miehiä tietih nisonijn eenâb ko naaijâm almaah mudoihân sij-uv liččii naaijâm tietävät naisista enemmän kuin naineet miehet muutenhan he olisivat naineet kiäččá nisonijd vuáluskulij ameriklâš kiäččá nisonijd pajaskulij ranskalâš kiäččá nisonijd katsoo naista alaspäin amerikkalainen katsoo naista ylösoäin ranskalainen katsoo naisia toh kal láá penttâ piruh nisoneh vaidâleh já tuáivuh et ohtâ taggaar puáđáččij já tuálvuččij sii ne ovat kyllä piruja naiset valittavat ja toivovat et yksi sellainen tulisi ja veisi heidät kesksejeh távjá aašijd maid nisoneh láá tiättâm jo kuhháá keksivät usein asioita joita naiset ovat tienneet jo kauan nieidâin iä puávtáččii naharijngin porgâđ tagarijd main sij nievdih tytöist eivät voisi unissaankaan tehdä sitä mistä he näkevät unta tuše kyevtiláván nisoneh kiäh sárnuh ovttuu já tagareh kiäh iä lah kuássin joskâ vain kahdenlaisia naisia jotka puhuvat jatkuvasti ja sellaisia jotka eivät ole koskaan hiljaa láá vijsásuboh ko almaah toin ko sij tietih ucceeb já äddejeh eenâb ovat viisaampia kuin miehet koska he tietävät vähemmän ja ymmärtävät enemmän nisonijn iä lah nuuvt nuorah ko manen sij láá máálájum osa naisista eivät ole niin nuoria kuin miksi he ovat maalatut kuulât ääigi kuulât rähisvuođâ kuluttaa aikaa kuluttaa rakkautta kávná ain eenâb ko ocá de löytää aina enemmän kun etsii lii eenâb jiešrähisvuotâ ko rähisvuotâ de on enemmän itserakkautta kuin rakkautta aainâs naaijâđ finniih šiev káálgu tun šoodah luholâžžân finniih suápáttes káálgu tun šoodah filosofân ainakin mennä naimisiin saat hyvän vaimon tulet onnellisesksi saat huonon vaimon tulee sinusta filosofi náájá šadda kaattâđ ij naajâ tom še šadda kaattâđ menen naimisii joutuu katumaan ei nai joutuu sitäkin katumaan jiem lah ettâm vuánnáámsân maiden pelnub ihán haalijd koskâldittiđ suu ole sanonut anopilleni mitään puoleentoista vuoteen halua keskeyttää häntä páácá rähisvuođâttáá tot lii hyenes lukko mut tot lii luhottesvuotâ jis ij jieš pyevti rähistiđ jää ilman rakkautta on se huonoa onnea mutta se on onnettomuus jos itse ei voi rakastaa lii tego hekkilodeh láá ulguupeln toh halideh siisâ já kiäh láá siskiipeln toh halideh olgos de on kuin häkkilinnut ovat ulkopuolella haluavat sisälle ja jotka ovat sisällä haluavat ulos uámitobdo lâi putes ij kuássin kiävttâm omatuntonsa on puhdas ei koskaan käyttänyt sitä ij lah ohtâgin vajalâš ubâ maailmist mut puoh suu usteveh vajedeh suu ei ole yhtään vihollista koko maailmassa mutaa kaikki hänen ystävänsä vihaavat häntä suáhu távjá rähisvuottân mut rähisvuotâ ij kuássin lááivu ustevvuottân tiivistyy usein rakkaudeksi mutta rakkaus ij koskaan laimene ystävyydeksi vicci lii ain hitruu vitsi on aina hauska ij šoodâ kuássin koŋguursân ei joudu koskaan konkurssiin kievhivuotâ kunnee tuálvu mut ij tot kale tom pyevtigin köyhyys kunniaa vie mutta ei se sitä kyllä tuokaan taggaar ulmuu kote rámmoo tuu äšittáá meiddei láittá tuu sujâttáá sellaista ihmistä joka kehuu sinua aiheetta myös moittii sinia aiheetta adelum lopádusah vájálduveh kuálkkin annetut lupaukset unohtuvat tyvenellä uáivi vaibâd juolgijd pää väsyttää jalkoja čielgâ jiermi ij meendu táválâš selvä järki ei kovin tavallista haalijd tiettiđ tuávkki haalijd sárnuđ haluaa tietää tyhmä haluaa pohua suáđi maŋa ruokkâdeh kávnojeh sodan jälkeen rohkeita löytyy säggi tuu čuoggii jieš nurdâstâh jieijâd sáágán piikki pistä itse työnnät itsesi piikkiin lii tot kote muštá nissoon šoddâmpeeivi mut ij suu ave on se joka muistaa syntymäpäivän mutta ei hänen ikäänsä kote ij määti tánssáđ iätá et orkester ij määti suáittiđ joka ei osaa tanssia sanoo että orkesteri ei osaa soittaa pyereed tuáhtár váldá tast máávsu mield parantaa tohtori perii siitä maksun kannat tuođâst väldiđ maiden tagarijd mii ij killáá leikkušem kannata ottaa todesta mitään sellaista mikä ei kestä leikkiä kilomeetter mätki álgá ovttáin lavhijn kilometrin matka alkaa yhdellä askeleella rahtii rahtii rakensivat rakensivat lii taggaar oornig mast tun uážuh ettâđ maid halidah já poorgah tom maid iäráseh eteh lii oornig mast almugist lii vuoigâdvuotâ valjiđ tom kiäm puáhtá sujâttiđ on järjestelmä jossa kansalla on oikeus valita sen jota voi syyttää lii taggaar olmooš kote máttá čielgâ aašijd ettâđ nuuvt et taid ij kihheen addii on sellainen ihminen joka osaa selvät asiat sanoa siten että niitä ei kukaan ymmärää máttát mijjân tom et mij ep oopâ tast maiden opettaa meille sen että me emme opi siitä mitään kote haaldâš iärásijd kalga vistig haldâšiđ jieijâs joka hallitsee muita pitää aluksi hallita itsensä ij vyerdi mietipiegâ máttááttâl purjâstiđ ei odota myötätuulta opettelee purjehtimaan mättih kuálkkin kárbá stivriđ osaa tyvenellä ohjata venettä uákkim lii anolâš talle ko ij haalijd finniđ maiden áigá on tarpeellinen silloin kun ei haluta saada mitään aikaiseksi mon komitea lii ráhtâm jonka komitea on rakentanut kote spiällá piruin finnee ain hyenes speellâid joka pelaa pirun kanssa saa aina huonot kortit viälgás uástá ij mihheen oro tivrâsin ekkilâš velaksi ostaa ei mikään tunnu kalliilta lii almai kote luáikká arvesyeje piäivádâhhân já haallijd tom maasâd ko arvaa on mies joka lainaa sateensuojan aurinkoisella säällä ja haluaa sen takaisin silloin kun alkaa sataa vettä aldemuu tuše siämmáá verd ko aldemuš räähist tuu lähimmäistäsi vain sen verran kuin lähimmäisesi rakastaa sinua nube-uv nierâ tast kiäm čuurmah toinenkin poski siltä jota lyöt himmuš aldemuu pelikyeimi eenâb ko jieččâd pelikyeimi himoitse lähimmäisesi puolisoa enempää kuin omaakaan puolisoasi eellimstâd toin ko tuu elimist iä iäráseh pyevti navdâšiđ elämästäsi koska sinun elämästäsi eivät muut voi nauttia jieččâd nuuvt tego tuu aldemuš-uv räähist jieijâs itseäsi niin kuin lähimmäisesikin rakastaa itseään palvâliččih mon kalle hiärá toh iä nuuvâ palvelisit kuinka monta herraa ne eivät lopu lii nissoon vyeimi on naisen voima lii tutâdiđ poođâ ko vááimu on tyydyttää takapuoltaan kuin sydäntään viežžum liemâ kiergân čuáskuđ haettu liemi ehtii jähtyä kuáivu kááivu maaŋgâs tast juheh kaivaa kaivon monet siitä juovat čuásku koolmâs lieggân jäähtyy kylmä lämpenee muorâ ij toijuu piegâst puu ei taitu tuulella kume čääci táálu puáldi kuuma vesi taloa polta pegâlmâs olmooš vijsástâl šadda aforismâ kuuluis ihminen viisastelee syntyy aforismi ahe vaarâ ubâ juurdâškin ete lah jo nuuvt puáris ko láá uáináh eenâb viiđâlovihásiih ko nubeh veikkâ iveh láá siämmáá ennuu tyehin tom hoksáá pyeremusâht ete lii alda viiđâlov ive ko jieh lijkkuu tot vääivid korrâsávt puátá šiev filmâ ehidist te távjá noháđâh jiehke vaje kocceeđ já keččâđ tom älgih adeliđ ravvuid ete maht koolgah iälustiđ jurdâččiđ pennuu tâi kisá väldim olssâd jis tust ij lah jo peenuv tâi kissá tast finniimâd torvo olssâd jis iärâseh hilgoh tuu nuorah lijkkojeh diskoin leđe ko lii nuuvt hirmâd šlaamâ já larmâ ete ij addiittâl ulmuiguin savâstâllâđ kolliistâllâđ huolhijdâd älgih leđe eenâb uápis ulmui noomah ain täävjib uápisulmui hávdádmijd innig juurdâš maid eres ulmuuh jurdâččeh tust innig iiskâ jiehke haalijdgin mutteđ káálgud kállád pahatavvoid jieh ubâ huámmâškin taid mieđettiđ olssâd ete tust ij šoodâ kuássin president ij ubâ uáiviministergin adeliđ eenâb áárvu puáráđâlmân já njaavhâdmân ko seeksin ko kaartah olssâd pihtsijd uástiđ innig kuuđâlov ihásiih neevti puárisin ihásâš olmooš lii iällâm sekunttid tâi minuttid tâi tijmed tâi pirrâmpeivid tâi okkod tâi mánuppaijeed tâi ihheed lasseen kalga lasettiđ vala karkaus iivijd moh taheh tâi peivid lase tot äigi lii moonnâm lii uáđđâm tijmed tâi masa ihheed jis rekinist koskâmiärálávt uáđđimäigin tijmed pirrâmpeeivist sun lii lámáš pajeláhháá ihheed ääigist lii kiergânâm puđâldiđ maid maid-uv lii álgâm suullân ihásâžžân lámáš paseh já juhlepeeivih sehe iheluámu suullân peivid ivveest lámáš pargosaajeest ive pargee lámáš viiššâl ubâ ääigi porgâtteijee tom oskogin káhvástâllâm tubbáák porgottâllâm já mudoi-uv láškuttâllâm mield tuođâlâš pargoäigi lii suullân porgâm tuođâlii pargo tijmed pirrâmpeeivist tâi ihheed eellimstis pargei tievst maksum-uv jis rekinistip päälhi taan ääigi ruuđâ áárvu mield bruttotienâs lii lámáš märkkid ivveest mield sun lii tiänám ohtsis miljovn märkkid tot ruttâlaanâ lii lappum šeštum mon ennuu maŋgâsistkin lah šeštum ko olmooš táválávt kuulât eenâb ko tiänáá kuhe sun lii purâmušpeevdist lámáš oovtâ tiijme peeivist te ohtsis tast šadda ihheed posâđâttâmvisteest já hiivsigist várugávt rekinistin tijmepele peeivist te tast šadda ohtsis tijmed čääsi lii kiävttâm jis várugávt rekinistin litterid peeivist te loppâsumme lii litterid ivveest já ivveest litterid lii vázzâm km peeivist ton rääjist ko lii väziškuáttâm lii vazzum suulân km lii suulân kuohtii eennâmpáálu pirrâ láá nuuhâm sukkápaarrâd taha ohtsis paarrâd lii purrâm vuod várugávt rekinistin kiilud ivveest ohtsis ivveest kiilud poccud mii uáivild oles čurruu tâi stuorrâ soorvâ suullân siämmáá mere já eres šaddoid suullân kiilud ivveest mii taha ohtsis kiilud olmooš suullân ihásâžžân rähistuvá já álgá hárjuttiđ seeksi já jis maka kuohtii ohhoost tom porgâččij moos monâččij suulân tijme kulâttum tuotâ tooimân ohtsis kyehti mánuppaje já ohtânubáloh peivid láá lámáš kerdid eenâb kieleest láá enâmus tergâdumos eellim tooimah lii lámáš ucceeb tâi eenâb tušesvuotâ näävt tot äigi lii moonnâm viiđâlov ihásâš uážžu jieš smiettâđ lase maid jieš kii-uv lii porgâm já maid kulâttâm muštosaahâ škääijih kuárusin ko paaldâst vuálgá rähis tehelâš olmooš lâi tehelâš nuuvt ovtâskâs ulmuid ko meiddei ubâ anarâšâi juávkun ličij vala tuáivum kuhes eellim mii koskâvuođâst mut nubenáál lâi meridum já iäljáris puácuvuotân já suu uásán vyelgiđ meendu tooláá mii koskâvuođâst lii lamaš vaigâd tuuttâđ muu jurduuh láá lunne sun lii juáhám stuorrâ uási jieijâs elimist já jottáám lunne já kooskâ puátih maaŋgah ohtsiih puudah lâi uárbimpeeli suu ečirokke já muu ákkurokke muu eeni enni lâin viljâ já uábbi kočodim siässán tastko tot lii muu mielâst mottoomlágán árvunommâ tehelâš ulmui láá muštoh ain muu pärnivuođâ rääjist iä lamaš puhelimeh iäge nuuvt šiev luodahkin nuuvt et oinim suu viehâ harvii kale čalâččij ennuv muu ennijn kote lii suu vuosâ uárbimpeeli já muu áhhoin kote lâi siäsá lii lamaš eromâš tehelâš olmooš talle ko rávásmim já ko must láá lamaš párnááh lii lamaš munjin tego nubbe enni anarâš pirrâsist lam annaam tehelâžžân tom et muu párnááh oppâv sämikielâ já tubdâv anarâš kulttuur já lii-uv lamaš anarâškielâ já kulttuur sirdee muu párnáid já keessiv mij lep peessâm eelliđ ubâ perruin lunne päikkišiljo lii lamaš muu párnáid mielâsâš kaččâmsaje já taggaar saje kost láá lamaš hävskis anarâš káálvuh lii lamaš puáris käärbis mon siste ain šoddii mučis kukáh šiljoost muu párnááh lává meiddei puáhtám čuávvuđ luándu uárrei ruotâdem já šiljoost kirdâččeijee kuávskáid já sämicissáid ain muuštij piemmâđ täid päikkielleidis lii mustâlâm munjin et tovlááh sämmiliih tego suu vanhimeh já meiddei muu ákku sunjin kale čuuvtij omâttâllii suu vyevi piemmâđ midáttes šiljocissáid piemmâm lâi lamaš puáris ulmui mielâst pyerebeht-uv tuhhiittettee liihân kuávská ain lamaš sämmilij luholodde párnáid lii lamaš hävski eelliđ táálu aldasijn jiegist saremeecist já suin kuáláástmin láá meiddei muštoh tast ko máttááttij muu puárrásub nieidân kammâsij neskim já ostodem sehe tast maht sun toppij čuhestis kägispitá čuopâi tom mudágávt jeđe kuárustij vala nukemááccuh fáárun ovdilgo mij vuolgijm suu lunne kuárustmisthân sun áámmátolmožin ij ájánâm ko tijmepele verd perrust láá tiäđust-uv maaŋgah muštoh meiddei anarâš purrâmušâin lunne sun faalâi mijjân vorâskuolijn vuoššum kyelipottáás já kyelimääli já tiäđust-uv vuoššum ođđâmijd päikkieellim lii muu mielâst lamaš anarâš eellim lii aassâm pääihist mii lii lamaš meiddei suu pärnivuođâ päikki já suu eeji já äijih šoddâmpäikki tiet halijdij anneeđ päihistis šiev huolâ jieš lam motomin peessâm čokkáđ kietâtuojijgijn já taah láá mielâsiih muštoh munjin rákkásumos kuárrummušto munjin lii lamaš tot ko sun kuárui muu náguspihtâs vuolgij ruokkâdávt fáárun kuárruđ taggaar sämipihtâs mii ij lamaš sämimááccuh mielâst sämipiivtâs koolgâi siäiluttiđ áárvus mut muoti kale uážui oinuđ sämmilij-uv piivtâstmist nágusmááccuh lii lamaš munjin räähis já tehelâš munnust iä lamaš mut mielâst toos puovtij pyereest heiviittiđ anarâš mááccuh minstârijd tuoivâ must lâi talle tot et jiem tarbâšiččii veltihánnáá anneeđ liijne máccuháin mielâst lâi talle vuohâsumos et kuárui taam árvupihtâs ko jiem nuuvt čuuvtij luáttám jieččân kuárrumtáiđoid muoi talle čokkáim nelji peeivi njunáluvâi kuárumin mun koorrum jieččân silbâivnásii sämimááccuh mii tääl lii jo omâsteijeesis uccánâm mut tääl tot lii suu uccâ uábi pajalist já kuárui talle muu juhlepihtâs pargoääigist suullân kyehti kuálmádâs monnii muu ravviimân já jieš sun ij kuhháágin ájánâm muu juhlepihtâsáin siämmáá ohtâvuođâst sáttojim koijâdiđ mon ennuv lâi kuárrum máccuhijd elimis ääigi ij jieškin tom aaibâs pyereest muštám pic várugávt arvâlij et suu kuárrum máccuheh sattii leđe paijeel verd lâi meiddei koijâdâm taam siämmáá ääši leđe et máccuheh láá vala-uv eenâb lasseen puátih tiäđust-uv vala suu eres kietâtyejeh kapereh peeskah sovskammuuh čässiheh kamâspidoh kistuuh vuodduuh sämivaacah suháh já tikkureh lam koijâdâm meiddei tom maht sust lâi šoddâm nuuvt čepis kuárroo muštâlij munjin jieijâs pärnivuođâst já nuorâvuođâst já tast et suu enni lâi lamaš čepis kuárroo já eidu sust lâi oppâm kietâtyejitáiđuidis uccâ lâi smiettâm et sust še lâi mielâ šoddâđ siämmáá čepis kuárron ko suu enni lâi sun meiddei muštâlij jieijâs kuárrumpargoi algâääigi čuorbušmijn já tast et maŋgii sust čierri-uv peesâi ko puoh ij luhostumgin nuuvt tego ličij kolgâm enni lâi jeđđim suu já ravvim ain ovdâskulij já toin naalijn lâi ain oppâm eenâb eellimivijdis ääigi ij kuárrum innig nuuvt ennuv ko ovdil jis lijjii teheliih kuárumeh kale sun liijká-uv kuárui eeđâi et sunhân lâi jo iäláttâsâst já et sust iä kieđahkin innig lamaš siämmáá nanoseh ko ovdil veik sun mudoi lâi-uv uáli tiervâs sämipihtâsij kuárumist lâi áárvustoonnum máttáátteijee já äššitobdee jiešalnees ohtâ majemuin tovláin kuárroin ij lah mihheen immâšijd ko tiätá tom et suu pargohárjánem lâi čoggâšum paijeel ive ääigi enni kote lii tuše pajeláhháá ive nuorâb ko muštâlij tast et jo sunnuu nuorâvuođâst poostij ravviđ aheskipárijdis váddásub kođđeempargoin tego tikkur kođemist ääigi kiergânij máttááttiđ maaŋgâid mááccuhkuárrumkuursâid já suu lunne ellii uáppeeh-uv kuárumin máccuhijd já porgâmin kietâtuojijd kuursâin lii muštâlâm munjin motomijd aašijd uáppeeh sust lijiii lamaš hirmâd čeepih motomeh váhá čyerbibeh mut munjin poođij taggaar tobdo ko kuldâlim suu et mááccuhkuárrooh kuittâg-uv lijjii finnim pargoos valmâšin suu máttááttâsâst kiäin mun lam sárnum láá annaam rávhálâš máttáátteijen kote ij huáputtâm ige huššâdâm pic laavij ettâđ et ko rávhálávt já kuuloold parga puáđus lii pyereeb ko huššâdmáin rähtistum piivtâs tuubdâi vuáđulávt anarâš pihtâsijd já sun tieđij meiddei kuávlui iäruin ravvij tom munjin almai mááccuhijn et almaa anarâš máccuhist päneh čiäpáttist kalgeh leđe vuáluskulij iä pajaskulij peln vuod päneh láá pajaskulij nubbe tehelâš kuárrummušto lii iivijn ko tievâsmittemškovliittâs lâi joođoost keesij oovtâ oho kietâtyejipáájá ucánjihhii čuávvuđ suu pargo já ihástâllim tom moin naalijn sun nuuvt kierdâvávt já stuorrâ äššitubdâmuššáin ravvij uáppeidis vuoddui čyeldimist liijne riäsumist já kammui kuárumist masa jo siämmáá ääigi kietâtyejiokko lâi puátimin váhá maŋeláá já lâi-uv jo lopedâttâm toho-uv máttáátteijen mut peeivi ovdil kietâtyejipáájá älgim sun sooitij munjin vala et lijjim talle kirdemkiedist já eidu njuškiimin kirdemmašinân muštâlij et sunnui lâi njuámmum norovirus já et sun ij peessâmgin puáttiđ lâi ubâ stuorrâ tievâsmittemškovliittâsâst áinoo kerdi kuás mun tuođâi-uv smiettim et mahtsunsun täälgis koolgâi eleškyettiđ et mun jiem pastaččii máttááttiđ kietâtuojijd ige nubbegin anarâš kietâtyejičeppi talle peessâm puáttiđ poođij viijmâg syemmilâš kote sun-uv lâi čeppi mut liijká-uv kielâ- já kuárrumtááiđu uáppeeh čuuvtij ahevuššii ko lii kuáđđám mii mij kolgâp anneeđ huolâ tast et suu čeppivuotâ já máttu sirdâšuveh ain ovdâskulij aalgâst ucánjihhii ovdil puáccám motomeh aheskipáreh koijâdii maid puávtáččij porgâđ et finniiččij palhâšume ton kuhes pargoost maid sun lii porgâm anarâš pihtâsij kuárron jiem vala peessâm kukkeláá ko hämmejim tuše iävtuttâs jiem vala kiergânâm kuussân vuolgâttiđ ovdil puáccám mielâst stuorrâ kunnee suu paargon ličij ovdâmerkkân tot et orniiččij anarâš tyejičájáttâs čájáttâs ohtâvuođâst puávtáččij leđe kietâtuojij nurkke puoh tot materiaal maid sun lii elimis ääigi kuárrum já tuoijum ij lah muu jieččân kieđâin ige oovtâgin museostkin pivtâshivvâduv nurâmist tarbâšuuččij iše puoh tain ulmuin kiäid lii kuárrum maidnii pihtâseh tiäđust-uv macâttuuččii omâsteijeid čáitálmâs maŋa uážuččii leđe tovlááh ja táálááh pihtâseh mast uáinoo ahe já kevttee já stijlâ ävkkin ličij tiäđust-uv mottoomlágán muštâlus tast mon ääigi piivtâs tot lii já moos uáivildum puávtáččij tutkâđ ovdâmerkkân stiijlâid váhá kuhheeb ääigikooskâst lasseen onnuuččii meiddei toh kietâtyejitarbâšeh já minstâreh maid lii pargostis kiävttám kiinii eres tiätá mottoom eres vyevi mušteđ anarâšâi kietâtyejipargo moos lii uásálistâm mielâstân vááldám ideaid vuástá já keččâlâm taid ovdediđ tiäđust-uv čuuvtij tom et ij peesâ jieš leđe tággáár čájáttâsâst innig fáárust kuittâg et tággáár juurdâ ličij merhâšâm sunjin ennuv orniimist jiem lah peessâm meendugin kuhás mut tuáivuččim et taat juurdâ kuittâg kuádáččij nuuvt et čájáttâs motomin aldapuátteevuođâst ornâšuuččij lâi tehelâš rooli ubâ tievâsmittemškovliittâs lii finnim motomijd koskâsâš toimâvisioid siämmáálágán kielâtiileest mii lâi uápis mij tiettip sáárnui eenikielânis anarâškielâ mii lâi suu pärnivuođâ päikkikielâ sáárnui riges anarâškielâ veik sun mottoom sahhiittâlmist smietâi-uv jiänusân tom et sun-uv lâi ennuv vájálduttâm ko sust iä lah majemui aigij lamaš nuuvt ennuv sárnumskipáreh ko ovdil kielâtile toovâi tot et suu enni lâi pajekielâ sárnoo eeči lâi puáttám naajâi suu-uv päikkikiellân šoodâi anarâškielâ tastko iärráseh-uv tom sarnuu mielâst kielâlâš pajasšoddâm lii šiev ovdâmerkkâ tááláá kielâlâš pajasšoddâmân-uv eenikielâ sárnon puáhtá šoddâđ perrust teikâ pirrâsist mast tehelâš kielâsirdee lii anarâškielâ nubben kiellân sárnoo ige algâalgâlâš eenikielâlâš sárnoo lii eidu tievâsmittemškovliittâs peht ovdâskulij tolvum anarâškielâ iäláskittemvisio taha pyere uáiniđ já tiettiđ et taat lii lamaš meiddei tovlái anarâšâi kielâsirdemvyehi kielâtuávváš liävus ain ruokâsmittee ovdâmerkkâ taid kiäh láá oppâm anarâškielâ rävisolmožin já tääl láá sirdemin anarâškielâ nuorâb kielâsárnoid ääigi lunne ellii ennuv uáppeeh já juáháš kote suu lunne eelij lijkkui sunjin čuuvtij eellimpiirâs lâi taggaar mii muštâlij anarâš kulttuurist já elimist oroi luándulâžžân väldiđ tievâsmittemškovliittâsâst muštâleijee kiirján lokkekuuvijd eidu lunne já ohtâgin mist talle vala tiättám mon mávsuliih taah koveh já kuvvimpeeivih lijjii porgemáánu aalgâst vala siämmáá oho ääigi puosâškuođij toin naalijn et tast ij lam innig puáránem tuáivuttâm eromâšávt já meiddei huolhijd já ustevijd ennuv naavcâid toos et mij vaijeep anneeđ huolâ kyeimistân taan stuorrâ soro ääigi et mij puohah pastaččijm jieččân roolijn ovdediđ eellimpargo toin naalijn et kielâlâš já kulttuurlâš máttu sirdâšuuččij luándulávt meiddei puáttee suhâpuolváid puáttee-uv suhâpuolvâi anarâšah pasteh luuhâđ tast kii lâi maht sun eelij já maggaar stuorrâ árvu já merhâšume suu pargoost lâi anarâškielâ já anarâš kulttuur oovdedmân motomin mun lijjim puáissiijdâst taggaar cuáhháás tälvi cuápcánii hyeneeht čuákist iđedist poccui kuuvl moonnim luovvâseh laa puohrekkân moonnâm sirdim kiddâpoccuid já nuuvt mun čuoigâlim luovvâsij maŋŋaal lijjii moonnâm kuhás mun taid juksim algim vyejettiđ kiddâsij kuuvl vala páittojeh tiäđust-uv umástâm já ráávvum čuoigâm ruáŋŋás mield saajeest lâi taggaar stuorrâ šordekeđgi paijeel poccuuh ruottii já nuuvt monnii čaagan meiddei čuoigâm kiddâsij kuuvl keččâđ laa-uv toh puoh puáttám keččeh kávkkájeh ko mun puáđám mahte mast liččii lamaš polâmin äigin lai taggaar tääpi et ko muádi puásuiomâstijjest lijjii oovtâ čaggeest poccuuh toh tälviv keččii vuárui lai vuáru keččâm nuhâmin nubbe čaggeomâstijjee vuárus keččâđ moonnim pááikán nube peeivi poođij mottoom almai te iätá tieđe maid ležžeem vuáttám jiem mun kuittâg taid luodâid tubdâm káállám mahte olmooš te mut ij kuittâg olmooškin lamaš ečipeeli čuoigálij keččâđ iätá lii lamaš kuobžâ pivdeđ toh čuoigâlii kuobžâ maŋŋaal vistig karbui lii lamaš toossân aldasáid uáđđimsaje rähtimin ain monnii maŋŋaal já nuuvt toh juksii oppeet pääččiđ nuuvt pyereest et kuobžâ jaamij lâi niŋálâs kuobžâ jurdii kal paccii kuátán uuđâgeh vuolgii ruáptuluodâ kuorrâđ já arvâledeh kal lii karbum ellee tot kal ij vuálgám mudoi kossâmuottuu käälliđ toh ruáptuluoddâkyerreeh pottii maassâd te koijâdeh tun taggaar stuorrâ keeđgi mon paaldâ lijjih poccui maaŋeeld čuoigâm eedâm eteh kuobžâ lii vuálgám ton keeđgi vyelni tieđe leš-uv vuálgám talle ko must luovvâseh ruottii ton keeđgi lappâd vâi lâš-uv jurdeškuáttám täst tääiđigin leđe innig uáđđimráávhu táiđá leđe pyereeb ko vuálgám meddâl eres uáđđimsaje rähtiđ čalluu lii čáállám uámikkâs kote aasâi já maainâs lii lamaš ive kuobžâkoddemääšist mainástij jo ečipeeli maainâs almostui meid ive anarâškielâ antologiast mainâseh siijđost vuorrâsij kuobžâkoddemmaainâs nommâsâžžân já kuhes škovlâmätki máttááttijjee poođij anneeđ škoovlâ škovlâ aalgij čohčuv páárrâs kyelipivdemääigi tot poođij kandâinis já motomin ain iätá kandâinis et tun joddeeskipárin tun kal kiergânah vala škoovlâ jotteeđ esun nubeh peessih škoovlân moonnâđ lijjii já lâi já já lein oobbiž lâi-uv kuhes škovlâmätki ko lâi sunnuu aassâmpäikki valdijn evvislaavhâ mieldi já kävhvipáánu taaiđij lámáž vuoggâ-uv moin kyele uágustáin lâi vissâ km piištij peivid já suijâ lâi tot ko máttááttijjest nuuvâi tubbáák já tallaa ääigist lâi piijpotubbáák tergâd ferttij máttááttâllâđ vala suomâkielâ sárnuđ kale maatij čäälliđ ko reŋgâ lâi máttááttâm kale máttááttijjee rammuustâlâi lâi maŋa omâstijjee nuuvt škovlâ nuuvâi já jiečkii-uv kurppolâi páikkásis já kandâinis vuolgijn ovt ´huáđo eelij sättimin mon kuhás lež iällâm já väzziláin meid páikkásis tiegâs máttááttáin nuorâbijdis já luuhâđ já čäälliđ mušton lâi muu ááhu pyeremus ustev muoi ain eelijm suu kulen kolliistâlmin ko mun lijjim ucce oostij sust vorâs kyele já vuošâi kyellimáállás eeđâi muin ettâđ et tak spassib kyellimäälist tot lâi nuuvt njäälgis maŋeláá ko mun ettim toinlain te ákku já povvâstáin nuuvt čuuvtij sämikielâ táiđu vuolgij joton ááhust já suu skipárijn mun lijjim uccen ááhu fáárust te ákku já suu skipáreh kolgii sämikielâ sárnuđ et mun jiem iberdiččij maiden sii rävisulmui aašijn hárjánim toos já mattim kuittâg sämikielâ lii ettâm muin et enni sáárnui suin sämikielâ muoi tiättâm et vala puáđáččij äigi et ij liččii lope sárnuđ sämikielâ eeđâi enni škoovlâst talle poođij taggaar äigi mun máttááttillim sämikielâ te mun eellim puárásij pääihist kulen savastâlâi muin sämikielâ sun jooskâi sárnumist já eeđâi muin tun ettih et källee ko mun lijjim äigum ettâđ et käälis máttááttij muu aaibâs loopâ räi mist lâi hitruu lii hitruus kielâ motomin ettim puástunáál já tivoi já muoi povvâstáin lâi nuuvt ilolâš ko mij anarâškielâ uáppeeh eelijm puárásij pääihist lávlumin juovlâlavluid anarâškielân muu häittidâm veikkâ sun muštâlij munjin evakost já suáđi ääigist muštâlij munjin muu ááhust já äijihist já muuštij nuuvt pyereest aaibâs tego tot evakkoäigi ličij jieht lamaš eeđâi et muu äijih lâi lamâš nuuvt viijses et lâi váldám kuárrummaašin mieldi toho evakkon já uážui tobbeen muu ááhu já äijih kulen eelliđ kuárumin tego maaŋgah mii suuvâ nisoneh lii lamâš šiev kietâtyejiolmooš raahtij suu eellim ääigi veikkâ maid mun koijâdim et mon koolijd sovskammuid tun lah kuárrum te sun eeđâi et vuoi kauhia jiem ubâ tieđe kiergânij kuárruđ vala muu nieidâžân-uv anarâš laavhâ ko sust lâi kastejuhle muu ákku lâi tom tiilám sust lam maŋgii smiettâm tom et jis liččii čuovâkoveh puoh kietâtuojijn maid raahtij te tot ličij stuorrâ čááitus šoodâi anarâš ááhu já já puoh sunnuu sämmilâš ustevij áánšust tunjin ađâi čuovânij ennirokke mainâstij munjin maŋgii maht ohtii sevŋâdâsâst čuovânij já sust lâi páppárest-uv čaallum mut tom jiem lah kavnâm innâg tälvipääihist assii ton täälvi kyehti saavoot kiämmppárähtee-uv lâi talle vuálá muádlove ihásâž já sun lâi anoergisirden sun ehidest čuoigâlij sevŋâdin eergijd sirdeđ mast álgá sun ko eidu kiergân eergijd sirdeđ nube muorân te kivkked puoh čuovvânij mahte peiviv te polvâšoŋŋâ lâi já ko oppeet siävŋánij te talle lâi-uv esken sevŋâd ko sun čuoigâi maassâd te koijâdeh maid oinih mahte peiviv te já oppeet siävŋánij mihheen jienâid ij kullum mii leš lamaš vannajijjeeh lijjii njuškim čuožid já keččâđ olgos ete miisun tääl šoodâi lâi išeden täälvi lam kuullam ete lâi meid taggaar čuovânem tovle uáinám já tuhmes luistimeh lii maailim movtigumos nieidâ lii eidu finnim elimis vuossâmuid luistimijd toh kildeh muččâdávt mun lam olmâ jieŋâprinsessa tuumái luholâžžân mun šnjagottâlâm luistinraađeest tegu piäivááloddááš imâšijd iä haalijdgin tottâliđ ko enni luáštá tolliimist stuppáá korrâ jieŋâ oolâ taah ilgâdis luistimeh párgu pettâšumläädist haalijd innig kuássin tágárijd juálgásân puáđi tállân išediđ kihheen oopâ vuossâmuin kerdijn luisteliđ ege vala nubbijngin kerdijn enni iätá tot váátá tegu eres-uv hävskis ääših mielâ lii čappâd já hárjuttâllâm oro lemin viehâ ahevis hommá lii jo škovlânieidâ já ustev lii tot komme imâštâl ko muái sierâdeen škoovlâ mun máátám tállân puoh aašijd ege taarbâš ollágin hárjuttâllâđ piäsá škoovlân iätá ete uážžu leđe rehtor mielâst tot oro lemin fiijnâ äšši lii rehtorân mááccuh rehtorist kale riävtui mieldi lah maggaargin mááccuh povvust lii hävski njuškiimeh já sujâttâlmeh luhostuveh olmânáál juáháš kalga sárguđ prinsessa meerrid máttáátteijee sárgumtiijmest prinsessan puáđi huápust keččâđ čokkij pittáspeelâ aaibâs jieš niävttá uáli tuđâvâžžân juksosis enni illood lii-uv hárjuttâllâm viššâlávt já soivâlâm maŋgii ubâ speelâ siäinán ko ij lah luhostum muštáá taan škovlâpiäiván vala ohtâ valastâllâmtijme ko lii nuuvt mučis tälvišoŋŋâ enni hokâttâl sittágin luistelâmtijme masa vájálduvá kiljáád ij maašâ joskâđ lii čokkim já pieđgim pittáspeelâs jo aainâs love kerdid párnááh maht pyeidicissááš lávlu tiätá kiiđâ puáttim njuhčâmáánust smietâi návt mielâstis täälba láávlum ávunjalmijn uđđâ nuotâ taam titityy titityy titi hei miikis tyebbin muorâuávsist hiäŋgáá lappum vaccâ tot teehin lii karttâm manen luistimeh joteh nyevt muččâdávt šyehkit šlundáht nieidâ lii kiergânâm hárjuttâllâđ ennuv kuhheeb ko tun ko sun lii puárásub luisteleen kietâluvvâi tuohu kiedi nubebel iävtut aabâs hitásávt rovvâm ij lah ollágin nuuvt niävráá ko ohtuu rovvâm kuábážângin ij sattum keččâđ enni páárgád huápust maŋŋaal tunhân luistelih ubâ kiedi keejist kiäčán jiehke stuppám ohtiigin itten-uv luisteliđ enni povvust jurdevetteđ västidiđ maađhâš lii vyelgimin mađhâšiđ ennijn eijijn já lii pakkajum já kárvuttum mutâ vyelgimân lii kuhes peivid já muáttá nuuvt hirmâdávt teehin mij purjâstep já talle tun uážuh poršođ olmâ meerâst veikkâ iđedist ehidân lii viijmâg-uv puáttâm lii jo pakkam seehâst láá kyehtlov šlanttâd mutâ pursâ kiergânij jo lappuđ muái täin piergejeen lohđut tuoigijn kehtid vyelgiđ kuussân väldivettee puoh tuoid huáđđoid fáárun te uážžuvettee pääcciđ pááikán kiljo peessih kuittâg hamânân kost vuárdá vääri matsâš tamppâ toot fiijnâ mii loonjâ laasâ lii eskân lep olmânáál maađhâšmin tuárgist keldid já nannaam láppoo kuhás tuáhá lii tuše meerâ já uccâ purjâskárbáážiih kárbást seevih já siävá maasâd lii tutkum njálgáh puurrum čuávji puunjâd mii vistig oroi lemin kuáimáá lii kivkket äätis já paahâs haammân ij jo oinuu viijmâg sij láá autost te mielâst oro tegu sun tolvuuččij pakettin kuusnii lii jolgâd já niävttá eehidkiämádâhân sorolâžžân piäsá seeŋgân tile muttoo pyerrin ko ubâ peerâ uáđá siämmáá visteest mist iä lah pääihist návt timmâ matrâsah já kuádáh šyehkit já nohháád uáiná vuossâmužžân laasâst lekkâseijee uáinus tegu nukkesiijdâst lijkkuustâl kiergân vuossâmustáá vuojâdiđ návt vielgis čunoi puáhtá ubâ leđegin ij peerust čääsist tastko riddo lii tievâ aarnijd maid kalga nuurrâđ orniđ já väldiđ fáárun halijdâm tállán vuojâdâttâđ váátá mun täävist oskolâžžân ij innig oinuu sun lii moonnâm jo auton vyerdiđ veikkâ lahcâjieŋâid jis puátivettee fáárun enni loppeed kaačâ peeŋkâaln teehin já moijáđ eeči iätá já paaccât kamera čáálá kyehtlovčiččâm postâkorttâd čáálá oovtâ lii postâmeerhah enni muštáá kivkked keejâ maht märfi puáhtá leđe návt ruopsâd kuittâg láá tegu pääihist iätá já porá tuđâvâžžân imâšijd enni já eeči lává tiilám lii muivim meerâ čappâdin tyelden tot siävá moonâ tiervân oovtâst vuoddâsáin já suoinijgijn fiijnâ tullijáid meerâ lii adelâm pááikán tuálvumnáál já pakkap iätá ete taat keđgi kalga šiettâđ fáárun taat ildee meiddei meerrid uáđá te äigi kolá jotelubboht kolá-uv viijmâg-uv pääihist lii joskâd já káržum mutâ uápis hajâsâš jiem liččii innig vaijaam leđe äigipuudâgin eres saajeest šyehkit eehid ko eeči poođij pargoost sun levâttij čuovâkuuvijd peevdi kovehhân láá mii määđhist moovtijd tobbeen suotâs tállân maasâd teikkâ moonnâp veikkâ tääl kuus mij lep monâmin kullui aauto majepeeŋkâst koččâmuš munhân lam tunjin muštâlâm västidim moonnâp madârááhu havdajáid já mun já eeči kullui suu ađđiistâllâm mondiet ko madârákku lii jáámmám ko olmooš jáámá te suu kalga hävdidiđ maid madârákku parga ko sun lii jáámmám olmooš lii tego uáđimin ige innig kuássin koccáá tuše viälláá madârákku seeŋgâst viälláá kistoost lii kale váhá tego seŋgâ ááhust talle ijjâpäiđi pajalist sun koijâdij oppeet lii vielgis piivtâs pajalist lii ereslágán piivtâs ko ijjâpäiđi ááhu ijjâpihtâsist-uv kuobžâ kove tego muu ijjâpääiđist lah ij lah kove lii tuše vielgis piivtâs ákku innig kuássin koccáá ij talle sierâdiđgin ko uáđá pyevti tuš uáđá madârákku ij pyevti lihâttiđ juolgijdis ige kieđâidis ige suormâidiskin kale puávtám mun jiem lah jáámmám oinim maht nieidâš hiäiluttâlâi kieđâidis já juolgijdis já suormâidis já keččâlij tuođâštiđ munjin et lâi vala elimin ij pyevtigin västidim et lijjim uáli pyereest čielgim maggaar tiileest suu madârákku tääl lâi mut koččâmušâin ij puáttám loppâ lii-uv tot madârákku panijdis poossâm ovdilgo sun uáđđái kiiston tast kale jiem tieđe ááhust-uv apinapäninjuođâs tego must jiem tieđe maggaar päninjuođâs iä lamaš jieijâs päänih iälám ain posâđâtmin ovdilgo uáđđáám madârákku-uv posâđâttâm vissâhân loovdâ ááhust lii ááhu kistoost lakanah seeŋgâst láá tääl fiskis lakanah savâstâllâm kullui jotkuumin veik mon kuhháá jis tuálvuččim suu keččâđ madârááhu ettim kállásân kejâstij muu já eeđâi jis jurdáh et tast lii iše te tuálvu peri sun eeđâi mun kale jiem vyelgi mondiet jieh koijâdim lii pááccám tiätulágán kove maggaar tuu ákku lâi já tom ááigum siäiluttiđ sun västidij manneen forgâ keččâđ madârááhu ettim nieidâsân uážuh orroođ eeni askeest viälláá kistoost já sust lii vielgis piivtâs pajalist láá čalmeh kiddâ ij liihâd innig ige sáárnu maiden mut tuše uáđá ij taarbâš poollâđ kuhes automätki nuuvâi šoodâi mestâ jo huáppu čokkájii jo sivnedemkappelist já lâim aaibâs majemuuh kiäh tohon pottii moonáim vala keččâđ ááhu moonâim tohon siisâ te vistig ooinijm tuše kisto jyelgikeeji já koolgâi moonnâđ aaibâs kisto paaldân et ooinij vala muáđuid-uv lâi vaibâm nuuhâm kale tarbâšij vuoiŋâstâsâs taarbâš poollâđ nieidâš eeđâi munjin ko keejâi jáámmám madârááhus muu askeest sun oroi aaibâs joskâ tego ličij finnim vástádâs puoh koččâmuššáid ááhu nierâ lâi koolmâs já toos ij lamaš suotâs kuoskâđ kiettân meddâl ij lamaš ollágin taggaar suotâs lieggâ tobdo ko kuoskât nube ulmuu lâi taggaar tobdo et nieidâš váhá ibbeerdškuođij mii jäämmim jiešalnees lâi lâim valmâšeh te hävdidemtoimâttuv almai koijâdij must et uážžu-uv lohe pieijâđ kiddâ lopedim te sun vistig piejâi liijne ááhu muáđui oolâ já piejâi lohe kiddâ lâim uáinám ááhu majemuu keerdi madârákku täälgis šoodâi koijâdij nieidâš ko čokánijm sivnedemkappelân eres ulmui kooskân tot viälláá vala-uv tuon kistoost čaittim ko čeeci piejâi kisto kiddâ já ákku paasij tohon kullui culijdem muu piälján uápis pappâ sáárnui tiäduttij tom et ákku lâi sämmilâš já tom et ij tubdâm taan ulmuu eellim lâi kuittâg tot piirâs kost sun majemuid aigijdis eelij veik lâi-uv karttâm kuhás lâi meiddei tot piirâs mast jieš ááhu mielâstân muštám jieijâs tuuveest keessiv já tälviv uđđâ tuuveest sivnedemtilálâšvuotâ nuuvâi já ulmuuh vuolgii satâččiđ kisto hävdienâmân mij täälgis vyelgip kullui oppeet koččâmuš muu paaldâst vyelgip tuálvuđ ááhu hävdienâmân tot hävdieennâmgis lii lii táágu aaibâs alda kisto piäijoo forgâ tohon moonnâp tohon vääzin uáináh aaibâs forgâ mii tobbeen tábáhtuvá väzzimmääđhi maŋa satâččemjuávkku juovdâi kistoin häävdi kuuvl enni ko toh pieijih kisto tuon stuorrâ roogán tiäđám lii kieŋâlis rogge madârákku vala-uv tuon kistoost kočodeh hävdidmân ko jáámmám ulmuu ruumâš piäijoo kistoost enâmân ákku tohon roogán páácá västidim juuttim suulân kulmâlov ihheed majaskulij ko jieččân eeči já äijih jaamijn muštâlui talle et eeči já äijih láin moonnâm aalman miibâ tast jurdâččim vala et kalle iijâ suoi tobbeen almeest lappuv láinhân suoi veik mon kollii moonnâm pygálusân-uv já eres puásuipargoid já lappum tobbeen veik mon kalle iijâ ferttij leđe váhá siämmáálágán päikki ko pygálus-uv jiem sunnuu peessâm uáiniđ ko suoi láin jáámmám ubâ jäämmimäšši lâi pááccám váhá suámálâžžân mii ain tyellittälli poođij mielân já váhá väividij-uv uáli kuhháá ovdilgo tuođâi-uv iberdim mast lâi saahâ havdajái maŋa jiem lamaš murâšlâš kijttevâš ko ákku uážui eelliđ nuuvt puárisin lâi uáinám puoh piegâid já puurgâid maid sun tarbâšij-uv uáiniđ já tääl sun peesâi vuoiŋâstiđ lâi meiddei šiev mielâ ko tubdim et lijjim muštâlâm jieččân páárnážân tom maid sun koolgâi-uv tiettiđ jämimist servi ihheed servi ry vuáđudemčuákkim tollui auditoriost tme vuáđudeijeejesâneh lijjii já čuákkimist tuhhiittuvvojii seervi njuolgâdusah moin tergâdumos lii toi cekki ulmen lii ovdediđ anarâškielâ lostâ- já kirjetoimáin sehe tiätujyehimáin väljejui siärván ton vuossâmuš stivrâ já toos väljejuvvojii saavâjođetteijee já sehe čällen já värisaavâjođetteijen peeivi tollui servi ry juhle moos lijjii ulmuuh čokkânâm viđâlov suulâin olgomustáá puáttâm uásiväldee lâi juhle aalgij lávlum sehe rähtim lavluin mon maŋa seervi saavâjođetteijee ceelhij uásiväldeid pyereestpuáttim juuhlán juhle muusikpittáid lâi šaddaaš ráhtâm áámmâtlâš čuojâttâsâst västidij oululâš káámmârmusikkár lávlum lavluu maŋa professor toolâi juhlesaavâ mast sun uánihávt moonâi čoođâ anarâšâi já anarâškielâ táássâš tubdum historjá ain já koskâsâš puáris rääjist onnáá piäiván juhlesaahâ ubânâssân lii taan loostâst maŋeláhháá lávlum luodah maŋa keigejui tuhháát määrhi tubdâstâspalhâšume suu áánsuin anarâškielâ pyerrin lâi vuossâmuš já tast lâi ihečuákkim miärádâs lávlum já lavlui maŋa saavâjođetteijee puovtij tiervâttâs mon maŋa ovdâsteijee toolâi uánihis tiervâttâssänivuáru nuorttâlâškielân ferttee mainâšiđ et ovdâsteijee toolâi seervis tiervâttâssänivuáru anarâškielân kieldâ ovdâstáin kulttuurčällee já škovlâtooimâhovdâ kiäh puovttijn kieldâ kulttuur- já čuovviittâstooimâ tiervâttâs siärván lávlum lavluu maŋa adelui olgos anarâškielâ historjá nubbe muštâlusroomaan mon lii čáállâm láá hitruus tábáhtusah sehe mainâseh sierâlágán ulmuin kirje kuittâg muštâl čällee já suu perruu tábáhtusâin lii kuvviittâs anarâš perruu elimist tallaa ääigist já enâmustáá mielân päcceeh láá kuvviittâsâh perruu evakkon vyelgimist asâmist omâs pirrâsist já viijmâg pááikân maccâmist sehe suu čeesi korrâ suátifaŋgâiveh olgosadelum kirje já tääl olgosadelum kirje čonâsava mottoom náálá oohtân juo kuohtuuh mainâstava teikkâ toin aldasijn tábáhtum aašijn já nube tááhust lii áigálâšvuotâ tast moos kirje nohá juátká kirje ovdâskulij maŋa láávlui juhleviehâ oovtâst lavluu mii meiddei lâi rähtim juhleviehân kuásuttui vala ärbivuáválâš piärgumääli sehe vuoššum ođđâmeh lep algâttâm servi ~_nommâsâš seervi álgâm toos jesânin já tuhhiittâm toos täid njuolgâdusâid nommâ lii servi já ton orroomsaje lii kieldâ läänist kielâ lii lii kuittâg suomâkielâ jurgâluvvojeh suomâkielân ulme lii ovdediđ anarâškielâ kielâpiervâl- lostâ- já kirjetoimáin sehe tiätujyehimáin váldá vuástá adalduvvâid já virgeomâhái love mield tuálá ruttâčuággimijd kištoid já juuhlijd láá fastâjesâneh kiäin lii jienâstemvuoigâdvuotâ já kiäh mäksih ihečuákkim meridem jeessânmáávsu já toorjâjesâneh kiäin lii sárnumvuoigâdvuotâ mut ij jienâstemvuoigâdvuotâ já kiäh mäksih ihečuákkim meridem toorjâmáávsu ovtâstusjesâneh kiäin lii sárnumvuoigâdvuotâ mut ij jienâstemvuoigâdvuotâ já kiäi jeessânmáksustuárudâh lii siämmáš ko lii toorjâjesânijn sehe kunneejesâneh kiäin lii sárnumvuoigâdvuotâ mut ij jienâstemvuoigâdvuotâ já kiäh láá lyevvejum jeessânmávsui mäksimist kote tuhhiittuvvoo fastâ jesânin lii jienâstemvuoigâdvuotâ finnejeh kunneekirje jeessânvuođâstis fastâ jeessân lii juáháš anarâškielâlâš kiäm seervi stivrâ tuhhit tuhhit meiddei toorjâjesânijd fastâ jesânijd já kunneejesânijd väljee ihásávt stiivrâ mast láá vittâ jeessân moi kooskâst ihečuákkim väljee stiivrâ jođetteijee já värijođetteijee já jyehi jesânân värijeessân väljee meiddei čällee já táárbu mield ruttâtuállee koččo čuákán jođetteijee teikâ suu estuu tet värijođetteijee noomâ čäälliv jođetteijee oovtâst čällein teikâ värijođetteijee oovtâst čällein ruttâtilih lopâttuvvojeh kalenderivij mield kalgeh leđe valmâšeh majemustáá kyehti oho ovdil ihečuákkim väljee kyehti fastâ já kyehti väritilivákšojeijee vakšuđ ton ive tilijd kieđâvuš tiličielgiittâs já meerrid stiivrâ kenigâsvuođâst luovviimist koččo čuákán stivrâ fastâ ihečuákkim tuálloo ovdil kuovâmáánu helmimáánu loopâ ihečuákkimân tápáhtuvá oovdeb ihečuákkim miärádus mield ucemustáá love peivid ovdil čuákkim koččoo čuákán jis stivrâ nuuvt meerrid teikâ ucemustáá ohtâ lovádâs seervi jesânijn tom váátá kirjálávt stiivrâst monnii tiätu ääši kieđâvuššâm várás kalga kuččuđ čuákán ucemustáá čiččâm peivid ovdil čuákkim nuuvt maht ihečuákkim lii meridâm kirjijn teikâ loostâst puáhtá mutteđ táid njuolgâdusâid ucemustáá kyevti kuálmádâs jienâmeerijn raččoo jis kyehti miäldásâš ihečuákkim nuuvt merideh kuulmâ niäljádâs jienâmeerijn servi roččâs te ton ruuđah já omâdâh adeluvvojeh ry:n anarâškielâ ovdedem pyerrin algâtteijeejesâneh mieldi jurgâlâm peeivi almostui puáris kavrečielgákku tollij nanosávt uccâ nieidii kieđâst pesseen pááikán sun kákkáristij moijái ilolâžžân já te tietivetteđ ete meeccist áásá nuáidi eeđâi huolâstumläädist tiäđám nuorâ almai nissoon västidij taa lii nuáidi jieijâs persovnist moonâi já miäcán vâi uáináččij maggaar ličij nuáiđi kulen tot lii jo puurrâm suu njezâgij vuordii stuorrâ haaikâ tyehin tassaaš ko poođij olgos spaannjâ kieđâst ruokâsmij lavkkij uáinusân jeđe aalgij mainâstiđ nieidáin išediđ kyeddimist sun koijâdij kulâ lii uv tuu ákku tuođâi-uv olmâ nuáidi västidij nuáidi must-uv šaddâ loppâčoovčâ peeivi ko já láin meeccist čuággâmin kuosâkuácceid suái teivâdáin tij tuoigijn porgâvetteđ nieidâ koijâdij hiämáskemläädist álgá forgâ tälvinaveräigi ko uáđđip kuhháá lii tergâd ete čuávji tievâ lii tievâ kuáccein hitruu kuáhtáđ tunnuu eeđâi vuolgij sunnuu fáárun já peerâ ornij sunjin uccâ juhláá iä kuáhtááččii nubijdis kuhes ááigán ij lijkkuu toos ete mun lam tääbbin eeđâi koijâdij tiätuäŋgirin ij puáhtám iberdiđ ete kiinii ij lijkkuuččii toos pala tast ete vájálditám valmâštuđ nuáidin eeđâi ton siämmást nuáidi lâi-uv jo tobbeen pááikán ákku meridij pajanij vyeligâssân já njuškij luuvdâ siälgán sun oroi lemin viehâ slunde eeđâi kote áigu nuáidin iä uážu leđe táváliih usteveh ferttejeh eelliđ sijvuus já ohtuunis eellim usteveh láá liijkás huálššááh já larmâdeijeeh nuuvt ááhu kyevtis kirdijn meddâl tälvi já nuuvt lovdâšui muottuu vuálá viehâ oođij lâi vuálgám maadâs tegu táválávt täsnikirkis iijâ nuáidi lâi joođoost čalmeh šleđgii ko poođij uáinusân luuvâi jotelávt nuáidilohhoos jeđe lappui čapis iijân kiđđâ juuvsâi cuuvnâi kote oođij já škoridij hemelii naversekkâ muu cuvnâđ huuihij imâšijd lii tábáhtum koijâdij naverseemist ij lamaš vala kuássin koccám ovdil koccáá jo lii kiđđâ já huihijn oovtjienân ij kuullâm peri oođij lâi jo maccâm já sun šoodâi tuođâi liävuttemmin ko ustev ij lamaš puáttâm oovdeld sun kuáhtái já ij haalijd koccáđ taan kiiđâ suái eeđáin já tuálvoin suu viistán tuot lah navertavdâ eeđâi tállán lii noidum maid civkádij sun ákku niävttá eeđâi slunden vuolgij njuolgist uuccâđ nuáidi sun kuáhtái nuáidi kiiđâ tuáivuttâlâi já uvástâlâi maht lâi tábáhtum suorgânij hirmâdávt já kaačâi pááikán huuihij lah nuáidum muumiperruu mun nuáidi tubdâstij mun cuuvnâm sii tuše jis tun lopedâh leđe kuáhtááhánnáá sii čiärui keejâi ete toolâi säänis poovsâhaarpu munjin te cuuvnâm vievâ sun eeđâi poočâht keigij haarpu já nuáidi posâdij nuáidilohhoos peesâi maasâd čuojâttij ilolâš kiđđâlavluu uáđđee perrui pulttâsij čokkod seeŋgâst já kaačâi lasârááigán čuojât sun huuihij sun njeejij laasâst hiängájeijee nyerirailâsij mieldi já vazâččáin jo olgon porthái alne lah mooriš vâi lam-uvks mun uáđđám liijkás kuhháá eeđâi tuše moijái syeligávt já tuvkkâlij poovsâhaarpu lummâsis tuuveest čokkái murâšlâš kuássin innig uážu uáiniđ sii sun šyehkittij siämmást uuksân skuálkuttui moonâi lekkâđ já porthái alne čuážui ubâ ustevjuávkku munhân lopedim sun eeđâi kuávdálistmáin mij ep lopedâm maiden tievâsmitij ko tun jieh uážu puáttiđ mii luus te mij uážžup tonsajan puáttiđ tuu luus nuáidi puáhtâm muidego tubdâstiđ ete sun lâi fillejum šoddâmpeivi koccái iđeđist nuuvt tegu táválávt kárvudâđâi já káhvástâlâi sun ubâ muštámgin alnees lemin šoddâmpeeivi moonâi mottoom táálust elâččiđ na tobbeen sáttojii leđe juhlomin še muštái ete tothan lii šoddâmpeivi sust-uv tove pargoh ožžuu pääcciđ vyerdiđ tyebbilubon še algâttij juhlom lijjii kyesih-uv sist kale mainâseh piisájii äigi kuulâi pyereest iššed ruttij mainâs lijjim ohtii karttâm kyevti kaavpuglii uápisin suoi halijđáin vyelgiđ miácân suoi iävá tuostâm vyelgiđ vaazijm maađijist suullân penâkkullâm tobbeen lii taggaar jävri mast láá puškoh já vuáskuneh mij juovdâim tohon jäävri kuuvl te hiárrá já rovvá láin viehâ vaibâm tuulâ purâđijm káhvástâlâim já nuuvt toh skipáreh-uv algijn vuod iäláskiđ lâi virvel já vuogah fáárust já uággum mielâ hirmâd sun maaššâm kuhe leđe tast tullâpiällâst ko toppij virvelis já vuolgij jäävrist puškoid uágguđ rovvá kale paasij muin tuulâ kuuvl sun lâi vissâ eenâb vaibâm moonnâm kuhe ko almai kulluuškuođij čuárvumin ete kyeli lii vuogâst ijge sun tieđe ete mii kuolijd tot lii rovvásis addel oordelijd ete kalga puáttiđ kameráin tohon mun še vuolgim rová fáárun keččâđ ete mabdem piátu eštus vuogâst te lii lâihan tot kal puškooš leš-uv ubâ kilupiälásâškin lamaš almai finnij ton puškuu enâmân talle kuvvim aalgij härvi kyeli mast láá nuuvt ennuu koveh valdum alda lâi taggar ollâgub čukkâ mon alne lii uáinus viehâ kuhás kyevtis eštus huávristškuođijn et ton čuukâ alne aainâs kolgâččij eelliđ mij vuolgijn kuárŋuđ tohon čukkâalaččân leim peessâm tohon kidâ oolâ čuážžub já kejâđeb jyehi kuávlun näkyy tulevan pohjosesta kale skipáreh algijn ohtsis kejâstâllâđ vaarâ suoi jurdijn ete uáppis táiđá jaloškyettiđ ko uáiná postâbuusi näävt kukken meeccist kiäččá aalaaš vielti vuálus já kokká missä minä näe mitään kale vaarrâ passijn ton ooskon ete ij koolgâ lyettiđ puoh aššiijd maid tot uápis uvástâl kuulâi äigi já mainâseh piisájii lijjii navdâšam muide-uv ko aalmuglii luáttámuš kii eenâb kii ucceeb šáŋgâr kálgu aalgij tállân ko koccái curgiđ já posâlâddâđ pääihisthan kale ain kávnoo pargo emedân muštáá ete kállástis lii šoddâmpeivi eelâš käävpist laavcâ uástimin räähtist soddâmpeeivikááhu kállásis ervidij ete kost käälis lii puhelimen já sooitij táálun kost tieđij kállá lemin ij käälis ostâm vyelgiđ pááikân ko lâi peessâm juhlom faartân sooitij vala nube kert já iätá lii vyerdimin ko puáđáh ij puáttâm já kálgu piejâi kááhu kolmâskáápán já jieš ferttij vyelgiđ pargosajan ko sust teeivâi leđe eehidvuárru lâi jo eehid ko šoddâmpeeivisáŋgâr poođij pááikân lâi vuolâmielâ já moonâi tállân kolmâskääpist keččâđ ete ližij-uv tobbeen mihheen tuoldiistâlâi ko kolmâskääpist ij kavnum ohtkin vuolâputtâl sun kuittâg tom lahcâkááhu jurdelij kale lijjim piergiđ ličij peiccâ mottoom vuolâputtâl lamaš säppi tuoldâškuođij korrâsubbooht kale kálgu jieš tom lahcâkááhud jiem lah tom vááijuv sun vaaldij lahcâkááhu já tiállái káálgus uáđđimsajan eidu togo kogo tieđij káálgus čokániđ uáđđái kálgu poođij pargoost lâi jo maŋŋeed eehid keččâlij lihâđiđ siivost já váruvávd ete ij cuvnâččii uáđđeid moonâi posâdâttâmviistán posâdâđâi já kárvudâđâi putes ijjâpihtsijd sun pieijâm čuovâ ko moonâi uáđđimviistán ete ij cuvnâččii uáđđeid piivdus eštus luhostui kálgu poođij seeŋgâ luusâ já čokánij eidu ton lahcâkááhu oolâ tebžâsij levânij já turdeđij poođâ já ubâ saje tast paaldâst uáđá škoorijd pottâ puoh lavcâttui já ubâ uáđđimsaje sun keččâlij kieđáin te eskân hoksái ete tot lii suu jieijâs rähtim kállásis šoddâmpeeivikákku mon oolâ sun čokánij sun kal šleđgâlij čuovâid viistán ijge innig váruttam ete käälis koccáá kálgu tuáivuttam luho šoddâmpiäivân rähis kállásis vaarâ sun mahtnii huámášutij tast sunnui šoddii savâstâlmeh sorvâmaainâs táálust lijjii pivdoalmaah čokkânâm já iššeed maainâst já iäráseh kuldâleh tom mainâsteme nelji almaa sorvâpiivdost ijge lamaš pivdolope jna tiäivásij leđe taggaar almai kote laavij lensmanin kuoddâlâddâđ puoh aašijd maid jurdij ete láá lovettemeh almai täävis mield moonâi lensman kuuvl já sáárnui maid lâi kuullâm nube peeivi poođij tom táálu iššeed kuuvl já iätá lii puáttâm taggaar tiätu ete lii lovettáá kuddum sorvâ kale ličij pyeremus tubdâstiđ tállân maht tot tábáhtui já kost toh piärguh láá aalgij mainâstiđ lâim nelji almaa sorvâpiivdost kuulmâs mist monnii vahtiđ kuhes suohis suáhi-puájui roto almai vuolgij karbâđ soorvâ roođoost meddâl keevâi nuuvt ete tot sorvâ poođij eidu togo peht kogo mun lijjim vahtiimin paaččim tom toorvâ já kuddim čáálá ubâ ääigi pevdikirje juátká tom kuddum soorvâ luusâ já forgâ pottii toh kulmâ eres almaa-uv tohon mij aalgijm njuovvâđ tom soorvâ já ko lâim kiergânâm njuovâmist te aalgijm piärguid jyehiđ lâim kiergânâm piärguid jyehimist te aalgijm smiettâđ ete maht toin tuoljijn kolgâp ep halidiččii čuopâdiđ tom tyelji mij vaaldijm tyelji jieškii-uv nurheest panijguin já aalgijm kiškođ jieškii-uv kuávlusân suttá já iätá almai ääšist ele äälgi tiegárijd šladârdiđ ääigi čáálá pevdikirje uđđâsist álgá mainâstiđ vaaldijm tyelji jieškii-uv nurheest panijguin já aalgijm kiškođ talle mun čoskim uáivám seŋgâroobdân mun koccájim koccájih taggaar te lâi tot naaveer maid mun nievdim vahtiimin vuođâloho lâi ton rääjist et ryešiliih kirdâččii já kejâdii kuus kuorriiččii laastâ láim ráhtâm vaskâmân taggaar juoksuhäävdi tobbeen muoi láim kuulovartiost vuáruluvâi lâi uáli mučis šoŋŋâ maalismáánu algâ lâi älgimin oppeet vahtâvuáruttâllâm vuolgij iđedist vuosmuu vuáru kuldâliđ et kullojeh-uv kirdemmaašin jienah tupán loonjân lâi čokkânâm spellâjuávkku já láin monâmin lâi riemnjispiivdost já láin tuálvum vuájánijd kuátumân tebat-te vuorrâseh čokánii katkoriggei vuoiŋâstim puudân sij kiergânâm kolliigin časkeđ speelâ piävdán ko vahtâ poođij já almottij et alme kuávlu lii varâlâš nuuvthân mist šoodâi huáppu pooráá paijeel miäcán já vyelemui peciovsij vuálá lâi nuuvt huáppu et kaačâi spellâpakkâ kieđâst olgos já savehijdâs oolâ ko njuškij te speelâh levânii šiiljon ijba lam asto taid nuurrâđ čuoigâlij pooráá paijeel já čierâstij pooráá nubebel já čaŋâlij voccâmuottui et muotâ porgettij talle kiävá ko puátá tasapainohäiriö viälláástâlâi nuuvt kuhháá ko kirdemmašineh monnii manoidis pulttâsâd muottuu siste pajas já sivnádâl pahakkâs vuoi pahakkâs puátá toos já koijâdâst tuu vääivid lii pahakkâs tunjin porgâm ko nyevt sivnádâlah iätá pahakkâs lah maiden porgâm mut ryešilâš kal ohtii-uv lijjim šiev speellâid finnim kietân te sun puátá toos kirdâččiđ toi mašinijdâskijn tot paartijn kaččáim jieččân čiähusajan lii oovtâ pecipiällást ovsij vyelni čaŋâleen tohon ovsij vuálá káččá munnuu maajeeld eeđâm tun-uv teehin šietâ iätá kaačâm val olgoláá ij sun kaččâm ko vittâ meetter te mätki nuuvâi nuuvt kossâ já timmâ muotâ et ij ovdâs ij maasâdkuávlun peessâm ij muidegin tiättâm ko kuáivudâđâi muottuu siisâ já nááđui toos tassaaš ko kirddeemašineh monnii já kálgu kandâinis lijjii eres kuávlust jieijâs almesyejeest toh kirdemmašineh monnii manoidis já mij pulttâsâdâim uáinusân kii kost-uv motomeh peciovsij vyelni já motomeh taas muottuu siste tom suáđist ohtâgin pommi koččâm mut peesâibahân katkosaki kaččâđ já muottuu siste čaŋâdiđ faŋgâ siämmâš vuođâloho ko talle almevartio ääigi lâi tot et talle lâi tälvi já taat tábáhtui keessiv porgemáánu algâ čokkájim laasâ alda pevdipiällást puurâdmin vuoššum kuolijd já potákkijd tebat-te laasâ lappâd livkettij olmooš já mun oinim et tot tot kal lâi ryešilâš tuáppejim havlâpiso seeinist pieijim lemnuu piison já algim vyerdiđ et miisun tobbeen te almostuvá vala tun-uv tom luođâpiso tast kale iä lah lemnuuh mut liibahan pisso kuittâg-uv lâi kámárist já tobbeen čuárvu uážu kal pääččiđ lâi váldâm pissoos já lâi asemissa nuuvtko syemmilâš iätá muái vahtiistâláim ko viijmâg uksâ ruávvánâštij já ryešilii uáivi kuovlâlij uksâluámist pisoigijn skihtejeen uuvsâ kuávlun já mun huihádim ver kyessi ruttij uáivis olgos já lappui te-uv tane kunâi siisâ lâi kámárist já lâi uáinâm et tot lâi kaačân moonnâm pooráá paijeel eettim tun vyelgi pyeráin kámpá kuuvl já almoot suátialmaid et tääbbin eelij ohtâ ryešilâš kárgulâš val tääbbin vahtiistâlâm ko eeni-uv ij tuostâ ohtuu kyeđđiđ jos tot vala puátá teehin tot ryešilâš vyeijilij taistelulähetti pargoid porgâđ já mun paaccim vartion vuordâččim viehâ kuhháá ovdilgo lähetti poođij suátijuávhuinis tiätá-uv et vyerdee äigi lii kukke te viijmâg kuikettij pälgisrääigi suátijuávkku já kulmâ suáldât suáldátteh koijâdâllii et kuus tot kárgulâš täst vuolgij já muái čaittijm et kuus kulij tot vuolgij suáldátteh ettii et sii tiäđust lâi kal et faŋgâleeirâst lâi kárgám ohtâ ryešilâš mut ij lam tiäđust et kuus kulâi tot lâi vuálgâm toh suáldátteh finnim kiddâ tom kárgulii riddoost tot lâi kuávžuráá pasemin ko toh suáldátteh juksii tom onnii ko muái tállân almottáin lijjii kyevti nuorâ almaa áálgu suátiääigi vuossâmuuh tubdâmušah päikkirintamast lâi talle já mun lijjim ihásâš äigi poođij vuođâloho já peivi cuáŋuimáánust neelji peeivi keejist ihheed käävcinubálovváád šoddâmpeeivi st lâi mätki eeji- já eeni eennâm piäluštiđ mätki kandâinân rähtimin äigi lâi uccáá já kuáti paasij váháš koskân uásild ton-uv suujâst et täävvirtoimâttâsah iä toimâm siämmâš kuátirähtitteijee suotâstâllâmkärdin lâi pivdám oppeet munnuu muvriđ muáddi ive tassaaš rahtum kuátán täähi já rähtiđ ton paaldân vala njollâääiti kielâškovlâ kaavpugist haalijd kiävttusis škovlimkuáđi moos ucemustáá olmožid kalgeh šiettâđ siisâ já lii pivdám munnuu kuátirähten leen tuhhiittâm já ton ooleest reisijm oppeet pyerediđ mätkipeivikirje ij lah innig nuuvt tärkkilávt čaallum ko maid lâi ovdebâš rähtiđ mut tot sáttá leđe váháš kuhheeb ááigân verdiddijn láá čuávuvááh tijme maajeeld tijmed maajeeld tijmed maajeeld tijmed maajeeld tijmed maajeeld tijmed maajeeld tijmed maajeeld vástuppeiv eehid jo kuuđâ ääigi já algim nutkâđ tävirijd laavkân lâi pakkam jo muáddi peeivi ovdeláá máátkán kulmáin poggâ lavhain mut amahân puáđidijn vaarâ láá nelji kirdelij kiedist love paijeel oovtâ muádlov miinut äigitaavlust maajeeld pehti já masa jo ep peesâ juátkiđ määđhi tobbeen ko kirdee kapteen iäpádâlâi kitka lemin liähturaađeest liijgás stuárrá rášuarve keežild kulloo rekinistiđ mätkitävirij já mađhâšeijei ohtsii tiädu viijmâghân mij peesâim juátkiđ määđhi miinut äigitaavlust maajeeld já lâim tiäđust-uv pyerimielâst mašinist lijjii sämmiliih aainâs-uv čiččâm já mudoi uápis ulmuuh tiego muádilov suulâin poođijm te kaartâim oppeet vuordâččiđ taantovváá ááimustkis lâi tuše uáivirađe kiävtust já kaartâim sodâstâllâđ paajaabeln äigipuudâ ovdilgo peesâim šnoggiittiđ enâmân viljâ lâi myersseinis munnuu vyerdimin kirdemkiedist vuolgijn eelliđ hirmâd stuorrâ käävpist mon nommâ lâi avestân lam vala iällám nuuvt stuorrâ käävpist ovdil roolispeellâ já ton keežild kaartâim eelliđ kidâ kaavpugist taggaar-uv kävppi kavnui vuollim vala poccuusteikkuu mii juávkun já nohádijm en lávurduv puorijn aaigijn kirdemkiädán nuuvt et kirdee vyelgimân lâi vala aldasáid muáddi tiijme äigi lasâsoojijd olssân algâmääđhist lâi pyeri pegâlmâs še máddáápiäláid oosijd puáttim šoŋŋâ muttui polvâsubbon mutâ kiedist oppeet piäiváditij peessâm maŋa vazzijm já hurgottáim toi livgulaabžij alne aainâs-uv kilomeetterpele ovdilgo pessáim enâmânpuáttimmuáđulâšvuodáid lijjii vittâ ađai kuttâ kurgálâs ađai jono moin valjijm uánihummoos ovdiibeln lijjii kuittâg motomeh čapis ulmuuh já nuuvtpa jono ij táttumgin keessiđ viijmâg passâkontrol čoođâ já kavnáim vala lavhâidân-uv te puškáin tuulin mast virgeulmuuh iä ubâ vilšâstâmgin munnuid lâi munnuu vyerdimin já kon olmoošhivvâduvvâst selvânijm olgos já parkkisajan já maađij oolâ te kaartâim taggaar autohivvâduvgis kooskân magarist jiem val táássâš lam lámáš käävcirađasâš maađij keesij autoid kyevt kuávlun nuuvt ennuv ko kiergânij já koskâmiärásâš vyeijimliähtu km/h fiijnâ maisemeh livkkii čolmij lappâd já suullân tiijme vyeijim maŋa pyevtittijm en kaavpugân mon stuáruduv jiem máttâm vala miäruštâllâđ vala käävpist já ton puudâ lâi äijihuáhti puáttâm oolâ lâi ton käävpist meetter keejist já uhredij jieijâs já kaččâlij auto luus ton sirdemân aldeláá amas muái kyesih njuoskâđ kävppitävirijgijn čiärgui já kooskâi ubâ loppâeehid tast já savâstâlâim jeđe moonâim nohádiđ en pasepeeivi oođđum iijâ maŋa koccáim arvessiähá já polviis šooŋân suulâin aalgij fierttiistâllâđ já kuulmâ suulâin piäiváditij käällis lâi ucánjihhii illávaje já mij já mun vuolgijm keččâđ maailm stuárráámus haammân ađai satama já paasij keččen lii nuorâmus eenikielâlâš anarâš já sun lii tääl pelnub ihásâš jiehtinâš ležžâp lámáš ruuhkast te tääl mij eskân tagarân kaartâim lâi monnii sorttâsâš festivaalâ já autoh sehe ulmuuh lijjii nuuvt ennuv et muádi kilomeetter máátkán moonâi minuttid peessâm maŋa oostij mijjân liipuid et peesâim vyelgiđ taggaar pelnub tiijme uápásmemmáátkán hamânân mii lii maailm stuárráámus lii juuvâ kuábbáá-uv peln já ovdâmerkkân vuolgij tampâinis väldidiđ talle tovle tääbbin mieldi mietiviirdán km já maacâim siämmáá kiäinu maasâd vyelgimsáátkun já auto luus lijjim jurdâččâm et haammân lii taggaar oovtsaajest čuákist orroo rakânâshankkâ mas láá tuše kaaijah ađai ruugah já vuárkkávisteh viehâ čuákist haammân lâi aainâs-uv km:d kukke jis ij jo kuhheeb-uv mast lijjii vissâ tuhátteh sierânâs ruugah já hirmâd stuorrâ taampah purjâstii ohtânmaanoost ovdâsmaŋas mielâkiddiivâš purjâstem maŋa vuojijm en kost indonesialâš purâmuš lâi vaalmâš já vyerdimin ittinâš lâi vyerdimist kuhes mätki te moonáim nohádiđ jo love suulâin paajaabeln vuossaargâ ääigi poođij cuvnâđ munnuu veikkâ kale mun lijjim koccám jo viiđâ ääigi vissâ mottoomlágán vyelgimkumestâs väividij maŋa puáđistij taksi já tolliittijm kulij moonâi pyereest mut aldeláá puáttim algii leđe hirmâd kuhes autojonoh čielgij et kuávlu lii meetterid merâčäcitääsi vuoluubeln jo mun jiem tuostâččii aassâđ taggaar väldikoddeest mii monnii veikkâba eennâmtuárgástâs tiet puávtáččij pääcciđ čääsi vuálá kiädán puáttim maŋa kavnáim pyereest poortâid moi mield pessáim vyelgimčielgiittâsân já passâtarkkuumân kale lâi jo nuuvt kuhes jono et iäpádâláim lasâpaihij finniimist mut toh kuittâg ornâšuvvii vuossaargâ lâi táássâš stuárráámus maašin moin mađhâšeen stuárráábeh iä innig tääiđi leđegin vala nuuvt pyereest et muu paaldân paasij kuárus peŋkkâ mos ožžum pardeđ lijgetävirijd ij lam pyeri já passijn taantovváá uáinihánnáá mutâ ađai aldandijn fierttij já peesâim uáiniđ olmânáál máddáákeeji vuonâidiskijn kočodeh suolluu lijjii tuše muáddi vuonâ sudesin já eennâm lâi assaas muottuu já jieŋâ vyelni tot kale liijká lâi poođijm nannaambel te njaargâst lijjii vala valjeest muotâtiälhuh kiirdijm já javrij koskâsii myeđhi alne almostui čuovâtaavlun symbool et kolgâččijm pieijâđ torvopuáhháid kiddâ et tääl vaarâ älgip jo rahttâttâđ siäivumân mut olluvuođâmittár ij vuállánškuáttâm ollágin sajan kaartâim tuántálágán tuárgástâsân veikkâ lâi-uv luptânâdâi já vuálánâdâi áimuvirdij mield tegu puzzâ já tot tuárgástâs vaarâ piištij vittâ ađai love miinut maŋa merkkâčuovâ čaaskâi já aalgij siämmáá täsivis mätki ko táássâš-uv lâi nuuvt koorâs et kirdememedijn kománeddii já kočâdii puttâleh sehe liteh lättei kirdemkiädán miinut äigitaavlust maajeeld moonâim passâtarkkuumân já tuulin moin selvânáim pyereest čoođâ ijge mihheen probleemijd orroom lemin kuittâg ohtâ probleem jiešalnees kyehti mun lijjim väridâm mätkiliipuid kidâ räi te tain lijjii tiäđust-uv kirdemnumereh moi vuáđuld poortâ já maašin kávná kale kavnáim monitorijn tom maašin mii vuálgá mut kirdemnummeer ij heivim čielgiđ mottoom kieddialmai jieččân ääši mut sun tuše čujottij monitorijd et uuccâđ tobbeen et tiein almain iän finniiččii jieččân ääši oornigân já ussáim eres ulmuu kavnui-uv aaibâs alda já ko äšši lâi jurâttum tarbâšân kuhháá te sun ravvij munnuu moonnâđ ton poortân mast kirdeličij porgáim já tuálppádáim vissâ-uv kilomeetter ovdilgo kavnáim poortâ nr lâi tot et väridum liipu kirdee nummeer já tuođâlii kirdee nummeer iävá lamaš siämmááh lâi ko lâi kolgâđ leđe lâi monnii suujâst muttum viiđižân liipu väridem ohtâvuođâst elehân huolâ taat lippuäšši aalgij leđe oornigist te amahân vissâ tääl peessâp viijmâg joton puorijn tuoivuin mašinân mii lâi ruátálâš já mieigâstáim stovlijd et tääl tibi te pesseen juátkiđ määđhi mut maid tuušijd maašin lâi vistig rullaastâllâm miinut kirdemkiedi liähturođij mieldi já vuordâččâm kirdelemvuáru te lopâ-loopâst kirdee almottij mijjân et láá liegâsvuođâprobleemeh ep peesâ vyelgiđ pic karttâp lonottiđ maašin lâim maccâm terminaalin te sajan finnijm siämmáálágán moin peesâim viijmâg ááimun já meid kirdemkiädán lâi vyerdimin munnuu veerdi jo muádi ive tyehin kaavpugân já keš kuus lijjii čokkânâm ennuu uápis já vieres-uv ulmuuh suotâs kuáhtáđ uápis ulmuid mut pyeremusávt paasij mielân uáli mučis vielgisvuopâsâš nissoonolmooš kiän nommâ lâi lâi miinii ruátálâš mii eidu tontovváá ij pááccâm mielân lâi reisim rääjist munnuu vuástáväldiđ mottoomlágán puáttimjuhle munnuid mii piištij vaarâ muáddi tiijme čoolmijd kuittâg teedij äigi-iäru nuuvt čuuvtij et ferttijm kijttâliđ išedijd já vyelgiđ kost lâim suullân ääigi ehidist viäsun puáđidijn ustevlâš ij lamgin mii vuástáväldimin lâi ovdebáá täälvi pááccâm auto vuálá čaittijn munnuid uáđđimsoojijd já tääl mun-uv finnejim olssân jieččân viste já kunâgâsseeŋgâ finnij ovdii kunâgâsseeŋgâs mast sun lâi ovdebáá määđhi äigin uáđđâm muáddi mánuppaje peeleest mulsâšuddee peeivi maŋa pessáim viälániđ timmâ seŋgáid lámáš siämmái čolmij tijmed amahân nahareh kuittâg tääl tuhhiiččii majebargâ lâi suotâs uáđđiđ linnâ seeŋgâin já olgon lâi nuuvt jaskos et eennâmuárree skooppân-uv lâi kuullâđ jo jiehti ležžeem oovtâi čoolmij lámáš paijeel pirrâmpeeivi te moonnâm iijâ toh lijjii kiddâ pele tast ađai tijmed lâi jävkittâm tiem pelnub pirrâmpiäiván já tubdáim jieččân vyeŋesin ive tassaaš kuittâg-uv must lâi moonnâm äigi-iäru tassiimân aainâs-uv okko oovdebkiäsáš vuájáán lâi vuordâšmin munnuu veikkâ kale enâbuššáá repčum ko maid talle lâi čuovâ-uv tast lâi puállâm já vuolgijm-uv uástiđ vuájánân uđđâ čalme uđđâ mon sun lâi uástám muáddi oho tassaaš lâi oornigist te eelijm iskosvyeijim tohâmin uccá káávpâžân mon nommâ lâi oroi toimâmin nuuvtko kolgâččij-uv lâi almostum ton puuđâ ko láim ađai muádi ive äigin cashmachine ruttâautomaat ijge ruuđâ luptiimân tarbâšiččii innig reisiđ lieggij vala pyereestpuáttimsäävni ehidist já ko lâim sávnudâm te lâiba oppeet suotâs kuánttuđ linnâ seeŋgân muádilov seenti asosii uvjâmadrâs oolâ já ruttiđ siämmáá assaas uvjâtääki vala oolâ koskokko suulâin vyeijilijm kuus puáđáččáim rähtiđ tom nube kuáđi lâi mätki km:d kielâškoovlân mon vijđásub nommâ lâi já ton syemmilii uásádâhân mon nommâ lâi lijjii maaŋgah viäsuh moin stuárráámus lâi talo olmooš lâi skeŋkkim syemmilâš kielâškoovlân stuorrâ mere ruuđâ já kunnen tast lâi finnim jieijâs noomâ táálun já lijjii mut toh lijjii ennuu ucebeh viäsuh uáppeeh assii toin lâi luodâ keejist já tot lâi oppeet finnim noomâs mottoom ulmuu mield kote meid lâi skeŋkkim škoovlân ruuđâ nommâ lâi lámáš vistig kote lâi syemmilâšuásáduv ađai hovdâ já tast maŋa sust vala tergâdub ulmuu kiäm maddâreh lijjii čielgâi et sij liččii vááijuv taggaar kuáđi kuus šietâččii olmožid ohtân já ráđádâlâim já poođijm ton mielân et kuáđi stuárudâh ličij x m mii tot-uv kale ličij kuáttin viehâ styeres et taggaar ráhtoo já sij jalgejeh saje apteh beetoonrááptu toos já skáppojeh tyejiamnâsijd puáđáččij kuávdoo lättee já sij ráhtáččii taggaar suovâpoccee mii tiävdáččij sii torvolâšvuođâmiärádâsâid äšši lâi sooppum te vuojijm tast maŋa maasâd ehidist smiettim tom kuátiääši uđđâsist já sargum muáddi kove-uv ton mielân et tieggáár kuáti kalga leđe pirrâjuurbâs iävtuttiđ et sij apteh käävcičievvâgsâš kuátilättee já talle ton luoddiittâh-uv puávtáččij leđe m maid sij toivuu-uv mana eenâb lavŋe ko jurbâ kuátán tuorâstâh ličij vuáru tohon ovdláhháá love ton suujâst et tohon lâi puátimin mottoom lostâtoimâtteijee já sun koolgâi sahhiittâllâđ munnuu čiŋâdâđáim sämimáccuháid ij kuittâg puáttâm já karttáim leđe sämimáccuheh pajalist ubâ peeivi luhhoost ij lam meendugin pakkâ veikkâ pivâstâh kale liijká kuulgâi káálust poođijm te kale ferttijm tállân eelliđ keččâmin maht kuáti lâi ciävzám lâi ciävzám tuše uskepele lavŋetuuvdâmuorah lijjii ucanjihhii čápudâm muorah lijjii tegu eskân pieijum lâi jiävtâš munnuu vuástáväldee kuáđist já vuordâččáim hovdâulmuid mist ko ličij čuákkim forgâbalij čokijdii mut mist ij lam tulkkâ eres ko já sun ij orvâm älgiđ vala tuulhâ hommáid ujostâlâi já ko eelijm suu viežžâmin te čuákkim peesâi älgiđ et kolgâččim muvriđ kuátán täähi já toid aldasáid vala rähtiđ njollâääiti sehe vala liäibumuuvnâ jiem lam vala kuássin ráhtâm jiemge taggaar olgouuvnâ ubâ uáinámgin et tot juurdâ hilgui tállân lopedim muuvráđ veikkâ jiem kale lamaš taggaargin muvrim ovdil lâš maht tibi te kiävá meid indiaanleeirâ lunne já tohon lâi čokkim njollâäittitarbâšijd seetrikooldâid moh lijjii luoddum seenti asosâžžân laaštân viiššâm tállân ettâđ et toh iä kuittâggin seinin tuhhii mutâ vaarâhân tain maidnii finniiččij ađai káttutarbâšijd ko tot äigi puáđáččij vizârdij uáli viššâlávt loddááš moos adeláim noomâ alkhuuvsáš loddekirjeest já nabdam et tot lii läättinkielân flavifrons lii tegu puájuiloddááš já viizârd-uv siämmáá sulâsávt veerstâ aalgâ mutâ te paifakkist potkist tom tegu mastnii suorgâničij maŋa tuálvuim páikkásis kost suu eemeed faalâi mijjân käähvi maŋa vyejestijm já peivi lâi onnáá noomâst čuákist vástuppeeivi suulâin já mun vyeijilijm tärhibeht eeđân mii lii ulmuu kaavpug tohon piištij tiijme já vyeijimkilomeettereh čoggâšuvvii vaarâ paaihijn hamburgerijd puurâstmin st mii lii smaavâ kaavpugâš já joođhijm määđhi kuávlun láim uáinám helsiglii jotolâhruuhka hollandilii ruuhka te tääl oinijm ameriikkalii jotolâhruuhka ko vuojijm já kooskâ máádâs vala hirmâd korrâ äijihuáhti oolâ nuuvt et tot vala hitodij jotteem puáttim maŋa čaaitij munnuid mast lijjii nelji stuorrâ táálu moin kyehti lijjii pyecceiviäsuh lii vuáđudâm madâräijih pelni suuhâ lii stuárráámus eennâmomâsteijee ohtsis enâmeh láá ha:d vuojijm suu uábi kuásán kote lâi tuotâ farmer lijjii pennâgid kissád lovmat lieggâvorrâsâš hiäppušid já suájákärji main kyehti lijjii riikičuuvčáh lâi mottoomlágán siitostalli kuittâg-uv kyehti ori lijjii já ehidist poođij-uv mottoom farmer kimâttiđ kyehti tammahiäppuš poođijm tohon te ovdebááh äššigâsah kyehti tama varsainis lijjii vuolgâdmin poođij še maŋeláhháá tohon málástâlâi vala ehidist já kuásuttij munnuid-uv lávurduv lâim koccám te já vuolgijn hävdienâmân lâi mottoomlágán čááitus tobbeen čaittâlij jieijâs madâräijih já uábbis vuod suu káálgu makaš láin pajanâm häävdist já tast hävdipellâst muštâláin tovláá ääigi já imâštâláin tááláá ääigi lijjii ääigi kován kullee pihtâseh pajalist eellim maŋa vyeijilijm já mun ruátálâššaddosâš luus kost lâi munnuid uárnejum nubbe puáttimjuhle maŋa vuojijm kost nieidâ aasâi lâi varrim poccuinis tobbeen já ittinâš čaaitij puásuikäärjis main ohtâ vyeveers lâi já ohtâ taanivvááš vyesi pasepeivi suulâin vyeijilijm ubâ juávkku kuovttijn autoin nuorâb kaandâ luus purâdiđ meid lii tuáhtár tegu suu eeči äijih já madâräijih-uv suu puárrâsub viljâ lii tuáhtár maŋa čaaitij videofiilmâ mon sun lâi kuvvim ovdebáá peeivi suullân ihásâš čapiskuobžâ eelij tutkâmin suu monnjâšiljo aldemustáá táálu tot lâi meetter keejist vyeijilij já mii vuolgijm viežžâđ mii lâi pááccâm šiiljon maŋa mii-uv tolliittijm tavas lâi oinuumist et lii ennuv jáválub ko lijjii ennuu vijđásuboh niijtoh ađai kiedih já maissi oroi lemin váldušaddo oppeet válduáigápuátu oro lemin ryevdi- já meccituálu vyejedijn huámmâšim et lam vájáldittám saalku pááikán puáttim maŋa sooitij tohon já keevâi-uv nuuvt vuohâsávt et lâi puátimin ittinâš já sun puávtáččij saalku fárustis peeivi maŋa moonáim nohádiđ juátkoo mätki skammâmáánu numerân vuossargâ pargopeivi oovce maŋa já aalgijm paargon vistig lättei täkkisaje mon maŋa kuorrijm tom muldeest tassaaš ko poođij ryevdieennâm oovdeld roge lastikkáin já kuurpoim sajan keeđgijd nuuvt ennuv et rogge tievâi maŋa vuojijm luus já sun vuolgij mijjân iššeen skappuđ váháš ryevditäävvir mon mij finnijm-uv fárusân poođijm te lâi puáhtâm muu saalku majebargâ kuovttijn autoin ton suujâst et ferttip skappuđ ennuv lusis täävvir fáárun st oostijm beetoonryevdi suovâpoccee elemeentijd já poccee kiäčán puáttee suovâpoccee syeje maŋa vuojijm kost oostijm sekkâd valmâš beetoonsiävuttâs já vyejestijm lâi puáhtâm tohon jo beetoon rillapoorijd tyejiniävuid já jiehtinâš ostum beetoonruovdijd lijjii nuuvt uceh et toh hurgettii täkkivuáđun já kyevtis vuolgijn-uv viežžâđ taid lase munnuu väividij taggaar váddu et uálgispele ovdâräätis koosâi já kooccâmrumpu kumoi reeisust oostij kooccâmkammuid auton lii meid cardoctor já sun ááigui-uv ehidist lonottiđ jarrukammuu kyevtis puovttijn vala love sekkâd lase já ko čiččâm sekkâd lâim vala aptam te täkkivuáđu lâi vaalmâš oovdâs pargon ličij muvrim paijaanškuottii äijihpoolvah te raajâim tävirijd kuátán peškâlijm uuvsâ kiddâ já tolliittijm toimâtteijee sooitij munjin já sahhiittâlâi koskokko sooppum et täkkivuáđu uážžu ráávhust kuškâđ já nuuvtpa ep toollâmgin hirmâd stuorrâ huápu vyelgimáin love maŋa kuovttijn autoin já moonâim vistig káávpân kost oostijm pittád tullâtiijlâid mut sementijd ep finnim vyebdee faalâi mijjân dl stuárusii puurki mon siste lâi čapis siiráp sulâstittee aamnâs já tot maka ličij lamaš tot tullâkeđgisementti ääši mut vaaldijm kuittâg tom fárusân ko ooinij ton te eeđâi et tot lii mottoom soortâ tuovŋâmaamnâs macâttijm tom siämmáá peeivi uástim maŋa vuojijm mottoom autoväriuásikáávpân viežâim oosijd moh jiehtinâš lijjii tiilájum já tuálvuim autotivvoomsajan kost tot finniiččij uđđâ vuoiŋâ lâi ehidist luovvim já kejâstâllâm ovdâráttá jarrusysteem já puáttâm ton mielân et tot lii liijká korjaamo äšši maŋa tuálvuim tiijlâlaastâ já eelijm vala sahhiittâlmin mottoom uásádâhhovdâ njollâäittiaašijn já ko eŋgâlâskielâ jiem máttâm te jiem kale tieđe mii lâš sooppum iävtuttij et njollâäitti rahtuuččij nuuvt et ubâ pecimaadâ jurgâluuččij nubijkejij nuuvt et viäddáh liččii pajaskulij kale eštus ličij älkkee ääiti rähtiđ mut jiem tieđe liijká indiaannieidâ ravvui mieldi keččâmin tagarijd muorâid moin sátáččij leđe kävni máádâs kaavpug räi kost stormâ lâi njiäidâm seetrimuorâid taid já motomeh lijjii kale hiäivuliih mut liijká must oroi et ij lah ärbivuáválâš njollâäitti jis muorâ viäddáh láá pajaskulij staatâ meeccist lâi tornaado sihâstâm meetter kobdosii stiellâs nuuvt et ohtâgin stuárrâb muorâ ij lam pááccâm ciäggud vuojijm viežžâđ já kalba tot lâi-uv uđâsmum lâi siämmâš mut ovdârieggeeh lijjii uđđâ kosâneh toimii nuuvtko kolgii já oljo lâi lonottum tot lâi siämmáá virkkuu ko muáddi ive tassaaš vala mottoom käävpist koijâdmin tullâkeđgisementti já veikkâ maka stuorrâ maailmist lep-uv te sementti ij lah tain aldasijn ollágin älgiđ koijâdâllâđ olgoláá já vyebdee arvâlâdâi-uv et aldemuš saje sátáččij leđe já jis ij tobbeengin lah te miljovnkaavpug ličij čuávuvâš saje kost vissásávt kavnuuččij sementti ko tullâtiijlah láá mut ij sementti ko vuábdáččij piso mut lemnuuh iä innig liččiigin vyebdimnáálá já aigum vala taŋkkađ-uv mut jiem innig muštám maggaar pensin toos tohhee itten ko äšši lii čielgâm tuorâstâh ep lam huáppoin joođoost ovdláhháá oovce hirmâd korrâ äijihšooŋân já ko uáhti lâi moonnâm paijeel te vyeijilijm lâi ehidist suáittâm tohon já iimâš já komme tullâtiijlâsementti lâi ko lâi-uv kavnuumist tobbeen kavnui nommâsâš käävpist kiäh omâstáin käävpi láin amerikkalii vyevi mield uáli ustevliih já skeŋkkejii jieškiäs-uv peenâ já ruttâpuursâ sehe vala kappeer mon skeŋkkij maŋeláá munjin selvânijm tobbeen te taavaabeln lâi hirmâd vijđes puvdâsaje kost lijjii luvij mield stuorrâ käävpih uuccâđ kappeer mast ličij piŋviin kove lii mottoom juolgijdân raššeen ijge kappeer kavnum kaavpijn váháš hoodijd puoh stuárráámus telkkar mon stuárudâh lâi maavsij dollarid lii suomâ ruuđâst aldasáid märkkid stereotiiŋgah já elektroniik iänááš sehe tiättur uásih lijjii ennuv hälbibeh ko mielân tot juurdâ et ko ličij ennuv ruttâ já uccáá jiermi te tääbbin kale ličij ennuv uástámuš maŋa vuojijm kuus kuođijm tullâkeđgisementijd já tolliitijm pááikân vástuppeivi vistig kost oostijm spiijkárijd já tast maŋa luus sun ko lâi lopedâm jurgâliđ muu saavâ eŋgâlâskielân maid tolâččim indiaanij ráávhuseremoniajuhleest puáttee vuossaargâ lâi tuše juurdâ elâččiđ lunne mut suu eemeed puáđistij meid tohon pargoost já aalgij orniđ mijjân purâmuš já käähvi hurgettij tast nuuvt jotelávt et elâččempuddâ vanettij kyevti tiijmán kuáđi luus iäskân ovdláhháá koskâpeeivi aptem täkkivuáđu ij lam koorrâm vala nuuvt čuuvtij et puohtim ton ucánjihhii tassiistâllâđ ovdilgo muvráim tullâtiijlâid sajasis vuáđun maŋa raahtijm myenster täkkisaajeest sáhhájum lätteelaaŋkuin já aalgijm muvráđ tullâtiijlâid sajasis ađai sementti lâi valmâš siävuttâs já tom lâi älkkee njuottâđ tijláid kulmâ tiijlâkeerdi valmâšin já poođijm ton mielân et onnáá peeivi pargoh láá porgum puáđidijn elâččim vala käävpist eelij já oostij olssis dollar mk mäksee rekinistemmaašin šiljoost huámmášim et pyehtim jurgâlus muu saavâst lâi pááccâm kuátipeevdi oolâ eelliđ tom iđedist viežžâmin suulâin poođijn já poccuidiskijn maid mij piejâim kuátumân sehhij jieškote-uvlágánijd kornešaddosiemânijd oohtân já adelij poccuid lijjii kyehti sarva moh čannojii kiädán ryevdikagânáid kiddâ lávurdâh lâi-uv váháš kuhebuš vyeijimpurdo käävci ääigi já vyeijilim tállân viežžâđ tom jurgâlem sahâvuáru maid tolâččim já ko poottim tobbeen te pakkaastim tállân tävirijd laavkân maid tarbâšiččim ollásávt ubâ oho kukkosâš määđhist ääigi tolliittijm já kuávlun já pyevtittijm tohon pel oovtâ suulâin sämimááccuh pajalân já juhle aalgij oovtâ suulâin lâi mieldi ambassador ađai suurlähettiläs lâi uárnejum kielâškoovlâ toimâive kunnen lijjii muádi čyeđe suulâin já iänááš suomâkielâ táiđusiih puáris uáppá muádi ive tyehin kiäst láá hyelhih ovdâmerkkân lâi čohčuv iällâm kolliistâlmin sii já oovtâ peeivi äigin sun lâi karttâm puurrâđ vittii já sávnuđ vala kuohtii tiäddu lâi määđhi äigin pajanâm viiđáin kiiluin maaŋgah eres-uv uápis ulmuuh lijjii tobbeen já karttáim tiervâttiđ kieđâst aainâs-uv kerdid meid taggaar hitruus äšši et muu luus puáđistij uáli kuhes nuorâ nieidâ já táátui munnuu pajekiärdán maajeeld já čokánáim toos pajeterassin viežžee kuittâg lappui mut mottoom ääigi keejist sun puáđistij tohon já mun suu luus et maggaar lii äšši ij máttâm ettâđ maiden já oppeet sun lappui jo algim ucánjihhii imâštâllâđ et mii lii taat hommá mut váhá ääigi keejist puáđistij muu luus poijat suáittimjuávhu hovdâ kote čielgij mast lii saahâ lâi pivdám nieidâs eelliđ ucâmin taggaar almaa kiäst láá vielgis puuvsah já čuovjis päiđi pajalist lâi čuovjis orjâlâšmalli mááccuh pajalist já kuovgissiähá puuvsah jyelgist já nieidâ noobdij muu mááccuh päiđin já kuovgis puuvsâid vielgâdin maŋa purâdijm já mij já mun tolliittijm kuovttijn autoin já neelji ääigi já kuávlun já ko tohon peesâim te tolliittijm mieldi máádâs sirdâšuim bel já puáldittijm maađij mield ain mäddiláá mut ferttijm juátkiđ taŋkkaim já joođhijm määđhi oppeet máádâs já tast maŋa nuortâs poođijm te tijme lâi aldasáid kulmâ iho peeivi noomân lijjii mailih čoggâšum mii lii kilomeetterijn tuođâi vaibâm ko moonâim motellân mon nommâ lâi kost mijjân lijjii sajeh väridum poođijm siisâ te tobbeen kullui hirmâd škoorrân lâi tobbeen uáđimin visteluávhust pasepeivi uáli hyeneeht mast muái oođijm lâi taggaar trambolin mallisâš ko lihâstij te mun koccájim lovdust munnust lâi rijdo ko ij lam ko ohtâ täkki ubâ iijâ et uusâm tom motelli já tegu čuágis i-puustav oolâ lâi tot et mottoom aalgij motelli ulguubeln tedâččiđ auto jienâmeerhâ pággu koccáđ veikkâ vaibâm lâi-uv já uuccâđ iđedâspuurrâmsaje kavnui muádičyet meetter keejist já finnejim käähvi já pekoni käänimonijguin kuáhtáim woods kote lii šoddâm mut áásá tááláá ääigist oomâst nommâsâš käävpi já presidentpaarâ lâi vuolgâttâm sunjin persovnlii kijttokirje lâi čälistâm sunjin já woodsist finnijn šiev ravvuid munnuu määđhi várás suulâin ruttijm sämimáccuhijd pajalân já vuolgijm indiaanij ráávhuseremonian váruttij et kuuvij väldim tilálâšvuođâst ij liččii hiäivulâš mut liijká valdim kamera fáárun já repčâlim taggaar almoskove olgoláá jiem uáinâm ko oovtâ kamera tobbeen juhleest veikkâ ulmuuh lijjii tiego pelnub tuhháát suulâin áinoo-uv kameraolmooš lâi nuorâ indiaannieidâ tot juhle lâi kuulmâpiäivásâš mut munnust ij lam äigi leđe ubâ seremoniast fáárust uásih maid oinijn lijjii tuotâ mielâkiddiiveh já ovdâmeerhâ mon täärhih indiaanih lijjii seremoniaidis háárán finnijm tast ko vaazijm auto luus jiem tiättâm mađe várás taggaar pygálusääiđi hámásâš rakânâs lâi rahtum mutâ ko njuolgijm tom rasta te mottoom indiaanij hovdâ huihádij mii tállân maassâd lâi taggaar pase seremonia saje mast ij lam tiätu addâgâsân já koorvijm pääihi et peessâp auto luus kost lijjii munnuu laavhah toollim uánihis sänivuáru anarâškielân mon tulkkui eŋgâlâskielân karttáim čarviistâllâđ maaŋgâi ulmui kieđâid ovdilgo selvânáin juhlesaajeest meddâl vala nuuvt pyereest et lâi ustevijnis monâmin meid já muái tállân falâdâđáim sunnuu auto maŋŋaal koordij pakkâsávt ko oppeet njuškijm lâi vuálgâm jo muáddi tiijme tassaaš auto maajeeld vistig viestârân já tast maŋa máádâs já oppeet viestârân maađij njielâi autoid kuábbáá-uv kuávlun tuháttij mield tiijmest mottoom smaavâ kaavpugáást keččâmin páihálii iimmâš mii lâi skođâstum ubânâssân maissijn toh maissih vissâ lijjii mahtnii lakkajum teikkâ mudoi nanodum et toh killájeh taid máhđuttemijd äijihstoormâid moh tobbeen lijjii mestâba jyehipiäiváliih nuorttâuási lâi nuuvt täässiv ko peri puáhtá eenâ leđe lâi jolgâd tuše motomeh muorah lijjii kuođđum tegu merkkân jolgâ preeriai oolâ algii vijđes jolgâ tiävááh ađai väärih moin lâi syeini tieđij hälbis hotelli kost mii puáđáččijm ijjâdiđ já tot lâi kaavpugist nommâ lâi lâi vaarâ stuárusâš já nuuvt sijvuu et taggaar jiem lam vala kuáhtám šiljoost čielgâi et lep oppeet lavkkim äigirääji paijeel ij lamgin pel oovce pic tiijme maŋeláá ađai pel käävci maŋa moonâim vistijd já rahttâdâim nohádiđ piäiván čoggâšuvvii mailid mii lii kilomeetterijn kuhes vyeijimpurdo vuossârgâ oođđum iijâ maŋa elâččijm puurâdmin já tast maŋa tolliittijm oppeet viestârân koordij siämmáá pakkâsávt ko jiehti-uv kyevtis lopedâđáin meid vyeijiđ pehti mii lii já muái tuođâi-uv movtáskáim lâi nuuvt áinookiärdásâš já imâšlâš et sanijgijn ij määti ubâ čielgiđgin ferttejeh kuvviđ ääši pyerebeht vissâ mailid km já orosistijm ain väldiđ kuuvijd puáttim maŋa mii oppeet tolliittijm viestârân čoođâ já jis kuávttáá liččijm lamaš joođoost te vissásávt liččijm lappum luoddâmeerhah láppojeh ton reklaamhivvâdâhhân jiemge mun oppâm kuássin taid huámmášiđ kaavpug čoođâ ko vuojijm kuáhtá auto puskurist kiddâ já ko poođijm muštomeerhâ alda te kuođijn munnuu toos já vyeijiláin n muái passijm kuávttáá tohon vyejedijn oinuustâlâi tot pegâlmâs muštomerkkâ ađai monument maggaar iän lam vala kuássin uáinâm president koveh ađai páccáh lijjii huškum hirmâd ollâ pááhtán lijjii nuuvt stuárráh et oppeet koveh láá áinooh moh pyeremusâht pyehtih adeliđ mottoomginlágán čielgiittâs toin vaarâ kuássin liččii vuálgâmgin tággáár máátkân mut ko eledijn munnust poođij kálláin saahâ ton monumeentist te sun eeđâi et tot lii ráánjást cokkânij juurdâ et elleenba tobbeen keččâmin taid äijihijd já ko tääbbin lâim já munnui poođij mätki te siämmáá määđhi ohtâvuotân vuáváim taam-uv määđhi uážžu ettâđ et käällis lii sujâlâš munnuu máátkân já kome láin imâštâllâm tarbâšân kuhháá te moonáim auton já algijm tutkâđ káártá olmâ luodâ mii tuálvuččij munnuu uásivááldân kooskâst lâi meid monument mii lâi vala koskân mutâ talle ko tot lii vaalmâš te tot lii maaŋgâkerd stuárráb ko monument presidenteh ohtsis láá nuuvt merettes stuorrâ mitoh et ovdâmerkkân indiaanhovdâ uáivi alodâh lii meetterid já hiäppuš uáivi lii meettrid olluv kiäigukietâ lii meetter kukkosâš já ubâ monument alodâh lii meetterid já kukkodâh meetterid čalme lii pelnub meetter olluv já meetter kukke lâi indiaanij hovdâ kote šoodâi ist suulâin já jaamij aalgij rähtiđ vuođâlovveest päljis päävtist já sun lâi šoddâm lii ton rääjist jotkum ihheed ijge taat peerâ kote muštomeerhâ ráhtá lah finnim staatâ torjuu pargo ovdâskulij tuálvumân ollágin maŋa vyejestáim kaavpug finnim noomâs pegâlmâs kenraal mield kote táppái indiaanáid tain suulâin čoođâ uásivááldân kaavpugân kost väridáim viste já asâiduvváim iijâ várás čoggâšuvvii mailih tuše mii lii km:d mutâ láim uáinâm imâšijd eenâb ko ovdebáá määđhist ohtsis eehid oinui tornaado- já äijihstormâváruttâs moh lijjii uásivääldist kuittâg alda majebargâ tooláá ko onne ličij vaarâ puoh kuhemus vyeijimkoskâ ubâ määđhist kaavpugáá já tolliittáim čiččâm ääigi váldumaađij mield taveviestârân kaavpugáá čoođâvyeijim maŋa hilttejii puáttiđ vuástálâh- já miätálâhtáávááh enâbuššáá já tubdim et čižetpele kosânist tubdui jienâ polâstâllâđ et jis tast jarru mana alfáárug já kevtiškyettim liävtu kocâmân ain moottor jieijâs lâi vaarâ nuuhâm hirmâd ciägu vieltijn vyejedijn et koosân killááččij kuittâg-uv räi kuus lâi mätki km suulâin láim selvânâm ton smarfemaađijist já pajanistám váháš aleláá te maili keejist aalgij oinuđ pegâlmâs mii lii taggaar tullâvääri pasâttâs poccee pirrâ lâi miljovn ihheed tassaaš pááccâm taggaar keđgičogâlmâs mon pirrâ eroosio lâi puurrâm eennâm humus meddâl poođijm aldeláá te aalgij iäskán olmânáál čielgâđ ton stuárudâh alodâh lâi meetterid já ko vazzijm ton pirrâ te munnust moonâi masa tijme lâi uárnejum väzzimpäälgis asfaltist já ulmuuh juttii ton mield pähtikuárŋooh uáinojii tobbeen viehâ paijeen mut amahân vissâ láá meid kočâdâm-uv tobbeen vuálus peeivi ko láim tobbeen te info šiljo lippu lâi pelistáágust mottoom ulmuu jäämmim tiet et ij liččii peri lamaš mottoom pähtivärikuárŋoo tiet kote lâi koččâm ton peeivi vuálus já jáámmâm kielâst porttâ lii kuobžâ kuáti ađai päikki mielâst rađeh moh láá päävtist láá pááccâm hirmâd stuorrâ kuobžâ koozâin keđgivääri lâi masaba puoh pyeremustáá mielân päccee já oppeet koveh uážžuh mainâstiđ pelestis lii taggaar keđgivääri mii ij ennuvgin táppáá keđgiváárán n jis ij táppááččii ollágin vyejedijn kuáhtáim vala preeriapenuv populaatio mast taah hitruus elleeh sierâdii kuákkájii umástii já várdáástellii kuáskimijd saajeest lijjii-uv erinomaš ennuv kuáskimeh siämmáá tuákist puohtii sodâstâllâđ vittâ-uv lode toornâ mii lâi amerikkalij adelem nommâ já jođhijm määđhi mii lii vaarâ puoh ucemus kaavpug maid elimistân lam kuássin uáinâm luoddâpellâst vittâ táálu uáinusist já kaavpugij čoođâ já tolliittáim váldumaađij mieldi tavas kost vuossâmuš oovdân puáttee kaavpug lâi purâdáim tast jurdám et amahân taat kuittâg lii stuorrâ kaavpug mut mestâba toos verdiddijn lâi pele stuárráb maŋa et stuárráb ličij kostnii rääji aldasijn já tot lii tuotâ styeres lâi uccâ kaavpugâš mon maŋa pessáin highway n mast mätki aalgij olmânáál ovdániđ kubdâ rađe njiellii autoid tuháttij mield ijge tarbâšâm smiettâđ kogo puávtáččim vyejesistiđ hitásub vuájáán lappâd autovyeijeeh láá hirmâd olmošliih já sij uáinih meid kuoimijdâs-uv táárbuid jotoluvvâst taŋkkaamin kaavpugist já taavaabeln lâi polvâhaŋkkâ mii sátáččij leđe tornaado iä kuittâg kullum já nuuvtpa polvâ saatij-uv leđe aaibâs táválâš äijihpolvâ oovce suulâin ehidist já algijm usâstâllâđ motelli kost munnui ličij väridum viste koolgâi leđe avenue streetist já nommâ kolgâi leđe äigipuudâ ovdâsmaŋas iänge kavnâm maiden já aalgij siävŋániđ-uv baari lunne kuáhtáim ustevlâš amerikkalii páárnâš soolâst kiäst koijâdáim motelli orroomsaje sun kuulâi et leen te sun vistig ravvij munnuu mutâ te faladâđâi tuálvuđ munnuu tohon motellin maŋaluvvâi já ko poođijm motellân te kijttâláim kieđâst ustevlâš amerikkalii já roškáim motellân puorijn tuoivuin siisâ pesâččáim nohádiđ mut maid tuušijd lam olmâ motellist motelleh lijjii aainâs kulmâ jis iä jo nelji-uv suáittiđ puhelimijn já tobbeen kuávlust aalgij čielgiđ ääši et motelli lii eres saajeest já finnijm vala káártá-uv mon vuáđuld kavnáim olmâ motelli ucâmân kaavpugist moonâi kuittâg vala muáddi tiijme já ko lâi olmâ šiljoost te ton mittarân lijjii onnáá peeivi noomâst čoggâšum mailih mii lii kilomeetterijn lamaš aldasáid tijmed joođoost mii lii kale viehâ kuhes äigi ubâ paje raati tyehin čokkáđ pakkâ peeivipaštust ´iijâ suulâin pessáim viijmâg seeŋgân já nohádiđ láá kustoo tääbbin siämmáálágáneh trampoliinseeŋgah jyehi motellist juátkoo mätki čohčâmáánu numerân vuossargâ täähi paajeuási já finnijm tom ton muudon et pajeuásist paasij senttid muvrááhánnáá coogijd amas keeđgih kočâdiđ já valdijm taid ildeetarbâšijd fáárun et pesseen vuoššâđ páárhu luovâs puudâ lâi puáttâm viljâinis kote lâi vuod puáttâm rääjist suhâčuákkimân mii sist ličij oholoopâ äigin lâi uástám litter pääđi mon muái leŋgijm kuoddijm čääsi siisâ já cokkiittáim tuulâ vuálá oovsijd muáddi tiijme mon maŋa algijm loggođ peesi já páárhu meddâl paasij koskân já juáđháččáim ittinâš majebargâ vyejestijm pehti já mun algim muuvráđ täähi pajeuási já vuolgijn viežžâđ sementi lase täähi siskiipiäláá valmâšin já rottejim loopâst tuvduid meddâl aarrânuási siskiibeln já ooinijm maggaar täkki lopâlávt puáđáččij leđe tohálâš pic ucánjihhii ucceeb lâi pyehtiđ leđe jieš tot tullâsajeuási mut ij-uvsun tot aaneet ellii keččâmin já imâštâlmin mii rakânâs vala peeldi sajasis já ko lâi arvešoŋŋâ te ep álgám muvriđ káátu paajaabel mut vyeijilijm puáđidijn lâi fiijnâ piäivádâhsiähá šoŋŋâ ijge arvam ollágin ehidist luggum loopâid oovsijd peesist já páárhust koskokko suulâin pyevtittijm pargosajan kuovttijn autoin tast ko lâi vyelgimin ´ân máttááttiđ pessipargoid já sust lâi aaigâ vyelgiđ njuolgist kaavpug pehti ´ân tiego kyevti suulâin rävdee elâččij oppeet keččâmin pargo ovdánem já siämmást sun stuorrâ já kievrâs almajin luptiistij oovtâ pocceeuási sajasis lijjii nelji sementtiseehâ kevttimnáálá já peesâim toigijn pyereest-uv káátu čoođâ vala majemuu pocceeuási sajasis já talle poccee lâi finnim masa oles kukkoduv puáđáččij vala arvehattâ amas njuolgist arveđ siisâ suulâin nuhhuim sementist já ferttijm lopâttiđ pargo ton piäiván meiddei vyeijilij ´ân sust álgáččij itten máttááttem tobbeen já muái vuojijm pehti kost peessim eelliđ riššoost lunne elâččáim tondet et sust lijjii kulmâ ciägu peesi moin sátáččij finniđ njollâääiti jyelgi ko eelijm keččâmin taid te hilgoim siämmást ármuttes stuorrâ peesih já maht toi madduidgin finniiččij nosturttáá pajas smiettâđ já uuccâđ eres saje kost amnâsijd jyelgi- tâi njollâááitán kávná poođij kandâinis ehidist säävni já sávnummohheest eelijm pozzelmin tälvituurhâ pajalist tuorâstâh suulâin eelijm ubâ juávkku já mun golfkiedist mii lâi tastan paaldâst já passijn hárjuttâllâđ golfpáálu časkem já mii iäráseh vyeijilijm kost oostijm seehâ sementi já tast maŋa vyejestijm muuvráđ poccee paajaauási mut huámášim et sementti ij lamgin tot mii lâi kolgâđ leđe šiev mut tast lijjii uccâ kiäđgááh moh váháš ettejii kuittâg neelji seehâ verd já finnejim poccee masa valmâšin lâi puástu sementti te jiem viiššâm innig lekkâđ viiđâd seehâ pic itten ko puátá eelliđ te vyelgeen eelliđ já viggeen lonottiđ seehâid olmâ paarmon lii siste mudoi vaalmâš mut aarrânuási vuoluupiälááš käibid váháš mučásmittem puovttijn indiaansiijdâ rävdee já nommâsâš almai hirmâd seetrikooldâ mii puáđáččij njollâääiti jyelgin tieđe maht mij pastep ruggâđ rääigi kooldâ várás enâmân togo ko lii mulde-eennâm vyelni juovâ suulâin algii äijihuávtih pajanâddâđ já nuuvtpa kiesâstim lovduu poccee pirrâ amas rášuarve pillediđ tom já vyeijilijm vástuppeivi sämimáccuhijd pajalân já tuámittáim love ááigán pehti já ostijm oovtâ seehâ sementti et pesseen juátkiđ pargo meid ton suujâst ko tohon poođij mottoom lostâtoimâtteijee rähtiđ munnust mainâs tooimâi maŋa lonottistijm pargopihtsijd pajalân já áigoim algâttiđ pargo luhhoost vilšâstij tom seehâ já puástu sementtihân tot lâi lâi tommittáá äigi et vuolgij munnuid tulkkân vala ton káávpán-uv et finnejeen lonottiđ olmâ sementi luhostui já vyejestáim maasâd juátkiđ pargo loppâuasi poccest valmâšin já luptijm vala haatâ-uv sajasis mon maŋa tivostellim vala täähi ađai mučásmittim jeđe vaaldijm suovâid täähist porgestij eidu togo ko kolgâi-uv veikkâ ucánjihhii kale šiälmáttâlâi ko laasâ já uksâ láin ohtân áávus já pieggâ posoi toi čoođâ täähist väldim maŋa čokkiistáim tyejiniävuid já vyejestáim oppeet kost kuuláim et auto lâi cuovkkânâm tobbeen ´ist kuus muái-uv vuájáččáim onnáá eehid riššoost já elâččij vuojâdmin mon maŋa pakkaastáim tävirijd já tuámittáim purâdiđ maŋa tolliittáim uđđâsist nuortâs mannee highway oolâ tiego viiđâ suulâin pehti kost kaavpug pehti taŋkkaim já eelijm vala káhvástâlmin mottoom kapakkast määđhi ain nuortâs tassaaš ko česâttáim stuárráámus jäävri riidon mon riddomaađij mieldi vuolgijm tavenuortâs tiego pel love suulâin pyevtittáim ´ân já kavnáim tállân škoovlâ mast lâi máttáátteijen lâi meiddei nommâsâš almai tiivoodmin puáris kaanoot já čielgâi-uv et ijâstâlâččáim suu táálust lâi uáli táválâš amerikkalâš almai sahhii já uáli hitruu suu maajeeld n kost sun aasâi kelir- ađai vyelikeerdi viistán já mittarân lijjii onnáá peeivi noomâst čoggâšum mailih mii lii kilomeetterijn tiego paaihijn lávurdâh uáli hyeneeht váháš čuáskis ko lâi kelirviste ijge tobbeen lamaš lieggiittâs alne já täkki lâi unohâs mii ain kárgái meddâl alne tiego käävci maŋa já movtigis iššeed povdij munnuu iiđeedpurâmâšân kost čokkáin aainâs-uv tijmepele maŋa muái-uv vyeijiláim škoovlâ lunne eelliđ kuáhtáámin ovdilgo vuálgáččáim láim karttâm uáináh rievdâdiđ váháš vuáváámijd maid láim porgâm ovdeláá smiettâm et elleen keččâmin pegâlmâs kooržijd mut jurdust láim karttâm luoppâđ ton suujâst ko tohon lii nuuvt kukke oovtâ kuávlun vyeijimân toos lijjii moonnâđ kyehti peeivi sajan láim kuullâm mottoom kieskâd varrim nissoonulmust et mestâ siämmáá mučis koržeh kávnojeh aldeláá-uv nomâlâssân kaavpug aldasijn já tohon ličij peeivi mätki muái láim-uv tohon monâmin ko ijâstâláim kaavpugist mii lâi taggaar matsâš kuálásteijei kaavpug elâččáim vala lunne lâi tobbeen sun ko lâi ubâ škoovlâ rehtor luoihâi vala munnui jieijâs mätkipuhelin jis sáttoo mihheen määđhi äigin já nuuvt muái oppeet tolliittáim rido tave-nuortâs já koskâsii rääji paijeel já virgenissoon koppurstis koijâdij pasâi tarkkum maŋa et manen leen monâmin já lii-uv kävppitäävvir teikkâ alkohol fáárust sun kuulâi et mäcceen vala siämmáá peeivi äigin iänge lah monâmin kavpâšiđ te luoštij munnuu moonnâđ aldanškuođijm kaavpug te aalgij opsidiđ uáli kuocâ haajâ puáđidijn oinijm et selluloosafabrik lii haajân sujâlâš kuullâm linnottusâst mon nommâ lâi já tobbeen kannattičij eelliđ eidu ton sellufabrik puotâ lâi stuorrâ kolbâ mast luuvâi tiet ovdilmainâšum nommâ já vyejestáim tohon lâi tuotâ styeres vaahâg ko jiem addim toi uápisteijei čielgiittâsâid lijjii kuittâg ereslasseen škovlâ pyecceiviäsu suáldáttij kasarmi viärjuvuárkká liäibumviste já veikkâ moh linnottus lâi rahtum indiaanij volliittemij várás já tot lii lamaš stuárráámus čevđij lonottemsaje vijđodâh lii eekkerid já tot lii lamaš kiävtust puáris lii tom vuáđudâm kuáhtáim syemmilijd nuorâid já sii hoovdâid kiäh lijjii kielâleeirâst mut lijjii vuálgám meid teehi keččâđ táid uáinámušâid ustevliist kanadaliist kote maatij pyereest suomâkielâ finnijm káártá mon vuáđuld suunnistáim tohongis korže keččâđ kočodeh meid ij lah kale aldagin alosâš tuše jyelgid ađai m:d alo mut muččâd lii já šaavvân lii koorâs tijme lâi vala nuuvt uccáá ovdláhháá kuulmâ te smietâstáim et vyejesteen onne vala et pesâččáim ittinâš elâččiđ fiksaamin täähi vyeliuási forgâbalij já rááján kost virgeulmuuh iä ubâ repčâlâm čalmegin mut tullialmai pasâi tarkkum maŋa aalgij koijâdâllâđ maid kost kuáhtáim-uv kiännii kiäm tubdâččáim tiijme láim omâstem autoin leen joođoost kaavpugân poođijm já kost tääl orroon sun lâi finnim jieijâs mielâst tarbâšân ennuu vástádâsâid já ko val lijjim čáittâm registerváldus te sun ložžij já luoštij munnuu moonnâđ hurgâláim ´ân kost eelijm já munnuu ijjâsajeišedân maainâstmin et täiđeen-uv vyejestiđ siämmáin movttáin kidâ vala purâmin hamburgerijd jeđe tolliittáim maadâ-viestârân eelijm taŋkkaamin já tast maŋa vuojijm kost oppeet pehti já poođijm pááikán te tijme lâi tiego oovce suulâin ehidist láim vaibâm mun váháš enâbuššáá ko lijjim čokkám ubâ peeivi raatist já lâi uáđđám mestâ rääji räi piäiván lijjii mailih čoggâšum mii lii kilomeetterijn taan máátkán čoggâšuvvii kilomeettereh lii taggaar ylellisyys ko áimučuáskudeijee kale possuuččij pakkâ auton ironisâš äšši et taan máhđulâšvuođâst poođijm tiettiđ iäskán kesimáánu taan ive ko mainâstij tast munnui vuáijám pelnub mánuppaje já taan-uv keesi mestâ mailid tieđehánnáá áimučuáskudeijest maiden já láim tuskástum maŋgii pakkâ ááimu keežild lâi tast mainâstâm munnuid jo mut vaarâ iän lam addim pasepeivi tiego love suulâin iđedistpeeivi lâi tijme talle kuttâ ehidist já kuuláim váháš já saavâid sehe pyerebeh et hyenebeh uđđâseh toh et keesi lâi puáttâm já puohah láá lamaš tiervâsin mut hyenebeh toh et mottoom muu oovdiš pargoskippáár lâi surmim jieijâs ovdláhháá koskâpeeivi já fiksaastâláim täähi vuoluu-uási kiddejim kuáŋkkumuorâ sajasis sruuvejim speeijâl siäinán luovviistellim tuuvdâmuorâid suovâpoccee pirrâ ađai poorgâi tom já kiddejim vala oljolaampu kuánkkumuorân kiddâ ko pyereebgin saje ij kavnum muh ij lam onnáá piäiván porgâmnáálá te vyejestáim kuus láin puáttâm já kuovttijn trukkijn ađai kyermiautoin já monnjâkärryin eelijm já puurâdmin já iäskán tobbeen čielgâi suáldátlâš virgerađe lâi algâttâm suáldâtpalvâlus já lopâttâm iäláttâhân pääccim ohtâvuođâst ääigist sun lii palvâlâm kuohtii kulmii ohtii ađai kuohtii kuohtii já ohtii aaigijd sun lii palvâlâm juávhuin já majemuš palvâlâspäikki lâi kost sun paasij iäláttâhân maid sun lii finnim láá maaŋgah meerhâ já hälbibijd vissâ-uv kuámmir tievâ lii olgohäämis peelest nuuvt amerikkalâš ko peri puáhtá leđe já jienâ lii siämmáá koorâs ko lii vaijaas vuávsást oovdâst tom uási suáldáttijn kiäh selvânii pottii psyykiliih sriävádâsah já sii restâluvvii alfáárug et monâttii jiermis já vala omâduvvâs-uv lopâ-loopâst vuossargâ vyejestijm pehti já uástistijm vala oovtâ sementtiseehâ suovâpoccee fiksim várás algim puđâldiđ suovâpoccein já aalgij kuáivuđ njollâääiti juálgán roge poccee lâi lopâlávt vaalmâš te lâi finnim roge tarbâšân kieŋâlin cm já nuuvt mij stonccâlijm tom hirmâd kooldâ roggásis tom vuoluu uási vala optum keđgiriggein jiejah ooptijm piejâim čunnuid já vuod paajaauásán ooptijm siämmáálágán keđgiriggee jeđe vala stonccâlijm kieddilaavŋe-uv sajasis mon lâim iđedist loggom meddâl maŋa eelijm luovâtmin valmâš täähi já suu pehti haaldun já soovâim vala muu päälhist mii maksuuččij itten njollâääitist maksuuččij vala sierâ pälkki mon finniiččim maŋeláá vala indiaanleeirâst kejâstâlmin taid seetriluoddiiddâsâid já poođijm ton mielân et kale toh tohhejeh kuittâg mottoom muudon lam innig eres porgâmnáálá já nuuvt mij vyeijilijm pááikán ađai majebargâ čokkijm tävirijd auton pensin oljo já čovduid jeđe vyejestijm pehti ciägukooldâ uánihubbon kiddiistijm ruovdijd sajasis moh lijjii tađe várás skáppojum já kiddijm vyelemuid muorâid sajasis äijihšoŋŋâ rášuorvijnis nuuvt et kočâdii suormâkeeji matsiih čuormâseh koskâldittiđ pargo já vyeijiliđ siämmáš äijihšoŋŋâ lâi cokkiittâm mottoom ristâlâš kirho aldasijn pyelliđ já tot puolij kunnân lâi nubbe kerdi ko siämmáš kirkko puolij pehti kost eelijm uástimin kameran cuovkkânij ko kočâttim kamera enâmân vala uástimin spiijkárijd já puultijd vâi peessâp ittinâš juátkiđ pargo poođij viljâpeeli kote lii lamaš suáđist panssarvavnuuásáduv komendeijen koskokko suulâin lâim oppeet pargosaajeest já onnáš peivi kale moonâi pusseedmân poođij vala niäljádin pargen mut liijká homáh iä táttum ovdániđ rävdee lâi luáddum taid seetrikooldâid já toh lijjii tuotâ ponnjááh kooldâ valmâšân rähtimân moonâi liijkás kuhes äigi liijká ovdâ- já monnjâsiäinán kyehti keerdi sajasis já sijđoseinijd oovtâ eelij mottoon nuorâ nieidâ táttumin muu radioshown fáárun mut jiemhân mun máttâm tarbâšân pyereest eŋgâlâskielâ moonâi muu oovdâst tohon ellii maaŋgah tiätuäŋgiris ulmuuh hettiimin muu pargo jo váldám taggaar vyevi anon et juáđhám pargo veikkâ ulmuuh puátih koijâdâllâđ jyehilágánijd aašijd lává tâi kiäin kale lii kierdâvâšvuotâ čielgiđ aašijd algâohhoost puorijn mieláin et selvâniččim njollâääitist motomáin peivijn mut oro lemin nuuvt et okko tast mana álgám lijkkuustuđ taan enâmân já meid ulmuid-uv tieđe tuostâm-uv innig eelliđ tääbbin ađai puáttiđ teehin kuálmád keerdi kuás jo oro lemin nuuvt et táttuh muu teehi vala puáttee keesi-uv álgá liijkás lijkkuustuđ te ij kale tieđe maht kiävá jo tääl piettâliđ jo tääl taan jieččân päikkin já nuuvt oro tubdâmin tärkkilávt smiettâđ puáttee määđhi tast ko kuálmád teikkâ niäljád määđhi maŋa lii stuorrâ vaarâ et lijkkuustuvá liijgás enâmân já ton älkkes elimân mii tääbbin lii taan ääigi siirdolijd lii keevvâm eidu nuuvt sáttoo vala kuáhtáđ vuovâs kyeimi te hyvásti ađai pääsi tiervân já tuorâstâh onnáš peivi lâi pusedempeivi koolgâš ko amnâsmuorah láá nuuvt mitáttemeh puovtij váháš pyerebuššáid amnâsmuorâid et peesâim ucánjihhii ovdániđ rahtim muáddi tuvduu lase äittiuási vuoluubel tääbbin ko láá nuuvt merettes korrâ piegah et äittiuási kalga leđe olmânáál kiddâ kulloo tälviv hilttee muotâgis puáttiđ et tast ij lah mihheen meerijdgin onne lättee valmâšin já sijđoseinijd vala kuábážâs-uv kooldâ lase táátum ain tuskástuđ ton savâstâlmân ko pargoost ij talle puáđi mihheen lasseen et amerikkaliih láá maailm oovtkielâlumoseh ulmuuh sij láá meiddei maailm tiätuäŋgirumoseh ulmuuh já sij rähisteh sárnum já savâstâllâm hirmâdávt kuáhtái vuossmuu keerdi nieidâskipáris šoddâm uáiniđ sunnuu kuáhtám mut suoi kuittâg vuolgijn kuusnii vazâččiđ já lappuin kuittâg-uv muáddi tiijme lâi saahâ et monâččijm luus mut kuullim-uv peiviv et suái lává puátimin onnáá peeivi pargoh lijjii porgum te rutiinihomái maŋa vyejestijm já poođijn maŋeláá já eelijm puurâdmin vástuppeivi paargon já finnijm njollâääiti ton muudon et tyehiseini lii sáhhám vááijuv já sijđoseeinijd finnijm valmâšin váilu ovdâseini uksâ já káttu rävdee falâdâđâi rähtiđ sähirijd já ko algim senttimittoin väldiđ uuvsâ mittoid te sun eeđâi et lep já sun ij seentijn addii maiden jeđe toppij smááhu moin mittedij uuvsâ mielâst lâi pakkâ peivi mut páiháliih ulmuuh rámmojii šooŋâ mon vuovâs tot lii puovtij munjin pälkkišeeki já ornijn šiev iššijn nuuvt et puávtám tom vuolgâttiđ njuolgist rekigij mäksim várás oppeet nuhhuim amnâsijn te vyejestijm maasâd pááikán já riišon lávurdâh puáđáččij leđe lakkepeivi tast ko liččii onne heejah viiđâ ääigi já kolgâččijm puorijn aaigijn čurgiđ smákkuhivvâduv meddâl hejâvievâ čolmij oovdâst finnijm ovdâseeini já uksârääigi valmâšin vááilui innig káttumuorâ káttu já uksâ puáđidijn eelijm vala čáittusist puáris lâim te nohádim tállân iijâ oođđim váháš hyeneeht ko veerrâmkietâ unohistij tondet lijjim nuuvt čuuvtij vaibâm onne eehidpeeivi lâi tornaadováruttâs já veikkâ leen lámáš ohtsis kulmâ mánuppaje te oovtâgin tornaado iän lah uáinám já pyeri nuuvt toovâ mielâ uápásmuđ aldeláá lâi uástám uđđâ auto ive mast moottor lii littersâš ehidist tohâmin iskosvyeijim hamburgerbaarin pasepeivi vyeijilijm kuovttijn autoin ton suujâst et eelijm viežžâmin kylást seetrimuorâid maid mij luáduim suu šiljoost moottorsáhháin lâi vyeijimmätki mailid njuolgist nuortâs pargo lâi porgum te amerikkalii vyevi mield povdij mii käähvi juuhâđ čielgâi et sun lii uáli čeppi rähtiđ tovláá-áigásijd njuolâkeejijd keeđgist já sun skeŋkkij-uv munjin oovtâ taavgijd sun lii čeppi rähtiđ já čaaitij taid motomijd maŋa vyeijilijm já ko aldanijm tom te ooinijm jo kukken et tobbeen lii miinii tábáhtusâid kulhijdâm verejâšvahtâpoolisist lâi skipárin mottoom pargee kote tuubdâi mii já luoštij kuovttijn autoin siskiibel lijjii ulmuuh hirmâdávt ko lijjii monâmin slaavilij peeivih já soovâim-uv tállân et onne ep porgâččii maiden njollâááitán tast ko ij puáđáččii mihheen tuše káttuluovdijd láávun já huápumus lääji mield vuolgijm meddâl ovdil kuáhtáim kuittâg kuáhtá já soovâim-uv et onne puáđáččáim kolliistâllâđ tuše kuávttáá ij kulâččii eŋgâlâskielâ säänigin huámmášâm tääbbin siämmáálágán ääši suomâkielâlij já amerikkalij kooskâst ko anarâšâi já läddlij kooskâst juávhust lii ohtâgin ummikko amerikkalâš te sárnumkielâ lii talle eŋgâlâskielâ uáináh halijdeh tiettiđ jyehi áinoo ääšist mast kuás-uv lii saahâ já jis sij iä addii te jurdâččeh et ulmuuh sárnuh vaarâ sist maidnii negatiivlijd suomâkielâliih halijdeh leđe kohteliaah siämmáánáálá ko anarâšah-uv ko sij láá läddlijgijn ohtâvuođâst tondiet moonáim kuávttáá luus kuávttáá já oroi penttâ iimâš et eŋgâlâskielâ ij kullum muidego ko keejâim kolibrist ađai huummânloddáást mainâsteijee fiilmâ viijmâg-uv finniđ kove taan imâš loddáást mii lii käškimčuáimáá stuárusâš já porá tuše rasij määihli ađai čielgâ sukkâr olmooš kolgâččij jieijâs tiädun verdiddijn puurrâđ sukkâr siämmáá ennuu ko huummânloddááš te sun kolgâččij vuáppuđ sukkâr oovtâ peeivi äigin suullân kiilud lii nuuvt oskomettum loddááš et ovdâmerkkân suájáh tast časkeh joba kerdid sekuntist já ton suájáosij tiäddu lii ohtâ kuálmáduási ubâ loddáá tiädust puáhtá murdettiđ maŋaskulij tâi sirduustiđ tuáriskulij siämmáá häppilávt ko kukkakiärpáš-uv viäpsá hámásâš já ivnásâš já tot tiättoo kidâ räi mut ij tiettuu tâi kuávluin pyeremus säävnist já čokuttâláim kidâ eehid love räi kuás aalgij ilotulitus lâi kuittâg nuuvt kukken et ep ennust maiden uáinám maŋa vyejestáim já nohádáim vuossargâ vuolgijm makaš toin mieláin et finnip njollâääiti valmâšin mut maid tuušijd lijjim ovdâseeini sáhhám valmâšin já lâim sáhháástâllâm luovdijd tiätu kukkosâžžân já álgâm taid kiddiistâllâđ káátun te äijihšoŋŋâba oppeet koskâlditij mii pargo lam eres rääđi ko nuurrâđ tyejiniävuid já vyelgiđ ko poođijm te tobbeen lâi fiijnâ šoŋŋâ äijihoovtijn ij tiätugin kale aalgij äijihistiđ tobbeen-uv valmâštij pessiteejâ já veikkâ ij pyevti ettâđgin et tot njaalgâ ličij te juvâttettee kuittâg-uv majebargâ vuolgijm toin mieláin et onne tot äitti kuittâg-uv kalga valmâštuđ já kalehân tot valmâštui-uv sähirij vááijuv rävdee lâi lopedâm valmâštiđ taid mut ij lam kuittâg vala finnim valmâšin lâim kiergânâm onnáin pargoin te meridijm et itten vala eellip kiddiimin sähirijd sajasis já kiddiimin taggaar ryevdipuáhháá äittičuoldâ paajaakeš ton suujâst ko seetrimuorâ lii herkki luoddâniđ čiehâp taid eres ryevdirakânâsâid nuuvt et amerikkalâš keččee uážžu ruokkâđ uáivis já hundâruššâđ maht äitti lii čuoldân kiddejum lâi šiev pargopeivi ij lam pakkâ ulmuuh iä lamaš liijkás joreštâm pirrâ já pargo-uv mottoomnáálá ovdánij koskokko pehti uástimin ryevdipuáhháá äittistuálpu paajaakeš amas čuoldâ luoddâniđ já piejâim ton sajasis ij lam valagin finnim sähirijd valmâšin nuuvt et aalgijm toin seetripasâttâsâin čiehâđ vuoluu-uási nuuvt et ryevdirakânâsah iä oinuu lâi-uv korrâsub ko maid lijjim smiettâm moonâi ubâ peivi toigijn já smákkuliäjá lâi melgâdlágán ko jooskâim tiego kuuđâ suulâin ehidist tuorâstâh onne ohtuunân toin tuoivuin et rävdee ličij finnim sähirijd valmâšin mut ij lam sajan váháš čiŋâttim njollâääiti ulguupiäláá já kiddejim vala railâsijd sajasis ferttee kiddiđ puáttee pasepeeivi ko must lii iäráán lopedij taid lemin vaalmâš já algim rahttâttâđ ađai vyelgim várás suulâin vyejilijm kuovttijn autoin kuus lii maili mätki já ko pyevtittijm tohon de čaaitij mijjân vistig seetrikoldâleje moh lijjii kale olliihánnáá mut mudoi toháliih maŋa eelijm keččâmin optum rááptu mon oolâ puáđáččijm ceggiđ käävcičievvâg kuáđi moonâim parkkisajan kuus ceggijm teltta-aassâmvaavnu mast šoodâi viehâ styeres x m já aaibâs tohálâš mij puáđáččijm aassâđ paijeel kyehti oho säävŋi lijjii mieskâm já rottâsâm nuuvt et vuolgijn eelliđ viežžâđ tuovŋâdemtarbâšijd já mun paaccim telttatuállen ličij lamaš šiev pargošoŋŋâ mutâ ko ij lam ennust eres porgâmuš ko teehi vyeijim veikkâ kale tom-uv lâi pyehtiđ porgâđ pakkâ peivin-uv juátkoo mätki vyesimáánu vástuppeivi suulâin vuojijm seetrileje luus já aalgijm olliđ kooldâid jiehti taid kejâstâlâim váháš já masa jo tuhhiittijm-uv te oppeet uážžu ettâđ et amnâseh láá hyeneh kossâ uáksáás kooldah moos párkku lii koškettâm kiddâ mutâ ráhtába tain talle taggaar kuáđ i ko amnâseh adeleh piärán suulâin eelijm puurâdmin táálust já oppeet joođhijm koldâi ollim kale iimâš et amerikkalijn lii vääri pálkkááttiđ muorâuállejeijeid mana tivrâs pargoäigi taggaar hoomán mon sij jiejah lijjii pyehtiđ pääihialn porgâđ lii äigi uccáá já tom-uv kalga uhrediđ tušes paargon kooldâid pel kuuđâ räi já valmâšin finnijm koldâd mii sáttá leđe kuulmâ seeini tárbu kuádist láá puohnâssân käävci seinid lii vaarâ peesi hyelkki já tast lii pecikääsi sulâstittee mäihli mii tarvan jyehi sajan siämmáá sulâsân ääigi keesist uáli vaigâdis amnâsmuorah projektist munnust láá lamaš mitáttis amnâsmuorah ađai tarbâšeh teikkâ toh iä lah lamaš ollágin smietâdâm et amahân puátteevuođâst jis teehi vala šnikkáruššâmhommáid puáđeem te kalgeh kale faallâđ viehâ čuuvtij eenâb dollarijd ovdilgo lavkkiim mašinân äšši lii puáttiđ teehi luámu viettiđ já tast kale puávtáččij jieš váháš mävsistiđ uv lii tääbbin nuuvt ennuu uáinámuš kalehân tiäđust kolgâččij tubdâđ vistig jieijâs päikkieennâm kuávlu ovdilgo reissee olg ´enâmij imâšijd uuccâđ vâi lii-uv nuuvt et ko puáráásm te ij innig oovit vyelgiđ olg ´enâmáid talle jotteeđ ko vala vaja kyevtis eelijn puurâdmin kiinalâš ravintolast lijjim nuuvt vaibâm et jiem vaijaam vyelgiđ kuussân pic nohádim tállân já oođđim oovtmano love tijmed lávurdâh tiego pel käävci suulâin valdijm niestipitá fáárun já moonáim táálun káhvástâllâđ láá tääl kulmâ suomákiel mättee pargee veikkâ ruátáliih láá-uv tääl tobbeen ruotâkielâlâš kielâškovlâ kote lii sehe já kiäh lává amerikkaliih mut mättiv suomákielâ viehâ pyereest lii lamaš moonnâm täälvi ollâopâttuv uáppen já iällám juovlâmáánust já hirmâdávt já áigu tállân puáttiđ tohon ko finnee ruuđâ tarbâšân čuákán eelij keessiv já mun tuálvuttellim suu maŋa cuvnim já vuolgijm savottasajan ehidist smiettâm et ko láá nuuvt ármuttes kossâ amnâsmuorah te lii vijsásub rähtiđ käävcičievvâg hirssâkuáđi já kiddiđ koldâkeejijd kuhes spiijkárijgijn ko älgiđ ciägumuorâ kuáđi rähtiđ láá kossâ kooldah já toigijn kale finnee seeni jis nube-uv huápust valmâšin veikkâ ij tast kale nuuvt hámmáá šoodâ korrâsumos hommá lii toi seetrimuorâi ollim uáksááh-uv toh láá et kárttá vissâ vala viehâ maŋgii verâstiđ ovdilgo kuáti lii monnângin muddoost pargeldijm kulmâ tiijme já finnijm koldâd olliđ keelijd vaarâ oovtâ siäinán maŋa vyejestijm purâdiđ já čokkiistiđ telttavaavnu oholoopân čuákán jeđe vyeijilijm kuovttijn autoin maili määđhi kost mij lâim suulâin jiem lam aldagin nuuvt vaibâm ko lijjim jiävttáá peeivi pasepeivi ááigán ton suujâst ko onne ličij tobbeen peivi já muái ovdâstiččijm sämmilijd ton juhleest lippuráiđun čoođâ paviljooŋgin já liipuh maŋaluvâi poođij liipu vuáru te lavlum suuvâ lavlust kyehti veerstâ anarâškielân já kuodij liipu siisâ sehe ceggij ton tađe várás uárnejum sajan kyehnubálov ääigi toollim paviljooŋgist miinut kukkosii anarâškielâlii laavlâkonsert pehti keevâi nuuvt suámiht et oovtâ saajeest vájáldittim saanijd lávluđ láá poccuuh riddoin njolgeestmin já lodeh jäävrist vuojâdmin mut lavlum-uv láá poccuuh riddoin njolgeestmin já čuoškah jäävrist vuojâdmin feiluu iä huámmášâm iäráseh ko maŋa poođijm huámášiđ et leen kuittâg-uv jo aainâs-uv siämmáá pegâlmâsah ko lii tot vivlusuáittee syemmilâš vielgisvuoptâsâš nieidâ ulmuuh ettii et sij láá uáinám munnuu ovdâsiijđost oovtâst muštâleijee čalluin já nuuvt eštus lâi láin peessâm penttâ ivnekován tast vala mottoom ääigi ko poođij já táátui muu taggaar väzzimrááiđun fáárun tagarijd lostâmuorâoovsijn rahtum kuhes haaŋkâid já moonâim toigijn hirmâd stuorrâ riistâ luus mii lâi láskud steelligij alne čannojii ton riistân kiddâ sehe kyehti hirmâd stuorrâ vierâ jeđe ceggijm ton mottoomlágán cogijgijn lii ruátálij ärbivuáválâš symbool jonssahpeeiviristâ vuossargâ puorijn aaigijn čokkijm tävirijd já vyejestáim ađai kost láim jo love maŋa paasij já ááigui ittinâš vyelgiđ puáđáččij koskoho kuttâ kooldâ mon maŋa moonáim telta luus já ceggijm ton jeđe eelijm puurâdmin maŋa maccáim ollimsajan kost eelijn meid já ittáá peeivist nuuvt et vuájá koldâkääry kuáticeggimsajan skáppoo spiijkárijd jeđe kiddee vala taggaar muorâantura kuávdoo betonilättee moos puáhtá navliđ coogijd kiddâ vala ollim kuuđâ räi já párkkuleeji lâi viehâ styeres sehe nuuráim tävirijd já vyejestáim kilomeetter määđhi telttavaavnu luus vuod lijjim hirmâdávt vaibâm finnijm koldâd päljisin já tääl munnust láá koldâd moi koskâmiärásâš luoddiittâh lii senttid finnejeen pyereest-uv konsveerki valmâšân já oskom et puohâid seeinijd-uv vala kuátán ko puátih kulmá laasâ cm já ohtâ uksâ leđe et kärtteen moonnâđ vala ollimsavotân mut amahân vissâ salolampiliih jiejah-uv uásálisteh paargon majebargâ puovtij koldâkyermi kuátisajan tiego love suulâin já kiddij vala kuávdoo rááptu laŋkkupitá moos puáhtá coogijd navliđ kiđđâ renskiistâllâđ kuhebijd kooldâid nurkkemuorân já tast maŋa sáhháim moottorsáhháin keejijd njuáiduld et toh vuohâsávt stiärgájeh váháš vinnood puoh käävci nurkkekoldâd sajasis ohtân cogijgijn poođij já ko lâim hundâruššâm äigipuudâ konsveerki valmâšânfinnim ääši te poođijm ton puátusân et koijâd iđedist et uážžu-uv njeidiđ jálukuosâid tommittáá et finnip käävci pelkuálmád meetter kukkosijd kooldâid konsveerki pajeuásán uáináih mittedâm pajekooldâi minimikukkoduv mii lâi nomâlâssân pelkuálmád meetter já koldâkyermist ij kavnum ohtâgin mitoi tevdee koldâ suulâin lopâttáim pargo já elâččáim käävpist uástimin leeibi määrfi já jieŋâid kolmâlaavkân teltta-aassâmvavnu lii mudoi pyeri veikkâ tast váiluh-uv čuovâ kinttâleh kale láá čääci já kaasu piergiđ täst muáddi oho koskokko maŋa moonnim käävci suulâin rähtiđ reeppinrääigi ađai ton piirrâs moos puátá suovâpoccee meid puáđistij muu iššeen já finnijm-uv riggee masa vaalmâš ko poođij já mainâstij et sun ohtuu lii toohâm taggaar miärádâs et älgeen njeidiđ jálukuosâid tommittáá et finnejeen kátturuottuid čuákán ton suohis roodoost tijmepele moottorsáhháin já taađeest ollij kooldâid já nuuvt munnust lijjii käävci meririmittosii kuosâkoldâd maid vaarâ ittinâš kiddiiččijm kale láá tuotâ lussâdeh lâi pááccám uáđđiđ mut poođij pargosajan tiego love suulâin maŋa navlijm nurkkekoldâi paajaakeš laaŋkuid nuuvt et konsverk algâ storgâsmui olmânáál maŋa rahtijm kuulmâjyelg ´systeem mon kiäčán kiddijm ton reeppinrääigi pirrâs kooldâpittáin rahtum käävcičievvâg kyerm ´auto ráttá stuárusâš riegis mii teedij kiilu suulâin kuávttáá iän oskeldâttâm älgiđ kátturuottuid pieijâđ sajasis te nuuráim tyejiniävuid já vyeijiláim telta luus vala uástimin kaasâ já jieŋâid ij lam puáttám vala mut amahân puáđáččij maŋeláá tuorâstâh tállân paargon moonnâm maŋa spiijkárijd reeppinrääigi pirrâsân tirráđ tohon kulij kuus puátih kátturuottuuh paajaid keijijd lijjim poorám raaigijd moh puátih toid tirrájeijee spiijkárkeijijd já nuuvt ličij älkkeemus finniđ kátturuottuu njuolgist sajasis jiehtinâš nistettâm moottorsááhá spiijkárân já ko poođij tiego love suulâin te vuolgijn tállân uástiđ uđđâ tere já viijlo puudâ sáhháástellim kátturuottuid olmâ kuulmán já ko kyevtis poođijn te kiddijm kátturuottuid sajasis ruottuuh lijjii saajeestis te kiškettijm vala kuulmâjyelg ´systeem vuálus maŋa vuolgijm keččâđ amerikkalâš romuraali mast njuolgâdusah lijjii uáli oovtkiärdáneh autoh vuoijii nubijdis njeigâ nuuvt ennuu já korrâsávt ko kiergânii já vyeittee lâi tot auto kote majemustáá lihâdij mekanikoi tergâdumoseh tyejiniävuh lijjii leka já ryevdikaaggân maht lâš auto skiärmum teikkâ jo njuolgist traktoráin kesittun areenast meddâl erá maŋa te kale mekanikoh ton ain finnejii tommittáá jotteeđ et toin puovtij uásálistiđ vala čuávuvâš-uv erán korrâsubbooht autoh peškittii oohtân tađe hitrub lâi amerikkalijn já aploodeh lijjii tuotâ korrâseh siävŋánškuođij te vuolgijm nohádiđ vástuppeivi tiego pel käävci suulâin já káhvástâllâm maŋa moonâim pargosajan kiškettáim coogijd meddâl já algijm kiddiistâllâđ vuossmuu koldâkeerdi peeivi noomâst finnijm kulmâ koldâkeerdi sajasis kuuđâ nuurâim tävirijd já vuolgijm telta luus lii ennuu vuohâsub pargeldiđ ko iä lah tiätuäŋgiris ulmuuh ohtânmaanost koijâdâlmin tuom já taam kale tääbbin-uv joteh maŋgâseh imâštâlmin já joba iššeedmin-uv lávurdâh kooldah algii kiäppániđ já nuhhii-uv ovdláhháá koskâpeeivi já vuolgijn lase olliđ já muoi vala kiddiistáim mottoom kooldâ sajasis jeđe vyeijiláim láim tiego kuulmâ suulâin riššoost já tast maŋa vyeijiláim kuus lâi munnuu povdim suu kaandâ lunne säävnist já kaleba lâi pakkâsân liegâdum vistig toollâđ olgouuvsâ äigipuudâ áávus ovdilgo puovttijm älgiđ sávnudiđ táálust oinijm meid maht hornet hiärhulâš vuájálitij ain huummânloddáá kolibri piemmâmautomaatist meddâl lâi ulmuu uáivi stuárusâš kuáti äittiseeinist já hiärhuliih lijjii vaarâ maaŋgah čyeđeh moh joreštii ton pirrâ miätá táálun čokijdii já já perruinis já tievst kyevtis eelij kesimáánu aalgâst já tuálvuttellim suu-uv já kandâ moonáin eemeed sáátust keččâđ mottoom komedia fiilmâ já mij iärráseh čokkáim já savâstâlâim sehe keejâim oovdebkiässáid diakuuvijd maid lâi váldâm määđhist pasepeivi halidij tiettiđ maht kamusyeinih čuáppojeh já maht toh valmâštuvvojeh kamusyeinin tast juhârido roođoost taggaar syeinišlaajâ mii enâmustáá sulâstitij kamuvsuoinijd já čuoppim puvkkoin oovtâ kieđâdâs veerdi já punjâstim tom kiedden hálgulaanâst kuurâhamnâs já sargum vala piirustusâid maht tot ráhtoo já rävvejim maht kamuvsuoinijd kalga meidiđ jeđe vyeijilijm já ohtnubálov suulâin ja kesipááikán kost tuálvuttâlâi mii ponttoonkárbáin jäävri keččâmin lâi viehâ styeres km kobdo já tast lijjii suáluijid čuuvtij nuorijdis já suolluidis peeleest tuše muorah ađai šadoh lijjii čuuvtij ereslágáneh alne vuojâččii maaŋgâ stuárusiih já hámásiih kárbáh mestâba siämmáá ennuu ko high-wayst vyeijih autoh kuáhtást lijjii kyehti kesiviäsu ton siämmáá jäävri riddoost já sun eelij čäittimin mijjân tom nube-uv mii lâi olgoláá faallâm purâmuš maŋa vyeijilijm oppeet tavas eromâš mielâkiddiivâš sajan mast lijjim kuullâm nommâ lâi mon lâi vuáđudâm kuobžâ-almai sun lii jo puárásij táálust mut suu pargo juátkih iävtutátuliih pargeeh lâi motomin kavnâm čapiskuobžâ maađij alne poggáámin uáivi vala čäciláádust lâi vissâ-uv mottoom auto nurdâdâm já tast tot lâi lammâšum lâi kinccom kuobžâ maađij raavi nubebel já ton maŋa iällâm jyehi peeivi keččâmin já piemmâmin kuobžâ lovváád peeivi piemmâm maŋa tot lâi iäláskâm já kuobžâst šoodâi veerdi adelij toos noomâ já tot eelij ain lunne jyehi peeivi puáttiđ meid eres-uv vildâ čapiskuobžah já sun piemâi taid-uv já adelij puohháid noomâ moh lijjii táválávt syemmilâš ulmuu noomah ko ton kuobžâsaajeest eelijm te tobbeen lijjii áárvumield kuobžâd já iävtutátuliih pargeeh moh lijjii nubáloves piemmii kuobžâid tagarijgijn pellettijgijn koške evvis lâi huksejum viiđâ meetter alosâš várdám- ađai šaldelyevi mon alne ulmuuh ožžuu keččâđ vildâkuobžâi lattiimijd vazâččii tobbeen nuuvt ko halijdii já pargeeh satâččii mii kuobžâvalve čoođâ toho šaldeluáván raavân jis kuobžâ álgáččij aldaniđ ulmuu lâi tot et kolgâččij luptiđ kuohtuid kieđâid pajas ávuskuámmiráin nuuvt et toh uáinih kieđâid lemin kuárus ij lah purâmuš faallâmnáálá kieđâ uigâdmist luummân kolgâi váruttiđ amas kuobžâ jurdeđ tobbeen lemin maidnii heerskuid lâi čielgâsávt oinuumist tegu párnáikáámmár kost lijjii motomeh niŋálâs kuobžah já nubaloh čivgâd moh lijjii siämmáá kiiđâ uđâgááh lijjii iänáážin muorâin já niŋálâsah vähtejii muorâmadduin amas oráseh peessâđ lammiđ tâi jobá koddeđ taid lâi meiddei taggaar nuorâ kuobžâi juávkku mut puáris oráseh lijjii iänáážin ohtuunis já jis nubbe kuobžâ aldanškuođij te tállân puárásub kuobžâ muávrádij kuobžah meid čahhiistellii nubijdis eenâb ko nuorâbeh kale kuobžâid uáinám elleikaardijn já luándust-uv mut jiem vala kuássin nievt alda já nievt ennuu ohtân vyeijilijm kuus lâi maili mätki taan kuobžâmainâs lam tääbbin muštâlam te kihheen ij lah vala oskon jisba tääl kuuvijd peessih uáiniđ vuossargâ oovce suulâin vyeijiláim já pyevtittáim kielâškoovlân tiego ohtnubaluv suulâin ko lâi olliimin kooldâid te muái-uv moonáim suu išán teevdijm oppeet monnjâkááry te tobbeen lijjii ohtsis koldâd ääigi moonâim purâdiđ kielâškoovlâ purâdemviistán te tobbeen mijjân fallii taantovkis juovlâmálásijd veikkâ lâi koskâkeesi äigi peeivi lijjii kulloo viättám jonssahpeeivi kale váháš imâšsiähá kuldâliđ juovlâlavluid já puurrâđ spiijne čuárbbele ko taan siämmáá saajeest lâi lamaš syemmilij kielâškovlâ tääl tot lâi te muádi mánuppaje äigin sii lijjii viättám kuulmâid juovlâid já viiđâid jonsahpeeivijd lijjii tääl vuossâmuuh juovlah já nubeh jonssahpeeivih vala kiergânežehkin viettiđ ovdil čoovčâ maŋa kiddijm uksâpiälláid já kuttâ kooldâ vala veikkâ ucánjihhii arvastâlâi lâim joskâm onnáá piäiván te já eelijn uástimin purâmuš- já juhâmušveerki majebargâ ubâ peeivi mestâ ráávhust kuáđi lunne iäge savâstâllâmpuudahkin häittidâm čuuvtij puohâid lasapiälláid sajasis já uksâpeleshiirsâid ađai kooldâid mestâ uuvsâ paajaakeš ko poođij äijihuáhti já koskâlditij mii pargo tyejiniävuid já vuolgijm telttavaavnu luusâ toollâđ arve koskokko hirmâd hyeneeht ko kieđah unohistii ubâ iijâ poođij moottorsáhháin sáhháámist aainâs lovmat kerdid mut šiev peellin lâi tot et kuullim kuumpi olvomin iho keerdi kuullim vildâ kuumpi olvom láá vijđes asâhánnáá meeccijn viehâ valjeest kuumpih ovdánij nuuvt et finnijm uksâseeini valmâšin já kuálmádâs uuvsâpaajaa káttu-uásist lâi et finniiččijm ubâ káttu-uási valmâšin mut oppeet poođij savâstâllâmpuddâ já pargo koskâldui maŋa vuojijm pááikán kost sun faalâi mijjân steikkejum kyele kuha já vuáskun oroi lemin jáválâš olmooš ko lijjii kulmâ auto kulmâ traktor já kulmâ möŋkijä-vuájáán vuojijm aassâmvaavnu luus já nohádijm tuorâstâh kullojii kojoteh povvâstmin umástii váháš siämmáá náálá ko vielpispennuuh oođđim liijká viehâ pyereest ko iä kieđahkin unohistám liijgás čuuvtij moonáim pargosajan te orniistâláim tyejiniävuid já algâttáim pargo paasij vala uáđđiđ lemin nuuvt et koskân pargo páácá mut uážžuh amerikkaliih kale jieijâs-uv sujâttiđ mane iä lamaš ornim valmâšân uállejum já karsum muorâid et mij lâim peessâđ njuolgist älgiđ ceggimpaargon vástuppeivi koccáim te moonáim njuolgist koldâleje luus já aalgijm olliđ kooldâid täsikeerdi räi ličij suullân muádlov koldâd mutâ ko oopâim ollimtekniika te oovtâ peeivi äigin ollijm siämmáá ennuu ko nelji ulmuu ubâ oho äigin kuulmâ ääigi mist lijjii koldâd uállejum já tot kale kelijdičij káátun-uv äšši kii tom káátu ráhtá muái kuittâg iän kiergân kesittij tom koldâhivvâduv kuáđi luus já mij-uv moonâim vala mottoom ááigán paargon oles koldâkeerdi sajasis já tääl mist láá čiččâm koldâkerdid seeinist já uksâseini lii vaalmâš ääigi vyeijiláim ađai mun vuolgim suu tuálvuđ ko haalijd čuávvuđ puáttim maŋa lâi suotâs elâččiđ riššoost já lonottiđ putes pihtsijd pajalân lávurdâh lijjim kolgâđ vyeijiliđ ohtuunân mutâ muu lijjii merkkim toho peeivij ohjelman já jiem makaš puávtáččii leđe meddâlist tast finniđ tiäđu et jiem puáđáččiigin vala onne já tot luhostui maaŋgâ mohe pehti puhelimáin uási aalgij nuuvt et lavlum suuvâ lavluu já keesij liipu stáágun lavlum lovmat anarâškielâlâš lavlud já kuulmâ ääigi karttim amerikkalij teentin aašijn anarâšâi ääši pajemužžân keejist tast moonnim siijdân já lavliistim mottoom amerikkalâš nieidáin rido nuorâi uápis juáiguslavluid mield karttim čarviistiđ festivaal vievâ kieđâid já mestâ siämmáá maaŋgâs ettii et lijjii uáinám munnuu kustoo leen tääbbin ko mestâ juáháš oovdeld puáttee haalijd savâstâllâđ munnuin meiddei ovdii kaamâslii ađai mister nuuvtko sun tobdoo já oovdiš avveellâš tááláin noomáin lâi reisim rääjist kuáhtáđ munnuu ko lâi uáinám loostâst kove já čalluu munnust muu ovdii pargoskippáár hyelkki já káálgus láin tobbeen já maaŋgah maaŋgah iäráseh kiäi noomâid lâi máhđuttem mušteđ tiilái já maavsij tom muuneeld kuuđâ suulâin vyeijiláim já ko poođijm tohon te sooitij já eeđâi et ij lah huáppu tohon ehidist poođijn vala já mottoom nissoon algii vooijâđ munjin pargo- ađai kesimááccuh tarbâšijd já korruu kosk ´iijâ räi kooskâst čuopâi must vuoptâid uánihubbon vyeijilij iho kuus lii maili mätki já iđedist ááigui puáttiđ juátkiđ kuárrumpargo pasepeivi puáđistij čiččâm ääigi juátkiđ kuárrumpargo já kuárui pel oovce räi jeđe vyeijilij vyeijiláim tiijme maŋeláá já oppeet lavlum suuvâ lavluu já keesij liipu stáágun lavlum lovmat miinut anarâškielâlijd lavluid já talle lâi muu uási čođâldittum puáđistij maŋeláhháá koskâpeeivi uđđâ mâccuhâin já tast olmoošhivvâduv kooskâst karttim nuollâđ assaas mááccuh pajalist já sajan ruttiđ ruškissiähá mááccuh mast áimu moonâi pyereest čoođâ lâi pakkâ peivi te liijká lâi vuovâs leđe ton máccuhist ij tääiđi leđe aaibâs ärbivuáválâš čiŋâttusâidis peeleest mut liävus tot talle veikkâ mááccuh mon ruttiim pajalân tuše talle ko lam tääbbin iä lam nuuvt ennuu ulmuuh ko lijjii jiehti mut liijká karttim oppeet čuođijmield tiervâttiđ ulmuid já mestâba juáhâš lâi uáinám čalluu já kuuvijd munnust loostâst maaŋgah uápis ulmuuh ellii munnuu tiervâtmin kuittâg raskim vala vyeijiliđ já tijme lâi-uv kuulmâ suulâin ovdilgo selgânim máátkán poođij muu fáárust kuus sun paasij já mun vyeijilim ohtuunân maili määđhi poottim tohon te lâi mottoom ustev skipárin láin putestâm kooldâid oovsijn já mudoi-uv orniistâllâm hommáid pargopihtsijd pajalân já sáhhááškuottim koldâkeejijd mut moottorsááhá ij olmânáál toimâm puáhčánâdâi lopâttiđ pargo já vyelgiđ telta luus já uáđđáđ vuossargâ finnijm sááhá mottoomnáál toimâđ já finnijm-uv vissâ muáddi koldâkeerdi lâim kuulmâs pargosaajeest já mun ko poođij pargee kote aalgij máttááttâllâđ sáhháđ koldâkeejijd nuuvt et toh heivejeh sajasis sunjin vala maht kuáđi eres oosijd kalga rähtiđ já vyeijilim paasij vala kote oovtâst skipárijdiskijn ááigui porgâđ vala muáddi peeivi jeđe juátkiđ maŋeláá kuáđi rähtim kidâ valmâšin alne já lâi hirmâd jotolâhruuhka já kaartâi jotolâhčuovâin hiäŋgáđ kuhháá ovdilgo peesâi nubbijd čuováid lâi ohtuunis já eelijm suin maŋeláá puurâdmin sirkkelist hamburgerijd majebargâ puáđistij čiččâm suulâin káhvástâllâđ ovdilgo monâččij paargon lâi puátimin väldikodálâš kuvviđ já muái-uv valdijm vala ohtii sämimáccuhijd fáárun ko vuolgijm tiego oovce suulâin já láin jo tobbeen máttááttij meid máálám tobbeen já mun-uv čokánim suu oopân já máálájim vissâ-uv nelji tiijme maŋa vuolgijm eelliđ paaŋkist mut iän kuittâg kavnâm tom talle paaŋkin já tobbeen eštus finnijm lonottiđ šeekijd dollarin váháš tullijááid jeđe vyeijiláim pakkađ laavhâid suulâin poođijn já ton suujâst et lâi povdim suu mii ohtsâš vyelgimjuuhlán já meid nubbe-uv suijâ taaiđij leđe koskokko vyejestim vala ohtii paasij uáđđiđ lâi kuátiorron já lijjim suu seervist kulmâ tiijme uánihâžžân keevâi äigi maŋa vyejestim já nutkâlim majemuid tävirijd laavkân kuulmâ suulâin poođij sun ko lâi lopedâttâm tuálvuđ munnuu kirdemkiädán čyeđe kilomeetter mätki hurgettij liijkás jotelávt já forgâ lâi oovdâst ahevis puddâ muái sirdâšuim terminaal vyelgimuásán já paasij konjâlčolmij laasâ nubebel piištij miinut já ko lâim siäivum te ussáim terminaal tom uási mast vuálgáččij munnuu kirdee kavnui já algijm vuordâččiđ siisâ peessâm aalgij aldaniđ mut mihheen ij tábáhtum poođij tiäđáttâs et maašin tärhistuvvoo ađai tiätu uásih tast já tot pištáččij mottoom ääigi ääših čielgii já peesâim kurgâliđ juumbon siisâ omâstij kirdemfinnodâh já tast lijjii nuuvt unohis peenkah et jiem máttâm uáđđiđ ollágin lâi miinut äigitaavlust maajeeld mut ko lâi mietipieggâ te vaaldijm äigitaavlu kiddâ já poođijm aaibâs äigitaavlu mield keevâi kuittâg nuuvt et maašin puáttimpoortâst lâi mottoom eres kirdee já kaartâim vuordâččiđ masa tijmepele ovdilgo peesâim toos kuittâg innig äigi miinut vyelgee maašin ááigán já munnui poođij huáppu ij lam tiätugin mon kukken vyelgee kirdeemaašin porttâ ličij já nuuvtpa muái savŋeláim káččâláim lijjii kale toh livguhihnah mut toh lijjii ulmuin tievâ já karttáim kaččâđ toi lappâd minuttid já kiergânáim mašinân äigi paasij vala kuttâ miinut et vazzijm já kaččáim ohtsis km ovdilgo pyevtittáim poortân viljâ lâi munnuu oovdeld já ko vyejestijm suu pááikán te tobbeen lâi tullâčaskâdemkodde čiččâmáin autoin iäge tullâčaskâdemalmaah luáštám mii siisâ kelirkerdi lâi pyelimin tijmepele já viijmâg peesâim siisâ ääigi ehidist kirdelij maašin já kirdemkiädán muái stancettiáim ovdláhháá ohtnubalove tyehin nuuvt mielâkiddiivâš mätki mon ij innig kuássin fattiiččii já ferttee mieđettiđ meid tom et uási váimustân paasij juovlah ij lah pan leikkâ jis olmooš kárttá šlumppâ amerikkalâš juovlâpiävdán nuuvt et ij tieđe mii tobbeen puátá tápáhtuđ tääbbin lep tuáddum toos et ko lii puurrâmäigi talle porroo já ko lii savâstâllâmäigi te talle savâstâlloo juovlâpeevdist ij lah uáiviäššin nuuvtkin purâdem veikkâ purâmuššlaajah láá-uv luvij mield lii kuáhtáđ perruu jesânijd huolhijd huolhij ustevijd ustevij ustevijd já savâstâllâđ sijgijn ubâ eehidpeeivi eehid já uási vala uási iijâ-uv láá ennuu mut kihheen ij čummit taldrikân siämmáá náálá ko ovdâmerkkân mist lii vyehin väldisteh tyebbin tääbbin ucánjihhii jyehi šlaajâst taldrikân smakkiisteleh mutâ iänááš sij savâsteleh tubdim kalkkun já kiŋkkupurâmuš mut loopah šlaajah lijjii munjin omâseh mun-uv tuše smakkiistellim tegu muu amerikkaliih veerdih-uv mutâ vala ucceep savâstellim ko jiem máttâm sii kielâ nuuvt pyereest fallui juovlâpeeivi ijge nuuvt ko mist lii vyehin et juovlâáptu aalgij nuuvt et čokkânijm vistig monnii hiävušfaarmi šiiljon jeđe ubâ olmoošhivvâdâh muádlov olmožid pokkiidâđâim hirmâd stuorrâ hiäppušriehân já kyehti hollandilii hiäppuš vuolgii keessiđ mii miäcán kávnojii muáddi vyelligis luáhháá já amerikkaliih usteveh algii tállân čierâstâllâđ mottoomlágánijn matoigijn čielgâsávt et taan sullâsâš suotâstâllâm lâi sijjân härvinâš já kale sij valdii puoh luovâs maid čierâstâlmist finnejii čuáskimis šoŋŋâ já muotâ uccáá vaarâ vittâ seenti mutâ sijjân aaibâs tuárvi lâi uccâ parakkiš kost sij ellii ain lieggiidâtmin ko kolmuuškuottii maŋa hiäppušeh kessii mii oppeed hiävuškäädi šiiljon kost mij pajanijm autoid já vyeijilijm sajan kost juovlâpurâmuš falluuččij vyeijilijm kuávlun kost mijjân falluuččij tot juovlâpurâmuš te čaalman čuoccii toh maaŋgah juovlâčiiŋah ulmui táálui šiljoin magareh iä kuittâg oinum lijjii maaŋgâkerd stuárráábeh ko mist tääbbin já iänááš šiljo muorâin lijjii čiŋâttum jieškoteuv ivnásij čuovâigijn kááđui roobdah tááluh joba kátučuovâstuálpuh-uv lijjii ivnejum hervâčuovâigijn lâi tegu njuolgist mainâsmaailmist raahtijm taggaar stuorra olmošrieggee mast lijjii puoh párnááh išedeh kyesih kuosij usteveh já puoh kiäh táálust lijjii maŋa láávluim amerikkálijd juovlâlavluid kulmâ-nelji jeđe čokkânijm juovlâpevdij paaldân moh lijjii kyehti aalgij tiego kuulmâ suulâin ehidistpeeivi lâi tađe ovdil uuccâm saajees nommâlaapu mield já ko povdiittâs čokkáánmân poođij te juáhâš čokánij sajasis taldrik paaldâst lâi tegu stuorrâ pävirskođâs njäälgis suullân senttid kukke mon kuábbáá-uv keejist tirrái taggaar pahvipittááš väldiđ ton pahvipittáást kiddâ já ránnjá vaaldij ton nube pahvipittáást kiddâ jeđe kolgâi ruttiđ ucánjihhii pävkittistij mutâ kuábbáá kietân paasij jieš tot pakkeet te sun uážui toollâđ ton já lekkâđ kavnui jo-uv ruopsis fiskis ruánáá tâi čuovjis pävir ruuvnâkappeer mon kolgâi pieijâđ uáiván siste meid kavnui amerikkalâš sänivaajâs mon kolgâi luuhâđ já pevdiskipárijgijn smiettâđ maid tot uáivild puoh tah rituaaleh lijjii toohum te iäskân talle peesâim purâmušâid smakkiistâllâđ tarbâšân kuhháá lâi čokkájum já savâstâllum te iššeedviehâ adelij tegu jieijâs ovdâmerháin love et uážžu peevdist pajaniđ lâi tiego čiččâm pel käävci suulâin čokuttâllâm tiijme já puurrâm teikkâ jiešalnees savâstâllâm purâmuššlaajâh lijjii aaibâs toháliih mut motomeh iä puáttâm kuássin tiettiđ mii mon-uv litteest lâi mutâ tot ij lamgin uáiviäšši lâi peessâđ čuávvuđ amerikkalij juovlâi viettim já siämmást vala kuáhtáđ ustevij já sijgijn savâstâllâm amerikâst lâi vuovâs oho ovdil ááptu ađai juovlâpeeivi almostuveh juovlâkuosâ vuálá paketteh já juovlâsuháh moin juáhâš puáhtá uáiniđ et kii áigu adeliđ pakkeet já kiäs puovtij puorijn aaigijn rahttâttâđ pakettáin teikkâ jo maŋgain-uv já juáhâš tieđij kiäst finnee pakkeet já kiäst ij tiäđust-uv lâi iärvádâs halidij et kolgâččij finniđ vala oovtâ pakkeet eenâb te lasettij tuše juovlâkuosâ vuálá pakkeet ton noomáin kiäst halidij lasepakkeet tággáár skeŋkkâjuurdâ tääbbin säämist-uv vuovâs amerikkalâš juovlâi láá-uv äšši mon kannattičij olmooš iskâstiđ jopa jo ohtii eellimstis jis toos lii peri máhđulâšvuotâ te munjin kale lâi tuárvi taan oovtâst-uv lii hirmâdávt nobdum et juovlah láá kávpáliih ij liččii taam maailmist innig kávpálâš maht lâi mut amerikâst tot lii kuittâg aainâs-uv viiđâ kerd eenâb kávpálâš maid tot lii tääbbin tääbbin lep kuittâg vala mecciaalmug mij ij tieđe kávpálâšvuođâst ennust maiden peri amerikân juovlâid viettiđ vises et tast maŋa säämi já suomâ juovlah láá ennuu suottâsuboh joulu ole ensinkään leikin asia jos ihminen joutuu valmistautumatta amerikkalaiseen joulupöytään tietämättä mitä siellä tulee tapahtumaan täällä olemme tottuneet siihen että kun on syönnin aika niin silloin syödään ja kun on keskustelun aika niin silloin keskustellaan joulupöydässä ei ole pääasiana niinkään syöminen vaikka ruokalajeja onkin kymmenittäin on tavata perheen jäseniä sukulaisia sukulaisten ystäviä ystävien ystäviä ja keskustella heidän kanssaan koko päivän illan ja osin vielä yötäkin on paljon mutta kukaan ei lastaa lautastaan kukkuralleen kuten meillä on tapana ottavat sieltä täältä hieman jokaista lajia maistelevat mutta enimmäkseen he keskustelevat tunsin kalkkunan ja kinkun mutta loput ruokalajit olivat minulle suhteellisen outoja minäkin vain maistelin kuten amerikkalaiset ystäväni mutta vähemmän puhuin koska en osannut heidän kieltänsä riittävän hyvin tarjottiin joulupäivänä eikä jouluaattona kuten meillä täällä on tapana alkoi kokoontumisella erään hevosfarmin pihalle ja tervehtimisten jälkeen ahtaannuimme noin parikymmentä ihmistä suureen hollantilaishevosten vetämään rekeen joka vei meidät metsään löytyi pari matalaa kumparetta ja amerikkalaiset ystäväni alkoivat heti lasketella eräänlaisilla muovimatoilla havaitsevinani että tällainen ajanvietemuoto oli heille suhteellisen harvinaista ja he ottivatkin kaiken irti jonka laskettelemisesta suinkin saivat kirpeä pakkaspäivä ja lunta ehkä noin viisi senttiä mutta heille aivan tarpeeksi oli pieni puulämmitteinen parakki jossa he kävivät laskettelun lomassa lämmittelemässä jälkeen hollantilaishevoset vetivät meidät takaisin hevosfarmille jossa nousimme autoihin ja jatkoimme matkaa paikkaan jossa jouluateria tultaisiin tarjoamaan lähdimme järven suuntaan jossa nauttisimme jouluaterian niin silmiini iskeytyivät ne monet joulukoristeet talojen pihoilla jollaisia ei ainakaa näkynyt olivat moninkerroin suuremmat kuin meillä täällä ja suurin osa pihojen puista oli koristeltu erivärisillä valoilla reunat talot jopa katuvalotolpatkin olivat koristellut vilkuvin valoin oli kuin suoraan satumaailmasta muodostimme toisiamme kädestä kiinni pitäen suuren piirin jossa olivat kaikki lapset isännät vieraat vieraitten ystävät ja kaikki jotka talossa olivat jälkeen lauloimme kolme tai neljä amerikkalaista joululaulua ja kokoonnuimme pöytien ympärille joita oli kaksi alkoi siinä kolmen maissa iltapäivällä oli jo sitä aikaisemmin etsinyt paikkansa nimilappujen perusteella ja kun tuli kutsu istuutua niin asettauduimme paikoillemme lautasen vieressä oli ikäänkuin suurikokoinen paperipäällysteinen karamelli suunilleen sentin mittainen jonka kummastakin päästä työntyi esiin pahvinen liuska tuli ottaa pahvisesta liuskasta kiinni ja vierustoverin taas toisen pään liuskasta kiinni ja samanaikaisesti nykäistä hieman poksahti mutta kumman käteen jäi se varsinainen karamelli niin hän sai pitää sen ja avata löytyi joko punainen keltainen vihreä taikka sininen paperinen kruunu jonka tuli laittaa päähän sisältä löytyi myös amerikkalainen sananlasku joka oli luettava ja yhdessä pöytänaapurien kanssa pohdittava sen tarkoitusta kaikki rituaalit oli tehty niin sen jälkeen pääsimme maistelemaan joulupöydän antimia oli tarpeeksi kauan istuttu syöty ja keskusteltu antoi isäntäväki ikäänkuin omalla esimerkillään luvan pöydästä nousemiseen oli silloin seitsemän puoli kahdeksan maissa istuneet tuntia ja syöneet taikka itseasiassa keskustelleet ruokalajit olivat aivan kelvollisia mutta muutamat eivät tullut koskaan tietämään mitä missäkin astiassa oli mutta se ei ollutkaan pääasia tässä vaiheessa oli päästä seuraamaan amerikkalaista joulunviettoa ja siinä ohessa kohdata vanhoja tuttuja ja vaihtaa ajatuksia heidän kanssaan amerikassa on yksinkertainen ja selkeä viikkoa ennen aattoa taikka joulupäivää alkavat ilmestyä joulukuusen alle paketit ja joulusukat joista jokainen voi nähdä pakettien saajat ja antajat jää hyvin aikaa valmistautua paketilla jos toisellakin ja jokainen tietää keneltä saa paketin ja keneltä ei luonnollisesti on arvoitus tuntee tarvetta saada vielä yhden paketin lisää niin laittaa vain joulukuusen alle paketin hänen nimellä jolta toivoo lisäpakettia tällainen joululahjakäytäntö täällä lapissakin hyvä amerikkalainen joulu onkin asia jonka kannattaisi kokea jopa jo kerran elämässään mikäli siihen on tilaisuus niin ainakin minulle riitti tämä yksikin kokemus on kovasti moitittu joulun kaupallisuutta tässä maailmassa ei olisi kaupallista miten oli mutta amerikassa se on ainakin viisi kertaa kaupallisempaa mitä meillä täällä olemme kuitenkin vielä metsäkansaa joka ei tiedä kaupallisuudesta juuri mitään matkaa vain joulun viettoon amerikkaan varma että sen jälkeen saamelainen ja suomalainen joulu maistuvat paljon paremmalta káččá ađai lii čielgâsávt jo tobdos olmooš ulgguubeln lii kollim eres ohjelmij lasseen já já sun lii sahhiittâllum maaŋgâ loostân tot lah iimâškin ton lasseen et suu ráp ij tääsis peeleest lah ollágin hyeneeb ko syemmilâš sun lii vuossâmuš anarâškielân ráppájeijee šlaajâst tot vuossâmuš lii uđđâsij uáinust puoh enâmuš merhâšittee lii oinum já kullum syemmilâš mediain jo nuuvt-uv ennuv et masa oroškuát et anarâšah jiejah iä tieđe tađe eenâb ko mii lii čođâttâm väldikodálâš uđâssillee lii já maht tot šoodâi almostittemtilálâšvuotâ lâi sämmilij aalmugpeeivi lijjii västidmin toimâttâshovdâ já muusikpitái pyevtitteijee jottái ive mut anarâš ráp šoodâi jo ennuv tooleeb ráppááškuođij ko lâi káávcád luokkaast rápkielâ lâi suomâ mut váhá maŋeláá sun uáiniškuođij máhđulâšvuođâid meid anarâškielâst fonetiik taha rääpin mystisâš elemeenti maggaar ij syemmilâš rääpist táválávt eissigin lah lijjii motomeh ráp-pitáh mikseri net internetsiijđoin já kuldâleijeeh veikkâ iä kielâ máttâmgin lijkkojii uđâbeh pitáh iä innig lah mikseri neetin pieijum siijđost ij lah sunjin ennuvgin ävkki šadda jo nubenáál urruu lijkkuumin já tast lâi suijâ juátkiđ rääpi rähtim uáli šievnáál miänástum pitá tagarij ko maŋa aalgij vuávám finnij euro išeruuđâ kulttuurruttâráájust rähtimân servi aalgij toimâđ kuástideijen já almolâš aašijd tipšoškuođij firma poođij fáárun nuuvt et ohtâ pargein lâi uáinâm sahhiittâllâm televisiost já kote lii jieš anarâš suuvâst movtáskij ij lamaš hárjánâm puđâldiđ räppijn ollágin mut rockijn já poppijn ige ton keežild puáhtâm išediđ já muusik rähtimist pargon šoodâi tipšom já markkânistem já meiddei motomij eres vuáválij ašij huolâttem mainâstij et seervi já koskâsâš sopâmuš čallui uáli tárkká mii lâi tiäđust-uv šiev äšši lâi siärván vuossâmuš kuástidemproojeekt rähtimproosees vaaldij jieijâs ääigi já váhá eenâb-uv eeđâi et šiev peeivijn sun puovtij čäälliđ oovtâ pitá lyriikaid oovtâ ehidist láá kuittâg tuše ohtâ uási pitá rähtimist taan tot lii ferttee rähtiđ pitá tuáváá ađai biiti talle kalga paddiđ ráp já vuolgâttiđ biiti já paddiimijd miksajeijei šoddii erenomášávt tast et pargeeh assii kii kost-uv já vala mottoom eres saajeest miksajeijeegin ij táttum kavnuđ loppâ loopâst ađai kavnui ton paargon áásá ij sungin kiännân naaburist valmâštuvvojii kuuloold ivij já ääigi almostui juovlâmáánust já viijmâg album-uv lâi rähtimproosees tot muusik já algijn ohtâsâšpaargon tondet ko sunnust láá mottoomverd siämmáásullâsiih uáinuh tast maggaar rápbiitti lii šiev pittáást skiärrust láá čielgâ melodiah moh láá táválávt samplajum nuubijn muusikpittáin paaldân lii lohtum ruumpuh já basso láá korguuh já tobdosliih já mield tággáár stiijlâ ráp iärrán massahiphopist maaŋgânáál kielâ lii ohtâ mii iärut já meiddei lusis já aggressiivlâš vyehi nabdev et tavveen rahtum ráápist lii fiilis maggaar ij ain kavnuu läddiláá finnee konteksti iäge lyriikah lah tuše mottoom ulmuu almaaštâllâm ubâ puáhtá almaaštâllâđ oovtâst jieš kulá ráp-juávkun mii kočoduvvoo iätá et juávhu siste láá kale stijlâiäruh mut eennâmtieđâ čana juávhu oohtân lii kyessin majemuu pittáást kyesih kávnojeh já avveellâš ráp-juávhoin lii ráhtâm ráp jo luvâttuv rääjist tälli pittáást uáinoo lemin feat já meiddei nubij kulij tego taam uđđâ siämmáánáál lii keevvâm lâi koijâdâm puáđáččij-uv featuristiđ sii skiärrun já spejâlistij mieđâi meid juoigâstiđ vuolgâttui pitá tuávááš já sun paddij jieijâs uási ađai vist lii maailm nubbe anarâš ráppájeijee já eenâb iä vala lekken tagaráin meriittáin piäsá kolliđ mottoom-uv piitán máhđulávt parga eenâb-uv ohtâsâšpargo veikkâ sun ij máttâmgin vala mainâstiđ tärhibeht leđe et sun tâi suoi tâi sij mana mottoom ááigán eennâm vuálá já nyettee underground-muusik lii moonnâm pyereest vuossâmuš pitá tiädus lâi jo masa moonnâm almostittempeeivi ušom váldoo nubbe tiädus máhđulávt pittád lii vala kavnâmist puáhtá uástiđ interneetist tâi muusikkaavpijn smietâstij et skiäru puávtáččij vyebdiđ mut tot lii ton peeleest väädis et ij táválávt tiilájuu muusik olgoenâmijn taažah halideh kuldâliđ muusik sij rähtih tom jieš lii kuittâg et lii lamaš uáli piivnoh peln já anarâš rääpi sij iä áppád pyevtittiđ almostittemtilálâšvuođâst lijjii mield eres-uv loostah ko já koveloostâ toimâtteijeeh ellii rähtimin mainâs lii lamaš saahâ meiddei radiokanavijn fm já já televisiost já lii meiddei jieijâs internet-sijđo www.amoc.fi mii ij lah kal vala ollásávt vaalmâš sijđo rahtui čovgâ äigitavluin amas almostittem moonnâđ syele lappâd tiätupittááš já kyessikirje-uv tobbeen kuittâg kávnoo čulliim lijkkoo enâmustáá já tuše siämmáá ennuv ko lii čielgâ vástádâs mon pitá kannat kuldâliđ jis huápu tiet ferttee valjiđ ihheed lostâ almostuuškuođij ive ađai tot teevdij ihheed porgemáánu peeivi nummeer lâi mááŋgus mast lijjii seervi pevdikirjeh muáddi säniruossâháá muáddi sargum kove saavâjođetteijee sänivuáru já toimâttâs postâpalsta mast pieijui joton loostâ nommâkišto lâi meiddei siemin uđđâsâš vuossâmuu anarâškielâ kuursâst mii tollui kesimáánust ornij ollâopâttâh já máttáátteijen láin já lijjii neljinubáloh já maaŋgâs tááláin čällein čallii talle vuossâmuu keerdi jieijâs eenikielân vuossâmuš teddilum almostui loostâ numerin ađai lahtosin mut vala čapis-vielgis numerin maŋeláá kesimáánust almostui olmâ mon olgosaddelmân lâi servi finnim ruuđâ kyevti nummeer várás lâi vala čapis-vielgâd mut juovláid almostui nummeer mast lâi juo ivnekuvviittâs rääjist lii almostuuškuáttám meiddei mast puoh ulmuunoomah lijjii anarâškielân láá lamaš maaŋgah teemah kalender kieđâvušâi anarâš iveaaigijd nubbe puárist tááluid kuálmád anarâšâi pivtâstem niäljádist vááilui teema viiđâd säämi muorâid kuuđâd kuolijd čiččâd säämi piäđuid káávcád säämi muorjijd oovcád säämi kirjálâšvuotân vaikuttâm ulmuid lovváád ađai ive kalenderist lijjii säämi uccloddááh ohtnubálovádist párnái sárguseh já čalluuh já kyehtnubálovádist sieidih ađai kulmâbálovváád kalender teema šadda leđe säämi purrâmâšah lii áinoo aanaarkielâlâš lostâ mailmist mut meiddei áinoo sämikielâlâš lostâ ko jooskâi almostuumist almostuvá kuulmâst viiđâ kerd ivveest main ohtâ nummeer lii kalender lii pittád já lostâ vuolgâttuvvoo eres lasseen já sehe tiäđust-uv láá maaŋgah tavesämikielâlâš lohheeh láá äigikyevdilis ääših novelleh mainâseh jotkâmainâseh sehe párnái já nuorâi čalluuh ääigist puoh numereh láá ivnenumereh ive ääigi láá siijđoh čokkânâm sijđod lii aalgâ rääjist toimâttâm ađai toimâtteijen lii lamaš já máccumist lává västidâm já siskáldâs kovvee puoh pyeremustáá uáivičaalâ mii lii lamaš jyehi nummeer aalgâkeččin uáivičalluid lii čáállám mut láá lamaš eres-uv uáivičallui čälleeh moh čielgih maŋeláá iä lah ubbân mut algâ tâi čalluu tehálumos uási elomáánu sijđod uáivičaalâ sääni čällee mast sun muštâl eidu vuáđudum servi ry:st návt ep lah epidâm et liččijm váldám paijaalsân liijgás stuorrâ pargo lah pááccám hundâruššâđ tom et siäilu-uv anarâškielâ já et pastep-uv mij servitoimáin tom siäiluttiđ lep tuše uáinám et taan kielâ oovdân kannat porgâđ já et kielâ siäilumist stuárráámus uási lii mii jieččân haaldust jis mij kevttip kielâ sárnumáin já čälimáin te tot ij lappuu jis ep keevti te tot kal vissásávt láppoo äšši ij tiäđustkin lah eidu návt njuolgâd mut kote ij iirât tot ij maiden finniigin sijđod mii lâi lahtosnummeer sääni čällee já teema lâi ovdâmerkkân taat ulme lii tot et ulmuuh loheh tast anarâškielâ nubbe tot et anarâš iävtui mild rahtum tiätu já kulttuur leevvân kalga meiddei pajediđ já toollâđ paijeen anarâš vuoiŋâ meerhâš tom et lostâ ij uážu leđe nuuvt lussâd luuhâđ et iänááš ulmuuh kovŋâšuveh já eidu härvi višá tom luuhâđ mut ij meiddei nuuvt keppâ ašijguin tevdum et sämmilâš jurduuh iä otânuš ollágin ferttee uuccâđ tuális kogonii toi koskâmuddoost sijđod nummeer uáivičalluu teema lâi kočâttum anarâšah mast saavâjođetteijee čáálá eres lasseen návt seervi váldupargo lii tiäđust-uv kielâašij ovdedem mut kal kustoo ferttip jiejah älgiđ váhá jyehi kuávlun tieđettiđ et mij še lep taan maailmist anarâškielâ lah vala lappum mut tot oro peicâ lassaanmin siämmáá ääigi ko nuorttâlâškielâ lii nuorâb keerdi kiellân jo lappuumin sijđod nummeer uáivičaalâ lii árvu mast ucánjáhháá cuáigud motomijd anarâšâid ovdâmerkkân nävt lii lamaš ain váhá vyeliláá ko eres kielah lii laavim pääcciđ anarâškielâ teddeeh láá tiäđust-uv lamaš läddliih mon kale puáhtá addiđ-uv tot álgá leđe jo váhá iimâš et huánnoi juávkun láá servâm meiddei motomeh anarâšah jiejah-uv sijđod numerist mii lâi jo pelduvváid ivnenummeer já mast lâi válduteeman elleeh čáálá uáivičalluustis anarâškielâ návt ij lah laavâ syeji tot sämikielâ laahâ olášuvá mii lii tääl iävtuttâs häämist te polâmist lii et ton ävkki mana ollásávt orjâlâškielâ pyerrin nommâ lii kevttim virgesoojijn já jyehi saajeest lahâteevstâst lii tuše sämikielâ anarâškielâ ij nomâttuu koggoon tađe eenâb ko nuorttâkielâgin anarâškielâ koolgâš finniđ maggaargin saje te ferttee vala uđđâ suáđi keevvâđ ton lasseen mii lii lamaš taan laavâ finniimist sijđod čapis-vielgis válduteeman lâi poccuu nomâttâsah mii tot lii návt kulttuur lii taggaar sekkâkilgool et ton seehâst puáhtá leđe veik mii ko kilgolist lohá vala et säämi kulttuur te seehâ siskáldâs lii ain epičielgâsub arvâliđ et lii sämmilâš muusik tyeji kovetaaidâ teatter kirjálâšvuotâ huksimtyeji jna sämikielâ tiäđust-uv riävskápivdo koldem huášširokkâm kammui suoinim meinikááhu čárvum ličij nabdeđ kulttuurin puoh ubâ ulmuu eellimvyevi sijđod lokkekuvijdis peeleest ivnenumerist uáivičalluu teema lii sämikielâš mon nubben majemuš pittá lii návt uccâ sämikielii sárnoo mielân puátá val ohtâ čoovdâ orjâlâšah puávtáččii máttááttâllâđ ucebijd sämikielâid ucceeblovo kielâ sárnoo lii ain tot kote ferttee oppâđ uđđâ kielâ pajekielâlii mättih anarâškielâ kalgeh oppâđ kyehti tárukielâ nynorsk já bokmål te ij-uv puávtáččii maadâsämikielân-uv váhá uápásmiđ pele ulmuuh kale mättih eŋgâlâs- já ranskakielâ já maid val matižeh mut nube sämikielâ iä tot pyevti leđe nuuvt vaigâd ko puoh sämikielâi vuáđu lii kuittâg siämmáš sijđod čapis-vielgis válduteeman lâi šadoh čáálá uáivičalluustis poolâ eres lasseen návt pala sämikielâ sárnumist kolgâččij motomin tom smietâstiđ et iä iänááš uási syemmilijngin määti jieijâs eenikielâ ollásávt leđe viehâ ennuu škoovlâid-uv jottáám syemmilâš te liijká njuolgiistâl kielâoopâ iäba sij tom muurâšt sárnuh já čäällih nuuvt ennuu ko kiergânežeh lii sárnuđ ruokkâdávt váhá hyeneeb-uv sämikielâ ko tipteđ kielâ lappuđ kevttimettumvuođâ keežild kielâ puárrán ko tom ennuu kiävttá já kuldâl aavhijd lii jaamâ putes kielâst sijđod lokkekoovees peeleest ivnenumerist mon válduteeman lâi já mast meiddei muttojii eä- já oa-diftooŋgah háámán iä- já uá uáiná uáivičaalâ juo ucánjáhháá čuovâ mast čáálá čallust návt kielâ lii tääl virgálâš kielâ enâmist ive aalgâst poođij vuáimán säämi kielâlaahâ ađai jis tom virgálii noomâ jurgâl anarâškielân sämikielâ kevttimist virgeomâháin ij maainâš anarâškielâ eidu nomâlávt mut lii kuittâg tulkkum laavâ nuuvt et tot kuáská puoh sämikielâid haldâttâs lii kielâlaavâ tet ráhtám asâttâs säämi kielâ toimâttuvâst kielâtoimâttuv njuolgâdusâin lii meridâm et tot kalga palvâliđ puoh sarnum sämikielâid sijđod numerist mii lâi lokkekuvijdis peeleest neelji-iivnâg já mon válduteeman lâi kieđâvuš saavâjođetteijee čallust návt lii puáttee ive älgimin nuuvt celkkum kielâpiervâl tagareh ulmuuh kiäh mättih kielâ pyereest sirdeh tom párnáid nuorâbeh párnááh láá tađe pyerebeht já jotelubbooht sij uáppih kielâ lii-uv uáivildum vuálá škovlâahasâš párnáid kolgâččij toimâđ nuuvt et párnááh liččii suullân pargopeeivi kukkosâš peeivijd kulâmin sämikielâ já tággáár oornig kolgâččij pišteđ tiäđust-uv nuuvt kuhháá ko máhđulâš sierah puđâldemeh já pargoh láá tobbeen sämikielân ege párnááh taarbâš ovddiist mättiđ ollágin sämikielâ ohtâgin páárnáš šoodâ taan maailmân kielâmáttusâžžân sun uáppá kielâ ko kulá eres ulmuid sárnumin sijđod numerist mii lâi lokkekuvijdis peeleest neelji-iivnâg já mon válduteeman lâi já lasattâsah suuhâ nommâsâš čallui avžut uáivčaalâ ulmuid čäälliđ čallust tun-uv eres lasseen návt láá čalluuh teikâ novelleh maid anarâš čälleeh láá čáállám moonnâm täälvi čäällimseminaarâst tooimâi nuuvt et čäällimhaluliih ulmuuh čokkânii smiettâđ maht šadda šieu čaalâ lâi uánihis teoriauási mast kieđâvušâim sierâlágán čallui tekniijka maht čällee kolgâččij pieijâđ jurduidis pááppár oolâ já magareh feeilah sättih šoddâđ algâttellee čällei saahâ tast maht čällee piäjá ulmuid čallustis sárnuđ nuuvt et tot siämmást palvâl čalluu ääši maggaar lii ellipsâvyehi novellist maid kalga huámášiđ dokumenttâmainâs čälidijn já nuuvt ain sijđod numerist mii lâi lokkekuvijdis peeleest neelji-iivnâg já mon válduteeman lâi kirjálâšvuotâ imâštâl uáivičaalâ mij lep eres lasseen návt láá tutkum hirmâd ennuu innig mihheen tuđhâhánnáá kulttuur eellimvyehi ruummâš häämi pihtâseh oskoldâh luándu puoh láá tutkum tárkká tietih maggaar kállutähti sämmilijn lii maggaar vorrâ magareh geenih kuás ain cäävit sämmilij kuuvl já áigu maid maid-uv tutkâđ já vuárjá puoh ääjit pargoulmuid lah kukken taggaar juurdâ et sämmilâš perrui kuleh enni eeči ákku äijih uábih viiljah já totkee liihân tutkâmušâst motomin eres-uv ävkki ko tot et totkee finnee oppâáárvu elomáánu sijđod čapis-vielgis numerist mon válduteeman lii suuhâ čáálá uáivičalluustis suuvah návt lii jo oovtâ numerist almostittám suhâlisto aanaarkielâ vuolgâttâsâin láá lamaš suhâčielgiittâsah pyeri jis ulmuuh álgáččii eenâb perustiđ suhâaašijn väldiđ čielgâs kuittâg jieijâs suuvâst čäälliđ pajas puoh noomâid já šoddâmaaigijd-uv tađe mield ko mušteh já tietih loostâ čällest lii jo viehâ šieu hárjánume táin suhâčielgimaašijn sust puáhtá ravvuid koijâdiđ numerist ij lekken mihheen eres ko oovtâ suuvâ čielgiittâs lii hitruu kejâdiđ já tutkâđ tego tovlááh ääigih iällááččii já ubâ tallaš historjá et taat listo movtáskit ulmuid tággáár kulttuurpaargon sijđod čapis-vielgis numerist ij lah sierânâs válduteema mut uáivičallun lii čäällim tihtâ láá mii párnááh mast sun luvâttâl juávhu kuávlu päikkinoomâid noomah láá tego visteseeinih teikka sanijguin čielgejum kárttá puoh lii čielgâs já uápis nommâ maainâst jieijâs mainâs jyehi luovtâst já njaargâst lii historjá maddâreh láá tääbbin aassâm iällám kyele já lode pivdám poccuid viäddám pääihi nommâ lii eellim merkkâ historjá nommâ lah tađe komálub kiinii lii adlam luohtân já vuoddâsân noomâ mut nuuvthân ulmui-uv nommâ adeluvvoo eeči piäjá nieidâsis noomâ enni algasis pääihih láá čuuvtij puárásuboh ko ohtâgin olmooš enâmeh láá mii párnááh sijđod numerist mii lâi lokkekuvijdis peeleest neelji-iivnâg já mast ij lamaš válduteema muštâl uáivičaalâ jiešmeerridmist čallust návt uážžu meridiđ ašijdis äšši vâi maid ij uážu meridiđ te mii lii suijân suijâ puáhtá leđe tot et miinii ij suovâ ij suovâ máhđulávt tondet et taat aalmug sátáččij leđe talle nuuvt tego pääggist peessâm spääilih tom lii vaigâd innig fattiđ kiddâ já pivdedijn tot iro val lase máhđulávt tondet et kiännii mielâst taat aalmug ij määti ašijdis huolâttiđ et tom ferttee aitârdiđ já tondet stuorrâ pyeritátulâš haldâšeijee tiälláá jieijâs hormendârin taan aalmugân vâi tom ääših šodâččii tipšum elomáánu sijđod numerist mii lâi lokkekuvijdis peeleest neelji-iivnâg já mast válduteemán lâi já lasattâsah čallui vuolgât čällee rähisvuođâčalluu noomáin já vaidâl et ko iä lah tuárvi linnâ säänih lâi tot et ulmuuh kiävtáččii meiddei anarâškielâ tobdoi kiellân ij ain tuše suomâkielâ čálám tääl tunjin njuolgist teddiluvvoo kale loostâst mut tot kuáská eidu tunjin ij iärásáid ij tiäđustkin meerhâš tom et iä-uv iäráseh-uv puávtáččii leđe eidu siämmáálágáneh taan ääšist ko muoi mutâ tunjin mun čálám must lii rähisvuotâ nuuvt tego vaarâ ervidâh-uv áiguččim tobdoidân mainâstiđ mutâ tot lii vaigâd ko jiem lah toos hárjánâm stuárráámus vaigâdvuotâ lii tot ko sämikielân ij táátu kavnâđ tagarijd linnâ rähisvuođâ saanijd moiguin tobdoidân halijdiččim čielgiđ sijđod nummeer lii nk tublenummeer ko tast lijjii kyehti uáivičalluu čällee eeči kandâinis ađai já čáálá čalluustis kielâpiervâl návt kielâhaldâttâs lii ive kieldâbudjetân iävtuttâm ruuđâ tađe várás et algâttuvvoo kielâpeesi aanaarsämikielâ várás kielâpeesi iävtuttuvvoo nuorttâkielâ várás lii tastoo tot kielâpeesi ađai kielâpiervâlhân lii čivgâi šoddâmpäikki já vuossâmuu syeje adeleijee idea lii tot et ko siemin párnáážiih uáppih älkkest já jotelávt kielâid te eidu ton avveest sijjân máttááttuvvoo kielâ ij lah kale mihheen škoovlâid mast párnááh čokkájeh kuldâlmin máttááttâs mut tast kielâmátulâš rävisulmuuh sárnuh tuáimih já sierâdeh párnáiguin ton kielân mii lii oppâmnáál toimâ kolgâččij leđe jyehi peeivi oles peeivijd já pišteđ maŋgâ ive ličij škovlâmáttááttâsân-uv šieu vuáđu ko párnááh puátih škovlâáhán sijđod nummeer toimâttij já sun čáálá uáivičalluustis návt toimâleirâ tollui leijii olmožid vuorâsulmuu já párnáá já lâi tyehin mij moonâim kuovttijn moottorkárbáin lâi korrâ pieggâ já nievris šoŋŋâ arvastâlâi já lâi koolmâs lâi čiävá uuccâm leijii njälgisseehah já taid lâi ain miinii kuummijd čiehâm já čáállám pápárân kost tot njälgissekkâ lii kaavnâi kuittâg jieijâs čiävá pargo lâi luándu sanij tubdâm sämikielân leijii čaallum säänih já toi mild koolgâi kavnâđ meeccist šaddoid já muorâid puoh kávnojii ličij kolgâm sárnuđ eenâb sämikielâ ko tot lâi sämikiel leirâ já tot ličij kolgâm leđe keessiv sijđod numerist ij lamaš sierânâs teema mut uáivičaalâ kieđâvušâi váháš kulttuurjiešhaldâšem aašijd noomáin já vâi návt ive motomeh läddliih suorgânii čuuvtij vavoškuottii et sämmiliih áiguh väldiđ enâmijd já luándueellimvuovijd ohtuu olssis lâi tot ko riijkâpeivijd poođij vuáđulahâiävtuttâs et sämmiláid kolgâččij adeluđ kulttuurjiešhaldâttâs läddlijd suorgâttij tot ko laavâ čielgiittâsuásist tulkkojui kulttuur nuuvt vijđesin et kuoskâččij meiddei eellimkiäinuid nuuvt tego puásuituálu já pivdo val nuuvt hyenes äigi et riijkâpeivivaaljah lijjii aldanmin já iävtukkâsah viggii rááppuđ jienâid jyehi kuávlust nuuvt ennuu ko máhđulâš huámášii et tiehân lii tuoivâ finniđ lasejienâid ko táájut nuubbijd et tääl tot tibi forgâ lippoost keeđgi káállun taah hirmástum ulmui jienah išedâm muáddás-uv peessâđ ämmirân ko sij čielgejii et vaarâ lii tuođâlâš mut kal sij áiguh tom estiđ jis pesâžeh riijkâpeivijd sijđod nummeer válduteeman lâi anarâšâi uáiviskáálžui macâttem toho kost toh lijjii valdum-uv ađai uáivičaalâ kieđâvušâi seervijd já čalluu nommâ lâi säämiservi ko parlamenttâ asâttui ive te lâi maŋgâsist tot juurdâ et tääl iä onnuu innig säämiseervih ääigi še lijjii jo maŋgâ-uv säämiseervi tuoivâ et kal uđđâ parlamenttâ tipšo puoh säämi aaššijd já jurdâččui meiddei tot-uv et ij pargovyeimi kannat maaŋgâ sajan pieđgiđ paijeel kyehtlov ihheed maŋeláá láá ain-uv säämiseervih toimâmin já toh láá vala lasanâm-uv viärdádâl já árvuštâl já servij tooimâid tááláá tiileest te lii čielgâs et kuohtuuh láá anoliih kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi iveääigih äigi čáálá návt äigijuurdâ lii váhá ereslágán ko eres aalmugijn táin aldasijn ep lah laavim minuttijd rekinistiđ epke ain tiijmijdgin olmooš kal tondiet maatij pargoidis vuáváđ veikâ sust ij lamgin äigitavlu čaallum ij meerhâš läškivuođâ ige hiđesvuođâ sämmilâžân-uv puovtij šoddâđ huáppu nuuvt tegu iärásáid-uv mut tot lâi vissâ váhá eres saajeest ko iärásijn merhâšeijee säänih láá suullân siämmááh sämi- já suomâkielâst äigimitoi säänih láá ihe mánuppaje okko pirrâmpeivi já peivi já sekunteh láá melgâd vorâs loovnâsäänih sämikielâst ige okkogin meendu puáris sääni oro lemin ääigi merhâšeijee säänih moh iä nuuvt tárkká mitted ääigi láá veikâba forgâ forgâbalij kivkked täst tibi motomin tovbbee tooláá maŋŋeed já nuuvt ain sijđod numerist ij lamaš sierânâs teema mut uáivičalluu nommâ lâi juovlah mast árvuštâl juovlâhuušâ návt távjá et juovlah pyehtih čuovâ kaskoo skaamâ tot lii čuovâ juhle vist tiädutteh eenâb toi mädimuu suujâ šoddâm kuittâg lii et käävpih tiänájeh hirmâd ennuu eidu juovlâiguin láá finnim tom áigá et ulmui mielâst lii aaibâs karvemettum äšši et kalga uástiđ juovlâskeeŋkâid usteváid já uáppásáid ij skeeŋkâ uásti te ferttee kuittâg juovlâkoorti vuolgâttiđ mušte mon ennuu kavpij vuábdu lassaan mut kal tot maaŋgâkiärdásâš lii táválii ääigi vuábdun iä säämitááluin kuittâg mii kuávlust lam magarehgin juovlâjuhleh lam kuosâ ege peeci iä skeeŋkah ege lavluuh ij vuálgâm kihheen porgii pargoidis nuuvt tego jyehi peeivi tom maid jo skammân puovtij sijđod nummeer muštâl lekkâmjuhleest já uáivičaalâ oppeet kielâlaavâst čallust návt kielâlaahâ lii lamaš vyeimist jo nelji ive vissâ äigi kuorâttâllâđ mii aavhijd tast lii lamaš sämmiláid aainâs-uv anarâššáid kulá noomâ kielâlaahâ te mielân puátá juurdâ et tot tuurvâst kielâ siäilum já ovdedem ijhân taat kale olmâ kielâlaahâ lah tast tuše meriduvvoo sämikielâ kevttimist virgesoojijn ađai virgeomâháin olmâ nommâ lii-uv sämikielâ kevttimist virgeomâháin jis ton noomâ njuolgist jurgâl sämikielân mield olmooš puáhtá ašijdis toimâttiđ sämikielân tuše tulkkâ ain ko vuálgá kieldâ tâi staatâ virgesajan ij uáináh kenigit virgeulmuid mättiđ ige oppâđ sämikielâ leđe uáli korrâ olmooš kote mana kieldâtáálun ašijdis toimâttiđ sämikielân ko tiätá et tobbeen virgeulmuuh iä määti sämikielâ et ubâ neelji ive ääigist ij lah vissâ ohtâgin anarâš halidâm palvâlusâid anarâškielân ležeh-uv ereskinkielâliih tađe eenâb vaattâm sijđod nummeer válduteeman lâi markkâneh já uáivičalluu teeman oppeet muččâdvuotâ čallust njune návt muččâd ij lah tärhis merhâšume lii kale älkkee nuuvtpelij jurdâččiđ et tot mii lii muččâd ij lah faste ij säänist fastegin lag tađe täärhib merhâšume nube mielâst lii muččâd sáttá leđe nube mielâst faste lii tađe mield kii kiäččá eteh et kiinalijn láá čalmeh vinnood uáivist nuuvt eteh kiinaliih-uv eurooplij čoolmijn sämmilij mielâst nieidâ lâi muččâd talle ko sun lâi juurbâs já ruopsisnierâg lâi ain muččâdub ko ruoinâs tovle keččii maggaar njune ulmust lii lâi skuálminjune teikâ kovvâris njune te tot ij lam muččâd totkin jis lâi meendu kuhes njune finniđ noomâ-uv ton mield lâi taggaar mudágis kukkosâš njuolgâ njune taan ääigi sämmiliih kale iä mittádâl njune mutâ mučâšeh vissâ taggaar ulmuu kote lii kukke seggi šođbâd já kezismuáđug maht tot ubâ lâškin kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi aanaarsämmilâš tupe lijjii väljejum tupe tupe tupe tupe tupe tupe tupe tupe tupe tupe já tupe tuuveest lâi čallum historjá tađe mield ko tot lâi tiäđust sijđod nummeer válduteeman lâi seervi love juhle mast čáálá uáivičalluustis servi návt ferttij šoddâđ lijjii maŋgâ-uv suujâ lâi tot et ton ááigán oroškuođij et orjâlâškielâst šadda puoh sämmilij kirjekielâ já anarâškielâst ij lah ano ige árvu lâi tot et mudoi-uv anarâšâi ääših päsiškuottii stuorrâ kammui vuálá čielgâsávt uáinimist et säämiašij ovdánmist ávhásteleh iänáážin iäráseh ko anarâšah monâškuođij mii lappâd kyevtpele orjâlâššáid já nuorttâlâššáid suijâ-uv lii čielgâs orjâlâšah láá enâmustáá já nube tááhust nuorttâlâšâi tile koolgâi historjálâš sujâi tiet oovdedškyettiđ nanosávt sođij maŋa suijân puáhtá ettâđ vala tom ko sämmilij čuákkimijn lâi talle čuákkimkiellân ain peri suomâkielâ vâi puohah äddejeh lii čielgâs et puoh sämmiliih iä määti sämikielâ mut oroi kuittâg unohâs já väivi sárnuđ sämmilij aaššijn suomâkielân kuittâg muu mielâst tegu ličij puolâšin ulguubeln lieggâ tupán kuovlâmin ääššist sárnu mut jieš kuittâg kalmoo lâi-uv aaibâs čielgâs et uđđâ seervi virgálâš kiellân šoodâi anarâškielâ sijđod numerist ij lamaš sierânâs teema mut uáivičalluu nommâ lâi piervâl mii vuáđudui mánuppaje maŋeláá servi uusâi moonnâm ive loopâst kulttuurruttâráájust ruuđâ vuálá škovlâahasâš párnái kielâ máttááttem várás miljovn märkkid viiđâ ive tooimâ várás tom lâi oskođ et kulttuureellim šlivgee tággáár ruttâsume lâim uuccâđ ruuđâ staatâst teikâ kieldâst mon ennuv lâim finniđ kiđđuv loostâin et áigup cegâttiđ tággáár kielâpiervâl mii tuáimá anarâškielân uáiniđ vala nube iimmâš párnááh almottittii veikâ mun kale uskum et sátáččii lovmat párnážid kavnuđ toimâruttâ ij kuittâg lah nuuvt ennuu et puávtáččijm pálkkááttiđ tuárvi pargeid návt stuorrâ juávkun ferttip čuávvuđ miärádâsâid moh kyeskih párnáitipšom mield oovtâ pargee oolâ iä uážu leđe eenâb ko nelji párnáá párgee väldiv káhcás ton reekkig mield kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi säämi pihtâseh čáálá návt teema lii anarâškáárvuh já meid mottoom uásild anokäävnih-uv taan kalender pihtsijd lii kuárrum já kuuvijd lii váldám sämipihtsij koveráiđu lii vááldus diakovečuágálduvâst mon lii čokkim puoh pivtâsčielgiittâsah láá suu peennâst vuálgus kuuvijd lii váldám pálkkááttem kovvejeijee eereeb ovdâlokkekove mast kuálmád president lii váldám vuástá sämmilii president lane valtiosalist sijđod numerist mon ohtân uđâsin lâi kielâpiervâl algâttem čaalij saavâjođetteijee jo uđđâ ääšist čallust anarâškielân návt kiđđâtäälvi čäälliv kyehti luvâttuv uáppee anarâškielâ yo-čälimijn čáálá eenikielâ iskos já nubbe vieres kielâ iskos tábáhtus lii historjálâš anarâškielâ ovdánmist lii vuossâmuš kerdi ko anarâškielâ čálloo pajeuáppeečälimijn kale ohtii ovdil-uv ohtâ uáppee kote lâi halidiđ čäälliđ anarâškielâ mut talle iä álgám tom orniđ tábáhui aalgâst jis olmânáál muštám sijđod numerist mon ohtân uđâsin lâi já luándukuávdáá lekkâmjule uáivičällee čáálá čalluustis šoddii návt moonnâm numerist čaallim taan siämmáá ääššist lijjii tiäđust máttááttâsministerö já pajeuáppeelävdikode lopádâsah tast et meiddei anarâškielâ várás tahhojeh pajeuáppeeiskoseh lâi talle vala viehânáál cohâmin iäpádâs ko lep sämmilij aašijn oppâm toos et tušes optimiismâ kalga kyeđđiđ meddâl já oskođ eskin talle ko äšši lii valmâšin čolmij oovdâst taat äšši lii kuittâg olášum lâi vissâ adelâm pajeuáppeelävdikoodán pááppár alne miärádâs ko jo iskoseh ornejuvvojii anarâškielâ lii oppeet lavkkim oovtâ läävhi ovdâskulij sijđod nummeer lâi ive juhlenummeer mast lâi meiddei mut mast vááilui teema kieđâvušâi tovláá kuálástem čallust návt lekkui taan čoovčâ kuálástemčááitus mii maainâst kyelipivdo historjást love tuhháát ive ääigi nommâ lii troolin puárásumos tiŋgâ lii muorâst rahtum vuoggâ raahtij mottoom kyelipivdee lovetuhháát ihheed tassaaš tekstâtavluh láá čaallum kyevti kielân suomâ- já anarâškielân leđe vuossâmuš kerdi ko anarâškielâ lii finnim tággáár saje návt tehálâš ohtâvuođâst já lii puohâi uáinusist já luhâmist sijđod numerist ij lamaš sierânâs válduteema mut uáivičalluu čällee čáálá čallust návt ij kuulâ olmâ ulmui maailmân tot ij lah luándulâš mut tot kumâttâl puáhtá leđe meiddei jaamiš mii lii koccám kumâttâllâđ nuuvt teko tovláin kommemainâsijn aigij láá ittáám ulmuuh moh halideh leđe muide ko moh láá läddliih láá nabdeškuáttám jieijâs sämmilâžžân agâsteleh nuuvt et ko sii maddâreh láá lamaš sämmiliih čuođijd iivijd tassaaš te toin sij-uv láá imâšijd kale piäsá olmooš uáiniđ ko kuhháá iälá ulmuuh kiäh vala já huonnuu já pajaluvkeččii sämmilijd halideh tääl jiejah leđe sämmiliih sij tääl huámášâm sämmilâšvuođâ já sämikielâ áárvu já tondet halideh leđe sämmiliih kale epidâm sijđod numerist ij lamaš sierânâs teema ja uáivičaalâ maacâi ain-uv kielâpiervâlaššijd čallust taarbâš puohâi iše návt servi lii párnái sämikielâ tipšomist peessâm viehâ kuhás šiev aalgân kuittâg lii finnim áigá tom maid staatâ ij lah finnim kieldâ kal lii toollâm anarâškielâ piervâl mut tot finnij tooimâs joton maŋeláá ko mij já tast nuuvâi ruttâ jo kyevti ive maŋa kuittâg láá finnim taan ihán toimâruuđâ mii piervâl seervi piervâl tuáimá já tot lii aaibâs eres ko kieldâ piervâl finnijm toimâm várás ruuđâ kulttuurruttâráájust kulttuurirahasto ij puáđi ruttâ staatâst ige kieldâst mieđettij ruuđâ miljovn märkkid viiđâ ihán ive oolâ tast šadda märkkid kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi tovláá riäiduh já leeŋgih já jyelgiäitti já šleđgâčuovâ sehe já ryevdikamina lâi já čapis-vielgâd moos kuuvijd lâi sárgum já teevstâid lâi čáállám dijđod nummeer lâi mon válduteeman lâi palhâšume finnij äšši lâi nube paje lekkâm kost já keigijn raasijd presideentân já máttááttum čaalij saavâjođetteijee návt juávhust iä lah meendugin ennuv oopâ jottáám ulmuuh uáivildâm täst iänááš anarâšâid veikâ äšši lii siämmáánáál eres-uv sämmilij peht eđâdijn tiäđust-uv onnuuččii lovoh main puávtáččij verdidiđ syemmilijd já sämmilijd mon stuorrâ uási kuábbáá-uv juávhust láá oppâáárvu räi luuhâm ulmuuh ij taam ääši vaarâ taarbâš eidu lovoiguin tuođâštiđ kale oro lemin mudoi-uv čielgâs sijđod nummeer lâi vala assab ađai mut tast ij lamaš sierânâs válduteemaid čaalij uáivičallust lavhijguin ovdâskulij návt ive tai majemui aigij lii anarâškielâ ovdánâm uánihis lavhijguin iä lah ain tiäđustkin tuárvi kuheh mut sunde lii kuittâg ovdâskulij anarâškielâ lii jo muáddi ive máttááttum eenikiellân já vieres kiellân puoh luokkataasijn ovdâškoovlâst luvâttuv räi čoovčâ lii vuossâmuu keerdi algâttum máttááttâs meiddei eres amnâsijn ko kielâst markkân vuáđuškoovlâ vyeliluokain ovdâškovlâ já lk máttááttuvvoo matematiikka já muusik anarâškielân lasseen lii vala vyelitääsist val pirâsoppâ anarâškielân lävkki lii tot ko kieldâ cegâttij nube anarâškielâ máttáátteijee virge kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi muorah ovdânoomah čáálá návt ovdânoomah láá táássáš lamaš kiävtust tuše sämmilij jieijâs ohtâvuođâin já čaallum häämist ärbivuáválij noomâi uásild toh láá lamaš ive rääjist já puáris noomâi uásil čuávvoo ivveest ovdâskulij heiviittâsnoomah láá vuossâmuu keerdi ive kalenderist virgálâš noomah láá lamaš ain merkkejum váldukielân pajas ko almos já virgálâš nommâluvâttâlmeh láá táássáš váilum puáttim ohtâvuođâst meid anarâšâi ovdânommâkerdi lii álgám iäláskâddâđ já tuáivumist lii et tot pesâččij meid virgálâš anon siämmáá náálá ko päikkinoomâi pehti lii tääl kevâmin sijđod nummeer mon nommâ lâi loostâ toimâtteijee uáivičalluustis anokävni vâi lappum pargotyeji čáálá návt kielâ láá kyehti vâi kyehtičyeđe jiem mun professor tâi ubâ pappâgin tieđe mut suáppoon et toh láá veikkâ suullân tuhháát aavhijd návt-uv maaŋgâ kielâst lii jis lii puáhtá smiettâđ mut vástádâs ij muttuu lii ävkki jieš halidâh čuuhâđ muorâpitá várás tun taarbâšâh puuvko tun puávtáččih čuuhâđ ton muorâpitá eres puvkkoin-uv miekkijn tâi veikkâ ákšoin láá maŋgâ aaibâs nuuvtko kielah-uv kalgeh leđe tuhháát kiellâd ko ovttáin-uv piergiiččij aaibâs pyereest piergee-uv hittruu ličij čuuhâđ njuolâ ákšoin veikkâ veerrâđ puvkkoin tast puáđáččij olmânáál taarbâš maŋgâ eresláván niijbe vâi puáhtá porgâđ tom maid haalijd kuáská kielâid-uv taarbâš maŋgâ kielâ vâi piergee sijđod nummeer stuárráámus uuđâs lâi ko kavnui toovláš reivâ lii tárbu čáálá návt tutkâmkuávdáá sämikielâ totkee virge lii tääl tevdimnáál tast maŋa ko kuhháá já pyereest palvâlâm páácá iäláttâhân totkee uuccâm- já tevdimprosessi ohtâvuođâst lâi meiddei anarâškielâ fáárust ko ohtâ occee lâi anarâš já sust lâi oppâčááitus anarâškielâst já tot lâi meiddei suu eenikielâ ij lah must tiäđust tot et kotemuš occein lii viirgán väljejum teikâ väljejuvvoo lii kuittâg et maaŋgâ tohálii occee juávhust viirgán väljejuvvoo orjâlâškielâlâš totkee lii vaarâ aaibâs pyeri já hiäivulâš ton viirgán totkee valjim taha vaigâdubbon meiddei tot ko sun ij pyevti aassâđ kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi kyeleh čáálá saavâjođetteijee návt kalenderist láá teeman kyeleh val pyerebeht heivee anarâš kalenderân lii ain lamaš anarâššáid uáli mávsulâš luánduadaldâh vissâ tergâdub ko puásui anarâšâin-uv láá lamaš poccuuh maŋgâsist-uv mut puohah láá kuittâg kuálástâm kii eenâb kii ucceeb meiddei puásuiulmuuh lii čuuvtij puárásub eellimvyehi ko iälupuásuituálu ääigist taan kuávlu sämmilijn lijjii poccuuh tuše tommit et lâi fiävru já koddeuáci lii liijká viehâ nuorâ sijđod numerist ij lamaš sierânâs teema aalgât čallus laahâ návt čälidijn lii uđđâ sämikielâ laahâ šoddâmin lii ráhtám sämitige kielâlahâpargojuávkku mii lii siämmáš ko säämi kielârääđi láá kyehti uási nuuvt tego táválávt-uv lahâtekstâ já vuáđustemuási lii jo luovâttum vuoigâdvuođâ ministeriön lii táttum tast arvâlusâid kuávlust miätá servi lii adelâm tast ciälkkámuš lii tot pyeri peeli et ton mield puoh sämikielah láá täsiárvusiih ličij meiddei vuossâmuš kerdi et anarâškielâ mainâšuvá laavâst kal jo äigi-uv ko anarâškielâhân lii kuittâg tääbbin kuávlust puárásumos sämikielâ sijđod numerist ij lamaš sierânâs teema mut lâi kuittâg juuhlijn maainâs čaalij čalluustis kielâpiervâl kieldâ haaldun návt kieldâ lii finnim staatâ ruuđâid sämitige já läänihaldâttâs peht tađe várás et uárnee sämikielâlâš sosiaal- já tiervâsvuođâ palvâlusâid kevttimvuávám mield kieldâ finnee orjâlâškielâlâš juávkkupeerâpeivikiäju orniimân já eurod nuorttâkielâlâš aldatipšoo päikkitipšoo pálkkátmân eurod já servi ry anarâškielâlâš kielâpiervâl tooimâ jotkum torvodem várás eurod kieldah finnejii meid uásis täin ruuđâin eurod eurod já eurod kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi piäđuh čaalij čalluustis sämmilii eellimkyeimi návt meccielleeh láá mijjân sämmilijd iänááš uáppáh láá tiäđust-uv toh main lii miinii aavhijd piärgu teikâ čeevđi tiet ellein lii-uv nommâ lii merkkâ tast et toh láá lamaš ain ulmuiguin mahtnii tohâmušâst jo-uv ävkkiellen teikâ vaahâgellen verdid veikâ tiivrijd te tainhân ij lah aldagin puohâin nommâ ige puoh luudijngin uccâloddáin uási láá nomâttemeh sämikielâst sijđod nummeer válduteeman lijjii lodeh lâi vijđes čaalâ noomáin loddenomâttâsah saavâjođetteijee čaalij já kielâ návt tot kulttuur lii kielâkevttimist kulttuur meerhâš tagarijd aašijd main ij oro lemin njuolgist ävkki ige áigápuátu ulmui láá om muusik kovetaaiđâ kirjálâšvuotâ tánssám museostim jna ovddii ääigi ulmui čielgiiškuođij tágárijd aašijd te kuulâi vástádâs mälisalgâ lâi jyevdlistem toi ulmui mielâst kiäh lijjii hárjánâm puoh ääigi kevttiđ toos maht finniiččij purrâmâš káárvuid já orroomsaje merhâšuumeest kulttuur meerhâš puoh maid ulmuuh pargeh eellim siäiludem tiet kuleh pivdo eennâmtuálu huksim teknologia oskoldâh siärvudâhtooimah ärbitiätu já veikâ mii kuleh tiäđust-uv meiddei aalgâst mainâšum fijnásuboh ääših sijđod numerist ij lamaš sierânâs teema čaalij uáivičalluustis iälá mainâsijn návt šiev mainâsteijee maainâst te jyehi sääni já ceelhâ puáhtá fárustis meiddei laseiivnijd mainâsijn kielâ eskin eleškuát já liäđuškuát rievtisnáál mainâsteijee lii taaiđâčeppi tego kirječällee máttá tiäđust-uv kielâ ollásávt máttá sanij merhâšuumijd já toi uucijd-uv iäruid tárkká sun kalga mättiđ meiddei kevttiđ kielâ kalga mättiđ valjiđ rievtis sääni jyehi áášán mááláđ sanijguin tego kuuvijd tiätá mon oornigist aašijd kalga čielgiđ já nuuvt toollâđ kuldâleijee fáárust ubâ mainâs ääigi jienâkevttimáin sun iäláskit mainâs já sun piäjá ubâ jieijâs persovnlâšvuođâ fáárun mainâsân láá mainâstemadalduvah te suu višá kuldâliđ kuhháá já meiddei siämmáid mainâsijd uđđâsist já uđđâsist oovtâ mainâsteijee kote lâi tuotâ mainâsčeppi ko maainâstškuođij te puohah joskii pargoidis já kuldâlškuottii oroi muu mielâst et eres tááluin-uv ulmuuh ervidii et tääl tot lii maainâstmin já pottii kuldâliđ kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi myerjih čáálá ovdâčalluustis myerjih návt šaddeh muáddlov luandumyerjid já čiččâm mirhâlâš myerjid ulmuuh láá ain keččâlâm sirdeđ uđđâ šaddoid mäddiláá teehin já nuuvt kuhháá ko olmooš lii aassâm lii sun kiävttâm purrâmâššân meiddei muorjijd ko puáris čalluid lohá já kuldâl vuorâs ulmuid te huámmáš et myerjih láá lamaš ovdil purrâmâšjotkâ ijge mihheen váldupurrâmâšâid lii lamaš vääniht mielkki lahcâ já jáávuh teikkâ uccáá piärgu já kyeli finniimist tađe eenâb lii purrâmâš jotkum muorjijgijn láá ulmuuh vaarâ čoođâ aigij puurrâm muorjijd nuhtán tállân vorâsin láá kuittâg máttâm rähtiđ myerjiheerskuid juo tovle ovdâmerkkân liävus lahcâčoolmâs mast muorjij lasseen lii lahcâ mii kobđeet poccuumielhist tom vuošâdijn já laavcâ siävuttâs siäiluttuvvoo poccuučolmâsijn hersku lâi stuorrâ iimâš šaddototkee von kote juuđij čaalij kirje sijđod nummeer pehtilumos uuđâs lâi tot ko šlivgij siärván eurod čáálá návt lii vuáđulaavâst meridum kulttuurjiešmeridem nommâ lii haldâttâshäämi muttemist cekki a lii tággáár algâaalmugin torvoduvvoo sämmilij päikkikuávlust jieijâs kielân já kulttuurân kyeskee kulttuurjiešhaldâšem tađe mield ko laavâst meriduvvoo laahâ puátá vuáimán uđđâivemáánu peeivi mainâšum sääni kulttuur puáhtá tulkkuđ maaŋgâ náál kielâkiävtusthân tot iänááš uáivild tuše tagarijd aašijd tego kirjálâšvuotâ kovetaaiđâ muusik jna tom puáhtá addiđ meiddei vijđásubbooht nuuvt et puoh maid olmooš lii finnim áigá lii kulttuur sijđod nummeer mii lâi čáálá uáivičalluustis návt vuáđudui ko tile nuorâi já alkohol kooskâst nuorâi-uv mielâst lâi moonnâm liijkás kuhás juovlâ räi láá škuávlejum paijeel nuorrâd kiäin aktijvâliih láá suullân nuorrâd tuáimá válduääšist tobdâ sii ivnááš liivist já nommâlaapust mii hiäŋgáá kost sáttoo koceh discoin valastâllâmtáálust ohtii máánust já ijjâkähvituuveest jyehi vástuppeeivi lii nuoráid uáivildum saje tiälkkuloovdâlij toimâjuurdân lii ete jis puáđáh te jieh lah uáivist toimâjuurdân lii ovd iävtutátulâšvuotâ já luáttámušvuotâ iä iššeed pággoin já adeleh tárkuttâsân heivejeijee iše kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi čälleeh čáálá čälleeh návt kiirjijn puoh puárásumos lii kirje mii lii almostum ive ihe tastmaŋa ive almostui kirkkohiärrá rähtim anarâš aabiskirje já katkismus mon nommâ lâi sämi kiela aapis kirje ja doktor ucca katkismus kiirjijn oinui vuossâmuu keerdi meiddei čaallum anarâškielâ kyevti kirje almostum maŋa anarâškielâ oinui čaallum kiellân esken aalgâst kuhháá ton oskoost et tuše tallaah paapah já kielâtotkeeh čallii anarâškielâ mut návt ij kuittâg tuođâlávt lamaš anarâšah jiejah-uv vaiguttii eenikielâs čälimân veik tot mii čallui anarâškielân poođij-uv maŋgii pyerebeht uáinusân paapâi já kielâtotkei peenâ peht kihheen ij tađe pyerebeht tuđhâškuáttámgin tovlái čepis anarâšâi kirjálijd tááiđuid sijđod numerist lâi čaalâ maailm uhkevuálásâš kielâin já saavâjođetteijee čaalij uáiovičalluustis návt kielâ kevtteeh tarbâšeh ravvuid meiddei ovdánâm já puáris kielah-uv veikâba suomâkielâ sárnoi várás lii máttááttâs läjidum ubâ ulmuu eellimahan kirjekielâ lii ovdedum kuhes ääigi já tot kiävttoo puohláván kielâkevttim ohtâvuođâin kirjálâšvuođâst mediast suotâstâlmist já veikâ kost palvâlusah láá finniimist ulmuu puoh tárbui várás liijká ferttee suomâkielâ kevtteid-uv ravviđ kielâi tutkâmkuávdáást lii aaibâs tađe várás oles kielâtoimâttâh tiätá mon uccáá anarâškielâ lii ovdedum já tipšum taan räi te lii čielgâs et tast lii val stuárrâb ravvimtárbu čaallum anarâškielâst lii kuhes historjá te tom kevttim lii kuittâg lamaš uccáá lii iällâm tuše sárnoi já kuldâleijei vievâst ääigi tast kolgâččij finniđ uđđâ ääigist tuáimee kielâ kielâ taarbâš ennuv uđđâ saanijd puáris sanij merhâšuumijd ferttee tutkâđ tärhistiđ já sooppâđ kevttei kooskâst sijđod nummeer uuđâs lâi et párnái sárgum juovlâkoortah lijjii almostum čaalij uáivičalluustis lii kielâäšši návt anarâškielâ sárnoo olmooš puáhtá aassâđ tääbbin te sun ij varrii nuuvt älkkest meddâl tääbbin taarbâš tommittáá tiennâs et eeleet jieijâs já finnee káátu uáivis oolâ asâdijn sun lii meiddei sämikiel pirrâsist kulá sämikielâ sárnu sämikielâ lii vuáruvaikuttâsâst anarâš siärvuduvváin puáhtá eenâb teikâ ucceeb ovdediđ já meiddei vuástáväldiđ kielâ já kulttuur falâlduvâid olmooš ferttee vyelgiđ meddâl te talle vuálgá meiddei kielâ sárnoo eres saajeest ij lah anarâš piirâs värrejeijee šadda kielâpirrâs ulgguupel ferttee ohtuunis sárnuđ sämikielâ tiileest kielâ vájálduvá já mana maŋas kielâ sárnoo olmooš kote vuálgá oopâ teikâ tiennâs uuccâđ eres saajeest tuálvu fárustis meiddei pitá anarâškielâst anarâškielâ värree meddâl pittá häävild kalender sijđod almostui loppâivveest mon teeman lâi uccloddááh nommâpargo čáálá návt kielâ ij lah laavim iäruttâllâđ midáttes uccloddáid toh láá nomâttum tuše uccâloddáážin cissáážin teikâ sávjáduvvâžin ubâ juávkku já tađe stuárráábeh lodeh láá lamaš rástágááh škoovlâst ive aalgij biologia máttááttâs anarâškielân mij huámmášijm et lijjii ennuv loddááh moid ij lamaškin sämikiel nommâ juávhu lasseen puárrásub loddenoomâin lâi moive motomin siämmáš sämikiel nommâ čujottij maaŋgâ loddešlaajân teikâ oovtâ šlaajâst sattii leđe maŋgâ-uv noomâ ulmuin kale iä lamaš vädisvuođah ludij tubdâmist tastko lodde maŋgii oinui já kullui nomâttem ohtâvuođâst láá šodâškuáttám esken tastmaŋa ko sämikielâ lii valdum čuovviittâs kiellân tááláá ääigi škovlâ já loddetieđâ tarbâšává čielgâ standardijd moi mield oovtâ šlaajâst kiävttoo tuše ohtâ nommâ mij-uv lep viggâm jieččân nommâpargoost kalender paajeed uucijd já midáttemijd ton árvusâžžân et jyehi uccloddáážân lii tääl anarâš nommâ loopâst lii listo puoh varbusluudijn já toi noomâin sijđod numerist ij lamaš válduteema čaalij uáivičalluustis strategia návt lii kale suátisääni mut misthân kale lii-uv mottoomlágán suáti kielâ siäilum peeleest anarâšâin lii taggaar tile et pargeeh láá uccáá ja pargoh ennuv tiet väni naavcâid kolgâččij kevttiđ nuuvt pyereest ko máhđulâš lii tot et loppâpuáđus meerhâš puoh lah pyeri et vuáittá oovtâ tuáru mut táppáá suáđi mielân toovláš tábáhtus kuumpi pivdemist ulmuuh pieijii vedduđ vaaibâhčiermiháá kuumpi sieptâsin já vahtiiškuottii pissoin et ko kumppi puátá purrâđ čiermiháá te páččoo ko kumppi te poođij já uávuttâlškuođij čiermiháá te mottoom ákku kaččâlij räddi kieđâst kuumpi vuást já kaarbâi kuumpi ulmuuh tuikkodškuottii tom jalloduv te ákku eeđâi et na ko tothân ličij purrâm tom čiermiháá ij smietâstâm et ko kumppi siäiludij jiegâs te tothân piäsá stäjidiđ luvij mield poccuid sii siijdâst sijđod lâi nk tublenummeer mast siijđoh lijjii mut válduteema ij lamaš čaalij uáivičalluustis já tuostâ návt luándun kulá uđđâs já oommâs uuccâm já tárbu čielgiđ aaššijd sahhiivuotâ lii ennuv ovdedâm tutkâmuš já toin naalijn pyeredâm ulmui eellimtile stuorrâ kavnâmušah nuuvt tego om šleđgâ ruuvtah já aatoom láá eenâb já ucceeb puáđusin ulmuu vuáđuhaalust väldiđ čielgâs äšši lii tiäđust-uv tot et mon ennuv taah kavnâmušah kiävttojeh ulmui ävkkin já mon ennuv vahâgin sujâi tiet olmooš lii kavnâm merâkiäinu máddáákeeji pirrâ já kuárŋum alemuu čohe oolâ olmooš ličij tuuttâm jyehipiäiválii eellimtilán te maaŋgâ ääši ovdánem ličij pááccâm olášuuhánnáá teikâ kuittâg maŋanum ennuv ko oroi lemin čielgâs et anarâškielâ láppoo oovtâ suhâpuolvâ ääigi kavnui tyestilvuotâ ovdediđ aaššijd uđđâ vuovijguin servi já puátuseh láá vijđáht tiäđust koolgâi leđe tast-uv et algâttui sijđod nummeer lâi nk mast teeman lâi nuorah kaavpug saavâjođetteijee čáálá čalluustis ucco návt mađhâšemohtâvuođah puáráneh määđhih hálbuh já tiätu jođeškuát pyerebeht te lii tääppin ettâđ et maailm ucco kal ij čuákán moonâ mut olmooš äddee pyerebeht maailm tile ko finnee jotelávt vorâs tiäđuid já máttá meiddei rätkiđ tehálijd tiäđuid ävhittes tiäđuin meiddei áppádeh já maaŋgâs suitteh-uv mađhâšiđ olgoenâmijn še joteh veikâ kost pirrâ maailm uccom lii sämmilijn álgám pehtilub häämist talle ko sämmiliih peht finnejii ohtâvuođâid algâaalmugpaargon já jođeškuottii konfereensijn seminaarijn já eres čuákkimijn puoh eennâpáálu oosijn juuttum pirrâ lii eellum já kalender sijđod almostui ovdláhháá juovlâi mon teeman lâi kuobbâreh čáálá ovdâčalluustis návt iä lah kuullâm tovlái anarâšâi purrâmušpiävdán mii čielgee tom et kuobbârijn iä ovdil lah lamaš noomah láá annaam taid kusâi já poccui purrâmuššân lii lamaš uápis nommâ mut ij totkin lah čujottâm mongin tiätušlaajân tobdos kuobâršlaajâ moos láá lamaš eenâb-uv aalmugnoomah lii stálupurssâ nigrescens suomâkielân nurmimaamuna poccuukuobâr já kusâkuobâr sättih leđe taatij almosnomâttâsah tiätušlaajâi noomah teikâ jo puoh tagarij kuobbârij almosnomâttâsah maid poccuuh já kuusah láá puurrâm ääigi sämmiliih-uv láá jođeškuáttám kuobârmeecist nuuvt et ton-uv tááhust lii pyeri tiettiđ kuobbârij noomâid meiddei sämikielân mikrokuobbâreh tego kuoppuuh já hijváh láá ain nomâttáá ige toi noomâtmân lah vala lamaš tárbugin sijđod nummeer lâi mast saavâjođetteijee čáálá uaivičalluustis maailm návt lii almostum numerist láá vyelitääsi škovlâlij čalluuh já koveh kijttoseh já meiddei sii máttáátteijeid kiäh láá toohâm taam nummeer almostume máhđulâžžân uáivičalluu kolgâččij čäälliđ kiinii párnáid jiemge mun ulmust kal šaddeh pááppâr oolâ pyereest smiettum jurduuh já kielâopâlávt toháliih celkkuuh mut tast ij lah val tuárvi olmooš ij peesâ kuássin ollásávt párnái maailmân ij áppád párnái čolmijguin kejâdiđ pirrâsis veikâ tuáppee peenâ já iivnijd já keččâl rähtiđ kove siämmáánáál ko páárnâš te ij luhostuu tast ij kuássin šoodâ taggaar ko jis páárnâš tom ráhtáččij lii meiddei čälimist juurdâš jurduidis já väljee sanijdis vorâs vyevi mield nuuvt et rävis olmooš ij siämmáánáál huámášiččiigin čäälliđ sijđod nummeer válduteeman lâi seervi ive juhle mut saavâjođetteijee čaalij kuittâg maŋeláá tábáhtum tuáhtárnâgustilálâšvuođâst uáivičalluustis lii tiettuu kielâ návt máánu peeivi cegâttui oppeet ohtâ anarâškielâ merkkâstuálppu ko markkân tollui tuáhtárnágustilâšvuotâ tábáhtuvvii maŋgâ ääši vuossâmuu kerd vuossâmuš kerdi ko tuáhtár nágustilálâšvuotâ uárnejuvvoo návt tavveen já mudoigin náágus varriittuvvoo ollâopâttuv seinij ulgguupel kerd meiddei kevttui nággusist anarâskielâ mii puoh váljumus nágáttellee lâi anarâš lii anarâskielâ ovdánmist kuhes lävkki mast ij muáddlov ihheed tassaaš liččii optimistlumoskin visionistee ervidâm teikâ tuostâm jurdâččiđ kerdi lii meiddei tot ko servi kuástidij tuáhtárnáguskirje sijđod nummeer válduteeman lâi tuáhtárnugustilálâšvuotâ kieđâvušâi kuittâg vaaljâääši uaivičalluustis vaaljah návt láá nelji ive kuullâm majemuin sämitige vaaljâin já taan čoovčâ lii uđđâ valjâi äigi mij anarâšah áigup anneeđ huolâ ašijdân ovdánmist sämitiggeest te mij kolgâp roossâđ nuuvt et lep ain fáárust vaaikutmin ton paargon siskiipeln lii tai majemui toimâpojij ääigi porgâm meiddei anarâškielâ pyerrin já anarâškielâ lii sämitige pargo-oornigist kuittâg teoriast täsiárvusâžžân eres sämikielâiguin el lävdikudij toimâmist já enâmustáá vaarâ kielârääđi pargoost lii lamaš máhđulâš kevttiđ meiddei čuákkimkiellân jo maaŋgâid iivijd lii mieđettâm toimâruuđâid anarâš kielâpiervâlân almostittem várás kirjij já muusik kuástidmân já seervi tooimâ várás pyerihân tot lii ij mihheen lah nuuvt pyereest et ij liččii mune pyerediđ ääših moh láá taan räi finnâšum iä lah puáttâm jiešmeidlist láá vaattâm kuhesáigásii pargo já killeelvuođâ lii meendu tutâvâš te sättih naharehkân ruttiđ sijđod nummeer toimâttij já teeman lâi máttáátteijeevänivuotâ saavâjođetteijee čaalij siämmáá ääšist noomáin koonstâid kalga kevttiđ návt moonnâm ive kiđđânumerist mun čaallim anarâšâi strategiast kalga viggâđ toos et loppâpuáđus lii pyeri naavcâid kalga kevttiđ nuuvt pyereest ko máhđulâš ko naavcah iä lah tuárvi te taid kalga keččâliđ finniđ lase kost peri numerist čáálá máttáátteijei táárbust anarâškielâliih párnááh maneh piervâl maŋa škoovlân te sij kalgeh finniđ máttááttâs anarâškielân ko máttáátteijeeh láá uáli uccáá te škoovlâst lii vyerdimin njuolgâ eeti ko škovlâliih sirdojeh ain aaleeb luokkaid te ij innig pyevti orniđ máttááttâs ko ij lah kii máttát kalender sijđod almostui ovdláhháá juovlâi mon teeman lâi čalluuh já sárguseh čaalij uáivičalluustis säänih návt tot lii tiivrâs mii lii uccáá finniimist vaigâdub lii finniđ monnii täävvir tađe eenâb tot máksá lii čuuvtij tivrâsub ko veikkâ ryevdi säänih moh taan anarâš kalender teevstâin uáinojeh láá maaŋgâ-uv náál tivrâseh páárnâš lii čáállâm čalluu te tast lii siste čuuvtij eenâb ko mii vuosâ luhâmist oroččij lemin ko ohtâ anarâškielâ čaalâ lii šoddâm te ton tyehin lii ennuv pargo eenikielâhân ij lah lamaš aalgâ rääjist anarâškielâ lii kielâpiervâlist kuullâm sárnum mainâsijd ravvuid kiälduid rammuumijd lii kuullâm sämikielâ sierâddijnis já puđeldijnis avveest kale ij ohtâgin kuullum sääni moonâ tušás lii jotkum taat kollepittái čuággim jurduuh já säänih láá lasanâm tane muudon et páárnâš máttá jieš čäälliđ jurduidis uáinusân sijđod nummeer lâi párnái já nuorâi nummeer mon toimâttij sáárnu já räähti kuuvijd čáálá saavâjođetteijee návt ko čáláh jieijâd teevstâ te lah toohâm uđđâ ääši taggaar maid ij vissâ kihheen lah tađe ovdil toohâm määti čäälliđ kii máttá sárnuđ te máttá čäälliđ-uv peri tobdá pustavijd já fiettee et tain šaddeh säänih taarbâš ko pieijâđ pááppár oolâ maid juurdâš já áigu ettâđ tot lii määti sárnuđ vâi tun taan räi lahtaam čalluu luuhâm te tunhân lah penttâ čeppi tun kal máátáh váhá sárnuđ-uv tuostâ sárnuđ oovit ettâđ maiden talle tun koolgah kuldâliđ maid ulmuuh sárnuh puáhtá maaŋgânáál kuldâliđ nuuvt et ij saavâin pääsi mihheen mielân ulmui sárnum lii tego pieggâ šuvidičij kuldâliđ aktiivlávt já tárkká sijđod nummeer válduteeman lâi kuálmádeh lekkâmeh moh tábáhtuvvii čaalij uáivičalluustis servi návt servi lii tääl toimâm paijeel ihheed toimâvijđodâhân kuleh njuolgâdusâi mield nuuvt tego nommâ-uv iätá anarâškielân kyeskee ääših lep kale liijká uáinâm kielâ vijđásubbooht-uv kielâašij lasseen servi oovded meiddei kulttuur láá almostum kirjálâšvuotâ muusik já videoh lasseen mij lep ornim meiddei virkosmittemtooimâid koldemtábáhtusâid säämipurrâmâšehidijd puđeldemehidijd juuhlijd jna mii váldutooimâst kielâpiervâlist lii čielgâ ohtâvuotâ meiddei sosiaalsuárgán servi ij lah kuittâg váldâm uási anarâšâi pooliitlâš aššijd nuuvt tego iäláttâsâi já eennâmvuoigâdvuodâi kocemân iä lah taan räi toimâm sämitiggeest pooliitlâš juávkkun ovtâskâs jesâneh láá eenâb ucceeb toollâm anarâškielâ já kulttuur paijeen sämitige pargoost kalender sijđod almostui roovvâdmáánust mon teeman lâi sieidih pääihih já sieidih čáálá návt tegu eres-uv sämmiliih palvâlii luánduimelijd tâi nuuvtko škoovlâin máttááttui epi-imelijd puoh imelijn lâi mon pehtilumoseh uhredemsajeh lijjii puoh kulmâ já vala mast ij lah tađe täärhib tiätu pelikyeimi lii kote aasâi taavaabeln lii nommâsâš vääri mast tovlái mainâsij mield juuđij eennâmvuálááš kuovđâšm njuolgist kuovđâšm pehti immeelpelikyeimih puovttijn savâstâllâđ koskânis kavnui taan kuovđâšm keeči arkeologâlâš tutkâmušâi ohtâvuođâst alda aalaa já~ keeči kavnui roovvâdmáánust iššijn mii tot-uv lâi masa alaččist kuovđâšmeh lává suullân kuuđâ meetter kukkosiih ađai pelikyeimi še lii mii lii pähti alne mut kuálmád ij tiäđui mield lah pelikyeimi jis tot ij talle ližžii nommâsâš sieidi mii lii viestârkeččin čääsist sijđod nummeer válduteeman lâi tevdim lostâ tuu lostâ čáálá saavâjođetteijee návt lii almostum tääl kyehtlov ihheed tego taan numerist tyebbiláá lii luhâmist te vuossâmuš lävkki lâi ruttâvänivuođâ tiet uánihâš lâi mäŋgejum čapis-vielgis šiervis loostâš maŋa kuittâg asoi já finnij iivnijd-uv lii tiäđust-uv lamaš lostârähtimist ovttuu pargokyeimin láá ain almostum tuše kulmâ nummeer tain kuálmâd lii lamaš kalender ko ep lah finnim tađe várás sierâ ruuđâid taan ääigi lii sämitigge adelâm ruuđâid loostâ almostittem várás láá lamaš uccáá mut väni kulttuurruuđâin ij eenâb lah kustoo lamaš máhđulâš finniđ tai majemui ivij ääigi lii laseruttâpittááš puáttâm máttááttâsministeriöst seminaarist macâttâm mielân seminaar luoddiärust oho kuávdášlâš jurduu moh láá uđđâ já äštee ovdedemtoimâiguin suvlejum lâi suollust suáluikuávlust alda lemin nuuvt et talle algâkeesi toollum sämmilâšohhost syemmilâš tuođâlâšvuotâ lii maccâm táválii orroo čääsi tilán haldâttâs lopádâllâm ratifisistmist lii uácnjáhháá ruánáá čuovâ tunnel keejist kenski uáinusist miäruštâllâm lii vájálduumin já ärbivuáválâš ruossâlâsvuotâ eennâm omâsteijee syemmilij já sämiaalmug kooskâst oro jotkuumin tai aašij pirrâ tobdoo koskâttuvâi joba äšten nuuvt ko lii álgám hirmâdsâš ruukiráhtulâšvuođâ buumi fáárun láá puáttám maaŋgâaalmugliih ruukifinnoduvah kuáivuđ kole nikkel já joba uuraan ruuki já še kuávlu kole kuáivum lii čáittám et ruukitooimân lohtâseh huámášittee pirâsriiskah pieđgân pitážin tääl še eennâmomâstemtile lasaneijee tuurism kámpái priivaat ulmuid vyebdim sehe ruukitooimâ lasanem mield mii tábáhtuvá muštâl tast et sämmilij algâaalmugvuoigâdvuođâi olášutmist lii huáppu já et puoh ovdedeijee poolitlâš vuoimijd kolgâččij uážžuđ fáárun tuálvuđ sämmilij vuoigâdvuođâid algâaalmugin haldâttâs já ovdâskode vuoimijguin olášuttemnáál seminaar jotkâ lii skammâmáánust uásálistei iävtuttâsâst čokkij sämikielâlijd perruid uárnejui pärniperrui kielâleirâ čohčâmáánu majemuu oholoopâ lei piilootleirâ mii čokkij suullân ulmuu miätá sämikuávlu juurdâ lei ete puoh uásálisteeh puávtáččii kevttiđ jieijâs sämikielâ uásálistii anarâškielâ orjâlâškielâ já nuorttâlâškielâ sárnooh juávkku lei pajekielâ sárnooh pottii já anarâškielâlii perruu lijjii almottâttâm leeirân mut tuše kulmâ päärni já kulmâ rävisulmuu pessii fáárun halijdii ete leirâ ličij nuorttâlâškielâlâš kuávlust vâi nuorttâláid ličij älkkeb väldiđ uási leeirân suujâ tiet sij iä movtáskâm puáttiđ já nuorttâlâškielâ kullui tuše leeirâ stivrejeijei já njäälmist pyevti vises tiäđu adeliđ tast ete sáárnui-uv jieijâs eenikielâ vâi anarâškielâ mast sun lii lávgum maŋgâ mánuppaje ovdil leeirâ lei anarâškielâ kielâpiervâl puoh sämikielâlâš juávhuin iä lamaš siämmáá ennuv sárnooh te puoh kielah lijjii kuittâg fáárust sehe leeirâst já jo vuávámääigi leirâreeivah já ravvuuh lijjii čaallum kuulmâ sämikielân lekkâmist kullojii meiddei kulmâ kielâ leirâ idea šoodâi ko lâim uáinám ete ain ko lii miinii tooimâid pärniperruid te tot lii jo-uv tuše suomâkielân teikâ oovtâ sämikielân oro ete ij lah pyereest puáttám teikâ ij kuulâ juávkun jis toid tábáhtussáid mana puástu kieláin rähtiđ taggaar ohtâsâš tilálâšvuođâ moos puohah puávtáččii puáttiđ já mast puávtáččij moonnâđ kielâraajij rasta juurdâ šoodâi ko mun huámmášim ete muu anarâškielâ muttui suomâkiellân tállán ko mun šoddim pajekielâlâš juávkun já siämmást sii kielâ muttui suomâkiellân mielâst tot lei väivi tilálâšvuođâin mun sarnum sämikielâ jieččân párnáid já eres vanhimeh sarnuu pajekielâ sii párnáid iberdii pyereest smietâim ete mondiet mij ep keččâl sárnuđ mon peri sämikielâ kyeimi kuáimásân še ličij puoh pyeremus ovdâmerkkâ mii párnáid tast ete mii kielâid puáhtá iberdiđ veik taid ij määti jieš sárnuđ hoksám jo ovdil ete päärnih kale iberdeh muu anarâškielâ sárnoo kandâ iberdij muu pajekielâlijd skipárijd siämmáid aigijd muoi eelijm meiddei ko sáárnui kuhháá motomáin nuorttâlâš äijiháin já västidij anarâškielân suu nuorttâkielâlâš koččâmâššáid meiddei uáinám siämmáánáálá tábáhtuumin moonnâm keesi anarâškielâlâš sämikuávlust oovtkielâlâš olmooš lei härvinâš sämmiliih addiittillii kyeimi kuoimijnis mahtnii anarâšah láá iberdâm já maŋgii meiddei sárnum eres sämikielâid luándulii maaŋgâkielâlâšvuođâ macâttem lei ohtâ leeirâ stuorrâ vuáđu-ulme finnij ennuv torjuu vuávám piištij viehâ kuhes ääigi já vaađij maŋgâ čuákkim já ennuv pargo mist lei hirmâd iäljáris pargojuávkku lei váimu fáárust tyehin lei tot ete kii parga puovtij ovdediđ leeirâ aašijd jieijâs virgeääigi pyevti ubâ smiettâđgin mon ennuv sun lii pargoääigis kiävttám ruttâucâmâššáid já šleđgâpostáid lei vissâ meiddei eres ulmui mielâst tarbâšlâš ko mij finnijm nuuvt ennuv ruttâdeijeid já sist ruuđâ peerâ šoodâi mäksiđ oholoopâ leeirâst tuše muáddilov eurod uuccâm luhostui pyereest já mij puovtijm almottiđ leeirâst puorijn aaigijn finnejii tiäđu iänááš peht finnijm tállán ennuv almootmijd tievâi já värilistoost-uv lijjii perruuh vyerdimin saje lei meridum leirâsaijeen jo tooláá lei aktiivlávt fáárust leeirâ vuáváámijn aalgâ rääjeest toovâi vuávám älkkeebin onnii šiev huolâ leirâlijn lijjii čielgâsávt tutâvááh leirâsaijeen ohjelm kuulmâ kielân aalgij vástuppeeivi ehidist mij viijmâg peesâim te tobbeen lijjii jo ennuv ulmuuh kiäh lijjii puurâdmin eehidpitá lei toollâđ váhá uápásmemsierâid mutâ tijme lei jo ennuv já puohah lijjii hirmâd vaibâm kuhes oho maŋa ete kiergânijm tuše muštâliđ jieččân noomâid já uánihávt meid muštâlii leeirâ ohjelmist kuulmâ kielân ton maŋa kaavnâim ijjâsoojijd já nohádijm luholâžžân já vyerdee mieláin iđedist ohjelmist lei kielâpäälgis juávkku lei puáttám kuvviđ tom lijjii ennuv pargopitáh maid párnááh kolgii čođâttiđ ferttij ovdâmerkkân mušteđ ete maht pyeri peivi takkâ já pyerrin liävus iättoo kuulmâ sämikielân párnááh meiddei njuárustii já juoigii ääigi ko stuárráábeh párnááh lijjii kielâpálgást ucebeh sierâdii já lavluu ohjelmân kullii meid pargopáájáh muusik tyeji já luándusäänih Åse poođij já piejâi párnáid juoigâđ ovdâmerkkân puško párnááh ožžuu rähtiđ kietâpäädi poccuu ođđâmijn já šišneest lei sundáttâllâm luándupálgá mon piällást peesâi opâttâllâđ já kuullâđ luándusaanijd vuod kuulmâ sämikielân ohjelm lei ennuv kiergânii iänááš ulmuuh meid tánssáđ váhá katril spellii jyelgipáálu jyehi kooskâst já aainâs-uv mielâst tot lei puoh pyeremus ääigiääji ubâ leeirâst mielâst sävni tulâstâllâm riddoost já ulmuigijn palidem lijjii somámusah já lávurduv ehidân jurdáččum vanhimij savâstâllâmpuudah iä kale olášum ko vanhimeh lijjii nuuvt vaibâm peeivih lijjii tievâ ohjelmist leirâ lei mottoom uásist meiddei luámu vanhimáid oonijn huolâ pärnipiijgákyevtis tunnui iđedist šoodâi huáppu ko koolgâi pakkiđ já vyelgiđ kulluuškuođij viehâ maaŋgâ uccâ njäälmist ete ep-uv mij pyevti pääcciđ teehin vala muádi piäiván lei lamaš hitruus oholoppâ vuolgijm kiirkon kost toolâi puddâpalvâlus maŋa moonâim škoovlân purâdiđ raahtij mijjân vala evvisijd-uv fáárun paasij pyeri mielâ mist tuoivuu ete taat leirâ finniiččij joođhâ puohháid kiäh uásálistii leeirâ vuáváámân já leeirân meiddei siärván kii išedij mii olášuttiđ leeirâ servi já kielâpiervâleh loopâkeččin lii vuovâs kuovliistiđ seervi kuávdášpaargon kielâpiervâlij pajastolâmân halijdâm kijtteđ lieggâsávt seervi piervâlpargeid kiäh láá piäiválávt porgâm kielâ já párnái pyerrin halijdâm kijtteđ vanhimijd kiäh láá oskom párnáidis siärván tiipšon kijttoseh párnáid kiäh láá ain ivnim tipšoi pargopeeivijd kijttoseh meiddei stiivrâ jesânáid kiäi pargon lii šoddâm puohlágán piervâlašij čuávdim lii tánávt ain puátteevuotâ já kielâ uážžu lase nuorâ sárnoid ihe lii lamaš kielâpiervâlijn tipšo tááhust uáli táválâš mut pargeenubástuseh láá lamaš puáris pargen lává toimâm já sirdui suu sajan poođij uđđâ pargen láá meiddei lamaš pargeenubástuseh sirdui materiaalpaargon já suu sajan hovdân poođij vuolguu maŋa suu sajan väljejui maacâi pargosis ive luuhâmluámu maŋa sajasâžžân tooimâi kesiluámu räi lává taan ive toimâm já ive loopâst páácá iäláttâhân sajan hovdân sirdoo já sajan lii eidu väljejum uđđâ pargen eeniluámu sajasâžžân tuáimá pargotiimijn servi vuálgá luáttávâžžân puáttee ihán já fáálá ain peivitipšo monâttem uáinoo eidu tääl anarâš pargoelimist anarâškielâ sárnooh iä lah ennuv kielâsirden šaddeh anarâškielâ nubben kiellân teikâ viereskiellân oppâm ulmuuh iä lah táágu spiehâstâh pasta vala mottoom verd ovtâstittiđ eenikielâ sárnoid já viereskielâ sárnoid kalga-uv rähtiškyettiđ tagarijd visioid et ij-eenikielâliih pargeeh-uv ain eenâb piergiiskyetih kielâsirden finnim pargosaje ulguubeln šadda ain eenâb äigikyevdilin anarâškielâ talle taarbâš kulmâ kielâpiervâl ovttáin-uv piergiiččii anarâškielâ tarbâšičij vala eenâb piervâlijd ko kulmâ ohtâvuođâst tohhum tutkâmušâin čielgâi et ohtâ piervâl lâi pastam pajasšoddâdiđ tallai pargeenavcâigijn suullân kielâpiervâlpärnid ive ääigi meeri tieđij vááijuv kulmâ uđđâ kielâsárnoo ihán anarâšah iä mudoigin lah ennuv kielâsárnooh láá tääl vááijuv ko toos rekinist anarâškielâ nubben kiellân sárnoid etnisâš anarâšâi juávkkugin ij lah tađe stuárráb ko suullân olmožid vááijuv kuulmâ sárnoo lasanem ivveest lii kielâ siälumân meendu uccáá lasanem ličij čuuvtij kepidâm kielâsárnoi mere suullân ive siste já toohâm anarâškielâst vala eenâb háváduvvee kielâ torvoost leijee kielah maailmist láá lamaš suullân sárnoo kielah mut tiäđust-uv eres-uv ääših ko sárnoomeeri vaikutteh kielâ uhkevuálásâšvuođâ táásán tuše anarâšâi navcâigijn já puohâi sämmilij navcâigijngin anarâškielâ ij liččii torvoost leijee kielâ taarbâš kielâ siälumân vistig-uv ton visásmittem et kielâ sirdoo párnáid já nuoráid nuuvt maŋgâsân ko máhđulâš já nubben tom et kielâ kevttimohtâvuođah vijđáneh tiätá kielâ pajastoollâm já kiävrudem sehe etnisii juávhu siste ete etnisii juávhu ulguupeln nuuvt sämikuávlust ko ton ulguupeln-uv juávhuh pyehtih vaikuttiđ kielâ pajastolâmân já eromâšávt toos et anarâškielâ vááimus kielâpiervâleh tuáimih mij tarbâšep pargeid perruid párnáid toimâsaje ruttâdem já meiddei piervâlij byrokratia jurâtteijee ive kielâpiervâlruttâdmist lii ennuv lamaš saahâ čälidijn lopâlâš summe ij lah vala cielgâm mut máttááttâs- já kulttuurministeriö lii lopedâm visásmittiđ tom et taan ive sumeh siäiluh tiervuođâigijn halijdâm tuáivuttiđ pargeid pargomoovtâ já perruid ain šiev mielâ pyehtiđ párnáidis tiipšon moh toh láá já kiäi várás lii lamaš tieđâlijn ohtâvuođâin čielgâs jo kuhháá kielâpiervâlist adeluvvoo peivitipšo ucceeblovokielân nuuvt et ubâpiäiválii tipšoost peivitipšooh sárnuh párnáid tuše ucceeblovokielâ aaigij kielâpiervâl-sääni lii kuittâg-uv eleškuáttám aalmug njäämist jieijâs eellim vissâ tondiet ko kielâpiervâltoimâ lii pehtilis kielâiäláskittemvyehi saajeest ulmuuh oroh haalijdmin jieijâs kielâpiervâl kerhoh leeirah já puohlágáneh párnáitábáhtuseh láá kočodum kielâpiervâlin lii oonnum meiddei taggaar toimâ mast áinoo ubâpiäiválâš olmooš lii lamaš peivitipšoo jieš já párnááh láá elâččâm piervâlist kuás peri aalmugvariaatioh uáinojii vala muáddi ive toimâvyehi fillee ulmuid nabdeđ et kielâhân kale iälláá piervâlist mut tot et tágárij piervâlij iäláskittemvyevih iä lah meendugin áhtánâsâh ij tieđettuu kosten vyeimi lii tast et toimâ pištá párnáá kielâoppâm tááhust maaŋgâid iivijd já tast et párnááh viettih piervâlist tuárvi ääigi mii lii tuárvi lii kielâpiervâlij ruttâmieđeetmij ohtâvuođâst miäruštâllum ucemustáá tiijmen ohhoost sämmilâš orgaanijn já ruttâmieđetteijein lii kennigâsvuotâ kocceeđ kielâpiervâltooimâ pehtilvuođâ já kulttuurministeriö lii kiävttám adelem miäruštâllâm lii uuccâmsäännin mieldi jo sänikirjeest mast ton merhâšume lii miäruštâllum näävt peivipäikki mast uhkevuálásii kielâ keččâleh iäláskittiđ kielâlávgumáin pro gradust kielâpiervâl lii kielâlii ucceeblovo teikâ aalgâaalmug párnáid uáivildum peivitipšopäikki kost puoh toimâ tábáhtuvá aalgâ rääjist tuše aalmugkielân veik párnááh iä mátáččiigin tom kielâpiervâlân puáđidijnis vuáđuduvá párnáá stuorrâ kielâkapasiteetân já jotelis kielâoppâmnaahcân tego kielâlávgum-uv haldâttâs lii eskin palij toimâttâm čielgiittâsavžuttâs vuoigâdvuotäššialmai mast lii almottum siämmáš kielâpiervâlmiäruštâllâm avžuuttâsâst lii vala tiäduttum vuálásargum tot et kielâpiervâl lii eidu ucceeblovo teikâ aalgâaalmug párnáid uáivildum peivitipšopäikki reeivâst paijaan meiddei taggaar juurdâ et kielâpiervâleh iä liččiigin iärrásij ko sämmilij várás mield haldâttâs lii šoddâm čälidijnis jurdâččiđ tom mon čuuvtij tággáár uáinu áštá sämikielâi puátteevuođâ tot räijee potentiaallâš kielânaavcâid olgos kielâsárnoi koskâvuođâst ij iälláá nääli putteestmáin já kielâsárnoid korrâsávt sierriimáin om tađe mield maht já kost jieškote-uv lâš sämikielâ tááiđus oppâm piergee pyereest tuše talle ko tot kiävttoo aktiivlávt puohlágán ohtâvuođâin já ko kielâsárnoi meeri lii tuárvi styeres sämikielâ ij pyevti čuuvtij rammuđ kielâsárnoidis meerijn tievâsmittemškovliittâsâst muštâleijee kiirján teddilmist lii puátimin čuávvuvâš kielâpiervâlmiäruštâllâm kielâpiervâleh láá arâpärnivuođâ peivitipšosajeh kost párnááh pyehtih oppâđ kielâ alda šoddâm rääjist škovlâahan kevttih piervâlmeetood kielâ kulttuur já áárvui iäláskitmân vuáđuduvá tievâslii kielâlávgumân nuuvt et tuše algâaalmug kielâ lii kiävtust puárrásub kielâsárnooh tuárjuh kielâpiervâlpargeid kiäh láá eenikielâliih teikâ távjá meiddei aalgâaalmugkielâ nubben kiellân sárnooh kiävttojeh eres lasseen já eres-uv soojijn maailmist tagarij ij-etnisâš párnái pajasšoddâmsaijeen kiäh maŋeláá-uv väldih uási kielâlávgumohjelmáid lii taat kielâpiervâlij uuvsah kalgeh ain pissoođ áávus tagaráid-uv párnáid kiäi ruottâseh iä velttidhánnáá lah sämmiliih kote ana tergâdin tom et sämikiel kielâpiervâleh liččii tuše sämmilij várás lii ibbeerdhánnáávuođâstis koddemin kielâs strategia lii kale suátisääni mut misthân kale lii-uv mottoomlágán suáti kielâ siäilum peeleest anarâšâin lii taggaar tile et pargeeh láá uccáá ja pargoh ennuv tiet väni naavcâid kolgâččij kevttiđ nuuvt pyereest ko máhđulâš lii tot et loppâpuáđus meerhâš puoh lah pyeri et vuáittá oovtâ tuáru mut táppáá suáđi mielân toovláš tábáhtus kuumpi pivdemist ulmuuh pieijii vedduđ vaaibâhčiermiháá kuumpi sieptâsin já vahtiiškuottii pissoin et ko kumppi puátá purrâđ čiermiháá te páččoo ko kumppi te poođij já uávuttâlškuođij čiermiháá te mottoom ákku kaččâlij räddi kieđâst kuumpi vuást já kaarbâi kuumpi ulmuuh tuikkodškuottii tom jalloduv te ákku eeđâi et na ko tothân ličij purrâm tom čiermiháá ij smietâstâm et ko kumppi siäiludij jiegâs te tothân piäsá stäjidiđ luvij mield poccuid sii siijdâst ennuv ääših maid kolgâččij porgâđ já jyehi peeivi iteh lase pargoh šadda smiettâđ et maid kolgâččij ovdemustáá väldiđ pargo vuál šiev raavâ lii taggaar et tehálâš pargo mana huápulâš pargo ovddiibel lii nuuvt et ko olmooš lii maidnii porgâmin te itá-uv huápulâš pargo já toin kalga kiergâniđ tiätu ääigi siisâ ferttee kuorâdiđ tom et veikâ lii-uv huápulâš te lii-uv tot siämmást meiddei tehálâš anarâšâingin iä lah ko tijmed pirrâmpeeivist te ferttee pygálystiđ aašijd mielâst tehálumos lii tot et maht anarâškielâ iäláskičij já ovdáničij ton mield viekkiistâl aašijd te magareh ääših monâččii veikâba koške virgetevstâi jurgâlem ovddiibel nuorah sämikielâ toin jis mun jurgâlâm kieldâ čuákkimpevdikiirjijd teikâ miäcástemlaavâ lii tehálub čäälliđ oppâkirje vâi čokkáđ čuákkimist ovdán talle ko sárnooh lasaneh já toi kielâ lii pyeri servi lii-uv eidu ääši váimusist ko tuálá kielâpiervâl lii pyeremus kielâ iäláskittee ko mii jiejah lep uccáá te lii pyeri et meiddei läädipárnááh láá tuhhiittum piervâlân kalga máttááttiđ puohháid kiäh tom halideh seervist-uv láá jesânin läddliih já val säksiliih já jaapanliih-uv tääsi kalga finniđ pajas já toollâđ tom paijeen puohháid kalga máttááttiđ kielâ nuuvt pyereest ko máhđulâš ij koolgâ tipteđ kievhuđ ige painâšuđ aheluokan kalga orniđ já torvodiđ šiev máttááttâs já tuárvi ennuv falâlduvah kalgeh juksâđ meiddei taid nuorâid kiäh láá jo škoovlâst peessâm já usâđeteh pargoelimân kalga kielâ oppâm leđe älkkest finnimnáál kalga finniđ anarâškielâ ovdedempaargon fáárun tehálâš et ulmuuh láá nuuvt ennuv fáárust tooimâst ko máhđulâš äšši lii tiäđust-uv tot et ko taat tááláš iäljáruššei juávkku puáráásm te kalgeh kavnuđ sajan movtigis pargeeh addel nuoráid pargo já váástu te sij peessih aššijd siisâ já hárjáneh jurdâččiđ čieŋâlubbooht aktivistempargo kalga algâttiđ tääl ige eskin itten kalgeh lijkkuđ aassâđ tääbbin ij lah koččâmâš tuše tienâsijn ige áigápuáđust kalga leđe suotâs orroođ mij tarbâšep nuorâikulttuur palvâlusâid já ääigiájánâsâid-uv anarâškielân kalga vyebdiđ toid ulmuid kiäh pasteh vaikuttiđ riijkâ tääsist já kiäin láá čovduuh stuorrâ ruttâčuhhijd mij kolgâp čäittiđ olgomailmân et anarâškielâ lii jo ovdánâm já et jis toos addel ruuđâid te toh iä moonâ hukás oppâđ lobbiđ kulttuurlájádâsâid ja persovnijd siämmáánáál ko staatâ haldâttâs-uv anarâšah kolgâp koskânân toollâđ vijđes strategiasavâstâllâm tast et pieijâp ääigi já naavcâid rievtis sajan ámátteh tááláá ááigán kulá pargeh anarâšah masa jo puohâin tobdos ámáttijn tovláid luánduáigápuáđoid vuáđuduvvee oornigist tááláá teknisâš ohtsâškoodán lii pištám pajeláhháá ihheed lii uáli uánihis äigi ko váldá vuáhán ovdánem korrâ liävtu ij lah puoh aašijn pastam västidiđ ovdánem hástusáid kuittâg juátká ovdánmis láá-uv vyerdimist lase já lase uđđâ áámmátnomâttâsah áámmát aaibâs koskâääigi rääjist lii lamaš nuáidi áámmátsyergi ulmuuh láá iälustâm vala pelni taan ámáttân kulleid lii lamaš kote aasâi áámmát vuáđudui kyelipiivdon meccipiivdon ja nurâmân maid poorgâi tien ámáttist ij lamaš nommâ ollágin mut tááláá ääigist siämmáin aašijn áigápuáđus finnejeijee kočoduvvoo luándutálulâžžân ääigist meiddei reŋgâ já pijgá láin čuuvtij áárvustoonnum áámmátnoomah reŋgâ reŋguustâlâi ääigis puovtij sun ovdániđ joba táálu išedin tegu keevâi kote aasâi ääigi pyeremussáid ámáttáid kuulâi meiddei siijdâpuáris ađai sijdâlensman mon sääni lâi siijdâ laahâ majebij aigij puásui-iššeed ja räiđee ovdâstii ámáttij njunnooš tááláš äigi aldanškuođij byrokratiainis te tot puovtij mieldisdis jieškote-uvlágánijd vátámušâid ulmuid ferttij keksiđ olmâ ámáttijd kiäin ij lamaš mihheen eromâš eellimsuorgijd puohtii valjiđ jieijâs ámáttân pargee tâi siähálâspargee ulmust lâi mottoom páusui mast finnij áigápuátujoođhâ valjij sun jieijâs ámáttin puásuialmai ucceeb puásuiomâsteijee mut iänáážin kyelipivdoin piergejeijee puovtij valjiđ jieijâs ámáttân kuálásteijee miäcásteijee noomâ kevtteeh iä táiđám leđe kaleskin ihečyeđe loopâbeln iänááš puásuituálust áigápuáđus finnejeijee ulmuuh lasanii ucánjáhháá mut tot lii áámmátráhtus nubástusâst šoddâm äšši mast tärhibeht maŋeláá kale mottoom áámmátnommâ mii toolâi sistestis puoh ovdeláá mainâšum áámmátnoomâid eereeb nuáidi sijdâlensman já reeŋgâ já tot lâi tálulâš piivdij riävskáid já kuolijd juuđij pygálusâin toovâi sehe luommij sust lijjii šivetteh sehe saavzah já sun koolvij meiddei potákijd oleest sun šoodâi leđe mottoomlágánin eennâmtuállen mut tuše eennâmtuálust áigápuáđus finnejeijeeh iä lamaš anarâšâst koijâdii áámmát mottoom äššikirje ohtâvuođâst mos sun västidij monipuolinen ámátteh ámáttáid kullee mast anarâš lii porgâm lii merâkapteen vuolgij nuorâ almajin ovdláhháá jotkâsuáđi puállám messikandân maailm meeráid njuhčâmáánust ivij väldimerâtaampâin purjâstem maŋa sun ucâlui mast kárvánij merâkapteenin ive lii toimâm kapteenin eres lasseen toonni oljotaampâst mii jođettij oljo maailm hamânáid lâi fastâ orottâh kullee suolluin mut meiddei kost sun juuđij viettimin luámuidis jaamij já lii vissâ-uv hävdidum siämmáá epitáválâš áámmát lii kanavahovdâ šaddaaš já sehe škovlâidis jottáám ucâlui uápuidis maŋa olgoenâmáid sun lii porgâm eres lasseen kibbuccist käävci mánuppaijeed mätkimohe maŋa maacâi uáivikaavpugkuávlun kost sun joođhij opâidis maŋa sun lii lamaš toimâtteijen maŋgâ ive lasseen sun lii uástám ohjelmijd olgoenâmijn sun väljejui kanavahovdân eres epitáváliih ámátteh main sij láá porgâm láá eres lasseen urmáágár katekeetta lukkár kirkkoveerdi kävppijâs tähtityejipargee pennuustivrejeijee škovlâtooimâtärhisteijee rehtor vuáđuškoovlâ lehtor vyeššee kievkkânišedeijee uáivitoimâtteijee radiotoimâtteijee puáluhovdâ totkee aldatipšoo párnáitipšoo peivikiäččuišedeijee juávkkupeerâpeivikiäjujođetteijee vuávájeijee kulttuurčällee kieldâhovdâ táálualmai messikandâ návdoo taksi-irâtteijee kondiittor meccipargee pocceealmai autovyeijee puhelinstellejeijee kollekuáivoo kävppi-išedeijee räjivahtâ tullivahtâ poolis já postâalmai áámmátráhtusist tábáhtui stuorrâ nubástus lovoi suulâin ko moottorkiälkká poođij kiälháh lijjii tuše motomeh mut pajeulmui já tálulij-uv mielâkiddiivâšvuotâ moottorkiälhá kuáttá lasanij já jo pelimuddoost moottorkiälkká lâi masa jo jyehi táálust moottorkiälhá puáttim vaikuttij čuuvtij jo uástuhadde lâi viehâ styeres mut vala-uv stuárráb kolo tovâttij tom kevttim bensin haddeest já aainâs-uv väriosij hahâmist moottorkiälkká lâi puáttám mietimái tovâttij tot ääigimield ucebij puásuiomâsteijei kuáránem anarâšâin lijjii poccuuh enâmus muddoost vaarâ viđâlovveest čuátán mut tagaráin puásuilovvoin ij puáhtám toollâđ mottorkiälhá ko puurrâđ-uv koolgâi olmooš ij pastam uásálistiđ puásuipargoid ko sun ij liččii pissoom čuoigân juávhu mieldi čuávdus áášán lâi puásuilovo lasettem aainâs-uv peelijn teikkâ ollásávt luoppâm puásuihommáin uási anarâšâin kärŋiluvvii taan maajeeb čuávdusân šoddii ucâluđ uđđâ ámáttáid muorjim já kyelipivdo siäiluttii ain-uv saajees áigápuátuoornigist mut aainâs nuorah ferttejii kejâstâlškyettiđ olgoláá sist ucâluvvii oppeet oopâ pálgá oolâ já šoddii sierâlâgân áámmátškovláid opâttuvváid já máttáátteijeeškovláid värrejii huksiđ ránnjáriijkâ pyereestvaijeemohtsâškode vuáđudii jieijâs finnoduvâid molsâšuddee miännástussáin nuorâin paccii päikkikuávlusis koskâpuddâsij pargoi viehân já maŋgâseh koččii ovdánem kiälhást nubástus lâi uáli styeres nomâlâssân tondet ko tot tábáhtui nuuvt uánihis äägi siste riävdá já anarâšah-uv ton mieldi keežild anarâšâid kuáhtáá tááláá ääigist eres lasseen uáppen hárjuttellen finnodâhirâtteijen huksejeijen čällen artesaanin kuálástusmiäštárin kulttuurpargen bussivyeijen kyelivahtân šleđgâstellejeijen autostellejeijen kirječällen tivtâstellen hooteelpargen máttáátteijen mätkiuápisin musijkkárin pardur-čohhon pargohovdân čorgejeijen puásuituáluirâtteijen mađhâšemirâtteijen peerâpeivitipšon kielâjurgâleijen pocceealmajin já puálualmajin feeriimeh oppâđ sämikielâ halijdâm vuoččin čäälliđ váhá muu jieiččân pirrâ ko ervidâm ete enâmus lohhein iä vala tieđe kii mun lam nommâ lii lam saksalâš já aasâm čuojâttâm klarinet kaavpug teatter orkesterist já nuuvt lam toohâm forgâ ihheed ihe ovdil ko algim porgâđ muoi skippáárijnân toováim kuhes polgupyerámääđhi čoođâ já nuuvt mun eellim še vuosmuu keerdi lámáš tiättâm já sämmilij pirrâ nuuvt ennuu talle ege tiättâm ete sist lii jieijâs kielâ sämikielâ kielah iä lámáš vala nuuvt mielâkiddiiveh munjin mattim talle tuše váhá eŋgâlâskielâ jiem máttâm táru- ege sämikielâ maccâm maŋa meridim tállân eelliđ mottoom kielâkuursâst halijdim tuođâi oppâđ tárukielâ jiem vala tiättâm maiden ij lámáš tárukielâ kurssâ talle ruotâkielâ lijjii faallâm aalmugollâškoovlâst algim máttááttâllâđ vuoččin váhá ruotâkielâ já ton maŋa vala tárukielâ tiilájim tárukielâg aavis ko halijdim luuhâđ uđđâsijd já aavisist kavnim almottâs kote lâi čaallum vieres kielân mast lijjii puustaveh moh muštottii eenâb slaavâlii kielâ ko tast lijjii ovdâmerkkân tágáreh puustaveh jna tom nuuvt mielâkiddiivâžžân já halijdim tiettiđ kost taat almottâs poođij kielâst jiem iberdâm maiden mutâ tast lâi čaallum čujottâs já päikki lâi puohtim ervidiđ ete tot kielâ lâi sämikielâ já almottâs poođij nuuvt lomolum taan kielâst ete must lâi tuáivu oppâđ tom já nuuvt čaallim uánihis kirje tohon já koijâdim láá-uv sist oppâkirjeh sämikielâ oppâm várás vyerdiđ uáli kuhes ääigi ovdil ko ožžum vástádâs sist mutâ ožžum puoh tiäđuid maid tarbâšim tállân oppâkirje já meiddei kasetijd já algim oppâđ orjâlâškielâ já kasseet láá rahtum nuuvt pyereest muu mielâst ete lâi čuuvtij hävski porgâđ toiguim tarbâšim liijká kyehti ive ovdil ko lijjim porgâm čoođâ puoh nelji oppâkirje lâi já lijjim talle hirmâd sahhii keččâliđ jieijân sämikielâmáátuid mutâ tot lâi váhá väädis tääbbin ko tääbbin ij lámáš kihheen kiäin puohtim sárnuđ sämikielâ siämmáá ive vuolgim muádi piäiván já eellim tobbeen mottoom ustev kulen sun kuulâi ete lijjim oppâm váhá sämikielâ sun mainâstij munjin ete lii párnáipäikki lâi mielâkiddiivâš kuullâđ já tiäđust eellim tobbeen já sárnum vuosmuu säämi saanijd nissoonijguim tobbeen aaibâs pyereest já lijjim čuuvtij ilolâš tondiet jođetteijee lâi talle já sun mainâstij munjin vala ete lii stuorrâ säämi servi já jyehi lávurduv puáhtá eelliđ tobbeen já käähvi juuhâđ mainâstiđ koskânis jna tuše muáddi peeivi mutâ lávurdâh lâi mield já must lâi tile čaŋâdiđ konttorist kaavpuguási kost lávurduvâi sämmiliih läävejeh oinâliđ já teivâdiđ káhvástâlmijn já lonottiđ saavâid kale lâi čuuvtij hitruu uápásmiđ sämmilijguim tobbeen já sárnuđ sámás siiguim ko lijjim máttááttâllâm sämikielâ pajekielâ suulân kyehti ive já porgâm čoođâ puoh nelji kirje te kale lâi tuođâi hävski munjin ete peessim viijmâg iskâđ jieijân sämikielâ máátuid kuursâst sárnoo sämikielâ ađâi murre já enâmus sämmiliih kiäiguim uápásmim lijjii já kuávlust já sarnuu-uv pajekielâ nuorttâ murre kale ferttejim váhá hárjániđ já vuáháduđ toos ete pajekielâ nuorttâ murreest iä kulluu puoh puustaveh ovdâmerkkân love iättoo aaibâs čielgâsávt logi mutâ nuorttiibeln läävejeh ettâđ lo-i jna must iä lámáš vädisvuođah iberdiđ sii sämikielâ šoodâi hirmâd mielâkiddiivâžžân kuldâliđ sii kielâ já iskâđ selvâttiđ kost ulmuuh lijjii meddâl ulmuu lijjii já sij sarnuu siämmáánáál ko olssis kale lâi eromâš äšši ete mottoom saksalâš poođij sii kuuvl já sáárnui sämikielâ mungin lámáš ervidâm ete vuosmuid sämikielâ saanijd sárnuččim rekkân vuosmuš iskâm sárnuđ sämikielâ vyesimáánu moonâi aaibâs pyereest já ko oppeet lijjim maassâd já pääihist te jotkim movttáin máttááttâllâđ sämikielâ iššeen kuldâlim távjá kasetijd moid lijjim váldâm pajas sämikielâ vuolgâttâsâid já toos lasseen tiilájim vala mii talle lâi áinoo pajekielâg lostâ ive keessiv vuolgim tuođâi kyevti ookon nubbe kerdi ko eellim já nubbe kerdi tääl kuttâ ive maŋa lijjii must váhá pyerebeh kielâmáátuh ko vuosmuu keerdi ilolâžžân vazzim markkânist já puohtim sárnudiđ ulmuiguim sämikielân ovdil ko ferttejim vyelgiđ oppeet maassâd pääihist tääbbin must lijjii ennuu sämikielâ kirjeh já kaseteh já ain ko ostim luuhim taid kirjijd já čaallim ennuu kiirjijd ulmuid kiäiguim lijjim uápásmâm mun oppim-uv čäälliđ sämikielân aaibâs pyereest lasseen mun lam taggaar olmooš kote ferttee vuoččin tubdâđ já tiettiđ oornig mon mield kielâ lii rahtum ferttiim uáiniđ maht kielâ čálloo kale lii lámáš ain já nuuvt lam máttááttâllâm meiddei táru- já suomâkielâ puátih vala váhá ruošâ- eŋgâlâs- já portugalkielâ mut ain lam lijkkum sämikielân enâmus rääjist rei lijjim vuálgâm nuuvt távjá ko ostim já lam iällâm forgâ jyehi saajeest kale ete lii hirmâd stuorrâ kuávlu já sämmiliih jieijah iä sárnum tuše pajekielâ mut vâik mon ennuu eresláván sämikielâid já eellim távjá kuávluin sehe já peln já nuuvt oppim maadâsämikielâ-uv uáli pyereest lijjim kuullâm táám kielâ vuosmuu keerdi te rähistuvvim tállân ton kielân skáppojim oppâkiirjijd já algim máttááttâllâđ kielâ mii muu mielâst lâi vaigâdub oppâđ ko pajekielâ vâik maadâsämikielâst ij lah täsimolsom mutâ ennuu vookaalmolsom nuuvt tego anarâškielâst jiem lámáš iällâm vala jiem vala tiättâm anarâš- já nuorttâkielâ pirrâ nuuvt ennuu talle must lâi jo kasseet moos lijjim váldâm pajas ennuu sierâláván kielâid já nuuvt vittâ eresláván sämikielâ-uv ko eellim oppeet maadâsämmilij kulen te pieijim kasseet mašinân já ulmuuh kolgii ervidiđ maggaar kielâ lijjii kuldâlmin lâi vala hävskis muštokove kullui anarâškielâ te pegâlmâs maadâsäminissoon tállân eeđâi daate amma riektes saemien giele amal táát lii rievtis sämikielâ ko suu mielâst anarâškielâ lâi siämmáá njyejilis kielâ ko suu jieijâs eenikielâ tekstâ mon lijjim váldâm pajas lâi já lohhee lâi čallii muáddi maadâsämi nuorâ pajeuáppee-tutkos jotkâškoovlâst jieš uásálistim meiddei já siämmáá ehidispeeivi must ij lam tuše saksalâš pajeuáppeetuđhos mut meiddei maadâsämikielâ pajeuáppeetuđhos sehe kirjálâš já njálmálâš kale aaibâs eromâš feerim čokkáđ oppeet škovlâloonjâst nubijguim vittâ tijme já čäälliđ maadâsämikielâ pajeuáppeetutkos hävski kale lâi nuuvt korrâsávt peerust sämikielâst tego mun kolgâččij eelliđ já tobbeen eellim vuosmuu keerdi keessiv ko vuolgim tohon keččâlim uážudiđ kieldâsämikielâ oppâkiirjijd mut jiem luhostum talle ožžum kuittâg kieldâsäämi-pajekielâ sänikirje mast láá mield muáddi ovdâmeerhâ keččâlim oppâđ váhá táán sämikielâ vâik jiem val tiättâm maht kalgâ celkkiđ saanijd rievtisnáál jiem tarbâšâm innig vyerdiđ nuuvt kuhe ko forgâ uápásmim ennuu sämmilijguim sehe já kiäh mattii kieldâsämikielâ pyereest já skeŋkkijn munjin mučis oppâkiirjijd já nuuvt must lijjii pyereeb máhđulâšvuođah máttááttâllâđ kieldâsämikielâ-uv eellim meiddei já nuuvt et oppim kieldâsämikielâ uáli pyereest lâi eromâš ihe munjin ko jiem lámáš iällâm vuosmuu keerdi tuše mut meiddei já jiem tuostâm vala vyelgiđ ko jiem máttâm vala suomâkielâ talle tiettim jo talle et ij kale piergii nuuvt pyereest jos máttá tuše sämikielâ aainâs-uv kuávdáá ulguubeln ferttee kale mättiđ váhá jieškote-uv väldikoddekielâid-uv jiem máttâm nuuvt ennuu suomâkielâ ko keessiv eellim vuosmuu keerdi já tobbeen jiem tarbâšâm vala suomâkielâ ko piergejim sämikieláin aaibâs pyereest jiem uápásmâm vala talle mut tiettim kale et sist še lii jieijâs sämikielâ valdim postâavdo já vuolgim poottim meiddei vuosmuu keerdi já tobbeen must lijjii tuođâi nuuvt korrâ kielâliih vädisvuođah et must iä lah lámáš kuássin ovdil aainâs-uv áálgust tobbeen sárnuh nuorttâlâškielâ mon mun jiem máttâm já mast iberdim tuše muáddi sääni talle jos iä sárnum jieijâs sämikielâ te sarnuu suomâkielâ mon še jiem máttâm nuuvt pyereest pajekielâ lâi sijjân vaigâd iberdiđ sii sárnuu vuoi mo de gis ij maiden mun jurdâččim piergiiččim kuittâg tobbeen-uv tiettim oovtâ almaa já halijdim uápásmiđ suin ko lijjim luuhâm ennuu suu pirrâ še teivâđ suu já nuuvt must lâi tile sárnudiđ suin tobbeen baarist jiem vala máttám talle mut váhá kieldâsämikielâ já táám kielâ iberdij pyereest ko sust lijjii já láá tääl-uv ennuu hyelhih läävee sárnuđ eromâš čielgâ sämikielâ já ton lasseen sun sárnu aaibâs hitásávt iberdim suu nuorttâlâškielâ ain pyerebeht vâik tiäđust jiem iberdâm eidu jyehi áinoo sääni eellim uáli távjá já uápásmim vala eenâb sämmilijguim tobbeen nissoonân ožžum pyere ohtâvuođâ já leen šiev usteveh vala tääl-uv tego lijjim oppâm paje- maadâ- já váhá kieldâsämikielâ te oppim siämmáánáál nuorttâlâškielâ kuldâliđ sarnum kielâ mon oppeet lijjim váldâm pajas kasettáid luuhâđ teevstâid já eromâsávt čäälliđ já oppeet čäälliđ kielâ ko eidu nuorttâlâškielâ ij kale lah nuuvt hiälppu čäälliđ lam sárnum jo nube saajeest et ferttiim ain mättiđ čäälliđ kielâ ovdil ko máátám sárnuđ tom lii olmooš kii áásá tiätá et tobbeen iä sáárnu tuše kyehti eresláván sämikielâ paje- já nuorttâlâškielâ mut kulmâ já tot kuálmâd sämikielâ lii anarâškielâ lam perustâm meiddei anarâškielâst jo uáli kuhes ääigi keerdi ko orom laaviim kuldâliđ já nuuvt lam ain kuldâlâm anarâškielâg vuolgâttâsâid-uv lasseen lam luuhâm muáddi kirje já kuldâlâm anarâškielâg muusik lâi moonnâm melgâd kuhes äigi ovdil ko meridim máttááttâllâđ anarâškielâ-uv toos lâi ete nuuvt kuhe ko rei lijjim sárnum anarâšâiguin aaibâs harvii já ton lasseen sij mattii pyereest pajekielâ-uv anarâškielâg teevstâid mun huámášim ete kielâ lii melgâd vaigâd čäälliđ mestâ siämmáá väädis ko nuorttâlâškielâ še láá ennuu vookaalmolsomeh já ennuu sierâláván täsimolsomeh siämmáánáál ko nuorttâlâškielâst vâik ij lah nuuvt hiälppu oppâđ čäälliđ já sárnuđ anarâškielâ halijdim kuittâg oppâđ kielâ ko anarâškielâ lii eromâš linnâ já mučis sämikielâ kote meiddei kolgâččij eelliđ nuuvt kuhe ko lii máhđulâš jiem poolâ ete anarâškielâ puávtáččij lappuđ ko tiäđám ete puoh anarâšâh láá nuuvt čepis ulmuuh já tietih mon áinoošlajâsâš kulttuur já kielâ sist lii já ete sij ain viggeh varjâliđ tom nuuvt pyereest ko vajeh lii muu mielâst eromâš moovtigis äšši jieš lam čuuvtij ilolâš tast ete mun še lam šoddâm seervi jesânin já tiäđust halijdiččim mättiđ anarâškielâ-uv já vala pyerebeht ko tääl lam čuuvtij moovtâ máttááttâllâđ táám mučis kielâ já halijdiččim meiddei váhá išediđ ete anarâškielâ iälá vala kuhes kuhes ääigi puoh anarâššáid ennuu luho leevvânškuát máttááttuvvoo anarâškielâ škoovlâst aalmuglâšopâttuvvâst kansalaisopisto lii forgâpalij älgimin anarâškielâ kurssâ haahân lii tääl proojeekt tuálvuđ anarâškielâ já sämikiellân lappum kiemâsämikielâ sajan taah tooimah vijđedškyeteh anarâškielâ sárnumkuávlu já tuálvuh kielâ olgoláá nanodeh kielâ rooli anarâškielâ tááláá sárnumkuávlu ulmuin talle vuárdoo servi lii čuákkimstis kieđâvuššâm já haavâ pasta tuárjuđ tom tiäđu jyehimáin om kielâpiervâltooimâst tááhust servi uáiná et tot lii ulguupiälásâš já kuávluin nuuvt et ton rooli ij tondiet pyevti leđe meendu aktiivlâš jis ulmuin lii tuođâlâš haalu oppâđ anarâškielâ já jis sist láá čielgâ tuoivuuh moin naalijn servi puávtáččij leđe iššeen te tiäđust-uv servi mielâstis kulá ohtsâšpargotuoivuin tuoivâ lii ain tot et kielâ kevttuuškuát eenâb já et ton sárnumkuávlu vijđán vijđásub sárnumkuávlust lii maaŋgâlágán ävkki mut tehelumos lii tot et talle kielâ ij lah nuuvt herkki ulguupeln puáttee nubástussáid já kielâ eellimvyeimi lassaan kieskâd adelim sahhiittâllâm radion mottoom pajekielâlâš keevtij nommâmeerhâ peenuv já čaalij uđđâs kommenttin et kolgâččim pissoođ päikkikuávlustân jiemge vyelgiđ johodiđ eres kuávluid jieččân kieláin peenuv kii sun jo lâš-uv lamaš lâi kale vuoigâdist mun-uv lam ulguupiälásâš totkee jieččân rooli eenâb-uv tuárjon kii pasta máttááttiđ kielâ tagaráid kiäh tom halijdeh oppâđ tuálvum nube kuávlun vuod lii nubbe äšši mii kalga leđe páihálâš ulmui váimuäšši ulguupiälásiih väldih meendu noonâ rooli sáttá keevvâđ nuuvt-uv et uđđâ kielâ finnee-uv vuástálistem ige tot vuáháduugin uđđâ pirrâsân muu paargon kulá liävus te uáppee mon kuávlu olmooš peri anarâškielâ máttááttem já ton ovdedem almolávt anam tái ulmui pargosyergi čuuvtij áárvust já tuáivum et anarâškielâ sii pargo peht piergiiččij pyereest já vuáháduuččij ain uđđâ kielâsárnoi kiellân máttááttâs máttááttâs šadda maaŋgâpiälásubbon occeemeeri stuárráb ko kuássin ovdil rävisulmui máttááttâs uárnejuvvoo kuulmâ saajeest máttááttâskuávdáš uárnee kielâpirrâs ävkkinkevttee intensiivškovliittâs ollâopâttuv aalgât ärbivuáválii ollâopâttâhmáttááttâs lasseen eromâšávt pargoulmuid heivejeijee hitásubbooht ovdáneijee viermiuápuid ollâopâttuv ávus ollâopâttâh oovtâst kesiollâopâttuvváin já máttááttâskuávdáin orniv puohháid áávus uánihub kielâkuursâid anarâškielâ máttááttâs keežild ollâopâttuv aalgât anarâškielâ algâkuursâ já anarâškielâ vuáđu-uápui viermimáttááttâs anarâškielâ vuáđu-uápuid puáhtá čođâldittiđ kyevti ive ääigi káidusmáttááttâssân ääigi máttááttuvvoo anarâškielâ algâkurssâ já kiiđâ ääigi anarâškielâ vuáđukurssâ oppâčyegisid já meiddei anarâškielâ njálmálâš kevttim oppâčuággá uárnejuvvoo viermist ehidist já uási máttááttâsâst pasta čođâldittiđ jiečânâs pargon viermimáttááttâssân maŋa uápuid puáhtá juátkiđ ain maistertutkos räi ollâopâttuv ornim máttááttâssân puáhtá uuccâđ sierânâs oppâmvuoigâdvuođâ ollâopâttuvâi uáppeeh kiäin lii tutkos čođâldittemvuoigâdvuotâ pyehtih kevttiđ ollâopâttuvâi koskâsâš sopâmušâid kávnojeh tääbbin http://www.oulu.fi/hutk/erillinenopintooikeus nohá tijme ollâopâttuv ávus ollâopâttâh pelestis uárnee luuhâmive ääigi hitásubbooht ovdáneijee algâkuursâ oč mon keevâtlâš uárnejeijen tuáimá kesiollâopâttâh ollâopâttuv kurssâ ornášuvá čoovčâ já kiiđâ ääigi viermist eehidmáttááttâssân nohá já lasetiätu kuursâst kávnojeh čuávvuvâš liiŋkâ vyelni máttááttâskuávdáš uárnee meiddei luuhâmive ääigi ive pištee intensiivlâš anarâškielâ kielâškovliittâs aldamáttááttâssân tove škovliittâsâst algâtteh uápped kiäh láá eskin palij väljejum occee juávhust máttááttâskuávdáš uárnee meiddei intensiivlâš algâ- já jotkâkuursâid moh tuállojeh viermimáttááttâssân paijeel occest olmožid uásálistii kiiđâ kuursân já vala peesih fáárun taan čoovčâ máttááttâskuávdáá škovliittâsâin kávná taan liiŋkist http://www.sogsakk.fi puoh anarâškielâ uđđâ já puáris uáppeid ennuv oppâmmoovtâ orig seervi historjá anarâškielâ tile lâi nuuvt heeitug et lijjii tuše kulmâ vuálá škovlâahasii anarâškielâlii párnáá já maidnii kolgâččij toohâđ já uáli jotelávt já savâstâlškuođijn tooimâin moh puávtáččii pyerediđ tile mielân et puávtáččij vuáđudiđ veikkâba mottoomlágán seervi mii ovdedičij anarâškielâ tiäđust et seervi vuáđđudmân tarbâšuvvojeh kulmâ ulmuu kuálmádin vuáđudeijeejesânin riemâi ääših lijjii čielgâseh lâi toimâm vuáru servi ry vuáđudui já seervi vuossâmuu stiivrân väljejuvvojii saavâjođetteijen värisaavâjođetteijen seervi čällen já ruttâtuállen já seervi eres jesânin já tááláš väljejuvvojii js js js tááláš já miärádâs vuáđđudmist lâi toohum vuáđudemčuákkimist vuolgâttij servi almottâs serviregisterân uđđâ seervi vuáđđudmist poođij virgálâš almottâs seervi tuhhitmist serviregisterân já seervi nommâ puávtáččij leđe servi ry registerpápárist servi ry vuáđudeijei iävtuttâs mield kielâ puávtáččij leđe anarâškielâ mut registeristimkielâ lii suomâkielâ seervi vuossâmuuh nommâčälleeh lijjii já vuáđudemčuákkim meridij anarâškielâlii loostâ olgosaddelmist mon tyejinommâ lâi vuossâmuš nummeer almostuuččij ive mast ličij nommâkišto loostâ noomâst uáivitoimâtteijen väljejui vuossâmuš čuákkim meridij meiddei anarâškielâ kuursâ vuáđđudmist já čälimist mast tot váátá olespiäiválii anarâškielâlii radiotoimâtteijee virge seervi stivrâ čokkânij ohtii já toovâi miärádâsâid ruttâucâmuš tohâmist laavlâ- já tekstâkasseet rähtimist sehe tuhhitmist seervi fastâjesânin loopâst lijjii jesâneh puohnâssân seervi stivrâ čokkânij kuohtii já toovâi miärádâsâid anarâškielâ kuursâ koloid uásálistmist sehe čäällimmaašin uástimist seervi čällei koolgâi almostuđ jo ive mut tot almostui ive maŋeláá já tast olgosadelum nommâkišto vuoitij nommâiävtuttâssáin peeivi tollui historjá vuossâmuš anarâškielâ kurssâ mon ornij kesiollâopâttâh uásiväldeeh lijjii neljinubáloves já máttáátteijen toimáin já lâi mieđettâm kuursâ várás märkkid já servi mieđettij koloi várás märkkid almostui siämmáá ive já tot lâi kopiomašináin rahtum mááŋgus lijjii ihečuákkim pevdikirje seervi stiivrâ čuákkimij pevdikirjeh seervi njuolgâdusah ađai algâttemsopâmuš muáddi säniruossâháá já uuđâs ovdeláá mainâšum anarâškielâ kuursâst lijjii ive aalgâst já ive loopâst vuossâmuu anarâškielâ kuursâ uásiväldeeh ij lah tiäđust seervi stivrâ čokkânij kulmii toovâi miärádâs ortografiačuákkim tolâmist já kulttuurmääđhi orniimist pištee mätki olášui keessiv já uásálisteeh lijjii ortografiačuákkim olášui já tot tollui ive servi juovij vuossâmuu keerdi stipendijd kuávlu škovlâlijd já stipendij jyehim lii jotkâšum ihásávt onnáá peeivi räi teddilum almostui siämmáá ive lahtosin lijjii ive aalgâst já ive loopâst seervi stivrâ čokkânij neljii já toovâi miärádâsâid tiätumaašin skappuumist siärván sämiseervi povdiimist saalmâi paddiimist já čäällimseminaar orniimist mii ij olášum uunjargâliih já stuorrâvuonâliih ellii kolliistâlmin anarâšâid sehe já saalmah päddejuvvojii siämmáá ive juovlâmáánust páádán lávloin já servi finnij tommittáá ruuđâ et almostui kulmii lijjii ive aalgâst já ive loopâst seervi toimâ lâi sijvuu ko stivrâ čokkânij tuše ohtii almostui kulmii já čohčâmáánu nummeer lâi ton tááhust eromâš ubâ mittokaavast et lokkekovveen lâi ivnekove laavlâčuánnjást mii lâi vuossâmuš kuássin moonnân loostâst almostum ivnekove laavlâčuánnjást lâi váldám luándukovvejeijee jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst ive seervi toimâ stiivrâ čuákkimij tááhust lâi sijvuu ko tot čokkânij tuše ohtii toovâi miärádâsâid škovlâlij kolliimist kiäh ellii-uv anarâšpárnáid kuáhtáámin algâkeesist toovâi miärádâs meid čäällimseminaar orniimist mii ornâšui keessiv já uásiväldeeh lijjii kuuđâs servi povdij seervi saavâjođetteijee já čällee akateemikko čokkim já toimâttem kirje kielennäytteitä čájttuzeh almostittemtilálâšvuotân mon ohtâvuođâst servi skeŋkkij siärván ovdeláá mainâšum kirje lasseen še sänikirje almostui kulmii kuulmâ nummeer várás märkkid lâi puáttám jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst tot lâi moonnâm jo paijeel čyeđe ađai jesâneh lijjii tääl čällee já saavâjođ etteijee toimâtte m kirje almostittemtilálâšvuođâst seervi stivrâ čokkânij kuohtii já toovâi miärádâsâid om väzzimân uásálistmist moos uásálistij ađai vaazij stuorrâ juávhu mied keessiv toovâi miärádâs meiddei anarâšpárnái toimâleeirâ orniimist olášui já tot toohui troolikárbáin peeivi mätki ovdánij kost ijâstâllâm tábáhtui kámppáást peeivi leirâjuávkku eelij peeivimaacâi já kuálmád peeivi mätki pyevtittij kärbishamânân já pehti lijjii vittâ sehe sii stivrejeijeeh čäällimseminaarist stivrâ toovâi miärádâs já seminaar ornâšui kuuđáin uásiväldein čäällimseminaar čalluin almostui jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst vuolgâ hamânist seervi stivrâ čokkânij kuohtii já toovâi miärádâsâid väzzimân uásálistmist párnáileeirâ orniimist já paddimmaašin skappuumist siärván uárnejui ruške ääigi tuáhá kuus suuvdij uásiväldeid uásálistii párnáá já kulmâ rävisulmuu almostui kulmii main ohtâ lâi toimâttij já suu išedij loostâ várás lâi puáttám väzzimân uásálistijn já ive almostui vuossâmuš seervi kuástidem kirje mon lii čáállám já jurgâlâm anarâškielân jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst ive jaamij ohtâ jeessân párnáileirâ tollui tyehin seervi stivrâ čokkânij kulmii já toovâi miärádâsâid om kalender orniimist ihán toovâi miärádâs meiddei kuástidemtooimâin mainâseh antologia já laser printter skappuumist almostui kulmii main ohtâ lâi ive kalender almostui loppâivveest mon teeman lâi äigi ađai iveääigih väzzimân uásálistii já jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kulmâ jeessân seervi stivrâ čokkânij kulmii já toovâi miärádâsâid eres lasseen seervi juhle orniimist kuástidemtooimâin kultturpalhâšume keigiimist já anarâškielâlii immeelpalvâlus orniimist tollui mast olgosadelui seervi nubbe kuástádâs ađai čäällim kirje kulttuurpalhâšume keigejui siämmáá juhleest já immeelpalvâlus olášui roovvâdmáánu loopâst toimâttij ruáváást já iššeen sust lâi kirkkohiärrá almostui kulmii main ohtâ lâi tot ovdeláá mainâšum jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh keigee kulttuurpalhâšume seervi stivrâ lâi uáli toimâlâš ko tot čokkânij penttâ kyehtnubáloh kerdid mon stivrâ toovâi lâi kielâpiervâl vuáđudem lekkâmjuhle tollui laiguuttum táálust já jieš kielâpiervâltoimâ peesâi joton čohčâmáánust šoddáin leđe västideijen já išepargen toovâi miärádâs meiddei stipendij jyehimist kuávlu škovlâlijd sehe koldemtábáhtus orniimist mast västidáin viiljâžeh já uárnejui já uásálisteeh lijjii kyevtlov suulâin pirrâ kuálmád kuástádâs ađai toimâttem antologia mainâseh almostui njuhčâmáánust láá kevttum meiddei materiaal vuáđuld čuákkejum kielennäytteitä čájttuzeh mon lii toimâttâm sehe já ovdeláá almostum čalluuh almostui kulmii main ohtâ lâi lâi tupe čaalij jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kulmâ jeessân kielâpiervâlpárná áh čiž já vyelgimin koldeh saalâs seervi stivrâ čokkânij kuttii já toovâi miärádâsâid kielâpiervâlpargei valjiimist porgemáánu aalgâst ihán ovdâskulij stivrâ toovâi miärádâsâid anarâšâi kulâmist ihečuákkim ohtâvuođâst seervi logokišto olgosaddelmist kuástidemtooimâin stipendij jyehimist škovlâlijd ruttâucâmušâin já kielân projektân uásálistmist kielân projektist servi faalâi pittád mainâseh kirje main maavsij sooppum hade uđâsmittem pargojuávhu čällee kuulâi anarâšâid ihečuákkim ohtâvuođâst almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer lâi káárvuh mii vuáđudui kuárrum já čokkim säämi kárvoid já suu čäällim tevstáid jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kyehti jeessân logo mon sáárgui hammiittâsâi vuáđuld sirdojii kielâpiervâl tyehišiiljon seervi stivrâ čokkânij oppeet kyehtnubáloh kerdid main tot toovâi miärádâsâid seervi logokišto juátkimist kielâpiervâlaašij uásild kopiomaašin skappuumist kuástidemtooimâin juávkkuväzzimist já virkosmittemtooimâin sehe eres lasseen märfijuhle orniimist sehe stipendij jyehimist škovlâlijd ive almostui seervi niäljád kuástádâs ađai čäällim kirje maainâs mii vuáđudui vuávám fantasian já väldim kuuvijd almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer ij lamaš taan ive teema ollágin jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jaamij ohtâ jeessân vuoitij täin kiäpukuuvijn seervi stivrâ čokkânij ohcii main iänááš čokkânmeh tábáhtuvvii kielâpiervâlaašij ooleest mut mudoi tot toovâi iävtuttâs anarâškielâ máttáátteijei škovlim jođálmitmist miärádâsâid vuoigâdvuođâi vuástáväldimist palvâlemkuávdáá virkosmittemtooimâin já uásálistmist kielâpiervâlpárnái toimâleeirâ koloid mii tollui sehe stipendij jyehimist škovlâlijd ive almostui seervi viiđâd kuástádâs ađai čäällim kirje mii vuáđudui rähtim nukkeid maid lâi kuvvim almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer teeman lâi muorah já teevstâid čaalij jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kyehti jeessân párnááh vanhimijdiskuin já stivrejeidiskuin seervi stivrâ lâi oppeet uáli toimâlâš ko tot čokkânij penttâ kulmânubáloh kerdid čokkânmeh tábáhtuvvii kielâpiervâlaašij ooleest já tehálumoseh miärádâsah lijjii kielâpiervâltáálu uástim kielâpiervâlpargei europaalhijn meridem kielâpiervâl šiljotalgoi toollâm steelligij já láávu sirdem uđđâ kielâpiervâl šiiljon já uđđâ kielâpiervâl lekkâmjuhle ornim juhle tollui stivrâ toovâi miärádâsâid juhle orniimist lisenssiaattân valmâštume keežild nukketeatter já juŋŋâmätki kuvviimist videon jeessânmáávsui rievdâdmist euromiärásâžžân päikkinommâkoolbâi teevstâin já čuávdusiävtuttâsâst kielâi tutkâmkuávdážân anarâškielâ tipšomist almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer teeman lâi kyeleh já teevstâid čaalij jurgâlij anarâškielân jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kulmâ jeessân lisenssiaatjuhle kielâpiervâlist lasseen kooveest láá já seervi stivrâ čokkânij ohtnubáloh kerdid já toovâi kielâpiervâl miärádâsâi lasseen servâmist toin lain et čäällim kirjeest vuobduuččii kevttimvuoigâdvuođah kován moh čáittojeh koldemtábáhtus orniimist ärbipurrâmâšpeeivi já uccâjuovlij orniimist já ruttâjyehimtilálâšvuotân uásálistmist moos uásálistij saavâjođetteijee almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer teeman lâi piäđuh já teevstâid čaalij jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kuttâ jeessân seervi stivrâ čokkânij vittii já toovâi miärádâsâid kielâpiervâlpargei paalhij täärhistmist já anarâš eehidtuálui orniimist moh lijjii lijjii suullân eurod já toh šoddii kielâpiervâl pyerrin stivrâ toovâi miärádâsâid aalgâkeččin finnejum jeessânloovnâi maasâdmäksimist já stipendij jyehimist kuávlu škovlâlijd almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer teemân lâi myerjih já teevstâid čaalij jurgâlij anarâškielân jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kulmâ jeessân seervi stivrâ čokkânij čiččii já toovâi kielâpiervâlân kyeskee miärádâsâi lasseen miärádâsâid skiäru olgosaddelmist vuástáväldimist seervist kielâseminaar orniimist ornâšui keessiv koldemtábáhtus orniimist ornâšui já párnáipeeivi palhâšume vuástáväldimist juuhlán uásálistii já palhâšume keigij kulttuurminister já tom vaaldij vuástá finnij meiddei tave-eennâmlii ministerrääđist eurod mon eelij vuástáväldimin seervi saavâjođetteijee skeŋkkij šoddâmpeivipuáđuidis siärván eurod já skeŋkkij siärván eurod almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer teeman lâi kirjálâšvuotân vaikuttâm ulmuuh jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii kyehti jeessân já saavâjođetteijee kielâpiervâlis t uárnejui toolâi šoddâmpeivijuhlijdis palhâšume uážžooh seervi stivrâ čokkânij ohcii já toovâi kielâpiervâlaašij uásild miärádâsâid autoparkkisaje viijđedmist já anarâškielâlij juovlâkoortâi rähtimist moi puáđuh šodâččii kielâpiervâl pyerrin stivrâ toovâi miärádâsâid päikkinommâkirje toimâtteijee päälhi mäksimist olgosaddelmist moos mieđettij eurod digivideokamera skappuumist seervi ovdâsteijee valjiimist sämimuusik máttááttâs stivrimjuávkun moos väljejui sehe päälhi mäksimist párnáikirje putesin čälimist já toimâttem nooveelčuágáldâh maccâm já eres novelleh almostui juovláid lijjii puohnâssân já äigikoskâ mast antologia muštâl lii suullân ihheed almostui kulmii main ohtâ lâi kalendernummeer teeman lâi varbuslodeh já teevstâid čaalij jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh ive jammii nelji jeessân ornim ärbipurrâmâšeehid purrâmâšâid kokkij seervi stivrâ čokkânij vittii já toovâi miärádâsâid eres lasseen kielâpiervâlpargei paalhij täärhistmist já kielâpiervâl muotâiästui koččâm maŋa muotâiästutalgoi tolâmist čohčuv ovdil talvâm kunneejesânij povdiimist siärván já kielâlävdikode anarâškielâ juáhus já kielâravvimjuávhu koloi ruttâdmist ooleest pálkkátmist seervi paargon koskâsii ááigán já seervi juhle orniimist mii tollui máttááttâskuávdáást almostui almostui neljii main ohtâ lâi tublenummeer já ohtâ kalendernummeer teeman lâi kuobbâreh já teevstâid čaalij čäällim jonsahpeivkähteeh almostui siämmáá ive jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii käävci jesânid seervi tuálui juhleviehâ seervi stivrâ čokkânij kuttii já toovâi kielâpiervâlaašij uásild miärádâsâid eres lasseen kielâpiervâl kuárŋumsteelligij hahâmist já šiljo jolgiimist muorâin čuovâstuálpu ceggiimist šiiljon sehe pargotiervâsvuođâhuolâttâs orniimist kielâpiervâlpargeid seervi kuuđâd kuástádâs almostittemtilálâšvuotâ tollui aalmugpeeivi peeivi juovij torjuid já anarâškielâ servi še finnij torjuu usâhánnáá eurod mon vaaldij vuástá kielâpiervâl jođetteijee taaidâmuseost toollum juhleest juhleest uážžoin seervi saavâjođetteijee já seervi čällee mitalijd toovâi meid miärádâs tuáhtárnágustilálâšvuođâ karonka orniimist mii uárnejui uárnejui tađe ovdil auditoriost toovâi meiddei miärádâsâid pálkkátmist seervi paargon kielâpeivikirjij rähtim várás anarâškielâlii okkoloostâ tooimâtmist já seervi nettisiijđoi noomâ valjiimist mon nommân šoodâi http:/www.anaraskielaservi.net ive almostui čäällim já kuvvim juovlâtijdâ mii lâi seervi čiččâd kuástádâs almostui vittii main ohtâ lâi kalendernummeer teeman lâi škovlâlij čäällim čalluuh já sii sárgum sárguseh jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh já ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii kulmâ jeessân miitaal uážžooh já kielâpiervâl išeruuđâ uážžoo tuáhtárnágustilálâšvuotâ tollui auditoriost iervâl siljo ovdil uđđâ kuárŋumsteelligij ceggim siljo kuárŋumsteelligij ceggim maŋa ceggij uđđâ ääiđi kielâpiervâl pirrâ syeinimáánust enijnis šiljo jolgim maŋa toollum muorrimtalgoin seervi stivrâ čokkânij kahcii já kielâpiervâlaašijn tehálumoseh miärádâsah lijjii skäppiseeŋgâi haahâm skeŋkkim puttâlčuággimruđâiguin já kuálmád pargee pálkkááttem kielâpiervâlân pálkkááttui juávkkuišedeijen čohčâmáánun mon maŋa joođhij pargo sehe parkkisaje vijđedem já ääiđi sirdem mieđettem lasseen stivrâ toovâi miärádâsâid eres lasseen tutkâmjuávhu vuáđđudmist laavlâproojeekt paalhij mäksimist paalhâšmist stipendáin maister totkos čođâlditmist káhvástâllâmtarbâšij uástimist anarâšpuđâldemehidáid almostitmist já hyelkkikielâi kielâpiervâlproojeekt ruttâjotoluv joođeetmist jođettij tom almostui neljii main ohtâ lâi juhlenummeer já ohtâ kalendernummeer teeman lâi pase pääihih já teevstâid čaalij jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii kulmâ jeessân moh uástojii skeŋkkim puttâlčuággimruđâiguin seervi stivrâ čokkânij vittii já toovâi miärádâsâid main kielâpiervâlaašij uásild tehálumoseh lijjii kielâpiervâlpargei paalhij tärhistem já kielâpiervâlpárnái vaanhimij määđhi tuárjum miärádâsah lijjii kiirjij skeŋkkim kielâiäláskittemprojektân luvâttuvâst já vuáđuškoovlâst peessâm uáppei ive nuuvtájeessânvuotâ iävtuttâs anarâškielâlii oppâmateriaalčällee virge vuáđđudmist oppâmateriaaltoimâttâhân stipendij mieđeetmist kuávlu škovlâlijd koldemtábáhtus orniimist já seervi ovdâsteijee valjiimist pargoeellim váljukode čuákkimân čäällim juovlâtaaidâr almostui juovláid já tot lâi seervi káávcád kuástádâs almostui neljii main ohtâ lâi kalendernummeer teeman lâi purrâmâšah já teevstâid čaalij valdijn já jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii nelji jeessân máddáákeeji vuoddâsist já kielâpiervâlpárnááh vaanhimijdiskuin seervi stivrâ lâi oppeet uáli viiššâl ko tot čokkânij ohcii já toovâi miärádâsâid eres lasseen kyevti uđđâ kielâpiervâl vuáđđudmist uusâi ruuđâ toi várás já vuáđudij uđđâ kielâpiervâl maŋa servi pálkkááttij nelji kielâpiervâlpargee lase já ko finnij uđđâ kielâpiervâlij várás meriruuđâ já sehe kieldâst miärádâsah moh kuoskii kielâpiervâlijd lijjii uđđâ kielâpiervâltáálui ucâmist kávnojii visteh mut iä vala kielâpiervâlpargei vuosâišeškovlim orniimist vuávámpargee pálkkátmist uđđâ kielâpiervâlij vuávám várás servâmist pargoadeleijeesiärván já väldimist anon pargoiähtusopâmuš uđđâ já táálái kielâpiervâlpargei paalhij täärhistmist já uđđâ kielâpiervâltáálu huksiimist moos väljejui stivrâ meridij kielâkappeerleeirâ koloid uásálistmist ruttâucâmušâi tohâmist ihán päikkinoomâi luovâtmist projektân sämikuávlust´ toimâttemaašijn sehe tooimâtmijn molsomist párnáikirjij almostitmist čäällim kirje faŋgâ almostui juovláid já stipendij jyehimist škovlâlijd almostui neljii main ohtâ lâi kalendernummeer teeman lâi kirdee tiivreh já teevstâid čaalij jesânij meeri lâi ive aalgâst já ive loopâst main ihejesâneh lijjii toorjâjesâneh ovtâstusjesâneh já kunneejesâneh ive jammii vittâ jeessân finnij olgologo mon vuávái ovtâstitmáin seervi logo já kielâpiervâl logo raahtij ohtân máttáátteijeidiskuin ihečuákkim valjij siärván uđđâ saavâjođetteijee uđđâ čällee já uđđâ ruttâtuállee háárán kávnojii visteh uđđâ kielâpiervâl várás nk čujottâsâst já nubbe kielâpiervâltoimâ peesâi joton seervist láá kulmâ kielâpiervâl já čiččâm kielâpiervâlparged uđđâ saavâjođetteijee já uđđâ čällee stiivrâ vuossâmuu čuákkimist luuhâmpaje majemuu ive ääigi lii anarâškielâ máttááttâs lavkkim uáli kuhes läävhi ovdâskulij lii algâmáttááttâs vuáđumáttááttâs rävisolmoošmáttááttâs virtuaalmáttááttâs já láá savâstâllâmkerhoh tiäđust kulá iäljáris máttáátteijeid mut tááláá škovliittâs iähtun tehálumos primus motor lii lamaš tievâsmittemškovliittâs mii tollui nurdâdij vuossâmuu dominopitá viällud já dominoreaktio juátkoo markkân vuáđuškoovlâ uáppeeh láá puohnâssân já sij láá juáhásâm čuávuvávt algâmáttááttâsâst lk vittâ uáppee vyeliškoovlâ lk:st ohtsis uápped paješkoovlâst uáppee já luvâttuvvâst ohtâ uáppee viereskiel lohheeh vyeliškoovlâst láá uápped paješkoovlâst ohtâ uáppee ovdâškovlâliih láá kyehti mut suoi algâttává eskin uđđâivemáánust räi suoi lává kielâpiervâl vuáđuškoovlâ uáppeeh láá puohnâssân já sij láá juáhásâm čuávuvávt ovdâškoovlâst uáppee vyeliškoovlâst uápped paješkoovlâst uáppee luvâttuvâst lii ohtâ uáppee almuglâšopâttuvâst savâstâllâmkuursâst uápped algâkuursâ já jotkâkuursâ uáppei meeri ij lah vala tiäđust láá uápped mut oskomist loho stuáru kyevtlohán kesiollâopâttuvâst álgá virtuaalkurssâ mut ij lah vala tiäđust uáppei lohomeeri aainâs uápped já virtuaalkuursâst uápped láá eenikielâliih já kiäh halijdeh iäláskittiđ anarâškielâ sárnum láá tagareh kiäh láá anarâšsuuvâst já halijdeh máttááttâllâđ suuvâ puáris eenikielâ láá tagareh ij-sämmiliih kiäh tobdeh mielâkiddiivâšvuođâ páihálâš kulttuurân já kielân máttááttâskuávdáást markkânist láá uápped ollâopâttuv uáppeeh láá puohnâssân já sij láá juáhásâm čuávuvávt algâkuursâst uápped jotkâkuursâst ađai anarâškielâ vuáđukuursâst uápped vuáđu-uápuin käävci uápped amnâsuápuin kulmâ uáppee já čiäŋudeijee uápuin ohtâ uáppee láá puoh uđđâ siisâpuátteeh já vuáđu-uápuh láá siämmáin siskáldâssáin ko škovliittâsâst máttááttâskuávdáást mut máttááttâsliähtu lii hitásub já tot adeluvvoo iänááš ehidist uáppein čođâldit anarâškielâ tondiet et tot kulá sii pajekielâ uáppoid já uási vuod taarbâš uálgiamnâs lii fáárust ~jieijâs persovnlâš mielâkiddiivâšvuođâ keežild moos suujah pyehtih leđe maaŋgâmuđušiih täid puoh rekinist oohtân te kieldâ vuáđuškoovlâin já luvâttuvâst láá tääl anarâškielâ uáppeeh já rävisolmoošmáttááttâsâst puoh anarâškielâ uáppei lohomeeri lii tääl mii lii puoh stuárráámus lohomeeri taan räi mield tággáár mohtâ juátkoo täst oovdâs-uv veikkâ staatâ ruttâminister lii sihâstâm máttááttâs aalgâkeččin ađai kielâpiervâlij meriruuđâst eurod meddâl savastâllâm eenikielâlij várás kerhotáálust vuossaargâ tijme koskoho tijme eenikielâsâš savastâllâđ anarâškielân tääl lii máhdulâšvuotâ ohtii ohhoost já sárnup anarâškielâ oovtâst sierâlágán fáádáid veikkâ jieh liččiigin kuhes ääigán sárnum anarâškielâ lii máhđulâsvuotâ uápásmiđ tagaráid ulmuid kiäh halijdeh savâstâllâđ anarâškielân láá algâttâm taan ive uđđâivemáánust kurssâ lii aalmuglâsopâttuv kurssâ já kurssâ lii máttááttáskuávdáá kurssâ peivi seervi saavâjođetteijee tuáivuttij puohâid tiervâpuáttám piäiván etâmáin et lii ilo uáiniđ ko jolâs visioh láá olášum anarâškielâ iäláskittempargo pirrâduvâst kielâi tutkâmkuávdáá hovdâ tiäduttij jieijâs lekkâmsaavâst eenikielâ já kielâtiäđulâšvuođâ merhâšume oovdânpuovtij anarâškielâ kyevti- já maaŋgâkielâlâšvuođâravviittuv tooimâ mon lii vuávám šoodâi anarâškielâ iäláskittemkuursâ ohtâvuođâst čohčuv já maaŋgâkielâlâšvuođâravviittâh tuárju párnái vanhimijd anarâškielâlâš šoddâdmân kullee koččâmâšâin láá eres lasseen párnái kielâvaljiimeh kyevti- já maaŋgâkielâlâš párnáá ovdánmân kullee koččâmâšah sehe maaŋgâkielâlâš párnái perrui kielâlâš aargân kullee koččâmâšah lohtâs seervi já kielâi tutkâmkuávdáá anarâškielâ kielâiäláskittemhaahân mon ulmen lii lasettiđ kielâ sárnoi mere já turviđ kielâ sirdâšume suhâpuolvâst nuubán láá uáivildum eromâšávt tagaráid páárnášperruid main anarâškielâ lii párnái ohtân kiellân já main tot smiättoo perruu tâi párnái ohtân kiellân pyehtih ávhástâllâđ meid anarâškielâlâš šoddâdempargoost pargee ulmuuh láá anarâškielâ puátteevuotâ já tanen sii kielâtááiđust kalga anneeđ eromâš šiev huolâ toimâhäämih láá kyevti- já maaŋgâkielâlâš párnái ohtsâškuáhtáámeh peerâkuáhtásâš kielâravvim nettiravviittâhân pyehtih leđe ohtâvuođâst kielâravviittâhân meiddei puhelimáin tâi šleđgâpostáin lii perruid nuuvtá algâttij sänivuárus muštâlmáin jieijâs roolist totken proojeektpargen já kielâpiervâlpárnái ennin anarâškielâ iäláskittem pirrâduvâst proojeektpargo ulmen lii išediđ vepsä- já kärjilkielâlâš kielâpiervâlij sehe anarâškielâlâš kielâpiervâl vuáđudem lii maaŋgâkielâlâš kieldâ uáinoo kieldâst eres lasseen anarâškielâ kielâpiervâltoimân sehe tavesämikielâ juávkkupeerâpeivikiäččun kielâpiervâltoimâ aalgij markkânist já kulá projektnálásâšvuotâ mii tiättoo juátkojeijee epivisesvuottân juurdâštijn tooimâ jotkum markkân anarâškielâ kielâpiervâl lii vuáháduttám tooimâs kieldâ mietivaikuttâssáin mut anarâškielâ kielâpiervâl toimâ nuuvâi proojeektruttâdem nuuhâm maŋa anarâškielâlâš škovlâmáttááttâs nuuvâi máttáátteijee váilum keežild lii uccâ kielâš mut kielâlâš ávusvuotâ já unnuuvâšvuotâ kielâpiervâl tuáimei koskâvuođâst láá išedâm anarâškielâ iäláskittempargo positiivlâš vaikuttâsâid kuoskât vijđáht siärváduv kielâpiervâlpárnái perruuh puátih fáárun kielâ pirrâdâhân já ohtsâš toimâ puáhtá positiivlâš vuoiŋâ anarâškielâ kielâpiervâl vuáđđudmân čyeccee pargo lii tääl álgám kärttejuvvoo tot mon ennuv mielâkiddiivâšvuotâ anarâškielâlâš párnái tipšosajan kávnoo avveellâš páárnášperruin sehe tot kost finnejuvvojeh pargeeh saje já ruuđah tooimâ jotonpiejâmân muštâlij vistig škovlâtooimâ historjást máttááttâstooimâst lii lamaš saahâ juo ive kieldâčuákkim vuáváámijn škovlâtile orniimân máttááttâskielâst tohhui čuávvoo miärádâs máttááttâskiellân markkân já kylá kansaškoovlâin já eres-uv škoovlâin šadda leđe suomâkielâ mut tállán ko ápálâš máttáátteijeeh já oppâkirjeh finnâšuvvojeh šadda anarâškielâ máttááttâskiellân uássin markkân pirrâduv já pirrâdâhân ollásávt sehe tavesämikielâ tuodârpirrâdâhân lâi suomâkielâ ubâ kansaškoovlâ ääigi já vuáđuškovlâvuáháduv aalgâst juo ive kieldâ vyelitáásán finnejui máttááttâskiellân tavesämikielâ já vyelitáásán nuorttâsämikielâ aalgij pajetääsist oppâamnâsin máttááttâs aalgij ive ovdâ- já algâmáttááttâsâst rääjist láá kieldâst lamaš kyehti anarâškielâ máttáátteijee máttááttâs puáhtá orniđ máttáátteijeevááijuvvuođâ keežild tuše vyeliškoovlâst čiččâd luokast lii tääl máhđulâšvuotâ orniđ tuše anarâškielâ eenikielâ oppâtiijmijd tääsist anarâškielâ máttááttâs lii tuše luvâttuvâst eenikiellân já viereskiellân sehe máhđulâšvuotâ čäälliđ anarâškielâ pajeuáppeečálusijn já kieldâ aalmuglâšopâttuvâst lii anarâškielâ máttááttâs tuše koskâttuvâi uánihis kurssân škovlâmáttááttâs nahcâvááijuvvuotâ uáinoo meiddei oppâmateriaal juátkojeijee vááijuvvuottân oppâkirjeh láá pirâsoppâkirje mii lii jurgâlum suomâkielâst kirje luokkaid lii eidu pargo vyelni ive ožžuu kuttâ anarâškielâlâš vuosâluokkalii algâttiđ škoovlâs uđđâ jieijâskielâlâš aabisáin muštâlij et ollâopâttuv puáhtá luuhâđ anarâškielâ uálgiamnâsin lii máhđulâšvuotâ čođâldittiđ algâ- já jotkâkuursâ anarâškielâ vuáđuoopâid já amnâsoopâid puovtij oovdân kielâristvanhimjurdus já ton vuolgâsoojijd párnáást sun lii huámášâm sárnudijn sunjin anarâškielâ suomâkielâlâš kielâpirrâduvâst kuávlust et sun aibâšičij eres-uv rävis ulmuid sárnuđ párnážân anarâškielâ rävis olmooš puávtáččij leđe kielâkyeimin anarâškielâlâš párnái ohtâvuođâst adeličij kielâristvanhim párnái kielâlávgum táválâš já luándulâš vuáruvaikuttâstilálâšvuođâst puávtáččij toimâđ anarâškielâlâš rävis olmooš kote haalijd čonâsiđ jiešráđálâš já iävtutátulâš kielâsirdempaargon oovtâst anarâškielâlâš párnáá perruin halijdeijee rävis ulmuuh já anarâškielâlâš párnááh puávtáččii kavnâđ nubijdis mon ornim lii tuoivum ličij et ristvanhimeh já párnááh jieijah kavnâččii nubijdis juávhust juuđij listo moos párnáidis kielâristvanhim halijdeijee vanhimijn lâi máhđulâšvuotâ čäälliđ ohtâvuođâtiäđuidis muštâlij aalgâst kielâlávgumvyevi historjá aalgâ finnim kielâlávgumtoimâ aalgij kost eenâblohokielâlâš párnáid adeluvvojii ucceeblohokielâlávgumeh ubâ peivikiäju ääigi lii kielâlávgum mii uáivild tom et rävis ulmuuh sárnuh sehe peivikiäijust já škoovlâst ubâ ääigi siämmáá kielâ jieškote-uv tilálâšvuođâin sij iä sirduu kielâst nuubán pic siämmááh vanhimeh sárnuh ubâ ääigi jo-uv ruotâkielâ tâi suomâkielâ ige kuohtuid kielâid vuáruluvâi tilálâšvuođâ mield poođij uáinusân suu jieijâs vuáttámuš mottoom kielâlávgumpárnáá elimist já tot et kielâtááiđust lii ain ävkki suomâkielâlâš perruu páárnáš lâi ruotâkielâlâš kielâlávgumist peivikiäijust luvâttâhân čielgâi uáli pyereest tot maht páárnáš uáppá kielâlávgumist kevttiđ ruotâkielâlâš saanijd já celkkuid olmâ ohtâvuođâst šadda kielânahcâ mii uánoo ovdâjurduuttis lattiimin já kielâlâš ruokkâdvuottân ereskielâlâš ulmui kuáhtáámijn sárnuh ennuu kielâst vanhimij rooli váátá aktiivlâšvuođâ já meritátulâšvuođâ mättiđ oskottiđ merideijeid já tuhhiittiđ párnái kuhebijd škovlâmaađhijd ohtsâšpargo škovláin lii luándulâš já vanhimeh kalgeh tuhhiittiđ párnáá sárnumist kielâi paldâlâseellim muštâlij et markkân kielâpiervâl lii toimâm tääl ihheed algâttui käävci párnáá juávhoin já aalgâst iä vuálá kuulmâ-ihásiih valdum fáárun lijjii toh párnááh kiäin lâi máhđulâšvuotâ finniđ anarâškielâlâš torjuu pääihist tohhui kieldáin uástupalvâlemsopâmuš já talle párnáin šoddii kieldâ tipšopárnááh mut pargeeh láá seervi pargeeh láá lamaš räi iänááš kyehti pargee mut čohčâmáánu aalgâst puátá kuálmád pargee peeivi räi anarâškielâ kielâpiervâlist láá lavgum ohtsis párnážid lii et kielâpiervâl pargei kielâ lii ain kielâlávgumkielâ ađai anarâškielâ ko páárnáš puátá kielâpiervâlân láá iššeen addiittâlmist lihâstuvah kejâstuvah já koveh tehálâš et páárnáš kulá ubâ ääigi anarâškielâ já tanen kielâpiervâl pargein lii-uv vyehin čielgiđ ubâ tipšopeeivi ääigi toimâidis párnáid tom maid láá eidu porgâmin lii et páárnáš tuástá sárnuškyettiđ kielâ já siähálâskielâ kevttimist ij cuáiguduu láá ohtâgâsah já uáppih jieškote-uv náálá lii kieskâd valdum kiävtun vuáhádâh et puurrâmpeevdist kiävttoo ain anarâškielâ meid párnááh koskânis kielâpiervâl lii vala nuorâ já te tast mon ahasâžžân ličij pyeremus pyehtiđ párnáá kielâpiervâlân ij lah vala tutkum tiätu pargei tááhust lii kielâlávt tađe älkkeb porgâđ anarâškielân mađe nuorâbin párnááh puátih kielâpiervâlân škoovlâst meid kielâpiervâlist stuorrâ čuolmân lii tot et ij lah valmâš anarâškielâlâš materiaal ääigi kuldâleijei juávhust pajanii jurduuh vanhimij motiivijn pieijâđ párnáid kielâlávgumân kielâpiervâlân pottii uáinusân kyevtikielâlâšvuođâ hiäđuh párnái kielâtiäđulâšvuotâ ruokkâdvuotâ kuldâliđ eres kielâid ruokkâdvuotâ viggâđ addiđ eres kielâid maaŋgâkielâlâšvuotâ lii táválâš tile sehe tot et kielah láá rigesvuotâ páhudij et tievâslâš kyevtkielâlâšvuotâ lii puárásmâm juurdâ kyevtkielâlâšvuođâst sajan lii tááláá ääigist saahâ toimâlâš kyevtkielâlâšvuođâst meerhâš tom et páárnáš selvân anarâškielâlâš škoovlâst já kielâtilálâšvuođâin iänááš main sun taarbâš kuohtuid mättimis kielâid kiäččojii párnáiguin anarâškielâlâš kesiluovis puátuseh rähtim animaatioid sehe draamakuursâ čáitálmâs já loppâsanij maŋa vanhimij sänivuáru toolâi piäiván lijjii almottâttâm rävisolmožid uárnejum peivikiäjust lijjii párnážid servi ihheed servi ry lii vuáđudum já ive loopâst tot teevdij ihheed mon ooleest uárnejui seervi juhle váldutáálust tme vuáđudeijeejesâneh lijjii já algâttemčuákkimist mii tollui auditoriost lijjii vuáđudeijeejesânij lasseen mieldi já vuosmuu stiivrân väljejuvvojii saavâjođetteijen värisaavâjođetteijen čällen já ruttâtuállen já jesânin sárnooh láá tääl suullân já seervist láá ihejesâneh ađai paijeel peeli anarâšâin láá servitooimâst fáárust tiettui meiddei juhleest ko čuákist lijjii pyereest-uv rävisolmožid ađai niäljádâs puohâin kielâ sárnoo anarâšâin já párnááh vala lasseen lavluu já škovlâlij lávlumjuávkku moos kullii ja sist lâi luvâttuv muusikmáttáátteijee já livđuumist oonij huolâ ohtâvuođâst almostittui meiddei čäällim párnáikirje jonsahpeivkähteeh seervi muštii ruttâskeŋkkáin servi kieldâ já muštii servi já sijjân tievâsmittemkurssâ jodottâlmin ive roovvâdmáánu peeivi reisij anarâškielâ tievâsmittemkurssâ kyelipiivdon máttááttâskuávdáá káámpán toimáin lâi meiddei sii máttáátteijee mut sun ij uásálistám škovliimân ko lâi luámust já mottoomlágánin išeškuávlejieijen toimáin já kiäh láin mieldi tuše vuossâmuu kuálástempeeivi juávkku lâi viehâ styeres pessii puohah kuittâg suáppuđ joddeid lijjii ain kulmâ uáppee já suoppiitteijen tooimâi ääigi eres uáppeeh luhhii kámppáást anarâškielâlâš teevstâid já siämmást meiddei jurgâlii taid meiddei opâttellii ráhtám lavluu kuldâlii radiosahhiittâlmijd já eres lasseen mast lâi saahâ viermisaanijn sehe ááhus sahhiittâllâm iänááš joddeeh lijjii jo suoppum te ~mottoom kooskâst sij pessii meiddei kuohâđ taid já vuossâmuu peeivi salâsin pottii kulmâ šaapšâ čuállejuvvojii uáppei tooimâst já suovâstuvvojii láávust uáppeeh lavluu anarâškielâlâš lavluid ääigi káámpán šyevittii kulmâ šlaarvâ kiäh lijjii viehânáál uáivist sij kullii et saahâ lâi anarâškielâ kuursâst te sij vaidâlii korrâsávt taggaar ääši et sij iä lamaš puávdejum taan kuursân ollágin pic syemmilâš rivgooh uáppeeh iä pissim lávluđ ráávhust te čyežžilij pevdipellâst väzistij šlaarvâi oovdân já eeđâi korrâ jienáin lamaš eres rääđi ko vyelgiđ olgos sij kuittâg vala nimmâruššii mut mihheen ij ávttám lavluid lijjii uáppeeh jiejah jurgâlâm já muu mielâst sij lijjii luhostum tast uáli pyereest tooimâi kote meiddei lâi jurgâlâm motomijd lavluid eres lasseen lavluu čuovah uáppeeh sierâdii já lavluu párnáilavluid poosij njaalgâ läätyid moh porrojii siämmást ehidist máttááttij uáppeid viermičihtâm já majemustáá sij vala savnuu liegâdij joddeeh kiässojii uáppei já tooimâst pajas mut saalâs lâi kuittâg jiävttáást hyeneeb tuše kyehti šaapšâ kuittâg čuállejuvvojii já vuáššojii potásijguin já juáháš peesâi aainâs-uv smakkiđ vorâs vuoššum kyele sist lâi kuittâg tommittáá eres evvis fáárust et sij iä šoddâm niälguđ lii et kyelipivdemreissu lâi aainâs-uv ton tááhust luhostum et uáppeeh pessii masa juáháš suáppuđ viermijd kuohâđ taid já meiddei keessiđ pajas ive pelni suulâin sist lii vala njähipivdo vuogâiguin já meiddei juoŋâstem já talle sij peessih oppâđ njähipivdosaanijd já juoŋâssaanijd servi tuáivut anarâškielâ tievâsmittemkuursâ uáppeid ennuu já ávusmielâlâš oppâmmoovtâ sehe luho já vaijeem oppâđ anarâškielâ kaalgâdmin kuávžurviermi jodottâlmin čolliimin šaapšâ lii toovláš kesijotteemkiäinu lâi lappâsist aldasáid ihheed mut kavnui já valdui uđđâsist kiävtun ive ko kieldâ merkkij pálgá uási päälgis merkkejui ive tooimâst já ton rääjist láá lamaš jyehi keesi juávkkuväzzimeh moos láá uásálistám aldasáid uásivälded viiđâ väldikoddeest juávkkuväzzim epiluhostui ko ij ijge pelni kavnum uápis lii suullân km kukke tom lii älkkee väzziđ mut päälgis jotá kiäđgáás já juovviis soojijd já tobbeen láá eennâb äävžih väärih já tuoddâreh ko rääji päälgis taha kuittâg muáddi viehâ stuorrâ já suámálii mohe maid ij pyevti agâstâllâđ mahten ko keessiv njuolgiistii pehti te sij teivâsii ovdláhháá uáli toovláá tikkákiäinu oolâ lijjii kuittâg lamaš juolgij alne jo ubâ peeivi lijjii vaibâm já lijjii aldanmin ijjâsaje tiet áiccu ij vaijaam eidu talle luptiđ tagarijd haaluid et sij liččii kuorâstâm tom kiäinu paasij ton tovváá toos mánuppaje maŋeláá vuolgijn tuávtir já uuccâđ tuom keessiv oinum kiäinulahhaa väzziláin rääjimield räjikocceemlájádâs partiokáámpán kost orostâláin kulmâ iijâ suoi eelijn ucâmin tom pálgá uási mii kavnui-uv taavaabeln aalgij keđgikummelijguin tikkádum kiäinu mii moonâi aaibâs njuolgist rasta mast tot ovtâstui merkkejum láá merkkejum kiäinuh moonnâmkiässáá uuccâmmääđhi maŋa čielgiittâsah mii taha muáddi stuorrâ mohe alda rääji já kavnâm njuálgupälgisuási rasta uási kiäinu kogo päälgis sátáččij moonnâđ täärhisthánnáá máhđulâš kiäinu kogo päälgis še puávtáččij jotteeđ täärhisthánnáá lovmad ihheed tassaa kavnâm kummeleh moh sättih leđe meerhah čokkái postâautost lâi puátimin pááikán sust kuhes ááigán tubdui et sun lâi jotemin pááikán lâi puoh suu love ive eellim pááccâm teikâ melgâdáid puoh čokkái suu paaldâst viiđâ-ihásâš nieidâ puoh eres lâi-uv pááccâm tohon kavpugân kost sun lâi aassâm taid iivvijd tääl sun lâi puátimin maasâd ige kuássin innig vuálgáččii tääbbin meddâl ettii et jollâhân tun lah vuálgáh tohon miäcán tobbeen lah mihheen tust laa puoh puohhân tuođâi-uv leijii šieu pargo mast finnij sieu päälhi já mast sun lijkkui lâi päikki lâi avdo lâi almai leijii párnááh já puoh alda käävpih paaŋkih puoh lâi pyereest veelgih iä lam stuárráh já ruttâ lâi miinii ij lam tuubdâi já tieđij mutâ tom ääši ij puáhtâm kiässân ettâđ puovtij iärásáid ettâđ ko ij puáhtâm olssâskin tubdâstiđ veikkâ tom kuittâg tieđij lâi rähisvuotâ ij innig rähistâm ko smiättá te leš-uv tot kuássin lamaškin mihheen rähisvuođâid tovle lâi jottáám aaibâs siämmáá luodâ mield määđhi mut nubáskulâi ko tääl sun lâi monâmin tohon kost tääl lâi puátimin lâi talle nuorâ nieidâ pärni vala lâi tubdâstum mučis läddlâân lâi rähistum mučis sääminieidân já halidâm suu talle lâi keevvâm et lâi varrim pááikán já talle lâi päikki pááccâm juuđij škoovlâs loopân naajáin vihkuin kirhoost já lâi vielgis vihkumpiivtâs ige sämimááccuh ko sunnuu vihkii šoodâi já maŋeláá hoitái perruu já juuđij pargoost ivveest sij ellii maadâenâmijn motomin ubbâ peerâ já motomin ohtuu táválávt vuolgij ain tavas jos ohtuu vuolgij ij lijkkum majemui ivij äigin lâi iällâm ohtuu teikkâ párnáigijn mađe täävjib sun eelij tobbeen te tađe eenâb sunjin šoodâi ahheev ko koolgâi vyelgiđ meddâl tääl sun ij innig tarbâšiččii vyelgiđ sun pásáččij pááikán sust lam tääbbin pargosaje ige jieijâs táálu mutâ tondet-uv sust tubdui et sun ličij puátimin pááikán já juovlâi maŋa puávtáččij suu kaandâ-uv siämmáá škoovlâ maid lai jottáám sun asâččij vanhimij pääihist já lâihân sun jo nuuvt ettum aassâmjonost sun oskoi vissásávt et puoh tágáreh ääših kal ain luhostuveh lâi ettâm et maasâd kal vala puáđáh jieh tun tobbeen piergii tieđij et ij innig kuássin monâččii tohon maasâd sun tohon kulâččii tijmo vala te ličij pääihist lâi oppeet nohádâm mielân poođij lâi muáddi ive puárásub ko sun aigij lâi lamaš mielâst lovettes ennuu imâštâlâi lâi ettâm čohčuv ko ohtii lâi suáittâm sunjin et kálgu lâi vuálgâm mottoom läddláá fáárun juhhee vala lâi veikkâ nuuvthân kal lâi tot ooinij ton läddláást teikkâ nuuvthân lâi vuálgâm läddláá fáárun enni lâi jo kaattâm ko tágárijd sáárnui lâi motomin uáinâm káálgu mučis nissoon nuuvt hirmâd tärkki aašijn kulloo lâi tast ennuu tiättâm ige halidâmgin ij tot sunjin kulâččii lâi puásuialmaa kandâ áinoo kandâ ij puásuihommáin ennuu lam tovle kuittâg amahân tai ivij lâi eenâb tain hommáin ko ohtii puásuitáálu lâi finnim iä lam párnááh tot rivgoo ij lam halidâm liijkás ennuu turgedeh já korrâ pargo já maid taid teehin kievhis ráhtá šlaarvah toin kuittâg šaddeh enni lâi motomin selvâttâm taid eemeed jurduid já talle taah leijii nube peeljist moonnâm olgos toh tääl pottiigin nuuvt pyereest mielân moonnâm keesi uáinâm-uv oovtâin taansijn ko naabur eemeed lâi hokâttâllâm vyelgiđ sijjân avdovyeijen mielâstishân lâi vuálgâm-uv uáináččij tovláid uáppáid lâi tánssám mottoom pitá ij kal tuše mottoom melgâdáid ubbâ ääigi lâi nuuvt vaigâd tubdâstiđ taid tobdoid muuštij vala maaŋgâ lavluu saanijd-uv moh ton eehid čuoijii suoi láin nuuvt aldaluvâi tánssám talle lam uáivist ennuu kuittâggin talle lâi eemeed kostnii almostum toos já tuálvum ige ton maŋa lam innig oinum suoi ennuu lam sárnum et saanijd ij innig tarbâšâm nuuvt hirmâd pyeri leđe lii mätki nuuhâm huámmášij et sun syele tuáivui et ličij puáttâm suu vuástá ige suu viljâ kiäs sun lâi suáittâm kuás puátá puáttâm suu vuástá já tuálvuččij páikkásis ij tarbâšiččii aassâmpááihi uuccâđ päikki já kal puásuieemeed šodâččij mätki nuuvâi já lâi vuástá puáttâm nuuvtko sooppum lâi-uv oroi et ij sun lamgin kuhes ääigi lamaš meddâlâsâst käävpist elâččâm tuše veikâ love ihheed láá mooŋii pelni čäälimseminaarist lâi keesi puátimin njaŋgai soorvâ tyelji alne leijii eidu ij kukkegin äigi te varrim kesipááikán juhâriidon lâi jo áávus mutâ vala muotâtielhuuh-uv leijii motomijn soojijn iä puáttâm nahareh lâi jo kuálmâd ijjâ ko sun kuusij lii keesi suijâ lâi nuuvt liävuttem ain čuovis ive ääigi talle ko piäivâš paaštij ijâhpiäiváá te mielâ-uv kačâdij kost sattui kal finniiččij tagarijd talkkâsijd moh puávtáččii naharijd mutâ tääl lâi taggaar äigi et ij tot adeliččii kuittâggin lâi pyeremus skippáár láin melgâdáid siämmáá ahasiih lâi läävi nieidâ já nuáidin ulmuuh nomâttii-uv motomeh kuittâg mihheen nooidijd lamaš ige lam suu ennigin suoi tieđijn tuše eenâb ko iäráseh ulmuuh leijii tagareh ko leijii ferttij kulen eelliđ mudoi suu-uv leijii vyejettiđ miäcán nuuvtko eeni leijii toohâm kal tieđij et ij sun lam áinoo kii eeni kulen eelij niävvuid viežžâmin suu enni eelij já suu almai eelij še stuorrâ häldee lâi taggaar almaa adelâm kal tom tieđij et ij tot lam häldee kii tom lâi adelâm leijii enni já eeči já enni já eeči ko lâi šoddâmgin te vanhimeh leijii sooppâm et jos sijjân šodâččij nieidâ te tast šodâččii eemeed nuuvt lâi keevvâm-uv lâi eeni irâttâm estiđ taan sopâmuš ko lâi huámmášâm maggaar almai šoodâi mutâ sooppum mii sooppum lâi jeđđim eeni et kal stuorrâ häldee tiätá maid parga já magarin ulmuu eellim lii jurdâččâm ij kal ain jieškin iberdâm taan häldee hommáid mutâ voojij kuittâg-uv oskođ pyereeb piäiván lijjii jo vittâ keesi ko já láin varrim ohtâsii kuátán kuhes sevŋis täälvi suoi láin aassâm siämmáá kuáđist čoovčâ sunnui teikâ lâi šoddâm lam eeči mutâ tom tieđijn tuše já já enni lâi adelâm tieđehánnáá taggaar juhâmuš mii eestij tom et ij puáđáččii eeči eeči lâi sun kii aasâi kukken tavveen stuorrâ merâriddoost poođij ain jyehi täälvi stuorrâ sevŋis markkânáid moh algii talle ko piäivâš ij innig oinum já nuhhii ko oppeet piäivâš iiđij lâi iällâm motomin tain juuhlijn ohtii talle ko lâi nieidân já moddii vala talle-uv ko lâi eemeed jo ij rähistâm veikkâ maht lâi irâttiđ já ákku kal oskoin et puáhtá rähisvuođâttáá-uv eelliđ mutâ kal tot mielâst lâi liijkás vaigâd kuittâg nuuvt ain ohtâ peivi moonâi já nubbe poođij siste šoodâi oppeet uđđâ pärni taat lâi jo niäljâd láin jo jáámmâm tállân teikâ ovdil jo ko šoddáingin já tom tieđij et jos enni ij lam ävttiđ suu toi kerdij te sun-uv lâi jäämmiđ lâi kal iimâš ko ij lam suu huškom já čiehčâm nuuvt ko táválávt stuorrâ häldee kuullâm suu ruhâdâs vâi leijii-uv eeni talkkâseh ávttâm et lâi moonnâm täälvi ääigi šoddâm taggaar ko lâi tot innig ennuu vahtim monâmijd já hommáid lâi uážžum leđe ráávhust leijii lamaš jieijâs manoh já sun eelij aaibâs eres enâmijn ko eres ulmuuh iärásáid lamaš vaijaa ko tot volliittâllâm iärásijd ige lam ovdil čievčâdâm ko ton keesi maŋa ko tot maadâ almai lâi keesi sii kesisiijdâst tot lâi-uv imâšlâš keesi mutâ tast lâi jo äigi ij kuittâg kuássin vájálditáččii tom keesi siijdâst harvii ellii omâs kyesih ige lam kuássin uáinâm nuuvt vielgisvuoptâ já vielgissiämu almaa ko taat lâi lamaš já ton čalmeh talle nuuvt leijii čuovjâdeh já hirmâd styeres lâi še taat läddlâš keesi taat almai lâi aassâm sii siijdâst já lâi sárnum mottoom almast kii lâi šoddâm ive sevŋâdumos ääigi kostnii kukken já puáđáččii horgâ uđđâsist teehin eennâm oolâ tast vai mii ton almaa nommâ lâš lamaškin halidâm tiettiđ ige muštám maid taat omâs kyessi täst sáárnui keejâi tuše taan čuovjis čoolmijd já čohčâ ko poođij já iijah siävŋánii te njaavâi ain taan almaa láávun ko lâi nohádâm maht taat almai rähistijgin kavnum tagareh säänih moiguin lâi pyehtiđ kuvviđ taan rähisvuođâ ohtii ij lamgin uáđimin ko vuolgij ton omâs almaa luusâ já ton maŋa puoh lâi muttum vala hyenebin tom tieđij et ij sun lam áinoo kii kolliistâlâi taan siämmáá láávust niäljád nieidâ čalmeh leijii čuovjâdeh tego alme já mon vielgâdeh leijii talle kaandâ vuoptah muušton poođij tot kerdi ko sun šoddâdij jaamâ kaandâ enni lâi sunjin maŋa sárnum et tast leijii še vielgis vuoptah já čuovjis čalmeh tot oskoost sárnoo lopedâm puáttee keesi puáttiđ uđđâsist mutâ maŋgâ keesi leijii moonnâm ige sun lam oinum nahareh pottii te tuáivui et puáđáččij taas stuorrâ čuovjisčalmealmai taan keesi já pisoččij tobbeen kost lâš-uv lâihân jo vittâ iijâ lamaš meddâlâsâst liččiiba kuumpih purrâm čäällimseminaarist keerdi uásálistim rajij paijeel ollee puásuiviežžâmân ive ko palgâsist lijjii moonnâm puásujid pygálusâst kieldâ njuárustâlâim poccuidân kiddâ mut ep uážžum pyehtiđ taid pic kaartâim vyebdiđ ubâ čurruu tažžáid já maccâđ ruttâhivvâduvváin maasâd ohtâ puásui paasij njuovâhánnáá já tot lâi lojes ergi puásuiviežžâmân uásálistim ihheed maŋeláá suoppâinttáá já poccuittáá tiiŋgah maid tarbâšim ton hommáást lijjii sárnumradio já sähköttemradio puásuiviežžâmist poccuuh kale puáhtojii ellen nube riijkâst mut toid keevâi siämmáá hyeneeht ko ovdebáá-uv puásuiviežžâmist-uv njuávvojii já räjivirgeomâheh lijjii peessâm sopâmušân et räjiääiđi čoođâ peessâm vildâlum poccuuh viežžuuččii palgâs puásuialmai tooimâst já njuovvuuččii toimâ pieijui joton já räjikocceemsajattâhân pottii vuáččuliih pajeulmuuh nubáloh já rahtii taggaar koskâpuddâsâš ääiđi sivláigijn räjikocceemsajattuv já rääji kooskân hovdâ maajuur vyejestij ryešilij räjialmaigijn sehe sii pele puásuialmaigijn lâi sooppum riidon já rááján kuus ittinâš moonâim-uv pargon operaatiost lâi toimâđ radioalmajin já saavâi jođetteijen ko kuáhtám ryešilijgijn lâi rääji alne tábáhtum mast ryešilii delegaatio jođettij mottoomverd suomâkielâ sárnoo kapteen já puásuialmaid ovdâstij čielgâsávt nuorttlâš almai kiän noomâ jiem puáttám tiettiđ te muoi räjijáágár čuoigâláim sajattâhpáikkásân paccii vala juhâriidon tulâstâllâđ já káhvástâllâđ lii viehâ ciägus já ollâsiähá tuodâr mon paijeel väldikudij rääji mana alne lâi talle räjikosáttuv várdámkoppurâš kost muoi liččijm ubâ peeivi já jođettiččijm tiäđuid já saavâid nuuvt ko räjikocceemsajattâhân-uv sehe tiäđust-uv radioalmai parseláid kullojii sárnumradio já keppâ sähköttemradio tolâččáim ohtâvuođâ räjikocceemsajattâhhân já puásuiulmuid kiäid lijjii adelum sárnumradioh fáárun sehe radioalmai tolâččim ohtâvuođâ sähkötmáin räjijáágárkomppanian pyevtittáim koppurâžân já kijkkiistâlškuođijm te eštuš uáinojii motomeh vuáččuliih jo vuojâšmin tuoddârij vieltijn poccuid čokkiistâlmin sooppâm et munnust ličij radio ain áávus já jis äšši kiästnii ličij te váldáččij ohtâvuođâ tađemield lijjii sooppum motomeh sierânâs ääigih tiätu tijmij kooskâ kuás juáhhást ličij radio áávus já kulâttâđâččii munnuu liŋkkisajattuv pehti ovdil koskâpeeivi aalgij oovtâ almaa vastustiđ vuáččulâš kiäm kočodii vaaldij ohtâvuođâ já almottij jieijâs kiälhá cuovkkânmist eidu mušte maggaar váddu toos poođij mut tontovváá sun ij kuittâg pastam tom tivvoođ já vuordâččij kiännii iššeen tohon ko kijkkiistâláim ton kuávlun maid sun valdâttâlâi te eštus huámášáim suu tuodârvieltist tiäđu kiälhá cuovkkânmist mottoom eres puásuialmai já ravvijn suu tohon kost lâi vyerdimin muštemin et kiälkká lâi nuuvt paast cuovkkânâm et tot viežžui rievâ aln meddâl kost sun lonottij uđđâ kiälhá já maacâi oppeet puásuipaargon puudâ ko vuáččuliih lijjii poccuid čokkiimin lijjii räjikocceemsajattuv almaah lekkâm räjiááiđán tarbâšân stuorrâ rääigi kogo čurruu puávtáččij vyejettiđ ehidistpeeivi iiđij stuárráb čuurâ tuodârviältán mon kiälkkáalmaah cogâdii kuávlun radioin et čuurâ ličij puátimin já muádi tiijme maŋeláá finnijm-uv tiäđu et čuurâ lii jo vuáččulij ráhtám ääiđist puásuialmaah lijjii maccâm já munnust-uv lâi asto puáttiđ vuálus vuálus čierâsttijn láim kuullâm piso pávkkáástâlmin já ko aldeláá puásuiääiđi poođijm te tobbeen lâi monâmin njuovâdem já pačâlem iivijd iälustâm poccuuh lijjii irroom jo nuuvt čuuvtij et tain ij liččii lamaš innig eres poccui juávhust iälusteijen kuittâg ubâ ääigi maasâd lijjii-uv toohâm miärádâs et sij njyevih ubâ poccuu čurruu já kesitteh roopâid meddâl urrust iä lamaš späiliheh iäge eergih pic tast lijjii ereslasseen stuorrâ pievrihis kiäjuspeljisarvah makâneh já nommâloopah sehe puáris kiäjuspeljiáálduh moh iä lamaš puásuiulmuu uáinám vaarâ kuássin lijjii uáli irâs poccuuh já lii joba arvâlum nuuvt-uv et máhđulávt tien operaatio ohtâvuođâst koddojii majemuuh-uv tuodârkuállus tuodârkodeh moh máhđulávt lijjii siäilum koddepivdemijn pačâlii já njuovâdii poccuidis ubâ eehiđ já kiäsáttellii taid taađeest luoddâkuorân aalgij leđe forgâ jo kiđđâ te poccuuh liijká lijjii puáidáheh já mun-uv ostim čiermih mon pieijim kuškâđ luhostui veikkâ lâi-uv jo cuáŋuimáánu algâ lijjii tiäđust-uv iđedist puáttám moottorkiälháin rido väldikudij rááján já ko lijjii káhvástâlmist kiergânâm lâi mii komppaniahovdâ ryešilij povdiittâs maŋa vuálgám kolliistâllâđ ránnjáriijkâ räjisajattuv mii lâi tast aldasijn riddoost km vuáluskulij eehid sun lâi maccâmin ohtuunis mut muáddičyet meetter ovdil rääji lâi lusis moottorkiälkká kärŋilum suudán ijge kote lâi ovttáin kiäppáin almai vaijaam tom kincceđ pajas sun poođij vääzin já adelij miärádâs mii sajattâhhoovdân mukaanne kaksi miestä ja käykää noutamassa moottorikelkkani pois puolelta ij lamaš aaibâs tärkkilis tiätu mon kukken tot ličij tobbeen mut vyeijilijm kuittâg pasâttââ já viisumijttáá sehe mun já ko moonâim rääji paijeel te lâiba suámálâš tobdo lamaš avestân iällám já rääji mudoi-uv lâi táássáš lamaš nuuvt pase et tom ij uážžum rastaldittiđ ubâ vahâgistkin mut tääl mij turâštijm rääji paijeel aaibâs rijjâ tuše mii hoovdâ miärádâs vievâst lâi väldikudijrääji uáinusist m rääjist já ko lâim kinccám tom tobbeen suddeest pajas te huápu-huápu vyejestijm maasâd vala ehidist-uv et mahtsun mijjân ličij keevvâm jis veikkâba ryešilâš partio ličij fattim mii kiddâ liččijm konsulsáttoin puáttám maasâd puásuialmai mield lijjii pááccám vala kuulmâlov verd poccuuh maid kolgâččij ittinâš eelliđ viežžâmin lâi sooppum kuáhtám oppeet rääji oolâ tiätu ääigi iđedist já muoi-uv tiäđust-uv vuolgijm pargosân aln lijjii siämmáálágáneh suáldátliih seremoniah ko jiävttáá iiđeed-uv já ko virgálâš peeli lâi oornigist te hiäráh já puásuiulmuuh čokánii káhvástâllâđ já mij iäráseh lâim hormiändárin lâi tiäđust et onnáš peivi monâččij ain-uv puásuihommáin já ittinâš ličij uđđâ kuáhtám ryešilijgijn puátusij tutkâm ooleest te káhvástâllâm ohtâvuođâst mii hovdâ iätá ryešilijd huomenna samaan aikaan samaan paikkaan iä muide ko nuáiguttii oivijdis já tääl jiem innig imâštâllâm mondet hovdâm lâi jiehtinâš tuostâm adeliđ mijjân taggaar miärádâs et tovâččijm iävtutátulávt räjiloukkaus lâi taggaar avktoriteet et kost sun peri lâi te puohâh áárvun kejâhánnáá tottâlii suu suu ovdâalmaah everstih já eeveerstluutnantih ko ryešiliih-uv tääbbin riddoost moonâi pyereest já vuáččuliih finnejii loopâid-uv kiäjuspeeljijd suomâbel áiđásis já njuovvâđ muštemin et puohnâssân poccuuh lijjii pajeláhháá čyeđeest já ko toh lijjii puoh njuovvum te puáttei aaigij lijjii aldasijn ennuu káránâsah riämnjáh já tiäđust-uv kuobžah moh juttii njuovvâmpasâttâsâid purâmin kiinii räjisajattuu almain ij lamaš vala kuobžâ peessâm uáiniđ luándust te aldanij peri miäđáábeln ton njuovvâmsaje te kale peesâi uáiniđ kuobžâ motomin maŋgâ-uv mušton takkâ tunjin et tun máttááttih munjin sämikielâ takkâ ko tun muštâlih munjin já eres njellimlijd puáris sämmilâš mainâsijd lâi nuuvt hitruu kuldâliđ sämikielâ lâi siäilum nuuvt pyerrin veikkâ tun lijjih tuu jieijâd perrust vissâ ainoo anarâškielâ sárnoo lijjii kuittâg anarâš sárnumskipâreh tunjin tääl puáris eenikielâlâš anarâšah kal älgih lappuđ iä škoovlâst máttááttâm sämikielâ iä lah ennuv nuorâ ulmuuh kiäh sárnuh anarâškielâ mun-uv kolgim tom máttááttállâđ eskin rävisolmožin enni ij määti sämikielâ veikkâ suu enni lâi sämmilâš oppim ááhust já suu njellimlâš ustevijn ucánjáhháá sämikielâ uccen já tondiet halijdim máttááttâllâđ kielâ ko tot šoodâi máhđulâžžân ive mun poottim tuu-uv kuuvl tarbâšim sárnumskippáár tun ettih et puáđi kiergânim kolliistâllâđ maŋgii tuu kulen tääl mun lam pááccám käibidiđ taid munnuu savâstâllâmpuudâid povvâstih njálgáht távjá ko mun sarnum puástud ettih muččâdávt maht olmânáál koolgâi sárnuđ máttááttih munjin ennuv saanijd já ennuv aašijd tun muštih taid pyereest keksejih munjin muu sämmilâš noomâ-uv muu olmâ sämmilâš nommâ lii liijkás kukke mun lam máttááttillim kuárruđ sovskammuid já tun vuobdih munjin kamâsijd eelijm njellimlijguin já kolliistâlmin já tun lijjih vyeijen moottorkiälháin já autoin lijjih vala tego nuorâ almai lâi pastelis uáivi já šiev oornig ožžuh aassâđ päihistâd loopâ räi eellim ij lamâš puoh älkkeemus muštâlih munjin maht tuu eeči lammâšui čuuvtij suátiääigi ko sun paasij vahagist juna vuálá tust šoodâi iššeed tuu pááikán jo nuorâ kandân jieh peessâm škoovlân jiehke tego tun tuoivuh kolgih kuálástiđ et purrâmuš pijsái pääihist lijjii ennuv nuorâbeh uábeh já viiljah sist tun lah annaam huolâ algâttih anneeđ huolâ tuu jieijâd perrust tun monâttih eskin kiđđuv lâi illávaje já tun lah suu hoittám nuuvt et ko sun jaamij te tun-uv tuostih adeliđ piärán tun lijjih hoittám puoh jiehke lamâš innig ovdâsvástádâsâst kesten lah kuhes äigi toos ko tun lijjih puoh sämipihtâseh pajalist já ergi val maajeeld nuuvt et siämmáá ääigi ko tun vuolgih máátkán pyerebáid pivdoenâmáid te jaamij tot ergi-uv sämmiliih ettii muin et tiäđust-uv tun tarbâših vuájáán fáárun lii anarâš savâstâllâmkerho oppeet lii ohtâ meddâl mii kerhoost puohah pääccip käibidiđ tuu liččim vala tuu tarbâšâm já muu sämikielâ tunjin lâi mulsâšum já uđđâivemáánu lâi juo pelimuddoost koccái kuáđistis mii lâi taavaapele riddoost lâi lâi korrâlágán ige kuáđist lamaš meendugin liegâs sun piejâškuođij tuulâ arânân mii lâi kuávdoo kuáđi eemeed kote lâi nieidâ riddoost já juŋkáh kiäh lijjii viiđâs lijjii ain uáđimin pyeleškuottii uáli pyereest já kuovlâlij kuátiuuvsâst olgos lâi vala sevŋâd já puolâš oroi lemin uáli koorâs viälánij vala jieš-uv kode tyelji oolâ já smietâstij et lii-uvsun tääl ohtâgin lodde moonnâm suu pivdusáid pivduseh lijjii mottoomláván liestih maid sun lâi poijust ráhtám já stellim viirrâm pecimaddui luus ko lâi huámášâm et lodeh ellii tobbeen uáli távjá luodâstmin tooimâi nuuvt et ko lodde moonâi toho siisâ já tuolmâstij mottoomláván njuohčâm oolâ te taat piivdus kománij tienievt et siisâpuáttimräigi šoodâi eennâm vuást ige lodde peessâm innig meddâl tobbeen lâi muđoi-uv piäggâm pivdoalmai já sust lijjii maaŋgâláván koonstah sehe mecciellei et kuolij pivdemân aassâmsaje-uv sun lâi valjim eidu ton tiet ko togo aldasijn lijjii uáli šieu lodde-enâmeh já meiddei kodeh jutâlii višâlávt tain enâmijn ucemus suijân lamaš aassâmpääihi valjiimân kyelivaljegin mii lâi aaibâs kuátiuksânjäälmist naabur sust lâi kiän kuáti lâi nubebeln juhânjäälmi jeđe lâi vala riddoost ohtâ kuáti moon asâttij almai perruinis ässeeh togo aldasijn iä lamaškin aassâmpäikki sist lâi kale uáli pyeri maid sij tarbâšii ij lam lamaš kukken já kuolij lasseen ij puáldimmuorâidgin tarbâšâm kukken viežžâđ sist lijjii juáhásâm nuuvt et pivdâččij iänááš peln já kote lâi ohtuunis almai laavij pivdeđ fast kuávluin pivdoenâmeh lijjii fast pelni sij pivdii ovdil mainâšum liestijguin já kuudijd kodderugijguin tábáhtui riäđhást rahtum vuogâiguin já čohčâkeesi já čohčuv juuhân kuárŋoo kuávžurij várás sij lijjii oovtâst ráhtâm juuhân keđgipuáđu mii tooimâi nuuvt et juuhân kuárŋoo kuávžur kaartâi njuškiđ tohon mutâ meddâl kale ij peessâm pivdusijguin sij eres aaigij kale finnejii piämu mutâ kiđđâkeesi já keessiv lijjii ääigih et talle sij iä meendu pyereest nahcim pivdep maiden kale čäcilodeh lijjii uáli valjeest mutâ toi piivdon iä lamaš kale meendu pyeri koonstâid vala hoksám pivdusijd lijjii kale iskâdâm mutâ viehâ hiäjus puátusáin kale jäävrist tiettii kuolijd leđe valjeest mutâ toi piivdongin iä lamaš piergâseh taat tälvihân kale moonâi aaibâs táválâš vyevi mield almai äigi moonâi pivdohommáin já muorrimpargoin äigi kuulâi fast juŋkái hoittáámist määlistmist já kuárrumpargoin poođij meid tiäđust jieijâs ääigist já kiiđâ fáárust puoh kesilodeh-uv mielâst lijjii meid taat kiđđâlodeh já erinomášávt čuánjá mon sun tieđij uáli njaalgâ lodden ko lâi oovtâ kiiđâ vahâgist taggaar finnim sun lâi kiđđâpuudâ smiettâm juonâid taan stuorrâ lode finniimist páátán lâi kiđđâpuudâ puđâldâm já ráhtám emedis kuárrumáárpust váhá kasseeb áárpu já tast te lâš pieijâm jyelgikielâid oolâ mottoom huáššinjettipááikán kost tieđij táid luudijd kiđđuv orostâllâđ eštus sun tain konstáin ton kiiđâ finnij viehâ hivvâduv čuáŋŋáid já taat kale ton juhânjäälmi termij alne tieđij mestâ juuhlijd ton kiiđâ pivdokoonstâ sun tiäđust meid naaburijdsâs lâi tieđettâm ige purâmuš ton kiiđâ váilum sistkin mield tot-uv ilo tiäđust nuuvâi já keesi lâi ovdánám juo jonsahpeeivi räi lâi puuđâldmin šiljoost jieijâs pargoidis ko huámmáš et sijjân táiđá lepe kyessi puátimin poođij já tállânhân čielgâi et sun lâi almai kote lâi nubaloh ihheed tassaaš moonnâm pel merâriidon kyelipiivdon já tast savâstâláin äigipuudâ já nuuvthân tast čielgâi et lijjii maaŋgâláván koonstâh kyelipiivdon maid sun lâi merâriddoost oppâm lâi meid uáinám tobbeen juo maŋgâ ryevdist rahtum tyejiniävu moh sátáččii leđe tääbbin-uv anoliih moonâi tast kuuloold já taan juhânjäälmi ässeeh kuldâlii maŋgâ mainâs já illá ubâ puoh uskuugin maid sun mainâstij čoovčâbeln keesi já väzzilii tavas já sij aaigân lâi eelliđ merâriddoost skappuumen piergâsijd puáttee keesi kyelipivdo várás nuuvthân tot keevâi et nubbe keesi ko poođij te tain juhânjäälmi ässein lâi mottoomlágán nyeti sulâstittee piivdus moin sij algii kuálástiđ já saalâshân kale meid poođij lâi stuorrâ já imâšlâš äšši já taat tiätuhân kale ivij mield levânij pirrâ taan stuorrâ jäävri kost peri vain ässeeh lijjii tot aalgij taan nomâttum jäävri kuálástus kuuloold ovdániđ já ässeeh meid lasaniđ jävrriddoin lâi keesi puátimin njaŋgai soorvâ tyelji alne leijii eidu ij kukkegin äigi te varrim kesipááikán juhâriidon lâi jo áávus mutâ vala muotâtielhuuh-uv leijii motomijn soojijn iä puáttâm nahareh lâi jo kuálmâd ijjâ ko sun kuusij lii keesi suijâ lâi nuuvt liävuttem ain čuovis iveääigi talle ko piäivâš paaštij ijâhpiäiváá te mielâ-uv kačâdij kost sattui kal finniiččij tagarijd talkkâsijd moh puávtáččii naharijd mutâ tääl lâi taggaar äigi et ij tot adeliččii kuittâggin lâi pyeremus skippáár láin melgâdáid siämmáá ahasiih lâi läävi nieidâ já nuáidin ulmuuh nomâttii-uv motomeh kuittâg mihheen nooidijd lamaš ige lam suu ennigin suoi tieđijn tuše eenâb ko iäráseh ulmuuh leijii tagareh ko leijii ferttij kulen eelliđ mudoi suu-uv leijii vyejettiđ miäcán nuuvtko eeni leijii toohâm kal tieđij et ij sun lam áinoo kii eeni kulen eelij niävvuid viežžâmin suu enni eelij já suu almai eelij še stuorrâ häldee lâi taggaar almaa adelâm kal tom tieđij et ij tot lam häldee kii tom lâi adelâm leijii enni já eeči já enni já eeči ko lâi šoddâmgin te vanhimeh leijii sooppâm et jos sijjân šodâččij nieidâ te tast šodâččii eemeed nuuvt lâi keevvâm-uv lâi eeni irâttâm estiđ taan sopâmuš ko lâi huámmášâm maggaar almai šoodâi mutâ sooppum mii sooppum lâi jeđđim eeni et kal stuorrâ häldee tiätá maid parga já magarin ulmuu eellim lii jurdâččâm ij kal ain jieškin iberdâm taan häldee hommáid mutâ voojij kuittâg-uv oskođ pyereeb piäiván lijjii jo vittâ keesi ko já láin varrim ohtâsii kuátán kuhes sevŋis täälvi suoi láin aassâm siämmáá kuáđist čoovčâ sunnui teikâ lâi šoddâm lam eeči mutâ tom tieđijn tuše já já enni lâi adelâm tieđehánnáá taggaar juhâmuš mii eestij tom et ij puáđáččii eeči eeči lâi sun kii aasâi kukken tavveen stuorrâ merâriddoost poođij ain jyehi täälvi stuorrâ sevŋis markkânáid moh algii talle ko piäivâš ij innig oinum já nuhhii ko oppeet piäivâš iiđij lâi iällâm motomin tain juuhlijn ohtii talle ko lâi nieidân já moddii vala talle-uv ko lâi eemeed jo ij rähistâm veikkâ maht lâi irâttiđ já ákku kal oskoin et puáhtá rähisvuođâttáá-uv eelliđ mutâ kal tot mielâst lâi liijkás vaigâd kuittâg nuuvt ain ohtâ peivi moonâi já nubbe poođij siste šoodâi oppeet uđđâ pärni taat lâi jo niäljâd láin jo jáámmâm tállân teikâ ovdil jo ko šoddáingin já tom tieđij et jos enni ij lam ävttiđ suu toi kerdij te sun-uv lâi jäämmiđ lâi kal iimâš ko ij lam suu huškom já čiehčâm nuuvt ko táválávt stuorrâ häldee kuullâm suu ruhâdâs vâi leijii-uv eeni talkkâseh ávttâm et lâi moonnâm täälvi ääigi šoddâm taggaar ko lâi tot innig ennuu vahtim monâmijd já hommáid lâi uážžum leđe ráávhust leijii lamaš jieijâs manoh já sun eelij aaibâs eres enâmijn ko eres ulmuuh iärásáid lamaš vaijaa ko tot volliittâllâm iärásijd ige lam ovdil čievčâdâm ko ton keesi maŋa ko tot maadâ almai lâi keesi sii kesisiijdâst tot lâi-uv imâšlâš keesi mutâ tast lâi jo äigi ij kuittâg kuássin vájálditáččii tom keesi siijdâst harvii ellii omâs kyesih ige lam kuássin uáinâm nuuvt vielgisvuoptâ já vielgissiämu almaa ko taat lâi lamaš já ton čalmeh talle nuuvt leijii čuovjâdeh já hirmâd styeres lâi še taat läddlâš keesi taat almai lâi aassâm sii siijdâst já lâi sárnum mottoom almast kii lâi šoddâm ive sevŋâdumos ääigi kostnii kukken já puáđáččii horgâ uđđâsist teehin eennâm oolâ tast vai mii ton almaa nommâ lâš lamaškin halidâm tiettiđ ige muštám maid taat omâs kyessi täst sáárnui keejâi tuše taan čuovjis čoolmijd já čohčâ ko poođij já iijah siävŋánii te njaavâi ain taan almaa láávun ko lâi nohádâm maht taat almai rähistijgin kavnum tagareh säänih moiguin lâi pyehtiđ kuvviđ taan rähisvuođâ ohtii ij lamgin uáđimin ko vuolgij ton omâs almaa luusâ já ton maŋa puoh lâi muttum vala hyenebin tom tieđij et ij sun lam áinoo kii kolliistâlâi taan siämmáá láávust niäljád nieidâ čalmeh leijii čuovjâdeh tego alme já mon vielgâdeh leijii talle kaandâ vuoptah muušton poođij tot kerdi ko sun šoddâdij jaamâ kaandâ enni lâi sunjin maŋa sárnum et tast leijii še vielgis vuoptah já čuovjis čalmeh tot oskoost sárnoo lopedâm puáttee keesi puáttiđ uđđâsist mutâ maŋgâ keesi leijii moonnâm ige sun lam oinum nahareh pottii te tuáivui et puáđáččij taas stuorrâ čuovjisčalmealmai taan keesi já pisoččij tobbeen kost lâš-uv lâihân jo vittâ iijâ lamaš meddâlâsâst liččiiba kuumpih purrâm mušto lii pággu piejâđ čolmijdis kiddâ já muštoin sirduđ kuhás kuhás máádás enâmân kost keessiv-uv iijah láá sevŋâdeh já lieggaseh já peivi páštá lieggâsávt pirrâ ive enâmân kost lâi viättâm mottoom suotâs puudâ eehid lii sooppâm teivâdem tiätu pääihist tijme käävci lii kárvuđâttâm kuhes puuvsâid já jyelgisuormâkammuid juálgásis lii stuorâ muorâ vyelni alda čunoirido uáiná jo kuhás veikkâ lii sevŋâd almaa kii čuážžu muorâpiällást lii čapis pusseer pajalist já vielgis puuvsah muččâdin almai niävttágin čuovâ lii puáris hyenes ~čuovâš mii lii ollâgâsâst stuálppukeejist väzzilává sevŋis rido tot lii tuoivâ lii nuuvt hitruu väzziđ päljis juolgijgijn iho čunoiriddoost já kälistiđ motomin lieggâ meerâst ii pyevti pääihist porgâđ väzziv aldaluvâi kuohtuuh vuáijum jiejâs jurduid lii uccomin mut tot lii nuuvt kukken já mahtnii kommood meid aaibâs omâs tääsnih ij oinuu ige omâs täsniáimu já oomâs lii puoh eres-uv lii oomâs kii paaldâst vázzá lává aaibâs kuávttáá puátá mielân sunjin puávtáččij tábáhtuđ peri mii vain puávtáččij porgâđ eidu maid vain leggistiđ meerân páguttiđ irgediđ suin teikkâ veikkâ koddeđ ličij äigi jurgâliđ já patâriđ sun ij jurgâlâđâ ohtii lii leeikân vuálgâm te kalga loopân keččâđ talle muštoh maid párnái párnáid muštâliđ jos ij jieggâ moonâ iirât maidnii sárnuđ mut sust lii hirmâd hyenes eŋgâlâskielâ táiđu ige almaigin nuuvt pyereest määti tom kielâ puátá aldeláá váldá suu kieđâst kiddâ já suoi väzziv kietâluvâi tobdá maht suu siste miinii liihâst lii omâs tobdo tobdo mon lii talle motomin nuorrân tubdâm lii taggaar suotâs tobdo mon ij halidiččii et tot kuássin nohá kolgâččij jotkuđ já jotkuđ lii pyeri mielâ väzziv mottoom puudâ lii äijihšoŋŋâ vâi lii-uv tot sunnust oro et sun horga pávkkáá ooroost ferttee orostiđ ij tieđe kuábáš toovâi algâttâs mut suái lává sollâluvâi já cummâlává kyeimis tegu ličij maailm loppâ lâi sunnuu vuosâ cumme muštá loppâelimis kiinii cummâliđ nuuvt pyereest nuuvt suottâsávt et äigi láppoo puoh ääših vájálduveh lává tarvanâm kuáimásis tegu eeđeest ij haalijd taam puudâ nuuhâđ tarvan almai eenâb já eenâb iätá aldâ peelji ruávis čaabâ jienáin love you rähistâm tuu västid maid sun muidegin hyenes kielâtáiđoin juátkoo almaa kietâ lii aaleem pirrâ já meid tuállee almast miäigá väzidijn almaa vuástá väzzim lii väivi návt mut almaa alda lii pyeri orroođ ij haalijd olgoláá orostává ain tyelli tälli já cummâlává já solâstává kieđah puálláátteh tuulâ siste puáldih eenâb ko koskâpeeivi piäiváš ij tieđe maid jurdâččiđ já porgâđ ij tuubdâ jieijâs sun lii aaibâs uáivádum almast já lii vaalmâš aaibâs moos vain ~almai tääl tiädáččij suu čunnui já váldáččij suu te sun ij vuástálistáččii ollágin liččii toos tobdá mon vaalmâš sun lii suorgân já kaččâl jienâ huuihád suu noomâ mučis jienâ mana njuolgist vááimu čoođâ lii pággu orostiđ iä innig tottâl kiävá korrâ suáđi jurduidiskuin haalijd almaa luus mut sun meid tiätá mon puástud tot lii oro et láá stuorrâ vyeimih moh jođetteh já taam mučis suotâs almaa vyeimih maid ij pyevti čolmijgijn uáiniđ ige kieđâigijn tubdâđ moh kiäsutteh taan kyehti omâs ulmuu oohtân čuážžuv muátuluvâi já keččâv kyeimis čolmijd ij lah kuássin uáinâm nuuvt mučis čoolmijd nuuvt čapis čoolmijd ij tieđe maid toh uáinih kuus keččih nuuvt láá čappâdeh mut vááimun tot keččâm kuáská almai ooiniš čuovjis čoolmijn tom ij tieđe mut tobdo lii suotâs haalijd sättiđ torvolávt pááikán mieđeet juátkoo mut tullâ siste puálá ain tullâ maid almaa čalmeh láá puállááttâm äigi iärániđ váldá kuohtuid kieđâid kietâsis já oppeet toh čalmeh ij eeđâ maiden kiäččá tuše oro et äigi lii orostâm tot ij eeđâ maiden kiäsá várugávt aldeláá jieijâs já tiäddá poksâmijdis nierân lii liijkás kuohtuid ko oovtâ meerhâst suái tarvanává kuáimásis kiddâ iätá et tääl lii pággu sust puáttiđ kuuvl lâi syele tuáivum-uv ij innig vuástálistâm ij muštám et ličij kiämmán almaa halijdâm nuuvt ennuu ko taam omâs vieres ulmuu rávhuduvvâv já väzzilává loonjân lii aaibâs jienâttem iä ijjâelleehkin jiänáttâl kuittâg kuulâ maiden sun ij innig peerust masten maiden iijâ taat almai ličij suu já tuše suu iijâ ánná piästáččii suu meddâl ovdil ko piäiváš oppeet pajaničij ličij pággu ko iđedist táválávt ain naharijn morráán nahhaar halidičij nievdâđ jyehi iijâ čokkái postâaautost lâi puátimin pááikán sust kuhes ááigán tubdui et sun lâi jotemin pááikán lâi puoh suu love ive eellim pááccâm teikâ melgâdáid puoh čokkái suu paaldâst viiđâ-ihásâš nieidâ puoh eres lâi-uv pááccâm tohon kavpugân kost sun lâi aassâm taid iivijd tääl sun lâi puátimin maasâd ige kuássin innig vuálgáččii tääbbin meddâl ettii et jollâhân tun lah vuálgáh tohon miäcán tobbeen lah mihheen tust laa puoh puohhân tuođâi-uv leijii šiev pargo mast finnij siev päälhi já mast sun lijkkui lâi päikki lâi auto lâi almai leijii párnááh já puoh alda käävpih paaŋkih puoh lâi pyereest veelgih iä lam stuárráh já ruttâ lâi miinii ij lam tuubdâi já tieđij mutâ tom ääši ij puáhtâm kiässân ettâđ puovtij iärásáid ettâđ ko ij puáhtâm olssâskin tubdâstiđ veikkâ tom kuittâg tieđij lâi rähisvuotâ ij innig rähistâm ko smiättá te leš-uv tot kuássin lamaškin mihheen rähisvuođâid tovle lâi jottáám aaibâs siämmáá luodâ mield määđhi mut nubáskulâi ko tääl sun lâi monâmin tohon kost tääl lâi puátimin lâi talle nuorâ nieidâ pärni vala lâi tubdâstum mučis läddlâžân lâi rähistum mučis sääminieidân já halidâm suu talle lâi keevvâm et lâi varrim pááikán já talle lâi päikki pááccâm juuđij škoovlâs loopân naajáin vihkuin kirhoost já lâi vielgis vihkumpiivtâs ige sämimááccuh ko sunnuu vihkii šoodâi já maŋeláá hoittái perruu já juuđij pargoost ivveest sij ellii maadâenâmijn motomin ubbâ peerâ já motomin ohtuu táválávt vuolgij ain tavas jos ohtuu vuolgij ij lijkkum majemui ivij äigin lâi iällâm ohtuu teikkâ párnáigijn mađe täävjib sun eelij tobbeen te tađe eenâb sunjin šoodâi ahheev ko koolgâi vyelgiđ meddâl tääl sun ij innig tarbâšiččii vyelgiđ sun pásáččij pááikán sust lam tääbbin pargosaje ige jieijâs táálu mutâ tondet-uv sust tubdui et sun ličij puátimin pááikán já juovlâi maŋa puávtáččij suu kaandâ-uv siämmáá škoovlâ maid lai jottáám sun asâččij vanhimij pääihist já lâihân sun jo nuuvt ettum aassâmjonost sun oskoi vissásávt et puoh tágáreh ääših kal ain luhostuveh lâi ettâm et maasâd kal vala puáđáh jieh tun tobbeen piergii tieđij et ij innig kuássin monâččii tohon maasâd sun tohon kulâččii tijmo vala te ličij pääihist lâi oppeet nohádâm mielân poođij lâi muáddi ive puárásub ko sun aigij lâi lamaš mielâst lovettes ennuu imâštâlâi lâi ettâm čohčuv ko ohtii lâi suáittâm sunjin et kálgu lâi vuálgâm mottoom läddláá fáárun juhhee vala lâi veikkâ nuuvthân kal lâi tot ooinij ton läddláást teikkâ nuuvthân lâi vuálgâm läddláá fáárun enni lâi jo kaattâm ko tágárijd sáárnui lâi motomin uáinâm káálgu mučis nissoon nuuvt hirmâd tärkki aašijn kulloo lâi tast ennuu tiättâm ige halidâmgin ij tot sunjin kulâččii lâi puásuialmaa kandâ áinoo kandâ ij puásuihommáin ennuu lam tovle kuittâg amahân tai ivij lâi eenâb tain hommáin ko ohtii puásuitáálu lâi finnim iä lam párnááh tot rivgoo ij lam halidâm liijkás ennuu turgedeh já korrâ pargo já maid taid teehin kievhis ráhtá šlaarvah tain kuittâg šaddeh enni lâi motomin selvâttâm taid eemeed jurduid já talle taah leijii nube peeljist moonnâm olgos toh tääl pottiigin nuuvt pyereest mielân moonnâm keesi uáinâm-uv oovtâin taansijn ko naabur eemeed lâi hokâttâllâm vyelgiđ sijjân autovyeijen mielâstishân lâi vuálgâm-uv uáináččij tovláid uáppáid lâi tánssám mottoom pitá ij kal tuše mottoom melgâdáid ubbâ ääigi lâi nuuvt vaigâd tubdâstiđ taid tobdoid muuštij vala maaŋgâ lavluu saanijd-uv moh ton eehid čuoijii suoi láin nuuvt aldaluvâi tánssám talle lam uáivist ennuu kuittâggin talle lâi eemeed kostnii almostum toos já tuálvum ige ton maŋa lam innig oinum suoi ennuu lam sárnum et saanijd ij innig tarbâšâm nuuvt hirmâd pyeri leđe lii mätki nuuhâm huámmášij et sun syele tuáivui et ličij puáttâm suu vuástá ige suu viljâ kiäs sun lâi suáittâm kuás puátá puáttâm suu vuástá já tuálvuččij páikkásis ij tarbâšiččii aassâmpääihi uuccâđ päikki já kal puásuieemeed šodâččij mätki nuuvâi já lâi vuástá puáttâm nuuvtko sooppum lâi-uv oroi et ij sun lamgin kuhes ääigi lamaš meddâlâsâst käävpist elâččâm tuše veikâ love ihheed láá mooŋii pelni joođeet täälvi kolmâsumos äigi puolâš kulmâlove asted já sevŋâd nissoon šiev skipárušâh já eellim mottom veerdi jo uáinám ulmuu pettii vyelgiđ nisonij sävnieehid toollâđ alda orroo suotâstâllâmpááikán lâi puárásumos iäránâm jo kuohtii lijjii kulmâ päärni puohah jo vuálgám pääihist já algâttâm jieijâs eellim sun-uv jo koskâahasâš nissoon lâi puárispijgá ij lâm val kavnâm tom olmâ almaa kiäin ličij pastam jyehiđ eellim já orniđ perruu skipárušâin nuorâmus lâi naaijâm sust lijjii kyehti päärni já eellim mudoi-uv oornigist nisoneh lijjii val pargoelimist mieldi já nuuvtpa sii mielâst lâi-uv suotâs vyelgiđ tyelli tälli olgos hittâruu toollâđ kuulmâ nissoon juávkku lâi oovtâst jottáám jo maŋgâ ive já sij tubdii kyeimis hirmâd pyereest já puohtii puoh aašijd kuáimásis muštâliđ lâi laiguuttâm viste olssâs já mottoom vuolâ maŋa lâi vuolgâ tánssámpááikán pihtâseh pajalân já máátkán lâi uápis pevdipijgá teikkâ jieš alnees tot lâi reŋgâ čaabâ kandâ te savâstâllii šladârdii já povvustii moonnâmgin kuhes äigi ko ~sii peevdi paaldân vazzii nelji almaa toos já algii savastâllâđ tain almain láin mottoom veerdi uáppáseh mut kyevtis aaibâs omâs almaa ko nieidah huámmášiigin te almaah lijjii tiilám juhâmušâid olssis já čokánâm siämmáá piävdán nisonijgijn já neevtij et savâstâllâm luhostui pyereest nisonijn lâi jo ovdil uápásmâm oovtâ almai já sunnust neevtij lemin vala-uv ennuv äšši kuáimásis mut ohtâ tain vieres almain čokánij nissoon paaldân nuuvt et nissoon juovdâi aaibâs seiniroobdân já nuuvt savâstâllâm ij innig luhostum pyereest ko pääihist čuojâi muusik hirmâd korrâsávt nuuvt et lâi vaigâd kuullâđ maid nubbe eeđâi omâs almai lâi jo lappum já taat uápis almai vuolgij horgâbalij jieijâs mađhijd já vieres almai passijn čokkáđ kuávttáá piävdán nissoon ain-uv tobbeen seinipiällást já almai lâi nuuvtko faŋgim tom tohon já almaa skipáreh ellii ain keeijâstmin et vala-uv toh lává čokkáámin peevdist eehid nissoon ij táiđám ennuv tánssáđ veikkâ sun lijkkui tánssáámist já amahân te lâi tääl-uv tánssáđ mut vaigâd lâi peessâđ tobbeen seiniroobdâst meddâl sun halidij-uv vyelgđ kejâdđ pirrâsis mut ij tállán kehtidâm vyelgiđ meddâl ääigi ko lâi savâstâllâm te nisonist ain eenâb já eenâb tubdui et sun lijkkui almast ton paaldâst-uv lâi suotâs čokkáđ eelijn tánssáámin mottoom hiđes pitá já ain nisonist tubdui suottâsubbon et suottâsubbon leđe almaa alda moonâi hirmâd jotelávt poođij já lâi meddâl vyelgim äigi skipáreh lijjii lappum siämmáá nissoon skipáreh tuođâi lijjii iällám val táttumin skipáris fáárun ko lijjii vaibâm já vuolgii meddâl mut val ij lam lamaš pááikán vyelgim äigi oovtâ mielâst já sun lâi pááccâm lijjii ettâm et ohtuu-uvkâs ááiguh väzziđ puollâšist já sevŋâdist mut almai lopedij sättiđ ij lam tääppin väldiđ sätteid mut tääl sun lâi nuuvtko rievdâm taggaar tilán et sättee ličij pyeri taan almast lâi nuuvt vaigâd luoppâđ uáivist jurrii jos mon lágáneh jurdduuh sun juovdâččij jos vuálgáččij almaa kuuvl suu väividij tot-uv et ohtâ tain almaa skipárijn lâi mottoom veerdi uápis nisonân eehid ovdil nissoon lâu leggistâm avdoinis almaa eidu taan siämmáá táálu šiiljon mut sunnust ij lam tađe eenâb taat uápis almai lâi sutettâm eehid ääigi taan almaa oolâ ko ubbâ eehid čokkái taan nissoon paaldâst ij kuáđđân taam puudângin ohtuu lâi halidiđ tánssáđ täin nubbijn almain ij äšši ennuv murâštâm tábáhtum mii tábáhtum uđđâ omâs almai lâi ubbâ ääigi nissoon mielâst täst ovdâs kulâi tääl tábáhtuuččij sun vyelgiđ skipárijdis kuuvl almai jieijâs loonjân uuvsah monnii kiddâ pággu vyelgiđ olgos ij halidâm kyeđđiđ almaa toos já neevtij et almai ij meid val halidâm peessâđ nisonist lâi hirmâd puolâš paijeel kulmâlov asted kuovskâseh já tääsnih já máánu čuovvii mut taid ij pallâm kuhháá kejâdiđ lâi ohtsâš mut horgâ nissoon koolgâi iärániđ solâstij nissoon já viijmâg culádij nissoon piälján et ij-uv taat puvtáččii puáttiđ suu kuuvl váhá ááigán lâi tállán vaalmâš sun lâi tuáivum eidu taam sun kuittâg ferttij mottoom veerdi vuástálistiđ et tot niävtáččij váhá pyerebin suái moonáin taan almaa orroomsajân já taan uáđđimloonjân siijvost eres almaah ođđii jo nissoon siste eeđâi et taat ij lah olmânáál mut nube tááhust sun lâi lam nuuvt kuhháá ohtuu já vááijuv rähisvuođâ et sun smietâstij et amahân te ij lah nuuvt hirmâd stuorrâ suddo viälláđ vieres omâs almaa soolâst mottoom tovváá ij tot lam nuuvt hiälppugin ij lam hárjánâm tagarân hiälputtij ääši ko nisonist oroi et almai kal tieđij mii lâi olmânáál já mii ij tieđij maid poorgâi halidij nissoon já nisonist lijjii eidu siämmáálágáneh tobdoh halidij almaa mut miinii eeđâi ij ko láin peessâm almaa loonjân te nisonist aalgij njuuneest kulgâđ vorrâ ij luhhoost korrâsávt kal almaa skipáreh lijjii jurdeđ veikkâ maid jos val uáđđáduvah lijjii voorân sotkâšuđ nuoldâtškuođij sun nuolâi puoh pihtâsijd meddâl aaibâs piättáá mon mučis almai smietâi nissoon lam stuorrâ čuávji já teekih-uv lijjii aaibâs olmâ soojijn ij orvâm nuollâđ jieijâs pihtâsijd meddâl ige sun halidâmgin miinii vala-uv vuástálistij njuolgist seeŋgân njuškim sun kuittâg nuolâi et iä ~lääigih kaččâliččii tivras suháh ääigi ko láin njaŋgam paldâluvâi já uápásmâm kuáimásis rávhálávt kuoskâttâllâm cullâlistám te nisonist oroij et tääl ličij pyeremus äigi vyelgiđ et ij mihheen suddoid tábáhtuuččii mut sun ij puáhtâm kerjidij piivdij já kerjidij et nissoon rähističij suu halidij mut sun ij tuostâm ii orvâm ij puáhtâm jurrii nuuvt ennuu ääših ij puáđi pyeri jos sun tääl luovât já adeldât almai lâi kuittâg oomâs veikkâ sun tieđij tast jo ovdânoomâ lâi meid tot tobdo mii sissoon siste juurâi já puolij tääl kolgaččij jiermi vyeittiđ haalu lappuuččij itten tast ige nissoon innig kuássin uáináččii suu vájálditáččij nissoon monâččij perrus kuuvl já val motomin šiev luhhoost muštâličij jieijâs luámurähisvuođâ nissoon ij halidâm lâi pettum nuuvt maŋgii kieldij já kieldij jieijâs tobdoid veikkâ nuuvt hirmâdávt halidij kieđah njuolgist poldii nissoon liške ko tot kuoskâttij suu njuškoi já ruumâš teddilâđâi almaa vuástá lâi pyeri orroođ almaa njaalgâ haajâ já kuullâđ ko sun vuoiŋâi rávhálávt já tubdâđ maht váimu njuško ton raddeest ij lam kuhes kuhes ááigán tubdâm maiden tágárijd tobdoid njuškoi já nuuvt meid äigi čuovvânškuođij já lâi äigi vyelgiđ nuuvâi nissoon mielâst liijgás huáppust vyelgim äigi ij lam tábáhtum mihheen muh ko et nissoon lâi rähistum tuubdâi et taat almai lâi ereslágán ko eres almaah moh suu luodâ oolâ lijjii teivâm amahân návt ličij pyeri vájáldittiđ puoh väzzilij skipárijdis luus tállán koijâdii et maggaar lâi tot almai pyeri rähistiđ ij tiättâm muide ko kielestiđ et lâihân tot mottoomlágán ij kehtidâm tubdâstiä et ij lam iškâm almaa rähistemtááiđu sun jieš-uv kal lâi halidiđ tom tiettiđ uámitobdo väividij nissoon kuhháá já jurdduuh jurrii almaa pirrâ lâi nissoon mielâst ubbâ ääigi koccáádijn já ehidist ovdil nohádem peiviv pargoi kooskâst ubbâ ääigi jyehi saajeest aalgij soitâččiđ nisonân täävjib já täävjib šleđgâpoostâ tekstâviestijd vuolgâttij huolâ et nissoon ij vájálditáččii suu tot palo ij kal lam korrâsávt almai lâi pááccâm nissoon mielân uápásmáin puhelin peht kuáimásis mield poođij teivâdem nissoon-uv tuostâi adeliđ olssis love rähistiđ eidu nuuvt ennuv ko puovtij uážui nissoon oppeet tubdâđ tagarijd rähisvuođâ tobdoid maid nissoon lâi jo vájáldittám navdâšij taan almast ubbân sust lâi suotâs tot-uv ko rávhálávt uážui njaŋgađ almaa soolâst já savâstâllâđ aaibâs argâpeeivi aaššijn já ton maŋa oppeet rähistiđ lijkkui taan tággáár elimist mut sunnuu-uv rähisvuođâst lijjii jieijâs vaigâdvuođah mut toh iä kuittâg hettim rähistem lâi maainâs maŋgii pettum nissoon tobdoin já jurduin moh ožžuu aalgâ oovtâ suotâs ehidist adeliđ vááimu jođettiđ talle ko siste tobdoo suotâsin já pyerrin ain lah pyeri leđe nuuvt hirmâd jiärmáá já viijses algâ nommâ lâi lâi tondiet tággáár nommâ ko sun lâi nuuvt vyelligâš sun lâi nissoonolmooš ääigi lâi taggaar tääpi it pärni uážui ton mield noomâ manen sun neevtij ton mield moh lijjii tábáhtusah suu šoddâm ääigi pirrâsijn pieijii taggaar noomâ mii oroi mudoi vuovâsân ton ääigi lam totken vises muštii-uv ulmuu avveeskin nuuvt tárkká te kuittig lâi puáttâm ton ahan ko nissoonolmooš álgá párnáid rähtiđ lâi meiddei taggaar tääpi it ko nieidâ puátá ton ahan te sun kalga vuosâ keerdi moonnâđ ohtuunâs palvâlâđ tot äigi lâi talle ko peivi jaska lyeštimist lâi tergâdis toimâttâs keevâi nuuvt it táát nissoonolmooš lappui mietimái ton máátkán kaddii it sieidi lâi mielâstum táán nieidân já tuálvum suu jieijâs väldikoodán keevâi nuuvtkes it keevtij nieidâ nube maailmist čaaitij sunjin puoh ommâsijd iä čielgâm kuássin táán määđhist já paccii loppâahasis mielâváánán kiäh čielgii lijjii uásáliih ko pessii tiervân maassâd te lâi puáttâm vuáru vyelgiđ táán polâttâs máátkán ohtâ stuorrâ vääri já ton väärist stuorrâ pähti mii oinui viehâ kuhás te koolgâi moonnâđ ohtuunâs lâi ravvim maid kalga porgâđ ko tohon mana ij kolgâm sättiđ lâi paaloost mut ij tuostâm orroođ monáhánnáágin jotá päävti suundán lii hiälppu täiđiđ ko pähti uáinoo kuhás maht táiđá maassâd ko ij lah kuássin iällâm návt kukken kulloo jienâ ulmmuuh kullojeh sárnumin njuškee kuodduu tuáhá já peittâđât ij lah vises uážžu-uv suu kihheen uáiniđ kuás jo sättiđgin ij lah lope kulâškuát saanijd lii omâs kielâ mun kale láhká äähkežže liäm mun tana kale äähkežže liäm tobdá it toh láá nuorttâlâšah nuorttânissoon já kuus sij láá fáárrudmin nissoon lii mahte olssâs suttâm maneh mun kale ij mušte eenâb mii kielâidsun tot lii mii lâš sun smiättá já juátká määđhi päävti luusâ hirmâd ko tot lii styeres koolgâ poollâđ pähti-immeel uáiná já ana muu hiäijun já palo tevdih suu mielâ viehârâš leđe ruokkâd kieđâidis oohtân njuškiistâl já álgá juoigâđ tom rääsi maid enni lâi sunjin tárkká selvâttâm rääsi luusâ tuájá tast pitá já piäjá njáálmân ij lah njäälgis sun ružžee já áigu čulgâdiđ hoksáá it nuuvt ij koolgâ porgâđ suáská älgih kuáškuđ já njune suájáin já juátká suoskâm álgá kesâččiđ aalgij juurrâđ suu pirrâ mahte peesih-uv suu komerdeh ruáhás lii hävski ij lah tiätugin moddii já álgá povvâstâđ lii keppis já hävski jyelgih-uv láá uážžum suájáid lii ááimust kirdá já jorá piirâs kooskâst sun huihheest kal lii pentâ hitruu vyeimi väldid suu ubânâs tuálvu kuus tuálvu toos sun ij vaje maiden sun jaska povvâstmist te kulá kuoškâ šááváámin korrâsávt já keppisávt uđđâ tobdo mahte kiinii suu lihâttâl ege sun pyevti pieijâđ vuástá sun tieđe innig tomgin lii-uv tot naver vâi tuotâ táát tile lii suotâs tobdoh vuáimáliih ovdil kuohâmáttomeh mana lappâd lii tuše liävulâš tile purdo já áigu pajanâđ láá lussâdeh uáivi lii lussâd puátá jienâ mii suu tiätuvuotân siämmáá muđusâš jienâ koccát suu siälust tom uási mii lii uáđđâm pärnivuođâ naharijd kulá ko mecci čuájá táán jienâ vyeimist kiškeet čalmeraigijdis áávus já tie čuážžu nuorâ vaantâr almai áigu pajanâđ piäsá masa ište já vierrâl sittágin tääbbin lii almai já mun táán tiileest toskástuvá kiäsáđât pajas já miäigá piäcân tuu nommâ lii mučis nieidâ kulá iirât västidâđ mut njuovčâ lii kaŋgâd já almai kulá tuše nuuvt muttui lävkkee aldeláá vyelni libžáá päljis jyelgi verdi lii liävuttem njavvaa sunjin mielâst nieidâ lii mahte nube maailmist puáttâm já hirmâd muččâd lámáš kuássin uáinâm tággáár almaa moskottâst čolmijdâs já oppeet leehâst tot lii tuotâ almai tot návt kiäsá muu piällásâs munhân koolgâm patârâđ huápust smiättá ij kiergân maiden ko almai puátá já tuáppee suu sollâsâs mahte uccâ párnáá taid kietâveerdijd jurdel vuoiŋâst tuđâvávt já miäigá soovsârade vuástá nommâ lii ege sun kuássin koččom eresân ko lappui jurdii suu pääihist it lâi mielâstum sunjin já tuálvum suu väldikoddásis lâi stuorrâ kunnee ton perrui kiäid tot kuáhtái tuotâ äšši lâi kuittig nuuvt it tááh nube hiäimu almaah lijjii jo kuhháá tiättâm tom ko päävti vahtij kuhháá tiätuäigin ivveest te tot pähti-immeel ain motomin luovâttij nuorâ nissoonulmuu ton almai kii toos kiergânij eidu ton ááigân tot äigi ij lam tárkká meridum te toos ij heivim eidu olmâ ááigân lijjii almaah tuuššijd vahtim tom päävti smietâi mon uásálâš sun lâi ko lâi valjim sunjin táám uási sun puáttâm kuássin tiettiđ it sun lâi áinoo nieidâ sii suuvâst kii vuolgij almaa fáárun täin laajijn nuuvt já vajâldáin kuhháá ovdil ko poođijn suoi rahtijn kuátisaje láin vuossâmuuh ässeeh já aanaarsämmilij madârvanhimeh aalgij anarâšâi suuhâ ete miäcásteijee elimist ij lah ko ohtâ uáli jo šiev pivdopeenuv mii tuáimá meeccist tego juurdâ já puáhtá iššeedsâs saallâs ko saallâs almast lâi taggaar peenuv jis ij aaibâs te ij tast ennuvgin váilum lâi čiägupeelji hámásâš siähálâsnálásâš orespeenuv mon nommâ lâi eellim algâ ij lam taggaar ko pennâgáá eellim kolgâččij leđe iššeed ij annaam huolâ pennuinis sun ubâ piemmâđgin taid lii ervidmist tááhust eellim muttui ko nieidâ sattui uáiniđ pennâgáá hyenes tile já táátui tom olssis eenâb smietâhánnáá iššeed adelij sunjin te lâi pyeri mielâst ko peesâi iärun oovtâ piemmâmnjäälmist ilolâžžân tuálvui uđđâ jiellâh pááikán já arvâlij toollâđ tom alnees ubâ ton eellimave ij kuittâg náál lam siämmáá ilolâš pennâgâš ij puáhtám maggaargin pyeri mielâkove miäcásteijee čoolmijn lii jo peenuv sun páhudistij koolgah tuálvuđ tom maasâd tohon kost jo ležžeeh kavnâm-uv mij piemâškyeđe kyehti pennuu irâttij piäluštiđ pennâgáá mutâ toskástum eeči joođhij ärgi-uv tot lii tieggáár pennâgáást mihheen meccipennuid šoodâ jienâs vyeleeddijn vala páhudistij pah pennuu noomâid tot taggaargis maka lii ij adelâm piärán já nuuvt toh kyehti vuáimálâšluándusâš ulmuu iävá peessâm ohtâsii jurdui kolgâmušâst já nuuvt tot ärgis pennâgâš paasij táálun tuše ton räi ko kaavnah toos šiev pääihi vuárnuttij piejui päddikiäčán suáhán kiddâ alda nube pennuu vâi pesâččáin siämmáá pennuučiehân peenuv mon nommâ mudoi lâi já mii lâi niŋálâs vaaldij-uv kepilijdis suáján tegu jieijâs viälppá tot penuvkyevtis assáin siämmáá čievâst já rohhááttâláin lädikuávskáid moh tyellittälli irâttii pennui purrâmušâin finniđ uásis kuulâi poođij čohčâ já pivdoäigi ij lam maggaargin áigumâš väldiđ miäcán mieldi mutâ jurduuh pennust lijjii mahtnii suu mielâst timánâm lâi vala-uv ärgi kale alda mutâ várugávt vistig tuuđhâi puáttee ovdilgo tuostâi lyeštiđ jieijâs ilolâš luándu uáinusân ij kuássin harijdâm ij umástâm tuušij tiet ijge čáittâm ubâ panijdiskin mut ain lâi ilolâš já vyeligâs peenuv hiäiluttij seeibis ain ko kiinii poođij ton luus viälánij puáttee juolgij paaldân já keejâi nuuvt muččâdávt já vyeligávt čolmijd aaibâs tego ličij maailm puoh nánnáámus peenuv váimu ij liččii tággáár pennust lieggânâm čohčâ já pivdoäigi moonâi päikkišiljoost vyerdimân keejâi kárŋáoivij ko miäcásteijeekyevtis já rahtâdâttáin loddepiivdon tot ij umástâm sunnuu vyelgidijn maajeeld mut vuordij rávhálávt meccijotteid kiäh ain aigij keejist poođijn-uv salâsijdiskijn maasâd pivdoreeisust te tieđij ete ton-uv äigi vala puáđáččij moonâi rávásmij já tast soodâi-uv mučis kuhesjuálgásâš peenuv tast lâi siämmáá loje já nánnáá ko ain ovdil-uv te luándus tiet lâi uážžum pääcciđ-uv táálun veikkâ ton algâalgâlâš eemeed lâi jo áigáá vájáldittâm lopádâsâs anneeđ huolâ pennust já piemmâđ tom siämmásthân tot piemmui ko lâi ive äigin puárásmâm viehâ čuuvtij já puáris pennuu vääivih-uv tast jo lijjii uáinu já kulo láin täälvi já keesi äigin huánánâm tommit ete ij tast innig miäcán lamaš lâihân tot jo pargoos porgâm-uv loddepeenuv lâi-uv lamaš čuuvčáid já kuáppilijd tot lâi umástâm já lâibâ tot ohtii soorvâ-uv orostittâm mutâ tuše ohtii ijge talle lamaš sorvâpivdemäigi vala álgâmgin vaidâlittees äšši nuuvthân tot lii ete ko nubbe táppáá te nubbe vuáittá já nuuvt lâi äigi puáttâm lâi jo keessiv iällâm väzzimin meecist vâi uáináččij maggaar peenuv tot jiešalnees lii já virkkuht lâi tutkâm piirrâs já njunniistâllâm ááimu tot moddii orostâm peesi-uv vyelni já umâstâm pajaskulij haajâid mutâ kuittâg lâi ko lâi-uv čäittâm ete kale tast kuittâg sáttá pivdopeenuv šoddâđ mielâst veikkâ váhá eeppidmáin vuolgij vuossâmuu keerdi loddepiivdon vuossâmuuh pivdopeeivih já šoŋŋâ lâi liegâs tegu algâčoovčâst kuás-uv paštust pivdokyevtis vuolgijn varij nubebel puáris vuávdán kost čuuvčáh já kuáppileh kulâttii ääigis pecikuácceid puurâdmáin já pecioovsij alne čokkáámáin aaibâs tegu liččii vyerdimin miäcásteijeid luusâs tot vuossâmuš pivdokerdi tärkkilávt moonâi lii tuše pivdokuáhtá tiäđust mutâ tommit puáhtá ettâđ ete kuárus kieđâigijn iävá maasâd puáttâm kuáppil já čuhčá lijjii reepust sunnuu macâdijn ciäguoivijgijn kubdâ moje muáđuin láin räämist sehe peenuv já iššeed ijge pennuu rammuumist šoddâm loppâ tot esken pivdopeenuv šaddâ rammui nuuvt keevâi-uv já vyelligis pennâgáást lâi šoddâm ruokkâdis polâmettum pivdopeenuv mon saallâsáid iä kullum tuše mecilodeh mut stuárráábeh-uv huáđđooh kuobžân lijjii sunnuu saallâseh maid suoi eellimäigin pivdijn tábáhtumeh sävŋittes ohtsâšpargo já kuohtui ruokkâdis luándu tähidii pivdokuáhtá mielâkiddiivâš reeisuid toh talle monnii láá jo aaibâs eres mainâseh šoddâmpeivi koccái iđedist nuuvt tegu táválávt kárvudâđâi já káhvástâlâi sun ubâ muštámgin alnees lemin šoddâmpeeivi moonâi mottoom táálust elâččiđ na tobbeen sáttojii leđe juhlomin še muštái ete tothân lii šoddâmpeivi sust-uv tove pargoh ožžuu pääcciđ vyerdiđ tyebbilubon še algâttij juhlom lijjii kyesih-uv sist kale mainâseh pijsájii äigi kuulâi pyereest iššed ruttij mainâs lijjim ohtii karttâm kyevti kaavpuglii uápisin suoi halijdáin vyelgiđ miäcán suoi iävá tuostâm vyelgiđ vaazijm maađijist suullân penâkkullâm tobbeen lii taggaar jävri mast láá puškoh já vuáskuneh mij juovdâim tohon jäävri kuuvl te hiärrá já rovvá láin viehâ vaibâm tuulâ purâdijm káhvástâlâim já nuuvt toh skipáreh-uv algijn vuot iäláskiđ lâi virvel já vuogâh fáárust já uággummielâ hirmâd sun maaššâm kuhe leđe tast tullâpiällâst ko toppij virvelis já vuolgij jäävrist puškoid uágguđ rovvá kale paasij muin tuulâ kuuvl sun lâi vissâ eenâb vaibâm moonnâm kuhe ko almai kulluuškuođij čuárvumin ete kyeli lii vuogâst ijge sun tieđe ete mii kuolijd tot lii rovvásis addel oordelijd ete kalga puáttiđ kameráin tohon mun še vuolgim rová fáárun keččâđ ete mabdem piätu eštus vuogâst te lii lâihân tot kal puškooš leš-uv ubâ kilupiälásâškin lamaš almai finnij tom puškuu enâmân talle kuvvim aalgij härvi kyeli mast láá nuuvt ennuu koveh valdum alda lâi taggaar ollâgub čukkâ mon alne lii uáinus viehâ kuhás kyevtis eštus huávristškuođijn et ton čuukâ alne aainâs kolgâččij eelliđ mij vuolgijn kuárŋuđ tohon čukkâalaččân leim peessâm tohon kidâ oolâ čuážžup já kejâdep jyehi kuávlun näkyy tulevan pohjosesta kale skipáreh algijn ohtsis kejâstâllâđ suoi jurdijn ete uápis táiđá jaloškyettiđ ko uáiná postâbuusi näävt kukken meeccist kiäččá aalaaš vielti vuálus já kokká missä minä näe mitään kale vaarâ passijn ton ooskon ete ij koolgâ lyettiđ puoh aššiijd maid tot uápis uvástâl kuulâi äigi já mainâseh pijsájii lijjii navdâšâm muide-uv ko aalmuglii luáttámuš kii eenâb kii ucceeb sáŋgâr kálgu aalgij tállân ko koccái čurgiđ já posâlâddâđ pääihisthân kale ain kávnoo pargo emedân muštáá ete kállâstis lii šoddâmpeivi eelâš käävpist laavcâ uástimin räähtist šoddâmpeeivikááhu kállásis ervidij ete kost käälis lii puhelimen já sooitij táálun kost tieđij kállá lemin ij käälis ostâm vyelgiđ pááikán ko lâi peessâm juhlom faartân sooitij vala nube kerd já iätá lii vyerdimin ko puáđáh ij puáttâm já kálgu piejâi kááhu kolmâskáápán já jieš ferttij vyelgiđ pargosajan ko sust teeivâi leđe eehidvuáru lâi jo eehid ko šoddâmpeivisáŋgár poođij pááikán lâi vuolâmielâ já moonâi tállân kolmâskääpist keččâđ ete ličij-uv tobbeen mihheen tuoldiistâlâi ko kolmâskääpist ij kavnum ohtkin vuolâputtâl sun kuittâg tom lahcâkááhu jurdelij kale lijjim piergiđ ličij peiccâ mottoom vuolâputtâl lamaš säppi tuoldâškuođij korrâsubbooht kale kálgu jieš tom lahcâkááhud jiem lah tom vááijuv sun vaaldij lahcâkááhu já tiällái káálgus uáđđimsajan eidu togo kogo tieđij káálgus čokániđ uáđđái kálgu poođij pargoost lâi jo máŋŋeed eehid keččâlij lihâdiđ siijvost já várugávt ete ij cuvnâččii uáđđeid moonâi posâdâttâmviistán posâdâđâi já kárvudâđâi putes ijjâpihtsijd sun pieijâm čuovâ ko moonâi uáđđimviistán ete ij cuvnâččii uáđđeid piivdus eštus luhostui poođij seeŋgâ luusâ já čokánij eidu ton lahcâkááhu oolâ tepčâsij levânij já turdedij poođâ já ubâ saje tast paaldâst uáđá škoorijd pottâ puoh lavcâttui já ubâ uáđđimsaje sun keččâlij kieđáin te eskân hoksái ete tot lii suu jieijâs kállásis rähtim šoddâmpeivikákku mon oolâ sun čokánij sun kal šleđgâlij čuovâid viistán ijge innig váruttâm ete käälis koccáá kálgu tuáivuttâm luho šoddâmpiäivân rähis kállásis vaarâ sun mahtnii huámášutij tast sunnui šoddii savâstâlmeh juuhâ puállám kuolbâ čuážudám já keejâm pirrâsân alda uáinoo tiävá väzziđ tohon tiäváá vuást puátá jeggi oovdân lii lyeiveesuánju jiem peesâ tom rasta maasâd čokánâm jeggiriidon keeđgi oolâ já eskân uáinám ete tothân lii-uv viehâ ollâ vääri já čukkâ mestâ pääljis muorâin kooskâ ko lijjim uáinâm te jurdim tiäváážin väzziđ tom jeegi rido nuortâs kost kulloo kuoškâ šavâmin oovdân keđgitiävá ton tiäváá oolâ já čuážudâm tast já kejâdâm pirrâsân ij oro lemin kukken lii ohtâ suárvi stuorrâ mii lii luoddânâm kierrust kidâ maddui tegu oja ličij koivum tohon tiäváá vuálus puállâm pihâškuodduu kuuvl lâi koskâstâm iŋádâhhân jävilkuolbân pyelliđ togo pirrâsijn lâi viehâ vijđáht puállâm vuot tohon kost juuhâ kulloo šááváámin muttoo vuod čunoikuolbânin oovtâ stuorrâ mievtâ keejâm ko tot oro lemin nuuvt oomâs aldeláá te uáinâm ete tothân lii-uv kuáti lamaš togo lii puállâm já togo alda lii lamaš šaldelyevi pasâttâsâh láá pááccám kale lijjii piäluštum määđhi kuoškâšaavvân vuást já forgâ lam juuvâ riddoost ij lah puállâm tobbeen juhârido alda ko togo lii njuoškâ jeggi ličij mielâ peessâđ ton juuvâ nubebel stuorrâ koččâmuš juhâriddoost čokkáám já smietâm ete moin konstáin pesâččim oro lemin vala uáli tulveest já rävnji čuuvtij voohâd lodeh láá valjeest kesilodeh ko láá vuod juovdâm teehin jotteeđ vuáluskulij juuvâ lámáš ollâ tulve tom uáinâm tast ko jieŋah láá nurdâm riddomuorâid nuuvt ete tain láá motomeh njalânâddâm sudâhánnáá jieŋâpäldee lii vala-uv riddoteermist keejâm juuvâ jurdâččâm taat lii juuvâi juuhâ ko nuuvt lii styeres já kubduv-uv pesâččim rasta máhulâšvuotâ ličij puárree rähtim táválâš kesimáánu šoŋŋâ ko peivi lii päštimin já kivkked puátá arveuáhti tâi čuormâsuáhti láá syeinejum čässiheh jyelgist já šišneheh tast suohis peciuávsi vyelni já vuárdám ko arveuáhti mana lappâd maŋa väzzilâm oppeet vuáluskulâi tom juuvâi juuvâ láá ollásávt njuoškâm mottoom määđhi mut te vaibâškuáđám já nelgi-uv álgá leđe máddáápele värivieltist já peivi vuod páštá lieggâsávt já čokánâm pecimaddui nuolâm kammuidân vááldâm suoinijd meddâl kammuin já heŋgiim taid kuškâđ šišneest koorrum lavkkâ tom siste must láá evviseh laavhâst kuškâdum riävskáteeki jursám tom forgâ neelgitobdo láppoo täsivis pääihi olsân tojâlâm piässááoovsijd ton sajasân já viälánâm toos páštust lii liegâs viälláđ nohádâm tállán toos ko uškes šoodâi tievst ko peivi lâi vääri tuáhá lappum te áimu lâi čuáskum kammuuh já kamuvsyeinih lijjii pyereest kuškâm čässihijdân kamâdettim já vuolgim oppeet máátkân kiergânâm kuhâs ko kulâškuottim káránâsâid larmâdmin tiettiđ ete mii tobbeen lii ko eidu nuuvt ruŋkesteh já larmâdeh puáđám aldeláá ton saje kost káránâsâh láá illoodmin te uáinâm ete togo lii jáámmâm já kiškodum puásui alda lâi aajâ já vuolgim čääsi juuhâđ ko lâi nuuvt hirmâd koško aijuu lâi kuuđhâmiehtâ mii lâi puoh puárvejum must kale čuálih čoskuu ko huámášim vorâs kuobžâ luodâid já hirmâd poškâliäjá ko kuobžâ lâi paškam toos halidâm ton tove moonnâđ tom kiškodum poccuu rááđu tutkâđ vuod väzziđ joreh tom puárvejum kuuđhâmievtâst já lieggâ kuobžâ pooškâst must ij tääiđi kuobžâpivdee šoddâđ ko kuobžâ pooškâst-uv poolâm pusseer sist váázâm já vilpâstâlâm maŋŋaalsân ko oro et maaŋeest tot kal sáttá leđe juuvâ njäälmi alda lâi karrii jeggi mast lijjii uccâ suárvááh suárvááh lijjii madduin mieskâm taid lâi hiälppu tojâliđ suárváá tooijim já kuoddim riidon main algim rähtiđ puárree ko ij lamaš te ferttejim láánjáin puunnjâđ piäsáduvvâid já toiguin čoonnâđ taid suárváid kiddâluvvâi kulmâ muorâ val čoonnim segis peciviäddáiguin rastamuorrân ete ličij nanosub toin mun peessim tom tulve juuvvâi juuvâ rasta škovlâpeivi čohčâ já škovlâ lâi álgâm škovlâ lâi lámáš kyehti oho lâi nube luokast mut sun ij lam máttám vala luuhâđ já suu mielâst lâi nuuvt vaigâd tot luuhâđ opâttâllâm ete sun ij liččii viiššâm leđe škoovlâst mielâstubbooht sun ličij halidâm leđe pääihist koolgâi nuuvt tooláá koccáđ já iđedist liččii lámáš nuuvt njaalgâ nahareh-uv jurdâččij et sun ij kale innig moonâ škoovlân mut pääihist sun ij sárnum tast maiden enni raavhâi já imâštâlâi ko lâi nuuvt ereslágán ko ovdil juurdij et lii illávaje koijâd tun illávaje vâi mii tust lii lah mut mun jiem haalijd škoovlân vyelgiđ västid mondiet jieh haalijd škoovlân ko mun jiem oopâ luuhâđ kuittig onne vala toho škoovlân enni iätá lopedâđâi moonnâđ škoovlân já sun vaaldij škovlâlaavhâs já vuolgij vaazij luodâ mield mottoom määđhi ratkui luodâst já vaazij miäcán váhá määđhi já čokánij mievtâ oolâ mottoom suáhimaddui paaštij lieggâsávt já lâi uáli jo lieggâ šoŋŋâ lijjii vaibâseh já sun nohádij ton suáhimaddui sun koccái lâi peivi juo ollâgâsâst lâi koskâpeeivi äigi sunjin šoodâi eeti já sun smietâškuođij ete maid kalga suijân ettâđ škoovlâst já pääihist oođij te sun nievdâi ete sun lii škoovlâst já máttáátteijee lâi suttâm já eres škovlâliih pilkkedii já povvustii suu já eeči meid láin ušom tobbeen škovlâvisteest já suoi-uv láin suttâm kaandâs oolâ smietâi lijjii maaŋgâlágán jurduuh lâi kođđáám viermi tom suávi ovssijd mon maddust lâi já kuuđhah sehe eres-uv tiivreh lijjii enâmist maid ij tubdâm alda lâi taggaar suáhiláánjá maid pieggâ suvâttâlâi lostâmáátu moigârdij já aalgij tom keččâđ lâi koččâm ton láánjáá kierrust kuárŋuškuođij ton láánján peesâi mottoom muudon jeđe koočâi vuálus juo kuárŋui já koočâi mut tot iiskâi vuod uđđâsist lostâmáátu peesâi vyelemuu uávssáá oolâ mast lijjii stuorrâ loostah moigârdij mottoom stuorrâ loostân já kuárvásij ton loostâ oolâ keejâi tom mááđu maht tot lâi nuuvt maŋgii kuárŋum ton láánján ovdilgo lâi peessâm pajas já vyelemuu uávsi oolâ máátu lai nággár ko nuuvt maŋgii iiskâi kuárŋuđ ovdilgo peesâi ton láánjáá uávsi oolâ imâštâlâi ton mááđu nággárvuođâ vaaldij laavhâs já vuolgij maasâd pááikán koijâdâlškuođij škovlâpeivi moonâi smietâi ete maid sun kalga ettâđ sun ruokâsmitij mielâs já sáárnui iänán ete kost sun lâi lámáš já tom še maid sun lâi porgâm já maid lâi uáinâm peeivi lâi oppâm ennuv lâi oppâm ete ij koolgâ kiälástâllâđ já nubben äššin ij koolgâ luoškâttiđ jis ij tállán máttáá maid opâttâlškuát kyeli lâi kioski keesi äigin riddoost já mottoom kesiviste turistij várás vuobdim limukkaid tubákkijd njálgâid mätkimuštoid já vuogâid sehe kuálástemluuvijd maaŋgâlágán fiäráneh sáttojii turistáid keesi lijjii kisáčiivgâh maŋgâ lijkkojii toid já valdii fárusis čivgâ moonâi kidâ čiivgâ passijn já toh láin ubâ keesi must láin juo viehâ stuárráh tot lâi somá uáiniđ ko turisteh monnii uágguđ juuvâ já ko pottii uággumist kale oinim ete kii lii finnim kuolijd čiivgâh iävá perustâm tagarijn kuálásteijein kiäh iä lam finnim kyele kisá čiivgâh kuohtuuh čuávoin taid kiäin lijjii kyeleh lieggâ kesieehid ko mottoom peerâ poođij já laiguuttij viste lieggiđ säävni ij liččii haliđâm orostiđ vala mutâ almast lâi hirmâd uággum mielâ sunjin kuálástemlove arvam já juuhâ lâi tulvâm säävni puotâ juuvâst lâi viehâ vohâđis virde ij haliđâm sáávnân sun vuolgij tállân juuvâ uágguđ moonâi párnáiguin sáávnân pihtâsijd já škuljij juuvâst taid säävni puotâ lâi juuvâst taggaar stuorrâ tuolbâ keđgi togo läävejii škuljiđ pihtâsijd juuvâst peeivi almai moonâi tállân iđeđist uágguđ kioskist ko tot almai poođij tobbeen säävni kuávlust já huáppu vala oroi lemin lai viehâ jiärástum munjin kyeli toppij vuogân mutâ jiem finnim tom pajas piivdij ete vuálgáččim-uv iššeen sunjin tom kyele uážuđiđ enâmân iššeen sunjin lâi kiessâm tuárgu suáhimiestuu pirrâ já čoonnâm tom virvel já eštus tobdoo vuogâst lemin stuorrâ kyeli kellađ mutâ nuuvt lussâd lâi já niivkoi korrâsávt ete tuárgu moonâi eidu ton keeđgi tuáhá mii lii kuávdoo juuvâ kuulgâi keeđgi paijeel já ton keeđgi vuoluupel šoodâi taggaar nuuvt kočođum ááhu-virde kogo čääci jorá vuálusviirdán juhârido toin rullâstággoin eštus ko ruttiistim tuárgust te luovânij vuoggâ aalgâst ete taaiđij peessâm tot stuorrâ kyeli ij tot lamaškin peessâm vuod nivkkođ já ravgođ tast paaldâst čuážžu já kiäččá ete mahtsun tast kiävá lai jiärástum iätá kale kalga kove väldiđ sun vuolgij kamera viežžâđ já mun paaccim toin stuorrâ kuolijn fäggidiđ kyele aldeláá oro lemin viehâ omâs kyeli kale lii puudâ ko almai viežâi kameras te ožžum saallâs riddokeeđgi oolâ saalâs tot kale lâi nissoon puuvsâh še juovdâi kamerainis kyeli vuogâst peessâm västiđim já loptejim taid njuoskâ stuorrâ nissoon puuvsâid keejâi jurbâ stuorrâ čolmijguin kove väldiđ taan juuvâst tieggaar kyele finnee ij sust lamaš innig kuvvim mielâ eemed še poođij tohon juhâriidon uáiniđ ete mabdem kyeli tot eštus lii lijjii tagareh laavcâ ivnásiih puuvsâh tuubdâi tállân puvsâiđis ko ooinij taid lijkkui tast ko finnij puvsâiđis maid lâi monâttâm tulvejuuhân almai kale ij lam ollágin moovtâ ko stuorrâ kyeli muttui nissoon puksân suddo čuáigá muávlá luátkumuottust kuuloold ovdâskulij lâi juo áigáá njuoškâm pivâstuvvâst já šletteesiähá myettest algii leđe viehânáál njordâm iäge koške pääihih innig kavnum muidego kálluhij njunesuoinijn já tinnokeđgisehhiižist mii lâi laavhâst lâi vaibâm já reštâlum nuuvt čuuvtij et mestâba semmuustâlâi uápis tälviluoddârääigi mield mottoomnáál taaiđij vandârdiđ ovdâskulij já palijdij tuontiäváá saaveehkápuluvah jo eidu jurdâččim ko vuolgim tággáár šoŋŋân taammuđužeh jyelgist mane jiem leŋgiistâm äähh jieččân muzigáá vuo äštee sittágin sun tuágâd maht muzigâžân já eres-uv ergijd lâi keevvâm mahtâkkis lijjim leŋgiđ o-oo sodeháá nelgikumppi já meid toh-uv manengis toh jieijâs nobdiigin mun-uv maidnii áhh-áhh tot lii ijge mihheen eres ege tot vääldi muidego čuámáttâs čuárbbele ääh ko lii savadâh keessihčiermiháá teikkâ kođokuávžur motomin mutâ uáli juo harvii eeh ko lii äijih stubbái njunulâs luátkumuottui ääigi oroi et toos sun pásáččij-uv viälláđ mutâ te aalgij lihâdiđ kuuloold kuáikkusâddâđ jeđehande peesâi-uv viijmâg čuožžâd viigâi savŋeđ iänááš muottuid meddâl kárvuidis alne stellij káálluhijdis saaveehpaddijd vuolgij kuuloold uáhuđ ovdâskulij já palijdij taađeest ko muštái ain monnii ääši manengis tot tom noobdijgin vala lâi eh-heh mottoomnáál nahciittâllâđ-uv vala mestâ tegu olmooš mutâ toh nubeh te lijjii kale hoh-hoi já viärráábeh-uv et jiem jo pyerebeht eeđâ vala ohtii selvâniččim jiem kale innig riemâččii aainâskin lovettuššâđ já ko vala uáivi possii nommâ lâi suu kale še poođij tast ko motomeh katâšeh epidii suu tááiđuid já joba cuoigiistii liijká kale nuuvt pyereest ko uvásteleh vuod kočodii suu puttásávt rammum tiet olmâ nommâ poođij vist tast ko sun lâi uáli-uv čeppi kieđâidis peeleest já maatij tuoijuustâllâđ muorâst maid kost kietâtyejeh lijjii puoh aldemui já váháš olgoláhháá ässei ránjái-uv kerriseh já rievah sust lâi uđđâ nommâ mast sun ij lamaš ollágin pyerimielâst mutâ páágu oovdâst sun lâi ferttim mieđettiđ já vuálániđ väldiđ taggaar-uv vuástá aasâi perruinis tááváákeččin kost sust lâi šiev lavŋekuáti mutâ motomin sun ferttij vyelgiđ patârâsân ferttij talle ko suovâ paijaanškuođij alne lâi merkkân tast et láá puátimin ruošâpele riäváreh teikkâ viärukyeddeeh viestârist teikkâ mäddin sehe taid paapâid-uv koolgâi kale ucánjáhháá korvâččiđ veikkâ toh iä nuuvt viärrááh lamaškin čappâdub lâi suovâ tađe viärráábeh lijjii viärukyeddeeh suovâ lâi viehâ njarbâd já ryešilij puoh čappâdumos keevâi nuuvt et viärukyeddeeh pottii-uv tavveen kulij talle aalgij suovâ pajaniđ alne lâi finnim noomâs tast ko tot lâi tegu komo pikkâpääti sun kaartâi patâriđ te ij liijká tarbâšâm nuuvt hirmâd kuhás moonnâđ tanen ko sust lâi šiev čiähupäikki tast aldasijn uážžu ettâđ mestâba paaldâst muádi penâkkullâm keččin viestârist lâi já paaldâst mast lijjii stuorrâ puškoh já eres-uv kyeleh lâi tegu luoddânâm stuorrâ keđgi já tast tot lâi noomâs-uv finnim luoddâniämán teikkâ lâi ráhtâm pelduvváid eennâm siisâ aassâmsaje mon iä kale kaleskin tiättâm já tubdâm eeči kiän nommâ lâi lâi juo áigáá jáámmâm já hävdidum sun lâi finnim tast ko karttii távjá čoonnâđ suu vijlâsáid karâstuv teikkâ läbžilahe já nube keeji muorân teikkâ miestui amas kaččâđ jieŋâlis aijui já hevvâniđ tohon ton puudâ ko vaanhimijn já puárásubboin párnáin lâi miinii taggaar porgâmuš et sij iä ostâm vahtiđ nuorâmuu eeji pärniääigi aassâmsaje paaldâst lâi jieŋâlis kolmâkäldee já ko lâi ucce te sun lâi ohtân maanoost monâmin käldee luus uccen kuánttumáin já maŋeláhháá tiäđust-uv väzzimáin já kaččâmáin lâi kale kiässâm eres-uv párnáid já vaarâ sij-uv lijjii karttâm vedduđ lääbžist siämmáá ääši keežild mutâ tuše lâi finnim tast noomâ alne lâi šiev uáinus tälvimaađijân kogo karttii jotteeđ nuuvt riäváreh viärukyeddeeh ko paapah-uv já toho vááráá oolâ sun ain peeivičuovvân kuárŋui fakšuustâllâđ kuás povdiihánnáá kyesih vuálgáččii meddâl sij lijjii moonnâm já maađij alne liihâdškuottii suu sijdâkyeimih tieđij sun et pááikán maccâm ličij torvolâš lijjii meid suovâi lappuumeh varij alne lâi lamaš muáddi peeivi tassaaš joođoost ergiráiđuinis lâi lamaš riddoost koddepiivdost já lâi finnim-uv maŋgâ ellee njuovvâđ já riehân kaarrâđ jeđe lâi monâmin pááikán lâi nuuvt čuuvtij jurduidis siste et ij huámášâm tállân omâs rááiđu mii poođij oovdeld já ko te hoksái lâi-uv juo liijkás maŋŋeed viggâđ ubâ patârâsângin ervidij tállân moh fárudeijeid toh lijjii já siämmâst sun muštái-uv tom suovâpáccá mon lâi jiehtinâš uáinâm já jurdám tom táválii koddepivdee tullâsuovvân ij innig ávttâmgin muide ko viggâđ selvâniđ tiein äijihijn pyeremus lääji mield ráiđu ko aldanškuođij te sun sirduustij ráiđuinis ubbâsân toin tuoivuin et kyesih monâččii lappâd mutâ maid tuušijd äijih kiäst lâi lijge-ergi kerris maajeeld tollij vuájánis eidu puotâ já talle sun tuubdâi-uv suu lâi kandâ kote lâi peggimij mield algâm uđđâ ooskon já lâi finnim uđđâ noomâ-uv mii lâi lâi finnim noomâs juo aaibâs uccen tast ko sun uáđidijn škorijdij nuuvt korrâsávt et tot sulâstitij pennuu haarrân västidij suu tiervâttâsân já nuuvt rááiđu eres-uv ulmuuh kiäh lijjii puohrekkân kuuđâs tiervâttii suu ij iberdâm omâs ulmui kielâ já tulkkân lâi-uv teikkâ nuuvtko suu tááláš nommâ ettui selvânij moin aašijn máđháliih lijjii joođoost já polâstâlškuođij-uv rievâidis já jobá vuájánijdis-uv peeleest iätá almaah láá tääl šiev ääši peeleest joođoost já mun lam uápisin já tulkkân muu skipáreh láá paapah já viäruvoovdih já toh láá tääl jotemin tääbbin pähinij enâmist tondet et oskottemeh tegu tun-uv finniiččijd olmâ osko pehti taggaar eellim mii ij nuuvâ kuássin mun tagaráin elimáin viggá ettâđ mutâ siämmâst ohtâ omâs almai koskâldit suu já iätá maidnii maid tulkkust viäruvovdi haalijd tiettiđ moh tust láá rievváid kaarrum váháš já muáddi ravžâ roopâ iskâdim ucánjáhháá koddepiivdo já omâs almai savâstâllâv äigipuudâ já nuuvtpa iätá vovdi haalijd uáiniđ láá-uv puáidáheh tuu kodderoopah láá návt maŋŋeed pivdum iätá já kaalgâdškuot karâstuvvâid vyelni iteh uáli mučis roopah já vovdi iätá-uv maidnii maid tulkkust taan ive juo máksâm ruuvnâviäru mun lam máksâm adelim viärualmaid vittâ koškepuško ohtnubaloh uárreenähkid já riämnjánäähki já tävgiviärrun vala soovskammuid ko lâi tulkkuustâm te oppeet savâstâláin tot vovdi já koskânis nuuvtpa iätá kunâgâs ij keesi tävgiviäru já tun lah vissâ máksâm viäru ryešiláid lii ain-uv mävsihánnáá viäru kunâgâsân já tääl haalijd vovdi peerrâđ tust kunâgâsân kullojeijee viäru tot talle ličij koijâd kerd ubâ ive máávsuh láá mävsihánnáá te tot taha ohtân riäntuidiskijn tuom nube roppârievâ já tom kessee eergi masa váimu njuškij čuddui čuuvtij sun suorgânij ton rievâst lijjii roopâi siisâ nutkum meiddei juoŋâspuškoh vuáskuneh já muáddi riävská-uv rievâst lijjii tuše ijâstâllâmkäävnih niestilavkkâ já ohtâ ravžâ roppâ monâččii tääl ubâ täälvi iäláttâsah moh liččii lamaš pääihist tarbâšliih lijjii maŋgâ nelginjäälmi vyerdimin eeji puáttim must lii stuorrâ juávkku ij-uv ucceeb meeri tuhhiiččii lah vala päähinolmooš pähinijn piärroo viäru ollásávt liččih oskoost te talle kale vovdi-uv puávtáččij ucánjáhháá mieđettiđ iätá omâs ulmuuh lijjii táássáš lamaš joskâ mutâ talle mottoom tain koijâdij maidnii já tulkkâ tulkkuustij pappâ kote lii rääjist puáttâm teehi kästiđ pähinijd haalijd tiettiđ kalle párnáá láá tuu perrust kaandâ já kyehti nieidâ lii jáámmâm já ohtâ lii puátimin lase iätá ton tuoivust et joste makaš tot pappâ piäluštičij suu eeđeest iätá tun váldáh ristâlii kastuu vuástá te talle tuu viäru-uv ucco já vovdi totá tuše riehân toollâđ talle puoh eergijd já nube rievâ ij lamaš eres rääđi ko tuuttâđ ruuvnâ almai vátámuššáid já toin laajijn pisottiđ puoh eergijd alnees toh iä koijâdâm et láá-uv eergih vala lase-uv jurdâččij jiečânis tuđâvâžžân kuittâg ton ääšist uáináh lijjii vala pääihist-uv muáddi eergi já ohtâ ergi lâi vala iđehánnáá veikkâ lâi kale pegguustâllâm suulâin čohčuv äšši lâi sooppum tallet já tot omâs ráiđu sirduustii aldemuu morâstáá riidon cokkiittii tuulâ já suddâdii muottust čääsi moin kastui tooimâi taan-uv hommáást tulkkân já nuuvtpa sun iätá taađeest ko pappâ-uv káástám tuu já noomân aamen iätá munhân lam jiemge já eeji nommâ lii ijge iätá mun ton tiäđám mutâ uáináh já iävá pyevti leđe ristâliih noomah nuuvtko já pyehtiv leđe eeđâi oppeet maidnii mon tulkkuustij tuu nommâ čálloo paapâkirjijd pajas já tun lah täst oovdâs lah tääl kenigâs mäksiđ jyehi ive kunâgâsân viäru jiehke uážu vyelgiđ viärukyeddeid patârâsân lii vijsásumos meid pyehtiđ párnáidâd já emedâd ristâlii kastuu väldiđ vuástá jiejah-uv kolgâvettee vihkuđ ristâlávt amas suddoost eelliđ tain ruuvnâ almain lii váháš huáppu nuuvt et ep oostâ eelliđ tuu kuáđáá lunne mutâ puáttee ive kale lii eenâb asto já koolgah leđe talle pääihist ko mij puáttip omâs máđháliih lijjii purâsistám evvisijdis tallet leŋgiistij rievâ jieijâs lijge-eergi maŋŋaal já nuuvt sij vuolgii juátkiđ määđhi leđe juo veigi já siävŋánškuođij-uv já vovdih lijjii liijká cokkiittâm stuorrâ kuáduituulâ já nuuvtpa jurdâččij-uv orosistiđ mottoom tiijme tullâpaštust já veikkâ vala nohádistiđ-uv ucánjáhháá tuálvulij ergijdis váháš olgoláá kuátumân purâsistij evvispitá lasettistij oovtâ kuodduu tuulân jeđe mieigâstij tullâpáštui sun lâi oles naharist oooo-uuuuuuu-iiiiii morettij já njuolgist suorgânij kuumpi olvomân mii lâi ravkkâm suu njuškij pajas tomâlij savehijdis oolâ já čuoigâlij ergij luus nuuvt huápust ko lâš vaijaam aldeláá ergij sun aldanij tađe eenâb polâškuođij vuájánijdis peeleest ijge tuuššijd poollâmgin sun poođij tohon sun ooinij tuše kiškodum roppâpasâttâsâid já ennuu kumpij luodâid rähis vuájánist ij lamaš pááccâm muidego kiškodum uáivi lijjii stuorrâ čuárvih vala sajestis já kuumpih iä lamaš tom vissâ finniittâm fárusis lâi-uv tot miinii meerhâid eštus sátáččij leđe merkkâ alnestis já ráŋgáštussân sun lâi uápistâm kuumpijd ergij luusâ iberdij tääl et lâi adelâm sunjin ráŋgáštâs tast ko lâi moonnâm lovettuššâđ väldimáin kastuu vuástá idâpiälástij vala äigipuudâ kiškodum roppâpasâttâsâi paaldâst já čuoigâlij uáhulij kuuloold tullâsajan sun račoi rievâ kuárusin keesij tom labžijgijn peciuáksân muádi meetter alodâhân čuopâi mottoom piässáá já tuuvdij toigijn rievâ nuuvt et tast šoodâi tegu jävillyevi sun čummiittij täävvirpittáid moh lijjii lamaš rievâst sehe kerrisist já meiddei tom ravžâroopâ-uv amas riämnjáh puurrâđ loovdij taid vala tuoljijgijn kaarâi nanosávt labžijn kiddâ čuuvâi suáhioovsijn pastelis muorâsaagijd já stellij taid togo pehti kogo lâi tot ravžâroppâ amas karanâsah tuostâččii aldaniđ čuágguđ já pillediđ tom sun komettistij pecimaddui já leggistij pelduvváid kuárus laavhâ siälgán lijjii tuše evvispitáh moh lijjii vala pááccâm já tinnokeđgiseehâš mast sun ij kuássin luoppâm sun čuoigâlij te aalgij kuuloold muotâččiđ lasanij taađeest ko mätki-uv ovdánij lasanij já muttuuškuođij šletteesiähán nuuvt savadâh ko ihenis puovtij leđe já mätki pááikân lâi vala kukke tuáivui ohtuunis et kiinii lijgkerrisáin teikkâ rivváin jottee olmooš puáđáččij maajeeld já váldáččij suu fáárun mutâ tot paasij tuše tuoivuu räi kihheen táválâš olmooš liččii iho joođoost já vala tággáár šoŋŋân kihheen ij puáttâm ij lamaš aaibâs vises mon kuhás iđedistijjâ lâi juo olláám mutâ peivi ij kuittâg lamaš vala čuovvânmin lâi polvâšoŋŋâ iäge tääsnihkin oinum te ij tiättâm muidego tom et ijjâ lâi kumppi lâi ravkkâm suu talle máhđulávt lâi iđedistijjâ mastpa sun tomgin ličij nuuvt vissásávt tiättâm sun stubbái njunulâs savehijdis oolâ luátku muottui mielâst oroi et taas ličij vuovâs veikkâ nohádiđ já tot juurdâ lâi-uv kuhháá suu mielâst sun taantovváá viällái-uv ennuu kuhheeb ääigi liihâsthánnáá siämmáá saajeest ko vuossâmuu keerdi mutâ te viijmâg juurdâ čoskij uáivân pásáh toos aalgij vistig lihâstâllâđ finnij tommittáá vyeimi čuákân et kuáikkusâdškuođij já viijmâg peesâi čuožžâd sun vájálditij muottui savŋem alfáárug já stelliiškuođij kálluhijd saaveehpaddijd sun viijmâg čuoigâlij sun ij innig vaijaam palijdiđgin vaibâm sun lâi kuáti iiđij viijmâg uáinusân já ko peesâi aldeláá te čuovâ eštus kuávváástâlâi uksâluámist sun orostij luáštádâđâi idduidis oolâ lebbij kieđâidis já eeđâi kijtto ko vala ohtii piäluštih muu kuássin innig lovettuš uksâ roovâi áávus já olgos lendittij hirmâd seibifaskâšáin almostui meiddei suu eellimkyeimi sehe puárâsumos kandâ sun tieđij et lâi pääihist já lâi adelâm addâgâsân lovettuššâm moos sun ij ubâ lamaš sujâlâškin já já láin aaibâs táválâš nuorâ riävskápaarâ magareh kávnojii taan-uv kiiđâ pirrâ veikkâ mon valjeest láin valjim aassâmsaijeen kuávlu ton suujâst ko tobbeen lijjii eidu sunnui vuovâs enâmeh suohis suáhivyevdih mučis morâstááh ollâ poolsah já vijđes skierrijeegih moin lijjii njaalgâ urbeh nuuvt ennuu et lâi vääri valjiistâllâđ še puáđáččij ääigild já luámáneh lijjii-uv heerskuh ij perustâm luámánijn nuuvtkin ennuu mut toppiistij kale njáálmán jis eidu njune oovdân teivâsij hersku lâi risse ađai ton uási urbe mon sun puurâi veikkâ maggaar häämist sun lijkkui käskiđ šođoarve jiäŋudem uurbijd moh ruáškáástellii suámálávt njunekaibij kooskâst lijkkui käskiđ piccum uurbijd moh tollii skiiččân njunekaibij kooskâst ko taid capcij lijkkui puurrâđ peeivipaštust pakkânâm uurbijd rášuarve njuoskâdem uurbijd já meid tagarijd uurbijd moin lâi ucánjihhii juo ääinig alne lijkkui tuáppuđ piegâ enâmân kočâttem uurbijd muottuu alne já sun lijkkui meid staaruđ suáhiovsij alne já oŋâttuššâđ uurbijd moh lijjii maaŋgâ meetter aloduvvâst lijjii-uv monnii suujâst puoh njálgásumoseh kiinii ličij paggim suu valjiđ luámmán já urbe kooskâst te kale sun lâi tom urbe toppiistiđ ovdil ko luámmán lâi tiäđust-uv jyehi riävská persovnlâš äšši moos kii-uv lijkkui mut ij kuittâggin addim lyemehaaluid sun tärkkilubbooht ääši smietâi te ubânâssângin juurdâštijn sun ij addim tiei nieidâriävskái lattiimijd uáli pyereest veikkâ ijhân sun innig tagarijd kolgâm ubâ smiettâđgin sun lam innig rijjâ riävská nuuvtko äšši iberduvvoo lâi ton tááhust ereslágán ijge čiävláá ollágin já tot ličij-uv mudoi uáli šiev aassâmskippáár mut tast lii tot lyemehaalu toin piergiiččij nuuvt-uv ko talle lii tot lyemeäigi mut maht te tälviv ko eennâm alne lâi meetter asosâš muotâkerdi vajaččij kuldâliđ ton jyehipiäiválii lyemeskeikkim peeivist nuubán lijjii kuittâg nuuvt valjeest eres šiev ääših et ij álgâm tađe eenâb hundâruššâđ sunnuu piergiimijd tuše tom čáittá jurdâččemvyehi nuorâ avestis huolâthánnáá lâi aaibâs ereslágán lijkkui enâmustáá kiäsán ko pottii myerjih já tiivreh še ij nuuvtkin čuuvtij lijkkum tivrijd toh ko lijjii liijkás njálgáh mutâ puurâi kal taid talle ko halijdij njäälmis njälgisin pyeremus äšši suu mielâst lijjii kuittâg myerjih já nomâlâssân luámáneh taid kale ij vuáittám mihheen mon njálgáh toh lijjiigin talle ovdebáá keesi ko sun perruinis vuossmuu keerdi lâi peessâm jiägán smakkiđ taid heerskuid já pärnivuotâ nuvváin kuittâg juo čohčuv mut sun ubâ moonnâm täälvi lâi skiäikkâm luámánijd jyehi eehid já iiđeet uábih já viiljah-uv lijjii álgám tuskástuđ toos lyemeskeikkimân já maŋgii cuáigudâm-uv suu ij kuittâg lamaš ávttám puáđáččij skeikkiđ taid luámánijd lâiba mii iveaaigijd ihenis tuhhiittii iäráseh tom teikkâ iä lijkkui še kiiđân ko luándu aalgij koccáástâllâđ veikkâ sun ij addimgin manen kidduv suu roppâ tubdui aaibâs ereslágánin ko tälviv sun lijkkui kuldâliđ maht kandâriävskáh skeikkii já miinii sust paggij njávgádiđ ain tyellittälli lâi huámášâm et njávgumjienâs vaikut viehâ čuuvtij kandâriävskáid já lâi huámášâm älgiđ vigâttiđ taid sun moddii njávgádij te forgâbalij skeikittii kyehti kulmâ kandâriävská toos aldasáid sun lâi kuáhtám moonnâm kiiđâ tábáhtui nuuvt et sun lâi mottoom ollâ poolsâ alne peeivipaštust luđgáámin já sun lâi nuuvt tuđâvâš tilálâšvuotân et pyerimielâs tiet njávgádij moddii oolâ skeikittij siämmást nuorâ kandâriävská mast lâi uáli čyeijees jienâ toovâi mielâ älgiđ vigâttiđ tom já njávgádij vala-uv moddii jeđe áigui kyeđđiđ toos ko kandâriävská skeikittij nube poolsâst siämmáá poolsân mast sun-uv lâi toovâi vieres riävskást vaikuttâs taggaar äšši et veikkâ tot lâi-uv nieidâriävská ađai suu alda ijge masten eres ääšist lijjii kolgâđ perustiđ te tot kuittâg siämmást ko aldanij te tojâlij riisijd já kaaskij umolijd lijjii tagareh maailmriävská lattiimeh moh tohhii stuorrâ vaikuttâs peeivi rääjist vieres riävská ij lamgin innig vieres já ton peeivi rääjist tast lâi nommâ-uv mon lâi adelâm lâi suái láin kuáhtám já ton teivâdem áánsust tuubdâi táárbu älgiđ kejâstâllâđ olssis piervâlsaje lâi suotâs aassâđ toin aldasijn kale motomeh riämnjáh moh assii já še väällih já kuáskimeh mut tain ij lam sunnuid maggaargin huolâ kuittâggin návt algâkeesist kii tiätá jis suái luhostuvvâv finniđ uđâgáid te talle taid kal kalga váruttiđ ij lam aaibâs vises maggaar sajan sun kolgâččij piervâlis rähtiđ piervâl mast sun jieš lâi šoddâm ij lam mielâst innig ollâgin lâi vájáldittám alfáárug tom äšši maid sun smietâstij lâi tot et piervâl kalga leđe taggaar saajeest et tom älkkeht kávná hirmâd stuorrâ vaahâg jis ličij monnim jeđe vuálgâm elâččiđ puurâdmin mut ij innig kavnâččiigin piervâlis tot kale kalga leđe taggaar saajeest et tom vissásávt kávná mainâšij taan vaigâdis ääšist motomin ennuidis já kiäin lâi tállân čuávdus áášán láin uáinâm moonnâm kiđđâtäälvi ko mottoom stuorrâ já fastes äijih lâi turâštâm hurideijeemašinijnis ubâ kiđđâtäälvi já kooskâ ceggim láávu tohon já čummiittâm hirmâd stuorrâ leejijd maidnii tävirijd tohon arvâlij láá nuuvt stuorrâ lejeh et jis toi aldasáid kale pessiih te vissásávt kaavnâh meid piervâlâd bak-bak-bak-bak vale lasettij moskočolmij te liččih joođoost mut piervâlâd kale kaavnâh ko-pevkko-pevkko-pevkko-pevk lâi kijtolâš jieijâs ennuidis oonân já skeikittij kijttosân ennuidis veh-veh-veh-veh tunnuid suái tuámittáin keččâđ jieijâs uđđâ aassâm- já piervâlsaje puotâ kirdedijn kulluuškuođij huurrân mäddin já luus puáđidijn suái oinijn maht äijih tobbeen račoi kyermi jeggiriidon jeđe vyeijilij hurijdeijeinis nuortâs vuordâččáin vala äigipuudâ já äijih lappui-uv lopâlávt tuáhá ijge innig almostum uđđâsist orostâláin vala oho verd siämmáin soojijn mut fastes äijih lâi lappum lopâlávt ijge vaarâ innig almostuuččii kejâdij vuovâs saje kuus álgáččij kuovzâđ piervâlkove saje lijjii tagareh moh liččii lámáš vuohâseh hálguleje vyelni já lyevdileje vyelni kuittâg smietâi et jis ovdâmerkkân veikkâba riemnjis kavnâččij suu piervâl te talle sun ij jieš pesâččii kuussân patârâsân já purruuččij riämnjás sun hilgoi taid soojijd já aalgij kejâstâllâđ kuálmád saje jegimustáá suohis skierâsist lâi kuheldâlâs ruopsis čummiittâs mon paaldâst lâi suáijáás miehtâkope stiärgái vala säggi pajaskulij mast lijjii muáddi pävirpittáá lâi tegu stellejum toos suu piervâlmerkkân aalgij tállâm kuovzâđ já kuuppâđ kove stuárráábin já ko sun pyereest aalgij jieš šiettâđ toos te lâi tuđâvâš pahelij vala hivvâduv tälvipuuzâid moh mudoi-uv forgâ luovâniččii já vala ucánjihhii uuvjâid-uv jieijâs pajalist stelliistâlâi taid timádâssân piervâl robdáid já hutâgij piervâlân vuoiŋâstiđ lâi lamaš liijká nuuvt korrâ hommá et sun toos uccást ij nohháád já veikkâ lâš-uv nohádâm tuágádij kuittâg toos ko siäivuttij hirmâd sáttoin já ratânáin jeđe iätá siämmáš paldanâs lii uđđâsist puátimin já tääl sust lii skippáár-uv fáárust kirdelistij piervâlistis olgoláá já eštus poođijn fárudáin kyehti fastes olmoošpiäđu já eidu sunnuu piervâl kuávlun ávttâm eres ko sirdâšuđ váháš olgoláá já älgiđ čuávvuđ maht tibi te kiävá moonáin vistig láávu luus jeđe cokkiittáin tuulâ láin tast äigipuudâ šompestâm já vissâ-uv purâdâm te tallet suái poođijn toho jeggiriidon já algijn olliđ suáhikooldâid maid tot nubbe fastes piätu lâi kiđđâtäälvi kesittâm kale maŋgii vazzijn suu piervâl paaldâ mut iä liijká huámmâšâm tom láin jeggiriddoost vissâ oho ääigi já aalgij mestâ juo liävuttuššâđ kuhháásun toh vala áiguv leđe tääbbin peessâđ täst monniđ-uv lâi tegu koččomuš sunnui algijn čokkiistâllâđ tävirijdis jeđe väzziláin jeegi rasta meddâl tuámittij piervâlân já monniistij siämmáá peeivi äigin ađai jiešalnees muádi tiijme siste čiččâm tiervâs manneed maid sun aalgij siämmást läälliđ lâi piervâlistis huttáámin monij alne ko oppeet siäivuttij suu luus já iätá toh olmošpiäđuh lává oppeet puátimin kale lává vala tovben kukken juuvâ tyehin mut teehi suái vissásávt lává puátimin herkittij tieggáár tiäđust mut liijká sun ferttij njávgádiđ kale jiem pyevti vyelgiđ patârâsân já kyeđđiđ piervâl ohtuunis ferttiim leđe täst tábáhtui tâlde mii peri soováin et piso piervâlist mut kiäččá paajeeld já puátá suu luovviđ purâdempuddáid tuše iho sun orostâlâččij váháš olgoláá amas olmoošpiäđuh älgiđ vävjiđ maiden pusedáin já staaruin ton njuoskâ jeegist kuittâg-uv juo muáddi tiijme já ko suái poođijn láávu luus te suái láin nuuvt vaibâm et iävá vaijaam älgiđ maiden porgâđ kuittâg suorgâttáin nuuvt hirmâdávt et vala-uv sust álgá váimu julkkeđ ko sun ton muuštâš kuulâi já ooinij juo sunnuu kukken ko almaakyevtis poođijn ton leje luusâ mon paaldâst lâi suu piervâl váimu juulkij hirmâdávt jeđe njuolgist njuškij čuddui ko nubbe tain ulmuin tuolmâstij masa suu piervâl oolâ ij lam ave peeivist suorgânâm nuuvt čuutij já ij ávttâmgin eres ko kirdeliđ patârâsân toin-uv paaloin et ulmuuh kavnâččáin suu piervâl eštus keevâi veikkâ sun viigâi kirdeliđ patârâsân maka kihtâlmáin et olmoošpiäđuh vuálgáččáin suu maŋŋaal mutâ maid tuušijd kavnáin-uv piervâl já suái passijn ton luusâ vaarâ moonijd puurrâđ ij lam vises maht toid lâi keevvâm mut maid sun lâi česijnis já ennuinis kuullâm te kale piäđuh tuššâdiččii piervâlijd já purâččii moonijd juo kiergânij älgiđ murâštiđ monijdis peerâluhhoos peeleest mut te olmoošpiäđuh vuolgijn jeggiriddoost meddâl já moonáin láávun sun kaačâi syele piervâlis luusâ já iimâš lâi tábáhtum lijjii ko lijjii-uv piervâlist já aaibâs čavosin iävá lamaš ubâ kuoskâmgin toid rääjist sun ij innig poollâm nuuvt hirmâd čuuvtij piäđukuáhtást veikkâ toh maŋgii moonáin-uv suu lappâd aaibâs meetter keejist já ulmuukuáhtás poođij mottoomlágán koskâvuotâ já aalgij iäruttiđ sunnuu jienâid-uv sun luđgái piervâlist te ulmuuh lappâd monâdijn ain orostáin já kuovlâláin suu lâi tiäđust-uv taggaar tuoivâjuurdâ mut motomin suu mielâst oroi et ulmuuh tegu liččii tiervâttâm suu lappâdmonâdijn algijn maidnii huksiđ ko terppâm já meiddei moottorhuurrân kullui tobbeen mievtâ tyehin piäđuh iävá perustâm te ij sungin perustâm tain tađe komebijd já tiiptij puáttiđ taid aaibâs toos meetterpele kiäčán čielgâsávt tubdáin mottoomlágán mielâkiddiivâšvuođâ sunjin mut ko toh iävá maiden porgâm te kejâstellus peri sun taggaar killááččij monnii kuuloold vuolgijn ain motomin meddâl jeggiriddoost mut ain kuittâg almostuin muádi peeivi keejist uđđâsist tohon já algijn huksiđ maid tâl te ležžâv huksimgin talle ko piäđuh láin meddâlist te monij siste aalgij kulluđ skooppân ja forgâ manekoorah algii cuovkkânâddâđ cuovkkij koorâs jeđe já vala mut talle siähánij rekinistmist ijge innig kiergânâm adeliđ loppâčivgáid noomâid jurdelij ohtuunis talle maŋeláá noomâid ko oostâš sun lâi pyerimielâst ko kiergânij kuittâg kastâšiđ jieijâs ennui kääimi lâi puoh hitruumus iänui mii sust lâi já tääl sust ličij käimi moovtijd ko kulá tast jurdâččij vala majemuš-uv lâi cuovkkim koorâs te talle kočostij puoh čiivgâid meddâl piervâlist äigi kyeđđiđ piervâl veikkâ tot nuuvt vuovâs lâi lámáš-uv majemuu čiivgân sun kiergânij adeliđ noomâ ton tiet ko tot paasij suu mielân nuuvt pyereest uáináh tarvanij čiivgâ uáiván nuuvt nanosávt et tot luovânij iäskán piervâl ulguubeln lâi já juávhu ucemus mut ij eissigin hiäjumus ohtii kaartâi suorgâniđ já sun joba lâi vises et tääl poođij majemuš mätki čiivgah lijjii puohah peessâm piervâlist meddâl já ko lâi vala piäggám et kote lâi kuávlu kävilumos riemnjis lâi oinuustâllâm tain aldasijn te uápistij piäsáduvvâs alda ulmui láávu opsuuččij ulmuu haajâ nuuvt vuáimálávt et ij oskeldâđâččii puáttiđ tohon moonâi-uv pyereest ton räi ko sun hoksái et ulmuukyevtis lává-uv oppeet puátimin ij innig kiergânâm komendiđ čivgâidis meddâl ulmui väzzimpálgá alne já lâi njuolgist iimâš et olmošpiäđuh iävá tuolmâm taid kuittâg oovittii kaččâliđ patârâsân eereeb kote ij lam vala nuuvt häppil tain olmošpiäđuin čovádij kiddâ já vaarâ ááigui puurrâđ tom njáávgui okâttij já irâttij hokâttâllâđ olmoošpiäđuid maŋŋaalsis puoh konstâigijn maid sun maatij mut ij tot ávttám riäpu ciivkij nuuvt ennuu ko lâš vaijaam já lâi vises et tääl tot purruuččij tábáhtui iimâš luoštijn enâmân já talle tot tuámittij huápu-huápu risij kooskân čiähusân almaakyevtis láin moonnâm láávu luus já tilálâšvuotâ mudoi-uv rávhudum te aalgij čokkiistâllâđ perrus kavnui kovrâgâm peesi vyelni nubbe luoddum muorâi vyelni já lâi peittâttâm lyevdileje vuálá sun lâi äigipuudâ njávgum já viijmâg finnim perrus čuákán te talle sun kale kuođij olmoošpiäđui saje já paalostkin peerusthánnáá uápistij piäsáduvvâs riidon mon suollust laalij monijdis lâi nuuvt kievrâ et tot poostij vuástálistiđ joba já suu aldasijn ličij torvolâš aassâđ kuittâg-uv juo nuuvt kuhháá et čiivgah pesâččii suájái oolâ tuáivuttij já perruinis pyereestpuátimân jieijâs njaargân já lopedij piäluštiđ sunnuu jis álgáččij sii atâštiđ nieidân čaalij já čokkáá kuávdoo luodâ aaibâs kuávdoo luodâ já eidu taat äigi lii-uv toos pyeri ko autoh-uv láá jaskodâm jooreeštmist oovdâs-maŋas já iänááš ulmuuh-uv láá uáđimin suujâst sunjin lâi šoddâm juo vyehin orosistiđ ain koskiijâ suulâin eidu siämmáá sajan asfaltase oolâ smietâdiđ maailm aašijd motomeh loddáášuđâgááh civkkii miestui siste já vuorâččâsah tollii kerivijdis värivieltist smietâdemäigi ij lamaš kale meendugin kukke mut ton kukkodâh ij sunjin merhâšâm nuuvtkin ennuu et tagareh kuittâg lijjii jyehipiäiválij ašij lasseen sust lijjii vala kyehti eres-uv saje main sun siämmáánáál orosistij já tiptij jurduidis kirdeđ moh taan tilán lijjii suu jođettâm tábáhtuvvii juo algâkeesist teikkâ tuođâlávt kale juo kiđđuv lâi kuhes tábáhtuskuállus já njälmi viehâruš-uv punjâsij moján ko sun juurdâškuođij tom lâi kuáhtám vuossâmuu keerdi juo kiđđâcuoŋŋui ääigi ja eidu talle ij lamaš luptim suu raadan aainâskin lieggâ tobdoid mielâst lâi ohtâ kandâ eres kandâi juávhust já penttâ juo kikse veikkâ ucánjáhháá kale suu jieštobdo njavhâdij-uv taggaar äšši et lâi čielgâsávt lijkkuustuumin sunjin nuuvt kale lijjii eres-uv kaandah jurdâččij já oonij jiejâs jis ij juo aaibâs fávrun te čabbinân kuittâg-uv tiet ettâmvyehi ton tááhust et ulmuuh talle fastašii nube ko ettii nievt mut mielâst tot kolgâččij leđe eidu nubij kejij kale sátáččim tuhhiittiđ-uv mut ko tot lii nuuvt hirmâd rámmáá lâi maŋgii smietâstâm ko lâi miäđuštâllâm suu nuuvthân toh kale láá puoh iäráseh-uv kaandah eidu tien avveest lâi sun vala juátkám jurduidis muuštij uáli pyereest viljâs maggaar kikse sun-uv lâi lamaš motomin ko láin lamaš oovtfááru joođoost suu haardij tot et kaandah lijjii makaš ruokkâdeh mut ko oovdân poođij tuotâ tárbu ruokkâdvuotân tet kale te njuámmileh čaŋŋii ištâmááid ettâmvyehi kale tiet-uv lii hundârušâi tuotâvuođâst ohtâgin njuámmil kale liččii kuássin iävtutátulávt pokkiidâtmin kiännân puvsâi siisâ tâi mastpa kale tomgin kihheen tieđiš toh motomeh liččii-uv tagareh keerdi sun kuáhtái šuávliääigi já tot kerdi lâi juo ucánjáhháá aldedâm suu uáináh jeggipááiháš mon rasta kolgâi moonnâđ mut jeegist lâi nuuvt assaas šuávli et sun ij makaš orvâm ijge storrámgin vyelgiđ ton rasta kale ličij já storrám-uv vala veikkâ mon pyereest mut sun lâi uáinistâm morâstâšriddoost skipárijdiskijn já tegu iskâmtiet lâi tohâluddâm jieijâs orvâttubbon ko maid ubâ lâigin eštus česâttii iššeen já suu jieštobdo njavhâdij tääl vala-uv eenâb ko toh kiđđâsiih miäđuštmeh tuođâi-uv oroi lemin ruokkâd polâhánnáá sun sihâstij jeggipáiháá rasta moddii oovdâsmaŋas nuuvt et toos šoodâi mottoomlágán jođáttâh mon mield iäráseh-uv pessii rasta jis ij eidu nuuvt hirmâd ruokkâdgin te skipárijdis ruokkâdub kuittâg-uv já viehâ muččâd kale še lii jyelgih láá kuheh hundârušâi ko viärdádâlâi kyevti eres kaandâ luággijuolgijd juolgijd čuorvij ko lâi skipárijdiskijn maccâmin jeggipáiháá rasta máásâd tieđe et muu nommâ ij lah mut tuše sun čuorvij kuávdoo jiäggáá nievrismielâ tohâludân mut lâi kuittâg masa juo moovtâ sunjin adelâm noomâ keežild kale lâi kočodâm suu mon noomân sun ij lijkkum ollágin mut kale lâi tuotâ mučis nommâ mielâst sun lâi juálgáá já meiddei paarooh lâi kijttámuš suu jiešpiäiválâš kote lâi ain adelâm kandáid liävtuid ko lâi kuáhtám sii aldemuu táálu reŋgâ mon noomâ sun ij innig muštám laavij tuáridiđ sii sun tot ličij porgâm sijjân jis ličij fattim kiddâ kolgâččim elâččâđ huálhástâlmin ránnjásiijdâst munjin skipárin lááhân must kale toh kiđđâpargoh mut ij-uvsun must tommittáá lah asto čuorviistij makaš lääivihtsiähá veikkâ lâi toohâđ mielâ párgádiđ vyelgeen mut koijâdij-uv tun halijdiččih vyelgiđ mun mudoi nuuvtkin mut mun ferttiiččim váháš orniistâllâđ pargoidân ton náálá et ostâstuuččim vyelgiđ talle juo ehidist piškái já tuubdâi čielgâsávt alnestis et lâi lijkkuustuumin lâi jyehi tove ain siämmáá komálâš nuuvt hitruu čuovvâd já nuuvt suotâs mut eromášávt-uv ervidmettum sun ij liččii lamaš eisigin vyelgimin kuussân huálhástâllâmmáátkán kukken tast lâi tuše kivkked puáđistâm juurdâ mielân hästistiđ meddâl skipárijdis juávhust vâi pesâččij suin savâstâllâđ maid kost já mastniihân ton ääši-uv kolgâi rähtiđ taat huálhástâllâmmätki taggaar mon meiddei enni-uv sátáččij tuhhiittiđ lâi puáđistâm nuuvt jolâs juurdâ tobbeen jeggiriddoost mielân et ij ubâ vuálgáččiigin tuálvuttâllâđ kuussân huálššááš huolhijdis luus pic čovádičij suu mottoom piäiván olssis sun tast vala kevâččijgin uáineen talle ehidist taan siämmáá saajeest čuorvij uáineen čuorvij kote meiddei tieđij et ij tubdâččii suu huolhijd ollágin já sun puávtáččij tuálvuđ kuus peri jieš halijdij já ko ij maka kavnâččiigin huolhijdis luusâ te tohâludâččij lemin lappum uážuččij maka täiđiđ maasâd pááikán lâi uáli hoppuu já harvii sun oostâi olmânáál ubâ savâstâllâđgin návt viijmâg tábáhtui te váruvávt iävtuttij sunjin ceelhij mijjân puohháid tiervuođâid suu tyebbin markkânsaajeest sun povdij mii puohâid puáttiđ kolliistâllâđ suu já mij kolgâččijm vyelgiđ tohon jo onnáá eehid manengis sun ij iällám mii lunne tääbbin koijâdij ij-uvks eidu lamaš-uv nuuvt saahâ et tääl ličij suu vuáru eelliđ mii kolliimin must láá vala tah nuorâmusah-uv nuuvt uceh te mun jiem peesâ kuussân vyelgiđ tuikkodij enni tun ohtuunâd táátu veikkâ tuom kuhesjuolgâg mätkiskipárin kale lii tommittáá asto jyevdilâs kandâ nievt lâi smiettâm-uv ašij ovdáneme lâi tiättám eenis huápuid já meiddei tom et sun lâi mietimielâlâš háárán kuittâg piäluštij kale mut láá nuuvt ennuu toh kiđđâpargoh et sun ij tääiđi ostâđ mun kale elâččiđ koijâdistmin sust jävkittij kuávlun mut ij moonnâmgin tađe olgoláá ko lâi juo sooppum tot puátteeiijâš huálhástâllâmmätki puáđistij mottoom ääigi keejist pááikán já iätá ton lii tommittáá asto et puáhtá vyelgiđ skipárin munjin mut tuše kuulmâ piäiván ijge ollágin kuhheeb ááigán ko lâi vuolgâdmin máátkán iätá enni juávkun váimulijd tiervuođâid mun-uv iälám täst maŋeláá sii kolliistâlmin kohân vistig ostâstuuškuáđám kiđđâpeeivijd já kiđđâiijâid-uv lâi koccáám mut taat peivi oroi lemin puoh kuhemus tain toovâi mielâ poisiđ tállân luus mut sooppum mii sooppum liččii pyeri čaittâliđ liijgás čuuvtij movtigisvuođâs ijge kale tobdoidiskin ij tieđe maid tot vala álgáččij jurdeđ almaš tommittáá vája vyerdiđ et eehid puátá lâi pegâlmâs meccijottee kote ij tarbâšâm väldiđ ennust evviskin fáárun pic sust lijjii kale koonstah puáttiđ áigá meeccist ko meeccist ličij tommittáá hárjánâm meeccist jotteeđ et ij tarbâšiččii jyehi ääšist suu išediđ poođij tot kuhháávuordum kiđđâeehid já tolliittij paijeel sunnuu kuáhtámsajan kost lâi juo vuordâšmin suu lâi suddâm pyerimuudon já muttum tulvečääccin ucebeh já stuárráábeh muotâtiälhuh nuuvt taavaapele värivieltijn ko stuárráábij juuvâi kierruin-uv tähidii tom et tulve ij ložžiiččii vala kuhes ááigán jieŋâčuoškâ-uv lâi peessâm suájáidis oolâ mut jieš tot jonsáhpiäiván kuovttijn sobbijn puáttee čuoškâ iälustij vala maškârdeijee suoksân čäcilááduin motomeh vala manneen láin juo mottoom áigáá fárudâm jeggirido tavas ko oovdân poođij tulvesiähá juuhâ muuštij et sun lâi taan juvvii peessâm pyereest-uv njuškiimáin rasta mut täälba ij liččiigin tot innig rääđđin lâi kuvdâm miätá jeegi já siemin juvviist lâi šoddâm hirmâd čáccáás já vohâdis juuhâ mon ij kannattâm vyelgiđ sätitoho rastaldittiđ iätá vistig táágu taan jeggirido jispa kävneen tovben pajeláá vuovâs saje kogo pesseen rasta ovdánáin ain-uv taveláá já viijmâg poođij saje kogo peeci lâi viirrâm juvvii rasta nuuvt et lâi ráhtám šalde iätá kale sátáččij peessâđ rasta njuškiistij muorâ oolâ já ko viirrâm peeci lâi stääđis te sun lâi huápust nubebeln juvvii peri maajeeld čuorvij kuáimásis kogo peeci lâi koččâm juvvii rasta lâi uáli vuovâs mielâst sunjin puáđistij uáli juo jolâs juurdâ mielân mon sun ááigui tállân olášuttiđ makaš pala hirmâdávt ko kuárŋu muorâ oolâ jeđe ko te pesâškuát suullân juvvii pelimuudon te makaš polâškuát hirmâdávt juuhân koččâmistkis kiiljád eštus vuolgij muorâ mield suu oovdeld já ááigui laiđiđ suu juuvâ rasta mutâ ko te lii eidu pesâmin luusâ já eidu fattiimin sust kiddâ tallet poršáá čáácán ij lam eres rääđđin ko njuškiđ kyeimis maajeeld tohon kiđđâčáácán já kájuškyettiđ suu amas hevvâniđ vist tohâludâi čuuvtij-uv navcâttubon maid ubâ lâigin já tiptij kiškođ suu meddâl tobbeen kolmâ čääsist kalgeen lihâdiđ čuuvtij amas kolmuđ saađâi kuáimásis ko láin peessâm juuvâst pajas lâi juo tubdâm maht lâi liegistâm ko lâi kinccom suu meddâl tobbeen juuvâst já mon suottâsin tot oroigin tot kale suápá munjin eeđâi já punjâstij vuálásis vist hiämáskij ko ijhân sun lam kuássin hárjánâm tággáár hiäibumân já nieidáin vala sun obijdiskijn lâi fággádâllâm mut tot lâi-uv aaibâs eres äšši kuittâg peesâi tilálâšvuođâ hiärrán já suoi hiäiboin kuhháá nuuvt kuhháá et lieggânáin tot váárááš kost suoi hiäiboin nomâttui tast mana já tot jáávráš mon pellâst hiäibum tábáhtui toh eimâskâsahkis te maka maššii eissigin toh kullii maht já kiäin hiäibum lâi tábáhtum toh koččoočkuottii ton vääri já jäävri já veikkâ riävtui kale lâi kolgâđ kočoduđ já jävrin láá tástoo koččoodškuáttám taid nomâigijn já iäge sij tiäđustkin tiede mast toh noomah puátih tieh noomah láá teddilum meiddei kárttáid já láá tiäđust-uv vala onnáá peeivist-uv tobbeen kylá máddáábeln tieid aašijd smietâdij ko čokuttâlâi asfaltase alne tubduustellii váháš siämmáálágáneh tobdoh ko talle hiäibudijn lijjii kuittâg ereslágáneh tobbeen láin kyehti uđâgáá já kiäh nurdáin suu čuávjivuáláá já njoomáin hiäibum puáđusin lijjii šoddâm kuttâ uđâgáá algâkeesist já lâi kuođâttâm uđâgái šoddâmsajan ađai taavaabel já siämmáá vääri taavaapele viältán sehe já vala toho väričuukâ taavaabel jyehim sun lâi ferttim porgâđ tondet ko ađai jiešpiäiválâš ránnjá laavij kuorâdiđ já uávuttâllâđ sii aldemuu táálu rengâ mottoom čapis peenuv mon noomâ sun ij innig muštám laavij stuŋgiittâllâđ já tuárádâllâđ sii ferttij ohtii pirrâmpeeivist jotteeđ puohâi párnáidis lunne njoomâtmin taid já vala eenis-uv keččâmin maht sun piergee toi ucemusâigijn pegâlâmâs huálhástâllâmmääđhi maŋa enni lâi makaš suttâm ko lâi uáiniškuáttâm määđhi puátusijd enni-foostâghân lâi-uv tohâluddâm uđâgááh lijjii šoddâm iätá enni ko mun iävtuttim talle tunjin mätkiskipárin ton kuhesjuolgâg kalehân mun tom muštám já tääl vaarâ juo tuostâm-uv mainâstiđ tunjin et lijjim kale juo sooppâm suin muuneeld ton huálhástâllâmmääđhist veikkâ makaš eellim koijâdmin tom ääši sust himettistij pyeritátulávt jeđe västidij mun-uv tuostâm mainâstiđ tunjin et lijjim syele tuáivum-uv tunnui keevvâđ eidu nuuvt ko keevâi mun iävtuttim-uv tuu skipárin sun ko lii nuuvt šiev já viššâlis kandâ uđâgááh láin njoommâm já sunnust lâi äigi moonnâđ uáđđimkáámmársis njuškiistij maađijraavi nubebel toppiistij syeinitopo njáálmán mut suoskâm kooskâst suu njälmi oppeet punjâsii moján penttâ ruáhásij nuuvt et rusádij suoinij njälmistis tot kale lii viehâ tuávkki veikkâ vijsesin maka jieijâs ana jurbâčoolmâg kommelodde et jiem juo pyerebeht eeđâ ij kuássin pyevti leđe njuámmil ijge kuássin pyevti jienâdiđ nuuvt muččâdávt tegu njuámmil tiettip tuše mij jiejah já motomeh uáli häärvih uážžu toollâđ jurduidis eidu tagarin ko haalijd nuuvtko tom-uv et mii ep maka huolâttiččii uđâgijnân ko aaibâs muáddi peeivi ij toolâ tiäivás mun lam njomâttâm täid kuuđižijd juo kulmâ oho já vala ferttiiččij porgâđ ton nuubijd kulmâ oho tassaaš ko toh cevziškyeteh meeccist jiečânis maŋa taid ferttee vala keččâđ piärán siämmáánáálá ko ennis-uv lâi porgâm suu kuáttá tääl tibi te ferttee toommâđ já luusâ sunnust álgá leđe juo nelgi lam maŋgii jurdâččâm et ulmuu elimist láá ennuv tagareh tápáhtusah maid ij maŋeláá mušte ollágin pyehtih leđe stuorrâ tápáhtusah-uv moh iä kuittâg pääsi ollágin muušton monnii suujâst maid mij ep tieđe láá meiddei tagareh moh pääcih mielân já pisoh tobbeen ubâ ave iä ain taarbâš leđe makken imâš fiäránijd iäge taggaar tápáhtusah moh mutáččii ulmuu eellim moingen naalijn olmooš sáttá mušteđ veikâ uáli mučis raasijd maid uccâ párnážin lii uáinâm teikâ vaijaas vuávsá teikâ monnii náál suámálii ulmuu ääših pääcih mielân pisovávt tego taat-uv mast tääl ááigum mainâstiđ leijii jyehi táálust kuusah nuuvt mist-uv ij lamaš aldagen puoh tááluin já nuuvt motomin ferttij kuusâ tuálvuđ vuávsá kuuvl kuhebijd-uv maađhijd mii saatij pišteđ muáddi-uv peeivi taggaar máátkán muoi ennijn vuolgijn kaskoo oovtâ keesi jiem mušte innig mutâ tot lâi vissâ motomin kal muštám et talle lâi pakkâ peivi já porruuh já myevvireh sehe čuoškah leijii valjeest lâi viehâ kukke já peeivist moonâi stuárámus uási väzzimân kiäđgáás pálgá mild saajeest lâi meiddei jeggi mon rasta moonnâm kussáin ij lam ain älkkee leijim talle kuittâg jo ton avveest et šievnáál kostim jo väzziđ tagarijd maađhijd jo eehid ovdilgo muái pyevtittáim vuáksátáálun leijim vázzâm nuuvt kuhes kooskâ vuolgim kuittâg sierâdiđ já stookkâđ táálu kandáin kote lâi muáddi ive nuorâb ko mun muái uáđđáim lâi jo vissâ koskâijjâ čuovvâdhân lâi pirrâ jándur šiljoost lâi luovdijn rahtum vyelligâs äitti tävirij várás kaandah mij lâim kuulmâs oođijm tast ij lam val ollásávt vaalmâš tot lâi eskin rahtuumin nuuvt tegu eres tááluh-uv tain aldasijn leijii puoh tááluh poldum iäge uđđâsijd lam kiergânâm vala rähtiđ tobbeen ääitist njaalgâ nahhaar nuuvt tegu ton ahasâš kaandâš läävee uáđđiđ algim nievdâđ et kulluuškuođij mučis laavlâ lâi munjin omâs laavlâ teikâ jiem kuittâg muštám et liččim ovdil kuullâm tom lâi muu mielâst uáli muččâd já tom lavluu šeris kirkis jienah innig uáđđâm nuuvt lussâdávt já algim jo kuulood iäruttiđ saanijd moh leijii suomâkielân heräjä taivaan rantehilla jo aamunkoitto leimuaa lávlumjienah jotkii ain lavluu maid mun kuldâlim pelinaharist mun leijim jo ollásávt kocemin mut mučis laavlâ ij joskâmgen kulluumist mut jotkui jo kuuluu lintuin laulu harras jo päiväss´ aallot välkkyää tuulten huminaan ja loistoon aamun kirkkahan tiättâm et kost laavlâ kullui ko leijim sevŋis ääitist pajanim saajeest já vuolgim olgos ko lekkim te oinim et lâi uáli šiev šoŋŋâ piäivâš paaštij já lodeh lavluu huámášim meiddei et muu uáđđimääiti káátu alne čokkáin kyehti táálu nieidâ já lávloin nieidâin lâi muu ahasâš nubbe váhá puárrâsub kuohtuin šiev lávlumjienâ láin kuárŋum vyeligâs ääiti káátu oolâ já álgâm lávluđ suái toohâm tom mii kandâi cuvnâm tet vuoi mudoi heervâ tet jiem tieđe tot cuvnâm lâi taggaar mii paasij pisovávt mielân lii jo kuhes äigi melgâdáid ulmuu ahe tallain ulmuin ij leeh innih taan maailmist muštoh paccii eelliđ vala-uv čielgâsávt tom iiđeed kesialme já jäävri iivnijd nuuvt tegu šiljo raasij-uv ain ko kuulâm tom lavluu te muštám tom kesi-iiđeed vaarâ iävá tieđegen mon tárkká sunnuu lávlum paasij muu mielân jiemge leeh sunnui tom mainâstâmgen kuássin ennuv ääših já tápáhtusah moh láá ollásávt vájáldum mut tom lavluu já iiđeed jiem vájáldit kuássin kejâdij poostâ mon postâalmai lâi eidu puáhtâm lasseen lâi meiddei kirje mon kirjeulgguu uápis čäällimluodâst ooinij et tot lâi puáttâm suu nieidâst sun vaaldij ovdemustáá nieidâ kal laavim uáli távjá čäälliđ pááikán tääl te lâi tehálâš äšši äšši kal lâi-uv já arvâlâdmij maŋa kirjeest luuvâi jiem kiergânâm taam pivtâskuárroo áámmât finniđ val taan kiiđâ ko nuuvt ennuv lijjim škoovlâst meddâl lii tot ko must lii tääl irge mun jiem šoddâm škovlâaašijn nuuvt pyereest anneeđ huolâ lam suin jo kihlom moonnâm pasepeeivi jiem oskeldâđâ tom tieđettiđgin tiehu páikán mut ko mun lam nuuvt luholâš mun kal mudoi lijjii tuostâđ täst almottiđgin mut ko muoi láán puátimin puáttee oho tiehu pááikán linjâšauto jotá markkânist toho nommâ lii já sun áásá tääbbin kiiđâ sun valmâštuvá insinevrin lii viehâ riges-uv ko suu eejist lii meetaalverstas pyereest čurgiđ luptâkámmár iä koolgâ oinuđ toh puáris pyeráh moottorkiälkkáráátu ege ereskin šlambureh meiddei pyeri jis olgouuvsâ kuábbáá-uv pel cegâttiččijd suávváá ko muoi vaarâ puátteen eidu jonsahpeeivi ááptu njuškij čuožâd já čuorvij kálgusis ai tállân luptâkámmár já ceeggât soovijd olgouuvsâ kyevtpel tunjin šoodâi ko taggaar vaalâ toolah mun kal puávtám čurgiđ mut soovijd áármu soovijd já mondet ko puátá vivvâsaasâ lii kaavpug ulmui tääpi tot kalga cegâttiđ moonâi mottoom verd äigi ovdil ko káálgun-uv čielgâi äšši movtáskij ko áinoo nieidâst lâi irge reikkiistâlâi moovtâ tuáhuntehin sun toppij ilddest koibâkappeer já eeđâi vuálgám taid suávváid čuoppâđ jurdâččij liijká váhá eenâb já eeđâi tääl vala čuopâ lii äigi val masa okko kiergâneh ruškodiđ ovdil ko jonsahpeeivi lii ige tain val lah kale ubâ oles lostâgin ij makkum eres poostâ keččâđ mut väzzilij naaburtálui kuávlun kalga mainâstiđ et kal tágárist kievhis äijihist tääl täiđih ääigih puárániđ lâi jáválâš almai penttâ riges lijjii enâmustáá poccuuh taan palgâsist maŋgâ paččee kuusâ peln lâi stuorrâ meccipalsta čiehâm riggoduvâs mielâst sun ramâččâdâi toin ramidiskuin sun vuobdij uáli háálbán masa skeŋkkij sunjin pellano vâi piäsá uástiđ uđđâsub mallisii jotelis tot keevâi kunnee oolâ ko läävee ain juovláid skeŋkkiđ poccuu ryevji tibi poccuuttes kusâttes almai mälisalgâ čievgâstij pálgá aln keeđgi miäcán vyerdiba kal mun-uv täst pajanâm jurdâččij še naabur lam jo masa tego kaavpuglâš et stuáru penttâ kaavpugin koijâdij lááhân täst jo nelji táálu jiem kal mun mudoi mut ko vivvâsaasâ lii helsiglâš riges tot lii lii mun mušte ton noomâ mut toh lává tääl jonsahpiäiván puátimin teehi nuuvt lii äšši jieh koolgâ čiävluđ kuittâg meendu čuuvtij ko suoi láin talssim ääigis te väzzilij maasâd keppisávt lijjii váhá kuhebiššááh ko táválávt jo koskâpeeivi ääigi já kuovlâdškuođijn tävjittávjá lasârääigi olgos maađij vuást veikâ äigitaavlu mield linjâšauto puáđáččij eskin neelji ääigi kal lâi čurgâd já porthái kyevpeln lijjii suávvááh cegâttum nuuvt te go koolgâi-uv lâi kárvuđâttâm lijnemááccuh mut lijjii pussipuuvsah já kumiterstevileh jyelgist já kesipusseer val sust sämimááccuh-uv mut tääl sun halidij leđe läädipihtâsijn vâi ličij fijnásub teikâ hiärránallib luptâkámmár čorgejum koijâdij lii lii mut lah-uv tun sirdám tom ruástum skido ääiti tuáhá linjâšauto viijmâg poođij lavkkijn eres jottei juávhust nuorâpaarâ já väzziláin tuve kuuvl kukke já ruoinâs eeđâi tot kal lii muččâd tyeggáár vaalea almai rammuustji peivi pááikán tiervâttij tállân uksânjäälmist mä oon tiervâttij vivvâsaasâ já eeđâi kote ij máttâm suomâkielâ aaibâs pyereest čokánáin riäŋkui oolâ já kejâdáin tuve kal lâi puoh uápis mut kejâdij váhá omâs čolmijguin tiiŋgâid moh lijjii seinispijkkáráid kuuccum puoiduučevđi läžbistielâseh leŋgiaamnâs já moh val ležeh ij jienâdâm kuhes ááigán maiden tot oroi váhá vääividmin ko sun eeđâi täällä landella on niin rauhallista vai mitä kulta te tuágádij ettâđ lii luptákámmár čorgejum mut täälhân kal lii purrâmâš-uv purrâmmuddoost čokánii purâdiđ já sárnudii maid maid-uv ko algâkaggâdvuođâst vistig čielgii eeđâi haalijd porgâđ puoh táálu pargoid veikâ lii-uv kaavpuglâš tot máttá muorriđ já veikâ maid máttá skido-uv tivvoođ ko tot lii insenevri mut skido lii kal aaibâs oornigist ij tast lah mihheen tivvoomnáál eeđâi muorrimiše mun kal tarbâšâm nuorâ kievrâs almai tot kal lii šiev reŋgâ lâi lamaš jo paijeel oho siijdâst lâi išádâllâm eenis já vist lâi muorrimreŋgân lâi uáináh váldâm muorrimurko kieldâst vâi tiänááččij váhá ruttâpitá ääigi kolgâččij finniđ vittânubáloh pinomeetterid meetter kukkosijd háálguid kolgâččii kiergâniđ vala kuškâđ-uv loppâkeesi ääigi škoovlah já puárásijpäikki finniiččii koške puáldimmuorâid táálván reŋgâ-uv lii uáli anolâš urkko lii vaalmâš meriääigist pargo saatij mudoi-uv leđe áinoo tienâs já ruttâpuátu taan ive já joskáin váhá tooleeb maŋa nuorah vuolgijn vääri oolâ uáinusijd keččâđ čokottâlâi riäŋku alne piijpo njäälmist já smietâi aašijd sun lam uáli pyerimielâst ij lam purâdem ääigigin ettâm säänigin sun stonccâlij koibâkaperis uáiván já väzzilij táálun sun čokánij uksânjáálmán já usâi tullâsaagijd vâi piäsá cokkiittiđ časkâm piijpo tállân ooinij et ij lah ránnjá tääl pyerimielâst láá-uv naaburist pasepuuvsah kiškum kale kolgejii saavah tego juuvast te ličij puáđu lekkum ervid mon káigá já turnuu kaavpuglâš puáhtá leđe puoh kaavpugliih vâi tot tuu vivvâsaasâ eidu tot tot eidu tast láá nuuvt kuhes kieđah-uv et ij tot teivid legain lođe mut lii tuáijâm jo kyehti noovdâ tot ko časka lođe paijeel te novdâhân kal tuáijoo nevri tot insenevri ko kalga háálguid pardeđ te ferttee vuoiŋâstiđ jo muádi háálgu maŋa ääigi tot jaska porgâmist já haalijd lounas tavenuorttii ij haalijd leđe lieggâ määlis já kuurkuh tomateh já veikâ magareh ilâskeh láá kulloo tiervâsliih lah iimâš et ij vaje porgâđ tagarij njuámmil evvisijguin ijba puurâ rievtis málásijd mun pieijim kuástipyeidi suohâdân vâi ličij tolmišub te ijhân tot purrâm ij tuáddum haajâgin apseđ mut vuolgij olgos kááhván ij koolgâ pieijâđ saaltijd saaltijd ovdil juhá taggaar čäcinjaddee käähvi tieđe maht toin piergee kal tot-uv ohtâ šuuvun jep jieh-uv tun vuábdáččii munjin koške čuámáttâs vuošâm nuuvt šiev máállás et lii pággu tuhhiđ tot ij tuhhiižii te lii komme mun tom val suvrâstâm suvrâmijguin te tađe pyereeb purrâmâš ij lah kosten uážuh kal čuámáttâs tun taarbâš tom ubâ mäksiđgin jis tot vivvâsaasâ peri njáálgáš tom já kazza váhá jo šallišij naaburis ááigui kal njuolgist skeŋkkiđ tom čuámáttâs mut kiivšes eeđâi val jis tot ij tuhhiižii vivvâsaasân te talle kal ferttiih mäksiđ aalgij mälistiđ ko juovdâi pááikán čuopâi mälisaalgâid koške piärgust já piejâi taid tuoldâđ ääigi keččin tupán leevâi njaalgâ koškepiärgumälihaajâ ij lam tuuveest mut ko poođij siisâ te opsâččij ááimu já koijâdij täällä haisee iäduškuođij mut čielgij sivâdávt kal sáttá leđe oomâs mut ko tom kozâškuát te joba lii njäälgis kuovlâi páátán ij ettâm maiden mut kálluliške sust kal tuorâsij täst šadda šiev määli maailm pyeremus purrâmâš val suvrâmijguin suvrâstâm eeđâi já vaaldij ilddest kavrasuvrâmseehâ keejâi tego ij liččii oskom čolmijdis cahâstij toskálávt já huihádij syön puuron erikseen peeivi maŋeláá luágui uánihis lavhijguin keš ij kehtidâm itteeđ ulmui uáinusân lâi pääihist čokkái pevdipiällást já koozâi loppimmielhi ruttij ruttâpuursâ luumâst já eeđâi mun máávsám tom landečuámáttâs orostij kieldâ kuávdážân njeejij enâmân čooskij tállân viehâvis kyelihaajâ já vuonâ kuávlust šovoi uáli čuáskimis pieggâ tot lâi tot kuodduustuvâš tienâspäikki kale viehâ lustottes päikki teehi tot pargovyeimitoimâttâh lâi pieijâm ááigui čuággiđ ruuđâid avdo várás mut ij teehi kal ave peeivist mudoi orostiččii kejâdij et kote kuávlun täst kolgâččij vyelgiđ lâi aaibâs omâs päikki já oomâs lâi kal ubâ kuávlu lâi kal peln iällâm riävskáid vyebdimin já ohtii skipárij fáárust taat päikki lâi aaibâs ereslágán ij ohtâgin muorâ oinum taan vuonâ riddoost tuše uccâ puájuimiestâgááh já vyelligis skierih iä tohkin taavjij saajeest uáinojii päljis källeeh kooskâst myerjitoŋâstiälhuh já mottoom pähti pajanij olgoláá miätá lijjii puáris šuármui purrâm fabrikškaajah já sälttičassijn tuidum muorâruugah vieltist kal uáinojii ulmui aassâmvisteh huámášij luodâ nommânjuolâ väzzilij ton luodâ mield oinui-uv ton fabrik nommâ kuus sun lâi monâmin produkt te lâi tot suu tienâspäikki paaldâst lâi ameriklâš avdo lii vissâ hoovdâ avdo jurdâččij kal lii paijeel love ive puáris malli tot kal táppáá ennuv moonâi taggaar uuvsâst siisâ mast luuvâi tiervâttij lâi-uv masa puoh maid sun maatij tárukielân lâi kuhes ruoinâ taažâ lâi čáittâm pargouuccâmpápárijdis te hovdâ eeđâi til oss mii kuuvl kale melgâd ennuv eenâb-uv mut tast ij finnim čielgâs hovdâ čuorvij poođij almai kote maatij váhá suomâkielâ uápistij kyevtkiärdásâš lyevdiparakin eeđâi lii tunjin orroomsaje itten algâttiđ pargo pargo álgá čiččâm ääigi kejâdij uđđâ aassâmvistees lijjii lyevdiriicih mut toh main lijjii mohnii niävuid urruu lemin jo väridum ko tain lijjii tävireh já käävnih riicih lijjii aaibâs kuáruseh iä uáđđáduvah ollágin čokánij mottoom riici oolâ lâi kal lavkkâ mut tobbeen iä lam käävnih eenâb ko pargopihtâseh evvispittá já ton tagareh lâi siämmáá koolmâs ko olgon kal lâi mut muorah iä ollágin smietâi tiilees já viärdádâlâi taam saje páikkásis mii lâi peln kal lâi styeres oroi tego sun ličij šoddâm kalšâdis já kaskosis päikki mahtsun tääbbin ubâ piergeegin peln iä lah ollágin tienâseh já moh láá te pälkki lii nuuvt ucce et toin ij piergii illá piäsá jyehi peeivi purrâđ kulloo tiänáá liijká pyereest äävti saje muččâđvuođâ smiettâđ jis áigu avdo hade tiänáđ killáá ive porgâđ te avdo hadde lii čuákist sun vuájá maasâd pel sun mana siijdân já vuájá hitásávt táálu lappâd já puáhtá veikâ jienâtoorvi suáttiđ jis iä mudoi huámmâš njálgâsumos lii tot et sun šuuveet lappâd čunoipurgáin jurduuh koskâlduvvii toos ko olgon kulluuškuođij skooppân já paallân cävittii pargoalmaah já puohtii kyelihajâpoolvâ fárustis táiđá leđe uđđâ pargee puáttâm eeđâi almain mottoom já poođij tiervâttiđ lam sun eeđâi suomâkielân pargeeh še sarnuu suomâkielâ ko tiervâttii kaandâ noomâst kuulâi et sun lii sämmilâš orjâlâš nuollii pargopihtâsijdis já rahttittii vyelgiđ purâdiđ tun-uv haastij mottoom lâi vuoššum säiđi já tot lâi-uv njaalgâ mielâst ko ij lam purrâm iiđeed maŋa maiden tot kal puurât sun eeđâi purrâmskippáár toos tot kale mut ko jyehi peeivi lii kyeli te kal toos-uv tulhâškuát lii-uv eidu jyehi peeivi kyeli koijâdij toos ij kal jyehi peeivi lah mut jis láá veikâ piärgupuláh te tain še lii kyelismakkâ já lii kyelismakkâ herttâmäälist já mielhist-uv já jäätelöst lasettij val já vuolâst lii kyelismakkâ eeđâi val nisonijn še lii kyelismakkâ iijâ ferttij uáđđiđ niävuittáá mut sun kaavnâi stuorrâ pááppârseehâ mon siisâ čaaŋâi já keččâlij fattiđ naharijd ricciluovdij alne kal ferttee uástiđ maidnii uáđđáduvâid sun smietâi kuittâg váhá lieggânij ko skipáreh puohtii olgon kassáin keđgičiiđâid já puállááttii taid kaminast liegâsmittár čaaitij kulmâ ceehi lieggâs veikkâ kesimáánu lâi jo álgâm peln posodij korrâlágán pieggâ já tiškottij sälttičääsi viehâ ollâgâsân ruggâlaŋkui vuástá kuittâg lijjii puáttâm nuuvt et almaah pessii paargon seevij já muáddi eres-uv kaandâ puáttiđ fárusis lâi taggaar et čuállejum tuurskijd koolgâi pieijâd ryeivispäddivárvoin sparroluvâi lâi styeres já toos lasanii torskeh tađe mield ko eres pargeeh kiergânii taid čolliđ lâi jieš-uv ennuv čollim kuolijd mut návt njyebžilis já jotelis čollim sun ij lam ovdil uáinâm muáddi lihâstuv já torskeest lijjii čuálih já reevtih meddâl aalgij paargon koolgâi toppiđ kyehti torske nuuvt et pecciheh láá paldluvâi já te vuovlâttiđ päddiváárvu kuábbáá-uv peccihân koolgâi nube torske tolliđ já nube jurâttiđ peccihist nuuvt et várvu čovgânij kiddâ sparro heŋgâstui talle maŋeláá väriviältán uulgân kuškâđ toh lijjii eres pargeeh kiäid tot kuulâi koččii vistig toh njivlekyeleh maasâd kaasân mut sun toppij taid uđđâsist já keččâlij finniđ váárvu peccihij pirrâ sun vuáhádui ton paargon kuuloold ij peessâm tievvâđ aaibâs robdâi táásá ko kyehti eres kaandâ-uv lijjii ton pargoost puoh kyeleh lijjii sparrodum te pargopeivi-uv lâi masa nuhâmin poođij viežžâđ kyelikaasâid já vyeijilij olgos já pajas vielti paasij val kyelifabrik pevdij kasâi já lättei čurgim čäciletkuin kuulâi et lijgepargoin finnee pyereeb päälhi parga kyehti tijme paijeel te finnee eenâb já jis vala tast eenâb te lasattâs lii heivee pyereest toin ko sust lii mittomeerrin tiänáđ nuuvt ennuv ko máhđulâš vâi finnee moonâi-uv formann savváid já eeđâi arbeid eenâb pargo tun halidâh eenâb-uv porgâđ eeđâi formann já lopedij orniđ maŋeláá lijgetiijmijd te sattui kuullâđ tomgis et fileečyeppeeh tiänájeh eenâb ko eres pargeeh eelij keččâmin et maggaar pargo tot lii pargeeh lijjii puohah nisoneh tarkkui et maht taid fileid kalga čuoppâđ mut nieidah jurdii et lii sii puáttâm keččâđ koijâdii mojonjalmij kotemuš te lii muččâdumos kaandâ mielâst kal kiäsádâđâi meddâl ij lam hárjánâm nieidâiguin siärvustâllâđ ige ubâ tiättâmgin rievtisnáál maht toiguin kalga teikâ puáhtá roossâđ tuárispele siijdâst lijjii mudoi-uv uccáá nieidah já toh-uv lijjii uáli korguuh já čiävlááh já pyereeb suuvâst nuuvt et ij lam vala mahten peessâm nieidâiguin ohtâvuotân aalgij jo hárjániđ fabrikpaargon já parakkielimân ij raskim uástiđ madres mut oostij kuittâg uáđđimseehâ lijjii uuvjah tyevŋin et liegâs tot kal lâi mut ij liijká meendu tiivrâs kal pahudii tääiđi leđe uáli times tiet tuu saje mut jurdâččij ruttâ puátá val onnuđ toin ruuđáin finnee kumimattoid avdolättei šeeštij tienâsijdis kal jyehi peeivi mut maiden muide ij uástâm skipáreh ellii oholoopâst tánssámsaajeest já tollii uccâ vuolâjuuhâmehidijd te ij váldâm toid uási oppeet ohtâ lávârdâh vuolgii suotâstâllâđ ko lâi tiäđust et lii miinii orkesterijd meerhâš meiddei tom et puoh nieidah čokkâneh tohon lijjii hástâm fáárun mut sun paasij mielâstubbooht parakin tast-uv šiäštá kiitiätá maŋgâlov ruvnâd peicâ vaaldij lavhâstis avdomáinuskirjáá já aalgij tom lađâdiđ kal lâi jo viehâ čielgâs et maggaar avdo sun haalijd tot lâi sun smiettâm meiddei mut tot lâi liijkás táválii hámásâš taat ij lah siämmáá hámásâš ko eres avdoh lii mooŋiikeeji vuást täsivávt njuáidus já tast lii tuše ohtâ maŋaskulij čuhâluvvee sijđolaasâ mii olá kidâ monnjâpeeŋkâ räi tast lii moottor-uv já sylindereh láá kuttâ te vyeimi tast ij nuuvâ koskân láá rahtum nuuvt et toh šiäđudeh nurdâstem lii häämist peeleest vyelligâš toos ij pieggâ vääldi nuuvt čuuvtij tot lah taggaar ollâ hátárâh nuuvt tego hovdâ lii taggaar et tot puáhtá mielân kuhes kubdâ luodâid highwayid tot meerhâš jutâleijee vajâldeijee vala kolgâččij váhá tiänáđ ovdilgo kannat avdokäävpi kuávlun vyelgiđ lâi jo ovddiist ruttâ mottoom verd ko sust lâi amerik avdo lamaš jurduin jukson jo maŋgâ ive já tađe várás sun lâi šiäštâm smaavâ tienâsijn-uv ain váhá tääbbin tágárij palhijguin sun kal finnee pyereest avdoruuđâ ko lii tuárvi tiänám te tállân lii vyelgimin meddâl taan lustottes pääihist juhhees tuárulâs ulmui juávhust vaaldij pááppâr já peenâ já reknistij annojeh märkkid taan uđđâ ruuđâ mield mast kyehti nolá láá kočâttum meddâl lii ruttâ meiddei viežžâmmääđhi várás lâi ubâ keesi lamaš pargoost jurdâččij váhá rämimielâst et návt tot sun-uv kustoo piergiittâlâi tággáár saajeest jo čoovčâpeeli mut kyelipuátu ij lam ennnuvgin kiäppánâm keesi kyeleh urruu puoh čokkânâm aassâđ vuonânjäälmán lâi kal kepidâm pargovievâ mut ko hoovdah lijjii huámášâm višâlis já skikâlis pargen te sunjin kal ličij pargo veikâ pirrâ ive ij kuittâg áigum pääcciđ čokottâlâi paraki ricciroobdâ alne já lâi moovtâ lâi finnim eidu loopân majemuu pargopeeivi kyelifabrikkeest sun lâi olssis meridâm toin ko sun lâi reknistâm et tääl lii tuárvi ruttâ avdo uástimân pyereest-uv kuávlun iä innig onne moonnâm linjâšavdoh mut kalba sun máášá ittáážân-uv vyerdiđ monâččij hurtigrute toos kal puávtáččij njuškiđ jis ij haalijd ehidispiäiván linjâšavdo vyerdiđ pottii skipáreh parakin lijjii lamaš pyerimielâst já moovtâ puohah pottii meiddei nieidah kulmâ nieidâ main ohtâ lâi uápis fileebeln ruttij lastikseehâst juáhážân vuolâputtâl já meid ij lijjii perustiđ ubâ juhâmušâst mut vaaldij kuittâg skippáárvuođâ tiet já julesistij váhá kulluuttij puohháid lii pentâ juhlepeivi lâi onne majemuš pargopeivi já sun áigu kyeđđiđ torskehaajâ nieidâ mii lâi nommânis ettâm koijâdij návt šiev tienâspääihist vuálgáh tuámittij čielgiđ lii tääl riges ko sun lii tääl finnim avdoruuđâid čuákán tot lâigin vâi ij lijjii halidiđ jienâdiđ maiden ubâ ääšist mut ferttij tääl nanodiđ taggaar mun lam jurdâččâm uástiđ ettii et kalga tastoo juhlođ vuolâ ij lijkkum vuolâ smaakân leiháin ko tast lii kyelismakkâ ohtâ kandâ viežâi lavhâstis puttâl já eeđâi kuittâg ij lah kyelismakkâ puttâl etikeetist luuvâi já numerijguin lâi pieijum et ko mij tibi keččâlistep taam kalga landiđ lii-uv kesten säppi teikâ limsa kavnui laandân já te aalgij punsâstâllâm še keččâlistij sorttâ tot lâi kal váhá koorâs mut ij tast kuittâg lam vuolâsmakkâ lâi radiohámásâš piergâs piejâi tom čuoijâđ já koijâdij tággáár ovdil uáinâm lii aaibâs uđđâ piergâs já täin puáhtá suáittiđ tágárijd uccâ kasettáid ij lam taggaar ovdil uáinâm lâi mottoomlágán magnetofon mut tast jienâpäddi lâi kasseet siste čuojâtškuođij maidnii rock-lavluid älgih taansah ko jo lii tieggáár muusik eeđâi mottoom ulmuuh algii-uv tánssáđ teikâ pyerebeht tot lâi taggaar njuškiistâllâm uđđâ vyehi kal ij ooviittâm toos mut toppij suu kietân já eeđâi tun-uv tusthân enâmus lii suijâ tánssáđ täst julástuv vâi tuostah tánssáđ uštus vaaldij-uv julástuv tievâ njäälmi já čyežžilij tast tarbâšâm mättiđ taid meridum tánssámlaavhijd muide ko mahtnii kemppâsâdâi lijjii taid mättiđgin lâi uáli muččâd já moijáá já ruokkâd muusikpitá ääigi sun jooskâi njuškiistâlmist já poođij aaibâs kiddâ vuást suoi te lihâdáin hitásubbooht já vuoiŋâškuođij jotelubbooht ko nieidâ njamah teddii suu raadan alda nieidâ sun ij lam kuássin ovdil lamaš ruttij nieidâ val čovgâdubbooht jiejâs vuást nuuvâi liijkás tooláá jooskâi já moonâi väldiđ lase julástuv čuávui nieidâ tego vuásâš ááldu já ko tot fáálâi sunjin seksti te kal vaaldij algijn oppeet tánssáđ halidij nieidâ ain eenâb suu mielâst taat lâi maailm muččâdumos nieidâ já sust oroi suođâmin seksi jyehi saajeest ubâ roopâst lâi uáivádum vuossâmuu keerdi eellimstis ko seksti nuuvâi te juvâškuođij vuolâ kulluuškuottii taat ohtâ puttâl rijttám moossân tieđij et kost juhâmuš finniiččij lase mut tohon lii muáddi penâkkullâm mätki toho ferttee moonnâđ mut kest ličij ruttâ ruttâ ij orroom kavnuumin te kiesâi kieđâidis čiäpáttân já eeđâi vaarâ ličij tommittáá ruttâ et eellip tobbeen ij halidâm kevttiđ ruuđâ tääbbin ollágin mut nieidâ čoolmijn oinui lopádâs mastnii ennuv njálgâsubboost sun mieđâi vyeijilij vijne viežžâđ orostij mottoom táálu šiiljon seevij fáárun já suoi moonáin siisâ ässest lâi goden jieš rahtum pontik tast kal lâi viehânáál mut eeđâi taat sorttâ västid tom hade keččâliđ et kannat-uv uástiđ smakkiistij lâi uáli koorâs nube čaalman val eeđâi vaaldij suoi ostijn kulmâ puttâl goden vyejedijn puohah valdii raammâid čokkái paaldâst monnjâpeeŋkâst avdost lâi ruokkâdub já piejâi kieđâs taggaar sajan et ij lam ovdil pieijâm kal suovâi lâi jo oles juhle mut taksialmai kal lâi hárjánâm tágáráid hiärráid já vuájástâlâi täsivávt lâi jo nuuvt uáivádum et ij innig tárkká muštám mii tábáhtui ton eehid já iijâ sevŋis muštokove lâi tot et sun peelhij taksialmai ko ton taksi lii nuuvt piru njuáci ličij-uv tibi te kove kuávvái nuuvt et sij lijjii vissâ monnii kaavpugist ko jo stuorrâ keđgitááluh uáinojii já val sevŋâdub mušto lâi taggaar et sun viigâi keessiđ puuvsâid jyelgist ij innig muštám et luhostui-uv sun koccái kuuloold hirmâd uáivipohčâsân já kovlomtoobdon kullum eres ko kaijui jienah olgon mut toh-uv jienâh lijjii hirmâd korrâseh sun koccái eenâb te opsidij viehâvis vuoksnjâš haajâ sunjin čielgâškuođij ubâ tile lâi kyelifabrik aassâmparakist mut puoh eres lâi-uv epičielgâs lâi suiboi čäcikiemni luus já julestij čääsi mut te kaččâlij olgorääigi vyeksiđ sun luágui oppeet viäluttâllâđ riici lyevdivuáđu oolâ tarbâšâm madres sun morettij toos ko pargoskipáreh pottii pargoost vaarâ vuossaargâ tuáivu mield ehidispeivi iä ennuv sárnum iä kuittâg hiärváás savâiguin hattim koijâdii tuše tot vajo lii muštái oovtâ ääši já tomâlij laavhâs tutkâđ skuápu sist kolgii leđe suu ruuđah mut tot lâi aaibâs kuárus párgádij muu ruuđah láá urruu váhá vaivâšum eenâb kejâdii eres kuávlun te kiinii čielgij iijâ tábáhtusâid juuđijm taksijn räijin já tun taiđih skeŋkkim motomáid nieidáid val ruuđâ-uv mušte mielâst lâi tego vuonârido väärih liččii koččâm suu oolâ ruuđah lijjii meiddei ruuđah tääbbin fáárust ko sun ij halidâm taid paaŋkin pieijâđ láá moonnâm lâi jo jurdâččâm maht sun čokkáán tarveet torvopuáhháá já loptee juho nuuvt et ráttáh riškâleh čievrâ juksâmuš kal lâi rovvâm uáli kuhás aaibâs máhđuttemmin kost lii sun koijâd ij halidiččii kihheen västidiđ mut mottoom viijmâg iätá et kal moonâi formann viistán sun áásá-uv oovtâst tot peesâi-uv tállân fileepiälán pyerebáid tienâsáid ij eeđâ innig maiden mut väzzil olgos njuáidus miätáluv vuálus merârido vuást fabrik ruggâroobdân já kiäččá čáácán lii fiärvá äigi mut táágu lii jieŋâlis saje eenâb smietâhánnáá njuškee meerân sälttičääci váldá suu haldusis huško siälgán kieđah loptejeh suu kaskoo nuuvt et sun maccâs já čääci kolgá kiäppáin meddâl kulloo teedâšmin suu ärddeid kovloškuát já vuáksá sälttičääsi sun finnee ááimu kiäppáid pirrâ čuážžuh ulmuuh suorgânâm muáđuiguin stuorrâ taažâ lii aaibâs njuoskâm olmooš vissâ káájui suu juurdâš loptejeh suu čuožâd já läiđejeh parakin kávnojeh koške luoihâspihtâseh ij tieđe kolgâččij-uv leđe pyerimielâst vâi nievrismielâst keččâl kuorâttâllâđ pargoidis taan oholoopâ ääigi jieijâs heitugis luándu já jollâvuođâ sun puovtij leđe nuuvt luáni já ložžâmielâg jávuttes äijih pieijâm suu korrâ škoovlân láá puoh moonnâm mut ij sun pyevti taan fabrikân pääcciđ tiänáđ ko ferttiiččij jyehi peeivi uáiniđ pilkkokejâstuvâid já merhâšeijee moojijd ličij pááccâm tommitkin ruttâ et lâi peessâđ tääbbin meddâl aaibâs siämmáá kuus kulij kullojeh läävhih já kiinii ravgee uuvsâ áávus puátá jotelávt siisâ já kiäččá juolis čolmijguin kote čokkáá komo oivij ricciroobdâ alne tuántáid tun lah porgâm lam innig eres koonstah sun iätá pevhištum jienáin tun jieh addii tom ko jieh pyevti muu oivijn jurdâččiđ västid aaibâs tájáskih ferttiim čielgiđ tunjin váhá täid aaššijd jiem vuálgâmgin toho tii lustâtuuvrân kuávlun mut mun paaccim teehin oovtâ táálun lávârduv ton alemus juhle ääigi taan parakin lijjii puáttâm tievâ veikâ magareh šlaarvah já tohhân koivuu jyehi saje laavhâid já puoh et kavnuuččij-uv vijne ko lijjih aaibâs te mun kaaijum tuu laavhâst puoh ruuđâid haldusân ovdilgo kiinii táid suáláád uážuh maasâd taid luuhâd taid kal čalmeh juálánii já váimu juhkeškuođij čovádij ruuđâid já reknistij taid tain vailuu mut iä liijká vajâgâššâm aldagin nuuvt ennuv ko sun lâi poollâm na ki-kii taid talle maavsij taid taksivuájuid já vijne já nisonistem já vovdâdij tom mun jiem tieđe mut jurdám et tot taksivyeijee lâi nuuvt olmoošlâš et ij kehtidâm peerrâđ oles máávsu aaibâs muštottum ulmust mut čovgâttij eres máđhâšeijein jieijâs uási kal lii taggaar almai tot et kal tot finnee máávsu snielâhijn-uv huámášij eskin tääl kijtteđ já faalâi uási ruuđâin sunjin mut ijba huollâm tain eeđâi tun tarbâšâh tain jyehi eevri jis áigooh tom uástiđ lappui kohmá-uv já majemuuh tábáhtumeh urruu lemin tuše tego fastes naver lâi nuuvt älkkees tobdo et penttâ rade čáárvui sun reknistij tärhibeht ruđâidis te huámášij et ij avdo haddeest váilum ko suulân ruvnâd pajeláhháá mánuppaje tienâs jis parga lasetiijmijd itten vaazij formann luus ja eeđâi arbeid vel tot lii pyeri västidij formann vaazij fabrik kyelihaali kuávlun lâi eidu pajanâm já paaštij vuonâ nubebele riddopahtijd kolleivnijn jalahâs ij lam miärkká nuuvko távjá läävee alne kaijuuh vuordâččii kyelikárbáid äävi mield oinui hurtigrute vyejimin já kuávlun já kolgolâš vázzá kuolbân mield koorvâš miestuid já meiddei muorâi oovsijd amas šišneheh skovidiđ váárut tuájimist koške riisijd lávkku enâmân koččâm stuhij paijeel kulá puoh jienâid čalme vákšoo sun poolâ masten ij lah kale mihheen uuhkijdgin tiäđust lii tego meeci ellee kote ij haalijd jieijâs oinuđ ige kulluđ mut kalga jieš kuullâđ já uáiniđ puoh njune-uv lii sust masa siämmáá tärkki ko riämnjást já kähteenjunenjuolah láá älkkest finnimnáál jis miinii huáđđoid sáttoo oinuđ lii jotemin čuuvčá kielâid oppâđ kielah láá kuolbânist mii lii jo uáinusist nommâ lii-uv sun kivkked ooroost ij lah nuuvt ko kolgâččij leđe oro ovt saajeest liihâsthánnáá tego čuoldâ sun huámmâš tom tuárispeln lii mottoom suávist pessi kiškum já togopeht suávi sijđo lii vielgâdub ko eres saajeest tääbbin lii jottáám tääbbin aasâ kihheen eres ko suu peerâ peeivi väzziđ ovdilgo juávdá aldemuid koođijd kiinii olmâ ulmuid ličij tääbbin kulij jotemin te sunhân kal ličij ovdemustáá puáttám sii kuátán tiet jottee kal ij lam olmâ olmooš mana suávi kuuvl já kiäččá tárkká jyehisai huámmáš siähtálist jyelgiluodâid iä vuottuu ko eidu togo peht mut tain-uv uáiná kuus kulij olmooš lii jottáám še väzzil toho kulij várugávt mut kuittâg viehâ jotelávt vuáttojeh oppeet mottoom njettipáiháást tuolmâst njiätán luodâ paaldân já verdid kuábâš luoddâ lii čieŋâlub jottee lii vuáijum eenâb já tast tiätá et tot lii losseeb ko sun mudoi-uv tast lii kaamuv ereslágán tast lii lamaš šušme peht taggaar aaleeb pittá mii lii tiäddâm kove njiätán lii jo vises et jottee ij lah kuittâg sämmilâš tiätá et tobbeen kulij kuus jottee lii moonnâm lii tuárrást ovddiipeln rasta ij lah nuuvt älkkee peessâđ ferttee riemmâđ puárree rähtiđ teikkâ vyelgiđ juhârido mild jotteeđ vâi kavnâččij käällimpääihi jo ~lâš viggâmin juuvâ rasta sun puátá juuvâ alda te sun huámmáš et tobbeen čieŋâlis kuánilist uáinoo olmooš faškâsâdmin mana aldeláá lii kuánilist já viggá riidon mut ij peesâ ko lavŋenjettiriddo lii nuuvt steerkâs ibbeerd moonnâđ vyeliláá kogo lii juuvâ oolâ suuijâm puájui mon mild kal lâi pesâččij pajas kolgolâš huámmáš riddoostčuážžoo já álgá kieđáin ráivuđ já paimâđ nuuvt tot kuittâg piälján kulloo káccá aldeláá tuáppee tom niekkimaddust já rottee tom lusis njorttâm äijih oovtâdmano riddomievtâ ool njuškist váhá tabbeláá keččâđ maid tot täälgis áigu tast čuážžu lonnjáá ovt saajeest čääci val njuárgu pihtsijn jyehi saajeest já val siämust-uv kolgolâš iätá ij jiennâd maiden kolmuuškuát nuuvt et álgá tuárgistiđ rottee muáddi stohe miestust pavveest jievjâmijd tuájist suárvioovsijd kooskâst tino já cokkit tuulâ lasseet vala muorâid já te iätá kolgolâžân te uážuh pihtlâttâđ mana tuulâ alda já nuálá pihtsijdis kepibin já liäbbu taid tuulâ oovdân iä lah kale ennuu käävnihkin fáárust tuše kuáruslágán lavkkâ mii lâš-uv laavhâst tot-uv táiđá leđe njuoskâm láá pihtseh omâsmallisiih toh iä lah näähkist rahtum mut siämmáá sullâsiih ko ton viäruväldest kote ohtii lâi teehi puáttâm tast láá kiesâhánnáá já kappeer tego komo pääti sun lâi váhá komálâš uáiniđ kezis muáđuh kuhes njuolgâ njune čalmeh čuovjâdeh siämu já vuoptah tego kuávgudâm ohtuunis joođoost paaliidškuát maidnii jieijâs tibi val čáittá já ain muuliid ij addii maiden suu saavâin juurdâš et vaarâ sun-uv kolgâččij maidnii ettâđ jispa tot haaliid tiettiđ kii sun lii iätá noomâs kolgolâš oro tego sutteetmin já suu jienâ paijaan ko ain maidnii čielgee kolgolii pihtâseh láá kuškâm te sun álgá čuávjis já njäälmis čujottâllâđ já iätá roga já lasseet val maidnii maid ij happit čuávvuđgin ervid et tast lii vissâ nelgi já tot koijâd purrâmâš kuáivu laavhâst koške puško já addel almai keejâd váhá ääigi omâs purrâmâš já te jurseškuát tom juurdâš et tiet olmooš kale lii vissâ čuuvtij lappum ige kal vissâ tääiđi toho kuus lâš jotemin tot lii almaidis já kost sun lii vuálgâm já kuus jotemin sust skipáreh já kuus sij láá pááccâm liäkká laavhâs já váldá tobbeen stuorrâlágán kiesâlduv já lehâškuát tom tot kal meendu čuuvtij lah njuoskâm ko čapo čeevđi siisâ lii kiessum tom ij tuubdâ mii tobbeen itágis lii tego neeljičievâg ráptu mut asettes muorâskoođâs lii paajeeld almai piästá kyehti ruáhi rááptu siijđost já leehâst tom nuuttâg aldeláá keččâđ tom kale ráptungin pyevti nabdeđ ko tast láá ennuu pajaluvâi tego asettes peesih moh láá mudoi pođoi mut láá oovtâ roobdâst kiddâ pessipitá tievâ láá suámáliih luodah moh láá tego máátu ličij purrâm já nuuvt njuálgu raddalâssân val maneh toh mátupurâttuvvah kiäččá taid mátupurâttuvvâid ruáhut suormâidis nuuvt et kuábbáá-uv kieđâ suormah láá suáráluvâi já sárnu paaliid maidnii tibi val keejâst ton kooskâst te čujoháin čuujoot suu iätá tot lii muu nommâ uáináh ko mun lijjim jo uccen uáli paarooh kolgolâš oppeet njunáduvá já paajeed jienâ masa páárgun jo čielgee maidnii čáittá pessihaaŋkâ já ohtân killáá kal iberdiđ kielâhân tot kale vissâ sárnu tom siämmáá maid já viäruväldeeh já kävppialmaah-uv sárnuh taat ij lah kale väldee lah kal jieš uáinâm kuássin viäruväldeid ige kävppijâsâid tondet ko sun läävee ain ohtân perruinis vyelgiđ tuáhá ton puudân ko tagareh jotteeh maneh lappâd suu kuáđi lah vala kihheen kavnâm lii kuullâm et väldeeh láá maaŋgâs fáruluvâi já sist lii ennuu kálvu fáárust täälvi ääigihân sij mudoi-uv läävejeh jotteeđ ege návt pievlân taan almast iä lah ubâ evvisehkin ege makken ij lijkkuu toos ko kolgolâš nuuvt ruájá meeccist lii maaŋgâ náál unohâs ij suutâ te kuittâg elleeh já lodeh karbâšuveh tain aldasijn teikkâ čuđeh kuleh siävä et kolgâččij ucebáin jienáin sárnuđ piäjá kieđâ-uv njäälmi oovdân jaskoduvá-uv já juátká koškeeh jursem kulâškuát ulmuid puátimin paaliidmin mild puátih pajaskulij tot kiävä ko meendu čuutij ruojâškuát ij val kuulâ maiden imâštâl et láába hyenes peeljih äijihist ij-uv tot peerust tast ollágin et ulmuuh láá aldanmin sun ervidij et ij tot kal ohtuunis lah taat äijih tääbbin juurdâš tot kal ferttee čahhiđ sun arvâl jiečânis já ovdil ko skippáár huámmâškin te lii jo lappum miestui já keđgij tuáhá pore oolâ já loommâl viirrâm peesi vuálá vahtiđ et kiäh toh omâs jotteeh láá kulloo omâttellee jienáin čuorviistâlmin maidnii tagarijd ty idjoš láá jo nuuvt alda et väzzim jienah jo kullojeh rađideh já toijuusteleh lassaan viijmâg kolgolâš-uv kulâškuát jienâid njuškee čuožâd já kaaččâdškuát tuáhuntehin puáttei juávkku lii jo uáinusist te sun leggistât miehtâkopán sun lii jo uáinittâttâm rohhát hirmâd larmáin suu kuuvl konccâleh niekkimaddui já ravgejeh čuožâd tuáppee kolgolii laavhâ já kuávlá toho rievtis čurmâpurgâ láá kulmâ já juáhâš vuoidâd kolgolii nuuvt ennuv ko kiergân ruoŋgâs pergunas satanas kiljo já paancârd kiäččá taam fiäráán já imâštâl kolgolâš suolâ kárgulâš vâi láá-uv tuoh kuulmâs ruošâčuđeh moh láá eidu majemuu vavettes máđhálii kuddâlmin viälláá jo kolmâštum enâmist vâi lii-uv jo jáámmâm tuáppee nijbe já hilttee toin čuoggiđ kolgolii eenâb smietâhánnáá tuáppee tävgipissoos já pääijist njuolâ čuđe nijbekietân lasseen sun ráávvád korrâsávt kuobžâ jienáin meddâl peesi vyeln kaččâlist eres sajan já oppeet ráávvád já mahka tego kuobžâ nohá toos keččih juolis čolmijguin tohon kulij kost jienah kullojii iä maiden váldá tävgipiso seelgist nubbe čárvu nijbe lii lappum já almaah mulideh vyelligis paloisiähá jienáin älgih kuuloold murdeđ tohon kulij kost pottii-uv juhârido vuálus peessih olgoláá te kaččâleh hirmâd ratânáin viälláá enâmist já luáimá ij kuittâg moonâ suu kuuvl mut vähtee pore tyehin kulloo ain juhken monâmin meddâlkulij já kolgolâš-uv viijmâg puánhármist čuožâd huámmâš laavhâs pozzel tast enâmân puoh moh tobbeen ležeh kuáđá pessihaaŋkâ-uv toossân já te luággul meddâl pajas juuvâ jyelgih lášmudeh te sáttu-uv puárrán já kolgolâš láppoo tohon vuárdá val viehâ kooskâ ovdil ko mana tullâsajan láá rááptu lasseen suámáliih meetaaltiiŋgah láá aaibâs jurbâseh já tuolbâseh kildeh vala fiskis ivnijn láá juuhâmliteh tego novdâttes poloh mut toh še láá rahtum kildee metallist lii aaibâs omâs tiŋgâ lii tego njuálgu muorâš mast vyelgih kyehti uávsi puotâluvâi jerdust kuábbáá-uv peln já nubeh uávsih vist pajasvinnood já vuálusvinnood jis toh liččii pođoi muorah te liččii nubbe tuárrást tom kuhes muorâ já nubbe vinnood ton alne tohân ij lah kale muorâ eissigin ko tot lii lussâd metallist tot lii rahtum tot ij pyevti leđe tot miinii vittáid juurdâš váldá puoh tävirijd fáárun já väzzil meddâl vâi piäsá ráávhust taid tutkâđ tom tiätá jis toh tuárutteijeeh puátih uđđâsist taas já väričielgi tyehin piäjä tuulâ vâi piäsá passeeđ piärgupitá lii-uv ennuu pessi puállááttâssân kiško peessijd ton kolgolii pessihaaŋkâst já cokkit taid láá-uv viehâ puoliččeh taah kale peessih lah mut ij ereskin noomâ tieđe toid lâš kale taat-uv piergâsijd ko tast lii pajaldâsmuorâ alne vala ton siämmáá kuulmâuásâg hátáruv kove kuáđi kuuvl väzidijn smiättá já imâštâl puoh taid aašijd maid lii onne uáinâm já arvâl et kalhân tääbbin sáttá ferttiđ vyelgiđ meddâl olgoláá kost lii ráávhu kolgolijn tääbbin riddoost innig pallii aassâđ laavhâst skilátteleh kolgolii meetaaltiiŋgah mut pessihaaŋkâ sun kuođij tullâsajan ij lam maggaargin ano lusis tiiŋgân maid professor taas iätá koijâd oopâjottee já čáittá moovtâmieláin laavhâ pasâttâsâid já meetaaltiiŋgâid maid sun lii pieijâm lastikkaasâ siisâ totkeeh láá jo muáddi oho kuáivum eennâm alda riddoost lii piäránkeččâmin já ravviimin oopâjotteid vâi šadda koivum rievtis metodij mield maid tun tie lah kavnâm koijâd jiem mun lah kal täid kavnâm mut tovben tuot kuálásteijee tot täid lii kavnâm já te čoogij täid já puovtij munjin ko tieđij et mij tutkâp arkeologia tääbbin kal totkeeh čokkânii kejâdiđ tävirijd já professor tállân tuikkodškuođij tothân kal tot váiván tiäđust-uv muivij já pilledij tom kavnâmsaje tom rievtisnáál innig tutkâđgin čielgij mainâstij et sun lâi meeccist jođedijn orostâm tulâstâllâđ mottoom aijuu paaldân lâi viälánâm toos vuoiŋâstiđ mut te lâi nohádâm čaranij toos et kiinii luvvá suu uálgátuáivist já iätá moonâ tuoi räpispurij kooskân ko sun moránij ollásávt te ij togo lam kihheen ohtuunis sun lâi arvâlij et tot lâi nuuvt hormišis naver et sunba iälá keččâmin tobbeen tuon kyevti räpis pore kooskâst sun tobbeen vazâččij já kejâdij te sun huámášij maidnii koleivnásijd kildemin mottoom suohâdub pääihist tot kaavnâi tobbeen já tot eeđâi val et ij sun kuáivum ollágin mut poordij tuše taid seehâ siisâ arkeologeh tutkii taid kávnusijd te tain lijjii kolleest rahtum ceerhih já uceslágán taldrikeh já ortodoksâi ristâ kolleest vaarâ tot-uv rahtum koskâldittii pargo já tomâguottii tutkâđ kolletiŋgâi kavnumsaje ij lam ubâ kukkengin tyehin kyevti räpis pore kooskâst nuuvt lâi čiähusist tot saje et tom masa ij ubâ huámmáškin älkkest tom lâi lappâd-uv väzziđ tain aldasijn kavnui tutkâmušâi maŋa meiddei kuátisaje iä kuittâg kavnum eres ko poccuu- já lodetäävtih já mottoom kyeletähti ij maggaargin meetaaltiŋgâ kuátisaje ferttee maŋa tärhibeht tutkâđ radiočiđđâvuovvijn sij arvâlii miäruštâlâi et toh kolletiiŋgah sättih leđe rahtum ovdil taid aaigijd ko tuššâdij ubâ kaavpug pelimuddoost veikâ tot kavnumsaje tutkui maŋeláá uáli tárkká te tot ij čielgâm kuássin et maht toh kolletiiŋgah lijjii tohon miäcán šoddâm já lává pyeremus skipáreh lává tääl kuohtuuh postâalmaah lâi lamaš jo kuhháá postâalmai mut šoodâi postâalmai muáddi mánuppaje tassaaš lii nuorâb ko mut sun lii mudoi-uv váhá tuávkki aassâv táválii peeivi ko kuábâš-uv lává pargoost val vyerdimin ravvuid sunnuu hovdâ čuárvu et kost lii lâi jieht iđedist tuálvum poostâ huikká et ij puáttâm jieht maasâd sun tot oppeet lii smiättá hovdâ já laaviv spellâđ pokeri talle ko iävá vyeje tijme keččin kiinii suáittá lii poolis iätá et kiinii lâi huámášâm puállâm postâaauto maađijpiällást jäävrist suorgânij ko lâi vuáijâm toin autoin lâi tubdâm jo kuhháá eeđâi hoovdân et lii keevvâm mahtnii iätá et kal poliseh oceh láá jo tutkâmin mii lii tábáhtum poolis nommâ lii lii miäštárpoolis ko sun finnee ain rosvoid kiddâ poliseh eteh suu säpligin alne láá lasâputtâl pitáh moh háisuh bensinân ervid et rosvoh láá leggistâm pyellee bensinputtâlijd postâaauton já láá uigâm tom jáávrán ij lamaškin pärtti smiättá kalga kuittâg onne tuálvuđ iätá et tuálvu onnáá poostâ vuálgá vyeijiđ kilomeetter keččin huámmâš ennuv polisijd luptiimin postâaauto ij taarbâš moonnâđ kuussân sun tuše váldá saavâid puhelimest lii suullân kulmâ já poostâst suáittih et kost lii postâauto ko ij puáđi veikkâ tot koolgâi puáttiđ tijmepeeli tassaaš iätá hoovdân et sun vuálgá keččâđ ko sun ij lah kulloo puáttâmgin vaaldij jieijâs auto já eidu ko vuolgij te kiinii suáittá kietâpuhelimân iätá et mun tiäđám kiäh láá rievedâm postâaautoid já mondet imâštâl láá čuđeh já toh rievedeh ruuđâid postâaautoin iätá puáris suáittee koijâd et mondet toh rievedeh ruuđâid eidu postâaautoin ko iähân tobbeen lah ennuv ruuđah maŋgâčyet ihheed tassaaš lijjii še čuđeh já toh rievedii postârievâid ko tain lijjii ennuv ruuđah eeđâi äijih kuittâg vuájá ain kuávlun uáiná kiännii kaččâmin maađij rasta lâi mahtnii čappâdub ko táválâš syemmilâš ooroost kaačâi vissâ tuon stuorrâ uámi fabrikân smiättá vázzá fabrik siisâ hitásávt ko sun leehâst uuvsâ sun lii ollâgâsâst ko fabrik lii rahtum eennâm siisâ uáinoo puálččiuáivi almai kii sárnu monnii omâs kielâ lii monniilágán rituaali joođoost uáiná pyellee álttár mon paaldâst láá kyehti postâalmaa laavhâ main láá postâruuđah iätá olssis siijvost et tovbenhân lii kihheen lah čoonnâm tâi mahten pieijâm suu kiddâ kiinii huikká korrâ jienáin et tovben lii kiinii kaččâl olgos mut tobbeen láá motomeh čuđeh pisoiguin vuállán já čuđeh tuálvuh siämmáá sajan kost lii iätá tállân et še lâi tääbbin kuudij oovtâ rosvo já kaačâi miäcán lii tääl pisso puátá pyeri mielân ko kulá tom cuulijd et onnáá iijâ muoi vyelgeen meddâl ko čuđeh uáđđih moonnâv maka uáđđiđ lijjii juuhâm ennuv vuolâ ko čuđeh uáđđih cuulijd et puáđi tääl olgos njaahâv olgos ton fabrikist uáiniv et auto-uv lii poldum káátu alne ohtâ čuđe pááčá juálgán láin jurdám et puoh čuđeh láá uáđimin mut tobbeen lii-uv lamaš vahtâalmai suorgân já káččá miäcán lii jo vises et jaamij poliseh vyelgih keččâđ ko áiguh pavkkâliđ stuorrâ táálu mii lii liijkás alda juhârido já tot vuáju rido vuást hitásávt čuđeh láá vuálgâm maajeeld pennuiguin lii kaččâm kuhháá pirrâppirrâ meeccist mut čuđeh láá val maajeeld puátá riidon nube peln lii tot táálu mon poliseh áiguh pavkkâliđ muštá puohčâl čáácán vuájá juuvâ rasta já káččá ton táálu čoođâ čuđđeed še vuojâleh juuvâ rasta já kulmâ čuđe pääccih pennuid vahtiđ kuulmâst lii tot puálččiuáivi äijih maneh táálun uuccâđ ko sij jurdeh et lii peittâttâm tohon mut lii jo vuálgâm čuđe keččih juuvâ nube peln táálu pávkkáá motten ko poliseh uáinih tom et puátá táálust polisij kuuvl te sij hirmástuveh já piälkkáátteh et mondet sun puátá tobbeen iätá jotelávt et jaamij ton fabrikist já čuđeh láá vala meeccist tovnpeln juuvâ tuálvuh luusâ koijâd mii tábáhtui ton fabrikist västid nuuvt pyereest ko máttá lii hirmástum já mudoi-uv viehâ tuávkki pááikán iätá puhelin čuájá lii lii tiervâsvuođâkuávdáást kavnii muu já tolvuu muu teehin iätá pyeri mielâst lâi moonnâm jyelgi čoođâ täävtih lamaš toijum lâi rohhááttâm taid rosvoid pissoin puálččiuáivi äijih sun patâritij mut poliseh oceh tom ubâ ääigi iätá já iävá kuássin kuullâm maiden ton äijihist kii sooitij čuuđijn puálččiuáivi äijih kavnum kosten kuássin mun oođđim liijkás kuhháá lii vuossargâ já covná muu já iätá tun jieh cuvnâm muu kolgâččáim leđe jo škoovlâst lii jo luágum vyelikiärdän já uáinám ko muu stuorrâviljâ hurtto jogurti škovlâtaksi lâi jo moonnâm já vuálgá škoovlân pyeráin veikkâ tohon lii love kilomeetter moonâm jieččân viistán já ááigum spellâđ pasiaansi ko taan táálu häldee puátá nurheest lii ucce tego kissá já faste tego stáálu mut tot lii aaibâs pyeritátulâš haalijd še keččâđ ko mun speellâm lii jo ko must ravva spellâ lätteerááján viigâm väldiđ tom mut jiem áppád mun uáinám já eeđâm halidiččim leđe ucce imâštâl já iätá halidâh-uv tun et mun ucedâm tuu mun eeđâm jiešpa tiäđáh njuškiistâl já čárvu maidnii já mun roovâm káátu čoođâ kuittâg love meetterid pajaskulij mun koočâm já páárgum miähkáám enâmân já huámásâm et mun lam olgon láá nuuvtko muorah já keeđgih nuuvtko källeeh vaigâd ovdániđ ko lii algâkeesi já láá čuoškah mun lam alda pääihi te muu oovdeld puátá kutkâ uáiná muu já mun uáinám kuuđhâ puátá já áigu purrâđ muu lii nuuvt tego norsu mut mun tuše kaačâm ko kutkâ váldá muu te tuálmá kuuđhâ oolâ lii nuuvt tego jietânâs lâi vuálgám uuccâđ muu ko sun ooinij muu kirdemin ettim halidiččim leđe oppeet styeres njuškiistâl já párgu puoh uccoh muu čoolmijn mut mun lam-uv stuárrum moonâm oppeet siisâ já ááigum keččâđ paaika tv:st mut munjin šoodâi koško ettim puáđi teehin já pyevti limsa munjin puáhtá suámálii puttâl mut mun tuše jotelávt julestâm tom iätá et maid tun ettih munjin mondet tun julestih muu kirdemkaakao imâštâlâm já eeđâm et mii kirdem kaakaoid mun máátám kirdeđ lij laasâ áávus já pieggâ poso muu olgos kirdám já kirdám kuittâg tijme ääigi já mun uáinám čuárvinjuunjid já jurdám et mun lam elleeh suorgâneh já sárnuh ulmui kielâ puátih lii komme porá muu tothân lii tuše kandâ liiba suámálâš kirdá nuuvt tego lodde eeđâm et mun lam kandâ kii lii juuhâm kirdemkaakao lii syelipivdee já elleeh paleh sust ettim mun tii išedâm vuálgám keččâđ syelipivdee láá tobbeen viermi päddi já ellei näähkih lii jo ko mun tuostâm vyelgiđ viežžâ tiiŋgâid uáiná muu já mun kaačâm nuuvt tego gepardi mut syelipivdee káččá fáárust miinut keččin sun ij innig vaje kaččâđ uáinám et sun lii meetter keččin must já tääl must lii päddi já viermi kuárŋum segis paalmun já čoonâm päädi kierrust stuorrâ kiäđgán et palmu sojá mun piejâm viermi paalmu vuálá já čoonâm päädi viermi jyehi čiehân mun potkiim päädi te palmu njuálgá já viermi ravva ááimun já jis viermist lii kiinii te sun ij peesâ meddâl vuárdám ko syelipivdee puátá já eidu ko sun tuálmá viärmán te potkiim päädi rasta ravva ááimun já lii viermist lii fáárust já mun suáitám poliisân et sij váldáččii syelipivdee vaŋgâlân ooinij tom já iätá lah išedâm ennuu mii já tääl meeccist iä lah syelipivdeeh eenâb ruáttá miäcán moonâm pááikán lii kirdemmaašin já tobbeen kiinii uáiná muu iätá lii kandâ kii kirdá ruáháseh já eteh uáđi mun masa lam pääihist te mun miähkáám enâmân já puátá já áigu purrâđ muu lii viiđâ meetter keččin must mut mun koccáám puoh lijjii tuše nahareh covná muu já iätá tun jieh cuvnâm muu peivi peeivi sun kal muštáččij ubâ eellimavvees muštáččij tom tondet ko tot ij lamaš eissigin siämmááláván ko eres peeivih táváliih peeivih kuás kalga moonnâđ škoovlân leđe tobbeen kuttâ tijme já talle vyelgiđ peivi ij lamaš taggaar sust kiän noomâ kihheen ij tieđe mut lii kuásnii kočodum ij lamaš val maggaargin tiätu tast mii tábáhtuuččij ton peeivi tot lâi sunjin aaibâs táválâš škovlâpeivi koccái ko tijme čuojâi veikkâ lâi-uv váhá vaibâm kárvudâđâi já moonâi kievkânân vâi purâččij maidnii enni já eeči já lasseen val suu kuulmâ ihásâš uábbi čokkájii jo purrâmpeevdi piällást já eeči juvváin käähvi já uábbi koozâi monniiláván määli lâi turgedâm muáđuidis mut kihheen ij perustâm tot lâi táválâš val talle kii lii kočodum čokánij stoovli oolâ já vaaldij ruisleibpittáá já laasâ tievâ juissimehu já puurâdškuođij ij jurdâččâm maiden tuše leehâi njäälmis piejâi leeibi toho vaaldij laasâ já komettij tom siskáldâš še toho sun lâi purrâm iiđeedpurâmâš já čyežžilij lâi kyehtilov miinut vááijuv oovce já nuuvt sun viežâi reepus jieijâs visteest já väziškuođij škoovlâ kulij ko lâi kiergânâm kárvuđâttâđ olgopihtâsijd huuihij val tiervâđâid uksâluámist ovdil ko sun kii lii kočodum ličij liijkás kukken et ij innig kulâččii lâi aaibâs táválâš iiđeed suu kii lii kočodum elimist lâi suullân kilomeetter mätki suu pääihist lâi val vittânubaloh miinut kiergâničij pyereest vuossâmuu tiijmán kemia tiijmán mut liävsuid sun ij innig kiergâniččii kejâstiđ ij lamaš viiššâm porgâđ taid ko toh lijjii joollah já sun lâi mudoi-uv jo váhá vaibâm ehidist lâi áigum koccáđ tooláá et kiergâničij kejâstiđ taid mut lâi vájáldittâm pieijâđ tijme čuoijâđ tommit tooláá tot suu häittidâm ijhân máttáátteijee kuittâg mušte tâi huámmâš tärhistiđ kiäh láá liävsuid porgâm já kiäh iä sun smietâi täid aašijd sun ij huámášâm maađij piällást oovtâ ääši mii ličij sáttâm leđe suámálâš suu mielâst nuuvt suámálâš et tâi ličij puáttâm rähtiđ mainâs tast mut kuittâg taggaar mii ličij pieijâm smiettâđ et mii lii tot maht tot lii toos puáttâm já mondet kii lii kočodum ij huámášâm et oovtâ peesist lijjii tuogu táágu loostah nuuvtko soovijn ličij puáhtâm ettâđ et toh lijjii tarvanâm toos vahâgist ko monnii suávist lijjii vuálgâm muáddi loostâ mut ko tärkkilubbooht kiäččá te huámmâš et loostah iä lah suávi loostah mut vaahtera loostah iäge nuuvt tavveen lah vaahterah vaazij ain ovdâskulij jurduuh liävsuin já maŋgâ eres-uv komálâš ääši paccii sust uáinihánnáá tagareh uccâ áššááh nuuvtko säplig muorâ uávsi alne já kuávská mii jienâdij nuuvtko kiehâ ij liččii kihheen ennuvgin perustâm mut ij tagarijd immâšijd aaibâs jyehi peeivi uáini kii lii kočodum kiergânij viijmâg käävpi kuuvl mii lâi viehâ alda škoovlâ já mon noomâ ij tomgin kihheen mušte lâi áávus jyehi peeivi iiđeed-käävcist eehid-oovce räi já nuuvt sun kii lii kočodum puovtij ain kuásnii elâččiđ tobbeen ovdilgo tijmeh algii škoovlâst sun ááigui talle-uv veikkâ tijme lâi-uv jo vittâ miinut vááijuv mut kävppi lâi muttum mahtnii luuvâi viehâ stuorrâ vielgis pustavijguin ruánáá pápárist et ferttejeh mäksiđ tävirijn kyevtkiärdásii hade ko sun kii lii kočodum juurdij et tot lâi tuše monniiláván máinumkonstâ te ränis peenuv kaačâi suu lappâd siisâ tot kaačâi kuovttijn juolgijn kii lii kočodum oroi val kulâmin et peenuv eeđâi maidnii tast mon huáppu tast lâi já koolgâi eelliđ val käävpi maŋa kirjeráájust paaŋkist já poostâst imâštâlâi pennuu mut poođij ton uáivilân et ij lamaš tuođâi uáinâm tom mut lâi keksim tom jurduinis lâi vissâ olmooš kii lâi váhá pennuu hámásâš lavkkij siisâ káávpán mut keejâi kuittâg pirrâsis jis sattuuččij uáiniđ eres-uv komálâš aašijd ij lamaš muttum nuuvtko sun kii lii kočodum ervidij-uv vaazij jotelávt njälgisuásán já valjij oovtâ njälgisseehâ mast luuvâi ivnáás pustavijguin makumaasta já talle moonâi mäksiđ paasij kuittâg kasa oolâ ko sun kii lii kočodum kaččâlij olgos kaččâlij olgos tondet ko lâi kejâstâm vyebdee lâi kal mudoi aaibâs táválâš mut tast lijjii apina muáduh sun kii lii kočodum lâi jo viehâ vises et ubâ mailm lâi mahtnii vildáskâm tâi sust alnees lâi mielâ čuovâ časkâmin kaačâi jotelávt väzzimmaađij mield škoovlâ kulij lâi suullân táásá oovce ko sun viijmâg kiergânij toho leehâi uuvsâ já moonâi siisâ ij oinum kihheen já nuuvtpa sun kii lii kočodum epidij et puohah láá jo moonnâm luokkaid nuolâi olgopihtâsijd meddâl já vaazij porthái mield nube kiärdán já uuvsâ kuuvl mast luuvâi et kemialuokka skuálkuttij já leehâi uuvsâ ij oinum kosten mut iäba luokast lam iärâsehkin iä uáppeeh ege kihheen luokka kal lâi maaŋgâmuđušiih šadoh šoddii nuuvt alda nubijdis et čoođâ ij uáinâm lâi šuđidem tego ličij jo keesi já čuoskah lijjii koccám kivsediđ ulmuid aaibâs luoka tyehin kullui kiinii tâi miinii jiennâdmin omâsávt lâi tot kuás suu kii lii kočodum mielâst lâi pyereeb pieijâđ uuvsâ maasâd kiddâ nuuvtko tot lâi lamaš-uv ij tuostâm smiettâđ tom maid lâi uáinâm mut kaččâlistij matematiika luoka uuvsâ kuuvl mii lâi aaibâs kemia luoka paaldâst já ruttij tom jotelávt áávus luokka lâi ollásávt muttum ij lamaš innig škovlâluokka tot lâi aaibâs uđđâ mailm mut tom mailm ij sun kii lii kočodum puáhtâm pyerebeht tutkâđ ko kullui nuuvt korrâ raattân já pisoi já tykij pääccim et sun koolgâi pieijâđ uuvsâ tállân kiddâ sattui kejâstiđ mii ton uuvsâst luuvâi ige tast luuhâmgin innig matematiikaluokka mut nubbe mailmsuáti kejâstij jotelávt vuossâmuu uuksân mut tast luuvâi tuše kemialuokka mieigâi siäinán já smietâi tuostáččij-uv val lekkâđ uuvsâ mii lâi matematiikaluoka puotâ sun tuostâm vuolgij väzziđ jotelávt máttáátteijei viste kulij mii lâi viehâ alda já forgâ sun lâi toho mannee uuvsâ oovdâst já skuálkuttij tyehin puoh oinui lemin olmânáál kuittâg aalgâst čokkájii oovtâ peevdi piällást já juhhii käähvi mut sun kii lii kočodum eeđâi mut ij ettâm loopân tom maid lâi algâttâm máttáátteijein lâi kejâstâm suu kii lii kočodum já sun lâi uáinâm máttáátteijee komálâš muáđuid lâi tot et toh iä lam innig máttáátteijee muáđuh lijjii poccuu muáđuh máttáátteijeeh uv keččii suu tääl ege kesten lam suu jieijâs muáđuh mut kisá šave kuumpi já eres ellei muáđuh kii lii kočodum vaaldij maŋas muáddi läävhi já kivkked talle ruámustij meddâl tagaráin sáttoin et ij huámášâm et kemialuoka uuvsâst ij luuhâmgin innig kemialuokka mut arvemecci kaačâi olgos škoovlâst já maađij mield kuhheeb ko ličij vaijaamgin já ko maađij rasta vaazij violetti rapu te sun vieggâsij toos já roovâi kávukkozâi enâmân ige vaijaam innig čyežžiliđ nuuvt halidâmgin lâi nuuvt suámálávt já puástud váhá hormiš-uv tast ličij ävkkin jis sun tääl čyežžiličij tun lah já mondet tun viällááh tast kullui siemin jienâ suu paaldâst sun kii lii kočodum tieđij et tot lâi lodde mii sáárnui eeđâi vaibâs jienáin noomâs mon kihheen ij innig mušte loodán mut ij mainâstâm mondet viällái tast sun táiđâm jieškin tiettiđ tot kal lâi mut talle suu mielân poođij et tot lodde kal tiäđáččij čyežžilij hitásávt já ooinij kuávská mast lâi hitruus čuovjis tiälkku raddeest čokkái keeđgi alne já keejâi suu tárkká tiäđáh-uv tun mii maailmân lii tábáhtum návt lamaš jieht kal tiäđám lodde eeđâi jienáin mii eiduttal te kullui peljijd tot lah iimâškin sun kii lii kočodum smietâi lâi oppâm sárnuđ eskin onne maid talle tiettiđ äiginis tun jieh tääl tom pyevti mainâstiđ taat mailm lii vildáskâm návt lii-uvks taat tuše ohtâ muu jolâs naharijn tot ij kal lamaš tom sun tieđij ašij keežild ličij sáttâm-uv leđe naver ij liččii nuuvt čielgâs keejâi suu váhá ääigi tuu koččâmuššáid láá kirjeráájust sáátáh kavnâđ ravvuu-uv maht mutáh mailm maasâd tagarin maggaar tot lâi jieht kii lii kočodum keejâi val kuávská mii lâi nuuvt viijses maht mun kaavnâm jo kuávská koskâlditij ij lah ko koskâpeeivi räi maŋa jieh pyevti innig mutteđ mailm maasâd talle kuávská kirdelij kii lii kočodum ij vaijaam muide ko vyelgiđ väzziđ kirjerááju kulij keejâi digitaaltijmees lijjii numereh nollá já oovce já ohtâ já kulmâ mii merhâšij et tijme lii kulmânubaloh miinut paijeel oovce iđedist lâi val äigi mut jis sun kolgâččij moonnâđ ubâ kirjerááju kiirjijd čoođâ ij tot äigi rijttááččii aldagin lâi luhhoost škoovlâ alda mätki piištij tuše vittâ miinut moonâi siisâ irâttij leđe juurdâšhánnáá kirjerááju huolâtteijee mast lâi hiäppuš uáivi já vaazij njuolgist kirjeilddei kuuvl lijjii ennuv ennuv et sun kii lii kočodum ij viiššâm innig jurdâččiđ maiden já áigui vyelgiđ olgos keččâđ maid uáinoo sun kuittâg peetij et iäláččij val keččâmin suátiuásist lâi-uv mihheen šiev kiirjijd ittáám toho lijjii suu miellâsiih kirjeh sun vaaldij oovtâ kirje mon lohheest lâi kove almast kii kuodij nube vahadum almaa láin suáldátteh pisoh seelgist lâi kuittâg váhá oomâs ovdil já tääl piejâi tom maasâd já vaaldij nube lâi lokkekovveen stuorrâ panssarvávnu já ton alne almai pačâlij maašinkiveráin nommâ lâi ton-uv kirjeest ovdil já tääl komme sun eeđâi olssis kejâstij kuálmâd kirje nommâ ovdil já tääl já talle val huumoruásist oovtâ nommâ ovdil já tääl áinoo kirjeest mon sun kejâstij lâi tot siämmâš nommâ lehâstij oovtâ kirje mon nommâ lâi ovdil já tääl já luvâškuođij mun lam-uv ohtuv j tot maiden meerhâš já munhân lam kandâ kii ij lah maailmist ollágin te tot kal ma a ollâgâsân ij kihheen uáivild maiden mondet to nuuvt lii kal maailmist láá koččâmušah veikkâ unjin-uv jyehiđ ij lamaš maggaargin jiermi tuše säänih pieijum sanij maŋŋaal lâi jo liijkás sunjin kii lii kočodum já sun leggistij kirje nuuvt kuhás ko voojij ij kirdám kuhás tondet ko tot orostij ááimust tun muu leggistih kirje koijâdij kivkked sust kii lii kočodum ij máttâm ettâđ toos maiden mut tun tááiđáh-uv leđe tušástum ko jieh määti luuhâđ táid kiirjijd jieh-uv lah-uv joo et mohnii pustaveh lijjii stuárráábeh ko eres pustaveh kii lii kočodum keejâi kirje váhá ääigi já talle ruttij nube kirje ilddest aalgij siämmáin saanijn ko tot-uv mii tääl sáárnui sunjin nuuvtko sun lâi epidâm-uv tobbeenhân uštus lijjii mohnii pustavijd čallum styeresin sun vaaldij stuorrâ pustavijd pápárân mii lâi mahtnii almostum nuuvtko tot pennâ-uv moin sun čaalij lii tuu päikkisiijđost puástu ääigi pieijum maainâs tast luuvâi čielgâsávt mut talle lijjii val kulmâ puustav j n já k ij tiättâm maid toh merhâšii mut jis lodde lâi tiättâm kuus sun kalga moonnâđ kal kirje-uv tiätá maid toh pustaveh merhâšiččii toh merhâšeh juátkoo nube kirjeest ij tom eenâb kirje västidij ko sun tom koijâdij mut jyehi kirjehân lii siämmâš ko eres kirjeh lah tun jolâs kandâ kirje ruáŋgái tääl nube kirje já äälgi luuhâđ vaaldij oovtâ viehâ stuorrâ kirje ko ij tuostâm naggiđ vuástágin sun kuittâg huámášij et stuorrâ pustaveh iä lamgin siämmááh finnij joođhâ mii kullui návt mon tun lah jieš čáállâm moonnâđ pááikán já pustaveh j n já k vaaldij oppeet ilddest uđđâ kirje tot-uv iimâš et ain veikkâ mon kirje sun vaaldij tast lâi njuolgist jotkâ lekkâđ tiätumaašin mutteđ päikkisijđo nuuvt et vááldáh mainâs meddâl mun tiäđám huihádij sun kii lii kočodum mii lâi tot puástu äigi mast kirjeh mainâsteh jieh luuvâ ovdâskulij kirje avžuustij puástu äigi lâi jieht suullân vittâ miinut vááijuv čiččâm ehidist kirje talle sattui interneetin mainâsijd pieijâđ ton mailm muttoo kii lii kočodum piejâi kirje kiddâ tieđij tommit et mátáččij tivvoođ mailm kejâstij jotelávt tijme já ooinij et tot lâi jo love miinut paijeel ohtânubaloh sátáččij šoddâđ huáppu vuolgij jotelávt väzziđ olgos kulij vájáldit pieijâđ muu maasâd kost lijjim-uv sun lâi pieijâm kirje maasâd ilddei sun vuolgij olgos kirjeráájust mon lättest šoddii tääl monnii suujâ tet rääsih vuolgij pääihis kuávlun kaačâi ain ko voojij já mudoi vaazij jotelávt sun ooinij maht muorâin lijjii vaahtera loostah mut tääl tot ij innig orroom ollágin omâsin puoh ton maŋa mii lâi jo tábáhtum sun peesâi pááikán sun kaačâi tállân jieijâs viistán ko ij eissigin halidâm tiettiđ maht suu eeči já enni láin muttum leehâi tiättur já kejâstij tijme kejâstij tom uđđâsist val čaaitij kähcilovoovce kyehtilovvittânubaloh maggaargin jiermi muttum lâi kiergânâm jo viehâ kuhás ige sun tääl innig tiättâm mon ennuv sust lâi äigi vaaldij htm-tiedosto mii lâi suu päikkisijđo já aalgij mutteđ tom ääigi puoh juuđij nuuvtko koolgâi-uv já sun lâi-uv jo masa vaalmâs mut talle monitorin puáđiškuottii omâs pustaveh kejâstij puállupeevdi já uštus pustaveh lijjii tast aaibâs puástu soojijn a lâi p saajeest t lâi u saajeest já nuuvt ovdâskulij sun uusâi jyehi puustav ain ko tom tarbâšij já čäällimpargo lâi nuuvt hiđes kuulâi suu tyehin ko seŋgâ čyežžilij já väziškuođij ij tast perustâm mut čaalij ain sun finnij tom nuuvt valmâšin et tuše teddiliđ já tot mutáččij suu päikkisijđo kivkked monitorin poođij miinaháárááv já maašin jieš speelâi tom jaamij já algâttij uđđâsist ovdilgo monitori čaaskâi ollásávt kii lii kočodum juurdij jo et lâi maŋanum mut talle huámášij et jieš tiätumaašin lâi val alne päikkisijđo muttuuččij jis sun tääl teddiličij jotelávt sun teddilij tom ij tábáhtum njolgestij pirrâ viste mut kivkked tot orostij orostij siämmáá sajan kost tot lâi ain lamaš čuovânij já pustaveh sirdojii puállupeevdist olmâ soojijd čaaitij kyehti miinut vááijuv kyehtinubaloh lâi muttum peeivi sun kal muštáččij ubâ eellimavvees iđedist sun ij muštám innig maiden tuše mondet ohtâ kuávská mast lâi raddeest hitruus čuovjis tiälkku keejâi suu ain jyehi iiđeed laasâ čoođâ postâaautost mii lâi eidu vuálgâm lâi masa tievâ já mun čokkájim viehâ alda vyeijee pyeri mielâst ko škovlâokko nuuvâi já pesâččim pááikán vuoiŋâstiđ vuolgij linjâšasema peht já vuojij lappâd äijih čuážžumin luoddâpiällást orostij já taat äijih poođij fáárun ko postâauto lâi nuuvt tievâ sun kaartâi čokániđ kiännii paaldân tiäđust-uv sun čokánij muu paaldân äijihist lâi kuhes ränis siämu já taggaar čapis-ränis peskâ pajalist kolmâ šooŋahhân lijjii jo álgâm kejâdij komálávt pirrâsis tego polâččij kuumijn lâi vissâ jo váhá káigá já lâi vaahâg ko sun lâi čokánâm muu paaldân paaliidškuođij masa tállân maaŋgâmuđušijn aašijn nuuvtko luámánijn moh lijjii lamaš ennuv moonnâm keesi já uđđâ sorvâpivdomiärádâsâin mut talle paasij sárnuđ kuolijn magareh toh láá maht taid kalga pivdeđ já maht toh pivdii taid tovle vissâ liijkás tooláá jurdâččâm oholoopâ lii kal šiev kyeli já kuávžur meid mut njäävist ij lah moossân ko tuše mälisin äijih čielgij viiššâm ettâđ toos maiden še lii njäälgis mut tast láá täävtih ennuv mun ettim láá muttum ennuv pivdokoonstah čyeti ivveest mun muštám ko nuorâ kandân mun-uv čuoggum puškoid palidij val ääigis já komálâš tot kal lâi mut mun-uv movtáskim kuolijn já tast maht tovle já taan ääigi pivdii taid mun kal lam pivdám kuolijd ubâ ellimahhaan jyehi koonstâ lam kiävttâm tun talle kuálásteijee mun koijâdim kivkked noskáttâlâi mut mun lam iällâm tääbbin tavveen kost kuálástem lâi iäláttâs-vyehi tovle uásild vala-uv kuolijd tovlááh sämmiliih pivdii koijâdim tot lii mii lii tääl-uv enâmus pivdum kyeli tovle pivdii kal eres-uv kuolijd nuuvtko ráávdu puško njäävi veikkâ tom kal enâmustáá kevttii mälikyellin kuávžur suávvil vuáskun já luosâ tiäđust-uv muikku še lah ohtâ mun muštâlim káávcád luoka biologia tiijmijd äijih tain perustâm ij ubâ lah sämmilâš kyeligin toh puohtii muuiku teehi nuuvtko sij puohtii eres kuolijd-uv jävriluosâgin lah lamaš tääbbin kuhháá tâi ränis rávdu láá puoh puohtum nuuvt šaapšâ kočodii kyellin vissâ val-uv maaŋgâs ibbeerd et ko kiinii iätá kyeli te tot sárnu šaapšâst lah kuullâmgin ulmuuh talle tiettii kuás kiinii sáárnui šaapšâst já kuás kyeleest toh tiättâmgin tuše lii nuuvt tehálâš kyeli val uv muštám ko ohtâ almai noomâ mun jiem táátu mušteđ mainâstij oovtâ läddilâžân maggaar saallâs lâi finnim luosâ já kyehti kyele lâi jurdám et almai ij annaam luosâ purâtteijee kyellin já koijâdij et ij-uv sun finniiččii tom kyele jis almai ij jieš tom haaliid ijhân almai tom adlâm já tast maŋa sunnuu kooskâst lii ain lamaš váhá puástu ibárdâs povvâstâlâi tot lâi tovle láim siijvost váhá ääigi lâi váhá väivi já tondet mun koijâdim äijihist koččâmuš kuolijn tiäđust-uv tothân lâi ubâ ääigi lamaš saahhân tovlááh ulmuuh pivdii kuolijd vistig ko kuálástem lâi eskin pyereest älgimin taggaar ihheed tassaaš ton ääigi ulmuuh kuálástii časkemáin čuoggiimáin kielâstmáin já sattii motomin kevttiđ haavi-uv tot meerhâš tothân meerhâš tom et moinnii muoráin časka kyele ij tađe komálub vist lii tuše ko čyeggee kuolijd tähtikečisobbijn tâi moinnii eres cuhâ tiŋgáin haavijn puáhtá kuáivustiđ taid njuolgist čääsist talle kuolijd kielâst nuuvt pivde riävskáid tot kal lii äijih povvâstij mut kal kuolijd-uv puáhtá kielâstiđ annoo suábbi mon nube keejist lii kielâ kielâ koolgâi finniđ kyele uáivi pirrâ já talle ruttiđ lii talle aktijvilâs pivdo et kalga jieš pivdeđ kyele ubâ ääigi kielâmist uážžu vyelgiđ kuusnii eres sajan tuše iälá keččâmin ain tyelli tälli poođij-uv saalâs lii puáhtá uágguđ vuoggáin uštemáin rysáiguin já eres topâldâhpivdusijguin puáđuiguin já viermijguin toh láá kal nuuvt ennuv et toi čielgiimân monâččij ubâ peivi jyehi áinoo täävi lam kiävttâm maht tun talle lah taid tovláid-uv taavijd puáhtâm kevttiđ taan áigásiih lah pyerebeh iä lamaš eres koonstah tun ettâm et časkem lii kevttum ihheed tassaaš mun ettim äijih moijái mun tiättâm maid sun smietâi ko eeđâi tagarijd lâi vissâ jo nuuvt puáris et váhá káigávuotâ suu mainâsijn ij lamaš iimâškin kandân mun kuálástim kal ubâ ääigi äijih eeđâi siämmáá ennuv olssis ko munjin mun čyeggejim nuuvt stuorrâ kyele et veikkâ meetterpele kukkosâs suábbi lappui kyele siälgán masa ollásávt te tot ij moonnâm ubâ tom čuomâgin čoođâ majettuvvim lâi nuuvt stuorrâ kieles et jiem eresnáálgin puáhtâm roossâđ ko huámášim et tast ij lamaš ävkki te valdim aŋkkur kárbást njuš-kejim tom kyele seelgi oolâ leggistim aŋkkur tom njäälmán já algim kiškođ peeivi kiškum já vijmâg finnejim-uv tom enâmân kuittâg pestiđ tom luovâs ko tot ij mattâm salttimšaavân tun nuuvt stuorrâ kyele lah koddám koijâdim mun kal muštám et ij tot täst alda lamaš uáináh ko sämmiliih ellii ain jyehi ive kiđđuv táválávt kuáláástmin finnij torske já eres merâkuolijd almaa perrust vuolgii mut ain kuittâg ohtâ almai paasij pááikán anneeđ nisonijn huolâ kiäh vuolgii toho ij lamaš ubâ käärbiskin mut tobbeen lâi masa ain kiinii kiäst puovtij luoihâttiđ já maŋgii lâi nuuvt-uv et siämmâš käärbis lâi maŋgâsist aanoost siämmáá ääigi tâi vuáruluvâi oroi smiettâmin maidnii mun jurdám et mun tom kuddim sun västidij viijmâg tom puoh maid lijjim kuullâm kuolijn lii kyeli tovlááh ulmuuh pivdii kuolijd kielâiguin kuálástem aalgij tast ihheed tassaaš talle kuolij vyebdim aalgij mun kivkked koijâdim uásild tuše tondet et ličij miinii mast sárnuđ mudoi-uv kiäs toh vuobdii pottii eskin kuás tot lâigin tasthân ääigi kavpâšem aalgij ulmuuh tolvuu salâsijd já meiddei eskin taan ihečyeđe aalgâst ko maađijeh ráhtojii kavpâšem lasanij čuuvtij ko tääbbin-uv ulmuuh uástiškuottii taid troolikárbáid te forgâ ij lamaš tommit kyeli et puohah liččii puáhtâm elettiđ jieijâs kuáláástmáin kal lii taggaar rijjâäigikuálástem ennuv kiävtust postâaauto laasâst et aldanijm markkân sáárnui val tast maht ulmuuh tovle siäiludii kuolijd ko iä lamaš magarehkin jieŋâskaapih puovtij salttiđ passeeđ vuoššâđ já tagarijd kuolijd kuškâdii moh lijjii váhá ruoinâseh sun-uv huámášij et auto orostij munba páásám teehi kolgâččij eelliđ kaandâkaandâ keččâmin tovben mun jo et sun lii kuálásteijee joo lii sun-uv ennuv pivdám eellimavvees ääigi še njuškejim aautost olgos ko halidim váhá väzistiđ já siämmást eelliđ käävpist vaazij hitásávt mätkimuštokäävpi kulij siämmáá ääigi ko mun lijjim jo monâmin kuullim suu jienâ ko sun mainâstij kyelikiälásijd ohtuunis já aigum val ettâđ tiervâđâid suu kaandâkaandân mut jiem uáinâm innig kiämmân aaibâs sijvos jienâ tuše kullui tast kost äijih ličij kolgâm leđe tot-uv jooskâi kulluumist tääl mun iberdim maid sun lâi uáivildâm toin et lâi kuálástâm ihheed tassaaš avdo imâštâlâi váhá ko uccâ kaandâš vaazij suu pargoviste uuvsâst siisâ já orostij suu oovdân keejâi suu tárkká lam tot kandâ eenâb ko vissâ čiččâm ihásâš tuot kandâ haaliid poolis hundârušâi tot lappum suu vanhimeh kostnii korrásávt ucâmin hirmâdávt huolâtmin tot tuše keejâi poolishoovdâ korrâsávt sun eeđâi avdo lii lappum muu aavdo lii suáládâm aavdo poolisalmai kal jo ruohâi uáivis kaandâš puátá almottiđ et suu avdo lii lappum tot eeji avdo keččâlij koijâdâllâđ lah muu jieččân avdo ijhân tast talle tađe eenâb ko väldiđ pápárijd já luámáttuvâid já tevdiškyettiđ lâi aavdo registernummeer tot lii jiem tieđe jieh tieđe iimâš-uvks tot čaalij luámáttâhân registernummeer peht et aavdo omâsteijee ij tieđe kal mij ferttiiččijm kuittâg váhá maidnii tiettiđ vâi mättip tom uuccâđ veikkâ aavdo meerhâ eđâččih tieđe tomgin vâi nuuvt čaalij avdomeerhâ peht et omâsteijee ij tomgin tieđe mon puáris avdo tot lii mun mušte čaalij ave peht et omâsteijee ij tom sattuu mušteđ tot kandâ tiäđáččij poolis smietâi vala muštáččij-uv ton lasseen lii fiskâd kandâ kivkked keksij vâi fiskâd poolis movtâskij čaalij eres tiäđui peht et avdo lâi fiskâd talle tot lii taggaar ryevdist rahtum poolis čaalij siämmáá peht meiddei et avdo lii ryevdist rahtum já tot lii taggaar et kulloo korrâ jienâ ko toin vuájá et vrummvruuummm nuuvt poolis čaalij et avdo uuccâmnáál lii korrâjienâsâš vyejedijn kulloo et vrumm vrumm na tääl láá jo viehâ pyereest tiäđuh čuákist poolis eeđâi tot jo vissâ kávnoo forgâ keejâba jieš-uv jis veikkâ sattuuččih tom kavnâđ uštus usâškuođij-uv korrâsávt poolishoovdâ pargopeevdi vyeln uusâi poolishoovdâ čällee visteest já veikkâ kost ij kavnâm räđittui já caavij kieđâidis luumân taat lâi-uv kandâ kivkked huihádij luumâst kavnui čaaitij polisân fiskis peelgi mattsii sierâaavdo uáli mučis avdo tot tiäđust-uv lâi njuškiistâlâi olgos poolishoovdâ visteest paasij imâštâllâđ sun ceelhij olssis tiäđust-uv vaaldij eskin tevdum luámáttuv já tuálvui tom čälleesis taam lii čielgâm iiđeed peeci smietâi čuážui tuuvees uksâpiällást já keejâi peesi kaskoo jolgâdâs suullân viiđâlov meetter keččin já tuve uuvsâst njuolgist ovdâskulij lâi kukke já kossuv já taggaar tot lâi lamaš kuittâg nuuvt kuhháá ko tieđij ihheed tassaaš sun nuorâ almajin lâi šoddâm ton jolgâdâs kavnâđ suáhimeeci kooskâst kaskoo jolgâdâs lâi nuuvt muččâd et ton jolgâdâs roobdân sun rähtiškuođij vuossâmuu tuuvees šoodâi vielgisruškis hirsâtuuvááš mon káttu ruánnái tanen ko tot lâi lovdum siähtálijguin lâi šoddâm nuuvt et siskiibeln ko tom leehâi te vuossâmustáá oinui peeci tothân lâi-uv eidu muddáág nuuvt vuossâmuš tupe tot lâi ige sun eres tuuvijn lam aassâmgin kavâstâlâi já maacâi siisâ julestij purâstij peivi kale lâi uáli rávhálâš sáárgui oppeet sárgá siäinán seeŋgâ paajaabel iiđeed peeci smietâi šoodâi tast kogo jo lâi ain šoddâm-uv kuhes peeci voonâi aalman já tuávui poolvâid ovsijdiskuin kullui kavâstâlâi já maacâi siisâ julestij purâstij talle sun eskin huámášij kullui tuántáid ij kihheen lamaš paaliidmin suu šiljo aldasijn kuássin karodij já vuolgij tutkâđ kii te puáhtá leđe tobbeen paaliidmin lijkkui ráávhust mut ij tondet lamaš toid kullee kiäh herkitteh älkkest lâi paijeel kyehti meetter kukke já kossuv-uv lâi nuuvt et ton keežild sulâstitij šiljopeesis lâi kuhes čapis siämu já ruánáá ullopihtâseh náálá ko lâi te iimâš ij liččii jos toh láá-uv iäráseh kiäh váhá herkitteh šiljojolgâdâsâst suullân kyevtičyeđe meetter keččin kyehti fiskis máccuháid já ruopsis kypáráid kárvuđâttâm almaa savâstâlâin lâi kárttá mon ain tyelli tälli luuvâi já čujottij suundijd kieđáin korrâsávt suái oinijn puátimin suái suorgânáin nuuvt et masa vuolgijn patârâsân ko suái huámášáin et lâi kuittâg rávhálii náálá ruokâsmuin suái váhá pyeri peivi eeđâi nubbe almain já taat láán moottormaađijministerio virgealmaah ráhtoo uáli šiev maađij asfalt maaŋgâ meetter viijđáht jo algâttep hundârušâi já imâštâlâi keejâi almaakuáhtá tárkká sun ij lamaš ulmuid uáinâm kuássin te ohtân almostuveh masa maŋgâ liijkás kirjáás pihtâseh pajalist liijkás jotelis sárnumvyehi enâmustáá kale hettij tot maid tot nubbe eidu eeđâi eidu maađij almai moijái teehi kihheen maađijijd taarbâš iähân toh aainâs teehi mut já kooskân kal tarbâšeh já tot koskâ sáttoo eidu táágu moonnâđ almai eeđâi já čaaitij kieđáin kuus kulij maađij rahtuuččij čujottij meiddei njuolgist päikkišiljo kuávlun eppeđ kale pyevti maiden rähtiđ lii šiljo já peeci já tupe tobbeen kejâstáin kyeimis almai talle ceelhij tiäđui mield tääbbin ij kale ohtâgin aasâ täid enâmijd mudoi-uv oomâst tuántá imâštâlâi maht tot enâmijd máttá omâstiđ tupe lii čokkám jolgâdâs roobdâst jo paijeel sárgád oovtâgin puáđihánnáá enâmijd omâstiđ keijáin suu tárkká já ruohháin uáivis suái cuulijdškuođijn puddii maŋa tot almai kii lâi vuossâmustáá lamaš jienâst eeđâi äšši lii tääl kal taggaar et kalgeen tom tutkâđ kaavpugist tiervân pyeri äijih vuolgijn meddâlkulij já vist páikkásis peivi lâi mudoi rávhálâš mut kirjáás almaah já mađijsaahâ lâi tom pilledâm jiem finnimgin sárgá siäinán seeŋgâ paajaabel smietâdij ehidist peivi peeci smietâi kal šoodâi kaskoo jolgâdâs kukken kossâgin nuuvtko ain-uv mut nube peln jolgâdâs kullui hirmâd ruojâ äijihijd smietâi ij kavâstâllâm já maacâi siisâ julestij suáhiteejâ purâstij tiet ääših siäháneh sun karodij já kaččâlij ruojâ kuávlun tot äijih oppeet puátá culâguođij huámášij et ruojâ kullui siämmáá saajeest kost ovdeláhháá lâi almaakuáhtáin savâstâllâm uštus tobbeen suái láin-uv mut taan tove sunnust lijjii meiddei pargoalmaah já komálâš mašineh fáárust kiškuu soovijd enâmist já motomeh almaah sáhháástillii korrâjienâsâš sáháiguin miestuid já kasebijd soovijd tuántáid tääbbin tábáhtuvá huihádij ko kiergânij almaakuáhtá kuuvl mun ettim et täst eppeđ pyevti luodâ rähtiđ mut pyeri äijih ceelhij nubbe almain taam čaaitij pááppár moos lâi čaallum mottoomverd tekstâ vuáláčaalâ meiddei oinui keejâi tom váhá ääigi te toppij tom taatkis áigu leđe muorâpittá lemin sárgáh sargum mut iä tomgin verd ko muu seeŋgâ paajaabeln tuođâšt et taah enâmeh tuođâi kuleh já tuođâšt meiddei tom et lii aaibâs máhđuttem et tun asâččih tääbbin nuuvtpa mij pyehtip juátkiđ maađijproojeekt veikkâ peivijn tot ájánij-uv vaahâg kale kirjáás almai pargo jotkui já ovdánij ige máttâm muide ko kuldâliđ tom ruojâ päihistis já läittiđ tom tile ohtuunis peivi ij vissásávt lam rávhálâš peivi finnimgin sárgá kivkked kiinii skuálkuttij tupeuuksân täälgis suutâi já rovgij uuvsâ áávus almaihân tot tobbeen čuážui ko návt ehidist kolliim lep onne kiergânâm jo tovho taan jolgâdâs nube kiäčán ep kal innig juáđhi mut itten jo iđedist njeidip tuom peesi já taam tuve vâi finnip njuolgâ maađij et kannat jo onne ehidist rahttâttâđ luptij vala kypárás já vuolgij ij oskom peljijdis tuođâi aiguh suu tuve njeidiđ peesi meiddei siämmáá saajeest siämmáá jolgâdâsâst sun lâi ain aassâm peeivi siämmáá seeŋgâst koccám siämmáá uáinu uuvsâst uáinâm pargoid porgâm siämmáid evvisijd purrâm tääl-uvks ferttiiččij vyelgiđ kolgâččij rávhálâš elimist luoppâđ vyelgi peesi njeidih muu ij finnim sárgá siäinán seeŋgâ paajaabel iiđeed peeci smietâi uáinojii jolgâdâs nube keččin iä lam val joođoost almaah lijjii kustoo vala uáđimin kavâstâlâi siisâ sun eskin huámášij njuškiistij maasâd uksâpiällás já keejâi olgos ij lamaškin siämmâš vááilui lâi lappum ij oinum enâmist viällud tot ij lam vierâlâm tâi njeidum tááhust enâmist lijjii suámáliih kuhendâlâš luodah lijjii ennuv togo peht kogo peeci lâi šoddâm monnii jolgâdâs rasta miäcán moonâi tupásis já čokánistij pevdipiällás mieigâi kuhháá kieđâidis vuástá viijmâg sun ceelhij olssis tot lii-uv jo varrimäigi vázzá maađij mield tavas lii uástâm jieht lieggâ pihtsijd siijdâst váhá tast maŋa ko poođij teehin láá ennuv jyehiláván ivneh eresnáál ko kost puohâin láá ruopsis pihtseh lii masa meetter muotâ lii vielgis kolmâ aamnâs mii lii kulloo tuše kolmun čääci veikkâ čääsist ij lah mihheen iivnijd te kuittâg muotâ lii vielgâd váhá olgoláá maađijst šaddeh muorah láá eresláván muorah ko pääihist toi loostah láá ucebeh já korrâsuboh taid peeccin maasai uáiná ennuv kuusâ mattsijd elleid main láá muálkkáás čuárvih já kuhes soksâmeh tain láá nuuvt kuhes soksâmeh návt kolmâ pääihist ko teehi viggá kolmuđ veikkâ liččii mon ennuv pihtseh šadda jo sevŋâd veikkâ peivi pajanij eskin muáddi tijme tassaaš keessiv iä lah uánihis peeivih mutâ kuheh kuheh ete peivi ij lappuu kuulmâ mánuppajan lii maasai kuullâm vuáttá muottust riämnjá luodâid já kiergân uáiniđ-uv oovtâ ovdilgo tot láppoo miäcán lâi mudoi masa siämmááláván ko pääihi riämnjáh mut tast lijjii ucebeh peeljih já kuhheeb seibi puátá váhá ton maŋa ko lii siävŋánâm paajaapeln láá čuovah moh taheh uáinim älkken veikkâ eres saajeest ličij-uv sevŋâd iä maađij aln lah čuovah ko maađijeh-uv láá tuše hyenes čunoimaađijeh aln joteh váhá aautoh toh láá-uv šiev aautoh ege tagareh puáris romuh nuuvtko pääihist mudoi-uv puoh tävireh láá tääbbin pyerebeh já tivrâsuboh vázzá siijdân láá eidu puátimin pargoost já škoovlâst láá še ivnáás lieggâ pihtseh keččih maasai suámálii ivne viehâ kuhháá kuittâg jo párnááh mutâ kihheen ij eeđâ maiden iä mudoigin sáárnu ennuv tuse maneh pááikán autoin tâi pyeráin tâi vääzin tiervât oovtâ párnáá ko vázzá lappâd tast ij eeđâ maiden tuše lappâd já oro váhá polâmin maasaist tavveen iä oinuu čapis ulmuuh meendu távjá tááluh še láá aaibâs eres mallisiih ko tááluh tááluh láá rahtum muorâst já keeđgist já tain láá assaas seeinih vâi toh liččii lieggâsuboh tááluh tääbbin láá mudoi siämmáá mallisiih ko kavpugijn mutâ tääbbin toh láá pyereeb oornigist táálu pääihist lii tuse njaajâst rahtum kuáti mana juuvâ paijeel šalde mield já juátká määđhis ain taveláá sijdâ nohá taas iä innig oinuu maađij piälláin já mađiijčuovah-uv noheh forgâ lii jo nuuvt sevŋâd et ij uáini meendu kuhás uáiná tuše vielgis muottuu já čapis alme uáinojeh tääsnih já máánu lii maasai mielâst muččâd mut sun ij keejâ tom sun tuše smiättá et maht pesâccij maasâd kuus mij lep monâmin kullui aauto majepeeŋkâst koččâmuš munhân lam tunjin muštâlâm västidim moonnâp madârááhu havdajáid já mun já eeči kullui suu ađđiistâllâm mondiet ko madârákku lii jáámmám ko olmooš jáámá te suu kalga hävdidiđ maid madârákku parga ko sun lii jáámmám olmooš lii tego uáđimin ige innig kuássin koccáá tuše viälláá madârákku seeŋgâst viälláá kistoost lii kale váhá tego seŋgâ ááhust talle ijjâpäiđi pajalist sun koijâdij oppeet lii vielgis piivtâs pajalist lii ereslágán piivtâs ko ijjâpäiđi ááhu ijjâpihtâsist-uv kuobžâ kove tego muu ijjâpääiđist lah ij lah kove lii tuše vielgis piivtâs ákku innig kuássin koccáá ij talle sierâdiđgin ko uáđá pyevti tuš uáđá madârákku ij pyevti lihâttiđ juolgijdis ige kieđâidis ige suormâidiskin kale puávtám mun jiem lah jáámmám oinim maht nieidâš hiäiluttâlâi kieđâidis já juolgijdis já suormâidis já keččâlij tuođâštiđ munjin et lâi vala elimin ij pyevtigin västidim et lijjim uáli pyereest čielgim maggaar tiileest suu madârákku tääl lâi mut koččâmušâin ij puáttám loppâ lii-uv tot madârákku panijdis poossâm ovdilgo sun uáđđái kiiston tast kale jiem tieđe ááhust-uv apinapäninjuođâs tego must jiem tieđe maggaar päninjuođâs iä lamaš jieijâs päänih iälám ain posâđâtmin ovdilgo uáđđáám madârákku-uv posâđâttâm vissâhân loovdâ ááhust lii ááhu kistoost lakanah seeŋgâst láá tääl fiskis lakanah savâstâllâm kullui jotkuumin veik mon kuhháá jis tuálvuččim suu keččâđ madârááhu ettim kállásân kejâstij muu já eeđâi jis jurdáh et tast lii iše te tuálvu peri sun eeđâi mun kale jiem vyelgi mondiet jieh koijâdim lii pááccám tiätulágán kove maggaar tuu ákku lâi já tom ááigum siäiluttiđ sun västidij manneen forgâ keččâđ madârááhu ettim nieidâsân uážuh orroođ eeni askeest viälláá kistoost já sust lii vielgis piivtâs pajalist láá čalmeh kiddâ ij liihâd innig ige sáárnu maiden mut tuše uáđá ij taarbâš poollâđ kuhes automätki nuuvâi šoodâi mestâ jo huáppu čokkájii jo sivnedemkappelist já lâim aaibâs majemuuh kiäh tohon pottii moonáim vala keččâđ ááhu moonâim tohon siisâ te vistig ooinijm tuše kisto jyelgikeeji já koolgâi moonnâđ aaibâs kisto paaldân et ooinij vala muáđuid-uv lâi vaibâm nuuhâm kale tarbâšij vuoiŋâstâsâs taarbâš poollâđ nieidâš eeđâi munjin ko keejâi jáámmám madârááhus muu askeest sun oroi aaibâs joskâ tego ličij finnim vástádâs puoh koččâmuššáid ááhu nierâ lâi koolmâs já toos ij lamaš suotâs kuoskâđ kiettân meddâl ij lamaš ollágin taggaar suotâs lieggâ tobdo ko kuoskât nube ulmuu lâi taggaar tobdo et nieidâš váhá ibbeerdškuođij mii jäämmim jiešalnees lâi lâim valmâšeh te hävdidemtoimâttuv almai koijâdij must et uážžu-uv lohe pieijâđ kiddâ lopedim te sun vistig piejâi liijne ááhu muáđui oolâ já piejâi lohe kiddâ lâim uáinám ááhu majemuu keerdi madârákku täälgis šoodâi koijâdij nieidâš ko čokánijm sivnedemkappelân eres ulmui kooskân tot viälláá vala-uv tuon kistoost čaittim ko čeeci piejâi kisto kiddâ já ákku paasij tohon kullui culijdem muu piälján uápis pappâ sáárnui tiäduttij tom et ákku lâi sämmilâš já tom et ij tubdâm taan ulmuu eellim lâi kuittâg tot piirâs kost sun majemuid aigijdis eelij veik lâi-uv karttâm kuhás lâi meiddei tot piirâs mast jieš ááhu mielâstân muštám jieijâs tuuveest keessiv já tälviv uđđâ tuuveest sivnedemtilálâšvuotâ nuuvâi já ulmuuh vuolgii satâččiđ kisto hävdienâmân mij täälgis vyelgip kullui oppeet koččâmuš muu paaldâst vyelgip tuálvuđ ááhu hävdienâmân tot hävdieennâmgis lii lii táágu aaibâs alda kisto piäijoo forgâ tohon moonnâp tohon vääzin uáináh aaibâs forgâ mii tobbeen tábáhtuvá väzzimmääđhi maŋa satâččemjuávkku juovdâi kistoin häävdi kuuvl enni ko toh pieijih kisto tuon stuorrâ roogán tiäđám lii kieŋâlis rogge madârákku vala-uv tuon kistoost kočodeh hävdidmân ko jáámmám ulmuu ruumâš piäijoo kistoost enâmân ákku tohon roogán páácá västidim juuttim suulân kulmâlov ihheed majaskulij ko jieččân eeči já äijih jaamijn muštâlui talle et eeči já äijih láin moonnâm aalman miibâ tast jurdâččim vala et kalle iijâ suoi tobbeen almeest lappuv láinhân suoi veik mon kollii moonnâm pygálusân-uv já eres puásuipargoid já lappum tobbeen veik mon kalle iijâ ferttij leđe váhá siämmáálágán päikki ko pygálus-uv jiem sunnuu peessâm uáiniđ ko suoi láin jáámmám ubâ jäämmimäšši lâi pááccám váhá suámálâžžân mii ain tyellittälli poođij mielân já váhá väividij-uv uáli kuhháá ovdilgo tuođâi-uv iberdim mast lâi saahâ havdajái maŋa jiem lamaš murâšlâš kijttevâš ko ákku uážui eelliđ nuuvt puárisin lâi uáinám puoh piegâid já puurgâid maid sun tarbâšij-uv uáiniđ já tääl sun peesâi vuoiŋâstiđ lâi meiddei šiev mielâ ko tubdim et lijjim muštâlâm jieččân páárnážân tom maid sun koolgâi-uv tiettiđ jämimist vyelgim lâi lamaš viehâ pargo rahttâttâđ mut tehân te viijmâg ubâ mii peerâ čokkái junást mii koolgâi tuálvuđ mii uáivikaavpugân ovdâskulij mätki jotkuuččij nubbijn jotelis junáin en kaavpugân piäsá-uv älkkeht já jotelávt saajeest nuubán ko ij taarbâš lonottiđ junágin ko ohtii muu käälis rammuustij mottoom almai kote čokkái tast aldasijn já ige taarbâš hiävrásiđ tävirijdiskijn meendu kuhás ko tot nubbe juná vuálgá nube peln siämmáá ruugâ almai lasettij lii nuuvt tehálâš kaavpug et tohon kale láá šiev junáohtâvuođah jyehi kuávlust almai joođhij lâi čielgâsávt-uv belgialâš já čiävluttâlâi jieijâs enâmáin nuuvthân jurdáččij et toh ohtâvuođah láá pyereh jurdâččim kyynisávt fakkist tego jiävttáá peeivi taid aaigijd ko jieš lijjim pargoost já talle kolgim ain vyelgiđ ovttáin junáin tolebiššáá eidu tondiet et kiergânim paargon veik juná ličij-uv ucánjihhii maŋanâm talle ij tarbâšâm leđe mihheen tađe komálub aašijd ko lappâdjottee äijihuáhti ko tot jo potkij šleeđgâid kuittâg-uv tijmepiälán já toin naalijn šleđgâjuná orostij eidu toos kost ton tovváá lâi mii juná kuittâg vyeijilij tääl ääigild já muu mielâst tot lâi uáli jo iimâš misthân ij kale tääl mihheen huápuidgin lamaš ko mist lâi oles tijme äigi lonottiđ juná já nuuvt ennuv muu junágin ij lamaš kuássin maŋanâm kale čuožžum kulmâ vaartâ ko lâi miinii almoothánnáá junájaskoid junáulmuuh vattii olssis lasepäälhi luhhoost ij taggaar päärtistkin lamaš mihheen huolâid ige lamaš äijihšoŋŋâgin nuuvt et pyereest koolgâi puoh ton peeleest moonnâđ älgidijn kuáivui lavhâstis korttâspeelâ já sierâdškuođij toin ääigis kolloon ruvvij njálgáht čolmijdis já lâi čielgâsávt-uv uáđistuumin suu várugávt mätkikietkâm siis moos sun jotelávt nohádistij-uv já junáin vyeijim suvâttij suu vala mudágávt naharân poollâm jo muáddi peeivi tast et ep pesâččiigin vyelgiđ tastko lâi puoccâm peljijdis já sust lâi lamaš kumeštâs muáddi peeivi ko sun viijmâg-uv maaŋgâi vátámušâi maŋa finnij talhâskuuri tuáhtárist te kumeštâs-uv luoštij eidu mudágávt ovdil määđhi lijjii uccen lamaš ennuv peljipohčâseh lijjim jo oppâm et ij älkkeht finnim talkkâsijd peljipohčâsân koolgâi vistig roossâđ maŋgâ peeivi njunekuáškánjâsâigijn já povčâstalkkâsijgijn já toin naalijn pijnediđ párnáá pohčâsijgijn ton tuoivust et peljitavdâ mahtnii jiešalnees lappuuččij vuoijum párnái peljitavdâjurdui siisâ moonnâm ko varttâ ko juná vuosmuu keerdi orostij čuávuvâš sajattâhân tego koolgâi-uv koolgâi čuážžuđ tast muáddi miinut já juátkiđ tastmaŋa määđhis juná orostij-uv vittâ miinut já love minuttâd ige tot äigi orroom nuhâmingin te poođij kulluuttâs sajattuvâst molsop junávyeijee mut nubbe junávyeijee kote kalga juátkiđ čokkáá nube junást mii lii ucánjihhii maŋanâm vittâ miinut vala te peessâp juátkiđ määđhi kierdâvâšvuođâst käälis kejâstâlâi jo tijmásis jis te tääl peessâp máátkán te ij lah vala mihheen eeđijd páácá vala tijmepeeli lonottiđ juná já tot lii kale aaibâs tuárvi nuuvt keevâi et viiđâ minuttist šoddii ohtsis minuttâd mon juná lâi tääl jo maŋanâm já mij ep lamaš vala kosten kuávlust lâim vuárdám váhá vááijuv tijmepele te juná oppeet vyeijilij käälis oroi lemin iiloost et ep maŋanâm tađe eenâb suu et tággáár maŋanem táin junáin lâi lamaš jo maŋgâ ive tassaaš uáli táválâš nuuvt et tast ij kannattâm nuuvt ennuv perustiđ mijjân páácá äigi tommit et pyereest kiergânep tom nube junán sun eeđâi eidu ko sun lâi peessâm tom etâmist te poođij junást nubbe kulluuttâs tääl suullân tijmepele maŋanâm äigitavlust mon áánnup addâgâs mist lii vala nubbe-uv huolâ pelni lii tuše ohtâ rađe aanoost mii tiätá tom et taat lii áinoo juná mii puáhtá tast vyeijiđ kolgâp juátkiđ ovdâskulij táválâš junán já orostiđ eenâb mii vuod tiätá tom et mij maŋanep ohtsis tiijme verd äigitavlust tiäđust-uv oppeet keejâim tijmásân maŋanem tiätá tom et illá kiergânep tom nube junán muu käälis eeđâi kote lii avalâš optimist jo njuolgist et mij maŋanep tom nube junást mun ettim kote lam kuittâg suu sanij mield eenâb-uv pessimist mijhân kale kaččâlep ton nube junán talle sun joođhij mij tääl peesâgin ááhu já äijih kuuvl huolâtškuođij uurrum joskâ mij peessâp muu käälis jeđđij kuás te talle joođhij toin junáin moin mij ááiguim-uv iššeed eeđâi kustoo tuuđâi ton vástádâsân ko jo jooskâi koijâdâlmist já vuájui uđđâsist spellâsis peesâim pel te juná tuođâi-uv joođhij mielkkijunán ovdâskulij já orostij jyehi mielkkiruugâ puotâ aaibâs jo merettes kuhháá muu käälis-uv iätáduuškuođij já kejâstâlâi tijmásis te kale ep tääiđigin kiergâniđ tom nube junán sun hirmástâlâi lijjim lamaš jo kuhebiššáá ton uáivilist já lijjim jo vaalmâš vyelgiđ maassâd pááikán ko jo kerd täst tággáár váiváás mätki lâi šoddâmin kale vuálgám uuccâđ konduktöör tot belgialâš almai eeđâi jeđe pajanij sajestis já väzzilij juná tyehiuásán koolgâi kiergâniđ ton siämmáá vyelgee junán ko mij-uv konduktöör poođij-uv jo toos nuuvt et ij taat almai meendu kuhás tarbâšâmgin vyelgiđ peŋkâstis konduktöörist lijjii mijjân šiev uđđâseh lep kale nuuvt čuuvtij jo maŋanâm et mun oskom et ep ooroost ollágin kuávdášsajattuvâst naalijn šeštip ohtsis minuttâd tiehân te uáináh et ij kannat leđe nuuvt pessimist muu käälis oppeet eeđâi munjin já čokánij ráávhust loostâs tuáhá tuođâi-uv vuojij kuávdášsajattuv lappâd já ko peesâim tast ovdâskulij te keejâim et mist koolgâi leđe suullân minuttâd äigi lonottiđ juná lii kale aaibâs tuárvi muu käälis oppeet kullui maŋa koccáástâlâi já sust lâi nelgi koivum reepust suu purrâmušâid maid lijjim vuoššâm fáárun já keččim tijmestân et suullân kuulmâ vaartâ keččin liččijm nuuvt et tääl lâi šievnáál äigi purâttiđ suu mielkki must ij lamaš kale mut uskum et sun totá kolmâ miälkán-uv já luškâ purrâmušân nuuvt luhhoost keevâi-uv maŋa kost ep jiešalnees lamaš ollágin orostâmgin juná oppeet orostij pääihist lâi tutâvâžžân puurâdmin ko fakkist kullui junást kuálmád kulluuttâs kalgeh lonottiđ tääbbin juná juná vuálgá viiđâ miinut keččin ruugâst juná vyeijil maassâd piergâseh šuuđááškuottii hirmâdávt sittágin mun pahudistim já pajanim eres-uv saajeest ulmuuh ettii tagarijd saanijd moh iä lamaš nuuvt hirmâd positijvâliih huáppu purrâmušâid laavkân já nuurrim tävirijd peeŋkâ alne já ildein tagaráin liävttoin ko puohtim spellâkoortah lijjii koččâm ton eeđeest juná lättei tuohu teehi já sun keččâlij vala ton huápun nuurrâđ taid čuákán puáđi mun ettim orroođ taid koortâid já toomâ tast tiäđust-uv šoodâi suáti ko enni toin naalijn kočoi kyeđđiđ páárnážân rähis sierâid čiäruškuođij já nággárvuođáinis ruotâtškuođij juná lättest spellâkortâidis maajeeld huápust mätkikietkâmân já iššeed lâi mahtnii já kostnii ton ääigi nuurrâm čuákán mii stuárráábijd laavhâid já vuájáán tävirijdân vala nutkim kuus te kiergânim juná ulguupeln-uv kost ustevliih ulmuuh muu išedii maht mattii lâi kuittâg mahtnii nuurrâm spellâkortâidis junálättest mut ij sungin lamaš kiergânâm taid vuorkkiđ olmânáál ko tuš tollij taid kieđâstis já juná ulguupeln-uv toh kočâdii suu kieđâst vala junáruugâ oolâ taid-uv sun koolgâi vala nuurrâđ čiärustâlâi neelgis mut tääl ij lam asto innig puurrâđ tieđe mon kalle minuttâd lâim jo ájánâm tast mut tääl te koolgâi huápust kavnâđ tom nube junáruugâ kost tot junágis čuážui tohon ij lamaškin meendu älkkee moonnâđ mahtnii saatij-uv vyerdiđ ruggâ lâi nube peln sajattuv já vistig koolgâi kaččâđ mätkilavhâigijn já repuigijn já párnáivávnuigijn oovtâid kuhes portháid vuálus jeđe kaččâđ kuhes káytává mield jeđe vala kaččâđ nuubijd kuhes portháid pajas ko mij tohongis ton ruugâ oolâ peesâim te juná mii lâi tego suáđi maŋa rahtum kale ain čuážui tast mut tot lâi nuuvt tievâ et konduktööreh uigâdii majemuid ulmuid siisâ jeđe pieijii uuvsâid huápust kiddâ amas kihheen koččâđ tobbeen olgos jo saatij vyerdiđ-uv et tievâhân tot lâi ko koolgâi kuhes almugijkoskâsâš juná ulmuid cäähiđ uccâ páihálâš junážân mast lijjii tuš muáddi váávnu kolgâp kiergâniđ mannee muu käälis čielgij konduktöörân na ko váhá vyerdilvetteđ te teehin puátá viiđâ miinut siste nubbe juná vaje maiden taat kale lii tievâ suáittip tohon et tot vuárdá váháš áigáá tot mannee juná eidu taan ruugân koijâdim tastko tiettim et belgialiih láá čyerbih orniđ aašijd olmânáál jis kerd miinii monâškuát puástud mun jiem kale tom tieđe kulá mut kale mist kiinii iššeed tii sun lopedij ain korrâsub jienân almottij et eidu tääl lâi suu purâdemäigi mij paasijm vuordâččiđ nube mannee junágis mii ij puáttámgin viiđâ miinut keččin mut esken vaartâ keččin oppeet poođij kulluuttâs mannee juná lii puáttám ruugân tiäđust-uv lâi eidu tot siämmáš ruggâ kost esken lâim vuálgám ton nube junást lamaš eres ävkki ko oppeet toppiđ piergâsijdis já párnáidis kietâkaavân já kaččâliđ portháid vuálus kaččâđ kuhes káytává mield já vala kaččâđ maassâd nuubijd portháid pajas konduktöör lopedem iše ep innig pááccám vuordâččiđ ko pivâstâhkáálust peesâim ruugâ oolâ te tobbeenhân tot juná tuođâi-uv vuordij veik jieš illá uskum toos sáátun muu käälis huáputtij mij te njuškijm tohon siisâ já siämmást juná jo vyejilij-uv mii hyenes lukko lâi tot et taat-uv juná lâi tot pegâlmâs belgialâš boemmeltrein mielkkijuná mii ooroost aaibâs jyehi áinoo mielkkiruugâ puotâ sajattuvah lijjii lovmat aaibâs jo uánihis määđhist veik ij kuhes mätki lamaškin kale maŋanep ton nube junást mun ettim tohhân soittii tohon iššeed vala eeđâi optimistân tun tuođâi-uv oskoh toos et taggaar stuorrâ almugijkoskâsâš juná páácá ubâ kuhes tiijmán vuordâččiđ muádi mađhâšeijee kiäh láá puátimin näävt jotelis mielkkijuná fáárust sutettim sunjin oroi joskâ uánihis junámätki piištij veik mon kuhháá mut viijmâg te peesâim maadâsajattâhân kost almugijkoskâsâš juná koolgâi vyelgiđ maŋanâm jo pajeláhháá kyehti tiijme käälis kaačâi luuhâđ šleđgâtavluid kost lijjii junái vyelgim- já puáttimääigih tääbbin ij lah tot mii juná sun koijâdistij maht jis tot juná lii áigáá jo moonnâm mun västidim suutâi já toskádâlâi mahtsun täälgis kalga moonâ tuohun tuon virgeulmuu kuuvl já koijâd sust ettim ko jiem muidegin tiättám peevdi kuvlân lâi hirmâd jo kuhes jono nuuvt et mij ep kustoo lamaš áinooh mađhâšeijeeh kiäh lijjii kostnii maŋanâm mij paasijm vuordâččiđ jieččân vuáru mii ij puáttámgin ovdilgo kuulmâ vaartâ vuordâččem maŋa lâi nohádistâm ige lam valagin uážžum purrâmuš te poođij mii vuáru peevdi tyehin tedâččij tiäturis puáluid jeđe ravviiškuođij pyehtivetteđ moonnâđ čuávuvâš junáin kolgâvetteđ moonnâđ metroin sajattuvâst nuubán lii suullân tiijme mätki pyehtivetteđ moonnâđ taggaar junán mii ooroost en pel kyehtnubálov ääigi ehidist tobbeen lii tuš ohtâ hyenes peeli mun jiem pyevti tähidiđ tom luáštá-uv ranskalâš konduktöör tii junán vâi ij keevvâđ nuuvt et karttâvetteđ uástiđ uđđâ liipuid mij lep máksám maŋgâčyet eurod táin liipuin já meiddei kolgâp peessâđ toin ruuđáin muu käälis kullui pelkkimin toos mun jiem vaje maiden maŋanem suijâhân lâi pelni rivgoo eeđâi maid pelni rađehân tot lâi mii lâi cuovkkânâm iššeed nivsettij mut liipuh láá ostum rivgoo ain joođhij lii áinoo molsâiähtu maid puávtám tijjân faallâđ rivgoo joođhij já ain tiäduttij tom et pesâččijm peht tohon kuus te jo lâim-uv monâmin keččim kállásân munnust láá kyehti uccâ párnáá fáárust jiem toin naalijn kale ááigu kuussân vyelgiđ et ij lah tiätu piäsá-uv ehidist mannjeed junán vâi ij ko mun jiem sáárnu ranskakielâgin já ko tom-uv tiätá et iä sáárnu eres kielâid ko ranskakielâ lâi luhhoost siämmáá uáivilist te jis pääccip hotellin kuittâg oovtâ iijân muu käälis iävtuttij iä lamaš pyerebehkin iävtuttâsah maht te ittááh junáh talle muu käälis koijâdij vuod rivgost tobbeen kale lii saje rivgoo eeđâi mij kale vyelgip esken talle mun ettim nuuvt rivgoo čäliškuođij mottoom páppár mon sun vijmâloopâst keigij mijjân lii čielgiittâs hollandkielân já ranskakielân konduktöörân kolgâvetteđ moonnâđ ääigild ruugâ oolâ kost juná vuálgá sun ravvij konduktöör čáittá tijjân kost puáhtá čokkáđ junást muu mielâst ličij pyereeb finniđ sajeliipuid ton junán mun jotkim jiem pyevti adeliđ tijjân sajeliipuid rivgoo čielgij mun koijâdistim tot ij luhostuu rivgoo čielgij tot ij luhostum tom jiem uážžum onnáá peeivigin tiettiđ tom iberdim et sun lâi porgâm puoh tom mii oovdân maid jo lâi puáhtám-uv vájálduttiđ ubâ ääši nuuvt huápust ko máhđulâš já uuccâđ olssâd ijjâsaje sun ravvij já vala čielgij kost kavnuuččij aldemus hooteel sajattuv paaldâst kote lâi hooteeliijâst mahtnii mielâmield lâi sun mottoom suujâ tiet lijkkui ijâstâllâđ hotellijn taan tovváá sunjin lâi hävski tot et oođij suin siämmáá loonjâst lâihân taat sunjin vuosmuš kerdi šoddâm maŋa et peesâim ijâstâllâđ hotellist ko moonâim hotellin mii lâi kááđu nube peln te tobbeen luhhoost lâi saje niäljásân áigáá keččin peesâim hooteelloonjân já tobbeen koccáástâlâi já čiäruškuođij uđđâsist neelgis ij valagin lamaš olmânáál purâdâm jotelávt sun koozâi-uv purrâmuštaldrikkees kuárusin mut tast ij innig nuuvt ennuv lamaškin purrâmuš puohtui loonjân meiddei umogái seŋgâ mii lâi nuuvt kieŋŋâl et jiem jieš olláám ollágin lyeštiđ suu tohon iššeed lâi váhá kuhheeb ko mun eđâškuottim et mist iärrásijn-uv ličij jo purâdemäigi lijjii kale leeibih fáárust mut ettim et ko jo kerd lep orostâm te jis monâččijm puurrâđ kuusnii váhá lieggâ purrâmuš vissâ iärráseh-uv lijjii niälgum ko jo ij kihheen tom vuástálistámgin kale ááigum tiiláđ olssân stuorrâ vuolâ muu iššeed šuáhkádij tiiláá peri mun ettim sunjin nuuvt te moonâim uuccâđ purâdemsaje hooteel aldasijn ij oinum mihheen tagarijd mii ličij sulâstittám purâdemsaje kale käävpist uástimin vala lasepurrâmuš čuávuvâš piäiván mut purâdemsaje ij kavnum kosten hotellân puáđidijnân huámmášijm et hotellisthân lâi kustoo mottoomlágán baari kost meiddei finnij lieggâ purrâmuš nuuvt mij čokánistijm tohon purâdiđ elâččim vala hooteelloonjâst viežžâmin umogáimielhi já suohâd mon kuččum lieggiistiđ baari kievkkânist lâi-uv aldeláá ko jurdimgin pahudistim iärrásáid jiem kale lijkkum ton baarin nuuvt hirmâdávt mut lâiba kuittâg miinii já ko kaavpugkuávdážân lâi kuittâg viehâ mätki tom-uv tiettim ovdebijn iivijn et sajattuvâst lijjii tuše tagareh fast food purâdemsajeh kost huápust finnij mottoom vuoijiis nelgipitá fárusis mut olmâ purrâmuš tobbeen ij kale kosten lamaš nuuvt te mij čokánistijm mottoom nurkkepiävdán lasâpellâs käälis já čokánáin seelgij laasâ kuuvl te kejâdim laasâst olgos puoh taid buusijd já ráiđuváávnuid moh jo vuoijii-uv tast lappâd peln kááđu uáinojii tagareh keđgitááluh moh lijjii eidu vierrâlmin já toh lijjii aaibâs jo kohhum já nuuhâm toos ij kustoo tääiđigin leđe mihheen šiev kuávluid pahudistim kállásân já siämmást kieldim vyelgimist ohtuu kááđu oolâ sierâdiđ kuus sun nuuvt mielâstis lâi viggâmin ko váháš áigáá vuordâččijm te pottii purrâmušah-uv italialâš pasta muu kállás possum kääni já munjin possum luosâ vala puohtii suohâd-uv ij lijkkum kánásis ige pastasis já nuuvt suoi lonottáin purrâmušâidis kuábáš-uv láin tutâvááh kozâttem siämmáá ääigi ij lamaš munjin meendu vuovâs ko ferttejim nubbijn kieđáin keččâliđ jieš purâdiđ ovdilgo muu luosâ čuáskui purrâmuš kale lâi aaibâs pyeri nuuvt kuhháá ko jiem meendu tárkká keččâm laasâst olgos lijjii moonnâm ráiđuváávnuh jo maŋgâ-uv mut ohtâ lâi orostâm toos kuhheeb ääigán ko tot vyejilij te must lappui puurrâmlusto ton tyehin čurttái mottoom äijih kote lâi paškemin aaibâs jo kuávdoo kááđu olgoláá uáinojii motomeh almaah kužžâmin táálu vuástá lijjim kustoo teividâm čokániđ aaibâs jo almolii hiivsig oovdân kale ij meendugin čuuvtij pyevti tääbbin rammuđ pahudistim išedân kote sun-uv kejâstij tohokulij já iberdij maid uáivildim tuoh čeesih iä moonâ hiivsigân koijâdistij mun tieđe västidim sunjin mahtnii tot äšši paasij väividiđ ko sun seeŋgâst-uv ehidist vala koijâdij tom já nuuvt čuuvtij imâštâlâi maŋa lâim kale vaibâm lijjim koccáám muáddi iijâ peljij já kumeštâs tiet nuuvt et uáđđáim puohah pel oovce suulâin peellin kale lâi tot et hotellist lâi šiev áimučuáskudeijee já oođijm puohah hirmâd njálgáht aaibâs iiđeed räi iđedist lâi vuolgâ ovdâskulij oppeet purâmin iiđeedpitá jeđe uánihis rahttâttâm maŋa vuolgijm puorijn aigijn maassâd sajattâhân kale jiem haalijd innig puáttiđ maassâd toin siämmáin junáin ettim kállásân ige sustkin kale lamaš nuuvt korrâ mielâ innig nube kerd lonottiđ já vuordâččiđ junáid jis mun moonâm koijâdiđ et peessâp-uv mij maassâd muu käälis iävtuttij peri avžum suu kale et tot juná lâi tivrâsub ko tot táválâš juná mut tääl kale jiem párnáigijn innig halijdâm tom siämmáá hirmos määđhi puáđidijn nuuvt iššeed moonâi lonottiđ liipuid já mun paaccim nieidâkuáhtásáin já täävvirhivvâduvváin čokottâllâđ mottoom salin já vuordâččiđ iššeed ájánij já ájánij koolgâim leđe koskâpeeivi ääigi jo ruugâ alne vyerdimin mut tijme lâi jo love paijeel kyehtnubáloh ige iššeed kullum maassâd sunjin suáittiđ jieččân puhelimáin mut ko eidu lijjim lonottâm nube puhelinfiirman te jiem puáhtámgin suáittiđ ko must ij lam prepaid-puhelimest nuuvt ennuv sárnumäigi vuolgâttim tekstâviestâ mii kuittâg vuolgij já huáputtim suu maassâd váháš áigáá keččin iššeed poođij kaačân maassâd já eeđâi et lâi luhostum lonottiđ liipuid nube junán lijjim kale hirmâd jo luholâš esken váhá maŋeláá hoksáim et tobbeen iä oppeetkin lamaš adelâm mijjân sajeliipuid tego ličij kolgâm tääl ij lah innig asto maassâd vyelgiđ iššeed meridij já oppeet lijjim ton uáivilist et iä máttám orniđ maiden olmânáál toh belgialiih kale läävejeh leđe mut sii pargovuovijn lii ain oles kaaos nuuvt te tot mii poođij ruugâ oolâ jeđe ooinijm ton juná konduktöör väzzimin ruugâ alne oovdâsmaŋas te mij tuámittijm koijâdiđ kuus te mij peessâp čokkáđ junást moonnâđ peri taggaar sajan kost láá rijjâ peeŋkah konduktöör ravvij mii mast tomgis talle tiätá mun koijâdistim vyerdiđ ton áigáá ko puohah láá čokánâm konduktöör oppeet ravvij mielâst tot lâi unohis juurdâ já jiem tiättámgin mon unohis äšši tot lâi määđhi ääigi jyehi áinoo sajattuv puotâ mii váávnust šoodâi savâstâllâm tast et mij čokkáim kiännii peeŋkâst já et kiinii eres čokkái kiännii iärrás peeŋkâst já nuuvt ain kuittâg moonâi maht moonâi já jyehi sajattuv puotâ aalgij ain uđđâsist tot siämmáš peŋkâilonottem munnust lâi vala umogâš fáárust tot oroi hirmâd jo ahevin ko ij lam fastâ saje kuus suu lyeštiđ já tot-uv et ulmuuh iä iberdâm et sijjân uv ličij sáttám aaibâs pyereest keevvâđ siämmáá unohávt ko mijjân lijjii luhhoost ennuv párnááh kiäh sierâdii koskânis já kiäh lijjii iloliih še peesâi siigijn sierâdiđ mätki lii ain kukke já ohtmottoom sist ain vuárustis toskádâlâi määđhi kukkoduv mij lep merisaajeest mottoom kaandâš koijâdij enistis neelji ääigi ehidispeiviv suu enni kullui västidmin lii neelji ääigi koijâdij mottoom nieidâškis mon nobdim kandii uábbin vuojâleeibi mij kolgâp puurrâđ ovdilgo tijme lii nelji nieidâš joođhij mij kolgâp puurrâđ kuohtii kyehti vuojâleeibi suu enni čielgij kierdâvávt mon kalle mohe mij kolgâp táin junáin vala vyeijiđ nieidâš joođhij koijâdâlmijd hirmâd maŋgâ suu enni västidij mut jis mij puurrâp tääl jo puoh taid vuojâleeibijd nieidâš iävtuttâlâi mondiet suu enni imâštâlâi tallehân mij lep huápubeht merisaajeest nieidâš tieđij muštâliđ iimâš kale mij uážuim liijká-uv čokkáđ ubâ määđhi siämmáá váávnust veik jo maŋgii poollim-uv tast et tot vaijaas konduktöör leggist mii olgos junást sun kale määđhi ääigi eelij-uv muštootmin et mist ij lam vuoigâdvuotâ tieđee čokkáđ kost čokkáim lâi taggaar tobdo et mij ep lamaškin siämmáánáálá máksám mađhâšeijeeh tego iärráseh já et mij lâim mottoomlágán njuámmileh kiäh tuš lijjii kiksen iärrásáid kiäin lijjii väridum sajeliipuh lah vissâ máksám tuárvi ennuv jieččân liipuin ko tánávtkis puohah uážžuh mii härdiđ ettim kállásân já meridim et maassâd puáđidijn kale vuolgâttep lieggâ tiervuođâid já rekigijd jieččân vuoigâdvuotâtáhádâs puotâ ryevdikiäinun et čuávuvâš kerd jis vala vuálgáččim mun kuittâg monâččim kirdemmašináin kuittâg läävejeh orniđ aašijd tego kalga-uv junámaađhij älkkeevuođâst já jotteelvuođâst ko mudoi-uv puáhtá leđe nuuvt maaŋgâ uáivilist stuorrâ maailmân uđđivemáánu ihe veik mon kallaad keerdi uánihis ääigi siste lijjim vyelgimin vuolgâhân lii ain lamaš munjin mielâsâš äšši ko aasâm olgoenâmist tovváá jiem murâštâm meendu čuuvtij tomgin et jiem peessâm ko ilodim tast et ulmuuh-uv lijjii puátimin siämmáá čuákkimân kuus jieš-uv lijjim monâmin lii-uv suotâs eelliđ te nube tááhust máátkán vyelgim ij lah kuássin meendugin hitruu nissoonulmui kalga kyeđđiđ táálu taggaar oornigân et puáhtá vyelgiđ já kalga huolâttid tast et ton muudon lii pärnikeččee ko jieš lii meddâlist kalga vala rahttâttâđ-uv mii oro lemin puoh váiváámus äšši ubâ vuolgust kalgeh leđe pargopápáreh já pihtâseh valjiimist ij taarbâš leđe tot táválâš nisonij váddugin must ij lah mihheen maid pieijâđ paijaalsân mut ko lii lieggâsub ko te ferttee vyelgiđ asettes pihtâsijgijn já mottoom kooskâst lonottiđ tälvipihtâsijd paijaalsis pivtâskerdij hiävrásmist šadda ain lasekuáddámuš tovváá iimâš kale määđhi valmâštâlmeh monnii uáli pyereest pargopápárijdân lijjim čokkim jo puorijn aigijn já pärnikeččee-uv lâi tiäđust lâi koolmâs te lâi älkkee pieijâđ tälvipihtâsijd paijaalsis oonij huolâ pääihist já ton-uv tááhust lâi älkkee vyelgiđ ko vuolgâpeivi poođij te lâi-uv ereslágán vädisvuotâ oovdâst kirdemkiädán mannee moottorkiäinu lâi tivvoom vyelni já ruuhkah lijjii hirmoseh tohon ij autoin puáhtám vyelgiđ já kuuspâ tobbeen autogin ličij kuáđđám ko kuássin ij tieđe maggaar oornigist tom maassâd kávná iššeed tuálvui muu kost njuškejim junán vuolgâ lâi ehidist karttim vyelgiđ ehidispeeivi mii lii puoh viärráámus jotteemäigi ko talle puohah pargoulmuuh-uv láá joođoost toos-uv kavnui čuávdus ostim junáliipu vuosmuu luokan kost ain vissásávt finnee čokkámsaje vuot lii ohtâkiärdánis čielgiittâs hollandlâš lii häänis já mielâstubbooht veik čuážžu kuhes määđhi juná viäskárist ovdilgo máksá oovtâgin seenti eenâb et finnee čokkámsaje luokka ij kale lah čuuvtijgin tivrâsub ko nubbe luokka mut kuittâg taan-uv tovváá lijjim ervidâm aaibâs olmânáál junást nubbe luokka lâi aaibâs jo tievâ já vuosmuu luokka vuot lâi kuárus vuosmuu luoka junávávnu kuus moonnim lâi uáli kuárus aaibâs nube peln kuhes váávnu čokkájii motomeh almaah oinui sooitâčmin kietâpuhelimáin nubbe čalâččij maidnii tiäturáin kuálmád luuvâi loostâ já kyevtis iävá orroom porgâmin maiden čokánistim ohtuunis sajan uksâpellâs nuuvt et jiem tarbâšâm hiävrásiđ stuorrâ mätkilaavhâ meendugin kuhás tom váávnust kyevti peeŋkâ kooskân kost lâi mudágávt luámi vuordâččem maŋa juná vuolgij kuuloold vyeijiđ junáin lâi suámálâš vyeijiđ já tubdui aaibâs tego liččim lamaš lättee vyelni čokkáámin maht juná pajekeerdist kullui aaibâs jo hirmos larmâdem oroi lemin motomin huikkem motomin mottoomlágán muusik toos lijjim kale täi ivij jo hárjánâm-uv et junást ain lijjii veik maaŋgâmuđusiih jotteeh maht tot huikkem oroi puátimin aldeláá ja aldeláá huámmášim tom-uv et vávnu lâi liegâs já et lijjim aaibâs jo pakkânmin muusik taahtâst meridim et nuolâm tälvitaaki tot muusik já huihâdem poođij mii junáváávnun-uv čiiđâčapis smarfevuoptâg almaijuávkku juuđij tast lappâd fááškui kieđâidis nubbe huškoi ruumbu kuálmád tánssái já iäráseh juttii mudoi suámálávt tast lappâd muusik taahtâst peessim heŋgâstiđ jieččân taaki-uv spijkárân mii lâi muu uáivi paajaabeln almai kiddij kuittâg taakinuollâmkooskâst muu huámášume ko sun eeđâi hollandkielân skippáársis keejâba nissoon lii tuuriist čujottij muu mätkilaavhâ almaijuávkku juuđij tast lappâd jeđe orostij junávávnui kooskâst leijee viäskárân almai roossâm laasâ čoođâ kiddij meid tot et tánssám já fáškum nuuvâi já almaah ráđádâllii siijvost koskânis suorgânim ohtâ almain čujottij suormáin njuolgist munjin já čaaitij jieijâs aleem pirrâ et sun uáivildij toin čaittâlmáin muu aaleemlaavhâ eskenhân lijjim kuullâm tom-uv jieččân peljijgijn et eidu tot siämmáš almai lâi annaam muu turistin eidu nuollâm taaki ko lâi nuuvt paahâs mut siämmást tuáppejim tom já pieijim tom uđđâsist paijaalsân já vala rottejim ruttimkettig kiddâ ko lijjim tom porgâm jiemge lam kiergânâm vala čokániđgin te almaah puáđiškuottii mii junáváávnun já eidu toos uksâpellâs kost mun lijjim čokkáámin moonâi čuážžuđ uuvsâ oovdân muu tuáhá neeljis čokánii nube pel káytává kost lijjii kuárus peeŋkah kyevtis čokánáin eidu muu njune oovdân já ohtâ vala paasij čuážžuđ nube pel káytává muu oovdân nuuvt et jiem peessâm innig kuussân kulij maht pivâstâh kulgâškuođij nube tááhust tondiet et lâi hirmâd jo paahâs já nube tááhust tondiet et polâškuottim kolgâččim-uv huikkeđ nubbijd kiäh čokkájii merettes kukken nube peln váávnu vâi kolgâččim-uv čokkáđ rávhálávt sajestân aaibâs tego jiem liččii maiden nabdemingin kejâdii tast pirrâsis já vissâ uccii muu lavhii kuoskâttâlâi muu mätkilaavhâ must ij lamaš liipu uástim maŋa ko eurod mut muu uccâ lavhiist lâi passâ já tobbeen lijjii meiddei paŋkkikoortah moigijn kale ij tobdoslovoittáá maiden porgâm et tääl ko laavhâš lâi must taaki vyelni almaah iä kuittâg nuuvt älkkeht puávtáččii tom toppiđ fakkist tiettim maid porgâččim oinim konduktöörkuáhtás puátimin siämmást pajanim čuožâd já huiheškuottim tego motomeh nisoneh läävejeh-uv mon tiet tij čuážžuvetteđ tast kaskoo káytává já pirâstitvetteđ ulmuid toin naalijn et täst ij pyevti ubâ lihâdiđgin jiem lijkkuu ollágin taas keččim konduktöörkuáhtás suorgânii ko huámmášii et sarnum-uv hollandkielâ já et jiem lamaškin toin naalijn aaibâs olmâ tuuriist veik lijjim-uv čielgâsávt kirdemkiädán jotemin luhhoost iberdáin mast lâi saahâ uáiniđ tii mätkiliipuid nubbe sunnust koijâdij almain mist lah mätkiliipuh ohtâ almain västidij ton tááhust kolgâvetteđ puáttiđ munnuu fáárun nubbegis konduktöör eeđâi kuittâg ij kihheen koijâdâm liipuid almaah pajanii kii maht-uv jeđe siämmást tot tánssám já pancârdem já larmâdem aalgij uđđâsist juávkku vaazij konduktöörkuáhtásáin čuávuvâš viäskárân eidu ton uuvsâst mii lâi muu tyehin ij tarbâšâm kuohtii koččođ pajanim huápust já moonnim čokkáđ nube pel váávnu tohon kost lijjii eres-uv ulmuuh kale paasij siämmáá sajan váávnu mut tast jiem kuáddám nuuvt stuorrâ huolâ iähân tobbeen lamaš ko motomeh pihtâseh já loddenommâlistoh moin älkkeht finniiččij uđđâ priinti iävá vuálgám viäskárist innig kuussân já almaah-uv paccii toos čuážžuđ juná orostij te oinim maht konduktöörkyevtis leggistáin almaijuávhu olgos váháš áigáá keččin juná oppeet vyeijilij jiem innig poollâm nuuvt čuuvtij tast iärásij kuvlân mut tuš paaccim smietâdiđ tom moin naalijn ličij puátteevuođâst torvolumos jotteeđ junáváávnust ij pyevti jotteeđ mii lii liijkás tievâ ko talle vollit lummosuolâ ij kustoo pyevti jotteeđ taggaargin váávnust mii ij lah nuuvt tievâ ko talle vollit riävvárjuávkkugis meiddei smiettâđ tom maht munjin lâi keevvâđ jis jiem lijjii mättiđ hollandkielâ já jis jiem lijjii mättiđ anneeđ vaarâ smiettâđ tom-uv moin naalijn kolgâččim puáttee tovváá jotteeđ et tot jotteem ličij torvolâš láá ääših moid jiem valagin lah luhostum kavnâđ olmâ vástádâs tun nuuvt tárkká staaviih tom loostâ tun jo taan eennâm kielâ nuuvt pyereest koijâdistij ko sattui jotteeđ tast lappâd jiem mun kale määti mut mučis koveh taan loostâst kuittâg láá já kalehân mun ááigum kielâ-uv máttáđ piäluštâlâi mun ááigum taan enâmist kuhebiššáá orroođ te ličij kale tehálâš mättiđ váhá kielâ-uv nuuvt tot kale mieđettij já kuldâlij maht eemeed poođij kállás paaldân árvuštâllâđ taan luhâmušâid kale ij lah ollágin šiev lostâ tunjin maid lah luhâmin sun kullui etâmin uáinoo nissoon kiäst ij lah lijnegin uáivist ege lah meendu ennuu pihtâsehkin tuše já mätkimainoseh kullui eemeed paalijdmin enâmist eelih kale ain eennâm náál pahudistij já lâi váhá váivášum ko tieđij et lâi kuldâlmin sunnuu savâstâlmijd keejâi aaibâšmáin laasâst olgos já ooinij rinemuorâid meecist aalgij aaibâs táálu alda já váhá olgoláá moonâi čuoigâmlättee jurdâččij mon ereslágán eellim tääbbin lâi ko suu enâmist kost ij muotâ kuássin ubâ tiettumgin sun-uv maka keččâlâm čuoigâđ mut mahtnii suu mielâst lâi lamaš älkkeb väzziđ čuoigâmlättee mield ko čoonnâđ juolgijdis kuhes savehijd moh tuše hettejii ulmuu luándulii lihâdem talle nuuvt-uv vala peesâi ovdâskulij ko lâi jolgâdâs mut äärmitpâ ko mielli poođij já tast ličij kolgâm vuálus hurgâliđ saveheh jyelgist tast mihheen puáttám jurdâččij jieijâs eennâm já tom maggaar olmoošhivvâduh tobbeen ain juurâi kááđui alne já maggaar korrâ jotolâh tobbeen lâi ko piäsá olgos te lii tuše kuárusvuotâ kuus lavkkiđ kolgâččij taan eennâm kielâ máttáđ lii aaibâs tego seehâ siste jis ij pyevti ulmuigijn sárnuđ joođhij savâstâllâm kalga sevimáin čäittiđ maid áigu uástiđ ko keččâlim uástiđ saavzâvuástá te jiem tiättám manen kolgâččij saavzâ kočodiđ ige kävppinissoon sárnum eŋgâlâskielâ vijmâloopâst ferttejim keččâliđ čaittâlemtáiđuidân tohâluddim savzân já koijâdim iimâš kale ožžum tom maid halijdim nissoon kale keejâi vistig suámálávt já povvâstij munjin tiiski tyehin já imâštâlâi maid lijjim táijumin vissâ jollân jis tust lâš nuuvt korrâ oppâmhaalu te moonâ almottiđ jieijâd aalmuglâšopâttuv kuursân iävtuttij läävejeh leđe kielâkuursah olgoeennâmlijd munhân kale tohon jiem lah vyelgimin já kielâkuursah láá tuše tuávhis ulmui várás almaš kale lii jiešoppâm jyehi pargoost já nuuvt mun ááigum taan-uv kielâ vala jieš máttááttâllâđ máttááttâllâđ moin naalijn tun tomgis ááiguh porgâđ ličij pyeri moonnâđ kuursâ čuávvuđ te tobbeen uáináččij eres-uv ulmuid kiäh eelih siämmáálágán tiileest ko tun jieš must kale koonstah láá maht oppâđ tobbeen kielâkuursâ čuávumin láá kuittâg tuše patâreijeeh tääl eeđâi já teškâlij assaas kirje peevdi oolâ njune oovdân kiirjijd totkis lii koijâdij lii siämmáá assaa ko jieh-uv uáini uástám sänikirje olssân já eemeed keejáin kyeimi kuáimásis tuše levâttâlâi kieđâidis já adelij iberdiđ et ij sun äijihân maiden vaijaam maid toingis kalga viijmâg koijâdij te álgá muu kielâoppâm selvâttij toos te mun váhá čielgiim tunnui-uv oppâmmetodijdân nuuvt selvâttij maht ááigui luuhâđ čoođâ ubâ sänikirje já toin naalijn máttááttâllâđ kielâ peeivi sun ááigui luuhâđ vittâ siijđo sänikirjeest já puoh ovdâmeerhâid main uáináččij maht säänih kiävttojeh saanijd sun ááigui ain uuccâđ aavisijn-uv liävus te talle mottoom liijkás uccáá kárvudâttâm nissoon ton sääni paaldâst teikâ ij oppâm kalga algâttiđ a st tieđij láá šiev säänih tego appelsin ananas já aprikoosi mun kustoo jo tuubdâm-uv veik jiem luvâččiigin taam kirje te mon älkkee kielâ oppâm lii mun tiäđám uáli jo šiev metodi maht saanijd vissásávt uáppá kalga anneeđ huolâ tast et taid saanijd taarbâš ennuu jieijâs pirrâsist moonâ talle ulmuigijn sárnuđ te kale tun oopah sárnuđ vala jotelubbooht keččâlij iävtuttâllâđ ij ko lii pyereeb et saanijd tuše vistig kiäččá já smakkiistâl jiešalnees aaibâs ohtuu tun smakkiistâllâđ sanijdâd te mun elâččâm ton puudâ käävpist eeđâi suu eemeed kale suápá eeđâi já te kiškettij motomijd siijđoid uđđâ sänikirjestis já keigij taid eemeedsis joolâid tungis tääl poorgah párgádij eemeed tivrâs kirje já te kiškoh tom já pilledâh mun pyeri olmooš lah taam kirje ollágin pilledmin čielgij kiävttoo tääl oppâmateriaalin maid joollâid hirmástâlâi suu eemeed vala-uv keejâbâ ko tun vááldáh täid siijđoid fáárun te tobbeen käävpist ij taarbâš ollágin uástusij várás listo uástiđ tom mii mainâšuvvoo sänikirjeest vissásávt-uv uáppá saanijd ko kárttá uástiđ eidu tagarijd tävirijd moh sänikirjeest láá luvâttâllum maid mun talle koolgâm tunjin uástiđ koijâdistij eemeed a puustuv vyelni láá appelsiin ananas já aprikoosi kiärduttij suigen tun tuš heđâlmijgijn ááigu eelliđ olmooš taarbâš váhá pyerebijd-uv evvisijd eemeed čielgij tieđij et suu käälis ij lamaš mihheen kookâid puávtáččimhân mun tääl aalgâst váhá väldiđ vijđásub-uv sänilisto veik č:st uási smietâdij kustoo uáinoo sääni čeve já ton ohtâvuođâst čevepiärguh tobbeen käävpist kale puávtáččij pyehtiđ čääsi tiäđust-uv mondiet čääsi eemeed koijâdij puátá hanast-uv maht jurdáh et oopâm kevttiđ ton sääni olmânáál jis jiem keevti čääsi nuuvt ennuu ko máhđulâš peri čäciputtâlijd mun toin čassijn maidnii poorgâm šuáhkádij já vuolgij kale jo tieđij-uv mon tuáivuttem lâi keččâliđ jorgettiđ taan äijih-riävu uáivi eemeed poođij käävpist poođij tállân keččâđ maid taat lâi uástám taahkis láá koijâdij lijjii nuuhâm eemeed eeđâi kaahvijd táálust ij taarbâš kaahvijd ovdilgo lam peessâm sänikirjestân k puustuv räi čielgiistij já siämmást jo čievâi kähvipakkeet tego káigá pahudistij eemeed já toppij kähvipakkeet išedis kieđâst sääni sun lâi kale maŋgii täin äijiháin karttâm oppâđ aalgij jo jiänusân lyeštiđ kuás iššeed ličij ovdánâm k puustuvân nuuvt et vuot finniiččij kähvikoopâ já kákkupittáá kale lâi vala mestâ jo uulâtmáttumist appelsiinijd ananas já aprikoosijd mun ostim eeđâi eemeed já šuáhkádij te láá meiddei tuu sänilistoh eeđâi eemeed leggist tuohu lyenikaasân taid tun toigijn ááiguh porgâđ koijâdistij tääl vissâhân toh pyelih aaibâs šievnáál sävniuuvnâst västidij kullui hiämáskâm vástádâs nuuvt lam jo taid luuhâm já tääl kolgâččim mättiđ jyehi áinoo sääni taid innig kuussân taarbâš uástus olssis uđđâ sänikirje lii ain pyeri ekonomian pahudistij oroi lemin nuuvt vises jieijâs mättimist já jiešlágán oppâmvyevistis et ubâ juurdâ mestâ jo vyevsitij sun viiššâm innig riemmâđ äijiháin naggiđ ko ij tast kuittâg lamaš mihheen aavhijd talle kielâs veik vuálusooivij káátu alne sun jurdâččij innig peerust kijttâlij já vuolgij váhá teedij ko sun lâi vyelgimin mađhâšiđ olgoenâmân já koolgâi vala rahttâttâđ kolliđ ko puáđáh čuorvij vala suu maŋŋaal ovdilgo peškâlij uuvsâ kiddâ te lappui váháš ááigán ubâ äijih jurdelij monâdijnis já aalgij jurdâččiđ määđhis já rahttâttâm lâi lamaš joođoost lâi uáinám tobbeen ennuu olgoeennâmlijd maaŋgâ-uv enâmist viehâ táválijd ulmuid pargostis aldagin puohah olgoeennâmliih kustoo lamaš mahten jiešlágáneh kale šoodâi jurdâččiđ määđhis ääigi tuom suámálii parâkode já eromâšávt kiäst lâi nuuvt omâs oppâmmetodi te lâi peessâm maassâd sun nuuvt mielâstis halijdij tiettiđ maht lâi piergiiškuáttám sun halijdij tiettiđ tooimâi-uv oppâmvyehi vâi ij já jis tooimâi te talle kale kolgâččij tuođâi-uv smietâškyettiđ tarbâšičij-uv puohlágánijd tivrâs kuursâid ollágin taan maailmist tot tooimâi te talle sun jieš-uv halijdičij tom oppâmvyevi keččâliđ sun jo váhá kiergânij vájáldittiđ-uv jieijâs pargohuápui tiet mut fakkist mottoom peeivi sun ooinij emedijnis käävpist juuđij tego lâi vyerdimist-uv sänilisto kieđâst peivi tuáivuttij aaibâs njyebžilávt já luptij vala kaperis pyeri peivi tunjin-uv västidij tuu oppâm ovdán tot ovdán eeđâi já lâi moovtâ te lam ovdánâm v räi ááigum uástiđ vuojâ já vuástá meiddei oovtâ munjin omâs sääni vuojâtäigi tom muáddi peeivi tassaaš lijjim-uv kuhháá uuccâm mut ko jiem tiättám mii totkis taan kielân lâi kavnui kolliđ munnuu kuuvl táátui já moonâi kiäinusis aaibâs tego sust ličij lamaš kuusnii huáppu sun kale jo ovdánâm sänikirje loppâkiäčán et vissâ sust lijjii luhâmeh vala koskân oho keejist moonâi kuuvl kolliđ taat čaittâlij sänikirjees lii aaibâs tego kuárus mappi imâštâlâi lâi kiškom puoh siijđoid tast meddâl luvâdijnis nuuvthân tot lii-uv mieđettij pyereest tun máátáh tääl kielâ koijâdistij mun pyereest taid loppâkeeji saanijd muštám mut ko lam vájáldâttâm algâkeeji pahudistij já keejâi murâšlávt lyenikaasâ kuávlun kuus lâi leggistâm pápárijdis almottâttâm jieččân aalmuglâšopâttuv kielâkuursân sun tubdâstij já čuážui uđđâ naaburis uuvsâ tyehin já smietâi maid porgâđ keččâlij kavnâđ uksâkiälu mut veik sun maht lâš uuccâm te ij sun taggaar tiiŋgâ kosten kavnâm keččâlij skolkkâliđ-uv uuksân mut olgouksâ lâi mahtnii nuuvt assaa nuuvt et ij suu skuálkutmist vuálgám ij maggaargin jienâid viärráámus äšši lâi tot et stuorrâ uksâ lâi já pisoi luuhâst iätáduuškuođij já smietâi ohtuunis tot lâi eidu onne já taan ääigi ko kolgim puáttiđ teehin kejâstij vala tijmásis mii lâi váhá vááijuv vittâ ehidispeiviv taandiet sun lâi vala annaam huápu-uv et lâi kiergânâm čovduu viežžâđ naaburis kuuvl kote lâi onnáá eehid vyelgimin ubâ kuhes mánuppajan mottoom tutkâmmáátkán já lâi táttum kuátiorron ton ááigán naabur lâi vyelgimin tom ij ubâ lam šoddâm koijâdiđgin jiem tieđe suu puhelinnummeergin toskádâlâi já usâstâlâi enâmist maidnii mii ličij váhá kieđâ kuhheeb já moin puávtáččij skuálkuttiđ laasân kaavnâi stuorrâ peesi vyelni toijum rise mii lâi luhhoost viehâ kukke vaaldij tom kietâsis já várugávt faškâstij toin laasân mon sun mottoom suujâ tiet noobdij kievkkânlaassân faškâstij ohtii mut ij kihheen orroom tom kulâmin sun faškâstij nube kerd já taan tovváá nuuvt korrâsávt et poolâi jo laasâ cuovkkânmist kihheen ij orroom lemin pääihist mut váháš áigáá keččin kardineh laasâ oovdâst liihâdškuottii já naaburiššeed uáivi iđestij uáinusân šuáhkádij já sevilij naabursis tiäđustkin taam naaburis nuuvt hirmâd pyereest ubâ tubdâmgin ige jiešalnees kuássin lamaš vala naaburis kuvlân sistegin iällám mut kááđu alne suoi láin kuáhtám já toin naalijn uápisvuotâ sunnuu kooskâst lâi šoddâm tun te tobbeen skuálkuttah eeđâi ko lehâstij uuvsâ mun te skuálkuttim te jieh kuulâgin muu addâgâs vala rahttâtmin ij tot maiden häittid äšši et lijjih pääihist čovduu ovdilgo vuálgáh uuvsâst ij lekken kustoo uksâkiällu joođhij ko ij hoksám muidegin ettâđ ij lekken kale tom meddâl ko tom soittii ain lyeninjammei vyebdeeh já puohlágán ruttâkerjideijeeh muu kuvlân kihheen kuássin ele pahudistij puáđi tun kuittâg siisâ avžui já lehâstij uuvsâ takkâ puávtáh talle čäittiđ munjin maid mun koolgâm porgâđ tuu meddâlorodijn koijâdij já ááigui lavkkiđ siisâ kammuidâd taas ulguupel koijâdij jo- oh-- navoi já imâštâlâi váhá tággáár avžum mut liijká-uv nuolâškuođij kammuidis nuolâdijnis sun keejâi luhotteemmin ráigánâm suháidis moi čoođâ paštii kuohtuuh jyelgipeelgih sun lâi kale áigum pieijâđ čapo suhháid juálgásis mut ij lam vala kiergânâm šlajâttâllâđ taid posâlduvâin sun lâi mudoi-uv nuhhuumin suhháin ko ij lam kiergânâm ige jiešalnees viiššâmgin vyelgiđ pivtâskavppijd lii kale fijnâ lättee tyebbin viäskárist sun čaaitij já keččâlij kiddiđ taan huámmášume mottoom eres sajan amas taat uáiniđ suu räigisuhháid must lii tággáár vielgis marmorlättee moos iä uážu pääcciđ luodah čielgiistij sihoččih tom muu meddâlorodijn ohtii ohhoost pahudij talle-uv kyeđđiđ kammuidâd ulguupel ko puáđáh teehin koijâdistij navoi mut eenâb sun ij kiergânâmgin ettâđ ko jo laiđij suu orroomviistán láá ennuv kukáh eeđâi ko keejâi pirrâsis oroomvisteest taah láá-uv šiev kukáh ij taarbâš kuássin njuoskâdiđ maht totkis lii máhđulâš imâštâlâi kuoskâtpa taid te tiäđáh avžui kuoskâttâlâi láá kustoo lastikkukáh láá silkkekukáh tiäduttij já joođhij láá hirmâd älkkeeh tipšođ tun muu meddâlorodijn puávtáččih sikkođ toi alne koovjâid meiddei ohtii ohhoost tego tuom-uv viäskárlättee vâi imâštâlâi tyebbin kievkkânist lii tađe várás silkkekukkásappe sape kale ij lah lope kevttiđ toos iähân toh kovjâttuugin ko tääbbin ij lah kihheen asâmin smietâdij láá määđhist ostum silkkekukáh já lii vaahâg jis toh šaddeh evniviermij vuálá muu meddâlorodijn já pillâšuveh toos taid kalga sikkođ jis taid piäjá veik seehâ siisâ ton ááigán iävtuttâlâi puáđi ubâ mielângin vuástálistij já čielgiiškuođij ko puohtim taid teehin te kirdemmašinist taid koolgâi pieijâđ ildes ko jiem uážžum tolliđ taid etiolgouuvsâ peht askeest ubâ määđhi talle toi loostah ružâgii nuuvt ennuv et kolgim aaibâs sierâ šolliđ jyehi áinoo loostâ tot ij innig uážu tábáhtuđ keejâi aldeláá silkkekukái fiskis loostâid já suu mielâst toh lijjii kale ain-uv ružâgâm ij jiendâm maiden mut kuittâg jo smietâi maid toigijn porgâččij sun ij taid kale áigum siämmást te huáputtij jo puáttiđ šaddovistásis tääbbin te esken láá-uv ennuv kukáh hirmástâlâi ko keejâi šaddoviesteest pirrâsis já táid kukkáid tun koolgah talle njuoskâdiđ hirmástui ko ooinij mottoom fijnâ njuoskâdemsysteem šaddovisteest mast mun te tiäđám maht taah leetkuh já puáluh tääbbin tuáimih tot lah mihheen njuoskâdempiergâsijd lii termostaat kukkáid kalga leđe aaibâs jieijâs liegâsvuotâ tääbbin čielgij mahtsun talle jis tot systeem veik jaska-uv toimâmist smietâdij ohtuunis mut siämmást sun jo ooinij kuáivumin maidnii mottoom pevdiloová siste tun puávtáh njuoskâdiđ kukkáid ravvij já čaaitij kieđâstis mottoom loová mast luuvâi kukkáraavvâd mut jis taid tuš kukkáravâdáin njuoskâd te tothân kale lii liijkás viehuv já koddá puoh kukkáid tieđij muštâliđ veik ij meendu čeppi lamaškin kukáigijn siämmást jo leehâi kukkáraavvâdloovás já kuáivui loovást cirgánijd lâi kale uáinám pyecceitipšost párnái puáhutmist mut ij kuássin kukái njuoskâdmist ij tuostâm povvâstiđgin veik ličij halijdâm täi cirgánijgijn tun puávtáh talle mittediđ rievtis čäcimere jyehi kuukán sierâ ain ravvij tust lah kosten njuoskâdemkánnu moin leškiistiđ čääsi must lii tyeggáár arvečäcitynnyrâš mast vááldám čääsi cirgánáin čassijn jiem kale kukkáid njuoskâdgin tai cirgánijgijn ko fáálá kukkáid čääsi te ij tuhled hanačääsi ige liäšku peevdi oolâgin maiden čielgij pahudij já keejâi cirgánijd joođhij čielgiimijdis maid illá kuldâlij siämmást jo keigij mottoomlágán listo taan listoost uáináh talle aaibâs olmâ mere mon ennuv já mon távjá mii-uv šaddoid taarbâš čääsi tuántá sittágin moos lam tääl lopedâttâm jurdâččij mut ij tuostâm jiendâđ maiden tuš keejâi listo moos lijjii tievâ čaallum kukái läättinkiel nomâttâsah já čäcimereh millilitterijgijn já tot mon kollii kukkáid koolgâi njuoskâdiđ tarbâšâm aaibâs oles kirjerááju taas et tiäđám mii lii mii kukkáid tääbbin sun hirmástâlâi jiečânis mun kale talkkâs tiäđám jurdâččij já meridij et váldáččij njuoskâdemmookán jieijâs njuoskâdemputtâl já leškiiččij toin čääsi kukkáid puoh tääl tunjin čielgâs koijâdij vissâhân te västidij mut ij sun kale jieijâs mielâstkin nuuvt vises lamaš tast maid eeđâi pyeri pahudistij já oppeet laiđij ovdâskulij taan tovváá tyehišiljosis mondiet tust iä lah kammuuh jyelgist imâštâlâi pyeri olmooš kammuidâd sun ain ravvij tun toin naalijn pyevti kammuittáá olgon jotteeđ oppeet viežâi kammuidis kuodij taid aaibâs šiiljon já tobbeengis piejâškuođij taid juálgásis kale koolgah teehin putes suháigijn puáttiđ avžui ko keejâi räigisuhháid moonâi šiiljon kost eemeed lâi heeŋgâstmin pihtâsijd kuškâđ teikâ nuuvt kuittâg arvâlij et taat nissoonolmooš ferttij leđe eemeed lijjii vala ucánjihhii njuoskâ pihtâseh heeŋgâsthánnáá posâluhčâmkoori siste pallâguođij lam pálkkááttâm tuu olmâ pargo porgâđ tánávt kale pyevti posâluhčâđ ääigi lii väädis finniđ olmâ palvâleijee olssis sun pahudistij já šluuvgij uáivis ij lekken tuu keččâlij ettâđ eemeed vâi pahudij já lopâttij koskânpááccám celkkuu eeđâi várugávt ige ollágin tuostâm keččâđ nissoonulmui kote pargeldij šiljoost pihtâsijgijn taat ij lah muu eemeed čielgij kale ij kuássin lah lamaškin eemeed ij lah komme kale smietâi já keejâi maht jođeškuođij pihtâsijgijn piijgás maajeeld kalgeh heŋgâstuđ toin naalijn et kovepeeli lii ain siämmáá kulij siämmáálágáneh siholduvah kalgeh ain siämmáá páádán palijdij mutâ ko-- pijgá keččâlij čielgiđ mut ij finnim ollágin pelkkimist sänivuáru olssis taah puuvsah kalgeh heŋgâstuđ toin naalijn et ruttimsalvâneh láá siämmáá kuávlun tääbbin povvâst jis posâlduvâid-uv heeŋgâst aaibâs hiloi háloi leggistij pihtâsijd enâmân jeđe nivsettij tun laittih muu et kevttim puástupulverijd já taid-uv vala liijkás ennuv jiem lam šollim tuu paaiđijd olmânáál tääl vala taat jo váruttii-uv tobbeen pargovyeimitoimâttuvâst et tun lah suámálâš äijih te ličij jis tääl juáđháččih jieš taam posâluhčâm aaibâs jo jieijâd taaidâmiärádâsâi mield vuálgám taan táálust já tállân moonnâm kuhháágin ko kievkkânuksâ kirdelij áávus já kiddâ já váháš áigáá keččin pävkittij tot-uv olgouksâ kost lâi esken puáttám siisâ nuuvt lâi pijgá lappum iä piijgáh kale piso meendu kuhháá smietâdij joskâdávt lâi jo kuálmád pijgá mii tánávtkis vuálgá ij jiendâm maiden mut ij kale tom ollágin imâštâllâm kale suáitám forgâ uđđâsist tohon pargovyeimitoimâttâhân já táátum sii taan tovváá vuolgâttiđ olmâ pargee meridij mun aigum čäittiđ tunjin vala tom sinočuoppâm joođhij ko pijgá-äšši lâi ucánjihhii čuáskustâm kuáivui äitistis sinočyeppes já siämmást jo uigâškuođij tom ovdâsmaŋas sino alne illá ij surrum sinočyeppest hiäŋgájeijee joohton nuuvt jis tun talle ohtii ohhoost vala čuopâččih muu sino-uv koijâdij ij-uvsun tot luhostuu eeđâi sino lâi mielâst suullân postâmeerhâ matsâš nuuvt et ij tast kuhháá puáhtám ubâ ájánâmgin ij tastkin vala lamaš puoh siämmást kuáivui kostnii stuorrâ čohhoom mast lijjii päneh tego háárávist čohhoom mun lam jieš ráhtám sun rammuustij nuuvt pahudistij talle sinočuoppâm maŋa lii tehálâš et čovoh vala sino imâštâlâi siinoost šadda čuuvtij muččâdub talle ko tot lii aaibâs ceggust siämmást jo ruotâškuođij enâmist čohhoom kieđâstis já čovoškuođij sinosuoinijd mielâst lâi čohhoom jyehi syeinipittáá kuittâg-uv kulmii ovdilgo sun mahtnii tuhhiitškuođij taid nuuvt tääl te taat lii pyeri pahudistij fakkist já keejâi tuđâvâžžân čuoppum sino eenâb tun jieh kale taarbâškin porgâđ tääbbin eeđâi já laiđiiškuođij vuot olgos nube uuvsâst postâ ij puáđi muu meddâlorodijn koččom vuolgâttiđ puoh muu poostâid njuolgist ele tuš ohtii peeivist muu táálust amas táálu meendu čuuvtij tuolvâđ tunjin puhelinnummeer kuus suáittiđ jis miinii veik tábáhtuvá koijâdij ij lah puhelin must lah valagin tuu čoovdâ eeđâi eeđâi já keigij lumostis rasijáá lehâstij tom te rasijáá siste lâi uccâ čovduš uuksân taat čoovdâ heivee koijâdij heivee čieskâsvuárkán čielgij maid te mun tobbeengis koolgâm uuccâđ imâštâlâi čieskâsvuárhá uksâpellâst lii čukke lekkâđ táin čovduin tom čuhe mutâ ko-- keččâlij čielgiđ siste vuot kaavnah siämmáálágán rasijáá mast lii loddekuáđáá čoovdâ joođhij maid immâšijd-- joođhij elehân vala tom loddekuáđáá lehâstah te tobbeen puáris loddáápiervâl vyelni lii čoovdâ čovduin tun peesah talle siisâ kievkkânuuvsâst mondiet totkis siisâpuáttim kalga leđe nuuvt váiváá koijâdistij ijhân tááláá maailmist kuássin tieđe sáttá volliittiđ te ijhân tot siisâpeessâm koolgâ leđe kuássin liijkás älkkee pahudij jis tun tääl moonah te mun peesâm vala juátkiđ rahhtâtmijdân táátui jámestâ jo leggistij olgos tálustis kale majemuš kerdi ko mun tuu táálu tipšoškuáđám jurdâččij ohtuunis ulguupeln vuordij tassaaš ko lâi moonnâm tot tálutoollâm tábáhtuvá tääl kale eidu toin naalijn tego mun jieš ááigum porgâđ meridij já hiävrásâdâi tävirijdiskijn táálun tastmaŋa ko lâi vuot liäkkum rasijáá čovduin čieskâsvuárhá já čieskâsvuárhá čovduin ain loddáákuáđáá já loddáákuáđáá čovduin vala táálu kievkkânuuvsâ čovduu sun uigâdij lummosis já meridij ohtuunis taam olgouuvsâ čovduu kale páikkásân kukkávaasin amas oppeet tarbâšiđ porfiđ puoh maailm rakânusâid oovtâ áinoo čovduu tiet lovdâččij marmorlättee pahvijgijn togopeht kost vaazij kuittâg muu kammuin já suhháin taat lättee tääl tuolvâ sun pahudistij ohtuunis tastmaŋa sun kuáivui kaasâ siste stuorrâ lasâpuurkijd moi siisâ sun piejâi silkkekukkáid vala koovjâid ličij kolgâm toi alne sikkođ sun mulijdij ohtuunis kukáh tarbâšeh ennuv čääsi sun kiärdui saanijd raavâpápárist toh kale uážžuh-uv sun mulijdij já tuálvui šaddoviistán stuárráámus kovlijdis maid lâi tálustis kavnâm täst te láá vala toh kukáinjuoskâdemcirgáneh sun pahudistij já pajadâlâi šaddoviste kukkáid kovlij siisâ tievâ sun vala leškiistij čääsi ainhân tot sinočohhoom-uv kale luhostuvá sun povvâstij ohtuunis já čovostij uáivis stuorrâ sinočohomáin mon eidu lâi viežžâm ääitist muu pargon páácá tuše sinočuoppâm ohtii ohhoost sun smietâi já meridij et monâččij tääl váhá jieijâs šiljopargoid porgâđ šiljopargoid algâttij miestâaiđijn mii lâi jo viehânáál šoddâm viežâi äitistis mito moin sun mittedij ääiđi kukkoduv tiätusoojijn jeđe čonâstij läigipittáid toos kogopeht ääiđi koolgâi čuoppâđ ko sun halijdij čuoppâđ njuolgist sun keesij vala kuhes lääigi miestâääiđi oovtâ keejist nube kiäčán läigipitái puotâ te šadda njuolgâ äiđi sun smietâi tutâvâžžân ääiđi čuoppâm maŋa sun ij maaššâm leđe keččâlhánnáá sinočohhoom moin sun vala čovoi miestâääiđis šoollâdin ohtii já vala visesvuođâ tiet nube-uv kerd olmooš tot smietâi mut lâi sun-uv ton uáivilist et ääiđist liijká-uv šoodâi čohhoom maŋa muččâdub ko ovdil iälu lâi pajeláhháá loveihásâš kandâpuicce lâi álgám ige sust ehidist kuullâm äigi nuuvt pyereest ko keessiv ko olgongin ij uáinám sierâdiđ pikkâsevŋâdin mun moonnâđ kuuvl sun koijâdij mestâ jo jyehi eehid enistis já ejistis aasâi aaibâs ránnjátáálust moonâ peri lâi vanhimkuáhtás vástádâs mestâ jo jyehi tove skippáár smietâi eeči maŋgii viljâ ij lam kuássin šoddâm naaijâđ já vietij tast siämmáá šiljoost puárispäärni peivijdis eelij távjá sii saavâin já tondiet lijkkui-uv jieijâs iähán nuuvt čuuvtij lâi čeppi muštâliđ puohlágánijd mainâsijd moid ij kalanâm ij kuássin eevi táálun monâdijnis puáhtám ervidiđ maggaar mainâs eehi ton tovvááges áiguččij muštâliđ oroi tego ličij ain lehâstâm taggaar čuhe mast lijjii jyehi peeivi ereslágáneh uđđâ tiiŋgah moigijn lâi hitruu sierâdiđ moonâi siisâ tupán tobbeen porgestij uáli jo njaalgâ haajâ lâi eidu vuoššâm piärgumääli já čokkái pevdikuorâst puurâdmin tun te poottih eeđâi já joođhij piärgumääli kozzâm himettistij já čokánij helá paaldân jieijâs fastâ čokkámsajan tun-uv teehin piävdán eehi kočoi tääbbin tunjin-uv purrâmuš ij must lah nelgi purâdim pääihist västidij vyerdiba váhá mun täst tibi kiergâneem te muoihân váhá pyehteen savâstâllâđ eeđâi eehi já tot lâi ain mielâsâš äšši eehi ain uáivildij tom et sun muštâl monnii mainâs já kuldâl nuuvt eehi algâttij mainâsijdis vistig čielgiistij čuddus já pahudistij ko mun eidu lam poccuupiärgumääli kozzâm te vissâ mun ferttiim muštâliđ tunjin maggaarnii puásuimainâs taat lii-uv taggaar maainâs et peri tábáhtuuččij jyehi kievhis ulmui nuuvt eehi muštâlškuođij lâi ohtii ohtâ puásuialmai kiän nommâ lâi lâi puásuiriges veik ij jiešalnees riggoduvvâst nuuvt čuuvtij perustâmgin ferttejii leđe kyehti puásuireeŋgâ ko sun ij mahten ohtuu piergim stuorrâ iäluinis ettii-uv et lijjii nuuvt valjeest poccuuh et sun ličij älkkeht puáhtám skeŋkkiđ mottoom lovmat puásujid kievhib ulmuid ige lijjii tallegin niälguđ piärgupääđi paaldân távjá kaađâi tom et lâi riggom eidu tondiet ko nuuvt maaŋgâs kađâštii suu rigesvuođâ já omâduv ij kuássin ulmuigijn sárnum tast maht lâi riggom mut juáháš tieđij et toos ferttij leđe miinii jiärmálâš čielgiittâsâid sunhân lâi aalgâst lamaš aaibâs kievhis almai kiän vanhimeh-uv láin kievhih kiäh láin karttâm vuolgâttiđ kaandâs purrâmušpalhijn nubij puásuireŋgân já kočostâhhân olmooš ij puáhtám leđe kuittâg arbim stuorrâ iälus nubbe puásuireeŋgâin vuolgij poccui kuuvl tego táválávt-uv sun juuđij meecist sun fakkist kuulâi monnii suámálii jienâ aaibâs tego ličij kuullâm poccui kiäluid maaŋgâid kiäluid aaibâs kostnii aldasijn tohon-uvkis toh láá-uv moonnâm puoh toh poccuuh sun vistig jurdâččij já kejâstij tohokulij kost jienâ kullui mahtkis toh pyehtih leđe poccuuh tain lah nyevt ennuv kiäluhkin sun hoksái kulluuškuottii meiddei ulmui jienah sarnuu vistig hirmâd sijvuus jienáin já reŋgâ ij uážžum saanijn ollágin čielgâs jienah pottii aldeláá te sun njaavâi aaibâs eennâm rááján miestui tuáhá ij suu tobbeen puávtáččii aiccâđ pottii čielgâsávt ain aldeláá sun aalgâst maht keejâi sun ij uáinám maiden ij oovtâgin ulmuu mun tääl nievdâmin reŋgâ pahudistij capciistij jieijâs já masa jo párgádij jiänusân ko suu kietâ nuuvt čuuvtij povčâgij sun kustoo kocemin lâi oinuuškuottii ulmuuh kiäh iä kuittâg lam aaibâs táváliih ulmuuh sist lâi mučis vielgis mááccuh pajalist já jyelgist lijjii vielgis sovskammuuh mon mučis uáinus reŋgâ šyehkittij já peittâđâi vala vyeliláá miestui tuáhá amas ulmuuh suu aiccâđ kale lam vissâ jo almeest tyegáreh pihtâseh kale lah táválijn ulmuin te vielgispiivtâsulmuuh lijjii nuuvt alda et reŋgâ aalgij iäruttiđ saanijd-uv kale kalga váruttiđ ko jotá ääsih eidu táágu aldasijn nuuvt kalga-uv muštám ko ohtii mij monâttijm ubâ stuorrâ iälu mottoom sämmilâžân leggistij hirmâd stuorrâ niijbe mii iälu paijeel huámmášâm maiden ovdilgo puoh lâi jo tábáhtum já iälu monâttum ko almai lâi čiäháđâttâm nuuvt šievnáál pááccám ko muáddi čiermiháá ubâ iälust mun-uv lam tast kuullâm joođhij mottoom vielgispiivtâsnissoon iälu reŋgâ iberdij fakkist já tuubdâi maht suu váimu njuškoškuođij raddeest nuuvt korrâsávt et tot tobbeen olgos viigâi nijbe uážum olssân kufittâr poccuid já kii tiätá vala ubâ iälu panjig must lah fáárust ko jieččân puuvko sun pajanij miestui kooskâst já leggistij puuvkos tohokulij kost iälu lâi párgádii kufittâreh ko aiccii reeŋgâ miestui tyehin já oinii puuvko kirdemin tääbbin ohtâ kufittâr čuorvij reeŋgân ooinij ohtuunis puuvko koččâmin vielgis muottui iälu lâi lappum tego kufittâreh-uv maccâm čibástâl kárbástis já kuáhá joddeid sun njuškee áiroid já suládist já vuáppâst ko käärbis punjâlâd piegâ mield lii kuohâmin jo niäljád joddee mut taan tovváá sun ij lah koddám ubâ vuoššâmkuolijdgin jäävrist kale lii kyelilukko lappum sun juurdâš lah vuossmuš kerdi ko munjin näävt kiävá must kale lijjii-uv tagareh puáris viermisaaŋah moigijn ij innig maiden porgâm mut et tääl-uv vala ferttee keevvâđ siämmáánáál veik lam eidu uđđâ viermijd haahâm vala puosâškuođij nuuvt et ferttejim ohtuu teehin vyelgiđ kyelipivdo kulmâ pušksággáá ulmust liččii älkkeebeh-uv pargoh moigijn jieijâs elettiđ sun paalijd já leggist suttoost kyelinääpis já pušksággáid jáávrán kuolijd mun kale jiem taarbâš teehin mudoi-uv siämmást sun káátá pargoidis já oŋâttuš liijká-uv ruggâđ áiroin kyelinääpi maassâd kárbás puátá pááru mii leggist kárbá váhá tyebbiláá tuonârohe taam kuálástemhomá jo jieš-uv koočâm jáávrán já hevvânâm taan hyenes kyeliluho tiet lii njorttâm já niälgum rottee moturis juurrâđ já vyeijil kuáturiidon čoonâst kárbás já luággu tuve kuuvl vuoššâmkuolijd koijâd vuossmustáá suovvâm onne munjin saallâs šyehkit já čáittá kuárus kyelilittees sun kehtid mainâstiđ et sun eidu leggistij taid-uv kuolijd jáávrán maid eskin kuudij já orroov joskâ tiettiv kuohtuuh et kyelipivdoost lii sunnuu leibi kiddâ ige tääl liččii innig äšši káávpángin káálvuid lonottiđ jis sunnust iä liččii kyeleh vyebdimnáál maht muoi kalgeen täst ovdâskulij koijâd já cyevkkee joskâdvuođâ kyeleh iä lah te nelgičovjijn ferttejeen tääl-uv uáđđáđ mun kale tieđe iätá kiäččá lasâmield olgos já lii kuhháá joskâ tego ličij smiettâmin monnii tehálii ääši sun iätá mun kale kuullâm äijihrohestân maht tovlááh ulmuuh porgii ko sist lâi kyelipivdemlukko lappum kale tieđe lâš-uv tot tuše lamaš tovlái ulmui kyelimaainâs vâi mii sun tibbii moovtásk jo jiem mun kale tieđe lâš-uv tot tuotâ vâi ij muštâlij ohtii munjin maht sij lijjii iällám sieidi kuvlân ánumin pivdemluho jis tot lâi mottoom suujâ tiet lappum kale eeđâi et tast lâi motomin lamaš ävkki-uv himettist suigen ulmuuh nuuvt joolah lah et keđgipittáid já källeid älgih komárdâllâđ ležeh lamâš vâi maid jiem tieđe talle-uv tovláin ulmuin lâi siämmáálágán eeti mii munnust tääl lii munnust kale nuuvt ennuu lah valjimvääri kostkis tot sieidi talle lii koijâd vala-uv toin mieláin tego ličij eeppidmin mainâs tuođâlâšvuođâ tot lii alemus pääihist tobbeen lii pähti já tobbeen ulmuuh läävejii uhrediđ tun-uv tommittáá kolgâččih tubdâđ täid suolluid moh tääbbin aldasijn láá sun pahudist skippáársis ton pähtiroobdâst-uvkis lii tot sieidi mun-uv tast lappâd lam jottáám mut jiem lah kuássin šoddâm ääši tađe eenâb jurdâččiđ jiemge lah kuássin kiästán koijâdâmgin smietâ kuittâg ääši váátá já čaaŋŋâl tast siämmást jo olgos kale mun smietâm loppeed iä puáđi nahareh tobdá et sun lii jo tiervâsub mut tot kyelilukkoäšši tiäddá eivi suu mielâ peeivi sun lii jurdâččâm sieidi já ton imâšlijd vuoimijd lii smiettâm tom maht sieidi puávtáččij sunnuu išediđ já maid toos puávtáččij uhrediđ stuárráámus huollân sust lii kuittâg tot et kihheen ij kolgâččii uáiniđ sunnuu monâmin sieidi kuuvl vala šladdâreh kirdeškyeteh pirrâ et toh kale lává aaibâs tájáskâm kale ij ain tieđe toh meiddei arvâlškyeteh et toh lává pähineh ko iävá lah majemui aigij kirhoostkin iällám tot esken heeppâd šodâččij-uv maht te talle kolgâččij paapân tom sieidiääši selvâttiđ sun viijmâg nohháád te sun uáiná peinijáid sieidist já sunnuu reeisust sieidi kuuvl morráán toos maŋgii iho já tobdá et päiđi lii aaibâs čoođâ njuoskâm tobdoigijn sun juurdâš et puoh taah nahareh ferttejeh leđe mottoomlágáneh ovdâšeh tast mii sunnui forgâ tábáhtuvá koccáá toos ko tooláá iđedist puátá tuámit tupán mielâst ijjâ ij lah vala kiergânâm olmânáál älgiđgin ko tot lii jo nuuhâm lii vaibâm ¡almeh iä lekkâs já uáivi lii lussâd sun uáiná et ij sun lah áinoo láá čapis riäggáh čolmij vyeln ij maašâ innig vyerdiđ já koijâdist tallân maid te arvâlah tom sieidiääšist maidbâ mun jo toos arvâleem tääl vistig kähvikoopâ já smietâdeen maid pargeen mun-uv vissâ liččim tohon vuolgâstuumin mut jiem tieđe maid kolgâččim siäidán tuálvuđ must kievhis ulmust lah tagareh tivrâs tiiŋgah moin sieidi huolâččij muu äijihrokke eeđâi et tot täävvir mon siäidán tuálvu ii taarbâš leđe hirmâd tiivrâskin mut tot kalga leđe olssis vááimuvuálááš te talle sieidi pyerebeht váldá läähji vuástá já iššeed ulmuu tallehân mun puávtáččim väldiđ fáárun tom jievjâpoccuu tyelji mii hiäŋgáá tyebbin ääitist tot kale uuđâs lah já rääigin-uv tot lii motomijn soojijn mut kale tot uážžu tuhhiđ vääldi vain pahudist já lii tuđâvâš ko kulá et lii jurdâččâm ääši nuuvt vuáđulávt muoi talle veik itten iđedist vyelgeen tohon iävtut vuálgoon vain tääl asta ko kyelehkin iä puáđi čokkáán vala uánihis puurdon peeŋkâ oolâ já álgá selvâttiđ maid kalga väldiđ fáárun já maid sieidi kuvlân kalga porgâđ muoi itten vyelgeen te väldeen fáárun jievjâpoccuu tyelji uhrelähjin já munnuu várás riššâsaagijd evvis lieggâ pihtâsijd já uáđáduvâid pyeri väldiđ váhá eenâb ko liijkás uccáá ko ij kuássin tieđe mon kuhháá tobbeen ferttee vyerdiđ sieidi vástádâs nuuvthân tot lii mieđeet ij lah mihheen fáárust te tohonhân niälgu já kalmoo poođij-uv mielân et tohonhân ferttee väldiđ puáldimmuorâid-uv hoksáá mondiet suollust tommittáá liččii rissepitáh et puáhtá tuulâ cokkiittiđ já käähvi vuoššâđ tađe várás kale tobbeen kávnojeh-uv muorah mut uhreläähji oolâ kalga pieijâđ muorâid já te puállááttiđ muorâleje tun čuolâččii tommittáá muorâid kuittâg muádi soolâ tievâ kale mun ehidist puávtám-uv čuollâđ must lah nuuvt huáppu maid muoi kalgeen tobbeen suollust porgâđ koijâd ko muoi puátteen riidon te väzzeen pálgá mield ton ollâ päävti luusâ kost sieidi lii muoi kyeđđeen tohon sieidi oovdân já pardeen puáldimmuorâid toos oolâ muoi kalgeen mušteđ komárdâllâđ siäidán já čielgâsávt ettâđ tom maid láán ánumin puálláátteen muorâid já manneen suolluu čoođâ keđgikuovđâšmân vyerdiđ sieidi vástádâs kalga leđe talle kierdâvâš já vyerdiđ tassaaš ko kulluuškuát suáittu já huškom sieidi kuvlân tobbeen kulloo sijvuus huškom te talle sieidi-immeel kijttá läähjist já sun lii mielâstum toos vest kulloo korrâ huškom já čuollâm te talle kale munnust lii pyeremus vyelgiđ viežžâđ uđđâ läähji siäidân tastko talle tot lii annaam tom hälbin já talle toin lahjijn kyelipivdemlukko ij puárrán tääl mun kale vuálgám pargoidân porgâđ iätá já vyelgiškuát na puáđi talle iđedist muu viežžâđ mun puáđám vyelgeen jo viiđâ paaihijn iijâ lii jo moonnâm lii vuolgâ lii ráhtám evvisijd já haahâm uáđáduvâid já eres tävirijd já čuollâm vala puáldimmuorâid-uv lii jo ehidist iällám ääitist viežžâmin jievjâpoccuu tyelji vaalmâšin amas tot vala vájálduđ vyelgidijn ovdil viiđâ almaakyevtis čokkáv kárbást já vyeijiv aaibâs kuálkki ige ohtâgin pááru oinuu kirdemin ij lah ennuu sárnumuš veik jurduuh kirdâččeh-uv jo suollust sieidi kuvlân te jo oinuuškuát-uv čyervee kalgeen laddiistiđ kárbá nube pel suollud lii uánihub väzziđ päävti kuuvl čyervee sunjin maassâd suoi laddiistává kárbá riidon njuškee vistig kárbást rottee tom enâmân já čoonâst vala kiddâ tuáppee reepuid já tyelji fáárun já váldá puáldimmuorâid forgâ viežžâmin lase muorâid ko jiem pyevti kyeddiđ ohtân puoh čieskâsijd pahudist suoi väzzilává ovdâskulij vázzá kurppo oovdeld já suu maajeeld kulá ko šuáhká ain tyelittälli já vázzá suu mielâst ain hitásubbooht ovdâskulij kale pala sieidist juurdâš mut ij kuittâg tuostâ riemmâđ koijâdâllâđ skippáárstis maiden mun-uv kale poolâm sun juurdâš jo váhá álgá kaattâđ-uv tom et lii vuálgám tággáár reeisun oinuuškuát já čolmij oovdâst tot lii-uv olluv já styeres tot komme lah jis sieidi aassâmsaje lii tääbbin iätá kale puáhtá-uv šievnáál anneeđ čalmeest ulmui kyeliluho ij ubâ huámmáškin taid aašijd maid huámmáš tohon puáđidijn čalmeh láá pisánâm oovtâ sajan kiäččá já kiäččá ruvvist čolmijdis já vala-uv kiäččá taat kale ij lah tuotâ ij pyevti leđe tuotâ kale tot lii tuotâ ij uáini tom maid sun kolgâččij tobbeen uáiniđ lii kuárus saje já rogge kogopeht tot sieidi lâigin koijâd ko lii ääigis imâštâllâm puoh eres aašijd pirrâsist tot tot kale tot kale lii teikâ lâi eidu taa iätá já čuujoot roge ijhân tast lah muide ko rogge huámmáš jo mut kost tot keđgi talle lii jiem mun tieđe tot lii ain lamaš kale madâreejih láá tuu fillim iätá já lii jo njunádum toos et sun vala oskoi tyeggáár puáris äijih mainâsijd kale mun lam jieš uáinám sieidi táágu näggee kiinii suáládâm tom sáttá leđe-uv muoi liijká-uv vyelgi tääl pááikán ko ijhân tääbbin mihheen lah iätá já väzzil jo kárbá kuuvl váhá čyervee vala moonâ maid tun tääl ááiguh pääcciđ tuušijd huávristiđ iätá jo tagaráin jienáin et ličij pyeremus vyelgiđ ij lah tušij tiet teehin puáttám sun kale tiätá jis sieidi tuođâi-uv lii suáládum te tot kale ličij jiärmálâš čielgiittâs toos mondiet kyelilukko lii jäävrist lappum te puáhtá leđe jäävrist kyelipivdemlukko jis ij lah sieidigin kote anaččij pivdemluhhoost huolâ smiättá mun kale cokkiittâm tuulâ tai muorâigijn já vuošâm käähvi ko jo ááiguh tääbbin orroođ iätá mun tušij tiet lam näävt ennuu muorâid čuollâm já fáárun vala hiävrásâm nuurrâđ riisijd tađe várás muorâid kale jieh uážu puáldiđ sutteet ij innig jiennâd maiden láppoo suollui riisijd uuccâđ kuussun tot sieidi lii lappum smiättá taggaar stuorrâ keđgi ohtuuniskin meddâl vääzi sun pahudist já masa jo suorgân jieijâs jurduid kale lii kiinii tääbbin iällám viežžâmin tot kalga leđe kale lii taggaar rikos et mun ááigum taam selvâttiđ sun juurdâš puátá rissepitáh soolâst seelvât sunjin jurduidis tot kulâ nuuvt lii et kiinii lii iällám tom sieidi tääbbin suáláádmin mielâst tot lii kale taggaar äšši et poolisân kalga almottiđ tun tuušijd sáárnuh jieh almoot tom jieh kuussân jieh kuittâg muu noomâst jiem ááigu tom heeppâd kyeddiđ loppâelimân jiehhân tun taarbâškin tääl tom tuulâ te pesseen káhvástâllâđ já lává jo čoođâ vaibâm kulluuškuát kuohtuin käähvi lii njäälgis ko tot kolgá čuddui já tot lieggâd vala jurduid-uv ličij tääbbin vala eres-uv juhâmuš mii kirdeet jurduid iätá já tuáppee vijneputtâl puoŋâstis adde munjin-uv julástuv ko taat lii-uv šiev juhâmuš tággáár váiváás tiileest nuuvt lii iätá já juuleest sun-uv loopâ kale ááigum vuorkkiđ kuássin tieđe et jis tom veik kostnii taarbâš uigâd vijneputtâl maassâd puoŋâsis oppeet aalgât saavâ sieidist mielâst muoi kale kalgeen veik maht selvâttiđ kote váivánân tot keđgi lii lappum taat luhottesvuotâ pištá vala veik mon kuhháá já talle kale munnui ij innig kavnuu eres purrâmuš ko pecimääli kale lii taggaar keđgikápuluh et tast ij lah ij moossân kävni láittá ele pyeri olmooš sáárnu keđgikápuluvâst pevhištuvá skipáris jurduid tom tiätá jis sieidi liijká-uv lii kostnii tääbbin aldasijn já jis tot veik kulá maht tun tom lááitáh jiemhân mun nuuvt paast tárguttâm ettâđ keččâl jo väldiđ sanijdis maassâd suoi čokkáv tullâpellâst já keččâv tullâpekknjušâid kale ličij ohtâ iävtuttâs já juurdâ iätá vijmâg tot kale tiätá tom et lii pággu muštâliđ kuittâg oohtân munnuu sieidireeisust kiiges taggaarges olmooš lii kote tágárijd sieidilappumaašijd tiätá eereeb suolâ jieš eeppid jurdâččim elâččiđ kuvlân váhá savâstâlmin lii taggaar nuáidi kote ain máttá ennustiđ puátteevuođâ sun muu tiäđu mield lii erehtum kale vyelgeen tallân iätá tom tiätá jis veik kavnâččij-uv tom kote lii tuálvum keeđgi meddâl suollust já časkâdává tuulâ nuurrâv tävirijdis já kurppov maassâd kárbás kuuvl kulá ko moottorkäärbis aldanškuát suu rido kuovlâl lasâmield olgos kyesih te täiđih leđe puátimin sun pahudist piejâ tääl vala muáddi taldrik piävdán jis kuosijn-uv lii nelgi sun rävvee já toh lává lahkin kuhes ááigán tääbbin iällám pahudist eemeed já tiervâttává táluvievâ já čokánává tuoi-uv puurrâđ rävvee eemeed suoi purâdává-uv ko kuhes mätki já lusis jurduuh teddih sunnuu äigi toos jo lii-uv ko leppee majemustáá tääbbin iällám aalgât tohon tunnuu pááikán kulloo tohonhân kale kulloo aalgât tallan puávtáččih-uv tun išediđ váhá munnuu lasettist ko mudoi-uv lah taggaar nuáidi já tiettee et máátáh tálhudiđ ulmuid já ennustiđ-uv maainâstpâ váhá eenâb maggaar ääšist ličij saahâ koijâd já kuldâlškuát kuosij mainâs nuuvt já mainâstává hyenes kyelipivdemluhhoost já hyenes kyelisaallâsijn määđhist sieidi kuuvl já kuárus saajeest togopeht kost sieidi koolgâi leđe muoi halidiččijm tiettiđ kuus sieidi lii lappum já kost tot kavnuuččij pahudist tehálâš macâttiđ sieidi tohon kost tot taan räi-uv lii lamaš ij lah saahâ tuše munnuu piergiimist mut maaŋgâ perâkode piergiimist já kyelipivdemluhhoost seelvât ääšist kale oro lemin saahâ mieđeet et uáinám kost sieidi lii já puávtám váhá išedistiđ-uv mut nuáidikonstâigijn jiem pyevti macâttiđ sieidi suollui kolgâvettee jieijah tom tohon tuálvuđ kale tot-uv jo ennuu iššeed jis tiätá kost sieidi usâškyettiđ iätá várás tarbâšiččim laasâ tievâ viijne tunnust vijneputtâl fáárust koijâd viijne hänisvuočâ tiet mut muu vijneest ij lah vyeimi jis koolgâm mottoom eres ulmui ennustiđ kuáivuškuát puoŋâs já váldá tobbeen siemin puttâláá mast ij lah vijne innig ko mottoom koppâlakke taam sun keigee tom must ij lah taan tovváá ko muoi tobbeen suollust valdijm julástuvâid peri lijjim tiettiđ te lijjim kale šeštiđ taid-uv kuáškánjâsâid tunjin ele tast huolât liijká-uv keččâlâm taat puttâl vain lah meendu puáris kove läävee leđe nuuvt hyeni et illá uáiná jis hyenes já puáris vijneest ferttee keččâđ mun tom puttâl ostim ko markkânist eellim mungin puáris viijne lah áigumin juuhâđ iätá nuuvt tiäđust-uv tot kale kolgâččij tuhhiđ leškist puttâlist viijne laasân váldá laasâ já mana uccâ piävdáá kuorân kost sust láá puoh pargopiergâseh čokkáán toos já juurât vijnelaasâ vistig mietipiäiván já tastmaŋa vyestipiäiván já siijvost luáštá laasân lode puuzâ lâš maht te vijne ooroost laasâst kale mun liijká maidnii uáinám täst-uv veik ij lekken ennuu vijne sun muulijd tom kii tot suolâ lii koijâd kierdâmettumin jiem tieđe mut mun uáinám mun uáinám paapâ sieidi kuvlân ko taat vijne lii tommittáá uccáá et jiem uáini aaibâs čielgâsávt stircco koopâ robdáid já koopâ ponne páácá koškesin ponneest láppoo uáináh paapâ hirmástuvá suigen pappâ kote lii ristâlâš olmooš moonâ tohon sieidijd komárdâllâđ vistig pahudist uáinám nube kove lii stuorrâ äitti já pappâ já ennuv omâs ulmuuh taat kove ij kale lah innig jiem innig uáini já tääl oro pappâ-uv lappuumin ko vijne lii näävt uccáá te jiem uáini nuuvt tárkká ko pappâ-uv vala láppoo kooveest te tot tot kale meerhâš tom et sieidi jotá paapâ kieđâi peht mottoom eres sajan toi ulmui fáárust kale lijjii oskođ paapâst et sun puáhtá leđe nuuvt kiälbuttem já skelmâ et mana sieidi suáládiđ paalijd maid muoi tääl kalgeen porgâđ koijâd lii-uv jo viehâ muálkkáás äšši tot kale lii iätá ettim te nuáidikonstâigijn jiem uážu sieidi maassâd suollui mut puávtám kale orniistiđ nuuvt et toh ulmuuh kiäh láá tuálvumin sieidi iä vaje luptiđ sieidi já sij ferttejeh kyeđđiđ sieidi toos kost tot tääl lii tuoi tom kavnâvettee rottee mottoomlágán seehâ mast láá čuuvčá puuzah sun álgá ruvviđ vijnelaasâ já oppeet muulijd maidnii sun kiergân laasâ ruvviimist te sun iätá tääl äšši lii oornigist lii tääl nuuvt lussâd et toh iä vaje innig tom luptiđ ij innig vyelgi eres sajan ko pavveest oovtâ tolge sehâstis já rävvee taam puuzâ fáárun kavnâvettee sieidi já áiguvettee tuálvuđ tom maassâd te kolgâvettee vistig pieijâđ puuzâ sieidi vuál taha sieidi keppisin nuuvt et pyehtivettee tom kyeddiđ já fievridiđ kolgâvettee vuorkkiđ puuzâ tastko tonttáá tunnustkin ij lah vyeimi sirdeđ sieidi tuáppee puuzâ já uigâd lummosis peeleest mij lep tääl kiärgus iätá muoi pyehteen tuu kijtteđ já maid tun vááldáh tággáár palvâlusâst koijâd jiem mun lah kuássin laavim maiden väldiđ tääbbin meecist ain kyeimis išediđ jis olmâ ääšist lii saahâ mannee tääl paapâ kuuvl te kale tuoi tobbeen kavnâvettee ravvuid já kijttev iššeest já vyelgiv väzziđ riidon tiervân iätá mun oskom et tuoi vala kavnâvettee sieidi sun iätá vyelgeid tiervân eettâv já já lavkkiv kárbás forgâ ohtuunis moottorkäärbis vuájá jäävri mield riidon lii vala viehâ koskâ ¡ohčâijjâ viäigudškuát jo iđedisijjâ ko já käärbis aldanškuát pappâl rido časkâdává moottor já suuhâv riidon amas cuvnâđ uáđđee ulmuid pappâlist sunnut-uv jo nahareh liččii ko lii lamaš nuuvt kuhes peivi suoi tiettiv et vistig sieidi kalga kavnuđ ovdilgo lii vuoiŋâstemäigi polâškuát et kiinii uáiná sii pappâl riddoost suigen muoi lah lovettušmin tääbbin ko muoi tánávt iho láán joođoost sun koijâd iänhân muoi tággáár hommáást laanan šoodâ jis muoi elleen paapâ šiljoost váhá keččâmin muoi lah maiden suáláádmin pappâlist äššihân munnust lii nuuvt kale jis kiinii liijká-uv koccáá eeppid ele tast huolâ eeđâi et kale muoi kävneen ravvuid sieidi usâdijn käärbis lii čoonnum kiddâ te iätá kal iälám keččâmin tyebbin ääiti kuvlân kullui et sun ooinij vijnelaasâst ääiti tot lâi-uv veik paapâ äitti tom tieđe jis veik sieidi-uv tobbeen kavnuuččij moonâ vain jis halijdežžeeh páásám teehin kárbás tääbbin váhá várdáástâllâđ keččâl jotteeđ nuuvt siijvost et ij čievčâst oovtâgin keđgipitá pálgá alne sun piäsá ääiti kuuvl sun álgá tutkâđ pirrâs uáiná paađijd hiäŋgáámin spijkkárist já muáddi viermi mana viermijd tutkâđ magareh viermih tibi paapâst láá kale iä lah meendu uđđâseh láá rääigin sun muulijd ja viilpâst vala ääiti tuáhá ääiti tyehin iä paapâst lahkin viermih ij tieđe koolgâš-uv oskođ čolmijdis vâi ij ko sun uáiná tobbeen stuorrâ keeđgi sun juurdâš já jorgeet áigu kaččâliđ maassâd riidon kuuvl sun kiergân kuussân vyelgiđ kulloo peeškâs já ruoškâs suu tyehin suájá lii tarvanâm viärmán já viermijn kaččeh puoh pääđih vuálos tuántá pääđih sun pallâguát já kiäččá palosiähá tobdoigijn pirrâsis tobdá maht váimu njuško raddeest tego tot ličij tobbeen olgos viggâmin kale lam cuvnâm ubâ pappâl sun juurdâš já nááđu huápust ääiti tuáhá kost sieidi-uv lii amas pappâ suu aaibâs tállân huámmášiđ kuldâlškuát vala-uv aaibâs joskâd ige sun uáini kosten ulmuid suu keččâmin oinuu kosten nahareh pappâl vievâst kustoo láá ko iä liijkágin koccám taat sieidi muu suojâlij sun smiättá já kiäččá stuorrâ sieidi kijttevâžžân kale lah tuođâi-uv taggaar keđgi mon kalga maassâd tuálvuđ sun sáárnud kiäđgán kale iälám puuzâ viežžâmin te pyehteen tuálvuđ tuu oppeet páikkásâd haaarrrr hhhaaaarrrrrr haarijdškuát keđgi fakkist mma- maid ettih koijâdist ovdilgo ibbeerd suorgâniđgin iätá keđgi uđđâsist ij vyerdi eenâb ravvuid sieidist kaččâl nuuvt jotelávt ko piäsá maassâd riidon kuuvl te lam suttâdâm sieidi sun sááđá riidon puáđidijnis tungis lah huávristmin koijâd já ruvvee čolmijdis kale taiđim nohádistiđ tääl huápust tallân meddâl tääbbin lam suttâdâm sieidi já tot jo haarijd munjin huikká tääl pyeri olmooš munjin-uv mast lii saahâ mun ko moonnim tohon paapâ ääiti kuuvl te tot sieidi lâi tobbeen ääiti tyehin ko mun kočâttim paađijd moh hiäŋgájii spijkárist te jurdâččim et cuvnim ubâ pappâl já patârim ääiti tuáhá kost sieidi-uv lâi algim sieidi sárnuttâllâđ te tot koccái já suutâi munjin harijdiđ nuuvt čuuvtij et ferttejim kaččâđ patârâsân sieidi tuođâi-uv tobbeen ääiti tyehin imâštâl tot kale lii tobbeen vaijaas sieidi tot vala lii-uv suttâm ko ulmuuh láá tom sajestis lihâttâm tääl te puátá tot tuu sieidi iätá já povvâstškuát lii mottoom omâs olmooš peenuv vala fáárust paapâst lah pennuuh iä kal lahkin mungin tuubdâ tuom almaa sieidi kale ij lah tunjin harijdâm mut tuot peenuv iiđeed tuáivut omâs almai sämikielân pyeri iiđeed tunjin-uv ettâv já kale lii vaijaas peenuv pahudist tot nuuvt vaijaagin lah mut tot haarijd já rohhát talle jis tot uáiná maidnii epitáválijd jiem mun kale nuuvt epitáválâškin lah piälušt jieijâs peenuv ij tuu tuubdâ västid almai já keigee kieđâs lam museohovdâ na tiervâ tiervâ iätá lam iätá lam tuoi eidu skoovijdmin tyebbin ääiti kuvlân museohovdâ koijâd mun kale tobbeen eskin elâččim tuubdâst já polâškuát et almai jurdá et sun suáládemmielâst lâi tobbeen lovettušmin kuullim ko miinii ruojijdij nuuvt čuuvtij já toos te koccájim et kumppi te lâi tobbeen ääiti kuvlân já kočattij puoh paađijd vistig tuostâm olgoskin puáttiđ oro joskâ ige tuostâ sárnuđ tađe eenâb museohovdâ sárnuškuát lam lamaš tääbbin paapâ kyessin jo muáddi peeivi lii muu oovdiš škovlâskippáár juávkku lii puáttám teehin sieidi viežžâđ lep jo muáddi mánuppaje tassaaš iällám tom viežžâmin já tot lii ton ääigi lamaš tääbbin paapâ šiljoost áigup tuálvuđ sieidi museon lii viehâ stuorrâ sämikálvučuágáldâh já tohon mana taat sieidi-uv já kuldâlává maid hovdâ seelvât vala sieidi fievridmist uáivikaavpugân já maht sieidi uážuččij tobbeen olmâ saje eres sämikáálvui kooskâst juáháš puávtáččij puáttiđ keččâđ maggaar lii eellim tääl já maggaar tot lii lamaš tovle eenâb hovdâ sárnu tađe eenâb muáđuh ruápsudeh ij pyevti kuldâliđ eenâb hoovdâ jyevdilis sárnudem tijhân eppeđ tuálvu sieidi kuussân eereeb maassâd eppeđ poorgâ toin maiden kalga tääbbin sajestis anneeđ huolâ sämmilij kuálástemluhhoost kulá teehin ige tot oostâ masten museost kuáppuđ ij innig lah kyelipivdemlukko já tot lii tuše tii läddlij snielâhvuođâ tiet kuldâl njälmi áávus jaska ko huámmáš et pappâ-uv lii puáttám kuldâliđ kiäh riddoost tienuuvtkis miänudeh nuuvt tooláá iđedist sieidi tuođâi-uv nuuvt tehálâš tunnuu já eres sämmilij kyelipivdemluukon koijâdist pappâ ko lam taggaar oskoost et lii tot kote iššeed ulmuu kal mut sieidi lii sämmilij omâdâh já tot kalga tääbbin pissoođ naanood jiem mudoigin lijkkuu toos et sämmiliih láá tuše museokálvu puátá mäddin teehin puoh suáládiđ mut ij tast mijjân lah kuássin lamaš mihheen aavhijd jiem vaje toos innig maiden iätá museohovdâ lii lope já miärádâs fievridiđ sieidi já mun ferttiim porgâđ nuuvt ko lii meridum hiäráh kal adeleh puohlágán luuvijd mut iä toh mist koijâd kuássin maiden paalijd juurdâš tom maid lâi ettâm sieidi fievridmist tom uáinip iätá tiätá et sieidi kale ij vyelgi innig eres sajan ko já keččâv maht museohoovdâ juávkku lii paapâ ääiti tyehin já álgá sieidi sirdeđ tobbeen kulloo sieidi čuážžu vala-uv sajestis tästkis lii váddun lep puáhtám tom teehin-uv te kalehân tom kolgâččij tääl leđe vala älkkeb lihâttiđ iätá mottoom almai vala lase ryevdikaaŋgâid já oorâ tyebbin ääitist niävvu pappâ oppeet sij keččâleh sirdeđ sieidi kyermiaauton mut sieidi ij liihâ kuussân kale lii suámálâš iätá museohovdâ ko muoi išedesteen iävtut uážžuvetteehân kale lii nuuvt lusis tiŋgâ et almaah uážžuh-uv leđe eenâb sirdemhommáást iätá mottoom sirdein muoi uážžoon sieidi kuávttáá sajestis te uážžoon-uv talle tuálvuđ tom maassâd koijâd tiäđust-uv loppeed museohovdâ já povvâstškuát tuoi kuávttáá tagarijd áppád porgâđ ko mij lep jo kuuđâs ige sieidi valagin liihâ kiäččá já culáidit munjin puuzâ kuáivu lummoostis puuzâ mon sun addel iälá tuálvumin puuzâ sieidi vuál maka ij sieidi munnust paijaan pahudist já pajedává sieidi já vyelgiv jotteeđ siedijn kárbá kuuvl maid täälgis eeđah hovdâ koijâdist ij čolmijdis osko taat lah máhđulâš kuuđâs ep áppádâm sieidi sirdeđ já tuoh almaakyevtis nuhtán kyeddiv tom nuáidieennâm taat jiešalnees lii sun koijâd ij määti sunjin adeliđ olmâ vástádâs tiervân ettâv já já uigâdává kárbás jáávrán já lává tuđâvááh ko suoi vyeijiv sieidijn maassâd iävá vala lah komárdâllâm sieidi iäváge uhredâm maiden toos mut sunnust lii taggaar tobdo et puoh ääših láá tääl oornigist tiettiv et kyelipivdemlukko lii macâttum kohân sieidi piäsá olmâ sajasis lii onne paahâs vaijaam huksimsaajeestkin ennuu porgâđ pahudistij eemeedsis siisâ puáđidijnis já nuolâi vala majemuu-uv nuuvt kale lii lii äijihšoŋŋâ puátimin ko tiäddá nuuvt čuuvtij ij sattum leđe ááimučuáskuttâskin aautost tagarijd aašijd ubâ juurdâškin ko tälvipuolâšist aauto vuálgá uástiđ tuš haalijd tiettiđ mon pyereest tot lieggân nuuvthân tot kale lii mon eresnáál olmooš juurdâš iveaigij mield iššeed pahudistij lii sun koijâdistij sun puáđigin muu tiervâttiđ lii olgon sierâdmin taat kumádâh kustoo suu ollágin hettii kale ain piergejeh kale lah suotâs et tääbbin kaavpugist kalga aassâđ tuš pargo tiet peri ličij kavnum huksimpargo tobbeen päikkikuávlust kost lâi eenâb luándu já mudoi-uv saje aassâđ industriakuávlu lii nuuvt ármuttes tievâ joođhij já nuolâi vala kammuidis-uv moh urruu tarvanâdmin juolgijd kiddâ oinuu čääci laasâst tego pääihist tuš tuot káátu mii lii aaibâs uksnjäälmist vyeijih tast nuuvt hirmâd korrâsávt tuon mohheest muu mučis kukkáid puáđidijnâd ovdâšiljoost koijâdij eemeed kale hoksám keččâđ ostih kale ličij puáhtám ištâdiđ jo čuuvtij tooleeb mut tääl ko lep teehin esken varrim te kalehân miinii kalga šiljoost leđe taid jiešalnees jo jieht ehidist mun elâččâm forgâ taid keččâmin eeđâi kale tááiđám eelliđ lávguáldást luškâ teikâ mestâ jo kolmâ čääsist čokkáámin ko lii nuuvt paahâs peri ličij riddo kost pesâččij vuoijâđ eelâš peri elleen váhá käävpist eehid räi tommittáá čuásku et pyehtip veik maidnii grilláđ olgon kale jiem tággáár pakkân viišâ siste málástâllâđ vala vuolâkoori tobbeen kale tááiđám leđe ánsášâm tággáár pargo-oho maŋa já moonáin paasij ohtuu pááikán já teevdij lávguáldá nuuvt kolmâ čassijn ko hanast poođij mielâst tot kale vala-uv lâi meendu luuškâs mut toos ij vaijaam maiden ferttij tääl tienuuvt tuhhiđ ko lii suotâs leđe váháš áigáá aaibâs ohtuu taan maailmist sun šuáhkádij já oroi lemin nuuvt luholâš uigâdij vistig oovtâ jyelgisuormâ čáácán mon koolmâs sun párgádij sun piejâi tohon ubâ jyelgis já viijmâg nube-uv jyelgis siämmáá várugávt sun čokánistij čáácán ko tot oroi aalgâst lemin nuuvt koolmâs mon suotâs eeđâi já puohčâlij vala já poosâi vuoptâidis sun lâi posâdâttâm sun vala čokkái tast váháš áigáá puoh tuolvâid meddâl jyelgisuormâidân kooskâst sun jurdâččij já viälánij vala váháš ááigán čáácán lâi nuuvt pyeri viäluttâllâđ já kuldâliđ mon joskâd já rávhálâš suu pääihist lâi kulluuškuođij olgon lávguääldis njuškoi já tuárgistij njuškij čuožâd lávguáldást váimu njuškoi tego ličij lamaš tobbeen olgos viggâmin mii tuántáid tobbeengis peškâlij tego kiinii ličij táálu cuovkkiimin tobbeen cuovkkâneh oroi tuárgistmin kaččâlij portháid vuálus kale ij oinum mihheen kuovlâi vala orroomviistán ige lamaš oskođ čolmijdis sun ruvviistij čolmijdis já keejâi uđđâsist tot kustoo lâi orroomvisteest sohvá alne hirmástâlâi vuoi helskit sittágin lii vuáijám šiljoääiđist já laasâst siisâ tupán ubâ seini lii ráigánâm stuorrâ laasâ cuovkkânâm keejâi aauton čokkáin kyehti ááhu lâi vyeijimin já nubbe čokkái paaldâst auh kuului aautost tun vala elimin stivrejeijee ákku koijâdij kyeimistis ij västidâm maiden lâi časkam uáivis aauto laasân já lâi kolmâštum toos muáđuh vordii ákku kote lâi stivriimin iätádui já viigâi olgos aautost uksâ ij innig lekkâsâm addâgâs keččâlij ákku čielgiđ aauto laasâ peht já sihostâlâi siämmást vardee muáđuidis ákku loovdij čolmijdis já párguškuođij esken huámmášij jieijâs tile sun lâi aaibâs njuoskâsin já piättáá addâgâs eeđâi já toppij tuolvâ shortsijdis stoovli alne já turkkâlij taid juálgásis usâstâlâi puhelin já puunjâi kuávluetikuávdáá puhelinnummeer tállân lii aauto vuáijám muu orroomviistán mađhâšeijee lii časkam uáivis já kolmâštum já nubbe-uv varda čuuvtij puudâ lijjii jo naabureh-uv puáttám imâštâllâđ tom uáinus hirmos sittágin kuulâi naaburijd olgon sivnádâlmin tääbbin lii tábáhtum kullui nubbe koijâdmin išán teehi huuihij naaburijdis nubbe ákku lii čuuvtij ruásnulum ij lah kustoo lamaš torvopoovij kiddâ tot-uv ákku luptij uáivis já koijâdâlâi mii lâi tábáhtum vaaidij kieđâs moos lâi puáttám suámálâš mokke kalga finniđ pyecceiviäsun eeđâi naabureemeed kote lâi pyecceitipšoo leehâi uálgispel uuvsâ já piejâi ááhu uáiván siholduv et taan uáivi joskâččij vardemist tääl siijvost já liihâdhánnáá oovtsaajeest tassaaš ko pyecceiaauto puátá sun ravvij ááhu vala-uv viigâi olgos autostis já čiärustâlâi peri ráávhust eeđâi nubbe naabur puátá puálukodde já čuáppá uuvsâ ep finnii tom ávus ko muu aauto mana talle piilán čiärustâlâi ákku já ain keččâlij peessâđ aautost viste pel tast kale lii siämmáá eeđâi pyecceitipšoo tuu ferttee tobbeen olgos finniđ jis mun tuon nube uuvsâst puáđáččim olgos ákku iävtuttâlâi vala ij ko tuon ulmuu ij koolgâ moonnâđ lihâttâllâđ tot lii tánávt pyeremus čiärustâlâi vala korrâsubbooht maht taat aauto teehingis vuojij viijmâg koijâdij stivrejeijeeááhust ko taat lâi váhá josijdum ko must tuot uálgisjyelgi ij innig liihâd nuuvt pyereest ákku čielgij orostittiđ aauto mut ko vahâgist tuolmâstim kaasu já te aauto vyeijilij tuon mohheest nuuvt tuántá náál ovdâskulij kiergânâm innig maiden porgâđ jeđe aauto vuojij siäinán pottii poolis já puálukodde já vala pyecceiaauto-uv valdui mađhâšeijeeákku meddâl aautost já tolvui pyecceiaauton uksâ sáhhájui vistig meddâl já tastmaŋa sun ferttij västidiđ poolis koččâmuššáid ovdilgo sun läiđejui pyecceiaauton kale innig kuássin ááigu aautoin vyeijiđ taat kullui etâmin vaarâ ličij-uv smietâi ohtuunis mut ij kuittâg jiennâdâm maiden muštâlij et ákku lâi eidu tiävdám já vala-uv vuojij aautoin ááhuh lijjii tolvum pyecceiviäsun koolgâi aauto vala sirdeđ olgos orroomvisteest lâi-uv viehâ pargo mast puohah išedii já vala-uv sivnádâllii tom mii lâi tábáhtum sooitij eemeedsis uástiđ tääl kyehti vuolâkoori láá naabureh iššeedmin aauto sirdemist jieh-uv tun jieš áppád tom sirdeđ koijâdij eemeed jiem ákku vuojij seeinist siisâ mii orroomviistán láá tolvum jo pyecceiviäsun mut seini lii rääigin já laasâ lii cuovkkânâm lii pillâšum táálu ferttee tivvoođ lah tuotâ eeđâi eemeed ige oskom ovdilgo jieš ooinij tivvooh pottii jo siämmáá peeivi sohvá uástimân monnii muáddi peeivi ko poođij eeđâi eemeed mij piejâ taam sohvá tääl aaibâs viste nube kiäčán jiem kuittâg innig ááigu čokkáđ lasâpellâst mun jiem kiergânâm ihástâllâđ tuu uđđâ violaid eeđâi eemeedsis huolâ ostim jo uđđâ kukkáid mield tot ij taan tovváá tieđe hyenes luho mijjân tuš koolgah tuom ääiđi vala tivvoođ kuorrim lijjii muu ovdâšiljoost taan keesi maŋanâm toh viijmâg-uv lijjii sáppum te tuáppejim nääpi kievkkânskääpist já moonnim miestuidân kuorriđ njaalgâ muorjijd kale ij viiššâm tipteđ pillâšuđ kuákkájim myerjimiestuidân siste te muu uđđâ naabureemeed juuđij tast lappâd sun ooinij muu vađukkái nuurrâm te sun rammuustij et lâi eidu myerjihilo rähtimin já vala tom et sun ij lamaškin kuhes ááigán peessâm myerjihilo rähtiđ koskâlduttim jieččân muorjij nuurrâm já moonnim suu kievkkânân keččâđ lâi mudoi-uv toohâm kievkkânremoonti mon puáttus halijdim uáiniđ lâi vala myerjikoppâ peevdi alne já sun faalâi munjin-uv muorjijdis oovtâ myerji mii lâi aaibâs jo táhtáá já tast lâi jávvusmakkâ halijdâm innig nube väldiđ koijâdistim magareh myerjih toh jiešalnees lijjii ko toh kuittâg-uv hilo rähtimân tohhejii naabureemeed eeđâi muorjij hollandkiel noomâ mast tiettim et tot lâi mottoom purâttettee myerji aalmugnommâ mii ij lam táválâš aanoost mut jiem aaibâs tállán hoksám mon myerjist jiešalnees lâi saahâ et oinim taid muorjijd ruonâskaavpij ildein eidu toin härvinâš noomáin čuuvtij tooleeb keessiv já jurdelistim et taat kale ferttij leđe miinii taggaar soortâid mii raahtij muorjijdis maŋeláá tego jieččân vađukkâšmiestâ-uv mielâst toh myerjih käävpist mudoi-uv lijjii váhá ereslágáneh naabureemeed rammuustij et taat lâi-uv vuosmuš kerdi ko sun lâi peessâm nuurrâđ muorjijd jieijâs šiljoost keččâđ suu miestuu ko jurdim et talle tiäđáččim mon myerjist lâi saahâ kale poottim-uv tiettiđ suu myerjimiestâ lâi ruotsinyrttikuusama mii ij vissâ ubâ šoodâgin muu tááhust lâi tääl et čalmemuorâi myerjih láá mirhâliih já et lijjim puurrâm taggaar myerji lukkon kuittâg-uv lâi tot et jiem lam puurrâm taid eenâb ko oovtâ ko soittim mirkkâkuávdáážân já koijâdim te kuullim et taid ferttee vuorâsolmooš puurrâđ kuittâg-uv myerjid ovdilgo puosâškuát šoddâm čuávjitoppiittâhân ton oovtâ myerji puurrâm tiet jiemge tarbâšâm talhâsčiiđâ mut kuittâg-uv oppim tom et jiem kuássin kosten innig keččâlist maiden maid jieš jiem vistig tuubdâ tuššâdij njaalgâ hilloos sun ij lam vala šoddâm tom smakkiistiđgin mut lâi kale eidu áigumin pieijâđ tom leeibis oolâ poottim tiettiđ et sun lâi nabdam muorjijdis ruopsisjierehin já maid jieš-uv lijjim kaavpij ildein uáinám eidu toin härvinub noomáin kaavpugist loho lâi finnim uđđâ oppâsaje mast sun lâi čiävláá sun aaibâs vuosmuid keerdijd juuđij ollâopâttuv kuuvl kárttá kieđâst amas čájádiđ tohon kavnâm oroi lemin nuuvt merettes vaigâd veik sun jo moddii lâi tobbeen iällám-uv sun ij tuš hammim valagin kaavpug kááđuid kuus kulij toh monnii sun tollij kártá puástukejij kieđâst teikâ vahâgist vaazij puástusuundán sun ij vädisvuođâittáá peessâm tohon kuus ááigui sun vuot pisánij kártá tutkâđ te mottoom huksimalmai čuorvij sunjin huksimsaajeest nieidâ kuus lah jotemin išediđ lasettij liävtu ige kejâstâmgin tohokulij ij áigum vieres kaavpugist omâs ulmuigijn pääcciđ savâstâllâđ kaavpug lâi sunjin aaibâs oomâs mut kuittâg sirdâšum uccâ päikkisiijdâst eeni já eeji syejeest aaibâs jieijâs elimân oroi sunjin stuorrâ vuáittun já eejist lijjii jieijâs jurduuh maid sun lâi jo nuuvt maŋgii kuullâm já ravvuuh maid sun jo tondiet uhmedij ko toh lijjii tego pákkumeh maid koolgâi nuávdittiđ taat já taat lâi olmânáál já muččâdávt já tuot vuot lâi puástud lâi jo kuittâg nuorrâ vuorâsolmooš já jieijâs mielâst viehânáál maailm uáinám sun tääl peessâm kaavpugân nuorâ olmoošhân koolgâi jurdâškyettiđ jieijâs jiermijn sun kuvâttâlâi et taat oppâsaje kale adeličij sunjin tom máhđulâšvuođâ lavkkij siisâ ollâopâttuv uuvsâst kuárŋui portháid pajas já usâstâlâi kuhháá olmâ luvâldâhviste sun ooinij eres-uv uáppeid koijâdâlmin kyeimi kyeimistis kuus já kost te sun-uv tieđij tohokulij jotteeđ lâi uđđâ uáppei ravvimtilálâšvuotâ já tobbeen koolgâi muštâluđ maggaar oppâmsajan sun lâi njunes pieijâm mieldiorroom lâi págulâš kuittâg ton páppár mield mii lâi kieđâst lâi tievâ čokánistij uksâpellâs mottoom nieidâ paaldân ko togopeht oroi lemin nuuvt vuovâs saje tun lah puáttám luuhâđ koijâdij várugávt suu paaldâst čokkájeijee nieidâst mun luuvâm sämikielâ taat västidij totpâ sattui ilosmij mun-uv lam mun lam uáiniđ lâi nuuvt tievâ et tobbeen lâi tuše ohtâ čokkámsaje lâi kuárus stovli paaldâst mast ij lam innig pevdigin taat stovli rijjâ koijâdij jienâ paaldâst tot vissâ lii peri toos taat vissásávt suomâkielâ uáppei ravvimtilálâšvuotâ koijâdij kandâ suomâkiel uáppein mun kale jiem tieđe maiden mut jurdám et taat lii sämikielâ uáppei várás kejâstij suámálávt mut čokánij kuittâg stoovlin já kuáivui lavhâstis peenâ já páppár et tun lah suomâkiel lohhee koijâdistij nuuvt lam kavnim teehin ko lijjii nuuvt hyeneeht pieijâm uápistemtaavvâlijd uáinusân jo maŋanim aaibâs vuosmuu peeivi kale mun-uv váhá usâstâllim já nuuvt maaŋgah iärráseh-uv mieđettij lam kandâ eeđâi já keigij kieđâs mun lam suoi iävá kiergânâmgin savâstâllâđ ko tilálâšvuotâ aalgij oinui sárnumin mottoom puárrásub ihekuursâ uáppee kiän noomâ siämmást jo vájáldutij muštâlij maggaar suomâkielâ luuhâm lii já maid luhâmist kalga já puáhtá vyerdiđ oroi tietimin veik mon ennuv tast maid uáppee-elimist puáhtá puđâldiđ mon jotelávt puáhtá uápásmuđ uđđâ pirrâsân já tieđettij vala tom et onnáá eehid lâi vala mottoomlágán pyereestpuáttimtilálâšvuotâ uđđâ uáppei várás já tohon ličij kale pyeri puáttiđ juovij vala juáhážân luuhâmoornig moos lijjii čaallum puoh luvâldâhääigih lâi mottoom ääigi kuldâlâm sun imâštâlškuođij mondiet taat uáppee sárnu tuš suomâkielâst ko suoi lává sämikielâ uáppeeh koččâmušah nieidâ vijmâg koijâdij cullâkuođij tääbbin iä muštâl maiden sämikiel uápuin muoi puástusaajeest luptij ruokkâdávt kieđâs tego škoovlâst já koijâdistij ko muoi táin láán sämikielâ uáppeeh já tääl smietteen láán-uv ubâ olmâ saajeestkin ko tääbbin lii saahâ tuše suomâkielâ luhâmist kale lam tietimin et tääbbin láá sämikielâ uáppeeh-uv mut ko jiem tuubdâ sämikiel ohjelm já nuuvtpâ jiem määti tunnuu tađe eenâb ravviđ koijâdiđ jieijâd máttáátteijest já eres sämikielâ uáppein kostsun tagarijdgis kávná pahudistij ij sunnui čielgâm kuittâg tääbbin juuđij arve čoođâ uđđâ uáppei tilálâšvuotân lâi eidu uástám olssis arvesyeje mii poođij-uv stuorrâ táárbun sun ij lam hárjánâm tagaráin ubâ jotteđgin já tondiet tot váhá unohistij já ärdeeh kale pissuu koškesin mut ko idduuh já jyelgih liijká-uv njuoskii päikkisiijdâst arvesuoijijn kale ij lijjii pyehtiđ ubâ jotteeđgin ko puohah lijjii povvâstiđ tothân ličij keččum tuš mottoomlágán fijnottâlmân maailmist ličij lamaš pyereeb mon puovtij kárbást-uv pieijâđ paijaalsis mut toin vuot ij kaavpugist kehtidâm jotteeđ lâi mottoom krouvist já taggaar saajeest sun ij lamaš kuássin ovdil iällám sun moonâi tohon siisâ njunán šliämui nuuvt assaas tubbááksuovâ et tobbeen lâi vaigâd vuoiŋâđ tyehin vuáttojii peevdih já ulmuuh tobbeen čokkáámin juuđij mestâ jo kaačân peevdist nuubán já kuodij stuorrâ vuolâlaasâid ij lah enni tääl uáinimin šuáhkádij ij kuássin lam suu suovvâm moonnâđ tággáár soojijd já lâi kale tääl-uv maŋgii váruttâm tast magareh ulmuuh tobbeen jurrii lâihân jieš-uv maŋgii uáinám naaburiššeed juhâmin ige tot uáivistolmooš mihheen mučis uáinusijd lamaš tiervâ poottih kullui jienâ suu paaldâst lâi kote eidu lavkkij siisâ älkkee kavnâđ teehin joo kale mun kuittâg täst lam västidij muu mielâst taat ij mihheen hitruus soojijd lah kale tun teehin vala maŋgii puáđáh eeđâi já uápistij siisâ must-uv lii tyeggáár arvesyeji tego tust huámmášutij já čokánáin mottoom nurkkepiävdán savâstâllâđ heŋgâstij njuoskâ arvesyejees mottoom stoovli siälgán kuškâđ muštâlij et lâi lamaš jo oovtâ ive taan kaavpugist lâi luuhâm vuosmuu ive fysiika mut lâi kalanâm toos ko ij lam iberdâm ennustkin tain numerijn já kaavain já myensterijn moh tobbeen puáhtojii oovdân čielgij et lâi finnim tuše oovtâ oppâoho juávkku-uápásmuumist já kepiskovestemppâl uáppukirjásis mut ij lam peessâm eres kuursâin čoođâ ige sust lam innig haalugin luuhâđ lâi šoddâm nuuvt korrâ mielâ mutteđ oppâsunde et sun lâi mestâ jo nelji mánuppaje luuhâm tuše suomâkielâ siisâväldimiskos várás jeđe tääl sun lâi peessâm siisâ muštâlij ennuv tast maggaar lâi suu mielâst uáppee-eellim taan kaavpugist já kuus kannattičij moonnâđ tuu siisâpeessâmiskoseh älkkeh koijâdij tain mun kale jiem tieđe maiden lohheeh iä lam vissâ nuuvt ennuv ko iä ornim tagarijd iskosijd mun-uv talle liččim kolgâm tohon viggâđ povvâstij tun talle sämikielâ oovtâgin sääni älkkeht olssâd aassâmviste joođhij kale mun viehâ älkkeht laiguuttâm viste mottoom uápisulmuu peht áásá mottoom puáris ákku já aasâm ton ááhu kuvlân kuittâg tääl aalgâst tun jieš must lii viste mottoom uáppeivisteest viehâ alda ollâopâttuv tohongis piäsá aassâđ koijâdij kalehân tohon piäsá peri eelliđ uáppei aassâmtoimâttuvâst já tiävdáh luámáttuv tot kale pištá váháš áigáá mut kale tohon motomin piäsá tun talle aasah koijâdistij aasâm ton ruopsis kerditáálust aaibâs ollâopâttuv váldurakânâs tyehin jis tiäđáh tom kuuđâd keerdist tohon hissi-uv et ij jyehi tuv taarbâš portháid pajas kuárŋuđ mut tot jotá hirmâd jo hitásávt jo siämmáá ääigist lii paijeen jis mana portháid tyebbin kustoo láá munjin uápisulmuuh eeđâi ko kuulâi mottoom nurheest sämikielâ et tánávt pajanâm mut ááigum moonnâđ koijâdâllâđ váhá sämikielâ luhâmijn tääbbin muštáh te iđedist iä sänipeelijngin muštâlâm sämikielâ luhâmijn moonâ peri vuálgám váhá keččâđ magareh uáppeeh tääbbin láá ko iđedist jiem ennustkin kiergânâm muoi vala uáineen ruokâsmitij mielâs já moonâi sämikiel sárnoo uáppei kuuvl čuážžuđ sun motomijd taid uáppeid ovdil-uv uáinám tego já tuš lijjii váhá puárrásuboh ko sun jieš juhhii vuolâ já savâstâllii luuhâmpaajeest mii lâi eidu älgimin já moonnâm kesiluámust já kesipargoin já poođijn eres kuávlust já sunnuu ij kuássin ovdil lamaš uáinámgin jo muštâlij ton tilálâšvuođâst mii lâi lamaš onnáá iiđeed tast maht suomâkiel uáppeeh lijjii finnim puoh maailm ravvuid mut sämikielâst ij muštâlum mihheen kale mun iärvádâlâm maid tun uáivildâh eeđâi kale jo kullojii tast et tääl ubâ kurssâvuávám uđâsmittoo já puátih uđđâ kuursah já motomeh puáris kuursah kuáđđojeh meddâl mungin jiem tieđe tárkká magarijd kuursâid tun koolgah tääl čuávvuđ ij eres ävkki lah te ferttee koijâdiđ tieđâkoddeest keevâi taggaar pärtti et uđđâ luuhâmregister teddilem-uv maŋanui nuuvt čuuvtij et totkin ij lah vala vaalmâš táválávt ton kirjeest kale kávná ravvuu olssis mijjân suomâkiel uápuh koijâdij uássin kale kuursah láá páguliih västidij mastsun mun tääl tiäđám moh kuursah láá páguliih já moh iä tun hárjánâh toos ko lah lamaš tääbbin mottoom mánuppaje kullojii iärráseh lohđutmin ooinij ennuv uđđâ uáppeid já huámmášij et juáháš lâi váhá ucâmin jieijâs saje uđđâ pirrâsist oroi kuittâg mottoomnáál vuáhádum taah uápuh lijjii sunjin-uv uđđâseh mut sun kuittâg tuubdâi kaavpug já mudoi-uv tieđij eenâb ollâopâttâhluhâmijn ko sun jieš eehid moonâi nuuvt huápust savâstâlmist oroi et taan moiveest ij kuássin mihheen čielgâm lâi lamaš nuuvt älkkee ko máttáátteijee lâi ain hiäŋgám seeibist já páguttâm liävsuigijn mut tääl sun koolgâi jieš väldiđ jyehi ääšist čielgâs ige kihheen orroom masten tietimin ige peerustmin iä lamaš ige jiešalnees tiätu tastkin moh kuursah sunjin kullii já eres stuorrâ hiäráid sun ij vala tuostâm aldaniđgin koččâmušâidiskijn viistán mon sun ij kale puáhtám ettâđ päikkin vyelgidijnis toppij arvesyejees já nahettij lavkkâsis lâi jo kuškâm já olgon lâi joskâm arvemist vuosmuš oholoppâ lâi älgimin uđđâ kaavpugist lâi vaibâm puoh uđđâ aašijn moh fállojii sunjin aaibâs ohtân ááigui váhá keččâđ vuosmuu oho luuhâmpargoidis ko mihheen ij orroom suu uáivist čielgâmin viežâi fiäskárist laavhâs já kuáivui tobbeen pápárijdis vuoi tuántá sittágin sun pallâguođij ohtuunis já kuáivui lavhâstis kyehti arvesyeje moh lijjii mestâ jo siämmáálágáneh kale lam vahâgist uigâdâm teehin meiddei arvesyeje lâi nuuvt siämmáálágán elâččâm ehidist tom tuálvumin sunjin tom tiätá jis tot veik usâstâl tom tiäđám kost sun áásá ko jo kerd jieš muštâlij munjin jo vuájui pápárijdis siisâ lâi lamaš sämikielâ kuldâlem já čäällim já vala suomâkielâ kielâtáiđu mast sun kale ij lam ollágin vises kuulâi-uv tot sunjin-uv vâi tuše suomâkielâ uáppeid ij suu kihheen tobbeen olgoskin vuáijám já ijhân tot jo häittidâmgin jis váhá eenâb viijsoi keejâi mii tobbeen lâi muštâlum lâi vala čälimist pargopittá porgâmnáál sun čaalij sämikielân mainâs mon nommân šoodâi okko ollâopâttuvâst oroi lemin uáli jo mánálâš já moiváá mut nuuvt lijjii suu jurduuh-uv uđđâ oppâmsaajeest sun kuittâg tom ááigui nube tááhust lâi pyeri-uv jis toin naalijn puovtij várugávt adeliđ macâttâs vuošâi teejâ já puurâi vuojâleeibi nuuvt ommâsin rähtiškyettiđ tuše olssis purrâmuš lâi kale čepis kokkâ mut ko pääihist enni lâi ain annaam tast huolâ et peevdist vuordij lieggâ purrâmuš kale puovtij elâččiđ ollâopâttuv ruokalast puurâdmin mut purrâmuš ij lam tobbeen meendugin njaalgâ ääigi koolgâi jieš anneeđ jieijâs njäälmist huolâ oroi lemin nuuvt unohis tobdo et sun ááigui kale forgâpalij elâččiđ pääihist eenis kievkkânist puurâdmin maŋa vuolgij vyerdiđ buusi koolgâi tääl vistig vyeijiđ tassaaš ko finniiččij kaavpugân jieijâs polgupyerá kuvlân sun ij kustoo lamaškin áinoo vyerdee aaibâs tego puohah liččii lamaš ollâopâttâhân joođoost sun vala ferttij koijâdiđ ~mottoom nisonist kogopeht sun koolgâi pääcciđ meddâl teddilij buusi ruopsis puálust jeđe bussivyeijee orostij ollâopâttuv tyehin paasij buusist meddâl ooinij-uv jo ruopsis kerditáálu kost aasâi vuolgij jotteeđ tohokulij arvesyeji kieđâst ij ližžii pääihist te uigâdâm tom veik postâloová peht siisâ teikâ jo heŋgâstâm uuksân sun smietâi lâi tuođâi-uv hiđes tego lâi-uv muštâlâm ij mestâ jo puáttámgin já ko sun viijmâg peesâi pajas sun koolgâi vistig uuccâđ olmâ uuvsâ uuvsâst lâi nommâ sooitij uksâkiälu ij kullum mihheen sooitij vala nube kerd kullui kiinii liihâdmin siste lehâstij uuvsâ já oroi lemin hiämáskâm tun tun kavnih muu jieš muštâlih munjin kost aassih poottim pyehtiđ taam arvesyeje čielgij arvesyeje taam čaaitij taat lekken tuu kale tot táiđá leđe muu kijttoseh tunjin ubâ hoksámgin ton váilum talle vástuppeeivi lâi jo joskâm arvemist ko vuolgim maassâd jiem lekken tom tarbâšâm tust huáppu joođhij ij nuuvt vaigâd hoksáđ olssis porgâmuš taan kaavpugist ko jiem lah vala tággáár uáppee-elimân hárjánâm et vuálgám tuálvuđ tien arvesyeje oostah-uv puáttiđ siisâ váháš ááigán veik teejâ kale mun oostâm jiem kale jiešalnees kolliistâllâđ lamaš puátimin vuošâi teejâ sukkârijd sun koijâdij taarbâš takkâ jieh ko must iä lah sukkâreh iä kuássin ele kyesih já olssân jiem lah kuássin šoddâm sukkârijd uástiđ häittid maiden västidij kejâstâlâi pirrâsis tággáár te lii tuu viste olssân uđđâ kitara-uv čielgij suáiti mongin bäändist mut tuš jieččân illoon astoäigiájánâsah tustkis láá koijâdij laaviim eelliđ čuoigâmin já meecist väzzimin lijkkuum čäälliđ reeivâid já mainâsijd já ton tagarijd lijkkuum meiddei luhâmân já tuoijuumân já purrâmuš rähtimân motomin iälám skipárijdânkijn kostnii mut muu skipáreh iä lah tääbbin já lam uáli jo ohtuu forgâpalij kolgâččim vyelgiđ pááikán oholoopân et uáináččim uápisulmuid tun-uv hárjánah tääbbin elimân aaibâs muádi mánuppaijeest povvâstij já oroi addiimin lam mun-uv hárjánâm taan elimân veik aalgâst kale lâi vaigâdub maid tun vala poorgah eereeb suáitáh kitara mun laaviim eelliđ squash spellâmin skipárijdângijn čálám runoid já luuvâm ennuv tiäđust-uv kuldâlâm muusik iälám elleekuuvijn teikâ teatterist já motomin ravintolast-uv čáláh runoid runoid táválávt-uv nuorâ ulmuu elimist čäittiđ munjin motomijd kalehân mun vissâ puávtám jis halijdeeh iä toh nuuvt hirmâd pyereh tääiđi leđe ruugâi mottoom pevdiloovást muáddi ružâgâm páppár já keigij taid keejâi taid iä taah kale muu mielâst hyenehkin lah láá uáli abstraktliih mut nuuvthân runoh muu mielâst kalgeh-uv leđe faallâm täid mottoom kuástideijei teikâ árvuštâllei jiešalnees vala mut kale tááiđám tom forgâpalij porgâđ kale keevvâđ et toh mahtnii huánášeh taid jis ij iirât te talle ij tomgin tieđe muu mielâst jyehi ulmuu jurduin lii árvu nuuvthân tot kale mieđettij kuldâlij mon ereslágán maailm lâi ko sust ij jieš lamaš kuássin vala iällám elleekuuvijn ige teatterist já ravintolast eellim ij liččii pääihist ubâ puáhtám väldiđ saahângin eeni vástádâs ličij kullum et kale mist lii tuárvi purrâmuš et tohon ij taarbâš ruđâidis kyeddiđ ruttâ vanhimijn mudoi-uv lâi vääniht veik pihtâseh lijjii-uv já purrâmuš oro lemin mielâkiddiivâš eellim eeđâi lah jieš vala šoddâm jurdâččiđgin meendu ennuv astoääigi ko muu uáivist lii taggaar hirmos moive oro et kihheen ij määti ravviđ muu luhâmijngin aaibâs tego sämmilij aašijn ij kihheen perustiččii maiden ij-uvsun tot tast vala čielgâ eeđâi muštâlij ennuv jieijâs perrust lijjii kyehti uábi já lâi puoh nuorâmus uábih láin čuuvtij puárrásuboh já láin jo sirdâšum pargoelimân lâi mottoomlágán eehidtäsni eeči lâi kävppialmai já enni kietâtuojij máttáátteijee lâi vuálgus kaavpugist kost eellim oroi lemin čuuvtij ereslágán ko päikkisiijdâst kost lâi tuš kuálástem já puásuipargo já škovlâ lâi áigáá jo nuuhâm toimâmist já tastmaŋa lâi iällám kävppiauto mut tot-uv lâi joskâm áigáá jo jotemist ko nuuvt uccâ siijdâst iä lam tuárvás ášásteijeeh ige kävppi innig kannattâm lâi moonnâm huápust luhhoost lamaš kuussân huáppu jis huáputtâm mut maht tun lah joođoost fakkist koijâdij poottim bussijn lahhân tietimin et majemuš bussi kaavpugân vuálgá love miinut keččin vâi hirmástui kuhháá-uv mun lam tääbbin jo čokkám talle kale ferttee jo toommâđ ohtuu vâi halijdah-uv et vuálgám tuu satâččiđ bussiorostuv kuuvl jis viišah te puáđi peri fáárun vissásávtkin tieđe moin bussijn koolgâm moonnâđ já kuus kulij tot lâi nuuvt vaigâd kale mun talle vuálgám eeđâi já iävá tarbâšâmgin meendu kuhháá vyerdiđ bussiorostuv kuvlân bussijn tun peesah kaavpugân ravvij ko ooinij buusi puátimin vaazij váhá ovdâskulij já hirmástâlân keejâi maht bussi vuojij turâštij tast lappâd tun jieh orostittám tom koijâdistij imâštâlân kuávlust kale lii čielgâ äšši et bussi ooroost jis kiinii čuážžu orostuv puotâ äšši ij kustoo lahkin nuuvt čielgâs kaavpugist ij suttâm mut aalgij orniistâllâđ kaavpugân peessâm tun ferttiih orostittiđ mottoom auto já koijâdiđ lii-uv tot monâmin kaavpugân hirmástui kale lah áigumin čuážum täst ton tááhust veik ittáá iđedân veik jo váázám maassâd maht jis tiilááh talle taaksi jurdáh-uv et mun lam miljonáár vâi maid jo váázám talle já ooinijn ko mottoom nissoonkyevtis kaačáin šuáhkuttáin bussiorostuv kuuvl majemuš bussi kiergânij moonnâđ suoi koijâdáin sieđâlume čoođâ västidij sunnui já muštâlij diplomaatlávt et lâi eidu maŋanâm majemuu buusist jis mij kuulmâs väldip taaksi já jyehip koloid te talle tot ij määvsi nuuvt ennuv nubbe rivgoin iävtuttij pyereest eeđâi tuáivuttij pyeri iijâ já paasij rivgookuáhtáin vuordâččiđ taaksi tuše smietâi et tánávt suu ruuđah kale kaavpugist koleh já vala noheh-uv ij ennustkin sárnum hepânâšâi jieijâs tietimáttumvuođâ tääl must juurdâš nabda muu vissâ mecciolmožin ko jiem taggaargin ääši viettim et kolgim buusi orostittiđ vala smietâi tom-uv et tuáivu mield ij annaam tom hyennin ko sun toin naalijn poođij eelliđ taan kuvlân veik ij kale maiden tast kullum etâmin manengis vájálditij jieijâs arvesyeje jurdâččij jieijâs piäluštâssân ko lavkkij taaksist olgos jieijâs viste oovdâst ij kavnâm čovduurääigi uuvsâst nuuvt älkkeht lamppu lâi cuovkkânâm já tot lâi-uv viehâ konstâ lekkâđ uuvsâ sevŋâdâsâst uksâ lekkâsij suu láigueemeed poođij ijjâpäiđistis uuvsâ lekkâđ ko kuulâi skovijdem kost tungis lah lamaš láigueemeed koijâdâlškuođij ettâm maiden munjin et lijjih kuusnii vyelgimin oovtâ skippáár kuvlân arvesyeje tuálvumin maassâd tääbbin vyelgidijn lamaškin kihheen kiäs tast ettâđ tot nieidâ vâi kandâ ákku joođhij tenttam tot lâi kandâ västidij ko lâi hárjánâm et kielestiđ ij kolgâm ko tiädáh mielâsâd et kandâskipárijd jieh taan táálun pyevti ákku puášáskij lah kale áigumingin eeđâi taat ij mudoigin lah muu kandâskippáár piäluštij jieijâs toh puohah eteh ákku joođhij nieidâriävuh šaddeh párnái vuástá ige toos lah innig mihheen porgâmist jiem suovâ tom tábáhtuđ kuittâg muu táálust lam áigumingin šoddâđ párnái vuástá peškâlij já moonâi suttoost jieijâs loonjân moonâm kale eelliđ tobbeen uáppei aassâmtoimâttuvâst tevdimin tom luámáttuv tego ravvij smietâi áhhoin kale sun ij meendu kuhháá táiđám piergiittâllâđ siämmáá káátu vyeln ij lam kuássin naaijâm lâi jieš ráhtám kiäsnii luovâspárnáá já taaiđij tondiet jurdâččiđ aašijn nuuvt suámálávt juurâi seeŋgâst veikâ mon kuhháá já jurdâččij jieijâs uđđâ pirrâsist moiváás oppâmtiilees suu uđđâ ustev já vala taan puášáskâm láigueemeed kale táiđám leđe meendu rappâd taat kaavpugeellim luuhâmokko ollâopâttuvâst lâi älgimin kale kuittâg maatij jo jotteeđ tohon ige sun innig aaibâs jyehi tovváá tarbâšâm kuáivuđ kártá laavhâst tiijmij älgim sun vala elâččij aassâmtoimâttuvvâst já teevdij luámáttuv tuáivu mield finniiččim huápust jieččân viste sun eeđâi tobbeen tot pištá nelji teikâ vittâ mánuppaje almai čielgij mánuppaje suorgânij aassâm esken oho taggaar puáris áhhoin já tääl jo illá piergiittâlâm suin sun smietâi tust tääl fastâ aassâmsaje almai koijâdij eeđâi sun kuittâg tagarin lamaš tom jurdâččâm olssis sun tuámittij kuldâliđ sämikiel tiijmijd moh lijjii suu mielâst suottâseh oopâi ennuv já lâi mudoi-uv älkkee ettâđ puoh tom mii väividij teikâ mii oroi ommâsin kuittâg oroi lemin kuldâleijee pelji mii lâi pyeremus te oppâmravvuuh-uv lijjii almostum fakkist čielgâi ko sun staavij taid et sunjin ličij kuullâm tuš ohtâ suomâkiel kurssâ mut tääl sun lâi kuldâlmin jyehi áinoo kuursâ moh lijjii ohtsis vittâ kale lemin viehâ huáppu et kiergânij jyehi sajan lâi hitruu savâstâllâđ luvâlduvâi kooskâst juuđij-uv suin viehâ ennuv oovtâst lâi eenâb-uv taggaar kote luotij toos et ääših jiešalnees ornášuveh já vuot lâi jieijâs mielâst čuuvtij eenâb taggaar kote halijdij porgâđ aašijd ääigild vaalmâšin jurdâččij et lâi pyerebeht-uv sämmilii luándu ko sust jis ij eidu onne teikâ itten kiergânâm te poođijhân tot nubbe-uv peivi ain ton maŋa vyelgi muu kuuvl káhvástâllâđ koijâdij kalehân puávtáččim vyelgiđ-uv ilosmij taarbâš leđe kuhes eehid aaibâs ohtuu suoi poođijn viste kuuvl tobbeen lâi hirmâd huáppu já huššâ já mottoom aassâmskippáár kaačâi siisâ tääbbingis tábáhtuvá koijâdij tietimin et televisiolopetärhisteijee lii iällám suáittimin tääbbin uksâkiäluid suorgânij onne tot eelij já sooitij tuu-uv uksâkiälu kale táiđá majemustáá peeivi teikâ muádi siste puáttiđ vala maassâd vuoi panjig ij lah televisiolope ko tot lâi nuuvt merettes tiivrâs kale ferttiim vistig čiehâđ ubâ piergâs kuusnii išán televisio lâi stuorrâ piergâs mii liäbbái suu uccâ lonnjii peevdi vyelni ferttee kale pajediđ tuon skáápán tuámittij iä kuittâg uážu kuáivuđ maiden mut tuš kejâstiđ siisâ jis taid teehin luáštá tun tuon nube keejist ko ohtuu taam kale ij áppád lihâttâllâđ jis luáštáh tuom pevdiliijne toos oovdân te kalehân tot-uv vaarâ iššeed tommittáá keččâlij ravviđ jis tot kuittâg váhá uáinoo muoi taan sirdeen tun veik tuon pele te mun tääbbingis pajedâm te lusis televisio vuolgij sajestis puoh kovjâidiskijn já nieidâkyevtis uigâdáin tom pivtâsskáápán čiähusân tust televisio koijâdij lah vala taggaar puáris rivgoo kuvlân já sust lii televisio tobbeen motomin uđđâsijd mut jiem kale nuuvt hirmâd távjá ucâmin tääl olssân uáppeiviste ko ij tobbeen ááhu kuvlân killáá innig kihheen muštâlij maht lâi arvesuoijijn keevvâm já et sun lâi tuálvum tom já vala maŋanâm majemuu buusist já et ákku lâi piälkkám suu oolâ na ij tot kale lah suotâs tun motomin finniih uáppeiviste kostnii ij jiešalnees lah muu viste mut oovtâ muu skippáár viste sun joođhij skippáár ij taan ive ollágin puáđi teehin já mun ožžum aassâđ täst kuittâg tääl aalgâst lukko munjin mun lam vájáldâttâm vuoššâđ tom käähvi ko šoodâi nuuvt merettes huáppu suorgânij tust teejâ jiem nuuvt kollii laavii käähvi juuhâđ must lii teejâ-uv siämmást čuojâi uksâkiällu keejáin kyeimi kuáimásis te taaiđij puáttiđ tot kyessi kiäm láim eidu jo vuordâšmin eeđâi moonâi lekkâđ uuvsâ tyehin čuážui äijih kote čaaitij virgálijd pápárijdis já koijâdij uážžu-uv sun puáttiđ siisâ lâi lopetärhisteijee kale teehin uážžu puáttiđ keččâđ ravvij já luoštij äijih siisâ ij tääbbin kale oinuu mihheen äijih mulijdij merkkij maidnii pápárijdis jeđe kijttâlij já vuolgij tarbâšâm ubâ kielestiđgin ko kerd jieš eeđâi et tääbbin ij oinuu mihheen tot äijih ij kuittâg puáđi ovdilgo puáttee ive peln uđđâsist kuáivoin vuot televisio maassâd skääpist já čieváin tom pevdiliijnij vuál lâi esken älgimin filmâ já tom suoi kale áigoin vistig keččâđ rávhálávt tejâkoopâ já keeksij paaldâst tarbâšij esken iđedist moonnâđ ige ittáá várás lamaš pargogin čokkái vuot suomâkiel tiijmijd kuldâlmin poođij aaibâs majemužžân siisâ já čokánij paaldân mestâ jo maŋanim tunhân maŋanih jo culijdij maassâd tobbeen miinii eeđijd koijâdij dooseent lah et maŋanim eeđâi love nuuvt luvâldâh jotkui maid jis manneen oovtâst purâdiđ onne kuusnii koijâdij tiijme maŋa tot munjin suápá kuuvl ij kale pyevti moonnâđ čielgij maggaar puáššáás ááhu kuuvl sun lâi karttâm já mii lâi tábáhtum ko sun lâi maccâm arvesyeje tuálvumist vuoi hirmos sittágin pyeri olmooš tobbeen uáppeiviistijd koijâdmin kale jo iällám vala et nelji vittâ mánuppaje kárttá vyerdiđ jis jieh killáá tobbeen te kale tun mottoom eres sajan vissásávt-uv peesah tun ááiguh purâdiđ koijâdistij jiem tieđe lah tom vala smiettâm mun-uv puávtáččim purrâmuš rähtiđ iävtuttij vyelgeen-uv talle veik muu kuuvl iävtuttij vistig käävpi peht pyereest veik pica tot lii ain njaalgâ purrâmuš käävpist tun laaviih eelliđ et ij taarbâš meendu ennuv kyeddiđ tävvirijd tast muu alda lii ohtâ kävppi tobbeen kale tot munjin suápá maggaar picca muoi rähteen koijâdij käävpist veik millumpiärgu já vuástá já váhá kuobbârijd já toomaattijd oro lemin aaibâs pyeri munjin tust njadoh lah ferttee uástiđ vuolâ eeđâi jiem lijkkuu toos mut uásti olssâd jis halijdah nuuvt vala nahettij muáddi vuolâputtâl uástuskoori siis moonâi kasa kuuvl já maavsij tävrijd mun máávsám tunjin tast pele iävtuttij tot suápá mun kuádám taid lopedij mieđâi toos mut liijká-uv smietâi et lâi karttâm mäksiđ ucánjihhii liijkás ennuv uástusijn ko lâi máksám nube vuolâputtâl mon sun ij kuássin áiguččii juuhâđ lunne poordij uástusijd peevdi oolâ steikkij piärgu já kuobbârijd já vuolâi vuástást vuástáhevvâláin pittáid ko ij lamaš raastamryevdi rähtiškuođij piccavuáđu já piejâi tađe várás nääpi siis jáávuid saaltijd já čääsi jeđe soođhâi taid täigin sun tiäpčui peeldi oolâ jeđe poordij toos oolâ piärgu tomattijd vuástá já njaddoid te uigâdeen picca possuđ ilosmij tääl veik kuldâliđ váhá muusik vuoi tuántá sittágin jurdâččij pelijiänusân ko pica lâi jo possuumin ooinij et tääl puoh ääših iä lamaš oornigist tunjingis šoodâi mihheen kale tust lii tääl miinii must lah mihheen kielestij ij mahten tuostâm ettâđ et lâi vájáldittâm uástiđ hiijvá ige täigi tonttáá pajaniččii leš maht te tibi kiävá smietâi moonâi forgâ kievkkânsis suvnâččiđ já vaaldij pica meddâl uuvnâst tääbbin lii nuuvt njaalgâ haajâ tun lah lamaš čepis kokkâ njielâstij já poolâi et tot aaibâs kullui vaaldij loovást stuorrâ niijbe já čuopâškuođij pica maht taatkis lii máhđulâš tohâludâi tego ij liččii masten maiden tietimingin et mii ko taat vuáđu lii nuuvt koorâs et tast ij pitá táátu finniđ tot sáttá puáttiđ tast ko mun vájáldittim pieijâđ toos hiijvá tubdâstij jis tot liijká-uv ličij purâttettee jeđđij lâi koorâs tego keđgi já toin ličij älkkeht puáhtám leggistiđ veik rääigi siäinán hepânâšâi tuođâi-uv lâi lijkkuuškuáttám já oroi nuuvt ilgâdin et vuosmuuh muštoh sust šoddii tágárin meccinieidâ kote ij määti bussijn vyeijiđ já kote ij määti purrâmuškin rähtiđ mii ain ličijgin puátimin tovváá sun kustoo koolgâi mahtnii čuorbušiđ ko ličij lam tárbu čäittiđ moos sun poostij čokkái jávuttáá já puurâi joskâdvuotâ kivsedij sun eeđâi tun täälgis áánuh addâgâs tondiet et tast ij šoddâmgin taggaar manen liččim halijdâm taam purrâmuš vala tuáijojeh tust ij västidâm toos maiden julestij tuš vuolâ já toidelij korrâ piccapittáid toin vuálus jieh lijkkuu taan piccan jiemhân mun maiden tagarijd lah ettâm jieh lahkin mut kalehân mun tom uáinám eđâhánnáá-uv ij jiendâm tooskin maiden mielâst sun kaartâi čokkáđ aaibâs oles peeivi peevdist pahakkâs sun smietâi ohtuunis täst tibi motomin peesâm te jiem kale innig vyelgi suin kuássin kuussân kale tiskáđ iävtuttij purâdem maŋa já keččâlij mahtniigin toohâđ pyerrin jieijâs päärti taarbâš mun tiskáám ko täst tibi kiergâneem vuošâm-uv käähvi koijâdij mut siämmást muštái et ij jieš juuhâmgin käähvi ige sun liččii ubâ tiättámgin maht tomgis koolgâi vuoššâđ takkâ ij taarbâš jurdâččij käähvivuoššâm ličij sáttám toohâđ päärti vala-uv viärráábin čokánij jieijâs seeŋgâ oolâ vaaldij ildest mottoom kirje já luvâškuođij aaibâs tego ij liččiigin lamaš tast suu aldasijn tun leđe ohtuu koijâdij várugávt mun tieđe siämmáá munjin eeđâi äšši ij lamaš aaibâs siämmáá ubâ purâdemjuurdâ lâi epiluhostum iä lamaš kukken mut mun ferttiim vyelgiđ eeđâi fakkist ij innig puáhtám orroođ kuvlân tánávt ko sun jieš-uv šoodâi nuuvt murâšlâžžân moonâ tiervân kullui jienâ luhâmušâi tyehin pieijâi taaki paijaalsis fiäskárist jeđe lappui uuvsâst olgos foostâg posádij ko peesâi olgos já sihostij huápust čolmijdis amas kihheen uáiniđ suu čiärumin sun lopedij et ij innig kuássin juolgijnis lavkkiiččii viistán suámálâš lattim väividij ij lam lamaš suttâmgin mut lâi hirmâd jo jávuttáá sun ličij lamaš olmânáál suttâm te ličij iberdâm tom-uv pyereest mut oles joskâdvuotâ já suu kiäsádâttâm oroi nuuvt väivin tot bussijn vyeijim lamaš suijân toos meiddei smietâi ferttij jyehi tááhust jurdâččiđ et lâi hirmâd jo čyerbi lijjii lamaš mudoi-uv kuheh já aheveh kaavpugist já tággáár pärtti vala koolgâi šoddâđ eidu ovdil oholoopâ ahevušâi jieijâs ustevijd já meiddei pááikán eeni kuuvl oholoopâ já puáttee oho kale ferttij mahtnii piergiittâllâđ kaavpugist mut čuávvuvâš oholoopân sun kale áiguččij vyelgiđ pääihist elâččiđ ij tuostâm moonnâđ koijâdiđ njuolgist mii lâi moonnâm puástud suu kolliistâlmist eereeb tot picca suigen ohtâ purrâmuš puáhtám leđe nuuvt tehálâš ij tiättám maid tain aššijn porgâđ sun meridij-uv tipteđ tom orroođ tagarin já keččâlij jurdâččiđ hitrub aašijd monâlij peht te tun ááiguh oholoopâ ääigi porgâđ iä lah magarehkin vuáváámeh tubdâstij ááigum kuittâg kirjeráájust elâččiđ já váhá kejâdiđ puáttee oho pargoidân vuálgáččih-uv muin sämiuáppei teivâdmân ehidist kale aigum tobbeen elâččiđ itteen pyehteen moonnâđ elâččiđ veik krouvist kuittâg láá eres-uv uáppeeh já ain oholoopâ ääigi tuáluh ij tarbâšâm kuohtii avžuđ nuuvt mielâstis sun halijdij uápásmuđ eres sämiuáppeigijn já váhá kuldâliđ sii jurduid luhâmijn já kaavpugelimist já lasseen sust iä jiešalnees lamaš usteveh já tot oroi nuuvt väivin tääl sun ij lamaš ollágin vises tastkin halijdij-uv innig leđe suu ustev krouvijuurdâ kale váhá paldattâlâi mut ij sun jo kiäldámgin kalehân tääl tiäđust-uv ličij äigi čuážuškyettiđ jieijâs juolgij alne ige enni ain puoh suu manoid tarbâšâm tiettiđ mun moonâm elâččiđ vistestân já puáđám talle njuolgist tohon teivâdmân eeđâi koolgâm-uv puáttiđ maassâd tuu viežžâđ ele puáđi ko tot lii tunjin mohe peht eeđâi talle ehidist teivâdem lâi oovtâ ravintolast kost ij lam ovdil iällámgin iä lamaš nuuvt hirmâd ennuv sämmiliih tuše loves ohtsis mielâst tot lâi hitruus uccâ juávhuš já tai ulmui kooskâst sun tuubdâi jieijâs vuot olmožin aaibâs tego sun ličij lamaš päähist iberdij suu ahhev já pááikán já tom et kaavpugeellim ij lamaškin taggaar tego kost juáháš tuubdâi kyeimi kyeimis lâi kale čuuvtij riijâb kihheen ij perustâm nuuvt ennuv kyeimi kuáimásis já mottoomlágán liägusvuotâ tast vááilui mutâ še tun tääbbin tiättámgin et oroh taan kaavpugist tääbbinhân mun lam lamaš jo mottoom ääigi lam luhâmin tääbbin tun tääbbin luuvah must kolgâččij šoddâđ šleđgâinsner motomin na mon kuhháá tun lah jo tääbbin lamaš ive aalgij muu nubbe kaavpugihe lijkkum toos lam já jiem lah kale ličij suottâsub kuálástiđ já riävskáid pivdeđ iä lah olmâ äigiájánâsah ige luándugin kuus moonnâđ kale lijkkuum taan kaavpug rijjâvuotân-uv lii motomin váhá äätis orroođ maid uáivildâh lah áinoo jurduidâdgijn mieđettij te ležžeengin majemustáá oinâlâm koijâdij taaiđij leđe muáddi ive tassaaš talle ko lijjih vala luvâttuvâst mun esken algâttâllim tobbeen já tun lijjih jo kiergânmin smietâi nuuvt lâi-uv lijjim armeijast já tobbeen äigi moonâi nuuvt huápust kale kuullim-uv et lijjih tobbeen mut ton maŋa jiem lah šoddâm čuávvuđ tuu lihâstuvâid tađe eenâb karttim tohon te ožžum vala lase smiettâmääigi ko jiem nuuvt pyereest tiättám maid halijdim kale tallegin armeija maŋa tiättám vala nuuvt pyereest mut teehin uuccim já peessim täst te lam mun lam esken algâttâm sämikielâ luhâmijd tääbbin tego tuot čielgij lii kale aaibâs okei mut ko kihheen ij aalgâst máttám muu ravviđ jiemge jieškin máttám já tiättám koijâdâllâđ te vahâgist luvâškuottim meiddei suomâkielâ vala ostâm leđe puásuipargoin ejijnâd koijâdij na vuosij kesimiärkkuumist kale lijjim fáárust moonâi aaibâs pyereest tiäđust-uv eelijm kuáláástmin lâi uđđâ viermijd uástám te koolgâihân taid eelliđ iiskâstmin riävskáid vala pivdám jiembâ tääl lah ostâm kaavpugist mätki lii ain nuuvt kukke já tiivrâs raskii nuuvt hirmâd távjá tohon vyelgiđ veik mielâ tovâččij-uv pajedij nube peevdist jienâs jis koskâldutám tii pyereh mieldiorrooh mut ličij tääbbin onnáá eehid virgálâš peeli-uv lah puáttám teehin tuš suotâstâllâm tiet veik tot-uv uási lii uáli jo tehálâš puáttám vuáđudiđ teehin sämiuáppei valaštâllâmseervi juávhust láá ennuv pyereh atleetih já oovtâst puávtáččijm talle hárjuttâllâđ já sárnuđ sämikielâ-uv sij väljejii stiivrâ mon pargon poođij rähtiđ njuolgâdusâid valaštâllâmsiärván ij halijdâm valaštâllâmsiärván ko sun tuubdâi et sun lâi toos liijkás táválâš sun jieijâs illoon saatij čuoigâđ já motomin kaččâđ-uv mut tot kištoi valaštâllâm ij kale sunjin ollágin sooppâm maŋa savâstâlâi kuhháá mielâst oroi aaibâs tego päikki ličij puáttám hirmâd alda lâi mudoi-uv sunjin uápis ko sun lâi suu viiljâ oovdiš škovlâskippáár tuoi-uv itten krouvin iävtuttij já mun puávtáččim-uv eeđâi mun jiem tieđe lah nuuvt hárjánâm ton krouvielimân tubdâstij puáđi peri tun kuittâg lijkkuu ton ohtuu kuákkáámângin ceelhij peri ravvij jo ááigu muštâliđ iännásâd sun povvâstij aaibâs vuoigâdist must ohtuu ličij elâččiđ keččâmin mieđettij čuovâmerkkâ oinui te ubâ juávkku vyelgiškuođij kii kuus-uv kulij tun lah jotemin koijâdij kaavpug kuávdáážân viehâ alda ton fabrik na mun lam meiddei tohon jotemin ovtfááru suotâs ko ij taarbâš ohtuu jotteeđ siisâ tun jieh uážu puáttiđ povvâstij oppeet muštâlij arvesyejeest já tobbeen maccâmist ruáhásij lii säminieidâ peessâm keččâliđ kaavpugeellim vissásávt itten koijâdij kale västidij lâi lamaš hitruus eehid tuubdâi et ij lamaškin innig nuuvt ohtuu taan kaavpugist ko lâi kavnâm eres-uv sämmilijd huámmášij et sämmilij jurduuh lijjii kuittâg nuuvt siämmáálágáneh ko sust alnestis riävskápiivdon puásuipargoid miäcán já kuáláástmân ij lamaškin innig nuuvt kuhes mätki aaibâs vájáldui lâi rahttâtmin krouvin ko uksâkiällu čuojâi moonâi lekkâđ uuvsâ hirmástui ettim et teehin iä uážu almaah puáttiđ ákku vala koddá muu jis kulá tast sun ij lah tääl pääihist tunhân ettih-uv jieht et ákku vuolgij onne kuusnii lii tego stálueemeed mast kalga poollâđ tuu vala mälispáátán tuoldâđ lii-uv mut vyelgeen tääl huápust povvâstij tun lah jo ärgi ferttiim leđe ärgi ko tuot ákku lii tyeggáár kale uuccâm eres-uv viste mut jiem tieđe kuás tom uážum mield forgâ lâi aaibâs tievâ ko já tohon peesâin tääbbin lah čokkámsajegin kosten huuihij já illá kuulâi jieijâs jienâ lii nuuvt korrâ larmâ-uv et ij sárnuđgin pyevti toos hárján huikkái maassâd kale jiem osko ij tarbâšâm jonost čuážžuđ olgon huuihij ko toh läävejeh lyeštiđ tuš tiätumere ulmuid siisâ tiäđáh te mun jiem lah ovdil tágárijn soojijn jottáám baarist joreh tuš uáivistulmuuh ige tobbeen viišâ kuássin čokkáđ kale lii tuotâ peeljih hárjánškuottii korrâsub jienân ige tot innig lamaš nuuvt ilgâd kuldâliđ toh láá ucedâstâm tuon muusik väivi tánssámmuusik kalga-uv kulluđ váhá sijvuubeht jiem tieđe ij lah vala puáttámgin kejâstâlâi váhá tánssáđ tassaaš iävtuttij tun pyereest tánssáđ jiem kale nuuvt hirmâd pyereest mut keččâlâm mun kuittâg tánssámlättee tievâi ulmuin ij kale lamaš kuássin tánssámgin mut ij tot suu mano nuuvt hirmâd ennuv häittidâm toh iärrásehkin suu mielâst tađe čepibeh táiđám leđe njuškuu tuohu teehi tego poccuuh ääiđist tánssááh aaibâs pyereest rammuustij vâi jiem tääl te tieđe tääbbin tuoi leppee-uv eeđâi ko keččâlij čaŋâlâhčâđ tánssájeijei čoođâ jo puáttám já taat jollâ poođij muu vala pääihist viežžâđ povvâstij oinih-uv tobbeen ton stálueemeed luhhoost kiergânâm jo vyelgiđ káránâsâid pivdeđ ruáhásii totpâ lâi vaahâg povvâstij jis stááloin hiäibust já koddá tom te finnee suu omâduv vala stáálu koozâin mun kale aaibâs koddeđgin suu tääiđi ruáhásij tuoi halijvettee juuhâđ koijâdij tááiđám väldiđ vuolâ smietâi tunjin-uv vuolâ vääldi lijkkuu vuolâ juuhâđ väldiđ veik teejâ eelij juhâmušâid viežžâmin taat lah teejâ imâštâlâi lekken ij lam teejâ taam smakkij tom lâi aaibâs tego cokis mut tast lâi váhá piškerub smakkâ juhâmušâid taatkis lii toos koijâdij juuvâm tom távjá joo váhá mut mii taat lii lii cokis moos lii siävuttum peljitaalhâs čielgij kale lah ubâ skelmâ ko tienuuvtkis roosah ááiguh et mun uáiváduum vâi tun ton oovtâ laasâst maiden tieđe peri jieh kale maŋgâ laasâ tom koolgâ juuhâđ jis jieh lah hárjánâm juuvâi laasâs hitásávt kuárusin sun tuođâigin tast uáivádum tego lâi vistig jurdám lieggij suottâsávt suu jurduid mestâ jo paahâs tuon njuškom maŋa pahudistij maht tunnust mana koijâdistij jotemin nuuvt ennuv oovtâst i-ij mahten kale lah uáinám suu maaŋgâ piäiván jiemge vissâ haalijdgin innig uáiniđ tunnui talle lii tábáhtum joođhij tiäđáččim-uv haalijd tääl pillediđ taan eehid toi jurduigijn lii vissâ lädikandâ kullui etâmin tun-uv pyeri olmooš kolgâččih anneeđ huolâ tast et váldáččih olssâd olmâ sämikaandâ maggaar talle imâštâlâi tiälláástâlâi vuoptâidis tággáár tego mun lam kuittâg kiäm uážuh olssâd já ruáhásáin kale jiem lah vala áigumin naaijâđ kuhes ááigán eeđâi ááigum váhá eellim uáiniđ já luuhâđ-uv et kolgâččij leđe vala sämikandâ moin naalijn sämikandâ lii maka hyeneeb ko lädikandâ koijâdistij nievrin smietâi já ruohâi uáivis eellim jo tiätá-uv maggaar tot lii puásuipargo riävskápivdo kuálástem já meecist jotteem lii korrâ eellim haalijd-uv tááláš säminieidâ innig taggaar eellim olssis keejâm mon ennuv muu enni-uv lii karttâm porgâđ puásuipargoigijn ige tast maŋgiigin kijttos finnii puásuipargo lii nuuvt uáinimettum lii kuáláástmist-uv jiem kuittâg toos kuássin riemâ lam-uv jo kuhháá smiettâm et sämikandáin jiem vissâ kuássin naajâ ij kuássin tuubdâ nuuvt pyereest ovdil joođhij tast vissâ lii-uv nuuvt mielâkiddiivâš säminieidâi mielâst et sämikandâ lii säminieidân liijkás uápis vâi koijâdij mun váhá jurdám epidij jiem kuittâg ane jieččân čuuvtij hyenebin ko lädikandâ mast tomgis tiätá mon korrâ eellim lädialmaingis šadda jis vala lii te tast lii kale hitruvvuotâ kukken kale puáhtá sämmilâš-uv leđe tot lii kiddâ joođhij nuuvt kale ferttij tubdâstiđ kuittâg-uv ton uáivilist et jyehi sämikaandâstkin ij tááláá ääigi innig šoodâ puásuialmai teikâ kuálásteijee mij talle-uv hyenebeh kuittâg šadda insner mii lii aaibâs olmâ lädiáámmát kihheen lah ettâm et sämikaandah liččii hyenebeh mun kuittâg eeđâi tuš et jiem toi korrâ pargoi tiet mielâstân sämikandáin najâččii tot meccipivdo kuittâg-uv sämmiliist lii veik sust ličij maggaar lädiáámmát te eeđâi tun-uv meecist jođáh tiäđust-uv sämmilâšhân luándun lijkkoo te uáináh eeđâi lah aaibâs siämmáálágán tego puohah sämikaandah miäcán te kalga ain peessâđ nisoneh kalgeh puoh päikkipargoid porgâđ mun nuuvt lah ettâm piäluštâlâi kale lah mut nuuvt tot argâelimist kuittâg kiävá naggij lâi-uv mielâkiddiivâš fáddá eeđâi lah kuássin šoddâmgin jurdâččiđ ääši näävt vuáđulávt et kuábbáálágán irgeiävtukkâs ličij pyereeb mun maka hyeneeb iävtukkâs tunjin ko tot tiŋgái vâi ettim te mun jiem lah tääl naijâmin jiemge tuin jiemge kiäinnán vistig ráávhust smiettâđ tom ääši mottoom peeivi tiäđám toos vástádâs ko kuáhtáám taggaar priinsâ mutâ ko puoh priinsah ain motomin muttojeh cuábujin joođhij lam tunjin hyeneeb ko tot kiärduttij lah juuhâm jo maŋgâ vuolâ eeđâi mun haalijd leđe hyeneeb ko juuhâm tuš kulmâ vuolâ ij lah nuuvt ennuv ennuv tun talle táválávt juuvah oovtâ ehidist tággáár saajeest táválávt nelji teikâ vittâ laasâ tot ennuv vâi uccáá culijdij ij tot muu mielâst uccáágin lah culijdij maassâd jis mij vyelgip tääl já iävtuttáin vuárdám vala čuovâmeerhâ muoi kale vyelgeen nieidâkyevtis eeđáin paasij vala savâstâllâđ motomáin luuhâmskipárijnis lâi liijká-uv lamaš hitruus oholoppâ sun jieš-uv lâi uážžum ääši maid koolgâi váhá eenâb peessâđ suddâdâllâđ tot sämikandâ- lädikandâäšši maŋa aalgij vuot argâ já maacâi ollâopâttâhân sust lijjii tuše sämikielâ tiijmeh mut majebaargâ lijjii-uv tuš suomâkielâ tiijmeh ige sun aaibâs pyereest tiättám maid sun toigijn koolgâi porgâđ ennuv suámálâš lattim väividij vala-uv et ij sun tobbeen áigum uáiniđ vistig ájáttâlâi vyelgidijnis nuuvt kuhháá et vissásávt-uv tieđij et luvâldâh ličij jo álgám já puohah liččii jo siste lehâstij uuvsâ já moonâi nuurkán uksâpellâs čokkáđ oinui čokkáámin táválii sajestis mii luhhoost lâi hirmâd kukken sust tijme nuuvâi livkkái olgorääigi nuuvt jotelávt ko kiergânij já moonâi kirjeráájun nutkâđ tävirijdis laavkân nubbe tijme aalgij moonâi vuot čokkáđ tuáhá áigáá keččin poođij suu paaldân tungis lah lamaš lah uáinám tuu maaŋgâ piäiván tun lamaš illávaje västidij uánihávt lamaš eres sämmilijgijn joođoost já puásuipargoin nuurâi tävirijdis nuuđhâi taid lavkkâsis já pajanij tungis vuálgáh lâi hiämáskâm koččâmuš ááigugin onne kuldâliđ taam luvâlduv lii-uv eres pargo riävskápiivdon povvâstij tuođâi-uv sutettij já korâdij tun kuittâg maiden sämmilij elimist peerust lâi kuittâg-uv vissâ lamaš vuoigâdist pajanij já vaazij luvâldâhvisteest olgos já tuubdâi já eres-uv uáppei hiämáskâm čoolmijd selgistis nááđui kirjeráájun luuhâđ ličij lamaš vala kuálmád-uv luvâldâh čuávvumnáálá mut sun kuođij monâhánnáá tohon-uv kuittâg talle taarbâš čokkáđ paaldâst sun jurdâččij suu jurgâlempargopitáh tánávt ovdánii peeivi-uv moonâi kirjeráájun mestâ jo aasâi tobbeen lâi rávhálâš et pissij puoh pargoidis porgâđ lâi mudoi-uv suottâsub pargopiirâs ko visteest mon sun ij valagin päikkin tubdâm tääbbinhân tun lah-uv eeđâi ko ooinij čokkáámin kirjeráájust mun-uv vuolgim jieht tuu maajeeld koskân meddâl čuávumist luvâlduv tuu ucâmin mut jiem kavnâm lâi váivášum taahân mun lam uuccih muu huámmášij et ij lam mielâmield vuálgáččih-uv muin káhvástâllâđ jiem tieđe ko ličij váhá pargo täst poorgâ taid pargoidâd tastmaŋa mondiet tun uuccih muu koijâdij nube kerd ko must lâi tobdo et vuolgih meddâl tobbeen luvâlduv čuávumist muu tiet taat tiäivás váhá vissâ káhvástâllâđ te sárnudeen váhá eenâb iävtuttij lâi jiešalnees vala-uv suttâm mut sun halijdij tiettiđ mondiet lâi lamaš nuuvt ereslágán ko táválávt pyehteenhân elâččiđ muivij teejâs ij puáhtám sárnuđ maiden tego stuorrâ kumpâspittá ličij tarvanâm čuddui já kähistâm suu tobbeen mii tunjin šoodâi muu kuvlân koijâdij mun puávtáččim koijâdiđ siämmáá koččâmuš tust mielâst tun lijjih nuuvt suámálâš sáárnuh já lah ilolâš mut talle jieh jiendâm maiden váhá hiämáskâm halijdâm tuu läittiđ ton purrâmušâst mut tot kustoo poođij toin naalijn uáinusân häittidiš-uv tuot innig maiden te ubâ äšši mondiet tun luvâlduv maŋa povvâstih riävskápiivdon joođhij povvâstah munjin tondiet ko lam sämmilâš halijdâm tuu sämivuotân povvâstiđ jiem tuubdâ sämieellim áánui já keejâi halijdâm tuu luávkkáđ mahten uážuh talle addâgâs ko ožžum addâgâs te halijdiččim koijâdiđ vuálgáččih-uv muin keččâđ oovtâ elleekove já kuás tot jorá kaavpugist elleekoveteatterist iä lam meendu tivrâseh kuuvijd tot lii tot lii kove lah kuullâmgin tot pyeri tieđe ko jiem lah jieškin tom ovdil uáinám kalehân tom talle uáiná ko iälá keččâmin mun puávtáččim vyelgiđ-uv ij kuittâg taarbâš bussijn vyeijiđ ige tobbeen taarbâš málástâllâđgin ij taarbâš moijái muoi vyelgeen tohon koijâdistij itten jiem peesâ mut kale veik oholoopâ ääigi eeđâi kale jurdâččâm vyelgiđ pääihist eelliđ oholoopâ ääigi tubdâstij pyevti vyelgiđ esken čuávuvâš oholoopâ jo nuuvt kuhháá tom sirdám halijdiččii innig tom sirdeđ ko mun-uv vuálgám esken pelnub oho keččin pááikán kuittâg puáttee oholoopâ tääbbin na suáppeen talle nuuvt talle pelnub oho keččin lii vástuppeivi-uv rijjâ peivi te talle ij taarbâš kyeđđiđ luvâlduvâid kooskâst moijái já čooskij čalme mielâst oroi et peivi oppeet váhá paaštij polvâi luámist kustoo urruu kuittâg mahtnii ornášuumin kiergânij vistásis sun čurgij lättest poostâ ilosmij sunjin lâi puáttám reivâ mon sun lâi-uv jo syele vuordâččâm lâi aassâmtoimâttuvâst kiškoi tom áávus ij lam oskođ čolmijdis mut tuotâhân tot vissâ lâi sun lâi finnim olssis uáppeiviste kale lii hitruus peivi sun jurdâččij já tuámittij suáittiđ pááikán meiddei muštâlij et ij vala pesâččiigin taan puáttee oholoopâ eelliđ mut pelnub oho keččin esken ij ettâm toos maiden mut tieđij et sun kale lâi syele vuordâččâm tääl jo puáđáččij kuárusin esken máánu áálgust já toos lijjii vala muáddi oho ko äigi lii kukke vyerdiđ jurdâččij mut aalgij jo smiettâđ magarijd káálvuid halijdičij jieijâs viistán jo eehid ij nuuvt hirmâd ennuv láigueemeedis lam uáinámgin mut tääl taat poođij siisâ já ááigui savâstâllâđ sun algâttij ličij váhá äšši tunjin muu mielâst tun lah taan visteest aaibâs liijkás ennuv uáivildâh liijkás ennuv aasâm tääbbin mut ko must láá lamaš ovdil tagareh láiguliih kiäh láá ain lamaš oholoopâid meddâl halijdâm leđe ráávhust oholoopâid ko kerd máávsám lááigu taan visteest te vissâhân mun uážum tääbbin aassâđ-uv mut tun máávsáh nuuvt uccáá vuošah teejâ já málástâlâh-uv jyehi peeivi já iäláh ain riššoost iälám tuš ohtii ohhoost posâdâtmin tust kale lii opsâ-uv ááigui ettâđ mut kuittâg šeeštij sanijdis mun málástâl tääbbin jyehi peeivi eeđâi kuittâg maŋgii ohhoost tot ij lah lamaš juurdâ immâšijd jieh paijeed talle lááigu nuuvt et ij taarbâš leđe nuuvt häänis njäälmist peesâi áálgáh tun vala stijváđ puárrásub ulmuigijn pajasšoddâm tun lah pääihistâd finnim ko jieh kunnijât ulmuid kale ááigum ain-uv kunnijâttiđ ulmuid mut tággáár mun jiem ollágin addii kerd máávsám lááigu te keejâm et must lii vuoigâdvuotâ talle aassâđ-uv täst ij tot nuuvt kale moonâ et varriih tääbbin meddâl jieh tun pyevti vyejettiđ muu tánávt tääbbin suutâi munhân puávtám jis mun halijdâm peeivi ko puáđáh te lam leggistâm puoh tuu tävirijd olgos keččeen talle kuábbáást lii vuoigâdvuotâ já moos sun huuihij já moonâi vistásis lâi jierestum sihoi konnjâlijdis ige tiättám maid sun tääl koolgâi porgâđ sun ij tuostâm suáittiđ ko ákku vahtij suu lonjâstis já kuldâlij mudoi-uv puoh suu puheluid smietâi maht tain áhhoin täälgis koolgâi eleškyettiđ suu tile toovâi kale älkkeebin tot juurdâ et sust lâi uđđâ viste tiäđust mut sun koolgâi mahtnii vala piergiittâllâđ muáddi oho já kuittâg sust lâi mielâ kaččâliđ tállân patârâsân nurâškuođij tävvirijdis reepu siis nuuđhâi tohon ijjâpääiđi pänikuustâ já päninjuottâs já váhá pihtâsijd sun vuolgij olgos lah varriistâlmin ton kandâskipárâd kuuvl suigen tääl jo lah párnái vuástá láigueemeed huuihij suu maŋŋaal já povvâstij ilgâdávt ij jiendâm maiden tiervân stálueemeed sun jurdâččij sun toopâi olgouuvsâ veik sust ličij lamaš mielâ peškâliđ tom kiddâ nuuvt korrâsávt ko voojij tááhust sun meridij olssis et oovtâgin iijâ sun ij innig tääbbin taan nissoon viäsust uáđáččii kerd sun puáđáččij teehin esken tävirijdis viežžâđ já veik poolisáin jis toos ličij tárbu sun tuođâi-uv poolâi jis veik ákku lâi-uv aaibâs lopâlávt tájáskâm alne lâi sevŋâd tálssájii lasseen tuš motomeh uáivistulmuuh tuámittij ovdâskulij mut sun ij valagin tiättám kuus jiešalnees lâi monâmin sun smietâi et sun mana kuittâg oovtâ iijân hotellin já uáđá ráávhust tobbeen iijâs já keččâl itten orniđ mottoomlágán káátu uáivis oolâ muádi ookon sun sattui jurdâččiđ kote lâi aassâm tääbbin jo kuhheeb ääigi lâi sunjin kukken hyelkki-uv já lâi táttum távjá kolliistâllâđ mut taan huápun ij lam vala kiergânâm tobbeen eelliđ moonâi puhelinkioskin já uusâi puhelinnummeer suáittiđ smietâi já jurâttij nummeer huuihij nube peln viehâ kuhháá já viijmâg västidij tääbbin lii addâgâs et suáitám náávt mannjeed automaatist já must ij lah ennuv ruttâ puáttiđ tuu kuuvl já uáđđiđ tobbeen oovtâ iijâ forgâ eenâb pyereestpuáttim tiäđáh et muu uuvsah láá ain tunjin áávus ennuv kijttoseh lah eidu piäluštâm muu hirmâd stuorrâ eeđeest amahan te lah čuuvtij iätádum teehin te savâstâlleen eenâb viežžâđ tuu kostnii tohon bussijn kaavpugist ko toomah te kiergânah vala buusin puátá teehin njuolgist lam tobbeen aaibâs forgâ toopâi puhelin jeđe kaččâlij bussiorostuv kuuvl sun kuulâi jieijâs vááimu julkkemin nuuvt čuuvtij et tot lâi aaibâs vissásávt raddeest meddâl viggâmin esken aalgij iberdiđ mii sunjin lâi tábáhtum já et sun lâi tuođâi-uv stuorrâ paaloost patârâm vistestis rivgoo puáššáávuotân ij kale tiättám mut sun iärvádâlâi mast taatkis poođij rivgoo kandâ lâi eidu naaijâm mestâ jo puárispärnin ijge enni lam tuhhiittâm uđđâ manje ige tomgin et kandâ ij innig aassâm suu kuvlân ákku ij lam vaijaam kandâsis maiden sun keččâlij talle čaittâliđ vuoimijdis orostij já lavkkij tobbeen olgos lâi puáttám suu oovdeld bussiorostuv kuuvl rähis pärni tiervâttij já askadistij suu še já siämmást čiäruškuođij ko ij muidegin puáhtám vuoi hirmos sittágin tunjingis lii tábáhtum pyeri pärni siisâ já muštâl munjin suoi peesáin siisâ muštâlij puoh maid eidu lâi feerim jieijâs visteest vala-uv aaibâs tuárgistij já sihoi čolmijdis riäpu peri itten tävirijdâd teehin muu kuuvl tun tääbbin ton ääigi uážuh aassâđ et finniih olssâd viäsu ennuv takkâ tunjin snuđgoi hirmâd kijttevâš et äšši ornášui näävt jotelávt tiättám onne maid kolgim porgâđ vistestân olgos já jiem tiättám čujottâs kuus lijjim monâmin tuš muštâlih-uv ton áákun et lijjih uážžum uđđâ viste hoksám jieš-uv kuullim ääšist já mudoi-uv kale lijjim nuuvt jierestum maggaar rivgoo tot jiešalnees lii koijâdij tot lii uáli jo jollâ mut jiem tiättám et olmooš nyevt jollâ ubâ puáhtágin leđe vuošâi vala teejâ já faalâi konjaklaasâ taam sun meridij kale iššeed vuálgám tunjin seeŋgâ rähtiđ puáttee iijâ uáđđiđ orroomvisteest mut ittážân váhá salkkiim jieččân pargoloonjâ te finniih tävirijdâd tohon lii sohvá-uv keččâlij uáđđiđ lâi vaibâm liijkás-uv vaibâm mut sust iä liijkágin puáttám nahareh peeivih iä luhhoost lam ovdil lamaš suu elimist sun suáitáččij uđđâsist iännásis já muštâličij puoh čuojâi tijme veik lâi-uv oholoppâ monâččij vistees kuorriđ koccái veik vaibâseh teddii-uv vala čoolmijd mielâst sun ij lam uáđđám čalme tievâgin mut mottoom kooskâst sun lâi vissâ kuittâg váhá nohádâstâm kullui jo skoovijdmin pajanij njunán tarvanij kähviopsâ iiđeed sun tuáivuttij pyeri iiđeed pärni kale mun mottoomnáálá jiem kale nuuvt pyereest ijhân tot lah iimâškin puoh ton maŋa maid lah feerim tovváá mun rahtim iiđeedpitá mut uážuh leđe tääbbin tego päihistâd uážuh jieš rähtiđ olssâd purrâmuš onnáá eehid máátkán já puáđám esken pelnub oho keččin maassâd kale mun piergiim lukko munjin et jieh kiergânâm vala jieht ehidist vyelgiđ ele jo muide čokkáán tääl piävdán te peesah puurrâđ váhá iiđeedpitá čokánij mahtsun mun onne koolgâm tävirijdân viežžâđ lah ubâ rahttâttâmgin varriimân smietâstij váhá moonâ mottoom kooskâst tobbeen elâččiđ tot rivgoo ubâ peeivi pääihist vissâ lah tast kale ij kuássin vissásávt tieđe halijdah-uv et vuálgám tunjin skipárin ostâččih-uv tun mun oostâm vissâ pyereeb nuuvt maŋa vyeijiláin autoin orostitij autos viste oovdân oroi et sun ij innig áppádâm maiden tuš šuáhkádij kale taat tast mana lohđuttij tun lah ohtuu jiem kale mut kuittâg liččim tohon keeđhipiäjun monâhánnáá kale puáđi taid stuorrâ laavhâid já kaasâid vala fáárun te uigâdeen tohon puoh tuu tävirijd iä must kale ennuv lekken vala tävireh iän koolgâ vájáldittiđ muu kievkkânpiergâsijd leehâi čovduidisgijn uuvsâ kii tobbeengis lii näävt tooláá kullui erduus jienâ kievkkânist iiđeed västidij kii tobbeengis lii ákku suorgânij já luágui keččâđ västidij ige jiendâm tađe eenâb tuš sevilij jieijâs loonjân jeđe suoi toopáin uuvsâ ij puáttám tohon siisâ veik tieđij et tast ličij mielâ toohâm-uv kuittâg-uv tääl ko ooinij kaasâid já laavhâid sunnuu kieđâst nuđháin tävirijd pahvikaasâi siis iä nuuvt merettes ennuv lamaškin pargoost kiergânij pyereest-uv tijmepeeleest koolgâi kievkkânân piergâsijdis nuurrâđ mun tääiđi tuostâđ tot veik kääskist mun kale tuostâm eeđâi já lehâstij uuvsâ kogopeht láá tuu tävireh lâi sirdâšum orroomviste pel kuldâliđ iiđeeduđđâsijd ooinijn maht tast koočâi njälmi áávus muu tävvireh láá tuon skääpist tyebbin čižetpeln jieŋâskääpi vyelni čielgij tobbeen láá muu tävireh finnejeen tuu kievkkânpiergâsijd čuákán te vyeijileen láá váhá purrâmušah-uv jieŋâskääpist joođij várugávt taid kale ij viišâ teehin kyeđđiđ evviseh kale kalgeh pyereeb njáálmán eeđâi vala korrâsub jienáin ko táválávt ansun ákku jieš-uv kulá já maid immâšijd ákku poođij hirmástâllâđ lah-uv tun vyelgimin kiergânij njäälmiskin lehâstiđ te happiittij toos kooskân ij lah kale ollágin šiev aassâmsaje tággáár sijvuus nieidân tego lii ij lam visesvuotâ vistestis puáttee mánuppajan te muu mielâst lii aaibâs čielgâs et ij määvsi puáttee mánuppaje lááigugin čovduidâd maassâd kohân uážžoon taid kaasâid auton sivnádâlškuođij mut jiemhân mun maiden paaid tárguttâm tuš ettim talle mun täälgis koolgâm ko muu iäláttâh lii nuuvt ucce tarbâšâm taid láiguruuđâid mun mudoi piergii tun pyeri nieidâ teehin uážuh pääcciđ ákku čielgiiškuođij jurdám eeđâi suttoost jieht jo jurdâččâm váhá pyerebeht sanijdâd jis must ravvuid koijâdah te eeđâm et tun koolgah vistig tavijdâd pyerediđ et tuin puáhtá oovtâst eelliđ olmooš taarbâš jieijâs rijjâvuođâ moonnâđ já puáttiđ tego haalijd skipáreh kuleh meiddei áášán munhân ettim tuš kandâskipárijn ákku čielgiiškuođij ko taat lii veik kallaad láigulâš kote tánávtkis vuálgá almoothánnáá ákku čielgiiškuođij tom vala imâštâlah ruáŋgái olmooš kolgâččij jieijâs feeilâin oppâđ tovváá ko palijdij já peelhij ááhu oolâ kuorrij kievkkân váimu juulhij nuuvt čuuvtij et sun lâi aaibâs vises et juáháš tom kuulâi keččâlij toommâđ mut ko äigi lâi suu mielâst aaibâs orostâm lam kiärgus eeđâi viijmâg sun pajanij stuorrâ kassáin te kaasârobdâ nurdâstij ááhu kukkávaasi mii lâi peevdi roobdâst peesâi njäälmist ooinij maht vaasi peškâsij lättei jeđe cuovkkânij pittáid já lasâpitáh lebbânii pirrâ lättee keejâi hirmástâlân tast kale puátá-uv tunjin vala tivrâs reekkig lâi muu ärbitiŋgâ lâi häppilub västidiđ kiäs kolgâččij reekkig puáttiđ te tot lii tunjin olssâd vasteeht suorgâttah ulmuid kiäh láá esken jieijâs eellim algâttâlmin kuodij huápust kievkkânkaasâ olgos auton ličij halijdâm jo njuolgist nááđđuđ tohon mut sun koolgâi vala maassâd viežžâđ loopâid tävirijd nieidâ-tuánttá kale kalga čurgiđ tyeid lasâpittáid kullui ákku meerridmin čurgim uážžu taan tovváá leđe táálu reekkigân västidij áákun siämmáánáál tuon loonjâ loppâčurgim-uv livkkái oppeet olgos kieđah tievâ muu čovduuh láá ákku koijâdij ko čuávuvâš kerd poođij siisâ kuáivui lummoos já luoštij čovduidis jávuttáá kievkkânân peevdi oolâ tun toppiih tyeid seehâid fáárun te muoi láán talle kiärgus eeđâi jieš toppij vala kyehti pahvikaasâ sollâsis pääsi tun tiervân eeđâi nisonân kote hirmástâlân paasij keččâđ ij tuostâm ettâđ maiden nuuvt te peesâimhân muoi tobbeen meddâl rammuustij jiem tieđe maid koolgâm ettâđ mut ennuv takkâ tunjin ko vuolgih fáárun kijttámuš lâi ko peessih tobbeen ton kuumpi koozâin tävireh lijjii autost čokánij paaldân sun huámmášij et sust lâi uáivipoovčâs já et sun aaibâs tuárgistij jis tot vuolgât munjin tom reekkig tot vuolgât lohđuttij puudâ ko lijjih tävvirijd tuálvumin olgos ožžum čielgâs et ákku ij lam almottâm láigupuáđuidis viärutteijei et jis tun uážuh rekigijd te sun uážžu viärutteijee uuvsâs tuáhá aaibâs-uv tuotâ koijâdistij äšši lii vissásávt-uv tääl oornigist jeđđij mut maidsun tääl pääihistkis eteh lâi čuávuvâš muurâš rivgoo lii hyelkki mii naabureemeedân kohân peri tot saahâ jotá naaburij peljijd te jo šladdâreh kirdeškyeteh já tot ferttee leđe väivi muu vanhimáid já ubâ perrui halijdah te suáitistâm tállân tuu naaburáid já čielgiim ääši kale sii viehâ pyereest tast huolât kiergâneeh te suáitáh jieš vala páikkásâd tast lii tunjin väivi tast lah väivi lii hitruu sárnudiđ uápisulmuigijn aašijn lii ain lamaš suámálâš utke ornášuđ koolgâm tunjin mäksiđ lááigu taan oromist eeđâi tast huolât lah ennustkin tääl puáttee kyevti oho ääigi pääihist lii-uv et lii kiinii kote ana muu visteest huolâ čurgiih poostâid njuoskâdâh kukkáid já uuigah muottuid te liävus puoh talle tast lah tust ruuđâ vááijuv kale mielâstân tunjin maidnii mávsáččim-uv puoh taan vääivi oovdâst jiem mun tääl vääldi tust maiden te tiäđám kuás jieš tarbâšâm tust iše tovváá oroi tai feeriimij maŋa et sun josijdui lijjii jeđđejeijee säänih sunjin já mudoi-uv kuldâleijee pelji maid eidu tääl tarbâšij-uv tieđij et tääl sun lâi finnim olssis hirmâd šiev ustev sun tieđij meiddei et puoh ääših vala ornášuuččii lâi vuálgám já paasij ohtuu orniistâllâđ koskâpuddâsii loonjâs táálust ij halijdâm pieijâđ maiden piergâsijd sajasis mut vaaldij tuše tagarijd tiiŋgâid meddâl laavhâin maid sun tääbbin orodijnis tarbâšij iä lamaškin nuuvt hirmâd ennuv vuordâččij jo eehid eehid sun lâi lopedâttâm moonnâđ elleekuuvijd sun lam tuostâm mieđettiđ et ij lam ovdil kuássin iällámgin elleekuuvijn mut vissâhân tágárij feeriimij maŋa lâi aaibâs pyeri váhá suotâstâllâđ-uv ij vala tiättám mii sust lâi ko sun jurdâččij mut tot lâi taggaar suotâs lieggâ tobdo oroi lemin liägus olmooš kiäin lâi älkkee orroođ já savâstâllâđ jyehilágán aašijn taan maailmist lâi kale meiddei mut lâi ereslágán mottoomnáálá tuođâi-uv liijkás uápis lâi lamaš vuoigâdist eđâdijnis et motomin kalga peessâđ luovâs maailmist mii ij suugin mielâst kale lam ulmui puoh älkkeemus piirâs lâi mahtnii nuuvt ucce já suojâlum eromâšávt vuordij tom et pesâččij muštâliđ tast maggaar hirmos oholoppâ sust lâi lamaš já maggaar stálueemeed tot láigueemeed tuođâi-uv lâi já maht suoi láin mestâ jo iällám koddemin tom tiäđust-uv sun halijdij muštâliđ meiddei tom et sun muádi oho keččin finniiččij aaibâs jieijâs uáppeiviste lijjii veik mon ennuv ääših moh illá puohtii vyerdiđ lâi jo čuážžumin já vuordâšmin elleekoveteatter oovdâst tie tun lah-uv jo et lah-uvsun muštemingin čuorvij kale muštemin mut ko lii lamaš nuuvt hoppuus oholoppâ et ij kiergân ij kuussân jis lam maŋanâm muoi lah vala maŋanâm jo uástimin liipuid munnui valmâšin takkâ eeđâi já maavsij jieijâs uási liipust tustkis lii lamaš nuuvt huáppu eidu varrim já kyevti oho keččin varriim vala uđđâsist kale kullum vala maiden varriimist muáddi peeivi tassaaš jiem kullumgin ko esken jieš-uv tiäđám já iberdâm et lam tuođâi-uv varrim já tom et mondiet já kuus lam varrim maht nuuvtkis keevâi nuuvt muštâlij jieijâs oholoopâst maht suu láigueemeed lâi tájáskâm já maht sun lâi talle moonnâm kuuvl aassâđ muádi ookon já et lâi eidu vuálgám máátkán vuoi hirmos sittágin maht tun peessih tohon kuuvl nuuvt huápust tuš soittim ko lam tubdâm suu jo kuhháá lii aaibâs tego enni munjin sárnu-uv tego liččim pärni vala tust tääl lii pyereeb orroođ huolâttij vissásávt-uv lii peeivi šiev uuđâs lâi kuittâg tot et lam finnim uáppeiviste mut hyenes uuđâs lii tot et finniim tom esken máánu aalgâst ennuv lukko tunjin lam tääl aaibâs ohtuu ko must iä lah aassâmskipáreh já vuolgij máátkán pelnub ookon aassâmskipárijd esken máánu aalgâst ko oppeet varriim näävt kale lii čuuvtij pyereeb tuástá oppeet ijâidis-uv uáđđiđ ráávhust masten polâhánnáá tust lii varrimpeivi tiäđust mun puávtám isediđ tuu varriimist ennuv kijttoseh puávtáh te mielâstân tom halijdiččim-uv lii väivi ko ij lah jieijâs viste vala tiäđust-uv tuš leđe kierdâvâš já moonáin elleekoveteatterân ij ennustkin tiättám elleekuuvijn mut tääl te tibi ličij äigi uápásmuđ toos-uv nommâ tunjin iätá koijâdij ferttiim tubdâstiđ et ij jur maiden elleekove lâi tot elleekove moin sun šoodâi tobdosin muštâlij lâi jo já čokánáin elleekoveteatter pelimuudon muštâlij mottoom ohtâkiärdánis nieidâst kiäm taan enni vuobdij mottoom sirgusân vyeimialmai eellim ij lam rappâd tain almain nieidâ koolgai keigiđ almai piergâsijd ko taat cuovkkij aavlijd já njielâi tuulâ lâi meiddei äpittem ko vyeimialmai finnij suttokuáhtáusâid kuudij nieidâ keejâi fiilmâ vyeimialmaa sun ij puáhtám leđe juurdâšhánnáá ovdii láiguemedis siämmáálágán pahakkâs tot-uv lâi ko vyeimialmai sun tuubdâi et lâi jieš-uv váhá tego sun lâi ain keččâlâm porgâđ ááhu mielâ mield kuittâg tast luhostuuhánnáá ääigi vuájui jurduidis siisâ já vájáldutij aaibâs ubâ fiilmâ tubdâškuođij et sun lâi hirmâd vaibâm čalmeh monâškuottii aaibâs viehârâš kiddâ veik sun maht keččâlij toollâđ taid áávus loopâst monnii-uv kiddâ já koccái toos ko suu uáivi nuáigui já koočâi vuáluskulij sun tuubdâi kieđâ jieijâs vuoptâin ele nohháád addâgâs nuuvt vaibâm culijdij aassâmhuolah vissâ teddih tuu kale mon väivi tot lii mut keččâl kuittâg pissoođ kocemin máksám viehâ ennuv taan fiilmâ keččâmist mun keččâlâm toollâđ čolmijdân áávus lopedij tuubdâi maht kietâ čaŋalditij suu niskeest siirdij tom tyebbiláá mut tot liijká-uv paasij huolâttemeht ärdei pirrâ lâi hiämáskâm kejâstij já taat keejâi sunjin maassâd tääl huámmášij mon mučis ruškis čalmeh lijjii toh povvâstii mielâst loppâfiilmâ lâi vaigâd čuávvuđ tot kale poođij tast-uv et sun nuuvt mielâstis čokkái tast paaldâst sun tuubdâi et tast lâi torvolâš já pyeri ij kale mahten orroom tubdâmin mut puoh stuorrâ maailm kulttuur mii lâi vieres lâi uápis tondiet lâi-uv suu mielâst nuuvt mielâkiddiivâš olmooš taat šiev filmâ rammuustij já važottâlâi fiilmâ maŋa lâi joskâ filmâ taat lâi tuu mielâst koijâdistij lâihân tot totkis meerhâš et jurdâččim jieččân láigueemeed ko oinim jieččân saajeest ko šoddim jurdâččiđ jiävttáá peeivi tot unohis tobdo tust lappâd mana kohân peesah uđđâ vistásâd eeđâi já njavhâdij vala vuoptâid vuolgii olgos elleekoveteatterist lâi nuuvt kepis tobdo ij vala lijjii halijdiđ vyelgiđ tobbeen meddâl kalgeen vala motomin moonnâđ elleekuuvijd iävtuttij ko suoi vaazijn tobbeen olgos nuuvt kalgeen mieđettij veik suu mielâst tubdui-uv et ij sun elleekuuvijn nuuvt ennuv viettim oroi et sun ij máttám innig ettâđ maiden sárnum tot joskâdvuotâ kivsedij ferttiim tääl moonnâđ lii ittážân vala váhá pargo já tävvireh-uv láá hiloi háloi varrim maŋa moonâ peri talle itten iäránáin ij tiättám maid sun koolgâi jurdâččiđ et lâi puáttám nyevt alda oroi suottâsin mut siämmást meiddei ommâsin toovâi mielâ kirdeđ mut siämmást sun halijdij kaččâđ patârâsân jieijâs tobdoid mun rähistuumin tot rähistum tuođâi-uv näävt unohis tobdo ko lam jurdám et rähistum ulmuuh láá luholiih sun smietâdij juurdâ ij kuáđđám suu ton peeivi ráávhun nahareh iä olmânáál puáttám puolâšiiđeed ko koccái sun vuotgin lam meendu njálgáht uáđđám suu jurduuh lijjii vala-uv jiävttáá ehidist iä nuuvtkin ton fiilmâst mut poolâi ton tobdoost et sun motomin rähistuuččij mahtnii veik suu jurduuh kirdii aaibâs tego poolvâi siste sun sun kuittâg ferttij tääl vyelgiđ ääigild kuvlân kale peesâi vääzin ollâopâttâhân mut tohon lâi tuš váhá kuhheeb väzzimmätki mon čuuvtij kuhheeb tom kale ij vistig tiättám ko finniiččim jieččân polgupyerá teehin talle pyehtiđ tom ko iälám pääihist smietâi jođedijnis ij lamaš innig polgupyerá ko suu puáris pyerárášku lâi eidu keessiv cuovkkânâm já lâi leggistâm tom meddâl pisánij hävdieennâm paaldân keččâđ uárreid moh kuodâččii kuátásis ulmui kyeđđim pähkinijd ličij lam hitruu keččâđ kuhheeb-uv ääigi mut ko jyehi iiđeed oroi lemin huáppu iiđeedtiijmeh ain kirdelii lappâd uáppeiviste ličij luhhoost váhá aldeláá täälhân sust lâi jiešalnees jo váhá huáppu-uv hitruumus äšši lâi tot et sust liččii vistig tagareh tiijmeh et ličij tobbeen lâi taan tovváá liegâs lâi puáris táálu já tobbeen ij kuássin tiättám magarijd pihtâsijd koolgâi paijaalsis pieijâđ koolgâi ain kárvudâttâđ toin naalijn et oovtâ pivtâskeerdi puovtij kepidistiđ jis toos lâi tárbu já nube tááhust laavhâst koolgâi ain leđe ullopäiđi tađe várás jis siste sattui-uv leđe koolmâs lâi vuot kustoo tággáár peivi et lâi kume čokánij kuldâliđ luvâlduv poođij siisâ váhá maŋeláhháá mun lam tääbbin seevij ooinij suu já poođij jávuttáá suu paaldân tunjingis šoodâi culijdij mihheen tust miinii lii peri must lah mihheen kiärduttij tun suttâm tieđe kii te eres tiätá jis tun jieh čokkái ain jávuttáá ilolâš vises tobdo mii jieht lâi lamaš elleekuuvijn lappui já sun tuubdâi jieijâs nuuvt luhotteemmin ij ennustkin kuullâm sun jurdâččij koijâdâlâi alnestis mondiet taat epivises tobdo koolgâi pijnediđ suu nuuvt távjá nube tááhust sun lâi vises tast et mahtnii lijkkui sunjin mut nube tááhust vuot sunnuu kooskâst lâi miinii mii oroi unohâssân lâi tääl oppâm et taah turppámkuáhtáuseh ain pottii já monnii et tast ij tarbâšâm nuuvt hirmâd ennuv perustiđ mut kuittâg ij vaijaam toos maiden mut luvâlduv ääigi sunjin poođij oppeet siämmáálágán ilgâdis tobdo tego piccapasseem ääigi-uv já toos sun ij lijkkum piištij merettes kuhháá ige sun viiššâm koskângin pajaniđ tááhust sun tieđij et kaččâličij suu maŋŋaal já oppeet ánuččij addâgâs tego ovdebáá tovváá-uv draamaid täst kale ij kolgâm tääl šoddâđ maŋa pajanij já väzzilij toppij suu ärdest já laiđij nuurkán kost kihheen ij lam kulâmin já tääl kale muštâlah et mii immâšijd tust lii jiem tuođâigin lijkkuu tágárân magarân pyereest tiäđáh tom jieš-uv mun taarbâš tom tunjin muštâliđ kiemârdâlâi já lâi váivášum mielâst ličij motomin suotâs čokkáđ mottoom eres-uv saajeest luvâlduvâi ääigi ko tuše tuu paaldâst lijkkum toos et seevvih munjin toin naalijn tallehân tun koolgah čokániđ mottoom eres sajan jis tust oro nuuvt haalijd leđe tunjin kiksen tun lah munjin kiksen kale šadda tast aaibâs ereslágán tobdo jiemge lah innig ollágin vises tast maid mun kolgâččim tust jurdâččiđ moonâi kiäinusis ige ettâm tađe eenâb paasij sujâlâš tobdo aaibâs tego sun ličij fakkist porgâm maidnii mii lâi hirmâd jo puástud veik sun tuubdâi et lâi suu ustev jurdâččij et vissâ lâi pyereeb vájáldittiđ ubâ kaandâ luvâlduv kuođij kooskân vuolgij maassâd táálun ko luuhâm oroi mahtnii nuuvt vyestimielâlâžžân vissâ tuš tondiet et čokkái tobbeen ij kale puáđi innig mihheen olmooš pilled muu luuhâmmoovtâ-uv sun palijdij ohtuunis kale hutkâđ taan áášán maggaarnii čuávdus juuđij ollâopâttuv käytäväst keččâlij karveđ mut ij luhostum vyerdi láppojih luvâlduvâin porgim tot äšši mahten tunjin tot kulá ain talle meddâl jis lah suttâm muu oolâ tot nuuvt iimâš talle lah nuuvt suámálâš halijdah tuođâi-uv tiettiđ suujâ te muštâlâm kale mielâstân poolâm tast maid mun koolgâm tust jurdâččiđ tuostâ innig čokkáđ siämmáá luvâldâhloonjâst tuin lah alda já puáđáh aaibâs liijkás-uv alda tego elleekuuvijn já motomin vuot halijdah et lappuuččim tuu aldasijn aaibâs tego liččim tuu vajalâš tun jiešalnees halijdah leđe tuu ustev lii kale uáli jo suámálâš vyehi leđe muu ustev tiervân kaččâlij meddâl tovváá ij čuávvum suu mut paasij luuhâđ almottâstaavvâlijd tungin tagaráin sáttoin lah kaččâmin čuorvij tun tot lah-uv joskâđ ubâ luhâmijdân tääl jo pyeri olmooš tust tentti hyeneeht vâi áánum ele koijâd must maiden tääl mun motomin muštâlâm vâi eeppidškuođij mieđettij lii nuuvt vaigâd jo tagarijd poorgâ et jooskah puoh luhâmijdâd oovtâ kaandâ tiet lah sämikielâ lohhee já sämmilâžžân koolgah meiddei pissoođ saanijd ruáhásij lâi tiäđust-uv mut suu säänih sämmiliist já läddliist kale lijjii tarvanâm mielân lâi jo váhá pyereeb orroođ tot mitettes rijdo väividškuođij sun maht jurâttâlâi ääši já keččâlij leđe jiärmálâš toin te sun lâi kale ettâm vasteeht nube tááhust sun halijdij tiettiđ mondiet lii nuuvt ärgi toos et iärráseh iä uážžum uáiniđ sunnuu oovtâst vaazij bussiorostuv kuuvl bussi poođij tääl sun tieđij jo seevviđ-uv toos já nuuvt tot orostij maavsij buusi já čokánij ovdâpeeŋkân vala-uv smietâi ličij-uv kuuvl aaibâs jiärmálâš tienuuvt koijâdhánnáá pelisuttoost moonnâđ ko sun lâi buusin pajanâm te kale sun ááigui elâččiđ-uv tobbeen sooitij uksâkiälu aassâmskippáár poođij lekkâđ uuvsâ vistestis kale tunjin poođij kyessi poođij keččâđ tun sun eeđâi joskâdávt tust huáppu koijâdij ij nuuvt hirmâd huáppu váháš ááigán puáttiđ elâččiđ ääjit tuu kuhháá puáđi jis halijdah mun jiem lah čurgim muu tiet taarbâškin čurgiđ keejâi tun aiguh aigum naa čokánistij stoovlin já smietâi maht algâttiđ mielâst ettim tunjin onne nuuvt vasteeht itten vyelgimin pááikán kuhes oholoopân jiemge višâččii mahten tipteđ taan unohis tobdo ubâ oholoopâ vissâ kolgâččim áánnuđ tust addâgâs keejâi já mielâst suu čalmeh lijjii murâšliih ááiguh vissâ ettâđ maidnii oroi joskâ lâi čielgâsávt-uv väädis algâttiđ lii pyeremus et muoi iän jođe innig nuuvt ennuv oovtfááru hiämáskij sárnuh munnust tot tuu mielâst nuuvt unohis äšši tieđe šyehkittij savâstâllâm oroi nuhâmin toos pajanij stoovlist ääjit tuu talle tađe kuhheeb elâččiđ tuš uánihávt kuittâg halijdim muštâliđ tunjin et jiem tárguttâm toin maiden paaid maid ettim tuubdâi maht suu čalmeh njuoskii lâi väivi orroođ ij halijdâm et ooinij suu čiärumin vaazij viäskárân olgouuvsâ kuuvl tiervân sun keččâlij ettâđ konnjâlijdis čoođâ ovdilgo toopâi uuvsâ leđe majemuš kerdi et mun eellim tääbbin sun smietâi hiisist vuálus monâdijnis já sihostâlâi čolmijdis iärráseh iä lam uáinimin suu ton tovváá keččâlij leđe snuđgohánnáá ko peesâi kááđu oolâ poođij luhhoost viehâ huápust njuškij toos já vuojij táálu kuuvl lâi taggaar et sun ij jieijâs mielâst uáinám ige kuullâm maiden tuš smietâi tom maht lâi toin naalijn puáhtám lattiđ suin lâi mestâ jo addiimettum nuuvt vissâ sunnuu ustevvuotâ lâi nuuhâm vuolgij vástuppeiviiđeed já ááigui puáttiđ maassâd esken majebaargâ mun muáddi peeivi piergiim toi oppâtijmijttáá-uv sun meridij lâi maŋgii šoddâm smiettâđ tom et ko tovlááh ulmuuh iä ollágin luáštám párnáidis škoovlân já sun jo smietâi et lâi suddo leđe muáddi kuhes peeivi meddâl kalehân tovlááh ulmuuh-uv lijjii piergim taan maailmist kiäh pyerebeht kiäh hyenebeht pyerrin peellin lâi meiddei tot et sun puovtij tääl muáddi peeivi leđe uáinihánnáá sun innig puáhtám jurdâččiđgin ton ulmuu lâi kukke já čokkáámân tuođâi-uv vaaibâi liijká-uv lijkkui toos ko peesâi pááikán ijhân sun lam kuhes ááigán iällám tobbeen keččâmin mii tohon kulloo lâi moovtâ ko poođij já tuámittij jo kuullâđ puoh maailm saavâid já piejâi purrâmuš piävdán lâi-uv viehâ kuhháá vuárdám riäpu lah-uv tun aaibâs niälgum lemin nuuvt ruoinâs-uv tobbeen lah suotâs ohtuunis málástâllâđ čielgij jiem lah kale niälgumgin mun ain kostnii iälám puurâdmin puáttám koijâdistij lah puátá-uv esken juovláid enni čielgij peessâmgin vala tääl lii kaavpugist luhâmin celkkiđ tijjân já eromâšávt ennuv tiervuođâid iälus tiervân táiđám puásuialmai puáttiđ tego eejis vuordij tot-uv stuorrâ maailmân halijdij enni pahudistij taat tovlái ulmui jurdâččemvyehi lâi-uv tot mast ain iädui tääbbin liččii pargogin nuuvt maŋgâsân puohah lah kuálásteijeeh já puásuialmaah já tekniikárijd-uv tarbâšeh taan maailmist lädiáámmátteh iä lah kale sämmilij várás muu mielâst tun kuittâg lah puátimin maassâd teehin luhâmij maŋa tuálvuđ hoošijd šiiljon poccuid enni tuámittij já kullui jo monâmin olgos taan savâstâlmist puáttám mihheen puáttám tallegin ko pääihist oroi mut et tääl taat tuárispel jurdâččemvyehi vala-uv eenâb väividij enni toos talle mieđâi et mun vuolgim smietâi kale lâi pááccám aldeláá já tom vanhimeh iävá lam annaam nuuvtkin hyennin lâihân tot mestâ jo jurrii kustoo tego ovdil-uv pääihi maailm lâi ucce já tot oroi ain nuuvt unohâssân tuš poccuuh já kyeleh já eenâb tohon ij šiettâmgin kuittâg taan elimist lâi miinii moos nuuvt hirmâd čuuvtij lijkkui já toh lijjii iimâš kale suu mielâst eidu toh poccuuh já kyeleh moittáá lâi vaigâd eelliđ sun ij tuođâigin iberdâm jieijâs nuuvt pyereest taat maailm lâi taggaar mon sun ij puáhtám olmânáál čielgiđ ij läddilâš liččii tom kuittâg iberdâm ko ij lam kuássin iällámgin tavveen kullui puátimin siisâ áiguččim váhá savâstâllâđ tuin jienâ kale tuubdâi já tot ij lopedâm pyere tot tuu aassâmäšši jiešalnees moonâigin lâi suáittám ránnjáeemeedân maid toh tääbbin tast sarnuu ko lam kuullâm naaburist kyehti-uv mainâs vuosmustáá taggaar et lah varrim motomáin kandáin oohtân nube mainâs kuullim et vuolgih puášáskâm láigueemeed tiet tobbeen jiešalnees lii tábáhtum mielâst lii nuuvt unohâs jis ulmuuh toin naalijn sárnuškyeteh nieidâ kalga ain alnestis šiev huolâ anneeđ lah varrim ko kuuvl aassâđ čielgij tego tiäđáh te puáttee ohhoost finniim jieččân uáppeiviste kost tot kandâ ton mainâsân talle puátá toh láá tuođâi-uv láigueemeed suámáliih jurduuh vaahâg et sun lii tágárijd mainâsijd levâttâm ovdâskulij lii jieš tovle karttâm pajasšoddâdiđ luovâspárnáá já ko sun munjin suutâi te čuorvij muu maŋŋaal et lam-uv varriimin mottoom kandâskippáár kuuvl toh láá kuittâg unohis mainâseh enni joođhij tállân taid tiäđuid njuolgiđ ij viiššâm selvâttiđ iänán eenâb ij enni kuittâg liččii halijdâm iberdiđ ige kuldâliđ maggaar tuu uđđâ viste lii enni koijâdij lah vala iällám tom keččâmingin jis uáivildah muu uáppeeviste tom esken puáttee ohhoost vala eelliđ koijâdmin kuás finniim čovduid tun tohon maidnii enni koijâdij ainhân tohon maidnii taarbâš kuittâg jurdâččâm väldiđ jieččân polgupyerá fáárun meiddei savehijd tobbeen-uv puáhtá čuoigâđ koolgah eejist koijâdiđ et eeči piäjá tuu pyerá vala šiev oornigân te jieh taarbâš tobbeen tivottiđ tom uđđâ riggeid toos kuittâg kale kolgâččij pieijâđ ááigum onne elâččiđ kuvlân keččâmin čielgij jis halijdeeh te moonâ peri lii še taan oholoopâ tääbbin mielâst taat eeni lattim lâi mestâ jo iimâš tääl enni mahtnii älkkeebeht luoštij suu moonnâđ ko tovle sun ain voojij muštottiđ et tiet já tiet pargo ličij porgâhánnáá já iše kale ain onnuuččij jyehi saajeest lijjii viermih kalgâhánnáá já poccuuh piemâhánnáá já maid kuás-uv aaibâs tego tovláá ääigist lâi pääihist lâi ohtâ tain suu skipárijn kiäh iä lam vuálgám meendu kuhás luuhâđ lâi halijdâm tuš mii oroi lemin hirmâd jo alda mielâst ko poottih maht tust mana lâi čielgâsávt-uv ilosmâm uáinidijnis must mahtnii mana jieh oro lemin nuuvt hirmâd moovtâ jiem kale muštâlij maggaar algâ sust lâi lamaš luhâmijn já sun muštâlij jieijâs láiguemedist já meiddei ucánjáhháá lii vissâ tuu kandâskippáár eeđâi tiätuäŋgirávt lah kale muu mielâst lii lámáš suotâs suin jotteeđ oovtâst mut tääl kale tast ij innig puáđi mihheen lii nomâlâs jieš ettâm et suu mielâst ij lah šiev juurdâ jotteeđ nuuvt ennuv oovtâst muštâlij mon surgâdávt lâi keevvâm toin piccâpasemáin já et sun mahtnii monnii suujâ tiet ain čuorbušij povvâstij njálgáht mut mielâst tot ij tubdum nuuvt suottâsin tun koijâdij vuárustis must lii lamaš älkkeb ko tust šiev viste mestâ jo tállân orroođ tobbeen oppâm lii suotâs lâi luhâmin mađhâšemuápisin já suu oppâmeh iä kale pištáččii nuuvt hirmâd maŋgâ ive lâi mudoi-uv mielâ maccâđ vala motomin láá vissâ eenâb uápisulmuuh eeđâi iä nuuvt ennuv tobbeen kale lii oromin mut sun-uv lii munnust kulmâ ive puárrásub jieh kale vissâ tuubdâgin must lii taggaar tobdo et lam finnim tobbeen uđđâ skipárijd lam vissâ lamaš váhá äärgib ko jiem jieččân mielâst tuubdâ vala nuuvt hirmâd ennuv ulmuid tuođâštij tobbeen tagareh ulmuuh kiäid mun tubdâččim koijâdij tobbeen kale lii kalehân mun tiäđust-uv muštám vuolgijn vala siijdân lâi uánihis vyeijimmätki já tääl lâi luoihâttâm eejis auto nuuvt älkkee ko peesâi jieš jotteeđ talle ko halijdij fáárust koolgâi eidu talle vyelgiđ ko tot vuolgij veik ličij lamaš siijdân maggaar äšši uáinojii kuittâg motomeh uápisulmuuh mut juávkku lâi čuuvtij uccom tast maid tot lâi lamaš vala muáddi mánuppaje tassaaš lâi kale iberdettee-uv ko juáháš lâi kirdelâm keččâliđ jieijâs suájáid huámmášijgin ubâ kuhes oholoppâ lâi jo kuullâm já lâi vuot äigi rahttâtškyettiđ kaavpugân vyelgimân lâi tooláá vuolgâ tuámittij vala et tuot já taat kalga fáárun ij lam eres ko tuš tot et polgupyerá koolgâi fáárun lâi vala nutkâm laavhâ tievâ evvisijd ij lamaš taan tovváá nuuvt korrâ mielâ vyelgiđgin maassâd kaavpugân oroi nuuvt kukken tuálvui suu siijdân kost bussi vuolgij tovváá bussi lâi viehâ kuárus veik táválávt ton fáárust juttii eenâb-uv ulmuuh mielâst lâi aaibâs suotâs et uážui olssis ubâ kuárus peeŋkâ já puovtij lebbiđ tävirijdis váhá pyerebeht ij nuuvt hirmâd ennuv lijkkum mut čuuvtij valjimvääri ij kale lamaš vuot lâi tievâ peeŋkâ tyebbiláá kost čokkái čokkáin puáris paapâkyevtis kiäh sárnoin nuuvt korrâ jienáin et ubâ vávnu kuulâi sunnuu savâstâllâm monnii immeelpalvâlusâi särnidmeh já kirkko-oornigeh já saalmâi valjiimeh veikâ moh keččâlij luuhâđ jieijâs pápárijd maid lâi fárusis váldám mut ko ij tast táttum puáttiđ mihheen tuoi puávtáččii váhá joskâdubbooht savâstâllâđ koijâdij mottoom rivgoo paapâkuáhtásist juáháš kalga tääl navdâšiđ tunnuu savâstâlmist váhá josijdui já forgâ taat kyevtis mudoi-uv passijn meddâl junást jurdâččij et vissâhân taat kyevtis láin váhá peljittum peesâi algâttiđ jurgâlempargoidis várás sun lâi hiävrásâm lusis sänikirjees-uv fáárun kuulâi junást moonâi huápust ko lâi hitruus pargo jo lavkkij olgos junást sun suvnâččij kaavpug ááimu mast onnáá peeivi oroi lemin mestâ jo kuocâhaajâ hels haajijd tot fabrik palijdij ohtuunis ko moonâi viežžâđ jieijâs polgupyerá mon sun lâi váldám fáárun sun lâi-uv jo kaavpugist čuuvtij kiergânâm ahevuššâđ ko ain koolgâi bussijn jotteeđ já mäksiđ tast keččâlij nutkâđ tävirijdis pyerá siälgán já nuuvt sun tuolmâstij táálun tohon luhhoost nuuvt maaŋgâ kilomeetter mätki lamaš táálust ij lam kihheen pääihist mut tomhân sun kale jo tieđij-uv lii kustoo elâččâm tääbbin keejâi oolâ lâi almostum päävir mield puoh lii moonnâm pyereest vyelgiđ esken juovláid aasâ ráávhust tääbbin varriih te puáđi juovlâi maŋa pyehtiđ čovduid váhá savâstâllâđ talle ohtuuvuotâ jotkui-uv váhá kuhebiššáá ko lâi lamaš juurdâ nube tááhust kale lijkkui toos čuuvtij et peesâi ráávhust leđe puoh ton maŋa maid sun lâi jo kaavpugist feerim ááigui elâččiđ käävpist uástimin purrâmuš mut ko tooskin ij orroom lemin nuuvt hirmâd ennuv asto ferttij vistig elâččiđ tuálvumin muáddi jurgâlus já čalluu meddâl jieijâs máttáátteijei já toh iä kale meendu čuuvtij uážžum maŋaniđ taid koolgâi macâttiđ sun ij vistig uáinám ennust kiämmán tuš tuvkkâlij jurgâlusâidis máttátteijee postâloován jeđe moonâi almottâstaavvâlijd luuhâđ lah puáttám lâi jienâ maht moonâi lâi vala ceggust tobbeen-uv pyeri huámmášâm et uáppeesiärváduv juhleh-uv láá forgâpalij puátimin kuás oho tuorâstuv tun-uv puáttiđ jiem tieđe tun tohon koolgah lii forgâ varrim-uv iskoseh-uv liččii puátimin et luuhâđ-uv kolgâččim tääl ko lam peessâm ton nuáidiááhu koozâin te oro et puávtám pyerebeht jurdâččiđ luhâmijdân-uv ijhân tot maiden häittid tun puáđáh suigen lah kyeđimin tohon vyelgim kooskân ton tiet šuáhkádij taiđim ervidiđ olmânáál tunnuu koskâvuotâ jiešalnees lii tiäđáččim-uv lii nuuvt suámálâš ele koijâdâl tast innig tađe eenâb mut juurdâš et jieh kale ton oovtâ almaa tiet koolgâ kyeđđiđ tagarijd tuáluid kooskân lopedij smiettâđ vala ääši tuolmâstij pyeráinis maassâd táálun käävpi peht suu mielâst eellim oroi nuuvt pyerrin tego pááikán ličij moonnâm ko sun ij innig tarbâšâm tohon stálukuovđâšmân njuunees pieijâđ sun finniiččij jieijâs uáppeeviste čovduu-uv smietâi vuolgus kuhháá mut vijmâg te sun lâi rahttâtmin juhlij várás sun keejâi jieijâs spejâlist te sun lâi uáli tuđâvâš poovsâmaala vala já sun ličij kiärgus vyelgiđ lâi taggaar purgâ et čolmijdis sun ij tuostâm vala meikkiđ ko čalmemeikki kuittâg kulgâččij já sođhâččij muáđoid aaibâs čappâdin sun ááigui tiälláđ pyerebeht esken juuhlijn nuuđhâi lavkkâsis vala čohhoom já motomijd uccâ tarbâšijd maid jo nissoonulmuuh läävejeh-uv kevttiđ ij lah enni keččâmin šuáhkádij ij liččii ollágin lijkkum tággáár tiälláádâtmân já lâi mudoi-uv ton mielâst et olmooš koolgâi tuhhiđ eidu tagarin ko lâi suu sivnedâm puoh tušes turdijttáá tego enni jieš laavij ettâđ piejâi paijaalsis nähkihaamit já liivi maid sun vala-uv ihástâlâi sun lâi čiävláá jieijâs kieđâi puátusijn já jurdâččij lieggâsávt moonnâmkiäsásii sämipihtâsij kuárrumkuursâ mon ääigi sun lâi táid pihtâsijdis kuárrum mut ij kuittâg čaalmančyeccee uđđâáigásâš lâi kiävttám oho verd pihtâsij sárgumân já vuáváámân sun kale lâi tarbâšâm siäsás iše smietâdij tom et sun kolgâččij motomin moonnâđ mááccuhkuárrumkuursân-uv ko sust ij lam máttu ärbivuáválii sämimááccuh kuárumân kuárrum koolgâi hárjuttâllâđ já vooijâm-uv tot-uv lâi ain konstâ et finniiččij pihtâs lonnjoođ nuuvt et tot ij kiässám kuussân kulij ige orroom unohâssân pajalist toos kale ličij eenâb-uv äigi nähkipihtâsijdiskijn ij halijdâm vyeijiđ pyeráin puurgâ čoođâ sun moonâi buusi vuordâččiđ lâi tiäđust-uv maŋanâm vissâ love minuttid must jiešalnees lii smietâškuođij tovlááh sämmiliih vaarâ miinutäigitaavvâlij mield jottáám onne ij aaibâs kiergânâm te lâihân tot itten-uv vala peivi huššâ lâi puáttám esken tááláá ohtsâškode eellimvuovij mield ko puoh koolgâi ain tábáhtuđ nuuvt jotelávt pehtilávt já älkkeht ko máhđulâš huámmášijgin te sun lâi jo uáppeitáálu kuvlân sun paasij buusist meddâl te sun ooinij et tohon lijjii uáli maaŋgâs monâmin mun-uv vuolgim jurdâččij siisâ monâdijnis já savŋelij muottuid olgopihtâsijnis tust mučis piivtâs pajalist kullui tyehin lâi tuongis lii kuárrum kielestiđ et mun jieš jieš tun lah-uv jo čeppi juáháš määtigin kale tyeggáár kuárruđ tun kuássin kuárrum sämipihtâsijd koijâdistij jiem kale mun ohtii keččâlim kammuid kuárruđ mut ij tast puáttám mihheen šoddii nuuvt vastes njuneh-uv moh lijjii mestâ jo njuolgâdeh kuoppâm lâi nuuvt merettes vädis pargo kuullâm et tääbbin lii váhá sämiohjelm-uv te lii puátimin juoigâđ lijjii motomeh puáris juoiguuh mun kale jiem tiättámgin et máttá juoigâđ mungin ovdil kale kuullim čokánij mottoom piävdán ooinij čokkáámin mottoom kandáin tyebbiláá sun tuostâm seevviđgin ko poolâi tast et kevâččij oppeet tego luvâlduv ääigi ko tastmaŋa lâi nivsettâm sunjin mielâst tot kale lâi mestâ jo tuššeest mut toos jis nubbe lâi nuuvt herkki te toos ij vaijaam maiden jiešalnees sun kale lâi-uv jo meridâm olssis et taat jieijâs tájuttem koolgâi tääl leđe jo nuuhâm oroi tain juuhlijn lemin uáli jo stuorrâ nummeer lijjii veik mon ennuv valjij olssis luosâ já potásijd já váhá ruonnâsijd lâi-uv njäälgis sämmilâš ij lamaš nuuvt čuuvtij hárjánâm tot oroi kaavpugist lemin aaibâs táválâš purrâmuššáin lâi njaalgâ vijni já vala pajaldâs maašâi pyereest čokkáđ eres sämmilij kooskâst já suu mielâst tot lâi-uv puoh pyeremus saje sunjin taan tovváá lâi älkkee leđe sämmilâš uáppeeh lijjii valmâštâm veik maggaar ohjelmnumerijd já meiddei máttáátteijein lâi jieijâs čááitus esken lâi-uv suotâs uáiniđ maŋa tánssámmuusik čuojâškuođij ooinij puátimin jieijâs kuuvl komerdij muččâdávt nyevt mučis nieidâ muin tánssáđ tungis lah tájumin hiämáskij ooinij eres sämiuáppei čoolmijd selgistis vuálgáh-uv vâi jieh koijâdij já ovdilgo huámmášijgin sun lâi tánssámlättest tun lah lamaš koijâdij lam lamaš já kost kuás-uv maht tot tuu varrim ovdán tot tast varriđ taan oholoopâ ääigi ehidispeiviv finniim čovduu tun vala iše joođhij savâstâllâm ainhân iše taarbâš ááiguh talle jurdâččâm puáttiđ tuu išediđ puáttim veik itten kyevti ääigi muu kuuvl te lam viežžâm talle jo čovduu tuu kuvlân kyevti ääigi takkâ tunjin taarbâškin aaibâs ohtuu kurppođ tävirijdân ij lah tääl kaavpugist ko kaartâi vyelgiđ oppeet máátkán kárttá jotteeđ nuuvt merettes ennuv elâččâm kale ton puudâ vistestis ko jieš lijjim lii-uv tust huáppu koijâdij fakkist ij vissâ nuuvt huáppugin áiguččim tuin váhá savâstâllâđ iän-uv muoi täst pyevti savâstâllâđ tuohu muu piävdán tuámittij pellâst ij lam innig kihheen algâttij sijvuus jienáin jeđe josijdui aaibâs tego tust ličij miinii tehálâš aašijd munjin imâštâlâi nuuvt vissâ šoddâm jurdâččiđ motomijd aašijd tai peeivij ääigi ferttiim áánnuđ tust addâgâs ko lam lattim nuuvt suámálávt tot lii pyeri ko lah jieš-uv tom huámmášâm lam smiettâm et josijdui vuot jo iätádui maid tun lah smiettâm ij maiden te ubâ äšši ij lamaškin nuuvt älkkee muštâliđ ko lijjim jurdâččâm hiävrásah tagaráin sáttoin teehin jeđe eeđah et ij tust lekken mihheen aašijd eeđâ peri kuldâlâm aaibâs pággu lii ko algâttih oroi váháš áigáá joskâ já keejâi lam jurdâččâm koijâdiđ et halijdiččih-uv tun leđe muu nieidâskippáár tuubdâi maht suu nierah šoddii ain ruopsâdubbon já ruopsâdubbon sun ij vaijaam maiden puohah tom jo oinii-uv suu muáđoin mun aigum tust koijâdiđ eeđâi sijvuus jienáin já keejâi lättei ij tuostâm keččâđ viijmâg algâttij mut ko säänih urruu tarvanâdmin čuddui keigij kieđâs peevdi nube peln já vaaldij kieđâst algâttij jieh aaibâs tállân pyevti västidiđ te smietâ algâttij mut ij máttám juátkiđ jieh haalijd vâi mun kale halijdiččim leđe tuu nieidâskippáár halijdiččim-uv ko must lii taaggaar tobdo et jieh tun muu tuhhit hirmâd alda jeđe váháš áigáá keččin vuot patârah sun párgádij keejâi oppeet lättei muoi vissâ láán nuuvt ereslágáneh et ij tast tääiđigin puáttiđ mihheen joođhij orroođ ubâ ääši ruttij kieđâs kieđâst hiämáskij poođij nuuvt fakkist já taaiđij nuuhâđ-uv siämmáá fakkist jiem innig tieđe maid kolgâččim tääl jurdâččiđ tarbâšâm váhá smiettâmääigi tun talle leđe muin oovtâst vâi jieh mun tieđe jurdáh-uv talle et mun tiäđám nuuvt huápust adeliđ tunjin vástádâs tun jieh lah vises tast maid halijdah te maht tibi te mun talle puávtám tiettiđ maid tun tuođâi-uv muin halijdah čalmeh njuoskii já veik sun maht keččâlij tolliđ konnjâlijdis toh kulgâškuottii viehârâš tego stuorrâ arvečalmeh keigij sunjin njuneliijne moos sihostâlâi čolmijdis vuálgám eelliđ hiivsigist kuulâi jieijâs etâmin jeđe njibžettij tego palaskâm säplig meddâl iärrásij uáinusist keččâlij josijduđ taat sattuđ eidu taas já onnážân sun smietâi já toovâi jo vuolguu sun kuittâg kuáivui speijâlis já sihostâlâi čolmijdis lâi kulgâškuáttám čoolmijn čapis luksân čokkái hiivisigist váháš áigáá ovdilgo vuot tuostâi moonnâđ tobbeen ulmui uáinusân sun moonâi oppeet siisâ siämmást kulluuškuođij juáigus aalgij rávhálávt já siijvost mut tast šoodâi vuáimálâš já kievrâs juoigâ mii teevdij ubâ táálu pisánij uksâpellâs tom kuldâliđ iä tast lamaš nuuvt hirmâd ennuv urruu lemin pusáuialmai peenuv já kumppi mielâst juoiguu piirâs lâi nuuvt tuođâlâš et sun ooinij čolmijdis oovdâst puásuialmaa pennuinis iälu kuvlân kostnii aldasijn kullui kuumpi olvom mii hettij almaa já pennuu ráávhu usâstâlâi pissoos já peenuv uumáástškuođij juoigust oroi lemin almaa já pennuu taištâlem kuumpi vuástá komerdij kuldâleijeidis já ulmuuh tuáškuškuottii kieđâidis tunjin kulluutteijee kijttâlij smietâi mon vuáimálâš tot juoigâ lâi jieš-uv halijdij leđe siämmáá vuáimálâš puoh killáámušâidis oovdâst já toh lijjii-uv tai uápui aalgân sivnedum veik mon ennuv nuuvt täst lâi-uv onnáá eehid aktijvâlâš ohjelm tääl čuojâttep vala motomijd hiđes tánssámbiisijd ovdil pááikán vyelgim almai kulluuttij oroi tievâmin kejâstâlâi pirrâsis ááigui kale libžádiđ olgorääigi oovtâgin huámmášhánnáá tuámittij olmoošhivvâduv čoođâ viäskárân usâstâlâi taakis já keččâlij leđe nuuvt huámmášmettum ko máhđulâš nurheest tun jo vyelgimin kullui uápis jienâ suu tyehin lâi addâgâs tarbâšâm váhá smiettâmääigi muoi itten ehidispeeivi koijâdij jis kerd halijdeeh kyevti ääigi muu kuuvl lopedij tunjin kijttâlij talle itten eenâb bussi lii eidu vyelgimin tiervân eeđâi já sollâlistij uánihávt ááigui pääcciđ juhlođ vala váháš ááigán vaazij bussiorostuv kuuvl já vuordij tobbeen váháš áigáá čuožžuu muáddi nieidâ kiäid sun ij tubdâm sun kuássin laavim kaavpugist vieres ulmuigijn sárnuđ já nuuvt sun čuážui jávuttáá nieidâkuáhtást váháš máđháá keččin sun kale lâi aaibâs jávuttáá mut siskiipeln suu jurduuh kirdâččii tuohu teehi tego palaskâm loddááh pissoalmaa oovdâst jiärmálâš peeli keččâlij adeliđ vijses ravvuid ko vuot tot nubbe peeli lâi ton mielâst et sun lâi tuše ohtii nuorâ já et sust lâi tuše ohtii máhđulâšvuotâ rähistuđ vuosmuu keerdi tánávt já finniđ olssis kandâskippáár monnii suujâ tiet sun ij sun valagin lamaš aaibâs vises tast koolgâi-uv tot vuosmuš stuorrâ rähisvuotâ leđe eidu vâi koolgâi-uv sun vyerdiđ vala kiännii kote siävuttičij suu jurduid vala-uv eenâb bussi poođij tot lâi aaibâs tievâ iäge tobbeen oinum kosten rijjâ čokkámsajeh lâi kale uáli jo iimâš ko bussi lâi näävt mannjeed aaibâs tievâ paasij čuážžuđ iä lamaš uápisulmuuh tollij lavhâstis kiddâ ko poolâi et kiinii tom vala suáládičij pääihist tuubdâi et sun lâi vaibâm já nuuhâm säänih lijjii pááccám suu mielân já taid sun smakkiistâlâi já jurâttij mielâstis veikâ maht kulij ličij nieidâskipárin orroom sun ij valagin tiättám vástádâs iä vistig puáttám ko sun keččâlij čielgiđ jurduidis mun koolgâm itten pyerebeht savâstâllâđ sun smietâi ovdilgo nohádij loddáá naharân koccái tooláá já lâi vaibâm sust ij tääl lamaš nuuvt huáppu já sun moonâi vistig riišon čuážui kuhháá lieggâ čääsi vyeln ige vaijaam ennustkin jurdâččiđ koskâpeeivi maŋa sun oroi iälláámin já sun nuđhâskuođij tävrijdis lavhâidis siisâ kale väivi ko ij lah pääihist smietâi ohtuunis ličij lamaš auto já toin ličij älkkeht puáhtám tuálvuliđ tävirijd te ferttiim pyerá seelgist tuálvuđ tävirijdân smietâi lâi lopedâttâm puáttiđ išán kuulâi tävirij pakkaamist já čurgiimist tijme lii kyehti suorgânij já kejâstij tiijmán ko uksâkiällu čuojâi lâi tuođâi-uv mestâ jo kyehti ferttee leđe lehâstij uuvsâ já lâi ucánjihhii mielâmield tuáivuttáin almaakyevtis tust mielâ váhá savâstâllâđ munnuin mut lam eidu varriistâlmin kale jiem oostâ savâstâllâđ jis tust ličij tuše uánihis puudâš muoi väivid tuu kuhháá láán sárnumin avalii väldikoddeest sittágin jurdâččij mun tääl ááigu savâstâllâđ takkâ sun eeđâi jeđe peškâlij uuvsâ kiddâ almaakuáhtás njune oovdâst sun muuštij eenis kote ain lii koččom leđe ustevlâš ulmuid muuštij meiddei maid kullui mottoom okko tassaaš ko suu kuvlân lijjii iällám mormonih lamaš nuuvt siđhes ulmuuh et iä vala kuálmád keerdigin oskom et ij áigum siigijn savâstâllâđ hormonih smietâi mun lijjimgin porgâmin mulijdij jiešalnees tuoh posâlduvah vala kolgii mašinist áigáá keččin čuojâi oppeet uksâkiällu kii pilmáid teehingis tääl leš puátimin muu uáivi jurgâliđ jurdâččij já lehâstij uuvsâ eeđâi tun te lijjih-uv lam jo jorgettum eelijn eidu jehovatuođâšteijeekyevtis luáštám siisâ povvâstij tust jo uđđâ viste čoovdâ koijâdij tot tot vala koolgâi mun tom lam tánávt vájáldâttâm ääši vuálgám tállân elâččiđ tobbeen aassâmtoimâttuvvâst fáárun vâi vuárdáh-uv tääbbin porgâđ maidnii vala tääbbin jis must koijâdah te puávtáččih kale porgâđ-uv viišah te nuuđhâ tyeid koopâid já taldrikijd moh láá kievkkânist peevdi alne vala tuon kaasâ siis jiem lappuu kuhháá puávtámhân porgâđ-uv te huápubeht pesseen kyeddiđ tävirijd vyeijilij pyeráin aassâmtoimâttâhân čoođâ puovtij njuolgiđ mut tobbeen ij uážžum pyeráin vyeijiđ pajanij já laiđij pyerás tassaaš ko peesâi hävdieennâm nube äiđiuuvsâst olgos ij innig lamaškin kuhes mätki kuođij pyerás aassâmtoimâttuv oovdân jeđe moonâi siisâ čokkái tot siämmáš almai kiäin lâi ovdil-uv jo savâstâllâm peeivi tuáivuttij čalmerepčâlmist sun jo čielgij et lâi puáttám čovduu viežžâđ lah-uv tun varriimin tuon neeljištáálun nuuvt toh lopádâllii ko tot čoovdâ macâttuvvoo-uv esken vuossaargâ vuálgá ässee esken itten lii mottoom ruátálâš maht täälgis mun talle finniim čovduidân vuossaargâ jis puáđáh te talle čovduuh vissásávt-uv láá jo macâttum vuossaagâhân lii-uv esken máánu vuosmuš peivi almai joođhij ubâ okko kale oro monâmin puástud palijdij ko poođij olgos aassâmtoimâttuvâst vyeijilij maassâd táálu kuuvl lâi siste lâi vala kiessâm motomijd taldrikijd já koopâid muččâdávt páppár siisâ já lâi eidu nutkâmin taid kaasân puávtáh-uv joskâđ kiesâmist taid liitijd pápárân eeđâi ko peesâi uuvsâst siisâ mon áármu tiet hirmástui tun ááigugin varriđ čovduu esken vuossaargâ áásá mottoom ruátálâš kote vuálgá-uv itten esken ton visteest vuoi p pallâguođij tiet lah tággáár pargo porgâm jiem mun nuuvtkin eđâččii kale tohon puáttee ohhoost-uv vala kiergân nuuvt kale tääl tun karttih teehin tušij tiet puáttiđ keejâi já oroi váháš áigáá joskâ jiem mun osko et lam tušij tiet puáttám pyevti vyelgiđ onne kuusnii váhá juhlođ tom et finniih uđđâ viste tun lah jurdâččâm muoi láin juhlomin jieht veik ton ravintolan mii lii ton tuu uđđâ táálu aldasijn kalehân muoi pyehteen kustoo mana mudoi-uv liijkás ennuv mut manos te taan tovváá mun peesâm eeni piävdán ij taarbâš jieijâs ruuđâid kulâttiđ tohon kolgâččij pajalân pieijâđ smietâi muu pihtâseh-uv älgih leđe pakettist ko lijjim maka onne varriistâlmin kale pyereest tuhhiih tienuuvt-uv toi pihtâsijgijn ele jurdegin eidu čurgim tääbbin já lam aaibâs kovjâttum ferttiim vala mottoom kaasâ kiškođ áávus jis manneen vistig váhá purâdiđ ko must lii nuuvt nelgi kullui lii picca tyebbin jieŋâskääpist tom jiem innig äälgi jieš liäibuđ hijvá vájálduvá povvâstij taldrikeh kale láá jo pápárij siisâ kiessum rammuustij tot häittid skääpist taldrikijd taid tommittáá puáhtá luoihâttistiđ mungin kale lah ostâm purâdiđ ko lii maka lamaš nuuvt huáppu pahudistij visteest purâdempevdi lâi stuorrâ laasâ pellâst mast ooinij pyereest olgos muorâstâhân já keejáin laasâst olgos lâi tuođâi-uv puáttám ko jo ovdil viiđâ lâi aaibâs sevŋâd kaavpug tälvi lâi kuittâg nuuvt ereslágán ko tälvi olmâ tälvi kale ij kaavpugân mielâst puáttámgin lâi joskâm myettimist ko já moonáin olgos oroi čuovâmin čuuvtij kirkkádubbooht ko táválávt tyest hävdieennâm čoođâ koijâdij taarbâš karveđ tyebbin olgoláá jiem kale mielâstân ehidist tobbeen hävdieennâm peht jođe eeđâi mun puávtám väzziđ váhá pirrâ-uv tot muu häittid et jaamišeh vala kummâttâlškyetih vâi maid povvâstij tieđe poolâm-uv vâi maid mut tot juurdâ lii váhá ilgâd peri te kale mun tuu suoijiim eeđâi já oppeet poovvâstij njálgáht ärgivuotân oovdâst lâi kuhes jono mon majekiäčán já passijn čuážžuđ tot ij ovdánâm ollágin já mielâst sun kolmui toos smietâi et ličij liijká-uv kolgâm nutkâđ vala nuubijd lieggâ sukkápuuvsâid juálgásis tääbbin näävt kuhháá kalga vyerdiđ koijâdistij ko tohon lyeštih tuš tiätumere siisâ čielgij nuuvt smietâi sun lâi jo ovdil-uv kuullâm smietâi ovdebijd krouviehidijdis ij kuássin lamaš oinum jono taat tiäđust-uv ferttij leđe váhá ereslágán päikki čielgij olssis já keččâlij njuškođ jieijâs liegâsin jono kesiškuođij ko ravintolast poođij olgos stuorrâ juávkku vissâ monâmin kuusnii juhlođ eeđâi toskádij já ruvvij kääibis kieđâidiskijn koolmâs kale tarbâšâm lieggâ juhâmuš tun halijdah koijâdij stuorrâ koopâ tievâ hiämáskij tääbbin lah teejâ ij jiešalnees tiättám puohlágán siävuttâsâi noomâid ige sun tom kehtidâm mieđettiđgin muuštij faallâm peljitalhâsjuhâmuš já tiilái tom kuittâg váhá lieggij alne kuittâg jieh innig kolmuu eeđâi já kiškoi jo tohon mielâst lâi suotâs tánssáđ čuuvtij hitrub ko mottoom äigi tassaaš maŋa peevdist čokkáádijnis smakkij juhâmuš lasâstis já keejâi pirrâsis mielâst taat päikki lâi kuittâg-uv mottoomnáálá ereslágán ko krouvi sun eeđâi já čaaitij mottoom piävdán povvâstij oinui mottoom puárrásub almai kote oođij čokkod vissâ váhá vaibâm juhlomist moijái paasij keččâđ maht tibi te äijihân kiävá poođij äijih skippáár-uv kote keččâlij cuvnâđ taam mut taat ij orroom koccáámin taan kuáhtásist nubbegin orroom aaibâs čiälgus lemin pottii forgâ jo pevdipiijgáh-uv keččâđ já viijmâg vala uksâvahtâ-uv meid keččâlij cuvnâđ suu mut ij finnim äijih koccáđ sun viežâi iše já taah kyevtis laiđiistáin äijih käŋŋirvuáláin olgos te tom já iävá innig viiššâm čuávvuđ smietâi et lâi-uvsun tággáár tot táválâš ravintolaeehid kost ulmuid ferttejii olgos kyeddiđ ko jiejah iä innig áppádâm väzziđ jurdâččij vala juuhâđ maidnii eres juhâmušâid koskâldutij suu jurduid takkâ taat lii aaibâs pyeri västidij tuubdâi et váhá sun vissâ kielestij tääl sun ij nuuvt hirmâdávt lijkkum taan juhâmušân mut tot tobdo et kolgâččij vuot koijâdâlškyettiđ eres juhâmušâi noomâid já čäittiđ tuávkkivuođâs oroi nuuvt unohâssân sun taan tovváá halijdâm čäittiđ tietimettumvuođâs te jurdeđ et taat lii muu mielâjuhâmuš smietâi oroi nuhâmin liijkás-uv huápust lâi tääl čielgâs et puáđáččij vistig satâččiđ viste kuuvl kale jiem ááigu ohtuu tuon hävdieennâm čoođâ kaskoo iijâ jotteeđ hirmástâlâi taarbâš puáđám tuu skipárin keejâi haavdijd já suu mielâst toh lijjii imâšliih iho haavdijn lâi suámálâš suoivâ tego jyehi hävdi ličij halijdâm muštâliđ jieijâs mainâs mottoom sunjin omâs ulmuu elimist já tast maggaar olmooš ton saajeest viällái mun váhá poolâm tääbbin tääl iho eeđâi pyevti väzziđ tyebbin pirrâ taan tovváá keejâi suu čalmeh lijjii lieggâseh poolâ tuubdâi mon nanosávt kietâ tollij suu kieđâst čarviittâsâst ij tarbâšâm poollâđ innig masten ij kuittâg hävdieennâm kummâttâsâin illá tuostâi keččâđ poolâi et lâi nievdâmin já et taat puddâ mahtnii kuásnii nuvâččij eeđâi joskâdávt já čarvij suu čovgâdávt jieijâs vuástá koijâdij lah-uv mučis eehid joođhij lii kuulâi jiejâs etâmin já tuubdâi njävilijd čagalditmin jieijâs muáđuid cummâlij suu kuhháá já lieggâsávt tuubdâi jieijâs luholubbon ko kuássin mut nube tááhust suu čuávjist lâi suámálâš tobdo sun ij lam hárjánâm leđe iho hävdienâmist tääl povvâstij já tollij kieđâst kuittâg halidâm tääbbin hävdienâmist meddâl hävdieennâm čoođâ viistán oroi kuittâg-uv taan tovváá lemin liijkás-uv uánihâš ličij puáhtám jotteeđ tánávt vala-uv kuhheeb määđhi iä meendu ennuv tarbâšum váháš ááigán siisâ vâi halijdah-uv jo jieijâd viistán koijâdij ko suoi poođijn táálu šiiljon kejâstij tijmásis bussi lii eidu moonnâm annaam ääigi čalmeest nuuvt tárkká ijâstâllâđ tuu sohvá alne ij lah kale pääihist mut jiem osko et tot hirmâdávt häittidgin västidij jis jiem kiässán tast muštâl te ij kihheen tast kuássin maiden ubâ tieđegin kuittâg tot nuáidiákku lah tääl innig keččâmin uksâpellâst luoštij kieđâ ko nuuvt táátui mut ko jiem finnii uuvsâ tánávt áávus luáštáččii muu kieđâ váháš ááigán moijái vala maidnii puurrâđ teikâ juuhâđ ovdil uáđđám koijâdij vyeššeen-uv veik tejâkoopâ kale vuoššâđ-uv joođhij oppeet luoihâttiđ liitijd ko muu liteh láá jo kiessum pápárân nuuvt siämmást jo lappui kievkkânân pieijâđ koopâid piävdán eeđâi fakkist suu tyehin já toppij suu jieijâs vuástá te muu mielâst oro et puávtáččim uđđâsist koijâdiđ tom siämmáá koččâmuš maid jieht-uv koijâdim finnim talle čielgâ vástádâs kuullâđ tom koččâmuš vala ohtii lah valagin aaibâs vises kuullim-uv tom olmânáál tobbeen korrâ laarmâst tun kuullih olmânáál tun tom tiäđáh joođhij mun västid ovdilgo tun koijâdah luáštádâđâi idduidis oolâ oovdân já tollij kieđâid jieijâs kieđâst naalijn mun koolgâm tust koijâdiđ leđe muu nieidâskippáár jis tun keerdi jieš tiäđáh maid tääl halijdah te muu vástádâs lii et kale halijdâm halijdâm-uv toppij sollâsis já njavhâdij taan vuoptâid ij vala kuássin lam lamaš nuuvt lieggâ tobdo ij uážu kuássin nuuhâđ culijdij tun uáđđiđ muin siämmáá loonjâst koijâdij sohvá alne ij lah pyeri uáđđiđ jiemge višâččii moonnâđ loonjângin uáđđiđ mun tuostâm västidij ubâ iijâ ko tun uáđáh povvâstij mun škorijdâm ain nuuvt iätá jo et must lâi miinii puácuvuođâid čuddust tot lah nuuvt varâlâš eeđâi raahtij seeŋgâ já jieš vaaldij skääpist madrâs olssis uáđđáin veik ij liččii aaibâs vala maaššâmgin iijâ tuáivuttij iijâ tunjin-uv kullui nube peln loonjâ ij puáhtám pieijâđ vala čolmijdis kiddâ taat lâi lamaš nuuvt eromâš peivi keejâi syele olmooš ferttij leđe iimâš suu elimist tuubdâi jieijâs nuuvt luholâžžân mut nube tááhust sun ain tarbâšij ääigi toos-uv et piäsá uápásmuđ eenâb várás suu mielâst ulmuid lâi-uv servuustâllâmäigi adelum pajedij uáivis já keejâi lah-uv vala kocemin pissii uáđđiđ jyehilágán aašijd mungin uáđi vala jyelgih nuuvt kalmojeh tunjin nube lovduu eeđâi já pajanij tom viežžâđ jieh tun taarbâš viežžâđ nube lovduu tun muu juolgijd hiämáskij sun ij lamgin vuárdám illá tuostâi västidiđ mut sun kuulâi jieijâs etâmin puáđáh-uv talle teehin vâi seŋgâ lii stuárráb västidij tun teehin muu kuuvl pajanij várugávt já smietâi vala ohtii maid jiešalnees lâi porgâmin lâi aaibâs tego naharistväzzee sun huámmášijgin sun viällái paaldâst kale tust jo láá-uv kolmâ jyelgih eeđâi poođij alda já suu njävileh čaŋaldittii muáđuid čalmeh lijjii muččâduboh ko kuássin ovdil já tuubdâi aaibâs alda jieijâs vuástá lâi mielâst njaalgâ váhá piškeris haajâ tun tuárgistah tust lah pyeri lii hirmâd pyeri mut taat puoh lii tábáhtum nuuvt fakkist jiem tieđe maid mun halijdâm kalehân muoi láán váhá tego servuustâllâm jo kuhheeb ääigi muu mielâst must lii tääl nuuvt sujâlâš tobdo já nube tááhust lam hirmâd luholâš lii nuuvt pyeri tuu alda mun lijkkuum tunjin culijdij piälján mun-uv tunjin västidij tuubdâi poksâmijd jieijâs poksâmij vuástá vuojâdij siste já tuálvui suu tuubdâi maht vaaldij suu lieggâsávt já vuáimálávt ij innig epidâm maid sun halijdij áigáá keččin keejâi já njavhâdij linnásávt suu vuoptâid mast mun poolâm et puoh taat motomin nohá já et tun jieh innig lijkkuugin munjin lekken innig tieđe muu alda čolmijd ittii konnjâleh eeđâi já cummâlij konnjâlijd meddâl kalgeen navdâšiđ já leđe kijttevááh tast mii munnust tääl lii koolgâ tääl jurdâččiđ puátteevuođâ iänge tomgin mii lii munnuu elimist moonnâm äigi tom mii ulmuu elimist sáttá moonnâđ puástud huolâi äigi ij lah tääl lii tääl kyeimi kuáimán tot kale mieđettij áigáá keččin sun kuldâlij täsivis vuoiŋâm já keejâi mon muččâd lâi uáđidijnis pottii syele mottoom kooskâst veik sun ij lijjii tom aaibâs vala halijdiđgin poođij mielâst liijkás-uv huápust lâi pieijâm tiijme čuoijâđ já suoi koccáin toos iiđeed eeđâi já cummâlistij iiđeed eeđâi já moijái tuubdâi jieijâs nuuvt luholâžžân tääiđi ostâđ puurrâđ iiđeedpitágin kullui etâmin já pajanij seeŋgâst tust kuusnii huáppu koijâdistij lopedâttâm moonnâđ squash spellâđ ovttáin skipáráin tun puávtáččii moonnâđ tohon mottoom eres tove kale mun tääl vuálgám ko kerd lam lopedâm viišâ sunjin puoh taam čielgiđ elâččiđ vala jieččân visteest viežžâmin spellâmpiergâsijd kiesâi iiđeedtaakis jieijâs pirrâ já moonâi viäskárân keččâđ vyelgim já rahttâttâm sollâlistij tunjin olssâd ko paaccih mun tuođâi-uv poolâm et mun lam vala-uv nievdâmin lâi nuuvt mučis naver mast lijjim aaibâs liijkás luholâš et miinii vala tábáhtuvá já et kiinii vala tuálvu meddâl puoh taam mon eidu láán feerim kihheen ij tuálvu munnust taam meddâl kuássin moijái ustevlávt já vala cummâlistij ovdilgo lappui olgouuvsâst vuossaargâ huikkái vala ovdilgo lappui paasij viäskárân jávuttáá kuldâliđ ij tääl tiättám maid sun ličij kolgâm jurdâččiđ esken vuossaargâ ij jo onne teikâ majemustáá itten lâi vala oholoppâ siste tuubdâi mottoomlágán kuárusvuođâ ij lamaš aaibâs vises maggaar tobdo tot lâi tááhust tot lâi lukko mut nube tááhust tot lâi taggaar ahevis tobdo et sun ij tääl lijjii mahten halijdiđ pääcciđ ohtuu ij kale liččii kolgâm unohistiđ tánávt já tubduđ tággáár kuárusvuottân lâi tábáhtum uánihis ääigist nuuvt ennuv et sun jieš-uv koolgâi váháš áigáá tom suddâdâllâđ tääl sust lâi kuittâg sääni et suoi servuustâláin já tot merhâšij sunjin hirmâd ennuv tot adelij sunjin vissásub tobdo et ääših lijjii tääl oornigist sun ij tarbâšâm poollâđ tast et monâttičij ahevis epivisesvuotâ lâi-uv jo kivsedâm suu aaibâs liijkás kuhháá vonâttâlâi lääškiht já moonâi riišon lâi pááccám liijkás uánihâžžân puunjâi čääsi nuuvt kummeen ko suu liške killái já adelij čääsi kulgâđ kuhháá jieijâs oolâ sun tarbâšij tääl kume čääsi mii putestij suu jurduid já adelij sunjin taggaar tobdo et tot mii eidu lâi tábáhtum lâi tuođâi-uv putes já fiijnâ äšši oovdâst sun kuittâg ooinij eenis váárutmin paas maailmist já ton viettâlusâin já killáámušâin lii kustoo vájálduttâm jieijâs pänikuustâ huámmášij ko kuškij jieijâs stuorrâ siholdâhân nahettij pänikuustâ lavkkâsis et puávtáččij adeliđ tom maŋeláá juuvâi rišo maŋa iiđeedteejâ já smietâi elimis mii lâi fakkist muttum nuuvt čuuvtij sun ličij kale tuáivum et ličij puáhtám váháš ááigán pääcciđ suu kuuvl kuittâg ton ááigán et suoi liččijn puáhtám oovtâst puurrâđ iiđeedpitá mut nube tááhust sun smietâi jo sunnuu ohtsii puátteevuođâ já arvâlij et tagareh-uv iđedeh kale puáđáččii sun smietâi et ličij hitruu väldiđ motomin pááikán keččâđ eellim mut nube tááhust lâi lädikandâ já kaavpugist šoddâm ige lam ollágin vises maid ličij elimist ubâ jurdâččâmgin arvâlij et anaččij taggaar eellimvyevi puoh maailm stuorrâ kulttuurij paaldâst ohtâkiärdánin já motomin váhá tuávkkin-uv já nuuvtpâ sun ij kuittâg aaibâs vala iävtuttâmgin maiden ij innig killám lâi nuuvt ahhev et sun tuolmâstij pyeráinis kuuvl lâi pääihist eeđâi ááigui sollâlistiđ mut oroi kiäsádâtmin še västidij mut sun lâi mahtnii murâšlâš já joskâd ige orroom peerustmin nuuvt ennuv puátimist hyenes ááigán koijâdistij tállân tieđe vissâ haalijd et lam täst luuhâđ teentin leđe ohtuu váháš áigáá ettim et uáineen vuossaargâ tuu pänikuustâ eeđâi himettistij takkâ tuos peevdi oolâ tom kuittâg-uv nievdâmin tuše mučis nahhaar oovdeb iijâ ij jiendâm maiden keejâi laasâst olgos mun vyelgiđ meddâl koijâdij tiäđáh tun jieh tieđe já kiäsádâđah mun jo váhá poollim-uv lijjim tuávkki ko jiem viettim taam ovdil vuálgám tiervân peškâlij uuvsâ kiddâ teivâdem lâi pááccám uánihâžžân ige innig halijdâm tohon pääcciđ sun tuubdâi jieijâs mánálâžžân tuávkkin já suddogâssân ige tiättám mii tain tobdoin lâi viärráámus kuássin kuássin lijjii kolgâđ tom porgâđ kaađâi lâi aaibâs tego ij lijjii halijdiđ muu uáiniđgin ferttee vissâ leđe miinii váddun pesâdijnis čiärui pyeráluoddâ moonâi meeci čoođâ iäge tobbeen lamaš nuuvt ennuv ulmuuh kulgii suu čoolmijn já sun keččâlij sihostâllâđ taid meddâl sun tieđij et mottoom suujâ tiet lopádâs ij lamaškin olmâ lopádâs lamaškin halijdâm suu olssis nieidâskipárin lâi tuš fillim já tájuttâm suu já tastmaŋa puoh toovâi-uv kustoo oovtâ sujâttij jieijâs et lâi lamaš nuuvt jollâ já viettiimettum lädikandâ posádij kuássin huolâ kale olssân lädikaandâ lopedij olssis smietâi mondiet jiešalnees lâi miettâm iävtuttâsân ton juolgij lieggiimist keččâlâddâm tiet tiätuäŋgirvuođâ tiet lâi-uv tot liijká-uv tondiet et lâi sunjin nuuvt aldaaš já tehálâš ij máttám toos västidiđ finnij uđđâ viste čovduid čoođâ lâi puoh uánihumos mätki varriđ já meridij et ij vázáččii oovtâgin paijeelmiärálii meetter nuuđhâi pahvikaasâid pyerás oolâ jeđe laiđij pyerás hävdieennâm čoođâ tobbeen kale ij viiššâm ige uážžumgin ferttij tääl varriistâllâđ ohtuu ij lamaškin puáttám sunjin išán tego lâi lopedâm já puoh taan maŋa ličij vuolgâttâm suu maassâd jis sun ličij-uv puáttám juuđij hävdieennâm čoođâ sun kuulâi jieijâs tyehin ulmuid puátimin kejâstij maassâdkulij já sun ooinij olgoláá olmoošjuávhu lâi saatâšmin mottoom kisto háávdán sittágin jurdâččij já lasettij liävtu ij lamaškin huámmášâm keeđgi luodâ alne moos suu pyerá räätis njalahistij já nuuvt ubâ pyerá kománij hirmâd ratânáin lâi tot et suu kattileh kirdâččii kaasâst olgos já levânii pirrâ hävdieennâm pálgá sittágin peesâi njäälmist vilpâstij majaskulij já ooinij ain olmoošjuávhu mii luhhoost jorgettij hävdieennâm nube kiäčán esken surgâd ličij-uv lamaš jis tot ličij puáttám tohokulij kost nuurâi vaskâmist tävirijdis tääl kustoo lâi taggaar äigi et puoh moonâi puástud mii jo puástud puovtij moonnâđ ulmuu elimist lehâstij jieijâs uđđâ viste uuvsâ lâi mahtnii hirmâd jo eromâš luho tobdo kuhes ááigán tot uáinus mii tobbeen vuordij hirmástutij suu viste lâi aaibâs tievâ kuárus puttâlijn moh lijjii leggistâllum tuohu teehi kattilkassâgin ij šiettâm kuussân siisâ puttâlij kooskân ferttij kyeđđiđ tom viäskárân já mudoi-uv muottuuloopah maid ij ton huápun lam kiergânâm sikkođ meddâl kattilijn sudâškuottii já kulgii láddun viäskár lättei tuon čääsi forgâ smietâi já nurâškuođij vistig puttâlijd kale láá vissâ lamaš veik magareh tuáluh já juvâlmeh sun hirmástâlâi ohtuunis lâi nuurrâm puttâlijd lättest já peevdij alne sun kaartâi tuálvuđ vittâ lastikseehâ tievâ taid meddâl olgos finnij kale váhá ruuđâ-uv ko toh tohhejii káávpán lonottâssân já ruttâ sust ij lam mudoigin meendu valjeest et jis ton ääšist šiev peelijd koolgâi uuccâđ te tot lâi eidu tot smaavâ ruttâpittá lâi meiddei nuuvt assaas koovjâ vyelni et tom koolgâi vistig čurgiđ ovdilgo tobbeen puovtij asâškyettiđ imâštâlâi maggaar olmooš tääbbin lâi aassâm já mon kuhháá viste lâi lamaš čurgiihánnáá ko tast lâi šoddâm tággáár tuolvâ puvre lasseen siste lâi tubbááksuovâ haajâ mii ij orroom vyelgimin mahten lijjii tievâ kuorriihánnáá kunnâkoopah já ohtsii kievkkânist uáinojii tuolvâ liteh peevdij alne stuorrâ leeijin ij orroom kulâmin kiässán kaađâi varriimis nuáidiááhu kuvlân lâi lamaš kuittâg toin naalijn suotâs et táálu lâi lamaš putes jis ákku jieš ij lamaškin nuuvt hitruus olmooš lâi kyehti peeivi kuodâččâm tävirijdis uđđâ vistásis já čurgim já putestâm jyehi nurhe sun lâi vaibâm mielâst oroi et sun lâi jieš tuolvâm varriimist já puohlágánijn nyeskis aašijn moh sunjin lijjii tábáhtum sun lâi kuittâg meridâm et taat ferttij leđe loppâ eenâb sun ij innig killááččii uápásmui meiddei uđđâ naaburijdis lijjii mielâst aaibâs hitruus uáppeeh povvâstii váhá ko laaitij stuorrâ turde uđđâ vistestis lijjii ton mielâst et puohân kale olmooš hárján sij-uv lijjii hárjánâm ige kihheen innig viiššâm kievkkângin čurgiđ kale viišâi pääđih lijjii kuškâm já turrâgâm já motomijn vuot lâi salgâ vuáđust mii lâi kuáppum ferttij vistig käsittiđ já škuljiđ já tastmaŋa poossâđ kuovttijn čassijn já vala toideđ kale halijdij iärrásij-uv iše já luhhoost sun tom uážui-uv loho jođeškuođij ain eenâb uđđâ naaburijdiskijn mii lâi-uv sunjin pyeri mielâst lâi puoh hitruumus suu aassâmskipárijn luuvâi laavâ já suin eelij maŋgii čuoigâmin juhlomin elleekuuvijn já moddii vala lâi läddlâš mut sun ij kuássin povvâstâm ige pilkkedâm sämmilijd lâi taggaar kote ruokâsmitij uuccâđ jieijâs pálgá já lâi ton uáivilist et jis miinii aašijd lâi taan maailmist puástud te olmoošhân puovtij toos jieš-uv vaiguttiđ eidu taah säänih adelii-uv ruokkâdvuođâ lekkâđ njäälmis taggaar-uv saajeest kost sun ovdil ličij čokkám jávuttáá amas kihheen nabdeđ suu mahtnii tuávkkin jurdâččij maŋgii já puoh tom mii sunnui lâi tábáhtum huánášij jieijâs ton keežild et lâi oskom nuuvt čalmettemeht lädikaandân já murâštij et lâi lamaš liijkás-uv mietimielâlâš já oskom lopádâssáid sun kuássin puáđáččij tiettiđ tomgin mondiet toin naalijn roosâi et poođij alda táátui suu nieidâskippáárnis jeđe vuot kaaidâi te taat lâi eidu almai vyehi vigâttiđ nisonijd jeđe iđedist patâriđ tááhust sun kale tieđij et eidu lâi tot kote lâi máttááttâm suu čuážžuđ jieijâs juolgij alne já piergiđ stuárráb-uv maailmist ko päikkisiijdâst sun motomin moddijn sänipeelijn muštâlij maidnii mut veik ij tiättámgin maht ääših tuođâi lijjii lâi ton mielâst et toos ij kannattâm tarvaniđ ige ääši tađe eenâb murâštiđ maailm lâi tievâ hitruus kaandâin já kale motomin tot-uv peivi puáđáččij et kavnâččij kiännii olssis algâ tien visteest lâi-uv nuuvt váiváá tast šoodâi šiev aassâmsaje šoodâi taan saje siälu kote tolâttij soojijd čurgâdin já kote mudoi-uv pyereest piergij eres ulmuigijn puovtij tääl ain eenâb joskâđ ahevušmist liijká-uv lijjii ääigih et jurdâččij tot lâi talle ko miinii aašijd moonâi suu elimist puástud nommâ šoodâi toin naalijn sunjin negatijvâlâžžân veik sun pyereest tieđij-uv et ij sun toin naalijn jurdâččâm lâi lamaš sunjin maaŋgâ-uv tááhust positijvâlâš äšši kuittâg jooskâi elimist kuvlân ige innig oinum lâi finnim vuosmuid oppâmpuátusijdis já kejâdij taid kale ij puáđi mihheen sun smietâi já sämikielâ olespiäiválâš luuhâm keevâi lussâdin árvusaanijd kale lâi tutâvâš uápui tiethân sun lâi teehin puáttám-uv mut suomâ uápuh kale lijjii moonnâm váhá eresnáál ij majemui aaigij lamaš nuuvt äŋgirávt čuávvumgin suomâkielâ luvâlduvâid motomijd keerdijd ko sun lâi iällám tobbeen sun lâi annaam huolâ tast et ij čokkám aldagin kale luvâškuáđám tuše sämikielâ suomâ luhâmijd talle motomin meridij ko lam aaibâs vises tast et tobbeen ij čokkáá kihheen kote muštoot muu talle sátáččij leđe eenâb äigi suomâkielâ luhâmáid tuubdâi et sun lâi toohâm šiev miärádâs keerdi sun tuubdâi jieijâs olmâ sämmilâžžân kaavpugist sun ij tubdâm et ličij kullum juávkun já mudoi-uv tot lâi čáittám korrâ muáđuidis eidu talle ko sun ličij tarbâšâm enâmustáá cage tiet koskâ suomâkiel luhâmijn saatij tääl toohâđ ~pyere stuorrâ maailm hiärváávuotâ ij lekken uáivildum sämmilâžžân smietâi ohtuunis sun smietâi-uv tom maht ličij piergim jis ij liččii lamaš sunjin nuuvt läđisváimulâš sun ij kuássin puávtáččii kijtteđ nuuvt ennuv ko kolgâččij lâi maŋgii iällám keččâmin já veik sun lâi-uv čuuvtij puárrásub ko sun lâi kuittâg-uv lamaš stuorrâ torvon sun lâi hirmástâllâm tom-uv et ij sämikiel oppâpiirâs kaavpugist lamaškin puoh pyeremus tiätu kale lâi mut kielâ ij kullum kosten eres saajeest ko luvâlduvâi ääigi já aktijvâlâš kielâtáiđu muttui-uv forgâ passijvâlâžžân huámmášij et turvâstij ain eenâb suomâkielân já sáárnui tom jo sämmiláid-uv kale kolgâččih moonnâđ mottoom mánuppajan teikâ lâi ravvim uccii sämikiel hárjuttâlleid jis mii oroi piälján šiev juurdân lijjii siijdah moin ucceeblovo kielâ lâi-uv váldukiellân já eidu tággáár pođoimaailm tääl tarbâšij-uv puudâhân puávtáččij labdeđ jieijâs oppâmijd-uv smietâi ige mihheen tobbeen feerejum äšši mahten huukán monâččii sooitij já forgâ tobbeen poođij-uv tiätu et sun pesâččij tohon kuittâg tieđij et sun puávtáččij motomin leđe uápisin uđđâ uáppeid kiäh siämmáánáál uccii jieijâs uđđâ pirrâsist tot kuhháá vuordum hárjuttâllâmpuddâ lâi älgimin lâi rahttâtmin tavas vyelgim várás sun kuldâlij lädiuáppeid taah toskádâllii tom et ko jieijâs syergi pargo ij táttum mahten finniđ mottoom lâi karttâm ruttâvänivuođâstis lasâpoossâmpaargon já mottoom vuot lostâjyehhen já luhâmeh urruu vonâmin kale lâi hárjuttâllâmsajestis luholâš lâi mielâst aaibâs šiev määđhi keččin pääihist-uv ij meendu alda mut ij liijkás kukkengin jis ááigui elâččiđ eeji já eeni kuvlân sun kuittâg lijkkui toos et sust lâi rijjâvuotâ meridiđ jieš jieijâs aašijn uážui jo-uv tipteđ teikâ tom uážui kuorriđ já tuálvuđ tävirijdis vuárkán et ij tarbâšâm mäksiđ lááigu ko peri täävvirvuárhást ááigui tipteđ jieijâs viste ko tieđij et puáđáččij eelliđ kaavpugist motomij tentij tiet sun lâi kuittâg adelâm tiipšon kote pisoččij kaavpugist ubâ ton ääigi ko sun jieš lâi meddâl uksâkiällu čuojâi lii-uv kustoo puáttám viehâ tooláá jurdâččij ko moonâi lekkâđ uuvsâ hiämáskij ko ooinij čuážžumin uksâpellâst ij lamaškin uáinám taam kuhes ááigán jiešalnees ij vala ohtiigin taan uđđâ visteest tego taat ličij ollásávt lappum ko ij oinum kuássin innig oppâmpirrâsistkin mut ij innig lam koijâdâllâmgin maid tääl poorgâi eeđâi vyeligâš jienáin västidij já lâi váivášum lah iällámgin joođhij tungin jiem lah sattum teehin ovdil te poottim uáiniđ tuu uđđâ viste keejâ tääl tääbbin nuuvt ennuv lah uáinámuš mun lam jo tääbbin aassâm tuu kale talle varriistâllâm maŋa mut tastmaŋa jiem innig tun kavnih muu koijâdij jiešhân muštâlih talle ovdil varriimâd nuuvt mieđettij ij lam maggaargin mielâ älgiđ savâstâllâđ sunnuu oovtâstorroom lâi jyehi tove nuuhâm hyeneeht já tot ij ton suujâst mahten kiäsuttâmgin ij innig áigum jieijâs tájuttiđ sun ličij uáinám et ličij jo tállân huámmášâm tom jieš-uv já vuálgám mut paasij váháš ááigán čokkáđ must váhá äšši-uv čielgij te varriđ kaavpugist meddâl máádás kaavpug lii munjin nuuvt kärži himettistij sust ij lamaškin toos etâmuš sun šoddâm koijâdiđ tomgin maid tobbeen mäddin ááigui porgâđ toovâi sunjin tääl aaibâs oovtâ sun kuittâg tieđij et puoh tot mii sunnuu kooskâst lâi lamaš ton uánihis áigáá lâi lappum ige tast lamaš innig mihheen stuorrâ merhâšuumijdgin puoh lâi tuše sattum já tábáhtum aaibâs tego mottoom pärtti puátá ulmuu oovdân já moos ij olmooš maiden vaijaam lah oinum luvâlduvâingin joođhij lahkin pahudistij já joođhij tävirijdis nuurrâm joskâm mottoom pajan suomâkielâ luhâmijd čielgij toos miinii suujâid-uv koijâdij jiem kuulâ lädimaailmân eeđâi já nuuđhâi kirjijdis laavkân tun kuusnii vuolgâdmin koijâdij vuálgám tohon vissâ taha tunjin aaibâs oovtâ finnim hárjuttâllâmsaje lii šiev äšši lii-uv tast aaibâs luholâš jiem puáđi teehin innig luuhâđ čielgij na moonâ talle tiervân eeđâi já keejâi toin naalijn et ličij pyeremus vyelgiđ tun-uv tiervân eeđâi já livkkái uksârääigi suu čalmeh lijjii murâšliih tuáivui jiečânis et motomin kavnâččij olssis tom maid jo lâš lamaš ucâmin-uv mottoomlágán ráávhu já rijjâvuođâ ličij halijdâm mahtnii išediđ mut toos ij vissâ lamaš maggaargin tárbugin ko jo kerd puoh lâi moonnâm tánávt ääši kuittâg tieđij sun ij kuássin puávtáččii vájáldittiđ čuojâi oppeet uksâkiällu lâi lah kiärgus vyeijiliđ kale kiärgus eeđâi já toppij laavhâid fárusis vaazijn aauton smietâi jo maid sun feeriiččij faallâm hejâkyeleh nubbe peivi oroi lemin uáli jo táválâš lávvárdâh muu elimist mut aalmug mielâst tot lâi hirmâd jo eromâš já mieláidpäccee lávvárdâh kruvnâpriinsâ hejâpeivi saajeest ooinij oranssi-ivnásijd viirijd ko oranssi lii taan eennâm aalmuglâšivne já liipuh livârdii stááguin mii-uv perrust ubâ iiđeed kuulâi televisio paaldâst ko ihástâlâim myerssee muččâdvuođâ já keejâim maht táválii argentijnálii nieidâst šoodâi prinsessa soojijn liijká-uv juhle čoođâ ulmuuh onnii mielâčáittusijd sii mielâst pyeremus vyehi finniđ pisovâš orroomlove vieres enâmist lâi-uv eidu prinssáin naaijâm jis enâmist taggaar sáttoo leđe ááigum elâččiđ kuolijd uástimin lâi muu vuosmuš juurdâ ko lijjim keččâm tuárvás kuhháá heejâid kyelikävppi lii aaibâs já ubâ maailm stuárráámus haammân riddoost finnee hirmâd šiev kuolijd já tondiet vuájám-uv ain tohon veik kuolijd kale puávtáččij aldeláá-uv uástiđ kyelikäävpist puáhtá leđe ain vises tast et vyebdimkyeleh láá vorâs kyeleh ege tagareh moh vyerdih uásteidis maŋgâ peeivi käävpi tiiskâst kyelikävppi lii pegâlmâs ubâ enâmist mut tast lii tuše ohtâ hirmâd stuorrâ váddu hadde lii-uv kale šievnáál čielgiimist jis váháš ááigán máášá pisániđ keččâđ tom magareh ulmuuh tobbeen já eres kaavpijn ton aldasijn joreh liihân taat aassâmkuávlu mestâ jo puoh tivrâsumos kuávlu ubâ kaavpugist uáiná ennuu fiijnâ rivgoid mon paaldâst eres ulmuuh láá aaibâs táváliih rimškeh ko iä lah pieijâm pasepeivpihtâsijd paijaalsis láá ollâšušmekammuuh jyelgist tivrâs turkkâ pajalist já kuhes ruopsis koozah moi kooskân ij vahâgistkin uážu ohtâgin kyelečuomâ moonnâđ jis kiäččá kavpij oovdân parkkeerajum aautoid te majemustáá talle lii aaibâs vises tast et tai ulmui puursâst joreh stuorrâ eurohivvâduvah vuosmuu keerdi iivijd tassaaš moonnim taan kyelikáávpán hirmástâllim ton sálttáás hoodijd kale jo kuullâm-uv tast ovdláhháá et kyeleh láá hirmâd njálgáh mut tain ferttee mäksiđ eenâb ko táválávt suujâ tiet kuittâg tarbâšim ton tovváá ubâ luosâ mii teedij suullân nelji teikâ vittâ kiilu jo valmâštâllâm jieččân toos et taan luosâst šadda puoh tivrâsumos kyeli maid kuássin ležžeem puurrâm já aigum puurrâđ tom tađe-uv njálgásubbooht tuođâi-uv ubâ luosâ koijâdij kävppijâs já sust koočâi njälmi áávus ettim et tarbâšim kale ubâ luosâ te kävppijâs koijâdâlškuođij maht sun kalga čuoppâđ tom pittáid já pahudistij vala et näävt stuorrâ tiiláámijd ličij kale pyeri almottiđ ovdâlkietân et ij taarbâš vyerdiđ nuuvt kuhháá jis viišah tom čolliistiđ te pyeri ličij mut jis tast lii liijkás ennuu pargo te puávtám kale porgâđ tom jieš-uv peri pápárân västidim sunjin esken kyelikävppijâs keejâi-uv muu tego ličij kumâttâs uáinám koolgâm-uv väldiđ kuittâg kyeletaavtijd meddâl sun vala irâttij kyeleuáivihân almaš tiäđust-uv leggist meddâl sun joođhij jo pyeri olmooš uáivi leggist meddâl ettim tast já taavtijn njaalgâ kyelisopá čielgejim sunjin já ohtuunân imâštâllim et maht te jo kyelikävppijâs puáhtá leđe nyevt tuávkki et ij tieđe mon pittáá puáhtá moos kevttiđ ákku kale lii ettâm et kyeleuáivi kulá ain tehelumos ulmui kote lii ton tovváá puurâdmin čielgejim vala jooskâi čolliimist poođij aldeláá já koijâdij maggaar olmooš tun jiešalnees lah ferttejim čielgiđ et lijjim pärnivuođâstân šoddâm kyelijäävri riddoost já et nuuvt kuhháá ko muštám lam máttám kuolijd čolliđ láá tast maaŋgah koveh-uv ko jieččân ákkuruhhijn čokkáám riddoost kuolijd čolliimin jis tun ááiguh uástiđ ubâ kyele te kalehân mun talle puávtám tom vyebdiđ čuuvtij hälbibân taas taarbâš porgâđgin maiden kävppijâs eeđâi já teškâlij toos mottoom hade mušte innig mon ennuu tot lâš máksám mut muu mielâst tot ij lamaš ollágin tiivrâs mut finnejim tom aaibâs šiev haadan lam-uv lamaš šiev ášásteijee taan kävppijâsân sun uáiná muu puátimin siisâ te sun vistig koijâdist taarbâš-uv muu kuolijd čuoppâđ eeđâm et ij taarbâš te sun notká seehâ tievâ veik magarijd kuolijd já vuábdá taid uáli jo šiev haadan puáđám ehidispeeivi váhá ovdiláhháá ko kävppi mana kiddâ te tot kyelisekkâ lii-uv táválávt hirmâd jo styeres taat lávvárdâhpeivi ko taan tovváá tohon moonnim lâi lamaš tehálâš peivi taan kyelikáávpán-uv tääl poottim siisâ te kävppijâs čuorvij munjin kuhes jono lappâd ko poottih teehin keččâđ lii tunjin taggaar kyeli mađe njálgásub kyele jieh lah kuássin puurrâmgin sun tuálvui muu mottoom kyelitiiskâ kuuvl maid roonnig onne fáálá ollâárvusâš kuosijdis priinsâ hejâmälisijn sun koijâdij tom kale jiem tieđe ettim sunjin fáálá täid kuolijd sun ruttij tiiskâst säggifiindârfileid su piikkikampela láá pasâttâspitáh moh paccii vala roonnig kyelitiiláámist lam vuábdám tuše jieččân šiev ášásteijeid keččim kyelikävppijâs säggifiindârpittáid ko tiettim et taat kyeli mudoi-uv maavsij kole hade jiem tuostâm ubâ kuvâttâllâđgin kale et tot lii hirmâd jo njaalgâ kyeli ettim várugávt koijâdistim ennuu-uvkis tast kiilu máksá tothân kale máksá himettistij kyelikävppijâs vaazij viekkimpiergâsis kuuvl já čaaitij munjin hade eurod kiilu láá aaibâs liijkás tivrâseh ettim sunjin ko jiem raskim taggaar haadan taid uástiđ mijhân kale lep aaibâs tuárvás tiänám onnáážân ko roonnig tiilái táid kuolijd sun pahudistij jis mun piejâm taan seehâ siis váhá eenâb-uv já vuábdám tunjin taid pelihaadan sun koijâdistij talle tuostim mieđettiđ áigum meendu tivrâs kuolijgijn vyelgiđ kyelikäävpist lii sun keigij munjin pelnub kiilu seehâ já piejâi ton hadden eurod te paccii mii-uv piävdán pasâttâsah roonnig faallâm hejâmálásijn toh kyeleh kale vala-uv lijjii mut jiem tuođâigin lamaš avepeivistân nuuvt njaalgâ possum merâkuolijd puurrâm tuše smiettâđ tom mon ennuusun roonnig kaartâi ton kyelikiilust mäksiđ ilgânâm koijâdiđ show must go on boys kalga jotkuđ ijjâ teedij čoolmijd ijjâvuáru lâi lamaš sunjin lussâd sun lâi motomin šoddâm smiettâđ peivipaargon sirdâšum-uv mut ko ij sun vala lam šoddâm usâškyettiđ olssis uđđâ pargo maidbâhân ko ij sust peerâgin lamaš te ij tot nuuvt čuuvtij skaađim oođij-uv peiviv vâi iho jo motomingin oođij nube tááhust ijjâpargoost tiänái pyerebeht sun kale šoodâi tom-uv smiettâđ kuás já kost sun talle kulâttičij puoh ruđâidis tun kuittâg lah ain muu skipárin pahudistij pennuusis kote ustevlávt njuálustij išedis kuittâg tiptáh muu kiddâ elimist já saavâin eres ulmuigijn já pennuigijn ko tuin kaartâm maŋgii peeivist olgos vyelgiđ skippáárhân peenuv tiäđust-uv sunjin lâi-uv sun lâi maŋgii povvâstâm naaburiššeedsis kote ij jieš pennust huollâm mut kote ij viiššâm äšittáágin vyelgiđ olgos vazâččiđ nuuvt taat lâi hoksám taas šiev koonstâ taat tuálvuttâlâi naaburis pennuu olgos naaburišedist lijjii mudoi-uv hyenes jyelgih ige sun kuhás lijjii kostâđgin piergiittâlâi ohtuu pääihist mut nággárvuođáin tot mahtnii kuittâg luhostui taan-uv naaburišedân peenuv lâi kuittâg šiev skippáár tiämbui päddikeejist já oroi viggâmin niijton tot lâi maaŋgâid iivijd ruottâm já motomin vuáttám säpligijd-uv ij kale pyevti innig moonnâđ niijton kuássin innig ij mahten orroom viettiimin et nijtto ij innig kuássin šodâččii siämmáálágánin kale mielâst lâi tot uáinus et mučis nijtto lâi pilledum tot lâi šoddâm huksimsaijeen huksejuvvojeh uđđâ tááluh stuárráábeh já fijnásuboh kale lii ilgâd finniđ jieijâs viste paaldân tääl innig viišâ kejâstiđ laasâstkin olgos puoh uáinusijd tääbbin toh taheh sárnudij sijvuus jienáin pennuusis paasijn nijtoroobdân kejâdiđ maht te tálufostâgij huksiimeh lijjii ovdánâm kale mielâstubbooht valjij mottoom eres väzzimkiäinu mut onne sun mahtnii halijdij jotteeđ tego ovdil-uv veik sun tieđij et ij tot kuittâg lamaš tego ovdil te mučis niijttoost uáinojeh tuš huksimsteligeh veik mon kuhás masa jo jyehi steellig alne já káátui luámist láá huksejeijeeh pargoost maid tun peenuvriäpu tágárijn aašijn iberdâh peri peesah olgos já finniih ääigild purrâmuškoopâ njuunáád oovdân tuu iššeed kale táiđá leđe vaibâm eeđâi pennuusis ko kejâdij tááluid tego tuon táálu káttu lihâdičij ucánjihhii tobbeen lii tuot almai vala vyelni kale munnust lii jo äigi uáđđááškyettiđ eidu ko sun lâi peessâm tom etâmist kulluuškuođij huksimsaajeest hirmos ruojâ já puuŋkâs njivádij já nááđui išedis tuáhá mii immâšijd tobbeen täälgis šoodâi pahudistij pennuusis já kejâškuođij pyerebeht laarmâ kuávlun ooinijhân sun mii tobbeen lâi tábáhtum siämmást huksimsaajeest kulluuškuođij taggaar toskečuárvum mon sun ij eellimstis lamaš kuullâm tot piištij já piištij pyereest mii sivned párgádij huksimalmaah tast aldasijn kaččii tohokulij keččâđ kost huuihâs poođij káttustovli lii koččâm ármugâs sittágin puáttiđ išán mii pargein lii pááccám koččâm káttustoovli vuálá teehin iše kiästán puhelin fáárust lii mottoom almai kullui etâmin já siämmást jo oinui sárnumin puhelimen tuápudâlâi lummoos mut hoksái siämmást et sust lâi-uv puhelin pááccám pargotaaki luumon vuoi pahakkâs suu njäälmist peesâi káttustoovli kuuvl čokkâšuvvii huápust eenâb-uv pargoalmaah ibbeedškuođij et tot elleelâš toskehuuihâs poođij káttustoovli vyelni tot lâi koorâs mut talle tot josijduuškuođij já váháš áigáá keččin tot nuuvâi huksimsaajeest jotkui ko eres pargeeh keččâlii tuámittiđ išán mij kolgâp pajediđ taam káttustoovli mahtnii mij puohah keččâlep tobbeen lii ton vyelni mun lah vises kale vissâ vâi vuoi hirmos puohah išán ooinij maht pargoalmaah čokkâšuvvii tego kuuđhah káttustoovli kuuvl keččâlii tolliđ tom paijeen te lii keevvâm tot vala mun tieđe tun lammim jieijâd munjin moonâ viežžâđ mijjân nostur čoonnâđ káttustoovli kiddâ já pajediđ tom mašináin merettes kuhháá ovdilgo nostur poođij ko tot poođij te almaah čonnii káttustoovli kiddâ jeđe lusis káttustovli vuolgij sajestis kuus tot lâi esken tiäškásâm enâmân tot tääl ij koočâ vuálus kiinii oroi hirmástâlmin mut suu jienâ lappui korrâ laarmân kiirdij tast lappâd nuuvt juurdij mut helikopter siäivui huksimsaje parkkâsajan kulluuškuottii meiddei ambulanssi já poolisauto já puálukode autoh-uv njurgomin mielâttem sivnádâlâi já ain kivásubbooht smietâi maid sun puávtáččij porgâđ tuubdâi jieijâs vyeimittes katastrofituristin kii páácá keččâđ luhottesvuotsajan ige poorgâ maiden immâšijd mun puávtám porgâđ sun smietâi sun tieđij tom-uv et togopeht ij mahten peessâm huksimsajan veik sun lâi-uv nuuvt alda et kuulâi já ooinij puoh tot almai vala elimin kiinii ambulanssivievâst koijâdij mij tieđe mun moonâm keččâđ tot siämmáš ambulanssialmai tuuđhâi almaa kii oroi lemin vala uáivi varda korrâsávt sun lii lammim jyelgis sun reagist moossân kale sun vala iälá kale tobdoo já sun vuáiŋá kale lii iimâš tyeggáár nievris päärti maŋa mottoom pargoalmain eeđâi te čoonnâp já coggâp suu lastaigijn já pajedep baarij oolâ sunjin kalga pieijâđ já kuáškánjâs meiddei vuálgá tääl helikopter sáátust pyecceiviäsun tohon et pyecceiviäsust tietih suu puátimist keejâi maht ambulanssialmaah pargeldii almain já kiergânii pajedii almaa baarij oolâ jeđe vuolgii fievridiđ taam helikopterân keejâi maht helikopter váháš áigáá keččin luptânij ááimun já kirdelij tavaskulij kost pyecceiviäsu lâi huksimsaajeest paasij keččâđ helikopter vyelgim paccii čokkáđ já savâstâllâđ imâštâllâđ puávtáččim leđe mun-uv tuon helikopterist mottoom almain kullui etâmin kullui mottoom almaa joskis vástádâs tom illá kuulâi tom kale pyerebeht kuulâi ko huksimalmai kuuvl poođij almai mon sun noobdij huksimsaje hovdân mondiet tij täst čokkáávetteđ show must go on boys kalga jotkuđ must ij lah innig pargomielâ mottoom almai västidij liččim puáhtám leđe mun-uv mun-uv togopeht esken korŋum mut eidu ovdláhháá moonnim spiijkárijd viežžâđ kijte jieijâd luho tast et tot jieh lamaš tun hommá juátkoo kuittâg ij paste porgâđ já jis tun jieh viišâ porgâđ te pargovyeimitoimâttuvâst kale láá almaah kiäin lii pargomohtâ mij pyevti orostittiđ ubâ pargoid oovtâ áinoo ulmuu tiet ij innig killám kuullâđ sun halijdamgin tääl sun huámmášij mon čuuvtij sun tuárgistij lâi aaibâs jo hirmos lâi uáinám puoh tábáhtuumin káátu koččâm iše puáttim já lammâšâm pargee meddâltuálvum tom paje tääl vala sun kuulâi tyeggáár hoovdâ sárnumin moos säplig jieggâ-uv lâi čuuvtij tivrâsub tiättám tomgin mon kuhháá sun lâš tast čuážžum kihheen lam jottáám tast lappâdgin ij kuittâg eidu togopeht kost sun pennuinis lâi muoi vyelgeen tääl pááikán suáittiđ~poolisân toh tarbâšeh veik tuođâšteijee tááhust kale ooinij vala motomijd poolisijd čuážžumin huksimsaajeest mut tohon sun ij halijdam lâi pevhištum já suttâm jis kiän kalga pieijâđ sajasis te tot lii kale tuot p-- huksimhovdâ te totkeh luhottesvuođâ te uáinip et juátkoo-uv tot show vâi ij mield toh kuittâg puávtáččii kááijuđ vala luhottesvuotâ luámáneh šiev lyemeihe ij lamaš taan keesi iällám ollágin lyemejiegist luámánijd keččâmin mut nuuvt toh kuittâg iärráseh kullojii rammuumin et lâi šiev lyemeihe já oskođhân tom vissâ talle koolgâi lijjii jo algâttâm taanihásii luommim já sij lijjii ain tuđâvâžžân maccâm páikkásis tievâ litijgijn tibi mun-uv elâččiđ lyemejiegist jurdâččij jiänusân eemeedsis mottoom iiđeed ko lâi juuhâm iiđeedkäähvis sun jo raahtij olssis evvisijd viežâi ääitist kiepâpáánus vaaldij kaahvijd já sukkârijd já nuuđhâi tävirijdis reepu siis lyemeliteh vala kolgii sun smietâi já viežâi muáddi šaavâ já iäbbár ääitist sun vala toidelij taid ko toh lijjii jo ubâ ive ääitist kevtihánnáá kovjâttum mun-uv vuálgám eelliđ lyemejiegist ehidist maassâd sun huikkái vala eemeedsis uksâkooskâst ovdilgo toopâi uuvsâ já väzzilij riidon kárbá kuuvl kaččâlij suu maŋŋaal kuittâg toin stuárráb kárbáin vyelgi ááigui toin markkânân sälttikuolijd eelliđ vyebdimin kalehân mun tuoin uccâ kárbáin-uv tohon peesâm sun arvâlij veik tot kärbisruátu ij meendu styeres lamaškin lâi tuovŋum maaŋgâ saajeest já taan keesi tom ličij mudoi-uv kolgâm vala pikkâdiđ mut ko tot ij kuittâg lam šoddum pikkâduđ iä puoh šiettâm uccâ kárbá siis já nuuvt koolgâi lonottiđ stuorrâ šaavâid main lijjii loheh já väldiđ toi sajan tuše stuorrâ lastikseehâid moh kale mudoi-uv lijjii älkkeebeh kyeddiđ nuuvt suhâlij lyemesajasis lâi juvvii nube peln já tastmaŋa koolgâi vala vääzin jotteeđ váháš máđháá tohon kárbáttáá-uv ličij peessâm mut talle ličij karttâm karveđ vääzin njaargâ peht mii lâi mielâst meendu kukken lyemesaje ij lamaškin maŋgâs tiäđust tot lâi mudoi-uv uáli jo suámálâš motomij ivij tobbeen ij kavnum ij ohtâgin lyeme mut motomij ivij vuot tot lâi nuuvt tievâ luámánijn et ij juálgásis táttum lavkkimsaje kavnâđ lyemepoovnâi kooskâst tääl te kiävá luámáneh smietâi jiägán väzidijnis peesâi lyemesajasis te sun ij lam oskođ čolmijdis tobbeen lijjii nuuvt ennuv ladâgeh et sun ij innig tarbâšâm smiettâđgin mongin eres sajan vuolguu ruáhásij jiečânis kuuskulij ličij keččâm te luámáneh kale lijjii lâi jo tommittáá elilâm olmooš et lâi pyeri jis ij tarbâšâm čuuvtij olgoláá moonnâđ ain pyereeb sunjin lâi et kihheen ij lam vala iällám suu lyemesaajeest suu luommimsaje kale ain lâi lamaš mut kale sun ain mottoom čuoškâ čuoggim killái vaaldij iäbbáris já usâškuođij luámánijd tievâi jotelávt keevâi nubbijn-uv iäbbáráin já ovdilgo sun huámmášijgin sust tievâškuottii meiddei lastikseehah sun lâi váldám eenâb seehâid fáárun te ij kuittâg tarbâšâm koskân luommim vyelgiđ pááikán lase liitijd viežžâđ piejâi tuulâ ládduriidon já vuošâi käähvi váhá jo kuulluustij já lâi-uv pyeri et sust lijjii evviseh fáárust vuojâ já vala assaas sälttikyelipitáh leeibi oolâ kale tohhii sunjin pyere kulâškuođij kostnii civkkem lâi cissááš kote lâi ittáám toos suu paaldân moonâ meddâl tast nuáidilodde pahudistij mield kiergânim vyejettiđ tom ääigild ovdilgo tot tiätá luhottesvuođâ sun mulijdij ige lam innig ollágin nuuvt mielâmield ko esken lâi lamaš maŋa sun usâškuođij vala luámánijd ige moonnâm kuhháágin ko sust lijjii puoh liteh já seehah nuuvt tievâ et tohon ij šiettâm innig mihheen nuuhâi tuđâvâžžân uási lyemeseehâin reppusis já kietâsis sun vaaldij iäbbárijdis mahtsun tuoid luámánijdgis kolgâččij pááikán fievridiđ sun smietâškuođij ko uási lyemeseehâin paccii toos enâmân já nurâhánnáá lijjii ain veik mon ennuv ladâgeh ij kuittâg mahten kostâdâm puoh lyemesehâidis já nube tááhust toh iä kale liččii šiettâmgin puoh suu kárbás munbâ elâččâm vistig täid liitijd tuálvumin kárbás já viežâm tastmaŋa tyeid loopâid sun jurdâččij keevâi et suu käärbis tievâi-uv jo liitijn moh lijjii suu fáárust lasseen lâi piegâškuáttám viehânáál te sun ij tuostâm innig nutkâđ toos lase tävirijd kuáđám luámánijd teehin já elâččâm vistig tuálvumin täid pááikán sun smietâi tääl kuittâg vala siävŋángin elâččij čiehâmin loopâid luámánijdis miäcán lâi kuolijd čolliimin ko peesâi päikkiriidon pottii luámáneh kálgu iššeed rammuustij ko luoštij kárbá riidon te eeđâi eemeed já poođij keččâđ kale lijjii nuuvt ennuu et uási paasij ain tohon kostâdâm taid täin sáttoin pyehtiđ pic čiehim miäcán já elâččâm purâdem maŋa taid-uv vala viežžâmin puáđi vain puurrâđ lii-uv tyest jo kyelipääti tuoldâmin maŋa iššeed oppeet vyelgiškuođij suuvâi maassâd jeđe vaazij ton sajan kuus lâi luámánijdis čiehâm kote immâšân muu luámánehkis láá šoddâm imâštâlškuođij kuođđim sehâidân eidu taas sun sárnudij sun huámmášij oovtâ suu lyemeseehâin hiäŋgáámin peesist lâi aaibâs kuárus já pieđgânâm ucánjihhii lyemečääci tobbeen vala kuáškui kii váivánijd taam lii peciuáksángis heŋgâstâm sun sivnádâlâi ko kiškoi pieđgânâm seehâ uávsist vuálus nubeh seehah lijjii kuoddum meiddei tyebbiláá ko sun taid usâškuođij še lijjii aaibâs kuárusin já kiškum taam tot váiván nuáidicissááškis tieđij pahudistij ij viiššâm innig vyelgiđ uussâđ luámánijd siämmáá sajan kieđâi sun suhâlij páikkásis te tuu lyemehivvâdâh eemeed koijâdistij lâi muu luámánijd puurrâm tuš kiškum seehâid tobbeen moh lijjii vala kosostum muorâuáksán nuuvt tiäđust-uv eemeed eeđâi lah äijihriäpu aaibâs jo kulhijdâm ko toin naalijngis lah semmuumin sun eeđâi já lappui kievkkânân loopâid luámánijd putestiđ kale kolgâm taid šaavâid väldiđ smietâi kale myerjih talle siäilum puátá peht bussiaseman nahhaarttes iijâ maŋa já čuággiv tävirijdis važottâllâv já tiiláv taaksi muu viste kuuvl mun já čokkáp iiđeedpittápeevdist hoksáá vodkaputtâl mon já lává puáhtâm kuávlust tom mist koijâdhánnáá láá nuvt vaibâm et ep määti ko povvâstiđ já forgâ povvâstep vala eenâb suáittá já iätá et auto lii jo määđhist viežžâđ muu já ustevijdân kylán kost ličij onne pairem marilij stuorrâ kesijuhle lah tuotâ ko rahttâttâđ pänikuustâ já moolsâpihtâsijd sänikirje já videokamera mun já čokkáp ruánáá joođoost lii uccâ marikylá mohheest onne jo iđedist tievâ ulmuuh čuážžu šiljostis vyerdimin mii lii kuhes mučis já čiävláás nissoon táálus ohtâ kylá stuárráámusâin nube iiđeedpitá já muádi vodkajulástuv maŋa vyelgip pairemân jotá onne vala čiävláábin ko táválávt sust láá olgoeennâmliih kyesih ijge taggaar kunnee lah kylán maŋgii sattum kale kyláliih keččih-uv láá jo tánssájeijeeh lávlooh já hanuričuojâtteijee álgá kuvviđ mun já tánssáđ pivdeh celkkiđ maidnii olgoenâmij já hiäimualmugij ovdâsteijen ciälhám mon vuovâs lii leđe tääbbin maht ulmuuh láá ustevliih kylá muččâd tánssájeijeekaandâin sárnuhánnáá muulgâst muu fasteeht mutâ kyláliih tuáškuh huikkeh bravo já rámmojeh syemmilâš-ugrâlâš ustevvuođâ já oovtâstpargo pairem nohá ja ulmuuh vyelgih riidon tánssám šašlik passeem vuolâ vodka šampanskoje kovvee juhá rijdâlâm kielâpoliitlâš aašijn išedáin já čapisvuoptâtaataarkandâ lávluv kištoi siämmáá lavluu nube marikielân nube taataarkielân ij piso puvsâinis maggaar kovemateriaal keejâm hundârušân ete grrrh kandâolmooš ij tääiđi leđe kuássin nuvt seksilâš ko lávludijnis kyláalmai kačča mut sun kiässoo jotelávt pajas tot lah mihheen pairemijd jis ij koočâ kuittâg ohtii páhuđist suu skippáár lep-uv valjim taggaar jotkâsaje kost juuvâ virde lii uáli hiđes láá pirâstittám muu já já halijdeh koijâdiđ muáddilove ääši já olgoenâmijn ennuv-uv mij finnip päälhi maht nissoon puáhtá leđe presidenttin lii-uv mist lamaš perestroika eehiđ lii ton muddoost ete mun já ferttejeen lávluđ iirât kuvviđ mutâ vieggâs kamerastelligân já jaska hommáást nieidâolmooš lii piru seksilâš talle ko lávlu kuulâm taataarkaandâ culáiditmin kiäsnii oppeet muulgâst fasteeht iššeed ij osko syemmilâš-ugrâlâš kielâhyelkkivuotân lam kuldâlâm tii kulmâs ubâ peivi jiemge lah iberdâm oovtâgin sääni pic vodka hyelkkikielâid taggaar lii lii tieđâalmai juonâ ubâ syemmilâš-ugrâlâš homma jis mii lep lamâš ohtâ suuhâ te mane pirust tij leppeđ vuálgâm tohon kolmâ tuundrân ličij lamâš puoh maid olmooš taarbâš keččâđ vain maka tággáár piäldueennâm tuhhii tijjân mist láá pyerebeh maht maka tundraast kussâ piergee tuálvu suu muorâ vuálá uáđđáđ nohá kyehti äijih vuolgâttuvvuv káávpán uástiđ lase já joođhah sirdojeh šiiljon ij oro vaibâmin veikâ šernurlâš hejâlaavlâ lii pištám jo miinut mun puástud vâi kiäččá-uv sun hirmástum aŋkah suáibudeh hulideijee juávhu pirrâ áigu šiäđuttâllâđ taid mutâ kačča aŋkkaláádun tot ij lah kieŋŋâl lyevdilättee ciskâškuát tánssájeijei vyelni iššeed lii koccám juhâriddoost já táiđâm pááikán ááigum čielgiđ syemmilâš-ugrâlâš homá sunjin vala ohtii taat lii marikielân mun koijâdâm já čääitám kiettân sun västiđ taat taat muorâid tovben čuážžuh tobbeen láá vaštar já pizle ja pihlejâš oovtâst love räi kok kum nyl vič kud šym kandaš indeš lu kyehti kulmâ nelji vittâ kuttâ čiččâm käävci oovce love pijsáá njuško askâđâllâđ muu rähis hyelhis já muoi vierâleen enâmân njuoskâ pihtâsijdisgijn viällán oolâ já čokkájeen ollâ äidi tyehin piäldu kuorâst já koijâd halijdâm-uvks mun naaijâđ suin koččo muu já sáávnán lii koorâs já šiev já haalijd vuojâdiđ maka tääbbin lah jävri já lii kukken mun iätáduum lah tuotâ ááiguh-uv tohon poškâčáácán moonâ holhoomist čokkáá juo tuđâvâžžân aŋkkaláádust kulloo laasârääigi tyehin kovkkiim čolmijdân peln uáđá vuoptah muáđui alne peln oro lemin stuorrâ soorvâčuárvi olgos paaimân vyejeet kylá kuusâid kuátumân kiäinu lii tievâ kuusâin já koovjâst čuárvi tom lii iššeed skeŋkkim munjin tijme suulâin syemmilâš-ugrâlâš oovtâstpargo já ustevvuođâ kunnen mun já puhhiiđâttâp já suu iššeed čuážžuv uksârääigist hyvástâlmin mii vain mist lah tääbbin šiev eellim huikká iššeed porgâđ korrâsávt já juhlođ vala korrâsubbooht lii šiev já kuusah miälkkááh helvitijd tij tobbeen tundraast čokkáávetteđ toid hiäimuláid ete varrip maasâd algâpááikán maailm muččâdvuotâ kesi-iiđeed juná lii vyelgimin ulmuu hyytist čokkájeen mun olgoeennâmlâš mađhâšeijee já kuávlu ässee ákku vuálgá mun jiem ááigu lyeštiđ šat kiämmân iätá ákku nanosávt já lukkâd uuvsâ vuossmuu sajâttuvâst kiinii iirât peessâđ siisâ kop čokkáá vyeliseŋgâstis já kihheešt kietâ njäälmi oovdâst lyešti sun culáidit siisâ kulloo tääl káytávást vávnueemeed jienâ hyytih láá tievâ lyešti huuihád leen puáráseh já pyecceeh muoi tarbâšeen ráávhu mun tiäđám magarijd skeelmâid tij keččâlvetteđ teehin cäähiđ orom joskâ kukken pääihist já karttâm kustoo ukrainlâš ááhu panttâvaŋgân mut ij tot lah draamaatsumos mii munjin lii junáin tábáhtum ana must šiev huolâ puurât pyeidileeibijd já juuvât korrâ čapis teejâ pastemtuárvi sukkâr sun koijâd mun eedâm veikâ jiem halijdiččij ko oovtâ lii uccáá hirmástuvá ákku já piäjá kulmâ muštâl eellimstis pärnivuođâst mađhijnis já iššeedrohestis kote lâi olmâ pargo-olmooš šiev kommunist já tuhhiittittee käälis-uv iäláttâhlâžžân ákku finnee jyehi ive nuuvtá junámääđhi kost peri já tast sun illood nuuvt ennuv ko máhđulâš maađhâš jyehi keesi tohon já nubbe maassâd lii korrâ pargo kiäs peri mut nággárvuođáin pyeidileibijgijn já čapis teejáin piergee jo kuhás kuáivum laavhâstân maidnii já talle ákku huámmâš muu talhâskaasâ ličij-uv tust munjin miinii sun iiloosm já čáittá kietâverdijdis oro lemin mottoomláván ittum ličij-uv piäivášittum vááiván must ij lah mihheen mut ááhu mielâst heivee toos eidu pyereest čielgiđ ete tot lii poovcâstaalhâs mut ákku lii jo toppim kyehti tablet viällán seeŋgâ oolâ já uáđá kulmâ tijme mon pyereh talkkâseh sun kijttá tuđâvâžžân ko koccáá lah kuhes ááigán uáđđâm návt pyereest kop kulloo oppeet káytávást imâšijd smiettâvettee tobbeen kolgâvettee lyeštiđ ulmuid siisâ váátá kiinii lam ihheed porgâm ryevdiroođijn aalgât marttyyr jienáin ulmust lah jo talle vuoigâđvuotâ mađhâšiđ ráávhust nieidâ tääbbin sun lii olgoeennâmlâš já uáli šiev olmooš maid toh tobbeen sárnuh jis kiähnii kiälbuttemeh puhhiiđeteh suu hyytin vuájá čoođâ kavpugij ovdâkavpugij meecij piäldui kylái kiäččá olgos já šuáhkáttâl maggaar muččâdvuotâ maggaar muččâdvuotâ miäđáttâlâm veikâ jiem lahkin ain siämmáá mielâst muštâl kaavpugijn kost lii iällâm mučis kaavpugeh nuuvt ruánááh já čurgâdeh talle nabai suu rähis päikkikaavpug vuoi taam muččâdvuođâ jiem viišâ ettâđ et jiem lah kuássin uáinâm fasteeb kaavpug ko šiev rovvá mut tuoi ferttiivettee tääl lyeštiđ ulmuid siisâ iätá vávnueemed já liäkká uuvsâ čovduin ij lah innig saje puáttiv kyehti kaandâ kiäin láá stuorrâ vädisvuođah pissoođ juolgijdis alne tyemmee oi moi kivsedeh olgoeennâmlijd já sáŋgárpargeid lah eres saje kiärdu vávnueemeed nuorâ almaah mättiv orroođ siijvost mielâst suoi iävá määti tooimât sunnuu tállân pajeseŋgáid uáđđáđ uáđđáv-uv mut ákku lii tutâmettum já rávhuttem nube kaandâ kietâ kačča seŋgâroobdâ paijeel já páácá hiäŋgáđ ááhu njune oovdân lii liijgás tääl ákku kiävvul koččâv munnuu oolâ sun huikká káytávást kihheen ij tast peerust lam avepiäivám ruhnom já taa lii kiijtos ryevdimaađijliih iä uážu mađhâšiđ ráávhust čuážžu káytává kooskâst já čiäru mađhâšeijeeh láá lekkâm hyytij uuvsâid já imašteleh mii lii tábáhtum oroččij lemin kenigâšvuotâ porgâđ maidnii mut jiem tieđe maid puátá vávnueemeed já tuálvu ááhu maassâd sajasis rávhuttiđ rovváriävu iätá sun munjin já kandáid lává koccám čokkáv seŋgâinis semitiileest poorgâ maidnii jieš uáináh mon iätádum rovvá lii munnust kavnuuččij grammâd sunjin mudoi lii tuu nommâ savâstâl nubbe kandâ kuáivu laavhâs já kávná puttâl šnuđgo ákku ihheed ryevdiroođijn keejâba vain imaštâl tiervâsvuotân juuhâp grammâd já savâstâllâp oles ustevvuođâst kaandah kuárŋuv juátkiđ naharijd já mun-uv lam vaibâm viälánâm vyeliseeŋgân kiäččá olgos sun lii tuđâvâš já váhá kanfertnágá vuálgá sajâttuvâst tavas maggaar muččâdvuotâ maggaar muččâdvuotâ kuulâm ááhu šuáhkáttâlmin sun uáiná maailm ko iä lamaš nuuvt áhtánâs čuovah ege lamaš televisioh maid keččâđ te eehidpuudâid läävejii mainâstâllâđ tovláid mainâsijd mottoom tälvieehid täähist puolij suáhitullâ já mun vuorjim iäččâm nuuvt kuhháá ko sun viijmâg aalgij mainâstiđ lâi motomin riävskápiivdost kuáđeest lijjii ennuv já sun káárdui pirrâ čuájá já aldemui juvvij oolâ ko lijjii šievšooŋah te sun kuudij pyereest lâi meiddei heeitugub peeli ketki aalgij opâdiđ kaardijd já purâdiđ riävskáid ij lam pisso mieldi mut sun kaavnâi kuátiviäskárist puáris havlâpiso kyeddimpáádán lâi čoonnum ruuvtâčuárvi já lemnimsekkâ kejâdij piso tot lâi njäälmimield lemnim havlâpisso tinnoluuhah já puoh putestij tom piso já aalgij lemniđ lâi ruuvtâmitto já sun jurdâččij et ko keeđhi lii päčimin te sun piäjá kyehti mito ruuvtâid sun leemnij tom pissokápuluv hirmâd čovgâ nuuđhâi nuovijd lätináin já justelij vala sun pokkiistij luođâ maid lâi haavlâin aptam kuodâččij tom pissotolkker täälvi mutâ ketki ij puáttâm uáinusân kiđđâ já aalgij rahttâttâđ maasâd suddâdij muottuu já nuuvt ferttij vyelgiđ pestâliđ kielâid meddâl kaardijn sun čonâdij kerrisijd já nohádistij tassaaš ko kalma sun koccái jo tooláá vuošâi käähvi já lâi eidu leškiimin poolon ko olgon kulluustij mahte ketki te njuškij viäskárân já toppij havlâpiso mield sun ooinij et ij tobbeen lamaškin ketki mut kime riemnjis ruotâdij tastan kuátipiällást jurdelij et siämmáá vâik sun pááčá tom riämnjá ko lii meddâl vyelgimin leškiistij ruuvtâid heŋkkârááigán já tivostij tinnokeeđgi jeđe caavij pissopiijpo olgos ko riemnjis ruotâi oppeet lappâd talle sun čarvij oroi tego ličij ruttim vala ááimu siisâs orostistij nuuvtko tinnolukkâpissoost lâi-uv utken jeđe peškittij jieš roovâi káávvud kuátiuuvsâst siisâ já moonâi koolmâs mast lijjii mieskâ muorah já lavŋeh pieđgânij puoh ko moránij sun kejâdij mahtkis tääl lii keevvâm sun lii puášust káávvud já kuátitorno lii áávus talle ko sun poođij veskirsajan muštái ete maht sun paajij riämnjá čokkiistâlâi piergâsijdis kaavnâihân sun pissoos-uv mutâ tast lâi moonnâm piijpo kuovdin riemnjis ij oinum kosten jo keesi ko vaazij lâi vázzâm kuáđe peht já muštlij et sarves lâi pieđgim viäskár ton kuáđeest toos maiden himáttistij tuše et talle kuittâg lâi čapo ko sun riävskáid tobbeen piivdij vala-uv lâi tot ketki tobbeen mii laavij riävskáid purâdiđ koijâd tot vuottuustâlâi mut jiem mun uáinâm tom keeđhi arvâlistij nubbe lišij lamaš havlâpisso paasij vala siisâ ketkileemnâ tast laa kyehti mito ruuvtah iätá já noskettist mun kal pozettim meddâl eskân čielgâi mon tiet piijpo luoddânij láá lamaš nelji mito ruuvtah fiktiivlâš fiktiivlâš mušto fiktiivlâš fiktiivlâš joođeet fiktiivlâš algâ fiktiivâlâš tuotâtuávâš šoddâmpeivi fiktiivlâš juuhâ fiktiivlâš škovlâpeivi fiktiivlâš kyeli tuotâtuávâš suddo fiktiivlâš já fiktiivlâš já fiktiivlâš tuotâtuávâš vivvâsaasâ fiktiivlâš fiktiivlâš já kolgolâš fiktiivlâš fiktiivlâš mun oođđim liijkás kuhháá kesimáánu fiktiivlâš peivi fiktiivlâš fiktiivlâš auto fiktiivlâš fiktiivlâš fiktiivlâš tuotâtuávâš tuotâtuávâš stuorrâ maailmân tuotâtuávâš fiktiivlâš já fiktiivlâš iälu fiktiivlâš maccâm fiktiivlâš fiktiivlâš kuorrim fiktiivlâš kaavpugist fiktiivlâš faallâm hejâkyeleh fiktiivlâš show must go on boys fiktiivlâš luámáneh fiktiivlâš tuotâtuávâš tuotâtuávâš tuotâtuávâš skeŋkkâ kielâpiervâlân lâi lamaš kuovâmáánu kuálmád peeivi já sattui uáiniđ kakkonen satelliitvuolgâttâssân kieđâvušâi anarâškielâ kielâpiervâl ruttâvänivuođâid já ko lâi juo ton tovláá rääjist jottáám tääbbin já tuubdâi ennuu páihálijd ulmuid te sun meridij et tie ličij taggaar äšši moos sun-uv puávtáččij porgâđ maidnii sun suáitistij já koijâdiđ ruttâtáárbu almottij sunjin et saahâ lii eurost mii tähidičij kielâpiervâltooimâ ive loopân eeđâi et kal sun puáhtá tom verd adeliđ viiđâd peeivi adelij kielâpiervâlist nomâttum sheeki já vyestilähjin sun finnij ereslasseen luuhâ mon lâi kuárrum adelui sunjin muáddi oho maŋeláá kielâjurgâleijeeiskos olmooš puáráásm te sáttá keevvâđ veikkâ maht jieččân pehti lijjim jurdâččâm et amahân taan ahan liččii jo puoh iskoseh toohum mut iäba lamaš lamaš kielâpargen sämitiggeest jo forgâ muádi ive ääigi veikkâ must ij lah lamaškin laavâ vaattâm tohálâšvuotâ jurgâleijee paargon ive tuhhiittui anarâškielâ-uv toi kielâi juávkun main puáhtá čođâldittiđ auktorisistum jurgâleijee iskos rahttâtškuottim toos já almottettim ornim tutkosân mii tolluuččij skammâmáánu loopâst já maavsij eurod mon koolgâi muuneeld mäksiđ já ko äigi lâi laddâm te reisejim lávurduviiđeed hooteel čiččâm suulâin eellim puurâdmin jeđe valdim taaksi hooteelpiällá taksistuálpust já adelim taksivyeijei čujottâs kost iskos tolluuččij nuuvt suámálávt et taat taksivyeijee veikkâ lâi-uv helsiglâš lâi kuittâg vuossâmuu iiđeed taksivyeijen já mun lijjim suu vuossâmuš äššigâš te sun ij ubâ tiättámgin kost tággáár ubâ leškin lâi autost navigaattor já ääigis ko leš tom tedâččâm te mieđettij et ij määti kevttiđ tom ollágin toos poođij nubbe taksialmai já sun ravvij maht piergâs kolgâččij kevttiđ já talle mätki aalgij toho ij liččii lamaš ko taggaar tijmepele väzzimmätki mut ko jiem tubdâm kaavpug te ferttejim turvâstiđ taaksin kavnui lopâ-loopâst já mun-uv moonnim siisâ kost lijjii ulmuuh veikkâ mon ennuv já kihheen ij orroom tietimin aašij ovdánmist maiden mottoom ulmust et maht taat iskos ovdáničij te sun koijâdij et lam-uv almottâttâm tiäđustkin lamaš almottâttâm ko jiem tiättám kiäs kolgâččij almottâttâđ sun ravvij muu moonnâđ maasâd viäskárân já tobbeen lâi-uv rivgoo kote koijâdij muu noomâ já kočoi čäittiđ vala persovntuođâštus-uv laađiistâlâi pápárijdis ääigis jeđe ravvij muu moonnâđ niäljád kiärdán tast pokkiidettim eres ulmuiguin hiisin já hurgâlijm niäljád kiärdán lijjii eres rivgoohkis kiäin mottoom koijâdij muu noomâ jeđe uápistij munjin väridum tiättur luus lijjii numeristum koccei jieijâs pápáráid mut tiäturij paaldâst iä lamaš magarehkin numereh lijjii áávus já iskâstim tállán et tuáimih-uv sämipustaveh toimâm já talle loptejim kiettân pajas vâi kocceeh uáináččii et muu mašinist iä lamaš puoh ääših oornigist poođij maašin luus iskâdij tom mut pustaveh iä toimâškuáttám tuđhoslävdikode saavâjođetteijee tieđettij et kiäst iä pustaveh toimâččii kolgâččii jurgâliđ pargoidis lajopennáin lijjim jo rahttâttâm já must lâi lajopennâ fáárust kale suitáččij stemppâlistum pápárijd adeliđ mut peenah kolgâččii leđe alnees iskos lâi maaŋgâvaljimpargo mast koolgâi valjiđ maaŋgâ molsâiävtust olmâ vástádâs tâi olmâ vástádâsâid ko tain puohtii leđe puoh molsâiävtuh puástud tâi puoh olmânáál-uv iskos ij vaarâ moonnâm nuuvtkin pyereest ko jiem lam ervidâm rahttâttâđ taas kale čuážui monivalintatehtävä mut jurdâččim tom lemin taggaar et uážuččim valjiđ munjin hiäivulii jurgâlempargo paargon lâi väridum äigi pelnub tiijme poođij jurgâlempargo mii lâi lahâtekstâ foontah tiäturist iä toimâm te ferttejim čäälliđ rašes kieđáin kieđáin tondet ko jiävttáá peeivi mist sämitige pargein lâi lamaš keilakišto heilahaalist já tot piištij kyehti tiijme lii viehâ lussâd já tom lâi pálkkum muádi tiijme ääigi te uálgiskieđâ ruotâs lâi nuuvt raše et penttâ povčâstij hittruu čäälliđ lajopennáin iskos moos lâi väridum äigi pelkuálmád tiijme tom lijjim finnim valmâšin te smietâškuottim et maht čuávdáččim taam fonttâääši ij pyeredâm eisigin tiätu tast et mašinist lâi eŋgâlâskielâlâš já tiäđust-uv puoh miärádâsah já koččomeh lijjii eŋgâlâskielân keksejim čuávdus áášán lasettiččim äššikirje aalgân puoh sämipustavijd čáláččim jurgâlempargo eidu toi puustavsojijguin tegu čáláččim sämikielân kuás-uv já tast maŋa kiävtáččim ctrl c ctrl v tooimâ ko kopijistáččim čäällimohjelm etsi korvaa mii lâi tiäđust-uv eŋgâlâskielân systeemân já hurgâliččim puoh sämipustavijd sajasis jurgâlškuottim pargo moos lâi väridum äigi siämmáš pelkuálmád tiijme te te amahân seelgi tyehin kyevlee kocceeh imâštellii taid komálijd meerhâid q w x moh lijjii teevstâst tekstâ lâi vaalmâš te hurgâlim puoh sämipustavijd sajasis já pargo lâi porgum aalgij pelkuulmâ ääigi já kuulmâ ääigi väzzilim hooteel mast ittinâš vuájáččim kirdemkiädán jeđe kirdáččim äšši et ollâopâttuv mašinijn moiguin iskoseh tahhojii lii eŋgâlâskielâlâš já meiddei eŋgâlâskielâlâš mut amal tot te lii vissâ tot aalmugijkoskâsâšvuotâ äšši lâi meiddei tot et kolgâččij leđe máttááttâs njunoš mut kuittâg vieggâsâd aaibâs táválijn ruutiinpargoin tegu ovdâmerkkân fonttâaašijn kale kiäsá ollâopâttâhân ton keežild et ollâopâttâh oomâst tiäturijd moiguin iskoseh tahhojeh mut ij tot muu mielâst pyevti kiäsádâttâđ ovdâsvástádâsâst iskosij ášálâšvuođâ háárán já fonttâaašijn lâi lopedâttâm išediđ fonttâääšist ollâopâttuv já tiäturân lâi kale pieijum ij lamaš kuittâg mihheen aavhijd ko tot ij lamaš pieijum mašinân olmânáál ollâopâttuv tuđhoslävdikode saavâjođetteijee já muu koskâsâš šleđgâpostâloonootmij ohtâvuođâst et lijjim kustoo čokkám puástu saajeest já et sämipustaveh liččii toimâm čokkámsaajeest ko muu stivrejii sajan mii tábáhtum já toos ij vaje innig maiden já koveh čoovčâ smiettim kuus mađhâšiččim ko nohá ete ferttiim vyelgiđ kuhás luámun vâi jiem smietâ pargoaašijd já láin moonnâm te mun-uv meridim vyelgiđ toho lijjii eres-uv skipáreh talle tobbeen já hyelhih še ennuvgin sundáttâllâm reeisu muuneeld kirdemliipuid ko arvâlim ete sátáččij leđe tobbeen juovlâi já uđđâiveááptu kooskâst mádáskulij vistig bussijn já junáin oorvij já nuuvt meid lâi paifakkist šoddâm kaskoo pyeremus täälvi já muu mielâst tot lâi šlundes uáinu nube pel maailm já pehti kyehti peeivi moonâi maađhâšmân lâi eidu mudâgávt iđedist kuullâm hirmos mainâsijd mon tärhis torvotärhistem lii ohtâ almai váruttij ete toho ij uážu tuálvuđ ellee broilergin te tiettim leđe pakkiihánnáá muu jiellâhbroilerijd fáárun toho uážu tuálvuđ ovdâmerkkân maggaargin purrâmuš teikkâ tiiŋgâid main lii muorâ teikkâ tähti torvotärhisteijeeh iä lamaš ollágin kiddiistum mii must lâi fáárust te nuuvtpa tolvum toho purukumi syele riŋkkaast še ličij moonnâm peeivijd lijjim vyeksimtaavdâst ehidist koccájim ko kuullim rakkeet pávkkáámin hostel laasâst olgos já oinim-uv kirdemmaašin peljitulppaid peljijd já oođđim ubâ juhleiijâ nanosávt jurdii ete lam uáli korrâsávt juhlom ko lâi nuuvt hyenes tile vyeksimtaavdâst puáránim te jyelgi rašoi nuuvt ete masa jiem puáhtám väzziđ maŋgâ oho pääihist vázzám sovskammuigijn ovdilgo tot arve pilledij puolâšijd te iähân muu jyelgih killám sandaalijgijn väzzim korrâ asfalt alne tááhust lâi pyeri ete jiem puáhtám maiden sundáttâllâđ te ij šoddâm luámustressi vädisvuotâ aalgâst lâi iberdiđ eŋgâlâškielâ aksent mielâst tot lii váhá tego britti- já amerik eŋgâlâškielâ siävuttâs já talle tast láá vala omâs säänih já ettâmvyevih peeivij ääigi lijjim hiämáskâm ko jyehi olmooš koijâdij ain are you tuotkis omâs olmooš haalijd tiettiđ mii munjin kulloo jotelávt oppim tággáár kepis savâstâllâm jiemge innig selvâttâm käävpi kassaast puoh muu vaaivijd láá uáli ustevliih já ain halijdeh išediđ iärásijd maid peri kiinii koijâd te puáhtá västidiđ worries oro-uv lemin sii motto ete ij kannât tuušij tiet huolâttiđ trendisumos aassâmkuávlu lii láá cunoiridoh puurrâm- já juuhâmsajeh hippikäävpih šaddokäärdih teattereh já pegâlmâs huvipuisto čuojâtteh kááđu piällást já jyehi nurheest lii juuguurtbaari main uážui muu uđđâ jiellâhheersku juuguurtjieŋâ uurrum ain tagarijn hostel dormijn main lijjii nieidâd siämmáá visteest visteskippáár koijâdij must mane mun jiem kuássin piejâ tävirijdân lukkâskáápán ete jiem-uvks mun poolâ tast ete kiinii suáláád must maidnii ete jis kiinii taarbâš muu tuolvâ pihtâsijd teikkâ puáris pänikuustâ te váldá peri pursâ já passâ must lijjii ain fáárust uccâ lavhiist lijjii tievâ nuorâ mađhâšeijein uási lijjii já sehe tiäđust-uv lijjii eidu talle juovlâ-uđđâivemáánust kesiluámuh te ulmuuh mađhâšii já juhluu ennuv jyehi nuorâ mon teivim hostellijn lâi ucâmin pargo ete lam áinoo suddolâš kote lii tuše luámust stuorrâ kaavpug elimist hiäŋgájim taaiđâgalleriain basaarijn já šaddotieđâlâš kaardijn jyehi peeivi mottoom aasialâš puurrâmsaajeest lâi mielâttes njaalgâ já hälbi lii tääl hirmâd tiervâslâš já luándulâš purrâmuš-buumi kaavpugliih oroh peerustmin viehâ ennuv pirrâduvvâst já luándust peic talle ko koččâmuš lii autoin juáhhást ferttee leđe jieijâs auto já mielâstis taggaar city-lyeviauto lii aaibâs jallodâh ko stuorrâ kaavpugijn kuittâg joteh junáh ratikkah já buusih ubâ paje oovdâs maŋas tain lii viehâ älkkee já hälbi mutâ iä sij tain peerust jiem viällám ohtiigin jiemge vuoijâm meerâst vuoijim áldást ko lâi nuuvt pakkâ asted liegâs já tot lâi áinoo saje kost puovtij leđe mun tuše čuážudim čääsist ko tot lâi nuuvt tievâ ulmuin ete ij tobbeen puáhtám vuoijâđ mun eellim huálhástâlmin ij váldám ko pelnub tiijme áásá muu eeji uárbinpeeli perruinis suu enni ađai muu eeji lâi puáttâm toho luámun lâi muu mielâst viehâ romes já uđđâáigásâš kaavpug oinim viijmâg aboriginaalijd algâaalmug ulmuid jiemge masa oskom čolmijdân aboriginaalih lijjii kááđu alne čuojâtmin didgeridoo mottoom cd:st čuoijâm teknomuusik oolâ já vielgis almai ain čuážui paaldâst väldimin ruuđâ kuldâleijein uážui meiddei väldiđ čuovâkuuvijd kohân peri piejâi dollarijd vielgis almaa kietân liččii oskom ete vala ive meeinig lii tobbeen taggaar lijjii masa pihtâsijttáá já roopah lijjii máálájum vielgis maaláin oinui sii čoolmijn muštâlij munjin váhá eenâb lii aassâm tobbeen já oppâm uáli ennuv historjást mii ij eissigin lah muččâd ko eŋlandiliih pottii riidon te sij kuddii aboriginaalijd já porgii maid peri tane ko sii mielâst aboriginaalih iä lamaš ulmuuh ollágin juávkku kaččii meerân já hevâttii jieijâs ko jurdâččii ete tot lii pyereeb muulsâiähtu ko leđe vielgis almaa uárjin hemâdeijee uáiniđ kaavpugist toi kolonialisthiärái páccáid já muštomeerhâid kiäid uárjimaailm ulmuuh aneh stuorrâ sáŋgárin taampâin puohtum faaŋgah láá huksim kaavpugijd já kiäinuid oles tááláá infrastruktuur vuáđu siigin eellim pyeri lamaš tobbeen uđđâ enâmist jammii toos ko koolgâi porgâđ nuuvt korrâ pargoid ige lamaš tuárvi purrâmuš teikkâ talkkâseh puáris faŋgâlist mii lii tääl museo já pyecceeviäsust mii lii ain pyecceeviäsu já jis tobbeen iä lah komeh te iä kale kosten huolhij sáátust maasâd lâi-uv pyeri ko čuásudum auto lâi áinoo saje kost puovtij leđe kuárdáttâh lâi puáttâm muštâlii stuorrâ meccipuáluin já tiäđuid kalle ulmuu láá tuálvum liegâsvuotjámálgem tiet pyecceeviäsun še lijjii ete kalga juuhâđ ennuv ige mielâstis moonnâđ olgos ehidispeeivi ko piäiváš páštá puoh lieggâsumosávt stratosfääri otsoonkeerdist lii eidu paajaabeln taggaar räigi ete piäiváá tiet australialijn uážžu liškepurâstaavdâ val ettii ete párnáid já pennuid ij uážu kyeđđiđ auton automätki moonâi-uv mudágávt ko autost tooimâi čuásudem já muu nubbe viljâpeeli kandâ láávlui ubâ määđhi don t care love it keŋŋuruid muorâi vyelni ennuv čuoppum arvemeeci čuođijd čapis kuusâid mutâ jiem oovtâgin koala sij tobbeen vala čyeppih eucalyptusvuovdijd te koalah forgâ láppojeh toh riävuh muorâin ellee uccâ tiiŋgah pyevti vyelgiđ piäldui rasta vandârdiđ já uuccâđ uđđâ eellimkuávluid uccâ kaavpugist kaskoo ij-maiden hostelvisteest lâi luhhoost čuásudem ko olgon ij puáhtám leđe must lii golf-klubi jeessânvuotâ veikkâ kuássin jiem lah vala golffam ko tonttáá jiem liččii uážžum tobbeen purrâmuš lii tievâ puohlágánijn clubijn main láá hirmâd tärhis etiketeh puurrâđ ij uážu moonnâđ hälbis t-päiđi pajalist tuše maht pargeeh tiettih mon ennuv klubilij pihtâseh láá máksám kalgeh kyeđđiđ haddelaapuid pihtâsáid vâi puáhtá čäittiđ ete ij lah kievhis olmooš lii moodeern uárjieennâm te motomijn aašijn sij láá nuuvt puárisáigásiih tego eŋlandliih verdidiđ ko lam aassâm tobbeen pyeri äšši kuittâg lii ete australialiih rekinisteh määđhi kilomeetterijn iä liččii lamâš innig ko ko auto cuovkkânij maađij piällás lâi ain asted suoivust sekuntist poolisauto poođij mii luusâ já poolis táátui munnuu nisonijd já párnáá puáttiđ suu sáátust ep tuostâm vyelgiđ ko ep tiättâm lii-uv tot olmâ poolis vâi mottoom jolâs kidnappajeijee lijjii tievâ liegâsvuođâ tiet cuovkkânâm autoin te mane tot halidij eidu mii tuálvuđ kaavpugân ij kuittâg adelâm ráávhu te merijdijm ete jo-uv oles juávkku vuálgá poolis fáárun teikkâ ij kihheen lâi njuškiđ poolisauton ko ij toho kiäinu oolâgin puáhtám pääcciđ imâštâllâđ koččâmušâst lâi olmâ poolis kii tuálvui mii aldemuu bensinsajattâhân kuittâg kiergânim čájádiđ moddii ovdilgo taiđim maasâd nuuvt ilolâš ko oppeet oinim skipárijd piŋviinijd já puoh puáris hiipijd tobbeen vuolgim maasâd te kiergânim vala porgâđ oovtâ peivireeisu skipáráin kiäst lâi auto lii kiäinu mii jotá maadâriddoost kost láá ennuv fiijnâ kuávluh luuvâi ete määđhi ij kannât irâttiđgin porgâđ oovtâ peeivist ääigi kalga väridiđ ucemustáá peeivi kilomeettereh lijjii suullân vuolgijm čiččâm ääigi iđedist já kyehtinubálov tiijme keččin láim jo maasâd vietnamlâš puurrâmsaajeest vaidâlmin kolmum riisist äigin oinim mučis soojijd mutâ puoh mielâkiddiivumos lâi ko vuojijm autoin vääri roobdâ váldumeerâ já eucalyptusmeeci kooskâst tot njaalgâ haajâ lâi nuuvt eromâš ete jiem kuássin vájáldit tom haajâ mon jiem kuássin pyevti vájáldittiđ veik halijdiččim-uv lâi merârido haajâ viijmâg peessim kastâdiđ jyelgisuormâid meerâst te jiem masa puáhtám vuoiŋâđ lâi puáhtám riidon veikkâ magarijd háisoo tiiŋgâid meerâst já must lâi korrâ hommá leđe vyevsihánnáá kale puáttâm mielângin pääcciđ toho riidon viälláđ peeivij ääigi must lâi taggaar tobdo ete tääl ličij äigi jo moonnâđ ovdâskulij majemuš hostel lâi tuolvii jiemge mun perustâm eres ulmuin tobbeen lijjii nuorah iäge tiptám muu uáđđiđ talle ko halijdim mun sii pehti tast já piištij oppeet tom peeivi lâi asted puolâš ko mun poottim toho ege must tiäđustgin lamaš tuárvi pihtâseh teikkâ ijâstâllâmsaje olmâ käähvi juuhâm maŋa moonnim kuávdážân uástiđ kappeer já čevelijne tego káijoo eŋgâl sooitij munjin já koijâdij et lam-uvks mun suu hooteelviistán ijâstâllâđ já tot kale lâi uáli luxus mánuppaje reppureissim já tuolvâ doormij maŋa pááikán siämmáá vielgâdin ko vuolgim uážžum oovtâgin uđđâ skippáár jiemge keččâlâmgin surffađ piemmâm keŋŋuruid jiem kale puurrâmgin ton verd hitruus mätki must lâi ete vuálgáččim maasâd kuás peri peic jiem juovlâ-uđđâivemáánust ko tobbeen lii tot pakkâsumos keesi kielâpiervâl servi finnij sehe já kulttuurministeröst ruuđâ kyevti uđđâ kielâpiervâl vuáđudem várás algii tállán jonsahpeeivi maŋa valjiimáin uđđâ pargeid já ucâmáin viäsuid kielâpiervâltooimâ várás nube kielâpiervâl várás väljejuin pargen sehe já kielâpiervâl várás já já láin ive pištee anarâškielâ tievâsmittemškovliittâsâst mii nuuvâi porgemáánust kielâpiervâl várás kavnojii kielâpiervâlvisteh čujottâsâst já toimâ peesâi älgiđ kielâpiervâlân pottii kuttâ olesáigásii já ohtâ uásiáigásâš kote lii ovdâškovlâlâš ovdil lâi korrâ vuávámpargo sehe tävirij já riäidui haahâm mađe várás kielâpiervâl västideijee lyevvejui kielâpiervlâvästideijee tooimâst taan paargon čalluu čälidijn nube kielâpiervâl toimâvisteh iä lah vala kavnum mut toh occojeh ubâ ääigi nube kielâpiervâl toimâvisteh kávnojeh te vaarâ kielâpiervâlij pargei juáhu tai kielâpiervâlij kooskâ lii oovdâst keevvâđ vala nuuvt-uv et já iävá poorgâ innig siämmáá kielâpiervâlist siämmáá ääigi ko sunnust lii uáli šiev já noonâ pargohárjánen já sunnuu tááiđuh tarbâšuvvojeh kuábbáá-uv uđđâ piervâlist visteh kávnojeh te talle äšši-uv čiälgá kielâpiervâlij ruttâdem lii ton muudon čielgâs et ruuđah puátih sehe já kulttuurministeriöst lii innig tot et joteh-uv já kulttuurministeriö ruuđah puátteevuođâst sämitige pehti vâi iä servi kuittâg ocá puáttee ive toimâruuđâid njuolgist kulttuuruttâráájust mieđettum ruuđah puátih njuolgist siärván já kulttuurministeriö mieđeet siärván ruuđâid njuolgist te servi ferttee rähtiđ kieldáin sopâmuš haldâttâhaašij hoittáámist nuuvt et párnái vaanhimeh oceh kieldâst tipšosaje já kieldâ piärá sist tipšomáávsuid máksá tastoo kieldân taan palvâlusâst jurdám onnáá peeivi räi et máátám čäälliđ tego maaŋgah iärráseh-uv kiäh láá kuittâg kiertoškoovlâ jottáám te huámmášim et lam-uv kustoo čuuvtij erehtum jiemge lahkin nuuvt čeppi ko lijjim nabdam vissâ nuuvt et vuorâsulmuuh láá-uv ráhtám čäällimvuovijd olssis já meiddei nubij vuorâsulmui kiksen piejâččij párnáid hutkâđ čäällimvyevi te tot ličij kale čuuvtij ereslágán já vissâ čuuvtij pyereeb vyehi nieidâš lii esken tiävdám vittâ já sun lii tääl hoksám et ulmuuh čäälih puustuvijgijn já et puustuvijn láá noomah lii jo vissâ ive verd máttám čäälliđ jieijâs noomâ mon sun lohá puustuvij mield äs oo äf ii aa vittâ puustuv sun lii tubdâm jo kuhheeb ääigi lijjim jieš čälimin maidnii sun imâštâlâi ko motomeh puustuveh váhá sulâstiteh mii meiddei kavnui suu noomâst keejâi kuhháá muu paaldâst já viijmâg koijâdij magareh noomah lijjii tágárijn puustuvijn já västidim sunjin et vuosmuš lâi ohtâčalme já nubbe vuod kyehtičalme te sun oroi lemin tuđâvâš jeđe lappui kuusnii muu paaldâst váháš áigáá keččin moonnim keččâđ maid sun lâi porgâmin ko oroi nuuvt joskâ te sun västidij et sun lâi čälimin puustuvijd puustuveh tuohkis láá koijâdim sust keejâi muu tego liččim maailm tuávhimus koččâmuš koijâdâm tun tieđe sun keejâi vala muu jiem tieđe västidim tuot lii kulmâčalme já tuot lii neljičalme sun čielgij keejâ enni ko mun máátám čäälliđ vala vittâčalme já kuttâčalme uv sun rammuustij já čaaitij lijjii-uv ennuu čalmeh suu čäällim váháš áigáá maht jis muoi hárjuttâlleen tagarij sanij čäällim moin láá já ađai ohtâčalme já kyehtičalme koijâdim na čääitibâ munjin sun ilosmij mun čaittim sunjin muáddi myenster já čaallim kyehti sääni já luuhim já čielgejim magareh puustuveh loopah lijjii lii ohtâčalme lii västidim lah-uv tun čáállám taas noomâ vâi ässee ááhu noomâ sun joođhij tot puáhtá leđe kuábáš ákku peri västidim sun keejâi muu tego liččim čuuvtij-uv lamaš kieleestmin taat kale ferttee leđe nommâ sun västidij mondiet ferttejim koijâdiđ ko jiem nuuvt pyereest iberdâm mun vuolgâttim esken áákun pakkeet já ton oolâ mun čaallim hollandkielân já tot lii ton ááhu nommâ čaaitij munjin kale ferttee luuhâđ nommâ kale lii äijih nommâ sun eeđâi luuvâi já tot lâi äijihân munjin taggaar sämikiel sääni mast lii tego sun kočoi mun vuot čaallim säänist láá-uv kulmâ čielgejim aalgâst já kyehti kuávdoo sääni čálám eresnáál sun čielgij maht te tun čáláh koijâdim tom näävt mutâ ko lii eres puustuv ko čielgejim ijge lah ereslágán sun naggij älkkeb čäälliđ kyehti tienuuvt et nubbeest lii čuávji pajaskulij já nubbeest vuáluskulij mun taan oopân liččim puáhtám ettâđ jurdâččemvyehi lii čuuvtij loogisub ko vuorâsulmui vuávláá lii kale älkkee tubdâđ ohtuu jo mestâba noomâs-uv peeleest lii uáivipaajaaš já radde aaibâs čappâd njune fiskâd já orráás čalme paajaabeln vuálgá vielgis stielâs mii kevlee nierâ moojiipele maasâd radebel já potkân čapis raadan ij pyevti sehhiđ eres ko oovtâ loddáážân mii meiddei lii kale ton nommâ lii pajusirkku tavesämikielân suovkacihci já anarâškielân taan loddáá nommâ lii puájuiváávláš vuávláš lii já vuávám uđđâ nommâ já puájuivávláást láá kuittâg čielgâ iäruh moh kávnojeh čiäpáttist já niskeest čabivávláá orráás et niŋálâs niske lává ruškâdeh ko vuod puájuivávláá niske rasta mana vielgis stielâs mii vuálga aaibâs raddeest ijge čiäppát čappâdâs potkii tom meiddei njune lii čappâd čabivávláá njunehân lâi viskâd já čabivávláá niŋálâsah lává viehâ siämmáá hámásiih eereeb čabivávláá niŋálâs iäruttâs mii lâi tot ruškis niske lii rammisâš já senttisâš ko vuod puájuiváávláš lii muádi seenti uánihub já viiđâ raammi keppisub lii meiddei meeccist-uv älkkee huámmášiđ jo voođâin teikkâ jeggiriddoin tot ij viigâ ollágin leđe mahten čiähusist pyerebeht-uv juo nubijkejij lii táválávt ain uáinusist keeđgi alne teikkâ stokkekeejist sirdust nube uáinus sajan já njurgiistâl váruttâsjienâid já njuuvčálppáá uálppáá váruttâsnjurgiittâsah sulâstittev nuuvt čuutij nubijdis et ovdâmerkkân vaandârdijn kuáhtájim taam kuáhtá maŋgii jiemge jienâ vuáđuld kuássin tubdâm kuáđáš lodde kuás-uv njurgiistâlâi viättá talvijdis já jeđe puátá tiego cuáŋui- vyesimáánuust puátteeh láá oráseh moh algâtteh tállán reeviirlávlum parâlum lii tápáhtum te niŋálâs ráhtá juggáás piervâl enâmân taggaar sajan et tulvečääsih iä uulât toos tábáhtuvá kesimáánu aalgâst maid niŋálâs láálá aldasáid muáddi oho cuovkkânem maŋa čiivgah pisotteleh piervâlist vala nubáloh pirrâmpeivid já kuohtuuh vaanhimeh piemmâv taid vyelgih piervâlist ovdil ko toh mättih ubâ kirdeđgin mutâ taggaar vyehi táiđá leđe kale iänááš uccâloddáin já nomâlâsân tagarijn moi nommâ suomâkielân lii sirkkulinnut keesi kärŋiluuškuát čoohčân te čabivávlááh-uv älgih rahttâttâđ varrimmáátkán máádás älgih tievst talle tuákástâllâđ jeđe čohčâmáánust toh táválávt tolliitteh tälviorroomsojijdis já lii pivvâlis tälvi te mottoom uási luudijn ájátteleh roovvâdmáánu räi-uv já motomeh sättih viettiđ talvijdis meid riddoost já láába motomeh loddááh piergiittâllâm täälvis joba táválâš tot kale ij vissâ vala tääiđi leđe koččâmušah aalgâst lii algâpittá lii ubâ teevstâ nubben tehálumos pittá tuše nubben tehálumos tondet ko tot lii meiddei vaigâdumos čäälliđ tekstâ lii vala čälihánnáá mut kuittâg vuossâmuu pittáást kolgâččij pyehtiđ almosân ubâ čalluu uáivijurduid nubbe kenigâsvuotâ lii juátkiđ paječalluu pargo kiddiđ lohhee mielâ čallui algâpittáin mielâkiddim luhostuvá motomijn toh vist láá ääši peeleest pehtileh siämmáá teevstâst epitáválâš algâpittá lii eskin prologi uáivijuurdâ čiälgá eskin tääl čäällim ij lah vaigâd jiešalnees lii vädis já hormišis pargo algâttem lii vaigâd eidu tondet ko ij tieđe kuus čaalâ lii jotemin liäkká čäällimohjelm já kiäččá vielgis tuávváá mii viggá leđe pááppár hámásâš šadda tast et olmâ pááppár haaliid et toos čáálá já sárgu tot ahevuš peenâ vielgis tuávváš vist ij haaliid maiden tuše šliäđgu hypnootlávt muttim čäällimohjelm tuávváá čappâdin já algâttem lâi-uv ennuv älkkeb algâpittá lii jo čallum já stuárráámus väivi lii jo tyehin oovdâst lii vala porgâmâš nomâlávt jieš äšši ij lah siämmáánáál oovtkiärdásâš ruávis pargo ko veikkâba čievrâ kuáivum kuáivoi-uv sáttá algâttem leđe vaigâd stuorrâ čievrâlejeh šliäđguh peeivičuovâst tego čäällimohjelm tuávváš mut fyysisâš pargoost lii ain tot šiev peeli et uáiná maid lii porgâm já mondet tom parga kuáivoo kuáivust kyehtituhháát kerd já pargo lii porgum čáálá kyehtituhháát säännid já čaalâ lii vaalmâš čällee ij ain uáinigin njuolgist maid lii čáállâm já mondet čalmettes čäällim ij tuhhii lii čáállâm já mondet kyehti koččâmuš láá teháliih čäällimteknisiih metodikoččâmušah ääši kieđâvuššâm lii álgâm čällee ferttee ain tyelli tälli luvâstâllâđ maid lii čáállâm kalga siäiluđ siämmáálágánin já ferttee anneeđ huolâ et koheesio tuáimá hormišumos äšši puátá oovdeld jis huámmáš et jo čallum tekstâ ij orogin kulâmin áášán ferttee sikkođ puoh meddâl já algâttiđ uđđâsist ij tieđe lii-uv ovdánâm pargoost vâi ij uáiná eskin loopâst jis toho räi piäsá sáttá leđe val varâlub ko maid áámmâttavdâ lii nuuvt kočodum metafysiikka-tavdâ lii vajalâš ko kolgâččij čäälliđ maidnii vijsáid uáiván puátih koččâmušah mii jiermijd lii čäälliđ taam teevstâ mii informaatioáárvuid taan čallust lii já klassisâš mon tehálâs čaalâ taat lii maailmubâlâšvuođâ uáinust koččâmušah iä vääivid čievrâkuáivoo tondet ko čievrâkuáivoo lii nuuvt vaibâm kuáivumist et ij vaje suogârdâllâđ metafysiika ferttee piergiittâllâđ lii šiev reŋgâ mut hyenes iššeed lii maŋgii iše ko lii smiettâmin moiváás filosofisâš aašijd mut tom kalga čiehčâđ meddâl ko rievtis pargo álgá já mondet tekstâ lii šoddâm luándulávt já lii mottoom luhâmij já tivomij maŋa iberdettee ja metafysiikka lii čiehčum meddâl čällee vädisvuođah älgih leđe lappâd kuittâg almostuvá vala ohtâ siemin vädisvuotâ kukke kuáivoo kuáivu nuuvt kuhháá ko lii kuáivumâš huolâhánnáá čällee ij čääli nuuvt kuhháá ko säänih rijttájeh kalga čokkiđ nuuvt et tot nohá luándulávt ton kukkosâžžân ko teevstâ tiilájeijee tom haaliid tiettiđ kuás jaska tehálumos pittá lii tiäđust-uv loppâpittá mut tot lii älkkee čäälliđ referist jo čallum materiaal oovtâ pittán já te vaalmâš lutra stuárráámus netiellee lii čeevris kukkodâh ohtân seibijnis lii viđâlov seentist meetterân mast seeibi uási lii já tiäddu kuulmâ kiilust kiilun lii niŋálâsâst stuárráb lii masa ollásávt vuáhádum čäcielimân kost tot skáppoo purrâmâšâs-uv ton turkkâ lii suohâd kildee já čäcijehhee mii lâi ovdii ääigist čuuvtij áárvustoonnum nomâlâssân čiehâkappeer čevđin láá uccâ piäljááh já stuorrâsiähá njuneruusin njuneraigijnis moh toppâluveh automaatilávt ko čeevris puohčâl sehe čapis jurbâ čalmaah ivne lii tevkisruškâd motomin joba čappâd mut kubdâ storgissiämmunsâš turbe já kääibivuálááš kidâ mielgâ räi láá kuovgâduboh jyelgih láá roopâs já kepilijdis iähtun uánihááh já enâmist tot ij lahkin meendu paarooh hitásumos čiävrá ovdánem lii luátkumuottust mut liijká tot sáttá tälvi-iijâst ovdániđ luuvijd-uv kilomeetterijd jođedijnis juuvâst nuubán jotteem iššeed kuittâg tot et čiävrá kepilijn láá vittâ kuhessiähá suormâ kozâinis moi kooskâst lii vannee nähki ovdán tegu vuojân timmâ voosâst ovdâskulij já kooskâi šnaggoot čuávjis alne lijkkoo mudoi-uv čierâstâllâđ juhâmielij vuálus čáácán já eidu tiei vuoijâmjuolgij áánsust tot lii tobbeen uáli lašmâd já jotteel mii lii-uv čiävrá olmâ eellimpiirâs čeevris ij uáini uáli pyereest te ton kulo- já hajâáiccu láá tađe-uv pyerebeh jieŋâ vyelni ij uáinimist liččii ennuugin ävkki čiävrá storgis njunesoksâmeh láá-uv teháliih sevŋâdâsâst teikkâ moiváás čääsist purrâmâš usâdijn váldupurrâmâš nuuvt keessiv ko tälviv-uv lii kyeli tääbbin njávvááh puškosággááh já meid vejehááh mut aajâponneest nomâlâsân tälviv kávnojeh meid tálvástellee cuobbuuh já čäcitivrij suovsah vyelni čeevris puáhtá leđe oovtmano miinut lii eres netiellei náálá piätu já tot porá meid čääsist iälusteijee säpligijd piisamijd lodeuđâgáid já čäcipiällá lodepiervâlijn moonijd ij lah fastâ kieimâäigi ohtii ivveest tegu lii ovdâmerkkân vildâ penuvellein pic tot kiäimá pirrâ ivij meriáigásij kooskâi prinsiiplávt čeevris puávtáččij čivgâđ mon iveääigi peri mut aainâs-uv tääbbin čeevris viättâ hejâidis algâkiiđâst já parâttâllâm maŋa ores mana kiäinusis puáhtá rähtiđ irvees čiävrá piäju juhâteermi kuoblân juovân tâi jis aldasijn lii puáris riämnjá piäju te tohon šaddeh čiivgâ čivgâmpeesi lii lamaš olgoláá juuvâst te niŋálâs sirdá čivgâidis monnii juhâpiällá kuovđâšmân et ličij älkkeb elâččiđ kyelipiivdost láá piäjust muáddi mánuppaje já tast maŋa čevrispeerâ sirdâšuvá eres sajan njoomât čivgâidis vala koskâtäälvi-uv já veikkâ čiivgah älgih-uv finniđ jiejah saallâs tiego mánuppajasâžžân toh láá kuittâg ain ennis piämmust já čuávvuh tom ubâ täälvi čeevđis keežild lii čeevris jo kuohtii pivdum aldasáid suvâttemmin mut kuohtuin keerdijn rávhuiduttem lii piäluštâm tom lopâlâš suhâjämimist ääigist čeevris lii rávhuiduttum ollásávt mut nääli ij lah kuittâg vala olmânáál iäláskâm já ohtân suijân lii arvâlum miiŋki lasanem pirâsmiirhah láá toollum ohtân suijân čiävrá hyenes tilán mut amahân tääbbin toi vaikuttâs ij pyevti leđe meendu styeres miŋkki ij njuolgist pyevtigin kištodiđ čiävráin purrâmâšâst tot puáhtá kuittâg kuorriđ uccâ juvvijd puohâin kyelinaalijn já čiävrástkin ij talle pääsi mihheen lii čiävrá tile kuittâg puoh pyeremus muddoost rávhuiduttum ihheed päikkinoomâst ko mij aasâim máddáákeččin lavŋekuáđist te pääihist lâi peenuv mon nommâ lâi lâi čapissiähá ivnásâš párnáin lâi toos jieččân adelem nommâ lâi vaijaaslágán peenuv lâi meiddei kulguu já juuđij tálui mield tot lâi puáttâm mii kuátán ige vyelgi moinnân konstáin meddâl enni viigâi vyejettiđ tom olgos te tot nááđui veskirriici vuál já tobbeen nirvo já haarijd enni vaaldij lyenisihveláin täkkipoođâst iilâid já kume kuunâid já tiškâlij taid pennuu njune vuást talle tot kale vuolgij kočohánnáá já jotelávt ruottâmin muotâpurgáin mield tavaskulij páikkásis peenuv poođij maasâd te kálgu imâštâl et kote váivánist tot lii lamaš ko puoh lii kuorbâm iänán še lâi tom mainâstâm mut enni ij tom ääšist čielgim maiden tot kal ij kuássin innig puáttâm mii pááikán iimâš lii pivnohumos já mielâkiddiivumos äigipaje ulmuu elimist mon juáháš puátá mušteđ ubâ loppâelimis miäruštâlloo taan ääši ohtâvuođâst äigi mast olmooš rievdâškuát pärnivuođâst rävisolmožin sáttá pišteđ ivveest viiđâ ihán teikkâ love ihán jobá viđânubálov-uv ihán aaibâs ulmuu persovnlâš ovdánem mield luholijn nuorâvuotâ pištá ubâ loppâelimis já motomeh vala-uv luholuboh pisotteleh pärnin aaibâs puárisvuođâ räi pehti sáttá leđe saahâ luhhoost tiäđust-uv ličij tot et nuorâvuotâ ličij ulmuu puoh stáđásumos já rávhálumos äigi kuás jo tot lii suu pehtilumos já mottoom muudon meiddei tivrâsumos äigi kolgâččii puoh ääših ovdániđ nuorâ ulmuu táátu mield já puoh tuoivuuh-uv kolgáččij luhostuđ jotelumos lääji mield kuittâg uáli harvii kiävá šadda veddâšuđ nuorâvuođâst jieijâs mielâst liijgás kuhháá já oro et oles ahe ij puáđi kuássin puárásubboin nuorâin oroh lemin maailm puoh hitruumusah ääših vyettimnáál mut sun jieš ferttee vuálániđ kiän kiän-uv adelem miärádâssáid já oordeláid moh láá suu mielâst vuálgus eidu tobbeen puoh jieŋâlumos saajeest eellim ij liččii mudoi-uv aaibâs tuárvi muálkkáá ferttee sun ton lasseen vala jotteeđ škoovlâ šadda kolgâmuškuoimijdiskuin vuordâččiđ pyerebijd aaigijd veikkâ ij mašâččiigin äigi lii kuittâg kukke já ko maaŋgah siämmáá ääši keežild veddâšum nuorah teivâdeh te puátuseh pyehtih leđe veikkâ magareh nuuvt nánnáás nieidiist ađai kandiist lii šoddâm ruáptuvuásku kote vuástálist masa ääši ko ääši ij lah ollásávt pyeri já juáháš oro vuástálistmin suu lii eidu luhhoost ađai luhottesvuođâst kiddâ maggaar juávhoin sun riämá siärvuštâllâđ juávhust jollâvuotâ-uv jáluluvá já finnee ááigán masa jo universaallâš tobdoid moh sättih jođettiđ juávhus pyereeb tâi hyeneeb kuávlun pehti puávtáččij leđe saahâ luhhoost lii varâlâš äigi ulmui já lii iänááš ulmust alnees kiddâ mon kuhháá tuot varâlâš äigi pištá nuuvt-uv et olmooš jieš ij čuuvtijgin pyevti vaikuttiđ varâlii ääigis kukkodâhân ko tot sáttá motomij kuáttá pišteđ ubâ eellimave lii tommittáá elilâm olmooš et puáhtá tarkkuustâllâđ elimis motomijd luuvijd iivijd maŋaskulij kávná juáháš viehâ jotelávt taid viärráámusâid huánusijd elimis pálgá pellâst main uccást te lii mottoomnáál ciävzám taah huánuseh amahân láá tobbeen nuorâvuođâkeččin já pyeri nuuvt ko talle ličij olmooš eellimstis puáhtám maidnii oppâđ-uv oppeet huánuseh láá aldeláá tááláá eellimääigi te kale vissâ ferttiiččij tärhistiđ tiätu aašijd tom et lii-uv nuorâvuođâ mielâ vala ubâ nuuhâmgin lii pärttidmijn saahâ te motomeh ulmuuh veikkâ liččii mon várugááh láá kuittâg nuuvt täpitormekiärguseh et lämmejeh ain jieijâs maht kuás-uv oppeet purjâsteh taan eellim čoođâ pogâgâm purjâsijguin já veikkâ maht pärttidiččii te iä kuittâg lammii tâi puárskud jieijâs lopâlávt täst-uv saahâ luhhoost tiäđui mield lii kuittâg nuuvt et tot äigipaje maid olmooš tuálppád tääbbin eennâm alne lii suu elimis puoh pyeremus äigi varâlâš uásihân lâi tobbeen eellim aalgâkeččin jis eellim kuittâg potkân veikkâba talle ko olmooš lii vala nuorâ te talle-uv tot potkân eellim loopâkeččin vissâ ferttee nabdeđ et puoh varâlumos äigipaje ulmuu elimist lii kuittâg suu eellim loppâkeeči jaamijbâ sun oovtâ mánuppajasâžžân tâi čyeti ihásâžžân ko varâlâšvuođâ mittárin tuálloo eellim nuuhâm oppeet mittárin tuálloo kiärgusvuotâ parttijd já täpitormijd te kale vissâ ferttee nabdeđ et tot lii ulmuu ubâ eellimäigi ulmui maka vala adeluuččij máhđulâšvuotâ uđđâ elimân já sun uážuččij valjiđ pärnivuođâ nuorâvuođâ rävisvuođâ já puárisvuođâ oornig te vuosmužžân sun tiäđust-uv váldáččij pärnivuođâ mon maŋa sátáččij-uv valjiđ puárisvuođâ jeđe rävisvuođâ sun vaarâ halijdičij eelliđ nuorâvuođâ kuás jo ovdebáá elimist sun ličij jo hárjánâm kuáhtáđ já karveđ eellim kodderuugijd já huánusijd kuittâg lopâ-loopâst puáđáččij leđe pärnivuotâ nuorâvuotâ rävisvuotâ puárisvuotâ já loopâst vala uđđâsist pärnivuotâ sáttá leđe vala saahâ luhhoost ađai mottoomlágán eellim njuolgâdusâst čäällimseminaar komissio hoovdâ saahâ saavâjođetteijee áárvustoonnum jesâneh pyereh nisoneh já hiäráh stuorrâ ilo já kunnee uásálistiđ kulttuurkuávdáš lekkâmáid onne tääbbin táálu lii keevâtlâš ovdâmerkkâ tast maht aalmugjesâneh pyehtih hiettâđ union kuávlu- já ráhtuspolitiikâst kuávlu- já ráhtuspolitiik tehálumosijn uulmijn lii ovdediđ oovtâstpargo eennâmtieđâlâš raajij paijeel lâiba saahâ staatâi kuávlui tâi ulmui koskâsâš oovtâstpargoost lii-uv eromâš ovdâmerkkâ maaŋgâpiälásâš oovtâstpargoost puohâi täi uásipeelij kooskâst lasseet meid kuávlu kiäsuttemvyeimi já nuuvt toovân fáálá maaŋgâlágánijd máhđulâšvuođâid päikkikode já kuávlu irâttâssáid já ässeid muštoot aalmugjesânáid union mietimielâlijn vaikuttâsâin já union naavcâst jođettiđ oohtân jieškote-uv aalmuglâšvuođâid já čanosjuávhuid taan ohtâvuođâst ettâđ mottoom sääni kuávlu- já ráhtuspolitiikâst já puátteevuođâst lii eidu tääl äigikyevdil ko kuávlu- já ráhtuspolitiikâst lii älgimin uđđâ muddo iävtuttâs mield uđâsmittum kuávlu- já ráhtuspolitiikâst láá kunneehänis ulmeh tuárju strategia mon ulme lii jiärmáá pištee já uásálistee šoddâm keččâlâd tääl ovdiltiettuumettum ekonomia- já ruttâdemkriisi kote päggee mii jođálmittiđ ekonomia ráhtusnubástus já ráhtuspolitiik lii ekonomia ráhtusnubástus kyeddee vyeimi ko tot fáálá strategia olášutmân tárbulii investistimmekanism já ráhtuspolitiik lii tyejiniävvu moin pyehtip juksâđ jiärmáás pištee já uásálistee šoddâm uđđâ politiik tehálumosijn amnâsoosijn lii innovaatio ovdedem jyehi kuávlust lii almolii ibárdâs mield tääl áinoo vyehi pehtilittiđ kištodemnaavcâ já miänástuđ maailmvijđosávt láá aiccâm et tutkâmân já innovaation resurssijd lasettâm jeessânstaatah láá piergiittâllâm ekonomiakriisi siste pyerebeht já oroččii iälááskmin tađe jotelubbooht lii-uv ekonomia já šoddâm puátteevuođâ tááhust hirmâd tehálâš et viggâp tuárjuđ šoddâm já irâtteijeevuođâ jyehi kuávlust tehálâš lii tuárjuđ ovdánmist moojiibel pááccám kuávluid kuávluin pyevtittâsvuođâ já laseáárvu läjidem ärbivuáválijn ráhtulâšvuođâsuorgijn lii hástulâš et sirdâšem uđđâ toimâsuorgijd lii pyereeb molsâiähtu ärbivuáválijn ráhtulâšvuođâsuorgijn tuáimee irâttâsâin ličij-uv tehálâš väldiđ innovaatio jieijâs tooimâ uássin ij uáivild tuše tutkâm- já ovdedemtooimâ pic tom kalga iberdiđ vijđásubbooht tegu láá porgâm puáhtá mainâšiđ koijâldâh- já kevtteevuálgusijd innovaatioid uđđâ äššitobdeepalvâlus uđđâ vuávám tâi brändi uđđâ finnodâhtoimâmmalli árvukuálus tâi árvuviärmádâh tâi uđđâ vuovvijn olášittum almolâš palvâlus innovaatioid puáhtá läjidiđ kost peri ij tuše ollâškoovlâi tutkâmviistijn robdâtiileest ässee ulmuuh tegu tääbbin tavveen ässee sämmiliih láá karttâm kevttiđ innovistemnavcâidis jiegâin pisomân já perruinis huolâtmân naavcâid kalga tääl uážžuđ pehtilávt kiävtun uđđâ ohjelmpaje älgidijn kulluuttep kuávlui tááláá tooimâ uđâsmittem já uđđâ tooimâ ovdedem kuávlui riggoduvâi já mättim vuáđuld spesiaalâšum lii vástádâs täid hástusáid iävtuttep-uv et jiärmáás spesiaalâšummyenster miäldásii tutkâm- já innovaatiostrategia läjidem puoh kuávloid nuuvt riggáid ko kievhijd kalga leđe uási uđđâ kuávlu- já ráhtuspolitiikâst oho tassaaš eellim já määđhi já taan ääigi peessim uápásmuđ maŋgáid mielâkiddiivâš já innovatiivlâš projektáid mielâst komissio jesâneh kolgâččii eelliđ uápásmuumin jieškote-uv kuávloid vâi puávtáččijm tuođâi iberdiđ maggaar tiileest mii politiik olášittoo mađhijdân ääigi maaŋgâid movtigis projektijn västideijee ulmuid já páhudim et projektijn láá čielgâsávt eenâb máhđulâšvuođah ko hástuseh lamaš ilo aiccâđ et kuávluovdedemruttâráájust mieđettum ruuđah láá tääbbin kevttum vijsáht vises tast et páiháliih čanosjuávhuh juátkih tooimâs ucemustáá siämmáá puorij tâi pyerebij puátusij finniimân ááigán puátteevuođâst já mittomeerijd kalga asâttiđ tuárvi ollâgâsân union vuáđusopâmušâin mainâšuvvojeh luándun tâi aalmugân lohtâseijee hemâdâsâin killájeijee kuávluh nuávditmist västideijee peellin haalijd komissio väldiđ vuotân täid kuávluid häärviht aassum kuávluin láá jiejâs sierânâs hástuseh já máhđulâšvuođah moi vuotânväldimân láá iävtuttum já väridum sierânâs ruuđah äšši maid halijdâm eromâšávt tiäduttiđ lii puáđuslâšvuotâ já pehtilvuotâ kuávlu- já ráhtuspolitiik lii uáli puáđuskuávdášlâš lii stuorrâ merhâšume já investistimčuásáttuvâid kalga valjiđ kuorâttâlmáin já asâttiđ tehálâšvuođâoornigân raijiimijguin lii uáivil juksâđ nuuvt stuorrâ vaikuttâs ko máhđulâš já lihâdemvääri lii kuittâg tuárvi vâi kuávluh pyehtih läjidiđ jieijâs investistimstrategiaid moiguin puáhtá västidiđ kuávlui persovnlâš ovdedemtárboid pyeredem ruttâráájui koskâsâš koordinistem fáddákuávlui miäldásâš kuávdásmittem iävtulâšvuotâ puáđuslâšvuotâ já pyerebeh čuávvumriäiduh lii kuávdášlâš element siämmáá ko oovtkiärdánistem lii kuávdášlâš merhâšume já ráhtuspolitiik ulmen lii ain-uv kuávlui koskâsâš oovtâstpargo táálunkuávlu já kaapugkuávlui koskâsâš oovtâstpargo sehe aalmugijkoskâsâš oovtâstpargo oovtâstpargo lii muu mielâst vala-uv tehálub ko maaŋgâin eres kuávluin hiäđuin ij pyevti kištâliđ oovtâstpargo váátá váhá eenâb pargo te hiäđuh láá ton árvusiih fáálá máhđulâšvuođâid oovtâstpaargon kalenderân láá jo merkkejum maaŋgah tábáhtusah mii muu mielâst čáittá kuávdáá tárbulâšvuođâ vyerdih kävnes já tääbbin toh láá valjeest ärbivyevih kulttuur finnodâhtoimâ mättim oovtâstpargo já luánduriggoduvah ovdâmerkkân mineraaleh kalga kuittâg raijiđ já meridiđ moid suorgijd haalijd uuccâđ torjuu ruttâráájuin merhâšittee suorgijn kalga valjiđ tuše motomijd moid occoo já loopâid projektijd kalga ruttâdiđ eres vuovijguin nisoneh já hiäráh kuávlu- já ráhtuspolitiik valmâštâllâm lii eidu joođoost kulttuurkuávdáš tääbbin puávtáččij toimâđ saijeen mast uđđâ muddoost savâstâlluuččij vises tast et kulttuurkuávdáš tiävdá toos asâttum stuorrâ vuárdámušâid lii luándumučis saajeest čääsi pellâst mon vyevdi lii pirâstittám lii mielâstuttee saje mast vissásávt mákkoo veikkâ kuhheeb-uv ääigi oskom et tuáimá eromâšávt kuáhtám- já tábáhtussaijeen čanosjuávhuh pyehtih savâstâllâđ aašijn moh láá teháliih eromâšávt sämmiláid mut meid eres-uv tavveen ässee ulmuid tijjân puohháid miänástus jieijâd tooimâin já čuovâdis puátteevuođâ kulttuurkuávdážân vahtim aassim talle já lâi uđđâivemáánu muu käällis lâi ettoost viljâpeeli aasâi já vuájá ergijgijn já čaŋalâšâi tuuveest já maainâst ko eergijd viežžim te vuottim maht stuorrâ čeevris lâi iho puáttám keimield já moonâi uáivužân mut ko mun vyeijilim te tot ij vala vuottum jurdâšâm et tom kal vahtiiččij puáttee iijâ mut ohtuu tom kal ij vahtii kollij te mun eeđâm muái vyelgi čiävrá vahtiđ tot ličij puátimin vuálus piemâm já pajam kuusâ ovdeláá et kiergâneen ovdil sevŋâd vyelgiđ sáttá čeevris ehidist ruotâstiđ kal lâi vaalmâš vyelgiđ muái reepun kähvitarbâšijd já juoŋâskievđâ havlâpiso já mottoom čevrislemnuu skáávvuđ ko muái kiergânáim čuoigâdâllâđ luodâmield vuoluukeš ij lamaš ko muáddi kilomeetter eeđâm lah vala čeevris moonnâm lappâd mii huáššilyeve paaldâst lišij pyeri vahtiđ máddáábeln pieggâ lii ijge apse munnuu aalgij vahtiđ vuosmuu muádi tiijme vuáru kärgejim juoŋâskievđâ meeci vuástá nuuvt kuhás ko juuvsâi já rahtim uces tuulâ já suddâdim muottust čääsi páánun já vuoššim käähvi ko vahtij te lâi jurdâččâm et kale lii nuuvt sevŋâd et jiem maiden uáini lišij pyereeb et čeevris puáđáččij vahtimvuárust čapismáánu äigi já talle čiävráh joteh vuálus juuvâ lii šaddee máánu te talle toh joteh pajasjuuhân et ko vuáru lonottuvá te ohtii ko rottee kievđâst te uážžu puáttiđ kuohtii ko rottee te mun tiäđám vyerdiđ et talle čeevris lii puátimin munges algim vahtiđ sevŋâd kale lii mottoom ääigi te kuulâm mahte čyeiggee te puátá vâi peeljih-uv kiälásteleh mun uáinám et moonâi lappâd čeevris mun jurgâlim piijpo maŋŋaal já čärvejim šliäđádij kirkkásávt já pávkkái tast maŋa tot esken sevŋâd lâi uuccim lummoost laampu já tuosâdâm já kálám tohon te vuátám et láá čiävrá luodah já moonnim vala aldeláhháá te vuátám maht vorrâ lii tirccám et jiem kuittâg lappâd pááččám meiddei puátá já iátá ko pávkkái te must kähvikoppâ koočâi muottui mun nuuvt suorgânim kuorâstáim et uáivušân lâi čaŋâlâm muái kale iän äälgi uuccâđ itten peeivičuovâst puátteen uuccâđ mun eeđâm čuoigâláim maassâd pááikán peeivi valddijm sääiti já ko aalgij suddereevnist liäkkuđ jieŋâ te horgâ iätá seibi uáinoo lâi eidu styeres čeevris maksii čiävrá čeevđist šiev hade täälvi viljâ čuoigâi mii pááikán já iätá keimield lii moonnâm čeevris pajaskulâi vuálgáččáim-uvsun keččâđ kukken tot lii muái čuoigâláim ehidist poođijm te ij lah vala moonnâm muái algijn vahtiđ te iđedist alda kuuđâ mun lijjim jo jotemin vahtimvuárun ko viljâ vuámmáš čiävrá ko puátá ruttij kievđâst mut tobbeen ij lamaš innâg kihheen čeevris njuškoi já orostij viiljâ ovdiibel keččâđ kii tobbeen meeccist skoovijd te talle paajij já nuuvt kuddijm tom čiävrá muštâlusah já luoštii čurruu já vuolgii tuálvuđ lâi laiđiisteijen lâi vyejeetmin já lâi ráiđulâžžân juttii peht paijeel kooskâst čyervee et keejâba tyeid poccuid čurrui lijjii mostâm vieres poccuuh ko kejâdii te huámášii et tot lii ijjávrálij pygálysčuurâ teikâ kuittâg tast pittá eeđâi et ijhân sun lam tađe eenâb keččâmin tuše kiälluergijn čuoigâi ko laiđiistij orostii tuve kuuvl ráiđulâš ij iđe ij oinuu ige kulluu jo ličij almain ko ubâ peeivi láá jottáám čurruin mut ko puoh evviseh láá ráiđulii fáárust kuittâg orostii te sattui puáttiđ toos kiäst lâi kähvivuáššus vuosâ iätán jo pessii te puátá viijmâg lâi mahtnii čájádâm já lâi puástu jođáttuv mield vuálgâm viäruipoccuuh-uv lijjii puáhtâm čuávvuđ sii čurruu já mostâđ evvis kuittâg poođij ko lijjii orroodmin mottoom ääigi keččin cävittij tupán lah kal uáli pyerimielâst lii iäddum tast arvâliddii et maht taid kalga rätkiđ iävtuttij et jis piejâččij ááiđán mut ko poccuuh lijjii jo lamaš maŋgâ peeivi ääiđist já äiđi lâi njeđgum te iä liijká pieijâm tohon ege mudoigin álgâm rätkiđ tiiptij poccuid moonnâđ pel lyettiđ et toh motomin puátih maasâd jieijâs palgâsân ucjuvliih tiäđust monnii ain ovdâskulij jieijâs enâmáid oppeet lâi pygálysčurruu joođeetmin juuđij viestârân paijeel vääri lii nuorttiibeln já tot lâi ton ääigi šiev jävileennâm laavij tobbeen jävildiđ sattui jotteeđ eidu toi jävilluovij oolâ kal čuolâškuottii taid jáhálijd šoodâi uáiniđ meiddei kote arvâlij et tääl tun kal taiđih puástud feeriđ ko jáhálijd čuolâttih ij tiättâm toos talle vistig maiden arvâliđ čuollii te čuollii pygálusâst ooinij eeji já koččâlistij et maht tot lii ko sii poccuuh láá tuu jävilluovijd čuollâm eeči eeđâi toos tuše et jäävvilhân lii poccui purrâmâš pygálusâst aaicâi eejist poccuid ko lijjii vuossâmuu čurruu puáhtâm ááiđán iä áigum toiguin mahten roossâđ mut kyeđđiđ tohon toh lah ko poccuuh kal vaaldij taid já vuobdij káávpán lijjii kyehti stuorrâ ááldu čurrust lâi eejist val stuorrâ sarvesnolppo já kuálmâd čurrust vyeveers tot vuobdij kal mudoi lijjii mietimái lappuđ tohon pel tieđettij iäčán et maid sun lii porgâm poccui oovdâst eeči finnij ennuv káálvuid maŋeláá te eeči ooinij pygálusâst lappâd väzidijn nahettij puoŋân konjakputtâl ko lâi suu poccuid aimâkkâššâm columbarius lii vällilodde mast puávtáččij kevttiđ nomâttâs lodde nomâlâsân ton keežild et já tot lii čuuvtij táválub pessejeijee ko uccâloddááš uáinist tom te tot tiäđust-uv hirmástuvá já viggá peittâttâđ tâi patârâsân tot kirdel te táválávt tast kiävá nuuvt et loddááš kárttá talle válláá salâsin tanen ko tot lii tuođâi jotelis já čepis kirdee lii välliluudijn puoh ucemus eiduttâlde rástágáá stuárusâš mutâ pitá tast pyereest já koddá meid tom ko tilálâšvuotâ toos puátá lâi ovdii ääigist viehâ-uv táválâš lodde tääbbin tavveen mutâ majemui ivij ääigi tot lii kiäppánškuáttám monnii suujâ keežild já tot suijâ puávtáččij leđe veikkâba pirâsmirkkâeerij lasanem luándust kale še uccâloddááh-uv kiäppánâm ovdii iähtun et tiet-uv puávtáččij leđe kiäppánem suijân lii kesilodde já tot viättá talvijdis já tot puátá kiđđuv tiego cuáŋui- tâi vyesimáánust já algâttâl pessimhommáid vyesimáánu loopâbeln ij räähti piervâl ollágin mutâ ton sajan tot ocá piehâin káránâs teikkâ vuorâččâš puáris piervâl mon tot ucánjáhháá orniistâl jieijâs tárboid hiäivulâžžân jeđe mannee toho kuulmâst viitân mane moh láá laavcâ ivnásiih láá vala ruškis-ruopsis tiälhuh pištá mánuppaje já kuohtuuh vaanhimlodeh väldiv toos uási uđâgááh láá kočâttâm korâidis te aalgâst vistig ores lodde kurppo uđâgáid purrâmâš mut maŋeláá meid niŋálâs-uv iššeedškuát orráás skappuđ purrâmâš uđâgáid ovdáneh kirdemtáásân viehâ jotelávt já toh vyelgih-uv piervâlist jo kuulmâ oho ahasâžžân álgá jo porgemáánu loopâst já majemuuh ciskevállááh láá vuálgâm roovvâdmáánu loopâ räi lii pivvâlis tälvi te uási luudijn sättih orostiđ täälvi viettiđ jo uási kuittâg värree mäddiláá kidâ riidon lii cm kukke já tast láá uánihis madduin kubdâ já keejijn čuhâlis suájáh še lii roopâ iähtun kuhheeb ko iänááš vaalijn já vaarâ tiei aašij keežild tot lii-uv nuuvt jotteel já lašmâd lii čuovjisräänis já radepeeli viskissiähá ruškâd mestâba ruostâ ivnásâš mast láá kuheldâlâš sárgáh paajaabeln lii uáinimist vielgis čalmekulmesäärgis já orásist lii uáinimist meid njune moojiibeln nuuvtkočodum njäävvilsäärgis mon suomâkielnomâttâs lii viiksijuova lii kesiässee já nuuvtpa tot kávnoo kuáccee- já lostâvuovdijn mut meid aaibâs päljis tuoddârijn-uv kost iä lah muorah tot ferttee pessiđ jo-uv pähti-ildei tâi veikkâba enâmân-uv uccâloddááš uáinist ciskeválláá te tot viggá peittâttâđ já jis ij kiergân te lii masa jo ervidmist maht toos talle kiävá lii kuittâg luándu jieijâs oornig já mij pyehtip lohđuttiđ jieččân toin et ko ciskeváálláš časka kozâidis loddáážân kiddâ te tast lii nuuvt korrâ liähtu et loddááš oovtmano jáámá ige pääsi pijnâšuđ tegu motomin kiävá ko kissá čovváád loddáá ij ovttuu raskii koddeđ tom tállán pic sierâd toin vala äigipuudâ ovdil ko koddá já porá tom purrâmâšliiston kuleh nomâlâsân tuodârkuávlust še páiháliih säpligeh veikkâ uccâloddááh láá-uv ton váldupurrâmâš lii pastelis kejâstâh lintukuva fi hiäimun kuleh mailmist šlaaijâd main kávnojeh kuttâ puoh uáppásumoseh mijjân láá vistig jo taat jieččân sämicissááš já meiddei pyeidicissááš-uv mii lii ucánjáhháá stuárráb ko sämicissááš vala kuosâcissááš já vyevdicissááš moh aassâv já pessiv iänááš kuácceemuorâvyevdist čaalman tot kuittâg sulâstit čuuvtij sämicissáá já olgoláá uáinin tain ij lah kale iäru ollágin loddetotkeeh tiäđust-uv iäruid kävnih mut tothân lii-uv sii pargon eres cissááh tääbbin tavemuu iä fastâässen vissâ tääiđi leđegin veikkâ vuoptâcissááš lii kale majemui iivij ääigi oinuustâllâm-uv mottoom keerdi loddepiemmâmluovdijn mii lii uápis kuittâg-uv loddekiirjijn ij lah cissái hiäimun kullee loddááš ollágin lii tuše finnim tien noomâ motomin olssis já nommâhân lii taggaar et tot piso veikkâ tom vigâččij nubástuttiđ-uv tien pođâšcissáá lam motomin uáinâm mut jiem finnii mielâsân eidu kost já kuás mun tom oinim lâi kuittâg kuosâvyevdi já iveäigi lâi keesi vala ohtâ cissááh mon aassâmkuávlu lii mädimuš já tot lii čuovjiscissááš majemui iivij ääigi taat-uv lii pegiškuáttâm eenâb já eenâb tääbbin tavemuu eidu tiein loddepiemmâmluovdijn nuuvt et uážžu pyereest nabdeđ et puoh cissááššlaajah tiättojeh čuovjiscissááš tááláá ääigi joba pessiđ-uv jiänáttâl tääbbin vala návt puárisáigásávt ađai taggaar kuulmâstaavvâlsâš titityy titityy kulloo tääbbin säämist pyereest mut jos mana kaavpugpirrâsân te cissáá viizârdmist láppoo-uv tiet majemuš tyy-staavvâl meddâl sáttá joba keevvâđ nuuvt-uv vizârdem lii oovtstaavvâlsâš láá nabdam ton ääši šlamânyeskivuođâ suijân mut tot mane laavlâ nievt uánnân ij lah tiäđust cissááš sáttá koskâtäälvi skammân-uv viizârdškyettiđ tieid muádi staavvâl veerstâid já suijân sättih leđe kaavpugij kirkis šleđgâčuovah moh fillejeh cissáid nuuvt et toh jurdeh kiiđâ lemin jo puáttâm tieggáár vizârdem álgá kulluđ iäskán kuovâ- njuhčâmáánust já tot meerhâš tom et cissááh nävt viizârdmáin tieđetteh kuoimijdis jieijâs reeviir raajijn já kulluutteh meid siämmâst niŋálâssáid et eemeed saje še ličij áávus láá puohâh vuovdâpessejeijeeh moh mielâstis mannejeh jo kärvis vuovdân mut motomeh kale šnikkárušeh piervâlis jiejah nuuvt tegu ovdâmerkkân vyevdisissááš mii šnuákku vuovdâs jo-uv suáhistookán teikkâ leibistookán já vuoptâcissááš mielâstis moonnâv aassâđ valmâš vuovdân mut jis taggaar ij lah kavnâmist te toh kale pyehtiv taggaar olssis meid rähtistiđ-uv cissááh pessejeh tuše valmâš vuovdáid jo-uv ulmuu rähtimáid teikkâ luándulijd vuovdáid pyeidicissáá piervâleh láá kavnum ávus oljokanisterijn piegguuttempoccein já joba postâloováin-uv tolehumoseh pessejeijeeh lává vuoptâcissááš já kuosâcissááš moh kuohtuuh algâttává pessimhommáid jo njuhčâ- cuáŋuimáánust mut loppâšlaajah eskin vyesimáánu algâpeeivijn já majemustáá sämicissááš mon pessimhomáh älgih iäskán vyesimáánu koskâmuddoin šlaajah kiergâneh pessiđ siämmáá keesi ääigi kuohtii já toh láá pyeidicissááš kuosâcissááš já čuovjiscissááš piervâlist láá viiđâst kulmânubalohán manneed láá vuoptâcissáást já enâmustáá čuovjiscissáást lii suullân muáddi oho já uđâgái piervâläigi masa kulmâ oho nuuvt tegu vuovdâpessejeijein iänááš viärráámus pesituššâdeijeevajalâš lii paaccâhčäšni mii läävee puurrâđ cissáá čiivgâid lii hitruus já virkkuus loddááš maid kočodeh tušij tiet epiluholâšvuođâlodden nisus lii ucessiähá kozzâlodde mii sulâstit jierssee mut lii tiäđust-uv čuuvtij ucceeb kukkodâh lii cm suájákeejij koskâ cm já tiäddu ores g niŋálâs poođâš lii kukke suájáh uániheh kubduuh já keejijn jurbâseh lii et ulmuuh láá jurdám tom jierssen ko lode stuáruduv lii väädis miäruštâllâđ jis uáinist tom tuše livkkáámin kostnii iärut jierssest tast et tot lii masa pele ucceeb tast lii keezzib poođâšmaadâ uánihub käŋŋirsuájá já uánihub čeve lode uáivi iähtun kirdemkovos lii já ton kirdemvyehi lii taggaar et vistig tot časka jotelávt mottoom keerdi suájáiguin jeđe soodâst meiddei kiävlu mielâstis seelgipeeli lii ränisruškâd já čuávjippeln tast láá tuárissárgáh sahâdávt muttoo ihásâžžân seelgipeln kuovgis čuovjisränisin já čuávjippel itá ruostâruopsis ivne niŋálâsâin taggaar ivne váilu mut seelgipeeli tain-uv muttoo ränisin cissáášvälli lii seelgippeln uáli ruostâruopsâd já čuávji tuárissárgái kooskâst láá ruostâruškis kuheldâlâš tiälhuh jyelgih láá ruánáásiähá fiskâdeh njune čuovjisräänis njunemaadâ ruánááfiskâd já čalmeh vistig kuovgisfiskâdâh já maŋeláá českisfiskâdeh tâi ooraansruopsâdeh huksee riisijn tuolbâ piervâlis kuosâ tâi peesi koskâmuudon já tot lii siämmáá pyereest huksejum tegu vuorâččâspiervâl lii meid suullân siämmáá stuárusâš já tot lii skođâstum kuosâ- tâi pecikorrâpitáiguin tot ij lahkin čiŋâttumgin mannee vielgis ruškistiälkkusii mane vyesimáánu loopâbeln já tuše niŋálâs láálá lii suullân mánuppaje já uđâgááh kirdeleh pirrâmpeeivi ahasâžžân eres-uv kozzâlodeh meid cissáášvälliores-uv kurppo perruusis raavvâd láá jieškote-uvlágáneh uccâloddááh lädikuávská já ruošâkáránâs räi stuárráábeh lodeh uážžuh leđe ráávhust cissáášväälist ko tot ij piđe toid pivdovyehi lii taggaar et iiđeest kivkked muorâ tâi monnii eres uáinimiästu tyehin uccâloddááštuákán já tuáppee tobbeen kirdejin loddáá mii lii šoddâm sierâ eres tuákist lii enâmustáá tiättojeijee peivikozzâlodde kuosârääjist máádás värree porge- skammâmáánust pirrâsân já jeđe máccá njuhčâ vyesimáánust vaalijn pääccih tálvástâllâđ čuákkipaaihij aldasáid jienâ sulâstit jierssee jienâ mut lii njuorâsub lii spuákutteijee “ki-ki-ki-ki-ki pygálus vuossâmuu peeivi reisijn anarâškielâ peivikiäčču já vyelitääsi anarâškielâ máttááttâsjuávkku kost lâi pygálus joođoost lâi arvenallii já liegâs-uv lâi penttâ cekkid ko taksi vyeijilij elleituáhtár šiljoost pygáluspááikán vyelitääsist taaksin pajanij tiet ovdeláámainâšum anarâškielâ máttááttâsjuávkku máttáátteijeinis sehe toimâtteijee lii uáli puáris já pegâlmâs pygáluspäikki mon ahe mield lii paijeel čyeti ihheed moottorkiälkkáääigi tuállojii stuorrâ pygálusah moh sattii pišteđ oovtmano joba kulmâ-uv oho pirrâsijn lijjii kámpáh já kuáđih luvijmield kámppá lâi čáálkuin ijjávrálijn samudjávrálijn čovčjávrálijn kosseennâmlijn päärtihlijn já nuorttâlijn varjâgâšâin-uv lâi sii jieijâs kámppá lijjii käävci já sehe paaŋkist lâi alnees kámppá kuus puásuivyebdeeh puohtii vuorkkiđ ruđâidis sehe luptiđ meiddei taid peeivist tieh kámpáh láá iänáážin koččâm já pasâttâsah poldum muáddi ive tassaaš eereeb paaŋki kámpá já kähvikámpá nubbe keeči moh lává kuohtuuh tääl omâstusâst kámppáin láá vala ciäggust čálkui kámppá mon lii tivodâm já kámppá mon omâstij maŋeláá tom oomâst ađai paldâsii äävžist lâi talle já lii ain tääl-uv kolmâkäldee mii lii tälviv-uv sudes sáttá leđe ohtân aggân toos et pygáluskärdi paijeel čyeti ihheed tassaaš vuáđudui eidu aggân puávtáččij leđe ton kuávdášlâšvuotâ jyehi saajeest viestârbeln lâi siämmáá kuhes mätki tyehin lâi vala kuáti já kandâi kámppá mutâ kuohtuuh lává tääl koččâm ääigist pygáluspäikki lâi oles markkânsaje lasseen et tobbeen iäránuššii haidarsuáitteeh kolgokävppijâsah já vijnekävppijâsah juttii tobbeen meiddei puásuiuásteeh assaas ruttâpursâidiskijn puásuiuásteeh láin kiäst lâi tuotâ assaas ruttâpursâ sehe kote aasâi pajekeerdist mut lâi vuálgus ive oostij poccuid meiddei mottoom ruátálâš kote lâi meddâl vaarâ tobbeen kuávlust pygáluskärdi lii karttâm čođâldittiđ stuorrâ nubástus čuážuttemäiđi lii vijđánâm viehânáálá kuávlun loopâ räi kärdi lâi vala nk njuárustâllâmäiđi mii uáivild tom et ááiđán mattii poccuuh tuháttist muádi tuháttân ääigist äiđi lii nk kirnoäiđi mii lii pirrâjuurbâs sehe táválii konttur stuárusâš já ááidân mättih poccuuh tuše čuođij mield šiev peeli lii tast et poccuuh iä šoodâ ruottâđ nuuvt čuuvtij ko njuárustâllâmääiđist já meiddei čyerbib-uv njuárusteijee fättee poccus kiddâ veikkâ ij taarbâš ubâ njuolgiđgin suopânjis peellin puáhtá nabdeđ meiddei tom et poccuid puáhtá rätkiđ ääiđist veikkâ ličij pikkâsevŋâd pygálusääidi pellâst uáináh juulijd aggregaat mii millo šleeđgâ ubâ ton vijđes äiđipirrâsân pygálusäiđi finnij ive aalgâkeččin já aggregaat millo šleeđgâ ijâppeeivi jyehi ive roovvâdmáánu aalgâst nuuvt kuhháá ko pygálusah pišteh ađai juovlâmáánu räi lii stuorrâ merhâšume ko pygáluspääihi kámpáh-uv lieggâneh šleđgáin já kámppáin láá šleđgáin tuáimee jieŋâskääpih pygálusmätki piištij puohnâssân käävci tijmed uási sist lijjii tagareh kiäh iä lamaš kuássin iällám pygálusâst já tot lâi tiäđust-uv sijjân stuorrâ vuáttámuš peeleest pygálusmätki epiluhostui et poccuuh iä lamaš kirnoääiđist mut oppeet ton peeleest luhostui et párnááh jiejah pessii vaikuttiđ toos et poccuuh šoddii puohtuđ ááiđán karttii moonnâđ sivláid já toin lain išediđ puásuiulmuid ko poccuuh piäijojii nk čuážuttemááiđán ferttejii náđđáđ tobbeen čiähusist já jávuttáá tassaaš ko poccuuh lijjii vyejettum ääiđi siisâ já tot lâi tiäđust-uv mášuttis párnáid viehâlágán iskâdâllâm pilledum kuávlu čaallim kuávlust já láitástellim čäällim kirje ja tulevaisuuden lappi mast sun nomâttij ubâ murâšlumos kuávlun lijjim pevhištum já iäddum-uv tieggáár čallust mottoom ruátálâš puávtáččij nabdeđ monnii aassâmkuávlu eidu nievt fasteeht vittâ ive maŋeláá veikkâ mihheen ij nuuvt hirmâd čuuvtij lah muttumgin kuávlust kuittâggin návt paajeeld uáinin lam mestâba puáttám siämmáá mielân ko ruátálâš káimám paijeel ihheed tassaaš enâmeh láá tääl pitážin pilledum já tohon láá puáttám vieres ulmuuh kiäh halijdeh vala iäigáduššâđ ton kuávlu čaasijd já enâmijd-uv kenigeteh algâässeid skappuđ aašijd moittáá sij láá táássáš puáttám áigá tággáár uđđâ ässei iävtuigijn čođâldittum äšši lâi maađij rähtim nuorttiibel iävtuigijn ton keežild et jis sii vuástálist te kárttá čokániđ tuámustoovlin nuuvtko lii jo ohtii tápáhtum-uv peri ferttee mäksiđ luodâ rähtimist já ton oornigist tolâmist jis áigu motomin elâččiđ pärnivuođâ táálust päikkikuávlustis veikkâ vääzin-uv kale lii kuárus já ävđin mut keesi äigin tobbeen lii taggaar liibžâs já huššâ et olmooš ij viišâ ubâ aldaniđgin kuávlu uđđâässeeh väldidškuottii kuávlu kale jo aalgâkeččin mut tot tápáhtui nuuvt suolgâi et kihheen ij fiettim älgiđ tom vuástálistiđ ovdilgo lâi jo liijkás maŋŋeed sirdui rohe tupepuáráán tavebáást taavaakeš mii lâi jiešalnees vuossmuš astoääigi tupe tien kuávlust maŋa puáđiškuottii kámpáh oovt mottoom sajan jotteelvuođáin kámppá já ihe já ko muádlov ihheed lâi kuullâm te uđđâässei kámpáh lijjii še siämmáá ennuu ko väsittum iveh kuávlu kolgâččij leđe huksimkiäldust mut ain-uv mestâba ivijmield tohon huksejuvvojeh kuittâg ain uđđâ kámpáh kesiässeeh lasaneh já veikkâ algâässei eellimtileh káržuh te kenigâsvuođah sii iähtun kuittâg lasaneh taađeest aaibâs luándulâš äšši et ulmuuh halijdeh ávhástâllâđ toin maid láá motomin arbim já konkreetlumos ärbi lii eennâm maaŋgâin lii-uv ruttâtárbu te ulmuuh kolgâččii liijká rähistiđ päikkikuávlus tommittáá et iä álgáččii enâmijdis vuobdâččiđ tâi aainâskin skiäŋkkuđ meiddei luándulâš äšši et puoh ulmuuh iä pyevti aassâđ loppâavvees päikkikuávlustis iäge ubâ kolliistâllâđgin tobbeen mut sii-uv ličij liijká pyeri mušteđ et motomeh ulmuuh kuittâg halijdiččii tâi lijjii halijdiđ naavdâšiđ mučis päikkikuávlustis joba jo nuuvt-uv et tobbeen iä liččii vieres ulmuuh iäigádušmin já miärádâlmin ko sämmilâš vuábdá eennâm te prooseentlávt uástee lii ain läddlâš ton suujâst et sust lii táválávt eenâb ruttâ ko potentiaallâš eennâmuástest kote sátáččij leđe sämmilâš láá lasseen vala suu jieijâs vuoigâdvuođâliih jurduuh maid sämmilâš ij távjá smietâst ollágin ijge sun osko et läddlâš-veerdist liččii skelmâvuođâ jurduuh tâi veikkâba kolonialiismâ áigásiih vyevih ärbin láá tagareh pajaluvkiäččujurduuh sämmilij kuáttá já ton suujâst sun lii uáli harvii sämmilijn täsiviärdásâš neutraallávt juurdâštijn meeri eennâmkaavpijn láá toohun nuuvt et vyebdee ličij lamaš čiälgusläädist kale lii lamaš iänáážin čiälgus eennâmpitá já oles palsta-uv láá lonottâm omâsteijes mestâba vijneputtâl hoddijn tâi motomáin kuittâg-uv lasseen lii ucánjihhii lopedum ruttâpittááš já julástuvah talle ko sij láá ooleest já käävpih kale láá šoddâm eennâmuástee vuáláčäälit kävppikirje jieijâs skappum tuođâšteijeigijn já fievrid suu vala käävpinanodeijee luus te eennâmvyebdee ij innig kehtid piettâliđ kaavpijn já čäälsit noomâs vuálá ovdâmeerhah tavemuu láá maaŋgah et ejijdân já äijihijdân juurdân ij lamaš ollágin tot et enâmeh pilleduuččii já luáduduuččii pitážin ličij tot olmooš ađai mii ličij tot instans kote suojâličij ulmuid tágárijn kaavpijn liččii maggaargin kenigâsvuotâ uástest ađai suu moraalist liččii virgeomâháást käävpinanodeijest kenigâsvuotâ väldiđ čielgâs manen eennâmpittá ađai palsta vuábdoo nuuvt háálbán tiäđust-uv västid já sáttá motomin killáđ-uv jieijâs tohâmijn já tuávkis olmooš vala tađe-uv eenâb mut lii-uv tot meiddei virgeomâháá vuáđujuurdâ virgeomâhái kenigâsvuottân liččii eenâb-uv suojâliđ siärváduv ulmuid tohâmist tagarijd tuávkkikaavpijd ko kuittáđ taid mitáttis toimâttâspaalhijd ohtâvuođâst továččij mielâ nomâttiđ ohtân virgeomâhâžžân veikkâ tot ij lahkin njuolgist sujâlâs eennâmkavppijd lii kuittâg jieijâs ovdâsvástádâsvuođâidis keežild vuáđustâm tuárispele kuávlui ävđintittem taat eellimtilálâšvuođâi pilledem ličij lamaš tievâslâš tot laikuuttij pyeremus riävskápivdem eennâm stuorrâ mašináin nuurdâi viällud soovijd suullân já ištâdij sajan piässáid moin ij onnáá peeivist ijge puátteevuođâstkin lah taggaar árvu ko vuávái láá tagareh sajasis kuškâm säđgimpiässááh moin iä kuássin šoodâ nuuvtkočodum tukkimuorah sättih kale motomin šoddâđ siämmáálágáneh kuáránâm peesih tâi joba aaihah-uv nuuvtko tääbbin láá lamaš jo ovdiist-uv mut tot váátá ucemustáá ihheed toh sättih kale leđe motomin toháliih-uv mut amahân taid jis ij njuolgist rávhuidut te kuittâg-uv piärá tain oles tukkimuorâ hade lah tiättámgin et aassâmsaje kost pärni- já nuorâvuottân viettim lii lámáš nuuvt ärmittem já luándu hilgom nuuvt ko kirječällee kirjeest čiälgá lii ruotâkielâst suomâkielân jurgâlâm já taat kirje lii almostum eidu soođij maŋa nommâ lii ja tulevaisuuden lappi já sämikielân tot lišij vaarâ já puátteevuođâ kirjeest luoihâttâm muáddi siijđo nuuvt et čiälgá maid já maht tovlááh läddliih jurdâččii já eromâšávt muu pärnivuođâ pääihist čaalâ täsivääldi já kunâgâskode kooskâst lii smaavâ tubdâmettum väldikodde kost äässih olmožid piäđgui nelhihâškilomeetter kuávlust mast láá tuodâralaččeh juhâleveh suáhivyevdih já ohtuunis pecivyevditelhuuh km:d taavaapeln maađij juátkoo km kogo ovdilmainâšum já maađijijd ovtâsteijee maađij vuálgá taveviestârân maađij mana njuolgist tavas suullân kilommeetterid sämitááloid moh láá tääl poldum maađij ličij jurdâččum ovdil njuolgist tavas mannee maađij majemuu etappin mutâ epivises lii maht täälgis kiävá ko maađij lii vaalmâš luándulâš et maađij lii miinottum iänááš uásild mutâ mannee maađij sij iä lah miinottâm láá tiäđust-uv pavkkâlum já luoddâpiällást tááluh tuššâdum sämitáálust mii lii siämmáánommâsij puolžâi roobdâst šiällájii juo poldum táálu suovâpocceepasâttâs paaldân ceggejum uđđâ táálu vuossâmuuh hirsâkeerdih ohtân pirrâsijdiskijn ráhtá murâšlumos enâduv mii ubâ lii kavnuumistkin láá iänááš vijđes jeegih já karriih sehe stuorrâ lyeiveeriddojäävrih já karrij paajaabel pajanisteh tyebbin tääbbin vyelligis morâstááh já ohtuunis piässááh máhđulávt pasâttâsah vuovdijn moh láá motomin ovdil lámáš stuárráábeh já muččâduboh ko onnáá peeivist suovâpocceepasâttâs paaldâst lii tuše ohtâ áinoo kuátiruŋgo mušton puáris sämitááluin oceh tušijdiet tääbbin piervâlsoojijd nuuvt tegu tievst eres-uv soojijn mestâba äpittem kirdâččem suovâpocceepasâttâsâi kooskâst kulloo toid ovtâskâsčuággáid ađai detaljijd moh čuoggâseh mielân tááláá muhâttâl postâpäälgis tavas kirkkosiijdâ kuávlun mii lii máhđulávt áinoo kirkkosijđâ kuus ij lah maađij lii tiivvum majemui ivij ääigi jobá čiŋâttum mučis kilomeetterstuálpuigijn-uv lii km:d já km:d vaidâleh et pááihui päälgis lii täässiv já kubduv mutâ tobbeen kost tom tuođâi tarbâšičij tot ij tiettuu ennust ollágin km:d tavas lii vijđes mutâ viehâ vyelligis suáhituodâr taat tuodâr já ton pirrâseh iä orogin nuuvt paijeelpesâmettumin te toh láá kuittâg toimâm čuođij ivij ääigi pehtilis rääijin ađai leve já kooskâst rääji lii tuođâi-uv lámáš nuuvt latkiš et vala onnáá peeivist-uv lii stuorrâ iäru ucjuvlij já anarâšâi nuuvt huksiimist ko sárnumvyevist-uv lii tuođâlâš ij kiännângin eennâm mast tuše ässee puáris sämmilâš lii finnim aassâmsaje olsis pehti jotá meiddei já rääji lii vijđes uáinus tuon stuorrâ kuorbâ enâdâhân mon čiŋâtteh tuše maadânuorttiist já maadâviestârist uáinojeijee muotâaalaaštuoddâreh rido mii lii meetter alo addel iivne taan täsivis enâdâhân uáinojeh tuše vyelligávt párusteijee tuoddâreh pald-paldluvvâi já jeegih jegij paaldâst nuuvt kuhás ko čalme kuáddá láá enâmeh moin harvii kihheen olmooš jotá čaalij tállân jotkâsuáđi maŋa já sun lâi taan kirjees mieldi iällâm kuittâg moddii jiem kuorrâskin suu jurduid aainâs uásild te kal sun liijká viehâ pyereest kovvee taid tobdoid já aašijd maid vaarâ eres-uv syemmiliih tubdii ko juttii tääbbin čällee nomâttij taggaar kuávlun kost láá tuše jäävrih jeegih já morâstááh mii lii-uv tuotâ ij hoksám tom et jaavrijn jeegijn já morâstáin láá meid kyeleh luámáneh já riävskáh-uv puásui meid pálgá tain ij muu tiäđu mield lah kavnuumist ereslágán čaallum historjá ko tuot ovdilmainâšum kirje vááldus sehe vala kirjeest muáddi celkkuu toh leđe iärrâseh-uv mutâ jiem lah taid vala kuáhtám tot lii-uv kirječällee mielâst murâšlumos kuávlu mii ubâ lii kavnuumistkin te liijká tot lâi kuittâg muu mielâst maailm pyeremus aassâmsaje nuuvt kuhháá ko lijjim tobbeen já lii tievst ain tääl-uv tärkkilávt tieđe mon ennuv tobbeen lijjii ässeeh ovdil soođij jiemge tomgin kiäh sij láá lámáš já perrui lasseen láá aassâm kuittâg-uv já ´äijih kuohtuuh perruinis já máhđulávt kávnojehhân tain aldasijn tagareh päikkinoomâh moi algâuási lii puárisáigásiih kuátisajeh kávnojeh pirrâsijn mutâ tot et kiäh tain láá aassâm ij lah tiäđust nuorttiipelni riddoost kávnoo kieddi já tot lii avvees peeleest vaarâ tiego ihheed puáris soođij maŋa togo tiettui kuátisaje mutâ stuorrâ vijsesvuođâinis poođij já laikuttij pillaráin mestâba ubâ kuávlu viällud já tot-uv kuátisaje tuušâi ton siämmáá savotast kale še riävskápivdemenâmeh-uv taveláá kávnoo vala-uv puárrâsub kuátisaje mon lii tááláá ääigist joba väädis kavnâđgin nuortâs muáddi kilomeetter lii já tothân uáivild tom et tobbeen-uv lii lámáš motomin kuáti lii lámáš tovle kieddi já máhđulávt kuáti teikkâ äitti mutâ máhđulijn ässein ij lah tiätu taavaapelni lii čuálmi já tot vaarâ uáivild tom et sun lâi monnii suujâst káállâm tohon suollui máddáákeččin kávnoo kaavâ vaarâ sun piivdij tast puškoid teikkâ asâstâlâi keesijd ton aldasijn morâstáá taavaakeččin lii uáináh oinuumist puáris kuátisaje tälvisuáđi cokkânem lijjii nelji táálu já ko suáti puállái já saksaliih vuolgii te sij tuvkkâlii tááluid pyelliđ tááluh viiđâ kilomeetter keejist seiluu maŋa poldum tálui sajan ráhtojii uđđâ hirsâtááluh moh lijjii kulmâ táálu iššeed lâi uáináh jáámmâm evakkomáátkân já suu eemeed nelji ive ovdil ihheed maŋeláá olmoošloho lâi vaarâ puoh stuárráámus ko kuássin ton räi lijjii tuše kuulmâ táálust ässeeh te ulmuuh lijjii liijká onnáá peeivist láá siämmááverd já enâbuššáá-uv ässeh ko ihheed tassaaš mutâ sij láá iänááš läddliih já nuuvtkočodum kesiässeeh moh puátih kesiludijgijn oovtfááru já ávhásteleh tuše ive lieggâsumos aaigijn nuuvtko luommiimijn já kyelipivdemijn nabda et kulá toid uccáá kuálástum javrijd já vaarâ tast tuođâšteh toh muádlov kesiässeepivded jyehi keesi avveelliih vala lasseen pivdeeh lijjii tuše kulmâ táluvievâ já viermih-uv lijjii pumbuláárpust taan-uv ääigi rähtiđ pumbulviermijd te iä-uv sun toh uccáá kuálástum jäävrih-uv kiäppániččii keevâi nuuvt tegu eres-uv ucceeb kylážiijd jammii já nuorah ucâluvvii pargo maajeeld stuárráábijd päikkikuddijd já paccii tohon láá oppeet nelji páihálâš táálu main ässeeh láá vuálá love já muádlov kesiorroomsaijeed ađai kesiviässud moi ässei tärkkilis loho ij lah ubâ tiäđustkin cyaneus uáinoo vuossâmuu keerdi kirjálâšvuođâst já sänikirjeest ive lii adelâm pyerebeht kovvejeijee nommâ sátáččij kuittâg leđe jeggivälli veikkâ tot lii-uv suopöllö nubbe nomâttâs suopöllö enâmustáá kevttum nomâttâs lii kuittâg jeggiluátku já nuuvtpa jeggivälli nomâttâs puávtáččij väldiđ sinisuohaukka nommân vuáđustâssân ličij tot et suopöllö ij lah välli pic oppuu vijđánemkuávlu lii masa ubâ palearktâlâš ađai ellee-eennâmtieđâlâš kuávlu räi kuáhtáá pyeremustáá tavas ađai ~mut iänáážin tot lii kuittâg viehâ härvinâš välli tääbbin-uv já maaŋgah iä tom ubâ tuubdâgin cuábuivälli váilu pessejeijee šlaaijân masa ollásávt pessee táválumosávt jeggikuávlui nijttokuávlui já čuopâttâhjolgâdâsâi suovhâin mii lii stuárráb orásist mannee vielgis mane maid tot láálá suullân mánuppaje ko ores oppeet kurppo purrâmâš lällee niŋálâsân pisotteleh piervâlist nuuvt kuhe et peessih suájáidis oolâ ađai suullân mánuppaje kaavnah cuábuivääli piervâl te ele aainâs aldan tom ko niŋálâs lii uáli vaijaa já čuolâst arvâlhánnáá kozâidiskuin uáiván piervâl ij kolgâččii aldaniđ ulmui mielâst cuábuivälli lii puoh muččâdumos vällilodde já ubâ mii tuálá mottoom muudon tiäivás vyelligâsâst sodâstellee masa ollásávt ränis oresvääli suájákeejih láá čappâdeh lii-uv ton pyeremus tobdomerkkâ lii kuovgisruškâd já ton puávtáččij sehhiđ ovdâmerkkân piehânjân mut piehâin lii čuuvtij vääŋkib já ton kirdemvyehi ij lah kaijuulágán nuuvtko lii cuábuiväälist kukkodâh lii cm suájákeejij koskâ cm tot tiäddá g já tast láá kuhes já segis fiskis kozzâjyelgih sehe fiskis čalmeh lii čappâd mut njunepaajaaš fiskâd riegistum cuábuivälli lii lamaš vááijuv puárásumos lii lamaš já pajeláhháá purâžeh noomâs mield tiäđust-uv cuobbuid mut iänáážin säpligijd já tondiet pessimnääli muttuustâl jieškote-uv iivij säplignaalij mield mield vällišlaajâ lii moonnâm majemui ihelovoi ääigi maŋaskulij ton luokittâllâm rievdâdii ive uhkevuálásâšvuođâárvuštâlmist čalmeestanettettee šlaajâst hiäjusmum šlaaijân stuáruduv ubâ láá árvuštâllâm lemin vuálá paarrâd ađai tot álgá leđe tuotâ härvinâš já hiäjusmum šlaajâ já lává pyeremus skipáreh lává tääl kuohtuuh postâalmaah lâi lamaš jo kuhháá postâalmai mut šoodâi postâalmai muáddi mánuppaje tassaaš lii nuorâb ko mut sun lii mudoi-uv váhá tuávkki aassâv táválii peeivi ko kuábâš-uv lává pargoost val vyerdimin ravvuid sunnuu hovdâ čuárvu et kost lii lâi jieht iđedist tuálvum poostâ huikká et ij puáttâm jieht maasâd sun tot oppeet lii smiättá hovdâ já laaviv spellâđ pokeri talle ko iävá vyeje tijme keččin kiinii suáittá lii poolis iätá et kiinii lâi huámášâm puállâm postâaavdo maađijpiällást jäävrist suorgânij ko lâi vuáijâm toin avdoin lâi tubdâm jo kuhháá eeđâi hoovdân et lii keevvâm mahtnii iätá et kal poliseh oceh láá jo tutkâmin mii lii tábáhtum poolis nommâ lii lii miäštárpoolis ko sun finnee ain rosvoid kiddâ poliseh eteh suu säpligin alne láá lasâputtâl pitáh moh háisuh bensinân ervid et rosvoh láá leggistâm pyellee bensinputtâlijd postâaavdon já láá uigâm tom jáávrán ij lamaškin pärtti smiättá kalga kuittâg onne tuálvuđ iätá et tuálvu onnáá poostâ vuálgá vyeijiđ kilomeetter keččin huámmâš ennuv polisijd luptiimin postâaavdo ij taarbâš moonnâđ kuussân sun tuše váldá saavâid puhelimest lii suullân kulmâ já poostâst suáittih et kost lii postâavdo ko ij puáđi veikkâ tot koolgâi puáttiđ tijmepeeli taššaaš iätá hoovdân et sun vuálgá keččâđ ko sun ij lah kulloo puáttâmgin vaaldij jieijâs avdo já eidu ko vuolgij te kiinii suáittá kietâpuhelimân iätá et mun tiäđám kiäh láá rievedâm postâaavdoid já mondet imâštâl láá čuđeh já toh rievedeh ruuđâid postâaavdoin iätá puáris suáittee koijâd et mondet toh rievedeh ruuđâid eidu postâaavdoin ko iähân tobbeen lah ennuv ruuđah maŋgâčyet ihheed tassaaš lijjii še čuđeh já toh rievedii postârievâid ko tain lijjii ennuv ruuđah eeđâi äijih kuittâg vuájá ain kuávlun uáiná kiännii kaččâmin maađij rasta lâi mahtnii čappâdub ko táválâš syemmilâš ooroost kaačâi vissâ tuon stuorrâ uámi fabrikân smiättá vázzá fabrik siisâ hitásávt ko sun leehâst uuvsâ sun lii ollâgâsâst ko fabrik lii rahtum eennâm siisâ uáinoo puálččiuáivi almai kii sárnu monnii omâs kielâ lii monniilágán rituaali joođoost uáiná pyellee álttár mon paaldâst láá kyehti postâalmaa laavhâ main láá postâruuđah iätá olssis siijvost et tovbenhân lii kihheen lah čoonnâm tâi mahten pieijâm suu kiddâ kiinii huikká korrâ jienâin et tovben lii kiinii kaččâl olgos mut tobbeen láá motomeh čuđeh pisoiguin vuállán já čuđeh tuálvuh siämmáá sajan kost lii iätá tállân et še lâi tääbbin kuudij oovtâ rosvo já kaačâi miäcán lii tääl pisso puátá pyeri mielân ko kulá tom cuulijd et onnáá iijâ muoi vyelgeen meddâl ko čuđeh uáđđih moonnâv maka uáđđiđ lijjii juuhâm ennuv vuolâ ko čuđeh uáđđih cuulijd et puáđi tääl olgos njaahâv olgos ton fabrikist uáiniv et avdo-uv lii poldum káátu alne ohtâ čuđe pááčá juálgán láin jurdám et puoh čuđeh láá uáđimin mut tobbeen lii-uv lamaš vahtâalmai suorgân já káččá miäcán lii jo vises et jaamij poliseh vyelgih keččâđ ko áiguh pavkkâliđ stuorrâ táálu mii lii liijkás alda juhârido já tot vuáju rido vuást hitásávt čuđeh láá vuálgâm maajeeld pennuiguin lii kaččâm kuhháá pirrâppirrâ meeccist mut čuđeh láá val maajeeld puátá riidon nube peln lii tot táálu mon poliseh áiguh pavkkâliđ muštá puohčâl čáácán vuájá juuvâ rasta já káččá ton táálu čoođâ čuđđeed še vuojâleh juuvâ rasta já kulmâ čuđe pääccih pennuid vahtiđ kuulmâst lii tot puálččiuáivi äijih maneh táálun uuccâđ ko sij jurdeh et lii peittâttâm tohon mut lii jo vuálgâm čuđe keččih juuvâ nube peln táálu pávkkáá motten ko poliseh uáinih tom ko puátá táálust polisij kuuvl te sij hirmástuveh já piälkkáátteh et mondet sun puátá tobbeen iätá jotelávt et jaamij ton fabrikist já čuđeh láá vala meeccist tovnpeln juuvâ tuálvuh luusâ koijâd mii tábáhtui ton fabrikist västid nuuvt pyereest ko máttá lii hirmástum já mudoi-uv viehâ tuávkki pááikán iätá puhelin čuájá lii lii tiervâsvuođâkuávdáást kavnii muu já tolvuu muu teehin iätá pyeri mielâst lâi moonnâm jyelgi čoođâ täävtih lamaš toijum lâi rohhááttâm taid rosvoid pissoin puálččiuáivi äijih sun patâritij mut poliseh oceh tom ubâ ääigi iätá já iävá kuássin kuullâm maiden ton äijihist kii sooitij čuuđijn puálččiuáivi äijih kavnum kosten kuássin cuobbuu vaarâ vuosmuu keerdi eellimstân tovle päihistân riddovuoddâsân mannee pálgá alne jieš jiem mušte kuáhtáámist maiden ko lijjim talle vala nuuvt ucce mut enistân já eres-uv muu perruu ulmuin lam kuullâm maŋa maht mun lijjim storgâgâm cuobbuu oovdân jeđe čiärun kaččâlâm patârâsân já párgum vuáŋŋâš maailmist láá tuotâ ennuu já toh kuleh cuábuiellei laahkon uási šlaajâin láá trooppisijn arvevuovdijn mut kávnojeh toh liijká tääbbin taveláá-uv láá cuábuišlaaijâd já kávnojeh joba nelji cuábuišlaajâ stuárráámus cuábui lii larmâcuábui suomakielân mölysammakko lii joba vittânubálov seenti kukkosâš mut mäddiláá aldasáid muádilov senttisâš šlaajâ ij tiäđui mield kavnuuččii tääbbin šlaajâ mii meiddei ij kavnuuččii tääbbin lii rotocuábui suomâkielân viitasammakko jeđe lii vala ryebbicuábui suomâkielân rupikonna mon jiem lah kuássin uáinâm muidego kuuvijn cuábui mii lii tääbbin aalgât kođohommáid motomin juo vyesimáánu peln mut táválávt iäskân talle ko suánjučääsih láá luškâm čokkâneh kuuđđâmsajan stuorrâ juávhoin já ruovgâškyeteh čokijdeh oráseh já tast maŋa poottâlškyeteh niŋálâsah ohtâgin niŋálâs lii puáttâm te aldemuuh oráseh salveh niŋálâsân kiddâ já toh sättih leđe maaŋgah-uv oovtâ haaŋkâst toh orásehkin lah puohalij ain nuuvt täärhih et lii-uv kyeimi ores vâi niŋálâs kalehân toh tiäđust-uv huámmâšeh et partner ij tääiđi leđegin niŋálâs já lyevvejeh juolgijdis ko ores cuábui lii salvam niŋálâsân kiddâ te tot siämmâst čärvee niŋálâs cuobbuu čuávji pehti nuuvt korrâsávt kiddâ et tom lii väädis ubâ finniđ luovâskin motomin juŋkkán lam tom-uv ääši iskâm niŋálâs kođá te ores taađeest šoovvât meeinijd sättih čárvuđ nuuvt-uv čuuvtij niŋálâsâid et toh ävkkih jeđe ko kuuđđâm lii nuuhâm te ladduust sättih kobđodiđ maaŋgah-uv jamâ cuobbuh moh láá avkkâm äŋgiris kođohomái äigin meeinih láá tegu njivlehaŋkkâ já toh pyehtih leđe kale ennuu oho keččin toh kočâtteh korâidis já tain šaddeh nuuvtkočodum šlubbouáivih main lii peeccih tegu kyeleest já toh sulâstiteh-uv eenâb kyele ko cuobbuu suulâin tain láppoo peeccih já sajan šaddeh jyelgih já nuuvt toh loopâst kuárŋuh vala enâmân lyemeääigi láá juo uáinimist uáli uccâ cuobbuužiih moh láá ton siämmáá kiiđâ uđâgááh purâmâšliiston kuleh tiivreh mááđuh ripoh sehe eres-uv smaavâ tivrááh maid tot tegu njuárusist kuhessiähá njuohčâmáin kiddâ jieš oppeet kulá puško manen ij kuávžur-uv riämnjá já kuorgâ evvisliiston já porehpa tom motomeh ulmuuh-uv joba tääsist mut jiem lah kale kuullâm et teikkâ ličij kihheen puurrâm cuobbuu iälustmist puáhtá váháš tegu ennustiđ puátteid šooŋâid-uv ovdâmerkkân veikkâba nuuvt et ko kuáhtáá cuobbuu fiärttun veikkâba koške kuolbânist te uážžu leđe vises et forgâbalij arvaa cuábuišlaajah láá oppeet mirhâliih já indiaaneh láá-uv keksim et toi miirhâ puáhtá kevttiđ meid njuolâkeejist taah mirkkâcuobbuuh láá uáli juo ivnááh já toin toh almotteh-uv iärrásáid et ij lah torvolâš puurrâđ tei veikkâbâ kuoskâttiđgin olgoeennâmšlaajah láá aaibâs uceh já motomeh oppeet hirmâd stuárráh tegu ovdâmerkkân afriklâš goljatcuábui mii lii maailm stuárráámus cuábui senttid kukke puáhtá teddiđ joba kiilu-uv orostâl taalvijd laddui já ajâgái ponnemoođeest mottoomlágán tälvioijâgâsâst mut puáhtá tot kale še váháš lihâdiđ-uv tobbeen vissâ lii nuuvt et tot ij taarbâš täälvi ääigi purrâmâš nuuvtkin ennuu ko tobbeen ponnemoođeest láá kale tiäđust-uv tivrij suovsah já tien tiegáreh mut tobbeen lii tälviv sevŋâd já must lii taggaar uáivil et cuábui ferttee uáiniđ tom maid lii pivdemin ääšist jiem lah tiäđustkin aaibâs vises mut jurdáččim tom lemin nuuvt lii majemui ihelovoi ääigi kiäppánâm čuuvtij já keessiv maneh motomin kuhes-uv äigipuudah et olmooš ij ubâ uáinigin cuobbuu taas viggeh totkeeh čielgiđ lii čuoškâi merhâšume jyehi keesi iä lah siämmáá ennuv čuoškah keessiv vaaikut ennuv tot maggaar lii kiđđâ kiđđâ lii liegâs já laavtâs te čuoškâsuovsah piergejeh pyereest mut koške já kolmâ šooŋah tuššâdeh ennuv čuoškâi moonijd já suovsâid ihe tassaaš lijjii sämikuávlust muáddi taggaar ive et iä lamâš ennuvgin čuoškah já ulmuuh kiergânii jo hárjániđ toos et olgon puáhtá puohađ ráávhust keessiv ijge tarbâšâm ubâ paje kieđáin fađđoođ čuoškâid tot ráávhu ij pištám ko ive já oppeet kirdelii čuoškah ulmui kiksen keesi čuoškâmeereest ulmuuh eteh et toh liččii ennuv lam lamaš enâmustáá já tääbbin-uv tuše markkânist jiem meeccist ollágin te jiem tieđe vissásávt et lii-uv tot tuotâäšši vâi ij ij lah maggaargin haalu tutkâđ čuoškâi tuođâlii mere tääbbin kuittâg et uđđâseh čuoškâi meereest láá vaarâ tuođah et toh vorrânjammeeh láá ennuv ko mottoom ákku kote lii elimis aassâm čuoškiis meccikuávlust eeđâi taan keesi et čuoškah láá ennuv lii talle ennuv ulmuid pijsájeh jo loveh čuoškah toos et toh liččii ennuv nubeh oppeet pahudeh veikkâ njälmi tievâ čuoškâin et iä tääbbin kale lah ubâ čuoškahkin tot ennuv já uccáá miäruštâllâm táiđá leđe tast kiddâ moos olmooš lii hárjánâm jieš kulluum ton juávkun kiäi mielâst love lii jo ennuv nieidân must lâi hirmâd vaigâd pettiđ et piejâm-uv lieggâ kesipeeivi piäivášvuoidâs vâi čuoškâmiirhâ taid ko ij puáhtám pieijâđ pajaluvvâi ko nubbe ličij maka komettâm nube vaikuttâs lii kirdee tivre já tot njama voorâ mut tuš niŋálâs njama ores jáámá viehâ jotelávt parâttâllâm maŋa taarbâš voorâ moonij raavvâdin ađai jis uáináh nuuvt kočodum vorrâčuoškâ te kode tom kuittâg nuuvt tot ij peesâ monniđ puáttee kiäsán uđđâ vorrânjammei suhâpuolvâ maŋa niŋalâs ocá láádu teikkâ eres lahtâ orroočäcisaje já tiälláá monijdis tohon tálvásteleh láádust já nube kiiđâ tain čalgeh čuoškâsuovsah suullân oho ko suovsâin šaddeh kirdee rävisčuoškah eellih suullân oho láá suullân čuoškâšlaaijâd mut tuš kulmâ tain njomâččii ulmuuvoorâ tääbbin ij kale oskoččij šlaajah láá meccičuoškâ já kärreečuoškâ toi tiettumkuávlu lii ubâ toi lasseen ličij vala taigâčuoškâ käldein láá váhá ereslágán tiäđuh čuoškâšlaajâin hááituh já käävnih ko smiettâst te iä tääiđi käävnih čuoškâin kavnuđ mut kalehân motomeh elleeh tegu lodeh eevnih já cuobbuuh poreh čuoškâid kävnipeleh iä talle vaarâ lekken teikkâ aainâskin mun jiem haalijd tain ubâ tiettiđgin tommittáá hardâšittee immeelsivnedâš tot čuoškâ lii kale láá jo valjeest táválumos lii tot ko čuoggiimist finnee allergilâš reaktio keesi mield ulmui šadda mottoomlágán immuniteet čuoškâčuoggiimij vuást nuuvt et loppâkeesist čuoggimsaje ij saŋŋeed já puttân innig nuuvt čuuvtij ko algâkeesist reaktio puátá tast et siämmást ko čuoškâ njama voorâ tot kuulgât rááigán kolgos mii iästá voorâ káđáldum čuoškah levâtteh taavdâid tiäđust lii et čuoškâin puáhtá finniđ aainâs-uv njuámmilroto mast láá lođâspohčâseh já mon tavdâmerkkâ lii vuoiŋâšcuozzâkuddum já čuoškâid ij kuittâg pyevti viärdádâllâđ varâlâšvuođâst čuoškâšlaajáid moh eellih tropiikist toh levâtteh ovdâmerkkân malaria-kumeštâs mii koddá miljovn ulmud ivveest mielâst ucemus háittu motomij mielâst oppeet stuárráámus lii čuoškâi jienâdem čuoškáin piergee piergee-uv konstâ piergiđ čuoškáin ličij tot et ij peerust tain ollâgin ij kal tääiđi luhostuđ enâmuu uásist tuše tain kiäh láá elimis aassâm čuoškâkuávlust iäge peerust lonottiđ kesipihtâsijd ollágin joteh keesijd taalvijd siämmáin pihtâsijn kävnih čuoggimsoojijd vuoiŋâm čiđđâdioksiid liškeliegâsvuođâ já haajâ mield láá-uv keksim maŋgâlágánijd koonstâid čiehâđ jieijâs haajâid poreh ennuv vielgissipuli nubeh vyeidih jieijâs pikkâoljoin kuálmádeh irâtteh vyeittiđ suáđi kemialáin viärjoin čuoškâmirháin ferttee leđe várugâs toh láá tuođâi miirhah ij uážu uccâ párnáid kevttiđ ollágin párnáid puáhtá suoijiđ pihtâsijguin já motomij luánduoljopuohtuiguin main lii tea tree- já citronellaoljo láá meid majemui iivij ääigi almostum motomeh stuárráábeh čuoškâkoddemmašineh moh tuáimih kolgoskaasuin hokattâleh čuoškâid já talle koddeh taid láá tuše viehâ tivrâseh mii kodáččij puohlágán vorrânjammee tiivrijd m kuávlust máksá suullân eurod čuoškah láá uceh te tain lii viehâ stuorrâ vaikuttâs ulmui elimân maht mottoom ihe tassaaš sämikuávlu mađhâšemirâtteijeeh suttii mottoom čuoškâtotkee oolâ ko sun ennustij et láá keessiv ennuv vorrânjammeeh vorrânjammeeh láá ennuv te turisteh láá uccáá já irâtteijeeh iä finnii päälhi tast iberdiđ et čuoškah stivrejeh ruttâtuálu maŋa jiem lah kuullâm čuoškâennustusâid mediast olmooš eeđâi et čuoškâ puátá jonsahpiäivân veikkâ kuovttijn sobbijn já návt lii keevvâm jyehi keesi almostuvá kuármásub jieŋâčuoškâ ađai jieŋâluámičuoškâ jeđe ovdláhháá jonsahpeeivi jieš tot olmâ čuoškâ táválii ulmuu kiksen mut puásuiulmuu reŋgân ton suujâst et čuoškah tuálih puásui-iälu čuákist já puásuiulmust lii älkkeb miärkkuđ vuosijdis kuleh kyevtsuájásij hiäimun moh láá mailmist paijeel suuhâd já kávnojeh penttâ suuhâd hiäimun kuleh meiddei myevvireh polttijááh kiärppááh já porruuh-uv láá máhđulávt lamaš motomin nelji suájá teikkâ kyehti suájápaarâ mut vaarâ evoluutio áánsust teikkâ ton suujâst maajeeb suájápaarâ lii muttum mottoomlágánin stäđismittemšluubbukpaarrân suájásojij pehti láá tuše mottoomlágáneh šlubbosoksâmeh moh iä eisigin vääldi ááimu vuálásis pargon lii-uv vissâ stäđismittiđ tiivre kirdem nuuvt et toh tuárgikyeteh teikkâ hiäiládeh ain pajaskulij talle ko olmâ suájá časka vuáluskulij já oppeet nubijkulij pyereest tah šluubbugsuájáh uáinojeh čuoškeenist mut kiärppáást taid lii-uv jo váddásub aiccâđ styeredemlasâttáá enâmustáá mailmist kávnojeh nuuvtkočodum horkkačuoškah moh njuámudeh ulmuid varâlâš taavdâid tegu malaria malaria väividij ulmuid nube maailmsuáđi ääigi já saatijba suámmâs koddeđ-uv tot kale ij vissâ olláám eereeb ko evakkoääigi jis jtallegin tobbeen kale jammii mut ij lah piäggám et kihheen ličij jáámmám malarian luhhoost váiluh vala tääbbin mut maht tallegis keevâš jis áimu tuođâi-uv täst vala lieggânâš eenâb lijjii jo kuhháá ovdâstâllâm já váruttâllâm nuuvtkočodum čaddovistealmoonmist mii tääl lii jo joođoost já šoŋŋâduvnubástume lii tuotâ äšši lii et sierâlágán tiivreh já lieggâsub enâmij lodeh-uv talle lassaanškyeteh mii lii jo tiettuumist kávnojeh masa sierâlâgân čuoškâšlaaijâd mut tuše uási tain láá vorrânjammeeh et iänááš táin čuoškâin kavnuuččii-uv eidu tääbbin ko iähân lah čuoškah ennust ollágin teikkâ jis láá te uáli jo uccáá láá tuše niŋálâsah čuoškâ njama tuše šadoi määihli teikkâ ij puurâ ollágin čuoškâ tergâdumos pargo lii-uv čuávjudiđ niŋálâs vâi tot puávtáččij juátkiđ suuvâ niŋálâs čuoškâ lii pargeldâm ores čuoškáin já hommá lii luhostum te toos šadda hirmâd huáppu njoommâđ voorâ et vaja monniđ ko te lii kavnâm uhre jo-uv mottoom ellee teikkâ ulmuu já lii finnim njommâđ čuávji tievâ voorâ te talle toos šadda oppeet huáppu kavnâđ saje kuus monniđ kávnoo aldemuu čäci- teikkâ nješšiláádust suánjust tâi aijust kuus tot luáštâ hirmâd mere moonijd lii nuuvt lusis hommá et máksá niŋálâs čuoškâ jiegâ jáámá ko tot lii toimâttâm biologâlâš pargoos maid luándu lâi toos meridâm maneh láá tobbeen láádust ubâ čoovčâ já täälvi kidâ kiiđâ räi kuhháá ko kiäsuškuát maneh vaarâ jiäŋŋuh-uv jieŋân kiddâ mut toh iä tuušâ ko lááduh sudâškyeteh te moonijn šaddeh suovsah moh heŋgâgeh čäsuáiván pottâkeeji soksâmij vievâst heŋgâgeh tanen et pyehtih vuoiŋâđ ááimu amas avkkâđ toh luovâneh čäsuáivist mut oppeet luptâneh čäsuáiván vuoiŋâđ ááimu láá vuálá seenti kukkosiih já toi lihâdemvyehi lii mottoomlágán vuoijâm sulâstittee maškârdem šaddeh jo-uv niŋálâs tâi ores čuoškah já taat tápáhtuvá ovdláhháá jonsahpeeivi teikkâ jonsahpeeivi maŋa kirdeh kale miätá keesi uážžu ettâđ et kulmâ mánuppaje oovtmano já jo vyesimáánubeln-uv kirdá jieŋâčuoškâ mii lii ennuv stuárrâb táválii čuoškâst mut puoh čuoškiimus äigi lii eidu jonsahpeeivist váháš ovdâskulij kesimáánu loopâst kidâ lyemeääigi aalgân já lappâd-uv kirdeh eidu toh ucemusah já vaijaamusah čuoškah še čyeggee ulmuu já njama voorâ mut luhhoost toh láá nuuvt uccáá et toigijn ij taarbâš čuuvtijgin palgâđ čuáguttuvváid kale pajaneh viehâ stuorrâ saŋedeijee čikâlâsah eellimahe lii suullân ohtâ ihe jis rekinist mane- já suoksâääigi-uv fáárun tuše rekinist eellimave tast ko čuoškâ kirdel te tot ij lah kale maŋgâgin peeivi čuoškâ lii-uv ucce já vala viehâlâgân kikse te tot lii liijká tergâdis ellee taam mailmist lii ohtâ riegis kuhes ekologâlâš kettigist já mij ulmuuh lep ton siämmáá kettig paajaakeččin tiätá maht tallegis kiävá jis kettig potkân tuáivuttep čuoškân ucemustáá siämmáá kuhes eellimääigi ko olssân-uv tälvi já skammâäigi skammâäägi ááhust lii asto tuoijuđ ain tälviv sun lii taan täälvi-uv kuárrum iäljárávt sämimáccuhijd já sovskammuid váiluh vala puáhánjeh já sovskammuin vuodduuh já taid ákku áigu vala čyeldiđ sun lii čyeldimin puáhháá já vuoddui čyeldim várás ákku lii uástám segis vielgis pumbullääigi já kasseeb ruopsis- čapis- ruánáá- fiskis- čuovjis- já vielgis ullolaaigijd já almai puáhánjijn já vuodduin láá jieijâs kovoshäämih já ivneh čyeldimvuoddui kovoseh láá episymmetrisiih já almai kovoseh láá symmetrisiih vuoddui vuáđuivnen láá ruopsâd já čappâd já kovosläigin puáhtá leđe ruánáá ruopsâd já fiskâd vuoddui vuáđuivnen lii vielgâd teikâ fiskâd já kovosläigin ruopsâd ruánáá čuovjâd já fiskâd almai ete nisonij puáhánjij vuáđuivne lii vielgâd já kuohtui kovoslääigih pyehtih leđe ruopsâdeh ruánááh teikâ čuovjâdeh já puáhánjeh čuáldojeh njuškomáin já kiävoin ákku lii čyeldimin vielgis-ruánáá-ruopsis puáhháá ulmui puáhánjeh čuáldojeh kuulmâ uásist kuovttijn čuožžâmáin puáhháá puáhtá čyeldiđ ovttáin čuožžâmáin já toin naalijn ákku čuáldá puáhháá-uv ko ákku piäsá čyeldiđ njuškomáin já kiävoin te sun ferttee porgâđ eres-uv tooimâid laigijguin laaigijd kalga čovgiđ torttijn lii puáris tortti moin sun táválávt pana saavzâin peskidum ulo ulloläigin mutâ tääl sun čavgee torttijn puáhháá laaigijd čovgim maŋa ákku vipšâd taid vipšâmuorâst kiäsá laaigijd vipšâmuorâ pirrâ já tienávt laaigijn šaddeh viipšah laaigijd sun njuoskâd kolmâ já kume čääsist majemužžân kolmâ čääsist laaigijd sun heeŋgâst vala kuškâđ maŋa ákku kiäsá laaigijd uáivááttin sun suáppá laaigijn suoppâmlyevdist puáhháá čuožžâmijd maŋa ákku váldá laaigijd suoppâmlyevdist meddâl peelgi já čeelhišn kooskân ruossâlâs nube keeji sun čuákkee párgidmáin uánihubbon ákku puáhtá viijmâg cuggâđ laaigijd njuškomân láá rääigih já luámih moid ákku vuáruluvâi coggá laaigijd čuággimmyenster mield cuggâm algâttuvvoo kaskoo njuškom ákku lii cuggâm puoh laaigijd njuškomân sun čuálmá laaigij nube keeji uuvsâ toppiittâhân já nube keeji sun čana puáhánjân jieijâs alemân lii muorâsäggi mon pirrâ ákku kiäsá čyeldimvuáláá já piäjá vala lukkânááloin kiddâ aalgât čyeldim tábáhtuvá paajeedmáin já lyeštimáin njuškom njuškom lii vyellin njuškom raaigijn coggum lääigih pääccih vuálus já loomijn coggum lääigih pajas kooskân páácá luámi mast ákku uigâd kiävoin vielgis vuáđulääigi čoođâ sun paajeed nubbijn kieđáin njuškom já vuárustis loomijd coggum lääigih vuáláneh já raaigijn coggum lääigih pajaneh laaigij kooskâst lii luámi teddil jo kuuđđum vielgis vuáđulääigi kiävoin čovgâsubbooht kiddâ čyeldimvuálái sun uigâd oppeet kiävu laaigij kooskâst čoođâ já norá siämmást paijeen orroo laaigijn kovos miäldásijd laaigijd puáhhái šaddâ kovos puáhháá ákku kiäsá ain alemân čoonnum muorâsäägi pirrâ já lukkâd toos lukkânááloin poovij lii tuárvi kukke ákku lyevvee tom alemist já uuvsâ toppiituvâst keijijd sun kuáru vala leđđeepuddistuvâid lasseen puáhháá keejijd kalga kiddiđ vala čoonnâmpaddijd ákku pärgid ruopsis- ruánáá- já vielgis laigijn keijijd sun norá vala tiepijd lii poovij vaalmâš já sun piäsá veeppâđ uđđâ sämimáccuhis aaleem vyötärö cuggâđ cuugâm coggá pujottaa pistää čeve čiäppát kengän paulan tyvipalmikko čoonnâmpäddi päädi sitomisnauha čovgiđ čovgiim čavgee kiertää kiristää čuággimmyenster lankojen poimimisohje čuožžâmeh loimet čyeldiđ čuáldám čuáldá kutoa koriste paulaa čyeldimvuálááš vuáláá kudottavana oleva paula tms kiäpu kiävu kudontakäpy kođđeeđ kođám kođá kutoa korccâ koorcâ nyöri nahkainen kovos kovvoos kuvio kovoshäämi kuviomalli leđđeepuddistâh puddiistuv nahkatere päärme lukkânáálu hakaneula njuškom tiuhta pirta njuškomân cuggâm tiuhtaan pistely njuškottiđ njuškottâm njuškoot kutoa suoraa paulaa panneeđ panam pana kehrätä rukilla villalankaa párgáldâh párgálduv palmikko peskidiđ peskidâm peskid keritä karvaa villaa poovij puáhháá vyö pärgidiđ pärgidâm pärgid palmikoida punoa suoppâđ suopâm suáppá luoda loimi suoppâmlyevdi tieppi tiepi tupsu tortti toorti rukki tuoijuđ tuoijuum tuáijoo tehdä käsitöitä uáivát lankakerä veeppâđ vyöttää vipšâ viipšâ vyyhti vipšâdiđ vipšâdâm vipšâd vyyhdetä vipšâmuorâ vyyhtipuu vuodâ vuodduu paula ađâi čohčâ läddih čohčâmáánust mutâ meid jo váhá tooleeb čohčâkeesi porgemáánust laddâm čyemenjâsah ađâi vuorâččâsmyerjih etimâsah já sareh-uv láá sáppum ain já taid-uv puáhtá vala čuággiđ luámánijd ij pyevti innig čuággiđ myerjih láá-uv taan čoovcâ valjeest lii lamaš šiev šoddâmkeesi lamaš ennuv miäđušijneh kavjejeijen lieggâ šooŋah já arvâm-uv lii mudágávt ij liijkás ennuv ige liijkás uccáágin já juuŋah láá vala perrust čuágihánnáá já taid ákku já enni láá-uv puáttám kuolbânân muorjiđ já juuŋah šaddeh pyerebeht koške enâmist kuolbânist já enni áiguh čuággiđ meid etimâsáid já sáppum soorijd-uv jis toh-uv vala kavnojeh paaldâst lii-uv váhá lahtâsub eennâm karrii mast etimâsah šaddeh láá muttum keesi äägi uccâ ruopsis kukkáin mučis čapis kildee myerjin ađâi vuorâččâsmyerji lii lamaš ain tergâdis myerji anarâššáid šaddeh táválávt nuuvt sahâdávt enâmist ete toh sulástiteh timmâ ruánáá-čapis lätteeráánuid vuod ruápsájeh muččâdávt mievtâin kesimáánust juuŋâi toŋŋâsijn lijjii mučis vielgis kukáh talle vielgis-ruánáá viseheh moh ruápsudii já laddii kuuloold ruopsis juŋŋân láá laddâm vielgis kukkáin čuovjis myerjin ain čohčuv etimâsâi já soorij loostah láá jo ruápsudâm mutâ myerjih láá vala-uv njálgáh myerjih láá pirrâppirrâ nuuvt ennuv ete ij tieđe maid muorjijd riemmâččij čuággiđ muorjijd mij čuággip vuossmužžân koijâd ááhust já eenist puáđidijnis miäcán muoi muorjijd čuággiđ te enni puáhtá čuággiđ juuŋâid ákku iävtut peri moovtásk váldá saŋko já puáimur kietân já vuálgá čyemenjâsâi kulij tiätá jo ete ko ákku sárnu muorjijn te sun uáivild čyemenjâsâid čyemenjâsâi luus ákku muštâl mondiet tot lii lamaš ain tergâdis myerji anarâššáid ulmuuh purrii muorjijn puoh enâmustáá čyemenjâsâid pirrâ ive šoddâd jyehi čoovčâ ennuv muorjijd já lii nuuvt siđhes myerji ete puáhtá šoddâđ masa kost peri rääsih já myerjih killájeh masa magarijd šooŋâid peri já tom puáhtá čuággiđ vala maŋŋeed čohčâtäälvi räi kal piergee pyereest tääbbin já tast láá ennuv vitamineh-uv oppim jo pärnin puurrâđ já čuággiđ čyemenjâsâid mij njuuvdijm njuvdosin vuošáim säppin pieijâim málásáid-uv já puurâim loppimmielhijn já suohâdáin siäilui pyereest tälviv puolâšist muottuu vyelni enâmân koivum puornâst lii tuođâi muorjij myerji čyemenjâsah pyehtih šoddâdiđ ennuv muorjijd jyehi ive veikkâ maaŋgah eres myerjih iä pastaččiigin jis lii koolmâs iäge lah kavjejeijeehkin imâštâl ete čyemenjâs ij taarbâškin miäđušijnijd teikâ eres tiivrijd kovâtteijen lii ton kovjâtteijee já kirdeed lieđikoovjá rääsist ráásán lasseen ton rääsih viseheh já laddâm myerjih killájeh pyereest kolmâs vyelni-uv siđhes čyemenjâsah siäiluh luándust-uv vala čuávuváá kiiđâ räi macâdijnis kiđđuv mäddin poreh čyemenjâsâid ovdil ko šooŋah lieggâneh já tiivreh kirdeškyeteh tot lii lamaš ain tergâdis purrâmuš kiärun já maaŋgah eres-uv lodeh já elleeh tego puoidâ já kuobžâ-uv poreh čohčuv ennuv čyemenjâsâid kiärunân tot lii tälviv-uv puoh tergâdumos purrâmuš lijkkuum ennuv čyemenjâssáid mutâ lijkkoo-uvks vuorâččâs toid nubbe nommâhân lii vuorâččâsmyerji hundâruš ij kal puurâ vuorâččâsmuorjijd ete tot nommâ lii puáttám tast ete puoh ulmuuh iä tieđe mon tiervâslâš pyeri já njaalgâ myerji čyemenjâs lii láá jurdám ete tot lii aaibâs mirhâlâš myerji sij láá smiettâm ete tot kelbid tuše vuorâččâsân veikkâ tot ij tom puurâgin ij kal vuorâččâskin ibbeerd mon pyeri já tiervâslâš myerji tot lii ko tom ij puurâ ruáhásist já ááhust láá saŋkoh tievâ vuorâččâsmuorjijn ko enni-uv puátá sunnuu luus jieijâs saŋkoh tievâ juuŋâin já iävtut vala etimâsâi já soorij čuággim ákku já enni čuággih vala taid-uv puáhtá-uv vyelgiđ puorijn mieláin pááikán puoh saŋkoh tievâ maaŋgâlágán muorjijn muorjijd kalga vala renskiđ já vuorkkiđ ij moonâ kuhháá ko ákku já enni láá kuulmâs renskiimin já vuorkkimin muorjijd renskim já vuorkkim lii mielâst hitruu sust oppeet pieggâ-uv renskimiššeen renskim maŋa kievkkânist álgá iäljáris huššâ lii tievâ myerjisaŋkkoin lasâpuurkijn säppiputtâlijn já puolâštemrasijáin já fiijnâsukkârpakettijn ko ákku já enni algâtteh vuorkkiđ muorjijd njuvdá muorjijd njuvdemáin njuvdosin vuášá muorjijd sehe kiemnist ete säppimaijaast säppin já enni pelestis vyerkkee muorjijd puolâštemrasijáid ubbân láá njuvdoseh lasâpuurkijn sääpih puttâlijn já ubbâ myerjih puolâštemrasijáin puolâščuhheest já säppiputtâlijd tuálvu eennâmkiällárán láá forgâ ildeeh tievâ maaŋgalágánijn säppiputtâlijn njuvdospuurkijn já liitijn ákku já enni láá tutâvááh puáhtá ubâ peerâ puurrâđ pirrâ ive muorjijd já njuvdosijd suohâdáin loppimmielhijn sältti- já koškekuolijguin já koškepiärguiguin sehe eres kyeli- já piärgupurrâmušâiguin puáhtá meid vuoššâđ myerjimálásijd já kiisselijd já myerjisuohâd sehe liäibuđ myerjipiirakijd purrâmuš ij lahkin moin ij pyevti muorjijd puurrâđ ákku läävee ain ettâđ já lii kal siämmáá mielâst čuággiđ čuágám čuággá poimia kerätä čyemenjâs kaarnikka variksenmarja etimâs juolukka huššâ huušâ hyörinä juŋŋâ juuŋâ puolukka karrii räme kavjejeijee kovjâtteijee pölyttäjä kiästu terttu kimppu nippu vyyhti kuolbâ kuolbân kangasmaa laddâm laadâm láddá kypsyä marjasta lieđikovjâ koovjâ siitepöly miehtâ mievtâ mätäs muorjiđ muorjiim myerjee marjastaa muorjim marjastus njuuvdos sose njuvdeđ njuuvdám njuvdá survoa pasteđ pastam pasta pystyä puornâ purnu säilytyspaikka renskiđ puhdistaa marjoja sahâdávt tiheästi saŋkko saŋko sanko sáppuđ sáápum sáppu kypsyä mehukkaiksi mustikka juolukka vuorâččâsmyerji variksenmarja kaarnikka lâi oppeet puáttâm já sirgusjuná rahttâđâi keessiđ stuorrâ sirgus kaavpugân kloovnih já akrobaatih lijjii jo pieijum vavnuid lâi pyerimielâst ko piäsá máátkán puohah fáárust tääl mij vyelgip lijjii fáárust maaŋgah elleepárnááh lijjii virdehiäppušij seeprai kirahvij já leijonij čiivgah lâi rovvá eidu kuáddám uccâ elefantvavvaaš kočodij tom juniorân lâi stuorrâ peivi elefanttijd puoh usteveh čokkânii uđđâ vavva pirrâ lijjii siämmáá mielâ ete tot lâi nánnáá kivkked uccâ elefaantiš kašnettij olâttâs toovâi tom ete uccâ elefanttii peeljih hiäiládii ij lamaš kuássin uáinám nuuvt stuorrâ peeljijd ij ubâ elefaantistkin hah haa sun lii aaibâs kloovni nálásâš mottoom elefant povvâstij sun sulâstit eenâb uccâ hah haa čalmeh konjâlistii ko sun ooinij stuorrâ peljijdis aaibâs tuotâ maid iäráseh ettii suu peeljih lijjii hirmâd stuárráh rovvá ij perustâm tast maiden suvâttij uccâ ovdâjuolgijdis alne já suilottij suu tassaaš ko nohádij orostij uccâ kaavpugân já čaittâleijeeh kurgâlii jođosin uáivikááđu mield toškuu kieđâidis apináid já klovnijd já sirgusorgesterân ko sij oinii uccâ elefaanttii mast lijjii hirmâd stuorrâ peeljih te puohah tuše povvâstii čuovvuu jottoos sirgussajan kandâlipâruvviih huámášii já algii kivsediđ tom kandâ kiškoi peeljist já eeđâi uáinám ton peeljijd láá siämmáá stuárráh ko taampâ puurjâs muáráskij vaaldij kaandâ iddus oolâ já siälgádij tom njunijnis tot cirgottij čääsi eres kaandâi oolâ suorgânii já huikkii elefant puohah ruámustii olgos sirgustelttaast hovdâ ooinij ete ulmuuh kaččii olgos telttaast já sun kuulâi maht sii parguu já piškuu juurdij ete rovvá lii vildáskâm já lukkâdij suu faŋgâvaavnun sun lii aaibâs ohtuunis šoodâi vala-uv murâšlubbon ko sirgushovdâ adelij sunjin suámálii pihtâs já eeđâi ete sun kolgâččij leđe fáárust klovninumerist koolgâi njuškiđ pyellee táálu laasâst vuálus viärmán mon kloovnih tuállejii keerdi sun koočâi njuolgist viermi čoođâ stuorrâ čäciliitán iärásij eereeb mielâst tot lâi hävski elefaantih iä halijdâm sárnuđ suin mottoom peeivi sirgussäplig ooinij uccâ elefanttii mii juđâččij aaibâs ohtuunis sun leđe aaibâs ohtuunis áinoogin ustevttáá ubâ maailmist kal ferttee porgâđ maidnii eeđâi halijdiččim leđe tuu ustev peeljijn ij lah mihheen vááduid pyehteen iskâđ keksiđ monnii uđđâ nummeer mon puávtáh porgâđ peljijdâdgijn halijdâm ete tust šadda mááinuh tust šadda täsni mii sirgusân te kihheen ij innig povvâst tunjin já iännád piästoo luovâsin teehin mun keejâm tuu peeljijd hiäiluttij luholâžžân peljijdis nuuvt ete ooinij mon stuárráh toh lijjii oh-hoh láá muččâdeh moos muái puávtáččáim kevttiđ taid smietâi já smietâi vissâ porgâđ siämmáánáál ko akrobaatih pargeh já leggistâttâđ ááimun irâttij mut miähkái vuálusoivij enâmân tot luhostuu maidnii muide ele moonât ruokkâdvuođât ij keksim maiden muide oroin lemin tuáivuttemeh ijjâ peevij klovnihaatân já suái kuohtuuh nohádáin uáđidijn nievdâi ärttigis nahhaar nievdâi ete sun maatij kirdeđ iiđeed vuorâččâsah cuvnii čokkájii já povvâstii eeđâi toid tij lodeh tääbbin enâmist porgâvetteđ eppeđ kirde muorâi paajaabeln tij kulluuvetteđ kraak kraak kraak kra já maid mij porgâp enâmist kraak kraak kraak lii-uv kihheen kuullâm taggaar váhá pirrâsâd tun uáivildâh ij ele keejâ vuálus mielâst oro ete muái leen karttâm ollâgâsân muorân lâi tuotâ já láin tuođâi-uv ollâgâsâst muorâst suorgânij nuuvt čuuvtij ete monâttij täsitiädus koočâi njuolgist čäciláádun ruŋkestii já povvâstii já lâi aaibâs pevhištum maht muái karttáim tuohu muorân kenski tuái kirdijd tohon kraak tom kirdih vuoi maht mun jiem hoksám tom tolebiššáá peeljijd puáhtá kevttiđ suáijján kraak tot lii aaibâs tuotâ kraak suutâi kiivsed enni lii faŋgân já sun jieš lii karttâm leđe klovnin já puohah povvâsteh sunjin šoddii murâšlâžžân ko kullii tom tain cullâguođij tun ferttiih oskottâllâđ sunjin ete sun máttá kirdeđ sunjin ete taat nuáidipuzzâ finnee suu kirdeđ já moonáin ollâ vääri oolâ uážuh uáiniđ nanosávt kiddâ nuáidipuuzâst já hiäilád váhá peljijdâd hiäiluttij já hiäiluttij peljijdis já kivkked sun luptânij enâmist tuáimá já iävá mainâstâm kiässán mii lâi tábáhtum lâi klovnihaatâst ko lâi ollâgâsâst pyellee táálust kiärgusin toohâđ klovninumeris leen kiärgus tust nuáidipuzzâ kirdeen ko njuškij sun kočâttij puuzâ peljijdâd ij lamaškin nuáidivuotâ máátáh kirdeđ tonttáá-uv hiäiluttij peljijdis já kiirdij muččâdávt ááimust ilodii ko toh oinii uccâ elefanttii kirdemin paajaabeln lâi luholâš porgih tom lah miänástus täsni šoodâi olmâ täsni áinoo kirdee elefant enni peesâi luovâs já sun finnij aaibâs jieijâs junavaavnu kihheen innig kuássin povvâstâm stuorrâ peeljijd šoodâi čaalij pajeuáppen já vihkui pappân poođij hoittáđ kappallâš koskâpaje särnideijee virge nomâttui kappallâžân já čođâlditij pastor tutkos virge lasseen sun hoittái kirkkohiärá sajasâšvuođâ jeđe sirdâšui kirkkohiärrán moonnâm maŋa sun tobbeenläddingis hoittái kappallâš sajasâšvuođâ ive aalgâ räi mon maŋa sun jieijâs ucâmuš maŋa peesâi servikode sajasâškirkkohiärrán nomâttui tobbeen ive kirkkohiärá viirgán jeđe vala ruaváást viirgán servikoddeest tooimâi meiddei virgálâš puákutteijen koskâsâš ääigi lâi ton-uv tááhust merhâšittee olmooš et sun lâi vuossâmuš olmooš maailmist kote čođâlditij anarâškielâ tutkos já finnij kijtettettee tuođâštus aanaarkielâ tááiđust professor tuođâštus sun finnij meiddei orjâlâškielâ tááiđust sun raahtij vistetavlu vuođa oppa oppâ mii teddilui tavlust ij lah tađe eenâb tiätu uáinip et lâi ihheed mon äigin sun kiergânij rähtiđ sämi kiela kirje mast láá siijđoh já mii toolâi sistestis meiddei doktor teddilui já ton rähtimist sust lâi iššeen já kielâmiäštárin kirje lii nubben puárásumos anarâškielâlâš olgosadaldâh já nuuvtko uáinip te čäällimvyehi ij lah čuuvtijgin muttum pelnub čyeđe ive äigin návt čáálá algâsanijnis ive pärnah addeluvo tiijan kirje ja katkismus kirjettum jeijid ja śoddom kielan kiela läva taas ton tiet piijum ette oaźućiid oaineđ maht jećkia säni li jeijid kielan ja nuut pyöräpiht sehe ipertićiid mii kirjest śueźu ja maid tiijan ton peht saarno ja mijtei mattaaćiid kiela kiäs adei ja ednu eräs śieu kirjäh lää kirjettum suovoćii tiijan aarmostes ipartas viśalvuođa ja siunadosa taamuv kirje luvvodeined nuut ette tot puöutäći tiijan nuuvhanna autugasvuođa peht mannadest ihä vihkui vuossâmuu keerdi paasij leskân já naajâi uđđâsist kálgu-uámikkâsâs obbijn sust lijjii oovce main kulmâ láá šoddâm kulmâ já loopah já ive ko sun varrij ađai jaamij suu kote hävdidui čoskui tooimâi meiddei lääni máddááosij kansaškovlâi tärhisteijen ivij koskâsâš ääigi jaamij oho paijeel kähcilov ihásâžžân konsert kiäsuttij ulmuid siijdân toollum anarâš laavlâkonsertist lijjii masa jo eenâb ulmuuh ko lijjii čaahâđgin auditorio lâi tievâ iäge puohah peessâm čokkáđgin eres sajan ko porthái oolâ mield peessâmliipuh vuábdojii masa čyeđe kale lijjii eenâb-uv ulmuuh tondiet ko siämmáá viistán ferttejii vala čaahâđ kyehtlov lávlod já suáitted lijjii maaŋgâ soortâst já aloduvvâst ornij škovlâlij vaanhimij servi ruuđâ čuággim tiet määđhi várás lii aaigâ kuáhtáđ väldikode alemuid merideijeid ereslasseen täsivääldi president já ucceeblohováldálii kiäs sij kyeđđih kuoddâlem škoovlâ oppâmateriaaltiileest tâi materiaal váilumvuođâst vuáđudui tađe varás ko škovlâlij vaanhimeh tulkkii anarâškielâlâš oppâmateriaal vänivuotân škoovlâst algâttii párnááh lijjii valmâštâm čáitálmâs mast lijjii fáárust čäällim tihtâ kulmâ eeni já oovce párnážid kielâpiervâlpargeeh já ennuv elleeh maŋa váhá puárásub škovlâliih pottii lava oolâ sooitij piano já láávlui ráhtám lavluu čuoivâg maŋa škovlâlij vuáru jotkui vala ko ubâ anarâš vyeliluokka máttáátteijeinis soittii muáddi časkempiergâs-muusikpitá anarâš tievâsmittemškovliittâs uáppeeh láá vuáđudâm lávlumjuávhu mon nommâ lii láá jurgâlâm lavluid nuubijn kielâin anarâškielân sij lavluu mottoom pitá ovdâmerkkân juávhu lâi finnim uđđâ saanijd lâi já lávlooh lijjii Éva já koskâpuudâ lavlui vala oovtâst čuovah moos še lijjii tievâsmittemškovliittâs uáppeeh adelâm uđđâ saanijd maŋa čáittojii muáddi uánihis já fiilmâ jeđe lâi vuárust säämi kaandâi rock-juávkku sooitij oovtâ jieijâs pitá já lasseen vala pegâlmâs anarâškielân tiäđust-uv kullii ovdiih kielâpiervâlliih kote láávlui kote teerpâi ruumbuid já kitarain láin viljâžeh já jođetteijen láin še ovdiih kielâpiervâlliih ađai já jurgâlij saanijd suomâkielân loopâ pelni konsertviehâ uážui kuldâliđ lávlum miäđuštij pianoin kiäst lijjii meid muáddi soolopitá suáittimnáál maŋa lâi stuorrâ vuárbádem vuáru lijjii veikkâ moh ullosuhháin já sieráid vyerbi maavsij oovtâ euro já taiđii puohah uástiđ taid viehâ ennuv ko mun jiem kuovttijn vuorbijn vuáittám maiden nuuvâi oovtâstlávlumân mii ij lamaškin tot ärbivuáválâš versio pic uđđâsist heiviittum jurgâlus mast jävri ij lamaš innig hilgum hälbi já ohtuunis mut vijđáht pegâlmâs ihheed suátiääigi suátituáhtár von lâi maka talle eenist tuáhtárin mainâstij rokke lii škoovlân peeivi korrâ stoormâ čoođâ itten km ij lam ko älgidijn jiem máttâm suomâkielâ ko eidu mottoom pođoi sääni maht iäráseh raseh te mun siämmáánáál juuttim lk já ihepele val jotkâškoovlâst ive kiđđâluuhâmpaje ko tobbeen val peessim te lopedim et jiem innig kuássin moonâ maggaargin škoovlân ive moonnim ristâlâš nuorâiškoovlân kansanopisto nuuvtkin oopâ jotteem tiet mut nieidâi kejâdem tiet máttáátteijeeškoovlân seminaarân já peessim-uv lijjim ive kale eellim suátiškoovlâst räjikosáttuvâst já meddâl alikersanttin čohčuv máttáátteijen jiem kale máttáátteijen áigum eissigin jiem halidâm moonnâđ mottoom mecciškoovlân čuárgudiđ mut moonnim paargon lâi ollâopâttuvâst ja uskontotieteen laitos lâi sämikielâlij jienâpadij ornim já koolgâi čäälliđ tain siskáldâsâid já mudoi-uv jienâarkkâduv toollâm pargo ooleest juuttim meiddei oopâ mut jiem kiergânâm finniđ ko oovtâ approbatur-árvusääni já pele cum laudest já val motomijd pođoi kuursâid ollâopâttuvâst nuuvt tego oskoldâhtiettust já uŋgarkielâst kansatiedest viro kielâst já ton tagarijn muu pargo lâi taggaar et karttim ain vyelgiđ kieddipaargon čuággiđ tovláid mainâsijd sattui moddii meiddei tenttiääigi jiemge mun oppâmist ovdánâm aalgij keessiv já nuuvâi keeessiv sooitij já mainâstij et kansanopisto máttáátteijee lâi hevvânâm já mun kolgâččim uuccâđ suu sajan viirgán nuuvt uuccim-uv já algâttim máttáátteijee pargo čohčuv nuorâiškoovlâst lijjim máttáátteijen ive ive ušom mun vala čođâttim auskultointi kansanopisto máttáátteijen moonnim läänihaldâttâsân paargon ive lâi markkânist já virgenommâ lâi ylimääräinen suunnittelija kullii puohláván säämi mááttááttâsân kyeskee ääših meiddei oppâmateriaalpargo jođettem šoodâi fastâ suunnittelija virgen maŋeláá já virge nommân šoodâi koulutoimentarkastaja já val maŋeláá sivistystoimentarkastaja motomin uásádâhhoovdâ luámusajasâžžân-uv kuittâg jiem tarbâšâm älgiđ virgeest lijjim-uv paijeel ihheed anarâškielâ piervâl äigi algâttui ive škoovlân pottii uáppeeh kiäh mattii anarâškielâ nuuvt pyereest et toid koolgâi finniđ máttááttâs táiđusiih máttáátteijeeh iä lamaš kalle nuuvt tego iä lah täälgin mun valdim virgestân virgeriijâ já algim máttáátteijen lâi škovlâi ohtâsâš lehtor virge ive juuttim vyelitääsist pajetääsist vyelitääsist pajetääsist vyelitääsist vyelitääsist já luvâttuvâst ferttejim vyeijiđ s km ohhoost lâi nuuvt lusis pargo et nube ive jiem innig vuálgâm virgeest mun lijjim tastoo ive ive mun lijjim tuše škoovlâst vyelitääsist já luvâttuvâst ive tassaaš pessii motomeh máttáátteijeeh valjiđ mon ahasâžžân sij älgih iäláttâhân väljejim ive ave mun liččim pááccâm staatâ pel te mun liččim lamaš pargoost vala ive mánuppaje pälkkihân kal ličij lamaš pyereeb kiäh iä lah jiejah máttááttempargoost jurdeh et tieba älkkees pargo lii ko ij taarbâš muide ko párnáiguin sierâdiđ já luámuh láá kuheh kal tot lii lusis pargo lii kal luámus ánsášâm ollásávt säämipolitiijkâst servitoimáid algim jo lâim seminaarist sämmiliih uáppeeh maŋgâ säämiáášijn saahâ ain motomin vuáđudijm sääminuorâi seervi mon nommân šoodâi tallaa pajekielâ čäällimvyevi mield toimâttij siämmáá nommâsii loostâ-uv mii almostui fáárust jotteeđ säämimáttáátteijei čuákkimijn-uv keerdi veikkâ jiem lamaš vala ubâ valmâštumgin ive moonnim meiddei säämikonfereensân pel algâttui parlament ađai lijjiin tast aalgâ rääjist jesânin já meiddei kuttâ ive saavâjođetteijen oovtâ pajan ive jiem álgâm iävtukkâssân mii šoodâi parlament jotkân lam lamaš ubâ ääigi fáárust rääjist lam lamaš mii lii ohtâsâš orgaan tast mottoom ääigi saavâjođetteijen-uv jiem mušte kalle ive lam lamaš algâkeeji rääjist ubâ ääigi main lam lamaš láá kuittâg säämi kielâlävdikodde parlament kielâlävdikodde kielâi sämikielâ lävdikodde ucceeb kevttum kielâi sämikielâ lävdikodde kielârääđi sämitigij kielâlävdikodde paje lijjim meiddei instituut stiivrâst servi vuáđudui mun lam lamaš aalgâ rääjist fáárust saavâjođetteijen päälgis maailmsuáđi maŋa lam vala šoddâm mutâ taah tiäđuh láá kirjeest kirkkojen ja paimenten muisto maailmsuáđi nuuhâm maŋa finnij jiečânâsvuođâ mutâ te mottoom ive maŋa poođij puácuvuotâ espanjatavdâ taavdân jammii iivij äigin suulân olmožid ubâ servikode vievâst tuárispele sämitááluin jammii enâmus ulmuuh motomáid tááloid paccii tuše párnááh tääbbin kieldâst räi pesâškuođij avdoin lovvoost já maađij rähtim jotkui räi valmâštui ive ive rahtui uárbispárnái várás päikki ässen tohon pottii iänááš tagareh párnááh kiäh lijjii pááccâm uárbisin espanjataavdâ keežild ive šoodâi meid škovlâpiirâs já algâttui kansaškovlâ puáris hiävuštaalist maŋeláá rahtui škovlâtáálu já ive muádi maŋa uáppei várás aassâmtáálu riidon alda uárbispárnái táálu tooimâi ihán lâi meid puárásij viäsu mii tooimâi evakkost puáttim maŋa-uv kidâ ihán uárbispárnáitáálu hovdân lijjii diakonisah lâi komserjâs kärdin vallesmannin puustelli mon lâi huksim ive ohtâvuođâh puáránii kuávlun maađij kieldâ uásist tot valmâštui kämppä nommâsâš kámpá räi ive já lâi maađij vaalmâš ivveest markkânân lâi finnâšum čoođâjotteem oornigân maađij ive postâmoottur jotteem nuuvâi já sajan poođij omâstem post avdo malli puáttee maađijân algii smiettâđ juátkim já räi já tot rahtui-uv tohon mii lâi čoođâjotteem oornigist äigin algii rähtiđ maađij luoddâpargoost lijjii ennuu almaah iänááš taam pele ulmuuh iä almaah uážžum kuhe leđe maađijpargoost ko kočottettii suátiviehân pataljoonan sist iänááš karttii jotkii maađij rähtim sist lijjii mašineh já kyerm ´avdoh lijjii meid ennuu maađijpargoost pargo ovdánij jotelávt tot äigi ko avdomaađij ij lam vala rahtum räi lâi vuođâloho ijge tot maađij lamaš vala nuuvt áhtánâs räi mutâ avdoin já pyeráin puovtij vyeijiđ ton mield kale peesâi vyeijiđ pálgái mield-uv já čohčuv tot avdomaađij lâi roggáá já stánžáá keesi ko tivodii te tot puáránij ubâ ääigi lâi vuossâmuš pyerá omâsteijee lâi postâhoittájeijen jođettii nuáđiseelgist já pyeráh pottii te toh lijjii šiev fiävruh ton ääigi ohtâ nuorâ almai já sust toovâi korrâsávt mielâ uástiđ taggaar ko ooinij mon anolâš tot lii já eidu mon huápust toin piäsá soovâi postâhoittájeijein ete joođeet poostâ já sun eelij vitnubáloh postâreisud vääzin nuáđiseelgist sun tiänái ruuđâ pyerá uástim várás tiilái almai pyerá já almai lâi tuđâvâš ko finnij fiävru olsis pyerá ko poođij te tot lâi pieđgejum ossiijd ete tom koolgâi čokkiđ lâi ohtâ almai kote maatij tom pargo kale lijjii pinnottum valmâšân kolle- já tijmečeppi lâi ko kollesuormâsijd koolgâi tiiláđ tobbeen kiäst tárbu šoodâi tooid nuorâ almast šoodâi tárbu tiiláđ kollesuormâsijd ko sun lâi rähistum mottoom pijgánieidân meid lâi lijkkuustâm nuorâ almai almai tiiláástij kihlesuormâsijd já paasij vyerdiđ kihlesuormâs pakkeet tot postâ ij jottáám nuuvt jotelávt ko taan ääigi vuordij kihlesuormâs pakettis nuuvt kuhe ko tot poođij poostân ulmuin ij lam huáppu sun lam mittedâm myersses ige jieijâs suormâi kasoduv poođij äiginis sun lonoi pakettis já vuolgij myersses luusâ kihlijguin muádlov kilomeetterid väzzimmätki já myerssee kuuvl korrâ mielâ vaazij mottoom määđhi myerssee mielâst ubâ ääigi čokánij vuoiŋâstiđ jeđe hoksái suormâspakettis laavhâst já leehâi tom suormâs suormâsis ete maht tot eštus heivee mutâ suormâs lâi liijgás juollâd nuuvt kalje ete sust kyehti suormâ mattain toos sun lâi adelâm lijge stuorrâ mittoid kejâdij suormâsis jeđe hoksái ete sunba keččâl návlásis pieijâđ ete maht toos heivee toos tot kale heivij mudoi mut masa kalje lâi vala toos-uv te piergâs kasoškuođij já suormâs čovgâsij nuuvt ete sun ij finnim tom meddâl šoodâi eeti ete maht tääl lâi tot kolmâ aajâ paaldâst nuolâstij puvsâidis já njuškij ton kolmâ aijui eštus ucoškuođij já sun finnij tom suormâs meddâl tast čapis riegis nävlimaddui paasij muštottiđ kuhes ááigân suormâs heiviittâlmist päälgis muštokoveh älgih munjin lâi suáti já ulmuuh sarnuu ennuu sotâmist suáti ij lam nuuvt alda muu aassâmpääihi mutâ lâi kuittâg ulmuin palo lijjii main ulmuuh pollii talle kuulmâ ihásâš já muštám pyereest tom ko ennirokke laavij ruhâđâllâđ ehidist uáđđáádijn tom ääigi iä lamgin nuuvt čuovâdeh toh laampuh te koolgâi luávdiđ laasâid ehidist ko siävŋánij lâi miärádus kullui hirmâd juurrân nuorttiibeln ko ryešiliih pommareh kirdii iššeed kale jeđđij ete iä toh ryešiliih pommikoneh ole teehin ko lii aldemuš kirdemkieddi moonnâm kuheskin äigi ko pommikoneh pottii já pommittii kirho sehe pappâl ulmuuh oskoškuottii ete ulâtteh toh teehin-uv lâi ko kirho já pappâl ruoššâ pommittij já tuššâdij talle viiđâ ihásâš já viljâm lâi kuulmâ já peli ihásâš jutâliđ togo pääihi aldasijn eelijmba motomin ránnjátáálu kuvlân-uv lâi jo räi rahtum lâi rahtum šalde oroi lemin kubduv tot maađij já styeres tot šalde ko motomin pessáim eelliđ fáárust nuuvt kukken ete šalde kuvlân lâi polgupyerá taaiđij lam áinoo tääbbin kuávlust laavij adeliđ pyerásáátu motomin munjin já viljâsân peessim fáárun ko sun vuolgij eelliđ lâi-uv muu vuossâmuš mätki nuuvt kuhás máádâs ij lam ko km te tallaa muu mielâst oroi viehâ kuhes mätkin pyerá teline alne mätki moonâi pyereest já liähtu meid oroi viehâ koorâs muu mielâst puáttim mätki-uv moonâi pyereest kidâ ton räi ko aaibâs alda pääihi kogo lâi mokkáás päälgis já pyerá kärŋiludâi te must nubbe jyelgi šoodâi ráttá pinai já ruŋgo kooskân njalanij puttânij já rašoi maŋgâ peeivi leđe invaliidin puáránij ijge toos pááccâm mihheen vááduid lijjii jyehi táálust šivetteh kuusâh já saavzah lijjii še jyehi táálust eergih lijjii fiävrun já ránnjátáálust lâi hiävuš-uv hárjánii uáiniđ fiävrustâllâm ergij veddim taammâm já poccui sehe šivettij koddem já toi njuovvâm lijjii sierrâmvyevih tagareh maid oinii vuorâsulmuid porgâmin jyehi táálust lâi peenuv motomijn tááluin maŋgâ-uv pennuu táálust lâi cijkko já ko tot lâi kieimâmin te tot čokkij puoh aldasijn pennuid torruu hirmâdávt já kaskii nubijdis oinim tom-uv ko ores peenuv niävzuškuođij ciijko te tarvanáin kiddâluvâi já láin maŋgâ tiijme kiddâluvâi ovdilgo luovânáin cijkko lâi čivgâm te viälppáh lijjii mielâsiih sierâđimskipáreh párnáid ton ääigi lâi stuorrâ iše puásuipargoost puásuipeenuv västidij maŋgâ almaa poccuid čokkiidijn já kuáđuttijn uábih kulmâ lijjii puárâsuboh ko mun já ohtâ viljâ kote lâi nuorâb muste párnááh lijjii suulân siämmáá ahasiih muu puárâsub obijguin lijjii sii jieijâs sierâh já muoi viljâinâm láin vala nuuvt uceh ete iän tuhhim sijjân sierâđimskipárin ovdil ko kaartâim vyelgiđ evakkon lijjii ennuu kozz säpligeh ettii tot tieđe pyere tot tiätá luhottisvuođâ já suáđi nuuvt eštus keevâi ete kaartâim vyelgiđ evakkon säpligeh lijjii ennuu lâi kuáivum roge ruskij várás mutâ ton roogán iä lam vala pieijum roskeh tot lâi kuárus kozz säpligeh já eres-uv säpligeh kočâdii ton roogán iäge peessâm meddâl tobbeen párnááh aalgijm piemmâđ já tipšođ taid mij tievst máttâm taid tipšođ nuuvt pyereest ennuu toh jammii mutâ lase pottii loho ij kiäppánâm mut pyerebeht-uv lasanij já muu uábbi láin suulân siämmáá ahasiih ihásiih hoksáin älgiđ čonâdiđ já veddiđ taid säpligijd sunnust maka áálduh já eergih láá kiddâ raahtij vuolttâsijn kerrisááid já kesittáin säpligáid taid lâi kuhes säpligráiđu ko suoi raiđuustâláin eeči piivdij riävskáid já lâi puásuipargoin palgâssiijdâ kuáđutteijen juuđij pygálusâin já piivdij juoŋâsijguin kuolijd jis eeči sattui leđe riävskápiivdost já pygálusâh lijjii te enni kaartâi moonnâđ pygálussáid párnááh lâim maŋgii jiečânân puárásumos uábbi lâi mist ucebijn hovdân já saavzâh lijjii já sun tipšoi taid já poojij kuusâid ääigi riävskápivdo lâi korrâ pargo ko moonâi piivdon te sun aasâi lavŋekuáđist meecist tobbeen pivdosojij alda sun lâi paijeel kyehti mánuppaje-uv motomin ovtmanon ete ij iällâm pääihist laavij pivdeđ tobbeen já kuvlân lii tuodâr pecivyevdi páácá kuhás ääigi lijjii riävskáh valjeest tääbbin-uv pirrâsijn mutâ táágu iä lamaš šiev kärdisajeh lijjii vala čuopâhánnáá vyevdih táágu pirrâsijn já čuuvčáh já kuáppileh lijjii valjeest pivdii kuáđáđâsâiguin já meiddei pisoiguin taalvij ko lijjii valjeest riävskáh te sun finnij pelnubtuháttist kyevtituhháát riävskád täälvist tallain kárdoin lâi olespeeivi pargo ko árppukielâiguin pivdii ij lam kielâsraŋgâ maid koolgâi syeriláánjáin rähtiđ toh kolgii leđe maŋgâčyeđe já eehidpuddáid lâi pargo pele käävpih iä uástâm riävskáid já jis ostii-uv te hadde lâi hyeni eelij já tuálvui tohon riävskáid poccuupiärguid ludij puuzâid tuoljijd já soksâmijd puovtij suoppâinoorâ purâmuškáálvu nuárjunäähki já jiäkkâsnäähki sehe tubákkijd lâi kuhes ráiđu ain ko vuolgij tohon käävcist love ergid rááiđust kiälkán uážui pieijâđ kiilud tom verd tot kostâdij pyereest keessiđ späilihist šoodâi lojes ergi ko lâi fáárust já jiäkkâsnäähkist rahtii laabžijd já čässih vuáđuid piištij kyehti kulmâ oho sijvo meridij ennuu lijjii hyenes siijvoh myetteeh já puurgah te luoddâ ubbui já peivimääđhih uánánii tiäivásij cuáŋui leđe te peeivist pyevtittij kuhes määđhi kale masa kiävá hyeneeht iäčân ton mokken sun lâi hárjánâm meecist jotteeđ já ijjâdâllâđ moonâi miätá já jävri ko lâi sponâsist te ton mield lâi šiev sijvo jotteeđ pyevtittij ton peeivi kuhás šoŋŋâ lâi viäigudijn aalgij kejâstâllâđ ijjâdim saje já huámášij ciägu suárvi rááiđus toos suárvi alda já piejâi fiävrus kuáttum oolâ piejâi tuulâ toos ton suárvi maddui já vuošâi käähvi tast já purâdij vyeijimkerrisis ruttij toos tullâpiällâs čokkámpeŋkkân lâi puuđâldmin tast maidnii ko kivkked tot suárvi mon maddust tullâ lâi viirâi eidu suu oolâ uávsih postii enâmân suu kyevt pele já sun šoodâi tapčasân suárvi vuálá lâi assaas tälvikappeer uáivist te tot suoijij uáivi sun kolmâštum ko suárvi koočâi oolâ já čooskij suu uáivân sun iäláskij te ij peessâm lihâstiđgin aalgâst lijjii maaŋgâlá ´áneh ete ulmui jotolâh ij jottáám togobeht ohtkin ij kavnâččii suu eidu tállân eergih niälguččii jieš kolmuuččij jaamâs aalgij kuámmirijguin kuáivuđ muottuu já nuuvt sun peesâi liihâdškyettiđ eenâb já eenâb peesâi meddâl ton suárvi vyelni lái já čielgi raše mutâ mudoi lâi siäilum čavosin suárvi mon maddust lâi tullâ lâi siste mieskâm já ko piegâstij te tot toijui já viirâi já evakkoäigi ääigi lijjii saksaliih suáldátteh tääbbin kuvlân-uv lijjii ráhtâm kyehti parakki toos táálu alda main sij assii lijjii käävci almajid párnááh laavijm eelliđ sii kuvlân távjá sij adelii mijjân párnááid njálgâid suklaid já kaakao tääbbin jyehi táálust lijjii kuusâh já saavzah peskidii já finnejii ulloid maid kárttudii já ponnii läigin kuđđii suhháid vaacâid já ullopuserijd läävejii eelliđ mii peln távjá ostii mielhi suhháid vaacâid já saavzânäähkist korrum toossuid maid enni kuárui tuoijui višâlávt sun kuárui njuppâhijd kamâspiddoid já mijjân párnááid eres-uv pihtâsijd lâi taggaar kieđain jurâttim kuárrummaašin párnááh lâim višâleh čuoigâđ já čierâstâlâim višâlávt lijjii meid saveheh mutâ sist motomeh iä lam kuássin čuoigâm sij kolgii vist opâttâllâđ ovdilgo cuápcânškuottii savehij alne lâi hävski keččâđ sii čuoigâm rovvii luátkumuottui vuálus ooivij já sist ko lijjii kiintositteeh savehijn te muottust pajas peessâm siijân lâi vaigâd savehijn lijjii nuárjunähki lääbžist pieijum váárvuh já čuoigâmkamâgin lijjii kálluheh tâi njuppâheh main lijjii storgâ njuuneh ete cuápcánii pyereest saaveh váárvuin mist párnáin eskân hävski lâi ko motomin ain moonâim saksalijguin vááráážân čierâstâllâđ lijjii jo oppâm čuoigâđ váháš veikkâ iä nuuvt miäštáreh lamgin sij iä máttâm ollágin tállân ko saveheh jottájii vuálus teermi te rovvii stubbpájii muottui siisâ párnááh ain išedijm sii pajas muottust sij kale suttii mijjân ko povvâstijm iä cuápcánâm čuozid teermi vuálus já rovvii muottui siisâ vuod lâim monâmin tohon lâi suulân muáddi kilomeetter saksalij parakkijn jäävri mield lâi pyeri čuoigâđ lâi saaveeh kobđádâh tain saksalijn halijdij čuoigâđ parfepeesi kuuvl mii lâi togo jävr rido alda puohâh imâštâlâim ete maid sun ton peesist haalijd peesi kuuvl te almai kaalgâi savehijd kammuinis já aalgij kuárŋuđ piäcán kuárŋui tohon já lâi jo masa kierrust ko patâritij uávsist já koočâi vuálus kiškuustellii já pivtâspitáh paccii ovsiijd sun mahten lammâšum kossâ muotâ ko lâi já pecimaddui lâi times koččâđ faskâm oolâ maid tal váhá peciuávsih sargiistellii nirve maŋa tot saksalâš ij halijdâm vyelgiđ čuoigâđ tađe ucceeb čierâstâllâđ lijjii lovmat almajid puohnis tain kyevti parakkist lijjii čuovvân karbiidi- petromaks já hasaklaampuh lijjii ennuu čuovâđuboh ko táváliih oljolaampuh tääbbin ulmuin sist še lijjii maaŋgâlá ´áneh já eres-uv piergâseh ääigân sij puohtii uccâ piässáá siisâ parakkin já čiŋâttii tom heŋguu maaŋgâlá ´án čiiŋâid toos pieijii uccâ kinttâláid já poldii taid iššed lâi meid iällâm parakkist juovlâmuorâ keččâmin peeivi eehid ko sun poođij eelliđ mii peln te sun maŋgii eeđâi juovlâi kale mist-uv kalga leđe juovlâkuosâ tuuveest juovlâi ääigi eštus ollášui maid kuuhâi talle evakkon alda já tobbeen eštus lâi juovlâkuosâ tuuveest ostii páiháliijn ulmuin poccuu piärgu čuuvčáid kuáppilijd riävskáid já njuámmilijd tâi lonottii vijnijn skelmušii vuobdii káránâs čuhčán mattii toh saksaliih-uv skelmušiđ sij čäciputtâláin lonottii piärgu tâi maidnii páihálijn ulmuin kálgu-ulmui lâi keevvâm nuuvt ko sun lâi lonottâm saksalâš vijneputtâl poccuu piärgoin pááikân ucâlij puttâlis laavhâst já falâlij julástuv kállásis leškiistij koopân smakkiistij já iätá kale ij lah ko čääci meid smakkiistij já suutâi hirmâdávt poisiistij tállân maasâd tom saksalii kuuvl kiäst puttâl lâi lonottâm šoodâi uáiniđ ete kävppiskippáár lii iäddum lâi tot piärgu kieđâst sun lâi eidu áigumin steikkiđ tom väzistij almaa luusâ rovgij piärgu suu kieđâst uigâdij čäciputtâl almai já eeđâi niks saatana snaps já vuolgij paasij ton tove steikkimpiärguttáá suátimaainâs čiččâd peeivi poođij komendeijen kirjálâš koččom mon stuárudâh lii kyehti komppania tuššâdiđ juávhuid já puáldiđ tááluid já kyláin toi kylái já juávhui tuššâdmân koskâsâš äigi njuhčâmáánust iiđeedijjâsevŋâd ko syemilijd suátialmaid cuvnii njálgâsumos naharijn puohnis almajid lâi suulân raađđâd lâi hirmâd korrâ pieggâ já vašo suáldáttijn cuvzii hiärâi homáh olsis áárvu já kunnee toh vuod halijdeh juávhust lâi meid ohtâ kandâ sun lâi lâi talle ihheed já kyehti já peli mánuppaje puáris uáiváámužžân lâi everstiluuvtnantti čuoigâi iävtutátulávt pastor mottoom tykistö upseer vuolgij jieš haalust juávhu fáárun volliittij vuossâmužžân kost kolgii partio tiäđui mield leđe vajalii suátijuávhuh siävŋândijn suátijuávkku vuolgij penâkkullâm keččin vuást tuše kyehti ryhmä já vittâ hiäppuš paccii tukikoohtan jyehi hiävuš lâi kiässâm kulmâ lusis kerris evvisijd já suátitarpâšijd tuorâstâh peivi njuhčâmáánust miinut vááijuv kosk ´iijâ ko almaijuávkku tegu kumâttâsâh vuolgii ovdániđ kylá tálui vuást joukkuen lâi adelum tärhis miäráđus ete maht kalgeh toimâđ volliittii tálui vuástá kuldâlii tárkká ete kulloo-uv tááluin mihheen jienâid mihheen meerhâid ete tááluin liččii ässeeh teikkâ aldasijngin lâi aaibâs joskâd tuše puolâš peeškij tuvij nuurhijn vuolgij tálui kuuvl váruvávt já ubâ ääigi vuordii ete mabdem luođâpurgâ šadda ko joskâdvuotâ rottâs já čyeđeh pisoh älgih pävkkiđ tuhátteh luođâh tevdih ááimu kylá pisoi joskâ cokkiittii puoh tááluid pyelliđ lâi viehâ puálu ko čyeđe verd tááluh pyeleškuottii sevŋâdin toh tuulâh uáinojii kuhás penâkkullâmij tuáhá iä tiättâm jieijâs juávhui hommáin vahtâ-almaah imâštellii vajalâš puáldá táluidis tálui pellâst syemmiliih suátialmaah vuošâdii olsis purâmuš purâdii já lâi liegâs leđe muttui vástuppeeivi vuossâmuš tijme kulmânubálovváád njuhčâmáánust juávkku vuolgij vuást čuoigâđ tálui tuulâh iä innig lieggim puolâš vašo iiđeedijjâ já vaibâseh čuoigâm jo muáddi tiijme kylá kolgâččij leđe uáinusist sij smiettii sij hoksájii ete láá čuoigâm liijgás uálgispel moonnâm jo lappâd sunde kalga mutteđ uđđâ sunde čižedpel viiđâ ääigi juávkku lâi riddoost keččin uáinojeh tááluh pajaneh tálui poccein kale láá ässeeh láá kocemin-uv já kii tiätá sättih leđe jo vyerdimin kuossijd lijjii vaarâ uáinâm pyellim ko vala-uv alme ruápsái tobbeen kuávlust mii jäävri nubebeln oinui keejâi teddii suu-uv tot lii oovdâst já nubebeln vissásávt viärjuh já maaŋgâlá ´án pisoh porgâp karvep te ep uáinittâđâ mutâ čuoigâmmätki šadda km eenâb juávdá já vaibâseh lasaneh lii vaigâdis puddâ valjij volliittim ton saajeest jäävri rasta njuolgist mii lâi stuorrâ jallodâh peruštâlâi áigumušâs tääl tállân já vuovnâlávt volliittep te vajalâš vuálgá patârâsân ko uáiná mii juávhu stuáruđuv já vyeimi iäge tain tááluin vaarâ nuuvt ennuu ryešiliih lahkin toh ruošâh patâreh tohon máddáákeš jäävri jieŋâ oolâ te sii lii hiälppu toos jäävri oolâ pačâliđ já koddeđ lâi ete juávkku kalga huápust čuoigân ovdániđ jäävri rasta já orostiđ ij uážu toin ko tot tiätá vises jäämmim ravvij komendeijee ovdil volliittem čuoigii jiegâs oovdâst lijjii pyevtittâm pelimuudon jäävri te sij huámášii ete nubebeln jäävri käččih ruošâh asemáid motomijn iä ubâ olgoldâs pihtsehkin pele jävr ´riidon lâi vala suulân vittâlov meetter ko mottoom ruoššâ párgádij korrâ jienain tuulâ koddee luođâh algii kirdeđ ármuttis suohâdávt puurgâi hirmâđávt čyeigeeh čuorvuu sirduđ čižetpel kost lii eenâb syeiji uálgispeln čyeigeeh iä táránâm muide ko leggistettii viällud muottui já algii pääččiđ vajalii vuást sij peessâm tast innig kuussân iä puáhtâm muide ko viälláđ tast jolgâ jäävri jieŋâ alne paaijij ubâ ääigi maašinpisoiguin viestârkiäčân meridum jáágárjuávhu já siähálâskomppania almaah iä peessâm kuháskin ko vajalij korrâ pääččim pooldij sij aaibâs já nuuvt sij kiäsádettii riddoteermi suájân juávhu fáárun jieš tátustis vuálgâm pastor tuubdâi selgistis korrâ časkem já koočâi vyeimittemmin jieŋâ oolâ riddoteermi suájân puurgâi jieŋâ alne hirmâđávt ko ryešiliih maašinpisoiguin paččii jieŋâ alne kullui huoihâs já iše čuárvum mutâ kihheen ij puáhtâm moonnâđ sii išediđ já uáinus lâi tuotâ surgâd sist lijjii jo kuddum já uási hávádum tiettii sij kiäh lijjii uáinimin ete ohtâgin sist ij piäluštuu jis ij iimâš tábáhtuu kiäh lijjii vala elimin já ko váhágin lihâstii te ryešiliih päijiškuottii kullojii iše čuárvumeh puolâš já vašo lâi ohtâ sist kiäh lijjii viälláámin jäävri jieŋâ alne mainâstij tábáhtusâst iiđeed puolâš já uáli vašo ko čuoigâlijm jávráá rasta kylá vuást raddaag nuuvt maht komentaja meridij te kiergânep čuoigâđ rasta jäävri ij liččii lamaš innig ko suulân vittâlov meetterid nubepele jäävri riidon tááluin ruošâid kaččâmin riidon asemáid juávhust ij lam muh raađijd ko leggistâttâđ muottui viällud já älgiđ pääččiđ lâi meid šoddâm huáppu ko motomijn ruošâin lijjii olgoldâspihtseh käŋŋirvyeln iä lam kiergânâm kárvudâttâđ ryešiliih paččii paijeel ko asemah lijjii ollâ riddoviemmâr alne forgâ luođâsuihkuh puáđiškuottii aldeláá puurgâi ko luođâsuihkuh pottii toos aaibâs alda oinim ko luođâsuihku porgástit muottuu já aldan muu vuást mutâ ain potkânij motomin ij lam innig ko seentij tyehin kuáivudettii muottui kidâ jieŋâ räi sist lijjii must ovdiibeln já motomeh vist mooŋiibeln sist kullojii árvuštâlmin komendeijee tuávkkivuođâ já motomeh sist uhkájii ete jis peessih ellen meddâl te komentajan kiävá hyeneeht uhkájii koddeđ suu oinim kiäs kevvii luođah puolâš ko lâi te lievlâ porgeestškuođij tast já jooskâi liihâdmist tiijme seilum nuuvt ete ij ohtkin luođâ tiäivásâm veikkâ maŋgii pottii luođâh toos aaibâs alda tieđij juáhâš ete patârâsân puáttim kuávlun ij äävti vyelgiđ tot tiäđáččij vises jäämmim uási mii joukkuest lijjii jo moonnâm rääji paijeel kost ij lah innig maccâm tiättâm ete kales ležeh mii juávhust elimin mutâ tom tiettim ete iänááš iä lah lâi jo paijeel koskâpeivi ko ruošâh puáđiškuottii tutkâđ jieŋâ alne viällájeijee jáágárijd jienain parguu puáđidijn lijjim vises ete lii muu loppâ-uv puátimin lam tuoivâ ete eellim jotkuuččij háváđum ohtâ luođâ lâi moonnâm čoođâ moonâi taggaar saje čoođâ ete ij čuovkkim taavtijd ige siskálušâid peessâm čuožid pajaniđ tállân ko ruošâh komendii puohâid kiäh lijjii elimin te pulttâsiđ čuožid háváđum já kolmum eidu váhá puohtim lihâdiđ luusâ poođijn kyehti ryešilii já nubbe sunnust nuurdâi maašinpistoovl pijppoin muu siijđon láin vissâ upseereh nubbeest lâi kieđâst moin sun skihtij muu uáivân sárnoin pompestáin maidnii tast já pistoovlalmai skihtij ubâ ääigi muu uáivân tot kuittâg pááččâm kuođij muu eelliđ tot aalgij muu faŋgâvuotâ valdii fárusis oinim ete ennuu lijjii rummâšeh pááccâm jäävri jieŋâ oolâ mottoom lâi vala háváđuuhánnáá já irâttii patârâsân vyelgiđ mut ruošâh paččii sii sist koddojii já ležeh-uv lam kuulmâs vâi neeljis kiäh tuše háváđuvvii ruošâh paččii kiäh lijjii čuuvtij háváđum kirjeest čáállâm joukkue lâi peessâm keđgiääiđi suájân já sij paččii pissopiijpoh kumesin potkânij já osasto eres uásih lijjii sirdum juávhu seelgibel já lâi äigi ráđádâllâđ ete maht juátkih täst oovdâs komendeijee vuod kuulâi vyelebijdis upseerijd já aliupseerijd ete mon mielâst sij láá čielgâi ete ferttejeh kiäsádâttâđ maasâd jieijâs linjáid tápáhtui murâšmielain ko jieŋâ oolâ kiäh paccii ferttejii kuođđuđ puolâšân já vajalij haaldun lâi kooskâst já maadânuorttii kooskâst almeest paaštij peivi puolâš lâi čovgânmin lâi vorriis moje taan vástuppeeivi njuhčâmáánust táápu peeivi iänááš juávkku vandârdii sierruu jieijâs linjái luusâ almaid atâštij korrâ puolâš njunekeeči já nierâh lijjii vielgâdin muttum kolmum kieđâin já jyelgisuormâh lijjii suvčâgâm tobdottemmin keessim kerrisist mađhâšij pappâ jyehi lävkki keessim labžij peht tuubdâi háváđum pappâ hirmâd toske nube-uv kerrisist suáldât joukkuest mutâ ij sun innig tubdâm nivkkom lâi áinoo ruumâš maid finnejii fáárun iänááš paccii jäävri jieŋâ oolâ vástuppeeivi majemuš tijme lâi nuuhâm te juávhu vuossâmuuh suáldátteh lijjii juovdâm jieijâs linjáid juuhâ lâi pááccâm seelgi tuáhá kuittâg pijsájii iiđeediijân kii-uv ruhnoi puoh vuoimijdis luutnantti almain lâi oles pargo hoiváđ sevŋâdin tuotâvuođâ já kuvâttâllâm koskâvuođâst orroid já cuvnâđ muottui leggistâttâm vyeimittemijd tiäđu mield jäävri jieŋâ oolâ paccii suátialmajid upseeri já aliupseeri háváđum almaa karttii faŋgân sist kuulmâs já maccii ive čohčuv aldasááid kuulmâ ive faŋgâvuođâst peeivi maŋa kočâttij ryešilâš ruápsájeijee pápárijd moid lijjii teddilum motomij jäävri jieŋâ oolâ pááccâm suáldáttij noomâh tain lâi avžuuttâs piisájus hävdienâmijn já upseerij roodijn sotâmist já partiomaađhijn lâi ruošâ propaganda epidii ete lii álgâm agenttin ruošâ pyerrin almaah pottii eeni kuuvl enni lâi puárâsumos uábbi halijdii kove sust lâi kale taggaar kove mast suoi lává mutâ enni ij adelâm eeđâi lii áinoo mušto viljâstân já tom jiem haalijd adeliđ toh álgâm tađe eenâb väättiđ kove toin epidii agenttin älgimist ko kirdemmašinist lijjii kočâttum lentolehtisiih main lijjii toi suáldáttij noomâh kiäh karttii faŋgân ton jäävri jieŋâ alne kuus tuušâi ubâ joukkue lâi lamaš jo maŋgâ manuppaje nuuvt ete sust ij lam kullum mihheen moonâi eelliđ lâi suudár nommâsâš sust lâi radio mii ij lam kallasist tääbbin ulmuin ton ääigi lijjii stevileh soolááttusâst taid sun moonâi viežžâđ sun kuulâi uđđâsijd radiost lâi luvâttâllâm noomâid tain kiäh lijjii karttâm faŋgâvuotân lâi meid finnim kostnii lentolehtisii moos lâi čáállâm vankina ja olen haavottunut tulen kun sota loppuu ko ij lam vala ko päälgis te lovvoin lâi fastâ post almajin eres-uv almaah motomin ko lâi eenâb postâ kolgii leđe maaŋgâs-uv ohtân joođeetmin poostâ já še láin joođeetmin poostâ juttii ergijguin já keessiv vääzin nuáđiseelgist tâi pyeráiguin kiäin tagareh lijjii iä lam šaldeh käälin koolgâi juvâi rasta peessâđ já tuodârenâmijn lâi šiev päälgis ton pálgá uážui pyeráin vyeijiđ kiäst taggaar lâi já laavijn mainâstiđ já muštâččiđ taid postâjotteem fiäránijd vuod láin postâreeisust lamaš já sunnuu lasseen lâi vala ohtâ nuorâalmai lâi ovdil-uv jottáám tobbeen kuávlust já lâi lijkkuustâm oovtâ nieidân halijdij moonnâđ ton táálun iijân kost tot nieidâ-uv lâi monnii puohâh ton siämmáá táálun iijân aasâi ennis lunne muččâd já nuorâ mutâ suu enni lâi jo elilâm olmooš ijge meendu fávrugin innig lamaš lâi čohčâ já iijâh lijjii sevŋâdeh paldâhástâlâi nieidâ já vahtiistâlâi ete kost tot nieidâ uáđá sust toovâi mielâ nieidâ paaldân kohan čuovâh čäskih eeni mielâst ij lam mielâsâš vivvâsaasâ nuuvtpa sun iävtuttij nieidâsis ete lonottava uáđđimsoojijd nuuvt suoi tovvain-uv ko nieidâ enni ervidij ete kandâ kuánttu iho nieidâs paaldân čuovâ časkâdii te kandâ vuordij nuuvt kuhe ko uáđđeeh škoorijdškuottii talle sun kuánttulij nieidâ seeŋgâ kuuvl já suu paaldân viälánij irgástâlâi sevŋis ijjâlahe já vaibâm ko lâi te uáđđái toos já oođij iiđeed räi ko koccái te lâi jo čuovvâd já kandâ ooinij kiän paaldâst sun lâi uáđđâm já cummâlâddâm vala suu iirgán šoodâi huáppu meddâl myersses paaldâst ovdilgo iäráseh koccájeh moonâi olgos iäččâm já meid koccáin já moonain olgos olgon vaazzâš karrood já čulgâdât já iätá saatanan se peikon akan perkele hyi čolgá já jurdâččava tääl tot kale sunnuu skippáár taaiđij jallom ko nievt omâsávt lättee kale suoi pessain povvâstiđ ko kandâ mainâstij ete maht sunjin lâi keevvâm nieidim hommáást jieijâs mielâst tot kale ij lam ollágin hiärváá pärnivuođâ mušto ko lijjim suulân viiđâ ihásâš já tađe ovdil-uv juo láá pááccâm muštokoveh tagareh ko poccui njuovâmeh kuusâ já saavzâid-uv kuddii já njuovvii tast pääihist já mij párnááh ooinijm já keejâim taid koddem já njuovvâmhommáid läävejii saggiđ siäinán lâi jáámmâm puáris ákku lâi suu nommâ moonáim tohon ránnjátáálu kuuvl já tobbeen lâi stuorrâ poccuutyelji säggejum siäinân lâi muádi ive nuorâb ko mun já sun lâi kuullâm já uáinâm et poccuid ko koddeh te toh jäämmih keejâi tom säggejum tyelji já koijâdij must tie tot nähki lijjim juo tommittáá vijsásub et mattim čielgiđ viiljân mutâ ij sun vissâ muu oskom ko eenist vala koijâdij tom tyeljist kumâttâs já tábáhtui jotkâsuáđi ääigi tuuveest ko ohtâ pele kandâ lâi finnim loma suátihommáást já lâi jotemin pääihist eelliđ toin noomain suu tubdii eehid ko sun juovdâi tupán lâi čuoigâm jo maŋgâ penâkkullâm ton peeivi lâi lavkkâ evviseh já pivoh laavhâst ko lâi suáldât já suátiäigi te sust lâi viärjun maašinpistovl desanttivaarâ ko lâi lâi tommit kuhes määđhi jo čuoigâm lavkkâ já pisso seelgist et sun halidij orostiđ tupán iijân sun pooldij tuulâ täähist káhvástâlâi já purâdij paštust lâi liegâs leđe koške muorâh pollii pyereest já tupe-uv lieggânij leđe nahareh já sun moonâi riicin viällâđ lâi uáđđâm mutâ koccái ko šoodâi uškes lâi vala šiev ilos suáhimuorâin lasettij muorâid táákân já koške muorâh pyeleškuottii tállân pyereest tupe lâi tobdosin soddâm kumâttâlmist puáttee ulmuuh lijjii uáinâm tuulâ täähist pyelimin laasâ ko lâi máddáápele seeinist já ko pottii tupán te ij lam tullâ eisigin kuunah-uv lijjii kolmâseh almai ij lam pissim ijâstâllâđ jurdâččij taid mainâsijd já vuordij ete maht eštus olsis kiävá puátih-uv kumâttusâh kivsediđ piejâi laavhâs uáiv vyelesin já viälánij oppeet riici oolâ puolij täähist já čuovâi uuksân ollâ uksâkozzâšân já ubâ tupán lâi eidu uáđđâm mutâ moránij monnii jienân mottoom máđhálâš vâi lii-uv jo kumâttâs lâi suu vuossmuš juurdâ skooppân tuve viäskárist lekkâs já vuod toppâluvá mutâ ij oinuu mihheen veikkâ täähi tullâ čuává uuksân pajanij čokkod já vaaldij viärju kietân ličij tesantti sun jurdelij ääigi keejist vuod aalgij uksâ siijvost lekkâsiđ koške ruástum sähireh skižijdii vuárdá ete mabdem kumâttus te eštus itá ij vuodgin puáttâm uáinusân mihheen ijge kihheen uksâ piäškái kiddâ oppeet juurdâčkuođij taan tuuveest láá kumâttusah ij tot post almai lah tuušijd mainâstâm lasettij muorâid táákân já viälánij oppeet riicin sun kuhe pissim viällâđ ko vuod siijvost uksâ lekkâsij sun tibi jo-uv puátá siisâ sun huámmâš ko uksâkozzâš tyehin iđeškuát kuhesvuoptâiguin čapis uáivi čapis muáđuin čalmeh šliäđgáttelih tuulâ čuovâst almai toppij viärjus já eeđâi jis lah olmooš te paijaan čuožid já puáđi siisâ tupán tâi jis lah kumâttus te finniiškuáđáh luođâid náhkásâd tyehin pulttâsij algânubálov ihásâš kaandâš sun lâi kiäptâm aaibâs čappâdin já lâi tuođâi tegu kumâttus aalgij skulduđ kaandâ já eeđâi hommáid kale koolgâh joskâđ ovdilgo kudduuh jis mun liččim lamaš äärgib olmooš te lijjih paččuđ jieš lijjim karttâđ keriváid ulmuu koddemist já vala karttâđ faŋgâvuotân koolgâh toohâđ lopádus ete jieh innig kuássin tiegárijd jollâvuođâid toovâ toovâi lopáđus ete ij ááigu innig tagarijd tavvoid toohâđ paccii ulmui mielân já motomeh uskuu ete tuuveest láá kumâttusah tot tupe ij lah innig ciäggáámin ton saajeest tot lii pieđgejum já tolvum kumâttusâidiskuin vuolgâ čohčâmáánust karttii ulmuuh tääbbin vyelgiđ evakkon lamaš lieggâ keesi šadoh lijjii šoddâm pyereest syeini luámáneh sareh juuŋâh já vuorâččâsmyerjih lâi šiev lyemekeesi eelijm ubâ peerâ maŋgii jäävri pirrâs jeegijn luommiimin lâi nijttám kiedi já mij párnááh išedijm suu táđe mield ko naavcâh lijjii eidu rajâmin koške suoinijd ko ránnjátáálu iššeed poođij mii pel tieđettiđ ete ferttip vyelgiđ evakkon miäráđus lâi taggaar lâi ete ij uážu väldiđ fáárun ko eidu tergâdumos tiiŋgâid mij raajâim taid koške suoinijd eeči luávádij stuorrâ lyevvin taid raahtij luovdijn kaassâid moi siisâ piejâi pissoid já kiirjijd taid kaasâid suollui já hávdádij tohon kerrisijd já leeŋgijd sun tuálvui miäcân čiähusân čievâi suohis skierâsân jävr rido alda já kyehti polgupyerá tuálvui miäcân já čievâi taid tohon čohčâmáánu lovváád peeivi suulâin ko ucjuvliih algii puáttiđ teehin avdomaađij kiäčân iä lam ennuu tävireh fáárust muh ko kärji kuusâh saavzâh já pennuuh avdomaađij kiäčân čokkânii ulmuuh karjijnis kuddii kuusâid saavzâid já njuovvii taid lâi valjeest maid vuoššii lâi stuorrâ pääti moin läävejii kussaid rähtiđ liemmâs tom já toin vuoššii olmoošjuávkun piärgumáállâs saavzâ já käälbi piärgust lâi valjeest keezi kiedist talle čiččâm ihásâš jiemge kuássin ovdil lam uáinâm nuuvt ennuu ulmuid já šivettijd oovtsaajeest tobbeen kuávlust kulmain hiäppušáin-uv käärryin lâi tievâ kálvu hiäppušeh já käärryh paccii toos ko almaah kiäh lijjii toiguin puáttâm vuolgii kyerm ´avdo fáárust kálvuinis ij lah tiätu ete maht tooid hiäppušáid lâš keevvâm käärryh kale kávnojii evakkost puáttim maŋa siämmáá saajeest kuus lijjii pááccâm monnii ovdâskulâi máádâs kusâidis- já savzâidiskuin saksaliijd suáldáttáid taid iä uážžum väldiđ fáárun horcâstii pennâgis kale valdii fáárun jis lâi šiev lojes puásuipeenuv te iä raskim koddeđ perrust lâi še muádi ihásâš peenuv halijdim väldiđ tom fáárrun mutâ iä suovvâm lâi ahheev kyeđđiđ tom tot lâi lamaš must puoh pyeremus sierâdimskippáár saammudjávráliih já koss eennâmliih pottii še eennâm kaandâin kulmâ lijjii suáđist sist siäilui hávádui juálgân tom ferttejii sáhhâđ idduu paajaabeln rasta já kaartâi kevttiđ proteesi viirâi suáđist suu ruumâš lii hávdádum kirho paaldân sáŋgârháávdân perruu vuolgâ lâi taggaar lijnesehhaid lijjii pieijum pihtâseh já enni lâi pakkam evvis fáárun leeibijd koškepiärguid kusâvuojâ já sälttikuolijd eres tävireh lijjii pakkajum pahvikassaid moh paccii toos maađij kiäčân kogo lijjii iärásij tävireh-uv maid koolgâi mottoom syemmilâš avdo viežžâđ mielâst kale lâi hävski peessâđ avdo sáttoin vyelgiđ ko motomeh vuorâsulmuuh čierruu ij-uvks toi mielâst lahkin hävski avdost vyeijiđ mun jurdâččim lâi saksalâš kyermiavdo mon fáárun vuolgijm lâi liegâs já piäivádâh veikkâ lâi jo masa čohčâmáánu koskâmuddo lava tievâ lijjii ulmuuh já tävireh avdo fáárust moonâim tot lâi saksalâš avdo lâim iijâ mottoom parakkist já tot lâi tievâ evakkon mannein oođijm iijâ já nube peeivi ovdilgo vuolgijm lâi herttâmääli maid juohhii ulmuid še lijjii vyelgimin kálgu lâi nuorâmus párnáiguin puáttâm vyerdiđ sáátu tot avdo mon fáárrun sij kolgii lâi moonnâm nuorâmus párnáiguin moonâi maasâd páikkásis sij pottii páikkásis te tobbeen lijjii jo saksaliih suáldátteh paškam peevdi oolâ iäge áigum suovvâđ keezi puáttiđ siisâ tálusis von hier já kiverijguin skihtejii ij poollâm lâi koorâs já korâstâlâi saksaliijd toh pááččâm vuolgii meddâl tast táálu peerâ-uv finnejii sáátu já pessii vyelgiđ lâi lamaš stuorrâ peerâ kaandâ já nieidâ kulmâ kaandâ lijjii suáđist kyehti sunnust já viirain já siäilui hávádui sun-uv uáivân ij lam vala nuuvt stuorrâ päikki mutâ kale muu mielâst oroi styeresin ko jiem lam ovdil iällâm mäddiláá lijjii stuárráh avdoh já ulmuuh ennuu tot lâi puoh uuđâs já oomâs munjin lijjii evakkon manneeh čokkânâm veikkâ iänááš uási evakkon mannein lijjii jo moonnâm ovdâskulâi máádâs peeivi iiđeed lâi mii perrust vuolgâ ovdâskulâi lâi eres kyermiavdo moin tast vuolgijm stuárrâb já preessust rahtum piegâ já arve syeji lava oolâ lâi tegu laasâ mast ooinij ovdâskulâi lava tievâi káálvuin já ulmuin ko vuolgijm sikkuu konjâlijd čolmijnis motomeh čierruu jiänusávt še šoodâi ahheev pennuu maid kaartâim kyeđđiđ ko vuolgijm lâi ton nommâ lâi ennuu uáinámuš já imâštâlmuš jiem ton tove kuhe ahevuššâm pennuu keččim ovdâskulâi ete mii ain itá uáinusân veisidii kun täällä vain kanssamme on čyeres puátá muu mielân muštáám maht tot paasij olvođ ko vuolgijm jiem uážžum väldiđ tom fáárun nuuvt čuuvtij ko lijjim halidiđ puátih muu-uv čolmijd ijge oro innig suotâs avdosáátust leđe uápis saajeest pääihist ličij lam ennuu suottâsub leđe skipárin čyeres lam kuhe mađhâšâm ko oinuuškuođij ollâ tuodâr jiem lam kuássin uáinâm nuuvt ollâ tuoddâr tuoddâr vuálus ličij somá tälviv čierâstiđ tast finniiččij viehâ korrâ liävtu liähtu aalgij njuáccuđ eidu te juuđij nuorbâi innig ovdâskulâi tot kuittâg orostâm peesâi vuástáluv oolâ já liähtu vuod puárrânškuođij almai tieđij já eeđâi lâi lâim jottáám váhá määđhi te togo lâi šalde uccâ juvvii rasta siämmâš almai iätá lii partisaanih kuddii pispe kuullâm já muštim tom tábpáhtus ovdâskulâi jiem viiššâm innig keččâđ ovdâskulâi ko mosko vyevdih algii leđe ij lam taggaar uáinámuš muorâh kale lijjii kasebeh já kuhebeh maid lijjim hárjánâm uáiniđ jo masa uáđimin ko mottoom uvestij ulmuid tieh láá puátimin vääzin oovdeld lijjii faŋgâruošâh stuorrâ juávkku já vaavtâh val nubáloves lijjii viärjun kivereh já maašinpistovleh pisoidiskuin sij nurdii já huškuu faaŋgâid kiäh päsiškuottii juávhust lijjii pieđgânâm pihtseh já kammuuh faaŋgâin lijjii vaibâm já láámmum ete illá kostii innig väzziđ uáđđám já koccájim toos ko avdo orostij olgos te oinim tobbeen uáinojeh uápis ulmuuh kezzi mii ráánjáh já peerâ avdost mast sij lijjii lâi monnjâ-aksel moonnâm rasta já mätki koskâldui lijjii tulâstâlmin tast cuovkkânâm avdo alda avdovyeijee já mottoom eres almai láin tiivoodmin avdo sáttulâš avdo joođhij määđhi já ovdâskulâi liähtu puáránij lâi pyereeb maađij tast ovdâskulâi ij moonnâm kuhháá ko lâim eehid siävŋânmin ko kauppala čuovâh ittii liähtu vaarâ toovâi tom ete ulmuuh rummâduvvii vuoksii já ko vuoksânjuš haajâ laavdâi pressuskaaja tievâ te mun-uv vyevsiškuottim puoh maid lijjim puurrâm ton peeivi äigin mušte ennuugin puátimist kale muštám ete lâi stuorrâ táálu mon šiiljon avdo orostij já koolgâim njeejjiđ avdo lava alne meddâl já ulmuuh lijjii ennuu puohâh lijjii evakkon manneeh lâi škovlâtáálu já styeres kale še lâi lijjii maaŋgâlá ´áneh tot stuorrâ sali škaajâi hirmâđávt lâi huummân ko ulmuuh sarnuu párnááh já motomeh vuorâsulmuuh-uv čierruu nurkkečiehâ lâi kuárus já mij ubâ peerâ vaaldijm tom sajjeen vaibâm já uáđđájim tállân iä jienâh ettim oođđim pyereest kidâ iiđeed räi ko koccájim te lâi jo peeivi čuovâ olgon olgon elâččiđ veikkâ enni lâi kiäldâm ete ohtuu ij koolgâ vyelgiđ ko láá nuuvt stuorrâ tááluh ennuu maaŋgâlá ´án avdoh já ennuu ulmuuh tuostâm kuhás moonnâđ jiemge kuhháá leđe perrust meddâlist ko poottim vuod siisâ táálun te opsim tom lusis ááimu mii viste siste lâi savâstellii já lijjii jo kuullâm saavâid tooid ulmuid kiäh lijjii jo moonnâm ovdâskulâi máádâs mij eelijm keččâmin ete maggaar fiävroin tast ovdâskulâi vyelgip lijjii vavnuh miäldáluvâi kuálustum ton junan moin mii peerâ kolgâččij vyelgiđ ete maht kostâd keessiđ veturi nievt ennuu vavnuid tot šuohkij šuvijdij já posoi härkävaunu kočodii tom moos mii peerâ koolgâi moonnâđ lâi ehidistpeivi ko mottoom almai poođij táálun kost mij lâim tieđettij ete lii vuolgâ junain já tast oovdâs taampâ fáárust lâi savâstâllâm motomáin ulmuin kote tieđij saavâid ete maht lâi já keevvâm monâdijn lijjii maŋgâ párnáá koččâm meerân já meid taampâst meddâl puáđidijn já tuššâm eeđâi almai vyelgi párnáiguin taampâ fáárun junasáttu kalga leđe kidâ kuus lep monâmin-uv suoi nágáttâlain iännâm já tot virgealmai äigipuudâ paldattâlâi eeni já eeđâi ij tuhhii taggaar sáttu mii lii fáállun te ij sun muide pyevti faallâđ ferttiivetteđ moonnâđ tohon kost leppeđ puattâm-uv meid suutâi almai já eeđâi kiärgus maccâđ perruinân tohon kost lep puáttâm-uv ko peri sáátu finnip tot virgealmai ferttij adeliđ piärân iännâsân já mii peerâ peesâi juna faaru oovtmano jiem mušte muide ko tom härkävaunu lâi tievâ ulmuin ij lam lâi hirmâd koško lâim puurrâm koškepurâmušâid mestâ ubâ määđhi ijjâ ko poođijm uápistij mii tohon kirho kuuvl puohâin lâi hirmâd koško tieđij já muuštij sun ko lâi iällâm ovdil-uv ete lii togo kirho alda kale še lâi mutâ iäččâm muuštij já taaiđij tohon juhâriidon sust lâi litte moin koivij čääsi juuvâst já adelij mijjân juuvâim kooškon tom čääsi veikkâ tast lâi-uv omâs počâs smakkâ siisâ kiirkon ulmuuh lijjii tievâ illá ubâ čaavâimgin innig kooskâst kaavnâim tommit saje kost oođijm tom iijâ tot uáđđim nuuvt rávhálâš lam párnááh čierruu pyecceeh huoikkuu já luoimii ulmuin lâi čuávjipoovčâs já luččâsist lijjii motomeh pesâttii puvsâidsis-uv haajâ kuittâg lâi taggaar junast puáđidijn mutâ tot lâi taggaar rávhuttis uáđđim lijjim vaibâm uáđđájim já oođđim iiđeed räi koccájim toos ko páárnâš čiärui páárgui tievâ čuddust já mottoom kullui kovlomin koško lâi mutâ tiettim ete kost lii juuhâ väivi ij lam ko pivtâspajalist oođđim olgos juhâriidon lâi jo čuovânâm lâi meid kocemin sun še lâi olgon kirho alda lâi hävdieennâm kukáh já rääsih lijjii ennuu tohon juhâriidon já ko ooinijm ton čääsi juuvâst te hirmástuim maid lâim juuhâm iho sevŋâdin lam iimâš jis tast lâi-uv kuocâ počâs smakkâ juuvâ čääci lâi tegu kusâi já hiäppušij kužžâ ton ivnásâš lâi tulveest arveh ko lijjii lámáš riddoin lijjii ennuu piälduh táluliih pieijii puoh ellei já ulmui pooškâid moh tááluin lijjii poškâčääsih kulgii ojai mield arvečääci ko vist lâi pyereest luvâdâm taid tobbeen lâim hárjánâm juvvijn juuhâđ čääsi mestâ jyehi juvviist lâi putes kirkis čääci piällâs havdij oolâ ulmuuh lijjii luččoom já poškâč-čâm sevŋâdin luččâsist ulmuuh iä ostâm hiivsigijd uuccâđ ferttejii luándulijd tárbuidis toohâđ iäge saje toos ostâm valjiđ kohan váhá čiähusân pessii kiirkon siisâ te eskân olgon puáttim viđá njunán poođij haajâ mii kirhoost siste lâi maht ulmuuh pyehtih tieggáár haajâst leđe amal motomeh lijjii luččim puvsâidis-uv halijdâm orroođ siste moonnim olgos vazâččim tobbeen kejâdim kirho pirrâs já imâštellim muorâi styeresvuođâ tarbâšâm leđe nube iijâ kirhoost mii uápistii suojeluskunta táálun lâi vuod herttâmääli maid juohhii evakkoid čääci já kurnaali lâi juhâmuššân tothân kale lâi pyeri já juvâttettee kale lâi iimâš ko ep puosâškuáttâm veikkâ lâim juuhâm tom tuolvâ čääsi táálust lâim oovtâ iijâ lijjii tobbeen-uv tievâ mut iä kuittâg nuuvt ennuu ko kirhoost lijjii lâim uáđimin ko táálu pyeleškuođij toos ko mottoom korrâ jienain párgádij lii pyelimin puohâh olgos huáppu vala pakkejeh ennuuh ohtân uuvsâst olgos ko suovâ lâi siste tot kuittâg lam vala nuuvt čuuvtij pyelimin huápust finnejii časkâđ siisâ já uáđđâđ vuod lâi vuod herttâmäälli aldasijn tálui išeđeh tâi tálulij reeŋgâh lijjii puáttâm viežžâđ evakkoid perruu lâi puáttâm viežžâđ táálu reŋgâ koijâdij täällä ja hänen perhe nuuvt mij peesâim vyelgiđ kortteertáálun reŋgâ lâi taggaar kuhes ruoinâ läddlâš ko oinim suu ij tot kale riges táálu lah ko reeŋgâ láá toollâm nuuvt uccáá piämmoin lii nuuvt čuuvtij peessâm ruoinâđ já enni piejain taid tävirijd moh lijjii siäilum tušâhánnáá määđhist já lijjii fáárust puáttâm tain láppojii maid lâim vyelgidijn váldâm fáárun ton kortteertáálun lâi km párnááh uážuim čokkáđ käärryin enni já eeči vazzijn maaŋeest vaazij siijvost lâi äigi kejâdiđ muorâh lijjii stuárráh já kuheh vijđes stuorrâ piälduh täsivis enâmeh ij ennuu sárnum amal sun juurdij ko lep sämmilih te ep määti suomâkielâ táálust kuus moonâim lâi nuorâ eemeed suu eeči kii lâi jo puáris äijih nieidâ kandâ já pijgá lâi muin siämmáá ahasâš nieidâ muádi ive nuorâb nuorâb iššeed lâi suáđist mutâ sun poođij kuulmâ oho maŋa pááikân peesâi siviilin lijjii kyehti keerdi lâi stuorrâ tupe já nelji káámmâr já stuorrâ veeskir lijjii kyehti viste pijgái várás perrui adelii oovtâ káámmâr aassâmvisten ton stuárudâh lâi suulân kerd meetter tuuveest lâi stuorrâ passeemuvnâ mast possii leeibijd já motomin piärguid uvnâ lâi mast vuoššii já rahtii purrâmušâid pevdi mon kyevtpeln kuhes riäŋkuh peerâ uážui kokkiđ já rähtiđ purrâmuš meid tast siämmáá saajeest ko táálu ulmuuh-uv purâdijm táálu ulmuiguin ohtân kuhes peevdi piällást peerâ lâi luhostum peessâđ šiev táálun tom táálu ulmuuh äddejii pyereest mii evakkoi tile táálust lâi eennâmtuálu lijjii kuusah saavzah šaveh käänih kyehti hiäppuš varsa já maŋgâ kisá lijjii main finnejii potásijd porkkanaid laantuid navrâsijd olsis já mii peerâ finnij sist taid meid ruis- ohra- kaura- já syeinipiälduh táálust lâi purrâmuš piärgu koolgâi uástiđ kostnii eres saajeest oostij lumivaaralijn vuáksákálbáá iäččâm njuovâi já ruovjij tom tast naavit piällást já motomeh iärâseh-uv togo alda ässein imâštellii iäččâm čiäppuđuv ko nuuvt pyereest maatij ruovjiđ-uv lumivaaralih lijjii evakkoh lái tot oomâs uáiniđ maht tobbeen ulmuuh ryevjejii lâi stuorrâ ákšu moin čuollii roopâ taggaar lâi sii ruovjim tääpi láim talle ton avveest ete kolgaim škoovlân moonnâđ mij kortteertáálu alda lâi ävđin pááccâm stuorrâ táálu já tot lâi škovlâtáállun lâi kiđđâ ko tuálvui munnuu mottoom iiđeed ton škoovlân škoovlâst lijjii iänááš päikkikode párnááh mun-uv muáddi peeivi ton škoovlâst kaandâh lijjii stuárráábeh ko mun vuod tijmekoskâ já kaandâh algii piävuttiđ muu mutâ jiem perustâm sii piävvutmist kandâ sun lâi ennuu stuárrâb ko mun toppij uáivistân kappeer já leggistij njiätân tom já eeđâi miestä maahan lâi eidu uástâm tom kappeer munjin kaččâlittim kaandâ já ko juksim te faškâlim suu njiätân káávvud turdâšuvvii pihtâseh turdâšum kaperân njeetist já vuolgim kortteertáálun jiem moonnâm innig škoovlân siisâ já evakko te tušše muu lâi älgiđ siiguin tivâštâllâđ päikkikode kaandâh lijjii puohâh oovtpele mun karttim sujâlâžžân imâštâlâi lâi eskân koskâpeivi ko poottim škoovlâst koijâdij jo nuuvâi škovlâ sárnum sunjin maiden tast mii lâi tábáhtum škoovlâst ko poođij škoovlâst te sun sáárnui ton tábáhtusâst iänân moonâi nube peeivi kulâskuddâđ ete maht äšši lâi kaandâh lijjii čielgim ääši máttáátteijei nuuvt ete mun lijjim sujâlâš já sun oskoi pyerebeht sii ko muu lâi ton mielâ ete koolgâm iäruttuđ škoovlâst lijjim nuuvt ettum häirikkö suu mielâst škovlâjotteem nuuvâi ton vuáru toos kale lijkkojim ko jiem tarbâšâm innig moonnâđ škoovlân toi pirulij kandâi juávkun nommâ lâi evakkokaandâin kiäh lâim sämmiliih lâi távjá toi päikkikode kandâi vuást suáti já toi pele lijjii tääbbin evakkon karttâm läddlij kaandâh še äigin lâi keđgisuáti sämikaandâh lâim ennuu olgišuboh ko toh lädikaandah kostâdijm keeđgijd leggistiđ olgoláá táálust kost mii peerâ aasâi lâi suulân pelnub kilomeetter škoovlân škoovlâ viistijn assii evakkoh kaandâh laavijm čokkâniđ já jotteeđ oovtfááru vuod lâim monâmin tohon škoovlâ kuuvl alda lâi puáris láátu kaandâh lijjii čokkânâm vahtiđ ko mij puáttip te peessih keđgiđ já tuáruttiđ mii sij lijjii nuurrâm já varrim keeđgijd tohon láátun moiguin peesih keđgisuáđi toollâđ mii vuást lâim eidu togo lááđu puotâ te maŋgâ kaandâ ittii lááđust olgos já algii koškâđ keeđgijd mii vuást iä sij kostâdâm luodâ räi koškâđ keeđgijd še aalgijm koškâđ keđgijguin látusiäinân čievrâluodâst lijjii keeđgih valjeest tain ep nuhhum motomeh lijjii nuuvt olgišeh ete pyereest ulâttijm látuseeini pommittiđ lâi uáli olgiš sun ko lâi hárjánâm poccuid njuárustâllâđ leggistij čuurmâ maccii keeđgi já tot teeivâi eidu oovtâ kaandâ raadan rámškái káávvud enâmân já aalgij hirmâdávt párguđ kaandâh onnii pyeremussân vyelgiđ patârâsân ko oinii maht oohtân keevâi keččâđ ete maht kaandân lâi keevvâm sust lam muh ko radde te lâi sápustâm togo peht kogo keđgi lâi tiäivásâm kale iimâš ko ij mahten pahabeht sattum tain keđgisoođijn kale masa kiävá hyeneeht lâi mii kortteertáálu kandâ vaaldij muu puuvko tot lâi tuupâst tuupâst já ráivádij muu vuást puuvko luovânij tuupâst já kiirdij eidu muu káálun novdâ oovdâst káálun pajanij hirmâd päkki já kállu sáápui puoh ko ooinij muu te hirmástui aaibâs já aalgij tutkâđ ete kost lam lamaš kiäin já maid lam porgâm čielgiđ sunjin maht puoh lâi tábáhtum enni lâi še hirmástum já povâdij kaandâs ko tagarijd tavvoid taha pivdeđ must addâgâsân lâi vaahâg já addiimáttumvuotâ ij kaandâst lam áigumuš tom toohâđ maccâm čoovčâ täälvi já keesi koskâmuudon lâim tobbeen evakkost já motomeh iäráseh-uv vuolgii kiđđâtäälvi tavas kandâinis já vuolgii cuáŋuimáánust vuolgii junain mađhâšiđ já tot lâi tievâ ulmuin te sij kuulmâs čahhii vala juna juovdâi já orostij kaačâi tállân asema hiivsigân huáppu ko lâi te sun nolâstij puvsâidis já sevŋis hiivsig ko lâi te ij sun uáinâm ete tot lâi aaibâs tievâ kálágâm poškâliäjá oolâ já turdâšui puoh poođâpeeli ij lam hiivsigist pot sihâldâssân sust lâi tuše uccâ pááppârpittááš já syeinitoppo moiguin keččâlij poođâs putestiđ ij sun finnim ko eidu iänááš pooškâid sikkođ toiguin uigâdij uuvsâ áávus já ooinij ko juna vavnui robdâkorvij alne lii muotâpittá sun moonâi juna kuuvl já aalgij rááppuđ kieđâiguin muottuu iiskâi toin putestiđ poođâs vazzii suu lappâd já imâštellii ete mane almai salo taid vavnuid já ko lii vala nolâs puvsâiguin päljis poođain já še huámášáin algijn imâštâllâđ ete mii lii sunjin šoddâm lii nolâspuuvsâi salo já ráápu juna vavnukoorvijd já karrood hirmâđávt čielgâi ete mabdem lii tile te suoi-uv moonain iššeen suoinijd já oovträäđist finnejii poođâ tommit putesin ete puovtij puvsâidis pajediđ poškâháájâ sunjin paasij ton tove muštottiđ asema hiivsigist ton poškâhaajâst miinii aavhijd veikkâ lâi juna tievâ ulmuin te sust lâi kubdâ saje ij ohtkin halijdâm meendu alda pokkiđ juna orostij mottoom tiijmán já vaunu mast sij lijjii sattui eidu vijnekäävpi puotâ orostiđ ulmuuh lijjii joonootmin vijnekäävpi oovdâst já še vuolgijn jonon aldanij jono te toos šoodâi kuhes potkâ kogo lâi sun väzistij kidâ ovdiikeš jono já še čuávui še keevâi ko aldanij jono toin poškâhajâinis te jonon šoodâi potkâ pessain huápust kidâ jono ovdiikiäčân já suoi kuohtuuh ostijn ton loválii mere viijne vyebdeegin halijdâm kuhe tivâštâllâđ já suu pápárijd tutkâđ kandâinis já pottii juna fáárust já tast kyermiavdo lava alne muotâ vala ennuu já avrajum lâi räi sij karttii orroođ maŋgâ peeivi lâi jyehi saajeest avdoluodâi alda monnii miinaid motomeh sist tuššii já maaŋgâs monâttii jyelgis tâi juolgijdis lâi vistig njábbâm já puolâšiijâh ko lijjii te raahtij cuoŋŋuu vuod ko njaabij já muotâ laskattâlâi te tot laskattellee muotâ pacâttâlâi miinaid já toh pávkkáástellii já pessii mottoom ucjuvlii hiäppuš fáárun oovdâs lâi kuhes hiävušráiđu moh vuolgii vala noonâ jieŋâ te sij juttii javrij mield moonâi pyereest kidâ tassaaš ko ovdemužžân jottee hiävuš korŋiiškuođij enâmân lâi hiäppušijnis ovdemužžân riehâ tievâ tävirijn tuolmâi miinan tot paacâi já pávkkái hávádui nuuvt čuuvtij ete tom ferttejii lopâttiđ piäluštij tot stuorrâ peldičukke mii lâi rievâst ovdiikeččin háváđui sun-uv nuuvt čuuvtij ete ohtâ hiäppušijn kaartâi jorgettiđ já tuálvuđ suu sairalân já pessii ucjuvlij hiäppušij fáárust kidâ tuveh lijjii tommit tuárispeln avdoluodâst ete lijjii pááccâm saksalijn puáldihánnáá räi lâi avdomaađij já visteh lijjii poldum tuše mii pel lâi pááccâm uccâ eeji-eeji rähtim ááitâš lâi mii perruu vuossâmuš aassâmviste evakkost puáttim maŋa já tuveh lijjii pááccâm puáldihánnáá nuuvtko tavaskulij mannee pálgá piällást tuveh-uv já ij lam avdomaađij lâi tuše päälgis já tobbeen tuveh še lijjii siäilum puáldihánnáá já puoh tagareh visteh moh lijjii tuárispeln avdoluodâin pááccâm tuveh lijjii sijjân aassâmsajeh kiäh teehin vuosmužžân pottii poldum já tuššâđum já assii tuuveest tassaaš ko muotâ suudâi já pessii kuátihuksim paargon sist kale lijjii fiävrun moiguin ožžuu kesittiđ muottuu äigin kuátitarbâšijd kiäh pottii jo tälviv lijjii čonâdâm eergijd njuovâdâm poccuid mottoom soorvâ-uv te piärgu kale lâi lijjii valjeest kyeleh já taid finnejii juoŋâstmáin kiäh lijjii evakkost lâi haalu vyelgiđ aassâmpaihijdis tavas kale lâi ete avdomaađij alda tááluh láá poldum já tuššâđum tááluh lijjii pááccâm puáldihánnáá kiäh pessii vyelgiđ koolgâi leđe evakkost maccâm lope eennâmhiärrâst tagareh kiäin lijjii uccâ párnááh iä finnim maccâmlove nuuvt älkkeht ko ohtuunis ulmuuh já puásuiulmuuh pottii-uv jo tälviv lâi jo syeinimáánu algâ ko iännâm vuolgij eelliđ eennâmhiärá kuvlân evakkost maccâm love koijâdiđ finnij evakkost maccâm love ko čielgiij eennâmhiärân tile ete maggaar tot lii maccâm lope lâi já tieđijm peeivi kuás pesâččijm vyelgiđ lâi syeinimáánu pelimuddo ko peesâim vyelgiđ tot peivi ete peesâim vyelgiđ kortteertáálust kost lâim aassâm evakkoääigi mii kortteertáálu iššeed vuolgij kuovttijn hiäppušáin tuálvuđ kost koolgâim junan pajaniđ uáli lieggâ piäivádâh já lâim puohâh iiloost ko viijmâg peesâim já jieččân pááikân veikkâ tieđijm ete táálu lii poldum lâi härkävaunu mast mii já peerâ mađhâšijm kuusâ lijjii meid ton siämmáá vavnust asemast lijjii še ennuu juna fáárun vyelgeeh evakkoh já eres mađhâšeijeeh já tast tavas lijjii ennuu poldum tááluh suovâpocceeh tuše ciäggájii eehid ko juovdâim já peesâim njeeijiđ ton härkävaunust meddâl eeđâi ete kolgâp pisottâllâđ suu alda ep uážu vyelgiđ kuussân lijjii ennuu já ohtâ almai njuškoi kiljoi já karodij hirmâđávt amal sun lii vaarâ uáivist olmooš poođij toos alda kost mii peerâ lâi ko sust lâi nube kieđâst stuorrâ puuvko já nube kieđâst muorâkubbeel sun njuškoi kiljoi karodij já peelhij sun lâi suttâm saksaliijd mađestij puuvko teerijn muorâ já eeđâi tekisin jos kohtaisin niitä saksalaisia jotka polttivat minun talot en minä teitä vihaa mutta ne saksalaiset lâi omâstâm kulmâ táálu já toh lijjii poldum peerâ lâim iijâ mottoom telttaast já nube peeivi peesâim juátkiđ määđhi lâi post avdo mast poođijm já puárâsumos uábbâm poođij rekka-avdo fáárust kussain lijjii tuššâđum stuárráámusâin juuvâin lijjii loosih já ucebáid juvvaid lijjii rahtum koskâpuddâsiih šaldeh lâi roggáá já hyeni bussi hiäilui já njuškoi máđháliih rummâđuvvii já vuoksii pááppârsehâi siisâ vuoksânjuš haajâ laavdâi tievâ buusin še aalgij vyevsistutteđ mutâ te avdovyeijee orostitij avdo mottoom juvvii peht já máđháliih pessii eelliđ olgon putes ááimu vuoiŋâmin já juvviist posâđâtmin lijjii čuoškahkis kiksen iä ulmuuh kuhe halijdâm leđe čuoškâi piämmun ulmuuh ruámustii avdon te sii fáárust pottii hirmâdávt čuoškâh avdo siisâ avdo vuod jottái te ulmuid lâi ääigiääji čuoškâid koddeđ lâi miinii hommán te iä kuittâg tállân álgâm vyeksiđ avdo laasâid puovtij toollâđ áávus já avdost siste lâi vuod puttásub áimu tááluh lijjii poldum tuše suovâpocceeh lijjii pááccâm ciägguđ kylá lâi še poldum já miinavaarâ lâi jyehi saajeest veikkâ pioneerih lijjii lamaš ucâmin já raivaamin taid maađijpiällást lâi táálu mii lâi puáldihánnáá te tot lâi kuođđum sieptâsin miinottum tâi pieijum pommi tâi saksalijn lii lámáš nuuvt huáppu ete iä lah kiergânâm puállááttiđ peerâ peesâi ton siämmáá peeivi kidâ še lâi poldum teltah lijjii kirho ravnioi puotâ nube peln maađij já mottoom telttaast uážuim orroođ muáddi pirrâmpeeivi keesi ko lâi te lâi lieggâ čääci kuittâg togo kirho puotâ kogo lâi cuávis riddo uážui kuhás käälliđ ovdilgo poođij kieŋâlub párnái mielâst lâi somá ko peesâim putes čääsist vuojâdâttâđ távjá mij kale eelijm-uv vuojâdâtmin lukko kale mist še lâi ko togo kirho ravnioi já jäävri kooskâst kavnii pioneerih miinakiedi lâim jutâlâm togo miinakiedi paijeel jävr riidon mutâ ep lam sattum tuolmâđ miinai oolâ lâim-uv nuuvt keppiseh ete miinah iä paccâm mii tiädust nuuvthân kale läävejeh eettâđ ete joolâid varjâl jävr rido alda lijjii pááccâm kyehti main lâi valdum sytytin meddâl ucjuvlii kaandâ láin kavnâm taid já algijn toiguin sierâdiđ valdijn stuorrâ keeđgi já tom leggistává miina oolâ áigoin pieđgiđ taid já keččâđ mii toi siste lii tiäivásij uáiniđ sunnuu hommáid já tuubdâi sunnuu tukurâsâid cuáigudiđ kaandâ kuáhtá já sáárnui kandaid moh amnâsijd toh láá moiguin lává sierâdmin suorgânain já joskain ko kuulain mon varâliih amnâseh toh láá kiäldu lâi miinavaarâ keežild mutâ ep mij párnááh maaššâm orroođ já leđe telttaast tuše toi poldum tálui ravnioid tutkâmin luhhoin siäiluim ete ep pacâttâm miinaid moh lijjii val ennuu kavnuuhánnáá veikkâ pioneerih lijjii jo kiiđâ rääjist uuccâm já hárávistám taid jurdâččiđ pennuu mii paasij evakkon vyelgidijn olvođ tot tubdâččij mii nuuvt kuhes ääigi keejist peesâim vyelgiđ njuárgâmlii hiävušalmaa fáárun räi uážuim mađhâšiđ suu hiäppuš käärryin ovdâskulâi peesâim moottorkárbá fáárust lâim iijâ já tast nube peeivi joođhijm ton moottorkárbá fáárust lâi lam iijâ já peesâim suu fáárun vuod tast ovdâskulâi pááikân kuávlu tááluh lijjii poldum šaldeh pavkkâlum cuovhâs lâi pargo ij lam pargottisvuotâ jo eehid ko juovdâim pááikân já lâim iloliih ko peesâim tiervân maasâd ton evakkoreeisust veikkâ visteh lijjii tuššâm tuše uccâ ááitâš lâi pááccâm puáldihánnáá lâi aassâm áittáást ton kesipuudâ já čuágildâm amnâsijd kuáđi rähtim várás lâi talle tállân ko poođij cuáŋuimáánust njuovvâm muáddi poccuu já lâi kuškâdâm piärguid toh kale še lijjii valjeest mutâ mist lijjii raggâseh te pissijm pyereest uáđđiđ iä kivsedâm mutâ paahâs kale lâi iho-uv lâi nuuvt liegâs piäivádâhhân ete iä čuoškâh kivsedâm mutâ láávžáh toh kale lijjii še valjeest já lijjii kuusân uáli kivseh párnáin kuulâi äigi jäävrist vuojâdâtddijn já uáguim suávvilijd já vuáskunijd tastan riddoost lijjii jäävrist valjeest lâi čiehâm evakkon vyelgidijn kárbá toos mottoom skierâsân sun viežâi tom te peesâim suuhâđ ij lam juáhâžân lâi pargo koolgâi finniđ suoinijd mii lâi togo poldum tuve pirrâ ij lam meendu viijđes kaartâim suánjuid še nijtteđ lasseen kiedi suoiniijd tiiŋgâh maid iäččâm lâi čiehâm suollui já miäcân lijjii siäilum ohtâ vyeijimkerris lâi lappum mutâ tot-uv kavnui saksaliih vuolgii tääbbin te sij miinottii maađijpiälláid monâttii jyelgis juolgijdis kieđâs já motomeh jiegâs-uv almai keevâi nuuvt alda sun lâi kälisalmai mutâ sun lâi roossâm mottoom nieidain já nieidâ šoodâi äpittemmin uážui äiginis kandâpárnáá lâi siäilum suáđist tiervân háváđuuhánnáá kuulâi nieidân saavvâid já poođij vissásávt tiettiđ ete nieidân kiäin sun lâi lamaš lâi šoddâm kandâ tieđij kost nieidâ kandâpárnáinis áásá halijdij vyelgiđ algees keččâđ vuolgij pyeráin vyeijiđ vittâ penâkkullâm sun orostij oovtâ juvvii peht já moonâi juvviist čääsi juuhâđ tot pärtti teeivâi sunjin lâi miina mon oolâ tuolmâi já tot pávkkái mätki nuuvâi toos já sun kaartâi maccâđ suu tolvuu vist pyecceiviäsun já tast ain ovdâskulâi lâi meid moonnâm miinan kuvlân já sun lâi še pyecceiviäsust tolvuu pyecceiviäsun almast kii alda parttâšui karttii sáhhâđ jyelgi idduu vuoluupeln já toos pieijui proteesi ive maŋa ko oinim taam almaa te sun eeđâi omâđuhhâm adeliččim jis finniiččim juálgâm tiervâsin kote ij lam nuuvt čuuvtij háváđum jyelgišušme lâi cuovkkânâm peesâi mottoom peeivi keejist pyecceiviäsun tiipšon lâi parakkist pyecceiviäsu ääigi posâlii harsoid maid lijjii kiävttâm nuávlun kiessii rullân já kevttii uđđâsist taid siämmáid harsoid lâi vielgis kuhes piivtâs pajalist siämmáálá ´án tegu tuáhtárist-uv ko sun pargeldij já kiesâi harsoid rullân pyecceetipšoi iššeen lâi távjá meddâlist já ulmuuh ellii tušij tiet pyecceiviäsust iše vaiviijdis uážudmin vuod lâi ohtuu taid harsoid kiesâmin rullân já tiälláámin ildei tuáhtâr lâi kostnii ij tiättâm ete kuus sun lâš moonnâm já kuhe-uv lappuš poođijn kyehti kolttánissoon hoksái ete sunba álgá tuáhtárin já váldá vuástá sunnuu siisâ sunnuu já koijâdij ete mii sunnust lii eettin já mii vääivid sunnuu iävá máttâm uáli pyereest suomâkielâ nissoon eeđâi ij sust alnees kale lah mihheen vaaivijd mutâ suu nieidâst kale lii koijâdij väivi tot lii láá-uv pohčâseh lah västidij nieidâ mutâ kužžâm lii vaigâd kyevtjyelg kooskâst tot váddu lii eeđâi tot puárásub nissoon ferttiim keččâđ já tutkâđ eeđâi kočoi nieidâ nuollâđ puuvsâid mutâ nieidâ hepânâdâi ijge lam kehtidiđ puvsâidis nuollâđ peri puvsâidâd kale mun lam hárjánâm päljis nissoon poođâid uáiniđ mun ferttiim tärhibeht tutkâđ ovdilgo máátâm maiden talkkâsijd adeliđ eeđâi nieidân viijmâg nuolâi puvsâidis já kočoi suu kuhes riäŋku oolâ viälániđ káávvud sun tuuđhâi nieidâ já toovâi diagnoosi sunjin já smietâi ete magarijd talkkâsijd kolgâččij meridiđ nieidân moonâi talhâsskääpi kuuvl já skäppiuksâ ij lam luuhâst veikkâ táválávt tot laavij leđe luuhâst kaavnâi skääpist vitamiinipillerijd já pumpululloid adelij nieidân taid já kočoi pieijâđ taid cinnásis vistig pillerijd já eskân oolâ pumpulijd já itten puáttiđ uđđâsist talkkâseh láá tuše vuosmuu iätân aainâs itten koolgâh puáttiđ eeđâi vala nieidân peeivi poođijn nissoon kyevtis vuod pyecceiviäsun nuuvt maht lâi koččom-uv tuáhtâr lâi tallegis väldimin vuástá kyevtis koijâdáin tot tuáhtâr lii eeđâi lam tääbbin tuáhtárin ijge tääbbin lah eres tuáhtâr mutâ jiehti lâi tääbbin eres tuáhtâr kote adelij talkkâsijd vuosâ iätân já kočoi puáttiđ onne uđđâsist sun lii lam jiehti tääbbin ijge tääbbin lam jiehti kihheen eres tuáhtárijd tääbbin naggiistáin nisoneh meridij talkkâs-uv já lam toohâm nuuvt maht tot tuáhtâr kočoi áigoin vyelgiđ meddâl ko ij lam tot jiävtâš tuáhtâr aalgij sárnuttâllâđ nisonijd já finnij viijmâg oskođ nissoon kuáhtá ete sun lii rievtis tuáhtâr já peesâi tutkâđ nieidâ lâi eštus toohâm nuuvt maht lâi meridâm talkkâs kevttiđ lijjii suddâm já pumpuleh tarvanâm njuoskâuážân lâi tippur gonorrea já sun kaartâi pääcciđ pyecceiviäsun tassaaš ko tavdâ puáránij lâi tuáhtárân-uv tot tuáhtáruššâm veikkâ sun kale lâi suttâm aalgâst oolâ ko poođij tiettiđ suu sujâlâžžân skuldui já eeđâi muide maid pargeeh mutâ pyeccei vuástáväldim kale uážuh joskâđ kale mun tom pele tipšom puáttim maŋa lâi juoŋŋâm já luoddânâddâm tom koolgâi vist lajâččiđ já pikkâdiđ piäiváđuvvâi pikkâ kuuškâi huápust já peesâim suvâdiđ já viheliđ puškoid já vuáskuneh lijjii ennuu jäävrist kohan mottomlá ´án uuštâ lâi te toos toppuu lijjii ain uštust kiddâ já motomeh tain lijjii stuárráh-uv lâi ennuu rähtim lâi tergâđumos já ton hommáást mij párnááh-uv lâim iššeen nuuvt ennuu ko áppádijm visteh lijjii poldum já tuššâđum ij lam ko uccâ ááitâš pááccâm puáldihánnáá te lâim iloliih ko peesâim puáttiđ evakkost maasâd páikkásân tobdo ete lep vuod päihistân kale še tieđijm ete ij puáđi leđe hiälppu ko puoh kalga algâttiđ tuššeest iäččâm já sist lâi ennuu pargo ovttuu sij lijjii maidnii porgâmin imâštâllâm ete maht sij voijii porgâđ nuuvt ennuu iä sij ennuu uáđđâmgin párnáin lâi pargon stuuhijd já suárvum oovsijd peesijn já koččâm muorâin meecist kuodâččiđ pááikân puáldimmuorrân nuáđásâđâim taid siälgân já nuuvt kuodijm taid pááikân loostâid čohhoom lâi še mii párnái pargon mielâst tot lâi kale viehâ ahevis pargo amal nubbijd-uv lâi tot ahevis pargo ko mun távjá karttim ton hoomán láávžáh myevvireh já polttijááh ko lijjii ennuu já kivsáliih lâi tot avdoluodâ rähtim korrâ pargo sun kuáivui raavijd njeeidij muorâid kaagâi já cuávhui keeđgijd moh lijjii luodâ alne keeđgijd sun čuovkkij nuuvt ete pooldij vist tuulâ keđgij piällást já alne ete keeđgih kummuu jeđe leškij kolmâ čääsi oolâ eštus čuovkkânii já luoddânâddii tast tievst nuuvt áhtánâs avdomaađij šoddâm tommit ete nube keesi ko lâi koškes te pessii kyerm ´avdoh táálu rähtim várás tarbâšijguin käärbis lâi tuuŋŋâm já jeviškuođij te eeči suuvdij taid tiiŋgâid maid lâi suvdám já čiehâm tohon suollui evakkon vyelgidijn sun še suuvdij kárbáin já tain sun raahtij jävr riidon taggaar oommân mast uážui passeeđ leeibijd lâi vuossâmuš leibipasseemuvnâ iä lam sementih njaajain sun muvrái tom keđgijyelgi várás čunnuu koolgâi še kárbáin suvdâččiđ nubepeln jäävri čunoivuoddâsist lâi lamaš viehâ stuorrâ saksalij suáldáttij leirâpäikki já tohon lâi kuttâ kilomeetter mii pääihist lijjii poldum mutâ romuh já maaŋgâlá ´án piergâseh lijjii pááccâm tohon saksalijn lijjii miinaid raivam kuittâg jo iänááš tain mutâ lâi tobbeen val miinavaarâ lâi pyerá já peessim suu fáárun čokkájim monnjâteline alne ko sun vuojij tohon kejâdiđ já uuccâđ jis kavnâččáim maidnii anokaavnijd lâi taggaar keđgittis čunoikuolbâ kost saksalij leirâ lâi lámáš romuliäjáást kavnaim ruástuhánnáá pyerá ruŋgo mast lijjii puoh uásih eereeb ráttáh vailuu já suuijâm lái váhá mutâ mudoi vala šiev anokävni muoi nuáđásáim já tuálvoim aldeláá avdomaađij já čievvaim tohon vala tohon romuliäjái kuuvl saajeest lâi koivum rogge kuus lijjii koškum smaavâ piergâseh porviđ ton roggeest liäjá já tobbeen kavnim puurki mii sulâstitij tááláid deodoranttipuurkijd tom kietâsân val váruttij ete jiem kolgâččii tagarijd omâs tiiŋgâid kieđâvuššâđ jiem maaššâm leđe teddilhánnáá puálu mii ton puurkist lâi ko teddilim puálu te tot aalgij šuvijdiđ já rusádij lievlâ eidu muu muáđui vuást koonjâldškuottii čalmeh jiemge uáinâm šât maiden käskiškuođij čoolmijd lukko ete juuvâš lâi togo alda mast lâi putes čääci laiđij muu juvvii kuuvl já ožžum poossâđ tállân čolmijdân lâi konjâlkaasu mâid lijjim kieđâvuššâm maŋa mun uskum ete ij koolgâ moonnâđ kieđâvuššâđ puoh omâs piergâsijd lijjim poossâm čolmijđân pyereest te toh vala konjâldii jo ete čalmettuum aaibâs viijmâg čalmeh čielgii te vuolgijm maasâd pááikân ruŋgo maid čievvaim eelij maŋa viežžâmin lâi pyerá mast lijjii kyevti tuuma riggeeh mun algim máttááttâllâđ vyeijiđ mutâ ko lijjim vala nuuvt ucce ete iä olláám jyelgih polgimáid almai pyeráin ruŋgo paijeel kolgim tuolmâđ nuuvt ete uálgispele jyelgi lâi ruŋgo kooskâ uálgispele polgimist kale rovvim já poovčâgim-uv mutâ pyeráin vyeijim máttâmhaalu lâi koorâs ete jiem tast perustâm keevâi nuuvt ete ko meid máttááttâlâi vyeijiđ muoi teivâim ohtân leđe jotoluvâst lâi já mun iâččân pyeráin iä lam vala jotolahmiäráđusâh cieggâm meendugin pyereest oiviijdân nuuvt ete láim vyejimin luodâ mield já poođijm vuástáluvâi te kuohtuuh čahhijm siämmáá pele já vuojijm oohtân muoi vierâdáim já huáihoim kuohtuuh poovčâgáim čuuvtij lijjii poŋkkám oohtân já kuohtui káálun pajanij hirmâd päkki muáđuh še lijjii sápustâm já sargâsâddâm váhá kogo-uv poođijm kuátân te enni keejâi munnuu já arvâlij pavtij vuálus leppee vierrâm ko eidu nievt čuuvtij leppee sáppum stuorrâ päähih káálust já muáđuh sargâsâddâm muoi algijm sujâttâllâđ kuáimâm lijjim toin mielain ete lii sujâlâš já sun lâi toin mielain ete mun lam kaartâi leđe tuámárin já suu-uv mielâst lâi sujâlâš muoi kuohtuuh oppaim ete kuábbáá pele kalga karveliđ ko puátá vuástáluvâi nubbijn pyerávyeijein ko lâi te mij párnááh koolgâim leđe še nijttopargoost kiedi nijttem lâi vuossâmužžân já ton lasseen val suánjunijtoi nijttem suánjuniijtoh lijjii nubálov kilomeetter keččin lâim maŋgâ peeivi raggâsist oođijm iijâid lijjii ollâ poolsâh já tot lâi še šiev lyemejeggi lyeiveesuánjuh kale še lijjii laavij väldiđ muáddi kiilu muorâšaavâ fáárun tievâ čoogijm luámánijd vuorâččâsmuorjijd piejâim pajemužžân luámánij oolâ já ááimu jiehhee lohe littiijd já hávdádijm liitijd poolsâ siisâ seiluu pillâšuuhánnáá täälvi räi tassaaš ko syeinih viäžžojii ergijguin tälviv te puáhtojii lyemešaavah-uv pääihi alda já jäävri pirrâsijn čoogijm purrâmluámánijd láin viiššâleh uágguđ suávvilijd já vuáskunijd tastan pääihi alda riddoost lâi taggaar suulân neelji meetter kukkosâš supestággu já ton kiäčân lâi čonnum stáágu kukkosâš tuárgu kuškâm supe lâi keppis láim ráhtâm vuogâ uccâ lipukka moos peldipittáást lâi rahtum pastemâš já kulmain rohhijn vuoggâ mii juurâi ko keesij vuogâ čääsist vuoggain muoi finnijm stuorrâ suávvilijd já stuorrâ vuáskunijd vuod láim uággumin mun oggum já čokkái riddoviemmâr alne toppij vuogân stuorrâ vuásku vuáskun te tot kiirdij eidu muáđui njeigâ kuálástimskippáár čiäruškuođij já kaččâlij kuátân še kaččâlim suu maŋŋaal lijjii muáđuh vorrân enni aalgij koijâdâllâđ ete mii lii tápáhtum čiäru já iätá kiirdij muu nirve njeigâ já eteh kale kielestâh ij vuásku kirde iä tast lah suájáh leggistij vuáskunáin muu eeđâi nuuvt fasteht rasa enni aalgij muu cuáigudiđ ko viijmâg čielgâi ete maht tot lâi tábáhtum ijge lam tađe pahabeht keevvâm te puohhaid lâi hervii tot tábáhtus še lâi álgâm jotteeđ vuod párnááh laavijm kárbáin suuvân eelliđ poostâ viežžâmin peln piejâim kessuđ mutâ ko jäävrist syevih lijjii nuuvt ennuu ete koolgâi távjá tuoppâđ já putestiđ suovijd uštust mutâ liijká kiergânij mottoom vuásku tâi puško toppiđ uštui vuod lâim monâmin poostâ viežžâđ kárbáin suuvân väldiđ tom stáágu já vuogâ moin muoi laavijm uágguđ alda rido oggum toin vuoggain já finnejim maŋgâ stuorrâ suávvil peln pel lii peli kilomeetter mätki mijjân ubâ perrui masa kiävá hyeneeht kárbáin taavaakeš jäävri lyemejiägân viestârpieggâ mutâ máddáákeččin jäävri syejebeln oroi lemin nuuvt luážus lâim kárbâst ubâ peerâ cááhá kuhás jáávrân tavaskulâi já suuvâim ton syejeest ijge pieggâ ettim ovdil ko peesâim njargâkeeji káárgu cuáhâs lappâd lâi-uv korrâsub pieggâ já ollâguboh pááruh ko lâi te ain tiškâlistij čääsi paijeel kärbisroobdâ kuittâg määđhi ovdâskulâi já pááruh stuáránii ubâ ääigi tevduuškuođij čääsist mist puohâin lijjii pihtâseh njuoskâm suuvâi maid lâš vaijaam enni stivrij kárbá já mij iäráseh kuáivuim čääsi kárbást já nuuvt peesâim suolluu suájân lam käärbis kierdâđ innig ko oovtâ stuárrâb pááru te tot ličij tevdum kárbá suolluu riidon já korŋijm suollui nuolâim pihtâsijd pieggâ já piäivádâh ko lâi te iä čuoškahkin kivsedâm jolgâ suollui skierij oolâ liäbuim pihtâsijd te toh kuškii huáppust iä lam lyemeuásteeh mutâ mij jiejâh puurâim mielhijn já enni vuošâi soppán lâi valjeest veikkâ ij lam ko ohtâ kussâ ij finnim ennuu tävireh lijjii koortist já lâi pyerá mutâ tälviv puolâšij lijjii kumih morrum tain taid lâi karttâm tuovŋâdiđ já kaavpijngin ij finnim uđđâ kumijd vuolgij eelliđ kaavpijn já sun luhostui finniđ jieijâs pyerán uđđâ kumijd uástiđ já tobbeen sun oostij maŋgâ uštuu já maŋgâ lipukka lipukka sun adelij munnui muoi tievst halijdáim tállân vyelgiđ keččâlâddâđ taid uđđâ vuogâid muoi lam vala nuuvt vaantâh ton uággumhommáást veikkâ juuhâ lâi tievâ vejehijn já suávvilijn kárbáin juuvâ uáivušân já uáivušist šalde räi uággoim mätki lii ohtâ kilomeetter cuávis juuhâ iän kuoškâst máttâm lipukkain uágguđ tot lâi ain ponneest suovijn já mottoom keđgiluámist kiddâ lijjii kuoškâst ennuu hirmâd liibžâs lâi ko vejeheh libžáástellii já čaŋŋii keđgiloomiijd mottoom tain fattijm kieđain-uv keđgiluámist muoi áppádáim uágguđ ko lâi čieŋâlub já ij lam nuuvt vohâdis virde finnijm maŋgâ stuorrâ suávvil já mottoom vejeháá poođijm pááikân salâsáin šalde alda tuárispeln meecist oinijm tagarijd fanerist rahtum kaassâid moh lijjii cm x cm cm alo kaasâh lijjii maŋgâ tuše oovtâ kaasâ sist lijjii lohhijd tegu kg vuojâpaakah ruškis ivnásiih kiiveer- já piiskatyyki lemnuuh lijjii še muoi sárnum pääihist ete maid láim kavnâm já uáinâm tobbeen šalde alda meecist šalde lâi pavkkâlum cuovhâs já váhá paajaabel juuhân lâi rahtum koskâpuddâsâš noonâ šalde mii kierdâi lusis kyermiavdoid láim talle tagareh pyeremus muddoost almaah já munnust lijjii munnuu jieččân homáh lijjii ennuu suávvileh já vejeheh lâiba mottoom kuávžur-uv muoi láim viiššâleh uágguđ kale keevâi nuuvt ete vájálduim tohon šalde kuuvl toin ko tobbeen lijjii saksalijn pááccâm piiskatyyki neelji tuuma tyyki kiiveerlemnuuh já rotyylimiinah lijjii kassâlakke ko ij eečigin hoksám toi rotylijguin pääččiđ taid stuorrâ keeđgijd cuovhâs vuod uággummokken láim vájáldum tohon salde kuuvl lovmat taid rotyylimiinaid oovtliäjân já cokkiittáim pyelliđ taid jeđe piejain kiiveer lemnuid tohon pyellee rotylij oolâ lemnuuh pávkkáástellii jiejâh keijaim tast paaldâst lâi pääihist olgon maidnii pargeeldmin já ooinij ko kossâ čapis suovâ paijaan tobbeen šalde kuávlust sun tállân ervidij kiäh tobbeen lává tulâstâlmin peln lii pelnub kilomeetter šalde kuuvl já ij eejist moonnâm kuhe ko sun vyejestij pyeráin ton määđhi huámášáim ete eeči lii puátimin munnuu luusâ te talle kal šoodâi pioneerijd huáppu kuábâš-uv kaččâláim kuávlusân ij eeči álgâm munnuu kačâttiđ sun tieđij ete kal kaandâh puáttiv pááikân poođijm ehidist pááikân tievst poolain ete mabdem selgisäävni te eštus finnejeen ij sun lam suttâm ige sun ton tove muide ko eeđâi tuše et tagarijguin ij lah pyeri älgiđ sierâdiđ nubbe peivi te talle sun iäskân cuáigudij munnuu sáárnui já ravvij et mon varâliih amnâseh toh láá taggaar säärni já oppâtiijme et muštám vala tääl-uv lâi tot rotyyliliäjá pävkittiđ te jiem liččii innig taam mainâs čälimin ko máđháliih juttii keessiv vääzin pyeráiguin tälviv čuoigân ergijguin tâi hiäppušijguin távjá ijjâdiđ tain ävđintuuvijn moh lijjii huksejum máđhálij várás tupe lâi jo tobdos kumâttusâin ulmuuh iä halijdâm taggaar tuuveest ijjâdiđ jis ij lam aaibâs pággu almaa fáárust juttii távjá máđháliih keevâi nuuvt ete post almaa fáárust lâi mottoom maadâ rivgoo lijjii paldattâllâm kumijguin moh maka láá tain ävđintuuvijn almai ij tiättâm aalgâst ete rivgoo lii kuumijn polâmin jo eehid já sevŋâd ko suoi juovdain tupán lâi nuuvt kieres almai ete kuus peri almai moonâi te rivgoo poođij maŋŋaal já kerrisijd suoi láin kuáđđâm muádičyet meetter keš tuše evvislaavhâid já piivoid ijâstâllâm várás fáárun tupán vuolgij maŋeláá ehidist eelliđ ergij kuvlân še tuámittij fáárun estâlij suu ete ij taarbâš vyelgiđ fáárun mutâ rivgoo čuávui jis almai vuolgij čääsi viežžâđ kužžâđ paškeđ tâi kuus peri lâi kieres já juuđij maajeeld suoi ko algijn uáđđáástâllâđ rivgoo halijdij puáttiđ almaa paaldân já alda leđe juurdij ete rivgoo lii nuuvt čuuvtij lijkkum sunjin lii kálgu já maŋgâ párnáá-uv eeđâi almai rivgoi rivgoo aalgij mainâstiđ ete maid sun lâi kuullâm tain ävđintuuvijn já kumâttusâin addiiskuođij ete rivgoo lii-uv polâmin ige vaarâ lah nuuvt sunjin lijkkuumin almai keččâlškuođij ruokâsmittiđ suu sáárnui komeh toh kale iä lah toh láá tuše keksejum mainâseh ij tot ávttâm ij rivgoo joskâm polâmist pisoi siämmáá kieresin almai vuod poođij iiđeed já aalgij jo leđe peeivi čuovâ koccáin piejâi tuulâ táákân já vuošâi käähvi vuolgij ergij kuvlân eelliđ sirdemin taid lâi palo kiäppánâm nuuvt ete tuostâi pääcciđ ohtuu tuve kuuvl ton pajan ko almai eelij eergijd sirdemin almai poođij tuve kuuvl maasâd te lâi tegu eres olmooš sun lamaš innig nuuvt kieres ko lâi ehidist lamaš vuod finnim jiešluáttámuš já tälvi evakkost puáttim maŋa lâi aaibâs kaljâmist já jieŋâ lâi assoom nuuvt ete kierdâi ij tarbâšâm poollâđ koččâmist lâi moonnâm kuuvl puškopiivdon vuogâiguin eeđâi vyelgeen sparkkain jäävri taavaakeččin eelliđ suoinijd viežžâmin väldeen piso já päččeen riävskáid tiättâm ete mii tot sparkkâ lii jurdâččim mabdem fiävrusun totkis lii forgâ tom oinim ko tuálvui jävr riidon kiälhá mast lijjii jalaseh vuáđuin ryevdejum já čuoigâmsoobijd main iä lam keevlih čuhâ ryevdisäägih vuoluukeččin sparkkain jieŋâ mield mun čokkájim kiälhást já čuážui jalasij monnjâkejij alne já uuigâi sobijguin liävtu spaarkân juuđij keppisávt kaaljâjieŋâ mieldi rido alda čeesi kyehtpiijpog kaliber havlâpisso lâi muu paaldâst kiälhást tarbâšâm kuhás jotteeđ ko huámášáim riävskámuáđi riddoviemmâr alne lâi nuuvt koorâs ete iän finnim kiälhá orostiđ tot čierâstij toos viehâ alda riävskâmuáđi mutâ iä toh pallam munnust já munnuu fiävrust toppij piso kiälhást piejâlij lemnuid piison já pavkkâlij riävská passijn toos riddoviemmâr oolâ rovijdiđ kuálmâd riävská paaijij kirdedijn tot koočâi olgoláhháá jiägân saallâs fáárun já jođhijm määđhi jotemin suoinijd viežžâđ iän ostâm älgiđ tađe eenâb riävskáid pivdeđ ton tove tast njuolgist taavaakeš jäävri syeiniluovij kuuvl ige moonnâm kuhe ko láim tobbeen finnij korrâ liävtu kiälkân sobijguin uuigân suoinijd kiälkán nuuvt ennuu ko ležžeem čahâdâm já vuolgijm maasâd syeinikuormijn juuđij keppisávt ij ennuu eenâb tiäddâm ko kuárusingin alda rido já paijijm vala maŋgâ riävská toh iä poollâm syeinikyermist iäge kirdelâm luoštii aaibâs alda puáttiđ peessim pääččiđ já finnejim muáddi luámádâs lii jolgâd skierâs já mottoom suávâš tuše še lijjii riävskáh mutâ toh lijjii nuuvt irrâseh ete iän peessâm páčádâhân čoovčâ pištii kaljâmeh kuhe kiergânijm kesâččiđ taid suoinijd puoh moh lijjii nijttum já luávádum jäävri alda suánjuin čoovčâ lâi kuhe pievlâ iäskân juovlâmáánust muotij kale lijjii suánjuin já jaavrijn pyereest kyeddee jieŋâ lâi keesi já čohčâ evakko maŋa keesi evakkost puáttim maŋa algii ulmuuh tupehiirsâid já lyevditävirijd fievridiđ kyermiavdoiguin ääigi iä lamaš vala toh avdomaađijjehkin nuuvt meendu pyereh arveh lijjii te luodâh stanžuu aaibâs pel puáhtojii toh táluhiirsâh já lyevditävireh keesi äigin ko luoddâ lâi vala koškes keezi tupehiirsâid puovtij rekka-avdo tot lâi jo čohčâmáánu algâ lijjii jo lam já avdoluoddâ maid lâi kandâinis ráhtâm te lâi stánžum já tiimmâm maađij já keezi pääihi kooskâst lâi jeggipäikki já tot kuormijn rekka-avdo iiskâi vyeijiđ togo mutâ vuájui já tarvanij toos še moonaim keččâđ ko uážudii tom rekka-avdo meddâl ohtân kuormijn mutâ tot kale pisoi tast lijjii pargeeldmin maaŋgâs avdovyeijee iäččâm já munnuu kieldii puátimist tohon avdo alda iän muoi maaššâm leđe avdo kuuvl monâhánnáá iäge sij lam ovttuu vahtiimin munnuu moonnim tohon avdo kuuvl já lijjim tast kyermi ovdiikeeji puotâ ko mottoom kalgâlij lavaroobdâ kiddâ tuállejeijee smarte robdâ koočâi čooskij muu uálgispele uálgân já uáivân káálu pajeuásân tohon avdo vuálá já kolmâštuvvim vierrii vuálus mutâ jiem pááccám toi vuálá jurdii ete lam jáámmâm mottoom poođij já pajedij muu avdo vyelni meddâl lâi kállu ráigánâm já muáđuh puoh vorâttum tain almain laiđij muu já čokánitij suáhimaddui mun čokkájim uáivi povčâstij já vyevsistutij paccii purgeđ tom hirsâkyermi ko muoi vuolgijm pááikán poođijm pááikân já enni ooinij muu te sun hirmástui aaibâs must lâi kállu puttânâm já muáđuh puoh vorâttum ton päärti maŋa kolgaim muoi vyelgiđ škoovlân tot häävi ij lam vala savvaam aaibâs kiddâ mutâ puttânem kale lâi jo luáštâm já pyereest puárrânmin lijjii halidiđ vyelgiđ tohon škoovlân must liččii lámáš mielâsuboh homáh pääihist lâi lam ovdil-uv škoovlâst sunjin lâi tot jo uápis hommá kale mun-uv oovtâ peeivi škoovlâst tobbeen evakkoreeisust mutâ karttim joskâđ škovlâjotteem já suijâ lâi tot ko fäggidim toi päikkikode kandâiguin škoovlâst já sämmilâš ko lijjim te ohtuu mun karttim sujâlâžžân lâi jo munnui sárnum ete kolgâččáim vyelgiđ tohon škoovlân já ferttiiččáim aassâđ tobbeen asuntolast kale lijjii halidiđ tohon vyelgiđ syele poollim ko kartâččim omâs pááikân omâs ulmui juávkun já vala asuntolast ferttiiččim aassâđ tot peivi ete muoi kolgaim vyelgiđ tohon vuolgij tuálvuđ munnuu moonâim mottoom rekka-avdo fáárust já tobbeen eeči luoihâttij kárbá lâi jo eehid já sevŋâd ko mij vuolgijm suuvân mield já kale lâi kukke tot suuhâmmätki škoovlân viijmâg juovdâim tohon te lâi jo koskâijjâ hoittájeijee visteest lâi čuovâ sun lâi vala kocemin ko tieđij ete uđđâ uáppeeh láá puátimin poođij oovdeld kaartâm pääcciđ vaibâm já nelgi-uv lâi rivgoo kote vaaldij mii vuástá čaaitij uáđđimsoojijd munjin kandâi já nieidâi visteest passijm tohon já eeči suládij maasâd lijjim mun-uv halidiđ suu fáárun mutâ ij ávttâm tohon karttim pääcciđ omâs pááikân omâs ulmui kuuvl visteest lijjii maŋgâ kaandâ uáđimin olgoldâspihtsijd já viälánim seeŋgân maid täti lâi munjin čáittâm vaibâm mutâ nahareh iä puáttâm kuuccim já ahevuššim pááikân ´án jurduuh jurrii mielâst já konjâleh pottii čolmijd toh nahareh kuittâg vuoittii já uáđđájim täti poođij cuvnâđ sun skuálhuttij uuksân já mun koccájim toos oht ´mottoom pulttâseddii seeŋgâin já algii kárvudâttâđ še pulttâsim seeŋgâst lâi vala tot harso uáivi pirrâ kiessum ko ij tot häävi lam vala ollásávt savvaam kiddâ koolgâim jiejâh lääččiđ seeŋgâid já munjin tot lâi omâs hommá ko jiem kuássin lam tarbâšâm jieš tom porgâđ lâim seŋgâidân lááččâm te koolgâim moonnâđ purâdimviistán kost lâi iiđeedpurâmuš lâi hopeatee tot lâi mielkki pieijum kume čáácán lijjii kyehti kuhes peevdi já pevdij kuábbáá-uv peln lâi kuhes riäŋkku párnááh koolgâim vist čuážžuđ pevdipiällást já luuhâđ rukkoos sivnediđ purâmuš lam hárjánâm tagaráid rituaalijd jiemge máttâm rukosijd peevdist lijjii korrâleeibih moi oolâ lâi njuottum margarin já ton leeibi kočodii stuárráábeh kaandâh pomminkestävä koorâs tot kale lâi-uv uážui kuhe luvâdiđ ovdilgo tiimâi tommit ete puovtij purrâđ ij lam puurrâm mielâ ollágin tuše ahheev lâi lijjim halidiđ leđe pääihist já eeni liäibum leeibi še lâi ahheev must lâi tot nuávlu uáivi pirrâ te stuárráábeh kaandâh algii kočodiđ muu jiemge mun addim ige tiättâm ete mii tot lii lâi pahas mielâ ubâ ääigi ko lijjim tobbeen čierrum já ahevuššim ko moonnim seeŋgân maŋgii jis lâi lam lámáš hyenes peivi te čierrum tassaaš ko nohádim já iho nievdim fastes naharijd lâi paapâ rovvá máttáátteijen já sun lâi viehâ äŋgir motomin äigin kolgii uáppeeh leđe siijvost ij kolgâm maggaargin jienâ kulluđ jiem máttâm vala luuhâđgin veikkâ lijjim jo oovce ihásâš puustuvâid kale jo tubdim lijjii motomeh uáli ilbis kaandah vuod lijjii porgâm maidnii pahatavvoid já máttáátteijee koijâdâlâi uusâi sujâlii mutâ ohtâgin ij tubdâstâm kandâ lâi še škoovlâst tobbeen sun lâi taggaar ohtâkiärdân kehitysvammainen oovträäđist sujâttii suu veikkâ sun ij lam sujâlâš peeivi máttáátteijee aalgij tom kaandâ vuárnuttiđ mutâ ko kandâ ij lam sujâlâš te ij sun tubdâstâm tavvoid maid ij lah porgâm ij oskom kaandâ sujâttisvuotân veikkâ kandâ ličij maht keččâlâm šišteđ nuuvt tast keevâi ete kandâ kaartâi sujâlâžžân lâi taggaar ete kandâ koolgâi pieijâđ kieđâidâs pulbet lohe oolâ já máttáátteijee čooskij kárttásobbijn suormaid kerd ko čooskij te kandâ ruttij kieđâid kárttásuábbi piäskái pulbet lookán já moonâi rasta koijâdij tun ruttiih kieđâidâd meddâl čiäru já iätá poovčâg nuuvt čuuvtij joo mutâ ij koolgâ ruttiđ veikkâ poovčâgičij-uv eeđâi máttáátteijee sun vala eeđâi mielân juáhâžâs kii ij määti leđe olmožin kiävá siämmáánáál tarbâšâm leđe tobbeen škoovlâst ko ton čohčâpuudâ mutâ kale tot lâi-uv ahevis äigi munjin lâi vala jävri sudes ko peessim škoovlâst suuvân poođijm hirmâd korrâ pieggâ val lâi ollâ pááruh ton lâi puáttâm munnuu viežžâđ pááikân lâi nubbe čohčâ evakkost puáttim maŋa jieŋŋuu roovvâdmáánu koskâmudo suulâi puolâšeh ijge lam muáttâm lijjii kaljâmist kuhháá luádui javrij jieŋâid puolâšin já ko ij lam muotâ jieŋâ alne ollágin te jieŋâi luoddânâddâm toovâi hirmâd jienâ jaavrijn pavkkuu peškii rađijdii já ulvuu asoi huápust ´párnáá lâi moonnâm puškopiivdon tohon já kuávlun jaavrijn lijjii ton ääigi stuorrâ puškoh piivdij taid vuogâiguin já finnij tobbeen ennuu šiev pyeidis puškoid sun taid kostâdâm pyehtiđ pááikán ovdilgo muotij tommit ete lâi ergijguin kesittim sijvo sun eskân eelij viežžâmin salâsis ääigi kuumpih še lijjii já eeči lâi váldâm kiiveer fáárun jis sáttoo riämnjá keeđhi tâi kuumpi kuáhtâđ lijjii valjeest vielgâdeh já pievlâ te taid lâi pyeri huámášiđ sun taid riävskáid pačâlâm kiveráin muidego tommit mottoom maid vuošâi já puurâi sust lam lemnuuhgin meendu ennuu fáárust sun mainâstij tom kumpij koddemist vuod mottoom iiđeed vuogâid oppâmin puolâš já kuálkki javrij jieŋâh parguu peškii já ulvuu ko talvâsâš luádui taid tast jieŋâ alne puuđâldmin maidnii ko kulâstim jienâ tegu peenuv ličij ulvim lâi pisso fáárust ko lâi aaigâ ete pááijâm vuoššâmriävská olssân tärhibeht kuldâliđ tom jienâ maid lijjim kulâstâm tarbâšâm kuhe kuldâliđ ko kulâškuottim kuumpi olvomin ađđiistâllâđ tom kuumpi olvom kumppi olvee te mun meid ulviim västidij muu ulviimân já jienâ aldân et aldan jieŋâ olvo párgu já piäšká ubâ ääigi ij vaarâ kumppigin kuullâm já addim nuuvt čielgâsávt tiettim jo vissásávt ete kuumpi olvom tot kale lii mun tarbâšâm kuhe vyerdiđ ko huámášim kuumpi puátimin muu vuást jeegi mield lâi jo tast kuulmâ neeljičyet meetter keččin ko orostij já aalgij kuldâliđ vuod ulviistâm kumppi oro já kuldâl siämmâst huámášim nube kuumpi mii lâi suulân čyeti meetter mooŋiibeln ovdebáá kuumpist kumppi njolgekuođij muu vuást já puátá hirmâd sáttoin mun valdim pisson valmâšân kietân tast pisso kieđâst tot ovdebâš kumppi lâi jo tast pelnub ´čyet meetter keejist moonâi eidu miestuu tuáhá já orostij toos vuárdâm já skihtiim ubâ ääigi pisoinân ete ko kumppi puáđáččij jolgâdâsân njolgekuođij vuod já poođij vala aldeláá já orostij toos jolgâ sajan suulân čyeti meetter keš paaččim já kumppi roovâi miehtâkoopán vises ete tot kale jaamij peeškij paavkij já toolâi hirmâd jienâ te tot nubbe kumppi ij perustâm päčimist maiden tot-uv poođij toos paččum kuumpi alda já orostij toos jolgâdâsân já oinim ete pyereest lijjim teividâm tot še koočâi ijge lihâdâm kuus toh kuumpih paččuin lâi polsâttâh já puájuimiestuuh keččâđ taid paččum kuumpijd já ko poottim aldeláá ton saje kogo toh paččum kuumpih lijjii paččum kumppi lâi-uv iäláskâm nubbe kale lâi jáámmâm kumppi maid vuossâmužžân paaččim ij lamgin togo kogo koočâi lâi-uv iäláskâm já sirdum lovmat meetterid eres sajan kuus tot lâi aalgâst rovvâm lâi vorrâ kulgâm viehâ ennuu mun tiettim ete ij tot kuhás lah moonnâm ko nuuvt čuuvtij lii páccâin kuárŋejim ollâ poolsâ oolâ já kejâdim pirrâsân huámášim tom páccákuumpi mii pulttâsij polsâkooveest já nuorbâi suohis puájuimiestuu tuáhá puáhtâm pääččiđ ton miestuu čoođâ karveđ tom miestuu ete finniim kuumpi uáinusân pisso feerug pääččimnáál must lâi ryešilâš rengasjyvä suátikiiveer lâi porfâgâm harijdij já nirvoi munjin kale váhá poollim ete jis tot rohhát já káská muu jaamâs pääččiđ lijjim pááččâm te tot kulpettij toos ijge innig lihâstâm ko paaččim uáivân peeivi jiem finnim vuoššâmriävskáid mutâ kuddim kyehti kuumpi já ko njuovvim taid opâdim vuogâidân te lâi-uv jo eehid ääigi finnij kuumpist mk koddemruuđâ valtiost já paalgâs maavsij mk peivi lâi sunjin tienâspeivi ohtsis já tot lâi stuorrâ ruttâ ton ääigi meid finnij mottoom tuhháát vuođâloho čohčâ tááluh valmâštuuškuottii já ässeeh pesâškuottii varriđ uđđâ tááloid tain lavŋekoođijn maid lijjii algaiätán ráhtâm aassâmvisten táálu šnikkárin láin já lâi peenuv mon nommâ lâi lâi masa muádi ive puáris vielpispennâgâš já uáli viijses táálu valmâštui já ij tiättâm ete kuus mana kuođij tom pennus mii perrui párnááid tot peenuv kale lâi uáli mielâsâš jienâst päčimist tot kale poolâi hirmâđávt te keevâi nuuvt ete tot peenuv kaavnâi alda táálu kuáppil já aalgij tom umástiđ mušte kii lâi kote pivdáskij já peesâi pääččiđ tom kuáppil koočâi toos pennuu paaldân já peenuv peesâi käskiđ já njuálluđ lode maŋa peenuv ij innig poollâm päčimist tast šoodâi loddepeenuv kaavnâi já umástij peciluudijd ko kirdálitij te iiskâi coggâđ ulmuu luusâ taid vuod lijjim meecist riävskáid pivdemin pissoin lâi fáárust myetistâm ete ij huámášâm innig pyereest riävskáid peenuv kaavnâi já uávuttâlâi taid ubâ peeivi ehidistpeivi já peenuv siloškuođij ij innig viiššâm rohhááttiđ já uávuttâllâđ taid čoovčâ lijjii valjeest riävskáh ohtâ muáti kirdelij ijge kavnum te ij tarbâšâm kuhháá uuccâđ ko kavnui nubbe muáti juo ehidistveigi já kavnim riävskámuáđi peessim pääččiđ muáddi tain seivâgâsân nuuvt peenuv hárjánij uáiniđ ete ij taid uávvutmáin fattii maŋa tot oopâi orostiđ ko oopsij riävskáid já kejâstâlâi ulmui lâi meid puásuipeenuv lijjii saavzâh talle já lâi oovtâ saavzân lijkkum já rähistum-uv vissâ njuálluđ kuoimijdis já ko savzâ livoi te kuárjui tom paaldân já nuuvt toh oođijn paldluvâi lijjii mestâ jyehi táálust mottoom kussâ já saavzah kuusâin finnejii mielhi já saavzâin ulloid kuddii já njuovvii tain paijeelmiärálijd šivettijd peskidii saavzâin kárttudii já ponnii läigin kuđđii vaacâid suhháid já ullopuserijd tikkurijd lâi ävkki mutâ lâi tain kale pargo-uv piämmu še koolgâi leđe tooid koolgâi nijtteđ suoinijd já motomeh pajedii jáhálijd-uv piämmulasseen pirrâ lâi kieddi moos šoodâi syeini syeini nijttii šivettáid piämmun čohčâkeesi kiedih lijjii nijttum já syeinih raaijum ránnjátáálust já saavzâh lijjii kiedist lijjii kyehti viercâ nubbe tain lâi viehâ vaijaa já styeres kandâ lâi naavit lunne rähtimin riidâid já mottoom riidâ lâi cegâttum naavit seeini vuást toh riidâh lijjii munjin váhá maŋeláá torvon lijjii še saavzâh já kuusah saavzâst lâi tääpi ete tot poođij ulmuu luusâ já ruvviiškuođij uáivis ulmuu kietân savzâ lâi kiärjudmin ete olmooš ruvvee peelji vuálá lijjii hárdâm taid viercâid já tain nubbe lâi hardâšum já vaijaa kandaid tohon naavit kuuvl kost tot kandâ lâi tuoijuumin já viercâh lijjii togo naavit alda tast já keejâm pirrâsân stuárrâb vierccâ poođij muu kuuvl já uáivis kärŋiluttâlij já ain murdelij mottoom läävhi maŋas ete tot-uvsun meid lii kiärjudmin peeljivyeln ruvvim kiergânâm maiden ko tot vierccâ vuod murdelâđâi maŋaskulâi já tuohkâlij muu juolgij kooskân eidu ärgimus sajan čaalmeh čappâneddii ridâi luus moh lijjii naavit seeini vuást ciäggud já kuárŋulim toi oolâ kandâ čuážui uuvsâ piällást sun vaarâ tieđij ete maht munjin kiävá ko ooinij ete maht keevâi te sunjin já eres kandáid-uv lâi viehâ hiärváá kiäh lijjii tobbeen tuve kuvlân tot vierccâ toos tuuttâm ko peesâi tuohkâliđ muu kuoláid paasij toos vahtiđ muu ko mun lijjim ridâi alne kandâ keejâi já povvâstij já eeđâi vierccâ táiđá jurdeđ tuu pahamus kilbodeijen tot lii tievst poolâtmin saavzâid talle ohtnubálov ihásâš läävejii talle kiäsân tuálvuđ saavzâid já čohčâkeesi ko kiedih lijjii nijttum já syeinih raaijum te viežžii taid vist čoovčâ muoi láim joođeetmin savzâčurruu ij lam vala avdomaađij ko räi togo jeegi rasta puátimin toin savzâčurruin jeegist lijjii ojah koivum kyevtipel luodâ stuárrâb vierccâ kote muu-uv tuohkâlij kuápulij mottoom saavzâ já savzâ ruotâstij já vierccâ raccastij toin savzáin taggaar hirmâd sáttoin já savzâ ko skirviittij te tot vierccâ roovâi kávukkozâi ton timmâ raavin kessijm tom viercâ raavist pajas já kal tot lâi oles uáinus muoi pessáim povvâstiđ muoi juovdáim toin savzâčurruin keezi šiiljon te kálgu keejâi tom savzâčurruu já koijâdij tiet lii omâs stuorrâ vierccâ čielgij iännâsis ete maht lâi keevvâm illá käminijn puovtij já sun muuštij tom maŋgâ ive maŋa-uv nubbe čohčâ ko čovčjávráliih lijjii uđđâ tuuvijn asâmin ääigi lijjii eergih jyehi táálust lâi hiävuš meid lâi viäruttâm ennuu poccuid já lojes eergijd mutâ lijjii siäilum motomeh lojes eergih tušâhánnáá čonâdii áálduid veddii kyedittii já merkkuu vuosijd tuubdâi pyereest poccuidis lâi čuoivâgáldu mii lâi uáli vaijaa vyesis alne tot lâi eskân kuáddâm te tot ij luáštâm ulmuu vedâmân vuosmuu pirrâmpeeivi äigin tove tast lâi šiev vyesi tast lijjii kiäráseh já távjá čuoivâgeh lái čuoivâgergi eidu taan ááldu jälgelâš veedij já lojodij tom vyeversin šoodâi-uv viiššâlis vuájáánergi lâi ucce mutâ lâi kievrâ já sävri já siämmáá vaijaa ko tot áldu mon jälgelâš lâi ettii-uv ete tot lii puoh ergi mii uáinoo talle love já viljâ lâi käävci ihásâš hoksáim et tot suttá ko tom hárdá lâi ton eergi nommâ algijm härdiđ tom já olsân munnuid somá ko tot rohhááttâl tuástud čorvijguin já viggá terppâđ munnuu lâi uáli somá munnuu mielâst ko tot njuškij kyevtjyelgi oolâ já ráivui ovdâjuolgijguin vaarâ muoi tieđijm já toolaim ete mon räi läbži olá imâštâlâi ete mii ton iärgân lii šoddâm ko tuástud čorvijguin já viggá terppâđ kyepirijguin muoi sárnum tast maiden ete muoi leen hárdâm tom munnui tot lâi uáli vaijaa ovdláhháá juovlâi ko ránnjátáálu kandâ lâi vyelgimin hiäppusáin uábbi ááigui hiävušsáátu fáárun vyelgiđ lii km mätki lâi monâmin juovlâmarkkânáid ääigi räi juuđij post avdo já sun pesâččij ton fááru čuoigâlij ránnjátáálun sooppum vyelgimááigân polvâšoŋŋâ mutâ ij lam meendu sevŋâd lâi mestâ laađâs veikkâ poolvâ tyehin lâi-uv te tot adelij čuovâ koskâ lii suulân peli kilomeetter lâi suulân pelimääđhist ko huámmâšij maidnii elleid liihâdmin tast jieijâs alda sun orostij já aalgij tärhibeht keččâđ taid sun ij taid tuhhiittâm ko oovtâstkin iä lam čuárvih sun ooinij ellein lii seibi já kuulâi päniskaallân te talle sun kale tieđij ete moh elleid toh láá kulloo ko toh njolgesteh päänih skaliđeh jo pala-uv ete jis toh volliitteh lâi kumppivalve toh lijjii käävci kumppid monnii jäävri rasta nuortâs já čuoigâi ránnjátáálun kuus sun lâi monâmin-uv sun poođij tupán siisâ já aalgij mainâstiđ ete lâi uáinâm kuumpijd käävci kumppid lijjii lam nuuvt alda vuálá viđâlov meetterist päniskaallân lâi kullum iššeed toppij piijpos njäälmist povvâstškuođij já eeđâi kale iä lah ko mii luovâs eergih te láá lamaš še algii povvâstiđ iä oskom kuumpijd lemin kihheen vuálgâm tállân taid luodâid keččâđ já láin jo vuálgâm já jotemin jo čuovvânmin ko táálu kandâ vuolgij keččâđ taid kumpij luodâid ooinij taid já eštus kumpij luodâh toh lijjii iäráseh-uv uskuu ete kuumpih toh lijjii šoodâi mielâ vyelgiđ tuáridiđ tom kumppivalve sust ko lâi pystykorva syemmilâš suátikiiveer ij lah peeivičuovâ kukke eidu mottoom tiijme sun vuolgij kuuvl ete jis sun vuálgáččij skipárin tuáridiđ kumppivalve táálu eergih lijjii viestârpeln vááijuv kilomeetter táálust kiddâ lâi čuoivâg mii lâi taggaar ärgis suorgâneddee já lâi maid muoi láim hárdâm lijjii ovdil tađe ko ooinij taid iällâm toi čuoivâgij kuvlân moonâi čuovvândijn eergijd sirdeđ ko sun juovdâi tohon kost eergih lijjii kiddâ te eeji čuoivâg ij oinum tast kuus lâi ehidist čonnum jotkâläbži lâi vedâmân pááccâm vuotij ete ergi lâi hirmâdávt ruotâdâm ovdil ko lâi potkim lääbži kal lâi kiddâ ton vedâmist moos ehidist lâi čonnum ko sun áigu vedâmân te ergi lii hirmâdávt suttâm ige lyešti vedâmân viggá čorvijguin skurbâđ njuškee kyevtjyelg oolâ já tiärppá sun čuážudij tast já sárnuttâlâi eergi te ergi-uv uásuškuođij já peesâi vedâmân peesâi sirdeđ eergi kuáttum oolâ sun aalgij kuorâdiđ ete mii tot lii lamaš hirmosin mast tot eeji čuoivâg lii nuuvt eidu palaskâm ete potkij noonâ lääbži talle sun vuotij taid kumpij luodâid lijjii vuálgâm ton lääbži potkim čuoivâg maŋŋaal já uávuttâm mutâ iä lam juksâm peesâi patârâsân lâi ennuu muotâ ete iä kuumpih kostâm nuuvt pyereest ko ergi uávuttii suulân kilomeetter ton läbžipotkim čuoivâgeergi mutâ te hilguu ko oinii ete iä sij fattii tom toh jorgettii já paccii ton läbžipotkim čuoivâgeergi luodâ kyevtpel vahtiđ já ohtâ kuumpijn moonâi rohhááttâllâđ já paldattâllâđ ij poollâmgin kuumpist aalgij rohhááttâllâđ já čorvijguin skurbâđ kuumpi lijjii uceh mutâ pastelis čuhâ čuárvááh lâi skurbâstâm čorvijguin kuumpi ko toos lâi šoddâm huáppu patârâsân kumppi lâi čoođâ suohis suáhimiestuu moonnâm lâi iskâm vala nube kerd mutâ siämmáánáál lâi keevvâm talle-uv lijjii pááccâm miestuu rissijd kuumpist lâi taggaar ergi veikkâ lâi ucce te toos iä pittáám ennuu stuárráábeh eergihkin lâi tegu kunâgâs te iä nistám stuárráábehgin eergih suávŋá maid tot lâi kuáivum olsis lijjii vaarâ vielpiskuumpih já kyehti räviskuumpi moi viälppáh toh kuttâ lijjii lâi ävkki ko muoi viljâ láim hárdâm tom já tast lâi šoddâm nuuvt vaijaa tot eštus piäluštui ton vaijaavuođâ keežild ko lâi vuáttâm já uáinâm luodâin ete kuumpih toh láá lamaš te sun moonâi iäččâm kuuvl já suoi skippuudâđain ete vyelgiv tuáridiđ kumppivalve suoi valdijn pissoid vuolgijn tuáridiđ tom kumppivalve lâi ryešilâš suátikiiveer rengasjyvä já syemilâš suátikiiveer pystykorva vorâs voccâ ij lam jođádâh saveháid saveheh jieŋŋuu já suoi karttain ain jieŋâid foskâđ saaveehvuáđuin meid äjittij sunnuu lâi muotâ nuuvt ennuu ete ij kumppijdgin lam hiälppu jotteeđ vuáruttuvâi čuoigain oovdâst já nuuvt suoi ovdánáin huápubeht koskâpeeivi suoi juvssain kumppivalve keevâi nuuvt ete suoi karbain kuumpijd toh lijjii ruotâstâm patârâsân iävá peessâm ubâ uáiniđgin taid meiddei iäváge innig vuálgâm tuáridiđ taid toh monnii nuortâs várugâsâh toh lijjii ete ovdilgo korjuu te pottii puáttim luodâidis paaldân miäđáábel luodâidis já ohtâ tain kuárjui tiäváá oolâ kogo lâi šiev uáinus puáttim luodâidis kuuvl lijjii tast kuárjidimsaajeest vuálgâm huáppoin já kuárjidimsajeh aaibâs vorrâseh lâi vala huánánâm tast maŋa ko suoi iđedistpeeivi vuolgijn kuorâdij tom läbžipotkim eeji čuoivâg lâi moonnâm keezi ergij kuuvl moh lijjii muádi kilomeetter mäddiláá ´eennâmlij varriistâllâm kilomeetter nuorttiipeln lijjii eennâm tuveh assii peerâ já siämmáá kiedist lâi puáris tupe mast assain já já suoi iävá lam naaijâm mutâ assain oovt saajest km tast tavenuortâs tai pääihist lâi päikki mast aasâi perruinis lâi naaijam suu nieidânommâ lâi já suu nieidânommâ lâi sunnust lâi tupe ton siämmáá kiedist já suoi assain tast tuuvijn sij assii täälvi äigin já kiäsán värrejii riidon sij tondet assii eennâm tuuvijn ko lâi muorâmecci já ergijd kuáttum alda ááigân tondet värrejii riidon ko lâi alda jävri mast finnejii älkkeht puurrâmkuolijd já šiev lyemejeegih lijjii jävr riddoin ožžuu kárbáin suuvân jotteeđ luommiimin stuorrâ peerâulmuuh ko láin kuohtuuh já keezist lâi hirsâtuuvááš já kuáhtâst lijjii lavŋekuáđih kooskâmuddoin ko jieŋâ suudâi já čääsih lekkâsii te varriiškuottii kesiorroomsajan ohtân karjijnis kusâi- já savzâiguin já motomeh párnááh juttii karjijn mätki lâi paijeel kyehti penâkkullâm suhhii kárbáin já suvdii káálvu kooskâ myeđhi paijeel pootân kurppuu tävirijd já tast vuod pessii kárbáin loppâmääđhi kesipaihijdsis sist lâi vuod varrim enâmân jotteemfiävruh iä lam vääzin ulmuuh juttii mottoom häärvist lâi polgupyerá puárásuboh ulmuuh máttâm vyeijiđgin pyeráin lâi somás tábáhtâs ko lâi kissá já ko vuolgii varriđ te kisá še kolgâččii väldiđ fáárun te poođij koččâmuš ete maht tom fievrid ko päädist laiđiimáin tot ij luhostuu kyedingin ij pyevti nuuvt kuhes määđhi fievridiđ pieijii hurstâseekân mutâ ij tot pissoom seehâ siste pastelis kožâiguin ruohâstij seehâ rääigin já kárgái hoksái ko kirno kurppâsij ete kisá kirno siisâ tobbeen tot kuittâg piso kárgááhánnáá sij pieijii kisá kirno siisâ já lippârijguin nutkii nuuvt ete kissá ij peesâ kirno siste meddâl tievst omâšij saje kuus lâi šoddâm muávrui já njáávgui hirmâdávt já aalgij tuođâst viggâđ meddâl kirno siste meddâl nuuvt tast keevâi ete kissá peesâi kirno siste meddâl já kárgái tápáhtui ovdil evakkon vyelgim ko keezist lijjii kuusâh moh lijjii hárjánâm moonnâđ ain kiäsân kuuvl lâi kesimáánu peeivi suulâin ko luándu ruonijdškuođij te eennâm ulmuuh läävejii varriđ riidon kesiaassâmpaihiijdsis kuusâh kale še tiettii pyereest varrimääigi lâi ettâm kiäzzáid ete jis sii kuusâh puátih eennâm kuávlust kuuvl te kalgeh coggâđ já vyejettiđ taid maasâd enâmân vuod tot äigi ete kezzi varriistâlškyetih kezzi kulâškuottii kusâi kiälu mäddin já huámášii ko keezi kuusâh láá puátimin sij vuolgii maaŋgâs kusâi oovdeld já algii cogâdiđ já vyejettiđ tohon maasâd kost lijjii puátimin-uv iä sij veikkâ lijjii maaŋgâs taid kuusâid cooggâdmáin puáhtâm estiđ ruotâstii karvelii cogâdeijeid já monnii tavas ruotân pálgá mield kuuvl kuus lijjii hárjánâm jyehi keesi siämmáá ääigi moonnâđ ko iä lamaš vala škoovlâh páinâm já pilledâm ulmuid nuuvt čuuvtij ko taan ääigi ulmuid lâi ohtâ almai kočodep suu veikkâ lâi tuođâi jieš persovn tääbbin lijjii ulmuin šivetteh mestâ jyehi táálust já táluliih tarbâšii pargeid puásuihommáin täälvi äigin já keesi äigin nijttoreeŋgâid lâi puáriskandâ já sun laavij reŋguustâllâđ tálulijd puohlá ´án táálupargoin maid sun maatij sun postalmajin-uv talle ko koolgâi vääzin jotteeđ tuárispele tááloid nuáđiseelgist ij lam sust fiävru polgupyeráh kale lijjii tääbbin ulmuin mutâ sun ij máttâm vyeijiđ taggaar fiävroin sun kale vuojij ergijguin lâi taggaar uccâ almaš vuálá pelnub meetter kukkosâš sun lam meendu lussâdgin ete ergi kostâdij pyereest keessiđ suu sun ij tubdâstâm ete ij määti pyeráin vyeijiđ sun luoihâttij kiästnii pyerá já laiđij tom luodâ mield tievst ennuu keppisub tävirijd uigâđ pyeráin sun ij máttâm mutâ kale sun tondet maatij kyeđđiđ poostâ olmâ sajan hárjánij viärdáđâllâđ nomâi kukkođuvvâid já tieđij ete mon kuhes nomâigijn ulmuuh mon-uv táálust assii poođij ain olmâ omâsteijei lâi viehâ sävri já kievrâ-uv roppâsis iähtun keevâi nuuvt ko mottoom tuárispele táálu ässee eeđâi kiivšes ete sust ličij tuve uksâ tobbeen avdomaađij pellâst maht tom finniiččij tobbeen pyehtiđ arvâlij et kale sun ko nube kerd puátá te puáhtá almai tom oskom ete tom uuvsâ kurppâs já puáhtá ko mätki-uv lâi paijeel muáddi penâkkullâm okko já lâi postâ-almaa puáttim peivi táálu ässeeh lijjii vyerdimin post ´almaa já keččii laasâst sist cyeigee faaninijd tie uáinoo pálgá mield vaandârdmin ij tot kale olmooš lah iärâseh-uv tuámitteh laasân keččâđ já imâšteleh ko ton häämi ij tuhhii monnân elleigin vandârdeijee poođij aldeláá te eskân tubdii ete tothân lii-uv post ´almai já stuorrâ olgouksâ tuárrâst siälgân nuáđásum eres poostâ lasseen nijttoääigi lâi mottoom táálust reŋgân lâi nijttemin kiedi lâi hárávistmin já syeinikyeddim iššeen kandâ poordij sapilai oolâ suoinijd hirmâd laanâ kievrân ko juurdij jieijâs kievrâbin ko tast suoi tarvanáin sapilaaid táálu kandâ ovdiikiäčân já mooŋiikiäčân já vuolgijn kyeddiđ syeinikyermi lyeve luusâ kandâ ij vaijaamgin ovtmano lyeve luusâ kyeddiđ mutâ ferttij lyeštiđ sapilakeejijd enâmân ij luáštâmgin mutâ tuállee sapilakeejijd loptosist já iätá piruid te šoodâi ko ovdiikeččin almai ij moonâ ovdâskulâi kandâ ferttij tubdâstiđ kievrâbin val cuáigudij kaandâ ete ij tot koolgâ láškuttâllâđ talle ko lii pargoost já lâi hirmâd räämist ko kandâ ij luhostum tast maid lâi smiettâm ko lâi vises ete ij kostâd kyeddiđ já kooččât sapilakeeijijd ovdil ko sun jieš kaandâ kunnei kuoskâi ko sun eidu lâi navcâttub ko já iätá tot kale lii hiälppu ko jieh taarbâš sapilakyermi nuuvt pajas luptiđ ko mun kote lam ennuu kuhheeb tuu tääbbin ulmuin iä lam piälduh main lâi suoinijd finniđ nijtteđ kiäin lijjii šivetteh ferttejii nijtteđ suánjuin já puoh soojijn kost syeini finnejii já huáši rokkâđ tarbâšii ergij várás moh lijjii fiävrun tälviv stáávráh uáinojeh vala-uv jeggisuánjuin maid láá ovdil nijttám lâi reŋgân kote lâi tálulâš peerâolmoos já suu táálust lijjii šivetteh iä lam suu perrustkin ferttejii nijtteđ suánju já mecciniijtoid juuđij keezi fáárust nijttoreŋgân tain niijtoin maid laavij nijtteđ lâi máddáákeččin tohon lâi ´enâmist masa muáddi penâkkullâm ääigi iä lamaš čuoškâvuoidâseh nuuvt ko tääl láá já čuoškâh lijjii valjeest ´oljo lâi áinoo čuoškâvuoidâs mii lâi finniimist tääbbin lâi korrâ pargo suánjuniijtoid nijtteđ luávádiđ já áiđuđ amas poccuuh puurrâđ taid suoinijd koolgâi kesittiđ ergijguin tälvi já lâi reŋguumin koččo mottoom peeivi reeŋgâs vyelgiđ suoinijd viežžâđ keejist kale vuolgij ko iššeed kočoi eelij tobbeen kuvlân já poođij ehidist maasâd ´enâmân kuárus kiälháiguin imâštâlâi ko kuárusin poođij maasâd äšši čielgâi eskân keessiv ko vuod monnii nijtteđ tom siämmáá sajan eeđâi ko lâi puáttâm syeiniviežžâm määđhist et poccuuh lijjii puurrâm já čuollâm puoh taid suoinijd iäge tobbeen lam ollágin syeinih innig viehâ oskoi ete nuuvt eštus lii maht sáárnui lâi nuuvt ete ij viiššâm älgiđ kaarrâđ suoinijd kiälháid mutâ sun puállááttij syinilyeve vuošâi käähvi já poosij piärgu tast tullâpellâst ko syeinih já stáávráh puollii koške syeinih já stáávráh vaarâ puollii pyereest ko vuod monnii niijton te eskân ooinij maid reŋgâ lâi porgâm reeŋgâs skulduđ ko eidu tagarijd piilijd lii porgâm meid maka sun eskân hoksáá já iätá faaninijd lii puáldâm suoinijd já ko jurdim talle tälviv ete poccuuh toh láá čuollâm já puurrâm taid ko faaskâ tuše lâi togo jo láá kiälbuttis ulmuuh ko ulmui syeiniluovijd puáldih joođhij vala sun suutâi-uv reeŋgâs oolâ mutâ ij tiättâm muide ko povvâstiđ puáttim maŋa aasâim lavŋekuáđist ubâ peerâ eeči enni suu kočodii lâi puárâsumos nubben kuálmádin mun niäljádin já lâi nuorâmus eeji viljâ aasâi meid mii pääihist kočodii noomain mii perrust kote lâi puárâsumos mutâ sun lâi jáámmâm kyehtinubálov ihásâžžân aassâmpäikki lâi riddoost jäävri riddoost lijjii talle kulmâ táálu lâi eskân räi almaah jođettii poostâ keessiv pyeráiguin já tälviv ergijguin ij lam luuvejum tälviv juuđij kuohtii ohhoost lâi ain ennuu luhâmuš ko postâ poođij almaa fáárust läävejii leđe távjá eres-uv máđháliih ko lijjii kárbáh post almaa já máđhálij várás iä lamaš motureh vala talle kolgii suuhâđ jaavrijd lâi čyeti kilomeetterid ko koolmij já jaavrijn lâi kyeddee jieŋâ te taid tikkádii kogo juuđij luoddâ luodâ juttii hiäppušijguin-uv tälviv maaŋgâ táálust lâi hiävuš já rajavartiosto hiäppušeh juttii távjá ton tikkádum luodâ mield já pecilodeh lijjii valjeest puhelinlinjâš mast lijjii tuše kyehti sraaŋgâ mutâ távjá keevâi ete riävská kiirdij sraaŋgâ njeigâ já jaamij maŋgii jamâ čuhčá-uv kavnui linjáá piällâst lâi taggaar kaliber kyevt piijpog havlâpisso mii lii muádlov ihheed puárâsub ko mun lâi nuuvt oskál ete ožžum toin suu pissoin pačâliđ riävskáid já tievst eres-uv luudijd veikkâ jiem lam vala ko čiččâm ihásâš jäämmim maŋa finnejim olsân tom piso toin innig poorgâ ennust maiden mutâ liibahân mušton ain ko vááldâm piso kietâsân te jyehi tove puátih maaŋgâlá ´án muštoh mielân ličij viehâ stuorrâ liäjá lodeh moh toin pissoin láá paččum tiäđu mield lii ohtâ ketki maŋgâ čiävrá já maŋgâ riämnjá-uv paččum toin pissoin nuorttiipeln láá maŋgâ jávráá já main läävejii távjá leđe maaŋgâlá ´án čäcilodeh kiđđuv já čohčuv lâi čäciludij pivdolope kiđđuv-uv laavijm jotteeđ loddepiivdost távjá tobbeen kuávlust munnust lam kyeddimlope piison ige miäcástimlope lijjim love ihásâš já čiččâm ihásâš muoi vuod vuolgijm čäciluudijd pivdeđ toin havlâpissoin mii lâi kuhheeb ko muoi pivdoálmaah máddáákeččin oinijm ete lodeh láá valjeest ton jäävrist čohčâmáánu algâ ruške lâi pyerimuddoost ete togo jäävri viestârpeln koskâmudo suulâin lii puáris käärbis ton kárbá kuuvl lâi puáris uccâ kárbâsâš já viehâ čuuvtij juoŋŋâm já mieskâm-uv siähtálijd stuárráámus loomijd já uigâđáim kárbá jáávrân jäävri rasta nuorttiibel jäävri ko jäävri taavaakeččin lii stuorrâ kulnâstuákki nuuvt lojeh ete iä kirdelâm veikkâ oinii ko muoi skođâruššaim toin kárbáin ´án tot käärbis kale lâi mutâ oskoim ete ij-uvsun tot kobđo nuuvt ete mun moonâm já perttuum ton njaargân mii lii alda taavaakeeji jäävri já vuálgá kárbáin cogâdiđ kulnâstuáki ton njarg keeji vuást kuus moonâm vahtiđ väzziđ kávčálduv muorâi tyevi vazzim njaargâ puotâ já piärttojim njarg kiäčân vahtiđ skierrilomij kooskâ kulnâstuáki še oinui suhâmin kárbáin já lâi jo mestâ njaargâ puotâ viestârpele rido alda váhá ääigi já oinim ete kulnâstuákki lii jo ennuu aldeláá jo váhá jiärástum vuoiŋânâs njurgoi keejâm ubâ ääigi ko kulnâstuákki aldan piso nuuvt ete koolgâm leđe feerug pääččiđ ko lodeh láá páčáduvvâst forgâ forgâ láá páčáduvvâst jiärástum tuárgistâm teividiččim pääččiđ jurdâččim suhá kárbáin já lii masa puotluvâi kulnâsijguin pyevti pääččiđ veikkâ toh láá páčáduvvâst jiärástum tuárgistim já vuordim ko monâččij eenâb tuárispel tom-uv ete monâččii maŋgâ lode luámáđâs te eskân pájáččim ääigi keččim skierriloomij tarbâšâm kuhe vyerdiđ ko monnii maŋgâ kulnâs luámáđâs mun skihtiistim já paaččim kuohtuid piijpoid maŋaluvâi riddoviemmâr oolâ čuožid ete pyereest lijjim teividâm nelji lijjii kobđomin liihâdhánnáá ohtâ tuše ripálitij já vuojâi riggee ij tomgin tarbâšâm pääččiđ innig jooskâi ripálitmist já lâi jáámmâm tot-uv lâi viehâ ennuu tuárispeln toin kárbáin mutâ käärbis kale uáinoo mutâ ij oinuu kárbâst ääigi keejist sun iiđij kárbás kullui čiärumin já eeđâi uáivân keevâi havlâ sun suuvâi muu kuuvl riidon te oinim ko sust lijjii muáđuh puoh vorrân avedeijee kárbâst lâi čääci viehâ ennuu te tot vorrâ mii lâi puáttâm havlârääigist já kuáškum čáácân lâi páinâm kárbásist čääsi ruopsâdin lâi tiäivásâm eidu čalme paajaapel še pevhištuvvim aalgâst mutâ ko tutkim havlârääigi te oinim ete ij tot lah ko tuše liške čoođâ moonnâm já tast lâi vorrâ kulgâm soovaim ete ton tábáhtusâst iän sáárnu kiässân maiden pääihist iän eisigin lâi taggaar palo ete sätteen monâttiđ pisostâllâm love jis pääihist ulmuuh puáttih tiettiđ päärtist lijkkojii ko poođijm tagaráin salâsáin láim koddám vittâ rävis kulnâs maŋgâ peeivi pärtti lâi jo álgâm vájálduđ mottoom peeivi lâim koldemin já lijjii piiŋuupele kárbâst muoi láim tuárbumpele kárbâst lâim puohtâmist kárbáh lijjii paldluvâi čiäru teedâs čalme paajaapele já iätá taa tot lii tot havlâ koijâdij haavlâid já kost tot tohon lii puáttâm tot kale skippáár taaiđij puárskudâm iän peesâ innig loddepiivdon tääiđi innig adeliđ pissoos munnui koldemist kossoim nyeti ulgaaid já moonâim tupán ete koččâmušâh älgih ton čalme paajaabeln haavlâ keežild eštus tuuveest puohâi kullood koijâdij haavlâid tot lâi mast sarnuh koldedijn ko čierruh vala toh tutkâmeh algii ferttijm sárnuđ ete maht munnui lâi keevvâm tobbeen pivdomokken tot lâi taggaar vaahâg mii lâi sattuđ kiäs peri koolkâi čääsist já tiäivásij eidu cogâdeijee uáivân čalme paajaapel veikkâ sun lâi ennuu tuárispeln muoi pisostâllâm love monâttâm mutâ láim kale vijsásuboh tast maŋa ovdil lâi korrâ pargo ovdil iä lam luodahgin iäge juuvâin šaldeh ko aaibâs mottoom juuvâst post almaah kiäid mun muštám láin já suoi juuđijn pyeráiguin já tälviv ergijguin toh post álmaah kiäh vuossâmužžân algii jođettiđ poostâ juttii nuáđiseelgist keessiv sij juttii ergijguin ton čyeti kilomeetter määđhi ovdâsmaŋas kyehtičyet kilomeetter ko já joođeetškuođijn poostâ te lâi päälgis tivodum já juvviijd rahtum ruumbuh nuuvt ete uážui pyeráin vyeijiđ lijjii tagareh pyeráh moiguin puovtij kiilud tiädu jođettiđ pyeráin lâi kuábbáá-uv keččin teline kyevti tuuma riggeeh já ovdâräätis lâi ennuu ucceeb lâi tavarankuljetuspyörä ko pyeráh pottii anon te ulmuuh juttii vääzin nuáđiseelgist jaavrijd juttii suuvân kárbáiguin já kooskâst lijjii maŋgâ jäävri maid ulmuuh suhhii já lijjii eergih fiävrun almaah tarbâšii ennuu eergijd já valdijn puásuiulmuin späilihijd já lojodáin taid tääbbin ulmuin lijjii sunnuu lojodum já taammum eergih lâi uáli tobdos tast ete suu taammâm eergijn šoddii rievtâgis vuájáneh juuđij iänááš javrij já jolgâdâsâi mieldi te keevâi távjá ete njeeđgâi luodâ já tot lâi ubbum leđe kievrâs já rievtâgis eergih vuájánin almast lijjii maŋgâ eergi ohtâ lâi vuájánin já nubeh kessii kálvukerrisijd fáárust máđháliih-uv kolgii suittuđ še vuájáneh kiäin alnees iä lam eergih já luodâ pyerivuotâ meridij ete mon kuhes määđhi peeivist pyevtittij pyereeb mađe eenâb lijjii luodâ alne jotteeh tot pisoi pyerebeht ubbuuhánnáá kylán lâi čyeti km mätki já jis lâi šiev sijvo te máátkân monnii kyehti tâi kulmâ peeivi täälvi äigin mutâ jis lâi hyenes sijvo te ij selvânâm nuuvt huáppust almaah karttii ijjâdiđ tain ävđintuuvijn já ijjâdettii sij motomin ulmui tááluin-uv alda ij lam ergijd kuáttum mutâ já tuvij alda lâi šiev kuáttum ergijd já tuuvijn lijjii valmâš čuollum muorah tupe lâi tobdosin šoddâm kumâttusâin maaŋgâs lijjii uáinâm tuulâ täähist pyelimin ko pottii mäddinkulâi tuve kuuvl tuuveest lâi laasâ mádáskulâi seeinist ko pottii puolâšin mäddin kuávlust já oinii tuulâ tuve täähist pyelimin te lijjii pyeri mielâst ko peessih lieggâ tupán ko pottii tupán te ij tobbeen lam tullâ aaibâs kolmâ tupe sij hirmástuvvii já jurdelii ete kumâttusâh toh lijjii iäge váldâm čielgâs ulmuuh iä tuostâm ohtuunis ijâstâllâđ ton tuuveest lâi ohtii monâmin kuávlun já lâi eehid ko sun juovdâi še keevâi nuuvt ete ooinij tegu tullâ te ličij pyelimin tuve täähist sun juovdâi aldeláá já taaveeld lâi piegâ jielâ te imâštâlâi ko ij suova haajâ puáđi njunán eštus ko čaŋâlij tupán te kolmâ tupe kolmâ täkki já kolmâ kuunâh täähist aalgij smiettâđ toos ferttee kavnuđ luándulâš čielgiittâs moonâi olgos vaaldij savehijdis já čuoigâlij ton sajan kogo lâi uáinâm täkkituulâ eštus čielgâi kumâttellee täkkitullâ ete mii tot lâi lâi kuávsuitäsni mii čuovâi máddáápele almeest eidu tupelaasân já eštus oroi tegu tullâ ličij lam tuve täähist pyelimin tuuveest-uv kumâttâllâm mutâ teeivâi leđe nuuvt ruokis almai ete ij pallam mutâ vaaldij čielgâs kumâttellest poođij pyeráin tavveen kuávlust ehedist siävŋândijn iijân toos ton tupán tuulâ táákân káhvástâlâi purâdij já viälánij riicin ko lâi te sun nohádij tállân sun kuhe pissim uáđđiđ ko kumâttusâh ravkkii suu kulluuškuođij skooppân já párnái čiärrum sun jurdelij toh kumâttusâh láá vaaldij lummâlaampus já vuolgij keččâđ olgos kuldâlij ij kullum šât mihheen jienâid aaibâs kuálkki já joskâd moonâi siisâ tupán viälánij riicin já uáđđái sun vuodgin kuhe pissim uáđđiđ ko moránij toos ko oro tegu kyevtis nágáttâllâv tuve luuptâst pajanij riicist uáli váruvávt moonâi olgos já kuárŋui railâsâi mield luptâluŋká kuuvl tast já vuordij ete ko vuod rijdâlškyettiv sun tarbâsâm kuhe vyerdiđ ko kulluuškuođij tuveluuptâst skooppân já párnái čiärrum sun rovgij luptâluŋká áávus tuosâstij lummâlamppuin já ooinij lijjii koškepuškoh hiäŋgáámin já kyehti puoiduu tuárruv toi alne lii maainâs ko lijjim käävci ihásâš já lâim puáttâm evakkost lam vala škoovlâst lâi vuossâmuš čohčâ evakkost puáttim maŋa eeči já čeeci láin pivdoalmaah pivdijn riävskáid tälviv kielâiguin kuálástáin já láin suoi puásuipargoin-uv aasâi mii perruin oovtsaajeest lâi še iäljár pissoin pačâliđ riävskáid čohčuv pievlâ äigin keeđhijd riämnjáid čiävráid já peciluudijd sun še piivdij kuudij sun oovtâ kuobžâ-uv tot lâi luándulâš äšši ete muoi kaandâžeh halijdáin še älgiđ pivdoalmajin lijjim jutâlâm čeesi fáárust meecist ko sun eelij togo alda uárreid já riävskáid paaččâlmin kuoddim suu piso pisso lâi ennuu kuhheeb ko mun já motomin ožžum pääččiđ uárree tâi riävská tievst pivdohaaluh lasanii poođijn piivdost te kolgim putestiđ piso čokkái tast alda já niävui maht kalga piso putestiđ já tolliđ nuuvt ete pisso ij lah kiännân vuást kiäigáámin ääši sun kale ciähuttij muu mielân motomin keevâi nuuvt et pisso vahâgist kiäigásij nube vuást te talle kale adelij nuhtâlusâid lii varâlâš veikkâ tast ij liččii räigigin lâi tääpi sust ettâđ já tot lii pááccâm muu mielân kale ferttiim tubdâstiđ ete lii lam šiev lukko toi pisoi já lemnuiguin ko poođijn evakkost te tääbbin lijjii lemnuuh pisoh já miinah lijjii saksaliih kivereh ryešiliih peliavdomaattikivereh ete viärjuh kale lijjii laavij ciähuttiđ maht piso kalga kieđâvuššâđ já mon tot lii varâlâš jis tom ij määti kieđâvuššâđ sun mottoom peeivi eeđâi munjin ete uážum väldiđ suu havlâpiso jis halijdâm eelliđ meecist riävskáid pivdemin mun kale lijjim vaalmâš te poođij probleem ko iä lam lemnuuh naalih já haavlâh kale lijjii lemniđ lemnuid čeeci čokkái paaldâst já niävui mon ennuu kalga pieijâđ ruuvtâid já mon ennuu haavlâid ääigi lijjii messigpatrulah ko ležžeem liämnâm mottoom lemnuu lijjim vaalmâš vyelgiđ piivdon ohtuunân lâi čohčâ muotâ lâi tommit ete lâi šiev vuátádâh lijjim vissâ ubâ uáináttâs pisso lâi ennuu kuhheeb ko jieš pivdoalmai jis mottoom lâi sattuđ uáiniđ muu jotteem luodâid te lâi imâštâllâđ ete mii elleid tiegis lii jottáám peeccih lâi kessum muottuu mield tarbâšâm kuhás väzziđ ko huámášim riävskái luodâid já tiäđust-uv pivdáskim jo váháš jiärástum já vuoiŋânâsâh algii njurgođ taid luodâid já kejâđim tárkká jyehi miestâmadduu jiemge tarbâšâm kuhás taid kuorâdiđ ko huámášim riävskámuáđi toh riävskáhgin poollâm must lijjim vissâ omâs huáđđoo toi-uv mielâst tuše kačâdii tast muu alda piso já keččâlim skihtiđ mutâ tot pisso lâi nuuvt styeres já lussâd piso peeccih-uv liijgás kukke iä olláám suormâh liipasimáid ij lam eres rääđi ko usâškyettiđ taggaar mievtâ tâi njihe suávi mon oolâ piejâččim piso ete puávtáččim pääččiđ ovdil-uv pááččâm havlâpissoin mutâ tääl lâi vuossmuš tohe ko lijjim aaibâs ohtuu meecist mun poollim ete maht täst kiävá mun ruokâsmittim miellân já paaččim veikkâ tuállejim piso nanosávt uálgi vuást tot kuittâg-uv čievčâstij nuuvt korrâsávt et masa te kirdám káávvud mun ruvvejim uálgi ko tot poovčâgij nuuvt hirmâđávt lâi suovâruuvtâleemnâ te suovâ tievâi tohon riävskái vuást nuuvt ete jiem uáinâm maht toid riävskáid lâš keevvâm vuolgim keččâđ ete finnejim-uv tibi oovtâgin toh kulmâ riävská tobbeen miehtâkooveest mun kale vájáldittim tom rašes uálgâm já vuolgim lase pivdeđ lijjii lovmat riävskâd ton muáđist já iä toh lam kuhás kirdám ležeh-uv čyeti meetteridgin taid oppeet já peessim vala ohtii pääččiđ taid já finnejim vala kyehti riävská kale lâi muu mielâst viehâ stuorrâ saalâs ko vittâ riävská kuovttijn lemnuin já ko vala jieččân lemnim lemnuiguin lâi-uv munjin nuáđi ko lijjii vittâ riävská já stuorrâ havlâpisso ko ležžeem puáttâm pááikân salâsáin te lijjim kale viehâ räämist já vala-uv váháš jiärástum talle käävci ihásâš ko hárjuttâlškuottim tubbáákpuáldim evakkost já keččim ko almaah poldii tubbáák nisonijd jiem uáinâm puáldimin puáris ááhu lijjim uáinâm puáldimin piijpo lijjii maaŋgâlá ´áneh piijpoh ruákkipiijpoh njuálguverdijn ucebeh já stuárráábeh piijpoh poldii paperoosijd já motomeh rahtii sátkáid aavispápárist lijjim uáinâm sigárijd puáldimin tobbeen evakkost läävejii tubbáákalmaah keessuid puáldiđ olmâ tubákkeh ko iä lam ain finniimist še syele enistân já ejistân poldim kessusátkáid tot nuuvt njaalgâ lam mutâ ko almaah poldii já ettii ete ij tot lah almai ige mihheen kote ij puáldi tubbáák čäittiđ ete almai lam mun-uv almai laavij ettâđ uážžu leđe vijne- tubbáák- já poškâhaajâ lâi vuođâloho keessiv ko algii huksiđ tááluid tääbbin já maađijpiällái tááluh lijjii puoh poldum já láin šnikkárin suoi huksijn ´párnáá já keezi tááluid muu kočodii lijjim talle oovce já lâi čiččâm ihásâš kuohtuuh poldijn tubbáák já sunnust lijjii pyerebeh tubákkeh ko keesuh še juttii távjá já iänááš sist lijjii tubbáákalmaah ostii peln tubákkijd tubákkeh lijjii maaŋgâ soortâst läivibeh já viehâvuboh piijpotubákkeh motomeh läävejii adeliđ munjin-uv tubbáák rahtim sátkáid aavispápárist já poldâččim tubákkijn lâi ennuu pyereeb smakkâ ko keesuin lâi kuttâ ive muste puárâsub já sust finnejim távjá tubbáák lijjim távjá oovtfááru ij lam ruttâ moin tubbáák uástiđ te ferttejim uuccâđ pelduvvaid poldum sátkáid pieđgiđ kuškâdiđ já rähtiđ taid tubákkijd sátkán hiälppu hárjániđ tubákkân mutâ ennuu vaigâdub lâi peessâđ tast luovâs assain mii peln talle ko láin huksiimin tobbeen já pelni talle ko láin huksiimin tobbeen láin kuohtuuh tubbáákalmaah já sunnust lijjii olmâ tubákkeh já viljain še toovâi mielâ tubbáák porgottiđ tegu eres almaah-uv mutâ ko ij lam ruttâ moin lâim uástiđ já aldemuuh käävpih-uv lijjii kilomeetter keejist te iän finnim talle ko halijdáim tubbááksuovâid kesâččiđ älgiđ šnikkárij tubákkijd livkottiđ ko láin pargoost te muoi livkkâláim sunnuu paperoosijn mottoom ton hommást tassaaš ko suoi huámášáin ete tubákkeh kiäppáneh tubbáákloováin suoi ostâm älgiđ vahtiđ tubbááksuolluid mutâ suoi hoksáin koonstâ ete maht suolâ tâi suolluuh kavnâttâđâččáin toh šnikkáreh láin tuve huksiimin ko munnust šoodâi vuod tubbáákmielâ já tieđijm ete sunnuu uáđđimsaajeest kuádá vyelni láá tubbáákloováh smiettáim ete maht kolgâččáim mottoom paperoosi finniđ livkkâliđ tobbeen sunnuu paperossiloováin nuuvt ete páácá vahtiđ já mun iälám väldimin tubákkijd luhostuvvim finniđ kyehti paperoosi kuábâžân-uv čäittiđ ete muoi-uv leen almaah cokkiittáim tubákkijd pyelliđ já vazâččáim togo tuve alda mielâst eštus láim almaah ko tubbáák lâi njäälmist suovâstmin eidu tuve lappâd väzzimin pyellee paperoosih njäälmist must lâi vala loppi moos lijjim tom paperoosi pieijâm já táálu ulmuuh lijjii tast alda ko must tot paperossi pávkkái luoddânâddâm loppi tuše paasij njáálmân kiäh togo lijjii já oinii tábáhtus algii povvâstiđ vuolgijm pááikân já lâim suorgânâm puollii čalmeramâšeh já uási vuoptâin-uv šnikkáreh láin ráhtâm sieptâs suoi valdijn motomijn paperoosijn tubákkijd meddâl koskâmuudon piejain suovâruuvtâid váhá siisâ já piejáin tubákkijd sajasis paperossijd nuuvâi munnuu tubákkij suáládâllâm jurdii ete muoi leen lamaš šalde kuvlân toi piiskatyyki lemnuigijn sierâdmin ko oinii muu kuorbâm vuoptâid já čalmeramâšijd skuldui munnuu ete jis vala pargeen tiegarijd tavvoid te selgisävni lii tiäđust muoi sárnum ete mon suujâst tuođâlávt vuoptâh já čalmeramâšeh kuorbii sij tiettiđ maŋeláá ete mon suujâst vuoptâh já čalmeramâšeh kuorbii muoi kale poiccâ masa finnejeen suáhivuástá jo ton suujâst ko leen tubbáák puáldâm čiptem já pikkâdim ko iä lam luuvejum luodah te tuárispeln ässee ulmuuh ferttejii kevttiđ savehijd juáhhást kolgii leđe saveheh lijjii suáhisaveheh já taid kolgii pikkâdiđ kuittâg kuohtii täälvist mutâ eenâb kerd-uv táárbu mield já čipteđ še tagareh kiäh eenâb čuoigii ohtii keevâi hyeneeht ko algim saavehpikkâdim hoomán tuulâ muorâluáddumsajan valdim pääđi mon siste lâi pikkâ já pieijim pääđi tuulâ oolâ jieš tast kuordim saaveeh tuulâst valmâšin liegâsin ko pikkâ kumo tot pikkâ pääđist tuoldij já puállái kirdii jyehi kuávlun tast tullâpiällást kume pikkâlimpoh kirdii muu njeigâ mutâ lâi lukko ko iä toh kume pikkâlimpoh kirdám muáđoid ko lijjim te vuoptâh turdojii nuuvt ete iännâm kaartâi toppáđ uáivi päljisin pikkâdem koskâldui ton tove peeivi jotkim saaveeh pikkâđim homá já lijjim vijsásub toin pihhain pikkâđim já čiptem luhostui pyereest ij keevvâm nuuvt tegu lâi viljâ já sun aasâi távjá peln lâi puáriskandâ já reŋguustâlâi tálulijd sun juuđij tälviv já keessiv vääzin lijjii kyehti saaveehčiptemmuorâ ko sun taid já savehijdis puovtij tupán ko saavehčiimâh lijjii njuáludâm täkkituulâst koordij savehij čiimâid já tiällái taid čiptemmuoráid lijjii pieijum čiptemmuorân tast sun kiäččá pargoos puátusijd já arvâl taiguin tibi kale višá vuod čuoigâđ tuuveest ulmuin uuveest tieiguin kale višá čuoigâđ mutâ ko lah nube saaveeh čiimâ čiptám vuáluskulâi jieš-uv hoksáá já arvâl mis lii na vuoi sodeháá peŋgiháá peŋgihâš tuuveest ulmuuh povâstii sijjân tot lâi hiärváá mutâ olsis tot ij lamaš škoovlân saksaliih tuššâdii já poldii te visteh lijjii poldum še huksejui mii lâi lamaš ovdil evakkon vyelgim lijjii ennuu tálui šoldij rähtim já maađijij tivodem ij lam pargottisvuotâ ulmuin škovlâ valmâštui ive loopâst já aalgij toimâđ ive aalgâst lijjii mestâ jyehi perrust škovlâ-ahasiih párnááh lijjii puohnis viäsu škovlâviäsu mast pajekeerdist kyevti máttáátteijei aassâmvisteh uáppei várás aassâmviäsu mast pajekeerdist kookâ várás aassâmviste vyelikeerdist lâi asuntola hoovdâ já uáppei várás visteh já kievkkân purâdimviste sehe nieidaaid já kandaaid kuohtuuid sierâ posâdâttâmviste viehâ stuorrâ kiällâr lâi kost siäiluttii potásijd laantuid porkkanaid já navrâsijd sävni lâi kááivu alda kost tááluviehâ savnuu já posâleddii pihtâsijd lâi varasto mon ohtâvuođâst lijjii aggregaatti várás viste máttáátteijeid nieidaid já kandaid hiivsigeh liider puáldimmuorâi várás já kyehti viste purâmuš já eres tiŋgâi várás ubâ viäsu stuárudâh lâi kerd meetterid perrust lâim kuulmâs škovlâahasiih mun já ihásiih skammâ uđđâivemáánu algâ ko koolgâim vyelgiđ škoovlân já asuntolast kartâččijm aassâđ kale lijjim mielâstubboht pääcciđ pááikán lijjii hyenes muštoh pááccâm ton ääigist ko lijjim škoovlâst čohčâpuudâ eelij mii ergijguin tuálvumin škoovlân muu mielâst oroi tegu uđđâsist evakkon liččijm karttâm kiäh assii asuntolast lijjii talle aalgâst siämmáá visteest lijjii tâi škoovlâst lijjii uáppeeh toiguin kiäh pääihist maacâi juttii paijeel uápped láin paješkoovlâst já vyeliškoovlâst lâi suáđist lamaš tykistö kapteenin já monâttâm niärváidis laavij hiälpuht suttâđ ruáŋgui já korâstâlâi uáppeid mestâ jyehi iiđeed talle vyeliluokast kuullim pyereest tom roŋgâs já korâstâllâm ete jiem kuássin tarbâšiččii leđe suu uáppen já tuoivâ olášui ko sun vuolgij ovdil ko mun sirdojim paješkoovlân lâi lamaš lähetyssaarnaaja puáris oskovâš olmooš sämmilijd huánui árvuštâlâi já távjá eeđâi táid vääivid já pahasvuoiŋâ taid riiváá sämmilijn ij lah laahâ kuullâđ távjá ete mon hyeneh eidu lep ij toollâm ubâ olmožingin hovdân lâi kokkân já čorgejeijen lâi já sun keevtij ton aggregaati iđedist ääigi piejâi keevvâđ já tiiptij keevvâđ nuuvt maht čuovâid tarbâšii ääigi časkâdij aggregaati sähkö ij tarbâšum ko čuovvân iä lam eres mašineh moid lâi tom tarbâšiđ maŋa poođij táálualmaijin lijjii kyevti meetter alosiih peldiolgoldâssain lieggimuuvnah maid koolgâi puolâšij jyehi peeivi lieggiđ já pajalâs seeŋgâh lijjii uáđđimsaijeen peln käytäväst siämmáá škoovlâ peln avlast lâi neelji meetter kukkosâš meetter alosâš já meetter kobdosâš muorâ kassâ halkolaatikko puáldimmuorâi várás kolgii jyehi peeivi kyeddiđ muorâid toi kasâi tievâ kolgii še kyeddiđ kievkânân posâdâttâm vistiijd já sáávnân kolgii leđe kievkânist iššeen kookâst tiskáámin liitijd já mudoi-uv išáđâlmin tálui párnáin lijjii njuppâheh tälviv kamâgin já kamuvsyeinih tievst še lijjii suoinijm kammuidân ehidist koolgâim huolâttiđ pieijâđ kammuiđân kuškâđ kale keevâi nuuvt-uv ete sovs kammuuh kuškii já korrii liijkás čuuvtij taid lâi vaigâd suoiniđ já pieijâđ juálgân iđedist lijjii mist čuoigâm kamâgin-uv iä lam monoh ko eidu mottoom häärvist tain läddlij párnâin kiäin lijjii lukkâsaveheh te sij tarbâšii monoid ive maŋeláá pottii škoovlân-uv saveheh main lijjii voittositteeh rotanlovkuh já monoh uáppei várás lijjii suáhisaveheh moid nuárjunähki lääbžist pieijum váárvuh já njuppâheh čuoigâmkamâgin čuoigim pááikân jyehi lávurduv já vuossaargâ iiđeed maasâd škoovlân km já toiguin mun čuoigim tobbeen škoovlâ kulân-uv lâi räi mutâ tom iä luuvim tälviv já asuntolahovdâ lijjii puáttâm já sij iä puoh tuvij addim mii sämmilijd jis sáárnuim koskânân te sij jurdii ete lep snolâmin já foostijd sárnumin kale laavijm sárnuđ sämikielâ talle ko iä lam toh hoovdâh kulâmin lijjii kyehti käävpi já lâi še já post avdo juuđij räi maađij lâi luuvejum parakkij räi moh lijjii km taavaapeln kuoškâriddoost lâi luuvim-avdo já pargeeh assii parakkijn lijjii varriittum kuuvl talle ko luovâttui já sij kiäsáttellii ergijguin káálvu ij lam maađij päälgis tuše mon mield ulmuuh lijjii vääzin jottáám lijjii varehááh já áldupoccuuh-uv kiäsáttâllâm fiävrun lijjii kuhes rááiđuh nubáloh kerrisid já kiälkkád rááiđust še kesittii káálvu tohon tagarijd lusis piergâsijd maid ergi ij kostâdâm keessiđ já hiäppušeh juttii jyehi peeivi luoddâ pisoi áávus veikkâ muotij já puurgâi-uv tot lâi oomâs ko koltái eergih purrii leeibi já ruisjáávuid já päljis kieđâiguin tuoppuu suoinijd jáhálijd já hoošijd adelii ergijd te toh huollii já purrii taid eergih iä huollâm jis päljis kieđâiguin kieđâvušâi taid lijjii čeepih veddiđ já lojodiđ eergijd sist lijjii laiđâs poccuuh korttiäigi ij kaavpijn finnim purâmušveerki ko toi uástimkortijguin meridum mere ij lam puoh tuvij nuuvt pyeri purâmuš motomin lâi nelgi-uv tom vuosmuu täälvi ko škovlâ algâttui täälvi ostii poccuid já pieijii kuškâđ-uv piärguid lâi cuáŋuimáánu koskâmuddo ko piärguh lijjii kuškâm pyeri muudon ko lâi motomin te kaandâh hoksájii älgiđ taid piärguid tuápánjistiđ kaandâin niävui iärásijd koolgâ nijbijn čuoppâđ piärgu ko väldivetteđ mutâ kolgâvetteđ kiškođ pitá talle iä hoksáá ete ryevjist lii valdum keevâi nuuvt ete kandâ kuárŋui káátu oolâ piärgui kuuvl lâi aaigâ väldiđ tuše uccâ pittáá čuámáttâsâst keevâi nuuvt ete päddi mast čuámáttâs hiäŋgái potkânij já kandâ čierâstij káátuhäärji vuálus čuámáttâs soolâst já koočâi restháást vuálus suorgânij poovčâgij já aalgij hirmâd korrâ jienain čiärruđ párguđ hoovdâin kulâskuođij čiärrum já poođij keččâđ ete mii lii eettin čokkái restháá vyelni korrâ šolkkâmuottuu alne čiärui surgâdávt pelikoške spääilih čuámáttâs soolâst tove koškepiärgusuolâ kavnâttâđâi maŋa iä lam kaandâh innig ruástileh moonnâđ koškepiärguid tuápánjistiđ lâi nubbe tälvi škoovlâst távjá puáttâm lávurduv pááikán čuoigân ijge čuoigâmsijvogin jyehitov lam pyeri já vuossaargâ iiđeed čuoigim maasâd škoovlân keevâi nuuvt ete maasâd škoovlân vyelgim lâi nuuvt vaigâd iännâm koolgâi ráskuttiđ já tot lâi sunjin uáli väivi lâi kiäldâm muu pááikân puátimist nuuvt távjá toin ko tot škoovlân maccâm lâi ain nuuvt vaigâd vuod mottoom lávurdâh lâi nuuhâm já moonnim käävpist eelliđ láin já suu kandâ lává-uv suoi monâmin pááikán láin monâmin tohon pesâččim-uv fáárun lâi ahheev pááikán arvâlij láá maŋgâ kievrâs eergi kiälháin láá jävilkyermih kal tun peesah vuájáh mottoom jävilkyermi alne mielâmeld ko peesâm pááikán já peesâm vyejen jiem taarbâš čuoigâđ puolâš kale lâi almootmin asuntolahoovdân pááikân vyelgimist já valdim pivoid iä toh pivoh nuuvt áhtánâsâh lam lam suotâs tot mätki kalmojim ubâ määđhi já oroi ete tot km mätki ij nuuvâ kuássin tiijme lijjim ton jävilkyermi alne já ko káárvuhgin iä lam nuuvt pyereh lijjim kolmum jyelgisuormâin ij lam tobdo päänih skalijdii já tuárgistim viijmâg juovdâim pel te elâččim tuuveest lieggiidâtmin já ko jyelgih lieggânii nuuvt ete tobdo maacâi te kaččâlim pááikân jäävri rasta ton kilomeetter määđhi juovdim pááikân te lijjim lieggânâm kale lijjim puáttám mutâ jiem tuostâm siisâ tupán moonnâđ ko iännâm lâi kiäldâm nuuvt távjá pááikán puátimist kolgâččim pissoođ asuntolast ulguubeln äigipuudâ ovdilgo ruokismittim mielâ já moonnim siisâ tupán aasâim jo uđđâ tuuveest mun kale ete mabdem säärni iännâm tuálá munjin mutâ ij sun ton tove lam suttâm munjin ijge toollâm säärni lâi juovdâm ton muudon ete muotâ lâi suddâm mottoom okko lâi innig škoovlâ nuhâmân lijjii čurgiimin šiljo já škoovlâ piirrâs viežžâm pyerá kuus sust lâi pááccâm čohčuv mun vuojâččim ruŋgo vyele ko jyelgih lijjii vala nuuvt uániheh ete jiem olláám ruŋgo paijeel polgimáid räämist ko must lâi taggaar vuájáán mii iärásijn oovtâstkin škovlâlijn ij lam jyehi kandâ lâi halidiđ vyeijiđ toin mutâ jiem oskeldâm adeliđ ko eidu pyeremus skipárijd vyeijiđ toin hommá lâi mist kaandâin jotteeđ meecist já tutkâđ taid saksalij parakkij soojijd já sist pááccâm romuid kiäldu kale lâi tast ete taid puohlá ´án romuid ep uážuččii porviđ lâihân tot miinavaarâ vala veikkâ pioneereh lijjii tutkâm já ráivam miinaid já láin távjá oovtfááru juškemin meecist porviimin taid saksalijn pááccâm romuid já maaŋgâlá ´án lemnuid sunnust lijjii čalmeramâšeh já vuoptâh kuorbâm ko poođijn asuntolan ehidist sunnust lâi tuotâ suijâ vyelgiđ já ájáttâllâđ meecist eehid räi láin ráhtâm riccaid pyerá siskáldâskumist já ilbâđuššain moonain hiivsig tuáhá já uksâ lâi áávus kogo valdii pooškâid hiivsig vyelni meddâl lâi hiivsigist luándulijd táárbuid tooimâtmin kaandâh jurdijn ete tot lii mottoom škovlânieidâ ricaiguin pecipaccâháiguin paijijn pootân kale ete ijhân škovlânieidijn kolgâččii leđe nuuvt soksiis pottâ mutâ šiev moolâ ko lâi te iävá suoi maaššâm leđe päjihánnáá šoodâi huáppu patârâsân ko hoksáin ete kiän pootân suoi láin pááččâm moonain miäcân já ájáttâlain tobbeen nuuvt kuhe eehid räi ko lâi uáđđâm äigi te eskân tuostain puáttiđ asuntolan suoi poođijn te asuntolahovdâ lâi oovdeld vuástáväldimin sunnuu já koijâdâlâi kost kaandâh láin lamaš sunnuu riccain pootân päčimist koijâdij leppee lamaš hiivsig vyelni nuuvt vavettemmin lah lamaš já munnust láá pyerebeh pääihih kost leen ko hiivsigvuálááš suoi eeđain äšši kuuškâi toos siämmáá kandaid keevâi vuod fiäráán ääigi ko sukkâr lâi koortist já kandâi mielâ toovâi eenâb sukkâr maid finnij tobbeen asuntolast tieđijn ete kievkânist pajekomerost lii stuorrâ sukkârlitte suoi soovain ete nubbe sunnust páácá vahtân já nubbe váldá sukkârijd litteest paasij vahtân já moonâi väldiđ sukkârijd lâi nuuvt ollâgâsâst ete ij olláám aladâsttáá sukkârliitán vaaldij aladâs korŋij ton oolâ lehâstij pajekomero uuvsâ já tobbeen lijjii kyehti siämmáálá ´án lite nahettij kieđâs nube liitán mutâ tot teeivâi-uv leđe lahcâlitte vahtâ kuulâi olgouuvsâ lekkâsmin já sun njurgij nuuvt maht lâi sooppum väldei šoodâi huáppu sun kaačâi vistásis lahcârađe paasij miätá lättee sujâlii lâi hiälppu kavnâđ kavnui lahcârađe keejist komme kulostum et tuuveest kumâttâl tuuveest lâi laasâ mii lâi mádáskulâi puátteeh pottii laasâ peln kulâi lâi keevvâm nuuvt ete tuve kuuvl mäddin kulâi puátteeh oinii tegu tullâ ličij täähist pyelimin ko sij iä váldâm čielgâs te sij tievst jurdii ete kumâttâs tot lâi kandâ te hoksái älgiđ paldattâllâđ ton tuve kuvlân máđhálijd ko ulmui mielân lâi jo cieggâm taggaar juurdâ ete ton tuuveest láá kumâttâsah veikkâ säplig ličij skopâkuáttâm te jurdii kumâttussân keevâi nuuvt ete kulâi post almai poođij ehidist toos tupán lâi aaigâ ijjâdiđ tast ergijdis kuáttum oolâ toos alda tuve kuođij kerrisijd ergijdis kuuvl vaaldij tuše evvislaavhâs já pivoidis fáárun tupán purâdij tast já poldâččij tuulâ täähist šooŋâh lijjii lamaš máđháliih lijjii šolkkim tuve piirrâs lieggânij sun tast täkkitullâkordust čokkái šoddii nahareh moonâi riicin viällâđ lâi uáđđám ko kulâškuođij hirmâd puŋkkâs olgon já kulloo seeini rápumin já huškomin sun njuškij já kaačâi olgos keččâđ ete mii tobbeen eštus lii pirrâ tuve čuážui já kuldâlij mutâ ij sun kuullâm ige uáinâm maiden juurdij ete amal sun nievdâi tupán viälánij oppeet riicin sun kiergânâm uáđđáđ ko vuod kulluuškuođij skooppân já rooppân olgon lâi veeskir já viäskárist aalgij kulluđ skooppân aalgij viäskâr já tuve koskâsâš uksâ lekkâsiđ kuuloold uuvsâ sähireh iä lam vaarâ vuoidum uáli távjá te toh skižijdii hirmâđávt piäškái kiddâ mutâ aalgij vuod lekkâsiđ já siämmáánáál ko ovdebáá tove-uv kale post almast čuálih čuáskuškuottii vuod njuškij riicist já tomâlij olgos sun juuđij tuve pirrâ já kejâdij olgon jyehi kuávlun já kuldâlij mutâ ij sun uáinâm ige kuullâm maiden sun čaŋâlij tupán časkâdij tuulâ täähist vaaldij pivoidis já reepus vuolgij vuájánijdis kuuvl lâi rullârevolver vaaldij tom lummâsis leŋgiistij vuájánijdis já vyeijilij mádáskulâi kuus sun lâi jotemin-uv alne poođij mottoom ergivyeijee oovdeld tollijn vuájánijdis já algijn koijâdâllâđ saavâid kyeimistis almai kote lâi mäddin kuávlust puátimin aalgij imâštâllâđ ko lii revolver kieđâst čielgij almai ete mii lâi tábáhtum tuve kuvlân já lâi vala-uv váháš pevhištum maŋa ij tuostâm ohtuu ijâstâllâđ tuuveest ko sun lâi post almai kaartâi távjá jotteeđ te kommemaainâs levânij huáppust šoodâi tobdosin kumâttusâin já kumâttâllâm keežild tálui pirrâ tálui pirrâ lijjii kiedih maid nijttii keessiv syeinimáánu loopâst pirrâ lâi äiđi rahtum já käärji pieijii ulguubel ääiđi tuše čohčuv ko kiedih lijjii nijttum já syeinih raaijum te ožžuu kärji leđe já kuáttuđ kiedist eennâmlijn ij lam äiđi kiedij pirrâ ko sij värrejii ain kiäsân kuuvl iäge poccuuhgin lam ton ääigi tääbbin vyevdibeln toh monnii ain kiđđuv tavas tuoddâráid já palgii tobbeen peesâi šoddâđ ráávhust já keessiv ellii nijttemin já eres tááluin kiäh iä varriistâllâm lijjii ääiđih kiedij pirrâ kuusâh luáštojii ulguubel ääiđi iđedist paččeem maŋa jutâlii meecist peeivijd já kuottuu suoinijd siinoid loostâid kalâččii jäävri riddoin purrii muáskáččijd já luhtee suoinijd čohčâkeesi kuobbârijd lâi valjeest keesi äigin paččeem ááigân toh pottii pááikân lijjii motomin ennuu láávžáh kiärppááh čuoškah myevvireh já eres tiivreh te kale toh piergejii ko kalâččii suánjuin te turduu čuávjivuáláá já njižeh njetti mii tarvanij tohon tot suoijij tiivrijn toh čokkânii paldluvâi taggaar sajan kost lâi jáldu livvâdii já fađodettii seibijguin nuuvt-uv ko čoovčâbel iijâh siävŋánii te kuusâh iä puáttâm maasâd pááikán paccii miäcán já livvuu tohon ko lijjii ennuu te purrii taid tievâ čuávji já monnii nuuvt kuhás-uv toi kuobbârij keežild čovjijguin láškástuvvii iäge viiššâmgin väzziđ pááikân maasâd mutâ livvuu tohon miäcân kuusâst lâi kiällu mii kullui kuhás mutâ ko kussâ lâi livvâdmin te ij ton stuorrâ kiälustkin lam ävkki taid lam hiälppu kavnâđ sevŋâdin suohis suáhivyevdi sist lostâmuorâ äigin iä lam innig kiksen tooid vuod keevâi nuuvt ete kuusâh iä puáttâm maasâd pááikân iännâm lâi-uv ubâ peeivi vahtim kuusâid ete kuus toh maneh sun tieđij tárkká ete kost toh láá vaaldij kaliber havlâpiso lemnuin haavlâid meddâl já piejâi ruávis saaltijd sajan vaaldij čeesi kyevtpiipog havlâpiso já vuolgij kusâi kuuvl kusâi alda já paaijij toi sälttilemnuigijn kusâi čuárppeeliijd kale tiettii ete kost päikki lii já tast maŋa tubdii piso jienâ já skippuudâđáin vyelgiđ sorvâpiivdon ko poođij vuátádâh moonain tohon pel já pessain vorâs soorvâ luoddaid lii nuuvt uánihis ääigi peeivičuovâ te suoi karttain ijjâdiđ meecist lâi vises tiätu ete lává sorvâi alda peessâv tállân ko čuovvân te pivdáskiđ taid sunnust lâi viärjun syemmilâš suátikiiveer tállân ko peivi čuovânij suoi kuorâstáin soorvâid lâi šiev lukko koskâpeeivi suulâin suoi paijijn kulmâ soorvâ sunnust pargo aalgij ko vistig kolgain njuovvâđ taid jeđe ko láin kiergânâm njuovâdmist te kolgain rähtiđ kuáđádâs kuus kossoin piärguid amas káránâsâh já eres meeci elleeh puurrâđ já kiškodiđ taid suoi kesittáin ergijguin taid piärguid meecist meddâl já uási tain kuođijn heŋgâsân kuáđádâsân já toh lijjii pelduvvaid koške piärguh ko suoi kiđđâtäälvi viežžain taid ive maŋa tobbeen ´eennâm tuuveest lijjii ulmuuh tievâ tuve ko aalgij mainâstiđ ete maht suoi ´párnáá láin sorvâpiivdost já kulmâ soorvâ kuddijn já vala uuccâv já čuoigâdává pisoh kieđâst ete oinuuččij-uv vala sorvâ maid pääččiđ te hoksáá ete tuuveest láá tagareh-uv ulmuuh kiäh iä tarbâšiččii kuullâđ tagarijd mainâsijd sunnuu sorvâpiivdost himáttâlâi já eeđâi kale lâi munnust vissâ maaŋgâ soorvân lope ko kulmâ jo kuddijm já vala kejâdáim já ussaim ete liččii-uv eenâb soorvâh togo aldasijn aassâmvisten assii lavŋekoođijn kuálmâd ihán ovdilgo pessii uđđâ stuárráábáid vistiijd veikkâ iä lam ko toh lavŋekuáđih te máđhálijd-uv lâi ijjâsaje aassâmvisteh lam tallegin stuárráh ko valmâštuvvii uđđâ tuveh ton iähtun mon ennuu lijjii ulmuuh perruin juttii ton-uv ääigi já tarbâšii ijjâsaje já tom finnejii juttii távjá keessiv vääzin já pyeráiguin tälviv čuoigân já hiäppušijguin almai juuđij keessiv pyeráin já tälviv ergijguin já suu fáárust juttii máđháliih-uv ubâ peerâ aasâim ton kyevtiloonjâg kuáđáást puárásumos uábbi lâi pijgán ááhust já äijihist já perrust lijjii riävskáh valjeest já mij nuorâmusâh párnááh lâim pääihist mij káárduim já piivdijm kielâiguin taid já opâttáin kárdumhomá já tom maggaar sajan kalga käärdi rähtiđ mij káárduim alda pääihi já kuudijm riävskáid ko lâi muáttâm te vuolgii puásuialmaah čokkimhoomán já sij čonnii lojes eergijd čonnii ejistân-uv kyehti eergi nubbe tain uáli styeres já lâi nulpâgâm lâi käldejum mutâ kaldim ij lam luhostum te lâi pááccâm pietihin tot lâi uáli loje já miellâsâš mijjân puohhaid tot lâi vuájánin ko sun eelij aaššijd tooimâtmin párnááh-uv laavijm vyeijiđ toin ep peessâm ávhástâllâđ maŋa evakkost puáttim ko tom oovtâ täälvi nube čoovčâ tot jaamij tot lâi stuorrâ vaahâg mij puohâh murâštijm tom já veddijn ton täälvi maŋgâ spääilih já ko koolgâi kiäsáttâllâđ ennuu te toh luijuu huápust já tain šoddii lojes eergih juttii hiävuš- já ergirááiđuh távjá já tobbeen mádáskuávlun hiäppušeh lijjii táválávt maŋgâ maŋaluvâi oovtfááru stuorrâ kyermih rievvâin tarbâšijd kolgii kiäsáttâllâđ hiäppušijguin já rajavartiostoid räi lâi avdomaađij já toos puohtii kyermiavdoiguin tävirijd še juttii post almaah já sist ässeeh jutâlii távjá pisoi áávus lijjii nuuvt ennuu jotteeh tävireh lijjii ennuu tast peln stuorrâ laanâh syeinipaaluh hiäppušeh tarbâšii ennuu suoinijd kavraid já jáávuid meid koškeleibi- piärgupurkki- já mielkkipulverkaasah já ruis- já nisujávvuseehâh presuigijn lovdum keevâi nuuvt ete mottoom tain hiäppušijn vaaibâi ij vaijaam innig keessiđ kuárus rievâgin já livoi lijjii hiävušalmajin iäge piemmâm já juvâttâm tarbâšân hiäppušijd keevâi nuuvt ete hiävuš orostij toos eidu mii kuáđi puotâ jäävri oolâ já livoi toos párnááh moonâim keččâđ tohon aldeláá lâi mottoom räjialmai hiävušalmajin sun fađoi spižžáin huškoi sobbijn já čievčâi ton hiävušriävu mutâ hiävuš ij vaijaam pulttâsiđ almai suutâi vala korrâsubboht já eelij čuoppâmin riddoost seenti kasosii láánjáá kaarsâi tom já fađoi toin hiäppuš mutâ ko hiävuš ij pajanâm te luoddij láánjáást nube keeji já capcij syeinitopo luoddiiddâhân puállááttij suoinijd já ko syeinih ilosluvvii te teddilij toin ilosáin hiäppuš seeibi vuálá njuškij čuožid mutâ ij vaijaam čuážžuđ livoi vuod ferttij kalgâđ tom leeŋgijn já kuárusin laiđij peli kilomeetter ránnjátáálu kuuvl ferttij ton tove kyeđđiđ toos pävkittem talle škoovlâst já pygálys lâi kulluuttum toovâi meid mielâ tohon máttáátteijest loma já sun lopedij oovtâ oho leđe meddâl škoovlâst kal mun lijjim iiloost ko peessim vyelgiđ pygálusân tállân moonnim asuntolahoittájeijee luus já sarnum sunjin ete ááigum vyelgiđ pááikân tot lâi koskâpeivi já mun sarnum sunjin ete lam finnim loma já áiguččim tállân vyelgiđ ááigui evvis munjin fáárun mut jiem mun ostâm vyerdiđ evvisrähtimijd must lâi tuše vyelgimmielâ asuntolast pááikán lâi km ääigi läävejii leđe korrâ puolâšeh talle-uv lâi paijeel kuulmâlov raađđâd puolâš ko čuoigâlim mut tot ij talle ettim muu räi lâi talle avdomaađij mut tot ij lamaš avrajum čuoigâstim tom km määđhi huáppust ko lâi jođádâh já šiev luoddâ jiemge lam vaibâmgin ko juovdim pááikán algii imâštâllâđ ete mane kaskoo oho puáđám ko ij kolgâččii leđe lomagin juurdij ete lam vuálgâm škoovlâst lovettáá čielgejim et lam finnim oho loma pygálysâst eellim várás enni ij masa osko muu toin ko sun tieđij ete jiem halijdiččii leđe tobbeen asuntolast iä lamaš vala moottorkiälháh tääbbin iä ubâ eskân lovmat ive maŋa pottii tagareh fiävruh teehin lijjii mist ton ääigi vuájánin já päikkifiävrun já motomijn tááluin lâi hiävuš-uv mij párnááh táválávt juuđijm čuoigân škoovlân já mestâ jyehi pasepeeivi mij párnááh čuoigâstijm pááikán lâi puolâš tâi njäbbi motomin lâi nuuvt-uv pyeri lukko ete peesâim ulmui hiäppušrievâst jotteeđ lâi lávurduv-uv škovlâ evakkon vyelgim mii perrust lijjii maŋgâ lojes eergi mut tain iänááš tuššii ton evakkotäälvi já toin mist iä lamaš tagareh lojes eergih moiguin párnááh liččii puáhtâm jotteeđ já vyeijiđ jiečânis já taid eergijd moh lijjii tarbâšii pääihist ko muorâid já suoinijd kolgii kesittiđ já vuájánijd še tarbâšii pygálysâin jotteeđ já eres-uv aašijd kolgii toimâttiđ ääigi ko kolgii kesittiđ ennuu te späiliheh luijuu huáppust já tain šoddii lojes eergih mut toi uđámâgij taammâm vaađâi kierdâvâšvuođâ já tot lâi korrâ pargo lijjim lamaš motomin eeji já čeesi fáárust siijdâst já áldusirdedijn já motomijn ohtuu-uv iällâm sirdemin lojes eergijd já távjá vuáijâm ergijn mut pygálusâst jiem lam iällâm nuuvt iiloost ko forgâ peesâm pygálusân must lâi alnaan suoppâin-uv lâi ehidistpeivi ko vuolgijm mun peessim ránnjátáálu ulmui fááru ko sist lâi ohtâ lijge-ergi já kuárus ráiđukerris šiev luoddâ ko juo ovdebáá peeivi lijjii moonnâm pygálysvyeijeeh pele ulmuuh viehâ puolâš mut must lijjii šiev káárvuh enni lâi kuárrum munjin uđđâ kammuid já kamâspiddoid peskâ še lâi pajalist lâim neeljis oovtâ fááru čivtjuv ääiđi kuuvl lii mätki km lâi aaigâ vyeijiđ já tohon lii nyevt km juuvsâi sevŋâd ´enâmist mut lâi uáli čuávgádâh ko lâi jalahâs já kuovskâsâh adlii čuovâ čokkáđ šoodâi koolmâs ferttejim kaččâđ ain koskâttuvâi vâi lieggânim te vuod pallim čokkáđ kerrisist ´án jurduuh kiergânii leđe ovdilgo juovdâim tuve kuuvl viijmâg juovdâim tohon te tobbeen lijjii juo eres-uv pygálusân manneeh luoštijm ergijdân já tuálvuim taid kuáttum oolâ täähist lâi tullâ ko poođijm já kal tot lâi suotâs mijjân kolmum ulmuid tuuveest lijjii já lijjii muorrim já täähist puolij tullâ já tot lâi čuovvân-uv še tast káhvástâlâim já purâdijm já ko ep innig čuovâ tarbâšâm te piejâim suáhikooldâid táákán na tohhân kal iä innig puállâm nuuvt pyereest tuše cohhii já piŋijdii tast arvâlâd kale ličij parahfin ete puávtáččim kiijlu rähtiđ ko peri kavnâččim puttâl ko lâi te tot tupe čuáskui tállân ko tullâ nuvâškuođij täähist já mij čokkânijm toos täkkipiällâs togo lâi kuittig lieggâsub leđe tuše veluttâlâi tuve nurheest poccuu tyelji alne čiermihâtpeskâ pajalist já stuorrâ kálluheh jyelgist suu tot kal ij orroom koolmâs ettiimin ránnjátáálu iššeed lâi luptim riäŋku togo täähi alda já čokkái tast táákán seelgij mun čuožžum meid tast täkkipiällást taid ildeid já skaapijd porvij já kaavnâi puttâl mut sevŋâd ko lâi te ij sun uáinâm ete lâi-uv tot puttâl kuárus vai lâi-uv ton sist mihheen já sun iätá mun kavnim puttâl mut jiem uáini ete lii-uv tot kuárus ko sun poođij toos täkkipiällás ko togo tullâ čuovâi já kärŋilutij puttâl siämmâst tot pävkittij kuunâh já iilâh kirdii pirrâ tuve kote lâi čokkáámin tast alda täähi riäŋku alne šnukkáristij lättei njunijlis já iilâh suu oolâ kirdii já ko sust lâi peskâšpálččá pajalist te tast soksâmeh kuorbâškuottii še tievâi tievâ tuve já lâi taggaar hirmâd kuorbâhaajâ kote lâi viälláámin tupenurheest tyelji alne aalgij hirmâdávt reškiđ mij ep tiättâm ete mii tot lâi mut mottoom piejâi uuvsâ áávus já suovâ ko čielgâi já tullâ vist pyeleškuođij täähist te ooinijm já poođijm tiettiđ ete mii lâi tábáhtum lâi kietâ tobdottem já must jyelgimaadâ tegu njyeskistij já lâi kujes mut iärásijn ij lamaš mihheen eeđijd kieđâ tálhudijm motomist tiäivásij leđe nuávluaamnâs ete peesâi čoonnâđ nuávlu suu kietân keččim tom juálgân já toos lâi moonnâm ohtâ uccâ lasâpittááš veikkâ must lijjii alus- väli- já pajaldâspuuvsah kamâspidoh já peskâ pajalist te puohâi toi čoođâ lâi moonnâm tot lasâpittááš já val liške čoođâ must lâi šiev lukko ko kyevtpele uáivi lijjii stuorrâ lasâpitáh moonnâm siäinân paijeel seentist muorâ siisâ kietâ suoijij et ij ohtâgin lasâpittá teividâm muu uáiván já kieđâstkin ij lamaš stuárrâb váddu nube peeivi lâi tobdo-uv maccâm já sun puovtij juo njuárustâllâđ já leđe pargoost pygálysääiđist tuuveest lijjii aassâm peerâ já sist lijjii pááccâm ruuvtâh puttâl siisâ ildei peeivi iiđeed moonâim tohon pygálysääiđi kuuvl já ääiđist lâi juo uási siijdâst lâi koskâpeeivi suulâi ko lâim togo kuáđi lunne tot kuáti lâi čivtjuuvâ riddoost tast ij lamaš innig ko ohtâ kilomeetter tohon markkânsajan kuálkki taggaar puolašlá ´án šoŋŋâ já tobbeen markkânsaajeest kullui juoigâm já lávlum tobdo lâi taggaar et markkanpääihi alda lep ääigi puásuialmain lâi juáhhást peenuv toh še tuáráskeddii poccuuh ruovgii ääigi iä kullum moturij jienah moonnim kuátán siisâ tot lâi viehâ styeres siste veikkâ olgos uáiniđ oroi nuuvt ucce lâi rahtum aaibâs tovláá vyevi mield lâi keeđgijn muvrájum täkki styeres jurdelim tien táákán kale čäähih oovtâ eergi kyermi muorâh ohtân pevdi já išedist alnees lâi ricci lättee luáidu lâi tuorgâstum alne lâi puttâlân rahtum kiijlu jurdelim mabdem sun tom kiijlust lâi šoddâđ jis ij lam keevvâđ nuuvt ko keevâi mielân poođij tot ovdebâš eehid tuuveest tohon markkânpááikân já ij must moonnâm kuhháá ko lijjim tobbeen markkânpääihist lijjii kyehti pennuu tuárumin mun valdim suábi já uálgádistim taid toin sobbijn toh joskáin tuárumist já vuolgijn kuábáš-uv kuávlusis tot oroi iimâš muu mielâst ko nuuvt ennuu lijjii kámpáh já eergih lijjii jyehi peesist kiddâ já motomijn eergijn lijjii čuárvih nallum lijjim puáttâm tohon markkânpááikân te ulmuuh tievâ tobbeen peeskâh pajalist peskâpajalist almaa puátih mottoom uccâ kámppáážist olgos sollâluvâi já lávluh hirmad korrâ jienáin se siinäkin meinaa kun käräjille jahtaa imâštellim ko ohtâ tain almain lâi muu máttáátteijee já ij ubâ piso čuožâdgin rievtisnáál kuás jiem pallaa já vyelgi siämmást maasâd peskâpajalist almai še ráivudât já keččâl lávluđ tievâ čuddust niskasta kiini ja puukolla selkään kuulmâs vist rovvii muottui siisâ pajaluvâi já sii laavlâ potkânij toos moonâi äigipuddâ ovdil ko sij pessii tom luáđhu muottust meddâl motomist lappui kappeer tohon muottui siisâ já jieš tot almai lâi uáli uáináttâs ko puoh te muottân peskâsiäpulâs tievâ muottust sehe ubâ uáivi lievlâ tuše porgestij suu uáivist alda lâi stuárráb hirsâkámppá moonnim ton kámpá kuuvl lehâstim uuvsâ nirri pois almai eidu párgádij korrâ jienáin suorgânim já teddilim uuvsâ kiddâ tommit kiergânim uáinistiđ ete kámppáást lijjii tievâ ulmuuh já täähist puolij tullâ tast uuvsâ tyehin čuážudim já kuullim ko povvâstii já vuod mottoom kulloo korrâ jienáin etâmin se oli elämä lehâstim uuvsâ já moonnim siisâ te oinim ko peevdi pirrâ čokkájeijeeh lijjii spellâmin katko tegu kuppá almai iätá ij kierdâ käälbinähki pottâgin almai suttá já iätá suomea että ihmisetkin ymmärtää olgos čuážudâm kejâdâm já uáinâm mottoom hirsâkámpá tom kámpá uksâ lii áávus lea lahka oskut diige ipmilii kulloo almai särnidmin jeđe älgih veisidiđ saalmâ čuážum já kuulâm maaŋgâlá ´án jienâid kuvlân puátá almai já álgá čuárvuđ korrâ jienáin sivláid siuloihin siuloihin ij tábáhtuu mihheen muh ko veisidem kulloo oovtâ kuávlust já nube kuávlust kulloo ereslá ´án laavlâ mii ij liččii lamaš tohálâš paseškoovlâ laavlân ääigi keejist älgih kámppáin olgos potâliđ ulmuuh já kurgeestškyetih tohon ääiđi kuávlun mun še vuálgám tom juávhu fáárun sivláid lii nyevt kilomeetter ulmuuh kalgeh moonnâđ tohon čuážuttimääiđi čoođâ čuážuttimääiđist láá juo poccuuh mottoom verd škoovlâst vuod kiđđâ muotâ lâi sudâškuáttâm lâi talle paješkoovlâst já vyeliškoovlâst muotâ lâi suddâm já škoovlâšiljo pievlâst mij škovlâliih speelâim távjá nelimaali já pesäpallo ko aasâim te lâi ennuu rijjâäigi kuhes ehidij lâi táválávt tijme oovcest kuulmâ räi lávurduv lâi oovtâ räi kolgii uáppeeh leđe olgon šiljoost kaččii já sierâdii kyevtis luokkauárnejeijeeh tuše uážžoin leđe siste äigi ko lâi ennuu te kaandâh hoksájii já keksejii ain maidnii lâi mielâst já tot ete kotemuš lii ruokkâdumos ´án fiäráneh sáttojii keevâi nuuvt ete ko kaandâh lijjii hiivsigist já täälvi äigin poškâstuálpuh stuáránii poškâraigij puotâ poškâstuálpuh suddii já kálágii ko iä kiergânâm kuorriđ já tuálvuđ pooškâid meddâl hiivsig vyelni paajabeln lâi tuárismuorâ koččâmuš ete kii tuástá kieđâi vievâst tuápudâttâđ poškâi páájáápele ton muorâ mield ohtâ kote arvâlij kale ij lah konstâ nuuvt sun vuolgij tuápudâttâđ ton muorâ mield kieđâi vievâst sun lâi peessâm suulân pelimuudon te patâritij ij nahcimgin tolliidâttâđ já koočâi toi kálágâm poškâi oolâ iärásáid tot kale lâi hitruu uáiniđ mutâ sunjin olsis ij táiđâm leđe resthái vyelni lâi vala ennuu timmâ njäbbimuotâ moin kandâ finnij iänááš pooškâid putestiđ pihtâsijnis ete storrái moonnâđ vistásis pihtâsijd mutteđ lâi siämmâš kiđđâ ko muoi láim veistoluokast maidnii rähtimin lijjim uástâm tubbáákloová já moonain škoovlânurhe tuáhá tubbáák puáldiđ ko cokkiittáin tubákkijd te lâi vuod monâmin hoovdâ irguustâllâđ já muoi kavnâttâđain sunjin tubbáák puáldimist orostij já iätá kaandâh tääbbin tubbáák puáldiv hiämáskij aaibâs čuážui tast kieđâh seelgi tyehin já lâi tegu hepânâm peennuv iätá joo on koko aski keejâi munjin fasteht já eeđâi on sinulla koko aski ij sun álgâm usâttâllâđ já tutkâđ tađe eenâb eeđâi tuše ete škoovlâ šiljoost viistijn já škoovlâ ääiđi siskiibel ij uážu pyehtiđ ijge puáldiđ tubbáák taam tove pesâvettee váruttussain mutâ jis vala kavnâttâtvettee te finniivettee ráŋgáštus lâi siämmâš kiđđâ ko tábáhtui tot ahevis äšši vuod tijmekoskâ já škovlâlih lijjii šiljoost koškii työntökuula tast škoovlâ šiljoost veikkâ tot lâi kieldum mutâ ko máttáátteijee ij lam vahtiimin ain láin já kiäh láin koškâmin ton työntökuula škovlâliih kaččii tast kačâttellii nubijdis já fäggidii já heibuu niedâh njuškuu päädi já motomijn sist lâi kumipállu moin sij spellii nelimaali hiivsigist já ko poottim olgos te oinim ko škovlâliih lijjii čokijdâm oovtsajan keččâđ ete mii tobbeen lii ko viljâm lâi viällud enâmist já čiehčâdij tast sun lii kiivšes tájumin lâi kolmâštum já ko iäláskij já jorgettij káávvud te oinim ko čunnuuh lijjii suu njäälmist kállu sáppum vorrân já stuorrâ päkki pajanâm káálun lái leggistâm työntökuula mii lâi teivâšum eidu káálu pajeuásân kuula tiäddu mii suu uáivân poođij lâi kiilud eres kandâ kaačâi raddaag mutâ sunjin tuše siälgân kuoskâstij tot kuula avdon lâi kyermiavdo já ton lava alne tolvuu vistig lâi roggáá já stánžáá kiđđuv iijâ suu tollii tiervâsvuođâ táálust ovdilgo tolvuu suu pyecceiviäsun lava alne sun kaartâi tast mađhâšiđ lâi tuáhtárin pyecceiviäsust sun ooinij ete mabdem oornigist lâi te sun aalgij tállân čuopâdiđ suu tieđij ete huáppu lii pajeuásist lâi uáivitähti cuovkkânâm já lâi vardam uáivi siisâ alda jäämmim lâi ete jis lâi maŋaniđ muáddi tiijme te ij lijjii innig pääcciđ eelliđ luhostui já peesâi pelnub mánuppaje keččin pááikân kielâpiervâl kylá čuážžu nuorttâriddoost riddomieli alne kilometrid haldâttâhkuávlu áinoo kaavpugist iä lah aldâsijngin mut mield piäsá kuhás suullân km tavas ovdil ko álgá teikâ km máádás ain räi já räjikuávlun lii jotteemkiäinu já eellimiähtu kielân lii mii meerhâš stuorrâ čääci já styeres tot lii ooinijba tom kirdemmaašin lasârääigist teikâ kárbást kaskoo juuvâ čääsi pirrâsist láá tuháttijd iivijd sárnum kielâid moh iä lah stuárráh kuleh uralâlâš kielâkode samojedikielâi juávkun ađai láá anarâškielâ hyelkkikielah tain lii eeneec sárnooh láá pááccám taan mailmân tuše suullân kuulmâloves ääigi sij lijjii ennuv eenâb já vijđásub kuávlust hoittájii poccuid pivdii já kuálástii kuávlun pottii stuárráb aalmugeh já kielah geologeh nikkelruuki poođij moodeern äigi asâttâhškoovlah šoodâi staatâ omâdâh puásuialmain staatâ puásuireeŋgah párnááh kirdii čiččâmihásâžžân helikopteráin asâttâhân oppâđ ruošâkielâ já čuovviittâs já sovjetkulttuur iäge maŋgâseh innig maccâm tuundran oovce ive maŋa kománij kománij ennuv taan mield eeneec kielâ paasij toi stuorrâ nubástusâi juolgijd stuorrâ kammui vuálá monâttij jieijâs kevttimohtâvuođâid sajaduv enecij maailmkove kovvejeijen jieijâs áárvu já sárnoid muáddilov sárnod kiäin stuárráámus uási áásá tääl kylást já ovtâskâs sárnooh já kaavpugist taveláá láá motomeh tutkâmuš mottoomverd päddejum mainâseh já kielâmateriaaleh ohtâ náguskirje-uv vyevdienecij kielâst lii čáállám baijerlâš kielâtotkee kote lii aassâm já já nuurrâm materiaal majemuin kielâsárnoin kiitiätá sij iä lahkin majemuuh mun aainâs haalijd tagarijd ennustiđ láá nomâlâssân kullum suámálâš uđđâseh merhâšittee uđđâseh et muu mielâst taid kolgâččij kulluuttiđ ubâ maailmân aainâs anarâškielâ sárnoid kiäin finnejum ovdâmeerhâ ánsun puáhtá uásild anneeđ tom et lii täälvi rääjist toimâm eeneec kielâpiervâl porgim iivijd kielâpiervâlprojektist mon ulmen lâi muštâliđ kielâiäláskitmist já eromâsávt kielâpiervâltooimâst uralâlâš kielâi sárnoosiärváduvâin finnij oles ruttâdem já tot lâi aalgâst seervi maŋeláhháá seervi haaldust lâi uáli viijđes ain já tuáhá pargeeh uárnejii oovtâst jieškote-uv kuávlu kielâaktivistijgijn já virgeomâhijgijn tieđettemseminaarijd moid uásálistii om párnáikärdimáttáátteijeeh mij kieđâvušâim kyevtkielâlâšvuođâ jieškote-uv kuávlu kielâtile já kielâpiervâltooimâ máhđulâšvuođâid kale uáli komálâvt kielâpiervâl šoodâi iivij mield viehâ vaigâdis fáddán federaatiotääsi virgeomâhij čoolmijn ulmen lâi išediđ páihálâš ulmuid viggámusâin ucceeblovokielâi tile oovdedmân ij finniđ ááigán vääldikomettem tipšom já máttááttem jieijâs kielân kolgâččij leđe aaibâs luándulâš äšši ko jo vuáđulaavâst lohá et staatâ aalmugjesânijn lii vuoigâdvuotâ valjiđ jieijâs já párnáidis škovliittâskielâ tuotâvuotâ lii nubbe ko vuáđulaahâ kielah moh tuáimih peivitipšom teikâ škovlâmáttááttâs kiellân láá uáli uccáá veikâ kielah láá aainâs kustoo tot ete uccâ párnáid sárnuččii párnáikäärdist maidnii eres kielâid ko ruošâkielâ lii tááláá pooliitlâš tiileest masa jo vääldikománem kielâpiervâleh šoddii tuohu teehi täsivääldist lii moonnâm pyeremusâht ko tobbeen láá iäljáris arâšoddâdemsyergi pargeeh já komikielâ sajadâh lii vala ennuv nanosub ko maaŋgâin eres kielâin vuod lii orroom aaibâs máhduttemin finniđ ááigán kärjil- vepsä- teikâ ubâ suomâkielâlijd páárnášjuávhuid veikâ nuorâ vanhimeh láá taid ennuv tuáivum soojijn láá toimâškuáttâm kielâpiervâleh mii meerhâš tom et pargein nubbe sárnu párnáid ucceeblovokielâ já nubbe ruošâkielâ láá uáli maŋgâlágán kuávluh ton tááhust mon jiečânávt toh pasteh porgâđ jieijâs kielâi já kulttuurij iäláskittem pyerrin mun peessim vuossmuu keerdi kuávlun delegaatio vuolgij tohon vâi piäsá uásálistiđ oovtâspargoškoovlâ kollege koskâtääsi áámmátškovlâ škovlimkonfereensin muštâlim tobbeem uánihávt kielâpiervâlist já anarâškielâ iäláskmist poođij uđđâ povdiittâs čohčuv taimyrliih halijdii ornid oles seminaar kielâ iäláskitmist lâi kulloo algâttiđ kielâpiervâltooimâ sehe eeneec- já nganasankielân masa oskom peljijdân nganasankielân suullân sárnod já eeneeckielân kenski sárnod mun iberdim et láá tagareh supernisoneh et tobbeen puoh lii máhđulâš om kollege hovdâ kuávlu máttááttâshaldâttâs jođetteijee já eeneec kielâpargee joteh masten polâhánnáá pirrâ kuávlu kárbáigijn helikopterijgijn monsterautoigijn moottorkiälháigijn poccuigijn moin peri tipšomin máttááttâs- já škovlimaašijd oovdedmin algâaalmugij eellimtile já iššeedmin ulmuid meid kielâ já kulttuur siäilutmist lâi vala ohtâ šiev peeli verdiddijn maaŋgâ eres kuávloid kost mii proojeekt lâi toimâm tot lii nuuuuvt kukken eellim kylást lii uáli eromâš saje jiem paste rammuđ kylá muččâdin tot lii imâšlâš já kiäsutteijee puátá juuvâ mield purrâmuš káávpán ulmuuh tävireh joba autoh veikâ toin piäsá vyeijiđ tuše uánihâš kylákiäinui mield saajeest láá keđgičiđđâlejeh moin tááluh lieggejuvvojeh já jietânâspennuuh moh sulâstiteh kuobžâid pennuid jiem lah uáinám eres soojijn lii masa jo koččâmin mutâ táálust lii kamerakocceem já fastâ vahtâ tego federaatio njuolgâdusâi mield škoovlâst kalga leđe láá tuše suullân mutâ sii juávhust láá enecceh nenecceh dolgaaneh eveŋkeh ryešiliih saksaliih eestiliih tataareh latvialiih veikâ kiäh ohtâ peerâ mon suhânommâ lii láá pááccám ennuv toi ulmui maajeeldpuátteeh kiäh karttii ääigi faŋgâleiráid taan kuávlust lâi leirâ mast iivij já kooskâst lijjii masa pelimiljovn faŋgâd juávhust meid mottoomverd syemmiliih aavisist lâi kuhes já kuoskâtteijee maainâs suáđigillâš kote peesâi pááikán eskân ive čuážžu tälvipuolâšin vašopiegâst kaavpug pirâstittee tuodârvieltijn ij pyevti ko imâštâllâđ maht uási faaŋgâin lii siäilum elimist taggáár tiileest kalmojeh taan piegâst veikâ ličij mon lieggâsávt kárvudâttâm ääigi puohah sárnuh ruošâkielâ máttááttuvvoo škoovlâst iävtutátulâš amnâsin joteh vala muáddi puásuialmaa teikâ oles perruuh moin puárásumos jesâneh mättih eeneeckielâ mij supernisonijgijn muštâlijm kielâpiervâlist kyláliih imâštellii piervâlijd taarbâš eeneeckielâ kielâ juhheešlaarvâid meddâl kááđu raavist halijdâm saksakielâ piervâl ha ha ha kylá párnáikäärdist lâi miinii imâšlijd kyehti pargee suullân nisoneh kiäh kuohtuuh mattijn eeneeckielâ manegis ij västidij nubbe ko mun koijâdim pastaččij-uv sun sárnuđ párnáid eeneeckielâ ubâ peeivi nuuvt sun sárnuškuodij loopâst vanhimeh kiäh halijdii párnáidis kielâpiervâlân lijjii viehâ ennuv juohhui kyevti juávkun ruošâ- já eeneeckielâlâžžân juávhu párnáid-uv algii máttááttiđ kielâ tyellittälli sierâdmáin já lávlumáin movtáskii eeneec kielâst já kulttuurist kuárrummiäštárist šoodâi huáppu ko fakkist puohah halijdii olssis teikâ párnáidis eeneec aalmugpihtâsijd juávhust parga lasseen nuorâb kollegest valmâštum máttáátteijee kote lii oppâm eeneeckielâ eskân škoovlâst já kollegest mieđeet et ij paste sárnuđ kielâ párnáid ubâ ääigi arâšoddâdemvátámušâi keežild lii masa pággu toollâđ párnáid tiätu tiijmijd ruošâkielân jis kielâlávgum ij taan tááhust lahkin tievâslâš iššeen láá puáttám eeneec kielâmiäštáreh paijeel eenikielâlâš sárnooh eellih juávhust puudâldmin já maainâstmin párnáigijn já nuorâ pargee-uv uáppá siämmást lase kielâst já kulttuurist eellim nube keerdi tälvi korrâ puollâšeh monsterautoin piištij nelji tijme lávurdâhpeivi já párnáikärdi kiddâ mutâ kielâpiervâlpárnááh lijjii puáttám kuáhtáđ mii sierâdii já spellii lavluu já tivtâstii mijjân moonnâm kyehti ive motomeh párnááh lijjii eskân vuossmuu ive piervâlist proojeektliih kuldâlijm já keejâim párnáid tego maailm čiččád iimmâš já taggaar sij muu mielâst láá-uv lep projektist uáinám nuuvt maŋgâ maka-ucceeblovokielâlâš párnáikärdijuávhu et ooinijm kale iäru tuoh párnááh lijjii tuođâi oppâm eeneeckielâ já šoddâmin kyevtkielâlâžžân iberdii maid pargeeh já kielâmiäštáreh sarnuu sijjân já mattii västidiđ uánihis celkkuigijn lavluuh já tiivtah já máttááttâllum speelah iä veltihánnáá muštâlgin aktiivlâš kielâtááidust toh lijjii hirmâd hitruuh labdâsii enâmustáá eneccij ärbivuáválâš elimân láávuh kyeleh poccuuh kietâtyejeh uáli jo uápis elementeh sämmiláid stuárráámus tábáhtussân muu mielân paasij tot ko párnááh lijjii vyelgimin pááikán já uccâ nieidâš poodij luus čevelijne kieđâst tarbâšij iše kárvudâtmân já táátui tom eeneeckielân čielgâ äšši et ohtâ käävci párnáá kielâpiervâljuávkku ij pyevti piäluštiđ eeneeckielâ taggaar lusis tiileest moos kielâ lii karttâm já hástuseh láá eenâb ko tuoivuušiälgádmeh tabáhtuvá ko páácá iäláttâhân ko eenikielâlâš kielâmiäštáreh iä innig lah kuhháá vanhimeh uáinih eeneec kielâ já kulttuur kiäsutteijen párnái kielâtáiđu puáhtá siäiluđ ko škoovlâst puoh lii ruošâkielân já eeneeckielâ máttááttâs enâmustáá kuohtii ohhoost lii epivirgálâš kirjeh láá uáli uccáá párnáimateriaaleh iä masa ollágin moodeern kulttuur sänivuárkká váilu já nuorâb puolvâin iä lah ulmuuh kiäh pyehtih tuálvuđ kielâ ovdâskulij hirmâd huáppu ornid rävisulmui intensiivlâš kielâmáttááttâs lii-uv čuávuvâš toimâ mast taimyrliih halijdeh väldiđ ovdâmeerhâ anarâšâin liččii kale ulmuuh kiäh halijdiččii oppâđ kielâ já tääl vala muáddi kielâmiäštár-uv mutâ ruttâdem peeleest iä lah magarehkin máhdulâšvuođah škovlâhovdâ lii taan mielâst et kielâpiervâlpárnáid kolgâččij máttááttiđ aainâs muáddi amnâs eeneeckielân mut taggaar lii uáli vaigâd orniđ byrokratia keežild nuhâmettum njuolgâdusah já standardeh já vátámušah já keevâtlávt ulmui materiaalij já sänivuárhá vänivuotâ kylá kolgâččij peessâd monniilágán maailmärbičuásáttâhhân eeđâi kiinii mii seminaarist kuovâmáánust naalijn liččii pyerebeh máhđulâšvuođah finniđ ruttâdem rävisulmui intensiivmáttááttâs várás kielâmiäštárij päälhi várás kerhotooimân já materiaalrähtimân já nuuvt ain tehálumos lii tiäđust-uv ulmui jieijâs haalu já čonâdâttâm mutâ ruđâittáá toh iä tááláá mailmist kyedi kuhás ličij kiäsnii ruttâulmui áinookiärdásâš máhđulâšvuotâ adde veikâ miljovnpelegin eeneec kielâ pyerrin páásáh vissâsávt maailmhistorján mun jis liččim riges piejâččim ruđâidân mielâstubbooht kielân ko árvukiddoduvváid teikâ kovetaiđui láá tuše kuárus áimu seeinij káátui já lättei kooskâst láá koveh mailmist tego puoh kielah lii oles maailm lii kuullâm mánuppaje eennâmtuárgástus volliittij lijjim pääihist já tot kale tubdui mut ij nuuvt hirmâd korâsin kuittâg jotkui oskomettum kuhe ađai masa tijmepele tane jurdâččim et tast pyehtih leđe tuođâliih vaikuttâsah láá vala-uv piäiválávt já kuávlust tábáhtum stuorrâ eennâmtuárgástusâst jammii suullân olmožid ulmuuh jammii tuárgástus maŋa cokkânâm tullâpuáluin ulmuuh jammii tsunami keežild eennâmtuárgástus stuárráámus monnjâtuárgástus tábáhtui neelji mánuppaje keččin uđđâivemáánust uđđâ tuárgástusah láá vala puátimin taan-uv tove rummâšeh táválávt kunnâduvvojeh mut ko jáámmám ulmuuh láá tääl nuuvt ennuv te sii lii ferttim hävdidiđ hävdidemtoimâttuv omâsteijee moonâi iävtutátulâžžân njuhčâmáánu loopâst rähtiđ kistoid lijjii seehâi siste moh ubbân moh pitážin muštâlij et lâi vaigâd kejâdiđ taid veikkâ lâi-uv tuáddum taggaar paargon kaavpugeh älgih kuuloold tuoibâđ moh iä killám eennâmtuárgástusâst viggeh išediđ taid väldimáin vuástá evakkoid ruttâskeŋkâiguin iävtutátulâštoimáin jna ulmuuh láá sárnuttemeh mut nággáreh já vissâ-uv sij aaigij mield finnejeh elimis oovdižin huolâ lii tääl vááimusreaktorij tile ij šoodâ uđđâ puohháid kiäh láá huolâst já mist mielipide lam čuávvum čalluid sämipárnái tâi riehtâgisteeđân párnáid uáivildum kielâpiervâl jotkâšuumeest luándulávd čielgâs tot et párnái kuáttá kielâ sárnumkielâ siäilu jis lâš mudoi siäilumin ton siäilumân láá ohtsâškode já ovdâsajasávt päikkikode ässei haalust kiddâ iävtuttâs ääši oovdedmân lii vissâ-uv čuuvtij ereslâgân ko táássâš vyehi iänáážin lah tárbu läittiđ tomgin vyevi mut muu mielâst puávtáččij kejâstâllâđ eres-uv koonstâid tii päikkikoddeest tiebbeen pyehtih kavnuđ ennuu jieškote-uv lágáneh iävtuttâsah láá maaŋgah jieškote-uv lágáneh iävtuttâsah ääši oovdedmân puávtáččij leđe tot et piäijoo almottâs já norrojeh čuákán jieškote-uv lágáneh iävtuttâsah ruttâdemoornigân čyeccee iävtuttâsah láá tergâdis saajest mut ij pyevti huánnuđ ereskin iävtuttâsâid iävtuttâsâi miäruštâlmân puávtáččij vuáđudiđ komitea miäruštâllâmkomitea stuárudâhân olmožid almaid já nisonijd stuorrâ uási päikkikodálijn álgáččij tubdâđ mielâkiddiivâšvuođâ ääšán te ton pyerrin álgá tábáhtuđ miinii mietimielâlâšvuotâ kalga leđe páihálâš ässei mielâkiddiivâšvuotâ áášán já talle iše puávtáččij finniđ meid ulguubel-uv tiervuođah toho kuátupäikkikoodán saavâjođetteijee saahâ lekkâmjuhleest já sämitigij saavâjođetteijeeh eres jesâneh já kyesih kiijtám povdiimist sämitige lekkâmáid jieččân peeleest já sämitige peeleest luho sämitige uđđâ saavâjođetteijei halijdâm meiddei tuáivuttiđ luho eres uđđâ jesânáid já uđđâsist väljejum jesânáid já tuáivun et luhostuuvetteđ hástusijnâd já máhđulâšvuođâinâd moh tist láá taan paajeest láá ennuu ohtsiih hástuseh já sämitigij kooskâ lii šiev ohtsâšpargo parlamentaarlâš rääđi pehti lii ohtâ aalmug já mist lii ohtsâš aassâmkuávlu keežild lii lamaš tárbu savâstâllâđ tave-eennâmlâš já aalmugijkoskâsâš foorumijn pooliitlâš ohtâvuođâin parlamentaarlâš rääđi oovdâst sämiaalmug ohtsijd jurdâččemvuovijd já uáinuid tain aašijn moh kyeskih sämmilijd nuuvt já parlamentaarlâš rääđist lii šoddâm raajijd rastaldittee säämi poolitlâš orgaan mast láá šiev toimâmmáhđulâšvuođah lii uáivilin pyerediđ ain-uv ohtsâšpargon ohtâvuođâst mist láá ohtsiih hástuseh juurdân lii ohtsâštoimâiguin ovdediđ sämikielâ lep porgâškuáttám sämikielâ ohtsâšpargo organistem ohtâvuođâst áigup strategiai rähtim pehti árvuštâllâđ sämikielâ tutkâm- já äššitubdâmkuávdáá vuáđudem lii tehálâš vâi mij ovdáničijm ohtsâšpargoinân já strategiainân sämikielâ uásild uáivilin lii finniđ ááigán sämikielâ ovdánem mij uáinip-uv positiivlâš ovdánem te ain-uv láá tagareh sämikielâjuávhuh moh láá aštum taan ääšist ferttee rooččâđ jis kielâin kalga leđe puátteevuotâ lii ovdâsvástádâs tast et kiddejuvvoo huámášume kielâaašij ovdánmân lii meiddei staatâst ovdâsvástádâs kelijdeijee ruttâdem mieđeetmist kielâ oovdedmân ferttee nanodiđ laavâi pehti nuuvt et lii máhđulâšvuotâ porgâđ kelijdeijee kielâpargo já kielâaašij ovdedem enâmijn main ääsih sämmiliih láá virgeomâheh kenigâsvuođâst eres lasseen turviđ tárbulijd vaikuttemmáhđulâšvuođâid sämikielâ várás aalmugijkoskâsâš sopâmusâi vuáđuld lii tehálâš uásist säämi siärváduvâst tom et mij kolgâp korrâsávt porgâđ ton peeleest et sämiradio sämiradio já sämiradio finnejeh täst oovdâs-uv ovdánemmáhđulâšvuođâid kolgâp viggâđ toos et finnip sämiradio pisovâžžân já láá teháliih sämikielâ já kulttuur ovdánmân já uáinusân pyehtimân lasseen mist láá ohtsiih hástuseh sämikielâ máttátmist párnáid já nuoráid halijdep et puohâin sämipárnáin aassâmpääihist peerusthánnáá kalgeh leđe siämmáálágáneh máhđulâšvuođah oppâđ kielâ keežild lii eres lasseen tárbu oovtnálásittiđ peivikiäčču- já škovlimmáhđulâšvuođâid tarbâšep ovdâmerkkân párnáikärdimáttáátteijeid já škovlâmáttáátteijeid eenâb lii meiddei tuoivâ et mij forgâ finnip sierânâs tave-eennâmlâš sämmilâšsopâmuš pargo lii pištám juo paijeel ihheed puáhtá eres lasseen toimâđ tehálâš vuáđđun sämikielâ ohtsâšpaargon já vuoigâdvuođâpaargon ubâlâšvuođâstis tave-eennâmlâš sämmilâšsopâmuš taha máhđulâžžân miärustâllâđ staatâ kenigâsvuođâid sämiaalmug háárán luptiđ parlamentaarlâš rääđi áárvu rähtiđ ohtsii já noonâ raajijd rastaldittee tyejiniävu sämmilâšohtsâšpargo várás vijđásubboht-uv hástuseh láá ennuu sämitigeh kalgeh viggâđ toos et jieijâs riijkâi virgeomâheh pyeredeh sämmilij eellimitile taam pargoost lemin ävkki mii ohtsâšpaargon parlamentaarlâš ráđádâlmist luho sämitige lekkâmáid já taan vaaljâpajan mielâkiddiivâšvuođâst president já parlamentaarlâš rääđi president saahâ vaaljâpaje lekkâmân já kulttuurkuávdáš vihkâmávutuáloid cuáŋuimáánu peeivi täsivääldi president saavâjođetteijee airâseh eres kyesih halijdâm já parlamentaarlâš rääđi ovdâsteijen kijtteđ ko leppeđ povdim muu servâđ vaaljâpaje lekkâmân já säämi kulttuurkuávdáá vihkâmávutuáloid emedijnân lii kunnee peessâđ leđe kyessin tääbbin taan ilopeeivi iivijd täst ovdil lâi historjálâš tábáhtus sämmiláid ko vuossâmuš sämitigge lehâstui lii-uv ive aalgâst jieijâs lavváin vuáđudum sämmilij aalmugvaljim orgaan ovdil iivijn tooimâi lii sämmilij alemus poolitlâš orgaan já oovdânpuáhtá sämmilij virgálii uáinu sii kyeskee aašijn orgaan pehti láččoo máhđulâšvuotâ pyerebeht kulâttâllâđ virgeomâhijguin já meid máhđulâšvuotâ nanosubbooht vaikuttiđ sämmilij aššijd já vuoigâdvuođáid pele peeleest tuáivum luho uđđâ já uđđâsist väljejum airâsáid toid tehálâš toimáid moiguin tij kolgâvetteđ porgâđ puáttee áigáduvâst algâttuvvoo pargo mast láá sehe máhđulâšvuođah já hástuseh sämmilijn láá ennuv ohtsiih hástuseh já tondiet tarbâšuvvoo-uv oovtâstpargo še raajij rasta lii lamaš jo kuhheeb ääigi oovtâstpargo sierânâs raajij rasta asâttâsâi já organisaatioi pehti tain lii mii asâttui jo ive oovtâstpargoasâttâs lii oppeet parlamentaarlâš rääđi mii asâttui ive já mii lii sämitigij parlamentaarlâš oovtâstpargo-orgaan mast láá še sämmiliih pissoo uásálisten parlamentaarlâš rääđi pargoid kuleh ääših moh kyeskih sämmilijd staatâi raajij rasta tääl lävkkee uđđâ áigádâhân te must láá vuárdámušah já tuoivâ et tij ain leppeđ kiärguseh huolâttiđ já priorisistiđ mii oovtâstpargoost parlamentaarlâš rääđist ilodâm čuuvtij uásálistiđ tii uđđâ säämi kulttuurkuávdáá vihkâmávutuáloid lah väädis leđe oovtuáivilist toiguin kiäh eteh et taat lii hirmástuttee mučis táálu já iäráseh kiäh láá lamaš fáárust táálu hammiimist láá tuođâi porgâm šiev pargo láá tääl uážžum eromâš mučis táálu lii tij tyehin tevdiđ taan táálun siskáldâs sanijguim tuáivum airâsáid luho puáttee áigáduv pargoiguin já tuáivum tijjân puohháid luho täin uđđâ kulttuurkuávdáin maainâst muštâlus lii pärnivuotâ nuorâvuotâ almajin šoddâm suáđist leđe já tobbeen maccâm šoddâm vuođâlovo táálu tâi tupe lâi ton saajeest kogo tääl lii viljân táálu tast lam šoddâm já viättám pärnivuođâ täst lam ennuu ässeeh iäge tááluh talle mutâ jyehi táálust tâi tuuveest assii tievâ tuve ulmuuh lâi táálu reeŋgah já piijgáh sust kyehti moottorkárbá moiguin jođettij poostâ sust auto-uv talle ko automaađij šoodâi räi autoin jođettiđ poostâ teehen jotkui tavaskulâi já valmâštui räi vuođâlovvoost lâi kansaškovlâ já puárásij päikki táálu lâi riddoost nuorttiipeln lâi táálu já mii táálu tavas suulân vittâ kilomeetter päikki päikki tast tavenuortâs muáddi kilomeetter päikki já tast tavas kilomeetterid jävr ´riddoost lijjii kulmâ táálu já tuveh nuortâs kilomeetter já tuveh já toi taavaapeln muáddi kilomeetter já tuveh riddoost lâi tupe taavaa keččin já tupe alda máddáákeeji nuorttiipeln máddáákeččin assii viiljâžeh já oobižeh já juávkku kuávlun kilomeetterid lâi aasâi peerâ já tast tavenuorttiipeln eččis päikki peerâ já tast ovdâskulâi peerâ riddoost já tááluh ´riddoost assáin já perruuh kylá lii viehâ viijđes lâi stuorrâjuáhu tääbin lovo čohčâ lâi muotâttem jäävrih kaljâmist kuhháá lijjii ennuu ton stuorrâjuávu hommáást mutâ ko poođij vuolgâ nuorâ almaid já puárásubboid-uv almaid suátiviehân pargoalmajin paccii tuše puárásuboh almaah lijjim mun-uv pargoost veikkâ jiem lam ko iä lam pargeeh finniimist ij lam valjim vääri tot lâi korrâ pargo munjin kaandâžân suávváin purilaid já toiguin fievridijm stuorrâ keeđgijd pyykkikeđgin kaaljâjieŋâ mield lâi keppis keessiđ taid purilaiguin leđe maađijpargoost-uv kuáivumin čunnuu auto lavan tot lâi korrâ urkkopargo lâi tälvipuolâš te päiđi pajalist uážui leđe já pivâstâh kuulgâi äigin piejâim tuulâ káhvástâlâim já purâdijm tast tullâpiällást já kuškijm paaiđijd lam ennuu mašineh lâi hv kärbismoturâš moturij lasseen lam polkupyeráhkin kalle pyereest tom ko viljâm tiilái pyerá oosijd ko ij lam nuuvt ennuu ruttâ ete ohtân lâi suitteđ ubâ pyerá uástiđ lâi tekniikka-almai já sunhân tot čokkij tom pyerá pottii keččâđ já imâštâllâđ ete lii tot kale viehâ piergâs tot lâi-uv ton ääigi šiev fiävru mutâ tot lâi tiivrâs ton ääigi ij lam ulmuin ruttâ meendugin valjeest lâi kansaškovlâ tobbeen mun-uv juuttim škoovlâ lâi kost uáppeeh aasâim ohhoid lâi máttáátteijen já lâi-uv äŋgiris já tärhis máttáátteijee tot lâi tegu suátiviehâ te tot maŋgii lâi vaigâd pääihist škoovlân vuolgâ lâi tâl šoŋŋâ maggaar peri te vyelgiđ koolgâi škoovlân lâi mielâsub vyelgiđ pááikán veikkâ ličij lam nievrisšoŋŋâ-uv lâi hiälpub uážui čuoigân jotteeđ jäävri mield mun liävsuid mattim ij must ton peeleest lam vaigâd mutâ ennuu mielâstubbooht lijjim leđe pääihist já rossâdiđ päikkipargoin škoovlâ alda juuđij tälviluoddâ mon mield ergivyeijeeh já iäráseh-uv jutâlii mutâ iä ergijguin máđháliih pisottâllâm ain luodâ alne eergih távjá spiekâstii já njuškejii luodâst ubbâsân šoddii paijeelmiäráliih luodah šiiljon te máttáátteijee meridij uáppeid tassiđ taid luodâid muottust uáppein lâi pargo sij kolgii suopâlistiđ čurgiđ viežžâđ čääsi käldest mii lâi viehâ kukken jäävri alne muorâid sáhhâđ čuollâđ kuodâččiđ siisâ já lieggiđ viistijd lijjii kievkkânpargoh čurgiimeh já posâlâdmeh lijjii valjeest jaavrijn já juuvâin mutâ iä talle ennuu tälviv kuálástâm kuálástii já sälttejii kuolijd sältkyellin já vuoššâmsältkyellin täälvi várás lâi tääpi keessiv ain motomin moonnâđ suuvân iijân tohon juhânjáálmán vuáskupiivdon viermijn suvváim pááikán vuáskusalâsáin lâi hirmâd pargo taid čolliđ já toideđ maŋgâ ráigáá šoddii suormáid laavijm eelliđ koldemin suuvân kuvlân tobbeen vaaldijm nyeti kárbás já suuvâim njaargâ pirrâ tohon lâi viehâ kuhes mätki suuhâđ kiergânijm koldemist te suuvâim juovijm kuolijd já nuuvt ejijnân suládáim pááikán kale lii vises ete máttájim suuhâđ já ááiruid rähtiđ taan ääigi olmooš määti ubâ jurdâččiđgin tom pargomere já taid pargoid maid talle kaartâi porgâđ taat lam áinoo tohe keesist ulmuuh purrii ennuu kuolijd perrust lâi alnaan-uv uccâ nuátáš jis halidijm vorâs kyele te toin lâi älkkee finniđ lâi kiällár kost siäiluttijm kuolijd toh kyeleh kiäsáduvvii mutâ mij leim hárjánâm purrâđ kiäsádum kuolijd-uv viiššâl miäcástiđ-uv jo kaandâžin puáris havlâpisso sonninkontti tot lâi jo nuuvt nuuhâm-uv ete ij pissoom kiddâ mudoi ko sraaŋgâst rahtum puáibildâssáin tot paacâi lovettáá-uv messigpatrul toos lijjii eeči leemnij taid ko mun vuolgim piivdon lâi kuhheeb ko mun jieš pivdee talle koolgâi šeštiđ jyehi lemnuin koolgâi finniđ saallâs talle ko kuorâdim uárreid lijjii kulmâ uárree riddoost siämmáá peesist finniđ taid puoh oovtlemnui mutâ ij tot luhostum puoh taid kulmâ lemnuu já finnejim tuše oovtâ tain huápust pááikán já iäččâm luođiistij taid kulmâ lemnuu já mun peessim vuod piivdon mutâ jiem kavnâm innig taid kyehti uárree moh passijn ton riddopiäcán näähkist lâi šiev árvu talle čoovčâ must lâi-uv peenuv já patruleh eenâb jieš-uv lemniđ taid čoovčâ finnejim ennuu uárreid pyeremus saalâs lâi uárred peeivist lâi-uv jo šiev peivipälkki toiguin lâi ennuu ko vist meeccist piivdost leđe ubâ peeivi já eehidpaje njuovvâđ já tiälláđ naahkijd kuškâdimmuoráid oljotuijuu čuovâst hommáin kale ruuđâ finnij ko savottast-uv vuolgii almaah uárreepiivdon tiänájii eenâb tääbin käävpih-uv jo talle ko mun mušteškuottim ovdil suáđi lâi kävppi mutâ tot moonâi konkuursin toolâi osuuskäävpi uánihis ääigi já kävppi lâi táálust já poođijn eskân evakkoääigi maŋa škovlâ já postâtáálu še lâi jo ovdil evakkoääigi mutâ tohon rahtui uđđâ táálu puárásijviäsu já ovdiih tááluh lijjii poldum lijjim ton uđđâ tálurähtim pargoost lâi ennuu lijjim mun-uv maŋgâ táálu huksiimin kale iä uážžum kijttosijd ko eskân njeidum njuoskâ ponje hiirsâin koolgâi ciäkkuđ tuuvijd toh hiirsah pissoom nuuvt maht lijjii váárájum já tiällájum toh njuoskâ ponje hiirsah ko kuškii te toh kiäsáđettii ponjen já šoddii stuorrâ luámih kiäiba iärásij suijân tot šoodâi ko ákšualmai lâi vänivuotâ iä lam ubâ olmâ spijkkárehkin tuše puállâm já ruástum spijkkáreh lijjii ko motomeh lijjii čuággâm tain puállâmtupesoojijn taid lijjii rähtistâm koskâpuddâsii kámpá tâi lavŋekuáđi kost assii lijjii mestâ jyehi táálust lijjii tarbâšliih toiguin kesittii suoinijd muorâid já puoh tarbâšijd já tarbâšuvvii vuájánin-uv lijjii masa jyehi táálust já mottoom savzâ kiäin eenâb kiäin ucceeb ko peessim kansaškoovlâst algim tipšođ ulmui eergijd tälviv kulmii peeivist taid sirdemin iänááš eergijn lijjii luovâs pirrâsijn lijjii-uv šiev jävilenâmeh ton ääigi munjin sáttojii maŋgâ fiäráán-uv toiguin mainâstâm tain mottoom jođettij poostâ sust lijjii lojes eergih vuájánin vuod ko sun poođij postâreeisust vuolgim tuálvuđ suu vuájánijd miäcán kuáttum oolâ já vyejen tievst-uv kandâpuicce jiem ennuu tiäddâm eergih ruotâškuođijn mun kerrisist tovgâdim tuohu teehi mutâ kuittâg cuápcánim kerrisist pittáám tolliđ eergijd tieđijn et peessâv luovâs ko láin hárjánâm leđe luovâs te ruottáin ubbâsân já kyevtpele muorâ te lâi pággu orostiđ ij tast mihheen vahâgijd šoddâm fiäráán sattui ko lijjim monâmin vuod taid eergijd sirdeđ halidij pyehtiđ olsis vuájáán lâi vyeijimkerris meecist tobbeen alda ergij lâi taggaar uccâ ruákkičuárvi iärgáš reŋgâi pilledem ij tot ain tottâlâm lääbži tom leŋgejim já vuoijim tohon šiiljon ergistuálpu luusâ já njuškejim kerrisist tot vuájáán must ročâlij já ruotâstij maasâd kost láim eidu puáttâm kiergânâm ligármistiđ kerrisân kiässojim lääbži vievâst paijeel kilomeetter orostiđ esken ciägu juhâtiärmán vuod tohon šiiljon ergistuálpu luusâ já tiettim váruttâttâđ ij peessâm innig ročâliđ lijjii še eergih tobbeen muu kiäččuergij kuvlân ohtâ jievjâ ergi maid sun jieš lâi ovdebáá eehid tuálvum tohon kerris lâi tobbeen ergij alda tom jievjâ maid lâi pivdám muu pyehtiđ jiemge mun tiättâm já tubdâm ton eergi taavijd mudoi aaibâs lojes ergi leŋgiđ tom já eidu ko finnejim leŋgiđ te tot ruotâstij já läbži moonâi čoođâ kuámmir já nuuvt patârittim tom kerrisáin ergijođáttuv mield tohon kuus tot muu vuájáán lâi moonnâm kavnim togo alda lâi piäškám muorâ njeigâ já jukkoläbži lâi potkânâm kuuvl já sarnum ete maht lâi keevvâm kuorrâđ eergi luodâid já forgâ kavnáim tom leŋgejum eergi lâi mandeves ergi iän peessâm aldaniđ čoonáim kyehti suoppâin miäldáluvâi já rahtijm jyelg ´kielâ paasij toos vahtiđ já mun cogâdim eergi nuuvthân tot viijmâg tuolmâi ton jyelg ´kielân já ruttij kielâ juálgán kiddâ lâi ihe ko karttim vyelgiđ suátiviehân lijjim talle peeivi kolgim leđe mánuppaje lijjii hárjuttâlmeh ovdil ko tolvuu tohon nuorttârááján mun-uv ton piägus mušte nuuvt tárkká ton kylá noomâ lâi-uv tot tobbeen mii juávkku lâi aalgâst já hárjuttâsâh juátkojii tobbeen-uv toh tolvuu mii tuárruđ ruošâiguin smaavâ tuárumeh kale ain sáttojii tyelittälli leim keesi räi já tast tolvuu rintaman mun kiergânâm rintamast leđe ko ton čoovčâ juovlâmáánu niäljád peeivi háváduvvim lijjii taan kuávlu kaandah-uv maaŋgâs koččii já kiäid tubdim pyereest ennuu skipáreh tobbeen koddojii já háváduvvii hávádum keežild suátisairalist nube ihán juálgán háváduvvim já tähtikeejih lijjii nuuvt hyeneeht sajaduttum ete iä savvaam já hävvi siäjuškuođij ige puáránâm nuuvt huápust viiljâžeh leim tobbeen suátihommáin já láin já mun láim kylást lijjii puohnis niäljádlohán almaah suáđist maid mun muštám lâi jiegâvaarâ ain vuod monâmin vahtâsajan ehidist sevŋâdin juuđij oovdâst já sun kiergânij juoksuháávdán mutâ mun jiem ko päjiškuođij te ferttejim lomâliđ já eidu togo teeivâi leđe piikkisraŋgâ jiemge mun uáinám sevŋâdin tom muáđuh tiäivásii ton oolâ ohtâ säggi čuoggâsij eidu čižetpele čalmečiehân ij puáhtám luptiđ ko luođah monnii nuuvt alda uáivi paajaapele ávttám muh ko teddiđ muáđuid ton piikkisraaŋgân must tot čižetpele čalme vahadui piikkisraŋgâ lâi pieijum miinakiedi rääijin viijmâg joskii päčimist amal jurdâččii ete tääl tot kale lii jo tot čuhna kuddum te mun-uv peessim juoksuháávdán poottim koorsun te skipáreh koijâdii kote faaninist lah puovčâdâm ko must lijjii muáđuh puoh vorrân talle tobbeen tobdos ko háváduvvim mun-uv kiergânim maaŋgâ vises moolân teividiđ ovdilgo háváduvvim lâi tärhis kiijkárkiiveer lijjim tärhispäččen iijâ ko háváduvvim nievdim komálii nahhaar iännâm poođij muu luusâ sust lijjii kuhes čapis vuoptah kieđâst kárttá maid čaaitij munjin lijjii kubdâ vooráin sargum rääjih lâi tärhispäččee kote paajij muu tast itten tot lâi hirmos päikki talle tast kost háváduvvim toos enâmân jiemge peessâm innig kuussân tast já ruošah paččii hirmâdávt čoođâ lâi moonnâm luođâ tot lâi rasta ja vorrâ kuulgâi hirmâdávt mun viällájim já jurdâččim taas-uv nuuvâi muu eellim lijjim vises ete jiem selvân ellen tast innig kaačâi ohtâ almai kieldim suu puátimist já ettim tärhispäččee tuálá čalmeest taan saje já tot kale pááčá vissásávt jis uáiná siämmást tot paajij almast moonâi luođâ kuámmir čoođâ lâi nuuvt šiev lukko ete peesâi nuuvt ucánjijn juávhu hovdâ še kuulâi muu háváduumeest kaačâi luusâ lumipukuttáá ryešiliih paččii mutâ ij teivâsâm sunjin ohtâgin luođâ viijmâg päčimist et lääkintäalmaah finnejii muu paarij oolâ mutâ ryešiliih ko vuod päjiškuottii te almaah karttii lomâliđ vierâlâttâđ paarij alne meddâl mutâ jiem puáhtám likkâđ ferttejim viälláđ káávvud já muátun tubdui ain piegâstâh ko luođâsuihkuh monnii muáđui alda vuod ko joskii päčimist te finnejii muu keessiđ meddâl já juoksuhäävdi mield kuoddii koorsu kuuvl kuvlân lâi hiävuš moin kesittii hávádum almaid meddâl vuolgii tállán tuálvuđ šalde peht nubebel juuvâ tálhudemsajan lâi kuhes uáinus kuohtuu kuávlun juuvâ mield lâi piiskatykki tobbeen juhâriddoost olgoláá moin tot paajij jis šalde alne ooinij liihâdmin rievâst hiävuš ruotâi šalde mield rasta juuvâ mun tovgâdim ton rievâst tuohuteehi já lijjii korrâ toskeh paajij mutâ luođah monnii peri ovdiipel šaaldan tot teividâm já nuuvt peessim ete ij finnim togogin muu koddeđ lâi togo alda šalde ciägu teermi tyehin peessim tohon te muu algii ovdemužžân tálhudiđ veikkâ toho lijji puohtum maŋgâ iärrás-uv lâi vorrâ kulgâm masa puoh čonnii haavijd já adelii voorâ tast maŋa jiem tieđe maiden ovdil ko kyevti pirrâmpeeivi maŋa ko koccájim armeija kenttäsairalist vala jiečânâsvuođâpeivi ko tobdo maacâi juhluu já märssejii togo sairal lappâd já soittii tipšost lam-uv mun jo almeest ko taggaar suáittu kulloo eŋgâleh-uvks suáittih vala tiättâm kost ubâ ležžeemgin tipšoo keejâi kuhheeht amal jurdâččij et lam-uvsun huávristmin lam kuhe ton kenttäsairalist ko tuálvuškuottii hávádum almaid olgoláá rääjist almaid algii sirdeđ suáldátjunan ton parakkist vala nuuvt hyenes oornigist et iä tuostâččii vala vyelgiđ muu tuálvuđ kuussân ohtuu ton parakkin iärásijd jo tolvuu junan tast maht tääl ko vala ohtuu paaccim kuhe tarbâšâm leđe ohtuu ko poođij tipšoo já eeđâi kale piäsá vyelgiđ mielâ puáránij ko peesâm mun-uv iärásij fáárun kale jiem mušte ete mon kuhháá piištij tot junamätki lijjii korrâ toskeh ubâ ääigi ton äigááh junah lijjii nuuvt hitáseh já orostellii távjá viijmâg juovdâi juna imâštellim et lam-uv jo viestârpeln ko peri ruotâkielâ sárnuh sij kuoddii muu tohon sairalân siisâ kost lijjii tuše ruotâkielâliih et kote faanin kievkânistsun täälgis lam ko iä sáárnu ubâ suomâkielâgin lijjii kuáddâm muu puástu uásudâhân tipšost mii paaihijd taat lii ko iä ollágin sáárnu suomâkielâ láá feilim eeđâi tipšoo já te tolvuu muu taggaar uásudâhân kost lijjii suomâkielâliih kielâ te tot-uv oroi jo pyerebin must ton jođettemááigán pieijum kiipsi meddâl jyelgist säägi idduu vuoluupel jyelgi piejui steellig oolâ já tast risai čoođâ päddi kiilud tiäddu päddikiäčán viällájim okkod ervidiđba lâi-uv suotâs tast viälláđ lâi še pakettist siämmáš luođâ mii teeivâi juálgán tiäivásij piälgán já čujohân še talle aalgâst ko háváduvvim já koččim enâmâm ollágin tubdâm ete kietân ličij sattum eskân ko valdim kistuu kieđâst oinim kiettân maht tot lâi puoh vorrân já suonâkeejih vielgâdin uáinojii hirmâd meeri vorrâ mii must kuulgâi almain kiäh algii čoonnâđ nuávluid lam räjähtävä luođâ ete jis lii lam te jyelgi lii pieđgânâm tast ij šoodâ innig kävni juávhust kiäh lijjii talle tobbeen sotâmin ruošâiguin iä tääiđi maaŋgâs leđe innig elimin lijjii almaah nuuvt uccáá ko iä kuddum já hávádum almai sajan puáttâm tievâdâsah kyevti tiijme keččin lâi neelji tiijme vahtâvuáru ko nahareh rottejii te cuvnii lijjim nuuvt naverčolmijguin ko cuvnii ete vuolgim kammuittáá vahtâsajan eskân hoksájim iähân must lah ubâ kammuuhkin jyelgist koorsun já iärásijn lâi hävski tärhispäččen tobbeen kierdâm uáivi tipteđ meendu kuhe uáinusist koolgâi keččâđ já ko tieđij moolâ vissásávt te koolgâi toimâđ huápust viljâm lâi siämmáá juávhust muin keevâi nuuvt somaht ko mii tolvuu ovdâlinjâžân pataljoona esikunta lâi tobbeen nummeer ete sáttá leđe še tobbeen ko sun lâi vuossmuu komppaniast juohhii tom juávhu tohon miätá ovdâlinjáá siämmáá koorsun tot somab ko mottoom uápis já vala viljâ lâi siämmáá juávhust tobbeen muoi láim já pooláim aalgâst kale ton hoomán-uv hárjánij mun páččojim ton tärhispäččei ko lijjim lijge ruokkâd já várumettum lâi must-uv já jo kaandâžin lijjim oppâm et ij koolgâ lemnuid tušás pačâliđ must lii sairalist lekkum tot häävi lâi tuáhtárin talle tove ko karttim tuáhtár kuuvl vyelgiđ must lijjii korrâ toskeh algim jo hovrâđ puovtij pääihist kárbáin suuvân maađij piällás lâi talle taksialmajin já sun tuálvui muu sairalân lâi puttânâm já siäijum leehâi häävi já vuoi hirmâd ton siejâmere mii ton häävist poođij olgos pirrâmpeeivi viällájim sairalist ko tuáhtár viijmâg adelij love vyelgiđ pááikán lâi stuorrâ räigi mutâ ij tot innig lam nuuvt raše ige lam poovčâs lijjim-uv jo hárjánâm ton pohčâsân tast maŋa muoi vuolgijm piivdon já vazzijm tobbeen alda maccâmin ton pivdoreeisust togo peht togo juvvii rasta já vuordim skipárân tast poođij toos muu kuuvl já iätá tust tot kale ij lah jyelgi raše puvsâidân já čaittim sunjin tom rääigi jyelgist sun talle oskoi ete sáttá tot leđe raše tot raše lâi mutâ vazzim veikkâ tot lâi-uv raše väzzim saatij toohâđ pyere tast maŋa puáránem ovdánij pyerebeht ko tot-uv siejâ mii häävist vala lâi te poođij olgos ive maŋeláá jyelgi lâi jo nuuvt puáránâm et ij lam innig poovčâs ijge rašegin innig lâi vuođâloho kiđđâtälvi lâi čuoigâmkišto vuosâ palhâšummeen šiev saveheh taid já jurdâččim tárbu kale must-uv ličij saveháid riskâ almaah lijjii puáttâm kištottâllâđ já valdim mun-uv uási kištoid vuoidii savehijdis mun valdim savehijd siisâ tupán suddâđ sikkum nähkikistuin koškesin já tolvum olgos čuáskuđ taid must toh saveheh moiguin čuoigim kištoi lámáš ko parâpeli saveheh nubbe tain vala ennuu eenâb miätákaavren tot hávádum jyelgi lâi pááccâm uánihubbon ko tot tiervâs jyelgi tom eenâb miätákavre saaveeh ton juálgán mii lâi uánihub tast uvástâlâi puátá še já sun lii korrâ čyeigee čyigei vyelgimnumerijd já mun peessim maŋŋaal na tääl keejâm ete mon korrâ čyeigee sun eštus lii čuoigâm suulân muáddi kilomeetter ko juksim moonnim suu lappâd já juksim vala maŋgâs vilpâstellim maŋŋaalsân ij lam uáinusist iäge iärásehkin kištoskipáreh jurdelim ahaa tááiđám finniđ šiev savehijd olsân já toh lijjii-uv pyeri tarbâšân tom kišto maŋgáin minuttáin vala taan mainâsist ton suátiááigán karttâm porgâđ veikkâ maid čoovčâ kuálástim tiiŋgâid pyeráin tohon kulmâ penâkkullâm saaltijd viermijd liitijd evvisijd já pivoid tast pargo ko tot päälgis juuđij iänáás kiäđgáás enâmij já jegij rasta lâi taggaar et lijjii tuše vääzin jutâlâm kuálástáim ton čoovčâ ko karttim vyelgiđ suátiviehân pääihist vala mottoom peeivi tegu itten iđedist lâi vuolgâ tohon lâi jiäŋŋum eidu tommit ete kuodij ulmuu togo táálu puotâ jutâlii jieŋâ mield rasta juuvâ viežâi poccuu kiälhá nubepeln juuvâ poođij já eeđâi čuuvčá luoddâpiällást lâi pääihist suojeluskundá suátikiiveer tuáppejim tom já vuolgim pääččiđ čuuvčá poođij muu maajeeld olgos já eeđâi kyehti soorvâ láin moonnâm pel sorvâpiivdon jiemge tarbâšâm kuhás kuorrâđ ko peessim pääččiđ nube tain riidon lam njuovvâm tagarijd stuorrâ elleid pááikán já ettim iäččâsân tobbeen ličij sorvâ njuovvâmnáál njuovâdiđ rievâ fáárun rasta jieŋâ mield kessijm piärguid nubepel jävrid piärguid liäjádáim stuorrâ pecimaddui já lovdijm toos kuácceiguin čielgist pele fárusân ete peesâm mun-uv smakkiđ soorvâ piärgu ovdilgo vuálgám suátán peeivi iššeed lâi njuovvâm vuávsá lijjim viežžâm vuávsá čiäppát tobbeen aalgij vuoššâđ piärgu stuorrâ paađijn sun piejâi vuávsá čevepiärgu já soorvâ čielgipiärgu páátán vala tiäivásii puáttiđ já toh-uv pessii purrâđ vuávsá čevepiärgu lijjii suátihárjuttâsah pačâlijm moolâ já teeivâi nuuvt ete ton siämmáá juávhust kost lijjim teivii leđe pele kaandah puohah paajijm pyereest mun lijjim-uv jo talle tärhis päččee poođij toos mii kuuvl koijâdij kost kaandah láá puáttám eversti oovdân já ettim hiärrá eversti sorvâpivdeeh eeđâi eversti eidu nuuvt hiärrá eversti jurdelim vuolgim pääihist adelim váruttâs iäččásân loonoot viijnán taid piärguid saksalijd lijjii ennuu saksaliih talle täälvi tobbeen moonâim juuvah já jäävrih lijjii suddáh mušte ton kylá noomâ kuus vuosmužžân moonâim km keččin koolgâi eelliđ viežžâmin poostâ kárbáin suuvân maađij lâi kuus tot postâ poođij ovttáin skipáráin vuolgijm poostâ viežžâđ já talle mun-uv finnejim vuosmuu pakkeet pääihist lâi passaam stuorrâ kyele mii lâi meid ton pakettist eres tiŋgâiguin pakkeet lâi ájánâm kuhháá määđhi alne já tot kyeli lâi mátulum mátupakkeet lijjii stuorrâ tálui kaandah sijjân pottii paketteh já sijhân kale adelii munjin-uv siviilist puáttâm tulijáid tobbeen lâi nelgi ko purâmuš ij lam keppiseh lijjii evviseh vuod ko vuolgijm tohon nuortâs já poođijm mottoom kylán togo lâi siämmáá stuorrâ juuhâ ko taat luuptâin lijjii läänih katiskah viermih já juhâriddoost kárbáh valdii taid pivdusijd já kárbáid já vuolgii pieijâđ taid juuhân nelgi ko lâi nommâsii kandáin vuolgijm še jiem mušte lâi-uv sun valdijm lääni já katiska kárbás suládáim muoi-uv piivdon juuhân lâi ryešilijn pááccâm šalde räjäythánnáá amal toid lâi šoddâm huáppu ton šalde vyele te oinijm kasapanosijd šalde lohe vyelni ruošah lijjii valmâšân pieijâm taid tohon áámmát lâi panostaja eeđâi manneen iho kuáláštiđ muoi iđedisiijâ vuolgijm kuálástiđ tot kale varâlâš hommá munnust talle iđedisiijâ ko moonáim vuod tohon kuálástiđ raahtij kyehti trotyylipoomi já ko leggistij nube tain juuhân tot pävkittij já čäcipääcis kiirdij ollâgâsân jiejah-uv njuoskáim algii pajaniđ čäs ´uáiván tast lijjii maaŋgâlágán kyeleh čuávjipeeli pajaskulâi kobđomin taid kárbás já käärbis juuđij ubâ ääigi virde mield toh kyeleh jáámmám tuše kolmâštuvvii eeđâi sun tot kale leggist taan nube poomi-uv juuhân lâi vala korâsub pommi lâi vala ollâgub čäcipääcis já vala eenâb kyeleh kobđánii čäs ´uáiván vuod taid maaŋgâlágán kuolijd kárbás já láim jo alda kiävŋá masa te manneen ton kiävŋá vuálus lâi taggaar lusis jävrikäärbis algim suuhâđ tom maid vooijim rido kuávlun já nuuvt kiergânáim peessâđ riidon fättejim poijust kiddâ ovdilgo tot keevŋis njomâstij kárbá fárusis kale lâi vaigâd peessâđ toin lusis kárbáin maasâd tohon kost láin vuálgâm vyestiviirdán ko viijmâg pessáim tohon sáátkun te láim vaibâm já moonáim cuvnâđ almaid láá kyeleh čollimnáál kárbást eeđáim kuálásteijeeh še lijjii iällám pivdusijd kuohâmin iäge lam finnim maiden toh ko oinii munnuu saallâs imâštellii faaninist tunnuu pivduseh láá lamaš ko leppee finnim eidu nievt ennuu kuolijd sij koijâdii ko lohhijd kárbá lijjii kyeleh sárnum munnuu pivdotäävi tuše et kalga mättiđ pieijâđ pivdusijd olmâ sajan iähân toh kyeleh piisám juáhâžâs ko tot mii juávkku lâi masa muáddičyet almajid sälttejim mottoom lahna sältkyellin munjin tast lâi sältkyeli maaŋgâ piäiván kaandah lijjii iäljáreh lodástiđ še ohtii vuolgim loddepiivdon já vazzim maŋgâ kilomeetter poođij stuorrâ jeggi oovdân jeegist teerih kihhii kiergânim pääččiđ kulmâ tain ovdigo kirdelii mutâ karttim kyeđđiđ taid tohon ko jiem peessâm kosten kulâi tohon paččum ludij kuuvl ko lâi lyeiveejeggi tast čuážudmin ko hirmâdávt päjiškuottii tobbeen mii leiripääihi kuávlust juávkku tievst jurdelim ij tot pačâlem kuhe pištám leiripááikán te kuullim ete njuhčâ lâi kirdám ton juuvâ mield já tom lijjii pačâlâm maŋgáin kiveráin já maašinpistovláin mutâ njuhčâ lâi jiegâs toollâm ko poottim siviilin já tađe ovdil-uv tääbin ličij lam maaŋgâ tááhust hyeni leđe jis ij liččii nuuvt alda finnij purâmuš já maaŋgâid eres tarbâšijd ennuu hälbibân ko käävpih ostii riävskáid luámánijd piärguid poccui tuoljijd njuámmilijd soksâmijd já ludij puuzâid tohhejii lonottâskálvun pyerá-uv käävpist keesi lijjii ennuu luámáneh tolvum taid káávpán te algim jurdâččiđ ete maht mun tuulist lii-uvsun tom pyerá lope tuálvuđ skipáráid huolâttid muu tävirijn vuájám pyeráin nuuvt mun vyeijilim já vuoijim togo tuuli lappâd taggaar segis pálgá mield poottim pel talle lâi togo tuuli já šalde kooskâst mun togo njyelgejim postâtáálu kuuvl vuordâččim postauto vyelgim lâi postâtáálu seeini vuást mieigâmin ko poottim te ulmuuh huámášii muu uđđâ vuájáán ravviiškuottii tun kale koolgah mááláđ tom pyerá mudoi kale sáátáh monâttiđ monâttežžeem te váldus kote lâš tom vááijuv tot ij lam nuuvt stuorrâ suddo veikkâ puohtim-uv ton pyerá maid jieččân ruuđáin lijjim uástám lâi anolâš já šiev fiävru ton ääigi ko peessim suátivievâst kolgim aaibâs tuššeest älgiđ iä lam ko toh pihtâseh pajalist moh lijjii vyelgidijn armeija takki te lâi mast lijjii poleteh čuoppum tot lâi maid finnejim armeijast juohhii tälvipihtâsijd mutâ maŋanim lijjii jo kiergânâm jyehiđ taid ko mun moonnim tohon lâi kravatti tuáppejim tom já pieijim lummâsân ettim vala finnejimhân mun-uv maidnii tälvipihtâsijd lâi lovo algâ karttim moonnâđ tukkisavottan veikkâ tot hávádum jyelgi ij lam kierdâđ pajadâllâđ taid lusis tuukijd paŋkkoriehân tot rašoi já povčâstij ko tähtikeejih iä lam savvaam vala ollásávt oohtân lijjim akšualmajin ciäkkumin tuuvijd ko vuosmust moonnim tuáhtár kuuvl lâi tuáhtárin lâi adelâm celkkuu et tot váddu ij lah suáđi keežild šoddâm sairal tipšomist reekkig munjin uuvnân já poldim tom jiemge máksâm puáttâm vátámuš reekkig mäksimist kale lâi čielgâs ete suáđist hávádum keežild mun karttim tom jyelgi puoccâđ kerd siäjuškuođij tot jyelgi nelji ive maŋa talle lâi tuáhtárin vuod korrâ toskeh eeđâi tom ferttee lekkâđ nuuvt algii eetteráin noháđittiđ muu pieijii tom kopa munjin uáiván mutâ jiem mun nohádâm lâi vaarâ talle jo astma saađđâđ já masa aavhâm ko jiem puáhtâm vuoiŋâđ já tuáhtár imâštellii kuittâg mottoomverd narkoosist mutâ tubdim kale pyereest poovčâgeme ko tuáhtár čuoggij tom kossâ säägi juálgán poovčâgij hirmâdávt kuittâg tommittáá tobdottem et jiem tállán addim maid tohhii munjin ko vuod finnejii muu iäláskiđ tuáhtár čuážui tast já siejâ lâi tievâ peevdi tot jyelgi lâi lam vuod siäijum ton narkoosist já puohtii rulâiguinseeŋgâ moin tuálvuh muu viistán iä kiergânâm pieijâđ muu ton seengân ko kočâttim jieččân peevdi alne meddâl lättei já vazzim viistán seŋgâsân lâi hirmâd koško njälmi lâi aaibâs koškes iäge ááigu adeliđ čääsi eidu uccâ lassijn puohtii čääsi já ettim jiem lah kissá pyehtid eenâb juhâmuš toh puohtii litter kaanu tievâ lieggâ teejâ já sukkârijd laasân sukkâr já teejâ já juuhim tom ige tot toohâm hyene sij pollii ete mun áálgám vyevsistuđ kulmâ pirrâmpeeivi viällám já virkosmâm ton ovdebáá narkoosist vuod kolgâččij tom jyelgi älgiđ tipšođ kale poollim ko vuod kalgeh noháđittiđ et koddeh sij muu vissásávt lâi jo eehid ko tuáhtár já tipšooh pottii viistán tuáhtárist lâi taggaar cm kukkosâš suormâ kasosâš ruisku já viehâ kossâ čuhâ säggi lovduu alne puuvsâidân meddâl já čuoggij ton hávádum juálgán hirmâdávt mutâ tuállejim seŋgâroobdâin kiddâ já nirvottellim talkkâs siijvost tohon juálgán leggistij lovduu oolâ vuolgij meddâl ige jiendâm maiden jiem mungin koijâdâm maiden ton tove lam poovčâs ko adelii vuáimálijd talkkâsijd oođđim ton iijâ pyereest iđedist koccájim stuuččân kullui muu seeŋgâst siejâ lâi kulgâm tievâ seeŋgâ maŋa lijjim muáddi pirrâmpeeivi sairalist ko aalgij helppađ já kuume še luoštij meddâl sairalist taaksi porthái oovdân já buusist poottim lâi maŋanâm äigitaavlust lâi iäskán ääigi ehidist buusist togo puotâ lâi sevŋâd jiemge kostâm väzziđ lâi jo eeti et maht peesâm pááikán ko ij lam suábbigin mii ličij lam toorjân peevin jotteeđ ton peli kilomeetter määđhi pááikán imâštâlâi já koijâdij maht lam puáttâm tot jyelgi puárániđ poovčâs ij lam innig raše kale lâi mun te valdim savehijd aigum eelliđ riävskáid pivdemin mutâ jyelgi lâi nuuvt hiäju et jiem pissoom savehij alne tälvi moonâi nuuvt ete jiem puáhtâm maiden losebijd pargoid porgâđ puáránijhân tot viijmâg tommit et koostâm pyereest väzziđ já lihâdiđ tot valagin lah raappâd ige šoodâgin tađe pyerebin lâi vuođâloho ko poottim taas aassâđ lâi talle aaibâs mecci taas kesittim hiirsâid já algim huksiđ tuve ääigi iä lam toh huksimmateriaaleh nuuvt áhtánâsah vala arvekeesi leđe mutâ čohčuv lâi tupe ton muddoost ete peesâim káátu vuálá aassâđ tot vala raappâd lamaš mutâ pyereeb tuššed lijjii poccuuh juuttim pygálusâin lijjim toi hovdân mutâ ij must lam puásuialmajin já kuálasteijee lam ubâ ahhaan lamaš pivdám riävskáid čuuvčáid kuáppilijd čäciluudijd riämnjáid mirhâiguin soorvâid já puohlágánijd ávhálijd meeci elleid lâi maidnii irâttiđ ij finnim talle kosten išeruuđâid iäge lam talle pargottisvuođâ peiviruuđah jiem finnim veikkâ lâi nuuvt hyenes vajo poođij uđđâ tuáhtár já karttim ain eelliđ tuáhtár kuvlân vuod lijjim tuáhtár lun tuáhtár koijâdij finniim ruuđâ tot lii lamaš vaigâd ruuđâ tááhust mutâ lam piergim mahtnii västidim vaaldij skove já aalgij tevdiđ iäláttâhucâmuš tom iäláttâhucâmuš aalmugiäláttâhlágádusân mutâ tobbeen poođij hilgoo miärádâs nube ucâmuš já fáárun vala lasecelkkuu maid tuáhtár adelij vuod aalmugiäláttâhlágádusâst piettâleijee miärádâs mutâ ton piettâlusâst lâi vaidâlemäigi tohon baarin jis tiäivásičij taggaar olmooš kote mátáččij išediđ muu vaidâlus čälimist kavnâm iše tađe várás pááikán já kejâdim taid iäláttâhpápárijd já nuuvt mun valdim pááppár tiäivásij val ruopsis pennâ já algim čäälliđ tom vaidâlus iälattâhlágádusân šoodâi viehâ kuhes kirje čielgâ suomâkielân já pieijim poostân ájánâm kuhe ko tobbeen poođij vástádâs vaidâlusân já tot lâi taggaar uuđâs et aalmugiäláttâhlágádus kalga lattiđ lavâlávt täst maŋa nuuvt algim finniđ iäláttuv ij tot nuuvt styeres lam mutâ pyereeb tuššed mun lam juovdâm ennuu kierdâđ ton jyelgi keežild korrâ pohčâseh láá lamaš vala poođij astma vuod nuuvt huánánâm et ko täst tuve kuvlân juhâriidon lii meetterid te ferttejim moddii orostiđ ton kooskâst iä lam ennust magarehkin ton ääigi ton astma keežild sairalân talle lâi vala tot oovdis sairal tuáhtár adelâm ennuu tuoivuu jiem puáhtâm vuoiŋâđ ennust ollágin pieijii jo tohon jämmei viistán lâi tuáhtárin mutâ sun teeivâi leđe luámust sajasâžžân lâi nommâsâš tuáhtâr sunjin muu jiegâ piäluštmist poođij iho-uv maŋgii adeliđ pistos talkkâs nuuvt mun algim vuod vuoiŋâđ já iäláskiđ lâi talle-uv muu vuolgâ maŋa jiem lah puáhtâm innig lussâdubboid pargoid ollágin älgiđ kärbisid lam ráhtám kyehti koskâmoottorkárbá nube tain tom stuárráb vuobdim já tom ucceeb oostij vuođâlovvoost já tast maŋa-uv vala taid kiäh lijjii lam suáđist radikaalih pilkkedii iä toollâm ubâ olmožingin maaŋgâs ettii mane vuolgih tohon soottâđ jieijâd suijâ maŋgii šoodâi hyenes mielâ ko nuorâbeh uvástellii tie meid lii lappâd paččum almai lâi juáhhást pággu vyelgiđ kiäh kočottettii ij ávttâm piettâliđ tääbin meeccist lâi valje lijjii pecilodeh riävskáh valjeest já sorvâlove finnij ohtuu iä tarbâšâm leđe maaŋgâs nuuvt maht tääl še lijjii jäävrih já juuvah tievâ myerjih eenâb ko taan ääigi ko lijjim vala uccâ kaandâš togo mii tuve pirrâsijn-uv lijjii riävskáh čuuvčáh já kuáppileh lam talle vala kansaškoovlâstkin ko vuossmuu čuuvčá finnejim raahtij munjin čuuvčá kuáđádâsâid maid eellim oppâmin ij lam pääihist láim ennijn kuávttáá vuolgim čuuvčákuáđádâsâid oppâđ já čuhčá lâi moonnâm kielân já elimin vala áppádâm koddeđ tom čuuvčá ferttejim viežžâđ iännân išán já iännâm terpâstij tom jaamâs lâi muu vuossmuš čuhčá lovo aalgâkeččin algii moottorkiälháh puáttiđ teehin já tothân kale lâi šiev iše vuossmuš moottorkiälkká lâi jieččân rähtim rähtittim tela oosijd já moturin lâi kuutio moottur tot nuuvt muččâd lam mutâ vuoijimhân mun toin-uv pygálysân ko moonnim te čiehim tom fiävrun jiem kehtidâm pyehtiđ uáinusân julgâlávt oiniihân toh motomeh já iäskán toh lijjii-uv halukkâsâh tom uáiniđ já tutkâđ tot kale ubâ uáinus ko must lâi jo olmâ moottorkiälkká já lâi tommit muáttâm et peessim sorvâpiivdon vyelgiđ uđđâ fiävroin talle uážui piso-uv jođettiđ moottorkiälhást tohon alda te vuottim muáddi soorvâ fiävru toos jäävri jieŋâ oolâ já vuolgim kuorrâđ taid soorvâid tarbâšâm kuhás kuorrâđ ko juksim taid láin vááijuv meetterist ko huámášim lâi saksalâš suátikiiveer tain stuárráb já tot sattui leđe sarves roovâi roogán kyevti keeđgi kooskân must lâi korrâ pargo moonâi äigi ko njuovvim já ruovjiistellim kiergânij siävŋániđ miärkká vala lâi smiettim kavnâččim-uv moottorkiälkkán já nuuvt luhostuvvim väzziđ sevŋâdin eidu ton njeigâ kiälhá keevvâđ já vuoijim muorâpááikán pieijim tuulâ já ijjâdim tast vuolgim viežžâđ piärguid taid kuodâččiđ ciägu teermi oolâ ko toi kuuvl ij peessâm kosten kulâi moottorkiälháin tast pargeeldmuš piärguid riehân já vuolgim kesittiđ mutâ ko lâi vala nuuvt uccáá muotâ te riehâ ain tarvanij kuás keeđgi kuás čuoldâ tuáhá ton kinccođ kuođđim kyermi toos kyerrejim kiverist lemnuid makasiinist já kuođđim tom-uv toos kyermi oolâ pááikán puolâš lâi jieŋâ jo viehâ assaa juhâriidon já togo lâi viehâ ciägu mielli kogo vuoijim jieŋâ oolâ já tubdim kale saje mutâ nuuvt tast keevâi ete vuoijim ton sajan kogo laavij leđe kuhe sudes vaibâm já toin lijjim nuuvt várumettum vuoijim eidu ton suudán peht lâi asettis jieŋâ já myetistâm oolâ já ko njihe suáhi vala lâi togo sude alda te karttim faartâ kepidiđ já tondet koččim vuájui maaŋgâ meetter kieŋâlâsân ton kiälhá fáárust suudán njuoskâ kistâkieđâiguin fättejim jieŋâkolmâ luhtein kiddâ já tuápuđettim toi mield riddotiärmán aaibâs njuoskâm já puolâs lâi muáddi kilomeetter pááikán jieŋŋuu já alda pääihi kyehti piikkisraaŋgâ vyeligis äiđin moi paijeel lâi väädis peessâđ ko pihtâseh lijjii jiäŋŋum storgâsin pajalân iše kal jiem vuállân čuárvuđ veikkâ toos kolmuužeem mun luhostuvvim peessâđ ääiđi paijeel já lieggâ tupán pihtâsijd meddâl pajalist ko vistig tommit suddii munjin šoddâm nuárvui ige kuumegin lâi kieŋâlis virdepäikki kuus tot kiälkká vuájui tast pottii kaandah sij lijjii maaŋgâs sijjân maht lâi keevvâm moottorkiälkká lii juuvâst maaŋgâ meetter kieŋâlâsâst ryevdist noonâ ruáhi já kiddejim ton kuhes seibâháá kiäčán nanosávt valdii tom fárusis já vuolgii pajediđ tom muu moottorkiälhá meddâl suddeest tiijme keččin sij pottii já puohtii muu moottorkiälhá te hevvânâm já jis liččim hevvânâm toos te iä lijjii kavnâđ muu kuhes ááigán ko sudde jiäŋustij já muotij vala iho viehâ ennuu čievâi puoh luodâid mun oovtâ kuobžâ koddám tobbeen alda lâi porgemáánu loppâ luámáneh-uv lijjii vala motomijn soojijn moonáim tohon valdijm muáddi viermi fáárun et finnejeen vuoššâmkyele mottoom luobbâláá riddoost já oinijm kuolijd ton luobbâláást kuávžureh tievst jurdeláim piejáim viermi luobbâlâžân tulâstâláim tast riddoost já kulluuškuođij stuuččân vuolgijm kuohâđ viermi já toos lijjii čaaŋŋâm stuorrâ kiilu já muádi kiilusiih suávvileh tievâ lâi iimâš ko toh iä lam vala kuuđđâm veikkâ suávvileh kođeh vyesimáánu loopâ keččin tääl maŋa kuullâm et lii taggaar tuodârsuávvilšlaajâ mii kođá iäskán nuuvt maŋŋeed tuotâ tom jiem tieđe piejáim taid njuoskâ viermijd já suávvilijd reppuid alda lâi uccâ jáávráš mast čuáđgih vuojâdii lâi saksalâš suátikiiveer moin taid pačâlim vala kulmâ lemnuu ettim skippáársân jiem lah kuássin kuáddâm kuárus piso meecist jiemge ááigu täälgin tom toohâđ já kuođđim taid kulmâ lemnuu päjihánnáá peiviv kuolbân mield maađij piällás mottoom riämnjápiäju lappâd te uáinistim ko lihâstij miinii munnuu ovdiipeln já keččim tärhibeht na kuobžâ tot lii láá-uv togo enâbeh mutâ iä togo lam eenâb ko tot ohtâ já smiettim kogo pehtsun tast váimu lii kolgâččim teividiđ já ko paaččim te kuobžâ koočâi ige ubâ lihâstâmgin innig ton luusâ tot lâi ton náál tegu ličij áigumin volliittiđ tom ovdiipel kiiveer valmâšist pääččimnáál lijjii must vala kyehti lemnuu pissopijppoin mutâ tot lâi jo jáámmâm tast jamâ kuobžâ kuvlân huámášim ko riemnjis čokkái piäjunjäälmist kováduv tyehin jamâ kuobžâ paaldân pieijim piso ton jamâ kuobžâ oolâ skihtiistim riämnjá já paaččim tuše fäškittij ko tot livkkái piäjun keččâmin piäjunjäälmist já tom oinim ete teividâm lijjim tot lii aaibâs tuotâ munjin paasij ohtâ leemnâ jiem tarbâšâm kuárus piso kyeddiđ tom kuobžâ valdijm näähki fárusân já vuolgijm väzziđ maađij piällás ettim tobbeen kuolbânist ličij piärgu kuddim kuobžâ viežžâđ eeđâi nuuvt muoi nube peeivi vuolgijm viežžâđ taid piärguid mun aigum tuše tom uáivi väldiđ já riämnjá maid paaččim piäjunjáálmán valdim kuáivu ete peesâm kuáivuđ tom piäjunjäälmi maksii riämnjást koddemruuđâ ko poođijm kuobžâ koddemsajan ij tot kuobžâ roppâ lamaškin innig tobbeen tot lâi väzzilâm steevvil luodah tuš lijjii pááccâm čunnui mun kuittâg riämnjá jiem tarbâšâm ennuu kuáivuđ tot lâi jáámmám toossân alda piäjunjäälmi kale lii tiätu ete kote viežâi tom roopâ lâi talle kävppijâssân sun oostij tom kuobžâ näähki mottoom kuittâg lâi uáinâm almaa kote čievâi kuobžâ uáivi kuuđhâmiehtân já valdim uáivi kuuđhâmievtâst olsân kullee suáládim kote vaaldij taid piärguid lâi uáivi pieijâm tondet kuuđhâpiäsán et kuuđhah maka putestiččii tom še pieijim kuuđhâpiäsán tom uáivi taas jieijân pääihi alda lâi stuorrâ kuuđhâpeesi muu pääihi alda njaargâst kuocâgij já karttim leggistiđ ubâ uáivi ko kuuđhah-uv láppojii njaargâst maaŋgâ ihán kolgâđ luuppâđ iänááš piärguid já puoidijd meddâl kuobžâ uáivist ovdilgo pieijim tom kuuđhâpiäsán luhostum finniđ putes kuobžâ uáviškohhooš kehtid mainâstiđ tast kote vaaldij tom kuobžâ roopâ tot kuittâg lâi kote ooinij ko poođijm maađijpiällás toin kuobžâ nahkijn tot lâi puoh somamus ko olsân kullee kuobžâ uáivi suáládim mutâ ij kihheen álgám muu suálágitteđ talle nuorâbin šoodâi maŋgâ já maaŋgâlágán reeisuid toohâđ toi sorvâiguin-uv feerim veikâ maht mun lam tom finnim ko lii lámáš lope vuoššâmpiärgun lâi stuorrâ iše mii perrui taan ääigi kalga leđe stuorrâ juávkku oovtâ sorvâlopán mun lah viiššâm innig ubâ uuccâđgin love paaččim tohon kuuvl uáli stuorrâ soorvâ rono ige must lam fáárust ko puuvko nijben já tast-uv lâi vala teeri kooskâmuddoin rasta tot kale lâi te konstâ njuovvâđ já ruovjiđ stuorrâ soorvâ puvkkoin mast ij lam ko terilakke lahheest lâi ohtâ čiehâ nuuvt pastel et paajeeld čäälin finnejim vist tyelji njuovvâđ tast huápu ávttâm toollâđ nuuvt mun finnejim njuovvâđ já ruovjiđ tom soorvâ kuhes äigi tast kale moonâi tove keevâi nuuvt ete paaččim soorvâ rono ciägu väriviältán tuostâm moonnâđ lihâttâllâđ tom lâi karâstâh vijlâsist čoonnim vist karâstuvváin monnjâjyelgist piäcán kiddâ poollim ete jis tot tast vuálgá vierrâđ vielti vuálus te sáttá moonnâđ vala hyeneeb sajan já iäskán moonnim čudduu kalgâđ njuovvim já ryevjejim tom já ain ko ožžum ryevji luovâs lyeštilim vuálus vielti vuálus värivielti toh piärguh čierâstii já ubâ tot vieltti lâi togo peht voorâ haaldust lâi jottáám togo lappâd lijjim talle jo kiergânâm piärguid viežžâđ lâi hirmástum já eeđâi ko ubâ värivieltti lâi voorâ haaldust toh liččii maaŋgâlágán fiäráneh jis taid puoh mainâstičij taah maid mainâstim láá pyereest pááccâm mielân olmooš kote lii vaikuttâm anarâš kirjálâšvuođâ šoddâmân lii ko ive almostui suu čäällim artikkel Üeber den kirjerááiđu no uássin mon vaarâ kuástidij tiedeseura suu mottoom tááhust puávtáččij-uv nabdeđ anarâš kirjekielâ eeččin siämmáá náálá ko nobdui suomâ kirjekielâ eečin nobdui meiddei nubben suomâ kirjekielâ eečin oovtâst šoodâi torppaast pivtâskuárroo já kálgus páárnášjuávhu niäljádin kandân ađai koskâmužžân pärnin ääigist ij lamaš älkkee finniđ škovliittâs mutâ äŋgiris luuhâmhalui keežild já suu piälušteijei áánsust tot luhostui vaazij puárásumos viljâs torjuin pedagogio já katedraalškoovlâ kuittâg koskâlduvvojii koskâpuddâsávt ruttâvänivuotân ruttâdmân uáppeeh ađai teinih juttii kerjidmin já čoggii purrâmâšveerkijd valje já ruuđâ meiddei lávlumáin pivtâskuárron-uv siijdâid jottáám peesâi uáppen luvâttâhhân mutâ juo cuáŋuimáánu aalgâst sun iäránij škoovlâst já vuolgij ko finnij tobbeen apteekuáppeesaje stivrimvuálážin šoodâi kuittâg pajeuáppee já sun merkkejui akatemia matrikkelân lijjii ovdâmerkkân já viiđâ ive opâi maŋa čođâlditij filosofia kandidaat tutkoos kesimáánust fáddán lâi tovlái syemmilij imelin toollâm sun lâi finnim professor von kote lâi arkkiatrâ hyelkki rääjist lâi toimâm keesijd päikkimáttáátteijen tallaa kirurgisâš já párnáápestimoopâ professor omâstem kärdinist pyellim maŋa sun vietij täälvi já rahttâđâi vuossâmuu nuurrâmmátkásis tuáhtárin sun šoodâi ive meiddei maŋeláá hammij kietâčalluu nube teddilmân mii almostui ive toovâi mätkit moin uđđâivemáánust álgám nubben majemuš mätki ađai lovváád mätki mii lâi nubbe nk stuorrâmätki koskâldui njuhčâmáánust passâmuáđulâšvuođâi keežild jotkui já tot uulij puoh olgomustáá ađai já nuurrâmmääđhist sun čoogij ereslasseen anarâš kielâaašijd láin aalgâst taažâ kielâtotkee sehe hiäimu kävnee kote syeinimáánust tolliittij samojedij enâmááid vuolgij čäcikiäinui mield suhâkielâ vepsä sárnoi juávkun kierruid tavevepsälijn čoggum tiäđuh kielâst já aalmugtivtâlâšvuođâst šoddii maŋeláá suomâkielâ professuur várás rahtum náguskirje amnâsin uásild mätki nuuvâi roovvâdmáánust määđhi sun toovâi lasseen sun tooimâi išetuáhtárin pirrâdâhtuáhtárin suomâkielâ professorin ollâopâttuvvâst já syemmiláš-ruátálâš sänikirje toimâtteijen jaamij masa ihásâžžân mon kalga tallaa ááigán kullen toollâđ ollâ ahheen uáppee lii tääl uáppee lâi máttááttâskuávdáá anarâškielâ uáppen já tobbeen peessâm maŋa lii lamaš eres lasseen anarâškielâ toimâtteijen sun lii peessâm ollâopâttuv já ton ooleest koijâdellim sust motomijd koččâmâšâid moh lohtâsii uáppoid já puátteevuođâ vuáváámáid koččâmâšah já vástádâsah lah tääl čälittâm jieččâd tuu uápuh ovdáneh ađai kaartah-uv varriđ vâi tábáhtuveh-uv uápuh mahtnii eresnáál jiem taarbâš varriđ ko lam eidu peessâm maassâd tavas luhostuvá pyereest internet peht lii-uv pyeri ko ton áánsust puáhtá aassâđ tääbbin kost kielâtááiđu-uv puáhtá älkkebeht kevttiđ pyerrin ive tuu uápuh pišteh já mii tust tastoo šadda ko uápuh láá čođâldittum taat lii-uv jo váhá vaigâdub koččâmuš must láá álgám esken amnâsuápuh láá ohtsis uáppučuággád halijdiččim luuhâđ maister räi te tarbâšiččim čođâldittiđ suullân uáppučuággád tot muáddi ive váldá kal vala tuostâ ettâđ ete maisterin ááigum mut jis vyeimih peri kávnojeh te lii tot-uv máhđulâš meiddei mušteđ ete maistertuđhos ij lah jiešalnees mihheen čovduid luukon peri fáálá máhđulâšvuođâid ovdâmerkkân uuccâđ taggaar viirgán moos lii tohálâšvuotvátámuš puáhtá liijká juksâđ peri nuuvt ete parga tagarijd pargoid main täin uápuin lii iše kuittâg ete tuđhos adeličij pyeri vuáđu ovdediđ aašijd anarâškielâ peht fáádáh kuleh tuu uáppoid täin amnâsuápuin aainâs-uv kalga čäälliđ viehâ ennuv čohčuv älgih tagareh kuursah ko anarâškielâ kirjekielâ mudoh anarâškielâ kirjálâš kevttim já jienâdâh- já hämioppâ vala tieđe tärhibeht ete maggaar siskáldâs täin kuursâin lii ete maŋeláá puátih meid tagareh kuursah ete pivâstâh kirdá luvâdijn lijjih kejâttâsinsnerin tieggáár pargoost njuškin anarâškielâ kielâpargen lii luhostum pyereest jieččân mielâst ko máttááttâskuávdáá kielâuápuh algii moonnâm ive lijjim vistig uáli vaibâm muu mielâst čielgâs ete jiem lamaš tarbâšâm kevttiđ vuoiŋâšijdân kuhes ááigán aainâskin taid oosijd maid taarbâš kevttiđ kielâuápuin ko uáivi aalgij oppeet toimâđ oppâm-uv aalgij luhostuđ pyerebeht mahten ovdii pargo pargostâd miinii tagarijd moos jieh lijkkum meendugin ennuv peeli ton pargoost lâi tot ete peeivih lijjii koskânis nuuvt siämmáálágáneh kal lâi pyeri tobbeen mii táálust já irâttâm ain teivâđ sii jis iälám mun jiem lijkkum ko puoh ääših ton pargoost jurrii ruuđâ pirrâ ain já ubâ paje mon ennuv liččii iällám autoh tobbeen já ruttâ poođij uuvsâin já laasâin te tot ij lamaš kuássin tuárvi värrejih te moh aašijd tuu kiäsuttii teehi peerâ lii varrim tavas jo ive lijjim tiäđust-uv talle vala uccâ kaandâš uási eellimstân lam aassâm tääbbin já teehin meid kuulâm lâi hävski eelliđ mut ij tot kuittâg taggaar saje lah kuus halijdiččim pääcciđ siijdâst lii muu mielâst pyereeb aassâđ ko kaavpugist vuorduuh tust láá jieijâd puátteevuođâ háárán tuáivum tiäđust-uv ete anarâškielâ uápuh ollâopâttuvvâst ovdáneh pyereest mield meid pargoelimist peesâm porgâđ puátteevuođâst-uv maidnii anarâškielân lii uáli mielâkiddiivâš vala keččâliđ sierâlágán pargoid mut kalhân motomin vala sátáččij leđe pyeri uuccâđ monniilágán fasta pargo kuittâg višâččii kerditáálust aassâđ innig hirmâd kuhháá láá váhá tagareh puđâldâsah ete jieččân táálust ličij ennuv iše kuittâg koolgâm váhá keččâđ ete maht taah uápuh maneh lii čuuvtij kiddâ tot ete magareh molsâiävtuh láá talle puátteevuođâst pargoid tun tääl poorgah toid maŋa lam tääl uážžum leđe sajasâžžân sämiradiost lii kal jiäráskittee já mottoomnáál lusis-uv pargo návt aalgâst tááhust ton pargoost láá kuittâg tagareh rijjâvuođah moh iä lamaš kejâttâspargoost äšši lii kal tot ete uážžu jieš vuáváđ aašijd ige taarbâš tuš tiätu maali mield ain porgâđ ij lah vala šoddâm nuuvtgin pyeri rutiini radiopaargon lii sehe pyeri já hyenes äšši ton peeleest ete smietâm viehâ ennuv et maht piergiim vuod ton tááhust ete iä lah aainâskin ahevis peeivih šadda taggaar tobdo ete tijme jotá liijkás-uv jotelávt lam tääl lamaš meiddei sajasâžžân suu anarâškielâ kuursâst lii kal uáli mielâkiddiivâš mut meiddei vaigâdis pargo ij lah maggaargin máttáátteijee škovliittâs motomeh ääših anarâškielâst láá jo munjin suullân uáppáseh mut tääl kolgâččij vala keksiđ ete maht taid aašijd kalga máttááttiđ lam ain annaam áárvust pyeri máttáátteijeid mut iäskán tääl tuođâi iberdâm ete magareh vaigâdvuođah ton pargoost láá meid ain mušteđ smiettâđ jyehi ääši loopâ räi ovdil ko irâttâm taid máttááttiđ astoääigi tooimah tust láá tääbbin já lijgo-uv toid äigi uápis sääni kal ij tääiđi kuullâđ muu säniráájun innig kalhân must tuotâvuođâst vala äigi lii maidnii porgâđ meid eres pargoi já kielâuápui lasseen kal mun lam váhá läškin šoddâm čokkáám liijkás ennuv tiättur paaldâst lihâdem lii kal suotâs keesi algâttim oppeet uđđâsist kaččâm várás ááigum kal uástiđ uđđâ savehijd-uv must meid kyehti šleđgâkiitaar mut jiem lah kal eidu kiergânâm hárjuttâllâđ meid ovdil rähtiđ heervâ tiet ennuv elektroniikpiergâsijd maid puáhtá kevttiđ kiitaarhommáin mut tot-uv lii tääl váhá pááccám kal maidnii porgâđ motomin ton oovdân amas vájálduđ elektroniiksyergi teoria aaibâs ollásávt lii meid viehâ vorâs puđâldâs lam ain lamaš kiddiistum puáris teknisâš piergâsijn lam uástám kyehti puáris mm filmâkamera iä määvsi eidu maiden tááláá ääigi lam irâttâm hárjuttâllâđ vuáđuaašijd lii talle irâttâm máttááttiđ munjin ete maid filmáid kalga porgâđ talle kuvvim maŋa must lii meiddei taggaar digitaalvuáhádâhkamera mut eenâb lam tääl kuvvim fiilmân savzâ ivij mield lamaš elleeh kuusah saavzah peenuv navittist lijjii kuusah já saavzah tarbâšij mielhi já peenuv piärgu pääihi aasâi meiddei kuobžâ mon mielâ puolij pyere evvis tot kejâdij puuvre kuuvl mii lâi alda lâi pajanâm kiđđuv já nelgi lâi meendu styeres čuávji njuridij lâi vaigâd leđe lâi riddoost já čuájá nubebeln lâi táálu já toh saavzah orroođ siijvost et ulmuuh iä uáini te viijmâg kulmâ saavzâ já pajedáin taid kárbás já nuuvt puohtii puuvre kuuvl vuordij tot lâi purrâm jo eres purrâmušâid saavzah lijjii tääl alda poođii saavzah purâdii já puoiduu kejâstâlâi puuvre kuuvl ij lijkkum kiällun mii lâi oovtâ saavzâ čiäpáttist vuoi hirmâd kuittâg kejâdij et tääl lii äigi sun ij innig killááččii kiälu skaaijân já purâmuš-uv ličij pyeri tääl kiällusaavzâ já vala viercâ lâi pyeri tohon saavzah já te kiällu tot juávdá jáávrán ohtâ savzâ peesâi liävus jurdelij kuobžâ já lâi tutâvâš orroomtilásis peeivi keččin ličij šieu purrâmuš jiegist vuámmášij nubebeln rido ohtuunâs saavzâ mii mehistij sun moonâi iššeed kuuvl já mainâstij maid lâi kuullâm já uáinám vuolgijn oovtâst keččâđ já savzâ poođij sunnuu kuuvl mutâ kost lijjii eres saavzah já kiällusavzâ vazzijn já ussáin lâi jieggi já tast lijjii miestuuh jurgâlum já ličij mahte kuobzâ ličij aassâm já moljom toh lijjii hävdidum saavzah kiällu ij kavnum kosten tot lâi vissâ jäävrist peenuv umástij paijeel čuájá nubebel nuuvt omasávt kuobžá lâi viijses eelij tállán viežžâmin purrâmušâs ko iššeed ij tállán kiergânâm pissoin tohon nuuvt kuobžâ šeeštij näähkis eelij maŋeláá keččâmin et tot tuođâi lâi tuotâ et kuobžâ tot lâi já maavsij mottoom verd innig seilâm toin paaihijn saavzah kuobžah lasanii já kuusah meiddei pottii pááikán motomin nuuvt hirmâd palaskâddâm talle kuusah purâdii vyevdievvisijd ij kuobžâ koddám kuusâ veikâ elâččij alda aassâmpääihi lâi viehâ hyeni kuobžâ mielâst já kuusah iä lamaš suu mielâst purâtteijee elleeh anarâškielâ čäällimseminaarist čuážui uđđâ naaburis uuvsâ tyehin já smietâi maid porgâđ keččâlij kavnâđ uksâkiälu mut veik sun maht lâš uuccâm te ij sun taggaar tiiŋgâ kosten kavnâm keččâlij skolkkâliđ-uv uuksân mut olgouksâ lâi mahtnii nuuvt assaa nuuvt et ij suu skuálkutmist vuálgám ij maggaargin jienâid viärráámus äšši lâi tot et stuorrâ uksâ lâi já pisoi luuhâst iätáduuškuođij já smietâi ohtuunis tot lâi eidu onne já taan ääigi ko kolgim puáttiđ teehin kejâstij vala tijmásis mii lâi váhá vááijuv vittâ ehidispeeivi taandiet sun lâi vala annaam huápu-uv et lâi kiergânâm čovduu viežžâđ naaburis kuuvl kote lâi onnáá eehid vyelgimin ubâ kuhes mánuppajan mottoom tutkâmmáátkán já lâi táttum kuátiorron ton ááigán naabur lâi vyelgimin tom ij ubâ lam šoddâm koijâdiđgin jiem tieđe suu puhelinnummeergin toskádâlâi já usâstâlâi enâmist maidnii mii ličij váhá kieđâ kuhheeb já moin puávtáččij skuálkuttiđ laasân kaavnâi stuorrâ peesi vyelni toijum rise mii lâi luhhoost viehâ kukke vaaldij tom kietâsis já várugávt faškâstij toin laasân mon sun mottoom suujâ tiet noobdij kievkkânlaassân faškâstij ohtii mut ij kihheen orroom tom kulâmin sun faškâstij nube kerd já taan tovváá nuuvt korrâsávt et poolâi jo laasâ cuovkkânmist kihheen ij orroom lemin pääihist mut váháš áigáá keččin kardineh laasâ oovdâst liihâdškuottii já naaburiššeed uáivi iđestij uáinusân šuáhkádij já sevilij naabursis tiäđustkin taam naaburis nuuvt hirmâd pyereest ubâ tubdâmgin ige jiešalnees kuássin lamaš vala naaburis kuvlân sistegin iällám mut kááđu alne suoi láin kuáhtám já toin naalijn uápisvuotâ sunnuu kooskâst lâi šoddâm tun te tobbeen skuálkuttah eeđâi ko lehâstij uuvsâ mun te skuálkuttim te jieh kuulâgin muu addâgâs vala rahttâtmin ij tot maiden häittid äšši et lijjih pääihist čovduu ovdilgo vuálgáh uuvsâst ij lekken kustoo uksâkiällu joođhij ko ij hoksám muidegin ettâđ ij lekken kale tom meddâl ko tom soittii ain lyeninjammei vyebdeeh já puohlágán ruttâkerjideijeeh muu kuvlân kihheen kuássin ele pahudistij puáđi tun kuittâg siisâ avžui já lehâstij uuvsâ takkâ puávtáh talle čäittiđ munjin maid mun koolgâm porgâđ tuu meddâlorodijn koijâdij já ááigui lavkkiđ siisâ kammuidâd taas ulguupel koijâdij jo- oh-- navoi já imâštâlâi váhá tággáár avžum mut liijká-uv nuolâškuođij kammuidis nuolâdijnis sun keejâi luhotteemmin ráigánâm suháidis moi čoođâ paštii kuohtuuh jyelgipeelgih sun lâi kale áigum pieijâđ čapo suhháid juálgásis mut ij lam vala kiergânâm šlajâttâllâđ taid posâlduvâin sun lâi mudoi-uv nuhhuumin suhháin ko ij lam kiergânâm ige jiešalnees viiššâmgin vyelgiđ pivtâskavppijd lii kale fijnâ lättee tyebbin viäskárist sun čaaitij já keččâlij kiddiđ taan huámmášume mottoom eres sajan amas taat uáiniđ suu räigisuhháid must lii tággáár vielgis marmorlättee moos iä uážu pääcciđ luodah čielgiistij sihoččih tom muu meddâlorodijn ohtii ohhoost pahudij talle-uv kyeđđiđ kammuidâd ulguupel ko puáđáh teehin koijâdistij navoi mut eenâb sun ij kiergânâmgin ettâđ ko jo laiđij suu orroomviistán láá ennuv kukáh eeđâi ko keejâi pirrâsis oroomvisteest taah láá-uv šiev kukáh ij taarbâš kuássin njuoskâdiđ maht totkis lii máhđulâš imâštâlâi kuoskâtpa taid te tiäđáh avžui kuoskâttâlâi láá kustoo lastikkukáh láá silkkekukáh tiäduttij já joođhij láá hirmâd älkkeeh tipšođ tun muu meddâlorodijn puávtáččih sikkođ toi alne koovjâid meiddei ohtii ohhoost tego tuom-uv viäskárlättee vâi imâštâlâi tyebbin kievkkânist lii tađe várás silkkekukkásappe sape kale ij lah lope kevttiđ toos iähân toh kovjâttuugin ko tääbbin ij lah kihheen asâmin smietâdij láá määđhist ostum silkkekukáh já lii vaahâg jis toh šaddeh evniviermij vuálá muu meddâlorodijn já pillâšuveh toos taid kalga sikkođ jis taid piäjá veik seehâ siisâ ton ááigán iävtuttâlâi puáđi ubâ mielângin vuástálistij já čielgiiškuođij ko puohtim taid teehin te kirdemmašinist taid koolgâi pieijâđ ildes ko jiem uážžum tolliđ taid etiolgouuvsâ peht askeest ubâ määđhi talle toi loostah ružâgii nuuvt ennuv et kolgim aaibâs sierâ šolliđ jyehi áinoo loostâ tot ij innig uážu tábáhtuđ keejâi aldeláá silkkekukái fiskis loostâid já suu mielâst toh lijjii kale ain-uv ružâgâm ij jiendâm maiden mut kuittâg jo smietâi maid toigijn porgâččij sun ij taid kale áigum siämmást te huáputtij jo puáttiđ šaddovistásis tääbbin te esken láá-uv ennuv kukáh hirmástâlâi ko keejâi šaddoviesteest pirrâsis já táid kukkáid tun koolgah talle njuoskâdiđ hirmástui ko ooinij mottoom fijnâ njuoskâdemsysteem šaddovisteest mast mun te tiäđám maht taah leetkuh já puáluh tääbbin tuáimih tot lah mihheen njuoskâdempiergâsijd lii termostaat kukkáid kalga leđe aaibâs jieijâs liegâsvuotâ tääbbin čielgij mahtsun talle jis tot systeem veik jaska-uv toimâmist smietâdij ohtuunis mut siämmást sun jo ooinij kuáivumin maidnii mottoom pevdiloová siste tun puávtáh njuoskâdiđ kukkáid ravvij já čaaitij kieđâstis mottoom loová mast luuvâi kukkáraavvâd mut jis taid tuš kukkáravâdáin njuoskâd te tothân kale lii liijkás viehuv já koddá puoh kukkáid tieđij muštâliđ veik ij meendu čeppi lamaškin kukáigijn siämmást jo leehâi kukkáraavvâdloovás já kuáivui loovást cirgánijd lâi kale uáinám pyecceitipšost párnái puáhutmist mut ij kuássin kukái njuoskâdmist ij tuostâm povvâstiđgin veik ličij halijdâm täi cirgánijgijn tun puávtáh talle mittediđ rievtis čäcimere jyehi kuukán sierâ ain ravvij tust lah kosten njuoskâdemkánnu moin leškiistiđ čääsi must lii tyeggáár arve čäcitynnyrâš mast vááldám čääsi cirgánáin čassijn jiem kale kukkáid njuoskâdgin tai cirgánijgijn ko fáálá kukkáid čääsi te ij tuhled hana čääsi ige liäšku peevdi oolâgin maiden čielgij pahudij já keejâi cirgánijd joođhij čielgiimijdis maid illá kuldâlij siämmást jo keigij mottoomlágán listo taan listoost uáináh talle aaibâs olmâ mere mon ennuv já mon távjá mii-uv šaddoid taarbâš čääsi tuántá sittágin moos lam tääl lopedâttâm jurdâččij mut ij tuostâm jiendâđ maiden tuš keejâi listo moos lijjii tievâ čaallum kukái läättinkiel nomâttâsah já čäcimereh millilitterijgijn já tot mon kollii kukkáid koolgâi njuoskâdiđ tarbâšâm aaibâs oles kirjerááju taas et tiäđám mii lii mii kukkáid tääbbin sun hirmástâlâi jiečânis mun kale talkkâs tiäđám jurdâččij já meridij et váldáččij njuoskâdemmookán jieijâs njuoskâdemputtâl já leškiiččij toin čääsi kukkáid puoh tääl tunjin čielgâs koijâdij vissâhân te västidij mut ij sun kale jieijâs mielâstkin nuuvt vises lamaš tast maid eeđâi pyeri pahudistij já oppeet laiđij ovdâskulij taan tovváá tyehišiljosis mondiet tust iä lah kammuuh jyelgist imâštâlâi pyeri olmooš kammuidâd sun ain ravvij tun toin naalijn pyevti kammuittáá olgon jotteeđ oppeet viežâi kammuidis kuodij taid aaibâs šiiljon já tobbeengis piejâškuođij taid juálgásis kale koolgah teehin putes suháigijn puáttiđ avžui ko keejâi räigisuhháid moonâi šiiljon kost eemeed lâi heeŋgâstmin pihtâsijd kuškâđ teikâ nuuvt kuittâg arvâlij et taat nissoonolmooš ferttij leđe eemeed lijjii vala ucánjihhii njuoskâ pihtâseh heeŋgâsthánnáá posâluhčâmkoori siste pallâguođij lam pálkkááttâm tuu olmâ pargo porgâđ tánávt kale pyevti posâluhčâđ ääigi lii väädis finniđ olmâ palvâleijee olssis sun pahudistij já šluuvgij uáivis ij lekken tuu keččâlij ettâđ eemeed vâi pahudij já lopâttij koskânpááccám celkkuu eeđâi várugávt ige ollágin tuostâm keččâđ nissoonulmui kote pargeldij šiljoost pihtâsijgijn taat ij lah muu eemeed čielgij kale ij kuássin lah lamaškin eemeed ij lah komme kale smietâi já keejâi maht jođeškuođij pihtâsijgijn piijgás maajeeld kalgeh heŋgâstuđ toin naalijn et kovepeeli lii ain siämmáá kulij siämmáálágáneh siholduvah kalgeh ain siämmáá páádán palijdij mutâ ko-- pijgá keččâlij čielgiđ mut ij finnim ollágin pelkkimist sänivuáru olssis taah puuvsah kalgeh heŋgâstuđ toin naalijn et ruttimsalvâneh láá siämmáá kuávlun tääbbin povvâst jis posâlduvâid-uv heeŋgâst aaibâs hiloi háloi leggistij pihtâsijd enâmân jeđe nivsettij tun laittih muu et kevttim puástupulverijd já taid-uv vala liijkás ennuv jiem lam šollim tuu paaiđijd olmânáál tääl vala taat jo váruttii-uv tobbeen pargovyeimitoimâttuvâst et tun lah suámálâš äijih te ličij jis tääl juáđháččih jieš taam posâluhčâm aaibâs jo jieijâd taaidâmiärádâsâi mield vuálgám taan táálust já tállân moonnâm kuhháágin ko kievkkânuksâ kirdelij áávus já kiddâ já váháš áigáá keččin pävkittij tot-uv olgouksâ kost lâi esken puáttám siisâ nuuvt lâi pijgá lappum iä piijgáh kale piso meendu kuhháá smietâdij joskâdávt lâi jo kuálmád pijgá mii tánávtkis vuálgá ij jiendâm maiden mut ij kale tom ollágin imâštâllâm kale suáitám forgâ uđđâsist tohon pargovyeimitoimâttâhân já táátum sii taan tovváá vuolgâttiđ olmâ pargee meridij mun aigum čäittiđ tunjin vala tom sino čuoppâm joođhij ko pijgáäšši lâi ucánjihhii čuáskustâm kuáivui äitistis sino čyeppes já siämmást jo uigâškuođij tom ovdâsmaŋas sino alne illá ij surrum sino čyeppest hiäŋgájeijee joohton nuuvt jis tun talle ohtii ohhoost vala čuopâččih muu sino-uv koijâdij ij-uvsun tot luhostuu eeđâi sino lâi mielâst suullân postâmeerhâ matsâš nuuvt et ij tast kuhháá puáhtám ubâ ájánâmgin ij tastkin vala lamaš puoh siämmást kuáivui kostnii stuorrâ čohhoom mast lijjii päneh tego háárávist čohhoom mun lam jieš ráhtám sun rammuustij nuuvt pahudistij talle sino čuoppâm maŋa lii tehálâš et čovoh vala sino imâštâlâi siinoost šadda čuuvtij muččâdub talle ko tot lii aaibâs ceggust siämmást jo ruotâškuođij enâmist čohhoom kieđâstis já čovoškuođij sinosuoinijd mielâst lâi čohhoom jyehi syeinipittáá kuittâg-uv kulmii ovdilgo sun mahtnii tuhhiitškuođij taid nuuvt tääl te taat lii pyeri pahudistij fakkist já keejâi tuđâvâžžân čuoppum sino eenâb tun jieh kale taarbâškin porgâđ tääbbin eeđâi já laiđiiškuođij vuot olgos nube uuvsâst postâ ij puáđi muu meddâlorodijn koččom vuolgâttiđ puoh muu poostâid njuolgist ele tuš ohtii peeivist muu táálust amas táálu meendu čuuvtij tuolvâđ tunjin puhelinnummeer kuus suáittiđ jis miinii veik tábáhtuvá koijâdij ij lah puhelin must lah valagin tuu čoovdâ eeđâi eeđâi já keigij lumostis rasijáá lehâstij tom te rasijáá siste lâi uccâ čovduš uuksân taat čoovdâ heivee koijâdij heivee čieskâsvuárkán čielgij maid te mun tobbeengis koolgâm uuccâđ imâštâlâi čieskâsvuárhá uksâpellâst lii čukke lekkâđ táin čovduin tom čuhe mutâ ko-- keččâlij čielgiđ uhe siste vuot kaavnah siämmáálágán rasijáá mast lii loddekuáđáá čoovdâ joođhij maid immâšijd-- joođhij elehân vala tom loddekuáđáá lehâstah te tobbeen puáris loddáápiervâl vyelni lii čoovdâ čovduin tun peesah talle siisâ kievkkânuuvsâst mondiet totkis siisâpuáttim kalga leđe nuuvt váiváá koijâdistij ijhân tááláá maailmist kuássin tieđe sáttá volliittiđ te ijhân tot siisâpeessâm koolgâ leđe kuássin liijkás älkkee pahudij jis tun tääl moonah te mun peesâm vala juátkiđ rahhtâtmijdân táátui jámestâ jo leggistij olgos tálustis kale majemuš kerdi ko mun tuu táálu tipšoškuáđám jurdâččij ohtuunis ulguupeln vuordij tassaaš ko lâi moonnâm tot tálutoollâm tábáhtuvá tääl kale eidu toin naalijn tego mun jieš ááigum porgâđ meridij já hiävrásâdâi tävirijdiskijn táálun tastmaŋa ko lâi vuot liäkkum rasijáá čovduin čieskâsvuárhá já čieskâsvuárhá čovduin ain loddáákuáđáá já loddáákuáđáá čovduin vala táálu kievkkânuuvsâ čovduu sun uigâdij lummosis já meridij ohtuunis taam olgouuvsâ čovduu kale páikkásân kukkávaasin amas oppeet tarbâšiđ porfiđ puoh maailm rakânusâid oovtâ áinoo čovduu tiet lovdâččij marmorlättee pahvijgijn togopeht kost vaazij kuittâg muu kammuin já suhháin taat lättee tääl tuolvâ sun pahudistij ohtuunis tastmaŋa sun kuáivui kaasâ siste stuorrâ lasâpuurkijd moi siisâ sun piejâi silkkekukkáid vala koovjâid ličij kolgâm toi alne sikkođ sun mulijdij ohtuunis kukáh tarbâšeh ennuv čääsi sun kiärdui saanijd raavâpápárist toh kale uážžuh-uv sun mulijdij já tuálvui šaddoviistán stuárráámus kovlijdis maid lâi tálustis kavnâm täst te láá vala toh kukáinjuoskâdemcirgáneh sun pahudistij já pajadâlâi šaddoviste kukkáid kovlij siisâ tievâ sun vala leškiistij čääsi ainhân tot sino čohhoom-uv kale luhostuvá sun povvâstij ohtuunis já čovostij uáivis stuorrâ sino čohomáin mon eidu lâi viežžâm ääitist muu pargon páácá tuše sino čuoppâm ohtii ohhoost sun smietâi já meridij et monâččij tääl váhá jieijâs šiljopargoid porgâđ šiljopargoid algâttij miestâaiđijn mii lâi jo viehânáál šoddâm viežâi äitistis mito moin sun mittedij ääiđi kukkoduv tiätusoojijn jeđe čonâstij läigipittáid toos kogopeht ääiđi koolgâi čuoppâđ ko sun halijdij čuoppâđ njuolgist sun keesij vala kuhes lääigi miestâääiđi oovtâ keejist nube kiäčán läigipitái puotâ te šadda njuolgâ äiđi sun smietâi tutâvâžžân ääiđi čuoppâm maŋa sun ij maaššâm leđe keččâlhánnáá sino čohhoom moin sun vala čovoi miestâääiđis šoollâdin ohtii já vala visesvuođâ tiet nube-uv kerd olmooš tot smietâi mut lâi sun-uv ton uáivilist et ääiđist liijká-uv šoodâi čohhoom maŋa muččâdub ko ovdil oovcád peeivi porgemáánu poođij murâšsaahâ puohâi tubdâm lâi viessâm váduhis puácuvuotân muáddi oho ovdeláá kuáhtám pyecceiviäsust kejâstâh lâi kirkkâd já mielâ čuovvâd sun lâi kiärgus vyelgiđ kietâ kieđâst ovdijd aašijd já ilodáim kuáhtáámist vala kijtteđ máttáátteijem puohâin tain maid lijjim sust finnim kuulâi anarâš siärváduv puárásumosáid jesânáid toid ulmuid kiäi vyelgim maŋa oro et mittedmettum meeri táiđu hárjánem já tiätu lii lopâlávt monâttum jieš alnees kuođâttij mailmân tivrâs äärbi tooimâi anarâškielâ já kulttuur pyerrin ubâ avvees máttááttij kielâ škoovlâst jurgâlij pargojuávhuin kirholijd teevstâid já saalmâid uápistij totkeid kielâ oppâmist ravvij sänikirjepargoin išedij kielâamnâstuv já ärbivyevi vuorkkiimist tábáhtui taggaar ääigi ko ubâ anarâškielâ puátteevuotâ lâi aštum já nuorâin lâi anarâškielâ valdukielâ tiäddust päcimin ollásávt meddâl kiävtust já mudoi-uv sárnoi meeri lâi kiäppánâm kiergânij uáiniđ anarâškielâ pajanem jieijâs áárvun eres kielâi paaldân já párnái-uv kiävtun et sun ilodij tast čuuvtij uáppen aalgâst ko poottim siijdân vâi opâččin anarâškielâ päikkinoomâi nuurrâm várás tiättâm et juo kyehtlov ihheed ovdeláá lâi kuullâm sahhiittâllâmjuávkun ton nuorâmužžân muštâleijen tääl tiettip šoodâi suste maŋeláá meiddei stuorrâ sänikirje majemuš tiäđuadeleijee talle sun lâi kálgu já škovlâahasij párnái enni kote kiergânij adeliđ ääigis munjin-uv paddiđ máttáátteijem vijses já hävskis savâstâlmijd anarâškielân motomin suoi improvisistáin oovtâst joba kuldâlmâs ađai kulokove kärbismääđhist meiddei paddiimin puáris anarâšâid sahhiittellen finnâšuvvojii vuárkán maaŋgah tääl juo uámikkâs anarâšâi jienah eres lasseen já já já áinookiärdásiih sárnumeh maatij anneeđ tom áárvust lâihân sun jieš-uv muštâlem já mainâstem meeštir suu jieijâs-uv jienâ lii vala kuullâmnáál paddimmušto lohtâs kiäsán muštâččáim oovtâst pyecceiviäsust munnust kálláinân lâi uccâ vavvaaš finnejim máttáátteijee perruinis jieččân luusâ suu pääihist lijjim peessâm kuullâđ ton eromâš mučis vyevi main anarâšah sarnuu párnáidis päädist sárnu algasân anarâškielâ lii teetis sárnuttâl linnáht já ilolávt páárnâš västid jyehi celkkui moovtâ šuumpârsdmáin iberdává kyeimis sanijttáá puudân čokkânij tergâdumos ärbi nube iberdem já sivili egâlâskielâlijn lii väivi ko puoh anotävirij noomah láá aaibâs sii eenikielân pyevti kieláin fijnottâllâđ tal saibâ avdo teikâ taalhâs te ain lii peri e ±gâlâskielân sij finniiččii áášán eksootlâš škaaijân kieláin vâi kuittâg amerikkalijn uásistaatâi noomâin maŋgâ indiaanâi kielân já läättin kielâsthân kal liijká finnee maŋgâ fiijnâ sääni eres tot lii tääbbin leehâst telkkar te puoh lii vieres kielân eŋgâlâskielân višá center shop supermarket já nuuvt ain aainâs-uv jis nuoráid kalga toohâđ monnii ääši uápisin te ton nommâ lii step kiähnii láá oppâm váhágin suáittiđ te tot lii bändi já tast kalga leđe eŋgâlâskielâlâš nommâ mudoi ij kihheen vääldi tom tuođâst ige osko et tot máttá suáittiđ val nubij kejij nuuvt et jis tot bändi ij liččiigin meendu čeppi te kal vááijuvvuođâ tuávŋá nommâ sanij etâmân tuhhii tot brittilâš eŋgâlâskielâ mii škoovlâst máttáátuvvoo ij tot lah tuárvi fiijnes mut puoh kalga viggâđ ettâđ aksenttáin lääst dääns fal kolgâččii vävjittâttâđ meccikuávlu olmožin vissâ finnee pele eenâb mäksee kuldâleijeid ko tast lii nommân by the táválâš lovmat ihheed škoovlâid jottáám syemmilâš ij määti vala suomâ kielâgin lemin viehâ vaigâd mušteđ maht iättoo mitali tondet ko lii sääni metalli mast láá kyehti eelâ já jurdám et jis tovâččij koijâdâllâm maht siviili čálloo te kuittâg peeli suátivievâ jottáám almain čáláččij sivili ulmuin lii meccikuávlukompleks iimâškin ij taarbâš kukkengin ige kuhháágin rajij ulguupeln jotteeđ ko vuámmáš et iä olgoenâmijn tieđe maiden suomâkielâ ij kihheen addii láá maailmist tobdosuboh must olgoenâmijn kiinii koijâd et mon enâmist mun lam puáttâm te mun laaviim-uv västidiđ et historjálâš tilálâšvuotâ eŋgâlâskielâlâš kirje anarâškielâ iäláskitmist peeivi almostittui kulttuurkuávdáš historjálâš kirje anarâškielâ iäláskitmist tot lii tondiet et tot lii čaallum eŋgâlâskielân anarâškielâ iäláskitmist já tot lii uáivildum maailm algâaalmugáid ucceeblovokielâi iäláskittem várás teoriauási lii čáállâm ađai maht máttááttemvyehi tuáimá ollâopâttuvâst lii viärdádâllâm kirjeest vijđásubbooht-uv kielâiäláskittemmetodijd eres algâaalmugij kielâiäláskittemprojektáid já lii puáhtám uáppee uáinimčievâ kiirján et maht oroi leđe ubâ ive tievâsmittemškovlliittâsâst já lonottiđ jieijâs kielâ ucceeblohokielân muštâl algâaalmug kielâ anarâškielâ suullân sárnod já kulttuur iäláskitmist fáálá uđđâ kielâiäláskittem vyevi mon puáhtá kevttiđ algâaalmugij já ucceeblovokielâi iäláskitmân aainâs talle jis eenikielâ lii lappum pargoahasâš ulmui koskâvuođâst addel keevâtlâš ovdâmeerhâid sehe teoreetlâš raamijd maht kalga vuáváđ orniđ já olášuttiđ intensiivlâš kielâohjelm rävisulmuid kiäin jo lii áámmátlâš škovlim lii vuossâmuš kerdi ko uáli uccâ kielâ iäláskittemproosees lii systemaatlávt kovvejum aaibâs aalgâ rääjist ađai tot lii ucessiähá cevzimmaainâs loopâst láá várugâs avžuuttâsah algâaalmugáid kiäh halijdeh iäláskittiđ jieijâs ucceeblovokielâ almostittemtilálâšvuođâ loopâst kielâpiervâlij párnááh stivrejeidiskuin lavluu lavluu saahâ seminaarviehâ nanosmuvá kiävtust talle ko tot kiävttoo nuuvt ennuv ko máhđulâš já nuuvt maaŋgâ saajeest já tiileest ko máhđulâš kalga kevttiđ eidu tagarin ko tot lii já ko vuárdá tassaaš ko máttáá kielâ tievâslávt tien tááhust kielâ uážžu njuolgist hävdidiđ kielâsárnoo ij taan maailmist ubâ kavnuugin lii lamaš tuše ohtâ máhđulâšvuotâ pajaniđ toos lii tarbâšum čuosâttâhkielâ nubben kielân visio adai taggaar et ij-eenikielâliih pargoahasiih älgih stuárráábijn ovdâsvástádâssáin sirdeđ kielâ já toos lii tarbâšum meiddei ennuv rekrytistempargo moin mij lep finnim uđđâ kielâsirden aaibâs uđđâ tuáimeid já njunošulmuid lii luhostum tievâsmittemškovliittâssáin ko kielâ lii lappum pääihist lii áinoo máhđulâšvuotâ sirdeđ tom pääihi ulguupeln taatkin ij luhostuu jis kielâsárnoi juávhust iä lah sierâ pargosuorgij ovdâsteijeeh kiäh mátáččii kielâ tievâsmittemškovliittâs lii lamaš piiloothaahâ maailmist tast láá škuávlejum uđđâ tuáimeeh monâttum kielâsuhâpuolvâ sajan taggaar pargosuorgijd moh láá kriittisiih kielâsirdem tááhust párnái aarâhnuorâi já nuorâi pargosuorgijd lii mottoom verd pastam väldiđ vuotân meiddei puárásub kielâsárnoi aktivistem valjimkriiteerin škovliittâsân pesâmân lii-uv lamaš kuullâm kielâsirdem uáinust koskâsâš pargosuárgán tagarân kote pargee piäiválávt parga sárnumámáttist eromâšávt párnáigijn já nuorâigijn avžuumij mield lii lamaš koskâsâš äššin rävisulmui suhâpuolvâ pyevtittem lii porgum anarâškielâst-uv tággáár suhâpuolvâ peht puáhtá pyevtittiđ vijđásub párnáisuhâpuolvâ-uv já finniđ kielâ ohtsâškoddeest vijđásub anon avžum já ton toimâm lii tääl tuođâštum totkei já hahhuu ruttâdeijeij já uárnejeijei tuoivân lii lamaš tievâsmittemškovliittâs já ton metodij vuáđulâš dokumentistem taat tiätu lii oovtâi luhij siste puáhtojeh oovdân vistig-uv tievâsmittemškovliittâs meetood teoreetlâš peeli nube tááhust meetood keevâtlâš heiviittem kuálmádin tievâsmittemškovliittâs olášuttem proojeekthaldâšemmeetood peht já niäljádin kirje paldâlist tievâsmittemškovliittâs eres algâalmugij kielâiäláskittemprojektijd uáinu lii lamaš anolâš tondiet et maailmist láá tuhhátteh ucceeblovokielah moh láá siämmáá tiileest ko anarâškielâ-uv lâi já táid-uv kielâid kalga piäluštiđ tievâsmittemškovliittâs prinsiip puáhtá heiviittiđ maailmvijđosávt anon mun jiem ohtuu liččii finnim pááppársmakkâsii proojeekt eelliđ toin naalijn et kirjeest ličij lamaš almostittemveeri uáinu proojeektjođetteijen ij čielgâsávtkin pijsám vala eenâb kirje várás lukkon lii lamaš tot et lam finnim kyehti šiev čällee paldâsân totkeid já ij vaidâlittee kale peessâm puáttiđ teehi mut luhhoost peessâp uáiniđ suu forgâ peht totkeekollega lii adelâm kiirján siälu čälimáin teoriapirrâdâhân keevâtlii uáppeeuáinu čäällimstijlâ lii muštâleijee já motomin meiddei máálájeijee já eidu suu maainâs tuálvu kirje juonâ mudágávt ovdâskulij lep čällen tietimin tom et muštâleijee stiijlâ ovtâstittem tieđâlii stiijlân lii uáli epitáválâš mut taan tááhust tot tooimâi keevtij jieijâs čäällimuásán jieijâs feerijmij lasseen eereeb iärrás meiddei uáppeeskipáris rähtim kieŋâlissahhiittâlmijd kielâmiäštárijn škovlim loppâraportijd já uáppeeskipárijn nuurrum macâttâs nubbe čälleekollega lii maailmvijđosávt tobdos hárjánâm totkee kiäst láá vijđes viärmáduvvah suu ánsu lii tot et kiirján lii puáhtám adeliđ almugijkoskâsii uáinu luovâttâm sänivuáru lii äigi kijtteđ motomijd ulmuid já eres-uv pargosoojijd keevâtlii pele mii vaidâlittee kale šietâi aaibâs liijgás uccáá kiirján lává jođettâm šoddâdemtiettuu maister já filosofia maister sunnuu vuávám- já koordinistemnaavcah iä liččii lamaš aanoost talle ij projektistkin liččii puáttám mihheen halijdâm kijtteđ tievâsmittemškovliittâs máttáátteijeid já tijjân kiäh leppeđ dokumentistâm proojeekt já kijttoseh meiddei ohjelm uárnejeijeid ollâopâttuv máttááttâskuávdážân já siärván ubâ proojeekt já kirjegin iä liččii kijttoseh nube merhâšittee ruttâdeijei ja ruttâráájun mainâšume finnejeh toh kielâmiäštárid kiäh valdii uáppeid jieijâs aargân já adelii sijjân máhđulâšvuođâ oppâđ kielâ já kulttuur keevâtlii elimist majemužžân mut ij kuittâg ucemussân láá toh sierâ suorgij äššitobdee kiäh lyevvejii jieijâs oles ihán pargostis já pottii fáárun škovliittâsân uáppei roolist maŋa sij láá maccâm pargosis teikâ algâttâm aaibâs uđđâ pargosyergi mast anarâškielâ lii fáárust pargoi puátusijn mij lep uážžum ilodiđ majemui ive ääigi kiäh leppeđ lamaš ohtsis verd toimâmin já porgâmin taat proojeekt ij liččii kuássin olášum liävus čááitus tast et kielâiäláskittempargo váátá puoh kielâsárnoi kielâtááiđu já eres-uv áámmátulmui äššitubdâmuš lii tiimipargo sárnu kirje nubbe čällee já tastmaŋa muoi tuálvoon tii ohjelm vááimun čäitteen tijjân nettisijđoi peht motomijd proojeekt keevâtlijd oosijd saahâ pyeri seminaarviehâ omâs já uápis ulmuuh usteveh muu rähis kyeimi párnáážâm perrum mun lijjim uccâ nieidâš mun halidim šoddâđ čällen ballerinan kale ovdil tom mutâ talle ko iberdim ete munjin lii luándulub čäälliđ ko tánssáđ baaleet te nievdâškuottim ete čálám mottoom peeivi kirje váhá väädis iberdiđ ete tääl tot peivi lii puáttám já ohtâ muu pärnivuođâ naharijn lii šoddâm tuottân tot lii nuuvt ko muu skippáár čaalij suu luhotuáivuttâsâst ete jis kerdi nettikäävpist puáhtá tuu kirje tiiláđ te kale tuu puáhtá jo nabdeđ čällen kal liččii kuássin oskom ete muu vuosmuš kirje kieđâvuš kielâiäláskittem muáddi ive tassaaš liččim puáhtám ervidiđ ete tot muštâl veik konišijn nuáidiruumbuin teikkâ veik suáđi evakkoin poođij mielân tuse mottoom vuosâiše vááimuruvvim já ambulans nuuvt olmooš uáppá mun tiäđám ete maid kielâiäláskittem meerhâš meiddei čielgiđ ulmuid ete mondiet tot lii muu mielâst nuuvt tehálâš meid suullân ete magarijd koonstâid já metodijd puávtáččij kevttiđ iššeen leš-uv koččâmuš ovtâskâs ulmust teikkâ ubâ aalmugist jieš uážžum stuorrâ kunnee já ilo leđe fáárust aanaarsämikielâ kielâiäláskitmist iäláskittám muu párnái ááhu já eejikielâ oovtâst anarâškielâsiärváduvváin iä lah säänih kuvviđ mon kijttevâš mun lâm onne lii stuorrâ juhlepeivi munjin halidij ete mun čáláččim tievâsmittem škovliittâsâst uáppee uáinust halidij kuullâđ uáppei feeriimijd já tobdoid ton ivveest vädis já hástuttijjee pargo sun adelij munjin mun tiettim maggaar muu ihe lâi mutâ ko mij lâim olmožid puohâin lâi tiäđust-uv jieškote-uv lágáneh eellimhistoria eellimmuddo já jurduuh uáli kuhes äigi ovdil ko mun peessim čäällimliähtun ete sun voojij vyerdiđ mun lijjim vájáldittám eŋgâlâškielâ lâi luávdám puoh soojijd muu vuoiŋâšijn mun ferttejim kavnâđ muu jienâ irâttim čäälliđ tieđâlii teevstâ mutâ forgâ hoksájim ete tagarist ij kulluu uáppee jienâ aalgâst tego liččim čáállám peivikirje muštoidân já tobdoidân puáhtám smiettâđ lohhee ete tot lâi nuuvt persovnlâš já motomin meid povvâstittee já naaivi ete jiem halidâm čäittiđ muu teevstâpittáid kiässân muštám maht mun ájáttillim pápárijgijn já poollim hirmádávt ete maggaar hormiš macâttâs mun finniim já ko mun viijmâg vuolgâttim muu vuosmuid teevstâid vástádâs talle poođij čierrum hiälputtâsâst lijkkuin jotkim čäällimpargo nuuvtko anarâškielâ oppâm-uv lii lamaš proosees lam monâttâm oskon lam smiettâm já karođâttâm ete jiem kuássin määti jiemge oopâ jurdám ete lam tuávhib ko iäráseh jiem ain ubâ haalijd iberdiđ ovdâmerkkân ete mondiet lijkkuđ verbáin ferttee kevttiđ illatiivâ veik harvii tom kulá vuod motomin ko lam veik puáhtám išediđ muu alge suu anarâškielâlii pirâstiäđu liävsuiguin já muoi leen skammâehidist laasâ paaldâst smiettâm ete maht tääsnih láá šoddâm te lam tubdâm ete taat puoh lii tuođâi-uv merhâšittee merhâšittee ete muu kaandâkuáhtást jotkâšuvá sunnuu maddui kielâ já mun puávtám ennin tuárjuđ sunnuu tast párnááh lává-uv lamâš muu iäljárumos máttáátteijeeh sunnui rehálâš macâttâsâst še meiddei sunnuu kii lii lamaš muu aldemuš kielâmiäštár já ustev lii tot šalde tovlái mainâsij já onnáá peeivi kooskâst muu rähis kuáimán kii lii čoonnâm muu čovgâ anarâš kulttuurân já elimân mun kaartâm kuálástiđ já kuldâliđ livđe ubâ paje mii lii kal aaibâs hitruu meiddei muu iänán já iäčán kiäh lává tääbbin onne mun lam finnim puoh máhulii torjuu maid pärni puáhtá jurdâččiđgin ko tuoi kuohtuuh leppee ain tiptám mun leđe eidu taaggaar ko mun lam já leppee luáttám munjin já rähistâm muu veik lam-uv motomin vázzám jieččân pálgái mield já ráhtâm valjiimijd maid puohah iä tuhhit muu kirječäällim totkeeskipáráid já leppee muu idoleh lamâš oskomettum lukko peessâđ porgâđ nuuvt čepis já váimulij nisonijguin kijttoseh meid muu anarâškielâ tievâsmitten škovliittâs skipáráid čálám kirjestân tii movtigis vuoiŋâ čuávui muu ton čäällimproosees ääigi mun tuše imâštâlâm já anam áárvust puoh maid tij leppeđ porgâm anarâškielâ siärváduv pyerrin anarâškielâ siärvádâh aansáš stuárráámusâid kijttosijd ličij čuuvtij vaigâdub jis váiluččii ruottâseh oskom ete veik maailmist ličij puoh ruttâ já resursseh kielâiäláskittem várás tot ij liččii mihheen jis ulmuin ij liččii haalu mohtâ máttáđ já máttááttâllâđ oovtâst ij pyevti iäláskittiđ kielâ ohtuu meerhâš tom ete kielâ sárnoo kihheen sáárnu páággutmáin sárnu tuše jis lii motivaatio sárnuđ mun lam feerim ete motivaatio ulmui siste kávnoo já šadda älkkeebin ko láá tagareh ulmuuh pirrâsist kiäiguin puáhtá jyehiđ iloid murrâšijd já puátteevuođâ uulmijd siärváduv kuávdáš aktiivjesâneh láá lamâš já škovlâpargeeh láá kierdâvávt já áámmáttáiđoin šoddâdâm mii párnáid anarâškielâlii siärvádâhân oovtâst vanhimijguin kielâškovliittâs ääigi sij ain rávhálávt rävvejii já máttááttii mii siämmást ko porgii pargoidis pargeh jyehi peeivi korrâ pargo siittáá iä liččii tääl anarâškielâ sárnoo párnááh ijge kielâst puátteevuotâ siärváduv váimu láá vuorâseh eenikielâliih sárnooh mii rähis kielâmiäštáreh kiäh láá lehâstâm sii táálui uuvsâid já siämmást sii vááimuid mijjân láá juáhám mainâsijdis táiđuidis muštoidis já jurduidis miiguin oskom ete taah majemuuh säänih kovvejeh muu tobdoid pyeremusávt eidu tääl já taas lii pyeri lopâttiđ talle eenâb mii kirjeest mij finnip tom forgâ meiddei anarâškielân já suomâkielân puohháid kiäh láá onne tääbbin já meiddei tijjân kiäh kuldâlvetteđ taam interneeti peht áinoo tist puáhtá oppâđ kielâ uhkedum ucceeblovokielâ teikkâ mon peri kielâ toos kalgâ leđe haalu kalgâ pieijâđ vááimu já eres tievâsmitten škovliittâs uáppeeh lep piejâm pargo kannattij lâi skype-ohtâvuođâst já suullân návt sun muštâlij algâttiđ kijttosijguin já lii lamaš uáli mávsulâš kulmâ nissoon kuulmâ sierânâs enâmist čälimin kirje mon fáddá lii nuuvt alda puohâi vááimu et pajepargoh määđhih puácuvuođah já pehti še muálkkáás párnáitipšomčuolmah já eres orniistâlmeh já puohâin aainâs kyevti ulmuu pargoh iä lah iästám kirje valmâštume lii kuáddám puoh lussâdumos nuáđi já mun iävtuittáá ucemus nuáđi lamaš nuuvt suotâs leđe tiiguin tiebbeen oovtâst já uáiniđ ubâ anarâšsiärváduv já eres sämmilijd lam nuuvt maŋgii ettâm et sämmilâš ustevijttáá kiäh must láá lamaš jo toi aaigij ko já šoddáin jiem tiäđáččii mailmist já algâaalmugijn maiden kijttoseh tijjân puohháid ferttiim kuittâg luptiđ oovtâ ustev maaŋgâihásâš ustev kote lii uuccâm munjin puoh tiäđuid maid lam tarbâšâm leppeđ maaŋgah loveh jobá čyeđeh et jiem riemâ ubâ mainâšiđgin tii puohâi noomâid mondiet taat kirje lii eŋgâlâskielân sämmiliih kiäh láá muu ahasiih lii eŋgâlâskielâ luuhâm viehâlágán urkko távjá máhđuttem kirje lii hirmâd tehálâš puoh maailm algâaalmugáid ige tuše sämmiláid mut tom tiäđust-uv puáhtá jurgâliđ paijeel kielân já algâaalmugeh láá ~ennuv algâaalmugij ulmui lohomeeri lii viehâ ucce tuše maailm ulmuin já iänááš taah algâaalmugij kielah láá uceh sárnooh še láá uccáá mon ennuv sárnooh maailm kielâin láá já taah lovoh puátih teddilâsâst luokast mast láá paijeel miljovn sárnod ij lah ohtâgin algâaalmukielâ miljovn luokast lii tuše ohtâ algâaalmugkielâ ađai keččuakielâ eres luokah láá vuálá miljovn sárnoo luokah já iävtuittáá stuárráámus algâaalmugij kielâst láá vuálá sárnod kyevti kuálmádâsâst vuálá sárnod jieškote-uv sämikielah sajaduveh skandaal et mist iä lah magarehkin tärhis lovoh sämikielâ sárnoin tuše áárvuh láá kale puoh eres tuššeaašijn tärhis lovoh mut mijjân tehálijn aašijn toh iä lah nuuvt et staatah porgâđ maidnii kielah láá luhostum uážžuđ mottoomlágán virgálii sajattuv mut toi-uv koskâvuođâst pággusuddâluttem tábáhtuvá kielah sirdâšuveh vala motomijd suohâpuolvâid nuubán mut iänááš algâaalmugij kielâi uásild lii uáli epivises et sárnuh-uv párnááh innig täid kielâid mottoom love ive keččin vaanhimeh iä ubâ ibbeerdgim tom et kielâ ij forgâ innig ubâ lahkin jis sij iä sáárnu tom párnáidis tile lii lamaš še maaŋgâ sämikielâst kivkked ulmuuh tuágádeh et kielâ sárnuh tuše sij já muáddilov ihheed nuorâbeh mut iä innig párnááh ko algâaalmugij kielâi iäláskittem mailmist álgá tâi jis álgá te toh šaddeh leđe siämmáá tiileest mast anarâšah lijjii muáddilov ihheed tassaaš já tondiet kirje lii tehálâš já tondiet tot lii eŋgâlâskielân muštottiđ tii tast magareh eromâš sáŋgáreh já lává lamaš kiäh voojijn oskođ anarâškielâ puátteevuotân já sárnuđ perrust anarâškielâ lii uáli epivises et anarâškielâ ličij innig lemin muádilov ive keččin eres ko kiirjijn já arkkâduvâin tunnui tuoi leppee ubâ servijn čuálččááš ovdâkoveh puohháid algâaalmugij koskâvuođâst lii algâttum mut oovtâstpargo lii iäskán älgimin masa ij kosten ige kosten lahkin kovvejum oovtâ kielâ iäláskittem nuuvt vuáđulávt ko já kirjeest šadda leđe hirmâdsâš inspiraatio puoh toid maailm algâaalmugáid moh pasteh luuhâđ eŋgâlâskielâ eromâš pargottáá taat ij liččii tábáhtum muštâliđ taam kirjeest puáttee oho stuorrâ konfereensâst já čááitám še fiilmâ čaittui moonnâm keesi algâaalmugân já ulmuuh čiäruškuottii ettii munjin et ko sij lijjii kuullâm muu kuhes saavâ aalmugmorheest já talle ko sij oinii fiilmâ te kivkked tuágádii já äddejii jieijâs aalmug já ton historjá vaanhimij sehe ááhui já äijihij vuáttámušâid ožžuu tast inspiraatio taištâlemhaalu já tääl tobbeen tábáhtuvá lam vises et taat kirje já filmâ šoddâv luptiđ tágárijd reaktioid maaŋgâ saajeest pirrâ maailm algâaalmugeh liččii riggásuboh et pastaččii mađhâšiđ te šodâččij possijdvajâldemsaje ulmuuh puáđáččii keččâđ et maht tij leppeđ áppádâm uážžuđ puoh taam áigá še et iäláskittem tehálâšvuotâ jieijâs uásild iššeed vyeittiđ taid oovtâstpargovädisvuođâid moh viehâruš puátih nuuvt algâaalmugij koskâvuođâst ko mii-uv koskâvuođâst sämmiliih já sämikulttuur usteveh possoođ siämmáá iilân uccâ sierâmielâlâšvuođâin peerusthánnáá láá liijká uceh jist taid verdid eres algâaalmugij čuolmáid algâaalmugij puáris ärbivuáváliih vyevih väätih et juáhháá kalga kuullâđ já čuákkim juátkoo nuuvt kuhe et puohah láá aašijn oovtmielâliih veikkâ toos monâččii maŋgâ peeivi oovtmielâlâšvuotân lii tuođâlâš demokratia iä ovdán jis kievrâmusah päggejeh jiejâš uáinuid vuáitun tegu maaŋgâin eres-uv aašijn ličij ennuv oppâmâš algâaalmugijn eenâb ulmuuh pirrâ maailm ibbeerdškyeteh mon ennuv algâaalmugijn já sii kulttuurist lii taggaar tiätu já hárjánem maid maailm uáli čuuvtij taarbâš jis olmooškoddeest kalga leđe maggaargin máhđulâšvuotâ piäluštiđ jieijâs vädisvuođâin moid sij jiejah láá sujâliih mield tolâvetteđ taid uáli puáris tiäđuid já tááiđuid ááimuin nuuvt älkkee moonnâđ fáárun kulâttemohtsâškode já materiaallâš šoddâmân oskoo ideologian já uárreeráttái lam uáli kijtolâš tast et lam uážžum leđe uccâ luávhustân mieldi taan kirjeest muštâlmin uáinuidân tunnui tuái kyehti fiijnâ nissoon puohháid sämmilâsusteváid puárásáid já nuorâbáid juátkivetteđ tiebbeen te tuáivuttâm et mon eellimtehálâš pargo porgâvetteđ ubâ maailm pyerrin lukko tijjân et puoh sämikielah láá kiävtust já et toh láá nanoseh já tuáimee kielah et toh láá adelâm moovtâ maailm puoh algâaalmugáid juhlepihtâseh čokkái murâšlâžžân poolvâ alne já keejâi vuálus enâmân lâi eidu sierâdâm eres eŋgâlpárnáigijn sierâdem lâi eidu nuuhâm já tääl lâi keevvâm hyeneeht lâi iđedist syele ko lâi vuálgám pieijâm puoh muččâdumos eŋgâlpihtâsijd paijaalsis já tääl hipa sierdâddijn kuhes piivtâs lâi tiäđust-uv kolgâm tarvettistiđ poolvâroobdân tot lâi rottâsâm heelmist uáli fasteeht stielâs hiäŋgái suu tyehin já pieggâ luuvij tom ko tom keejâi te tot oroi kulâmin áášán mut aldeláá ko tom ooinij te tieđij et piivtâs lâi fastom nuuvt čuuvtij et ij tast innig lam juhlepiivtâsin tääl eđâččij polâstâlâi já smietâi jo moin naalijn kolgâččij tággáár päärtigis čielgiđ taat lâi eidu tot juhlepiivtâs mon sun koolgâi juhlepeeivi pieijâđ paijaalsis tiet-uv juhlepeivi lâi jo hirmâd alda lâi iđedist ettâm et kyehti iijâ vala koolgâi uáđđiđ já talle liččii juhleh ij innig lam ollágin juhlemielâ murâštij korrâsávt tom et sust ij lamaškin innig mučis piivtâs juhlij várás sust lâi-uv tääl surgâdis tile ain korrâsubbooht sun smietâškuođij maid porgâđ sun fakkist hoksái mun jiem taam ovdil šoddâm jurdâččiđ sun smietâi jeđe kirdelij meddâl poolvâ alne kiirdij huápust páikkásis mudágávt já láin moonnâm uđđâ áárpuid já kággáid valjiđ puáttee ive juhlij várás nuuvt et tääl te sun koolgâi toimâđ já huápust jis huápust porgâččij sunhân ij tarbâšiččii muštâliđ meendugin maŋgâsân ubâ haamit rottâsmist pargoviste lâi aaibâs tast alda aaibâs muádi poolvâ tyehin tääl koolgâi lâi kuittâg kuárroo pargoost kote lâi ovdil-uv išedâm tágárijn vädis tábáhtusâin sun kuittâg tuostâččij sust koijâdiđ iše te tallehân äšši oppeet ličij oornigist jis sun hirmâd muččâdávt koijâdičij et kuárroo ij muštâliččii päärtist oohtângin äšši ličij-uv jo oornigist nuuvt te kirdelij muádi poolvâ tuáhá jeđe skolkkâlij poolvâroobdân togopeht kost lâi kuárrookuáhtá pargoviste kihheen ij lehâstâm uuvsâ tego táválávt jurdâččij et kuárrummašineh tiäđust-uv onnii taggaar laarmâ et kuárroo ij kuullâm suu skuálkuttem kirdelij lasâpellâs já keejái lasârääigi mield siisâ ij sun tobbeengin oovtâgin uáinám mun täälgis koolgâm sun čiäruškuođij fakkist sun hoksái et ij lam meendu pyeri korrâsávt čiäruškyettiđ amas kihheen tom vala kuullâđ huámmášij et ohtâ laasâin lâi áávus ko lâi sun älkkeht čaaŋâi tast siskiipel sun kirdâččij kuárrumloonjâst já smietâi maid porgâđ tágáráin parttijn meendu kuhháá puáhtám vuordâččiđ sattui kirdeđ kuárrumnuurkán kost lijjii stuorrâ kuárrummašineh kale ferttij leđe älkkee kuárustiđ pihtâsijd veikâ puoh stuárráámus eŋgâláid sun hundârušâi jeđe orostij mottoom maašin tuáhá kevttim oro lemin älkkee jurdâččij já meridij et sun jieš kuáruččij já tivoččij pihtâsis nuolâi mučis pihtâsis paijaalstis já čokánij maašin tuáhá kale mátáččij tot luhostuuččij sun jeđđij jieijâs kuáruškuođij uigâdij kuárrummaašin náálu vuálá eidu ton stiellâs mii lâi rottâsâm mielâst kuárrum oroi-uv lemin maailm älkkeemus pargo lii mudágávt vielgâd sun jurdâččij já ain kuárui ovdâskulij fakkist sun hoksái et iähân eŋgâlij juhlepihtâsijn eres ivneh ubâ kevttumgin ko tuše vielgâd sun lâi tääl luholâš et sun ij tarbâšâm laaigijd muteškyettiđ tego lâi uáinám kuárroid maŋgii porgâmin áigáá keččin lâi jieijâs mielâst vaalmâš lâi nuuvt tutâvâš et aaibâs jo jiänusân rammuustij jieijâs čeppivuođâ ko sun piejâškuođij pihtâs paijaalsis tot mahtnii unohistij heelmist ige lam ollágin taggaar ko koolgâi hirmos sun suorgânij já kejâškuođij heelmi ko sun keejâi hiälmán sun ooinij-uv mii lâi moonnâm puástud lâi kale kuárrum tom stiellâs mii lâi rottâsâm mut sust lâi tarvanâm nubbe-uv uási pihtâsist rottâsâm stiellâs vuálá sun lâi vahâgist kuárrum ubâ heelmi masa jo kiddâ sust jyelgih šiettii heelmist čoođâ sittágin suorgânij veik sun maht ličij roossâm sun ij innig finnim heelmi mahten luovâs oroi já pisoi kiddâ ááigui roottâđ heelmi já kuárruđ tom uđđâsist mut ij sun kavnâm ko skerreid peevdi alne roottâmpargoost ij puáttám ennustkin mihheen iätádui já čiäruškuođij tobbeen ij lam kihheen kote ličij tom kuullâm čuopâm skerreigijn taam áávus sun meridij já vaaldij skerreid peevdi alne sun čuopâi heelmi eidu togopeht kogo sun esken lâi tom kuárustâm kiddâ tiegu heelmist sun jieijâs mielâst tääl čuopâi ko sun peesâi loopân sun vuod kejâškuođij pargoos puáttus sun ooinij et sun ij kustoo lamaškin čuoppâm eidu togopeht kost sun lâi áigum piivtâs lâi suu kieđâin jorgettâm nubij kejij já tääl te sun lâi čuoppâm tom käŋŋir vuoluupeln ko pihtâs keejâi toos lijjii ittáám hirmâd jo stuorrâ rääigih rääigih lijjii ucebeh já motomeh vuod stuárráábeh párguškuođij korrâsávt must lii piivtâshelmi rottâsâm já tot lii koorrum nuuvt kiddâ et jiem finnii juolgijdângin tast siisâ ko keččâlim tom tivvoođ lam vahâgist čuoppâm pihtâs käŋŋirijdgis rääigin must ij lah juhlepiivtâs ollágin nuuvt čuuvtij lam taid juuhlijd vuárdám leggistij kuárumijdis nuurkán já čiäruškuođij lohđuttemávt čiärui nuuvt čuuvtij et sust ärdeeh aaibâs tuárgistii iä lam njuneliijnehkin fáárust sun vaaldij stuorrâ koori siste vielgis lakana já sihostâlâi toos čolmijdis já njuunees kale polvâlättei ličij šoddâm hirmâd stuorrâ konjâlláddu ko sun lâi nuollâm pihtâsis sun kolmuuškuođij-uv ige sust lam mihheen maid pieijâđ paijaalsis vaaldij koori siste vala lase lakanaid já kiesâi taid jieijâs pirrâ maht täälgis lâi suu čuávvuvâš juurdâ sust lâi tuš kiddâkoorrum räigipiivtâs mon ij innig puáhtám anneeđ toos lasseen sust iä lam pihtâseh tommittáágin et sun ličij puáhtám olgos moonnâđ čokánij kuárrumnuurkán já čiärui tien čiärumân sun lâi nohádistám tást paaldâst kočoi suu noomâ mield suorgânij kale sun kulâččij kunnes tun lah-uv kullui läđis jienâ suu paaldâst lam uuccâm tuu jyehi saajeest taa mun keččâlij čielgiđ mut ij tast puáttám mihheen ko sun oppeet čiäruškuođij tuu pihtâseh láá koijâdij ko ooinij párnáá lakanai siste algâttij mut konnjâleh lijjii nuuvt vuáimáliih et toh oppeet viggii suu čolmijd ij tarbâšâm tađe eenâb čielgiittâsâid ooinij tast paaldâst pihtâs mii suu mielâst čuuvtij sulâstitij juhlepihtâs ko sun tom kejâdij sun hirmástui tuu pihtâsân lii tábáhtum keejâi jávuttáá iännásis sun ferttij čielgiđ puoh mii sunjin lâi esken tábáhtum čielgij vistig tom maht párnááh lijjii lamaš sierâdmin poolvâroobdâin hipa já tom maht suu piivtâs lâi tarvanâm poolvâroobdân tastmaŋa sun vala čielgij tom et sun lâi jieš irâttâm tuovŋâđ pihtâs nuuvt sun čielgij maht tot ij lamaškin nuuvt pyereest luhostum muu kuárumeh maneh puástukejij čiäruškuođij te tääl kalga ettâđ koijâdij addâgâs šnuđgoi te uáinip et lii čuuvtij älkkeb áánnuđ tállân addâgâs já čielgiđ mii lii tábáhtum uáináh pärtti šadda ain viärráábin já viärráábin jieš-uv aaibâs jo ávkká jieijás kiälásáid jiem mun kielestâm piäluštij jieijâs jieh pahudistij maht te kiävá muu juuhlán tääl koijâdistij palosiähá jienáin tot lii-uv tääl šiev koččâmuš šuáhkádij ij lah tääl piivtâs jiem peesâ juuhlán čiäruškuođij kale ferttiih luoihâttiđ uábád argâmááccuh lii váhá uđđâsub ko tuu jieijâd argâmááccuh ij tain pyevti juuhlán moonnâđ čiärui ain korrâsubbooht tain puáhtá ceelhij já kuáivui lavhâstis aaibâs uđđâ já kildee mááccuh taat munjin keejâi jurbâ čolmijgijn kale tot lii tunjin čielgij já keigij tom mun rähistâm tuu hirmâd čuuvtij adelih munjin addâgâs mun adelâm tunjin addâgâs ferttip-uv ain porgâđ tom já mij ferttip meiddei áánnuđ addâgâs jis ep lah motomin porgâm nuuvt muččâdávt tääl te ferttiih lopediđ et jieh kuássin innig poorgâ maiden lovettáá lopedâm šnuđgoi já askadistij lieggâsávt lukko et tun eidu lijjih finnim muu uđđâ juhlepihtâs kuárrost ceelhij já nááđui aaskan lâi pärni lâi tun-uv peesah juhlijd jeđđij nommân lijjim juovlâmáánust vyejimin párnáiguin keččââđ emedân já eskin šoddâm uccâ nieidii munnuu čiččâd párnáá máttááttellim ton ääigist aanaarkielâ já ko sairaala poođij uáinusân mun muštâlim párnáid aanaarkielân lii tobbeen sairalist ive imâštâlâi äiti että sen vauvan nimeks tulee lii-uv tot luámu hirmâd vaibâm olmooš puáhtá motomin leđe kuulmâokkosii uccâ umogáá tipšomist jiem vaijaamgin jurdâččiđ ko čokánistim sohvá oolâ ohtnubálov ääigi ehidist lâi viijmâg josijdum já párnááh láin uáđđám must lâi váháš áigáá keččâđ televisio mut ko jiem vaijaam pajaniđ uuccâđ stivrimpiergâskin já nube tááhust ubâ televisio oroi lappuustâlmin orroomviste nurheest tipšom lâi álgám jo kuuđâ ääigi iđedist já loppâ lâi tääl esken uáinusist mottoomlágán tipšomkoskân tom vissâ ferttij jurdâččiđ čuávuvâš hoittámvuáruhân álgáččij majemustáá suullân neelji tiijme keččin kooskâst ferttiiččij vala peessâđ seeŋgân-uv puátá taggaar tobdo et perrust juáháš vuáruttuvâi tuálá eeni kocemin et taat ij vahâgistkin pesâččii nohádistiđ lâi ehidist moonnâm njuolgist pargoost juhlođ pargoskipáris iäláttâsân pääccim já tággáár peeivi talle ferttejim mahtnii piergiđ ~ohtuu pääihist veik vyeimih iä liččii vala lamaškin nuuvt ennuv lâi vala luámuokko škoovlâst já tiäđust-uv sun-uv tarbâšij peiviv jieijâs uási eeni ääigist vuot ij lam vala hárjánâm olmâ peiviryytmin já oođij já kuusij kuás sattui mii lii umogáid uáli táválâš juurdâš et peivi iiđeedkuuđâst eehid ohtnubáloh räi lii mudoi-uv merettes kukke te vala kuhebin tom parga tot et oovdeb ijjâ lâi lamaš munjin njuolgist eeđân jo surgâd kale oođij jo kuuđâ tiijme kooskâid mut ko jiem lam luhostum finniđ taggaar kooskâ vala iijân já oovdeb eehid sun lâi nohádâm jo čiččâm ääigi eehid kale lâi munjin rávhálâš ko ijhân käävci-ihásâš innig toin naalijn párgum ko uccâ umogâš tađe viärráb lâi-uv juurdâ čuávuvâš iijâst et toi kuuđâ tiijme uáđđim maŋa koccái-uv vuosmuu keerdi jo oovtâ ääigi iho eidu talle ko jieš lijjim viijmâg-uv nohádâm vuot njomâttim suu já finnejim suu uáđđáđ jiem jieškis nohádâm pel kuulmâ räi já nieidâš vaađij čuávuvâš keerdi jo pel neelji ääigi purrâmuš koccájim uánihis njuámmilnahhaar maŋa njomâttiđ ij vaijaaamgin ennuv puurrâđ já nohádij koskân purâdem keččâlim suu várugávt cuvnâđ jiem tast luhostum vuot luoštim suu seeŋgân sun koccái já párguškuođij oppeet pajedim suu já keččâlim juátkiđ njomâttem sun vuot nohádij aaskan oppeet luoštim suu seeŋgân sun nohádij mottoomnáálá mut jienâdij toin naalijn et sátáččij veik koccáđ uđđâsist meid njaahim seŋgâsân ton kooskâst mut paaccim kuldâliđ uáđđáá-uv nieidâš vâi párguškuát-uv uđđâsist kale nohádij já nuuvt mun-uv mut ko ij lam vaijaam ennuv njoommâđ sun koccái jo kuuđâ ääigi iđedist já čiärui neelgis njomâttem ko páárnáš lâi nuuvt čuuvtij niälgum moonâi kale pyereest já ko vala mulsum sunjin lippârijd te vaartâ vááijuv čiččâm peessim iđedist seeŋgân váháš áigáá já tiäđust-uv jo pel käävci ääigi čuojâi tijme moos mun-uv koccájim uáđđáđ vala uđđâsist mut tastmaŋa aalgij-uv jo peiviohjelm koccái tolebiššáá ko táválávt já lâi ton mielâst et suin koolgâi sierâdiđ moonâi mahtnii naverseemist oođij iđedispeiviv já pieijim keččâđ televisio lijjim mestâ jo uáđimin te čuojâi puhelingis sunjin ko covneh ulmuid peivinaharij ääigi tuávkki jiem lam hoksám časkâttiđ puhelin peivinahareh jo lijjii pillâšum uksâkiälu tiet mottoom äijih juuđij talle koijâdâlmin uážžu-uv sun saijeeđ mii niijbijd rottejim uksâkiälust patterijd meddâl main ij lah kuássin olmâ äššigin kalgeh hettiđ muu peiviráávhu maŋa lijjim nuuvt suttâm et toos oppeet rovvii muu nahareh ko lijjim mudoi-uv lopedâm liäibuđ pippârkááhuid uáđđimpuudâ ääigi liäibui-uv njaalgâ pippârkááhuid mut mun kolgim keččâđ paaldâst suu liäibum vuolgij liäibum maŋa skipáris kuuvl sierâdiđ jurdâččim uáđđáđ váháš ááigán mut te koccái ehidispeeivi sun oođij hyeneeht ige taatkin peivi kustoo lam tađe pyereeb poođij lâi-uv jo eehidpurrâmuš rähtim äigi čiärroo kietâkaavâst maŋa koolgâi purâdiđ já tiskáđ pihtâseh-uv lijjii vala njuoskâsin koori siste ko taid jiem valagin lam kiergânâm teikâ nakkanâm heŋgâstiđ kuškâđ lâi nuuvt hoppuus peivi te meridim et jiem piejâččii ollágin lávguđ ovdilgo esken iđedist kuittâg keevâi tiskám já kievkkân putestem maŋa pooškij toin naalijn et lippâr lâi aaibâs tievâ já poškâ kuulgâi pirrâ seelgi lippârist olgos toos suijân lamaš toh mandariinih maid iđedist lijjim puurrâm hoksájim et mandariinij puurrâm sáttá tovâttiđ njammee páárnážân čuávjipohčâsijd teikâ jo mottoomlágán luččâtaavdâ jiem áigumgin pieijâđ suu lávguđ te liijká-uv ferttejim ijhân párnáá aaibâs pooškâi siste puáhtám tipteđ ko lijjim kiergânâm lâi oppeet njomâttemäigi mon maŋa aalgij-uv suu táválâš eehidpárgum párgum čoođâ pieijim riišon keččâlim vala luuhâđ mut jiem pissim meendugin pyereest párgum tiet viijmâg-uv tijme lâi pel oovce pieijim seeŋgân še keččâlim uáđđááttiđ mut eehidpárgum jotkui já vaaidij et ij pissim uáđđiđ uccâuábi párgum tiet ferttejim väldiđ vuálus já väldiđ suu aaskan sun kale jooskâi čiärumist moonnâm kuhháágin ko čiäruškuođij sun kale ij tienuuvt kuássin porgâm moonnim koijâdiđ mii sustkis lâi te sun muštâlij et poolâi tast et suu seeŋgâ vyelni lâi kumppi čuovâid já muoi keejâim oovtâst et seeŋgâ vyelni ij lam mihheen te kuođđim oppeet já tuáivuttim pyeri iijâ kullui čiärumin vyelikeerdist vuálus mut ij moonnâm kuhháágin ko oppeet kulluuškuođij tääl lâi jyelgigis maka raššoom mon koolgâi ruvviđ kuččum suu váhá korrâsub jienáin uáđđáđ te sun čiäruškuođij et enni ij sust innig perustâmgin kuittâg-uv ferttejim čokánistiđ vala suu seeŋgâ kuorân já čielgiđ já jeđđiđ et ij uccâuábbi hirmâd kuhháá näävt ennuv ääigi vááttám mut et tuše taat algâ lâi tággáár čielgejim vala et rähistim suu siämmáá ennuv ko ovdil-uv talle sun kuittâg mahtnii uáđđái lâi vyellin váháš ááigán nohádistâm mut ko jieš peessim kuvlân uđđâsist vuálus te vuot koccái ko lekkim kievkkânist skääpi já tobbeen koočâi kattillokke hirmos larmáin lättei ij innig uáđđám ovdil ko ohtnubálov ääigi poođij pááikán vaartâ paijeel ohtnubáloh kaavnâi muu čokkáámin sohvá alne iä lamaš must innig kukken lii nuuvt rávhálâš et kullui muštám vuoiŋâstiđ onne kale lam mut jiem lah pissim nuuvt muštâlim sunjin maggaar peivi must lâi lamaš pääihist olmooš jieh kuittâg naavdâš tast et tust lii enniluámu pahudistij mii áármu luámuid taatkis lii ettim sunjin já lijjim masa jo suttâm mielâst taat lii vala viärráb ko armeija tobbeengin ij taarbâš porgâđ pirrâmpeeivijd mut tuš tiätuääigi jeđe piäsá vuoiŋâstiđ tuántáid taamgis ääigi lii hoksám nomâttiđ enniluámmun mielâst taat ij lah mihheen luámuid mut ennipalvâlus porgâđ rijjâtátulávt pirrâmpeeivijd uáđihánnáá já vuoiŋâsthánnáá tego uárji tastmaŋa smiettim mon čuuvtij párnáidân rähistim já mon mielâstân porgim puoh täid pargoid sunnuu oovdân jieččân toin jurduin et tággáár äigi ij pištáččii meendugin kuhháá váháš áigáá keččin taah peeivih liččii kuittâg jo vájáldum čuoigâi luovtâ rasta savadâh lâi nuuvt tego läävee-uv puolâšin tuše kullui ko saveheh keččâlii vyeittiđ voccâmuottuu lâi sevŋâd muádi tijme kiämáduv maŋa lâi polvâšoŋŋâ te taan ääigi ivveest ij olmâ peeivičuovâ ubâ šoddâmgim ij tom äävti läittiđ eergijd ferttee sirdeđ lâi šoŋŋâ maggaar fal palidij vyeligis jienáin lâi taggaar tääpi et laavij ohtuunis olssis sárnuđ pärnialmai ko lii vuoigist eeđân puárispärni te áinoo sárnumskippáár lâi iänááš sun jieš korŋij enâman jeggi mon tyehin morâstist lijjii eergih koskâ lâi kale nuuvt uápis et sun taaiđij tom veikâ mon sevŋâdist lâi vala valmâš saaveehlättee mon mield saveheh jo jiejah-uv kuorâsii ij tarbâšâm muidego čuoigâstâllâđ neeljilovádeh juovlah aldanmin ko lâi ubâ eellimavvees aassâm tääbbin riddoost te kale enâmeh algii leđe jo čoođâ uáppáh sunjin mun lääiti täälvi jiem ubâ skáámâgin keesi muččâd lii mutâ uáli huššâhân talle lii já huáppuhân tot lii ain ko tot lii nuuvt uánihâš tälviv uážžu leđe ráávhust iä lah toh jyevdilis jotteeh nuuvt ennuu ohtuunis tálustâllâđ moonnâđ okkopuudah nuvt et ij ele ohtâgin muu tuuveest iälá tuše talle jis lii postâ pyehtimnáál sun läävee njuolgiđ mield lappâd lii ain huáppu tothân lii-uv staatâ virgealmai paallân koskâldui ko sun poođij ergij kuuvl iä oinum mut sun tieđij kogo peht toh láá muurrân ko sun poođij vuossâmuu eergi kuuvl aainâs-uv lâi taggaar et tot muridij ko kuulâi išedis puátimin já nuuvt kale eres eergih-uv tohhii oinuuškuođij eskin muádi soolâ keččin lii-uvsun iššeed máttâm šieunáál sirdeđ pođoi suávvááh njáskum čoollâm jieh tiäđustkin nävt puolâšin lah kuáivumgin lääbži oolâ tot puáris lii čeppi rottee lääbži ain luovâs ovdilgo muotâ jarro ton oolâ jis mana muorâ pirrâ te kal máttá karveđ maasâd-uv jiehpa lekken vuossâmuu suávŋá kuátumin oroi kuldâlmin val išedis mainâsijd laiđij čievârroobdân čoonâi suáhán njaaskâi pođoi suávváid áiđustij unohis muorâkooskâ amas ergi suurrâđ lääbžis sun rahttađâi sirdeđ kulmâ eres eergi-uv já lii tääl eergijn šieu tile skipáreh et ij taarbâš valâdiđ lii pyeri ige lah val kossâ muotâgin smietâdij et taat moorâst pištá val muáddi oho ovdilgo ferttee eergijd laiđiistiđ eressai veikâ ličij suohâd riisinsuohâd iätá tipšoo korrâ jienáin taarbâš huikkeđ kal mun kuulâm iätá jyehi puáris ulmust lah hyenes peeljih hyenes čalmehkin tij jiejah peljittuuvetteđ ko tist láá ovttuu larmâdmin toh ratioh já telkkareeh já toh puoh puáráseh jo salist koijâd hovdâ juovlâsaalmâ lávluđ ovdil purrâm vâi eskin maŋeláá uážuh cokkiittiđ jo kinttâlijd maht tot oroh tääl aaibâs moovtâ penttâ juovlâmielâst muu mij tääl lep láá juovlah juovlâáptu lah tääl puárásumos ko jaamij jieht kozzâđ suohâd kiitiätá kaavnah val mandel talle peesah naaijađ puáttee ive suohâdhân mun kale koozam iätá najâmist mun jiem tieđe kuittâg tuom huolâ kulhijdum tuántást pággu naaijâđ jis lii mandel suohâdist ruáhásii arvâlusâid já tipsooh čokkânii purâdiđ riisinsuvrâmsuohâd šavečuárbpel lanttuloová heđâlmeh já mii-mii-uv še kozâstâlâi suohâd sun kejâstâlâi sahis juovlâpeesi mii lâi kaskoo salilättee puollii sähkökinttâleh já jyehimuđušiih čiiŋâh surjuu lâi val taggaar tegu täsni tot kale lii pahamus muudon seggi tuot peeci läbži ij moonâ ton paijeel mut tommit lii njyeijil et jis läbži mana pirrâ te sojá já čavga já tallehân kale ko váhá áiđuččij tuogu peesi já piano kooskâ kuus tot tääl purrâmkooskâst koijâd hovdâ vuolgih tot kale čuopâm tuom piässáá iätá sáttá olleeđ-uv toos já kolgâččij pieijâđ uđđâ joođhâ nagot te puátkee tom mieskâ oorâ šoodâi kirkkohiärrá perruu nuorâmussân aassâm paasij kuittâg uánihâžžân jo tast puáttee ive peerâ varrij čaalij pajeuáppen ive máttááttâlškuođij sun aalmugtivtâlâšvuođâtutkâm suomâkielâ já syemmilâš-ugrilâš kielâtutkâm ollâopâttuvâst valmâštui filosofia kandidaattân ive mon maŋa sun poorgâi suku nommâsâš tutkâmlájádâsâst professor assistenttin nágáttâlâi tuáhtárin ive tooimâi sun ollâopâttuvâst dosenttin koskâsâš ääigi sun lâi syemmilâš-ugrilâš kielâtutkâm paijeelmiärásâš professorin já iivij koskâsâš ääigi eidusâš professor lâi jeessân tooimâi aktijvâlávt meiddei seervijn el ovdâalmajin já saavâjođetteijen toimâtteijen sun lâi koskâsâš ääigi lâi ubâ merhâšitteemus fennougrist olgosadelij stuorrâ mere uđđâ ovdedeijee tutkâmuš syemmilâš-ugrilâš kielâin meiddei maaŋgâin jieškote-uv sämikielâin já sämikielâlâš kirjálâšvuođâst lâi tuše ko sun nágáttâlâi ive nuorttâsämikielâ eromâšávt anarâš- já nuorttâlâškielâ vokaalij šlajâlâš jiešvuovijn já olgosadelij ive jotkâuási mii kieđâvušâi nuorttâkielâ muálkkáás pištemsysteem ráhtus já šoddâm maŋa sun vijđedij uáinu jienâduvâin kielâopâlâš haamijd já ceelhâoopân kieđâvušâi ovdâmerkkân duaali verbâsujâttem já sajehamij historjá jieškote-uv syemmilâš-ugrilâš kielâin tobdosumoseh suomâkielâlâš kirjeh láá ja sen tutkimus sehe kielen etymologinen sanakirja mon toimâtteijeejuávkun sun kullui ubâ sänikirjepargo ääigi lâi kuittâg kuhesáigásumos já rákkásumos tutkâmčuásáttâh moin sun poorgâi lovo rääjist kidâ räi jo iivijn já sun nuurâi hämiopâlâš amnâstuv sehe sänivuárhá já algâttij ive systemaatlâš nuurrâm anarâškielâ sänikirje várás puáđusin almostui vijđes tieđâlâš sänikirje várás raahtij ortografia mii lii ucánjáhháá täärhib ko tááláá ääigi kevttum čäällimvyehi já mii maainâst aainâs-uv moonnâm ihečyeđe algâpele kevttum kielâ já toi sierânâs suomânij jienâdâhjiešvuovijn tuálá sistestis ohtsis aldasáid säniartikkelid vuáđuduvá räi nuurrum amnâstâhân mast iánááš uási lii já suu muádilov anarâš kielâmiäštár pargo puáđus išedij sänikirjepargoost maŋeláá vala mánuppaje ääigi siämmáá ko moodijd ohhoid meiddei tääl ive kuás amnâstâh majemuu keerdi tievâsmittui tergâdumos anarâš informant akateemikko lâi eeppidhánnáá ađai aktiijvâlâš čällee kiäm noobdij pyeremusâi sämmilâš kirječällei viärdásâžžân mainâsteijen sun vaarâ peesâi-uv puoh aldemustáá anarâškulttuur puoh vuáđulumos jiešvuođâ paddij kyehtnubáloh anarâššâd kiäin maaŋgah lijjii mieldi meiddei sänikirjepargoost já paddiittâsâi vuáđuld valmâštij majemuu pargoos anarâškielâlâš kielâčáitusčuágálduv čájttuzeh mon savâstâlmijd sun meiddei jieš litteristij ađai miärhui pajas já jurgâlij suomâkielân jaamij vyesimáánu peeivi tuse pelnub oho maŋeláá ko sun lâi majemuu keerdi iällám pargosajestis já hyvástâllâm pargoskipárijdis lâi šoddâm anarâš pirrâsân já iäljárušâi anarâškielâ totken já tuárjon puustavlávt eeđân ubâ elimis ääigi já čájttuzeh lâi helmimáánuust ko tot helmimáánu tot lâi vâi kuus tot iiđij iiđij jyehi sajan ohtân pissonjäälmist te paaijij kost tun lijjih talle lijjim taan pelni kirkkopääihist eellim elintarvejáávuid viežžâmin poccuigijn já sun meiddei lâi fáárust muoi poođijm tobbeen kirkkopääihist nuuvtko jiehti te mun puosâškuottim tom vuossmuu iijâ já puoh ubbâ peerâ tast maŋa kuhháá-uv tun puoccih talle puoccim kuttâ oho lijjim aalgâst vistig ko mun puosâškuottim te mun jiem puoccâm ko kulmâ peeivi te mun valdim já algim puárániđ mun kiäpásmim ennuu ko te tiäđust-uv ko puoh lijjii táluviehâ puocâmin já mun tállân ko juolgijdân oolâ pesâškuottim te mun moonnim tiäđust-uv olgos ko pargoh lijjii porgâhánnáá ohtâgin ij vaijaam kuoddim muorâid mun kuoddim čääsi já veikkâ mun kale lijjim kuullâm tom et tot lii kolmâsist ärgi jiem kuittâg viettim nuuvt ennuu et liččim kárvudâttâm nuuvt ennuu ko lâi kolgâđ te koolmâs vuojâstij te oppeet teddilij muu te kuttâ oho kolgâi leđe seeŋgâst tun lijjih tast talle lijjim talle mun ko teddiluvvim talle te mun lijjim pelnub pirrâmpeeivi nuuvt et mun jiem tiättâm jieškin kost ležžeem mun oinim puohrekkân tagarijd eledijd moh iä puáđi taan maailmist oinuđ kiirdijm mij kaačâim mij lâim veikkâ kost tot lâi talle ko mun lijjim puoh losemusâst puocâmin te taan jammii talle kyehti päärni mun vuolgim maka toi párnáiguim mun vuolgim mieldi já toh párnááh monnii mahte kirden te já mun moonnim maajeeld mun juurdâškuottim et mun kal jiem vala vyelgi te mun maacâm já mun maccim mun poottim ton seeŋgân ko keččâđ maka vala-uv mun lam tast já mun lijjim nuuvt jo uccen nuuhâm et ij lamaš ko mahte suormâ te mun algim ruvviđ et ij-uvsun täst vala olmooš puáđáččii ruvvejim ruvvejim tassaaš ko mun jieš-uv čaranim taan maailmân mun lijjim paiđijdân puoh kiškodam paijaalstân ko mun lijjim nuuvt nanosávt ruvvim já tast maŋa algim kiäpásmiđ toh párnááh kiäh moonáin kiäi fáárust mun lijjim vuálgám te toh iävá jurgâlâttâm toh moonáin mun ko jurgâlittiim te mun paaccim val taan maailmân jos mij leim oovt fááru moonnâđ et mun jiem lijjii jurgâlâttâđ te talle lijjim moonnâđ mun-uv tii pääihist meiddei lâi tot tavdâ mii pääihist mij puosâim puohah aaibâs puohah talle poođij siämmáá reeisust ko sij lijjii já tot lâi vala muádi oho verd tommit tiervâs et muorâid uážui táálun mij puosâškuođijm puohah nuuvt et ephan mij lijjii uážžuđ muorâid jos ij iššeed liččii huolâttam muorâid ovdil uážui muorâid já nuuvt mist tullâ puolij já nuuvthan mij iälostijm nuuvt kuhháá mut ep mij kal nuuvt kuhe puoccâm eidu ij puoccâm nuuvt čuuvtij lijjim vähä oho veerdi mut mun oho keččin puáránim táát muu nieidâ kote lâi te tot še lâi oho te puáránij kote lii must te tot puosâi kuhe já čuutij mij ep jáámmám ohtkin mut musthan hiäimuh kal jammii jaamij eččpel must jaamij viljâ kyehti uábi kale ep ohtkin jáámmám puosâim kal aaibâs puohah já hyeneh val lâim-uv ton ääigi ko puosâim tun meiddei puoccih talle jiem puoccâm talle tun lijjih talle lijjim tobbeen tavveeln pääihist lijjim riävskáid pivdemin já mun jiem puoccâm ollágin talle espaanja tot lâi iskor kuullâđ ko poođij sääni et espaanja pyeceh markkânist já iä peessâm kavppijd ege kuussân vääbel juuđij räjitargastusâst tääbbin poođij mii kuul já eeđâi tom et pyeceh já jäämih poođij te tast lâi jáámmám eemeed iššeed já eemeed iävá lamaš vala jáámmám mut iššeed lâi jáámmám já eemeed lâi jäämmim porgâmin et forgâ jáámá melgâdávt lâi jo nuuhâm sitte poođij tot sääni kyevt oho keččin poođij sääni must lâi eeči jáámmám já enni ton espaanjan já jammiihan talle nuuvt ennuu mut tot lâi tist ohtkin taid rummâšijd keesitmin talle lamaš mun kal lijjim tot lâi lâi ko mij vuolgijm must jaamij viljâ já sitte ko mun vuolgim taid rummâšijd tuálvuđ te valdii já kyevti muu aldemuu táálu eemeed já iššeed láin jáámmám te pieijii muu máátkán taid mut lâi muu viiljâ ruumâš te mun juuttim togo já valdim tom lâi talle nuuvtko kievar mij nurâdâđâim toos kyehtlovvittâ ruummâš lijjii tast ton majala šiljoost talle moh lijjii jotemin ton siämmáá tove hävdieennâmân ko mun-uv ko mij poođijm tohon hävdieennâmân te mun luuhim taid rummâšijd moh lijjii te toh lijjii neljilovkyehti ruummâš maid iä lamaš val kiergânam hävdidiđ almaah lijjii mahte maađij tyejeest te kuáivumin haavdijd lâi puocâmin lâi talle kirkkohiärrán lâi meiddei puocâmin nuuvt et tot ij vaijaam rummâšijd sivnediđ ko kyehti já kulmâ ain peeivist já tađe keččin tot lâi nuuvtko mahte puáđusam te tot tyeji nuuvt et ferttejii hävdidiđ sivnedhánnáá ko pappâ ij vaijaam já paapâst jaamij meiddei rovvá mij vaaldijm já ko ooinijm máhđutteemmin já mij lâim jo tommittáá juáháš puáránamaš et mij kikkânijm tyeje porgâđ te mij kuáivuim jiejah häävdi já hävdidijm taid maid lâim puáhtám et kuus toh pääccih-uv aainâs koivuu mahte taggaar stuorrâ kanava te já kulmâ pieijii ain miäldáluvâi jâ kolmâ eennâm val lâi tagarijd kuoblâid tohon cahhii kuoblâ vuál já kulmâ ain miäldáluvvâi kulmâ ain miäldáluvvâi tot lâi nuuvt nuuvt keevvâm et mottoom táálu aaibâs nuuvâi puoh ulmuuh jammii lâi tobbeen markkân tyehin táálu kuábbáškis lâi jáámmám naavittân iššeed vâi eemeed lâi jáámmám naavittân párnááin iššeed lâi tupán jáámmám jáámmám olgijnis muštám sitte kiäzzáh jammii meiddei jaamij iššeed já eemeed já sitte meiddei tuot toh ko puárránškuottii te virgekodde já kundá almaah pakkuu jotteeđ puoh tain puárispele paaihijn et maht tobbeen eelih poođij mottoom pááikán te iä lamaš ko párnááh tuš elimin já toh-uv lijjii et iälláážeh-uv ääigi ool koijâd et kost eeči kal ooinij et eeči já enni lava kuohtuuh moonnâm mut tot halidij tiettiđ et láá-uv párnááh koijâdij tiäđust-uv suomâkielân val koijâdij et missä isä ja äiti ja äiti nukkuvat nubbe lâi riäŋkualn já nubbe lâi seeŋgâst nuuvt lijjii tot vaaldij párnááid mieldis já tuálvui tohon kirkkopááikán já liegâdij maka sun vuossmužžân tuoldiittij čääsi já adelij kume čääsi juuhâđ ko lijjii kolmum já kuškâm já niälgum maka lâi evvis meiddei fáárust nuuvt adelij purrâmuš vuosâ iätán tooid jos peivijn ađai peeivi tâi kyehti lijjii maŋaniđ et ij lijjii olmooš puáttiđ tohon te lijjii moonnâđ tast ubbâ peerâ toh jolâs párnááh tiäđustkin viettim vyelgiđ kuussân ege vaijaam ege pallâm pietittimes párnááh maht tuu ulmuuh läävejii tom nuuvtko pyerediđ talle lâi-uv mihheen lekittâsâid vâi mihheen tommit et vijne lamaš pyeri mihheen lamaš mist mii tááluust kal ij lamaš ij mihheen tot lamaš kosten tot talle kal tot lâi nuuvt et ij tot lam mihheen já kosten já tobbeen jos markkânpääihist lâi apteek já tuáhtáreh mut iähan toh viiššâm tom adeliđ ¡uávji meiddei poovčâstij vâi uáivi tuše vâi jiem čuávji poovčâstmist tiättám maiden mut uáivi uáivi já puoh selgi já ruumâš nuuvt et mun rossâdim nuuvt et kolmâ havduuin hávduđ sehe jieččân ete párnááidân lâi hiälputtâs vorrâ kuulgâi njuuneest vâi ollágin mist kal ij mihheen kulgâm ij vorrâ ige mut nuuvt hiäijun lijjii motomeh et kii must tobbeen lii tääl te tot puosâi nuuvt čuutij et tot aaibâs ij tot hovrâm ollágin mut tegu lâi et ij tiättám maiden čuutij puosâi tot ain maŋgii eeđâi et enni jos val ráhtáččih kolmâ havduu munjin tot lii pyeri aštuu tiäđust-uv ferttejim já ko arvâl val tom maht tun rááhtáh táám kolmâ havduu ko penttâ lieggist eeđâm et munhan muottuid piejâm tohon já tom pieijim ko ij ollágin kalme váá lieggist vain lâi nuuvt kuume et tot puáris iššeed tallehan tot jaamij talle jaamij tot talle jaamij tot lâi piijpo-uv tot lâi puálláátmin lâi taggaar äšši et tot meiddei poođij sáátu vyejimin poccuiguim vaaldij tom kesittij maid leš sáátuid já tobbeen poođij te maainâst et maht láá puoh puocâmin láá ubâ siijdâst siijdâst innig kiäh väzzih keejimield siijdâ nuuvt et tuulâ puáldih já kussááid koškesuoinijd já čäcpittáá kuittâg uigâdeh et iä niälgán jäämi maainâst et kähcilov lojjii tyejialmaah te puoh virrii ohtân te puosâškuođij jieš-uv já puosâi kyehti peeivi já te vaaldij ton iijâ ko jaamij te iätá et käähvi kalga vuoššâđ já stuorrâ pánnooin iätá et maidgis mij ton käähvist ephan mij ohtkin vyeiti juuhâđ kalga käähvi vuoššâđ ¡ohčuv lâi uástám oovtâ kállást tom kuččuu kest lâi saavzâvuástá uástám nuuvtko čohčâmánnudist já tot lâi val oromin eeđâi et tääl mij juuhâp vuástákäähvi ko juuvâi tom vuástákäähvi te arvâl tom et já mun jiem tieđe maht lii ko táán kuolbânist lâi ovdil jäävvil já tääl lii puoh kuorbâm nuuvt et ij jäävvilčalme oinuu já tääbbin lâi muorâ já lijjii pikkâšeh mut muoi juuđijm ubbâ peeivi já tilá te finniim pikkâšijd puoh lii poldum te vaaldij já piejâškuođij piijpon piejái piijpon já piejâi piijpo njálmásis te keigij näävt já eeđâi pane kaimaki piippuun já lyeštilij suu čalmeest oroi tot et tot vaaldij tot käimi kiäs leš maidnii addelam tubbáákpuursâs koočâi njäälm pieijâlij piijpo njáálmán já vuolgij meiddei tot piištij tot tavdâ kyeht oho vâi oho já ton talle ij lamaš vala ko ucánjihháá pajeláhháá kyehttuhháát servikode jieggâloho já ton kyevti oho siis jammii kyevt vááijuv kyehtčyeđe jieggâd táán servikoddeest tiettiđ et tot lâi koorâs lâi taggaar táán servikode uási oppâmateriaalčällee lii šoddâm já lii jottáám vuáđuškoovlâ já luvâttuv maŋa sun moonâi ollâopâttâhân luuhâđ matematiika fysiika já kemia sun valmâštui luándutiettuu kandidaattân sun algâttij máttáátteijee hommáid já lâi vistig kyehti ive já kyehti ive sun irâttij kevttiđ sämikielâ matematiika opâttusâst mutâ ko talle iä lamaš vala kirjehkin te tot ij meendu pyereest luhostum ravvuid puovtij adeliđ sämikielân poođij oovtâ ive hárjuttâllâmäigi já oppeet máttáátteijen tääl vuárust já tooimâi máttááttâshommáin suullân love ihheed poođij kuittâg muorâsmakkâ já sun vaaibâi iiđeed sun eeđâi vyelgi innig škoovlân ko tobbeen párnááh kivsedeh muu ađai sun lii meiddei lamaš škoovlâst kivsedum ko lekkâsij maŋa pargopäikki áávus oppâmateriaalčällen te sun uusâi já peesâi lâi čohčâ paargon kulá enâmustáá čokkáđ jieijâs loonjâst já soitâččiđ já koijâdâllâđ ovdâmerkkân materiaalrähtei já kirjeteddileijei já ton tagaráid meiddei kulá materiaal luuhâm terminologia tivodem kuvij ornim já mottoom verd kalga jotteeđ čuákkimreeisuid ain já peln pargo joođeet meid uápásmem várás ovdâmerkkân uđđâ teddilemmašináid já piergâsáid táiđu sust aalgij kale ucánjihhii jo pääihist eeči motomin iänán kiivšes sáárnui sämikielâ ko enni ij tom iberdâm já sij párnááh koijâdillii veikkâba lodenomâttâsâid já tagarijd sämikielâ oppâmân pajanij ko aalgij máttááttâllâđ te mondet jiem mun-uv ornejui uánihis pajesämikielâ kurssâ já oppâmmohtâ ko lâi paijeen te sun luuvâi ennuv já sämiradio kuldâlij višâlávt já ađđiistâlâi puoh saanijd tobbeen já toin lain sust lâi jo viehâ pyeri táiđu sun poorgâi te sun aasâi sämmilâš perrust já tobbeen áinoo kiellân lâi sämikielâ já tot lâi-uv puoh pyeremus škovlâ sun lii opâttâllâm vistig jo orodijn ko toolâi uánihis kuursâ já kuldâlmáin já luhâmáin sun kale ibbeerd meiddei ton verd et finnee čielgâs mon ääšist lii koččâmuš návt kiäst lii šiev oppâmateriaalidea já smiättá et taam puávtáččij kevttiđ oppâmateriaalân te puáhtá suáittiđ vistig oovtâst puáhtá smiettâđ tom ääši já rähtiđ iävtuttâs oppâmateraallävdikoodán kietâdâl ääši čuákkimist já jis tot tuhhit tom te talle álgá smiettâm et ličij-uvkâs tot proojeektpargo vâi ráhtá-uv jieijâs aigijn máksoo siijđoi mield teikkâ tiijmij mield maht suáppoo materiaalrähteid finnee ulmui iävtuttâsâi peht kiinii ocá išeruuđâ já tot vuálgá tobbeen kulij lii vaigâd finniđ anarâš- já nuorttâkielâst iä kavnuu tagareh rähteeh materiaal sáttá leđe kuhháá peevdi alne ko iä kavnuu veikkâba kielâ tärhisteijeeh sust láá sohváást viällám televisio keččâm luuhâm väzzim já čuoigâm čohčuv tälvikyele kuálástem muorjij nuurrâm já miäcástem teikkâ tääl ij innig nuuvtkin ko miäcástemäigi lii nuuvt uánihâš já pargo váldá ääigi sust lii uđđâ táálu riddoost já perrui kulá já eemeed talle ko lâi rahtum pygálusäiđi tääbin tavepalgâsijn tollii stuorrâ pygálusâid pottii maaŋgâlágán kävppijâsâh helppoheeihah vijnekävppijâsâh já motomin nissoon-uv poođij kavpâšiđ jieijâs lâi puáttâm mottoom vijnekävppijâs še tohon kote vuobdij tom nuuvt kočodum lavluu sriijtâ já tievst iäráseh-uv ostii sust tom še pooliseh halijdii tom trokari kavnâđ iä kale lavluu uástim tet mutâ eres suujâ tet lijjii puáttâm tohon ääiđi kuuvl lâi váháš uáivist já monâmin mottom käämpän pooliseh čovádii suu ko oinii ete sun lii uáivist näävt sun mainâstij sen váiván taid poolisijd toh ko valdii muu fáárun já algii vuárnuttiđ uástám viijne toh koijâdii já kost lah uástâm ete lam kale uástâm já uápis ulmuuh já skipáreh še láá fáállâm eettim sijjân lámáš laavlâ sij tom-uv koijâdii jiem mun tuubdâ tom lavluu mutâ láávluim kale še jiem tieđe lâš-uv lámáš ohtâgin tain lavluin laavlâ mutâ uástiđ ij tarbâšâm lavluu kejâškuottii nubijdis já joskii vuárnutmist já koijâdâlmist aasâi taavaakeččin lâi kuálástam já lâi čohčâtälvi ko sun tuálvui kyelisaallâs markkânân vuobdij káávpán taid kuolijdis lâi puáriskandâ ton koolgâi tievst juhlođ ko lâi finnim kuolijd vyebdiđ já ruuđaid kuámmirân sust lâi nuuvt hyenes lukko et toojij jyelgis já kaartâi sairalân tiipšon kaartâi leđe sairalist nuuvt kuhháá et puovtij älgiđ sobijguin väzziđ já ličij peessâm sairalist meddâl mutâ sun aasâi nuuvt kukken tuárispeln ij sun puáhtám tohon moonnâđ aassâđ sun ferttiij turvâstâttâđ puárásijpááikán já leđe tobbeen nuuvt kuhháá ko jyelgi puáráničij jyelgi lâi puáránam te sun peesâi páikkásis nube täälvi sust lâi jyelgi puáránam já lâi pygálus já še peesâi pygálusân lâi viehâ čuuvtij uáivist tobbeen lijjii maŋgâ kähvikäävpi já sun juuđij kämppäst käämpän já láávlui tom jieijâs sepittem lavluu talo on suuri onhan se suuri kuin muuri pukkai talialalei sano töttöi talialalei jno táálu lii styeres liihan tot styeres ko muvrâ pukkai talialalei eeđâ töttöi talialalei jno poolis lâi še tobbeen lâi toimân viärurestâi já eres-uv máksurestâi peerrâm še sun ooinij já uáivist vala aalgij sahhiittâllâđ tääbin uástáh viijne juuvah já šlarvâdah taid sairal já puárásijpááikán pááccám máávsuid ovdil ko piejah ruđâidâd viijnán kulâba konstaabel eeđâi lah ruttâ moin mávsáččim máávsuid já viine fäällih uápis ulmuuh mutâ ruuđâ ij adde ohtâgin ete nuuvt tot lii kumâttâs já tápáhtui jotkâsuáđi ääigi tuuveest ko ohtâ kandâ lâi finnim luámu suátihommáást já lâi jotemin pääihist eelliđ toin noomain suu tubdii eehid ko sun juovdâi tupán lâi čuoigâm jo maŋgâ penâkkullâm tom peeivi lâi lavkkâ evviseh já pivoh laavhâst ko lâi suáldât já suátiäigi te sust lâi viärjun maašinpistovl tesanttivaarâ ko lâi lâi tommit kuhes määđhi jo čuoigâm lavkkâ já pisso seelgist te sun haliđij orostiđ tupán iijân sun pooldij tuulâ täähist káhvástâlâi já purâđij paštust lâi liegâs leđe koške muorah puollii pyereest já tupe-uv lieggânij leđe nahareh já sun moonâi riicin viälláđ lâi uáđđám mutâ koccái ko šoodâi uškes lâi vala šiev ilos suáhimuorâin lasettij muorâid táákân já koškemuorah pyeleškyettii tállân pyereest tupe lâi tobdosin soddâm kumâttâlmist puáttee ulmuuh lijjii uáinâm tuulâ täähist pyelimin laasâ ko lâi máddáápele seeinist já ko pottii tupán te ij lam tullâ eisigin mutâ kuunah-uv lijjii kolmâseh almai ij lam pissim ijâstâllâđ jurdâččij taid mainâsijd já vuordij ete maht eštus olsis kiävá puátih-uv kumâttusâh kivseđiđ piejâi laavhâs uáiv vyelesin já viälánij oppeet riici oolâ puolij täähist já čuovâi uuksân ollâ uksâkozzâšân já ubâ tupán lâi eidu uáđđám mutâ moránij monnii jienân mottoom máđhálâš vâi lii-uv jo kumâttâs lâi suu vuosmuš juurdâ skooppân tuve viäskárist lekkâs já vuod toppâluvá mutâ ij oinuu mihheen veikkâ täähi tullâ čuává uuksân pajanij čokkod já vaaldij viärju kietân ličij tesantti sun jurdelij ääigi keejist vuod aalgij uksâ siijvost lekkâsiđ koške ruástum sähireh škižijđii vuárdá ete mabdem kumâttus te eštus itá ij vuodgin puáttâm uáinusân mihheen ijge kihheen uksâ piäškái kiddâ oppeet juurdâščkuođij taan tuuveest láá kumâttusâh ij tot post almai lah tuušijd mainâstâm lasettij muorâid táákân já viälánij oppeet riicin sun kuhe pissim viällâđ ko vuod siijvost uksâ lekkâsij sun tibi jo-uv puátá siisâ sun huámmâš ko uksâkožžâs tyehin iđeškuát kuhes vuoptâiguin čapis uáivi čapis muáđuin čalmeh šliäđgátteleh tuulâ čuovâst almai toppij viärjus já eeđâi jis lah olmooš te paijaan čuožid já puáđi siisâ tupán tâi jis lah kumâttus te finniiškuáđáh luođâid náhkásâd tyehin pulttâsij algânubálov ihásâš kaandâš sun lâi kiäptâm aaibâs čappâđin já lâi tuođâi tegu kumâttus aalgij skulduđ kaandâ já eeđâi hommáid kale koolgah joskâđ ovdilgo kudduuh jis mun liččim lamaš äärgib olmooš te lijjih paččuđ jieš lijjim karttâđ keriváid ulmuu koddemist já vala karttâđ faŋgâvuotân koolgâh toohâđ lopáđus ete jieh innig kuássin tiegarijd jollâvuođâid toovâ toovâi lopáđus ete ij ááigu innig tagarijd tavvoid toohâđ paccii ulmui mielân já motomeh uskuu ete tuuveest láá kumâttusâh tot tupe ij lah innig ciäggáámin tom saajeest tot lii pieđgejum já tolvum meddâl kumâttusâiđiskuin lucius luosâi suuvâst kulá luosâkuolij pajelaahkon eidusâš luosâkuolij já kuorekuolij náálá lahkoost já hiäimust tot lii áinoo ovdâsteijee hyelkkin tast láá kulmâ šlaajâ sehe tiälkkupuško já kuávluin ij lah pyeidivepsi ijge ubbâlággá umpilisäke čuálist eidusâš luosâkuolij náálá puškoh láá snielâhis pänikyeleh stuorrâoivâgeh já stuorrânjálmágeh já eellipirâsvátámušah puško tiättoo aldasáid jyehilágán čaasijn merâriddoin ain tuodârjavrijd já uccâ juvváid-uv korrâsumosijn nk rávdujaavrijn tot váilu maŋa puško lii-uv táválumos kyelišlaajâ ij lah ranttu čääsi kvaliteet háárán čaasijn mákkojeijen puško lii levânâm čácáduvâst nuubán sálttáásvuođâ-uv tot tuhhit hámásâš korrâ jäävrist ton tiettum räijee čäcišadolâšvuođâ vättee lasanem- já čivgâvijđoduvâi vänivuotâ mut kostnii puško ain vuovâs luohtâkaavâid olssis kávná jäävri korrâsumos taavaa keejist-uv eellimpiirâs toos lâš lijgešoddâm kuávlu já šoddâm tarvanâm puško čiivgah iälusteh aalgâst ruškâdâsseehâs vievâst luovânem maŋa älgih puurrâđ elleeplaŋkton sirdâšuveh stuárráábáid já stuárráábáid tivrijd já oláneh uáli-uv uccen kyeliravâdâsân vuossâmuu keesi äigin ij valjii salâsšlajâidis pic porá tom mii lii fálusist lasseen toos tohhejeh cuobbuuh säpligeh čäciludij uđâgááh jnt tot sáttá leđe riäskáh já eres-uv šapšâkyeleh muuikuh uccâ njávvááh sehe kuávžur kullojeh purrâmâšliiston mottoom meettersâš puško kiilud njielâstâm penttâ senttisii kuávžur-uv šoddáin čáituskyellin kulloo stuárráámussáid kyelišlaajáid láá mainâseh toin tuotâ stuorâhijn moin motomeh láá tuođah-uv stuárráámussân mainâšuvvoo penttâ kilusâš mut stuorâhijn lii paaccum tuše kiilu koskâmuddoid lii jotelisšaddosâš kyeli šaddeh čielgâsávt jotelubbooht ko oráseh já stuárráámusah puškoh láá-uv niŋálâsah já lasanem uulât kuuđđâmave táválávt juo ihásâžžân já senttisâžžân lii kiđđâkođđein kuolijn ain táválávt vuossâmuš kođđee suddâm ääigi tábáhtuvvee kuuđđâm lii vyesi-kesimáánust máddáápiäláást vyesimáánu loopâst taavaakeččin máhđulávt iäskán jonsahpeeivi kođopäikkin mainâšuvvojeh tulveridoh já cuávis luovttiih moin paajasčääci lieggân jotelubbooht ovdánem pištá oho já kevttim pivdoo tiäđuimield aldasáid puoh pivdusijgijn moh láá kiävtust ääigist stuárráámus uási koddoo vaarâ viermijn stággupivdusijgijn katiskaigijn já lanijgijn sehe vuoggâpivdoin sieptâs- sehe časkemvoggijn puško pivdoo já koddoo čäcitääsi heiviittâllâm kođopuško pivdem lâi pehtilub sajattuvâst anarâššáid ko tááláá ääigist kyellin puško puovtij pieijâđ kuškâđ já tot siäilui eresnáálá ko vuoijiis luosâkyeleh ive lâi tonnid ovdil čäcitääsi heiviittâllâm kyevtkiärdáš äijih aasâi kuávlust mast lijjii tááluh masa meetter kooskâi lâi puurâdmin kievkkân pevdipellâst ko te áiccá et kyehti uárree lává puáttám purrâđ cissáid uáivildum evvis lehâstij laasâ já ruáŋgái nuuvt fasteeht já korrâsávt ko peri voojij já uárreekyevtis kale roškáin patârâsân tast mihheen äijih joođhij puurâdmis mutâ te áiccá ko kyehti almaa ratkuv suu šiiljon já lává vissásávt puátimin suu luusâ lijjii tuše siskepuuvsah pajalist mut ko puátteeh láin almaah te ij perustâm ruttiđ pajaldâspuuvsâid juálgán pic moonâi lekkâđ uuvsâ já táátui siämmást addâgâs jieijâs kárvudeme puáttein lâi ránnjátáálu iššeed já nubbe oroi lemin miinii virgealmaid ko tast lijjii tagareh virgepihtâseh já virgepiergâseh pajalist uápis almai piivdij še addâgâs ko suái láin puáttám rávhuttuttiđ suu peeivi mut siämmást koijâdij tun oornigist já láá-uv puoh ääših nuuvt ko kalgeh leđe tähidij et ij lah mihheen eeđijd kuittâg koijâdáin vala kuullâm maiden imâšjienâid tegu kiästnii ličij lamaš hirmâd stuorrâ eeti etipárgádem kullui eidu tääbbin kulij ij lamaš tagarijd jienâid kuullâm kosten ige tuágádâm eidu talle et taah äijihkyevtishân láin-uv kuullâm suu paldemruáŋgám mii lâi uáivildum uárreid äijih hoksái et maid jienâid suái láin kuullâm te ruttij puuvsâid juálgásis já vuolgij ráánjá luusâ čielgiđ ääši iävá lamaškin innig tobbeen pic láin jo pyevtittâm äijih nube ráánjá luusâ tiäđuštâllâđ vissâ-uv siämmáá ääši ij kuittâg viiššâm vyelgiđ sunnuu maŋŋaal čielgiđ ääši ko tot ij suu mielâst lamaš nuuvt hirmâd merhâšittee pic kuođij ääši toos ráánjáin perustem já sii suojâlem kustoo tuáimá aainâs taan äijih aassâmpirrâsist pivdoalmaa roovvâdmáánu peivimere jiem mušte mutâ aalgâkeččin kuittâg ko láin kálguinân puátimin pááikán mäddinkulâi jo maŋŋeed eehid já sevŋâd pievlâeennâm ij lam vala muotâ ollágin lâi vyejimin auto já mun čokkájim paaldâst ovdâpeeŋkâst luodd ´iärust kilomeetter máádás mäddinkulâi puátimin ko oovdeld poođij almai vääzin kyevtpiijpog havlâpisso kieđâst já siävá orostitij munnuu ij tuostâm orostittiđ auto mutâ mun tubdim almaa já kuččum káálgu orostittiđ auto auto lâi orostâm njuškejim autost olgos almai poođij luusâ já táátui tuálvuđ jieijâs lijjii pihtseh puoh njuoskâm já njettin tast koijâdam tađe eenâb jurdijm ete amal sust lii auto tobbeen koijâdâllâđ sust saavâid ete kost sun lii puátimin oroi imâšin ko sust ij lam maggaargin lavkkâ muidego pisso lâi nuuvt čuuvtij vaibâm já niälgum ete ij sun vaijaam ennuu čielgiđ ton tove sun sáárnui et lii vuálgám iđedist tooláá čuovvândijn já ubâ paje lii lámáš joođoost já ete skippáár paasij tohon kuusnii taavaakeeji viestârpel mutâ ij tieđe ete kuus já sust lii jyelgi-uv nuuvt raše ete ij koostâ väzziđ já pivoh sust kale láá suu mottoom táálun kost sun uážui posâdâttâđ putes koške pihtâsijd pajalân já purâmuš tallehân sun vuod aalgij iäláskiđ lâi vájuldâm já viestârpele káállám juuvâi rasta já lyeiveesuánjuid já miärkká ko lâi te ij sun tiättám tom kost lâš jottáám sun tieđij ete kost lii mäddi já kost tave mádáskulâi sun keččâlij jotteeđ tiäivásij puáttiđ puáris pálgás mon mield sun väzzilij mádáskulij sun tomgin tiättám kuus päälgis moonâš mutâ leihân kuittâg älkkeb väzziđ ton mield soojijn tot päälgis jotá mannee autoluodâ uáinusist ooinij auto monnjâčuovâid mutâ lâi imâštâllâm tääbingin näävt kukken meecist autoin vuájá čuuvtij sun lâi jo huávráskâm tijmed sun lâi vájuldâm ooroosthánnáá sun pááččám muáddi riävská mutâ ko riiššah lijjii njuoskâm te tuulâgin ij finnim ete lâi passeeđ taid sun lâi čoođâ vaibâm mut ko sun viimâg peesâi autoluodân já tuubdâi pääihi kost sun lii te vuod finniij vuoimijd ete voojij väzziđ vala vittâ kilomeetter maađijân tieđij ete tobbeen kuittâg finnee jo autosáátu lâi nubbe täin almain kiäid taat fiäráán sattui já kote paasij iđedist tohon miärkkátuoddârân tulâstâllâđ ko skippáár vuolgij väldiđ čielgâs ete kost suoi lává jurduuh sust lijjii já maht sun piergiij tobbeen tuoddârist sun jieš maainâst ovttáin almain kyeli- já riävskápiivdon máddáákiäčán autoin já tast mield moottorkárbáin ovdâskulâi jäävri taavaakeš tast vääzin ovdâskulâi tohon kuus skipárist lijjii pááccám ovdebáá tove viermih kumikäärbis láávu já eres tiiŋgah kuábbáást-uv lâi evvisreppu lemnuuh havlâpisoh já must pivoh tommit ete palâččim uáđđiđ ko ijâstelleen láávust sust lijjii pivoh tobbeen tohon suu láávu já tiŋgâi kuuvl nuuvt ete kiergânáim suáppuđ viermijd ton siämmáá peeivi pievlâ já riävskáh vielgâdeh mutâ iän muoi ostâm älgiđ taid pivdeđ veikkâ toh kullojii skeikkimin tast pirrâsijn lâi puolâštâm já iđedist ko čuovvândijn koccáim te jävri lâi jiäŋŋum já munnust lijjii kulmâ joddee jäävrist lâi suulân pelnub seenti aso mut ij munnust ávttâm muh ko vyelgiđ toin kumikárbáin cuovkkiđ jieŋâ já keessiđ taid joddeid meddâl jäävrist mun poollim ete killáá-uv tibi tot kumikäärbis vâi ráigán-uv já hevvâneen ton jáávrán muoi luhostuim finniđ taid viermijd jäävrist meddâl já kyeleh lijjii čaaŋŋâm viermijd ete lâi jo koskâpeivi ko kiergânáim toi kuolijguin pargeeldmist puoh tiiŋgâid toos jävr ´riidon ko muu skippáár lâi sooppâm kirdein et sun iälá viežžâmin taid tiiŋgâid tobbeen meddâl kirdemmaaššin lâi iällám viežžâmin tiiŋgâid já imâštâllâm ete kostsun jieijah lává lâi jo suullân tijme kulmâ ko muoi väzziláim lâi aaigâ pačâliđ riävskáid kárbá kuuvl monâdijn iän kiergânâm kuhás väzziđ ko luččij hirmâd miärhá tobbeen suulâin ko iän innig tiättám kost ubâ ležžeemgin vazzijm maŋgâ tiijme tobbeen já paijijn mottoom riävská-uv siste kostnii muoi káhvástâláim já talle aalgij leđe jo nuuvt sevŋâd já miärkká ko vala lâi te láin čájádâm kale ij oskom ete liččijm čájádâm viggim sunjin eettâđ ete leen vázzâm lijge ennuu máádás mutâ ij sun oskom sun viijmâg orostij já sust lâi kárttá fáárust te aalgij tom keččâđ mutâ ijhân ton káártást lam mihheen aavhijd ko iän tiättám ete kost lii tave já kost mäddi iänge tubdâm enâmijd keevâi vala nuuvt sevŋâdin väzidijn ete vieggâsim juovâst já rovvim keđgiluámán já čoskim iddâgân mottoom čuhâ kiäđgán puttânij já rašoi nuuvt čuuvtij et jiem kostâm innig väzziđ čiŋkkođ mahtnii ovdâskulâi lâi lummâlamppu mutâ ij tast lam ennuu ävkki muoi algijm kejâstâllâđ ijjâdemsaje mutâ ko munnust ij lam ákšu fáárust já iähân tobbeen tuoddârist lah kuodduuh iäge muorah mudoigin ennuu saje kost lijjii suávvááh stoheh já stuorrâ rátkámiestâ vala sattui leđe te finnijm tuulâ munnust lijjii valjeest te algijm pačâliđ suávváid rasta kulmii ko paajij kyevti- kuulmâlov seenti keččin suávváá maddui te taggaar love-vittânubálov seenti kasosâš suávâš potkânij ton muudon ete uážui puvkkoin noojân rasta muoi finnijm puáldimmuorâid ijâstâllâm várás ko vistig pyeleškuottii te tullâpiällást lâi liegâs já uážžoim pihtsijd koškesin lâi uáđđimsekkâ te sunhân kale paalâi uáđđiđ must ij lam taggaar mutâ kale mun-uv oođđim muáddi tiijme pel kuuđâ suulâin käähvi vuoššáim já smiettáim ete kost sun muoi leen ko tot jyelgi lâi raše iidâ puttânâm te jiem kostâm vyelgiđ väzziđ arvâlij et sun kale vuálgá kejâdiđ piirrâs ete jis tubdâččij saje kost suoi lává nuuvt sun väzzilij ovdil kuuđâ ige váldám fáárun muide ko havlâpiso iäge sust lam ko mottom leemnâ ko karttáim pačâliđ suávváid rasta já nuuvt sun vuolgij vuordim suu já paaččim mottoom suávváá iäge mustkin lam innig lemnuuh ko mottoom tuulân muorâid já čaaŋŋim suu uáđđimseehâ siisâ já uáđđájim uáđđâm muáddi tiijme ko koccájim já áimu lâi čielgâškuáttám lam innig eidu nuuvt korrâ miärkká ij lam vala puáttám na mun čiŋkkolim tiäváá oolâ mii lâi togo alda alne čokkájim pijpostellim já kejâdim piirrâs čácádâh uáinoo jurdelam kale ličij mudoi mutâ ko lii puástupeln must lâi uáivi jorbodâm mutâ äigipuudâ ko tast čokkájim já keččim tärhibeht jäävri te lijjim vises ete tot lii talle mun kale tiettim ete kost lam láim sooppâm ete päčimáin tieđetteen nubijdân já lâi sun pááččâm mutâ jiem mun kuullâm suu pääččim ige sungin lam kuullâm muu pääččim miärkká ko lâi já sun muádi tiijmest kiergânij väzziđ nuuvt kuhás ete piso jienâ ij innig kullum čájádij miärkkán já moonâi tohon viestârân ij tieđe kost sun lâš vázzâm lâi káállám já rasta já lyeiveejeegijd káállâm amal lâi iällám tálui alda-uv mutâ ij sun jieškin tiättâm kost lâš jottáám mun tubdim saje ete lam nievt alda suulân muádi kilomeetter keččin smiettim ete maid mun poorgâm ko skippáár ij puáđi maidba mun suu áálgám tast vyerdiđ kolgâččim jieš-uv kiergâniđ ovdil sevŋâd tohon taavaa keš muu viiljâ kámpá kuuvl kuus lâi suulân kulmâ já peli kilomeetter ete jis koskâpeeivi räi ij lah skippáár puáttâm te talle kale ij lah innig puátimin ko kuttâ tijme lii jo lappum mun rahtim kyevti suávváást olsân soobijd moi vievâst vuolgim čiŋkkođ tohon kámpá kuuvl reepu já uáđđimseehâ val ferttejim kurppâsiđ lâi raššoom já puttânâm vala eenâb kolgim távjá orostiđ tom-uv ete jis sun vaazij tohon riidon já lii moonnâm tohon káámpán já uáđđám vaibâm ko lâi tom-uv ete jis sun ličij iällám kárbá kuvlân te tohon munnust paccii lemnuuh sunhân lâi pačâliđ vâi mun kuulâm ete kost kuávlust sun lii mutâ jiem kale kuullâm piso jienâ ij lam ko kulmâ já peli kilomeetter mätki tohon kámpá kuuvl te must moonâi paijeel nelji tiijme ton máátkán ležžeem peessâm tohon kámpá kuuvl te káhvástellim purâdim já uáđđájim kale jo tiettim ete skippáár lii čájádâm já moonnâm hiärrá tiätá kuus kosk ´iijâ suulâin já smiettim vuálgáččim-uv vyeijiđ moottoráin jäävri máddáákeš mutâ smiettim ete jis tobbeen ij lahkin sáttu já puhelin ij tooimâ te jiem peesâ tast ovdâskulâi lii orroođ iiđeed räi já vuálgám esken talle kyevtis viljâm já láin vuálgâm muu uuccâđ já poođijn iđedist-iijâ tohon kámpá kuuvl já tobbeenhân mun lijjim uáđimin láin lámáš ehidist jo tobbeen jäävri máddáákeččin mutâ láin karttâm moottur tivodiđ já toin esken iđedist-iijâ juovdáin tohon kámpá kuuvl kuullim ete maht muu skipárân lâi keevvâm já ete kost sun lii tääl lâi almottâm poolislaitosân munnuu čááijádmist já muu tiileest must šoodâi huáppu vuolgim tooláá iđedist vâi kiergânâm almottâttâđ ete iä vyelgi tušijdet uuccâđ muu čiččâm suulâin lijjim jo tobbeen máddáákeččin jäävri sooitâšmin munnust lâi jäävri máddáákeččin já láin pieijâm čovduid tiätusajan munhân kale peessim joton toin autoin pivdoreisu tot lâi taan kyevti almast kirho ovdâsteijee kote máttááttâlâi anarâškielâ lâi kappallâš já maŋeláá kirkkohiärrá sust lâi kote máttááttij sunjin anarâškielâ mut máttááttâs tábáhtui meiddei nubij kulij ađai máttááttij suomâkielâ já návt čáálá ive mii almostui kirjeest kansantietoutta čäällimvuovvijn lii kuittâg suu jieijâs originaal čäällimvyehi dalle guá mun lijim käutsi nubáloh ivee buaris ege leämääč vala rippa škoulastgin eällam die boođij oht papp geen noma léi tot vaaldij muu luusas ja oonij muu ripškoulast já beestij já meiddei piemai muu ripškoul-ääigi gua must ij lem euvvisgin dast manga oudemuu geesi vaaldij muu luusas ja mättätij muu suoma giela byörebeht luuhađ ja čääliđ já numerijd dubdađ ja tassaač oonij muu lunnees gua mun mättäjim nuvt it majemustää biejai muu nubben škoul almain bárnááid mattaatiđ dat seämmää bap lei must mahtee biemmu eeči nuvt guhe kuo lei dääbin ege mun suu vääldit nuvt kuhe gua mun eälam ja sun lei väldiđ muu mieldis läddän mut gua mun naijim ucanji ouvdil gua sun vuolgij läddän mun baccim deehin anaran já muai leen gálguinin eällam byöreest návt já čäälliv approbatur čäällimkuursâ tieđâlâš tekstâuásist ive referistim šoodâi uáli juo kievhis vaanhimijn siijdâ pääihist lijjii pärnid lâi iänááš pecimääli já ehidist enni ain luvâttij párnáidis eehidrukosijd já mii já sivnádâs kirkkohiärrá kiddij huámášume kiäst lâi šiev máttu valmâštui katekeettan mutâ algâttij katekeettan esken tooimâi meiddei faŋgâfievrárin väljejui ive já vuossmuu já áinoo keerdi katekeeta viirgán luovâttij katekeeta virgees ive lâi fáárust čälimin kieldâhaldâttâs vuáđudemäššikirje ive lâi kieldâlävdikode värialmajin já kullui meiddei škoovlâ vuossmuu stiivrân lâi jieš vuossâmui uáppei juávhust uđđâ škoovlâst naajâi já suái finnijn čiččâm pärnid moin nelji jammii já kuulmâst ohtâ lâi peljittem eelij tuđâvâ ¿¿ân perruinis lusmeest iä lah tiäđuust ennuu láá kuttâ mainâs moin kyehti láá elleemainâseh kulmâ sämmilii elimist já ohtâ mainâsijn lii jieijâs elimist lâi meiddei mučis já ollâ veisidemjienâ mast sun lâi pegâlmâs jođettij kirhoost veisidem vala kyehti ive ovdil jämimis jaamij já lii hävdidum hävdienâmân nommâ lii já puáđám lii sárnum munjin anarâškielâ talle ko lijjim ucce mutâ tast jiem mušte masa maiden lam máttááttâllâm luvâttuvâst pajeuáppen kiđđuv já talle čaallim meid anarâškielâ pajeuáppeeiskos vuolgim kulttuuropâttâhân tauko linjâžân já ko tot nuuvâi juovlâmáánust te poottim maasâd pááikán uđđâivemáánust já värrejim vala tieđe maid poorgâm puáttee čoovčâ mutâ lam sundâttâllâm moonnâđ maasâd kulttuuropâttâhân muusikteatterlinjâžân reissu ko vuolgijm lii tot ko škoovlâst iä lah aanaarsämikielân oppâkirjeh lep nuurrâm ruuđâ taan määđhi várás eejipeeivi konserttáin já paiđijguin já lep finnim ruttâtorjuu tuorâstuv iđedist kirdemkiädán ulmuuh pottii jieijâs autoin teikkâ event autoin puohah lâim ulmud já suullân peeli lijjii párnááh toho pottii masa puoh párnááh sii vanhimeh puoh anarâškielâlij luokai uáppeeh sii vanhimeh já huolâtteijeeh peesâim vyelgiđ máátkán ko eidu lâi lamaš kirdeelakko piištij tijme já lâi hävski kirdeđ ko jiem lamaš kuhes ááigán kirdám kirdemkiedist koolgâi vyerdiđ laavhâid moottoom ääigi já ko laavhah lijjii finnejum te mij vaazijm buusin mii vuordij parkkisaajeest vuojij mii hotellin mon nommâ lii já tot lii alda kuávddáá mij viežâim viste čovduid mii vistijd mii viste nummeer lâi ko lâim tuálvum tävirijd vistijd te moonâim puurrâđ hooteel jieijâs ravintolan mon nommâ lâi ääigi mist algii ráp-hárjuttâsah hooteel ovdâskodde ucceeblovo-ovdâsteijee s hooteel já tom rääpi lâi sannim já mon aanaarsämikielâ uáppeeh ovdâškoovlâst čiččâd luokan lavluu puoh soojijn kost eelijm ton eehid mist lâi media-info kost sáárnuim et maid toimâtteijeeh vaarâ koijâdeh mist párnáin já vuorâsulmuin já maid toid kolgâččij västidiđ iiđeed tállán ko moránijm te moonâim iiđeedpitá puurrâđ leim puurrâm te moonâim viistán kárvudâttâđ sämimááccuhijd leim kárvudâttâm te keejâim aamu-tv ko tobbeen já sárnoin taan mii määđhist ete mane lep puáttám maŋa bussi poođij viežžâđ mii hooteel oovdâst já vuolgijm ovdâskoddetáálun šiljoost koolgâim vyerdiđ mottoom ääigi mutâ ko peesâim siisâ te tobbeen lâi torvotarkkum moonâim čuákkimviistán já tobbeen lijjii aalmugovdâsteijeeh já sáárnuim siigijn já eeđâim mon hyeni äšši lii ko iä lah anarâškielân oppâkirjeh já loopâst mij ráppáim tom oppâkirje-ráp muu mielâst sij kuldâlii mii ääši maŋa moonâim buusin vyerdiđ et vyelgip ucceeblovo-ovdâsteijee kuuvl mutâ ko leim jo čokkáámin já bussivyeijee irâttij finniđ buusi keevvâđ te ij finnim já talle mij koolgâim lonottiđ buusi kulen mij párnááh ráppáim tom oppâkirjeräp já talle mij stuárráábeh párnááh vuolgijm elâččiđ hotellist ko ucebijd koolgâi tuálvuđ tohon peivinaharáid já motomeh vuorâsulmuuh paccii váhá ááigán vala sárnuđ ucceeblovo-ovdâsteijein leim iällám hotellist te viežâim taid kiäh lijjii pááccám tohon ucceeblovo-ovdâsteijein sárnuđ viežâim sii já vuolgijm porttáin lijjii hirmâd ennuv eres párnááh pirrâ peesâim siisâ čokkáđ te koolgâim vyerdiđ täsivääldi president já suu almaa tuáhtár ko suoi poođijn toho viistán te mun jierestuvvim aaibâs hirmâdávt eelijn vistig párnái parlament peevdist savâstâlmin nubben suoi eelijn toorjâuáppei peevdist kuálmádin niäljädin ko suoi poođijn mii piävdán te mun já tiervâttáim sunnuu já eeđáim et mane lep puáttám teehin já kijttijm sunnuu ko peesâim toho čokánáin toos piävdán já algijn koijâdâllâđ mist puohlágán koččâmušâid mij ráppáim oppâkirje-ráp já suoi aainâs-uv lijkkuin tast já mij adelijm täsivääldi presideentân laahjijd täsivääldi president koijâdij ete uážžu-uv sun taid kiirjijd moh tast peevdi alne lijjii ko mij čaaitijm sunjin mon uccáá kirjeh mist láá mij puurâim kááhu já heđâlmijd moh ton peevdi alne lijjii maŋa mij njuškijm maasâd buusin já vuolgijm viežžâđ uccâ párnáid hotellist meddâl ko čuávuvâžžân mij moonâim uáivikonttorân merâriidon táálu lâi váhá nuuvt tego lanne mij tobbeen ráppáim já adelijm sunjin laahjijd moonâim herskuttâllâđ tobbeen lâi liimuuk käähvi njálgáh keksih já muffinseh sáárnui suu elimist ko káhvástâlâim eeđâi ete ko lâi nuorâb te sun juuđij puásuireŋgân ko sust lâi šiev kiälkká já lâi maađhij ääigi kuullâm aanaarsämikielâ já lijkkui tast nuuvt ennuv ete muáddi ive tassaaš sun adelij ruuđâ leim káhvástâllâm te moonâim táálu pajekiärdán keččâđ mii tobbeen lii lâi uccâ museo suu elimist já puoh tergâdis tävireh mij vuolgijm tobbeen hotellin vuolgii puurrâđ masa tállán ko lâim peessâm hotellin eelijm purâmin taggaar saajeest mon nommâ lâi s já tobbeen lâi ameriklâš purrâmâš valdim tot lij tortilla mon siste lii saalaat kastik já käänipiärgu maŋa eelijm muu perruin keččâmin et mii tobbeen kávnoo lii taggaar stuorrâ kävppikuávdáš kost láá ennuv käävpih kal uástám maiden ko lâi nuuvt tiivrâs moonâim maasâd hotellin ko moonnim uáđđiđ te eellim säävnist já vuojâmin já keežild vuolgijm ulmuu juávhoin tuorâstuv peiviv lâi eidu nuuhâm já mij peesâim máátkán algâohjelm mield lukko lâi mii mield meiddei tast et šahenuárvui ij lamaš komettâm ko oovtâ vyelgee kirdemkiedist lâi sijvuu puohah vyerdimin et maht määđhist kiävá mij purâdijm oovtâst já ton maŋa párnáin lijjii vala ráp-hárjuttâsah saanijd lâi ráhtám máttáátteijee já biiti lâi uuccâm hárjuttâsâid lâi meiddei kuldâlmin kii rammui já movtáskitij ubâ juávhu párnáid lâi hirmâd tehálâš já meid váhá jiäráskittee et lâi tobbeen kullii já aalgij uáli tooláá já láin vuossâmuuh joođoost láin tijme já muštâláin hirmâd pyereest uáiviaašijd oppâkirjevänivuođâst já mii määđhi uulmijn toimâtteijee lâi meiddei rahttâttâm áášán pyereest ko maatij čielgiđ tuáváštiäđuid já koijâdiđ vuohâsávt ääigi hotellist lâi uáli huššâ ko puoh párnááh já rävisulmuuh kolgii happiittiđ iiđeedtooimâi lasseen vala kárvudâttâđ máccuháid ovdil oovce leim ulguubeln já táálu torvotarkkum kuhes rááiđu tiet kiergânijm uážžuđ cd-čuojânâsân-uv patterijd táálu kuálmád kiärdán viistán mii lijjii vyerdimin aalmugairâseh já láin meid saavâjođetteijee já värisaavâjođetteijee ulmen lâi tuálvuđ tiäđu oppâkirjetiileest aalmugairâsáid leehâi tilálâšvuođâ čielgâ tiätupakettáin čaaitij pelikuárus škovlâlaavhâ mast lijjii vittâ kirje lijjii puoh škovlâkirjeh moh láá rahtum anarâškielâlii vuáđuškoovlâ várás ovdâškoovlâst oovcád luokâ räi muštâlij eeni konjâl čolmijgijn mon lussâd lii škovlâlii argâpeivi ko kirjeh iä lah meid ceelhij tuoivuu et škovlâ adeličij suu párnái kielân máhđulâšvuođâ šoddâđ taggaar ellee kiellân mon puáhtá kevttiđ eellim jyehi syergist nuuvt ko maht veik suomâkielâ šadda škovlâivij ääigi mii juávhu saavah lijjii uáli kievrah já hormišeh aalmugairâseh muštâlii jieijâs uáivilijd ääšist muáddi säne sist eeđâi et äšši lii tehálâš mut ruttâ ij lah puáttee ihán väridum tađe várás staatâ budjetân eeđâi et staatâ ij kommáán mottoom čyetituhháát euron já tondiet koččâmuš lii-uv eenâb táátust ko ruuđâst eeđâi et aalmugairâseh áiguh tuálvuđ ääši ovdâskulij juávkkun kočoi kiännii mii juávhust puáttiđ äššitobden já täsiárvuváljukode čuákkimân kieđâvušeh talle staatârääđi čielgiittâs olmoošvuoigâdvuotâpolitiijkast vuálgá lâi škovlâlij luhostui hirmâd pyereest já párnááh vala adelii skeŋkkân aalmugairâsáid puáttee ive peesâim vyelgiđ čuávuvâš sajan mij koolgâim molsođ buusi ko vuossâmuš pieđgânij peeivi mij leim kaskoo tieđettemniävui sahhiittâllâm já kuvvim meiddei porthái alne toimâttâh ryevdimaađijsajattuv alda lâi nuuvt ucce et mij ep puohah čaahâm siisâ kuittâg ilolávt purrii smavâkahhuid juhhii limsa já ráppájii täid-uv kuldâleijeid mii ääši piälán ožžuu tobbeen skeŋkkân riddopááluid já taan skeeŋkâst lâi-uv ennuv ilo jo määđhi ääigi paasij uccâ váimusjuávkku savâstâllâđ ucceeblohováldáláin vanhimeh já máttáátteijeeh muštâlii argâpeeivist oppâkirjijttáá poođij meiddei tot et kielâpiervâlân iä peesâ puohah kiäh halijdeh imâštâlâi et anarâškielâlij párnái vanhimeh kalgeh ubâ vaattâđgin oppâkiirjijd ko iä eres ucceeblovohkin taarbâš jieš tom toohâđ eeđâi jieijâs toimâvääldist et sun ij pyevti meridiđ maiden tuše totká ääši pivdá čielgiittâsâid kommentijd já loopâst addel áášán ravvuid já avžuuttâsâid iäráseh pic váimusjuávkku vuolgii skeeŋkâi uážžum maŋa bussijn hotellân párnááh monnii peivinaharáid teikkâ sierâdiđ purâdii já váhá vuoiŋâstii ovdil čuávuvâš ráppámsaje lâi párnáá vuoigâdvuođâi julgáštâs ive juhle monnii ráppájeijeeh máttáátteijeeh já kulmâ eeni párnái lasseen tobbeen lijjii nelji juávhu lastensuojeluliiton tukioppilaat já liitto pessii teivâđ president já suu kállá tuáhtár párnái pevdi lâi majemuš mon luus presidentkyevtis poođijn vissâ peeivi lussâdumos pargo párnáid ko sij kolgii vyerdiđ sii peevdi herskui paaldâst masa oovtâ tiijme ige smakkiđ ollâgin lijjii kuittâg mášuliih já lättejii hirmâd muččâdávt kolgii orroođ aaibâs eres saajeest ko párnááh já tot vuod lâi sijjân viehâ jiäráskittee moonâi kuittâg pyereest párnááh huátistii presidentkuáhtáin almolávt šooŋâst já tiäđust-uv lâi uápásmâm oppâkirjeáášán já tieđij tast ennuv jo muuneeld halijdij olssis puoh oppâkiirjijd moh mist lijjii fáárust pyeri et oppâkirjeäšši lâi nuuvt kiäsutteijee suu mielâst tilálâšvuođâ loopâst lâi hoittájii jieijâs ráppámuási oppeet pyereest teikâ šov-peeleest oonij huolâ uáivikonttor peeivi loopâst eelijm kulen kijttemin suu ton ruttâtorjust maid sun lii adelâm maaŋgâi ivij ääigi kielâpiervâlân sehe tääl taan máátkán uáivikonttor lii stuorrâ vielgis lanneest mij adelijm sämikappeer já heerskuid ráppájii juávhu nuorah já muštâlii magarijd pálgáid sij láá jottám ko sij láá šoddâm anarâškielâlâžžân kaahvijd já limsaid kuulâim ko muštâlij váhá mondiet já anarâškielâ láá sunjin teháliih uápásmijm uáivikonttorviäsun já vuolgijm ohjelm lâi lappâd viettii täid peeivijd huolhij kulen šoppejii iäljárávt pessii veik magaráid soojijd já tábáhtussáid tegu vuoijâmhaalân já eksootlâš ravintolaid maacâim paasij čuoijâđ puohâi uáiván lâi kulloo ohtii pääihist oppeet ráppám täid mijjân uápis saanijd halijdep oppâkiirjijd sun lâi orostâm já koijâdâm enistis uážuim-uv mij taid oppâkiirjijd koččâmuš oppâkirjehhân iä lah nuhtán uážžumist teikâ väldimist kosten kalga kiinii rähtiđ aalgâ rääjist vuáváđ čäälliđ rähtiđ kuuvijd tärhistiđ já loopâst renttiđ kirjen määđhist aalgij luoddâ mii tuálvu kirjij kuuvl mield mii mätki uánid tom luodâ nuuvt et mij lep jotelávt toi kirjij lunne nommâ lâi motomin monâmin čuoigân poođij pááikán já táátui ijjâsaje táálust lâi eidu vuoššum kozzâmääli já táálu viehâ kuásuttij tom sunjin lâi kote koijâdistij kyesi noomâ västid nommâ räp-räp-rää kyesi uáđđáđpoccuutyelji oolâ já vilttikápuluv vuálá mottoomlágán kuádá vala uáivi vuálá maŋeláá pottii tiettiđ et almai lâi lamaš tuámmár já táálu kost sun ijjâdij lâi hiärástuámmár táálu vuálgá pääihist vuálgá pääihist lâi lanâstum alnees nuuvt lanâstum ete sun ij viiššâm porgâđ ubâ tagarijdgin aašijd moid enâsmustáá lijkkui lâi liijgás vaigâd ko vistig ličij kolgâm kuáivuđ mááđuid viijđedem ij puáttâm koččâmušân ko suu rillápoorijn lâi luovânâm räätis juo mánuppoojijd tassaaš ege sun viiššam pieijâđ ton sajasis mielân poođij vyelgiđ kuáhtáđ ustevis mutâ halijdičij kuittâg sierâdiđ hipa teikkâ maidnii muide siämmáásulâsijd sierâid mii váátá ennuv iälju jis mun iäláččim kiškeetmin mottoom porkkana sun smietâi lääškiht mutâ hilgoi ubâ jurduu ko muštij ete kuáivu toppiittâh-uv käibidij tivvoom juurdâ purrâmâšâst paasij suu mielân aainâs-uv ko sun tuubdâi vorâs kááhui já pulái oopsuu puátimin lasârääigist siisâ njunnij uáli kuhháá sun eeđâi jiečânis ferttee leđe lávurdâh liäibumpeivi lâi jiärmáás uccâ kaniš já sun tieđij ete ij adeliččii smakkiđ uccâ liäibáidis eromaš sujâttáá ko lâi jiävttáá peeivi vahâgist potkim posâldâhpäädi já kočâttâm puoh posâlduvâid enâmân kal ferttiiččij sovâdâttâđ ovdilgo sun puávtáččij tuáivuđ pitágin kááhust sun finnii jurduu sun eeđâi jiečânis nisonijd puávtáccij vuástálistiđ raasijd njurgottâlân njuškij seeŋgâst já kárvudâđâi pyeremus pihtâsijdis tuše toohâmtiet šiev vaikuttâs šoddii luhâmettumeh mučis vildârääsih mutâ mielâst toh lijjih liijgás táváliih tarbâšâm maidnii ereslágánijd sun eeđâi smietân já siämmást sun muštái kost lâi uáinám tuođâi-uv mučis tiäđust-uv sun njezâgij jiem hoksám tom tolebiššáá kuárŋui portháid pajas já moonâi suu šaddoviistán lâi tievâ opsijdeijee palhâšumeraasijd lâi movtigis räsišoddâdeijee já vuoitij ain vuossâmuu palhašume jyehi-ihásâš räsičáitálmâsâst ij ubâ huámmáškin ete mottoom váilu hundârušâi já nuurâi stuorrâ kiästu nubbeest et nubbeest muččâdubboid raasijd lâi čuuvtij hiämáskâm ko sun kaavnâi uuvsâs lunne paaid tun tääl lah lamaš porgâmin sun koijâdij vávjálâs jienáin maiden västidij hiämáskâmläädist lii epitáválâš páhudij peri ete tun vaarâ liijkkuuččih táid eeđâi já keigij räsikiästu koijâdij ruohâi uáivis já smietâi ij kal tääl moonnâm ollágin nuuvt ko lâi uáivildum ko puátkejim posâldahpäädi jieht sun hoksái loopâst ettâđ ton tááhust moonâ já tivo ton eeđâi já peškâlij uuvsâ kiddâ ij nuuvt älkkest tármuttum komerdij já čuorvij postâluámist siisâ mun tivom päädi uážum-uv kákkupitá čuorvij maasâd uccâ pittááčii vuorjâi loopâst mieđâi lii sun čuorvij vala-uv korrâsubboht ko ovdláhháá tuše oovtâ pitá movtáskij čuuvtij lakkiittii liijká-uv sun smietâi já moonâi viežžâđ tyejiniävu- kaasâs já päddipitá päädi kiddim ij pištám kuhháágin nuuvt tääl tot lii čuuvtij pyereeb ko ovdil páhudij šaddâ leđe vissâsávt tääl tuđâvâš pulá vâi kákkupitá sun smietâi ko skuálhuttij siili uuksân sáttábá sun adeliđ kuohtuid ko uáiná mon pyereest posâldâhpäddi lii pieijum sun talle tuálvui siili keččâđ kieđâidis tuojijd já lâi čuuvtij hiämáskâm ko fáđostij suu peljijd njuoskâ sihâlduvváin tuávkki eeđâi tun jurdáh et mun juuvsâm hengâstiđ posâlduvâid pelimuudon muorâ must maka leđe suájáh marssij maassâd tálusis já peškâlij uuvsâ kiddâ monâdijnis lâi vala nuuvt hiämáskâm ovdebáá läittimkeerdist ko sun kivkked finnij taggaar čäcitiškâs niskásis ete koočâi čokuppođâi enâmân sun ooinij čuázzumin portháidis alne kuárus čäcieebir kieđâst lâi raasij suáláádmist peelhij tun tiettih ete mun tot lijjim koijâdij imâštâlân ereskin tot ličij puáhtám leđe västidij uárree já moonâi maassâd siisâ ij lamâš innig lanâstum tuše luhottem já njorttâm sun talle čokkái já lâi niälgum já surgâd ko sun kulâškuođij ilolâš lavluu oroččij lemin pyerimielâst eeđâi já moonâi skuálhuttiđ säplig uuksân skuálhuttij maŋgii mutâ láávlui nuuvt korrâ jienáin ete ij kuullâm maiden lâi eidu finnim kievkkánis čurgâdin ko almostui suu paaldân kuulgâi ain-uv čääsi já suu kepileh lijjii aaibâs turdom vilšâstij ohtii já talle kieskâd čorgejum lättees mast lijjii tääl tievâ mučis nješšiuodah maid finnejih ááigán sun puášáskij lättee mun ferttiim algâttiđ aalgâst mielâst oroškuođij tagarin ete sun ij lamâš aaibâs tiervâpuáttám nuuvtpâ sun ruámustij maassâd olgos já kuođij vala nuubijd-uv turdeluodâid lättei niälgum já njorttân loopâst šloođâi maasâd vuággusis ege kihheen innig uáinâm suu ton peeivi iiđeed lâi eidu purâmin iiđeedpitá ko sun kivkked huámášij ete piirâs lâi omâsávt joskâd vuágust ij kullum ij maggaargin larmâ ege puáhtám ubâ kuullâđgin sárnumin ohtuunis mii lâi jo viehâ komáláš äšši sun lii vala-uv šlunden smietâi liitijd peevdist rajâdijn maatij leđe motomin tuotâ kikse kuittâg-uv liijkkui sunjin uáli ennuv já ko iiđeedpeivi moonâi ege valakin kullum mihheen te sun váhá juo huolâstuuškuođij lijjim sunjin viehâ ilgâd jieht smietâi ko sun puovtij munjin vala raasiid-uv puovtáččim tuávuđ sunjin váhá suu mielâkááhu čuopâi uáli stuorrâ pitá kááhust kiesâi ton pápárán já vuolgij vuágun pesâdjn sun vistig huihádij jeđe sikeskuođij nuuvt ete já poođijn keččâđ mii lâi eettin uuksân lâi kiddejum stuorrâ pááppár mast luuvâi iä tiättám maid porgâđ já lâin čuuvtij palaskâm já joba tiättám ete mun suorgâttim ton uccâ riävu nuuvt čuuvtij ton peeivi sii uccii já uccii mutâ ij kavnum kosten já puohah lijjii vissáh ete sii iä uáináččii suu innig kuássin lâi tiervân lâi joba kavnâm uđđâ aassâmsaje jo äigi varriđ sun eeđâi jiem kuittâg kiergân leđe innig lanâstum ko mun ferttiim kuáivuđ uđđâ piäju olssân ko lâi vuálgám päihistis sun lâi sárgum uáli muálkkáás sárgus uđđâ aassâmsajestis lijjii maangah vuáguh já loonjah nuuvt ete uđđâ piäju ličij čuuvtij vijđásub ko oovdiš tot ličij vaalmâs sun sátáččii povtiđ puohâid iärrásijd kollid poorgâi nuuvt viššâlávt ete ehidist vuossâmuš viste lâi jo vaalmâš iiđeed pulttâsij tállân ko peivi čuovânij já kuáivuškuođij vuossâmuu kuhes tunnel koolgâi šoddâđ kuhheeb ko oovtâstkin suu ovdeláá kuáivum tunnelist räi sun lâi jo jieŋâlâsâst eennâm siste já lâi nuuvt moovtâ uđđâ pähistis muáddi meetter já tunnel lii vaalmâš eeđâi siämmást ko čuolâi hakuinis nuuvt korrâsávt ko voojij kiinii toppij suu haakust kiddâ já ruttij suu mulde čoodâ muoldâg aassâmvistán lâi čuuvtij suttâm já karbâškuođij meddâl tálustis livkkâi mottoom vuágun já muoldâg ruámustij suu maŋŋaal ruotâi jiegâs oovdâst nuuvt kuhháá ko mottoom mohe tyehin almostui ratkuuttâh ege sun tiättám mon suundán vuálgáččij tondee šlarvâ kullui muoldâg huuihâs maaŋaabeln meddâl hundârušâi já čanalij uálgispele vuágun vuággu nuuvâi já huámášij ete sun lâi stuorrâ viäddái kooskâst sust tubduuškuođij čuuvtij torvolubbon tääbbin láá čiähádâttâmsajeh moid puávtám peittâttâđ sun saađâi ko juurdij lemin torvoost tábáhtui miinii taggaar moos sun ij lamaš ollágin rahttâttâm soovsâkeeppil čovádij suu seelgibeln fattij muu kuittâg-uv šyehkittij já juurdij ete suu maajeeld ličij muoldâg tot ij lamâšgin muoldâg mut stuorrâ já uáli fastes puoidâ idduuh tuáškidskuottii suu päänih skaalidškuottiiđ já uškes vuojâdškuođij miätá seelgi ko čaŋâdih kolliistâllâđ mojottâlâi puoidâ já njuáludij poksâmijdis tuše la-lappâdjotemin vovdâdij áigum hemâdiđ tuu jiehhân tun heemmâd muu ollágin alneest smiettim eidu mon hitruu ličij jis pyeidis puáđáččij kolliistâllâđ must lah olmânáál asto eeđâi surgâdin tiäđust-uv tust lii njezâgij puoidâ já ruttij siisâ nyeskis tálustis čuolmâ lii tot eeđâi puoidâ smietâdijnis ete must iä lah ollágin sipuleh ege ruotâsšadoh taid muu tied taarbâš hommáđ oskottâlâi lah kuássin lijkkum sipulin mielâst taat lâi nuuvt hirmâd suámáláš já ain povvustâlân sun moonâi olgos já lukkâdii uuvsâ monâdijnis lâi aaibâs hirmástum tieđij ete puoidust lijjii paah mielâst já tondiet kolgâččij patariđ huápumuu lääji mield juuđij viste pirrâ já iskâdij jyehi seeini kepilijnis já kaavnâi-uv saje kogo eennâm lâi times kuáivuđ tot lâi stuorrâ mieigâmstovli tyehin nuuvt ete puoidâ ij maassâd puáđidijn kuittâggin tállân huámmášiččii kogo sun lii patârâm jorgostij päiđisuájáidis já kuáivuš- kuođij jotelobboht ko kuássin ovdil eellimstis ij perustam ollágin kost puáđáččij eennâm oolâ kohân tot peri ličij puoidust já muoldâgist nuuvt kukken ko máhđulâš kuáivui já kuáivui tassaaš ko oskoi lemin tarbâšân kukken vâi puávtáččij kuáivuškyettiđ pajaskulij čokkái täkkipellâst juhâmin kume kaakao ko sun kivkked ooinij ete matto liihâdškuođij ovdiibeln luptânij pajeláá et pajeláá ruvvij čolmijdis epioskolâžân matto oroi luptânmin lättest aaibâs jiečânis sun kiljádij já kočâttij kaakaokoopâ lättei čuážui tääl suu ovdiipeln mutâ tasthân lijjii kyehti jyelgi kyehti jyelgi ruttij mato meddâl já tast suu oovdâst stiärgái tuše čaŋâdiđ tiervâtmin eeđâi surgâdin tuávkki eeđâi já saloi suu lieggâsávt lâi aaibâs hiämáskám ilodii ko oinii oppeet já mälistij uáli jo njaalgâ eehidpurrâmâš mast lijjii puoh heerskuh piejâi tuu maccâd maassâd koijâdellii iäráseh tij ete jieijâs päikki lii ain siämmáá tiivrâs ko kolle västidij já mojottâlâi syelimâsâht maainâs čiiŋât muáđuid ejijdân táálust jurgâlâm já suomâkielâlâš nommâ lii juttu koristaa kasvot isieni talosta kirjeest láá čapisvielgis sargum koveh čielgiittâs láá kyehti eeji noomâst must lijjii kolgâđ leđe vittâ eeji mut veerdižeh pessii oovtâmielâlâšvuotân tast et já meriduvvojii tuođâlâš eeččin já já ráhtojii mottoomlágánin čeeccin šohânuvvojim aaibâs táválâš arktâlâš tilálâšvuođâst lâi keppâmielâsâš nieidâpáárnáš tununerkiut-hiäimust tâi nuuvtko maŋeláá munjin eeđâi sust lâi vijđes já uáli liägus váimu mii nuuvt ollásávt lâi luávdám pirrâsis ubbâ perruu kesipeeivi kuulmâlovlovvoost njomâttij muu čiččâm okkod mon maŋa sun čokkij adaldâlâidis peeleest stuorrâ vááimus já skeŋkkij ton čevđiuástei kote eidu talle mađhâšij veerdižij aassâmkuávlu rasta mainâstij et paarrâ lâi ucâlum taveviestâr territorion et puávtáččij mađhâšiđ netselik-inuitijguin mii ij ollágin lamaš epituođâlâš kuás jo lijjii šohânittám netselik-nisonân maaŋgah rievtis almaah kävppisajattâsâst ij lam kuássin saahâ táálust jiemge mun kote jiem avâštâmgin taggaar eeleev velttitmettumvuođâ käibidâmgin suu tuđâvâš piämmuiännásân liägus puáris inuitnisonân kiän almaah lijjii váldám táálun mestâ tállán muu šoddâm maŋa ko lijjim suullân love ihásâš já lijjim jo kuhes ääigi tubdâm maidnuu uđđâ já suottsii povijsoolgi máddáábeln algim jurdâččiđ šohânum mysteerijd eehid moonnim luus et finniiččim sahhiisvuottân tuđâttiđ mučis kiđđâeehid čokkái juhâriddoost posâlâdmin lâi posâlâm peivijmield pihtsijd moos ij lam lijkkum ollágin já jieijâs táválijn utkáásvuođáin lâi huksim oornig rakkânus mii veikkâ ij lamaškin tievâslâš finnij ááigán kuittâg jo mottoomlágán putesvuođâ juuvâ lâi pieijum puáris tamppâááhár mast vuolgij kyevtkiärdáš veškisraŋgâ riidon lijjii meetterpele kooskâi kuhes váárvuh moid pääiđih puuvsah suháh já eres-uv posâlem käibideijee tiiŋgah kiddejuvvojii suotâsvuotâ kessui talle juuhân mon pááruin tot uážui leđe iijâ paijeel tâi vala-uv kuhheeb nuuvt tegu ooinij kohtulâžžân posâlâddâm maŋa pihtâseh lebbejuvvojii njuárguđ ulâštooŋŋâsij oolâ táálu tuáhá kost toh koskiijâ peeivipaštust jotelávt kuškii toh ožžuu storgâgiđ oles mittosâžžân maŋa toh piäijojii táálu kiäčán kost pieggâ taid suolgâi kuškij keevtij ain tuše čääsi posâlâdmân sun eeđâi lii ilgâdis aamnâs moin pilledičij nuuvt liškees ko pihtsijdis-uv lâi oppâm lâi jottáám ollâopâttuv lâi fil tr já keevtij uáli assaas pelilaasâid rakkânus paaldân jylgišušmiijdân mieigân já kieđah idduidân pirrâ mun koijâdim kost cijkkopennui viälppáh puátih kaandâžâm tyehin vástádâs tievâslâžžân kuás jo lijjim maŋgii uáinám ciijkkopennuid čivgâmin já mun jotkin maht suái finnijn muu suái finnijn suorgânij já rovgij majemuu váárvu virdeest meddâl kiddij huolâlávt sraaŋgâ ovdilgo jorgettij já keejâi muu pelilasâidis paijeel kuovgisčuovjis čolmijdiskuin lâi enni kaandâžâm mast tun poottih ij lahkin nuuvt oovtkiärdán čielgiđ kärŋilutij uáivis já čokkái ucánjihhii ääigi tegu ličij šluvgám čääsi peeljijn tun kolgâččih pyerebeht-uv koijâdiđ kuábbáánuu ejistâd máttá vissásávt čielgiđ taggaar ennuu pyerebeht ko mun koijâdâm sust ettim ij halidâm ettâđ maiden keigij tuše kieđâidis pajas kuávlun já huihádij adde munjin vyeimi taas-uv já talle sun kaččâlij tuoddârân et pesâččij koškâđ keeđgijd uáivis oolâ ij vissâ tuubdâ taid aašijd vâi maid arvâlâh vala-uv aldeláá suu koijâdim sun eeđâi et tun lah taggaar kote tiätá puoh eeđâi et puávtáččih čielgiđ munjin veikkâ nieidâvuođâlâš šoddâm enni jiešalnees lii šuáhkádij lussâdávt nuuvt-uv eeđâi sun tuođâi nuuvt vaarâ mun ferttiim irâttiđ luoštij kieđâs uálgátuáiván oolâ já čarvij muu jieijâs vuástá kandâ mij ulmuuh ep spiekâst eres njomâtteijein nuuvt ennuu ko jiejah jurdâččep nuuvt heevee ep lah ko mottoom läävhi keččin arvevuovdij muorâin vaarrâ uáinám maht njuškee oolâ tyelittälli vâi maid já láin mii vuájánpennuuh kimâttuvvoin távjá šiev maajeeldpuátteidis keežild sierâdává tuše mun ettim iätá iätá et toh povvâstává oovtâst vaarâ tegu mun sierâdiččim riäŋkkunjuškon vaaldij kieđâidis uálgâduáiván alne meddâl já putteestškuođij čalmelasâidis suu ovdiibeln já jotkim pyerimielâst munba lam-uv ennuu čeepip ko čuážžu tuše tyehin ijge peesâ paijeel peesâm paijeel jyehi tov talle-uv ko sun čuážžu njuálguiddui šluvgelij uáivis sáttá kale sulâstittiđ riäŋkkunjuškom mut kuittâg tot ij lah siämmâš äšši pennuuh iä ollágin haalijd peessâđ paijeel iäge ton peeleest rävis ulmuuhgin tuuđhah já tärkkilávt puáttee tov ko toh njuškov nubijdâs maajeeld tärkkilávt čuávuh mii tápáhtuvá já maid toh porgâv já jis vala rekinistáh peeivijd tassaaš ko ráhtá viälppáid te addiih maht já finnijn tuu ennijn nuuvt mun ettim já lijjim ucánjihhii pettum mun kale tiettim já lává njuškim riäŋkkunjuškom siämmáá ciijko paijeel toin komálâš vuovvijn já mottoom ääigi keččin mun poottim sust olgos togo mast sun sissá toin naalijn kaandâžâm suullân nuuvt tot lâi cijkko tääl lii mast poođij iännâm koijâdim keevâi-uv nuuvt et sun mađhâšij meddâl nuorâ almain skipáráin kiän sun mielâstubbooht halidij njuškođ riäŋkkunjuškom jurdáh-uv et sun ubâ ääigi ráhtá čiivgâid ustevâm luándulávt lii vala nuorâ nissoon pivâstudâi veikkâ lâi viehâ čuáskimis eehid tun sierâdâm riäŋkkunjuškom lam fanttinâs ko lam-uv mutâ toos láá kale melgâd ennuu iveh puávtáččim pyereest-uv iskâđ tom ettim já kejâdáim juuvâ livârdii virdeest já sraŋgâ lâi nuuvt čoovgâs et puohtim tuáppuđ suormâigijn tast nuotâit njaavâi tuodârvielti mield já vuonâst kullojii čuhâlis jieŋâpiäškááttâsah ko toh cuovkkânii olleečääsist mun cullâgyeđettim maatij-uv iännám čulgâđ kukkodvuođâ ij suoskâm tubbáák jis olmânáál muštám maatij-uvks sun osko máttá uskum sunjin pyerimielâst kuorrim lijjii muu ovdâšiljoost taan keesi maŋanâm toh viijmâg-uv lijjii sáppum te tuáppejim nääpi kievkkânskääpist já moonnim miestuidân kuorriđ njaalgâ muorjijd kale ij viiššâm tipteđ pillâšuđ kuákkájim myerjimiestuidân siste te muu uđđâ naabureemeed juuđij tast lappâd sun ooinij muu vađukkái nuurrâm te sun rammuustij et lâi eidu myerjihilo rähtimin já vala tom et sun ij lamaškin kuhes ááigán peessâm myerjihilo rähtiđ koskâlduttim jieččân muorjij nuurrâm já moonnim suu kievkkânân keččâđ lâi mudoi-uv toohâm kievkkânremoonti mon puáttus halijdim uáiniđ lâi vala myerjikoppâ peevdi alne já sun faalâi munjin-uv muorjijdis oovtâ myerji mii lâi aaibâs jo táhtáá já tast lâi jávvusmakkâ halijdâm innig nube väldiđ koijâdistim magareh myerjih toh jiešalnees lijjii ko toh kuittâg-uv hilo rähtimân tohhejii naabureemeed eeđâi muorjij hollandkiel noomâ mast tiettim et tot lâi mottoom purâttettee myerji aalmugnommâ mii ij lam táválâš aanoost mut jiem aaibâs tállán hoksám mon myerjist jiešalnees lâi saahâ et oinim taid muorjijd ruonâskaavpij ildein eidu toin härvinâš noomáin čuuvtij tooleeb keessiv já jurdelistim et taat kale ferttij leđe miinii taggaar soortâid mii raahtij muorjijdis maŋeláá tego jieččân vađukkâšmiestâ-uv mielâst toh myerjih käävpist mudoi-uv lijjii váhá ereslágáneh naabureemeed rammuustij et taat lâi-uv vuosmuš kerdi ko sun lâi peessâm nuurrâđ muorjijd jieijâs šiljoost keččâđ suu miestuu ko jurdim et talle tiäđáččim mon myerjist lâi saahâ kale poottim-uv tiettiđ suu myerjimiestâ lâi ruotsinyrttikuusama mii ij vissâ ubâ šoodâgin muu tááhust lâi tääl et čalmemuorâi myerjih láá mirhâliih já et lijjim puurrâm taggaar myerji lukkon kuittâg-uv lâi tot et jiem lam puurrâm taid eenâb ko oovtâ ko soittim mirkkâkuávdáážân já koijâdim te kuullim et taid ferttee vuorâsolmooš puurrâđ kuittâg-uv myerjid ovdilgo puosâškuát šoddâm čuávjitoppiittâhân ton oovtâ myerji puurrâm tiet jiemge tarbâšâm talhâsčiiđâ mut kuittâg-uv oppim tom et jiem kuássin kosten innig keččâlist maiden maid jieš jiem vistig tuubdâ tuššâdij njaalgâ hilloos sun ij lam vala šoddâm tom smakkiistiđgin mut lâi kale eidu áigumin pieijâđ tom leeibis oolâ poottim tiettiđ et sun lâi nabdam muorjijdis ruopsisjierehin já maid jieš-uv lijjim kaavpij ildein uáinám eidu toin härvinub noomáin mainâseh lijjii hitruus mainâseh ulmuuh koijâdii sust maht ličij älkkeemus riävskáid pivdeđ tälviv raavâ lâi čielgâs já oovtkiärdán uástiđ ennuu sipulijd caappâđ taid pitážin jeđe kalveđ miäcán riävskáh kävnih taid já poreh te tain älgih čalmeh konjâlistiđ já toh jiäŋuh kiddâ iälá taid meeccist tuše nurâmin seehâ siis uccâ nieidâš laavij ain tárkká kuldâliđ vuorâsulmui saavâid já vuorâsulmui ohjelmijd televisiost tothân kale párnái vyehi lii-uv te koččâlist ejistis et miikâs tot penis lii ij kehtidâm tom čielgiđ mutâ eeđâi et tot lii kietâruotâs ohtii lijjii ennuu ulmuuh kolliimin sii pääihist eeđâi nieidân et tun tot kale uážuh vyelgiđ olgos sierâdiđ ko viigah stuullâđ áigui väldiđ kappeer ilddest mut ij olláámgin eeđâi mun ole ko must lii nuuvt uánihâš penis lijjii kulmâ navrâs kaandâ juohhii taid nuuvt et juáhâš finnij oovtâ navrâs koorin paasij vala ohtâ naavrâs nuuvt ohtâ kandâ finnij koori meiddei määrki šlaanti čäähih kuárus laavkân mii kiäsá litterid maŋa lavkkâ ij lah innig kuárus eeđâi ko ooinij kulmâlov virdehiäppušid riddoost tie virdehiäppušeh riddoost kuorgâ čuážžu ovttáin juolgijn tot luptiiččij nube-uv jyelgi te tot rovâččij čokoppođâi táálun pottii kyessin párnááh táálu párnáiguin toh algii vistig sierâdid já te stuullâđ stuullâm lâi pištám jo eeni mielâst jo tuárvi kuhháá te sun eeđâi tij jo stulâvetteđ korrâsávt ohtâ párnáin eeđâi mij stulâččijm val korrâsubbooht jis vajaččijm lâi hotellist puurâdmin já juhâmin ij innig ááigu pyehtiđ vijne já iätá tot kale lah jo meendu uáivádum nuuvt ko viigah korriđ tieid ranskalijd potákkijd kaandâš poođij vuossâmuu peeivist škoovlâst koijâd tot lâi škovlâ iätá tot kal mut máttáátteijee kal lii viehâ čyerbi tieđe maiden puoh aaššijd ferttee mist koijâdiđ ákku já äijih poođijn joddeid kuohâmist suhá já äijih čokkáá moonjiikeččin riddoost mottoom tuurist aalgij čuáigudiđ tom ko ákku kárttá suuhâđ iätá äijiháin tun hepânâš ko ákku suhá já jieš čokkááh moonjiikeččin iätá joo mut ovdil mun hepânâšâm ko suuvâm leskâäijih ááigui naaijâđ nuorâ nieidáin ij áiguččii miettâđ adeliđ kulluutâsâid iätá et tun puáris äijih áiguh väldiđ návt nuorâ káálgu forgâ kuittâg jámáh já kálgu páácá nuorrân leskân iätá kandâhân te tom ärbee táálun lâi mottoom omâs olmooš pu ~timin mut ij peessâm ko vaijaas peenuv rohhááttij já rovoškuođij ij peesâ aldagin olgouuvsâ táálu iššeed kuulâi rohhoom lehâstij laasâ já iätá poolâ liihân tot peenuv váhá vaijaa mut ij tot toovâ maiden ko eeđah toos ton noomâ te kal tot lojo eeđâi joo mun lam-uv vyerdimin et kuás tot iätá noomâs lâi tuáhtár kulen vaivijdis vaidâlmin tuuđhâi já eeđâi tuu ij vääivid eres ko läškivuotâ iätá čääli tom läättinkielân vâi mun peesâm toin išedist táttuđ rijjâpeeivi ko teevdij ihheed te finnij viehâ ennuu skeeŋkâid raasijd já rämisaavâid kyesih lijjii moonnâm te ákku eeđâi eenuv finnejih puoh puorijd mut jieh ubâ kijttám ohtiigin eeđâi jiem mun láittâmgin puáris ááhust lâi čižet jyelgi nuuvt čuutij vuoččum et tot ij innig lihâdâm ollágin tot ij orroom puárránmin te ákku moonâi tuáhtár kuuvl tuáhtárist kuhháá sun taat tavdâ vääivid koijâd mon puáris tun lah ihheed na ij tot innig kuhháá vääivid lâi iällâm kyelipiivdost já lâi fiskim hirmâdávt et lâi tievâ kárbá koddám kuolijd skipáreh ko tiettii et läävee ain viehâ ennuv lasettiđ kyelimainâs ~id te ettii et tääl tun kale liijgijd mainâstah keeppid jo váhá eeđâi et na kal sun kuittâg lohhijd kárbá kuudij iähân skipáreh oskom tomgin ettii et uážžu val viehâ ennuv kepidiđ ovdil ko sij oskoh eeđâi et elleđ innig eenâb vuorjâ kyeđđiđ sunjin kuittâg vuoššâmkuolijd seeini tuáhá lijjii varrim uđđâ naabureh kálgu puátá kolliđ kálgu iätá láá vittâ párnáá tuáivuččim et toi jienâ ij hettiiččii tii liijkás čuuvtij naabur iätá tot val maiden häittid mij še halidičijm et mist-uv liččii vittâ párnáá na tothân lii pyeri et tij-uv lijkkuuvetteđ párnáin juurdâhân lii tot-uv láá ohtnubaloh juŋkkád párnááh puátih tain lii reppu te toh puátih škoovlâst ij lah reppu te toh puátih peivikiäjust eennâm jorá lah-uv tun kostnii vijne kavnâm almai finnij kunneemeerhâ mun kale lah ánsášâm taam kunneemeerhâ liihân must kale eres-uv maid jiem lah ~ánsášâm reumatismi kolgolâš poođij ohtii mottoom táálun et tobbeen láá ennuu säpligeh eeđâi et kal sun kodd~ puoh taid säpiliijd jis uážžu kalas purrâđ tááluviehâhân kale mieđâi toos mielâstis puohtii ennuu puohlágán purrâmâšâid kolgolâš lâi purâdâm te vaaldij täkkiluávhust piälhu ruttij nijbees já eeđâi tääl pyehtiđ taid säpligijd taas te kal mun taid kodám puoh moonâi psykiaatri kuuvl ko juurdij jieijâs lemin peenuv koijâdij kuhe tun lah jurdám jieččâd penuvin aaibâs viälppá rääjist eeđâi laavij jyehi oho lyeštiđ tiervâsumos pyeccee loman vástuppeeivi sairal šiiljon já kejâdij pyecceid nottájii puohah vuoijâmáldá pellâst já ogguu ohtâ ij uággum tast tuše kejâdij avrvâlij et tiet tot lii kale tiervâsumos tom sun luáštá loman vyelgiđ almain et tun peesah taan oholoopân loman šoodâi pyerimielân já eeđâi mun tot kale vuálgám vistig kiäsám joddeid meddâl almai lâi psykiaatri kuvlân mielâst oro et mun lam peenuv ij-uvsun tot täst puárrán ties sohva oolâ mun uážu moonnâđ sohva oolâ káigá tuáivui testamentistis et sun kolgâččij hávdáduđ meerân suu skipárijn hevvânii häävdi kuáivudijn kááigá vazzijn jävrriddoost čerrih já pooškij eidu nube kááigá uáivi oolâ iätá mun viežâm siholdâs toos tun lah tun tom innig juuvsâ ko tovl jo kird~ ááigui pálkkááttiđ uđđâ pargee mut koijâdij visesvuođâ tet juuhâđ talle ko lii juhle tust lii juhle talle ko must lii vijne autost lâi mottoom uáivádum nuorâ almai lâi meiddei taggaar puáris äijih mii ij orroom lijkkuumin ton juhhest juhhee vaaldij puttâl lehâstij já vaaldij julástuv te äijih eeđâi kandâ mun lam jo nävt puáris mut jiem lah vala kuássin vijne smakkiistâm punjâstij puttâl kiddâ nahettij puoŋâsis já eeđâi smakkii täälgin hiärrá ooinij et uccâ kaandâš pooldij tubbáák eeđâi nuorrân tubbáák puáldáh talle jis tuu máttáátteijee uáináččij tuu osko eeđâi kandâ tot uáiniđ-uv mut mun jiem lah val škoovlâst eeđâi pyeccei tun tääl jooskah tubbáák puáldimist te sáátáh pyereest-uv eelliđ vala veikâ neljilov ihheed ko mun lam jo neeljilov ihásâš te ij-uvkâs tääl lah jo liijkás maŋŋeed joskâđ kuássin lah liijkás maŋŋeed joskâđ na tallehân mun puáldám vala mottoom ive lâi šoddâm keriváid sorvâi koddemist mut ij tuubdâst et lii koddám kuittâg sun tuommiittâđâi já kaartâi mánuppajan laanan suutâi já eeđâi tuámu oolâ mun kal paškam meridij ton arvâlâs keežild vala viiđâlov määrki sááhu tallaa ruuđâst vaaldij čyetimárkkásii já halidij tállân mäksiđ tom sááhu eeđâi et ij sust lah maasâd adeliđ čyeti määrhist mielâst táin aššijn koolgâi kiergâniđ eeđâi et oles ruttâ paškam val nube kerd tom tuámu oolâ lâi stiämmááttum keriváid soorvâ koddemist mut iä pastam čäittiđ tuottân ko iä kavnum piärguhkin eeđâi et äšši nohá taas uážuh vyelgiđ ilosmij tot kale lii pyeri vissâ talle uážum taid piärguid oppeet lâi kavndâttân soorvâ koddemist korâstâl tieđe et soorvâ ij uážu lovettáá pääččiđ tiäđámhân mun kal mut ko tot lâi nuuvt suohis suovkâ sist et mun jurdim tom čuhčán já paaččim tot lah máhđulâš tun talle huámáših et tot lii-uv čuhčá talle ko mun cugâškuottim tom reepun autoinvyeijee jorgettij kuávlun mut ko ooinij kaandâid sierâdmin maađijpiällást te orostitij já koijâdij kaandâin et mon kukke lii kaandâin eeđâi kilomeetterid kale lâi vala ohtânubaloh kilomeetterid mutâ ko mottoom uáivistvyeijee vuojij tuogu tyebbiláá oovtâ kilomeetterstuálpu viällud tááluiššeed halidij oovtâ enâmist čuoppâđ puoh muorâid vâi piäsá kalveđ toos peesijd piejâi loostân almottâs et haalijd muorâčyeppee ij almottâttâm paargon ko ohtâ almai tot-uv ruoinâsiähá ko oonij et váhá šiervislágán lii taat reŋgâ te eeđâi et jis keččâliččih táágu taan enâmist čuoppâđ uážuh täst algâttiđ koijâdij ennuv mun uážum čuoppâđ himettij nuuvt ennuv ko kiergânežžeeh kale išedist čalmeh juálánii ko poođij ehidist keččâđ moorâst lâi pääljis já vala vijđes vääri-uv mii lâi togo paaldâst koijâdij ármugâsâst lah hárjánâm návt riehkâđ eeđâi eeđâi lah muorah ollágin reŋgâ lekken innig museost lijjii hirmoslisko täävtih ellii ulmuuh ernnuu keččâmin še eellim ohtii tobbeen já koijâdim museouápisteijest et mon puáráseh toh täävtih láá eeđâi miljovn já kulmâ ihheed imâštillim toh totkeeh nuuvt tárkká mättih ave rekinistiđ eeđâi tothân kal lii čielgâ äšši mun kulmâ ive tassaaš poottim taan museon paargon te talle ettii munjin et taah täävtih láá miljovn ihheed puáráseh ij kuássin huollâm talkkâsijn ige jo tuáhtárij kulengin jottáám talle ko lâi te lijjii finniittâm suu tuáhtár kuuvl ääigi keččin ránnjá-äijih te savâstal tun eellih tuáhtár kulen váádduid te kaavnâi tot maiden taavdâid kavnâm eellim tobbeem tuše toin ko fertteehân tuáhtár-uv eelliđ mut tunhân lah kuittâg talkkâsijd-uv uástâm tondet mun ostim ko fertteehân apteekkar-uv eelliđ joo maht toh láá vaikuttâm toh talkkâseh vâi mun taid puurrâm lah ferttiimhân mun-uv eelliđ vaidâlij tuáhtárân et ain ko sun juhá käähvi te čalme álgá unohistiđ nuuvt riäggu já iilâšt lah-uv keččâlâm väldiđ pastem meddâl koopâst ko juvâškuáđáh koijâdij tuáhtár stiämmááttij keriváid ko tot lâi suu ettâm oraŋgin koijâdij et kuás tot lâi tábáhtum čielgij et ive tääl eskin pieijih áášán ko mun tääl eskin oinim maggaar tot oraŋgi lii pappâ koijâd mij kolgâp porgâđ et puávtáččij adeliđ mijjân suddoid addâgâsân kandâ västidij suddoid lijjii suátán vyelgee juávhoid karttâm muáddi sämmilii-uv váldá suáldáttijd vuástá já koijâdâl noomâid sämmiliih-uv toos koijâd nimi västid addii saat mennä nimi addii eeđâi nubbe-uv sämmilâš täysi kaima mennä tust toh láá kuhes vuoptah ličij kolgâm jo áigáá čuoppâđ láá-uv áigáá jo čuoppum čaalij mottoom loostân čalluu mast lâi taggaar-uv arvâlus et peeli kieldâ ulmuin láá kááigáh lostâ lâi almostum te kieldâ hovdâ sooitij já ááigui stiämmááttiđ suu keriváid jis ij kiässáá maasâd sanijdis lopedij toohâđ nuuvt já čaalij siämmáá loostâ čuávuvâš numerân et peeli kieldâ ulmuin iä lah kááigáh lijjii puohah tutâvááh ij kihheen innig nimmâruššâm puáttâm ollâ politikkâlâš hiärrá koijâdij sämmiliist et maid tij juurdâšvetteđ ryešilijn mij usteveh vâi viiljah viiljah tij leppeđ mii mielâst eeđâi sämmilâš ruoššâ ilosmij na čielgii váhá eenâb tom ääši uážžu jieš valjiđ eeđâi sämmilâš tiet šiev kiijkár lii mun kijkkiim tyeid tulâstelleid tuon väärist te toh puátih nuuvt alda et apsam possum koškepiärgu haajâ eeđâi skipáráid et haalijdvetteđ-uv kuullâđ uđđâsumos viici vyemijávrálijn tom kuulâi mottoom almai kote eeđâi váhá maid mainâstâh lam eidu toi vyemijávrálij suuvvâst na ij tot häittid maiden mainâstâm tom uáli hitásávt ~h-uv maht vyemijávrálâš lohá ruđâidis kyehti kulmâ nelji vittâ val ohtâ val ohtâ val ohtâ val ohtâ jottee poođij mottoom afrikkalâš enâmân mast lâi islamosko ij uážžum vijne juuhâđ koijâdij hotellireeŋgâst et ij-uv kosten finniiččii julástuv eeđâi et taan enâmist finnee vijne tuše talhâsin jis mirkkâkyevdi kääskist onnáá piäiván tun kal tááiđáh leđe maŋanum ko lii uáináh tuše ohtâ kyevdi já návt ehidist tot lii jo vaibâm já läävee joskâđ ulmuid käskimist kálgu huámášij et suu kállá pargoskippáár poođij faalâi märkkid jis uážžu irgediđ kale ij lijkkum toos mut jurdâččij et vittâčyet märkkid lii liijká stuorrâ ruttâ já nuuvt suoi moonáin seeŋgân käällis-uv poođij pááikán já koijâdij onne tääbbin herkittij já eeđâi eelij kale ko munnust lâi iđedist saahâ et sun iäláččij onne tääbbin mäksimin tom viiđâčyet määrki loovnâ mon lâi jo tijmá lovnim lâi iällâm eehid ko mun vazzim te johan tot maađij lâi sevŋâd lâi nuuvt sevŋâd et iä juna čuovahkin áppádâm päštiđ já tondet masa šoodâm val juna vuálá ohtâ eeđâi tääl tun faadâr kale algih meendu munnáht mainâstiđ lah ryevdirađe tothân muu eidu piäluštij-uv eeđâi puáhtá tábáhtuđ veikâ mii ko linjâšauto lâi vyeijilâm já lâi vuáijâm jo tijmepele te mottoom riävvár njuškij aalgij pistovláin skihtiđ autovyeijee já meridij koolgah vyeijiđ eeđâi autohân lii-uv monâmin eidu nuuvt-uvkâs na pyeri eeđâi almai já čokánij peŋkkâsis ááigui moonnâđ kavpug kuávdážân ko lâi eidu puáttâm te ij tiättâm vala bussinumerijd bussi orostij te koijâdij taat kuávdážân huámášij et mottoom uáivádum almai ruáttá čuovâstuálpu pirrâ já ráápu muottuid koijâd almai ocá čovduidân mun uusâm aalgij iššeen uuccâđ ráávui muottuid ääigis mut ij kavnâm maiden koijâdij vises et toh koččii eidu táágubeht ij tot kale vises lah mut eres saajeest ij uáini návt sevŋâdin uuccâđ eeđâi almai lâi junaliipuid uástimin ko mottoom äijih poođij kerjidiđ ruuđâ junapiilet várás eeđâi et ij sust lah ruttâ mutâ mannoon fal junan tun čaaŋah peeŋkâ vuál já mun čokánâm ton peeŋkâ oolâ te jieh tun oinuu muu juolgij tyehin tegâs soováin nuuvt lâi-uv uástâm kyehti junapiileet já ko konduktor poođij te sun adelij kuohtuid piletijd toos koijâd et mondet tun kyehti liipu adelih kostkâs tot nubbe máđhálâš lii eeđâi et tot lii peeŋkâ vyeln lii váhá komálâš almai lijkkoo peeŋkâ vyeln mađhâšiđ almaa láin kuobžâpiivdost já kavnáin kuobžâ luoddâid kote lâi váhá ärgislágán almai eeđâi tun tom et kuus tot lii moonnâm kuorâm et kost tot lii puáttâm puáhtá njuámmilijd pivdeđ syele nuuvt et iä pivdovaavtah huámmáš kulloo já kielâ lii ain uáinusist tot kalga vistig suve njeidiđ já ton miätá lebbiđ fiijnâ pippurjáávvuid njuámmil puátá já uáiná et jáá tie supe já áigu jurseškyettiđ tom páárhu te tot kâšneštuuškuát toi pippurjávui keežild já te kašna nuuvt čuuvtij et časka uáivis ton muorân já kolmâštuv pivdee puátá já váldá nju ~mmil já notká reppusis soorvâ koddeđ kiveráin meetter keččin pyevti toos annojeh lemnuuh-uv tun vuoijâđ mun tun lah oppâm vuoijâđ ko tun uáináh nuorâ nieidâid tun vájálditáh et lah naaijâm ko eidu nubijkejij tot lii mun eidu muštám-uv tom tun vahtâalmai tobbeen tuuššijd pačâlah nievdim et vajalâš volliittij lii sämmilâš akupunktio et mana syeinimáánust päiđittáá čokkáđ jeggiriidon uággoo lâi uástâm ubâ ookon uággumlove peeivi ko lâi uággum te ij koddám maiden vaidâlij et šadda tivrâsin aassâđ hotellist já uástiđ pivdolove ige kode maiden iätá kyelilove vyebdee hotellist et tun lääiti tunhân lah oovtâ peeivist koddám siämmáá ennuu kuolijd ko tuoh eres pivdeeh ubâ ohhoost jiem lah uáđđâm viiđâ piäiván hirmad tun lah vaibâm ollágin mun uáđám iijâid ko naajáim te taat muu käälis ij lah adelâm innig oovtâgin skeeŋkâ munjin ij tiäđustkin lii kuálásteijee kuálásteijee piejâ innig seepti taggaar kyele njáálmán mon lii jo finnim lâi puáttâm kolliđ pááikán ulmuuh koijâdii tust kuhes pargomätki tobbeen tijmepele tot ááiján paargon moonnâđ vâi autoin hissijn viicih mottoom almai huámmášij et sun vuojij autoin puástu kuávlun ohtâsundesii luodâ mield sun orostij já aalgij murdettiđ peruttiđ tobbeen meddâl auto tyehin kullui párgádem almai moonâi keččâđ kost tot jienâ kullui já hoksái et sun murdettij kisá ool eemeed keejâi laasâst olgos eidu talle moonâi suu luus já vaidâlij tom tápáhdus já koijadij mun kuástidiđ tom kisá mahtnii jieh tun mon čeppi säpligpiivdost moonâi hotellin pargo uuccâđ já johtájeijee koijâdij puáttiđ pargosahhiittâlmân työhaastattelu jiem koijâdij tun lah kuođâttâm jieijâd nube jyelgi lijjiim kárbá monnjâ-almajin já mun koččim meerân puurâi tom jyelgi tust lii tuu nube kieđâst ruákki koukku lijjiim kárbást pargoost já keessim purjásid pajâs kiesâlui muu kieđâ pirrâ já tom ferttij čuoppâđ meddâl tust lii talle tuše ohtâ čalme lijjiim ain-uv kárbást pargoost já mun keččim ko kaijuv kirdâčij kárbá pirrâ já tot pahálâs luččij muu čaalmân vájáldittim tom et muu nube kieđâst lii koukku koddepivdee savâstâláin koddepiivdost sunnuin iävdut nuubán koddepiivdon lehâstuvvoo iäskân kyevti oho keejist lehâsteen tom talle táál lehâsteen talle iho sun lasseet suái päättäin vyelgiđ ehidist muái leen liijgás hiteseh talle hiäppuš fáárun čokkááh tyehin já toolah kiiveer mun toolâm lummolaampu já stivriim juuđijn já juuđijn talled viijmâg kodde pääji tom ko nubbe almain paajij tom te hiävuš palaskij ton jienâst já ruotâstij kárgái kárgáin muoi kalgeen väzziđ täst ovdâskulij suái väzziláin huámmâšij maidnii já iätá láá kyehti čalme paajij kyehti čalme vierâláin enâmân já suái kaččâláin keččáđ taan koddeesthân láá kammuuh lii tuotâmaainâs mutâ tohhee aaibâs pyereest viccikuállusân ameriikkalâš farmer aasâi ollâ vääri vieltist paaldâ kuulgâi smaavâ juvvâš enâmeh lijjii taggaar värivieltti-ildest já jyehikiäsásâš kikse lâi tot et čääci čuážui ain suu piälduin peeivi sun tuulhâi tooid čäciláddooid já koiviistij smaavâ ojážii paaldâ kolgee juuhân eštus kuškâškuottii tállán mutâ nube peeivi sun iäskán hirmástui ko luuvâi loostâst et ubâ kaavpug lâi tuššâm tulvečääsi vuálá värivielti vuoluukeččin stuorrâ táálu omâsteijee halidij njaskâđ suohis pecivyevdi siisâ kieddi- já nijttosaje ij kuittâg finnim reeŋgâ tađe várás poođij táálun mottoom jottee kote koijâdij pargo eeđâi et uážuh njaskâđ ubâ peeivi nuuvt ennuv ko kiergânâh veikâ ijhân tust lah kal ko ákšu tuše almai njaaskâi-uv ubâ hehtaar muorah lijjii karsum já liäjádum imâštâlâi čuuvtij já koijâdij et kost tun návt korrâ pargen lah máttám mun lam váhá máttááttâllâm mut iähân lah ubâ muorahkin eeđâi iššeed lekken innig eeđâi almai jooskâi pijguumist hänis iššeed táálust finnij uáli uccáá ko vuolgij te leggistij pennui šlaanti já eeđâi tunjin-uv pälkkipittá ko nuuvt maŋgii lah liitijd poossâm munjin iššeen assáin aldaluvâi já táálu lâi siijdâ ulmui nijttoroobdâst já ulmuuh vávjástillii et syeiniluovijn láppojeh syeinih aldemuu táálun vist lâi ulmui mielâst taggaar mii harvii tuođâid sáárnui ko ohtii ooinij te čuorvij sunjin et maid tuođâid tääl tiäđáh mainâstiđ eeđâi et tiäđám já motomijd jiem toos et maid tun tiäđáh tiäđám et tust láá pyeidis saavzah maid tun jieh tieđe tom jiem tieđe et kiäi suoinijguin toh láá piemmum lâi lamaš juhlomin hotellist já vuojij taksijn pááikán tigguuškuođij máávsust vyeledij máávsu mut tiggoo ain et kolgâččij val vyelediđ ko máksu lâi vuálánâm jo peelijn te jooskâi tigguumist já eeđâi et ijhân sust kale ruttâ ubâ lekken ollágin taksivyeijee hirmástuvá et na mondet tun vala tigguuh ko ruttâ ij lah almast ollágin eeđâi et tondet mun tiggojim amas tunjin šoddâđ nuuvt stuorrâ táppu já kussâsuolâ kavnâdâđáin keerrivtáálu vyerdimvisteest koijâd tijmesuollust tijme lii iätá mun nuuvt tárkká tieđe mut ij-uvsun tot äälgi leđe jo paččeemäigi siijdâst lâi ohtâ čalmepel kandâ läävejii suu ton keežild hattiđ já ain arvâlii et jiehhân tun maiden uáini ko ij lah ko ohtâ čalme eeđâi et kal mun uáinám eenâb ko tij já pastam vala tuottân-uv čäittiđ tom kaandah čoskii val čyeti määrhi viäđu ton alne eeđâi et mun uáinám tist kyehti čalme mut tij eppeđ uáini must ko oovtâ čalme vuoitij viäđu hiärrá halidij peessâđ rasta jäävri kal lopedij tuálvuđ suu kárbáin mut oonij hyennin tom ko hiärrá laaitij kárbá já siämmást puoh muide-uv mii tääbbin kievhis meccikuávlust lii kuođij naappâl piejâhánnáá já suládij kaartâi ubâ kooskâ rasta jäävri suvâdijn kuáivuđ čääsi nuuvt enâmus ko kiergânij riddoost hiärrá arvâlij mun kale tušij tiet láittâm taam kárbá ko nuuvt čuuvtij avveed ááiguh peessâđ maasâd ko ij lah kihheen čääsi kuáivumin toos et piejâm naappâl rááigán lâi šoddâm keriváid puásuisuolâvuođâ keežild luuvâi sunjin taggaar tuámu et kalga leđe lanneest kulmâlov peivid koijâdij tuámárist leđe tobbeen iijâid-uv lâi šoddâm vitâningis keriváid lâi tot ko lâi maka pilledâm räjiääiđi naaburist koijâd ko áálgáh tuođâštiđ te ferttiih vistig tom čielgiđ lah-uv ášálâžân hyelkki iätá mun kale mon alda hyelkki tun lah ko tuom eeči ohtii viigâi irgediđ muu eeni mut ijhân tast puáttâm mihheen iätá jieh tun liijgás alda hyelkki talle lah tun uážuh-uv mainâstiđ maid tiäđáh aalgij čielgiđ tiäđám tom et lii jo vuálgâm ráiđoin tot koolgâi oovtfááru vyelgiđ mut ijhân tot vuárdâmgin tom mut vuolgij nuhtán já puoh karâstuvah val šoddii fáárun heh-heh koorâi tot kuulâ taan áášán tom maid tiäđáh taan räjiääiđi kiškomist ton ääšist mun kal jiem tieđe maiden kaartâi tuámárân čielgiđ lii-uv sun sun mottoom nieidân ráhtâm päärni tun taan päärni eeči mun kale lii talle čielgâs ferttee tuše máávsust sooppâđ mun tast maiden máávsuid táátu kandâ keččâlij mottoom äijih narriđ já koijâdij lii lussâdub puzzâkiilu vâi lajokiilu västidij jyelgisuormâi oolâ te puáđáh tiettiđ šlarvâ lâi jáámmâm já pappâ sivnedemsaanijn eeđâi et ij taat almai eledijnis meendu távjá laavim kirhoost eelliđ mottoom olmooš eeđâi ij já tääl-uv suu ferttij teehin kyedin pyehtiđ lâi vyejimin alda liftai fáárun mottoom olgoeennâmlâš almai kote koijâdij kukke lah eeđâi vuojij já jorgettij kuávlun taavaapeln liftar vuod koijâd kukke tääl tot kal lii jo kukke eeđâi almai moonâi tuullist tullialmaa kuuvl já eeđâi et puáđám oppeet oho keččin já puávtám talle love vijneputtâlid oovtâ tain jis luáštáh muu čoođâ kale ij toos miettâm mut peicâ piejâi tárkká muušton mabdem almai tot lii vâi tobdá ko nube kerd val poođiš te oho keččin uštus poođij tot siämmáš almai tuullin tuuđhâi suu uáli tárkká mut ij kavnâm maiden puttâlijd et jiehhân tun puáhtâmgin puttâlijd toos et munhân puohtim jo talle okko tassaaš taid tuáivui mottoom nieidâ mut ij ooviittâm njuolgist táttuđ suu kálgunis ko lâi nuuvt ujo hoksái viijmâg koonstâ já koččâl nieidâst iännád riemmâđ munjin vyenen eeđâi tot vaarâ riemâččij-uv mudoi mut ko must ij lah ohtâgin uábbi iätá reŋgáin tot kale puurah eenâb ko tiänááh váivánijd mun koolgâm tuin porgâđ lasseet päälhi tommit et jiem innig puurâ eenâb ko tiänáám vuájá kálguinis moottormaađij mield kulluuškuát radiost jienâ mii tieđeet tiättun kiäh láá tääl vyejimin moottormaađij mield váruttiđ ko ohtâ auto vuájá puástupeln maađij iätá ohtâ tuše puátih kustoo veikâ mon ennuv avveellâš moonâi tuáhtár kuuvl ton suujâst ko ij áppád kálgoin roossâđ eeđâi et ij tust lah mihheen taavdâid kale mut tun koolgah jyehi peeivi kaččâđ love kilomeetterid oovtâ oho ääigi talle munjin et ávttá-uv keččin avveellâš te sooitij koijâd et na lii-uv tot kaččâm ávttâm iätá et jiem mun lah puáhtâm tom keččâliđ ko mun lam jo tääbbin motomin kandâ kiän nommâ lâi lijjii päänih njäälmist siämmáá náálá ko iärrâsijn-uv oovtâ päänist lâi räigi já tobbeen assáin kyehti uccâ láigulii kiäi noomah lijjii já noomah saatáh jurdâččiđ mut suámálâš lâi tot hiärásviehâ-uv láin pänistááluh nuuvt uceh et taid ij puáhtâm ubâ uáiniđgin mudoi ko čuuvtij styeredeijee laasâ čoođâ lâi čapisvuoptâsâš já nubbe ruopsisvuoptâsâš já kuohtuuh eelijn jyehilágán njälgisvuođâst já njäälmist suddeest já ton suoi uážžoin-uv tuotâ valjeest peeivijd suoi rallattáin já lávloin já talle ko suoi iävá uáđđâm tâi purâdâm te huškoin já šnikkáruššáin pääni et sunnuu táálu puáđáččij uáli styeresin já mudágin mottoom peeivi lijjii nube mielâst puoh vaalmâš sun eeđâi tääl muoi leen huškom já kuovzâm aaibâs tuárvi lii tuárvi styeres já fiijnâ ij lam siämmáá mielâst stuárráábin kalga finniđ mušte et muoi porreen nuuvt ennuu sukkâr já njálgáid et šaddeen jyehi peeivi stuárráábin já stuárráábin peri suoi kuovzáin forgâ oppeet vuoiŋâstij já smietâdij keejâi laasâst olgos tarkkuustâlâi ubâ pänikäärdi já keksij mielâstis uáli fiijnâ ääši sun eeđâi te smietâdâm taggaar ääši et iän-uv muoi puávtáččii huksiđ táálu ucánjihhii aleláá tuohu kulmepáánán ličij ennuu hitrub ko tääbbin vyellin kiällárist tot jieh määti ollágin jurdâččiđ uccâviiljâš addii ollágin tom et muoi ässeen ennuu torvolubboht tääbbin vyellin jis paldanâs pänikustâ puáđáččij talle povvâstij pänikustâ ubâ poosâgin panijdis koolgâ leđe nuuvt vises eeđâi uáli pyereest et sun poosâi ohtii naa toos lii vittâ oho munnust lah eđepeivigin njäälmist jis kerd lah nuuvt vises te räähti peri muu peeleest kuus halijdâh mun mun halijdâm aassâđ tääbbin vyellin eeđâi čuážui kuhháá lasâpiällást já kejádij vielgis kulmepääni sehe nievdâi peivinaharijd fiijnâ uáinámušâin já puátteevuođâst já lâi pyerimielâst puáđám aassâđ ennuu fijnásubbooht ko tun peri talle ko mij lep tääbbin uáli ennuu ko jyehi pääni lii aassum talle mun čokkáám jieččân tornâstân tegu kiäisár já kejâdâm paijeel ubâ kylá tot kale lah tääl semmuumin lah ollágin vises et mij puáttip leđe tääbbin nuuvtkin ennuu tast et finnejeen-uv muoi njálgáid njálgáid njálgáid ađđiistâlâi muoi porreen nuuvt ennuu njálgáid peivijmield et melgâdávt luoddâneen ain iä lah lamaš nuuvt valjaas peeivih eeđâi uáli pyereest tom ääigi ko kandâ puurâi tuše porkkana já koške leeibi itám kal masa jámám niälgán tun sáárnuh ahevis aašijn tuše porkkanast já koške ij keejâba puátá purrâmâš tot lii ruuvâšleibi jurdám mun lii ranskapullá já tast lii ennuu siirááp alne já hoi lii hitruu mii já tääl táálu lii páánân kuovzum táálust eellim suotâs munnust njälgiseh láá čyeti kerdid pyerebeh ko määlih suohâdeh já koškeleeibih korrâseh tralalala la la la la pänistááluin lijjii suotâs peeivih kiän pänikäärdiist suoi assáin ij lamaš ollágin suotâs ko tuonmuđušiih huáđđooh ko uccâ já äŋgiruššâv paanijn te toin ij lah forgâ innig čapo päikkigin povčâgittev-uv toh naa juáhâš kiäst päniverkkâ lii lamaš et viärráb äšši ij ubâ lekken uážuh kuullâđ eenâb taan lohosist peeivi maŋelââ lâi finnim táálus valmâšin toho kulmepáánán já tääl sun čokuttâl táálus ulguubeln já naavdâš elimist mut rača ain puáris táálust ain-uv puđâldâh tobbeen vyellin kuulah et mun poorgâm tun lah porgâmin eennâmvuáláá kuovđâšm jieččân päänist tuu páánán kuánstáá eeđâi maht tun vajat tobbeen paijeen peeivipaaštâverantast já kejâdâm maisemijd vielgis värialaččijd nuuvt kuhás ko puávtâm uáiniđ mii tääbbin uálináálá njurgo tuše niävdá eeđâi tun maid sun eeđâi viljâ eeđâi paanijd viärkká nuuvt hirmâdávt ađđiistâlâi já talle suái ruáhásáin kuohtuuh lii olmâ čiärusekkâ eeđâi sunjin váhá lase eeđâi pyerimielâst ucánjihhii juláididám kiällárist tiäđám mon korrâsávt tot povčâgit peri talle sun raseldij nuuvt et peeškij maiden eeđâi et av av västidij já povvustij nuuvt et čuávji rašoi ton vala ohtii punccârušâi kiällárist pum kuohtuuh pänistááluh já tolâdáin čovjijdis palaskij já vilšâstij viljâs tot lâi lái enni eeđâi sun eeđâi eeđâi poossâđ panijdâd vuoi sittágin jis sun váldá ton paldanâs pänikuustâs muoi pargeen suu amas väldiđ ton eeđâi sunjin et ij porgâččii nuuvt ko enni koččo oovtâst kyehti kulmâ poorgâ nuuvt ko enni koččo poorgâ nuuvt ko enni koččo parga ton kuittâg-uv čuorvij kuulâm maht sun liäšku čääsi laasân tääl puátá kustâ njuškii teehi vuálus tääbbin lii ennuu torvolub poođij vuálusoivij toornâst vuálus já ruosâi uksârääigist siisâ já tot tábáhtui eidu majemuu ääigi pänikustâ uccást ij nurdâd suu pootân vuoi hirmos sittágin čääci já suptâ aalgij tulvâđ uccâ almaažij väldikoodán phyi hyi sittágin mun aaibâs aavhâm kuocâ pänipoossâm amnâsân já čuulgâi já kuorsâi kulâ maht tot šuuđijd já šiiđijd šihi šihi šihi já uáivildij pänikuustâ phyi tääl sun viijmâg jooskâi tyesteen kuovlâliđ olgos várugávt eeđâi já nuuvt suoi pevvijn várugávt uuvsâ luus mon ävđinin niävttá eeđâi tun uáináh láá lappum purrâmâš muálugin muálugin keevâi vuoi já vuoi kuustâ tupán puovtij puoh láá meddâlist tieđe iän kal hyenebist kustâ stááluid ilbâdušâi njálgáittáá tot sunnuu toovâi iä lah lahcâkááhuh iä lah puláh váiluuh sukkâreh já njálgáh maŋa ko lâi poossâm paanijd lâi suu tile váhá ääigi pyereeb ij kuhháá susthân lijjii rääigih paanijn iđedist oppeet aalgij päniverkkâ enni tieđij talle šiev koonstâ já tast uážžub kuullâđ taan kuálmád lohosist kote tuálvu mii pänituáhtárân tun lah nuuvt nievris mielâst lii nelgi muoi finnejeen njálgáid eeđâi koolgâ leđe nuuvt vises sárnuđ sárnuđ sun innig kuldâl munnuu kuohtuuh oovtâ jienân jispa sun talle kulá muoi čuárvoon et halijdeen pulá iskeen talle eeđâi talle suoi čuárvoin nuuvt ennuu ko voojijn munnuid pulá munnuid pulá tun lâi almai eeđâi já imâštâlân sun eeđâi eeđâi áávus áávus sun eeđâi lâi muččâdávt ettum eeđâi sun lii liäiboo eeđâi pyerimielâst tot išedij ko čuárvoim tääl tobbeen puátá miinii addeel munnuid kááhu tuáivum siirááp eeđâi vuordijn mottoom ääigi mut purrâmuš ij kulluuškuáttâm talle iätáduutškuodij imâšijd mon kuhháá sun lehâstâl njäälmi ijge mihheen tábáhtuu mon čuovvâd tääbbin lii ubâ piäiváš puáđáččij siisâ eeđâi jurdáh mii tot lii mun tieđe eeđâi pajas keččâđ kuárŋui suu uálgâduáivi oolâ já keejâi vyelipanij roobdâ paijeej maiden maid mun uáinám čuovâ lii aaibâs njäälmi oovdâst lii love kerdid kirkkâdub ko piäiváš muide almaa kiäst lii vielgis mááccuh pajalist lii pänituávtir pänituávtir varâlâš lii piätu koddá mii puohâid poolâm huurijd nuuvt hirmâdávt kildee já pastelis huurijd já jorá pörpör eeđâi tot lii poorá puátá aldeláá et aldeláá párgádij tääl pargeen puátá teehi ferttejeen patâriđ jotelávt njuškij vuálus já talle kuohtuuh staaluužiih kaččáin aaibâs njäälmi moojiiuásán majemuu nierâpääni tuáhá láin paaloost aaibâs storgâgâm ain et ain poođij hyeneeb tääl sun pooráá munnuu táálu cuovhâs mon čuutij mun lam suttâm uáinusân já käskeen poorá toos paste tot lii liijkás koorâs käskeen suu suormân naggij tot iššeed eeđâi muoi pyehteen njuškiđ suu njäälmán já tuárgástittiđ suu paanijd huuihij lâi nuuvt suttâm pänituáhtár vuástá lii máhđuttem tuárruđ ij liččii ohtâgin pänituávtir ubâ maailmist sun cirgo čääsi munnuu tááloid tääl sun muvree kiddâ muu fiijnâ lane mii lii kulmepäänist mun kale volliittâm uáinusân já kááskám suu tot kannat tuše tooidest tuu moonnâđ tegu roske sun muvree tuu-uv táálu huuihij lâi nuuvt suttâm et šuđijdij meddâl jolâs pänituávtir tállân tâi mun kodám tuu sun kuulâ eeđâi já lâi pettâšum ij haalijd kuullâđ eeđâi tääl tot lii liijgás maŋŋeed eeđâi lâi finnim pargoidis vaalmâš tot lâi nuuvt fiijnâ táálu uáinimtääsih já puoh ij lah innig lanne muu stuorrâ käärdi tot-uv lii lappum ucemus luámigin innig eeđâi ij lah ij maggaargin ko paanijd láá tiivoodmin já tääl lává suttâm nuuvt et kulloo tuše šuuđđân tää láá puoh tevdum leen luodâool leggistum vääivid já vaibâseh lah innig purrâmâšah moonâi pááikán pänituáhtárist lâi pyerimielâst ko iä lam innig rääigih paanijn ijge päniverkkâgin väividâm maht voojijn já hyenebeht tääl majemuu lohosist uážžub kuullâđ maht sunnui loopâst keevâi ääigih viiljâžâm hyenes ääigih njálgáh ijge maggaargin saje kost aassâđ njálgáh ijge maggaargin saje kost aassâđ jis muoi iskâččáim uáđđiđ puáttee iijâ taan nurhe tyehin lii nuuvt nelgi et jiem áppád uáđđiđ eeđâi eeđâi mut keejâba kiinii kuávlá njáálmán tääl puátá-uv maidnii purrâmâšâid osko et puáhtá puáttiđ mihheen puorijd eeđâi uáli šlundáht muu te kuárŋum roobdâ oolâ keččâđ eeđâi virkkuus uuigâi já keejâi roobdâ paijeel maiden uáinám mun uáinám vuoi mon ahevis tun uáináh puátá njeejâi nuuvt häppilávt vuálus ko maatij muoi pargeen lah ohtâgin luámi kuus peehiđ eeđâi ohtâgin räigi kuus čiähádâttâđ eeđâi áármu áármu čuárvoin kuohtuuh já eeđâi innig kuássin kivsed tuu innig kuássin kivsed tuu vuárnum tot ij išedâm kuus kuus kustâ poođij taggaar šuđânáin et suptâ kuuvdâi išán kustâ váldá muu páárgui kiddâ vaje išán muu jolâs kustâ kustâ korrimâš kustâ mihheen ij ávttâm juo paanijn iä innig lamaš rääigih čääci já suptâ tuidijn já siämmást meddâl njäälmist koččáin čäciliitán šlupš já litteest viemärân šlompš já viemärist stuorrâ vijđes merâ-áápân kušš tobbeen toh purjâstává onnáá peeivi-uv já nievdâv peivinaharijd päänist kuus rähtiđ táálu lii viehâ tuáivuttem eeđân ferttee šallišiđ já láin kuohtuuh viššâlis uccâ pänistááluužiih já porgáin jieijâs mielâst pyeremus lääji mield lâi kiinii kote puovtij tuše ilodiđ tast et keevâi nuuvt ko keevâi já sun lii panij iššeed čielgiittâs láá kyehti eeji noomâst must lijjii kolgâđ leđe vittâ eeji mut veerdižeh pessii oovtâmielâlâšvuotân tast et já meriduin tuođâlâš eeččin já já ráhtojii mottoomlágánin čeeccin šohânuvvojim aaibâs táválâš arktâlâš tilálâšvuođâst lâi keppâmielâlâš nieidâpáárnáš tununerkiut hiäimust tâi nuuvtko maŋeláá munjin eeđâi sust lâi vijđes já uáli liägus váimu mii nuuvt ollásávt lâi luávdám pirrâsis ubâ perruu kesipeeivi kuulmâlovlovvoost njomâttij muu čiččâm okkod mon maŋa sun čokkij adaldâlâidis peeleest stuorrâ vááimus já skeŋkkij ton čevđiuástei kote eidu talle mađhâšij veerdižij aassâmkuávlu rasta mainâstij et paarâ lâi ucâlum taveviestâr territorion et puávtáččij mađhâšiđ netselik-inuitijguin mii ij ollágin lamaš epituođâlâš kuás jo lijjii šohânittám netselik nisonân maaŋgah rievtis almaah kävppisajattâsâst ij lam kuássin saahâ táálust jiemge mun kote jiem avâštâmgin taggaar eeleed velttitmettumvuođâ käibidâmgin suu tuđâvâš piämmuiännásân liägus puáris inuitnisonân kiän almaah lijjii váldám táálun mestâ tállán muu šoddâm maŋa ko lijjim suullân love ihásâš já lijjim jo kuhes ääigi tubdâm maidnuu uđđâ já suottsâš puáhháásoolgi máddáábeln algim jurdâččiđ šohânum mysteerijd eehid moonnim luus et finniiččim sahhiisvuottân tutâniđ mučis kiđđâeehid čokkái juhâriddoost posâlâdmin lâi posâlâm peivijmield pihtsijd moos ij lam lijkkum ollágin já jieijâs táválijn utkáásvuođáin lâi huksim oornig rakkânus mii veikkâ ij lamaškin tievâslâš finnij ááigán kuittâg jo mottoomlágán putesvuođâ juuvâ lâi pieijum puáris tamppâ-aŋkkur mast vuolgij kyevtkiärdáš kuparisraŋgâ riidon lijjii meetterpele kooskâin kuhes váárvuh moid pääiđih puuvsah suháh já eres-uv posâlem käibideijee tiiŋgah kiddejuvvojii suotâsvuotâ kessui talle juuhân mon pááruin tot uážui leđe iijâ paijeel tâi vala-uv kuhheeb nuuvt tegu ooinij kohtulâžžân posâlâddâm maŋa pihtâseh lebbejuvvojii njuárguđ ulâštooŋŋâsij oolâ táálu tuáhá kost toh koskiijâ peeivipaštust jotelávt kuškii toh ožžuu storgâgiđ oles mittosâžžân maŋa toh piäijojii táálu kiäčán kost pieggâ taid suolgâi kuškij keevtij ain tuše čääsi posâlâdmân sun eeđâi lii ilgâdis aamnâs moin pilledičij nuuvt liškees ko pihtsijdis-uv lâi oppâm olmooš lâi jottáám ollâopâttuv lâi fil tr já keevtij uáli assaas pelilaasâid rakkânus paaldân jylgišušmiijdân mieigân já kieđah idduidân pirrâ mun koijâdim kost cijkkopennui viälppáh puátih kaandâžâm tyehin vástádâs tievâslâžžân kuás jo lijjim maŋgii uáinám cijkkopennuid čivgâmin já mun jotkin maht suái finnijn muu suái finnijn suorgânij já rovgij majemuu váárvu virdeest meddâl kiddij huolâlávt sraaŋgâ ovdilgo jorgettij já keejâi muu pelilasâidis paijeel kuovgisčuovjis čolmijdiskuin lâi enni kaandâžâm mast tun poottih ij lahkin nuuvt oovtkiärdán čielgiđ kärŋilutij uáivis já čokkái uánihissii ääigi tegu ličij šluvgám čääsi peeljijn tun kolgâččih pyerebeht-uv koijâdiđ kuábbáánuu ejistâd máttá vissásávt čielgiđ taggaar ennuv pyerebeht ko mun koijâdâm sust ettim ij halidâm ettâđ maiden keigij tuše kieđâidis pajas kuávlun já huihádij adde munjin vyeimi taas-uv já talle sun kaččâlij tuoddârân et pesâččij koškâđ keeđgijd uáivis oolâ ij vissâ tuubdâ taid aašijd vâi maid arvâlâh vala-uv aldeláá suu koijâdim sun eeđâi et tun lah taggaar kote tiätá puoh eeđâi et puávtáččih čielgiđ munjin veikkâ nieidâvuođâlâš šoddâm enni jiešalnees lii šuáhkádij lussâdávt nuuvt-uv eeđâi sun tuođâi nuuvt vaarâ mun ferttiim irâttiđ luoštij kieđâs uálgátuáiván oolâ já čarvij muu jieijâs vuástá kandâ mij ulmuuh ep spiekkâst eres njomâtteijein nuuvt ennuv ko jiejah jurdâččep nuuvt heevee ep lah ko mottoom läävhi keččin arvemecij muorâin vaarâ uáinám maht njuškee oolâ tyelittälli vâi maid já láin mii vuájáánpennuvh kimâttittii távjá šiev maajeeldpuátteidis keežild sierâdává tuše mun ettim iätá iätá et toh povvustává oovtâst vaarâ tegu mun sierâdiččim riäŋkkunjuškon vaaldij kieđâidis uálgâtuáiván alne meddâl já aalgij putestiđ čalmelasâidis suu ovdiibeln já jotkim pyerimielâst munba lam-uv ennuv čeepib ko čuážžu tuše tyehin ijge peesâ paijeel peesâm paijeel jyehi tov talle-uv ko sun čuážžu njuálguiddui šluvgelij uáivis sáttá kale sulâstittiđ riäŋkkunjuškom mut kuittâg tot ij lah siämmâš äšši pennuvh iä ollágin haalijd peessâđ paijeel iäge ton peeleest rävis ulmuuhkin tuuđhah já tärkkilávt puáttee tov ko toh njuškov kyeimis maajeeld tärkkilávt čuávuh mii tábáhtuvá já maid toh porgâv já jis vala rekinistáh peeivijd tassaaš ko ráhtá viälppáid te addiih maht já finnijn tuu ennijn nuuvt mun ettim já lijjim ucánjihhii pettum mun kale tiettim já lává njuškim riäŋkkunjuškom siämmáá ciijko paijeel toin komálâš vuovvijn já mottoom ääigi keččin mun poottim sust olgos togo mast sun sissá toin naalijn kaandâžâm suullân nuuvt tot lâi cijkko tääl lii mast poođij iännâm koijâdim keevâi-uv nuuvt et sun mađhâšij meddâl nuorâ almain skipáráin kiän sun mielâstubbooht halidij njuškođ riäŋkkunjuškom jurdáh-uv et sun ubâ ääigi ráhtá čiivgâid ustevâm luándulávt lii vala nuorâ nissoon pivâstudâi veikkâ lâi viehâ čuáskimis eehid tun sierâdâm riäŋkkunjuškom lam fanttinâs ko lam-uv mutâ toos láá kale melgâd ennuv iveh puávtáččim pyereest-uv iskâđ tom ettim já kejâdáim juuvâ livârdii virdeest já sraŋgâ lâi nuuvt čoovgâs et puohtim tuáppuđ suormâigijn tast nuotâid njaavâi tuodârvielti mield já vuonâst kullojii čuhâlis jieŋâpiäškááttâsah ko toh cuovkkânii olleečääsist mun cullâgyeđettim maatij-uv iännám čulgâđ kukkodvuođâ ij suoskâm tubbáák jis olmânáál muštám maatij-uvks sun osko máttá uskum sunjin pyerimielâst já táálu čyeti meetter juhâriddoost vääri vyelni mii kočodui ko kihheen ij lamaš kuássin viiššâm kuárŋuđ ton oolâ lâi táálu lâi šiev táálu mast lâi mučis jienâ já uápis oopsâ lâi liegâs já koškes ráávhu táálu rähisvuođâ já ustevvuođâ temppâl ovtâstum aalmugij táálu teikâ pyerebeht-uv aalmugij ohtâvuođâ táálu táálu keerrivtáálu haldâttâhrakânâs tieđâ já puohâi taaidâsuorgij táálu pivdemtáálu viste já skipárij táálu enâmustáá tot lâi táálu lâi lusismielâlâš almai kaavpugist mii lâi maaŋgâid iivijd tassaaš lamaš čuovgiittâsvuođâ kiähtu tavveen moh láá kuhháá tassaaš jo vájáldum lâi lamaš pággu rastaldittiđ rääji kuus laavâ kuhes kietâ ulâttij sun šiev pivdoenâmijd usâdijn poođij liähán juuđij čoođâ jeđe loopâst harttai maddust lekkâsij luándu sunjin taggaar šeerrâdvuođâinis maid sun ij áppádâm iberdiđ mut maid sun tuubdâi siällus kieŋŋâlvuoiđâst kieŋŋâlvuoiđâst maid sun ovdil ij lamaš huámášâmgin čarviistij čolmijdis ucebin vâi finniiččij puoh muččâdvuođâ oosijd siemin meripitážin šiälgájeijee čääsi já tevgisčuovjis jieŋaavijd vođđâkiedijd nuorttân párusteijee oijâgâsräsiráánuid moh lovdii eennâm viiđâ jávráá já juuvâ pirrâ mii kesivaibâsijgijn muhâttâlâi piäivááruškis toŋâskuolbân čoođâ huámášij maht taat merettis muččâdvuotâ lehâstij lusis mielâ já luptij suu nuuvt čuovâdis já ustevlâš toobdon tegu sun ličij juuhâm puttâllahe viiski leđe sivnedeijee tárkuttâs et teehi asâttâttuuččij aassâđ maacâi kost sun jienâjávuttáá muutij tuávváážis purrâmâšverkkin pargoniävvun já muččâdin valmâštum tislampiergâsân hyvástâlâi puorijd skipárijdis já vuolgij stuorrâ vuárdámušâigijn maasâd já kuávlun keessimráttáid já reiskääpijd sun puovtij fárustis nelji mielâkiddiivâš pennuv sierâ näälih ko toh lijjii korrâ huáppoin rievedum kaađâin tyehinlemnim sehe nissoon iivijd sun vietij näpikuávlust rähistij pennuidis jieijâs rähtim táálus já juhâmušâs mii ijâppeeivi tärkkilávt tegu tiijme spuákkááttâs kuáškui liitán nissoon lâi kievrâ ruškâd já indohomolâš jaamij ive vuoivâs ij lamaš nanos kote peerâi suu hirmâd stuorrâ päikkipuáldusâš viskivuárhá čuávui suu mottoom mánuppaje maŋeláá vuoivâsist ij lamaš mihheen vááduid sun peri ij tubdâm kohtulâšvuođâ miäcásteijeeh hävdidii jaamišijd juohhii táálu puttâlvuárhá kuddii komálálijd pennuid já toppii luŋkáigijn huolâlávt laasâid já uuvsâid táálu stiärgái já liäggásij ohtuunis ko oppeet ive tast šoodâi aassum poođij pehti kezis čoođâ sun čuážui uccâ toŋâstelhuu alne juuvâ já táálu kooskâst sunjin keevâi siämmáá náálá ko lâi keevvâm šaavâi suonâin já čuddui poođij taggaar tobdo tegu suu ličij povvâstittám sehe čiärustittám poođij vyestilisthánnáá haalu ettâđ maidnii vuohâs maidnii uáli jiärmálii já kuhes smiettâmpuudâ maŋa sun oovdânpuovtij tobdoidis šuáhkátmáin vuo sáttân sittákin asâidui táálun kerd táálu lâistiärgám asâhánnáá manŋâ ive sun vaaldij tom viehâ huolâttáá haldusis pivdeeh moin motomeh lijjii piejâmin sajattuu kiddâ tuhhiittettii forgâ huámášii et ovdii já tááláá omâsteijest lijjii ennuv siämmáávuođah ovdâmerkkân lijkkum pennuid meccipiivdon päikkipuáldimân já nisonáid lasseen lâi ain vaalmâš piäluštiđ vuoigâdvuođâidis sajan viehâ teivâseijee agâigijn lasâluŋkáh lijjii lekkum já suovâ porgestij poccest algii inuiteh já miäcásteijeeh jutâliđ táálust vaaldij sii váimulávt vuástá já tuočâi paijeelmiärálávt maaŋgah usteveh jođettii táálun nisonijd kiäid sij hiäimusis kullojeijee adalâsvuođáin luovâttii orostellii táálust mokkáás tárbu- já tilálâšvuotâvuáruoornig miäldásávt love ivveest šoddii meid kolgoiveh sun jutâlij vijđáht meeccist kuás neclikijgijn kuás baffin táálunlijgijn ijge ucemustáá kote lâi puigâ inuit já hyelkkikandâ kote lâi skipárušâi tálutipšoo já kiäst maŋeláá mainâstuvvoo kuulmâlov lovo pelimuddoost mohtâ kuhes riehâmađhijd já kiäsutteijee nissoonmainâsáid lááivui tovâttij konjâlkulgâttâsâid kolliistellee nieidáid já soro lâi nuuvt styeres et sun vuolgij kodde-enâmân já álgáččij jotteeđ hiäimus fáárust lâi toi aaigij finnim fastâ ustevijd aassâđ jieijâs lunne veerdijd kiäigijn sun puovtij jyehiđ árgâpeevi puohlágánijd iloid lâi puárásumos mii tollui áárvust já sun lâi kievrâmus mon juávkku kunnijâtij vala-uv eenâb usteveh lijjii já ustevij viärdásiih iä lamaš tom mailmroobdâst lasseen mun servim kuulmâlov lovo pelimuddoost uccâ tálutuálun já forgâ ton maŋa inuitkálgu tove mainâstâm česijnân já já česistân lâi iävtuittáá herkimus olmooš lâi nievdee ja muutij nievdâmijdis musikkân já tihtân mun ovdâmerkkân lijjim ohtii koijâdâm sust jieččân šoddâmist sun kejâškuođij pajas alme kuávlun já västidij korrâ jienáin šodâhánnáá vala puálu alemist vala solâstâllâm tuárgistem riggee acâkâs himo algâšlijve mon tiäđust-uv lâi pyeri kuullâđ mut mast mun jiem eissigin addim maiden lasseen makkui pyerebeht maŋašromanttisâš vyevist já tuše harvii suu tiivtah lijjii häämis peeleest nuuvt uđđâáigásiih ko ovdeláá mainâšum šoodâi läškis njyvveekočostuv kandân vietij almaivuođâivijdis albatros kapakkast lâi joskis kievrâs nissoon kote keevtij ääigis siämmáá náálá čurgiimân fijnásubboid ko vuolâ juhâmân ejijnân onnii kaandâs ollásávt epiluhostum olmožin lâi ohtâ toin vildâláánjáin maid luándu motomin adelij šoddâđ olmâ ulmui muorâkardijd já moigijn kolgâi vyeligávt irâttiđ eelliđ kuvvij-uv ääši ustevijdis koskâvuodâst nuuvt et elimist lijjii tuše kyehti ääši moh láá tuođâi pijnedâm suu pottâčuálipuáhuh já lonottij uáli harvii jurduidis vaanhimijgijn nuuvt tápáhtui lijjii suu säänih já celkkuuh vaanhimáid siämmáá ibbeerdmettumeh ko hebrea tâi bantuneegerij kielâ iälustij navermailmist kost assii mainâselleeh šiev häldeeh epituođâliih iivneh já jienah ovdil ko sun lâi oppâm čäälliđ sun tivtâstâlâi kuhes eeppisâš ballaadijd maid sun mulijdij olssis sun ij lam tihtâmailmist sun sooitij jieijâs rähtim huiluigijn kevttimáin jieijâs rähtim nuottâoornig mast išeniävvun lijjii ruutuvihko já numereh ovttiist kyehtnubálohán helppiittâssân sun valdui jo viehâ tooláá meddâl škoovlâst kote maaŋgâ eres-uv eeji náálá ij toollâm áárvust kaandâ kirjálâšvuođâ já muusiklâš naavcâid oonij škovlâväzzim jyevdilâssân hommán já koskâvuođâidis áánsust finnij komálâš kaandâs seilâttâsfabrigân paargon mii raahtij iiđeedpurrâmâšâid rintamasuáldáttáid kiäs luándu lâi skeŋkkim ustevlâš já mietimielâlâš mielâšlaajâ vuálánij kierdâvávt kolgâmušâsis já tipšoi gulassikanuunas suullân siämmáálágán movttáin ko eres-uv nuorâ amerikkaliih kieđâvuššii viärjuidis tobbeen kostnii sun vietij vaanhimijdâskijn kost sun čuojâttâlâi julástuvvâid perrui kapakka iššeed epikiäldusâš pianoin eehid sun kuáhtái lâi nuuhâm já nuuvt puáris et uđđâ maailm láin uážžumin kohmá vuáitu hirmât uávistvuođâst ive lâi tiäškum epimiärásâš amnâs puurkijd tievâ kulmâ ive sun lâi čuážžum siämmáá saajeest vuoiŋâm siämmáá suuvrâ ááimu porgâm siämmáid lihâstuvvâid kulmâ ive jäämmim lâi kiärgus vyelgiđ lâi uážžum aaibâs vyestikeevâtlâš vyelgimsaje algâttij sosiaallâš árvuciäkkáduv paajaakeččin lâi aadelâšalmai kote ive lâi jotemin väldikoddeest jálušaddosâš eeči ornij iänán nk kievkkânnieidân viehâlágán ruttâsume moin sun puovtij elettiđ šaddee uábbi- já viljâčurruu sehe oovtâ tâi muáddi rähisteijee voorâ ärbi adelij tiätu ovdâsajattuv maaŋgâ párnáá juávhust kaandâžin sust lâi čielgâ ibárdâs tast piirâs kalga palvâliđ suu ijge nubijkejij sun lâi vitnubálov ihásâš te enni sehe uábbi- já viljâčuurâ värrejii máádás ranskalâš särnialmaa mieldi kote lâi valjim meksikolâš räjikaavpug uđđâsistpuáttimsaijeen peerâ já särnideijee vuordâččii pase kierdâvâšvuođáin stuorrâ peeivi irâttij peessâđ eelliđ puorijd peeivijd ij lamaš eejis styeresvuotâ sun kolliistâlâi kaavpug putkáást ovdilgo viijmâg asâidui taldrikpassen vyelgimsajasis sun kuáhtái elimis rähisvuođâ lâi kerdičorgejeijen peiviv já iho sun palvâlij eellim naavdâšmijd vaidâlittee et nieidâ puáccái mast maaŋgah suu ustevijn iä halijdâm kuullâđ säänigin maavsij já viđâlohán eres áárvust oonnum almai viehâ povčâgittee tálhudem já kumestâs viällám seeŋgâst muurrâš maŋa juuškij enâmijd muáddi ive máttái vuáđulávt päikkipuáldim muálkkáás tááiđu já ovdedij tom ääigi mávuáiccus aldasáid tievâslâžžân táiđu uulij agaaveviijnest tequilast já meskalist rusinijn säppidum imiaqin já suotâs kiinalâš čeppivuotâ jođettij suu kost eidu toi peivij tarbâšii korrâsávt čepis almaa kuáhtám jođettij juuhlán mii vala-uv muštâččuvvoo ko piäiváš puáldá njuohčâmijd čunoipárárin leeveest já huámásáin sunnuu lemin oovtmielâliih tast et kolgâččij vyelgiđ kuhes máátkán kuškâluvvee ävđineennâm jamâ sälttijäävri rido paijeel vaarij já ain tavaskulij sunnuu jotteem ovdánij čuojâttij já pooldij rastaldittáin rääji máddáábeln já kuoráin aalgij talle kuhes mätki čoođâ taveviestârterritorio suoi teivâsáin táálun lâi saahâ smaavâ sierâmielâlâšvuođâst poolisáin baarist toollum juhle maŋa virgeomâhááh rávhuiduuččii já finniiččij tilálâšvuođâ huksiđ faallâmvistees uđđâsist aalgâst suoi vuolgijn oppeet tavas nuuvtko maaŋgah olmâ almaah ovdil sunnuu lijkkuustuin siämmâst táálun já imâšlâš ráávhun maid päikki suonjârdij majemustáá mainâšum lâi pyeredeijee palsam myesittes vajâldemivij maŋa suoi vuáháduin piäiválâš oornigân mii vaađâi nuuvt uccáá já adelij puoh sajan tiäđám hirmâd uccáá šoodâi kosnii čođâlditij tutkos antropologiast ollâopâttuvâst já vuolgij šoddâmenâmistis vitnubáloh ihheed ovdil ko mottoom tiätu čiŋŋâmáálár liihâdškuođij ránnjáväldikoddeest áámmátsyergi jođettij suu vijđáht valjij forgâ eskimologia jieijâs spesiaalsyergin já mađhâšij valjeest taavaapiäláá näpikuávlust ustevlij inuitâi mietivaikuttâssáin tutkâmušâi tergâdis uássin lijji ton lasseen määđhih já ko sun lâi uđđâ teoria movtigis tuárjoo et inuitâid kolgâččij-uv nabdeđ stáđásmâm siähálâsnäällin já aasialâš moŋŋoolij ruossâlâssân lii mittedâm ollâ- kecisčukkâsijd noonâ kááluid já já ain arktâlâš jieŋâavij räi náálá puáhtá ettâđ et lâi ollásávt nálášum tiettuusis já tutkâmčuásáttuvváidis haaldâš iänááš inuitâi kielâ já eellimvyevi já inuitâi náálá uáli čuuvtij peerust näpienâmij mainâs já myyttimailmist suomânân tarvaneh motomin inuitâi ettâmvyevih nuuvt et argâkielâ sáttá tubduđ motomin tegu ličij rahtum vierâi táálun muáddi ive ovdil muu šoddâm vierâi ciägu vieltijd vuálus čoođâ paijeel uccâ tuolbâdâs skipárušâi táálu máddáákeeji oovdân maajeeld pottii lakkenjun keessimriehâ piegâcäimim teltta já majemustáá muorâkassâ kártáinis já antropologâlâš kietâčalluinis poođij kirden šuármu fáárust mii ij lamaš ollágin sunjin luándulâš ličij kolgâm puáttiđ jiečânis muulijdmáin tuodârvielti roobdâ pivvâlis kuálhis eehid mon ličij tuossâm vyelligâsâst ruopsis-fiskis piäiváš já kuuláin julkettem ko sun ruáškái tupekeeji njeigâ kaččâláin olgos keččâđ mii lâi tápáhtum čoođâ suoi puovttijn uáiniđ uccâ kossâsiähá almaa kote pelduvváid kolmâštumläädist usâstâlâi pelilasâidis kaavnâi laasâid išedij kyesi čuožžâd já povdij lieggâsân vaaldij almaa tävirijd maid sun ko lâi vistig tärkkilávt tutkâm nuuđhâi meddâl uáinusist mottoom uálgiááitán čokânittui kuhes peevdi pellâs já sun aalgij putestiđ čalmelasâidis päiđisuájákeijijn teltastâllâđ liijgás ollâgâsâst sun noskáttâlâi olmâ čierâstem lah tuođâi-uv ferttim leđe ollâgâsâst nuáiguttij leirâd lâi stellij laasâid njune oolâ kováduvviist mon káártást kočodeh paallân peesâi pevdipellâst čokkájeijee almain keččii ávusnjalmij ađai pottâ nuuvtko tiävááh meid kočoduvvii pyeidissiähá čevđipivdee mušton kyehti timmâ tiäváá alaččist tiettii et tuoh tiävááh lijjii ain kiđđuv kaljâmist ijge kihheen áámmátolmooš kiäst jiermi vala lâi liččii nievdâmgin telta ceggiimist tohon ij ubâ kuálkkingin čielgiistij čuddus hemâdâsâstis hemelii vaigâd ettâđ maiden ton tilálâšvuođâst nuuvt hm kočodeb taid tiäváid pottân mut siämmâš päikki tot jurdemist kale lii et lijjih ceggim leeirâ tohon iävtuttij illávaje tâi čoođâ vaibâm ääši mij kale tubdâb kuáimám tievâ muottust já stevilijn miinii laajoost-uv lussâdub talle lii vaalmâš ceggiđ leeirâ kuus peri tuoniižân mut pootân kejâdij iššeedvievâs tuođâst naggiiččii jieččân lemin čuuvtijgin vaibâm ijge talle pieggâmgin ko ceggejim telta suijân toos manen ceggejim leeirâ toos lâi tot et kavnim kováduvviist härvinâš fossiilijd telta toi paajaabel já aigum iijâ äigin terppâđ taid luovâs kote ij tubdâm sääni fossiil sirdâšui syele olgoláhháá ferttij leđe tagarijn aašijn peri pyerrin koijâdij ellest jiem lah ovdil kuullâmgin tast kuhes vâi uánihis soovsâ iä lah soksâmeh västidij láá ovdâhistorjálliih elleeh tâi šadoh moh tááláá ääigist láá keđgilum rávhudui já nuáigáttij jiem iberdâmgin ko ettih et ááiguh huškon luovviđ taid sun eeđâi tegu addâgâsân pivden koččâmušâs lah kuássin kuullâm kesten kote huškoččij salâselleid källest luovâs mun koijâdim čooskij čalme skipáruššáid ovdâhistorjálijd táiđá leđe mainâsij kolleruuki munjin puáhtá-uv leđe nuuvt luholâš et kuáhtáá ovdâhistorjálijd riämnjáid já kuobžâid keeđgist pyeri ustev riämnjáid já kuobžâid já maaŋgâid eres-uv eennânjomâtteijeid lii uáli mielâkiddiivâš já tast puáhtá ovdâmerkkân uáiniđ et maaŋgah elleeh láá lamaš ohtâsiih sierâ nannaamijn láá kavnum myskivuáksá fossiilin diluviaallâš keerdijn já láá kavnum jietânâstažâlig fossiileh moh láá čuuvtij stuárráábeh ko stuárráámusah válláh maid mij tubdâb ceelhâ hiämáskitij skipárušâid ramâččetteeh lijjii uáppáh tegu ubâ stuorrâ luándu vildâ maailm källeinis já jieŋâhivvâduvâinis loppâmettumij tuodârjolgâdâsâinis já kilomeetterij kukkosâš váráduvâiskijn ličij vaattâm ulmuu kevttiđ kyevti- tâi kuulmâkiärdásijd mittoid mainâstiđ tâlde ellein moh lijjii vállást stuárráábeh rikoi mestâ jo hiäivulâšvuođâ raajijd tááhust tot čaaitij et lâi penttâ eromâš mainâsteijee lâi vuossmuš kote potkij joskisvuođâ jo epifijnáht sun koijâdij tuu pargon uástiđ keđgielleid já ton taggaar mun lam jiešalnees tuše antropologi västidij váldojii oppeet njune alne meddâl já toh ožžuu vuod ohtii päiđisuájákieđâvuššâm lii tuše uccâ puđâldâs moin raseldâm talle ko tilálâšvuotâ toos puátá luoštij stuorrâ kieđâidis peevdi oolâ jurgâlij kuámmirpele káátu kulij mist juáhhást lii uccâ puđâldâs sun eeđâi já mun tubdâb mielâkiddiivâšvuođâ eenâb-uv tagarân mii lii elimin merâ- já eennâmelleid iberdâh-uv ulmuinhân láá kijttoseh sivnedeijei jieškote-uvlágáneh mielâkiddiivâšvuođâčuásáttâsah tiätuäŋgirvuođâ tuuđâtmân koijâdiđ mii lii puáhtám tuu taan kuávlun posádij lassáid já joođhij toi ruvvim tutkâmušah láá puáhtám muu teehi lii saahâ neccilikinuitâi tutkâmist lasseen must lii juurdân uuccâđ luodâid sadlermiutijn moh jammii suhâjämimân ihečyeđe aalgâst lii aaigâ pyevtittiđ taavaakeš ovdil talvâm smietâdij já kejâdij kuámmirijdis tom náálá kale eidu taggaar iberduvvoo taam táálust tutkâmušâid tagarijn aašijn kale kuullâm távjá mutâ olmooš lii šoddâm liijgás puárisin et muštáččij puoh vaigâdis sanij merhâšume västidij kieđâvuš nuuvtko tiäđáh ulmuu nálášume já jieškote-uvlágánijd suhâhaamijd te lii-uv movtáskij et lijjim kuullâm tain mainâsijn ovdil-uv talle tun lah taggaar mii kočoduvvoo atropofagin mieđettij já mojottâlâi pirrâ peevdi juáhážân juurdâštijn já ucánjihhii stuárástâlmáin lam vaarâ taggaar mut táválávt muu kočodeh tuše antropologin keigij kieđâ peevdi paijeel já teddilistij suormáin uálgátuáivi tast mun tiäđám viehâ ennuv sun eeđâi lii miinii tohâmuš kálluigijn ij-uv nuuvt stellij čalmelasâidis njune vyeleeb uásán lii muu ámáttist ervidmettum tiivrâs tubdim ohtii oovtâ brasilialâš uástee joođhij lâi siämmáálágán ko tun mielâttem tukanoindiaanij oivijd uáinám taid lâi-uv pargo kietâtyeji toh lijjii aaibâs olmâ syergist lii ennuv fillim tom tun ferttih mieđettiđ tiäđáhhân tun apinaooivijd já hyenes málásijd já ton taggaar lii mieđettij mut lam tom mielâ et tuu ustev tieđâlâšvuotâ lâi ereslágán ko muu čarvij kieđâs čurmân já tollij tom njune oovdâst lijjii suullân návt stuárráh sun čielgij já hirmâd fijnáht lijjii čalmeh já poksâmeh koorrum oohtân lah iäpádâskin et tot lâi siämmáš tieđâlâšvuotâ ko tuu almaa uáli pyereest eđâččim tanen ko kavpâšáim viehânáál oovtâst sun lasettij tegu koomeetmettum tuođâštussân sust lijjii eidu siämmáálágáneh čalmelaasah ko tust pyevti kieldiđ tom et usvstât láá lamaš tiätulágáneh antropologâlâš puđâldâsah mieđettij ustevlávt mut amal lii jurdemist et suu mielâkiddiivâšvuotâ oivij kuáttá lâi kávpálâš teividih olmânáál fievridij syele ooivijd pehti já vuobdij taid riges turistáid lâi olášum já pevdipellâst čokkájeijee almai oolâ luáštádâđâi suotâs mielâtile vuošâi njuárjupiärgu já faalâi fallui purrâmâš nuut et suu njuovčâ tegu sun jieš ääši puovtij oovdân čuážui sij purrâmâš maŋa čokkájii eehidjuhâmuš paaldâst koijâdij áiguh-uv tuođâi-uv mađhâšiđ aaibâs suolluu taavaakeš taan ive stellij váruvávt juuhâmlaasâ peevdi oolâ já mieigâstij stovlistis maŋaskulij tiettiđ maidnii sadlerminuitijn moh mainâsij mieldi lijjii aaibâs mielâkuvviittâslâš viehâ lijjii eromâš tuolvâseh vaarâ-uv taavaapiäláá näpikuávlu stuárráámusah šaveh tááluh lijjii kiepáčappâdeh ko sii nisoneh iä áppádâm tipšođ laampuid já sii seeinih já uáđđimsajeh lijjii háisooh já vuojiih viehâ já komáliih vyevih kuullâm mainâsijd et sij kuoddii pyeidi pivdosoojijn čuoppâmáin kuávdoo pyeidi rääigi já vuovlâtmáin puoidijd uáivi paijeel čiäpáttân tegu siäpulâs aalmug lii-uv tääl lappum ferttejeh tobbeen leđe baffineennâmliih kiäh vala mušteh sii ihastâlâi kossâ uccâ almaažii tiäđáh vissásávt viehâ ennuv já lah vaarâ mađhâšâm-uv ennuv jiem kuássin ubâ naharijngin vuálgáččii nuuvt kuhás tavas návt kiđđuv lah váháš räigioivâgis äšši mađhâšiđ ohtuu tien kuávluin tuu reiskäpijgijn tábáhtusâst ij lah nuuvtkin ennuv koččâmuš reskääpijn ko mätkiskipárijn västidij nuuvtko leppeđ huámášâm tuše väni reiskääpih já tađemield hyenessiähá mätkialmai ko olmooš sárnu neelji inuitsuommân já lii ustevlâš mielâstis maađhâš inuitâigijn äšši lii aaibâs nubbe mieđettij mätkiskipáreh iä lah taidba ferttee kavnâđ jurdáččim et tun kolgâččih vyelgiđ ucánjáhháá tolebuššáá joton kävppisajan lii maaŋgâ peeivi mätki já tiätä kost nomadeh láá taan ääigi ivveest lii kiđđâ maid tun tubdih ko tun sihâstuvvojih poođâ alne vuálus sargiistâlâi čujoháin piävdán oonij et sun lâi ucanjáhháá toskálâš et suu lâi vaigâd uážžuđ olmâ saanijd kulosân toh pottii ij lah ennuv innig šiev saje taan táálust já iberdâm pyereest et halijdâh jotelávt pargoidsâd lasseen mij täiđib leđe tunjin ahevis servi mijhân ep lah meendu tieđâlâš viehâ veikkâ tiettip-uv viehâ ennuv maaŋgâlágánijn aašijn jis halijdâh ucánjáhháá vuoiŋâstiđ já ráávhust tutkâđ fossiilijd pirrâsist te mii peeleest uážuh kale pyereest leđe tom ääigi mii lunne jieŋâsiijvo äigin tuálvub talle tuu mii lii aldemuš aassâmpäikki šluvgelij uáivis ustevlávt tii peeleest mut tast puáđáččij aaibâs liijgás ennuv väivi tijjân vaibâččijd huápust toos et táálust ličij puárásmâm navcâttes humo jiem määti miäcástiđ jiemge timediđ näähki tovâččih mijjân palvâlus jis pásáččih eeđâi melgâdávt ruhâdâlmáin jurdâččij maggaar vuáittu ličij siärvástâlmist já mon kaavhâd ličij jis kiinii ráánjáin finniiččij luusâs kuhheeb ááigán keejâi kyessis já vuordij vástádâs moje levânij ruámšáás muáđoid motomin et ulmuu väldideh ilolâš tobdoh já tanen sust váiluh säänih sun eeđâi tijjân pääcciđ ij kuássin peessâm suolluu taavaakeš tiet já amas ollásávt šoddâđ kiddâ lâi saahâ jyehi ive vyelgimist sun huolâlávt valjij mätkiskipárijdis ucâmân taggaar ääigi kuás aldaneijee tälvi lâi jo asâttâm iästuid puoh áigumuššáid uážui šiev veerdijd saje kost sun puovtij ráávhust tutkâđ já majemustáá ko mun poottim maailmân perruu lovvoost mainâšâm já tast ko sun kuáhtái tuolbâdâsâst keessiv já kuáhtám tuolbâdâsâst šoodâi määđhialn mon nommâ lâi táttum kostnii já kooskâst suuhâ lâi lamaš juhâviehâ jo maaŋgâ suhâpuolvâ ääigi já jieš sun vietij pärnivuođâs já vussmuid vuorâsvuođâivijdis čäcikiäinuin lâi oskovâš mut nuuvt et lâi čonnâsuuhánnáá mongin tiätu kiirkon lâi tegu iänááš ulmuuh siävuttâs šiev já paa já sun lâi viggâm heiviittiđ oskoos toi ašij mieldi oskovâšvuotâ västid suullân inuitâi osko kuittâg toin uccâ iäruttâssáin et ko inuiiteh heiviitteh elimis manŋáid já jyehisaajeest orroo siäloid juurdâš tuše oovtâ siälu jieijâs náálá sun addeel pyere pääcciđ huámášuuhánnáá peri lii ijge tom pyevti mutteđ sajan suu čalme lii uáli pyeri huámášiđ siälu epiluhostum peelijd sun muštáá muálugin ovdij aigij čapis tavvoin sun álgá tállân toskálâš kámppádâllâm vâi putâestuuččij tuálá jieijâs stuorrâ suddolâžžân já putásmâmtooimah pyehtih leđe motomij áášánkulâmettumij mielâst ruáváseh kenski povvâstitteeh-uv finnij koccááttâs mottoom arvee tälvipeeivi uccâ kappelist čiđđâruukist lâi vyelligávt tuárispeln já lâi čahhim maŋaskulij kezis kááđust kyevti mučis puárvártáálu kooskâst hokâttâlâi hiäjus fiskis čuovâ mii kuávvái uksâlaasâ čoođâ olgos já sun moonâi siisâ amas liččii njuoskâm čoođâ máhđuttem ettâđ mii sunjin šoodâi tot lâi tuše pelisevŋis viste tobdos muáddi kässikinttâl čuovvii álttár tot lâi arve mii peldikáátu alne tubdui tuámupeeivi jiennân kenski tot lâi tuše mottoom juurdâ mon čuovvuu maŋgâ jurduu já moh ovdánii smiettâmâššân eksisteensist lâi vaigâd ettâđ lâi kuittâg tot et ko sun maŋgâ tiijme maŋeláá vuolgij kappelist já arvemist lâi joskâm jo kuhháá tassaaš miinii lâi uážžum suu vuáđulávt váldásis oonij jieijâs suddolâžžân já ton vuáđu oolâ sun huksij uđđâ já vädis eellimvyevi sudoh maid ovdil ij lam jurdâččâm meendugin ennuv puttânii já ožžuu hirmâd mittoid tiet ferttee mainâšiđ et eres ulmui sudoh iä vaikuttâm mahten koccááttâs maŋa sun vaaldij pargo hollandlâš taampâst mon nommâ lâi van já sun lâi talle jieijâs mielâst maailm stuárráámus suddolâš kote lii elimin mondiet sun kaartâi ekstaasâst ruttiistâllâđ vuoiŋânâsâid siisâ van sun poođij stuorrâ vuovdijd moh lijjii kukken máddáábeln kárgái taampâst já vuolgij miäcán tavas tiätulágán mittomeeri sust ij lamaš sun tuáivui peri ráávhu já saje maŋgáid hiämáskittee jurduidis kuáhtái suu tuolbâdâsâst ko kulmâlovvittâ ihheed lâi kuullâm tien ejijdân muštoi peeleest riges kuáhtáámist paijeel jođetijn jurdelij tábáhtus mii lâi šoddâm ko sun vala lâi peerâproomust sun lâi kaandâš iä taampâin lamaš hivsigeh porgui njuolgist taampâst já juuhân já uábbis láin mottoom eehid čokkám luŋkkároobdâst já uáinám maht ránnjáproomu kálgu caahân lâi stelliidâttâm tamppâroobdâ oolâ vâi finniiččij paijeelmiärálii eehidmáállás viirdán stuorrâ pottâspeejâl lâi šiälgám tegu šaddee máánu já eimâskâs lâi cullâgyeđettâm et kandâ ij tuostâččii sun tuostâi sust lâi ricca kieđâst mučis jurbâ kiäđgáš nähkimohheest já vips tot kirdij tegu njurgoo luođâ olvom lebbij kieđâidis já káškáttij maŋaskulij ko čääci loovdij suu uáivi jaskodui hirmástuttee párgum olmoošmettum jienah maccii oles vuoimijn mielân tom peeivi ko sun juuđij tuolbâdâs rasta sun kuhes ääigi lâi lamaš átáštâsâst mottoom čapis sudo tiet sun aalgij kijtolâžžân taat pärnivuođâ uccâ riggeerim tahosuijân paa paldee katâmušháruttâssân kaavnâi hiäivulii keeđgi toppij kuovttijn kieđáin tast kiddâ já leggistij tom pajas ááimun stelliidâđâi jotelávt taggaar sajan kogo juurdij keeđgi koččâđ čarvij čoolmijd kiddâ ruttuj uáivis ärdei kooskân já vuordij ferttij sun uđâsmittiđ tooimâs ovdilgo keđgi peškittij suu uáiván vaidâlittee et keđgi lâi stuárráb ko sun pase jollâvuođâst lâi jurdám já käškittij toŋâsenâmân ko vaje suu nuuvt čuuvtij hávádutij tiileest kaavnâi suu tábáhtuu maŋgii et kuáhtáá kuosijd veerdižij kuávlust já lii aaibâs härvinâs et kávná sii kolmâštumtiileest eelij viežžâmin čääsi suddâm muottuu ráhtám jäävrist já tiškâlij tom kyesi muáđoid tuáškudij linnáht kuovšis nierâid já stellij sevtilmievtâ voorâ kolgee uáivi oolâ ääigi keejist lehâstij čolmijdis kejâdij njuolgist čapis siämumuáđoid já paarân uáli čuovjis já imâštellee čolmijd sun cullâkyeđettij lah eidu västidij pyerimielâst muu kočodeh lah eeđâi hávádum luptiidâđâi šyehkin käŋŋirijdâs oolâ váháš olgoláá et puávtám toohâđ olmâ tilálâšvuođâmiäruštâllâm tottâlij kierdâvávt čyežžilij já lavkkij muáddi läävhi maŋaskulij kejâstâlâi suu já smietâi ooinij roovâ maaŋčievvâg faardâ kote lâi kárvudâttâm purjâskägispuvsáid já nähkianoraakin čokánij aaibâs máŋásnjuáidui já ruvvij stuorrâ njunes ij lamaš kopio eidu tom mii lâi lamaš nävlejum muorâriistân pärnivuođâ proomu ätis kajuttast sun meid puáhtám tääl ko čalmeh oppeet toimii jurdâččiđ et tuot fardâ ličij kuássin lamaš uccâ fiijnâoopsâš madonna soolâst čäällim kirjeest juttu koristaa kasvot isieni talosta já táálu čohčâmáánu numerân čyeti meetter juhâriddoost vääri vyelni mii kočodui ko kihheen ij lamaš kuássin viiššâm kuárŋuđ ton oolâ lâi táálu lâi šiev táálu mast lâi mučis jienâ já uápis oopsâ lâi liegâs já koškes ráávhu táálu rähisvuođâ já ustevvuođâ temppâl ovtâstum aalmugij táálu teikâ pyerebeht-uv aalmugij ohtâvuođâ táálu táálu keerrivtáálu haldâttâhrakânâs tieđâ já puohâi taaidâsuorgij táálu pivdemtáálu viste já skipárij táálu enâmustáá tot lâi táálu lâi lusismielâlâš almai kaavpugist mii lâi maaŋgâid iivijd tassaaš lamaš čuovgiittâsvuođâ kiähtu tavveen moh láá kuhháá tassaaš juo vájáldum lâi lamaš pággu rastaldittiđ rääji kuus laavâ kuhes kietâ ulâttij sun šiev pivdoenâmijd usâdijn poođij liähán juuđij čoođâ jeđe loopâst harttai maddust lekkâsij luándu sunjin taggaar šeerrâdvuođâinis maid sun ij áppádâm iberdiđ mut maid sun tuubdâi siälus kieŋŋâlvuoiđâst kieŋŋâlvuoiđâst maid sun ovdil ij lamaš huámášâmgin čarviistij čolmijdis ucebin vâi finniiččij puoh muččâdvuođâ oosijd siemin meripitážin šiälgájeijee čääsi já tevkisčuovjis jieŋâaavijd vođđâkiedijd nuorttân párusteijee oijâgâsräsiráánuid moh lovdii eennâm viiđâ jávráá já juuvâ pirrâ mii kesivaibâsijgijn muhâttâlâi piäivááruškis toŋâskuolbân čoođâ huámášij maht taat merettes muččâdvuotâ lehâstij lusis mielâ já luptij suu nuuvt čuovâdis já ustevlâš toobdon tegu sun ličij juuhâm puttâllahe viiski leđe sivnedeijee tárkuttâs et teehi asâttâttuuččij aassâđ maacâi kost sun jienâjávuttáá lonottij tuávváážis purrâmâšverkkin pargoniävvun já muččâdin valmâštum tislampiergâsân hyvástâlâi puorijd skipárijdis já vuolgij stuorrâ vuárdámušâigijn maasâd já kuávlun keessimráttáid já reiskääpijd sun puovtij fárustis nelji mielâkiddiivâš pennuu sierâ näälih ko toh lijjii korrâ huáppoin rievedum kaađâin tyehinlemnim sehe nissoon iivijd sun vietij näpikuávlust rähistij pennuidis jieijâs rähtim táálus já juhâmušâs mii ijâppeeivi tärkkilávt tegu tiijme spuákkááttâs kuáškui liitán nissoon lâi kievrâ ruškâd já indohimolâš jaamij ive vuoivâs ij lamaš nanos kote peerâi suu hirmâd stuorrâ päikkipuáldusâš viskivuárhá čuávui suu mottoom mánuppaje maŋeláá vuoivâsist ij lamaš mihheen vááduid sun peri ij tubdâm kohtulâšvuođâ miäcásteijeeh hävdidii jaamišijd juohhii táálu puttâlvuárhá kuddii komálálijd pennuid já toppii luŋkáigijn huolâlávt laasâid já uuvsâid táálu stiärgái já liäggásij ohtuunis ko oppeet ive tast šoodâi aassum poođij pehti kezis čoođâ sun čuážui uccâ toŋâstelhuu alne juuvâ já táálu kooskâst sunjin keevâi siämmáá náálá ko lâi keevvâm šaavâi suonâin já čuddui poođij taggaar tobdo tegu suu ličij povvâstittám sehe čiärustittám poođij vyestilisthánnáá haalu ettâđ maidnii vuohâs maidnii uáli jiärmálii já kuhes smiettâmpuudâ maŋa sun oovdânpuovtij tobdoidis šuáhkátmáin vuo sáttân sittákin asâidui táálun kerd táálu lâi stiärgám asâhánnáá manŋâ ive sun vaaldij tom viehâ huolâttáá haldusis pivdeeh main motomeh lijjii piejâmin sajattuu kiddâ tuhhiittii forgâ huámášii et ovdii já tááláá omâsteijest lijjii ennuu siämmáávuođah ovdâmerkkân lijkkum pennuid meccipiivdon päikkipuáldimân já nisonáid lasseen lâi ain vaalmâš piäluštiđ vuoigâdvuođâidis sajan viehâ teivâseijee agâigijn lasâluŋkáh lijjii lekkum já suovâ porgestij poccest algii inuiiteh já miäcásteijeeh jutâliđ táálust vaaldij sii váimulávt vuástá já tuočâi paijeelmiärálávt maaŋgah usteveh jođettii táálun nisonijd kiäid sij hiäimusis kullee adalâsvuođáin luovâttii orostellii táálust mokkáás tárbu- já tilálâšvuotâvuáruoornig miäldásávt love ivveest šoddii meid kolgoiveh sun jutâlij vijđáht meeccist kuás neclikijgijn kuás baffin táálunlijgijn ijge ucemustáá kote lâi puigâ inuiit já hyelkkikandâ kote lâi skipárušâi tálutipšoo já kiäst maŋeláá mainâstuvvoo kuulmâlov lovo pelimuddoost mohtâ kuhes riehâmađhijd já kiäsutteijee nissoonmainâsáid lááivui tovâttij konjâlkulgâttâsâid kolliistellee nieidáid já soro lâi nuuvt styeres et sun vuolgij kodde-enâmân já álgáččij jotteeđ hiäimus fáárust lâi toi aaigij finnim fastâ ustevijd aassâđ jieijâs lunne veerdijd kiäigijn sun puovtij jyehiđ árgâpeevi puohlágánijd iloid lâi puárásumos kote tollui áárvust já sun lâi kievrâmus mon juávkku kunnijâtij vala-uv eenâb usteveh lijjii já ustevij viärdásiih iä lamaš tom mailmroobdâst lasseen mun servim kuulmâlov lovo pelimuddoost uccâ tálutuálun já forgâ ton maŋa inuiitkálgu še tove mainâstâm česijnân já čäällim kirjeest juttu koristaa kasvot isieni talosta ihheed peeivi ive toolâi ađai ive šoddâmpeivijuhlijdis päihistis lijjii čokijdâm suu veerdih miätá já vala ulguubeln-uv lâi maaŋgâpiälásâš já hitruu nuuvt tegu tággáár juhlijd suápá-uv lii šoddâm loppâkeesist viättám pärnivuođâs tälvipäihistis já kesipäihistis ääigist iä lamaš siämmáá ahasiih párnááh já nuuvtpa sun lii-uv iälustâm mottoom ive puárásub viljâidiskijn já rävisulmuigijn ubâ pärnivuođâs ääigi sun lii čođâldittám kansaškoovlâst já jotkâškoovlâst ihekooskâ lâi jo talle uáli kirjálâš olmooš já luuvâi ovdâmerkkân tagarijd assaas kiirjijd tegu oppivuodet kreivi ja muskettisoturia ko eres siämmáá ahasijd kelijdii já ráiđukoveloostah nuuhâm maŋa sun lâi muáddi ive pääihist mutâ te tubdâškuođij táárbu ucâluđ oppeet oppâpálgá oolâ sun uusâi já peesâi ristâlâš nuorâiškoovlân čohčuv peesâi tobbeen kiđđuv jeđe ucâlui máttáátteijeeseminaarin čohčuv ive seminaar maŋa sun valmâštui kansaškovlâmáttáátteijen ive já tooimâi máttáátteijen já ive räi pargohistorjá čällen sämikielâ máttáátteijen ollâškoovlâst oppâmateriaalkonsulenttân kulttuurčällen oppâmateriaalvuávájeijen läänihaldâttâsâst pargosaje čaabâkirjálâšvuođâ toimâtteijen finnoduvvâst pargosaje kielâjurgâleijen rääjist juátkoo luáttámuštooimah páihálâš sämiservi stiivrâ jeessân saavâjođetteijee luuhâmtáiđupargojuávhust kirjálâš pargoh iärásijgijn oppâkirjeh nie kielâhárjuttâsah okto čäällimhárjuttâsah gumppet golli ja čiehká noomáin ja rehket jurgâlum anáraškielân noomáin kirje lii jurgâlum meiddei nuorttâkielân já tárukielân kuhes ave já šiev tiervâsvuođâ tiet olmooš kárttá čuávvuđ maaŋgâlágán kuursâid tiet vuod kárttá mađhâšiđ já mađhij ääigi ferttee aassâđ hotellijn hotellist aassâm lâi uáli älkkee mut nubenáál lii onnáá peeivi stuorrâ čoovdâkilgool unohistij lummoost mut čovduin kuittâg peesâi älkkeht lonnjâsis siisâ lam ton uáivilist et hotellist aassâm lii šoddâm vala viärráábin ko jiärmálâšvuotteestâ čođâttem čuávvuvâš kerd vuálgám pargoškovliittâsân ááigum iävtuttiđ et siämmáá ohtâvuotân orniiččii meiddei muádi tiijme kuursâ hooteelasâmist muštâldijnân tuáivum-uv et lohhee adeličij addâgâs muu persoovnlâš čyerbivuođâ munjin lâi väridum loonjâ mottoom šiev hotellist ohtâvuođâst munjin almottui et seŋgâ ličij kunâgâslâš kale lopedij pyere lijjim lamaš taan hotellist oovtâ iijâ meridim et jiem monâččii innig siämmáá hotellin lâi tot et taat hooteel lâi aaibâs liijkás muálkkáá táválâš mađhâšeijei te taam uáinu ferttiim pyerebeht čielgiđ tuáivum et čielgim ij šodâččii siämmáá muálkkáás pargon ko hotellist aassâm hotellân siisâ puáđidijnân huámmášim et taat ferttij leđe munjin puástu hooteel ko kirdemmaađhijn finnee čuággáid taid finnee meiddei hooteelijâstâlmijn nuurâm čuággáid já tot lii-uv älkkee ko kirdám masa jo ain hooteel kuulâi kuittâg eres keetjun já nuuvt kuullim-uv hotellin puáđidijnân et tobbeen finnij tuše čuággáid čuággáid mun jiem tiäđustkin nuurrâm te oppim et jo hooteel tiilám ohtâvuođâst ferttee čielgiđ et ijâstâlmist finnee jieijâs čyegistilin rievtislágán čuággáid tevdim já rievtislágán koortâi kuittâg luáttukoortâ čäittim maŋa mađhâšeijee kolgâččij jo peessâđ hooteel kyessin luhostum ij lah ain nuuvt vises ohtâvuođâst finnee kietâsis uđđâáigásâš korttâčovduu mon respa pargee kiävttá vistig tiäturist já tastmaŋa čoovdâ aštus luáštá hooteelkyesi olmâ sajan jis luáštá kevttimist láá kuittâg jieijâs koonstah moi várás onnuuččij sierâ oppâtijme ko čovduu lii vuorkkim lavkkâsis tom ferttee-uv kuáivuđ uđđâsist uáinusân hiisistjotteem várás loonjah láá távjá pajekeerdist ige hissi jođe kuussân ovdilgo kyessi lii čáittám muovičovdus korttâlohhest tot tot esken konstâ lii-uv koortâ uigâd luámán liijkás jotelávt hissi ij vyeijil kuussân jis koortâ piäjá siisâ liijkás hitásávt puáđus lii siämmáálágán hooteelkyesi kolgâččij máttááttiđ uigâdiđ čovdus hiisi korttâlohhei hitásávt mut ij kuittâg liijkás hitásávt korttâčovduu ferttee meiddei mušteđ väldiđ meddâl lohhest čoovdâ vájálduvá lohhei hissi ij valagin jođe kuussân kulij äšši čiälgá-uv tienuuvt et mottoom eres hooteelässee kallaan muu irâttâssáid já ustevlávt moijáámáin uigâd jieijâs čovduu korttâlohhei hooteelkyessi lii vuosâkeččâlusâs maŋa luhostum peessâđ hissijn olmâ kiärdán talle sun lii jo uáli čeppi ain lase čeppivuotâ tarbâšuvvoo toos et kyessi finnee hooteelloonjâ uuvsâ lekkâsiđ korttâčovduinis ferttee meiddei taan tovváá uigâdiđ jotelávt čovduuluámán já ruttiđ tom mudágávt meddâl täst uáiná tállân kii kuosijn áásá távjá hotellist já kii vuod lii eskenälgee já uuvsâlekkâm tááhust hárjuttâllee talle ko loonjâ uuvsâgis finnee áávus álgá korrâ uuccâm maht te loonjân finnee čuovâid ravvust ij nomâlâs luuvâ et korttâčovduu ferttee uigâdiđ vala oovtâ luámán mii vuod cokkit loonjâ puoh čuovâid ohtân ko koortâ rottee meddâl siämmást meiddei puoh loonjâ čuovah čäskih taat vissásávt-uv vyeleed šleđgârekigijd mut mađhâšeijei taat lii kikse viijmâg lii luhostum peessâđ lonnjâsis já lii cokkiittâm čuovâid-uv álgá hooteelaassâm tergâdumos uási nomâlâs ain tiäddut et hotellist ferttee vuosmustáá čielgiđ olssis väriolgosjotteem soojijd lii tehelâš tondiet et kyessi ij kuássin tieđe finnee-uv sun vala nube máhđulâšvuođâ tutkâđ olgospesâmis ráávhust hooteelloonjâ čovduu ferttee oppeet väldiđ korttâluámist já čuovah tiäđust-uv čäskih uksâ-uv mana távjá jiešalnees luukân veik ässee ij tom tárguttiččiigin ässee ferttee rekinistiđ loonjâi uuvsâid čižetpeln já uálgispeln nuuvt et sun veik moskočolmij já uuvsâid skuápálitmáin kávná etiuuvsâ jis toos fakkist šodâččij-uv tárbu ko tastkis lii kiergânâm ferttee uđđâsist häibuškyettiđ toppâlum uvssáin já časkâdum čuovâigijn kárttá vala smiettâđ viärráámuu skenaario maht talle jis loonjâ uksâ lii-uv fakkist kume adai uuvsâ tyehin puálá tovváá mun keččim et muu viste lâi nurheest já áinoo konstâ ličij tien tááhust cuovkkiđ loonjâ laasâ já luáštádâttâđ pelnub keerdi vuáluskulij hooteel káttuteeraas oolâ tääl mađhâšeijee lii nuuvt vaibâm já pivâstum et haalijd elâččiđ riššoost teikâ lávgumin kunâgâslâš hotellist uápisteh kuosijd hooteelelimân eidu älkkeemuu keejist já pargopitáh šaddeh jyehi tove vaigâdubbon áigu putásmiđ taan hotellist ovdebeh feeriimeh posâdâtmist iä ennustkin iššeed riššonurkke lii tego tiättur puállupevdi ko jyehi hanast láá jieijâs puáluh já termostaatih uási lii tot et posâdâttee ij kuássin muuneeld tieđe mon hanast teikâ riššoost čääci kuás kulgâškuát ko mottoom puálust puunjâst oinim vittâ čäcicirgáán kyehti hana já kulmâ rišo já toos lasseen vala oles juávhu termostaatijd lijjim omâttâllâm mottoom ääigi lehâstim mottoom hana mielâst ij tábáhtum mihheen fakkist huámmášim et kietâriššoost lâi kulgâm viehâ čäciláddu lättei te ruhâdâllim et puunnjim olmâ hanast ko keččâlim toppâđ tom riššoost meddâl já sihoškuottim lättee stuárráámus siholduvváin mon kavnim lâi kulgâm jo viäskárân-uv sihodijnân jurdâččim et ličij lam suotâs kiesâdâttâđ eidu taan stuorrâ siholduv siisâ rišo maŋa ferttiiččim tuuttâđ uccâ siholdâhân lättee vijmâg lâi koškes peessim maassâd riišon nube hanagis čääsi puoh vyelemuu hanast mii ličij tiävdám lávguáldá mut kolmâ čääci kulgâškuođij-uv muu uáivi alne leijee riššoost já suorgâttim vissâ aldemuid naaburijdân-uv hana ferttij toppâđ keččâlim vala oovtâ hana mut tot lâi nube kietârišo hanagis niäljád keerdi luhostuvvim puunnjâđ taggaar hanast et čääci kuulgâi toos kuus čääsi halijdim-uv hana teddilim pyereest mielâsân eellim riššoost já kiergânim ferttejim vala lijmiđ päävirpitá olmâ hanan et jiem čuávvuvâš tove innig tovâttiččii korrâ tulve já finniiččii niskásân kolmâ rišo já kárvudâttâm maŋa lâi purâdem vuárugis várás koolgâi hiävrásâttâđ vuálus já ubâ korttâčoovdâčáitálmâs aalgij uđđâsist viijmâg peessim vuálus já usâstâllim purâdemsaje jurdâččim et mon immâš tiet hotellist lijjii cegâttâm stuorrâ páccá nuuvt unohis sajan kaskoo káytává pääcis sárnuškuođij já tuáivuttij munjin pyeripuáttim koijâdij vala maht sun puovtij muu išediđ suorgâttij muu jaamâs koijâdim kost lâi aldemus kävppi uápistij muu reespan koijâdiđ kale liččim mielâstubbooht moonnâm ráávhust suorgânhánnáá et jis vala kavnâččim olgouuvsâ monâččim uástiđ olssân käävpist evvisijd já purâdiččim jieččân loonjâst párttáás hotellist lâi aaibâs liijkás muálkkáá vyelgiđ olgos lonjâstis keččâlusâi maŋa hooteelässee kale lâi-uv ánsášâm kunâgâslâš seeŋgâs já šiev naharijd mun viljâ uábbi uárbinpeeli uárbinpeeli uárbinpeeli uárbinpeeli uárbinpeeli viljâpeeli viljâpeeli viljâpeeli viljâpeeli viljâpeeli enni eeči čeeci ime ime ime siäsá maahâ maahâ maahâ eehi iänui kuáski muáđá ákku ákku äijih äijih madârákku madârákku madâräijih madâräijih madârákku madârákku madâräijih madâräijih uárbinpeeli vaanhimij viiljâ tâi uábi nieidâ ensimmäinen naispuolinen serkku viljâpeeli vaanhimij viiljâ tâi uábi kandâ ensimmäinen miespuolinen serkku čeeci eejist nuorâb viljâ isän nuorempi veli eehi eejist puárásub viljâ isän vanhempi veli ime eeji viiljâ tâi ennuu kálgu isän veljen taikka enon vaimo siäsá eejist nuorâb uábbi isästä nuorempi sisko iänui eeni viljâ äidin veli kuáski eenist puárásub uábbi äidin vanhempi sisko muáđá eenist nuorâb uábbi äidin nuorempi sisko maahâ eeni tâi eeji uábi käällis meid káálgu viljâ tâi uábi käällis äidin tai isän siskon mies myös vaimon veli tai siskon mies ákku eeni tâi eeji enni isän tai äidin äiti isoaäiti ákkuv ááhu párnáápärni lapsenlapsi isoäidille äijih eeni tâi eeji eeči isän tai äidin isä ukki áijuv äijih párnáápärni lapsenlapsi isoisälle madârákku äijih tâi ááhu enni isoisän tai isoäidin äiti madâräijih äijih tâi ááhu eeči isoisän tai isoäidin isä äigi kale somá peessâđ nube ulmuu uáivi siisâ kejâstiđ kálgu-ulmui káálu siskiipel ton ääigi ko sist lii hyenes äigi máánust lii vissásávt liibžâs jurduin ko máánutaavdâin kierdee kálguolmooš koccáá tie iiđeed neelji ääigi já njuškee seeŋgâst lii erduu tegu veepsis te nuuvt sun juurdâš ete tääl kale poođij-uv huáppu mattoid šluvgeđ maailm tuolvâ já suándi taheh suu erdun hermoh láá čovgâseh tegu piru vivlu kállás sun viilšâst tegu bulldog-peenuv mutâ ko lii hirmâd huáppu te sun jurdel kállás tuše huápust ete sun toommâl käähvi vuoššâđ mutâ juurdâš ete onnáá iiđeed jiem luuvâgin aavisijd käähvi kokkiidijn saajeest sikko kámárist já uáđđimvisteest kojoid já koonâid já forgâ sappe hiäilu nuuvt tegu jaapanlâš suátilavgâ já sutoinis siihâst räsipuurki lättei cuovkkân uccâ pitážin já muldeh pieđgâneh pirrâ lättee uáiniškuát ruopsâd säppi tuoldâškuát já juurdâš ete faaninijd kii tom räsipuurki piejâi eidu nuuvt cobciht tievst šahe šahe jurduin jorá já suttá kállás oolâ vala eenâb já kiljáád ete já tállán nuuvâi tot viällám já háisum já tivoh tom räsipuurki maid cyevkkejih-uv kálgu nuuvt ete kissá-uv koccáá suorgân já libžáá olgos uksâluámist já kálgu čievčâst toos vala lase faartâ háisoo kissáváivánijd kale olmooš váldá väivin olsis puunjâm tast niske rasta juurdâš kálgu kisástis maid sun eidu ehidist ovdil uáđđám puárádâlâi já nomâttâlâi já eidu pyeremus kissáážin kočodij vuoi muu uccâ kissááš talle kálgu tuámit mattoid huškođ kale iššeed ucánjii suu erduuvuotân uáli mučis rovvá kuovlâl naverčolmijguin lasâlijnij luámist já kálgu jurdel ete tast kuovlâdah helvit nuáidiákku piälkká kálgu ohtuunis já puáđist siisâ tupán tegu pieggâspälli kost käälis liimaastâl oohtân taid räsipuurki pittáid já keččâl leđe siijvost já oinuuhánnáá mana lappâd já cuulijd ete alme väldikodde tuom nolâspuuvsâ ete tot vaja-uv juurrâđ tast eivi muu ovdiibeln kiksen tot jäämigin kuássin káálgu kiäst lii mánuppaje vaigâdumos äigi jurduid lemin tágáreh mutâ lam čuuvtij puástu uáivilist sun aldagin nievt juurdâš lii ennuu erdub já puáššáb servi ry ihečuákkimist mii tollui kerhotáálust kj lahtos saavâjođetteijee tuáivuttij uásiväldeid pyeripuáttám seervi ihečuákkimân já lehâstij čuákkim tme saavâjođetteijen väljejui čällen väljejui väljejuin já väljejuin siämmááh ko pevdikirjetärhisteijen-uv meridemváldálâšvuotâ tuhhiittui lii lamaš tuhhiittui pargoliston čällee luuvâi ive toimâčielgiittâs mii tuhhiittui lahtos tutkâmjuávhu toimâčielgiittâs ive ij luuhum mut tuhhiittui lahtos a saavâjođetteijee luuvâi tilitärhisteijei ciälkkámuš lopâttem nanodui já stivrâ lyevvejui kenigâsvuođâst tili- ja ruttâaašijn ciäkká kieđâvuššâm ohtâvuođâst saavâjođetteijen tooimâi já čällen ij váldám uási taan ciäkká kieđâvušmân čällee luuvâi ive toimâvuávám lahtos mii nanodui tain lasattâssáin kuorâttâllâđ taggaar ääši et puávtáččij-uv kielâpiervâltooimâ sirdeđ ollásávt kieldâ haaldun ráđádâl kieldáin ääšist taan ive äägi já ive ihečuákkim taha tast talle miärádâs puátu- ja manoreekkig lahtos nanodui mut kalga vala tärhistiđ kielâpiervâl seervi manoi ohtsâšsume stiivrâ fastâ já värijesâneh šaddeh nubástusah čällee já ruttâtuállee uasild te ihečuákkim ferttee toohâđ miärádâs seervi tilij ruttâkevttein meiddei kuorâttâllâđ taggaar ääši et jis ij juáđhi seervi čällen já ruttâtuállen mut juáđháččij kuittâg toimâtteijen te ličij vaarâ pyeri siäiluttiđ suu ruttâkevttimvuoigâdvuođâ mii kuáská máávsuid čäällim- tärhistem- já kuvvimpaalhijd sehe jieškote-uvlágánij rekigij mäksimijd stiivrâst saavâjođetteijee värisaavâjođetteijee čällee jeessân jeessân ruttâtuállee ij lah stiivrâ jeessân tilij ruttâkevttimvuoigâdvuotâ lasseen já máávsuin tipšo seervi máksujotoluv ton räi ko ruttâtuállee finnee tilijkevttimvuoigâdvuođâ já persovnlijd paŋkkitubdâlduvâid tilitärhisteijee já kyevti väritilitärhisteijee valjim et fastâtärhisteijen väljejuuččáin já värituámmár já mield uđđâ kielâpiervâltáálu tááláš tile tiättun kielâpiervâltáálu sárguseh láá sargum já stivrâ lii taid uáinám kommentistám já tuhhiittâm šadda leđe parâtáálu mon kuábbáá-uv uásist lii kielipiervâl huksee aanaarlâš táluhuksejeijee kuusnii tuáhá táálu ličij vistig láigutáálu já tast maŋa kiäččoo et láá-uv seervist naavcah lonnoođ táálu lááigu häämist tâi uástimáin olssis maŋeláá ääših ij lah ihepiälán almostum mut tääl lii juurdâ juátkiđ toimâttem čuákkee materiaal já täärhist teevstâid já piäjá neetin já čäällimpäälhih tärhistuvvojeh täst maŋeláá almottui et lii lamaš koordinaattorân anarâšehidij ornim várás lii looveest ruttâdem mut sumeh iä lah vala tiäđust lii čokkim ehidij fáádáid moh láá lahtosin kiijtij čuákkim uásiväldeid já lopâttij čuákkim tme ceehist ceehist lynx luándu áinoo já viehâ härvinâš kissáelleid ovdâsteijee piätu lii iilvâs mast láá kulmá aldahyelhi kanadaiilvâs já ruopsisiilvâs sehe pantteriilvâs ađai jiešalnees lii seentist seentin olluv seentist seentin kukke seibi seentist seentin kukke já tegu ličij potkiistum meddâl já seibilahe keeči vala pikkâdum tiäddá kiilust kiilun já ores lii stuárráb ko niŋálâs válduivne lii keessiv ruopsis-räänis já tälviv vielgis-räänis mast láá maaŋgâstuárusiih jo-uv čapis tâi ruopsis tiälhuh tot lii tegu stuorrâ tieppipeljisâš päikkikissá mast lii seibi časkestum rasta ij lah kuássin olmânáál lijkkum iälustiđ veikkâ tääbbin láá poccuuh njuámmileh riämnjáh uárreeh já maaŋgâlágáneh enâmâslodeh sáttá leđe tot et ij lah puoh pyeremus piirâs ilvâs pivdemvuáhán váiluh suohis kuosâvyevdih kenski muotâ lii liijgás ennuu já korrâ puolâšijd-uv tot sáttá omâttâllâđ já purrâmâšvaaljan kuleh vala meccikodeh vielgispieiniskodeh já maijuuh asâttij aldasáid ubâ vala tavemuu tuodârkuávluin já kaavpug máddáápele riddokuávlust tot vááilui ääigi já uásild lâi korrâ vänivuotâ purrâmâšveerkist já meccivalje viäruttui eenâb vala ovdiist-uv já kuumpih koddojii masa suvâttemmin ilvâs näähkist lâi árvu joba ton piärgu lâi mottoom náálá purâttettee ilvâsnääli koočâi korrâ pivdem keežild já tot lâi pivdum suvâttemmin masa ubâ motomijn já räjikieldâin tot vuottuustâlâi uáli häärviht rávhuiduttui ollásávt já ko nääli lâi siäilum já te nuuvt toh kuuloold poottâlškuottii veikkâ pivdo aalgij uđđâsist te nääli lasanij ubâ ääigi já nääli uulij siämmáá táásán ko tot lâi ilvâseh láá paijeel ijge suhâjäämmim palo innig lah pivdovyehi lii siämmáálágán ko päikkikissáást-uv ađai vahtim mielâsumos salâsellee lii njuámmil ohtuunis juo ton suujâst et tot lii tegu ohtâ meripittá ađai oovtâ taldrik tievâ purrâmâš mii tiävdá čuávji ijge tast taarbâš kyeđđiđ maiden ovdâmerkkân káránâssáid iilvâs lii huámášâm salâsellee tot njááhá vistig nuuvt alda ko máhđulâš já páácá vyerdiđ et salâsellee puáđáččij stuŋgiittem ooláádmuudon stuŋgiittem äigi puátá já jis pivdee ij finnii vuossâmuin luuvijn meetterijn saallâs kiddâ tot tiptá saallâs moonnâđ já álgá uuccâđ uđđâ salâsellee kieimâ álgá kuovâmáánu loopâst jâ pištá kuhás njuhčâmáánu pel kuávlust lii pisovâš ilvâsnääli te oráseh vijđáht-uv čokkâneh kieimâmsajan já algâtteh tuáluid päikkikisái kieimâpárgumeh iho iä lah makken verdittijn ilvâsij siämmáid tuáloid tuáruh hirmâdávt kieimâmarkkânijnis já sáttá keevvâđ nuuvt-uv et táppám ores šadda vyeittes purâmuššân já vyeittee piäsá vala luovâttiđ geenijdis puáttee suhâpuolvân čuávjiäigi pištá pirrâmpeivid já tâi čiivgâ šaddeh vyesimáánu loopâkeččin juovân tâi monnii eres torvoláš sajan kuus niŋálâs lii ornim kuáđi teddih šodâdijn rammid moi čalmeh lekkâseh okkosâžžân já syeini porgemáánust ilvâspeerâ kuáđá piäjus njoomât čivgâidis vala nuuvt kuhháá ko puátá uđđâ kieimâäigi já talle tot vuájálit čivgâidis meddâl kalgeh piergiittâllâđ jiečânis meccivaljetipšompirrâduv luuvijn ij uážu koddeđ ihheed tiettuu päikkinoomâin seervi ihečuákkim meridij et taan ive adeluvvoo seervi kulttuurpalhâšume ađai kuhesáigásâš toimâmist anarâškielâ pyerrin ornij tilálâšvuođâ tuállojii saavah já lávlum še kullui lasseen et lii toimâm anarâškielâ máttáátteijen ihheed te sun lii ennuv porgâm meiddei kirjálâšvuođâ já oppâmateriaalâi pyerrin vuoluubeln lii listo kirjálijn pargoin já filmâpargoin ij kenski lah tievâslâš sättih váiluđ mohnii pargoid čäällimpargoh servi ry s maccâm čalluuh šoddâmpeivi juuhâ škovlâpeivi kyeli jieŋah parguu čalluuh päälgis kumâttâs já komme juhhee puárrán fievridem čiptem já pikkâdim kirje nommâ lii luoihâttum čallust čalluu já loostâin anarâškielân jurgâlâm priinsâš mon lii čáállám já kuvvim de petit prince anarâškielân jurgâlâm s tiädus jurgâlâm kirjeest s vieres kiellân vuáđuškoovlâst lii jurgâlâm pargokirje jurgâlâm s oppâkirje mon vuosmuu uásist láá hárjuttâsah já kielâoppâ já kuálmád uási láá oppâkirjeh pargokirjeh ohtsâšsijđomeeri lii suullân sijđod já pargokirjeh suullân sijđod já pargokiirjijd lii orjâlâškielâst jurgâlâm määđhih jurgâlâm já luuhâm radiopargoh muusiikfestivaal tollui oovcád keerdi peeivi porgemáánu lâi vuosmuu keerdi šiljoost kuus lâi ceggejum lävdi já tađe ovdil tábáhtus lii uárnejum máttááttâskuávddáá šiljoost já lävdi lii lamâš talle tivvoomhaalist nubástus lâi-uv tot ete konsert tollui ollásávt olgon já aldeláá markkân nuuvt et festivaal finnij kenski eenâb huámášume ko ovdil eehidpeeivi lâi ija násttážat konsert ađâi nuorâi konsert mii keesij párnáid já nuorâid keččâđ já kuldâliđ lâi festivaal uáivikonsert kost lijjii vittâ stuárráb oovdânpyehtee já muáddi ucceeb kiäh juoigii já livđojii mottoom pitá artisteh lijjii já aalgij kuuđâ ääigi mut aalgâst iä lamaš ulmuuh ko muáddilove vuossmužžân algâttij konsert ijjâ juáigusáin maŋa peesâi vuossmuš artistjuávkku láávdán lii neeljijeessânlâš lávlumjuávkku mii čuojâttij já láávlui ärbivuáválâš musik kost lâi váhá huumor já teatter fáárust lävdistem ääigi ulmuuh puáđiškuottii ain eenâb siisâ maŋa kuulâim sämikielâlâš kuorolávlumjuávhu mast lijjii jesâneh já lâi meiddei kitara čuojâtteijee já pianočuojâtteijee enâmustáá juoigii mut lavluu meiddei lâi mii lii bändi mii čuojâttij šiev kullosâš grönlandkielâlii rooki kullui rumbal kyehti kitariistâ main kuohtuuh lávloin sehe baasist já kuoskâttemsuáittee lii almostittâm kyehti album já toh lijjii vyebdimnáálá lâi vuosmuu keerdi já ulmuuh lijkkojii toos syemmiliih mattii jobâ lávluđ bäändi mieldi maŋa ohjelm jotkui ereslasseen anarâš livđijn já orjâlâš juáigusáin kenski puoh enâmus vuordâččum artisti já suu čuojâttemjuávkku čuojâttij jieijâs juáigus- já laavlâpittáid lavlui ääigi lâi vijđodâh jo tievâ ulmuin festivaalist ij lamaš virgálâš uáiviartist oroi ete tot ličij lamaš nuuvâi ráppár oovdânpyehtimân ráppái tavesämikielân suu uđđâ album pittáid lâi suu dušše duššat skiäru almostittemkonsert ráppittáást lâi fáárust lávlumin já oovtâ pittáást ličij kolgâm leđe fáárust mut sun ij peessâm puáttiđ oroi luhostum uáli jo pyereest nuuvt ko ovdil-uv lâi ubâ äigi pyeri já váhá polvii meiddei ucánjáhháá koolmâs mii ij orroom häittidmin kiämmán konserteh vástuppeeivi já lávurduv čáittojii njuálguvuolgâttâssân neetist lâi šiljoost váldálâš aainâs ääigi ko puohah tuše čuožžuu já kuldâlii já ääigi ko puoh lijjii meeinigist fáárust ive ijjâ cuovkkij oppeet tijmáá olmoošulâttâs já puátá leđe muádi ive keejist uáli jo stuorrâ tábáhtus ijjâ ijjâ lii áinoo algâ-aalmugij muusikfestivaal mii lii uárnejum vuossâmuu keerdi ive uárnejuvvoo uccâ siijdâst kullojeh meid párnái já nuorâi peeivih pargopáájáh seminaar já konsert ijjá uárnejeijeeh láá ry máttááttâskuávdâš já kieldâ ive ijjâ fantastlâs festivaal lâi lovváád juhleihe lâi jo nube keerdi kulttuurkuávdáá asfaltšiljoost já konsert ääigi puovtij uástiđ njaalgâ purrâmâš já juhâmâš nissoon duo algâttij lávurduv uáivikonsert pyereest mutâ puoh enâmustáá vuordum artisteh lijjii ranskalâš sehe láávlui muččâdávt elektropoopi já tánssái jieš-uv šievnáál siämmáá ääigi ko láávlui čuojâttij eidu nubelágán muusik larmâdis hevi-muusik artisteh lijjii ~páihálâš jyeigee kote lii páihálâš livđoo já jyeigee nuorttâlâš já šoŋŋâ lâi aaibâs pyeri mutá maŋeláá arveškuođij maaŋgah ulmuuh paccii vala sajan keččâđ konsert loopân ij uccâ arve maiden häittid ij halidâm leđe olgon te siste puovtij meid keččâđ konsert live-vuolgâttâssân televisioi peht lijjii ennuv fáárust tánssáámin já áimupiirâs lâi šiev ijjâst lijjii enâmus ulmuuh ubâ love ihán suullân jieggâd ääigi já jyehi saajeest láá ain lamaš tagareh ulmuuh kiäh láá monnii já maaŋgâ-uv tááhust ereslágáneh ko iäráseh kávnojeh taan ääigi-uv mut muu mielâst oro et tovle láá lamaš tagareh ulmuuh čuuvtij eenâb ko taanáigáá mailmist ääigist iä lamaš makken moh liččii vaikuttâm ulmui jurduid já eellimmallijd nuuvt tegu taan ääigi lamaš televisioh radioh iäge makken moh liččii sehhim táválii mecciulmuu jurduid uážui šoddâđ eidu toho kulij kuus halidij iä puáttâm kallasân já kirjeh main lâi finniđ tiäđuid stuorrâ maailmist lijjii vala ucceeb lasseen luuhâmhaalu já máttu ij lamaš puohâin tuárispeln ässeeh šoddii já ellii maŋgii nuuvt tegu seehâ sist kuittâg jo taanáigáá ulmuu mielâst tain kukken tuárispeln pajasšoddâm ulmuin kiäst tääl ááigum mainâstiđ lâi tubdii ennuv ulmuuh vijđáht já ij lamaš mongen tááhust nuuvt ettum táválâš normaali almai kuittâg jo eres ulmui mitoi mield peeleest sun lâi epitáválii uánihâš pajeláhháá meetter kuho ij lam kuássin finnim nuuvt ennuv oopâ et ličij tubdâškuáttâm oovtâgen nummeer teikâ puustav lâi šoddâm já jaamij puárispärnin ij máttâmgen luuhâđ jođettij sun poostâ kuávlun kuhháá taaiđij lam postâalmajin nubaloh ihheed taggaar almai lâi pieijum ton viirgán ij lah tiäđust ääigi tot ij liččii máhulâš jođettem postâ kal ain ij puáttâm meriääigi mut poođij kuittâg já ulmuuh lijjii tuđâvááh maidbahan muidegen tiettii ääigist ko maađijeh iä lamaš jyehi sajan nuuvt tegu tääl postâalmai šoodâi uáiniđ meiddei jyehilágán hyenes siijvoid kal ain puovtij poostâ veikâ motomin lâi maŋanum maaŋgâid pirrâmpeeivijd jo kuittâg ko kiđđâtulveh lijjii alemus muddoost ko laavij alemus tulve äigin puáttiđ mii pááikán eskin iđedisiijâ ijjâkalmaduvâi já lâi káállâm já vuoijâm-uv tulvejuvâi já riddomuálusij paijeel lijjii puoh čoođânjuoskâm nuuvt et koškesin ij lam ko kappeer já postâlavkkâ imâšin et postâ ij lam kuássin njuoskâm lâi-uv pááccâm maaŋgâ tááhust uážžumist te kuittâg sun lâi maaŋgâ ääšist viehâ utkáá sun ain tieđij moh aaviseh kullojeh kiäs-uv ko ij máttâm te lâi ráhtâm olssis mittosäägi moin mittedij nomâi kukkoduv já návt aaviseh monnii olmâ pááikán noomah aavisijn lijjii čaallum mašináin te toh lijjii ain siämmáá kuho taid lâi älkkee mittediđ mittosaggijn lijjii váddásuboh tain ko noomah lijjii čaallum kieđâi ij piergim mudoi ko ferttij teškâliđ taid peevdi ool já ettâđ et väldiđ tast jieijâd poostâ tom ij kuássin mieđettâm et sun ij máttâm luuhâđ uksâkyeddim mij kal peesâim imâštâllâđ tuođâi naavcâid já killeelvuođâ lâi loopâkeeči talle ko eeči lâi rähtimin hirsâtuve lâi viehâ muudon vaalmâš uksâ val vááilui ääigi eeči ij lam kiergânâm pyehtiđ tom mii lâi pelnub penâkkullâm keččin luodâttes kuávlust ij puáhtâm maiden lussâdub tävirijd jođettiđ veikâ maggaar tárbu ličij lamaš puáhtâm muidego vyerdiđ tälvisiijvoid meid kejâdij tom pelivalmâš tuve já kuldâlij ko eeči tuikkodij tom uvsâttesvuođâ val eeđâi et tot uksâ lii nuuvt styeres já lussâd et tom ij kal ohtâgen olmooš nahcii kyeddiđ nuuvt kuhes määhđi teehin ij veikâ ličij maggaar kuobžâ ij jienâdâm maiden et ličij lopeđâttâm pyehtiđ tom uuvsâ oho ko postâpuáttimäigi aldanškuođij te mij huámášep et miinii liihâd tobbeen pálgá kuávlust ep ohtâgen tuubdâ et mii tot lii tot lah olmooš ij kussâ ige puásui epke mij tuhhiittâm tom manengen imâštâllâp uáináttâs kuittâg aldanij ubâ ääigi já mij keččâp jorgoččolmij tom immâš talle ko poođij nyevt viđâlov meetter kiäčán te huámášijm et tot lii olmooš ko jyelgih uáinojeh liihâdmin vyelemustáá poođij mii kuuvl te eeči eeđâi et tun kal lah oles piru jiehke olmooš nuuvt lâi hirmástum lâi mielâmild ko peesâi čäittiđ mijjân et sun pasta toos-uv mii lii iärâsáid máhuttem kal maavsij päälhi ton stuorrâ pargoost mut jiem tieđe ollágin mon ennuv merhâšij kuittâg čuuvtij eenâb eeji rammum ko ruttâ maid finnij imâštâlâim kuhháá maŋa-uv tom mielâttes stuorrâ pargo maid ooinij toin uvssáin ko kyeddimmätki jo vistig lâi nuuvt kukke pelnub penâkkullâm ko juurdâš et uksâ lâi tuárrást seelgist já päälgis moonâi iänááš määđhi suohis vuovdij čoođâ ferttij ohtânmaanoost heiviittâllâđ suohis miestui já muorâi kooskâ mii vaaldij ennuv ääigi ferttij meiddei čokániđ vuoiŋâstiđ viehâ maŋgii uksâ ko lâi melgâdáid siämmáá lussâd ko almai jieš ennuv äigi moonâi toos ij kal ohtâgen tieđe onnáá peeivigen maainâs lii lamaš maaŋgâ lääđist já kiirjijn-uv vissâ mut ij ohtiigen nuuvt maht tot olmânáál lâi lii mainâstum et eeči kočoi pyehtiđ tom uuvsâ tot ij tábáhtum lâi taggaar et koččomáin sun ij álgâm moossân ko eeđâi nuuvt et tot teikâ tuot pargo lii väädis teikâ máhuttem et jieh kuittâg tun kuássin paste toos te talle šoodâi hirmâd haalu čäittiđ puohháid moos sun pasta eeči-uv lâi ettâđ et pyevtiba tom uuvsâ te kal ličij ettâm et kyedi jieš ko eeđâi tom pargo máhuttemmin te halidij čäittiđ navcâidis veikâ jieggâ ličij moonnâm myerssein láá ain vielgis pihtâseh ko vielgâd lii ilo já luho ivne mun kal tiäđám mondet irgeh láá čapis pihtâsijguin kiäččá kilomeetterstuálpu mast lii nummeer love já koijâd tast orroo puáris äijihist et kuus täst lii love kilomeetterid tien stuálppumaddust lii love kilomeetterid jyehi kuávlun kaandâš kiäččá vuojâdemriddoost almaa mast láá ennuv tatuointih pirrâ roopâ te iätá iännásis kote lii iäránâm kállástis ko tun vááldáh uđđâ eeji vääldi taggaar mast láá siämmáá ennuv koveh ko tuon almast kaandâš čielgee iännásis tiäđám uccâ nieidijn šaddeh nisoneh šaddeh mut nabai uccâkandijn puárispäärnih teeivâi markkânijn uápis almaa já sahhiittâl mii tot tii piälán kulloo arvam lii hirmâdávt forgâ láá puoh niijtoh-uv jo šoddâm čääsi vuál peln lii siämmáá pele jaavrijn láá čääsih nuuvt paijeen et kärbisroobdâid ferttij alediđ šoodâi nieidâ čaittâl nieidâs naabur emedân kii rámmoo kal lii ollásávt eejis nääl sáttá leđe eejis nääl mut vuoluškeeči lii eenis nääl čokkáá enni nieidâinis hälištává lii hiivsigist jieččân čokkámräigi tust lii-uv meiddei lii räigi tot kal lii puohâi iärásij-uv aanoost čokkájeijee ulmuin lâi hitruu peivi peeivi sun kal muštáččij ubâ eellimavvees muštáččij tom tondet ko tot ij lamaš eissigin siämmááláván ko eres peeivih táváliih peeivih kuás kalga moonnâđ škoovlân leđe tobbeen kuttâ tijme já talle vyelgiđ peivi ij lamaš taggaar sust kiän noomâ kihheen ij tieđe mut lii kuásnii kočodum ij lamaš val maggaargin tiätu tast mii tábáhtuuččij ton peeivi tot lâi sunjin aaibâs táválâš škovlâpeivi koccái ko tijme čuojâi veikkâ lâi-uv váhá vaibâm kárvudâđâi já moonâi kievkânân vâi purâččij maidnii enni já eeči já lasseen val suu kuulmâ ihásâš uábbi čokkájii jo purrâmpeevdi piällást já eeči juvváin käähvi já uábbi koozâi monniiláván määli lâi turgedâm muáđuidis mut kihheen ij perustâm to lâi táválâš val talle kii lii kočodum čokánij stoovli oolâ já vaaldij ruisleibpittáá já laasâ tievâ juissimehu já puurâdškuođij ij jurdâččâm maiden tuše leehâi njäälmis piejâi leeibi toho vaaldij laasâ já komettij tom siskáldâš še toho sun lâi purrâm iiđeedpurâmâš já čyežžilij lâi kyehtilov miinut vááijuv oovce já nuuvt sun viežâi reepus jieijâs visteest já väziškuođij škoovlâ kulij ko lâi kiergânâm kárvuđâttâđ olgopihtâsijd huuihij val tiervâđâid uuvsâ luámist ovdil ko sun kii lii kočodum ličij liijkás kukken et ij innig kulâččii lâi aaibâs táválâš iiđeed suu kii lii kočodum elimist lâi suullân kilomeetter mätki suu pääihist lâi val vittânubaloh miinut kiergâničij pyereest vuossâmuu tiijmán kemia tiijmán mut liävsuid sun ij innig kiergâniččii kejâstiđ ij lamaš viiššâm porgâđ taid ko toh lijjii joollah já sun lâi mudoi-uv jo váhá vaibâm ehidist lâi áigum koccáđ tooláá et kiergâničij kejâstiđ taid mut lâi vájáldittâm pieijâđ tijme čuoijâđ tommit tooláá tot suu häittidâm ijhân máttáátteijee kuittâg mušte tâi huámmâš tärhistiđ kiäh láá liävsuid porgâm já kiäh iä sun smietâi táid aašijd sun ij huámášâm maađij piällást oovtâ ääši mii ličij sáttâm leđe suámálâš suu mielâst nuuvt suámálâš et tâi ličij puáttâm ráhtiđ mainâs tast mut kuittâg taggaar mii ličij pieijâm smiettâđ et mii lii tot maht tot lii toos puáttâm já mondet kii lii kočodum ij huámášâm et oovtâ peesist lijjii tyelli tälli loostah nuuvtko soovijn ličij puáhtâm ettâđ et toh lijjii tarvanâm toos vahâgist ko monnii suávist lijjii vuálgâm muáddi loostâ mut ko tärkkilubbooht kiäččá te huámmâš et loostah iä lah suávi loostah mut vaahtera loostah iäge nuuvt tavveen lah vaahterah vaazij ain ovdâskulij jurduuh liävsuin já maŋgâ eres-uv komálâš ääši paccii sust uáinihánnáá tagareh uccâ äššááh nuuvtko säplig muorâ uávsi alne já kuávská mii jienâdij nuuvtko kiehâ ij liččii kihheen ennuvgin perustâm mut ij tagarijd immâšijd aaibâs jyehi peeivi uáini kii lii kočodum kiergânij viijmâg käävpi kuuvl mii lâi viehâ alda škoovlâ já mon noomâ ij tomgin kihheen mušte lâi áávus jyehi peeivi iiđeed-käävčist eehid-oovce räi já nuuvt sun kii lii kočodum puovtij ain kuásnii elâččiđ tobbeen ovdilgo tijmeh algii škoovlâst sun ááigui talle-uv veikkâ tijme lâi-uv jo vittâ miinut vááijuv mut kävppi lâi muttum mahtnii luuvâi viehâ stuorrâ vielgis pustavijguin ruánáá pápárist et ferttejeh mäksiđ tävirijn kyevtkiärdásii hade ko sun kii lii kočodum juurdij et tot lâi tuše monniiláván máinumkonstâ te ränis peenuv kaačâi suu lappâd siisâ tot kaačâi kuovttijn juolgijn kii lii kočodum oroi val kulâmin et peenuv eeđâi maidnii tast mon huáppu tast lâi já koolgâi eelliđ val käävpi maŋa kirjeráájust paaŋkist já poostâst imâštâlâi pennuu mut poođij ton uáivilân et ij lamaš tuođâi uáinâm tom mut lâi keksim tom jurduinis lâi vissâ olmooš kii lâi váhá pennuu hámásâš lavkkij siisâ káávpán mut keejâi kuittâg pirrâsis jis sattuuččij uáiniđ eres-uv komálâš aašijd ij lamaš muttum nuuvtko sun kii lii kočodum ervidij-uv vaazij jotelávt njälgisuásán já valjij oovtâ njälgisseehâ mast luuvâi ivnáás pustavijguin makumaasta já talle moonâi mäksiđ paasij kuittâg kasa oolâ ko sun kii lii kočodum kaččâlij olgos kaččâlij olgos tondet ko lâi kejâstâm vyebdee lâi kal mudoi aaibâs táválâš mut tast lijjii apina muáduh sun kii lii kočodum lâi jo viehâ vises et ubâ mailm lâi mahtnii vildáskâm tâi sust alnees lâi mielâ čuovâ časkâmin kaačâi jotelávt väzzimmaađij mield škoovlâ kulij lâi suullân táásá oovce ko sun viijmâg kiergânij toho leehâi uuvsâ já moonâi siisâ ij oinum kihheen já nuuvtpa sun kii lii kočodum epidij et puohah láá jo moonnâm luokkaid nuolâi olgopihtâsijd meddâl já vaazij porthái mield nube kiärdán já uuvsâ kuuvl mast luuvâi et kemialuokka skuálkuttij já leehâi uuvsâ ij oinum kosten mut iäba luokast lam iärâsehkin iä uáppeeh ege kihheen luokka kal lâi maaŋgâmuđušiih šadoh šoddii nuuvt alda nubijdis et čoođâ ij uáinâm lâi šuđidem tego ličij jo keesi já čuoskah lijjii koccám kivsediđ ulmuid aaibâs luoka tyehin kullui kiinii tâi miinii jiennâdmin omâsávt lâi tot kuás suu kii lii kočodum mielâst lâi pyereeb pieijâđ uuvsâ maasâd kiddâ nuuvtko tot lâi lamaš-uv ij tuostâm smiettâđ tom maid lâi uáinâm mut kaččâlistij matematiika luoka uuvsâ kuuvl mii lâi aaibâs kemia luoka paaldâst já ruttij tom jotelávt áávus luokka lâi ollásávt muttum ij lamaš innig škovlâluokka tot lâi aaibâs uđđâ mailm mut tom mailm ij sun kii lii kočodum puáhtâm pyerebeht tutkâđ ko kullui nuuvt korrâ raattân já pisoi já tykij pääccim et sun koolgâi pieijâđ uuvsâ tállân kiddâ sattui kejâstiđ mii ton uuvsâst luuvâi ige tast luuhâmgin innig matematiikaluokka mut nubbe mailmsuáti kejâstij jotelávt vuossâmuu uuksân mut tast luuvâi tuše kemialuokka mieigâi siäinán já smietâi tuostáččij-uv val lekkâđ uuvsâ mii lâi matematiikaluoka puotâ sun tuostâm vuolgij väzziđ jotelávt máttáátteijei viste kulij mii lâi viehâ alda já forgâ sun lâi toho mannee uuvsâ oovdâst já skuálkuttij tyehin puoh oinui lemin olmânáál kuittâg aalgâst čokkájii oovtâ peevdi piällást já juhhii käähvi mut sun kii lii kočodum eeđâi mut ij ettâm loopân tom maid lâi algâttâm máttáátteijein lâi kejâstâm suu kii lii kočodum já sun lâi uáinâm máttáátteijee komálâš muáđuid lâi tot et toh iä lam innig máttáátteijee muáđuh lijjii poccuu muáđuh máttáátteijeeh uv keččii suu tääl ege kesten lam suu jieijâs muáđuh mut kisá šave kuumpi já eres ellei muáđuh kii lii kočodum vaaldij maŋas muáddi läävhi já kivkked talle ruámustij meddâl tagaráin sáttoin et ij huámášâm et kemialuoka uuvsâst ij luuhâmgin innig kemialuokka mut arvemecci kaačâi olgos škoovlâst já maađij mield kuhheeb ko ličij vaijaamgin já ko maađij rasta vaazij violetti rapu te sun vieggâsij toos já roovâi kávukkozâi enâmân ige vaijaam innig čyežžiliđ nuuvt halidâmgin lâi nuuvt suámálávt já puástud váhá hormiš-uv tast ličij ävkkin jis sun tääl čyežžiličij tun lah já mondet tun viällááh tast kullui siemin jienâ suu paaldâst sun kii lii kočodum tieđij et tot lâi lodde mii sáárnui eeđâi vaibâs jienáin noomâs mon kihheen ij innig mušte loodán mut ij mainâstâm mondet viällái tast sun táiđâm jieškin tiettiđ tot kal lâi mut talle suu mielân poođij et tot lodde kal tiäđáččij čyežžilij hitásávt já ooinij kuávská mast lâi hitruus čuovjis tiälkku raddeest čokkái keeđgi alne já keejâi suu tárkká tiäđáh-uv tun mii maailmân lii tábáhtum návt lamaš jieht kal tiäđám lodde eeđâi jienáin mii eiduttal te kullui peljijd tot lah iimâškin sun kii lii kočodum smietâi lâi oppâm sárnuđ eskin onne maid talle tiettiđ äiginis tun jieh tääl tom pyevti mainâstiđ taat mailm lii vildáskâm návt lii-uvks taat tuše ohtâ muu jolâs naharijn tot ij kal lamaš tom sun tieđij ašij keežild ličij sáttâm-uv leđe naver ij liččii nuuvt čielgâs keejâi suu váhá ääigi tuu koččâmuššáid láá kirjeráájust sáátáh kavnâđ ravvuu-uv maht mutáh mailm maasâd tagarin maggaar tot lâi jieht kii lii kočodum keejâi val kuávská mii lâi nuuvt viijses maht mun kaavnâm jo kuávská koskâlditij ij lah ko koskâpeeivi räi maŋa jieh pyevti innig mutteđ mailm maasâd talle kuávská kirdelij kii lii kočodum ij vaijaam muide ko vyelgiđ väzziđ kirjerááju kulij keejâi digitaaltijmees lijjii numereh nollá já oovce já ohtâ já kulmâ mii merhâšij et tijme lii kulmânubaloh miinut paijeel oovce iđedist lâi val äigi mut jis sun kolgâččij moonnâđ ubâ kirjerááju kiirjijd čoođâ ij tot äigi rijttááččii aldagin lâi luhhoost škoovlâ alda mätki piištij tuše vittâ miinut moonâi siisâ irâttij leđe juurdâšhánnáá kirjerááju huolâtteijee mast lâi hiäppuš uáivi já vaazij njuolgist kirjeilddei kuuvl lijjii ennuv ennuv et sun kii lii kočodum ij viiššâm innig jurdâččiđ maiden já áigui vyelgiđ olgos keččâđ maid uáinoo sun kuittâg peetij et iäláččij val keččâmin suátiuásist lâi-uv mihheen šiev kiirjijd ittáám toho lijjii suu miellâsiih kirjeh sun vaaldij oovtâ kirje mon lohheest lâi kove almast kii kuodij nube vahadum almaa láin suáldátteh pisoh seelgist lâi kuittâg váhá oomâs ovdil já tääl piejâi tom maasâd já vaaldij nube lâi lokkekovveen stuorrâ panssarvávnu já ton alne almai pačâlij maašinkiveráin nommâ lâi ton-uv kirjeest ovdil já tääl komme sun eeđâi olssis kejâstij kuálmâd kirje nommâ ovdil já tääl já talle val huumoruásist oovtâ nommâ ovdil já tääl áinoo kirjeest mon sun kejâstij lâi tot siämmâš nommâ lehâstii oovtâ kirje mon nommâ lâi ovdil já tääl já luvâškuođij mun lam-uv ohtuv j tot maiden meerhâš já munhân lam kandâ kii ij lah maailmist ollágin te tot kal ma a ollâgâsân ij kihheen uáivild maiden mondet to nuuvt lii kal maailmist láá koččâmušah veikkâ unjin-uv jyehiđ ij lamaš maggaargin jiermi tuše säänih pieijum sanij maŋŋaal lâi jo liijkás sunjin kii lii kočodum já sun leggistij kirje nuuvt kuhás ko voojij ij kirdám kuhás tondet ko tot orostij ááimust tun muu leggistih kirje koijâdij kivkked sust kii lii kočodum ij máttâm ettâđ toos maiden mut tun tááiđáh-uv leđe tušástum ko jieh määti luuhâđ táid kiirjijd jieh-uv lah-uv joo et mohnii pustaveh lijjii stuárráábeh ko eres pustaveh kii lii kočodum keejâi kirje váhá ääigi já talle ruttij nube kirje ilddest aalgij siämmáin saanijn ko tot-uv mii táál sáárnui sunjin nuuvtko sun lâi epidâm-uv tobbeenhân uštus lijjii mohnii pustaveh čallum styeresin sun vaaldij stuorrâ pustavijd pápárân mii lâi mahtnii almostum nuuvtko tot pennâ-uv moin sun čaalij lii tuu päikkisiijđost puástu ääigi pieijum maainâs tast luuvâi čielgâsávt mut talle lijjii val kulmâ puustav j n já k ij tiättâm maid toh merhâšii mut jis lodde lâi tiättâm kuus sun kalga moonnâđ kal kirje-uv tiätá maid toh pustaveh merhâšiččii toh merhâšeh juátkoo nube kirjeest ij tom eenâb kirje västidij ko sun tom koijâdij mut jyehi kirjehân lii siämmâš ko eres kirjeh lah tun jolâs kandâ kirje ruáŋgái tääl nube kirje já äälgi luuhâđ vaaldij oovtâ viehâ stuorrâ kirje ko ij tuostâm naggiđ vuástágin sun kuittâg huámášij et stuorrâ pustaveh iä lamgin siämmááh finnij joođhâ mii kullui návt mon tun lah jieš čáállâm moonnâđ pááikán já pustaveh j n já k vaaldij oppeet ilddest uđđâ kirje tot-uv iimâš et ain veikkâ mon kirje sun vaaldij tast lâi njuolgist jotkâ lekkâđ tiätumaašin mutteđ päikkisijđo nuuvt et vááldáh mainâs meddâl mun tiäđám huihádij sun kii lii kočodum mii lâi tot puástu äigi mast kirjeh mainâsteh jieh luuvâ ovdâskulij kirje avžuustij puástu äigi lâi jieht suullân vittâ miinut vááijuv čiččâm ehidist kirje talle sattui interneetin mainâsijd pieijâđ ton mailm muttoo kii lii kočodum piejâi kirje kiddâ tieđij tommit et mátáččij tivvoođ mailm kejâstij jotelávt tijme já ooiniđ et tot lâi jo love miinut paijeel ohtânubaloh sátáččij šoddâđ huáppu vuolgij jotelávt väzziđ olgos kulij vájáldit pieijâđ muu maasâd kost lijjim-uv sun lâi pieijâm kirje maasâd ilddei sun vuolgij olgos kirjeráájust mon lättest šoddii tääl monnii suujâ tet rääsih vuolgij pääihis kuávlun kaačâi ain ko voojij já mudoi vaazij jotelávt sun ooinij maht muorâin lijjii vaahtera loostah mut tääl tot ij innig orroom ollágin omâsin puoh tom maŋa mii lâi jo tábáhtum sun peesâi pááikán sun kaačâi tállân jieijâs viistán ko ij eissigin halidâm tiettiđ maht suu eeči já enni láin muttum leehâi tiättur já kejâstij tijme kejâstij tom uđđâsist val čaaitij kähcilovoovce kyehtilovvittânubaloh maggaargin jiermi muttum lâi kiergânâm jo viehâ kuhás ige sun tääl innig tiättâm mon ennuv sust lâi äigi vaaldij htm-tiedosto mii lâi suu päikkisijđo já aalgij mutteđ tom ääigi puoh juuđij nuuvtko koolgâi-uv já sun lâi-uv jo masa vaalmâs mut talle monitorin puáđiškuottii omâs pustaveh kejâstij puállupeevdi já uštus pustaveh lijjii tast aaibâs puástu soojijn a lâi p saajeest t lâi u saajeest já nuuvt ovdâskulij sun uusâi jyehi puustav ain ko tom tarbâšij já čäällimpargo lâi nuuvt hiđes kuulâi suu tyehin ko seŋgâ čyežžilij já väziškuođij ij tast perustâm mut čaalij ain sun finnij tom nuuvt valmâšin et tuše teddiliđ já tot mutáččij suu päikkisijđo kivkked monitorin poođij miinaháárááv já maašin jieš speelâi tom jaamij já algâttij uđđâsist ovdilgo monitori čaaskâi ollásávt kii lii kočodum juurdij jo et lâi maŋanum mut talle huámášij et jieš tiätumaašin lâi val alne päikkisijđo muttuuččij jis sun tääl teddiličij jotelávt sun teddilij tom ij tábáhtum njolgestij pirrâ viste mut kivkked tot orostij orostij siämmáá sajan kost tot lâi ain lamaš čuovânij já pustaveh sirdojii puállupeevdist olmâ soojijd čaaitij kyehti miinut vááijuv kyehtinubaloh lâi muttum peeivi sun kal muštáččij ubâ eellimavvees iđedist sun ij muštám innig maiden tuše mondet ohtâ kuávská mast lâi raddeest hitruus čuovjis tiälkku keejâi suu ain jyehi iiđeed laasâ čoođâ teevdij ihheed já maaŋgâi veerdij lasseen sun finnij pirrâsis puoh párnáidis tuállojii servikoddetáálust kuus lijjii čokijdâm suullân kyessid čišetpeln peeivisáŋgár já lâi kiergânâm juo ovdil kove väldim vyelgiđ meddâl sahhiittâllâm lii šoddâm eeči lâi já enni muštâl et sii táálust lijjii ennuv párnááh tane ko táálust assii meiddei ovdebáá kyeimi párnááh suu já suu oobij lasseen lâi tuš taat ohtâ táálu muštâl vuossmuš säännin ko puáđám ennijn suu sahhiittâllâđ et keejâ muu pyeremus sierâdemskippáár povvâst já iätá muoi iän kuássin rijdâlâm tot lâi muu enni-uv nannee já te mij čokánep savâstâllâđ elimist lijjii já luvâttâl uábbipeelees muu ááhu párnáid mušton lii pááccám pärnivuođâäigi sáárnui sämikielâ ja esken talle ko vuolgij škoovlân sun máttái suomâkielâ olmânáál veikkâ puárásub uábbi lâi-uv jo ovdil ravvim suu et kalga máttááttâllâđ suomâkielâ vâi piergee škoovlâst muštâl et sij pessii varriđ čohčuv uđđâ asuntolaviistán ko škovlâ aalgij lâi lâi kote lâi mielâst kierdâvâš sämmilâš párnáigijn ko máttááttij sijjân suomâkielâ sun ij kuássin suttâm párnáid še oopâi suomâkielâ ko eelij kaavpijn lâi kuálmád luokast te enni viežâi suu uđđâ kuátupááikán kuus enni lâi varrim muštá pärnivuođâ ääigist maht eeči laavij čuoigâđ pääikán riävskákielâid keččâmin siämmást ko eelij poccui kuvlân lâi aaibâs vielgâd ko čuoigâi pááikán hiäŋgájii suu vijlâsijn nuuvt et sun lâi viälgudâm aassâmpääihist-uv purrâmuš poođij luándust lijjii poccuuh nuuvt lâi sist tälviv ain poccuupiärgu lâi valjeest lâi juuvâst jieijâs kyelišlaajâ tuubdâi tast et tot lâi čappâdub ko jävrikyeli tot kyeli lii váánnum ovdilgo áálduh kyediškuottii perruinis veedij áálduid muštâl et sun še eelij obijnis sirdemin áálduid lâi kyevtlovihásâš sun naajâi suoi assáin ko tobbeen lâi pááccám ävđin ohtâ táálu eelij tom keččâmin te sun ooinij et tobbeen kale puáhtá pyereest aassâđ ko táálu vistig pyereest putteest nuuvt suoi varrijn ko iššeed puosâškuođij te suoi soováin et suoi uástiv táálu ton rääjist lii aassâm táán táálust šoddii nelji párnáá já jaamij luhottesvuođâst luokkareeisust škovlâääigi párnááh láá moonnâm máádás iä lamaš máhđulâšvuođah muštâl já ko párnááh finnejii pargoid mäddin te sij paccii tohon lii tääl ´tuhti emäntä´ já táálu já kuhes kandâ lasseet loopâst ko čielgee pärnáidis tááláá eellimtile koijâdâm maht eellim lii muttum jis verdid tááláá ääigi tovláá ááigán te čielgee et tovláá ääigist puoh purrâmâš finnejui luándust poccuuh main finnij piärgu lijjii valjeest já riävskáid vuobdii já lonottii taid täviráid eeči kale vuobdij riävskáid meid ko maavsij siämmáá hade riävskáin ko sun vuoitij toin naalijn ko ij tarbâšâm vyelgiđ puoh finnee uástiđ käävpist muštâl et sun tuoijui ennuu ulmuid kammuid kistuid já kamâspiddoid naalijn sun še finnij lasetiennâs jođettij poostâ kuolijd finnij juuvâst lam kale ain táán räi finnim puurrâmkyele juuvâst čielgee kyelipivdo merhâšume vala onnáá peeivi-uv et lii-uv sun joskâm puásuipargoid iätá joskâm lam jo tommittáá puáris olmooš et mun puáttee čoovčâ tiävdám ihheed lam tommittáá rävis ákku et jiem lah innâg mihheen pargonieidâš sun povvâst muštâl et tääl ko sun áásá täst ohtuunis sun piergee toin naalijn et sun piäsá uápis ulmui fáárust eelliđ käävpist ääigi lii viehâ pyeri iäláttâh et jis iälá olmâ eellim te piergee pyereest čielgee jiemge huámmáš suu kejâstuvâst maggaargin tutâmettumvuođâ veikkâ muu mielân puátih-uv jurduuh tast mon uceh toh puáris ulmui iäláttuvah láá ko keejâm já suu eellimtile te uáinám et sun piergee pyereest já jurdám et sun lii uáinám váhá ereslágán aaigijd ko mij kiäh ain vaidâlep et ko pälkki lii hyeni já ruttâ ij pijsáá toos já toos puddâ lii kuullâm mut mottoomnáálá lam peessâm lehâstiđ uuvsâ ton mailmân já ááigán mast mun jiem tieđe maiden ko keejâm kieđâid et suu eellim ij lah lamaš ain nuuvt hiälppu mutâ ko lii lamaš tiervâs já skikâlávt iällám te lii piergim vyeijilep ennijn já emedijnân kuuvl muu videopáádán lii pááccám muušton liägus já ustevlâš moje já čalmeh lii lamaš tot tehâlâš eellimtáiđu et sun lii máttâm leđe tuđâvâš já eelliđ ulmuigijn soválávt jurdâččâm ko pääihist vala keejâm jieččân paddim video kävppimääđhih lâi jo aldasáid mut vala juuđij kävppimaađhijn eeči aasâi pääihist sust lâi tuuvááš šiljoost halidij ain jieš eelliđ käävpist veikkâ liččii kale lamaš nuorâbeh-uv kiäh lijjii pyehtiđ toimâttiđ kävppiaašijd iäččâm vuolgij káávpán te vistig sun suuvâi nubekeš suullân km jeđe väzzilij kuus lâi km mätki sun ij táttum kuás jo kiinii autovyejein vaaldij suu ain sáátun kuávlust autoin vyeijee läddlâš tuubdâi suu pappa _noomáin motomeh polgupyerávyeijeeh-uv kiivšás fallii sunjin sáátu mut taggaar ij sunjin kelbidâm sun lâi oppeet väzzimin káávpán já kulá kiännii puátimin moottorpyeráin maajeeldkulij njuškee tuárispel mut vyeijee orostit-uv vuájánis já fáálá sunjin sáátu lâi uápis almai huksimmeeštir kiän páiháliih ulmuuh kočodii noomáin lâi robdâvávnulâš moottorpyerá ruohâsist peljipiällá já smiättá pajanij tieggáár sáátun muštá et lii lamaš motomin kandâidis sáátust jieŋâ alne jeđe pajanist robdâváávnun já čokkáán pehti sun páácá sáátust meddâl čulgâd suoskâmtubbáák njäälmist meddâl já páhudist sáttu ko iäččám ij innig vaijaam väzziđ te sun moonâi postautost tohon ijâstâlâi jeđe poođij nube peeivi pááikán motomin mun-uv vuolgim eelliđ käävpist já pajanim postaauton ruávást lâi sáátust paaldâst čokkái uápis almai kote halidij adeliđ munjin saje mut mun kuittâg čokánim ovdebáá peeŋkân aalgij muštâliđ äijih-uv lii puárásmâm eennâm álgá keessiđ piälásis muttuumin eennâm ivnásâžžân ele kuhháá pappakin on vanhentunut maa alkaa vetämään puoleensa muuttumassa maan väriseksi elä enää kauvan te mun pajanim autost te sáttuliih ettii lâi suu jieijâs nieidâ jo ko eeči álgá mainâstiđ mijjân maht sun čájádij porgemáánu loopâst ko sun lâi puátimin kävppimääđhist álgám jo viäiguđ já pajanij miärkká lâi vuosmuš puolâšijjâ já sun suhá já suhá ko ij puáđi päikkisátku käärbis čuoggâs vuoddâsân mii lii alda pääihi já ko sun sulláád pääihi kuávlun te käärbis tárvan vala cuáhásân kiddâ tom luovviđ já juurdâš lamaš vuosmuu keerdi suhâmin viijmâg poođij päikkisáátkun kuođij laavhâs kárbás já poođij kaandâspel lâi kolmum já paasij vala iijân-uv tohon viijmâg lyettiđ kävppimaađhijd iärásáid halideh leđe ain jiešráđáliih lii sierâdijnis canccom viehâ kuhás pääihist láádu riidon sun kulá hirmâdsâš suájái ruámškum tot lii tot kulloo čäciluudijd rááhu surgâdávt lodeh suorgâneh já jaskodeh viisârdmist mana várugávt jienâ kulij maid sun uáiná lii surrum tuáršu juálgán tot iirât luovâniđ mutâ mađe eenâb tot paancârd tađe čovgâdubbooht segis tuárgu puunnjâs ton jyelgi pirrâ lasseen vuoggâ lii tarvânâm riddomiestuid toommâl išán ij kuittâg eđijnis huámmáš ete iirât išediđ tom mut tot tuše paancârd jiegâs eeđeest ij finnii tom luovâs huikká nuuvt korrâsávt ko vaja išán išediđ kula išehuikkâs já jurdá ete lii eeti pääccih koskân já sun njiibžâst keeđgij já čuoldâi paijeel sino miätá luus tun lah eeđijd tust lii cáittá iänán mii lii tábáhtum finnee tuáršu rávhuiduđ já lyevvee tuárgu ton jyelgi pirrâ lii vaibâm mut kirdel jeđe siäivu aldaš suoinâlmâsân já vonâttâl vala mučis suájáidis lii vuod rijjâ ääigi enni savâstâl olmânáál ete huikkih iše tuáršu ličij ruáppánâm toos ko tot ij liččii peessâm viežžâđ purrâmuš fastes vyehi kyeđđiđ vuogá tienávt kuittâg ete tuušij tiet ij kuássin uážu huikkeđ iše tego párnááh távjá läävejeh sierâddijn já eromâšávt vuojâddijn toohâđ ij kuássin vissásávt tieđe lii-uv tuođâlâš eeti vâi ij lam kale čiävláá tust ko toimih nuuvt ráđđáht koijâdâl ete puávtáččij-uv sun tääl išediđ eeni tieđust-uv láá ennuv liteh poossâmnáál já ulâtiččih-uv poossâđ taid stoovli oolâ já táátum kuškiđ liitijd lii moovtâ mutâ ij lijkkuu ubâ hoomán tun ain keksiih návt ahevis pargoid ennuv hitrub moonnâđ olgos sierâdiđ vaidâl maiden eeđâi ete leen kuáđđám sierâid-uv hiloi háloi oovtâst nuurâđ taid já čurgiđ ubâ sierâdemnurhe kiinii eres-uv tom porgâđ tääl tuše olgos nimmâruš tast nuuvt kuhháá moonâ páácá talle eenâb äigi eres aššijd ko muoi huolâtteen tävirijnân hokâttâl mon tuolviih párnáiviste lätteeráánuh láá enni tuikkod tárguttâs lâi pušted taid onne mutâ jiem tääiđigin kiergâniđ siämmást porgâđ meid tom ubâ viste ličij čurgâd muáddi lätteeráánu vyelgih olgos masa tegu kirden kašnattál äšh äšh mana kovjâ njunán mutâ manos te uážžoon čurgim valmâšin vala miinii maid puávtáččim porgâđ koijâd tieđust-uv lii mutâ moonâ jo iärrásijguin olgos taan kooskâst njuoškâdid raasijd čielgâsávt toh tarbâšeh čääsi tom uáli várugávt jiemge stilčoččii lättei váldá uccâ njuoškâdemkaanu já liäšku čeepiht čääsi raasij madduid tain ij lah innig koško uccâ muorâkárdár smiättá lii čiljoost luáddumin muorâid ko njuámmilááh ruámusteh olgos sierâdiđ moonnâp išediđ moovtásk riämáásk já iätá lii-uv ennuv hitrub pargo ko tiskám já čurgim halijdep išediđ tuu eeči njuámmilááh huihâččeh mutâ elleđ puáđi eidu tääl sättih tábáhtuđ vahageh puáttiđ pardeđ muorâid talle ko mun lam kiergânâm njuámmilááh peessih pardeškyettiđ čieskâsijd rävvee aalgâ rääjist maht kalga rähtiđ šiev pino lii styeres já meiddei puoh ucemuš njuámmilâš haalijd leđe fáárust tot kuáddá kyehti uccâ čieskâsáá te huuihád puátih tääl uáli stuorrâ já šiev muorah pino lii vaalmâš te njuámilááh čorgejeh vala oovtâst muorâluáddumsaje tuálvu muorâid siisâ iänán koijâd mun mun tego siämmáá njäälmist ko cancco pálgá mield tot kulá surgâdis civkkâs tego kiinii čiäruččij alda ooroost uuccâđ tot huámmáš siemin lodeuđâgáá suoinij já raasij kooskâst njuámmilâš ij tuolmâstâm tom oolâ tun lah teehi šoddâm liččii koččâm piervâlist savastâl siämmást ko váldá kehnittes uđâgáá kepilijdis kooskân päikki lii-uv muorâsyergist aaibâs täst paajaabeln eeči- já eenilodde siäivuv sunnuu luus tot lii kuovlâdâm vuálus já koččâm piervâlist ij vala määti kirdeđ iänge muoi áppád tom išediđ maassâd piervâláin toh väidiv uáli čuuvtij oŋâttuš tot uulât eidu luptiđ lodeuđâgáá maassâd piervâlán loddevanhimeh visârdává puoh muččâ- dumoš lavluu lii kuullâm ete meeci roobdâst ränis tuuváást áásá puáris ohtuunis njuámmil kote lii váháš erduus äijihâš vuáittá palo já mana tuuváá luus tot skuálhut uuvsâ viehâ kuhháá ovdil ko tuve uksâ lekkâs já tobbeen kuávlá puáris njuámmil-äijih jiem uásti jiemge adde vâi maid tääbbin uusah maiden tuš tiervâttiđ tuu ko aassâm masa ráánjást lam tobbeen tun puáđáh puávtáhhâm puáttiđ siisâ-uv huhkáád taat muu tupe lii peevdi alne láá porkkaneh muu jieččân piäldust taid mun aasâm ohtuunân kiihheen peerust must muu kulo-uv lii huánánâm ko oro ete puohah tuše mulijdeh korrâsub jienâin vâi kuulâm šoddâmpeivi-uv lâi kieskâd mutâ ohtâgin kyeisi ij puáttám kihheen kuás tuu šoddâmpeivi lii koijâd jo ruokkâdubbon mun lam monâmin luus leppee puáris veerdiš fáárun oovtâst vuástálist muta loopâst kuittâg vuálgá somas uccâ tuuváá šiljoost kađâškuát meddâl tot ákku haalijd muu teivâđ huávrist tot ákku jo ilolâžžân siävá-uv mon hitruu ko poođijd vala kuhes ááigán ákku savastâl kale ete kiinii lii puátimin mutâ povcâgittim jieččân nube monnjâkeepil moonnâm ohhoost jiemge tontied peessâm kuárŋuđ jieččân kuovlâmluuŋkán luuptân mun ain várdáástâlâm kii lii puátimin vuorâččâsâid lam kale kovŋim tuoin čapis lodekuuvijn peri siisâ já čokánistee lah uáinám tuu masa jo kosten savâstâl moovtâ fáárun puárrásijkeerhon finnee šiev skipárijd toh puohtii munjin mielhi kuolijd já niisuid ko jiem peessâm jieš viežžâđ liävuš já väldiđ mun jiem nuuvt peeruust kyeleest mutâ vorás pulá puávtám kale smakkiistiđ muoi aaibâs kolliistâllâđ imaštál addagâs pivdâlmáin išediđ tuu mahtnii koijâd ááhust poostâ mun lam aaibâšâm ij innig kyedi poostâ uuvsâ räi já postâloová lii tommittáá kukken ete jiem peesâ tohon rašes juolgijnân elâččiđ keččâmin lii-uv tobbeen miinii munjin ko lii korŋiimin keeđgi oolâ ete uáináččii postâloován te pajeluŋkká lekkâs já njuámmilâš uccást ij roovâ káávvud lam postâ-vahtâ ucca hitruus vissáád luuŋkást aasâđ tääbbin ko vahtiim puáttee poostâ já keigiim tom ustevlávt áákun lii-uv onne puáhtám maidnii koijâd säpligist lii taa aaibâs olmâ reivâ tom tääl muččâdávt áákun tuámá maasâd reeivâ hiäilumáin lii munjin vuolgâttâm reeivâ illood ákku tääl jotelávt já muštâl munnuid-uv veikkâ ijhân tot munnui kuulâ moovtásk já kooččât siämmást lättei muorâid maid lai viežžâm áákun ij kihheen vuolgât reeivâid lii muu huolhijn kolgâččim itten moonnâđ kyevti uccááš oovdeld kiäh iävá tuostá koskânis puáttiđ juvvii rastâ jiemhan mun peesâ täin rašes juolgijnân ij lah mihheen eromâšijd huápuid itten muoi monâččáim sunnuu oovdeld hundâruš iiđeed já moonnâv puorijn aaigijn juvvii niidon lyevdi lii keeđgij alne mutâ lii váldám visesvuođâ tiet uđđâ-uv lyevdi fáárun njuškodim tiegárij juvvij rasta maht peri talle tarbâšâm maiden luovdijd rammust tuoh-uvks tyebbin nubebeln juvvii láá toh hyelkkipárnááh ton náálá sunnuid ete iävá tuušijd iätádut taid kale taanbel ko kiergâneen já stelliv vala nube lyevdi pyereest keeđgij oolâ tuostâ puáttiđ alne puáhtá porššáđ čááčán já njuoskâđ kisáčiivgâh vaidâleh läiđee nube čiivgâ luovdij mield rasta mutâ nubbe ij tuostâ mahten irâttiđgin ij iššeed loptee uccâ kisá várugávt soolân já kuáddá tom juvvii rasta puáris njuámmil smiättá jiečâinis mon suotâsin uccâ timmâ nierâš jiejâs niera vuástá tubduigin muoi satâččeen tunnuu torvolávt tiipšon kuáhtáá uárree kote korrâsávvt já masa jo čiärun ocá suoinij kooskâst maidnii kulá ete tot lii kočâttâm šlaanti já haalijd išediđ uuccâv já uuccâv muta sino lii nuuvt saahâd ete ij tot ruttâ aaibâs tállán kávnuu tuálá ilolâžžân kepilistis šlaanti tohon njuško nubbe uárree lii vaijaa já piälkká tot lah tuu ruttâ tun tom uážu lii já muu tom kavnáim šadda váhá nievrismielân iše iä ibbeerd olmânáál láá váhá ääigi joskâ já siivjost veikkâ addel-uv šlaanti tállán uarrei tuoi áiguvettee kevttiđ ruuđâ tuástá viijmâg koijadiđ muoi vala tieđe tun pivdá lii kale iävtuttâs mutâ moonnâp vistig mii luus já keččâp talle västid syeligâsâht toh kuáhtájeh uccâ čiärroo njuámmiláá tust lii lammim jieijâd koijâd lohđutmáin must lah mihheen raše tuš nuuvd nievris mielâ iärráseh kiäid mun jurdim lemin muu usteveh ettii ete mun lam liijgás kossuv já ete muu turkkâ lii puástu ivnásáš ij haalijd sierâdiđ muin nuuvt tuuhmijn peerustkin miiguin láá ennuv párnááh porgâđ oovtâst maidnii hitruid veikkâbâ vuáđudiđ leevât peevdi oolâ pápárijd já ivnepeenâid já iävtut ete juáháš sárgu kyehti koortâ nube já nube piäijojeh kyevti koori siis já uárrei kavnâm ruuđáin uástoo kuábbáá-uv reeivân postâmerkkâ čáálá čujottâsâid tuálvuh reeivaid poostân já itten tuálvu taid merikiäčán riemih moovtâ paargon uccâ kossâ njuámmilâš lii vájáldittâm nievris mielâs láá tääl maŋgâ uđđâ ustev lii lamaš majemui peeivij nuuvt ennuv puohlágán toomâ ete tot ij lah ostâm eelliđ jiejâs ááhu lunne ollágin tot cancco huápust toho já ákku movtijdává ko uáiniv poottih hiävulávt ko ákku lii eidu aalgatmin lääigikiessám já tääl mun šeštâšuum viipšâ tolliimist äijih iätá tuđâvâžžân mun išedâm joohan pivdá váhá čovgâdubbooht tom nuuvt rävvee ko stellee viipšâ kepiláid láá ennuv lääigih puoh párnááh uđđâ vaacâid čohčuv aainâs halijdiččim mučiskirjáás vaacâid koijâd myerjih láá nurrum vala mutâ kale toh láá jo laddâm ákku iätá ive mij nuurâin oovtâst nuuvt stuorrâ iäbbár tievâ ete jiem vaijaam tom luptiđgin muštâl ive lam čuuvtij stuárráb já kievrâb peri nuurrâđ jis halijdâh jiem vala oostâ uážuh lite nuuvt ennuv ko vajah já piejâ váhâ njáálmán-uv jis lii mielâ láá ennuv myerjih já aaibâs naavdâš ko eebir tievâškuát puátá keččâđ maht muorjij nuurrâm luhostuvá tun häppilis norree mun-uv tarbâsiččim iše muu šaddokäärdist ličij kolgâm jo áigáá renskiđ ilâskijd meddâl mutâ ko must láá lamâš šotkâšeh nuuvt rašeh ete tot lii pááccám puáttiđ taam maŋa keččâđ muu porkkan- já kaalâeennâm iätá äijih talle čáittá moh láá ilâskeh já moh láá vesah já renskiiškuát tuoi leppee iše uážum väldiđ vorâs kaalâ huuihâš kale puoh mana tego kalgâ-uv mutâ kaalâ tun jieh vala uážu lii äijihist asto jo čokánistiđ já vuoiŋâstiđ jiejâs stoovlin muu luáváttuvah láá láppum määti vuoiŋâstiđ toittââ jo puáhtá luáváttuvâid äijihân toh kávnojii mun taid taas paaldân kuáđám olgosmonâdijn čievčâstâm taid viäskárán ete luváččim váhá loostâ mutâ vájáldittim väldiđ tom tyebbin peevdi alne tom munjin munjin-uv tobbeen maidnii suottâsijd pivdá siämmást ko kuárŋu äijih aaskan já lii mottoom peeivi tehâlâš iäráán já tarbâšeh párnáitipšoo loppeed puáttiđ já meiddei lii kiärgus išediđ vääldi muu fáárun sátáččii leđe iše ko toh párnááh láá nuuvt ennuv já almostuvvâv säpligpiäju šiiljon te šadda tállán korrâ larmâ já riämu hip hii poođij sierâdiđ miiguin li uđđâ suilo šiettih kuulmâst-uv mijjân korrâ liävtu nuuvt čuuvtij láá vala nuuvt uceh váárut lii puáttám kaččeh muorâin mosijdeh suámálávt kepilij vyelni ko toi alne cancco uási kalgâ kuittâg hárávuššâđ meddâl lii oppeet huáppu haaraav lii-uv uáli kukke já lussâd lijkoo ton paargon puáhtá smiettâđ puohlágánijd aašijd ko čuuvtij muáttá te peesâm eijijn muotâpargoid jieččân muotâkuáivoin finniim putesin aainâs já portháid oostâm vala ááhu luus-uv já luus smiättá peeivij maŋa čokuttâl mottoom eehid eijijn porthái alne kuálkki já viäiguškuát tediškuát čoolmijd mutâ muuštâš vala moonnâm keesi tábáhtusâid mátáh-uv čielgiđ ete mondiet šadda nuuvt pyeri mielâ ko lii išedâm iärrásijd veikkâ ucceeb-uv ääšist tot lii kal aaibás tuotâ tot talle adelem ilo smiättá já juátká tun iššáás mielâd ain rävisolmožin-uv ko sun kote iššeed iärrásijd uážžu meiddei jieš iše já lohđuttem talle ko taggaar taarbaš meccieennâmmuorjijd ovdániđ läävhi paajij tuu vuoiŋâstiđ oovtâ leggistemvuáru oppâm vuoijâđ pyeri ovdániđ vala läävhi rašes jieŋáid läävhi kiiđâ vuossâmuu kuká ovdániđ läävhi puáhtá jo vyeijiđ polgupyeráin tun vájáldittih torvokappeer oovtâ leggistemvuáru viežžâđ ullosuhháid läävhi muotâpáálu laasân oovtâ leggistemvuáru hirmâd šiev čierâstâllâmluáhá tuálvu tuu läävhi ovdâskulij šiev čäciláádu njuškoh nuuvt moovtâ ete uážuh ovdániđ läävhi ráhtám šiev tuve ovdániđ läävhi čohčâleencun leggistemvuáru merháin uážuh leggistiđ uđđâsist palhâšume peeivi vaaldij filosofia maister stipendi vuástá stuárudâh lâi ruvnâd keigij suu kuhesáigásâš máttáátteijee filosofia tuávtir kote lâi eidu talle totken kijttâlij ton lasseen et sun lâi lamaš viššâlis uáppee ollâopâttuvâst meid suu mávsulâš pargoost maid sun lii porgâm anarâškielâ pyerrin lii taggaar mon stivrâ mieđeet kiännii iävtuttâs vuáđuld taggaar nuorâ totkei kote lii porgâm tagarij tutkâmušâiguin maid jieš-uv tuuđhâi lâi ton-uv peeleest merhâšittee já historjálâš et tääl palhâšume finnij vuossâmuš anarâš kielâtotkee lâi maadâsämmilâs kielâprofessor kote lâi maaŋgâi eres pargoidis lasseen še kielâtotkee vááimu alda lijjii nomâlâssân ucebeh kielah moid aanaar kielâ-uv lohhoo sáárnui sahâvuárustis kuldâleijeeh lii stuorrâ ilo väldiđ vuástá stipendi já halijdâm-uv váimulávt kijtteđ tast stipeandi meerhâš munjin uáli ennuu tot lii merkkân tast et tist lii peruštume ovdediđ anarâškielâ já tom tutkâm sahâvuárust keččâlâm ucánjihhii čielgiđ anarâškielâ tile ääših moh puátih oovdân kyeskih sämmilij já anarâšâi tilán mut lii čielgâs et meiddei eres sämmilij tile lii suullân siämmáálágán tile lii uáli kuhháá lamaš hyeni já iäskân tai ivij tot lii čielgâsávt puárrânškuáttâm hyenes tilán láá lamaš kyehti váldusuujâ vuosmužžân anarâškielâ nuuvtko meid orjâlâškielâ lii pááccâm eennâm váldukielâ taan tááhust suomâkielâ juolgijd já meid váldukulttuur juolgijd ko sämikielâ vist onnui áárvust lijjii anarâšah ain-uv ucceeblohhoon sämmilij juávhust talle lâi saahâ sämikielâst já ton oovdedmist já tutkâmist oroi lemin čielgâs et lâi saahâ orjâlâškielâ oovdedmist já tiileest kihheen nuuvtkin perustâm anarâškielâst toos lii čielgâsávt-uv tot et sääni sämikielâ lii iberdum jis ij juo aaibâs puástud te kuittâg-uv eres náálá sierânâs ohtâvuođâin virgálâš ohtâvuođâin lii lamaš saahâ sämikielâst lii jurdâččum et lii tuše ohtâ sämikielâ mon suomânáid anarâškielâ-uv kulá vist sämmilâš jieš sárnu sämikielâst sun uáivild toin jieijâs kielâ liävus tot talle orjâlâškielâ anarâškielâ tâi miinii eres sämikielâid pištám uáli kuhháá ovdilgo jyehi tääsist ulmuuh ibbeerdškuottii mast jiešalnees lii saahâ láá kulmâ sämikielâ orjâlâškielâ anarâškielâ já nuorttâlâškielâ já ij tuše oovtâ mut puoh sämikielâid kalga ovdediđ siämmáánáál lii lamaš uáli kuhes kiäinu jotteeđ já iäskân tast maŋa ko vuáđudui ive anarâškielâ tile lii puárrânškuáttâm motomeh ovdâmeerhah maht lii ovdedâm kielâ seervi kuástidem puáđus lii mii almostuvá kulmii tâi neljii ivveest já tot juáhhoo anarâššáid lii meid kuástidâm vuossmuid romaanijd anarâškielân mon meid puávtáččij kočodiđ anarâškielâ kirjálâšvuođâ algân anarâškielân lijjii čaallum tuše teevstah oppâkirjeh já motomeh kirholâš jurgâlusah seervi ánsun ferttee luuhâđ meid anarâškielâ kielâpiervâlij älgim kielâpiervâlist suomâkielâg párnáid máttááttuvvoo anarâškielâ nuuvt et toh párnááh piäiválâš elimist opâččii kevttiđ anarâškielâ nubben kiellân suomâkielâ lasseen rooli lii-uv uáli tehálaš toh párnááh láá anarâškielâ puátteevuotâ ohtân puáđusin lii lamaš tot et meid párnái vaanhimeh já eres-uv rävisulmuuh láá halijdâm oppâđ anarâškielâ kiiđa ornij-uv táid ulmuid vuossmuu keerdi vuáđukuursâ mii piištij ubâ kiiđâ toin uáppein valdijn-uv uási pajeuáppeeiskosáid ornejuvvojii vuossmuu keerdi anarâškielâ várás pajeuáppeeiskoseh puáhtá čäälliđ vieres kiellân teikkâ eenikiellân pajeuáppeeiskoseh ráhtojii tuše orjâlâškielâ várás tehálaš olmooš anarâškielâ pajeuáppeeiskosij uážžumân lii lamaš kote lii anarâškielâ máttáátteijee já saavâjođetteijee lemin nuuvt et pajeuáppeeiskoseh láá adelâm anarâškielân eenâb status já nuuvt láá vist ain eenâb ulmuuh kiäin lii peruštume oppâđ kielâ anarâškielâ máttááttâs lii váilum ollâopâttuvvâst anarâškielâ várás lii ollâopâttâh oovtâst rähtimin anarâškielâ approbatur mii lii oppâoho oppâmeeri mield máttááttâs algâttuvvoo puáttee čoovčâ algâttem ollâopâttuvvâst lii uáli tehálaš anarâškielâ tilán tane ko anarâškielâ máttáátteijeeh já totkeeh láá uáli uccáá lii máhđulâš uážžuđ eenâb pargeid kiäh pasteh máttááttiđ já tutkâđ kielâ lii talle anarâškielâ tutkâmuš tile kiäh taan räi láá tutkâm anarâšâid já anarâškielâ láát om já láá-uv ráhtâm šiev já noonâ vuáđu anarâškielâ tutkâmân tääl veikkâ om orjâlâškielâ tutkoo-uv maaŋgâ saajeest ij anarâškielâ várás lah ohtâgin totkee virge lii-uv uáli vaidâlettee tanen ko meid anarâškielâst maaŋgah vuáđuääših láá vala tuđhâhánnáá vuáđututkâmuš lii váájuvlâš váilu meid vuáđu anarâškielâ máttááttâsân lam-uv jieš ferttim kiddiđ huámášume jieččân pargoost anarâškielâ totken ko ettim-uv anarâškielâ várás iä lah kielâtotkei virgeh já nuuvt jieškote-uv totkee ferttee kavnâđ vuovijd maht ruttâdiđ jieijâs projektijd já pargoid tutkâmprojektijd lii ruttâdâm já lam uážžum sii oppâmateriaalpargon čäälliđ anarâškielâ kielâoopâ mon kietâčáálus lii tääl vaalmâš nubben stuorrâ oppâmateriaalprojektin lii anarâškielâ sänikirje rähtim eres pargoid láá ruttâdâm kirkko jurgâlusah já kurssâmateriaal rähtim lisensiaatipaargon mii kieđávuš orjâlâškielâ já anarâškielâ kyevtistaavvâl mi-sanij historjá lam uážžum išeruuđâ huolâ tast et meid stipendi oovded anarâškielâ tutkâm já puásuifarmi puásuifarmi lii pyereest mennestum já jieijâs irâttâs lii aldemuu kirdemkiädán lii km já ryevdirađesajattahan lii km lii šoddâm lâi táválâš ton áigásâš anarâštáálu mon vievâ áigápuátu poođij kuáláástmáin já tälviv meiddei puásuihommáin lâi anarâškielâ mutâ suomâkielâ aalgij vyeittiđ ko kaartâi čiččâm ihásâžžân vyelgiđ škoovlân vistig já talle kuálmád luokast ovdâskulij lâi kukke já koolgâi aassâđ asâdâhkuávdáást anarâškielâ sárnum lâi kieldum já pááikán peesâi ohtii mánuppaajeest kyevti piäiván koolgâi väzziđ teikkâ čuoigâđ luoka maŋa lâi vala peli-ive jotkâškovlâ já tast maŋa algâttij-uv pargoelimis sun lâi uánihis aaigijd luoddârähtim já _tivvoom hommáin já vala sáhápargoin maŋa sun vuolgij levyrävdeehitsar škoovlân mii piištij oovtâ ive maŋa sunjin lâi fálusist pargosaje mutâ meiddei siämmáá ääigi ~-kävppi faalâi sunjin kyevti oho autovyeijee pargo sun valjij uánihis pargopuudâ päikkikuávlustis kyevti oho pargopuddâ voonâi-uv ive kukkosâžžân sun tooimâi ~-käävpi ryevdiuásáduv tipšon äigin sun naajâi já párnááh šoddii já vala huksij táálu ij kuittâg orroom lemin tot mast sun pásáččij iäláttahân lâi jo maangâid iivijd smietâdâm jieijâs hommáid já tieđij ete tot pargo ličij mahtnii lahtosist poccuid sust jo talle motomeh kištopoccuuh moin sij juttii kištottâlmin lâi meiddei motomin lamaš iärrásij ornim safarimaađhijn fáárust jieijâs poccuigijn rađhâšem tábáhtui ko staatâ vuáđudij puásuitálulaavâ eennâmtuáluhaldâttâš ruttâdij puásuitálulaavâ miärádâsâi miäldásijd puásuialmaid ohtân pittán lâi tot ete enâmus uási áigápuáđuin koolgâi puáttiđ puásuipargoin teikkâ oovtast eennâmtuálupargoin vuobdij toontijd já meccipalstaid pele muorâáárvu haddeest puásuialmaid já meiddei adelij palhâšume aassâmviistij já šiljoviistij huksiimân jieijâsvásdádâsuási paasij mudágin máhulâšvuotâ čievčâstij lopâlávt celkkiđ jieijâs luovâs fastâpargoost mieđettui puásuitáálu ive já táálu valmâštui riidon siämmáá ääigi sun huksij šiiljon meiddei kuáđi tyellitälli sun vaaldij motomijd turistijd vyeijiđ poccuigijn ruuđâpuáttimdied lijjii talle jo ennuu mutâ ain ij moonnâm nuuvt ko jieš lâi smiettâm hotellist soittii já tattuu ete olmožid halijdiččii uáiniđ poccuid já vyeijiđ toin já vala káhvástâllâđ soppui mk olmooš huápust ete munhan finniiččim tast mk kyevtis vuojijn ergijn já mun finnejim mk ruuđâ já faallim vala pullákäähvi stuorrâ juávkun lâi šiev juurdâ mutâ ij olášum toin naalijn ko koolgâi älgiđ ovdediđ jurduid vuáválâšvuotân ive suái emedáin kuávttáá hárjuttâlâin párnááh išedii mon puohtii vuolgij irâtteijee kuursân já tast maŋa irâttâs finnij noomâ puásuifarmâ já hommá vuolgij pyerebeht joton lijjii vittâ eergi šiljoost talle sun oostij kulmâ lase já tääl láá jo ergid mieldi šiiljon láá pajanâm meiddei ärbivyevitupe valmâštum hirsâtupe mast láá táál puáris tiiŋgah já pihtâseh nubbe kuáti já vala suullân kuttâ ive tassaaš lavŋekuáti láá meiddei aalgâ oovtâ peeivi puásuisafarist já puásuitálutilán uápásmuumist lasânânâm nuuvt ete táál jieškote-uv ohjelmpaketteh láá jo nubáloh puáhtá om uápásmuđ poccuid já piemmâđ taid vyeijiđ puásuivyeijimkoortâ tälviv njuárustâllâđ kištottâllâđ veikkâbâ sovskammuu leggistmist já poccui kiddâ väldimist puáhtá káhvástâllâđ teikkâ purâdiđ láávust já veikkâbâ tánssáđ meiddei tiiláđ sämikaastâ hárjuttâllâđ juoigâm teikkâ tuuttâđ táluvievâ juoigâmân lâi meiddei markkânist alda sämimuseo puásuičuogâstah iivijd tontied ete suái halijdáin faallâđ párnáidis kesipargosaje lâi saje kost turisteh puohtii finniđ rievtis tiäđu poccuin já uáiniđ já kuvviđ taid kuittâg iä movtáskám nuuvt ennuu já tääl sij láá-uv jieškote-uv vuálgám maailmân tälviäigin ohjelmpaketteh láá vuávájum enâmustáá ton vuáđuld ete suái piergiv kuávttáá mutâ jis tárbu lii te sunnust láá kale väriulmuuh kiáh puátih pargon já kesiäigin suái faallâv oovtâ kesipargosaje-uv ääigih láá juovlah já keesi já siijvuumus mánuppajeh láá vyesi- já roovvâdmáánu suái iävá oostâ kuittâg toollâđ ko muáddi peeivi kiđđuv ege tallegin ohtân lam säminissoon jieš-uv ferttiim tubdâstiđ ete vuossâmuu keerdi lam tääbbin vuáijám poccuin já faallâm leibipittáid kieđâst poccuid kale eelliđ já purrâmuš lii njaalgâ fáddá já anarâškielâ artikkel lii čáállâm ollâopâttuv suomâkiel professor emerita vuáđuduvá suu sahâvuárun mon sun toolâi já cuáŋuimáánu ornij suomâkielâst nuorâ kielâtotken motomijn akateemikko anarâškielâ haavâin kuhemustáá neeljiuásásâš _sänikirje toimâtteijen iivijn tot valmâštui te litteristij já jurgâlij loopâ räi majemuu pargoos anarâškielân ađai kielâčáitusčuágálduv čájttuzeh iärutiervuođâid sunjin kyehti oho ovdil suu jäämmim vyesimáánust kiergânij toimâđ anarâškielâ pyerrin masa kuttâlov ihheed taan čallust suu koskâvuođâ anarâškielân kyevti uáinimčievâst anarâškielâ merhâšij merhâšij anarâškielân anarâškielâ totken já tuárjon ko muštâlij munjin jieijâs muštoin já suu kielâmiäštárijn te pivdim uážžuđ sahhiittâllâđ suu páádán halijdij kuittâg mielâstubbooht savâstâllâmkyeimin aheskippáár pargosiärvusist kiergânij-uv sahhiittâllâđ suu nelji tiijme kuovâmáánust savâstâláin pärnivuođâmuštoin fennougrist pargoost já virgekuoimijn mut aainâs suu muštoin sämikielâ já kulttuur totken lâi čielgâsávt rahttâttâm kuáhtáámân já smiettâm fáádáid main halijdij muštâliđ koijâdij et peesâi-uv anarâšâi alda te sun västidij kielâmiäštárijdân alda lam peessâm tondiet et jo tot ko mun lam paapâ kandâ lii merhâšâm tom et muu láá tubdâm tegu jieijâs almajin kiäs puáhtá lyettiđ čielgih kyehti tehálâš ääši koskâvuođâst anarâškielân jo sun lâi jyehi seellâs pehti kielâtotkee aldemuuh anarâšah lijjii suu kielâmiäštáreh äššin sun oonij jieijâs kuátukuávlun já identifisistui jieijâs perrui páihálij sämikielâi tuárjon peerâ varrij talle ko lâi kuulmâihásâš suu vuossâmuuh pärnivuođâmuštoh algii iäskán tobbeen kuáhtájum aalmuglâšsuáđi ääigist perruujesânáid lâi kuittâg šoddâm koskâvuotâ anarâškielân čuuvtij ovdil suu šoddâm totken algâttij jieš-uv tooláá sun toovâi vuossâmuu kieddimääđhi jo mánuppaje kukkosâs nuurrâmmätki ive já pyevtittij nuuvt ennuv aanaar- já nuorttâsämikielâlâš amnâstuv et ton vuáđuld šoddii sehe almostittem tai kielâi vokaalij kvaliteet kieđâvuššee náguskirje já vokaalij kukkoduvâid kyeskee tutkâmuš mon sun čaalij neljii ovdil ko lâi toos tuđâvâš pyevtittij še säniamnâstuv anarâškielâ tieđâlâš sänikirje várás tievâsmitij maaŋgâi mađhijdis ääigi sänikirjeamnâstuv mon tolemusah muuštonmerkkiimeh lijjii toohum norreid kuulâi aalgâbeln še máttáátteijee professor ollâopâttuv fonetiik lájádâsâst jieijâs nuurrâm säänih lijjii valmâš sänikirjeest suullân uási suu maađhijn sundášuvvii luusâ kiäst lijjii puáttám sänikiirján paijeel säännid uáivikielâmiäštár lâi sun pelestis poorgâi oovce manuppaijeed já pargo pyevtittij ohtsis sänitiättud toovâi ärbitotkeiguin já vuorkkimmääđhi já paddij talle kyehtnubáloh anarâškielâlâš sárnod kiäid lâi čokkim oohtân määđhist päddejui čájttuzeh amnâstâh mast láá ennuv še maaŋgâ sárnoo koskâsâš savâstâllâm sárnoin lâi maŋeláá muu uáivikielâmiäštár oovdiš poorgâi išedeijen aasâi ton ääigi muu vaanhimij lunne já lâi jyehi peeivi oovdeld sajattuvâst oho pargo pyevtittij sänikiirján vala tuhháát uđđâ säännid já lopâttij masa anarâškielâ säninuurrâm maŋa sänikirjijn poorgâi vala čovgâ juávkku jieškote-uv kuávluin já akateemikko professor maŋa mun algâiivijd läđđee já kielâtärhisteijen toimâm tuáhtár juuđij ubâ ääigi täävjiht siämmáá intensiivlâš mut tááláá ääigi kenski ucceeb tubdum peeli eellimpargoost lâi anarâškielâ já iänááš sämikielâi sajattuv tuárjum pargo sun olášutij čällen stiivrâ jesânin já saavâjođetteijen maŋgâlov ihheed vuáđudii syemmiliih nk mon kuávdášlâš ulme lâi pieijâđ joton já turviđ sämikielâlâš almostittemtoimâ almostuvvee lostâ lâi olgosadalduvâin tehálumos já aaigij mield ton toimâtteijen šoddii še sämmiliih já nubben tuávvášsiärvusin koskâvuođâ láá kuvvim vyestivuárusâžžân suomâkielâliih máttájii ellee sämikielâ já torjuu pelestis sämmilij čäällim oovdedmáin tađe várás ortografiaid main ožžuu sist korrâsub-uv macâttâs lâi loostâst uáivitoimâtteijen já eres toimâttâspargoin iivijd vuossâmuu nummeer rääjist lâi talle lâi iänááš tavesämikielâlâš mut tast almostuvvojii merikooskâi še anarâšâi teevstah já oonij huolâ toi kielâhäämist vuossâmuš eenikielâinis almolávt čällee anarâš lâi ađai vuossâmuš čáálus almostui loostâ juovlânumerist kiela _palstaast čáállus fáddá et ubâ palsta čuákánpieijâm-uv čáittá lemin tiäđulâš tast et jieijâskielâlij vuoigâdvuođâi uážžum já toi toollâm váátá almostittemtooimâst nuuvt kirjekielâ ovdedem ko meid äigikyevdilis teemai kieđâvuššâm já maaŋgâi tekstâšlaajâi haldâšem lâi maaŋgâpiälásâš já äigikyevdil kommentistij vist kieskâd almostum tavesämikielâlâš aabis imâštâlmáin et kolgâččii-uv anarâšah adeliđ tom párnáidis kietân veikkâ tast šodâččij-uv vaahâg eenikielân avžuuttij vástádâsâstis aanaar- já nuorttâsämmiláid mielâstubbooht aabis suomâkielâlâš teevstâi luuhâm čálusin palstaast lâi pittá jurgâlem rukkooskirjeest tun palstaast lijjii já lasseen še eeči já viljâ kyehti kirkkohiärá já anarâšâi kielâlâš vuoigâdvuođâi piälušteijee läjidij še loostâ vuossâmuu nummeer uáivičalluu tavesämikielân vuáđudui judui et niäljád pákkum ađai vaanhimij kunnijâttem puáhtá pyeremustáá olášuttiđ anemáin huolâ madârvaanhimij kielâst peeleest julgášteijee tekstâ vuolgij sämikielâi uhkevuálásâšvuođâst r uccâ aalmugâš lii šoddâm killáđ moonnâm aaigij ennuv verivuođâ mut tot lii liijká vaijaam siäiluttiđ onnáá peeivi räi madârvaanhimijdis kielâ já vuovijd já tast sämmiliih ánsášeh stuorrâ kunnee äigi lii vissásávt vala varâlub ko oovdiš čuđeäigi čuđe ij puáđi miekki kieđâst koddeđ já tuššâdiđ tot puátá čuuvtij kävilubbooht ij innig haalijd sämmilii jiegâ tâi omâduv mut tot haalijd tuššâdiđ sämmilii suhâkode eennâm alne já toohâđ sämmilijn syemmilijd taažâid já veikkâ maid já viljâ ovdâkovveen nuorâ lâi oppâm uáivičalluu oskoldâhlâš-kielâpoolitlâš retoriik oro lemin sirdâšum sunjin pääihi ärbin eččis lâi máttááttâllâm pargoos keežild anarâškielâ luuhâm já tenttim-uv tom ollâopâttuvâst professor puovtij särnidiđ anarâškielân toolâi juovlâi ääigi anarâškielâlâš eehidimmeelpalvâlusâid já jurgâlij anarâškielân maaŋgâid kiirjijd iivijn rukkooskirje katkismus já ráámmáthistorjá čaalij loostân nommâmerháin čalluu sun piivdij syemmilijn vuoigâlâšvuođâ sämikielâláid ivne lâi čoovgâs já pááihui uáli-uv ironisâš syemmiliih kale tuárgistep váimumadduidân rääjist ko mii kielâ miinii áštá tiäđustkin sämmilijn iä lah návt ollâ tobdoh ij rähisvuotâ jieijâs eenikielân kale hálbášiđ já luávkkáđ ko peri mudoi lii ustevlâš vaidâlittee sämmilâš ij ibbeerd ääši návt tááláá ääigi šadda saahâ suomâkielâ sevŋis puátteevuođâst te pááhud toos sämmilâš uáli rávhálávt tääl lii tii vuáru maht oro?´ oroi tubdâmin čielgâsávt vuossâmuu anarâškielâ totkee kirje ivveest mii lii almostittum ive lii čáállâm ovdebáást sárnum madârvaanhimijdân suddoin sämmilij háárán já lasettâm taas tuše et jis puátteevuođâst kiännii mielân puáđáččij juurdâ kaidâttiđ mii meddâl jieččân eenikielâst te tom ij puávtáččii nabdeđ ko ton ráŋgáštâssân kote rááŋgášt párnáidis eejij paas tavvoin ain kuálmád já niäljád puolvâ räi.´ kuulâi nk suárduivvijd kuás suomâkielâ vuoigâdvuođah käržiduvvojii čaalij suomâkielâláid ´tääl lii tii vuáru.´ kielâlâš vuoigâdvuođâid piäluštij almolávt še viljâ kirkkohiärrá kote vaikuttij aktiivlâš tuáimen ovdâmerkkân vuáđđudmân aavis lâi almostittám čalluu já lapinkielinen vähemmistö já sämikielâlâš ucceebloho´ mast ettui kustoo háárjut ovdâmerkkân kansaškoovlâin čappâdumos suárdupolitiik sämikielâlâš ucceeblovo háárán´ piejâi joton vijđes lostâmediasavâstâllâm sämikielâlâš algâmáttááttâs já oppâmateriaal vááijuvvuođâin proosees loopân škovlâhaldâttâs adelij-uv vääldi rähtiđ jieijâs sämikielâlâš aabis veikkâ-uv jieijâs kuástádâssáin tot kirje mast čaalij vuossâmuu kolumnis almostui viijmâg viiđâ ive keččin já ton syemmilâšstijlâsâš ortografia rähtimist lâi išedâm uccâviljâ anarâškielâ merhâšij viljâžijn eidu vaikuttij enâmustáá aanaarlâš identiteetân já sämikielâ máttááttâlmân vietij škovlâkaandâžin maaŋgâid keesijd lunne muštâlij lunne škovlâääigi jonsahpeeivi pappâl tupe tievâi ovttuu sämmilijn já talle kuullim sii sárnum já tot lâi muu mielâst čyeijil já muččâd já talle jo meridim et mun kale vala motomin vááldám čielgâs et maggaar kielâ tuot tuot sämikielâ lii.´ čyejilis sárnum já sämikielâ merettes muččâdvuotâ tastoo kiäsuttij piälásis tááhust tááláá lohhee čaalman čyecih taam-uv pittáást suomâkielâliih eksonyymeh ađai nube kielâ ko suomâkielâ sárnoid já kielân čujotteijee säänih lappalainen já lapin kieli rievdâškuottii jo já jorgálduvâst termáid saamelainen já saame ko ožžuu hálbášeijee lasemerhâšume moh lijjii luoihâttum suomâkielân sämmilij endonyymijn sii jieijâskielâlâš nomâttâsâin sämmilij mielâst tággáár nubástus suomâkielâlâš sárnumist oroi aalgâst váháš omâsin čaalij pamfletistis ive mielâst saamelainen-nomâttâs lii tohâluddee fijnottellee já kiävtám tom tuše čielgâsvuođâ keežild.´ ton rääjist jieš kevtiškuođij tom suomâkielâlâš tevstâinis teermâi kulttuurhistorjá lává čuovvim čálusijnis eres lasseen já lii smiettum mondiet njunoš syemmiliih kielâtotkeeh meid nk lappologeh já sii juávhust valdii olssis uđđâ teermâid majemužžân lii oppâhistorjalávt mielâkiddiivâš koččâmuš ibárdâs mield sij onnii vuáhádum já tieđâlâš termân-uv kevttum saanijd täsipiälásâžžân siämmáá sullâsávt ko saanijd viro já virolaiset láá suomâkielâst onnáá-uv peeivi toh sii jieijâs teevstâin iänááš lijjii-uv ton lasseen almoon muštâlâš še tast et totkein ij lah maŋa ennustkin lamaš muáđui vuáruvaikuttâs sämmilijguin ij lamaš innig tárbu nuávdittiđ vuáruvaikuttâs- já sosiolingvistij aiccâm dialogâlâš viggâmuš mon mield sárnoo sundášuvá savâstâllâmkuáimásis hammiimáin kielâlâš olgospyehtimijd sunjin hiäivulâžžân nk recipient design ađai audience design sárnu vuástáväldei sust alnestis te olmoošlâš hammim lii-uv távjá luándulâš valjim tááhust tolemusah saamelainen teermâ kevtteeh láá lamaš iänáážin tagareh sárnooh kiäh láá mietimielâliih sämmilij kuáttá tááhust lii mielâkiddiivâš aiccâđ et keevtij sahhiittâlmijn sehe puárásmâm et tááláid teermâid sun vuáhádui savâstâllâmkyeimis kielâháámân ađai puáris nomâttâsâi systemaatlâš kiävtun te sun sáárnui lapin kielâst já lappalaiset ulmuin keevtij kuittâg siämmáá sahhiittâlmist systemaatlávt saanijd saamelainen tâi saamelaisuus ko sun muštâlij jieijâs čuuvtij kunnijâttâm ulmui ovdâmerkkân já ohtsâškodálâš já juurdâlâš tooimâst sämmilij siärvusijn já oovtâstpargo-orgaanijn juávkku mon eromâšávt oonij áárvust lijjii suu kielâmiäštáreh kiäi čiäppuduvâst tiätumeereest já vijsesvuođâst sun sáárnui maaŋgâin ohtâvuođâin kulá-uv suomâkielâ muččâdumosáid saanijd tondiet ko tot muštâl nubekielâlâš ulmuu kunnijâtmist máttáátteijen sääni uáivildij táválávt tuše šiev kielâkevttee tâi máttáátteijee vala aalgâst ollâopâttuvâin lijjii taannomâsiih virgeh-uv termân sääni vuáhádui pelimuddoost eromâšávt fennougristiikâst ko totkeeh vuolgii oppâđ já vuorkkiđ suhâkielâid ko kieddipargoost pyeremusâht kiävá te kielâmiäštáreh lijjii siämmáá ääigi máttáátteijeeh já pargoskipáreh čuovâkooveest láá mieldi suu ive paddim anarâš kielâmiäštárijn já jieš lii nubben čižetpeln ulmuin lii movtigis já huolâttes meeinig ive paddimmätki lâš merhâšâm tárbulâš molsâiävtu kuhes siävŋusvuođâ maŋa já evakkoiivij ääigi lâi tiävdám loostâ anarâškielâ palsta eččis puáris särnitevstâiguin já salmâjurgâlusâiguin maacâi paalstan iäskán juovlâi ääigi sun čaalij rehálávt vaibâmistis navcâttesvuođâstis já tast maht sun murâštij ulmui šoohâdvuođâ já ubâ suáđi maŋasâš ääigi siävŋusvuođâ lâi-uv tuššâdâm ennuv kolgii huksiđ poldum siijdâi já táálui lasseen še uđđâsist iäláttâsâidis já kulttuuris čájttuzeh kirje amnâstâh šoodâi jo čuovâduboi tobdoi siste čokkânii oohtân sij muštâččii já savâstellii jieijâs sárnumsiärvusist oovtâst paapâkandáin tággáár siärvus savâstâlmáid merhâšij meid anarâškielâ njyebžilávt sárnoo ennuv merhâšij anarâškielân ij kuittâg maŋa iällám pic vuájui jieijâs amnâstâhân tutkâmân já loostâ tooimâtmân ihheed maŋeláá muáddi mánuppaje ovdil suu jäämmim koijâdij sahhiittâlmist maid sun jurdâččij anarâškielâ já iänááš sämikielâi puátteevuođâst västidij návt kale tot huolâstut muáddilov ihheed tassaaš oroi lemin et nuorâ puolvâ ij anarâškielâ innig sáárnu lii mottoommuđusâš taggaar aalmuglâš morettem tábáhtum et muu tiäđu mield škoovlâin-uv máttáátteh aanaarkielâ uážžu tääl uáiniđ mii tast tastoo šadda.´ lâi tuođâi-uv algâttâm máttááttiđ anarâškielâ škoovlâst alnees meid servi lâi talle jo vuáđudum já lostâ lâi almostuuškuáttám muáddilov ihheed maŋeláá mij tiettip eenâb-uv já sevŋis áigáduv maŋa anarâškielâ lii riemmâm iäláskiđ vuáimálávt kielâsiärvus jieijâs ročâmij puáđusin uđđâseh láá njuolgisteeđân merettes ennuv láá šoddâdâm uđđâ anarâškielâlâš suhâpuolvâ luuvijd párnáid já nuorâid kiävttoo tääl máttááttâskiellân tárboid láá rahtum tuháttij mield uđâssäänih anarâškielâ maister valmâštui taan kiiđâ lii ollâopâttuvâst kunneetuáhtár ollâopâttuv nágustilálâšvuođâst lii kevttum anarâškielâ já vuossâmuš tieđâlâš artikkel-uv lii jo čaallum anarâškielân lii tuoivuiguin tevdum toimâm dynaamisâš já innovatiivlâš prosessist láá kavnum kielâkiävtun še uđđâ mediah já kielâ iäláskittem uđđâ vyevih ráhtojeh tv-ohjelmeh nuorah rähtih radio-ohjelmijd já internetist savâstâlloo piäiválávt anarâškielân láá puáttâm uđđâ pargoahasiih rävisulmuuh tievâsmittemškovlim pehti mast ovdedum kielâoppâmmetodi pivnohumos uási lii lamaš kielâmiäštár já uáppee koskâvuođâ simulistem ij šoddâmgin jamâ kulttuur museo pic uđđâ aašijd läččee jurdâččem käldee almostittui kielâiäláskittem kyeskee seminaarist kirje mii kieđâvuš tievâsmittemškovlim metodi eres-uv maailm uhkevuálásâš algâsaalmugkielâi sárnoid tilálâšvuotân vâi pesâččim kuullâđ maht stuorrâ juávkku movtigis nuorâid já rävisulmuid tollii salist koskânis livkkáás savâstâllâm anarâškielân lah lamaš kuássin ovdil taggaar tilálâšvuođâst liččim tuáivum et ličij puáhtám leđe tagarist tastoo merhâšij anarâškielân suu ohtân ton revitalisaatio máhđulâžžân tahhen kulá sehe kielâtotken já tuárjon tom juátkojeijee rááiđun moin anarâškielâ-uv lii iäláskâm já ain-uv kiävru tievâsváldálâš kiellân ain uđđâ kielâsárnoi áánsust juátkojeijee rááiđuh moid sajaduvá puávtáččij luvâttâllâđ maaŋgâid-uv vuáđudij loostâ kiela paalstan mon juátkee lii lostâ tooimâi mii viigâi koŋkreetlávt tuárjuđ sämikielâi sajattuv jieijâskielâlâš kirjálâšvuođâ já ton almostittem pargo parga tääl anarâšâi jieijâs kielâservi servi ovdedij sänikiirján já kielâčáitusalmostitmáid anarâškielâ ortografia mii toolâi siste še etymologâlâš tiäđu kielâ historjást oppeet lii anarâš siärvádâh ovdedâm västidiđ kielâkevttim táárbuid kevttim ärbivuáválâš kielâmiäštár kielâtotkee-metodi vuáđuld lii ovdedum metodi mast lappum suhâpuolvâid puáhtá macâttiđ iäláskee kielâsiärvusân servi lii uážžum še vuoigâdvuođâid ovdediđ sänikirje vuáđuld tááláá táárbuid västideijee anarâškielâ suomâkielâ-kevttimsänikirje mii nube tááhust visásmit rääjist nuurrum vijđes sänivuárhá sirdâšume kielâsiärvus uđđâ jesânáid eellimpargo jieškote-uv peelijd puáhtá ain-uv uáiniđ et tot tuárju maaŋgânáál anarâškielâ iäláskittem paijeentoollâm já ovdedem nabdam et puoh stuárráámus merhâšume šadda leđe vala suu tutkâmpargoost moos šaddeh anarâškielâlâš juátkeeh jieijâs kielâsiärvusist já ihe álgá uđđâivemáánust tälvi já párnááh sierâdeh vielgis muottust puáhtá rähtiđ muotâäijih puáhtá koškâđ muotâpááluid tâi čierâstâllâđ já hurgeh kiälháin ciägu vielti vuálus maggaar sáttoin vähtee et kiälkká ij kääškit kommood pala ucánjihhii mutâ teddilist uccâ suotâs pennâgáá čovgâsávt jieijâs vuást suoijâlem tiet puolâš pávkká čääci lii juo asaas jieŋâ vyelni já párnááh tyestih huolâttáá sierâdiđ jieŋâ alne kale sij peđeččeh-uv šnagotteh já luistájeh korrâ larmáin speeijâlkirkis jieŋâ alne já rovvâv šnukkáristev tast ko luistám ij lah ollágin nuuvt älkkee maht niävttá lii älkkeb tot snuittee te tot čierâst čuávjis alne pyerimielâst uumástmáin puolâšijâi maŋa cuoŋŋuuh päštih vielgâdin já pyehtih joba kyeddiđ já tiädu piäivâš páštá juo lieggâsávt já álgá kuuloold suddâdiđ muottuu kiiđâ kuáhtáá já nuuvtpa mottoom iiđeed já huámášává-uv maht iijâ äigin eennâm lâi suddâm tyebbin-tääbbin lâi innig mottoom muotâtiälkku lâi snorânâm surgâdis smaavâ liäján vaahâg et tälvi lii moonnâm vaidâl jeđđee suu maŋa puátá kiđđâ sierâdiđ olgon ubâ peeivi mielâst kiđđâ lâi hitruus äigi njunniistâllâđ mielâ mield veikkâ mon ennuv uđđâ oopsâid njuámmil huuihád já čuujoot njuámmil mii cancco patârâsân lii lonottâm vielgis tälvituurhâs ruškis kesiturkkân lii vyesimáánu já mestâ keesi mäccih já älgih rähtiđ piervâlijdis uđđâ piäsáduvâi várás liäđđuh já ááimust láá ennuu toi oopsah iänán raasijd iävtut mut já iävá kuulâ maiden lii eres porgâmuš leivosiist kiäsán pele uánihub piäipánjist pešnirihháást ucánjihhii spálfáást ij peivigin lii keesi suottâsumos äigi já láá kavnâm mučis niijto sierâdem várás láá maaŋgâivnásiih rääsih kirdâččeh ááimust tivreh ryettih enâmist miäđušijneh hurijdeh cuobbuuh ryevgih já lodeh visârdeh kukáidiskuin ja lostâidiskuin taheh čuásis suoivuid enâmân lii ráhtâm olssis räsivierâ lii aaibâs pyerimielâst ige tieđe toppiiččij-uv puoh šurijdeijee kirdeid vâi ij maŋa lii ivveest peeli lappâd lii vuárust syeinimáánu eskin keesi lii tuođâi álgâm lii nuuvt liegâs váldá eeči já fárusis jävrriidon párnááh peessih cuávis čääsist stužidiđ máttá vuoijâđ jo kuhás já viežžâđ suábi mon eeči lii leggistâm jáávrán já káđâštává iätá mättih vuoijâđ jo vielpisin tuoi-uv oppâvettee vuoijâđ mun mátááttâm vâi maid lii šoddâmpeivi lii hervejum ivnáás räsikiemârdâsâiguin láá kuččum ennuv párnááh sierâdeh hiipâ njuškoh paddijn piäittáásteleh já keččâleh njuškođ sehháin grillee njaalgâ maarfijd návdu heeđâlmsääpi huušâ ääigi kihheen ij oostâ anneeđ čálmeest njááhá patârâsân stuárráámus märfi njäälmist lii livkkâlâm tom syele snielâhis soovsâtyeggi še haalijd juhlođ šoddâmpeeivi lii puátimin já mielâst oro et lii vala keesi lii kuittâg jo ruške muorâloostâin rahtteteh kuhes máátkán máádás puáhtá eennâmvalje raaijâđ láá ennuv tovben puátá traktor čuárvu moovtâ traktor kiäsá jorree mon tievâ láá potákkeh iätá keejâd tom tulkkâmsiähá jorree ličij tievâ maarfijn te talle kale sun-uv movtijdičij roovvâdmáánu já skammâmáánu älgih šaddeh kolmâ šooŋah távjá rášuárveh já sáttába myetistiđ-uv já ferttejeh vyelgiđ pááikán stoormâst patârâsân lii tego tälvi tuikkod lii väivi nimmâruš lii ton uáivilist et ij olgon lah hitruu tááijuđ njuoskâs koolmâs já ahheev puátá juovlâmáánu ive majemuš mánuppaje keesi já čohčâ láá moonnâm lii tälvi puohah ilodeh juovlâiääigist já juhloh juovlâid muččâdávt čiŋâttum kuosâ maddust sij lekkih skeŋkkâpakettijd já čalmeh čyevih stulá pyerimielâst kirjáás skeŋkkâpápárij já padij leejeest juovlâskeeŋkâ ij uccâ pennâgâš puávtáččii finniđ já já muoldâgeh láá lamaš hirmâd ennuv moonnâm täälvi já eenâb vala moonnâm keesi täälvi já keesi toollim säpligpivdusijd jieččân táálu seinipiälláin já salâsin toh čoggâšuvvii vissásávt čuođij mield tain muoldâgijn já jutteseelgijn liččii munjin mudoi hemâdâs ko must ij lah pottáákpiäldudin mut ko toh kuárŋuh tuohu koskâkáátun já riggeerejeh tobbeen lii ton mielâst vavettis já hitruus huáđđoo et tot lii tuše puáššáá ige tot poolâ masten ij stääijid ulmui šaddoid mut porá tuše siähtálijd lii taggaar eromâš jiešvuotâ et jis tom tuáppee kiistâkieđâst kiddâ já tuállee nanosávt tuárvi kuhe kuámmirist te viijmâg tot nohháád já uáđá suullân lovmat miinut to tiäđust-uv káská já piälkká hirmâdávt mut koccám maŋa tot lii aaibâs loje já sovâlâš et tom puáhtá kieđâvuššâđ joba päljis kieđâiguin-uv ääši huámášim kiđđuv ton stuorrâ koddesäplig vajâldemääigi ko eellim viljâm kolliistâlmin pärnivuođâpäihistân nuuvtko eres-uv saajeest ruotâdii koddesäpligeh čuođijmield tuohu teehi já nuurrim taid maaŋgâid uáđđááttim já puohtim siisâ pahvikaasân meiddei muoldâgijd ko toh-uv lijjii uáli valjeest talle já iskim uáđđááttiđ siämmáánáál ko koddesäpligijd-uv iä kuittâg nohádâm mut iä kale lamaš siämmáá puáššááhkin ko koddesäpligeh taid siämmáá pahvikaasân já nobdim et toh tuáráskeh koddesäpligijguin mut nuuvt ij keevvâm kale korvâččii kuoimijdis mut iä stuŋgiittâllâm taid muoldâgeh urruu lemin še siämmáá sovâliih já lojeh ko koddesäpligeh-uv te iskim siämmáá koonstâ ko koddesäpligijguin-uv muoldâg päljis kieđáin kiddâ mut käskittettim mun kuddim puoh muoldâgijd moh lijjii kaasâst já leggistim olgos jeđe luoštim koddesäpligijd tupán ruotâdiđ toh tastoo ruotâdii ubâ iijâ kost halijdii hoomán poođij kuittâg kivkked loppâ uáináh uáđimin já koccáám toos et miinii jurssá muu njunekeeji jurssee lâi-uv ohtâ tain muu uáđđááttem já lojodem koddesäpligijn moos lâi vaarâ šoddâm nelgi säplig já leggistim siäinán uuccim loopâid-uv lojodum koddesäpligijd já tolvum olgos muu njunekeejist pisoi aainâs kulmâ oho ja ko uáli tárkká kiäččá spejâlist te vala-uv tot ucánjáhháá tiättoo pargoskipáreh maŋeláá koijâdellii mast uddo lâi šoddâm te iä táttum oskođ et koddesäplig ličij makaš tom jurssám čälijdijn koddesäplig- já muoldâgäigi álgá josijduđ ko pivdusáid iä innig moonâ ko tuše motomeh salâseh muu ráánjá čapis-vielgis kissá viggá jieijâs uásild toollâđ mii aassâmkuávlu säplignaalijd kurist já kale tot lii-uv puáidáhis oornigist vittâ haatâ kyehti vielgâd já kulmâ čappâd piäijoo hattâ kuulmâ ulmuu uáiván nuuvt et kihheen ij uáini jieijâs haatâ ivne kuulmâs čuážžuh miäldáluvâi nuuvt et ij ohtâgin uáini muide ko ovdâskulij taggaar meeri et tot kote tiätá et sust lii čapis hattâ kalga ettâđ ovdemužžân čuážžoo tiätá et sust lii čapis hattâ čuážžoo uáiná ovddiipeln kyehti haatâ sun ij uáini kyehti vielgis haatâ te ij jiennâd maiden sun uáiná ovddiipeln čuážžoin čappâd já vielgâd teikâ kyehti čappâd te ij sun tieđe et lii-uv suu uáivist čapis vâi vielgis hattâ čuážžoo uáiná et ovddiipeln čuážžost lii čapis hattâ kulá et ko suu maajeeld čuážžoo ij jiennâd maiden te tast tiätá et suu hattâ sáttá leđe jo-uv vielgâd tâi čappâd kuábáš peri sun kale tomgin tieđe et mon ivnásâš hattâ suu maajeel čuážžost lii sungin tieđe jienâdiđ maiden čuážžoo kulá et mooŋiibeln čuážžooh iävá jiennâd maiden sun tiätá et sust lii čapis hattâ já puáhtá ettâđ kuáppilvälli gentilis ađai kuáppilvälli lii väŋkis koskâstuárusâš peivikozzâlodde mast lii kuhes poođâš sulâstit mottoom muudon cissáášvääli mut lii tiäđust-uv čuuvtij stuárráb já niŋálâs lává siämmááhámásiih mut niŋálâs iärut tast et tot lii stuárráb já vääŋkib jierssee lii seelgipeln tevkisräänis já vielgis čuávjipeln láá ränis tuárissárgáh lii vielgâd já čielgâsávt uáinimist jierssee lii paajeeld tevkis ränisruškâd já vielgis čuávjipeln láá ruškis mietisárgáh lii cm kukke já suájákeejij koskâ lii cm riegistum jierssee lii lamaš já puárásumos oppeet riegistum ihheed já mánuppaijeed puáris pessimkuávlu lii viijđes ađai miätá riidon já tast ain pessee meid pessejeh paarrâd main paarrâd paarrâd paarrâd sehe paarrâd lii päikkilodde mii iälust reviristis pirrâ iivij mut kuittâg tälviv puáhtá iälustiđ aldeláá-uv ulmui aassâmviäsui ko tobbeen kávnojeh vuorâččâsah já tuváh nuorâ luudijn värrejeh čohčâ-roovvâdmáánust já enâmáid motomin joba já räi huksee rissepiervâlis aaikâ tâi kuosâ koskâuási paajaabel já tot puáhtá leđe joba stuárráb ko kuáskim piervâl ko tot lii kiävtust joba luuvijd iivijd ive vanhimeh ain styeredeh piervâl láá távjá kyehti tâi kulmâ väripiervâl piervâlist láá ain vorâs kuácceeh niŋálâs mannee táválávt cuáŋuimáánu loopâst vielgissiähá mane maid tot láálá suullân vittâ oho já ko uđâgááh láá uceh huolât ores perruu piemmâmist kirdeleh mut pisotteleh piervâl aldasijn vala mánuppaje ääigi lunne läävee jierssee piškottiđ “gjik-gjik-gjik tot meiddei njávgu tegu piehânj pivdá iänááš vuorâččâsâid mut meiddei pogguid čuuvčáid kaijud já kuáppilijd sehe uccâ njomâtteijeid main stuárráámusah láá njuámmileh oráseh láá čuuvtij ucebeh te toh pivdeh oppeet uárreid rástágáid ruošâkáránâsâid já meid säpligijd jierssee lii rávhuidittum te tast peerusthánnáá toi meeri lii ubâ ääigi kiäppánmin ko vuovâs aassâmpirrâseh ađai puáris vyevdih láá lappuumin já muttuumin piäsáš- tâi kuosâvaššeen servi ry lii almostittum mieđettem išeruuđáin servi ry lâi jo alda já njobžâpárnái táálust valmâštâllii jonsahpeivjuuhlijd já láin eidu puáttám maassâd jonsahpeivkuolij pivdemist lâi pargo saallâsáin taat kesikyeli lii jo times toskádâlâi já čollij riddoost majemuid šaapšâid nuuvt tot kale lii mieđettij mist lii šiev puolâščukke te tohon puáhtá loopâid kuolijd pieijâđ maid tääl ij salttii ennuvsun täid kolgâččij talle salttiđ koijâdistij kale mun oskom et taan tovváá puáhtá salttiđ veik puoh šaapšâid smietâdij kale maneh sälttikyeleh majemuu kuálástemkeerdi kyelehhân piäijojii-uv puolâščuukán jis mun te salttiim táid puoh pahudistij já kuáivustij kepilijnis saaltijd levâttij taid šaavân kuolij oolâ já tyeid puškoid puáhtá veik pieijâđ kuškâđ meridij iä lekken nuuvt hirmâd ennuv kale mun salttiistâm táid šaapšâid te jis tun anah huolâ puškoin iävtuttij pyereest munjin kale västidij kuulâi huurrân luoddâpellâst kulloo puátimin sun ilosmij já keejâi luoddâpellâs nuuvt kustoo puátá västidij já muivij sälttičääsi kuhes ovssijn täst tibi elâččiđ luoddâpellâst keččâmin maggaar postâ te tobbeen poođij joođhij tun maidnii eromâšijd vâi koijâdistij váhá vissâ tiäđáh-uv te lam uuccâm love jonsahpeivtuulâ puállááttem várás lah kuullâm vala maiden tast já forgâ tot-uv äšši kolgâččij čielgâđ kale lamaš tagareh koškáduvah-uv et ij liččii ollágin vuosmuš iimâš jis taggaar love ij taan ive ubâ finniiččiigin jis mun talle elâččâm postâloová kuvlân keččâmin lii-uv tobbeen tunjin taggaar reivâ povvâstij já vaaldij enâmist tuolvâ oljosape moos vala sihostâlâi kepilijdis tuon njoobžâstkin liččii váhá puttásub sappe moos kepilijdis sikkođ jurdâččij pelijiänusân ko ooinij sikkomin kepilijdis oljosaapan moin esken lâi putestâm kärbismoottor tulppáid poođij-uv tobbeen mihheen reeivâid koijâdij ko ooinij taam puátimin maassâd postáin tääbbin reivâ lii kustoo mieđettij já keigij tom tibbii pahudistij já lâi jo ucánjihhii jierestum leehâi reeivâ lii-uv tot eidu tot tuu vyerdim reivâ koijâdij taat kustoo lii tot vuordâččum tullâpuállááttemlope ilosmij reeivâ luvâdijnis ko lii pyeri ilodij tuulâ kale ij kustoo uážu puállááttiđ eres saajeest ko riddoost joođhij ijhân tot häittid maiden eeđâi nuurrâđ meecist puáldimmuorâid já puállááttep toigijn jonsahpeivtuulâ taarbâš talle taidgin muorâid uástiđ te lii njobžâtáálu kandáid pargo sii fárusâd muorâid nuurrâđ iävtuttij lii-uv šiev juurdâ et sij mielâstis vyelgih-uv fáárun lii äigi vala maŋgâ peeivi tien ääši orniimân ovdilgo lii jonsahpeiváptu pahudij já laađâi šaapšâid stuorrâ šaavâ siis nuuvt já vala pajedâm tuom keeđgi taas kuolij oolâ tiäddun šuáhkádij já viežâi ääiti kuvlân lusis keeđgi luoštij tom šaavâ siis mii pápárijd tuos muorâmadduigis lii koččâm koijâdistij kuolij salttimkooskâst já čaaitij ivnáás pävirpittáá enâmist kuál koijâdistij já kejâdij pirrâsis mut ij uáinám maiden eromâšijd pävirpittá tuođee čujottij joo nuuvt kustoo lii-uv huámmášij já pajedij páppár mii tast lohá koijâdij lah tuotâ párgádij maid koijâdij ko miäcástemservi lii orniimin jonsahpeivtábáhtus já tot še lii riddoost hirmástâlâi mii tábáhtusâid tohon te lii puátimin koijâdistij lii kustoo kähteesuvâttemkišto čielgij ain imâštâlâi ko ij valagin olmânáál iberdâm kähteesuvâttemkišto mii kištoid tot taggaargis lii kuldâlbâ te mun luuvâm taam tiäđáttâs eeđâi já luvâškuođij jiänusân miäcástemservi uárnee riddoost jonsahpeivtábáhtus ive ohjelmin lii jonsahpeivááptu kähteesuvâttemkišto mii uárnejuvvoo tijme ovdâskulij lii suuvâtmáin juksâđ koskâiijâ räi nuuvt maŋgâ kähtee ko máhđulâš já puáris ärbivyevi mield koddeđ luudijd áiroin huškomáin ij uážu pääččiđ vuoššâp oovtâst saallâs vyeittee lii tot kote enâmustáá pivdá áiroin huškomáin kähteid láá kyehti oovtâ njoobžâ kárbáh já njoobžâkuáhtá kárbáh kalga leđe ucce já ááiruh kalgeh leđe kaskoo kárbá kalgeh almottittiđ majemustáá oho ovdil kišto miäcástemseervi čällei puh pyereestpuáttim kuálhi et kähteeh iä peesâ älkkeht ááimun šoŋŋâgin kale ij eesti kišto ornim vuoi hirmos peeivih sittágin suorgânij vala kähteesuvâttemkišto posádij suttoost jonsahpeivjuhlij paaldân jiem kale tagarijd tábáhtumijd haalijd vala aaibâs huškomáin kalga koddeđ vavettemes lodderiävuid murâštij ijhân taggaar kale kuássin mihheen hitruus uáinusijd lah párnáidgin mieđettij ko muu tiäđui mield tääbbin ij lah mihheen miäcástemseervijd smietâi mungin kale oro taggaar seervi muštemin eeđâi ležeh-uv eidu vuáđudâm taggaar seervi talle arvâlij lâi hirmástum mut sun jo vuávái maid porgâđ tom kišto pyevti mahten talle estiđ sun smietâi já ruohâi uáivis koččâmuš mun kale tieđe västidij mun veik suáitistâm poolisân já váhá ráđádâlâm ääšist iävtuttij keejâi vala-uv pápárân mii ain lâi suu kepilist láá jonsahpeivááptu já toos láá vala kulmâ peeivi sun luoštij mon kuhháásun tuot päävir lii talle teehin jottáám ko tot esken tääl poođij omâttâlâi postâhân ij kale puáđigin jyehi peeivi teehin arvâlij mut jis postâ lii mahtnii kuáđđám tom reeivâ puástu sajan ain smietâi já keččâlij kavnâđ toos jiärmálii čielgiittâs mondiet eidu njobžâpárnái táálu lâi finnim tággáár suámálii povdiittâs munbâ suáitistâm tohon poolisân te tallehân tast kulá eenâb meridij jeđe vuolgij riddoost tupán tun vala kyedi tuoid sälttkyelšaavâid kiällárân kopšâđ sun čuorvij monâidijnis kale mun puávtám tom porgâđ čuorvij maassâd já meridij et vuálgáččij tastmaŋa viežžâđ njobžâpárnái táálu kaandâid muorânuurrâmpaargon pooliskonttorist lâi rávhálâš peivi já čokkáin kuohtuuh pargopeevdis tyehin lijjii mottoom peivi tassaaš puohtum uđđâ tiätureh moid lijjii pieijum veikâ magareh ohjelmeh poolis mielâst toi kevttim ij lamaškin mihheen ohtâkiärdánis koonstâid roosâi jieijâs tiäturáin já jieijâs tiäturáin siämmást suoi váhá savâstâláin pargoaašijn láá vissâ vuálgám kuusnii jonsahpeeivi viettiđ ko iä lah lamaš iä magarehkin rávhuttutmeh muádi piäiván povvâstij lii kale váhá liijkás-uv joskâd pahudij tiäturis tyehin já joođhij iiđeed munjin lii puáttám tiättun tuše ohtâ kärbissuáládem mut mudoi kale ij lah tábáhtum ij mihheen onnehân lii uv vuosmuš peivi ko kalgeen oppeet piergiittâllâđ tääbbin kuávttáá smietâi lâi kale lukko et finnijm tom hárjuttâllee teehin mottoom mánuppajan puovtij porgâttiđ iänááš pävirpargoid ovdil luámui älgim västidij já ko pottii viijmâg taah uđđâ tiätureh-uv moi kevttim kalga hárjuttâllâđ kale lamaš nuuvt pyeri jis tot hárjuttâllee ličij puáhtám pääcciđ vala jonsahpeeivi paijeel-uv teehin muoi liččijm puáhtám váhá uápásmuđ täi uđđâ tiäturij kevttimân ko tot ij mahten sooppâm suu máttááttâsân tot kale lâi vaahâg mieđettij mii muu mielâst lii puoh hyenemus äšši tain uđđâ tiäturijn te iärvádâlâi tot et tääl koolgâi väldiđ ubâ anon tom poolisij ohtsii šleđgâkalender tot puáris päävir já pennâ vyehi ij kustoo innig tuhhimgin munnuu monâmij já puátimij pajasčälimân povvâstij mun kuittâg lam taan räi čáállám pennáin já pápáráin puoh teividmijdân pajas já pyereest lii moonnâm palijdij nuuvt mun-uv kale mii aavhijdsun tastkis lii et nube peln pyehtih kejâdiđ teehin mii pooliskonttor kalenderân et mii tääbbin tábáhtuvá já kuás mungin tom kale lah olmânáál iberdâm mieđettij hárjuttâllee kale tom šleđgâkalender váhá jo keevtij-uv tieđij muštâliđ toh táálááh poolisuáppeeh láá-uv šoddâm tiäturijgijn tot lâi vala talle ko muoi láin nuorah ij ližžii mahtnii hyenes ovdâšijn ko lii näävt joskâd fakkist pahudistij já luptiistij vuálus koččâm čalmelasâidis maassâd njuunees oolâ táválávthân kale jonsahpeivi lii ain tiättám kuhes pargopeeivijd munnui nuuvt et illá láán kuávttáá piergim teehin lii karttâm táttuđ poolisijd-uv išán ko tain tuárumijn ij lah mudoi loppâ puáttám kale mun-uv taid aaigijd vala pyereest muštám mieđettij sunnuu savâstâllâm pooliskonttor puhelin čuojâškuođij tuot tiŋgâ kale lii ain tiättám lasepargo já huolâ munnui šuáhkádij eleba vistig lohđuttij kale ton puhelin peht puátih šiev uđđâseh-uv mut harvii kale eeđâi já pajedij luuvri poolisist puhelimest na pyeri peivi njobžâpárnái táálu te kulloo tohon njobžâpárnái táálun nuuvt vâi kuldâlij čalmerommâšeh urruu paijaanmin hiämáskim tiet maggaar kišto toh láá orniimin na totbâ lii-uv suámálâš kišto tast váhá eenâb nuuvt kuldâlij kale jiem mušte taggaar lopepáppár ollágin lah kale mungin kuullâm maiden taggaar miäcástemseervist vyerdiba váhá te mun koijâdistâm tuom vala piejâi vuordâččiđ liinján já koijâdij tääbbin puhelimest lii táálu muštâl et sij láá uážžum miäcástemseervist povdiittâs kähteesuvâttemkiišton tun mieđettâm love taggaar kiišton pajedij uáivis tiättur tyehin et maid eeđah maggaar kiišton sárnu kähteesuvâttemkištoost lah kuássin kuullâmgin taggaar kištoost immâšijd toh täälgis láá áigumin tobbeen orniđ muštâl et kähteesuvâttemkištoost ferttee áiroin huškomáin koddeđ nuuvt maŋgâ kähtee ko máhđulâš kišto lii vuávájum riidon jonsahpeivááptun kaavhâd hirmástâlâi kustoo tiäđáh taan ääšist siämmáá uccáá ko mun-uv šuáhkádij jiešalnees kale lah kuássin kuullâm taggaar miäcástemseervistkin jiem tääiđi leđe taan ääšist tađe vijsásub ko tungin smietâdij vala keejâst tobbeen arkkâduvvâst et lii-uvsun tot hárjuttâllee čáállám taggaar tábáhtusân love táátui tábáhtus vala oro-uv lemin na kale mun moonâm keččâđ eeđâi já pajanij stovlistis nube tááhust kalehân tot hárjuttâllee ličij kolgâm tággáár tábáhtusâst munnui maidnii mainâšiđ smietâi mun moonâm tohon arkkâdâhân te muštâl tun et muoi čielgejeen taam ääši vuáđulávt tot lii ain linjá alne vyerdimin muštái tedâččij puhelin puáluid jeđe finnij maassâd linjá oolâ ko ferttejih nuuvt kuhháá vyerdiđ ij kale mihheen vala čielgâm tuoin iän kale tieđe tom kähteesuuvâtmist maiden muoi totkeen visesvuođâ tiet vala mii arkkâduvâid lii lamaš eres-uv pargee já tääl ferttejeen vala keččâđ et ličij-uv sun čáállám taggaar tábáhtusân love jiem mun kale osko et toos nuuvt hirmâd kuhháá mana jis mun veik forgâ suáitistâm tunjin maassâd ko äšši čiälgá taarbâš vuordâččiđ tobbeen luuvri keejist nuuvt kuhháá pyeri takkâ tunjin suáitust já hei pajanij stovlistis já moonâi arkkâdâhân keččâđ kávnoo-uv tääbbin mihheen tiäđuid kähteesuuvâtmist teikâ miäcástemseervist lah kavnâm kale eeđâi já sihostâlâi assaas koovjâid motomij pápárij alne hačiihhh koošnij kale kolgâččij motomin čurgiđ aaibâs vuáđulávt ihečyeđe pápáreh láá ain koovjâid nurâmin sun pahudistij já sihostâlâi njuunees vielgis njunelijnásis taggaar kähteesuvâttemlope kavnuu kuittâg tääbbin lopeašij puotâ kejâdij kavnuu mihheen tiäđuid tien seervistkin sun joođhij ko lopepápárijd kuáivudijnis tot lii kustoo lovettes tábáhtus tot ubâ kähteesuvâttemkišto pahudistij ferttee-uv talle äššin väldiđ eeđâi nuuvt kalga kale nonnij láá toh kale ludijhuškomân adelâm uáli jo mučis noomâ-uv hirmástâlâi muoi kale kalgeen čielgiđ tom et kost tot miäcástemservi talle tuáimá meridij maid te tot luándusuojâlemlaahâ eeđâigin kähtest fakkist koijâdij kale jiem tieđe eeđâi já ruohâi uáivis jiem lah kuássin pargostân tarbâšâmgin taggaar tiäđu keejâm tääbbin listoin et mii tobbeen iättoo kähtest eeđâi já usâškuođij kirjijdis ildest jieh keejâ toin uđđâ tiäturáin ravvij hoksái lam ain roossâm pápárijgijn nuuvt et jiemhân mun ubâ hoksámgin tom jurdâččiđ sun povvâstij nuuvt usâškuođij sun čaalij tiättursis uuccâmsäännin miäcástemservi magareh tiäđuh te kávnojeh koijâdij taan enâmist lii kustoo tuš ohtâ miäcástemservi tot ij tooimâ kuittâg tai tiäđui mield ollágin tääbbin taan kuávlust uáivisaje lii kustoo na láá-uv tobbeen puhelinnumereh kuus puávtáččij suáittiđ ain koijâdij joo-o kale tääbbin láá kuittâg čällee já sahâjođetteijee puhelinnumereh adelum čäälibâ taid pajas te suáitisteen tohon forgâ meridij toh kähteeh koijâdistij toh vala kolgii pahudij já joođhij uuccâm čaalij liiston uuccâmsääni kähtee kávnojeh-uv tobbeen tiäđuh kähtest koijâdij kale mun kaavnâm kustoo eeđâi maid te eteh tuše tom et kähtee lii rávhuidittum lodde ij uážu koddeđ vuoi hirmos sittágin sivnádâlâi tobbeen ollágin čaallum tast maggaar ráŋgáštâs kähteekoddee finnee ain koijâdij kale tast-uv láá kustoo njuolgâdusah eeđâi já ain uusâi táágupeht tot lâi-uv sun usâstâlâi já tedâččij puáluid te koijâdij tääbbin eteh et kähtee koddemist finnee sááhuid ennuv te kalga sáhuttiđ kähtee koddemist pirâsministeriö iätá et oovtâ kähtee koddemist kalga mäksiđ njobžâevrid sittágin mon ennuv hirmástâlâi mut jis koddá veik kiljookuáskim mii še lii rávhuidittum šlaajâ te oovtâ kuáskimist kárttá mäksiđ evrid njobžâstaatân tot esken tivrâsin šadda-uv jiem lam kale tietimingin et taggaar-uv šlaajâ lii tääbbin vuottum imâštâlâi mutâ jis toh vala uárnejeh taid kähteesuvâttemkištoid te toh njobžâriävuhhân kärttih mäksiđ tietimettumvuođâstis veik mon ennuv suorgânij já jis taan kuávlu njoobžah vala väldih ton kiišton uási te iähân sij nuuvt riggáh ubâ lekken vala maneh ubâ kuhes mánuppaje tienâseh tuše sááhui mäksimân ton oovtâ áinoo kähtee koddemist juurdâšbâ tom pyere jis lii-uv pyereeb miäcástemlukko ijgo uáivildâm tiäđust-uv et jis lii vala hyeneeb lukko já koddá-uv eenâb kähteid te tasthân kárttá mäksiđ vala eenâb vala kärttih njobžâriävuh maaŋgâ ihán suite mäksiđ sáhuidiskin polâškuođij tom kišto ornim muoi kale ferttejeen tállân estiđ meridij muoi kale pargeen ubâ ohtsâškoodán šiev palvâlus vistig keččâliđ suáittiđ tohon miäcástemsiärván ain smietâi joo-o puhelinnumerijdhân tun jo kavnih-uv esken eeđâi munbâ suáitistâm veik tien seervi čällei vistig meridij nommâ oroi lemin ton pápárist-uv mon uárbis njobžâpárnái táálu ässeeh lijjii eidu finnim sun joođhij numerijd teddildijnis tyyyt tyyyt puhelin čuojâi nube keejist mut kihheen ij västidâm keččâlâm suáittiđ tom sahâjođetteijee numerân vala eeđâi já oppeet teddilij numerijd tääbbin te västideh pahudistij mut te siämmást nube keejist sárnuškuođij automaatlâš västideijee lii miäcástemseervi sahâjođetteijee automaatlâš puhelinvästideijee eidu orniimin kähteesuvâttemkištoid já jiem lah puhelin paaldâst ovdil onnáá eehid talle uđđâsist teikâ kyeđe merkkâjienâ maŋa sääni te suáitám tunjin maassâd vuoi sittágin toskádâlâi västid tobbeengin koijâdij iä automaat lah pääihist ovdil onnáá eehid mut kale toh tom kišto láá kustoo orniimin tot automaat kale mainâšij tobbeen lamaš mätkipuhelinnummeergin adelum ij lam kale jis muoi vyelgeen elâččiđ tobbeen uárbis njobžâpárnái táálust iävtuttij váhá sahhiittâllâđ taid njoobžâid já mudoi-uv piäsá váhá ááigán olgos tääbbin arkkâduv kovjâi siste kuáppumist lii nuuvt šiev šoŋŋâ-uv joođhij kale lii mudoi-uv pyereeb uáiniđ jieijâs čolmijgijn tom páppár et maid toh láá tobbeen miäcástemseervist jiešalnees vuáváámin nuuvt pooliskyevtis njuškijn njobžâauton tun tuolmâđ vâi tuolmâm-uv mun koijâdij jis tun tuolmah taan tovváá jieht jo vuoijim nuuvt kuhháá et aaibâs kepileh láá raššoom ton vyejimist joo kale mun talle tuolmâm povvâstij nuuvt pooliskyevtis vyejiláin ääigi lâi tuálvum njobžâpárnái táálu kaandâid riidon lijjii tobbeen kejâstâlmin saje jonsahpeivtuulâ puálláátmân kale kolgâp puállááttiđ hirmâd stuorrâ jonsahpeivtuulâ pahudij já keejâi pirrâsis riddoost mij tom tuulâ taan pel rido vâi tuon nube pel koijâdij mun jurdám et pieijâp taan pel västidij ep piejâ tuulâ tuon nube pel koijâdij teehin tom lii älkkeb pieijâđ lii tuon nube peln kieŋŋâlub já nube tááhust mij kolgâp pyehtiđ puáldimmuorâid meecist já taat saje lii aldeláá taarbâš pyehtiđ muorâid nuuvt kukken talle juurdâ nonnij mij puávtáččii pieijâđ tääl jo tuulâ iävtuttij juurdâ veik piärguid ilosmij tääl mij ep kale piejâ maiden tuulâid eeđâi nanosávt ij lah ollágin suotâs ááigum nággárušâi já njuškoškuođij kuovttijn juolgijn mij ep pyevti pieijâđ tääl tuulâ vuárustis koijâdij toos ko ij lah koijâdum lopegin já nube tááhust mij ep lah tääl puáttám teehin tulâstâllâđ mušte maid mij tääl koolgâim porgâđ njobžâkaandah ettii šlunden pargo mist lâigin porgâmnáál ain koijâdij viežžâm já sáhhám eeđâi olmânáál eeđâi mun sáhháđ vuárustis koijâdij jis mun vistig čááitám et moin naalijn kalga sáhháđ muorâid já mon kukkosâžžân te kale tij muu peeleest uážžuvetteđ sáhháđ västidij njobžâkaandah ilosmii já njuškuu pirrâ joođhij kale váruttiđ toin sáhháin talle kale mij váruttep kaandah lopedii jis mun uáinám oovtâgin rosâmin mahtnii vasteeht toin sáhháin te ton njoobžâ sáhhám nohá tállân já toos tom talle muštep kale kaandah pahudii lah kale hirmâd jo šiev skippáár mijjân rammui nuuvt lah kale nonnij tomhân talle uáiná mon šiev skippáár mun lam eeđâi já siämmást jo avžui tääl hip hop keeppil nube oovdân huápu kolgâp tääl toommâđ toi muorâigijn muorâid mij talle kolgâp nuurrâđ koijâdij muštevetteđ-uv te tijmá lâi korrâ stormâ mii njeeidij ennuv muorâid nuurrâp vistig taid muorâid já kale mun jiešalnees oskom-uv et toi muorâigijn mij puállááttep jo aaibâs šiev jonsahpeivtuulâ mun voskâstiđ oovtâ tullâsäägi ko mij puállááttep jonsahpeivtuulâ koijâdij mun še eeđâi mun meiddei táátui iä-uvsun toos tuulâ puálláátmân tarbâšuu eenâb-uv tullâsäägih ko ohtâ pahudij talle juáháš mist voskâstiđ oovtâ tullâsäägi koijâdij muu peeleest kale ko peri máttá leđe várugâs tuuláin västidij njobžâkandiih oppeet ilodii ephân mij táin naalijn avepiäiván finnii taid muorâid teehin meecist toskádâlâi te mij tuođâi-uv kolgâp toommâđ ko algâttij maiden mutâkoid innig eeđâi mii steligijd taatkis táágu lii čaittâlij čielgij lam jieht ráhtám tom steellig mij rähtip sáhhájum muorâin kyehti leje kiäčán pieijâp segis muorâid já nuubán vist kossâ muorâid mušteđ et steellig nube keejist lii pastelis sááhá mon kalga váruttiđ siämmást čuojâškuođij puhelin puhelimest tiervâ vâi tothân lii-uv unohis äšši puáđám tohon aaibâs tállân vâi pyeri et pooliseh lává jo tutkâmin tom kähteesuvâttemääši taid poolisáid et lam puátimin tohon aaibâs tállân tom reeivâ sunnui kuittâg jo já táátu et suoi vala vyelgiv elâččiđ tääbbin riddoost tääbbin riddoost ij kale vala oinuu mihheen eromâšijd mii čáitáččij et taggaar kišto ličij puátimin mij lah uáinám tääbbin vala oovtâgin kárbá nuuvt uáineen tun kuusnii vâi koijâdij tot lâi njobžâpárnái táálu kiällârân kolgá čääci ferttiim vyelgiđ tállân keččâđ mii tobbeen avveed kalhân tij stuorrâ kaandah muorâmeecist ohtuu-uv piergiivetteđ váhá ääigi kale mij keččâlep eeđâi puáđám nuuvt tállân išán tijjân ko peesâm lopedij kalgeh-uv sattuđ puohah päärtih ohtân toskádâlâi nuuvt njobžâkaandah vuolgii miäcán muorâid viežžâđ toomâi njobžâpárnái táálu čäciavedem tivvoođ eidu ko lâi moonnâm já ko njobžâpárnááh lijjii vuálgám muorriđ te riddoost tábáhtuuškuođij toos kost njobžâpárnái táálu njoobžah eidu lijjii lamaš vuojij stuorrâ njobžâauto auto sulâstitij ennuv mottoomlágán mecciauto mast lijjii stuorrâ riggeeh lâi vala monnjâkärry moos lijjii pordum mottoomlágán kuhes tiiŋgah taid kuhes tiiŋgâid aaibâs tárkká keejâi te ooinij et toh lijjii uáli jo suámáliih ááiruh aaibâs ubâ monnjâkääry tievâ čokkáin njoobžâkyevtis já kiäh láin kuohtuuh miäcástemseervi jesâneh lâi miäcástemseervi sahâjođetteijee já lâi mudoi seervist tehálâš olmooš iävá lamaš kuábáškin páiháliih njoobžah mut kostnii mäddiláá puáttám eidu tondiet sunnust lijjii kuittâg táválij njoobžâi mielâst uáli jo suámáliih noomah-uv já savâstâláin koskânis táid kištoááiruid kolgâččij pieijâđ koijâdij já kejâstâlâi pirrâsis tot mii jurdâččâm kähteesuvâttemkišto toimâsaje taan pel vâi tuon pel juuvâ smietâi já usâstâlâi auto uksâlummoost monniilágán kártá kale tot vissâ taan peln lâi västidij mut ij sungin kale aaibâs vises tast lamaš nuuvt tot vissâ ferttee leđe kale västidij ko ooinij togopeht mučis steellig valmâšin steligisthân tot sáárnui kale steligânhân muoi kolgáin-uv kyeđđiđ kištoááiruid nuuvt lâi-uv muštái taid kárbáidhân kalga vala sáhháđ nubelágán ááŋuid tääbbin čielgij tađe várás lii tuot sááhá-uv pieijum tuos valmâšin sun ain čielgij já čujottij sááhán mii oinui steellig nube keejist nuuvt já račoškuođijn ááiruid monnjâkääryst siämmást suoi savâstâláin puáttee kähteesuvâttemkištoin mist kale láá tääl mut kuás tot kárbáh pottiigin teehin kištosajan koijâdistij onnáá peeivi toh kolgii puáttiđ eeđâi na tallehân taah ááiruh láá-uv jo šiev aigijn puohtum teehin pahudistij päikkikuávlust kale ij tággáár tábáhtume puáđáččii ubâ mielângin povvâstij iä tobbeen lah kähteeh ige kale loddečácáduvâhkin nuuvt ennuv láá vala mii tágáreh-uv kuávluh moh iä keejâ maailm nuuvt čovgâ njuolgâdusâi čoođâ forgâ já láin finnim ubâ stuorrâ monnjâkääry kuárusin láin pardam puoh ááiruid mučis liäján muorâsteligân nuuvt muoi láán tääl kale kiärguseh pahudistij iän-uv vyelgi tääl váhá vala kuálástiđ iävtuttij nuuvt šiev šoŋŋâ-uv vuálgoon te mut viežžeen vistig tom munnuu kištokárbá teehin eeđâi já njuškij auton vyeijee sajan já šiettihhân munnuu sáátun vala eres-uv kištokárbáh västidij kale vissásávt-uv kárbáhhân láá tuš tuon njargii tyehin vyerdimin pyehtim västidij njuškij auton já nuuvt suoi te vyejiláin kiäinusis iäváhân suoi tiäđustkin tiättám tom et tot steellig kuus suoi láin áiruidis kuáđđám ij lamaškin miäcástemseervi steellig mut njobžâpárnái táálu steellig suoi tiättám tomgin et tot sááhá mii lâi steellig paaldâst ij lamaš uđđâ ááŋui sáhhám várás mut puáldimmuorâi sáhhám várás lijjii finnim tommittáá viirrâm muorâid čuákán et sij puohtii kesiškyettiđ taid tullâpuáldimsajan lijjii čoonnâm muorâid paddijn kiddâ jeđe kinccii taid tohon kost rähtim muorâsteellig-uv lâi lijjii uáli jo lussâdeh keessiđ mut ko maaŋgâs oovtâst porgii te lihâdiihân toh mahtnii ovdâskulij peri ličij mist hiävuš tääbbin iššeedmin šovoi já keesij nuuvt korrâsávt ko voojij mun jiem vaje innig vaaidij váhá vuoiŋâstiđ iävtuttij juurdâ já eeđáin sist ij lam muorâigijn nuuvt hirmâd kuhes mätki steellig kuuvl sij kinccii já kiškuu já viijmâg sij te finnejii muorâhivvâduv steellig kuuvl keččeeba lii kustoo meiddei nuurrâm muorâid pahudij já čujottij muorâliäján mii lâi ittáám sii meddâlorodijn steellig oolâ nuuvt lii kustoo keejâi mahtkis tot lii máhđulâš imâštâlâi vuolgij siämmáá ääigi ko mij-uv nuuvt sun kale vuolgij imâštâlâi jis sun lii kavnâm muorâid kostnii aldasijn já lii kuittâg puáhtám taid vistig teehin iävtuttij nuuvt tot ferttee talle leđe nonnij liiba tot kale kavnâm-uv šiev muorâid toh lekken muálkkisuávvááh rammui ko keejâi njuolgâ muorâid steligist nubenáálá ko taah mii pyehtim ruánzih eeđâi šlunden kale lii-uv ennuv jottáám tääbbin nuuvt et ij lah kale ollágin komme jis sun lii tiättám šiev muorâsoojijd-uv čielgij mist kale leđe muorah jo tommit et táin finnee jo šiev jonsahpeivtuulâ arvâlij ko keejâi stuorrâ muorâleje steellig alne nonnij te lii liijká-uv kiergânâm váhá išedistiđ eeđâi kale nuuvt tovâččij mielâ váhá sáhháástiđ várugávt iävtuttij maid joolâid tun sáárnuh pallâgij vala suttá mijjân jiešalnees mun-uv kale puávtáččim váhá sáhháástiđ miäđuštij ephân mij lah maiden paaid porgâmin jis váhá išedep ain čielgij ep tuođâigin smietâi tast lii ko mij sáhháp taid muorâid valmâšin mudágis kukkosâžžân tassaaš ko puátá mast tom maka tiätá mon kukkosâš te lii tot mudágis kukkosâš pittá ain epidij kale mij tommit jiejah-uv áppádep jurdâččiđ jieččân jiermijn pahudistij jeđe viežâi sááhá kuittâg jo sáhháá ain vuástálistij mut ij moonnâm kuhháágin ko já láin raččomin steligist kuhes tiiŋgâid maid sij jurdii puáldimmuorrân jeđe sááhá lávluškuođij sunnuu kepilijn kale ij tääiđi pyereest keevvâđ keččâlij čielgiđ mut suu jienâ lappui sááhá jienân iävá sáhhááččii vala jieijâs huolâttij já paasij tyebbiláá keččâđ ko já sáhháin jieijâs mielâst kyeddim puáldimmuorâid jiešalneeshân suoi kale sáhháin tääl miäcástemseervi kištoááiruid išán munnui avžui jiem mun kale haalijd vuástálistij já nááđui ain tyebbiláá mecciroobdân ravviiškuođij jis tun jieh haalijd puáttiđ išán te kale mun sáhháám taid muorâid veikâ puoh tun sáhhájum pittáid riddoláá te tohon talle puáhtá rähtiđ jo tullâsaje-uv valmâšin nuuvt te kaandâkyevtis pargeldáin sáhhái já kuodij sáhhájum muorâid čuážui tyebbiláá keččâmin já poolâi mielâst sáhháámân ij orroom puátimin loppâgin mut viijmâg te muorâleeji ucoškuođij já jiešalnees masa jo puoh muorah lijjii sáhhájum kullui fakkist korrâ kiljádem sáhhámsaajeest te lâi keevvâm eidu nuuvt tego lâi poollâm-uv lâi sáhhám keeppilsis mii tunjingis šoodâi suorgânij já kaačâi keččâđ skipáris lâi nuuvt suorgânâm et ij vistig viettim čiärruđgin yhäää sun fakkist párguškuođij ko jieš-uv hoksái maht sunjin lâi keevvâm tiäđust-uv suu keeppil povčâgij-uv te tunjin keevâi iätádui já tuámittij sun-uv keččâđ eenâb ij puáhtámgin ettâđ ko suu keeppil vardeškuođij suu keeppil ij vardam meendu čuuvtij mut liijká-uv mielâst tábáhtus lâi nuuvt unohâs et sun keejâi pyeremussân čiärruđ visesvuođâ tiet hirmâdávt mun jiem tuostâ keččâđ šnuđgoi já čiähádâđâi miestui tuáhá kepilist kuáškui vorrâ kuittâg tommit et taan pihtâseh lijjii jo aaibâs vorrân keččâlij išediđ mut ko sungin ij jiešalnees nuuvt pyereest tiättám maid sun koolgâi porgâđ sun čuorvij mut taat ij orroom kulâmin maiden párgumis čoođâ tuon reepust laastareh smietâi já poltoškuđij reepu mon sij lijjii váldám fárusis tieđij et ain piejâi reepun vuosâišetarbâšijd ijhân tobbeen reepust mihheen toin naalijn kavnum ko kepileh nuuvt čuuvtij tuárgistii pozzelij ubâ reepu siskáldâs enâmân já toin naalijn poltoškuođij tävirijd ij sun valagin kavnâm maiden lumoh sun jurdâččij já kuáivuškuođij reepu lummoid moh toh-uv urruu lemin nuuvt merettes ennuv lummoost lijjii njuneliijneh jiem eres tiiŋgâid kaavnâ te kale taah-uv tohhejeh sun jurdâččij keigij njuneliijne já kočoi suu tolliđ toin vardee keeppil ain sun poltoškuođij reepu lummoid lummoost lijjii tulâstâllâmtarbâšeh lummoost lijjii lastiksehhiih já niäljád já aaibâs majemuu lummoost kavnui ko kavnui-uv meiddei vuosâišeloová te eeđâi já tollij tutâvâžžân loová kieđâstis lehâstij tom já čuopâškuođij uccâ njuneskerreigijn laastarpitá lâi uánihissii tollim njunelijnijn suormâs já tot kale išedij nuuvt piejâi suu suormân eidu čuoppum laastarpitá mii pisoi-uv šievnáál sajestis nuuvt te jieh varde nuuvt čuuvtij innig eeđâi mij kale vyelgip tääbbin meddâl tipšođ tuu suormâ váhá pyerebeht tunhân puávtáččih luuhâđ veik tuáhtárin ko lah nyevt čeppi povvâstij jámálgâmgin veik oinih voorâ šnuđgoi eidu ko lâi kiergânâm tuáhtárušmist te aaibâs tast aldasijn kulluuškuođij auto huurrân huurrân poođij ain aldeláá já aldeláá mondietsun tot tyegáráin autoingis puátá imâštâlâi jiänusân ko ooinij stuorrâ mecciauto vyejimin riidon jooskâi čiärumist hiämáskâm tiet kuittâg váhá poolâi tast maid eđâččij ko sust lijjii pihtâseh vorrân puáttee ij kale tääiđigin leđe eeppidškuođij ko keejâi auto tärkkilubbooht ij tot kale kustoo lekken nonnij kii te tot talle lii smietâi tieđe kale eeđâi já keejâi et autost čokkáin njoobžâkyevtis tääl mij kale sihâstep patârâsân eeđâi já išedij čuožâd tuohu tuoi miestui tuáhá huáputtij já uigâdij vala poođâst ij nuuvt korrâsávt uážu muu uigâdiđ vaaidij peittâdâttii huápust mut siämmást jo vigâškuođij tobbeen meddâl mii reppu paasij tuos steellig kuuvl sun huolâttij já keččâlij vala oŋâttuššâđ reepun tääl orroođ tom reepu eeđâi tun kuittâg innig pyevti tom viežžâđ siämmást mecciauto orostij riidon viehâ alda tom saje kost kaandah lijjii maajeeld lâi stuorrâ monnjâkärry lâi käärbis mii ij lamaš meendugin styeres mut käärbis tot kuittâg lâi njuškijn olgos njoobžâkyevtis kiäid kaandah iä tubdâm mielâst tuoh njoobžâkyevtis kale vuáváv tääl maidnii eromâšijd smietâi pelijiänusân já tast sun kale lâi-uv vuoigâdist maid arvâlah jis muoi pajedeen táágupeht taam kárbá čáácán nubbe njoobžâin kullui iävtutmin tot munjin suápá tot njobžâ iävtuttij kiän nommâ lâi kiheštij miestui tyehin tun povvâstah culijdij culáiditij maassâd suámáliih noomah tuoin njoobžâin já tađe eenâb kaandah iä ostâmgin sárnuđ ko já joođhijn jieijâs savâstâllâm jurdáh elâččeen-uv muoi tállân keččâlmin maggaar te tain kárbáin lii suuhâđ kullui šiev juurdâ västidij kaandah keččii maht já luoštijn várugávt kárbá čáácán tun tuom nube keejist váhá kullui ravviimin skipáris amas käärbis ráigániđ pahudij mielâ jo váhá kiäpui ko já luoštijn kárbá čáácán já suládáin mut talle te kullui etâmin muoihân pyehteen jo tääl tast siämmást keččâliđ taid spesiaalááiruid muoi vala teiveen čääsi alne mottoom kähtee-uv mon puávtáččij faškâstiđ jaamâs toi kähteekoddemáiruigijn tast siämmásthân piäsá váhá hárjuttâllâđ tom-uv kähteepivdem nonnij já aalgij vuáppáđ kárbáin maassâd riidon iän vala kiergânâm tađe olgoláá kullui etâmin toh jo puáttiv maassâd jierestui maid tuoh kyevtis täälgis áiguv toi áiruigijn culijdij toh áiguv vyelgiđ kähteid koddeđ hirmástâlâi tuubdâi maht sust jyelgih vaibâškuottii já sun čokánistij enâmân eidu mottoom uávsi oolâ mii toijui hirmos ruojáin joskâ váruttij vala kuullâv et mij lep tääbbin ij orroom huámmášmin maiden eromâšijd lâi alda smietâdij pelijiänusân munbâ viežâm vala taid ááiruid tobbeen steligist kullui etâmin já väzzilij steellig kuuvl mun puávtám tolliđ ~ton puudâ taam kárbá amas tot kárgáđ povvâstij sunjin ko luágui steellig kuuvl te sun kullui imâštâlmin ma- maid immâ-- --šijd sun čuorvij tun ettih čuorvij riddoláá ko sun ij kuullâm nuuvt pyereest tuállejii peljijdis ko čuážui nuuvt alda já huuihij aaibâs jo sii piälján tom mun ettim et lâihân tot vissásávt eidu taat saje kuus muoi taid ááiruid taa kuođijm tiäđust-uv tot lâi táágu čuorvij maassâd já imâštâlškuođij mondiet tagarijd tuávhis koččâmušâid koijâdij keesi tom kárbá riidon já puáđi tun-uv teehin ain čuorvij tuot njobžâ kuássin jooskâ huikkemist muu piälján smietâi mielâst lâi taggaar piškeris jienâ mii aaibâs čuoggij suu peljijd na mun puáđám láá vissâ nuuvt lussâdeh toh ááiruh huuihij riddoost já kesiškuođij kárbá kaandah oinii maht poođij steellig kuuvl koijâdij uáináh-uv tun kosten taid ááiruid tuon steligisthân toh-- čielgiistij mojonjalmijn já čaaitij eidu toos kost lâi nottod lâi hyeni orroođ mut sun keččâlij leđe nuuvt liihâdhánnáá ko máhđulâš amas njoobžâkyevtis aiccâđ suu tomhân kale jo puovtij ervidiđ-uv et ijhân kavnâm maiden ááiruid steligist pic paasij ávusnjalmij keččâđ áirusaje ááiruhhân láá kustoo-- hirmástâlâi já čujottij kuárus steligân toh láá lappum tievâsmitij siämmáá mun-uv kale uáinám västidij kuus te láá toh ááiruhkis kirdelâm omâttâlâi mun kale tieđe eeđâi já luuvij uáivis tot kale oro lemin taashân toh ááiruh paccii já ij toos lah äigigin ko tiijme verd ko muoi tääbbin majemustáá eelijm eeđâi já kejâstij tijmásis lii kustoo miinii reepuid čaaitij já vaaldij tom keeppilsis nuuvt lii kustoo lii kale iällám tääbbin já tuođee lâi sááhá-uv majemustáá čaaitij já siämmást huámmášij et tot-uv lâi lappum keejâbâ ko tääbbin enâmist láá vorrâpápáreh-uv veik mon ennuv čaaitij keejâi pirrâsis riddoláá kale lii kustoo ittáám muorâleeji iähân tohkin kale lah toh munnuu kyeđđim ááiruh kale munbâ elâččâm taid muorâid keččâmin meridij já luágui kaandâi rähtim tullâsaje kuuvl surgâd sittágin pallâguođij muorâi kuvlân maid čuorvij toh munnuu pyehtim ááiruh láá kuittâg taan leejeest já toh láá aaibâs jo pittán sáhhájum nuuvt et lah tuotâ osko kale omâttâlâi puáđi jieš talle keččâđ avžui poođij keččâđ láá tuođâi-uv toh mii ááiruh tääbbin kiisun taidgis lii kyeddilâm teehin já sáhhám vala já näävt uánihis ääigist imâštâlâi tom ko tiäđáččij-uv pahudij taam kale ferttee tääl aaibâs äššin väldiđ eeđâi já kuáivui lumstis puhelin suáitám poolisân sun posádij suttoost keččii miestui tyehin kuáimásis mij maiden ááiruid kale lah sáhhám culijdij ep tiäđustkin nonnij lijjii tuš pyehtim puáldimmuorah čielgij lâi nuuvt unohâs orroođ ko sun lâi čokkám ubâ ääigi nottod sirdâšui váhá ko sust jyelgih vaibâškuottii sun fakkist kiljádij lâi sirdâšum käskei kooskân moh tääl čuogguu suu pootân já poldii já kuđáiđittii ilgâdávt suu liške jyehi saajeest čiäruškuođij mi- mii immâšijd tääbbingis tábáhtuvá kullui já kaačâi keččâđ kaandâid še kaačâi miestui kuuvl maajeeld kost tijgis toos iiđijd já kiäh tij leppeđ koijâdij kaandâin algâttij mut ij finnim jienâs čiärrum paajaabel tuongis kaandân šoodâi koijâdij algâttij já čujottij lah tot kote lah sáhhám tyeid mii ááiruid pittán sun sujâttij čiäruškuođij ain korrâsubbooht te huuihij nuuvt korrâsávt ko voojij já čuorvij ij kale lah tuu áiroid kuoskâm kielestiđ-uvkâs vala tuot kandâ áigu suutâi uáinám et tyebbin láá vorrâpápáreh enâmist já tuon kaandâst lii aaibâs jo ubâ keeppil kiessum já pihtâseh aaibâs vorrân čoonâ kiddâ taid kaandâid amas sij kárgáđ vala meridij já keigij skippáársis päddipitá mon kaavnâi enâmist reepu aldasijn jieh uážu ij kale koolgâ kiddâ čoonnâđ párguškuođij já pancârdij nuuvt korrâsávt vuástá koozâin ko puovtij ááigum pááikán páárgui tij tääl šoddâvetteđ mun kale puávtám lopediđ tijjân kiljoi já lâi suttoost nuuvt ruopsâd tegu laddâm toomaat ige äigigin ko kandâriävuh čokkájii enâmist nuuvt et sij lijjii čoonnum kepilijn oohtân polâškuottii tääl lam kale aaibâs vises tast et muoi láán fattim sujâlijd kiddâ posoi ferttee kale almottiđ poolisân meridij na tääl mun kale suáitám tohon poolisân eeđâi já oppeet kuáivui puhelimes tuárgistškuottii jie- jiem kale ááigu kiddâgâsân šnuđgoi tun liččih kolgâm váhá ovdiláhháá jurdâččiđ peelhij já tedâččij suttoost poolis numerijd já láin tääl njobžâpárnái táálust sahhiittâlmin lâi njuolgist moonnâm keččâđ kost te kiällárân kuulgâi čääci mun oskom et muoi tyein láán kuullâm tääl tuárvi eeđâi já luoštij peevdi oolâ tom povdiittâs mon njobžâpárnái táálu lâi finnim kähteesuvâttemkiišton mield must lâi mahtniigin iše eeđâi mungin kale tieđe ubâ ääšist jiem maiden ij orroom tietimin pahudij suu eidu tyest šiljoost muštâlij et sun lâi eidu lamaš riddoost ige tobbeengin lam oinum mihheen epitáválijd kale taat lii jo ubâ suámálâš äšši taat ubâ tábáhtus smietâdij muoi talle elâččiđ vala tobbeen riddoost já keččâleen tastmaŋa vala väldiđ ohtâvuođâ tohon miäcástemsiärván iävtuttij kale suápá pyereest västidij siämmást čuojâškuođij mätkipuhelin poolisist puhelimest pyeri peivi sattui-uv savâstâlâim et kolgâččij suáittiđ tohon miäcástemsiärván liččii váhá koččâmušah tom kähteesuvâttemkištoost ij nomâlâs pyevtigin orniđ vâi kuldâlij já suu čalmerommâšeh pajanii hiämáskem tiet toh njobžâkaandah talle sáhhám taid ááiruid vâi na láá-uv toh kaandah vala talle tobbeen riddoost tunnuin ain koijâdâlâi koolgâ kihheen vyelgiđ kuussân tobbeen puátteen tohon nuuvt huápust ko pesseen toopâi puhelin tääl te mij kolgâp vyelgiđ tohon riidon já huápumus lääji mield tuámittij lii-uv tobbeen sattum miinii vâi koijâdistij joo tobbeen puhelimest lâi tot miäcástemseervi sahâjođetteijee lii tääl riddoost skipárijnis láin tuálvum tohon áiruleje toi kähteesuvâttemkištoi várás já tääl kiinii lii sáhhám ááiruid já pardam áirupittáid mottoom muorâliäján lává čoonnâm sujâlijd kiddâ já táttuv tääl munnuu išán tohon imâštâlâi já toh njoobžâkyevtis láin váldám kiddâ kulmâ njobžâkaandâ já suoi láin vissáh tast et eidu taah kaandah lijjii sáhhám sunnuu ááiruid vuoi hirmos peeivih sittágin sivnádâlâi ko kuulâi tom maid muštâlij kaandah kale láá mii njobžâpárnái táálu kaandah párgádij vâi imâštâlâi mun kale jurdám čielgij toh kandâriävuh tobbeen láá talle porgâm iätádui kale vuálgám tállân viežžâđ meridij já tuámittij olgokiällárân kale uážžu leđe veik maggaar avedem kiällárist mut njobžâkaandâid kale ferttee vistig kááijuđ tobbeen áigáá keččin kaačâi siisâ toh skeelmah faŋgim tobbeen riddoost mii táálu kaandâid vâi hirmástâlâi nuuvt tot oro lemin kale nonnij ličij-uvsun pyeremus jis tuoi-uv já vuálgáččáid tohon riidon fáárun avžui tiäđust-uv muoi vyelgeen tállân tohon huáputtij nuolâi ovdâliijnes já kaččâlij olgos vyeijeen tain njobžâpárnái táálu bussijn tohon meridij lavkkijn jieijâs auton já vyejiláin čokánij uccâ buusin paaldân já kočoi toommâđ tuolmâi bussijn nuuvt korrâsávt ko voojij mut liijkágin sun ij pissoom nuuvt pyereest poolisauto maajeeld vuojij piilih njurgon riidon tuolmâi puáris bussijn poolisauto maajeeld nuuvt korrâsávt ko suu kepilijn vuolgij pooliseh pajanáin autost já tastmaŋa meiddei já pärniriävuh šallišij já kaačâi párnái kuuvl tääl huápust muu kuuvl sun avžui kaandâid tij riävuh aaibâs kiddâ čoonnum sun hirmástâlâi sii tállân tuon päädist meridij tagaráin jienáin et keejâi pyeremussân jávuttáá lyeštiđ päädi jieijâs kepilist ij tarbâšâm kuohtii avžuđ monnii huápust kuuvl tuárgistii já pollii tääl hirmâdávt mij tääl kiddâgâsân čiärui já kiškoi päädi luovâs keeppilstis ij-uvsun taat äšši vala täst čielgâ lohđuttij eidu tondiet pooliseh-uv lává puáttám teehin lohđuttij já išedij luovâs päädist peivi já tuáivuttáin peri tyeid njobžâkaandâid meddâl kiddâgâsân palijdij nuuvt fasteeht nubij piergâsijd ete taid kalga kale tuálvuđ ige kuussân eres sajan ep koolgâ kuussân kiddâgân čielgij palojienáin seelgi tyehin mij lah porgâm maiden paaid tij jiejah leppeđ monâmin kähteid koddeđ ij uážu porgâđ ko toh láá nuuvt mučis lodeh čielgij jiejah kolgâvetteđ kiddâgâsân kiljoi orroođbâ tääl puohah aaibâs joskâ meridij jođettâm kale tääbbin täid savâstâlmijd sun eeđâi já kalgâlij čuddus čielgejeebâ tuoi vistig miäcástemsiärváliih mii tääbbin lii tunnuu mielâst tábáhtum avžui tuot lii já mun lam algâttij já tuoldâi tego suohâdpääti lam taam mii miäcástemseervi sahâjođetteijee lep orniimin teehin riidon kähteesuvâttemkištoid já muoi puovtijm onne ááiruid-uv teehin tađe várás piejáim taid ááiruid tuon miäcástemseervi steligân já muoi ko moonáim kárbá viežžâđ já láin meddâl tiijme verd te ton ääigi puoh mii pyehtim ááiruh lijjii lappum steligist lijjii sáhhájum aaibâs jo pittán já áirupitáh kávnojii fakkist tuon muorâleejeest tyebbin riddoláá taah kaandah láá toos kale sujâliih muoi láán váldám sii tääl kiddâ na toh láá kale uáli jo korrâ sujâttâsah pahudij já joođhij tääl kale ferttee kuullâđ kaandâid-uv kale jis mun siähánâm taan savâstâlmân algâttij ääši mun kuittâg ferttiim jo njuolgist tivvoođ tuot steellig kale ij lah mongin miäcástemseervi steellig mut aaibâs muu jieččân kepilijgijn rahtum steellig mij ááiguim kandâigijn pieijâđ muorâid moh lijjii mii jonsahpeivtuulâ várás tääl muštâliđ eidu toin naalijn tego ääših láá-uv ravvij kaandâid já keesij jieijâs haamit tyehin puohâi oovdân váhá poolâi vistig mut sun kuittâg-uv lavkkij muáddi läävhi ovdâskulij čielgiiškuođij mij lep kale teikâ jiešalnees mun lam tääbbin váhá sáhháástâllâm sun mieđettij tiehân te kuullâp algâttij mut sevilij sunjin kepilijnis já avžui orroođ joskâ mut mij ep lah kale sáhhám maiden ááiruid čielgij čielgiiškuođij mij lep jiejah viežžâm puáldimmuorâid mii jonsahpeivtuulâ várás tyebbin meecist já fievridâm taid teehin steellig kuuvl toh muorah moh lijjii mijjân jo valmâšin tuon steligist lijjii kale viežžâm puáldimmuorah halijdij váhá išediđ já talle sun sáhhái taid-uv muorâid mudágis kukkosâžžân já mun kuoddim sáhhájum puáldimmuorâid tuon liäján togopeht puállááttep talle jonsahpeivtuulâ tieđij muštâliđ šuáhkádij já sihostâlâi čolmijdis te oppeet čielgiiškuođij mun kale jiem kiergânâm toos pyehtiđ maiden muorâid ko munjin šoodâi nuuvt hirmâd huáppu tohon kiällárân tivvoođ tom čäciavedem ko-- keččâlij čielgiđ já fakkist sun iberdij-uv et sun ij tuođâigin lam sáhhám maiden puáldimmuorâid mut miäcástemseervi ááiruid moh kale hirmâdávt sulâstittii puáldimmuorâid väivi eeđâi šlunden tuođâi-uv jurdim et lijjim sáhháámin puáldimmuorâid sun čielgij mut mii ááiruh kale láá tääl tuššâm paalijdškuođij oppeet pyevti orniđ ubâ kišto tij kale eppeđ mudoigin pyevti orniđ maiden kähteesuvâttemkištoid tääbbin čielgiiškuođij mutâ ko mij lep nuuvt korrâsávt porgâm tai kištoi oovdân čielgiiškuođij mutâ ko kihheen ij lah uuccâm love tággáár kišto orniimân čielgij kaandah kale jiešalnees láá porgâm šiev palvâlus ko sij láá čuollâm kištoááiruid rasta mii te talle maka mijjân tábáhtuvá jis koddep-uv muáddi kähtee tääbbin lodehhân láá mudoi-uv tommittáá ennuv tääbbin tavveen eđâškuođij lii rávhuidittum šlaajâ nuuvt mäddin ko tavveen-uv čielgij kote koddá oovtâ kähtee vahâgist finnee njobžâeevri sááhuid taggaar njoobžâ kote koddá kähteid iävtutátulávt já valabâ uárnee stuorrâ kähteekoddemkištoid mun kale koolgâm tuálvuđ kiddâgâsân já sáhuttiđ korrâsávt jyehi tááhust tääl kale tuoi já ferttiivettee áánnuđ addâgâs njobžâpárnáin ko čoonáid sii kiddâ toin naalijn tij njobžâkaandah kolgâvetteđ áánnuđ addâgâs ko leppeđ sáhhám nubij ááiruid ain meridij ep-uv mij pyereh njoobžah puávtáččii viettiđ tääbbin oovtâst aaibâs rávhálijd jonsahpeivjuuhlijd puohah oovtâst iävtuttâlâi ijhân tot kale nuuvt hitruus juurdâ lah jis kárttá tuálvuđ njoobžâid kiddâgâsân nonnij lii puátimin já tietimettumvuođâsthân taat-uv pärtti lii kustoo šoddâm sárnudij rávhálâš jienáin mutâ ko nuuvt maaŋgah njoobžah láá puátimin teehin taid kähteesuvâttemkištoid taid kištoid kale pyevti sirdeđ mahten hirmástâlâi jis mij kištottâllâp veik toin naalijn et tuše keččâp taid kähteid iävtuttij keččii kuáimásis tothân ličij-uv hirmâd šiev juurdâ ilosmij ko váhá ääigi lâi smakkiistâllâm tien iävtuttâs tothân ličij taggaar kišto moos iä tarbâšuuččii ollágin magareh lovehkin sun joođhij ááiruhkin eeđâi et loddebongamkišto vâi pahudij maht totkis kišto talle monâččij smietâi ovdâmerkkân toin naalijn et vyeittee lii tot kote uáiná enâmustáá kähteid ain iävtuttij na toos kale virgeväldi-uv puáhtá miettâđ eeđâi molsâiävtuh iä kale tääiđi leđe meendu ennuv smietâi šlunden šoddâm keččâđ taid lopeaašijd nuuvt pyereest sun mieđettij uárnejeen-uv muoi talle tom kähteesuvâttemkišto saajeest loddebongamkišto iävtuttij vááldám kale uási ton kiišton ilodij mun-uv västidij mun meiddei čuorvij mij väldiđ uási loddekeččâmkiišton rähis áánui já keejâi nuuvt muččâdávt ko maatij liävus te talle lopedij ilodii já njuškuu pirrâ taah kaandah-uv väldiđ ton loddekeččâmkiišton uási koijâdij muu peeleest kale lopedij kaandah ilodii ko-- algâttij pärni koijâdij ko mun jiem kale tääiđi tubdâđ ubâ kähtee čielgij tuođâlávt tot ij lah nuuvt vaigâd jeđđij peessâp pááikán te mun čááitám tunjin kähtee kove loddekiirjijn lii taggaar lodde mast jyelgih hiäŋgájeh maajeeld ko tot kirdá tot kale lii mučis lodde tast lii taggaar čeve mast láá tego ränis sárgáh já kaskoo čiäppát tast lii ruškis tiälkku toh ááiruh kale lijjii mii spesiaalááiruh moh tääl tuššii vala algâttij šlunden lijjii rahtum eidu täi kähteesuvâttemkištoi várás ááiruid ij pyevti eres saajeest ubâ kevttiđgin ko kähteesuuvâtmist čielgij kalebâ puáhtá čielgij maht te talle koijâdistij toh tohhejeh pyereest mii jonsahpeivtuulâ cokkitmân puohah keččâđ mon šievnáál toh pyelih västidij ruáhásii šoodâi uáli jo kievhis vaanhimijn siijdâst pääihist lijjii pärnid lâi iänááš pecimääli já ehidist enni ain luvâttij párnáidis eehidrukosijd já mii já sivnádâs kirkkohiärrá kiddij huámášume kiäst lâi šiev máttu valmâštui katekeettan mutâ algâttij katekeettan esken tooimâi meiddei faŋgâfievrideijen väljejui ive já vuossmuu já áinoo keerdi katekeeta viirgán sun luovâttij katekeeta virgees lâi fáárust čälimin kieldâhaldâttâs vuáđudemäššikirje lâi kieldâlävdikoddeest värialmajin já kuulâi meiddei škoovlâ vuossmuu stiivrân lâi jieš vuossmui uáppei juávhust uđđâ škoovlâst naajâi já suái finnijn čiččâm pärnid moin neeljis jammii já kuulmâst ohtâ lâi peljittem eelij tuđâvâžžân perruinis lusmeest mielâst oro ete lii lamaš uáli jo virkkuus já lijkkojum almai lâi meiddei mučis já ollâ veisidemjienâ mast sun lâi pegâlmâs jođettij kirhoost veisidem vala kyehti ive ovdil jämimis lii hävdidum iä lah tiäđust ennuu láá kuttâ mainâs main kyehti láá elleemainâseh kulmâ sämmilii elimist já ohtâ mainâsijn lii jieijâs elimist finnim kyehti kietâčalluu moi vuáđuld leen ráhtám čäällimvyevianalyys láá pyereest já čielgâsávt čallum lii alda tááláá peeivi kevttum čäällimvyevi iäruh oroh lemin ortografiast láá algâttum timmâ puustuvâiguin ovd boccuui gerisijguoim duodar jno moh láá lamaš kiävtust yö v yö gih v yö vnuđ j yö hi j yö lgi eä b eä ivadahhan m eä ccan ua ua inojeh b ua đi d ua rvi ie d ie tih p ie rgu b ie jeh uo b uo hhaaid d uo dar b uo ris yo g yo ddim ohtii návt mudoi yö já pelivokaaleh äy n äy vt ou ou vdil lii ete đ-puustav lii lamaš jo kiävtust sehe saanij loopâst já kaskoo saanij om vyövnu já gi uv gušga soojijn nube staavvâl vookaal lii kukkom ovd man ee h nub ee bocc uu i et sun lii kiävttám kiäsásâm saanij loopâst č-puustuv ovd dassaa já jyöhha já meiddei talle ko lii koččâmuš deminutiivhäämist om juvva saanij kooskâst _dd go dd e luo dd aid sa dd a _tt gá tt us mo tt oom fer tt ejeh já saanij loopâst _t poccui t maasa t nuu t _d gosta d guddii d kuođij maŋgii majemuu puustuv meddâl om vit guobčaid kulm almaa čohč godde bivdem kiđđgodde čoovč geji mield čohč manudist gulm almaa basebiv äiggi čallust adai biuvdem vyölgih anar almaah vyövnuđ valburbeeivi ääigi beenui ja gerisijguoim adai dalle gov muota noha de dalle gäädis eergij guoim ja gost sii dietih stuorra aavid adai jeegid dise doha maneeh ja jos lii don ääpi riddoost duodar die maneeh don ool beäivadahhan geččađ tieđâlâš tekstâ kuninkaan maa ja pappina kansantietoutta seura kirjapaino anarâš teevstah kirjallisuuden seuran kirjallisuusarkisto oovdiš táálu táálu lii uáivušist markkânist penâkkullâm keččin lii lamaš vissâ veikkâ mon puáris assâmsaje ko kuálláás juuhâ lii aaibâs paaldâst rokke mainâstij et kuoškâ uáivuš teermi alne láá lamaš puáris kuátisajeh ko táálu rahtui te jormoliih assii vistig nommâsâš táálust mii lâi máddáákeččin táálu lâi vuáđudâm kote šoodâi já jaamij kálgu lâi j kandâ lâi j vuáđudij ive táálu mii lii eennâmregisterpápárijn suomâkielân tiäđuh láá finnejum kirjeest pitäjän asutuskehitys mon lii čáállâm kočodii meiddei tondiet ko sun lâi lukkárin já meid katekeettan áánsuin sun finnij silbâkunneemeerhâ mast luuvâi hyväksi lâi naaijâm lijjii párnááh puárásumosist nuorâmusân já nieidâ käälis lâi suhânommâ lâi viljâ kote lâi kálgu kočodii párnááh lijjii já vala ohtâ nieidâ kote lâi ovdánemvádulâš vuáđudij táálu uáivušân te vissâ sun halidij pyereeb kyelisajan peesâi kuávžurijd pivdeđ päikkiridoost lii mii lâi tego kyelipääti tuše kuáivustiđ kuolijd lâi-uv aaibâs taan kuánnil várás rahtum nyetti mast nubbe peeli lâi kuhheeb ko nubbe värppi lâi vala ehidispeeivi keessimnáál vyeln koddojii stuorrâ kuávžureh já eres-uv kyeleh lâi värppi-uv mon nommâ lâi ko tast nuuvt vissásávt kuudij kyelimáállás tiäđust ij lah kii lii huksim teikâ huksiittâm tuuvijd leđe eidu taat tot lii epičielgâs mon ive táálu valmâštui kuávlust kal juttii ovdil sođij mäddin puáttâm táluhuksejeijeeh kiäh láá ráhtâm tuuvijd tääbbin kuávlust nuuvt tego já nommâsiih sunnust nubbe lamaš huksiimin lâi jieš-uv finnim torpa siijdân puudâ ko táálu valmâštui sij assii nuorttiipele riddoost taavaapeln hirsâtuuváást alge paasij aassâđ táálun táálust lijjii naavit já láátu sävni äitti riddoláátu já kyelikiällár še lâi lâi tuve máddáápeln tuuveest vuást lâi meiddei tot riddoláátu lâi stuorrâ tupe já kyehti kámmár riddoost lijjii kárbáh javrij mield jotteem várás jotteem várás lâi vyeln käärbis läävejii jotteeđ uáivuš räi talle ko monnii markkânân pajulmuuh kočodii táálu noomáin ääigi saksaliih poldii táálu ohtân olgovistijdiskuin pááccâm eres ko kyelikiällár juhâtiärmán já káivu taan siämmáá kiedist lii oppeet táálu lii masa siämmáá saajeest-uv ko oovdiš táálu áásá taan čalluu čällee čallui lam finnim tiäđuid täin ulmuin já kiirjijn já pitäjän asutuskehitys suuhâ mainâseh lii lamaš uáivuš teermi alda lii äitti uáinoo naavit káttus vyelni hiäŋgájeh vissâ kyeleuáivih lii váldâm ive lep finnim táálu ovdebist kálgu já ulmuuh táálu oovdâst suu alge já kálgu lii meiddei kandân já suu enni lii valdum vaarâ tovle-uv jotteemniävuh lijjii nuuvtko muštep já tiettip jieijâs jyelgeh já tälviv saveheh já vuájáneh čuoigâđ lei pentâ hitruu ko lei šieu sijvo sijvon tiäđust-uv hitruuvuot lei nuovt já nävt vuoidâseh iä tovláá ääigist eenâb lámáš já egeba ollágin ko jo saaveeh vuáđu čuutij rapânij te tuájistii kuáccee uávssáá já tooin ruvviistii mätki tontiet ovdánij ko váá mävstimeh killájii kale lei poccuin vyejedijn-uv vuojij uávvuttijhân kale ko váá raaškâh killájii poccui mild liihâddijn ko rääines heevij šoddâđ te ton mildhân kale lei jođádoh lei ain talle ko čoođoostij ucánjáhháá kiärnustij jies puollâšij oolâ pivâldij te lei jođádoh adei puolâš kolmâ šooŋâst muotij já nuuvt pivâldij te talle meiddei lei jođádoh kale kevttii já keevtijm mutâ toin juuđij kuohtui kuul maka suáđiist kale kerrisvuáđooid njuođâstii motomeh lamppuoljo já lam mun-uv tom porgâm mutâ jiem kale mun toos mielâstum ko kinttâl tuulâpaštust kerrisvuáđo njuođâstij te tot kale išedij kuittâg-uv vorâs voccân já njäbbin kale ij killám kuhe ko njavkkâsij jotteemniävuh láá ovdlist lámáš ij lámáš mutâ pargoidis talle-uv kiergânii porgâđ sämeäijih lei ohtii smietâdâm mis lii nuuvt ko ráiđooin čáácán návloo vahe kale ij kulluuččii koggoon mutâ ele še jiem innâg tovle-uv juttii kiäh ráiđuigijn kiäh poođoig ergiijnhân kale huápumusâht peesâi-uv já jies lijjii hervâ uávuttâh leeŋgeh já määlejum šieu kerris já viššâlâs vuájáán te ij ohtâ penâkkulm kuhe pištám eeči eelij ohtii ohtân ohhoost já ko tobbeen poođij te smietâstij tääl te lei šieu sijvo kale motomijn lii heevim leđe hyeni-uv jergâ laa ájánám maŋgâ-uv oho mookán iä tuhhim ergi ko ergi kolgii leđe laiđâseh lei olduves adai taggaar čoskčeijee tagarehhân iä lámáš ko eidu päikkiergin ij taarbâš innâg raiđđuustâllâđ vuájánáin piergee jyehi mohheest kiälkkáriehâ uážžu leđe maŋalist já kiergân meid kossâ timmâ muottân já muottiis čáccáás jieŋâ alne kale motomin keijistiđ já jurdeliđ tibi täälgis vuájánijd ij tarbâšam kincádiđ uáivikieččin ege poođâkieččin vuájánijd ferttee kincádistiđ ko tarvaneh keččâlistiđ ennuu-uv vyeijest ääpih láá láá lusis vuájáneh keččin sáttá juovdâđ mottoom smietâstiđ ovdláá tei maŋeláá et jiem tieđe ko šotkâšeh laa rašeh já vuáisuh ääigisthân mist lii pyeri leđe iälustiđ já eelliđ et ráávhust mij uážžup kijtteđ et täid puoh lii mijân adelâm lähjidâm lii motomin lamaš tot-uv tuáivumâš et mottoom puársub sääni-uv šodâččij táán kielân čaallum mutâ uccáá toh liijká vuástá adei oovdân puátih ko riämmá maidnii aašijd tei mainâsijd čäälliđ na täid saanijd kale puohâh tobdeh šuáhkut ruhno vaandârd njaaigârd miävllu nabdem toŋŋâseh äijnik áásá peln taavaapeln eeči lâi já enni ađai lâi ko suu eeči jaamij eellimtile keežild pieijui párnáipááikán já tastmaŋa val máádás mii lâi ovdánemvádulâš párnái päikki ij kal jieš lam eissigin ovdánemvádulâš ko motomin peesâi te poođij alda kost suu enni aasâi uđđâ kálláinis poorgâi táálu pargoid suáti aalgij te šoodâi še tohon šoodâi leđe já kanavast-uv maŋa juuđij maaŋgâlágán pargoin sun orodij sämitááluin motomijd iivijd kuittâg ja tááluin já keesi sun kuálástij mottoom suollust keesi sun rámmoo eromâš šiev äigin orroom ääigi sun vaaldij ennuv kuuvijd lâi kovečalme luándulâš čeppivuotâ koveväldimân makkui smiettâđ já sundáttâllâđ kove mii lâi väldimnáál kal setitoho laavim kuuvijd väldiđ lâi vissâ jo talle šiev kamera muštám et sust lâi toi aigij kamerâ mast lijjii ennuv jyehilágán fijnoduvah om tot-uv et tast puovtij filmâruulâst čuoppâđ uási já rähtiđ tast kuuvijd já loppâuási ruulâst paasij ain kameran halidij väldiđ kove siäsástis kejâdij já smietâi já te kočoi moonnâđ čuážžuđ kossâ peesi maddui eeđâi vâi šaddeh kyehti kossuu siämmáá kován šoodâi moonâđ nuuvt et ko loopâst suu uábbipele käälis puosâškuođij te sun táátui vyelgiđ iššeen mano lii-uv aassâm tobbeen já lii lamaš tuđâvâš lii jo jáámmâm mut uážžu aassâđ ton táálust liijká kuhháá tarbâšâm leđe ohtuunis ton peeivi ko sun teevdij ihheed sun kihloi helsiglâš nissoon vihkuin moonnâm keesi kirhoost puárispäärni äigi nuuvâi toos sust láá páárnâšpeellid já ááijuvpeellid koccáástillim kuávdáá hotellist tove muu lâi cuvnâm tijme ijjâ ij lam lamaš hyeni veik lijjim-uv iho koccám hirmos puŋkkâsân aaibâs tego miinii laasâid ličij cuovkkânâm maŋa lijjim karttâm kuldâliđ mottoom áigáá lasâpitái nuurrâm já suopâlistem tot jienâ lâi josijdum lijjim vuod mottoom kooskâst nohádistâm já luhhoost oođđim aaibâs iiđeed räi kale ucánjihhii unohistij muu peivirytmi lâi ääigist adai muu siskáldâs tijme čaaitij eskin kuuđâ peessâm hotellin váhá ovdil koskiijâ nuuvt et nahareh lijjii pááccám uánihubbon ko táválávt tijme lâi kuittâg ármuttem tot čaaitij čiččâm nuuvt et unohistmist huolâhánnáá äigi viäluttâlmân ij lamaš čuákkim kost kolgim toollâđ sahâvuáru álgáččij pel oovce ääigi tállân seeŋgâst já riemmim iiđeedtoimáid riššoost já káárvuddijnân smiettim tom mon älkkee lâigin jotteeđ ko oovtâ pirrâmpeeivi máátkán ij tarbâšâm hiävrásiđ ennustkin pihtâsijd piergij kietâmätkitävirijgijn lijjii oovtah muččâdub pihtâseh laavhâst pusseer já haamit maid aigum pieijâđ paijaalsân jieččân sahâvuáru várás ministeriön lâi-uv tääl šiev äigi pieijâđ taid pajalân vâi eskin iiđeedpitá maŋa iä tääl puáhtám mahten tuolvâđ kejâstim tijmásân tiettim et taat ferttij leđe tot olmâ äigi jiem innig kiergâniččii molsoškyettiđ pihtâsijd iiđeedpitá maŋa amas huáppu šoddâđ nuuvt te kárvudâttâm maŋa tomâlim hiisin já hurgim pajekiärdán iiđeedpitá puurrâđ hooteeliđedeh lijjii ain luksus munjin kyevti párnáá ennin äigi olssis ubâ iiđeedpitá ääigi puoh valmâšin ige liitijdgin tarbâšâm nuurrâđ ige toideđ must pääihist lii luksusiiđeed must lii ain suullân varttâ olssân tuohu teehi kačâdijn ij maŋgii ubâ muštegin keččâđ láá-uv vuoptah olmânáál tiällájum vâi iä tot-uv peeli lâi luhostum lijjii tego táválávt-uv veikâ magareh heerskuh pordim jieččân taldrik oolâ ucánjihhii koškeleeibi já vuástá já viežžim tejâkoopâ jiem tuostâm puurrâđ tastko muáddi peeivi ovdil määđhi lijjim lamaš ucánjihhii čuávjitaavdâst tot lâi moonnâm lappâd oovtâ peeivi vuoiŋâstmáin já vástudmáin nuuvt et liijká peessim máátkán sahâvuáru toollâđ lijjim čokánâm piävdán já käskistâm muáddi pitá leibistân muu lappâd juuđij uccâ ruoššâkaandâš enijnis lâi kuáivum jugurti olssis já maht te sun nuuvt mudágávt lâškin heiviittâm ko sun nurdâstij taldrikkees eidu togopeht kost mun čokkájim ovdilgo mun huámmášimgin kandii jugurttipastem lâi tiäškásâm muu pyeremuu pusseer raadan kulgâškuođij já mun sikkum tom meddâl jieččân siemin servettijn nuuvt pyereest já huápust ko puohtim enni pompestij munjin ruošâkielân addâgâsâid já oroi nuttâlmin kaandâs ij lamaš asto sunnuin savâstâllâđ pic kaččâlim viežžâđ lase pápárijd já tattum vala lappâdjottee kievkkânpiijgást njuoskâ sape moin keččâlim sikkođ loopâid tuurdijd pusseerstân vástudem kustoo jotkui tastko jiem kiergânâm puurrâđ ennustkin eenâb loopâid purrâmušâidân taldrik oolâ jeđe kaččâlim lonnjâsân eres pihtâseh iä lam fáárust já ko täävvirtáálu-uv lâi ain kiddâ moolsâiävtuh iä lamaš pusseer ferttij finniđ putesin nuolâdijnân kolgim váruttiđ amas pusseer vala eenâb turrâgiđ talle ko olmooš lii liijkás várrugâs läävee ain keevvâđ unohávt munjin-uv keevâi pusseer heelmist kullui unohis jienâ te tuđhâškuottim maht te taan tovegis munjin lâi keevvâm já uáináttâs ij ilosmittám ollágin pusseer lâi vala puoh puorij lasseen kiškum säävŋi peht lovmat senttid liijká-uv pusseer nuolâmist já posâškuottim jugurtijd tuántá náál tobdoigijn kejâstim ain huápubeht jottee tiijmán maŋa päiđi lâi uáli njuoskâm mut tuolvah kale lijjii lappum hiivsigist hiäŋgájeijee vuoptâkuškâdeijee jeđe possoolškuottim pusseer koškesin miinut keččin puserist tuše ucánjihhii ooinij et tot lâi lamaš njuoskâm tääl te lâi vala nubbe-uv väivi tivvoomnáál puserist lâi jo nuuvt ennuv et jiem puáhtám innig juátkiđ kuškim tuše tuáivuđ et pajeláhháá tijmepele siste pusseer ličij aaibâs koškes ääimi já áárpu ko tiettim et hotellijn läävee maŋgii leđe kuárrumsetti tot tääl-uv kavnui já mun aštus kuáruškuottim čyeggejim huápui siste suormâsân mut ij ávttám ivnásâš ruopsis árppugin ij lamaš nuuvt et ferttejim kuárruđ ruopsis pusseer kuovgisruopsis árppoin pusseer ij lam rottâsâm meendu uáinojeijee saajeest olmâ kuárumân ij lamaš pic mun keččâlim suolgâđ stuorrâ čuogâstuvâigijn pusseer viijmâg lâi koorrum já pajalist keččim vuod tijmásân ájánâm nuuvt kuhháá et tääl must lâi tuođâi-uv huáppu must lijjii tuše muáddilov minuttâd ovdilgo čuákkim álgáččij já kolgâččim toollâđ sahâvuáru já čuákkimsajan lâi muádi kilomeetter mätki lijjim jo vyelgidijn pieijâm puoh sahâvuáru toollâmpiergâsijd toin naalijn et puoh tiiŋgah lijjii vissásávt fáárust lijjim nube-uv ääšist kijttevâš ehidist puáđidijnân lijjim táttum hotellist máhđulâšvuođâ tipteđ jieččân loonjâ muáddi tiijme kuhebiššáá ko táválávt te jiem tarbâšâm taan huápun tävirijdân nurâškyettiđ pic kyeđestim puoh sajasis jeđe kaččâlim hiisin já tuámittim vuálus vyellin respaast puávtáččij-uv rivgoo tiiláđ munjin taaksi sooitij já puhelu ij orroom nuhâmingin viijmâg luoštij luuri já almottij et ohtâgin taksi ij lam rijjâ aldasijn pic kolgim väldiđ taaksi hooteel oovdâst leijee taksistuálpust tot vala vááilui lukko oroi kuittâg maccâmin taaksih čuožžuu jonost veik mon ennuv tom mon immâš tiet iä eskin lamaš rijjâ taaksih kosten kavnâmist muu muádi kilomeetter mätki nuuvt uánihâš et kihheen ij kiergânâm teikâ viiššâm vyelgiđ muu tuálvuđ miiba tast te lehâstim vuossâmuu rijjâ taaksi uuvsâ já čokánim tuyehipeeŋkân taksialmai kuus mun aigum taksialmai pahudistij ferttejim kiärduđ čujottâs kuávlust kaavpug tot káátu lii taksialmai koijâdij já keejâi muu jurbâ čolmijgijn illá uskum maid kuullim čielgejim et tot lii aaibâs alda suullân kuávdoo kaavpug ij valagin addim pic kiärdui koččâmušâs ja váhá pyerebeht čielgiistij tot vei vuod ettim et tot lii kavpug kuávdáást almaa mušto kirkásmij ko sun moijái ustevlávt jeđe vyeijilij miinut vyeijim maŋa mun jiem lamaš nuuvtkin vises láin-uv valagin addiittâllâm tuubdâ kááđui suundijd hirmâd vuáđulávt mut tääl te lijjim aaibâs vises taksialmai vuojij hurgottij puástusuundán lâi hurgelâm jo lappâd já vuojij viehâ liävttoin kuus lâš jo lamaškin joođoost tun lah monâmin mun koijâdistim ko tiettim et lâi aaibâs nube kuávlust kaavpug vala jotkim tust kárttá fáárust te mun čááitám kejâstij munjin já rammuustij must lii navigaattor tuáimá uáli pyereest mielâst juurdâ navigaattorist lâi uáli vuovâs taan tiileest jiem mun valagin lamaš vaalmâš ravviimijdângijn pic karttim puáris virgásân suomâkielâ olgoeennâmlehtorin et taksialmai ij lamaš päikkikoddálâš ige syemmilâškin koijâdistij vavettemeht tot čálloo šuáhkádim ja keččim tijmásân lijjii vala love minuttâd aštus staaviiškuottim äijih čaalij keččâlij ohtii kuohtii já vala kuálmád keerdi mut čäällim muu staavimravvui mield ij orroom luhostuumin koivum lumostân puáris kassakuuitâ já čälistim toos sunjin kááđu noomâ säggipuustavijgijn kijttâlij muččâdávt jeđe čäliškuođij tom tutâvâššân navigaattorsis tego sust ličij lamaš puoh maailm äigi oovtâ áinoo kááđunoomâ čälimân mielâst kuulâi suullân varttâ ovdilgo suu muáđuh kirkásmii suu navigaattor lâi kavnâm olmâ kááđu nuuvt te taaksi njune jorgettij já tääl te sun vuojij tohokulij kuus mun-uv lijjim jotemin peesâi navigaattor ravvui mield kuulmán já toos munnuu mätki vuod orostij oolâ lâi orostâm lyeniauto ige tot lihâdâm kuussân kulij vuordij rávhálávt já njurgoškuođij vuod keččim tijmásân vittâ miinut jieččân koijâdmin tun vuájáččii ucánjihhii majaskulij já jorgettiččii čuávvuvâš kááđust uálgispel já vuod uálgispel mielâst muoi láán talle suullân tast kuus mun ááigum-uv poorgâi tego mun tattum jorgeetškuođij unohávt mun huihádim orostij tego siäinán já äijih keejâi muu imâštâlân kale siämmást ooinij jieš-uv mondiet mun huikkim auto tyehin juuđij väzzee kote eidu tal te kiergânij njuškiđ meddâl majaskulij vyeijee auto vyelni auto lâi jorgettum loppâmätki moonâi luhhoost tego koolgâi-uv jeđe taksi viijmâg orostij oovdân aigum mäksiđ já tuámittiđ olgos mut tääl taksiäijih ustevlâšvuotâ eskin aalgij čielgij et feilâ algâmääđhist lâi suu já almaš kale ááigui adeliđ vuáládâs taksamittár haddeest vuod tedâččij mittáris puáluid še piištij veik mon kuhháá áigáá keččin sun keejâi munjin luhotteemmin já eeđâi et almaš kale ij tääl vissásávt tiättám mon mittárpuálust sun koolgâi teddiliđ vâi finnij vuáládâs kuuitân keččim hirmástâlân vuáruttuvâi äijihân já tijmásân muu čuákkim lâi älgimin eidu tääl ettim et jiem tarbâšâm maiden vuáládâsâid pic must lâi huáppu olgos lâi kuittâg nággár já rosâškuođij mittáráin tot lah taat puállu jispa taat ij ij lamaškin kuullim jieččân muttuumin huikkee nisonin kote vaađâi et äijih luáštáččij muu olgos já et uážuččim mäksiđ mittárhade vala koijâdij halijdim-uv kuuitâ palaskim te kuuitâ olgos finnim-uv ličij taan äijihân viehâ stuorrâ jiermipargo äijih lâi jo luhostum kočâttiđ hade oovtâ euro verd tot tuhhij uáli pyereest autouuvsâ tuáppejim jieččân laavhâ jeđe kaččâlim siisâ lâi eidu älgimin já puohah čokkájii jo sajestis tuámittim saavâjođetteijee kuuvl mulijdim addâgâsâid masa jo maŋŋaanmist já koijâdim kolgim-uv väldiđ jieččân tiättur vâi tuhhiiččij-uv muštosäggi muu sahâvuárun halijdij säägi mut fakkist muštim et jiem lamaškin kopijistâm jieččân sahâvuáru sáágán muu sahâvuáru lâi eskin nubben nuuvt et vuossâmuu sahâvuáru ääigi puohtim lekkâđ tiättur jeđe kopijistim vala tiätuvuárhá lâi luhhoost muštosäggi jieččân viste čovduin kiddâ já toh lijjii fáárust sáárnui sämikielâin já toi tiileest lâi luhhoost uápis jis veik pottii-uv koččâmušah sun lâi kiergânâm lâi muu vuárugis saggijn sárnumstoovlin jeđe finnejim maašin joton jienâ lâi mahtnii hiäjub ko táválávt lasettim volyymi jienâ oroi nuhâmin já čuddust čuágui ilgâdávt tolâdijnân tubdim jieččân epivisesvuođâ mottoom eres suujâ tiet ko ääši tiet pusseer muu puserist vala mihheen epitáválijd kiergânâm tomgin innig tutkâđ mahtnii pieijâđ kieđâ tuolvâ saje oovdân vâi maht sittágin ton taksialmaa tast siämmást tärhistiđ jieččân tile ääigi kuullim jieččân sárnumin motomijd kuuvijd kuldâleijeid nuáigutmin uáivis lijjii kale kuldâlmin já čuávumin kuittâg-uv jieččân celkkimin olssân et jiem kolgâm leđe liijgás nánnáá taan sahâvuáru ääigi leđe kriittisâš kolgim čielgiđ nube tááhust jurduuh lijjii ain puserist tom ko keejâi aldeláá te tot lâi vala-uv ucánjihhii njuoskâm täälgis tot njuoskâ saje mon kuhás uuccâm sahâvuárust já pusseer smiettâmist oroi lemin vaigâd kuittâg luhostuvvim čokkiđ jurduidân loopâ sahâvuáru ááigán já vájáldittim puserân-uv jieččân ääigi tievâ sahâvuáru maŋa poođij vala almolâš savâstâllâm mii piištij mottoom ääigi savâstâllâm nuuvâi lâi ucánjihhii asto savâstâllâđ pargoskipárijgijn pusseer-uv vájáldui uápisulmuigijn moonâim purâdiđ must lâi-uv mut jiem liijkágin tuostâm väldiđ ennuv et muu čuávji ij valagin lamaš aaibâs oornigist čuávjitaavdâ maŋa känisaalaat já leibipitá hurgettij pajeláhháá tijme jeđe lijjim vaalmâš vyelgiđ muu pargoskipárijn lâi monâmin stuorrâ täävvirtáálun eidu toho kost muu-uv hooteel lâi koolgâi tuálvuđ čovduid nieidâsis já nuuvt te muoi vaazijm oovtfááru já savâstâláim vala čuákkimist já eres-uv pargoaašijn moonâi toin naalijn uáli jotelávt peessim hotellân keččim vuod tijmásân lâi tommittáá et mudágávt kiergâniččim elâččiđ rajâmin hooteelloonjâ já tastmaŋa vuájáččim bussijn kirdemkiädán hissijn pajas jeđe vazzim jieččân loonjân lâi jo valmâšin áávus já siste lâi čorgejeijee imuristmin lättee hirmástui ja čielgiiskuođij et sun lii aaibâs tääl kiergânmin šallišij tom et ij lam kiergânâm tolebiššáá čurgiđ loonjâ munjin et sun juurdij muu lemin puáttee pirrâmpeeivi äššigâš vuod kejâstâllim pirrâsân já pevhištuvvim muu tävireh láá mon oolâ lijjim kuorrim jieččân laavhâ lâi kuárus ko elâččim posâdâttâmvisteest oinim et tot še lâi kuárus uccâ laavhâš kost lijjii puoh čohomeh pänikuustah já njuottâseh lâi meiddei lappum ääigis ovdilgo čorgejeijee ibbeerdškuođij et mun lijjim-uv moonnâm iijâ ässee já et lijjim finnim hotellist love pääcciđ kuhheeb ááigán navoškuođij ehh jurdim et taat loonjâ lii jo kuođđum oinui et loonjâ lâi maksum já tot uáivild tom et uážžu čurgiđ vuod koijâdim uđđâsist kost muu tävireh lijjii čielgij et sun lâi tuálvum taid vuálus kavnum täviráid vuod koijâdim puávtáččij-uv taid finniđ mahten maassâd ko kolgim nutkâđ taid vala lavkkâsân nuuvt te čorgejeijee lappui suullân love minuttâd ovdilgo sun poođij lâi kieđâstis lastiksekkâ mon siste uáinojii muu tävireh poođij vala čorgejeijee hovdâ šallišiđ tien unohis tile et čorgejeijee lâi muu piergâsijd nuurrâm ko kuldâlim sunnuu mun lebbejim lastikseehâ tävirijd peevdi oolâ jeđe nuđhâškuottim taid lavkkâsân ain čielgij magareh pargovyevih sii hotellist láá mii maht-uv tuáimá lappui jo mut mun fakkist huámmášim et muu uccâ laavhâš lâi ain lappâsist čielgij ain já ko must aalgij leđe huáppu ferttejim koskâlduttiđ suu sárnum kaččâliđ čorgejeijee maŋŋaal vuod kaačâi muu maŋŋaal já ain eenâb šallišij tábáhtus ij lam kiergânâm meendu kuhás sun lâi muádi uuvsâ tyehin čurgiimin čuávuvâš vistegis kuldâlij muu já smietâi mun tom lavhii vâi leggistim-uv mun tom meddâl vuod tuámittij keččâđ miinut siste sun poođij já sust lâi muu laavhâš kieđâst suu nutkim lavhii stuorrâ lavkkâsân já kuođđim čorgejeijee hovdâinis muu loonjân lâi tääl tuođâi-uv huáppu buusin jo tijmepele maŋanâm jieččân algâalgâlii äigitaavlust bussiorostâh lâi alda já bussi lâi eidu mudagávt vyelgimin vuolgij kale ääigild mut kavpugist lâi miinii tábáhtumijd ko jotolâh nuorbâškuođij tállân vuájá táválávt tijmepeeleest kirdemkiädán mut tääl tot-uv ájánij masa jo tiijme smiettim et jis maašin kiergân vyelgiđ te talle tot vuálgá tom-uv moolsâiävtu et talle keččâliččim peessâđ pááikán mašináin mii vuolgij tiijme maŋeláá eenâb jiem viiššâm innig poollâđgin teikâ smiettâđ alne kalga oskođ toos et jis lii miinii vädisvuođâid toos kávnoo čuávdus-uv vyeijim maŋa bussi viijmâg orostij vyelgimterminaali oovdân tuámittim vuossâmužžân olgos lijjim jo vyelgidijnân toohâm vyelgimčielgiittâs nuuvt et kaččâlim njuolgist torvotäärhistmân lijjii kuhes jonoh mut vuossâmuu keerdi tien piäván must lâi tuođâi-uv lukko ko kirdám nuuvt ennuv peesâm jotteeđ bisnes-luoka torvotärhistem peht nuuvt et jiem tarbâšâm pääcciđ čuážžuđ kuhes jonon torvotäärhistmist kiergânim lâi-uv jo kirdemmašinân moonnâmäigi čokkáádijnân must lâi asto smietâdiđ peeivi tábáhtumijd ääši kale teddim pyereest mielâsân váhá tego raavân olssân puáttee reeisui várás liävus te mon uánihâš mätki peri váldáččim ain väripihtâsijd lavkkâsân teikâ eres turde kománem pihtâsij oolâ ij innig nube keerdi pastaččii pillediđ muu pargopeeivi haldâttâhhovdâ saahâ rovvá pyereh poolitlâš jođetteijeeh pyereh juhlekyesih já peivinahareh muttojeh motomin tuottân aainâs talle ko tain vaja toollâđ kiddâ já porgâđ meritiätulávt toi olášutmân pele sämmilij luuvijd iivijd iällám tuoivâ uážžuđ jieijâs kulttuurkuávdáá lii tääl muttum tuottân pyehtip ávudiđ ton vihkijáid já ilodiđ jieččân pargo heđâlmijn taan ilopiäiván lii lamaš kuittâg kukke kooskâi vaibâdeijee-uv mut liijká movtijdittee já positiivlâš vuáttámuš finniimân ááigán kalga maccâđ ihán kuás haldâttâs ceelhij sämmilij kulttuurjiešhaldâšem asâttem kyeskee lahâiävtuttâsâstis ovdâskoodán et ličij ášálâš uážžuđ vuáđudemvuálásii sämitiigán jieijâs toimâviistijd tegu sämitiggeest jo láá já sämitiigán láá iävtuttâm huksimnáál haldâttâs peleväldimân mieigâstmáin piejâi sämitigge joton ive sämikulttuurkuávdášproojeekt valmâštâllâm nuuvt et iivijn olášittui maaŋgâpiälásâš já vuáđulâš vuáđuvuávámpargo mii ruttâdui iänááš mieđettem kiävttojii ráhtusruttârájuohjelmij ruuđah ohtsis masa miljovn kyehtičyettuhháát eurod valmâštâllâmpaje maŋa uážuim proojeekt investistimruttâdem oornigân kiđđuv ko vistig eennâmkodde mieđettij projektân vittâ miljovn eurod já talle staatârääđi kirjij proojeekt staatâekonomia raamij siisâ ivvijd miärádâsâi mield proojeekt kaavnâi lopâlávt rievtis pálgá já staatâ toimâviistij huksiitteijee vaaldij proojeekt keevâtlâš olášuttem paijaalsis čohčuv jotkâvuávám ohtâvuođâst vuottim hástulâžžân oohtânheiviittiđ kevttei jieškote-uvlágánijd vátámâšâid taan ko tot kalga heiviđ čuákkimij já konfereensâi tolâmân máttááttâsuáivilân sehe muusik elleekove já teatter oovdânpyehtimân liijká et luhostuim vuávámpargoost uáli pyereest šiev oovtâstpargoost ánsášává arkkitehtuurkišto vuáittám nuorâ vuávájeijeeh lii taan táálu váldukevttee já máttááttâskuávdáš nubbe váldukevttee kevtteeh láá arkkâdâhlájádâs vuálásâš kieldâ haldâšem sämmilij sosiaal- já tiervâsvuođâsyergi servi säämi tuojijd vyebdee aanaarsämmilij servi servi sehe kuávluhaldâttâhvirgádâh já raavâdviäsu lii vuosâsajasávt uáivildum sämmilij jieijâs kiävtu várás kalga šoddâđ sämmilij jiešhaldâšem ellee já ovdáneijee sämikulttuur symbool mon kuávdášlâš uáivilin lii kattiđ ärbivuáválâš säämi kulttuur já nube tááhust ovdediđ já uđâsmittiđ tom lii sämmilij parlamenttáálu já maaŋgâpiälásâš toimâmkuávdáš sehe teivâdem- já kuáhtámsaje uáivil kovvee pyereest táálu anarâškielâlâš nommâ mii tovláá rääjist uáivild toorjâsaje tâi orottuv mast puáhtá kuáhtáđ já viettiđ kuhebijd-uv aaigijd tullâpiällást lii iävtuttân aanaarsämmilâš laseen fáálá uđđâáigásij já ollâtásásij čuákkimviistij sehe puoh uđđâsumosij studioloonjâi áánsust eromâš máhđulâšvuođâid orniđ áinoošlajâsâš pirrâsist maaŋgâlágánijd čuákkimijd konfereensâid já tábáhtusâid pehti šadda virkosmittiđ kuávlu iäláttâstooimâ já nanodiđ mudoi-uv ton eellimvuáimálâšvuođâ tääl mottoom mánuppaje kevttimvuáttámušâi vuáđuld puáhtá pyereest ettâđ et jieččân mainâšem ulmeh láá olášuumin láá algâivveest uárnejum maaŋgâlágáneh tábáhtusah já čuákkimeh lii luptim vijđásubbooht-uv mielâkiddiivâšvuođâ nuuvt ennuv et táálust joteh piäiválávt valjeest kolliistelleeh olgoenâmij mield já eromâšávt ton čäällimkoodán valmâštume lii puáhtám stuorrâ helppim ko maaŋgâid iivijd pištám kolgolâšeellim maŋa peessâp viijmâg porgâđ rievtis loonjâin siämmáá káátu vyelni valaba siämmáá keerdist já siämmáá vázáttuvâst äšši kuáská tiäđust eres-uv táálu kevtteid rovvá pyeri juhleviehâ et sämmilij koskâvuođâst já vijđásubbooht-uv taan kuávlust láá asâttum ennuv maaŋgâlágáneh vuárdámušah já vátámâšah mottoom ive vuáttámušâi maŋa pyehtip árvuštâllâđ mon pyereest táálu vuáválâšvuođâst tuáimá já mon pyereest ulmeh já vuárdámušah olášuveh tuáivum já oskom et mij tääbbin tuáimee kevtteeh áppádep västidiđ táid hástusáid ko vistig asâidub olmânáál táálun já uážžup pápárijdân já jurduidân oornigân táálu tooimâi jotonpieijâmhuápui ložžim maŋa halijdâm celkkiđ jieččân já kevttei peeleest lieggâ kijttosijd olášumán vaikuttâm já uásálistám ovtâskâs tuáimeid já organisaatioid nuuvt ruttâdeijeid kieldân arkkitehtvuávájeijeid já eres vuávájeijeid kocceid ko meid urkkodeijeid-uv čujottâm váldu-urkkodeijee tuáimeid vástulâš já palvâlemvuoiŋâlâš pargohaaldâšmist puohâiguin lii lamaš eromâš säämi kulttuurkuávdáš ij liččii kuássin muttum tuoivust tuottân kijttoseh tijjân ävkkin sämmiláid já eres aalmugân já läjidus eromâšávt nuorâ sämmilâš suhâpuolváid osko já moovtâ rooččâđ jieijâs kulttuur siäiluttem já uđâsmittem peeleest fiäráneh rähtim ääigi mottoom stuorrâ läddlâš čokkáá tuve täkkipiälást uábikyevtis meid assáin ton tuuveest maatij hyeneeht suomâkielâ vääzist täähi kuuvl iätá menen pois emännän tieltä västid oro mie tanssaan koijâd emäntä puhuu oravista čaalman šoodâi loddááš pákku rähtiđ smákkupittáin lávo áálááškeeđgi oolâ já kalga pieijâđ lode puuzâ láávun jeđe koolgâi moonnâđ olgos kolgim posoliđ tom puuzâ tuulân puátá tupán já hundrâš muu lode leppeđ puáldâm talle maka náárááš tovle kuččuu lodážin puáránij ettii et jis kubiláá njiälá te tot puttân čuávjist lâi vuálá kyevtlov ihásâš kuvsčääsi juuhâlij jeđe čiäroskuođij koijâdeh tunjin šoodâi iätá anehánnáá šoodâm jäämmiđ kii mainâstâlâi tom saatij lasettâstâđ ko maađij rähteeh pottii tuve alda mottoom läddlâš puátá mielhi koijâdiđ tob veikkâ litterpele lâi olgon tot koijâd iätá yksi lehmä kaksi lehmä puoli litraa annan apu ko se on vai hetu hetu hetu máttâm ettâđ hyöty kilomeetter keččin poođij pyeredeijee kuuvl ko ton siälgán šoodâi puávui siävuttij saaiâ já fiijnâ sukkâr čuoggij aimijn tom puohhuu piejâi tom sukkâr-saibâsiävuttâs puohhuu oolâ já vala pesávtarvettij já paalijd puohhui koolgah moonnâđ tuáhá ige koolgâ innig teehi puáttiđ lii tyehin lâi meid tuáhtár lijjii meiddei tuávlum amnâseh já äijihpoškâ já painspiller vuoiâ šoddâdij siemâneh lijjii meid lekittâsah kiđđâtälvi ko njaabij lâi uáli muottiis tälvi olgoláá ässeid lâi viehâ vaigâd sieblân kossâmuottust peessâđ kuussân jo lijjii ulmuin iä lam innig fiävrun eergih fiäráneh toh kale sáttojii toi aaigij ko algii kevttiđ moottorkiälháid lii še somas fiäráán maid čálám aasâi perruinis máddáákeččin njäälmist mätki lâi kuálmád penâkkullâmân kiäh ääsih tuárisbeln kost iä lah aurajum autoluodâh tietih pyereest mii lii sieblâ kiđđuv kolmuu äigin lii puoh pyeremus sijvo jis lii mielâ kuusnii jotteeđ kálguilâi aaigâ vyelgiđ kolliistâllâđ párnáidis uápisulmuid já siämmâst aašijd toimâttiđ lâi lamaš maŋgâ peeivi já lâi sieblim mut te lâi puolâšijjâ já šoodâi cuáŋui iđedân kálguinis láin valmâšân rahttâttâm ete ko kalma jotteemsiijvo te vyelgiv sijvon lâi vááijuv tiijme mätki moottorkiälháin automaađij piällás ain vilpâstij maŋŋaalsis mut ko aldanškuođij te vyeijee ij innig meendu távjá vilppom maŋŋaal sijvo ko lâi te mätki ovdánij huápust forgâ suoi láin maađijpiällást viilpâst maŋŋaalsis mut korrâ cuáŋui ko lâi já kaasu ko ložžij te riehâ skirvânij tommit ete vyeijee ij uáinâm tom tom puudâ ko vyeijee punjâlij uáivis te riehâ lâi skirvânâm vuod nubáskulij te ij vuodgin uáinâm tom ij orostâm ko juurdij ete riehâ lii pááccâm kuusnii kooskân jorjá vyeijilij miätá tohon kost lâi puáttâm eidu čokkáá rievâst já juurdâš faaninijd vyeijei šoodâi já ko suoi eelijn vala eidu maađij piällást já tast esken jorgettáin iiskâi orostittiđ vyeijee ko lijjii poccuukamâskistuuh kieđâstis te sun iiskâi leggistiđ vist nubbijn kistuin vyeijee siälgân mut ij luhostum teividiđ pyereed faartâ já vuájá nuuvt korrâsávt ko toin piäsá miätá leggistij nubbijn kistuinis-uv mut ij luhostum oppeetkin teividiđ sun paasij kistuittáá já iđedist lâi vala viehâ puolâš ij vilppom maŋŋaalsis ko lâi vises ete riehâ lii pááccâm kuusnii kooskân iärvádâlškuođij ete maht äšši lii já čokkái kiälhást kale tom-uv ete vierâlâđâččij rievâst meddâl mut jurdâččij ete puávtáččij lammiđ jieijâs já hilgoi tom tavo sun ferttij tuuttâđ toos já čokkáđ rievâst ko lâi já šiev sijvo te kiälkká ij ennuu tiäddâm maaŋeest tolâttij oles sáttoin miätá já jäävri taavaakeš ko juovdâi já algii suáhimorâsteh já polsâttuvvâh te ferttij faartâ kepidiđ ložžij kaasu te moottor aalgij puátkuđ jeđe čaaskâi ucâlij tulppačovduu já kaalgâdškuođij tulpa ijge valagin hoksám ete riehâhân lii-uv fáárust pulttâsij rievâst vaazij luus já iätá korrâ jienáin kale tááiđáh leđe jollâ eskân hoksáá ete riehâ lii-uv fááruust miiba tast putestij tulpa ruttij moottor keevvâđ já vyeijilij oppeet maađij piällâs suoi juvssáin vala post auto-uv já pessáin juátkiđ määđhi láin maŋgâ peeivi reeisust já mäcidijn lâi sunnust äigi eelliđ miibeln kolliimin suoi mainâstáin tom fiäránâs já kale mist puohâin lâi hitruu kuullâđ ko maatij nuuvt pyereest mainâstiđ fiäráneh rähtim ääigi mottoom stuorrâ läddlâš čokkáá tuve täkkipiällást uábikyevtis meid assáin ton tuuveest maatij hyeneeht suomâkielâ vääzist täähi kuuvl iätá menen pois emännän tieltä västid oro mie tanssaan koijâd emäntä puhuu oravista čaalman šoodâi loddááš pákku rähtiđ smákkupittáin lávo áálááškeeđgi oolâ já kalga pieijâđ lode puuzâ láávun jeđe koolgâi moonnâđ olgos kolgim posoliđ tom puuzâ tuulân puátá tupán já hundrâš muu lode leppeđ puáldâm talle maka náárááš tovle kuččuu lodážin puáránij ettii et jis kubiláá njiälá te tot puttân čuávjist lâi vuálá kyevtlov ihásâš kuvssijn čääsi juuhâlij jeđe čiäroskuođij koijâdeh tunjin šoodâi iätá anehánnáá šoodâm jäämmiđ kii mainâstâlâi tom saatij lasettâstâđ ko maađij rähteeh pottii tuve alda mottoom läddlâš puátá mielhi koijâdiđ tobbeen veikkâ litterpele lâi olgon tot koijâd iätá yksi lehmä kaksi lehmä puoli litraa annan apu ko se on vai hetu hetu hetu máttâm ettâđ hyöty kilomeetter keččin poođij pyeredeijee kuuvl ko ton siälgán šoodâi puávui siävuttij saaibâ já fiijnâ sukkâr čuoggij aimijn tom puohhuu piejâi tom sukkâr-saibâ-siävuttâs puohhuu oolâ já vala pessinuávlu tarvettij já paalijd puohhui koolgah moonnâđ tuáhá ige koolgâ innig teehi puáttiđ lii tyehin lâi meid tuáhtár lijjii meiddei tuávlumamnâseh já äijihpoškâ já painspiller vuoidâsin šoddâdij siemâneh lijjii meid lekittâsah lâi molsâšum já uđđâivemáánu lâi jo pelimuddoost koccái kuáđistis mii lâi taavaapele riddoost lâi lâi korrâlágán ige kuáđist lamaš meendugin liegâs sun piejâškuođij tuulâ arânân mii lâi kuávdoo kuáđi eemeed kote lâi nieidâ riddoost já juŋkáh kiäh lijjii viiđâs lijjii ain uáđimin pyeleškuottii uáli pyereest já kuovlâlij kuátiuuvsâst olgos lâi vala sevŋâd já puolâš oroi lemin uáli koorâs viälánij vala jieš-uv kode tyelji oolâ já smietâstij et lii-uvsun tääl ohtâgin lodde moonnâm suu pivdusáid pivduseh lijjii mottoomláván liestih maid sun lâi poijust ráhtám já stellim vierrâm pecimaddui luus ko lâi huámášâm et lodeh ellii tobbeen uáli távjá luodâstmin tooimâi nuuvt et ko lodde moonâi toho siisâ já tuolmâstij mottoomláván njuohčâm oolâ te taat piivdus kománij tienevt et siisâpuáttimräigi šoodâi eennâm vuást ige lodde peessâm innig meddâl tobbeen lâi muđoi-uv piäggâm pivdoalmai já sust lijjii maaŋgâláván koonstah sehe mecciellei et kuolij pivdemân aassâmsaje-uv sun lâi valjim eidu ton tiet ko togo aldasijn lijjii uáli šiev lodde-enâmeh já meiddei kodeh jutâlii višâlávt toin enâmijn ucemus suijân lamaš aassâmpääihi valjiimân kyelivaljegin mii lâi aaibâs kuátiuksânjäälmist naabur sust lâi kiän kuáti lâi nubebeln juhânjäälmi jeđe lâi vala riddoost ohtâ kuáti moon asâttij almai perruinis ässeeh togo aldasijn iä lamaškin aassâmpäikki sist lâi kale uáli pyeri maid sij tarbâšii ij lam lamaš kukken já kuolij lasseen ij puáldimmuorâidgin tarbâšâm kukken viežžâđ sist lijjii juáhásâm nuuvt et pivdâččij iänááš já kote lâi ohtuunis almai laavij pivdeđ fast kuávluin pivdoenâmeh lijjii fast pelni sij pivdii ovdil mainâšum liestijguin já kuudijd kodderugijguin tápáhtui riäđhást rahtum vuogâiguin já čohčâkeesi já čohčuv juuhân kuárŋoo kuávžurij várás sij lijjii oovtâst ráhtâm juuhân keđgipuáđu mii tooimâi nuuvt et juuhân kuárŋoo kuávžur kaartâi njuškiđ tohon mutâ meddâl kale ij peessâm pivdusijguin sij eres aaigij kale finnejii piämu mutâ kiđđâkeesi já keessiv lijjii ääigih et talle sij iä meendu pyereest nahcim pivdeđ maiden kale čäcilodeh lijjii uali valjeest mutâ toi piivdon iä lamaš kale meendu pyeri koonstâid vala hoksám pivdusijd lijjii kale iskâdâm mutâ viehâ hiäjus puátusáin kale jäävrist tiettii kuolijd leđe valjeest mutâ toi piivdongin iä lamaš piergâseh taat tälvihan kale moonâi aaibâs táválâš vyevi mield almai äigi moonâi pivdohommáin já muorrimpargoin äigi kuulâi fast juŋkái hoittáámist määlistmist já kuárrumpargoin poođij meid tiäđust jieijâs ääigist já kiiđâ fáárust puoh kesilodeh-uv mielâst lijjii meid taah kiđđâlodeh já erinomášávt čuánjá moon sun tieđij uáli njaalgâ lodden ko lâi oovtâ kiiđâ vahâgist taggaar finnim sun lâi kiđđâpuudâ smiettâm juonâid taan stuorrâ lode finniimist páátán lâi kiđđâpuudâ puđâldâm já ráhtám emedis kuárrumáárpust váhá kasseeb áárpu já tast te lâš pieijâm jyelgikielâiđ oolâ mottoom huáššinjettipááikán kost tieđij táid luudijd kiđđuv orostâllâđ eštus sun tain konstain ton kiiđâ finnij viehâ hivvâduv čuáŋŋáid já taat kale ton juhânjäälmi termij alne tieđij mestâ juuhlijd ton kiiđâ pivdokoonstâ sun tiäđust meid naaburijdsâs lâi tieđettâm ige purâmuš ton kiiđâ váilum sistkin mield tot-uv ilo tiäđust nuuvâi já keesi lâi ovdánám jo jonsahpeeivi räi lâi puuđâldmin šiljoost jieijâs pargoidis ko huámmáš et sijjân táiđá leđe kyessi puátimin poođij já tállânhan čielgâi et sun lâi almai kote lâi nubaloh ihheed tassaaš moonnâm merâriidon kyelipiivdon já tast savâstâláin äigipuudâ já nuuvthan tast čielgâi et lijjii maaŋgâláván koonstah kyelipiivdon maid sun lâi merâriddoost oppâm lâi meid uáinám tobbeen jo maŋgâ ryevdist rahtum tyejiniävu moh sátáččii leđe tääbbin-uv anoliih moonâi tast kuuloold já taan juhânjäälmi ässeeh kuldâlii maŋgâ mainâs já illá ubâ puoh uskuugin maid sun mainâstij čoovčâbeln keesi já väzzilii tavas já sij aaigân lâi eelliđ merâriddoost skappuumen piergâsijd puáttee keesi kyelipivdo várás nuuvthan tot keevâi et nubbe keesi ko poođij te tain juhânjäälmi ässein lâi mottoomlágán nyeti sulâstittee piivdus moin sij algii kuálástiđ já saalâshan kale meid poođij lâi stuorrâ já imâšlâš äšši já taat tiätuhân kale ivij mield levânij pirrâ taan stuorrâ jäävri kost peri vain ässeeh lijjii tot aalgij taan nomâttum jäävri kuálástus kuuloold ovdániđ já ässeeh meid lasaniđ jävrriddoin čäällimseminaarist juhhee ko koskâvuollâ poođij kavppijd finnejii uástiđ koskâvuolâ tobbeen kost purrâmušâid já eres-uv tävirijd äijih oostij ubâ kaasâ tom koskâvuolâ lâi kale jo navdâšam muide-uv ko aalmuglâš luáttámuš sun moonâi páikkásis te tievst sun juuvâi tom vuolâ ko ovtiist lâi jo uáivist te uáiváđui lase ko lâi te sun hoksái vyelgiđ kolliistâllâđ ko sun ij pissoom innig olmânáál čuožitkin suipođij já vierâlâdâi lâi vyejimin ton siämmáá luodâ mield já ooinij almaa kiäst automaađij oroi kevâmin liijgás keccin vaaldij almaa já tuálvui puutkán imâštâlâi já lâi suttâm ko sujâttis almaa poolis piájá puutkán aalgij koijâđâllâđ almast ete maid lii juuham ko nuuvt čuuvtij lii uáivist västidij aalmai aalgij cuáigudiđ almaa já iätá juuvâm hiäppuškuučâ ko koskâvuolâ almai västidij juhá tom moos enâmus lijkkoo ijge must lah mihheen toos vuástá etâmuššân jis poolis tuođâi lijkkoo já lii hárjánam taggaar juhâmus juuhâđ lah mihheen immâšijd jis tun vavettis ulmuid toimâttah puutkán ko tiegareh láá juhâmušah suutâi já uigâđij almaa puutkán peessâm almai skipárijđis kuuvl ton peeivi tot äigi ko tääbin iä lam vala hotelleh lâi tuše hotelli tääbin kuávlust kale lamaš hotelli mutâ tot lâi tuššâm saksaliih poldii tom talle nube maailmsuáđi äigin hotellist päikkikode ulmuuh iä uážžum viine ijjâsaje já purrâmus kale finnejii lâi hotelli kundá lii masa siámmáá viijđes ko uudenmaalääni já páikkikode olmožin lohhojii puoh kieldâ ässeeh meidei taggaar laahâ ete koolgâi puurrâđ ovdilgo finnij krogi viijne ucjuvlâš poođij tom hotellin čokánij piávdân já tiilái krogi koijâdij päikkikodálâš lah västiđij ucjuv almai aasâm ucjuv kieldâst faalâ viine kalga vist purâdiđ vai nuuvt arvâlij almai já viežžâlij evvislaavhâs evvisijd peevdi oolâ já aalgij purâdiđ tast puurâi evvisijđis tast hotelli peevdist já ko lâi kiergânam te kočoi tarjoilija piávdân miná olen sienit saisinko konjag puovtij almai cocnag já almai lâi tuđâvâš eres almai še poođij tohon hotellin še tiilái vijnelaasâ koijâd sust-uv päikkikodálâš lah lam ucjuv post almai sun finniij viijne veikkâ lâi kundálâš juhlesaahâ servi ry juhleest seervi jesâneh juhleviehâ kuávlu lii ohtâ tain kuávluin mii uáli maŋŋeed lii šoddâm monnii staatâ uássin toos mij tiettip kale pyereest nuorttiipele mana rääji mii juáhá kyevti sajan nomâlávt já puáris rääji rääji lii kuhháá uuccâm saajees vist lijjii kirhoh moh viggii vijđániđ nuvt kuhás kuo máhđulâš já kirhoi maŋa pottii caarih já kunâgâsah kiäh keččâlii finniđ olssis nuvt vijđes väldikuuddijd já viärukyeddimkuávluid ko puohtii maksii kidâ aalgâpele räi viäru kuulmâ väldikoodán já kooskâst lijjii korrâ tuáruh tai viäruttemkuávlui alne já motomin suátijuávhuh teivii koddeđ meiddei taid kiäi viärui alne sij torruu ive viärumäksei loho siijdâst kiäppánij paijeel tai tuárui keežild kuávluin ulmuuh patârii korrâ viäruid mut anarâšah pissuu jieijâs enâmijn kuittâg anarâšâi mitto-uv tievâi já sij aštii varriđ meddâl jis viäruh iä kiäppán čyeti-ive loopâst lâi eennâmkirjij mield stuárráámus sijdâ tááláá kuávlust lijjii viärumäkseeh já toos lasseen vala tagareh kiäh iä nahcim mäksiđ viäru stuárráámus lâi talle tááláš kost lijjii viärumäksed já kuálmád lâi tááláš kost lijjii viärumäksed siijdâin lijjii vuálá kyehtilov viärumäksed poođij ráávhusopâmuš moin juohhii sämmilijd lopâlávt staatâi olmožin ovdil sämmiliih iä lámáš vala monnân staatâ ulmuuh veik maksii viäru maaŋgâ-uv kuávlun mutâ ráávhusopâmuš muutij tile nuvt et sämmiliih šoddii staatâi olmožin já pessii mäksimist viäru eenâb ko oovtâ staatân šoddii kunâgâskode vuálá te rääjist stuorrâruhtânâskode vuálá mon uáiváámus lâi caari ive sij lijjii täsivääldi vyelni ive aalgâst sij láá nuvt ko eres-uv ulmuuh pottii katolâlâš kirkko rahtui ive já suulân siämmáá ääigi kavpugân kost vissásávt lâi kirkko já meiddei pappâ jo ive kuittâg uáli kuhes äigi ovdil ko kirho pargo juuvsâi anarâšâid tastko ain ivveest lii taggaar tiätu et siijdân ristâlâš osko ij lam vala puáttám lijjii kirhoh juo tai aaigij ovdâmerkkân lâi vuosmuš kirkko rahtum majemustáá ive kii tuođâi aalgij jurgâliđ anarâšâid ristâlâš ooskon lâi kirkkohiärrá poorgâi servikoddeest ivveest ihán já eelij kuohtii ovdil ko jurgâlempargo aalgij tobbeen uážžuđ cuápci maŋa kale kulloo et anarâšah láá oskostis nanoseh veik kirkkohiärrá ij oostâgin eelliđ sii kulân ko ohtii täälvist rahtui ive anarâšâid kastii ive räi mutâ ive anarâšah tuođâštii et sij kale láá hilgom päähinvuođâ juo talle ko korrâsávt aaštij sii avalijn karodâssáin já helvit tuuláin kuittâg uvástalloo et máttááttij ulmuid sovâlávt já olmoošvuotân ääigi maŋa ive finnij vuosmuu särnideijee kii lâi pegâlmâs ive sun varrij aassâđ lâi pappân ive räi kuás sun varrij já nomâttui kappallâžžân lâi talle ain uási servikoddeest nuvt ko já nuvt juuđij-uv tälviv meiddei paapâ pargoid tooimâtmin ulmuuh lijkkojii nuvt ennuu et tattuu suu maccâđ vissâ toin ko tot kii suu maajeeld poođij lâi uáli koorâs aalgij nomâlávt já eres porgâđ kii korrâ kieđáin jurgâlškuođij já sämmilijd ristâlii ooskon virgenommâ ij lah aaibâs čielgâs mutâ arvâluvvoo et sun lâi kappallâš ettii suomâkielân et tuo pappi jota vihas lanta ja lappi ađai tuot pappâ kiän vajedij läddi já säämi poorgâi kuhháá mutâ oroi kaavpugist já virgetoimâttem oroi sunjin tommittáá lussâdin et ive anarâšah vaidâlii tuámukapitulân et pappâ ij tipšo sii siäluid nuvt ennuu ko ličij tárbu eennâmhiärrá eelij sij annuu sust et pappâ kolgâččij orroođ sii kulân kuittâg suulân kulmâ mánuppaje skammâmáánu looppâst kuovâmáánu loopâbel talle ko ulmuuh assii oovtsaajeest tälvisiijdâst vala ive kullui et pappâ lâi tuše pajelâš oho kinttâlpeeivi ääigi servikode juohhii kyevti uásán já kaartâi servikode uássin uđđâ servikoodán nomâttui tiäđust-uv kiän áánsuh sämmilij jurgâlmist lijjii puohâi tiäđust juuđij ohtii ivveest vijđes servikoddees čoođâ já eelij jyehi siijdâst sunjin meridui tälviv já keessiv mut kuábbáágin saajeest ij lamaš pappâl nuvt et mij ep tieđe kost eidu sun oroi mut nabdoo et nomâttui kirkkohiärrán aalgij viirgán muáddi ive maŋa já jaamij tohon ive maŋa poođij kirkkohiärrán servikoddeest poorgâi ruávástin meiddei viljâ nuorâb kote nomâttui ruávástin já šoddáin ohtsii servikodden já uđđâ servikoodán meridui jieijâs kappallâš pappân mutâ eskân peesâi sierâ kirkkohiärrákodden kirkkohiärá finnij esken ivveest ko servikodde räähtitškuođij uđđâ kirho já pappâl markkânpááikán paargon kuulâi kuhháá meiddei škovlim eeči ruávást luuvâi kerivijn ive kirje mast eennâmhiärrá kočoi sämmilijd rähtiđ paapân škovlâtuve aštii patâriđ mut päikkirähisvuotâ vuoitij já kyehti ive maŋa škovlâtupe lâi jo ceggust ovdil lijjii kale paapah juo máttááttâm sämmilijd lâi haahâm nuoráid kiirjijd adelâm pargopittáid já toollâm tupeluhâmijd jorgettij forgâ nuubij nuvt et kii poođij pappân mutâ juuđij tavelist še tarkkiistemmaađhijn sáhuttij anarâšâid ko iä máttám tuárván suomâkielâ lâi mudoi-uv váhá jiešpiäiválâš ko ij luástám tubbáákpuáldeidgin ehidâsmálásáid mutâ suu mielâ taaiđij muttuđ ko jieš šoodâi maŋa korrâ pijpostellen kirholij aašij stivrâ asâttui já tot viigâi vist ovdediđ sämikiel máttááttâs mutâ loopâst meridij joskâttiđ sämikiel máttááttâs ive já maŋa kielâpolitiik koorâi-uv nuvt lääniruávást kote poorgâi kirkkohiärrán saatij toppiđ háálgu-uv jis kuulâi kiännii sárnumin sämikielâ kooskâst ristâlâšvuođâ máttááttâs kuodij taggaar hedâlmijd et ettii et anarâšah lijjii ristâlâš oopâ mááttust já immeelpalolâšvuođâst ovdiibeln iärásij juoba nuvt et taažâ von kii meiddei kočodui sämmilij apostolin rammui anarâšâid puoh pyeremus ristâlâžžân ubbâ ive čallui pevdikiirján et anarâšah mattii ristâlijd kiirjijd uáli pyereest kirkkohiärrá rammui vist anarâšâi salmâlávlum mii suu mielâst lâi ennuu pyereeb ko ucjuvlij já mainâšij et anarâšperruu eeči luuvâi jyehi pasepeeivi pääihist postilá já et alkoholkevttim tááhust anarâš tuhhij ovdâmerkkân iärásáid anarâšah mattii vala testameenti masa paajeeld ege tarbâšâm salmâkirje veisiddijn pegâlmâs kielâtotkee eeđâi aalgâst et anarâšah lijjii osko já taavij tááhust tuodârsämmilij paajaabeln mut tubdâstij kale meiddei et tot saatij puáttiđ tast ko tuoddârsämmiliih iä iberdâm suomâkielâ mii lâi ristâlii osko máttááttâs kielâ toi aaigij kielâtotkeeh kiäh ellii anarâšâi kulân kielâ tutkâmin lijjii já pargoin puávtáččij sárnuđ kuhháá mutâ täst mainâšâm tom kirje mast anarâškielâ vuosmuu keerdi poođij teddilum háámán nommâ lâi den já tot almostui täävvirvuárkká lii vist uđđâsumos kirje mii meiddei lii saksakielân nomâlávt toimâttim mast láá nelji uási almostui iivij servikodde finnij nube olmâ máttááttijjee katekeetta mutâ ij lah čielgâs kuás vuosmuš lâi algâttâm pargoos kuittâg ovdil ive maŋa lii motomin lamaš tuše ohtâ katekeetta já vist láá lamaš nelji-uv čyeti-ive aalgâst pottii še vuosmuuh aalmugškoovlah mutâ katekeettamáttááttâs jotkui nuvt kuhháá ko puoh párnááh pessii aalmugškoovlân ihe taaiđij lam mist-uv tubdii majemuid katekeettaid já lâi táin škoovlâin suomâkielân veik lii-uv čielgâs et toh máttááttijjeeh kiäh mattii onnii aanaarkielâ išekiellân sämipárnááh kuittâg ucceeb keeijist iä máttám suomâkielâ já máttátmist koolgâi čuávvuđ meiddei ete párnááh máttájii anarâškiel kirje ooinij kale peivičuovâ juo moonnâm čyeti-ive kooskâmuddoost já tot lâi eidu máttááttâs várás rahtum sämi kiela aapis kirje lâi já čällee kirkkohiärrá sistees oonij aabis já katekismus ennuu tot kevttui máttááttâsâst ij lah tiäđust mut ääigi piegâi siste puáhtá nabdeđ et uáli uccáá ääigih ovdil ko pottii vist uđđâ kirjeh adelij olgos jurgâlâs já historjá jurgâlâs kirjij kielâ lii juo olmâ aanaar kielâ já čäällimvyehi čielgâs mut lijjii-uv pyereh išepargeeh čepis anarâšah kein lâi noonâ kielâtobdo ko aanaar kielâ renesanssâ uđđâsist šoddâm aalgij loopâst lâi anarâš kirjálâšvuotâ tuše masa ärdei alne čaalij viššâlávt já suu ustev akateemikko eeđâi ohtii et lâi sättiđ čäälliđ oles kirje-uv jis sust ličij lamaš toos asto renesanssâ aalgij nuvt ko ettim loopâst aalgij anarâškielâ kulluđ radiost já almostuvvii uđđâ vuoiŋâliih kirjeh já anarâškielâ máttááttâs aalgij škoovlâst máttááttijjee lâi kii algâttij pajetääsist ive já tastoo ive máttááttâs aalgij meiddei škoovlâst kost máttááttijjen lâi jurdâččep et anarâškielâ renesanssâ aalgij te tääl mij ep áávvud tuše seervi ive pargo já tooimâ mutâ meiddei anarâškielâ renesaansâ servi lii lamaš ive rääjist taan renesaansâ priimusmoottor já lii ton tergâdis jienâčuárvi mon čalluid mij lep kiävttám ollâopâttuv máttááttâsâst oppâmateriaalân servi ij ele ulmuittáá já siärván láá čokkânâm eromâš čepis já višâlis kulttuurulmuuh já noomâ mun juo mainâšim-uv anarâškielâ seervist láá lamaš lasseen vala já kiäi muštâluskirjeh já láá tääl almostum čáittusin ton stuorrâ aktijvâlâšvuođâst mii seervist já ton ulmuin lii lamaš ubbâ ääigi lâi uánihávt anarâšâi já anarâškielâ virgálâš historjá moos vala puávtáččij lasettiđ ennuu já maaŋgâmuđušijd tábáhtusâid tiilijd já ulmuid virgálii historjá ulguubel páácá ohtâ mii lii ráhtám anarâšâid anarâžžân čoođâ aigij já lamaš tot vuáđu mast servi-uv lii tooimâs algâttâm piäiválâš eellim pargoidiskuim tavijdiskguim savâidiskuim jurduidiskuim já mainâsijdiskuim iloiguim já murâšijguim ij vaje virgálâš historjáčäällim juksâđ já tot kuittâg páštá historjáčäällim já historjákiirjij teevstâ čoođâ lii anarâšâi luándu tot magareh sij láá olmožin ráávhu aalmug mii uáiná eellim tuođâlii já ilolii pele já ráhtá tast olssis eellim siskáldâs já ulmui ohtsâšvuođâ seervi juuhlán anarâškielâ seervi jesâneh pyereh anarâškielâ usteveh et servi lii toimâm ihheed lii merhâšittee äšši lii-uv pyeri pisániđ ávudiđ smietâdiđ moonnâm ääigi onnáá peeivi já puátteevuođâ taah láá-uv taan juhlesaavâ válduteemah vistig tom mii seervi ive toimâääigi lii tábáhtum tooimâst láá tagareh merkkâstuálpuh moi puotâ lii pággu orostiđ váhá kuhheeb ááigán tuđhâdiđ taid já tai merhâšume kielâ tilán tááhust halijdâm kuorâttâllâđ anarâškielâ tááláá tile láá motomeh ääših moh muu mielâst väätih eenâb huámmášume halijdâm pyehtiđ uáinusân motomijd puátteevuođâ visioid maht kieláin kalga ovdániđ täst ovdâskulij visioh iä lah muu mielâst innig nuuvt maagâ tuoddâr tyehin älgih leđe jo onnáá peeivi realiteet ko peri kostnii kávnoo ruttâpittá tai olášutmân seervi toimâ ive ääigi juhlepovdiittâsâst luuvâi-uv servi vuáđudui juovlâmáánust vuáđudem ääigi anarâškielâ lâi lyeiveeponneest lii poonán peessâm tobbeen lii tuš ohtâ sunde pajaskulij servi lii toimâidiskijn meiddei porgâm servi vuáđudui tiileest kuás anarâškielâ ij jur oinum ige kullum lijjii tuš muáddi párnáá kiäh sarnuu anarâškielâ kielâtáiđu onnui masa jo immâšin já koijâdâllui maid te tagaráin kieláin kalga mii ij kosten kevttuu taggaar kielâ koolgâi máttááttiđ párnáid historjá jo čáittám mon tehelâš váldukielâ mättim lâi nuorâi kielâtáiđu lâi lappuumin vuorâsulmuuh suomâstii ige kielâ čaallum jur ollágin tággáár tiileest vuolgij porgâhánnáá pargoi syergi lâi merettes kukke nággárvuotâ iäljárvuotâ já osko toos et árvuttes kieláin puáhtá lyeiveeponneest-uv peehiđ pajas ulmui uáinusân tavoin puáhtá tuođâštiđ et kielâst lii ain ano já árvu lii ain lamaš anarâš kulttuur keđgijyelgi já jis kielâ moonât moonât siämmást mittedmettum stuorrâ uási anarâš identiteetist mij ep lah valmâšeh servi lii tooimâs ääigi almostittám loostâ vala pyereest tom ko tot almostuuškuođij vala et miisun loostâid totkis lâi ko jiem lam mäddin orodijnân tast kuássin kuullâm huápust čielgâi mii loostâid tot jiešalnees lâi mielâst eidu loostâ puotâ lii tábáhtum kielân ennuu äšši lii lam tot et eidu loostâ puotâ kielâ čäällim já luuhâm lává čuuvtij lasanâm et ulmuuh loheh mielâstis anarâškielâ já tondiet uđđâ loostâ almostum lii-uv ain vuordum tábáhtus loostâ paaldâst servi lii meiddei pastam kuástidiđ kiirjijd já muusik anarâškielân tábáhtusah láá ain vuordum tábáhtusah ilolâš et taan-uv ohtâvuotân sattui skiäru almostum já jonsahpeivkähteeh _kirje almostum kijtteđ taan ohtâvuođâst seervi puoh kuástidemtooimâin láá tuálvum kielâ ovdâskulij äšši mii lii kiddim eenâb-uv huámmášume lii lamaš vuáđudem myensterhan puátá eennâmpáálu nube pelni maorij kielâpiervâltooimâst taan pelni eidu anarâšâi kielâpiervâl lii šoddâm tobdosin já anarâšah láá lamaš luodâ čäitteeh iärrásáid-uv kiäh láá tääl iällátmin jieijâs ucceeblovo kielâ piervâl myenster lii jo aanoost kärjilkielâ piervâlist seervi toollâm piervâltooimâ luhostuumist muštâlává jo toh kyehti palhâšume palhâšume ive já palhâšume ive maid servi finnij tubdâstussân pargostis lii jo anarâš kulttuur keđgijyelgi čielgâs et anarâškielâ ciävzá pyerebeht piervâl puotâ já tondiet piervâlân kolgâččij-uv kostnii kavnuđ fastâ ruttâdem ohtâvuođâst halijdâm-uv lieggâsávt kijtteđ jieččân peeleest já puoh seervi jesânij peeleest kielâpiervâl čepis pargeid sii áámmáttáiđoin párnááh láá oppâm sämikielâ kunnee kulá meiddei taid anarâš vanhimáid kiäh láá huámmášâm jieijâs madârvanhimij eenikielâ áárvu sij láá kuáddám ovdâsvástádus tast et kielâ sirdum puáttee suhâpuolváid lii šoddâm máhđulâžžân láá lamaš meiddei eenâb vaiguttâsah ielgâsávt tot lii toimâinis luhostum luptiđ kielâ status ohtsâškoddeest tääl láá jo párnááh kiäh sárnuh päikkikiellân anarâškielâ taah vanhimeh kiäh láá valjim anarâškielâ päikkikiellân láá finnim ennuu kielâlâš torjuu kielâpiervâlist mun lam jieččân peerâelimist näävt jurdâččâm veik muu tááhust mätki lii-uv ucánjihhii kuhheeb ko já koskâ mun jiem kuássin liččii tuostâm ohtuu sárnuškyettiđ párnáidân sämikielâ lii lam älkkeb anneeđ huolâ párnái sämikielâ tááiđust vuosmuuh párnááh láá jo kuáđđám kielâpiervâl já sirdâšum škoovlân luholâš tast et lii puáhtám faallâđ párnáid tagarijd kielâlâš evvisijd et párnááh láá puáhtám sirdâšuđ anarâškiel škovlâmáttááttâsân vyelitääsist ubâ liččiigin anarâš škovlämáttááttâs et piervâl lii vaiguttâm meiddei toos et láá šoddâm anarâškiel pajeuáppeeiskoseh já anarâškielâ kuursah já tääl majemui ivij lii vala máhđulâš oppâđ anarâškielâ ollâopâttuvâst-uv meiddei vyerdimist et forgâ puátih almolâš kielâtutkoseh-uv anarâškielâst te ličij oskom ihheed tassaaš et seervi toimâigijn piäsá näävt kuhás räi servi lii iänááš toimâm rijjâtátulâš pargoin já ton tááhust halijdâm-uv kijtteđ puoh seervi viššâlis jesânijd uáinip et mij ep lah porgâm tušše pargo puoh lii ovdedâm anarâškielâ tile já tot mii lii porgum lii porgum pyereest já stuorrâ áámmáttáiđoin lii tarbâšum ruttâ ennuu ruttâ torjust stuárráámus ovdâsvástádâs lii kuáddám ubâ piervâlpargo ij liččii luhostum ovtâskâs ulmuuh láá perustâm anarâškielâst ferttee kijtteđ ovdii äššialmaa kote lii skekkim iäláttâsânpäcimis ohtâvuođâst suu finnim ruuđâid kielâpiervâltooimân já kote lii meiddei skekkim ruuđâ piervâlân lasseen piervâltoimâ lii finnim iärrásijn-uv ucebijd ruttâsuumijd taan torjust lieggâ kijttoseh juáhážân taat tuođâšt et piervâlist lii tuođâi-uv šoddâm anarâš kulttuur statussymbool já puohâi čalmekollááš mast ferttee anneeđ šiev huolâ puoh taat tuođâšt anarâškielâ tile lii puáránâm mii lii tiäđust-uv šiev äšši aašijn lii meiddei nubbe peeli kiinii kárttá porgâđ puoh taam já kyeddiđ ovdâsvástádâs täst puohâst mij tiettip tääl lep iänááš porgâm taam rijjâtátulávt já jieččân aigijn juáhážân lieggâ kijttoseh ko toimâ vijđánškuát kárttá tiäđust-uv koijâdiđ mon ennuu tot puáhtá vijđániđ ko resurssih iä lah eenâb lii-uv älkkee sirdâšuđ kieđâvuššâđ vuáđulubbooht anarâškielâ tááláá tile tááláš tile já puátteevuođâ visioh mist tiätá-uv anarâškielâ tááláá tile lostâ almostuvá kuttii ivveest já anarâškiel kirjeh tyellittälli kielâ kiävttoo iänááš piervâlist já škoovlâ vyelitääsist sárnuh tom pääihist-uv puátih saavah já motomin rukkoospuudah-uv smiettâđ lii-uv taat tuárvi lep jurdâččâm toin naalijn et kielâ oppâm já kielâ kevttim lii proosees mii pištá ulmuu ubâ eellimave taarbâš vuorâsolmožin ereslágán kielâtááiđu ko pärnin teikâ nuorrân lii-uv tehelâš et olmooš piäsá kevttiđ anarâškielâ eellim jyehi puudâst lâšpa talle koččâmuš párnáást kote esken máttááttâl sárnuđ teikâ pyeremus pargoavveest leijee ulmust teikâ puárisulmust tehelâš et kielâ kiävttoo nuuvt čaallum ko sárnumkiellân-uv kielâ finnee eenâb status tot kevttuuškuát-uv pyerebeht já škovlim kielâ oro lemin tehelub ko taggaar kielâ mii kiävttoo tuš päikkikiellân anarâškielâ lii tääl viggâmin statuskiellân mii seervi toimâigijn lii šoddâm máhđulâžžân sarnum loostâst já taan ohtâvuođâst maacâm toos vala ohtii pajastolâmân tarbâšuvvoo anarâš media lostâ radio kirjeh já valaba puátteevuođâst et ulmuuh luvâččii vala-uv eenâb anarâškielâ servi lii jo ucánjihhii pastam väldiđ vuotân ivehân servi uážui torjuu loostâ almostitmân máttááttâsministeriöst já tain ruuđáin pasta almostittiđ ~loostâ kyehti nummeer eenâb ko táválávt lii stuorrâ äšši táálái resursijgijn ko pargo lii iänááš rijjâtátulâš pälhittes pargo lii toimâttâm loostâ iänááš aaibâs ohtuu já kuáddám stuorrâ ovdâsvástádâs lostâčallui čälimist ko lostâ lii almostuuškuáttám eenâb sun lii finnim iše tááhust lostâtoimâtteijei huolâ lii ain lamaš tot et loostân lii väädis finniđ čalluid čaalij-uv kooluumnstis loostâ kesimáánu numerist finniđ kiämmán čäälliđ ko lostâ almostuvá nuuvt harvii já čäällim máhđulâšvuotâ kiergân vájálduđ ive kuálmádâsâst nuuvt tego lostâ ij ubâ liččiigin já čälleeh láá nuáidiriäggást lostâ almostuvá harvii ko iä lah čälleeh já čälleeh iä lah ko lostâ almostuvá harvii pyeri jis lostâ puávtáččij almostuđ veikkâba jyehi nube máánu kuttâ nummeer ivveest tast-uv huolâhánnáá veikkâ tot vađâččij-uv et pálkkááttuuččij nubbe toimâtteijee láá nuorâ ulmuu jurduuh já huolah jieijâs eenikielâ puátteevuođâst já muu mielâst taid ferttee väldiđ tuođâst suin siämmáá uáivilist anarâškiel luhâmuš ferttee puáttiđ eenâb iävtuttâm-uv jis jis rahtuuččij vuávám et lostâ almostuuččij ovdâmerkkân veik jyehi mánuppaje vuáđuld vuod uccuuččij ruttâ moin pálkkááttuuččii lostârähteeh veik kyevtis nubbe čälimân já nubbe lostârähtim teknisâš piälán šodâččii pargosajeh kielâ finniiččij status já jyehiahasâš ulmuid puávtáččij faallâđ eenâb luhâmuš tarbâšuvvojeh meiddei tagareh ulmuuh kiäh váimustis eteh mun puávtám leđe eidu taat olmooš osko toos et anarâšah pasteh porgâđ taam veik ucebáin-uv juávhoin mielâst tot ij lah innig nuuvtkin reesuurskoččâmuš mut tot lii muttum ruttâkoččâmuššân servi lii čáittám taam jo kielâpiervâtoimáin et jis osko toos maid áigu te tom puáhtá olášuttiđ čielgâs et stuorrâ lostâpargoid ij kihheen áppád porgâđ jieijâs aigijn já ruuđáin lostâtoimâtteijei pargoost máksoo olmâ pälkki puávtám pelestân pieijâđ páálu juurrâđ já lopedâm išediđ ruttâucâmušâi rähtimist tarbâšuvvojeh ulmuuh kiäh vyelgih čäälliđ lostâartikkâlijd já rähtiđ loostâ teknisâš pele jis ruuđâi kavnâm luhostuvá ain puáhtá ettâđ tego čáálá puávtáččij ain väldiđ vuástá maallikkočällein mut mudoi toimâtteijeeh čáláččáin materiaal sehe nuoráid já puárásubboid váldáččáin kuuvijd já nuuvt ain čáálá ain kalga leđe vuosmuš jyehi ääšist tastmaa ko kiinii lii jo tom ohtii porgâm iäráseh-uv tyestih keččâliđ mielâst mist vuárdoo tääl tággáár tyestilvuotâ moos mij kolgâp västidiđ šadda anarâškiel luhâmuš nuoráid šaddeh meiddei nuorah kiäh peerustškyeteh ain eenâb anarâškielâst já ton puátteevuođâst láá eidu tot juávkku kiäi ärdei oolâ kielâ puátteevuotâ kuuloold sirdâšuvá äšši mon lappâd ij innig pyevti väzziđ lii tot et seervi tooimah láá tääl jo čuuvtij vijđánâm já láá ain vijđánmin mielâst meiddei taat lii merkkâ tast et seervi toimâ lii luhostum já et seervi jesâneh láá porgâm šiev pargo šiev pargo porgâmist lii kustoo hyenes-uv peeli tooimâi vijđánem lii taggaar äšši mii váátá ennuu ovtâskâs pargein ferttee mainâšiđ seervi čällee já kijttâliđ suu kote lii karttâm kiškođ lusis hiävuškyermi rijjâtátulâš pälhittes pargoost anarâšâi pyerrin jyehi ulmuu rijjâääigist lii árvu taan tááhust tooimâid ij innig pyevti eenâb vijđediđ laaseethánnáá ovtâskâs ulmuu pargonuáđi lasseen vala lii toimâttâm loostâ mii puohâi pyerrin mielâst tooimâi vijđánem já pargoi lasanem lii äšši moos ferttee kavnuđ miinii čuávdusijd iävtuttâm jis jis rahtuuččij vuávám já vuáváámáin uccuuččij kostnii ruttâ ruttâ kavnuuččij te tain ruuđáin pastaččij pálkkááttiđ olespiäivásâš váldučällee kii pastaččij porgâđ aaibâs ubâpiäivásâš pargo anarâškielâ pyerrin ličij čielgâsávt tárbu jis seervi tooimâid vijđed tohokulij kuus kielâ jieš lii tääl viggâmin šodâččij ohtâ pargosaje ohtsâškoodán mii meiddei lasettičij seervi já anarâškielâ status ällee porgâččij talle jeessânašijgijn ruttâucâmušâigijn já išedičij puohlágán piäiválâš ašij tipšomist já veik lostâaašijn-uv ko usâškuát ruuđâid ferttee vuod koijâdiđ kii halijdičij já pastaččij leđe tággáár olmooš kote kuádáččij ovdâsvástádâs täst peeivi jurduuh seervist láá meiddei toh et pastaččij keččâđ puorijn mieláin kielâ puátteevuotân já oskođ toos et kielâ piergee pyereest já siäilu tarbâšuvvojeh vistig-uv vanhimeh kiäh ain oskoh toos et anarâškielâ lii šiev kielâ párnáid-uv já et anarâškielâst lii ain ano já árvu pajastolâmân tarbâšuvvoo kielâpiervâl mii ain tuáimá párnái kielâoppâmsaijeen lasseen iärásáid-uv tarbâšuvvoo saje kost puáhtá kevttiđ anarâškielâ eenâb liävus te talle koččâmuš nuorâ teikâ puáris ulmust lii tääl viggâmin tohokulij et anarâškielâ šodâččij meiddei ääigiájánâsâi já oovtâst puđâldem kiellân servi lii tääl uuccâm ruuđâ ton várás et ohtii ohhoost pastaččij orniđ mottoom juávkun eehidohjelm anarâškielân te vyerdip já tuáivup et taat juurdâ monâččij čoođâ ličij jo stuorrâ lävkki ovdâskulij kielâ siäilumist kevttim já almoonmijd kalga meiddei pyehtiđ tutkâđ räi taat ij lah lamaš kosten máhđulâš vuáđuääših-uv láá ain tuđhâhánnáá puávtám muštâliđ et veik totkee virge ij kosten kavnuugin vala lep pastam kuittâg algâttiđ anarâškielâ tutkâm náguskirje anarâš lodde- já šaddonomâttâsâin lii vaalmâš lii tutkâmin anarâškielâ iäláskittem já sust lii-uv tääl korrâ pargo čuávvuđ kielâ jotelis ovdánem láá šoddâmin meiddei kyehti pro gradu pargo anarâškielâst rähtiškuát loppâpargoos kielâpiervâlpárnái kielâlâš vädisvuođâin vyelitääsi vuosmuin luokain já rähtiškuát pro gradus anarâš identiteetist maa mun ááigum tuđhâškyettiđ anarâškielâ kevttim ohtsâškoddeest adai tom mon ennuu ulmuuh kevttih sämikielâ kost sij kevttih sämikielâ já moin naalijn sij aneh huolâ jieijâs kielâst taid tutkâmprojektijd lii juurdâ čoonnâđ oohtân já porgâđ ohtsâšpargo taas lii esken palij uuccum ruttâ seervi peht seervi toimâ tuáivu mield vijđán kielâ tutkâmân-uv lii šoddâmin vijđesin nuuvt et toos tarbâšuvvojeh ain eenâb pargeeh et nuorâ ulmuuh puáđáččii taas fáárun já toin naalijn pastaččii konkreetlávt ovdediđ kielâ siäilum lii tääl servi mii lii ovdedâm kielâ pyereest vissâ liijkás-uv pyereest ko tooimah vijđáneh já pargoh lasaneh lii muu mielâst šiev merkkâ mist lii-uv servi avžuum kuittâg juáhháá smiettâđ jieijâs persovnlâš tile já tom moin naalijn jieškote-uv olmooš áppádičij ovdediđ anarâškielâ servi taarbâš juáhháá kielâsárnoo kielâtááiđu puáhtá smiettâđ puáhtá-uv sun sárnuđ iärrásáid sämikielâ taat ij luhostuu párnáigijn-uv puáhtá veik spellâđ já lávluđ anarâškielân teikâ luuhâđ taid kiirjijd moh tääl láá anarâškielân jis jieijâs kielâmáttu ij taas riäkkáá ain puáhtá anneeđ sämikielâ áárvust já tuálvuđ párnáid kielâlávgumân piervâlân já škoovlân anarâš luokan tááhust siämmást ko tuáivuttâm siärván ennuu luho já vijsesvuođâ puátteevuođâ toimáid halijdâm meiddei muštottiđ et servi ij lah toimâm viššâlis jesânijttáá ohtâvuođâst halijdâm-uv kijtteđ vistig-uv taid ulmuid kiäh lijjii seervi vuáđđudmin ihheed tassaaš lii lam kuháskyeddee miärádâs lasseen halijdâm kijtteđ juáhháá kote lii váldám uási seervi toimáid já anarâškielâ oovdedmân rooli lii lamaš tehelâš kielâ iäláskitmist mij lep juksâm anarâškielâ tááláá kielâtile já tot lii čielgâsávt puárránmin mij kolgâp ain viggâđ olášuttiđ puátteevuođâ visioidân rähtiđ pyereeb ittáá peeivi anarâškielân tuáivuttâm siärván já viššâlis pargeid ennuu luho vijsesvuođâ já ennuu uđđâ jurduid kielâ iäláskittem várás tun lah já kost tun aasah jieijâd perrust lam já aasâm lii käälis já kyehti kaandâ forgâ kyehtlov já käävcinubáloh já peenuv tun lah pargoost tast pargoost seervi kielâpiervâlist tuáimá markkânist lamaš kielâpiervâlist aalgâ rääjist ivveest talle servikode pargoost já loostâst lâi almottâs ete anarâškielâ servi ocá jođetteijee kielâpiervâlân nuuvt maaŋgâs hokâttâllii muu te mun uuccim toos já peessim kielâpiervâlist tot tuáimá párnáá kielâpiervâlist láá lii kielâlávgumjuávkkupeerâpeivitipšomsaje uáivild tom ete pargeeh sárnuh tobbeen tuše anarâškielâ veikkâ párnááh kiäh puáttih tohon láá aaibâs suomâkielâliih teikkâ mättih tuše váhá anarâškielâ láá táválávt kyehti pargee já laavâ mieldi talle uážžuh enâmustáá leđe käävci olesáigásii já kyehti uásiáigásii päärni taan ivveest mist láá puohnâssân oovce pärnid luvâttuv luokka vyelgim lâi lamaš viehâ pargo rahttâttâđ mut tehân te viijmâg ubâ mii peerâ čokkái junást mii koolgâi tuálvuđ mii uáivikaavpugân ovdâskulij mätki jotkuuččij nubbijn jotelis junáin en kaavpugân piäsá-uv älkkeht já jotelávt saajeest nuubán ko ij taarbâš lonottiđ junágin ko ohtii muu käälis rammuustij mottoom almai kote čokkái tast aldasijn já ige taarbâš hiävrásiđ tävirijdiskijn meendu kuhás ko tot nubbe juná vuálgá nube peln siämmáá ruugâ almai lasettij lii nuuvt tehálâš kaavpug et tohon kale láá šiev junáohtâvuođah jyehi kuávlust almai joođhij lâi čielgâsávt-uv belgialâš já čiävluttâlâi jieijâs enâmáin nuuvthân jurdáččij et toh ohtâvuođah láá pyereh jurdâččim kyynisávt fakkist tego jiävttáá peeivi taid aaigijd ko jieš lijjim pargoost já talle kolgim ain vyelgiđ ovttáin junáin tolebiššáá eidu tondiet et kiergânim paargon veik juná ličij-uv ucánjihhii maŋanâm talle ij tarbâšâm leđe mihheen tađe komálub aašijd ko lappâdjottee äijihuáhti ko tot jo potkij šleeđgâid kuittâg-uv tijmepiälán já toin naalijn šleđgâjuná orostij eidu toos kost ton tovváá lâi mii juná kuittâg vyeijilij tääl ääigild já muu mielâst tot lâi uáli jo iimâš misthân ij kale tääl mihheen huápuidgin lamaš ko mist lâi oles tijme äigi lonottiđ juná já nuuvt ennuv muu junágin ij lamaš kuássin maŋanâm kale čuožžum kulmâ vaartâ ko lâi miinii almoothánnáá junájaskoid junáulmuuh vattii olssis lasepäälhi luhhoost ij taggaar päärtistkin lamaš mihheen huolâid ige lamaš äijihšoŋŋâgin nuuvt et pyereest koolgâi puoh ton peeleest moonnâđ älgidijn kuáivui lavhâstis korttâspeelâ já sierâdškuođij toin ääigis kolloon ruvvij njálgáht čolmijdis já lâi čielgâsávt-uv uáđistuumin suu várugávt mätkikietkâm siis moos sun jotelávt nohádistij-uv já junáin vyeijim suvâttij suu vala mudágávt naharân poollâm jo muáddi peeivi tast et ep pesâččiigin vyelgiđ tastko lâi puoccâm peljijdis já sust lâi lamaš kumeštâs muáddi peeivi ko sun viijmâg-uv maaŋgâi vátámušâi maŋa finnij talhâskuuri tuáhtárist te kumeštâs-uv luoštij eidu mudágávt ovdil määđhi lijjii uccen lamaš ennuv peljipohčâseh lijjim jo oppâm et ij älkkeht finnim talkkâsijd peljipohčâsân koolgâi vistig roossâđ maŋgâ peeivi njunekuáškánjâsâigijn já povčâstalkkâsijgijn já toin naalijn pijnediđ párnáá pohčâsijgijn ton tuoivust et peljitavdâ mahtnii jiešalnees lappuuččij vuoijum párnái peljitavdâjurdui siisâ moonnâm ko varttâ ko juná vuosmuu keerdi orostij čuávuvâš sajattâhân tego koolgâi-uv koolgâi čuážžuđ tast muáddi miinut já juátkiđ tastmaŋa määđhis juná orostij-uv vittâ miinut já love minuttâd ige tot äigi orroom nuhâmingin te poođij kulluuttâs sajattuvâst molsop junávyeijee mut nubbe junávyeijee kote kalga juátkiđ čokkáá nube junást mii lii ucánjihhii maŋanâm vittâ miinut vala te peessâp juátkiđ määđhi kierdâvâšvuođâst käälis kejâstâlâi jo tijmásis jis te tääl peessâp máátkán te ij lah vala mihheen eeđijd páácá vala tijmepeeli lonottiđ juná já tot lii kale aaibâs tuárvi nuuvt keevâi et viiđâ minuttist šoddii ohtsis minuttâd mon juná lâi tääl jo maŋanâm já mij ep lamaš vala kosten kuávlust lâim vuárdám váhá vááijuv tijmepele te juná oppeet vyeijilij käälis oroi lemin iiloost et ep maŋanâm tađe eenâb suu et tággáár maŋanem táin junáin lâi lamaš jo maŋgâ ive tassaaš uáli táválâš nuuvt et tast ij kannattâm nuuvt ennuv perustiđ mijjân páácá äigi tommit et pyereest kiergânep tom nube junán sun eeđâi eidu ko sun lâi peessâm tom etâmist te poođij junást nubbe kulluuttâs tääl suullân tijmepele maŋanâm äigitavlust mon áánnup addâgâs mist lii vala nubbe-uv huolâ pelni lii tuše ohtâ rađe aanoost mii tiätá tom et taat lii áinoo juná mii puáhtá tast vyeijiđ kolgâp juátkiđ ovdâskulij táválâš junán já orostiđ eenâb mii vuod tiätá tom et mij maŋanep ohtsis tiijme verd äigitavlust tiäđust-uv oppeet keejâim tijmásân maŋanem tiätá tom et illá kiergânep tom nube junán muu käälis eeđâi kote lii avalâš optimist jo njuolgist et mij maŋanep tom nube junást mun ettim kote lam kuittâg suu sanij mield eenâb-uv pessimist mijhân kale kaččâlep ton nube junán talle sun joođhij mij tääl peesâgin ááhu já äijih kuuvl huolâtškuođij uurrum joskâ mij peessâp muu käälis jeđđij kuás te talle joođhij toin junáin moin mij ááiguim-uv iššeed eeđâi kustoo tuuđâi ton vástádâsân ko jo jooskâi koijâdâlmist já vuájui uđđâsist spellâsis peesâim pel te juná tuođâi-uv joođhij mielkkijunán ovdâskulij já orostij jyehi mielkkiruugâ puotâ aaibâs jo merettes kuhháá muu käälis-uv iätáduuškuođij já kejâstâlâi tijmásis te kale ep tääiđigin kiergâniđ tom nube junán sun hirmástâlâi lijjim lamaš jo kuhebiššáá ton uáivilist já lijjim jo vaalmâš vyelgiđ maassâd pááikán ko jo kerd täst tággáár váiváás mätki lâi šoddâmin kale vuálgám uuccâđ konduktöör tot belgialâš almai eeđâi jeđe pajanij sajestis já väzzilij juná tyehiuásán koolgâi kiergâniđ ton siämmáá vyelgee junán ko mij-uv konduktöör poođij-uv jo toos nuuvt et ij taat almai meendu kuhás tarbâšâmgin vyelgiđ peŋkâstis konduktöörist lijjii mijjân šiev uđđâseh lep kale nuuvt čuuvtij jo maŋanâm et mun oskom et ep ooroost ollágin kuávdášsajattuvâst naalijn šeštip ohtsis minuttâd tiehân te uáináh et ij kannat leđe nuuvt pessimist muu käälis oppeet eeđâi munjin já čokánij ráávhust loostâs tuáhá tuođâi-uv vuojij kuávdášsajattuv lappâd já ko peesâim tast ovdâskulij te keejâim et mist koolgâi leđe suullân minuttâd äigi lonottiđ juná lii kale aaibâs tuárvi muu käälis oppeet kullui maŋa koccáástâlâi já sust lâi nelgi koivum reepust suu purrâmušâid maid lijjim vuoššâm fáárun já keččim tijmestân et suullân kuulmâ vaartâ keččin liččijm nuuvt et tääl lâi šievnáál äigi purâttiđ suu mielkki must ij lamaš kale mut uskum et sun totá kolmâ miälkán-uv já luškâ purrâmušân nuuvt luhhoost keevâi-uv maŋa kost ep jiešalnees lamaš ollágin orostâmgin juná oppeet orostij pääihist lâi tutâvâžžân puurâdmin ko fakkist kullui junást kuálmád kulluuttâs kalgeh lonottiđ tääbbin juná juná vuálgá viiđâ miinut keččin ruugâst juná vyeijil maassâd piergâseh šuuđááškuottii hirmâdávt sittágin mun pahudistim já pajanim eres-uv saajeest ulmuuh ettii tagarijd saanijd moh iä lamaš nuuvt hirmâd positijvâliih huáppu purrâmušâid laavkân já nuurrim tävirijd peeŋkâ alne já ildein tagaráin liävttoin ko puohtim spellâkoortah lijjii koččâm ton eeđeest juná lättei tuohu teehi já sun keččâlij vala ton huápun nuurrâđ taid čuákán puáđi mun ettim orroođ taid koortâid já toomâ tast tiäđust-uv šoodâi suáti ko enni toin naalijn kočoi kyeđđiđ páárnážân rähis sierâid čiäruškuođij já nággárvuođáinis ruotâtškuođij juná lättest spellâkortâidis maajeeld huápust mätkikietkâmân já iššeed lâi mahtnii já kostnii ton ääigi nuurrâm čuákán mii stuárráábijd laavhâid já vuájáán tävirijdân vala nutkim kuus te kiergânim juná ulguupeln-uv kost ustevliih ulmuuh muu išedii maht mattii lâi kuittâg mahtnii nuurrâm spellâkortâidis junálättest mut ij sungin lamaš kiergânâm taid vuorkkiđ olmânáál ko tuš tollij taid kieđâstis já juná ulguupeln-uv toh kočâdii suu kieđâst vala junáruugâ oolâ taid-uv sun koolgâi vala nuurrâđ čiärustâlâi neelgis mut tääl ij lam asto innig puurrâđ tieđe mon kalle minuttâd lâim jo ájánâm tast mut tääl te koolgâi huápust kavnâđ tom nube junáruugâ kost tot junágis čuážui tohon ij lamaškin meendu älkkee moonnâđ mahtnii saatij-uv vyerdiđ ruggâ lâi nube peln sajattuv já vistig koolgâi kaččâđ mätkilavhâigijn já repuigijn já párnáivávnuigijn oovtâid kuhes portháid vuálus jeđe kaččâđ kuhes káytává mield jeđe vala kaččâđ nuubijd kuhes portháid pajas ko mij tohongis ton ruugâ oolâ peesâim te juná mii lâi tego suáđi maŋa rahtum kale ain čuážui tast mut tot lâi nuuvt tievâ et konduktööreh uigâdii majemuid ulmuid siisâ jeđe pieijii uuvsâid huápust kiddâ amas kihheen koččâđ tobbeen olgos jo saatij vyerdiđ-uv et tievâhân tot lâi ko koolgâi kuhes almugijkoskâsâš juná ulmuid cäähiđ uccâ páihálâš junážân mast lijjii tuš muáddi váávnu kolgâp kiergâniđ mannee muu käälis čielgij konduktöörân na ko váhá vyerdilvetteđ te teehin puátá viiđâ miinut siste nubbe juná vaje maiden taat kale lii tievâ suáittip tohon et tot vuárdá váháš áigáá tot mannee juná eidu taan ruugân koijâdim tastko tiettim et belgialiih láá čyerbih orniđ aašijd olmânáál jis kerd miinii monâškuát puástud mun jiem kale tom tieđe kulá mut kale mist kiinii iššeed tii sun lopedij ain korrâsub jienân almottij et eidu tääl lâi suu purâdemäigi mij paasijm vuordâččiđ nube mannee junágis mii ij puáttámgin viiđâ miinut keččin mut esken vaartâ keččin oppeet poođij kulluuttâs mannee juná lii puáttám ruugân tiäđust-uv lâi eidu tot siämmáš ruggâ kost esken lâim vuálgám ton nube junást lamaš eres ävkki ko oppeet toppiđ piergâsijdis já párnáidis kietâkaavân já kaččâliđ portháid vuálus kaččâđ kuhes káytává mield já vala kaččâđ maassâd nuubijd portháid pajas konduktöör lopedem iše ep innig pááccám vuordâččiđ ko pivâstâhkáálust peesâim ruugâ oolâ te tobbeenhân tot juná tuođâi-uv vuordij veik jieš illá uskum toos sáátun muu käälis huáputtij mij te njuškijm tohon siisâ já siämmást juná jo vyejilij-uv mii hyenes lukko lâi tot et taat-uv juná lâi tot pegâlmâs belgialâš boemmeltrein mielkkijuná mii ooroost aaibâs jyehi áinoo mielkkiruugâ puotâ sajattuvah lijjii lovmat aaibâs jo uánihis määđhist veik ij kuhes mätki lamaškin kale maŋanep ton nube junást mun ettim tohhân soittii tohon iššeed vala eeđâi optimistân tun tuođâi-uv oskoh toos et taggaar stuorrâ almugijkoskâsâš juná páácá ubâ kuhes tiijmán vuordâččiđ muádi mađhâšeijee kiäh láá puátimin näävt jotelis mielkkijuná fáárust sutettim sunjin oroi joskâ uánihis junámätki piištij veik mon kuhháá mut viijmâg te peesâim maadâsajattâhân kost almugijkoskâsâš juná koolgâi vyelgiđ maŋanâm jo pajeláhháá kyehti tiijme käälis kaačâi luuhâđ šleđgâtavluid kost lijjii junái vyelgim- já puáttimääigih tääbbin ij lah tot mii juná sun koijâdistij maht jis tot juná lii áigáá jo moonnâm mun västidim suutâi já toskádâlâi mahtsun täälgis kalga moonâ tuohun tuon virgeulmuu kuuvl já koijâd sust ettim ko jiem muidegin tiättám peevdi kuvlân lâi hirmâd jo kuhes jono nuuvt et mij ep kustoo lamaš áinooh mađhâšeijeeh kiäh lijjii kostnii maŋanâm mij paasijm vuordâččiđ jieččân vuáru mii ij puáttámgin ovdilgo kuulmâ vaartâ vuordâččem maŋa lâi nohádistâm ige lam valagin uážžum purrâmuš te poođij mii vuáru peevdi tyehin tedâččij tiäturis puáluid jeđe ravviiškuođij pyehtivetteđ moonnâđ čuávuvâš junáin kolgâvetteđ moonnâđ metroin sajattuvâst nuubán lii suullân tiijme mätki pyehtivetteđ moonnâđ taggaar junán mii ooroost en pel kyehtnubálov ääigi ehidist tobbeen lii tuš ohtâ hyenes peeli mun jiem pyevti tähidiđ tom luáštá-uv ranskalâš konduktöör tii junán vâi ij keevvâđ nuuvt et karttâvetteđ uástiđ uđđâ liipuid mij lep máksám maŋgâčyet eurod táin liipuin já meiddei kolgâp peessâđ toin ruuđáin muu käälis kullui pelkkimin toos mun jiem vaje maiden maŋanem suijâhân lâi pelni rivgoo eeđâi maid pelni rađehân tot lâi mii lâi cuovkkânâm iššeed nivsettij mut liipuh láá ostum rivgoo ain joođhij lii áinoo molsâiähtu maid puávtám tijjân faallâđ rivgoo joođhij já ain tiäduttij tom et pesâččijm peht tohon kuus te jo lâim-uv monâmin keččim kállásân munnust láá kyehti uccâ párnáá fáárust jiem toin naalijn kale ááigu kuussân vyelgiđ et ij lah tiätu piäsá-uv ehidist mannjeed junán vâi ij ko mun jiem sáárnu ranskakielâgin já ko tom-uv tiätá et iä sáárnu eres kielâid ko ranskakielâ lâi luhhoost siämmáá uáivilist te jis pääccip hotellin kuittâg oovtâ iijân muu käälis iävtuttij iä lamaš pyerebehkin iävtuttâsah maht te ittááh junáh talle muu käälis koijâdij vuod rivgost tobbeen kale lii saje rivgoo eeđâi mij kale vyelgip esken talle mun ettim nuuvt rivgoo čäliškuođij mottoom páppár mon sun vijmâloopâst keigij mijjân lii čielgiittâs hollandkielân já ranskakielân konduktöörân kolgâvetteđ moonnâđ ääigild ruugâ oolâ kost juná vuálgá sun ravvij konduktöör čáittá tijjân kost puáhtá čokkáđ junást muu mielâst ličij pyereeb finniđ sajeliipuid ton junán mun jotkim jiem pyevti adeliđ tijjân sajeliipuid rivgoo čielgij mun koijâdistim tot ij luhostuu rivgoo čielgij tot ij luhostum tom jiem uážžum onnáá peeivigin tiettiđ tom iberdim et sun lâi porgâm puoh tom mii oovdân maid jo lâi puáhtám-uv vájálduttiđ ubâ ääši nuuvt huápust ko máhđulâš já uuccâđ olssâd ijjâsaje sun ravvij já vala čielgij kost kavnuuččij aldemus hooteel sajattuv paaldâst kote lâi hooteeliijâst mahtnii mielâmield lâi sun mottoom suujâ tiet lijkkui ijâstâllâđ hotellijn taan tovváá sunjin lâi hävski tot et oođij suin siämmáá loonjâst lâihân taat sunjin vuosmuš kerdi šoddâm maŋa et peesâim ijâstâllâđ hotellist ko moonâim hotellin mii lâi kááđu nube peln te tobbeen luhhoost lâi saje niäljásân áigáá keččin peesâim hooteelloonjân já tobbeen koccáástâlâi já čiäruškuođij uđđâsist neelgis ij valagin lamaš olmânáál purâdâm jotelávt sun koozâi-uv purrâmuštaldrikkees kuárusin mut tast ij innig nuuvt ennuv lamaškin purrâmuš puohtui loonjân meiddei umogái seŋgâ mii lâi nuuvt kieŋŋâl et jiem jieš olláám ollágin lyeštiđ suu tohon iššeed lâi váhá kuhheeb ko mun eđâškuottim et mist iärrásijn-uv ličij jo purâdemäigi lijjii kale leeibih fáárust mut ettim et ko jo kerd lep orostâm te jis monâččijm puurrâđ kuusnii váhá lieggâ purrâmuš vissâ iärráseh-uv lijjii niälgum ko jo ij kihheen tom vuástálistámgin kale ááigum tiiláđ olssân stuorrâ vuolâ muu iššeed šuáhkádij tiiláá peri mun ettim sunjin nuuvt te moonâim uuccâđ purâdemsaje hooteel aldasijn ij oinum mihheen tagarijd mii ličij sulâstittám purâdemsaje kale käävpist uástimin vala lasepurrâmuš čuávuvâš piäiván mut purâdemsaje ij kavnum kosten hotellân puáđidijnân huámmášijm et hotellisthân lâi kustoo mottoomlágán baari kost meiddei finnij lieggâ purrâmuš nuuvt mij čokánistijm tohon purâdiđ elâččim vala hooteelloonjâst viežžâmin umogáimielhi já suohâd mon kuččum lieggiistiđ baari kievkkânist lâi-uv aldeláá ko jurdimgin pahudistim iärrásáid jiem kale lijkkum ton baarin nuuvt hirmâdávt mut lâiba kuittâg miinii já ko kaavpugkuávdážân lâi kuittâg viehâ mätki tom-uv tiettim ovdebijn iivijn et sajattuvâst lijjii tuše tagareh fast food purâdemsajeh kost huápust finnij mottoom vuoijiis nelgipitá fárusis mut olmâ purrâmuš tobbeen ij kale kosten lamaš nuuvt te mij čokánistijm mottoom nurkkepiävdán lasâpellâs käälis já čokánáin seelgij laasâ kuuvl te kejâdim laasâst olgos puoh taid buusijd já ráiđuváávnuid moh jo vuoijii-uv tast lappâd peln kááđu uáinojii tagareh keđgitááluh moh lijjii eidu vierrâlmin já toh lijjii aaibâs jo kohhum já nuuhâm toos ij kustoo tääiđigin leđe mihheen šiev kuávluid pahudistim kállásân já siämmást kieldim vyelgimist ohtuu kááđu oolâ sierâdiđ kuus sun nuuvt mielâstis lâi viggâmin ko váháš áigáá vuordâččijm te pottii purrâmušah-uv italialâš pasta muu kállás possum kääni já munjin possum luosâ vala puohtii suohâd-uv ij lijkkum kánásis ige pastasis já nuuvt suoi lonottáin purrâmušâidis kuábáš-uv láin tutâvááh kozâttem siämmáá ääigi ij lamaš munjin meendu vuovâs ko ferttejim nubbijn kieđáin keččâliđ jieš purâdiđ ovdilgo muu luosâ čuáskui purrâmuš kale lâi aaibâs pyeri nuuvt kuhháá ko jiem meendu tárkká keččâm laasâst olgos lijjii moonnâm ráiđuváávnuh jo maŋgâ-uv mut ohtâ lâi orostâm toos kuhheeb ääigán ko tot vyejilij te must lappui puurrâmlusto ton tyehin čurttái mottoom äijih kote lâi paškemin aaibâs jo kuávdoo kááđu olgoláá uáinojii motomeh almaah kužžâmin táálu vuástá lijjim kustoo teividâm čokániđ aaibâs jo almolii hiivsig oovdân kale ij meendugin čuuvtij pyevti tääbbin rammuđ pahudistim išedân kote sun-uv kejâstij tohokulij já iberdij maid uáivildim tuoh čeesih iä moonâ hiivsigân koijâdistij mun tieđe västidim sunjin mahtnii tot äšši paasij väividiđ ko sun seeŋgâst-uv ehidist vala koijâdij tom já nuuvt čuuvtij imâštâlâi maŋa lâim kale vaibâm lijjim koccáám muáddi iijâ peljij já kumeštâs tiet nuuvt et uáđđáim puohah pel oovce suulâin peellin kale lâi tot et hotellist lâi šiev áimučuáskudeijee já oođijm puohah hirmâd njálgáht aaibâs iiđeed räi iđedist lâi vuolgâ ovdâskulij oppeet purâmin iiđeedpitá jeđe uánihis rahttâttâm maŋa vuolgijm puorijn aigijn maassâd sajattâhân kale jiem haalijd innig puáttiđ maassâd toin siämmáin junáin ettim kállásân ige sustkin kale lamaš nuuvt korrâ mielâ innig nube kerd lonottiđ já vuordâččiđ junáid jis mun moonâm koijâdiđ et peessâp-uv mij maassâd muu käälis iävtuttij peri avžum suu kale et tot juná lâi tivrâsub ko tot táválâš juná mut tääl kale jiem párnáigijn innig halijdâm tom siämmáá hirmos määđhi puáđidijn nuuvt iššeed moonâi lonottiđ liipuid já mun paaccim nieidâkuáhtásáin já täävvirhivvâduvváin čokottâllâđ mottoom salin já vuordâččiđ iššeed ájánij já ájánij koolgâim leđe koskâpeeivi ääigi jo ruugâ alne vyerdimin mut tijme lâi jo love paijeel kyehtnubáloh ige iššeed kullum maassâd sunjin suáittiđ jieččân puhelimáin mut ko eidu lijjim lonottâm nube puhelinfiirman te jiem puáhtámgin suáittiđ ko must ij lam prepaid-puhelimest nuuvt ennuv sárnumäigi vuolgâttim tekstâviestâ mii kuittâg vuolgij já huáputtim suu maassâd váháš áigáá keččin iššeed poođij kaačân maassâd já eeđâi et lâi luhostum lonottiđ liipuid nube junán lijjim kale hirmâd jo luholâš esken váhá maŋeláá hoksáim et tobbeen iä oppeetkin lamaš adelâm mijjân sajeliipuid tego ličij kolgâm tääl ij lah innig asto maassâd vyelgiđ iššeed meridij já oppeet lijjim ton uáivilist et iä máttám orniđ maiden olmânáál toh belgialiih kale läävejeh leđe mut sii pargovuovijn lii ain oles kaaos nuuvt te tot mii poođij ruugâ oolâ jeđe ooinijm ton juná konduktöör väzzimin ruugâ alne oovdâsmaŋas te mij tuámittijm koijâdiđ kuus te mij peessâp čokkáđ junást moonnâđ peri taggaar sajan kost láá rijjâ peeŋkah konduktöör ravvij mii mast tomgis talle tiätá mun koijâdistim vyerdiđ ton áigáá ko puohah láá čokánâm konduktöör oppeet ravvij mielâst tot lâi unohis juurdâ já jiem tiättámgin mon unohis äšši tot lâi määđhi ääigi jyehi áinoo sajattuv puotâ mii váávnust šoodâi savâstâllâm tast et mij čokkáim kiännii peeŋkâst já et kiinii eres čokkái kiännii iärrás peeŋkâst já nuuvt ain kuittâg moonâi maht moonâi já jyehi sajattuv puotâ aalgij ain uđđâsist tot siämmáš peŋkâilonottem munnust lâi vala umogâš fáárust tot oroi hirmâd jo ahevin ko ij lam fastâ saje kuus suu lyeštiđ já tot-uv et ulmuuh iä iberdâm et sijjân uv ličij sáttám aaibâs pyereest keevvâđ siämmáá unohávt ko mijjân lijjii luhhoost ennuv párnááh kiäh sierâdii koskânis já kiäh lijjii iloliih še peesâi siigijn sierâdiđ mätki lii ain kukke já ohtmottoom sist ain vuárustis toskádâlâi määđhi kukkoduv mij lep merisaajeest mottoom kaandâš koijâdij enistis neelji ääigi ehidispeiviv suu enni kullui västidmin lii neelji ääigi koijâdij mottoom nieidâškis mon nobdim kandii uábbin vuojâleeibi mij kolgâp puurrâđ ovdilgo tijme lii nelji nieidâš joođhij mij kolgâp puurrâđ kuohtii kyehti vuojâleeibi suu enni čielgij kierdâvávt mon kalle mohe mij kolgâp táin junáin vala vyeijiđ nieidâš joođhij koijâdâlmijd hirmâd maŋgâ suu enni västidij mut jis mij puurrâp tääl jo puoh taid vuojâleeibijd nieidâš iävtuttâlâi mondiet suu enni imâštâlâi tallehân mij lep huápubeht merisaajeest nieidâš tieđij muštâliđ iimâš kale mij uážuim liijká-uv čokkáđ ubâ määđhi siämmáá váávnust veik jo maŋgii poollim-uv tast et tot vaijaas konduktöör leggist mii olgos junást sun kale määđhi ääigi eelij-uv muštootmin et mist ij lam vuoigâdvuotâ tieđee čokkáđ kost čokkáim lâi taggaar tobdo et mij ep lamaškin siämmáánáálá máksám mađhâšeijeeh tego iärráseh já et mij lâim mottoomlágán njuámmileh kiäh tuš lijjii kiksen iärrásáid kiäin lijjii väridum sajeliipuh lah vissâ máksám tuárvi ennuv jieččân liipuin ko tánávtkis puohah uážžuh mii härdiđ ettim kállásân já meridim et maassâd puáđidijn kale vuolgâttep lieggâ tiervuođâid já rekigijd jieččân vuoigâdvuotâtáhádâs puotâ ryevdikiäinun et čuávuvâš kerd jis vala vuálgáččim mun kuittâg monâččim kirdemmašináin kuittâg läävejeh orniđ aašijd tego kalga-uv junámaađhij älkkeevuođâst já jotteelvuođâst ko mudoi-uv puáhtá leđe nuuvt maaŋgâ uáivilist škovlâkove lam kulen suu pääihist riddoost lii muu anarâškielâ škovliittâs vuossâmuš kielâmiäštár savâstelleen maaŋgâlágán aašijn tiäđust-uv koijâdâm suu elimist pärnivuođâst já meiddei suu škovlâaaigijn škoovlâst lii saahâ te čáittá munjin puáris kove mast láá párnái juávkku já nissoon čuážžumin hirsâtuve oovdâst tyehin lii vuođâloho muštâl ete sun lâi talle ohtnubálov ihásâš já ete tupe lii suu šoddâmpäikki muu šoddâmpääihist juuđij tot katekeetta táálui mieldi tolâmin škoovlâ oho lâi vistig já te nube keesi vala poođij já lâi vala kyehti oho ete nelji oho mun lam jottáám tom katekeettaškoovlâ lasseen lam jottáám rippâškoovlâ já suátiškoovlâ muštâl já povvâst láá ennuv mainâseh olmooš já máttáátteijee tot lâi lâi uáli hitruus máttáátteijee taggaar uáli šiev olmooš maatij pyereest máttááttiđ kale máttái viehâ jotelávt luuhâđ já čäälliđ já vala rekinistiđ-uv máttááttij tuše suomâkielân ij álgám sämikielân ollágin sárnuđ veik maatij kale pajekielâ maht tun piergejih ko sun sáárnui tuše suomâkielân máttájim kulmâ ive ovdil ko moonnim škoovlân máttájim ko mottoom loddetevdee fáárust juuttim já tot sáárnui tuše suomâkielâ máttájim njuolgist sárnuđ suomâkielâ muštâl ete lâi kiävtust katekeettaškoovlâst suomâkielâ máttááttâsâst ij tarbâšâm staaviđ ko sun maatij jo luuhâđ mun tom luuhim mutâ mun luuhim suomâkielâ mun jiem máttááttâllâm ollágin ton kirjeest tom mun máttájim njuolgist sárnuđ láá ennuv sárgum koveh muštá kuuvijd já tom maid ohtâ suu skipárijn eeđâi kuuvijn talle škoovlâ ääigi arvâlij ete ep mij sämmiliih kale eidu nuuvt fasteh lah ko täid kuuvijd láá pieijum muštâl já povvâst maid arvâl suu anarâškielâ čäällim- já luuhâmmáátust mun lâm opâttâllâm anarâškielâ luuhâđ mutâ čäälliđ jiem määti valagin lii kuittâg puoh tehálumos čäällim lii muttum já tááláá čäällimvyevi lii älkkeb máttáđ luuhâđ kiirjijn pustaveh láá tagareh koukerot tun laaviih luuhâđ anarâškielân puátá munjin laaviim luuhâđ já tast kale láá šiev mainâseh lii pyeri já tehálâš lostâ anarâškielâ muttum tot lii muttum ij ennuv kuittâg kulá et sárnumvyehi lii váhá muttum lah eidu tot siämmáš toovláš anarâškielâ ko tain pirrâsijn talle lijjii tiäđust-uv meiddei eres puáris säänih puáris ááhuh já äijiheh sárnuh tot sárnum lii váhá njyebžilub hundâruš tälvi já kuovâmáánu äijih já ákku láá puáttám jäävri oolâ juoŋâstiđ láá fáárust jieŋâssááhá vuojâttemlyevdi jieŋânááváár tuárismuorah äggeeh juoŋâsviermih ruákkimuorâ já juoŋâspäädih sáhháá jieŋâsáhháin rune mast sun suáppu já kuáhá juoŋâsijd váldá jieŋânááváár kuhes päädi äggee tuárismuorâ já madrâspitá fárusis já mana suullân viermi kukkosii määđhi kiäčán runneest mana äijih sáhhám rune já ááhu pelimuudon kuldâliđ vuojâttemlyevdi vuoijâm jieŋâ vyelni sáhhám maŋa äijih čuolmâd vuojâttemluávdán muádi meetter kuheeb päädi ko juoŋâs lii sun uigâd sobbijn runneest čáácán jieŋâ vuálá kolgâččij vuojâttiđ jieŋâ vyelni ááhu luus vuojâttemlyevdi lii jieŋâ vyelni äijih nivkká päädist já návt lyevdi liihâd ain ovdâskulij lii tävgi mii ruákká jieŋâ já ruohâstem puáhtá kuullâđ jieŋâ alne-uv kuldâl kogopeht já kuus kulij lyevdi lii monâmin mana eidu ááhu kulij čuážžu jo jieŋânááváár kieđâst já vuárdá ete lyevdi mana suu vyele lyevdi lii moonnâm suu vyele sun pohá rääigi jieŋân já ocá ruákkimuoráin luávdán čoonnum päädi já kiäsá tom rääigist pajas ákku čuolmâd nube päädi lyevdi páádán já äijih vuod kiäsá vuojâttemlyevdi padijguin maasâd já loptee vuojâttemlyevdi runneest jieŋâ oolâ lyevvee vuojâttemlyevdi já vuojâttemlyevdi päädi ááhu čuolmâdem päädist já čuolmâd vuárustis juoŋŋâs páádán viermi lii čuolmâdum páádán äijih suáppu kuuloold juoŋŋâs čáácán já ákku kesiškuát tom jieijâs päädist puhhum rääigi kulij juoŋâs lii ollásávt jieŋâ vyelni já ááhu päddi jieŋâ alne lyevvee jieijâs päädi juoŋŋâs pajereešmi päädist já čuolmâd viermi pajereešmi päädi äggei puhhum rääigi oolâ sun piäjá tuárismuorâ mon oolâ sun stellee äggee sun luávdá vala madrâspittáin já muottuin amas tot jiäŋŋuđ já ákku suáppuv vala nube juoŋŋâs runneest nubekulij äijih-uv čuálmá kuohtuid juoŋâsijd jieijâs äggeid já stellee äggeid rune oolâ pieijum tuárismuorân kalga meid luávdiđ madrâspittáin já muottuin peeivi ákku äijih já puátih kuohâđ juoŋâsijd juoŋâsij kuohâm muottuid kalga kuáivuđ rune já puhhum raaigij alne sehe väldiđ madrâspittáid meddâl ákku lyevvee puhhum rääigi äggeest pajereešmi päädi já čuolmâd oppeet jieijâs päädi pajeriäšmán lyevvee rune äggeest pajereešmi nube keeji päädi tuálá jieijâs päädist kiddâ já äijih kuovâškuát juoŋŋâs äijih lii kiässám ubâ juoŋŋâs rune roobdân já kalgâm tast kuolijd sun suápu juoŋâs uđđâsist ruunán já ákku kiäsá vuod päädi puhhum rääigist lii oppeet jieŋâ vyelni lyevvee oppeet jieijâs päädi pajereešmist čuolmâd pajereešmi päädi äggei já luávdá rääigi madrâssáin já muottuin ákku já äijih kuohâv nube juoŋŋâs-uv iššeed äijih já ááhu juoŋâstmist já luáštá voorâid já čuállee äijih kalgâm kuolijn äijih já ákku juoŋâsteh ubâ täälvi nuuvt kuhháá ko jieŋah killájeh jieŋânááváár kairi jieŋâsááhá jääsaha juoŋâs juoŋŋâs juomus jääverkko juoŋâstiđ juoŋâstâm juoŋâst juomustaa kalgâđ kaalgâm kálgá päästää kaloja verkosta kuohâđ kuovâm kuáhá viermi kokea verkko luávdiđ luávdám luávdá peittää madrâspittá pitá patjanpalanen nivkkeđ niivhám nivkká nykiä narusta pajerešmi reešmi verkon yläpaula puuhâđ puuvâm pohá kairata päddi päädi naru runne rune kokemisavanto ruokkâđ ruohâm ruákká raapia sáhháđ sáhháám sáhháá sahata suáppuđ suápum suáppu viermi laskea verkko tuárismuorâ poikkipuu tävgi täävgi jousi vuoijâđ vuojâm vuájá uida vuojâttemlyevdi uittolauta vuojâttiđ vuojâttâm vuojât uittaa vuojâttiđ vuojâttâm vuojât uittaa äggee koukkupuu juovlâjuhle já iäláttâhân pääccim peeivi lâi vuossâmuu keerdi puohâi anarâškielâ kielâpiervâlij ohtsâš juovlâjuhle tollui servikoddetáálust čokkânii já já meid párnááh já pargeeh lijjii meiddei motomeh anarâškielâuáppeeh ko sist lâi eidu ton ohhoost pargohárjuttâllâm vaanhimeh-uv lijjii peessâm puáttiđ tohon veikkâ juhle lâi-uv iđedispeeivi aalgij sämipappâ eŋgâlkintâlmainâsáin talle lâi oovtâst lávlum sehe sierâdem já jyehi kielâpiervâl lâi vuávám meid jieijâs ohjelm ohjelm maŋa lâi purâdem kievkkânist láin já mälistáin mijjân riissuuvrâmsuohâd kiissel já poccuupiärguleeibijd maŋa lâi vuárust pargei ohjelmnummeer lâi omâstum ko sun lâi päcimin iäláttâhân lavluu párnáilavluu moos lâi čáállám uđđâ saanijd meiddei sunjin koortâ já anarâškielâ seervi čällee keigij räsikiästu já skeeŋkâ seervi pargei sehe vaanhimij já párnái peeleest lâi vala lâi hitruu já liegâs já tuáivuimield paccii šiev muštoh piervâlääigist lii porgâm kuhháá anarâškielâ pyerrin lii lamaš mieldi muádi kuálástusvideo kuvviimist pelimuddoost lâi maŋeláá mieldi anarâšpárnái toimâleeirâ orniimist vuáđudui kielâpiervâl mon jođetteijen sun lâi nuuvt kuhe ko meriruuđah tađe várás lijjii väridum ušom kulmâ ive servi vuáđudij kyehti kielâpiervâl lase ive já te väljejui jođetteijen kielâpiervâl já lâi tast ton räi ko paasij iäláttâhân lii toimâm seervi stiivrâ värijesânin rääjist ive räi já lâi kulttuursiijda anarâšpargen koskâsâš ääigi mušton kooskâst lijjih mijjân já máŋeláá já eres ulmuuh oppeet kočodii kirjijd nommâ lâi čaallum loppâivveest nubben puárásumos páárnážin já láin kuálásteijeeh já pärniääigist stuorrâ uási kuulâi kárbá njunekeejist ruávu vyelni luđgáádijn lâi ain jodottâllâmmaađhijn ruávvu fáárust ton suujâst et čohčuv lii kárbást ain koolmâs jieijâd maŋeláá maailmsuáđi stuuimeh kuittâg aldanškuottii meid kuávlu já veikkâ lijjiih talle vala kaandâš te karttih tuođâštiđ suáđi mielâttemesvuođâ riddoost luodd´ iäru alda ko saksaliih tyemmejii ryešilijd suátifaaŋgâid maŋa karttih kyeđđiđ já vyelgiđ iärásij náálá evakkon já veikkâ njuolgist rintamast jieh kuássin šoddâmgin leđe te suátiäigi já suáldátteh kuittâg kullojii pärnivuođâ mestâba jyehipiäiválâš elimân já vaarâ ton suujâst tubdih maaŋgâid varâlijd miinaid já lemnuid nuuvt pyereest perruu puárásumos kandâ já nuuvtpa asâttuvvojii-uv ennuu kenigâsvuođah neljinubálov ihásâš já vuossâmui juávhust vyelgimin ejijnâd maasâd rähtiđ perrui kuáđi tassaažin ko mij iäráseh-uv puáttip evakkomääđhist oinih maht lâi tuššâdum mestâba ollásávt tuše tuárispele tááluh lijjii siäilum eijijnâd rahtijd kuáđi mii poođij leđe mii perruu koskâpuddâsâš aassâmsaijeen tassaažin ko uđđâ táálu valmâštui tot teevdij virgees maŋa eellim rávhudui já veikkâ távjá karttih išádâllâđ päikkipargoin já kuáđuttiđ nuuvt palgâssiijdâ ko meid kufittârsiijdâ-uv käärdi aldasijn te vorrâ kuittâg keesij toho mašinij piälá pyeremussávt oovtmielâlâžžân traktorijgijn já maaŋgâid iivijd reŋguustellih-uv traktorpargoin kuávlust já maŋeláá meid kuávlust-uv eres vuájui lasseen kesittih puásuiäiđitarbâšijd poccuiroopâid ääiđi lunne maađij pellâs já liibikooldâid ´eennâm savotast lanssisajan lâi kunnen leđe oovtâ keesi ääigi skerreealmajin liibikoldâsavotast mašinijd nuuvt pyereest et jiem lah vaarâ áinoo kote tom ääši lâš imâštâllâm maahâd oostij uđđâ moottor te lijjih áinoo kote toos finnij jiegâ lijjih pieđgim moottor oovtâi osij putestâm já tutkâm tom te huámáših et tasthân váilu kondensaattor ääigist kondensaattoreh iä lam kuittâggin tääbbin uástistemnáálá já nuuvtpa karttih jieš tom rähtiđ puáris negatiivfiilmâin já tanepápárist maašin oornigân finniimist ožžuh ubâ tom moottor olssâd já vala litter pensin paavkij maaŋgâid keesijd vist tast maŋa já majemustáá vala ovdánij nuuvtko tot táválávt ovdán já toos šiettii maaŋgâlágán tábáhtusah mutâ loppâivveest fattiittettih taggaar taavdân mast lii uáli väädis puárániđ tavdâinâd muáddi ive ko juovlâmáánu peeivi tubdih vuoimijdâd kiäppánâm tommittáá et tiŋgojih olssâd saje pyecceiviäsust vuoiŋâstem várás tiettih taan taavdâ varâlâšvuođâ mutâ kuássin ij tuoivâ liijká nuuhâm muádi peeivi ovdil ko nohádih čielgejih munjin et uážum leđe taam visteest nuuvt kuhháá ko puáránâm eehid čokuttellih vala seŋgâroobdâst já leikkuših pyecceitipšoigijn toin jyehipiäválijn aašijn ko rahttettih uáđđáđ uđđâivemáánu peeivi love suulâin ehidist teddilih čolmijdâd kiddâ toh iä innig lekkâsâm čaaskâi kyevtlov vááijuv kyehti iho já lijjih peessâm pohčâsijnâd mučis čohčâtäälvi iiđeed ain iđedist jutteselgi lâi čaaŋŋâm piäjustist aaihâ viäddá oolâ suvnâččiđ ááimu peljipiälástâllâđ meeci jienâid já kejâstâllâđ luándu meerhâid lijjii-uv ain eenâb já eenâb talvâm meerhah lâi jo čuáskim já enâmist já muorâi oovsijn lâi jo váhá vielgis pice-uv forgâ tálvá jutteselgi smietâdij jiečânis ko ooinij äijih já ááhu puátimin olgos tieđij jo ete iđedist äijih já ákku vuolgijn ain moottorkárbáin kuusnii jäävri oolâ já maccáin kylisallâsáin jutteselgi ij liijká tiättám ete moin naalijn ákku já äijih kuddijn kuolijd čääsist lâi stuorrâ iärvádâs uccâ umáttum juttesiälgán já ákku assáin kuálláás jäävri riddoost ovdil jäävri jiäŋŋum suoi laavijn suáppuđ ibles šapšâviermijd jäävri káárgu oolâ lâi šaapšâi kođoäigi já šaapšah vuoijii stuorrâ uáiváduvváin káárgu oolâ kuuđđâđ uáiváduvâst lâi älkkee koddeđ viermijguin šaapšâid äijih já ákku vuolgijn ain iđedist kuávttáá viermijd kuohâđ mutâ onnáá iiđeed jutteselgi kuulâi ááhu etâmin äijihân jiem oostâ tuin jäävri oolâ viermijd kuohâđ láá puátimin kuásán já uđđâ sovskammuidis viežžâđ já ááigum kakkiđ-uv sijjân mälistâm sijjân vuoššum kuolijd-uv peivipurrâmužžân talle ko tungis kyelisallâsáin jäävri alne kiergânah pááikán áijuváid kalga kakkiđ já kalhân mun-uv mielâstân puurâm sämikááhuid já vuoššum kuolijd huolât mun piergiim ohtuunân-uv jäävri alne äijih oskottij áákun toppij kyelišaavâ já väzzilij rido kulij lâi kuldâlâm äijih já ááhu savâstâllâm já lâi váhá huolâstum äijih tuođâi ohtuunis jäävri alne lâi maŋgii uáinám äijih já ááhu čolliimin kuolijd šiljoost stuorrâ kuávžureh já puškoh lijjii lamaš nuuvt polâttettee nálásiih ete jutteselgi kal poolâi äijih peeleest kihheen pyevti nuuvt stuorrâ kuolijd ohtuunis koddeđ meridij išediđ äijih já vyelgiđ suu skipárin jäävri oolâ ige innig muštámgin mon ucce já ärgi tot jieš tuođâi lâi-uv jutteselgi ruotâstij äijih maajeeld riidon lâi jo luptim kyelišaavâ kárbás já lâi uigâdmin kárbá čáácán ko jutteselgi čellij majemuu puudâst kárbás lâi jutteseelgi kuhemus njuškim kuássin aaibâs suorgânij já keejâi jurbâ čolmijdisguin ko jutteselgi teškittij kárbá vuáđun jutteselgi tun kárbás kirdih mun kale suájáid tust kosten uáini äijih ruáhásij imâštâlân tun halijdâh fáárun ko sáátun kerd čellejih kalhân ohtâ uccâ jutteselgi-uv kárbás čááhá äijih luuvij vala povvâsten uáivis já starttai kárbá moottor joton äijih já jutteselgi jo hurgottáin-uv korrâ liävttoin joorŋâst káárgu kulij viermijd kuohâđ ruotâi kärbisnjunán čyežžilij monnjâkepilij oolâ já tollij nánosvt ovdâkepilijguin stäämnist kiddâ jävri lii muččâd já styeres tot imâštâlâi kejâdijnis jäävri navdâšij sáátust vyestipieggâ já jutteselgi suvnâččij moovtâ uccâ njunijnis jäävrist já vyestiriddoost puáttee uđđâ já mielâkiddiivâš haajâid tuš jurâttâlâi suámálávt ton peeljijd njävilijd já soksâmijd káárgun ij pištám kuhháá já forgâ äijih jo kepidij liävtu já kevlij kárbáin joddee nube kiäčán sun časkâdij kárbá moottor já pajedij tom jyelgi amas surruđ viärmán ij ájáttállâm kuhháá pic kuovâškuođij joddee tállán lijjii-uv ennuv šaapšah kuovâi neppirávt já jotelávt joddee kaalgâi kuolijd viermijn luoštij voorâid kuolijn já kooškâi taid kyelišaavân kuođij viermijd vala pivdeđ já áigui keessiđ taid meddâl esken vuossmui puollâšij maŋa lâi tarkkum ubâ paje äijih viermij kuohâm já lâi tutâvâš olssis ko lâi šoddâm tiettiđ moin naalijn ákku já äijih koddev kuolijd ij kal lamaš tarbâšâm ton iše mutâ ij jutteselgi lamaš tast ollágin pettâšum äšši lâi ete tot lâi lamaš fáárust visesvuođâ tiet kuohâm maŋa äijih starttai kárbá moottor já jutteselgi asâttâđâi oppeet kärbisnjunán päikkimääđhist ličij mietipieggâ já jutteselgi pesâččij jotelávt muštâliđ uárrei já eres meeci elleid kuálástemreeisustis vuordij jo moottor muávrum já korrâ liävttoin hurgottem mutâ ton sajan moottor tuše huurâi siijvoost já käärbis nuorbâi hitásávt ovdâskulij jorgettij keččâđ äijih äijih pargeldij ko ij vyeijilâmgin kárbáin pááikán korrâ liävttoin ooinij ete äijihist lâi nube kieđâst kuhes stággu mast lâi tuárgu mon kiäčán äijih lâi pieijâmin uccâ muorâkyele huámášij ete jutteselgi kejâdij suu imâštâlân tun jutteselgi ááigum ušteđ váhá ääigi uštuu-uv fáárun ko čääci lii koolmâs te kuávžureh vuojâdeh čäsuáivi alda já mun halijdiččim keččâliđ muu pyeremus muorâkyele čoovčâ kuávžureh kal toppuu iäljárávt taan muorâkuálán tibi te taan čoovčâ kiävá äijih sáárnui mojonjalmij juttesiälgán pieijâi muorâkyele tuárgu kiäčán já luoštij tom čáácán sun lehâstij kele luuhâ já luoštij uštuu tuárgu muorâkuolijn kuhás kárbást maŋas já oppeet lukkâdij kele nuáiguttij uáivis já iberdij ete ákku já äijih lává utkááh já sunnust láá maaŋgâlágáneh kuálástemvyevih nivhoi ain tyellittälli uštuu stáágu vâi muorâkyeli hokâttâllâččij kuávžurijd toppiđ tom ij tarbâšâmgin vyerdiđ ko äijih tuubdâi kuávžur rovgiimin tuárgust lii kal olmâ jietânâs toppim muorâkuálán äijih movtâskij já čyežžilij kárbást kelliiškuođij tuárgu mutâ orostitij kellim ain tyellittälli lâi nuuvt styeres já kievrâ ete tom ferttij vaibâdiđ kuuloold äijih lâi kellim kuávžur kárbá paaldân já toppij haavi moin rohâstij kuávžur čääsist vyeimih iä lamaš kal valagin nuuhâm ko tot čiehčâdij haavist kievrâs peccihijnis já liähui stuorrâ njäälmis pevhištui ko ooinij kuávžur njäälmi já pastelis paanijd ton njäälmist ruotâi kárbást ovdâsmaŋas já visijdij hirmástâlân ige tiättám maid tot kolgâččij porgâđ kuávžur porá sehe muu já äijih-uv jutteselgi paaimâi palolâžžân lâi eidu toppiimin nubbijn kieđâin kuávžur ko tot čievčâstij nuuvt vuáimálávt ete tuárgu surrui äijih suormâi pirrâ ooinij ete äijihist lâi eeti já muuštij ete lâi puáttám fáárun äijih išán lijjii pastelis päänih já tot keksij maht uážuččij äijh luovâs tuárgust tot čokkij puoh ruokkâdvuođas já ruotâstij kuávžur já äijih luus haavi paaldân jutteselgi käskistij jotelávt tuárgu nuuvt ete tot potkânij juurâi tuárgu kieđâ pirrâ meddâl kuudij kuávžur já luoštij voorâid tast pelestis ruotâi huápu huápust maasâd kärbisnjunán ij halijdâm pääcciđ oovtâgin sekunttân kuávžur alda keejâi kijttolâžžân jutteseelgi tun lah ubâ čiŋŋâ ko muu stuorrâ kuávžurist piälustih lah olmâ sáŋgár äijih rammui jutteseelgi mun kal muštâlâm tállán áijuváid ko muoi pesseen riidon ij kihheen kal taan mainâs oskogin äijih povvâstij já lasettij kárbás liävtu siemin hiäjus jutteselgi lam sáŋgár jutteselgi mávustâlâi uđđâ fiijnâ sääni njälmistist já pajedij njunes čiävlán ij lamaš kuássin ovdil kočodâm tom sáŋgárin mutâ ijba tot lamaš ovdil mihheen sáŋgártavvoid ruokâsmâm porgâđgin äijih já jutteselgi laddijn riidon já jutteselgi čellij jotelávt kárbást lijjii jo puáttám kuásán já sierâdii šiljoost uđđâ sovskammuuh jyelgist ruŋk káránâs-sierâ áijuv leggistij puško tähtipitá já kullui koijâdmin ruŋk káránâs jutteselgi puátá párnááh hiämáskii ko oinii jo siämmást olmâ jutteseelgi puátimin riddoost šiljo kulij olmâ jutteselgi ruáttá riddoost šiiljon párnááh huikkii já njuškuu moovtâ sij huámmášii äijih-uv väzzimin riddoost kyelisallâsáin já kaččii äijih oovdeld tiervâttii äijih ilolávt já kuoddii kyelišaavâ äijih iššijn kuolij čollimsajan miäcán jutteselgi kuulâi maht párnááh tattuu äijih mainâstiđ sijjân mottoom hitruus mainâsijd čooskij čalmees áijuváid já moijái syeligâs nálásâžžân sun riemâi čolliđ kuolijd já maainâstškuođij iiđeed ko lijjim vyelgimin jäävri oolâ eenâb ij jutteselgi innig kuullâmgin äijih mainâsist ko tot jieš-uv toomâi muštâliđ eleeskipárijdis stuorrâ sáŋgártavostist vissâ jo maht jutteselgi algâttij jieijâs mainâs čohčâkeesi já jutteselgi lâi jo rähtimin olssis tälvipiäju stuorrâ aaihâ viäddá vuálá lâi nuurrâm piäjusis suoinijd já siähtálijd já lâi eidu hammiimin tain vuovâs jurbâ piäju ko kivkked kulluuškuođij kostnii korrâ peeškâs herkittij toomâi viäddá vyelni olgos já čyežžilij monnjâjuolgijdis oolâ kuldâliđ peškâs jienâid tot lii jutteselgi imâštâlâi já peljipiälástâlâi paldee peškâs kejâdij várugávt pirrâsis mutâ ooinij tuše uárree puigáástâlmin tuohu teehi enâmist já kuárŋudmin ovdâsmaŋâs aaihâst lâi aaihâ kierrust poorâ já tot-uv rahttâđâi táálván nuurâi enâmist kuobbârijd maid vuorkkiistâlâi täälvi várás aaihâ ruŋgo já oovsij loomijd kuulâi peškâs mutâ ij orrom lemin huolâštum peškâsist puigâstijnis jutteseelgi lappâd tot tuše eeđâi ilolávt kulloo kuurâh kulloo kirdij aaihâ lappâd já ruŋkestij korrâ jienâin kulloo kuurah kulloo še njuškoi aaihâ aldâsijn já kullui paimâmin kulloo kulloo lâi váhá räđittum eres meeci elleeh pic tot jieš urruu tietimin mii lii kuurâh tot vissâ mihheen varâlijd lamaš ko uárree káránâs já njuámmil iä lamaš hiäđástum tast jutteselgi hundârušâi já rávhudui ääigi keččin kuurâh peeškâs jo nuuvâi-uv já jutteselgi roškái ráávhust viäddá vuálá juátkiđ tälvipiäju rähtim räi tot lâi-uv vaalmâš lâi tutâvâs aassâmsajasis veikkâ tot syeligâs kuurâh lâi tom suorgâttâm-uv lâi viehâ alda ulmui táálu mutâ ij jutteselgi lamaš huolâstum tastkin ässeeh ákku já äijih láin ustevlâš nálásiih ige jutteselgi poollâm sunnust tot lâi tuostâm-uv rähtiđ piäjus aaihâ vuálá peeivi jutteselgi lâi masa jo vájáldittám kuurâh ko tälvipiäju lâi vaalmâš te lâi äigi nuurrâđ purrâmušâid vuárkán täälvi várás iiđeed tot lâi-uv kuárŋum já nuurrâm viššâlávt šadoi siemânijd já peesij jievjâmijd purrâmužžân tälvivuárkán orostij aaihâ viäddá oolâ vuoiŋâstiđ já putestiđ tuurhâs ko tot huámmášij táálu ááhu vyelgimin jeegi kulij omâs piergâseh kieđâst já hurstâsekkâ käŋgirist piergâseh lijjii kamuvsyeinisirppi já kuurâh lâi monâmin čuoppâđ kamuvsuoinijd mutâ ijhân jutteselgi tom tiättám kiddiistui liijká ááhu tooimâin já halijdij tiettiđ ete maid imâsijd ákku lâi monâmin porgâđ lâi kal iirâs mutâ uáli tiätuäŋgiris ellee já nuuvtpa tot meridij ruokâsmittiđ jieijâs já čuávvuđ ááhu te äšši talle čielgiččij vaazij jeggiriidon lâi kubdâ tuolbâ keđgi mon oolâ ákku kuođij vistig kuurâh joođhij määđhis jeggiaijuu riidon kost šoddii ennuv kamuvsyeinih riddoost ákku čuopâškuođij kamuvsyeinisirppijn kamuvsyeinikieddeid čuolmâstij taid já pieijâi hurstâseekân hurstâsekkâ lâi tievâ čuolmâstum kamuvsyeinikieddein te ákku kuodij tom tuolbâ keeđgi luus sun vaaldij seehâst kamuvsyeinikieddeid lehâstij kieddei čuolmâid já meidiškuođij kamuvsuoinij madduid kurâháin maŋa ákku čuolmâstij kieddeid vala uđđâsist jutteselgi herkittij ko peeškâs kulluuškuođij váhá ääigi uápis peškâs jutteselgi hoksái ete tothân tot lâi tot kuurâh lâi uáli moovtâ tot keksim mii lii kuurâh tot-uv puovtij ettâđ eres elleiguin kulloo kulloo lâi čiävláá alnestis já movtáskij paimâđ jiečânis kulloo kulloo tot liijká tuostâi tuše sovkkâliđ aaibâs siijvost kulloo kuurâh kulloo tot jo ruokâsmij aaibâs huihádiđ kulloo kuurâh kulloo lâi nuuvt movtáskâm ete ruotâstij tállán kulluuttiđ tom eres-uv elleiđ kukken tot ooinij uárree já káránánâs čokkáámin aaihâ uávsist já njuámmil vuod kuárjidij aaihâ maddust aaihâ luus jutteselgi lâi sohâlum mutâ čuárvui liijká nuuvt korrâ jienáin kuurâh kulloo kuurâh kulloo ete suorgâttij eres elleid já jeijâs-uv já káránâs masa koččáin uávsist já njuámmil-uv njuškij palolâžžân pajas toh-uv nuáiguttáin uáivis já mieđettii juttesiälgán kulloo kulloo lâi tutâvâš já tuubdâi jieijâs vijsesin tot vijsom onne viehâ ennuv ko lâi oppâm mii lii kuurâh joođhij tuurhâ putestem viäddá alne ko tot huámmášij ete ákku maacâi pááikán hurstâsekkâ tievâ kamuvsuoinijn tuálvui seehâ kamuvsyeinisiirpi já kuurâh olgoráájun já moonâi jieš táálu siisâ jooskâi oppeet tuurhâ putteestmist já hundâruškuođij ákku parga puoh kamuvsuoinijguin sun aainâs taid tušij tiet miäidám kurâháin já tuálvum rájusis ruokâsmitij oppeet jieijâs já meridij elâččiđ tutkâmin ääši ráájust uksâ lâi áávus já tot livkettij siisâ ráájun jutteselgi ooinijgin ráájust lâi tuođâi hiämáskâm saajeest lijjii kamuvsyeinih oordâst hiäŋgájii ennuv čuolmâstum kamuvsyeih kuškâmin já hurstâseehah lijjii tievâ kamuvsyeinikkieddein huámmášij meid rááju nurheest hitruus nálásijd kamuvsyeinivierâid mulijdij jiečânis imâšijd ákku parga puoh tai kamuvsuoinijguin hundârušâi váhá ääigi já talle tot hoksái lii rähtimin suoinijn olssis já äijihân tälvipiäju tego jutteselgi-uv ákku já äijih varriv táálván ráájun aassâđ tot meridij já vuolgij tutâvâžžân juátkiđ jievjâmij já siemânij tälvivuárkán nuurrâm jutteselgi tuubdâi jieijâs vala-uv vijsásubbon ko lâi tom-uv jieš keksim moonâi čohčâkeesi já čohčâ já lâi jo čohčâtälvi lâi čuáskum já tyellittälli iho lâi jo váhá puolâštâm-uv ij lamaš kullum innig kuhes ááigán iäváge äijih já ákku oinum pargeeldmin šiljoost innig nuuvt távjá ko keessiv iđedist já ehidist suoi eelijn jäävri alne viermijd kuohâmin pelestis vuordij jo moovtâ kuás ákku já äijih varriiččáin ráájun ákku ráhtám sunnui toho tälvipiäju-uv varrim saajeest ákku eelij ain tyellittälli viežžâmin ráájust kamuvsuoinijd jutteselgi lâi hiämáskâm imâsijd ákku poorgâi kamuvsuoinijguin jis kerd ij lamaškin ráhtám tain tälvipiäju ääši kalga kal čielgiđ tot meridij keerdi ko jutteselgi ooinij ááhu monâmin ráájun tot livkettij ráájun já hurstâseekân já čiähádâđâi čuolmâstum kamuvsyeinikieddei vaaldij hurstâseehâ já kuodij kamuvsyeiniseehâ siisâ kietâtyejiviistán já luoštij tom lättei huámmášhánnáá jutteselgi livkettij ááhu kuuđâlmkoori tuáhá tárkkuđ ááhu tooimâid ooinij peevdi alne sovskammuid lâi kuárrum sovskammuid jieijâs ákkuváid kammuid jutteselgi-uv lâi uáinám maŋgii ulmui juolgijn mutâ kamuvsuoinij siisâ pyehtim jutteselgi ij valagin iberdâm lâi kal stuorrâ iärvádâs uccâ juttesiälgán jutteselgi ooinij-uv maht ákku vaaldij hurstâseehâst kamusuoinijd já palijdij jiečânis kolgâččim tääl suoiniđ kalle tallâs mun tarbâšâmgin onne sovskammui suoiniimân lam kuárrum kulmâ sovskamuvpaarâ te tallehân mun tarbâšâm kuttâ tallâs ákku vaaldij seehâst kuttâ tallâs já taalâstškuođij taid maŋa sun suoinij puoh sovskammuid mun tiptám sovskammuid muáddi peeivi voonnâđ olmâ háámán te tasmaŋa ákkuveh peessih täid kevttiđ ákku palijdij áin jiečânis kejâdij jurbâ čolmijdiskuin kammui suoinim já kuldâlij ááhu mun iberdâm moos ákku tarbâšij kamuvsuoinijd voonât sovskammuid kamuvsuoinijguin sun lii utkáá jutteselgi ihastâlâi ááhu utkáávuođâ jutteselgi muštij ete ákku läävee tuálvuđ kuárus hurstâseehâid ain maasâd ráájun tot ruotâi kuárus hurstâseekân vâi pesâččij ton siste táálust olgos vuordij seehâst ko kuulâi ááhu vala maidnii pargeeldmin kuovlâlij seehâst já ooinij maht ákku nuolâi juolgijn čässihijd já suhháid sun vaaldij skaapist sovskammuid suoinij sovskammuid pieijâi taid juálgán ađai kamadâtâi sun čyežžilij tutâvâžžân kejâdij sovskammuidis já eeđâi te lâi jo äigi molsođ čässihijd sovskammuid kamuvsyeinih sovskammuin kal paalâm tääl pyereest ko šooŋah čuáskuh ákku toppij hurstâseehâ lättest já tuálvui tom ráájun vuolgij maasâd siisâ já jutteselgi vuod livkettij olgos já čaaŋâi piäjusis uáđđiđ lâi vaibâm tot uáinám já oppâm oppeet ennuv uđđâ aašijd lieggâ syeinih láá toháliih sehe ulmuid ete uccâ juttesiälgán tot vala smietâi nohádijnis tutâvâžžân lieggâ syeinipiäjus siste m paijaan piällást já haaldâš markkân olgouáinus lii ohtâ kuávlu fijnásumosijn peivimätkičuosâttâsâin vuoluu-uási vieltijd piäittá puáris pecivyevdi mii muttâšuvá pajeláá vieltist laajišvyevdin aalaaš lii jo pääljis alaččist lekkâseh uáinuseh jyehi kuávlun maddust já pyessinjesah iäruttuvvojeh šiälgoo luuvsâst pajaneh meccikuávlu tuodâralaččeh viestârist tuoddâreh já tavveen uáinojeh jurbâ alaččeh peeivi kuávvájeh tavenuorttii almeroobdâst uárjist oppeet já tuoddârij suoivânâsah lii mätki taan vyelgimsaajeest suullân kilomeetterid piällást láá kyehti tulâstâllâmsaje pardalâsah jeggipáihái paijeel sehe alaččist puáris puáluvaavtâ tuuvááš mii lii tivodum peivituuváážin láá pevdi peeŋkah já kamina mut juuhâmčääsi kalga tuálvuđ fárustis čäcipäikki kávnoo pálgá piällást meetterid tuuváást kulij lii merkkejum muoráid fiskis neljihâšmerhâigijn alaččist päälgis juátkoo km já km päälgis čuávu anarâšâi päikkijuuvâ jottein tábáhtusâin já kuáláástmist láá čuákkejum juuvâ máddáápele rido jottee luándupálgás raavâtavluid lii kuvvim sämmilâš kovetaaidâr luándupäälgis lii suullân kilomeetter kukke jotá máddáápele šaldeest peivituve räi jeggipáihái rasta láá rahtum pardalâsah piällást láá kyehti tulâstâllâmsaje já peivitupe lii merkkejum čuovjis paaccâhmerhâigijn taavaapiälááš päälgis tuálvu m kuus lii mätki suullân kiloettrid piällást láá kyehti tulâstâllâmsaje pardalâsah jeggipáihái paijeel sehe puáris puáluvaavtâ tuuvááš mii lii alaččist lii tiivvum peivituuváážin luándupálgást peesah uápásmuđ mainâsij lii anarâšâi kuátujuuhâ lii lamaš ain kuáhtámsaje já ko lii kuáhtájum te lii meid savâstâllum raavâtavluid láá čuákkejum mainâseh nuuvt jottein tábáhtusâin ko kyelipiivdost-uv puállurääsih lieđđejeh já suávvileh paŋâdeh riddoin já časijaln joteh kuálásteijeeh já kuávžur toppiidijn kulá ruulâ páárgádmin puáđidijn suáhivuovdij já supetiälhui ivnáásvuotâ lii valjaa luándupäälgis ij lah kiävtust lii tälviráávhu luándupäälgis jotá kuorâ álgá markkânist šaldepellâst já juátkoo máddáápele kogo lii máhđulâšvuotâ mokseđ juuvâ kärbisvärijn lekkâseh mučis uáinámušah kuoškâi poršottâssáid njeerijd já savonijd mainâsij uáinoo lii máhđulâšvuotâ maccâđ siämmáá kiäinu maasâd markkânân tâi mokseđ juuvâ kärbisvärijn já maccâđ juuvâ taavaapele maasâd markkânân taavaapiälááš päälgis mana meid kuus lii mätki suullân kilomeetter äigin puáhtá vuoiŋâstiđ pálgá neelji tulâstâllâmsaajeest já peivituuveest siijvoi pálgást ij taarbâš kumistevilijd lii ohtsis kilomeetterid kukke ađai pyereest-uv peivilahe mätki määđhi luándupäälgis luándupäälgis lii suullân kilomeetterid kukke jotá kuábbáá-uv pelni jotteemsunde lii rijjâ čuosâttâsah láá kuittâg pálgá máddáábeln pehti lii kärbisväri moin puáhtá mokseđ juuvâ já maccâđ juhârido mietiviirdán markkânân taavaapiälááš päälgis jotá kuus lii kilomeetter mätki puáhtá jotteeđ storgâ kammuigijn lahtâ soojijn láá pardalâsah piällást láá nelji tulâstâllâmsaje já peivitupe lii merkkejum čuovjis paaccâhmerhâigijn vihkoožijd finnee tâi lii lamaš čoođâ aigij kuáhtámpäikki já jotteeh láá lamaš anarâšâi kuátujuuvâst ain jotteemkiäinu lii lamaš meid kyeliäitti kuávžurjuuhân lii kiäsuttâm nuuvt páihálijd kyelipivdeid ko tuuristkuálásteijeid-uv kost lii kuáhtájum láá meid lonottum saavah já mainâseh raavâtavluid láá čuákkejum mainâseh moin kyelipivdo lii tergâdis uássin luándupálgá lii olášuttám luándukuávdáš anarâškielâ já eŋgâlâskielâ viäsu lii puzzâvuoggâkuálásteijee paradiis ´eennâmliih kuálásteijeeh pottii jo lovvoost lijjii iänááš mut meid já lijjii suhhen já ožžuu maŋgii päälhi lasseen kyelisaallâs-uv olssis ko olg ´eennâmliih kyesih lijjii távjá tuše kyelipivdem tiet lijjii iänáážin já mainâšum ulmui otânâššâm puzzâvuogah tobdojeh vala-uv noomâin já ijjâ vuáđudum tááláá ääigist ovdedeijee huksejui äiginis eidu kuálásteijeemáđhálij englandlij loordij várás markkân nubbe kyessiviäsu tááláá ääigist palvâlij jo talle máđhálijd kuninkaan maa historia luvulta jälleenrakennusaikaan äigi maađij rähtim láá mield puáttám já kuávlust iäránuššâđ jotteeh iä kuittâg lamaš joođoost kunneelâš áigumušâigijn meid mecciriäváreh kuáhtájuvvojii mottoom kollealmai lii arvâlusâi mield karttâm mecciriävárij uhren lâi vuolgâdmin páikkásis máádás mut ovdil vyelgimis jurdâččij vala elâččiđ tipšomin ašijdis markkânist lijjii uáinám monâmin rasta já vuálgám já pehti vuálus markkânân mannee pálgá mieldi sun ij kuássin puáttám kyeliviljâlemlájádâs vuáđudâs kuáivum ohtâvuođâst kavnui puáris tullâsaje mon vyelni lijjii almaa täävtih arvâlum et sun ličij lamaš tot lappum kollekuáivoo mon riäváreh lijjii togo fattim kiddâ maan vuosituhannet tyehin lii já kyelitutkâmlájádâs kyelitutkâm já čäciviljâlemohtâdâh olášut jieijâs uásild čäcitääsi heiviittâlmist čuoccâm kyelituálukenigâsvuođâ ištâdmijd siäilut kuávlulijd árvukyelinaalijd viljâlmist sehe pyevtit meeinijd já kyelečiivgâid jotkâšoddâdem várás totkeh meid kyelinaalijd já ištâdâsâi puáđuslâšvuođâ tánssámlavast lii meid keesi alemuspuddâ šuoškâi laavlâ nieidah kukkáhamittijnis kooskâi tikkurijnis kaandâin čäcičovottâsah já lavluu já lovvoost kesilava kiäsuttij čuođijd pyeremusâht joba tuháttijd ulmuid lavatánssám joráldâssáid lâihân lava motomin maŋa tavemus tánssámlava lâi tievâ jonssahpeeivijuhlodeijei telttaid olgoláá-uv kannattij vyelgiđ njälm ´piälláh kiäsáseh moján jonssahpeeivi muuštâštijn toollâm toimâ nuuvâi ive lava ive loppâ ihečyeđe aalgâbeln tahhojii stuorrâ soortâ čäcihuksimpargoh jotteemkiälvulâšvuođâid pyeredii kieŋâlitmáin rähtimáin kanavaid já orniimáin muođhijd já kuoškâpaihijd kárbiskeessimtelaid jođettij insner pargoparâinis ij lamaš tuše teknikkár já hovdâ pic meid čepis časijaln lihâdeijee saje ij lamaš teivâsâm puáttiđ oovdeld mast suoi iävá liččii kárbáin selvânâm sun rähtittij telaid sun vietij ennuu ääigi kuoškâpiällást já hundârušâi kuoškâ lyeštimmáhđulâšvuođâ háástuš soodâi nuuvt styeresin et suoi moonáin kárbáinis kuoškân moonâi-uv nuotâi mield ton räi ko nuotah lijjii rahtum vyelni lâi kuittâg saje maid ij lam váldám tarbâšân uáinun já togo suoi pärttidáin kavnui kuoškâ vuoluubeln kost sun čokkâi keeđgi alne já kuškij lummotiijmes mut paasij jyelgistis kiddâ já hevvânij láá uáinimnáálá tääl jo mieskâm steelligeh moi mieldi kárbáid puovtij keessiđ lii lamaš meid suátiääigi vuojâttemuáli já láá keeđgih pačâlum uáli pyereedmân konjakit ja viinat ynnä muut jutut uánidum ehidijn sevŋâd já veeigi kooskâst tuáppee kuávžur juuhân puátih kuávžur suuhâđ hárjánâm kyelipivdeeh já eres-uv puáris koŋgarij äärbi siäilutteijeid kočodeh tobdeh toppimsoojijd sevŋâdin-uv láá sii jieijâs tijdâvuoggâs tijdâääigis já tijdâsaajees jieškote-uv suhhest suu jieijâs hárjánmist puáttám olmâ puzzâvuoggâ kalga moonnâđ eidu olmâ ääigi olmâ keeđgi paaldâ já tiäđust-uv nuuvt et käärbis ij suvâdijn kyeskitkin eres keeđgijd jiešvuođâlii kuávžur suuhâmkulttuurân kuleh čälihánnáá njuolgâdusah moi kunnijâttâm lii ain-uv kyeliluho siäiluttem iävtuttes hinnâ syttyvät nuotiotulet rannoilla toim suhhei kortteerpäikki lii taggaar pegâlmâs saje taashân pottii ain suhheeh taggaar fiäráán ko poođijm skipárijnân taas káámpán te tast lijjii kulmâ skipárâš tađe ovdil tast aalgijm tiäđust-uv káhvástâllâđ suuvâi tääbbin poođij riidon ijge lamaš finnim maiden talle tast savâstâllui mottoom ääigi taat eeđâi et jaha vuálguppa keččâđ jo-uv lii kuáijim puáttám vuálá tot moonâi toos riidon já spežžâlij kuámmiráin čáácán et stužettij puohah kuldâlii siijvost já jo kullui stuužeetmin puotâ jaha tobbeen lii skippáár nuuvt tegu västid kuárŋookyeleest láá meid revireh tot almoot stuužeetmáin et tot lii muu saje teehi ij lah pyeri puáttiđ taat siämmáš vuolgij suuhâđ já kiinii nubbe vuolgij tuohu luusmán suuhâđ nuuvt tegu vuáruttuvvâi vuolgui muoi passijm skipárijnân käähvi vuosâdiđ ij toos moonnâm kuhháá ko kullui ruulâ párgádem já stužettem já poođij tobbeen kuájimáin muštoh sahhiittâllâm tupe lii oovdiš kyelivaavtâ tupe mii lii huksejum ive sajasis tot lii sirdum km pajeláá juhâriddoost suullân ive kyeliskipárin juuvâijuuhâ lii räähis maŋgâsân ain suhâpuolvâst nuubán heiviittij luámus ain kuávžurááigán oho juuvâaln ubâ peerâ mun-uv lijjim talle vuálá škovlâahasâš talle fáárust eeji suuhâmmaađhijn kärbisnjuuneest já morettim ain toos et ko eeči suuvâi te kuoškâ šaavvân aalgij kulluđ lâi mii lii togo paajaabeln já ton šaavvân kullui ko eeči suuvâi savonist tom ij iberdâm et mon räi eeči suhá já talle ko kuoškâ šaavvân aalgij kullut te paldettij ucánjáhháá čoođâ kullojiii kuoškâi šavâneh tááhust ááŋui jienah já ko ááiruh teivâsii čáácán rávhuiduttii lâi pyeri uáđđiđ os mokke lii tievâ kárttáid merkkiihánnáá pááccám mutâ tađe-uv merhâšittee päikkinoomâid meerhah tuálih sistestis ennuu tiäđu toppimsoojijn oolijn tâi tábáhtusâin vuovijn mii ij áášán vihkuuhánnáá ulmui lekkâs jotteid toh mainâsteh puoh lii mokke mii lii uážžum noomâs pegâlmâs já persovnlâš säämijottee eeveerst mieldi kámpá pasâttâsah láá taa juhâriddoost ijjâ tot lii tot puzzâvuoggârähtim taggaar et tom kalga porgâđ luuvijd iivijd ijge oopâ kuássin vuogâidis távjá jieš peggeemusâin puzzâvuogâin lii ijjâ mon lii ráhtám ive iššeet lâi viättám iijâ te puátteš iiđeedpeivi merhâšij ubâ šiljopirrâsân noonâ joskâdvuođâ ko táválávt kandâpuuiceh puohtii rähtiđ tupeoordân laabžijn suuilo já väldiđ tagarijd liävtuid et sáhájáávuh luuptâst kuávjáástellii te iššeed kuárŋum luuptân puzzâvuoggârähtimân lopâttij káátun čiehčâm aaibâs sierânâs koččomušâttáá-uv uážui kale moonnâđ siijvost já kovjiihánnáá opsijdij maalâ já lakka já puzzâvuoggâkápuluvah lijjii čuoggiistum oordân kuškâđ ožžuu häämis nuuvt ijjâ ko ejistis suomalaiset lohiperhot já toim peessum oppeet porgemáánun já uággoid nuuvt mielâsiih ijjâsevŋâdeh hokâttellii stuorrâ kyele uággoid sáhháástâllâđ ovdâs-maŋas kárbáinis riddoost riidon siämmást nailonijdis vonâttâlân moi keejist lijjii tađe-uv muččâduboh puzzâvuogah lii viehâ koorâs pivdohomáinis veikkâ pyereest tiätá et kunâgâskyeli puátá juuhân viettiđ tuše hejâidis mut liijká tahhoo puoh máhđulâš et keksiiččuuččij taggaar sieptâs mon tovâttâm suto ij tuot tevgis hejâmáccuhân kárvudâttâm irge tâi myerssee vaje vyeittiđ pic vollit toos kiddâ taištâl äŋgirávt já iänááš táppáá kuávžurij eellimkerdi lii luosâ nálásâš toh šaddeh virdepaaihijn eellih porošmađhijnis stuárráábijn čaasijn já mäccih maasâd šoddâmjuhâsis kuuđđâđ kalakoukun taikaa juovlânummeer päikki häärjih láá tegu sevŋâdist canccoo njuámmileh lyeštimettum kuoškâ vala ohta saje kuus jiem avžuuttiččii omâs ulmuid moonnâđ pääihi tobdee suhheettáá ij kuittâg meendu alda já tulvečoovčâi lii lusme lii kale šiev uággumpäikki mut mestâ ain ko kuávžur tuáppee tot vollit tállán mietiviirdán já máhđulâšvuođah moonnâđ maajeeld iä lah meendugin ennuu já mestâba vissásávt kuhes-uv tuárgu šadda taan pääihist uánihin kale puáhtá finniđ aaibâs tuárvi ko suhá puohâin vuoimijn pissoomtiet vyestiviirdán viggee riddokällein siämmáá tääsist suhhee kárttá kárbáinis tulváás láá piäluštâttâmmáhđulâšvuođah čepis-uv vyeijest viehâ uceh lii-uv suijâ karveđ taan saje jyehi tááhust lii vaarâ monâttiđ šiev pivdus taimenen ruokalistasta ja já ááhu tuárrum suollust láá toollum keessiv caavzah aalgâst anarâš saavzah kuottuu suollust mainâstum maht ákku ohtii huámášij nubebele riddoost ko kuobžâ luággu savzâčage kulij ááimu njunniistâlân šoodâi eeti lâi alne ijge párnáingin lamaš iše lijjii kuittâg vaarâst uigâdij kárbá čáácán já suládij suollui ooinij maht kuobžâ kaalij cuávis riddočáácán já vuolgij tot-uv vuoijâđ suolluu kulij keesij ááiruin já ruáŋgui nuuvt korrâsávt ko lâš vaijaam vâi paldaččij kuobžâ meddâl mut kuobžâ vuojâi tegu muuneeld meridum kolgâmuš salâsis kulij ákku suutâi lappui sun suuvâi aaibâs kuobžâ paaldân já vuođgâlij áiroin ton uáiván tom huušâst kuobžâ-uv já happiittâlškuođij kärbisroobdâ pesâmistiet pyereeb tuárrumooláádmuudon ákku čooskij áiroin kuobžâ kozzáid já nuuvt toovân finnij kuobžâ ložžiđ kärbisroobdâst vuolgijn huápust päikkiridoidis kuávlun kote lâi luovtâst maccâmin joddeidis lunne kuulâi hirmâd laarmâ ko tuárrooh ruáŋgoin nubbijdsis rohhááttij išán mut tilálâšvuotâ lâi jo lappâd čokkái riddokeeđgi alne saađâi šuohkij já tuárgistij taaiđijba siämmáá tiileest leđe kuobžâ-uv ko ij ton maŋa innig oinum kuninkaan maa historia jälleenrakennusaikaan meid vedet kyelipäälgis jotteid já fiskárijd lâi paajaakeččin šoddâm já tobbeen avvees aassâm lâi avepeeivi navdâšemvuoigâdvuotâ juuhân räi juuđij mopoinis juhâriidon maŋgii taan-uv pálgá mieldi tuubdâi jyehi mohe puoh keeđgijd puoh keđgikuánilijd kieđâi ij távjágin maccâm pááikán sust lijjii puurrâmkyeleh suávvileh šaapšah tâi kuávžureh fáárust hirmos puško-uv uáinám mut suorgânâm tast ij tagarân haalijd kihheen muorâkyelees monâttiđ lâi tegu almaa kietâkaavâ já jieš kyeli tegu meettersâš hálgu jo tuoldâi kievkkânist kyelikiemni potákkeh vyelni já kyeličaskah alne eehidpittá juuhâ lii tegu tihtâ kote lii lappum tot lii tom ain lii uáli suotâs tihtâ tâi livđe mii álgá ollâgâsâst ađai saahâ lekkâmjuhleest täsivääldi president áárvust oonnum minister já sämitige saavâjođetteijeeh pyereh árvukyesih suotâs uáiniđ návt árvuváldálâš juávhu uásálistmin sämitige lekkâmáid ilo já kunnee tuáivuttiđ pyeripuáttim sämitige lekkâmáid já lii áinoo kieldâ mast lii sämmilâšeenâbloho lii eromâš ovdâmerkkâ maaŋgâpiälásâš sämikulttuurist kieldâ lii kyelipivdee- já puásuisämmilâškulttuur kuávlu lii siäilum eellimvuáimálâžžân já jiešlágánin láá vuáđudum uđđâ säämi iäláttâsah ovtâstum luándulávt mađhâšem já eres iäláttâsah uássin maaŋgâpiälásâš sämikulttuur láá ennuu ääših moiguin pyehtip čiävluttâllâđ lep niäljád sämitige lekkâmist uásild čáittá mii sämmilij siđhesvuođâ já kulttuurlâš rigesvuođâ maailm muttoo já kuáhtáp uđđâ aštuid lep čáittám et mij ep vuállán já siäiluttep sämmilâšvuođâ puátteid suhâpuolváid kulttuur lii spesiaališum já mij lep vuáhádum eelliđ korrâ luándust mutâ nube tááhust siäiluttâm jieččân kulttuur kaappugpirrâsist-uv kielâ muštâl uáli tárkká luándu almoonmijn kielâ vievâst mij pastep toimâđ tärkkilávt luándust tubdâđ kulttuurenâduvâidân já porgâđ iäláttâsâidân vuoiŋâlâš já kulttuurlâš ärbivyehi tyeji já muusik luándu áárvusttoollâm ärbivuáválâš iäláttâsah já toid kullee tááiđuh sehe naavcah västidiđ toimâmpirrâs nubástussáid láá mii kulttuur riggodâh kolgâp anneeđ huolâ et kyeđđip siämmáá maaŋgâpiälásâš já áinookiärdásâš kulttuurärbivyevi já sämikuávlu puáttee suhâpuolváid sämmiliih lep ohtâ aalmug já lii tehálâš et tubdâp puohah oohtânkulluuvâšvuođâ kuoimijdân ferttip siäiluttiđ jieškote-uv sämikulttuur sierânâsjiešvuođâid sämikielâid já kulttuur vuáđu kolgâp meiddei tuárjuđ puoh sämikulttuurijd täsipiälásávt kunnijâtmáin já áárvustanemáin nubijdân távjá páhudum puoh sämikielâi lemin uhke vyelni sämmiliih lep taistâlâm jieččân kielâ já kulttuur peeleest kuhháá já iästám aktiivlâš toimâiguin kulttuur já kielâ lappum puoh sämmiliih lep taistâlâm jieččân saje mailmist já tääl pyehtip čiävlán ilodiđ pargostân já sämikulttuur jotkum peeleest puohah kiäh sirdevetteđ eenikielâ jieijâd kulttuur tâi suuvâ ärbivuovijd párnáid leppeđ rähtimin uđđâ sämmilâšsuhâpuolvâ já vuáđu sämikulttuur puátteevuotân mávsulâš pargo pargo ij lah vaalmâš pic ennuu lii vala porgâmnáál sämmilij vuoigâdvuođâi kulttuur já kielâ oovdedmân kolgâp leđe ain já eromâšávt návt juhlepeeivi čiävlááh tast moos lep olláám já juátkup sämmilij vuoigâdvuođâi ovdedem oonnum juhleviehâ ij lah tuše sämmilij juhlepeivi mut meiddei staatâ já syemmilij juhlepeivi lii stuorrâ riggodâh et áinoo algâaalmug áásá raajij siste sämmiliih lep tivrâs lase syemmilâš ohtsâškoddeest já mij kolgâp kohtâluđ jieččân kulttuur áinoošlajâsâšvuođâ já mii jieččân keežild kunnijâtmáin sämmiliih lep ain toimâm ohtsâšpargoost syemmilijguin ovdil maaŋgâin sämmilijn lijjii meid veerdih syemmiliih usteveh já tyejitááiđu lep máttááttâm meiddei syemmiláid já mii tärhis kielâ lii luávnejum vijđáht suomâkielân já ton kuávlukieláid ep lah tuše vuovijd já saanijd luávnejeijee kulttuur pic täsiárvusâš já maaŋgâpiälásâš kulttuur mast luávnejuvvojeh tááiđuh säänih já vyevih eres kulttuuráid sämmiliih lep ovdâstâm mailmist ličij ereslágán já kulttuurlávt kievhib kove pegâlmâs taaidârttáá ađai lep kulttuurlâš riggodâh já mij kolgâp kohtâluđ ton miäldásávt sämmiliih kolgâp oonnuđ áárvust já kohtâluđ mii áinoošlajâsâšvuođâ sajattuv já kulttuur vuáđuld ij aalmugijkoskâsâš sopâmusâi já staatâ tooimâi čuásáttâssân tâi olgo- já sispooliitlâš čuolmân sämmiliih lep škovliiđâttâm vijđes ohtsâškote jieškote-uv suorgijd mii nuorah láá ollâškuávlejum já kielâtáiđuliih juávhust láá pajanâm čepis totkeeh já ohtsâškodáliih vaigutteijeeh pärnin já sämmilâšpuásuituálu já kulttuur totken tiäđám et ulguupiälásiih totkeeh iä lah finnim tutkâmušâinis ain tuotâvuođâ västideijee kove sämikulttuur vijđes kulttuurlâš tiätuvuáháduvâst já puásuituálukulttuurist sij iä lah iberdâm mii kulttuurlâš koodijd olmânáál láá tutkâm čuođijd iivijd kulttuur ulguupiälááš totkeeh já miäruštâllâm mii já mist šoddâm kove ij lah lamaš máhđulâšvuotâ vaiguttiđ ovdil ko tääl magareh áárvuh mijjân piäijojeh tutkâmušâin já almolâšvuođâst tiettip pyeremustáá sämikulttuur ton luándu já áárvuid mij tiettip maid sämikulttuurist kalga tutkâđ já mij porgâp tom pyeremustáá kolgâp väldiđ vuoiŋâlâš já aamnâslâš kulttuur jieččân haaldun täsivääldi president já árvukyesih tarbâšeh meiddei torjuu movtijdittem já vaiguttâsvääldi mii viggâmuššáid ovdediđ säämi kulttuurjiešhaldâšem pyerediđ sämmilij vuoigâdvuođâsajattuv já turviđ sämikulttuur jotkuuvâšvuođâ ubâ lii jieččân kulttuurjiešhaldâšem sämikuávlust mut sämmiliih áinoo algâaalmug ääsih ubâ kalga väldiđ vuotân sämmilij vuoigâdvuođâid meiddei sämikuávlu ulguubeln taan ääši oovdedmân mij pivdep tist pyereh árvukyesih sierânâs torjuu ovdebáá sämitige lekkâm ohtâvuođâst áárvust oonnum täsivääldi president vaaldij oovdân sopâmuš ratifistim já movtijditij haldâttâs já sämitige kavnâđ ovdâjurduuttis vuovijd čuávdiđ eennâmvuoigâdvuođâkoččâmâš já ratifistim oonnum täsivääldi president veikkâ čuávdus ij lah valagin kavnum uđđâ sämitigge lii västidâm koččomân já usâškuáttâm uđđâ ovdâjurduuttis čuávdimmaallijd eennâmvuoigâdvuođâkoččâmâšân já puáhtá jieijâs iävtuttâs stáátâvááldán já almolâšvuotân vala taan kiiđâ ääigi täsivääldi president movtijdittiđ ain-uv staatârääđi čuávdiđ oovtâst sämitiggijn eennâmvuoigâdvuođâkoččâmâš já väldiđ meddâl iästuid sopâmuš ratifistmist movtijdittiđ staatârääđi kieđâvuššâđ sämitige iävtuttâsâid ovdâjurduittáá já kunnijâtmáin tääl áárvust oonnum kyesih lii äigi ávudiđ sämmilijd já lii äigi čäittiđ olssân já iärásáid maid sämikulttuur meerhâš sämmiláid já mon ennuu toollâp áárvust sämmilâšvuođâ oovtâst pargo sämmilijguin já sämmilij peeleest povdejum kyesih usteveh lii ilo já kunnee tuáivuttiđ tii váimulávt pyeripuátimân sämitige kyessin sämitige lekkâmân luándupäälgis luándupäälgis lii suullân kilomeetterid kukke jotá kuábbáá-uv pelni jotteemsunde lii rijjâ čuosâttâsah láá kuittâg pálgá máddáábeln pehti lii kärbisväri moin puáhtá mokseđ juuvâ já maccâđ juhârido mietiviirdán markkânân taavaapiälááš päälgis jotá kuus lii kilomeetter mätki puáhtá jotteeđ storgâ kammuigijn lahtâ soojijn láá pardalâsah pellâst láá nelji tulâstâllâmsaje já peivitupe lii merkkejum čuovjis paaccâhmerhâigijn vihkoožijd finnee tâi lii lamaš čoođâ aigij kuáhtámpäikki já jotteeh láá lamaš anarâšâi kuátujuuvâst ain jotteemkiäinu lii lamaš meid kyeliäitti kuávžurjuuhân lii kiäsuttâm nuuvt páihálijd kyelipivdeid ko tuuristkuálásteijeid-uv kost lii kuáhtájum láá meid lonottum saavah já mainâseh raavâtavluid láá čuákkejum mainâseh moin kyelipivdo lii tergâdis uássin luándupálgá lii olášuttám luándukuávdáš anarâškielâ já eŋgâlâskielâ viäsu lii puzzâvuoggâkuálásteijee paradiis kuálásteijeeh pottii jo lovvoost lijjii iänááš mut meid já lijjii suhhen já ožžuu maŋgii päälhi lasseen kyelisaallâs-uv olssis ko olgeennâmliih kyesih lijjii távjá tuše kyelipivdem tiet lijjii iänáážin já mainâšum ulmui otânâššâm puzzâvuogah tobdojeh vala-uv noomâin já ijjâ vuáđudum tááláá ääigist ovdedeijee huksejui äiginis eidu kuálásteijeemáđhálij englandilij loordij várás markkân nubbe kyessiviäsu tááláá ääigist palvâlij jo talle máđhálijd kuninkaan maa historia luvulta jälleenrakennusaikaan äigi maađij rähtim mield láá puáttám já kuávlust iäránuššâđ jotteeh iä kuittâg lamaš joođoost kunneelâš áigumušâigijn meid mecciriäváreh kuáhtájuvvojii mottoom kollealmai lii arvâlusâi mield karttâm mecciriävárij uhren lâi vuolgâdmin páikkásis máádás mut ovdil vyelgimis jurdâččij vala eelliđ tipšomin ašijdis markkânist lijjii uáinám monâmin rasta já vuálgám já pehti vuálus markkânân mannee pálgá mieldi sun ij kuássin puáttám kyeliviljâlemlájádâs vuáđudâs kuáivum ohtâvuođâst kavnui puáris tullâsaje mon vyelni lijjii almaa täävtih arvâlum et sun ličij lamaš tot lappum kolleroggee mon riäváreh lijjii togo fattim kiddâ vuosituhannet tyehin lii já kyelitutkâmlájádâs kyelitutkâm já čäciviljâlemohtâdâh olášut jieijâs uásist čäcitääsi heiviittâlmist čuoccâm kyelituálukenigâsvuođâ ištâdmijd siäilut kuávlulijd árvukyelinaalijd viljâlmáin sehe pyevtit meeinijd já kyelečiivgâid jotkâšoddâdem várás totkeh meid kyelinaalijd já ištâdâsâi puáđuslâšvuođâ tánssámlavast lii meid keesi alemus puddâ čuoškâi laavlâ nieidah kukkáhamittijnis kooskâi tikkurijnis kaandâin čäcičovottâsah já lavluu já lovvoost kesilava kiäsuttij čuođijd pyeremusâht joba tuháttijd ulmuid lavatánssám joráldâssáid lâihân lava motomin maŋa tavemus tánssámlava piirâs lâi tievâ jonssahpeeivijuhlodeijei telttain olgoláá-uv kannattij vyelgiđ njälmpiälláh kiäsáseh moján jonssahpeeivi muuštâštijn toollâm toimâ nuuvâi ive lava roččui ive loppâ ihečyeđe aalgâbeln tahhojii stuorrâ soortâ čäcihuksimpargoh jotteemkiälbulâšvuođah pyereduvvojii kieŋâlitmáin rähtimáin kanavaid já orniimáin muođhijd já kuoškâpaihijd kärbiskeessimtelaid jođettij insner pargoparânis ij lamaš tuše teknikkár já hovdâ pic meid čepis časijaln lihâdeijee saje ij lamaš teivâsâm puáttiđ oovdeld mast suoi iävá liččii kárbáin selvânâm sun rähtittij telaid sun vietij ennuu ääigi kuoškâpellâst já hundârušâi kuoškâ lyeštimmáhđulâšvuođâ háástuš soodâi nuuvt styeresin et suoi moonáin kárbáinis kuoškân moonâi-uv nuotâi mield ton räi ko nuotah lijjii rahtum vyelni lâi kuittâg saje maid ij lam váldám tarbâšân uáinun já togo suoi pärttidáin kavnui kuoškâ vuoluubeln kost sun čokkâi keeđgi alne já kuškij lummotiijmes mut paasij jyelgistis kiddâ já hevvânij láá uáinimnáálá tääl jo mieskâm steelligeh moi mieldi kárbáid puovtij keessiđ lii lamaš meid suátiääigi vuojâttemuáli já láá keeđgih pačâlum uáli pyereedmân konjakit ja viinat ynnä muut jutut uánidum ehidijn sevŋâd já veeigi kooskâst tuáppee kuávžur juuhân puátih kuávžur suuhâđ hárjánâm kyelipivdeeh já eres-uv puáris koŋgarij äärbi siäilutteijeeh kočoduvvojeh tobdeh toppimsoojijd sevŋâdin-uv láá sii jieijâs tijdâvuogah tijdâääigih já tijdâsajeh jieškote-uv suhhest suu jieijâs hárjánmist puáttám olmâ puzzâvuoggâ kalga moonnâđ eidu olmâ ääigi olmâ keeđgi paaldâ já tiäđust-uv nuuvt et käärbis ij suvâdijn kyeskitkin eres keeđgijd jiešvuođâlii kuávžur suuhâmkulttuurân kuleh čälihánnáá njuolgâdusah moi kunnijâttâm lii ain-uv kyeliluho siäiluttem iävtuttes hinnâ syttyvät nuotiotulet rannoilla toim suhhei kortteerpäikki lii taggaar pegâlmâs saje taashân pottui ain nomâlâsân suhheeh taggaar fiäráán ko poođijm skipárijnân taas káámpán te tast lijjii kulmâ skipárâš tađe ovdil tast aalgijm tiäđust-uv káhvástâllâđ suuvâi tääbbin poođij riidon ijge lamaš finnim maiden talle tast savâstâllui mottoom ääigi taat eeđâi et jaha vuálguppa keččâđ jo-uv lii kuáijim puáttám vuálá tot moonâi toos riidon já spežžâlij kuámmiráin čáácán et stužettij puohah kuldâlii siijvost já jo kullui stuužeetmin puotâ jaha tobbeen lii skippáár nuuvt tegu västid kuárŋookyeleest láá meid reviireh tot almoot stuužeetmáin et tot lii muu saje teehi ij lah pyeri puáttiđ taat siämmáš vuolgij suuhâđ já kiinii nubbe vuolgij tuohu luusmán suuhâđ nuuvt tegu vuáruttuvvâi vuolgui muoi passijm skipárijnân käähvi vuosâdiđ ij toos moonnâm kuhháá ko kullui ruulâ párgádem já stužettem já poođij tobbeen kuájimáin muštoh sahhiittâllâm tupe lii oovdiš kyelivaavtâ tupe mii lii huksejum ive sajasis tot lii sirdum km pajeláá juhâriddoost suullân ive kyeliskipárin juuvâijuuhâ lii räähis maŋgâsân ain suhâpuolvâst nuubán heiviittij luámus ain kuávžurááigán oho juuvâ aln ubâ peerâ mun-uv lijjim talle vuálá škovlâahasâš talle fáárust eeji suuhâmmaađhijn kärbisnjuuneest já morettim ain toos et ko eeči suuvâi te kuoškâ šaavvân aalgij kulluđ lâi mii lii togo paajaabeln já ton šaavvân kullui ko eeči suuvâi savonist tom ij iberdâm et mon räi eeči suhá já talle ko kuoškâ šaavvân aalgij kulluđ te paldettij-uv ucánjáhháá čoođâ kullojii kuoškâi šavâneh tááhust ááŋui jienah já ko ááiruh teivâsii čáácán rávhuiduttii lâi pyeri uáđđiđ os muštoh mokke lii tievâ kárttáid merkkiihánnáá pááccám mutâ tađe-uv merhâšittee päikkinoomâin meerhah tuálih sistestis ennuu tiäđu toppimsoojijn oolijn tâi tábáhtusâin vuovijn mii ij áášán vihkuuhánnáá ulmui lekkâs jotteid toh mainâsteh puoh lii mokke mii lii uážžum noomâs pegâlmâs já persovnlâš säämijottee eeveerst mieldi kámpá pasâttâsah láá taa juhâriddoost ijjâ tot lii tot puzzâvuoggârähtim taggaar et tom kalga porgâđ luuvijd iivijd ijge oopâ kuássin čaneh vuogâidis távjá jieš peggeemusâin puzzâvuogâin lii ijjâ mon lii ráhtám ive iššeed lâi viättám iijâ te puátteš iiđeedpeivi merhâšij ubâ šiljopirrâsân noonâ joskâdvuođâ ko táválávt kandâpuuiceh puohtii rähtiđ tupeoordân laabžijn suuilo já väldiđ tagarijd liävtuid et sáhájáávuh luuptâst kuávjáástellii te iššeed kuárŋum luuptân puzzâvuoggârähtimân lopâttij káátun čiehčâm aaibâs sierânâs koččomušâttáá-uv uážui kale moonnâđ siijvost já kovjiihánnáá opsijdij maalâ já lakka já puzzâvuoggâkápuluvah lijjii čuoggiistum oordân kuškâđ ožžuu häämis nuuvt ijjâ ko ejistis suomalaiset lohiperhot já toim peessum oppeet porgemáánun já uággoid nuuvt mielâsiih ijjâsevŋâdeh hokâttellii stuorrâ kyele uággoid sáhháástâllâđ ovdâs-maŋas kárbáinis riddoost riidon siämmást nailonijdis vonâttâlân moi keejist lijjii tađe-uv muččâduboh puzzâvuogah lii viehâ koorâs pivdohomáinis veikkâ pyereest tiätá et kunâgâskyeli puátá juuhân viettiđ tuše hejâidis mut liijká tahhoo puoh máhđulâš et keksiiččui taggaar sieptâs mon tovâttâm suto ij tuot tevkis hejâmáccuhân kárvudâttâm irge tâi myerssee vaje vyeittiđ pic vollit toos kiddâ taištâl äŋgirávt já iänááš táppáá kuávžurij eellimkerdi lii luosâ nálásâš toh šaddeh virdepaaihijn eellih porošmađhijnis stuárráábijn čaasijn já mäccih maasâd šoddâmjuhâsis kuuđđâđ kalakoukun taikaa juovlânummeer päikki häärjih láá tegu sevŋâdist canccoo njuámmileh lyeštimettum kuoškâ vala ohta saje kuus jiem avžuuttiččii omâs ulmuid moonnâđ pääihi tobdee suhheettáá ij kuittâg meendu alda já tulvečoovčâi lii lusme lii kale šiev uággumpäikki mut mestâ ain ko kuávžur tuáppee tot vollit tállán mietiviirdán já máhđulâšvuođah moonnâđ maajeeld iä lah meendugin ennuu já mestâba vissásávt kuhes-uv tuárgu šadda taan pääihist uánihin kale puáhtá finniđ aaibâs tuárvi ko suhá puohâin vuoimijn pissoomtiet vyestiviirdán viggee riddokällein siämmáá tääsist suhhee kárttá kárbáinis tulváás láá piäluštâttâmmáhđulâšvuođah čepis-uv vyeijest viehâ uceh lii-uv suijâ karveđ taan saje jyehi tááhust lii vaarâ monâttiđ šiev pivdus taimenen ruokalistasta ja já ááhu tuárrum suollust láá toollâm keessiv saavzâid aalgâst anarâš saavzah kuottuu suollust mainâstum maht ákku ohtii huámášij nubepele riddoost ko kuobžâ luággu savzâčage kuávlun ááimu njunniistâlân šoodâi eeti lâi alne ijge párnáingin lamaš iše lijjii kuittâg vaarâst uigâdij kárbá čáácán já suládij suollui ooinij maht kuobžâ kaalij cuávis riddočáácán já vuolgij tot-uv vuoijâđ suolluu kuávlun keesij ááiruin já ruáŋgui nuuvt korrâsávt ko lâš vaijaam vâi paldaččij kuobžâ meddâl mut kuobžâ vuojâi tegu muuneeld meridum kolgâmuš salâsis kuávlun ákku suutâi lappui sun suuvâi aaibâs kuobžâ paaldân já vuođgâlij áiroin ton uáiván tom huušâst kuobžâ-uv já happiittâlškuođij kärbisroobdâ pesâmistiet pyereeb tuárrumooláádmuudon ákku čooskij áiroin kuobžâ kozzáid já nuuvt toovân finnij kuobžâ ložžiđ kärbisroobdâst vuolgijn huápust päikkiridoidis kuávlun kote lâi luovtâst maccâmin joddeidis lunne kuulâi hirmâd laarmâ ko tuárrooh ruáŋgoin kuáimásis rohhááttij išán mut tilálâšvuotâ lâi jo lappâd čokkái riddokeeđgi alne saađâi šuohkij já tuárgistij taaiđijba siämmáá tiileest leđe kuobžâ-uv ko ij tast maŋa innig oinum kuninkaan maa historia jälleenrakennusaikaan meid vedet kyelipäälgis jottee já fiskár lâi paajaakeččin šoddâm já tobbeen avvees aassâm lâi avepeeivi navdâšemvuoigâdvuotâ juuhân räi juuđij mopoinis juhâriidon maŋgii taan-uv pálgá mieldi tuubdâi jyehi mohe puoh keeđgijd puoh keđgikuánilijd kieđâi ij távjágin maccâm pááikán sust lijjii puurrâmkyeleh suávvileh šaapšah tâi kuávžureh fáárust hirmos puško-uv uáinám mut suorgânâm tast ij tagarân haalijd kihheen muorâkyelees monâttiđ lâi tegu almaa kietâkaavâ já jieš kyeli tegu meettersâš hálgu jo tuoldâi kievkkânist kyelikiemni potákkeh vyelni já kyeličaskah alne eehidpittá juuhâ lii tegu tihtâ kote lii lappum tot lii tom ain lii uáli suotâs tihtâ tâi livđe mii álgá ollâgâsâst juuhâ puállám kuolbâ čuážudâm já keejâm pirrâsân alda uáinoo tiävá väzziđ tohon tiäváá vuást puátá jeggi oovdân lii lyeiveesuánju jiem peesâ tom rasta maasâd čokánâm jeggiriidon keeđgi oolâ já eskân uáinám ete tothân lii-uv viehâ ollâ vääri já čukkâ mestâ pääljis muorâin kooskâ ko lijjim uáinâm te jurdim tiäváážin väzziđ tom jeegi rido nuortâs kost kulloo kuoškâ šavâmin oovdân keđgitiävá tom tiäváá oolâ já čuážudâm tast já kejâdâm pirrâsân ij oro lemin kukken lii ohtâ suárvi stuorrâ mii lii luoddânâm kierrust kidâ maddui tegu raavi ličij koivum tohon tiäváá vuálus puállâm pihâškuodduu kuuvl lâi koskâstâm iŋádâhhân jävilkuolbân pyelliđ togo pirrâsijn lâi viehâ vijđáht puállâm vuod tohon kost juuhâ kulloo šááváámin muttoo vuod čunoikuolbânin oovtâ stuorrâ mievtâ keejâm ko tot oro lemin nuuvt oomâs aldeláá te uáinâm ete tothân lii-uv kuáti lamaš togo lii puállâm já togo alda lii lamaš šaldelyevi pasâttâsâh láá pááccám kale lijjii piäluštum määđhi kuoškâšaavvân vuást já forgâ lam juuvâ riddoost ij lah puállâm tobbeen juhârido alda ko togo lii njuoškâ jeggi ličij mielâ peessâđ ton juuvâ nubebel stuorrâ koččâmuš juhâriddoost čokkáám já smietâm ete moin konstáin pesâččim oro lemin vala uáli tulveest já rävnji čuuvtij voohâd lodeh láá valjeest kesilodeh ko láá vuod juovdâm teehin jotteeđ vuáluskulij juuvâ lámáš ollâ tulve tom uáinâm tast ko jieŋâh láá nurdâm riddomuorâid nuuvt ete tain láá motomeh njalânâddâm sudâhánnáá jieŋâpäldee lii vala-uv riddoteermist keejâm juuvâ jurdâččâm taat lii juuvâi juuhâ ko nuuvt lii styeres já kubduv-uv pesâččim rasta máhđulâšvuotâ ličij puárree rähtim táválâš kesimáánu šoŋŋâ ko peivi lii päštimin já kivkked puátá arveuáhti tâi čuormâsuáhti láá syeinejum čässiheh jyelgist já šišneheh tast suohis peciuávsi vyelni já vuárdám ko arveuáhti mana lappâd maŋa väzzilâm oppeet vuáluskulâi tom juuvâi juuvâ čässiheh láá ollásávt njuoškâm mottoom määđhi mut te vaibâškuáđám já nelgi-uv álgá leđe máddáápele värivieltist já peivi vuod páštá lieggâsávt já čokánâm pecimaddui nuolâm kammuidân vááldâm suoinijd meddâl kammuin já heŋgiim taid kuškâđ šišneest koorrum lavkkâ tom siste must láá evviseh laavhâst kuškâdum riävskáteeki jursám tom forgâ neelgitobdo láppoo täsivis pääihi olsân tojâlâm piässáá oovsijd ton sajasân já viälánâm toos páštust lii liegâs viälláđ nohádâm tállán toos ko uškes šoodâi tievst ko peivi lâi vääri tuáhá lappum te áimu lâi čuáskum kammuuh já kamuvsyeinih lijjii pyereest kuškâm čässihijdân kamâdettim já vuolgim oppeet máátkân kiergânâm kuhâs ko kulâškuottim káránâsâid larmâdmin tiettiđ ete mii tobbeen lii ko eidu nuuvt ruŋkesteh já larmâdeh puáđám aldeláá tom saje kost káránâsâh láá illoodmin te uáinâm ete togo lii jáámmâm já kiškodum puásui alda lâi aajâ já vuolgim čääsi juuhâđ ko lâi nuuvt hirmâd koško aijuu lâi kuuđhâmiehtâ mii lâi puoh puárvejum must kale čuálih čoskuu ko huámášim vorâs kuobžâ luodâid já hirmâd poškâliäjá ko kuobžâ lâi paškam toos halidâm ton tove moonnâđ tom kiškodum poccuu rááđu tutkâđ vuod väzziđ joreh tom puárvejum kuuđhâmievtâst já lieggâ kuobžâ pooškâst must ij tääiđi kuobžâpivdee šoddâđ ko kuobžâ pooškâst-uv poolâm pusseer sist váázâm já vilpâstâlâm maŋŋaalsâm ko oro et maaŋeest tot kal sáttá leđe juuvâ njäälmi alda lâi karrii jeggi mast lijjii uccâ suárvááh suárvááh lijjii madduin mieskâm taid lâi hiälppu tojâliđ suárváá tooijim já kuoddim riidon main algim rähtiđ puárree ko ij lamaš te ferttejim láánjáin puunnjâđ piäsáduvvâid já toiguin čoonnâđ taid suárváid kiddâluvvâi kulmâ muorâ val čoonnim segis peciviäddáiguin rastamuorrân ete ličij nanosub toin mun peessim tom tulve juuvvâi juuvâ rasta čäällimseminaarist kieldâ kuávlust láá jyevdilâs-algâsâš päikkinoomah main enâmustáá láá lii tavenuorttii keččin nubbe puotâ kuálmád tavenuorttii keččin niäljád nuorttâriddoost viiđâd viestârriddoost kuuđâd máddáákeččin čiččâđ nuorttiipiäláá taavaakeččin káávcád nuorttâuásist oovcád lovváád máddááuási nuorttâriddoost já ohtnubálovváád nuorttâuásist mon nubbe nommâ lii láá kyehti já kulmâ jyevdilâs uáivild iänááš taggaar ääši mast ij lah ulmui ennust ävkki uásild tot meerhâš tom et toh láá liijgás cuáháseh tâi kyelettemeh mut nubbe lii nuuvt kuálláá et toos lii kiivšás adelum taggaar nommâ nommâ oppeet sátáččij puáttiđ tast et ko vieres olmooš kuárŋu pajas kárbáin tâi kanottáin te táválávt sun čááijád ton kuhes luovtâ pootân ige aaicâ kezis pove mii lii já kooskâst nuorttiipiäláá nommâ sátáččij puáttiđ suullân siämmáá suujâ keežild et jis vieres olmooš puátá vääžin nuorttârido vuáluskulij te viehâruš kárttá ton kuhes kiäčán jeđe ferttee maccâđ já karveđ tom kuhes vâi piäsá ovdâskulij sáttá kale puáttiđ še mield ko tot lii ton paaldâst taavaakeeji oppeet lii uážžum noomâs tast ko tot pirâstit kuulmâ kulij taavaakeeji viestârpiälááš lii uážžum noomâs tast ko tot lii iänááš keđgiponnásâš kyelettes jáávráš mast iä lah eres elleeh ko cuobbuuh já tiivreh taavaapiälááš sáttá leđe uážžum noomâs tast ~ko tobbeen lii aainâs keessiv já kiđđuv väädis jotteeđ njuoskâs já sahisvuođâ keežild já tobbeen šaddeh še njeeccihmievtah ađai ruošâuáivimievtah ääigi tot ij lah innig nuuvtkin jyevdilâs ko togo pehti läävejeh soorvah jotteeđ já taid lii älkkee tast pivdeđ läävejeh stelliđ toho soorvâi várás njuállumkeeđgijd já mield taid puávtáččij masaba jo jyelgikieláin pivdeđ tobbeen kilomeetter kukkosâš mii lii já kooskâst sátáččij oovtâ puásuialmaa mield leđe uážžum noomâs tast et poccuuh iä pisoččii tast meendugin pyereest numerist lâi saahâ jyevdilâs-algâsâš päikkinoomâin moh láá kieldâst puohnâssân lii km taveviestârân já jyevdilâs tot lii ton keežild et roođoost láá ennuu stuorrâ njeeccihmievtah keesi ko arvemeeri-uv lii táválâš te mievtâi kooskâst lii čääci valjeest et tobbeen lii masa jo máhđuttem jotteeđ kuhesleggâstevilijttáá mievtah láá olluuh já stuárráh te toi alne ij liijká pyevti väzziđ ko toh iä suuvde ulmuu keesij tegu moonnâm keesi lâi ij mievtâi kooskâst lah čääci ollágin já lihâdem-uv roođoost luhostui pyerebeht olgoláá uáinin sulâstit ~moorâst já omâs olmooš tom tagarin ubâ nabda-uv čaaŋŋâl rođo siisâ te tobbeen ij lahkin stäđis eennâm pic timmâsiähá jeegi sulâstittee eennâm iteh ollâ njeeccihmievtâi lasseen še ennuu almaa alosâš poijuuh ađai sieđgah muálkkáás suávih storgâ skierih já jyehimudusâš luhteesyeinih moiguin ij pyevti mahten ávhástâllâđ siste lii väädis lihâdiđ mut tot lii kuittâg miellâsâš saje sorváid já toh mákkojeh-uv leđe tobbeen riävská lijkkoo asâstâllâđ roođoost stellejeh roton jyehi ive njuállumkeeđgijd moiguin soorvah herskusteleh já ton keežild taid lii-uv viehâ älkkee pivdeđ tobbeen äšši oppeet lii tot et jis luhostuvá pääččiđ soorvâ toho te piärguid lii-uv váddásub uážžuđ tobbeen meddâl ađai lâi ääigis pegâlmâs ääigi eđâččii et sun lâi tallaa ääigi julkkis lâi kandâ já lii nabdemist et sun lii eidu siämmáš olmooš ko kiäst lii muštâlus já kirjeest kansantietoutta noomáin uáđđái já kálgun koccái lii muštâlâm aassâm kote lâi eeči já jis lii siämmáš olmooš ko te talle ko muštâlij taan mainâs kirje čälleid kuásnii loopâkeččin te sun ij vissâ tiättám et suu kandâ šodâččij vala motomin naaijâđ nieidâ nieidáin kálgu lâi uáináh puárásumos nieidâ nieidâ kiän käällis lâi já perruinis assáin nommâsâš táálust ađai viehâ kočodij kote jaamij evakkomáátkán eeji ađai sij oppeet kočodii viljâ lâi kote juuđij viehâ vijđáht já tááluin reŋguustâlmin aainâs rääjist veikkâ lâi-uv lämissiähá olmooš lâi jo saahâ te lâi pegâlmâs aainâs já pelni lâi jieijâs ääigi persovn nuuvtko láá lamaš ovdâmerkkân sehe já maaŋgah eres-uv ulmuuh miätá ohtsâškodde ij innig nahcii šoddâdiđ tágárijd persovnijd mii lii kale vaahâg ko sijjân ličij ain-uv tárbu elimist šadda liijgás oovtkiärdán já ahheev lâi lamaš aaibâs pärnivuođâ rääjist ucánjáhháá läämis čiŋkoi čižetpele jyelgi ige vaarâ čižetpele kietâgin toimâm nuuvt ko lâi kolgâđ toimâđ lâi mottoom muudon kopsettâttâm adalduvâin ige puáhtám eelliđ nuuvt tegu riskes já kievrâs almaah puohtii eelliđ sun lâi pááccám puáriskandân mut tot ij hettim suu eellim juuđij táálui mield reŋguustâlmin já veikkâ lâi-uv läämis te juuđij ovdâmerkkân vääzin pelni mast taat komserjâs kuvvim kove-uv muštâl kulluuvâšvuođâst muštâleh jo nelji päikkinoomâ moh láá nomâttum suu mield já joba kyevti eres sämikielân ađai orjalâškielân já anarâškielân já puárásub táálu máddáábeln kolgá tälviv čuuvtij oškâsteijee aajâ máddáákeš mon pellâst čuopâi tovle soovijd já suáttudij taid lâi pálkkááttâm suu muorâčuoppâmpargoid já aajâ uážui-uv nommân aijuu máddáápele riddoost lii lamaš še lii lamaš pelduvváid korsulágán kuáti mut kihheen taan ääigi ulmuin ij innig tieđe kogo pehti tot lii lamaš já mondiet tieggáár nommâ toos lii adelum viestârriddoost puotâ kesipääihi alda lii kaavâ maid kočodii noomáin čoogij luámánijd nuorttâvieltist maađij viestârbeln alda táálu lii puáris aikkâ mon maddust tovle laavij muorriđ tot finnij noomâs peeci taah päikkinoomah liččii maŋaluvâi te tain puávtáččij masa jo iärvadâllâđ et saahâ ličij siämmáá ulmust ko puohâin päikkinoomâin ulmuu nommâ lii deminutiivhäämist ko nommâ lii deminutiijvâst te tovláá ääigist tot merhâšij tom et olmooš lii talle eejis käimi mut puotâ tot ij toolâgin tiäivás lii-uv saahâ suhâpuolvâ paijeel njuškejeijee käimivuođâst ađai sun lâi äijihis käimi já tondiet suu nommâ-uv lii deminutiivhäämist eeči oppeet lâi já ton suujâst noomâ miärušuási lii deminutiivhäämist puáhtá šoddâđ še tast et olmooš lii kiännii aldaš ulmuin tâi huolhijn kaaimiš uážui noomâs tast ko sun lâi perruu piämmunieidâ käimi kj kove čallust oppeet uážui kočodemnoomâs tast ko sun lâi muáđás käimi nuorâb kääimi nommâ puáhtá vaikuttiđ puárásub kääimi noomân nuuvtpa nieidâ kiäm táássáš lijjii kočodâm koččoodškuottii nuorâb šoddâm maŋa meid mainâšij vala et ovdâmerkkân eejis käimivuođâst lâi še taggaar vyehi et kaandâ iä kočodâmgin siämmáin noomáin ko lâi eččis pic sun puovtij leđe tâi kuávlust lii vaikuttâm kiän eeči lâi já tiäđust suu-uv eeči lâi ađai kandâ já eeči láin kaaimižeh suhânommâ lâi nuorâb lâi já lâi suu kandâ še aasâi mut suu eeči lâi já äijih lâi suhânommâgis lâi taat nuorâb lâi já lâi suu kandâ aasâi kiän suhânommâ lâi já tast puávtáččij-uv kivkked jurdeliđ et ličij suu eeči já suhânommâ še ličij mut ijba lamaškin aassâm ađai lâi eejis käimi já lâi suu ađai piämmukandâ riddoost áásá ađai kiäm tááláá ääigi aainâs suu aldemuuh ulmuuh iä innig koččood piijpoalmajin ko lii jo áigáá tassaaš joskâm juhâmist piijpo sun lâi kaandâš te poođij motomin já eččis pálkkááttij suu muorâpargoid tuve já postâpálgá kooskâst lâi talle viehâ sahis suáhivyevdi mon jolgij masa päljisin mield eččis lâi pálkkááttâm tuše njárbudiđ tom mut jolgiistij-uv tom masa muorâttemmin mield tot saatij leđe lamaš siämmáš tälvi ko sij párnááh lijjii puoh ilbâdumos muddoost lâi lamaš mottoom kiđđâtäälvi veigin äittipellâst čievčâdmin tobbeen muottuu já rápumin kieđáin maidnii jeđe lâi kavnâm torske muottuu vyelni lijjii čuuvtij imâštâllâm ko tollij torske peeccihist kiddâ já veisidij saalmâ herra mua paimentaa ei multa mitään puutu vaavjij et tääl täiđih leđe ulmuuh suu uáinimin já ruttiistij saalmâ muštâččij maht sij lijjii motomin tuuveest ko poođij siisâ já iätá toh kullojeh olvomin tovben taavaakeččin ulmuuh tiäđust-uv tuámittii olgos kuldâliđ kuumpij olvom mut moonâi-uv tyeldee pääđi luusâ jeđe toppij määrfi já tuvkkâlij tom puoŋân lâi uáináh márfum já lâi vuošâmin kumppâsijd piärguid já maarfijd ko sun lâi tuvkkâlâm määrfi puoŋân te poođij še makaš kuldâliđ kuumpij olvom toho olgos tobbeen kullum ohtâgin kumppi olvomin mut mááccuhsiäpulâsâst porgestij miinii já táálu viehâ ervidij tállán et määrfi kuumpâs tâi piärgupittááš te lâš tobbeen porgeestmin ulmuuh riemmâm suu vuárnuttiđ tast ko sij tiettii et taarbâš purrâmâš lâi ucánjáhháá ereslágán versio ääšist mon sun muštâlij munjin leđe saahâ eres-uv mut siämmáásullâsâš ääšist kuittâg lijjii tuuveest še ko sun cyeigee maidnii oinuumin laasâst tiäđust-uv ruámustii laasân keččâđ mii tobbeengis uáinoo já siämmást lâi toppim tyeldee pääđist toggemäärfi já tuvkkâlâm puoŋân jeđe ruttiistij vala saalmâ koskan herran kansa lâi räigi eidu puoŋâ puotâ já märfikeeči iđestij rääigist olgos já tiäđust-uv porgestij kale fattiittâđâi livkkâlmist kiddâ mut iä ulmuuh ráŋgáštâm suu lâi já puohah tiettii maht sun lättee lâi váháš siämmáá sullâsâš livkkâlemmaainâs mon sun lâi kuullâm päihistis lâi toppim tyeldee pääđist kumppâs jeđe tuvkkâlâm tom čiehâkaperis siisâ jeđe stonccâlâm kappeer uáiván lijjii imâštâllâm et mahtkis lii nuuvt čuuvtij pivâstum et uáivi penttâ porgeest lâi saahâ te laavij muorriistâllâđ tááluin te lâi kiergânâm muorrimpargoost jeđe lâi vuolgâdmin tâi iššeed tuágád et reeŋgânhân kalga mäksiđ päälhi muoriimist lâi faallâm reŋgâsis päälhi pävirruuđâ häämist moos lâi ettâm mun kale jiem huolâ kalgeh kavnuđ olmâ ruuđah lâi ettâm nieidâsis lunne jis tast liččii olmâ ruuđah lâi elâččâm luovtâ nubebeln lunne já luoihâttâm tâi vissâ-uv lonottâm sust pävirruuđâ šlanttân ađai olmâ ruttân adelâm taid iäččásis já sun lâi oppeet adelâm taid reŋgâsis já reŋgâ lâi lamaš tuđâvâš lâi puáttám já táálu eemeed lâi kuásuttâm sunjin leeibi lâi tast pevdipellâst puurâdmin te lâi še puáđistâm toho já skulduustâm puáđáh teehi puurrâđ korttileeibi tiäđust-uv imâštâlâi ääši já lâi koijâdâm tot korttileibi talle lii lâi ettâm eidu tiet maid tääl puurah lâi västidâm taat tot kale lii táválâš leibi moonnâm motomen ohoh nahande oppeet puáđistij já rammuustij tállán kale must-uv lii leibikortti lâi čuoppâm nommâsâš neeljičievvâg korrâleibipakettist lokkeuási luovâs máccum tom já tuvkkâlâm puoŋân lâi suullân x cm stuárusâš päävir mon sun lâi čáittám já talle lâi ferttim mieđettiđ et še lii leibikortti ääigi lijjii puoh purrâmâšveerkih koortâi tyehin ađai taid uážui käävpist tuše koortâi vuástá mainâseh lii muštâlem maainâs mii vuáđuduvá ive toohâm sahhiittâlmân lâi puásuikeččeenieidâ tot lâi _nommâsâš nieidâ lâi taggaar puárislágán almai maid kočodii lâi taggaar tuápánjâs äijih maid paahusijd te lamaš livkkâlâm ton puuvsâid já cááhá juálgásis já puátá teehin laavij ulmuid reŋguustâllâđ aalgij mijjân-uv muorâid čuoppâđ miäcán miste lâi puásuikeččeereŋgâ maid te kočodii lâi meiddei kandâalmai talle toi aaigij siämmáá ko lâi nieidân peeivi maŋa poođij tot koijâdâl lii iätá kal moonâi miäcán muorâid čuoppâđ kuhe-uvsun láppoo mast tot kal sun tiätá na tassaaš kuittâg ko siävŋánâš enni moonâi toho olgos naavittân vâi kote paahusân lâš moonnâm lâi viehâ koskii te poođij sevŋâd lâi jo tuuveest talle aigij ko iä lamaškin ulmuin vala laampuh meendu valjeest nuuvtko tääl láá taan ááigán et láá jyehilá-án čuovah kuittâg kaasučuovah-uv jo láá jo tagarijn tuárispelntááluin-uv tettee aalgij ettâđ toin muu puuvsâid lah váldâm aalgij ettâđ puuvsâid mut nuhtán kost váldâm jorgostij mááccuhheelmijd já iätá iä-uvba tuo lah muu puuvsah tuosâ tun tulitikuiguin nuuvthân kaartâi tulitikkuloová voskâđ toi puuvsâi keežild koijâdâl keejâba tuo láá muu puuvsah iätá tiegáreh puuvsah toh láá tuste kal täst maŋa tiäđám magareh puuvsah tuste láá lâi taggaar tuápánjâs almai ubâ avvees laavij livkkâliđ kiäst maid tot kal ij váldâm kiästen maiden mut kuittâg et tot ko lâi voorân tarvanâm tot et koolgâi ain maidnii finniđ tot almai ij tubdâm veikkâ tyeđe eenâb lišij lamaš te tom kal ij liččii väldiđ mut kalhân nuuvtko taggaar korrâ ruttâ märkki taid kal lâi sättiđ väldiđ muide mun jiem kal tieđe maid lišij tubbáákrullâ kal laavij ain lun kal illá maašâi puáldám ij tubbáák mut laavij suoskâđ tugo piejâi njáálmán aasâi já váhá kost-uv toin tááluin te juuttâlij já reŋguustâlâi ulmuid lâi _nommâsâš lâi viljâ kandâ lâi enni já lâi vyernis loopâst ko lijjii šiev lyemeiveh te luámánijd kannattij tuálvuđ taksijn teikâ eres autoin še lâi iällám mut mätki ij lam moonnâm meendu pyereest lijjiim viljâidânguin sačâmin lyemepyeráid pálgá mield lâš eeči-uv lam fáárust lijjii kyehti kiilu lite pyerá alne luoddâhân já ij lam talle ko päälgis puátá oovdeld taavaabeln ij tarbâšâm kuhegin sárnuđ ko huámášijm et tääl ij lah naabur uáli pyeri mielâst tuikkodii já karodij tom lyemekavpâšemmääđhi lâi vuálgâm kyermiauto fáárust luámánijd tuálvuđ ko fáárun njuámádii nieidah já monnii koopin já iäráseh kiäh ležeh lamaš karttii čokkáđ lava alne lijjii kavpâšâm te pottii maasâd nieidah iävá máksâm maiden määđhist lâi iäddum nuuvt čuuvtij et et moonâi jeggipoolsâ oolâ iddui oolâ já vuárnui kyehti suormâ paijeen et sun ij kuássin avepeeivi ááigu moonnâđ kuussân čovčjávrálijguin oovfááru šoodâi vyesimáánu peeivi já jaamij peeivi roovvâdmáánust jaamij nuuvt ettum stevvileh jyelgist ko lâi já kyessist markkânist kirho paaldâst ton ráiđutáálust kuus sun majemui iivij laavij ain táálván varriđ lijjii vaarâ väldistâm váhá julástuv já ko vuolgij maasâd jieijâs viistán mon olgouksâ lâi mottoom läävhi keejist te toos suu eellimpäälgis nuuvâi ton kyevti uuvsâ kooskân elettij jieijâs puásuialmajin riävskápivden já kuálásteijen sun vuobdij tain suulâin ko moottorkiälháh pottii puásuituálun já čuoigâmääigi sun lâi maŋgii meiddei palgâs siijdâ kuáđutteijen já jis olmânáál tiäđám te eidu ovtfááru lâi hirmâd vale já viiššâl čuoigâđ oles eellimavvees mainâšii meiddei almajin kote laavij kale uálináál iädduđ jis puoh ij moonnâmgin suu mielâ mieldi vala laavij leggistiđ enâmân já njuškiistâlâi ton alne já karodij lâi ohtâ pegâlmâs sämmilâš kote eelij pärnialmajin oles eellimavvees lâi mottomnáál kale taggaar persovn et tááláá ääigist iä tagareh innig ennust tiettuu lâi hirmâd viiššâl puohlágán pivdohommáid já maŋgâ pivdomääđhi ležžeem mun-uv suin jottáám nuorâvuođâ ääigi lâi vala kiđđâloddepivdo-uv loválâš já ij sun kuássin tast kale luoppâm lâi tal lope tâi ij muoi láim moonnâm oppeet uápis pivdosajan puotâ fiestârpele riidon vahtiđ njurguid já kulnâsijd tast tullâpiällást já juvâdáim teejâ ko kuulnâstuákki siäivui toos munnuu puotâ riddomuálusân muoi vuolgâláim ruottâđ ton mievtâ tuáhá iätá muin tun oovdâst nuuvt muoi ruottáim ton mievtâ tuáhá já orostáim toos iätá kalgeen vyerdiđ nuuvt kuhháá et kuohtuin láá kyehti niŋálâs luámádâs lâi ton suujâst et jis vistig pááčá taid niŋálâsâid te oráseh iä vyelgi kuhás peiccâ pääcih toos kirdâččiđ ko vuordijm te viijmâg lijjii kuábbáást-uv kyehti niŋálâs miäldáluvvâi lâi kyevtipiijpog hávlár te sun cuulijd munjin vain tun te kale sun kiergânâm pyereest pääččiđ kuohtuid piijpoid miiba tast munhân kale pavkkâlim toin oovtâpiijpog já kiergânim vala lonottiđ lemnuu já pavkkâlim vala oovtâ niŋálâs kulnâs tast mun algim smiettâđ et manenkis mun jiem kuullâm et skippáár ličij pááččám ollágin jeđe jurgâlâđâm suu piälán já koijâdâm tun mojottâl hirmâdávt jeđe arvâl naa mutâ mun tot kale paaččim kuárus pissoin sárnumvyehi ko lâi uáli jo hiđes te ton-uv celkkust moonâi kuhes äigi vala cuovkkij r-puustav ige eissigin hepânâššâm tom masaba lâi jo nubij kulij ko lâi ton ääigi já kuávlu pivdein masa áinoo kote kirdedijn laavij pääččiđ já teividiđ meiddei te kalehân munnust lodeh lijjii ton tovváá tuárvi mun lijjim pivdáskâm togo suddeest kulnâsijd já nuuvt nistettim oovtâ páccáid já tuáridim tom kárbáin ton suddeest huámmáš tom já váldá saloŋgáá fáárun já kuárŋu šaldelyeve oolâ mii lâi tast aaibâs riddoost lii taggaar ko álgá puohčâđ te ij tast ennuv eres ko njune eelâš ain čäciuáivist tot álgá vaibâđ já oinuustâl ain kuhheeb et kuhheeb ääigi ain pááčá tom já ij teivid toos ko kárttá pääččiđ vuáluskulij te paijeel ain mana vaarâ jo lovmat kerd pááččám já ij teivid sun aalgij karodiđ hirmâdávt nuuvt et ubâ kuávlu skáájá ääigi lii ain joskâ ko skihtee jágo pavkkâl já ij teivid te hirmâd karolarmâ muoi pivdijm äigipuudâ já viijmâg kuulnâs roovâi kávukkozâi te talle ruáhásij nuuvt et oppeet škaajâi ubâ kuávlu tast kale loová tievâ lemnuuh-uv lâi taavaakeččin kuálástuskámppá já toobbeen sun ain čohčâpuudâ kuálástij sun lâi finnim kuálástusreŋgân já nuuvtpa suoi láin vyejestâm moottoráin ton kámpá luus lâi jieš ráhtám šiev kárbá olssis já tast lâi neelji hiävušvyeimi moottor lâi tiäđust-uv kámpá kulân já nuuvtpa suoi suládáin suáppuđ joddeid usâstâlâi uđđâ joddeesoojijd já nuuvtpa sun aalgij mittediđ čieŋŋâlvuođâ já čonâdij taid puddopaadijd miäldluvvâi päddi lâi suu kieđâst já nuuvt sun nistettii tom já toho monnii puoh puddopäädih moh lijjii fáárust sun karroodškuođiđ hirmâdávt jeđe arvâl vala et mii pergâluv jordanijd tot taatkis lii ko viggá meid maidnii arvâliđ tavesämikielân mii lii suu eenikielâ te toos ain páárgád ij tast ávttám mihheen ko puoh puddopäädih moh lijjii fáárust te toh lijjii tääl ton suvváin maasâd kámpá luus já algijn vuoššâđ teejâ ain keččâl arvâliđ maidnii te páárgád láin äigipuudâ juvâdâm teejâ te koččâlist uáli siijvost lii jo tommittáá rávháidum et koččâlist maid arvâl dat geađgi lea doppe jávrri bodnis tot keđgi lii tobbeen jäävri ponneest ruáhásij hirmâdávt já arvâl et se kyllä oli vuosisatan kysymys ij lam eres rääđi ko vyeijiliđ maasâd máddáákeš viežžâđ uđđâ puddopaadijd aalgâst maainâšim varriistâlmist te sun tuođâi majemui iivvij laavij ain táálván varriđ já kiäsán maasâd sun vuolgij ain roovvâdmáánu aalgâst já maacâi cuáŋuimáánu aalgâst lâi meiddei nuuvt ettum huumoralmai já ohtii sun lâi oppeet rahttâtmin vyelgiđ já mun moonâm eelliđ suu kulân já uáinám et sun lii vuolgâlmin já mun te arvâlâm lijjih itten peessâđ muu fáárust mojottâlâi uáli kuhháá já ponjá siämmun já te arvâl naa mutâ lesken syli se on lämpöinen lâi jo roovvâdmáánu ušom viiđâd tâi kuuđâd peivi já mun oppeet moonâm čeesi kuásán já arvâlâm lahkin vyelgimen oppeet sun mojottâl já ponjá siämmun já arvâl loopâst leeskah toh kale láá tulkkâm náávlán ko pottii moottorkiälháh te oostij meiddei kiälhá mušte innig tärhis ive mutâ tiegu suulâin tot ušom lâi sun kiergânâm toin kuhháá vyeijiđ ko poođij tiätu et sun kalga vyelgiđ parantolan kepistaavdâ keežild sun rahttâđâi vyelgiđ tohon ovdláá juovlâi já sun noobdij et tot lii suu majemuš reisu kámpá já puoh omâduv ton mieldi et sun ij maacâ innig vala čovduu mijjân já arvâlij et ij tobbeen kale ennust mihheen lah mutâ toinhân tij rijdâlvetteđ ko suu uáivi láppoo vuobdij vala tom aaibâs uđđâ moottorkiälhá-uv sun ii taarbâšâm leđe tobbeen ko kulmâ mánuppje te peesâi meddâl aaibâs tiervâsin oostij oppeet uđđâ moottorkiälhá já toin vyejestij maasâd njuhčâmáánu loopâst ko ij lamaš meendu uápis toin kiälháinis te maŋgâ fiäráán toin meiddei sáttojii lâi puatimen kävppireeisust maasâd já nuuvthân tot vuájáán orostij togo masa uáinusân já sun te vääzin pođij tuve luus já ko lâi tuulâ cokkiittâm te puátá mii pel já maainâst et tot suu vuájáán tot kale cuovkkânij tuos oolâ tiäđust koijâdâm toos poođij arvâl et ij sun kale tom tieđe mutâ toos tot čaaskâi ijge innig vuálgám keevvâđ ettim vyelgeen keččâđ mii tast te lii já vyejestáim muu kiälháin tohon já mun áálgám kejâdiđ tom vuájáán já ruttiistâm moddii na ij tot eštus vyelgi joton kuovlâlâm taaŋkin já huámášâm et tasthân lii pensin nuuhâm já cuoigiim tom sun kale ruáhásij já iätá pergâluv uáivi ko must kale pensin lii rievâst loopâst ko lijjii šiev lyemeiveh te še lâi iällám já poođij pálgá mieldi taavaabeln kaandâi oovdeld já sij huámášeh et tääl ij lah naabur uáli pyeri mielâst tuikkodij já karodij tom lyemekavpâšemmääđhi lâi vuálgám kyermiauto fáárust luámánijd tuálvuđ ko fáárun njuámádii nieidah já monnii koopin já iäráseh kiäh ležeh lamaš karttii čokkáđ lava alne lijjii kaavpâšâm te pottii maasâd iävá máksám maiden ton määđhist lâi iäddum nuuvt čuuvtij et moonâi jeggipoolsâ oolâ iddui oolâ já vuárnui kyehti suormâ paijeen et sun ij kuássin avepeeivi ááigu moonnâđ kuussân čovčjávrálijguin oovtfááru lii mainâstâm kaavpâšeemi tábáhtui loopâkeččin láim ejjijn kárdum ubâ täälvi máddáákeččin ko lâi tot ovtâstume kámppá te muoi asâstâláim tobbeen já ko kárdumäigi nuuvâi te tiädust-uv vuolgijm pááikán já muoi muu uábi käällis vyelgeen maaŋeeb peeivi tuálvuđ taid riävskáid lâi meiddei kárdum já sust lijjii hurstâseehâ tievâ riävskáh já ko kulá et muoi leen vyelgimen te koččâlest et tuálvuččáim-uv muoi suu riävskáid-uv tohon mun et aainâs-uv lâi monâmen vâi lâš-uv lam já iätá et sun váldá tom riävskáseehâ fáárun já kuáđá riehân et väldee tast fáárun tom tasthân keevâi nuuvt et iänhân muoi muštámgin väldiđ tom riävskáseehâ suu rievâst já láim jo masa alda ko muštájim et tot sekkâ kal vájáldui tohon luhhoost muštim suu riävskámere já uápis kävppijâs luotij toos ko arvâlim et mun piejâm tom riävskáseehâ postâauto fáárust tohon valdim meiddei puoh káálvuid maid lâi tiilám ko puátteen te lii jo tobbeen já tiäđust-uv sáává pyere peeivi te toos se kyllä mutta o-o perkeleen riekkokauppiaat huápust čielgiistim et kale ääših láá oornigist káálvuh láá tääbbin já riävskásekkâ vuálgá postâauto fáárust moonnim luusâ já radio čuojâi uáli korrâsávt kullui muusik muoi iän kulâttâllâm olmânáál ko radio páárgui nuuvt čuuvtij te talle njuškij teddilij radio kiddâ já eeđâi tun kal pergâluv veerdi jávuttuuh lâi nabdam et lii peljittum já tondiet radio páárgui nuuvt korrâsávt mut ko te eelij maŋeláá tuáhtár lunne já tot putestij taid peeljijd te kulâškuođij tegu ovdil-uv sijđo škoovlâ historján iivijd tassaaš lopâttum kansaškoovlâ já maŋeláá vuáđuškoovlâ vyelitääsi historjan čälistui ohtâ uđđâ sijđo lase ko ive vuosâluokkaliih tollii luokkačuákkim syeinimáánust čoovčâ lävkkejii vuossâmuu luokan loves já muáddi ive maŋeláá poođijn vala kyehti uđđâ uáppee lase siämmáá luokan kansaškoovlâst maŋa mij lâim puohnâssân kyehtnubáloves mut kuulmâ ive keejist ohtnubáloves ko ohtâ mii luokkalijn moonâi koskâškoovlân ivveest ihán oovtâst penttâ ive räi ko škovlâ mii uásild nuuvâi já pieđgânijm miätá maailm monnii muádis já loopah maaŋgâi muhij maŋa maaccâim teehin tavas mij morettijm puohah toos et ep tääiđigin innig leđe meendu nuorah mii škovlâskipárijn lâi kuáđđám taan maailm suu saattâšmin kirkkoenâmân já tobbeen koccái taggaar juurdâ et mij loopah-uv ferttiiččijm čokijdiđ ovdilgo ličij liijgás maŋŋeed ornijm uáli uánihis ääigi siste taggaar epivirgálii luokkakuáhtám moos finnijm vala oovtâ máttáátteijee-uv fáárun puohnâssân čiččâmâs mut mii juávhust vailuu vala neeljis kiäh iä lam peessâm puáttiđ kuáhtáámân škoovlâ já asuntola viistijn já muštâččijm tovláid fiäránijd kuáhtám lâi suotâs já riämáskittee te mielâ toovâi nube tááhust lussâdin tot ko ooinijm maht visteh lijjii álgám liäggásiđ lâi luovânâm páikku-pááihui já kuopâ hááisui nomâlâssân asuntola pelni tieid vistijd ij mihheen forgâbalij porguu te kieldân ij pääsi eres ko raččom väivi mut kalehân tot-uv máksá tááláá ääigist láá uáli táváliih stuorrâ maailmist mutâ čokkânem lâi ton peeleest merhâšittee et tot lâi vuossmuš ubâ ton škoovlâ historjást mieldi ij lah kuássin ovdil uárnejum nomâlâssân kansaškoovlâ ađai vuáđuškoovlâ ovdij uáppei luokkačuákkim ulmen lâi hundâruššâđ já vuáváđ ihán stuárráb luokkačuákkim moos povdiittuuččii loopah-uv uáppeeh kiäh iä lamaš tääl fáárust sehe puohah máttáátteijeeh táálualmaah já čorgejeijeeh kiäh láá vala elimin já kávnojeh luokkačuákkim ličij vaarâ tiego syeinimáánu äigin kuás puátih tievâ vittlov ihheed tast ko lavkkijm stuorrâ paaloin kansaškoovlân ihečyetpele maŋeláá mist juáhhást lii uáinus maŋaskulij já pyehtip jieškii-uv miäruštâllâđ et maht lep piergim tâi lamaš piergiihánnáá taan maailm hástusijn maainâstij maht sij motomen suátitäälvi assii te motomen tälviv suu viiljâ kandâ lâi vala uccâ kaandâš te sun káččá tupán já iätä kaasi ruáttá tovben jieŋâ meld maid kuččuu meidei lâi vannaamen lättest ~njuskij pajas já kuovlâlij lasâmeld já iätá tot lah kaasi tothân lii čeevris huáppu šoodâi usâškuođij lemnuid muoi kaččâláim riidon mun muorluáddumsaajeest kaivâstim kietân čieskâs uáiniškuođij et juuvstât te ovdil juhânjäälmi lii kälddee te tohon čaŋâlij mutâ kuussân olgoláá ij peessâm ko ain koolgâi mäcciđ maasâd ááimu väldiđ ko já šohâlumlääddist poođijn já ko čeevris oppeet poođij vuoiŋâstâllâđ ááimu te paajij njunán já nuuvt kuddii tom čiävrá ko mij väzzip iätá ij äävti kištoi kaččâđ nuorâbijguin eivi muoi táppájeen luándust láá maŋgâ ellee moi merhâšume sämmiláid lii lamaš já lii ain-uv styeres tággáár ellee já eromášávt čovčjávrálijd lii lamaš kähtee ulmui kähtee ij lah nuuvtkin tehálâš muidego tieđâlâš mielâst ijge tot lam vaarâ tovláá ulmuigin muide ko rituaallávt já máhđulávt mytologâlávt mut eidu ton keežild tađe-uv tehálub juurdâš tom tovláá ulmuu rituaalääši te jonsahpiäivân sun eidu tarbâšij-uv tom kähtee ij lah tiätu mon puáris já mon vijđáht levânâm lâi tovlái äijihij kähteesuvâttemvyehi mut oskoččim et puáris tot lâi lam kejâstâllâm kirjálâšvuođâst-uv et kavnuuččij-uv tobbeen mihheen čielgiittâsâid toos mane eidu kähtee lâi tot ellee mon koolgâi finniđ kiddâ suuvvâtmáin ijge ovdâmerkkân päčimáin nuuvtko eres luudijd keččâm kansantietoutta kirjeest mut jiem lah kavnâm maggaargin celkkuu taam kähtee-ääšist lii-uv et taat vyehi lâi vissâ-uv eenâb páihálâš já nomâlâsân čovčjávrálij já máhulávt sevžjávrálij vyehin leđe vala nuuvt-uv et taat vyehi lâi tuše mottoom oovtâ tovláá äijihist já eeči tuše muštâččij suu maht lâi mut taam ääši kuullim ejistân paijeel vittlov ihheed tassaaš já ko ibbeerdmettum lijjim te jiem tađe eenâb fiettim tenttađ suu taan ääšist iberdim et tast lâi mottoom eromaš uáivil jos heevij kähtee finniđ suuvvâtmáin kiddâ ovdil jonsahpeeivi jeđe vala vuoššâđ tom äijih rahttâđâi jonsahpiäivân nuuvt et tot vuordâččij vistig hiäivulijd šooŋâid šoŋŋâ poođij talle ko kolkkij lâi aaibâs orroo kuálkki tallet äijih fakšuustâlškuođij jäävri oolâ já ko te huámmâšij monnii lode luksâdmin jäävri alne talle sun suládij ijhân tot tiäđustkin lamaš ain vises et luksâdeijee lâi eidu kähtee puovtij leđe čuáđgi teikkâ miinii eres-uv čäcilodde mii kirdelij patârâsân tállân ko äijih aldanškuođij ij peesâ ááimun talle ko lii aaibâs orroo kuálkki já jos lii vala njiellâm kuolijd čuávji tievâ láá nuuvt uceh suájáh et tot taarbâs šievlágán vyestipiegâ ovdilgo luptân ááimun tiäđust-uv keevâi šiev lukko et lodde teivâsij-uv leđe kähtee já tallet aalgij hirmâd kišto ucceeb jävri tađe älkkeb äijihist lâi finniđ kähtee kiddâ mut jos sattui leđe stuárrâb jävri te kähteehân láávui maaŋgâid kilomeetterijd ovdilgo orostij já puohčâlij lii šiev puohčâleijee tot puohčâl oovtmano maaŋgâid čuođijd meetterijd já puáhtá-uv jurdâččiđ maggaar urkko ton äijihist lii lamaš ovdilgo peesâi jonsahpeeivi kähtee vuošâstiđ suvâttemhommáást puovtij moonnâđ ubâ ijjâ ovdilgo kähtee lâi nuuvt čuuvtij silloom et äijih ulâttij viijmâg tom huškođ hiäimun kuleh tuše nelji suuvâ ubâ mailmist main kyehti ääsih lává tuhtuu já kähtee mon kuáhtást tuhtuu lii stuárrâb seentist seentin ko kähtee lii seentist seentin kukke jyelgih láá roopâ aaibâs moojiikeččin nuuvt et toh láá viehâ tuáŋgih koške eennâm alne mut tađe-uv lašmâduboh čääsist lijkkoo eenâb stuorrâ jaavrijn aassâđ já kuálástiđ kähtee oppeet ucebijn čaasijn já tuodârjávráin tuhtuu et kähtee varriv vyesimáánu loopâbeln já kesimáánu koskâmuddoin toh monniv kuábáš-uv kyehti ruškis-siähá čapistiälkkumane maid vaanhimeh läällih mánuppaje loopâst čiivgah láá juo kirdeeh já varrimmätki tälviaassâmsajan álgá tállán ko jäävrih jiäŋuškyeteh tuhtuu ko kähtee-uv varriv táálván merâriddoid nuorttiikiäčán já já kähtee lává nuuvt siämmáá hámásiih et taid lii viehâ vaigâd iäruttiđ nubijnis tobdomerkkâ lii kuittâg kähtee ruopsis čevetiälkku ko oppeet tuhtuu čevetiäkku lii čappâd ludij njuunest puáhtá uáiniđ et kuábbáá šlaajâ ovdâsteijest lii koččâmâš njune lii ucánjáhháá pajaskulij kaavreln já tot tuálá-uv njunes ucánjáhháá pajaskulij ko tuhtuu njune oppeet lii aaibâs njuolgâd já tot tuállee-uv njunes njuolgist ovdâskulij taah kyehti eres tuhtuulode moh iä aasâ lává já jieŋâtuhtuu main maajeeb lii stuárráb lii seentist seentin kukke já aassâmsajeh láá pehti kidâ räi lii tot-uv styeres seentist seentin já ton aassâmsajeh láá já taat lodde lii vissásávt lappum tuše kulmii kulá nanosávt anarâš ärbivuáhán pyeremusah tobdomeerhah láá pirrâsijn siäilum kielâ já anarâš mááccuh taavaapiälái aalmugij tuáváážijn kávnojeh siämmááh vuolgâsajeh arktâlâš luándu já ovdánem tárbu lii ferttim iskâdiđ ovdediđ já ain taan tyehin lii lamaš olmooš eellimvyevist ráhtojii pääihist puoh päikkipirrâsist tarbâšum tiiŋgah mii asâttij anotiŋgáid tiätulágánijd vátámušâid kolgii leđe nanoseh vuohâseh kevttiđ já toh kolgii leđe meiddei čaalman vuohâseh uáiniđ porgii nk almai pargoid moh lohtâsii asâmân já ton maaŋgah uálgičácáduvah jäävrih já lááduh vattii tááiđu kárbá rähtimân tarbâšuvvojii kerriseh já rievah sehe ergijd leeŋgih tâi aassâmkuávlust lâi ain kiinii kote haldâšij muorâst rähtim tááiđu čuárvi lii lamaš meiddei anoaamnâs mast láá rahtum ovdâmerkkân suoppâin čuárvikielah pastemeh njuškomeh já kiävuh iä lah lamaš puásuiriggáh mut puásui lii lamaš kuittâg ubâ eellim iähtu lii lamaš vuájáán purrâmâš adeleijee já ton čeevđist láá rahtum anokäävnih vuáđudui poccuutyelji maaŋgâpiälásii kevttimân mast ráhtojii sehe almai et nisonij káárvuh čevđi lâi maaŋgâpiälásâš tyejiaamnâs mii tarbâšui leeŋgijn laavhâin já sekkânähkin sehe káárvuin lii kullum nanosávt anarâš elimân nuuvt tälvi- ko kesiorottuvâst-uv láá čuávvum varriistâllâm mieldi eennâmtuálu já šiiveettuálu kuusah já caavzah láá puáhtám lasattâs perrui purrâmâšvááljun tarbâšui ovdâmerkkân kamuvvuáđučevđin já läbžiamnâsin já saavzâulloost pannojii lääigih tuoljin ráhtojii ruávuh já piärgu kevttui ravâdin kävppimaađhijn puáhtojii perrâmâšveerki lasseen meid nuárjunähki kamuvvuáđui laabžij já laavhâi várás sehe eres-uv tyejitarbâšeh tegu leđđee já paajâ sämimáccuhij várás láá uásálistám máhđulâšvuođâidis mield puoh pargoid pargon lii lamaš toollâđ pääihi já perruu liegâsin já sun lii kárvuttâm perrus ráhtojii käävnih meiddei ránnjáid já olgoláá-uv tuáijojeijei táiđu juuđij máđhálij já rahtum tuojij mieldi ovdánem lii kuullâm eellimvuáhán tááiđuh já taaidâčalme láá lamaš tárbuliih pivtâstem ovdánmist olášuttui amnâsij mield moh kuás-uv lijjii finniimist vyeligâš eellimvyehi tiettui meiddei kárvudâtmist ain ij lamaš väärigin ko eidu velttidmettumân juhlekáárvun kovvee onnáá peeivi valje omâdâh já amnâsij älkkep finnim láá tiettuumist tááláá ääigist anarâš-uv piivtâstmist mááccuhamnâseh láá finnim paldâsis taanáigásâš uđđâ kággáid já eres-uv kuárrumtarbâšijd mield láá puáttám vaikuttâsah sämikuávlu jieškote-uv kuávlust kuávlun láá puáttám ässeeh sämikuávlu eres oosijn ucjuvliih já nuorttâlâšah láá puáhtám kuávlun jieijâs mááccuhkulttuuris siähálâsnäimilitoh vaikutteh jieijâs uásild mááccuhkulttuur ovdánmân hervâttem siämmáásullâsâšvuotâ kávnoo enâmustáá já sämimáccuhijn láá sämmiliih tuálvum jieijâs kulttuur jieškote-uv uássán sämikuávlu máccuhkulttuurân láá lamaš kuábbáá-uvpiälásiih láá varrim mii lii lamaš meiddei tergâdis kävppikyeimi kuávlust kiävttoo ain-uv tuše anarâšmallisâš mááccuh hervâttem lii jo-uv kevttee suuvâ tâi tuoivuu mield hervâttum tegu eres-uv kuávlui pirrâsijn lii lamaš vyehin tiättojeh páiháliih jiešvyevih já mááccuhkulttuur mield jieškote-uv kuávloid lii ovdánâm jieijâs hárvâttemvyehi kevttim ij lah kuássin potkânâm lii lamaš ovdeláá argâpiivtâs mut ton kevttimulme lii tááláá ääigist rievdâm aalmugmáccuhist lii šoddâm maaŋgâkiävttusâš juhle- já ovdâstempiivtâs mon puáhtá ain-uv kevttiđ meiddei pargopivtâsin lii aalmugpiivtâs mii ärbivuáválávt kunnijât puárrás mut ovdán uđđâ suhâpuolvâi mield lii kielâ lasseen tergâdis uási anarâš identiteet nommâpargo kielâ ij lah laavim iäruttâllâđ midáttes uccloddáid toh láá nomâttum tuše uccâloddáážin cissáážin teikâ sávjáduvvâžin ubâ juávkku já tađe stuárráábeh lodeh láá lamaš rástágááh škoovlâst ive aalgij biologia máttááttâs anarâškielân mij huámmášijm et lijjii ennuv loddááh moid ij lamaškin sämikiel nommâ juávhu lasseen puárrásub loddenoomâin lâi moive motomin siämmáš sämikiel nommâ čujottij maaŋgâ loddešlaajân teikâ oovtâ šlaajâst sattii leđe maŋgâ-uv noomâ ulmuin kale iä lamaš vädisvuođah ludij tubdâmist tastko lodde maŋgii oinui já kullui nomâttem ohtâvuođâst láá šodâškuáttám esken tastmaŋa ko sämikielâ lii valdum čuovviittâs kiellân tááláá ääigi škovlâ já loddetieđâ tarbâšává čielgâ standardijd moi mield oovtâ šlaajâst kiävttoo tuše ohtâ nommâ mij-uv lep viggâm jieččân nommâpargoost kalender paajeed uucijd já midáttemijd ton árvusâžžân et jyehi uccloddáážân lii tääl anarâš nommâ loopâst lii listo puoh varbusluudijn já toi noomâin kalender vuáđđun láá valdum já loddetutkâmušah kuávlust keejâ käldeeh listoin já tiäđuin láá nuurrum toh šlaajah moh láá kavnum pirrâsijn kalender ij kieđâvuš loddesuuvâid taksonomisâš oornigist mut suuvah láá pieijum ton mield maht taid lii lamaš vuovâs orniđ eidu taan kalenderân loddesuuvâi siste láá kuittâg taksonomisâš oornigist anarâš loddenoomah láá nuurrum sierâ käldein loddenommâlisto lii já listo iakttagelser gjorda i och sommaren listoost oinuusteleh tyebbin tääbbin sämikiel noomah-uv main ij kale pyevti ain leđe vises mon sämikielân toh láá čaallum loddenoomah láá merkkejum pajas lode uáinimkuávlu mield mast motomin vuáttoo tot mon sämikielâst lii saahâ puáris anarâš loddenommâlisto lii listo allmogenamn mii lii almostum ive suu kirjeest i socken já listo lii labdosin taan kirjeest loddenomâttâsah láá iänááš oinuustâllâm anarâškiel sänikiirjijn já puáris anarâš mainâsijn nomâttâsâi vuáđđun lii kuittâg loddenommâlisto mii lii almostum loostâ kesimáánu numerist taan kalenderist uáinojeijee nomâttâsâi rähtimist äššitubdâmuš lii lamaš čuuvtij tehálâš já lam-uv kijttevâš et lam finnim suu pargoskipárin ko láán ráhtám noomâid puoh luánduvárásâš luddijd kalender loopâst lii normatijvâlâš já tast lii majemuš tiätu anarâš loddenomâttâsâin siijđoin láá meiddei čielgejum šlaajâi paldâlâsnoomah já tot mondiet tiätunommâ lii valdum anon tiätušlaajân rähtimist ferttee kuittâg mušteđ et rähtimáin rahtum nomâttâsah iä kuássin västid oovtâgin ulmuu luándulâš loddenommâsysteem mut tom kalga anneeđ mottoomlágán heiviittâssân loddenomâttâsâi vuáhádum lii pištám suullân ihečyeđe lâš mon jotelávt taah anarâš loddenomâttâsah kävnih saajees loddeboŋŋajeijei lummoost tibi tai-uv noomâi lopâlâš tuhhiittem siämmáá kuhháá nommâ lii tiäđust-uv iänááš kevttum almosnommân já šlajânommân suuvâ luudijn lasseen cissááš lii lamaš maailmist anolâš nomâttâs puoh midáttes uccloddáid moh iä tađe pyereeb noomâ lah tarbâšâmgin anarâšah láá kale tarbâšâm-uv mottoomlágán noomâ cissáážân sijjân cissááš lii lamaš nuáidilodde mon uáinim lii tiättám hyene aainâs-uv riävskápiivdost kirjeest lii taggaar-uv tiätu et cise koddá máánu eidu tondiet šiljocissái piemmâm-uv lii olláám esken tai aaigij lädikulttuur peht kale láá annaam cissáid šiev lodden taid ij lah uážžum koddeđ amas sattuđ mihheen vahâgijd kuávlust láá tiettum kuttâ cissááššlaajâ vyevdicissááš hömötiainen sämicissááš lapintiainen vuoptâcissááš töyhtötiainen čapiscissááš kuusitiainen čuovjiscissááš sinitiainen já pyeidicissááš talitiainen šlaajâin sämicissááš lii kuávlust táválâš mut vyevdicissááš já pyeidicissááš-uv kale tiettuv kuávlust sáttá šiev luhhoin uáiniđ meiddei čuovjiscissáá já čapiscissááš lává tuše sätišlaajah láá vuáhádittâm noomâs esken muáddi ive tassaaš já tađe ovdil toi noomâi kevttim lii lamaš uáli kirjáá já loddenommâlistoost cissáin láá mainâšum vyevdicissááš já sämicissááš lii tobbeen kevttum nommâ fiskiscissááš já sämicissáást vuot nommâ puolâšcissááš nomâttâs pakkastiainen mii västid sämikiel noomâ puolâšcissááš lii vuot suomâkiel loddekäldei mield lamaš aanoost vyevdicissáá nommân listoost áinoo cissááššlaaijân lii adelum sämicissááš mii lii kočodum tuše cissáážin cissááš lii kevttum cissái almosnommân mut meiddei vyevdicissáá já sämicissáá nommân lii lamaš jo pyeidicissááš mut motomeh ulmuuh kočodeh tom vala-uv fiskiscissáážin mii lii aaigij mield lamaš aanoost pyeidicissáá lasseen vala neelji eres loddešlaajâst vyevdicissáást sämicissáást fiskispešnirihháást já fiskisvuávláást taat epimiärálâš nomâttâs lii ollásávt kuođđum meddâl uccloddái nommâpargoost taat cissái nommâmoive lii tuálvum toos et cissáin iänááš šlaajah láá uážžum aaibâs uđđâ noomâ já sämicissááš kolgáin kastuđ uđđâsist lasseen ráhtojii noomah toid cissáid main ij lam ollágin nommâ cissááh láá vuoptâcissááš čapiscissááš já čuovjiscissááš já peljirástágááh já peljirástágái suuvah lává jiešalnees kyehti sierâ suuvâ toh lává valdum ohtân juávkkun tastko kuábbáágin suuhân iä kuulâ eenâb šlaajah ko ohtâ oornigist taah suuvah lává maŋaluvâi cinclus lii tiptám siämmáá noomâs jo nuuvt kuhháá ko anarâš loddenomâttâsâid puáhtá tutkâđ lii lamaš anarâššáid luhopyehtee lodde muštâl kansantietoutta _kirjeest kuoškkärigáá luho addelmist näävt jurdii ulmuuh tovle já vala täälliv jurdeh mottoomeh ete kuošk-kärigááh láá luho adeliđ pyereh sij kuo kolgii maidenii nuuvt finniđ te pivdii sij kuošk-kärigáá já valdii tom já pieijii čukkásis ansun pyerebeht luhostuvvoo maid sij láá áigumin kuo sij lijjii áigumin kerrivâššâđ te valdii sij tuše kuošk-kärigáást koozzâid já pieijii raddeliijne kiäčán et ansun sij kerivist vuáitáččii kuošk-kärigáá onnii jyehináál luhoadelijjen ličij-uv tot lamaš meeci pivdedijn já käärji piemmâdijn já jyehináál eres-uv aaššijn lii ajâleevij ilolâš visârdeijee mii motomin kirdá kuhes-uv maađhijd meccijottee ovdiibeln kovvee kuoškkärigáá näävt lii kejâdiđ ohtuunis keeđgi alne čokkájeijee kuoškkärigáá mii tiäškás kolmâ čáácán teikâ láppoo ruunán jieŋâ vuálá já váhá áigáá keččin vuod iiđeest uáinusân čäcitivre teikâ suoksâ vala njäälmist tot vuod njuškee keeđgi oolâ noođhâst moddii čoovoost pottâšis jeđe kirdel nube keeđgi oolâ nođhâšem pottâš já suájái čovodem tot kiärdu tobbeen-uv tot keejâd čáácán kavnuuččij-uv tobbeen mihheen purrâmuššân ige tot ollágin eeppid njuškiđ maassâd čáácán porá čäcitiivrijd já toi suovsâid kaccuid já uccâ šlieddâelleežijd maid tot ij tuhhit njálmásis tot kuáđá jieŋâroobdân kuus šaddeh stuorrâ purrâmuštuvneh garrulus láá taan noomâ lasseen lamaš aigij mield aanoost kyehti eres-uv aalmugnoomâ peljisalgaaš já vuoptuáivloddááš nomâttâs lii viehâ eromâš kuálussääni peeljis algaaš alge lii mainâšum _sänikirjeest já tot lii merkkejum pajas käldein loodán kávnoo kuittâg nommâ peljirástágâš mii lii eidu ton táválâšvuođâ tiet väljejum lode virgálâš nommân lii tubdâm nommâ já tot kávnoo sänikirjeest taah noomah muštâleh maidnii peljirástágáá olgohäämist tast láá uáivist vuoptâtiepih main tom lii-uv älkkee tubdâđ peljirástágâžân iä oro labdasmin magarehkin aalmugoskomušah kale láá ettâm et tälvi ij puáđi ovdilgo peljirástágâš lii puurrâm pihlejáámuorjijd já tom et peljirástágái kirdâččem muáđist tiätá puurgâ kávnojeh rástágâššlaaijâd main šlaaijâd láá tobdoseh kuávlust kuávsuilodde punarinta kielâviälgu sinirinta čuovjispoođâš sinipyrstö leibiloddááš leppälintu miestârástágâš pensastasku čapisuáivrástágâš mustapäätasku keđgirástágâš kivitasku kiärdurástágâš sepelrastas čapisrástágâš mustarastas ränisrástágâš räkättirastas laavlârástágâš laulurastas veigilodde punakylkirastas já vyevdirástágâš kulorastas aalmugkielâst rástágâš lii lamaš vuovâs almosnomâttâs puoh tagarijd luddijd moh láá lamaš stuárráábeh ko cissááh rástágâš nommâ oinuustâl motomijn loddenomâttâsâin talle-uv veik miinii luudijd ij kuulâgin rástágái suuhân omt peljirástágâš maaŋgâ rástágâššlaajâst lii lamaš puáris nommâ rástágâš lii lamaš ränisrástágâš já eidu tondiet tot lii-uv uážžum kyeddiđ suuvâ almosnoomâ addel toos paldâlâsnommân pecirástágâš mii vist motomijn käldein lii merhâšumes tááhust epičielgâs vuáhádutmist rástágâš lii kuođđum ubâ suuvâ nommân já ränisrástágâš lii finnim tááláá noomâs orjâlâškielâ myenster mield mii muččâdvuođâs já mučis lávlumis tiet lii ain kiddim huámmášume lii puáris nommâ addel kielâviälgun noomâ lodde-äđijâš mii lii lamaš leibiloddáá nommân eres variaantih loddärrijâš já lodd-eđjigâš noomâs lii siäiluttâm meiddei keđgirástágâš vist lii lamaš taggaar lodde mast láá kevttum maŋgâ aalmugnoomâ čurčurrástágâš rotorástágâš já ijjârástágâš lii muorâ- já miestâmaddui ässee já tondiet veigiloodán máhđulávt čujottává meiddei noomah miestârástágâš já miestâmaadârástágâš veik taah noomah lává-uv miäruštâllum tuše mottoomlágán lodden lii motomijn käldein meiddei nommâ lávloorástágâš čuolmân rástágái nommâpargoost lii lamaš čapisrástágâš nommâ mii ärbivuáválávt lii kevttum kiärdurástágáást ij lah siämmáá táválâš pirrâsijn já tondiet taat lodde lii pááccám nomâttáá ludij systemaatlâš noomâtmist oroi luándulâžžân sirdeđ čapisrástágâš noomâ eidu mustarastas-loodán já nuuvt kiärdurástágâš uážui uđđâ noomâs lovnân orjâlâškielâ noomâst gierdorásttis kielâst ij lah kavnum nommâ čuávuvâš luddijd kuávsuilodde čuovjispoođâš čapisuáivrástágâš já vyevdirástágâš šlaajah láá kuávlust härvinâšah já tondiet toh láá esken tai ivij uážžum noomâs noomah láá jurgâlusloovnah suomâ- já orjâlâškielâst noomân kávnojeh sierâ käldein ennuv siämmáásullâsâš páihálâš variaantih pešnrihhááš pecirihhááš penjrihhááš peštrihhááš peštur pääšnerik kiibâ ij tubdâččii tom ränisvielgis uccloddáá mii káččá šiljoost tivrij maajeeld já kačâdijnis vala šlivgo kuhes pottâšis lii meiddei adelâm ubâ loddesuuhân noomâs suuvâ puáhtá jyehiđ vala tärkkilubbooht kyevti juávkun civkkeid kirviset já pešnirihháid västäräkit kuávlust láá tiettum kulmâ civkkeešlaajâ moh láá meccicivkkee metsäkirvinen njittocivkkee niittykirvinen já sieđgâcivkkee lapinkirvinen šlaajâin tuš nijttocivkkest lii lamaš puáris nommâ tot lii kočodum cic-cissáážin já jeggicissáážin noomah adelává kuittâg loddeest puástu tiäđu tastko tot ij kuulâ cissái juávkun cic-cissááš oro lemin rähtistum nommâ mii vaarâ lii šoddâm ton ohtâvuođâst ko totkee lii lode noomâ kielâmiäštárist koijâdâm sáttá vaikuttiđ meiddei lode lattim seeivittem ohtâvuođâst ovdil siäivum tot räähtist mohe já ciivket cic já sieđgâcivkkee lává uážžum noomâs oppâtahosávt loddenoomâ vuáháduttem ääigi pešnirihhááššlaajah láá nelji moh kávnojeh meiddei fiskispešnirihhááš sitrunpešnirihhááš virdepešnirihhááš já pešnirihhááš šlaajâin fiskispešnirihhááš já pešnirihhááš lává táváliih lodeh já sitrun- já virdepešnirihhááš vist härvinâšah pešnirihháá noomâst lâš lamaš ennuv páihálâš variaatio te aaibâs ereslágán lii lamaš fiskispešnirihháá nommâdem puáris kielâst tot lii kočodum fiskiscissáážin ij kuittâg lah lamaš tuše fiskispešnirihháá nommâ mut tot lii čujottâm meiddei pyeidicissáážân vyevdicissáážân sämicissáážân já fiskisvuávlážân táin nommâohtâvuođâin ij lah lamaš táválub ko nubbe nuuvt et noomâ ličij älkkeht puáhtám vuáháduttiđ tiätušlaajân loddenomâttâsâi vuáhádutmist lep ollásávt luoppâm fiskiscissááš noomâst härvinâš pešnirihhááššlaajân moh lijjii pááccám nomâttáá lep karttâm rähtiđ oppâtahosâš noomâ nomâttâsah sitrunpešnirihhááš já virdepešnirihhááš lává jurgâlusloovnah suomâkielâst láá ain lamaš uáinojeijee haškâlodeh mii čielgee toi noomâi čielgâsvuođâ tiättojeh oovce vuorâččâsšlaaijâd main käävci kávnojeh vuorâččâslodeh láá ruošâkáránâs närhi kuávská kuukkeli lädikuávská harakka pähkinhakki pähkinähakki näkki naakka čapisvuorâččâs mustavaris vuorâččâs varis já káránâs korppi puáris nommâ lii lamaš kuávskást vuorâččâsâst já káránâsâst maid juáháš tobdá siämmáin noomáin kávnoo tuše aapiskirjeest ja kost kirje algâsiijđoin láá čielgejum sämipuustaveh já toi kevttim ohtâvuođâst láá koveteevstah moin oovtâst lohá parkuu parku lii et taat nommâ lii mahtnii punjâstum suomâkiel nomâttâsâst tastko näkki ij lah táválâš lodde lii sáttám mahtnii meiddei vaiguttiđ almenähki sääni myenster nomâttâs vuot kávnoo vuosmuu keerdi jo loddenommâlistoost já tastmaŋa maaŋgâin eres-uv sänilistoin nommâ lii čuuvtij uđđâsub tot kávnoo esken loddenommâlistoost kesimáánu nomâttâs lii valdum njuálgulovnân orjâlâškiel noomâst ruoššagáranas mii lii lamaš lädikuávská paldâlâsnommâ addel koččâmušmerháin ruošâkáránâsân noomâ ciske mii kuittâg mield lii lamaš miinii kuáskimluudijd härvinâš lodeh pähkinhakki já čapisvuorâččâs lává finnim noomâs esken loddenoomâi systemaatlâš vuáhádutmist kuávskán vuorâččâsân já káránâsân láá labdasâm oskomušah já mainâseh lii lamaš sämmiláid luhopyehtee lodde já nuuvt lojes lodde et tot porá kieđâst ulmuuh uskuu et kuávskán lâi sirdâšum ovdebij miäcásteijei siälu já et lodde tondiet puátá tiervâttiđ ulmuu meccipivdei kuávská uáinim lii tiättám luho láá meiddei merkkejum pajas tiäđuh et kuávská uáinim lii tiättám hyenes luho vist lii pegâlmâs jienâstis juovij luddijd lávlumjienâid sun adelij juáhážân suvrâm mii meridij lode lávlumjienâ lâi kuittâg nuuvt mášuttem ige vuárdám jieijâs vuáru niistij nube loodán uáivildum suvrâm já njielâstij tom čuávjásis suvrâmbâ tarvanij-uv čuddui uccást ij lodderiäpu aavhâ toos ráŋgášij vuorâččâs já adelij toos jiennân tuš rááhumjienâ fastes jienâ lii káránâsâst já táválávt tom kuullâm lii tiättám hyene itteem šiiljon lii ennustâm jäämmim káránâs lii kuittâg taggaar lodde mast lii čižetsuájá vyelni luhotolge já jis tom finnee te uážžu káránâs adalduvâid puorijd ááicuid stuorrâ saallâsijd já nuáidinaavcâid káránâsâst lii tiäđust-uv ain suu jieijâs äigi káránâsitten ij kuássin já varbusiih já varbusiih iävá kuulâ siämmáá loddesuuhân mut taan kalenderân toi suuvah lává ovtâstittum láá kyehti šlaajâ já kuohtuuh lává tiettum meiddei pirrâsijn kottarâš kottarainen já ruopsiskottarâš punakottarainen noomah lává anarâškielâst aaibâs uđđâseh noomah lává luávnejum suomâkielâst kottarâš ucánjihhii kielân heiviitmáin já ruopsiskottarâš jurgâluslovnân váilum puáris kielâst lii luándulâš tastko kottârâš lii hirmâd härvinâš pessimlodde kuávlust já ruopsiskottarâš tuše sätišlaajâ mii lii tuše kuohtii oinum já kalender teeman láá varbuslodeh luddijd kuleh puoh uccloddááh mut taat ij kuittâg lah siämmáš äšši ko varbusiih loddesuuhân varbusiih-uv siämmáánáál ko eres-uv uccloddái suuvah kuleh varbusluddijd varbusâš lii ain onnum midáttes lodden mii ij kiddii nuuvt ennuv ulmuu huámmášume aalmugmaainâs addel toos čielgiittâs-uv lodde paasij majemui juávkun luudij sivnedmist já nuvâškuottii ivneh tast šoodâi tuše ränissiähá loddááš ores lii kuittâg čuuvtij muččâdub ko niŋálâs nuuvt et ij taatkin maainâs aaibâs tuotâ tääiđi leđe varbusâš lii ärbivuáválávt lamaš viärdádâskoválâš nommâ midáttes uccloddáid jurgâlusâin táágu peht lii kevttum cissááš lii esken palij finnim noomâs aaibâs iberdettee et puáris kielâst ij lah lamaš nommâ varbusâžân lodde lii puáttám esken fastâ aassâm já eennâmviljâlem mield aassâmkuávlu lii vistig lamaš kukken já ton tááhust taat loddááš lii-uv šiev ovdâmerkkâ tast maht tot aigij mield puáhtá mutteđ eellimvuovijdis toin naalijn et piergiiškuát uđđâ pirrâsist varbusšlaajah láá kulmâ main kyehti šlaajâ lává tobdoseh meiddei varbusâš varpunen já uccâvarbusâš pikkuvarpunen loddáin uccâvarbusâš lii čuuvtij ivnáb ko varbusâš lii tááláá ääigi viehâ táválâš pessimloddááš ko vist uccâvarbusâš lii sätišlaajâ pelimudo já ive kooskâst láá oinum tuše uccâvarbusáá láá ohtsis piäippáinšlaaijâd main kávnojeh pirrâsijn šlaajah láá piäippáin peippo vyevdiloddááš järripeippo ruánáápiäippáin viherpeippo kollepiäippáin tikli ruánáávarbusâš vihervarpunen ryeivil hemppo väriryeivil vuorihemppo sávjáduvvâš urpiainen tuodârsávjáduvvâš tundraurpiainen kiirjâgsuájápaaccâhloddááš kirjosiipikäpylintu paaccâhloddááš pikkukäpylintu stuorrâpaaccâhlodde isokäpylintu ruopsisvarbusâš punavarpunen kuácceelodde taviokuurna já ruopsisryeivil punatulkku kevttim noomah láá piäippáin vyevdiloddááš sávjáduvvâš já paaccâhloddááš noomâst lii ennuv páihálâš variaatioh piäippâin piäippunj peippon peippunj paippin peipponloddááš lii kiävttám piäippáin nomâttâs vyevdiloddáást mii kale sulâstit piäippáin niŋálâsah eenâb ko oráseh meiddei leđe et tallaah ulmuuh iä lah tarbâšâmgin iäruttâllâđ piäippáinšlaajâid tađe tärkkilubbooht tááláš nommâ lii vuosmuu keerdi kevttum loddenommâlistoost kesimáánu noomâ sun lii kuullâm ejistis sávjáduvvâš lii viehâ puáris nommâ mii še kávnoo loddenommâlistoost noomâ motomeh anarâšah láá kiävttám almosnommân puoh uáinojeijee uccloddáin loddenommâlistoost sávjáduvvâžân lii meiddei adelum paldâlâsnommâ urbi j mii lii suomâkielâst puáttám nomâttâs vaarâ tondiet ko puáris sämmilâš nommâ lii mottoom kooskâst peessâm vájálduđ nomâttâs lii sänilistoost tááláá merhâšumestis kiävttá siämmáá noomâ kuácceeloddeest lii motomijn käldein kevttum meiddei nommâ paaccâhlodde já paaccâhloddááš noomah lává kuittâg liijkás siämmáálágáneh nuuvt et toh siähánává aanoost paaccâhloddááš lii kuođđum pikkukäpylintu nommân já taviokuurna lii uážžum uđđâ nommân kuácceelodde systemaatlâš nommâdmist lii lamaš vala isokäpylintu mii lii tarbâšâm noomâ lii uážžum nommânis stuorrâpaaccâhlodde mon vissásávt iärut paaccâhloddááš nomâttâsâst eres šlaajah láá finnim noomâs oppâtahosávt noomah láá ruánáápiäippáin kollepiäippáin ruánáávarbusâš ryeivil väriryeivil tuodârsávjáduvvâš kiirjâgsuájápaaccâhloddááš stuorrâpaaccâhlodde ruopsisvarbusâš kuácceelodde já ruopsisryeivil já spálvááh leivosij suuhân kuleh šlaaijâd pirrâsijn láá tobdoseh kuittâg tuše kyehti šlaajâ leivosâš kiuru já tuodârleivosâš tunturikiuru lii tot et kuohtuuh šlaajah lává finnim noomâs esken kiđđuv lii čielgiimist toin naalijn et leivosâš lii härvinâš pessimlodde já tuodârleivosâš lii merkkejum já loddelistoost koččâmušmerháin eromâš härvinâš pessimlodden já nabdev et tuodârleivosâš lii ollásávt lappum pessimloddenäälist láá tobdoseh vittâ spáálváššlaaijâd main láá kirdám kulmâ šlaajâ termispáálváš törmäpääsky syerispáálváš haarapääsky já spáálváš spáálvâš räystäspääsky luudijn termispáálváš lii tobdos jo listoost já tobbeen tast lii kevttum nommâ riddospáálváš häämist riddospálvááš listoost lii spáálváš mii lii häämist spálvááš lii-uv puoh táválumos spáálváš nuuvt et ij lah iimâš mondiet eidu tot lii uážžum spálvái almosnoomâ lii kuávlust hirmâd härvinâš pessimlodde já tondiet toos ij lah puáris kielâst lamaš nommâgin ohtâvuođâst šadda koijâdiđ kuus te lii lappum stokkespáálváš tervapääsky mon koččo vyevdispáálvážin lodde ij nomâstis huolâhánnáá kuulâ spálváid mut tot lii sodâsteijee kiitäjä veik tot olgohäämis peeleest sulâstit-uv spálváid noomâ spálvááš loppâ kávnoo maaŋgâ kielâst omt saksakielâ schwalbe ruotâkielâ torn svala suomâkielâ terva pääsky já orjâlâškielâ leahtto spálfu eres-uv kielâin spáálváš loppâ taan noomâ puotâ addel puástutuođâštus loddesuuvâst loddesuhânommâ lii jottáám njuolgâ jurgâluslovnân kielâst nuubán já ko lodde lii lamaš tobdos jyehi kuávlust ton nommâ-uv lii jotelávt vuáhádum kielân taat vist lii lam suijân toos mondiet suhânoomâ muttem spálváást sodâsteijen lii lamaš hirmâd väädis tábáhtusâin nommâkomiteah láá-uv karttâm viekkiistâllâđ jyehi noomâ puotâ sierâ kuábáš aggâ lii tehálub kalga-uv lode nomâttiđ nuuvt et nommâ šadda taksonomisávt olmânáál vâi kalga-uv tuhhiittiđ kielâst táválâš já vuáhádum nomâttâs mast lii biologâlâš puástutiätu jis ulmuuh láá hárjánâm kočodiđ tiätuloddáá tiätunoomáin taggaar noomâ muttem ij táátu moonnâđ čoođâ lii-uv lamaš älkkeb mutteđ tagarij šlaajâi puotâ moh láá lamaš táválijd kielâsárnoid ommâsuboh almosnommâ kiärttu lii valdum lovnân suomâkiel nomâttâsâst kerttu tobdos kiärttušlaajah láá ohtsis main kuávlust kávnojeh šlaaijâd kuávlu šlaajah láá ruáhukiärttusâš ruokokerttunen lanjâskiärttusâš viitakerttunen kolleradde kultarinta herttâkiärttu hernekerttu miestâkiärttu pensaskerttu rotokiärttu lehtokerttu čapisuáivkiärttu mustapääkerttu nuorttâpuájuiloddááš idänuunilintu puájuiloddááš lapinuunilintu taigapuájuiloddááš taigauunilintu širijdeijee sirittäjä tildalt tiltaltti alkhuuvsâš pajulintu já loddekunâgâs hippiäinen kuávlu kiärtuin puáris kielâst lii lamaš nommâ tuše oovtâ šlaajâst alkhuvssiist mon čäällimhäämi lii váhá molsom aigij mield alghuuvsâš alkkuuvsâš loddenommâlistoost taan loddeest lii kevttum nommâ sieđgâloddááš mii ij kavnuu ollágin eres käldein loodán še lii kavnum nommâ puájuilode nomâttâs oro lemin puárrásub-uv nommâ mut tot lii kevttum esken škovlâsänikirjeest eres kiärtuh láá uážžum esken palij noomâs nomâttâsah láá jurgâlum suomâkiel nomâttâsâin noomah láá ruáhukiärttusâš lanjâskiärttusâš kolleradde herttâkiärttu miestâkiärttu rotokiärttu čapisuáivkiärttu já širijdeijee ruávislovnân lii valdum tiltaalti nommâ já taigapuájuiloddáá noomâ algâuási lii suomâkiel myenster mield já loppâuási lii valdum puájuiloddáá noomâst nommâ lii jurgâlus pajekiel nomâttâsâst loddegonagas mii vuot lii skandinaavâlâš lovnâ vrt ruotâkielâ kungsfågel já tárukielâ fuglekonge láá lamaš nuuvt huámmášmettum uccloddááh et toid iä kuittâg muu tiäđui mield labdas magarehkin oskomušah tááhust tuše alkhuuvsâš lii kuávlust táválâš loddešlaajâ já eres šlaajah láá härvinâšah suhânommâ lii valdum čabivuávláá noomâ loppâuásist vuávláš- loppâ lii máhđulávt deminutijvâhäämi vyevli säänist vuávláin kale ij lah vyevli čiäppát pirrâ mut kuittâg-uv kyevti šlaajâst moh láá táváliih čabivuávláást lapinsirkku já puájuivuávláást pajusirkku vuávlááh láá ohtsis šlaaijâd moin kuávlust kávnojeh käävci šlaaijâd čabivuávláš lapinsirkku njuuvččuálpáš pulmunen fiskisvuávláš keltasirkku piälduvuávláš peltosirkku tavevuávláš pohjansirkku uccâvuávláš pikkusirkku puájuivuávláš pajusirkku já ränisvuávláš harmaasirkku čabivuávláš čabiváávláš čap i sváávláš čapisvuávláš čapisváávláš jna lii kevttum kyevti šlaajâ nommân lapinsirkku- já pajusirkku-luudijn lii tääl vuáhádittum lapinsirkku-lode nommân tastko tot oro lemin táválub eidu taan merhâšuumeest já sänikirjeest čabivuávláást lii kevttum nommâ joráduvvâš mii vuot iänááš oosijn lii liro nommâ vuáhádutmist tot lii kuođđum liro nommân vist lii finnim uđđâ nommânis puájuivuávláš mii lii luávnejum suomâkielâst já loddenommâlistoost čabivuávláá nommân lii värrecisac mii lii motomijn käldein omt luonddus kirjeest adelum anarâš nommân nommâ lii kuittâg čaallum pajas já tondiet tot ij lah anarâš nommâ fiskisvuávláást lii lamaš puáris nommâ fiskiscissááš mii lii kieđâvuššum cissái nomâttâsâi puotâ já mii lii lamaš aanoost maaŋgâ loddešlaajâst taat lodde lii finnim uđđâ noomâ mii čáittá olmâ suuvâ já kovvee lode olgohäämi peeleest vist lii puáris nommâ já taan loddeest iättoo et tot puátá njuuvčâ suájá vyelni láá ennuv tagareh šlaajah main ij lah ovdiist lamaš nommâ já moh esken ludij nomâttem ääigi láá finnim noomâs šlaajah láá piälduvuávláš tavevuávláš uccâvuávláš já ränisvuávláš lii härvinâš lodde mut tom liijká-uv puávtáččij mahtnii anneeđ aanaarlâžžân tot oinui ubâ enâmist vuosmuu keerdi almosnommâ lii valdum lovnân pajekiel noomâst livkkár kávnojeh nelji livkkáršlaajâ main kyehti láá meiddei kuávlu šlaajah ränislivkkár harmaasieppo já kiirjâgloddááš kirjosieppo loddááh lává kuohtuuh viehâ táváliih pessimlodeh pirrâsijn huolâhánnáá tai nommâ lii kuittâg šoddâm esken tai aigij nommâ lii šoddâm ton ohtâvuođâst ko biologia oppâkirjeh jurgâluvvojii anarâškielân já taan šlaajân tarbâsui nommâ ton muddoost ep lam vala keččâm loddenomâttâsâid toin čolmijn et ubâ suuhân ličij pyeri adeliđ siämmááloppâsâš noomâ loddenomâttâs rahtui talle tuš ovtâskâs nommân já tagarin tot lii pááccám kielân eidu biologia oppâkirjij peht lii finnim noomâs váhá maŋeláá esken systemaatlâš loddenommâpargo ääigi nommâ lii uássin jurgâluslovnâ suomâkielâst já uássin pajekielâst kiirjâgloddááš lii lamaš čuovis siähálâsmeecij ässee majemui aigij loddekuáđáážij falâldâh lii lasanâm tot lii asâškuáttám meiddei kuácceevuovdijn já tuodârroođoin šiev kuáđáá kavnum lii-uv tääl toos tehálub pessimkriiteer ko tiätulágán mecci aassâmpirrâs muttuumáin lii čielgiimist mondiet taan šlaajâst ij ovdil lah lamaš nommâ vist lii häämis peeleest räänis ige tot ennuv láávlugin nuuvt et ij lah komme jis tot lii pááccám nomâttáá lii taggaar lodde mii táválávt finnee eidu tom kuáđáá ko haalijd jis pyeidicissááš lâš monnim jo monijdis ton kuáđáážân moos kiirjâgloddááš-uv lii mielâstum te ij tot maiden häittid ijhân mihheen eesti kiirjâgloddáá monniimist jieijâs moonijd veikâ toos oolâ signereh láá ohtsis čiččâm signjeršlaaijâd main kyehti láá kuávlu šlaajah uccâsignjer pikkulepinkäinen já signjer isolepinkäinen loddesuuvâ nommâ lii valdum šlajânoomâst signjer signjer noomâst láá aanoost kyehti eres-uv variaanti signer já sigŋer main majemuš oro lemin aanoost čovčjávrálij kielâst nommâ kávnoo vuosmuu keerdi esken loddenommâlistoost mut maaŋgâs tobdeh taam noomâ lii-uv nabdemist et tot lii lam tobdos aalmugkielâst jo ovdil-uv suujâ tiet tot lii pááccám čälihánnáá pajas puoh sänikiirjijn taan noomâst lii tot et toos ij kavnuu jienâdâhvaastâ eres sämikielâin kiävttá signjerist aalmugnoomâ skirri mii ij kavnuu eres anarâš loddenommâkäldein nommâ lii luávnejum pajekiel signjer nomâttâsâst skirri lii siämmáásullâsâš ko pajekiel lädikuávská nommâ skire já lává čáállám pajas cissáášváálán varpushaukka loddenoomâ citnir mii häämis peeleest ennuv sulâstist loddenoomâ signjer citnir nomâttâs ij kuittâg kavnuu eres loddenommâkäldein lii-uv nabdemist et jo-uv já lává táágu peht feilim teikâ jo sunnuu kielâmiäštár lii nabdam signjer mottoom vällilodden nommâ lii esken rahtum já tot lii jurgâluslovnâ suomâkiel nomâttâsâst já ryevdikamina lâi mottoom anarâš huksim hirsâtuuváá njáálmán já markkânšiljoost-uv lijjii kođij lasseen motomeh hirsâtuveh jo mutâ jo suulâin iänááš markkânkođij sajan lijjii ittáám hirsâtuveh malli lâi vissâ-uv puáttám puálvárij markkântuuvijn já toi siiskiš lâi uáli oovtkiärdán monnjâseeinist pevdi uccâ laasâš já peevdi kuábbáá-uv pelni uáđđimriicih mut uksânurheest tot puoh tergâdumos täkki lâi táválávt muvrejum uuvsâ čižedpele nuurkán nuuvt et tot paaštij uskeejist kejâdijn monnjâluávkun lâi taavaabeln já laasâ oppeet piäiváábeln ađai maadânuorttiibeln rahtui päljis eennâm oolâ nuuvt et salvui vistig hiirsâ sálvuskerdi mon siiskiš tevdui čunnuin ađai čievráin oolâ loptejui täsivis já stuorrâsiähá aalaaškeđgi já tast maŋa muvrájui njaajáin já ráptukeđgijgijn taggaar muuvrâ sulâstittee mii lâi ovdiikeččin áávus maŋa muvrájui kállukeđgi mast pajaskulij tot muvrájui suovâpoccen čoođâ čäcikáátu ääigist iä lamaš peeldih mut korrâ puolâšij ääigi suovâpoccee toppui iijâ ááigán suoinijgijn teikkâ moinnii eres toos heivejeijee amnâsin lâi stággumuorâ já tast stággu ađai vagge mos puovtij heŋgâstiđ kiemni tâi páánu vuoššâmpuudân lâi piirâsjorree taahijn lâi siskiibel muvrejum ryevdistággu tuárrást ovdâmerkkân veikkâba liäggásâm pissopiijpo moos puovtij heŋgâstiđ vage ađai vaggeäävli puolij tälviv ubâ ääigi täähist ton suujâst et jis tot čaaskâi te tupe huápust kolmui maŋa rahtum tááloid kale še muvrejuvvojii vala täähih mut iänááš tááloid poođij liegâdem- já vuoššâmniävvun kuittâg ryevdihellá paasij tagarin čiŋâttâllâm- já suotâstâllâmniävvun veikkâ kale tast ain-uv kááhuh já kusâvuástáh passojii pyereest ko koddeäigi nuuvâi já toh koddojii ađai lojoduvvii puásujin te anarâšah-uv algii omâstiđ poccuid já algii pygálustiđ pygáluspaihijd tarbâšij še ijjâdemsoojijd lijjii tiäđust-uv kuáđih meid láávuh uv mutâ še hiirsâin teikkâ luovdijn rahtum kámpáh maŋeláá joba parakeh moid muvrejuvvojii kale meid täähih-uv mutâ iänááš liegâdemniävvun poođij leđe ryevdikamina puovtij leđe rahtum peeldist mut meid aptum ryevdist nuuvtettum valurautakamina magarijd finnij lijjii lieggâseh iäge puurrâm muorâid innig nuuvt hirmâdávt lii-uv siäiluttâm saajees joba onnáá peeivi räi já häärvih láá-uv toh meccikámpáh main innig lii ráptukeeđgijn muvrejum täkki nurheest hirsâtupe lii lamaš neeljičievvâg suullân x meetter stuárusâš já jo taan ihečyeđe pelni lyevdilättein hirsâkerdi lâi jurbâ hiirsâin salvum já pelduvváid eennâm vuálá koivum hiirsah viärrojii asettubbon suullân tuumasâžžân et ličij lamaš älkkep kesittiđ meeccist sajasis lâi táválvt räigi tađe várás et puovtij lääbži ađai oorâ pieijâđ toos kiddâ já kuálustiđ eergi maŋŋaal monnii hirsâkerdid já keijijd keerdi eenâb ráhtojii härvin tanen et pyerebeht puovtij siähtálijgijn tevdiđ loomijd táválávt kuáđđojii jieškote-uv kukkosâžžân et pyerebeht puáhtá hiäŋguđ tiiŋgâid toid salvui motomin paajeeb kečihiirsâ oolâ já motomin vuálá tuvdemân piäijojii kyehti vinecoogâlm kuohtui kátui kooskâst nuuvt et vuoluukeeji heiviittii pajemuu robdâseeini hiirsân já paajaakeeji oppeet kečihiirsân teikkâ olgoropemuorân náálá salvii oordâid kečihiirsâi kooskân nuuvt et pakkâkáátu puovtij stelliđ toi oolâ oolâ pieijii siähtálijd já čunnuid ääigist kolmâkáátu rahtii tuše jurbâ muorâin maid pieijii pakkâkáátu oolâ kolmâkáátu rähtimân kevttii korrâlluovdijd ađai mudârdâsâid pieijii tälvituuvijd tuše ulguubel mut meid siskiibel-uv lâi meetterpele kobdosâš já táválávt oovtâ hiirsâ alosâš lâi juohhum neelji uásán lättee mon lyevdih lijjii pieijum eennâm oolâ luopsâ ađai puáššu uskiddâ luáidu lättee motomin maŋeláá loptejui te mudâsrdâsâi kooskân salvii niskemuorâ já lätteelahtos moonâi togo pehti lijjii rahtum lyeddejum muorâin moh lijjii veerrum täsivin anarâš kalender kalender almostuvá taan ive kuálmád numerin tondet ko servi ij finnim ruuđâ kalender rähtim várás lii teeman puáris aanaarsämmilâš tupe mánuppaje várás sehe ovdâ- ja tyehičuomâst lii kove puáris säämituuveest já čielgiittâs ton historjást tađe mield ko lii lamaš tiätu finniimist suáđi äägihân saksaliih poldii iänááš uási viistijn tääbbin tuárispel tááluh seiluu ko puáldein ij lamaš asto eelliđ taid cokkitmin tááluh ánsášeh peessâđ kalenderân tááluh láá eenâb-uv ko taah neljinubaloh moh láá taan kalenderist lasseen láá vala kuittâg já tááluh moh láá ovdil sođij rahtum tááluh láá lappum nubenáál tááluid ij kale lah kihheen puáldâm mut taid láá omâsteijei árbáliih jiejah raččom já sirdám eres sajan ij lah puárásumos sämmilii aassâmviste kunnee finnee lavŋekuáti mii lii vaarâ-uv puárásumos já pisovâš orroomsaje sämmilijn kuátimalli lii lamaš eennâmvuálááš kuáti kost sämmiliih tovlái mainâsij mield assii čuđij ääigi lâi aarrân tullâsaijeen suovâ moonâi reeppin mield olgos koođijn lâi rááptuin muvrejum täkki talle kuáti lâi-uv jo šiev aassâmviste lam mun-uv aassâm párnážin hirsâkuáđist lijjii vyelemustáá hirsâkeerdi salvum tegu neeljičievâg tuuveest mut paajaš uási lâi tegu peljikuáti mii lâi mudârdum lovŋijguin lâi aarrân tullâsaijeen syeji lii lamaš kuácceekuáti láávu lávupeeli teikâ loovdâkuáti lijjii aainâs meiddei siäiludemsajeh äitti puvre kááđus kiällár šaldelyevi já syenjir ko olgoláá miäcán ferttij purrâmâšâid já kaavnijd vuorkkiđ lijjii sämmilijn njollâäitti puornâ já syermi aassâmvisteh nuuvt tego eres-uv anotiiŋgah láá šoddâm kuhes ääigi siisâ ton háámán mii tain lii lamaš ovdil uđđâáigásijd viistijd puásuitááluid luánduiäláttâstááluid jna tááluin lii kale vuovâs aassâđ mut tain váilu miinii ohtâvuotâ luándun já säämikuttuurân aassâmviste lâi muččâd já soovâi luándun já ulmui eellimtilán kuáti mieskâi já koočâi tot muttui enâmin ege tast pááccâm pasâttâsah luándu fastodiđ mielâst kolgâččij lávŋekuáđi iäláskittiđ máttááttâllâđ rähtiđ tom já väldiđ uđđâsist anon servi toimâttij ihán kalender mast lijjii suomâkielâlij nomâi lasseen meid anarâškielâliih noomah te tot finnij nuuvt šiev vuástáväldim et servi ruokâsmij toimâttiđ meid taan-uv ihán kalender váháš vijsásubbon ko ovdebáá ive kalender rähtidijn pottii oovdân maaŋgâlágáneh probleemeh maid koolgâi mottoomnáálá viggâđ čuávdiđ kalender toimâtteijeeh tiettii et kalenderrähtim monopol ij lah innig ollâopåttuv almenähkitoimâttuvvâst ohtuunis mutâ sij iä tiättâm tom et noomâi almottem monopol pisoi ain-uv tobbeen kyevti oho kukkosijd nommâlistoid puáhtá adeliđ olgos sierânâs lovettáá kii peri mutâ tađe kuhebiijd nommâlistooid kalgâ leđe yliopisto almenähkitoimâttuv lope kirkkopoosij já motomij eres-uv peivij puotâ teivâsii smaavâ feeilâgeh ovdâmerkkân kárgámpeeivi puotâ mutâ lohheeh já kevtteeh láá pyereest taid iberdâm tagareh párnáátaavdah láá tuáivumield renskejum meddâl já kevtteeh peesih kejâdiđ kalender mast ääših láá puotâ já olmânáál äššin taan kalenderist láá motomeh uđđâ noomah moh riehtâgisteeđân láá-uv tuotâ puáráseh mutâ iä lah almostittum ovdil moonnân kalender siijđoin láá lamaš kiävtust jo ovdil ristâlâš osko puáttim já motomeh ton ääigi-uv lamaš tiäđust et tágáreh noomah láá lappalaiset kirjeest toh láá mottoomverd oinuumist mutâ ij lah lamaš tiäđust kogo pehti kalenderân toh čalluuččii tiet-uv čuolmâäšši lii čovdum ton suujâst ko kieskâd almostui orjâlâškielâlâš almenähki mast taah-uv noomah lijjii stellejum tiätusajan láá tiäđust-uv čaallum orjâlâškielân mutâ tast uáiná et toh uáivildeh siämmáid noomâid almenäähki láá toimâttâm professoreh já yliopistost totkee kielâi tutkâmkuávdáást já professor yliopistost lii pyeri iššeen lamaš emedis kyevtis lává ráhtâm nommâpeiviluvâttâllâm noomah moi sajadâh lii kavnum orjâlâškielâlii almenäähki vuáđuld láá tast lii puáttâm suhânommâ almaa nommâ alda kávnoo lâi tuámárin já suu iirgij ääšist suollust lii kuudij stááluid sáttá leđe puáttâm lâi nuuvtkočodum mainâsolmooš taruhenkilö kote varrij toovláš nissoonolmooš kávnoo toovláš nissoonolmooš aasâi čuđeääigi lii sátku tuárui vajeryešilij čuuđij vuástá päähináigásâš olmooš njäälmist kuudij čuuđijd kávnoo noomâst lii puáttâm suhânommâ noomâi lasseen kávnojeh lappalaiset kirjeest maaŋgah noomah mooid ij kavnuu sajadâh orjâlâškielâlii almenäähki vuáđuld noomah láá tom puávtáččij stelliđ-uv puotâ lii puáttâm tast ađai puáttâm tast päähinääigi olmooš päähinääigi olmooš já päähinääigi olmooš uási tiein noomâin sulâstiteh tááláid suhânoomâid ton suujâst et ko ristâlâš osko poođij já kastâšem ohtâvuođâst kolgii valduđ anon meid suhânoomah te távjá ulmuuh adelii maajeeldpuátteidis ristâlâš noomâ lasseen suhânommân jieijâs koččomnoomâs šoodâi ađai noomâst jna nuorttiipele riddoost lii mast lii siämmáánommâsâš táálu lii rähtittâm vuođâlovvoost já šnikkárin lii lámáš ákšualmai kiäm ulmuuh kočodii suhânommâ lii lámáš máhđulávt puárásmij te suu algii kočodiđ meid äijihin láá puohrekkin lámáš kulmâ uási mutâ tiäđust-uv aalgâst tot lii lámáš vistig oovtâ uásâg puárásumos uási lâi ráhtâm tiego loopâ- teikkâ aalgâkeččin kočodii vaarâ ton suujâst et sun lâi eejis käimi taiđii kočodâm tuppeen aalgij stuárániđ já algeest algii leđe še párnááh lâi puáttâm äigi styerediđ táálu puáris uási jotkân tuve viestârkiäčán rahtij uđđâ tuve vaarâ tiego pelimuddoin stuárui kuittâg ain já visteh puárásumos keejist algii puárásmuđ kaandâst lijjii še párnááh lâi puáttâm oppeet äigi vijđediđ aassâmviistijd rähtittij uđđâ viste ovdij vistij jotkân tálukuállus viestârkiäčán já tálu-uási valmâštui vuođâlovvoost puárásumos uási račoi suulâin já siirdij tom meetterid naavit paaldân toimâttiđ syeinilááđu virge koočâi suáđist sirdem viste kočodii liemâstupe-noomáin uási račoi soođij maŋa puáldimmuorân já nuorâmus uási lii ain-uv ciäggud já aassâmoornigist váilu puoh puárásumos uási mii ličij kován keejân puoh aldemustáá siirdij naavit paaldân syeinilááttun tavenuorttii keččin lii táálu lii rähtittâm vuođâlovvoost nommâsii sajan já ässeeh pessii varriđ uđđâ táálun raahtij ákšualmai suhânommâ lii lamaš hevvânij maŋeláá vyelebáá puotâ pehti lii tälvisudde já kuohtuid kámáráid muvrij ucjuvlâš mučis uuvnâid já nomâlâssân tupeuvnâ lâi tallaa ääigist áinoo ubâ kuávlust ulmuuh reisejii kuhes-uv maađhij keejist liäibuđ lii täkki sehe leibipasseemuási já ubâ ton stuárudâh lii suullân x meetter lii vala onnáá peeivist-uv kiävtust kuittâg jo täkkiuási já ton alne lii nuuvt ennuv saje et tobbeen šietâččij pyereest olmooš veikkâ uáđđiđ amahân lii kiinii vissâ uáđđâm-uv káámmâr ađai kievkkâm uvnâ lii maŋa tivodum já váháš rievdâdum-uv káttu lâi aalgâst skođâstum tovláá vyevi mieldi perâduvvâigijn mutâ ko puáđiškuottii uđđâsuboh já pyerebeh káttuamnâseh te tot-uv uđâsmittui semttalijnijn já aalgâst táálun rahtui vala veeskir aigij teikkâ váháš maŋeláá pieijui táálu keđgijuálgân-uv seemeent- ađai beetoonskoođâs šleđgâ juuvsâi táálu te talle tohon piäijojii taanáigásiih čuovâ- jieŋâ- puolâš- já lieggimrakkânusah šiljoost láá onnáá peeivist kulmâ ääiti sävni mii lii ääitist ucedum keellir stávrákáivu já liiderviste moh láá iänáážin rahtum ovdil soođij äitti lii rahtum vuođâluuvijn láá aassâm aainâs nelji suhâpuolvâ já tot lii ain tääl-uv aassâmoornigist áásá tääl tobbeen ääigist piäsá autoin mutâ ovdâmerkkân soođij ääigi tohon lâi tuše päälgis já vaarâ ton keežild puáris tááluh šiäštojii saksalij riššâsaagijn ´eennâm kilomeetter viestârân mannee pálgá pellâst lii ´eennâm táálu lii rähtittâm vuođâluuvijn já šnikkárin lává lamaš já vaaldij uási táálu iššeed tađemield ko pargoinis oostâi ovdil peerâ aasâi eejis puáris tuuveest mii lâi kulmâlov meetterid pajeláhháá peerâ varrij uđđâ tupán te já passijn aassâđ puáris tupán puáttim maŋa assii meid iänááš čovčjávrálijn-uv puáris tuuveest nuuvt kuhháá ko valmâštuvvojii kuáđih teikkâ aassâmvisteh kyehti táálu lijjii áinooh tien kuávlu tááluin moh lijjii šeštum saksalij tulâstâllâmhaaluin jäämmim maŋa puáris tupán paccii aassâđ leskâ kote aasâi kámárist suu uábi kandâ já já láin vihkâhánnáá paarâ kiäh assáin oovtâst ij lamaš pappâ paittuuttâm finniđ álttár oovdân jäämmim maŋa orostâlâi vala mottoom ääigi tuuveest mutâ te varrij viljâidis luus tupe lii roččum sajestis pelni já sirdum mannee puáris pálgá paaldân nuuvtkočodum astoääigi visten ´eennâm uđđâ táálun šoddii kulmâ viste tupe káámmâr já mielkkikáámmâr visteh láá lamaš pehtileh já nomâlâssân mielkkikáámmâr veikkâ tot lâi-uv puoh ucemus lasseen et tot toimâttij virgees mii toos lâi asâttum-uv lâi tot eres-uv aanoost tohon lii šoddâm loppâivveest já muáddi ive maŋeláá lâi tohon jáámmâm ´eennâm lii lamaš tovláá ääigist luodd ´iärusaje maađij valmâštum ´eennâm pehti láá jottáám já ijâstâllâm nuuvt kuávlun já mannee ulmuuh pygálus ääigi sattii leđe ijjâkyesih maaŋgâi luvij mieldi tupán iä innig šiettâm te lijjii vala tiet ovdilmainâšum mielkkikáámmâr láátu já val sävni kost ijjâkyesih puohtii nohádistiđ ijjâkyevdiláá peeivist ´eennâm táálu lii ain-uv aassâmoornigist já pirrâivvááš kiävtust áásá tääl emedijnis kuávttáá päikki máddáákeeji päikki ij lah meendu puáris ij ovdil sođij lamaš maggaargin päikkisaje ovdil lâi tuse sieivâ mecci ivveest ađai raahtij lavŋekuáđi lavŋenaavit já káttus jävrriidon šoodâi vala liemâskuáti naavit paaldân maŋa oostij puáris pygályskámpá mii lâi rahtum ovdil sođij račoi tom já kesittij hiirsâid já raahtij tuppeen tábáhtui kiđđuv lâi aalgâst luovdijn rahtum nuuvt et lijjii vistig paldluvâi nävlejum lyevdih já vala jyehi säävŋi alne lyevdi káttuloovdâ ađai semptalin pieijui lâi viehâ ucce viiđâ ulmui kulmâ já peli meetter ain seini čaahâđ ferttij iä lamaš ko toh iä liččii čaahâm uccâ tuvážân áinoo lieggim- já vuoššâmsaje lâi täkki rahtui ive tupe paasij ävđin ko ive valmâštui uđđâ luovdijn rahtum táálu puáris tuve paajaabel pääihi ässeeh lijjii suu kálgu kote lâi nieidâ js já kulmâ kaandâ tääl táálu lii ävđin lává jáámmâm já kaandah varrim eres soojiid aassâđ tupe lii taavaakeččin virgálâš nommâ eennâmkiirjijn lii mut kuávlu ulmuuh kočodii tom iššeed mieldi uáinojeijee tuve lii ráhtâm mottoom kolgoläddlâš monâdijn kote kale tállân hevvânij merâpiivdost äigi ij lah tiäđust mut aalgâkeččin tot lii lamaš ko jo ohtâ ässein kote lâi šoddâm muuštij tom rähtim tot tupe ij lah vala lamaš ko kirjeest lii ton ive valdum kove mast ulmuuh čuážudeh uámi vyelligis hirsâtuuváá oovdâst tupe lâi jo aalgâst rahtum kyevtlonjâgin mutâ nuuvâi-uv älšši vâi amnâseh ko jäävripele káámmár ij valmâštum suu eellimääigi paasij kehán já tuše nubbe peeli lâi lieggâ tuppeen lasâräigi sáhhájui uksân vâi kirdemmaašin romuid kesitteijee läddliih pessii pieijâđ hiäppuš tohon maŋeláá vissâ peln kandâ raahtij kehá kámmárin raahtij uksârääigi sajan laasâ já raaigâi uuvsâ tuve já káámmár kooskân pääihist láá lamaš visteh já ässeeh veikâ mon kuhháá mut tast ij lah tärhis tiätu kálgu lâi lijjii käävci párnážid kote lâi kálgu já ij lah ohtâgin innig elimin tupe maadâviestârkeččin ´njäälmi kiedist lii tupe mii lii rahtum lii njäälmist já kii tom lii ráhtâm teikkâ rähtittâm ij lah tiäđust ääigist toin aldasijn já máhđulávt joba ton siämmáá kiedist-uv aasâi já sun sátáččij leđe olmooš kote ličij tuperähtimân mottoomnáálá vaikuttâm kálgu lâi já sun lâi puáttâm ij puáhtâm leđe ton suujâst ko sun varrij siämmái aigij vistig já tast maŋa kálgu lâi já suu noomâ peht láá párnááh-uv uážžum noomâs moos suoi asâduvváin lii lamaš muádlov meetterid mecciláá tááláá saajeest já tast láá šoddâm ađai kote varrij já láá šoddâm meid párnáin iänááš hevvânij j áásá já kote áásá tááláá ääigist puárásumos lii šoddâm máhđulávt kálgu lâi já suu piämmuvaanhimeh láin já jaamij já suu párnááh-uv lijjii vuálgâm mailmân te paasij tuve išedin mielâst tupe ij lam olmâ saajeest já nuuvtpa sun račoi-uv tuve já siirdij tom loopâkeččin teikkâ aalgâkeččin uđđâ sajan mii lâi muádlov meetterid jävriláá sun siämmâst tivodij tom mieskâm hiirsâid pyeŋes hirsân uđâdij laasâid já káátu sehe raahtij vala viäskár lâi kyelipivdee puásuialmai já riävskápivdee kote asâstâlâi tuvestis ain aalgân já majemuid iivijd nuuvt et sun lâi keesijd já taalvijd puárásij táálust lâi nuuvtkočodum meccikuávlu kuus ij lamaš kommeeb jotteemkiäinu ko kiäđgáás päälgis maađijpiällást lâi mätki kilomeetterid piejâi muorâčuoppâmijd joton ´eennâm tavenuorttiipiälái meeccijn aalgâst te ton siämmáá saavootluodâ jotkân šoođâi maađij-uv valmâštui ive ´njälmi maadâviestârkeččin njäälmist já tuuveest suullân čyeti meetterid tavenuortâs lii ´njälm tupe mii lii valmâštum vuođâlovvoost lii ráhtâm olsis já sun aasâi-uv ´njäälmi tuvestis loppâelimis kandâalmajin já jaamij evakkost puáttim maŋa vuođâlovvoost išedij viljâs kote moonâi vistig máttáátteijeeseminaarin já ko te valmâštui máttáátteijen te varrij já eelij ubâ loppâavvees tobbeen rähtim tupe valmâštui te ton čuávuvâš iššeed já omâsteijee lâi talle neljinubálov ihásâš kočodii meid já nomâlâssân suomâkielâliih kočodii suu maŋeláá peerâ aasâi tuuveest mast aasâi maŋeláá siirdij tuve soođij maŋa muádlov meetterid jävriláá naajâi te sunnui šoddii oovce párnážid áásá áásá alda áásá áásá áásá jyemeheh áásá já áásá tääl áásá já áásá tääl uáinip te párnááh láá pieđgijdâm mestâba pirrâ mutâ lii kuittâg sijjân nuuvt räähis et sij čokijdeh tohon ain jyehi keesi já tälviv-uv táiđá leđe vissâ juáhháást jieijâs kesiorroomsaje ´njâälmi kiedist já tot lii-uv onnáá peeivist mestâ te-uv oles kaavpug te tobbeen láá eres-uv ulmui kesiorroomsaajeh ´njäälmi kiedist teikkâ toin aldasijn láá tovláá ääigist aassâm meiddei ´páárnâš-rokke já láá vaarâ kuullâm já máhđulávt jurdâččâm et ličij lamaš suhânomâstis nuuvtko lâi eeči lâi kuittâg já sun lâi ´párnáá ađai piämmukandâ oppeet lâi já eeči ääigist iä lah innig fastâässeeh kiäh oroččii pirrâ ivij tobbeen mutâ kesiässeeh láá tađe-uv eenâb máddáákeččin lijjii soođij ovdil kyehti tuve já soođij maŋa mutâ ovdil automaađij valmâštum ´njäälmi táálui lasseen lâi táálu puohrekkin nelji aassâmtáálu moin lijjii ässeeh pajeláhháá muádilovveest kesittij tuve já ceggij tom siämmáá kiädán mast lijjii jo já tuveh siijdâst kilomeetter viestârân kávnoo máddáákeččin tálupuáráán lii ráhtâm teikkâ ráhtittâm kiäm meiddei maŋa kočodii varrij pelni vuođâlovvoost ij lah tiätu mutâ ko táálu šiljoviistijn moh láá naavit láátu já hiävuštalli láá oinuumist seinijd skuážurdum noomah já vuođâlovoh moin maaŋgah mestâ peeli láá pelni toos pieijum te puávtáččij miäruštâllâđ kuullâm äigipuudâ aldasááid muádičyet ihásâžžân skuážurdeijeeh láá lamaš iänáážin merâriddoost ášástellee läddliih kiäh juttii čuoigân merâriddoost mottoom anarâš kote vuobdij aassâmsojijdis já varrij jieš meddâl máhđulávt suhânommâ ij lah tiädust tälvipäikki lâi riddoost já kesipäikki vest stuorrâ riddoost máhdulâš et uđđâ omâsteijee kote lâi uđâsässee lâi meid vuossâmuš šiivettuállee kuávlust tallaa ääigist uáináh laiđiistij kussâkäärjis vistig já tast maŋa suuvdij taid purjâskárbáin táálust láá lamaš stuorrâ tuve lasseen kyehti káámmâr moin nubbeest lii lamaš sierânâs uksâ olgos lii ain-uv ciäggud stuorrâ ráptukeđgitäkki já toh ráptukeeđgih kale sulâstiteh viehâ čuuvtij merâriddokeeđgijd vaarrâ máhđulâš et keeđgih liččii motomin kiđđâtäälvi kesittum ergiráiđuigijn riddoost ääigist ij lah pase moonnâđ táálun siisâ ton suujâst et lii viirrâm vaarâ čäcikáátust lii jo mieskâm já koččâm vuálus já nubbe keeči kačča forgâbalij tuve piäláš uási lii koččâm tuše täähi pehti lii koskâkáttu sajestis táálu šiljoost láá naavit stuorrâ hiävuštalli láátu já äitti moin äitti lii puoh pyeremusávt siäilum tupe viestârbele riddoost lii puáris kieddi mon puárásumos viste lii ceggejum pelni lii smaavâ ááitâš já ain-uv ciäggud kiedi tavenuorttiikeččin uccâ pooráá alne siämmáá pooráá alne lâi máhđulávt motomijd iivijd puárásub uccâ aassâmtuuvááš mon lâi ráhtâm suhânomâstis nommân šoodâi mii šoodâi leđe sehe kesi- já tälvipääihi nommân vyevi mieldi táálui noomah adeluvvojii omâsteijei ovdânoomâi vuáđuld lâi viiđâ kilomeetter keejist maadâviestârân taavaakeččin lâškin mut kesipääihi uccâ tuuvááš kuittâg monnii suujâst puolij lovo suulâin já šoodâi huáppu skappuđ uđđâ aassâmviste sajan teikkâ suu kandâ kote šoodâi eejis maŋa uđđâ išedin oostij kaandâin teikkâ hirsâtuve račoi tom já kesittij riidon já ceggij tom tohon tupe lâi ovdii iähtun styeres x meetter já tot šoodâi puállám tupesaajest meetterid maadâviestârân sajan kost tot tääl-uv lii ij lah tááláá ääigist innig aassâmoornigist ađai kihheen tobbeen ij aasâ lah tiäđust mon puáris tupe lâi talle ko tot kesittui riidon mutâ oskottettee lii et tot lâi talle viehâ uuđâs hirsâtáálu kávnoo riddoost siämmáá nommâsii njaargâst mannee maađij čižetpeln lii huksiittâm já tot lii valmâštum ive láin já mottoom njiävđámlâš almai ihheed ovdil lâi huksiiškuáttám hirsâtáálu riidon sajan kogo tääl lii táálu mutâ ko te lâi finnim čiččâm hirsâkerdid valmâšân lâi koskâldittám pargoos já raččom jo valmâš hirsâkeerdijd-uv meddâl manen koskâlditij pargo lâi et riddoost aasâi kuálásteijee kote lâi álgâm hokâttâllâđ še tohon rammuumáin et suu aassâm jävrriddo lii puoh pyeremus aassâmsaijeen ton jävrirááiđust kyelipivdem várás kesittij koskâldum tuuvees tälviv já huksij tom nuuvt et tot lâi tast puáttee keesi vaalmâš stuárudâh lâi neljihâšmeetterid já liegâsvuođâst toolâi huolâ ráptutäkki kuittâg stuáruškuođij já nuuvtpa sun pálkkááttij-uv tieid ovdilmainâšum šnikkárijd paargon uđđâ já stuárráb tuve huksiimân táálu lâi salvum laasâi räi lâi savváid puáttâm tallaš lensman kote lâi faallâm staatâ iše märkkid toin iävttoin et váldá ijjâkuosijd vuástá lâi vala tarkkum tuve viistijd já meridâm nuuvt et káámmâr mast uasi lâi lyeddejum viäskárin styereduuččij nuuvt et koskâseini valduuččij alfáárug meddâl ličij nubbe iähtu staatâ išeruuđâ finniimân tevdâšuvvii komserjâs asâttâm iävtuh ko laasâst rahtui uksâ já uuvsâst laasâ ohtii almostui komserjâs savváid já iävtuttij et staatâ rähtittičij hiäppuš várás taali suu kiädán valmâštui-uv suulâin já puáris tupe mon rähtim lâi algâttâm jo riddoost šoodâi navittin ääigist visteh láá ain-uv ciäggud veikkâ kale ucánjihhii mieskâm mutâ liihân viistij ahe-uv jo paijeel čyeti ihheed mučis hirsâtáálu stiärgáá viestârbele riddoost lii huksim varjâgâš vuođâlovvoost lâi majemuš varjâgâš kote varrij nuuvtkočodum anarâšmaađij mield ohtân perruinis já ubâ omâduvvâinis moos kullii melgâdlágán hivvâdâh poccuid já maŋgâ pennuu eennâm sun oostij nube varjâgašâst teikkâ suu eejist kote meid lâi varrim riddoost ohtân puásui-iäluinis lamaš nuuvt et teikâ suu perruu kesipäikki lii lamaš tälvipäikkihân sist lâi taavaakeččin riddoost lâi jáválâš olmooš já nuuvtpa täähi muvrim várás sun kesittij-uv ergiráiđuigijn ráptukeeđgijd merâriddoost vaarâ ton siämmáá anarâšmaađij mieldi aasâi vistig perruinis puáris tuuváást mii lii ain-uv ciäggud jeđe ko uđđâ táálu valmâštui te varrij tohon lâi muuvrám vivvâ ovdânommâ ij lah tiäđust já uvnâ lâi nuuvt styeres ettohon šiettii stuorrâ leibid ohtân jäämmim maŋa táálu omâstemvuoigâdvuotâ sirdâšui já suu jäämmim maŋa ärbikoodán peeivist táálu lii ävđin ijge lah innig ubâ aassâmoornigistkin mutâ táálu lii olgoold keejân siämmáá muččâd ko lâi vaarâ talle-uv ko tobbeen lijjii ässeeh puotâ pehti mana jäävri rasta káláttâh kogo piäsá käälin rasta pehti kalâččii ášástellee ulmuuh jäävri rasta saajeest mii lii suullân viđâlov meetter kobdosâš já nuorttiipele riddoost lii čääci suullân näpičuáli räi já ponne lii täsivis čunoiponne mast iä lah timmâ vuájuttuvah ollágin táálu lâi tallai mitoi mieldi styeres lii kyevtikiärdásâš meetterid kobdo já meetterid kuho lasseen mon stuárudâh lâi já lii x meetterid lijjii kyehti uáđđimkáámmâr kievkkân ađai purâmušvuoššâmviste já purâdemviste táálu lâi tallaa ääigist stuárráámus táálu onnáá peeivistkin táváliih ulmuuh harvii rähtih siämmáá mittoluokkasijd tááluid ko maid táálu lii še ijâstellii tast nuuvt monâdijn ko macâdijn kulá nuorttiimuššáid vuonáid mon poođâst lii táálu lii keesi ääigi maađijkiäčán mätki nubaloh kilomeetterid já täälvi ääigi muádlov kilomeetterid mon uáivilin lâi moonnâđ motomin maŋeláá nuorttiipiäláá pecivyevdi čoođâ rahtui tuše räi já tot lii tiäđust-uv keessiv kiävtust mutâ tälviv tom iä toolâ ávusin táálu mii lii nuuvtkočodum pohjalais vuáhásâš hirsâtáálu rähtittij kävppijâs vuođâlovvoost algasis šoddâm mutâ kandâ ij lijkkuustumgin kuávlun vaarâ ton suujâst et tot lâi liijkás tuárispeln táálu oostij čuomâsčuálmilâš ryevdikävppijâs oostij meiddei kyehti eres-uv táálu maid ulmuuh kočodii konstušemtáálui keinottelutila noomáin tááluh láin já aigij aasâi perruinis kote lâi kävppijâs kavpâšij tiäđust-uv vistig jo páihálij anarâšâigijn pirrâsijn mutâ meid nuorttâlâšâigijn nuortâs ostâlij poccuid-uv já juuđij kävppimaađhijn nuuvt tavveen ko mäddin rääjist-uv kuittâg poođij já táálun pottii vieres omâsteijeeh mäddin varrij perruinis tálutuállen jäämmim maŋa omâsteijen šoodâi áinoo kandâ finnij vuoigâdvuođâ asâmân juovlâmáánu peeivi já aasâi perruinis oovtmano ihheed tuse evakkomätki potkij aassâmpuudâ peerâ huksij taanáigásii táálu kuus sij värrejii vuođâlovvoost peeivist hirsâtáálu lii vala-uv siev aassâmoornigist veikâ tohon ij lah maađij já šleđgâ-uv váilu oomâst nieidâ kote áásá lii já suu eemeed táálust mii lâi huksejum riidon ađai tila mon nommâ lâi vuáđudui láin táálu vuáđudeijeeh já vuossâmuuh ässeeh maŋa táálust láá aassâm maŋgâ suhâpuolvâ ääigist táálu lii museost já ličij ain-uv aassâmoornigist tot sirdui lii valdum já tot lii tupe ij lah meendugin puáris rahtum vuođâlovvoost mutâ tot lii šiev ovdâmerkkâ soođij maŋa rahtum uccâ tuuváážijn lii tááláá ääigist ain-uv aassâmorrnigist veikkâ tuáimá-uv tääl äittin lii lamaš čoođâ aigij tergâdis išeniävvu anarâššáid já toh láá-uv lamaš aainâs kuuđâlágáneh mast lii liäkku já ton uulgušpeeli lii herviittum mááláámáin ađai ruovdiimáin mii lii liähuttem tâi vyelligis liähhoin já moos puáhtá kaarrâđ jieškote-uvlágánijd tarbâšijd tontovváá määđhi várás vierâ ađai jiervâs lii sujâttum suáhimuorâst mii lii liähuttem já ucánjihhii kuhheeb sehe kobdeeb ko ráiđukerris lii rahtum jieškaavvâl muorâst meid lukkâkerris mii ij lam aaibâs táválâš anarâšâi kiävtust kuittâg jyehipiäiválávt lâi lokke mon finnij táárbu mield luukân kerris cuovkkânij te tyeljist puovtij rähtiđ koskâpuddâsii kerris ráhtojii lovmat räigid kuábbáá-uv roobdân já tävireh kárrojii labžijn tyelji siisâ nuuvt et roobdah puátih oohtân uáivikeš čannoo vuotreippi kiddâ jeđe leŋgejuvvoo sijvuus eergi moojiibel mii lâi rahtum oovtâ muorâst já lâi senttid kukke já senttid kubduv kesittui suándi kiädán uásih láá mielgâs moos poorájuvvoo jukkoräigi lii rahtum jieškaavvâl luándukavre piŋâlmuorâst kieggi piŋâlist rahtum kerrisvuáđu amas mielgâs nuuhâđ solge uárbislaštui kiddejum piŋâllaaštâ amas laštuuh nuuhâđ čimmâ kerris oovdiškeeči pelčči kerris njunekeeči moos laštuuh kiddejuvvojeh káhástâh ađai puáimástâh mii lii peelčist rävis eergi čuážžumsuonâst rahtum čonâstâh mon vuálá laaštâkeejih uigâduvvojeh ovdil sujâttem vierâ sujâttum- teikkâ jieškaavvâl suáhimuorâst mii nävlejuvvoo muorânavlijgijn mielgâsân ovdil laštui kiddim njunevierâ ovdemuš vierâ čimmâvierâ nubben ovdemuš vierâ sojovierâ vierâ kogo čimmâ álgá pajaniđ monnjâvierâ kuálmádin majemuš vierâ liäkkuvierâ nubben majemuš vierâ jiervâs majemuš vierâ liäkku vyeijimkerrisist ollâgub ko ráiđukerrisist čieppâin mii lii mielgâs moojiškeeči já olá kuárttil verd liähu moojiibel laštuuh rahtum suávist moh sujâttuvvojeh vierâi oolâ uárbislaaštâ ađai vyelilaaštâ vyelemuš laaštâ maaneemlaaštâ nubben vyelemuš laaštâ muáđuinvuáláášlaaštâ ađai koskâlaaštâ nubben pajemuš laaštâ muáđuinlaaštâ pajemuš laaštâ nävli neeljičievvâg suárvinävli irrát pikkâšist rahtum lote moin nävli kiddejuvvoo ađai kiälkká lii lamaš sämmilijn kiävtust juo ryevdipaje äigin já lii jurdemist et anarâšâin-uv tot lii lamaš kiävtust ovdil ko koddegin lâš lojodum puásujin rievâin láá lamaš čiimah ennuu kobdebeh asettuboh uánihuboh já meid njuolgâduboh ko tááláin rievâin láá meid lamaš nuuvt ovdiikeččin ko moojiikeččin-uv čiptum njuáidusin já čuhhum siämmáá sulâsávt ko saavehnjuneh-uv kodde lâi lojodum te talle sämmiliih máttájii rähtiđ kerris já valdii tom anon vaarâ tondet ko tot lâi nanosub ko kiälkká ađai riehâ riehâ lii lamaš anarâšâin kiävtust juo rääjist mutâ táválubbon tot šoođâi loopâkeččin kesittuvvojeh ereslasseen puáldimmuorah syeinih huáših já jyehilágán tiiŋgah lii mottoom tááhust keppisub ko ovdâmerkkân ráiđukerris ađai muorâkerris já tot ij šnjoggii miätáluvvâin eergi čevžijd nuuvtko ráiđukerris taha ovdil lijjii aanaarsämmilijn kiävtust ráávuh moh lijjii rahtum kárbái fievridmân kiđđâtäälvi jäävrist nuubán lah tärkkilávt tiäđust maggaar riehâ tot lâi mut lii jurdemist et tot lâi paŋkko- ađai kubboolrievâ sulâstittee mon oolâ kárbá oovdiškeeči karrui kiddâ já kárbá moojiškeeči kessui cuoŋŋuu mield maajeeld teikkâ tast saatij kale leđe meid monnjâriehâ tegu tááláin paŋkkorievâin já käärbis loptejui ollásávt rievâi oolâ vuájááneergih láppojii já moottorkiälkká-äigi poođij te olmooš kuálustij poccuurievâ ryevdispääilihis ađai moottorkiälhás maŋŋaal ääigist poccuurievah láá kiävtust ergivyeijimkištoin já toh láá rahtum nuuvt keppisin et toigijn ij pyevti kesittiđ lussâdub káálvu ollágin suvdá tuše vyeijee uásih láá mielgâs mon čimmâ lii čiptum kavren kettaar paarâ poijuuh já toh láá pakkâ čääsist käsittum já sujâttum ketarij pirrâ moigijn kettaarpaarah láá kiddejum oohtân já piäsáduvâigijn čoonnum kiddâ njunepuájui mii lii sujâttum mielgâskejij pirrâ njunesraŋgâ mii vuálgá kavstakeejist já mana mielgâs kiäčán kavstah moh oleh ovdemuin kettaarpaarâin majemuu kettaarpaarân ááisáh moh láá kiddejum savirikoigijn ovdâketaran kiddâ já lääbžih tolemus leeŋgih láá lamaš kiässááh lijjii rahtum poccuu kamâsijn já šišneest lâi koorrum vuovdân já siisâ lijjii nutkum poccuu soksâmeh já lippâreh timádâssân piäijojii poccuu váálmán sevečuukâ ovdiibel já tain moonâi sevečuukâ paijeel niskepäddi mii ovtâstij kiässáid já kesispuáhháá oohtân kuábbáá-uv keččin lâi kesispuállu moid vuotreip kiddejui tađe várás rahtum šišnekorccáid keejist lâi jukko moin tot kiddejui jo-uv rievâ jukkomuorân tâi kerris jukkoláábžán čyeti ihheed tassaaš anarâšah algii kevttiđ tááláá-áigásijd leeŋgijd moh lijjii rahtum jieškaavvâl suohimuorâst lijjii kyevtlágáneh markkânleeŋgih já argâleeŋgih lijjii máálájum muččâdin já uávuttâh selgipoovij lâi skodâstum ruopsis läđđein já roobdah lijjii jo-uv vielgâdeh tâi fiskâdeh niskepäddi lâi čiŋâttum läđđein uásih láá niskepäddi rahtum šišneest leŋgij paajaakeeji já uávuttuv kooskâst ruomah moh vyelgih leeŋgijn já maneh uávuttuv pehti čuávjimuorân uávuttâh mana eergi seelgi paijeel já kuábbáá-uv keččin lii šišnevárvu mii kiddejuvvoo čuávjimuorân vuotreippi mii lii rahtum sarva navalâm näähkist lii koorrum koorâin vuotreip timádâs mii lii rahtum poccuu kamâsijn tâi nuárju käälbi ađai kuusâ näähkist moin láá soksâmeh keejist lii jukko mii kiddejuvvoo jukkoláábžán riessâm čiŋâttum tivgâpäddi mii čonâstui vuájááneergi čiäpáttân markkânáid vyelgidijn läbžiruákki jo-uv čuárvist tâi sraaŋgâst rahtum uávuttuvâst kiddâ eergi čižetkieđâbeln moos läbži faškâstuvvoo vyejedijn amas läbži šoddâđ eergi juolgijd lijjii rahtum naveldum sarvanäähkist naveldum soorvânäähkist kuusânäähkist já nuárjunäähkist lijjii neeljilágáneh vyeijimläbži skiärhoin lâi njyebžil já tuše suormâ kobdosâš ovtâstij lääbži páágán ráiđuläbži skiärhuttáá mii lâi kyevti suormâ kobdo já kaggâdub veddimläbži skiärhoin puoh kossuumus späilihij já eres-uv uđámâgij veddim várás orrâläbži skiärhoin mii lâi rahtum seegâ oorâst já kevttui kiđđâšovlij ääigi já saaveehkiälkká saaveeh lii nubben puárásumos lii lamaš kiävtust čuođijd iivijd kuás juo jeegijn já lyeivein láá kavnum saveheh pirrâ lääni mut láá toh kavnum ereslasseen já jiešalnees lii läddlij adelâm nommâ ton suujâst et tobbeen láá uáli tovle aassâm sämmiliih ađai lappalaiset nuuvtko läddlâš tom eđâččij moh suánjuin láá kavnum láá lamaš kuulmâlágáneh já toh lijjii rahtum piŋâlmuorâst saveheh moh lijjii kuho já senttid kobdo já tain lii vaarâ lamaš vuáđuin soorvânähki saveheh moh lijjii kuho já senttid kobdo paajaabeln hervâttum já kubdâ uálásáin njuunijn vala puállu sehe kuálmád malli kuho já senttid kobdo mii lii šnagottem várás já kuullâm vaarâ ereskukkosâš saaveeh paarrân saaveeh lii lamaš uánihub já soovsânahkijn soolájum nuuvtettum čiehčâmsaaveeh saveheh láá kevttum ovdil ive meccisämmiliih kevttii vala sierâkukkosijd savehijd já tobbeen tot malli levânij já mut tot malli ij kiergânâm puáttiđ anarâšâi saveheh lijjii siämmáákukkosiih ucánjihhii almast kuhebeh já kuámmir kobdosiih lijjii rahtum piŋâlkooldâst mii lâi lyeddejum kyevti uásán lijjii puáluh já toh lijjii čiptum tađe várás rahtum čiptemmuoráin saaveehnjuuneest lâi tađe várás et tom lâi älkkeb čipteđ ko čiptempäddi pisánij tast pyereest anarâš saveheh lijjii ucánjihhii kobdebeh já kuhebeh ko anarâš paiulmuu saveheh saveheh lijjii tondet uánihuboh ko toh lijjii siämmást mätkisaveheh maid puovtij čonâstiđ kerrisân ja tain lâi še uális mut kyelipivdee savehist ij já meccipivdee rahtijn savehijdis juo suávist mut kyelipivdee já ráiđualmai kevttijn vala piŋâlsavehijd ääigi kyelipivdeeanarâšâst láá uđđâ-áigásiih uálissaveheh moottorkiälkká já eres-uv uđđâ-áigásiih piergâseh moh išedeh kyelipivdemist ääigist saveheh pikkâduvvojii kiđđuv já piäijojii peeivipaštui kuškâđ maŋa vuáđuh vuáidojii poccuu olâspuoidijn tâi kyelevuojáin já tot uážui ráávhust vuáijuđ savehân nuuvt et tast šoodâi koorâs tegu tähti saaveehvuáđuh lieggejuvvojii tullâpaštust já vuáidojii poccuu puoidijn lii rahtum nuuvtko juo noomâst-uv uáiná savehijn lâi keppis mut liijká-uv toin puovtij keessiđ viehâlágánijd kuormijd lâi riävskápivdee išeniävvu talle ko sun juuđij ovdâmerkkân kielâid oppâmin puovtij meid ruttiistiđ suáhikooldâid meeccist kuáđi luus já tot juuđij čyeigee maajeeld mestâba timmâ muottust viehâ keppisávt mut cuoŋŋuu alne ko juuđij-uv pyereest lâi uáivildum tagarij keppisuboi tiŋgâi fievridmân saajeest nuubán láá kiävttám eres sämmilij náálá čäcijotteemniävuid já toh láá-uv ucánjihhii ereslágáneh ko ovdâmerkkân tavesämmilijn máhđulâš et kárbárähtimtáiđu já kerrisrähtimtáiđu ovdánii siämmáá-áigásávt anarâšâi-uv kooskâst láá mii lii puoh oovtkiärdánumos lii rahtum suárvikooldâin moh láá pieijum paldlâs já čoonnum piäsáduvâigijn oohtân neljijn tuárismuoráin moh láá koldâkejij vuoluu- já paajaabeln taarbâš čoonnâđ piäsáduvvâigijn tuše robdâmuid kooldâid kiddâ lii uáivilist rähtiđ pyereeb puárree ovdâmerkkân veikkâba jodottâllâm várás te talle ráhtojeh koldâkeijijd sálvuseh já toid piäijoo nuárvi toollâđ taid oovtâst puárree lii rahtum jodottâllâm várás te talle robdáid ráhtojeh ááŋuh já suhhee čokkáá piälhu alne ko nubbe kuáhá joddee puárree lii rahtum tuše juuvâ rastajotteem várás te talle tast kalga leđe še čyeimi ääigist puárree lii härvinâš já rahtum-uv tuše juuvâ rastaldittim várás mii suvdá ulmuu stuárráb ko táválâš käärbis já tast lii kieggi köli vuáđust já stivlee uásih láá vuáđumuorâ ađai kielâs ráhtoo pievlâ ääigi ađai keessiv ton suujâst et talle finnee peesi kavre madduu stämnin lii kyevtuásâg ucceeb kárbást já ton moojiikeejibel puátá lohtâ mii lii suullân kuuđâ tuumá kukkošâš neljijn piihâst puánjustum navlijn já irrááttáin kiddejum lii viiđâ tuumá kobdosâš já toos hevvâlistoo kaskoo kope stämni lii kärbisnjune ađai tot vuáđumuorâ mokke mast šadda kärbisnjune teikkâ moojiškeeči čuávjiläiđi ađai vyeličuávji lii vuáđumuorâ aldemuš lyevdi ruobdâ ađai koskâlyevdi aasâg ađai pajemuš lyevdi kuoŋâr moh láá táválávt vittâ ávskár čääsi kuávumân kárbást pittá mii lii kärbisnjuuneest ton siskiibeln kárbá enâmân ruttim várás ááŋuh ááiruh já áŋupäädih tiljáh ovdâtiljá koskâtiljá já monnjâtiljá naappâlräigi já naappâl láá vuáđumuorâst kárbá moojiikeččin já jyelgiäitti niestih já káálvuh liččii siäilum ferttejii ulmuuh vuorkkiđ tävirijdis taggaar soojijd et säpligeh riämnjáh já ereskin meeci elleeh iä peessâm taid pillediđ vuárháh lijjii jieškote-uvlágán ääitih káttuseh šaldelyeveh puornah áárduh syenjireh já lávttááh ovdebâš häämi lâi láávtáš rahtui nuuvt et peeci sáhhájui muádi meetter aloduvâst rasta já uállejui jyelgin mon kiäčán čuollui neeljičievâg nääpi já toos pieijui niskemuorâ kiäčán piäijojii tuárismuorah suullân soolâ kukkosiih já piälhuin ráhtojii muádi tuumá asosiih lyevdih lätten já seinin lijjii oovtâ teikkâ kyevti lyevdi asosiih maŋa piäijojii piärguh tohon tuorgah vuálá já oolâ maŋa pieijui káttu sajasis mii lâi kyehti lyevdikeerdi lyevdikerdi vyelebij luovdij lomij oolâ já seeinih ráhtojii härvin nuuvt et piärguh seiluu pyerebeht ko áimu peesâi pyereest čoođâ koddojii kodeh eenâb te lávttááh ráhtojii meid eenâb jollâ ovdánij maŋeláá lávttáást mast mainâšuvvoo juo aalgâst lii suullân muádi meetter kukkosâš jyelgi mii lii rahtum rasta sáhhájum ciägu peesist lii uállejum motomin joba hevvâlistum já toos láá kiddejum čuhâ ryevdih vuáluskulij vinnood amas piäđuh peessâđ piärguid puurrâđ keejist lii suullân x senttid já meetter alosâš salvum ááitáš paajaškeeči verrui neeljičievâgin moos kiddejui láskud niskesmuorâ mast lâi neeljičievâg räigi kuábbáá-uv kiäčán tuárrást kiddejuvvojii salvuigijn kyehti muorâ ađai suájá nuuvt et tast šoodâi kietkâm muorah lijjii hevvâlistum päljisin amas säpligeh cuápcuđ tast vijđodâh lâi suullân m x m já uksâ nuuvt poskâd et tuše párnááh šiettii ollásávt siisâ peesâi tuše raiđâlâs mield já tot lâi rahtum oovtâ muorâst raiđâlâs lâi čiehhum kuusnii aldasáid várás rahtum njoolah láppojii juo moonnâm ihečyeđe loopâkeččin mut kyelinjoolah lijjii vala aldasijn ihečyeđe mulsâšum suulâin lii lamaš jyelgiääiti oovdâstjottee vuáđumuorah ađai kietkâm stellejui neelji čuoldâ oolâ moh lijjii meetterpeeleest meetter kukkosiih tohhejii kietkâmvuálážin meid pajalâs keeđgijn čummiittum lejeh tâi källeerobdâ-uv oolâ piäijojii lätteemuorah moh lijjii jo-uv luoddum tâi luoddiihánnáá já toi oolâ sálvojii seinihiirsah käälbičiäpáttin nuuvt et nurhekeeji muorah lijjii eres kukkosiih monnii viiđâst oovce hirssâd já káttu lâi rahtum nuuvt et pajemui hirsâi oolâ piäijojii paldluvâi tađe várás rahtum loomijd härjimuorâ moi oolâ káttumuorah piäijojii oolâ piäijojii vala härjimuorâi sundásávt teddâmeh moh lijjii jo-uv kooldah tâi motomin ráptukeeđgih-uv ovdánij káttusist nuuvt et hirssâkeerdih lasanii já toh lijjii huolâlubbooht salvum káttu rahtui pyerebin tiäđu mield jyelgiäitti lâi já kiävtust aalgâst já tobbeen siäluttuvvojii ereslasseen purâmušverkki sehe jyehilágáneh tiiŋgah já káálvuh kale jurdemist et ääitih láá lamaš aanoost juo čuođijd iivijd tassaaš tääbbin láá lamaš ovdâmerkkân pivtâsäitti viermiäitti purrâmâšäitti jávvuäitti sälttikyeläitti koškekyeliäitti eennâmtuálu lii finnim vissâ vyevis läddlâš uđâsässein tiego aalgâkeččin eennâmtuálu poođij iäskán ko mottoom vaarâ lâi kalvam ohra já lâi finnim meid šadostuu-uv läddlâš poođij eskân já sun lâi kote finnij tálupápárijd ive siämmáš kote lâi eennâmtuállee irâttij kuáivumáin lyeštiđ čääsi mut sun tuušâi ko koivum mielli viirâi suu oolâ tollii tom váruttâsmerkkân ko sun lâi tohâluddâm immeel pargoid anarâšah-uv lijjii tálulum ađai maaŋgâs álgâm eennâmtuállen te talle šivetteh-uv lasanii tááluin syeinih já huáših eenâb já eenâb kieddsyeini ij kelijdâm te talle ferttij älgiđ nijtteđ mecciniijtoid aldasijn lii mast šoodâi ennuu luhtee tálulâš anarâšah ellii nijttemin tälvisuoinijd šivettáid já ovdâmerkkân ellii tobbeen penâkkullâm keejist nijttemin laijimniävvu lii liššá mii lâi kiddejum piäsáduvváin liššánoovdân já maŋeláá tapsijn lijjii vala loopâkeš segis já kuhestiärásiih kalliittum lišáh moh tuáijojii várumettum kiävtust älkkest mut tast maŋa aalgij finniđ kubdâgubboid rondâ liššáid moh iä innig nuuvt älkkest toijum lâi teeri siämmáá sulâsâš ko lâi mora-puuvkost-uv tere pehti korrâsub ryevdi já tom lâi älkkee pastalmittiđ puovtij nijtteđ suájáttáá mut härvis jeggiluhtee várás koolgâi liišán kiddiđ suájá mii ain nurâstij rasta moonnâm suoinijd siämmáá luokon hárávistojii vistig laphâžžân já tast maŋa kuáddojii sabilâsâigijn teikkâ nuáđásin syeinilyeve luus kost toh luáváduvvojii syeinih já huáših kesittuvvojii tälvisijvoi ääigi pááikán já purâttuvvojii kiđđâtäälvi äigin šivettáid já huáših poccuid lii še kukke já tot lii kiddejum kuhes noovdân láá suullân kuulmâ meetter kukkosiih pelduvváid karsâhánnáá ciägu stáávráh čyeggejum enâmân maŋaluvâi já toh láá suullân seenti kooskâi kuábbáá-uv pelni láá enâmân čyeggejum neeljist kuutân joba kááhcán-uv uánihis vyelicagged moi oolâ piäijojeh vyelimuorah amas syeinih leđe njuolgist ohtâvuođâst enâmân lyevi lii tievâ suoinijn te ton oolâ piäijojeh tedâmeh moh láá rahtum kierruinis oohtânčoonnum riissijn já stáávráin madduikeijijd láá kuođâttum uávsih moid stáávráid puáhtá heŋgiđ kuábbáá-uv pel lyeve tedâmin maŋa lyevi cogâstuvvoo kuábbáá-uv pelni vala tuáris muorâigijn já cogijgijn amas pieggâ njeidiđ lyeve láá sraaŋgah pajaluvâi suullân seenti kooskâi já toh láá kiddejum enâmân koivum stuálppoid kiddâ kukkodâh lii pajeláhháá muádi meetterist já toi koskâ lii tiego kuulmâ meetter paaihijn pyehtih leđe luuvij-uv meetterij kukkosiih já toh láá kejijnis čavgejum sraŋgáin nanosávt enâmân kiddâ jo-uv čuoldân tâi stuorrâ kiäđgán ääigist liššá ij lah innig nuuvtkin čuuvtij aanoost já laijim-uv tábáhtuvá eresnáálá ko tovle ađai koonstah láá lamaš anarâšâin maaŋgah aaibâs lääni vuoggâpivdo já kääri rääjist lâi juvvii kuávdoo koivum rogge mon roobdah lijjii liäjádum keđgijgijn nuuvt et kyeli čájádij čoođâ čääci peesâi kulgâđ rijjâ mut ko kyeli viigâi kuárŋuđ virde pajas te tot šoodâi toi sivlái tiet taggaar viirdán mii uigâdij tom tohon koivum roogán teedij kuolijd tohon já ko olmooš poođij kuohâđ pivdusis te sun puovtij kyelikuáivoin ađai haavijn kuáivuđ kuolijd pajas kyelipiivdus lâi ovdâmerkkân vyeijee kyeleh pivdojii oppeet šuuriš-puáđoin mii meid lâi keeđgijn rahtum tergâdumos kesikyelipivdemniävvu anarâšâin lii lamaš kuittâg nyetti já sämmilijn tot lii-uv lamaš aanoost juo maaŋgâid čuođijd iivijd keerdi nyetti mainâšuvvoo vuođâlovvoost ko mottoom olmooš lâi toohâm tutkâmmääđhi anrâšâin lâi nyetti mestâba jyehi táálust tâi nyettipeeli kuittâg-uv já motomijn tááluin joba muáddi já eres jaavrijn-uv vala fabrik viermih algii leđe finniimist te nyetih-uv algii kuuloold lappuuškyettiđ mutâ vala soođij maŋa maŋgâsist anarâštáálust lâi alnees nyetti lâi sollâd kukke ovdil jobá sollâd já olluv tot lâi soolâ motomin jobá soolâ láá meeđđum árppoin nubijdis kiddâ peleh láá tuárbumpeeli nyeti čižedpeeli puohtâmist kejâdijn piiŋušpeeli nyeti uálgispeeli puohtâmist kejâdijn puohtâm kuus nyetti kiässoo já mast tot loptejuvvoo kárbás uásih láá nyetipottâ čalme suormâ nyetisuájá soolâ čalme ovdâsuormâ uálgi soolâ čalme pelgi uálgimaadâ soolâ čalme suormâ tuárbumviermi ađai uálgimadduulohviermi soolâ čalme suormâ koskânyetti ađai ruoidâviermi soolâ čalme suormâkeeji juolisviermi ađai puddokeejilohviermi sollâd čalme suormâ puddokešviermi sollâd čalme suormâmadduu ađai kuámmir cyecci ađai nyettiviermilahtos kievđâ sollâd já kuulmâsaaigâg mii čuolmâduvvoo sivláviermi paajaapele koorcân ääli soolâ kukkosâš lii kievđâ nubekeččin já tot čyeggejuvvoo poonán kiddâ vâi nyettikäärbis piso sajestis kesidijn tuárbum lii tuárbumpele kárbást já tot lii karsum já uállejum kuhes muorâ muádi soolâ kukkosâš mon keejist lii šluubbug ađai tieppi toin kárbá suhhee álgá vistig kuuloold šoollâđ jeđe korrâsubbooht tuárbuđ ko tuárbumviermi aldan nyettikárbá koskâkievđâ moin kárbáh rottejuvvojeh puohtâmist oohtân ääigist nuátân kullii vala kiiptah moh lijjii rahtum peesi siisâ viäddáin koorrum uccâ kiäđgáin toh tollii nyeti jäävriponneest nyettilyevdih moh tollii nyeti paajaakeeji čäässuáivist nomâttâsah láá kuáŋŋulyevdi moh lijjii sullân seenti kooskâi já kuovttijn kiddimraigijn ciägulyevdi moi koskâ lâi ohtâ kuárttil já ovttáin kiddimraigijn nyettilyevdi mii lâi puoh stuárráámus já nyetipoođâ puotâ kuovttijn kiddimraigijn anarâšâin láá lamaš maaŋgah imeleh moin tergâdumoseh lijjii puoh kievrâmus lâi pehtilumos uhredempäikki lii lamaš i mii lii markkânist km nuortâs lâi meid pelikyeimi kiän nommâ lâi já sun aasâi taavaabeln lii vääri mast tovlái mainâsij mield moonâi eennâmvuálááš vuovdâ njuolgist pehti já puovttijn savâstâllâđ koskânis mield pelikyeimi aasâi máddáápiäláá piäiváš ađai lii lamaš tovláid sämmilijd tergâd já toos-uv láá ulmuuh uhredâm jonssahpeeivi já čohčuv ovdilgo piäiváš lappui skaamâ ááigán lii uhredum ovdâmerkkân markkân máddáábeln já lii lamaš še uáli tergâdis immeel tovláá ääigist mii lâi uáli tärkki já äŋgiris immeel puovtij leđe jo-uv keeđgist tâi tot lâi rahtum muorâst sieidikeeđgih moh láá kuittâg motomin lamaš tiäđust tääbbin kuávlust láá lamaš nabdemist et tááláá ääigist tain iä liččii kavnuumist peeligin ton suujâst et toh láá tuššâdum nuuvtko láá tuššâdum puoh nuáidiruumbuh-uv kuávlust já mestâ ubâ stuárráámusah sieidih láá tuše pááccám já tot puátá tast et taid iä lah paapah pastam tuššâdiđ tegu jno häldeeh lijjii še maaŋgah puohnâssân paaihijn mutâ taa tergâdumoseh kuáti já vistehäldee sijdâhäldee mii toolâi huolâ puásuisiijdâst juovlâstáálu mii vuájá elleeráiđoin puoh meecielleeh láá vuájánin meccihäldeeh moh lijjii maaŋgah sij assii meeccist komme mii lâi táválávt jaamiš já tot laavij kumâttâllâđ stáálu styeres faste já pahatátulâš jietânâs styeres já iänááš pyeritátulâš čáhálig aarnihäldee ucce já párnáimuátusâš kufittâr eennâmvuálááš häldee lii muččâd riges já pyeritátulâš iäpárâš kuddum já miäcán hävdidum páárnáš vuáŋŋáš ađai čäcihäldee ruttij párnáid čáácán jis monnii liijgás alda čääsi njaviččin-kálgu hiđes häldee-ákku pyeritátulâš peinijâš mana uáđđee čuávji oolâ kuobžâ riämnjá tâi puáris ááhu hámásâžžân ohtâvuođah imeláid já häldeid liččii toimâm pyereest sijdâ tarbâšij nuáidi lâi išeniävvun nuáidirumbu moin sun puovtij uáiniđ já ennustiđ puátteevuođâ aašijd kyeli- já meccipivdemluho háárán já sun puovtij meid pyerediđ pyecceid sehe tipšođ eres-uv siijdân kullee tergâdis aašijd iä lah maŋgâgin siäilum já toh moh láá siäilum láá sierânâs museoin vuárhást cuozzâ lâi juohhum iänáážin kuulmâ uásán eereeb máhđulávt vuálgusâš ruumbust mon cuozzâ lii juohhum viiđâ uásán pajemuš uási lii alme koskâmuš eennâm já vyelemuš tuonâ uásist lijjii tiäđust-uv jyehilágán imeleh sieidih já uhredempääihih koskâmuu uásist iänáážin ulmuuh mutâ meid sierânâslágán elleeh sieidij kooskâst já vyelemuu uásist tuonâ imeleh ovdâmerkkâm já jaamižeh vuálgusâš ruumbust mii siäiluttuvvoo museost lii toovláš vaarjâglâš nuáidi čielgim ive toollum kerivijn čuávuvávt stielâsist lii ´almai mii taha piegâid já stoormâid mii puáhtá toohâđ fiärtu já estiđ paha sehe jis vyerbi ooroost ton puotâ te puátá šiev miäcástemlukko stielâsist lii mii addel peeivipaštuu já šoddâd šaddoid ađai tuámukirkko já eŋgâl stielâsist lii enni mii iššeed párnái šoddâdeijeid juovlâpeeivi hiärrá juovlâpeeivi hiärrá já juovlâpeeivi hiärrá stielâsist lii mii addeel šiev ááimu já čuovâdis kesi-iijâ sehe ulmuuh kiäh maneh kiirkon stielâsist lii pahakkâs enni kote koddá ulmuid tavdâigijn helvit haldâšijjee pahakkâs kote šlivgâsâd miätá maailm helvit tullâ pikkâkiemni hävdi já pahakkâs kote čonnui kiddâ ton puudân ko immeel sivnedij maailm oljolamppu já šleđgâčuovâ puárásumos čuovâniävvu lii lamaš tiäđust-uv päljis tullâ nuuvt kärbisnjuunest tuohâsttijn ko meeccist láávust kuáđist já hirssâtuuveest-uv orodijn olmooš joba tuoijui tuulâ paštust tagarijd tuojijd moh iä nuuvt hirmâd kirkis čuovâ tarbâšâm nuuvtettum teknisâš čuovâniävvu lii kuittâg kyelevuojâlieksi ađai kiilu lâi taggaar vyelligis koopâ sulâstittee neeljičievâg littááš mast lâi kaskoo tuárismuorâ já tast lâi räigi tâi timmâ pumbullääigist rahtum vááimus pieijui rááigán já jieš ton kiilu siis pieijui kyelevuojâ teikkâ nuárjuvuojâ jeđe cokkiittui koolgâi leđe várugâs ton suujâst et tot lâi rahtum piŋâlmuorâst vuojâ lievsist nuvâškuođij te lâi vaarâ et ubâ kiilu puálláá ko ryevdi já peldi algii leđe finniimist te kiilu tiäđust-uv rahtui pyelehánnáá materiaalist ko lamppuoljo aalgij leđe finniimist te kiilu puáldimamnâsin lâi meiddei oljo rahtui ovdâmerkkân nuuvt et kuárus puttâlân pieijui oljo já puttâlnjáálmán flanellist rahtum vááimus mon nubbe keeči lâi ohtâvuođâst lamppuooljon já nubbe keeči puttâlnjäälmi ulguubeln mii cokkiittui pyelliđ juo pelni algii leđe finniimist oljolaampuh ađai myrskylyyhtyh puáttim lâi stuorrâ ovdánem čuovâniävuin ton suujâst et čuovâ puovtij toppiđ veikkâba kietân ko vuolgij elâččiđ ovdâmerkkân veikkâba navittist čuovâ lâi kuittâg vala nuuvt hiäju et aarrân siäiluttij ain-uv saajees kärbisnjuuneest ko tuohâstmist lâi koččâmuš ko petromax keksejui te talle pyellee sajostullâ ferttij čahhiđ uđđâ niävu ovdiibeln meddâl maailmsuáđi suulâin ko säksiliih suáldátteh pottii te sij puohtii karbiidilaampu lâi uáli čuovâdis lamppu mut siämmást varâlâš kevttiđ lâi mottoomsoortâ kaasulamppu já asetyleenikaasu mii lâi ton puáldimaamnâs rahtui nuuvt et kalsiumkarbiidi oolâ kuáškuttui čääci já tast šoodâi tot kaasu čääci kuáškui liijkás ennuu te lâi tot vaarâ et lamppu pävkittij já nuuvt vaarâ maŋgii keevâi-uv maŋa poođij meiddei mii lii siämmáá čuovvâd ko petromax já ucánjihhii älkkeb kevttiđ mottoom amerikkalâš insner keksij illâsraŋgâlaampu te lâi keksejum šleđgâčuovâ ij tiättâm et monâččij äigi vala aldasáid čyeti ihheed ovdilgo šleđgâčuovâ ulâttičij puoh olgomuu mut vaarâ sun ij maiden tiättâmgin kuittâg poođij já tot juuvsâi luoddâpiällái tááluid tiego lovoi suulâin já ko šleđgâlágádâsah láá huksim šleđgâlinjáid kuittâg juo puohâi váldumaađijij piälláid te juáhhást linjáá aldasijn ässest lii máhđulâšvuotâ servâđ šleđgâviärmádâhân já šleeđgâ puáhtá-uv taan ääigi kevttiđ aldasáid veikkâ moos áánsust maailm lii tääl uccom já mij pyehtip šleđgâpoostâ mield čäälliđ veikkâ nubebel maailm já tot lii siämmáá peeivi tobbeen pyehtip meid reaaliääigist keččâđ mii maailm nubebeln kuás-uv tábáhtuvá lii oppeet eres äšši et lii-uv taat pyerrin vâi hyennin olmooškoodán hirsâtupe lii lamaš neeljičievâg suullân x meetter stuárusâš já juo taan ihečyeđe pelni lyevdilättein hirsâkerdi lâi jurbâ hiirsâin salvum já pelduvváid eennâm vuálá koivum hiirsah viärrojii asettubbon suullân tuumásâžžân vâi ličij lamaš älkkeb kesittiđ meeccist sajasis lâi táválávt räigi tađe várás et puovtij lääbži ađai oorâ pieijâđ toos kiddâ já kuálustiđ eergi maŋŋaal monnii hirsâkerdid já keijijd kerdid eenâb ráhtojii härvin tanen et pyerebeht puovtij siähtálijgijn tevdiđ loomijd táválávt kuáđđojii ereskukkosâžžân vâi pyerebeht puáhtá hiäŋguđ tiiŋgâid toid salvui motomin paajeeb kečihiirsâ oolâ já motomin vuálá tuvdemân piäijojii kyehti vinecoogâlm kuohtui kátui kooskâst nuuvt et vuoluškeeči heiviittui pajemuu robdâseeini hiirsân já paajaškeeči oppeet kečihiirsân teikkâ olgoropemuorân náálá sálvojii oordah kečihiirsâi kooskân nuuvt et pakkâkáátu puovtij stelliđ toi oolâ oolâ piäijojii siähtáleh já čunnuuh ääigist kolmâkáttu rahtui tuše jurbâ muorâin moh piäijojii pakkâkáátu oolâ kolmâkáátu rähtimân kiävttojii korrâlyevdih kourulauta ađai mudârdâsah piäijojii tälvituuvijd tuše ulguubel mut meid siskiibel-uv lâi meetterpele kobdosâš já táválávt oovtâ hiirsâ alosâš lâi juohhum neelji uásán lättee mon lyevdih lijjii pieijum eennâm oolâ uopsâ ađai puáššukiddâ kuácceigijn tâi tuorgâigin lovdum luvdiihánnáá uási skiddâ seeŋgâ vuoluupiälááš lyevdejum uási lättee motomin maŋeláá loptejui te mudârdâsâi kooskân salvui niskemuorâ já lätteelahtos moonâi togo pehti lijjii rahtum lyeddejum muorâin moh lijjii veerrum täsivin já ryevdikamina lâi mottoom anarâš huksim hirsâtuuváá njáálmán já markkânšiljoost-uv lijjii kođij lasseen motomeh hirsâtuveh juo mutâ juo suulâin iänááš markkânkođij sajan lijjii ittáám hirsâtuveh malli lâi vissâ-uv puáttám puálvárij markkântuuvijn já toi siiskiš lâi uáli oovtkiärdán monnjâseeinist pevdi uccâ laasâš já peevdi kuábbáá-uv pelni uáđđimriicih mut uksânurheest tot puoh tergâdumos täkki lâi táválávt muvrejum uuvsâ čižedpele nuurhán nuuvt et ton njälmi šoodâi uskiidâ piäláá monnjâluávku kuávlun lâi taavaabeln já laasâ oppeet piäiváábeln ađai maadânuorttiibeln rahtui päljis eennâm oolâ nuuvt et salvui vistig hiirsâ sálvuskerdi mon siiskiš tevdui čunnuiguin tâi čievráin oolâ loptejui täsivis já stuorrâsiähá áálááškeđgi já tast maŋa muvrájui njaajáin já ráptukeđgijgijn taggaar muuvrâ sulâstittee mii lâi ovdiikeččin áávus maŋa muvrájui kállukeđgi mast pajaskulij tot muvrájui suovâpoccen čäcikáátu čoođâ ääigist iä lamaš peeldih mut korrâ puolâšij ääigi suovâpoccee toppui iijâ ááigán suoinijgijn teikkâ moinnii eres toos heivejeijee amnâsáin lâi stággumuorâ já tast stággu ađai vagge moos puovtij heŋgâstiđ kiemni tâi páánu vuoššâmpuudân lâi piirâsjorree taahijn lâi siskiibel muvrájum ryevdistággu tuárrást ovdâmerkkân veikkâba liäggásâm pissopiijpo moos puovtij heŋgâstiđ vage ađai vaggeäävli puolij tälviv ubâ ääigi täähist ton suujâst et jis tot čaaskâi te tupe huápust kolmui maŋa rahtum tááloid kale še muvrájuvvojii vala täähih mut iänááš tááloid poođij liegâdem- já vuoššâmniävvun kuittâg ryevdihellá paasij tagarin čiŋâttâllâm- já suotâstâllâmniävvun veikkâ kale tast ain-uv kááhuh já kusâvuástáh passojii pyereest ko koddeäigi nuuvâi já toh koddojii ađai lojoduvvii puásujin te anarâšah-uv algii omâstiđ poccuid já algii pygálustiđ pygáluspaihijd tarbâšij še ijjâdemsoojijd lijjii tiäđust-uv kuáđih meid láávuh uv mutâ še hiirsâin teikkâ luovdijn rahtum kámpáh maŋeláá joba parakih moid muvrájuvvojii kale meid täähih-uv mutâ iänááš liegâdemniävvun poođij leđe ryevdikamina puovtij leđe rahtum peeldist mut meid optum ryevdist nuuvtettum valurautakamina magarijd finnij lijjii lieggâseh iäge puurrâm muorâid innig nuuvt hirmâdávt lii-uv siäiluttâm saajees joba onnáá peeivi räi já häärvih láá-uv toh meccikámpáh moin innig lii ráptukeeđgijn muvrájum täkki nurheest lii kuittâg puátimin pygáluspaihijd-uv pygálusääđi lunne lii juo maaŋgâ kámppáást šleđgâlieggiittâs silvestris lii puohháid anarâššáid uápis já tergádis muorâ tovláá rääjist peesist láá rahtum ereslasseen njollâääitih šaldelyeveh já káttuseh sehe maŋeláá navitteh ääitih já hirssâtuveh joba šaldeh-uv še ráhtojii peci- ađai suárvikooldâin kerrisij já kárbái mielgâseh láá rahtum piŋâlpeesist já kärbislyevdih vala tááláá ääigist-uv ráhtojeh asettis peciluovdijn kerrisân tarbâšuvvojii näävlih já irráátteh te toh ráhtojii pikkâšist tot lii lamaš já lii ain-uv uáli vuovâs eidu ton älkkees cokkânem keežild nuuvt sajostullân ko hellá- já täkkimuorrân-uv erinomášávt pihâšin já suárvin aalgâkiäčán pikkâšijn kulgâttui pikkâ mii lâi puoh pyeremus aamnâs jotteemniävui tipšomân tallaa ääigist láá puáttâm uđđâ amnâseh kárbái hoittáámân mut vala-uv motomeh kevttih piihâ kárbáidis já rievâidis tipšomân nuuvtko pecilodeh já uárreeh iä piergiiččii pesijttáá já soorvâi-uv purâmušvalje ličij ennuu kievhib säđgimpiässáittáá tivrijd peeci lii velttidmettum já lii njuolgisteeđân toi eellimiähtu puáhtá ettâđ et peesi ordârääji jotá suulâin mii lii linjáást mut sierânâs pecivyevditiälhuh kávnojeh valjeest vala ton-uv taavaabeln nuuvtko leeveest kidâ merâriidon já tiäđust-uv mast ton nommâ-uv puátá ordârääji muhâttâl já kuorâttâl iänááš jolgâ tuoddârij raajijd mut ohtuunis piässááh kávnojeh aaibâs jolgâ tuoddârijn-uv nuuvtko om taavaabeln lii irâttâm kalveđ ton luándulii kuávlu taavaabel mut puoh iskoskalvemeh láá epiluhostum láá šoddâm tuše kuškâm já kuáránâm säđgimpiässááh moigijn ij puátteevuođâst kuittâg jieš kalvee pyevti kuássin ávhástâllâđ mut puáldimmuorrân toh kale vaarâ motomin tohhejeh kalvemeh láá vaattâm ovdij suáhivuovdij tuššâdmijd já ton ooleest láá tuššâm meid šiev riävskápivdemenâmeh moh iä innig kuássin maacâ kulá kuittâg anarâšâi tergâdumosáid muoráid já šados tot tobbeen kost toos láá puoh pyeremusah šoddâmmáhđulâšvuođah hiäimun kulá suullân šlajâsâš kuácceemuorâi suuhâ moos peeci-uv silvestris kulá já toh šaddeh eennâmpáálu taavaapiäláá uásist communis anarâš moonâi riävskápiivdon te sun ferttij ucâluđ taggaar sajan kost lijjii vuovâs riävskápivdemenâmeh mučis morâstááh main riävskáh lijjii já tagareh pääihih kávnojii iänááš ain alda tuoddârij peesi ordârääji taavaabeln asâstâlâi tobbeen láávust teikkâ kuáđist já ko sun cokkiittâlškuođij tuulâ te tobbeen iä kavnum pikkâšeh iäge suárvihkin ferttij kejâstâllâđ taggaar cokkiittâsâid moh tobbeen kávnojii já toh lijjii rááđháh koškettâm rátkávuolâttâs rimmâguát tegu piihâš kuás-uv lii iänáážin vyelligis šaddo mut vuovâs tilálâšvuođâin tot sáttá šoddâđ joba almaa kukkosâžžân suujâst rátká lijkkoo šoddâđ puáris kuátisoojijn já pyeremus merkkâ puáris kuátisaje kavnâmân láá-uv rátkámiestuuh áinoo puáris kuátisaajeest láá-uv enâbuššáá ađai ucebuššáá rátkámiestuuh juurdâš et rááđhá šoddâmahe lii uáli kukke joba paijeel tuhháát ihheed te puoh ráđhái vuáđuld kavnum kuátisajeh láá meid uáli puáráseh ton rááđhá toos kalva tâi mon suujâst tot toos puátá ij vissâ valagin lah tiäđust mut amal ulmuu aassâm tast vaaikut mahtnii áášán lii ranttu kuláhân tot sypressišaddoid mut tot lii siämmâst áinoo kuácceemuorâšlaajâ mii lii levânâm puoh enâmustââ miätá jurdáččij šaddoost mii šadda návt-uv tavveen já vala lii nuuvt herkki älgiđ šoddâđ puáris kuátisoojijd te jurdáččij et tot lii taggaar sosiaalâlâš šaddo mon puáhtá sirdestiđ kuus peri mut návtpa tot ij lahkin láá irâttâm tom ištâdiđ jieijâs päikkišiiljon mut uáli häärvih tast láá luhostum ij lijkkuu toos et tot sirdoo jieijâs šoddâmpääihist eres sajan erinomâš šaddoin lii tááláš teknologia kuittâg áppádâm ávhástâllâđ ráhtojeh jieškote-uvlágáneh vuoidâseh esansseh viijneh já amal vissâ njuvdoseh-uv já rátkámyerji lii uáli tiervâslâš veikkâ tot njuolgist njáálmán piejádijn lii-uv poččâ já riičâš rátkámyerji lii čuovjâd já laddâm pištá muáddi ive sämmiláš ij máttâm kevttiđ tom vaarâ tienávt ävkkin mut havduid sun vaarâ raahtij tain já vuolâstij kähvipastem-uv olssis rááđhást tast poođij še erinomâš ääigist rátká kiävttoo kyelesuovâstemamnâsin já tast ráhtojeh jyehilágánet páánu vuálááh já joba čiiŋah-uv lii noonâ muorâ já tast lii nuuvt nevtraalâlâš opsâ et tom puáhtá kevttiđ moos peri pubescens muorâ anarâšâi puáldimmuorrân já fijnásuboi pargoi iähtun lâi suáhi sun raahtij maid kost uusâi laaštâ-amnâsijd soovijn moin veerâi já hevvâlistij laštuid kerrisân suáhimohheest šoodâi leŋgipeeli já nubbe kavnui tagarist mon moheh lijjii vyestikevveeh nube iähtun jalasijd lâi pyeri sujâttistiđ suáhimuorâst já saveheh-uv šoddii pyereh siämmáá muorâst lâi kale nanosub mut tom amnâs lâi vaigâdub kavnâđ já tot lâi čuutij lussâdub ko suávist rahtum saaveeh saveheh nuhhii já tain ij lam innig ano te sämmilâš rähtistij tain vala saaveehkiälhá mii palvâlij suu tast maŋa ain maaŋgâid iivijd šaddeh távjá päähih já miiba vuohâsub polloaamnâs ko suáhipäkki kuovzâstui pollo mon puovtij kevttiđ juhâmân já meid purâmušlitten sehe nääpi moos ááldu puovtij pajestiđ anmâsoccee kaavnâi tarbâšân kossâ ponjettis suávi te ton sun njeeidij já sáhháástij mudágâš kooldâ mast raahtij vuojâskáápu šadda tiätulágán kuobâr já ko tot kuuškâi te tast šoodâi tyevli čuovjis korrâ aamnâs mon toovláš anarâš muttij já raahtij ivnimliemâ viermijdis várás suáhivuástá lâi pehtilis äšši tovláid párnááid tot oonij huolâ tast et párnááh lijjii šiev já kočottettii finnim lâi siämmâš ko rissiittâttâm väzidijn šoodâi pakkâ já olmooš kuškâlui te sun logestij nijbijn suávist peessi mast sun rähtistij puárti já koiviistij aijust čääsi puovtij meid rähtiđ kiiptâid viärmán sehe nuátán já kovrâgittiđ tuulâ paštust kuárvihijd koorhâid moh tollii viermi čääsuáivist finnee še uáli šiev puuvko noovdâid mon puuvkorävdeeh láá juo áigáá huámášâm lii ain-uv puoh pyeremus cokkiittâs tobbeen kost tot lii finniimist tááláá ääigist láá puáldimmuorah tääbbin finniimist aainâs-uv kuulmâ šlaajâst te suáhi lii tain ain-uv puoh pyeremus liegâdeijee tullâ lii rávhálâš já liegâs mut ij liijkás paahâs pištá kuhháá já suáhi ij lah nuuvt hoppeel ko láá kuácceemuorâšlaajah iänáážin ij peehâ ijge tot kooškâ iilâid uđđâ liegâdemamnâseh teknologia ovdánem mield vaarâ puátih lase te suáhi puátá leđe sämmilii pehtilumos puáldimmuorâ täst ovdâskulij-uv pubescens tortuosa ađai laajišsuáhi lii jiešalnees siämmâš suáhi mii šadda leevijn já vuovdijn mut tot lii nuuvt pyereest vuáhádum tuodârkuávloid et puáhtá pyereest-uv kočodiđ tom aaibâs jieijâs suáhišlaaijân ij lah čuutijgin ollâgub ko skierri mut tot lii maaŋgâkerd kasseeb já nuuvt stoorgâs et korrâsubohkin stoormah iä pyevti tom sujâttiđ tâi kuáridiđ taam storgâsvuođâ áiccá talle ko vázzá taggaar laajišmiestuu čoođâ láá asettuboh pihtâseh pajalist te uccást iä kiškuustâl korrâseh já storgâseh láá ton uávsih lasseen et laajišsuahi lii maaŋgekerd ucceeb vyevdisuávist ton loostah-uv láá suullân ohtâ niäljádâs hyelkkisuávi lostáid verdiddijn mut vuod neeljikerd stuárráábeh ko skieri loostah olgoláá uáinin sulâstiteh-uv skierijd ovdán vyevdist tuoddâr kuávlun te ij pyevti huámášiđ ollágin kogo älgih tuodârsuávih tast ko muorah uccoh taađeest ko tuodâr aldan rääji vyevdisuávi já tuodârsuávi kooskân ij pyevtigin keessiđ já tiet äšši juo tuođâst tom et koččâmuš lii siämmáá suáhišlaajâst lii nuuvt ruánzáá já uánihâš et tast ij finnii ubâ riävská käärdigin ááigán tááhust riävsk ´kielah iä cuápcániččiigin tagarijn soojijn kost tuodârsuáhi šadda iäge tobbeen lah riävskáhkin kiäruneh kale pivdem várás kalga ucâluđ tagarijd soojijd kost láánjáh láá njuolgâduboh ruánzáámusah tuodârsuávih kávnojeh aaibâs suávi ordârääjist tuoddârist já laajišsuáhi lii-uv šiev čiŋŋâpargoaamnâs lii uáli nanos já koorâs já mast láá muálhih jyehi kuávlun nuuvt et tast puáhtá rähtiđ mučis uksâtoppiittuvâid ildeetuvduid tâi veikkâba muorâpuustuvâid já veikkâ magarijd čiŋŋârakkânusâid uccevuođâ keežild puávtáččij jurdeliđ et tast ij lah puáldimmuorrân juurdâš hellamuorrân te tast ij lahkin toos já nubbe suijâ lii tot et toh láá liijká nuuvt uccáá mut sajostullân tot lii erinomâš puáldimmuorâ äigin-uv muorâ lii nuuvt koškes et puálá tuulâst mestâ siämmáá náálá ko koškásuboh-uv muorah já tullâ lii paahâs mestâba pakkâsub ko sieivâ suávi tullâ padus tuomâ lii-uv muorâ te tot kulá ruusušadoi mandelšaddohiäimun já tot ij lah aaibâs táválâš šaddo aainâskin tääbbin anarâškuávlu tavemuu uásist suujâst tot ij lah finnimgin taggaar erinomâs sajaduv sämmilij áárvust toollâm muorâi juávhust nuuvt ko eres muorâšadoh lii amnâsmuorân noonâ sujâttij vuávsá luoka tast mut puáldimmuorrân tast lah ko tot ij šoodâ tavveen meendugin styeresin tuomâ puáhtá šoddâđ joba mut tääbbin tavveen tot sulâstit paajeeld uáinin iänáážin sieđgâ ađai poijuu já lii enâmustáá motomij meetterij kukkosâš láá mučis vielgis kukáh já tot lieđđee siämmáá náálá ko eres-uv muorah kiđđâkeesi mut nomâlâssân tuomâ kukáh opsideh uáli vuáimálávt já haajâ lii njaalgâ ráhtá muorjijd mut eres muorâi iähtun ton myerjih láá mirhâliih siämmáá náálá ko láá mirhâliih muorâ eres-uv uásih lii amygdaliini ađai glykosiidi mii lii táválâš mandelšadoi siemânijn tast ráhtá enccyym já emulsiin ohtsâš kásánem čáácán mon puáđusin láá bentsaldehydi rypälesukkâr já sinihappo lodehkin iä tuhhit tuomâ mirhâlijd muorjijd evvisin keežild vaarâ maaŋgah ulmuuh iä lah skappumgin tuomâ šiljosis nomâlâssân talle jis perrust láá lamaš uccâ párnááh tuomâ lii-uv puáđulâš te tot lii tááláá ääigist kuittâg mottoomlágán säämi muorâ mast kalga leđe tiätulágán sajadâh eres muorâi juávhust lii uáli čuutij kovvejum já áárvust toollum muorâ indoevrooplijn kulttuurijn já maaŋgah láá-uv lavluuh tiivtah čalluuh já elleekoveh moh tuomâst láá rahtum toollâm lii-uv puáttâm máhđulávt muorâ raasij já toi njaalgâ haajâ keežild ličij mučis šiljomuorâ mut tot lii mirhâlâš já tast še láá vajaliih tiätulágáneh tiivreh moh mannejeh já suovsah pilledeh muorâid taggaar lii tuomâpanneemuosâ tuomenkehrääjäkoi suoksâ mii távjá pana já porá muorâ kierruu pilás tuomâ kulá mandelšaddohiäimun te tast láá tiäđust-uv pegâlmâs hyelkih nuuvtko persikkamuorâ mandelmuorâ sehe jieškote-uvlágáneh kirsikkamuorah maid puáhtá kale iäruttiđ sierânâs suuhân tremula hiäimun kullojeijee supe lii taavaapiäláá eennâmpáálu kuulmâlov poppelšado áinoo šlaajâ šadda tääbbin kuhemus muudon tiego love meetter kukkosâžžân mut joba väldid olssis šoddâmsoojijd jis šoddâmpäikki lii pyeri já tot ovdán oles ahan tiego ihásâžžân ²iev ovdâmerkkâ tast lii taavaapiälái uásivaldij šadostâh iivijd tassaaš tobbeen lâi jyehi saajeest váldumuorrân vielgispeeci mut ko toh čuáppojii meddâl te toh iä uđâsmumgin luándulávt pic supe väldidij puoh šoddâmsoojijd olssis lemin nuuvt et tääbbin tavveen iä lah ulmuuh vala iberdâm muorâ kevttimáárvu lii vorâsin kale times já viehâ lussâd mut ko tot koškeet te tast šadda keppis nanos já koorâs lii njuálgus vyeliuásist uávsittem já ollim lii älkkee siäilut kuhháá šelis iivnes jis tom vala njuátá ivnettis valttijn ađai moinnii eres mieskâsvuodâ estee amnâsáin tááláá ääigist kiinii ráhtáččij lavŋekuáđi te valttajum supemuorâ ličij toos erinomâš amnâsmuorâ ton keppisvuođâ já mučis iivne keežild kolgâččij njeidiđ já olliđ algâkeesist njale ääigi já ko toh liččii koškettâm te kolgâččij vala valttađ toh siälutteh iivnes ivijmield lii kale herkki luoddâniđ mut taan ääigi puáhtá spiijkárij várás pooráđ raaigijd já nuuvt estiđ muorâ luoddânem suuveest lii puáldimmuorâ-árvu riššâsäggin rähtimárvu já tukkimuorâ-árvu-uv mut tääbbin taveláá ton kiävttu tááláá ääigist puáldimmuorrângin lii viehâ ucce amnâsmuorrân vala-uv ucceeb ääigist-uv tot lii kevttum tuše amnâsmuorrân já tast-uv tuše tiätulágán amnâsin láá sujâttum rievváid nuuvtkočodum poijuuh moh tuálih rievâ mielgâsáid kiddejum ketarijd ciäggust ko iä lam vala virvelstááguh finniimist te puoh pyeremus stágguaamnâs lâi supe koolgâi čuoppâđ já olliđ njale ääigi jeđe ceggiđ kuškâđ vuordâččiđ vejehái maccâm juuhân máhđulâš et toovláš olmooškin ij lah hoksám puoh taid amnásmuorâmáhđulâšvuođâid moh suuveest lijjii ton tiet et supe ij liijkágin lah nuuvt hirmâd táválâš muorâ ko tot šadda tagarijn tiälhuin moh kale pyehtih leđe vijđáh-uv nuorttiibeln lii njuolgisteeđân supevyevdi mast láá tuotâ stuárráh suveh ađai puájui eereeb láá puohnâssân sieđgâšlaaijâd pajeláhháá muádlov main kávnojeh penttâ šlaaijâd sieđgâ ađai puájui uáivild puoh sieđgâšlaajâid main puoh táválumos lii sämisieđgâ lapponum já epitáválumoseh láá kiärunlostâ herbacea já toŋâssieđgâ arbuscula moh láá uáli uceh já šaddeh tuše päljis tuoddârij máddáápiäláin lahtâ vieltijn lii lasseen vala rávhuiduttum sieđgâšlaajah láá vyevdipuájui borealis ullopuájui lanata čapissieđgâ myrsinifolia jeggisieđgâ myrsinites etimussieđgâ myrtilloides viskissieđgâ pentandra ruopsissieđgâ phylicifolia näpikuávlusieđgâ polaris viermilostâsieđgâ reticulata kieddisieđgâ starkeana soorvâsieđgâ xerophila já ränissieđgâ hastata lii nuuvt táválâš já arvâslohosâš šaddo et ko kejâstâl keessiv kieddiroobdâid tâi roođoid te hárjánmettum-uv čalme iärut aainâs-uv šlaajâ já jis lii šiev šaddokirje te toid puohháid kávnojeh meid noomah-uv šlaajah láá olgohäämis peeleest nuuvt siämmáálágáneh et tuše áámmátolmooš puáhtá uáiniđ iäruid lii iänáážin jyevdilâs šaddo mii tiävdá já väldid puoh raaviroobdâid já kieddiraajijd ijge tast lah kävni eres ko ostomuorrân mut toos tot lii-uv erinomâš tovláá rääjist sieđgâ párkku lii kevttum poccuu kaammâsij já eres-uv ellei nahkij tiimeedmân já onnáá peeivist tot lii ain-uv puoh pyeremus aamnâs toos elleeh nuuvtko njuámmil sorvâ já puásui pyehtih sieđgáin ávhástâllâđ mut jurdemist lii et tot lii toid kuittâg taggaar etipurâmuš já lyemečuággee puáhtá še vuošâstiđ jeegist koške sieđgâoovsijn käähvi ij lah meendu ranttu šaddosaajees háárán já nuuvtpa tot šadda jyehi saajeest kost peri lii ucánjihhiigin laavtâs juhâ- já aajâriddoin iänááš čäciraajijn roođoin jeegijn já jeggiriddoin sieđgâšlaajah nuuvtko kieddisieđgâ já soorvâsieđgâ iä velttidhánnáá vaađâ lahtâs pic šaddeh koškásubboin-uv enâmijn incana hiäimu lii viijđes moos leibi-uv kulá lii áinoo suáhišadoi suuhâ tääbbin tavveen mii ráhtá olmâ paccâháid leibi sáttá šoddâđ paijeel love meettersâžžân mut tääbbin uáli harvii paijeel neelji meetter lassaan älkkest nuuvt siemânistmáin ko jieijâs vedduin-uv jis lii vuovâš šoddâmvuálááš mut liijká-uv tot pisottâl iänáážin miestâlágánin muorrân tääbbin lii jieijâs náálá mučis muorâ nomâlâssân stuorrâ lostâidis peeleest mut tast ij lah aldagin taggaar puáldimmuorâ-árvu ko lii ovdâmerkkân suávist miäská älkkest já lii tuulâst hoppeel leeibist-uv puáldimmuorâ-árvu lii mut ereslágán ko iänááš puáldimmuorâin kiävttoo taan ääigi kyele suovâstmân já toos tot lii-uv erinomâš addel suovâskuálán mučis ruškis iivne ij viišâ jieš skappuđ meeccist leibimuorâ te valmâš leibivuolâttâsâid finnee käävpist muoviseehâ siis päkkejum häämist ij lah meendugin táválâš muorâ já tom puáhtá uáiniđ ereslasseen päikkinoomâi pehti härvilohosub lii muorâ ađai äšši tađe táválub tot lii päikkinoomâst taha spiekâstuv taan ääšist lii nuuvt táválâš muorâ et pihlejâš-algâsiih päikkinoomah váiluh ollásávt anarâškuávlust lii puoh táválumos muorâ mut suáhi-algâsiihkin päikkinoomah iä kavnuu liijká ko muáddi anarâškuávlust kulá táválumosáid muoráid mut ton merhâšume tovláá ääigist lii lamaš ereslágán ko eres muorâin ohtuunis juo ton keežild et tast lii finnim purrâmuš joođhâ čielgee et peci-algâsiih päikkinoomah anarâškuávlust láá muádilov paaihijn taan neelji muorâ juávhust lii puoh härvilohosumos já ton suujâst leibi-algâsiih päikkinoomah kávnojeh-uv anarâškuávlust siämmáá ennuu ko peci-algâsiih-uv päikkinommân šoddâmaagah láá tuše lamaš ereslágáneh peeci tergâd leibi härvilohosâš aucuparia čiŋŋâmuorâ tááláá ääigi sämmilij-uv šiljoost lii pihlejâš láá maailmist ohtsis šlaaijâd moin kulmâ kávnojeh já tääbbin tavveen-uv ohtâ aucuparia šlaajâ mii lii mijjân puohháid uápis kulâ tuomâ náálá ruusušaddoid moh láá maailmist paijeel šlaaijâd já tothân uáivild tom et toh myerjejeh mijjân puoh uáppásumos lyeme chamaemorus lii pihlejáá hyelkki šadda tääbbin olesšaddosâžžân tiego love ihásâžžân já talle tot vuossmuu keerdi lieđđee já myerjee olmânáál lii vielgâd já ko myerjih loppâkeesist šaddeh te toh láá mučisruopsâdeh já toh teddih nuuvt ennuu et uávsih táválávt sojeh vuáluskulij pihlejâš lii tiego kuulmâst viiđâ meetterân kuho puátá váhá tast maggaar saajeest tot lii šoddâm myerji ij lah nuuvtkin máihláá ko lii ovdâmerkkân sare tâi lyeme ijge ton smakkâgin ij lah nuuvt njäälgis mut sukkâr keevtin tast finnee liijká njaalgâ njuvdosijd nomâlâsân talle jis sehhist taid ovdâmerkkân juŋŋáid pihlejáá myerjih láá juuŋâ ivnásiih te taid ij iärut juuŋâi kooskâst ennust ollágin já pihlejáá myerji addel juŋŋáid taggaar persovnlii smaahâ nomâlâsân peljirástágážân pihlejâšmyerji lii erinomâš pehtil já tergâd joba vaaikut toi varriimân máádâs myerjih láá čohčuv valjeest te peljirástágááh iä ane huápu máádâs monâdijn ollágin pic ovdáneh tađe mield ko myerjih kelijdeh pihlejâšmyerjih láá uáli ennuu te uási peljirástágáin pääcih täälvi viettiđ peljirástágâš ađai peljisalgaaš ko pihlejâšmyerji-uv láá váháš komáliih oovtâ ääši tááhust já taat äšši lii alkohol ko lii ruápsudâm te tast maŋa siskáldâš álgá suolgâi keevvâđ já muttuđ alkoholin tuálih talle sistestis smaavâ meerijd alkohol já ko peljisalgaaš taid porá sáttá puurrâđ joba jieijâs tiädu-uv verd taid muorjijd te uáiváduváhân tot lah nuuvtkin iimâš et uáiváduvá lii tot et ton vuoivâs puáldá alkohol käävci kerdid jotelubbooht ko ulmuu vuoivâs puáldá oovtâ promille alkohol tiijmest ulmust promille puáldimân mana käävci tijmed peljirástágááh láá purrâm ennuu pihlejâšmuorjijd já uáivádum te talle toh kirdâččeh tálui lassáid já lämmejeh jieijâs caprea kulá nuuvtko nommâ-uv maainâst puájuišaddoid ađai sieđgáid tot lii enâmistpuájui ko enâmisthân šaddeh eres-uv poijuuh já sieđgah sáttá leđe máhđulávt ton maddust sieđgah pyehtih šoddâđ uáli-uv asettis laavŋe alne joba lavŋelum keeđgi ađai källee alne mut enâmistpuájui ij pyevti kuássin šoddâđ taggaar saajeest ton suujâst ko tot ráhtá hirmád stuorrâ päähi maddui stuárráámus já losemus uási lii jiešalnees eennâm vyelni já tondet nommâ lii enâmistpuájui veikkâ tot puáhtá leđe paajeeld keejân tuše mottoom meetter alosâš koivist tom viäddá te tobbeen sáttá kavnuđ joba meetterpele stuárusâš päkki mon kale pollovalmâšteijeeh-uv láá huámášâm lii vaigâd loostâ ääigi huámášiđ meeccist já ton suujâst päkkimiäcán vuálgoo-uv tállân ruške maŋa ko talle tom lii älkkeb kavnâđ ko lii ohtâ tain muorâin moh kočâtteh lostâidis majemustáá kávná kale keessiv-uv ton keežild ko tot lii puoh stuárráámus puájuišlaajâ lovmat meettersâš já tääbbin tavveen joba viiđâ meettersâš já ton loostah láá čuutij ereslágáneh ko táválijn poijuin láá kuheldâlâš paajeeld šolbâdeh já vyeleeld soovsâlágáneh keeči lii ain čuuhâl já tot mulkkâs kuábbáánii kuávlun lii supelágán muorâ já ton párkku-uv lii siämmáá sulâsâš ko suuveest ij lah táválii ulmui kevttimárvu eereeb šlaaijân lii luánduriggodâh tast ko eres-uv muorâšlaajah rähtei tast lii lamaš amnâsárvu tast ko láá suve lasseen rahtum rievâ poijuuh já puuvkorävdeeh rähtih enâmistpoijuu maadâpäähist polloid kaarijd kuuvsijd náápuid já puuvko noovdâid kooskást enâmistpuájui lii čuutij áárvust toollum muorâ ij lah nuuvt hirmâd táválâš tääbbin já tom puávtáččij-uv verdidiđ mestâba tâi čuárvinjunán čuárvinjune páččoo syelipivdei tooimâst ton čuárvi keežild te tuše čuárvi čuáppoo meddâl já piärguh pääcih hyeenai kondorkuáskimij já šakalij evvisin náálá kiävá enâmistpoijui päkkioccee lii vistig ruggâm päähi enâmist já nuáđásâm toin te jieš muorâ páácá miäcán mieskâđ kuobbâreh koppákuorijááh já mááđuh peessih ávhástâllâđ toin nana olmooš jotá meeccist te sun ferttee korvâččiđ puohlágánijd muorâid moh oovdân puátih kuittâg mottoom muorâšlaajâ mon paijeel sun uážžu lávkkuđ nuuvt et läävhih iä čuutijgin uánnán muorâ lii skierri suáhišlaajâ mii lijkkoo šoddâđ iänáážin jeegijn jeggiriddoin já roođoin mut meid päljis tuoddârijn taat muorâ lii maaŋgâ tááhust tergâd addel ucebáid já stuárráábáid-uv luddijd pessimsyeje já ulmui skieri ávhálâšvuotâ čiälgá majemustáá luommim ääigi ko sun usâstâl luámánijd jolgâ jeegijn já tagarijn soojijn kost taid ličij älkkeb čuággiđ lii nuuvt hyenes lyemeihe et skierâsist toh iä liččii kuittâg juo mottoom verd hiäimun kullojeh eennâmpáálu taavaapiäláá liähmus stielâsist suullân šlaaijâd moin skierri lii ohtâ ij lah tuodâralaččijn ko muádilov seenti alosâš ijge vyevdiláágin ennust meetterpeeleest aaleeb veikkâ stuárráábeh-uv skierrimiestuuh kale kávnojeh suáijáás paaihijn tast lii ucce cm juurbâs já sáhárobdâsâš skierri lii nuuvt-uv vyelligâš te ton urbeh kuleh še riävská purâmušliiston talle ko myerjih láá juo pááccâm muottuu vuálá mut riävská ij kuittâg vala uulât suáhiuurbijd puurrâđ riävskást lii tuotâ tárbu suáhiuurbijd käskiđ te tot njuškist suáhiovssijd já porá tobbeen taid mut harvii kuittâg piäsá riävská uáiniđ suáhiovsij alne staaruumin tot porá skieri uurbijd moid uulât pyerebeht lii lasseen vala iirâs et harvii tom aldan ubâ páčádâhângin urbe lii riävská hyelhi kiärun nubbe váldupurâmuš tuodâralaččijn já nubbe lii myerji joba tälviv-uv ton suujâst et tuodâralaččijn ij pissáán muotâ piegâi keežild ubâ tälvivgin skierri ij lahkin áhtánâs muorâ te kuittág tot lii peessâm joba elleekován-uv suulâin rahtui filmâ mii čaittui ereslasseen teatterijn já mainâstij kuávlu sämmilij puásuituálust já eelleekove nommâ lâi puáhtá še vuošâstiđ käähvi skierrituuláin jis pyereebgin muorâ ij lah aldasijn sáttá piäškáástâllâđ já koškâđ váhá iilâid mut paahâs tot lii abies omâsumos lii kuosâ puátá tast et kuosâ ordârääji jotá suullân tääsist já iänááš uási anarâškuávlust páácá kuosârääji taavaabel ääigist ko ulmuuh joteh ennuu já maailm lii uccom te kuosâ-uv lii puáttâm uáppásubbon anarâššáid hiäimu kuácceemuorâsuuhân main ohtâ lii kuosah kuleh šlaaijâd eennâmpáálu taavaapiäláá uásist kukkodâh olesšaddosâžžân lii joba meetterid moos tot olá suullân mut tääbbin tavveen tot ij peesâ siämmáá kukkosâžžân puárásubbongin kuosâ ištâd kuávlun te kale kalga ištâdiđ taggaar kuosâ mii lii tääbbin šadolâš ijge pyehtiđ aainâskin mäddiláá kuosâ ovdâmerkkâ puohtum kuosâst mii lii juo paijeel tääbbin tavveen lii tuše čiŋŋâmuorâ-árvu ton suujâst et toh láá tääbbin nuuvt uccáá täähistkin tast ij uálináálá lah ijge sajostullâpuáldámuššângin tot lah pyeri ko tot lii piäkkálâs já kaška ohtânmaanoost iilâid tot kale tohhee já iänááš táálui valmâšpaketteh tuálih-uv sistestis viehâ ennuu kuosâluovdijd já eres-uv rakkânusâid moh láá kuosâst rahtum kost kuosah láá ennuu toh kiävttojeh selluloosafabrikij amnâstâhhân kieldâst láá viehâ uccáá já toh-uv moh láá iä lah vaarâ tarbâšân tärkkilávt tutkum suámi tiettiđ eidu maggaar šlaajâ šadda ovdâmerkkân kuávlust já lii-uv oskottettee tiätusänikirjij náágus s et kuosâ ličij sieivâ kuosâ abies já kuosâ obovata siävuttâs lii meid erinomaš juovlâmuorrân mutâ kuávlust juovlâmuorâ-áárvu kooččât tot et taid ij uážu jieš eelliđ čuoppâmin meeccist pic ferttee uástiđ torikävppijâsâin kuosah láá čuoppum liijgás tooláá já pennuuh-uv sättih leđe juo kiergânâm kužâdiđ toid ašij tiet torikuosâin táttu leđe viehâvis haajâ já toh láá vaalmâšin kuškâm nuuvt et kuácceeh älgih luovânâddâđ juo juovlâ-ááptu maainas ohtii sorvâ mon nommâ lâi lâi hirmâd korrâuáivi tot moonâi miäcán uuccâđ toŋŋâsijd kost lijjii toŋŋâseh lijjii meid nubeh soorvah mutâ jurdáččij vyejettiđ taid meddâl moonâi tohon já aalgij vyejettiđ taid meddâl mut tobbeen lâi siämmáá ruokkâdis sorvâ ko já aalgij rijdâliđ rijdâláin tijmepele já talle suutâi nuuvt et kyepiristij tom nube soorvâ et toos šoodâi häävi uáiván ij lamaš innig suttâm já tot hálidij išediđ tom nubbe soorvâ et tot hävvi puáráničij tieđij maht tot puáhtá rähtiđ talkkâs moos taarbâš ijjâlode tolge paaccâh já páárhu tot moonâi viežžâđ ijjâlode tolge ferttij kavnâđ ijjâlode já nuuvt sun kaavnâi-uv koijâdij uážžu-uv tot tast tolge já ijjâlodde adelij kijttâlij já hálidij vala paaccâh ijjâloddeest já tot adelij tom-uv vááilui párkku mut maht tom finniiččij koijâdij puáhtá-uvks uárree väldiđ tom muorâst já uárree mieđâi smolkkij taid já tuálvui taid nube soorvân sorvâ tiervâsmij já tast šoddáin skipáreh já toh oovtâst purâdáin toŋŋasijd ohtii kumppi mon nommâ lâi lijjii kuhes já fiijnâ kuolgah já stuorrâ teehih lâi pyeri skippáár lâi masa siämmáá hámášâš ko mut tast ij lamâš seibi ko lâi uccen lamâš meeccist ohtuu já talle tohon lâi puáttám stuorrâ kumppi já lâi käskistâm já jyehi peeivi sierâdáin olgon čiähádâttâm aasâi meeccist já meid já láin stuárráh toh rähistuin siämmáá nieidâkuumpin toh rijdâláin tast já toh iävá lâmâš innig pyereh skipáreh nieidâkuumpi nommâ lâi lâi intiakumppi lijjii uánihis kuolgah oinij et lâi te tot káskistii peeljist já talle toh tast rijdâláin aaibâs hiämáškii ete mast toh rijdâlává já láin rávhudum te koijâdij et mii taat lii já tast mulidáin uážui tiettiđ et toh rijdâlává tast te tot eeđâi já et sust lii identtilaš jyemeeh rähistui uábán ton nommâ lâi lâi aaibâs siämmáálágán ko já láin pyereemus skipáreh já uážžoin käävči civgâd já meid uážžoin käävci civgâd ohtii uárree mii šoddâdij čiivgâ ko uárree lâi ucâmin purrâmâš te čivgâ koočâi ij muštám kost koočâi čivgâ aalgij uuccâđ eennis čivgâ keejâi postâloovást enni ij lamaš tobbeen čivgâ kuárŋui muorân já tobbeen suu enni lâi čivgâ jurdâččij et mun pisom poorâst tääl já ain iilvâs šoodâi äigi taššaaš iilvâs lâi tuše ruškis vielgis kissášlaajâ ohtâ ton šlaajâ kissá vaazij ohtuu meeccist ooinij táálu já halidij moonnâđ tohon ko tobbeen poođij njaalgâ haajâ mutâ sun ij tuostâm ko tobbeen lâi olmooš halidij tohon hirmadávt ko haajâ lâi nuuvt njaalgâ kissá moonâi uuvsâ alda vyerdiđ ete olmooš puáđáčij olgos moonâi miestui čiähušân vuordij já vuordij lijjii myerjih já kissá puurâi taid njiälgán kissá vuordij lâi ubâ peeivi miestust olmooš poođij olgos lâi valâ-uv miestust vyerdimin paasij uksâ uccáá váhá áávus ko olmooš ij innig oinum te kissá moonâi siisâ kissá uusâi kost tot njaalgâ haajâ poođij poođij oovtâ pääđist moonâi pääđi luus kuárŋui pääđi roobdân ááigui smakkiistiđ liemâ mutâ ij ulâttâm koočâi páátán lâi imâs aamnâs já kissá stuárui vuolgij huápust táálust meddâl lâi hiälppu ko kissá lâi stuárrum ruotâi ruotâi oovtâ nube táálu luus lâi jo ijjâ te kissá noháđij tállán ko moonâi miestui táálu paaldân kissá koccái vuolgij väzziđ mutâ orostij ko kuulâi jienâ mun mááláám taam táálu čappâdin kullui nieidâ jienâ máálááh ubâ táálu mutâ kyeđe káátu máálááhánnáá västidij almaa jienâ kissá kuulâi ko uksâ moonâi kiddâ kuulâi maht kiinij poođij aldeláá ooinij ko nurhe tyehin poođij nieidâ aalgij mááláđ seeini ijge uáinám stuárrum kisá nieidâ vaaldij maalâpuurkist lase maalâ nieidâ huámášij stuárrum kisá kissá meddâl huuihij vaaldij maalâ já aalgij tiškođ tom kisá oolâ šoddii čapis tiälhuh já tot patârij miäcán šoodâi iilvas já cuábui ohtii nuáidi kii muutij priinsâ cuábujin lâi njuskom jo kirho räi lijjii monâmin kirkko-meesuh já tobbeen lijjii uáli ennuv ulmuuh irâttij huikked iše mut sun ij iberdâm ete suu jienâ lâi čuobbuu jienâ ulmuuh algii kivkked leggistiđ keeđgiid priinsâ oolâ mut talle mučis sääminieidâ vaaldij čuobbuu soolân já eeđâi ete lii ilgâd koškâđ keeđgijd čuobbuu oola vaaldij cuobbuu pááikán já pááihist sun piejâi cuobbuu čäcilaasâ siisâ já laasân uččáá čääsi ete cuábui ii kuškâ moonâi uáđđiđ ko cuábui koccái sun hálijdij purádid adelij loostaid cuobbui moonâi poossâđ pihtâsijd já cuábui hálijdij fáárun mut nieidâ ij iberdâm ollagin maid cuábui eeđâi moonâi poossâđ pihtásijd riidon irâttij peessâđ meddâl čäcilaasâst luhhoost sun peesâi meddâl laasâst já vuolgij njuškođ nieidâ kuuvl huomášij čuobbuu já moonâi cuobbuu kuuvl já cummalij cuoppuu cuábui muttui prinssân jámálgij mut koccái jotelávt prinssâ cummij sääminieidâ kuulmâ ive keččin prinssâ já nieidâ naajáin kuáskimist lii kavrenjune aalgâst kuáskimist ij lamaš kavrenjune tot lâi aaibâs njuolgâd tábáhtui meeccist eelij kuáskim lâi styeres já ohtuunis tast iä lamâš ollágin skipáreh lâi ruškâd puurâi uccâluudijd kuáskimist lâi vajalâš tot lâi välli lâi saalâstmin já sun huámmášij cissáá ááigui väldiđ tom kiddâ mut talle cissáás eeđâi muu puurâ muorâst láá ennuu uccâloddááh kuáskim eeđâi tun filliih muu te mun puurâm tuu kuáskim ij puurrâm cissáá mutâ moonâi muorân mutâ tobbeen lâi-uv stuorrâ välli puunjái kuáskim njune kavren talle kuáskim suutâi cissáážân já kuáskim moonâi puurrâđ cissáá mutâ vistig kuáskim koolgij kavnađ tom kuáskim kaavnâi cissáá já kuáskim eeđâi fillejih muu tääl mun puurâm tuu eeđâi cissááš ettim et tast nube muorâst láá cissááh mutâ tun monniih tuon vääli muorân nuuvt onnáápeivi-uv kuáskimijn láá kavrenjuneh aasâi ejijnis já enijnis meeccist meeci stuárráámus suávist iiđeed vuolgij kirdeđ já uuccâđ purrâmâš voorâ kiirdij jiägán já ooinij tobbeen mottoom tuurist njoomâi tuurist kieđâst voorâ já tast tuurist suorgânij já aalgij huškođ meddâl já vuolgij huápust meddâl jeegist vuolgij pááikán ko tom njune-uv lâi jo toijum já vuolgâttáin uccâ pyecceeviäsun mut uccâ ij halijdâm tohon vuolgij kale mutâ ij moonnâmgin pycceeviäsun mut kárgái-uv já kiirdij skipárâs luus lâi suttâm vanhimijâs oolâ já tot-uv vuolgij meddâl pääihist já nuuvt suoi kárgáin oovtâst mut eehidveigin kuohtuuh uccâ čuoškah maccáin páikkásis evni evni mon nommâ lâi aasâi meeccist suáhiloostâ alne laavij kođđeeđ viermi moos puoh uccâ tiivreh tarvânii jis toh iä huámmášâm tom tuárvái tooláá veik evni lâi jo viehâ pyeidi te tast lâi ain nelgi elleeh pollii eevnist mottoom nissoon kaavnâi eevni meeccist evni lâi tuše šlaandâ stuárušâš tot oinui pyereest ko tot lâi vielgâd tuálvui eevni elleekáávpán adelij uccâ lajopennâpitá mii lâi toijum stuárráb peenâst nissoon halijdij uáiniđ maid evni porgâččij toin čaalij pennáin uccâ pävirpiitán jiem lah mihheen kirdee eevnijd mielâlaavlâ lâi evni evni kuárŋui lääigis mield enni lâi lávlum tom toos ko tot lâi lamaš ucce peeivi ohtâ nieidâ poođij elleekáávpán já oostij eevni nommâ lâi koijâdij eevni noomâ mut nissoon ij tiättám tom lâi oppâm jo čäälliđ jiejâs noomâ já čaalij tom pápárân ooinij tom já hoksái mii eevni nommâ lâi tuálvui páikkásis já smietâi et lijkkoo-uvsun suu uccâ viljâ vielgis iävnán vâi puávtáččij-uv sun suorgâttiđ viiljâ evnijn viljâ ij suorgânâm já piejâi evniloovân kost lijjii eres-uv eevnih čappâdeh ruopsâdeh piiŋkih já aainâs-uv evniviermid lijjii ennuu uđđâ skipáreh já kuobžâ ohtii lodde já ton loddeest lâi pieinis mut lâi meid kuobžâ já ton kuobžâst lijjii suájáh ko kuobžâ lâi väzzimin sun ooinij lode já aalgij povvâstiđ já lodde-uv aalgij povvâstiđ suoi povvâstáin nuuvt et kuobžâ koijâdij muoi suájáid já piäiná västidij manneen vistig väzziđ miäcán já keččeen mon mielâ eres meccielleeh láá suoi vuolgijn miäcán vuástá poođij sorvâ já koijâdij kuobžâst láá suájáh já loddeest pieinis tieđe västidij kuobžâ tieđe västidij lodde vuástá poođij vuorâččâs já koijâdij kuobžâst láá suájáh já loddeest pieinis kuohtuuh västidáin tieđe kuobžâ koijâdij uđđâsist tääl suájáid já piäiná vain västidij lodde suoi láin lonottâm piäiná já suájáid suoi moonáin oppeet väžžiđ koijadáin soorvâst lii-uv sunnust mihheen omâsijd tääl lah sorvâ västidij suoi láin iloliih já olmooš lâi jo puáris ij lamaš ihán puurrâm sun lâi vázzám váhás määđhi sun huámmášij monnii kuhe kote vaazij moonâi ton luus já koijâdij tun lah lam tun lah väldiđ tuu päikkiellen siisâ iätá peenuv iätá lam vaibâm iätá vain uáđđáđ z..z..z..z huuihij puurrâđ maŋa maainâst koolgâm vyelgiđ škoovlân fáárun finnij liäksun hei huikká máttááteijei puurâi peivipitá já adelij pennui taavtijd suoi vuolgijn muorâkáárdán já tobbeen lijjii eres-uv pennuuh moonâi viärmán já njuškij vuálus sun lâi vyelni te peenuv lâi lappum sun lii imaštâlâi peenuv lâi rähtám olâttâs poođij pááikán já lehâstij uuvsâ te peenuv poođij vuástá kočoi orroomviistán alne lâi kákku pajanij peevdi vyelni já huuihij taat lii koijâdij kákku lii tunjin ennuu liävuš skipáreh já riemnjis eeđâi tuálvuđ áákun purrâmâš vuolgij já sun ooinij riämnjá aasâi kukken meeccist muorâi kooskâst moonâi ááhu pááikán já halijdij puurrâđ ááhu mottoom áldu mon nommâ lâi šoddâd forgâ vyesi tääl já puáttiv kiälháin piemmâđ mii smietâi oho keejist šoddâdij vyesi adelij ton nommân lii ores vuosmuid pygályssáid ulmuuh vyejetteh poccuid meeccist siivlán uási poccuin vyejettuvvojeh kejâdemááiđán ko poođij numeruššâm te vaaldij kiddâ já piejâi toos nummeerlaapu kirno ton maŋâ eehi vaaldij kiddâ já čaalij toos čuovjis spraymaaláin nummeer ko iiđeed lâi puáttám te kejâdemááiđán pottii ulmuuh keččii mii vuosijd čuávu mon ááldu ehidispeeivi poccuuh rátkojii já talle kiinii vaaldij kiddâ já talle čuorvij kiän tot lii nummeer huuihij puásui-iššeed poođij já tuálvui ton kontturân ko nuáidi poođij kiirnon te suu-uv pieijii kontturân puoh poccuuh luáštojii pic toh main koolgâi rähtiđ purrâmuš ko poođij kiđđâ te šoddadij uđđâ vyesi já talle hilgoi koolgâi talle ohtuu piergiđ ive maŋa šoodâi stuorrâ já kievrâs sarves suuvah loopâst aalgân suuvâi já suhânoomâi mikrohistorjáliih eellimkeerdih cevzii uáli pyereest jieijâs nommâvuáháduv vievâst tubdii ulmuunoomâ já toos lohtum vaanhimij ááhui já äijihij noomâin tâi lasenoomâin šoddâm oleslâšvuođâ vuáđuld vuáhádâh lii ain-uv kiävtust anarâšâi argâelimist já staatâ nanodáin vääldis rääjist halijdij läpittiđ anarâšâi ohtâvuođâid madârejijdis ooskon já toos kullee vuovijd ohtâvuođâst adelii uđđâ ristâlâš ovdânoomâid moh lijjii hämmejum paseulmui noomâi mield já moh šoddii kirhokirjijd sehe eres-uv äššikirjijd lâi tehálâš et viärukenigâsah lijjii luvâttâllum nuuvt tärkkilávt ko máhđulâš hämmejuvvojii iänááš tovláin päähinvuođâ ulmuunoomâin vuáhádâh lâi kiävtust eres-uv kuávluin main kessii viäru olmooš- tâi iäláttâsviäru häämist kirhokiirjijn sehe olmooš- já suhânoomah tiättojeh uđđâ häämist algâaaigijn čäällimhäämih muttuustellii mottoom verd seiluu suhânoomah ovdii häämist eereeb noomâi vuáhádumân kullee stávrum sehe já suuvâi iäránem siijdâ uđâstáálui išedijn tiättoo rippâkiirjijn aalgâbeln suhânoomâ paaldâst lasenommân táálu nommâ mii maŋeláá vuáhádui suhânommân suhânoomah lijjii pisovááh iäge noomâid ennustkin rievdâdâm ovdil já láá lappum suuvâ uánihis historjá nuuvâi jo ive ko ton majemuš jeessân jaamij suuvâ maajeeldpuátteehkin iä pááccám sajan maaŋgâi táálái anarâšâi madâreejijn kávnoo mainâšum vuolgij kálguinis já kandâinis kuovâmáánu maŋa uábbi suullân naajâi kaandâ näimilittoost iä lamaš párnááh kandâ varrij stuorrâ perruinis passijn vuáđudij stuorrâ perruu já kuuđâ párnáá perrust kyehti kaandâ jođhijn suuvâ já maajeeldpuáttei pehti suuvâ ärbi iälá iänááš uásist anarâš suuvâin uáivil rááhtus já tiätukäldeeh lâi läjidiđ aalgân ollee suuvâi já suhânoomâi miniatyyreellimkeerdijd majemuu ihečyeđe historjá jorgálduvah merhâšii anarâšâi perrui já suuvâi historjást aaibâs uđđâ lađâstuv mainâseh noheh aalgân láá kovvejum suhânoomâ tuávváš ton jieškote-uv häämih já vijđánem oovdânpuohtum suuvâ ekonomiai já suuvâ jesânij mere ovdánem ivveest ihán oovdânpuohtum aalmugregisterkuávdáá nommâpalvâlem lovottuvâin ožžum tiäđuh kalle ulmuu kevttii tâi lijjii kiävttám áášánkullee historjá kyeskee uási olmooštiäđuh láá vuálgus jieččân čokkim tiätuvuárháin main láá puoh anarâšah koskâsâš ääigist já vuáđuduvá kirhokirjijd já tađe mield tuálá siste puoh aassâm anarâšâid varrim ulmui tiäđuh láá vuálgus iänááš já kirhokiirjijn sehe kirhokiirjijn já aalmugrekinistemlovottuvâin folketelling moh láá digiarkkâduvâin digiarkivet.no kälden kalga mainâšiđ kalga luuhâđ suu ánsun anarâškulttuur ulmui já historjá vijđes tubdâmušâttáá suu torjuuttáá suhâtutkâmuš tohâmist já kalenderteevstâi šoddâmist já suu kilelis räđittáá liččii kalender teevstah lamaš ~čuuvtij kijttoseh slekter og laajan lapinkylän perintömailla historia jääkaudesta nykypäivään s sukunimet ja suvut osakunnan kotiseutujulkaisu s lappalaiset vuoteen ja ja maankäyttö ja puolivälistä vuoteen julkaisu maaoikeudet lii hámášum ton šoddâm aaigij uáli táválii sämmilâš ulmuunoomâst mii táválumosávt čaallui háámán tiättoo puárásumosijn viäruluvâttâlmijn räi nabdemist et já iä liččii siämmááh suhâmadduuh lii arvâlâm et joba liččii algâaalgâst vuálgus sierâ suuvâin meid haamijn já lii lamaš kiävtust ive rääjist já ive rääjist mast tot sirdâšui já siämmái aaigij še suuvâ perruuh lijjii ive já ive jo meeri lasanij mut njeejâi ivveest lijjii ulmuuh suuvâst já love ihheed maŋeláá mield lâi tááláá suhânommân ulmust almast já nisonist assii olgoenâmijn nommân tot lâi ulmust almajid já nisonid assii olgoenâmijn kuleh sehe aanaarlijn suáđigillijn sehe kenski kuáccámlijn-uv šaddaaš ulmuuh suuhâ asâstâlâi sämisiijdâ taveoosijn siijdâst já raajijd ollee kuávlust sehe siijdâst varriistellii viššâlávt sij kuittâg pisottellii täin kyevti siijdâ kuávluin viäruluvâttâllâm mield tuše ohtâ peerâ aasâi eres saajeest riddoost aaigij rääjist värrejii iänááš já tobbeen njuolgist kidâ räi aassâm já ive rääjist viäruttum puáhtá nabdeđ táálái madâreeččin lii lohomeerees peeleest suuvâ stuárráámus já vijđánâm meid já láá šaddaaš kaandâst j valjaas maajeeldpuáttein lijguu ovdâsteijeeh maŋgáid pargoid tegu sáttusunden kyytirättäri máttáátteijen katekeettan kirkkohuksejeijen kirkkoveerdin já kirholâš luáttámušpargen já kyehti lukkár já ohtâ lukkár lijjii maajeeldpuátteeh maajeeldpuáttee lii meid kirječällee kirhokiirjijn j kiän äijih vuolgij huksiđ kirho já kiän ákku lâi anarâš suuvâst ađai sehe katekeetta já komserjâs lává maajeeldpuátteeh varrim kaandah já kevtiškuođijn suhânoomâ nuorâb viiljâ maajeeldpuáttei meeri paasij ucebin kandâ varrij perruinis ive aldasijn aassâm j kaandâ j kaandâi já šiljoost jaamij espanjataavdân suu kálgu nieidah ja sehe nieidâi uárbimpeeli aasâi nommâsâš ruuvnâtorppáást mon lii vuáđudâm ive almaimaajeeldpuátteeh värrejii já ohtâ suhâsyergi kevtiškuođij noomâ kirhokiirjijn tiättojeijee suullân ive šoddâm já jáámmám kirkkoveerdi saatij leđe mainâšem lukkárin aalgâst varrim viljâ tâi viiljâkandâ kaandâi já suhânommân lii merkkejum varrij perruinis jaamij kandâ varrij já vaaldij suhânommân mii lii toovláštááru häämi uási suu maajeeldpuáttein šoddii tuoddârist kuávlust mield suhânommâ vuáđuduvá ulmuunoomân mii lii lamaš viäruluvâttâlmijn tävjimusâht häämist mut meid haamijn já suhânommâ tiättoo meid häämist já suuhân kullii perruu räi meeri lâi koččâm niälján já vittâlov ihheed maŋeláá perruuh lijjii innig kyehti ige meeri muttum ive räi ihán suuvâ jesânij meeri lasanij kiäppánii ko kyehti stuorrâ perruu varrijn loopâpeln mield lâi tááláá suhânommân ulmust almast já nisonist nommân tot lâi ulmust kulâžeh meid savoliih kulleeh kirhokiirjijn kavnum já moh mainâšuvvojeh ive eennâmkirjeest nomâiguin já assáin láin vissâ viäruttum kaandah uábbi naajâi kirjijd lii merkkejum kote lâi näimilittoost vanhimijn ij lah tiätu kaandâ näimilittoost iä lamaš párnááh já nubbe kandâ varrij párnáá perruinis ive maajeeldpuáttee lâš lamaš kiän kandâ šoodâi ive áinoo alge jaamij nuorrân ige suuhâ innig jotkum suu pehti naijii já suvváid aalmugrekinistemtiäđui mield kuáti lâi kaandâ áinoo alge vuolgij párnáá juávhoin suulâin perrui šoddii tuše nieidah ige suhânommâ jotkum láá kaandâ kaandâ kaandâ kaandâ kaandâi já maajeeldpuátteeh puáris aassâmsajeh láá taggaar kuávlust maid láá nabdam uđâsässeid vuovâs saijeen šaddaaš riddoniijtoi keežild puárásub lâi vuáđđudmin suuvâ enâmáid uđâstáálu siämmáá áigásávt tâi oovtâst mut uđâstálulâš sust ij šoddâm miärádâssáin vuáđudum uđâstáálu áinoo omâsteijen šoodâi mield riemâi forgâ táálu vuáđudem maŋa kiärávuššâđ suvváin kyeličaasij vuoigâdvuođâin kieđâvuššii kerivijn luuvijd iivijd veikkâ kooskâi aašijn soppii-uv iävtuttij ive kerivijn et suu táálu enâmijn tolluuččij tarkkiistem katselmus ko suu mielâst kuálástusvuoigâdvuotâ já čaasij omâstem lijjii vala epičielgâseh čovdâšui nuuvt et viiljâžeh já luováin vátámâšâin mut sunnuu hyelkki já soováin koskânis et uážžu jieijâs omâstusân já uážžu love kuálástiđ mon anarâšnommâ sáttá leđe puárásub jaamij ive tast maŋa suu áinoo alge varrij perruinis nieidâ naajâi lovo aalgâst leskâ kote lâi sust ihheed puárásub näimilitto lâi vuossâmuš arvâl et nommâ puátá viärulu-vâttâlmist ive lamaš já ive nommâsijn almain mield suhânommâ lii ovdánâm tááláá háámán noomâ variaantâin maid sundeeh láá puáhtám puáris lukkár mield lii algâaalgâst merhâšâm-uv uccâ mii lii anarâškielân suhânommâ lii aalgâ rääjist lamaš tááláá häämist veikkâ noomân lii-uv lohtum miinii eres noomâid nommâ tiättoo ive rääjist mield láá suhânoomâst maŋgâ häämi já láá kiävttám aanaarlâš häämi suuvâ perrui meeri lii stuárrum täsivávt meeri lâi kulmâ mast loho stuárui čyeđe ive ääigi viitân tot lâi kuárŋum jo kááhcán ive suuvâst lijjii ulmuuh já ive toh lijjii lovottuvâi mield lâi suhânommân ulmust almast já nisonist main olgoenâmijn lijjii nommân tot lii lamaš ulmust almast já nisonist nabda madâreeččin äššikiirjijn pelimuddoost mainâšum kote asâstâlâi eelij aainâs ihán mield suuvâ madâreeččin puáhtá nabdeđ kote lâi viäruttâsâst já kiän suullân šoddâm maajeeldpuáttee nommâ lâi láá jo ton tovláá rääjist aassâm eennâmkirjeest já ive eennâm- já viärukyeddimkirjeest láá mainâšum nelji já kiäi aassâmsaijeen lii merkkejum ässee sehe kiän aassâmsaje lâi tâi lâi näimilittoost vuolgij ive kost já já talle suu kirjejii kievhin šoodâi naajâi nieidâ naajâi suuhân kandâ naajâi mut suuvâ jotkuumist ij lah tiätu j lâi viäruttâsâst uážžoin kálguinis párnážid rippâkirjemerkkim lii ive ko pelikuoimižeh já kyehti puárásumos párnáá ellii riipâst varrij vissâ-uv meddâl já kálgus nieidâ naajâi uážui kálguinis kyehti nieidâ kiäh naajáin kaandâst ohtâ lâi najâhánnáá já já jođhijn suuvâ maajeeldpuátteeh láá rippâkiirjijn mainâšum siijdâ aassâm já aassâm maajeeldpuátteeh sehe siijdâst aassâm aassâm aassâm já ruuvnâtorppáást aassâm maajeeldpuátteeh j naajâi áinoo páárnáš naajâi kote lâi šaddaaš juátkoo kaandâin já sehe kaandâ kaandâst kiän kulmâ viiljâ kevtiškuottii maajeeldpuátteeh láá aassâm sehe aassâm já aassâm maajeeldpuátteeh jesâneh láá lamaš eres lasseen lensmanin lukkárin kirkkoveerdin já katekeettan čáálá návt tiättoo nommâ meid viäruluvâttâlmijn rääjist maaŋgâlágánin varianttân tegu jna tot lii iäskán moonnâm ihečyeđe orostâm tááláá háámán ulmuuh värrejii mast nommâ lii čaallum maaŋgânáál já lii kevttum meid já kieldâst meid jesâneh värrejii já aalgâst sehe suuvâ vistekodeh lijjii mast toh ivveest stuorruu kulmáin toh lijjii ige meeri muttum ive räi suuvâ olmoošmeeri lâi mast tot love ivveest kiäppánij lovottuvâi mield lâi tááláá suhânommân ulmust almast já nisonist nommân tot lâi ulmust mere kiäppánem puátá iänááš uásild maajeeldpuáttei nommânubástusâin moi vaikuttâs uáinoo iäskán lovo maŋa madâreeči lâi kote tiättoo viäruluvâttâlmijn já kote tooimâi lensmanin aasâi lijjii kyehti nieidâ kote lâi nieidâolmooš já kote naajâi sehe vittâ kaandâ káálgui suuvâin ij lah tiätu suullân já suullân naijii mut tiäđui mield suhânommâ ij jotkum sii pehti varrij siijdân maajeeldpuáttei suhânommâ siäilui veikkâ majebááh puolvah loopâbeln vuáđudii tááluid siijdân já siijdân maajeeldpuátteeh kávnojeh rippâkirjeest já siijdâin suullân puárásumos kaandâ áinoo alge aassâm ruuvnâkomserjâs neelji kaandâst tuše ruuvnâkomserjâs já hiärástuámmár maajeeldpuáttei pehti suhânommâ jotkui maajeeldpuátteeh asâiduvvii jieškote-uv kuávlun nube kaandâ kaandah värrejii já kaandâ kandâ naajâi já vuáđudij nommâsâš táálu kylán suu kaandah já kaandâkaandah vuáđudii siijdân uđâstááluid já kevtiškuottii táálu noomâ vistig lase- já tastoo suhânommân ožžuu aalgâ suuvah kj já naajâi táálu vuáđudem leskáin já išedin pesâdijn kevtiškuođij suhânoomâ pááhud et almaimaajeeldpuátteeh lädiluvvii najâmis maŋa tovváin kaandâkandâ já suu alge kiäi káálguh poođijn jesâneh láá toimâm eres lasseen sijdâlensmanin ruuvnâ lensmanin lävdialmajin katekeettan já kirkkoveerdin puátá ulmuunoomâst mii tiettui iivijn já tot tiettui já tot puátá säänist mojo mii meerhâš še moje tâi leikkušem tiättoo já aalgâ rääjist kirhokiirjijn tiättojeh paaldâst še häämih já suuhâ lii anarâšsuuvâin puoh ucemus já suuvâ vistekodeh lijjii kyehti lâi innig ohtâ peerâ ige meeri muttum ive räi olmoošloho lâi ive já ive mield lâi tááláá suhânommân ulmust almast já nisonist nommân tot lâi ulmust tiättoo viäruluvâttâlmist eennâmkiirján lii kirjejum et sun lii kievhi já orostâl ij luvâttâlmist mainâšuu vissâ tondiet ko sun ij lensmanin máksám viäru eennâm- já viärukyeddimkiirján láá merkkejum já sehe já rippâkirjeest mii álgá ive lii suhânommâ tááláá häämist lijjii kyehti nieidâ já ohtâ kandâ kote uážui kálguinis kaandâ já nieidâ main kuábáškin ij juksâm rävisulmuu ave puoh láá šaddaaš kaandâin já värrejii aalgâst neelji nieidâst naajâi kote lâi šaddaaš varrij ive keččin já suu ihheed puárásub näimilittoost iä lamaš párnááh ko almai jaamij mottoom mánuppaje keččin vihkâmist já láin vissâ-uv nieidâulmuuh áinoo alge já kálgus perrui šoddii nelji nieidâ main kyehti jaamijn nuorrân já kyehti iävá naaijâm ollágin kaandâ áinoo naaijâm kaandâ näimilittoost iä lamaš párnááh nuorâb kaandâ perrui šoodâi mieidâ kote naajâi sehe kaandah kiän perrui šoddii kyehti nieidâ ige suhânommâ innig jotkum já kiän kulmâ nieidâ naijii já suvváid áinoo alge šoodâi ive nommâ jotkui puáttee ihečuátán suu kyevti kaandâ já pehti suuhâ aasâi vissâ-uv maadânuorttii oosijn ránnján sirdâšui kuittâg tavas siijdâ kuávlun šoddân lii merkkejum kuus suu kandâ šoddâm vuáđudij táálu mon nommâ lii eli lâi máddáákeččin rippâkirje áinoo peerâ kaandâ peerâ aasâi siijdâst táálust nr mon nommâ lâi talo tááláš táálu lâš lijgenommâ mield ive eennâmkirjeest mainâšuvvoo viärumäksen perruinis já suu vaanhimeh já tobdosin suuvâ ovdâsteijen puáhtá-uv nabdeđ suuvâ madâreeččin suuhâ poođij rippâkiirjij mield šoodâi rippâkiirjijn ij kavnuu šoddâm kenski tondiet et sun varrij kaandâžin enijnis jo pelimuddoost rippâkirjeh älgih ive servikode tilijn lii merkkim aanaarlâš mäksim máávsust káálgu suuhâ ij lah tiäđust sáttá-uv kuullâđ suobbâdlâš suvváid ohtsâš páárnáš šoodâi ive áinoo vistekodde lâi peerâ mast lijjii kyehti párnáá vistekodeh lijjii meeri lâi jo mast tot ucoi ivveest viitân suuvâ olmoošmeeri lâi já love ihheed maŋeláá mield lâi suhânommân ulmust almajid já nisonid assii olgoenâmijn nommân tot lâi ulmust láá aanaarlâš maajeeldpuátteeh suhânommâ lii lappum kandâpeellin merkkejum lii iällám riipâst cuáŋuimáánust aassâmsaijeen lii merkkejum tááláš siämmáá ko suu ečipeelees-uv puáttee vuopâ aassâmsaijeen lii kirjejum peerâ naajâi ive ečipeelees uárbimpeelijn jaamij vihuripuákun ive kiergânii šoddâđ kyehti kaandâ main nuorâb varrij kost suu leskâ vuolgij kulmáin párnáinis nabdemist páárnáš aasâi já puárásumos kaandâ já kálgus kulmâ nieidâ lijjii najâhánnáá kaandâ jaamijn nuorrân puárásumos kaandâ kuulmâ kaandâst suuhâ joođhij tuše aassâm jotkui suu kaandâ já suu nieidâ maajeeldpuáttein kaandâ nube kaandâ näimilittoost iä lamaš párnááh já nube kaandân šoddii tuše nieidah et suhânommâ ij jotkum peerâ lâi ive leskân te sun naajâi ihheed nuorâb šoddii nelji nieidâ main kulmâ naijii já ohtâ suuhân sehe kulmâ kaandâ párnááh rávásmuvvii lâi sämilensman já naaijâm párnáást peeli lijjii kaandah puohâin lijjii maajeeldpuátteeh áinoo kandâ hevvânij pärnin nieidâ kaandâ siijdâst aassâm párnái kuáttá suhânommâ lii jotkum onnáá peeivi räi kuáhtá eres kaandah tâi sii kaandah värrejii já maajeeldpuátteeh kevttii suhânoomâid tâi mield ááijuv uásálistij maadânäpimáátkán ive macâdijn sun naajâi já vuáđudij stuorrâ perruu mast lijjii párnážid jotkui styeresin já kuulmâ kaandâst jaamij uccen kolgâmušâst ij lah tiätu naajâi mut sust iä vissâ lamaš maajeeldpuátteeh jaamij áinoo suuvâ juátkám kaandâ kandâ varrij kost suuhâ jotkui nabda tuođânálásâžžân et suhânommâ tolebijn äššikiirjijn lii hámášum sundei luvâttâlmijdis merkkim já noomâi variaantâin já meid nobdum et suuhâ lii uážžum noomâs aassâmkuávlu jäävri mield paaldâst tiättojeh kirhokiirjijn suhânoomah já já kiirjijn nommâ tiettuuškuát keerdi ohtuunis lii kuittâg kirjejum ive šoddâm ulmui luvâttâlmân já nieidâ šoddâm puotâ ovdâskulij iä innig tiettuu nommâkuáluseh pic suhânommâ lii vuáhádum lijjii suuvâ peerâkodeh kulmâ ivveest meeri lasanij kááhcán peerâkodeh lijjii jesânij meeri lasanij ivveest ihán luvvijn kuás meeri lâi mield lâi tááláá suhânommân ulmust almast já nisonist nommân tot lâi ulmust ađai ađai r uážui kálguinis oovtâ kaandâ kote viežâi káálgus ránnjákieldâst viiđâ kaandâst kevtiškuođij suhânoomâ vihkui ive láá vuálgus taan perrust viljâ uážui nubbijn kálguinis nelji kaandâ suhânommâ lâi vihkum ulmui luvâttâlmist ive mut rippâkirjeest uážui kálguinis nelji nieidâ main kyehti monnii mannjeen já kyehti suuhân sehe kulmâ kaandâ main ohtâ jaamij párnážin kaandâst suuhâ ij innig jotkum moonâi vivvân táálun mon išedin sun lâi vuopâs maŋa vaaldij suhânommân áinoo rävisolmožin šoddâm kandâ lâi kävppijâs näimilittoost šoddâm kulmâ kaandâ jammii nuorrân naajâi suuhân kálgu jaamij páárnášseeŋgân näimilittoost šoodâi nieidâ kote moonâi mannjeen puárásub jaamij kuulmâihásâžžân kaandâ vuossâmuu näimilittoost šoddâm kaandâin já suuhâ jotkui vuossâmuu näimilittoost šoddii kyehti nieidâ naajâi já suuhân näimilittoost šoddâm áinoo kandâ šoddâdij párnážid rävisin siijdâ táálust mon sun vuáđudij naajâi já suuhân já näimilittoin iä lamaš párnááh šoddii kyehti nieidâ nommâ jotkui siijdâst aassâm kaandâi já maajeeldpuáttein aasâi siijdâ já kálgus kuuđâ párnáást áinoo suuvâ juátkám nuorâmuu kaandâ já littoost šoddâm kaandah já assáin siijdâ táálust nommâ jotkui sii maajeeldpuáttein toimii jieškote-uvlágán pargoin eres lasseen lensmanin kirkkoveerdin já katekeettan arvâl et suhânommâ lii kenski finnim aalgâ monnii sattumist mield paltto uáivild huáđđoo mii lii pálttum tâi páltuttum já lii nuuvt iirâs já várugâs et ij moonâ pivdusân ige mudoigin adde filliđ jieijâs suhânommâ lii aalgâ rääjist lamaš tááláá häämist tâi suuvâ vistekodeh lijjii vittâ ucoi ihečyeđe maajeeb peeleest kuáhtán mut pajanij algâihelovoi ääigi kuutân mast oppeet ucoi niälján ive räi suuhân kullii olmožid ivveest meeri stuárui kulmáin ulmuin muttuustâlmeh olmošmeerijn šaddeh iänááš maaŋgâi perrui já almai varriimist já mield lâi tááláá suhânommân ulmust almast já nisonist assii olgoenâmijn nommân tot lâi ulmust almajid nisonid olgoenâmijn kirhokiirjijn tâi viäruluvâttâlmist mainâšum eejij noomah lijjii tai j já sehe já viäruttâsâst assii loopâst mut kuálástellii já pivdii jo kuávluin lii merkkejum meid suuvâst lâi luándulâš ohtâvuotâ nuuvt ko kuus värrejii ennuv j párnááh eereeb suuhân naaijâm värrejii já uábi j já suu pelikyeimi j áinoo alge maajeeldpuátteeh värrejii oovtâi-oovtâi já loopâ rääjist viäruluvâttâlmist mainâšum ađai varrij perruinis jo aalgâbeln puáhtá nabdeđ táálái aanaarlij sehe uásild ucjuvlij já uássin madâreeččin sun šoddâdij kálguinis rävisin kulmâ nieidâ já vittâ kaandâ kyehti jaamijn jo nuorrân iäváge suoi kiergânâm vuáđudiđ perruu varrij perruinis já nieidâ paasij aassâđ aanaarlâš láá puárásumos kaandâ s kaandâ kaandâkaandâ maajeeldpuátteeh kiäi pehti suhânommâ jotkui assii eres lasseen já sehe kuus kaandâin nuorâmus varrij perruinis nuorâb kaandâ áinoo nieidâ näimilitto lâi párnáittáá aassâm puárásumos kaandâ näimilittoost šoodâi tuše ohtâ nieidâ já varrijn aalgâst kost naajáin kevtiškuodijn suhânoomâ kandâ uásálistij juávkun mii čuoigâi paijeel maŋa sun já suu viljâ kote lâi jo naaijâm pálkkááttâttuin palvâlusân máttááttiđ inuiittáid puásuituálu suoi pargeldáin kollekuáivon jaamij ive tábáhtum luhottesvuođâst maajeeldpuátteeh äässih maacâi nube kaandâ já suu káálgu perruu viiđâ kaandâst kulmâ puárásumos já orostellii koskâttuvâi já nuorâmus joođhij suuvâ kandâ jaamij nuorrân ko suu puárásumos páárnáš lâi ihásâš já nuorâmus tuše muádi mánuppajasâš pááccám kaandah já asâiduvvii varrij já nuorâmus asâstâlâi perruinis kuálmád kandâ naajâi kuohtii mut suhânommâ sust ovdâskulij ij innig jotkum tâi lâi táválâš aanaarlâš ulmuunommâ viäruluvâttâlmijn lappalaiset mield sämikielâlâš häämi lâš lamaš jâ mon nommâsâš päähináigásâš almai lii muštotiäđu mield iällám mainâsulmuu noomâst lii deminutiivhäämi mii västid äššikirjij iivij poođij suhânommâ meid noomâ kuáhtáá še haamijn já vistekudij meeri ive lâi mut ive tuše poođij suuvâ perrui já nuorâ almai valjaas varriimist rääjist sehe maaŋgâ nuorâ já párnáá ruáppánmist ive väividem vihurirookon räi meeri lâi stuárrum já pisoi siämmáážin ive räi suuvâ olmoošmeeri lâi já jo mield lâi suhânommân ulmust almast já nisonist assii olgoenâmijn nommân tot lâi ulmust almast já nisonist assii olgoenâmijn vuossâmuin rippâkiirjijn tiättojeijee loopâbeln šoddâm ečinommâ lâi jo-uv tâi tâi kandâ varrij kandâ varrij kost tooimâi máttáátteijen viiđâ nieidâ maajeeldpuátteeh kávnojeh nuuvt ko lâi suu nieidâ ákkuv peerâ kuáhtái korrâ aaigijd párnáást kulmâ jammii vihuripuákun ive epidemia ääigi pehti suhânommâ čaaskâi ko kandâ jaamij kandâ jaamij vihuripuákun varrij viiđâ párnáá perruinis ive maŋa lâi najâhánnáá puárásumos nieidâ já kandâ varrijn ive perruinis uážui kálguinis nieidâ já kyehti kaandâ main puárásumos še vuáđudij táálu áinoo párnáá já párnáást šoddii tâi ađai vuáđudij siijdân táálu puárásumos kandâ vuáđudij siijdân táálu sun aasâi nubbijn kálguinis kandâ asâidui eejis táálun vuáđudij siijdân táálu mast uážui vuálgus sijdâ láá šaddaaš já naajâi j j áinoo kaandâst lâi ohtâ kandâ kiäst suuhâ ij jotkum šoodâi suuvâ madârenni ko naajâi naajâi j nieidâ moonâi mannjeen suuhân eres nieidah já suvváid áinoo suuvâ juátkám kaandâ kandâ kandâ vuáđudij táálu já keevtij suhânommân táálu noomâ kandâ vuáđudij táálu mast šoodâi še suu suhânommâ nubbe kandâ varrij perruinis kost riemâi kuálásteijen já miäcásteijen kaandâ kaandâi párnáin tuše nieidah peerâluvvii ige suhânommâ jotkum áinoo kaandâ siijdâ táálust ässee kaandâ maajeeldpuátteeh jotkii suuvâ varrij maajeeldpuátteeh kevttii noomâ varrij kost suu áinoo káándâ kaandah valdii anon suhânoomâ maŋeláá puárásumosijn viäruluvâttâlmijn láá maaŋgah ulmuunoomaah sehe já main suhânommâ lii hämmejum meid oovdânpuohtum et nommâ puáđáččij algâaalgâst sämikielâ säänist sare kirhokiirjijn suhânommâ tiättoo eres lasseen häämist háámán tot vuáháduuškuođij lâi ohtâ peerâkodde toh lijjii jo nelji meeri lasanij čuuvtij algâihelovvoin nuuvt et toi meeri lâi jo räi peerâkudij meeri lâi kiäppánâm lasanem poođiš tast et pelimudo rääjist suuvâst lijjii ennuv stuorrâ párnáá perruuh perruin lijjii kandâmaajeeldpuáttee kiäh jotkii suuvâ lâš vaikuttâm meid tot et suuvâ ovdâsteijeeh värrejii já suuvâ jesânij meeri lâi mut jo ihheed maŋeláá mield lâi tááláá suhânommân ulmust almast já nisonist assii olgoenâmijn nommân tot lâi ulmust almast já nisonist olgoenâmijn kirhokiirjijn tiättojeijee láá uáivuš kuávlust aassâm kaandah já sehe kaandah já kevtiškuottii suhânoomâ assii já suu káálgu párnáást nieidah monnii mannjeen já suvváid kaandâ jođhijn suuvâ kuuđâ párnáá perruu ainoo naaijâm kaandâ áinoo páárnáš lâi nieidâ ige suhânommâ jotkum láá perruu puárásumos párnáá maajeeldpuátteeh perrui šoddii penttâ párnážid kaandâst kuulmâs jotkii suuvâ áinoo kandâ varrij kost suuhâ jotkui kaandâ kyevti näimilittoost šoddii penttâ párnážid main rävisulmuu ave juksii jotkui eellimvuáimálâžžân kaandâ kaandâi rjö já maajeeldpuáttei vievâst kandâ varrij mut jaamij kandâ aasâi perruinis ruuvnâtorppáást já kandâ varrij kandâ já kálgus assáin kolgâmušah kiesâseh maaŋgâ náálá já historján maajeeldpuáttein suhânommâ ij jotkum já páárnášjuávhu puárásumoseh jotkii suuvâ uážui kálguinis nieidâ sehe kyehti kaandâ kaandâ s kaandâ kaandâi já maajeeldpuátteeh jotkii suuvâ nube kaandâst suhânommâ ij innig jotkum kaandah jammii njoommâmavveest s neelji kaandâst varrij kulmâ kaandâ jotkii suuvâ nieidah ellii rävisulmuu ahan mut kaandah jammii uccen kaandâ kaandâ s kaandâst suuhâ jotkui kaandâ leskâ varrij párnáidiskuin já tobbeen assii kaandân šoddii tuše nieidah ige suhânommâ innig jotkum mield suhânommâ lâš vuálgus ubâ almolâš ulmuunoomâst mii äššikiirjijn tiättoo maaŋgâlágán häämist el viäruluvâttâlmijn haamijn já mield noomâ algâpuáttim ij pyevti miäruštâllâđ rievdâmist kirhokiirjijn tiättojeijee háámán nommâmiäštárin lijjii iänááš viärusundeeh kiäh kirjejii noomâ viäruluvâttâlmáid madâreeččin puáhtá nabdeđ kote mield šoodâi viäruttâsân ive já tooimâi lensmanin puáttee ihelovvoost eennâm- já viärukyeddimkirjeest mainâšuvvoo et lii kievhi já suu kyehti kaandâ lává viäruttâsâst nommâ ij lah tiäđust perrui šoddii kyehti nieidâ suullân kote naajâi sehe kote naajâi puáhtá-uv nabdeđ aanaarlâš madârennin aassâm láá suu maajeeldpuátteeh siämmáá ko meid sehe já sehe iänááš uási eres kuávloid varrim suuvâ jesâneh-uv šoddâdij kálguinis rävisolmožin puoh párnážid ta naajâi aassâm já aassâm nieidâ s vihkui nieidâst šoodâi nubbe kálgu varrij ive mánuppaijeed uábis nuorâb varrij kálláinis já čiččâmáin párnáinis ive maajeelpuátteeh kavnuužeh já eres-uv kuávluin uážui kálguinis menišjávrálii kuttâ párnáá áinoo kandâ jaamij kyevti ihásâžžân já kavnáin pelikuoimijdis suuvâst šoodâi suuvâ manje já naajáin kiäh láin riddoost vuálgus aasâi kálguinis perruu enâmijn varrij kuovttijn uccâ párnáin ive ij lah eenâb tiätu naajâi šoddii kulmâ kaandâ já peerâ aasâi kieldâst ožžuu áigápuáđus puásuituálust naajâi kote leskân pääccim maŋa varrij kulmáin párnáin ive aassâmsaijeen lii ive eennâmkiirján merkkejum sáttá leđe mield šoodâi viäruluvâttâlmáid páhudui kievhin varrij puátá ulmuunoomâst já ton variaantâin j a já moh láá lamaš kiävtust viäruluvâttâlmijn já tiättoo keerrivpevdikirjeest ive kirhokiirjijn suhânommâ oinui meid haamijn já jeđe vuáhádui já maŋeláá táválubbon s já suuvâ ulmuuh värrejii já aainâs já kevtiškuođij suhânoomâ kullii peerâkodded siämmáá ko ive räi peerâkudij meeri lâi lasanâm jo mut kiäppánij oppeet já ive tot lâi kiäppánmân vaikuttij uásild suuvâ almai já perrui varrim já ihán suuvâ jesânij meeri kuittâg lasanij mield lâi tááláá suhânommân ulmust almast já nisonist assii olgoenâmijn nommân tot lâi ulmust almast nisonist kevttih tááláá nommân olmožid almajid nisonid já ovdii nommân olmožid ovdeláá mainâšum lovottuvâi iä lah vuálgus suuvâst pic meid ive varrim hiävuškamâtteijest kote loohtij suhânommâsis e-puustav suuvâ ulmuin čáálá noomâs häämist mield aassâmsajeh lijjii iänááš uáivušist já main uáivuš nuorttiibeln nabdeh lemin suuvâ aassâmkuávlun lamaš jo ton tovláá rääjist s.~ puárásumos kaandâst suuhâ ij jotkum kyevti puolvâst ovdâskulij kaandâ s kaandâi maajeeldpuátteeh monnii ovdil aalgâ iänááš sist aalgâkeččin ist viäruluvâttâlmijn loopâst lijjii kulmâ kaandâ j maajeeldpuáttei uásild nommâ čaaskâi ko suu kaandâkaandâ kandâ s varrij kost suuhâ jotkui j kaandâkaandâ kandâ varrij ige nommâ jotkum áinoo kaandâ áinoo kaandâ kyevti näimilittoost šoddii párnážid main lijjii kaandah peeli varrij kandâalmajin aalgâst aassâm kaandâst suuhâ ij jotkum ko nubbe kandâ varrij já nube kaandâ párnááh jammii nuorrân jotkui puárásumos kaandâ aassâm áinoo alge maajeeldpuáttee puolvâin j kaandâi ja j almai suhâsyergih nuhhii uásild jo já majemustáá kandâ j uážui kulmâ kaandâ áinoo alge varrij aalgâst áinoo kaandâ stuorrâperruu puoh kulmâ rävis kaandâ jotkii suuvâ kaandâ kaandâ kaandah já já kandâ kaandah já sehe kaandâ kandâ kaandâ kiän kaandâ kaandâ kaandâ kaandâst nommâ jotkui kaandâ kaandâ kaandâ kaandâ já suu nube kaandâ pehti nommâ jotkui kirjejum suuvâ perruin nelji láá vuálgus já perrud suhâsyergist lii hämmejum sämikielâlâš ulmuunoomâst ´vá lii tiettum suhânommân arvâl et lii šoddâm kiävtun aalgâst ko kevtiškuottii suhânoomâ madâreeččin puáhtá nabdeđ ive jáámmám kiän kálgu lâi suuvâst aasâi kuávluin assii meid já áinoo alge naajâi lijjii mielâstum nuubán sij kavnii pelikuoimijdis puohâi párnái pelikyeimih pottii suuvâst varrim ulmuuh kevttii suhânoomâ kaandâ kaandah värrejii meddâl ive já já talle lappui kaandâkaandâi ive šoddâm varrim já maajeeldpuátteeh asâsteleh ain-uv já kuávluin maajeeldpuátteid puáhtá kavnâđ maaŋgâin suuvâin aainâs já suuvâin mield noomah já kávnojeh puáris viäruluvâttâlmijn nommâ lii čaallum háámán tâi lahta suhânoomân anarâškielâ sääni tävgi maid sun nabda jurgâlâssân táválii päähináigásii noomâst lii mainâšum kote kálguinis já oovce ihásii kandâinis vuolgij pyereeb iäláttâs tuoivust majemuš rippâkirjemerkkim lii kuovâmáánust suullân naajâi kaandâ näimilittoost iä lamaš párnááh kandâ varrij stuorrâ perruinis passijn vuáđudij stuorrâ perruu já kuuđâ párnáá juávhust kyehti kaandâ jođhijn suuvâ suuhâ lii nieidâi pehti jotkum onnáá peeivi räi myerjih šaddeh muáddlov luandumyerjid já čiččâm mirhâlâš myerjid ulmuuh láá ain keččâlâm sirdeđ uđđâ šaddoid mäddiláá teehin já nuuvt kuhháá ko olmooš lii aassâm lii sun kiävttâm purrâmâššân meiddei muorjijd ko puáris čalluid lohá já kuldâl vuorâs ulmuid te huámmáš et myerjih láá lamaš ovdil purrâmâšjotkâ ijge mihheen váldupurrâmâšâid lii lamaš vääniht mielkki lahcâ já jáávuh teikkâ uccáá piärgu já kyeli finniimist tađe eenâb lii purrâmâš jotkum muorjijgijn láá ulmuuh vaarâ čoođâ aigij puurrâm muorjijd nuhtán tállân vorâsin láá kuittâg máttâm rähtiđ myerjiheerskuid juo tovle ovdâmerkkân liävus lahcâčoolmâs mast muorjij lasseen lii lahcâ mii kobđeet poccuumielhist tom vuošâdijn já laavcâ siävuttâs siäiluttuvvoo poccuučolmâsijn hersku lâi stuorrâ iimâš šaddototkee von kote juuđij čaalij kirje finnejeh eellimvyeimi ennuu lodeh elleeh já tiivreh-uv iä tieđe maiden tain ennuu vitaminâin moh muorjijn láá olmooškin lah nuuvt áigáá tuđhâškuáttâm muorjij vitaminijd já ravâdâsamnâsijd mij tiettip et luámánist lii ennuu lyemekiilust kerdid eenâb ko appelsiinist a-vitamin lii luámánist juo love kerdid eenâb ko appelsiinist lii meiddei pyereest mut saareest tuše ucánjáhháá maht láá vuorâččâsmyerji vitamineh muáddlov ihheed tassaaš pegâlmâs šaddoäššitobdee ij máttâm ettâđ kirjestis vissásávt mommit vuorâččâsmyerjist láá vitamineh tutkâmušâi mield vuorâččâsmyerjist lii kohtulávt mut meeri oro mulsâšudmin sierânâs kuávluin muorjijn kale eres-uv nuuvtko smakkâ ivne já härvinâš väniamnâseh hivenaine maid olmooš taarbâš mut ij finnii taid mudoi nuuvtkin ennuu luándust vitaminäšši lii kuittâg váháš muálkkáássiähá taid finnee siäluttiđ kuhheeb ääigi koččâmuš oppeet lii maht muorjijd finniiččij šoddâđ tupešiljoost muorâkäärdist myerjih šado láá muččâdeh uáiniđ meiddei maŋgâ ivnáás myerji oroh lemin njálgáh uáiniđ šaddee raasijn láá motomeh mirhâliih nuuvt meiddei uási myerjišaddoin lii tanen pyeri oppâđ tubdâđ myerji ij kannat pieijâđ njáálmán já lii-uv pyeri tiäduttiđ aainâs-uv párnáid kiäin láá uccáá vuástálistimamnâseh adeleh luándun iivne já haajâid šaddoin uážuh meiddei puorijd máávuid já ennuu ávhálâš ravâdâsamnâsijd tegu tovlááh ulmuuh láá tiättâm et luándu meiddei táálhud mield olmooš lii oppâm maggaar šaddo suápá mon-uv váádu pyereedmân lii sirdeđ taam tááiđu maajeeldpuátteid já návt ärbivuáválâš tiätu siäilu kieđâvuš täst tálhudemvuovijd pic uápásmitám lohheid myerjišaddoid moh láá mirhâliih muštâlâm táálhudmist et maaŋgâ myerjišado miirhâ áámmâttalhâsrähteeh kevttih talhâsin ijge taid kannat jieš vuošâdiđ šaddeh viehâ uccáá mirhâlâš šadoh já iänááš mirhâlâš myerjišadoh láá leevvâm monnii suujâst tuše raajij räi iä taveláá kávnojeh puohnâssân čiččâm mirhâlâš myerjišaddod maid puáhtá nabdeđ leevvânmis peeleest meiddei šaddon veikkâ iä toh nuuvt valjeest lah kale kosten puurrâm lii varâlâš mut meiddei toi kevttim čiŋŋân lii varâlâš šadoi mirkkâ káássán meiddei räsiliitán te lii keevvâm meiddei nuuvt-uv et ko páárnâš lii juuhâm čääsi litteest mast láá lamaš mirhâliih kiđđâtivgârääsih te sun lii mirhâttum bifolium šadda suuvrâ enâmijn ij aaibâs tavemuu kuittâg lii cm alosâš lieđđee juo algâkeesist uccâ českisvielgis liäđusijd já tast láá kyehti stuorrâ vááimuhámásâš loostâ ráhtá ruopsis jurbâ muorjijd muádi myerji haaŋkân ijge toid lah maggaargin ano já muorjijd anneep mirhâlâžžân iä tuhhit taam šado puurrâm ferttee kuittâg váruttiđ ko párnááh sättih taid pieijâđ njálmásis lii ucánjáhháá ruusinsmakkâ quadrifolia lii ennuu mirhâlub liljášaddo já lii mirhâlâš myerjišaddoin vissâ-uv puoh uáppásumos šadda roođoin já siähálâs vuovdijn alodâh lii senttid kierrust suáráneh nelji stuorrâ loostâ puotluvâi já lostâi tievâ láá suonah tegu viermikovveen lii fiskisruánáá já keessiv toos šadda ohtâ čapis teikkâ čuovjisčapis myerji láá härvinâšah já viehâ korrâ mirhâlâš amnâseh moh vyevsitteh purâmist šadda luččâsân já finnee kraampi teikkâ kiäsáttuv šaddo lii mirhâlâš ruottâsijn láá ovdâmerkkân alkaloideh mainâšim te taam myerji kalga váruttiđ tääbbin ko tot lii viehâ táválâš tääbbin majalis lii mirhâlâš ollásávt ijge tuše muorjijdis peeleest lii kuittâg monnii suujâst väljejum aalmugšaddon šadda seenti alosâžžân já šadda távjá miestui siste peci- já kuosâvuovdijn-uv ij kavnuu mut tot lii leevvâm suullân räi lii maaŋgâihásâš šaddo mii lieđđee algâkeesist kukáh hiäŋgájeh veerdist tuše nuupust opsijdeh fijnáht já kubdâ kuheldâlâš loostâid läävejeh kuškâdiđ apteekij várás myerji lii ruopsâd já šado mirhâlâšvuođâ vaikutteijee amnâseh láá glykoseh já flavonoideh pyehtih koddeđ jis taid porá liijgás ennuu odoratum lii kiđđâtivgârääsi hyelkki já nommâ puátá šoddâmpääihi mield et kávnoo-uv šaddo jiem lah aaibâs vises lii kuittâg rávhuiđuttum já läänist já tobdomeerhah láá alodâh senttid loostah já lieđeh sulâstiteh kiđđâtivgârääsi já toh iä lah kuittâg aaibâs českâdeh mut tain lii njaalgâ opsâ láá čuovjisčappâdeh ucánjáhháá tegu sareh já uáli mirhâliih ettejeh vááimu toimâm jis myerji porá mezereum lii mirhâlâš myerjišaddo mii kulá violašaddoid šadda tävjimusâht juovâenâmijn mut muu tiäđui mield kuittâg uccáá lii rávhuiduttum miestâ mii puáhtá šoddâđ paijeel meetter alosâžžân kooččât lostâidis tegu lostâmuorah kuás-uv já tot lieđđee uáli tooláá kiđđuv roosa-ruopsis liäđusijn lii pastelis opsâ seegâ loostah láá sääiti hámásiih já ladâhánnáá myerji lii aalgâst tegu herttâ já ladâheh kierrust ruopsâdeh šado myerjih loostah já párkku láá ulmuid já elleid mirhâliih mut lodeh poreh muorjijd lii tovle kevttum riämnjámirkkân já eres-uv piäđui koddemân šado kuoskâttâlmist puáhtá liške ittuđ já juo kyevti myerji purrâmist mirhâttuvá ko šado mirkkâ lii metsereiin frangula lii uáli härvinâš šadda muádi meetter alosâžžân já tot sulâstit tuomâ lostâ lii leibiloostâ hámásâš vielgis lieđeh moh ruánnájeh láá aalgâst tevkisruopsâdeh já loopâst masa čappâdeh lii kevttum činehumtaavdâ váddoid ääigi párkku ij innig ennust njolduu veikkâ toin puáhtá päiniđ ulloid fiskâdin párkku já myerjih láá mirhâliih toh vyevsitteh erythrocarpa mii kulá fiskisrassijd leinikit šadda jobá meetterpele alosâžžân já tot kávnoo láá tiätu šoddâmsajeh nuuvtko šaddeh haŋkkân já toh láá ruopsâdeh tegu stuorrâ juuŋah ruopsislekkâmyerji lii uáli mirhâlâš mut ton vaikuttâsah iä lah ennuu tutkum ijge šaadon oroččii lemin maggaargin ano vitis-idaeae muorjijn juŋŋâ lii uáli tehálâš purrâmâššân moos lijkkoo meiddei ulmuu čuávji loostah láá maaŋgâihásiih šolbâdeh já roobdah vuáluskulij soojeeld vielgâdeh ucánjáhháá ruápsájeijeeh läddih čohčâmáánu loopâbeln já jis roovvâdmáánust lii vala pievlâ te taid puáhtá ain talle-uv taid čuággiđ já kevttim šadda koške kuolbânijn pyremusâht tobbeen kost eennâm lii lihâttâllum puálámijn já ovdiiääigi vyeyvdičuopâttuvâin šadda meiddei tuodârvieltijn já jävilkuolbânijn lii uáli suvráá tot lii juo ton tovláá rääjist kevttum oovtâst piärgupurrâmâššáin tot suápá pyereest lasattâssân já vorrâkááhuid ko illá puáhtá puurrâđgin juŋâittáá na toh láá smakkâääših steeikâkáhhoid juŋŋâ suápá já oovtâst jieškote-uvlágán jávuigijn láá sämmiliih vuoššâm teejâ láá párkkuamnâseh já lostâteejâ oovded iäránistim jis ulmust láá kužžâvädisvuođah kalga čuággiđ maŋeščoovčâ teikkâ kiđđuv já pieijâđ kuškâđ siäilutmist iä kolgâččii leđe vädisvuođah juŋŋâ mii ain viälgáá siäilu hyenebeht mut eidu laddâm juuŋah siäiluh pyereest ko taid njuvdá já tiptá leđe jieijâs sääpist veikkâba faaneerliitán já kiällárân teikkâ ááitán láá alnees luándulâš siäiluttemamnâseh nuuvtko sitruunsuvre ääigi tiäđust-uv lii vyehin meiddei juuŋâi kalmaattem já siäiluhhân toh kale nuuvt-uv jis peri puolâščuhheest lii saje siäilutmist ij taarbâš sukkâr vyehi lii meiddei rähtiđ čäcijuuŋâid putes juuŋah puttâlân puttâl tiävdoo tuoldiittum já čuáskudum čassijn korkkâ oolâ já kolmâ kiällárân väniamnâseh miirhah ij lah nuuvt ennuu ko luámánist já saareest ravâdâsamnâseh láá oovtâ juŋŋâkiilust siämmááverd ko kuulmâ toomaatkiilust lii meiddei já riboflaviin siämmááverd ko saareest mut ij nuuvt ennuu ko luámánist lii mainâšemviärdásâš maŋŋaan valjevuotâ lii tutkâmij mield kavnum mottoomverd arbutiin nommâsâš mirkkâ myrtillus lii luánduvalje mon puáhtá kevttiđ ävkkin jieškote-uvnáál myerjih já loostah adeleh stuorrâ lase ulmuu purrâmâšvaaljan veikkâ puohah iä viišâ loostâid aimâkkâššâđ já kevttim toŋâsšaddo mon loostah ruškodeh čohčuv já kaččeh táálván kale pisoh ruonâsin maŋgâ ive já lieđeh láá piŋk-ivnásiih čapisiivnâg myerjist lii fiijnâ já linnâ smakkâ myerjišaddo lii etimâs mut taid lii viehâ älkkee iäruttiđ nubijnis lii uáli táválâš myerji já ubâ šaddeh lahtâ kuolbânijn joba roođoin lii tagarijn enâmijn uáli tergâdis vuáđušaddo mii vaaikut meid eres-uv šaddoid kevttih purrâmâššân uáli maaŋgah lodeh tegu rástágááh já riävskáh láá jieškote-uvlágán njaalgâ málásij tergâdis uási lii myerjisääpi já määli vuáđuaamnâs máávut uuvnâst poossum myerjikákku piirakka láá meiddei čoođâ aaigij kevttum ävkkin já taid lii pyeremus čokkiđ kuškâdem várás tállân lieđđim maŋa kesi syeinimáánust teeijân teikkâ talhâsin čuávjiváddoid já sukkârtaavdân lii pyeri purâttiđ párnážân jis sun lii luččâtaavdâst kote soorijd lii eenâb čuággâm juo tiätá et sareh siäiluh uáli hyeneeht vorâsin ferttee kalmaattiđ kuškâdiđ teikkâ vuoššâđ ääigi soorij uulguš váháš siđhásmuvá mut tot kal ij ettii saremálásijd kokkiimist mielâst soorij pyeremus siäiluttemvyehi lii kuškâdem sareh láá-uv tegu njálgáh suoskâđ nuhtán iä lah alnees siäiluttemamnâseh já tanen tast ij lahkin suuvrâ smakkâ mut ij tast lah kale myerjisukkârgin meendu ennuu alnees ääigi maaŋgah rähtih soorijn sukkârmarmelaad lâi táválâš taggaar sarepurrâmâš mast soorijd siävuttuvvojii roovâjáávuh teikkâ mohnii eres jáávuid láá sämmiliih kiävttâm oovtâst eres purrâmušamnâsijgijn moh ain teivâsii leđe ij taan ääigi tääiđi innig kihheen rähtiđ mut saremielkki lii hersku mon lii uáli älkkee rähtiđ vorâs sareh siävuttuvvojeh vorâs miälkán lii njaalgâ veikkâba lieggâ eskin poossum roovâleibijn ko ulmuin láá taan ääigi siävuttemmašineh kievkkânijn te saremielhi puáhtá valmâštiđ toigijn-uv oovtâ ulmuu várás ain dl mielkki kyevti tejâpastemverd sukkâr kuulmâ neelji puurrâmpastemverd sareh já vala tejâpastem tievâ sitruunmäihli uážžu juurrâđ miinutpele já karotiin mii vaaikut tegu kannat mainâšiđ maŋŋaan mii lii táválâš luánduviđá šaddoin uliginosum lii myerji mast lii ennuu luánduadaldâh lii meiddei pyeri čuáli- já čuávjiváádui táálhudmân siämmäänáálá ko sare-uv já kevttim lii táválávt ollâgub ko sare já tast lii kuhheeb tooŋâs kiärdá maaŋgâ korrâ täälvi čoođâ ruottâsijn já veerdist láá tutkâmij mieldi rekinistum maaŋahloveh ihekeerdih myerji lii kuovgâdub já ucánjáhháá stuárráb ko sare hervee čohčuv luándu mučis ruške ivnijgijn ridoi já tuodârvieltij myerjišaddo ij kale šoodâ aaibâs koškásist lii já ubâ tavemailmist viehâ táválâš myerji lii viehâ čáccáás myerji já säppi lii ivnettem luánduvalje kiävttoo uáli uccáá ävkkin čáittá juo tot-uv et maŋgâsist anošaddoid kieđâvuššee kirjeest tot váilu ollásávt já eres-uv taveaalmugeh láá kuittâg kiävttâm etimâs purrâmâššân siävuttâm jávvoid kuolijn teikkâ kiävttâm piärgoin kiävttoo etimâs ennuu toi ivij ko eres myerjih láá uccáá vuossâmuš puolâš cäpcee etimâs tot oro tegu pyereedmin máávu etimâs lii njaalgâ veikkâ nuhtán myerjejeijee uáivild et etimâs já sare puáhtá kevttiđ siämmáánáálá purrâmâššân kyevti myerji máávust lii iäruttâs mut mielâst etimâsâst puátá kuittâg siämmáá šiev säppi ko saareest-uv mield meiddei etimâs loostâin lii vuoššum haavdâ jieškote-uv váádui pyereedmân etimâsâst ij lah siämmáá ennuu ivne já smakkâ ko saareest te lii eenâb veški já siŋkki láá etimâsâst enâbussáá ko eres taan suuvâ muorjijn siämmááverd ko luámánist ij lah mirhâlâš ijge varâlâš myerji páárnâžân sáttá leđe hyenes vaikuttâs jis porá vorâs etimâsâid meendu ennuu häävild sáttá tubdâđ jieijâs illávaijeen kale máhđulâš et etimâsâsast ličij fenoliid suuvâ mirkkâ mut tom iä lah totkeeh pastam tuođâštiđ etimâsvuášusijd puáhtá kale eeppidhánnáá puurrâđ oxycoccos microcarpum jeggijuŋŋâšlaajah šoddâv siähtálij siste já lává tegu seegâ päddikeejist láá nuuvt uceh já häärvih et taid ij tállân ubâ huámmáškin iäváge toh šoodâ aldagin puoh jeegijn lii pááccâm anon karpalo-muorjij almosnommân ijge puáris aalmugkielâ lah toohâm iäru taan kyevti myerji kooskâst já kevttim läddih iäskân maŋesčoovčâst já ko myerji lii suvráá já koorâs te tanen tot siäilu pyereest kolmâ ääitist teikkâ jieŋâskääpist puáhtá meiddei kalmaattiđ já tom puáhtá siäiluttiđ meiddei tuoldiittum čassijn tevdum puttâlist lii šiev säppimyerji teikkâ liivzâsmyerji hyytelömyerji ráhtoo nuuvt et vorâs čohčâmyerjih tuoldâttuvvojeh miinut uccáá čääsist puáhtá silliđ meddâl já lasettiđ myerjilivzâslitterân kilupele sukkâr ráhtá marmelaad te talle ij taarbâš tuoldâttiđ muorjijd tuše peri lieggiistiđ juhâmuš finnee ko siävvut jeggijuuŋâid suávi mááihlán já lasseet vala hunaja toos lasseet vala hiiva já tiptá keevvâđ iijâ paijeel te kale šadda tiervâslâš juhâmuš iä lah nuuvt hirmâdávt vitamineh mut pyereh väniamnâseh ulmui láá ennuu ryevdi já maŋŋaan roppâ kale ij pyevti kevttiđ muorjij ryevdi ävkkin aamnâs lii lajo mii motomin mitteduvvoo viehâ ennuu nigrum hermaphroditum kuohtuuh šlaajah šoddâv vuorâččâsmyerji šadda vijđáht ubâ čyemenjâs šadda masa tuše tavekuávluin myerji lii stuárráb já maŋgâsij mielâst meiddei njálgásub ko máddáápiälááš myerji vuorâččâsmyerji lasanem lii ereslágán ko tavveen eemi- já šovoslieđeh láá kyevti sierânâs šaddoost já tot lii-uv kyevtkuáđáág lieđđee tooláá kiđđuv vuorâččâsmyerjitooŋâs sáttá eelliđ maŋgâlov ihheed já kevttim láá tegu nááluh já tain láá tagareh amnâseh moh oroh ettiimin eres šadoi loskâm joba koddeh nube šado kavnâttum et kuosâ ij kannat kalveđ enâmân kost vuorâččâsmyerji vuáittá alnees iä lahkin stuárráábeh vátámušah šoddâmpääihis háárán kiärdá pyereest piegâid já koškáduvâid já kiärdá meiddei pyereest luándunuáskudemij oovdâst šadda koške kuolbânijn joba čunoitiäváin paavtij alne já tuodâralaččijn mut meiddei rotolum vuovdijn já maadâšlaajâst láá váháš sierâlágáneh vátámušah šoddâmpääihis háárán purrâmuš miästu rahtui nuuvt et vuoššum kyeleh renskejuvvojii taavtijn jeđe njuvdojii kyeleliemân ohtân kuopsui já vorâs luámánij soorij juuŋâi tâi vuorâččâsmuorjijgijn kevttim purrâmâšverkkin lii nubástum miästuin lahcâčolmâsijn piärgu- já kyelipurrâmâšâi joođhâ pehti taan ääigi vuorâččâsmyerjin sääpi rááhtáh ko siävuttâh vuorâččâsmuorjijd riävskámuorjijd teikkâ soorijd kiävttá ennuu vuorâččâsmuorjijd teikkâ nuuvtko sun jieš lii hárjánâm kočodiđ taid káránâsmyerjin vuorâččâsmyerji tohhee mut meiddei kuobžân já uárrei luudijn kuittâg-uv riävská kiärun čuhčá já kuáppil mut ij lah tiäđust et káránâs teikkâ vuorâččâš purâččij vuorâččâsmuorjijd toŋâsijn ij tääiđi huollâđ ohtâgin ellee šadda valjeest miätá tavemaailm lii puurrâm vuorâččâsmuorjijd oovtâst nuárjupuoidijn orjâlâšah kyelevuoivâsáin já nuorttâlâšah kyelevuojáin myerji lii lamaš leeibi saajeest siäiluttem lii älkkee taan ääigi ko iä lamaš puolâšskääpih te ulmuuh raijii taid poccuu čolmâsân teikkâ muorâliitán já kolmâkäldei ij tääiđi leđe vitamin ennust ollágin mut ton vorâs toŋŋâseh adeleh ullolaigijd já šišnijd fiskis teikkâ fiskisruánáá iivne päinim ij lamaš oomâs tovláid sämmilijdgin rubrum nigrum lii taat ruopsismuorjâg ruopsisjiereeh uáppásub ko tot lii tääbbin luándušaddo ij kale luánduviđá maaŋgâgin saajeest šoodâ tyebbin máddáápele raajijn mottoomverd mut maaŋgah láá sirdám tom čapismuorjâg jiereeh šiljosis erinomaš muorjij keežild já kevttim mield jierehist puáhtá rähtiđ nektar ađai vorâsmyerjisääpi návt kiämnán siämmáá ennuu myerjih já čääci tyeldeepahâsin já lasseet säppilitterân uccâ teikkâ stuorrâ koopâ tievâ sukkâr puáhtá njuvdeđ já silliđ mut ij lah tárbu silliđ nuuvt tärkkilávt kale uážžuh tubduđ meid myerjikoorah-uv čapisjiereeh ij kavnuu aldagin nuuvt tavveen ko ruopsisjiereeh tot lii aajârugij já rođoi miestâ kávnoo njaalgâ oopsâ vuáđuld loostah tohhejeh meiddei pyereest tejâlostân já adeleh njaalgâ máávu siäiluttemliemáid kalga čohhoođ ovdil muorjij laddâm talle toh pasteh pyerebeht vaikuttiđ ulmuu roopân loostah já myerjih láá huámášum šiev pyeredemamnâsin maaŋgâ váádun já tyrán lii šiev vaikuttâs vaarâ muorjij riggoduvâst lii koskâmiärálávt eenâb ko luámánist bioflavonoidah nk oppeet kulâmid mield kepideh kepistaavdâ vaaivijd lii meid taalhâs revmatiismân já vorrâsuonâtopâlmân tarbâšeh tipšom jis toh láá ištâdum šiiljon ij lah pyeri tipteđ meendu čuuvtij potoristiđ pic tom ferttee ain njárbudiđ ađai harviđ miestâ tast killáá jos loostah-uv čohhojeh teeijân jiereeh liäđusijd puáhtá nuurrâđ já kuškâdiđ sehe rähtiđ čäcihavduu oppeet pyereed mielâ jis ij eidu njuolgist pyereed vááduid val ohtâ purrâmâšrähtimraavâ mii lii taggaar roovâjávvu-myerjisuohâd litter čääci pelkuálmâd dl roovâjáávuh litterpeeli jiereehmyerjih já sukkâr čappâdáid já ruopsâdáid čääsi jáávuid sehhii taid pyereest njuvdum muorjijd teikkâ hilo já fiäru tassaaš ko suptâluvá kolmâ mielhijn já siäiluttem maid jiereehmyerjih já loostah tuálih sistestis meccimuorjijn táválávt láá jierehist-uv tagareh mineraaleh maid olmooš taarbâš lii erinomaš ennuu kalium já fosfor jierehist láá siämmáá ennuu ko táválávt muorjijn verd ennuu lii loostâin kannattičij čohhoođ keessiv já puurrâđ vorâsin saalaatamnâsin já teeijân eres šadoigijn finnee olssis mielâsâš máávu myerjih siäiluh pyereest já siäilutmist ij taarbâš sukkâr ollágin chamaemorus heerskun láá jieškote-uvlágán kevttimvyevih já resepteh kávnojeh vaarâ nuuvt ennuu ko ležeh ulmuuh-uv lii tivrâs myerji ton áárvu paajeed vala tot et mäddin tot šadda uáli uccáá lii tuođâi-uv tavejeegij myerji já jyehi sämmilâš tobdá ton loostâ kuká já myerji ađai laaddâh ruottâseh láá maaŋgâihásiih já uđđâ vesah pajaneh ain täälvi maŋa moid lekkâseh vielgis lieđeh ađai kukáh lii kyevtkuáđáág niŋálâs šaddoost lii tuše eemi já orásist šovos láá liäđuskoovjâ pyeremusah fievrideijeeh mut lyemejeegist taam pargo pargeh ucebeh tiivreh ko miäđušijneh kirdâččeh jeegijn uccáá huámmâš jiägân puáđidijn et iänááš luámánijn láá tuše muáddi čalme iä lah tievâslâš šaddoost uážžu ervidiđ et tiivreh iä lah fievridâm liäđuskoovjâ tuárvi šovosliäđusijn eemijd lii toohum hyeneeht já kovjim ij lah luhostum láá-uv távjá stuárráábeh luámáneh ko jolgâ jeegijn šooŋah já piegah iä ettii tobbeen tivrij pargo likkuum luommiđ rođoi skierâsijn kale ij tievâ nuuvt jotelávt ko tain kiäh čuággih jolgâ jeegij poolsâin lii toimâlâš äigi já tot vaaikut masa puoh eres toimáid ulmuu elimist kevttim já vitamineh já kolmâkäldee láá lamaš já láá ain-uv luámmân vuossâmuuh siäiluttemsajeh já tieggáár siäiluttem ij kale tuššâd luámmân tivrâs ravâdâsamnâsijd retinol já beta-karotiin lává luámánist eenâb ko eres luándumuorjijn pihlejâšmyerji lii ton tááhust riggásub tiamiin já riboflaviin lává luámánist eenâb ko eres muorjijn já lovemat kerdid eenâb ko saareest já juuŋâst šiev amnâseh moh erinomášávt luámánist kávnojeh láá magnesium siŋkki já kromi mirkkâ mii čokkân stuárrâb meereest luámánân lii kadmium lii ovdemustáá purrâmâš mut mottoomverd lii lyemelostâhaavdâ kevttum meiddei táálhudmân luámmân vitamineh kiäppáneh paahâdmist jiem maašâ leđe máinuhánnáá oovtâ heersku moos jieš lijkkuum liegâdiđ uuvnâst kusâvuástá já luámánijd sehe leškiistiđ ucánjáhháá laavcâ oolâ lii valmâš hersku talle ko lahcâ váháš snoránist já vuástá ucánjáhháá ruškodist iä lah čoođâg siämmáá pyereh ivij kaartah tuuttâđ ucceeb miärán já hyeneeb táásán já paijeelladdâm luámánijd kannat vuoššâđ hillon já säppin veikkâ toh iä siälu kolmâsistkin nuuvt pyereest läittih luámánij stuorrâ já korrâ siemânijd kávnojeh koonstah maht sierriđ siemânijd ääigi uáináh láá maaŋgâlágán kievkkânmašineh mašinân mii juo parga puoh lii finniimist säppičárvumpiergâs já piärgumillo moh oovtâst sierrejeh siemânijd jieš-uv puurrâm lyemehilo mast ij lamaš ohtâgin siemâ lâi ráhtâm sijdâkuáimám kote ravvij vyevi maht lyemekoorah já siemânehkin iä moonâ tušás ko toin puáhtá vuoššâđ vala sääpi siemânij oolâ čääsi lasseet sukkâr tuoldit sehe sillii tom nuuvt kuhháá ko ivne luovvân já finniih tuotâ šiev lyemesääpi vala kesi-iijâ naaveer nommâsâš lyemehersku litterpele njuvdum luámáneh siemânijgijn tâi toittáá kulmâ desilitter lahcâ kulmâ mane ruškâdâs kyehti desilitter sukkâr maneruškâdâsâid já sukkâr suptân fijnesin njuvdum luámánijd já siävvut já fierrii laavcâ váruvávt toos maid táássâš lah siävuttâm siävuttâs kolmâ čassijn tuidum kákkuliitán ađai vuormân puolâšskääpist tiijme teikkâ iijâ paijeel puolâškääpist ferttiih luptiđ lovemat miinut ovdil puurrâm taldrik oolâ já puávtáh tom vala herviđ oles luámánijgijn arcticus šadda uáli vijđáht tieđâlâš nommâ lii arcticus já mun kočodâm tom-uv maaŋgâčoolmâg myerjin nuuvtko luámmân-uv ruopsisvielgis kukáh hervejeh piälduroobdâid já juhâ- sehe aajâriddoid algâkeesist erinomášávt koolvâkaardijn mietâmyerji láddá juo syeinimáánust mut kale ij peesâ čuággiđ taid tevkisruškis muorjijd ovdilgo loppâkeesist iä lah ain ruánááh pic toh sättih ruápsáđ teikkâ ruškáđ uážžu kale ettâđ räässin já taat rääsi lii maaŋgâihásâš siämmáásullâsâš šaddo lii láávžámyerji šadda juovâenâmijn ereslágán soojijn ko mietâmyerji et maŋgâsist láá jieijâs syelimâs mietâmyerjisajeh liihân mietâmyerji kuittâg-uv uáli táválâš kávnoo maailm taveoosijn kidâ já mut váilu já mietâmyerji läävejeh meiddei kalveđ šaddokaardijn mut tot ij oro nuuvt pyreest luhostuumin kale smietâstiđ et lii-uv ubâ kannatteijeegin kalveđ mietâmuorjijd oro leevvânmin ulmuu aassâmsoojijd já lam huámášâm et puáris kuátisoojijn šadda távjá mietâmyerji lii uáli navcâttem tot kárttá kištodiđ eres šadoigijn tot távjá táppáá já láppoo ollásávt ij lijkkuu olmâ taanáigásâš eennâmtuáluvuovijn kaavnah-uv vissásumosávt puáris hilgum piäldu roobdâst já kevttim puáhtá tiäđust-uv meiddei kalmaattiđ mut mietâmyerjist puáhtá kevttiđ muide-uv ko muorjijd puáhtá nuurrâđ loostâid ohtân verdijnis tejâamnâsin tiervâslâš juhâmuš várás čuággim lii uáli áijáá ko myerji lii nanosávt kiddâ myerjimaddust puátih viehâruš fáárun mut tot ij toovâ maiden lii pyeremus renskiđ nuuvt et čuopah skerreigijn myerjimadduid luovâs pasâttâsâid puáhtá kuškâdiđ siämmáánáálá ko loostâid-uv tejâamnâsin máhđulâšvuotâ lii vuoššâđ muorjijd ohtân madduinis já silliđ madduid meddâl já taid puáhtá kulloo vala talle-uv kuškâdiđ lii kuittâg tivrâsumos já tom olmooš kiävttá iänááš viinijd sappijd já hilloid lii vuáimálâš myerji keežild mietâmyerji tohhee myerjisiävuttâssáid ráhtá mietâmyerjihilo te myerjikiilun taarbâš suullân rammid sukkâr vađukkâš vaađâlm idaeus peeleest vatukkâš ij lah ollágin heeitugis myerjih kávnoo uáli uccáá luánduviđá šoddâmsoojijn mut mäddinhân kale ráhtoo taan myerjist njaalgâ vadelmahillo teikkâ bringebearhillo saje tääbbin luándust lii taggaar et miestâ lii kale tääbbin mut táválávt tot lii leevvâm ulmuu fáárust šoddâmsajeh láá uccáá já tot taha-uv vatukkâš ávhástâllâm ucánjáhháá vaigâdin tááhust luándu vatukkâš lii já váháš mäddiláá-uv nuuvt härvinâs et loostâid ij kolgâččii čohhoođ kuittâg stuárráb meereest vatukkâš šadda paavtijn roođoin já njaskâttuvâin lii maaŋgâihásâš mut vesah kuittâg kyevti-ihásiih vesa lieđđee já myerjee iäskân nube ive meerhâš tom et oovtâ miestust láá ain kyevtilágán vesah iä meiddei lieđđii já kyevtihásiih moh lieđđejeh láá ruánáávielgâdeh šadda suullân meetter alosâžžân já kevttim lii vitaminijdis peeleest nuuvtko eres-uv luándumyerjih lii vatukkáást eenâb ko juuŋâin já soorijn mut ucceeb ko luámánist vitamin pyrioksiin lii vatukkáást uáli ennuu mut uccáá šoddâm vatukkáin láá mittedum tagareh mineraalamnâseh ko kalium kalsium magnesium fosfor já pii viehâ ennuu luándulâš taarbâšlâš amnâseh láá veški maŋŋaan siŋkki kooboolt nikkel já alumiin láá vala párkkuamnâseh ennuu já loostâin kávnoo meid tivreh jorešteh viššâlávt vatukkâšmiestuin suijâ toos lii ko vatukkâšliäđusijn lii valjeest mietâ tivreh ávhásteleh šaddoin já šaddo oppeet ávhástâl tivrijgijn ko tivreh kuávjejeh pyereest te vijđánem lii visásmittum láá oppeet mááđuh väimileh já tot ettee ucánjáhháá ulmuu kevttimist myerji ohtâ raavâ maht piergiittâlah máđuigijn jis tiäđáh et muorjijn láá mááđuh te piejâ mátulum muorjijd muádi minuttân sälttičáácán sältti rammid litterân siäilu uáli hyeneeht vorâsin tom kalga-uv jo-uv kalmaattiđ teikkâ rähtiđ marmelaadân kale alnees láá suáhudittemamnâseh raavvâdlášvuotâ já suvrodâh meiddei kuittâg marmelaad váátá ennuu mut kal tot lii-uv pyeri steeikâkáhuigijn saxatilis šadda kiäđgáás roođoin já kieddiroobdâin sehe pähtivieltijn vaajâldijn lam huámášâm viehâ harvii taam šado ko tot oovdân teivâs te muorjijd kale ain puurâm toh tommittáá pyereh láá lii myerjišaddo enâmustáá seenti alosâš rääsi kuulmâsuormâg loostah já uccâ vielgis liäđusááh lii táválávt kuulmâčoolmâg maŋgii tuše oovtâčoolmâg mut ko rievtiš šiev tiileest šadda myerjist pyehtih leđe joba vittâ čalme lii šerisruopsâd já tast láá stuorrâ siemâneh ij lah merhâšume tálutuálust mut jis myerjih finnâšuuččii eenâb te myerji- já säppifabrikeh uástáččii taid mielâstis lii ohtâ erinomaš peeli tääbbin tavveen uáináh puáhtá lasaniđ oovtâst mietâmuorjijn lii viehâ uccáá tutkum myerji vaarâ ubâ tieđegin maggaar šiev vaikuttâsah tast puohnâssân pyehtih leđe lii ohtâ totkee huámášâm et láávžámyerji mäihli koddá mááđuid ulmuu čuálist uáli jotelávt taat tiätu kevttum ävkkin talhâstiettust lii kulloo taalhâs meiddei vuoptâi luovânem já vuoptâkoovjâ vuástá pehti jiem peerust kieđâvuššâđ loostâi kevttim vijđásubbooht ko kávpálâš anon taid ij kolgâččii tääbbin tavveen luándust čuággiđ láávžámyerji loostah láá luándust ohtâ pyeremus tejâaamnâs rááhtáh láávžámyerjijuhâmuš ko lah vistig nuurrâm loostâid liäđusijd muorjijd já siemânijd sehe kuškâdâm taid šado oosijd tarbâšâh ain tejâpastemverd oovtâ koopân ađai kuáškut tyeldee čääsi tejâamnâsij oolâ veikkâba kähvivuoššâmavdomaattijn havdâšuđ teejâ lovemat miinut já sillii teejâ pahâsin tâi čuáskut tom puáhtá láávžámyerjiteejâ rähtiđ meid vorâs šado oosijn mut talle vorâs loostâid ferttee kevttiđ eenâb ko koške loostâid suullân stuorrâpastemverd koopân lii šiev eehidjuhâmuš uáđáh iijâ rávhálávt ij kooseet siämmáá náálá ko táválâš teejâ já käähvi alpina uva-ursi já káránâsjuŋŋâ lává uáli sierâlágán myerjih nubbeest ulmuuh já lodeh kevttih eenâb ävkkin muorjijd ko nubbeest oppeet lostâ lii anolub já myerji ij ubâ puurâtkin ij káránâsmyerji lah tuše luddijd pyeri meiddei puávtáččijm eenâb-uv toin ávhástâllâđ nuuvtko maŋelââ čiälgá já kevttim puáhtá millođ káránâsmyerjisiemânijgijn suáhiuurbijd fijnesin máirástis já kiärun lává juo áigáá huámášâm taan myerji äävhi lieđi lii vielgâd loostah pisoh veerdist täälvi paijeel já kuoccâgeh eskin maŋŋeed kiđđuv puáhtá čuággiđ meiddei kiđđâpievlâin já myerji čááppud taađeest ko láddá láá huámášâm et káránâsmyerji lii majemui aaigij loskâm laajišvuovdijn tast maŋa ko lostâmáátu puurâi vuovdijd päljisin lasanem adelij máhđulášvuođâ káránâsmuárján levâniđ raahtij vorâs káránâsmyerji vuorâččâsmyerjisääpi návt myerjisiävutteijee iššeen vááijuv litterpeeli myerjih toos čáárvui sitruunlahheest määihli já lasettij oovtâ desilitter sukkâr piejâi tommittáá et litte tievâi jeđe siävuttij já siemânijd sun sillij meddâl já säppi lâi vaalmâš šadda čunoienâmijn já nuuvt maht káránâsmyerjist-uv ihešaddokeerdih pyehtih leđe viehâ kuheh sulâstiteh juŋŋâloostâ mut iä lah vuálus soojeeld nuuvt maht láá juuŋâst láá vielgâdeh láá šerisruopsâdeh mut iä lah mirhâliih ijge toid kale lah riävtui anogin loostah láá tađe-uv anoluboh šaddototkee tiätá et láá tovle čohhoom loostâid oston ađai párkkuamnâsin tuájáráid já maadâulmuuh láá kulloo uástâm já tálhudemamnâseh láá meiddei tálhudemaamnâs manemuštaavdân já iäránuššâmvädisvuođáid tuššâdeh manemušâin bakteerijd já loostâin láá kavnum meiddei arbutiin já metyyliarbutiin láá tommuđušeh amnâseh et ulmuu roopâst nubástuveh läivis mirkkân suujâst káránâsjuuŋâ loostâid ij koolgâ kevttiđ ohtânmaanoost kuittâg ááiguh várugávt iskâđ taam talkkâs te loostâid lii pyermus kuškâdiđ keessiv ovdil ko myerjih läddih puáhtá kuškâdiđ suullân asteest láá ovdil kozâstâm nuhtán talhâsin puáhtá meiddei rähtiđ teejâ lemin vaahâg ko talhâsfabrikeh taan ääigi rähtih korrâsávt vaikutteijee talkkâsijd sulfaast já eres tieggáár amnâsijn já taat luándulâš tálhudem oro pasâttâlmin padus suecica lii koččâmuš kyevti šaddoost moh tuáijojeh meid muorjijd myerjih já pennuujuuŋah kiävttojeh ucánjáhháá ävkkin já tanen taah šadoh láá myerjišaddon viehâ omâseh já pennuujuŋŋâ iävá lah alda hyelhih mut kuittâg kieđâvušâm kuohtuid siämmáá uásist já pihlejáást aucuparia lii muštâlâm ive mon teeman lijjii muorah já tondet muštâlâm-uv tääl iänááš tuomâst já ton myerji kevttimist já kevttim laddâm myerjih láá uceh já čappâdeh maaŋgah ain siämmáá haaŋkâst myerjih iä lah ennust mongin máávust riččâ já nuuvtkočodum tähtimyerjih vala von lii muštâlâm et tovle párnááh purrii tuomâmuorjijd nuhtán kalvestii ucánjáhháá säälti oolâ ääigi ulmuuh iä puurâ taid nuhtán mut ko kiävttá siäháluvâi eres muorjijgijn te tuomâmyerjih adeleh máávu sappijd já liköörijd lii amygdaliin nommâsâš mirkkâ mut tot ij ettii muorjij vuošâmist juhâmuššáid láá ovdil kevttum purâstavdâ tipšomân amygdaliin vaaikut ulmuu rumâšist čuovjissuvren lii eres-uv ano lii šiev päinimaamnâs já tast finnee luándulâš ruškis iivnijd páárhu kääsit vistig pirrâmpeeivi já vuášá kyehti tiijme jieijâs liemâst te finnee laigijd ruškis pááinu jotkâkieđâvuššâmtoimâigijn finnee sierâlágán ruškis iivnijd tiettip juo liäđusij pastelis haajâ lii viehâvis haajâ tuomâ čapis páárhu voojâst teikkâ cyevkkee te pasta njunán uáli riččâ haajâ toovvât tuomâ páárhu riččâ šaddo-oljo eres kevtteeh luándust láá erinomášávt mááđuh já tiätu loddešlaajah poreh tuomâ muorjijd mut riččâ šaddo-oljoi keežild elleeh iä riävtui peerust tuomâ páárhust lii vyelligis rääsi mon uážžu ettâđ maaŋgâihásâš toŋâsin lii ohtâ táválumosijn šaddoin kiedijn já juhâriddoin tom puáhtá-uv kočodiđ šaddon nuuvt uccáá tot kávnoo eres kuávluin mailmist ton nommâ lii beatnatmuorji já nuorttâkielân pie n nemue ´rjj šado tobdá uccâ liäđáážij stuorrâ já vielgis syejiloostâin moh láá nelji lieđi lii čappâd ruškisfiskis hervâigijn loostah šaddeh vuástáluvâi nuuvtkočodum täsnihäämist nelji loostâ ain oovtâ saajeest kevttimist ij lah ennust maid mainâstiđ láá mávuttemeh masa juo lustottemeh vaarâ nommân-uv lii nobdum pennuujuŋŋâ maidba párnááh iä smakkiistâlâččii nuuvt pennuujuuŋâid-uv iä lah varâliih puurrâđ iäge lah mirhâliih ive kalenderfáddá lii kuávlu olespyehčee čäcilodeh moh láá tievâsmittum tuhtuuludijguin já skarfáin láá tagareh čäcilodeh moh pyehčih evvisis ollásávt čääsi vyelni pyehtih leđe šaddoporreeh já nk puohporreeh mii uáivild jieškote-uvlágán tiivrijd já kuolijd lodeh láá väŋkibeh ko pelipyehčeeh já tain láá ucánjáhháá uánihuboh suájáh et čääsist kirdeldijn toh ferttejeh išediđ liävtu kaččâmáin čässuáivist kuhemus kirdelemmääđhi tarbâšeh tuhtuulodeh ko tain láá puoh ucemus suájáh lode roopâ iähtun já uánihumos kirdelemmääđhi vaarâ čuáđgi ko tot lii nuuvt häppil luudijd puáhtá jyehiđ ruávásávt kuuđâ uásán moh mailmist láá šlaaijâd mut kuávlust tuše kyehti stuorrâviettuu já viettuu moh mailmist láá aainâs kulmâ šlaajâ mut kuávlust tuše ohtâ čuáđgi moh mailmist láá merettes ennuv mut kuávlust tuše kulmâ kuulnâs njurgoi já áŋálâh moh mailmist láá lovmat šlaaijâd mut kuávlust tuše kulmâ kuussâgkuálsi vuoptâkuálsi já njunjálâh moh mailmist láá vittâ šlaajâ mut kuávlust kyehti tuhtuu já kähtee moh mailmist láá puohnâsân šlaaijâd mut kuávlust tuše kolliistellen elâččeijee sieivâ skarfâ ääigi kuás áigápuátu lâi eenâb luándust kiddâ te masa puoh čäciluudijn lâi tiätulágán merhâšume ulmuid aainâs kiđđuv lijjii tiäđust-uv pelipyehčee čäcilodeh čuánjá já laavlâčuánjá tain njunošist mut ucemusah-uv tegu čikšâ tohhejii mälisalgân nuorâ čäciloddepivdee vuossâmuš saalâs lii-uv távjá lamaš čikšâ ko tot ij lah nuuvt iirâs tegu tuárššu já vuonjâš čäciluudijn njunošist láin eeppidhánnáá vuoijiis kuulnâs já njurgoi mut meiddei áŋálâh veikkâ lâi-uv tain puoh ucemus já čuáđgih še lijjii njálgáh já kuálsih-uv purâttii kiđđuv nomâlâsân mäddinpuáttimviđá mut ko toh kiergânii njiellâđ kuolijd te talle toh iä lamaš innig nuuvt njálgáh já čohčuv iä eissigin lijkkoo kuálán mut ko kyelesmakkâ lii piärgust te talle tot ij tuhhii aainâs kähtest lâi tovláid kuávlu äijiháid merhâšume ko tom koolgâi suuvvâtmáin juksâđ já huškođ vâi piäsá vuoššâđ tom jonsahpeeivi kähtee ij peesâ suájáidis oolâ já suhhee puáhtá tom juksâđ suuvvâtmáin suvâttem ohtâvuođâst kähtee kyelesmakkâ vissâ-uv lááivui tommittáá et tast šoodâi purâttettee ko saatij pišteđ masa ubâ peeivi olespyehčee čäcilodeh tiettuusteleh mii lii tiäđust luándulâš äšši ko toh láá lamaš teháliih tovle já láá tiäđust ain-uv mut ucánjáhháá eres merhâšuumijn viettuu lii päikkinoomâst mut stuorrâviettuu ij oovtâstkin lii päikkinoomâst kuulnâs päikkinoomâst njurgoi päikkinomâst áŋálâh päikkinoomâst kuálsi päikkinoomâst kuussâgkuálsi já njunjálâh iävá oovtâstkin mut kähtee tuálá noomâi tááhust reekoord ađai tot tiättoo penttâ päikkinoomâst main vaarpij noomah láá tiättoo tuše oovtâ päikkinoomâst já tot-uv lii orjâlâšnommâ mii lii kieldâ taveuásist tieđij kuittâg tuhtuu noomâi váilumân oskottettee čielgiittâs ko lii taggaar lodde mii mákkoo orostâllâđ stuorrâ jaavrijn já joorŋâin te tain láá jo valmâš noomah tegu jna jaavrijn tuhtuuh mákkojeh mut toi nommâ ij pyevti leđe ko jaavrijn láá jo noomah jurdáččii et skarfâ kulâččij päikkinommâdâhân mut nuuvt vain kulá koskâmuddoin lii mii sáttá leđe kale viehâ nuorâ nommâ mut tot liijká tuođâšt et skarfâ lii kuávlu lodde veikkâ tot ij lah vala ohtiigin pessim tääbbin tuáivu mield ij pessiigin olespyehčee čäcilodeh tiättojeh kuávlu päikkinoomâst jis rekinist vala ton še fáárun vuáđu-uásih moi miärušuássin lii miinii olespyehčee luudijn láá jävri jáávráš láddu vyeppee já juuhâ tiet puávtáččij mainâšiđ et pelipyehčee čäcilodeh tiättojeh päikkinoomâin tuše kerdid já taah lodeh lává čuánjá kerdid já vuonjâs kulmii carbo lii uápis lodde riddokuávluin pessee ain-uv valjeest vuonâriddoin já suolluin sehe loddepaavtijn siseennâm jaavrijn tot ij lah táássáš pessim veikkâ lii-uv lasanâm melgâd riddokuávluin nuuvt ko meiddei čapis čäcilodde lii kuittâg uápis meid jävri- já juhârido ulmuid já ton pirrâs čácáduvâin skarfâ tiättoo jyehi ive ko skaarfah joteh tavas te toh siäivudeh jaavrijn luhhoost puáhtá uáiniđ skarfâtuáki kirdemin ollâgâsâst tavas meerâ kulij keesijn pyehtih skarfâtuákih asâstâllâđ lássáin láá pessiihánnáá nuorâ lodeh skaarfâid uáiná oppeet juuđâšmin já čohčâmáánust puáhtá čalme fattiđ skarfâtuáki kirdemin máádáskis jotteid kulá motomin arvâlâdmin et skarfâ pessee ij lah kuittâg mahten tuođâštum ihásâš loddekarttiimijn juurdâ sáttá puáttiđ tast jis olmooš uáiná piäsáduv matsâš oovtâihásâš skaarfâtuáki oovtfááru keesij skaarfah iä ubâ tiettuugin siseennâm jaavrijn já juuvâin motomij iivij toh láá valjeest joođoost já eres-uv jaavrijn skaarfah jutâlii valjeest iivijn já skaarfâ puáhtá aiccâđ saivâčääsist tälviv-uv härvinâš tábáhtus peessim uáiniđ ceehi puolâšist markkânist uđđâivemáánust čoođâ eiduttâlde uáinoo čáppáámin jieŋâroobdâst já puohčâlist koskâttuvâi poršoo kuoškân lodde ájánij tast muáddi peeivi já maaŋgâs siijdâ ulmuin pessii taam iimmâš uáiniđ láá vuoijâmjyelgih já nuuvtpa tot lii-uv čeppi vuoijâđ já puohčâđ váldupurrâmâš kávnoo čääsi vyelni lii kyeliväimil riddokuávluin pessimpuáđus lii ivveest nuubán viehâ stääđis mut jis kyeli kiäppán monnii suujâst eđâldâh ääpi čááppud te talle hiäjusmuvá pessimpuáđus merâluudijn siämmáá skaarfâst olmooš áiccá skaarfâ čäcikeeđgi alne čuážžudmin alne skaarfâst lii vyehin lebbiđ suájáid tegu kuškâdičij taid piegâst siäivu táárbu mield meiddei muorân tâi ollâgâsâst kirdee skarfâ tâi skarfâtuákki sulâstit čuánnjáá čalme kuittâg iärut skaarfâ já čuánnjáá häämist veikkâ iivnijd ij uáináččiigin poođâš já čeve láá kuhebuššááh ko čuánnjáin lii suullân seenti kukkosâš suájákeejij koskâ áárvuld senttid lode válduivne lii kildee čiđđâčappâd njunemaadâ fiskáá čuudâ čiäskáá pessimääigi meid jyelgimadduin lii vielgis tiälkku kuábbáá-uv pelni kyevti-ihásâš nuorâ luudijn selgi ruškáá já čuávji viälgáá ige kuulmâ ihásâškin lah vala aaibâs čappâd tiättoo oovtâ päikkinoomâst merganser kuussâgkuálsi lii penttâ senttid kukke já suájákoskâ aldasáid meetter ko niŋálâs lii oppeet lovmat senttid uánihub nuuvt kukkoduv ko suájákejij kooskâ-uv peeleest lii älkkee tubdâđ tast et tot lii olgoláá keejân aaibâs čapisvielgâd mut aldeláá keejân uáivi lii čielgâsávt ruánáá iivnán čyeccee já radde lává aaibâs českâdeh ucánjáhháá joba fiskis iivnán čyecceeh čuávjivuálááš vala eenâb niŋálâs sulâstit viehâ čuuvtij vuoptâkuálsi niŋálâs já taid lii-uv olgoláá väädis iäruttiđ lii kuittâg čielgâsávt stuárráb ko hyelkkis teikkâ tärhibeht eeđân vuoptâkuálsi já nubbe čielgâ iäru lii kuussâgkuálsi ruškis uáivi já ränisvielgis čiäppât ivnij čielgâ rääji vuoptâkuálsi niŋálâsast lii ruškis uáivi já čeve ucánjáhháá vielgâd sulâstittee räänis mut ivnij čielgâ rääji ij lah uáinimist iärui lasseen vuoptâkuálsist láá viehâ suohis já kuhes vuoptah moh táválávt kiäigájeh maŋaskulij ko kuussâgkuálsi niŋálâsâst vuoptah váiluh masa ollásávt vuoptâkuálsi lii älkkeb iäruttiđ kuussâgkuálsi orásist olgoláá-uv uáinin lii lovmat senttid uánihub hyelhis já ton ivne lii táválávt ránásub uáivi já čeve lává-uv siämmáá iivnest ko láá kuussâgkuálsist-uv te raddeest já siijđoin kávnojeh iäruh láá vuoptâkuálsi uásild čapis-vielgâdeh sehe ránáseh radde ruškâd ko kuussâgkuálsist toh láá aaibâs českâdeh peeleest ores vuoptâkuálsist láá kuhes hárrájeijee vuoptah ko ores kuussâgkuálsist toh iä lah ollágin jienâ lii roovâ škuurrân lii tolehis värrejeijee kiđđuv já maŋes värrejeijee čohčuv almostuvá tállân ko vuossâmuuh sudeh älgih lekkâsâddâđ juuvâin já jo vyesimáánu loopân monâdijn láá majemuuh-uv lodeh puáttâm maŋá niŋálâs ráhtá piervâl jo-uv vuovdâmuorân teikkâ ulmuu tađe várás ornim vuovdân puáhtá leđe kale še enâmist-uv suáijáás saajeest mut kuittâg ain čääsi alda ivnásâš maneh láá já niŋálâs láálá taid pajeláhháá mánuppaje láá piervâlist enâmustáá muáddi pirrâmpeeivi já tast maŋá niŋálâs uálkut taid čáácán piervâl lii muorâst tâi vuovdâst te talle uđâgááh ferttejeh njuškiđ enâmân huolât ohtuunis uđâgáin já suájái oolâ toh peessih manuppaje keejist tast ellei kooskâst láá maŋgâ ovdâmeerhâ tast et pivdo tápáhtuvá juávhust lii še juávkkupivdee já maŋgii čohčuv uáiná ko stuorrâ kuussâgkuálsituákki lii vyejettâm kuolijd cuáhásân já cápcu taid tobbeen jaamâs čohčuv uáiná jamâ kuolijd kobđomin jäävrist já jis keejâst váháš tärkkilubboht taid te jyehi kyeleest kávnojeh kuussâgkuálsi njuneluodâh suujâst kuussâgkuálsi ij lahkin meendu šiev veerdi kyelipivdeid já maŋgâs mielâst tot lii-uv liijgás loskâm lii stuorrâ já mučis lodde já loddepivdeid aainâs olgohäämis peeleest mielâsâš saalâs tot lii nuuvt-uv valjeest tääbbin te ličij tuáivuttettee et miäcásteijeeh pivdáččii-uv taam kyermis lode viettui já čoođgij saajeest veikkâ kalehân toh-uv láá viehâ valjeest mut táválávt čohčuv aainâs toi uđâgááh láá tuše čuálihaaŋkah njune lii kukke já seggi siskiibeln láá vala sáhárobdâpäänih moiguin cuápcu pyereest-uv toppiđ kyele lii čielgâsávt ruáhiln vuáluskulij já čalmeh láá masaba ruopsâdeh kovos lii vyelligâš tondiet ko lodde vuájá viehâ jieŋâlâsâst meiddei poođâš lii vuojâdijn pelduvváid čääsi vyelni ij tiettuu oovtâgin päikkinoomâst serrator vuoptâkuálsi tobdá tast et ton sáhárobdâsâš njune lii ruopsâd já ton keejist lii vala ruákki mut ij aldagin nuuvt styeres ko kuussâgkuálsist lii čapisruánáá uáivi mast láá maŋaskulij hárrájeijee kuhes vuoptah uáivi lii ruostâruškâd njune ruopsâd já tast láá váhá uánihuboh vuoptah čeve lii vielgâd radde ruostâruškâd selgi čappâd já čuávjipeeli kuovgâd roppâ lii räänis lii kukke suájákeejij koskâ já tiäddá kuálsist iäruttuvá čielgâsávt suájá vielgis tiälkku mon rasta maneh kyehti kezis tevkis sárgá orásist tâi ohtâ säärgis niŋálâsâst já alda uáinidijn tot lii-uv šiev tobdomerkkâ verdiddijn kuussâgkuálsán jiänáttâllâm lii siämmáásullâsâš roovâ škuurrân tegu kuussâgkuálsist-uv paldâlâsnoomah láá kuálsi vuoptâuáivkuálsi já koskkuálsi nommâ puátá tást et tot lii stuáruduvâs peeleest kuussâgkuálsán já njunjálâhân verdiddijn koskâmuš oppeet uážuččij hilgođ tondiet ko vuoptah láá ain uáivist et uáivi-sääni tast lii liijgás já kuálsi-nomâttâs tondiet ko tot lii puoh koolsij ohtsâš almolâš nommâ pessee lasseen eres enâmij sehe jävri- já juhâkuávluin tot lii čuuvtij táválub ko kuussâgkuálsi já pessimnäälist láá-uv paarrâd já lodeh tálvásteleh mäddiláá já lodeh värrejeh ton riddokuávloid pessejeh paarrâd main paarrâd já nääli lii paarrâd vuoptâkoolsijn masa peeli pessejeh já pessejeijee näälist viehâ stuorrâ uási tiäđust-uv vuoptâkuálsi mannee kesimáánu loopâkeččin ränisruškis manneed já láálá taid pirrâmpeivid läällim álgá te oráseh čokijdeh siemin tokkijd jeđe láppojeh pessimsoojijn kesi-syeinimáánust já värrejeh tálvástâllâmsoojijd tállân ko uđâgááh cyevkkejeh korâidis toh láá kiärguseh vyelgiđ ennis maajeeld čáácán peessih suájáidis oolâ muádi manuppaje ahasâžžân já šaddeh suhâjuátkimahan ihásâžžân ulmust lâi vyehin kiđđâpivdem lasseen časkelâddâđ njargâkeejijd já suolluid et kávnojeh-uv kuálsimaneh lâi-uv älkkees hommá ko kuálsi pessee ovttuu alda čäcirääji suullân muádi meetter kiäčán riddoost já ko olmooš vaazij rido te lällee kuálsi tiäđust-uv patârij čáácán já kävildij piervâlis riävárân tiäđust-uv piejâi moonijd čáácán keččâlemdiet et láá-uv maneh olkkâm já jis lijjii te talle toh kubđuu já taid ij kannattâm väldiđ fáárun maneh iä njaddam ollágin kuállán mäddimpuáttimviđâ koolsijd še pačâlii já eidu talle lode piärgu lâi purâttettee mut čohčuv ij innig ko tot lâi ubâ keesi njiellâm kuolijd kuálsih uđâgáidiskuin varriistâlškyeteh čohčâmáánust ovdâskulij máádás uási tain maneh já räi mut uási sáttá pääcciđ tálvástâllâđ Åland aldasáid riegistum vuoptâkuálsi lii lamaš ihheed manuppaijeed peivid puáris puárásumos lii lamaš riegistum vuoptâkuálsi mii lii lamaš ihheed já manuppaje puáris tiättoo päikkinoomâst albellus lii kolsijd kullee já taid sulâstittee mučis olespyehčee čäcilodde mon paldâlâsnoomah láá-uv vuággukuálsáš já kárgukuálsi lii puoh ucemus olespyehčee čäciluudijn mon kukkodâh lii senttid suájákeejij koskâ senttid já tiäddá tobdá pyereest tast et tot lii iivnij tááhust čapisvielgâd iänááš čiäskáá mut tast láá njunemadduu kuábbáá-uvbeln čoolmijd pirâstittee čapis kuheldâlâš tiälhuh sehe niehist já seelgist sárgáh uáivipaajaaš já niekki láá ruopsisruškâdeh nierah vielgâdeh já selgi räänis ij pyevti sehhiđ moonnân eres čäciloodán mut niŋálâs čuáđgi já niŋálâs njunjáluv kale koskânis sáttá-uv leđe ohtâ suijâ toos mondiet njunjálâh já čuáđgi pyehtiv ruossâlistuđ koskânis pyehtiv joba monniđ-uv siämmáá vuovdân orráás já niŋálâs jyelgih láá ránáseh värree vyesimáánust já tai aaigij lii lassaanmin ovdii iähtun njunjálâhnääli lii uáináh paarâst stuárrum tááláá ääigi paarrân njunjáluvah iä parâluu ollágin já nabdemist lii-uv et parâlume tábáhtuvá iäskán pessimsoojijn ađai še maŋa niŋálâs mannee vyesimáánu loopâkeččin luánduvuovdân tâi ulmuu huksim vuovdân fiskisvielgis manneed maid tot láálá ohtuunis pirrâmpeivid láá piervâlpaattârliih ađai toh njuškejeh masa jo tállán vuovdâst enâmân já oceh jiejah raavvâd jo uáli nuorrân pisotteleh kuittâg piäsádâhhân ennis fáárust tassaaš ko kirdeleh oolâ toh peessih suullân okkosâžžân porá uccâ kuáláid já uccâ čäcielleid tegu kaccuid kubiláid jna njunjáluv vijđánemkuávlu olá taveoosijn kuhás maailm njunjálâhnääli tálvástâl maadâoosijn já pirrâsijn sehe njargâenâmist já maailm njunjálâhnäällin láá árvuštâllâm lodded pessejeijee njunjáluvah tálvásteleh maadâoosijn já tálvásteleh Ålandist já maadâviestâr riddokuávlust tálvástellee njunjáluvâi meeri lii majemui ihelovoi ääigi stuárrum varriistâlškyeteh tálvástâllâmkuávloid čohčâmáánust ovdâskulij ij tiettuu oovtâgin päikkinoomâst stellata luándust láá maŋgâ lode moi merhâšume sämmiláid lii lamaš já lii vala-uv styeres tággáár lodde já erinomášávt kuávlu ulmuid lii lamaš kähtee ääigi ulmui kähtee ij lah nuuvtkin tehálâš muidego tieđâlâš mielâst ige tot lamaš vaarâ tovláá ulmuigin muide ko rituaallávt mut eidu ton keežild tađe-uv tehálub juurdâš tom tovláá ulmuu rituaalääši te jonsahpiäiván sun eidu tarbâšij-uv tom kähtee tieđe mon puáris já mon vijđásân levânâm lâi tovlái äijihij kähteesuvâttemvyehi mut oskoččim et puáris tot lâi lam viggâm kejâstâllâđ kirjálâšvuođâst-uv čielgiittâsâid toos mane eidu kähtee lâi tot mon koolgâi fattiđ kiddâ suuvâtmáin ige ovdâmerkkân päčimáin tegu eres luudijd lii-uv et taat vyehi lâi eenâb páihálâš já nomâlâsân čovčjávrálij kosseennâmlij já máhulávt sevžjávrálij vyehin leđe joba nuuvt-uv et taat vyehi lâi tuše oovtâ tovláá äijihist já eeči tuše muštâččij suu maht lâi mut taan ääši kuullim ejistân paijeel vittâlov ihheed tassaaš já ko ibbeerdmettum lijjim te jiem tađe eenâb fiettim koijâdâllâđ suu taan ääšist iberdim et tast lâi miinii eromâš uáivilijd jis teivâsij fattiđ kähtee suuvvâtmáin kiddâ ovdil jonsahpeeivi jeđe vala vuoššâđ tom äijih rahttâđâi jonsahpiäiván nuuvt et vuordâččij vist vuovâs šooŋâ ađai orroo kuálhi äijih fakšuustâlškuođij jäävri oolâ já ko te aaicâi lode luksâdmin jäävri alne tallet sun suládij ijhân tot tiäđust lamaš ain vises et luksâdeijee lâi eidu kähtee puovtij leđe mii peri čäciluudijd mii kirdelij patârâsân tállân ko äijih aldanškuođij ij peesâ ááimun talle ko lii aaibâs kuálkki já jis lii vala njiellâm kuolijd čuávji tievâ láá nuuvt uceh suájáh et tot taarbâs šievlágán vyestipiegâ ovdilgo luptân ááimun tiäđust keevâi šiev lukko et lodde lâi kähtee já tallet aalgij hirmâd kišto ucceeb jävri tađe älkkeb äijihist lâi finniđ kähtee kiddâ mut jis teivâsij leđe stuárrâb jävri te kähteehân láávui kuhes maađhijd ovdilgo puohčâlij lii šiev pyehčee tot puohčâl oovtmano maaŋgâid čuođijd meetterid já puáhtá-uv jurdâččiđ maggaar urkko äijihist lii lamaš ovdilgo peesâi jonsahpeeivi kähtee vuošâstiđ suvâttemhommáást puovtij moonnâđ ubâ ijjâ ovdilgo kähtee lâi nuuvt čuuvtij silloom et äijih ulâttij viijmâg huškođ tom lii seentist seentin kukke jyelgih láá roopâ aaibâs moojiikeččin nuuvt et tot lii viehâ tuáŋgi koške eennâm alne mut tađe-uv lašmâdub čääsist lijkkoo uccâ jávráážáid já ladduid já värree vyesimáánu loopâbeln koskâmuddoin tot mannee kyehti ruškis-siähá čapistiälkkusâš mane piervâlân mii lii masa čäcirääjist já vaanhimeh läälliv monijdis suullân mánuppaje loopâst uđâgááh láá jo kirdeeh já varrimmätki tälviaassâmsajan álgá tállân ko jäävrih jiäŋuškyeteh värree táálván merâriddoid nuorttiikiäčán já já kähtee lava nuuvt siämmáá hámásiih et taid lii väädis iäruttiđ nubijnis tobdomerkkâ lii kuittâg kähtee ruopsis čevetiälkku ko oppeet tuhtuu čevetiälkku lii čappâd luudij njuuneest puáhtá uáiniđ kuábbáá šlaajâst lii saahâ njune lii ucánjáhháá pajaskulij kaavreln já tot tuálá-uv njuunees ucánjáhháá pajaskulij ko tuhtuu njune lii oppeet aaibâs njuolgâd já tot tuállee njuunees-uv njuolgist ovdâskulij tiättoo päikkinoomâst arctica kulá tuhtuuluddijd moh mailmist láá vittâ šlaajâ lii rávhuidittum šlaajâ já uhkevuálásâšluokka tast lii čalmeestanettetteešlaajâ tain lii jieŋâtuhtuu adamsii mon kukkodâh lii senttid suájákeejij koskâ senttid já tiäddá kiilud stuárráámus lii amerikjieŋâtuhtuu immer mii lii senttid kukke já tiäđui mield aainâs moddii ~lappum stuárráámus lii mii jieččân tuhtuu mon kukkodâh lii tiäddá já suájákeejij koskâ lii suullân stuárráámus lii tundratuhtuu pacifica mon kukkodâh lii senttid já suájákeejij koskâ senttid tiäddá kg já tastoo lii mii jieččân kähtee stellata mii lii senttid kukke já tiäddá kg lâi jo saahâ tast et tuhtuu ij lah uážžum noomâs oovtâgin anarâškielâlâš päikkinoomân já suijâ-uv jo čielgâi tuhtuu lii-uv stuorrâ jaavrij joorŋâi härvilohásâš lodde puáhtá pessiđ ucceeb-uv jäävrist mut tast kalgeh leđe suolluuh tâi tast kalgeh leđe lyeiveeridoh já lasseen tot kalga leđe kuheldâlâš ađai mii lii viestârbeln vááijuv kilomeetter kukkosâš já kobdemuu saajeest meetter kobdosâš lii vuovâs tuhtui taavaa- já máddáákeččin láá jeggipoveh moh išedeh tuhtuu kirdeldijn ko tot taarbâš kuhes hurgemrađe kiitorata värree vyesimáánu loopâbeln já jis pelikyeimi lii jo väljejum te tot huksee piervâlis enâmustáá muádi meetter kiäčán čäcirääjist lii parâoskolâš päikkilodde ađai mon jäävri já pelikyeimi tot lii valjim te toh láá tast ubâ ton eellimave tuhtuu mannee kyehti tevkisruškis já čapistiälkkusâš mane maid kuohtuh vaanhimeh läälliv suullân mánuppaje uđâgááh láá cuovkkim korâidis te talle toh peessih vanhimijdis seelgi alne raccastiđ ko vaanhimeh lává čääsi alne láá stuorrâ maneh já toh lijjii tovláá ulmuu mielâsiih vuoššâđ uámitobdo šadda ain-uv madâräihijdân peeleest tast et ko olmooš lâi vistig rievvim lode moonijd te pieijâi vala sajan kyehti siämmáá stuárusâš keeđgi maid lodderiävuh karttáin läälliđ ubâ keesi olmooš ávhástâlâi tuhtuin nuuvt-uv et ko tast lii mučis čeve te ton čevečeevđist távjá hervejii lavhâidis ääigi iä innig nuuvt poorgâ mut museoin já motomijn ovtâskâs ulmuin láá vala tuhtuučevđilaavhah já kähteečevđilaavhah ovdánem suájáidis oolâ váldá suullân muáddi mánuppaje já talle lii-uv jo porgemáánu loppâpeeli monâmin aaigij álgá še čohčâvarrim mii lii kijvásumos muddoost roovvâdmáánu aalgâst já pištá tassaaš ko jäävrih jiäŋuškyeteh värree nuorttâossijd já viettiđ täälvis jeđe oppeet máccá kiđđuv mii illoon teehi lii mitâskâs čyeijee jienâ mon lii älkkee še ađđiistâllâđ fuligula lii senttid kukke suájákeejij koskâ lii senttid já tiäddá suullân rammid suhâpeleh sulâstittev hyelkkis stuorrâviettuu mut lává ucebeh já ucánjáhháá jurbâsuboh ores viettuu lii mudoi čappâd eereeb vielgis siijđoid já čuovjisränis njune sehe suájái vielgis sárgáid vuoptâtieppi lii maaŋgâkerd kuhheeb ko niŋálâsâst já tondiet uáinoo čielgâsubbooht niŋálâs lii ruškâd já tast láá kuovgâduboh siijđoh puáhtá älkkeht siävuttiđ eres olespyehčee čäciludij niŋálâssáid já eromâšávt storrâviettuu niŋálâsân jienâ lii škurijdeijee já orráás oppeet sijvub mut čuovâdub njurgâsráiđu mii ij kulluu meendugin kuhás orráás ko niŋálâs-uv čalmeh láá šelis fiskâdeh kivâškyeteh tállân varrimmääđhist puáđidijn mon maŋa niŋálâs huksee piervâlis riddošadolâšvuođâ siisâ tâi miestuu vuálá alda rido niŋálâs mannee vyesi- kesimáánu jorgálduvâst koskâmiärálávt manneed moh láá ruánáásiähá tâi ruškissiähá iivnán čyecceeh já láálá taid pelniäljád oho monnim álgá iäskán syeinimáánust já talle porgemáánust loddepivdem älgidijn puáhtá vala uáiniđ aaibâs uccâ uđâgáid maid miäcásteijeeh kočodeh čuálihaŋkkân já maid motomeh vala pačâleh-uv ohtuunis huolât uđâgáin moh láá ruškis já fiskissiähá kirjááh já moh peessih suájáidis oolâ uážžu pääččiđ porgemáánu loopâkeččin skammâmáánu loopâ räi mut eres aaigij tot lii rávhuidittum kyehti niŋálâs monniv siämmáá piervâlân já talle maneh pyehtih leđe joba talle vissâ kuohtuuh niŋálâsah ferttiv huolâttiđ stuorrâ uđâgâštuákistis ko oovtâ niŋálâsân tot táiđáččij leđe liijgás korrâ pargo pessee távjá čerrihij siärváduv alda tâi joba ton siskiibeln ko čerriheh syeijejeh eromâš pyereest jieijâs pessimkuávlu viettuu piervâl lii pyereeb torvoost ko jis tot pessiiččij ohtuunis viettuu paattâr piervâlistis te siämmást tot luččee monijdis oolâ háisoo luujâ amas atâšteijee huollâđ tain já tast maŋa tot tohâlud jieijâs lemin páccáin vâi atâšteijee vuálgáččij suu maŋŋaal já vájálditáččij piervâl náálá lättejeh iänááš uási eres-uv čäciluudijn peeli viettuu uđâgáin jäämih vuossâmuu eellimive ääigi já stuorrâ tahhen lii eidu čohčâmiäcástem ko talle láá vala ennuu viettuu uđâgááh moh iä peesâ ááimun čohčâvarrim álgá čohčâmáánust já puáhtá jotkuđ mädimuu uásild juovlâmáánu räi värree táálván já mut motomij liähmus taalvij tuhátteh viettuuh pääccih Åland riddoid ájáttâllâđ jeđe vyelgih mäddiláá iäskán talle ko meerâ jiäŋuškuát čäciludij náálá meid viettuuh värrejeh iho já miiba lii varriistâllâđ ko kirdemliähtu-uv lii km/h tiättoo päikkinoomâst clangula puátá tađe mield ko kiđđâ ovdán ađai cuáŋui- vyesimáánu jorgálduvâst korrâsub kiiđâ maŋeláhháá lodeh láá puáttám te toh algâtteh tállán kiihâmhommáid já taid kale lii hitruu čuávvuđ kuleh suámáliih uáivi nuáiguttâlmeh škurijdeijee jiennâdmeh já nubijdis uávuttâlmeh ij rantustâl aassâmsaajees háárán mákkoo siämmáá pyereest tuodârjaavrijn stuárrábijn já ucebijn jaavrijn lááduin vyeppein joba juvviižijn toos lii pessimvuovdâ já nomâlâsân luánduvuovdâ puáhtá leđe kukken-uv aldemuu čääsist stellim vuovdah láá čaasij riddoin nomâlâsân ruánučuáđgih usâsteleh vuovdâid váhá kost-uv já motomin láá lappum ovdâmerkkân suovâpoccei ääigi ko iä lamaš peeldih om täkkipoccein te čuáđgi saatij šyevittiđ siisâ suovâpoccee mield já siämmást ruottiđ ubâ poccee já kieptiđ vala kuáđi siskii-uv lii kukke uáivi lii ruškâd selgipeeli tevkisräänis čiäppát oovdišpeeli já čuávji lává vielgâdeh já siijđoin lii vielgis säärgis selgi já poođâš láá čappâdeh já čuávjipeeli vielgâd skammâmáánu jorgálduvâst puáris ores uážžu paijaalsis juhlekáárvu moin tot fijnottâl kesimáánu räi uáivi já čeve láá ruánáákildee čappâdeh niŋálâs uážžu skammâmáánust juhlekáárvu mast seelgi oovdiškeeči já ärdeeh láá čuovjisránáseh uáivi lii lieggâruškâd já čiäpáttist lii vielgis riegis riegistum čuáđgi lii lamaš ihheed já oovtâ manuppaje puáris puárásumos lii lamaš riegistum čuáđgi mii lii ihheed mánuppaijeed puáris olmooš huksij kuhe vuovdâid čođgijd ávhástâllâmdiet ađai moonij uážžumân mut tááláá ääigi ij innig siämmáá suujâ keežild pic čoođgij išedemdiet mannee manneed moh láá ruánááránáseh já ucánjáhháá stuáráábeh ko kääni maneh vänibeht tubdum peeli lii parasiitmonnim ađai niŋálâs mannee mottoom mane monnii eres čuáđgi vuovdân já tiein lain visásmit lasanem jis jieijâs pessim ij luhostuu tábáhtuvá kesimáánu aalgâst já läällim álgá iäskán talle ko puoh maneh láá jo mannejum láálá moonijd suullân nelji oho já uđâgááh kočâtteh korâidis masa siämmáá-áigásávt láá tevkisruškâd já vielgis kirjááh main láá vielgis nierah hokâttâl uđâgáid njuškiđ vuovdâst enâmân jiänáttâlmáin vuovdâmuorâ maddust uđâgááh njuškoh vuovdâst tooláá iđedist já enni joođeet piäsáduv aldemuu čácádâhân mii puáhtá leđe motomin joba kilomeetter keččin vuovdâst ij piemâ uđâgáid pic toh usâškyeteh tállán čääsist sieminiälánijd uáppih kirdeđ muádi mánuppajasâžžân čuáđgi ruossâlistoo njunjáluvváin já tast šoddâm maajeeldpuátteeh sulâstiteh eenâb njunjáluv ko čuáđgi hybridijn láá čapis kiäđááh já uánihis vuoptâtieppi lii nuuvt táválâš lodde et tot ij lah rávhuidittum ađai tom uážžu pääččiđ porgemáánu loopâbeln skammâmáánu räi porá skáálžuid rapuelleid kaccuid tiivrijd já maaŋgâlágánijd ponne-elleid varriistâlškuát mádáskulij čohčâmáánust já mana kidâ já kost tot loonoot olssis juhlekáárvu jeđe puátá uđđâsist kiđđuv tiättoo päikkinoomâst fusca kuulnâs lii lamaš jyehi tovláá miäcásteijee tuoivâsaalâs nomâlâsân kiđđuv lâi ton-uv tááhust mielâsâš pivdoellee et tom lâi älkkee cogâdiđ kárbáin jäävrist lâi kulnâstuákki te pissoalmai nááđui riidon vahtiđ luudijd já nubbe vuolgij kárbáin kuuloold cogâdiđ taid páčáduv kiäčán koolgâi tiettiđ tärkkilávt eidu kogo pissoalmai lii vâi tieđij cogâdiđ tuáki eidu toho kulij vala koolgâi anneeđ tast et loddetuákki ij šodâččii cogâdeijee já pissoalmaa kooskân sáttojii vahâgeh-uv tegu kyevti čovčjávrálâš viiljâžân kiäh láin kulnâspiivdost cogâdeijee uážui oovtâ haavlâ uáivásis mut paabeht ij liijká keevvâm eres ko vorrâ kuulgâi ennuv kj kirje s aasâi tovle kiän vyehin lâi reisiđ jyehi kiiđâ pivdeđ kulnâsijd já njurguid lii máddáákeččin km taveviestârân vuolgij toho kuovttijn ergijn vyeijimkerrisáin já ráiđukerrisáin máddááuási nuorttâriddoost lâi sust perttumsaje mast sun perttui já pačâlij täid luudijd jeđe ko lâi uážžum ráiđukerris tievâ kulnâsijd já njurguid te talle sun vuolgij maasâd loddepivdem keežild njargâ uážui maŋeláá nommân njargâ kukkodâh lii suájákeejij koskâ já tiäddu kulnâs njune lii kubduv já fiskâd válduivne lii sevŋis čappâd eereeb vielgis tiälhuid moh láá suájáin já čoolmij vyelni já nuorâ lodde lává tevkisruškâdeh nierâin lii kuovgis tiälkku já suájá pajeaaseest vijđes vielgis kovos njune ivne čuácá ránásân vyeligis roovâ jienâ kulá aainâs algâkeesi kiihâm ohtâvuođâst mut ores lii viehâ jienâttem pessim álgá maŋŋeed ađai iäskán kesimáánust paarâ kiirdâš vyeligâsâst pessimsuolluu paajaabeln já niŋálâs tuše jiänáttâl ruávásávt lii táválávt rátkámiestuu vyelni tâi eres šadolâšvuođâ syejeest motomin viehâ jolga saajeest miehtâpellâst mannee laavcâviskis manneed moh láá ucánjáhháá stuárráábeh ko kääni maneh láálá taid suullân oho já ko uđâgááh cyevkkejeh korâidis te toh čuávuh tállán ennis čáácán ađai toh láá nk piervâlpaattârliih toh uáppih iäskán okkosâžžân já jis monnim álgá iäskán kesimáánu pelimuddoost te uđâgááh peessih suájáidis oolâ iäskán čohčâmáánu loopâst lii navcâttessiähá uđâgijdis piälušteijee já stuorrâ kaijuuh pyehtih taid älkkeht hurttođ njálmásis lukkon iänááš uási stuorrâ kaijuin värrejeh máádás jo syeinimáánust värree vyesimáánust já tollit máádás čohčâ roovvâdmáánust viättá talvijdis já riegistum kuulnâs lii lamaš ihheed mánuppaje puáris mii lii siämmást še puárásumos kuulnâs lii uhkevuálásâš šlaajâ já tot tiättoo kuulmâ päikkinoomâst nigra nuuvtko jo noomâst-uv puáhtá vyettiđ njurgiistâl já nomâlâsân ton taha ores njurgiistâllâm lii kyevtuásásâš já masa jo njuorâssiähá mast tom lii älkkee tubdâđ lii tast-uv sijvub mut jiänáttâl kale tot-uv aainâs kiihâmääigi nommâ sátáččij kale puáttiđ tast-uv et ko stuorrâ njurgoituákki kiđđuv puátá já siäivuškuát veikkâba kilomeetterpele aloduvâst monnii jáávrán te ton vuálus šnoggiittem toovvât viehâ korrâ njurgâs mon kale kulá jis lii jäävri aldasijn lâi tovle tot nubbe miellâsâš merâloddesaalâs kulnâs lasseen mon puovtij še kárbáin cogâdiđ koolgâi kuittâg leđe várugub ko njurgoi lâi čuuvtij irrâsub ko kuulnâs njurgoi lii kiepâčappâd já niŋálâs tevkisruškâd čuávjibeln kuovgâdub sehe nierah já čevesiijđoh láá kuovgâduboh orásist lii vielgissiähá čuávji njurguu jyelgih láá ruškisčappâdeh já niŋálâsâst ruánáásiähá ruškâdeh njune lii mudoi čappâd pic paajaapele njunemaddust lii päkki mast lii ruopsisfiskis tiälkku njurguu lii älkkee tubdâđ njurguu njune lii ruánáásiähá čappâd já tast ij lah päkki ollágin mut njuneraaigij piirâs lii fiskâd čalmekollááš lii ruškâd lii viehâ kuhes poođâš masa tegu áŋáluvâst mii iäruttuvá pyereest aainâs vuojâdijn tot lii-uv masa siämmáá kukke ko kuulnâs ađai senttisâš suájákeejij koskâ senttid já tiäddá purrâmâšliiston kuleh čielgitävtittemes elleeh ađai čäcitiivreh kaccuuh kubilááh tiivrij suovsah jna sehe čäcišadoh já motomin joba myerjih maŋa niŋálâs mannee suullân kesimáánu pelimudo maŋa fiskisvielgis manneed piervâlân mii lii tuše cuávis kopetáávááš jävrriddoost skierij syejeest tâi miestâmaddust lii kale skođâstum uvjâiguin maid tot lii pahhaam alnestis niŋálâs láálá moonijd já läällimäigi pištá suullân pirrâmpeivid uđâgááh láá cuovkkim manekorâidis te toh masa siämmást vyelgih ennis fáárust čáácán ađai toh láá nk piervâlpaattârliih uđâgááh usâškyeteh purrâmâšâš jiejah mut pisotteleh ennis fáárust piäsádâhhân tassaaš ko uáppih kirdeđ suullân okkosâžžân muddoost lii-uv jo čäciludij miäcástemäigi et majemustáá talle piäsáduvah pieđgâneh já uási nuorâ njurguin šaddeh loddepivdei páátán njurgoi lii-uv čalmeestanettettee šlaajâ te tom liijká uážžu pääččiđ čohčâmáánu aalgâst skammâmáánu loopâ räi tiättoo väniraavâdlâš jaavrijn já nanosumos nääli lii já pessimnäällin láá árvuštâllâm paarrâd lii peivivärrejeijee já varriistâlškuát syeinimáánu loopâ keččin roovvâdmáánu räi nuorttâriddoid sehe já jeđe máccá vyesimáánust tiättoo päikkinoomâst hyemalis áŋáluv lii älkkee tubdâđ vistig jo ton jienâ vuáđuld mast tot páimá jieijâs suomâkielâlâš noomâ a-aa-alli lasseen orráás tobdá pyereest ton kuhes pottâš vuáđuld mii lii masa siämmáá kukke ko äskilist longicaudus já kiäigáá ucánjáhháá pajasvinnjood luudijn čuávjipeeli lii vielgâd selgipeeli ruškisčâppâd já vielgiskirjáá suhâpele já iveääigi mield rävis áŋáluvah lonotteh suájáskuáčurijdis já oráseh še pottâšis já tot lii-uv áinoo áigádâh ton ivveest et tast váilu kuhes poođâš kukkodâh lii senttid já niŋálâs suullân senttid koskâ lii senttid já suájáh láá nuuvt orásijn ko niŋálâsâin-uv tevkkâdeh lasseen áŋálâh lâi tot tovláá kiđđâlodásteijee kuálmád miellâsâš saalâs masa jo ton-uv tááhust et tot ij lamaš aldagin nuuvt iirâs tegu kuulnâs já njurgoi almostuveh masaba tállân ko riddomuáluseh lekkâsškyeteh ađai majemustáá vyesimáánust toh láá kuávlust čoođâvärrejeijeeh ko toi mittomeeri lii tuodârjávrááh já ollâpolssâladduužih moi riddoid toh pessejeh uási tiättojeijee áŋáluvah juátkih kuittâg määđhis tundrakuávloid já meririddokuávloid pessiđ pessejeijee áŋálâhnääli lii čuuvtij uccom rääjist mut ain tot lii kuittâg lemin lii luokittâllum hiäjusmum šlaaijân mut tom liijká uážžu pääččiđ čohčâmáánu aalgâst skammâmáánu loopân huksee šaddoin já uvjâiguin skođâstum piervâlis alda čäcirääji mut motomin joba kilomeetter kiäčán aldemuu láádust álgá kesi-syeinimáánust já niŋálâs mannee kuovgis ruškisruánáá manneed maid tot láálá pirrâmpeivid aalgâst ores pisottâl piervâl aldasijn mut niŋálâs kuittâg aaitârd ohtuunis uđâgâšpiäsáduv tâi siärvá oohtân eres niŋálâsâiguin tipšoh uđâgijdis suullân vittâ oho mon maŋa toh kyeđđih uđâgijdis veikkâ puoh tain iä mátáččii vala ubâ kirdeđgin porá skáálžuid skuápuid kaccuid já uccâkuáláid šaddeh suhâjuátkimahan kyevti ihásâžžân čohčâvarrim álgá čohčâmáánust já tot värree táálván já mottoom uási še Ålandmeerân riegistum áŋálâh lii lamaš ihheed manuppaijeed já peivid puáris lii siämmást še puárásumos áŋálâh tiättoo päikkinoomâst marila stuorrâviettust lii uáli tevkis uáivi mii kildá masaba ruánááivnásâžžân radde já čeve lává še tevkkâdeh čuávji vielgâd já selgi lii räänis njune čuovjâd já čalmeh fiskâdeh sulâstit viettuu mut njunemaddust lii távjá eenâb vielgâd nierâin kuovgis tiälhuh já seelgist ränis piceivne lii senttid kukke suájákeejij koskâ senttid já tiäddá suullân rammid já kuohtuin suhâpeelijn váilu vuoptâtieppi purrâmâšliiston kuleh skáálžuh skuápuh kaccuuh já čäcišadoh tot puáhčá jäävrist tâi ton ponneest värree vyesimáánust kihá rávhálávt já niŋálâs huksee piervâlis syeini- tâi toŋâsmievtâ oolâ alda čäcirääji lii vaalmâš kesimáánust já talle tot mannee ruánááruškis manneed toho sehe láálá taid ohtuunis pirrâmpeivid tulvâškuát te tot áppád mottoom muudon pajediđ piervâlis roobdâid amas čääci puáttiđ siisâ uđâgááh láá cuovkkim korâidis te niŋálâs še huolât tain vala nuuvt kuhe et toh peessih suájáidis oolâ suullân mánuppajasâžžân talle lii-uv jo čohčâ puátimin já joba kuávloid álgá čohčâmáánust já pištá šooŋâi mield kidâ juovlâmáánu räi roovvâdmáánu eehid vuolgij joton äšširáiđu oovtâ stuorrâviettuu uásild mast kannat muštâliđ enâbuššáá-uv lâi puátimin taavaakeččin polgupyeráin jieŋâmield lâi vissâ lamaš riävskápiivdost lâi vala myetistâm te lâi aiccâm et miinii luudijd lâi kirdám jieŋâ čoođâ tirrájeijee virmiääli njeigâ já lâi lammim jieijâs vuotij et lodde lâi väzzilâm rido kuávlun já nuuvt sun kuorâlij keejist kavnui suájás lammim stuorrâviettuu mon sun vaaldij kiddâ já uigâdij reepun sun siävŋándijn pyevtittij maasâd já puovtij lode tupán te aainâs suu párnááh movtáskii tast uážui tállân noomâ tot orostâlâi vist tuuveest mut ko tiäđust-uv poškâččij toho te ferttij varriđ navittân kuusâi luusâ táálu eemeed eelij pačemin kuusâid te luoštij ain olgos já tobbeen tot kalâččij ubbâsist neelji ihásâš kandâ jeđe maacâi navittân täälvi veerdilui enâmustáá eidu já táájui suin ain ko toos lâi tilálâšvuotâ vaarâ tondiet ko lâi táálu ulmuin ucemus já aldemustáá lode jieijâs stuáruduv vietij ubâ täälvi navittist já ko kiđđâ aldanškuođij já šooŋah lieggânškuottii te peesâi leđe kuhebijd aaigijd olgon posâdâđâi távjá čäcilááduin moh kiđđuv iđeškuottii suájá lâi täälvi ääigi puáránâm tommittáá pyereest et jo algâkeesist tot áppádij kirdeđ smiettii et kuás tibi te kuáđá sii mut ubâ keesi pisottâlâi já vuojâdij jäävrist olgoláá-uv já eres-uv ludijguin ~mut ko kiinii táálu ulmuin moonâi riidon leibipittá kieđâst já čuorvij te kale puáđistij veikkâ ličij lamaš jäävri nubebeln hersku lâi leibi já niisu moonâi suottâsávt já iäskán čohčuv tot lappui ij tieđe et paajij-uv tom kiinii vâi vuolgij-uv tot nälikuoimijdiskuin varrimmáátkán máádás lii kuittâg vises et páátán tot ij šoddâm mondiet stuorrâviettuu lii väljejum juovlâmáánu lodden eidu tondiet et tot lii áinoo čäcilodešlaajâ ubâ historjálâš áigáduvâst mii lii kuássin aassâm ubâ täälvi já masa ubâ ive já viättám tađe mield še juovlâid-uv tobbeen kj tyehisiijđo kove uhkevuálásâšvuođâ luokka lii hiäjusmum šlaajâ veikkâ tom uážžu pääččiđ porgemáánu loopâbeln skammâmáánu loopâ räi aaigij ko čohčâlodástemääigi tot lii rávhuidittum ij tiettuu oovtâgin päikkinoomâst koskâsii kommunikaatio analyys algâaalmugijd kohtâleh hyeneeht kuáskimijn kalgeh šoddâđ vuorâččâsah lii vuossâmuš lävkki nubástusân vuáđujuurdâ suujah moi keežild algâaalmugijd tegu sämmilijd já indiaanijd láá jyehi kuávlust maailm kohtâlâm hyeneeht já et eenâblovoässeeh láá ain-uv jurdâččâm täin aašijn návt lii kieldum saahâ muštâl et tiätu staatâin láá algâaalmugijd oppeet kohtâlâm epivuoigâdvuođâlávt mut tärhibijd suujâid toos iä táválávt maainâš iäge suogârdâl já siskiipiälááh suujah kulá nággus et ekonomâlijn suujâin lii tehálumos merhâšume kolonisistmân ađai táválávt lii saahâ tuše ulguupiäláin suujâin táiđá-uv leđe merhâšittee uási tuotâvuođâst mut muu mielâst láá vala teháliih siskiipiälááh suujah moh vaikutteh prosessân já moh meiddei taheh iberdetten mane täid aalmugijd suárdih tuššâdeh ~já jođetteh suhâjämimân probleem lii vala onnáá peeivi-uv äigikyevdil sämmilij äŋgiris poolitlâš kriisâ ive lii tast kovvejeijee ovdâmerkkâ uáinu lii meiddei tom mielâst et taid suujâid kyeskee teema mane algâaalmugijd láá kohtâlâm hyeneeht já mane taid ain-uv kohtâleh návt lii tabu mielâst taan probleem válduášáliih suujah láá taah uáli sierâlágáneh kulttuureh eellim ucceeblohhoon eenâblovo siste aaibâs ereslágáneh eellimvyevih sierâlágáneh oskolduvah ollásávt nubijnis spiekâsteijee kielah toovâi meiddei retorisii koččâmâš eennâm ubâ omâstiđgin mist puohâin kolgâččii leđe tuárvi eellimsaje kevttimnáál čuávumušah lii kuáđđám luodâidis algâaalmugáid mii ovdâmerkkân sämmilij pehti lii vaikuttâm toos et sist lii távjá vyeligâš jiešáárvutobdo muštâlává kirjestis siälu haavijn soul wounds moh láá njoođđum perrui ráhtusáid suhâpuolvâst nuubán kočodává taam proosees noomáin já suoi viärdádâllâv kolonisistem čuávumušâid holocaust-vuáttámuššáid tubdâm vaje ij pyevti čuosâttiđ toos mii tom lii tovâttâm ko tot joođeet háituláid sanktioid já šadda vyeimittes já počâs tobdo mield tahhee vyeimi šadda siskáldâslâžžân já vaje jorgeet sisâkulij ulmuu jieijâs kuáttá tâi olgoskulij pirrâsân vaje jorgeet ulmuu jieijâs kuáttá te jieštobdo vuállán já šadda tuáivuttemes tile sehe epituoivâ mii joođeet alkoholiismân já narkotiikâi kevttimân sehe tađemield ovdâmerkkân jiešsoormán muštoot et já tulvâdemáldái huksim jođettij áldái vyelni páágust sirdum sämmilijd alkoholiismân já jiešsurmijd juátká et ollâopâttuvâst kieskâd toohum tutkâmušâin lii ittáám uáinusân et meid nuorâ puásuisämmiliih láá toohâm jiešsuurmijd ko láá vyeimittemmin karttâm keččâđ puásuikuátumijdis tuššâdem vaje jorgeet olgoskulij te olmooš šadda viehâváldálâžžân uáli távjá jieijâs perruu siste tâi ulguubeln jieijâs eellimpirrâsist reaktioh tábáhtuveh čuuvtij täävjib indiaanij ko eres amerikkalij koskâvuođâst kuálmád indiaan lii čokkám faŋgâlist maaŋgâkerd eenâb ko eres amerikkaliih tuše jurdâččiđ et täin siälu haavijn já taan vyeimittes vaajeest lii jieijâs uási toos et algâaalmugeh iä lah halijdâm vuáháduđ eenâblohoaalmugij ohtsâškoodán eteh taam nubástusprosessist ko kuáskimijn kalgeh šoddâđ vuorâččâsah mii čáittá maht sii jieštobdo lii killám kolonisistmist já mii vala-uv juátkoo veikkâ tom iä tuubdâstkin algâaalmugij kuáttá pajeláámainâšum suujâid naanood tot tuotâäšši et láá lamaš já láá ain-uv sämmiláid čyeccee jieŋâlâsân ruotâsmum munejurduuh já rasismâ šamaniismâ mii lii tehálumos ovdâmerkkâ munejurduin nabdeh táválávt ain-uv tuše päähinoskon jurdâččemvyehi mii lii kuittâg rievdâmin iätá ovdâmerkkân et šamanismâ lii tieđâlávt tubdâstum tuođâlâšvuođâ kuvvim häämi nabda sämmilâš šamaniismâ sämikulttuur ruottâsin ige tuše oskoldâhhân lii meid siämmáá mielâ muin et sämmilâš šamaniismâ kolgâččij vajoidittiđ mielâst taat proosees lii jo álgám muu mielâst vissâ-uv já mut ij ige nuuvtkin ohtâvuođâst halijdâm tiäduttiđ et sämmilijn láá tuššâdâm sii šamanismâ mii lii sii kulttuur tovláá-áigásâš šoddâmvuáđu sämmilij kulttuur stuárráámus aaštâ mield staatâ tááláš sämipolitiik uážžu ááigán tom et sämmilâš kulttuur šadda hitásávt mut vissásávt tuššâđ lopâlávt ko kolonisaatio juátkoo maaŋgânáál mielâst taat tábáhtuvá eenâb tâi ucceeb huámmášmettum assimilaatioproosees pehti ärbivuáválâš puásuituálu ovdâmerkkân lii masa ollásávt suddâdum syemmilâš eennâmtuálun vissâ-uv tondiet et noomaadlâš puásuituálu faalâi sämmiláid jiečânâsvuođâ já luándusuvereniteet sehe noonâ ekonomia pištee ovdánem miäldásijn vuovvijn já vala siäiluttij sämmilij tovláá vuoigâdvuođâ enâmân migratorisiih ađai vajâldeijee poccuuh iä pyevti rijjâ jotteeđ kesi- já tälvikuáttumkuávlui kooskâ ko haldâttâslâš pággoin räijejum kuávluh láá liijgás uceh mielâst politijkkáreh iä uáini maggaar tuššâdemproosees lii joođoost aalmugovdâsteijee eeđâi munjin motomin et sämmilij já syemmilij kulttuurij kooskâst ij lah stuorrâ iäru toos staatâ lii puohâi vuoimijdiskuin viggâm-uv iätá ađai eidu tuššâdiđ etnisijd iäruid sárnuh-uv kulttuurlâš aalmugsormeest maid sessiistâl sämmilij pággusuddâdemohjelmáin koskâsii kommunikaatio merhâšume mielâst kulttuurij koskâsii kommunikaatio stuorrâ merhâšume lii et uáppá pyerebeht iberdiđ mii tábáhtuvá syemmilij já sämmilij koskâvuođâst sämmilij já syemmilij ereslágán maailmkove já mentaliteet tovâtteh muu mielâst täid kelduid main täst lii lamaš saahâ keežild lam tom mielâst et vuáđukuursâ kolgâččij toollâđ jo škoovlâst vâi mottoom ääigi keežild juáháš iberdičij vuáđutuáváduvâid já áppádičij taid heiviittiđ keevâtlâšvuotân lii vuossâmuš lävkki nubástusân ettâv et áinoo mii puávtáččij išediđ kolonisaatio vahaduumij vuástá ličij tot et puohah tubdâstiččii rehálávt jieijâs historjá puávtáččij tábáhtuđ nuuvt et kirkko já staatâ viijmâg-uv pivdáččáin addâgâs sämmilijn tom maid toh láá sijjân toohâm já taheh ain-uv komment tot puáhtá pivdeđ addâgâs kote ibbeerd et lii toohâm puástud já tuubdâst tom mielâst kalga tiäduttiđ et addâgâsânpivdem lii mielâsâš tuše talle jis lii kiärgus oppâđ tovláá ääigi puástuvuođâin já haalijd sundediđ sämmilâšpolitiik tađe mield kunâgâs já haldâttâs lává lavkkim taam läävhi láá riemmâm suogârdâllâđ taam koččâmâš iänááš luterilii kirho pirrâduvâst mut syemmiliih iä vala kikkán mieđettiđ et ličij toohâm maidnii puástud sämmilij kuáttá já nuuvt staatâ uáđá taam ääšist ain-uv nahhaar huámášit vises tast et kulttuurij koskâsâš kommunikaatio iššeed pyereest iberdiđ já meid estiđ täid ruossâlâsvuođâid almolâš peerustmettumvuođâst já tietimettumvuođâst láá et kohtâleh sämmilijd kielâlâš ucceeblohhoon veikkâ sämmiliih láá vuáđulaavâ miäldásâš eurooplâš algâaalmug kulttuur tuššâm ~puáhtá estiđ tuše jis sämmilij sierânâssajattâh algâaalmugin viijmâg-uv olášuttoo haldâttâs sämmilâšpolitiijkâst äššitobdee ohtâvuotâ puhelin s-postâ of sämmilâš nuáidi já kirječällee já center mot diskriminering och rasism ruotâkielân eŋgâlâskielân já saksakielân www.verddeviessu.org ruotâkielân já pohte mun lijjim väzzimin riddoost vuoluubeln kal ij lam innig mihheen kyelipivdoaaigijd ko lâi jo čohčâ mut mun lijjim keejâdmin paaihijd tobbeen ton ääši čielgim tiet et mii lii pohte teikâ sääni ađai noomâ lâi kavnâm monnii nommâčuágálduvâst mut tast ij lam čielgâm et mii tot eidu lii tom tiäđu lâi motomin adelâm mut mii tot lii já kost te tom ij lam innig máttâm čielgiđ lâi suulân mainâšum et kyevti vyelemuu njere kooskâst tot kolgâččij leđe mun vazâččim tuáhuntehin tobbeen rido mield tain aldasijn váhá vuoluubeln mun riddopoijui sist huámášim enâmist skuápu mun valdim tom já tutkim te tothân lâi kameraskuáppu já jiäŋŋum tot kal lâi lekkim skuápu já kamerahân tobbeen lâi-uv lâi viiđâ megapiksel digikamera jurdelim et liiba vaahâg ko návt šiev kamera lappui kestnii já liäggásij tot vaarâ lii ko lii njuoskâm mottoom uággoo tuurist laapij tom keessiv já ton mano tot lii tobbeen jeegist orroom muáddi mánuppaje já orvum toho kuittâg valdim tom fáárun já puohtim pááikán já pieijim kuškâmnáál tom kamera lâi kuškâm te mun pieijim toos virde oolâ kuittâg tooimâi lekkim ton kovevuárhá já huámášim et tobbeen lijjii koveh urruu lemin turistij kesikoveh val valdim muáddi kove-uv toin já toh kal šoddii lâi aaibâs oornigist muu kandâ tuálvui tom kamera polisân teevdij toos kullee pááppâr et kost já kuás tot lii kavnum já čaalij val pááppâr vuálá tiäđust-uv vaaldij tom haldusis já vuorkkij lappum já kavnum tävirijn lii taggaar meeri et jis kuulmâ mánuppajan ij kavnuu toos omâsteijee te kävnee uážžu tom olssis motomin suulân neelji mánuppaje keččin mun muštájim et munba viežâm tom kamera meddâl ko lâi iäráán moonnim poolistáálu toimâttâhân mut ij tobbeem lam kihheen mun moonnim pajekiärdán komserjâs toimâttâhân kal čokkái ohtâ rivggoo mun ettim mii lii äššin eeđâi et moonâ vyelikiärdán polisist koijâdiđ lii taggaar puállu mon koolgah teddiliđ uštus moonnim oppeet vyelikiärdán já poolis toimâttâhân ko teddilim mottoom puálust te kostnii cävittij-uv poolis mun čielgejim et mun lam puáttâm kavnum kamera viežžâđ eeđâi et uážuh tun tom kale mut koolgah mäksiđ vittânubaloh prosenttid ton áárvust toos et jiem mun määvsi maiden ko tasthân ij lah moossân kävni ko tot läppee olmooš ij láppâm siämmást meiddei luođimpiergâs poolis eeđâi et moonâ pajekiärdán komserjâs toimâttâhân čielgiđ ääši te moonim oppeet pajekiärdán já čielgejim kameraääši eeđâi et jiem mun taarbâškin mäksiđ tom sume muidego nelji euro vuárhásttoollâmmáávsu tot kaavnâi tom vuáláčäällim pááppâr keejâi tom váhá ääigi já koijâdij et moin pustaváinsun tuot nommâ álgá ko tasthân ij lam muu nommâ te čielgejim et essáin tot álgá uáináh ko tot lii muu kandâ kote puovtij tom kamera kanslist eeđâi et jáá jiehhân tun tom finnii tomhân kalga viežžâđ tot kote lii tom puáhtâm-uv já noomâs čáállâm pápárân val et mon puáris tot lii tastkin lam ävkki ko sun lâi liijkás puáris ettim et váhá vaigâd tot sust lii viežžâđ ko lii oopâ jotemin tot kal puávtáččij viežžâđ ko peri poolis ij kiergânižžii čuorvâkäävpist vyebdiđ tom kamera rivggoo eeđâi et kal tun sáátáh finniđ tom kamera mut ferttee koijâdiđ tot kal tiätá lii kal moonnâm eidu poostân ferttiih vyerdiđ tot kuhe lappuu toos čumâgim vyerdiđ tot aaibâs tállân puáttâm tijmepele tot kal ájánij tommithân ij lah haldâttâsâst val mihheen te ko poođij te eeđâi et kal tom kamera puáhtá adeliđ čälistim nommân pápárân maksim nelji euro valdim kamera já vuolgim čuorvij maŋŋaal et eleba val moonâgin ton kamerast kalga väldiđ filmâruulâ meddâl amas koveh šoddâđ puástu ulmuu haaldun ettim et taathân lii digikamera ij täst lah mihheen filmâruulâid eeđâi na talle kal uážuh moonnâđ mun jiem innig tuostâm mainâstiđ et kalhân digikamerast-uv pyehtih leđe valdum koveh vuárhást lâi moonnâđ veikâ mon kuhháá ovdilgo poolis lâi finniđ tast kuuvijd meddâl kolgâđ kavnâđ vistig toos suáppee luođimpiergâs luođiđ virde kameran já te val kavnâđ nuuvt ennuv čiäppuduv et liččii máttâm tast kuuvijd sikkođ meddâl lijjim mielâstâm jo tuárvi lamaš tobbeen ko tijme moonâi tast ij lah valagin čielgâm et mii tot pohte lii mut ton sajan mun finnejim kamera mun vuárdám tuše tom et kavnâččim juhâriddoost val luođimpiergâs porgemáánu šaddee máánu äigi já puoh pyeremus kamuvsuoinij čuoppâm äigi kamuvsyeinih lijjii tergâdeh ulmuid kevttii kamuvsuoinijd ullosuhái saajeest sovskammuin já čässihijn já meid kistuin vâi jyelgih já suormah liččii pissoom liegâsin já koškesin ääigi enâmustáá sovskammui já čässihij kuárrooh kevttih kamuvsuoinijd valmâš kammui voonâtmân olmâ háámán ákku-uv kuáru sovskammuid já čässihijd já sun-uv taarbâš kamuvsuoinijd kammui voonâtmân sun vuálgá ain porgemáánust kamuvsuoinijd čuoppâđ pyeremus kamuvsyeinih láá kuhes noonâ já njyebžilis kamuvsyeinih moh šaddeh aijui riddoost teikâ eres njeeššijn tiätá oovtâ aijuu riddoost šiev kamuvsyeinisaje já toho sun mana taid čuoppâđ já lii fáárust ain kamuvsyeinisirppi stuorrânijbe já hurstâsekkâ moos suoi pieijâv kamuvsuoinijd čuáppá kamuvsuoinijd kamuvsyeinisirppijn já čuáppá taid stuorrânijbijn suoi toppiv kamuvsyeinikiästu kietân já čuopâstává tom maddust kieđâ vuoluupeln maŋa suoi čuolmâstává kamuvsyeinikiästu täälvi ákku áigu kuárruđ maaŋgâid sovskamuvpaarâid já nuuvtpa sun taarbâš ennuv tallâsijd kammui syeinih lii taalâs já kamuvpaarân taarbâš tiäđust-uv kyehti tallâs áigu meid kevttiđ suhái saajeest kamuvsuoinijd jieijâs sovskammuin lähtih já noheh kammuin já talle tain šaddeh snyeltih sajan kalga molsođ uđđâ kamuvsuoinijd já tom-uv várás sun taarbâš ennuv tallâsijd maŋa ákku já kyeddiv kamuvsuoinijd tuolbâ keeđgi oolâ meidim várás láá korrâ madduuh já tondiet taid kalga meidiđ já ákku lehâstává kamuvsuoinij čuolmâid já meidiškyettiv taid lii kuurâh moin huškomáin sun miäidá kamuvsuoinij madduid vuod miäidá já ponjá suoinijd kieđâiguin meidum kamuvsuoinijd kalga čuolmâstiđ vala uđđâsist já heŋgâstiđ kuškâđ kamuvsuoinijd puáhtá siäiluttiđ jo-uv koške čuásis saajeest hurstâseehâin teikâ puunnjâđ já kiessâđ vierrân já siäiluttiđ vierâst teikâ hurstâseehâst lii älkkee väldiđ kamuvsuoinijd suoinim várás iššijn ááhust láá kal taan täälvi-uv valjeest kamuvsyeinih já sun puáhtá suoiniđ maaŋgâid sovskammuid já čässihijd aajâ aijuu lähde oja puro čuásis čuássás viileä čuolmâdiđ čuolmâdâm čuolmâd solmia kerran yksi solmu tai yhdellä solmulla čuoppâđ čuopâm čuáppá kamuvsuoinijd leikata kenkäheiniä hurstâsekkâ hurstisäkki huškođ huškom huško kamuvsyeini hakata kenkäheinää kamuvsyeini syeini kenkäheinä vesisara kamuvsyeinih kenkäheinät kamuvsyeinisirppi siirpi kenkäheinäsirppi kiistâ kistuu kintas kiästu kiästu nippu kuškiđ kuivata kuurâh kurikka nuija lahtâđ laavtâm láhtá kostua luáđhus ilmava maadâ madduu tyvi meidiđ pehmittää esim kurikalla nješši njeeši kosteikko puunnjâđ puunjâm ponjá vääntää ruvviđ kiertää käsillä kenkäheinää siäiluttiđ siäiluttâm siäilut säilyttää snyeltti snyelti loppuunkäytetty kenkäheinä stuorrânijbe niijbe leuku suoiniđ suoiniim syeinee työntää heiniä kenkiin taalâs tallâs kenkäheinäerä yhteen kenkään talâstiđ talâstâm taalâst pöyhiä kenkäheiniä tom et vierâst väldimviđá suoinijd ij pyevti taalâsthánnáá suoiniđ kammust lamaš suoinijd kalga uđđâsist talâstiđ kamâdâttâm ohtâvuođâst vâi finnee taid täsivávt kammuu siisâ vierâ vierâ kenkäheinäkerä vonâttiđ vonâttâm voonât venyttää kuusâ purrâmuš pyehtih ain jyehilágán virusijd já basillijd pááikán ton-uv tovváá lâi keevvâm já muu tááhust viärráámus lâi tot et párnái čuávjitavdâ lâi njuámmum munjin-uv lâi lappum mut ain maidnii ferttij purâstiđ korrâsumos niälgásis te vuolgâttim jieččân kállá káávpán já kuččum suu uástiđ känisopá kuittâg liččii säältih-uv maid nuuvt mielâstân halijdim já liemâ mottoom áigáá keččin muu käälis poođij-uv käävpist já eres-uv uástusijgijn aštus vuošâškuottim sehhii siskáldâs kolmâ cáácán já lasettim kattil vuál liegâsvuođâ eidu sehhii ravvui mield njaalgâ sálttáás haajâ soppákattilist ko soppá tuoldij njunán porgestij-uv aaibâs nubelágán haajâ kussâ mun jurdâččim imâštâlškuottim mondiet eidu talle jurdâččim ááhu kuusâ jiešalnees lijjim jo vájálduttâm tom et ákkurohestân lâi kussâ lijjii meiddei lamaš kuusah mut te smiettim mii immâšijd te puovtij muu mielân eidu ááhu kuusâ veikâ maht keččâlim smiettâđ jiem innig muštám tomgin maggaar kussâ áhustân lâi ivne ij kustoo lam mahten pááccám muu mielân mii muu mielân lâi pááccám ferttij leđe miinii tagarijd maid eidu ákkurokke laavij kusâinis porgâđ moivejim jieččân soppákattil kustoo vuojâdii ruánáá pitáh mielâst tot lâi persiljá mut jiem lam tastkin aaibâs vises sopá haajâ šoodâi ain vuáimálubbon kejâdim soppáást vuojâdeijee ruánáá pittáid ain eenâb lijjim ton uáivilist et eidu toh muštottii muu ááhu kuusâst nuuvt kale sopá haajâ-uv tuođâi-uv väividškuođij muu immâš tiet olmooš fakkist muštá ääši mon jiešalnees lii jo ollásávt vájálduttâm keččâlim moonnâđ maassâd párnivuođâ ááigán suullân ihheed maassâdkulij kale muštim maggaar navittist kussâ lâi pärnivuođâ rääjist tot naavit lâi lamaš kuárusin já tot lâi šoddâm mottoomlágán täävvirvuárkkán ko jurduinân čuožžum navittist uáiniškuottim maidnii vistig epičielgâ naverkuuvijd miärhá čoođâ mut tastmaŋa uáiniškuottim čielgâsubbooht lijjim tain kuuvijn suullân viiđâihásâš nieidâš uksâpellâst siisâ naavitân já tuođâi-uv uáiniškuottim ááhu kooveest ákku čielgâsávt čuážui naavituuvsâ čižetpelni ko smietâškuottim mii togopeht navittist lâi te viijmâg te hoksájim tiegu lâi stuorrâ ruánáá pääti tom ko muštim te talle ohtâvuotâ muu känisoopán-uv čielgâi togopehthân ákkurokke ain laavij liemâstiđ kussâsis jiem innig vaijaam mušteđ maid liemâspáátán koolgâi pieijâđ kale muštim et ákkurokke kuáivustij páátán maidnii mottoom stuorrâ seehâ siste liemâs lâi ruánáá já ko tot tuoldij tot hajijdij eidu tego muu känisoppá tääl ko muštim must oppeet puurrâmlusto lappuuškuođij kuittâg smakkiistiđ jieččân evvis pevdiloovást pastem já kuáivustim kattilist sopá pastemkiäčán lâi suámálâš jávvusmakkâ kattil siskáldâs meddâl kale ij kustoo purâttâm skääpist olssân koškeleeibi já puurrim tom vala čäcilaasâ kale jiem vuálánâm et liččim kusâi liemmâs kozâškuáttám mušto puovtij ákkurohe nuuvt alda et šoodâi aaibâs suu ahheev tuše et táárbu mield taam mušto ličij kale älkkee macâttiđ tarbâšiččii ko väzziđ aldemuu káávpán já oppeet uástiđ leškiistiđ tom kattilân já tuoldiittiđ eidu herskustâllâm tiet taam mušto ij kale innig kannattâm macâttiđ känisopá valjiimist lam-uv tastmaŋa turvâstâm eres meerkân siärván servi lii finnim taggaar tubdâstâs mii ij lah aaibâs táválâš keesi syeinimáánust eelijn tääbbin saksalâš taaiđâčeppipaarâ keigiimin ruopsis muorâpáccá já mun lijjiim tom väldimin vuástá paarâ já suu käälis kiäh aassâv lává vuáđudâm proojeekt mon nommâ lii já mii ráhtá ulmuu häämi sulâstittee páccáid já addel taid pirrâ maailm proojeekt ulmen lii aldediđ puohlágán ulmuid kuáimásis já viggâđ kiddiđ ulmui huámášume ráávhun pirâsaššijd geenikieđâvušhánnáá purrâmâšân olmoošvuoigâdvuođáid jiešmeerridmân jna páccáh láá numeristum já páccá siisâ lii pieijum mikrosiru mii čáittá ton sajattuv puáhtá uáiniđ et kote kuávlust mailm mii-uv lii meiddei tiätá et pääcis lii algâalgâlâš páccáh láá juohum pirrâ maailm uáiná et toh láá miätá já páccás kolgâččij vala adeliđ noomâ jis peri kiinii tom keksiiččij pääcis piäijoo kielâpiervâlân kost tom puáhtá eelliđ keččâmin tälvi uđđâivemáánu já mudágâš kárdumäigi já äijih áiguv vyelgiđ kárduđ já kárdumân suoi tarbâšává tiäđust-uv pivdusijd já äijih čokkáv peevdi piällást já rähtiv messigsraaŋgâst riävskákielâváárvuid kiesâst suullân seenti kasosii kooldâ pirrâ messigsraaŋgâ nuuvt maŋgii ko kielâid taarbâš sun čuopâst ubâ viipšâ rasta nuuvt ete sraaŋgâst šaddeh suullân meetterpele kukkosiih pitáh main ponjá kielâváárvuid lii kárdum ubâ elimis ääigi jo pärnivuođâ rääjist äijih lâi kandâpuicce te suu äijih máttááttij suu kárduđ lâi talle tergâdis kävppitäävvir já purrâmuš ulmuid já jo pärnin koolgâi oppâđ kárduđ kalga tiettiđ ennuv aašijd riävskái elimist já luándust já täin aašijn äijih muštâl kuldâl tárkká äijih saavâid vâi sust-uv šodâččij siämmáá čepis riävskápivdee ko äijihist-uv lii šoddâm riävskápivdee tiätá kuás já kost riävská lii puoh pyeremus pivdeđ já kalga tiäđust-uv mättiđ šiev riävskákielâid-uv rähtiđ ulmuuh pivdii riävskáid árppukielâiguin maid sij čonnii pessikorvijn keviduvváid ääigi messigsraŋgâ kiävttoo riävskákielân muštâl ete šaddee máánu äigi lii pyeremus kárdumäigi máánu lii šoddâmin te talle riävská káččá kuhes maađhijd cuoŋŋuu alne já mana älkkeht riävskákielân-uv meid liihâd enâmustáá iđedist já ehidist tot uáđá muottuu alne já iho lii čieppâsist meid vaaikut pivdoluukon ko porgá tavveen já tállán puurgâ maŋa riävská älkkeht riävskákielân älkkeht porgojeh já pivdee ferttee-uv tooláá iđedist vyelgiđ tivodiđ kardijdis ulmuuh láá meid ennustâm šooŋâid riävskáid tarkkuumáin uskuu ete jis riävskáh išteh muorâoovsijn tot tiätá myettee ko riävská skiäikká te šaddâ purgâ riävská njávgá myetiškuát piegâttáá já äijih vyelgiv kárduđ ko lává ráhtám tuárvi kielâid ij lah kukken ja nuuvtpa já äijih čuoigâv meccisavehijgijn toho lii päikkijäävri nubebeln vyevdiroobdâst kost šaddeh suávih ij lah liijkás muorrii pic suávih láá eidu mudágávt vâi riävskáh kavnâččii olssis purrâmuš saajeest riävskáh liijkkojeh jotteeđ poreh suávi uurbijd já tondiet riävská käärdih ráhtojeh-uv láánjáin já riisijn urbeh hokâtteleh riävskáid kieláid já rähtiškyettiv käärdi ađai kárduškyettiv láá keviduvah já riseh käärdi äiđin já äijih čuoppâv soovij oovsijn keviduvâid já ennuv riisijd ääiđi várás ráhtá keviduvâid já tiälláá riisijd káárdán keviduvâi kooskân vâi riävskáh irâttitččii peessâđ riisij nubepel uurbijd puurrâđ tuše keviduvâi peht čoođâ monâdijnis riävská páácá kielân kiddâ keviduvâst láá ain kyehti uávsi ciäggud já oovsij kooskâst lii kielâvárvu uáksán äijih vuolâst puázi lii pyeri kiddiđ messigsraaŋgâst rahtum jurbâ kielâváárvu já äijih lává puunnjâm ucceeb váárvu mon čoođâ messigsraŋgâ lii pyeri uigâdiđ já kiesâliđ puázán ubâ kärdi lii vaalmâš já já äijih čuoigâlává pááikán mutâ meridává maccâđ tooláá iđedist riävskákielâid oppâđ kannat oppâđ tooláá iđedist amas riemnjis tâi káranâs kiergâniččii oppâđ taid já puurrâđ kieláid čaaŋŋâm riävskáid čuoigâdijnis já äijih kuullâv jo riävskái skeikkim iilošm ko muštá ete riävskái skeikkim sáttá tiettiđ puurgâ lii-uv jo korrâ tavepieggâ já porgá riävskáh kielâid maht tibi te kiävá vuárdá meid ete pesâččij máttááttâlláđ riävská pahheem čollim já passeem äijih syeligâs reseptáin sun haalijd puurrâđ-uv riävská pivdem lii kal hitruu já jiereskittee smiättá uáđđáđ monâdijnis árppukielâ lanka-ansa čeppi čeepi čepis taitava čiepâs čieppâs kieppi čolliđ čolliim čuállee suolistaa hokâttâllâđ hokâttâlâm hokâttâl houkutella härvi häärvi härvis harva kandâpuicce puuice pojannapero kárduđ káárdum kárdu ansoa kevidâh keviduv ansaportti riekonansa kielâ ansa kärdi käärdi ansajono kaarre messigsraŋgâ messinkilanka njävgiđ njáávgám njávgá naukua riekosta oppâđ riävskákielâid oopâm uáppá kokea riekonansoja pahheeđ pavam paha kyniä piivdus pivdus pyydys puázzi puázi viilto ansavarvussa purgâ puurgâ lumipyry purgâđ porgá pyryttää riävskákielâ riekonansa riävskápivdee riekonpyytäjä skeikkiđ skiäikám skiäikká räkättää riekosta urbe urbe norkko jaska juhâmist ij lamaš ton tááhust epitáválâš almai et lâi korrâ vijnealmai ko vijne lâi váhágen finniimist te kal väldistij julástuv uáli mielâstis vijnevänivuotâ lâi suijân toos et sun ij ovdil ääigis jáámmâm viijnán koolgâi viijne finniđ te ij lam vuossâmuš kiäst koonstah nuhhii tom kavnâmân tyelli tälli kavnui kiinii kii falâlij sunjin tom heersku kuittâg jo oovtâ njäälmitievâ jis ij eenâb lâi puáttâm tiettiđ et suu káálgust lii vijneputtâl lâš lam finnim tom vaarâ mottom šiev veerdi lâi kuásnii adelâm ij tiättâm kuus kálgu lâi čiehâm tom já tom meid tieđij vissâ et kálgu puttâl sunjin ij moinnân konstáin adde ij liččii lamaš jis ij liččii hoksám koonstâ tom finniimân poođij pááikán monnii määđhist te leggistâđâi seeŋgân já aalgij huáikkuđ já luoimâđ nuuvt et kálgu hirmástui já aalgij koijâdâllâđ et mii lii tunjin šoddâm iätá et sun jooskâi juhâmist mut ko liijgás kivkked jooskâi te siskálâšah iä killámgen tom sun ko lii ubâ eellimavvees juuhâm liččii kolgâm nuuvt kivkked joskâđ lâi kolgâđ kuuloold kepidiđ juuhâm talle ij liččii puosâškuáttâm já jieggâ ličij siäilum kal táiđá leđe nuuvt et tun páásáh leskân sun ij täst innig puárrân ij kuittâg tom muurâšt ko ohtii lii viijnest peessâm tom sun ij innig vääldi kuássin njálmásis tipte suu ráávhust jäämmiđ tiäđust-uv hirmástui aaibâs et maht sun tääl ohtuu kalga piergiđ sun kal ij haalijd leskân pääcciđ tun taarbâš nuuvt kivkked joskâđ juhâmist musthân kal lii puttâl mast uážuh váhá väldistiđ et ij taarbâš muu čolmij oovdân jäämmiđ váldáččii joba oovtâgen julástuv iätá et sun ij vääldi tom karottum juhâmâš ko ohtii lii peessâm tast luovâs hirmástui vala eenâb já viežâi puttâlis já aalgij ruhâdâllâđ et veikâ jieijâd tet jieh váldáččiigen vääldi kuittâg muu tet juurdâš kuittâg muu ko lâi ääigis čiärrum já ruhâdâllâm te viijmâg iätá et jiem mudoi váldáččii mut tuu já tuu eellim mun ferttiim kuittâg jurdâččiđ já ton suujâst mun ferttiim väldiđ váhá nuuvt väldistij oovtâ julástuv já eeđâi et piejâ huáppust meddâl tom puttâl muu čolmij oovdâst eenâb jiem innig vääldi ääigi keččin iätä et tääl mun lam jo čuuvtij virkkub pohčâseh-uv nuhhii já jiem tääiđigen kustoo jäämmiđ tääl mun kal jo piergiim ilosmij hirmâdávt já vuolgij naaburtáálun mainâstiđ et ko jooskâi nuuvt kivkked juhâmist et masa jáámá mut must lâi tom mađe vijne et mun toin iäláskittim suu tot kal jo iälá já piergee ko vuolgij meddâl te vaaldij tom káálgu puttâl lâi uáináh keččâm tárkká kuus kálgu piejâi tom já vuolgij vijneveerdis luus já ij lam kuhháágen ovdilgo kuohtuuh láin uáivist tegu šaveh já vijnekassâ aasâi ohtâ almai kiän nommâ lâi lâi maaŋgâ tááhust epitáválâš almai nuuvt tegu tovlááh ulmuuh maŋgii lijjii-uv sun lâi motomij ulmui mielâst taggaar uánihâsjiermâg te sun lâi motomin kuittâg vijsásub ko nuuvtkočodum viijses ulmuuh lâi meiddei ruástil já ruokkâd-uv jis tárbu nuuvt vaađij lâi meiddei viehânáál viijnánmannee almai talle ko finnij vijne te vájálditij puoh eres aašijd mottoom almai lâi puáhtâm stuorrâ kaasâ tievâ viijne mii ij lam loválâš lâi aldemuš vijnekävppi läävejii toollâđ ratsiaid uccii viijnijd ulmui autoin jis kiinii sattui pyehtiđ liijkás ennuu vijne-nommâsii heersku ovdil mainâšum almai kavnttâđâi vijnekasâinis markkânist pajedáin stuorrâ vijnekaasâ auto paaldân enâmân já algijn tutkâđ tom almaa iäváge ostâm keččâđ maiden muide mii pirrâsist tábáhtui vaazij toos ko ooinij et ulmuuh láá čokkânâm keččâđ maid pooliseh pargeh toin vijnelastáin ko kuulâi et almai lii moonâtmin vijnijdis te tállân vaazij vijnekaasâ luus toppij tom sollâsis já kuodij tom juhâriidon teškâlij kárbásis já suládij rasta juuvâ páikkásis ko kiergânáin sahhiittâlmist tom vijnefiävrár te eeđáin toos et äšši juátkoo tääl puáttee kerivijn pooliseh algijn keččâđ kost vijnekassâ lii tot lâi-uv lappum lijjii tievâ almaah čuážžumin já keččâmin tom tábáhtus mut kihheen ij lam uáinâm kuus lappui tot vijnekassâ kal vissâ ooinij tom kaasâ väldee mut kihheen ij halijdâm mainâstiđ lâi kuittâg vises et kal uážui valjeest kuosijd ton peeivi ko tiettii et lii valjeest šiev juhâmâš já sun mielâstis juáhá tom maid nuuvtá lâi finnim kal ij liččii ooviittâm väldiđ stuorrâ vijnekaasâ nuuvt maaŋgâ ulmuu já poolisij njune oovdâst mut kal poostij vala toos-uv sorvâpivden lâi korrâsiähá vijnealmai mut ton lasseen vala taggaar et ij ain nuávdittâm puoh lahâmiärádâsâid ij kuittâg miäcástemlaavâ ko lâi joddootmin mottoom jäävrist te huámášij et sorvâ lii ittáám jävrriidon tuámittij hirmâd huáppoin viežžâđ piso uáli siijvost suuvâi kárbáin te peesâi-uv uánihâš páčádâhân já nuuvthân tot paajij tom soorvâ keevâi-uv nuuvt et tot sorvâ vierâlij jáávrán čäcirääjist ko lâi čoonâi kievđâ soorvâ čiäpáttân já suuvân keesij tom soorvâ káárgu luus mii lâi kuávdoo jäävri vissâ piejâi vala muorâid teikâ maidnii muide kobđottâssân et tot sorvâ ij vuáijum poonán káárgu alne njuovâi já ruovjiistâlâi tom soorvâ já piejâi vala kobđottâs toos et ulmuuh jurdeh et tie lii joddee ain tyelli tälli viežâi soorvâ ryevji tobbeen káárgust ige ohtâgin olmooš ervidâm et lii sorvâ kuávdoo jäävri jurdii et lii tom káárgust joddee jis kiinii sattui uáiniđ kobđottâs äigi ko lâi te piärguh seiluu viehâ pyereest tobbeen káárgu alne lijjii kal meddei tietimin et toin suulâin lii sorvâ kuddum já toh uccii tuođâst tom njuovâsaje já päččee ležeh kal álgâm epidiđ vuoi ličij-uv kiinii kuoddâlâm mut nuuvt moonâi et virgekodde ij kuássin puáttâm tiettiđ et kii lâi sujâlâš stivree moottorkárbá ulmuuh láá tagareh et toid iä sattuu kuássin makken immâšub fiäránijd nubbijd oppeet sáttojeh veikâ magareh päärtih já tábáhtusah távjá nuuvt et ko olmooš lii monnii náál epitáválâš te taggaar ulmust láá fiäráneh-uv suámáluboh ko eres ulmuin taggaar olmooš lâi kiäst lam jo ovdil mainâstâm lâi elimin já vyelgimin pááikán lâi kárbást koskâmoottor nuuvt tegu maŋgâsist lâi tallain ulmuin ko rovgij moottor joton te lâš-uv lam váhá väldistâm vuoi mii lâš lam suijân mut nuuvt keevâi et rämškittij kärbisroobdâ paijeel juuhân kal vuolgij keevvâđ já käärbis aalgij tavaniđ riddoost tiäđust-uv šoodâi eeti mut ain ain-uv kuittâg kiergânij fattiđ kiddâ stivrâlmist vuoijâđ ko ij máttâm te keččâlij toppiiđâttâđ stivrâlmân nuuvt nanosávt ko lâš vaijaam siämmást ko kessui kárbá maajeeld te keččâlij stivriđ tom väävli mild amas käärbis peessâđ juhkáđ sterkkâ riidon tallehân sátáččij lammiđ jieijâs moottor potkurân imâštillii ko käärbis mana kuárusin miätá já muhâttâl väävli mild nuuvt tegu olmooš ličij stivriimin ij huámášâm et kiässoo kárbá maajeeld nuuvt et uáivi lii tuše uáinusist čääsi paajaapeln tieđij et mottoom määđhi keččin lii cuávis luohtâ kuus puáhtá stivriđ kárbá já talle uážžu lyeštiđ tom stivrâlmist ko jyelgih jukseh poonán ige leeh innig hevvânempalo kessui kárbá maajeeld viehâ kuhes kooskâ mut ko lâi lieggâčääsi äigi te ij kolmumgen jaamâs äigin ličij lam eres äšši uáppee lii algâttâm jieijâs anarâškielâ amnâsuápuid instituutist taan čoovčâ lii káidusmáttááttâs já tábáhtuvá neeti peht pargo maŋa eehidpeeivi lii ubâpeivipargo já sun lii pargoost peeivijd lii-uv hirmâd tutâvâš et lii tággáár máhđulâšvuotâ oppâđ jieijâs päikkikuávlust ehidist já oholoopâ ääigi tot kal ličij sunjin liijkâs váiváá já masa máhđuttem orniđ täälvi sun luuvâi máttááttâskuávdáást anarâškielâ linjáást já lii uážžum šiev vuáđu kielân tobbeen lii smiettâm et ličij šaali jis ij juáđháččii ovdâskulij uápuid mielâst njuolgist tast maŋa lii-uv vuovâs äigi juátkiđ luuhâđ taam kielâ jis sun áigu já haalijd oppâđ lase uáppoid kuleh sehe máttáátteijee luvâlduvah ete ennuv uáppee jiečânâs pargoh tegu čäällimhárjuttâsah ive uáppei fáádáh láá om kevttim kirjekielâ mudoh já hämioppâ já sänihammimoppâ aalgij kevttim _kurssâ mii pištá juovlâmáánu loopân láá luvâlduvah tijmed stivrejum hárjuttâsah já jiečânâs pargo tijmed jienâdâh- já hämioppâ kurssâ álgá taan čoovčâ lii čuovviittâspänitipšoo valistushammashoitaja kieldâst parga jyehi ahasâš ulmuiguin mut iänááš kuittâg párnáiguin já puáris ulmuiguin pargosaje lii sehe ete pänitipšoost hammashoitola lasseen sun jotá om škoovlâin peivikiäjuin päiväkoti puárásijviäsust já meid eres siijdâin tegu já pargo lii maaŋgâpiälásâš jiečânâs já sun lii uážžum jo sárnuđ váhá anarâškielâ tast mielâst ličij-uv hirmâd tehâlâš äšši jis ulmuuh pyehtih uážžuđ palvâlusâid jieijâs kielân lii huámmâšâm maht kielâst lii hirmâd stuorrâ merhâšume om puáris ulmuid kiäid ääši iberdem sáttá leđe viereskieláin motomin váhá vaigâd mielâst suu kielâtáidu ij lah vala nuuvt pyeri et mátáččij puoh aasijd čielgiđ anarâškielân ličij pyeri máttááttâllâđ mon peri sämikielâ jis áásá tääbbin sämikuávlust lii eenâb älkkeb talle ij vala tieđe mii sust šadda styeresin lijkkoo kuittâg ennuv čälimân já osko já tuáivu et taat kurssâ iššeed suu tast talle uáiniđ maht sun piergee jieijâs uápuin já mon kuhháá toh sust pišteh lii pääihist šaddoviste kost sun viljâl raasijd tomatijd kuurkâid mansikâid jna mana ennuv äigi kidduv já keessiv ko šoddâd jies puoh sun jotá lihâdempuudâin aalmuglâsopâttuvvâst lohá kiirjijd já meid váhá tuáijoo saahâ kulmâlov ihheed tassaaš ohtâ olmooš mainâstij munjin ete sun uáiná ko suu eenikielâ jáámá onne mij puoh uáinip ete anarâškielâ lii kievrâ já tot iälá kuhháá ivveest anarâškielâ tile lii puáránâm uánihis lavhijguin mut ubâ ääigi ovdâskulij já läävhih láá lamaš ennuv mij kuullâp anarâškielâ peivipaaihijn škoovlâst radiost ucánjáhháá televisiost-uv luuhâp anarâškielâ kiirjijn mij lávluv anarâškielân tääl nohhee kielâškovlim lii ohtâ mergâšittee lävkki ovdâskulij kieldâ peeleest mun kiijtám toimâlâš pargeid já tievâsmittemškovliittâs máttáátteijeid kielâmiäštárijd já puohâid kiäh láá lamaš fáárust lukko uáppeid kyeddivetteđ anarâškielâ ovdâskulij kirkko kuávlu rávásub ulmuid lii kirkko uápis mut nuorâbáid njeellimlijd já viestârbeln ässeid tot lii iänááš oomâs kulá kuávlu historján já váátá täärhib kuorâttâllâm vuoldi mii lii teddilum kirjallisuuden maainâst moonnâm ihečyeđe pelimuddoost kirhoost návt čyeti ive maŋaskulij lai moránâm kirkkohallitusâst taggaar juurdâ suullân čällee las et orjâlâšâi luterilij kirhojesânij várás kolgâččij rähtiđ aldeláá rukkoosviste tastko kirkko lai tooid aaibâs kuhes määđhi tyehin nuuvt táát aaigâ šoodâi tuottân aalgij rukkoosviste rähtimtyeji nuorttiibel km nuorttiikiäčán lái ~_nommâsâš almai já sust lai meiddei alge fáárust alge nommâ lai sun finnij päikkikodálijd tađe mieldi ko taarbâšij jo láin ubâ tyejiääigi tyejeest já suu viljâ ij lah táán čällee tiäđuust et kuhe-uv tot rähtimäigi piištij mut tomhân kal mij iberdep et ij tot tuoggaar stuorrâ táálu oovtâ ivveest valmâštum talle iä maššineh hurijdâm mut puoh rahtii kieđâi mii laš lam mađe tot táálu šoodâi vaalmâšin juáháš kii tom rukkoosviste laš uáinám te ferttee tubdâstiđ et tot lii lamaš ton ááigáš áámmátalmai visterähtim háárán rukkoosvisteest lijjii eromaš pyereest rahtum uuvsah lasah já meiddei tullâpyellimsajeh lijjii ohtâ rukkoossali nubbe lai paapâ káámmár kuálmád lai kirkkovievâ várás niäljád lai taggaar kolmâ viste kuus markkânviehâ nuollii peskâidis já viđâdin lâi veeskir kuččuu táám rukkoosviste kirkkon ij táám kirhoost lah immeelpalvâlus lámáš ko kulmii taid lii toimâttâm ruávást lam kuullâm puáris ulmui mainâstim et ennuu lijjii ulmuuh čokkânâm kiirkon immeelpalvâlus ääigi tot ij lah tiäđuust et ennuu-uv lijjii puáttám toh orjâlâšah laa vissâ kuittâg toh-uv puáttám kuás juo mainâstii puárráseh et lai ohtâ riges nieidâ tobbeen mottoom orjâlâšâst já toos lasseen lai vala muččâd tom lai taallaš ässee rokke tuáivum mannjeen mut ij finnim mainâstii et taallaš lukkár-uv lai toos mielâstum mut ij totkin tom finnim nuuvt ahevávt keevâi et ij kirhoost pááccám mihheen cuápcuvâš mušto tastko tot puolij siämmáá peeivi ko pispe rokke viihkâi rukkoosviste čallust čielgá ohtâ mielâkiddiivâš äšši kirkko rahtui nuorttlâšâi já anarâšâi kulttuurrääji paaldân mut ij eissigin anarâššáid ijge nuorttláššáid pic orjâlâššáid kiäh assii nubbe äšši čiälgá siämmáá čallust táválávt ko kirkko puálá ton sajan ráhtoo ain uđđâ kirkko mut ij rahtumgin viehâruš puátá mielân taggaar suámálâš äšši et kirkko rahtui kulttuurrääji oolâ liijká-uv nuorttlâšâi ortodokšâosko tuástumân sehe máhđulávt vala sii jurgâlmân evaŋgelisluterilâš ooskon já virgálâš čielgiittâs orjâlâšâi luterilij kirhojesânij várás ličij lamaš mottoomlágán čiehâmčielgiittâs kirkko puolij ive lâi meid nubbe maailmsuáti puálláástâlmin ijge lamaš mihheen jiermijd älgiđ eidu talle rähtiđ uđđâ kirho puállám kirho sajan ko maailmsuátigis nuuvâi já lâi muádilov ive maŋa monâttum maasâd rääji lâi toppâlum iäge nuorttlâšahkin innig lamaš pic sij lijjii varrim evakkon ij tiäđust kiirhongin lamaš talle innig mihheen táárbuid nanosávt nabdam et jis ličij siäilum uássin te tállán soođij maŋa ličij huksejum uđđâ já muččâdub kirkko ovdii sajan mučis kesipeivi syeiničuoppâm äigi nijtteđ mottoom jäävri rido mun já reŋgâ suájáliššá uálgialn já munnust hááráveh ubâ peeivi já mun vuoššim val käähvi já čuorviistim skipárijd käähvi juuhâđ lâi halijdiđ väzziđ kietluvâi lâi juhâskurčče mast lijjii jieŋâles rääigeh aalgij togo kaččâđ já ain njuškij tom juuvâ rasta ij ostâmgen uáiniđ taid raaigijd já nuuvt purššááttij toho tobbeen pajas kiäsádâđâi lâi puáhhááttuv räje njettin lamaš reeŋgâst šiev mielâ ko poođij käähvi juuhâđ mutâ muoi puovvustáim nuuvt čuuvtij et reŋgâ lieggânij vala tyeje looppâtmin já väzzilijm maasâd kilomeetter vaazijm skuŋkâttijm pálgá mield miäldáluvâi lamaš haalu innig kietluvâi väzziđ vaibâm já njuoskâm puohah ive aalgâst mii lii muu muštoost poostâ jođettii ohtii ohhoost tieđe mon ääigi eeči aalgij ton paargon ko mun mušteškuottim te tot lâi postâalmai stuorrâ čapis lavkkâ já stuorrâ pisso revolver maid koolgâi vijlâsijn kyettiđ já tom määđhi koolgâi eelliđ neelji peeivist lijjii šiev šooŋah te ellii tälviv ergijguin vyejen keessiv vääzin já jaavrijd suuvân mutâ kiđđuv já čohčuv ko ij peessâm jaavrijd suuvân ige jieŋâ kuáddám juttii jaavrij pirrâ ~lâi postâhoittájeijee kii hyeneeht maatij suomâkielâ ko lâi ruátálâš eeji eergi uážu jieŋâ oolâ olgoláá já keesij viehâruš eergi njuškij eeji paaldân já koččáin kuohtuuh lâi koččâmuš maht peessâđ meddâl virde teedij jieŋâ vuál ergi jurgâlâđâi rido vuást vuojâi já keesij eeji já ko peesâi eenâmân te vala keesij nuuvt kuhháá ko ergi peesâi eenâmân eeči jurgâlâđâi maasâd táálun ijjâ lâi pihtâseh lijjii jiäŋŋum pajalân kuškâlâđâi já iđedist ko poođij pááikán toho lâi šoddâm alge keesi já syeinimáánu já lává iäljáris uággooh já maŋgii keessiv suoi laaviv ugguđ jäävri riddoost lává oppâm uágguđ jo aaibâs uccen já mättiv jiejah-uv uággumstáágu rähtiđ já tiettiv ete uággum várás kalga leđe stággu tuárgu kobđottâs tiäddu já vuoggâ suoi čuoppâv já vuollâv nuorâ supemuorâst kiäčán suoi čuolmâdává tuárgu já tuárgun kobđottâs tiäđu já vuogâ taarbâš meid seepti mii hokâttâl kyele toppiđ vuogâ puáhtá leđe máátu suoksâ teikâ uccâ kuálááš já seeptij lasseen sunnust láá uággumreeisust fáárust meid čollimpuuvkoh já saŋkoh moid suoi pieijâv kyelisaallâs já čokkáv riddokeeđgij alne uággumin lii jo koddám vuáskun já pieijâm uđđâ mááđu vuogân já luáštâm vuogâ uđđâsist čáácán kávkkáá kobđottâs vâi uáináččij jis kyeli puátá nivkkođ mááđu kobđottâs-uv vuáju čääsi vuálá já tast tiätá ete kyeli lii toppim vuogâ maŋa ravgee ain kyele pajas tuáppee tom huško puuvko novdáin kyele uáiván já koddá tom sun kálgá kyele vuogâst luáštá tállán voorâid já piäjá saaŋkon vyerdiđ čollim lii-uv onne pyeri kylilukko vuásku lii jo toppiimin suu mátuvuogâ ij lah onne siämmáá šiev kyelilukko ij lah vala koddám oovtâgin kyele uágui já kyeli toppij vuogân mutâ eidu ko lâi rovgiimin kyele pajas tot peesâi luovâs já vaaldiđ mááđu fárusis tom liijká muurâšt tiätá ete motomin kyeli piäsá luovâs já váldá tuše seepti piäjá uđđâ mááđu vuogân já juátká uággum lii kale asto vyerdiđ uđđâ saallâs mučis kesipeivi ige lah huáppu kuussân kobđottâs koho nivkkođ nykiä septi seepti syötti snippođ napata onkeen stággu stáágu onkivapa supe haapa tiäddu tiädu paino toppiđ napata tuárgu tuárgu siima uággoo onkija uágguđ uágum uággu onkia vagge vage koukku vuáijuđ vuájum vuáju upota vuoggâ vuogâ ongenkoukku vuoggâ vuogâ onki gulo hiäimu stuárráámus ovdâsteijjee lii ketki mii lii luokkadum stuorrâpiättun kukkodâh ohtân seibijnis lii seentist pajeláhháá meetterân koskâmiärásâš tiäddu niŋálâsâst kiilud já orásist kiilud viekkejum niŋálâs ketki lii tiäddám kiilud já stuárráámus viekkejum ores ketki kiilud válduivne lii tevkisruškâd motomin joba čappâd já siijđoin láá nuuvtkočodum ááisáh ađai kuárttil kobdosiih kuovgisruškis sárgáh moh älgih čuámáttâsâi moojiibeln já jotkâšuveh čuárbbelij paijeel seibimaddui luostâgeh muttojeh tevkkâdubbon taađeest ko keeđhi ahe lassaan kállu já nierah láá kuovgâduboh ko válduivne láá stuorrâ kepileh verdittijn keeđhi jieijâs stuârudâhân jis kiđđâcuoŋŋuu oolâ myetistâm voosâst kuáhtáá keeđhi luodâid taid älkkest puáhtá siävuttiđ ucessiähá kuobžâ luoddáid ko lii pelduvváid šušmelávkkoo te ton monnjâjyelgi luoddâ sáttá leđe joba senttid kukke já senttid kubduu tast láá vittâ moh láá pasteleh sehe kaavreln já mestâ aaibâs vielgâdeh áánsust tot puáhtá kuárŋuliđ häppilávt muorân já jobá viešidiđ poccuuuáivi čuárváduvâinis muorâkierrui ruottâm ij lah erinomaš jotteel pic tot lii taggaar suámálâš luággum já jurdáččij et tot ij lah meendugin vuoimijdšeštee pasta kuittâg luágguđ oovtmano maaŋgâid penâkkulâmijd ooroosthánnáá siämmáá kuávlun tegu tiäđáččij aaibâs tärkkilávt kuus lii monâmin puáhtá ruottâđ nuuvt iho ko peiviv-uv já pirrâmpeeivist mätki ovdán jobá km:d tot orosist ain tommittáá et merkkist hajârávsáinis miestâmadduid já jalŋaid haajâs jeđe juátká määđhi tot lättee-uv návt tast ij kuittâg lah nuuvtkočodum reeviir pic merkkiidijnis tot haalijd peri tieđettiđ šlajâkuoimijdis et sun še lii joođoost lii hyenes já čyerbissiähá pivdee mii iänááš puárskud pivdohomáidis paldeetmáin salâselles liijgás tooláá eres äšši talle ko sijvo lii kiätkán pyeri mii kuáddá keeđhi mut ij poccuu tot puáhtá koddeđ jobá luuvijd poccuid siämmáá sajan tot ij vaje taid puoh puurrâđ ohtân mut tot koddá-uv taid vuárkán moigijn ávhásteleh talle eres-uv keeđhih kuobžah káránâsah riämnjáh jna kuodâš salâselleids ruovjijd jieškote-uv sajan čiähá muottuu vuálá já kuužâst vala oolâ merkkân tast et vuárkká lii suu ij lah valjeäigi te ketki ferttee tuuttâđ toos mii lii kuás-uv finniimist ääigi ferttee usâstâllâđ rááđuid já jis taggaar sáttoo kavnâđ te tot orostâl ton lunne nuuvt kuhháá ko purâmâš keelijd tâi pissee leđe ovdâmerkkân kuobžâin muorjijd ketki porá loppâkeesist kieimâm lii koskâkeesi parâttâllâm lii tábáhtum te šohânum manesellâ hedelmöitynyt munasolu ij tállán tarvangin kuáhtun pic rievdâd kuáhtučorvij miätá mp jeđe tarvan kuáhtusiäinán kuásnii roovvâd- skammâmáánu suulâin talle niŋálâs ketki lii olmânáál čuávjist čuávjivuotâ pištá pirrâmpeivid já nuuvtpa niŋálâs ocá uđđâivemáánust olssis vuovâs vaskâm monnii rávhálâš tuodârkuurâst ađai värivieltist kuáivu toos maangâsuárgág kuhes kuovđâšm já čivgá kyevtist viitân suullân čalmettes viälppáid main lii jo mottoomlágán čivgâsoovsâ pajalist enni lii njuállum taid vistig koškesin já njomâttistám te viälppáh uážžuh-uv tast maŋa piergiittâlškyettiđ koskânis kiesâdeteh nubijdis pirrâ ohtân soovsâpállun já enni eelâš ain moddii motomin tuše ohtii pirrâmpeeivist njoomâtmin taid já vuálgá oppeet piivdon suddá táválávt jo válburpeeivi suulâin já talle viälppáh kalgeh leđe kiärguseh vyelgiđ ennis fáárun čiččâm mánuppajasâžžân keeđhi viälppáh vyelgih kiäinusis já suhâjuátkimahan toh šaddeh mánuppajasâžžân já uáli čuuvtij uhkevuálásâš ihheed päikkinoomâst lii vissâ puoh uáppásumos lodde aainâs-uv jienâs peeleest já jis koijâdičij veikkâba ovdâmerkkân viiđâ ihásâš kielâpiervâlpárnást et maht kiehâ jiennâd te vástádâs ličij kale vaalmâš äšši lii oppeet tot et kales kievâ láá uáinâm almostuvá siämmái aigij ko ruopsis vuásâš ruávgá mäihličääci kolgá já suávvil kođá ađai vyesimáánu koskâmuddoin lii maaŋgâi mainâsij já tiivtâi lodde já luvijmield jos iä jo čuođijmield liččii toh lavluuh moh kievâst já ton kollejienâst láá rahtum kokká puoh muččâdumosávt talle ko kiđđâ lii jo puáttâm já keesi eidu älgimin kokká ubâ algâkeesi mutâ te jaska kukkâmist syeinimáánu loopâbeln manengis tot nuuvt taha suijâ lii tot et eres-uv lodeh jaskodeh syeinimáánust viizârdmist ko kiihâm já pessimhomáh láá lappâd taha kiehâ-uv loddááh kale vizârdeh vala porgemáánu-uv pelni mutâ toh láá-uv tagareh moh rähtih muáddi-uv uđâgâšpiäsáduv keesist vuálgá táválávt varrimmmáátkán jo syeinimáánu loopâst et tondet-uv kukkâm jaskoduvá ulmuuh uskuu et kiehâ ko lii puurrâm laddâm luámmân te talle lyemečalme tarvan ton čuddui já tot jaska kukkâmist siämmáá lyemečalme saajeest lii haavvâr teikkâ monnii eres syeinišado siemmân mii tarvan čuddui já čohčuv vala kiävá nuuvt et kiehâ muttoo-uv loopâst vala vällin ääšist tuotâvuotâ kievâst lii ennuv imâšub ko jieš tot maainâs vällin muttuumist loddetotkee lii čáittám tuottân et kiehâ ij tuše sulâstit olgohäämis peelest vääli mut tot lii jobá njuálgu kopio mottoom afriklâš uccloddáášväälist kievâ njune ij sulâstit ton vääli njune tuođâliih eelimvyevih láá meiddei imâšuboh maid ovdâmerkkân ton mučis jienâ adeličij jurdeliđ lii taggaar huáđđoo mii iälá tuše nubij ludij kuástádâssáin lii parasiit já tothân uáivild tom et kiehâ ávhástâl nube lode kuástádâssáin lii lodde mii ij kuássin jieš lääli monijdis mutâ tot mannee mottoom nube lode piervâlân maanees já tot lodde talle láálá kievâ mane nuuvt kuhháá et tot kooččât korâidis lah vissâ aaibâs tärkkilávt tiäđust maht kiehâ lättee talle ko tot mannee nube lode piervâlân já taggaar-uv teoria lii puohtum oovdân et kiehâ monniiččij jo enâmist já tast maŋa tot toppiiččij maanees njálmásis já kirdettičij ton mottoom loddáá piervâlân teoria lii et kiehâ syele fákšoo já tarkkuustâl ton lode tooimâid maid tot lii valjim uđâgis piemmen já ko tilálâšvuotâ puátá te talle tot tuámit piervâlân leggist teikkâ porá oovtâ mane já monnist jieijâs mane sajan lii ohtâ vyehi maid totkeeh joba láá uáinâm-uv soodâst uccloddáá piervâlân tegu välli já ko vaanhimlodeh suorgâneh já pallajeh te kiehâ monnist ton puudâ uáli huápust já mana kiäinusis ko läävejeh taan ääigi tutkâđ veikkâ magarijd aašijd te toh láá finnim čielgâsân et mestâ peeli kievâ moonijn láá kavnum leibiloddáá piervâlist já oroččij-uv lemin nuuvt et leibiloddááš lii puoh pivnuumus kievâ piämmuvaanhimân piämmuvaanhimeh mon kiehâ mielâstis meid väljee láá pešnirihhááš vyevdiloddááš järripeippo já vala ränislivkkár harmaasieppo kiehâ feilee monniđ taggaar lode piervâlân mii piämmá uđâgijdis siemânijguin kievâ uđâgâš tiäđust-uv jáámá niälgán sáttá keevvâđ nuuvt-uv et kiehâ mannee taggaar lode piervâlân mii ij ollágin piemâ uđâgijdis já tothân lii čielgâs maht tallegis kiävá jos tiäivás-uv olmâ piämmuvaanhimlodde te talle kale kiävá pyereest kooččât korâidis hirmâd jotelávt vuálá kyevti oho läällimääigi maŋa já uđâgâš ko lâš peessâm korâi siste meddâl te tot uigâd tast maŋa eres moonijd já máhđulijd uđâgáid-uv meddâl piervâlist nuuvt et piäsá jieš ohtuunis iälustiđ tobbeen piemmih kievâ uđâgáá kulmâ oho piervâlân já tast maŋa-uv vala nuuvt kuhháá et tot kostâškuát kirdeđ ađai ucemustáá kulmâ oho šadda huápust já nuuvtpa piämmuvaanhimijn lii-uv hirmâd korrâ pargo piemmâd uđâgáá mii lii maaŋgâkerd stuárráb ko piemmeeh jiejah algâttâl máádâs varriimis syeinimáánu loopâst já čohčâmáánu aalgân majemuuh-uv lodeh láá varrim meddâl värrejeh trooppisâš já must ij lah tiätu tast et mannejeh-uv toh tobbeen-uv vâi vuoiŋâsteh-uv toh já tuálih luámu nuuvt tegu ulmuuh kiäh värrejeh táálván lieggâ enâmáid jáđe puátih kiäsán moh láá maŋgâ taggaar sääni moi ohtâvuotân kalga pieijâđ eres sajehäämi ko suomâkielâst pronomin lii taggaar malli táájut motomin ettâđ om elleesun tuo jotá mikä pronomin ohtâvuotân kulá nominatiiv sämikielâst mii finnee maaŋgâlovo akkusatiiv maaŋgâlovo akkusatiiv oovtâlovo nominatiiv ulmuid tun lah ihminen sinä olet peeivijd onne lii päivä tänään on jaavrijd lii aldemustää järvi on lähimpänä pronomin rektio ij lah nuuvt váádduh maaŋgâlovo akkusatiiv maaŋgâlovo partitiiv luudijd tuoh láá lintuja nuo ovat ruuđâid taah láá rahoja nämä ovat pronomin puáhtá liijká finniđ nominatiiv-uv om talle ko tot kiävttoo tego pronomineh kotemuuh já kuábbááh kammuuh láá tuu kengät ovat sinun ohoh láá čuovâdumoseh viikot ovat valoisimpia nieidah láá muččâdumoseh tytöt ovat kauneimpia já identiteet lam majemui aaigij finnim kriitiik tast et servi váldá meendu lieggâsávt vuástá jyehi anarâškielâ sárnoo suu etnisâš tuáváážist peerusthánnáá já et servi ij adde tuárvi saje tagarijd sämmilijd kiäh iä määti kielâ tááhust tagareh anarâšah kiäh aneh jieijâs anarâžžân taan tááhust jiem vääldi pele toos maht mondiet sij keččih et sij láá anarâšah mut iä määti kielâ iä lah puáhtám servâđ siärván tondiet ko seervi jesânijn váttoo kielâtáiđu te kalga viggâđ taan tiileest ovdâskulij monâttem toovât poččâ mielâ aaibâs tego olmoošáárvu ličij nistemin sämmiliih kiäh karttii kyeđđiđ jieijâs sämivuođâ já sämikielâ škoovlâst já asuntolast lijjii taas páguttum muu tubdâm sämmilâš ij muuštâš táid aaigijd puorijn já ilolâš mieláin kiävttá sist nomâttâs stolen generations suáládum suhâpuolvâ iä lah jieijah pastam porgâđ toos maiden et sist lii kielâ rievedum maajeeldpuátteeh iä lah innig oppâm sämikielâ ulmuid suomâkiel škovlâmaailmân sirdâšum lâi hirmos šokki meridii et sii párnááh kolgii piergiđ pyerebeht škoovlâst ko sij jiejah lijjii piergim jieijâs škovlâääigi já nuuvtpa sii párnááh oppii tuše suomâkielâ jotelávt já älkkeht oovtâ suhâpuolvâ ääigi kielâ rieveduvvoo já vuáimálâš kielâmolsom álgá taan jotelis liävtu keežild kielâ háváduvá älkkeht vuolgâttuvvojii máttáátteijeeh mäddin iäge sij máttám sämikielâ ollágin illá kávnojii maŋa ko mudoi-uv almugij identiteet paijaanškuođij vuolgui tast et ulmust lâi tuše ohtâ eenikielâ koijâdui siämmáá älkkeht já siämmáá ohtâvuođâst ko eres-uv persovntiäđuh lâihân ulmust mudoi-uv tuše ohtâ nommâ šoddâmäigi já persovntubdâldâh tyehin lâi juurdâ ohtâ eennâm ohtâ aalmug já ohtâ kielâ ääših iä lah valagin ovdánâm taan ääigi tieđâlâš tutkâmuš tuhhit tom et ulmust pyehtih leđe maŋgâ eenikielâ registerijn lii ain toovláš vyehi tuše ohtâ kielâ tuhhiittuvvoo lii saje mon ferttiiččij jotelávt mutteđ mii lii hirmâd murâšlâš taan ääigi motomeh sämipolitiikkáreh láá váldám tehelumos pargonis kocceeđ tego pooliseh almolii oornig kuás-uv kiäst lii vuoigâdvuotâ almottiđ jieijâs eenikielân sämikielâ já kiäst lii vuoigâdvuotâ kulluđ vaaljâluvâttâlmân ulmuuh tobdeh jieijâs sämmilâžžân mut sij iä tagarin tuhhiittuu lam keččâlâm jeđđiđ táid ulmuid toin naalijn et ulmuu identiteet já haalu sämikielâ oovdedmân ij pyevti leđe oovtâ vaaljâluvâttâlmist kiddâ lii vuoigâdvuotâ kevttiđ sämikielâ já máttááttâllâđ tom já tuálvuđ tom ovdâskulij lam majemui aaigij maŋgii smiettâm tom lii-uv muu saje tuođâi-uv tyeggáár luvâttâlmist mast šaddeh tuše sierâmielâlâšvuođah já riijđoh te mun pastaččim ovdediđ sämikielâid siämmáánáál ko ovdil-uv veik jiem kulâččiigin vaaljâluvâttâlmân magareh tobdoh láá ulmuin kiäh mättih kielâ puárrásub anarâšah kiäigijn mun lam sárnum nabdeh et sij láá vájáldittâm ennuv jieijâs kielâst iäge sij jieijâs mielâst innig sáárnu tom siämmáá pyereest ko sii vanhimeh já madârvanhimeh láá čielgâsávt-uv epivissáh jieijâs kielâtááiđust tagareh ulmuuh kiäh láá eskin máttááttâllâm kielâ sii etnisii tuáváážân kejâhánnáá láá meiddei epivissáh jieijâs kielâst tastko sämikielâ lii sijjân viereskielâ kuittâg lii taan tiileest ko suhâpuolvah láá monâttum stuorrâ ovdâsvástádâs tuálvuđ kielâ ovdâskulij olmooš kiäst láá sämimadduuh uáiná jieijâs mahtnii madâräijihijdidis já áhuidis pálgái alne nuuvt et sust lii voorâst motivaatio máttááttâllâđ kielâ ulmuin vuod kiäh láá puáttám ulguupeln lii epivises tobdo tast tuhhiittuvvojeh-uv sij kielâpirrâsân veik sist kielâmáttu ličij-uv já šiev áámmáttáiđu-uv kielâsárnost ij lah taan ääigi vuovâs tobdo še lam maŋgii karttâm smiettâđ maggaar sämikielâ sárnoo mun lam lii tyehin suullân ive äigimuddo kuás must ij lamaš máhđulâšvuotâ sárnuđ anarâškielâ jur ollágin pärnivuođâ päikki kale lâi kyevtikielâg tuálvui muu toin naalijn et sämikielâ lappui ko tevdim oovce ihheed já värrejim enijnân meddâl veik lam-uv luuhâm ollâopâttuvvâst sämikielâ muu uápuh lijjii iänááš-uv pajekielâ uápuh tääl maccim sämikielâ sárnoi juávkun tastmaŋa ko lijjim tulkkâm pajekielâ luhâmân škoovlâst keejâ ovdâsaahâ eskin uápuidân loppâkeččin peessim porgâškyettiđ eenâb anarâškieláin ko lijjim čođâldittám tehelumos uápuid já jieččân kielâtáiđu lâi tuárvi nanos še karttim máttááttâllâđ anarâškielâ uđđâsist et anarâškielâ máttááttâlmist tuubdâm ain jieččân jiešoppâm čyerbin párnáid kale lam sárnum anarâškielâ mut taatkin ij lamaš mihheen älkkees valjiimijd kielâpiervâl ij liččii muu párnááhkin iävá sárnuččii sämikielâ tiileest ko oovtâgin sämikielâ sárnoo kielâtáiđu ij oro lemin maailm kievrâmus lii tuše ohtâ máhđulâšvuotâ porgâđ oovtâst tiätá tom et jieškote-uv kolgâččij smiettâđ jieijâs rooli anarâškielâ ovdedeijen já tom maid eidu sun pastaččij já halijdičij porgâđ kielâ pyerrin myenstereh iä lah faallâđ seervist iäge must alnaangin uáinám kielâsiärváduvvâst kuárus soojijd moh láá siämmáá stuárráh tego kraattereh uáinám tom-uv et sämikiel pargosajehkin iä lah aldagin tuárvi taan siärváduvvâst kolgâččij maidnii porgâđ čälidijn vuordâččâm et kirkko aalgât jieijâs kielâstrategia rähtim já vuárdám et meiddei taat pyereed sämikielâi tile já kevttim ohtsâškoddeest tääl ilodâm tast et kielâ lii ovdánâm muáddi läävhi lii finnim anarâškielâ kielâpargee já jurgâleijee já lii puáttám ollâopâttâhmáttáátteijee servi vuáđudui ive já toos lâi korrâ tárbu nuorâ eenikielsárnooh luuvâ puátteevuođâ kielâsirdeeh kávnojii tuše neeljis tallaa saavâjođetteijee já čällee perrust kielâ áštá näävt konkreetlávt lappuđ talle ij lah ko ohtâ konstâ sárnuškyettiđ kielâ nuuvt jotelávt já nuuvt ennuv ko máhđulâš servi lii adelâm taas máhđulâšvuođâ ij lah jiärmálâš koijâdâllâđ tuođâštusâid sämivuođâst kielâtuáváážist ige sämisuuvâin olmooš lii tohálâš kielâ ovdedeijee kote tom máttá já tuástá sárnuđ ij lah lamaš tađe komálub ääšist ige taam kuássin ige maggaargin ohtâvuođâst uážu siävuttiđ kielâlii diskriminaation sárnoi juávkku lii ucce jis toos rekinist puoh kielâsárnoid suullân olmožid anarâšâi juávkku lii vala-uv ucce jis toos rekinist kielâsárnoi lasseen tagarijd-uv ulmuid kiäh iä määti kielâ taat juávkku lâš talle suullân pajeláhháá ulmuu stuárusâš ääigi ko sämmilâš nuorâin lii ubâ maailm áávus valjiđ olssis hiäivulii áámmát ij lah mahten vyerdimist et näävt uccâ juávhust kavnuuččij tuárvi äššitubdâmuš já kielâtáiđu toin naalijn et puoh kielâsirdemân uásálistee áámmátsuorgijd liččii tuárvi ennuv anarâškielâ sárnooh áinoo konstâ lii uuccâđ kielâpotentiaal nubenáál vijđedmáin kielâsárnoi juávhu toin naalijn et toos puátih fáárun iäráseh-uv ko sämmiliih lii hiäivulâš kielâpotentiaal já kielâsirdem uáinust tohálâš áámmáttáiđu peht anarâškielâ lii tääl peessâm taan tilán ulmuuh máttáátteh kielâ párnáid já nuoráid já mii lii positiivlumos äšši kielâ peesih tääl sii peht oppâđ meiddei tagareh táváliih ulmuuh kiäh láá tom motomin monâttâm vuossâmuš lävkki lii pyevtidiđ vuorâsulmui suhâpuolvân vistig čoovdâpersovnijd kielâsirden já škuávlejeijen já talle nubbe lävkki lii kielâ adelem máhđulávt maassâd táválijd ulmuid já eres-uv uáppeid servi ij paste väldiđ ovdâsvástádâs virgálii kielâmáttááttâsâst ovdâsvástádâs ferttee leđe oppâlágádâsâst tagarist mast lii vuoigâdvuotâ adeliđ kielâuápuin tuođâštus seervist lii lam máhđulâš porgâđ mottoom verd tieđâlii kielâovdedempargo servi aainâs-uv lii vaalmâš tuárjuđ ulmui kielâoppâmproosees já tagarist kii moinnii naalijn máttááttâl anarâškielâ lii tiäđust-uv máhđulâšvuotâ servâđ siärván ulmuid kiäh positiivlii vuoiŋâst lii haalu ovdediđ kielâ lii vissásávt saje seervist lase ideah já tooimah annojeh stivrâ ij kiergân ige pyevtigin puoh ohtuu porgâđ ko kiäččoo kielâ ovdánem já tot et nuuvt maaŋgâs ko máhđulâš tom uáppih já kevttih stuárráb sárnumjuávkku meerhâš kielâ nonnim ij lah vuovâs keččâđ ulmui etnisâš tuáváážân ige eisigin šnuákkuđ teikâ huánášiđ nuubijd ko ulmuin lii vuoigâdvuotâ já masaba jo eđâččim kenigâsvuotâ máttááttâllâđ maailm kielâid sist lii vuoigâvuotâ já kenigâsvuotâ máttááttâllâđ jieijâs kuávlu ucceeblovokielâid kiävru ko tom kiävttá eenâb lii motomin ettâm mii aavhijd lii putes kielâst mii ij kosten kulluu čielgiittâs toos mondiet servi lii tääl tággáár ko tot lii kávnoo anarâškielâ já sämikielâi aldahistorjást räi lep tääl peessâm já täst lii pyeri juátkiđ juáhháá kielâlii identiteet já kielâtááiđu oovdedmáin kielâlaavâ ulmeh mist lii-uv säämi kielâlaahâ te päikkipááihui orjâlâškielâ oroččij lemin avkkâdmin ucebijd kielâid ige koskâttuvâi jieš sämitige poolitlâš njunoškin oro olášutmin kielâlaavâ toin naalijn ko kolgâččij ovdâmerkkâ tast lii uđđâsumos sämitige stiivrâ valjim mast anarâškielâ ripâstui meddâl toin aggáin et ohtâ stiivrâ jeessân lii pelianarâš veikkâ ij määtigin anarâškielâ čiččâmjeessânsâš juávkun lâi kolgâđ šiettâđ aainâs ohtâ aanaarkielâlâš-uv ko toos ličij taan vaaljâpaje ääigi lamaš máhđulâšvuotâ lii kielâlaavâst mon mieldi kolgâččii puoh kielâjuávhuh leđe ovdâstum täsipiälásávt olášui toin naalijn et stiivrân šoodâi ohtâ nuorttâlâš já kuttâ orjâlâš mielâst ij suomâkielâlâš ige tavesämikielâlâškin pyevti olmânáál ovdediđ taggaar kielâjuávhu aašijd mon kielâ sun ij haaldâš vaaljâpoojij anarâšâid ovdâsteijee lädiairâseh láá aainâš táássáš turvâstâm lappalainen koortân já tavesämikielâliih oppeet tuálih jieijâs pele nuuvtko riehtâ lii-uv lii tuše muu uáivil mut nabdam et jiem lah aaibâs ohtuunân täin uáiviláin ij lah kale tárkká meridum et maađij- já päikkikoddekoolbah kolgâččii leđe sämikielân mut kuittâg uási koolbâin láá sämikielân já nuuvtko ovdeláá mainâšim te orjâlâškielâ lii vuáitu pelni tain-uv ohtâgin maađijkolbâ kieldâ rááján ij lah anarâškielân oovdiš jurgâlit iänááš maađijvuáváámijdis já tiäđáttâsâidis anarâškielân mut maađijkoolbâi pehti nuuvt ij pyevti ettâđ kuávluhaldâttâhvirgádâh aluehallintovirasto kieldâ iäláttâs- jotolâh- já pirâskuávdáš elinkeino- liikenne- ja ympäristökeskus já kale olášuteh kielâlaavâ ko iänááš almottâsah láá še anarâškielân mut servikodde kirholâš virgeomâhâžžân olášut kielâlaavâ já tuše koolbâi uásild almottâsâid tot almostit tuše suomâkielân já orjâlâškielân kale kulá tááláá ääigi anarâškielâ et tiet äšši vaarâ tuávŋá tai kirholij almottâsâi váilum já tot kale munjin tohhee ko aldanškuát já rääjist tavas te kieldâkolbâ lii suomâkielân já orjâlâškielân uáiná et á-puustav čuágástâh lii lasettum maŋa ličij váhá tegu siämmáš äšši et monâdijn liččii päikkinoomah já kieldârääjist lii še kolbâ mast láá päikkinoomah suomâkielân já orjâlâškielân sehe kilomeettermereh vala taveláhháá maađijratkuuttuv koolbâst láá noomah suomâkielân já orjâlâškielân mii lii ton tááhust et láá tuše orjâlâšah ratkuuttuv puotâ láá nommâkoolbâst päikkinoomah suomâkielân já orjâlâškielân sehe suomâkielân já orjâlâškielân kale kuullâm et orjâlâšah liččii kiävttám noomâ et ton tááhust nommâ ličij puástud ko aldanškuát te tađe ovdil lii kolbâ suomâkielân já orjâlâškielân te pyevtit kirdemkiedi ratkuuttâhân te tobbeen lii kolba mast kirdemsajattuv nommâ lii suomâkielân já orjâlâškielân keerdi anarâš päikkinommâ määddild puáđidijn uáinoo siijdâ kuávdáást jotolâhrieggee aldandijn lii nommâ suomâkielân já anarâškielân mut še nommâ suomâkielân já orjâlâškielân sehe jotolâhrieggee pellâst lii pyecceiviäsu kolbâ suomâkielân já orjâlâškielân tuáivuttâs ij kolbâ kávnoo olgouuvsâst mast lohá tuáivuttâs kale lii še čiččâm eres-uv kielân maađijkoolbâin kuittâg puoh hirmástutteemus lii pellâst mast ton nommâ lii suomâkielân já orjâlâškielân ličij siämmáš äšši jis ovdâmerkkân paijeel mannee šaldepellâst ličij kolbâ maađijkolbâ sovâččij pyerebeht kierrui puotâ anarâškielâlâš maađijkolbâ siijdâst lii maađijratkuuttuvâst mast láá noomah leđe nuuvt et tááláš ij lah tiäđulâš oa-diftoŋ muttuumist uá-diftoŋŋân et nommâ kolgâččij leđe mut tot lii kuittâg eennâmvijđosâš finnodâh et ton kenigâsvuotâ lii väldiđ aašijn čielgâs tâi aainâs visásmittiđ päikkinoomâi riehtâčäällim já pelimuddoost lii stuorrâ kolbâ maađij pellâst mast láá tiäđuh räjirastaldittemsaajeest já tast-uv tiäđuh láá suomâkielân ruošâkielân já orjâlâškielân ko vuálgá tavas te lii ovdláhháá maađijkolbâ mast ton mommâ lii suomâkielân já anarâškielân kolbâ lii še taavaakeččin máddáákeččin lii kolbâ mast láá já noomah láá suomâkielân já orjâlâškielân koolbah láá suullân love kilomeetter kooskâin tuše kilomeettermereh muttuusteleh koolbâin lii še tiet nommâ mon kale ferttee tulkkuđ orjâlâšnommân ko tot lii aldeláá orjâlâškielâ ko aanaarkielâ kuábbáá-uv pelni láá koolbah main nommâ lii suomâkielân já anarâškielân já maŋeláhháá kuábbáá-uv pelni še koolbah puáđidijn čuákkipäikkikoolbâst lii oppeet já siämmáálágán kolbâ lii še taavaabeln-uv kuávdáá koolbâin láá oppeet já noomah suomâkielân já orjâlâškielân mut iä anarâškielân já hirmástutteemus koolbâin lii nommâ ko tot lii suomâkielân já orjâlâškielân tavas vyelgidijn maađij ratkuuttuvâst lii nommâ suomâkielân já orjâlâškielân mut nommâ lii suomâkielân já anarâškielân ohtâ orjâlâš omâttâlâi-uv tom ama lâi vissâ purâstuumin vala tom-uv puátteš anarâšnommâ kávnoo kuábbáá-uv pelni main noomah láá suomâkielân já anarâškielân maađijratkuuttuvâst lii suámálâš nommâ mon algâuási lii čaallum anarâškielâ puáris čäällimvuovvijn já loppâuási orjâlâškielân leđe nuuvt-uv et koolbâ ceggejeijee lii vissâ halijdâm noomâ leđe orjâlâskielân mut ij lah muštámgin visásmittiđ čäällimvyevi maađijratkuuttuvâst lii še nommâ suomâkielân já anarâškielân ratkuuttuvâst lii meid nommâ anarâškielân siämmáá ko maađijratkuuttuvâst-uv kyehti koolbâ láá áinooh main uáinoo maađijratkuuttuv koolbâin lii nommâ anarâškielân mut eres koolbâin tot ij innig tiettuu aldandijn päikkikode nommâ lii tuše suomâkielân kuábbáá-uv keččin siijdâ já tast tavas monâdijn puátáh maađijratkuuttuv koolbah main láá já noomah suomâkielân já orjâlâškielân sehe nommâ suomâkielân já tárukielân mut ohtâgin nommâ ij lah anarâškielân orjâlâšnommâ lii komálâš ko tot kolgâččij leđe juátká te puátá kolbâ mii lii vieltist já nubbe kolbâ lii jäävri taavaabeln já áinoo kolbâ tavas kidâ kieldârääji räi lii taavaabeln lii kolbâ mut tot lii uážžum olssis orjâlâšnoomâ kyehti jávráá láá lamaš ovdil ohtâ já siämmáš jävri mon kaskoo lâi kezis čuálmi mut aalgâkeččin rahtui maađij já tot juuđij eidu tien kezimus saje paijeel já nuuvt tot juovij jäävri kyevti uásán kieldârääjist macâškuát kulij te rääjist lii kieldâ kolbâ mast noomah láá suomâkielân já orjâlâškielân love kilomeetter merikooskâi puátih koolbah main lohá suomâkielân já orjâlâškielân ko te vuálgá maađijratkuuttuvâst kulij te ainooh anarâšnoomah moh maađij pellâst kávnojeh láá kyehti koolbâ pellâst ovdil lii maađijkolbâ suomâkielân já orjâlâškielân vuálgá markkânist kuávlun te uážžu vuojâččiđ kidâ räi ovdilgo kávnoo vuossâmuš já áinoo anarâškielâlâš kolbâ lii ratkuuttuvâst já tien-uv noomâ lii mottoom orjâlâš imâštâllâm kađâštâllâm já purâstum kale láá ennuv main láá já sehe já noomah suomâkielân já orjâlâškielân mut iä anarâškielân ličij vuárdám leđe anarâškielân mut tot lii-uv suomâkielân já orjâlâškielân ovdâskulij monâdijn puátá kolbâ mast lohá mii lii mottoom muudon puástud ko riemâš ij lah riemnjis rääjist lii oppeet kieldâ kolbâ suomâkielân já orjâlâškielân mii tien kuávlun lii ko alda láá já moh láá orjâlâškuávluh vuájá kulij te poottâlškyeteh koolbah love kilomeetter kooskâi main láá noomah suomâ- já orjâlâškielân siijdâ pirâstiteh neelji kuávlust čuákkipäikkikoolbah main nommâ lii suomâ- já orjalâškielân vyelgidijn nuortâs kulij vuossâmuš anarâšnommâ puátá maađijratkuuttuvâst mast lii nommâ suomâ- já orjâlâškielân sehe nommâ suomâ- já anarâškielân ko juátká ovdâskulij te maađijratkuuttuvâst nommâ lii-uv suomâ- já orjâlâškielân aainâs ličij nabdam leđe anarâškielân anarâšnommâ lii-uv iäskán mut tađe ovdláhháá ličij nabdam et siijdâ nommâ ličij lamaš še anarâškielân mut koolbâst lohá tuše maađijratkuuttuvâst jäävri nommâ lii prenttejum koolbân suomâkielân já nuorttâlâškielân mut siämmáá ratkuuttuvâst nommâ lii suomâ- já anarâškielân já nommâ suomâ- já orjâlâškielân ratkuudijn nommâ lii suomâ- já ruošâkielân já nommâ suomâ- já orjâlâškielân sehe nommâ suomâ- já orjâlâškielân tâi ton maađij pellâst ij lah ohtâgin anarâšnommâ ko vuálgá kulij te tállán ratkuuttuv maŋa lii stuorrâ kolbâ tuulist mon tekstâ lii suomâ- táru- já orjâlâškielân juátká ovdâskulij te poottâlškyeteh koolbah suullân love kilomeetter kooskâi main láá já noomah suomâ- já nuorttâsâmikielân kuábbáá-uv pelni lii nommâ suomâ- já anarâškielân mut ovdláhháá puátá maađijkolbâ mast lii suomâ- já nuorttâlâškielân kale vuovâs jis nommâ-uv oinuuččii monnii koolbâst algâkielâlâžžân kuábbáá-uv pelni láá päikkinommâkoolbah suomâ- já anarâškielân mut nommâkoolbah láá suomâ- já nuorttâlâškielân mii lii tuhhiittettee ko tááláá ääigi láá nuorttâliih eenâb ko anarâšah kuávdáást lii maađijkolbâ suomâ- já anarâškielân kuábbáá-uv pelni láá nommâkoolbah suomâ- já nuorttâlâškielân vuálgá kulij te vuossâmuš maađijkolbâ čuujoot lii nommâ suomâ- já nuorttâlâškielân maŋa puátih já moi noomah láá še suomâ- já nuorttâlâškielân jeđe mon nommâ še lii suomâ- já nuorttâlâškielân te máccá já rääjist te ovdemuš kolbâ lii já kolbâ mii lii suomâ- tavesämi- já eŋgâlâskielân avžuuttâs lii suomâ- nuorttâlâš- táru- já eŋgâlâskielân ton koolbâ maŋa láá eennâmkode já kieldâ vaakuneh já tain-uv kielah láá suomâ- já orjâlâškielâ juátká ovdâskulij te já nommâkoolbah suomâ- já nuorttâlâškielân poottâlškyeteh suullân love kilomeetter kooskâi já ovdâskulij já koolbah še suomâ- já nuorttâlâškielân puávtáččij mainâšiđ et veikkâ lii-uv stuárráámus já muččâdumos kieldâ te tot lii še áinoo kieldâ já vissâ ubâ mailmist mon algâkielâlâš nommâ ij oinuu moonnân maađijkoolbâst jis ij talle tot ližžii tagarin uáivildum infotilálâšvuotâ uárnejuvvoo čohčuv seervi tutkâmjuávhu noomâst halijdâm kijtteđ puoh taid anarâšâid kiäh láá lopedâttâm älgiđ kielâmiäštárin puáttee ive ääigi anarâškielâ tievâsmittemškovliittâs uáppeid seervi tutkâmjuávkku almoot peht já meiddei jyehi kielâmiäštárân persovnlávt kielâmiäštárij informistmist puáttee čoovčâ kielâmiäštár-uáppee-teeivâdmeh láá vuávájum loppâihán mut iänááš-uv uáppei já kielâmiäštárij ohtsiih peeivih tábáhtuveh ive pelni toimâmist finnee pargopäälhi porgum pargotiijmij mield láá jo koijâdâllâm maid kielâmiäštár kalga porgâđ já maid ij koolgâ porgâđ äšši kielâmiäštárist lii tot et sun sárnu jieijâs uáppein ubâ paje anarâškielâ já parga suin oovtâst vuolgâttuvvojeh kielâmiäštárij kuuvl esken talle ko sij mättih sárnuđ anarâškielâ juurdâ lii ovdâmerkkân tot et sárnu vistig suomâkielâ vâi uáppee vissásávt ibbeerd jeđe kuáđá sämikielâ esken nubben kiellân lii tot et puoh tábáhtuvá kielâmiäštár já uáppee kooskâst sämikielân lii tehelâš tot et sun piäsá oppâđ sämikielâ keevâtlâš elimist eres-uv saajeest ko luokast jieijâs máttáátteijein lii pyeri et kielâmiäštáreh váldáččii uáppeid aaibâs táválii aargân fáárun veik kuálástemhommáid puásuipargoid máccuhijd kuárruđ mälistiđ já liäibuđ ulmust láá tiäđust-uv jieijâs pargoh já intreseh moos puávtáččij kuvâttâllâđ mottoom piäiván kiännii fáárun lii et kielâmiäštár parga uáppeinis oovtâst siämmáá saajeest toin naalijn et sunnust siäilu savâstâllâmohtâvuotâ pargopeeivi ääigi ovdâmerkkân taggaar juurdâ ij lah kielâ oppâm tááhust vuovâs et uáppee páácá porgâđ tupepargoid jeđe kielâmiäštár jieš vuálgá olgopargoid porgâđ tiäđust-uv meiddei vuovâs smiettâđ muuneeld maid suullân kuuđâ tiijme ääigi kiergân porgâđ uáppein oovtâst peeivi tienuuvt et tast lii ohtâ teema vâi smiättá-uv motomijd eres-uv pargoid ton piäiván tom lii pyeri tiettiđ et čoovčâ rääjist seervi tutkâmjuávhust lii táálu kevttimnáálá škovliittâs ääigi oro et pääihist ij lah vuovâs väldiđ uáppeid vuástá te teivâdem puáhtá orniđ meiddei tutkâmjuávhu pargee váldá vala kielâmiäštáráid ohtâvuođâ já savâstâl moin naalijn ličij pyeremus vuohâsumos porgâđ ain uážzu suáittiđ iävtuttâllâđ já koijâdiđ jis toos oro lemin tárbu tast-uv uážžu já kalga-uv almottiđ jis oro et ohtsâšpargo ij monnii suujâ keežild oro mahten luhostuumin servi lâi huolâstum anarâškielâ puátteevuođâst já nuuvpâ tot vuáđudij anarâškielâ kielâpiervâl lâi aalgâst ovtâskâs vuálá škovlâahasij kielâoppâmsaje moos adelij ruđâlávt máhđulâšvuođâ kulttuurruttârááju ive stipendijn mii lâi ohtsis mmk lekkâsij markkânân pálkkááttuvvojii pargee já väljejuvvojii pärnid toimâ jotkui kidâ čoovčâ räi maŋa kielâpiervâl lii toimâm kieldâ uástupalvâlussáin staatâ mieđeed ruuđâid vistig sämitiigán sämmilij sosiaalâpalvâlusâi pyevtitmân kieldâ ocá ruuđâid sämitiggeest já anarâškielâ servi oppeet kieldâst kielâpiervâl lii kielâlávgum juávkkupeerâpeivitipšosaje moos kieldâ väljee párnáid já piärá vaanhimijn aaibâs táválii tipšomáávsu kuittâg iä lah kieldâ pic seervi pargeeh kulttuurruttârááju adelij meiddei siärván ruuđâ toimâtáálu várás lii parâtáálu nubbe keeči já lii markkânist valmâštui porgemáánust já ton vuáváámân pargeeh ožžuu vaikuttiđ ovdil toimâ tábáhtui láigutáálust toimâjuurdâ lii ete pargeeh sárnuh tuše anarâškielâ aalgâ rääjist veikkâ párnááh iä tom iberdiččii ollágin lii-uv vuáđuäšši mast tuálloo kiddâ piergejeh pyereest já uáppih kielâ huápust iäruh kale tiäđust-uv uáinojeh väldip vuáhán sämmilij iveaaigijd já ärbivuáválâš tooimâid máhđulâšvuođâi mieldi lii movtáskittám jo kielâ vájáldittâm ulmuid sárnuškyettiđ oppeet kielâ já mudoi-uv pajedâm kielâoppâmhaaluid eres-uv ulmui juávhust ovdâmerkkân kielâpiervâlpárnái vaanhimij juávhust ive räi láá kielâpiervâl jottáám párnááh ohtsis puárásumoseh láá jo ahasiih kielâpiervâlpargen láá jođetteijen párnáitipšon já peivikiäččuišedeijen pargeeh láá já láá toimâm já kárdumin vuáru kárduđ puškopiivdost reŋgân heŋgâstij piärguid kuškâđ kolliistâl párnái kulttuurkuávdáš toimân kullee äššin kolliistâlâi anarâškielâ kielâpiervâl roovvâdmáánust lasseen kolliistâlmân uásálistii jyemehij já vaanhimeh já sehe kielâpierválpargeeh já pargohárjuttellee kote lii pajetääsi uáppee vuástáväldeeh lijjii kote lâi mälistâm njaalgâ málásijd puáris tupán sehe já luhostui uáli pyereest párnái-uv mielâst ko pessii kačâdiđ kieskâd nijttum kiedi mieldi nuuvt ennuu ko halijdii tiijme kolliistâllâm já purâdem maŋa párnááh čokánii auton mut vala ávus uksârääigist lavliistii emedáid kijttosân kielâpiervâl hittilavluu tuámá kaa-ka-ka-ka-kaa-ka mon maŋa mätki aalgij taantovvááh párnááh láá-uv viehâ uceh te lii kuittâg nabdemist et mätki paasij sii-uv mielân pyereest ko tot potkij tom táválii kielâpiervâl ruutiin lamaš meiddei nabdemist et macâdijn párnááh liččii nohádâm taaksin ko peivinahareh lijjii pááccâm meddâl mut návt ij kuittâg keevvâm ucceeb nohâdij päikkimääđhi äigin vala-uv njaalgâ málásijn mut meiddei puohháid iärásáid-uv emedáid hittruu eelliđ tii kolliistâlmin já vaarâ puáttip vala uđđâsist-uv njuškejeijeeh máttááttâskuávdáást láá oppeet šoddâmin uđđâ kielâsárnooh lii joođoost anarâškielâ já kulttuur linjâš ive pištee kurssâ mon ääigi uáppeeh uáppih anarâškielâ aalgâ rääjist kidâ keevâtlâš kielâtááiđu räi já uápásmuveh anarâš kulttuurân maaŋgâlágán toimâlâš kulttuuruápui häämist luuhâmive linjâš lii tääl oornigis mield nubbe ihekurssâ moonnâm ive uáppeeh láá jo juátkám uápuidis teikkâ porgâškuáttám pargoidis škoovlâ ulgguubeln ko anarâškielâ sárnooh láá te uđâskoozâs oro vyelligâžžân jo talle ko ohtâgin olmooš mailmist tom staaviiškuát čoovčâ tot loho tevdâšui maaŋgâkiärdásávt ko oovces algâttii anarâškielâ uápuidis ive náál halijdij uápásmuđ täid uáppeid kiäh ruokkâdávt njuškejii kielâuápui hástušaavân tieđehánnáá mon čieŋŋâl tot tuođâi lii taat lostâ almostuvá te uáppeeh láá jo masa čođâldittám linjáá já láá valmâšeh livkkáđ kesiluámoid mut mij koijâdijm jo juovlâi ääigi sist kiäh sij láá mondiet sij meridii luvâškyettiđ anarâškielâ já magareh vuáváámeh sist láá puátteevuođâ várás mattii jo talle čäälliđ viehâ kuhes-uv vástádâsâid main taat čaalâ lii mottoomlágán oohtânkiäsu juávkun láá čaahâm syemmiliih já sämmiliih nuorah já puárráseh aaibâs ucc-párnááh iä kale viiššâm uásálistiđ uáppeeh láá puárásumoseh vist láá mottoomverd paijeel juávhust lii sehe nuorâvuođâ mohtâ já elilâm ulmuu hárjánem láá ađai já lii kuávlust šoddâm mut motomeh láá teehi vajâldâm mäddiláá kii mon-uv suujâ tiet lii šoddâm seevvimkielâtulkkâ varrij perruinis ko suu käälis finnij pargo škoovlâst vist lii vuálgus atk-vuávájeijee kote keksiistij jurduu anarâškielâ linjáást ääigi láá meid pänitipšoo nieidâ veikkâ sun kale lii aassâm paijeel kulmâlov ihheed iärráseh-uv tietih maggaar lii aassâđ mäddin já lává aassâm käävci ihheed ovdilgo maccáin luuhâđ anarâškielâ nuuvt kukken mäddin lii fáárun puáttám kote lii pegâlmâs suu vuoptâčyeppee roolist kielâ oppâmân láá ain valjeest já kirjááh láá anarâš madduuh já sist lii haalu oppâđ suuvâ kielâ vist láá mudoi moovtâ fijnášeh tom maht lii jieijâs páihálâš kielâ já halijdeh adeliđ ääigis kielâ ovdedem tuárjumân čáálá et sun haalijd oppâđ anarâškielâ vâi puávtáččij palvâliđ äššigâsâid meid anarâškielân mielâst lii tehálâš et anarâškielâ kulloo meid pänitipšompalvâlusâin lii ton lasseen huáppu máttáđ anarâškielâ tondiet ko suu käälis finnij kielâs maasâd tievâsmittemškovlim ääigi tot kálláin addiittâllâđ uápuid puáhtá linjáá maŋa juátkiđ kost päälgis jotá kidâ maister pápárij kuuvl jis nuuvt haalijd ive uáppein motomeh láá-uv kiddiistum fááluin veikkâ vissásávt ij pyevtigin vala tiettiđ máhđulâšvuođah kevttiđ kielâ láá puáhtáhân anarâškielân tiiláđ veikkâ purrâmâš maaŋgâs almotteh et halijdiččii kevttiđ kielâ almolâš elimist já verdijdiskuin joba molsođ sämikielâ perruu kiellân aaigij láá meid anarâškielâsiih pargoh lamaš valjeest škoovlah tarbâšeh máttáátteijeid jurgâleijeid já oppâmateriaalrähteid já kielâpiervâleh párnáitipšoid servi lii-uv laavim pálkkááttiđ párnáitipšoid tállân ko iävtukkâsah lävkkejeh škoovlâ uuvsâst olgos kote lii ámáttis peeleest peerâpeivitipšoo sátáččij finniđ kielâpiervâlist jieijâs syergi pargoid anarâškielân vist lii jo lamaš pargoost rähtimin anarâškielâlijd mainâsijd já mohtâ sust lii juátkiđ uđâsmainâsijguin lii et sun piärá toimâtteijee rooli mii lii váhá vájáldum já hiäŋgám oolmijn jo muáddi ive linjáá škovliittâs nohá vyesimáánu loopâst tuáivut uáppeid šiev joođhâ anarâškielâ uápuiguin já pargoiguin já tuáivut sii siämmást tiervâpuáttám anarâškielâ siärvádâhân koijâdijm tun lah já kost tun lah meddâl puáris tun lah tun porgih ovdil ko poottih anarâškielâ luuhâđ tun poottih luuhâđ anarâškielâ ááiguh porgâđ anarâš linjáá maŋa jurdáh magarijn ohtâvuođâin tarbâšâh anarâškielâ puátteevuođâst já návt västidij ohtâ kurssâlijn lam lam šoddâm ive já lam meddâl já aassim rääjist räi já ton maŋa rääjist räi lam varrim lam autoinsiner já kejâttâsalmai pargoost kejâttâsalmajin masa vittâ ive ovdil ko poottim teehin luuhâđ anarâškielâ ávuskyeimi koijâdij et vyelgeen-uv muoi luuhâđ anarâškielâ mun västidim et tiäđust-uv jiem tarbâšâm smiettâđ tom ollágin lâi muu mielâst nuuvt pyeri juurdâ ij lamaš faallâm maiden uđđâsijd kuhes ááigán tane-uv lâi älkkee meridiđ et muoi puátteen teehin luuhâđ anarâškielâ vistig smiettim et jis mun veikkâ luvâččim orjâlâškielâ ko tot-uv lii máhulâš lam luuhâm tom škoovlâst čiččâm ihheed mut jiem ennuvgin määti tom innig ko joskim tom jo ko lijjim kyehtnubálov-ihásâš čiččâmnubáloh ihheed iššeed vájáldittiđ kielâ meridim kuittâg luuhâđ anarâškielâ ko iberdim et talle lii máhulâš savâstâllâđ já mättiđ pääihist mun jiem vala tieđe kolgâččij meridiđ et suáitteen-uv muoi vyesimáánust pargosajan et muoi päcceen-uv teehin mun aainâs-uv tuáivum ko škovlâ nohá te mun ááigum kal leđe váhá ääigi luámust ive ij lamaš ennuvgin ääigi toos halijdiččim kavnâđ pargo enni ja uábbi aassâv já vanhimeh meid hirmâd suotâs jis tyelli tälli ličij máhulâš kevttiđ anarâškielâ pargoost-uv osko et tállân puávtâm puoh aašijn savâstâllâđ anarâškielân mut jispâ kuittâg stuárráámuu uásist iberdâm eenâb ko jieš vala sáárnum já kal mun koolgâm kevttiđ muu kielâtááiđu amas tom vájáldittiđ nuuvt ko keevâi muu orjâlâškielâtááiđun sárnuđ pääihist sämikielâ mutâ paječalluu celkkuu lam kuullâm nuuvt maŋgii et keejâm pyerrin čäälliđ maidnii kielâ oppâmist anarâškielâ uáinust et tot iššeed ulmuid väldiđ tom läävhi et sij tyestih oppeet kevtiškyettiđ kielâ älgim maŋa ulmuuh láá ain eenâb kavnâm anarâš madduidis já kielâpiervâlpárnái vanhimeh-uv láá máttááttâlškuáttám anarâškielâ mii lii šiev äšši vanhimeh koijâdeh kuittâg maht kolgâččij kielâ ovdediđ ko haalu toos lii mut aktiivlâš kielâmáttu váilu talle kalga lii tääl maaŋgâ perrust párnái vuosmuš anarâškielâ oppâmsaje tehálâš et vanhimeh pyehtih párnáidis piervâlân kiärdulávt fastâ aaigij já mielâsávt jyehi peeivi et iälá piervâlist tyellittälli sierâdmin ij oovded párnáá aktiivlâš anarâškielâ tááiđu mii lii tehálâš kielâ siäilumân já sirdâšuumán puáttee suhâpuolváid maŋa párnááh peesih čuávvuđ škoovlâst anarâš máttááttâs mii ain naanood sii kielâtááiđu tááhust kielâ kevttim škoovlâ kiellân lasseet kielâ áárvu ohtsâškoddeest vaanhimkyevtis iävá jiejah sáárnu sämikielâ kannat koijâdiđ iše ááhust já äijihist teikâ eres huolhijn maid pääihist puávtáččij porgâđ sämikieláin jis ij jieš oorvâ julgâlávt sárnuškyettiđ maid puáhtá porgâđ lii tiäđust-uv ennuv kiddâ jieijâs kielâtááiđust ulmuuh kuittâg huánášeh jieijâs kielâtááiđu já eteh et jiemhân mun määti veik passiivlâš kielâtáiđu ličij-uv kuittâg mottoomlágán ko láá kuittâg mottoom veerdi anarâškiel párnáikirjeh ohtân vyehin ovdediđ anarâškielâ pääihist-uv lii tot et lohá oovtâst párnáigijn párnáikiirjijd anarâškielân suápá toos pyereest talle ko uáđđáátškuát párnáid vissásávt lijkkojeh toos jis eehidmaainâs lii-uv anarâškielân láá meiddei motomeh párnáivideoh anarâškielân maid puáhtá párnáigijn oovtâst keččâđ lii tääl mučis saanijd kirjááš mii suápá oppâkirjen jyehiahasáid láá meiddei párnáilavluuh já párnááh lijkkojeh lávlumân láá uccâ áššááh mut toh kuittâg nanosmiteh sämikielâ pääihist já talle jis páárnáš vala toi lasseen iälá kielâpiervâlist te sii kielâtáiđu kale ovdán kalga kuittâg mušteđ nube-uv pele párnái kielâ oppâmist ideaal tiileest páárnáš uáppá pyeremusávt kielâ nuuvt et ohtâ olmooš sárnu oovtâ kielâ metodi kiävttoo kielâpiervâlist mut ko saahâ lii härvinâš ucceeblovo kielâ oppâmist jiem ane tom varâlâžžân et vanhimeh puđâldává pääihist párnáigijn sämikielân kuittâg kuleh pirrâsist nuuvt ennuv suomâkielâ et sij uáppih tom vissásávt talle porgâđ jieijâs aktiivlâš kielâtáiđoin jis tot ij oro riäkkáámin ton oovdân ij maiden poorgâ te lii čielgâs et tot piso siämmáálágánin teikâ ruástu vala ovdiist-uv viehâ jotelávt juurdâš čuávdusin kielâkuursâi väzzim moh láá mudoi-uv uárnejum uáli harvii láá tiäđust-uv šiev iše mut olmooš ij ain šoodâ jurdâččiđ tom et kielâkurssâ ij ain lekken áinoo vyehi sárnuškyettiđ kielâ já kuursah láá mudoi-uv tuše caggen ulmuid kielâoppâm tábáhtuvá meiddei eres soojijn ääigi máttáátteijee addel tuše vuáđuamnâsijd kielâ oppâmân mut eres tiäđuid já sänirááju sun ij pyevti leškiđ ulmui uáiván motomin verdidâm kielâ oppâm piano čuojâtmân pianotiijmij ääigi máttáá luuhâđ nuotâid já suáittiđ mut jis taid tááiđuid ij hárjuttâl tiijmij ulguupeln te talle ij ovdán táiđuidiskijn kiävá meiddei kielâ oppâmist kielâ oppâm lii kuhesáigásâš prosessi mii pištá ubâ eellimave já tot lii-uv puoh stuárráámus hastâlus ubâ oppâmist šiev utken oppâđ pyerebeht kielâ lii vijđediđ jieijâs sänirááju tábáhtuvá luhâmáin já kuldâlmáin já tast siämmást finnee tiäđuid meiddei ettâmvuovijn já kielâ ráhtusist eenâb lohá já kiävttá kielâ tađe älkkeebin toin pargeldem šadda já loopâloopâst tot lävkki et njuškee ääiđi paijeel já sárnuškuát kielâ ij innig orogin nuuvt hirmâd kukken teevstah kávnojeh kuittâg mottoom veerdi anarâškiel kiirjijn já loostâst puáhtá ovdániđ tekstâanalyysmetodáin puáhtá pyereest algâttiđ nuuvt et lohá vistig ubâ teevstâ já kiäččá mon ennuv tast ibbeerd teevstâ puáhtá uđđâsist luuhâđ pennâ kieđâst já miärkkuđ pajas saanijd já ettâmvuovijd maid ij lah olmânáál iberdâm soojijd puáhtá keččâđ sänikirjijn já kielâoppáin já jis ij valagin piergii te ulmuin koijâdâlmáin teevstâ puáhtá vala luuhâđ jiänusân suápá pyereest ovdâmerkkân maainâs mii lii kirjen já kasettin kuldâlemhárjuttâssân suápih pyereest meiddei vuolgâttâsah já anarâškielân láá kuittâg motomeh jienâ- já videopäädih sämikiel mainâsijn kuittâg harvii šadda saahâ tááláá ulmuu argâpeeivist já ton säniráájust maid tááláš olmooš taarbâš kielâoppâmân iššeed jo tot et keččâl ucemustáá ohtii peeivist kuvviđ jieijâs peeivi sämikielân maid lam porgâm kiäid lam uáinám kost lam iällám piäiválij tooimâi vuáđuld lii älkkeb nurâškyettiđ olssis sänirááju maid taarbâš motomeh ovdâmeerhah pasepeivi ij taarbâš moonnâđ ~paargon ij čuojâ iđedist iiđeedpitá já vuálgám kuálástiđ tohon lii muu nieidâ tarbâšeen viermijd áigoon suáppuđ joddeid tohon moottorkárbáin láá ááiruh taarbâš suhâmân mield finnejeen ennuv kuolijd elleen joddeid kuohâmin muoi eelijn joddeid suáppumin laan iällám taid kuohâmin váhá korrâsub pieggâ ko jieht finnim nuuvt hirmâd ennuv kuoljid tuše kyehti njäävi já kulmâ šaapšâ vorâskuolijn kyelisopá pieijim potásijd porkkanaid sipuli já vala pippârijd njaddon jo vájáldittim saaltijd lâi njäälgis lii vuossargâ lusis pargopeivi tijme čuojâi jo kuuđâ ääigi lijjii vala nahareh já jiem vaijaam koccáđ seeŋgâst vala tijmepele muu kállá pel čiččâm ääigi lâi nelgi iiđeedpittán oovtâ vuástáleeibi já kyehti märfileeibi já kozzim vala suohâd teejâ já juuhim kyehti koopâ paargon pel käävci ääigi autoin ko oorvij moonâm pyeráin pargoost tiervâsvuođâkuávdáást lijjii onne ennuv pyecceeh lenccuäigi lii korrâ kuorsâttâh já nuárvui já kumeštâs mainâsijd puáhtá juátkiđ veik mon kuhháá ij häittid maiden et tábáhtumeh oroh ohtâkiärdánin teikâ jieijâs mielâst motomin váhá tuávkkin-uv uápis ašijgijn lii kuittâg älkkeemus algâttiđ oovdeld mainâšum lii uánihis kuvvim tast maht puáhtá ohtuu oppâđ kielâ oppâmist lii tehálâš meiddei vuáruváiguttâs eres ulmuigijn já talle kolgâččij haahâđ olssis sárnumskippáár lah pyeri pääcciđ vyerdiđ et kiinii uárnee maidnii tastko kihheen ij tom poorgâ mut tast ferttee jieš leđe aktiivlâš jis tátuččih sämikiel ustevijdâd sárnuđ tunjin sämikielâ jis keččâliččih orniđ savâstâllâmriggee sämikielân taggaar ulmuigijn kiäh meiddei láá siämmáá tiileest ko tun jieš pyerrin saijeen puávtáččij leđe veik teikâ kiännii päikki puávtáččii leđe oho pargoh šoŋŋâ puuđâldmeh teikâ mii ihenis mast haalijd sárnuđ sämikielân orniimân ij taarbâš leđe máttáátteijee ige kielâčeppi mut tom máttá porgâđ kii peri kote lii oppâmin kielâ tánávt kevtiškuát kielâ te lii vises et ij kielâtáiđu tast kuittâg huánnán máttááttâlškuát anarâškielâ te lii aaibâs vises et láá motomeh ulmuuh kiäh eđâškyeteh et ličij čuuvtij pyereeb luvâškyettiđ veik eŋgâlâskielâ et ovdán elimist pyerebeht ij uážu vájáldittiđ tom pirrâs mast taah ulmuuh láá tágárijd jurdâččemvuovijd oppâm já kuullâm sij láá karttâm tom porgâđ tallaa ohtsâškoddeest kost sämikielâ huánášui sämikielâ táiđu kiäččoo tuš pyerrin pirrâsist ko máttá sämikielâ toin naalijn lii älkkeb finniđ pargo-uv olssis motomin kuullum kommentti lii tun tot kale lah kielâ nuuvt čuuvtij vájáldittám ulmui juurdâšmettumvuotâ lii kale váiváás äšši noonâ kielâtáiđu ij lah oovtâgin anarâšâst et puávtáččij huánášiđ kyeimis kielâtááiđu tarbâšeh kyeimi kyeimis iše toos et kielâ siäilu puátteevuođâst-uv liävus tot talle mainâsij luuhâm páárnážân teikâ máttááttâspargo škoovlâst oovdedmân onnuuččij juáhháá kielâtáiđu evakko mádáskulij lijjii jieškote-uv jaavrijn nuuvtko já staatâ kárbáh maid postâalmaah kevttii já meid pelni iäránuššee ucjuvliih já láin kuávttáá tálutuállen ko tohon puátá suhá staatâ kárbáin ucjuvlâš ađai lâi vaarâ väzzilâm tom peeivi máddáákeččin já puáđidijn lâi jo niälgustâm puáđidijn buorre beaivi ravkkâlem maŋa koijâd nieidâkuáhtást dálus lakcamielki ja sálteguolli váháš imâštâláin et manen kyessi haalijd eidu lahcâmielhi ko lahcâ táválávt ain váldoo meddâl mielhialn vuojâ kirnom várás äšši čielgâi et saahâ lâi loppimmielhist puudâ ko eelij viežžâmin kyele riddokiällárist te vaaldij skääpist loppimmielkkikuálá já pastem leibi já vuojâ lâi kyesist alnees siämmást meid česâttij jävrriddoost sälttikuolijnis já teškâlij piävdán kyesi njune oovdân kejâstâl kyele jeđe koijâdist dat giksaguolli ruásikuođij lah ko mun eidu tom litteest valdim já jäävrist vala tuidim kyessi vaarâ imâštâlâi mondet nieidâ puáhtá sunjin njuoskâ kyele puurrâmnáál giksa lii anarâškielân kopšâ já anarâškielâ kiksâ oppeed lii kiärppáá teikkâ monnii eres tiivre suoksâ fievridem eelliđ pyeráin tot lâi jotteemfiävru talle tääbin kuávlust lâi vuođâloho čohčâkeesi lâi kale jo räi mutâ iä tääbin kuávlust lamaš autoh ulmuin autoh jottáám távjá taam luodâ mield maasâd pááikân te oinim luoddâiärust kyehti kuulmâ neelji meetter kukkosii amnâs tubdâm moh toh láin algim mainâstiđ tain maid lijjim uáinâm ete toh sulâstittijn rumâškistoid tieđij ettâđ ete toh lává kirdemmaaššin ponttooneh vesitaso lâi koččâm taavaakeeji nuorttiipel riidon sun tarbâšičij nelji almaa taid tohon tuálvuđ lâi kirdemmaaššin omâsteijee ij sun jieš kirdám sust lâi kirdee pálkkááttum lâi markkânist ulmuuh ožžuu pálkkááttiđ sáátu ko tarbâšii távjá ulmuuh tarbâšii tom sáátun iä lam vala automaađijeh jyehi kuávlun nuuvt tegu taan ääigi láá porgemáánu loppâ já ruške lâi pyereest álgâm kirdee lâi vuod finnim sáátu saksalii já ohtâ syemmilâš valdii sáátun kiirdij tohon kidâ taavaapel já mäciđijn kiirdij eidu paijeel jiem tieđe ete mii aašijd sist lâi lamaš siäivuđ toos ton jáávrân sattui ko kirdelškuođij taveviestâr pieggâ taggaar spällipieggâ vaaldij kale tarbâšân korrâ faartâ já maašin luptânij-uv te pieggâspälli teddilij kirdemmaaššin vuálus nuuvt ete tot kärŋilui čižetpel já ton pele ponttoon tiäivásij eidu poolsâ njeigâ já ponttoon ráigánij lâi jurgâlustám melgâd čižetpel já stanccam suánjun tot lâi vala luptânâm mutâ te vuod tot siämmáá pele ponttoon kuoskâi ollâ poolsân tot vuod muutij kuursâ siämmáá pel tot farttâ nuuvâi-uv já koočâi jiägân jis lâi moonnâđ vala mottoom meetter te lâi juhkáđ källee njeigâ paasij tohon jiägân suullân čyeti meetter jäävri riddoost lukko luhottesvuođâst almaid ij keevvâm mahten iä lammâšum ferttejii kyeđđiđ fiävrus já vyelgiđ vääzin autoluoddâpiällâs kuus lâi mätki vittâ penâkkullâm lâi kale radiopuhelin mutâ toin iä finnim ohtâvuođâ tast ij lam mihheen aavhijd sijjân ij lam autoluoddâ ij lam ubâ puhelingin vala tohon lâi almai vááijuv koijâđâlâi almaid kiäh vuálgáččii tuálvuđ taid ponttoonijd já eres tiiŋgâid tohon kuuvl já mun lopedâđâim älgiđ hoomán kirdee fáárust poođijn kyehti almaa já leim viiđâs já kirdee jieš kuđâđin já sun lâi vises tast ete kostâđep keessiđ tom kirdemmaaššin jäävri riidon mij aalgijm smiettâđ ete moin konstain mij taid ponttoonijd fievriđep já áigoin kyedin tuálvuđ já muoi smiettaim pyeráiguin uigâđ já álgijn epidiđ munnuu fievriđimvyevi já eeđain munnui fievriđim vyevi uážžuvettee hilgođ pyeráh iä lah ko hemâđâssân kirdee oskoi munnuu fievriđimvuáhân já eeđâi jiejah oskovettee pyeráiguin fievriđeme vuohâsubbon já hiälpubin te jiejah tuoi uážžuvettee valjiđ já munnust lijjii pyeráh moiguin mij taid tiiŋgâid uuigâim já fievriđii kyedin tiiŋgâid kuodij ponttoonij kiddimsteellig já já láin čoonnâm noonâ pide ponttoon oolâ mii uulij ponttoonij kejij paijeel já nuuvt olgij alne kuoddijn nubbe ovdiikeččin já nubbe mooŋiikeččin tot puoh vuohâsumos kyeddim kálvu lamaš ko tothân hiäilui já juávzui ubâ ääigi tast tiäddu lam ko kiilud já suullân neelji meetter kukkosâš piejaim ponttoon pyerái oolâ nuuvt ete ovdebáá pyerá stellig alne lâi oovdiškeeči já majebáá pyerá stiivrâlm alne mooŋiškeeči ponttoonist já nuuvt pyeráid kiddâ nanosân mij leim valmâšeh vyelgiđ fárudiđ toi nođijguin já iävá valagin oskom ete pyeráin ličij ävkki fievridmist mij vuolgijm joton eennâm räi lâi kulmâ kilomeetter mon räi lâi šieu täsivis luoddâ luhostui pyereest pyeráiguin fievridem láin enâmist tijmepele ovdil ko sij kyedin fievriđeijeeh já láin karttâm olgij oolâ pieijâđ timáđâsâid kuohtuin kuulgâi piestâh mutâ iävá suoi valagin oskom ete pyeráiguin lâi hiälpub jođettiđ munnuu-uv pyeráid kyeđđiđ já kyedin fievriđiđ siämmáá náál ko suoi jiejah muoi sunnuu ravvuid oskom vuolgijm uigâđ pyeráiguin ovdâskulâi já pyereest munnust moonâi mätki ovdánij ennuu huápubeht ko kyeddein keejist masa muádi tiijme ovdil enâmist kiäčân lii suulân km vuordijm maaŋeest puátteid já vuoššáim käähvi poođij še tijmepele maŋa ko muoi juuđij já oovt fááru sij-uv viijmâg juovdii ponttoon kyeddeeh lâin piestum vaibâm já uálgih raššoom suoi-uv tubdâstáin ete pyeráiguin ličij lam ennuu älkkeb fievriđiđ miätá moonâim suuvân ponttooneh kessuin kárbá maaŋeest leđe vyestipieggâ te mätki ovdánij njuásiht taavaakeččin kuvlân leim iijâ já nube peeivi iiđeed vuolgijm tast ovdâskulâi lâi taggaar ete jis sun vuálgáččij sáátun miätá sust ko lâi kärbismoottur sust ij lam moottur oornigist já nuuvt mij kaartâim luoihâttiđ kárbá já suuvân vyestipiegân miätá piejâim kiddâluvâi oohtân toin stelligáin moin taid kiddee kirdemmašinân já nuuvt toh kessuin kárbá maaŋeest vyestipieggâ ko lâi te mist moonâi ubâ peivi kidâ kosk iijâ räi ovdilgo leim kuvlân já tuálvuim taid ponttoonijd já eres tiiŋgâid moh lijjii tom kirdemmašinân kulleeh kirdemmaašin luusâ jeđe moonâim já kámpá kuuvl já láin kámpástis uáđimin ko mij poođijm rávhuttutteđ sunnuu maŋa kosk iijâ koijâđij ete uážuččijm-uv leđe iijâ kámppáást lopeđáin já kámppááš tievettij ko mij kuuđâs šyevittijm siisâ tot kámppá meendu styeres lam suulân kuulmâ kerd kulmâ meetter leim vaibâm já niälgum purâstijm váháš já aalgijm uáđđástâllâđ luptij kamuvsyeinvierâ adelij eeđâi vala tämä ehkä menee pilalle jos litistyy eeđâi joo pilluun se kyllä mennee algii majettuddâđ iävá máttâm pyereest suomâkielâ eeđâi siihen olla melkonen looteri kun koko kenkäheinäviera soppii algii povvâstiđ juurdijm aalgâst ete selvânep oovtâ peeivist ton hommáást mutâ kaartâim leđe kulmâ iijâ ton kámppáážist monnii kyehti kuhes peeivi já vala peivilakke ovdilgo kiergânijm hommáást oođijm pyereest iijâid lijjii tyeljih maid piejâim vuálá reepuš uáiv vyelesin já pusereh loovdân lijjii uáđđimniävuh mutâ kámppáást lâi liegâs iäge lam čuoškah iäge polttijááh kiksen vuossâmuu iiđeed ko koccáim lâi fierttim piäiváđâh já uáli šieu soŋŋâ ko vuolgijm pargeldiđ kirdemmaaššin kuuvl lijjii suávih alda maid mij čuopâim tuárismuorrân moi mield älgip hinnađ tom rumilus jävr riidon lijjii kyehti kuávžuráá maid kuudijm puáđiđijn kuábâš-uv lâi paijeel kiilu teddee lâi uuštâ reppuluumâst mast lâi pelimeetter kukkosâš peruke muh tuárguid ij lam ko suoppâin uštuu kessuđ ko suuvâim lâim sättiđ finniđ eenâb-uv mutâ hoksáin eskân ko lâim jo paijeel pelimuddoost jäävri taan ääigi finniiččij tiegarij piergâsijguin kuávžurijd ton jäävrist mist moonâi kyehti kuhes peeivi ovdilgo kirdemmaaššin lâi kessum jeegist jävr riidon já peivilakke vala ovdilgo tot lâi tiällájum nuuvt ete uážui ponttoonijd já toi kiddimsteellig lonottiđ ponttoonist lâi stuorrâ räigi ovdiikeččin mii lâi tuohkâsâm miehtân lâim finnim kirdemmaaššin jävr riidon já stellim ton náál ete kirdee já kulmâsist piergejeh te kirdee eeđâi miijân já munjin et uážžup vyelgiđ maasâd pááikân já vala arvâláin nuuvt tegu räämist sitä mennäänkin ilmojen kautta takaisin kotia já mun vuolgijm kárbáin suuvân toin moin lâim puáttâm-uv miätá kuálkki piäiváđâh já šieu lieggâ šoŋŋâ áiruigijn suuvân mätki ovdánij mist moonnâm ko kulmâ tiijme jäävri máddáákeš veikkâ káhvástâlâim kooskâst ton siämmáá peeivi pääihist já lijjii puđâldâm peivilahe toi ponttoonij kiddim hommáást keevâi nuuvt ete ponttoonij kiddimstelligist puoh pultij rääigih iä sooppâm muáddi puulti iä finnim sajasis kirdee piejâi spijkkárijd toi kyevti puulti sajan kirdee puáhtâm väldiđ já fárusis mašinân sun kiirdij ohtuu kyevtis ferttijn vyelgiđ vääzin siämmáá peeivi suoi-uv väzziláin mutâ suoi juovdain eskân nube peeivi maŋŋeed eehid láin vala čájáđâm ohtii ko mield vazzijn te jurdijn já vazzijn vazzijn tom nuuvt kuhás ko poođij njaargâst tot kezis päikki algijn epidiđ ete tot ij lah vala já nuuvt sunnui šoodâi vala tušes mokke vazzum poođijn tuve luus tast finnijn purâmâš evvistáá-uv ko láin já tast suoi vuoiŋâstáin paijeel koskâpeivi ko suoi jođhijn määđhi já maŋŋeed eehid suoi juovdain čuuvtij niälgum vaibâm já suttâm lijjii kahhaam juolgijd kupâlâsâid já toh lijjii rašeh láin vázzâm suulân kuttâ penâkkullâm láin purâmist kiergânâm te suoi moonain uáđđâđ ige sunnuu tarbâšâm vuáttuđ nahareh pottii vuátuhánnáá seeŋgâst pajas peessâm sunnui lâi vaigâd uážih lijjii raššoom lihâđem lâi toskálâš láin aaibâs láámmum ij maaššâm leđe hattisthánnáá já nuuvtpa sun eeđâi tulitte ilmojen kautta se oli kulkea ilmojen kautta sunnust lijjii rašeh kupâlistám já liške rikkâsum eenâb kirdá jyehi kirdemmätki oro lemin masa jo siämmáálágán kirdemmääđhih kale pääcih pyerebeht mielân mätki lâi muu majemuš kirdemmätki mii lâi porgemáánust koccáđ hotellist jo viiđâ ääigi iđedisiijâ ko maašin vuolgij jo käävci ääigi puohlágán pyecceemielah keččâleh ain tuššâdiđ ulmui kirdemilo láá torvotooimah-uv tagareh et ferttee leđe ääigild kiedist jo ehidist tiiláđ taaksi nuuvt et tot vissásávt-uv čuážžu vaartâ vááijuv kuttâ hooteel oovdâst te vazzim ehidist reespan já kuččum tiiláđ taaksi vaartâ vááijuv kuuđâ ááigán iđedist pargee äijihist iä váilum tuš päneh mut jiermist-uv siemin uásáš sárnuškuođij ääigi tuu maašin vuálgá ettim et tot vuolgij käävci ääigi sun čielgiiškuođij tohon nuuvt tooláá taarbâš vyelgiđ vyelgiđ kale esken tijmepele maŋeláá kiergânah vain taaksi puáttiđ vaartâ vááijuv kuttâ mun kiärduttim já moijájim moijái maassâd mut tot oroi lemin pyerebeht-uv stáálu nirvám ko iä lam ko muáddi pääni njäälmist jis mun tiiláám tom kuittâg vaartâ paijeel sun vala irâttij uáđđiđ kuhebiššáá munjin taha oovtâ koccáám-uv viiđâ ääigi vâi pel kuuđâ ääigi lii kuittâg hirmâd tooláá halijdâm leđe tobbeen kirdemkieldist ääigild mäksee ášásteijee ko lijjim sun kuittâg olášutij muu tuoivuu maka kejâdiđ postâkoortâid veik must ij lamaškin mielâ taid uástiđ tuš kuullâđ et äijih tuođâi-uv tiilái taaksi olmâ ááigán kuullim et nuuvt lâi kijttâlim suu já vuolgim lonnjâsân uáđđiđ jurdâččim et puáđám love minuttâd ovdláhháá vuálus vala tejâkoopâ julestiđ ovdil vuolguu finniiččij kirdemmašinist-uv ko poottim vuálus taksi lâi-uv jo vyerdimin loonjâ čovduu reespan jeđe tuámittim taaksin tast tejâkoopâst talle jurdâččim ko poottim kirdemkiädán jiem lam čolmijdân oskođ távjá lam-uv jottáám kiedist taggaar olmoošhivvâduv jiem lam kuássin tobbeen uáinám moonnim siämmáá vyelgimčielgiittâsjonon čuážžuđ kijttâlim jieččân tast et jiem lam oskom respa pänittes äijih äigitavâlijd lâi vyerdidijnân asto rekinistiđ jono ulmuid tego saavzâid ovdiibeln čuožžuu pajeláhháá olmožid nuorbâi kuuloold ovdâskulij já esken tiijme já vaartâ keččin poođij muu vuáru siämmást ostim smiettâđ mottoom vyelgimčielgiittâs mast lijjii kyehti virgenissoon nubbe nissoon čielgij nelji mađhâšeijee já nubbe loopâid mađhâšeijeid tain pargein lâi tuš ucánjihhii šiettuu maŋa koolgâi moonnâđ vuordâččiđ čuávvuvâš jonongis nuuvt et peesâi torvotärhistem čoođâ ájánij veik mon kuhháá lijjii lamaš tábáhtusah já nuuvt muu-uv orostittii torvotäärhistmist eidu uástám uđđâ pusseer mast suájáh lijjii juolâdeh lâi pajalist haamit moos lijkkojim čuuvtij ij lam eidu liške mield kale nuuvt te ohtâ rivgoo tuđhâškuođij muu kaleh sukkápuuvsah must lijjii tom lâi-uv muu haamit vuálá čaŋâlâm kiinii skottialmai kiltti pajalist jurdâččim iä ane magarijdgin puuvsâid hamittáin kolgim nuollâđ ääigi oinim et almai torvotäärhistmist lâi hoksám muu laavhâ kustoo koolgâi pyerebeht tutkâđ tust tiättur almai koijâdij lii tuš tiätturlavkkâ čielgejim lii assaas kirje sun kullui kirje kalga sierâ pieijâđ láábžán tom luuhâđ-uv jis haalijd lii šiev kirje ettim sunjin lâi fáárust esken almostum kuobârkirje keejâi munjin tego liččim lamaš jollâ te peessim nube pelgis já kolgim jo toommâđ mašinân mii oroi lemin tievâ poođij-uv kulluuttâs et mašinân pesâččij moonnim siisâ já kavnim jieččân saje lasâpellâst peeŋkâst lâi mudágávt suájá tyehin okánistim toos muu ilo paasij uánihâžžân ko oinim mađhâšemskipárân rievti mield jiem lamaš suu olmânáál vala uáinámgin mut lijjim apsam suu já toin naalijn tubdim suu aldaašvuođâ puáđi mihheen mun jurdâččim já masa jo vyevsistuvvim jurdust et kolgim čokkáđ ton p-ân háisoo ulmuu paaldâst pajeláá kyehti tiijme et monâččij-uv sun mottoom eres sajan čokkáđ ij čokánij eidu toos muu paaldân lâi nuorâ almai olgoeennâmlâš kote lâi skipárijnis joođoost sunnuu savâstâlmijd almai rammuustij skippáársis et almaš lâi uástám pääiđi já lâi nuuvt rähistum et lâi annaam siämmáá jo love peivid áármu sittágin mun jurdâččim lâi jo mielâ ettâđ et taggaar tust lii kale haaijâ-uv mut liijká-uv tiptim njálmán kiddâ tuostâm jurdâččiđgin maggaar oornigist suu suháh lijjii kuás sun lâškin pieijâm putes uccpuvssijd juálgásis lâi mudoi-uv vissâ kaččâm kostnii veik magaráin huáppoin ko suu lâi aaibâs jo čoođâ njuoskâm já pivâstum vissâ pihtâsijngin aaibâs siämmáálágán faainâhaajâ vuálgám kirdememedist forgâ nube saje olssân meridim nubenáál keevâi maašin poođij nuuvt tievâ et tobbeen ij lam kosten kuárus saje innig nuuvt te ferttejim pääcciđ sajasân ääigi keččin maašin vyeijilij-uv vyelgimrađe kuuvl táválávt-uv tot vaaldij liävtuid jeđe paijaanškuođij ááimun jienâ muu tyehin huiheškuođij mij koččâp kuoskâttij enâmân mun kuullim jieččân etâmin maht muu čuávji viigâi olgos jiem lam maiden puurrâm mun-uv esken palij keččâm horrorfiilmâid kaččee kirdemmašijnij majemuin minuttijn maašin joođhij paijaanmis tego mihheen eromâšijd ij liččiigin tábáhtum et nissoon muu tyehin kiävulij ain eenâb já huiheškuođij te mij jäämmip puohah tego luttihááh toos kaačâi kirdemeemeed-uv ko maašin lâi ááimust láá aaibâs táváliih kirdemmaašin jienah sun sárnudij tuárgisteijee já huikkee nisonân mun poolâm nuuvt hirmâdávt nissoon čiäruškuođij lah mihheen eeđijd kirdemeemeed lohđuttâlâi kiävuleijee nissoon ij lam vala kuássin eellimstis čokkám kirdemmašinist já tääl te poolâi et sust jieggâ mana vala koolgâi šoddâđ mun smiettim já ain pyerebeht apseškuottim mätkiskipárân maašin tast pajanij te nissoon-uv rávhudui sun ubâ ääigi kullui sárnumin tast et taat lâi suu vuosmuš kirdemmätki já et sun ain poolâi peri oroh joskâ tobbeen mun jurdâččim áigáá keččin puohtui iiđeedpittá moonijn lâi kale njaalgâ haajâ mut liijká-uv muu paaldâst čokkájeijee almast lâi taggaar opsâ et jiem puáhtám nuuvt ennuu puurrâđ tuš já kuođđim loopâid purâhánnáá meridim olssân káytává nube pel čokkái ohtâ kuhesvuoptâg almai sun-uv olgoeennâmlâš suu kuhes vuoptâi tiet muštim oovtâ muu vuosmuin kirdemmaađhijn lâi ušom olympialiih lijjii moonnâm paccii syemmilij muušton eromâšávt-uv kollemitalijn vala eenâb toh paccii ubâ maailm muušton terroristolympiakišton ko terroristdraamast jammii lovmat uásivälded puoh kaappareh iä vorrâlievlân jáámmámgin mut šoddii kiddâgâsân te sii skipáreh kaappajii saksalâš kirdemmaašin já vattii et taid terroristijd koolgâi lyeštiđ luovâs aaigij jieš-uv kirdim vuosmuid kerdijdân ko mašinân paijaanškuottii kuhesvuoptâg olgoeennâmliih fáárust kiirdij meiddei ohtâ uápisolmooš kote korrâ jienáin hirmástâškuođij almaah toh kale kaappajeh vala taam-uv maašin ääigi kale ferttee tipteđ njäälmis kiddâ puohlágán kaappaamijn vala kiddâgâsân ovdilgo lii mašinistkin olgos kiergânâm smiettim tom-uv maht muu kirdemmätki vyesimáánust lâi moonnâm muu paaldâst čokkái mottoom kijnálâš nuorrâ nieidâ kiän enni čokkái nube rivist nube peln káytává nieidâ ain korrâ jienáin huuihij iännásis maidnii muu paijeel nieidâ nube peln čokkái mottoom suámálâš taaidâr kote ij luoppâm stuorrâ lierihatâstis ubâ määđhi ääigi taahkin mätkiskipáreh lam munjin nuuvt mielâsiih talle muu lukko lâi et uáli huápust huámmášim et kijnálâš perruu eeči čokkái mottoom peeŋkâ keččin ko sunjin ij lam kavnum saje perrus kuvlân puávtám kale suin lonottiđ ettim kirdememedân vala ko kijnálâš keejâi muu luholâžžân aaibâs tego liččim piäluštâm suu ubâ luámu já peerâšluho sun ij ervidâmgin talle mon kijttevâš mun lijjim sunjin talle suu šiev čokkámsaje mottoom puárrásub hollandlâš almaa paaldâst almai ij muu mahten hettim muu mätkiráávhu tääl muu tile lâi čuuvtij viärráb ko korrâjienâg kijnálijgijn čokkái faainâhaajâg almai já tyehin kiävuleijee nissoon lam eres saje kuus patâriđ oovtâ koonstâ toos liijká hoksájim veik totkin ij lam pisovâš maŋa jurdâččim et iälám hiivsigist lâi kuhes jono mut taan tovváá tot soovâi munjin pyereest jiem tarbâšâm čokkáđ háisoo almaa paaldâst jiemge kuldâliđ kiävuleijee rivgoo kirdempalojurduid te poođij muu vuáru must lâi hirmos kyehtilâs tobdo tááhust tiettim et hiivsig ulguupeln čuožžuu ulmuuh kiäin vaarâ lâi čuuvtij korrâsub eeti ko must tááhust jiem annaam huápugin ájáttâllim hiivsigist vala kuhebiššáá ko táválávt jieččiis aggân jurdâččim tom háisoo almaa kiän paaldân must ij lam maggaargin mielâ maccâđ peessim hiivsigist olgos kolgim huápust sajasân njuškoškuođij já tuárgistškuođij láá váhá äijihuávtih almetiileest kalgeh čokkáđ sajestis já čoonnâđ torvopuáhháá kapteen jienâ kulluuttij škájánij peht te muu tyehin čokkájeijee rivgoo oppeet kiävulij koddeh toh kale koddeh mij ep jámáččii teehi tääl te jo tiettim-uv et ááhu saanijn ij kolgâm perustiđ maiden čokkáđ kuldâlhánnáá tom maid sun palijdij paaldâst čokkájeijee háisoo almai ij iberdâm maiden tuš keejâi já imâštâlâi maid ulmuuh noskáttâllii mungin sunjin álgám čielgiđ tuš mon luholâš liččim tääl kielâtáiđutteemmin liččim veik ameriiklâš kote máttá tuš jieijâs kielâ lamaš valagin puurrâm olmânáál ige jiešalnees lam nelgigin olgos laasâst maht te maašin aldanškuođij kiedi äijihovtij čoođâ uáinojii kiirdâšmin maašin kuohtui pelij te aldakkâs leggist mii maašin enâmân kullui nissoon muu tyehin fakkist etâmin jurdâččiđ et kirdemmašinân láá maŋgii-uv časkam aldâkkâsah iäge toh lah mahten vahâgittám maašin lijjim maŋgii uáinám čalluid kirdemmaašin loostâin čoođâ maašin siäivui já ucánjihhii tuárgistij háisoo mätkiskippáárgin ij toos kustoo lijkkum ko sun tiälláástâlâi poođâs já juolgijdis ain uđđâisist peeŋkân ain ko sun lihâstij suu käŋŋirij vyelni šliämádij keččâlim siäivum ääigi luuhâđ kirdemmaašin loostâ kiškettiđ tast macâttemluámáttuv já adeliđ macâttâs kirdemfiirman iä siämmást ko polttoh mađhâšeijei tävirijd já taheh rummâštärhistem tuuđhâ tom-uv et mađhâšeijee lii čurgâdávt kárvudâttâm ige hááisu määđhi ääigi kihheen vaarâ poškâhaajân lah jáámmám mut astmapyeccee kale sáttá-uv illáeleškyettiđ viehâvis haajâin te tot haajâ talle poškâhaajâ teikâ hajâčääsi haajâ ličij-uvsun miinii hajâtestâid mahtnii orniimist ovdil mašinân pajanem puávtáččij orniđ psykologâlâš teestâ jo muuneeld já pieijâđ tagarijd mađhâšeijeid čokkáđ sierâ kiäh iä lah ovdil kirdám já siämmáánáál tagarijd kiäh máhđulávt kiävuleh kirdemmääđhi ääigi lijjim tágárij jurdui siste maašin siäivui kiädán tyehin čokkájeijee ákku tuáškuškuođij hysteerisávt kieđâidis já kijttâlij imelis kii tot jo lâš lamaš-uv et peesâi ellen eennâm oolâ kárttá vala maassâd-uv kirdeđ mun jurdâččim vala eenâb jurdâččim suin oovtâst mađhâšeijeid kiäh kärttih killáđ siämmáálágán kiävvulmijn rullái rávhálávt rađe mield poortâ kuuvl koolgâim äijihšooŋâ tiet čokkáđ vala paijeelmiärálii loveminuttii mašinist mätki lâi oppeet moonnâm torvolávt te tot talle lâi kirdemfirma mielâst moonnâm pyereest uuvsah lekkâsii taan tovváá must lâi jo huáppu olgos must jiešalnees lii huáppu mun smietâdim ij tarbâšâm meendugin ennuu smiettâđ lâi huáppu suvnâččiđ vorâs olgoááimu já kuldâliđ jienâid moh iä lamaš kiävuleijee ááhu huikkemeh almostum kirjeh listoost láá fáárust láá meiddei tagareh eres kielân čaallum kirjeh moh kyeskih njuolgist anarâškielân almostum kiirjijd puáhtá jyehiđ viiđâ uásán kirjeh já sänikirjeh oppâkirjeh já tutkâmušah kirjeh meiddei lostâčalluuh tekstâčuágálduvah párnáikirjeh já runokirjeh oppâ- já sijđokirjeh teevstah kirjeh sämi kiela aapis kirje oovdiš kirkkohiärrá ive kirje lahtosin lii meiddei ive servikode uđđâsistteddilem ollâopâttuv maŋgimpalvâlem s anarâškielân kirkkohiärrá anarâškielân jurgâlâm kirjálâšvuođâ servi servikode uđđâsistteddilem ollâopâttuv maŋgimpalvâlem s tun anarâškielân jurgâlâm s kirje jurgâlâm s almostui ive jienâkirje mon kuástidij servikodde já luuvâi tom páádán já servikodde painotalo s salmakirjááš servikodde s mield oovdiš kirkkohiärrá ruáváást almostui jienâkirje mon luuvâi páádán servikodde almostitij tom ive kirjapaino s ana mist huola katkismus anarâškielân jurgâlâm pispekode tuámukapittâl pyhäkouluyhdistys s mon tuhhiittij kirholâščuákkim ive salmâkirjekomitean kullojii ruávásteh ja sehe äššitobdeejesânin já kuođij komiteapargo suu sajan poođij kuávdášruttârááju s já kirkkokietâkirje salmâkirjeest almostui ive moos láá lasettum kirholij toimâttâsâi lasseen pyeccee lunne eellim kuávdášruttârááju s ive almostum salmâkiirján kuávdášruttârááju s juovlâlostâ mii almostuvá lii almostum masa ihásávt numerist láá lamaš motomeh anarâškielâliih čalluuh mield jurgâlâm s evangellâš-luterilâš kirho kirholij toimâttâsâi kirje väljejum uásih jurgâlâm s já sänikirjeh den kirje teikkâ artikkel mii lii avvees peeleest puárásumos lii almostum ive já čaallum saksa kielân veikkâ tast lii-uv anarâškielâ viehâ ennuu tegu veerbâi já nominij sujâttem ceelhâráhtusoppâ já sänilisto lii almostum uássin rááiđust und lautlehre des jienâdâhoppâkirje der literaturgesellschaft s škovlasänilisto já škovlasänikirje já mon lii čokkim akateemikko toimâttâm neeljiuásásâš sänikirje mon kulmâ uási láá sänikirjeuásih láá anarâškielân já čielgiittâsah saksakielân uásist láá sujâttemovdâmeerhah servi s sänikirje já toimâttâm já láá pajeláhháá uuccâmsäännid sehe sujâttemovdâmeerhah s sanakirja pargonommâ láá suullân uuccâmsäännid almostui ive idiomisanakirja já láá anarâškielâ idiomeh ađai ettâmvyevih metaforah moh láá čielgejum suomâkielân algâčielgiittâs lii meid suomâkielân s käänteissanakirja láá s säännid sanij loopâ miäldásii oornigist vuáđuamnâstâhhân láá já sänikirje sanij lasseen jieŋah parguu kirje toim kuást säänih já motomeh máttááttâsâst kevttum sänilistoh s lajinnimet ludij já kuobbârij aalmugnomâi hirtorjást já rahtum uđâsnomâi rähtimmetodiikâst lii suomâkielân servi ry s miälduseh ravvuuh láá ravvuuh avžuumeh já iävtuttâsah anarâškielâ kevtteid kielâi tutkâmkuávdáš kielten tutkimuskeskus s kirjeh kansantietoutta almostui vuosâteddilâssân já fooneetlij puustavaiguin ive já uđđâsistteddilâssân čäällimvuovvijn ihheed maŋeláá ađai ive láá mainâseh sehe suomâ- já anarâškielân paldâlâs siijđoin vuáđuduvá ive nuurrâm amnâstâhân mon lii jurgâlâm suomâkielân servi s já kirjálâšvuođâ antologia mast láá anarâš- nuorttâlâš- já orjâlâškielâliih uásih lii čuákkejum ovdil almostum mainâsijn já tast lii suomâkielâlâš tekstâ čižetpele siijdost já sämikielâlâš tekstâ uálgispele siijđost s kote šoodai kollekoalsin já puáris mainâs mield jurgâlâm s noaidi já orjâlâškielâst jurgâlâm s kielennäytteitä čájttuzeh materiaal čokkim paddimmašináin ive mainâseh láá čaallum paldâlâs sijđoid suomâkielâlâš čižetpele siijđon já anarâškielâlâš uálgispele siijđon servi kirjapaino s mon lii čáállám já jurgâlâm orjâlâškielân lii čapis-vielgis kuvvim s loostâst láá lamaš tyellittälli anarâškielâlâliih čalluuh ton rääjist ko lostâ almostuuškuođij ađai ive rääjist anarâškielân čällee lâi ij innig almostuu lostâ almostuuškuođij fastâ ive já ton rääjist tast láá lamaš mainâseh jotkâmainâseh muštâlusah novelleh párnái čäällim já kuvvim mainâseh sehe runoh já reportaaših rääjist almostuuškuođij numerin meiddei kalender almostit servi ry mon päikkikieldâ lii maainâs já eres mainâseh mon almostitij luuvâi páádán ive škovlâčohčâ mon almostitij luuvâi páádán mainâs čällee muštâlus lii almostum jotkâmainâsin ive rääjist láá kyehti kasseet já tot almostui ive jurgâlâm lii vuosmuš servi ry olgosadaldâh servi ry s faŋgâ s anarâškielân jurgâlâm já läänihaldâttâs s anarâškielân jurgâlâm suomâkielân noomáin anarâškielân jurgâlâm läänihaldâttâs s čivgâ läänihaldâttâs s maainâs kuvvim láá čuákkejum kansantietoutta kirjeest läänihaldâttâs s mon lii čáállám kuvvim já anarâškielân jurgâlâm o s s pääihist já kiđđâtulve kuvlân já lii čaallum anarâš- já suomâkielân s servi ry s mainâseh antologia láá maaŋgah muštâleijeeh já tot lii čuákkejum uásild kirje toimâtteijee iivijn nuurrâm paddiimijn láá kevttum meiddei materiaal vuáđuld čuákkejum čájttuzeh kirje mon lii toimâttâm sehe ja ovdeláá almostum čalluuh servi ry s idea mield servi ry s maainâs nuoráid idea mield servi ry s priinsâš mon lii čáállám já kuvvim de petit prince anarâškielân jurgâlâm s tiädus jurgâlâm kirjeest s mii geasuha mii kiäsut antologia mon lii toimâttâm láá anarâškielâlij tevstâi lasseen čalluuh orjâlâskielân nuorttâlâškielân já tárukielân s jieŋah parguu tekstâčuágáldâh rävisulmui máttááttâs várás säničielgiittâsah láá orjâlâškielân lii čuákkejum čalluin anarâškielâ vuolgâttâsâin sehe mainâseh kirjeest lii uáivildum orjâlâškielâlâš uáppeid kiäh loheh anarâškielâ s maccâm já eres novelleh já láá ohtsis já äigikoskâ mast kirje maainâst lii suullân ihheed servi ry s pessijâšmarkkâneh s jonsahpeivkähteeh servi ry s ja usteveh juovlâtijdâ servi s uđâslostâ servi vieres kiellân vuáđuškoovlâst oppâkirje mon niäljád uási valmâštui jurgâlâssân orjâlâškielâst ive já loopah uási jurgâlâssân ive mon lii čáállám anarâškielân jurgâlâm kieldâ s eälu kuvlan anarâškielân jurgâlâm s anarâškielân jurgâlâm kieldâ s anarâškielân jurgâlâm almostui ive anarâškielân jurgâlâm eenikiela celkkuuh kirjeest orjâlâškielân jurgâlâm jurgâlâm s eenikiela celkkuuh kirjeest orjâlâškielân jurgâlâm jurgâlâm s anarâškielân jurgâlâm s ja s já kyelipiivdost s já poccui kuvlân s laavlâkirje anarâškielân já orjâlâškielân mon lavlui saanijd já nuotâid lii ráhtám nuotâstâm já kuvvim tuáijám já orjâlâškielân jurgâlâm y s kieldâ pirâsoppâkirje mon lii suomâkielâst jurgâlâm já s pargokirje jurgâlâm s skipárâš jurgâlâm s já jurgâlâm já heiviittâm s oppâkirje mon vuosmuu uásist láá hárjuttâsah já kielâoppâ já kuálmád uási láá oppâkirjeh pargokirjeh ohtsâšsijđomeeri lii suullân sijđod já pargokirjeh suullân sijđod já pargokiirjijd lii orjâlâškielâst jurgâlâm inarinsaamea vieraana kielenä oppâkirje hárjuttâskirje s paaimân luoka oskolduv oppâkirje paaimân luoka oskolduv oppâkirje paaimân s s ive saanijd tiivvum tiädus s teevstah asâttum palvâlusah já tiervâsvuođâministeriö raavâkirje já tiervâsvuođâministeriö s kielâlaahâ olgosadaldâh táálu uásádâh ovdâsvástádâs kirho sämipargoost lii sämipargočällee kiän toimâsaje lii pispekode tuámukapittâl lii nomâttâm ráđádâllâmkode mon saavâjođetteijen tuáimá pispe láá jesânin nuuvt sämikuávlust ko tom ulguubeln-uv ässee sämmilij já aanaarsämmilij ovdâsteijeeh sämipargo kulá toimâlâš uásádâhân västiđ uásádâhhovdâ kirkkoneuvos toimâlâš uásáduv äššitobdee toimâkován kuleh eres lasseen meid sämiääših mätki cokkid lâi nube keerdi já pottii sämitige jesâneh pelni pottii já vala nuorâčällee lijjii meiddei nenetseh vepsäliih já sämmiliih kunneekyessi lái algâaalmugij vuoigâdvuođâi sierânâsraportistee já sun kuldâlij mii mist lâi äššin já västidij ain ko mist lijjii vaigâdis koččâmušah tobbeen kyehti peeivi já mist lijjii kyehti čuákkim maid mij smietâim tobbeen lijjii piirâs algâaalmugij vuoigâdvuođah já ekonomia raahtijm uđđâ ivvijd já vala eres informaatio ton konfereensâst puávtáh luuhâđ taan čujottâsâst http://www.barentsindigenous.org já muu sahâvuáru samediggi fi já láá eŋgâlâskielân mutâ ubâ tot konferens lâi meiddei määđhi ääigi mij oopâim tubdâđ hirmâd ennuv uđđâ ulmuid já uđđâ kulttuurijd vala eenâb nuuvtko nenetseh já vepsäliih já sii pihtâseh lijjii nuuvt muččâdeh kuldâliđ váhá sii muusik meiddei suomâpeln tiäđust-uv juoigâm nenetsijn já vepsälijn sii ärbivuáválijd lavluid uáináh mon ennuv ulmuuh tobbeen lijjii já magareh mááccuheh sist lijjii pajalist somá ääigi ko mij lâim tobbeen toollui meiddei taggaar spektaakkel tábáhtus já tondiet tobbeen lijjii hirmâd ennuv nuorâi konserteh já eres tábáhtusah mutâ misthân ij lamaš äigi moonnâđ toho mist kale lâi äigi puáldiđ maailm ucemus hooteel puohah tiettip te kissá lijkkoo paijeelmiärálávt lieggâsân já meiddei láškuttâlmân lii päikkiellein puoh jieččiimus meid ton-uv tááhust et tot ij nuuvtkin čuuvtij lijkkuustuu táálu ulmuid persovnlávt mut táálun já orroomsajan tađe-uv eenâb tiäđust-uv pyeri jis táálu viehâ-uv lii kiisán tohálâš já tot puátá siiguin pyereest oovtâmielân mut aaibâs velttidmettum tot ij kale lah varrij mottoom peerâ maaŋgâid kilomeetterijd eres sajan já vaaldij tiäđust-uv kisá fáárun mut totpa lâi-uv čuávuvâš peeivi maccâm maasâd ovdii aassâmsaje táálu porthái oolâ já vigâškuáttâm siisâ veikkâ táálu viehâ lâi-uv tuálvum kisá toho uđđâ aassâmsajan kost lijjii toos uápis ulmuuh te tot lâi kuittâg ain taađeest maccâm toho ovdii sajan muštemin et táálu viehâ kaartâi lopâ-loopâst lopâttiđ tom kisá tane ko tot ij pissoom uđđâ pääihist já ovdii aassâmsaje uđđâ ässeehkin iä halijdâm kisá olssis lâi sättiđ vildâluđ já kissá lii kuittâg taggaar ellee mii taarbâš ulmuu tipšo aainâs jo tääbbin tavveen veikkâ tovben enâmijn já masaba puoh suolluin kissá lii oppeet muttâšum mottoom uásild vildâ luánduellen nuuvtkočodum vildâkissán ij lah ollágin iimâš jis ovdâmerkkân eelâš veikkâba te tobbeen láá máhđuttes ennuv kisáh masa jyehi saajeest já uási tain tiäđust-uv láá meccilum kuás kissá lii lojodum já kost lii koččâmuš mos ij lah aaibâs čielgâ vástádâs valmâšin ollágin láá kuittâg tommittáá luhostum kuorâttâllâđ ääši já puáttám ton mielân et maadâr lii ässee nuuvtkočodum čunoiäpikissá ađai aavikkokissa mon läättinkielâlâš nommâ lii ornata lojodui riddoost já tobbeen tot sirdâšui kost oppeet lojodui afrikvildâkissá nubenáál eeđân nubiakissá läättinkielân libyca láá toh kyehti vildâkissásyergi main mii táálááh kisáh láá vuálgus já lojodem lii tápáhtum pajeláhháá muáddi tuhháád ihheed ovdil äigirekinistim älgim lii aalmugijkoskâsâš kissálitto mii lii tuhhiittâm kissánäällid já toh láá persialâš nääli pase kissá turkkilâš nääli meccikissá eurooplâš nääli abessiinialâš nääli siamilâš nääli nuorttâeennâmlâš uánihissoovsâg nääli já lii uánihisjuolgâg uánihisseeibâg kossâvardâsâš já iänááš kuhessoovsâg kávnojeh sierâlágán ivnesiävuttâssâd main ohtâ lii colourpoint lii persialii já siamilii kisá sehhiittâs já ohtuu jo taan colourpointnäälist láá vala oovce ivnesiävuttâssâd nuuvt et lopâlávt persialijn kávnojeh ivnesiävuttâssâd pase kissáást ij lah aaibâs nuuvt kossâ vardâ ko persialiist veikkâ tast-uv láá viehâ kossâ jyelgih láá kulmâ ruškismuáđuuh čuovjismuáđuuh já suklaamuáđuuh uáivild smävissiähá väldikode mii kávnoo já kooskâst väldimeerâ riddoost kissá lii viehâ härvilohosâš lii mudoi aaibâs českâd eereeb peljij ovdiibeln láá ruopsis tiälhuh já seibi lii ruopsis-ruškiš ivnásâš meccikissá lii liijká lojodum kissá ijge uáivild táválâš meccikisá teikkâ vildâkisá veikkâ ton maddâreh ain-uv iälusteh vildâellen meecijn lii vuálgus tiäđust-uv já lii kissánaalijn puoh nuorâmus finnij nälimiäruštâlmijd iäskân lii suohis kuhes soovsâ mii tuálá čääsi já taggaarhân tot kale ferttee leđe-uv jis áigu piergiittâllâđ meeccist tot lii-uv vuálgus nuuvt-uv alda ko te liijká tot ij lah nuuvtkin táválâš kissá veikkâ kalehân toh láá maaŋgah tääbbin sulâstit viehâ čuuvtij eurooplâš kisá mii lii puoh táválumos kissánääli mii kuávlust já uážžu ettâđ ubâ kočodeh meiddei päikkikissán teikkâ maatiâškissán kisá nälimiäruštâlmijd láá tuhhiittum ivnesiävvuttâssâd já toh láá puoh válduivnij sehhiittâsah komálumos kissánääli maid motomeh äššitobdeh nabdeh meid mutaation veikkâ aalmugij koskâsâš kissálitto lii ton tuhhiittâm-uv lii nääli lii tondiet komálâš ko tast váilu seibi alfáárug já vaarâ tondiet lii selgi-uv uánihub ko kissáin iänááš lasseen tast láá táváliist kuhebeh monnjâjyelgih já lihâdem-uv lii vähäš siämmáá sulâstittee canccom ko njuámmilist kisá jiem lah kale kuássin uáinâm ruošâčuovjâd lii meiddei nuuvtkočodum jáludem puáđus já tot kávnoo iänááš lii njarbis suohis soovsâ mii lii čuovjâd njune ucánjáhháá skuálmiln stuorrâ peeljih já ruánáá čalmeh moh láá mandel ađai masa oovaal hámásiih já viehâ kukken nubijnis kissánääli sulâstit puoh enâmustáá faaraoi áigásijd pasekissáid já uáivilin jááludmijn lii lamaš tot et toh sulâstitáččii-uv taid turkkâ lii oovtivnásâš jo-uv ruškâd teikkâ ruopsâd mut jyehi áinoo soovsâ kuittâg ucemustáá kyevtivnásâš nuuvtkočodum luostâg tot kissá ij uážu leđe luostâg tuše soksâmeh uážžuh já kalgeh-uv leđe kissá lii vyestikeevâd persialâš kiisán lii njarbissoovsâg kuhesjuolgâg seggi já kukke lii vuálgus mut jieš tot jáludempargo lii algâttum kuittâg láá oovce ivnesiävuttâssâd moh kovvejeh kisá muáđuid já roopâ iivnijd uánihissoovsâ lii siamilii hámásâš já tast láá vittâ ivnesiävuttâs lii vuálgus ijge tot lah siämmâš nääli ko pase kissá kissá sulâstit siamilâš kisá já tast láá käävci ivnesiävuttâssâd komálâš lii kale še kissánääli já tot táiđá leđe nubben nuorâmus nääli meccikisá maŋa lii komálâš tanen ko tast láá soksâmeh já siämuneh-uv smarfen lii vuálgus eurooplâš kisá mutaatiost já englandliih algii ovdediđ ton loopâkeččin nuuvt et tot finnij nälimiäruštâlmijd-uv stuárráámusah hyelhih kávnojeh nuuvtkočodum kissáellein já puoh stuárráámus tain lii tiiger stuárráámusah oráseh pyehtih teddiđ joba kiilud ko ucemus oppeet lii ruostâtiälkkukissá mii tiäddá pelnub kiilu paaihijn huáđđoo kávnoo kisáh ko kissáelleeh-uv iänááš pyehtih ruttiđ kozâidis čiähusân nuuvtkočodum kozzâtuupâ siisâ mut ohtâ kissáellee geebaard ij pyevti ton porgâđ tast láá-uv koozah ain uáinusist já tiäđust-uv tulceh suujâst gepardi ij piergiittâlgin eres kissáelleigijn nuuvtko ovdâmerkkân veikkâba jaguaarijn teikkâ pantteráingin ko ton áinoo viärju main tot puáhtá nube lammiđ láá päänih kissáellein láá panij lasseen pastelis koozah iššeen kissáellee mii lii päikkikisá hyelkki lii iilvâs já tothân kale kávnoo motomin tääbbin olmooš tom lii kuittâg uáinâm mut läättinkielâlâš nommâ táiđá leđe tađe-uv uáppásub kuittâg jo tagaráid kiäh perusteh moottorkiälháid lii lii tieppipeljisâš seenti alosâš suullân meetter kukkosâš já pieinis tast lii seenti kukkosâš porá iänááš njuámmilijd já muide-uv ucebijd elleid mut tohhee toos kale še puásui-uv jis eres purâmuš lii vääniht tot oles poccui ij vaje maiden mut vaibâheh já ucebeh poccuuh nuuvtko čiermiheh já vuonjâleh sättih motomin karttâđ ton purrâmâšliiston ellee lam ohtii uáinâm elleikäärdist já vorâs luodâid motomin pelimuddoost alda rääji leeveest jurdim taid kuumpi luoddân mut vuáččulâs puásuialmai tuubdâi taid ilvâs luoddân lijjii finnim já kumppikoddemlove moottorkiälhá iššeen keevtin já mun lijjim sii fááruust makaš tegu piärán keččâmin teivâsâm ton tove koddeđ kuumpi epke kale maŋagin mut tot lii-uv jo eres äšši ákku čokkáán suuhâmstoovlin kođđeeđ já kuldâliđ saavâid paaldâst ááhust lii stuorrâ koori mast láá suu kuđâlmeh ennuv jieškote-uv ivnásiih ullolääigih já jieškote-uv kasosiih- já kukkosiih kođđeemsäägih lii čepis kođđee já sun kođá mučis anarâš vaacâid já kuđâliijnijd ain ko eres pargoin asta kuldâldijnis saavâid sun kođá nisonij hervâvaacâ ákku vuárdá uccâ kođđeemskipárijd skipáreh jo kuovlâlává ááhu kietâtyejiviste uuvsâst já tiervâttává ááhu ilolávt já tobbeen lává puáttiv ááhu luus máttáátálláđ kođđeem halijdává oppâđ kođđeeđ fiijnâ anarâš vaacâid já kuđâliijnijd suoi máttááttálškyettiđ kođđeeđ almai kuđâliijnijd kođá kuđâliijne jieijâs kandânuuken já jieijâs iäčán eejipeiviskeŋkkân kuđâliijne kođđemân taarbâš ruopsis- fiskis- já ruánáá ullolaaigijd já kyehti kođđeemsäägi já čokánává moovtâ ááhu paaldân já ákku koivist koorist sunnui kođđeemsaagijd já laaigijd kuđâliijne vuáđuläigin lii ruopsâd já hervâsárgáh láá ruánááh já fiskâdeh suoi algâttává kođđeem ruopsis laigijn ko já peessâv kođđeeđ suoi kolgâv rähtiđ kuđâlmân čoolmijđ ađâi kordâđ lohomeeri lii kiddâ kuuđâlm kobdoduvâst kuđâlijne lii keezib ko ulmuu kuđâlijne já nuuvtpâ karda ennuv ucceeb čoolmijd ko tábáhtuvá ovttáin saggijn lääigist ráhtojeh kyehti váárvu moi čoođâ kođđeemsäggi piäijoo läigi váldoo nube peelgi já čuijooh pirrâ pirrâ orroo läigi kiässoo kođđeemsaggijn peelgist orroo lääigi čoođâ šaddâ ain uđđâ čalme já lává kordâm ruopsis laigijn kuđâlijnijdis tuárvi ennuv čoolmijd suoi algâttává kođđeem já tarbâšává nube kođđeemsäägi-uv já nuuvtpa suoi väldiv kođđeemsaagijd kuohtuid kieđáid páácá nube säägi peln čuijooh oolâ čalme lii puoh älkkeemus kođđeeđ já já kođđeev kuđâliijnijd rievtis čolmijguin rävvee já uigâdiđ nube kođđeemsäägi nube säägist orroo čalme čoođâ já keessiđ čuijooh alne orroo lääigi tom čoođá šaddeh ubâ paje uđđâ čalmeh já kuuđâlm stuáru lii kukke já toos ferttee kođđeeđ maaŋgâid čoolmijd já keerdijd já mättiv kođđeeđ pyereest rievtis čoolmijd já ákku puáhtá kođeškyettiđ jieijâs kuuđâlm kođđemân taarbâš vittâ kođđeemsäägi nube vaacâ sun lii kođđám jo valmâšin mutâ nube kođđeem sun lii esken algâttâm vaacâi vuáđuläigin lii vielgis- teikâ čapis ulloläigi já hervâläigin ruopsis- ruánáá- já fiskis ulloläigi ullolääigist puáhtá kođđeeđ meid argâvaacâid já almain láá jieijâs vaccâmyensterih vaacâin láá táválávt hervâkovoseh veerdist já vaacâ seelgibeln mutâ meid vaacâ vääpsipel puáhtá kođđeeđ hervâkovvoos vaacâin láá hervâkovoseh tuše veerdist vaacâ ákku muštâl já meid jieijâs pärnivuođâst ááhu muštâlusâid já lává kođđáám kuđâliijnijd jo vuossmuu ruánáá hervâsárgá räi já ákku lii kiergânâm kođđeeđ nube vaacâ-uv jo masa valmâšin peelgi keeji taarbâš innig kezidiđ kuittâg jo eehid já kárttá vyelgiđ pááikán já sooppâv ete sij juátkih kođđeem itten peeivi ko váhá määđhi kođá te amahânde kuđâliijneh valmâštuveh jotelávt čalme čalme silmukka hervâ heervâ koriste hervâvaccâ vaaccâ koristelapanen jorgo čalme nurin silmukka kerdi keerdi kerros kezidiđ kezidâm keezzid kaventaa kođđee kutoja kođđeeđ kođám kođá kutoa kođđeemsäggi säggi säägi puikko kordâđ koordâm karda luoda tehdä silmukoita kovos kovvoos kuvio kuđâlijne liijne kaulahuivi kuuđâlm kudelma rievtis čalme čalme oikein silmukka ruotâshervâ varsikoriste selgipeeli pele kämmenen selkäpuoli ulloläigi lääigi villalanka vaccâ vaacâ lapanen vantus verdi veerdi varsi vääpsipele kämmenpuoli ađai koddesäplig luándust láá maaŋgâlágáneh huáđđooh mutâ jos tain puohâin kolgâččij valjiđ veikkâba puoh ruokkâdumos te tot kale ličij kutkâ vala kolgâččij nabdeđ nubben ruokkâdumos huáđđoo te tot ličij aainâs-uv muu mielâst kozzâsäplig äšši oppeet lii tot mane tot lii nuuvt ruokkâd eidu tiätu ivij ađai kozzâsäplig pelkkim ij lah kullum innig maaŋgâlov ihán aainâskin valjebeht tuše motomeh häärvih já ärgis kozzâsäpligeh láá oinuustâllâm suullân muádlov ihheed tassaaš mutâ taggaar stuárráb vajâldem ij lah lámáš maŋa vajâldemhan piištij suullân muáddi ive já talle lijjii nuuvt ennuv kozzâsäpligeh jyehi saajeest et koolgâi pálgái alne mestâba váruttiđ et ij vahâgist liččii tuolmâstâm toi oolâ toh talle kale čahhimgin veikkâ ličij gaterbillár puáttâm oovdeld ijhan toi ruokkâdvuotâ tiäđustkin lah taggaar nuuvtgo ulmuuh láá nabdam já oskom-uv et eidu tontovváá ko toh vyelgih jotteeđ te toh oceh uđđâ aassâm- já puurrâmsoojijd mielâst kozzâsäpligeh oovtkiärdánávt vyelgih joton purrâmâš- já aassâmsojij nuuhâm keežild já tot jotteemkuávlu puátá tást maggaar saajeest toh láá loskâm já kuus kulij lii puoh älkkeemus vyelgiđ joton návthân lii mii ulmui-uv kooskâ koškáduvah ulmui lijgeloskâm sehe vuovdij já enâmij kuorbâmeh teikkâ nyeskidmeh pieijih ulmuid joton uuccâđ pyerbijd soojijd eellim iähtun já toi puátuseh láá onnáá peeivi čiileliih somaleh groaateh kuurdih vietnamliih albaaneh já moh puoh sij ubâ ležehgin pelkkip čiärrup karođep já miänuđep siämmást ko moonnâp uuccâđ torvolijd soojijd olssân já maaŋgâs tuššeh-uv ton kooskâst kozzâsäpligij aassâm- já eellimsajeh láá uáli-uv jo uccáá já nuuvtpa ko stuárráb vajâldemihe puátá te toos vaikut šiev purrâmâštile lasseen assaas muotâkerdi mii syeijee säpligijd kolmâsist jos purrâmâš lii valjeest já lii meiddei liegâs te talle lasanem ovdán potkânhánnáá pirrâ ive čivgá aldasáid lovmad čivgâd ohtân já toh čiivgah láá jo suuvâjuátkimavveest viiđâ oho ahasâžžân puáhtá suullân rekinistiđ kalle kozzâsäplig pyehtih šoddâd oovtâ ive ääigi oovtâ niŋálâsâst jos purrâmâštile já liegâsvuotâ lii hiäivulâš lii meiddei tot et jyehi čivgâčurrust peeli láá niŋálâsah moh puátih suuvâjuátkimihán viiđâ oho ahasâžžân kiävá vala nuuvt et láá maŋaluvâi maaŋgah tágáreh šiev lasanemiveh te talle moive lii-uv käärvis oráseh kolgâččii väldidiđ olssis aassâmmievtâ mutâ ko toh iä lah innig te talle toh riemih nubbiijdsâs korâstâllâđ já lopâ-loopâst toh láá vaijaah puohháid kiäid kuáhtájeh vaijaamusah láá puáris oráseh moh táválávt vyelgih-uv vuosmustáá joton lii-uv oovdâst innig vajâldem uđđâ puurrâm já aassâmsoojiijd vajâldemive oovdeb siämmáálágán ihe lâi ihheed tast ovdil et jos makaš siämmáásulâsâš ličij makaš vyerdimist te tot kolgâi puáttiđ ive ij kuittâg puáttám et taat ive periood ij toolâgin eidu tärkkilávt tiäivás mut kale jo piäggá et koddesäpligihe ličij forgâ puátimin toh lijjii ollásávt raigâm mottoom kuáđi teermist peeivi taan ive olášui kuhháá vuávájum virkosmittemtoimâ mii lâi koldemtábáhtus ornij servi já uásiväldeeh koldemtábáhtusân lijjii čokijdâm muádilov suulâin uážžu ettâđ et pirrâ uásiväldeeh lijjii pirrâsijn já mutâ meid išedin já äššitobden toimáin kaandâh já suvdijn koldemvievâ kuuđâ kilomeetter määđhi taavaakeš kost sunnust lii kámppá iä šiettâm ijâstâllâđ káámpán nuuvtpa šiiljon ceggejui-uv pelijuávhuduvteltta kiässojii nelji main kyehti alda já kyehti sehe sávjááh koddojii suullân kiilud moh vuáššojii tađemield ko lijjii čuállejum värppi lâi cuáhásist já ko moottorijgijn lâi ovdâs-maŋas paijeel vuojâččum te masatte lâi vesiperä saalâš lâi tuše ohtâ uccâ šaapšâš vuossâmuš värppi lâi mestâba kuárus mutâ riidon pyevtittum värppi adelij sávjáid já šaapšâid jo nuuvt ko koolgâi-uv lâi tábáhtusân tuđâvâš já sij tuoivuu-uv et taan sullâsiih virkosmittemtooimah ornâšuččii puátteevuođâst-uv servi ferttee kuittâg vaidâliđ taggaar ääši et tot ij álgám tooleeb orniđ taam tábáhtus já nuuvt äigi keevâi tommittáá uánihâžžân et tot ij innig kiergânâm toimâttiđ sääni seervi jyehi jesânân maŋŋeed čielgâi et oholoppâ lâi áinoo mii heivij nyeti já kárbái omâsteijeid já ko maŋŋeed lâi algâttum ornimpargo te tiätu poođij nuuvt fakkist et ovdâmerkkân kirje ij liččii innig kiergânâm juksâđ puohâid jesânijd sääni koldemtábáhtusâst vijđánij jesânij kooskâ kulostuumáin já uásild meiddei puhelimáin servi loppeed almottiđ tágárijn aašijn ääigild taangin keesi ij vihelem luhostum te porgemáánu peeivi ornij servi koldemtábáhtus riävtui máddáákeeji vuoddâsân tooimâi kielâpiervâl jođetteijee ađai suu jurduu vuáđuld taat tábáhtus vuávájui já uárnejui lâi eromâš muččâd masa orroo kuálkki liegâs cekkid veikkâ lâi pelduvváid polvâšoŋŋâ iäge lamaš tiivrehkin kale almostuvvii maŋeláá ehidist já motomeh eenih-uv vuojâdii vuoddâsist lâi meiddei mottoom olgoeennâmlâš nuorâileirâ viettimin astoaääigis já vuojâdmin lâi pelijuávkkudâhteltta ciäggust já suommân peeleest sij urruu lemin italialiih värppi pyevtittui jäävri máddáákeeji vuoddâsân já nyettisuáppon láin já kote nyeti omâstij-uv koddojii suullân lovemat kiilud moh siämmást čuállejuvvojii já vuáššojii lijjii iänáážin uccâ šapšiih já sávjááh já toh lijjii kale njálgáh uásálisteeh párnáidiskuin lijjii suullân muádiloves olgomustáá puáttám ulmuuh joba rääjist já väärpi pyevtittemmuddoost masa neljilov ko italialiih-uv pottii keččâđ väärpi puohtâmân keessim peeleest tábáhtus lâi pyereest luhostum peeleest tábáhtus luhostui ko tobbeen iä sattum stuárráábeh luhottisvuođah uáli stuorrâ pärtti kale masa tábáhtuvá já ton estimist ferttee kijtteđ lâi aiccâm jävrriddoost ko kyehti kaandâ kalâččáin jo viehâ kukken riddoost máddáákeeji vuodâs lii ton peeleest piätulâš et cuávis juátkoo masa čyeti meetterid tavas jeđe kivkked kačča já muttoo timesin já jieŋâlâssân lâi eidu ovdláhháá iällám vuojâmin tobbeen já tieđij tärkkilávt maggaar saje tot lii meiddei tieđij et kaandâin nubbe ij määti vuoijâđ ollágin já nuuvt sun toolâi-uv kaandâkuáhtá čalmeest ko te aaicâi et nubbeest táiđá leđe eeti te talle sun kaččâlij pivtâspajalist toho já káájui kaandâ lâi keevvâđ hyeneeht jis kiinii ij liččii kááijum suu mielâ iävtuttiđ jiegâpiäluštemmitali tom keežild et ko sun lâi kiässám kaandâ pajas te sun lâi jo čielgâsávt kuávšudâm ige liččii innig meendu kuhháá ciävzám čääsist utkáásvuođâ keežild ij tarbâšân riemmâđ iäláskittemtoimáid seervi ornim koldemtábáhtus taaiđij leđe jo kuálmád tâi niäljád já nuuvtpa tom puáhtá-uv pyereest nomâttiđ ärbivuáválâš tábáhtussân já kutkâ servi ry já kutkâ servi ry lii almostittum sämitige mieđettem išeruuđáin láá tärhistâm já servi ry já čällee sehe kuuvij sárgoo teddilemlájádâs nommâ já kutkâ mielâst sun lâi lamaš jo oovtâ kiärppáá ave sevŋâdâsâst já váiváás pääihist ij puáhtám ennuu jotteeđ tot lâi nuuvt tievâ tävirijn ko puovtij váhá juolgidis lihâstittiđ kal kuulâi äigi pyereest lâi jo maŋgii ruottâm pirrâ mätkilaavhâ lâi jotteem hiälpub ko kiärppáást lâihân sun ucceeb-uv kal kutkâ-uv jo käibidij čuovâ te čuovâ poođij já liegâs láin iiloost nuuvt kollepottâ ko kutkâ-uv ko mätkilavkkâ viijmâg lekkâsij moonâi mottoom äigi ovdil ko suu suájáh kyediškuottii mut kal vuolgij tállân tutkâđ mii pirrâsist oinui sun kuhháá lappum ko toomâi jo maassâd kuuvl já lâi hirmástum tieđe kost muoi tääl láán mut liegâs tääbbin lii já omâs haajah já omâs muorah já puoh tääbbin lii aaibâs ereslágán ko pääihist mun tääiđi kuussân ličij ennuu hiälpub taat uđđâ pááikán uápásmum kohân vistig suájáh álgáččii kyeddiđ lijjii nuuvt punjâgâm mätkilaavhâst et moonâi kuhes äigi ovdil ko sun peesâi kirdeđ hokâttâlâi háán eelliđ keččâmin et kavnuuččij-uvsun tääbbin kosten purrâmuš ij halidâm vyelgiđ ohtuu veikkâ sust-uv lâi jo nelgi sun vuordij et suájáh kyediškuottii já talle suoi vuolgijn oovtâst tutkâđ pääihi lâi nuuvt iiloost et viijmâg-uv suu suájáh kuoddii mon liegâs tääbbin taan enâmist lâi talle val toh haajah tot taaiđij leđe tot paradiis mast madârákku lâi muštâlâm lâi váhá eres mielâst toh haajah kal nuuvt hirmâd pyereh lamaš já liijkás kume lâi suu mielâst kirdâččij tuohun teehin já huiháttâlâi ain ko huámmášij mottoom uđđâ ääši ij nuuvt jotelávt kiergânâm ovdániđ paasij tárkká tutkâđ tom maid ain kaavnâi oovdân poođij risse kuás uáksi kuás mottoom omâs myerji huáputtij lâi ton mielâst et uážui moonnâđ jieijâs liävtu mield ko álgáččij siävŋániđ te talle kolgâččij puáttiđ eidu taan siämmáá stuorrâ muorâ vuálá kost suoi tääl láin kirdelij já kirdedijnis val láávlui iiloost sun lâi ij kuullâm kuhháá lávlum lâi hitruu mut mielâst aalgij leđe jo liijkás kume forgâ pággu kavnâđ suoivuu sun čaŋâškuođij mottoom loostâ vuálá mut tobbeen kulluuškuođij hirmâd larmâ já huuihâs iberdij tállân et tohon ij liččii pyeri čaaŋŋâđ sun huámmášij stuorrâ loostâ mut ton-uv vyelni njaŋgai jo kiinii lyeneh já eres-uv suoivâpääihih kal lijjii ennuu mut toi juáhháá vyelni lâi kiinii määđhi keččin kaavnâi oovtâ taggaar puáris kuškâm loostâ mon vyelni ij lam kihheen šyehkittij já ááigui rávhuduđ ko aalgij kulluđ skooppân kuuđhâ meldgâdáid siämmáálágáneh ko čaŋŋii siämmáá loostâ vuál ij tuostâm ettâđ maiden čaaŋâi tuš nuuvt jávuttáá ko puovtij aaibâs loostâ roobdân smietâstij et kolgâččij-uvsun sun vyejettiđ taid meddâl sunhân tot lâi vistig taam loostâ kavnâm kuávlust neevtij lemin taggaar tääpi et nuubijd vyejettii meddâl kuuđhah keččii já algii povvâstiđ ij tiättám maid sun lâš kolgâm porgâđ sun ettâđ maidnii vâi maid val hyeneeb lâi tot ko omâs kuuđhah nevttii lemin nieidâkuuđhah sun lijkkum nieidáid toh ránnjámievtâ kuuđhah lijjii nuuvt hirmâd ilgâdeh suu päikkimievtâ eemeed lâi aaibâs ármulâš toh omâs nieidâkuuđhah loopâst ruokâsmuvvii já algii koijâdâllâđ et kost lâi teehin puáttâm västidij et sun lâi kollepoođáin puáttâm ulmuu mätkilaavhâst teehin já skippáár lâi kirdelâm keččâđ pirrâsis mut sun lâi pááccâm suoivâsuáján koččâmušâid ij iberdâm mut ennuu ääših čielgii kuittâg selvâttii et sii enâmist meid nieidah porgii pargoid huksejii kuáđi rahtii purrâmuš tipšuu párnáid já nuuvt ain čielgâi et tääbbin nieidah pargeh ennuu eenâb ko kaandah já et mievtâ hovdâ iššeed lâi almai mielâst taat lâi iimâš pääihi omâsteijee já merideijee lâi nieidâkutkâ lopedii čäittiđ paaihijd mut jieijâs pááikán sij iä tuostâččii tuálvuđ kunâgâs ij killááččii oovtâgin omâs kuuđhâ uáiniđ aldagin jieijâs mievtâ ij lam kal haalugin vyelgiđ kolliistâllâđ ige sun innig halidâm tutkâđ maiden lâi jo oovtâ piäiván uáinâm nuuvt ennuu maŋa ige lam innig nuuvt kumegin já nieidah kolgii juátkiđ pargoidis lopedii čäittiđ tast itten paaihijd jos sun halidičij tot soovâi pyerebeht ko onnáš peivi soppii et tast itten nieidah puáđáččii siämmáá sajan ko piäiváš lyeštiškuáđáččij vuolgii já tuubdâi et sust lâi nelgi lâi stuorrâ muorâ arvâlij et amahân te tobbeen kavnuuččij miinii purrâmušâid kalhân muorâst ain miinii purrâmuššân lâi mihheen heerskuid mut pággu lâi purrâđ maidniigin sun lâi purâstâm tommit et stuárráámus neelgi tobdo lâi lappum šoođâi-uv jo huáppu kuuvl lâi jo šoddâm aaibâs sevŋâd suoihân láin sooppâm et ko puáđáččij sevŋâd te talle suoi teivâččáin uápis muorâ vyelni ličij suu vyerdimin ko poođij teivâmsajan te sun ij vistig huámmášâm ollágin lâi čaaŋŋâm muorâluámán já oođij nuuvt et škuurrân val kullui pelhiškuođij et nuuvt lâi tuánttá čaaŋŋâm čiähusân škuridij mudoi ij lijjii huámmášiđgin sevŋâd ko val lâi moránij pelkkimân čielgâškuođij et ijhân tääbbin mihheen puáhtám tábáhtuđ lâi paradiis jieš tot lâi kii lâi ájánâm ige lam puáttám sooppum ääigi teivâmsajan lâi áigáá jo puáttâm muorâ kuuvl já ko ij lam oinum te sun lâi viälánâstâm nahareh lijjii ruttim já kal sun lâi lam huolâst nuuvt kuittâg sun olssis oskottâlâi ij viiššâm selvâttiđ et ij taat mihheen paradiisâid lam ij eissigin ij kuittâg enâmist kost kutkâ kaartâi jotteeđ leđe et tobbeen ááimust lâi ereslágán uáinu já tobdo tobbeen kost kiärpáš kirdâččij piivdij addâgâs já piivdij et muštâličij maht suu peivi lâi moonnâm tast movtidui já algâttij aaibâs aalgâst muštâlij maht talle iđedist ko suoi láin iäránâm sun lâi tállân kavnâm uđđâ skipárijd kusâsuándi paaldâst lâi lamaš eidu taggaar kusâsuándi mast ákku lâi mainâstâm ákkugin jieš lam kuássin kuusâ suándi uáinâm mut sun lâi tiättám tast muštâliđ tääl sun nuorâ kollepottâ lâi peessâm leđe kuusâ suándist tuođâi lâi koške suándi mut skipáreh lijjii ettâm et kal tääbbin hiälpust kávná meid vorâs suándi já itten tast sun vuálgáččij skipárijdiskijn uuccâđ taid maht talle taat purrâmušpeeli sajan lijjii koškum ennuu purâmušpasâttâsah lâi nuuvt ennuu ko peri voojij purrâđ lâi kale nuuvt kume et talle ij vaijaam kirdâččiđ vyelgiđ joton tállán iđedist ko piäiváš paijaanškuođij kuullâđ lase uđđâ skipárijn ko vástádâs ij kullum te imaštâlškuodij et mii lâi šoddâm ij mihheen eeđijd lâi tuše kuhástum já nohádâm ráávhust eeđâi já vuolgij kirdeđ val ohtii muorâ pirrâ ij huámášiččii jos sun huápust kirdáččij ohtii tuše ohtii pirrâ muorâ ko pajanij suájáidis oolâ te suu njunán poođij hirmâd njaalgâ haajâ lâi purrâmuš haajâ sun tast iäruttij et purâtteijee tot ličij lâi nuuvt njaalgâ et ij puáhtám leđe kirdehánnáá haajâ vuást sun val liččii kukken muorâst kost kulij tot haajâ poođij ij pastam tärhistiđ háisoo já sun kirdâččij pirâs-pirâs sun kulâškuođij omâs povvâstem suorgânij te povvâstij sunjin aaibâs sevŋâd já paaloost kirdeškuođij čuovâ vuást kirdelij meid maajeeld já jotelávt juuvsâi-uv suu kiirdij val ovdiipiälán já kivsedij et ijhân tääl liččii kuussân huáppu mon mučis kiärpáš jurdâččij lâi ennuu muččâdub ko toh kiärppááh maid sun lâi peiviv teivâm neevtij-uv taat tuše muččâdin sevŋâdist selvâttij et sun lâi vuálgâm uuccâđ tom njaalgâ haajâ maid lâi apsam mut ij lam kavnâm taat uđđâ kiärpáš tast maiden tieđijhân tot já tieđij val maŋgâ eres-uv ääši mielâst taat lâi puoh vijsásumos já stuárráámus já muččâdumos kiärpáš maid sun lâi kuássin uáinâm lâi lijkkum nuuvt hirmâdávt taan uđđâ kiärppáážân et lâi oppeet vájáldittám aaibâs suorgânij ko kulâškuođij huikkem aalgij čielgiđ taan mučis kiärpážân et suu skippáár ocá suu já tääl lii pággu vyelgiđ kutkâ iätáduuččij skippáár vuolgij sättiđ já váruttij et tääbbin liččii ennuu tagareh vaarah main ij tiättám maiden stuorrâ vaarâ ludij lasseen liččii eevnih toi viermih liččii jyehi saajeest mut taid kale opâččij huápust uáiniđ talle kolgii leđe čalmeh áávus lâi kal hárjánâm eevniviermijn selvâniđ toh iä lam nanoseh já uáinojii jo kuhás sun lâi jo taan uánihis ääigist tom-uv huámášâm et tääbbin toh eevniviermih lijjii ennuu nanosuboh stuárráábeh já kuuđđum tagarij laigijgijn et taid lâi vaigâd iäruttiđ ko huámášij et kyehti kiärppáá kirdijn čuovâ vuástá sun suorgânij et kiäh toh láin já kost huolâ kiäpui ko kiärppááh kirdijn aldeláá já tuubdâi et nubbe kiärppáin lâi taat uážui leđe majemuš kerdi ko ohtuu vuolgij kirdâččiđ já val sevŋâdist já taat uđđâ kiärpáš tuáivuttáin kuáimásis pyeri iijâ já suoi val soováin et tast itten meid vuálgáččij uuccâđ vorâs kuusâ suándi tieđij kost kuusah ääsih pyeri et uápisin ličij páihálâš kiärpáš soováin et tast itten tállán ko piäiváš paijaanškuáđáččii te puáđáččij viežžâđ lâi moovtâ já suttâm tom iberdij et kiärppái eellim lâi ennuu huolâttemub ko kuuđhâi mut taat hommá kal lâi jo liijkás komálâš oppeet pelhiškuođij et eiduhân suoi láin sooppâm et ij kolgâm kuussân vyelgiđ já ko val lâi sevŋâd te ij-uv lam smiettâm maiden ko vuolgij kirdâččiđ sevŋâdist lâi smiettâm tom njaalgâ haajâ tállán ko áimu aalgij kuávgudiđ taat uđđâ skippáár poođij viežžâđ lâi tállán vaalmâš lâi kollepottâ vaalmâš táválávt njaŋgai val koskâpeeivi ääigi-uv joođhij val uáđđim sust ličij ubbâ kuhes kumes peivi äigi leđe porgâhánnáá maiden ličij iäskân ehidist taat soppum äigi kuulmâ nieidâ kulen ton räi sun náđđááččij muorâluámist suoivust moonâi kuittâg jotelávt veikkâ iänááš ääigi njaŋgâi maŋa almostui lâi vaibâm mut nuuvt luholâš koijâdij et kost tot lâi čielgij et tot lâi pááccâm suándiliäján viätáččii tobbeen taan peeivi kumásumos ääigi monâččij tohon maassâd kohân piäivâš álgáččij lyeštiđ já áimu váhá čuáskuččij sun ferttij puáttiđ kuuđhâ kuuvl et tot ij liččii sust huolâst ij lam huolâst kollepoođâst jurduin lâi tot eehidteivâdem lâi ubâ peeivi smiettâm tom ääši jiešalnees sun ij ubâ lamaš muštámgin aalgij vaidâliđ et suu selgi lâi kilásâm tegu ličij puállâm tooskis lâš šoddâm lâi uáli jo koorâs ruotâi skipáris kuuvl já huámášij tállán et kiärppáá selgi lâi puállâm lâi nuuvt kumásávt páštâm et lâi puáldâm seelgi mii täälgis iššeen mielâst oroi et sun ij innig kuhháá killááččii tággáár kuárdim forgâ lâi sooppum teivâdem ton ääigi ohtuu muorâluámist veikkâ taah páiháliih kuuđhah puávtáččii ravviđ maht išeđiđ kiärppáá puállâm seelgi lopedij leđe muorâluámist já vyerdiđ lâi jo mottoom ääigi vuárdám enâmân koččâm loostâ vyelni kuuđhâid ovdilgo toh pottii lijjii ájánâm ko sii kuátán lâi šoddâm vaahâg siemâ lâi eidu sii kuáđi oolâ koččâm já ton vahâgijd lâi kolgâm tivvoođ ovdil ij kihheen uážžum vyelgiđ kuussân lâi peivi moonnâm nieidah halidii tiettiđ muštâlij et suu skipárist kollepoođâst lâi selgi puállâm já tääl tot puosâdij muorâluámist tooskis puovtij porgâđ tiettii tállân rääđi alda lâi taggaar šaddo mon amnâseh ávtáččii pyelimân páihálii nieidâkuuđhâ vuolgii uápisin vuolgij šado kuuvl já kavnuihân tot vaaldij njálmásis nuuvt stuorrâ pitá šaddoost ko puovtij já nuuvt juávkku vuolgij kiärppáá kuuvl viällái surgâdin muorâluámist sun movtáskâm masten já kirdemhaaluh-uv tast lijjii lappum tálhudii kiärppáá já koijâdii et halidičij-uv val vyelgiđ siigijn olgos mielâst lâi pyereeb pääcciđ kiärppáá kuuvl tommittáá hyennin tot lâi ettii et ij tast mihheen eeđijd liččii itten tot oppeet kirdâččičij epidij ij lam kuássin uáinám oovtâgin kiärppáá nuuvt hyennin nohádem val mulidij et sun lâi lopedâm puáttiđ suándi kuuvl maht tääl ko sun ij vaijaam sutettij et nuuvt lii illávaje já val smiättá mottoom omâs kiärppáá selvân-uv ollágin vuoidâi talkkâsáin já nuuvt suoi nohádáin juurdâ ovdil ko nahareh rottejii lâi tot et kuássin ij kuássin sun innig vuálgáččii päihistis meddâl ij kiärpáš lam valagin puáránâm mut voojij kuittâg pyerebeht ko jieht peeivi hoittái viežâi toos purrâmuš já lâi suu skipárin ko siävŋánškuođij te vyelgiškuođij kejâdiđ pirrâs mottoom ääigi piergiiččij ohtuu lâi halidiđ et ličij lam suin mut vuolgij te ličij suu vuárugis tutkâđ soojijd ij tarbâšiččii leđe huolâst ij lam val nuuvt virkkuu et vajaččij vyelgiđ meddâl muorâluámist ij lam sooppâm nieidâkuđhâigijn teivâm mut sun moonâi ton siämmáá sajan kost jieht lijjii teivâm luhhoost kuuđhah jo vuordii vâi lijjii-uv sij mudoi sattum eidu ton ááigán toos mottoom ääigi savâstâllâm maŋa nieidah halidii čäittiđ pirrâs mon vielgis čunoi imâštâlâi lâi siämmáá vielgâd tegu muotâ pääihist mut nuuvt liegâs melgâdáid jo kume paasij tom imâštâllâđ ige huámášâm et nieidah monnii jo kukken nieidahkin huámášâm et ij puáttâm sii maajeeld lijjii nuuvt movtidum culidiđ et lijjii jo jieijâs vájáldittám ko ruotâstij nieidâi maŋŋaal te hirmâd stuorrâ čäcipááru rávustij miäldásis suorgânij já siämmást sun jámálgij koccái toos ko nieidâkuuđhah jurrii suu pirrâ lâi tábáhtum čielgejii et ij lam pyeri pääcciđ kuhes ááigán merâriidon lijjii varâliih lukko et sij val kavnii já kiergânii keessiđ suu koške enâmân ovdilgo uđđâ pááru poođij lâi suorgânâm já vaibâm halidij pááikán liččii vaarah mut iä návt stuárráh já ennuu satâččii muorâ kuuvl kost já orodáin lâi lam koorâs já lussâd kiijtij nieidâid já ááigui moonnâđ nohádiđ mut sunnust lâi kustoo kyessi lâi kyessi kiiba eres ko lâi kustoo puáránâm ko lâi nuuvt iiloost já moovtâ lâi nuuvt tulkkâm taan kumes enâmân et lâi jo vaalmâš moonnâđ mätkilaavkân vyerdiđ pááikán vyelgim ij liččii sunnuu aassâmsaje lopedij puáttiđ mätkilaavkân pyereest ovdil vyelgimääigi mut kal sun val halidičij kirdâččiđ ko tot mätki teehi lâi lam nuuvt hirmâd kukke kartâččij leđe kirdehánnáá tieđe mon kuhe sun kale kirdáččij ko puávtáččij vyelgim já iärutiervuođah viällái maŋgâ peeivi mätkilaavhâst já vuordij vuolgâ ij puáttâm já ain häärvib já häärvib eelij suu keččâmin šoodâi kukken já päikkiahheev stuárui te mottoom peeivi almostuvá suándihaajáin mätkilaavhâ roobdân já álgá selvâttiđ et forgâ ličij pááikán vuolgâ norá jo tävirijd ilostui et tääl te forgâ suoi-uv pesâččáin meddâl ij tieđe maht selvâttičij ääšis tast ávttâm muh ko ettâđ njuolgist sun pásáččij teehin mielâst sust ij liččii mihheen suujâid vyelgiđ maasâd pááikán tohon kolmâsân tuođâi taatkin päikki kal lam taggaar paradiis mast ákkurokke lâi muštâlâm mut tääbbin ličij kuittâg liegâs ennuu šiev purrâmuš já suoi láin jo álgám huksiđ ohtâsii aassâmsaje toos voojij mielâst kullui teehin lieggâsân mut ahheev kal šodâččij suoi lam oovtâst jo pääihist já oovtâst toohâm taam kuhes määđhi ooinij et šoodâi ahheev lopedij et ainhân sun puávtáččij eelliđ keččâmin tieđijn et ij innig kuássin vuálgáččii mađhâšiđ kuussân suoi innig kuássin uáináččii kyeimis te kutkâ vuolgij murâšmieláin mätkilaavhâst maasâd kolmâ paasij lieggâsân halijdáin jieijâs luho kavnâđ áásá alda stuorrâ kuuđhâmievtâ päikki lii koivum saretoŋŋâsij vuálá vázáttuv keejist lii muldešiljo já šiljo roobdâst lii aassâmtupe päikki puátá kolliđ te ovdemustáá sun tiäivá viäskárân lii ivnejum čuovjâdin lii nuuvt čuovjâd tego ijjâalme tälviv láá siämmáá čuovjâdeh tego kisákiäluh kiedist lii máálájum suovâčuovjâdin lii stuorrâ speeijâl mon vyelni lii saje kammuid já suhháid já suháh kale kávnojeh-uv sust láá jyelgid láá tälvikammuuh kiđđâ- já čohčâkammuuh kumikammuuh sovskammuuh já kyevtilágáneh kesikammuuh lii meiddei lijneilddee lijkkoo lijnijd sun aaibâs norá taid enâmus sun lijkkoo silkkelijnijd moh láá ivnejum kirkis ivnijgijn tiäđust-uv viäskárist kávnoo koccoommuorâ kuus kyesih pyehtih kosostiđ jieijâs olgopihtâsijd alnees iä lah tágáreh olgopihtâseh ana tuše suhháid kammuid já uáiván vala čoonâst liijne ko vuálgá olgos puáttip kievkkânân lii-uv ruopsis viste seeinih já lättee láá nuuvt ruopsâdeh tegu ruopsis läđđee sämimáccuhist láá ruopsâdeh mutâ tain láá ruopsis tiälhuh tego mirkkâkuobbârijn kievkkân lii aaibâs táválâš hellá litteilddee tiskámmaašin já jurbâ pevdi lasâpiällást pirrâ láá vala nelji stoovli lijkkoo purrâmuš rähtimân sun lijkkoo šaddopurrâmâšâi kokkiimân kievkkân tyehin lii-uv šaddoäitti ááitán norá keesi ääigi maaŋgâlágánijd šaddoid herskušaddo lii lyeme lii ääitist ohtâ ilddee väridum luámánij várás ko uábbi puátá kuuvl kolliđ te ráhtá sunnuu heersku lyemelostâruulâid lyemeloostâi siisâ láá caahum luámáneh lijkkoo purrâmuš rähtimân te eenâb ääigi sun viättá orroomvisteest teikkâ uáđđimvisteest orroomvisteest láá ennuu kukáh ruopsis fiskis vielgis já čuovjis kukáh láá meiddei ruonâs rääsih moh iä räähti kukkáid taan orroomvisteest lii-uv šoddâm aaibâs ruánáá já lättee še láá ivnejum ruánáán lii tego ruonâs kieddi keessiv liihân meiddei täkki orroomviste nurheest lii styeres lii rahtum tullâkeeđgist lii nuuvt suámi čokottâllâđ kođđeed suhháid já keččâđ televisio ferttee kođđeeđ ain ko sust lii asto susthân láá nuuvt ennuu jyelgih lii ain koolmâs já suu suháh ráigáneh älkkeht lii nuuvt koorâs väzziđ meeccist já kumikammui siisâ kalga pieijâđ ain suhá kaamuv kaha kupâlâsâid juálgán láá meiddei tagareh puudah et cokkit kinttâl váldá šiev kirje já čokkáán täkkipiällás luuhâđ nuuvt suámi čokkáđ čohčâeehid täkkipiällást talle ko olgon šliättá já piäggá já lii koolmâs uáđđimviste lii vielgâd tego muotâ tuše lii ruškâd tego potáspiäldu seŋgâ lii nuuvt styeres et tot tiävdá melgâdáid ubbâ viste áásá ohtuunis te sun lijkkoo uáđđiđ stuorrâ seeŋgâst silkkelakanij kooskâst lii meiddei koorâs luuhâđ já nuuvtpâ suu uáđđimviste seeinijn ohtâ lii tevdum kirjeilddeigijn kal luoihât kiirjid kirjeráájust mutâ kal sun uástá-uv kiirjijd táválávt tiätukiirjijd lii meiddei kyessikáámmár viste lii ivnejum fiskâdin nuuvt tego piäiváš te páštáččij visteest iä lah ennuu tävireh tuše seŋgâ pevdi já kyehti peeŋkâ tiäđust-uv olgosävni mii lii tuve tyehin ij lah koorâs sávnuđ mutâ kal sun motomin pargoost ko puátá te liegâdist tom tälviv häärvib ko kesiääigi uážžu rähtiđ suáhiloostâst vasta já toin fađđoođ jieijâs šaddâ nuuvt ruonâs opsâ sáávnán já liške-uv háisu ruonâsin nuuvt putes tobdo lii hirmâd luholâš ko sust lii tággáár päikki kesiluámu ohtâ pargopeivi smietâstij ko iđedist koccái lam kal suotâs viälláđ silkkelakanij kooskâst mutâ ij ávttâm muh ko njuškiđ pajas lâi lopedâm onnáážân arve já nuuvtpa aalgij-uv keessiđ kumikammuid juálgásis lâi peessâm jo pelimuudon kiässám juálgán kumikammuu ko hoksái et suháh vájálduvvii ávttám muh ko algâttiđ aalgâst nuollâđ vistig jyelgist kammuu jeđe ruttiđ jyehi juálgán suhá já vist ~cäähiđ kammuid toos moonâi šoodâi hirmâd huáppu ige sun ton huápun kavnâm siämmáá paarâ suhháid mutâ kii te kumikammui siisâ ličijgin lamaš kuovlâmin ehidist ličij asto orniđ já čurgiđ viäskár já puoh eres-uv paaihijd álgáččijhân sust luámu lâi jo alda cáváttâsnjäälmi ko hoksái et arvesyeji vájáldui kal šoŋŋâtiäđáttâs teeivâi ko nuuvt čuuvtij oorvij sun ostâm innig jurgâlâttâđ maassâd ij tot maiden jis váhá njuoskâi-uv ij kal nuuvt hirmâd ennuu lijkkum aarvešooŋân mutâ ohtâ šiev äšši arveest lâi ij talle oinum lâi hirmâd varâlâš lodde kote lijkkui hámásáid mááđoid já suu skipáreh kal lijjii oppâm váruttiđ já taan perruu maŋa peerâ lâi stuárrum mut uđâgái kirdelmân lâi luhhoost vala äigi poođij tuuvnán jieijâs pargosajan iäráseh lijjii jo puáttâm ääigi lâi pargoost tuuvnest mutâ ko čohčâ poođij já puollâšeh algii te tuuvnest nuuvâi pargo pargeeh tuvnemááttud vuolgii páikkásis täälvi viettiđ keesi ääigi kal pargo rijttái aaibâs pirrâmpeeivij pirrâ mááđuh tommii tobbeen kuhheeb luámu lâi-uv taarbâšlâš tot pargopeivi viijmâg já peesâi vyelgiđ pááikán puávtáččij älgiđ smiettâđ maht kesiluámu viätáččij lâi juurdâ vyelgiđ kesipááikán kesipäikki lâi mučis uccâ juvvii riddoost lâi riddosävni já mučis čunoiriddo já riddoost vala sátku aalgij nuurrâđ tävirijd mätkilavkkâsis piejâi laavkân kulmâ kirje kyehti handuk nelji silkkeliijne sukkákođálmâs já muuštij vala pänipoossâmpiergâsijd väldiđ sun nuuvt ennuu váldám tävirijd ko tohon lâi kuittâg viehâ kuhes mätki lâi nuuvt korrâ hommá et lâi jo maŋŋeed eehid ovdil ko sun lukkâdij tuuvees uuvsâ já peesâi vyelgiđ tobbeenhân tot suoinij já toŋŋâsij tyehin oinuuškuođij-uv suu rähis kesipäikki ij innig maaššâm väzziđ sun kaččâlij jo monnii jotelávt puoh jyelgid ko šoodâi huáppu suotâs lehâstiđ kesipääihi uuvsâ já vájáldittiđ pargohuolâid puáđáččij uábi uccâ nieidâš kolliistâllâđ lâi käävci-ihásâš já jo škoovlâst mutâ täälhân lâi mátupárnáin-uv kesiluámu vala taan eehid ličij ohtuu sun vuošâččij teejâ juvâččij tom já ton maŋa čaŋâččij silkkelakanij kooskân lijjii meiddei kesipääihist silkkelakaneh álgáččij luuhâđ kirje já luvâččij nuuvt kuhháá ko nahareh ruttiiččii tooláá kullui skooppân olgon imâštâlâi et mii tot tobbeen skoovijd tot tobbeen lâi sun tooláá joođoost kal lâi-uv iđedisvirkkuu lâi škovlâjotteem-uv hiälppu ko iđedist koccám ij lam vaigâd já solâstâláin kuhes äigi ko suoi láin oinâlâm lâi voonnâm jo kuhes mátunieidân savâstâláin iiđeedpuudâ lâi moonnâm ovdebâš škovlâihe pyereest halidij tiettiđ magarijd numerijd lâi finnim tuođâštusân mutâ iähân taan ääigi innig tuođâštussáid merkkejum numereh tuše čaalâ maid lâi oppâm já maid ij muoi onne hommááččáim koijâdij suoi láin smiettâm ääigis te suoi poođijn ton uáinun et riddosäävni suoi kuittâg lieggiiččáin suoi algijn-uv tállán toimâđ lâi ton peeleest hirmâd suámi já rávhálâš orroođ ko ij tarbâšâm poollâđ masten loddááš ij lam ráhtám piervâlis taan kuávlun lâi-uv maŋgii imâštâllâm tom et manesun lodeh iä lijkkum taan sajan suijâ mane tobbeen iä lam loddááh lâi tot et ulmuuh assii alda já tain lâi kissá ääšihân ij tiättám imaštâlâi tuše já lâi luholâš kal ličij hitruu viettiđ täälvi-uv ko puollâšeh puáđáččii te talle kolgâččij čaaŋŋâđ eennâm vuálá mudoi kolmuuččij jaamâs mielâst ain tyellitälli lâi et ráhtáččij teehin tälvipääihi já varriiččij lopâlávt juhâriidon tot ličij nuuvt korrâ hommá et juurdân tot lâi pááccám-uv já sávnoin maŋgâ tiijme oovtâ manon já eelijn sávnum kooskâst juuvâst vuojâdâtmin ij vala máttâm nuuvt pyereest vuoijâđ mutâ lopedij suu opâttiđ sun lijkkui vuoijâđ mutâ tom koolgâi mušteđ et juuvâst lijjii vaarah kyeleh mušteđ et ij moonâ čieŋâlâsân já luámuokko moonâi kiergânáin nuurrâđ muorjijd já šaddoid täälvi várás čurgijn tuve já olgosäävni luvváin sierâdáin já tuše láin rávhálâš orroompuddâ lâi talle-uv ko suoi finnijn kyesi njaŋgai handuk alne peeivipaštust já huksij čunoituuvijd já koođijd keejâ kyessi puátá huihádij peivi eeđâi kyessi mun lam lam já tuo lii muu uábi nieidâ lâi jierestum ko sun lâi piättáá njaŋgaamin rávustij handuk pirrâsis ige lam hárjánâm et suu kulen ellii kyesih lâi vuossâmuš kyessi kii teehin lâi čájádâm kuhes kuhes ááigán ij váldám lohon tot voojij jyehi keesi eelliđ kiivsedmin ko ij vala taan keerdi lamaš iällâm syele poolâi nuuvt lâi faste-uv lâi jo áigáá tassaaš váruttâm lâi kostnii kuullân et naabur nieidâ lâi purrum cuobbui lâš lam taat porree kal puovtij oskođ tom-uv lâi tot taggaar paahus ruápsudij kyesi oovdâst ige tiättâm maid kolgâččij hommáđ teikkâ ettâđ koskâlditij sierâdem já poođij keččâđ kyesi lam aaibâs siämmáálágán ko suoi ennuu čappâdub ege lamaš jyelgihkin nuuvt ennuu kii lâš mut neevtij lijkkuumin sunjin joođhij sierâdem hoksái et käähvihân kuásán koolgâi faallâđ kočoi siisâ tupán čielgâi et aasâi taalvijd ládduponneest já keesi ääigi vuolgij ain mađhâšiđ lâi liävuttes siälu láin nuuvt movtijdum savâstâllâđ et iävá huámášâm mon huápust äigi kuulâi tuágádáin toos ko huiheškuođij já kaččáin olgos keččâđ et mii tobbeen tábáhtui mii tobbeen oinuigin kiiba eres tobbeen kuávddoo šiljo čuážui ko pelhiškuođij ko lâi päärni suorgâttâm sutettij já suutâi vala eenâb ko huámášij tyehin čapis mááđu jiem lah kiämmán suorgâttâm eeđâi tun kolgâččih jurdâččiđ maid poorgah kuáđáh uccâ ohtuu sierâdiđ juhâriidon mun jiem lijjii sattuđ puáttiđ te ličij tääl puško čuálist tun kustoo mottoomlágán pärnihovdâ já vala muu sujâttâh kaččâlij čiärroo kuuvl já aalgij lohđuttiđ suu mielâttemhân sun kal ubbâ lâi-uv ko mottoom vieres mááđu tet nuuvt tájáskij piivdij addâgâsân já kiijtij et lâi piäluštâm jiegâ piivdij vala juuhâđ siigijn ehidiskäähvi lâi vala-uv suttâm já eeđâi et sun ij juvâččii maiden sun puáđáččii kolliđgin ovdilgo ko kolgomáátu ličij lappum čiččâm kuuđhâmievtâ tuáhá vala pyereeb jis tot monâččij čiččâmlov kuuđhâmievtâ tuáhá lâi tuođâst suttâm njuškoi nuuvt korrâsávt et čunoi vala porgestij soro já ilo poođij vuolgâ pááikán uábbi poođij viežžâđ uábbi-uv ooinij ij lam oskođ čolmijdis siämmáš máátu mon sun lâi markkânijn uáinám maŋgâ ive tassaaš mainâstij iännásis puoh mii lâi luámu ääigi tábáhtum meiddei tom et sun lâi masa šoddâm puško njáálmán já et áigu vyelgiđ aassâđ tälvipááikán táálván uábbi kočoi olgos nurhe tuáhá já pelhiškuođij uábbásis tun aaibâs jallom lii lam tieggáár vaarâst já tun tuše toin almain stuulah mieđettij et suu suijâhân tot kal lâi mutâ kalhân tot lâi vaahâg-uv piivdij uábistis addâgâsân huolâttesvuođâs mutâ čielgij vala tom-uv et suu kandâskippáár ääših iä kullum kiässân lijkkui já varriiččij pááikán ličij toin čielgâs já tom uážui uábbi-uv oskođ suotâs puáttiđ pááikán tast álgáččij oppeet pargo älgim ij kal lam nuuvt hirmâd suámi mutâ mii luhhoid et sun lâi teivâm innig tarbâšâm viettiđ ohtuunis ehidijd ko poođij pargoost pááikán ličij čurgim já mälistâm valmâšin lâi nuuvt vuáijum jurduidis maailmân et masa ij huámmáškin ko pešnirihháá nuorâmus kaandâš lâi toppiimin sunnuu njálmásis majemuu ääigist sun koccái peivinaharijn já rovgij toŋŋâsij siisâ lâi še suorgânâm ij lam muštám váruttiđ pešnirihháin toh uđâgááh-uv lijjii jo kirdelâm luhhoid et tot sattui leđe oppâmettum uđâgâš ličij lam eči- teikkâ ennipešnirihhááš te tääl já liččijn jo lode čuávjist lâi sunnuu nuuvt čuuvtij suorgâttâm et vala ehidist-uv muštottij et kalga váruttiđ luudijn lam pyeri moonnâđ päikkipirrâs ulguupiälán ko paijaan eennâm oolâ te vaarah iđesteh skipáreh tuvnemááđuh kuuđhah piäivááloddááh suovsah suándikiärppááh porruuh viäpsáh já uccâ myevvirááh-uv huámmášii et lâi miinii tábáhtum lâi rähistum lâi jieijâs-uv mielâst rähistum mutâ lâi eres mielâst lâi njuámmum mottoom viärráás kolgotavdâ mielâst lâi meiddei ohtâ pargoskippáár oovtâst suunâttâlâi moin konstáin uážuččij vuod tiervâsin lâi jo nuhâmin já forgâ álgáččii puollâšeh lâi vala koskâpeeivi ääigi liegâs ko peivi paaštij innig liččii maŋgâ pargopeeivi vuolgij paargon nuuvt ko táválávt-uv já paasij pááikán jo puáttám tääppin et ehidist vuolgij oovdeld ko peesâi pargoost lâi ton-uv peeivi lâi puátimin já ooinij jo kukken ruopsis koibâkappeer mon suotâsin tubduigin uáiniđ rähis mááđu puátimin suu oovdeld siämmást huámmášij meiddei pešnirihháá tábáhtui nuuvt huápust et ij kiergânâm čolmijdiskin repčâliđ lâi fakkist pešnirihháá njuuneest já kiirdij ollagâsâst ááimust váimu orostij ij innig iberdâm porgâđ maiden eellim orostij ij lam innig mihheen veelâid ij tiättâm maht lâš ubâ selvânâm páikkásis sun lâi kuittâg moonnâm itten pargoskipáreh imâštillii kost lâi laavij leđe tärkki pargoääigist ige sust lam tääppin ájániđ sunjin lâi-uv motomin sattum miinii et ij peessâm paargon te sun lâi almottâm pargosajasis peeivi lâi meddâlâsâst ige västidâm puhelimângin já kiärppááh iä lam uáinám maaŋgâ piäiván já pargoskippáár pooláin jo pahamuust veikkâ pešnirihhááh lijjii purrâm palo lâi tot et lâi hokâttâllâm fárusis lâi kal ton mielâst et kolgâččij kiinii eelliđ keččâmin ij čaahâm vázáttâhân mii moonâi pááikán vuolgij illá mielâi ij halidâm uáiniđ tom čapis mááđu jos ličij miinii eeđijd te kiinii kolgâččij suu išediđ vuolgij maid sun ooinij vielgis uáđđimvisteest njaŋgai silkkelakanij kooskâst já čiärui iätádui lâi kost tot kolgomáátu lâi et ij oinum kosten mainâstij maht pešnirihhááš lâi purrâm peesâi hiälputtum vuoiŋâstâh lâi puoh kolgâččij joskâđ tuušijd čiärumist já njuskiđ meddâl seeŋgâst koolgâi čurgiđ maht ležeh toh tälvievvisehkin nuurrum ličij jo tälvi eelij keččâmin šaddoääiti já maid sun ooinij äitti lâi melgâdáid kuárus ličij kal huáppu nuurrâđ tälvievvisijd lâi kal olssis nuurrâm ennuu täälvi várás purrâmuš susthân ij lam lamaš mihheen ereskin hommáid keessiv muide ko ääiti tevdiđ täälvi várás et ij kuittâg tállán puávtáččii vyelgiđ purrâmušocon nuuvt lâi šlunde aalgij toommâđ sun čurgij ubâ táálu mälistij já lieggij säävni ain čokkái vázáttâhnjäälmist já vuordij et kuás puátá jo siävŋániđ ige skippáár tiettum kosten tobbeen lâi tábáhtum ain eenâb já eenâb aalgij čuáskuđ šodâččij puolâšijjâ lâi pággu vyelgiđ meddâl mudoi jiäŋuččij jaamâs hoittái maŋgâ oho já iäláskijhân tot hitásávt mutâ vissásávt lâi suu kuvlân vistig maŋgâ peeivi ko mahtnii piergiiškuođij eelij maŋgii peeivist suu keččâmin já iššeedmin lâi älkkee porgâđ pääihist läddin tastko päikki lâi alda vázáttuvâst iäránij cáváttâs mon mieldi peesâi pááikán lâi hiälppu fievridiđ evvisijd tastmaŋa tälvievvisij jyehim monâškuođij-uv nubenáál suolgâi kuodij puoh evvisijdis táálun mielâst lâi älkkeemus aassâđ kuvlân siämmást ko sun tipšoi taam čielgâi et tääl suoi láin paarâ lieggij mielâ ääigi lâi aaibâs nuuvt ko ovdil-uv muštoh lijjii vájáldum eidu motomin elâččii mielâst lâi lieggim juovlâsäävni já ko suoi moonáin sáávnán te huámmášij et lâi puáidum kivsedij et tottá vissâ sun lii puáidum ko nuuvt šiev purrâmušâid lii purrâm ehidist tubdâstij syeligâsvuođâ láin lekkâm juovlâskeeŋkâid já čokkáin täkkipiällást kintâlčuovâst já kuuđij suhháid aalgij muáittiđ et vala juovlâiijâ-uv kođá vuoiŋâstičij jo tubdâstij et puáttee juovlâi liččii maŋgâ čyeđe jyelgid eenâb ko tai juovlâi njuškij pajas peeŋkâst nuuvt et peŋkkâ roovâi kukkáilddee vuástá já muldeh stirccájii pirrâ lättee čuorvij taan luholii peeivi nuuvt suoi algijn valmâštiđ jieijâs perruu puátimân maŋa rähtiškuođij kietkâmijd já kuuđij suhháid já kuárui uccâ kammâgáid pargo jotkui ubâ ive sunnust lâi tuárvi äigi ko šoddâdemäigi poođij puoh lâi valmâšin uccâ mátučivgij várás lijjii kulmâ káámmár lase já kutkâ kirjeest láá kyehti tivremainâs maainâs muštâl veerdižijn kollepottâ já kiäh aassâv lává šoddâm máátkán já fiävrun sunnust lii mätkilavkkâ määđhi puávtáččij nabdeđ luámumätkin veikkâ ij lahkin tiäđust et lává-uv suoi šoddâm mätkilaavkân tátulis vâi vahâgist suoi viijmâg peessâv meripááikán te iävá ollágin tieđe magareh fiäráneh tobbeen láá sunnuu vyerdimin mááinâs muštâl kote áásá kuuđhâ mievtâ aldasijn muštâl še suu ráánjáin já kiäiguin sust iä lamaš ovttuu šiev koskâvuođah še ilolâš já murâšlâš-uv tábáhtusah maid já suu kyeimi kuáhtáin já kulmâ kuobžâ ohtii kulmâ kuobžâ kiäh assii meeccist mučis uccâ tuuváážiist lijjii já uccâ peeivi eeđâi lii nuuvt kume ete jiem pyevti puurrâđ tom väzziđ miäcán ton puudâ ko tot čuásku čuorvij já nuškij portháid vuálus kammuuh puástujyelgist must lii nelgi uccâ kuobžâš vaidâlij harettij suohâd čuáskuđ peevdi oolâ sij väzzilii ruonâs miäcán já vájáldittii aaibâs ubâ suohâd lijjii ton iiđeed iäráseh-uv nieidâš kiän kočodii lâi moránâm aarriiđeed nuurrâđ raasijd iännásis já sun poođij aaibâs kuobžâi tuuváá alda mon mučis uccâ tuuvááš sun huihádij tuon tuuváážiist áásá moonâi já skuálkuttij uuksân kihheen ij puáttâm lehâstiđ uigâdij uuvsâ áávus já njáálgâ suohâd opsâ šävittij suu oovdeeld kievkkânist sun eeđâi já njuálui poksâmijdis lii nelgi sun moonâi siisâ ooinij kulmâ suohâdnääpi peevdi alne vises ete kihheen ij suutâ veikkâ smakkiistâm-uv uccáá suohâdist jurdâččij nääpist suohâd lâi liijkás paahâs já nääpist liijkás čuáskum suohâd lâi eidu mudágâš já nuuvtpâ sun puurâi tom puohrâkkân sun iiskâi stoovlijd stovli lâi liijkás koorâs já koskâmuš liijkás times mutâ uccâ kuobžii stovli lâi eromâš čokánij toos mutâ tot pieđgânij-uv siemin pitážin lâi vaibâm já nuuvt sun moonâi pajekiärdán uáđđiđ seŋgâ lâi liijkás styeres seŋgâ vuot nuuvt times ete masa vuáijui madrâssáid mutâ seŋgâ lâi eidu mudágâš kuárŋui seeŋgân já nohádij tállân lii kuoskâm suohâdân haridáin sehe ete pááikán puáđidijn huihádij lii kuoskâm suohâdân já puurrâm tom puohrâkkân kiinii lii meid čokkám muu stoovlist harijdij muu stovli lii pitážin čiärui pajekiärdán iävtuttij vaarâ tobbeen lii kiinii sij huámmášii ete kiinii lâi jurmâlâm já uáđáduvvâid lii viällám seeŋgâst haridij lii viällám seeŋgâst haridij lii viällám meid seeŋgâst huihádij tiebbeen hirmos sittágin eeđâi tothân lii uccâ nieidâš čokkânii seeŋgâ pirrâ hiämáškij čuuvtij ko lehâstij čolmijdis já ooinij kulmâ kuobžâ nuuvt alda smakkiistih muu suohâdist haridij já lâi uáli suttâm manen viällájih mii seeŋgâin vaijaht manen cyevkkejih uccâ mučis stovliižân čiärui uccâ riäpu addâgâs eeđâi kuobžah lijjii nuuvt suttâm ete sun suorgânij njuškij seeŋgâst pajas já kaačâi olgos uáđđimviste uuvsâst sihottij portháid vuálus já kaačâi miäcán vala suu maajeeld huihádij maasâd piivdij addâgâs ko cuovkkij stoovlid tivo tom já mun vuošâm tunjin uáli njaalgâ suohâd jorgettij já maacâi ilolâžžân tuuváážân poolâm ete ij puáhtâm raasijd iännásis pááikán puáđidijnis oppeet mottoom čuákkimist tove tot lâi päikkieennâmkielâi tutkâmkuávdáá ađai ucceeblovokielâi uásáduv čuákkim kost lijjim oovdâstmin anarâškielâ miäruštiäđuid máttááttillim luvâttâllâđ eskin čuákkim maŋa päikkieennâmkielâi tutkâmkuávdáá ucceeblovokielâi uásáduv čuákkim jiem ubâ tiättâmgin mon čuákkimist lijjim ko lävkkejim siisâ čuákkimviistán tääl kale suullân jo tiäđám máátám ettâđ návt päikkieennâmkielâi tutkâmkuávdáá ucceeblovokielâi uásáduv čuákkim mun lijjim ovdil-uv huámášâm maggaar tippaleibi byrokratia sáttá leđe škoovlâst anarâškielâ tiijmijn čaallim artikkel sämmilâš organisaatiost mušte innig pelegin tast maid čaallim ige tot kal lah nuuvt iimâškin še meiddei lii tippaleibi sämitigge sämitigge sämitigge parlamenttâ kielâlävdikodde sämilävdikodde kielâsämikodde máttááttâllâđ luvâttâllâđ maaŋgâlágán čuákkimij miäruštiäđuid kuittâg lam iällâm säämi kielâlävdikode anarâškielâ juáhus čuákkimist já meiddei säämi kielâlävdikode anarâškielâ ravvimjuávhu čuákkimist oro lemin kuittâg rähis äšši sämmiláid veikkâ sämmilâš kulttuurân tot ij ärbivuáválávt kuulâgin viäručuággeeh já komserjâsah láá kiävttâm byrokratia viärjun ulmui vuástá ige navcâttes viärju lekken lamaš meiddei láá finnim uásis viäruin moh iä lah kuástidâm sämmilâš škoovlâid já laavâin moh iä lah suojâlâm sämmilâš eellimvyevi sämmiliih láá lamaš murrišeh já tállân ko tile lii šoddâm sij láá máhđulâšvuođâ kiävttâm tääl byrokratia ij lah innig tuše kikse sämmiláid mut tyejipiergâs meiddei láá vuáijum tippaliäibán nuuvt et kihheen ij innig pyevti kiškođ sii meddâl moh págutteh staatâ já kieldâ toimâđ sämmilij pyerrin iä šoddâm älkkest mut tääl ko toh láá aanoost sämmiliih láá jo finnim kieldâ ferttee orniđ máttááttâs anarâškielân já máhđuliih máttáátteijeeh vuárnutteh kieldâ čaittâlmáin hard-to-get jiem mun viišâ erenomásávt anarâšah láá ain máttâm maaŋgâláván tááiđuid maaŋgâ kielâ čäällip sárgup máttááttep čokkip saavâid táiđu mon ferttip še máttááttâllâđ lii byrokratia ráttái jurâttem išeruuđah láá mii áinoo puátu já kalga tiettiđ kost uuccâđ já maht já magarijn saanijn ruttâ kačča luumân halidep leđe vaaikutmin mijjân kyeskee aššijd te ferttip jotteeđ čuákkimijn čäälliđ pevdikiirjijd tärhistiđ tililoopâtmijd jođettiđ saavâid ij lah ain meendu älkkee sáttá puáttiđ mielân et tovláá ääigi puásuituálu sátáččij kuittâg-uv leđe älkkeb pargo tot lii korrâ pargo mut ij kuittâg taarbâš máttááttâllâđ ettâđ päikkieennâmkielâi tutkâmkuávdáá ucceeblovokielâi uásáduv čuákkim ij lah mihheen sämmilâš purâmušâid kuittâg ij oinuu ij kulluu ij luhhuu lam-uv nuorâbin čáállâm maŋgii-uv lii vuossâmuš kerdi ko čálám kolumni taan loostâ várás lâi et tot ij kuittâg pásáččii majemužžân mut čáláččim kolumni kulmii ivveest olespiäiválâš kolumnisti nuuvthân mun kal jo lam-uv kal taam kolumni čälimân oles peivi mana vuossâmuu kolumnist uáinoo lemin mottoomverd nuorâ anarâššáid kyeskee äšši anarâš nuorâimedia já tehálubbon ton vänivuotâ kal láá uástimnáál iä tohkin tiäđustkin nuuvt valjeest já škovlâkiirjijd še kávná sämitiggeest mut ko páárnâš váhá šadda iäge tuurukuobžah innig tuhhii te kost kavnâččij anarâškielâsâš taru tâi käsikirja liftareille tâi ubâ kosten siämmâš lii muusik pelni nuorâi muusik lii aaibâs liijkás uccáá jis artistij lovo puáhtá luuhâđ oovtâ kieđâ ovttáin suormáin já televisio-ohjelmij pelni tile ij lah nuuvt hyeni tondet ko tot lii hyeneeb ij táátu kulluđ ige oinuđ nuorâi kevttim mediain media lii taan räi annaam sistees radio-ohjelm saavah já seervi olgosadelem kiirjijd lostâ almostuvá harvii anarâš saavah-uv tuše ohtii ohhoost já kirjeh ko sáttojeh lasseen ohjelmeh já teevstah láá maŋgii tagaráin teemain moh iä hokâttâl nuorâid mahten já čapisvielgis-koveh iä šoddâd nuorâin nostalgisâš jurduid iäge sij viišâ luuhâđ taid tuše tondet ko ij lah eres luhâmâš ko sist lii eres luhâmâš suomâkielâliih teevstah tiäđust-uv radio pelni suáittá nuorâi ohjelm kyehtilovnelji tijmed peeivist media probleem lii tot et anarâšah láá uccáá iäge meendu stuorrâ projektij várás lah ruttâ tâi pargeeh tot lah muttuumin viehâ kuhes ááigán jis kuássin láá ain lamaš uccáá já láá sárnum eres kielâid anarâškielâ lasseen anarâškielâ álgá kištodiđ suomâkieláin te tot táppáá ulmuuh ferttejeh valjiđ kyevti kielâ kooskâst tot lii ain tot kielâ mon sárnumáin eres ulmuuh iberdeh stuárráámus uási ässee ulmuin-uv láá suomâkielâliih láá še eres sämikielah moh sátáččii tuárjuđ anarâškielâ valjim mut talle koččâmuš lii-uv tot mon kielân anarâškielâ kássáán ij tot et siäilu-uvks tot ubâ ollágin peeivi maailmist anarâškielâlâš media ij pyevtigin toimâđ nubekielâlâš media saajeest ovdâmerkkân suomâkielâlâš media mut ton paaldâst várás kolgâččij kuittâg monnii verd kuhás uáinojeijee anarâškielâlâš ohjelm kostnii kavnuđ lävkki tiäđust-uv ličij tot et nuorah finniiččii jieijâs loostâ mut ličij viehâ oomâs älgiđ toimâttiđ uđđâ loostâ ko iä masa táátu kavnuđ mainâseh kuulmâ nummeer verd ivveest maht finniđ kiämmân čäälliđ ko lostâ almostuvá nuuvt harvii já čäällim máhđulâsvuotâ kiergân vájálduđ ive kuálmádâsâst nuuvt tego lostâ ij ubâ liččiigin já čälleeh láá nuáidiriäggást lostâ almostuvá harvii ko iä lah čälleeh já čälleeh iä lah ko lostâ almostuvá harvii pyeri jis anarâšlostâ puávtáččij almostuđ veikkâba jyehi nube máánu kuttâ nummeer ivveest tast-uv huolâhánnáá veikkâ tot váđáččij-uv et pálkkááttuuččij nubbe toimâtteijee puávtáččij ain väldiđ meid maallikko čällein mut mudoi toimâtteijeeh čáláččáin materiaal sehe nuoráid já puárásubboid váldáččáin kuuvijd já nuuvt ain tot lii kalga ain leđe tot vuossâmuš jyehi ääšist tast maŋa ko kiinii lii jo tom ohtii porgâm iärâseh-uv tyestih keččâliđ peln ráppáá anarâškielân já tääl lii jo uđđâ anarâškielâlâš ráp-suhâpuolvâ šoddâmin kolgâččij kostnii kavnuđ tot kiinii kii álgáččij rähtiđ uánihis radiopittáid nuorâi várás taggaar kiinii kii ráhtáččij televisio-ohjelmijd finnee taam oles stuorrâ neeljičievâg riäggá ubâ mahtniigin juurrâđ te jo kielâpiervâl suhâpuolvâst lasevyeimih kávnojeh ohtii nieidâ mon nommâ lâi lâi jo ovdâškoovlâst čokkáá luoka majemuu rááiđu kulmeest vuosmuš tijme tot lâi tánssámtijme eeđâi hop hop pajas vuálus ij pissoom fáárust uážžu moonnâđ olgos huuihij máttáátteijee kommepeŋkkâ aalgij njuškođ já soođhâi hirmâdávt kullui jo tot lâi peeŋkâ suijâ kiäluh já poođij luokan sun hoksái ete máttáátteijee pevdi lâi cuovkkânâm máttáátteijee poođij te tot lâi hirmâd suttâm já máttáátteijee tiäđust-uv sujâttij škovlâ nuuvâi te sáárnui ennijn ton puudâ tábáhtui hirmâd ko peŋkkâ aalgij sotkâđ kullui kili koli forgâ ubâ škovlâ lâi aaibâs sotkum ij lamaš innig mihheen maid puáhtá cuovkkiđ tot varrij paješkoovlân meid peŋkkâ soođhâi mutâ ij kiergânâm ennuu ko škoovlâ táálualmai poođij já uážui kiddâ peeŋkâ peeivi tot cuovkkij tom peeŋkâ täärhist peeŋkâ ij kuulâ olmâ ulmui maailmân tot ij lah luándulâš mut tot kumâttâl puáhtá leđe meiddei jaamiš mii lii koccám kumâttâllâđ nuut tego tovláin kommemainâsijn aigij láá ittáám ulmuuh moh halideh leđe muide ko moh láá läddliih láá nabdeškuáttâm jieijâs sämmilâžžân agâsteleh nuuvt et ko sii maddâreh láá lamaš sämmiliih čuođijd iivijd tassaaš te toin sij-uv láá imâšijd kale piäsá olmooš uáiniđ ko kuhháá iälá ulmuuh kiäh vala já huonnuu já pajaluvkeččii sämmilijd halideh tääl jiejah leđe sämmiliih sij tääl huámášâm sämmilâšvuođâ já sämikielâ áárvu já tondet halideh leđe sämmiliih kale epidâm peht ferttee keččâđ eres aššijd nomâlávt luándukevttimân láá jo kuhheeb ääigi keččâlâm vaattâđ maasâd luánduvaarijd enâmijd já čaasijd maid haldâšeijeeh láá sist nistám läddliih huámášii et amat sämmilijn táiđá-uv leđe vuoigâdvuotâ omâstiđ enâmijd já kiitiätá sij mottoom muudon vala sättih ávhástâllâđ-uv toin te läddlijn šoodâi palo já kađâšvuotâ mii piejâi sii toimâđ algii tuođâštâllâđ et sij láá tovlái maddârijdis árbáliih já sijjân meid kulâ vuoigâdvuotâ enâmáid hirmâd vaalâ ašij puunnjâm já kiälástâllâm mii tai ivij lii lamaš sämmilij vuástá lii uápis puohháid kiälásij vuoigim váldáččij hirmâd ennuv ääigi láá historjá čällein vala ennuv vuoijiis tutkâmamnâseh vátámušah kale tohhejii uáli pyereest haldâttâsân räi sist lâi pággu mieđettiđ et sämmilijn lii vuoigâdvuotâ tovláid enâmáid ko sämmiliih láá aassâm tääbbin čuuvtij ennuv ovdil ko staatah já ubâ lijjii šoddâmgin tanen väldikodden moh toh tääl láá maailmvijđosâs algâaalmugij vátámušah tohhii tom et olgoenâmeh-uv kejâškuottii kuávlun ain tärhibeht ferttij mieđettiđ vuáđulaavâst sämmiláid vuoigâdvuođâ olášuttiđ kulttuuris te ittii taah kommesämmiliih vátámušâidiskuin te haldâttâs tot kale mielâstis tivoi miäruštâllâm tast kii lii sämmilâš já muutij laavâ nuuvt et läddliih še tohhejeh sämmilâžžân poliitikoh syele povvâstii et eidu muddáág poliitlâš merideijeeh adeliččii-uv ennâmvuoigâdvuođâid táid kommesämmiláid te ij tot vala toovâ sist olmâ sämmilijd läddliist šoodâ sämmilâš tuše lahâteevstâ celkkuin sämmilâšvuođâ haalu puávtáččij mittediđ kal meiddei nuuvt et laahâ meridičij sämikielâ máttááttâllâm škoovlâst págulâžžân puoh párnáid kiäi vanhimeh nabdeh jieijâs sämmilâžžân uáináččij et mon ennuv kommesämmiliih rähisteh sämikielâ leđe kiđđâtälvi ko kosseennâmlij já čovčjávrálij sijdâ lâi vistig nuorttiibeln já suulâin lijjii kuittâg laiđiistâm tom máddáákeš ko juurdâ lâi čonâđiđ áálduid maŋeláá kyeddid várás še lijjim siijdâ sirdemhommáin mieldi veikkâ lijjim vala kaandâš já laiđistijm tom vistig jeegij miätá taavakeš mast jäävri máddáákeš já tobbeen maađij rasta peht kuus mij kuođâttijm siijdâ kuáttuđ lijjii maaŋgah čyeđeh poccuuh já taid koolgâi tiäđust-uv keččâđ piärán aaibâs piäiválávt kaandah já kaandah juttii siijdâst piäiválávt viljâpelijnân láim še kuáđuttâm siijdâ maŋgii ko muoi láim tegu uđđâ puásuialmai suhâpuolvâ ovdâsteijeeh já ton ooleest šoddáim čuoigâđ viehâ ennuv ton kiiđâ ääigi kiđđâtäälvi láim lamaš še oovtâst viežžâmin toho moonnâm pele poccuid eres viežžeiguin kiäh lijjii já ep kuittâg puáhtám tobbeen ko oovtâ poccuu ellen ađai päärtihlâš vuájááneergi ko komserjâs ij adelâm love tuálvuđ puásuičurruu pic taid koolgâi njuovvâđ tobbeen já vyebdiđ páihálâš puásuiuástei puásuiuástee lâi mii taksialmai kote aasâi määđhist lii čaalâ vyesimáánu numerist noomáin kiiđâ lijjii njääbih čovgâ ijjâpuolâšeh já tađe mield še korrâ cuoŋŋuh lii pááccám ohtâ puásuikeččâmmätki mon tovváim polgupyeráiguin iđedist maađij mield tavas časkeliđ et uáinojeh-uv tibi poccuuh tobbeen já jis uáinojeh te toh láá talle kurgâlâm tavas láim vuáijám maađij mield puotâ te togo puovtij jo kijkkiistâllâđ viestârân kuávlun et uáinojeh-uv poccuuh iä luhhoost oinum te talle smietâstáim et keččâleenba cuoŋŋuu mon nanos tot tibi te lii tothân lâi-uv nuuvt nanos et killái pyereest pyerávyeijee já talle muoi tolliittáim cuoŋŋuu mield nuortâs ađai taavaakeeji kuávlun jeegij mield rasta taavaakeš já cuáŋui kale killái pyereest tiäđust-uv tiimeedškuáđáččij forgâ cuoŋŋuu já nuuvtpa ferttiččáim vyeijilijđ jäävri máddáákeš páikkásân iän uáinám tien määđhi ääigi ađai toh liččii tobbeen kost kolgii leđe-uv lijjii tuođâi-uv cuoŋŋuuh já sijdâulmuuh polâstellii et sijdâ sátáččij kurgâliđ tavas te muoi vuolgijm oppeet mottoom peeivi časkelâddâđ taid taggaar sijdâ mii lâi já kurgâličij tavas te tot tábáhtuuččij ovttuu mield ko tot lâi taggaar tavas kessee jođáttâh já jis muoi uáináččáim et nuuvt lii tábáhtuumin te muoi čuoigâččáim huápust siijdâ njunosán já cogâččáim tom maasâd lijjii ravvim šiev várdámsaje já tot ličij mii lii ollâ váárááš viestârbeln tobbeen ležeh ulmuuh ovdil-uv várdáástâllâm poccuidis ko lâi taggaar nommâ-uv vistig taveuásist jeđe riddoin mut iän vuáttám poccuid mii lâi tiäđust-uv šiev äšši te kuárŋoin alaččân cokkiittáim kuodduu pyelliđ jeđe káhvástâláim täst vala nuuvt kuhe ko ličij peeivi čuovâ jeđe vala ijjâdiččáim vááráá alne ko lâi nuuvt šiev šoŋŋâ puolij muččâdávt já lieggij suottâsávt puávtáččáim täst joba nohádistiđ-uv moonâi tullâpaštuu ulguubel jeđe cyeigee tobbeen tuulâidsun tovben puálá mun še moonâm keččâđ já eštus tobbeen viestârist puálá hirmâd stuorrâ tullâ oinui suullân paijeel já neevtij et čuođâlmeh vala liččii kirdâččâm já suovâ porgestâm kuohtuuh vala piäcán já kijkkiistâláim tobbeen tom tuulâ jeđe arvâl lii vissâ auto pyelimin maađij alne lâi masa sevŋâd te tommittáá lâi kuittâg kuávsui et muoi čuoigâstáim vala alebáá čuumâ oolâ mii lâi suullân kilomeetterpele keččin já ko pesseen ton oolâ te tullâba lâi-uv lappum oinum innig mihheen ige kosten vala ton kuávlun jeđe maccáim tullâsajasân kost munnust puolij vala kuáduitullâ já hundâruššáim tiem ääši já poođijm ton mielân et tot puávtáččij tuođâi-uv leđe auto pyellim tâi táálu pyellim kale ličij eidu tien kuávlust tastoo čuoigâstáim tiei imâšmainâsijguin já tobbeen kuullim-uv suullân muáddi oho maŋeláá et lâi puállám kiästnii táálu eidu toi siämmái aaigij ko muoi oinijm tom tuulâ vissâ tot lâi-uv maid muoi oinijm mut saatij kale leđe liijká kommetullâ-uv tom tieđiš siämmáá tábáhtusâst muštâl suullân čiččâm ihheed maŋeláá ađai ive kääimis paddim jienâpäädist sahhiittâlâi talle ulmuid tovláin aašijn já oskomušâin tääbbin já kuávluin paddiimij vuáđuld sun toimâttij ive kirje mainâseh mon kuástidij servi ry lii uástimnáál seervist pisoi čuákist ubâ kiđđâtäälvi ige kurgâlâm tavas já cuáŋuimáánu loopâbeln cegâttijm hurstâääiđi luoddâiärun kost čonâdijm áálduid veedijm uđamâgijd laiđijm kyeddidsajan jeđe kyedittijm taid já miärhuim vuássáid lâi majemuš läbžikyeddid kosseennâmlij já čovčjávrálij siijdâst mast lii čaalâ noomáin ive juovlânumerist lâi jieš alnees lahtosnummeer mut loostâ nommâ kuittâg lâi jo já tot ~lâi vuossâmuš teddilum juovlâkoortah almostum vuosmuuh anarâš juovlâkoortah láá almostum ornij kiđđâtäälvi anarâš párnáid sárgumkišto moos pottii sárgost ohtsis sárgusid já moin sárgusid väljejuvvojii korttâsárgusin stivrij tallaš anarâšpárnái máttáátteijee valjimraatin tooimâi seervi stivrâ sárguseh lijjii ennuu já valjim lâi lamaš raatin vaigâd väljejuvvojii lopâlávt toin čolmijn et jyehi korttâsáárgus lâi eres sárgost sárgooh láá já väljejum sárguseh kovvejeh párnái uáinuid juovlâin motomijn sárgusijn láá čielgâ teemah tego skammâ kuovskâseh já poccuuh já motomijn sárgusijn vuod láá eenâb-uv almugijkoskâsâš teemah tego toontuh kuosah kinttâleh juovlâheervah já egâleh láá ivnepennâsárguseh já motomeh tain láá rahtum ivnepápárân já motomeh vuot vielgis pápárân enni lii käävci-ihásâš koijâdij jo tijmá enistis mondiet ulmuuh iä vuolgât anarâš juovlâkoortâid kyeimi kuáimásis sun kuulâi et anarâš juovlâkoortah iä lamaš te sun eeđâi et taidhân kalga talle rähtiđ vuolgij perrust siärván já servi olášutij jurduu sarguu já eeči raahtij párnái sárgusijn lay-out já raahtij koortâid lopâlâš háámán juovlâkoortâin lii puorij juovlâi já luholii uđđâ ive tuáivuttâs anarâškielân juovlâkoortah vuábdojeh anarâškiel kielâpiervâltooimâ pyerrin já servi tuáivu-uv et nuuvt maaŋgâs ko máhđulâš uástáččii anarâš juovlâkoortâid já vuolgâttiččii taid uápisulmuid já táin naalijn tuárjuččii anarâškiel kielâpiervâltooimâ juovlâkoortâid finnee seervi čällest já já kiđđâ já puškoi kođoäigi lii vala koolmâš já jäävrist láá ain mottoom verd jieŋah pyeremus äigi pivdeđ já kuškâdiđ puškoid kalga kuškâdiđ olgon pieggiis saajeest šooŋâst kiärppááh iä vala kirde iäge peesâ suoksâdiđ koškee puškoid lii moovtâ lii koddám äijiháin ennuv puškoid já äijih máttát sunjin koškepuško rähtim lii ain lamaš tergâdis já tolmišis purrâmuš anarâššáid láá lamaš já láá ain-uv valjeest sehe jaavrijn já juuvâin já taid lii älkkee pivdeđ ko iä lamaš vala jieŋâskaapih já puolâščuheh te puškoh seiluu pyereest koškehin ääigi-uv koškepuško lii šiev evvis meeccist sehe jäävri alne tego koškepiärgu-uv kiäččá tárkká ko äijih čuállee puškoid čuopâst vistig puško čudduu rasta sun fasko puško niehist čuomâsijd meddâl já čuomâsij vyelni iteh kyehti vielgis sárgá puško kalga roottâđ ađâi luoddiđ puško seelgibeln nuuvt ete nijbeteeri jotá čielgitäävti mield ij liijká uážu luoddiđ aaibâs kejimield maŋa äijih jooggâld puško uáivi rasta váldá čoolijd meddâl toidá já sikko tom putesin maŋa äijih lyeddee ovdâveepsij kooskâ nuuvt ete tot lebbân ollásávt fasko peeccih keejist čielgâtäävti alne cuopâ vâi lođđâseh iteh uáinusân sun puátkee čielgitäävti puunjâst tere ton vuálá já rata niivhotmáin täävti nuuvt ete tot páácá čielgicuopân kiddâ kalga pissoođ liäbbud vâi košká pyerebeht čohá risseest säägi já čyeggee tom tuárrást puško cuopâ siisâ nuuvt ete säägi nubbe keeči nukkos čielgitááhtán äijih sälttee puško ruávis salttijn puško puáhtá pieijâđ vuástáluvâi salttâšuđ puškoh láá salttâšum oovtâ iijâ te talle toh heŋgâstuvvojeh kuškâđ pieggiis sajan ohhoost puškoh láá kuškâm já tastmaŋa já äijih peessâv herskustâllâđ koškepuškoin cuoppâ cuopâ kalanliha čielgicuoppâ čuopâ kalan selkäliha čielgitähti täävti selkäranka čolliđ čolliim čuállee perkata čuoggiđ čuoggiim čyeggee pistää čuomâš čuommâs suomu čuudâ čudduu kurkku čuuhâđ čuuvâm čohá teroittaa faskođ faskom fasko raaputtaa heŋgâstiđ heŋgâstâm heeŋgâst ripustaa heŋgâstuđ heŋgâstuum heŋgâstuvá tulla ripustetuksi itteeđ iđám itá tulla esille paljastua jogâldiđ jogâldâm jooggâld leikata poikki kejimield loppuun pitkin päästä päähän kođoäigi ääigi kutuaika koškeeh kuivattu kala sivulta kerran tai kaksi halkaistu koškepuško kuivahauki kuškâdiđ kuškâdâm kuškâd kuivattaa kuškâđ kuuškâm košká kuivua lebbâniđ lebbânâm lebbân levitä liäbbud levällään loođâs lođđâs nivel luoddiđ luoddiim lyeddee halkaista niekki niehi niska nukkosiđ nukkosâm nukkos juuttua pivdeđ piivdám pivdá pyytää potkiđ potiim puátkee katkaista puáidáá puáidáás rasvainen punjâstiđ punjâstâm puunjâst väännähyttää roottâđ roođâm rata leikata kala selkäpuolelta kuivattamista varten repiä saumaa t kangasta ruávis sältti karkea suola salttâšuđ salttâsuum salttâsuvá suolaantua salttiđ salttiim sälttee suolata sikkođ sihom sikko pyyhkiä suoksâdiđ suoksâdâm suoksâđ toukata suoksâ kärpäsen toukka säärgis sárgá viiva toideđ tooiđám toidá huuhdella tolmiš tolmišis ravitseva táttoo ko algii maađijpargoh te lijjii pargoost já almaah assii parakijn alda tain ässein nuhhui ruuđâst mutâ ko sun ij máttâm suomâkielâ nuuvt ennuu ete ličij puáhtám ääššis čielgiđ koijâdâlâi tain eres almain et maht kolgâččij miäštárist kooti táttuđ já pälkkipeeivi koijâdiđ kale lijjii vaarâ valmâšeh niävvuđ almaa sist kaandâin oivâdij almai miäštár kuuvl já koijâdâh on vesivaltion kuukautiset moonâi miäštár kuuvl já eeđâi nuuvt maht kaandâh lijjii oivâdâm suu eeđâi áášán jiem määti västidiđ ferttiih moonnâđ kookâin já čorgejeijein tiem ääši koijâdiđ lijjii kokkân já čorgejeijen išekandâ* lâi še herviis tápáhtus ko lâi laturin luoddâpargoost já sust lâi išekandân mottoom kandâ lâi korrâ tubbáákalmai já sun laavij távjá rähtistiđ stuorrâ sätkä sikarinleikko lâi tubbáák maid sun pooldij išekandáin láin vuod luođim maaŋgâlov kiäđgán poorájum raigijd dynamiitijd já aalgij cokkiittâllâđ lemnuid cokkiittem-tullâlaigijn lâi nubbe cokkiittem-tullâlääigi ton siämmáá luumâst sikarinleikko pakkáin já sätkäpápáráin te keevâi nuuvt et cokkiittem-tullâläigi puolij loopân já sun lumâstis väldiškuođij nube cokkiittem-tullâlääigi sust lâi tubbáákpakkâ já sätkäpááppár kieđâst ko koolgâi leđe cokkiittem-tullâläigi tot išekandâ hirmástui já kaččâlij meddâl moonâi paraki kuuvl miäštárân äälgi innig leđe skipárin ko sun álgá ton kooskâst sätkä rähtiđ ko lii cokkiittâlmin lyeđejum dynämiitlemnuid suátiäigin ammaal ko almaah koddojii já háváđuddii te toh vánuškuottii puárâsuboh almaah-uv reservist še kočottâđâi ijhân sun lam hárjánâm armeija kurin tääbbin avvees aassâm riävskáid pivdám kuálástâm puásuihommáid porgâm já tálulijd reŋguustâllâm lâi puáriskandâ tom kočodii kuus juovdâi palvâlusân sijhân lijjii elilâm ulmuuh puohah ton komppaniast kale lâi hirmástum ko poođij tobbeen suátivievâst meddâl já mainâstij tobbeen lijjii viehâ hävskis homáh já tuávkis almaah iđedist pottii siisâ tupán kost mij oođijm já algii korâstâllâđ já ruáŋguđ páá pustuun pusu tai ei kaikki ulos ja heti ovdil evakkoääigi läävejii särnialmaah jotteeđ tálui mield já tollii čogâlmâsâid teeivâi še táálun kost tollii čogâlmâs särnialmai vuárnutškuođij já koijâd tun porgâm maiden suddoid tast smietâi já eeđâi kale muide suddoid lah porgâm ko katko lam motomin spellâm lâi taggaar et jis suutâi te kuhes ááigán ij sarnum vuod sun lâi keččin nijttoreŋgân já lâi mastnii nivsettâm ijge lam jiänádâm säänigin kuhes ááigán sun vuolgij keezi fáárun mecciniijton lâi lamaš sárnuhánnáá jo okkopaje já te lijjii tullâpiällást káhvástâlmin já puurâdmin ko korrâ jienáin párgádij tie čuážžu já nievt alda nuuvt tot vuod sárnuškuođij lâi taggaar juhhees almai vuod sun lâi aašijd tooimâtmin ko lâi uápis tuáhtár kiäst sun lâi finnim sriijtâresepti motomin maid tuáhtár kale ij mielâstis adelâm lâi hirmâd vijnemielâ já nuuvtpa sun moonâi tuáhtár luusâ koijâdij tot almaa vääivid eeđâi lii nuuvt koolmâs jiem paalâ mahten sriijtâresepti čaalij almai resepti já lâi tuđâvâš já ilolâš ko nuuvt älkkeht finnij resepti huáppoin apteekin toin reseptijnis apteekkárân ton reseptis keejâi já luuvâi tom majettudâi já eeđâi lohá hálgučuollâm jiem pyevti tuu išediđ must ij lah taggaar pargo tunjin sajasâžžân nuorâbin must lâi kuhes čapis päggisiämu já njune vyelni siämu še monâmin já monâdijn elâččim uábbâm perruu táálust lâi neelji ihásâš já lâi sierâdmin nube visteest et lam monâmin ko kuulâi tom te puáđistij já koijâdij elleikäärdist sunjin mun iälám moonâm tohon apina sajasâžžân keejâi kuhheeht muu já eeđâi tust lah toos kävni apina lii koorâs kaččâđ ruottâđ já muorâin kuárŋuđ tego suáđist čummâluveh unohis ääših pajaluvâi nuuvt kiävá te amal vissâ lii vyerdimist et ton sajan vuovâs ääšihkis čokkâneh oovtčuákán muu kuuvl keesi ko lijjii tuše hyenes vuáttámušah tievâ te jispa te šiev tilegis tom tässee maŋa vuolgijm ubâ peerâ jonsahpeeivi ličij lamaš njuálgu kirdem mut tot lâi nuuvt tiivrâs et peelijn ton haddeest peesâi fáárust ko molsoi maašin lâim viehâ stuorrâ juávkku jotteeh mut taat tiätu ij merhâšâm maiden tot ij halidâm vyerdiđ vittâ miinut et mij lâim pyevtittiđ mašinân ferttijm tohon čumâgiđ vyerdiđ nube maašin mii vuolgij viiđâ tijme keččin mun kal tast smietâdim et sáttá kuullâđ äigi mottoomverd et mun oppeet korŋiim fáárun eereeb tiäđust-uv maasâd maccâm mii lâi jo ovdil tiilájum mätki arvâlusah kullojii iärásijn-uv mij ehidispeeivi siäivuim kirdemkiädán peesâi metroin ko vistig oostij liipu já pintedij lusis laavhâid junan piištij tijme verd lijjii nuuvt pokkâ et illá táátui čaahâđ mij njuškijm metrosajattuvâst kuávddáást ij lamaš tast innig mätki ko muáddičyet meetterid mij puhhiidâđâim olmoošjuávhu čoođâ lavhâidânguin nommâ lâi lâi kale šiev hooteel ige nuuvt tiivrâskin itten mij vuolgijm ubâ peerâ almottâttâđ viežžâđ kištopaasâid lâim uáináh puáttâm čuávvuđ olympiakištoid lijjii ađai ovdánemvádulij olympialiih muu káálgu uábi kándâ lâi tobbeen kištodmin puurjâstmist te mij lâim tondet movtáskittemjuávkkun fáárust ij lam mihheen alda koolgâi moonnâđ kuovttijn metroin já val väzziđ koskâpeeivi kuárdáttuvâst maŋgâ kilomeetter tieđe et kalle ceehi lâš lamaš liegâs mut pallâmtuoivâ kal lâi vissásávt mij tiättâm et eidu kogo tot kuávdáš lii ij lam ävkki ko kihheen ij tiättâm maiden iä tohkin kiäin lâi kištopargovievâ piivtâs pajalist tot kal čielgâi-uv et eidu taggaarhân kreikkalâš vyehi lii-uv kihheen ij tieđe maiden já mihheen ij tooimâ nuuvt ko ohjelmpápárijn lii čaallum já val tie et jyehi sajan lii kukke mij liijká kaavnâim tom kuávddáá já peesâim kuittâg iipton piäiváá oovdâst já finnijm vala juhâmuš-uv siämmáá peeivi ehidist lâi olympialij lekkâmjuhle ij lam meendu kukken hotellist oovtâ kilomeetter kale koostâi väzziđ ige ehidist lam innig nuuvt paahâs lâi puáris pegâlmâs mon vuossâmuš häämi lii rahtum ihheed tassaaš puoh ubâ stadion lii rahtum marmorrááptuin uđđâ ääigi olympiakištoh tuállojii täst taan stadionist lâi meiddei maratonkaččâm mollâ moonâi ton siämmáá kiäinu mon toovláš käččee kaačâi ko puovtij vuáittusaavâ tuárust persialij vuástá kišto vuoitij kreikkalâš savzâkeččee pelimuddoost huámášij maađijpiällást raavâdviäsu já mukkâsij toho tot puurâi vuástáleeibi já juuvâi viinilaasâ já te oppeet kaččâlij juuvsâi ovddibeln käččeid já vuoitij val čiččâmáin minuttáin nubben juovdâm käččee kal lâi hárjánâm savzâčurrui fáárust kaččâđ jyehi peeivi pakkâ piäváduvvâst lâi kale mudoi vuohâsávt läjidum mut kal tast koolgâi leđe noonâ pottâ ko koolgâi čokkáđ marmorpeeŋkâ alne vittâ tijme lijjii enâmist já toi siisâmarssim piištij kyehti tijme ohjelmist lijjii antiik áigásij mainâsij čáitálmâsah om maht purjâstij tuáhuntehin já maid tot ain feerij mudoi ton lasseen peesâim uáiniđ já kuullâđ já uábi kaandâ itten mij vuoiŋâstijm hotellist ubâ peeivi peeivi aalgij almosjasko ko kreikkaliih vuástálistii šeštimohjelm mii lâi talle äššin parlameentâst iäba toh ääših lam toimâm tađe ovdilgin kale juttii vâi mielâčäitteeh pessii parlamenttáálu oovdân cáiccudiđ še moonâim keččâđ mielâčäittim tot lâi rávhálâš kale lijjii čokkânâm maŋgâlovhtuhháát ohtâ olmooš ain čyervee megafonân kreikkalâš sääni monnii celkkuu já te ubâ olmoošjuávkku čergee tom siämmáá liturgia kreikkalâš sääni jotkui vissâ muáddi tijme tassaaš ko ulmuuh tájáskii aalgij paavkâs já huuihâs koškii konjâlkaasu huligaaneh cuovkkuu laasâid poldii olgoravintolai peeivisuojijd cuovkkuu marmorrááptuid pitážin já koškii toiguin polisijd motomin toh leggistii pyellee bensinputtâl mij kal lâim jo kiäsádâttâm hotellân já keejâim parvekest tom stuime hooteel lâi tuše meetter keččin te toho še poođij konjâlkaasu veikkâ lâi-uv jo váhá láivum tot kuittâg kaaskij mottoom ääigi tot hooteel kale šiev saajeest lamaš ko ij kuássin tiättâm maggaar tuáru siisâ šadda tomhân ij muuneeld puáhtâm tiettiđ ko hooteelvisteh lijjii väridum jo tälviv hooteel pargee mainâstij et puoh taat stuime lii polisij suijâ ko halideh liävuttesvuođâid já huškoh ulmuid poliseh láá maka val kárvudâttâm siiviilpihtâsáid já cuávkkuh laasâid vâi tot šodâččij mielâčäittei suijân lâi tiäđust-uv mielâčäittei šlaadâr já propaganda moin halideh jieijâs kove pyerediđ iä vissâ tom halidâm jurdâččiđ et šeštimvátámušah iä lah polisij suijâ kannattičij kejâdiđ tááláin já ovdebijn merideijein kiäh láá fillim já adelâm puástu lovottuvâid ruđâlâš tiileest tot ij lam kuittâg ovtâskâs ulmui nuuvt tego raavâdviäsui tuállei já kävppijâsâi suijâ omâduv puáldimân já cuávkkumân ij jurdáččii leđe maggaargin suujâ mij eelijm olgoláá kost lâi váhá rávhálub almosjasko ij kuoskâm raavâdviäsuid mij juuđijm puurâdmin já kaavpijn kost láá paldpaldluvvâi käävpih veikâ magareh já káturavintolah ennuv ij lam hirmâd tiivrâs jis ij ain nuuvt hälbigin kišto turistij ruuđâin toolâi liijká hooddijd vyelligâžžân lâi oppeet korrâ stuime tot suáti lâi jo mii hooteel puotâ kááđu alne lâi viehâ styeres já ain tyellitälli poliseh paččii konjâlkaasulemnuu mielâčäittei vuást lâi val táváliist-uv stuárrâb leemnâ ko ubâ hooteel tuárgikuođij lijjii še rahttâttâm taan suátán lijjii kaasunaamareh uáivist já muáđoid lijjii vuoidâm monnii vielgis vuoidâs amas konjâlkaasu kuárdiđ liške lijjii kaasunaamareh já jyelgi- já kietâsyejeh já marmorpittáid toh tuostuu stuorrâ lastikkolbâiguin oinui maht eimâskâsah cokkiittii pyellee bensináin já tot auto čiesâi mottoom kioski njeigâ já tot še puolij vuolgijm ehidispeeivi suurlähettiläs kuásán mij moonâim mut aldemuu aseman ij lam tuástáš moonnâđ mut mij vaazijm aseman kilomeetter keš vááijuv tijme já taksijn loppâmääđhi ij finnii taksisáátu nuuvt älkkest ko kalga koijâdiđ et heiviiččij-uv taaksin et tuálvuččij merisajan taksivyeijee nabda et ton saajeest ij lah tuoivâ finniđ uđđâ sáátu te tot ij sääti vyelgiđ ollágin mij peesâim joton päikki lâi suurlähettiläs aassâmtáálu kal lâi rávhálâš ko tothân lii-uv staatân kullee eennâm já táálu nuuvt et mij lâim-uv jiešalnees lâi povdim kuásán ubâ ulmuu stuárusii valastelleejuávhu já sii perruujesânijd juávkku tot lâi-uv mij moonâim maasâd taksijguin mut ferttijm pääcciđ siämmáá ko taaksih iä halidâm vyeijiđ siämmáá eehid parlament jienâstij ton šeštimohjelmist mii lâi adelum loovnâi já ruttâtorjui iähtun mielâkiddiivâš keččâđ televisiost tele lii kreeika sääni et maht jienâstem ovdán jieškote-uv aalmugovdâsteijee eeđâi uáivilis ne kal teikkâ ohi ij lâi ei ne vuoitij eidu motomáin jienáin já parlament tuhhiittij šeštimohjelm čielgâs et taat lasettij oppositio tuárrummoovtâ iä lijkkum ennuvgin syemmilijn eeđâi et kolgâččij čuávji luoddiđ še tiettii et pállučiehčâm lii mafia haaldust ko vaazijm mielâčäittei lappâd te kullui terro-rist turist terrorist peeivi eelijm purjâstemkištosaajeest toho piištij puohnissii tijme mut tot lâi taggaar tuše viežžâm ko korrâ pieggâ eestij purjâstem kuittâg peesâim meerâst vuojâdâttâđ puáđidijn puovtijm jotteeđ metroin peht tääl lâi tommit rávhálâš peeivi vuolgijm oppeet viggâđ purjâstemsajan liččii finaaleh mij juuđijm kuovttijn metroin uđđâ olympiastadion alda já ohjelmijd lâi čaallum et täst vuálgá shuttle bus purjâstemsajan ij oinum taggaar bussi kosten juávhust aalgij koijâdâllâđ et kost taggaar bussi vuálgá mut bussivyeijeeh tuše lebbuu kieđâidis já luptiistilli olgijdis kreikkalâš vyevi mield táátui suáittiđ taggaar kištoläjideijei mii tiäđáččij läjideijee poođij te eeđâi et ij täst vyelgi mihheen buusijd tohon naggij et taan ohjelmist lohá et bussi vuálgá taan ääigi já sun haalijd tuše tiettiđ mii buusijd tot lii piištij mottoom ääigi já viijmâg läjideijeeh vuálánii já uárnejii buusi bussi kal ij liččii kuássin vuálgâm jis ij liččii lamaš nuuvt nággár amal puoh ääših tuáimih-uv nuuvt mij peesâi tijme vyeijim maŋa purjâstemsajan mii lâi kukken kaavpugist merâäävi riddoost kal lâi kiergânâm jo älgiđ mut kištouásih lijjii maŋgâ já mij kiergânijm vala pyereest-uv fáárun hyelkkikandâ vuoitij kollemiitaal já kal lâi-uv moovtâ loopâst ameriklâš lâi innig oovtâ čuággá keččin mut paasij ain-uv nubben taah lijjii-uv ovdánemvádulij kištoh te toh monnii kuittâg aaibâs almolij olympialij njuolgâdusâi mield lâi juáhhást paarrân nk normaal olmooš fáárust mut sun ij uážžum väldiđ uási jieš purjâstempaargon tuše ravviđ maŋa lâi mitalij jyehim merâvuoddâs alne lâim tiälláádâttâm jo pyeri ääigist šiev sajan mast uáináččijm tom seremonia peeivi eelijm val vaazzâšmin lâi postâtoimâttâh-uv poldum vaarâ puáluputtâláin siiskiš-uv lâi puállâm vuolgâttem koortah iä lam eidu kiergânâm pyelliđ tot čielgâi maŋa lâi loppâjuhle ij lam innig nuuvt kukke piištij tuše kulmâ tijme vyelgidijn lijjii ulmuuh nuuvt ennuv puhhiidâtmin olgos et illá mahten peesâi ovdániđ lâi mottoom kááđu paijeel rahtum koskâpuddâsâš šalde mii lâi tuše kyehti meetter kubduv já ton mield kolgii tuhátteh ulmuuh väzziđ kuábbáá-uv kuávlun lii vises et ohtuu ij tarbâšâm leđe čaaitij kreikkalij ornimtááiđu lâi syeinimáánu peivi lâi mielâmieldpeivi mij vuojijm taksijguin amas tarbâšiđ lusis laavhâid muátkuđ val ravvij et taaksin ij uážu adeliđ eenâb ko eurod tot táttu eenâb te kalga almottiđ polisân haadanhân mij tastoo peesâim-uv kirdemkiädán te maašin luptânij kirdemkiedist te mun keččim lasârääigi vuálus já ettim et adjöö taan enâmân jiem ližžii eidu itten maađhâšmin moonâi kale pyereest unohisvuođâi meeri lâi jo tievvâm taan määđhist molsom lâi já ehidist lâim jo peeivi keččim lijjim ohtuunân kullum šlaamâ muovrâs ige paavkâs kaasu ij káskám čoolmijd lam innig ceehi paahâs lâi kal tuođâi suotâs hundârušmâš lâi tot et mon kuhháá kalga viermijd anneeđ čääsist amas liijkás ennuv čaaŋŋâđ vuáskuneh kuáránem kuorâttâllâm ohtuunân taggaar rašes ääši mast anarâšah iä lah táássâš julgâ tuostâm ubâ savâstâllâđgin nomâlâsân nisoneh et tääl jis kuássin ličij toos äigi manen anarâškielâ lii álgâm tááláá ääigist kuárániđ manen anarâškielâ kevtteeh láá nuuvt uccáá manen anarâškielâst lii nuuvt uccáá árvu láá koččâmušah moi vástádâsâi kavnâm lii uáli vaigâd mutâ nube tááhust liijká uáli älkkee jiem njuolgist suujâtkin kiämmân te liijká kuáđáččim mottoomlágán ovdâsvástádâs anarâš nisonáid sist lii lámáš já lii ain-uv hirmâd stuorrâ ovdâsvástádâs taan ääšist veikkâ kielâ mättee anarâš-nisoneh iä lahkin innig meendu ennuv lii lámáš kuittâg-uv jo ovdij aigij tot kote lii lámáš ain pääihist párnáigijn ko kyeimi lii lámáš puásuimeeccist riävskápiivdost tâi kyelipiivdost já sun lii sirdám eenikielâ párnáidis tiet ärbivyehi lii mestâba ollásávt potkânâm juáhhást láá tiätulágáneh jurduuh tien ääšist já veikkâ mij sättip tubdâđ-uv mottoomlágán sujâlâšvuođâ te kuittâg mij jieččân mielâst tiettip mii teikkâ moh ääših toos láá sujâliih uáinu maid puávtâm täst oovdân lii tuše ovtâskâs ulmuu uáinu ijge lah tiäđustkin áinoo já tuođâlâš jiečânâsvuođâ finnim maŋa staatârääđi vuáđudij staatârääđi miärádâs mieldi vuáđuduvvojii räjikocceemsajattuvah rajij miätá já toh ceggejuvvojii meid kuávlust räjikocceemsajattuvah vuáđuduvvojii anarâšâi aassâmkuávlun nuorttiibel ive ääigi räjikocceemsajattuvah lijjii kale meid kuávlust-uv mutâ iäskán nube maailmsuáđi maŋa toh lasanii já anarâškuávlust ráhtojii uážžu ettâđ viiđâ ive siste já sajattuvâst lijjii lovmat nuorâ läddlâš kandâalmajid kiäh iä peessâm nuuvtkin älkkest vyelgiđ ovdâmerkkân veikkâ jieijâs šoddâmkuávloid tâi veikkâ ferttejii snuvláđ räjikocceemsajattuvâin ko iä finnim vahtâhoovdâin kuhebijd luámuid já áinoo rääđi lâi älgiđ ääigikolloon raseldiđ páihálij anarâšnieidâigijn já veikkâ sij iä nuuvt hirmâd pyereest máttâmgin vala suomâkielâ talle te rähistuvvii lädikandáid já maaŋgah naijii huápu-huáppoin siigijn taađeest ko kiergânii já tuhhiittettii iä kiergânâm kocceeđ ovdâidis ko sij karttii jotteeđ puásuimeeccist já kost kost-uv já nuuvt sij nistettii pyeremus naaijâmahasijd nieidâid läddlijd sij kale liččii mudoigin piergiittâllâm sijjân já iäge piergiittâllâmgin et nuorâ lädikaandah kiäh irguustellii anarâšnieidâid lijjii paijeel kuđâlov já huámášittee lii et sij vaikuttii puoh miäccáámus kuávluin-uv kuus ovdâmerkkân viestârpeln ässee kandâalmai uáli harvii lappui nuorâ läddliih lijjii siämmáá ennuv jis jo iä ličči lámáš eenâb-uv ko toin kuávluin ässee kandâalmaah lädikaandah lijjii iänááš vuálgám tuše ive teikkâ muádi ive mookán já ko sij maccii meddâl te anarâšnieidah tiäđust-uv värrejii almaidis maajeed šoddâdii páárnâščurruu suomâkielân nuuvko kállás eenikielâ tom vaađâi jeđe ko te maŋeláá poođij rijdo já iäránem te maccii maasâd kuátupááikán kost máhđulâš peerâ já hyelhih-uv lijjii suu ávussolâi vyerdimin návt keevâtlávt lijjii kale mudoi oornigist eereeb kielâ tot lâi kielâhân lâi tiäđust-uv pááccâm tom máátkán ijge sun innig máttâm teikkâ sivistys tiet vuálánâm sárnuđ anarâškielâ lâi kuáđđâm eenikielâs tom pyereeb kulttuur tiet mon maŋŋaal sun lâi vuálgám suu vaanhimeh hyelkih já usteveh veikkâ mattii-uv sämikielâ suomâstii suin tanen ko lijjii vuáhádum toos jo talle ko nieidâ kálláinis já párnáinis lâi iällám kolliistâlmin uáppásijdis nieidâ vuolgij puánjás maŋŋaal te tot lâi anarâškielâ peeleest tievst pyereeb rađhâšem ko et vivvâ ličij pááccâm päikkivivvân nuuvt-uv motomin kuittâg vaarâ keevâi te tot lâi kielâ peelest katastroof táássâš lâš peerâ sarnum sämikielâ pääihist te lädiviivâ puáttim maŋa päikkikielâ viehâ vissásávt rievdâi suomâkielân já lopâ-loopâst keevâi vala nuuvt et veikkâ vivvâ ij liččii lámáškin ton tovváá tuuveest te peerâ kuittâg-uv koskânis suomâstij ohtâ áinoo suomâkielâlâš vivvâ puovtij rievdâdiđ joba ubâ siijdâ kielâ suomâkiellân ko lii nuuvt vyelligâš já čuuvtij nubij uáinuid kunnijâttee et molsoost tállân kielâ tagarin et tot áinoo-uv läddlâš kote toin aldasijn lâi addiiččij suu sárnum perustijbâ sun tast tâi ij tiet maaŋgah anarâšah mättih orjâlâš- já nuorttlâškielâ-uv ko láá karttâm ášástâllâđ ránjáidiskijn mutâ tááláá ääigist mättih ain ucceeb já ucceeb jieš anarâškielâ äšši ličij lámáš tievst tot et vivvâ ličij lámáš nuuvt jiärmálâš et lâi kieldiđ suomâstem suu jieijâs tiet mutâ jiem lah vala ohtiigin kuullâm et nuuvt ličij kosten keevvâm läddliih tollii aaibâs luándulâžžân et sämmiliih kalgeh sárnuđ suomâkielâ koskânâs-uv talle ko sij láá aldasijn taggaar-uv máhđulâšvuotâ et sij kyehtilušeh talle ko sárnuh sämikielâ já evakkoääigi anarâšnieidâh pessii uáiniđ läddlij eellimvyevi aldeláá-uv mielâstuvvii toos nuuvt čuuvtij já ko vala kavnii vuovâs puánnjáamnâs te paccii lopâlávt siämmáá evakkomáátkân kale tiäđust-uv nubijkejij še anarâškaandah-uv kavnii rivgoo evakkomääđhi äigin já ko suu kyeimi ij halijdâm vyelgiđ te ij lam eres rääđđin ko pääcciđ evakkovivvân tohon ervidmist mii tai perrui päikkikielâ poođij leđe peri mut ij kuittâg anarâškielâ ääigi jurdâččemvyevi mield äšši lii mottoomnáálá addiimist veikkâ tot ij lahkin vuoigâdvuođâlávt olmânáál já olmooš tiäđust-uv viggá piäluštiđ jieijâs mii oppeet lii olmânáál maŋa algii anarâšah-uv mottoom náálá čuovviittiđ ađai sivistiđ jieijâs škoovlâi lasanem mieldi nomâlâsân nisoneh škovlâ kansaškovlâi lasseen lâi mii tooimâi šiljoost ässeeh lijjii eidu peessâm sämmilâšvuođâ nuáđist luovâsin já lijjii pyreest lädilum teikkâ lädiluumin veikkâ maŋgâsijn lijjii-uv säämi ruottâseh tááhust lâi puoh hyenemus päikkikodde sämmilâšvuođâ juurdâštijn kuittâg usâđettii meid anarâšnieidah kiäh halijdii máttáđ lädipurâmâšâid mälistiđ mii tiäđustkin ij lam juurdân hyeni sij tobbeen kuittâg oinii ereslágán eellimvyevi já algii finniđ tagarijd negatiivlijd sämmilâštobdoid sämmilâš ij lah mihheen tuše läddlâš lii tohálâš áigásávt sij vájáldittii ađai halijdii vájáldittiđ ruottâsijdis já jurdâččii et jis sij nääjih läddlijgijn te sämmilâš ruotâsvuotâ-uv siämmâst putásmuvá já loopâst vala láppoo lijjii kale karttâm kansaškoovlâst pilkkedmij já eres-uv olgooštmij keežild hepâniđ ruottâsijdis já ko pyereeb eellim läddlij kuáttá lâi máhđulâš te toos sij tarvanii ko ij lam mihheen tot lii nuuvt tuolvâs-uv läddlâš puovtij adeliđ taggaar luho já eellim maid ovdâmerkkân teikkâ loostah mainuu maŋgii kuullimgin anarâšnieidâid etâmin ko sij koskânis savâstellii almain mun kuittâg jiem huolâ stuorrâ tuotâvuotâ tien celkkui liigin čiähádâttâm juurdâš táid tááláid náituspaarâid ij nuorâpaarâid tanen ko anarâškielâ mättee nuorâpaarâh iä eidu taan ääigi lah tuáivumield puátteevuođâst te putes jávvupaarâh láá tuše oovtâ kieđâ suormâin rekinistemnáálá já uáivildâm täst kielâ sárnoo anarâšâid lii návt jurdâččemvyehi lii iärvádâs já iärvádâssân tot vaarâ munjin páácá-uv ohtâvuođâst ferttiim liijká rämidiđ taid lädinieidâid kiäh láá naaijâm anarâšâigijn já sämmilijgijn iänááš maaŋgâs sist láá máttááttâllâm sämikielâ já meid anarâškielâ-uv já vaarâ taa lii tot nissoon jurdâččemvyevi nuuvtettum ruopsis läigi mii munjin lii iärvádâs liijká irâttiččim mahtnii vuájuttiđ sii jurdâččemvyevi jieččân káálun te positiivlâš mielâst sij láá empaatliih já mättih šiettâdiđ jieijâs persovn puánjás pusseer siisâ já mietieelliđ sii tobdoigijn nuuvt hyeneest ko pyereest-uv taat tuáimá anarâšnisonij pehti meid nubijkulij-uv läddlâšpuánnjá jna kuuskis tot empaatlâšvuotâ anarâšniedâin lii lappum anarâškandâi háárán tääl kamuvsyeinivierâ tii kuávlun já tij kale tietivetteđ kiäh láá vierâ vuástáväldeeh já mađe várás tot lii nurdâdum škoovlah lii lamaš vaara siämmáálágán juurdâ ko must et lii tuše ohtâ škovlâ mii lii juo áigáá lopâttum láá kuittâg kyehti škovlâtáálu main puárásubboost lii škovlâtoimâ nuuhâm juo ive ko uđđâ škovlâ valmâštui škovlâ lii-uv toimâm kidâ onnáá peeivi räi já ton historjást ij lah mihheen tađe komebijd škovlâ valmâštui viestârpele riidon ive já máttááttâs peesâi älgiđ siämmáá ive ovdil škovlâmáttááttâs lâi toollum táálust kuittâg potkij meiddei škoovlâ toimâm siämmáánáálá ko eres-uv škoovlâi já škovlâviäsuh tuššii iänáážin škovlâ kuittâg selvânij suátitooimâin viehâ pyereest veikkâ ryešiliih kiäh iäigáduššii vala ive nuorttiipele riddoid lijjii makaš rođeldâm škoovlâst maid kost ryešiliih iä lamaš váldâm tobbeen maiden merhâšitteid pic páiháliih ulmuuh kiäh algâttellii uđđâ viäsui huksiimijd lijjii jieijâs luvijnis luovviistâllâm laasâid uuvsâid já jobá tapetijd-uv ko nuuvt vuohâsávt lâi vala keevvâm et ryešiliih-uv lijjii lamaš tain aldasijn te lâi-uv pyeri pieijâđ paatavvoid sii suijân tiivoodmân já orniimân moonâi kuittâg pyereest-uv ohtâ ihe jâ viijmâg uđđâivemáánust škovlâ peesâi oppeet algâttiđ toimâidis vuossâmuu škoovlâst soođij maŋa piištij tuše pelniäljâd ive ađai nuuvt kuhháá ko uđđâ kansaškovlâ valmâštui chrysaetos lii nubben stuárráámus peivikozzâlodde mast láá kuhes suájáh já kuhes poođâš suájái kobdodâh lii suullân siämmáš ko pottâš kukkodâh já tast stuárráb merâkuáskim iärut älkkeht pottâš vuáđuld ko merâkuáskimist tot lii čuuvtij uánihub pessimnäällin láá ive árvuštâllâm paarrâd tot lii ain-uv hiäjusmum šlaajâ lii kukke já suájákejij koskâ lii kuáskim sooddâst te ton suájáh láá ucánjáhháá já vyelni keejân suájákeejih láá jurbâseh kiäzzáneh ucánjáhháá roopâ kuávlun já käŋŋirsuájá sisuásist suájá monnjârobdâ lii-uv ucánjáhháá hámásâš loddeest lii kuovgis uáivi ruškiskirjáás roppâ já suájáh lode uáivi lii lieggâ ruškâd roppâ já suájáh láá lieggâ ruškiskirjááh já pođâškeejih kuohtuin láá ruškâdeh kirdee lode suájái vuoluubeln päštih vielgis tiälhuh láá stuárráábeh ko oráseh ko ores tiäddá koskâmiärálávt te niŋálâs koskâmiärálávt riegistum kuáskim lii lamaš suullân mut tuođâlávt toh eellih čuuvtij kuhheeb merâkuáskimáin jierssein já stuorrâoppuin kulá kuáskim enâmustáá vajedum kozzâluddijd láá vajedâm ko toh poreh vuássáid já viärutteh meccivaljenaalijd vaje merhâšume lii-uv iivij mield kiäppánâm te kuáskimijd pääččih ain-uv ihásávt aaštâ lii piervâlij aldasijn läällimääigi tábáhtuvvee hemâdâs aainâs moottorkiälkkávyeijim máádás levânem stuárráámus iästu táiđá leđe-uv tuárvi rávhálij pessimsoojij kavnâm já nube tááhust tot et kuáskimeh iä lah vala vuáhádum ulmui huksee stuorrâ risselannees jo-uv puáris aaikân tâi pähti-ildei pähti-ildeeh láá kuittâg uccáá já piervâlsaijeen táválávt šaddeh-uv tuáriskuávlui aaikah styereduvvoo jyehi ive nuuvt et tast sáttá šoddâđ joba muádi meetter kobdosâš já kuulmâ meetter alosâš láá táválávt väripiervâl maid tot kiävttá neljihâškilomeetter reviirist vuáruiivij láá skođâstum toŋâsijguin suoinijguin siähtálijguin já jáhálijguin čiŋâttev aassum piervâlis vala vorâs kuácceiguin já peciovsijguin láá siämmáá kuáskimpaarâ kiävtust maaŋgâid iivijd mannee cuáŋuimáánu loopâst tâi vyesimáánu aalgâst vielgis mane main láá kuovgisruškis tiälhuh láálá taid suullân pelnub mánuppaje pessim luhostuvá ađai uđâgááh saddeh eenâb ko ohtâ te nubbe uđâgâš kooččât korâidis maŋgâ peeivi maŋeláá já tondiet puárásub uđâgâš lii távjá čuuvtij stuárráb ko nuorâb kištodeh korrâsávt purrâmâšâst já puárásuboh já kievrâbeh uđâgááh távjá koddeh-uv nuorâbijd obijdis já viljâidis uđâgááh teddih tuše g tâi uđâgááh láá vaanhimij tipšoost suullân pirrâmpeivid já kuohtuuh vanhimeh kurppov purrâmâš tuše pyeremui raavâdiivij ääigi toh nahciv šoddâdiđ kyehti tiervâs uđâgáá moh piergejeh puátteevuođâst-uv jiečânis lodeh tálvásteleh mut nuorâbeh värrejeh roovvâd-juovlâmáánust sehe já já mäccih njuhčâ-cuáŋuimáánust rähtimmätki määđhist mon tovváim kandâinân povdiittâssáin lii nuuvtkočodum suotâstâllâmkärdin mii lii rahtum ryevdi pirrâ tom et iänááš ääših moh tobbeen láá oinuumist láá čonnâsâm mottoomnáálá ruávdán tom kuáivumân rähtimân teikkâ ovdâskulij tipšomân jáludem ohtâvuođâst enâmist pajaneh maaŋgâlágán mineraaleh já tobbeen lâi-uv maineraalij várás väridum ohtâ viste ađai halli kost lijjii mijjân-uv uápis mineraaleh ovdâmerkkân ametisteh epidooteh já tien tiegáreh láá meiddei aalmuglâš uásáduvah tegu ovdâmerkkân indiaanij uásádâh já skandinaavlâš uásádâh toho šadda še sämmilij uásádâh mon ohtân uássin šadda leđe taat kuáti kon muoi rähteen toho ceggejuvvoo njollâäitti já tiäđust-uv láávu tot kale lii lámáš jo kyevti-uv keesi ciäggust mut kuohtui keesij ääigi äijihstormâ lii tom njiäidám mon muorah vuájuttii nuuvt jieŋâlâsân et korrâsumohsehkin stoormah iä tom vaje komettiđ lii ohtân junárođijnis suullân muádi kilomeetter kukkosâš mut mudoi lovmat hehtaar stuárusâš ohtâvavnusâš juná vuájá kyevti tiijme kooskâi já iälá smaavâ kylážiist mast láá nelji táálu lii kaavpug roobdâst kiddâ meetter keejist kaavpugist já tobbeen láá ivij mield viehâ ennuv jotteeh lii meiddei tieđâlâš tutkâmkuávdâš sehe nommâsâš purâdemviäsu mii kulá tuon ovdilmainâšum kuávdážân lii nuuvtkočodum ilmastoitu já uáivild ton et toho puáttee áimu lii čuáskudum elektroonlávt jieŋâskääpi sulâstittee rakânâsâst liegâsvuođâin návt aalgâst tommittáá et jis olgon lâi veikkâba cekkid liegâs suoivust te raavâdviäsust tot lâi talle tuše teikkâ tast vala-uv vyeliláá já lâi tuođâi-uv suotâs ain čaŋâliđ puurrâđ toho taan raavâdviäsust suullân kerdid já uážžoim ameriklâš puurrâmvuovijd váháš fáárun täid kale ameriklâš ustevin purâdemvyehin mut siämmâst nomâttâm taid syele meid jieččân-uv purâdemvyehin jyehi purâmâšân kullii popcorneh jis lâi mälipurrâmâš te toos aainâs sehhij ain čuurmâ tievâ popcoornijd vyehi ciegâi munnuid nuuvt pyereest et maŋeláá sehhijm jyehi mälipurâmâšân muoi-uv popcoornijd jobá ij kolgâm ujostâllâđ kieđâi kevttim purâmân oovtkiärdánávt kolgâi puurrâđ mestâ te-uv sämmilâš te porá pajanij kirdemmaašin kirdemkiedist mon fáárun muoi pajanáim ässee viljâ lâi munnuu oovdeld maašin fáárun kirdelij meiddei kote lâi monâmin kirdemkiedist kuáhtáin professor eeči sehe saavâjođetteijee enni lâi monâmin luámu viettiđ veikkâ aalgâst äddejim-uv et sun ličij monâmin eelijm viljáin já suu nieidâskipáráin vyeijimin suotâstâllâmkäärdist já vuojij puohâin eres rakânâsâin eereeb šleđgâautoroođijn já vala mottoom eres-uv rakânâssáin mii juurâi já stáávrui jyehi kuávlun hirmâdávt piissum stađásávt eennâm alne já valdim tuše čuovâkuuvijd bussijn kaavpugist tipšomin ašijdân munnuu ijjâsaje lâi alda kirdemhaammân toimâttuvâst meetter keejist lii täsivääldi presideentâ lanne kost selvâttijm munnuu máátkân čyeccee koččâmušâid toh lijjii oornigist te ucâluvvim maasâd kuavlun lâi liegâs já nieidah muččâdeh nuuvt et jiem toollâm hirmâdgin huápu monâdijn ehidist mälistim poccuu steikkuu mon purrii kandâm suu viiljah sehe nieidâskipárijnis já mun láim puáhtâm jiehtinâš fárustân já pelviiđâ ääigi eereeb mun lâi vyelgimkumestâs já koccajim jo pel kuulmâ ääigi iho lâim já muoi moonáim-uv passâkontrol čoođâ njuolgist olgoeennâm terminaalin ussáim vyelgimčielgiittâs já čälittáim jieččân siisâ poollim maht kävneen olmâ maašin mii juátká vuolgijm mašináin mon tijppânommâ lâi te seivittijm vistig kirdemkiädán mast pottii lasemađhâšeijeeh já joođhijm määđhi algâmääđhist imâštutij paijeelmiärásâš ustevlâšvuotâ já tuoččâmhaalu ličij ennuv oppâmâš ko láim kuullâm te kieddi lâi tuotâ styeres láim enâmist já terminaalist love paijeel oovce äägi lii tiijme maŋeláá ääigist te koččâlistáim tállân aldemuu kirdememedist siämmâst ko čäitistim kirdemlippun et kost lii porttâ ravvuu čuávvuđ viskis linjáá nuuvt kuhe ko kávnoo munnuu verejâš vyeijiđ tagarij hirmâd kuhes liukuhihnai mield maaŋgâid čuođijd meetterijd já porttâ eštus kavnui älkkeht paasij vala suullân tijme äigi maašin vyelgimân oinijm et jis meetaalalmotteijee pippij te kaartâi tállân täärhib syynin mun lyevvejim jo valmâšân puáhháá soolgi já šlanttâpuursâ lummoost ovdilgo lävkkejim verejáást siisâ miinut vááijuv pajanij munnuu vuájáán kirdemkiedist já tot puáđáččij tuálvuđ munnuu paijeel vuájánân šiettii aldasáid olmožid oovce peŋkkârivid paldluvvâi já kyehti vázáttuv lâi hyeni já mätki kukke kuittâg lekkâsij tommittáá polvâluámi et oinijm kuohtuuh lijjii monitorid main ooinijm ubâ paje kogo pehti kuás-uv lep monâmin algâmääđhist monitoreh iä toimâm lâi tijmed já minuttid mut nuuvtkočodum páihálii ääigi mield tuše pelnub tiijme siäivuim kiädân te páihálâš äigi tobbeen lâi äigi lâi kuullâm jo nuuvt ennuv et lâi talle tijme jo kyehtlov paijeel käävci ehidist jo táássâš koccáám siämmái čolmijgijn tijmed moiváás enâmânpuáttimtuuškâ maŋa pessáim tuullin já polâstâllim et maht tallegis jis tulli áiccá munnuu áákšuid já álgá koijâdâllâđ tain maidnii várás munnust lâi nuuvtkočodum torvokirje mon lâi vuolgâttâm šeffâ tuáivuttij kuittâg munnuu pyereestpuátimân enâmân já jođhijm määđhi oovdeld lâi nelji ulmuu delegaatio kiäh lijjii ollâopttuv taaiđâprofessor já ohtâ almaiolmooš kiän noomâ jiem innig mušte lijjii kirdemliipuh maksum mut munnuu vuástáväldei tooimâst lâi vuávájum nuuvt et monâččáim loppâmääđhi autoin mottoom tijmehotellist muáddi tiijme ruttijm sämimáccuhijd pajalân já vuolgijm indiaanij stuárráámus juuhlán mottoom kulttuurkuávdážân piištij muáddi tiijme mast poppa-almai toovâi nuáidikonstâidis já pooldij ráávhu piijpo toi ulmuigijn kiäh lijjii kuččum oovdân kunneesaajeest nuuvt et oinijm pyereest tom toimâttâs oovtâ amerikkalâš nieidâ kote lâi aassâm muáddi ive já sun sáárnui viehâ pyereest suomâkielâ povdij munnuu vuáđudemčuákkimân mii tolluuččij kesimáánu ääigi suulâin vyeijilijm sáátust já nohádij tállân auton pajanem maŋa puáđidijn tijme lâi pel kyehtnubáloh iho já jiem lam uáđđâm vala čalme tievâgin lâi talle pel käävci iđedist já lijjim koccáám oovtmano tijmed lâi-uv suotâs viälánistiđ linnâ seeŋgân já älgiđ vuordâččiđ naharijd lâi já pääihist kuittâg liijkás vaibâm nuuvt et mottoomlágánijn naharijn kavndettim iäskân muádi tiijme seeŋgâst vierâdem maŋa iäge tohkin lamaš olmâ nahareh tiego suulâin já aainâs mun lijjim mestâ siämmáá vaibâm ko nohhááddijn-uv äigi-iäru tásáidittim moonâi lappâd jo nube peeivi vaibâsáid toovâi uássin tot-uv et jäävri mield vuoijii iijâ miätá stuorrâ ryevdilastâtaampah já suullân jyehi viiđâd miinut ain miinii tuuttai nuuvt et koccájim jyehitov toos iššeed mainâstij et kuhes ááigân iä lah taampah iho tuuttaastâllâmgin siämmáá náálá ko moonnâm iijâ laajijn toh tieđetteh kuoimijdsâs kost toh kuás-uv láá tállân koccám maŋa ooinijm motomijd luudijd maid jiem lam ave peeivistkin uáinâm já ferttee-uv maŋeláá uástiđ páihálii loddekirje já tarkkuđ et moh toh láá vuálgâm toin mieláin et tääbbin lii keesi liihân aloduvvâst lam váldám pallâmpihtâsijd ollágin fáárun ko vuolgijm já mun väzziđ rido te tobbeen lâi nuuvt suohis syelni et uáiniđ puovtij tuše meetterid ovdâskulij lasseen lâi viehâ čuásus já áimu nuuvt laavtâs et pihtâseh penttâ njuoskii syelni čoođâ ooinijn et máddáákeeji riddoost lijjii stuorrâ jieŋâpäldeeh vaarâ lovmat kilomeetterid máádâs kidâ kuhes ruugâ räi já ton kiäčán-uv pehti lâi nubečyet ive puáris ryevdišalde mon lokkeuási pajanij táárbu mield aldasáid meetter alodâhân vyele uáináh juttii toh siämmááh ryevdimalmâtaampah moh muu-uv kosettii moonnâm iijâ juttii eidu togo pehti ton suujâst et jävrikiäčán luoštij river nommâsâš stuorrâ juuhâ já ton njäälmist lâi stuárráámus malmâlastam haammân mast laastâ puovtij lyeštiđ njuolgist junavaavnuin tamppáid aldasijn lâi ryevditamppâmuseo kost elâččijm keejâdmin mašinijd já eres-uv tamppáid kullee piergâsijd purâdem maŋa poođij kote tuálvuttâlâi mii vala uásivääldi pelni kost lâi suomâkielâsâš toimâttâs lâi ohtâ syemmilâš almai kote sáárnui pyereest suomâkielâ lii taggaar kommunistlâš lostâ mii lii aigij mield muttum jyehipiäiválii loostâst vistig okkolostân já tääl tot lâi tuše ohtii mánuppaajeest almostuvvee uccâ loostâš juáhu pittád lii kuittâg iänááš uásild suomâkielâlâš nuuvt et mun-uv tom iberdâm já tast láá ennuv saavâh syemmilijn já tápáhtusâin lasseen lostâ lii čaallum nuuvt puáris suomâkieláin et taggaar ij lah innig kiävtust lonottâskäävpi nuuvt et sun vuolgât munjin já mun vuolgâttâm sunjin meid kovemateriaal kevttimvuoigâdvuođâid vala tavenuorttii pelni muádlov kilomeetter keejist kost oostijm suovâkyele já puurâim tom lâi njaalgâ já tot lâi mottoom páihálâš ucessiähá kyelisorttâ kale ton noomâ-uv mut vájáldittim meid siämmâst eelijm mottoom ruátálii kyesist já tobbeen oinim taggaar iimmâš maid jiem lah ovdil uáinám lâi sävni mii lâi ollásávt čummiittum keeđgijn já laasâ lâi káátust lâi mudoi-uv viehâ originel olmooš ovdâmerkkân sun lâi ráhtám stälisraaŋgâst pääiđi mii teedij aainâs kiilud turnajaispiivtâs uáinojii lase uđđâ lodeh moh lijjii munnuid omâseh finnij taan almast kuosâpaaccâh saatij kale leđe nuuvtkočodum punapuu paaccâh-uv já mun finnejim omâs keeđgi mii lâi vuálgus jäävri ponneest maaccâim já ko vaibâm lâim te uáđđáim tállân moonâi jo pyerebeht já oođđim mestâ nuuvtko kalga-uv iäge taampahkin innig cuvnâm ližžii tuuttaastâllâm ollágin vâi oođđim-uv mun nuuvt lussâdávt lâi kuittâg siämmáá sovđâd ko jiävtáš-uv mut liijká vuolgijm väzziđ já mun paajaabeln hirmâd čieŋâlis juhâkuurâ miätá pajas já tast maŋa váháš eres saje vuálus eelijm vala kaavpug keeijâdmin mut ko lâi syelni te ijba tobbeen lam ennuv uáinámuš poođij kuásán ohtâ syemmilâš parâkodde já kiäh toimáin tulkkân iššeedkuáhtá já munnuu kooskâst ellii vala ohtâ honolululâš já jaapaanlâš nuuvtkočodum syttende mai jiečânâsvuođâ peivi viettimin já madduuh láá já ko kyesih lijjii moonnâm te aalgijm keččâđ kištoid mast kuálmádin selvânij ovdâsteijee kištoi ääigi oinui televisiost stormâváruttâs mii lâi viehâ alda ij kuittâg pyevtittâm toho mut tot lâi riggeerim viehâ čuuvtij pyereest já ko koccáim te lâi fiijnâ já lieggâ šoŋŋâ vuossâmuu keerdi munnuu määđhi ääigi vaazzâšmin kaavpugist já koskâpeeivi suulâin poođij kote tuálvuččij munnuu peerâ vuolgij satâččiđ munnuu toho lâim kuuđâs nuuvt et mun karttim čokkáđ monnjâkoontâst ličij lámáš tievst ucemus čokkáđ monnjâkoontâst mut ko tobbeen ij uáinám ennust ovdâskulij te epidij et sun sátáččij rummâduđ já nuuvt mun nubben ucemussân čokkájim tobbeen pehti já ooinijm vuossâmuu keerdi ryevdialmai lâi suullân muádlov meetter kukkosâš veškipääcis mii čuážui hirmâd stuorrâ ryevdivuáláá alne stuáruduv kovvee pyereest tot et almaa steevvilleegâh láá ulmuu kukkosiih poođijm te luoddâpellâst lâi lippu čäittimin rievtis saje já tobbeen lâi ubâ vuástáväldimdelegaatio vyerdimin munnuu já táálust lâi uárnejum kálguinis maŋa iššeed čaittâlij aassâmpääihis já tast maŋa uápistij munnuu kuuđâokkosâš aassâmviistán mii lâi stuorrâ táálu oles vyeli- ađai kelirkerdi mätkikasâidân já asâiduvváim vyelikiärdán mast lijjii kyehti seeŋgâ nubbe meetter alosâš já kyevti meetter kobdosâš sehe nubbe kezis já vyelligis seŋgâ valjij stuorrâ kunâgâsseeŋgâ já mun tuhhiittim olsân ton ucceeb lâi meid televisio mast lijjii vissâ paijeel kanavad maŋa kuullim et liččii lámáš aldasáid čyeđe hiivsig jieŋâskäppi kulmâ timmâ sohvá jna oođđum iijâ maŋa koccáim já koskâpeeivi suulâin vuolgijm kaavpugân mii lâi viestârbeln já suullân ulmuu aassâmsaje ko pyevtittijm toho te vuojijm nubečyet kilomeetterid čievrâmaađijij mield ijge káránâskin puáttâm oovdeld šaaföör vuojij vala lovmat mailid puástud já táátui et jis mun vuájáččim loppâmääđhi ij lam vyeijimkorttâ ollágin fáárust mut ko jotolâh ij lamaš ollágin ton uásist te oskeldittim raati tuáhá já peesâim ko peesâim-uv kost moonâim áinoo puásuifaarmin omâstáin parâkodde mast nissoon lâi suomâkielâ táiđusâš já almai lâi suáđi veteraan merâvuoimij eeveerst kote lâi iäláttuvâst nommâ lâi já sun lâi eidu taggaar ko láŋkkár elleekuvij farmareh láá-uv ruopsis čovohánnáá vuoptah kuhes já suohis parfesiämu já hirmâd korrâ jienâ väzzimin suu faarmi enâmijn kost sun čaaitij kärjičurrus vuáksá mii teedij kiilud já čuárvikejij koskâ lâi pyreest-uv pelnub meetter kulmâ stuorrâ hiäppuš kulmâ aasi vittâ poni já ohtâ laama mii toolâi kuri ubâ ton čurrust mainâstij et jis elleeh monnii liijkás kuhás te laama lâi ain tot kote cogâdij jieijâs stuárráábijd elleid maasâd sunnust lijjii suulâin iänááš muzigeh mut lâi tobbeen ohtâ kobbâ sarves-uv elleeh lijjii savzâčuurâ nelji pennuu sehe kyehti kisá faalâi mijjân purrâmâš já ko lâim puurâdmin te kolibri puáđistij juuhâđ määihli automaatist kiergânâm toppiđ čuovâkove ton tovváá kielân lode nommâ lii viehâ kovvejeijee hummingbird mii ličij sämikielân vaarâ huummânloddááš lii uáli jo mučiš kuhesnjunloddááš mii lii kuulmâst neelji tuuman kukke já áinoo lodde maailmist kote puáhtá kirdeđ meid maŋaskulij ađai murdettiđ ááimust váldupurrâmâš lii rasij mäihli maid tot njama rääsist nuuvt et tuše njune kuáská ráásán vyeijilijm maasâd te luoddâpellâst stiärgái sorvâáldu máhđulávt vuonjâl muáddi meccikode valkohäntäpeura uáinojii sehe kulmâ kuáskim vuojijm ucánjihhii puástud mottoom luodd ´iärust mut love suulâin ehidist pyevtittijm kuittâg jo aaibâs sevŋâd nuuvt et nohádijm tállân sooppum nuuvt et kuáhtááččijm oovce ääigi iđedist kost sovâččijm talle kuátisaajeest já tärhibijn aašijn kavnui já eelijm in taakotmin ton iävtuttij et kuáđi stuárudâh ličij x meetter mut ko aalgijm taakaid ceggiđ te saje lâi toos liijkás kärži et kuáđi stuárudâh puáđáččij leđe x meetter poođij meid maŋeláá toho já tuhhiittij munnuu iävtuttâs iä lam vala skáppojum mut ittinâš viežâččijm taid viežžuuččii nommâsâš almast kiän pááikán lâi mätki mailid km munnust láin ton peeivi ameriksyemmiliih já päikkikoddeest mon nommâ lâi maatij pyereest suomâkielâ povdij munnuu vala kuásán mon falâlduv valdijn pyereest vuástá tubdui vala-uv munnust nuuvt čuuvtij et uáđđáim jo oovce ääigi ehidist veikkâ ličij lámáš vala máhđulâšvuotâ eelliđ st uággumin paaldâst lâi meiddei golfkieddi já munnust lii aaigâ já máhđulâšvuotâ eelliđ tom-uv spellâmin kandâ lii páihálii golfseervi jeessân já sun vaarâ tuálvuttâl munnuu tobbeen jo viiđâ suulâin já eellim olgon kuldâlmin ludij konsert láá kuáttum kyehti kanadačuánjápaarâ mut taan iiđeed toh iä oinum kale paheh suoinijd kiedist já čapisrástágááh oceh mááđuid mut cuobbuuh lijjii joskâm konsertis lii hirmâd čuhâ jienâ já jurdim-uv taid aalgâst monnii sorttâsâš lodden páštá polvâi kooskâ já oro puátimin čaabâ peivi paahah iä lah vala lámáš láá ennuv omâs lodeh mut liikátte leen motomijd joba tubdâm-uv lodeh láá čuovjissuájá sinisiipi kollepiäippâin kultapeippo kolibri mottoom haigar já maaŋgah eres lodeh maid iän lah tubdâm ollágin oinijn jiehtinâš aainâs lovmat täst purâsisteen te vyeijileen nuuvt et leen love ääigi tobbeen kuáhtám epke vuálgám toho kuhás skappuđ kuátimuorâid lâi kolgâđ leđe eehidpeeivi päihistis teikkâ kiddâfattimnáál mut ep vuálgám kost sun aasâi já toolâi muorâfirmaas sooitij já ko mij moonâim toho te čielgâi et sust lijgoh suveh tommittáá ko kuátirähtimân maneh smiettâm et rähtip kuáđi soovijn mut tääbin láá suávih já eromâšávt segibeh suávih uccáá lii uccâ mááđuš mii porá muorâ peesi vyelni já jota muorâ pirrâ puurân tot ohtii mana suávi pirrâ te toos muorâ ij vala jäämi mut ko máátu lii puurrâm maŋgii suávi pirrâ te talle muorâ kuškâškuát já jáámá suujâst toovâim taggaar miärádâs et rähtip kuáđi supemuorâin nuuvt et ittinâš moonnâp miäcán já njeidiškyettip já korriiškyettip suuvijd eelijn käävpist uástimin váháš purrâmâšveerki já ko mäksimäigi poođij te munnust vááilui ruttâ senttid kuodâttiđ uástámušâin maidnii mut kävppijâsnieidâ koiviistij jieijâs ruttâpuursâst kulmâ seenti šlaantâ já piejâi munnuu ruđâi jotkân ittinâš mäksiđ sunjin maasâd loovnâ mut sun tuše sevestij já eeđâi suu já irâttim vala hyenes engâlâskieláin čielgiđ sunjin et ässeen lunne mut sun tuše eeđâi ´s ouki-douki talle jiem tiättâm maid tiet ouki-douki uáivildij mut maŋa kuullim mii táálu vievâst et tot uáivild siämmáá ko ok miäcán monâdijn eelijm mittedmin kuátisaajeest mon jieŋâlist togo láá keeđgih maŋa moonâim muorânjeidimsajan já aalgijm savotan mun njeidim muorâid já já laggoin koorâid luovvânij párkku pyereest já muu mielâst oroi et aldasáid njiäljádâs kuátitarbâšijn njeeidijm já ollijm lâi eidu mudágâš olgopaargon ijge lam pakkâgin ađai ehidist algii myevvireh kirdâččiđ já ucánjihhii kivsediđ lâi pel neelji suulâin ko poođijm kanadačuánnjáá vazâččeh já paheh kieddisuoinijd tiijme uáđđim maŋa koccájim tiego čiččâm suulâin vuossâmuš ijjâ et oođđim olmânáál já kuhháá suulâin lâim savottasaajeest já aalgijm njeidiđ já korriđ suuvijd lâi lámáš koškes já jiehti kyerejum muorah lijjii jo mottoomverd koškettâm peivi lâi liegâs piäivâš paaštij ubâ peeivi já finnijm tarbâšijd pyereest skappuđ kálgu faalâi mijjân purrâmâš já eelij tyehimeeccist ucâmin syerisuuvijd moin kale lâi siiskiš ucánjihhii mieskâm täst maŋeláá lii-uv tain amnâsin kävni oostij riccakumijd já ko poođijm pááikân te sun ornij meid rica-uv valmâšân puáđidijn kiedist lijjii kanadčuánnjáá tuáršupaarâ já ennuv uccâloddááh lijjii kietâruottâseh já ärdeeh ucánjihhii raššoom peeivi pargoost mučis šoŋŋâ ko vyeijilijm savottasajan vala piegâstâlâi mut mii pargosaajeest lâi orroo kuálkki já myevvireh vittâ miljovn lâi fievridâm monnjâkäärys moos lâim čummiittâm kuátimuorâid jieijâs láátun iijân já ovdilgo poođijm te kärry lâi mii vyerdimin oovtâ suulâin kuáhtá lunne puurâdmin já joođhijm tast maŋa pargo hivvâduv njeidiđ já korriđ mut liijká muu mielâst oro et lase vala tarbâšiččijm et elleen itten vala korriimin muádlov muorrâd toovâi hirmâdávt mielâ uástiđ áimukiiveer oovtâ ryevdikäävpist mut ko iän tieđe lii-uv lope ollágin tuálvuđ piso já kalga-uv tast máhđulávt mäksiđ tuuli te kuođijn tontovváá uástihánnáá ittinâš maht lii äšši láá ain-uv rašeh jiävttáá náálá mučis šoŋŋâ ko poođijm savottasajan njeidiđ kulmâ suve ko poođij já mainâstij tietimis pyereeb muorâsaje lâi suullân kilomeetter keččin mii ovdii saajeest mut ko poođijm toho já njeidim vuossâmuu suve te tot lâi nuuvt čuuvtij mieskâm et ep puáhtâm kevttiđ tom maaccâim te čaaitij mijjân vala maijuu puáđu onnáá peeivist koldâd já oskom et forgâbalij toh älgih kelijdiđ oppeet kuáhtá lunne purâmin lunch já vyeijilijm tast maŋa tađe čielgâi munnuu päikkiellee nommâ ko muái asâiduvváin teehi te munnuu littepoossâmáldást lâi stuorrâ evni mon muái mottoom eehid piälustáim áldást meddâl koccáin iđedist te evni lâi oppeet áldá ponneest et tot lii aassâm tobbeen jo mánuppaijeed já ton nommâ lii eelijm ryevdikäävpist já finnij táátus čoođâ já oostij olsis áimukiiveer dollar haadan et siämmáálágáneh mäksih määrki suulâin iđedist já kost finnejim tullimiärádâsâid viärjui pyehtimist ehidist iiskâi finniđ pissoos toimâđ já aainâs mun jurdim et tast lii miinii váddu kuittâg finnij pissoos toimâđ já paajij vala ohtii moolâ-uv sehe teividij vala hirmâd stuorrâ käävpist mon nommâ lii ryevdiporttâ lii táássâš stuárráámus oovtâkiärdásâš kävppi kost lam kuássin iällâm maŋa tien siämmáá käävpist eelliđ vala viehâ maŋgii maid-uv uástimin poođijn kyehti eeči já kandâ sehe kyevtis puurâdmin mottoom kyeliraavâdviäsust riddoost já puurrim tobbeen suullân viiđâ seenti kukkosii viskis pippâr maggaar jiem lam kuássin puurrâm lâi nuuvt viehâv et veikkâ purrâmâš mudoi lâi njaalgâ te tot moonâi tušás tiego kuulmâ suulâin ferttejim eelliđ vyeksimin heerskuid meddâl puáttim maŋa eelijm vala lunne säävnist lijjii njálgáh já eellim siämmást posseedmin tälvituurhâ meddâl pel käävci suulâin já vyeijilijm viežžâđ tuolmâmkárbá tobbeen mottoom ollâopâttuv máttáátteijee faalâi tom mijjân mottoom fiijnâ raavâdviäsust maŋa viežâim tuolmâmkárbá já ko kaarâim te amerikkaliih usteveh čuopâdii tom karâstuv uánihis pittán ton saajeest et liččii kaarrâm kárbá ubâ karâstuvváin kiddâ čonâdii toi päddipitáigijn kárbá kiddâ pisoihân tot käärbis kale lava alne ko čovgiistellim moojiikeččin já váháš ovdiikeččin-uv toin loppâkarâstuvváin maid sij iä čuopâdâm pittán luoštijm kárbá čáácân já oovtâst nieidáin tuolmáin kárbá riidon lâi meetterid lâi kuáhtám tulkkân lâi tärhibeht tyejiniävvuin maid tarbâšep já algâttep kuáđi ceggim itten ääigi puáhtá kuátimuorâid já peessâp algâttiđ ceggimpargo elâččijm ryevdikäävpist já kaavpâšmin meiddei sáŋgárhävdienâmist ton suujâst et siämmáá peeivi lâi muštopeivi day talle lâi viehâ jo vuálgâm tobbeen meddâl já hävdieennâm lâi viehâ joskâd mut liipuh lijjii ain koskâstáágust ryevdikäävpist muovileetku vuollim muorâst puuncijd kuábbáá-uv kiäčán já tevdim čassijn ton leetku ittáá vaakittem várás korrâ pieggâ aldásáid stormâ vuordâččep kolkkim et peessâp eelliđ ehidist uággustmin kuittâg kolkkim já opâttij munjin pessisuormâs já pessituupâ rähtim ko mun vuod máttááttim sunjin poccuučuolmâ rähtim love ááigán já eštus puovtij kuátitarbâšijd toho monnjâkäryinis kyermi já algâttijm pargo nurkke- já koskâstuálpuid sehe piejâim čuuhum keejijd kásániđ mieskâmiästumiirkân kásáneh nelji já itten loopah ko láá supemuorâst te puávtáččij keevvâđ nuuvt et toh mieskih ovdil ääigis tiet mirkkâkäsittem eelij uástimin taan miirhâ mii lâi kaavpugist sun oostij sruuvâid nuuvt et peessâp ittinâš ceggimpaargon tanen et supemuorâ ij uálináál kierdâ luoddânhánnáá spiijkár siämmáánáálá ko suáhi kiärdá muorah lijjii roččum já puoh tast enâmist ohtân uáinimist te muu mielâst oroi et ferttip vala-uv elâččiđ supevyevdi viärutmin jiem lam rekinistám taid kooldâid vala táássâš mut tääl toohim taggaar árvuštâllâmreekkig já neevtij et iähân tast lah iäskán ko peeli kooldâin lijjii nuuvt muálkkááh et taid ij vaarâ puávtáččii kevttiđ ollágin puádidijn tobbeen lâi vyerdimin kirje mon siste lâi vyeijimkorttâ lam vala kuássin vuáijâm tagaráin autoin mii munnuid lâi väridum lâš maht automaatautoin vyeijim luhostuvá kale lijjim nievdâm et peškâlim tom nube auto siijđon mut tothân lâi-uv tuše naaveer lam vala meridâm kuás čokánâm raati tuáhá munnuu säämiautost ko vailuu äššipápáreh ollásávt já vaarâ toittáá ij kale tuostâččii vyeijiđ highway oolâ vala käävpist uástimin purrâmâšpitá já tobbeen lâi tot vyebdeenieidâ kote adelij munjin senttid ruuđâst määrhi sunjin loovnâ maasâd mut sun ij váldâm vuástá tiättâm muide ko kijttâliđ suu nuuvt muččâdávt ko peri áppádim oppeet pakkâ peivi monâdijn eelijm monnii käävpist uástimin munjin syeinihaatâ ij liččii nuuvt paahâs ko maid lii muu oovdiš armeijakappeer pargo ovdánij nuuvt ennuv et finnijm konsväärki pelduvváid ciäggud nurkke- já koskâstuálpuid kuittâg-uv poorámmaašin aakust nuuvâi kuittâg virde já kaartâim onnáá peeivi iähtun kyeđđiđ pargoid váhá te-uv koskân ulmui koččâmušah äjittii mii pargo lâi vuávámčuákkim já tobbeen lijjii-uv suomâkielâ mätteeh valjeest pirrâ še ellii mii saavâin ehidist peesâim viijmâg eelliđ uággumin mut ij nivkkâlâmgin láá kulloo vuáskuneh puškoh kuhah já motomeh šapšâkyeleh mut iä kuávžursuhâliih kyeleh ollágin kietâruottâseh ilâštii hirmâdávt paargon vyelgidijn iđedist lijjim porgâm taggaar čyerbivuođâ et lijjim kuođâttâm paijaalsân tuše uánihissuájápääiđi já pusseer lâi alfáárug pááccâm meddâl must puollii aaibâs ruopsâdin kuohtuuh kieđah já toh lijjii tääl te-uv tuulâst táálu emedist taggaar vuoidâs mii ucánjihhii išedij kale jo ucánjihhii vuáijâm autoin elidijn mut onnáá iiđeed kočoi muu raati tuáhá já nuuvt mij vyeijilijm lijjim jiärástum tom jotoluv keežild mut tothân lâi aainâs tääbin nuuvt čielgâs et tuuššijd poollim lijjim smiettâm et lii-uvsun konsvärk liijgás ciägus já nuuvtpa ucánjihhii njuáidusmittijm-uv tom konsväärki neelji káttumuorâ vááijuv valmâšin já kuáti aalgij finniđ häämis lâi vaarâ ovdániđ eenâb-uv mut tobbeen lâi monnii syemmilâštilálâšvuođâ lehâstemjuhle nuuvt et kaartâim tast-uv leđe mieldi lijjii čokkânâm syemmiliih nubáloh já lâi ohtâ meid siämmáš juávkku eelij mii pargosaajeest já savâstâlmân moonâi vaarâ pelnub tiijme lasseen tobbeen ellii maaŋgah eres-uv ulmuuh imâštâlmin mii rakkânus lii lámáš nuuvt stuorrâ iše et jis sun ij liččii lámáš mieldi te pargo ij liččii aldagin ovdánâm ton táásán ko tot tääl lii lâi pajalist kuhessuájá päiđi ijge liške peessâm pyelliđ poođijm ehidist pááikán te táálu eemeed faalâi mijjân artisokka-nommâsâš purrâmâš eelijm oppeet uággumin mut aaibâs siämmáin puátusáin ko jiehtinâš-uv kustoo tuušijd láitástâllâm ameriklâš ulmuid láá hirmâd ustevliih já áinoo hettejeijee äšši tääbin lii munnuu kielâttemesvuotâ eŋgâlâskielâ lii nuuvt ereslágán ko eŋgâlâs lâi puhelinčuákkim já muái karttáim moonnâđ kuávttáá elâččáim uástimin šoddâmpeiviskeeŋkâ mii lâi suu jieijâs valjim tiätumaašinspellâ vyelgidijn pensintaŋkki čaaitij ruopsâd nuuvt et karttáim eelliđ taŋkkaamin já vuojijm tast maŋa pargohommáid já poođij ovdláhháá koskâpeeivi konsväärki loppâmuorâid sajasis já tallet kuáti finnij lopâlâš häämi koskâpeeivi suulâin eelij mii pargosaajeest já adelij munjin kirje mon sun lâi čáállám luuvâi tom já eeđâi et tot lii rähisvuođâ kirje siste lâi nubbe koovert mast lâi suu nommâ já čujottâs lii vaarâ tiego ihásâš já maŋa koijâdim maid sun lijkkuuččij ameriklâš ennipeeleest ij váldâm áášán pele kuábbáágin kuávlun ferttee čälittiđ vuovâs kirje nuuvt et ij iädu já piettâliđ falâlduvvâst lii leskâ kote hirmâdávt ocá almaa olssis sun kiergânij jo koijâdistiđ et ličij-uv sun haaluin sunjin išedin piettâlij ko lâi jo näimilittoost ellii kyesih ennuv moh äjittii pargo ovdâmerkkân ohtâ syemmilâš peerâ mast nieidâ lâi moolsâuáppen tääbin já aasâi alda et jis lii äigi te sun iälá motomin munnuu kolliistâlmin konsvärk lâi vaalmâš te algâttijm seeini ceggim tom suulân meetter verd ciäggus ko poođij kuosijdiskijn še aalgij pajaniđ já nuuvtpa mij loovdijm kuátimuorâid nuurâim tyejipiergâsijdân já vyeijilijm maasâd kyesih meid lijjii tobbeen já maŋeláá ehidist eelijm siigijn siämmáá raavâdviäsust ko ovdebáá-uv keerdi purâmin kyele tieđe mii kuolijd kale lâš lámáš njaalgâ tot kuittâg lâi kočodij tom kyele walleyes noomáin já jis tom jurgâličij sämikielân te tot ličij seeiničalme puurâi hamburger ko ij tiättâm mon häämist já maht kyeli lii valmâštum lijjii peevdist toh viskis kuhes já stuorrâ pippâreh mut váruttim kuoskâmistkin toid puáđidijn juuvâim vala käähvi já nohádijm rávhuttemeht moonnâm iijâ aaibâs tegu ličij čuoškâ kivsedâm ubâ iijâ fättejim tom kivsádâs já tot lâi puŋkki ađai luttihâš mii lijkkoo njommâšuđ ellee nááhkán kiddâ lâi ubâ iijâ ruottâm muu muáđuin já čiäpáttist mut ij vissâ lam káskám ton suujâst ko iä oinum čikâlâsâh peiviv poođij kandâ já suu ravvui mield máttááttâláim kiedist časkeđ golfpáálu lâim purâdâm ehidist te kurppâsij hirmâd stuorrâ arbuusijn juhâriidon já leggistij tom toho tarvanij njihemuorân kiddâ jiemge aaibâs tärkkilávt addim operaatio merhâšume et jis arbuusi lii pillâšum te lii vaarâ páihálâš vyehi et tot leggistuvvoo juuhân ehidist lieggij säävni já ko mij lâim lievlâstâllâm já iällám vuojâdmin te tallet mii iššeed lappui pihtâsijttáá sevŋis iijân mut poođij muádi miinut keejist maasâd tot siämmáš arbuusi soolâst maid sun lâi ehidistpeeivi leggistâm juuhân lâi skuápáldittám tobbeen sevŋis juhâroođoost eevni viermij siste mut liijká kavnâm tom maid lâi ucâmin-uv arbuusist suulân niäljádâs já kale lâi njaalgâ šoddâmpeeivi tuálvuttâlâi munnuu hárjuttâllâmgolfraađeest juáhâš sehhii tievâ pááluid já aalgijm hárjuttâllâđ časkem luhostui pyereest te pállu kiirdij suulân meettrid mut iänááš tot paasij vuálá meetter et ij lah älkkee teividiđ páálun nuuvt et tot kirdáččij kuhás poođijm maasâd te kuođâttij munnuid lovmat mailad já nubáloh pállud et pesseen hárjuttâllâđ kiedist šoddâmpeeivi kunnen eelij uástimin hamburger tarbâšijd já grillai taid maŋa valdijm nuuvt kunneeäŋgiris homá olssân et vuolgijn kuávttáá jäävri keččâđ lii jävri mast juuhâ kuulgijd já aaibâs paajaakeččin rasta piäsá njuškiimáin ovdánij muádlov mailid pyereest mut ko pessáim kaavpugân te čájádáim huápumus lääji mield maasâd ko vala täiđeen já puáđidijn šoddáim hirmâd äijihšooŋân njuolgist hiäŋgái almeest já kaavpugij kooskâst lii nommâsâš uccâ kaavpugâš mast pegâlmâs lávlu lavluustis tom čoođâ já poođijm maasâd nap naharijd naptime lii ameriklâš ettâmvyehi uánihis naharijn já tast maŋa já povdijn munnuu pajekiärdán šoddâmpeivikááhu puurrâđ keerdi elimistân oinim tagarijd šoddâmpeivikááhu kinttâlijd moh iä časkâm possáádmáin posádij moddii mut kinttâleh veikkâ toh aalgâst časkii te oppeet cokkânii uđđâsist já ain uđđâsist mij puohâh rusoim mut puáđusin lâi et kinttâleh cokkânii ain uđđâsist puovtij čäcilite kuus mij vuájuttijm puoh taid kinttâlid et peesâim älgiđ puurrâđ kááhu ehidist eelijm kost finnee láiguvideofiilmâid láim valjim fiilmâid já moonáim mäksiđ te čielgâi et lâi kolgâđ leđe puhelinnummeer já čujottâs tiäđust ij lam kuábáškin fáárust já soováim puvdânieidáin et elleen ittinâš uđđâsist lâi vuossâmuš peivi kuátirähtimpargo äigin et lâi čuáskim suulâin arvastâlâi riskáht já smietâdáim vyerdiđ eehidpiäiván jis te makaš fierttiiččij arvemist kuittâg jo oovce suulâin já vuolgijm paargon fáárun vuolgij ustev kandâ kote lâi čapispuáhánjáin karateka išedij mii muáddi tiijme já tast maŋa eelij ennis viežžâmin suu lopâttijm pel viiđâ suulâin te käärvis lâi ohtâ oles seini já nubbeest peeli eelijm luoihâtmin kulmâ fiilmâ mut muu vuáláčáláldâh ij tuhhim ferttij čäälliđ vuálá veikâ must lijjii persovnlâšvuođâpápáreh fáárust lâim ubâ peeivi lámáš čuáskimis olgoááimust te lieggâ autost aalgij hirmâdávt kavâstittiđ ko poođijm maasâd te väldistim kyevti tiijme nap puudâ ađai nohádistim lâi čuáskim já tavepieggâ love suulâin toin mieláin et eellip lunne uáináh kirje kálgu čielgij kirje siskáldâs ijge tot lamaškin rähisvuođâkirje ton mielâst ko muái tom addijm lunne koskâpiäiván já ko vyeijilijm te piäiváditij peeivi noomâst finnijm uálgispele seeinist pele ciäggusân peeli seeinijn já vala káttu váilu valttai taađeest muorâid maid muái ceggijm eelijm uástimin loddekirje miärkkuđ pajas puoh luudijd maid uáineen tääbin oostij meid kirje mon nommâ lâi sun adelij šoddâmpeiviskeŋkkân kirje puáttim maŋa algijm keččâđ televisio äijihšoŋŋâ lâi pilledâm satelliittikanavaoornig nuuvt et uáinoo tuše páihálâš lii mučis šoŋŋâ maadâpieggâ já pelduvváid jalahâs vááijuv love pargosajan mut tađe ovdil eelijm pyerimääđhituáivuttâsâid celkkimin vuálgá onne tärhibeht eeđân kost láá suu ustev heejâh pištá love peivid lii onne čuákkim nuuvt et sun pyevtit eehidpeeivi monâdijn lijjii poolvah ucánjihhii lasanâm já koskâpeeivi maŋa aalgij arvastâllâđ peeivi noomâst iän kiergânâm finniđ ennuugin ááigán seinilaheverd muorâkeejijd rasta já algâttáim káátu rähtim eenâb arveđ já nommâsâš syemmilâš meid elâččij munnuu pargosaajeest tiet čokkiistáim tävirijdân auton já vyeijiláim maasâd monâdijn eelijm vala käävpist uástimin broiler já ko poođijm te tobbeen lâi peenuv ohtuunis tálutuállen toos-uv broiler já loopâ kuođâttáim pieggâ o d šiev pargošoŋŋâ love ääigi já vuojijm njuolgist kirdemkiädán kuus lâi kuáđđám vielgis lyettivááh ulmuuh tääbin taheh tegu ameriikkalijn elleekuuvijn kuás-uv njuškejeh autost já spežžâleh uuvsâid lukkâdhánnáá kiddâ vala virdečovduu-uv sajasis poođijm kirdemkiädán já kaavnâim auto te tast-uv lâi uksâ áávus lâi liijká pieijum mato vuálá čiähusân maŋaluvvâi já algâttijm pargo ovdâseeini njihekáttuhärji valmâštui já tast maŋa valttaastim vala tom uási seeinist já káátust mii onne lâi valmâštum lâihân polvâšoŋŋâ já sátáččij arvađ kuás peri iävtuttij et sun tiäđáččij riverist palsamuorâkooldâid moh liččii hiäivulâš mittosiih já puávtáččijm eelliđ keččâmin taid čokkiistijm tävirijd já vyejestijm kuovttijn autoin lâi puoh viärráámus jotolâhtrafiik ađai ruuhka liijká kuođijm autoidân toho já njuškijm lava-auton fáárun já paasij ohtuunis tálutuállen lijjii kuátimuorrân hiäivuliih já čummiittáin lava oolâ koldâd ferttee kale vala korriđ láá pargo peeleest vaalmâš seeinijn peeli sehe ovdâseinipele káttu-uási finnij enistis šoddâmpeiviluho tuáivuttâsâid šoŋŋâ maadânuorttiipieggâ já álgá viäiguđ vala muáddi video moh láá laiguuttum alda käävpist tobdeh jo munnuu iänge taarbâš adeliđ innig suhâčielgiittâs fiilmâ luoikkâmân nuuvtko paaštij lieggâsávt ko vyeijilijm oppeet pargosajan keejân finnijm uálgispele seeini valmâšân väiluh vala tyehiseini já čižedpele seeinist peeli sehe káttu áigu oholoopâ äägi eellih njeidimin vala koldâd já oskom et talle kuátimuorah älgih kelijdiđ maŋa eelijm anssijn vala poosâdmin já loonootmin pihtsijd já vyeijiláim uđđâsist kost lâi vyerdimin munnuu maŋa moonâim monnii raavâdviäsun purâdiđ puurâi já muái kyele čokánijm piävdán te purrâmâšfällee leškij stuorrâ koopâ tievâ käähvi ko lijjim sehhim sukkâr já mielhi toos sehe julestâm moddii te siämmást nissoon poođij já leškij käähvi oppeet koopâ tievâ nuuvt et jiem finnim kuássin tom koopâ kuárusin ko tađemield ko julesistim moddii koopâst te purrâmâšfällee puáđistij ain já teevdij koopâ vyelgidijn muu kähvikoppâ paasij siämmáá tievâsin ko maid tot lâi aalgâst-uv vaarâ muádlov mailid maŋaluvâi ovdilgo pessáim já pááikán lâi čepis taaiđâr já táálust lijjii-uv tievâ suu máálám stuorrâ taavluh sáárnui viehâ pyereest suomâkielâ tanen ko suu eeči lâi puáttám ive lává vaarâ tiego ive suulâin já sunnust láá kulmâ kaandâ já kyehti nieidâ äässih aaibâs täst alda mut nieidah kostnii olgoláá nohádáim te laasâ paasij áávus kullojeh maaŋgâlágáneh ijjâloddááh viisârdmin cuobbuuh njurgomin já jeggiaččâneh sajemin suájáidis tiego käävci suulâin já iiđeedpuurrâm maŋa vyeijilijm viestârân vuojij čokkái paaldâst já muoi monnjâpeeŋkâst lâi paahâs nuuvt et kaartâi algâmääđhist lekkâđ auto laasâid eelijm smaavâ kaavpugáást mon nommâ lâi lâi nommâsâš kärdi mii čielgij viehâ vuáđulávt kuumpi eellim pirrâ já loopâst peesâim uáiniđ vala ellee kuumpijd-uv assaas laasâ čoođâ vala puurâdmin taggaar raavâdviäsust mon nommâ lâi lâi váháš oomâs mut aaibâs tohálâš maŋa vuojijm smävissiähá nommâsâš kaavpugân kost moonâim ryevdiruukin mii lâi lehâstum já kiddejum ive já tast maŋa oppeet lehâstum mut tuuristkiävtun ruukin lâi finnejum ive ovdil mainareh kolgii piergiđ eennâm vyelni viiđáin kinttâláin ubâ tijmásii pargopeeivi maŋa moonâim hiisin mii tuálvui mii meetterid eennâm vuálá já meetterid merâtääsi vuálá hissi jottái te juulâ já tuárgástâs lâi tuotâ koorâs já mađe vyeliláá tot moonâi tađe čuáskásub áimu poođij oovdeld ij moonnâm njuolgist vuálus tegu táluhiisih läävejeh porgâđ pic ucánjihhii vinnjood tiego o kulmeest já tot tegu čierâstij vaijerij vievâst vuálus muddoost hiisi liähtu lâi km/h já mätki meetter jieŋâlâsân piištij suullân kulmâ miinut peesâim vuálus te kuovđâšm káátust hiäŋgájii muáddi nähkisuájá ađai lepakko moh lijjii tälvinahhaar uáđimin vyelgidijn liegâsvuotâ lâi tobbeen tiego o suulâin já tääbin eennâm vyelni tot lâi vuálá love ceehi vala eennâmvuálááš junáin taggaar vijđásub sajan kost uápis iskâmtiet časkâdij puoh čuovâid moh tobbeen lijjii mon tibi te lii sevŋâd já kal sevŋâd lâi maŋa sun čielgij mijjân mainarij pargoost historjást já tain tábáhtusâin moh tobbeen lijjii aigijmield tábáhtum tulkkui munnuid jeđe vuolgijn pajas eennâm oolâ toin siämmáin šlamâhissijn ko lâi puáttám-uv poođijm te eelijm vala nuorâmuu kaandâ perruu lunne säävnist lijjii ennuu tovlááh tyejipiergâseh autotaalist já mudoi-uv sun lâi puáris tävirijd vuorkkim lâi mestâba oles museo sun lâi jieš ráhtám viljâinis já ejijnis já tot lâi eereeb täähi já laasâi rahtum peri muorâst vyevi mield suu-uv táálust lijjii jyehi visteest timmâ ubâlätteematoh já muorâigijn lieggâneijee sävni lâi hiirsâin rahtum lijjii njálgáh poođijm maŋŋeed eehid pááikán te skeŋkkij vala munnuid kuábážâs-uv ameriikkalijd koibâkaperijd poođij pakkâ peivi já ko lijjim finnim koccáđ te tast maŋa vyeijilijm kost lâi syemmilij juhlepeivi tobbeen suulân ääigi mut ulmuuh lijjii jo čokijdâm toho melgâdávt já ubâ paje pottii lase innig mušte mon kallasân kolgim čielgiđ kuáđi rähtim vuáđujurduu já mon kallasáin savâstâllâđ ko kiinii poođij tiettiđ kost leen meddâlist te tallet tenttam ain aalgij juhle peesâi älgiđ iäskán pel kuulmâ ääigi já nahettim sämimáccuh pajalân vyelgidijn huámášim et sämipuáhánjeh lijjii pááccám kuohtuin ij pieijâmgin mááccuh pajalân já mun ferttejim kevttiđ jieččân puksâpuáhháá mááccuhpuáhánjin tom vaarâ kihheen ubâ huámášâmgin oppeet kunneesajan ađai mestâba čáittussajan čokániđ aalgij munnuu numeráin mast vistig tiervâttim juhlevievâ jeđe tast maŋa lonottáim muáddi celkkuu anarâškielân jeđe lavliistim nuorâi lavluu muitu maŋa poođij čáitussajan vivlusuáittei lávloi já tánssájijjei juávkku mon stivrijn identtisiih jyemeheh nisoneh kiäin nubbe aasâi já nubbe čááitus lâi mielâkiddiivâš mast sij soittii tánssájii já lavluu tovláid syemmilijd lavluid maid harvii innig radiost kulágin puáđidijn lâi moonnâm kandâáijuvijdiskijn kuálástiđ já suu puáttim maŋa eelijm puárásumos kaandâ kyesist lâi nuuvtkočodum kupolitáálu mon sun lâi jieš ráhtám já tot lâi olgoláá keejân tegu komo näppi lâi aaibâs pirrâjuurbâs mon luoddiiddâh lâi meetterid já kupoli alodâh m lijjii táválij táluvistij lasseen meid baaritiskâ sehe eres-uv ylellisyys piergâseh puárásumos kandâ omâstij kuávlust nelji tuáhtárklinikka eelij čäittimin jieijâs miäcástemmaja mii lâi tastan aldasijn ij lam taggaar meccipivdemviste maid mij addip tot lâi aainâs viiđâlonnjâsâš mast lii aggregaat jieŋâskäppi puolâšskäppi já tien tiegáreh mainâstij maht mottoom ihe tassaš čapiskuobžâ lâi puáttám táálun siisâ monnjâuuvsâst riggeerim já puurrâm puoh purâmâšâid moh peevdi alne ležeh lámáš jeđe lâi moonnâm kiäinusis lamaš talle ulmuuh siste vist uáinojii kuobžâ koozâi luodâh seeinist ko tot lâi iskâdâllâm siisâpuáttim kiänu eelijn vala nuorâmuu kaandâ kolliistâlmin káálgust lijjii muádlov husky-penâgid vittâ šave já muáddi párnáá viiđâ- já čiččâm ihásiih kiäh láin uáđimin áigu väldiđ puáttee täälvi uási taggaar penuvkištovyeijimân mii pištá oovtmano kyehti pirrâmpeeivi poođij pakkâ peivi já mun vyeijilijm oovdâst já muoi maajeeld lâi nuuvt paahâs et ennust maiden iän áppádâm porgâđgin poođij ovdláhháá ohtnubalov supe- já seetrimuorâkuormijn mon mij račoim tállân eelij vala vuojâdmin rahtum čäciláádust mii lâi tastan kuáđi paaldâst vyeijilij já muoi passijn kuávttáá puđâldiđ puurâdmin koskâpeeivi suulâin já meid puáđistij toho maŋeláhháá suulâin vyeijilijm ráiđun ovdemustáá muoi nubben já majemužžân já lonottistim váháš keppâsub pihtsijd pajalân mon maŋa vyeijilijm ryevdiruukin kost koskâmuš kandâ lâi hovdân syejikaperijd já čalmelaasâid uáiván já nuuvt vuolgijm sáátust ryevdiruukin kuus lâi lovmat kilomeetterid mätki monâdijn orostijm eennâmsirdemauto luus mii lâi táálu stuárusâš m kubduu siämmááverd olluv já suullân m kukke vuojijm sajan kogo hirmâd stuorrâ poorámmaašin poorái meetter jieŋŋâlsijd raaigijd suullân meetter kooskâi já ko rääigih lijjii tarbâšân ennuu te toid lyeđejuuččii dynamiiteh já ubâ vijđes saje paččuuččij cuovhâs määđhi já poođijm lastamsajan kost táváliist stuárrâb kuáivui jyevdilâs eennâm meddâl já lastai taid táálu stuárusij autoi lavai oolâ poođij munnui tilálâšvuotâ čokkáđ tágárij autoi sáátust moonnim mun vuossâmuu auton já nuubán nommâ lâi já suu eeči lâi puáttâm ihečyeđe aalgâbeln vyeijest love tolliistâllâđ váháš raatist já tot lâi nuuvt keppis jurâttiđ tegu persovnautost kuás-uv lâi tiäturáin varustum já taađeest ko kaivur kuáivui eennâm lavan te tiäddu tiäđust-uv lasanij já tot oinui meid koelyevdist-uv keesij kuđâhâšmeetterid já kuáivummaašin mii tom lastai koiviistij vittii ovdilgo lava tievâi mainâstij et toh autoh iä lah maailm stuárráámuuh kapasiteet lii eenâb nuuvt et lavan šiättá täävvir suullân kuđâhâžžâd tuálvuttâlâi mii ubâ ryevdijáludemproosees čoođâ nuuvt et ooinijm ubâ tom äššikuállus maht keđgi muttoo ryevdin majemužžân eelijm vala uuvnâ keččâmin mii lâi m kubduu já m kukke lâi mii lii suullân mut tobbeen uuvnâ paaldâst lâi alda mii lii aldasáid vyeijilij já mii eelijm monnii smaavâ raavâdviäsust puurâdmin já tobbeen kuáhtáim nommâsii almaa lâi nuuvt moovtâ ko peesâi savâstâllâđ puáttâm ulmuigijn já ko iäránijm te mestâ čiärustudâi lâi jo rävis almai já ohtuu ässee macâdijn keččâmin suu aassâmsaje alda lâi meid oovdiš kirkko mii lâi valdum maŋa raavâdviäsukiävtun taggaar máhđulâš jiehti lâi nuuvt mielâttes pakkâ já ko oroi siämmáálágán šoŋŋâ puátimin onne-uv te láim sooppâm et manneen kuuđâ ááigân paargon paasij uáđđiđ love paijeel kuuđâst já poođij čiččâm ääigi meid toho kuálmâd seeini ollásávt ciäggud já vááilui innig tyehiseini ađai seini moos puátá laasâ koldâkeejijd rasta čurgiistâláim paaihijd já valttaastâláim vala tagarijd muorâid maid onne ceggijm tarbâšijn já soováim et manneen iđedist miäcán já njeideen vala koldâd moh kolgâččii kelijdiđ monnjâsiäinán vyejilij já mun poottim toho te lâi tiivoodmin jieijâs manje moottorsááhá já mainâstij et lâi moonnâm oovtâ suulâin já vuojâdiđ kost lâi viijmâg luoppâm tälviturhâstis eelijm perruu lunne säävnist já tot lâi muu reekkig mield niäljád sävni kost eelijm maŋa faalâi mijjân purâmuš já peesâim oppeet puurrâđ vildâ kode piärgu love suulâin maacâim já moonâim njuolgist nohádiđ tast ko iđedist lâi paargon vuolgâ tiego viiđâ suulâin pakkaastáim tävirijdân já vyeijiláim miäcán poođij maŋeláhháá kyermiautoinis já aalgijm njeidiđ suuvijd jo käävci suulâin mittomere tievâ já vyeijilijm korriđ muorâid muorah lijjii uállejum mut lopâttijm homáidân ton piäiván tanen ko peivi lâi oppeet nuuvt paahâs ijge uálináál liččii mihheen lámáš porgâmnáálágin lijjii vaijeeđgin elâččáim ruttâautomaatist mii lâi mut ruttâluptim ij luhostum te lâi cuovkkânâm ubâ piergâs grillai vala hamburgerijd já ko lâi jo eehid te moonáim uáđđáđ oppeet viiđâ ääigi já vyeijilijm paargon peivi ij lam nuuvt mielâttes paahâs já finnijm-uv tyehiseeinist aldasáid pele valmâšin sehe vala lasârääigi já kuárvi ton paajaabel vuolgij love suulâin kirdemkiädán viežžâđ lâi-uv puástud addim já puátá-uv iäskán viiđâ vááijuv ohtnubáloh ehidist sun puáđistij-uv oovtâ suulâin pargosajan já joođhjim seeini rähtim čurgijm kuáđi pirrâs smááhuin já nuuvt tievâi niäljád čyeti litter litte smááhuin puurâim sämpylijd já čokuttâlâim nuuvt kuhháá terassist et evni kiergânij älgiđ kođđeeđ viermi muu vuoptai já juuhâmlaasâ kooskân vala jienâkirje já uáđđáim pel kuuđâ ääigi já julesistim teejâ mon maŋa vyeijilim ohtuunân paasij uáđđiđ lasâpiälláid ađai lavŋesuojijd rähtiđ sehe laasâ paajaapiäláá-uv ovdilgo já poođijn lâi oppeet pakkâ peivi mut finnijm tyehiseeini mudoi kärvisin mut lasâvuálááš paasij vala áávus maŋa čokkijm tyejiniävuidân já valttaastij vala onne ceggejum seiniuási ääigi vyeijilijm elâččim riššoost lonottistim pihtsijd já vyeijiláim oppeet lâi kolgâđ leđe viiđâ ääigi vyerdimin mut sun ij lamaš muádlov minuttid já ko sun ij kulluuškuáttám te vyeijiláim te tobbeen ličij munnuu vyerdimin kolgáim moonnâđ kost lâi nisonij juhle lijjim uáináh lopedâttâm lávluđ tobbeen maidnii ij lam kuittâg pääihistkin vala nuuvt kuhe ko tijme poođij paijeel čiččâm čiččâm ääigi kolgâi juhle älgiđ já vyeijiláim ko iän tiättám tom juhlesajegin tärhibeht keevvâm nuuvt et lâi-uv puáttám iäskán kuuđâ ääigán já muoi láim oovtâ tiijme liijkás tooláá joođoost muovlâdâttâm já lâi kiävttám vaarâ mottoom eres kiäinu ko ij puáttám munnuu oovdeldgin lâi puáttám jiävttáá eehid kost sun lâi ustevis heejâin lámáš lávurdâh koccáim já vyeijilijm lâi vaibâm já oođij autost ko muoi algijm káátu tyehiuási rähtiđ pele rähtiđ ko tijme poođij pel oohcán já vyeijilijm oppeet lâi uáináh jiävttáá eehid suáittâm já faallâm mijjân máhđulâšvuođâ eelliđ hotellist puurâdmin poođijm toho te vyeijilijm sáátust lâi viehâ puáris táálu já almaah lijjii valmâštâm purâmuš mii lâi kulmâ määrfi läätyh já käähvi tâi mielkki tobbeen maaŋgâi syemmilijgijn mon maŋa vaazijm auto lunne sajan kogo ärbivuáválâš amerikkalâš paraati lâi eidu kurgâlmin lappâd vaahâg ko must paasij kamera eidu onnáá peeivi meddâl lijjii puáris autoh hiäppušeh moin lijjii poškâseehah seeibi vyelni já moin iä lam te maajeeld pottii rillapoorialmaah kiäh čorgejii pooškâid taađeest meddâl moottorpyeráh moottorkiälháh moin lijjii savehijn ráttáh toh vuoijii maŋaluvvâi stuorra kávccáá já nuuvt ovdánii hitásávt ovdâskulij lijjii miissih joŋlöörih sierâlágán škoovlah tanssânieidah tálurähteeh ceggejii smaavâ taaluu kyermauto lava alne oovtráttásiih pyeráh já majemustáá vala puáluautoh ko nuvâškuođij te arvai riskáht ko vyeijilijm čokkijm tyejiniävuid já raajâim soojijd já vyeijilijm lonottijm monnjâ-čižetpele riäggá mii lâi viehâ čuuvtij nuuhâm eelijm vala puurâdmin kyelipurâmuš pasepeivi kuávttáá käävci ääigi paargon já vuolgij viežžâđ purâdem finnijm káátu tyehiuási vaalmâšân laasâ paajaapiäláá já val puátkuđ káttumuorâkeejijd ovdilgo já poođijn vyeijiláin já muoi jođhijm pargo vala muáddi tiijme já vyeijiláim muái-uv puáttim maŋa eelijm vala vuojâdmin čiččâm ääigi já paasij uáđđiđ saahâ et sun puáđáččij fááru maŋeláá toho ij kuittâg tiättâm ääšist maiden já nuuvt sun poođij ohtuu ääigi poođij mottoom páihálâš loostâ toimâtteijee sahhiittâllâđ muu já artikkel almostuuččij ittinâš maŋa vyeijilijm čuákkimân já mun viežžâđ paasij já muoi vyeijiláim oppeet korriđ seetrimuorâid káátu várás já finnejim-uv čiččâm koldâd olliđ pargo viiđâd čyeti litter litte tievâi smááhuin neelji ääigi láim kost mun väldistim uánihis nap time puudâ ađai nohádistim tiijme verd mon maŋa ruttijm sämimáccuhijd pajalân já mun já vyeijilijm kost mijjân fallui purâmuš lijjii meid vuárbádmeh já muoi-uv ostijm muáddi vyerbi mut iän vuáittám maiden já vuoittijn kuábáš-uv vuoitij siholduv mon sun skeŋkkij munjin já koopâ mon sungis skeŋkkij iännán já adelij puáđus lâi dollarid já tot moonâi kaavpug škoovlâ pyerrin tme paargon pehti já moonâim njuolgist miäcán já aalgijm oppeet njeidiđ supemuorâid finnijm suullâm koldâd viällud já korriđ te vyeijilijm eelijm luoihâtmin kulmâ videofiilmâ maid paasij keččâđ ko muoi vyeijiláim kuovttijn autoin vuolgij viežžâđ kooldâid maid iđedist njeeidijm já mun njuolgist lijjim ohtuu te oppeet ellii ennuu tiätuäŋgiris ulmuuh koijâdâlmin maid lam rähtimin meiddei lavŋetoimâtteijee já mottoom náálá finnejim sunjin čielgiđ ennuu-uv lavŋe tarbâšuvvoo poođij já sun čielgij lavŋetáárbu já mottoom nissoon poođijn siämmáá ääigi poođij maŋeláhháá já jođhijm seetrimuorâi korrim kuuđâ suulâin aalgijm nuurrâđ já hárávistiđ smááhuid já ruuskijd meddâl tievâi kuuđâd litter roskelitte čiččâm suulâin lâim pääihist já eelijm tast maŋa vala lunne säävnist še aasâi riddoost käävci ääigi paargon mun sehe já kaavpugân viežžâđ lávumuorâid ohtuunân kidâ kuuđâ räi já finnejim koldâd korriđ ulmuuh oppeet ellii koijâdâlmin maid-maid-uv já viggim čielgiđ hyenes eŋgâlâskieláin meid nommâsâš šoddâm olmooš já suin mun savâstellim aainâs tiijme povdij munnuu kuásán já mätki lâi moonnâm mudoi pyereest eereeb ohtâ kyermauto lâi puáttâm sunnuu oovdeld kezis maađij alne já lâi čahhim nuuvt čuuvtij et lâi vuáijám raavin kyevtis láin kavnâm še kolbâcuobbuu kilpikonna kostnii maađij alne mii lâi suullân seenti kukkosâš áigui väldiđ tom jiellâhin viežâi čääsi já kuustâ siste já skuvriiškuođij ellee koolbâ lâi kuittâg nuuvt čuuvtij jiärástum tom kolbâcuobbuu keežild et viigâi halkkâliđ tom ferttijn kyevtis tuálvuđ huáđđoo juvviižân mii kuulgâi togo pehti vuolgijm käävci suulâin paargon já aalgijm rähtiđ káátu ton peeivi äigin čižetpele káttu-uási pelduvváid valmâšân tuše poccee paajaš uási paasij piejâhánnáá čiččâm ääigi ehidist poođijm já pehti sruuvâid já loptejim cashmašinist ucánjihhii ruuđâ eelijm oppeet lunne säävnist sehe kulmii vala vuojâdmin-uv kuuđâ ääigi já paasij uáđđiđ puáđáččij maŋeláá fáárust puáttim maŋa aalgij viestârist pajaniđ äijihuáhti já mottoom ääigi keejist tot koskâlditij-uv munnuu pargo kiddiđ tuše vittâ káttumuorâ ovdil uávti suullân tijmepele autost já ko arve ij ložžiiškuáttâm te vyejiláim pááikán tiego oovce suulâin nohádistim já vuolgij tom puudân uuccâđ peessijd suulâin fierttij já vyeijiláim nubáloh káttumuorrâd ovdilgo poođij hirmâd pessinoođijn puovtij loppâseetrijd já kiddijm vala taid-uv sajasis maŋa tolliittáim vuod ohtii lijjii puáttâm kandâinis peerâ já mottoom kote lâi perruu veerdi kandâ kote lâi suullân ahasâš lâi puáhtâm tiätumaašin fárustis spelláin-uv ubâ loppâeehid tiäturáin koolgâi älgiđ mon orniiččij oovtâst sämmilijgijn oovce maŋa váháš stuárrâb juávhoin stelliistâllâđ paaihijd juhleoornigân stelligijd kuáđi sist meddâl já nisoneh já karsáin lávumuorâid maid muoi taađeest čuvváim láá hyelkih já oppeet lâim sirdám supeleje nubebel kuáđi liäjá lâi váháš juhleoornig oovdâst láávu ciäggud já paaihijd mudoi-uv mottoomnáálá oornigân te rittijm sämimáccuhijd pajalân já juhle peesâi älgiđ lijjii čokijdâm viehâ ennuv já maŋgâsist lijjii sämimáccuheh pajalist já ovdâsárnum toolâi hovdâ tot lâi toohum te ulmuuh halijdii kuullâđ meid sämikielâ sárnum mottoom ääigi anarâškielân já tast maŋa luovâttim seervi viiri nummeer lâi pyereest luhostum mon maŋa mij sirduim ´in juátkiđ jonsahpeeivi juhle já suu eemeed láin puáhtâm muáddi muuzzigááldu toho smaavâ áiđáá siisâ já ulmuuh imâštellii taid lâi kesisoovsâ iäge toh tiäđustkin lámáš meendugin muččâdeh lâi páihálij syemmilij ornim já toho lijjii ulmuuh čokijdâm tiego paaihijn ääigi lavliistim rido nuorâi lavluu mast siähánim vala saanijn-uv mut kihheen tom ij vaarâ huámášâmgin lâi tot siämmâš identtisij jyemehij stivrim čepis tánssám- já lávlumjuávkku kiäh halidiččáin puáttiđ meid lávluđ já tánssáđ nubbe lâi dipl pianisti kote áásá já nubbe kote áásá kulâskuddâđ tääbbin maggaar vuástáväldim ličij tággáár lávlum- já suáittimjuávkun sehe almottiđ sijjân maŋeláá puátusijn ii tuoivâ šoodâi tuottân tast ko taat lávlum- já tánssámjuávkku eelij keessiv já sij lavluu já soittii kirhoost já pelimannipeivij loppâkonsertist luvâttuvvâst syeinimáánu peeivi ehidist kaavnâi mottoom haidarsuáittee já nuuvt muái algijm hárjuttâllâđ puáttee vuoiŋâstempuudâ várás tot poođij te muoi pelimannijn moonáim lava oolâ já muoi ruttiistáim kyehti anarâškielâlii sehe kyehti suomâkielâlii pitá já juhleviehâ tánssái pelimanni kiäm noomâ jiem innig mušte lâi meddâlist já sun lâi meid šoddâm tobbeen muoi hárjuttâláin tobbeen ulguubeln te ulmuuh čokijdii munnuu pirrâ viehâlágán čuurâ já sij halijdii ain eenâb já eenâb kuullâđ munnuu lávlum já suáittim iäge addim ollágin et muoi leen eskân hárjuttâlmin kosk ´iijâ vaaibâi nuuvt čuutij et vuolgij tuálvuđ suu kandâ já mun paasijm vala vyerdiđ jonsahpeeivi kokko tuulâ já kal tot lâi-uv styeres aainâs jo muádilov meetter alosâš cokkitmân kevttui gallona gasolin já ko tot lâi puállám te kyevtlov meetter aldeláá ij lamaš äšši tullâ časkâškuođij te vyeijilijm sáátust já nohádijm kyehtnubálov suulâin vuolgijm oppeet kost vistig purâdijm já tast maŋa moonnim čuávvuđ čuákkim tast ennust maiden iberdâm ko sij sarnuu eŋgâlâskielâ maŋa poođijm ij lam uásálistám čuákkimân já ton puudâ sun lâi-uv moonnâm aasâi mii lii uáivikaavpug ehidist tuálvumin luus kost suu lâi vyerdimin suu ustev já nuuvt suái-uv vyeijiláin love suulâin vyeijiláim pehti cashmaašin lunne luptiimin ruuđâ já eelijm vala apteekist-uv viežžâmin munjin talkkâsijd puáris čuávjivahe vaarâ streesi keežild lâi álgâm oppeet väividiđ muu lukko et muu pargoskippáár lâi tuávtir puovtij čälistiđ veikkâ maggaar talhâsreeseept já sun finnij meid mottoomlágán vuáládâs apteekist ko talkkâsijd eelij viežžâmin uksârääigi rähtim já finnijm-uv tom pelduvváid valmâšin mitoh láá senttid já tot uáivild tom et kuátán piäsá siisâ meiddei rätisstovlijn leđe vuossâmuš kuáti maailmist kuus puáhtá hurgâliđ tiegáráin-uv vuájánáin siisâ puovtij tiego koskâpeiv suulâin mut algii jotteeđ viehâ čáccáás arvepoolvah nuuvt et nuurâim tävirijdân já tyeijiniävuidân vuárkán já lopâttijm pargopeeivi ääigi já mun vyeijilijm valttai muorâid já muoi finnijn uksârääigi valmâšin tiego koskâpeeivi maŋa ko algii jotteeđ oppeet čáccáás arveuávtih mut jo toho monâdijn aalgij fierttiđ já vyeijilijm oppeet pargeldiđ káttoin vaarâ muáddi tiijme ko viestârist aalgij pajaniđ tuotâ čapis äijihuáhti uálgispele káttu-uási pelduvváid valmâšin kuulmâ kooldâ váájuv ko arvai tyejiniävuidân huápu-huápu já vyeijilijm kaartâim taggaar äijihšooŋân magarist jiem lah vala kuássin lámáš njuolgist hiäŋgái ááimust já kuhemus aldâkkâs koskâ lâi enâmustáá vittâ seekunt jotkui ubâ iijâ čiärgui já kooskâi nuuvt et jiem ennust peessâm uáđđiđgin te iđedist jaskodij ucánjihhii čiärgumist te nohádistim muáddi tiijme já koccájim pel love suulâin lâi sooppâm kuáhtám luus já nuuvt mij tuámittijm toho käävpist tarbâšijd uuvsâ rähtim várás já vyeijilijm koskâpeeivi suulâin já vyeijiláin trukkijn lava-auto já mun sooppâm et iälám uástimin vala sruuvâid uuvsâ várás já kuáhtám lâi sooppum muorâkäävpi luus toho já vuordâččim äigipuudâ mut ko suái iävá álgâm kulluđ te vyeijilim mittediđ uksâ-rääigi peessâm kuittâg vyeijiđ kuáđi luus tanen ko verejâš lâi pelduvváid kiddâ já muáddi poolis lijjii verejáá lunne kullui vala tegu puálu-auto te ličij njurgom kostnii eres saje kuáđi luus já ko puáđám toho te uáinâm et stormâ lii njiäidám láávu viällud kuittâg ostâm älgiđ tom ceggiistâllâđ rajâstim tuše váháš čuákán mittedistim uuvsâ já vyeijilim luus já láin tobbeen já nuuvt mij rähtistijm uuvsâ valmâšin já vyeijiláin já mun elâččim vala mieskâmsyeje lahosuoja viežžâmin já valttajim vala uuvsâ poottim te já vyeijiláin nommâsâš kaavpugân mii lii aaigâ et mij-uv vyeijiliččijm ittinâš toho kuuđâ suulâin já rahttâttâm maŋa mij-uv já mun vyeijilijm pel käävci suulâin lâi paahâs já lâi uáli unohâs vyeijiđ ko laasâidgin ij puáhtâm olmânáál toollâđ áávus láin kolgâđ kiergâniđ muotičáittusân já láin kolgâđ leđe tobbeen pel oovtâ ääigi kuittâg moddii-uv já pyevtittijm iäskán pel kuulmâ suulâin iänge kiergânâm muotičáittusân mannekiinin lâi tobbeen poccuidiskijn já orostâlâim-uv suu lunne kulmâ tiijme ovdilgo já poođijn maŋa vuojijm faarmin já asâiduvâim iijâ várás finnij suátiniijbe ohtnubalov suulâin päikki kost lâi farmi já vyeijiláin mun sehe já vuolgijn tuálvuđ mainâsteijee puáđáččáin mii maajeeld talle ko kiergâniččáin vyeijildijn aalgij riskáht arvastâllâđ já mađe olgoláá juovdâim tađe korrâsubboht arveškuođij lijjii nuuvt čáccááh et tuše maili liävttoin puovtij vyeijiđ já tärhibeht eeđân ko peesâim te fierttij nommâsâš saajeest láá oovce aalmuglâš kuávdáá moin valmâšin láá čiččâm já tuállojeh kielâkuursah párnáid ađai nuoráid kiäh láá pirrâ já vaarâ eres-uv väldikuudijn poođijm te rottejim sämimááccuh pajalân mut siämmást meid meddâl-uv ko lâi nuuvt merettes pakkâ já še almostuin maŋeláá ranskalâš kuávdážân kost mijjân fallii purâmuš juhletilálâšvuođâ älgimäigi aldanškuođij elâččáim ruttiimin sämimáccuhijd pajalân kunnen lâi uáináh kuulmâ mánuppaje uuccâm maŋa kavnâm taam saje kost tääl lâim lâi uárnejum puohháid kiäh oovdân lijjii porgâm já pargo lâi lámáš puohâin merhâšitteemus maŋa vyeijilijm já trukkijn já mun sunnuu maajeeld já passijn eelijm purâmin hamburgerijd mottoom saajeest já kalba toh lijjii-uv njaalgâ rammuustij-uv nieidân et leen já munnuu mielâst pääihi hamburgereh láá pyeremusah vaarâ tiego oovce suulâin já nohádijm tállân já ubâ mätki lâi lámáš čáccáá paahâs já srevâlâš kuulmâ peeivi äigin vuáijâm aldasáid km äijihšooŋâst korrâ piegâst pakkâ peeivipaštust já meid čunoipuurgâst-uv pel čiččâm ääigi oppeet pargosajan já ko poođijm toho te káátu majemuš uási maid koskoho finnijm sajasis lâi alfáárug kuáppum uáináh lam äijihšooŋâst pallim suoijiđ tom mieskâmist ađai kiergânâm valttađ tom kiškođ tom uási káátust meddâl ovdil raajâim lávuruáđu meddâl enâmist já piejâim kuškâđ meid lávumuorâid-uv kiävtun já finnijm-uv toigijn káttu-uási sehe laasâ vuáláá ubbân valmâšin poccee pirrâs rähtim mut forgâ poođij poolis kiän suhânommâ lâi já eeđâi et lii tornaado jotemin eidu kuávlun lijjii ulmuuh viehâ ennuv polkkafestivaalij keežild mut tast maŋa toh algii huápust kiäppániđ vaarâ ton tornaado paaloost mij-uv čokkiistijm tyejiniävuidân já vyeijilijm moonâi kuittâg máddáápele lappâd kuávlun já tuše robdâpieggâspäälih váháš tuárgástittii miestuid loveh já loveh ulmuuh ellii keččâmin já imâštâlmin mii pargo mut luhhoost lâi kierdâvâšvuotâ čielgiimist kiergândijn čielgiđ ain uđđâsist já uđđâsist taid siämmáid aašijd moos must kale liččii niärváh hermoh viehâ huápust nuuhâm meid mottoom suomâkielâ mättee almaiolmooš kote lâi varrim aalgâst uábbi lâi lámáš náittusist motomáin nommâsâš almain muštemin et sun lâi nommâsâš já ličij suu kaandâ nommâ meid maŋgâ eres-uv suomâkielâ mättee ulmuu já oppeet moonâi savâstâlmân mestâ peeli pargoääigist jo ovdláhháá kuuđâ já oroi lemin puátimin šiev pargopeivi ääigi lâim já algâttijm tállân suovâpoccee pirrâs rähtim tot valmâštui te stellijm uuvsâ paajaa kuárvi jeđe aalgijm kiddiđ peessijdgis uuvsâ pele siäinán niittammaašin kuittâg cuovkkânij já eelij suáittimin mijjân uđđâ maašin mist lijjii kyehti niittammaašin mut ko tain lemnuuh nuhhii te lâim oppeet tegu mašineh iä liččii ollágin eelliđ viežžâmin niitijd lase já meid silikon já nuuvt pargo peesâi jotkuđ lijjii lavŋerullâd já toigijn algâttijm nuuvt et peesâim kuáđi pirrâ moddijn kerdijn já uksâpiällá čižedkieđâbeln váháš eenâb lâi asettem já tot lâi kiessum rullân nuuvt et tom lâi älkkee pardeđ seinij paaldân eelij meid manager ađai boss nuuvtko sun jieš jieijâs nomâttij nommâsâš suin mottoom ääigi lâi meid vuossâmuš hiäivulâš pargopeivi ubâ orroom ääigi já veikkâ pivâstâh kuulgâi-uv te ij lam nuuvt merettes pakkâ tiijme pargopeeivi veikkâ iänááš uási kal táátui moonnâđ toho savâstâllâm piälán já hoittáin tom homá já mun peessim ráávhust porgâđ nuorâ nieidâ povdij mii puurrâđ jieijâs tullâsajan já maŋa sun skeŋkkij munjin vala peessist rahtum heeđâlmpuárti eeči lii syemmilâš já enni irlandlâš mut sun jieš tobdâ jieijâs indiaanin nieidâ kiäs puávtáččij veikkâ lijkkuustuđ puáttim maŋa lijjim nuuvt čuutij vaibâm et ko lijjim vistig juuhâm litter jieŋâčääsi te viälánistim já nohádim tállân já eelijn vala jäävrist uággumin ovdláhháá siävŋánem mut hyenes puátusáin sooitij ehidist já ko iärrásehkin iä lam västidmin te västidim mun veikkâ lijjim jo uáđimin kuittâg addiiddâláim et kolgâččij suáittiđ sunjin ko kyevtis láin puáttâm uággumist te kulluin kyevtis puátimin pajekiärdán iđedist luus já maŋeláhháá moonâim kuus puovtij maŋeláhháá meid kuátiuuvsâ tom stelliistâllâđ já maŋeláhháá kyevti uksâ lâi sajestis suulâin moonâim ubâ juávkku luus piknikân kost lijjii kulmâ eres-uv syemmilii ohtâ paarâ já ohtâ almaiolmooš ääigi toho poođij vala kandâ perruinis moonâi suottâsávt savâstâlmáin já eres-uv hävskivuođâ tolâmáin já lâim ehidist love suulâin ääigi vuolgij pessimiäcán poođij tobbeen oovce ääigi já eelij autoin viežžâmin tom nuáđi maŋa vyeijilijm luus kote lâi já suollui suátiveteraan nube maailmsuáđi ääigi viežžâđ lase peesi šiljoost lâi hirmâd stuorrâ suáhi mon äijih aldâkkâs lâi luoddim lâi aaigâ njeidiđ tom suávi mut ko tot lâi čielgâsávt njuáiduld toho kulij kuus tot ij eisigin uážuččii viirrâđ te mij ferttijm vaijerijgijn irâttiđ mutteđ tom sunde ko vaijereh lijjii sajestis já čavgejum te karttim vala moottorsááhá čorvijd vistig lotepitá meddâl ton pelni suávi kuus tot kolgâi viirrâđ jeđe algim sáhháđ jieš tom muorâ rasta luhostui já suáhi ruámččái hirmâd ruočâsáin viällud eidu toos kuus tot lâi uáivildum-uv maŋa suáhimadduu te ton luoddiittâh lâi senttid puoh stuárráámus suáhi maid elimistân lam njiäidám peessijd já kale tievâi toin tiego oovtâ suulâin já toho puáttim maŋa aalgijm kiddiđ peessijd kuátiseeinij ulguubel peessih lijjii ennuu te toh kelijdii tuše seinij vyeliuásán koskâseeini táásán lâi kolgâđ puáttiđ lavŋe lase mut ij puáttâmgin lii kulloo looveest macâdijn eelijm vala uástimin váháš tävirijd čalmelaasâid olssân já čalmelasâskuápu uástiđ meid mätkilaavhâ cuovkkânâm laavhâ sajan mut nobdim tom liijkás tivrâsin lijjim jo tiiskâst te puáđistij siämmâš mätkilavkkâ kieđâst já šlivgij tom munjin vuástálistiđ mut ij tot ávttám lâi suu skeŋkkâ munjin mun vuárustân skeŋkkejim sunjin párnáilaavlâkirje já lâi munnuu majemuš pargopeivi sooppum et idedistpeeivi puáđáččii laavŋeh lase já mij monâččijm lovŋiđ já porgâččijm nuuvt kuhháá ko vajaččijm onnáá peeivi oovce maŋa mut lavŋeleeji ij oinum kosten koijâdmin ääši mut sungin ij máttâm ettâđ manen laavŋeh iä lam puáttâm kuittâg vala ohtnubalov räi já eelijm vala puurâdmin mut laavŋeh iä ittáám eelijm vala celkkimin indiaankylá pargeid já pyereestvaijeemtuáivuttâsâid já kuođijm kuittâg-uv jo taan ihán eeđâ et ličij lámáš ahheev kyeđđiđ suotâstâllâmkuávdáá mut mottoom náálá paaccim kale váháš aibâšiđ tom piirrâs kost lâim pargeldâm pivâstâh káállust penttâ pelnub mánuppaje lijjii toh hitruus já mielânpäccee tábáhtusah ko meid toh-uv puudâh et puoh ääših iä moonnâmgin eidu nuuvt ko toh lijjii vuávájum kuittâg já vyeijilijm vala uástimin majemuid mätkimuštoid algâttáim tävirij čokkim já mätkilavhâi pakkam ijge tot lamgin nuuvt älkkees hommá ko lâi jurdeliđ lijjii levânâm aldasáid muádi mánuppaje äigin pirrâ vyelikeerdi kuus kuus-uv puáđidijn munnust lijjii lámáš tuše kulmâ mätkilaavhâ mut tääl munnust lijjii ohtsis puoh vittâ pyeidis já lusis mätkilaavhâ moh pieijuuččii mätkitävirin lasseen munnust kuábbáást-uv puáđáččij leđe valâ kietâmätkilavkkâ mii čuávuččij ubâ paje fáárust mätkilaavhah lijjii päkkejum te purâdem maŋa čokuttâláim vala iššeedvievváin pajekeerdist mottoom ääigi já moonáim nohádiđ jo ovdil kuuđâ jiemge riävtui lamaš olmânáál uáđđâm ollágin maŋgii iijâst koccám já vuordâččâm tiijme čuoijâm jeđe njuškejim käähvi vuoššâđ kale škoridij já illá voojij koccáđ ubâ čiččâm ääigigin mut mun huámmâšim alnaan et lam oppeet vyelgimkumestâsâst oovce suulâin vyeijilijm autoin kuávlun já lâi vyeijen lâi ennuu stuárrâb já munnust lijjii maŋgâ kuáŋidis mätkilaavhâ puáttim kaartâim vala ucánjihhii usâstâllâđ kirdemkiedi mut kalehân tot-uv viijmâg kavnui terminaal šiiljon puáđidijn čaalman čuosâi taggaar jaskosvuotâ mos iän lam vala tuáddum mielâst joba kirdemkiedist-uv lâi eenâb tuškâ ko tääbbin terminaal lâi kyevtkiärdásâš já viehâ styeres mut siste iä lam ko pargoos toimâtteijee kirdemkieddiulmuuh já muái láin áinooh ášástelleeh kiäh liččijm monâmin kirdemmašinân väividij muu nuuvt čuuvtij et ferttejim koijâdiđ suujâ joskâdvuotân čielgij et onne lii independence peivi já puoh ulmuuh láá rahttâtmin tom viettiđ jiečânâsvuođâpeivi já tot tiäđust-uv čielgij ääši manen ulmuuh iä lam kuittâg kirdemkieddijn mätkilaavhâid terminaalin luovâttijm taid virgeulmuid já láim tuđâvááh tast et loopâst huolâttiččijn amerikkalâš kirdemovtâstus já hollandlâš kirdemovtâstus mätkilavhâidân eskân kirdemmaašin vyelgim terminaalin pottii vala já sehe kiäh tuáivuttii munnuid šiev já luholâš määđhi já tuáivuttii vala pyereestpuátimân uđđâsist maŋa mast konjâlehkin iä lamaš kukken pajanáim mii tuálvuččij munnuu luptânij ááimun maŋeláhháá koskâpeeivi já tot lâi stuárusâš kuus šiettih aldasáid mađhâšeijed mut tääl siste iä lam ko kuttâ mađhâšeijee muái já nelji eres ulmuu kiäh vaarâ sijgin iä lamaš amerikkaliih kuulmâ suulâin siäivuim ađai kiädán já veikkâ tot lâi-uv stuorrâ kieddi já stuorrâ terminaal te iän innig pallam ton styeresvuođâ orostem maŋa muái ussáim tagarijd koolbâid moh uápistii terminaal ton uásán mast munnuu čuávuvâš maašin puáđáččij vyelgiđ vyelgimaulast pel oovtâ suulâin já algijm vuordâččiđ maašin vyelgim ađai jiešalnees tom puáttim ij uáináh oinum vala kosten forgâbalij almottij-uv et maašin lii ucánjihhii maŋanum tábáhtuuččij kyehtlov paijeel kuulmâ čaalman et tääbbin kiedist lijjii ulmuuh šievnáál eenâb ko mut taah ulmuuh tääbbin iänáážin lijjii vyelgimin iäge vaarâ sijgin lamaš ameriikkaliih vaarâhân motomeh lijjii juovdâi jo kuulmân mut maašin ij vala oinum kosten pel neelji suulâin almostui suullân kilomeetter keš válduhurgemrađe kiitorata nubebel čuovjis-vielgis kirdemmaašin já tothân tot lâi-uv mii vuájáán tuše pisánij toos ijge lihâstâm oovtâ tiijmán kuussân paje válduhurgemraađeest pajanii já toos seivuu ain uđđâ já uđđâ mašineh mut mii vuájáán tot peri vuordâččij vuárus peessâđ rađe paijeel maašin peesâi hurgemrađe paijeel račoi laastâs já vaaldij uđđâ sajan já enâmistvyelgimtarkkuumeh iä lam aldagin nuuvt täärhih ko toi västideijeeh lijjjii puáđidijn lâi kuuđâ suulâin ehidist ko maašin rullái rađe kiäčán posádij liävtu já luptânij ááimun lâi uánih lâihân tast lappum käävci tijmed äigi-iärun maašin lâi pajanâm polvâi paajaabel te tiijme keejist tast aalgij viäiguđ já tijme tast ovdâskulij siävŋánij vaarâ kyevtist kuulmâ tiijmán já ko moránim te lâi-uv jo iiđeed paaštij maašin laasâin já purjâstijm paajaabeln puáttimäigi lâi kolgâl leđe love paijeel kuttâ iđedist páihálii ääigi já juátkimäigi viiđâ váájuv oovce mut ko lâim kulmâ tiijme vyelgimäigitaavlust maajeeld te poođijm maŋeláhháá oovcest já mannee maašin lâi moonnâm suullân muádlov minuttid tassaaš näävt lâi keevvâm te maid tallegis lâi tiäđust-uv kirdemfirmá suijâ já kirdemeemeed vaaldij-uv mii puohâid čuákán kiäh lâim monâmin já laiđiistij turvetarkkuumij lappâd terminaal taggaar uásán kost vuolgij maašin já ornij mijjân liipuid love suulâin njuškijm uđđâsist já šnoggiittijm tijmepeeleest vaaldij saksâlâš kirdemeemeed mii fárusis já laiđiistij siämmáánáálá tuuli já turvetarkkuumij lappâd ko suu hollandlâš virgeuábbi-uv lâi porgâm já orniistij mätkiliipuid mijjân váájuv kyehtnubálov pajanij saksalâš kirdemmaašin já tot viijmâg tuálvuččij mii sooppâm viljâiguin et sunnust nubbe puáđáččij kirdemaseman pel oovtâ ääigi tast ko munnuu maašin siäivuččij talle mut muái láim talle tiäđust vala ááimust lâin lámáš talle kirdemkiedist mut ko iän puáttâm tom mašinist mast láin kolgâđ puáttiđ te láin vuordâččâm vala mottoom äägi vuáruttuvâi munnuu maašin puáttim iäváge lam hoksám eelliđ koijâdmin mašinist maiden suulâin maašin viijmâg šnoggiittij kiädán já ko tuubdâim eennâm juolgijdân vyelni te mestâba ličij toohâm mielâ porgâđ siämmáá náálá ko paavi läävee porgâđ čurtâgiđ neelji kuántán já cummiistiđ eennâm kuittâg porgâm nuuvt já ko tuulist láin selvânâm te moonáim jännäđ kalle mätkilaavhâ tibi te láá pissoom munnuu liävtust algii jotteeđ tela alne mut munnuu laavhâin tuše áimukiiveer lâi pissoom fáárust eres laavhah lijjii pááccâm määđhi kooskân vaarâ ton mohe keežild almottâs lappum laavhâin väridijn mätkiliipuid já suáitistáim viljáid et eelliv viežžâmin munnuu meddâl lâi suáittám iännásis et iälá viežžâmin munnuu kirdemkiedist iä lam tääl eettin mätkilaavhah ollágin já lâi-uv älkkee aldasáid päljiskieđâi pajaniđ mašinân mii luptânij kyevtlov paijeel čiččâm ehidist já oovce suulâin tot stonccâlij ráttáidis kiädán mielâ pyeri munnust lijjii lappum mut luottijm et kal toh vala motomin täiđih tast keevâi et ohtâ lavkkâ poođij itten tast já loopah kuulmâ peeivi siste maŋeláá lâi moojiibeln adalduvvâidis peeleest uáli riges já mielâkiddiivâš mätki mon muái puáđáččáim mušteđ ubâ loppâelimân eeđâ et olmooš kalga hurgeđ miätá maailm nuuvt ennuu ko kiergân mut joba jo ohtii eellimstis kalga olmooš eelliđ uápâsmuumin ereslágán-uv elimân já kulttuurân ko moos lii tuáddum taat eellimvyehi aldeláá ađai olgoláá kohân tot peri lii ereslágán láá peri positiivliih čuosâttâsah lii munnuu kuullâm äigi aldasáid muáddi ive já vuávájeen kandâinân uđđâ määđhi leđe nuuvt et ko taat čaalâ lii almostum te leen-uv tobbeen nubebeln muvriimin täähi já rähtimin nube kuáđi eres sajan ko vuossâmuu kuáđi mut taan-uv määđhist puátteen toollâđ mätkipeivikirje já lohheeh peessih luuhâđ munnuu fiäránijn täst maŋeláhháá kaarâi val majemuu kaasâ möŋgijá steellig oolâ já eeđâi et tot tibi álgá tot luvvem já njuškom ettim et mun lam ovdil-uv čokkám tággáár vuájáán sáátust ko peri jieh meendu korrâ liävtu toolâ kal lii älkkeb ko piäsá tolliđ stivrâmist já sun uáiná val luodâ-uv mut tyehin čokkájeijest lii váhá vaigâdub ko vuájáán njuško já šlivgâsâd ohtânmaanoost muoi te vuolgijm lâi mii lii stuorrâ jävri pajosist lâi pivdeđ stuorrâ kuávžurijd viermijguin já ušten lâi kuálláá lâi suijân iänááš tot ko toho lâi vaigâd peessâđ muáddi penâkkullân hyenes maađij ij lam kal ko eidu möŋgijáin vyejettettee juovah jeegih lyeiveeh já ciägu räpis vuástáluvah ij viiššâm kaleskin vyelgiđ ucceeb kyelineelgi tet kyele kuudij-uv te saallâs lâi sruáŋgis finniđ pááikán määđhi orostitij já rugâstij laavhâst kyehti vuolâpuurki já eeđâi pelimuddoost mun laaviim ain väldistiđ juvâdijn mainâstij et kuávžureh kuárŋuh kuuđđâđ ucebáid juvvijd kuulgijd meiddei meerâ vuást juuhâ mut kuávžureh iä kárgáá ton mield kuussân vist nuuvt tego luosâ iä peesâ kuárŋuđ taan jáávrán ko juuvâst láá nuuvt ciägu koržeh ettim et mun mielâstubbooht uštám ko viärmástâm koddá ennuv kuolijd te ijhân taid finnii meddâl ovdil ko toh kiäsáduveh keessiv návt loppâkeesist-uv láá val kiäsáduvah nuuvt kal mut jis iän kode uštemáin te suáppoon viermijd amas tárbâšiđ kuárus kieđâi maasâd maccâđ eeđâi tun-uv kuolijd tivrâs pivdoluvij oovdân lijjii-uv tivrâseh kolgim uástiđ staatâkoorti já val pajosčäcilove kuulmâ pirrâmpiäiván lâi kiäppum kavccijnčuođijn ruvnáin ko teddilim virgáduv uuvsâ kiddâ iiđij jävri uáinusân vijđes ääpi ollâ varij kooskâst lii suomâkielân eeđâi kote lâi syemmilâš ađai kveeni maddârij nommâ lâi-uv puáđidijn mut lâi muttum tárukielâ mield tááláá háámán orostitij möŋgijá kámppášiiljon kaalgâi kuormijd vaaldij čovdduu porthái ráptui luámist já leehâi uuvsâ siskiipeln ucâlij konjakputtâl leškiistij kyevti laasân já eeđâi uštus valdijm pyeripuáttimraamâ valdim lavhâstân julástâhputtâl keigejim já ettim lii tunjin tulijâšputtâl mut tom ij koolgâ tääl lekkâđ mut eskin maŋeláá talle ko motomin šadda toos tárbu mielâst tárbu lâi eidu tääl juvâdijn koolgâi juuhâđ konjak loopân já algâttiđ tulijâšputtâl kal jiem juuhâm ennuv ko mielâst lâi kuávžurij uštem já tot ij kanfertnágá luhostuu juuvâi ohtuu muu tulijâšputtâl sun vaaldij laavhâst kyehti pelnub litter limsaputtâl mut tain ij lamaš kal limsa mut vijne várás sust lâi val mehuputtâl noskáttâlâi ko mun omâšim suu evvisijd eeđâi et ferttejim pieijâđ vijne limsaputtâláid amas kálgu epidiđ maiden lii uáináh uáli vaijaa viijnán mun jiem laaviigin juuhâđ ollágin kuittâg pessáim jäävri oolâ uštuid pivdemnáál já suládáim halidij suuhâđ ko sun tuubdâi jäävri pyereest še ličij lamaš mut toin ij uážžum ušteđ tääbbin tagareh lijjii njuolgâdusah olgoeennâmlâš uážžum ohtuunis suuvângin ušteđ koolgâi leđe ain páihálâš olmooš skipárin lâi lope tuše riddoost koškâđ vuogâ juhâ- teikâ jävrriddoost návthân tot kal moonâi pyereest lâi luumâst uccâ puttâlâš mast sun vaaldij ain tyellitälli julástuv kyeliluho pyeredem tiet rido paaldâ suulân čieŋŋâl rääji mield vaarâ kuávžureh liččii váhá ääigi keččin käärbis lâi jo cuáhásist masa riddoost já must kuohtuuh vuogah rokkâsii poonán mun jiem muštámgin et táágu lii návt cuávis eeđâi já punjâstij kárbá tavas maŋa ko mun lijjim putestâm uštuid ponneruotijn já oppeet kargiiškuottim ruulâst tuárgu čáácán te huámášim et käärbis lii tavanâm jo kuhás já skippáár tot suhá kiško rasta jäävri muoi kolgâm rido miätá ušteđ mun koijâdim amahmis pahudij já puunjâi kárbá oppeet rievtis kuávlun naalijnhân muoi šlaavviittâláim mottoom ääigi skippáár iätá et ko čielgi váibá kalga váhá tom njuolgiđ já viälánij ovdâtiljá ool huámášim et suhheehân lii jo nohádâm já pieggâ joođeetškuođij kárbá kuuloold tast jo masa nivsettâm mut arvalim et ij tääiđi leđe cuáigudmist ävkki ááiruid koskâááŋoid já suládim kámppásáátku vuást cekkiistim kárbá já moonnim káámpán piergâsijdânguin jurdâččim käähvi vuoššâđ jo eehid já kuolij toppimäigi nuuvt mun arvâlim valdim stáágu vuoggâlaavhâ já liepi já te väzzilim juuvâ pajas nommâ lâi ušom pajekielân lâi muččâd koškâmsajeh kávnojii maŋgâ já oroi et iäráseh iä lah čuuvtijgin jottáám tääbbin ko iä lam stuorrâ pálgáh ridoi mield nuuvt tego motomijn juuvâin kuittâg peln koškim muorâkuolijguin uštuiguin lipukkaiguin já val puzzâvuogâiguin-uv mut ijba tot kyeli táttum toppiđ motomin ain nivkkâlij ain pajeláá já poottim kiävŋá vuál lâi kuánnil stuorrâ keđgij vuoluubeln já tast vuálus mučis täsivis virde tot kuávžur teikâ kuittâg veejeeh tuáppee arvâlim já algim koškâđ kobđoo muorâkyele vyestiviirdán já tiptim kulgâđ kuánilân já te keleškuottim te toppij nanosávt et piso-uv tot te kyeli ranjestij já eelij čäs uáivist čievčâstmin tiettim et tot lii kuávžur kuullim et viehâ kyermis tot oro lemin sujáttij stáágu já keesij jieijâs poonán mun tiettim et jis tot peri pisoš kiddâ te tuárgu kal killáá kuávžur kuuloold aldeláá oroi lemin suullân muádikilusâš ko mun keellim tom aldeláá já rahttâttim rohâstiđ te tot panjighân lâi-uv puško mun kal ettim mottoom jieggâeeleev noomâ tot kuávžurgin lamaš ko tiegu kilusâš pestim tom vuogâst já skiärustim puájuimiestui paijeel tot tuánttá val roosâi nuuvt tego kuávžur lii riämnjás purrâmâš kuolijd mun jiem koddámgin poottim kámpá kuuvl koskâiijâ sulâin lâi koccám já čokkái kámppáást já julástâlâi toti jurdim et tun lah jo tulkkâm já vuálgâm unionân sun eeđâi tibi vyelgeen ušteđ ko vistig rähteen grogi sun joođhij mun kal jiem áigum vyelgiđ časij oolâ tágáráin skipáráin sáttá val koččâđ jáávrán já hevvâniđ ettim et mun lam vaibâm já ááigum váhá nohádistiđ paasij raamâid väldiđ já mun viälánim riicin mun morettim taggaar lávlumân et dyttöjen gammarissa oli buinen epäjumala juu ja vai niin oli buinen epäjumala koccájim já kejâstim tijme lâi nelji iđedist lâi lekkâm piärgupuurki já lâi määlistmin ooinij et mun lam koccám te eeđâi pivdoskippáár tääl muoi forgâ purâdeen še lii lieggânmin sávnoon já te vyelgeen ušteđ ettim et mun jiem uáivist ulmuin vyelgi časij ool mut sávnuđhân kal puáhtá ko jo iššeed lii nuuvt ornim nuuvt šoodâi purâdáim já sávnoim maŋa kalga tiäđust-uv finniđ sävnivuolâ mun oovtâ já vittâ ušteđ vyelgimist ij puáttâm mihheen kal lâi vyelgiđ eeđâi et mun kal sáátám váhá leđe mut návt uáivisthân mun laaviim ain leđe tääbbin jodottâm uštám jäävrist já juuvâst vuojâččâm möŋgijáin já tälviv kiälháin ain tämmit rammânágá tot lah váhá varâlâš mun koijâdim val jáávrán tot varâlâš lah ko mun lam uáivist te mun lam várugâs vuájám pele hitásubbooht ko čiälgusin mun lah kuássin rovvâmgin čáácán kárbást tuše lam njalahâs keeđgi alne purššám juuhân muoi láim sávnum te ravvij et maŋa kalga julestiđ votkaceerhi vâi vorrâ jottáá váldá tuše koško mun jiem suu votkaraamâin perustâm ettim et muoi kal tääl ušte iänge joddoot ko tun lah nievt uáivist mut jis luoihah munjin kárbá te mun suuvâm tovho uáivušân peesâm kuábbáá-uvbeln juuvâ koškâđ vuogâ peri kárbá lam-uv váhá vaaibâs täst vuoiŋâstiđ já rähtiđ oovtâ grogi suládim uáivušân suijân kárbá luoihâtmân lâi kal tot et tääl ij puávtáččii vyelgiđ uáivist staaruđ kárbáin lâi evvislavkkâ-uv fáárust vâi peesâm leđe kuhheeb taan mohheest já skippáár-uv kiitiätá čielgâččij ton puudâ mudoi te tondet ko vijne nuvâččij uáivádum olmooš lekken čiälgus ulmuu skippáár táválávt lii-uv vuovâs olmooš te tääl tot tuše páimá siämmáid saavâid ain uđđâsist láin uápásmâm čuákkimij ääigi tääbbin peln lâi lamaš čuákkimijn fáárust já uárnejeijen-uv já mun lijjim lamaš moddii tain mieldičuávvon vist lâi mieldičuávvon já kyessin säämirääđi čuákkimijn talle ko toh tuállojii láin maŋgii savâstâllâm iđedissiijâ räi já naggim-uv säämiaašijn lâi jo moddii povdim muu kuávžurpiivdon pajosân kámppásis ij lam lamaš täin teeivâdmijn kuássin liijkás čuuvtij uáivádum kavnui suijâ-uv ko mun muštájim et tain čuákkimijnhân sust lâi kálgu lamaš ain fáárust tot lâi toollâm suu julástâllâm leeŋgijn lijjim uáivušist koškâmin uštuin kullui korrâlágán kievŋis šaaviidmin juuhâ kolgá meerân mut ijba luosâ suuhâ peesâ teehi kuárŋuđ enâmeh tääbbin kal láá suáhiväärih iä aaibâs fastes ciägu čoheh ege päärših puávtáččij puáttiđ motomin maŋeláá ohtuu kyelipiivdon taat juhhees skippáár myesittutij puoh kulluuškuođij möŋgijá jienâ mii aldanij jotelávt sovij čoođâ kirdettij jurdeliđ et ijba veerdi uáli suolgâi vyeje veikâ lii-uv uáivist poŋkettij suáhán njuškij já kaččâlij lâi aiccâm muu muu kuuvl jorgočolmij ááigui čoonnâđ muu tast lii nijbe já pisso tääl kalgeen vyelgiđ jotelumos lääji mield patarâsân puurâi muu evvisvuojâ ij adde áármu tot taggaargis lii mun koijâdim rosvoh teehi ervideh puáttiđ kal rosvoh tot lii ku-kuobžâ paasij čokkáđ káámpán val čuorviimin et ij lah ármu ááigui muu čoonnâđ muu puttâlijd lah eeti mun ettim vyeššeen tääl käähvi kárbáin rasta uáivuš tot ij peesâ muoi moonáim rasta juhâuáivuš algim tuulâ pieijâđ já siämmást keččâlim jeđđiđ pevhištum skipárân kale jo ervidim et tot lii tuše vijnepiru ađai taan tábáhtusâst vijnekuobžâ mii lii suu aattâštmin kal paloisiähá kejâstâlâi rasta juuvâ mut kuittâg josijdui kuuloold vyelgeen kámpá kuuvl ettim suuvân kámpá uáinusân já keččeen tast váhá ääigi tun kal uážuh kyeđđiđ vistig teehi te uštus suuváim kámppáriidon oinum mihheen ige kullum vazzijm kámpá kuuvl já mun rottejim uuvsâ áávus já kuovlâlim siisâ oinum mihheen nuuvt tego mun lijjim arvâlâm-uv tääbbin lah kihheen ige mihheen mun pahudistim vuottuu kal ubâ iällâmgin tääbbin tuostâi puáttiđ siisâ kejâdij jyehisai lâi tiäđust-uv tego ovdil-uv leehâi vuojâskáápu mii lâi peevdi alne še lâi aaibâs kuoskâhánnáá ij lam kuobžâ tom purrâm čokkái ricciroobdâ alne já smietâi kuorâttâlmin aašijd uáli mädigávt eeđâi mottoom ääigi keččin sun vaazij laavhâs kuuvl ruttij stuorrâ vijneputtâl vaazij olgos já leškij ollágin smietâhánnáá enâmân káámpán vaaldij skaapist sriijtâputtâl já leškij tom-uv olgos maasâd luptij oovtâ lätteelyevdipitá vaaldij viskiputtâl leškij tom vaaldij piälhu aladâssân oŋâttušâi kámppáluuptâst seehâ mast lijjii puttâleh maŋgâi liäškui tain viijnijd meddâl val raaigâi vuolâpuurkijd oles mievripennuu verd já kulgâttij puoh enâmân eeđâi tääl tot nuuvâi tot srevžâm huámášij val já ruugâi puoŋâluumâst tuolbâ konjakputtâl já kulgâttij tom-uv kuárusin porthâšpiällás moos lâi jo šoddâm uccâ vijneláádduš jo kuálmád peivi muu majemuš pivdolopepeivi uštâččáim ridoi mield já meiddei eelijm jieŋâlub saajeest-uv käärbis kal juuđij nuuvt tego suhhee halidij lijjii kulmâ stuorrâ kuávžur stuárráámus lâi suulân viiđâkilusâš mun lijjim koddám uáivušist stággoin leggistmáin tagaráin muorâkuolijn moin jieččân päikkijuuvâst-uv koddá kuávžur láim iällâm uáivus kuvlân viežžâmin möŋgijá já ton mohheest mun meiddei uágustim jäävrist lii kuddum oovcekilusâš kuávžur motomin lii lamaš puoh stuárráámus mainâstij mun-uv koddám kuuđâkilusii uštuin eidu joskâmin uštem já áigumin riidon ko rullâ njurgij tiädust et taat lii kuármásub kyeli keesij ruullâst tuárgu vaarâ vittlov meetterid veikâ kooccim-uv pyereest keellim eres uštuid meddâl já algim uážudiđ finnejim kyele aldeláá te tot oppeet ranjestij moonâi äigi viehâ kuhháá ige kyeli ááigu loijoođ eeđâi himáttâlân et tust táiđá pivdolopeäigi nuuhâđ ovdil ko finniih tom pajas jieh ovdil čiččâm roohâst tom te ferttiih potkiđ tuárgu já tipteđ tom moonnâđ ko nohá ehidist tijme čiččâm lâihân toos vala äigi pyereest tot lâi tuše huumor mun kal taam kyele lyešti veikâ monâččij ittáážân arvâlim mun finniittim vuojâttiđ kuávžur kárbá paaldân uáivi iiđij uáinusân te kiljádij tot kal lii paijeel lovekilusâš tuáppejim rokkâm já hivviittim rohâstiđ mut kuávžur suorgânij muu liihâstmist já oppeet puohčâlij keesij tuárgu viehâ náál mut ij innig nuuvt ennuv te nááđui poonán moonâi ááibâs vuáluskulij já kyeli ij likkâm kuussânkulij viggim kuuloold keessiđ tuárgust mut jiem oskeldâm viehârâš kincceđ lâi pädittes puddokeđgi kočâttim tom čáácán vâi kuávžur lihâstičij tot jottái já rovgij keesij oppeet tuárgu ruulâst te stággu kiäpui kivkked paasij jáávrán keellim uštuu pajas te tot kal lâi čavos kuávžur lâi mudoi pessâm ááigán ij kuábâškin ettâm maiden ij karodâmgin mun kejâstim tiijmán já ettim tijme lii-uv čiččâm tot kal ruáhásij já muoi povvâstáim ubâ taam fiäráán tuikkodiđ maŋeláá siämmáá eehid muoi vuojijm möŋgijáin merâsiijdâ vuást čokottillim fáárust pyerimielâst kal lâi šallišâm ko stuorrâ kuávžur peesâi mut mun jiem lam tast nievrismielâst monâttem oroi lemin tegu máksu tast et skippáár lâi peessâm vijnejuhâmist luovâs lâi muu mielâst aaibâs mudágis lonottâskävppi čäällimseminaar sijdâ maŋa lâi viljâm puásuireŋgân kote lâi tallai-uv mitoi mieldi puásuiriges aasâi perruinis máddáákeččin já sust lijjii viljân ahasiih párnááh kiäh lijjii suu veerdih motomin oppeet lâi käärdist pygálus já viljâm še lâi moonnâm kandâigijn tohon puásuireŋgâ ko lâi kärdi lâi muádlov kilomeetterid tave-nuortâs lijjii pyevtittâm puorij aigij käärdi luus kost lâi kuáti tuálvum ergijdis kuátumân já rávhuidum vuordâččiđ ittáá iiđeed kuás pygálus álgáččij lađâsmáámu äigi já ko máánu aalgij ehidist päštiđ te kaandah huámášii kuátilaasâst et puásui-iäluhân lii kustoo puáttâm kuáttuđ aaibâs kuáđi paaldân lijjii viehâ ennuu já veikkâ kaandah elâččii ovdláhháá nohádem olgon tárbuidis tohâmin te poccuuh iä perustâm maiden kuottuu tuše já kyepireh-uv kullojii ruáškáástâlmin ko toh koivuu muottuu jurdâččii et palgâs almaah láá tiäđust-uv čokkim jo iälu já puáhtám ton aaibâs käärdi paaldân miiba tast ittinâš taid vaarâ ličij älkkee pieijâđ káárdán já räđhiškyettiđ nohádii mut ko ittinâš koccájeh te poccuuh láá lappum iä ubâ čiehârehkin lah pááccám jurdelii et iho lii ferttim leđe hirmâd korrâ purgâ ko lii čiehâm puoh puásui-iälu čiehârijd-uv meddâl mut ko vuolgii ergijdis sirdeđ te huámášii et sii luodahhân iä lah purgum ollágin tot lii máhđulâš piirâs lâi aaibâs putes ij áinoogin luoddâ ij kosten veikkâ ehidist vala lâi maaŋgâlohásâš ađai čuátásâš puásui-iälu mii kuáđui kuáđi pirrâ já lâi čievârdâm jyehi saje mestâba šolkkân lijjii kuullâm joba kuáđi siisâ poccui kuátumist šaddee jienâid skooppân já rooppân lâi ubâ iälu lappum ijge maggaargin luoddâ lamaš pááccâm tuođâštiđ jiävttáin poccuin maiden päljis já kuoskâhánnáá muotâ tegu aaibâs myettimviđá tuše et moonnâm iijâ ij lam muáttâm ollágin lijjii smiettâm ääši kuhháá iäge vissâ tuostâm sárnuđgin ton ääšist kuhes ááigán kiässán mut te lijjii viijmâg puáttâm ton mielân et sijdâ maid sij oinii ij lam aaibâs táválâš lii ferttim leđe kuhvittár sijdâ kihheen ij talle ehidist tubdâm siijdâ kuhvittár sijdân te kiässân ij puáttâm mielân tot et lâi kolgâđ leggistiđ niijbe poccui paijeel já puoh poccuuh moh lijjii pääcciđ niijbe já leggisteijee kooskân lâi leggisteijee finniđ olssis lii viljâm-uámikkâs mainâstâm munjin motomin tovle já lam kuullâm taam siämmáá mainâs meid kaandâin-uv tot äigi ko lâim potâlâm evakkomääđhist uássin nelgi-uv meiddái paggij ton ääigi pivdeđ maid finnij muái-uv skippuuđáin loddepiivdon lâi haavlâin vááijuvvuotâ meiddái já mun lijjim-uv tiilám mäddin haavlâid ko skáppojum haavlah lijjii nuuhâm ađai tuššâm evakko äigin tiilájum haavlah-uv lijjii tagareh čiehâhaavlah veikkâ ležeh lámáš viermi reešmi lajoh havlâigijn ij kale finnim ij fal ij maiden lijjii suullân nyevt neeljilov paaihijn tai havlâigijn lemnum lemnuuh já must lijjii vittâ kuttâ rievtis havlâlemnuu nuuvt ettum čuánjálemnuu muái väzziláim kuvl já tohon monâdijn kuvlân paaččim vuossâmuu lode čuánnjáá tom kale finnejim luus kulnâseh kale lijjii veikkâ mon-uv ennuv rido alda lâi kulnâstuákki njaavâi riidon já paajij kuohtii iägo kirdelistii kuávdooláá jäävri mottoom puzzâ tuše paasij toos kobđodiđ munnust nubbe moonâi nubebel jäävri cogâdiđ luuddijd já muái pačâláim te-uv suáđist te mutâ iän finnim maiden mun iskâstim olmâ havlâlemnuin pääččiđ kulmâ lode eštus finnejim-uv muái coggain oovtâ lode riidon já jiejah nohádistáin lijjii puáttám-uv lodeh já oppeet tuávlui taid mutâ ij finnim vuodgin maiden muste iä liččii lámáš toh rievtis havlâlemnuuh te láin kuáruskieđâi maccâđ maasâd pááikán munnust lijjii kuittâg-uv lovmat lodded olmâ lemnui áánsust toh-uv finnâšuvvii tot äigi ko lâim potâlâm evakkomääđhist uássin nelgi-uv meiddái paggij ton ääigi pivdeđ maid finnij muái-uv skippuuđáin loddepiivdon lâi haavlâin vááijuvvuotâ meiddái já mun lijjim-uv tiilám mäddin haavlâid ko skáppojum haavlah lijjii nuuhâm ađai tuššâm evakko äigin tiilájum haavlah-uv lijjii tagareh čiehâhaavlah veikkâ ležeh lámáš viermi reešmi lajoh havlâigijn ij kale finnim ij fal ij maiden lijjii suullân nyevt neeljilov paaihijn tai havlâigijn lemnum lemnuuh já must lijjii vittâ kuttâ rievtis havlâlemnuu nuuvt ettum čuánjálemnuu muái väzziláim kuvl já tohon monâdijn kuvlân paaččim vuossâmuu lode čuánnjáá tom kale finnejim luus kulnâseh kale lijjii veikkâ mon-uv ennuv rido alda lâi kulnâstuákki njaavâi riidon já paajij kuohtii iägo kirdelistii kuávdooláá jäävri mottoom puzzâ tuše paasij toos kobđodiđ munnust nubbe moonâi nubebel jäävri cogâdiđ luuddijd já muái pačâláim te-uv suáđist te mutâ iän finnim maiden mun iskâstim olmâ havlâlemnuin pääččiđ kulmâ lode eštus finnejim-uv muái coggáim oovtâ lode riidon já jiejah nohádistáim lijjii puáttám-uv lodeh já oppeet tuávlui taid mutâ ij finnim vuodgin maiden muste iä liččii lámáš toh rievtis havlâlemnuuh te láin kuáruskieđâi maccâđ maasâd pááikán munnust lijjii kuittâg-uv lovmat lodded olmâ lemnui áánsust toh-uv finnâšuvvii vuorâs moonâi rävis kandâinis buusin lâi masa tievâ já tobbeen lâi innig ohtâ čokkámsaje moos kandâ čokánistij paasij miegâdiđ suábán vázáttâhân kuittâg kaartâi kivkked kosâstiđ já äijih ruosâi lättei eeđâi iäččásis kale kannattičij pieijâđ taggaar kumituátu suábbikiäčán vâi pisoččih pyerebeht ciäggust äijih páhudistij must ličij lamaš talle ihheed tassaaš kumituáttu suábbikeejist te must ličij tääl čokkámsaje lupus ääigist ko teknologia ij lamas ennust maggaargin muddoost lijjii stälppi-iveh já kumppi lâi jyehi-ivvááš kikse puásuikeččei miätá kumppi lii vajedum čoođâ aigij joba staatâ tooimâst nuuvt et tast lii maksum koddemruttâ pivdui tovláá ääigi káskástuvâigijn ruovdijgijn huánusijgijn mirkkâsieptâsijgijn já jobá čuoigâtmáin vaje keežild kumppinääli ucoi já lâi puoh ucemus muddoost lappuuškuođij luándust mii lâi tiäđust-uv puásuiulmuid já šiiveettuálleid šiev äšši piälušteijeeh lijjii uáli uccáá mut tađe-uv ruástiluboh luándusuojâlemseervih já eres-uv luándust perusteijee ulmuuh finnejii ááigán tom et kumppi ollásávt rávhuiduttui puásuitipšomkuávlu ulguubeln ive mut puásuitipšomkuávlust tom kale uážui pivdeđ kumppinääli kuáhtái suhâjäämmim já ubâ suulâin kuás kumppi vala tiettui tuodârkuávluin kumppinääli lii puáđulâš nuorttân ađai mut ij valagin pessii veikkâ kale motomin láppoo-uv teehin láppojeijee kuumpih iä lah taan ääigi innig valvekuumpih pic enâmustáá kyehti tâi kulmâ kuumpi moh sättih leđe viiljâžeh ađai oobižeh teikkâ tagareh ohtuunis vajâldeijee oráseh moh oceh olssis paarâ kolgokuumpih pyehtih asettes muottuu ääigi njolgestiđ pirrâmpeeivist joba km:d ivij äigin kumppinääli lii čuuvtij lasanâm já nabdoo-uv et tääl kuumpih liččii suulâin tain iälusteh máddáábeln miätá main ohtuunis já penttâ kulá penuvellei hiäimun já lii-uv päikkipennuu madâreeči suujâst kuumpi já pennuu lattiimeh sulâstiteh čuuvtij nubijdis mut iäruh še láá ovdánemvyevi iähtun kuumpi njolge lii täässiv já vuoimijd šeštee kállu lii kubduv čalmeh ucánjáhháá vinnood peeljih uánihááh já válduivne räänis puoh kuumpijn lii ovdâjyelgist čapis ciägu säärgis iddust pajaskulij olmooš já kumppi sulâstittev oovtâ tááhust kyeimis ko ulmuu kukkodâh lii suullân siämmáš ko kuumpi kukkodâh njunekeejist seibikiäčán ađai meetterist meetterân tiäddá kiilust kiilun já ores lii stuárráb ko niŋálâs kieimâmäigi lii kuovâ njuhčâmáánust nuuvtko eres-uv luándutile penuvellein já puoh suhâjuátkimahasiih niŋálâsah kieimih lii saahâ kumppivalveest te tuše alfapaarâ ađai hovdâpaarâ niŋálâs čuávju já eres niŋálâsah iä kumppi pessiiččij te tot kuáivuččij rávhálâš čunoimiälán njaalâ já riämnjá náálá piäju vyesimáánu äigin já vyesimáánu loopâst tot čivgâččij piäjusis viälppá moh liččii čalmettemeh já pietittemeh juovâ tuhhiiččij kuumpin pessimsaijeen purâmušvalje ličij pyeri viälppáh šodâččii jotelávt já tiädáččii jo vuossâmuu täälvi kiilud toh puáđáččii muádi ihásâžžân váldupurrâmâš lii sorvâ já tot ličij tiäđust-uv kodde já puásui nuuvtko tovláá ääigist lâi lappum ohtuunis jottee kumpij váldupurrâmâš lii ain-uv puásui mut jis taggaar iä luhostuu koddeđ te toh toteh meid keppisub evvisáid tegu njuámmiláid já jobá säpligáid kuumpih láá puurrâm saavzâid já kuusâid sehe tuáppum päddipennuid-uv ääigist staatâ sajanmáksá puoh piäđui tovâttem vahâgijd nuuvt tálulijd ko puásui-iäigádáid-uv meccivaljetipšomkuávlu luuvijn ihheed päikkinoomâst vuossâmuš anarâš kunneetuáhtár peeivi vihkui ollâopâttuv kunneetuáhtárin tieđâkodde lâi iävtuttâm filosofilâš tieđâkoodán sunijn taam alemuu akateemlii árvunoomâ mainâšuvvojii tágáreh áánsuh kuhesáigásâš pargeldem eenikielâs pyerrin lii vaikuttâm mädigávt toos et anarâškielâ ohtâ vänis algâalgâlâš kielâin lii nube tohán piäluštum masa vises jämimist tieđâkode ánsutekstâ lii tággáár lii lamaš primus motorin almugijkoskâsávt merhâšittee revitalistemhaavâst mon puáđusin algâalgâlâš kieláid kullee anarâškielâ lii piäluštum lii lamaš piejâmin joton puoh anarâškielâ iäláskem tuárjoo vuáháduvâid aalgâtmáin anarâškielâ máttááttâs vuáđuškoovlâst oovdedmáin anarâškielâlii máttááttâs sierâ oppâamnâsijn čälimáin já jurgâlmáin oppâkiirjijd rähtimáin já leevâtmáin anarâškielâlâš kirjálâšvuođâ já muusik toimâmáin luáttámušpargoin sämmilâšorgaanâin já toi kielâorgaanâin sehe piejâmáin joton seervi já ton toollâm loostâ kirjekuástidem já kielâpiervâl tooimâ vuáđudum kielâpiervâlist lii šoddâm uhkevuálásâš kielâi iäláskittem ovdâkove maaŋgâ syemmilâš-ugrilâš kielâ koskâvuođâst tieđâkode promootiotuáluh algii jo tuorâstuv peeivi promootiohárjuttâlmáin já miekkisaijeemmálásijguin lâi peeivi lâi promootioakti ollâopâttuv juhlesalist promoottor luuvâi áánsuid anarâškielân áárvu merkkân adeluvvojii tuáhtárhattâ já miekki piištij paijeel kulmâ tijme maŋa lâi immeelpalvâlus tuámukirhoost lijjii vala promootiomáláseh aalgij kärbismađhijn meerâ oolâ korvii já läddejii kost lâi purâdem lijjii val promootiotánssáámeh ollâuáppeetáálust nuhhii toos ko juhlooh vazzii kaavpug kááđui mield ollâopâttuv porthái oolâ já valdii vuástá piäiváá pajanem tijme já láin išedin ubâ ton promootiopaje já uápistáin sunnuu jyehináál ovdeláámainâšum tekstâ lii masa njuálgu loovnâ teevstâst lâi mainâšume aalmugijkoskâsâšvuođâst aalmugijkoskâsâšvuođâ sátáččij mahtnii kuvviđ veikkâba taggaar äšši et vuossâmuš olmooš kiäm sun ooinij lâi saksalâš suátituáhtár ko sun šoodâi sairalist juovlâmáánust saatij-uv leđe veikkâba ovdâsâš toos mii tábáhtuuččij ive keččin ollâopâttuvâst maŋa lâi päihistis muáddi ive veikkâ tom ääigi sun ij vissâ tääiđi mušteđgin uáináh puállái já puoh sämmiliih karttii vyelgiđ evakkon já kuávloid kukkosâš evakkoäigi nuuvâi keessiv já peesâi perruinis pááikán moonâi kansaškoovlân kost sun kaartâi máttááttâllâđ uđđâ kielâ suomâkielâ sun kulâttij škovlâpeeŋkâ luuhâmpaijeed já ihepele vala jotkâškoovlâst čođâldittem maŋa sun lâi kale lopedâm et ij kuássin innig monâččii monnân škoovlân maiden luuhâđ mut kuittâg čohčuv sun moonâi ristâlâš nuorâiškoovlân peessâm maŋa sun joođhij opâidis vala máttáátteijeeseminaarist kost sun uápásmui eres sämmilâš uáppeid já nuuvt šoodâi säämi nuorâi servi piištij ohtsis ive mast sun keevtij uási suátivievâ jotemân já sun valmâštui ive mut máttáátteijen sun ij kale halijdâm ton suujâst ko máttááttem tâi riävtui eeđân čuárgudem monnii mecciškoovlâst ij lamaš meendugin kiäsutteijees juurdâ maŋa moonâi kost sun orniistâlâi já čaalij siskáldâsâid sämikielâlijn jienâpaadijn já siämmást sun juuđij vala ollâopâttuv ij táttum uálináálá luhostuđ ko pargo keežild sun kaartâi távjá jotteeđ čuággimin tovláid mainâsijd sun ij ain kiergânâm uásálistiđ tenttijd ige ovdánâm ollâopâttuv oopâingin sooitij já táátui suu uuccâđ ristâlâš nuorâiškoovlân máttáátteijen ko oovdiš máttáátteijee lâi hevvânâm opisto riidon algâttij máttáátteijee pargo čohčuv nuorâiškoovlâst já máttááttâs piištij ive vuáđudui parlamenttâ moos sun riemâi iävtukkâssân já šoodâi väljejuđ toos uásálistij parlameentâ pargoid aaibas ton vuáđudem rääjist já lâi meiddei saavâjođetteijen-uv kuttâ ive mii šoodâi parlameentâ jotkân lii lamaš mieldi aaibas aalgâ rääjist seervâi meid ohtâsii orgaanân mast sun tooimâi meid saavâjođetteijen lovo rääjist sun lii kiergânâm porgâđ maaŋgâin jieškote-uvlágánijn kielâorgaanâin ovdâmerkkân parlameentâ kielâlävdikoddeest já ucceeblovo kielâi sämikielâ lävdikoddeest kielâlävdikoddeest sehe ton anarâškielâ juáhusist já vala anarâškielâ kielâravvimjuávhust moonâi paargon läänihaldâttâsân paijeelmiärásii vuávájeijen sust lijjii sämikielâ máttááttâsân kullee ääših já oppâmateriaalpargo jođettem virgenommâ muttâšui škovlâtooimâtärhisteijen já maŋeláá vala čuovviittâstooimâtärhisteijen lâi vuossâmuš anarâškielâ máttáátteijee vuáđuškoovlâst já sun tooimâi tijmemáttáátteijen luuhâmive rääjist anarâškielâ máttáátteijen sun tooimâi rääjist kidâ iäláttâhave räi lehtor tohálâšvuođâ sun finnij vuâđudui servi mon aalgâ rääjist lii lamaš seervi saavâjođetteijen servi algâttij kielâpiervâltooimâ mon uáiviäššin lâi máttááttiđ vuálá škovlâahasáid párnáid anarâškielâ nuuvt maht páárnáš kielâ uáppá-uv sárnumáin láá puáđiškuáttâm párnááh škovláid kiäh mättih kielâ nuuvt pyereest et sijjân ferttij orniđ sämikielâlâš máttááttâs talle iä lamaš tarbâšân anarâškielâ máttáátteijeeh te vaaldij virgestis rijjâvuođâ já máttátškuođij škoovlâin máttáátteijeetilálâšvuotâ lii ucánjáhháá puárránmin anarâškielâ tievâsmittemškovlim keežild mii pieijui joton ive porgemáánust ornij nommâkišto šaddee kulttuurkuávdáá varas mut ko ton kištoost ij lamaš ohtâgin taggaar nommâ mii ličij tuhhim kulttuurkuávdáá nommân te algâivveest ornij uđđâ nommâkišto moos pottii iävtuttâsah nube čuátán vuossâmuu já nube nommâkiišton potti ohtsis paijeel mut áinoo nommâ mon nommâkišto palhâšumelävdikodde tuhhiittij lâi nommâiävtuttâs lâi toohâm mast sun finnij euro palhâšume palhâšume finnim maŋa sun vuolgij-uv tuáhtárpromootion ollâopâttâhân kirjáliih áánsuh jurgâlâm čalluu vuossamuž kirje ive toimâttâm oovtâst škovlasänikirje ive čáállám luuhâmkirjáid já ive sehe já poccui kuvlân ive jurgâlâm orjâlâškielâst oppâkirje vieres kiellan vuáđuškoovlast ive toimâttâm oovtâst sänikirje ive toimâttâm já luuhâm jienâkirje já kirje maainâs ive mast láá kyehti kasseet toimâttâm antologia mainâseh ive jurgâlâm orjâlâškielâst párnái mainâskirjed ráhtâm anarâškielâ kovesänikirje saanijd ive toimâttâm oovtâst antologia maccâm já eres novelleh ive čáállám raavâkirje ravvuuh ive forgâbalij almostuvá aabis ovdeláá mainâšum aašij vuáđuld puáhtá-uv ettâđ et lii taggaar olmooš kote piäránaddeelmettum siđhesvuođâinis nággárvuođâinis já iäljárvuođâinis lii puoh enâmustáá vaikuttâm loopâ já aalgâ anarâškielâ ovdánmán tuođâštussân láá táálááh nuorah kiäh láá čođâldittám pajeuáppeeiskosijd anarâškielâst škovlâpárnááh kiäh láá finnim anarâškielâlâš máttááttâs vuáđuškoovlâst sehe táálááh kielâpiervâlpárnááh kiäh láá tääl sämikielâ oppâmpálgá aalgâkeččin tuođâštuš tast lii tiäđust-uv taat kunneetuáhtár árvunommâ mast mij puohah anarâšah uážžup leđe čiävlááh saahâ kunneetuáhtárij peeleest ollâopâttuv tuáhtárpromootiost miekkisaijeemmálásij ohtâvuođâst promoottor já promovendeh pyeri juhleviehâ tuáhtárpromootio lii vissásávt mieláidpäccee tilálâšvuotâ puohháid kiäh promovistuvvojeh kuhes pargeldem jieijâs tieđâsyergist čokkeluvá toos kullee árvoin uážžuh alemuu akateemlii tubdâstâs jieijâs syergi áánsuin kunneetuáhtár árvu mieđettuvvoo tooimâin anarâškielâ pyerrin uáinám et taat lii merhâšittee áárvustanneem čááitus muu eenikielâ anarâškielâ kuáttá tot meerhâš meiddei tom et anarâškielâ tuálloo siäiluttem já ovdedem árvusâžžân lâš uápis taggaar äšši et sárnojeh kulmâ sierâ sämikielâ tavesämikielâ nuorttâsämikielâ já anarâškielâ já et sämikielah spiekâsteh nubijnis nuuvt ennuv et ovdâmerkkân ohtsâš oppâmateriaal škoovlâin ij lah máhđulâš kielâst lii meiddei jieijâs čäällimvyehi mii anarâškielâst lii jo paijeel čyeti ihheed puáris láá áinoo sämmilâšjuávkku mii ärbivuáválávt áásá tuše oovtâ riijkâ já oovtâ kieldâ siste kieldân láá sierâlágán suujâi keežild puáttám eres sämmilâšjuávhuh já syemmiliih láá anarâšah aainâs-uv ubâ historjálii ääigi aassâm ovttuu siämmáá saajeest pirrâsijn suápá nomâlâsân säämi kirječällee ceelhâ čyeti ihheed tassaaš ij lah kuullum et mij liččijm puáttám teehi kosten anarâšâi tááhust puoh eres aalmugeh láá enâmânvärrejeijeeh suddâdittemtooimân peerusthánnáá anarâškielâ iälá vala-uv joba nanosmuvá kielâ oroi lemin lopâlávt lappuumin majemuu ihelove ääigi lii anarâšsiärvádâh kuittâg pieijâm naavcâid toos nuuvt ennuv et anarâškielâ oppeet sirdâšuuškuáđáččij oovtâ suhâpuolvâ puudâ maŋa luándulâš kiellân suhâpuolvâst nuubán vuáđudui servi ry mon pargon lii ovdediđ anarâškielâ eres lasseen kielâpiervâltoimáin merkkâstuálppun kielâ iäláskitmist puáhtá nabdeđ ive kuás vuáđudui anarâškielâ kielâpiervâl markkânân toimâmprinsiip lii et tipšooh sárnuh kuoimijdis sehe párnáid tuše anarâškielâ movtijdittojeh kevttiđ eenâb et eenâb anarâškielâ veikkâ suomâkielâ sárnumgin ij lah kieldum metodáin páárnáš uáppá kielâ táválij argâtooimâi ohtâvuođâst váldojeh kielâpiervâlân šoddâmtuávážân kejâhánnáá sist láá-uv syemmilâšperrui párnááh vuáđudem maŋa ive aalgij kieldâst anarâškielâlâš vuáđumáttááttâs vyelitääsist pottii pajeuáppeečálusáid anarâškielâ iskoseh já kielâst lii šoddâm meiddei ollâopâttuv máttááttâskielâ vuáđuoopah láá uárnejum ohtii já tääl piäijojeh joton anarâškielâ ollâopâttâhmáttááttâs vuáđu- já amnâsoopah uđđâ tutkâmvátámâšâi miäldásávt addel máhđulâšvuođâ maisteroppáid anarâškielân taah muštâleh ton peeleest et anarâškielâ kevttim ohtsâškoddeest lii iälááskmin seervi vyelni tuáimá meiddei tutkâmproojeekt ovdánem pärnivuođâst rävisolmožin proojeekt totká tom maht anarâškielâ mättee párnái kielâtáiđu ovdán aaigij mield já moh puoh ääših toos vaikutteh uáivilin lii čuávvuđ eromâšávt tom maht arânuorâin já nuorâ rävisulmuin puáhtá finniđ kielâsirdeid vâi kielâ oppeet sirdâšuučkuáđáččij puudâ maŋa luándulâš kiellân suhâpuolvâst nuubán meerhah täst láá jo uáinimist kielâpiervâtooimâ ruokâsmittem keežild láá oppeet vaanhimeh kiäh sárnuh párnáidis anarâškielâ tutkâmuš lii äigikyevdil já merhâšittee ubâ anarâškielâ puátteevuođâ tááhust jis tääl nuorâ puolvâ anarâškielâ tááiđu ij finnii tuárvi pyerrin vâi kielâ sirdâšuuččij puáttee suhâpuolvân lep tiileest mast kielâ iäláskittemtooimah iä innig iššeed já kielâ monâttem uhke lii tuođâlâš sárnooh láá innig suullân lii aalmugijkoskâsávt luokittâllum uáli uhkevuálásâš kiellân uási kielâ noonâ sárnoin älgih leđe jo iäláttâhavveest ko anarâškielâ sárnum päikkikiellân potkânij suullân ihheed tassaaš ääigi párnái vaanhimeh láá suomâkielâliih kielâ ij innig sirdâšuu pääihist et anarâškielâ sirdem párnái já nuorâi kiellân tábáhtuvá tääl pääihi ulguubeln kielâ oppâm ferttee älgiđ kielâpiervâlijn já škoovlâin maŋa kielâ ovdánem kalga tuárjuđ rävisvuođâ räi vâi olmooš puávtáččij táválii vyevi mield ovdániđ anarâškielâlâžžân kielâtááiđu ovdánem puávtáččij tuárjuđ rävisvuođâ räi lii tađe várás ovdedum uđđâ kielâiäláskittemmalli lii uđđâhámásâš tievâsmittemškovlim mast jieškote-uv áámmátjuávhui ovdâsteijeeh škuávlejuvvojeh ive pištee olespiäivásâš kielâškovliimáin anarâškielâ táiđusâžžân vuovvijn kielân finnee jotelávt lase arâšoddâdem áámmátulmuid luoka- já amnâsmáttáátteijeid paapâid toimâtteijeid já virgeulmuid moh jieijâs pargoin išedeh anarâškielâ sirdâšume párnái já nuorâi kiellân kukkosâš škovlim olášuttoo ollâopâttuv škovliittâssân láá mieldi uápped talle návt uccâ kielâ piäluštmân uhrediđ naavcâid já ruuđâ lii kuittâg ennuv muide-uv ko tuše kommunikistem riäidu lii aalmug mušto tuálá siste tärkkilis tiäđu ton sárnoi elimist vuáttámušâin já áárvuin oles kulttuur ij pyevti jurgâliđ säänist sáánán nube kielân anarâškielâ sääni suánju kolgâččij jurgâliđ suomâkielân saraheinää kasvava vetinen suo joka kuitenkin yleensä kantaa kulkijan árvuštâlloo et maailm kielâst šaddeh lappuđ muádi suhâpuolvâ ääigi já et tuše siäilum lii ollásávt vises te ferttee tuše páhudiđ et kielâ iäláskittem ij heivii pessimistáid oskođ máhđuttiämán-uv anarâšâi aktiivjuávkku ep pyevti keččâđ oskottettee aššijd pic tarvanep kielâ povčâssoojijd lääččip jolâs visioid rähtip masa mielâttis vuáváámijd moh motomin olášuveh olâttâssân mijjân olssân-uv kielipesätarpeet ja revitalisaatio gradu jurgâlâm nomâttâsah nommâavžuuttâsah noomah iä lah ennustkin kuobbârijd kiävttám toh láá iänááš-uv lamaš poccui já kuusâi purrâmuš tovláin ulmuin iä lah lamaš noomahkin meendu maaŋgâ kuobbârân lii kuittâg tiettiđ magarijd kuobbârij noomâid anarâšah láá tubdâm já kiävttám motomin savâstâllim sun eeđâi et sist iä lamaš eres noomah kuobâršlaajáid ko kuobbâreh sun kale nomâttij vuod keejâd já šaddonommâlisto juovlâmáánu nummeer s te piäsá váhá ovdâskulij käldein vuáttá et tovlááh ulmuuh láá tubdâm čáná lasseen kuittâg motomijd noomâid anarâšah láá tubdâm noomâid kusâkuobâr já poccuukuobâr ulmui mielâst toh lává puoh taatij almosnoomah vuod eteh et tot lii uáivildâm tuš kusâkuobbâr mii lii suomâkielân lehmäntatti molsâiähtu lii šaddonommâlistoost-uv kuálmád-uv tulkkumvariant tast lii motomij mielâst kusâkuobbâreh já poccuukuobbâreh láá lamaš puoh toh kuobbâreh maid kuusah já poccuuh láá njálmásis kavnâm meecist kuobâr mii lii lamaš tobdos já moos lii lamaš nommâ-uv lii stáálupurssâ nigrescens puáris paldâlâsnommâ bovista mii lii suomâkielân nurmimaamuna kuobbârân kávnojeh eenâb-uv noomah stáálujávvusekkâ stálukuobâr stálukáálgu kunnâsekkâ spappâ spabbâ kieddispabbâ pođgee suovâkuobâr arvekuobâr já arvespabbâ šaddonommâlistoost lii meiddei adelum nommâ mirkkâkuobâr mii lii uáivildâm kiärppáákuobbârijd suomâkielân kärpässienet listoost punakärpässieni muscaria lii kiärppáákuobâr listoost láá noomah kyevti čáánán pökkelökääpä lii pecikuobâr spabbâ teikâ tyevli já taulakääpä lii suáhikuobâr noomah iä kuittâg kirjálijn käldein lah kavnâmist nommâavžuuttâsah anarâškielân máttááttuvvoo škoovlâst lii lamaš tárbu vuáháduttiđ kuobbârij noomâid toin naalijn et oovtâ kuobâršlaajâst lii ohtâ nommâ ovdiibeln puáhtá-uv jo luuhâđ aalmugnoomah iä lah lamaš ennuv já iänááš kuobbâreh láá lamaš nomâttáá já lává ráhtám nommâiävtuttâsâid táválumos meccikuobbâráid loopâst kielâravvimjuávkku moonâi sunnuu rähtim nommâiävtuttâsâid čoođâ loopân láá listájum nommâavžuuttâsah kuobbâráid aalmugnomâttâsah moh pääcih paldâlâsnommân láá tavgij siste loopâst koodâ meerhâš tom et nommâ lii esken rahtum uđđâ nommâ já tom et koččâmušâst lii anarâšâi tubdâm aalmugnommâ kuobbârân edulis binophilus reticulatus felleus versipelle rufum populinum vulpinum scabrum poccuukuobâr holopus variicolor variegatus bovinus piperatus luteus grevillei granulatus subtomentosus badius trivialis utilis flexuosus vietus uvidus rufus thejogalus camphoratus helvus torminosus scoticus pubescens repraesentaneus scrobiculatus deterrimus kuosâ gen kuhes uo- deliciosus turpis volemus mitissimus lignyotus fuliginosus mammosus glyciosmus bertillonii piperatus pargamenus paludosa intermedia muu iävtuttâs emetica rhodopoda obscura rinn vinosa vesca decolorans erythropoda elaeodes xerampelina integra claroflava cyanoxantha lutea aeruginea delica adusta consobrina foetens punicea camarophyllus olivaceoalbus hypothejus agathosmus karstenii melizeus erubescens pratensis šoovkâh ol gen akk šovkkâh portentosum virgatum flavovirens auratum aestuans nauseosum columbetta album inamoenum fulvum pessundatum saponaceum rutilans decora nuda nebularis gibba odora rinn odora clavipes dealbata connatum decastes dryophila platyphylla velutipes oreades scorodonius borealis cepistipes laccata fulva crocea rubescens muscaria regalis porphyria virosa phalloides citrina pantherina procera rhacodes prinulus ruáđih ol gen-akk ruáđđih atricapillus eulividum praecox alnicola squarrosa mutabilis marginata penetrans fastigiata geophylla ja caperatus laniger aurea semisanguineus sanguineus traganus camphoratus evernius brunneus armillatus triumphans collinitus rubellus limonius gentilis taan kuobbâr nommâ lii esken palij muttum majemui tutkâmušâi mield kuobâr ij lah mirhâlâš tego taan räi lii nobdum involutus atrotomentosus ja glutinosus rutilus hornemannii aeruginosa capnoides fasciculare sublateritium bisporus sylvicola arvensis silvicola silvaticus comatus atramentarius micaceus perlatum pyrifome excipuliformis nigrescens stáálujávvusekkâ stálukuobâr stálukáálgu kunnâsekkâ spappâ spabbâ kieddispabbâ pođgee suovâkuobâr arvekuobâr arvespabbâ ovinus confluens repandum rufescens imbricatus cibarius eli kantarelli fiskiskuobâr kevttum oppâkirjeest aurantiaca cornucopioides tubaeformis aurora lubrica flava viscosa crispa badia aurantia conica esculenta gigas perlata infula ambiqua collinitus muscaria camphoratus variegatus torminosus rufus paludosa punicea fasciculare iä lah kuullâm tovlái anarâšâi purrâmušpiävdán mii čielgee tom et kuobbârijn iä ovdil lah lamaš noomah láá annaam taid kusâi já poccui purrâmuššân lii lamaš uápis nommâ mut ij totkin lah čujottâm mongin tiätušlaajân tobdos kuobâršlaajâ moos láá lamaš eenâb-uv aalmugnoomah lii stálupurssâ nigrescens suomâkielân nurmimaamuna poccuukuobâr já kusâkuobâr sättih leđe taatij almosnomâttâsah tiätušlaajâi noomah teikâ jo puoh tagarij kuobbârij almosnomâttâsah maid poccuuh já kuusah láá puurrâm ääigi sämmiliih-uv láá jođeškuáttám kuobârmeecist nuuvt et ton-uv tááhust lii pyeri tiettiđ kuobbârij noomâid meiddei sämikielân mikrokuobbâreh tego kuoppuuh já hijváh láá ain nomâttáá ige toi noomâtmân lah vala lamaš tárbugin láá stuárráh ige vijđes suuvâid lah máhđulâš kieđâvuššâđ taan kalender siijđoin jyehi mánuppajan lii väljejum mánuppaje kuobâr láá iänááš väljejum ton mield kuás toh kávnojeh meecist tááhust kalenderân láá väljejum mudoi tobdos šlaajah loopâst lii nommâlisto mast láá táválumos meccikuobbâreh já toi sämikiel noomah láá väljejum kuobârkiirjijn moin tehálumos lii lamaš ruokasienet ja maukkaimmat sieniherkut kalenderist láá kevttum mánuppaje kuobbârist siämmáálágán čielgiittâsah ko oovdeld mainâšum kuobârkirjeest-uv meerhah láá meiddei nommâlistoost kalender loopâst puurrâmkuobâr puurrâmkuobâr puurrâmkuobâr vuoššâm teikâ tuoldiittem maŋa tuoldiittem teikâ vuoššâm maŋa heiviimettum mirhâlâš rievtislágán kieđâvuššâm maŋa herskulâš puurrâmkuobâr mirhâlâš mirhâlâš nommâpargo lii iänááš porgum anarâškielâ ollâopâttâhuápui algâttem ohtâvuođâst ive kuobbârij noomâi rähtim lâi já hárjuttâspargon viššâlvuođâ keežild mist láá tääl noomah táválumos kuobbâráid kijttoseh sunnui nommâiävtuttâsâi rähtimist ravvimjuávkku moos kuleh muu lasseen já lii moonnâm nommâiävtuttâsâid čoođâ já lopâlávt kuobbâreh láá finnim noomâs eidu kielâravvimjuávhu avžuuttâsâst kalender rähtimân lep finnim iše luándutieđâlâš kuávdášmuseo museomiäštárist lii išedâm mánuppaje kuobbârij valjiimist išedâm kietâčalluin já kuvvim kalenderân väljejum kuobbârijd lieggâ kijttoseh kevttum mitoh dl desilitter gr grammi mp mälipastem tp tejâpastem uásih uásih láá esken palij finnim noomâs láá kappeer já jyelgi moid lii uápis já čielgâ vaastâ sämikielâst láá livvâreh suomâkielân heltat ol liivâr livvâr moh uáinojeh kappeer vuoluupeln teikâ taatijn láá piilih sääni lii kuobârtutkâmist esken anon valdum sääni já tot meerhâš kuobbâr piärgu suomâkielân malto vuod kolgá tuáijimsaajeest mielhi sullâsâš kolgos mon lep kočodâm miälhusčääccin nigrescens suomâkielân nurmimaamuna suomâkielân nurmimaamuna lii áinoo kuobâr moos láá lamaš ennuv anarâškiel noomah kuobâr lii väljejum kalenderân eidu ton tobdosvuođâ keežild anarâšah láá tubdâm tom meiddei noomáin stáálu jávvusekkâ stálukuobâr stálukáálgu kunnâsekkâ suovâkuobâr pođgee arvekuobâr já arvespappâ iä lah kuittâg muu tiäđui mield ovtâstittum magarehkin oskomušah já tondiet lii vaigâd tiettiđ mondiet taan kuobbâr nommâ labdas eidu stáálun suovâkuobâr já pođgee lává iberdetteeh kiibâ ij liččii motomin tuolmâstâm stálupuursâ oolâ eidu tondiet et tast kirdel olgos ränis suovâ te siämmáá suujâ tiet stáálust-uv lii lamaš kunnâsekkâ já jávvusekkâ jáávuh sattii pyereest-uv leđe váhá čápudâm pođgesteijee suovâ šadda tast ko puáris kuobbâr siiskiš muttoo ruškisränis iđoskovjân mii kirdá olgos kuobbâr čookán šaddee rääigist teikâ talle ko kuobbâr oolâ tuolmâst arvekuobâr já arvespappâ poođižeh tast et puoh kuobbâreh ij tuš stáálupurssâ iteh arve maŋa lii uccâ jurbâ kuobbârâš mast lii tuš kappeer ige ollágin jyelgi lyeddejeijee lii cm enâmustáá suullân cm:d kuobâr lii juurbâs tego pállu mut puárrásub kuobbârist kappeer häämi muttuuškuát episymmetrisubbon kuobbâr ase lii vielgâd mut puáris kuobbârist asekerdi láppoo já uáinusân puátá asettes já cuozânálásâš tevkisruškis siiskiš nuorâ vielgismáldusâš kuobbâreh láá-uv šiev puurrâmkuobbâreh stáálupuursâ siiskiš lii jo šoddâm fiskâdin teikâ čápudâm já timánâm kuobâr ij innig puurât puáráásm huápust nuurrâm maŋa já tondiet tom kalga-uv rähtiđ purrâmuššân nuuvt jotelávt ko máhđulâš tot siäilu pillâšuuhánnáá tuš motomijd tiijmijd árvu purrâmušpeevdist lii ain ucce veik kuobâr lii-uv merkkejum kuobârkiirjijn kuovttijn tasnijn šiev puurrâmkuobârin čokkâsuvveh älkkeht puohlágán tuolvah nuuvt et tom ij koolgâ nuurrâđ tagarijn soojijn kost lii jotolâh teikâ mudoi nyeskidum piirâs stálupuursâid kávná šoddâmin niijtoin kiedist já sino alne smakkâ lii läivi puávtáččij kevttiđ purrâmušpeevdist veik herskukuobbârij saajeest ko peri muštá leđe häppil tai vaalmâštmist muscaria suomâkielân punakärpässieni suuvâst puoh tobdosumos šlaajâ lii ruopsiskiärppáákuobâr šaddonommâlistoost tast lii kevttum nommâ mirkkâkuobâr mii lii iberdettee tastko tot lii pyereest tubdum mirhâlâš kuobâr ulmuid taat kuobâr lii mirhâlâš poccuuh liijká tom poreh láá maaŋgâlágán miirhah moh vaikutteh ulmuu kuávdášniärvdádâhân uási tuššâd seelâid ulmuu roopâst vuod toovât semitile toske tobdoid já illáeellim motomeh onnii kuobbâr purâttetten rievtislágán kieđâvuššâm maŋa mut tááláš tutkâmuš ij innig lah siämmáá uáivilist kale kásáneh čáácán já toin naalijn mirkkâmeeri ucco mut miirhâid ij finnii ollásávt meddâl kieđâvušmáingin já tondiet ruopsiskiärppáákuobbâr ij koolgâ kevttiđ puurrâmkuobârin semitile tovâttem tiet já ruopsiskiärppáákuobâr lii kevttum narkotijkkâamnâsin mut ulmuuh láá jáámmám ton kevttimân kielâst já siämmáánáál tieđâlâš noomâst kuobbâr nommâ labdas kiärppáid šadda tast ko tovle já ruopsiskiärppáákuobâr lii kevttum kiärppái koddemân vuáššojii mielhist já taan mirkkâmielhi juuhâm maŋa kiärppááh vissásávt jammii lii mučis kuobâr kappeer itá enâmist uáinusân vistig mottoom seenti stuárrusâš kuovgis pállun mon ase lii tego vielgis suvrâmijgijn teikâ muotâčolmijgijn hervâttum arve sáttá škuljiđ puoh taid šoddâmpasâttâsâid meddâl kappeer alne kuovgis pállu šadda já lekkâs kaperin ase vyelni itá kuobbâr olmâ šerisruopsis ivne ase vyelni lii uáinusist fiskâd-uv mii motomin uáinoo kaperist nubben ivnen livvâreh láá vielgâdeh já čielgâsávt uáinusist lii styeres já motomin tot sáttá šoddâđ lii vielgâd já tast hiäŋgáá hervân vielgis riegis teikâ ton pasattâsah vyelemus uási lii kossuv siipuul nálásâš já tot lii tuupâ siste šadda soovij já kuosâi skipárin meecijn luoddâpellâst já šiljoost-uv confluens suomâkielân typäskääpä lii finnim noomâs šoddâmvyevis mield ađai tast et tot šadda stuorrâ haŋkkân šaddokuávlun láá kuácceemeecih kost šaddeh ennuv siähtáleh lii táválâš ubâ enâmist kuobârkirje ana haŋkkâčááná purrâmuššân heiviimettum kuobârin ko vuod ana tom purâttetten tuoldiittem maŋa kuobbârist lii heeđâlmhaajâ mii suullân koččo keččâlistiđ tast pitá máávus tááhust kuobâr lii pišker tobdoo vala eenâb puáris kuobbârijn nuuvt et jis taid porá kalga tondiet valjiđ aaibâs nuorâ kuobbârijd moi smakkâ lii lääivib mield olmâ kieđâvuššâm maŋa haŋkkâčáánáid puáhtá rähtiđ maaŋgânáál purrâmuššân haŋkkâčáánást ij kuittâg lah meendugin stuorrâ árvu jođedijnis kuobârnorree vissásávt-uv kávná kooris siis čuuvtij njálgásub kuobbârijd ko haŋkkâčáánáid puáhtá sehhiđ saavzâčáánán ovinus suomâkielân lampaankääpä mii lii njaalgâ kuulmâ tääsni puurrâmkuobâr lii tot et haŋkkâčááná lii ivnees peeleest váhá ruopsâdub ko saavzâčááná majemustáá iäru huámmáš mälistem ohtâvuođâst ko haŋkkâčááná lieggee tot muttoo ruopsisruškâdin ko vuod saavzâčááná muttoo fiskâdin teikâ ruánáásiähá fiskâdin haŋkkâčááná lii kevttum talhâsin ulmuuh láá kiävttám tom jávvun mottoomlágán desinfistemamnâsin haavij tipšomist matsutake paldâlâsnommâ nauseosum suomâkielân tuoksuvalmuska kuobbârist meiddei kevttum nommâ männyntuoksuvalmuska tieđâlâš nommâ matsutake lii esken tai aigij valdum anon kuobârkiirjijn tieđâlâš nommân kiävttoo taan paldâlâsnommâ nauseosum kuobârkirjeest kuobbârist kiävttoo suomâkiel nommâ männyntuoksuvalmuska mut virgálâš nommâavžuuttâs lii kuittâg kuobbârist ovdil-uv oinum nommâ tuoksuvalmuska noomâ myenster mield lii rahtum meiddei kuobbâr anarâškiel nommâ šadda ubâ mut tot lii táválub taat kuobâr lii uáli jo härvinâš šadda čunoisoojijn pecikuolbânijn tot šadda tuš pááihui tot kiävttoo tondiet uccáá puurrâmkuobârin veik tot lii-uv kuulmâ tääsni puurrâmkuobâr lii stuorrâ kuobâr mast lii ennuv purrâmuš tom lii älkkee tubdâđ já tast lii vuáimálâš šiev smakkâ siäilu meiddei uáli pyereest ige tom taarbâš mahten kieđâvuššâđ muuneeld puáhtá kevttiđ siämmáánáál ko eres-uv läivis kuobbârijd lii älkkee tubdâđ ton viehâvis njaalgâ haajâst kappeer lii koovvâr já assaasmáldusâš aaseest láá stuorrâ ruopsisruškis čuomah láá vielgâdeh kuobbârist jyelgi já kappeer roobdâ kooskâst lii livvârijd luávdee syeji mast páácá juálgán uvjáás riegis ko jyelgi šadda lii täsivávt kossuv já ruškistiälkkusâš máldu lii assaa já tast lii läivis smakkâ eromâšávt puáris kuobbârist lii heđâlmân sulâstittee esculenta suomâkielân korvasieni lii jiešlágán njaalgâ haajâ kuobbâr haajâ ávžoo-uv keččâlistiđ tast pitá kalga mušteđ et njuoskâsin tot lii varâlâš já koddee mirkkâkuobâr kieđâvuššâm maŋa tast šadda stuorrâ hersku veik motomeh iä valagin tuostâ tom puurrâđ kuobbârist lii gyromitriin-mirkkâ mii tuššâd ulmuu sellâkođos láppoo ko kuobbâr kieđâvuš rievtisnáálá kuobârkirje ávžoo vuoššâđ peljikuobbârijd kuohtii čääsist kuábbáá-uv vuošâmân kg kuobbâreh litter čääci ferttee kuohtui kerdij tipteđ tuoldâđ ucemustáá vittâ miinut vuoššâmkerdij maŋa kuobbârijd kalga pyereest škuljiđ vyeših kuobbârijd visesvuođâ tiet vala kuálmád-uv keerdi káássán mirkkâ nuuvt et puoh vuoššâm- já škuljimčaasijd kalga leškiđ meddâl ige taid uážu kevttiđ määlistmân tehelâš lii meiddei putestiđ pyereest peljikuobbârij kieđâvušmân kevttum liitijd já niijbijd ääigi kalga piegguuttiđ vuoššâmviste pyereest tastko mirkkâ lievlist ááimun-uv kuobârmeerijd lii pyeri vuoššâđ olgon veik stuorrâ pääđist šodâškyetih mäddin jo cuáŋuimáánust mut tai pyeremus kavnâmäigi lii vyesimáánu šaddoäigi álgá motomin esken kesimáánu aalgâst šaddeh čunoiponnásâš kuácceemeecijn já siähálâsmeecijn šadda mielâstis cyevkkejum enâmijn tego meccityejimašinijn pááccám kiäinui alne čuollâmsoojijn já meccipuálukuávluin toh šaddeh meiddei luánduviđá soojijn eres vyelišaddoduv juávhust lii maŋgii vaigâd aiccâđ šaddosajestis mut ko taid kávná toh sättih kavnuđ siämmáá saajeest ennuv-uv kappeer lii táválávt cm stuárusâš mut motomin tot šadda cm kobdosâžžân-uv tast lii maaŋgâlágán ruškâd kuovgisruškâd fiskissiähá ruškâd ruopsisruškâd tevkisruškâd tevkis lila teikâ tot puáhtá leđe čapislágán-uv puolâšiijah vaikutteh iivnán lii ruámšáá váhá siämmáá hámásâš ko vuoiŋâšeh mut jyehi kuobbâr kappeer lii jiešlágán iäge kyehti siämmáálágán kappeer ubâ kavnuugin kulá skuáppukuobbâráid suomâkielân kotelosienet main iä lah livvâreh teikâ piilih lii kuovgâd teikâ räänis já tast láá vuáguh vyeliroobdah láá šoddâm juálgán kiddâ já ruámšáás kaperist láá táválávt čunnuuh maid lii pyeri putestiđ jo nuurrâm ääigi lii kossuv uánihâš já episymmetrisâš tast lii ruškâd beige teikâ lila vyeliuási lii maŋgii čunnui siste já jyelgist šaddeh motomin näämih já siähtáleh claroflava suomâkielân keltahapero fiskissmiäruhijd puáhtá kavnâđ jo koskâkeesi lii táválâš ubâ enâmist mut oro liijká-uv lemin váhá härvinub ko mäddin šadda soovij skipárin lahtâ siähálâsmeecijn lii suoivuus meecij šerisfiskis čuovâ kuobbâr kappeer lii sitrunfiskâd mut puáris kuobbârist tot lii čuuvtij čuárgudâm iđedijnis fiskissmiäruh lii čummâkappeersâš kuobâr kaperân teddâšuvá kyeppi láá aalgâst vielgâdeh já puáris kuobbârist toh muttojeh fiskâdin já ruškistiälkkusâžžân lii kossuv já vielgâd lii vielgâd pähkinsmakkâsâš lii oonnum herskulâš puurrâmkuobârin já tot lii šiev kävppikuobâr lii aromisâš kuobâr mii heivee tagarin purrâmuššáid peellin tast lii tot et kuobbâr kuoskâttâldijn tot muttoo älkkeht räänisin já mudoi-uv toos puátih älkkeht suovsah sáttoo kavnâđ šiev suovsâttes kuobbârijd te tain puáhtá rähtistiđ veik pánnukááhu lii meiddei njäälgis eres-uv kuobbârijgijn dl mielkki dl loppimmielkki mane dl nisujáávuh tp säältih tp roseepippâreh dl smiäruheh gr peekoon kiŋkku vuástá teikâ suovâkyeli uccâ siipuul persiljá náápán mielhi já loppimmielhi toos moonijd jáávuid já njaddoid siemin pittáid čuoppum smiäruhijd peekoon já siipuul saajeest puávtáh kevttiđ meiddei kiiŋku vuástá teikâ suovâkyele tääigi vuoidum stuorrâ piirakvuormân oolâ kuškâdum persiljá pánnukááhu uuvnâ vyeliuásist ceehist suullân tijmepele tassaaš ko pánnukááhu ase lii finnim mučis ruškis ivne ovdâmerkkân eehidpittán salaattáin vulpinum suomâkielân männynpunikkitatti poccust koijâdičij mielâpurrâmušâid te tot vissásávt valjiiččij ohtân mielâpurrâmuššân rušmostaatijd láá šiev puurrâmkuobbâreh ulmui-uv kuobbârijn herkkičuávjásiih sättih finniđ čuávjitoppiittuv mut passeem teikâ vuoššâm maŋa toh kale láá pyereh já njálgáh kannat valjiđ purrâmuššân nuorâ kuobbârijd já tuše tai kappeeroosijd lii siđhes ige tot tondiet nuuvt pyereest puurât puáhtá pieijâđ seeilân veik puolâščuukán teikâ kuškâdiđ taid šaddopaje álgá jo syeinimáánust táválumos rušmostatti oroččij lemin peesirušmostatti já eidu tondiet tot lii väljejum syeinimáánu kuobârin lii stuorrâ veeškiruškis tatti mield tot šadda peesij skipárin kappeer lii cm:d kubduv vyelni láá ränisvielgis piilih lii kukke koorâs já vielgâd nämitiepih láá vistig vielgisränisivnásiih já maŋeláá tevkis ränisruškâdeh teikâ čappâdeh máldu lii sävri vielgâd já čuoppâmsoojijn ruápsájeijee ij kuittâg mahten vaikut kuobbâr máávun tun-uv poccui já kusâi stuorrâ heersku veik patoŋkileeibi teevdân patoŋkileibi gr rušmos taatih pp oljo gr pitážin čuoppum suovâpiärgu teikâ suovâkiŋkku mp nisujáávuh dl čääci mp soijakastik dl lahcâ tp basilika tp persiljá čapispippâreh säältih máávu mield gr vuástávaskos uuvnâ lieggâniđ cekkid patoŋkileeibi tast siskii meddâl já vuorkkii tom tom maŋeláá reseptân taatijd keppâsávt oljoost tattipáánun suovâpiärgu- teikâ kiŋkkupittáid já ruškist vala ucánjihhii nisujáávuid já tastmaŋa čääsi soijakastik teikâ já laavcâ ain ucánjihhii leškiistmáin já muivii ubâ ääigi pyereest páánun esken vyerkkejum leeibisiskii tevduu tuoldâđ uccâ liegâsvuođáin suullân vaartâ njaddoid lii-uv mááhu pyeri tevduu patoŋkij siisâ tevduu oolâ vala vuástávaskos patoŋkijd possuđ uuvnâst suullân minuttâd tassaaš ko vuástá lii finnim mučis ruškis ivne torminosus suomâkielân karvarousku lii táválâš ubâ já tot šadda soovij skipárin pyeremuuh šoddâmmánuppajeh láá porge- já čohčâmáánu já motomij čoovčâi tot lii valjaasšaddosâš kuobâr kuobbâreh láá vielgissoovsâruávsku já ullosoovsâruávsku mut toh láá ucebeh já kuovgisruopsâdeh motomin masa jo vielgâdeh šlaajâid puáhtá kevttiđ siämmáánáál ko soovsâruávskuid lii viehâvis piškeris smakkâ mii láivu vuoššâm ääigi já tondiet tot lii purâttettee esken tuoldiittem maŋa rävvejeh-uv vuoššâđ soovsâruávskuid minuttâd mon maŋa taid puáhtá kevttiđ purrâmuššáid teikâ siäiluđ salttiimáin soovsâruávskukiilu vuošâmân lii pyeri kevttiđ kulmâ litter čääsi lii táválávt cm kobdosâš mut motomin tot šadda vala-uv stuárráábin ase lii ruávis já ivne piärguruopsâd kuobbârij kappeer lii čummâuáivág kuobbâr roobdah láá siisâ punjâgâm já aaseest vuáttojeh tevkis stielâseh kuobbâr kaperist lii távjá räigi mii juátkoo juálgán hiäŋgájeijee soksâmeh uáinojeh šievnáál nuorâ kuobbârijn já toh láá-uv taan šlaajâ šiev tobdomeerhah láá kuovgisruopsâdeh jyelgi lii táválávt uánihâš täsivávt kossuv já vuovdân čuoppâmsoojijn kuášku putesvielgis mielkki miälhusčääci mii lii ruávskui šiev tobdomerkkâ kávná soovsâruávskuid tain puáhtá kieđâvuššâm maŋa rähtiđ veik njaalgâ kuobârsaalaat mii lii pyeri vohvelijgijn kalender loopâst veik ij lijkkuuččiigin kuobbârijn vohveleh láá kuittâg hirmâd njálgáh já taid kannat keččâliđ hypothejus suomâkielân hallavahakas lii ubâ enâmist uáli táválâš kuobâr mii itá esken vuosmui puolâšiijâi maŋa lii uccâ ruánáá- teikâ ruškissiähá kuobbârâš mii lii uáli jo njivláá maŋesčoovčâ šaddoääigist lii tot šiev peeli et kuobbârân iä älkkeht puáđi suovsah mánuppajeh taan kuobbâr kavnâmân láá čohčâ- roovvâd- já skammâmáánu mut jis tälvi maŋŋaan mäddin taid kuobbârijd kávná vala ovdil juovlâi-uv nube tááhust jis tälvi puátá tolebiššáá tot sáttá tuššâdiđ kuobbâr ubâ tonihásii šaddovalje lii herskulâš puurrâmkuobâr mon ij taarbâš kieđâvuššâđ mahten ovdil mälistem tááhust tot lii läivis njaalgâ puurrâmkuobâr hyenes peeli lii tot et kuobbârijd lii áijáá putestiđ njivleest tááhust njivleasan tarvaneh älkkeht puohlágán lyeneh kuobbârist lii čummâ- teikâ tuolbâkappeer kuobbârist tot maŋgii muttoo pocceenálásâžžân láá häärvih já čielgâsávt uáinusist lii kuovgâd kuovgisfiskâd motomin oranssi teikâ ruopsislágán já siähtálij kooskâst šaddee kuobbâr jyelgi lii táválávt kukke ko vuod eres šaddosoojijn tot lii uánihub peeleest tot lii fiskislágán kuobbâr kavnâmân kalga kuobârmeecist hárjániđ maŋgii kiävá et vistig toh iä vuottuu kosten já fakkist ko kávná oovtâ syelnikässih toh kavnuuškyetih-uv jyehi saajeest jis taid kávná tain puáhtá rähtistiđ veik kuobârmääli cibarius suomâkielân keltavahvero adai kant t arelli lii motomijn oppâkiirjijn kevttum meiddei nommâ fiskiskuobâr mii kuittâg onnui hyeneeb nommâiävtuttâssân tastko tot ij uálináálá kuvvim kuobârsuuvâ lii uáli táválâš já mut čielgâsávt härvinub šadda soovij skipárin fiskisciärkuheh kávnojeh syeinimáánu aalgâst já majemuuh vala roovvâdmáánust tot lii vuosmuš kuobâr mast ubâ kuobârnuurrâmäigiájánâs vuálgá joton mielâst tot lii-uv áinoo purâttettee kuobâr lii njaalgâ puurrâmkuobâr mii lii merkkejum kuobârkiirjijn kulmáin tasnijn lii šiev kävppikuobâr mon tobdá älkkeht já mii mudoi-uv lii valjaasšaddosâš tast iä lah ennuv suovsahkin peellin fiskisciärkuhist adeluvvoo tot et motomeh sättih leđe allergisiih toos kuobbâr kappeer lii enâmustáá cm kobdosâš já tot lii távjá episymmetrisâš kuobbâr kappeer lii koovvâr mut tot muttoo šodâdijnis pocceenálásâžžân siäggu jyelgin nuuvt et tai kooskâst ij lah čielgâ rääji vyeliaaseest láá assaas syerihámásâš jormeh lii vielgâd teikâ fiskâd já ton smakkâ lii läivi lii njaalgâ heeđâlm sullâsâš fiskisciärkkuh kávná meiddei vielgâdin mut tot puurât siämmáá pyereest ko fiskis variant-uv lii njálgásumos talle ko tom ráhtá purrâmuššân vorâs kuobârin puáhtá siäiludiđ kuškâdmáin teikâ puolâšskaapist ko tom vistig čuáppá uccâ pittáid puáhtá meiddei siäiludiđ njaddoliemân capnoides suomâkielân kuusilahokka lii táválâš ubâ enâmist já mäddin tot lii aaibâs táválâš skammâmáánu kuobâr já eres-uv kuávluin maŋesčoovčâ kuobâr tot lii merkkejum kulmáin tasnijn herskulâš puurrâmkuobârin jyelgih tast iä puurât já tondiet tuš kapereh kiävttojeh tot lii uccâ kuobbârâš tot lii kuittâg valjaasšaddosâš tain soojijn kost tot kávnoo sulâstit näälis peeleest ennuv riččâmieskâduv suomâkielân kitkerälahokka já ruopsismieskâduv suomâkielân punalahokka já tondiet tom kalga pyereest tubdâđ ovdil nuurrâm kuobbârijn riččâmieskâdâh lii merkkejum kuobârkiirjijn ovttáin ruossáin ucánjihhii mirhâlâš kuobârin mii puurâddijn toovât čuávjitoppiittuv vuod lii merkkejum ovttáin riggein purrâmuššân heiviimettum kuobârin ton poččâ máávu keežild kuohtuuh šlaajah šoddâv eromâšávt lostâmuorâi čuoldâin ko vuod kuosâmieskâdâh šadda noomâs mield stuorrâ juávkkun kuosâ čuoldâin já meiddei sáhájávvurađe roobdâin kappeer lii koovvâr teikâ tuolbâs já tot lii ruškisfiskâd tot košká tot šadda kuovgâdubbon ivnee livvârijd ränissullâsâžžân itoseh läddih livvâreh čápudeh lii kuhes segis jyelgi mii lii ruškisfiskâd já silhekildosâš lii kuovgisräänis já šievsmakkâsâš velutipes suomâkielân talvijuurekas eennâm lii kiesâdâtmin tälvilovduu siisâ ohtâ kuobâršlaajâ uhmed kolmâs kuobâr lii tälviruottâsâš mon tiäivá šoddâmin lostâmuorâi ruŋgoin já mieskâčuoldâin aktijvâlâš šaddopaje nohá puollâšáid mut kuobâr killáá pyereest kolmâs já jiäŋŋum já ko oppeet piivâld uđđâ kuobbâreh iđeškyetih ovdebij kuobbârij paaldân sáttá šoddâđ vala koskâtäälvi jä kiđđâtäälvi-uv motomin meiddei keessiv jä kiđđuv lii muorâ mieskâdeijee kuobâr lii ruškisfiskis kiäluhámásâš kappeer mon ase lii ucánjihhii tarvaneddee teikâ njivláá mondiet kuobbâreh láá vaigâdeh nuurrâđ kuobbârij nurâmist šiev iššeen lii ucánjihhii lahtâdum siholdâs moos njivlekieđâidis puáhtá sihostiđ ivne lii muttuustâllee tot sáttá leđe kuovgisfiskâd kirkisfiskâd fiskisruškâd ooraans teikâ ruopsisruškâd koskâuásist láá táválávt uccâ ruápsájeijee teikâ tevkis kyepih láá fiskislágáneh já häärvih já toh päštih kappeer robdâi čoođâ čapisfiskis jyelgi lii asettem já siđhes já tast lii nämiase lii viehâ asettem já ton smakkâ lii läivi lii táválâš kuobâr ubâ enâmist lii kuobârkirjij mield šiev puurrâmkuobâr mast puáhtá valmâštiđ maaŋgâlágán kuobârpurrâmušâid ton haajâ lii muvgânâm mii poođiš kuobbâr mieskee šaddovuáláást rävvejeh čuoppâđ tälviruottâsii kaperijd luovâs šaddovuáláást skerreigijn tastko kuobbâr jyelgi ij puurât já tot siđhesin páácá kiddâ šaddosajasis puáhtá siäiludiđ jiäŋŋudmáin teikâ kuškâdmáin sieniopas huámmášut et passeem ääigi kuobbârij kapereh tarvaneh paistpáánun kiddâ iššeed čäcikuáškánjâs páánu vuáđust ovdil passeem já vohveleh pottáás gr l käniliemâ gr vorâs kuobbâreh uccâ siipuul mp puurrâmoljo tp čapispippâreh mp soijaoljo tp kuškâdum persiljá gr pasâttâssân pááccám kääni suovâkyeli teikâ piärgu dl mielkki teikâ čääci mane dl ohrajáávuh ucánjihhii säältih tp liäibumpulvereh dl mälisoljo teikâ suddâdum vuojâ margarin valmâštem potásijd já čuopâ taid kuuđâčievâg pitážin potáspittáid käniliemâst tassaaš ko toh láá kopšâm käniliemâ kevttiđ tom saalaattist te jieh taarbâš eres vuoijiis kastikijd puurrâmoljoost siipuul já kuobbârijd taas pippârijd já persiljá pitážin kääni suovâkyele teikâ piärgu puoh amnâsijd náápán vala et lah tuđâvâš máávun kuobârsoortâst lii váhá ereslágán smakkâ valmâštem kolgosân mane já koskânis siävuttum koškeamnâsijd loopâst oljo teikâ suddâdum vuojâ já tipte tääigi pajaniđ jieŋâskaapist tijmepele verd vohvelruovdijn vohvelijd já faalâ kuobârsalattáin teikâ eres hiäivulâš tevduin jieh haalijd rähtiđ kuobârtevduu siävut vohveltááigán veik dl vuástávaskos puávtáh kevttiđ tuš pele vuojâmeereest vohvelijd tállân mottoom suujâ tiet kaartah vyerdiđ faalâdmáin te piejâ vohvelijd čuáskuđ ritilá oolâ amas toh timániđ talle parde taid pajaluvâi ruokasienet ja maukkaimmat sieniherkut sienikirja šadoh juovlâmáánu nummeer s servi vakiintuminen kieleen ja sienten kansannimien historiaa ja oppitekoisten uudisnimien muodostuksen metodiikkaa inarinsaamen näkökulmasta kietâčaalâ kuobârtevduin kilupeeli millumpiärgu mane mp ketsup mp soijákastik mp siinaap tp säältih tp čapispippâreh persiljá dl lahcâ teikâ čääci korppujáávuh gr kuobbâreh siipuul gr peekoon millumpiärgu náápán toos mane njaddoid já kolgos korppujáávuid tommit et täigi ij lah innig njarbâd pekonijd pitážin čuoppum kuobbârijd já siipuul páánust esken rahtum millumpiärgutääigi stuorrâ čarvumkákkun toos oolâ peekoon-kuobârtevduu čarvumkááhu rullân já kiddii saavŋijd pyereest mureke uuvnâst ceehist tijmepele verd tassaaš ko piärgu lii finnim mučis ruškis ivne potásnjuvdosáin já ruonnâsijgijn meccikuobbârij noomah anarâškielân edulis binophilus reticulatus felleus versipelle rufum populinum vulpinum scabrum poccuukuobâr holopus variicolor variegatus bovinus piperatus luteus grevillei granulatus subtomentosus badius trivialis utilis flexuosus vietus uvidus rufus thejogalus camphoratus helvus torminosus scoticus pubescens repraesentaneus scrobiculatus deterrimus kuosâ gen kuhes uo- deliciosus turpis volemus mitissimus lignyotus fuliginosus mammosus glyciosmus bertillonii piperatus pargamenus paludosa intermedia emetica rhodopoda obscura rinn vinosa vesca decolorans erythropoda elaeodes xerampelina integra claroflava cyanoxantha lutea aeruginea delica adusta consobrina foetens punicea camarophyllus olivaceoalbus hypothejus agathosmus karstenii melizeus erubescens pratensis šoovkâh ol gen akk šovkkâh portentosum virgatum flavovirens auratum aestuans matsutake nauseosum columbetta album inamoenum fulvum pessundatum saponaceum rutilans decora nuda nebularis gibba odora rinn odora clavipes dealbata connatum decastes dryophila platyphylla velutipes oreades scorodonius borealis cepistipes laccata fulva crocea rubescens muscaria regalis porphyria virosa phalloides citrina pantherina procera rhacodes prinulus ruáđih ol gen-akk ruáđđih atricapillus eulividum praecox alnicola squarrosa mutabilis marginata penetrans fastigiata geophylla já caperatus aurea semisanguineus sanguineus traganus camphoratus evernius brunneus armillatus triumphans collinitus rubellus limonius gentilis taan kuobbâr nommâ lii esken palij muttum majemui tutkâmušâi mield kuobâr ij lah mirhâlâš tego taan räi lii nobdum laniger involutus atrotomentosus já glutinosus rutilus hornemannii aeruginosa capnoides fasciculare sublateritium bisporus sylvicola arvensis silvicola silvaticus comatus atramentarius micaceus perlatum pyrifome excipuliformis nigrescens stáálujávvusekkâ stálukuobâr stálukáálgu kunnâsekkâ spappâ spabbâ kieddispabbâ pođgee suovâkuobâr arvekuobâr arvespabbâ ovinus confluens repandum rufescens imbricatus cibarius ađai kantarelli fiskiskuobâr kevttum oppâkirjeest aurantiaca tubaeformis aurora cornucopioides lubrica flava viscosa crispa já suuvah badia aurantia conica esculenta gigas perlata infula ambiqua kuobârpolvâ skammâmáánu algâkeeči ko váhá lâi myetistâm pyeri väzziđ lijjii jo jiäŋŋum šoŋŋâ lâi muččâd šeerrâd ko piäiváš vala paštâččij iđedispeeivi pääihist ergij kuuvl skippuuđâttâm ennuinân et kavnâdeen taavaakeččin miätá já vääri oolâ kuárŋudijn huámášim tegu eennâm ličij tuárgistâm tot tuođâi ~tuárgistij návt lâi pyevtittim alaččân te kejâstim nuortâs já huámášim stuorrâ kuobârlágán poolvâ mii pajanij ááimun poolvâ et maht tibi eštus já oinim ko tullâ cirgoi pajaskulij já siämmást jooskâi eennâm-uv tuárgistmist kavnâdáim ennuinân jävrikeejist te muštâlim sunjin maid lijjim uáinám arvâlij et toh iä lah ko ruošâ homáh tot tiäđust lâi-uv ko savâstellim uámikkâssáin te sun-uv lâi uáinám ton siämmáá čáitálmâs alne ko lâi sun-uv poccui lunne heivij pyereest ko anne kejâdijn nuortâs láá vyelligis enâmeh kuávlun suomâkielâ sämikielâ läättinkielâ rouskut ruávskuh mielkkikuobbâreh karvarousku soovsâruávsku torminosus kuusenleppärousku deteeimus männynleppärousku deliciosus haaparousku superuávsku trivialis kalvashaaparousku utilis nurmirousku flexuosus korpirousku uvidus keltarousku repraesentaneus isovoirousku scrobiculatus mustarousku turpis lehtorousku bertillonii kangasrousku kuolbâruávsku kuolbâmielkkikuobâr rufus lakritsirousku helvus pikkurousku thejogalus kultarousku volemus haperot smiärukuobbâreh isohapero paludosa viinihapero vijnismiärukuobâr vinosa kangashapero kuolbâsmiärukuobâr decolorans keltahapero fiskissmiärukuobâr claroflava kyyhkyhapero cyanoxantha kangassillihapero erythropoda vihersillihapero elaeodes sillihapero xerampelina mantelihapero integra koivuhapero suáhismiärukuobâr aeruginea palterohapero vesca tulipunahapero emetica punajalkahapero rhodopoda polttiaishapero consobrina haisuhapero foetens suppilohapero delica savuhapero suovâsmiärukuobâr adusta tatit kusâkuobbâreh tammenherkkutatti reticulatus herkkutatti herskukusâkuobâr edulis männynherkkutatti peciherskukusâ- kuobâr pinophilus koivunpunikkitatti suáhikusâkuobâr versipelle männynpunikkitatti pecikusâkuobâr vulpinum haavanpunikkitatti rufum aurantiacum valkolehmäntatti holopus lehmäntatti kusâkuobâr poccuukuobâr scabrum nokitatti variicolor äikätatti piperatus kangastatti variegatus nummitatti bovinus voitatti luteus jyvästatti granulatus lehtikuusentatti grevillei samettitatti subtomentosus sappitatti säppikusâkuobâr felleus nuljaskat pulkkosienet puoligkuobbâreh rusakkonuljaska rutilus limanuljaska glutinosus samettijalka atrotomentosus pulkkosieni puoligkuobâr involutus vinokkaat sahaheltat osterivinokas ostreatus siitake edodes vahakkaat punikkivahakas punicea mustavahakas camarophyllus niittyvahakas pratensis hallavahakas hypothejus keltahelttavahakas karstenii rusotäplävahakas erubescens harmaakirjovahakas olivaceoalbus mesisienet mietâkuobbâreh mesisieni mietâkuobâr borealis nuijamesisieni cepistipes tuoksuvalmuska nauseosum valmuskat lahovalmuskat sataheltat tupakynsikkäät kevätkaunolakki gambosa äikävalmuska aestuans keltavalmuska flavovirensis rikkivalmuska sulphureum suopavalmuska saponaceum sappivalmuska virgatum viiruvalmuska portentosum retikkavalmuska album silkkivalmuska columbetta purppuravalmuska rutilans mesisataheltta cognata tummatupaskynsikäs fumosum nurmitupaskynsikäs connatum härmämalikka nebularis rusomalikat malikat sinivalmuska nuda vihertuoksumalikka odora nuijamalikka clavipes suppilomalikka gibba myrkkymalikka dealbata talvijuurekkaat juurekkaat nahikkaat lohisienet kärpässienet kiärppáákuobbâreh ukonsienet talvijuurekas velutipes kalpeajuurekas dryophila isojuurekas platyphylla nurminahikas oreades kangaslohisieni bicolor ukonsieni procera akansieni rhacodes kavalakärpässieni phalloides keltakärpässieni citrina punakärpässieni ruopsiskiärppáá-kuobâr muscaria ruskokärpässieni regalis pantterikärpässieni pantherina rusokärpässieni rubescens ruostekärpässieni fulva lahorusokkaat rusokkaat jauhosieni prunulus koivulahorusokas atricapillus isorusokas eulividum kaulussienet lahokat herkkusienet herskukuobbâreh mustesienet lekkâkuobbâreh isokaulussieni hornemannii kitkerälahokka fasciculare kuusilahokka capnoides viljelyherkkusieni bisporus peltoherkkusieni arvensis anisherkkusieni silvicola tapionherkkusieni silvaticus harmaamustesieni atramentarius suomumustesieni čuomâlekkâkuobâr comatus helokat piennarsienet risakkaat kantosienet nääpikät kehnäsieni kesäpiennarsieni praecox leppähelokka alnicola pörhösuomuhelokka squarrosa suippurisakas fastigiata myrkkynääpikkä marginata koivunkantosieni mutabilis kehnäsieni caperatus kultasieni aurea seitikit seitikeh punavyöseitikki armillatus kangasmyrkky-seitikki kuolbâmirkkâseitik gentilis suippumyrkky-seitikki čuhâmirkkâseitik orellanoides monivyöseitikki triumphans kangaslimaseitikki collinitus haisuseitikki traganus verihelttaseitikki semisanguinea mustatorvisieni čapispocceekuobâr cornucopioides kääväkkäät torvisienet pocceekuobbâreh vahverot orakkaat säggikuobbâreh haarakkaat syerikuobbâreh käävät čáánáh kosteikkovahvero lutescens suppilovahvero pocceekuobâr tubaeformis keltavahvero fiskiskuobâr cibarius valevahvero aurantiaca keltahaarakas fiskissyerikuobâr flava kurttusieni crispa suomuorakas imbricatus rusko-orakas rufescens vaaleaorakas kuovgissäggikuobâr repandum typäskääpä confluens lampaankääpä saavzâčááná ovinus rikkikääpä sulphureus häränkieli hepatica nuijakuukunen excipuliformis kupusienet jättikuukunen stuorrâsuovâkuobâr gigantea känsätuhkelo perlatum nurmimaamuna nigrescens nystymukula-kuukunen citrinum kotelosienet piispanhiippa infula pohjanpiispanhiippa ambiqua korvasieni peljikuobâr asculenta lehtokorvasieni gigas kartiohuhtasieni elata arctos luándu stuárráámus piätu lii kuobžâ ulmuuh kunnijâttii tom nuuvt čuuvtij et iä ettâm ubâ noomâgin njuolgist pic kočodii taam pase ellee njobžân jo ton vorâs poškâ lâi nuuvt paldanâs et toovláš äijih usâdâđâi torvolubboid soojijd jis taggaar kuáhtái olmooš tiätá et kuobžâ lii ohtâ meeci ellein mii lii siämmáá iirâs ko njuámmil já tot paattâr tállân ko uáiná ađai apsa ulmuu äšši lii tiäđust-uv paccâšum kuobžâ já meid niŋálâs mast láá čiivgah nuuvtkočodum citykuobžah moh láá sieptâšum tuŋgijáid sättih leđe ervidmettumeh ores kuobžâ puáhtá teddiđ paijeel kiilud já niŋálâs-uv paijeel kiilust lii nuuvtkočodum šušmeväzzee mon monnjâjuolgij enâmân stonccâlemvyehi lii siämmáálágán ko ulmust pegâlmâs kavrekoozah láá vittâ já toh láá aldasáid viiđâ senttisiih stuárudâh puáhtá leđe paijeel senttid eidu šušmeväzzim vyevi tiet lii kukkenhyelkki pennui lááhân tast päänih já meiddei mottoom räi koozah-uv siämmáá sulâsiih veikkâ láá-uv stuárráábeh hiäimun kullojeh čiččâm teikkâ käävci suuhâd rekinistimvyevi mield lii čalmelasâkuobžâ já stuárráámus kodiakkuobžâ lijkkoo aassâđ sehe kolmâsist et lieggâsist já tot lii-uv aldasáid kosmopoolitsâš ellee ko tot kávnoo vildâellen stuárráábijn suolluin já puoh eres eennâmoosijn eereeb rahttâtškuot tälvinaharáid jo keessiv tot šoddâdškuát ollâs purâmáin nuuvt ennuu jyehilágán purâmuš et tot jurbásmuvá tegu syeinisekkâ ääigi tot lii jo ornim olssis tälvipiäju kuus tot nohháád talle ko äigi puátá ovdil tälvinahhaar kuobžâ keeppidškuát purâmis já viijmâg jaska purâmist ollásávt kuorâneh já čuávji ucco muádi littersâžžân äigi lii puáttâm te kuobžâ piäjusis mii lii nuuvt äätis et eiduttâl te šiättá tohon já nohháád tanen et talle tot lii lieggâsub čuávjikuobžâ ráhtá olssis já čivgâidis stuárráb piäju vâi čiivgah-uv šiettih toho kuobžâ váimu kesiääigi časka kerdid minuttist te puoh lussâdumos tälvinaharist tot julkkeet tuše kahcii minuttist já roopâ liegâsvuotâ luáštá asted čuálih já čuávji láá-uv kuáruseh te pottâčuálân čokkân kuittâg taggaar čuálikässi mii kara kulmâlov senttisâžžân punccen kočodeh tom kässipunccen pištá ihepele já ton koskâldit tuše olmooš iälustmijnis teikkâ tolehis kiđđâ piäjun puáttee časijnis kuobžâ čivgá tälvipiäjun já čiivgah láá tuotâ uceh verdiddijn ennikuobžâ stuárudâhân láá pietittemeh čalmettemeh pänittemeh já tuše rammisiih kale šaddeh tast maŋa jotelávt et vuossâmuu eellimkeesis äigin teddih jo kiilud já nube keesi tiäddu lii lasanâm jo kiilun kuobžâ vuolgâd uáli-uv jo rávhálávt piäjustis já kiävá-uv táválávt nuuvt et tot kocá tobbeen já njoomât čivgâidis nuuvt kuhháá et toh älgih cevziđ kolmâ kiđđâšooŋâst teikkâ čääci álgá puáttiđ tälvipiäjun já vyejeet ässeid meddâl lii kimmást cuáŋuimáánu loopâst syeinimáánu pelimuudon já čuávjist oovce mánuppaijeed teikkâ kulmâ čiivgâ šaddeh jo algâivveest já toh čuávuh eenis vala ive-uv puárisin šaddeh suhâjuátkim ahan neelji ihásâžžân čivgâi ennis čuávvum lii máhđulâš nuuvt et niŋálâs kuobžâ ij čiivgâ jyehi ive já nuuvtpa paijeel ive puáris čiivgâin lii máhđulâšvuotâ čuávvuđ vala ennis nuuvt-uv puárisin ko nuorâbehkin iä lah oovdâst kuárju tälvipiäjun jo-uv roovvâdmáánu loopâst teikkâ skammâmáánu aalgâst já njuhčâ- cuáŋuimáánust tot koccáá puásuitipšomkuávlust ihheed päikkinoomâst piätu já luándust lii tiäđust-uv kuobžâ tovlááh ulmuuh kunnijâttii kuobžâ nuuvt čuuvtij et iä ettâm ubâ ton noomâgin njuolgist kočodii já nomâttii taam pase ellee njobžân já maaŋgah láá-uv mainâseh moh tast láá mainâstum nomâttâs tanen ko ulmuuh iä vissásávt tiättâm et sutâččij-uv kuobžâ ton nomâttâsâst vâi ij ton vorâs poškâ lâi nuuvt paldanâs et jos ton ooinij já vala jos tot porgestij te ištâmeh masa algii tuárgistiđ já majemustáá aainâs talle jos kuobžâ jienâ vala sattui kuullâđ te talle kale torijdij äijih tuođâi-uv aalgij kejâstâllâđ torvolubboid soojijd jos heevij kuobžâ jienâ kuullâđ olmooš ibbeerd et kuobžâ lii ohtâ meeci ellein mii lii siämmáá iirâs já ärgi ko njuámmil-uv já tot kale ruotâst patârâsân tállân ko ulmuu uáiná teikkâ finnee suu haajâ njunásis äšši lii tiäđust-uv hávádum kuobžâ já meiddei niŋálâs kuobžâ mast láá čiivgah viggáhân ulmuu volliittiđ meiddei vaaibâh čiermihâs-uv teikkâ mii peri meeci huáđđoid mii ij innig monnii suujâst peesâ patârâsân äšši lii meiddei taan ääigi nuuvtkočodum citykuobžah moh joteh tuŋgijáid kuáivumin lii styeres mutâ ij aaibâs nuuvt styeres ko mainâseh mielâstis táttuh kuvviđ ulmuuh láá mainâstâm et sij láá koddám teikkâ aainâs uáinâm teikkâ majemustáá vala kuullâm mainâsijd paijeel kilusijn kuobžâin maid kiinii ličij koddám toh láá toh kuobžâmainâseh já sättih leđe mottoom uásild tuođah-uv mutâ tuotâäšši lii kuittâg tot et puoh stuárráámuš kuddum kuobžâ mii lii še meid viekkejum lii njuovvum já tot teedij kiilud ores rävis kuobžâ lii tien ulâttâskuobžâst aldasáid kiilud keppisub ađai tiäddá suullân kiilud kuobžâ tiäddá vuálâ kiilud kuobžah kale teddih paijeel viđâčyet kiilust-uv mutâ toh láá-uv tobbeen piäggâm koozah láá vittâ já toh láá aldasáid viiđâ seenti kukkosiih já kaavreln lii nuuvtkočodum šušmelávkkoo já tot uáivild tom et monnjâjuolgij enâmân stonccâlem vyehi lii siämmáálágán ko ulmust kuoskât eennâm šušme tast maŋa jyelgi suormâuási monnjâjyelgi stuárudâh puáhtá leđe-uv paijeel kuulmâlov seentist eidu tien šušmelávkkum vyevi keežild lii lopâ-loopâst hyelkki pennui lááhân tast päänih já meiddei mottoom räi koozah-uv siämmáá sulâsiih veikkâbâhân láá-uv stuárráábeh ko pennust hiäimun kuleh čiččâm teikkâ käävci suuhâd já rekinistimvyevi iäruttâs puátá tast váldoo-uv aasialâš pandakuobžâ lohon vâi ij ucemus lii čalmelasâkuobžâ mii áásá já puoh stuárráámus vaarâ jo-uv kodiakkuobžâ teikkâ räniskuobžâ moh kuohtuuh aassâv lii masa jo kosmopoolitlâš ellee já tot kávnoo-uv vildâellen puoh eres eennâmoosijn já stuárráábijn suolluin eereeb já vaarâhan tot kávnoo mutâ tuše elleikaardijn lijkkoo aassâđ sehe kolmâsist ete lieggâsist álgá rahttâttâđ tälvivuoiŋâstmân teikkâ uáđimân jo keessiv tot assoodškuát näähkivuáláá oollâs purâmáin ennuu jyehilágánijd kuobžâ purâmâšâid et tast šadda lopâ-loopâst juurbâs tegu syeinisekkâ siämmáá ääigi tot lii jo kejâstâllâm-uv já ornim olssis tälvikuáđi kuus tot piäsá moonnâđ nohádiđ talle ko ton äigi puátá ovdil tälvinahhaar kuobžâ keeppidškuát purâmâšâš meerijd já keerdijd ja viijmâg tot jaska purâmist ollásávt še kuorâneh já kuobžâ čuávji-uv loopâst ucco muádi litter stuárusâžžân äigi lii puáttâm te kuobžâ jieijâs kuáivum piäjun mii lii nuuvt äätis et eiduttâlde šiättá toos já nohháád tanen et talle tot lii lieggâsub kuobžâ mii lii čuávjist ráhtá olssis já čivgaidis ucánjáhháá stuárráb piäju vâi čiivgah-uv šiettih toho kuobžâ lii nohádâm tälvinaharáid te ton roopâ liegâsvuotâ luáštá táválâš liegâsvuođâst mii lii cekkid motomijd ceehijd vuáluskulij mut enâmustáá cekkid kuobžâ kesiääigi kuárjid já vuoiŋâst te ton váimu cuákkát kerdid minuttist tot lii puoh lussâdumos tälvinaharist te ton váimu časka tuše kahcii minuttist čuálih já čuávji láá-uv kuárus te liijká pottâčuálân čokkân nuuvtkočodum čuálinukka suolinukka teikkâ miinii taggaar čuálinjivle mii kara já lii suullân kulmâlov senttisâš já maid miäcásteijeh tááláá ääigi kočodeh kässipunccen tälvinaver pištá suullân ihepele já ton puáhtá koskâldittiđ tuše olmooš iälustmijnis teikkâ aarâh kiđđâ já ton fáárust piäjun kolgee čääci kuávluin tegu ovdâmerkkân váráduvâin kuobžah uáđđih tuše muáddi máánu mutâ must ij lah tiätu maht tuotâ lieggâ enâmij kuobžah lättejeh já uáđđih-uv toh ollágin tälviv vâi maid toh pargeh mii iälust ij uáđi tälvinahhaar ko tobbeen ij lah tälvi ollágin kuobžâ čivgá tälvipiäjun já čiivgah láá tuotâ uceh jos verdid taid jieijâs kuobžâ stuárudâhân láá tuše raammâst raammân já toh láá pietittemeh čalmettemeh já pänittemeh nuuvt tegu eres-uv eskân šoddâm ellee čiivgah kale šaddeh tast maŋa viehâ jotelávt nuuvt et toh vuossâmuu eellimkeesis ääigi teddih jo kiilud já nube keesi tiäddu lii lasanam jo kiilun kuobžâ vuolgâdâl piäjustis uáli-uv jo rávhálávt já táválávt kiävá-uv nuuvt et tot kocá tobbeen já njoomât čivgâidis nuuvt kuhháá et toh cevziškyeteh kolmâ kiđđâšooŋâst enittáá-uv teikkâ čääci puáđiškuát tälvipiäjun já vuájálit ässeid meddâl lijjim tobbeen rääjist ihheed tassaaš räjivahtân te mottoom muu oovdiš hovdâ vyeijilij moottorkiälháin räjikocceemsajattuvâst räjikocceemsajattâhân já toho ko sun lâš pyevtittâm te tállân suáitistij räjikocceemsajattâhân et sun vuotij kuobžâ luodâid lijjii vyejettâm aainâs kulmâ pennuu já tot lâi moonnâm rääji kuávlun ko tággáár almottâs poođij penttâ juávhuduvhoovdâst te tomhân tiäđust-uv ferttij eelliđ täärhistmin lâi fárudâm nuorâ niŋálâs kuobžâ kulmáin čivgáin njuolgist nuortâs já čiivgâi luodah sulâstittii nuuvt čuuvtij-uv uccâ pennâgáá luodâid et mii hovdâ lâi feilim tain kimeäigi álgá cuáŋuimáánu loopâbeln já pištá penttâ syeinimáánu pelimuudon lii čuávjist siämmáá kuhháá ko olmooš-uv ađai oovce mánuppaijeed já čiivgâid tot ráhtá táválávt kyehti teikkâ kulmâ já toh šaddeh jo-uv juovlâmáánu loopâst uđđâivemáánust teikkâ kuovâmáánuust čuávuh eenis vala ive-uv puárisin já toh šaddeh suhâjuátkimahan suullân neelji ihásâžžân puáris čiivgâi ennis čuávvum lii máhulâš nuuvt et niŋálâs kuobžâ ij räähti čiivgâid jyehi ive já nuuvtpa paijeel ihárásijn čiivgâin lii máhđulâšvuotâ čuávvuđ vala eenis nuuvt-uv puárisin ko nuorâbehkin iä lah hettiimin kuárju tälvipiäjun jo-uv roovvâdmáánu loopâst teikkâ skammâmáánu aalgâst já uáđđáv tälvinaharân jo čohčâluumin oroi čuáskumin já motomin jo muátástâlâi-uv já sierâdáin vala olgon mut mahtnii toi čalmeh oroškuottii nuuvt lussâdin mustkis lii smietâdij sierâdemkooskâst tego čunnuuh liččii muu čolmijd kirdám tun vahâgist kuáivum čunnuid sun koijâdij viljâstis jiem mun kale lah västidij sierâdem paasij váhá koskân ko siämmást kullui jo ennikuobžâ jienâ tot kullui kukkeláá mut tot poođij ain aldeláá já aldeláá tuoi leppee jo piäjun mun vala ááigu siisâ vuástálistij mungin eeđâi mut ennikuobžâ oroi tääl tuođâi-uv muávrumin lii munnust vissâ pyeremus tottâliđ eeđâi nuuvt vissâ mieđettij já nuuvt suoi te vuolgijn piäju kuuvl tuoi leppee nuuvt kuhháá lamaš ennikuobžâ koijâdij lam čuorviistâllâm tunnuu veikâ mon kuhháá muoi láán lamaš sierâdmin váhá tyebbin syebdei kuvlân čielgij sierâdmin ennikuobžâ myevristij kuččum tunnuu vala puurrâđ mut ko must ij lamaš nuuvt nelgi innig keččâlij čielgiđ mustkin njielâstij já siämmást tuubdâi čuávjistis suámálii čárvum et liččii tohon kale šiettâm vala muáddi kolmum sare pajaldâssân já juuŋah-uv vala meecist uáinojii ruápsáámin lii äigi piäjun nááđđuđ enni čielgij muoi kalgeen piäjun koijâdij enistis ij lah njobžâd tiäđám čuuvtij njobžâdub aašijd ko uáđđám syebdei vyelni láá vala motomeh muldesäpligeh kuáivumin já taid lâi nuuvt njobžâd keččâđ munhân lam čielgim tunnui puátá tälvi já mij njoobžah uáđđip ain tälviv talle ko mij lep vaibâm te talle kale lii hirmâd jo njobžis äšši uáđđáđ njaalgâ naharân mun vala ááigu uáđđáđ vuástálistij mungin miäđuštij viiljâs tääl álgá leđe taggaar äigi et mij ferttip uáđđáđ mudoi kale lii jo liijkás mannjeed toos ko mun áiguččim vala keččâđ maggaar skammâ lii ko lam kuullâm tast nuuvt ennuv čielgij njoobžah ep kale taarbâš tubdâđ turhâstân tom maggaar skammâ lii ennikuobžâ čielgij lii sevŋâd já koolmâs páácá muottuu vuálá ige talle lah ollágin njobžâd sierâdiđ olgon mun liijká-uv halijdiččim kullui vala etâmin mut enni kočoi jo paanijd já tuurhâ poossâđ posâdijn já keejáin kyeimi kuáimásis tun lah jo pyeidi eeđâi viljâsis já kiheštij tun-uv povvâstij láán puurrâm nuuvt ennuv mondietsun enni kočoi munnuu puáiduđ nuuvt čuuvtij imâštâlâi mun tieđe västidij tom sun kale tieđij et puohah njoobžah puoiduu ain čohčuv hirmâdávt já purrii kuolijd já muorjijd já maid jo kavnii-uv nuuvt ennuv ko peri voijii karttii tääl-uv aaibâs čuávjipohčâsáin uáđđáástâllâđ já illá pissuu juolgijdis alne ko lijjii nuuvt čuuvtij puáiduttâm jieijâs mondiet mij njoobžah kolgâp puáiduđ nuuvt čuuvtij koijâdij ko lâi kiergânâm tuurhâs čohomist keejâi čivgâsis já váhá imâštâlâi tággáár koččâmuš sun eeđâi naa taathân lii lamaš tunnuu vuosmuš keesi eppeege tuoi vala pyevtigin tiettiđ maailm immâšijd čielgiiškuođij kuobžahhân ferttip puáidudiđ jieččân tondiet ko mij uáđđip kuhes täälvi tälviv uáđidijn mij ep pyevti puurrâđ já nahhaar ääigi mij ain ruáinup lii tehelâš et mist lii tuárvás raavvâd jieččân roopâ siste ubâ kuhes tälvinaverpuudân tust vala puurrâmmielâ koijâdij enistis lah lam tääl puurrâm kalas tunnust munnustkin innig lah nelgi lovdâččij piäjust čivgâidis seeŋgân tääbbin lii nuuvt liegâs já pyeri eeđâi ko luoštij uáivis njobžâkuádá oolâ já kiškoi sevtillovduu jieijâs oolâ lii-uv eeđâi lii vala tälvinavermainâs äigi ennikuobžâ eeđâi hirmâd njobžâd čiivgâkyevtis ilosmáin munnui ulmuin já skaamâst táátui njobžis juurdâ kullui te enni muštâlškuođij láá suámáliih láá huksim olssis luovdijn teikâ keeđgijn hirmâd jo stuorrâ piäjuid mon toh kočodeh táállun toh ääsih taalvijd já keesijd kale lii aaibâs sierâ kesipiäju ijhân keessiv taarbâš piäjust orroođ koskâldutij kuobžah kale iä oro nuuvtkin ennuv piäjust mut ulmuuh kale uáđđih keessiv-uv tobbeen tälviv koijâdij ko lii skammâ já koolmâs ulmuuh oroh ain eenâb siste sij kuássin olgos tälviv joođhij puátih sij joteh assaas olgopihtâseh pajalist sij talle uáinih olgon ko lii nuuvt sevŋâd imâštâlâi láá čuovah siste já autoin já olgon-uv naalijn sij uáinih toh čuovahkis láá koijâdij moh toh autohkis láá koijâdij toh čuovah láá tego piäiváš moh päštih talle-uv ko lii sevŋis äigi toh čuovah talle puátih láá toi várás jieijâs ruustigeh moigijn sij rähtih čuovâid toh autoh enni joođhij toh láá varâliih láá ráhtám luodâid tađe várás moi alne autoh pyehtih vyeijiđ ulmui autoluodâid mij kuobžah-uv kolgâp váruttiđ mun lam kuullâm et ulmuin láá juovlah-uv tohkis láá láá taggaar juhleäigi láá talle iloliih já juhloh šoddâm adeleh skeeŋkâid-uv kyeimi kuáimásis mist kuobžâin kuássin juovlah mii juhle lii kiđđâtälviv ko mij koccáp álgá uđđâ ihe mijjân tääl lii kale äigi uáđđáástâllâđ enni joođhij lovdâččij čivgâidis vala pyerebeht nuuvt et piäináškin ij oinum já loovdij laasâid et ličij sevŋâdub tälvi-iijâ sun tuáivuttij iijâ enni čiivgah eeđáin vala jurdâččij täälvi já ulmui skaamâ ovdilgo nohádij vala jurdâččij keesi já čuoškâid moh nuuvt maŋgii lijjii jo čuoggim suu njunán iijâ kullui naverjienâ iijâ västidij moonnâm kuhháágin ko já piäjuloonjâst kullui täsivis já njaalgâ njobžis škorijdem pevdipiállást keejâm olgos ij oinuu vala ohtâgin pievlâ veikkâ lii mielân tot kiđđâ ko kuudij kuobžâ lijjii mirkkâseeptih já keeđhi pivduseh tobbeen peln lijjii sorvâi njuovâsaajeh ketki já riámnjáh läävejii jurâškyettiđ njuovâsoojijn hiávujuuhâ mii lii vuomâvääri máddáápeln te ain mottoom puásui hevvânij ton omojuuhân jurâškuottii toi hevvânam poccui ráđui kuvlân šiev saavehkuádáđah mestâba cuáŋui lâi vist lamaš njäbbi jeđe koolmij muottiis tälvi pievlah iä lamaš ubâ pecimadduingin vala vuolgij taid mirkkâseptijđis väldiđ meddâl já keeđhi pivdus pivdemist ovdilgo jotteemsiivoh aaibâs huánáneh sun lâi opâđam pivdusijđis keeđhi pivdus pacâttam já mirkkâseeptijd váldâm pivdemist te vuolgij vala čuoigâđiđ ko vorâsvuátáđah lâi lâi kiiveer fááruust jis veikkâ kuáhtááččij riámnjá tâi veikkâba keeđhi te pájáččij talle maksii koddemruuđâ já paalgâs maavsij ton ääigi ruuđâ sun tarbâšam kuhás čuoigâđ ko huámášij stuorrâellee luodâid vuolgij tutkâđ taid juurdij aalgâst soorvâ luoddân sun vuolgij kuorrâđ taid ellee juuđij faskâm paijeel kogo ij lam cieggam te sun ooinij taid stuorrâ kožâi kyeđđim luodâid sun kale tuubdâi ete mii elleid tot lii lijjii aaibâs vorâs luodah kuorâškuođij taid ijge sun tarbâšam kuhás kuorrâđ ko huámášij kuobžâ lâi nuuvt hyenes sijvo ko cuáŋui ij kuáddâm čuoigâi kávčálduv ko ooinij ete kuus kulâi tot jotá kuobžâ lii jotemin te čeeci še čuáigá ko kuobžâ orost te čeeci še já pieggâ ko lâi te ij kuobžâ kuullâm čyeigee lâi ubâ ääigi vuástáápeln tot ij finnim ulmuu haajâ lâi viárjun saksalâš suátikiiveer vala nubečyet meetter mätki kuobžâ orostij lâi jo vyerdimin orostem já lâi vaalmâš pääččiđ sun paaijij te kuobžâ roovâi tállân lâi teiviđâm nuuvt pyereest nuuvt sun lâi várugâs ete paaijij vala nube kerd ko čuoigâi aldeláá lihâttâlâi tom čevesoksâmijd te tondet sun visesvuođâded vala paaijij lâi jáámmâm jo ton vuossâmuu luođâst lâi vuálgâm piäjust toin ko njääbi äigin lâi čääci puáttâm piäijun lâi stuorrâ ores kuobžâ tyelji lâi siámmáá styeres ko smaavâ soorvâst sust moonâi maŋgâ tiijme ton njuovvâm hommáást ko lâi kiergânam te čuoigâi pááikân masa muáddi penâkkullâm eehid ko sun juovdâi pááikân täävis mield pááikân puáđiđijn kuođij kiiveer já lumipuku liiterân lâi tuuveest siste ko poođij aalgij hirmâđávd umástiđ já hariđiđ porfâgij já viigâi olgos kale ooinijm ete maidnii elleid lii koddám juurdijm keeđhi vaarâ lii koddám peeivi iđeđist tooláá sun vuolgij ton tyelji viežžâđ lam nuuvt kuátádâh ete ergijguin ličij puáhtâm vyelgiđ sun tom viežâi masa muádi penâkkullâm keččin sun juovdâi jo maasâd pááikân tooin kuormijnis tot peenuv lâi esken palaskam ij haliđam alda moonnâđ puoh te lâi porfâgâm já harijdij tuše meid lâi puoh porfâgam posoi harijdij já ko uksâ lekkâsij te ruotâi olgos čaaŋâi lááđu vuálá lááđu vyeln já naavit luubtâst tot oroi maŋgâ peeivi ige haliđam tupán puáttiđ táválávt tot laaviij askeest leđe mielâstis lebbejui toos šiiljon já enni meid njavhâđij já kuoskâttâlâi ton tievst paasij kieđaid já pihtâsáid haajâ lijjii kulmâ kuusâ já káálbáš sun moonâi navittân te kuusah já kälbi algii hirmâđávt párguđ já mielâttuvvii aaibâs parguu ubâ eehid puudâ kale ruokâsmij nuuvt ete tuostâi nube peeivi eelliđ suvnelmin tom tyelji kale pisottâlâi naavit kuvlân ige halijđam ubâ tuve aldagin puáttiđ já uáivi sun puovtij mutâ eres piárguh paccii miäcân ko njaabij já sijvo huánánij siebliij tast kale lijjii viehâ stuárráh lussâdeh já kuhes noonâ koozah ko täälvi äigin piäjust ij tarbâšm koožâid kevttiđ toh tuše šoddii lâi talle ihásâš sun lâi uccâ almaš sm kukkosâš ijge vaarâ tiáddâmgin ko vuálá kiilud mutâ sun lâi uáli sävri čuoigâi ennuu täälvist sun viežâi tom lusis kuobžâtyelji tobbeen muátilov km keččin tooláá vuolgij já ehiđispeeivi sun lâi puáttâm maasâd toin kuormijnis lâi pivdoalmai já kuálásteijee ubâ avvees čohčâ já eejist láá lamaš šapšâviermih piivdost lává kuohâm viermijd já koddám ennuv šaapšâid kuohâm maŋa eeči já lává puáhtám kuolijd jotelávt riidon já čolliiškuáttám taid máttá jo čolliđ čeepiht kuolijd já čuállee kal mielâstis taid lii pastelis nijbe ain fáárust kuolij čollim varas kalga vistig lyeštiđ voorâid meddâl amas kyele cuoppâ pillâšuđ nuuvt jotelávt já čuoppâv nijbijn suovđij kooskâst já návt voorah kolgeh kyeleest šaapšâin suoi áiguv suovâstiđ já uási salttiđ kalga sehe čuomâstiđ já čolliđ mutâ suovâšaapšâid taarbâš tuše čolliđ já eeči lává juáhám šaapšâi čollimpargo nuuvt ete čuállee suovâšaapšâid já eeči čuomâst já čuállee sälttišaapšâid meerhâš tom ete eeči fasko nijbijn čuomâsijd šaapšâst meddâl faskom tábáhtuvá peccihist uáivi kulij eeči čuállee šaapšâid ađâi čuáppá nijbijn šaapšâi čoovijd áávus já váldá čoolijd meddâl čuállee šaapšâiđ huolâlávt čuáppá kyele čuávji áávus suovđij vuoluubeln kaskoo čuávji kyele pottârääigi räi sun váldá čoolijd meddâl mutâ vááruut ete ij raaigâ säppivääti ráigánem pilled kyele cuopâ maŋa já eeči toidev vala šaapšâid já vyelgiv tutâvâžžân suovâstiđ já salttiđ šaapšâid cuoppâ cuopâ kalan liha čolliđ čolliim čuállee perata čuomâ čuomâ kalannahka čuomâs čuommâs suomu čuomâstiđ čuomâstâm čuomâst suomustaa faskođ faskom fasko raaputtaa peeccih kalan pyrstö pivdo pivdo pyynti pottâräigi rääigi peräaukko syevđi kidus säppivätti vääti sappirakko vepsi veepsi evä čuoppâđ čuopâm čuáppá leikata toideđ tooiđám toiđá huuhdella salttiđ salttiim sälttee suolata suovâstiđ suovâstâm suovâst savustaa ejijnis lává koddám ennuv šaapšâid verd šaapšâid suoi lává tuše čollim já loopâid sehe čollim ete čuomâštâm šaapšâid äijih suovâst já čuomâstum šaapšâid ákku sälttee sälttikyelin tuálvu čuomâstum šaapšâid áákun kievkkânân lii puorijn mieláin ááhu luus sun lávlu já seehâ riddoääitist viežâm lah ilolâš vissâ koddám eijijn ennuv šaapšâid ko kuálásteijee lavluu-uv láávluh ákku iätá kal ilodâm munnuu kyelisalâsist mutâ meid tast ete eeči kaavnâi viermiääitist äijih puáris ibles pumbulviermi ij lamaš valagin mihheen viermisaaŋâid veikkâ puáris lâi-uv lâi kyevti viermi joddee lâi uđđâ viermi já äijih puáris viermi viermijn muoi kuddijm eenâb šaapšâid ko uđđâ viermijn áigoon onne ehidist-uv suáppuđ tom muštâl moovtâ áákun lii hitruu äijih lii siäštám puáris viermijdis koolgâi puoh viermijd jieš pumbuláárpust kođđeeđ ij puáhtâm tállán viermisaaŋâid hilgođ já uástiđ uđđâ viermijd sajan ráigánâddâm viermijđ-uv ferttij meid huolâlávt čihtâđ kal oonij já ana vala-uv pyereest huolâ viermijn ákku muštâl lii lopedâm máttááttiđ muu-uv kođđeeđ viermijd tälviv skammaääigi ko lii eenâb asto siste pargeldiđ máttááttâlâm kođđeeđ viermijd vistig pumbulárppoin já esken talle tááláá nailonárppoin iätá lii kal toos-uv eenâb asto kaavnâi äijih puáris viermi mutâ keejâbâ maid mun kavnim skaapist spihâkuolij muorâlite muoi kal sälttejeen kuolijd sehe uđđâáigásávt ete toin naalijn ko muoi láán äijiháin taid jo pärnivuođâ rääjist hárjánâm puurrâđ lii maŋgii tuáivum ete uážuččij spihâkyele já tääl mun ááigum tom-uv rähtiđ ákku almoot já ákku lává maŋgii sárnum spihâkuolijn já kal halijdičij smakkiđ taid tiätá ete kyeleest šaddâ spihâkyeli ko toos piäjá ennuv saaltijd já tiptá salttâšuđ kuhháá ko iä lamaš jieŋâskaapih já puolâščuheh te spihâkyeli siäilui pyereest muorâlitteest kolmâsist enâmân koivum puornâst teikâ aijust puovtij puurrâđ pirrâ ive já tot-uv lâi tergâdis purrâmuš anarâššáid salttim várás ákku lii jo váldám peevdi oolâ kuolij čuoppâmlyevdi niijbe ruávis sälttipakkeet vuojâpááppár lastikseehâ poostâid puáris muorâlite já muáddi tuolbâ keeđgi tiäddun kuolij oolâ tääl muoi salttiiškyetteen kuolijđ amas toh silloođ já pillâšuđ ákku huolât já piäjá šaapšâ čuoppâmlyevdi oolâ ákku ráhtá sälttikuolijd moh salttâšuveh jieŋâskääpist ákku čuáppá šaapšâi ertcuopâid luovâs nuuvt ete nijbeteeri jotá syevđist peeccih kulij čielgitäävti mield šaapšâst šaddeh kyehti filee pääccih vala erttäävtih taavtijn ákku čuáppá cuopâst nijbijn meddâl já loopâid taavtijd sun paha postâigijn pááccám ooivijn čielgitaavtijn veepsijn já peccihist sun vuášá vala njaalgâ kyeliliemâ álgá šaapšâi salttim iššeed ááhu já sälttee kuolijd salttim sun máttá jo pyereest leevât peevdi oolâ vuojâpááppár mon oolâ sun riipsât ruávis saaltijd oolâ sun stellee šaapšâi fileid čuomâ vuáluskulij riipsât ruávis saaltijd šaapšâi cuopâ oolâ já stellee tastmaŋa toi oolâ uđđâ šaapšâi fileid nuuvt ete toi cuopah láá vuástáluvâi pááppár alne orroo šaapšâi cuopâiguin sun stellee šaapšâid pajaluvâi muáddi keerdi já riipsâd vala majemužžân saaltijd puoh šaapšâi oolâ kiäsá vuojâpááppár šaapšâi pirrâ já piäjá kyelipakkeet lastikseekân oolâ sun piäjá vala keeđgi tiäddun já tastmaŋâ jieŋâskáápán taldrik oolâ muádi piäiván salttâšuđ ij koolgâ luoddiđ pic ubâ kyeli oivijnis sälttejuvvoo riipsât ááhu ravvui mield muorâlite vuáđun ennuv ruávis saaltijd já stellee šaapšâid vuáđun šapšâkeerdi sun stellee muorâliitán nuuvt ete šaapšah láá lavvâ paldluvâi já čuávji pajaskulij sun stellee nube šapšâkeerdi vyeleeb šapšâkeerdi háárán tuárrást já piäjá jyehi šapšâkeerdi kooskân ennuv saaltijd litte lii tievâ šaapšâin sun luávdá vala majemužžân puoh šaapšâid saltijguin sun piäjá vuojâpááppár kuolij oolâ já vala tuolbâ keeđgi pááppár oolâ kuolij tiäddun oolâ sun stellee vala lohe láá spihâkyeleh-uv salttâšuumin siäiluttuvvojeh šiljoost puáris kolmâ eennâmkiällárist moos ákku läävee vala-uv vuárkkuđ njuvdum muorjid saapijd já eres-uv purrâmušâid veikkâ sust lii jieŋâskappi já puolâščukke-uv äijihist lii forgâ šoddâmpeivi já iävtut áákun ete spihâkuolijd puávtáččij adeliđ sunjin šoddâmpeiviskeŋkkân ko sun lii taid nuuvt korrâsávt táttum-uv kalga leđe tiäđust-uv illâttâs äijihân váldá spihâkyelilite já njááhá várugávt tuálvuđ tom kiällárân amas äijih huámmášiđ suu jäävri riddoost kuolijd suovâsttijnis piäsá livkettiđ äijih huámmášhánnáá kiällárán šoddâmpeiviskeeŋkâ äijih ij vissásávt määti nievdâđgin aajâ aijuu lähde puro oja cuoppâ cuopâ kalan liha čuomâ čuomâ kalan nahka eennâmkiällár maakellari lavvâ tiiviisti luoddiđ fileoida muorâlitte lite puuastia nievdâđ niävdám niävdá akk nähdä unta uneksia pahheeđ pavam paha nyppiä peeccih kalan pyrstö pillâšuđ pillâšuum pillâšuvá pilaantua poostah hohtimet puornâ säilytyskuoppa purnu ruávis sältti säälti karkea suola salttâšuđ salttâsuum salttâsuvá suolaantua salttiđ salttiim sälttee suolata sile sile siles pehmennyt laiha kalasta silloođ silom silo pehmetä kalasta spihâkyeli kyele tönkkösuolattu kala sälttikyeli kyele suolakala vepsi veepsi kalan evä vuárkkuđ vuárhum vuárkku säilöä mučiš čohčâpeivi já eeči lává koddám ennuv šaapšâid já čollim taid šaapšâin lii tárkuttâs suovâstiđ já uási salttiđ várás eeči lii meid čuomâstâm mottomverd šaapšâid päikkiriddoost lii keeđgijn huksejum suovâstemsaje lii jo cokkitmin tuulâ suovâstemsajan ko já eeči puáttiv čuállejum kuolijguin suu luus iilošm ko uáiná já eeji kyelisaallâs eenâb sun iilosm ko kulá ete šaapšah láá kuddum suu puáris pumbulviermijn láá šaapšah moh iä lah čuomâstum já taid sun addel äijihân suovâstuvvojeh peldilitteest mon vuáđun piäijojeh leeibi vuolâttâsah lii-uv jo tiällám lite vuáđun leeibi vuolâttâsâid já muáddi sukkârpitá ij peesâ liijká tállán suovâstiđ mut taid kalga vistig salttiđ läävee ripsâttiđ ruávis säälti kuolij siisâ já oolâ já kiessâđ vuojâpápárán salttâšuđ puáhtá meid käsittiđ sälttilaagâst ovdil suovâstem suovâstem maŋa puáhtá kuolijd salttiđ salttâšum maŋa äijih piäjá suovâstemliitán leeibi vuolâttâsâi oolâ peeldi já sibžáduv oolâ sun tiälláá šaapšâid sun piäjá vala lohe suovâstemlite oolâ paajâbeln-uv lii sibžádâh mon oolâ suovâstemlitte vuod tiällájuvvoo uážžuh kopšâđ kuuloold suovâstemlitteest láá kopšâm talle ko čuomâ luovvân tain älkkeht eeči máccá putestiđ viermijd já äijih páácá salttiđ já suovâstiđ šaapšâid vuálgá siisâ tuálvuđ čuomâstum šaapšâid áákun sälttikyele rähtim várás čolliđ čolliim čuállee perkata čuomâ kalan nahka čuomâstiđ čuomâstâm čuomâst suomustaa kopšâđ koopšâm kapsa kypsyä käsittiđ käsittâm kääsit liottaa leibi leeibi leppä peldi peeldi pelti ruávis sältti säälti karkea suola salttâšuđ salttâsuum salttâsuvá suolaantua salttiđ salttiim sälttee suolata sibžádâh ritilä säleikkö suovâstemlitte lite savustusastia suovâstiđ suovâstâm suovâst savustaa sälttilaggâ laagâ suolaliuos vuáđu pohja vuolâttâs lastu lâi peenuv noomâs mield kuovgâd tot kal ij lam muu tiäđu mield ige jo loddepeenuvgin mut taggaar päikkipeenuv tähtijursee tot lâi tego liebbuš peri kiämmân omâsub ulmuu ooinij te kal tot rovoškuođij tego stuárráb-ub piätu kote lâi muu muáđá ij lah innig elimin taah tábáhtusah láá-uv jo tovlááh tábáhtum loopâst aasâi talle pääihist já maŋadist tuuveest ko ij lam peenuv te mun váhá omâšim pennuid ko taid motomin oinim puásuiulmui fáárust mun kal lijjim kuullâm et ko peenuv lii pyerimielâst te tot liivjât seeibi já ton peeljih láá uáivi miätá nubijkejij lii kissáást tot lii suttâm te tast seibi hiäilu já peeljih láá maŋaskulij pennust já kissáást láá kielâvaigâdvuođah iävá tot addiittâl jis peenuv čáittá paanijd te tot lii vaijaa mut olmooš lii talle pyerimielâst mun pennuid tubdim kal ij seibi hiäilum kuássin ko tot ooinij omâs ulmuid haridij já rovoi puohháid eereeb emedis tieđe maht tot roosâi kote lâi aassâmskippáár lijjim nubalov ihásâš ko monnii ääši tiet moonnim taavaakeeji táálun pááikán aasâi tobbeen ohtân ko poottim táálun pálgá mield te uštus uumáást já roho šiljoost mun kal tom et maidsun tot tibi val parga ko lijjim toosčolmij te ij tot talle maiden tađe eenâb ko rovoi tuántá náál ko mun jorgettim uuvsâ vuást já lehâstim uuvsâ já šoddim toos selgij te tot tállân snelkkij muu juálgán eidu koddârân kal mun suttim hirmâdávt já huikkim já korâstillim puškái tupán já čaaŋâi seeŋgâ vuál vissâ tot jieš-uv huámášij et sun lii porgâm puástud lijjim nuuvt suttâm et rottejim puuvko tuupâst já viggim čuoggiđ tom mut tot lâi nááđđum aaibâs seeini paaldân kuhás val tuáppejim niijbe terikeejist vâi peesâm leggistiđ toin mut jiem kal eidu viiššâm mun ettim et ko mun val lam tääbbin kulij jotemin te must lii pisso fáárust já jis mun tom pennuu uáinán te naali mun kal lam puáldimin tast tađe eenâb ettâm maiden veikâ sust kal táválávt laavij sääni kavnuđ jyehi táárbun mun moonnim maasâd pááikán te vanhimeh imâštâláin já tuikkodáin tom kiälbuttes pennuu tot stuorrâ häävi lam vuáittâm snelkkiđ mut liške lâi kuittâg ráigánâm maŋadist mun luuijum tommittáá et jiem liijká váldâm piso fáárun ko šoddim tobbeen kuávlust jotteeđ ääigihân must kal lâi saloŋgâš fáárust já mun motomin jurdelim-uv jis lijjim tobbeenkulij väzzimin et tääl tot panjig kal uážžu rohhááttiđ tot kal ohtânpääiđist paijaal kirde mun njunetubákkijd läjidâm te mottoom ive maŋeláá mun lijjim puáttâm já moonnim tupán aasâi jo tobbeen mun jiem mušte et moin aššijn mun lijjim mut tobbeen lijjii eres-uv ulmuuh vissâ lijjii pygálysân jotemin poođij tupán kote lâi stuorrâ ruástilis almai tot oppeet täävis mield aalgij stálpástittiđ tego áiguččij purrâđ tuše keejâi tom váhá ääigi já eeđâi čielgâ jienáin et ei nuin pikkusen pahhuus auta ko ooinij et ij lah kustoo ävkki rohomist te tot moonâi emedis kyevtjyelgkooskân já tobbeen tuše haridij mun jiem mušte teikkâ ubâ tieđegin et mon kuhháá tot eelij val tast maŋa penuvin lam loopâ räi nuuvt vádduluándug já vaijaa já kiela čájttuzeh s mahtkis toh kuovskâsah šaddeh já kost puátih toh eres kulvlân ko ain tobbeen tavveen tääbbin mun lam kuullâm kale et meerâ ton siijgást puátih teikkâ meerâst pajaneh mahtkâs toh pajaneh laa-uvks toh čuovâdeh toh toh oovtâi naalij ain puoh jyehi ääigi toh laa motomin viskâdeh motomin ruopsâdeh lii-uvks tain mihheen iäruttâsâid et toh maiden aavâstiččii toh ruopsis já viskis kuullâm šooŋâid tâi tot motomeh laa kuullâm aavâštim tom-uv et läävejeh-uvks maiden šooŋâid avâštiđ toh kuovskâsah tâi korrâ piegâ tâi et nievris šooŋâ ovdâšijn maka čuutij kiđordeh já ruápsáduteh njääbi ovdâšijn njääbi ovdâšijn meerhâš-uvks tot maiden jos kuovskâsah maneh näävt paijeel alme tovho kiäsán jos monâččii ovdâmerkkân et jis máádás maneh kuovskâsah te puátá njäbbi lii-uvks tot ko taid maka ij kolgâččii keččâđ ege pilkkediđ tain tast mihheen et taid ij kolgâččii pilkkediđ ege naarriđ taid kuovskâsâid lii-uv kuullum mihheen taid ij koolgâ pilkkediđ lááin kyehti viiljâš moonááin mađhâššááin kuhe ääigi tuoddâr mield já tot lâi nubbe viljâ taggaar nuorâb viljâ mii pilkkedij kuovskâsâid ohtân maanoost et tot puárrásub viljâ kieldij ain mut tot ij tottâlam já fattiittâđááin taggaar korrâ šooŋân tobbeen já ijâstâláin nuuvt oppeet nube peeivi mađhâššááin já oppeet fattiittâđááin korrâ šooŋân já majemustáá toh kuovskâseh kuddii tast ton nuorâb viiljâst vuájáán tot puárrásub viljâ eeđâi tot kiävá ko jieh tottâl kuddii tast vuájáán šoodâi vääzin vyelgiđ tot puárrásub viljâ vain vuojij ergijnis vala mut tot nuorâb viljâ juovdâi jotteeđ vääzin loppâmääđhi vala-uv lii mihheen et maid nuuvtko aavâštiččii toh kuovskâsah muide ko šooŋâid já tom et ij koolgâ taid pilkkediđ ege kivsediđ naarriđ lain maka kyehti puásuikeččee já nubbe aalgij kuovskâsâid pilkkediđ pilkkedij tassaaš ko kuovskâsah puáđiškuottii nuuvt alda pottii eennâm et nubbe nááđui lávusoopân já tobbeen oroi ko polâškuođijn kuovskâsâin porgii-uvks ton pilkkedijjei maiden toh kuovskâsah talle ko nuuvt alda pottii toh peittâđááin amahan tondet šeštuuin nubbe čaaŋâi keerris vuál nubbe lávusoopân nááđui na táát lii mahte siämmáánáál te lišij ko tot äijih meiddei maka tomgin koolgâ pilkkediđ tot tääbbin mun ko lam kuullâm et siämmáá lii äijih-uv ko kuovskâsah et tot ij suovâ jieijâs pilkkediđ ko lii äijih ko kulloo lam kuullâm et äijihuáhti ko maka puátá kalga maka peesi vuál moonnâđ já peesi vuolâstiđ et äijih uáiná et tot lii olmooš ton peesi vyeln tom maka ij liihât kuovskâsâin mihheen siämmáánáál et jos tom uáiná et tot lii merkkejum et tom ij liihât veikkâ pilkkedij láá tovlááh ulmuuh kiäldám et taid ij koolgâ pilkkediđ toh koddeh táátpa lâi hitruu kuullâđ et vuođâloho tälvi lâi viehâ muottii talle lâi korrâ kiđđâ kyeddee cuáŋui lâi ubâ kiiđâ sijdâkuáđutteijen ubâ kiđđâpuudâ kidâ tassaaš ko poođij čonâđimäigi maalismáánu loppâ mij leim sijdáin já cuáŋui ko lâi te ferttijm kuáđuttiđ ubâ ääigi láim kuáđuttimvuárust hirmâd muotâpurgâ poccui livvâäigi aldanškuođij te muoi čokkiiškuođijn siijdâ kuávdoo jeegi enâmáá miäđáápel livostii tállân ko láin finnim taid ton enâmáá suájân keččâláim muottust rähtiđ olssân piegâsyeje sijdâ ij lamaš kukken munnust te iän muide uáinâm poccuin ko motomin čuárvikeejijd tain tot purgâ kuhe pištám ko vuod fierttij meid čuážžulâdškuottii já algii kuáttuđ tuvdâččáim siijdâ oovtâolán já poccuuh eštus kuottuu nuuvt rávhálávt sijdâ vuod livoi te pessáim muoi-uv pieijâđ tuulâ jeggiriidon káhvástâllâđ já purâdiđ tast tullâpiällâst viälláámin ko poođij sijdâkuáđutteijen te muoi pessáim vyelgiđ pááikân vuoiŋâstiđ lamaš nube pirrâmpiäivân kuáđutmin siijdâ te kale lâi suotâs peessâđ nohádiđ puudâ ko oođđim te lâi njábbâm já timmim muottuu lijjii já vuod cuáŋuiditij nuuvt ete ij ubâ peivivkin vuáittâm lieggiđ muoi láim uáđđâm já vuoiŋâstâm te vuod vuolgâdškuođijm siijdân vuájánân karâstim evvislaavhâ já pivoid vyeijimkerrisnjunán leŋgiistim vuájánân já vyejestim skipárân kuuvl korrâ cuáŋui te kerris eergi maaŋeest ij orroom ennuu teddimin lâi meid jo valmâsân rahttâttâm sust lâi vuájáán-uv jo šiljoost še karâstij evvislaavhâ pivoid já savehijd kerrisân já talle muoi láim valmâšeh vyeijiliđ siijdân kale moonâi pyereest ko lâi jolgâ jävri já jeggi ko poođij pecivyevdi já vuájáneh kihtuin ruottâđ kerris piäškáástâlâi pessijd te ij lamaš innig meendugin hävski riseh já pecikuácceeh ko val ruomččuu nirve vuást juovdáin te oinijm ete sijdâ lii liivvâdmin já kuáđutteijee uáinoo tulâstâlmin tuulâ kuuvl já pestijm suu puásuivuárust paasij toos tulâstâllâđ já muoi vuárustân vuolgijm siijdâ kuáđuttiđ siijdâ lavdâđ vijđásubbooht jiägân ko lijjii pievlah vala nuuvt uccáá ollâgumos poolsah kale lijjii pievlâst lijjii fáárust ostum stuorrâ viikinkeh sijdâ lâi livvoom te pessáim tuulâ kuuvl káhvástâllâđ ehidispeivi peivi lâi páštâm ubâ peeivi lieggâsávt ij lamaš innig njuppâhsijvo njuppâheh njuoskâškuottii turvâstiđ toid ostum viigiŋgááid viežžim taid kerrisist syeinejim sehe suhháid ete kammuid já nahettim juolgijdsân pissoin eštus kuhes ääigi koškesin vuod kalmeškuođij já iiđeediijâ muotij poccuuh algii livodiđ tuše nolpoh skuiberdii iäge toollâm huápu livvoođ toh nolpoh-uv livvuu já pessáim vyelgiđ tuulâ kuuvl lijjii-uv puáttâm vyeŋes almaah lâi ohtâ sist já sust lâi fáárust tot lâi vuossmuu tove siijdâst lâi viehâ hervii ko tuulâst kirdii čuođâmeh já koččii muottuu oolâ te jyehi tove eelij suvnemin tom saje kogo čuođâm lâi koččâm tojâlim pecikuácceid já rahtim olssân saje tullâpiällâs lâi liegâs vannađ ko lijjim čaaŋŋâm vala špáálčá siisâ toos noháđâm toh viigiŋgeh jyelgist čuáskidâm já piegâškuáttâm já iärâseh lijjii varrim suájásub sajan já mun paaccim toos uáđđiđ toos ko lijjim hirmâđávt kolmum lâi časkâm ij ubâ iloskin lamaš innig pajaniđ čuožâd mutâ jiem peesâ ko jyelgih lává aaibâs tobdottemeh stevilijđân čolgâttiđ mut iä toh vuálgâm nuuvt hiälpuht ko kamuvsyeinih moh lijjii stevilij siste lijjii jiäŋŋum já suháh še ääigi ko čievčâdettim já lihâdim te viijmâg puáđiškuođij tobdo juolgiijd čolgâttiđ stevilijđân pieijim koške suhháid juálgân já syeinejim koške suoinijguin kammuiđân kuorâdiđ ete kuus kulâi skipáreh láá moonnâm lijjii varrim muáddičyeti meetter suájásub sajan vuod kuáđutmin nube tuhháát sijdâ ko aanaarriddolij poccuuh lijjii mostâm čovčjávrálij já kosseennâmlij siijdân lâi kuábbáást-uv peenuv čokkim siijdâ oovtolán ko livvâäigi aldanškuođij poccuin lijjii livvoom láim tast sijdâroobdâst ko nolpoh skuiberdeh iäge livo kuáskim skippáár aalgij uvástâllâđ še algim keččâđ tohon kulâi kuus skippáár čujottâl eštus stuorrâ kuáskim uáinoo tobbeen sodâstâlmin kiävlui togo siijdâ pirrâsijn jeđe siäivui livvâđeijee poccuui kooskân suorgânii njuškejii liivâin já kejâškuottii ko kuáskim tast liäbuttâlâi suájáiđis pennuuh láin kuárjidmin tast paaldâst tot muu peenuv ko humášij ete mii tie ijge tot ájáttâllâm mut rohhááttij pallai já kirdelij ko ij čuolâstâm pennuu rido pele puásuiulmuuh lijjii potâlam še ko sist lâi aaigâ keessiđ poccuiđis kuittâg áldupoccuid čovčjávrálij siijdâst aaigij finnij uástiđ sraŋgâäiđiruullâid ruullâst lâi m äiđiviermi m cm alo äiđiruullah lijjii viehâ lussâđeh lihâttâllâđ amnâsijn raahtijm ääiđi peeivi ko piejâim siijdâ ääiđân já ko poccuuh iä uáinâm viermiääiđi te maŋgâ poccuu ruottii ääiđi njeigâ já lammâšuvvii oovtâ ááldust moonâi jyelgi aaibâs rasta lammâšum poccuid ferttejii koddeđ já njuovvâđ rido puásuiulmuuh finnejii poccuiđis já vuolgii jotkui já kaartâim kuáđuttiđ siijdâ ijjâpiäivân vuod sijdâkuáđutteijen hirmâd korrâ ijjâpuolâšâh já láim lamaš nube pirrâmpiäivân kuáđutmin koskâijjâ já poccuuh livvuu lâi stuorrâ kuádui tom vuoššáim käähvi já possiijm koškepiärgu lâi liegâs leđe láim káhvástâllâm já purâđâm tojâláim pecikuácceid vuálásân já viälánáim lai-uv puolâš te tullâpiällást lâi liegâs veluttâllâđ tast keevâi ete láim kuohtuuh noháđâm já sijdâ lâi pajanâm liivâin já vuálgâm kolmâsvuotân tullâ lâi časkâm já skippáár lâi lappum sun lâi vuálgâm tuáridiđ siijdâ myetistâm tommit ete lâi vuátádâh must lijjii stuorrâ kálluheh jyelgist pyereest syeinejum te jyelgih iä lamaš kolmum reppun faškâlim siälgân njuškejim savehij oolâ já čuoigâlim ete kuus kulâi skippáár lii čuoigâlâm veikkâ suullân tiettim ete kuus siijdâst lii mielâ vyelgiđ tievst nuuvt maht lijjim jurdâččâm sijdâkurgástuv mield suullân oovtâ kilomeetter ko huámášim ruustâ paijaanmin alda lâi jo kiergânâm čuoigâđ nuuvt kuhás já peessâm siijdâ njunosân jurgâlâm já lâi puátimin sijdáin maasâdkulâi maasâd munnuu tullâsajan já vuoššim käähvi valmâšân ko skippáár puátá tiettim ete sust sáttá leđe kähvimielâ sun poođij sijdáin moonnim suu luusâ já ettim ete valmâš käähvi kale ličij tullâsaajeest jis halijđežžeeh lâi čuoigâstâm kuálmâd penâkkullâmân te lâi piestum já rinnum jiem kale lijjii tubdâđ jis jiem liččii tiättâm ete kii sun lii iiđeedijjâ já hirmâd puolâš siijdâ kuáđuttiđ já skippáár moonâi tuulâ kuuvl liivoodškuottii já vuolgim mun-uv tuulâ kuuvl tuulâ kuuvl poottâlškuottii vyeŋes almaah já pessáim vyelgiđ vuoiŋâstiđ cuáŋui ko lâi te ij moonnâm kuhháá ko láim vyejestâm pááikân já kuáduitullâpiällâst kieptum láim tegu kyehti kumâttâs te tot lii pooškâ puoskar ko lijjim poossâm iänááš kievâid já piestuvvâid te vuod algim leđe ulmuu háámân ležžeem seeŋgân moonnâm te nahareh kale pottii vuod karttáim sijdâkuáđutteijen te sijdâ lâi já kooskâst lamaš innig nuuvt korrâ ijjâpuolâšeh peiviv timmij muottuu já pievlah vijđánii aldanij siijdâ nuorttiipele jeggiijd ko tobbeen lijjii eenâb pievlah já tohon lâi aaigâ čonâdiđ-uv lâi puáhtâm nuárjunaahkijd já tain lâi ráhtâm laabžijd kolgii leđe ennuu já taid koolgâi orniđ jyehi kiiđâ ovdil čonâđim kolgii leđe meid nanoseh já vala vuoidum pikkâoljoin kolgii leđe tondet ko motomeh áálduh lijjii tagareh ete suoskii já njolluu laabžijd jis toh iä lam vuoidum läbžirähtim näähki koolgâi čuopâdiđ stielâsin já taid njođâččij miäldáluvvâi lääbži kukkosâžžân rahtui timmâ näähkist päägi já lääbži kooskân pieijui skiärkku koolgâi leđe tondet amas läbži ij punnjuđ oorâst še algii rähtiđ laabžijd mut tot lâi vala talle uđđâ läbžiaamnâs lâi sooppum já päikki ete kost lâi sooppum já tohon siijdâulmuuh čokkânii sooppum piäivân muáddi pirrâmpeeivi lamaš pääihist vuoiŋâstmin lâi ornim laabžijd já kaarrâm kyevti kiälkân taid iiđeed iho lâi kalmam kuádáduv lijjii šiljoost leŋgiistijm já vuolgijm čonâdimsajan lâim viiđâs enni já muoi ko lâi skuttáris almai te enni táátui suu njuárusteijen lâi moonnâm jo tooláá iiđeed sijvo ko lâi te ij mist moonnâm kuhháá ko leim tobbeen čonâdimsaajeest lâi vittâ ive ko lâi munjin merkkim čuoivâgáldustis ores čuoivâgvyesi tot lâi must vuájánin ááldust läävejii leđe uáli kieres vyesih já tom kale poottim uáiniđ váhá maŋeláhháá ko juovdâim siijdân vuájáán ko kuulâi eenis ruovgâs te tuubdâi tom já aalgij še ruovgâđ raŋestij já vuolgij tohon eenis kuuvl uáiváá ko lâi te jiem mun pittáám tolliđ oroin tubdâdâtmin tast te ruovgáin já keijáin kuáimásis lijjii čokkânâm siijdâ ulmuuh já lijjii tulâstâlmin tohon tuulâ kuuvl luoštâlijm vuájánijđân já piejâim kuáttum oolâ lâi tast čuákist pirrâsijn já mottoom áldu lâi jo vedduumin iänááš siijdâst lâi vala liivvâdmin lâi iđedispeivi ko aalgijm čonâdiđ ijge lam vala timmim eidu tommit ete lâi muári poccuuh pissuu oovt ooleest iäge kiškáttâllâm iiđeed lâim kiergânâm čoonâdmist iärâseh lamaš vaibâm mun kuittâg lijjim ko peivi lieggiiškuođij čokánim mievtâ oolâ te lijjim toos nohádâm toos ko rovvim miehtâkopán paaštij lieggâsávt moonâim mottoom stuorrâ pievlân raahtijm lávupele já oođijm já vuoiŋâstijm tom sruáŋgis pargo maŋa ehidist toos ko koolmâs šoodâi já láin koccám jo ovdil já láin jo laiđiistâlmin áálduid kuáttum oolâ lijjii vedduuhánnáá vuonjalááldu-uv kiddâ tain koolgâi veddiđ kyevtist kyevti já peli pirrâmpiäivân ovdilgo laiđiitškuottii ollágin motomeh áálduh vest lijjii nuuvt ruotâdiäkkáh ete lâi väädis peessâđ vedâmân moonâi tot ijjâlakke já nubbe peivi ovdilgo iänááš uási áálduin lâi finnâšum kuáttum oolâ nuuvt-uv motomin ete taggaar ärgis ruotâdeves áldu ruotâi čiäpáttis rasta tâi lammâšui já tagarijd ferttejii koddeđ já motomin kákkásij-uv kale oinim talle ko čonâdijm jyehi kiiđâ ete iä toh nuuvt heerkiht reštuu mottoom áldu reštui-uv tâi kuodij jamâ vyesi viijmâg puoh áálduh lijjii läiđejum sajan te puohtii älgiđ sirdeđ taid kal tast lâi-uv pargo kuohtii peeivist koolgâi sirdeđ perrust-uv lijjii ohtsis čiččâdlohán áálduh kiddâ passijn vist áldusirden lâi ennuu pargo tassaaš ko algii kuodâđiđ kyehtlovváád peeivi kale lijjii kiäppánâm melgâd ko lâi kuáddâm te ij tom tarbâšam veddiđ tađe kuhheeb ko vyesi čalga te uážui lyeštiđ ááldu já vyesi moonnâđ viijđes koolgâi leđe eennâm já vedâmeh valjeest ko mii siijdâst-uv čannojii áldud já toh sirdojii kuohtii peeivist loopâst áálduh lijjii kiäppánâm iänááš uási lijjii kuáddâm faallâm hejâkyeleh nubbe peivi oroi lemin uáli jo táválâš lávvárdâh muu elimist mut aalmug mielâst tot lâi hirmâd jo eromâš já mieláidpäccee lávvárdâh kruvnâpriinsâ hejâpeivi saajeest ooinij oranssi-ivnásijd viirijd ko oranssi lii taan eennâm aalmuglâšivne já liipuh livârdii stááguin mii-uv perrust ubâ iiđeed kuulâi televisio paaldâst ko ihástâlâim myerssee muččâdvuođâ já keejâim maht táválii argentijnálii nieidâst šoodâi prinsessa soojijn liijká-uv juhle čoođâ ulmuuh onnii mielâčáittusijd sii mielâst pyeremus vyehi finniđ pisovâš orroomlove vieres enâmist lâi-uv eidu prinssáin naaijâm jis enâmist taggaar sáttoo leđe ááigum elâččiđ kuolijd uástimin lâi muu vuosmuš juurdâ ko lijjim keččâm tuárvás kuhháá heejâid kyelikävppi lii aaibâs já ubâ maailm stuárráámuu haammân riddoost finnee hirmâd šiev kuolijd já tondiet vuájám-uv ain tohon veik kuolijd kale puávtáččij aldeláá-uv uástiđ kyelikäävpist puáhtá leđe ain vises tast et vyebdimkyeleh láá vorâs kyeleh ege tagareh moh vyerdih uásteidis maŋgâ peeivi käävpi tiiskâst kyelikävppi lii pegâlmâs ubâ enâmist mut tast lii tuše ohtâ hirmâd stuorrâ váddu hadde lii-uv kale šievnáál čielgiimist jis váháš ááigán máášá pisániđ keččâđ tom magareh ulmuuh tobbeen já eres kaavpijn ton aldasijn joreh liihân taat aassâmkuávlu mestâ jo puoh tivrâsumos kuávlu ubâ kaavpugist uáiná ennuu fiijnâ rivgoid mon paaldâst eres ulmuuh láá aaibâs táváliih rimškeh ko iä lah pieijâm pasepeivpihtâsijd paijaalsis láá ollâšušmekammuuh jyelgist tivrâs turkkâ pajalist já kuhes ruopsis koozah moi kooskân ij vahâgistkin uážu ohtâgin kyelečuomâ moonnâđ jis kiäččá kavpij oovdân parkkeerajum aavdoid te majemustáá talle lii aaibâs vises tast et tai ulmui puursâst joreh stuorrâ eurohivvâduvah vuosmuu keerdi iivijd tassaaš moonnim taan kyelikáávpán hirmástâllim ton sálttáás hoodijd kale jo kuullâm-uv tast ovdláhháá et kyeleh láá hirmâd njálgáh mut tain ferttee mäksiđ eenâb ko táválávt suujâ tiet kuittâg tarbâšim ton tovváá ubâ luosâ mii teedij suullân nelji teikâ vittâ kiilu jo valmâštâllâm jieččân toos et taan luosâst šadda puoh tivrâsumos kyeli maid kuássin ležžeem puurrâm já aigum puurrâđ tom tađe-uv njálgásubbooht tuođâi-uv ubâ luosâ koijâdij kävppijâs já sust koočâi njälmi áávus ettim et tarbâšim kale ubâ luosâ te kävppijâs koijâdâlškuođij maht sun kalga čuoppâđ tom pittáid já pahudistij vala et näävt stuorrâ tiiláámijd ličij kale pyeri almottiđ ovdâlkietân et ij taarbâš vyerdiđ nuuvt kuhháá jis viišah tom čolliistiđ te pyeri ličij mut jis tast lii liijkás ennuu pargo te puávtám kale porgâđ tom jieš-uv peri pápárân västidim sunjin esken kyelikävppijâs keejâi-uv muu tego ličij kumâttâs uáinám koolgâm-uv väldiđ kuittâg kyeletaavtijd meddâl sun vala irâttij kyeleuáivihân almaš tiäđust-uv leggist meddâl sun joođhij jo pyeri olmooš uáivi leggist meddâl ettim tast já taavtijn njaalgâ kyelisopá čielgejim sunjin já ohtuunân imâštâllim et maht te jo kyelikävppijâs puáhtá leđe nyevt tuávkki et ij tieđe mon pittáá puáhtá moos kevttiđ ákku kale lii ettâm et kyeleuáivi kulá ain tehelumos ulmui kote lii ton tovváá puurâdmin čielgejim vala jooskâi čolliimist poođij aldeláá já koijâdij maggaar olmooš tun jiešalnees lah ferttejim čielgiđ et lijjim pärnivuođâstân šoddâm kyelijäävri riddoost já et nuuvt kuhháá ko muštám lam máttám kuolijd čolliđ láá tast maaŋgah koveh-uv ko jieččân ákkuruhhijn čokkáám riddoost kuolijd čolliimin jis tun ááiguh uástiđ ubâ kyele te kalehân mun talle puávtám tom vyebiđ čuuvtij hälbibân taas taarbâš porgâđgin maiden kävppijâs eeđâi já teškâlij toos mottoom hade mušte innig mon ennuu tot lâš máksám mut muu mielâst tot ij lamaš ollágin tiivrâs mut finnejim tom aaibâs šiev haadan lam-uv lamaš šiev ášásteijee taan kävppijâsân sun uáiná muu puátimin siisâ te sun vistig koijâdist taarbâš-uv muu kuolijd čuoppâđ eeđâm et ij taarbâš te sun notká seehâ tievâ veik magarijd kuolijd já vuábdá taid uáli jo šiev haadan puáđám ehidispeeivi váhá ovdiláhháá ko kävppi mana kiddâ te tot kyelisekkâ lii-uv táválávt hirmâd jo styeres taat lávvárdâhpeivi ko taan tovváá tohon moonnim lâi lamaš tehálâš peivi taan kyelikáávpán-uv tääl poottim siisâ te kävppijâs čuorvij munjin kuhes jono lappâd ko poottih teehin keččâđ lii tunjin taggaar kyeli mađe njálgásub kyele jieh lah kuássin puurrâmgin sun tuálvui muu mottoom kyelitiiskâ kuuvl maid roonnig onne fáálá ollâárvusâš kuosijdis priinsâ hejâmälisijn sun koijâdij tom kale jiem tieđe ettim sunjin fáálá täid kuolijd sun ruttij tiiskâst säggifiindârfileid su piikkikampela láá pasâttâspitáh moh paccii vala roonnig kyelitiiláámist lam vuábdám tuše jieččân šiev ášásteijeid keččim kyelikävppijâs säggifiindârpittáid ko tiettim et taat kyeli mudoi-uv maavsij kole hade jiem tuostâm ubâ kuvâttâllâđgin kale et tot lii hirmâd jo njaalgâ kyeli ettim várugávt koijâdistim ennuu-uvkis tast kiilu máksá tothân kale máksá himettistij kyelikävppijâs vaazij viekkimpiergâsis kuuvl já čaaitij munjin hade eurod kiilu láá aaibâs liijkás tivrâseh ettim sunjin ko jiem raskim taggaar haadan taid uástiđ mijhân kale lep aaibâs tuárvás tiänám onnáážân ko roonnig tiilái táid kuolijd sun pahudistij jis mun piejâm taan seehâ siis váhá eenâb-uv já vuábdám tunjin taid pelihaadan sun koijâdistij talle tuostim mieđettiđ áigum meendu tivrâs kuolijgijn vyelgiđ kyelikäävpist lii sun keigij munjin pelnub kiilu seehâ já piejâi ton hadden eurod te paccii mii-uv piävdán pasâttâsah roonnig faallâm hejâmálásijn toh kyeleh kale vala-uv lijjii mut jiem tuođâigin lamaš avepeivistân nuuvt njaalgâ possum merâkuolijd puurrâm tuše smiettâđ tom mon ennuusun roonnig kaartâi ton kyelikiilust mäksiđ ilgânâm koijâdiđ kavpâšem aasâi taavaakeččin já suoi vuolgijn oovtfááru kuolijd kavpâšiđ markkânân lâi kote oostij kuolijd kal eres käävpih-uv talle lijjii-uv ton ääigi maŋgâ markkânist mušto mield kuittâg loopâkeččin sälttejum šâpšâkiilust maksii mk já puškokiilust mk tonáigáá ruuđâst lâi lijkkum kavpâšiđ ko tot ain kuásuttij käähvi kulloo ettâm et puáđi kuás puáđeeh te käähvi kal finniih já algijn kaavpijd fiärruđ viekkij já oostij vistig kuolijd sun ij lijjii mielâstis mäksiđ nuuvt ennuv ko šadda tivrâsin et na tämmit sun eidu kal puáhtá korrâs čoođâ mäksiđ veikâ liijkás tot kal lii et kalba tun tääl finniih hirmâd ennuv ruuđâ eeđâi et jiehhân tun eidu nuuvt ennuv taarbâš mäksiđ kal tot ucceeb kiluhaddeest-uv lii tommit ennuv lâš lam tot algâhadde já mii lâi lopâlâš hadde tom jiem mušte mut kävppi tast šoodâi kuittâg maavsij talle tom vyeledem hade ko poođij vuárugis kuolijdis vyebdiđ te ijhân sungin kehtidâm táttuđ stuárrâb hade ko jo skippáár tuuđâi ucceeb haadan kal puáimálâstâlâi tom kavpâšeme et kalhân sun ij kuássin innig vyelgi tieggáár skippáár fáárun kavpâšiđ kote tiggoo jieijâs táppun kyelihade vuálus lâi taggaar kuálásteijee et ko kuolijd čollij te ij tot tiládum kuolijd toideđ ige jyehi kyele sierâ salttiđ lite tievâ lâi kuolijd pardam te oolâ kuáivustij kuáivoin saaltijd tommit ko lâi tárbu kävppijâsah laittii kuolijd ko iä lam tuidum adelij noomâ oppeet poođij kuolijd kaavpâšmist mii pááikán já tuikkodij láá ulmuuh šoddâm taan ääigi ranttun ko kuolijd-uv kalga toideđ laavij kuolijd tommit salttiđ et iä koolgâ kuoccâgiđ aaibâs älkkest ko lâi puáhtâm káávpán kuolijd te kävppireŋgâ kal povvâstij et láába tast pyereest sälttejum kyeleh ko čyeijih val ko kyehti kyele oohtân časka tieđe mii aaigijd totkis lâi mut lâi kuittâg keevvâm nuuvt et käävpih uástiškuottii hyenebeht kyele laaitij tom ko illá innig kuolijd joođeet káávpán mainâstij et ko sun osuuskáávpán moonâi kavpâšiđ kuolijd te eeđâi et sun ij tuostâm siskeláá moonnâđ mut paasij jo uksânjáálmán čuážžuđ vâi piäsá jotelávt patârâsân jis te suttá já rohhát ko sun lii nuuvt suápáttem et kehtid kuolijd kavpâšiđ lâi oppeet pivdám ennuv kuolijd ääigi te kesittij taid káávpán mut ij tuálvum tađe olgoláá ko ergikyermi ležeh lamaš jiem tieđe tárkká toh mottoom kulmâ kiälhá kuittâg lijjii keevâi nuuvt et kävppijâs lâi-uv váhá juhhee ige rievti mield nuuvt váhágin poođij tohon te talle tot punsâstâllâm aalgij kävppijâs muštám ubâ käävpigin lekkâđ iđedist imâštillii tom ko kävppi lii kiddâ argâpeeivi tast lam ävkki kävppijâsân cuáigudiđ kiinii kaamaslijd sooitij hoovdân et mii oornigijd tot tággáár lii sooitij já meridij et kävppijâs kalga lekkâd käävpi kävppijâshân ferttij lekkâđ käävpi mut ij tot ostâm kavpâšiđ ko lâi nuuvt hitruu koopâid komáttâllâđ kal pessii káávpán mut kost kävppijâs suu aassâmviste pel-uv vuorjâđ mut ijhân tot kävppijâs riemmâm kavpâšiđ eeđâi tuše et väldiđ peri tobbeen jiejah maid kavnâvetteđ sun tääl peerust tiiguin kavpâšiđ kävppi lâi jiešalnees viehâ ennuv ovdil ääigis ko tothân lâi tastoo valintakävppi ton uánihis áigáá lâi pyehtiđ nabdeđ veikâ lijjii ton ááigán motomeh šlaarvah já suolluuh moid tággáár kävppi tuhhij uáli pyereest kal tuoppuu käävpist maid ihenis halidii ko mäksiđ ij tarbâšâm kal sálkkánškuottii jotkui nuuvt kuhe et oppeet mottoom kaamaslâš sooitij hoovdân et tääl kal lii kävppi áávus mut liijkás ennuvgis ko tobbeen uážžu nuuvtá väldiđ káálvu veikâ mon ennuv pottii almaah tutkâđ ääši já láin tobbeen julástâlmin vâi uáđimin-uv ležžâv lamaš pyerebáid peivijd toh kal nuhhii mušte et maht ton kävppijâsân keevâi sun čievčâstui meddâl pargoost lii et viälgádui kale meiddei tot innig tastmaŋa piäggâm monâttij puoh kuolijdis já ton lasseen monâttij val ergijdis já kiälháidis-uv saaveehkápuluvah paccii moiguin sun čuoigâi maasâd páikkásis postâaautost mii lâi eidu vuálgâm lâi masa tievâ já mun čokkájim viehâ alda vyeijee pyeri mielâst ko škovlâokko nuuvâi já pesâččim pááikán vuoiŋâstiđ vuolgij linjâšasema peht já vuojij lappâd äijih čuážžumin luoddâpiällást orostij já taat äijih poođij fáárun ko postâauto lâi nuuvt tievâ sun kaartâi čokániđ kiännii paaldân tiäđust-uv sun čokánij muu paaldân äijihist lâi kuhes ränis siämu já taggaar čapis-ränis peskâ pajalist kolmâ šooŋahhân lijjii jo álgâm kejâdij komálávt pirrâsis tego polâččij kuumijn lâi vissâ jo váhá káigá já lâi vaahâg ko sun lâi čokánâm muu paaldân paaliidškuođij masa tállân maaŋgâmuđušijn aašijn nuuvtko luámánijn moh lijjii lamaš ennuv moonnâm keesi já uđđâ sorvâpivdomiärádâsâin mut talle paasij sárnuđ kuolijn magareh toh láá maht taid kalga pivdeđ já maht toh pivdii taid tovle vissâ liijkás tooláá jurdâččâm oholoopâ lii kal šiev kyeli já kuávžur meid mut njäävist ij lah moossân ko tuše mälisin äijih čielgij viiššâm ettâđ toos maiden še lii njäälgis mut tast láá täävtih ennuv mun ettim láá muttum ennuv pivdokoonstah čyeti ivveest mun muštám ko nuorâ kandân mun-uv čuoggum puškoid palidij val ääigis já komálâš tot kal lâi mut mun-uv movtáskim kuolijn já tast maht tovle já taan ääigi pivdii taid mun kal lam pivdám kuolijd ubâ ellimahhaan jyehi koonstâ lam kiävttâm tun talle kuálásteijee mun koijâdim kivkked noskáttâlâi mut mun lam iällâm tääbbin tavveen kost kuálástem lâi iäláttâs-vyehi tovle uásild vala-uv kuolijd tovlááh sämmiliih pivdii koijâdim tot lii mii lii tääl-uv enâmus pivdum kyeli tovle pivdii kal eres-uv kuolijd nuuvtko ráávdu puško njäävi veikkâ tom kal enâmustáá kevttii mälikyellin kuávžur suávvil vuáskun já luosâ tiäđust-uv muikku še lah ohtâ mun muštâlim káávcád luoka biologia tiijmijd äijih tain perustâm ij ubâ lah sämmilâš kyeligin toh puohtii muuiku teehi nuuvtko sij puohtii eres kuolijd-uv jävriluosâgin lah lamaš tääbbin kuhháá tâi ränis rávdu láá puoh puohtum nuuvt šaapšâ kočodii kyellin vissâ val-uv maaŋgâs ibbeerd et ko kiinii iätá kyeli te tot sárnu šaapšâst lah kuullâmgin ulmuuh talle tiettii kuás kiinii sáárnui šaapšâst já kuás kyeleest toh tiättâmgin tuše lii nuuvt tehálâš kyeli val-uv muštám ko ohtâ almai noomâ mun jiem táátu mušteđ mainâstij oovtâ läddilâžân maggaar saallâs lâi finnim luosâ já kyehti kyele lâi jurdám et almai ij annaam luosâ purâtteijee kyellin já koijâdij et ij-uv sun finniiččii tom kyele jis almai ij jieš tom haaliid ijhân almai tom adlâm já tast maŋa sunnuu kooskâst lii ain lamaš váhá puástu ibárdâs povvâstâlâi tot lâi tovle láim siijvost váhá ääigi lâi váhá väivi já tondet mun koijâdim äijihist koččâmuš kuolijn tiäđust-uv tothân lâi ubâ ääigi lamaš saahhân tovlááh ulmuuh pivdii kuolijd vistig ko kuálástem lâi eskin pyereest älgimin taggaar ihheed tassaaš ton ääigi ulmuuh kuálástii časkemáin čuoggiimáin kielâstmáin já sattii motomin kevttiđ haavi-uv tot meerhâš tothân meerhâš tom et moinnii muoráin časka kyele ij tađe komálub vist lii tuše ko čyeggee kuolijd tähtikečisobbijn tâi moinnii eres cuhâ tiŋgáin haavijn puáhtá kuáivustiđ taid njuolgist čääsist talle kuolijd kielâst nuuvt pivde riävskáid tot kal lii äijih povvâstij mut kal kuolijd-uv puáhtá kielâstiđ annoo suábbi mon nube keejist lii kielâ kielâ koolgâi finniđ kyele uáivi pirrâ já talle ruttiđ lii talle aktijvilâs pivdo et kalga jieš pivdeđ kyele ubâ ääigi kielâmist uážžu vyelgiđ kuusnii eres sajan tuše iälá keččâmin ain tyelli tälli poođij-uv saalâs lii puáhtá uágguđ vuoggáin uštemáin rysáiguin já eres topâldâhpivdusijguin puáđuiguin já viermijguin toh láá kal nuuvt ennuv et toi čielgiimân monâččij ubâ peivi jyehi áinoo täävi lam kiävttâm maht tun talle lah taid tovláid-uv taavijd puáhtâm kevttiđ taan áigásiih lah pyerebeh iä lamaš eres koonstah tun ettâm et časkem lii kevttum ihheed tassaaš mun ettim äijih moijái mun tiättâm maid sun smietâi ko eeđâi tagarijd lâi vissâ jo nuuvt puáris et váhá káigávuotâ suu mainâsijn ij lamaš iimâškin kandân mun kuálástim kal ubâ ääigi äijih eeđâi siämmáá ennuv olssis ko munjin mun čyeggejim nuuvt stuorrâ kyele et veikkâ meetterpele kukkosâs suábbi lappui kyele siälgán masa ollásávt te tot ij moonnâm ubâ tom čuomâgin čoođâ majettuvvim lâi nuuvt stuorrâ kieles et jiem eresnáálgin puáhtâm roossâđ ko huámášim et tast ij lamaš ävkki te valdim aŋkkur kárbást njuškejim tom kyele seelgi oolâ leggistim aŋkkur tom njäälmán já algim kiškođ peeivi kiškum já vijmâg finnejim-uv tom enâmân kuittâg pestiđ tom luovâs ko tot ij mattâm salttimšaavân tun nuuvt stuorrâ kyele lah koddám koijâdim mun kal muštám et ij tot täst alda lamaš uáináh ko sämmiliih ellii ain jyehi ive kiđđuv táválávt kuáláástmin finnij torske já eres merâkuolijd almaa perrust vuolgii mut ain kuittâg ohtâ almai paasij pááikán anneeđ nisonijn huolâ kiäh vuolgii toho ij lamaš ubâ käärbiskin mut tobbeen lâi masa ain kiinii kiäst puovtij luoihâttiđ já maŋgii lâi nuuvt-uv et siämmâš käärbis lâi maŋgâsist aanoost siämmáá ääigi tâi vuáruluvâi oroi smiettâmin maidnii mun jurdám et mun tom kuddim sun västidij viijmâg tom puoh maid lijjim kuullâm kuolijn lii kyeli tovlááh ulmuuh pivdii kuolijd kielâiguin kuálástem aalgij tast ihheed tassaaš talle kuolij vyebdim aalgij mun kivkked koijâdim uásild tuše tondet et ličij miinii mast sárnuđ mudoi-uv kiäs toh vuobdii pottii eskin kuás tot lâigin tasthân ääigi kavpâšem aalgij ulmuuh tolvuu salâsijd já meiddei eskin taan ihečyeđe aalgâst ko maađijeh ráhtojii kavpâšem lasanij čuuvtij ko tääbbin-uv ulmuuh uástiškuottii taid troolikárbáid te forgâ ij lamaš tommit kyeli et puohah liččii puáhtâm elettiđ jieijâs kuáláástmáin kal lii taggaar rijjâäigikuálástem ennuv kiävtust postâaauto laasâst et aldanijm markkân sáárnui val tast maht ulmuuh tovle siäiludii kuolijd ko iä lamaš magarehkin jieŋâskaapih puovtij salttiđ passeeđ vuoššâđ já tagarijd kuolijd kuškâdii moh lijjii váhá ruoinâseh sun-uv huámášij et auto orostij munba páásám teehi kolgâččij eelliđ kaandâkaandâ keččâmin tovben mun jo et sun lii kuálásteijee joo lii sun-uv ennuv pivdám eellimavvees ääigi še njuškejim aautost olgos ko halidim váhá väzistiđ já siämmást eelliđ käävpist vaazij hitásávt mätkimuštokäävpi kulij siämmáá ääigi ko mun lijjim jo monâmin kuullim suu jienâ ko sun mainâstij kyelikiälásijd ohtuunis já aigum val ettâđ tiervâđâid suu kaandâkaandân mut jiem uáinâm innig kiämmân aaibâs sijvos jienâ tuše kullui tast kost äijih ličij kolgâm leđe tot-uv jooskâi kulluumist tääl mun iberdim maid sun lâi uáivildâm toin et lâi kuálástâm ihheed tassaaš tábáhtui talle ko lijjim räjikosáttuvâst pargoost já láim pargoskipárijnân jotemin partiost ko mottoom turisti šlivgo stáágu uccâ juuvâšriddoost sahhiittâllâđ suu já táttoim uáiniđ kuálástusluuvijd toh lijjii oornigist te almaš iätá vaarâ tietivettee maht mun kolgâččim lattiđ vâi finniiččim vejeháid taam juuvâst iätá uággum lii kale älkkee koolgah peri leggistiđ vuogâ ton njune oovdân talle ko tun uáináh tom västid ko mun jiem lah uáinám oovtâgin vejeháá vala taan juuvâst láá-uvsun toh kostnii čiähusist västidij kavnâm lii-uv oppeet vaigâdub äšši tondet ko toh láá riddoviemârij vyelni čiähusist maht taid talle finniičij tobbeen meddâl koijâdij uággoo tiäđust-uv äššitobden ravviistij ko tun aldanâh juuvâ te koolgâh jo puáđidijn tancâstâllâđ já njuškiistâllâđ talle toh vejehááh puátih uáinusân já uážuh leggistiđ vuogâ toi njune oovdân väzziláim ovdâskulij já vilšâstáim maŋŋaalsân te uággoo eštus oinui njuškiistâlmin riddoviemmâr alne masa jo pase kuulmâohtâvuođâ láá toohâm kulmâ tehálumos ääši kodde maŋeláá puásui kyeli já myerjih kyeli lii lamaš máhđulávt puoh tehálumos ko tot lii lamaš eellim vuáđu njuolgisteeđân eellimiähtu mon kyehti eres littolii láá vuohâsávt tievâsmittám já vyevih láá lamaš maaŋgah ain lääni vaggepivdo já kääri aaigijn onnáápeeivi troolipiivdon lâi juvvii kuávdoo koivum rogge mon roobdah lijjii liäjádum keđgijguin nuuvt et kyeli čájádij tohon ijge peessâm meddâl čoođâ čääci kuulgâi rijjâ já ko kyeli kuárŋudijn aldanškuođij kääri pajeroobdâ tot šoodâi sivlái tiet taggaar viirdán mii teddilij kyele toho koivum roogán teedij kuolijd toho já ko olmooš poođij kuohâđ pivdusis sun puovtij kyelikuáivoin ađai haavijn kuáivuđ kuolijd pajas piivdus lâi ovdâmerkkân ađai haavijn pivdojii meiddei ucebijn juuvâin ovdâmerkkân čohčuv riäskáh kođo ääigi riäská kođá já kuárŋ stuorrâ uáiváduvâin uccâ juvviijd kuávlust láá kuttâ ucessiähá juvvii moh láá finnim noomâs tain tábáhtuvvee kođo keežild vyeijee kyeleh pivdojii oppeet šuuriš ađai šurrápuáđoin mii meiddei lâi keeđgijn rahtum já lâi kääri sulâstittee piivdus vyeijee kyeleh ferttejii puáđui keežild vuoijâđ taan áldás mast toh iä innig peessâm meddâl puáđuiguin riemmii kuálástiđ tállán kiđđâtulve maŋa já pivdo pištij syeinimáánu aalgâst kuhás čoohčân pivdusijn finnij suávvilijd maŋeláá puškoid sehe vuáskunijd já loopâst šaapšâid juuvâst puohtii leđe sehe kääri já šuuriš moh lijjii táválávt oovtâ perruu haaldust teikkâ ohtsâškiävtust eres perruiguin puáđukeeđgih loptejuvvojii enâmân amas tulve liččii lihâttâllâm taid mon toimâmtekniik lâi suullân vyestikevvee kääri iähtun huksejui táválávt šuuriš vuoluupiäláá kuoškân kuárŋoo kuolij várás kevttui rogge mut tot lâi čuuvtij jieŋâlub já vijđásub ko käärist tâi šuuriist já tot lâi neeljičievvâg monnjâseeinist pajevirde pelni kiävttojii paldluvâi stellejum segis karsum piässááh já ovdâseeinist kuolij meddâlpeessâm iästun áárpust kuuđđum viermi puáđuiguin pivdii čohčuv kuávžurijd já šaapšâid kiđđuv suávvilijd já keessiv iänááš puškoid já vuáskunijd puáđuid roččuu já ko keesi poođij toh cegâttuvvojii oppeet uđđâsist puáđu lâi eres lasseen kost kevttii meiddei viäddáin rahtum veddilääni lâi rahtum kyevti láánjást moh lijjii lahtosij pehti čoonnum piäsáduvâiguin oohtân já hämmejum neeljičievvâg kehán kolgii leđe kyehti já toh lijjii vuávájum neeljičievvâg lääni lokke- já vuáđukehán ovtâstii nurkkestuálpuh já sijđoseinijd kiddejuvvojii suormâ kobdosij koskâiguin láánjáh moh lijjii kiddejum nubijdis kuovttijn tâi maŋgáin peesi tâi suávi viäddáin kiddejui čievâin njiälu mon kukkodâh lâi peeli lääni kukkoduvâst njäähi pivdui tađe várás rahtum njähipuáđoin mii lâi huksejum juuvâi já jaavrij riddocuáhásáid paldluvâi ceggejum stáávráin kukkodâh lâi suullân meetterid já toi olgokeijijd pieijui lääni njälmi rido kuávlun pivdii njuhčâmáánust njaavijd já kiđđuv vuáskunijd já kenski puškoid-uv kuáhhojii tälviv ohtii ohhoost já kiđđuv täävjib já njähihuškompivdo puárásumos kyelipivdopiergâs lii vissâ-uv vagge mii lâi rahtum rááđhást ij lamaš vagge ollágin mut rááđhást rahtum syerimuorâ mon puoh kulmâ keeji lijjii čuuhum kevttui riäská moos vagge uigâdui njälmikiäčán vojâstum rääigi peht pivdii njaavijd vuoggâčielgijn čohčâsevŋâdin ja čohčâtäälvi asettis jieŋâ ääigi stávráin pivdii motomin meiddei kuávžurijd lâi kyevti- tâi kulmâsáigusâš pecivediskievđâ moos lijjii kiddejum love riätkávagged seenti tuárguiguin lâi suullân muádimeettersâš mon vyeliuásán kiddejui pajeláhháá meetterpele kukkosâš tuárgu já tuárgukiäčán riätkávagge sieptâsáin mon maŋa tot uigâdui ucánjáhháá vinnjood timmâ motepoonán nuuvt et vagge uulij poonán jieŋâ ääigi siämmáá runneest puohtii leđe kyehti-uv stáávrá uigâdum kuábáš-uv kuávlusis njähipivdoäigi lâi ton kuuđđâmääigi ađai pivdovuovvijd kulluš meiddei njähihuškom mii ij vaattâm tađe komebijd pivdopiergâsijd ko áákšu keđgi vuojij siämmáá ääši jis ákšu ij teivâsâm leđe fáárust já asettisjieŋâ ääigi vuolgii uuccâđ njaavijd jo-uv čunoi- tâi moteponnásâš javrij tâi ládui riddocuáhásijn já ko njäävi huámášii jieŋâ čoođâ te vuođgâlii ákšušomeráin tâi keđgijn njäävi uáivi puotâ já njäähi kolmâštui maŋa ferttij raigâđ jieŋâ ákšoin tâi nijbijn já ruttiđ njäävi jieŋâ ool huškompivdo vaađâi asettis jieŋâ lasseen taggaar cuáhás mast njäävi uáivi kuoskâi jieŋân kietâpivdo kuulâš toid puárásumosáid pivdovuovvijd kuuđđâđ kuárŋoo suávvil tâi kuávžur mana nuuvt cuáhásân et olmooš fättee tom kaaččâtmáin kiddâ teikkâ uulât časkeđ sobbijn kietâpiivdon puávtáččij verdidiđ kuálástemvyevi mii lii lamaš piäsáduvváin keessim meettersâš láánjá čuopâstuvvoo rasta karsâstuvvoo já punjâstuvvoo kierruustis suullân seenti piäsádâhkiellân jođettuvvoo pajevirde pelni várugávt kyele kuávlun nuuvt et ko kyele uáivi lii kielâ siskiibeln ravgejuvvoo stáágust korrâsávt já kyeli kirdá koške enâmân meessigsraaŋgâst rahtum kielâ lii kevttum puorijn miännástussáin kevttii puškopiivdost stággukeejist hiäŋgájeijee stuorrâ vage jođettui puško kääibi vuálá mon maŋa ravgejui puško koške enâmân lâi pehtilis kyelipivdemvyehi já pehtilumos kesikyelipiivdus anarâšâin lii lamaš nyetti já sämmilijn iänááš tot lii lamaš kiävtust čuođijd iivijd keerdi nyetti mainâšuvvoo ive ko mottoom totkee lâi toohâm tutkâmušmääđhi lâi anarâšâin nyetti masa jyehi perrust tâi nyettilakke kuittâg-uv tááluin lijjii joba muáddi-uv nyeti já eres jaavrijn-uv vala fabrikviermih algii leđe finniimist algii nyetih kuuloold lappuustâllâđ mut vala soođij maŋa-uv maaŋgâin anarâštááluin lijjii jieijâs nyetih lâi meetterid kukke ovdeláá joba meetterid já vuopsâ meetter motomin čiččâm-uv meetterid ij lamaš ovtâskâs ulmuu piivdus ko toos tarbâšij ucemustáá nelji ulmuu já kyehti kárbá riddopuohtâmlâš vaarpijn piergiittâlâi kuovttijn ulmuin já ovttain kárbáin já nyeti suáppum algâttui riddoost já lopâttui riidon nuuvt et kievđah já nyetti tohhii stuorrâ sulâstittee kovvoos kieldâst láá lamaš väärpih vááijuv pehtilumos piivdus tovláá ääigist lii lamaš viermi mon pyeremus pivdoäigi lii lamaš čohčâ sevŋis ijâidiskuin šapšâ kođá já pyereest viärmán keessiv ij lamaš ulmemiäldásâš ko pumbulviermih njivluu jotelávt já čuovâdis kesi-iijâi kyeli aaicâi taid pyereest ohčuv lâi nubenáál pyeremus kođokárgui oolâ syeppejuvvojii kuhes-uv joddeeh maid ferttij jyehi iiđeed kuohâđ šooŋâst peerusthánnáá čuállejuvvojii čuomâsthánnáá tállán päikkisáátkun puáttim maŋa já sälttejuvvojii kyelilittijd vyebdim várás tegu puškoh vuáskuneh suávvileh já njäävih renskejuvvojii meddâl čuállejuvvojii já sälttejuvvojii vuoššâmsááltán já máhđuliih kuávžureh še sälttejuvvojii päikkitárbukyellin ovdâmerkkân juovlâpeevdi várás kyelipivdemvyevih vihelem lâi pivnuus kiässáás kuálástemvyehi vihháál lâi kuuđđum noonâ pumbuláárpust já tot lâi táválii viermi kukkosâš aalgij ton muddoost keesi ko riddokaaváid lâi šoddâm syeini lâi taggaar merkkâ et ko puárui kirdá te puško lii viháluvâst koolgâi vyelgiđ kuálkkipiäivádâhhân kuás puško ličij ucâlum riddosuoinâlâmâsân peeivipaštui koolgâi aldaniđ kárbáin várugávt já suoppiđ vihháál kaavâ tâi suoinâlmâs ulguubel vihháál lâi sajestis koolgâi moonnâđ suoinâlmâsân já poršoliđ puškoid viärmán puškettii čoođâ mut kuármásuboh sorrojii viärmán loopâkeččin älgih leđe iijah nokko sevŋâdeh tuohâstmân piergâseh tuohâstmân láá käärbis härssee já tommittáá kirkes čuovâ et kuolijd áiccá čuovvân lâi ellee tullâ ovdiibel lâi rahtum paarrâl mon puovtij luovviđ já parâlist puovtij puáldiđ pihâštuulâ maŋa čuovvân láá lamaš tâi moh toimii kaasijn mut tááláá ääigi šleđgâlaampuh moh tuáimih patterijguin tâi akuiguin lii vuoššâmkyellin puoh sävrimus ko čyeggejum kyeli jáámá táválávt tállán ko härssee čuoggâs ton siälgán virveluággum já jieŋâalnuággum láá-uv taan ääigi pivnuus kyelipivdemvyevih láá toh kuittâg-uv majebij aigij pyevtittâsah láá astoääigikuálásteijeeh puáhtám sajan uštem kulá puárásub ärbivuáhán ko tot lii lamaš kiävtust jo pelni ääigi pyevtittâsah láá meiddei viermijn rahtum šapšâpeesi já stuorrâlääni moh láá lamaš kiävtust jo moonnâm ihečyeđe aalgâ rääjist kenski ovdeláá-uv aigij puátusáid kulá ovdâmerkkân sraaŋgâst rahtum katiska puáđulâš kyelipivdemaašijn lii lamaš troolipivdo ištâdum muuikuh kárgájii mield mast ain jeđe lassaanškuottii tobbeen keežild maaŋgah aanaarliih skáppojii olsis troolipiergâsijd já puoh moonâi-uv aalgâst pyereest muikku troolajui suullân kiilud kessii trooli aldasáid lovmat kärbispaarrâd kuittâg kuáržui ive kuas saalâs paasij vuálá kiilu ääigist troolipivdo lii tuše iskospivdo maid parga loddemaailm tuođâlâš fávroid kulá laahul lii nuuvt mučis tuodârpajosij lodde et olmooš ij táátu oskođ et nievt mučis lodde ubâ puáhtá leđegin lii uáli šiev lukko te taam piiččus mattsii lode puáhtá kuáhtáđ keessiv päljis tuoddârist lukko kalga leđe ton keežild et veikkâ tot lii-uv ivnáá já muččâd te tot lii kuittâg nuuvt eennâm ivnásâš ađai tot puáhtá suddâluđ tuoddâr toŋâsij kiäđgái já riisij kooskân nuuvt pehtilávt et ubâ kiijkárušmáingin tom ij aaicâ vala tot lii nuuvt loje já uáccáá et ovdâmerkkân lällee lode ij aaicâ ovdilgo lii masa jo tuolmâstmin ton oolâ taan lode vuossâmuu keerdi paijeel kulmâlov ihheed tassaaš rääji aldasijn já veikkâ mielâstân tubdim maka puoh säämi luudijd te taam lode jiem tubdâm räjikocceemsajattâhân puáđidijn uuccim loddekirje já tobbeenhân tot kavnui noomáin keräkurmitsa maŋa jiem kuáhtám tom innig tien kuávlust já moonâi-uv kuhes äigi suullân ihheed puáttee kuáhtáámân jo talle ko luándusuojâlemlito páihálâš vyeliservi luonnonystävät ry ornij ive loddevandârdem toh láá toh ollâ tuoddâreh moh uáinojeh reeisust kuáhtájim laahul nube keerdi ko lâim maccâmin tuoddârist kuávlun mii juávhust huámášij et mottoom lodde kiirdâš eeđeest aldasijn já taaiđij leđe kote tuágádij et tothân lii-uv laahul já piervâl še ferttee leđe täin aldasijn kiinii aaibâs vahâgist aaicâi lällee laahul já ko motomeh taan seervi ulmuin tubdii lode lattim pyerebeht te kiinii peevij taan lällee laahul aaibâs paaldân já taaiđij joba njavhâdâm-uv ton seelgi kiäin lijjii kamerah mieldi spuákuttii kuuvijd mut must ij teivâsâm leđe kamera eidu talle fáárust siämmáá määđhist imâštellim oovtâ komálâš ääši muu tubdâm nissoonulmust lâi mudoi kuárus riŋkka seelgist pic riŋka vyeliuásán lâi čoonnum nuuvtkočodun telttapatja et maid eidu áigu porgâđ tuoin matrâssáin moonnâđ oolâ päštittiđ piäiváá muáđuidis vâi maid kale ááiguš äšši kale ääigild čielgâi sun lâi kuárŋum ton muudon et lâi pyevtittâm muotârääji pajeroobdân te talle sun kaalgâi telttapatja riŋkastis lebbij ton jeđe hacâgij ton oolâ já čierâstij toin kááisá vuálus sun luuvâš taam čalluu te vissásávt tobdá jieijâs lii ton-uv peeleest imâšlâš lodde et suhâjuátkimhommáin niŋálâs lii tot mii taha alguu toh láá oráseh moh miänudeh meiskideh já kiheh já viggeh finniđ niŋálâsâi mielâstume kuáššum- já kiihâmhomáh láá luhostum te niŋálâs mannee kesimáánust kulmâ ruškis-fiskis čapistiälkkusâš mane eennâmkopán maid oreslodde láálá mánuppaje ääigi uđâgááh láá kočâttâm korâidis te oreslodde aaitârd taid vala tast oovdâs-uv mánuppaje ääigi tassaaš ko toh kirdeleh sáttá vyelgiđ usâstâllâđ eres orráás tâi orásijd viättá talvijdis já já varriimijdis tot taha iho toolâi ornim anarâškielâ ortografiakuursâ mon puáđusin lii taat sahhiittâllâm lii ja tot kii sahhiittâlloo lii ortografiakuursâ puátuseh almostuveh puáttein tuu nommâ lii tun lah šoddâm já kuás tun lah aassâm já kost aasah tääl já tääl ihheed peerâ tust lii lii käälis já kulmâ päärni já forgâ áásá vala pääihist puárásuboh lává škoovlâst tun hommááh tääl pargoost pargopäikki lii pääihist päikkiennin já puásuiemedin já ton lasseen vala čällen já ruttâtuállen palgâsist škovliittâs tust lii kost lah jottáám tom já mon kuhháá lâi valjimamnâsin maašinčäällim kävppioppâ já kirjetoollâm kriisist vuolgim markkânistem-instituutân toimâttâsčällee linján já tot lâi taggaar kukken luuhâm hommá oovtâ ive äigin luuhim pääihist vuolgâttim pargopittáid ain tohon já kulmii eellim iskosijn tobbeen maŋa peessim tállân palgâspaargon ete tiäđuh pottii tállân kiävtun jottáám tast maŋa ain tyellittälli ornim já meiddei ereslágánijd paargon kullojeijee kuursâid tust pargoäigi pargoäigi ij lah poorgâm talle ko pargoh láá mutâ čohčuv láá puoh enâmustáá pargoh kulloo palgâs ruttâtoollâm loppâčielgiittâs čohčâčuákkim puohlágánij pápárij čäällim pygálusâi maŋa poccuu-uástest puátá hirmâd ruttâleeji mon mun juávám ovdâskulij poccuivyebdeid tot ruttâ tiäđust-uv puátá paaŋkin já tiäđuh tuše munjin kiđđuv puásuiluváttâllâmij rähtim kirjetoollâm čoođâ ivij puásuialmai áárvulaseviäru kenigâsvuotâ lasettij ennuv kesipargoid sehe munjin já puásuialmaid jotkâ juátkiđ ton homá vala jis čohčâčuákkimist väljejeh muu lii puásui-iššeed mulsum kesimáánu aalgâst já vaarâ ličij pyereeb ko kuohtuuh iävá mulsuuččii ohtân lii tääl monâmin niäljád kuulmâive äigipuddâ škovliđ jieijâd vala ain ko lii máhđâšlâšvuotâ opâttâllâm ááigum juátkiđ tontiet ko tot lii munjin taggaar jiejâinân kištottâllâm äšši kiävtâm ain ko tot lii máhđulâš pyereest kuldâlâm ko iššeed sárnu ejijnis tust äigiájánâsah surffađ interneetist čálám peivikirje já eres-uv mainâsijd ovdâmerkkân já talle mun tiäđust-uv keejâm televisiost päikkieennâmlijd vuolgâttâsâid tegu já elimeh ruttâtuállee ij pyevti toollâđ ráávhust ubâ kesiluámuskin tanen ko ruttâtuálu peeleest tergâdumoseh čielgiittâsah kalgeh adeluđ kesiääigi áárvulaseviäručielgiittâsah puáđusvuáđuldâhrekinistem viäruvuáđuldâh lohopuásui ihečielgiittâsah jna testament äigi kirje oomâst adelij Østh já suomâkielâst anarâškielân testament aaibâs joskâd aaibâs kuárus saajeest kuárusvuođâst posodij pieggâ pieggâ sivnedškuođij eeđâi čuovâ nuuvt čuovânij ooinij et čuovâ lâi pyeri nomâttij čuovâ peivin já sevŋâdvuođâ ijjân eeđâi komovuotâ šoodâi čuovjis alme eennâm paajaabel eeđâi eennâm oolâ já jäävrih já meerah ton pirrâ nuuvt tábáhtui lijjii alme já eennâm meerah já jäävrih mut puoh ij lamaš vala vaalmâš eeđâi kukáh já muorah eennâm ruonijdškuođij ittii enâmist kukáh lehâstii lieđiurbijdis já muorah uigii ovsijdis alme kuávlun kejâdij sino kukkáid já muorâid ooinij et návt lâi pyeri eeđâi máánu já tääsnih sivnedij piäiváá čuovvâđ peiviv já máánu iho oovtâst puoh tasnijguin lijjii alme já eennâm meerah já jäävrih lijjii sino kukáh já muorah lijjii piäiváš máánu já tääsnih mut puoh ij lamaš vala vaalmâš eeđâi čaasijn kyeleh lodeh eennâm paajaabeln sivnedij stuorrâ merâelleid já puoh uccâ kuáláid já jyehilágán luudijd livkkáástillii kyeleh já lodeh kirdâččii eennâm paajaabeln mut puoh ij lamaš vala vaalmâš eeđâi šivetteh kašmârdeijeeh já meccielleeh šivetteh já kašmârdeijeeh já puoh meccielleeh eleškuottii eennâm alne lijjii alme já eennâm meerah já jäävrih lijjii sino kukáh já muorah lijjii piäiváš máánu já tääsnih já kyeleh já lodeh já puoh eres elleeh sivnedij ulmuu eeđâi kiäh sulâstiteh muu sivnedij ulmuukuáhtá já sivnedij sunnuu almâstij sunnui vyeimis tastko suoi kolgáin huolâttiđ luomâkoddeest keejâi sivnedempargoos kejâdij puoh tom mon lâi porgâm já ooinij et tot lâi pyeri lâi jieijâs saje já puoh kullii oohtân poođij eromâš peivi peeivi ij sivnedum mihheen tot lâi vuoiŋâstempeivi vuoiŋâstij šaddokärdi koolvij šaddokäärdi šoddii eellim muorâ šiev- já paatiäđu muorâ já jyehilágáneh eres muorah lijjii muččâdeh uáiniđ já toi heđâlmeh lijjii njálgáh purrâđ almai já nissoon já uážžoin čuággiđ já purrâđ šaddoid puoh muorâin eereeb oovtâst šiev- já paatiäđu muorâst kočoi kyeđđiđ tom muorâ ráávhun lâi varâlâš muorâ suoi purâččáin ton muorâ heđâlmijd te suoi jámáččáin lâi käävvil halijdij hokâttâllâđ nissoon väldiđ heeđâlm šiev- já paatiäđu muorâst tuoi jäämi eeđâi kyevdi tuoi purâvettee taam heeđâlm te šoddâvettee nálásâžžân ibbeerdvettee šiev já paa já tom mii lii vuoigist já mii lii puástud lâi muččâd já heeđâlm njäälgis käskistij pitá almai-uv puurâi tast poođij šaddokáárdán ulmuukyevtis čiähádâđáin čuárvui sunnuu suoi poođijn uáinusân eeđâi et nissoon lâi fillim suu purrâđ kieldum heeđâlm já nissoon eeđâi et kyevdi lâi piättám suu suoi iävá innig uážžum pääcciđ eellim odâččij leđe koorâs já lussâd iävá peessâm innig šaddokáárdán já piejâi vaavtâid ton kiäinu oolâ mii tuálvui eellim muorâ luusâ já stuorrâ čäcitulve šoddii já stuorruu lijjii jo ennuv kejâdij eennâm já ton ulmuid ennuv lâigin paavuotâ rijdo já viehâväldi lijjii vájáldittám já lijjii ilgâdeh kuoimijdis kuáttá tot paa maid ulmuuh lijjii utkâm koolgâi tuššâduđ stuorrâ čäcitulvijn meridij lâi ohtâ almai kote eelij soovâdvuođâst iärásijguin já luotij nommâ lâi kárbá eeđâi kárbá huksiiškuođij kárbá čielgij maggaar tot kolgâččij leđe já tagarin tom huksij kuulmâ keerdist lâi saje nuuvt ulmuid ko elleid-uv arvai emedijnis moonâi kárbás kaandah emedijdiskuin pottii mieldi pessii meid toho uksâ toppui já oorvij čääci lâi jyehi saajeest mut käärbis kobđoi čässuáivist já kárbást lijjii suu peerâ já puoh elleeh maŋgâ mánuppaje lâi uáli ävđin posoi pieggâ pieggâ posoi eennâm paijeel já čääci cuávuškuođij lehâstij laasâ já keejâi olgos uáinojii luoštij tuvá olgos mut tot poođij maasâd forgâ peeivi keččin luoštij tuvá oppeet kirdeđ tot maacâi tast lâi šiervis ruánáá lostâ njuuneest iberdij et čääci lâi cuáhum sun nube peeivi luoštij tuvá olgos tot ij innig maccâm eennâm alne puovtij oppeet eelliđ ulmuuh ko elleeh-uv monnii olgos jotkui šoodâi keesi já tälvi arve já fiärttu cokkiittij äijihtäävgi čuovvâđ já lopedij et čäcitulve ij šodâččii innig kuássin já jotkui šoddii já uđđâ suuvah stuorruu lijjii ennuv saajeest assáin já iä lamaš párnááh eeđâi meddâl jieijâd enâmist já suuvâd lunne čááitám tunjin kiäinu nube enâmân uážuh párnáid já ájuvijd já tunnust šadda stuorrâ suuhâ sivnedâm tuu já adelâm tunjin vyeimi já jottáin viiljâkandâ kiän nommâ lâi vuolgij mieldi valdii fáárun puoh omâduvâs já palvâleijeidis já pottii almostui já eeđâi eennâm mun adelâm tuu párnáid huksij álttár eidu ton sajan lijjii ennuv šivetteh kolle já silbâ lâi ennuv omâdâh šiiveetkeččeid pottii vädisvuođ a h kuáđuttiđ puoh elleid siämmáá saajeest rijdáskii eeđâi koolgâ rijdáskiđ leen huolkižeh pyereeb et muoi iäráneen kuábáš-uv kyeimistân tun vistig kuávlu kuus vuálgáh te mun jottáám nube kuávlun kejâdij pirrâsis jolgâdâs ličij pyeri valjij jolgâdâs já jottái toho paasij eeđâi párnááh ájuveh já sii párnááh šaddeh leđe siämmáá ennuv ko láá čunoičalmeh enâmist eeđâi must lah párnááh jieh lah adelâm muu uážžuđ párnáid táátui talle moonnâđ olgos já keččâđ aalman taasnijd eeđâi rekinist jis áppádâh styeres kalga leđe tuu párnái ájuvij já sii párnái loho oskoi eeđâi nommâ ij koolgâ leđe innig tuu nommâ tastko tot meerhâš maŋgâsij eeji nommâ liävus tastko tot meerhâš uáiváámus káálgu já láin tääl puáráseh suoi vaarâ puávtáččii uážžuđ párnáid lopedij keččin sunnust ličij jieijâs uccâ páárnáš puoh pakkâsumos ääigi čokottâlâi telttaas uksânjäälmist já assáin pajedij čolmijdis ooinij sun kulmâ almaa toomâi sii luusâ komerdij já eeđâi uážum viežžâliđ váhá čääsi vâi pesâvetteđ posâdâttâđ pyehtivetteđ vuoiŋâstiđ muorâ suoivust meid uážžuvetteđ ko jo leppeđ puáttám täid kuávloid miettii toos já kijttâlii já toomâi teeltan eeđâi kulmâ mito fiijnâ jáávuid já pase leeibijd ornij šiev purrâmâšâid muorâ suoivui almaah lijjii purâdâm sij koijâdii muštâlij et sun lii telttaast ohtâ almain eeđâi puáđám puáttee ive siämmáá ääigi te lii kandâ čuážui telttauuvsâst já noskáttij jiečânis koijâdui povvâstij sun oskom et sun uážuččij párnáá já uážžoin kuullâđ lii puoh máhđulâš ive lii uážžum kaandâ nuuvt ko lâi lopedâm uážui uccâ kandii nommân šoodâi já lâi uáli puáris sun jaamij čiärui já lâi murâšlâš oostij piäldu mon pirrâ šoddii muorah lâi kuovđâšm moos hävdidui eellim oppeet jotkui rávásmui já halijdij naaijâđ vuolgâttij palvâleijee ton enâmân mast sun lâi aassâm tovle čielgij tärkkilávt maht palvâleijee kavnâččij nieidâ kote halijdičij naaijâđ vuolgij luvvijn nuáđikameláin já nuáđđin lijjii fiijnâ skee kah palvâleijee pyevtittij rievtis kaavpugân sun orostij kááivu luusâ pessii vuoiŋâstiđ ruhâdâlâi et puoh monâččij pyereest já sun kavnâččij rievtis nieidâ mun tääl eeđâm kiännii nieidân ruhhood já adde munjin čääsi juuhâđ já jis sun västid kameleh-uv kalgeh juuhâđ talle oskom et sun lii tot rievtis nieidâ pottii nisoneh viežžâđ čääsi poođij já teevdij čäcilittees palvâleijee toomâi suu luusâ já eeđâi munjin váhá julestiđ čääsi jieijâd ruhhoost keigij ruho já västidij hiärrám sun eeđâi kamelijd-uv kalga juvâttiđ nieidâ almâstij čääsi kameláid palvâleijee kejâdij suu palvâleijee adelij nieidân kollečiiŋâid koijâdij kost nieidâ aasâi já uážuččij-uv sun ijjâdiđ suu lunne heivij pyereest já kameláid še ornâšui purrâmâš palvâleijee kiijtij pääihist palvâleijee muštâlij maht lâi suu táttum uuccâđ káálgu já maht sun jieš lâi ruhâdâllâm iše vâi kavnâččij rievtis nieidâ uusâi kole siilbâ já pihtâsijd lijjii skeŋkkân viljâ já suu enni uážžoin meid tivrâs skeeŋkâid purâdii já juhhii oovtâst itten palvâleijee halijdij vyelgiđ pááikán čuárvui já koijâdij halijdij-uv sun vyelgiđ fáárun västidij mun halijdâm peesâi raccastiđ kameláin sust lijjii muáddi ustev já puáris pärnikeččes já naajáin lâi lamaš murâšmielâst ennis jäämmim rääjist sust lâi já sun oppeet ilodij já lâi äpittis tiileest sárnuttâlâi suu kuáhtust láá kyehti párnáá nuorâb šadda jođettiđ puárásub äigi tievâi šoddâdij jyemeháid šoddâm lâi ruopsisvuoptâsâš uážui noomâ šoodâi nubbe kandâ já sun uážui noomâ rávásmuin iävá sulâstittám nubijdis ollágin šoodâi čepis pivdoalmai lijkkui leđe meeccist lijkkui leđe iänááš pääihist liške lâi uáli kuolgii mut liške lâi aaibâs šolbâd já kuolgâttem lâi määlistmin ko poođij pááikán lâi lamaš kuhháá olgon já sust lâi korrâ nelgi táátui määli munjin tuon ruopsâdâsâst purrâđ sun eeđâi must lii hirmâd nelgi halijdij toohâđ lonottâskäävpi uážuččij máállás te uážuččij puárásumos kaandâ vuoigâdvuođâid smietâi já eeđâi lam eidu niälgumin jaamâs iloid munjin lii tast et lam puárásub eeđâi lopedij vuoččinšoddâm vuoigâdvuođâid pesâččij arbiđ sunnuu eeji omâduv já ton sajan finnij leeibi já määli lâi puárásmân já čalmettum kočoi puárásub kaandâs já eeđâi lam puáris jiemge tieđe mon kuhháá vala iälám njuolâidâd já távgád já vyelgi piivdon tastoo salâsist munjin njaalgâ máállás mun sivnedâm tuu kuulâi maid eeđâi muuštij maid lâi sunjin ettâm šadda jođettiđ puárásub sun halijdij et uážuččij sivnádâs lâi vuálgám kočoi tääl nuuvt ko mun eeđâm sun eeđâi kyehti kaaicâ mälistâm iäččásâd suu miellâsâš purrâmâš uážuh tuálvuđ purrâmâš sunjin já uážuh suu sivnádâs ij oskom jieijâs pyehtiđ filliđ eejis sátáččij kuoskâttiđ suu sun huámášičij et puáttee ij lahkin mut vaaldij kaaicâtuoljijd já kiesâi taid šolbis čiäppát já ärdei pirrâ sun uážui tuálvuđ njaalgâ purrâmâš puáris iäččásis kuoskâttij já juurdij et tot lâi puurâi purrâmâš já sivnedij eeđâi palvâleh tuu jođettâh viiljâd sivnádâs já vyeimi vuolgij suu lunne já poođij pááikán mälistij já tuálvui purrâmâš iäččásis tobbeen puátá koijâdij já västidij lam tuu puárásub kandâ hiämáskij čuuvtij lâi sivnedâm nuorâbáá ij puáhtám maasâdkeessiđ suutâi lâi juonušâm sust äärbi já sivnádâs-uv vuolgâttij viljâs luusâ sun puávtáččij aassâđ tassaaš ko uácu nievdâm vuolgij máátkán piäiváš luoštij sun vaaldij keeđgi já piejâi tom jieijâs uáivivuáláážin já nohádij nievdâi raidâlâsâin moh ullii enâmist kidâ alme räi já moi mield juttii eŋgâleh čuážui suu oovdâst já eeđâi lam já eennâm mon alne tun viällááh mun adelâm tunjin já tuu párnáid lam tuin já varjâlâm tuu já išedâm tuu kuus ihenis moonahkin vaaldij keeđgi mii lâi lamaš suu uáivvuáláážin já ceggij tom muštomerkkân adelij sajan noomâ mii meerhâš aassâmviste já pyevtittij nuorttâenâmáid kost suu iänui aasâi jolgâdâsâst lâi káivu mon lokken lâi stuorrâ keđgi lunne lijjii saavzah moh vuordii juhâmuš imâštâlâi ko saavzah iä juvâttum iäge luoštum oppeet kuáttuđ kiäh kuáđuttii saavzâid čielgejii et keđgilokke lâi uáli lussâd läävejii vyerdiđ tassaaš ko puohah lijjii puáttám tastko puohah tarbâšuvvojii iššeen keeđgi vierâlitmân koijâdij kost sij pottii já tubdii-uv sij sij tubdii já sij pottii tovl sij ettii puátá nieidâ savzâidiskuin keejâi sun keejâi keeđgi já moonâi ton luusâ luptij tom meddâl kiängin išettáá pessii saavzah juuhâđ čääsi muštâlij et lâi suu iänui toomâi pááikán muštâliđ et kandâ lâi puáttám uážui pääcciđ luusâ lâi ennuv mast savâstâllâđ lijkkui uáli čuuvtij suoi naaijâđ smietâi tot heiviiččij mut vistig ferttiiččij porgâđ čiččâm ihheed ihheed maneh jotelávt jurdâččij tastko sun lijkkui nuuvt čuuvtij sun ij uážžum uáiniđ muáđuid iiđeed sun ooinij et ij lamaškin naaijâm mut obbijn sun kale lâi tájuttum moonâi luusâ já eeđâi tun lah porgâm munjin tiethân mun porgim tunjin tun pettih muu västidij sunjin kuávlust lii taggaar vyehi et puárásub uábbi náájá vistig tun uážuh naaijâđ jis palvâlâh muu vala čiččâm ihheed uážui maŋgâ párnáá uážui vyerdiđ uáli kuhháá uážui jieijâs párnáá lâi kandâ já sun uážui noomâ vuálgá syele lunne aaibâškuođij pááikán halijdij jieijâs enâmân kuohtui kálguidiskuin já párnáidiskuin maid jurdâččičij sii vyelgimist vissâ oskoččij et ličij uážžum liijgás stuorrâ päälhi pargostis liijgás ennuv saavzâid já kaaicâid já já já puoh párnááh palvâleijeeh já elleeh jottájii syele peeivi huámášij et sij láá vuálgám vuolgij sii maŋŋaal vaarijn juuvsâi sii eeđâi tun lah porgâmin syele muu nieidâiguin jiem peessâm kyeđđiđ ubâ iärutiervuođâidgin ájuvijdân mun puávtáččim lâi almostum iho naharist já kiäldám suu vahâgitmist vaijaa kale lâi suutâi eeđâi suttoost ihheed mun lam tuu palvâlâm lam kuáđuttâm tuu elleid pyereest lam roččoom já iho lam kolmum ij liččii lamaš muin te must ij liččii onne mihheen tiätá et lam porgâm korrâsávt smietâi lijjii suu jieijâs párnááh já ájuveh sun halijdâm sijjân maiden paaid eeđâi mij oohtân vaaldij keeđgi já ceggij tom sun eeđâi puohháid taas keeđgijd sij čuákkejii laannân paaldân sij čokánii oovtâst purâdiđ já keijáin ceggejum keeđgi já keđgilaanâ já suoi vuárnoin kuoimijdis avalâš ustevvuođâ išedus munnuu mušteđ tom suoi eeđáin ijjâdii jieijâs telttain mut nube iiđeed koccái tooláá halijdij kyeđđiđ iärutiervuođâid cummiistij nieidâidis já ájuvijdis já sivnedij sii puohâid sun vuolgij pááikán já já ubâ sii juávkku vuolgii ovdâskulij smietâi korrâsávt viljâs kuáhtám viiljâ kiäm sun lâi piättám jo tovle sun lâi kuhháá suogârdâllâm ruhâdâllâm já lâi lamaš eeđeest sun meridij vuolgâttičij stuorrâ fiijnâ skeeŋkâ muuneeld valjij kyehtičyeđe kaiccâd kyehtičyeđe savzâd kulmâlov kamelid já neljilov aasid já kaiccâviercâid já viercâid sehe vuávsáid meid täid elleid uážuččij hiäbun ijjâ já já párnááh rastaldittii juuvâ lijjii mieldi palvâleijeeh já ubâ omâdâh kallii juuvâ rasta saajeest mii kočodui káláttâhhân puohah lijjii peessâm nubebel juuvâ maacâi ohtuunis maasâd ij sun lamaš liijká ohtuunis kámppádâlâi kiäinnii hiäibui tot lâi halijdij tiettiđ muu eeđâi tubdâmettum lyešti muu forgâ piäiváš paijaan eeđâi jiem lyešti tuu ovdil ko sivnedâh muu koijâdij tuu nommâ lii eeđâi noomâs já uážui kuullâđ jieh koolgâ innig kočoduđ mut tastko tun lah fággádâllâm já ulmuiguin já lah vuáittám eeđâi tun-uv noomâd tun kolgâččih tiettiđ muu noomâ sun finnij vástádâssân sivnedui lam uáinám sun jurdâččij fággádâllâm keežild sun skiärmui pajanij maacâi já joođhij määđhi já kuáhtáv lâi monâmin luusâ lijjii neljičyeđe almajid keččâlij pieijâđ juávhus oornigân párnáidiskuin ožžuu jotteeđ njunošist poođij párnáidiskuin kandâinis vaazij majemužžân sij pottii aldeláá komerdij kerdid sun komerdij jyehi keerdi kidâ eennâm räi tomâlij viljâs oovdeld já solâstij suu já toolâi tast kulgii kuábbáást-uv lâi pyevtittâm pááikán já suu viiljah ij innig skyenidâttâm puovtij maccâđ pááikán maaŋgâi iivij maŋa kuittâg pottii já uážžoin nube kaandâ já piejáin suu nommân jaamij šoddâddijn monâttij mut sust lijjii kaandah já láin eromâš rákkáseh tääl ko ij lamaš innig lâi kuáruttâm kuhes mučis mááccuh viiljah tom oinii sij suttii sii mielâst lamaš tađe kommeeb ko sij jiejahkin nievdâi komálijd naharijd sun muštâlij tain viljâidis sij suttii vala eenâb sun muštâlij nievdim et mij lâim valjekieddeid čoonâdmin piäldust muu valjekieddee ceggânij já tii valjekieddeeh čokkânii pirrâ já komerdii muu valjekieddee suu viiljah ettii maka šodâččih mii kunâgâssân sij lijkkojii vala-uv ucceeb nievdâi oppeet muštâlij tom-uv mun lam oppeet nievdâm tegu piäiváš máánu já ohtnubáloh täsnid liččii komerdâm muu sun muštâlij tast eeđâi eeči imâšijd tun lah nievdâm mij puáttiđ tuu komerdiđ viiljah kaađâštškuotti suu mut eeči jurdâččij et sun irâttičij mušteđ puoh taam vuábdoo viiljah kuáđuttii eejis saavzâid kukken meddâl pääihist eeđâi keččâđ maht tuu viiljah já saavzah piergejeh vuolgij máátkán viiljah huámášii suu jo kukken smietâškuottii et maht sij pesâččii iärun sarnuu koskânis tot nievdee puátá leggistep suu kááivun nuuvt mij peessâp sust já suu nievdâmijn eeđâi kode suu suu tuše kááivun ááigui kááijuđ maŋeláá já išediđ suu pááikán pyevtittij viljâidis luusâ sij valdii suu kiddâ já nuollii sust fiijnâ mááccuh já leggistii suu kááivun lâi kuárus ij lamaš ollágin čääci viiljah puurâdškuottii sij huámášii ulmuid puátimin kuhes ráiđuiguin lijjii kävppialmaah nuáđikamelijguin sij aiguu vyebdiđ jurdelij vyebdip ep vahâgit suu liihân sun mii viljâ mut mij vyebdip suu kävppialmai ráiđu aldanškuođij viiljâžeh kessii kááivust pajas já vuobdii suu sij ožžuu siilbâ tolvuu mieldis ij lamaš tast ko vuobdui sun ooinij kuárus kááivu sun suorgânij já šoodâi murâšlâžžân ige tiättám maid porgâđ valdii tääl kuhes mááccuh kiškodii tom já sotkii tom ellee vooráin oroi tegu miinii piäđuid te ličij volliittâm mááccuh sij čaittii pääihist ooinij tom sun tuubdâi tom tállán lâi tuálvum maht murâštij eres párnááh keččâlii lohđuttiđ suu mut ij oskom jieijâs innig kuássin pyehtiđ ilodiđ puátá ferttij čuávvuđ kävppialmaid vieres enâmân sun vuobdui almai lâi farao kunâgâs hovihiärrá koolgâi palvâliđ huámášij et lâi miinii eromâšijd pargoh luhostuvvii pyereest meridij et koolgâi huolâttiđ puohâin tehálâš aašijn já tipšođ ubâ omâduv ääigi keččin ij tarbâšâm innig jieš huolâttiđ masten luotij toos et čielgij puoh aašijd nuuvt tábáhtui-uv sivnedij pääihi keežild keevâi nuuvt et šoodâi faŋgâlân teehi čuorvij kálgu puohháid táálu ulmuid haalijd muu puánnján ij lam tuotâ mut juurdij nuuvt puášáskij já vuolgâttij faŋgâlân lâi uigâdum kááivun suu viiljah lijjii vuábdám suu uárjin sun lâi päggejum vieres enâmân tääl sun šoodâi vala faŋgâlân oonij huolâ vala faŋgâlist-uv já išedij suu faŋgâlhovdâ huámášij ooinij et puovtij lyettiđ já adelij sunjin eromâš pargoid ij tarbâšâm innig huolâttiđ tain pargoin maid poorgâi tieđij et tipšoi pargoidis pyereest čielgee nievdâmijd lâi liäiboo kote liäibui já juhâmuškyeddee kote huolâttij viinist šoddii vädisvuođah já suoi-uv pieijuin faŋgâlân iijâ suoi nievdáin ärttigis nahhaar suoi suogârdâláin korrâsávt maid sunnuu nievdâmeh merhâšeh poođij sunnuu luusâ já imâštâlâi tuoi leppee onne nuuvt murâšmieláin västidáin sunjin nievdáim kuohtuuh mut ij kihheen määti čielgiđ maid toh merhâšeh juhâmuškyeddee já liäiboo muštâláin vuáruttuvâi nievdâmijdis iberdij maid nievdâmeh merhâšii peeivi keččin liäiboi kevâččij uáli hyeneeht mut juhâmuškyeddee kale pesâččij faŋgâlist meddâl já finniiččij jieijâs pargo maasâd peeivi keččin selvânij et lâi čielgim nievdâmijd riehtâ keevâi hyeneeht já juhâmuškyeddee peesâi luovâs čielgij juhâmuškyeddei mon epivuoigâdvuođâlâš lâi et sun lâi faŋgâlist táátui juhâmuškyeddee muštâliđ taam kunâgâsân sun vissásávt pesâččij luovâs porgâškuođij oppeet hovist sun vájálditij kote lâi čielgim suu nievdâm já táttum sust iše šoodâi pääcciđ toho kost jo lâi farao lunne lâi lamaš faŋgâlist kyehti ive tábáhtui miinii jieš farao nievdâi sun čuážžu riddoost iteh čiččâm kussâd láá stuárráh já muččâdeh já toh kuátuh čäciruávui kooskâst puátih vala čiččâm kussâd mut toh láá raavžah já fasteh taggaar naver puovtij merhâšiđ tiäđustâlâi jyehi vijses ulmust kiäm peri tuubdâi mut ij ohtâgin tiättám maid kussânaver merhâšij juhâmuškyeddee muštái čielgim eeđâi kunâgâsân muoi liäiboin láim faŋgâlist te muoi kuohtuuh nievdáim tieđijm et munnuu nievdâmeh merhâšii maidnii eromâšijd lâi ohtâ omâs almai kote maatij čielgiđ nievdâmijd vuolgâttij viežžâđ čiŋâdâđâi jeđe moonâi kunâgâs luusâ eeđâi lam nievdâm ige ohtâgin määti čielgiđ maid tot meerhâš lam kuullâm et tun máátáh čielgiđ nievdâmijd čielgij et riävtui addel vástádâs kunâgâs muštâlij nievdâmis muštâlij sunjin čiččâm pyeidis kuusâst já čiččâm ravžâ kuusâst lah uáinám ubâ enâmist nuuvt fastes kuusâid eeđâi kunâgâs kuldâlij sun čielgij kunâgâsân čiččâm pyeidis kussâd merhâšeh čiččâm ihheed mon ääigi enâmist mana pyereest šaddeh já šadoh láá stuárráh purrâmâšvalje čiččâm ravžâ já fastes kussâd merhâšeh nelgi-iivijd ihán ij šoodâ ennust mihheen já purrâmâš nohá koskân nuuvt hyenes äigi et ulmuuh vájálditeh maggaar lâi toi čiččâm puorij iivij ääigi pehti muštâl maht kiävá smietâi já te eeđâi kunâgâsân šadolâš ive ääigi mij ferttip čuággiđ ááitán valje já vuorkkiđ hyenes iivij várás kuávlust ferttejeh ulmuuh vuorkkiđ uási šaddoost siäiluttuvvoo kaavpugij valjevuárháin puátih hyenes ääigih ij kihheen taarbâš niälguđ mij purrâp tom maid lep vuorkkim ferttee jođettiđ kiinii eromâš vijses olmooš mielâst tot lâi jiärmáht ettum já sun eeđâi lii muštâlâm puoh tom tunjin te ij lah kihheen vijsásub olmooš ko tun jođettiđ pargo kalgeh nuávdittiđ tuu miärádâsâid ubâ vaaldij suormâs suormâstis já tuvkkâlij tom kietân uážui uđđâ fiijnâ pihtâsijd já kollesalvânijd čiäpáttân vuoijij vavnuiguin pirrâ eennâm šoodâi pyereest piälduh adelii stuorrâ šado liijgoi purrâmâš huolâttij et ulmuuh vyerkkejii valje já eres purrâmâš ličij ma ŋeláá tárbu aasâi nissoon já naajáin eeđâi ko sunnuu vuossâmuš páárnáš kandâ šoodâi nommâ liävus mii meerhâš vájáldume tastko tääl lii tiptám muu vájáldittiđ puoh luhottisvuođâidân ko tuoh čiččâm šiev ihheed lijjii kuullâm uážui uccâ viljii nommân šoodâi čiččâm šadolâš ihheed lijjii moonnâm lappâd lâi heeitug ij tuše mut meid puoh enâmijn moh lijjii tast pirrâ niälguškuottii leehâi valjevuárháid lâi valje uástimnáál viiljah vyelgih enâmijn pegiškuođij et lâi valje vyebdimnáál kuávluin vuolgii ulmuuh máátkán ferttiiččii uážžuđ valje mudoi sij niälguččii jaamâs eeji lunne ulmuuh niälguškuottii eeđâi kandâidis lam kuullâm et vuábdoo valje toho uástiđ vâi mij-uv iäláččijm loves viiljâin vuolgii máátkán puohah iäráseh eereeb nuorâmus valje vuobdij sun tuubdâi viljâidis te sij iä tubdâm suu lavkkij sii oovdân aaibâs tegu vieres olmooš já sáárnui sijjân korrâ já merideijee jienáin tij puátivetteđ sun koijâdij västidii uástiđ valje purrâmnáál eeđâi sijjân leppeđ syelivákšojeijeeh puátivetteđ keččâđ kogo puávtáččij volliittiđ enâmân keččâlii uđđâsist hiärrá ep mij lah syelivákšojeijeeh lep puáttám uástiđ valje purrâmnáál já mij lep olmâ ulmuuh lâim puohnâssân kyehtnubáloves viljâžid nuorâmus lii pääihist eeji lunne já ohtâ ij lah innig elimin halijdij keččâlâddâđ sii piejâi viljâidis faŋgâlân kuulmâ piäiván peeivi eeđâi sijjân haalijdvetteđ eelliđ te ohtâ tist páásus teehi faŋgân iäráseh uážžuvetteđ uástiđ valje já tuálvuđ tom pááikán tastoo maasâd já pyehtiđ nuorâmuu viljâd mieldistâd ferttiiččii tottâliđ savâstillii koskânis já ibbeerdškuottii mon puástud sij lijjii toohâm viljâsis talle áigáá tovle ettii ooinijm mon paaloost sun lâi mut ep perustâm mijgis lep paaloost eeđâi iärásáid jiem-uv mun kiäldám tii kuoskâmist sunjin kiäldám tij eppeđ tottâlâm muu kuulâi puoh mut viiljah iä tiättám et sun iberdij puoh tom maid sij sarnuu jorgettij nubás já čiärui sun jorgettij sii kuávlun valjij pääcciđ tassaaš ko iäráseh puátih maasâd keččii maht pieijui faŋgâlân kočoi tevdiđ viiljâžij seehâid voljijn meridij meid pieijâđ seekân ruuđâid moiguin sij lijjii máksám uážuččii ruđâidis maasâd uážuččii meid mätkievvis-uv fáárun kädistii aasijdis voljijn já vuolgii pááikán mäccih pááikán orostii vuoiŋâstiđ sist lehâstij seehâs ko koolgâi piemmâđ aasis sun ooinij ruđâidis seehâst sij iä iberdâm sist lâi ennuv muštâlemnáál iäččásis lijjii nobdum syelivákšojeijen já sij kolgii tuođâštiđ et sij lijjii olmâ ulmuuh ferttejii kyeđđiđ faŋgân mut valje sij kale lijjii peessâm uástiđ ferttiiččii maccâđ vâi piäsá faŋgâlist meddâl taam viiljâžeh muštâlii iäččásis sij lekkii sehâidis kavnii ruđâidis hirmástuvvii eeđâi párnááh tuálvojeh must lii meddâl meid tij haalijdvetteđ tuálvuđ must lopedij et puáđáččij pááikán eeđâi jis sunjin miinii tábáhtuvá te mun murâštâm jieččân jaamâs ko valje nuuvâi já ulmuuh niälguškuottii eeđâi uástiđ mijjân valje västidij sunjin almai eeđâi et mij ep uážu maccâđ imâštâlâi mane sij lijjii muštâlâm alnestis nuuvt ennuv muštâlijd et tist lii vala ohtâ viljâ ettii koijâdâlâi nuuvt tärkkilávt et vala-uv iäččám iälá já láá-uv mist vala eres viiljah mij liččijm tiättám et sun kočoččij pyehtiđ vala lopedij et macâččij pááikán mieđâi eeđâi liävus nuuvt tääl sehâidâd fijnásumosijd heđâlmijd mieđâ já mandelijd já pistaaspähkinijd fáárun kyevtkiärdásâš ruttâmere vâi pesâvetteđ mäksiđ maasâd tom mii čuávui tii mieldi pááikán tot lâi feilim išedus tii uážžuđ já maasâd pááikán viiljâžeh vuolgii luusâ vuástáváldá viljâidis ooinij et lâi mieldi sun kočoi hovimiäštáris mälistiđ šiev purrâmâš tyeid almaid muu táálun eeđâi sij purâdeh oovtâst muin pevhištuvvii ko sij šoddii tolvuđ táálun ettii tábáhtuvá ruuđâi keežild moh moonnâm tove šoddii mii sehháid sun váldá mii kiddâ tuálvu mii aasijd já taha mii jieijâs uárjin monnii hovimiäštár luusâ já ettii tove ko lâim tääbbin uástimin valje šoddii ruuđah mii sehháid ep tieđe maht mij lep puáhtám ruuđâid maasâd já mist lii toi lasseen ruttâ meid uđđâ valje uástimân eeđâi sijjân ráávhust piejâi aarni tii sehháid vuolgij já poođij maasâd hovimiäštár huolâttij tast et sij pessii posâdâttâđ já sii aasih ožžuu purrâmâš uccii adalduvâidis poođij pááikán suu viiljah lijjii tobbeen já komerdii suu komerdii kidâ enâmân tiervâttij sii já koijâdâlâi vala-uv sii puáris eeči iälá muštâlii suu vaijeeđ pyereest komerdii oppeet aaicâi tääl já sun koijâdij taat tii nuorâmus viljâ váimu njuorâi maht sun lijkkui ij puáhtám sárnuđ mut moonâi vistásis čiärruđ sun posâdâđâi já poođij oppeet iärásij luusâ purrâmâš eeđâi tábáhtui purrii já juhhii maggaar ávumáláseh kočoi almai seehâid poggâ valjeest já pieijâđ jieškote-uv seekân sii ruuđâid pajemužžân pieijâđ muu silbâlite nuorâmuu viiljâ seekân viiljâžeh vuolgii máátkán aasijdiskuin sij lijjii pyevtittâm ulguubel kaavpug kočoi hovimiäštáris tuáridiđ sii juuvsah sii te koijâd mane sij láá suáládâm muu fiijnâ silbâlite juuvsâi viiljâžijd sujâttij sii lite suáláádmist tähidii et sij tuođâi iä lamaš suáládâm maiden lijjii macâttâm ovdebáá-uv määđhi ruuđâid hovimiäštár halijdij tutkâđ puoh seehâid sun kavnâččij lite sun váldáččij suolluu uárjin miettii toos tiettii et ij ohtâgin sist lamaš suolâ tommii luptiđ seehâid enâmân já lekkii taid poltoškuođij taid algâttij puárásum mo os sehháin kavnui nuorâmuu seehâst monâttii ollásávt tuoivus kädistii aasijdis já maccii kaavpugân monnii luusâ iäge tiättám maid ettâđ kote suáládij muu silbâlite šadda muu uárjin eeđâi iäráseh uážžuvetteđ maccâđ pááikán iäččád luusâ lavkkij uáinusân já eeđâi muu ele suutâ koijâdillih moonnâm tove saavâid viljâstân já ejistân et mij puávtáččijm nuorâmuu viljân teehi iäččám ij halijdâm lyeštiđ vyelgiđ mut mij lopedijm et sun puáđáččij maasâd pááikán mij maccâp suuttáá te iäččám muurâšt jieijâs jaamâs muu pääcciđ sajan toovâm mielâstubbooht tom ko maacâm pááikán nuorâmuu viljâttáá addel addâgâs viljâidis vuolgâttij puohâid meddâl visteest eereeb viljâidis sun ferttij muštâliđ kii sun lâi kullui maht čiärun eeđâi lam iäččám iälá palaskii nuuvt čuuvtij et iä áppádâm västidiđ eeđâi lam tii viljâ kiäm vuobdijd muurâšt elleđge juurdâš tom innig vuolgâttij muu teehi oovdeld tii kááijuđ ulmuid ive lii lamaš nelgi já vala puátih vittâ hyenes ive iššijn lii kááijum tii já tij kájuvetteđ maŋgâs tij vuolgâttâm muu teehi mut lii pieijâm muu kunâgâs alemus rääđiadeleijen já ubâ hovdân tääl pááikán viežžâđ iäččán tist puohâin lii pyeri leđe viiljah vuolgii pááikán mieldis valje leibi já eres purrâmâš lijjii fiijnâ pihtâseh já sij vuoijii vavnuiguin vuolgâttij love aasid moh lijjii kädistum puoh pyeremus adalduvâiguin rijdâl määđhi alne ravvij ko viiljâžeh vuolgii máátkán sii eeči peesâi kuullâđ et ij lamaškin jáámmám eelij já lâi ubâ eennâm hovdâ ij oskom tom tuottân sun ooinij vaavnuid já puoh tom maid lâi vuolgâttâm halijdij tállán vyelgiđ kandâ iälá sun eeđâi kandâm iälá kiäm kočodij varrij ubâ perruinis vuolgij vavnuinis sun kuáhtái eejis čiärui sollâluvâi eeđâi puoh lii pyereest lam uáinám tuu muáđuid já tom et iäláh eeđâi viljâidis mun sáárnum kunâgâsân já muštâlâm et tij leppeđ puáttám eeđâm et tij leppeđ kuáđutteijeeh já tist láá saavzah mieldi tij uážžuvetteđ pääcciđ aassâđ tiiptij eeji já viiljâid pääcciđ aassâđ aalmug šadda vädisvuođáid já suu viiljah assii maaŋgâid iivijd ožžuu ennuv párnáid ovdánij já suu viiljah puárásmii já jammii párnááh rávásmii já sij vuárustis ožžuu ennuv párnáid šoodâi stuorrâ já vuáimálâš aalmug aalmug lijjii puohah eeji maajeeldpuátteeh kote lâi uážžum noomâ kunâgâsah mulsâšuddii kunâgâs ij lam kuássin kuullâm ige tiättám et lâi kááijum aalmug niälgán jämimist eeđâi egyptiláid mon ennuv israelliih láá tallegis jis sij volliitteh já tuálvuh mii riggoduvâid meridij paggiđ israellijd korrâ paargon sij vaibâččii já kuárániččii iäge sij liččii innig varâliih ferttejii porgâđ kunâgâs pyerrin huksejii kaavpugijd rahtii tiijlâid kunâgâs tááloid šoddii porgâđ jyehilágán pargoid aalmug lâi šoddâm eennâm uárjin kunâgâs lâi vala-uv liävuttem lijjii ain-uv liijgás ennuv já lasanii ain peeivi sii loho ličij stuárráb ko egyptilij loho keežild kunâgâs meridij et puoh iäskánšoddâm kandâpárnááh kalgeh leggistuđ kaandah rávásmeh almajin pyehtih algâttiđ suáđi kááju párnáás táálust enni kejâdij jieijâs iäskánšoddâm párnáá lâi mučis uccâ kaandâš kale ij tiptáččii suáldáttijd leggistiđ suu kaandâ čievâi umogáá stuorrâviljâ já uábbi iävá uážžum muštâliđ kiässân uccâ viljiist stuárui já enni iberdij et sun ij puávtáččii innig čievâdiđ kaandâ ferttiiččij adeliđ suu meddâl ponoi koori čäciruávuin já piejâi párnáá toos sun loovdij koori luhhijn amas kihheen uáiniđ suu maŋa sun kočoi kaandâ stuorrâuábi suoi kuoddijn koori já čievváin tom čäciruávui kooskân enni maacâi pááikán mut paasij keččâđ mii tábáhtuuččij kunâgâs nieidâ poođij oovtâst palvâleijeidiskuin vuojâdiđ ooinij maidnii čäciruávui siste šoodâi tiätuäŋgirin tot puovtij leđe palvâleijein koolgâi moonnđ keččâđ poođij maasâd koori mieldi luptij lohe viällái kaandâš já čiärui šalligâšâi uccâ párnáá eeđâi kandâ lii israellaš kunâgâs lii meridâm sii leggistiđ taam mučis uccâ kandii sun kale ij uážu surmiđ šadda muu kandâ kuulâi maid prinsessa eeđâi moonâi prinsessa luusâ já koijâdij nissoon kote puáhtá njomâttiđ kandii já tipšođ suu tuu peeleest västidij peri kaačâi pááikán viežžâđ eenis uážui huolâttiđ uccâ kandiist tassaaš ko sun šodâččij váhá stuárráábin kandâ varriiččij kunâgâs nieidâ luusâ sun uážui noomâ paattâr rávásmui peeivi sun poođij pááikán kost israelliih uárjih porgii sun ooinij mottoom egyptilâš almaa cäimimin uárji suutâi nuuvt čuuvtij et čooskij egyptilâš almaa jaamâs ko huámášij et almai jaamij te sun suorgânij ááigui kodettiđ ko kuulâi maid sun lâi porgâm ferttij patâriđ poođij enâmân sun paasij pappâ luusâ naajâi nieidáin já suoi uážžoin kyehti párnáá lunne kuáđuttij saavzâid monnii maaŋgah iveh já kunâgâs jaamij kukken lijjii ain uárjin ruhâdillii iše já kuulâi sii rukosijd uážžu koččom mottoom peeivi lâi kuáđutmin saavzâid sun ooinij maidnii ärttigijd ooinij miestuu pyelimin mut tullâ ij puáldámgin tom moonâi aldeláá keččâđ mane miestâ ij puállám kunnân sun kuulâi jienâ mii kočoi västidij mun lam eeđâi kammuidâd tastko saje mast čuážuh lii pase jienâ joođhij lam iäččád já suorgânij já čievâi muáđuidis kieđâidiskuin ij tuostâm keččâđ joođhij lam uáinám maht israelliih killájeh puáttám kááijuđ sii kunâgâs luusâ já táátu suu lyeštiđ muu aalmug vyelgiđ jođettiđ tom šiev já vijđes enâmân eeđâi tot mun lam moonnâđ kunâgâs luusâ mun pyevti išediđ israellijd meddâl eeđâi lam tuin koijâdij jis sij iä osko muu ko muštâlâm et tun lah koččom muu mun toos eeđâm västidij lam tot mii lam puávtáh ettâđ aalmugân et lam tuu vuolgâttâm koijâdij tust lii kieđâst västidij kočoi leggistiđ suábi enâmân leggistij suábi enâmân tot muttui kyevdin palaskij já murdelij kočoi toppiđ kyevdi seeibikeš toovâi nuuvt šoodâi kyevdi oppeet suábbin kočoi čäittiđ taam meerhâ israellijd sij oskoččii et lii vuolgâttâm eeđâi iä lah sárnumadalduvah kihheen kuldâl muu suutâi já eeđâi uážžu išediđ tuu lii čeppi sárnuđ tääl já muštâl puoh viljâsâd máccá toovâi nuuvt tegu lâi koččom maacâi perruinis sun kuáhtái viljâs muštâlij et lâi adelâm sunnui pargon laiđiđ aalmug meddâl kuldâlij maid muštâlij sun tuálvui viljâs aalmug hoovdâi luusâ muštâlij sijjân maid lâi uážžum kuullâđ sij kullii et lâi uáinám mon vädis tile sist lâi sij movtáskii ruhâdillii já kijttii tast et sun áigu išediđ sii já kunâgâs lunne já moonáin kunâgâs luusâ já eeđáin haalijd et luáštáh suu aalmug ävđinenâmân uhrediđ kunâgâs västidij tuubdâ tii jiemge haalijd lyeštiđ israellijd já ferttijn vyelgiđ meddâl lâi hirmâdávt suttâm já meridij ráŋgášiđ israellijd porgâttij israellijd vala korrâsubbooht ooinij et israellij tile huánánij vala ovdiist-uv ruhâdâlâi vuolgâttih muu eellim viäránij vala ovdiist-uv ko eellim kunâgâs lunne lopedih kááijuđ sii eeđâi uáináh maid pastam toohâđ kunâgâs luusâ lam tuin já moonáin oppeet kunâgâs luusâ eeđâi et lii vuolgâttâm tunnuu imâštavo leggistij suábis kunâgâs oovdân tot muttui stuorrâ kyevdin kočoi noidijdis toohâđ siämmáá koonstâ leggistii sobijdis enâmân já toh meid šoddii kyevdin kyevdi puurâi eres kuovdijd tuše povvâstij já ige kuldâlâm sunnuu vuođa h keččâledeh itten kočoi já moonnâđ riidon lâi monâmin vuojâdiđ luptij suábis já čooskij čáácán mirhâttui jammii ige čääci lam innig juvâttettee egyptilâš nuáidih mattii toohâđ siämmáánáál moonâi pááikán ige perustâm tastkin peeivi keččin moonáin já oppeet kunâgâs luusâ eeđâi jieh lyešti israellijd te cuobbuuh tevdih tuu eennâm ij halijdâm kuldâliđ sunnuu eeđâi suábbád paijeel juvvij kanavai já láádui cuobbuid itteeđ ubâ kiksen keigij kieđâs já cuobbuuh lovdii ubâ eennâm kočoi já jieijâs luusâ já eeđâi läpittiđ cuobbuid te mun luáštám israellijd ruhâdâlâi já cuobbuuh láppojii tááluin šiljoin já piälduin ko kunâgâs ooinij et cuobbuuh láá lappum sun ij innig halijdâmgin lyeštiđ israellijd vyelgiđ ige kuldâliđ já já moonáin kunâgâs luusâ já váruttáin suu uđđâ luhottisvuođâin kunâgâs ij kuldâlâm sunnuu ko luhottisvuotâ kuoskâttij sun lopedij vissásávt lyeštiđ israellijd vyelgiđ mut ko puoh lâi oppeet pyereest sun vájálditij lopádâsâs já vuolgâttij já meddâl juátkojii pilledii šado já luhâmettumeh syeiniaččinjeh purrii vala tom loopâ-uv mii lâi siäilum piäiváš siävŋánij ubâ enâmist piäiván ij puáhtám uáiniđ maiden luhottisvuotâ sevŋâd lâi pištám kulmâ peeivi kunâgâs viežâttij jieijâs luusâ já eeđâi kiäinusâd já palvâliđ uážuh väldiđ fáárun mut elleid ferttiih kyeđđiđ eeđâi ferttip väldiđ fáárun puoh ko vyelgip suutâi já eeđâi kiäinusâd elege innig kuássin puáđi muu čolmij oovdân västidij etâmáin ferttiih lyeštiđ aalmug tuu já tuu aalmug juksá hirmâdsâš luhottisvuotâ puárásumos kandâ jáámá perrust puárásumos kandâ jáámá kunâgâs eeđâi meddâl elege kuássin puáđi maasâd jiem kuássin lyešti israellijd vyelgiđ vuolgij meddâl moonâi aalmugis luusâ já eeđâi suoijâl tii jis tohâvetteđ nuuvt ko mun táátum pááikán já valmâštâllâđ lábbá lábbá tuulâ alne vooráin tij kolgâvetteđ sikkođ uvsâidâd lii merkkâ mii syeijee tii ij uážu moonnâđ olgos ovdil iiđeed tastko puáttee iijâ aalmug juvsâttât stuorrâ luhottisvuotân jis tohâvetteđ nuuvt ko táátum te suoijâl tii tábáhtui nuuvt ko lâi ettâm kuávlust enâmist jammii perrui puárásumoseh kaandah koccái kunâgâs iho já kočoi já jieijâs luusâ já eeđâi muu eennâm já aalmug mieldistâd israellijd ohtân savzâidiskuin kusâidiskuin já vuávsáidiskuin čuákkejii tävirijdis nuuvt jotelávt ko máhđulâš já vuolgii aalmug vuálgá lijjii tuháttij mield ko sij vuolgii sist lijjii saavzah vuávsáh já kuusah aalmug almaah nisoneh já párnááh já puoh elleeh vajâldii čoođâ ävđineennâm kuávlun uápistij sii juuđij sii oovdâst polvân já iho tullân sij puohtii vajâldiđ ijâppeeivi sij pyevtittii riidon sij orostii vuoiŋâstiđ kunâgâs kaađâi miärádâsâs eeđâi jieijâs palvâleijeid tuihmevuotâ lyeštiđ israellijd vyelgiđ mii tääl palvâleh meridij paggiđ israellijd maccâđ táátui leŋgiđ hiäppušijd vaavnui oovdân vuolgij máátkán oles suátijuávhuinis viežâččii orjijdis maasâd rastaldittem lâi vuoiŋâstmin riddoost kulluuškuođij hiäppušij já vaavnui juulâ sij čyežžilij várdáđ te oinii et kunâgâs lâi suátijuávhuinis puátimin eidu oolâ aalmug suorgânij já čuorvij ličij lamaš pääcciđ jäämmiđ ko jäämmiđ tääbbin ävđinenâmist västidij poolâ suátá tii oovdâst koččom mield keigij suábis paijeel poođij korrâ nuorttâpieggâ já posádij čääsi tuárispel vuolgii meerâ rasta vazzii koške eennâm mieldi já meerâ ceggânij muvrân sii kuábbáá-uv pelni já suáldátteh oinii israellijd monâmin meerâ rasta já sij vuolgii maŋŋaal ko aalmug lâi pyevtittâm nube riidon čääci liäškásij oppeet maasâd já suu suáldátteh hevvânii lijjii pyevtittâm iäskán pelimuudon meerâ aalmug lâi piäluštum já puohah kijttii uábbi toppij puka uccâ rumbuužii já tánssái já kiijtij lávlumáin já nuuvt tohhii meid eres-uv nisoneh já leibi ävđin enâmist riddoost israelliih vajâldii ävđinenâmân sij nimmâruškuottii já ličij lamaš pyereeb pääcciđ mij čokkáim piärgupaađij pellâst tuoi leppee puáhtám mii teehi ävđinenâmân niälguđ jaamâs eeđâi lam kuullâm israellij nimmâruššâm sijjân ehidist tij pesâvetteđ purrâđ piärgu já itten uážžuvetteđ leeibi eehid kiirdij stuorrâ viirijâsmuáti leeirân pivdii luudijd possii já purrii taid sij iđedist koccájii lâi enâmist vala syelni piäiváš pajanij já syelni kuuškâi te paasij miinii vielgâdâsâid enâmân imâštillii taat lii västidij lii leibi maid lopedij tom mut tuše onnáá peeivi tuárvi uážžuvetteđ lase monnii olgos já čoggii tommit ko tarbâšii motomeh iä tottâlâm vyerkkejii váháš ittáá peeivi várás itten tom ij puáhtámgin innig purrâđ lijjii mááđuh já tot lâi kuocâgâm iä tarbâšâm vuorkkiđ puárrás tastko jyehi iiđeed enâmist lâi uuđâs čoggui njaalgâ vielgis suvrâmin kočodii tom mannan alne pyevtittii ävđinenâmân sij pottii sij orostii já ceggejii koođijd já telttaid kuárŋui vääri oolâ sárnuđ čuárvui taam aalmugân leppeđ jiejah uáinám maht mun lam kuáddám tii kuáskimsuájáiguin já puáhtám tii jieččân luusâ maailm lii muu já mun halijdâm et tij leppeđ muu jieččân aalmug eeđâi almostuum tunjin poolvâ siste vâi aalmug kulâččij muu sárnum tunjin toovâm vâi sij oskoččii et eidu mun lam valjim tuu njeejâi väärist já muštâlij puoh maid lâi ettâm peeivi puohah moránii äijih čiärgumân já aldâkkâstmân sij čaŋâlii olgos teltainis sij oinii čapis poolvâ vääri alne kullui noonâ jienâ čuojâi tegu paasuun pajanij meid suovâ já tullâ já ubâ vääri tuárgistij suorgânii čuuvtij vaaldij mieldis palvâleijes já aldanij vääri sun eeđâi munnuu täst tassaaš ko muoi puátteen maasâd páácá tiiguin já kuárŋoin väriluákán orostij já eeđâi muu täst mun kuárŋum pajeláá kuáhtáđ lavkkij poolvâ siisâ já kuárŋui väričohe oolâ sun ájánij neljilov peivid já neljilov ijjâd pákkumeh alne sáárnui uážui meid kyehti keđgitaavlu lijjii čaallum love pákkumid lijjii laavah moh išediččii ulmuid eelliđ oovtâst love pákkumid lam tuu iä uážu leđe eres imeleh keevti puástud tuu noomâ vuoiŋâstempeeivi iäččád já iännád kode riko näimilito suáláád ceelhi verituođâštus jieijâd aldemuust anestuu jieijâd aldemuu omâduv anestuu jieijâd aldemuu pelikyeimi palvâleijeid käärji elege maiden muide mii kulá sunjin vuordij kuhháá mut ájánij oskoškuottii et lâi jáámmám monnii luusâ já ettii ep tieđe mii lii tábáhtum sun ij innig maacâ mii tääl joođeet tarbâšep uđđâ laiđiistiđ mii mijjân uđđâ halijdep mon mij pyehtip uáiniđ eeđâi munjin puoh kollečiŋâidâd ulmuuh nuollii kollečiŋâidis já adelii taid raahtij kolleest vuáksákäälbi komerdij kollekäälbi já eeđâi lii mii immeel kote lii laiđiistâm mii meddâl sij ávudii uđđâ imelis purâdii já tánssájii njeejâi väärist vuálus kuodij kyehti keđgitaavlu maid lâi sunjin adelâm kote lâi vuárdám poolvâ ulguubeln eeđâi lam liävuttem kulloo suátihuuihâs sij láá volliittum eeđâi tot lah suátihuuihâs lávluh suoi aldanáin leeirâ ooinij mii lâi tábáhtum čuážui álttár alne tánssájii ton pirrâ puášáskij peškâlij keđgitaavluid enâmân nuuvt korrâsávt et toh muálunii tuháttin pittán sun toppij kollekäälbi já soivâlij tom tuulân koijâdij puohtih tipteđ ulmuid vuástálistiđ táátu västidij suutâ munjin viljâm tiäđáh magareh taah ulmuuh láá jurdii et tun lah jáámmám já halijdii uđđâ pákkumtaavluh itten eeđâi ulmuid eppeđ oskom kuárŋuđ váárán áánnuđ addâgâs kuárŋui oppeet váárán sun ájánij neljilov peivid já neljilov ijjâd adelij sunjin uđđâ pákkumtaavluid njeejâi hitásávt väärist vuálus tove taavluh iä cuovkkâniččii sun ooinij viljâs já hiäimunjunošijd sun luptij kieđâidis vâi puohah uáináččii taavluid já uáiváámusah kaččâlii meddâl šoodâi liävuttemmin sij tääl lijjii keksim čuárvui taa lam mun tuu viljâ puáđi maasâd tuubdâi viljâs jienâ orostij já maacâi várugávt kuávlun já suu maajeeld čuovvuu puoh uáiváámusah keejâi äŋgirávt viljâs já eeđâi kaačah patârâsân ko uáináh muu ráhtám lase kolleimelijd västidij lah mij patârijm tondiet ko mij ep tubdâm tuu muáđuh suonjârdeh tegu piäiváš eeđâi čuovâ čuává muu muáđuin lam sárnum já tääl mun halijdâm et kuldâlvetteđ maid lii ettâm já uáiváámusah vuolgii viežžâđ aalmug puohah lijjii čuákist čaaitij uđđâ keđgitaavluid moid lijjii čaallum love pákkumid eeđâi láá love pákkumid aalmugsis uážuim taid tondiet vâi mátáččijm eelliđ oovtâst haalijd mii eelliđ ráávhust aldemuidâd tegu jieijâd räähist ubâ váimustâd já ubâ siälustâd já vuoimijnâd lii tehálumos pákkum lâi kiergânâm sárnumist piejâi sun suoggâm čyevvee muáđuidis oovdân amas paldettiđ ulmuid teltta čokkij aalmug já muštâlij et lâi adelâm sijjân pargo huksiiččii temppâltelta huksiiččii meiddei aarkâ mon siste sij siäiluttiiččii love pákkum keđgitaavluid halijdii adeliđ maidnii temppâltelta várás nisoneh já párnááh puohtii skeŋkkân kole soljoid peljičiiŋâid suormâsijd já čevečiiŋâid lâi silbâ- tâi veškičiŋŋâ sun puovtij tom puohtii mučis tevkisčuovjis purppurruopsis ruusuruopsis já vielgis laaigijd puohtii meiddei ruopsâdin painum šiišnijd akasiamuorâ oljo lamppuid já njaalgâhajâsâš njaddosijd sij puohtii skeŋkkân eeđâi lii koččom já jođettiđ temppâltelta huksimpargoid lává kuohtuuh uážžum adaldâhhân toohâđ puohlágán taaidâtuojijd mättiv kieđâvuššâđ kole siilbâ já veeški mättiv snikkáruššâđ já kođđeeđ já haldâšává jyehilágán muorâtyeje lii adelâm sunnui meid máátu máttááttiđ iärásijd keežild suoi jođettává temppâltelta huksim ožžuu porgâđ tom maid pyeremustáá mattii nisoneh kuđđii mučis kággáid já näähkih njađđojii telttan raahtij littoaarkâ skođâsamnâsin lâi kolle já ennuv eres-uv sij porgii eidu nuuvt ko lâi koččom puoh lâi vaalmâš temppâl ceggejui siisâ loptejui arkkâ ohtân love pákkumáin tärhistij et puoh lâi nuuvt ko lâi koččom poođij olgos telttaast polvâ luáštádâđâi telta paajaabel já kirkesvuotâ teevdij tom polvâ luptânij temppâltelta alne lâi äigi juátkiđ määđhi ko polvâ luáštádâđâi temppâltelta oolâ sij orostii tábáhtui ubâ ton ääigi ko aalmug vajâldij lopedum eennâm kuávlun já suu kaandah šaddeh pappân čokkij aalmug temppâltelta luusâ eeđâi já suu kaandah liävus tii pappân huolâtteh immeelpalvâlusâin máttáátteh tijjân já tii párnáid pákkumijd maid adelij mijjân já suu kaandah posâdâttii já kárvuttij sii uđđâ já fiijnâ pihtâsijguin eeđâi já suu kandáid eeđâi et tij kolgâvetteđ celkkiđ návt ko sivnedvetteđ aalmug sivnedus tuu já varjâlus tuu čuovâsmittus tunjin muáđuidis já liävus tunjin ármulâš jurgâlus muáđuidis tuu kuávlun já adelus tunjin ráávhu aalmug poođij ävđinenâmân sij ceggejii teltaidis sáárnui já eeđâi tiäđuštelleid eennâm mun adelâm aalmugân vuolgâttij muáddi almaa máátkán já eeđâi keččâđ maggaar eennâm tot lii leđe ruokkâdeh já pyehtiđ mieldistâd eennâm heđâlmijd peeivi keččin almaah pottii maasâd já puohtii viinimuorjijd viigunijd já graanaatomenijd muštâlii aalmugân tast maid sij lijjii uáinám lii riges eennâm tievâ mielhist já mieđâst láá ton eennâm heđâlmeh eennâm aalmug lii kievrâ láá vähtejum já uáli stuárráh ep kuássin paste väldidiđ tom ulmuuh láá stuárráh tegu jietânâsah oroim sii paaldâst lemin tegu syeiniaččinjeh ihheed ävđin enâmist tiäđuštelleeh muštâlii jietânâsâin aalgij ju vkku piškođ já huikkeđ iijâ sij parguu sij monnii já luusâ vaidâliđ ko liččijm uážžum jäämmiđ tâi tääbbin ävđinenâmist haalijd tuálvuđ mii enâmân kost mij puohah kudduuččijm sarnuu koskânis uđđâ hoovdâ já vuálgup moonâi ruhâdâllâđ iše eeđâi taat aalmug áigu nimmâruššâđ muu vuástá sij iä oskom muu ko lopedim sijjân sist ij ohtâgin peesâ toho ävđinenâmist neljilov ihheed ko iä kerd lyeti munjin muštâlij maid lâi ettâm šoodâi väivi já sij kattii nuuvt tegu lâi ettâm vajâldii ävđinenâmist maaŋgâid iivijd källest sij pyevtittii mii lâi ävđinenâmist jaamij uábbi hävdidui toho ij lamaš čääci ulmuuh čokkânii já algii vuástálistiđ já ettii leppee tuálvum mii meddâl já puáhtám taam kavhâdis sajan iä šoodâ muorah ige tääbbin kavnuu juuhâmčääci moonâi temppâlân ruhâdâllâđ eeđâi lah adelâm munjin návt lusis nuáđi mun leđe nuuvt eeči ko enni-uv ubâ aalmugân et kuádám sii kieđâidân alne jiem vaje innig lyešti muu taam várnuttisvuođâst västidij já lopedij sijjân čääsi veikkâ aalmug epidij já nimmârušâi koolgâi väldiđ suábis já tuálvuđ aalmug källee luusâ luptij suábis já čooskij toin kuohtii källei poođij nuuvt ennuv čääci et ulmuuh já puoh sii elleeh pessii juuhâđ kalas eeđâi já eppee oskom muu eppee uážu tuálvuđ aalmug ton enâmân mon lam sijjân lopedâm kuođđii já pottii váárán já kuárŋoin vääri oolâ luovâttij jieijâs paapâpihtâsijd kandâsis tobbeen väričohheest jaamij sij lijjii murâštâm kulmâlov peivid sij vuolgii ovdâskulij aalmug nimmâruškuođij oppeet lijjii vaibâm vajâldiđ ävđinenâmist ettii tun tolvuh mii meddâl já puohtih mii teehi ävđinenâmân jäämmiđ ij lah leibi ige čääci tuše peri taat siämmáš hyenes purrâmâš vuolgâttij mirkkâkuovdijd leeirân já toh kaskii maŋgâs monnii luusâ já ettii addâgâs et mij nimmârušâim väldiđ meddâl kuovdijd ruhâdâlâi et sij pesâččii luovâs kuovdijn västidij já kočoi suu rähtiđ veeškist kyevdi já pieijâđ tom stággukiäčán toovâi nuuvt ko lâi koččom tääl kyevdi käskistij kiämmân te sun puáránij tállán ko peri kejâstij veškikyevdi jäämmim sáárnui aalmugân lam tääl čyetikyevtlov ihásâš puáris jiemge innig vaje jođettiđ tii lii valjim tii uđđâ jođetteijen poolâ tastko lii tiiguin sun eeđâi leđe nanos já ruokkâd tuálvuh taam aalmug tom enâmân mon lii lopedâm mijjân jotá tii ovdiibeln já lii tiiguin ij hilgo tuu poolâ eeđâi aalmugân maid lam ettâm tijjân já toollâđ pákkumijd iä lah kuárus säänih ubâ eellim lii kiddâ tain njuolgâdusâin sivnedij aalmug já tuáivuttij toos jyehilágán pyere kuárŋui kost puovtij uáiniđ eennâm mii lebbânij vääri pirrâ eeđâi lii tot eennâm mon lopedim já lam tääl tiptám tuu uáiniđ tom mut toho tun jieh peesâ palvâleijee jaamij enâmist nuuvt ko lâi ettâm aalmug ij uážžum innig kuássin taggaar proofeet ko kihheen lah sárnum nuuvt ko ige kiästán lah lamaš taggaar vyeimi joođeet aalmug eeđâi palvâleijee lii jáámmám tun uážuh jođettiđ aalmug enâmân mon lam lopedâm tijjân poolâ mun jođettâm já išedâm tuu kočoi puohâid rahttâttâđ vyelgiđ sij viijmâg pesâččii enâmân mast sij lijjii kuullâm nuuvt kuhháá tottâlij koččom já vajâldij enâmân mon lâi sijjân lopedâm muuvrah vireh jođettij aalmug rasta riddoost lâi kaavpug puoh poortah lijjii toppum israellijn eeđâi suátinavcâlâš almaah vázzus kaavpug muuvrâi pirrâ kuttâ peeivi pappâd kuáddus čiččâm pasunid littoaarkâ ovdiibeln peeivi tij väzzivetteđ kaavpug pirrâ čiččâm kerdid possoos pasunáid kulâvetteđ toi jienâ kolgâvetteđ piškoškyettiđ já huiheškyettiđ muuvrah vireh já tij pesâvetteđ kaavpugân muštâlij taam aalmugân já nuuvt porgui peeivi aalmug vaazij kaavpug pirrâ peeivi sij koccájii tooláá piäiváš pajanij aalmug vaazij čiččâm kerdid kaavpug pirrâ pussuu pasunáid já ubâ aalmug piškoi já huuihij virrii já aalmug peesâi kaavpugân aalmug väldidij kaavpugijd oovtâi-oovtâi tot lâi väldidâm ubâ ävđinenâmist lâi nuuhâm israelliih ožžuu eelliđ enâmist mon lâi lopedâm sii madâreijijd ceggejii temppâltelta sajan kyehtnubáloh kandâd já lijjii uážžum ennuv párnáid ájuvijd já sii párnáid kiäh lijjii maajeeldpuátteeh kullii hiäimun já maajeeldpuátteeh kullii hiäimun kaandah já uážžoin adeliđ noomâid jieijâs hiäimoid hiäimuh lijjii kulmânubáloh lâi juáhám kyehtnubáloh uásán čuážui telta ovdiibel já adelij hiäimuid keessiđ vyerbi tast kost sij kolgâččii aassâđ já hiäimuh kolgii aassâđ olgomustáá mäddin já hiäimuh ferttejii jotteeđ tavas já hiäimuh asâččii eennâm koskâuásist suuhâ ij uážžum jieijâs kuávlu pic ferttij aassâđ neeljilovkäävcist jieškote-uv kaavpugist lâi hiäimui jođetteijee sun jaamij finnij aalmug uđđâ jođetteijeid kočoduvvojii tuámárin huolâttii tast et puoh enâmist moonâi riehtâ tuámmár nommâ lâi ääigi eennâm jođettij nissoon kiän nommâ lâi pottii já tuámmár nommâ lâi já sun lâi meid proofeet muštâlij aalmugân mii lâi táttu enâmist assáin kyehti nissoon já lâi ovdeláá vuálgám kálláinis já kuovttijn kandâinis enâmist já kaavpugist tastko purrâmâš lâi uccáá já tobbeen ulmuuh nelguu suu käälis já kaandah lijjii jáámmám lâi tuše lâi ovttuu aassâm enâmist lâi šoddâm tobbeen já lâi lamaš näimilittoost nubbijn kandáin halijdij maccâđ jieijâs päikkienâmân eeđâi pááikán iännád luusâ kavnâđ uđđâ kállá västidij tun moonah toho moonâm mun-uv já kuus tun orostâh aassâđ toho mun-uv orostâm aalmug lii muu aalmug já tuu lii muu-uv suoi vuolgijn oovtâst já pyevtittáin šaddoraaijâm ääigi lâi nuuhâm eeđâi muu moonnâđ piäldun čuággiđ jiveooivijd vâi uážžoon purrâmâš västidij peri nieidâžâm čoogij jiveooivijd maid šaddonorreeh lijjii kuáđđám omâstij riges almai lâi hyelkki mut ij tiättám tom adelij čuággiđ nuuvt ennuv jiveooivijd ko sun halijdij kočoi palvâleijeid pavestiđ jiveooivijd meddâl kieddein-uv já kyeđđiđ taid enâmân vâi peesâi čuággiđ taid sun eeđâi kiäldám palvâleijeidân mahten hettiimist tuu tunjin šadda koško moonâ juuhâđ palvâleijei puáhtám ruhhoin tun lah nuuvt pyeri munjin kote puáđám vieres enâmist imâštâlâi västidij kuullim mon pyeri tun lijjih kállád jäämmim maŋa jieijâd aalmug já čuovvuh suu teehi lijkkui čuuvtij naajâi suin já suoi uážžoin uccâ kandii eres nisoneh ettii kote räähist tuu lii šoddâdâm kaandâ iššeed tuu ko puárásmuuh luptiistij uccâ kandii sollâsis já sust šoodâi kaandâ tipšoo proofeet sáárnui távjá jieijâs aalmugân almai já nisonij pehti kiäh kočoduvvojii profettân kolgii kevttiđ korrâ saanijd ko aalmug ij halijdâm čuávvuđ táátu kolgii meid lohđuttiđ ulmuid ko sist lijjii vädisvuođah profettâin lâi väärist aasâi almai kálgu tuáivui čuuvtij párnáá ive sun mađhâšij kálláinis temppâlân kaavpugân ruhâdâlâi párnáá sun eeđâi jis tun adelâh munjin kaandâ te mun adelâm suu tunjin maasâd já sun palvâl tuu ubâ eellimääigis temppâl pappâ kuulâi mane lâi nuuvt murâšlâš sun eeđâi sunjin pááikán elege innig muurâšt addel tunjin tom maid sust táátuh šoddâdij kaandâ kote uážui noomâ muuštij maid lâi lopedâm lâi váhá stuárrum tuálvui suu temppâlân luusâ jyehi ive puovtij kaandân pihtâs uđđâ máccuháá iijâ ko lâi uáđimin čuárvui suu morettij toomâi luusâ já eeđâi mun lam čuorvuh muu västidij mun lah čuárvum tuu maasâd uáđđiđ čuárvui oppeet pulttâsij já moonâi luusâ já eeđâi mun lam čuorvuh muu västidij lah čuárvum kaandâžâm maasâd uáđđiđ keerdi čuárvui pulttâsij já moonâi luusâ já eeđâi tegu ovdeláá-uv mun lam čuorvuh muu iberdij et čuárvui kaandâ eeđâi viälláđ kiinii tuu oppeet čuárvu te eeđâ lam tuu palvâleijee já kuldâlâm tuu moonâi viälláđ poođij já čuárvui tegu ovdeláá-uv västidij tuu palvâleijee kulá iberdii et lâi valjim jieijâs profettân šoodâi meid tuámárin kote muštâlij ulmuid mii lâi riehtâ já mii puástud šadda kunâgâs lâi puárásmân sun uážui uđđâ pargo koolgâi valjiđ aalmugân uđđâ kunâgâs nuorâ almai lâi ucâmin eejis lappum aasijd uusâi vijđáht mut ij kavnâm taid sun kuulâi saavâid proofeet vaarâ mátáččij muštâliđ kote kuávlust kalga uuccâđ ooinij puátimin sáárnui sunjin já eeđâi toovl lii almai kiäst šadda muu aalmug jođetteijee muštâlij tom aalmugân uáinivetteđ uđđâ kunâgâs kiäm lii valjim puohah ilodii já čuorvuu tiervân kunâgâs já lâi lamaš kunâgâssân kuhháá jooskâi sun čuávumist táátu eeđâi haalijd innig israellij kunâgâssân tuu luusâ lam meridâm et ohtâ suu kaandâin šadda kunâgâssân toovâi nuuvt ko lâi ettâm já poođij lijjii maŋgâ kaandâ kejâdij sii oovtâi-oovtâi mut ij ohtâgin tuhhim kunâgâssân sun lâi kuáhtám kaandâin čiččâmâs sun koijâdij puoh tuu kaandah täst västidij lii vala ohtâ kandâ lii kuáđutmin saavzâid eeđâi kiännii viežžâđ suu nuorâmus kandâ poođij eeđâi šadda kunâgâs vuoidâi kaandâ kunâgâssân čokkái lusis mieláin jieijâs palaccist tuubdâi et ij lam innig suin jurduuh väividii suu palvâleijee iävtuttij mii uuccâđ almaa kote čuojât tunjin haarpu ko sevŋis jurduuh vääividškyeteh vajah pyerebeht lii kandâ máttá čuojâttiđ sun lii ruokkâdis suáldát já jiärmáás almai sun lii lii suin peesâi kunâgâs palvâlusân čuojâtškuođij haarpu te tile rávhudui já paas jurduuh láppojii lijkkui nuuvt čuuvtij et halijdij suu ovttuu jieijâs aldasáid já já ránnjáaalmug filistealiih sottii koskânis čuožžuu vuástáluvâi filistealâš styeres tegu jietânâs lavkkij uáinusân já ruáŋgui jieijâd juávhust almaa kote tuástá tuárruđ muin sun vuáittá mu te mij tottâlep tii jis mun vuáitám suu tij tottâlvetteđ já palvâlvetteđ mii tääl teehi kiännii vâi muoi pesseen tuárruđ koskânâm lâi uáivist veškisyejikappeer já pajalist veškipäiđi suu kolbâ lâi nuuvt lussâd et ton kyeddimân suu ovdiibeln tarbâšuvvojii maŋgâ almaa suáldáttijdiskuin kuulâi saanijd já ooinij suu pevhištuvvii hirmâdávt peeivi ääigi láávhui ruáŋgun já huuihen uáinusân kihheen ij tuostâm tuárruđ suin ääigi ko soođâi kuáđuttij pääihist saavzâid suu puárásub viiljâin lijjii čuávvum suátán eeči vuolgâttij keččâđ maht viiljah vajeh pyevtittij suátijuávhu luusâ já peesâi sárnuđ viljâidiskuin lavkkij uáinusân já aalgij oppeet čiärguđ puoh almaah patârii ko sij oinii suu pollii hirmâdávt muštâlii maid kunâgâs lâi lopedâm almaa kote vuáittá kunâgâs taha rigesin almai sun addel meid nieidâs kálgun eeđâi halijdâm tuárruđ tastko sun lii pilkkedâm ellee suátijuávhu lah iäskán kaandâš tun suin kale piergii tuárumist västidij lâi eres uáinu lam kuáđuttâm iäččán saavzâid leijoon tâi kuobžâ tuálvui saavzâ mun vuolgim piäđu maŋŋaal čoskim tom enâmân já kiškettim saavzâ ton njäälmist meddâl kote lii suojâlâm muu leijoon já kuobžâ njäälmist suojâlus muu meid eeđâi peri liävus tuin kárvuttij jieijâs pihtâsijguin piejâi veškisyejikappeer suu uáiván já kárvuttij suu ryevdipihtâsáid heŋgij miehi vala jieijâs puáhánjân já keččâlij väzziđ tai piergâsijguin eeđâi mun pyevti taiguin ubâ väzziđgin lah kuássin kiävttám tágárijd nuuvt sun nuolâi meddâl piergâsijd valjij vittâ šolbis keeđgi juuvâst já piejâi taid lavkkâsis vaaldij suábis já toppij lipo sun vuolgij oovdeld aaicâi sun suutâi hirmâdávt heeitugis kandii israelliih lijjii vuolgâttâm suu vuástá tuvkkâlij kieđâs laavkân já toppiistij tobbeen keeđgi lipostij tom já teividij káálun rämškittij enâmân filistealiih oinii sáŋgáris vierâlem sij patârii peeivi rääjist lâi ovttuu palaccist já lâi kandâ já šoddáin pyeremusah veerdižeh lopedáin leđe ovttuu piäláluvâi vyeittim maŋa ulmuuh rämidii eenâb ko kaađâštškuođij sáárnui já eres palvâleijeiguin koddemist váruttij já eeđâi áigu surmiđ tuu leđe itten várugâs já pisottâl čiähusist te mun sáárnum ejijnân tust kuldâlij maid puorijd muštâlij já lopedij et ij surmiiččii suu nuuvt palvâlij kunâgâs tegu ovdil-uv sevŋis jurduuh oppeet vääividškuotti ko čuojâttij haarpu keččâlij navliđ suu saitijnis siäinán luhostui patâriđ siämmáá iijâ moonâi čiähásajan kuáhtáđ suu já suoi solâstâláin kyeimis já lopedáin čiärun leđe avalávt veerdižeh šiäštá jiegâ piäittáástâlâi ävđineennâm pähtikuávluin vuolgij ävđinenâmân kulmáintuháttáin almain uuccâđ suu ooinij kuovđâšm moonâi siisâ vâi pesâččij leđe ohtuunis uánihissii sun ij tiättám et almaidiskuin ličij siskeláá kuovđâšmist njaavâi kunâgâs luusâ ličij puáhtám sormediđ mut vojâstij tuše pitá suu máccuhist lâi vuálgám kuovđâšmist čuávui suu já čuorvij já muu kunâgâs jorgettij já komerdij uáli vuálus já eeđâi taa lii pittá tuu máccuhist puáhtám surmiđ tuu mut jiem toohâm tom tääl et jiem lah halijdâm toohâđ tunjin maiden paaid mun lah rikolâš veikkâ tun keččâlâh surmiđ muu čiäruškuođij já eeđâi kiinii kuáhtáá jieijâs vajalii te luáštá-uv sun vajalii moonnâđ lah munjin pyeri veikkâ mun lam lamaš tuu kuáttá paa et paalhâš tuu tiäđám vissásávt et tust šadda kunâgâs ij moonnâm kuhháágin ko oppeet vááinutškuođij nuuvt et sun ferttij patâriđ enâmist já piäittáástâllâđ já koččáin suáđist filistealij vuástá kiäst tääl šoodâi kunâgâs murâštij sunnuu čuuvtij lijjii maaŋgah vajaliih já ferttij távjá soottâđ keččâlij čuávvuđ táátu mut motomin sun vájálditij kuldâliđ já poorgâi jieijâs haluidis mieldi čaalij maaŋgâid lavluid já rukosijd ko lâi iiloost tâi murâšlâš já meid talle ko sun kaađâi maidnii psaalmah párnáá torvolâšvuođâst lii muu paaimân ij must mihheen vááilu sun tuálvu mu ruonâs nijttoid vuoiŋâstiđ sun tuálvu muu čäciriidon kost peesâm vuoiŋâstiđ virkosmit muu siälu sun läiđee muu rievtis pálgái mield noomâs kunnee keežild jođáččim sevŋis leeveest te jiem polâččii masten paast tastko tun lah muin suojâlâh muu kieđâinâd paaimânsobijnâd pyerivuotâ já rähisvuotâ pirâstit muu puoh eellimpeivijnân ääigi já mun peesâm aassâđ visteest kidâ peivijdân loopâ räi lii ovttuu mii lunne njuohčâm alne ij lah ohtâgin sääni maid tun jieh tubdâččii suojâlâh muu ovdiibeln já moojiibeln tun luáštáh kieđâidâd muu oolâ tiäđáh puoh lii imâšlâš já mana paijeel muu ibárdâs puávtáččim moonnâđ meddâl tuu vuoiŋâ ooláádmuddoost kuus puávtáččim patâriđ tuu oovdâst luptâniččim aalman iiđeedruáđi suájáiguin tâi monâččim meerâi tuáhá tobbeen-uv tun muu jođettâh laiđiih noonâ kieđâinâd eđâččim lam sevŋâdâs čiäváin ijjâ luávdá peeivi čuovâ tunjin sevŋâdâs ij lah sevŋâd ijjâ páštáččij tegu peivi mut ijjâ lii tunjin tegu piäivádâh sevŋâdâs tegu kirkes čuovâ lam iimâš stuorrâ iimâš já kiijtám tuu tast láá tuu tavoh mun tiäđám tom tij kiäh leppeđ almeest rämidiđ suu tij suu eŋgâleh rämidiđ puoh alme juávhuh suu piäiváš já máánu rämidiđ suu kirkes tääsnih tij kiäh leppeđ eennâm alne jieŋŋâlvuođah já meerâ piäđuh tullâ já čuormâseh muotâ já miärkká räämid šuármupieggâ suu kočostâh väärih já čuumah heeđâlmmuorah já seetrih piäđuh já kärji eennâm kašmârdeijeeh já alme lodeh kunâgâsah já aalmugeh uáiváámusah já puoh eennâm mahtâalmaah nuorâ almaah já nieidah puáráseh já nuorah haldâšij neljilov ihheed maŋa šoodâi kunâgâssân suu kandâ almostui já eeđâi maid halijdâh muu adeliđ tunjin västidij lijjih ovttuu pyeri jieijâd palvâleijei muu iäčán já tääl lah toohâm must kunâgâs mun lam nuuvt nuorâ must puáhtá šoddâđ šiev kunâgâs munjin ibárdâs vâi puávtám leđe tuu aalmug tuámárin já máátám iäruttiđ pyere paast vástádâsân lijkkui ánuttâh taam jiehke riggoduv tâi kuhes eellim toovâm nuuvt ko tuáivuh šoodah nuuvt vijsesin et ij ohtâgin kunâgâs ovdil tuu tâi tuu maŋa lah tuu viärdásâš lasseen adelâm tunjin riggoduv já kunnee veikkâ jieh lah taid ánuttâmgin vijsodâh peegij miätá eennâm kuávlust pottii ulmuuh kuldâliđ suu saanijd aalmug käibidij saje kuus puávtáččij čokkâniđ ruhâdâllâđ vuolgâttij sääni jieijâs veerdin kunâgâsân jieš et iäččám ij puáhtám huksiittiđ viäsu teehi ko sust lijjii nuuvt maaŋgah vajaliih já sun ferttij ovttuu soottâđ tääl iä lah vuástálisteeh iäge magarehkin luhottisvuođah lah äštimin keežild jurdâččim huksiittiđ temppâl vyebdi munjin setri- já sypresmuorâid vâi puávtám algâttiđ huksim viäsu huksiimân tarbâšuvvojii ennuv ulmuuh ive keejist tot valmâštui aalmugijnis puovtij čokkâniđ immeelpalvâlusân mučis temppâlân kunâgâdâr kolliistâl lunne nube enâmist kunâgâdâr peesâi kuullâđ kunâgâs riggoduvâst já vijsoduvâst sun poođij keččâlâddâm tiet suu vädis koččâmâšâiguin lijjii kaameelnoođijn kolle njaalgâhajâsâš oortah já tivrâs čiŋŋâkeeđgih västidij puoh suu koččâmâššáid mihheen lamaš kunâgâsân väädis čaaitij sunjin jieijâs fiijnâ palacci já mučis temppâl mon sun lâi huksiittâm kunâgâdâr lijkkuustâlâi čuuvtij maid kuullim tust jieččân enâmist lii tuotâ jiem oskom tom maid kuullim ovdil ko mun poottim já oinim tom jieččân čolmijguin tääl uáinám et tun lah ennuv vijsásub já riggásub ko munjin lii muštâlum liävus tuu kote lii pieijâm tuu israellij kunâgâssân sänivajâseh addel já riggo ain kote nuubijd piämmá porá jieš-uv kalas lášká kuuđhâ luusâ keejâ ton pargeldem já vääldi oopâ tast lah kihheen koččoo ij hiärrá ige haldâšeijee já kuittâg tot čuággá keessiv purrâmâš já tiävdá ääitis šaddoraaijâm ääigi lii ruonâspurrâmâš já ustevij servi ko pyeidis vuáksá já vaijaas kejâstuvah kejâstâh ilosmit mielâ šiev uuđâs virkosmit ruummâš leibipittááš já ráávhu ko ávutuáluh já rijdo piervâlstis vuálgám lodde lii päihistis kuhás kaidâm olmooš kunâgâs jaamij aalmug rijdáskij já eennâm juáhásij kyevti uásán kuábbáá-uv uásist lâi alnees kunâgâs kiäh soođáin koskânis já vájáldittáin et suoi kolgáin palvâliđ sajan suoi palvâláin epi-imelijd jiešrahtum keđgi- já muorâpáccáid oskoin et toh išediččii sunnuu kunâgâsâin ruhâdâlškuođij mii lâi epi-immeel proofeet moonâi kunâgâs luusâ já eeđâi tuotâ ko iälá jaska taam enâmist arvemist ráŋgáštâs puátá tast ko eppeđ haalijd palvâliđ ihán ij arvam ollágin ij šoddâm já aalmug niälgui suutâi vuolgij nuortâs já čiähádâđâi mottoom juhâriidon forgâ juuhâ kuuškâi ko ij lam arvam ollágin eeđâi kaavpugân lii mottoom nissoon kote addel tunjin purrâmâš poođij kaavpugpoortâ luusâ sun ooinij nissoon kote nuurâi muorâid čuorvij sunjin munjin váhá čääsi vâi pesâččim juuhâđ vala leibipittáá-uv munjin nissoon västidij ij lah leibi tuše váhá jáávuh ruhhoost já oljokuáškánjâs puttâlist lam nuurrâm tääbbin riisijd já tääl moonâm pááikán liäibuđ tom mii lii pááccám olssân já kandâsân porreen tom já talle lii puoh nuuhâm já muoi jämmeen eeđâi nisonân poolâ já poorgâ nuuvt ko lah ettâm liäibu vistig uccâ liäibáá munjin puávtáh liäibuđ loopâ olssâd já kandâsâd návt iätá kunâgâs iä nuuvâ ruhhoost ige oljo puttâlist ovdil ko addel oppeet arveđ poorgâi tegu lâi koččom tast maŋa lâi sust já suu perrust purrâmâš tastko jáávuh iä nuuhâm ruhhoost ige oljo puttâlist já profeteh ij arvam te ulmuin ij lamaš purrâmâš eeđâi eelliđ kunâgâs lunne te adelâm arve puáttiđ eennâm oolâ ko aaicâi sun eeđâi tun tääl lah kote lah tuálvum aalmug várnuttisvuotân västidij lah tuálvum várnuttisvuotân mut tun tot kale lah ko lah pajaluvkeččâm sääni já čuávuh kočo tääl čuákán ubâ aalmug já puohâid profetijd já puáđi siiguin váárán puohah lijjii čokkânâm vääri oolâ jorgettij aalmug kuávlun já eeđâi lii čuávvuđ jis lii immeel čuávvuđ suu lam áinoo profettâin kote lam vala elimin ko oppeet profeteh láá neljičyeđeviđâloves tääl kyehti álttár toi oolâ puáldimmuorâid já toi oolâ njuovvum vuávsá mut elleđ cokkit muorâid pyelliđ profeteh ruhâdâllus imelis já mun ruhâdâlâm kuábáš västid tuuláin lii profeteh vazzii álttáris pirrâ ubâ peeivi já čuorvuu västid mijjân mihheen ij tábáhtum pilkkedij sii korrâsubbooht imelist lii vaarâ eres juurdâšmâš sun lii maađhâšmin sun lii uáđimin te sun koccáá profeteh čuorvuu ain korrâsubbooht ij mihheen tábáhtum kihheen orroom peerustmin sist rähtiškuođij álttár kuáivui raavi álttár pirrâ njuoskâdij muorâid moh lijjii álttár alne sun teevdij čassijn ruhâdâlâi já eeđâi munjin vâi taat aalmug opâččij et tun lah sii vááimuid oppeet piälásâd vuolgâttij tuulâ puollii kunnân njuovvum vuáksá muorah keeđgih njuálui vala raavi-uv koškesin aalmug komerdij eennâm räi já eeđâi lii siämmást arvai já suu usteveh kunâgâs poođij suátijuávhuinis já vaaldij kaavpug haldusis kočoi tuálvuđ motomijd nuorâ kaandâid jieijâs hovin šoddâdemnáál sijjân máttááttuuččij uđđâ eennâm kielâ sii lijjii pyereest oppâm sij pessii kunâgâs palvâlusân lâi ohtâ tain siämmáágo suu kulmâ ustev já huámášij forgâ et nuorâ almaah lijjii uáli vijsáh vädis koččâmâšâin sun koijâdij rääđi sist peeivi kunâgâs kočoi rähtiđ stuorrâ páccá kolleest meridij et puohah suu väldikoddeest kolgii luáštádâttâđ idduidis oolâ já ruhâdâllâđ páccá kiäh iä návt porgâččii leggistuuččii pyellee uuvnân já iä halijdâm ruhâdâllâđ páccá mut tuálvojii kunâgâs oovdân lâi hirmâd suttâm já eeđâi jurdevetteđ pyehtiđ piäluštiđ tii jis eppeđ osko muu já västidii haalijd te mij piäluštup tullâuuvnâst já tuu koozâi kooskâst kunâgâs veikkâ sun ij tátuččiigin mii kááijuđ ep kuittâg palvâl tuu imelijd tâi kollepáccá mon tun lah ceggim kočoi čoonnâđ sii já leggistiđ pyellee uuvnân ko kunâgâs keejâi uuvnâ siisâ sun suorgânij čuuvtij uuvnân leggistum kulmâ čoonnum almaa sun liijká uáinám nelji almaa vaazzâšmin luovâs kaskoo tuulâ aaibâs vahaduuhánnáá lâi vuolgâttâm eŋgâl sii iššeen já lijjii vahaduuhánnáá peessâm tuulâst meddâl meridij et kihheen ij uážžum innig vahâgittiđ sii leijonij piäjust lâi jáámmám já uđđâ kunâgâs lâi vääldist nommâ lâi lâi tääl ohtâ väldikode njunošijn já halijdij adeliđ sunjin vala eenâb vääldi uáiváámusah kaađâštškuottii tiettii et halijdij ruhâdâllâđ tuše sij monnii kunâgâs luusâ já ettii mielâst tun kolgâččih meridiđ et tuu väldikoddeest ij kuulmâlov piäiván uážu palvâliđ eres imelijd ko tuu kunâgâs kote ij osko leggistu vvu s leijonij piäjun laavâi mield kunâgâs miärádâs ij pyevti rievdâdiđ mielâst tot lâi šiev iävtuttâs vuolgâttij sänituálvoid jyehi kuávlun väldikode kieldii puohâid ruhâdâlmist iärásijd ko kunâgâs ko kuulâi tom sun moonâi tálusis oovdâst mii lekkâsij kuávlun sun luáštádâđâi idduidis oolâ kulmii peeivist já ruhâdâlâi já kiijtij nuuvt ko sun táválávt laavij-uv tuoh paas almaah monnii kunâgâs luusâ já ettii ij peerust kiäldust ruhâdâl tegu ovdil-uv kulmii peeivist peeivi kunâgâs smietâi et maht puávtáččij kááijuđ paas almaah muštottii et tom mon kunâgâs lâi meridâm ij kuássin puáhtám rievdâdiđ kunâgâs viežâttij já tiiptij suu leggistuđ leijonij piäjun iijâ kunâgâs ij uážžum naharijd iiđeedčuovvânmist sun toomâi leijonij piäju luusâ sun čuárvui ama lii kááijum tuu leijonijn västidij lii vuolgâttâm eŋgâlijdis já toppâm leijonij njaalmijd nuuvt et toh iä lah vahâgittám muu kunâgâs movtáskij já kočoi luptiđ meddâl piäjust kaavpugist ulmuuh lijjii vájáldittám lijjii paah já kohtâlii kuoimijdis fasteeht kočoi moonnâđ já särnidiđ táátu ulmuid ij halijdâm sajan sun lavkkij mannee skiijpân skiijpâ lâi kuávdoo meerâ pajedij korrâ piegâ koorâi šuármun já skiijpâ mestâ cuovkkânij ollâ páárui kooskâst pollii čuuvtij koškii puoh luovâs tiiŋgâid meerân amas skiijpâ vuáijuđ oođij skiijpâ siste ige huámášâm maiden cuuvnâi suu já koijâdij tun puávtáh uáđđiđ ruhâdâllâđ mij pyehtip vala piäluštuđ mađhâšeijeeh ettii nubijdis vyerbi vâi uážžup čielgâs kiän suijâ taat šuármu lii teivâsij sij koijâdii tun puáđáh lah puáttám taan skiijpân aalmugân tun kuulah västidij lam hebrealâš já palvâlâm alme kote lii sivnedâm meerâ já eennâm sun muštâlij jieijâs patârâm pákkum pevhištuvvii já ettii tun lahkin toohâm mij kolgâččijm toohâđ tunjin et šuármu ložžiiččij västidij muu meerân almaah huámášii et sij iä vaijaam puunnjâđ skiijpâ rido kuávlun sij tohhii nuuvt ko lâi koččom já leggistii suu meerân korrâ šoŋŋâ ložžij vuolgâttij stuorrâ kyele njielâstiđ peeivi já kulmâ iijâ lâi kyele čuávjist kočoi kyele vyeksiđ koške enâmân eeđâi stuorrâ já särnid ton ässeid tove tottâlij váruttij ulmuid eppeđ tottâl táátu ubâ kaavpug tuššá neeljilov peeivi keččin ulmuuh uskuu kattii viärráás tavoidis já lopedii muttuđ taam ooinij sun ij adelâmgin luhottisvuođâ kuáhtáđ kaavpug suutâi mun tom ervidâm sun eeđâi et tun kaađah tastko jieh haalijd ulmuid maiden paaid mun halijdim-uv patâriđ moonâi kaavpug ulguubel já huksij olssis kuáđi paaldân sun čokánij keččâđ adeličij-uv liijká-uv kaavpug tuššâđ lâi uáli pakkâ šoddâdij syeijin riisiinšado mon suoivust sun peesâi čokottâllâđ sun vaarâ movtáskičij ige liččii innig nuuvt puáššáá lâi-uv uáli ilolâš riisiinšado keežild nube iiđeed vuolgâttij mááđu purrâđ šado já nuuvt tot kuulnâi koordij uáiván nuuvt et sun loopâst eeđâi ličij jäämmiđ ko eelliđ eeđâi lah nuuvt suttâm riisiinšado keežild must toos suijâ-uv jäämmiđ suttoost eeđâi murâštâh riisiinšado mon oovdân tun jieh lah porgâm maiden šoodâi oovtâ iijâ já kuulnâi nube iijâ mun šalligâšâččii stuorrâ kaavpug kost äässih paijeel čyetikyevtlovtuhháát olmožid kiäh iä tieđe mii lii riehtâ já mii puástud já kost láá ennuv elleeh-uv profeteh já já lijjii profeteh pehti aalmug peesâi kuullâđ táátu proofeet nommâ lâi čuárvui suu já eeđâi ko šoddih mun adelim tunjin pase pargo leđe profettân aalmugân västidij muu jiem mun tuhhii särnideijen lam liijgás nuorâ eeđâi keesi jieijâd nuorâvuotân mut moonâ toho kuus tuu vuolgâttâm já eeđâ maid mun kočom poolâ masten tastko mun lam tuin já išedâm tuu vuolgâttij njajâäptee pááján lâi eidu hammiimin njajâruho jorree vuáláá alne tast ij šoddâm taggaar ko sun ličij halijdâm sun njuuvdij njajâtääigi čuákán já algâttij aalgâst sun raahtij tast uđđâ ruho mast šoodâi taggaar ko sun halijdij eeđâi puávtáččii toohâđ tijjân siämmáánáál ko njajâäptee taha leppeđ muu kieđâst tegu njaajâ njajâäptee kieđâst tondiet ulmuid et jis sij käätih paas tavoidis te mun išedâm sii toohâđ jieijâs elimist maidnii uđđâs peesâi uáiniđ uáináttâsâst sáárnui já eeđâi vuolgâttiččim vuálgáččij tuálvuđ sääni västidij lam taa vuolgât muu muštâlij aalmugân imâšlâš áigáduvâst mii ohtii šadda tuottân mii sevŋâdâsâst vaaijâl uáiná stuorrâ čuovâ toid kiäh äässih jäämmim suoivuu enâmist čuává kirkesvuotâ puoh suátišiljo tuolmâm stevileh puoh vorâttum pihtâseh puáldojeh já toh šaddeh tuulâ uámmin páárnáš lii šoddâm mijjân kandâ lii adelum mijjân kuáddá vääldi ärdeidis alne suu nommâ lii testament vyerdim maaŋgâid iivijd lijjii juuvdáliih vuárdám et adeličij sijjân kunâgâs kote ij liččii eres kunâgâsâi sullâsâš lijjii muštâlâm sust kočodii suu noom in adeličij aalmugân ráávhu já rijjâvuođâ tääl vieres suáldátteh meridii eennâm aašijn pottii stuorrâ väldikoddeest kiäisár maailm váldálumos haldâšeijee lâi nomâttâm kunâgâssân iä lijkkum vuordii kote piästáččij sii lâi stuorrâ já mučis temppâl mon lâi huksiittâm lijjii ennuv paapah tain lâi káálgu nommâ lâi suoi láin ruhâdâllâm párnáá mut tääl suoi láin jo puáráseh peeivi lâi vuáru cokkiittiđ soicettâsuhre temppâl álttár alne puudâ ulmuuh ruhâdillii ulguubeln čuážui álttár paaldâst almostui sunjin fakkist eŋgâl suorgânij čuuvtij eŋgâl eeđâi poolâ lii kuullâm tuu rukkoos uážžu kaandâ já tun adelâh kaandân nommân šadda tunjin peivijdâd ilo já maaŋgâs ilodeh suu šoddâmist mun puávtám tiettiđ et návt tuođâi tábáhtuvá koijâdij lam jo puáris já muu kálgu-uv lii jo elilâm olmooš eŋgâl eeđâi lam já muu saje lii väldičokkámsaje paaldâst lii vuolgâttâm muu muštâliđ tunjin taam ilosaavâ ko jieh oskom muu te šoodah kielâttemmin jiehke pyevti sárnuđ ovdil ko kandâ lii šoddâm vuordii poođij olgos te sun ij áppádâmgin sárnuđ sijjân sij iberdii et sunjin lâi tábáhtum miinii eromâšijd ääigi keččin huámášij et sun lii párnáá vuástá ilosmui čuuvtij já eeđâi lii muštám muu já adelâm taam tábáhtuđ almostuvá kaavpugist aasâi nieidâ aasâi meid kolgáin naaijâđ forgâ aaibâs táválii peeivi eŋgâl fakkist almostui pááikán suorgânij čuuvtij mut eŋgâl eeđâi poolâ lii tuin šoddâdâh kaandâ já adelâh sunjin nommân rááváásm já kočoduvvoo návt puáhtá tábáhtuđ imâštâlâi jiem lah lamaš kuássin ovttáingin almain eŋgâl västidij sunjin lii tuin já páárnáš lii jieijâs kandâ lii párnáá vuástá veikkâ lii puáris ij lah máhđuttem eeđâi munjin nuuvt ko ettih nievdâm poođij tiettiđ et lâi párnáá vuástá sun jurdâččij et ij puávtáččii šoddâđ suu kálgun páárnáš lamaš suu eŋgâl almostui sunjin naharist já eeđâi ele poolâ naaijâđ kiäm sun vuárdá lii kandâ já tun koolgah adeliđ suu nommân meerhâš kááju kááju jieijâs aalmug meddâl suddoin morettij poorgâi sun nuuvt ko eŋgâl lâi koččom já naajâi kolliistâl peeivi keččin juuđij kuhes määđhi ton kaavpugân kost aasâi poođij táálun já koijâdij kuulâi jienâ sun tuubdâi maht páárnáš čievčâstij suu kuáhtust čuárvui lah tun puohâin nisonijn já sivnedum lii páárnáš mon tun kuádáh mun kuullim tuu jienâ te páárnáš čievčâstij iiloost muu čuávjist lah tun kote oskoh tábáhtuvá eidu nuuvt ko lii ettâm kiijtij kote lâi adelâm sunjin taam stuorrâ pargo koolgâi šoddâdiđ kaandâ láávlui ávulavluu kote muštá kievhijd já tuálá ovttuu lopádâsâs ulmuid ij innig poollâm paasij luusâ k uu lmâ mánuppajan lâi ennuv savâstâlmâš koskânis sun maacâi pááikán šoddâm tievâi äigi kuás koolgâi šoddâdiđ já sun finnij uccâ kandii sijdâkyeimih já hyelhih pottii keččâđ umogáá já sij ilodii suin lijjii ton uáivilist et kaandâžân kolgâččij adeliđ noomâ eejis mield västidij suu nommâ kalga leđe nommâ meerhâš lii šiev sij ettii sunjin tot heivii kesten tuu suuvâst lah tiet nommâ sij adelii meerhâid vâi sun eđâččij mon noomâ sun halijdij adeliđ kaandân ij áppádâm valagin sárnuđ táátui čäällimtavlu sun čaalij lii suu nommâ puohah hiämáskii áppádij oppeet sárnuđ já kiijtij kuávlust värisiijdâin savâstâllui täin tábáhtusâin kiäh tain kullii imâštillii taam párnáást šadda šoddâm aaigij adelij kiäisár pákkum et puoh ulmuuh suu stuorrâ väldikoddeest kolgii mäksiđ viäru ferttiiččii čälittiđ jieijâs viäruluvâttâlmân to n kaavpugist tâi siijdâst kost sii suuhâ lâi vuálgám ferttij vyelgiđ kuhás čälittiđ jieijâs viäruluvâttâlmân ohtân koolgâi forgâ šoddâdiđ mätki lâi vaibâdâm suu čuuvtij suoi viijmâg pyevtittáin lâi kyessiviäsu jo aaibâs tievâ já láin kievhih ferttijn aassâđ taalist kost vuáksá já aasi-uv assáin suoi láin tobbeen poođij šoddâdemäigi sun šoddâdij kaandâ já käpilitij párnáá já piejâi suu seeimân iijâ lijjii savzâkeččeeh kuáđutmin savzâidis ulguubeln alme čuovânij tegu ličij koskâpeivi já eŋgâl čuážui sii oovdâst hirmástuvvii eŋgâl eeđâi sijjân poolâ puávtám tijjân stuorrâ ilosaavâ stuorrâ ilo ubâ aalmugân lii tijjân šoddâm lii taat lii tijjân merkkân kavnâvetteđ iäskánšoddâm párnáá kote lii käpilittum já viälláá seeimâst lâi eŋgâl pirrâ stuorrâ eŋgâljuávkku kiäh lávlumáin rämidii liävus kunnee oll uvvuođ âin eennâm alne ráávhu ulmuin kiäid sun räähist eŋgâleh lijjii maccâm aalman te kuáđutteijeeh ettii kuoimijdis tääl keččâđ tom mii lii tábáhtum já mon almottij mijjân tomâlii toho já kavnii já já iäskánšoddâm párnáá kote viällái seeimâst sij lijjii uáinám tom sij muštâlii maid eŋgâl lâi ettâm sijjân taan párnáást kiäh taam kullii hiämáskii kuáđutteijei saavâin vuorkkij puoh váimusis já kuorâttâlâi maid tot puovtij merhâšiđ maccii savzâidis luusâ já kijttii puohâin tain maid sij lijjii kuullâm já uáinám lâi nuuvt ko eŋgâleh lijjii muštâlâm já adeláin kaandân noomâ nuuvt ko eŋgâl lâi koččom tietteeh lâi šoddâm pottii nuorttân taasnijd tulkkojeijee tietteeh raccastii kamelijguin já orostii kunâgâs palacci oovdân lii tot juuvdálij iäskánšoddâm kunâgâs sij imâštillii lep uáinám uđđâ tääsni almeest meerhâš et lii šoddâm kunâgâs lep puáhtám sunjin skeeŋkâid kunâgâs kuulâi tom sun palaskij kočoi čuákán puoh oppâm almaid kiäh tubdii puáris čalluid koijâdij sist kost kunâgâs koolgâi šoddâđ västidii tastko návt láá profeteh čáállám kočoi tietteid syele jieijâs luusâ já koijâdâlâi sist tärkkilávt mon kuhháá sij lijjii uáinám tääsni sun vuolgâttij sii toho já väldiđ tärkkilávt čielgâs párnáást sun ko leppeđ kavnâm suu te tieđettiđ munjin vâi mun-uv puávtáččim moonnâđ komerdiđ suu vuolgii tállán máátkán juuđij sii oovdâst já jođettij sii täsni orostij ton taali paajaabel kost páárnáš lâi tietteeh oinii et täsni orostij sij ilosmii sij monnii siisâ sij kavnii párnáá enijnis komerdii vuálus já luáštádittii idduidis oolâ párnáá oovdân lekkii aarničuhijdis já adelii sunjin skeeŋkâid kole soicettâs já mirham naharist váruttij tietteid maccâmist luusâ sij monnii eres kiäinu maasâd jieijâs enâmân já perruu vuossâmuš kandâ šoodâi táválávt suu eeči já enni tuálvoin párnáás temppâlân kijttijn já uhredáin porgáin meid já aasâi meid puáris almai kiän nommâ lâi lâi almottâm sunjin et sun ij jámáččii ovdil ko sun lii uáinám moonâi temppâlân sun kuáhtái já kiäh poođijn siisâ vaaldij párnáá sollâsis kiijtij já eeđâi tääl puávtám jäämmiđ ilolâš já torvolâš mieláin čalmeh láá uáinám piäluštâs mon tun lah lopedâm puoh aalmugáid já hiämáskáin čuuvtij tast maid uážžoin kuullâđ jieijâs párnáást lâi meiddei puáris nissoon kote rähistij talle sun poođij sunnuu luusâ kiijtij já rämidij lávlumáin já muštâlij párnáást puohháid kiäh vuordii ij lamaš vájáldittám maid tietteeh lijjii ettâm párnáást ij halijdâm maiden uđđâ kunâgâsâid jieijâs enâmân sun ááigui surmiđ párnáá eŋgâl almostui naharist eeđâi pajas vääldi párnáá já suu eeni fáárun já paattâr tobbeen tassaaš ko mun kočom tuu maccâđ ocá párnáá vâi pesâččij surmiđ suu čyežžilij tállán cuuvnâi já siämmáá iijâ suoi patâráin suoi láin jäämmim räi eŋgâl almostui naharist já eeđâi pajas vääldi párnáá já fáárun já maacâ pááikán kiäh aiguu surmiđ párnáá láá jiejah jáámmám suoi jottáin pááikán jieijâs enâmân ko kuulâi et kunâgâs kandâ lâi kunâgâssân sun ij tuostâm aassâđ tobbeen sun tuálvui já kaavpugân mii lii rávásmui áámmát lâi huksejeijee máttááttij puoh huksejeijee tááiđuid peesâi meid čuávvuđ synagogan kost ruhâdâllui já kost tollui immeelpalvâlus sun oopâi luuhâđ já čäälliđ temppâlist ive já moonáin pessijáid viettiđ ihásâžžân peesâi fáárun olmoošjuávkku vajâldij oovtâst siiguin sij viijmâg oinii kaavpug já mučis temppâl puohah lávluškuottii ávulavluid lijjii maŋgâ peeivi lâi pááikánvyelgim äigi paasij vanhimijdis tieđehánnáá jurdijn et sun lâi máđhálij juávhu mieldi lijjii vajâldâm ubâ peeivi ige oinum kosten já koijâlâlškuođijn sust huolhijn já ustevijn kaandân lâi tábáhtum maccáin já ussáin jyehi saajeest peeivi keččin suoi kavnáin suu temppâlist sun čokkái oppâm almai kooskâst kuldâlij já koijâdâlâi kiäh kullii suu imâštillii suu stuorrâ ibárdâs já hiämáskáin čuuvtij ko oinijn suu tobbeen eeđâi sunjin mane porgih taam munnui ejijnâd leen uuccâm tuu jyehi saajeest västidij tiättám et mun koolgâm leđe tääbbin táálust suoi iävá iberdâm maid sun uáivildij toin maacâi sunnuin já tottâlij sunnuu jyehi ääšist oopâi ain lase rávásmui já oopâi ain eenâb tubdâđ já eellim já kandâ lâi meid tääl olesolmooš aasâi já eelij ävđinenâmist tovle lâi proofeet ettâm čuárvu ävđinenâmist kiäinu tassiđ sunjin pálgáid lâi porgâmin muštâlij ulmuid et lâi puátimin lijjii kaameelkuolgâpihtâseh já sust lâi nähkipoovij alemis pirrâ puurâi syeiniaččinijd já mieđâ já riddoid čokkânii ulmuuh kuldâliđ suu sárnum já uážžuđ kastuu eeđâi et sij kalgeh vistig muttuđ já eelliđ táátu mieldi sun kástáččij sii koijâdij mij talle kolgâp toohâđ västidij kiäst láá kyehti pääiđi adelus nube toos kiäst ij lah ohtâgin já kiäst láá kyehti leeibi tavos siämmáánáál koijâdii lâi-uv mut sun västidij sijjân puohháid must-uv kievrâb almai jiemge mun lah tohálâš nuollâđ ubâ suu kammui vuodduidgin kástoo peeivi uáiná puátimin jieijâs luusâ táátui kästiđ suu-uv ij halijdâm pic eeđâi kolgâččim uážžuđ tust kastuu já tun puáđáh muu luusâ västidij tääl nuuvt ko mun eeđâm kaastij suu pajanij čääsist ooinij maht alme lekkâsij já tuvvááš luáštádâđâi suu oolâ lâi kullui jienâ lah muu rähis kandâ kiäm lam valjim lâi adelâm stuorrâ pargo kááijuđ ulmuid paast koolgâi čäittiđ sijjân et räähist sii lâi lunne lâi šoodâi vuoimijn lâi eellim já eellim lâi ulmui čuovâ čuovâ páštá sevŋâdâsâst almai kiäm lâi vuolgâttâm nommâ lâi poođij muštâliđ čuovâst vâi puohah oskoččii šoodâi olmožin já aasâi mii kooskâst ij kihheen lah kuássin uáinám lii máttááttâm mii tubdâđ eeđâi lam maailm čuovâ kote čuávu muu ij jođe sevŋâdâsâst mut sust lii eellim čuovâ keččâlâddoo lâi kastum tuálvui suu ävđinenâmân paasij toho ohtuu n ee ljilov piäiván šoodâi hirmâd nelgi halijdij keččâlâddâđ suu keččâlij uážžuđ pettiđ já väldiđ olssis ubâ maailm hiärrávuođâ eeđâi lah kandâ te kočo täid keeđgijd muttuđ leibin västidiđ ij ele tuše leeibist mut eromâšávt säänist tuálvui temppâlmuuvrâ häärji oolâ eeđâi lah kandâ te leggistât täst vuálus koččo eŋgâlijdis suojâliđ tuu västidij keččâlâd tuálvui mottoom ollâ váárán já čaaitij sunjin puoh maailm enâmijd eeđâi palvâlâh muu taat puoh lii tuu västidij mun koolgâm palvâliđ jiem kiämmán iärrás lâi keččâlâddâm já viettâlâm jyehináál sun vuolgij meddâl synagogast maacâi vajâldij já máttááttij já eeđâi väldikodde lii puáttám alda nuuvt ko halijdičij tii eelliđ pyeredij maaŋgâid pyecceid puáránii já kijttii čuávulii suu lijjii meddâl já nube pelni poođij kost sun lâi pajasšoddâm sun moonâi vyevis mield synagogan sun luuvâi jiänusân proofeet kirje lii vuolgâttâm muu pyehtiđ ilosaavâ kievhijd kulluuttiđ rijjâvuođâ faŋgáid já šohâdum ulmuid uáinus uážžum já lyeštiđ sordum ulmuid luovâs sun eeđâi lii tot maid čaalij olášum tii oovdâst koččo máttááttâspárnáid lâi väzzimin rido ooinij kyehti kyelipivdee kiäh láin suáppumin viermijd čáácán láin viiljâžeh já eeđâi sunnui muu fáárun kuođijn tállán viermijdis já čuávuláin suu ääigi keččin sij kuáhtájii kyehti eres kyelipivdee já suu viiljâ láin kaalgâdmin viermijdis kárbást kočoi sunnuu já suoi kuođijn eejis já suu palvâleijeid kárbás já čuávuláin lijjii nelji máttááttâspárnáá kiäh lijjii ovttuu suu mieldi ááigui juátkiđ määđhis sun kuáhtái kote lâi meddâl siämmáá kaavpugist ko já sunjin-uv eeđâi muu fáárun kuáhtái ustevis sun muštâlij sunjin lep kavnâm suu kiäst profeteh láá čáállám tove kuáhtái almaa kiän nommâ lâi čokkái tullisajattuv ulguubeln já vaaldij máávsu puohâin kiäh fievridii täävvir kaavpugân sun nuuvt tegu eres-uv tullialmaah peerâi liijgás ennuv máávsu ruuđâ sij tollii alnees ulmuuh iä lijkkum sijjân eeđâi muu koskâlditij tállán pargoos já čuávui povdij málásáid jieijâs luusâ tullialmaah še pottii purrâđ oovtâst sunnuin kiäh lijjii uáli täärhih laavâi nuávditmist oinii taam ettui et ij uážu siärvustâllâđ suddogâsâiguin sij ettii máttááttâspárnáid tii máttáátteijee puáhtá purâdiđ oovtâst tyegárijguin kuulâi maid sij ettii já västidij tiervâseh taarbâš pyeredeijee mut pyecceeh jiem lah puáttám koččođ taid kiäh ovttuu pargeh riehtâ mut taid kiäh rikkoh táátu vuástá lâi valjim kyehtnubáloh máttááttâspárnážid kiäs adelij noomâ já já já kandâ já lijjii kale meid eres-uv usteveh kiäh čuovvuu suu sist maŋgâseh lijjii nisoneh heejah máttááttâspárnáidiskuin lâi puávdejum heejáid enni lâi meid tobbeen juuhlij nuuvâi viini eeđâi ij lah šât viini västidij muu leđe ráávhust äigi ij lah vala puáttám eeđâi palvâleijeid puoh maid sun koččo šiljoost lijjii kuttâ stuorrâ keđgičäcilite litte keesij čyeti litterid eeđâi liitijd čassijn tevdii taid roobdâi räi eeđâi tast já tuálvuđ hejâišedân tohhii nuuvt ko kočoi smakkij čääsi mii lâi muttum viinin kočoi irge jieijâs luusâ já eeđâi fäällih vistig šiev viini já šeštih hyeneeb majemužžân tun lah šiäštám šiev viini taan räi toovâi vuossâmuu merkkâtavvoos tábáhtui suu máttááttâspárnááh uskuu sunjin uážžu iše eenâb ulmuuh ožžuu kuullâđ saavâid já puohâin já siijdâin pottii ulmuuh lijjii kuullâm et lâi tobbeen halijdii kuldâliđ suu já tobbeen lâi hirmâdsâš pokkiittâs pottii ulmuuh kiäh kuoddii kyeddimseeŋgâ viällái almai kote ij puáhtám väzziđ lâi lämisolmooš usteveh halijdii tuálvuđ suu luusâ lâi máhđuttem peessâđ alda saajeest lijjii ulmuuh sij keksejii maht porgâđ korŋuu káátu oolâ lyevvejii káttutiijlâid vâi uáináččii siisâ lämisolmooš finniiččij iše luoštii lämisulmuu kyeddimseŋgáin oovdân iberdij et taah almaah tuođâi uskuu sunjin tieđij et juáháš taarbâš addâgâsadelem jieijâs paas tavvoin keejâi almaa já eeđâi muurâšt ustevâm mon lah toohâm adeluvvoo tunjin addâgâs kiäh mattii laavâ iä lijkkum toos maid eeđâi sust lamaš väldi adeliđ addâgâs tieđij maid sij jurdâččii já koijâdij mane sist lijjii nuuvt paas jurduuh eeđâi tij uáináččijd et must lii väldi já tääl sun jorgettij lämisulmuu kuávlun mun eeđâm tunjin čyežžil vääldi seŋgâd já moonâ pááikán almai čyežžilij puohâi ulmui čoolmij oovdâst vaazij moonâi pááikán já kiijtij já nieidâ nommâ lâi lâi murâšlâš ko suu nieidâ lâi čuuvtij puocâmin poolâi nieidâs jäämmiđ lâi tuše kyehtnubálov ihásâš ferttee puárániđ sun ferttee peessâđ eelliđ kii puávtáččij išediđ nieidâ ááigui táttuđ iše já uusâi suu nieidâš lii eidu jämimin sun eeđâi já lyešti kieđâd suu oolâ vâi sun uážžu eelliđ vuolgij suu fáárun alne suoi kuáhtáin almaa kote eeđâi nieidâ lii jáámmám innig vuorjâ eeđâi poolâ mut osko sij monnii pááikán ulmuuh lijjii monâttâm tuoivuidis čierruu já murâštii moonâi sii luusâ já koijâdij tij čiäruvetteđ ij lah jáámmám sun uáđá iä oskom tiettii et nieidâ lâi jáámmám vaaldij mieldi nieidâ eeni já eeji já oovtâst sij monnii párnáá luusâ já pessii čuávvuđ mieldi toppij nieidâ kietân já eeđâi kuum meerhâš čyežžil tállán nieidâš čyežžilij čuuvtij puohah hiämáskiigin lâi jáámmám sun oppeet eelij kočoi adeliđ nieidân maidnii purrâmâšâid pyereed suátihoovdâ palvâleijee aasâi suátihovdâ kiän palvâleijee lâi jämimin puácuvuotân lijkkui čuuvtij palvâleijeesis já halijdij išediđ suu sun kuulâi sun uusâi suu já táátui iše muu palvâleijee lii čuuvtij puocâmin viälláá läämist já sust láá korrâ pohčâseh koijâdij tuu luusâ pyerediđ suu lah ton árvusâš et puáđáččih muu viäsun almai västidij eeđâ tuše oovtâ sääni te kandâ puárrán suátihovdâ čielgij maid sun uáivildij lam suáldát pákkumijd suáldátteh tottâleh muu eeđâm suáldáttân te sun mana oppeet eeđâm nuubán te sun puátá hiämáskij noonâ osko sun ij lamaš vala kavnâm oovtâgin israelliist eeđâi hoovdân uskuh já nuuvt tábáhtus eidu talle palvâleijee puáránij peevi halijdij vyelgiđ nubebel lavkkij kárbás máttááttâspárnáidiskuin alne pajanij fakkist šuármu pááruh caimii kárbá stáávrui korrâsávt já almâstij čääsi lijjii tääl jiegâeeđeest já máttááttâspárnááh pollii čuuvtij oođij cuvnii suu já ettii mii mij hevvânep koijâdij sist tij polâvetteđ lii tii osko sun čyežžilij já šigoi korrâ piegâ já hirmâdsâš pááruid šuármu lojoi pááruh tásánii já šoodâi orroo kuálkki máttááttâspárnááh pevhištuvvii já lijjii hirmástum ettii nubijdis sun riävtui lii tottâleh nuuvt pieggâ ko pááruh-uv já muštâlij ain-uv puohháid kiäh pottii suu luusâ ävđinenâmân et sij ferttejeh eelliđ nuuvt tegu kočoi ko sun sáárnui kunâgâs paas tavvoin piejâttij suu faŋgâlân kuulâi maht išedij ulmuid sun vuolgâttij kyehti ustev luusâ ussáin já eeđáin lii vuolgâttâm munnuu tuu luusâ koijâdiđ tun sun kote šadda puáttiđ vâi kolgâp-uv mij vyerdiđ kiännii iärrás kote lâi pyeredâm maŋgâsijd puácuvuođâin já kiivsijn västidij muštâliđ maid leppee uáinám já kuullâm ulmuuh uáinih lämisulmuuh väzzih peljittemeh kuleh já kievhih kuleh saavâ mii piäjá sii ilodiđ ij innig kuássin peessâm meddâl faŋgâlist ääigi keččin kodettij suu lijjii ennuv kuldâleijeeh ko sun muštâlij sun moonâi vääri oolâ já ulmuuh čokánii väriluáká syeinikiädán kuldâliđ suu vajalijdâd lâi sijjân ennuv etâmâš leppeđ máttááttum vajediđ vajalijdâd mut mun eeđâm tijjân vajalijdâd já ruhâdâllâđ váinutteijeidâd peeleest addel peeivis pajaniđ nuuvt puorijd ko paaid-uv já vuolgât arve toid kiäh taheh riehtâ ko toid-uv kiäh iä haalijd toohâđ nuuvt tij räähistvetteđ taid kiäh rähisteh tii áánšásvetteđ-uv talle tast päälhi jis tij tiervâtvetteđ ustevlávt tuše ustevijdâd mii eromâšijd tast lii návt tij ruhâdâlvetteđ elleđ toovâ tom et čáitáččijd jieijâd eromâšvuođâ čuážu kááđučievâin vâi ulmuuh uáináččii tii ruhâdâlmin ruhâdâlah moonâ vistásâd já toopâ uuvsâ já ruhâdâl kote lii almeest ruhâdâldijn kuuhâ tuše kuárus saanijd návt eeči kote lah oolmijn liävus tuu nommâ tuu väldikodde tuu táttu meid eennâm alne nuuvt ko almeest mijjân onnáá peeivi mii jyehipiäiválâš leeibi adde mijjân mii suddoid addâgâs nuuvt ko mij-uv addâgâs adelep toid kiäh láá mii vuástá rikkom ele joođeet mii kivsádâsân mut peesti mii paast kote lii tiätá maid tij taarbâšvetteđ jo ovdil ko leppeđ tom táttum huolât joođhij sárnumis huolât tast maid purâččijd tâi juvâččijd alme luudijd toh kalve iäge čokkii šado ááitán mut liijká tii almalâš piämmá taid tij lah čuuvtij mávsuluboh ko toh mane anevetteđ huolâ pihtâsijn kiedi kukkáid maht toh šaddeh toh poorgâ iäge pane mun eeđâm tijjân ubâ puoh koorrâdvuođâinis lamaš kárvuttum nuuvt ko toh almalâš tiätá et tij taarbâšvetteđ puoh taam tuođâigin huolât ittáá peeivi keežild njuolgâdus te tijjân adeluvvoo te tij kavnâvetteđ te tijjân lehâstuvvoo ij vissâ kihheen tist adde párnáásis keeđgi ko sun táttu leeibi tâi kyevdi ko sun táttu kyele tij mättivetteđ adeliđ párnáidâd puorijd adalduvâid ij-uv tii almalâš adeliččii puorijd adalduvâid sijjân kiäh tom táttuh maid tij tuáivuvetteđ iärásijd toohâđ tijjân toohâđ tij sijjân källee alne lopâttij sárnumis taid saanijd kote kulá täid muu saanijd já taha toi mieldi lii tegu jiärmáás almai kote huksij táálus källee oolâ rášuarve já tulve já piegah caimii já šluvgii táálu táálu ij viirrâm ko tot lâi huksejum källee oolâ kote kulá täid muu saanijd ige poorgâ nuuvt ko lam máttááttâm lii káigá kote huksij táálu čunnuu oolâ rášuarve já tulve já piegah caimii já šluvgii suu táálu táálu viirâi já koočâi enâmân já párnááh eenih já eejih lijjii kuullâm sárnumin já uáinám suu iššeedmin ulmuid sij puohtii párnáidis suu luusâ já halijdii et sivnedičij sii máttááttâspárnái mielâst ij lamaš asto puoh maailm párnáid vyejettii párnáid meddâl já ettii eppeđ uážu leđe ooinij tom sun suutâi já eeđâi máttááttâspárnáid párnáid puáttiđ muu luusâ elleđ eesti sii väldikodde kulá siilágán ulmuid kote ij vääldi vuástá väldikode tegu páárnáš ij kuássin peesâ toho sun vaaldij párnáid sollâsis já sivnedij sii lii stuárráámus oolmij väldikoddeest máttááttâspárnááh pottii koijâdiđ lii stuárráámus oolmij väldikoddeest táátui uccâ párnáá jieijâs luusâ stellij párnáá máttááttâspárnái oovdân já eeđâi sijjân eppeđ šoodâ párnái nálásâžžân eppeđ peesâ kuássin oolmij väldikoodán kote vyeleed jieijâs já šadda taan párnáá nálásâžžân lii stuárráámus oolmij väldikoddeest tot kote váldá vuástá oovtâgin tággáár párnáá muu noomâst váldá vuástá muu sabattin uážžu porgâđ saabaat lii peivi kuás juuvdáliih kalgeh vuoiŋâstiđ tegu vuoiŋâstij ko sivnedem lâi vaalmâš mield kihheen ij uážžum porgâđ sabattin lâi väzzimin máttááttâspárnáidiskuin pálgá mield mii moonâi valjepiäldu čoođâ lâi nelgi já sij paveškuottii jiveooivijd valjepiäldust cyevkkejii koorâid suormâiguin já purrii valječoolmijd kiäh tubdii laavâ oinii tom ettii tuu máttááttâspárnááh taheh taggaar mii ij lah sabattin loválâš mielâst jiveooivij tuáppum lâi šaddovuorkkim västidij lah luuhâm maid kunâgâs poorgâi ko sun já suu almaah lijjii niälgumin ige sist lamaš mihheen purrâmâšâid moonâi viäsun já sij purrii uhreleeibijd maid tuše paapah ožžuu purrâđ et saabaat lii ulmuu várás ige olmooš saabaat várás joođhij määđhis já poođij synagogan lâi almai kiän kietâ lâi surgástum smiettii loválâš pyerediđ sabattin halijdii kavnâđ maidnii mast puávtáččii sujâttiđ vâi sij pesâččii faŋgiđ já surmiđ suu västidij kiästnii lii savzâ mii kačča roogán sabattin ij-uv sun talle keesi tom pajas lii čuuvtij mávsulub ko savžâ lii lope toohâđ puorijd pargoid sabattin sun eeđâi almai kieđâd luptiji kieđâs já tot šoodâi siämmáá tiervâsin ko nubbe-uv kietâ fariseuseh monnii olgos já smietâškuottii koskânis maht puávtáččii surmiđ suu aldemuidâd almai kote tuubdâi puoh juuvdálij laavâid poođij luusâ koijâdij maid sun kolgâččij toohâđ vâi uážuččij nuvâhánnáá eellim koijâdij sust laahâ iätá västidij ubâ váimustâd já aldemuidâd nuuvt tegu jieijâd eeđâi návt te uážuh eelliđ kii lii muu aldemus almai talle koijâdij koččâmâšân västidij návt almai lâi jotemin já riäváreh volliittii suu kiškodii pihtâsijd suu pajalist já caimii suu sij vuolgii meddâl já kuođđii almaa pelijiegân viälláđ toos pappâ teeivâi jotteeđ siämmáá luodâ sun ooinij almaa sun moonâi luodâ nube roobdân já toomâi lappâd poorgâi meid mottoom eres-uv almai kote laavij išediđ paapâid temppâlist sun poođij puotâ sun karvelij já toomâi lappâd talle ohtâ jottee samarialâš aaicâi almaa viälláámin enâmist šalligâšâi rievedum almaa moonâi suu luusâ já čoonâi suu haavijd sun luptij almaa aasis siälgán já tuálvui suu kyessiviäsun já huolâttij sust peeivi samarialâš vaaldij pursâstis kyehti silbâruuđâ adelij taid táálu išedân já eeđâi sust huolâ tunjin šaddeh eenâb koloh te mun máávsám puáđidijn koijâdij taan kulmâsist lâi tuu mielâst rievedum almaa aldemus västidij kote išedij suu eeđâi já poorgâ tun-uv siämmáánáál viärdádâs lâi asto puohháid sáárnui tagarij-uv ulmuiguin kiäid iäráseh iä tuhhiittâm já kiäh lijjii maaŋgânáál toohâm puástud eellimstis toh kiäh nobdii jieijâs vavettemmin vaidâlii ettii magarij ulmuiguin siärvustâl muštâlij sijjân kulmâ viärdádâs savžâ almast lijjii čyeti savzâd sun rekinist taid ehidist te ohtâ váilu sun lii vaibâm kuáđá sun ohcelovoovce savzâd ävđinenâmân já vuálgá uuccâđ tom lappum saavzâ ocá jyehi saajeest miestui siste já ajâruugijn keeđgij tyehin já juhâriddoin ocá tassaaš ko kulá ohtuunis saavzâ hiäjus mehistem já kávná saavzâ sun illood já tuáppee saavzâ sollâsis loptee tom ärdeidis oolâ já kuáddá tom iärásij luusâ sun máccá pááikán sun tuálá juuhlijd puohháid ustevijdis já sijdâkuoimijdis sij juhloh tom ko lappum sav z iälá já njuškood iärásijguin illood eenâb ton ulmuu keežild kote lii vuálgám meddâl suu lunne mut puátá maasâd ko ohcelovoovce ulmuu keežild kiäh oroh piergiimin suuttáá šlanttâ nisonist láá love silbâruttâd sun láppá tain oovtâ cokkit laampu já ocá miätá táálu kuávlá jyehi luávkun já luámán tassaaš ko kávná silbâruuđâs sun lii kavnâm ruuđâ sun puávdee kuásán ustevijdis já sijđâkyeiminisonijd povvâsteh já ilodeh tivrâs silbâruuđâ kavnâm keežild iloliih láá eŋgâleh ko olmooš kote lii lappum máccá luusâ muštâlij meid eejist kiäst lijjii kyehti kaandâ almast lijjii kyehti kaandâ eeđâi iäččásis tun jámáh muoi ärbejeen puoh tuu omâduv halijdâm jieččân uási jo tääl eeči juovij omâduvâs kandâidis kooskâ pele kuábážâs-uv peeivi keččin nuorâb kandâ lâi vuábdám puoh omâduvâs vuolgij vieres enâmân sun tuhledij puoh ruđâidis suotâstâlmân sun lâi luáptám puoh ruđâidis te poođij enâmân hirmâd nelgi já sun killááškuođij vänivuođâst sun peesâi šahekeččen mottoom riges almai ličij halijdâm tevdiđ kuárus čuávjis spijnij purrâmâšáin mut sunjin ij adelum totkin sun hundâruškuođij pargein lii purrâmâš valjeest já mun lam niälgumin jaamâs vuálgám iäččán luusâ já eeđâm mun lam toohâm puástud nuuvt ko tuu-uv kuáttá lah innig ton árvusâš et kočoduuččim tuu kandân muu táválâš pälkkipargen sun vuolgij pááikán eejis luusâ kukken eeči ooinij suu kaačâi kaandâs oovdeld já saloi já cummiistij suu eeđâi mun lam toohâm puástud já tuu kuáttá lah innig tohálâš kočoduđ tuu kandân eeči eeđâi palvâleijeidis viežžâđ muččâdumos pihtâsijd já kárvuttiđ sunjin taid suormâs suu suormân já kammuid suu juolgijd pyeidis käälbi já njuovvâđ tom purâdop já ávudop kandâ lâi lappum mut tääl sun lii maccâm juhle aalgij puárásub kandâ lâi talle olgon piäldupargoin sun lâi puátimin pááikán já aldanij táálu sun kuulâi muusik já tánssám čuorvij mottoom palvâleijei já koijâdij mii tobbeen tábáhtuvá västidij lii puáttám pááikán já iäččád lii njuovvâm pyeidis käälbi ko lii finnim suu tiervâsin maasâd puárásub viljâ suutâi ige halijdâm moonnâđ siisâ poođij olgos já keččâlij hokâttâllâđ suu fáárun juuhlán sun västidij lam rooččâm tuu pyerrin puoh täid iivijd jiemge lah kuássin kuáđđám tuu pákkum tevdihánnáá jieh lah adelâm kaaicâgin vâi liččim puáhtám povdiđ ustevijdân kuásán ko viljâm kote lii tuhledâm puoh ruđâidis suotâstâlmân puátá pááikán te njuovâh sunjin pyeidis käälbi västidij sunjin lah ovttuu lamaš muu lunne já puoh mii kuulâš munjin lii tuu tääl mij kolgâp ávudiđ já ilodiđ tastko viljâd kiäm oskoim lemin jáámmám iälá lâi lappâsist mut lii kavnum já kyeleh vuolgij ohtii nubebel já maaŋgah čuovvuu suu halijdii kuullâđ sárnum lijjii meid uáinám et maatij pyerediđ pyecceid kuárŋui máttááttâspárnáidiskuin váárán čokkânii uáli ennuv ulmuuh eeđâi uástip leeibi puohháid leeibi nuuvt maŋgâsân lâi máhđuttem västidij kuovttijnčuođijn dinaráin finnii tommit leeibi et juáhážân ličij pittááškin eeđâi lii kandâ kiäst láá vittâ ohraleeibi já kyehti kyele kallasân tot keelijd kaandâ leeibih já kyeleh iä mahten kelijdiččii nuuvt maŋgâsân niälgum ulmui povdij sii puohâid čokániđ syeinikiädán sun vaaldij leeibi kiijtij já juovij tom uážui leeibi já kyele nuuvt ennuv ko halijdij purâdii kalas maŋa kočoi máttááttâspárnáid čokkiđ puoh purâhánnáá pááccám leeibi puoh purâhánnáá pááccám pittáid amas mihheen moonnâđ hukás tohhii nuuvt leibi mii lâi pááccám vyerkkejui čoggâšuvvojii kyehtnubáloh tievâ koorid ibbeerdškuottii kii lâi lâi kiäm lâi lopedâm vuolgâttiđ halijdii toohâđ sust kunâgâs halijdij leđe ohtuunis kuárŋui pajas váárán vázzá čääsi alne máttááttâspárnááh monnii riidon halijdii maccâđ já lävkkejii kárbás ige lam vala puáttám sij innig vyerdiđ lijjii ollâ pááruh já piegâi korrâsávt nuuvt sij suládii sij lijjii pyevtittâm kuávdoo jäävri sij aiccii-uv vaazij čääsi alne kuoddii suu poođij aldeláá sii suorgânii já huiheškuottii paaloost eeđâi sijjân tot lam elleđ poolâ lavkkij kárbás já forgâ sij pessii jäävri rasta peeivi ulmuuh kiäh lijjii pááccám jäävri nubebel huámášii et vááilui tiettii et máttááttâspárnááh lijjii vuálgám suuttáá sun ij lamaš sun lâi šoddâm sun lâi peessâm jäävri rastá leibi kaavpugist pottii kárbáh kiäh lijjii riddoost lävkkejii kárbáid já vuolgii tobbeen uccii jyehi saajeest sij kavnii sij koijâdii tállán tun poottih teehi ooinij mon moovtâ sij lijjii já sun ervidij suujâ västidij uusâid muu ko peesâid purrâđ kalas tot lâi tuotâ lijjii uážžum leeibi já kyele lâi lijgom puohháid já lâi pááccám vala paijeel-uv joođhij juurdâš tuše táválâš purrâmâš mii kuittâg nohá tom mii addel tijjân avalâš eellim mii ij nuuvâ kuássin kuldâlii tärkkilávt meid eeđâi já kyele lâi älkkee iberdiđ sáárnui vala eres-uv aašijn halijdij et sij smietâččii tom maht sij eellih koijâdii mij kolgâččijm toohâđ eeđâi já oskođ munjin kiäm lii vuolgâttâm ulmuuh koijâdii meerhâ puávtáh adeliđ mijjân halijdii tuođâštus tast et lii vuolgâttâm tovle sii maddâreh lijjii uážžum leeibi ävđinenâmist sij jieijah halijdii uážžuđ maidnii västidij addel tijjân leeibi mii puátá almeest já addel maailmân eellim mii addel maailmân eellim sij halijdii mijjân tom leeibi sij tattuu eeđâi lam eellim leibi kote puátá muu luusâ ij kuássin niälgu já sun kote osko munjin ij kuássin kuškâluu kote puátá muu luusâ jiem vuájálit meddâl kiäh uáinih muu já oskoh munjin uážžuh nuvâhánnáá eellim eellim mii ij kuássin nuuvâ komálávt sáárnuigin iä iberdâm maid sun uáivildij já motomeh suttii tubdii tiettii et sun lâi kandâ tubdii suu eeni-uv eeđâi sijjân nimmâruš kote osko uážžu nuvâhánnáá eellim lam eellim leibi ulmuuh rijdáskii tast maid taat merhâšij mielâst lâi vaigâd kuldâliđ tággáár halijdii vyelgiđ meddâl tobbeen koijâdij tij-uv vyelgiđ meddâl västidij kiän luusâ mij monâččijm láá nuvâhánnáá eellim säänih oskop já iberdep et tun lah kandâ juuhlijn lâi puávdejum málásáid mottoom fariseus luusâ sun sáárnui juhleest mii vuárdá väldikoddeest kuosijn kote taam kuulâi eeđâi sun kote uážžu leđe mieldi juuhlijn väldikoddeest västidij almai ornij juuhlijd já povdij ennuv kuosijd juuhlij äigi poođij sun vuolgâttij palvâleijes tuálvuđ sääni puávdejum kuossijd puoh lii vaalmâš sij iä halijdâm puáttiđ eeđâi lam uástám piäldu já ferttiim moonnâđ keččâđ tom ko jiem peesâ puáttiđ eeđâi lam uástám vittâ vuáksápaarâ já ááigum vyelgiđ keččâlâddâđ taid ko jiem peesâ puáttiđ eeđâi lam eidu naaijâm jiemge tondiet pyevti puáttiđ poođij maasâd já muštâlij taam iššeed suutâi eeđâi palvâleijeesis tállán kaavpug kujáid já kááđuid já viežâ teehi puoh taid kievhijd já čalmettemijd já kiärjálijd kiäin kihheen ij peerust vuolgij oppeet maacâi já eeđâi lam toohâm nuuvt ko kuččuh mut saje ličij ain-uv almai eeđâi palvâleijeesis kiäinui já maađijij oolâ já čokkii táálu tievâ ulmuid vissásávt ij kihheen tain kiäh aalgâst lijjii puávdejum uážu leđe mieldi muu juuhlijn lah halijdij išediđ máttááttâspárnáid iberdiđ et sun lâi koijâdij sist ulmuuh oskoh muu lemin västidii eteh et tun lah nubeh nabdeh et tun lah tâi tij koijâdij kiäm tij etâvetteđ muu lemin västidij lah kandâ eeđâi sunjin ij lah kihheen olmooš finnim tuu iberdiđ pic mun eeđâm tunjin et tun lah källee oolâ mun huksiim kirkkon adelâm tunjin alme väldikode čovduid čuovânem peeivi vaaldij já mieldi já moonâi ollâ váárán suu muáđuh päštiškuottii tegu piäiváš já suu pihtâseh čiäskájii tegu čuovâ almaa sárnudáin suin láin já eeđâi halijdâh mij pyehtip huksiđ kulmâ kuáđi oovtâ tunjin oovtâ já oovtâ lâi sárnumin luáštádâđâi šeris polvâ sii paajaabel kullui jienâ lii muu rähis kandâ sunjin mun lam mielâstum suu máttááttâspárnááh kullii taam sij leggistittii vuálusoivij enâmân poođij sii luusâ já kuoskâttij sii já eeđâi elleđge poolâ sij kejâstii pajas iäge innig uáinám iärásijd ko sij njeijii väärist eeđâi sijjân muštâl kiässán maid ooinijd ovdil ko mun lam jáámmám já koccám jämimist sajeh já moonáin luusâ já eeđáin muoi halijdeen táttuđ tust oovtâ ääši haalijdvettee muu toohâđ koijâdij munnuu čokkáđ tuu paaldâst väldikodestâd nube uálgis já nube čižetpeln eres máttááttâspárnááh kullii taam sij suttii já kiäh halijdáin párásumosijd soojijd táátui sii kuldâliđ tärkkilávt mii etâmâšaid sust lâi sijjân tietivetteđ et kunâgâsah merideh aalmugis elimist návt ij lah tii juávhust kote haalijd tii juávhust leđe styeres lii iärásij palvâleijee já sun kote haalijd tist leđe vuossâmuš lii puohâi uárji jiem lah puáttám teehi vâi tij palvâliččijd muu lam puáttám palvâliđ já išediđ maaŋgâid adeliđ jieččân jiegâ ulmui oovdâst paaimân palaskii ko muštâlij jieijâs adeliđ jiegâs ulmui oovdâst halijdij išediđ sii tast mii sii mielâst lâi vaigâd muštâlij viärdádâs táátui sii jurdâččiđ saavzâid tobdeh torvolâšvuođâ jis tain lii pyeri paaimân kiäm toh tobdeh kote ij moonâ savzâkáárdán verejáást mut eres saajeest lii suolâ sun kote mana siisâ verejáást lii saavzâi paaimân verejâšvahtâ liäkká uuvsâ já saavzah kuleh suu jienâ tobdá savzâidis noomâld čuárvu taid já luáštá taid olgos jotá toi oovdâst já saavzah tobdeh suu jienâ já čuávuh suu vieres ulmuu toh iä čuávvul kárgájeh sust ko iä tuubdâ vieres jienâ muštâlij máttááttâspárnáid mut sij iä iberdâm maid sun uáivildij joođhij puátá suáládiđ saavzâid lam puáttám vâi toh uážuččii eelliđ lam tot pyeri paaimân tuubdâm savzâidân já toh tobdeh muu adelâm jieggân saavzâi peeleest láá eres-uv saavzah moh iä kuulâ taan iälun mun laiđiistâm leđe tuše ohtâ iälu já ohtâ paaimân sáárnui alnestis kihheen rievvii muu eellim adelâm tom lii väldi adeliđ tom já vyeimi väldiđ tom maasâd lii meridâm uáivildij sun et sun lii sii puohâi paaimân já išedičij-uv sun sii oppeet ulmuuh rijdâlškuottii ettii et lii pyeccee já jollâ ettii návt ij jollâ sáárnu kote lii jiešpiäiválâš tâi jollâ ij määti toohâđ tágárijd imâštavvoid tegu pyereed love pyecced lâi vaajâldmin kuávlun siijdâst pottii love olmožid suu oovdeld j lijjii pyecceeh spiitaalliih iä uážžum eelliđ tiervâsij juávhust tastko puácuvuotâ lâi njuámmoo loves pisánii mottoom määđhi kiäčán já čuorvuu miäštár iššeed mii sun eeđâi sijjân čäittiđ jieijâd pappáid monâdijn pyecceeh puáránii luovânii spitalist sist maacâi luusâ čuárvui korrâ jienáin já kiijtij leggistâđâi enâmân oovdân já kiijtij lâi tiervâs koijâdij puohah puáránâm toh oovces láá taat omâs olmooš-uv lii maccâm kijtteđ eeđâi almai já moonâ lii išedâm tuu kaavpugist vyelgee luodâ pellâst kerjidij čalmettis kiärjálâš lappâdjottein ruuđâ peeivi sun kuulâi et lâi puátimin luodâ mield movtáskij čuárvuškuođij kandâ iššeed muu šigguu suu orroođ joskâ puovtij-uv sun orroođ joskâ ko išedeijee lâi nuuvt alda sun čuárvui vala korrâsubbooht kandâ iššeed muu kuulâi maht kiinii čuárvui já táátui iše orostij já eeđâi ulmuid kiäh pokkiidittii suu pirrâ suu teehi sij tohhii-uv sij ettii táttu tuu jieijâs luusâ lâi kuullâm suu čuárvum já pisánâm lâi iše aldeláá ko kuássin ovdil njuškij pajas já nuolâstij meddâl olgoldâspihtâs tolvui luusâ suoi tääl čuážudáin čalmettis kiärjálâš já halijdâh muu porgâđ koijâdij adde munjin uáinun maasâd västidij eeđâi lii piäluštâm tuu uáiniškuođij oppeet lâi išedâm suu čuávulij já kiijtij poođij já moonâi kaavpug čoođâ aasâi almai kiän nommâ lâi nuurâi tullimáávsuid já lâi riges kiäh puohtii tävirijd kaavpugân ferttejii mäksiđ tullimáávsu jođáččij kaavpug čoođâ já tom halijdij uáiniđ tot ij lamaš älkkee tastko lâi nuuvt uánihâš pelni čuožžuu ulmuuh oovdâst huámášij kaččâđ ovdiibel já kuárŋuđ viigunmuorân sun uáináččij poođij muorâ luusâ sun orostij kejâstij pajas já eeđâi vuálus tastko puáđám onne eelliđ tuu lunne maht ilosmui poođij jotelávt muorâst vuálus sun váldáččij pyereest vuástá päihistis suttii mielâst ij lamaš šiev já rehelâš olmooš tiettii et vaaldij sist verivuođáin ruuđâ iä lijkkum toos et monâččij suu luusâ halijdij kolliistâllâđ eidu pääihist čyežžilij já eeđâi omâduvâstân adelâm kievhijd ležžeem váldám kiästán ruuđâid verivuođáin te adelâm taid oppeet sunjin neeljikiärdásâžžân maasâd lii piäluštâs puáttám taam táálun eeđâi já aasâi mottoom nissoon pyevtittij taan siijdân sun puávdejui pááikán uábbi čokánij paaldân muštâlij já kuldâlij ij kuldâlâm j sust lâi nuuvt ennuv porgâmuš koolgâi-uv eidu sun porgâđ puoh poođij oovdân já eeđâi peerust tast et muu uábbi kuáđá puoh pargoid munjin suu puáttiđ munjin iššeen västidij sunjin tun huolâttâh nuuvt maaŋgâin aašijn lii tuárvi lii valjim šiev uási ige kihheen uážu väldiđ tom sust meddâl šoodâi já ustev luottijn sunjin sunnuu viljâ puosâškuođij čuuvtij vuolgâttáin sääni táttoin suu puáttiđ luusâ ko kuulâi tast sun eeđâi ij lah jäämmimtavdâ pic čáittá vyeimi já kirkesvuođâ tieđij et lâi tiätu tárkuttâs toos mii tábáhtuuččij vuordij kyehti peeivi n puudâ jaamij já lunne lijjii ennuv usteveh kiäh viggii lohđuttiđ sunnuu kuulâi et lâi puátimin moonâi oovdeld eeđâi liččih lamaš tääbbin te muu viljâ ij liččii jáámmám mun tiäđám et addel tunjin tom maid ihenis sust táátuh västidij viljâ pajasčyežžil oppeet eeđâi tiäđám et sun koccáá pajasčyežžilmist majemuu peeivi eeđâi lam pajasčyežžilem já eellim kote osko munjin uážžu eelliđ avalávt veikkâ jáámá-uv tom västidij oskom mun oskom et tun lah kote kalga puáttiđ teehi eennâm oolâ moonâi pááikán cullâguođij uábbásis kost sun kavnâččij já et halijdij sárnuđ suin tomâlij máátkán sun häävdi luusâ čiärruđ čuávulii suu ooinij leggistâđâi sun enâmân juolgij oovdân eeđâi tun liččih lamaš tääbbin te muu viljâ ij liččii jáámmám ooinij já puoh iärásijd-uv kiäh suu čuovvuu čiärumin lâi hirmástum já čiärui koijâdij kost hävdi lâi monnii toho lâi källeehävdi mon uksân lâi keđgi keeđgi meddâl eeđâi vierâttii keeđgi meddâl já keejâi pajas aalman já ruhâdâlâi sun čuárvui korrâ jienáin puáđi olgos kote lâi lamaš jáámmám iällái oppeet kiäh tast lijjii uskuu iberdii et sun lâi kandâ fariseuseh kullii maid lâi toohâm já et eenâb já eenâb ulmuuh oskoškuottii sunjin sij halijdii surmiđ já suu máttááttâspárnááh iä tuostâm vajâldiđ innig nuuvt almolávt pirrâsist mut kiäsádittii mottoom kaavpugân alda ävđineennâm tivrâs oljo aldanii vuolgii viettiđ juhle sij uccii hundâruššii puátá-uv pessijáid peeivi ovdil pessijái poođij kost já assii puávdejui kyessimálásáid puovtij purrâmâš piävdán vaaldij puttâl olmâ já tivrâs nardusoljo vuoidâi toin juolgijd já kuškij taid vuoptâidiskuin tievâi njaalgâhaajáin suttii lâi tivrâs oljo tuhledem lamaš pyereeb vyebdiđ oljoputtâl já adeliđ ruuđâid kievhijd laittii eeđâi suu leđe ráávhust povčâgitvetteđ suu mielâ lii toohâm taam muu keežild kale láá ovttuu tii lunne mut mun jiem lah ovttuu tii lunne eeđâm tijjân et jyehi saajeest kost muštâluvvoo muštâluvvoo meiddei maid toovâi já suu kale ulmuuh mušteh raccast čokkij kyehtnubáloh máttááttâspárnáás jieijâs pirrâ eeđâi sijjân tääl olášuvá puoh tot maid profeteh láá čáállám šoodâm pijneduđ já sormeduđ mut kuálmád peeivi mun pajasčyežžilâm iä iberdâm maid sáárnui iä tiättám maid sun uáivildij sij aldanii vuolgâttij kyehti máttááttâspárnáá ovdeláá já eeđâi siijdân mii lii tunnuu ovdiibeln uáinivettee kiddâčoonnum aasi tom já pyehtee teehi kiinii koijâd te muštâlee tuše et taarbâš tom vuolgijn keevâi nuuvt ko lâi ettâm suoi oinijn forgâ luodâ alne alda verejáá aasi vedduumin valdijn aasi kiäh lijjii tobbeen čuážžumin koijâdii sunnust tuoi tohâvettee aasi västidáin nuuvt ko lâi koččom já ulmuuh luoštii sunnuu moonnâđ puovttijn aasi luusâ lebbijn olgoldâspihtâsijdis aasi siälgán já čokánij toi oolâ já raccastij kaavpugân lebbejii pihtâsijdis luodâ oolâ já motomeh čuoppii muorâin lostâoovsijd moiguin tyergejii luodâ šoodâi tegu lätteeráánu ulmuuh kiäh vazzii ovdiibeln tâi čuovvuu maajeeld čuorvuu já lavluu liävus sun kote puátá noomân olluvvuođâin raccastij lijjii moovtâ korrâ larmâ já huššâ koijâdii sun lii kiäh lijjii puáttám suin västidii lii moonâi temppâlân já ájánij tobbeen ubâ peeivi jo maŋŋeed ko sun máttááttâspárnáidiskuin vuolgij maasâd temppâlist peeivi maacâi oppeet moonâi temppâlân tuškâ vuábdojii vuávsáh já saavzah já tuváh lonottâllui ruttâ toos väridum peevdij alne suutâigin čuolmâdij oorâin spižá já sun vuájálitij olgos puoh vyebdeid já uásteid komettij ruttâlonotteijei peevdijd já tuvvákavpâšeijei st oo vlijd meddâl puoh täid eeđâi peri puoh räähti táálu markkânšiljon sun eeđâi čaallum viste lii ruhâdâllâm viste tij leppeđ toohâm tast riävárijpiäju já pyecceeh pottii luusâ já sun pyeredij sii čuorvuu temppâlist pajepaapah já kirjemätteeh njunáduvvii eeđâi sijjân tieđe et párnái čuorvâs räämid sun vuolgij kaavpugist siijdân já ijjâdij tobbeen máttááttij jyehi peeivi temppâlist kuldâlii suu já oskoškuottii sunjin pajepaapah já kirjemätteeh halijdii tääl tuođâi-uv surmiđ suu mielâst ulmuuh kuldâlii suu aaibâs liijgás ennuv aaigij vyerdim sáárnui kuhháá máttááttâspárnáidis muštâlij maht maailmist kevâččij vädisvuođâh láá puátimin vájálditáččii laavâid já tiptáččii rähisvuođâ čuáskuđ halijdij išediđ máttááttâspárnáid iberdiđ puáttee aaigij tábáhtusâid já cevziđ vädis ääigist paalaask kote osko piäluštuvá sárnumis loopâst eeđâi tietivetteđ láá pessijááh kyevti peeivi keččin mun fäŋgejuum já riistânnävlejuum lâi muštâlâm mii tábáhtuuččij iä liijká iberdâm maid sun uáivildij merideh surmiđ já aalmug vuorâseh juuvdálij alemus tuámustovli lijjii čokkânâm pajepappâ palaccist lijjii rávhuttemeh já huolâstum mij toohâp sij hundâruššii almai taha imâšijd já merkkâtavvoid tiptep suu juátkiđ te puohah forgâ oskoškyeteh sunjin eeđâi pyereeb et ohtâ olmooš jáámá ko et ubâ aalmugân kiävá hyeneeht sij meridii surmiđ maht sij tom tovâččii puáhtá stuimáskiđ ferttejeh väldiđ kiddâ juonnušmáin mut sij iä tiättám kost tääl lâi šoddii paas jurduuh moonâi sii luusâ já eeđâi mun finniim pälkkin jis mun toimâttâm suu tii haaldun lijjii pajepaapah tuđâvááh čoskii ruuđâid suu kietân kulmâlov silbâruttâd peri vuordâččij vuovâs ääigi pettiđ valmâšteh pessijâšmálásijd pessijái äigi lijjii čokkânâm temppâlân uhrediđ uhredii já kijttii tastko sun ohtii tovle lâi kááijum aalmug uárjivuođâst enâmist perruuh já usteveh čokkânii purrâđ oovtâst eromâš pessijâšmálásijd já máttááttâspárnááh viätáččii pessijáid savâstillii koskânis vaajâldijn smiettii kost sij kolgâččii purrâđ pessijâšmálásijd jyehi saje ličij tievâ tastko nuuvt maaŋgah lijjii puáttám orostij já eeđâi já mannee tuoi ovdeláá valmâštiđ pessijâšmálásijd smietâdij kost suoi kavnâččáin viste västidij tuoi puátivettee kaavpugân tuoi uáinivettee almaa kote kuáddá čäciruho suu sun mana mottoom táálun čuávvoo suu siisâ peessâđ táálu iššeed savváid tiervuođâid must já ettee et ij tieđe kost sun pesâččij purrâđ pessijâšmálásijd ustevijdiskuin almai čáittá pajekeerdist stuorrâ viste já moonáin kaavpugân kujáin lijjii ennuv ulmuuh suoi kavnâččáin čäcirukkoalmaa tággáár olmoošhivvâduvâst eeđâi toovl sun lii tomâláin almaa maŋŋaal já čuávoin suu mottoom táálun eidu nuuvt ko lâi ettâm uážžoin pajekeerdist viste pessijâšmálásij várás pasa máttááttâspárnái juolgijd puohah čokkânii salin keejâi ustevijdis já eeđâi lamgin vuárdám et pesâččim purrâđ täid pessijâšmálásijd oovtâst tiiguin nuolâi olgoldâspihtâs já čoonâi siholduv aaleemsis sun leškij ruhhoost čääsi posâdâttâmliitán já eeđâi mun poosâm tuu juolgijd já eres máttááttâspárnááh imâštillii já keččii sii juolgijd lâi sii jođetteijee já máttáátteijee ij kihheen ettâm maiden já poosâi sii juolgijd poođij vuáru sun ij halijdâm eeđâi avepeeivistkin uážu poossâđ muu juolgijd västidij jieh adde muu poossâđ jieijâd juolgijd te tot meerhâš et jieh haalijd leđe muu ustev eeđâi ele poosâ tuše muu juolgijd mut meid muu kieđâid já uáivi eeđâi poossâm lii tuárvi poosâi juolgijd já kuškij taid siholduvváin mii lâi suu aaleem pirrâ sun lâi kiergânâm sun keejâi máttááttâspárnáid já koijâdij mane p oo ssim tii juolgijd šluvgii uáivis joođhij lam čáittám tijjân maht tij kolgâvetteđ kohtâliđ kuoimijdâd lam tii mut liijká poosâm tii juolgijd kolgâvetteđ tij-uv kohtâliđ kuoimijdâd kihheen lah nubbeest pyereeb huolâ kuoimijnâd já išediđ suu kote taarbâš iše sun kiesâdâđâi olgoldâspihtâsis siisâ já eeđâi tääl te purâdep oovtâst määlis oovtâst sij lijjii purâdâm mottoom ääigi eeđâi lii mii majemuš ohtâsâš määlis koskâldittii purrâm já keččii sun uáivildij sun sii joođhij iijâ muu vajaliih puátih viežžâđ muu tietih kost sij muu kävnih tastko ohtâ tist lii lopedâm išediđ sii hirmástuvvii keččii kuoimijdis já smiettii kii sist puávtáččij toohâđ maidnii tagarijd koijâdii vuáruttuvâi mun tot ližžii eeđâi tun tárkuttâh keejâi já västidij tun tom ettih čyežžilij já moonâi olgos ehidâs vaaldij leeibi peevdist kiijtij já tojâlij leeibi sun juovij leeibi máttááttâspárnáid addeldijn sun eeđâi já purrâđ lii muu ruumâš sun vaaldij viinikaalhâ kiijtij já keigij kaalhâ máttááttâspárnáid já eeđâi täst puohah lii muu vorrâ mii kulgâttuvvoo puohâi oovdâst pieijii kaalhâ jotteeđ já puohah juhhii tast eeđâi mun jiem lah innig tii lunne čokkâniđ já jyehiđ leeibi já viini siämmáánáál ko tääl tom muu mušton loppeet pissoođ paaldâst čokkái uánihissii jávuttáá sun eeđâi láá puátimin vädis ääigih iijâ mij iäránep mut mun lam ruhâdâllâm et sun anaččij tist huolâ et veikkâ puoh oroččij lemin tuáivuttem mij kuáhtáp vala eppeđ taarbâš piergiittâllâđ aaibâs ohtuunâd adelâm tijjân išedeijee lii tij puátivetteđ muštâliđ must já ubâ já kidâ eennâm raajij räi komerdij ovdâskulij já eeđâi kuáđáh mii keejâi já västidij kyeđivetteđ muu taan iijâ čyežžilij já eeđâi jiem kuássin kyeđe tuu tom lopedâm eeđâi ustevâm tun-uv kuáđáh muu ovdil ko iiđeed vuossâmuš kääniores piškáád tun lah kulmii piettâlâm tubdâmist muu šluvgelij uáivis ij kuássin luovâččii šaddokäärdist čyežžilij peevdist já eeđâi mii vyelgip ruhâdâllâđ sii lijjii lávlum kijtoslavluu sij monnii olgos ijjâ pottii šaddokáárdán halijdij et máttááttâspárnááh pásáččii toho ruhâdâllâđ suin moonâi váhá olgoláá já ruhâdâlâi jis lii máhđulâš te šeešti muu täst mii tääl tábáhtuvá ij nuuvt ko mun táátum mut nuuvt ko tun táátuh lâi kuhes já lusis ijjâ keččâlii kocceeđ tastko sii halijdii leđe toorjân uđđâsist já uđđâsist sij nohádii maacâi sii luusâ kaavnâi sun sii puohâid uáđimin cuuvnâi sii já eeđâi pajas vyelgimäigi kote käävild muu lii puátimin ain-uv sevŋâd mut máttááttâspárnááh kullii huikkâs já ruojâ tegu stuorrâ olmoošjuávkku ličij aldanmin máttááttâspárnááh oinii et puáttein lijjii miehih já kuhes suábih kieđâin sevŋâdâsâst lavkkij almai uáinusân lâi moonâi luusâ já cummiistij suu nierân eeđâi cummiimáin-uv tun muu kävildâh lâi merkkâ puátteeh tiettii kiäm si j kolgii väldiđ kiddâ volliittii já valdii suu kiddâ hirmástuvvii taat lâi máhđulâš sij pyehtih toohâđ návt ij toohâm maiden iä tiättám maid sij kolgii toohâđ já olmoošhivvâduvâst sij lappii kuoimijdis já paaloost sij kaččâlii jieš kote-uv kuávlusis piättá čuávui olgoláá fäŋgejeijeid halijdij uáiniđ kuus sij monâččii sij monnii pajepappâ táálun sun njaavâi šiiljon já moonâi palvâleijei kooskân kuovlâlij táálun lijjii čokkânâm paapah já iäráseh rääđi juuvdálij alemuu tuámustoovli jesâneh čuážui sii oovdâst já oroi tegu sij liččii keččâlâm finniđ ettâđ maidnii pijgá keejâi já eeđâi lah ohtâ tain kiäh lijjii piettâlij já eeđâi jiem mun tuubdâ suu jorgettij seelgij nieidân já moonâi poortâ sevŋâdâsân toin tuoivuin et kihheen ij huámášiččii suu tobbeen poortâ paaldâst čuážui mottoom eres nissoon keejâi tärkkilávt sun eeđâi iärásáid kiäh lijjii tobbeen almai vajâldij västidij jiem lah kuássin ovdil uáinám tuom almaa paaldâst čuážudeijee ulmuuh sárnudii koskânis sist eeđâi tun lah ohtâ suu galilealijn máttááttâspárnáin sárnumvyevist kulá et lah to n kuávlust meddâl polâškuođij já eeđâi jiem ibbeerd maid sáárnuh ettim et jiem tuubdâ tuom almaa talle kääniores piškádij jorgettij já keejâi muštái maid lâi ettâm ko vuossâmuš kääniores piškáád tun lah kulmii ettâm et jieh tuubdâ muu vuolgij meddâl šiljoost čiärui rääđi oovdâst iijâ rääđi paapah já kirjemätteeh lijjii kuullâm halijdii tuođâštiđ et sun lii toohâm maidnii lavâttemijd vâi sij pesâččii tuommiđ suu jämimân pajepappâ čyežžilij já koijâdij kuullâm ulmuin et tun lah kiäm lii lopedâm mii iššeen eteh et tun lah tot tuotâ västidij tun nuuvt eeđah mun eeđâm tijjân pesâvetteđ uáiniđ muu čokkáámin uálgispeln kuulâi maid eeđâi sun kiškodij pihtâsijdis já huuihij kuulâid sun koččood jieijâs ohtâgin olmooš uážu ettâđ nuuvt kalga jäämmiđ lunne tolvui oovdân lâi roomalâš lâi eennâmhiärrá já tuše sun puovtij adeliđ jäämmimtuámu keejâi já eeđâi kustoo lah juuvdálij kunâgâs västidij tun nuuvt eeđah kuldâlij mii etâmâšaid rääđist lâi iberdij et ij lam toohâm maiden tagarijd mast ferttiiččij adeliđ jäämmimtuámu já paapah halijdii surmiđ tastko maaŋgah ulmuuh kuldâlii iäge sii ij halijdâm tuommiđ jämimân sun muštái et lijjii pessijááh ääigi lâi vyehin ärmittiđ já lyeštiđ luovâs oovtâ faaŋgâ meridij et väljejus aalmug kuábáš vâi varâlâš rikolâš kalga luoštuđ luovâs uáináh tieđij et lâi adelum suu haaldun tuše kađâšvuođâ keežild poođij aalmug oovdân já koijâdij mun koolgâm lyeštiđ luovâs vâi puohah čuorvuu já riistânnavlii já rääđi jesâneh lijjii hokâttâllâm ulmuid čuárvuđ návt iberdij et sun ij finniiččii rievdâdiđ sii uáinuid sun eeđâi et mun jiem halijdâm surmiđ taam almaa uážžuvetteđ jiejah kyeddiđ ovdâsvástádâs tuommij nävlejuđ muorâriistân já jäämmiđ toos káátá finnij tiäđu et lâi tyemmejum jäämmiđ riistâst sun kaađâi moonâi pajepaapâi luusâ já eeđâi jiem haalijd tii ruuđâid toohim puástud ko išedim tii väldiđ kiddâ ij lah toohâm maiden paaid paapah västidii tot kuáská mii sujâttiđ jieijâd leggistij ruuđâid lättei vuolgij meddâl já horcâstij jieijâs valdii ruuđâid já ostii toiguin piäldu mast šoodâi vieresässei hävdieennâm piäldu kočoduvvoo já riävvár tolvuu sajan mii kočodui sun riistânnävlejui oovtâst kuovttijn riäváráin kiäh toho lijjii čokkânâm čuorvuu lah kandâ te vaarâ puávtáh lavkkiđ vuálus riistâst keejâi sii já eeđâi adde sijjân addâgâs tastko sij iä tieđe maid taheh riävárijn pilkkedškuođij já eeđâi tun lah tun puávtáh lavkkiđ vuálus riistâst já išediđ vala munnuu-uv nubbe riävvár cuáigudij suu vaidâl lah uážžum ráŋgáštâs tavoidâd mieldi taat almai lii vavettem ij lah toohâm maiden paaid sun eeđâi muu ko puáđáh väldikoddásâd keejâi riävvár já eeđâi onne tun lah muin paradiijsâst jáámá peeivi ubâ eennâm siävŋánij já sevŋâdâs piištij kulmâ tiijme eennâm tuárgistij nuuvt et väärih já tááluh virrii čuárvui korrâ jienáin tuu kieđáid mun adelâm jieggân sun lâi taam ettâm adelij sun jiegâs roomaliih vahtâsuáldátteh oinii mii tábáhtui sij suorgânii ruhâdillii já ettii nubijdis lâi tuođâi-uv kiäh lijjii čokkânâm toho hirmástuvvii čuuvtij vuolgii já tommii pááikán hävdiduvvoo riges almaa nommâ lâi já sun lâi meddâl kaavpugist lâi rääđi jeessân lâi syele šoddâm uáppee moonâi luusâ já táátui peessâđ hävdidiđ sun lâi uážžum love moonâi sun vaaldij vuálus riistâst já piejâi suu ruummâš källei rahtum háávdán sun vierâttij stuorrâ keeđgi hävdinjäälmi oovdân hävdi kuálmád peeivi maŋeláá jäämmim motomeh nisoneh monnii häävdi luusâ j lijjii já enni já motomeh iäráseh sij pyevtittii häävdi luusâ oinii sij et keđgi lâi vierâttum meddâl hävdinjäälmi oovdâst keččii háávdán mut tot lâi kuárus tobbeen čuážžoin kyehti českis pihtâsáid kárvudâttâm almaa palaskii almaah eeđáin nisonáid poolâ ij lah tääbbin iälá maid sun eeđâi tijjân sun riistânnävlejuvvoo já pajasčyežžil kuálmád peeivi nisonáid šoodâi huáppu maccii maasâd kaavpugân nuuvt jotelávt ko pessii ferttejii muštâliđ máttááttâspárnáid maid sij lijjii uáinám já kuullâm iälá já já eres nisoneh tommii viistán kost máttááttâspárnááh čokkájii muštâlii et mii lâi tábáhtum puohah tävistii siämmáá ääši mij poođijm häävdi luusâ tot lâi kuárus já šeris pihtâsáid kárvudâttâm almaah muštâlii et iälá máttááttâspárnááh šluvgii uáivis já ettii et nisoneh sarnuu jyevdilâsâid jáámmám olmooš puáhtám koccáđ jieggáid kaačâi tállán häävdi luusâ kuovlâlij toho já ooinij et hävdi lâi kuárus imâštâlâi mii lâi tábáhtum leđe tuotâ et iälá luodâ alne máttááttâspárnáá láin monâmin siijdân suullân penâkkullâm meddâl sárnudáin tast mii lâi tábáhtum suoi kuáhtáin almaa kote koijâdij tuoi sárnuvettee orostáin keijáin murâšlávt já eeđáin tieđe mii lii tábáhtum lâi tyemmejum jämimân já riistânnävlejum lâi stuorrâ proofeet maatij sárnuđ nuuvt et puohah kuldâlii toovâi stuorrâ imâšijd oskoim lemin kote piästáččij mii láin uánihissii jávuttáá mut jođhijn oppeet tiest vala puoh lii kuullâm jo kulmâ peeivi jämimist motomeh nisoneh pottii muštâliđ et sij láá iällám häävdi lunne já kuullâm et iälá iän tieđe maid kalga oskođ já jurdâččiđ kiäm suoi láin kuáhtám luodâ alne eeđâi ibbeerd mii lii tábáhtum nuuvt väädis oskođ et iälá muštâluvvoo mii puohâin pase kiirjijn vaazij sunnuin já čielgij sunn ui puoh sij pyevtittii siijdân almai ááigui juátkiđ ovdâskulij máttááttâspárnááh táttoin suu pääcciđ purâdiđ sunnuin sun čuávui sunnuu siisâ sij kolgii puurâdškyettiđ almai vaaldij leeibi já kiijtij sun tojâlij tom já adelij sunnui máttááttâspárnááh tubdáin mut siämmást sun lappui keijáin kuáimásis já eeđáin muoi iän iberdâm et sun lâi kihheen eres määti muštâliđ já čielgiđ profetij čalluid nuuvt tegu sun lâi viäigum jo ehidân máttááttâspárnááh iävá puáhtám uáđđiđ ferttijn tállán maccâđ muštâliđ iärásáid et suoi lává kuáhtám almostuvá maŋgâsân peeivi máttááttâspárnááh čokkájii oovtâst já sarnuu tast mii lâi tábáhtum sist já motomeh nisoneh muštâlii jieijâs kuáhtám lijjii lukkâdâm viste uuvsâ tastko sij pollii sij tast čokkájii lâi fakkist sii kooskâst já eeđâi liävus tijjân suorgânii eeđâi tij polâvetteđ muu juolgijd já kieđâid já kuoskâttiđ muu tot lam ij kihheen eres lijjii hiämáskâm mut iiloost já ájánij sii lunne sáárnui siiguin já sij purâdii oovtâst máttááttâspärni ij lamaš uáinimin muštâlii sunjin lep uáinám šluvgelij uáivis já eeđâi jiem jieš peesâ uáiniđ suu já pieijâđ suormâ nävliraigijd te jiem osko tom maŋeláá máttááttâspárnááh lijjii oppeet čuákist já lâi siiguin poođij já čuážui sii kooskâst já eeđâi liävus tijjân sun eeđâi uá m sân suormâd já kuldâlâd kieđâidân nävliraaigijd eeppid mut osko västidij já eeđâi sunjin oskoh tastko lah uáinám muu láá sij kiäh iä lah uáinám já liijká oskoh kuáhtáá máttááttâspárnáid iä tiättám maid kolgâččii toohâđ ko sij iä innig puáhtám vajâldiđ lâi tilettem eeđâi vuálgám kyelipiivdon meridii vyelgiđ suu mieldi pivdii kuolijd ubâ iijâ mut sij iä koddám oovtâgin kyele iiđeedpiäiváš iiđij sij oinii riddoost mottoom almaa čuorvij kyeli čyervejii maasâd j lah kuddum almai čuorvij oppeet viermi kárbá uálgispel te koddevetteđ kyele tohhii nuuvt ko almai eeđâi já eidu happiittii suoppiđ viermi kárbá nubebel ko tot jo tievâi kuolijn keejâi rido kuávlun já talle sun jorgettij já eeđâi kote čuážžu riddoost lii šoodâi huáppu njuškij čáácán já kaalij riidon čuovvuu suu já kessii lusis viermi kárbá maajeeld sij pyevtittii riidon te sij oinii illoos alne possuumin kuolijd já leeibijd kočoi pyehtiđ muáddi vorâs kyele keesij viermi ohtân kuolijguin riidon lijjii čyetivittâlovkulmâ stuorrâ kyellid eeđâi máttááttâspárnáid purrâđ máttááttâspárnááh iberdii et almai lâi vaaldij leeibi já juovij tom sijjân sun toovâi kuálán já si j lijjii kiergânâm puurâdmist keejâi já eeđâi rähistâh-uv tun muu eenâb ko ko taah nubeh västidij rähistâm tun tiäđáh et lah munjin räähis eeđâi huolâ täin iärásijn sun koijâdij uđđâsist rähistâh-uv muu västidij rähistâm tun tiäđáh et lah munjin räähis eeđâi täid iärásijd koijâdij kuálmád keerdi rähistâh-uv muu šlundoi ko koijâdij sust kuálmád keerdi sun ij oskom et tuođâi rähistij suu västidij tun tiäđáh puoh tiäđáh et rähistâm tuu västidij huolâ täin iärásijn eeđâi mun luátám tunjin jođettâh iärásijd já tij muštâlvetteđ eres ulmuid puoh taam maid leppeđ uáinám já kuullâm ko muoi vajâldáim oovtâst váldoo pajas aalman lâi táttum máttááttâspárnáidis puáttiđ mottoom váárán sárnuškuođij sijjân lii adelum puoh väldi almeest já eennâm alne já toohâđ puoh aalmugijd muu máttááttâspárnážin kästiđ sii já já noomân já máttááttiđ sii toollâđ puoh taid pákkumijd maid mun lam adelâm tijjân mun lam tiiguin puoh peeivijd maailm loopâ räi luptij kieđâidis já sivnedij sii sun iäránij sist já sun valdui pajas aalman sij vuolgii maasâd sij monnii táálun kuus sij läävejii čokkâniđ lijjii tobbeen čuákist já sij pissuu oovtmielâlâžžân já ruhâdillii oovtâst lâi kuullâm vittâlov peivid tuállojii helduvah ubâ enâmist já eres enâmijn lijjii puáttám helduvváid táálust lijjii máttááttâspárnááh čuákist já tobbeen lijjii eres-uv almaah já nisoneh aaibâs joskâd já rávhálâš čokkájii ruhâdâlmin čergij tot lâi oroi lemin tegu šuármu já sii usteveh kejâstii pajas uáinojii tegu tullânjuohčâmeh juáhásii ucceeb tullânjuohčâmin moh orostii juáhháá uáivi paajaabel tubdii ko rähisvuotâ já ilo teevdij sii kijttii já ruhâdillii já puohah sarnuu jieškote-uv kieláin lâi puáttám sii luusâ lâi mon lâi lopedâm vuolgâttiđ lâi kullum ubâ já maaŋgah lijjii ranjestâm kaavpug čoođâ keččâđ mii lâi tábáhtum táálu pirrâ čokkânâm sahhiis ulmuuh oinii máttááttâspárnáid já kullii sii sárnum si j hiämáskii kejâstii nubijdis já ettii almaahhân puátih sij mättih nievt maaŋgâid kielâid puátip já já já já já lii máhđulâš et mij iberdep maid sij eteh já kuullâp sii sárnumin mii jieččân kielân stuorrâ tavvoin taat meerhâš lavkkij uáinusân já eeđâi muu kiäm lii vuolgâttâm toovâi stuorrâ imâšijd já merkkâtavvoid tii kooskâst vaaldijd suu kiddâ já surmijd suu cuuvnâi suu jämimist sun lii maccâm luusâ mut sun lii adelâm sárnu mii pehti kiäm tij riistânnavlijd lâi tuođâi sist kiäh kuldâlii iberdii et tot maid sáárnui lâi tuotâ säänih čyeggejii sii váimoid koijâdii mij kolgâp toohâđ vâi uážuččijm addâgâs västidij já algâttiđ uđđâ eellim puohah jieijâd kästiđ noomân tij-uv uážžuvetteđ jieijâd iššeen peeivi maaŋgah kástojii kiäh uskuu vuobdii puoh omâduvâs juohhii puoh koskânis já onnii huolâ tast et juáháš finnij táárbus mield pissuu oovtmielâlâžžân já čokkânii piäiválávt temppâlân ruhâdâllâđ sij kolliistillii nubijdis pääihist já purâdii oovtâst kijttii jieijâs uđđâ elimist lijkkojii sijjân juávkku stuárui já stuárui uđđâ máttááttâspárnáá nommâ lâi sun muštâlij já maaŋgah kuldâlii suu lijjii meid ulmuuh kiäh suttii ko kočodij sij oinii et uážui ennuv kuldâleijeid sij valdii suu kiddâ já tolvuu paapâi já rääđi laavâmättei oovdân ettii almai kullut et lii puáttám rievdâdiđ puoh taid laavâid maid mi j lep uážžum koijâdij lâi-uv tot tuotâ västidij vuolgâttij mijjân algees nuuvt ko lâi lopedâm já tij surmijd suu sun koccái jämimist já almostui jieijâs máttááttâspárnáid sun lii maccâm luusâ já čokkáá suu uálgispeln ulmuuh kullii taam sij huikkii já toppii peljijdis kieđâiguin volliittii suu já kessii suu olgos já keđgejii suu ovdil jämimis čuorvij vuástávääldi muu vuoiŋâ addâgâs sijjân kiäh tohhii taam čuážui mottoom nubbe nuorâ almai já kejâdij nommâ lâi mielâst lâi riehtâ et sormejui lâi ettâm et lâi kiäm lâi valjim já suu usteveh näggejii meid et riistâst jáámmám eelij oppeet ohtâgin jáámmám olmooš pyevti koccáđ jämimist lâi luuhâm puoh pase čalluid já kiirjijd moh muštâlii suu jieijâs aalmugist aalmugist lâi puáttám vâi opâččij puoh já táátust lâi máttááttâm pyeremus máttáátteijee lâi uáli čuuvtij suttâm mielâst máttááttâspárnááh iä uážuččii innig kočodiđ pesten kiäm si j puohah vuordii peeivi ko sormejui aalgij oskoo ulmui vuástá korrâ váinu lâi mieldi kiškomin ulmuid olgos päihistis já piejâmin sii faŋgâlân máttááttâspárnááh patârii meddâl ton peeivi sij ain muštâlii eres siijdâin já kaavpugijn maađhâš lâi kuullâm et máttááttâspárnááh lijjii moonâi pajepaapâ luusâ já táátui pákkumreeivâ mii adeličij sunjin vuoigâdvuođâ väldiđ kiddâ puohâid kiäh uskuu eres almain sun vuolgij luhostui pyereest já sij aldanškuottii ooinij jo kaavpug muuvrâ sun ooinij šeris čuovâšleđgittem povčâgitij suu čoolmijd já sun koočâi enâmân sun kuulâi jienâ etâmin mane váinuttâh muu koijâdij tun lah västidij lam kiäm tun váinuttâh já moonâ kaavpugân te uážuh tiettiđ maid tun koolgah toohâđ čyežžilij já lehâstij čolmijdis mut sun ij uáinám maiden mätkikyeimih valdii suu kieđâst kiddâ já läiđejii kaavpugân peeivi sun lâi čalmettemmin ige sun puáhtám purrâđ ige juuhâđ tuše čokkái já suogârdâlâi tom mii lâi tábáhtum iššeed oroi máttááttâspärni almostui sunjin já eeđâi jotelávt já koijâd táálust almaa čokkáá tobbeen ohtuunis já ruhâdâl västidij mun lam kuullâm et sun vááinut puohâid kiäh uskuu tunjin eeđâi suu luusâ lam valjim suu muštâlus must puohháid vieres enâmij aalmugáid kunâgâssáid já ulmuid vuolgij já moonâi táálun sun luoštui luusâ ooinij sun ij šât poollâm moonâi luusâ já piejâi kieđâidis suu oolâ eeđâi lii vuolgâttâm muu vâi uážuččih uáinud maasâd já tevduuččih tegu čuomâseh te liččii koččâm čoolmijn uáiniškuođij oppeet eeđâi et suu kalga tállán kästiđ halijdij čäittiđ puohháid et sun lii ohtâ máttááttâspárnáin maŋa sun puovtij oppeet purrâđ tuubdâi jieijâs tiervâsin já vieksân muštâl halijdij tállán muštâliđ puohháid kuáhtáámstis moonâi synagogan kost juuvdáliih tollii immeelpalvâlus sun lavkkij uáinusân já muštâlij et iälá kiäh taam kullii hiämáskii čuuvtij já ettii eidu kolgâm-uv puáttiđ teehi já faŋgiđ puohâid kiäh sárnuh muštâlij uđđâsist já uđđâsist puohháid maid lâi uáinám já kuullâm juuvdáliih iä uážžum lopâttiđ muštâlmis motomeh sist littodii surmiđ suu aiguu toppiđ kiddâ kaavpugpoortâ paaldâst ko sun vuálgá kaavpugist ij kihheen uážuččii tiettiđ mii sunjin lâi tábáhtum peesâi tiettiđ sii áigumušâin usteveh hahhii stuorrâ koori sij njahhii kaavpugmuuvrâ ulguubel čonnii koorin noonâ kievđâ já kuántui ton siisâ loptejii koori muuvrâ paijeel já luoštii tom várugávt muuvrâ nubebel puovtij tääl čyežžiliđ koorist já njaahâđ kiäinusis lâi meiddei maacâi puoh servikode máttááttâspárnááh pollii sust forgâ sij ibbeerdškuottii et lâi tuođâi-uv muttum tuotâ et sun lâi kuáhtám halijdij muštâliđ puohháid servikodde išedij suu mađhâšiđ eres kaavpugáid já vieres enâmáid tain vuossâmuin soojijn kuus mađhâšij lâi kaavpug lâi stuorrâ servikodde moos kullii sehe juuvdáliih já eres-uv ulmuuh orostij toho ubâ ihán máttááttiđ máttááttâspárnááh kočoduvvojii vuossâmuu keerdi ristâlâžžân kočoduvvojii täin noomáin ko sij uskuu kote kočodui meid mađhâšij ovdâskulij eres enâmáid suu määđhih monnii já keevtij táválávt roomalâš noomâs já suu išedeijeeh kuáhtájii maaŋgâid ulmuid mađhijdis ääigi uskuu toos maid muštâlij já halijdii kastuu suttii já vyejettii sii meddâl kaavpugist kuáhtáá mäđhistis pyevtittij ustevijdiskuin kaavpugân sij monnii kaavpugpoortâ ulguubel juhâriidon lijjii kuullâm et tobbeen kolgâččij leđe saje kuus ulmuuh čokkânii ruhâdâllâđ sij kavnii saje sij čokánii já sarnuu nisonijguin kiäh tobbeen lijjii tain nisonijn lâi kuldâlij já oskoi toos maid muštâlij halijdij tállán kastuđ halijdij meid et ubâ suu táálu viehâ kastuuččij sun povdij ustevijdiskuin páikkásis ige sun vuálánâm ovdil ko sij čuovvuu suu já paccii suu luusâ aassâđ kote maatij ennustiđ orodijn ustevijdiskuin moonâi távjá ruhâdâllâmsajan muštâliđ ulmuid toho puáđidijn sij kuáhtájii uárjinieidâ maatij ennustiđ ulmuid puátteevuođâ čuávui já taid iärásijd já čuárvui almaah láá alemuu palvâleijeeh muštâleh tijjân maht pyehtivetteđ piäluštuđ siämmáš tábáhtui peeivist nuubán čuárvui nuuvt korrâsávt et ij puáhtám sárnuđ iärásijguin ollágin kierdâvâšvuotâ nuuvâi jorgettij nieidâ kuávlun já eeđâi mun kočom tuu noomân kyeđe taam nieidâ ráávhun nieidâ josijdui já jávuttui ko uárjinieidâ omâsteijee huámášij et sun lâi tuše táválâš nieidâ kote ij máttá m innig ennustiđ sun suutâi lâi tiänám pyereest nieidâ ennustemtáiđuiguin já suu usteveh valdii já suu išedeijee kiddâ já tolvuu sunnuu kaavpug tuámustoovli oovdân ettii roomalâš tuámáráid almaah tovâttává rávhuttisvuođâ mii kaavpugist halijdává et mij nuávdittičijm sii vuovijd já taavijd moh iä lah lováliih mijjân roomaláid kuččuu cäimiđ já já pieijâđ sunnuu faŋgâlân tábáhtuvá iimâš já caimuin maŋgii kočottâđâi toollâđ sunnuu tärkkilis kiäju vyelni sun tuálvui sunnuu faŋgâl puoh majemuu viistán já kiddij sunnuu vala jyelgimuorân já lávluškuođijn já eres faaŋgah kuldâlii eennâm spoorijdškuođij tegu eennâmtuárgástusâst uuvsah rovvii áávus já faaŋgâi äävlih luovânii morettij já ooinij et uuvsah láá áávus šoodâi nuuvt tuáivuttemmin et ruttij miehis já ááigui surmiđ jieijâs tieđij et faŋgâvahtâ kote ij áppádâm toollâđ faaŋgâid faŋgâlist finniiččij jäämmimtuámu talle sun kuulâi čuárvumin toovâ olssâd maiden paaid lep tääbbin puohah cokkiittij kinttâl já kaačâi já luusâ lâi pevhištum čuuvtij já leggistâđâi sunnuu oovdân iberdij et lâi vuolgâttâm sunnuu toho iäráseh ko pase almaah pásáččii faŋgâlân mon uuvsah lijjii ollásávt áávus tuálvui já tálusis já faalâi sunnui purrâmâš kuldâlij ubâ perruinis já sij puohah kástojii iiđeed roomalâš tuámáreh meridii et já kolgâv luoštuđ luovâs suoi láin peessâm faŋgâlist moonáin suoi luusâ kost sunnuu usteveh vuordii já muštâláin puoh mii lâi tábáhtum já maht lâi sunnuu išedâm suoi celhijn iärutiervuođâid äigi juátkiđ määđhi enâmân išedeijeidiskuin mađhâšij uđđâ enâmáid sij monnii skijppáin meerâ rasta motomin raccastii ävđineennâm čoođâ já távjá sij vazzii kuhes maađhijd máđháliih pyevtittii mottoom kaavpugân tâi siijdân sij orostii já monnii synagogan muštâliđ ferttiiččii meiddei porgâđ vâi tiänááččii ruuđâ purrâmâš uástimân lâi telttarähtee maatij kuárruđ já tivvoođ telttaid já maatij jyehilágán nähkipargoid tááiđu sun lâi oppâm ejistis ustevijdiskuin kuáhtái maaŋgâid ulmuid kuldâlii sárnum tastko sun tuubdâi pyereest pase kiirjijd já maatij muštâliđ uskuu ko sun eeđâi et lâi pestee kiäm lâi sijjân lopedâm maaŋgah suttii mielâst kielestij iä oskom ollágin et lâi tábáhtui távjá et ustevijdiskuin ferttij patâriđ amas kudduđ mäđhistis poođij väzidijnis sun ooinij maaŋgâid keeđgist siilbâst já kolleest rahtum epi-imelijd lâi čuuvtij puášáskâm tast et kaavpug ässeeh uskuu imelij kuuvijd pyehtiđ išediđ sii halijdij muštâliđ sijjân ellee já algeest moonâi kävppišiiljon já sárnuškuođij ulmuid sist koijâdii lii taat uđđâ kiäst tun muštâlâh halijdiččijm mielâstân kuullâđ lase sust miiguin tolvuu tiäván mii lâi kävppišiljo aldasijn já kuus ateenaliih läävejii čokkâniđ lavkkij uáinusân já eeđâi uáiná et tij kunnijâtvetteđ imelijdâd eppeđge haalijd vájáldittiđ tain oovtâgin álttárij já pasekuuvij kooskâst lam kavnâm álttár moos lii čaallum halijdâm muštâliđ tijjân taan tubdâmettum imelist lii sivnedâm alme já eennâm ij aasâ temppâlist mon ulmuuh láá huksim sivnedij ulmuid ige sun lah kukken meddâl oovtâstkin mist mij eellip já lihâdep já lep lemin mij lep vuálgám ij pyevti leđe miinii tagarijd mon olmooš lii huksim keeđgist siilbâst tâi kolleest mij iberdiččijm kii lii poođij mii luusâ jieijâs alge sormejii suu mut cuuvnâi suu oppeet jämimist muštâlij et lâi sormejum mut lii oppeet pajasčyežžilâm te motomeh pilkkedškuottii suu olmooš puáhtám maccâđ jäämmim väldikoddeest motomeh tain kiäh lijjii tobbeen uskuu maid muštâlij já sij halijdii mielâstis kuullâđ lase šoddii vuossâmuuh ristâliih ko lâi jottáám kuhes maađhijd maŋgáid enâmáid já kaavpugáid meridij sun maccâđ tieđij et maaŋgah vajaliih vuordii suu tobbeen mut sun halijdij viettiđ helduvâid jođedijn sun kuáhtái servikode ulmuid muštâlij sijjân et sij kuáhtááččii tääl majemuu keerdi kočoi sii mušteđ puoh maid sun lâi sijjân ettâm eromâšávt anneeđ huolâ kievhijn já hiäjubijn eeđâi avdâgâs u b adeliđ ko uážžuđ ruhâdillii oovtâst čierruu já solluu ustevis puohah murâštii tom et sij iä innig kuássin kuáhtááččii lavkkij skiijpân mii tuálvuččij suu fäŋgejuvvoo moonâi temppâlân motomeh almaah tubdii suu čuorvuu tie lii tot almai kote sárnu aalmug laavâ já taan pase saje vuástá rohhááttii já valdii suu kiddâ halijdii surmiđ suu suátijuávhu hovdâ kuulâi et lâi moive vuolgâttij toho tállán suáldáttijd valdii kiddâ já pieijii suu faŋgâlân šoodâi leđe faŋgâlist muáddi ive eennâmhiärrá kiäm kiäisár lâi koččom haldâšiđ eennâm ij tiättám maid sun kolgâččij toohâđ täin faŋgáin lâi rávhuttuttám kaavpug sun ij lamaš toohâm maiden laavâ vuástá poolâi et šodâččij oppeet stuime jis sun luáštáččij luovâs lâi aalmugjeessân lâi vuoigâdvuotâ peessâđ ubâ väldikode haldâšeijee kiäisár tuommim vuálá loopâst táátui peessâđ mađhâšiđ tuođâštiđ kiäisárân jieijâs vavettisvuođâ mieđâi vuolgij máátkán motomij eres faŋgâiguin já maaŋgâi suáldáttijguin kiäh vähtejii sii monnii skiijpân já puurjâstškuottii rasta vâi pesâččii sist lâi vyestipieggâ já mätki ovdánij hitásávt pyevtittii mottoom suolluu hamânân mut kapteen ij halijdâm pääcciđ toho táálván sij viggii pyereeb tälvihamânân te šoodâi hirmâdsâš šuármu mii sihostij sii áápán iä uáinám piäiváá iäge taasnijd maaŋgâ pirrâmpiäiván já sij lijjii monâttâm puoh tuoivuu piäluštuumeest lavkkij uáinusân já eeđâi poolâ lopedij moonnâm iijâ naharist et mij puohah piäluštup luátám puoh mana nuuvt tegu sun lii lopedâm rievdâp mottoom suolluu riidon sij lijjii rievdâm meerâ alne neljinubáloh pirrâmpeivid oinii sij eennâm ko sij keččâlii stivriđ skiijpâ riidon tot tarvanij mottoom káárgun já pááruh kiškodii skiijpâ cuovhâs ferttejii njuškiđ čáácán já viggâđ peessâđ riidon lijjii puáttám suollui sij paccii táálván viijmâg peesâi sun finnij jieijâs aassâmviäsu kost uážui aassâđ oovtâst vavtâinis lâi faŋgâ mut uážui väldiđ vuástá kuosijd já ain sun muštâlij ij vájáldittám ustevijdis čaalij reeivâid toi kaavpugij servikuddijd main sun lâi kolliistâllâm puovtij ain lohđuttiđ movtijdittiđ já máttááttiđ ristâlijd servikuddijd já motomeh iäráseh-uv čallii kiirjijd servikuddijd sij máttááttii osko já muštâlii maht ristâliih kolgâččii kohtâliđ kuoimijdis jis sij halijdii leđe suu máttááttâspárnááh lohhojii jiänusân immeelpalvâlusâin já eres čokkânmijn kirje ristâlijd tiervâttâm tii puohâid ustevâm liävus tiiguin já ráávhu já tom mii lii pyeri et mij puohah kuullâp oohtân mist lii ohtâ ruumâš mast láá maŋgâ jieškote-uvlágán uási puohháid lii tárbu vâi ruumâš toimâččij mij ulmuuh tarbâšep kuoimijdân mättip jieškote-uvlágán aašijd já mist láá jieškote-uvlágán pargoh mut puohháid lii tárbu kuoimijdâd kuoimijnâd huolâ siiguin kiäh láá illoodmin já čiärruđ siiguin kiäh láá čiärumin puohâid siämmáánáál tastko puohah láá siämmáá-árvusiih puohâiguin soovâdvuođâst addel paa vyeittiđ pic vyeittiđ tij paa puorijn kirje servikoodán mun sárnuččim ulmui já eŋgâlij kielâiguin mut must ij liččii rähisvuotâ te liččim tuše poŋkkee kiällu tâi skilijdeijee tivgâ must ličij profetistâllâm adaldâh veikkâ tubdâččim puoh syeligâsvuođâid já puoh tiäđu já veikkâ must ličij osko nuuvt et puávtáččim sirdeđ vaarijd mut jis must váiluččij rähisvuotâ te jiem liččii mihheen mun juáváččim jieččân omâduv niälgum ulmuid já veikkâ adeliččim jieččân puáldiđ tuulâst mut jis must váiluččij rähisvuotâ te jiem toin maiden vuáitáččii lii kierdâvâš rähisvuotâ lii lääđis ij kaađâšt ij ramâččât ige čiävluttâl ij lattii sopâmettumávt ige táátu jieijâs äävhi ij to t počâsmuu ige vuorkkii paaid ij tot illood verivuođâst mut illood ko tuotâvuotâ vuáittá tot killáá puoh tot osko puoh tot tuáivu puoh tot kiärdá ij lappuu kuássin pisoh taah kulmâ osko tuáivu rähisvuotâ puoh stuárráámus tain lii rähisvuotâ kirje usteveh rähistup kuoimijdâm tastko rähisvuotâ puátá kote räähist lii šoddâm já tobdá lii čáittám rähisvuođâs mijjân vuolgâttij áinoo maailmân vâi mij iäláččijm suu pehti usteveh ko lii návt rähistâm mii te návt kolgâp mij-uv rähistiđ kuoimijdân kihheen lah kuássin uáinám jis mij rähistep kuoimijdân te piso ovttuu mist lii rähisvuotâ já toh kiäh eellih rähisvuođâst eellih já piso sist lunne máttááttâspárnáidis kyeđđim eeđâi sijjân mun maacâm iäččán luusâ mut elleđ poolâ táálust láá maŋgâ viste já mun moonâm oovdâst valmâštiđ tijjân saje ilosmii ko kullii et sij pesâččii mottoom peeivi luusâ muštâlii iärásáid-uv já ain enâbeh šoddii suu máttááttâspárnážin šoddii kuullâđ et sij peessih mottoom peeivi luusâ maggaarsun tobbeen puovtij leđe muštâl almostusâi kirje čällee ennuv ulmuid lijjii nuuvt ennuv et sii ij puáhtám rekinistiđ lijjii ulmuuh puoh maailm enâmijn čuožžuu väldičokkámsaje oovdâst vielgis pihtâseh pajalist já palmu-uávsih kieđâst čuorvuu já kirkesvuotâ já vijsesvuotâ kijtto já kunnee väldi já vyeimi mii ovttuu já avalâšvuotân amen mottoom almai eeđâi munjin tääbbin láá peessâm stuorrâ atâštusâst iä innig niälgu iä kuškâluu ij piäiváš innig kuárdi ige pakkâ kiivsed sii lii sii paaimân já läiđee sii ellee čääsi käldei luusâ já sikko meddâl jyehi koonnjâl sii čoolmijn ennuv lii rähistâm maailm et adelij áinoo algees amas ohtâgin kote sunjin osko šoddâđ káđuttâsân mut uážuččij nuvâhánnáá eellim testament testament testament kunâgâdâr testament máttááttâspärni kirje čällee enni čaalâsojij usâttâh šaddokärdi já stuorrâ čäcitulve já já já nievdâm já vuálgá syele lunne hiäibum já kuáhtáv já suu viiljah vuábdoo puátá čielgee nievdâmijd farao lunne viiljah vyelgih mäccih pááikán váldá vuástá viljâidis addel addâgâs viljâidis šaddeh vädisvuođáid kááju párnáás paattâr uážžu koččom máccá já kunâgâs lunne keččâledeh luhottisvuotâ vyelgih rastaldittem já leibi ävđinenâmist alne pákkumeh pákkumtavluh teltta já suu kaandah šaddeh pappân ihheed ävđinenâmist källest jáámá joođeet aalmug muuvrah kaččeh proofeet šadda kunâgâs já já já šiäštá jiegâ psaalmah párnáá torvolâšvu ođâst lii ovttuu mii lunne kunâgâdâr kolliistâl sänivajâseh já profeteh já suu usteveh leijonij piäjust profeteh já vyerdim almostuvá nievdâm kolliistâl šoddâm šoddâm tietteeh já temppâlist temppâlist kástoo lam maailm čuovâ keččâlâddoo synagogast koččo máttááttâspárnáid heejah uážžu iše já nieidâ pyereed suátihoovdâ palvâleijee já vajalijdâd návt huolât njuolgâdus källee alne já párnááh lii stuárráámus oolmij väldi- koddeest sabattin uážžu porgâđ aldemuidâd viärdádâs sav z šlanttâ já kyeleh vázzá čääsi alne leibi juuhlijn lah kirkesvuotâ sajeh paaimân pyereed love pyecced já tivrâs oljo raccast temppâlist aigij vyerdim merideh surmiđ valmâšteh pessijâšmálásijd pasa máttáát- tâspárnái juolgijd määlis oovtâst ehidâs loppeet pis- soođ paaldâst šaddokäärdist piättá rääđi oovdâst lunne káátá já riävvár jáámá hävdiduvvoo hävdi iälá luodâ alne almostit jieijâs maŋgâsân kuáhtáá mát- tááttâspárnáid leajäävrist já váldoo pajas aalman tavoh maađhâš iššeed muštâl kuodij meid noomâ kuáhtáá kote maatij ennustiđ tábáhtuvá iimâš enâmân tavoh váldoo faŋgâlân servikuddijd kirje ristâlijd kirje servikoodán kirje lunne evangeliumâš saavâjođetteijee saahâ lekkâmjuhleest presideentah árvulâš sämitige jesâneh pyereh nisoneh já almaah stuorrâ kunnee munjin ovdâstiđ sämitige já ettâđ muáddi sääni tääl ko lehâstuvvoo lii lamaš maaŋgânáál ovdâväzzee aalmug valjim orgaanân rääjist ko parlament asâttui já maŋeláá ive rääjist ko tast šoodâi sämitigge láá rääjist tuhhiittum aalmugin vuáđulaavâst já sämmilijd lii tähidum kulttuurlâš jiešmeridem mij ep lah olláám nuuvt kuhás lii vuáđulaavâst joođoost já mij sämmiliih tuáivup et ovdâskodde čuávvul ovdâskode ovdâmeerhâ já meerrid sämmilij status algâaalmugin já et sämmiliih šaddeh uássin aalmugvääldi já tave-eennâmlâš staatâin lii stuorrâ háástus ko almosčuákkim lii tuhhiittâm algâaalmugij julgáštus peeivi čohčâmáánust lii historjalâš lävkki ročâmušâst mii kuáská algâaalmugij olmoošvuoigâdvuođâi já vuáđurijjâvuođâi tuhhitmân tábáhtusah tuođâšteh et julgáštus lii tehálâš lasseen julgáštus artiklah moh kyeskih algâaalmugij vuoigâdvuođâid omâstiđ kevttiđ já haldâšiđ enâmijd kuávluid já luánduvaarijd láá puoh tehálumoseh ko kiäččá sämmilij uáinimčievâst mield já iä pyevti innig toollâđ sämmilij ärbivuáválávt kiävttám enâmijd staatâ tâi monnii kuálmád uásipele omâdâhhân kenigit staatâid tuhhiittiđ et sämmiliih omâsteh ärbivuáválâš eennâmkuávluid já luánduvaarijd uáivild ovdâmerkkân tom et sämmilij eennâm iä pyevti kevttiđ rááhtuslâš tâi eres uáivilân jis sämmiláid ij lah ääšist tieđettum já sij iä lah adelâm rijjâ love muuneeld já et sij jiejah iä vyeiti maiden tágárij varijguin ávhástâlmist koččâmušah láá lamaš uáli äigikyevdileh majemui aaigij tääbbin algâaalmugij julgáštus mana čuuvtij kukkeláá ko nr já iävtuttâs tave-eennâmlâš sämisopâmuššân lep huámášâm et haldâttâsân tave-eennâmlâš sämisopâmuš toovvât čuolmâid mast mij lep huolâst sämitigge tuáivut luho sämitiigán ton keežild et forgâ tot värree uđđâ parlamentviäsun ep lah olláám vala nuuvt kuhás tuáivuttâm sämitiigán stiivrân já ovdâskoodán luho já ruokkâdvuođâ pargoost mast tij oovdetvetteđ aalmug hiäđuid täsivääldist puáđiškuođij iäge puásuihomáh innig orroom lemin kyeditteijeeh perrust ij lamaš moottorkiälkká ijge vaarâ kuássin puáđáččii leđegin keežild lijjim savâstâllâm ejijnân puátteevuođâst já ijjim uuccâm kiđđâtäälvi ristâlâš nuorâiškoovlân já tuhhiittum toos uđđâ škovlâsân siemin paloiguin roovvâdmáánu aalgâst kuás luuhâmpaje aalgij masa jo ihepele fattim tagarijn aašijn kiddâ moh kansaškoovlâst lijjii moonnâm lappâd maŋa nuorâiškoovlâ hoovdâ kálgu kote lâi meiddei muusikmáttáátteijee orostitij muu já eeđâi et halijdičij teivâdiđ muin päihistis käydä tapaamassa hänet uusâi kirkkohiärrán tallaš servikode kappallâš kote lâi tađe ovdil skappum kirje Über den uápásmum toos huolâlávt jeđe čođâldittám ollâopâttuvâst anarâškielâ tutkos professor lâi toin naalijn finnim ovdâmune nube occee iähtun muhoslâš kiäst lâi lamaš kuhheeb ánsulisto já pargohárjánem lâi algâttâm pargoos kirkkohiärrán te sun jurgâlškuođij kielâmiäštárijdiskijn já pispe čáállim vuoiŋâlii kirjáá tun almostui ive ruttârááju kuástádâssáin áigásávt sun jurgâlij kielâmiäštárijdiskijn meiddei mii almostui siämmáá ive já vala seminaar ovdâalmaa heiviittâm historja mii almostui kirjálâšvuođâ seervi teddilâssân ive kirje loopâst láá ereslasseen káártáh nuorttâuási pirrâsist já moin noomah láá heiviittum anarâškielân lâi nuuvt vuáđulávt uápásmum anarâškielân et sust liččii lamaš veikkâ magareh máhđulâšvuođah vaikuttiđ kielâ kirjálâš ovdánmân sun lâi jurdâččâm-uv salmâkirje teikkâ salmâčuágálduv almostittem anarâškielân ko motomeh jurgâlusah láá kavnum suu maŋa olgosadalduvâi almostitmân kuittâg ruttâ ij mieđettum tuárvás já tušástuuškuođij áášán sun sirdâšuuškuođij hebrea kielâ tutkâmân já ton kuáttá já kirje tutkâmušâi pehti finnij jeessânvuođâ värijeessânvuođâ ráámmátjurgâlâskomiteast sehe vala teologia kunneetuáhtár áárvu ive stuorrâ vaahâg anarâškielân ko lâi-uv sirdâšem hebrea kielâ tutkâmán vala stuárráb vaahâg tábáhtui keessiv ko sun lâi jotemin särnimađhijnis pappâl puállái já ton pyellim ohtâvuođâst tuušâi ubâ sämikielâlâš kirjálâšvuođâ vuárkká tuššii tiäđust-uv puoh suomâkielâliih-uv äššipápáreh tegu paapâkirjeh jno pappâl pyellim vaikuttij suu puátteevuotân toin naalijn et tot toovâi älkkeebin miärádâs mon sun lâi juo kuhheeb ääigi smiettâm páárnâšjuávhu škovliittem ko ij liččii älkkee läädist já nuuvtpa sun kiđđuv varrij mätki piištij tuše ihheed mutâ ton paajeest sun finnij ennuv áigá párnáá juávhust paasij ohtâ kaandâš mon ryevdiriistâst hävdieennâmsuollust lohá lâi puoh merhâšitteemus suuvâ ovdâsteijee tääbbin ko lâihân sun pegâlmâs viiljâšjuávhu eeči lijjii puárásumos já keđgiáigásij kuátisojij kävnee sehe värituámmár kuálmádin puárásumos já máinuhis kielâ- já aalmugtiettuu totkee nuorâmus já akateemikko sehe kirkkohiärrá já ristâlâš nuorâškoovlâ rehtor párnááh lijjii rievdâdij maŋeláá noomâs nubben puárásumos já puárásumos lává šoddâm ive siste vittâ já loopah kuttâ šoodâi ive já sun lâi varrim maŋa kirkkohiärrán kidâ jämimis räi jaamij kesimáánu peeivi kuđâlov ihásâžžân lii onne paahâs vaijaam huksimsaajeestkin ennuu porgâđ pahudistij eemeedsis siisâ puáđidijnis já nuolâi vala majemuu-uv nuuvt kale lii lii äijihšoŋŋâ puátimin ko tiäddá nuuvt čuuvtij ij sattum leđe ááimučuáskuttâskin aavdost tagarijd aašijd ubâ juurdâškin ko tälvipuolâšist aavdo vuálgá uástiđ tuš haalijd tiettiđ mon pyereest tot lieggân nuuvthân tot kale lii mon eresnáál olmooš juurdâš iveaigij mield iššeed pahudistij lii sun koijâdistij sun puáđigin muu tiervâttiđ lii olgon sierâdmin taat kumádâh kustoo suu ollágin hettii kale ain piergejeh kale lah suotâs et tääbbin kaavpugist kalga aassâđ tuš pargo tiet peri ličij kavnum huksimpargo tobbeen päikkikuávlust kost lâi eenâb luándu já mudoi-uv saje aassâđ industriakuávlu lii nuuvt ármuttes tievâ joođhij já nuolâi vala kammuidis-uv moh urruu tarvanâdmin juolgijd kiddâ oinuu čääci laasâst tego pääihist tuš tuot káátu mii lii aaibâs uksnjäälmist vyeijih tast nuuvt hirmâd korrâsávt tuon mohheest muu mučis kukkáid puáđidijnâd ovdâšiljoost koijâdij eemeed kale hoksám keččâđ ostih kale ličij puáhtám ištâdiđ jo čuuvtij tooleeb mut tääl ko lep teehin esken varrim te kalehân miinii kalga šiljoost leđe taid jiešalnees jo jieht ehidist mun elâččâm forgâ taid keččâmin eeđâi kale tááiđám eelliđ lávguáldást luškâ teikâ mestâ jo kolmâ čääsist čokkáámin ko lii nuuvt paahâs peri ličij riddo kost pesâččij vuoijâđ eelâš peri elleen váhá käävpist eehid räi tommittáá čuásku et pyehtip veik maidnii grilláđ olgon kale jiem tággáár pakkân viišâ siste málástâllâđ vala vuolâkoori tobbeen kale tááiđám leđe ánsášâm tággáár pargo-oho maŋa já moonáin paasij ohtuu pááikán já teevdij lávguáldá nuuvt kolmâ čassijn ko hanast poođij mielâst tot kale vala-uv lâi meendu luuškâs mut toos ij vaijaam maiden ferttij tääl tienuuvt tuhhiđ ko lii suotâs leđe váháš áigáá aaibâs ohtuu taan maailmist sun šuáhkádij já oroi lemin nuuvt luholâš uigâdij vistig oovtâ jyelgisuormâ čáácán mon koolmâs sun párgádij sun piejâi tohon ubâ jyelgis já viijmâg nube-uv jyelgis siämmáá várugávt sun čokánistij čáácán ko tot oroi aalgâst lemin nuuvt koolmâs mon suotâs eeđâi já puohčâlij vala já poosâi vuoptâidis sun lâi posâdâttâm sun vala čokkái tast váháš áigáá puoh tuolvâid meddâl jyelgisuormâidân kooskâst sun jurdâččij já viälánij vala váháš ááigán čáácán lâi nuuvt pyeri viäluttâllâđ já kuldâliđ mon joskâd já rávhálâš suu pääihist lâi kulluuškuođij olgon lávguääldis njuškoi já tuárgistij njuškij čuožâd lávguáldást váimu njuškoi tego ličij lamaš tobbeen olgos viggâmin mii tuántáid tobbeengis peškâlij tego kiinii ličij táálu cuovkkiimin tobbeen cuovkkâneh oroi tuárgistmin kaččâlij portháid vuálus kale ij oinum mihheen kuovlâi vala orroomviistán ige lamaš oskođ čolmijdis sun ruvviistij čolmijdis já keejâi uđđâsist tot kustoo lâi orroomvisteest sohvá alne hirmástâlâi vuoi helskit sittágin lii vuáijám šiljoääiđist já laasâst siisâ tupán ubâ seini lii ráigánâm stuorrâ laasâ cuovkkânâm keejâi aavdon čokkáin kyehti ááhu lâi vyeijimin já nubbe čokkái paaldâst auh kuului aavdost tun vala elimin stivrejeijee ákku koijâdij kyeimistis ij västidâm maiden lâi časkam uáivis aavdo laasân já lâi kolmâštum toos muáđuh vordii ákku kote lâi stivriimin iätádui já viigâi olgos aavdost uksâ ij innig lekkâsâm addâgâs keččâlij ákku čielgiđ aavdo laasâ peht já sihostâlâi siämmást vardee muáđuidis ákku loovdij čolmijdis já párguškuođij esken huámmášij jieijâs tile sun lâi aaibâs njuoskâsin já piättáá addâgâs eeđâi já toppij tuolvâ shortsijdis stoovli alne já turkkâlij taid juálgásis usâstâlâi puhelin já puunjâi kuávluetikuávdáá puhelinnummeer tállân lii aavdo vuáijám muu orroomviistán mađhâšeijee lii časkam uáivis já kolmâštum já nubbe-uv varda čuuvtij puudâ lijjii jo naabureh-uv puáttám imâštâllâđ tom uáinus hirmos sittágin kuulâi naaburijd olgon sivnádâlmin tääbbin lii tábáhtum kullui nubbe koijâdmin išán teehi huuihij naaburijdis nubbe ákku lii čuuvtij ruásnulum ij lah kustoo lamaš torvopoovij kiddâ tot-uv ákku luptij uáivis já koijâdâlâi mii lâi tábáhtum vaaidij kieđâs moos lâi puáttám suámálâš mokke kalga finniđ pyecceiviäsun eeđâi naabureemeed kote lâi pyecceitipšoo leehâi uálgispel uuvsâ já piejâi ááhu uáiván siholduv et taan uáivi joskâččij vardemist okkáá tääl siijvost já liihâdhánnáá oovtsaajeest tassaaš ko pyecceiaavdo puátá sun ravvij ááhu vala-uv viigâi olgos avdostis já čiärustâlâi okkáá peri ráávhust eeđâi nubbe naabur puátá puálukodde já čuáppá uuvsâ ep finnii tom ávus ko muu aavdo mana talle piilán čiärustâlâi ákku já ain keččâlij peessâđ aavdost viste pel tast kale lii siämmáá eeđâi pyecceitipšoo tuu ferttee tobbeen olgos finniđ jis mun tuon nube uuvsâst puáđáččim olgos ákku iävtuttâlâi vala ij ko tuon ulmuu ij koolgâ moonnâđ lihâttâllâđ tot lii tánávt pyeremus čiärustâlâi vala korrâsubbooht maht taat aavdo teehingis vuojij viijmâg koijâdij stivrejeijeeááhust ko taat lâi váhá josijdum ko must tuot uálgisjyelgi ij innig liihâd nuuvt pyereest ákku čielgij orostittiđ aavdo mut ko vahâgist tuolmâstim kaasu já te aavdo vyeijilij tuon mohheest nuuvt tuántá náál ovdâskulij kiergânâm innig maiden porgâđ jeđe aavdo vuojij siäinán pottii poolis já puálukodde já vala pyecceiaavdo-uv valdui mađhâšeijeeákku meddâl aavdost já tolvui pyecceiaavdon uksâ sáhhájui vistig meddâl já tastmaŋa sun ferttij västidiđ poolis koččâmuššáid ovdilgo sun läiđejui pyecceiaavdon kale innig kuássin ááigu aavdoin vyeijiđ taat kullui etâmin vaarâ ličij-uv smietâi ohtuunis mut ij kuittâg jiennâdâm maiden muštâlij et ákku lâi eidu tiävdám já vala-uv vuojij aavdoin ááhuh lijjii tolvum pyecceiviäsun koolgâi aavdo vala sirdeđ olgos orroomvisteest lâi-uv viehâ pargo mast puohah išedii já vala-uv sivnádâllii tom mii lâi tábáhtum sooitij eemeedsis uástiđ tääl kyehti vuolâkoori láá naabureh iššeedmin aavdo sirdemist jieh-uv tun jieš áppád tom sirdeđ koijâdij eemeed jiem ákku vuojij seeinist siisâ mii orroomviistán láá tolvum jo pyecceiviäsun mut seini lii rääigin já laasâ lii cuovkkânâm lii pillâšum táálu ferttee tivvoođ lah tuotâ eeđâi eemeed ige oskom ovdilgo jieš ooinij tivvooh pottii jo siämmáá peeivi sohvá uástimân monnii muáddi peeivi ko poođij eeđâi eemeed mij piejâ taam sohvá tääl aaibâs viste nube kiäčán jiem kuittâg innig ááigu čokkáđ lasâpellâst mun jiem kiergânâm ihástâllâđ tuu uđđâ violaid eeđâi eemeedsis huolâ ostim jo uđđâ kukkáid mield tot ij taan tovváá tieđe hyenes luho mijjân tuš koolgah tuom ääiđi vala tivvoođ šoddâm mut juo škovlâkandân eejis fááru varrim já suáđigillâš uápásmuin suátiääigi ađai naajáin já asâiduvváin šoddii nelji párnáá main ohtâ finnij nommân vazzii taalvijd ohtsâšškoovlâ já keesij sij ellii kolliistâlmin ááhus já huolhijdis lijjii nelji ennuu tobbeen kiäin ohtâ lâi puásuialmai vuolgij luuhâđ suomâkielâ ollâopâttâhân te pargon šoodâi ereslasseen suomânij nuurrâm kieddipargo mon sun poorgâi keessiv sun nuurâi päikkinoomâid kuus ohtâ suu ennuin lâi ornim aassâmsaje uávvoo kesij äigin sun joođhij nommâpargoidis stipendij vievâst já sirdâšui ain taveláá et taveláá talle jeđe loopâst vala markkânân sun juuđij saajeest nuubán tuolmâmmašináin mon sun ain luoihâttij kiästnii páihálii ulmust vuojâččij kuhes-uv peivimaađhijd pajas nube vuálus tien ááigán sun lijkkui čuuvtij nuurrâm ohtâvuođâst oovdân tiäivásii meiddei anarâš päikkinoomah já poođij tárbu máttááttâlškyettiđ anarâškielâ máttááttâlâi motomijd keesijd anarâškielâ jorgálduvâst já máttáátteijen sun finnij ađai já kiäh láin talle tiego viđâlov ihásiih váldáliih já fiijnâ kielâmätteeh paddij sunnuid kuohtuid já meiddei maaŋgâid puáris anarâšâid uápásmui meiddei nuorttâlâššáid já kiäh šoddáin meiddei tallaa irgesaasâs veerdin tuuđhâi talle nuorttâlij muusik já rähisvuotâ já sämmilâšvuotân ovtâstij sunnuid kuohtuid maaŋgâ náálá maŋeláá vuorkkij pajas suullân anarâš päikkinommâd naajáin já varrijn ko siemin párnáin ij puáhtám vyelgiđ nuurrâmmađhijd te já moonáin perruinis mottoom keesi sunnuu luusâ ääigi lâi iššeedmin anarâškielâ sänikirje sessiistâlmist já sun aasâi talle vaanhimij lunne finnij pargo ovdilmainâšum sänikirje toimâtteijen mon sun poorgâi sunjin vuolgâttuvvojii amnâstuvah čuovâkopion já ko iä lamaš tiätureh vala te ohtâ _nommâsâš olmooš laađâi taid tekstân mottoom puáris navittist kyevtis varrijn maasâd já joođhij tobbeen sänikirjepargoos kidâ kirje valmâštum räi piištij ohtsis ihheed mon äigin sun oopâi ennuu uđđâ aašijd kielâst jäämmim toimâttij vala kielâčáitusčuágálduv čájttuzeh ääigist tuáimá professorin ollâopâttuv suomâkielâ lájádâsâst já tađe ovdil sun lii lamaš siämmáá ollâopâttuvâst assistenttin já pajeassistenttin ääigi sun tooimâi ađai kielâi tutkâmkuávdáást spesiaaltotken jeđe uusâi ollâopâttuv professuur ko taggaar lekkâsij sun finnij toin lain et ko uccui pargo juátkee sänikirje toimâtteijen te professor uámikkâs lâi muštám suu já nuuvt väljejui toimâttempargen ivij sun lii tutkâm suomâkielâ čaallum já sarnum kielâ koskâvuođâid mut meiddei anarâškielâ mon sun noomât-uv sierânâsrähisvuottân käällis lii šoddâm já lii tááláá ääigist aalmugmuusik professor láá kyehti kaandâ já sehe ohtâ párnáápärni noomâst lii vissâ-uv miinii muštoid pärnivuođâ keesijn kuás enni juuđij pargoost já eeji kyevtis sierâdáin ton puudâ kostnii riddoin teikkâ vaarijn saavâjođetteijee saahâ riehtiminister kunnijâttum já sämitigij presidenteh já sämiparlament saavâjođetteijee pyereh sämmiliih já eres juhleviehâ tiervâpuáttim sämmilij jieijâs parlament- já kulttuurtáálu já uđđâ sämitiggepaje lekkâmáid ilo uáiniđ tii tääbbin áávvudmin sämmilij ovdâstâslâš demokratia já kulttuurkuávdáá ive huksim- já vuávámurkko lii tääl finnejum loopân lii lamaš stuorrâ já striäváidittee pargo mut ij tot taas nuuvâ taarbâš siskáldâs tooimâ já tot kalga lääččiđ positiivlii vaikuttâs ubâ sämikuávlun láá šiev vuolgâsajeh tevdiđ aalmugijkoskâsijd kenigâsvuođâid jieijâs algâaalmug kuáttá ettâđ et haldâttâsohjelm vuáđuld lii tääl haldâttâs mii lii ubâ historjá puoh mietimielâlumos olmoošvuoigâdvuođâi kuáttá láá stuárráh já tuáivum já oskom et staatârääđi nähcee olášuttiđ haldâttâsohjelm sämikirjiimijd šiev oovtâstpargoost sämitiggijn já vuosâsajasávt mii kunnijâttum täsivääldi torjuin já eromâšávt viggâmuš ratifisistiđ lii luptim sämmilâšvuástásii lihâstâs jesâneh láá algâttâm sämmilij vuoigâdvuođâi vuástálistem aktiivlâš sämmilij aštuiguin internet- já mediakámppádmáin já sovskappeervuolgâttâsjuávhuiguin lii koorrâm eres-uv kuávluin koskâvuođâ anneem kielâ- já kulttuurucceeblovvoid sehe enâmânvärrejeijeid lii koorrâm ovdiist ohtsâškodde já poolitlâš njunošjuávkku kalga čäittiđ et ucceeblovoi olgoštem já äštim iä kuulâ syemmilâš ohtsâškoodán pyerediđ sämmilij sajattuv láá luptim meid eres aalmug haaluid peessâđ luuhâmnáál sämmilâžžân poolitlâš uáivilij jieijâs vuáttámuš aassâmsaje tâi tovlái madârvaanhimij vuáđuld haldâttâhrievti čuávduseh moonnâm keesi sämitige vaaljâluvâttâlmân ucâlum ulmui väidimijn láá lekkâm taam savâstâllâm lii stuárráámus máhđulâšvuotâ uážžuđ sämikulttuur turviđ puáttee suhâpuolváid haldâttâsohjelm olášume mield siämmáá-áigásávt sämikulttuur puátteevuođâ áštá sämitige já sämikulttuur suddâlume syemmilâškulttuurân jis sämmilâšvuođâst šodâččij puohâi lappilij vuoigâdvuotâ nuuvt et ulmuin ij liččii rievtis ohtâvuotâ sämikulttuurân já sämikielân ij lah mielâtile ige kulttuur sirdâšuu ige siäilu geenijn viärutuođâštusâin tâi uáivilijn lii ohtâvuotâ jieijâs ovdâ- já madârvanhimáid puásuikuátumáid kyeličassijd tâi miäcástemenâmáid kielâ riggodâhân ärbivuáválâš tiätun árvumailmân já siärvusvuáhádâhân olmooš šadda ovdebij suhâpuolvâi sirdem tiäđu tááiđu já hárjánem pehti ubâ suuvâ uápistâssáin já ovdâmerháin já sämmilij poolitlâš njunošist vyerdip ennuv ilolâš et lii tiäduttâm árvujođetteijeevuođâ mon president sajadâh lii puáhtám taarbâš tom sämiaašijn lii haalu leđe aalmugijkoskâsâžžân sundečäitten ráávhupargoost já olmoošvuoigâdvuođâi ovdedeijen lii-uv viggâm iäljárávt torvolâšvuođârääđi mulsâšuvvee jesânin uážžum miänástuvvee tipšom já ubâ aalmugijkoskâsâš oskottetteevuotâ váátá ratifisistem puávtáččij čuávdiđ maailm kriisijd jis tot ij nahcii sooppâđ aalmugijkoskâsii sopâmuš ratifisistmist maailm rávhálumosáin aalmugáin algâaalmugkulttuur turvim váátá merideijein tyestilvuođâ já ruokkâdvuođâ piäluštiđ sämmilij sajattuv já vuoigâdvuođâid jieškote-uvlágán juávhui vuárnutmist peerusthánnáá kalga turviđ tagarij ulmui vuoigâdvuođâi olášume kiäh láá puoh hiäjumus sajattuvâst vuárdá meid sämitiggeest ennuv láá adelâm mii pargon ovdediđ sämmilij sajattuv tääl sämitigge kalga leđe nanos já ohtâlâs ko mii kulttuur eellimhäämi já vuoigâdvuođâid äštih kulttuur ulguubeln aalmug mijjân adelâm ovdâsvástádâs lii styeres já mij tarbâšep kuoimijdân eenâb ko kuássin ovdil vâi pyehtip selvâniđ mijjân asâttum pargoi tevdimist já leđe säämi aalmug luáttámuš árvusiih pyereh juhlekyesih kuávlu luánduriggoduvah láá šoddâdâm uđđâ kolleruámustem tavas sämmilijn ige ereskin arktâlâs algâaalmugijn lah äššitubdâmuš malmâlaigomist ryevdimaađijij rađekobđoduvâin tâi oljopooráámist mut luándust já ton maaŋgâhámásâšvuođâst arktâlâš kuávlust elimist já luándu pištee kevttimist mist lii tađe-uv pyereeb äššitubdâmuš taat tiätu lii ubâ globaallâš mailmân eellimtehálâš jo šoŋŋâdâhnubástus-uv keežild halijdeh ruukijd vuáđudiđ lase já uážžuđ uásis meid lekkâseijee merâkiäinui aavhijn vaarâ et uárjimaailm täävist siämmáid feeilâid arktâlâš kuávlu luánduriggoduvâi ávhástâlmist ko kolonialisteh äiginis puátteevuođâ ige algâaalmugijd uážu uhrediđ uánihisáigásij vuáitui oovtâst kalga oppâđ puátteevuotâ lii čonâsâm mii päikkikuávlu luándun kulttuur kuátumân ärbivuáváliih iäláttâsah láá tuháttijd iivijd puáhtám jiegâ raavvâd já áigápuáđu sämmiláid iäláttâsâi porgâm lii kuittâg šoddâm váddásubbon ohtsâškodálii jorgáldâhmuddoost já šadda váddásubbon ovdiist-uv šoŋŋâdâhnubástus keežild iäláttâsah kyeddih sämikielâ ärbivuáválii tiäđu já sämikulttuur eellimvuáimálâšvuođâ iäláttâsah iä siäilu ohtsâškode torjuuttáá keesi luovâttui sämmilij ärbivuáválii tiäđu tile já ovdedemtáárbuid kieđâvuššâm pirâsministeriö asâttem pargojuávhu loppâraapoort lii tuáivumield cuvnâmtijme mii ohtsâškode poolitlâš njunošân já árvujođetteijeid ärbivuáválâš tiätu lii vaarâst lappuđ sierânâstoimâittáá uhkevuálásâš lii nuorttâ- já aanaarsämmilâš tyejiärbivyehi tiäđu turvim váátá sämikielâ já ärbivuáválij iäláttâsâi eellimvuáimálâšvuođâ sehe ärbivuáválii tiäđu iäláskittem já turvim nuuvt haldâttuvâst škovliimist ruttâdmist ko lahâaasâtmist-uv pargovuáháduvah haldâttâh já lahâasâttem kalgeh vuáháduđ já muttuđ västidiđ sämi-iäláttâsâi já ärbivuáválii tiäđu táárbuid láá vuáhádum syemmilâš ohtsâškoodán jo aaibâs tuárvi staatâst lii äigi adeliđ sämmiláid sämikulttuurmiäldásijd máhđulâšvuođâid toimâđ muide ep vaađâ tijjân pyereh merideijeeh oovtâst säämi ärbivuáválii tiäđu suojâlemtooimâid tállán meddâlvarrim sämikuávlust lii jođálmâm já jođálmuvá ovdiist-uv sierânâs toimâittáá áštá ubâ sämikulttuur puátteevuođâ ko sämikuávlu ulguubeln ässee párnái já nuorâi ohtâvuotâ sämikuávlun sämikielân já ärbivuáváláid iäláttâssáid hiäjusmuvá oleh puáttee suhâpuolváid já sämikulttuur váimusân iäláskittemohjelm olášutmist lii huáppu kiäsám-uv staatâvááldán et ohjelm olášutmân kávnojeh resursseh já olášuttem álgá jo taan ive pyereh kuldâleijeeh meeri lassaan ovdiist-uv et tääl tot lii suullân lii siäiluttâm eellimvuáimálâšvuođâs puohâi munevuárdámušâi vuástá suomâidittempolitiik lâi vaarâst läpittiđ sämikulttuur uáinimčievâst puáhtá nevttiđ tanen et maailm lii muttum ige sämikulttuur innig tuubdâ siämmáážin ko tot lâi ihheed tassaaš ääigi puáhtá tubduđ tanen et ovdánem lii uáli jotteel tááhust nubástusah láá tábáhtum mut iä nuuvt merhâšitteeh ko fakkist puávtáččij jurdâččiđ láá selvânâm neelji väldikode viärutteijein uđâsässein väldikulttuur kulttuurinvaasiost suddâluttempolitiikâst já soođijn kulttuur vááimus madârvaanhimijn uážžum ärbi lii nanos maid kulttuur ulguupiälááh vaikuttâsah iä vyeiti iäge vuálánit puásuituáluärbivyevi iä moottorkiälháhkin rievdâdâm iäge kuárrummašineh já hongkongliih fabrikeh lah toohâm sämmilij tuoijumtááiđu tárbuttemmin mii kulttuur materiaallâš piirâs lii muttum te mii siärvusvuáhádâh luándukoskâvuotâ já áárvuh láá pissoom nanosin uáinimčievâst sämikulttuur nanosvuođâ ij ovttuu ibbeerd uáinimčievâst masa áinoo vyehi turviđ iälámâš láá uđđâ iäláttâsmaalih já kaavpugáid varrim já et ärbivuáváliih iäláttâsah čaneh säminuorâid moonnâm ááigán tááhust ärbivuáváliih iäláttâsah láá mii puátteevuotâ uási säminuorâin halijdeh porgâđ ärbivuáválij iäláttâsâiguin sirdeđ já turviđ sämikulttuur še puáttee suhâpuolváid láá mii tuoivâ já čiävláávuotâ lii uážžum jieijâs nuorâirääđi já oskom et nuorah jođetteh sämitige politiik uđđâ pálgáid merideijeeh lääččip oovtâst iävtuid toos et säminuorah peessih porgâđ sämi-iäláttâsâiguin säminuorah pyereh usteveh lii ávupeivi puohháid sämmiláid kulttuurkuávdáš lii vuáđudum mii madârvaanhimij korrâ paargon taištâlmân säämi aalmug kulttuur já kielâ puátteevuođâ turviimân väldikulttuur tiädu vyelni oovtâst jieččân ááhuid äijihijd máttáátteijeid huolhijd já sirdep jieččân kulttuur meid puáttee suhâpuolváid čiävlán sämmilâšvuođâst já jieččân kulttuur riggoduvâst oovtâst kulttuurkuávdáást suhâpuolvâi rááiđu já läjidep puáttee sämisuhâpuolváid siämmáá noonâ vuáđu ko mii madârvaanhimeh láá mijjân kuáđđám toimâleirâ servi ry ornij anarâškielâ kielâpiervâlpárnáid toimâleeirâ periphery tooimâ torjuin tollui kesimáánu peivi já jođetteijjen tobbeen láin já kielâpiervâlist lijjii fáárust ákku kuovttijn ákkuváin já kielâpiervâlist kuovttijn párnáin kulmáin párnáin ovttáin párnáin já majebaargâ meiddei ovttáin párnáin lâi viijđes já skipáreh ennuv kuuđhah iä nuuvtkin pyereh oorvij já lâi viehâ koolmâs kuittig ellii vuojâdâtmin säävnist mon vaanhimeh lieggejii-uv jyehi eehid meiddei huolâttii purrâmušâid já kale sii lijjii-uv ¢eepih uárnejii tooimâid njuárustâllâm ka ¢¢âm poccuu keessim pygálys kost poccuuh ruottii ääiđist já taid koolgâi finniđ kiddâ já talle jis finnij te uážui merkkiđ olssis puđâldem spellâm jno eehid riddoost lâi eehidviettim oovtâst já poosijm maarfijd lâi liegâs já ruokkâdumoseh vaanhimeh-uv eelijn vuojâdâdmin leeirâtoollâm lâi vuossâmuš kerdi já taggaar oppâmätki kerd jis puátá oovdân te máttá jo tuáivui mieldi váhá pyerebeht nubbe toimâpaje peeiviool nelji ive ovdebáást čokidij aalmug uđđâsist škovlâkuávdážân lekkâđ toimâpaje virgálávt kyesih lijjii já čokkámsajeh juhlesalin ornejum main kevtihánnáá paccii tuše muádlov lâi puohrekkân juurdâštijn luhostum pyereest kunnijâtijhân staatânjunnooš pajemuš juhletilálâšvuođâ já vaaldij meid čielgâsávt sämiaššijd pele toin naalijn maid ovdebááh presidenteh iä lah porgâm president lasseen árvuváldáliih kyesih lijjii vuoigâdvuođâminister haldâttâhrievti president lääni eennâmhiärrá president värisaavâjođetteijee aalmugovdâsteijeeh já sehe senaattor professor kote lâi puoh olgomustáá puáttâm kyessi vuossmuš nissoonpresident sahâvuárustis mainâstij et lii táássâš turvâstâm suomâ- já ruotâkielâlij siämmááviärdásâšvuođâ kielâlâš já kulttuurlâš vuoigâdvuođâi tääsist sehe toi aalmugij vuoigâdvuođâid jiešhaaldâšmân láá algâ-aalmug já aaibâs kieskâd lii staatâväldi vuáđulahârievdâdâsâigijn nanodâm sämmiláid kielâlâš já kulttuurlâš vuoigâdvuođâ tääsi algâ-aalmugin jiešhaldâšem vuáđuld lii lamaš oovdâstjottee sämmilij vuoigâdvuođâi pyereedmist ko tot vuáđudij aldasáid ihheed tassaaš parlameentâ já eres tave-enâmeh čuovvuu ovdâmeerhâ peeivist puáhtá pyereest ettâđ et sämmilij vuoigâdvuođah láá noonâ vuáđu alne ko toh láá valdum fáárum vuáđulaahân mainâšij et sämmilij vuoigâdvuođâ ääših láá kuittâg viehá nuorah čielgij maht vala haldâttâs kieđâvušâi sopâmuš já adelij staatârááđán celkkuu et iä lah algâ-aalmugáid kullee aalmugeh ollágin aaibâs uccâ sämmilâšhiäimuid väldihánnáá uáinun tulkkum mield haldâttâs kale avžuuttij et sämmilij táárbuid kalga väldiđ vuotân et sij puávtáččii iälustiđ täsiviärdásávt eres ulmui kooskâst jeđe luándulâš vyevi mield mostâđ válduaalmugân servâm tárbu ij lam assimileerimpolitijkkâ lái pištám tađe ovdil juo muáddičyet ihheed já sämmilij vuoigâdvuođah enâmáid já čassijd karžuu taađeest toh iä lam turvâstum sämmilijn luoppii ärbivuáválâš elimist já asâiduvvii uđâsässen huksiđ tááluid kalveđ suoinijd já toollâđ kuusâid moid uđâsässeelaahâ sii avžuuttij ohtâvuođâst sij monâttii kielâ já kulttuur säämi hiäimu tuubdâstmân aalgij ko vuáđudui säämiašij ráđádâllâmkodde nubaloh ihheed maŋelââ parlamenttâ já mon vuáđuld sämmiliih finnejii vuáđulavâlâš vuoigâdvuođâ jiešhaaldâšmân jieijâs kielâ já kulttuur kyeskee aašijn tooleeb sajattâh válduaalmugân mostâdeijee algâ-aalmugin lii onnáá peeivist rievdâm vuoigâdvuođâlâš oornigist turvâstum sajattâhân áinoo algâ-aalmugin lii tovâttâm ohtsâškoddeest hiämádâsâid já poččâvuođâ tobdoid veikkâ sämmiliih já sämmilâškulttuur kolgâččij leđe räämmin mijjân syemmilijd lii kuittâg porgâmnáálá et sämmiliih puávtáččii eelliđ puátteevuođâst-uv jieijâs eellimvyevi mield ij lah vala servâm aalmugijkoskâsâš pargo-orgaan uđđâ algâ-aalmugijsopâmušân ko sämmilij vuoigâdvuođah jieijâs enâmáid já luánduvaarijd láá vala čielgiihánnáá čielgâs et tääl algâtteijee haalijd čuávvuđ já vaikuttiđ toos maht tááláá haldâttâs ohjelmast sämmilij kielâlâš já kulttuurlâš vuáđuvuoigâdvuođah čođâltittojeh kuoskâttâlâi vala parlamentaarâlâš rääđi aašijd já algâ-aalmugij suojâlem servâm ohtâvuođâst tuáivui et sämmiliih ovdediččii kulttuurjiešhaaldâšmis puorijn ohtsâšpargoin meridemváldálijgijn já virgeomâhijgijn ulmen lâi sämmilij mostâdem válduaalmugân lii äigi tubdâstiđ jieškote-uv ulmui já olmoošjuávhui jiešnálásâšvuođâ já áinoošlajâsâšvuođâ lii meid vuáđu täsiárvusâš ohtsâšpaargon sun leehâi orjâlâškielâ celkkuin lihku ja raban luho já leehâm saavâjođetteijee tiervâttâssavâstis puovtij oovdân tom et lii šoddâmin ärbivuáválâšvuottân staatânjunošij uáiváámušâi uásálistem lekkâmjuuhlán nannee merhâšittee verd kulttuurjiešhaldâšem maaŋgâkulttuurlâš syemmilâš aalmugsiärvuduvâst luvâttâlâi aašijd moh kuleh vuoigâdvuođâlávt algâ-aalmugij vuáđulaahân mut láá kuittâg ruossâlâs lahâ-asâttusâigijn adelij tubdâstem haldâttâsräđialmai suu mávsulâš pargoost lii vuossmuš tuođâlâš viggâmuš jiečânâs kuorâttâllâđ sämmilij vuoigâdvuođâid enâmáid iäláttussáid já luánduriggoduvváid mielâst omâstem- já haldâšemvuoigâdvuođâid kalga jotelávt čielgiđ sopâmuš ratifiseerim tiet čielgij ohtsâš rääđi resurssijd já máhđulâšvuođâid ovdediđ rääđi já koskâsâš ohtsâšpargo keččâleh ain-uv servâđ olesjesânin lááhân sämmiliih puoh tavemuš aalmug puohâin aalmugijn láá áinoo algâ-aalmug já lii velttidmettum et álgá tavekuávlu politiijkâ uássin olášuttiđ jieijâs algâ-aalmugpolitiijkâ sämmilij algâ-aalmug kulttuur turvâstem já ovdedem tiet amas sij tuššâđ miljoon olmoošmeerân avžuuttij staatâvääldi et tast liččii čielgâ já ulmetiätulâš viggâmušah uáiniđ toi tušes paloi paijeel nuuvt et ulmetiätulâš sämipolitijkkâlâš ovdedempargo mist jotkâšuvá lii vuoigâdvuotâ vyerdiđ aalmuglâš lahâ-asâttem ovdedem tagaráin vuovvijn mii olášit sämmiláid turvâstum vuáđuvuoigâdvuođâid já olmoošvuoigâdvuođâid president sahâvuárustis meid kuoskâttâlâi sämmilij tovláid já tááláid vuoigâdvuođâid neelji ooleest sun puovtij oovdân kieskâd vuáđudum rääđi pehtilvuođâ ohtsâšpargo oovdedmân já olášitmân muštottij et sämmilâškulttuurin kuleh alda ohtâvuođah kulttuur kielâ iäláttâsâi já ohtsâškode-eellim kooskâst rääđi kolgâččij ovdediđ orgâniseerim já ruttâdemvuovijd nuuvt et toh puávtáččii tipšođ taid nomâttum táárbuid rajij paijeel kuáská meid taaiđâvuovvijd já eres kulttuurpeelijd moh láá čoonnum säämi ärbivuovvijd mut meid uássin uđđâáigásâš já maailmvijđosâš vuovvijd meid tárbu porgâđ oovtâst jieškote-uvlágán suorgijn nuuvtko ovdâmerkkân tutkâmist iäláttâsoovdedmist pirâssuoijâlmist piätuelleehaaldâšmist ko projekteh ovdáneh te vaarâ huámášep et toh ääših láá tuše smaavâ uási tain aašijn moin lii tárbu porgâđ oovtâst paijeel rajij tiäduttij meiddei rääđi jeessânvuođâ já tave-eennâmlâš sämmilâšsopâmuš merhâšume pargo ohtâvuođâst láá joođoost tergâdis koččâmušah moin lii stuorrâ merhâšume maailm algâ-aalmugáid já sämmiláid tergâd taan ohtâvuođâst lii algâ-aalmugij julgáštâs já algâ-aalmugij pisovâš foorum vuáđudem sehe já arktâlâš aalmugij koskâsâš ohtsâšpargo mainâšij vala et ij lah vala halidâm servâđ rááđán já lii vala koskân aalmugorgaan vuáđudem tuáivui et viiljah já uábih tain enâmijn servâččii rááđán nuuvt jotelávt ko máhđulâš sahâvuáru toolâi värisaavâjođetteijee mast sun muštottij et lii lamaš juo kuhháá kiävtust pargo-oornig já hárjánem mii lii puárásub ko já toimâ-äigi ohtsis lii historjálávt ävkki ton pehti puáhtá čujottiđ historjálijd tábáhtussáid rááđán servâhánnáávuođâ sun čielgij nuvt et láá tääl monâmin riijdoh já sij ton tiet paccii rääđi ulguubel ij meerhâš ton et sij iä halidiččii porgâđ ohtsâšpargo nuuvtko ovdil-uv láá porgâm tuáivui et uđđâ vaaljâi maŋa sij pyehtih servâđ ohtsâš rááđán já lává te rääji rastaldittem lii kuittâg älkkeb kulâhánnáá já kooskâst iäpádâlâi et suijâ sátáččij leđe historjálijn vuoigâdvuođâin sun vaidâlij tom et lii uáli tiivrâs orniđ kielâjuávhui ohtsijd čuákkimid ton suujâst et kielâin láá nuuvt stuorrâ iäruh sij láá finnim kielâlaavâ mii addel sijjân máhđulâšvuođâid kevttiđ sämikielâ virgálâš ohtâvuođâin tiätu kuávluin väldikode siste čoođâ sämmilij vuoigâdvuođah enâmáid já čassijd láá tuolmum nuut tegu eres-uv maailm algâ-aalmugij vuoigâdvuođah návt meid eres-uv planeetain vâi lii-uv návt tuše mii planeetast algâ-aalmugeh vaattâp et väldikodeh iä uážu rikkođ mii vuoigâdvuođâid enâmáid já čassijd vátámuššân já tárbun mij vyerdip et já ratifieeriv nr forgâbalij eeđâi joođhij et sämmilijn kalga leđe vuoigâdvuotâ ovdediđ sämmilâš siärvuduv nuuvt et tast šadda miinii mast lii ävkki mijjân puohháid puátteevuođâst lii-uv et adeleh-uv aalmuglâšväldikodeh mijjân taam máhđulâšvuođâ et mij sämmiliih ep taarbâš vaattâđ et ovdâmerkkân väldikudij koskâsâš orgaan tarvan toos et mii sämmilij já erinomášávt sämmilij onnáá peeivi tilálâšvuođâst mast sämmilij vuoigâdvuođah tuálmojeh kalga finniđ sierânâs suojâlem täst nomâlâssân finnim suojâlem musikkist huolâttii já taaiđâmáttááttâsjuávkku sehe kulttuurehidist já lasseen já lektioprecursoria ađai nágáttellee algâsaahâ maid sun toolâi nágustilálâšvuođâstis auditoriost já kuobbârij aalmugnomâttâsâi historjá já oppâtahosâš uđâsnoomâi rähtim metodiik aalgij čohčuv siämmáá ohtâvuođâst ko biologia máttááttâs algâttui anarâškielân vyelitääsist älgim ohtâvuođâst kielân ráhtojii suulân biologia säännid moh lijjii aaibâs uđđâ säänih huámmášui et tuš motomáid šlaajâid lâi kielâ ubâ sárnumkuávlust ohtâsâš nommâ čielgâ noomah lijjii ovdâmerkkân kuorgâ kuávská riävská já njurgoi luholávt ij kuittâg jyehi tovváá keevvâm maaŋgâ šlaajâst lijjii maŋgâ aalmugnoomâ já motomin vuod siämmáš aalmugnommâ kevttui maaŋgâ šlaajâst pelijrástágáást lâi aanoost meiddei nommâ peljisalgaaš já alkkuuvsâš lâi tobdos meiddei noomáin sieđgâloddááš nommâmoive lâi aalmugkielâst fiskiscissáá noomâst tot lâi aanoost pyeidicissáást vyevdicissáást fiskispešnirihháást já fiskisvuávláást tágárijd noomâid koolgâi moonnâđ systemaatlávt čoođâ prinsiippáin ohtâ nommâ oovtâ šlaaijân prinsiip nuávdittem lii vistig-uv tiättám tobdos šlajânoomâi nuurrâm- já valjimpargo já nube tááhust termârähtimmetodij čielgim já heiviittem uđđâ saanijd ereslágán proosees vuod lii lamaš nomâttes šlaajâi kästim šlajânommâpargoost nomâttes šlaajâi kategoria lii-uv lamaš puoh stuárráámus jieččân amnâstuv šlaajâin láá esken tai ivij finnim noomâs et tiätušlaaijân šadda já páácá anon tuš ohtâ virgálâš nommâ lii kirjekielâ já čuovviittâs viggâmuš viggâmuš lii anolâš tondiet et talle juáháš sárnu siämmáin noomáin siämmáá šlaajâst lii pággu porgâđ puoh tagarijn ohtâvuođâin kost tarbâšuvvojeh aalmugkiel nomâttâsah šlajânoomâi normâdem lii porgum luánduvárásâš luudijn táválumos mecci- já puurrâmkuobbârijn já lääni pocceešaddoin rahtum šlajânomâttâsâin lam valjim náguskirjeamnâstâhân ludij já kuobbârij noomâid lam valjim tondiet ko tain vuottui puáris kielâst noonâ aalmugnommâtuávááš já kuobbârijd tondiet ko tain vailuu aalmugnoomah noomah láá esken tai ivij rahtum anarâškielân amnâstâh tuálá sistees luánduvárásâš ludij noomâid já táválumos mecci- ja puurrâmkuobbârij noomâid ohtsis loddešlaaijâd já kuobâršlaaijâd láá ohtsis nommâd já kuobbârij noomah juávhust noomah láá ucánjihhii eenâb ko šlaajah mii puátá tast et motomijn šlaajâin láá lamaš aanoost eenâb nomâttâsah valjiimist já tutkâmist čielgâ kontrast nube tááhust noonâ aalmugnommâtuávááš já nube tááhust aalmugnomâttâsâi váilum lii lamaš uáli mielâkiddiivâš almoon vistig tobdos aalmugnomâttâsâid já tastmaŋa kielân esken rahtum uđđâ nomâttâsâid šlaajâi aalmugnomâttâsâid vistig kielâtipšom uáinust noomâi juávhust láá väljejum anon tiätunoomah moh annojii šiev nommân noomâ várás láá miäruštâllum tiätukriteereh kriiteer lii tot et nommâ kalga kuvviđ šlaajâ nommâ ij adde maggaargin puástuibárdâs šlaajâst já nommâ kalga leđe uuniik väljejum šlajânommâ ij meiddei uážu leđe liijgás kukke teikâ mudoi väädis mušteđ kielâtipšoi avžum lii lamaš tipteđ noomâi maksimkukkodâhhân kulmâ sääni já siämmáš linjá lii valdum meiddei anarâš nomâttâssáid mušteđ láá ovdâmerkkân tagareh noomah moh láá liijgás siämmáálágáneh ovdâmerkkân loddenomâttâsâin ij puáhtám kevttiđ aalmugnoomâid paaccâhlodde já paaccâhloddááš kyevti šlaajâ nommân noomâi áinoo iärutteijee äšši ličij lamaš deminutiivsyergis valjiimân puáhtá motomin vaikuttiđ meiddei tot lii-uv ohtâgin noomâin monnii suujâ tiet tobdosub ko eres nommâiävtukkâsah pyerivuođâ kalga kuittâg jyehi tovváá viekkiistâllâđ sierâ tastko puoh esken nomâttum šiev noomâ kriiteereh iä ain olášuu siämmáá noomâst nommâpuáđus ij šoodâ monnii suujâ tiet tuhhiittetten noomâi normâdmist puáhtá ollásávt luoppâđ hyeneeb noomâst já rähtiđ sajan aaibâs uđđâ noomâ lii máhđulâš talle jis aalmugnommâ ij lah meendu pyereest vuáhádum kielân feeriimij mield kielân jo vuáhádum noomâi muttem lii vaigâd tastko uđđâ nommâiävtukkâsah iä táátu uálináálá tuhhiittuđ kielâsárnoi kooskâst tááhust hyenebij mut vuáhádum aalmugnomâttâsâi puotâ ferttee-uv ain viekkiistâllâđ puáhtá-uv tággáár noomâ liijká tuhhiittiđ kielân veik tot ij šlaajâ kuvvim tááhust liččiigin aaibâs korrekt lasseen kieđâvušâm nubben juávkkun aaibâs uđđâ šlajânoomâid moh láá esken tai ivij rahtum kielân láá rahtum kyevti uulmán toh láá rahtum sänirááju kuárus sajan taggaar šlaajân mast ij lah ovdil lamaš maaggaargin nommâ puotâ táválâš almoon lii et ulmuu áigápuáđu keežild meerhâšmettum lodeh iä lah finnim maggaargin noomâ nomâttáá láá pááccám tagareh šlaajah moh iä lah vuottum kielâ sárnumkuávlust midáttes uccloddááh láá-uv tuš nomâttum cissáážin teikâ sávjáduvvâžin ubâ juávkku aalmugnoomah iä kavnuu jur ollágin nuuvt et táágupeht-uv lii čielgâsávt koččâmuš sänirááju räigisoojij tuovŋâmist esken lâi-uv saahâ nube tááhust uđđâ noomah láá motomin rahtum puáris já hyeneeb aalmugnomâttâs sajan nommâ kuábbáá uulmán peri lii tehelâš tiettiđ maht uđđâ noomah ráhtojeh nuuvt et kielân šadda šiev já pištevâš nommâ pargoost lii lamaš tehelâš kuvviđ noomâ šoddâmproosees adai tom maht noomân já ton rähtimân kávnoo myenster já moin naalijn myensternoomâ heiviitmáin šadda anarâškielân uđđâ šlajânommâ tuáváážin lii lamaš jieččân sänikirjeamnâstâh biologia sänirááju já siämmáánáál šlajânoomah-uv láá uási muu uuccâmsäännid sisannee sänikirjemateriaalist saanijn suulân kuálmádâs láá kielân esken puáttám uđđâ säänih uđđâ sanij puotâ huámmášim et uđđâ sanij siämmáánáál ko uđđâ šlajânomâttâsâi-uv rähtimist lii čielgâ meetood mon muu mielâst puovtij já koolgâi finniđ uáinusân mielâst taat anarâšâi kevttim meetood lii ávhálâš iärrásáid-uv kiäh smiettih uđđâ šlajânomâttâsâi já vijđásubbooht-uv uđđâ sanij rähtimstrategiaid anarâšâi kevttim meetood kuvvim anam-uv jieččân tutkâmpargo tehelumos puáđusin taas maŋeláá pyerebeht já amnâstuv kieđâvuššâm heiviittâm šlajânoomâi kielâtieđâlâš kieđâvuššâm loddenoomâin taksonomisâš oornig vuálá já kuobbârijn puurrâmkuobârjuávhu vuálá lii lamaš velttidmettum tastko noomâi normâdem- já rähtimpargoost lii lamaš tehelâš čuávvuđ siämmáá ääigi siämmáá suuhân teikâ juávkun kullee noomâi šoddâm juáhám amnâstuv šlajânoomâid tai ave já kieđâvuššâmmetodij mield kuulmâ sänikiärdán kočodâm taid sänikeerdijd nomâigijn puáris aalmugnomâttâsah nuorâbeh aalmugnomâttâsah já kielân esken rahtum uđđâ šlajânomâttâsah tutkâmmetodeh láá kulmâ jyehi sänikerdi lii tutkum jieijâs metodáin vistig amnâstuv puárrásumos sänikeerdi puáris aalmugnomâttâsâid tutkâm taan sänikeerdi saanijd kielâhistorjá tutkâmmetodáin mon puárráseh šlajânoomah láá já mii lii toi álgupuáttim sänikiärdán kuleh maaŋgâahasiih säänih puárrásumoseh mäccih uralâlâš já suomâ-ugrâlâš vuáđukielâ räi keerdi säänih láá nuuvt kočodum ohtsâšsämmilâš säänih moh mäccih tuše vuáđusämikielân ij kavnuu vaastâ sämikielâi ulguupeln keerdi säänih maid kávnoo vaastâ kukkenorroo hyelkkikielâin láá ovdâmerkkân loddenomâttâsah káránâs čuáđgi kuáskim já kiehâ noomâin taan sänikiärdán kulá tuše almosnommâ čááná mii lii suomâkielâ sieni-sääni jienâdâhvaastâ vuáđusämikielân mäccee nomâttâsah láá ovdâmerkkân áŋálâh čierrih teikâ čerrih kiärun já kierâš esken nomâttum säänih láá nuuvt kočodum puáris ärbisäänih moid ij kavnuu lovnâetymologia sänikiärdán kullee sanij juávhust láá kale meiddei motomeh loovnah puárrásumos lii germaanlâš lovnâ čuánjá keerdist kávnojeh kulmâ skandinaavâlâš loovnâ havdâ rástágâš já välli nube sänikeerdist kiävtám noomâ nuorâbeh aalmugnomâttâsah taas kuleh keevâtlávt tagareh noomah moh láá kevttum puáris anarâš loddekäldein pelimuddoost räi noomah láá harvii levânâm eres sämikieláid ige taid ij pyevti rekonstruistiđ vuáđusämikiel häämi teikâ eres vuáđukielâi haamijd tego ovdebáá sänikeerdist noomah láá čielgâsávt nuorâbeh ko esken mainâšum puáris sänikerdi taan sänikeerdist tuuđhâm sanij álgupuáttim aalgâst oonnim tágárijd noomâid putes anarâš nomâttâssân tastko toh urruu ištâmin pyereest anarâškielân loopâst kuittâg tuođâštui et stuorrâ uási nuorâbijn aalmugnomâttâsâin lâi luávnejum puáris suomâkiel šlajânoomâin nommâ almevierccâ lii njuolgâ jurgâluslovnâ puáris suomâkiel noomâst taivhaanpässi já kuáppilváálláš lává njuolgâ jurgâlusloovnah suomâkiel noomâst koppelohaukka vuod lii luávnejum suomâkiel noomâst kivirastas ahekiärdán kullee loddenoomâin orjâlâškielâst puáttám loovnah láá ovdâmerkkân čiksâ päiski ravgâ já tuáršu noomah kale láá aaibâs anarâšâi jieijâs adelem noomah puotâ motomeh noomah vuáđuduveh šlaajâ kuvviimân eellimpirrâs kovvejeh ovdâmerkkân noomah miestârástágâš rotorástágâš já vuággukuálsáš stuáruduv kovvejeh noomah stuorrâčuánjá koskkuálsi já uccâčevžuš kovvejeijee noomah láá ovdâmerkkân čurčurrástágâš já pompesteijee oopuv čielgâ olgoldâs tobdomeerkân vuáđuvuveh ovdâmerkkân noomah peljisalgaaš já vuoptuáivloddááš ivne kovvejeijee noomah láá ovdâmerkkân čiđđâkääni fiskiscissááš já jievjâoppuv aktiivlumos ääigi kovvejeh noomah ijjâlodde já veigilodde loddenoomah láá suorriittum noomah tego piiččus kähtee já sávjáduvvâš piiččus já kähtee syergis lii lasettum lode jienâ kuvviimân piiččus lávlu murâšlâš njurgoo jienáin pii pii já anarâšah eteh et kähtee káhtá korrâ jienáin veik verbâ kähtiđ ij mudoi lekken kielâst aanoost aalmugnoomah láá uccáá nuorâbijd aalmugnomâttâssáid kuleh tuše nommâd tain noomâin láá anarâšâi adelem noomah moh láá rahtum šlaajâi tobdomeerhâi vuáđuld nomâttâsah arvekuobâr já arbespappâ láá rahtum kuobbâr almonemääigi vuáđuld kuobbâreh läävejeh itteeđ ain arve maŋa suovâkuobâr lii rahtum kuobbâr olgoldâs tobdomeerhâ vuáđuld kuobbârist ton oolâ tuolmâdijn porgeest iđoskovjâpolvâ mon ulmuuh láá kočodâm suovvân suáhikuobâr já muorâkuobâr lii saahâ kuobbâr iššeedšaddoost stáálupurssâ stálukuobâr stáálu jávvusekkâ já stálukáálgu kunnâsekkâ vuod čujotteh säämi oskomušmailmân já stáálun kulmâ láá njuolgâ jurgâlusloovnah suomâkielâst kiärppáákuobâr su kärpässieni kusâkuobâr su lehmänsieni já mirkkâkuobâr su myrkkysieni sänikerdin láá esken tai ivij anarâškielân rahtum šlajânoomah vuáksálodde su härkälintu kuovđâtuvvá su arokyyhky taigakuškástâh su taigakuovi luosâkuobâr su lohisieni stuorrâsmiäruh su isohapero já čovârriävnuáivi su rustonupikka láá esken palij finnim noomâs naalijn toh láá talle rahtum noomâi rähtim já jiešalnees vijđásubbooht-uv uđđâ sanij rähtim meetood lii-uv lamaš tot maid lam keččâlâm finniđ pargostân uáinusân uđđâ nomâttâsâi analyys já meiddei eres uđđâ sanijgijn testam čaaitij maht uđđâ sanij rähtimproosees ovdán lii uánimist paldâsâš kovosist uáinoo et uđđâ sanij rähtim lii kieŋâlis sundeest ovdáneijee proosees proosees kuvviimist vuálgoo tast et mottoom eres kielâst kávnoo távjá myenster uđđâ sääni rähtimân kovosist lii nomâttum myenster valjim mallin valinta mast ubâ termârähtimproosees vuálgá sänitääsist sanataso lii tot myenstersääni mon kiälbulâšvuođâ uđđâ sääni myensterin ferttee testađ sänitääsist lii puátukielâ säniráájust räigi mon kalga tuovŋâđ uáivild tom kielâ moos uđđâ sääni ráhtoo tááhust tot lii lamaš anarâškielâ kiälbulâšvuođâ puátukielâ sääni rähtimân puáhtá testađ sänitääsi vuoluupelni orroo taasijn komponenttitaso mii lii tállân sänitääsi vuoluupelni myenstersääni čuáppoo ossijd tááhust piäsá njuolgist viärdádâllâđ myenstersääni já puátukielâ sänikomponeentij västideijeevuođâ muáddi ovdâmeerhâ tarbâšuvvoo vaastâ kuobârnoomân mon nommâ suomâkielâst lii lohisieni myenstersääni čuáppoo kyevti komponeentân lohi já sieni viärdádâllâm ij tarbâšuugin lii älkkee uáiniđ et lohi-sáánán lii sämikielâst vaastâ luosâ já sieni-sáánán kávnoo vaastâ kuobâr sämikielân finnee noomâ njuolgâ jurgâluslovnân suomâkielâst lohisieni lii sämikielân luosâkuobâr viärdádâllâm maŋa piäsá jo puátukielâ uđđâ sáánán tovváá sänirähtim ij kuittâg lah näävt älkkee kote parga sämikieláin ferttee motomin ruohâdiđ uáivis já smiettâđ et miisun tietkis sääni ličij sämikielân vädisvuottân lii tot et tiätukomponeentân ij kavnuugin njuolgâ vaastâ sämikielâst šlajânoomâi rähtimist vädis komponeentah vuáttojeh ovdâmerkkân myensternoomâin aromerikotka myrkkynääpikkä já hallavahakas noomâst vädis komponent lâi aro kielâravvimjuávkku ij lah valagin kavnâm toos šiev vastuu sämikielâst noomâst vädis komponent lâi suomâkielâ nääpikkä merhâšume ij eeđâ jur maiden noomâst vädis uássin lâi vahakas myenster mudoi oro tuhhiittetten ferttee termârähtimprosessist vuáijuđ ain kieŋâlubbon kalga tutkâđ ráhtustääsist rakennetaso myenstersääni vädis komponent ráhtus adai tom lii-uv tot vuáđusääni vâi suárgus suomâkielân johdos lii tast ferttee-uv komponent tutkâđ ubâ säännin vâi puáhtá-uv tast iäruttiđ oosijd ovdâmerkkân sänimadduu já suárgásijd lii älkkee uáiniđ et aro-sääni lii väädis jyehiđ kkä lii suárgus mut ain páácá koijâdiđ maid uáivild algâuási nääpi- lii iärutmist čielgâ maadâ vaha- moos lii labdasâm syergis kas komponent puáhtá jyehiđ ucebijd oosijd viärdádâllâm puáhtá porgâđ morfeemtääsist morfeemitaso kost sänimaadâ já suárgus tutkuv sierâ já nomâlâs tot kávnoo-uv taid vaastâ sämikielâst sananmuodostustaso vuod myenstersääni vädis komponent puáhtá heiviittiđ sämikielân maaŋgânáál puáhtá tutkâđ lii-uv toos kavnâmist mihheen semantlâš aldavastuid mon kevttimáin nube kielân liijká finniiččij siämmáá komponent suulân siämmáá merhâšuumeest aldavaastân valdui anon taan ohtâvuođâst sääni kuovđâ finnij sämikiel nommânis kuovđâmerâkuáskim aldavaastâ puáhtá leđe merhâšumes tááhust tärhilub ko myenstersääni epitärhilub ko myenstersääni teikâ miinii eres aldavastuid mon merhâšume lii váhá siämmáá sullâsâš ko myenstersääni merhâšume kielâ jieijâs sänirááju ij innig riäkkáá komponent rähtimân sänikomponent tarbâšeijee puáhtá keččâliđ lovniđ komponent suomâkielâ nääpikkä-sääni algâuási heiviittui sämikielâ jienâdâhsysteemân já uđđâ komponenttin šoodâi nääpih loddenomâttâs maadâkiisla loopâuási kiisla lii ruávislovnâ suomâkielâ kiisla-säänist lovnimgin ij oro lemin šiev čuávdus puáhtá keččâliđ rähtiđ komponent teikâ ubâ noomâ eresnáálá mottoom puovtâdeijee vastuin su korvaava vastine tággáár puovtâdeijee vastuu kevttim puávtáččij leđe veik šlaajâ monnii čielgâ tobdomeerhâ kevttim noomâ vuáđđun šlajânomâttâsah nuávditteh uálináálá myensternoomâs merhâšume já ráhtus mut ovdâmerkkân suomâkiel kuobârnomâttâsah koppakuorijái nomâttâsah já meiddei uccâ piäivááloddái nomâttâsah láá rahtum šlaajâi puohlágán tobdomeerhâid iššeen kevttimáin amnâstâh lii kuittâg lamaš liijkás ennuu ereslágán eidu taan pele tärhilub kieđâvušmân jis tiätumyensterist ij šoodâ nube kielân uđđâ sääni noomâ adeleijee puáhtá usâškyettiđ pyereeb myenster mon hiäivulâšvuođâ ferttee siämmáánáál testađ testamproosees kiärduttuvvoo nuuvt kuhháá ko tuhhiittettee vaastâ kávnoo vastuu uuccâm lii muálkkáás proosees mon ij pyevti meendu vuáđulávt kieđâvuššâđ näävt uánihis ääigist tááhust anarâškiel sänirähtimist älkkeemus lii lamaš keččâliđ piergiittâllâđ kielâ jieijâs säniráájuin nuuvt kuhás ko máhđulâš keččâlâm uánihávt čielgiđ maid muu náguskirjetutkâmuš lii tuállám sistees já maggaar proosees anarâš šlajânomâttâsâi normâdem já uđđâ noomâi já uđđâ saanij rähtim lii lamaš lii vaalmâš mut nommâsavâstâllâm já siämmáánáál uđđâ sanij rähtimpargo oroh tääl esken älgimin sänikirjeamnâstuv anarâškielâ vijđes uđđâ sanij rähtimpargo já taan náguskirjetutkâmuš vuáđuld tuostâm naggiđ et sänirááju aktiivlâš vijđánem lii čielgâ merkkâ kielâ kevttim lassaanmist já kielâ status puárránmist anarâškielâ kielâtipšom- já tutkâmtárbu lii lasanâm tuotâvuotâ lii kuittâg tot et anarâškielâ kielâtipšom lii taan ive čuuvtij käržidum já puáttee ive tot áštá nuuhâđ ollásávt tutkâm ij valagin lah siskáldittum oovtâgin tutkâmlágádâssân siäilum já iäláskittem uáinust kielâtipšom já tutkâm pištevâšvuođâ kolgâččij pasteđ algâttiđ já siäiludiđ tarbâšuvvoo tääl ucánjihhii pyeritátulâšvuotâ já sierâ pooliitlâš orgaanij tieđâlâš tutkâmlágádâsâi já ovtâskâs totkei ohtsâšpargo lâi identtisijn jyemehijn nubbe keskosijn kiäh šoddáin kyehti mánuppaje liijkás tooláá ruásmuttui šoddâmis maŋa sun ij vázzâm sárnum tâi toimâm nuuvtko iäráseh jurdâččui et sun lii sehe peljittem et šoohâd mut maŋeláá puáhtá jyehi tááhust tuođâštiđ et kuohtuuh teoriah láá puástud olmooš muččâdumos komálâš olmooš motomin ulmuid šalligâšmist muu ruásmuttum uábbám keežild kuás jo jiem puávtáččii kuássin leđe kiästán nuuvt rámmáá ko nieidâ luándu lâi taistâlemtáátust eellimhaalust já iiloost tievâ voojij movtáskiđ uđđâ aašijn oopâi mielâstis tagarijd já levâttij peeivipaštuu jyehi sajan vuossmuid ihheed sun aasâi iänááš pääihist mist naavcah nuhhii te sun ferttij pieijuđ laitosân palvâlemkuávdážân monnii majemuuh nelji já peli ive puohah et iveh iä nuvâččii kuássin tâi kuittâggin kuhes ááigán rähistij vuoijâm puáhtá leđe joba maaŋgâruásmulâš páárnâš-uv aaibâs jieijâs iävtuigijn jiečânâs rijjâ hävski lâi meid tot ko puovtij čulgâđ njáálmán nutkum purâmuš laasâ tâi purâtteijee njeigâ já tot laasâ rullâkardiin päddi lâi vuohâsávt kieđâ ooláádmuddoost já maŋgii sun luhostui suorgâttiđ iärâsijd ruttiimáin kardin pajas hirmât ratânáin vaaldijm káávpán fáárun uuigâim suu ráttáidis alne kezis ildeikooskâin lebbij kieđâidis já sihâstij pennuupurâmuštöölkijd miätá lättee oppeet hirmâd ratânáin juŋkká ko lâi pággu kyeđđiđ ucánjihhii ááigán ohtuunis pááikán te sun pieijui keččâđ videost monnii ooppera makkui pyereest sun lâi hirmâd muusiklâš ko sun lâi nube kerd elimin pääihist äigin pelniäljád ive tassaaš sunjin oppeet puoh máhđulijd lavluid já sun reeškij kaavreln ko laulu moonâi návt neiti vihreitä korviaan heiluttaa naggiđ et ij addiiččii maiden paasij majemužžân pääihistelimân ko mađhâšem sunjin lâi väädis talle eelijm-uv keččâmin ain ko lâi máhđulâš movtáskij táválávt jo talle ko kuulâi mii jienâid ko mij lâim vuolgâdmin meddâl te sun toppij vuoptâin kiddâ kuittâg pyeri tiettiđ et sust lijjii tobbeen usteveh sehe tipšooh já pyeri leđe majemuu peeivi sun uážui viettiđ aaibâs táválávt škoovlâst já jieijâs hoittájeijee tipšoost lâi vilber eŋgâl uccâniedâš piäiváápaaštâ vaikuttij uánihis elimis äigin eenâb ko maaŋgah iäráseh veikkâ mon kuhháá te iäláččii määti jurdâččiđ eellim mast ij liččii kuássin lamaš ääigi tassaaš ihastâlâim uđđâ škovlâkove já ooinijm et párnáást lii šoddâmin nuorâ nieidâ páárnáš ij kuássin uážžum šoddâđ styeresin tiätá sun lâi liijgás pyeri taan paas maailmân eelij elimis luholâžžân loopâ räi čokkámkeeđgih vistig mottoom ihe tassaaš et vieltist pálgá pellâst liččii čokkámkeeđgih ađai keerrivkeeđgih saavâin et keeđgih liččii šleđgâlinjáá pellâst mii mana vääri oolâ arkeolog eelliđ taid motomin keččâmin mut reisu monnii suujâst vájáldui já paasij taan ive aalgâst ožžum šleđgâpoostâ já sust lâi tiätu sämikielnoomâst ličij lâi kuullâm ko eččis já láin kiävttám noomâ kale jo ovdeláá-uv kuomâldâm et vääri nommâ sátáččij leđe tot mut ko maggaargin kirjálâš tiätu tast ij lamaš te paasij tuše iärvádâllâm táásán kuullim še et toh čokkámkeeđgih liččii-uv mannee pálgá pellâst iäge šleđgâlinjáá pellâst muu veerdi suáitist kiäst lii kesiviäsu riddoost taavaabeln já munnust šoodâi saahâ tain čokkámkeeđgijn et eidu kost toh liččii já mađe várás te sun še halijdij uáiniđ taid litodáim vuálá lomakylä šiiljon já väzziliččáim uuccâđ taid keeđgijd ij uáináh čielgim tärhibeht eidu kogo toh keeđgih liččii mut munjin kuittâg paasij taggaar juurdâ et toh liččii suullân vääri pelimuddoost lii uáli ciägus já olluv já aalaaš lii suullân kilomeetter keččin taabžâdškuođijm värivielti pajas já fakšuustâláim pálgá piällá keeđgijd já vuoiŋâstáim masa jyehi čyeti meetter kooskâi iä tuše oinum mut ko láim alda aalaa tom uáinussaajeest suullân viđâlov meetter keejist nahande keeđgih iđestii ovdiibel lijjii uáli stuorrâ jieŋâääigi stellim keeđgih ige kihheen liččii taid vaijaam sirdeđ sajasis addim já saavâin et toh liččii stellejum toos mut nuuvt kale ij pyevti leđe láá vittâ já toi alne lii kale vuovâs čokkáđ iskim jieš mut siemin iäpádâs paasij tááhust ko vääri nommâ lii te keeđgih kale heiviiččii savâstâllâmkeđgin ko kosten eres saajeest tien vääri alaččist iä tagareh keeđgih kavnuu ij mut kale tien lii lamaš vuohâsub-uv litodemsaje ige lah aaibâs jiärmálâš et tot ličij lamaš hirmâd ciägu vääri alaččist olmoošhân ij riemmâm kuárŋuđ ciägu vääri pajas tušijdiet ko vaarâ vyeliláá lii lamaš pyereeb saje litodâttâđ uážžuđ sáátu vuálus ko iän innig vuálgáččii ton ciägu já kiäđgáás vielti vuálus mut iän finnim sáátu tabžâdáim maađij mield kost munnuu autoh lijjii já reisu lâi toohum já kooskâst km maađij jävri maddust njargâ njargâ njargsuolluuh vuonâ vuálgá máddáákeeji njargâ km máddáákeččin jotá paaldâ km km km taavaakeččin čácáduv já kooskâst já vuoluubeln máddáápele riddoost nommâ rääjist km jäävrih láádu já kooskâst taavaškeeči km km km km kuoškâ km km km leđe koččâmuš siämmáá suolluu ucebáá suolluu tavenuortâs cáhhee källeenjaargâst km lááduš taavaapele riddoost km rääji paaldâst tavas uáivuš km já viestârkeejist mááddáškeeči km km já koskâmuddoin vuálá ihepiälásâš njuhčâ puotâ km s jesmi nuorâ njuhčâ já koskâsâš čuálmist taavaapele riddoost källee máddáákeččin km lássáá km km mááddáškeeči km mááddáškeeči km rääji km km mannee kurrâ km km máddáákeeji viestârroobdâst taveuási nuorttiibele roobdâst taavaakeeji viestârriddoost rääjist váárááš já kooskâst já kooskâst kuhemus luohtâ km km km jáávráš km jeegist hámásâš jáávráš viestârkeeči km km jáávráš viestârpiälááš taavaakeččin taavaakeš taavaakeččin máddáákeččin táálu km km km viestârpele maddust nubben nuorttiimus luohtâ taveuási viestârriddoost juuhâ suáloi láássáš km táálu km táálu km táálu km njäälmi vuoluubeln km km vääri já kooskâst tupesaje ihheed puáris km táálu maadâ njaargâš taavaakeččin já kooskâst km puotâ vuonâš alda já kooskâst já kooskâst uáivušist km já kooskâst km luovâttum uásist alda lusme rääji alne alne luohtâ km taveroobdâst km jávrááh km já kooskâst taavaakeččin nuorttâriddoost km km km rääji väldikode räjimerkkâ km vááráá já kooskâst viestârriddoost nuorttiibele riddoost aldasijn puotâ km máddáákeeji viestârpele vieltist keđgi mon alne lii lamaš piehâin piervâl já kooskâst mááddáškeeči km kuoškâ nuorttiibele riddoost km nommâ ämmir táálu m alne vuoluubeln mon tärkkilis saje ij lah tiäđust taveuási nommâ njargâ táálu m taavaakeččin koskâmudo viestârpele riddoost km juuvâš já kooskâst já pottâ km uáivuš km vuálus vuoluubeln rääji servi ry almoot išepargee saje uuccâmnáál markkân kielâpiervâlân koskâsâš ááigán šiev anarâškielâ njálmálâš táiđu räi čujottâsân kielipesä tâi servi ry almoot išepargee saje uuccâmnáál markkân kielâpiervâlân koskâsâš ááigán šiev anarâškielâ njálmálâš táiđu räi čujottâsân kielipesä tâi luámáneh šiev lyemeihe ij lamaš taan keesi iällám ollágin lyemejiegist luámánijd keččâmin mut nuuvt toh kuittâg iärráseh kullojii rammuumin et lâi šiev lyemeihe já oskođhân tom vissâ talle koolgâi lijjii jo algâttâm taanihásii luommim já sij lijjii ain tuđâvâžžân maccâm páikkásis tievâ litijgijn tibi mun-uv elâččiđ lyemejiegist jurdâččij jiänusân eemeedsis mottoom iiđeed ko lâi juuhâm iiđeedkäähvis sun jo raahtij olssis evvisijd viežâi ääitist kiepâpáánus vaaldij kaahvijd já sukkârijd já nuuđhâi tävirijdis reepu siis lyemeliteh vala kolgii sun smietâi já viežâi muáddi šaavâ já iäbbár ääitist sun vala toidelij taid ko toh lijjii jo ubâ ive ääitist kevtihánnáá kovjâttum mun-uv vuálgám eelliđ lyemejiegist ehidist maassâd sun huikkái vala eemeedsis uksâkooskâst ovdilgo toopâi uuvsâ já väzzilij riidon kárbá kuuvl kaččâlij suu maŋŋaal kuittâg toin stuárráb kárbáin vyelgi ááigui toin markkânân sälttikuolijd eelliđ vyebdimin kalehân mun tuoin uccâ kárbáin-uv tohon peesâm sun arvâlij veik tot kärbisruátu ij meendu styeres lamaškin lâi tuovŋum maaŋgâ saajeest já taan keesi tom ličij mudoi-uv kolgâm vala pikkâdiđ mut ko tot ij kuittâg lam šoddum pikkâduđ iä puoh šiettâm uccâ kárbá siis já nuuvt koolgâi lonottiđ stuorrâ šaavâid main lijjii loheh já väldiđ toi sajan tuše stuorrâ lastikseehâid moh kale mudoi-uv lijjii älkkeebeh kyeddiđ nuuvt suhâlij lyemesajasis lâi juvvii nube peln já tastmaŋa koolgâi vala vääzin jotteeđ váháš máđháá tohon kárbáttáá-uv ličij peessâm mut talle ličij karttâm karveđ vääzin njaargâ peht mii lâi mielâst meendu kukken lyemesaje ij lamaškin maŋgâs tiäđust tot lâi mudoi-uv uáli jo suámálâš motomij ivij tobbeen ij kavnum ij ohtâgin lyeme mut motomij ivij vuot tot lâi nuuvt tievâ luámánijn et ij juálgásis táttum lavkkimsaje kavnâđ lyemepoovnâi kooskâst tääl te kiävá luámáneh smietâi jiägán väzidijnis peesâi lyemesajasis te sun ij lam oskođ čolmijdis tobbeen lijjii nuuvt ennuv ladâgeh et sun ij innig tarbâšâm smiettâđgin mongin eres sajan vuolguu ruáhásij jiečânis kuuskulij ličij keččâm te luámáneh kale lijjii lâi jo tommittáá elilâm olmooš et lâi pyeri jis ij tarbâšâm čuuvtij kukkeláá moonnâđ ain pyereeb sunjin lâi et kihheen ij lam vala iällám suu lyemesaajeest uoškii suu luommimsaje kale ain lâi lamaš mut kale sun ain mottoom čuoškâčuoggim killái vaaldij iäbbáris já usâškuođij luámánijd tievâi jotelávt keevâi nubbijn-uv iäbbáráin já ovdilgo sun huámmášijgin sust tievâškuottii meiddei lastikseehah sun lâi váldám eenâb seehâid fáárun te ij kuittâg tarbâšâm koskân luommim vyelgiđ pááikán lase liitijd viežžâđ piejâi tuulâ ládduriidon já vuošâi käähvi váhá jo kuulluustij já lâi-uv pyeri et sust lijjii evviseh fáárust vuojâ já vala assaas sälttikyelipitáh leeibi oolâ kale tohhii sunjin pyere kulâškuođij kostnii civkkem lâi cissááš kote lâi ittáám toos suu paaldân moonâ meddâl tast nuáidilodde pahudistij mield kiergânim vyejettiđ tom ääigild ovdilgo tot tiätá luhottesvuođâ sun mulijdij ige lam innig ollágin nuuvt mielâmield ko esken lâi lamaš maŋa sun usâškuođij vala luámánijd ige moonnâm kuhháágin ko sust lijjii puoh liteh já seehah nuuvt tievâ et tohon ij šiettâm innig mihheen nuuđhâi tuđâvâžžân uási lyemeseehâin reppusis já kietâsis sun vaaldij iäbbárijdis mahtsun tyeid luámánijdgis kolgâččij pááikán fievridiđ sun smietâškuođij ko uási lyemeseehâin paccii toos enâmân já nurâhánnáá lijjii ain veik mon ennuv ladâgeh ij kuittâg mahten kostâdâm puoh lyemesehâidis já nube tááhust toh iä kale liččii šiettâmgin puoh suu kárbás munbâ elâččâm vistig täid liitijd tuálvumin kárbás já viežâm tastmaŋa tyeid loopâid sun jurdâččij keevâi et suu käärbis tievâi-uv jo liitijn moh lijjii suu fáárust lasseen lâi piegâškuáttám viehânáál te sun ij tuostâm innig pieijâđ toos eenâb tävirijd kuáđám luámánijd teehin já elâččâm vistig tuálvumin täid pááikán sun smietâi tääl kuittâg vala siävŋángin elâččij čiehâmin loopâid luámánijdis miäcán lâi kuolijd čolliimin ko peesâi päikkiriidon pottii luámáneh kálgu iššeed rammuustij ko luoštij kárbá riidon te eeđâi eemeed já poođij keččâđ kale lijjii nuuvt ennuu et uási paasij ain tohon kostâdâm taid täin sáttoin pyehtiđ pic čiehim miäcán já elâččâm purâdem maŋa taid-uv vala viežžâmin puáđi vain puurrâđ lii-uv tyest jo kyelipääti tuoldâmin maŋa iššeed oppeet vyelgiškuođij suuvâi maassâd jeđe vaazij ton sajan kuus lâi luámánijdis čiehâm kote immâšân muu luámánehkis láá šoddâm imâštâlškuođij kuođđim sehâidân eidu taas sun sárnudij sun huámmášij oovtâ suu lyemeseehâin hiäŋgáámin peesist lâi aaibâs kuárus já pieđgânâm ucánjihhii lyemečääci tobbeen vala kuáškui kii váivánijd taam lii peciuáksángis heŋgâstâm sun sivnádâlâi ko kiškoi pieđgânâm seehâ uávsist vuálus nubeh seehah lijjii kuoddum meiddei tyebbiláá ko sun taid usâškuođij še lijjii aaibâs kuárusin já kiškum taam tot váiván nuáidicissááškis tieđij pahudistij ij viiššâm innig vyelgiđ uussâđ luámánijd siämmáá sajan kieđâi sun suhâlij páikkásis te tuu lyemehivvâdâh eemeed koijâdistij lâi muu luámánijd puurrâm tuš kiškum seehâid tobbeen moh lijjii vala kosostum muorâuáksán nuuvt tiäđust-uv eemeed eeđâi lah äijihriäpu aaibâs jo kulhijdâm ko toin naalijngis lah semmuumin sun eeđâi já lappui kievkkânân loopâid luámánijd putestiđ kale kolgâm taid šaavâid väldiđ smietâi kale myerjih talle siäilum immâšeh tuve alda lam čuávvum muáddi luándualmoon maid kalga masa jo imâštâllâđ meetter keččin tuve tyehin lii pelnub meetter alosâš já masa kuulmâ meetter vijđosâš kuuđhâmiehtâ mast vala suullân vittâ ive tassaaš lijjii merettes ennuv kuuđhah ađai miehtâ aaibâs tuoldâi tain paaccâhčäšni oinui maŋgii mievtâst vuáppumin kuuđhâid já motomin vuorâččâs-uv muu tupenurhe räi lâi nubálov seenti kobdosâš kuuđhâpäälgis já párnái sierâdemkiedi kulij nubbe siämmáámuđusâš päälgis moi mield kuuđhah juttii purrâmuš viežžâmin ruotâdii lieggâ kesipeeivi šiljo beetoontuálbusij mield čuođij mield mut siisâ toh iä viggâm kuuđhah kiäppánškuottii nuuvt et oovdeb keesi ruotâdii tuše motomeh loveh kuuđhah já moonnâm keesi innig motomeh ovtâskâs kuuđhah keesi ij lah innig oinum ohtâgin kutkâ já kuuđhâmiehtâ-uv lii ollásávt toŋâslum mii toos puávtáččij leđe suijân já poottim tom mielân et kuuđhâi eellimkuávlu lii káržum tâi kunâgâdâr ađai roonnig lii jáámmám mievtâst šaddeh ennuu juŋŋâtoŋŋâseh et čohčuv puáhtá tast čuággiđ juuŋâid siämmái aaigij ko kuuđhah vala valjeest ruotâdii muu beetoontuálbusij mield huksij vuorâččâs rissepiervâlis muu tupehäärji paldâsâš piäcán tom iäskán talle ko piervâlist lijjii jo uđâgááh ko moonnim olgos te vuorâččâspaarâ luptij hirmâdsâš laarmâ já vissâ-uv keččâlij vuájálittiđ muu meddâl miiba tast ko piervâl lâi tast te liävus äiginis kirdelii já monnii kiäinusis tuše rissepiervâl paasij toos jiemge perustâm tast innig tađe eenâb keesi ko maašinlâš áimumolsompiergâs putesteijeeh poođijn putestiđ táálu áimupocceid já nubbe tain kuárŋui raidâlâsâi mield áimumolsompiergâs ááimu siisâväldimrááigán kiddiđ áimunjammee te imâštellim et mondiet vuorâččâsah láá joskâ veikkâ äijih lii penttâ muádi meetter keččin piervâlist lijjii tondiet joskâ ko ubâ piervâl lâi lappum uáksisyergist ige rissepittágin lamaš pááccám toos láin kuodâččâm riisijd oovtâi oovtâi kuusnii vuohâsub sajan já vaarâ huksim uđđâ piervâl tiäđám et ulmuuh kale pyehtih sirdeđ veikkâ mon stuorrâ tááluid kuusnii eres sajan mut et vuorâččâsah-uv porgâččii nuuvt lâi munjin uđđâ já imâš äšši šaddeh seelâin já elleešlaajah iälusteh luándust populaatioin šadda ovtâskâs huáđđoin ellee- já šaddo-ohtâlâš šadda oppeet seelâin láá iälánij ucemusah ráhtádâsuásih láá nuuvt uceh et taid ij uáini päljis čolmijgijn keččâmân taarbâš styeredempiergâs mikroskoop tááhust tergâdumoseh ääših tápáhtuveh seelâi siste lii tegu liemáin tevdum uccâ lastikseehâš siste lii tuma já sellâšlijve lii seelâ tergâdumos uási tanen ko tot stivree seelâ toimâm siste láá ärbitahheeh moi áánsust maajeeldpuátteeh sulâstiteh vaanhimijdis tust láá häämih ejistâd já enistâd lii káđálduvlágán aamnâs láá kuheldâlâš jiiváážiih sellâvyeimiruustigeh sojelis seeini nommâ lii sellâsuozzâ sulâstit pahviloová láá storgâ sellâseeinih siste láá siämmááh uásih ko elleiseelâst-uv tuma sellâšlijve já sellâvyemiruustigeh sellâšliijvest láá ennuu ruánááčalmeh moh adeleh ubâ šaadon ruánáá iivne uási šaddosellâ siiskižist lii sellâliemâ seelâin lii tuárvi ennuu sellâliemâ seelah pisoh storgâsin já šaddo ciäggust já ellei seelâi eellimtooimah väätih hiäivulijd tilálâšvuođâid enâmist čääsist jâ ááimust kočodeh pirâstahhen velttidmettumeh pirâstahheeh láá piäiváá paaštâ já tast puáttee hiäivulâš liegâsvuotâ eellim váátá čääsi raavvâd já haapi lii eellim iähtu lii puoh iälánij vuáđuliemâ uási tain tiädust lii čääci eellim ääših tápáhtuveh seelâi siste čäciliemâst potkânhánnáá čääsifinnim lii eellimiähtu lievlisteh čääsi pivâstudmáin já pennuuh sađâmáin mana meddâl meid cissâmáin sajan kalga juuhâđ väldih madduinis enâmist čääsi poccei mield čääci paijaan šado viärdán já lostáid sellâliemâ storgâgit seelâid korrâsin syeiniverdišadoh tegu fiskisrääsi pisoh ciäggust vájálditáh njuoskâdiđ vistešaddoid seelâi čäcistorgâvuotâ kiäppán já nuuvt šaddo álgá uáđistuddâđ lii enâmist ponnečääccin finnee tievâsmittem arvečääsist eennâmšlaajah tolâtteh čääsi já raavvâd jieškote-uv náálá já čunnuu čoođâ čääci kolgá jotelávt čunoieennâm lii šoddâmpäikkin koškes já kuorbâs moreeni já mulde tuálih pehtilávt čääsi já raavvâdamnâsijd láá šiev šoddâmvuálááh šaddoid mákkojeh pyereest peeci ulâštooŋâs já juŋŋâ láá koškádâhšadoh loostah láá kässipiättusiih iästá čääsi lievlâstem siäilutteh lostâidis maaŋgâid iivijd toh šeštih ráhtádâsamnâsijd moreeni- já mulde-enâmist lii tuárvi ennuu čääci mákkojeh kuosâ suáhi já sare já sarest láá kubdâ loostah lievlâstiteh ennuu čääsi ij taarbâš šeštiđ ráhtádâsamnâs koočât lostâidis jyehi čoovčâ já šoddâd čuávuvâš keesi uđđâ loostâid láá ollásávt ráđáliih arvečääsi iähtun toh koškeh muáluneijen iä kuittâg jäämi pic láá koškeoijâgâsâst jááhál eellimtooimah orosteh čuávuvâš keerdi arva toh njameh olssis čääsi já virkosmuveh ellen siähtáleh maneh koškádâhân oijâgâsân šadoh rahtteteh táálván meeri mulsâšud iveaigij mieldi lii čuovvâd aldasáid pirrâmpeivij miätá tile lii hiäivulâš šadoi šoddâmân maaŋgâihásiih muorah miestuuh já toŋâsšadoh šoddâdeh uáksikeijijd já lostâsuorgijd umolijd láá miniatyyristuáruduvvâst čuvuváá keesi loostâi- veerdi- já motomijn šaddoin meiddei kukái aalgah láá sierânâs lostâ- já lieđiumoleh šaddeh kiđđuv poijuukisáh peeivih uánnánškyeteh já šooŋah čuáskuškyeteh šadoi šoddâm hito vyerkkejeh lostâruánáá ruuŋgon puátih uáinusân jieškote-uvlágáneh ivneamnâseh moh láá loostâin tegu suávi fiskis vaahtera ruopsisfiskis já pihlejáá ruopsis iivneh tile luándust lii ruške lostâväldimpiegah šluvgeh loostâid alfáárug meddâl puátih puolâšeh te muorah kiäsádeteh kolmâs oijâgâsân toi eellimtooimah orosteh mutâ toh iä jäämi liegâsvuotâ piäjá oppeet määihli ađai sukkârčääsi kulgâđ ruŋgoin lekkâseh vistig säpligpiälján tain šaddeh olmâ uávsáážih lostâinis uávsih já ruŋgo šaddeh kukkodvuođâ syeinišaddoin lii távjá eennâmverdi mii tálvástâl šaddeh umoleh moh láá čiähusist eennâm vyelni loostah já veerdih kulneh já tuše eennâmverdi umolijnis siäilu jiegâst láá eennâmveerdi uásih moh tálvásteleh tálvástâllâm lii ávhálâš ko tälviv muotâ syeijee eennâmveerdijd pekkee puolâšijn eennâmveerdi já pottáákčolmij umolijn šadda uđđâ šaddo syeinišadoh kulneh já jäämmih čohčuv siemâneh siäiluh täälvi paijeel tegu šiljohervân toollum krookuseh tulppaaneh já narsisseh šoddâdeh keesi äigin eennâm vuálá uđđá sipuli mii tálvástâl tooláá kiđđuv ummool mii lii lamaš sipuli siste šoddâd mučis kuká já loostâid eennâm oolâ pääihist šiljopirrâs muorâin já miestuin láá-uv toid ittáám umoleh motomijd umoljid nuurâ jieškote-uvlágánijd siemânijd kukkásipuli raavvâdvuárháh lase bud ihešodâstâh šaddoalgâ sprout shoot šoddâmpaje period of growth eennâmverdi rhizome ruške autumn russet lodeh já njomâtteijeeh selvâneh täälvist ferttejeh čuávdiđ kyehti čuolmâ et toh selvâneh ellen täälvi paijeel kierdâđ täälvi kolmâs finnee purrâmuš njomâtteijeeh já lodeh láá täsiliegâs elleeh roopâi liegâsvuotâ piso täsivin veikkâ pirrâs liegâsvuotâ muttoo siäiluttem täsivin váátá energia elleeh tarbâšeh puolâšin ennuu purrâmuš čuávdih kolmâsvuođâ- já purrâmuščuolmâ varriimáin táálván máádás lii liegâs já tivrevalje pääcih tálvástâllâđ siemmânporreeh nuuvt tegu varbusááh já ruopsispiäipáneh tâi puohpurrâmâšliih tegu vuorâččâsah já läđikuávskáh čiehih keessiv tiivrijd já eevnijd kuáccei kooskân toh oceh tälviv veikkâ iä ain kaavnâgin čiäváidis tohhejeh meiddei siemâneh já sältittes pyeidi poreh tälviv ereslágán purrâmuš ko keessiv lodeh porfâgiteh puzâidis koskâsâš áimukerdi iästá kolmâs pesâmist liiškán cissááh čääšnih já ijjâlodeh ucâluveh muorâi loomijd tâi vuovdáid kuáivudeteh muottuu siisâ čieppâsân ađai muotâkuovđâšmân šoddâdeh táálvân suohis tälvituurhâ puoiduu já niirpi turkkâ finnee siämmást vielgis já uárree turkkâ ränis syeji-iivne já säpligeh noreh olssis tälvivuárháid čäcisäpligeh joba kiemnijmield potákijd porá čohčuv olssis assaas oollâs myetiškuát tot ocá vuovâs tälvipiäju já nohháád ääigi kuobžâ roopâ liegâsvuotâ piso täsivin tot kuulât energia ađai pivdee ijjâlodde pyeidivuárháidis nuuvt uccáá ko máhđulâš kuobžâ koccáá ruoinâsin já vuálgá uuccâđ uđđâ purrâmuš täälviviettim spiekast eres njomâtteijein ton roopâ liegâsvuotâ luáštá alda nolá lii kolmâoijâgâsâst liegâsvuotâ uhked lyeštiđ liijgás vuálus äimisäplig koccáá já álgá liihâdmáin lasettiđ liegâsvuođâs lii tegu liegâsvuođâ mittár siste mii váárut tom ain jiäŋumist nähkisuájáh láá čielgâsávt tälvioijâgâsâst roopâi liegâsvuotâ piso ubâ täälvi vyelligâžžân iä lah pyeidivuárháh ko šooŋah lieggâneh toh oppeet virkosmuveh já vyelgih joton kirdeesäpligeh vissâ-uv värrejeh táálvân máádâs tegu kesilodeh jieškote-uv liegâsvuođâin muotâ siähtáleh já loostah toŋâseh tuálurääji tiivre maneh muldesäplig piäivááloddáásuoksâ piäivááloddáá skuáppu lapsemáátu evni láá tagareh elleeh moi roopâ liegâsvuotâ muttoo pirrâs liegâsvuođâ mield láá maškârdeijeeh cuobbuuh já kyeleh sehe puoh uccâelleežiih tegu tiivreh eevnih rapuelleeh šlieddâelleeh já mááđuh iä pyevti toollâđ stäđisin jieijâs roopâ liegâsvuođâ toi liihâdmeh hitoh toh teddâšuveh ain kolmâoijâgâsân eennâmelleežiih peittâteh čohčuv siähtálij já enâmân kočâdâm lostâi siisâ tálvástâllâđ tivrešlaajah láá vuáhádum tálvástâllâđ jieškote-uv ovdánenpoojijd tálvásteleh manneen motomeh suoksân tâi skuáppun já motomeh oppeet rävisin tegu käskeepiäivááloddááh myettee muotâ syeijee taid puolâšijn tálvástâl kuáđistis čovgâ pállun kuáđi liegâsvuotâ luáštá liijgâs te pargomiäđušijneh älgih tuárgástittiđ suájáidis já nuuvt luptiđ kuáđi liegâsvuođâ miäđušijnkuátám kuáđđoo sukkârliemâ energiavuárkkán pahâs šooŋâin miäđušijneh posotteh kuáđi tiälláádeteh kuátirááigán já rähtij suájáinis áimuvirde mii čuáskut kuáđi kuuđhâmievtâst tuáimá posottem pakkâšooŋâin kyevdih maškârdeh kuusnii suáijáás eennâmluámán roopâliegâsvuotâ luáštá vuálá nolá nevttih et liččii aaibâs jiäŋŋum mut toi seelah iä jiäŋu šadda čohčuv mottoomlágán puolâšvuoidâs mii iästá taid jiäŋumist jäämih jis toi seelah jiäŋŋuh maškârdeijeeh mannejeh nähkikorrâ moonijd lieggâ soojijd kost toh jiečânâs ovdáneh čivgân já täžiligniŋálâsah peehih tagaráid soojijd main piäiváá liegâsvuotâ láálá toi siste orroo moonijd niŋálâsah loopâst mannejeh maneh kiškáneh já tain maškârdeh-uv jo pyereest ovdánâm čiivgah olgos suujâst kyevdi já täžilig pasteh iälustiđ rääjist ellee rievdeelieggâsij tilálâšvuođah iä rievdâ ennuugin tälviv ij jiäŋu pone räi alne orroo muotâ taha jieŋâvuáláá uáináttuv sevŋâdin ucâluveh kieŋâlâssáid lihâdeh ucceeb ko keessiv mut eellimtooimah siäiluh táválin kuáivudeteh táálván láádui ponnemotán lii čapis já kuovgis ivnehäämi uáinoo tuše vielgis kyevdist pääihist loppâščoovčâ kuuđhâmievtâ pieđgiihánnáá ton huámášâh kuŋhâi liihâdmist já lattiimist syeijejeijee vaikuttâs lase ym luonnon talvi rievdeeliegâs tälvioijâgâs tarbâšep lieggâs kesimáánu algâpeeli já ákku lává puáttám uápis jiägán tutkâđ lyemeraasij kukkim jeegi ákku já tiettiv pyereest lii iällám tääbbin jo pärnivuođâ rääjist jieijâs vanhimijguin luámánijd čuággimin suuvâin já perruin tego perrust-uv láá lamaš ain jieijâs muorjimsajeh kost sij läävejeh muorjiđ láá-uv lamaš ain tergâdis já tolmišis purrâmuš anarâššáid eromâsávt tovle ko koolgâi masa puoh purrâmušâid luándust jieš pivdeđ já čuággiđ já ákku kejâdává jeegi jeggi viälgáá lyemeraasijn kukkim lii luhostum pyereest lii tutâvâš mutâ huámmás ete ákku totká tárkká lymeraasijd já kuldâl tun ákku keejah já kuldâlah nuuvt tárkká lyemerääsih määti jienâdiđ ruáhásist keejâm já kuldâlâm ete láá-uv muu já lyemeraasij iäljáris usteveh miäđušijneh puáttám jiägán kovjâdiđ lyemeraasijd muorjij rääsih tarbâšeh kovjâtteijeid vâi raasijn šodâččii myerjih láá puoh pyeremus luámánij kovjâtteijeeh ákku čielgee lii kovjâtteijee já maid tot parga imâštâl já eres-uv muorjij raasijn láá šovos- já eemirääsih láá tego ečirääsih já eemirääsih láá tego ennirääsih já eemiraasijn lii lieđikovjâ já mietâ lii miäđušijnij raavvâd iälá njomâmin njuohčâmáin mieđâ šovos- já eemiraasijn raasijn mieđâ ton juolgijd tarvan lieđikovjâ njoommâđ mieđâ eemiraasijn tot tuálvu šovosraasij lieđikoovjâ eemiraasijd eemiráásán puáhtá šoddâđ myerji mutâ esken kovjâttem maŋa puáhtá myerji šoddâm älgiđ eemirääsist tuubdah eemirääsi tast ete kaskoo tom lii uccâ ruánáá myerji algâ ađâi čoorooh šovosrääsi vuod lii kuárus rogge mon pirrâ lii tuše šovoskiästu ákku čielgee ákku láá ennuv miäđušijneh kuulâm tai šuurrân-uv moovtâsk pyeri ákku šuáhkád tutâvâžžân mield šoŋŋâ ij čuásku taan keesi hirmâd ennuv miäđušijneh kalmojeh iäge vaje kirdeđ já kovjiđ já eres-uv myerjih tarbâšeh kovjâtteijei lassen lieggâ šooŋâid-uv šooŋah pisoh ain liegâsin ige puáđi halla já puolâš te lyemeraasijn šaddeh čoroheh lii kal pyeri arveđ-uv mutâ ij liijkás korrâsávt já ennuv já pieggiis šoŋŋâ iä lah pyerrin luámánáid tego eres-uv myerjih já šadoh tarbâšeh šoddâmân já laddâmân liegâsvuođâ lasseen čääsi-uv luámáneh tarbâšeh meid ennuv čuovâ ij kal nuuvâ keessiv ko lii ijâttes ijjâ ákku čielgee vala já ákku vyelgiv tutâvâžžân pááikán šooŋah lieggâseh já miäđušijneh-uv láá ennuv syeinimáánu aalgâst suoi maccâv uđđâsist tárkkuđ luámánij laddâm šooŋah láá jotkum ain já tyellittälli lii arvâm-uv lii ilosmittâm já ááhu ákku já uáiniv ete vielgis lyemerääsih láá jo koččâm já toi saajeest luámánij verdijkeijijd láá ittáám čoroheh čorohijn láá vala tuupâst mutâ uási čorohijn ruápsájeh jo uáinusist tiätá ete laaddâh lii fiskâd já váhá ooraans-uv tot puáhtá leđe iä lah luámáneh laddâm já kalga maaššâđ vyerdiđ muáddi oho ovdil ko piäsá luommiđ loopâbeln puátá viijmâg tot peivi kuás luámáneh láá laddâm já ákku väldiv saŋkkoid fáárun já vyelgiv jiägán lii aaibâs fiskâd já tievâ laddâhijn motomijn soojijn puáhtá uáiniđ čorohijd luámánij čuággim já ákku smakkiv muáddi stuorrâ fiskis laaddâh toh láá njálgáh suoi riemmâv iäljárávt luommiđ luámánijd ákku muštâl ain maht ákku já eres-uv ulmuuh láá ovdil puurrâm já vuorkkim luámánijd já eres muorjijd ij lamaš ulmui tuuvijn šleđgâ iäge puolâščuheh já jieŋâskaapih ferttejii leđe utkááh já keksiđ jieš pyeri vuorkkimvuovijd ulmuuh vyerkkejii sukkâráin muorâlittijd já kolmâsist luámáneh seiluu pyereest pirrâ ive sij vyerkkejii eennâmkiälláráid teikâ kolmâkälddei oolâ huksejum kiälláráid ulmuuh purrii luámánijd loppimmielhijn já suohâdáin já toin naalijn peerâ vala-uv porá luámánijd já čuággiv luámánijd maŋŋeed eehid räi vala-uv ijâttes ijjâ pääccih vala ennuv laddâheh já mottoom verd čoroheh-uv ko já ákku yelgiv pááikán čorohijn liijká läddih iijâ äigin já itten iiđeedhân já ákku puáttiv uđđâsist kuárus saŋkoiguin taid nuurrâđ já ákku vala putestává já vuorkkiv luámánijd luámánijn ákku já vuorkkiv sukkâráin lasâpurkkijd haalijd vuorkkiđ luámánijd meid ááhu puáris muorâliitán moos ákku-uv lii jo pärnin vuorkkim luámánijd sukkâráin perruust lii šiljoost puáris kolmâ eennâmkiällár kuus sij vala-uv vyerkkejeh muorjijd täälvi várás tuálvu keesi vuossmuid lyemepuurkijd já muorâlite kiällárán luámánijn suoi liijká pieijâv puolâštemrasijáin puolâščuukán lává já ákku čuággám já vuorkkim keesi vuossmuid luámánijd čoorooh raaka hilla čorohâs čoroháá raaka hilla čuággiđ čuágám čuággá poimia kerätä jovjâttiđ kovjâttâm koovjât pölyttää kovjâtteijee pölyttäjä kovjim pölytys laaddâh kypsä hilla laddâđ laadâm láddá kypsyä marjoista lieđikovjâ koovjâ siitepöly loovdâlostâ loostâ verholehti luommiđ luommiim lyemmee poimia hilloja lyeme luámmán hilla lyemerääsi hillankukka mietâ mieđâ mesi muorjiđ muorjiim myerjee marjastaa muorjim marjastus myerji marja putestiđ muorjijd perkata marjoja rášuarve rankkasade viälgáđ viälgáám viälgáá loistaa näkyä valkoisena nuáđi tovlááh ulmuuh tiäđost-uv oskeldittii losebiššáá-uv nuáđe toppiistiđ miibahan kesiääigist taid noođijd eres kuuljâtij iä lámáš tagareh luodâhkin ubâ moi mield lâi pyehtiđ moinniinalijn kuljâttiđ lii lámáš nuuvt et koolgâi väzziliđ pálg ´sii mield já pyehtiđ tävirijd maid kostâdij jies lijjii kest väreh moin uástiđ lâi purdoäigi vala muu muštem ääigist-uv kale mij-uv lep nuáđe peessâm kyeddiđ ko ´jävrriddoost laa aassâm ááhuh já äijiheh iäččâm rokke meid lii lamaš nuorrân tobbeen te lijjii jáávuin nuhhum ko lâi te lâi ranjestâm peln viežžâđ jáávuid togogin aaibâs uánehis koskâ lah te lâi vuorâs váldâm ubâ viiđâlov kiilu seehâ já väzzilâm maasâd já nuuvt lâi jávvusehháin pááikán puáttâm vissâ-uv koolgâi mottoom kerd čokánistiđ já piijpostâllâđ tot vuáloskuvl lâi tiäddâm ko jo maŋa vala aheluuškuáttâm juo lâi te ain motomin muštáástij tom jávvuseehâ kyeddim já smietâstij tot lâi lussâd nuáđikyeddeehân ečirokke lâi soođijn-uv vala ko väldikode räjiääiđi lijjii tivomin ton pargoost lijjim mun-uv ain motomin te ohtii tälviv tolvum spiijkárijd hiäppušáin toho aldeláá kiđđâhân tot lâi juo ko iä peessâm innâg ašt äiđđipellâs te ko keesi šoodâi te munnuu eijijn tattuu taid spiijkárijd kyeddiđ äiđđipellâs te muoi te eštuu ranjestáin kukkehân ij koskâ lamaš na tast aldasijn kyehti kilomeetter muoi toho moonáin já kavnáin taid já čokánáin já sun tiäđust-uv piijpon vala piejâi já keččeen taid kaasâid já kečč ´leddeen pajedesteen lusislágáneh täävvirhân spiijkár kale ubâ lii-uv viiđâ tuumâ spiijkáreh vala kaasahhân tááh kolgâččii leđe tast smietâdeen tain čalluingin iän heevim vuámášiđ et mon toh láá lussâdeh smietâst kaasâhân kale kalga väldiđ ohtân kyehtlov kiiludhân kale vala kalga kostâdiđ te muoi te algijn nuáđásâddâđ te skippáár kulloo etâmin tááh láá lussâdeh ko ij ubâ čuožžidgin táátu peessâđ kale lâi must-uv et čohârijdân mun ferttejim kečč ´liđ čovgiistiđ ko čuožžid algim kokkááttâđ já ko tast ležžeen vuálgám te illá čuožžid cuápcánáim já ubâ paje kukk ´lâššáim tááh láá lussâdoboh ko love kiilu kaasah muoi ležžeen äiđđipellâs peessâm te esken vuámmášáim láá-uv kyevtlov kiilu kaasah moh lijjii lussâdeh kuábbáá-uv seelgist kiilud muoi nube kerd tuuđáim ovttáin kassáin tagareh spiijkárkaasah lussâdoboh toh láá ko jávvusekkâ veikkâ tot-uv kale vuáloskuvl tiäddá kal lâi táin kaasâin etirvâššâm love kiilu kassân ko sun väzzilij laa tááh nuuvt lussâdeh ko uálgâtuáivih pentâ rašoh mun ovdlist kyehtlov kiilud kuáddâm tobdoo et jiem kostâdgin ko lâi tot-uv peessâm te esken lâi vuámášâm láá-uv kyevtlov kiilu kaasah lâš lámáš ko jiem tiädustkin vuámášâm et ijhân love kiilu kassâ nuuvt lah lussâd vala čalluu ovdiikeč kale ko siijvoh já tälvi šoodâi lâi älkkeb eergeh kessii tarbâšijd kievhibijn tiäđostkin lámáš puohâin eergehkin ege mudoi poccuuhkin et lijjii piärgoin purrâmušveerhi lonottiđ tallaa ääigist kale lijjii finnejii kii mommit lâš kuás finnim kiäh juttii te toi mield riävskápivdeeh-uv vuolgâttii já niävuttii ain maidniigin iä tääbbin pecivyevdienâmijn lah nuuvt ennuu riävskáh tääbbinhân iä lah innig suávihkin saavoot rahhij puorikken eidu mottoom riävská uáiná uđâgijdiskuin miibelnhân iä lah luudijn ege mainen ellein čiivgah toh láá uđâgeh lii čuuvtij ilbâd alge tâi nieidâ te tagaráin heevee motomin ettâm lah ilbis čiivgâid tääbbin lah juŋkáhkin ko kaandah nuuvt tääbbin lovváád ihelovvoost kiiđâ ihheed tiävdám šoodâi ive já páárnášjuávhu niäljádin nuorâmus pärnin lâi pegâlmâs vuorâs maaŋgâ-uv tááhust mut eromâšávt ton keežild et sun ij luáštám kiämmân espanjataavdâ ääigi pooldij pikkâpääđi viäskárist amas viruseh peessâđ táálun siisâ taavdâ puállámääigi ij lamaš kukkengin et ij perrui-uv liččii njuámmum taat varâlâš tavdâ ko lâi puáttám markkânist já muštâlâm tobbeen lemin omâs taavdâ já ulmuuh-uv lijjii jamâdâm párnááh lijjii tast tuuveest já täähist puolij šievlágán tullâ mut ko sun lâi kuullâm saavâid te lâi tállán lasettâm pikkâšijd tuulân amas máhđulâš tavdâ njuámmuđ suu juávkun lâi taavdâkyeddee já sun jaamij tastoo peeivi maŋeláá ko lâi peessâm páikkásis kulmáin párnáin patârij navittân mut sijjân-uv lâi tavdâ njuámmum já sij jammii toho pirrâmpeeivi maŋeláá iä kale kaleskin lamaš jotemin taavdâ viärráámus mudo ääigi mut aainâs-uv ohtâ lâi kote poođij čuoigân já sun lâi ađai nuuvtko suu meiddei seelgityehin kočodii lâi puáttám iše viežžâđ mut ko ij taggaar puáhtám sunjin adeliđ lâi ettâm juvâččim lâi viežžâm tuuveest čäcikuuvse mon lâi keigim sunjin já ko lâš juuhâm tast čääsi lâi soivâlâm kuuvse ääiđi paijeel já ettâm ij uážu viežžâđ ovdilgo tavdâ nohá te tavdâ lâš ložžim tuoldiittij šiljoost čäcipääđi pikkâdij njuunees já njunevuáláá sehe kieđâidis vala já eelij ucâmin tom kuuvse ääiđi tyehin jeđe kočâttij tom tyeldee páátán maŋa kuuvse puovtij oppeet kevttiđ kote lâi talle lâi espanjatavdâ mut sun puáránij tast já eelij vala viehâ kuhháá taavdâ ohtâvuođâst čaaitij niäljádin nuorâmus páárnáš jieijâs nuáidivuođâ veikkâ lâi-uv iäskán taavdâ puáttim lâi kačâdâm eeđeest ovdâs-maŋas tupelättest já paimâm ko äijihšoŋŋâ puátá ko äijihšoŋŋâ puátá maŋeláá šiljo rasta kesittui kuhes rumâšráiđu lâi lamaš uáli moovtâ já ilodâm moonâi juo moonâi juo ij lamaš vala olláám mut oopâ kuittâg finnij vaazij toollâm kierdoškoovlâ mii piištij kulmâ oho lâi uáli väimil čäcilode piärgun já nuuvtpa sun lâi-uv stellim majemuu máttááttâspäikkin ko tieđij vissásávt tobbeen finniđ jyehi eehid vorâs čäcilode piärgu lâi tiego love ive suulâin ko juuđij kierdoškoovlâ päihistis perrui kullii eeni já eeji lasseen viiljah já sehe uábih já ovdebáá näimilittoost lijji vittâ párnáá já kiäh lijjii juo rävisulmuuh iäge aassâm innig lijjii párnááh puohnis kulmânubáloh kiäin varrij já toolâi suhânommânis nuorâvuotâ moonâi päikkipargoid já puásuipargoid porgâdijn já maaŋgah ääših kiergânii tábáhtuđ soođij já vala maŋa-uv lijjii perttumkuáđih jyehi perrust mon mon-uv njaargâst já nuuvt lâi lusmelijn-uv keejist kiđđâiijâ lâi oppeet perttuumin kulnâsijd já njurguid kuáđist ko kulâškuát skooppân tobbeen táálu kuávlust miestui siste iiđeest olmooš já tothân lii-uv kustoo tallaš poolis uámikkâs kiergânij jurdeliđ et maht tibi te kiävá poođij perttumkuátán mut siämmást kulluuškuođij šuuvvân paijeen já njurgoičagge seivittij sunnuu oovdân muorâlode paaldân lâi kaliber oovtpiijpog coomâ alne já lemnuuh tast paaldâst iätá minä ampua toos et peri pääji mut lemnui šeštimân ele pääji ohtuunis lode pic viigâ finniđ eenâb siämmáin lemnuin skihtiistij já julkkâlij tuvkkâlij uđđâ lemnuu piijpon já julkkâlij nube keerdi šoodâi huámášiđ et suu loddepivdemskippáár ij tääiđigin leđe vuosmuu keerdi loddepiivdost ko kobđođ paccii kuttâ njurguu manen ij ášáškuttám suu veikkâ čielgâsávt lâi lovettušmin lâi tot et lâi lijkkuustum uábán kote lâi eidu uáđimin ääitist manen tuođâlávt lâi puáttám saatij leđe eidu tiet ovdeláá mainâšum äšši mut sun čielgij et sun lii joođoost tääl ton keežild ko liččii finniimist mottoomlágáneh sajanmáávsuh ađai korvausah já lâi pegâlmâs poođij pákkum suátiviehân vyelgimân já tađe mield suátán-uv lâi tärhibeht eeđân vahtâtamppâ mon pargon lâi kocceeđ merâraajijd lâi hárjánâm tuše jävripáároid te lovmatmeettersiih pááruh rummâduttii suu sun kuuloold hárjánij toid já loopâst talkkâsij kevttim-uv nuuvâi ko vuáhádui sijgáid já stuorrâ páároid puállái ive já tiäđust-uv kaartâi toos nuuvtko jotkâsuátán-uv hamânist lijjii ereslasseen suu vahtâtamppâ já postâtamppâ ko kuttâ ryešilii pommitteijee pottii kuávlust já vuájuttii puoh taampâid toos juávkku kaartâi patâriđ viestârbel kost sii kuáhtájii suáldáttijd lâi aalgâst väädis mut kiinii te koijâdij sämmilijd já tiäđust-uv almottij et sun lii taggaar já et máttá meiddei sämikielâ sämmilâšhân lâi-uv eččis ađai veerdi já sunnuukuáhtá saavah tattuu-uv ain kárgáđ toi virgálij aašij ulguubel ko ennuu lijjii ääših main suoi koskânis liččijn halijdâm savâstâllâđ veikkâ tulkkân toimáin-uv eennâmpiäluštemreisu piištij ive mon sun šoodâi palvâliđ juávhuin já loopâst vala uásálistiđ säksilij vuájálitmân meddâl ovdil säksiliih lijjii viärjuviiljah mut ko toovâi ráávhusopâmuš te talle tain šoddii vajaliih já vajalijdhân koolgâi tiäđust-uv pääččiđ sun maacâi já ko lâi vala puáris äigi te lâi-uv uáli väädis fattiđ kiddâ ráávhuääigi elimist ive epivises já myesittis tiileest tovâttii puohlágánijd vädisvuođâid päikkipargoid tegu puásuituálu já kyelipivdo ferttij masa uđđâsist máttááttâllâđ tááiđuh kuittâg maccii mielân já eellim jotkuuškuođij já stáđásmuuškuođij lâi jáámmám evakkost puáđidijn roovvâdmáánu vuosmuu peeivi já suu puárásub viljâ še lâi jáámmám siämmáá ive et lâi tääl perruu puárásumos almaiolmooš já kenigâsvuođah lijjii ton mield pargon suáđist puáttim maŋa maaŋgâi ivij ääigi lijjii-uv perruu poccui pygálustmeh sarvai kaldiimeh njuovvâmpoccui njuovâmeh já vyebdimeh ááldui čoonâdmeh kyedditmeh já vuássái miärkkumeh haaldun lâi šoddâm meiddei säksilâš suátikiiveer já lemnuuh meiddei veikkâ mon ennuu lemnâloová sun eelij čiehâmin ääiđi ulguubel já viežâi tobbeen ain taađeest lemnuid ko tarbâšij lâi uáli pyeri sorvâpiivdost já ohtii sun lâi-uv pááččâm soorvâ mottoom váárán jeđe lâi njuovâmin tom leškin te ton kuávlust lâi lamaš jotemin meiddei mecciteknikkár já sun lâi kuullâm ko kiinii lâi pááččám kuohtii tiäđust-uv lâi vävjiškuáttám lovettuššâm já lâi vuálgám keččâđ lâi čuoigâm ubâ vääri pirrâ mut soorvâpäččee ij lamaš kavnâm lâi kuittâg čuoigâm suu pirrâ ton paje ko sun njuovâdij tom soorvâ sijdâskippáár še lâi vuáttám saaveehlättee já ervidâm tállán ko čyeigest lijjii lamaš kezis lädisaveheh et taat ij tääiđi leđe olmâ ašijguin joođoost sun skuvgâlij ubâ čage vääri paijeel já sorvâpivdee saaveehlätteeh kale láppojii aasâi meiddei anarâš meccivahtâ já lâi tiäđust-uv suu veerdi moonâi luus já táátui suu elliđ tobbeen väärist vala tärkkilubbooht ucâmin tom soorvâ ko sun lâi lamaš vises et soorvâ toh tobbeen kale ležeh koddám ko kuulâi vala kuohtii päčimin-uv kale tieđij kii tobbeen lâi pááččám já maid mut sun čielgij et já lii siämmáá väärist puásuičagge já suoi lává tobbeen pááččám njuovvâmpoccuu et ij tot tađe kommeeb hommá lah lamaš lâi oskom tom já äšši paasij toos kavnui kolle já muáddi ive maŋeláá tiätu kole kavnuumist lâi levânâm miätá já olgoláá-uv kollekuáivooh miätá ruámustii toho halijdij iskâđ kollekuáivum já nuuvtpa sun skippuudâđâi uábis kandáin vyelgiđ lâi lamaš mottoom kolleväldidem mut ko sun lâi skelmušâm tobbeen toin lain et lâi suáládâm kolleputtâl kiästnii já lâi kavndâttâm tast te kaartâi vyelgiđ tobbeen tagaráin huáppoin et teltta já puoh tävireh-uv paccii toos lâi nuuvt lopâlâš et sun innig luoštumgin toho maasâd já kolleväldidem paasij omâsteijeettáá väldidáin tom nommâsis já kuáivuškuodijn kole kale tot aamnâs maid suoi kuáivoin lâi čievrâ ko kolle lâi togo pehti nuuvt jieŋâlâsâst kuáivoin suullân vittâ ive siämmáá saajeest já stuárráámusah kollečalmeh lijjii säpligpooškâ stuárusiih nuuvtko jieš taid nomâttij ránnjáväldidem omâstij já susthân kale lâi juo talle mottoomlágán maašin moin sun kuáivui sun pyevtittij väldidem roobdân te avžui suu koiviistiđ váhá jieijâs-uv väldidem pelni maid poorgâi-uv roggeest ij kavnum mihheen nube roggeest kavnui raami čalme já kuálmádist penttâ raami čalme lâi merkkâ tast et kolle tobbeen ličij mut tot lâi nuuvt jieŋâlâsâst et táváláin kuáivoin toho ij ulâttâm já kuođijn väldidmis iäváge innig uđâdâm tom kuođij kuittâg noomâs kollekuáivumkuávlun ko juuvâš mast kuáivoin kočoduuškuođij maŋeláá lâi majemuš kuás puovtij vala pivdeđ kuobžâ njuolgist uáđđimkuátán ko ive adelui asâttâs tienmuđušii pivdem kieldimist paasij historján meiddei nuuvtkočodum kuobžâkarvem já taaiđij-uv leđe vissâ majemuš olmooš aainâs-uv tääbbin kuávlust kote koorvij kuobžâ ađai čuoigâi ton uáđđimkuáđi pirrâ jeđe vuobdij tom ruttâalmaid tiänái toin nuuvt pyereest et suuitij uástiđ olssis vuosmuu moottorkiälhá já vala posâluššâmmaašin eromâš kuobžâpivdemist maainâst stuorrâuábbi ađai kirjeest mainâseh siijđoin noomáin peeivi tupenurheest kuákkáá stuorrâ tevdum njuhčâ tađe várás heŋgâstum ildest lii lamaš siämmáá saajeest juo ihheed ovdánškuottii nuuvt et ive lâi njuhčâčagge lamaš kirdemin tâi nuuvtko tot taan ääigist iättoo pajas já kirdám juuvâ rasta mannee šleđgâlinjáá njeigâ nuuvt et maŋgâ njuuvčâ ruáppánii toos njuhčâ kuittâg ij jáámmám pic koostâi vala lihâdiđ já vaazij sude roobdân jeđe vaaibâi toos tot voojij toollâđ vala paijeen já lihâttâllâđ mut mudoi lihâdiđ tot ij innig kostâm pelikyeimi meid lâi siäivum suudán já iällám tävittávjá kyeimis lunne jeđe moonnâm oppeet suudán almottij ääšist tallaa komserjâsân kote táátui fievridiđ moottorkiälháin taid jamâ njuuvčâid luoddâpiällás maid poorgâi-uv kijkkiistâlâi suddepellâst huttájeijee njuuvčâ piäiválávt já masa jyehi peeivi muuštij komserjâs-uv suáittiđ sunjin já koijâdij njuhčâsaavâid já ko te njuhčâ ij innig vaijaam luptiđ uáivis tot merhâšij tom et njuhčâ lâi jáámmám adelij komserjâs love eelliđ viežžâmin tom lâi koijâdâm sust love tevdittiđ njuuvčâ moos tiäđustkin komserjâs ij puáhtám adeliđ love mut lopedij išediđ lopeucâmuš rähtimist jna njuhčâ lâi jáámmám moonâi ton pelikyeimi sude nube roobdân jurgâlâđâi jáámmám kyeimis kuávlun komerdij kulmii jeđe kirdelij čuávui njuuvčâi lattim já veikkâ suddeest lijjii eres-uv njuuvčah veikkâ mon ennuu taat leskân pááccâm njuhčâ pisottâlâi ain ohtuunis viežâi njuuvčâ tobbeen sudderoobdâst viekkij tom piejâi seehâ siisâ jeđe tuvkkâlij puolâščuukán vyerdiđ tevdimlove lâi niŋálâs já tot teedij kiilud maŋa vuolgâttij tevdimlopeucâmuš tiätu instanssân jeđe ko tobbeen ij taggaar lope puáttám te talle sun ferttij vuolgâttâlškyettiđ tevdimlopeucâmušâid váhá kuus-uv kuittâg poođij almottâs et sij iä pyevti mieđettiđ tevdimlove ovtâskâs ulmui instans kost kieldee miärádâs poođij almottij et tast ij lah väldi mieđettiđ love ovtâskâs ulmui rávhuiduttum lode tevdimân kuittâg almottui et aaibâs majemuš saje mii love puávtáččij mieđettiđ ličij staatârääđi ličij vuoigâdvuotâ tagarân vuolgâttij ucâmuš staatârááđán ijge moonnâmgin kuhháá ko lope njuuvčâ tevdimân puáđistij toimâttij ive puolâščuhheest orroom njuuvčâ kote teevdij njuuvčâ ive já ton rääjist tot lii kuákkám tupenurheest pelikyeimi maainâs ij nuuhâm vala toos lâš viežžâm njuuvčâ meddâl ton sudderoobdâst te ores njuhčâ lâi puáttám ton suudán já aassâm siämmáá saajeest ubâ keesi já vala puáttee-uv keesi poođij ain vuosmustáá jyehi kiiđâ ton siämmáá suudán já aasâi kidâ čoovčâ räi ive ääigi kiävlui ohtuunis njuhčâ suulâin ijge tot perustâm eres njuuvčâin maiden njuhčâ lappui já kuávlust lii kavnum lovmat ihheed tassaaš jamâ njuhčâ maid nabda-uv lemin suu tupenjuuvčâ pelikyeimi riegistum njuhčâ lii lamaš ive mánuppaje peivid puáris et ton peeleest tot puávtáččij leđe-uv tot viättá tääl pennuinis rávhálijd iäláttâspeeivijd päihistis mast sun lii aassâm ubâ avvees eereeb taid vittâ suáti-ive puáhtá ettâđ et sun lii puohâin aaigijn kuhemustáá aassâm olmooš já ubâ kuávlust-uv sunjin uáli šiev tiervâsvuođâ riskesvuođâ já eellimiivijd vala ennuu lovváád ihelovvoost kiiđâ ihheed tiävdám šoodâi ive já páárnášjuávhu niäljádin nuorâmus pärnin lâi pegâlmâs vuorâs maaŋgâ-uv tááhust mut eromâšávt ton keežild et sun ij luáštám kiämmân espanjataavdâ ääigi pooldij pikkâpääđi viäskárist amas viruseh peessâđ táálun siisâ taavdâ puállámääigi ij lamaš kukkengin et ij perrui-uv liččii njuámmum taat varâlâš tavdâ ko lâi puáttám markkânist já muštâlâm tobbeen lemin omâs taavdâ já ulmuuh-uv lijjii jamâdâm párnááh lijjii tast tuuveest já täähist puolij šievlágán tullâ mut ko sun lâi kuullâm saavâid te lâi tállán lasettâm pikkâšijd tuulân amas máhđulâš tavdâ njuámmuđ suu juávkun lâi taavdâkyeddee já sun jaamij tastoo peeivi maŋeláá ko lâi peessâm páikkásis kulmáin párnáin patârij navittân mut sijjân-uv lâi tavdâ njuámmum já sij jammii toho pirrâmpeeivi maŋeláá iä kale kaleskin lamaš jotemin taavdâ viärráámus mudo ääigi mut aainâs-uv ohtâ lâi kote poođij čuoigân já sun lâi ađai nuuvtko suu meiddei seelgityehin kočodii lâi puáttám iše viežžâđ mut ko ij taggaar puáhtám sunjin adeliđ lâi ettâm juvâččim lâi viežžâm tuuveest čäcikuuvse mon lâi keigim sunjin já ko lâš juuhâm tast čääsi lâi soivâlâm kuuvse ääiđi paijeel já ettâm ij uážu viežžâđ ovdilgo tavdâ nohá te tavdâ lâš ložžim tuoldiittij šiljoost čäcipääđi pikkâdij njuunees já njunevuáláá sehe kieđâidis vala já eelij ucâmin tom kuuvse ääiđi tyehin jeđe kočâttij tom tyeldee páátán maŋa kuuvse puovtij oppeet kevttiđ kote lâi talle lâi espanjatavdâ mut sun puáránij tast já eelij vala viehâ kuhháá taavdâ ohtâvuođâst čaaitij niäljádin nuorâmus páárnáš jieijâs nuáidivuođâ veikkâ lâi-uv iäskán taavdâ puáttim lâi kačâdâm eeđeest ovdâs-maŋas tupelättest já paimâm ko äijihšoŋŋâ puátá ko äijihšoŋŋâ puátá maŋeláá šiljo rasta kesittui kuhes rumâšráiđu lâi lamaš uáli moovtâ já ilodâm moonâi juo moonâi juo ij lamaš vala olláám mut oopâ kuittâg finnij vaazij toollâm kierdoškoovlâ mii piištij kulmâ oho lâi uáli väimil čäcilode piärgun já nuuvtpa sun lâi-uv stellim majemuu máttááttâspäikkin ko tieđij vissásávt tobbeen finniđ jyehi eehid vorâs čäcilode piärgu lâi tiego love ive suulâin ko juuđij kierdoškoovlâ päihistis perrui kullii eeni já eeji lasseen viiljah já sehe uábih já ovdebáá näimilittoost lijji vittâ párnáá já kiäh lijjii juo rävisulmuuh iäge aassâm innig lijjii párnááh puohnis kulmânubáloh kiäin varrij já toolâi suhânommânis nuorâvuotâ moonâi päikkipargoid já puásuipargoid porgâdijn já maaŋgah ääših kiergânii tábáhtuđ soođij já vala maŋa-uv lijjii perttumkuáđih jyehi perrust mon mon-uv njaargâst já nuuvt lâi lusmelijn-uv keejist kiđđâiijâ lâi oppeet perttuumin kulnâsijd já njurguid kuáđist ko kulâškuát skooppân tobbeen táálu kuávlust miestui siste iiđeest olmooš já tothân lii-uv kustoo tallaš poolis uámikkâs kiergânij jurdeliđ et maht tibi te kiävá poođij perttumkuátán mut siämmást kulluuškuođij šuuvvân paijeen já njurgoičagge seivittij sunnuu oovdân muorâlode paaldân lâi kaliber oovtpiijpog coomâ alne já lemnuuh tast paaldâst iätá minä ampua toos et peri pääji mut lemnui šeštimân ele pääji ohtuunis lode pic viigâ finniđ eenâb siämmáin lemnuin skihtiistij já julkkâlij tuvkkâlij uđđâ lemnuu piijpon já julkkâlij nube keerdi šoodâi huámášiđ et suu loddepivdemskippáár ij tääiđigin leđe vuosmuu keerdi loddepiivdost ko kobđođ paccii kuttâ njurguu manen ij ášáškuttám suu veikkâ čielgâsávt lâi lovettušmin lâi tot et lâi lijkkuustum uábán kote lâi eidu uáđimin ääitist manen tuođâlávt lâi puáttám saatij leđe eidu tiet ovdeláá mainâšum äšši mut sun čielgij et sun lii joođoost tääl ton keežild ko liččii finniimist mottoomlágáneh sajanmáávsuh ađai korvausah já lâi pegâlmâs poođij pákkum suátiviehân vyelgimân já tađe mield suátán-uv lâi tärhibeht eeđân vahtâtamppâ mon pargon lâi kocceeđ merâraajijd lâi hárjánâm tuše jävripáároid te lovmatmeettersiih pááruh rummâduttii suu sun kuuloold hárjánij toid já loopâst talkkâsij kevttim-uv nuuvâi ko vuáhádui sijgáid já stuorrâ páároid puállái ive já tiäđust-uv kaartâi toos nuuvtko jotkâsuátán-uv hamânist lijjii ereslasseen suu vahtâtamppâ já postâtamppâ ko kuttâ ryešilii pommitteijee pottii kuávlust já vuájuttii puoh taampâid toos juávkku kaartâi patâriđ viestârbel kost sii kuáhtájii suáldáttijd lâi aalgâst väädis mut kiinii te koijâdij sämmilijd já tiäđust-uv almottij et sun lii taggaar já et máttá meiddei sämikielâ sämmilâšhân lâi-uv eččis ađai veerdi já sunnuukuáhtá saavah tattuu-uv ain kárgáđ toi virgálij aašij ulguubel ko ennuu lijjii ääših main suoi koskânis liččijn halijdâm savâstâllâđ veikkâ tulkkân toimáin-uv eennâmpiäluštemreisu piištij ive mon sun šoodâi palvâliđ juávhuin já loopâst vala uásálistiđ säksilij vuájálitmân meddâl ovdil säksiliih lijjii viärjuviiljah mut ko toovâi ráávhusopâmuš te talle tain šoddii vajaliih já vajalijdhân koolgâi tiäđust-uv pääččiđ sun maacâi já ko lâi vala puáris äigi te lâi-uv uáli väädis fattiđ kiddâ ráávhuääigi elimist ive epivises já myesittis tiileest tovâttii puohlágánijd vädisvuođâid päikkipargoid tegu puásuituálu já kyelipivdo ferttij masa uđđâsist máttááttâllâđ tááiđuh kuittâg maccii mielân já eellim jotkuuškuođij já stáđásmuuškuođij lâi jáámmám evakkost puáđidijn roovvâdmáánu vuosmuu peeivi já suu puárásub viljâ še lâi jáámmám siämmáá ive et lâi tääl perruu puárásumos almaiolmooš já kenigâsvuođah lijjii ton mield pargon suáđist puáttim maŋa maaŋgâi ivij ääigi lijjii-uv perruu poccui pygálustmeh sarvai kaldiimeh njuovvâmpoccui njuovâmeh já vyebdimeh ááldui čoonâdmeh kyedditmeh já vuássái miärkkumeh haaldun lâi šoddâm meiddei säksilâš suátikiiveer já lemnuuh meiddei veikkâ mon ennuu lemnâloová sun eelij čiehâmin ääiđi ulguubel já viežâi tobbeen ain taađeest lemnuid ko tarbâšij lâi uáli pyeri sorvâpiivdost já ohtii sun lâi-uv pááččâm soorvâ mottoom váárán jeđe lâi njuovâmin tom leškin te ton kuávlust lâi lamaš jotemin meiddei mecciteknikkár já sun lâi kuullâm ko kiinii lâi pááččám kuohtii tiäđust-uv lâi vävjiškuáttám lovettuššâm já lâi vuálgám keččâđ lâi čuoigâm ubâ vääri pirrâ mut soorvâpäččee ij lamaš kavnâm lâi kuittâg čuoigâm suu pirrâ ton paje ko sun njuovâdij tom soorvâ sijdâskippáár še lâi vuáttám saaveehlättee já ervidâm tállán ko čyeigest lijjii lamaš kezis lädisaveheh et taat ij tääiđi leđe olmâ ašijguin joođoost sun skuvgâlij ubâ čage vääri paijeel já sorvâpivdee saaveehlätteeh kale láppojii aasâi meiddei anarâš meccivahtâ já lâi tiäđust-uv suu veerdi moonâi luus já táátui suu elliđ tobbeen väärist vala tärkkilubbooht ucâmin tom soorvâ ko sun lâi lamaš vises et soorvâ toh tobbeen kale ležeh koddám ko kuulâi vala kuohtii päčimin-uv kale tieđij kii tobbeen lâi pááččám já maid mut sun čielgij et já lii siämmáá väärist puásuičagge já suoi lává tobbeen pááččám njuovvâmpoccuu et ij tot tađe kommeeb hommá lah lamaš lâi oskom tom já äšši paasij toos kavnui kolle já muáddi ive maŋeláá tiätu kole kavnuumist lâi levânâm miätá já olgoláá-uv kollekuáivooh miätá ruámustii toho halijdij iskâđ kollekuáivum já nuuvtpa sun skippuudâđâi uábis kandáin vyelgiđ lâi lamaš mottoom kolleväldidem mut ko sun lâi skelmušâm tobbeen toin lain et lâi suáládâm kolleputtâl kiästnii já lâi kavndâttâm tast te kaartâi vyelgiđ tobbeen tagaráin huáppoin et teltta já puoh tävireh-uv paccii toos lâi nuuvt lopâlâš et sun innig luoštumgin toho maasâd já kolleväldidem paasij omâsteijeettáá väldidáin tom nommâsis já kuáivuškuodijn kole kale tot aamnâs maid suoi kuáivoin lâi čievrâ ko kolle lâi togo pehti nuuvt jieŋâlâsâst kuáivoin suullân vittâ ive siämmáá saajeest já stuárráámusah kollečalmeh lijjii säpligpooškâ stuárusiih nuuvtko jieš taid nomâttij ránnjáväldidem omâstij já susthân kale lâi juo talle mottoomlágán maašin moin sun kuáivui sun pyevtittij väldidem roobdân te avžui suu koiviistiđ váhá jieijâs-uv väldidem pelni maid poorgâi-uv roggeest ij kavnum mihheen nube roggeest kavnui raami čalme já kuálmádist penttâ raami čalme lâi merkkâ tast et kolle tobbeen ličij mut tot lâi nuuvt jieŋâlâsâst et táváláin kuáivoin toho ij ulâttâm já kuođijn väldidmis iäváge innig uđâdâm tom kuođij kuittâg noomâs kollekuáivumkuávlun ko juuvâš mast kuáivoin kočoduuškuođij maŋeláá lâi majemuš kuás puovtij vala pivdeđ kuobžâ njuolgist uáđđimkuátán ko ive adelui asâttâs tienmuđušii pivdem kieldimist paasij historján meiddei nuuvtkočodum kuobžâkarvem já taaiđij-uv leđe vissâ majemuš olmooš aainâs-uv tääbbin kuávlust kote koorvij kuobžâ ađai čuoigâi ton uáđđimkuáđi pirrâ jeđe vuobdij tom ruttâalmaid tiänái toin nuuvt pyereest et suuitij uástiđ olssis vuosmuu moottorkiälhá já vala posâluššâmmaašin eromâš kuobžâpivdemist maainâst stuorrâuábbi ađai kirjeest mainâseh siijđoin noomáin peeivi tupenurheest kuákkáá stuorrâ tevdum njuhčâ tađe várás heŋgâstum ildest lii lamaš siämmáá saajeest juo ihheed ovdánškuottii nuuvt et ive lâi njuhčâčagge lamaš kirdemin tâi nuuvtko tot taan ääigist iättoo pajas já kirdám juuvâ rasta mannee šleđgâlinjáá njeigâ nuuvt et maŋgâ njuuvčâ ruáppánii toos njuhčâ kuittâg ij jáámmám pic koostâi vala lihâdiđ já vaazij sude roobdân jeđe vaaibâi toos tot voojij toollâđ vala paijeen já lihâttâllâđ mut mudoi lihâdiđ tot ij innig kostâm pelikyeimi meid lâi siäivum suudán já iällám tävittávjá kyeimis lunne jeđe moonnâm oppeet suudán almottij ääšist tallaa komserjâsân kote táátui fievridiđ moottorkiälháin taid jamâ njuuvčâid luoddâpiällás maid poorgâi-uv kijkkiistâlâi suddepellâst huttájeijee njuuvčâ piäiválávt já masa jyehi peeivi muuštij komserjâs-uv suáittiđ sunjin já koijâdij njuhčâsaavâid já ko te njuhčâ ij innig vaijaam luptiđ uáivis tot merhâšij tom et njuhčâ lâi jáámmám adelij komserjâs love eelliđ viežžâmin tom lâi koijâdâm sust love tevdittiđ njuuvčâ moos tiäđustkin komserjâs ij puáhtám adeliđ love mut lopedij išediđ lopeucâmuš rähtimist jna njuhčâ lâi jáámmám moonâi ton pelikyeimi sude nube roobdân jurgâlâđâi jáámmám kyeimis kuávlun komerdij kulmii jeđe kirdelij čuávui njuuvčâi lattim já veikkâ suddeest lijjii eres-uv njuuvčah veikkâ mon ennuu taat leskân pááccâm njuhčâ pisottâlâi ain ohtuunis viežâi njuuvčâ tobbeen sudderoobdâst viekkij tom piejâi seehâ siisâ jeđe tuvkkâlij puolâščuukán vyerdiđ tevdimlove lâi niŋálâs já tot teedij kiilud maŋa vuolgâttij tevdimlopeucâmuš tiätu instanssân jeđe ko tobbeen ij taggaar lope puáttám te talle sun ferttij vuolgâttâlškyettiđ tevdimlopeucâmušâid váhá kuus-uv kuittâg poođij almottâs et sij iä pyevti mieđettiđ tevdimlove ovtâskâs ulmui instans kost kieldee miärádâs poođij almottij et tast ij lah väldi mieđettiđ love ovtâskâs ulmui rávhuiduttum lode tevdimân kuittâg almottui et aaibâs majemuš saje mii love puávtáččij mieđettiđ ličij staatârääđi ličij vuoigâdvuotâ tagarân vuolgâttij ucâmuš staatârááđán ijge moonnâmgin kuhháá ko lope njuuvčâ tevdimân puáđistij toimâttij ive puolâščuhheest orroom njuuvčâ kote teevdij njuuvčâ ive já ton rääjist tot lii kuákkám tupenurheest pelikyeimi maainâs ij nuuhâm vala toos lâš viežžâm njuuvčâ meddâl ton sudderoobdâst te ores njuhčâ lâi puáttám ton suudán já aassâm siämmáá saajeest ubâ keesi já vala puáttee-uv keesi poođij ain vuosmustáá jyehi kiiđâ ton siämmáá suudán já aasâi kidâ čoovčâ räi ive ääigi kiävlui ohtuunis njuhčâ suulâin ijge tot perustâm eres njuuvčâin maiden njuhčâ lappui já kuávlust lii kavnum lovmat ihheed tassaaš jamâ njuhčâ maid nabda-uv lemin suu tupenjuuvčâ pelikyeimi riegistum njuhčâ lii lamaš ive mánuppaje peivid puáris et ton peeleest tot puávtáččij leđe-uv tot viättá tääl pennuinis rávhálijd iäláttâspeeivijd päihistis mast sun lii aassâm ubâ avvees eereeb taid vittâ suáti-ive puáhtá ettâđ et sun lii puohâin aaigijn kuhemustáá aassâm olmooš já ubâ kuávlust-uv sunjin uáli šiev tiervâsvuođâ riskesvuođâ já eellimiivijd vala ennuu päikkinommâkirje almostui suomâkielân päikkinommâkirje paikannimikirja lii kuástidâm kielâi tutkâmkuávdáš láá tieđâlâš vyevi mield čielgejum päikkinoomah miätá čälleeh láá-uv njunoštotkeeh čielgee tobdosumos pääihi tuáváid uáli mielâkiddiivâš kejâdiđ magareh tuávááh päikkinoomâin láá tobdo lasseet vala tot et tast láá fáárust meiddei ennuv sämikielâliih päikkinoomah láá tagareh suomâkielnoomah masa miätä moi maadâ lii sáttá leđe sämikielâst láá om njäbbi ävži miessi hoašša juuhâ råeteme iilvâs äššitobden lává lamaš já eeči já alge päikki lii eromâš taan kirjeest lii áinoo nommâ mii lii čaallum viiđâ kielân čálám taas jurduidân motomijn anarâškielân kyeskee päikkinoomâin saajeest lii lamaš váhá tivomâš-uv čielgiittâsâst čáálá et noomâ šoddâm kaamâs säänist ij lah vyerdittettee stuorrâ juuvâ nommân arvâl peicâ et tot lii vuálgâm monnii omâsin pááccám säänist kannat val huámášiđ et ton nommâ iättoo sárnoi koskâvuođâst kyevti náál já noomâ sujâttem lii te iättoo-uv nuuvt tego kaamâs-sääni sojá-uv já kuávlust kal ettii et rokke kal eeđâi lii täst anarâškielân mut lii-uv tot nommâ tuođâi kevttum kosten ton kevttimist vises tiätu lii koddeáldu já ton genetiivhäämi lii kiäváá päikkinommâkirjeest ton pääihi nommâ ij lah ettum aaibâs vises tiättun jis mun vuoigist mušteem te taan noomâ lam mun arvâlâm máhđulâš čielgiittâssân tot lii-uv lamaš já te lii jurgâlum suomâkielân lii taan kuávlu puáris suomâkielâst kevä máhđulâš čielgiittâs adeluvoo kirjeest meiddei mield taan anarâšnommâ lii suorriittâs luohtâ säänist tot lii čällei mield finnim stuorrâ luovtâ ađai mield kälddestsun taat tiätu lii kavnum lemin kukken viežžum čielgiittâs ko ijhân tääbbinkulij kihheen eeđâ vuonâ luohtân ij lah meendu alda vuonârido tot lii s km keččin jo nommâ sátáččij puáttiđ mield tast ko láá tievâ luovtah lii luohtân ubâ jävri ij kale totkin nuuvt pyereest oro heiviimin ko jävri lii vaarâ nomâttum uáivi mield ige nubijpelij uuccâđ pyerebijd čielgiittâsâid ličij mii lii tuše kyevti kilomeetter keččin leđe et kiännii riddoost ässee kuátiuuksân lii tot uáivi oinum mudágávt eidu luovtâ peht já te šoodâi nommân lii kuittâg finnim noomâs ađai ko ton peht máánu ain paijaan kejâdijn meiddei taggaar máhđulâšvuotâ et sänimaadâ luovtâsm ij kuulâ luohtâ sääni ohtâvuotân ton merhâšuumeest mii meerhâš jäävri uási mut meerhâš maidnii muide hân kal lii vaarâ deminutiivkiäjus lii-uv luovtâstiđ veerbâst rahtum noomiin siämmáánnáál ko puurjâstmâš maka ličij val sänimadduu loopâst t nuuhâm meddâl epidiđ kale uážžu taam-uv lii eennâm já čääsi rääji mut lii meiddei jeggiriddo mii lii jeegi já koške eennâm rääji jeggimokke-uv lii motomin nomâttum luohtân siisâ cááhá sehe máddáábeln já viestârbeln jeggiluohtâ tom vissásávt čielgiiččij et nommâ sátáččij puáttiđ veerbâin roohâđ teikâ rovvâđ mielâst ton vuáđđun sátáččij leđe meiddei adjektiiv roohâd ko togo pehthân lii rohâdâs láá päävtih já källeeh já togo lii vaigâd jotteeđ tuše h- sajan ličij šoddâm ton hiäjus paarâ v- mield vuolgâsäännin heivee anarâškiel sääni riävdu koddesarves máhđulâšvuotâ sátáččij leđe rievdâđ riidon rievdâđ muorah já eres kobđoo tiiŋgah kälddee teikâ tiäđu mield lii kiirján valdum häämi tot puárásub ääigist kevttum ääigisthân kal noomâid pardeh setitoho mielâst täst kolgâččij leđe häämi vuosâsaajeest toin ko tágárijn noomâin läävee leđe ain genetiivhäämi čierrum čuálmi kalga leđe čiärrum- eejist lâi taan pááikán eres nommmâ mield taan jäävri nommâ lii ovdil lamaš já suomâkielân nommâ lii vaarâ rahtum orjâlâškiel noomâst já te ton algâuási lii sirdum maasâd anarâškielân nommâšoddâm mun kal imâštâlâm taat jävri lâi ovdil te mon suujâst tággáár aaibâs táválâš sääni ko suálui kaskoo anarâškielâlii kuávlu muttui orjâlâškielâ suolu säännin já te oppeet solo háámán anarâšâi kielâkevttimist anarâšah joskii kevttimist ferttee leđe komálâš historjá dokumeentist lii ive taan jäävri nommân eidu lii-uv äšši peicâ nubijkejij et nommâ lii ain lamaš eidu mut ulmuuh kiäh mattii tubdii tuše orjâlâškielâ nobdii et ij pyevti leđe eres ko já te saavâin já pápárijn kumâttâlškuođij taat mielâst noomâ šoddâm lii moonnâm nuuvt et täst lii kevttum paldâlâshäämi mii iättoo lii aldeláá uá mii lii taan häämi aalgâst kalgâ ettâđ-uv pyerebeht oa diftoŋ iättoo val uánihâžžân et tot sáttá kulluđ vieres piälján tuše o n taat sääni čallui-uv soaloi val jotkân ton noomâ loppâ-i pelivookaal j já jävri-sääni algâ-j suddáin oohtân já te šoodâi já ain jurbâsmij lii vaarâ tuše jurgâlum heivee meiddei hitruuvuođâ tiet paldâstittđ saanijd soaloi já salo salohân lii ovdil merhâšâm eidu stuorrâ suolluu arvâluvvoo balttilâš lovnân rokke kal mainâstij ohtii radiost et taan jäävri nommâ lii lamaš ovdil ovtâstuvvoo ruokkâdávt orjâlâškielâ sáánán cohkolat mii meerhâš cuávis saje keessiv koškee láádu já láá meiddei ton sullâsiih pääihih já päikkinoomah main lii já mun kommentistám tommit et täi noomâi šoddâmääigi lii tain kuávluin vaarâ sarnum suábbád kemisämikielâ ige orjâlâškielâ kuittâg láá lovmat lm-loppâsii sääni lii päikkinoomah peht ij kuittâg cohkolat lah ko togo lii kieŋâlumos saje sulâstit anarâšsääni cooggâlm tâi cogâlmâs mii šadda veerbâst coggâđ lii rakânâs mast cageh tuálih ciäggud mottoomlágán káttus sáttá leđe tovle lamaš lii lamaš peht lii čielgiittâssân orj säänih soarvi já orda pyereest lâi pyehtiđ čujottiđ anarâškielâ saanijd suárvi já ordâ syejni k l syeini čielgiittâs mield noomâ algâuásán lii luoihâttum orj sääni válgan mon merhâšume ij lah tiäđust tohon kulij čujotteh uigâđ já uigâdem merhâšeijee säänih valgâđ valgâm uigâm já valgâstem kuálmádin mädimuu njaargâ nommâ lii mon anarâšnommâ lii viehâ vissásávt mii kiävttoo juoŋâstmist päikkinoomah sáttá leđe meiddei toin ko valgâmist kevttui eidu suárváš häämi soarvi kulloo vaarâ omâs piälján sarvi lii et taat nommâ lii vala uánánâm monnii kuhheeb noomâst veikkâba lii-uv tääppin uánidiđ paihijnoomâid lii lii jna iätá et sääni viäskoo merhâšume já algâvuáđu lii oomâs já arvâl et tot lii tääbbin sarnum tovláá omâs kielâst puáttâm vaarâ lii mut anarâškielâst lii kuittâg sääni vieski mii meerhâš čievârmohe já sáttá merhâšiđ čiehâr mudoi-uv sodâččij máhđulávt verbâ viäskuđ já tast ain häämi viäskoo puáhtá verdidiđ saanijd juuvâ noomâ já viestiđ vestiđ orj feastit máhđulâš et mield láá ulmuuh viästâm maidnii já toin juuhân šoodâi taggaar nommmâ lii čaallum anarâškielân háámán tego noomâ algâ ličij uánánâm säänist ucce teikkâ uccâ mut ko ij kavnuuu mihheen vuáđutiäduid návt čälimân te pyereeb ličij čäälliđ lâi ohtii roonnig kote finnij uccâ nieidii liške lâi vielgâd tego muotâ poksâmeh ruopsâdeh tego vorrâ já vuoptah čappâdeh tego eebenmuorâ kočodij nieidâs nommáin ääigi keččin roonnig jaamij já mottoom ihe tastmaŋa kunâgâs naajâi uđđâsist roonnig lâi hirmâd muččâd mutâ meiddei hirmâd ilgâd lâi tijdâspeeijâl moos sun távjá keejâi já eeđâi eeđâ speijâlâm kiäm täälgis lah valjiistâm speeijâl ain västidij lam tääl valjiistâm šoodâi jyehi peeivi ain muččâdubbon et muččâdubbon speeijâl västidij muččâdumos lii peeivi rääjist roonnig vajedij nieidâpeelees kočoi miäcásteijee suu kuuvl já eeđâi nieidâ miäcán já ane-uv huolâ tast et sun ij kaavnâ maassâd čájádâlâi kuhháá meeccist tuohu teehi sun teeivâi uccâ tuuváá kuuvl skolkkâlij uuksân mut kihheen ij västidâm já nuuvt sun jieš lehâstij uuvsâ huámmášij et sun poođij viistán mii lâi rahtum párnái várás vissásávt assii párnááh ko tuuveest puoh tiiŋgah lijjii nuuvt uceh lâi pevdi mon oolâ lijjii pieijum čiččâm taldrikked já čiččâm uccâ koppâd já peevdi pirrâ lijjii čiččâm uccâ stovlid alne lâi leibi já mielkki já helá alne tuoldâi mälispääti lâi nuuvt niälgum et sun ij puáhtám leđe juvâhánnáá mielhist já purâhánnáá váhá leeibist já málásist sun lâi purâdâm te sun uáđistuuškuođij kuárŋui porttháid pajekiärdán já tobbeen lâi uccâ uáđđimvistááš kost lijjii čiččâm uccâ seŋgâžid leggistâđâi tuárrást seeŋgâi oolâ já nohádij toos moos lâi puáttám omâstii čiččâm luággid kiäh vajâldii jyehi iiđeed paargon hervâkeđgiruukin já maccii ehidist pááikán eehid sij hirmástuvvii ko huámmášii et kiinii lâi lamaš sii kievkkânist já puurrâm sii purrâmušâst sij kavnii pajekeerdist uáđđee nieidâ sij njahhii suu kuuvl já ohtâ tain eeđâi mučis nieidâ cuuvnâ suu adelii uáđđiđ ráávhust iiđeed ko lâi koccám te sun mainâstij kii sun lâi já mondiet suu lijjii vyejettâm pääihist lopedii aassâđ sii kuvlân aalgij luágij táálust luholâš äigi luágih vuolgii jyehi iiđeed ruukin te čurgij poosâi mälistij já tuovŋâi loolgah leđe várugâs kuosijgijn luágih ettii ilgâdis ennipeeli sáttá kavnâđ luodâ mii tuve kuuvl uážu lekkâđ uuvsâ jis sun puátá lopedij leđe várugâs roonnig smietâi lâi-uv tuođâi-uv tolvum meddâl sun oppeet moonâi speeijâl kuuvl eeđâ speijâlâm kiäm täälgis lah valjiistâm speeijâl västidij lam tääl valjiistâm moonâi syeligâs kiällárlonnjâsis já vaaldij čapis tijdâpääđi sehhij toos puohlágánijd njaddošaddoid já ko tijdâmääli lâi vaalmâš sun njuoskâdij pääđist mučis ruopsis omena sun keejâi kristalpáálun já ooinij páálu siste luágij tuve já luodâ tohon roonnig tieđij kost lâi sun addij et sun kolgâččij mutteđ jieijâs olgohäämi amas tubdâđ suu tuuveest poorgâi pargoidis láávlun lâi lááččám seeŋgâ cokkiittâm tuulâ uuvnân já čurgim kievkkân sun lâi liäibumin kááhu sun kuulâi et kiinii skuálkuttij uuksân tobbeen lii koijâdij jienâ västidij omenaid mučis njaalgâ omenaid ij lah ruttâ jiemge uážu lekkâđ uuvsâ västidij tot häittid västidij jienâ lehâstah laasâ já mun adelâm tunjin oovtâ omena lehâstij laasâ čuážui hitruuslágán puáris ákku keigij stuorrâ ruopsis omena ij puáhtám leđe väldihánnáá tom rähis ákkum eeđâi käskistij stuorrâ pitá omenast sun koočâi lättei já puáris ákku reeškij ilgâdávt luágih pottii pááikán sij kavnii viälláámin lättest tego sun ličij lamaš jáámmám lijjii murâšliih já čiäruškuottii sij iä halijdâm pieijâđ háávdán sij rahtii sunjin lasâkisto mon sij kuoddii ollâ vääri oolâ luágijn čokkái ain vahtiimin kisto ko iärráseh lijjii ruukipargoost peeivi prinssâ kote juuđij tast lappâd huámmášij kisto sun raccastij aldeláá já ooinij kistoost viälláámin mučis nieidâ sun hiämáskij koijâdij mottoom luágist kii tot mučis nieidâ lâi já mii sunjin lâi tábáhtum luággi mainâstij sunjin ubâ sorolâš mainâs maht sij lijjii kavnâm lättest viälláámin prinssâ eeđâi muu tuálvuđ kisto laanan varjâliđ suu kisto nuuvt kuhháá ko iälám miettii loopâst priinsâ vátámâšân já sij kuoddii oovtâst kisto vääri vuálus talle ohtâ luággi vieggâsij já kisto šlivgásij čuuvtij já masa jo koočâi mirhâlâš omenapittá vuolgij čuddust já koccái já lehâstij čolmijdis mun lam munjin lii tábáhtum sun imâštâlâi mainâstii sunjin puoh prinssâ lavkkij uáinusân já koijâdij halidičij-uv puáttiđ suu fáárun laanan ij ilgâdis roonnig puávtáččii suu kavnâđ vuolgij mielâstis priinsâ fáárun tastko tallan rähistui priinsân naajáin já ko ilgâdis roonnig uážui kuullâđ tast sun šoodâi nuuvt kaađâšin et jaamij toos nuuvt já prinssâ eelijn luholâžžân ain elimis loopâ räi uáppeeh skammâmáánu čohčâ já roovvâdmáánu láá kočâttâm lostâidis pääihi tuáhá lii šoddâm leegiš ađâi ennuv uccâ suávvááh lii lamaš rissesaavoot leegišist já sun lii čuoppâm ubâ leegiš soovij uáksiriisijn äijih já áiguv rähtiđ luuvdáid kalga rähtiđ lostâttes suávi riisijn já tääl já äijihst láá ennuv luuvdárähtimriseh taarbâš suávi sahis njuoijâlis riisijd noovdâ já čonâstuv moin luuvdá riseh čannojeh oohtân oovsij riisijd kalga sujâttiđ siämmáá kulij novdân äijih väljee njuolgâdis nuorâ suávi ruŋgo čohá noovdâ nube keeji puvkkoin lotteen vâi tot monâččij pyerebeht luuvdá siisâ lii čuoppâm luuvdá čonâstuv segis suáhivesast kalga vistig puunnjâđ já meidiđ fasko čonâstuvâst koorâ meddâl já ponjá tom nuuvt ete tuálá čonâstuv madduu jyelgi vyelni pelestis čuákkee riisijn kiästu mon maadâuási pirrâ sun kiäsá čonâstuv sun váldá vistig paijeelmiärásijd riisijd meddâl äijih uigâd puunnjâm čonâstuv riisij maadâuasi čoođâ já kiäsá kyevti saajeest nanosávt maadâuási pirrâ já kiesâst vala čuolmâ čonâstuv pirrâ-uv sun uigâd noovdâ riisij maadâuásist siisâ lii luuvdá vaalmâš oovdâst láá ennuv suáhiloostah já suopâlistškuát taid tállán uđđâ luvdáin lii kal pyeri suopâlistiđ riisijd já äijih pieijâv kolmâ ráájun vâi toh siäiluččii njuoijâlin kiiđâ räi riisijn já äijih áiguv vala kiđđuv-uv rähtiđ uđđâ luuvdáid keesi várás čonâstâh čonâstuv vitsas sidenaru čuuhâđ čuuvâm čohá teroittaa kiessâđ kiesâm kiäsá kietoa korrâ koorâ kuori leegiš nuorta koivua kasvava tiheikkö lote lođe kiila luuvdá luuta meidiđ miäidám miäidá pehmittää njuoijâl njuoijâlis taipuisa njuolgâd njuolgâ suora novdâ noovdâ varsi puunnjâđ puunjâm ponjá kiertää risse rise risu saahâd sahis tiheä suáhi suávi koivu suopâlistiđ suopâlistám suopâlist lakaista uáksi uávsi oksa kielâi uhkevuálásâšvuotâ kielah láá tääl suullân sarnum kiellâd já ton lasseen láá maaŋgah tuhátteh merkkâkielah tegu seevvimkielah lohomeeri ij lah tiäđust om ton suujâst ete távjá lii uáli väädis miäruštâllâđ mii lii kielâ já mii suommân uási maailm kielâin láá viehâ uceh koškâmiärálávt oovtâ kielâst láá sárnod ko ubâ maailm kielâin láá vuálá miljvon sárnoo kielah nuuvt et suomâkielâ lii jiešalnes maailmvijđosávt viehâ stuorrâ kielâ ennuu ko maailm kielâin láá vuálá sárnoo kielah kielâst láá ucceeb ko sárnoo nuuvtpa anarâškielâ lii-uv šiev juávhust kielâst láá ucceeb ko sárnod lii kielâlávt uáli kievhi ton kuávlust sárnojeh kiellâd mii lii tuše maailm kielâin sárnojeh paijeel kiellâd mii lii maailm kielâin já suáluiriijkâin sárnojeh tuhátteh kielah peht puoh riggásumos riijkah láá kost sárnuh kiellâd já kost láá kiellâd kielâriges riijkah láá ovdâm já kielâi totkeeh láá jo áigáá huámášâm ete puoh enâmustáá kielah láá tagarijn kuávluin kost nk biodiversiteet lii styeres ađai kost láá ennuu šaddo- já elleešlaajah kuávluin kost šlaajah láá uccáá kielah-uv láá uccáá mii lii maailm stuárráámus kielâ lii mandarinkiina mon miljvon olmožid sárnuh eenikiellân nubben stuárráámus lii hindi milj eenikielâlâš sárnod puátá espanja milj eenikielâlâš sárnod já esken niäljádin eŋgâlâškielâ milj eenikielâlâš sárnod váldojeh fáárun meiddei eres ko eenikielâliih sárnooh te mandariinkiina lii ain-uv stuárráámus mut nubben puátá eŋgâlâškielâ talle espanja já hindi stuáráámus kielâ eenikielâliih sárnooh taheh maailm ulmuin uhkevuálásâšvuotâ kielâi puátteevuotâ ij oro meendu pyerrin mielâst kielâin láá vaarâst lappuđ čuávuvâš ive ääigi eteh ete nuuvt ennuu ko kielâin láá jáámmâm ive rááján tááhust stuárráámus uási maailm kielâin láá eenâb teikâ ucceeb uhkevuálásiih lii uhkevuálásâš ađai aštâšum talle ko kielâ sirdem puáttee suuhâpuolvân lii hettâšum nuuvt ete párnááh teikâ kuittâg uási párnáin iä oopâ jieijâs aalmug eenikielâ ete kielâ lii ucce ij ain meerhâš tom et tot ličij uhkevuálásâš maailmist láá ennuu uccâ kielah moh sirdâšuveh ubâ ääigi puáttee puolvân já maid ij oro uhkedmin mihheen merhâšittee vaarâid tááhust stuorrâ kielah-uv pyehtih leđe uhkevuálásiih nuuvtko om ukraina já kečua kielâ ij finnii maggáárgin torjuu teikâ jis tot irâttuvvoo aktiivlávt koddeđ te ucceeb kielâ lii tiäđust-uv stuárráb vaarâst lappuđ ko stuárráb kielâ riijkai uáivikielah láá táválávt nuuvt noonâ sajattuvâst et taid ij uhked jäämmim nuuvt ete om suomâ já eesti iävá lah uhkevuálásiih veikâ toh lává-uv uceh verdiddijn taggaar kielân ko eŋgâlâškielâ aštâsuvá ađai šadda uhkevuálásâžžân talle ko ton sárnooh suddâluuškyeteh eenâblovokielân tile kočoduvvoo assimilaation pehtilumosijn assimilaatio niävuin lii lamâš eenâblovokielâlâš škovlâ já tot lii tiäđulávt kevttum ucceeblovoaalmugij suddâlutmân pirrâ maailm meiddei párnááh láá puohtum ohoi teikâ ubâ luuhâmpojij ááigán eenâblovokielâlâš asâttâhškoovlân kost puoh máttááttâs tábáhtuva eenâblovokielân já ucceeblovokielâ sárnum lii kieldum teikâ tot ij lah tuáivuttettee pärni iäruttuvvoo jieijâs perrust sehe kielâ- já kulttuurpirrâsist sun hilgo jieijâs ennikielâ tállán ko lii oppâm eenâblovokielâ mut ij kuittâg kuássin pyevti tubdâđ jieijâs ubâlâš eenâblovo jesâningin tagareh ulmuuh sárnuh táválávt jieijâs párnáid eenâblovokielâ ko halideh šeštiđ sii siämmáálágán kolgâmušast moos jiejah lijjii šoddâm lii tááláá ääigi taan mielâst epiloogâlâš juurdâ et tááláá maailmist kuittág ucceeblovokielâliih párnááh aaibâs vissâsávt uáppih meiddei eenâblovokielâ ovdil škovlâave iäge sist pyevti leđe siämmáálágáneh vädisvuođah ko lijjii sii vanhimijn já madârvanhimijn sajan táálááh ucceeblovonuorah távjá tobdeh jieijâs olmoošlakken ko iä lah oppâm aalmugis eenikielâ ääigi kyevtkielâlâšvuođâst sárnoo távjá nuuvt ko tot ličij miinii imâšlijd já epitáválijd maailmvijđásávt já historjálávt maaŋgâkielâlâšvuotâ lii táválâš já oovtâkielâlâšvuotâ epitáválâš maailm ulmuuh láá sárnum maŋgâ kielâ já lonottâllâm taid tilálâšvuođâ já sárnumkyeimi kielâtááiđu mield juávhust eromâšávt nuorttâliih láá lamâš viehâ maaŋgâkielâliih ohtâ olmooš lii puáhtám mättid jieijâs kielâ lasseen veikkâbâ suomâ- ruošâ- orjâlâš- já tarukielâ láá maaŋgâ kuávluin máttám anarâškielâ lasseen aainâs suomâ- já orjâlâškielâ lii šoddâm hemâdâs táválávt talle ko láá halijdum vuáđuduđ ohtâlâš aalmugriijkah kost ulmuin ličij ohtâ kielâ já mielâ lâi korrâ viggâmus oovtâkielâlâšvuotân já maaŋgâkielâlâšvuotâ onnui masaba váddun mon ferttee pyerediđ ete maaŋgâkielâlâšvuođâ puátusin olmooš ij määti olmânáál oovtâgin kielâ já sunjin šaddeh psyykisiih čuolmah tutkâmušah čäittih čielgâsávt ete maaŋgâkielâlâšvuotâ oovded jurdâččem eres kielâi oppâm já unnuuvâšvuođâ lii nahcâ nuuvt ovtâskâs ulmuu ko ohtsâškode tááhust nuuvtpa ohtsâškodde kolgâččij vala eenâb movtáskittiđ ulmuid maaŋgâkielâlâšvuotân iäláskittem stuárráámus uási maailm kielâin lii vaarâst lappuđ čuávvoo čyeti ive äigin te lii-uv mihheen innig porgâmnáál tuhhiittiđ tom ete tagareh stuorrâ kielah tegu mandarinkiina eŋgâlâškielâ espanja já ruošâkielâ väldideh ain stuárráb kuávlu já puátteevuođâst maailmist sárnojeh enâmustáá muáddičyet kiellâd sárnooh láá pirrâ maailm álgám taištâliđ eenikielâidis siäiluttem peeleest moin irâttuvvoo orostittiđ kielâmolsom ucceeblovokielâst eenâblovokielân já lasettiđ ucceeblovokielâ kevttim jieškote-uv kuávluin kočoduvvoo revitalisaation jorgokielâmolsomân teikâ oovtâkiärdánávt kielâ iäláskitmân kielâ já kulttuur čonâsává nanosávt oohtân lii kielâ iäláskittem siämmást meiddei kulttuur já identiteet iäláskittem iäláskittem puáhtá luhostuđ tuše talle jis ucceeblovokielâ sárnooh já ucceeblohosiärváduv jesâneh iberdeh mon tehálâš sii persovnlâš toimâ lii kiävá nuuvt ete ulmui jurduuh kielâ iäláskittem háárán láá viehâ positijvâliih mutâ tot ij oinuu sii elimist sij iä om viišâ opâttâllâđ kielâ veikâ aneh-uv tom tehálâžžân iäláskittem lii taggaar pargo ete tom kolgâv ucceebloho já eenâbloho porgâđ oovtâst kote lii tutkâm sämmilij kielâmolsom čáálá nk kielâmolsom ponjosist meerhâš taggaar tile mast ucceeblovokielân iä adeluu eellim- já kevttimmáhulâšvuođah tondet ko kielâ ij kevttuu já ko kielâ ij kevttuu toos iä adeluu kevttimmáhulâšvuođahkin tot puáhtá merhašiđ veikkâbâ tom ete škoovlâst ij lah eenikielâlâš máttááttâš ko kielâ ij sarnuu paaihijn já ohtâ suijâ toos et kielâ ij sarnuu paaihijn lii tot ete kielâ ij kevttuu škoovlâstkin iäláskittem ulmen lii pisánittiđ taam ponnjoos já lasettiđ sehe kielâkevttimmáhulâšvuođâid já kielâkevttim kielâi tááláš tile talle kulloo sämikielâi hiäimukieláid syemmilâš-ugrâlâš kieláid eesti- já uŋgarkielâ láá jiečânâs riijkâi virgáliih kielah moh iä lah mahten uhkevuálásiih maaŋgah láá huolâst om eŋgâlâškielâ vaikuttâsâst mutâ ij kuittâg lah tuođâláš uhkekove et syemmiliih molsoččii jieijâs kielâ eŋgâlâškielân sarnum hiäimukielâin mari komi udmurt já mordva láá maaŋgâ čyetituhháát sárnoo kielah moi tile lii tuđâttettee láá jieijâs kuávluin kielâlaavah moh iä tiäđustkin tooimâ nuuvt ko kolgâččii já toh kiävttojeh kirjâlâšvuođâst algâmáttááttâsâst já mediain já mii tehálumos maaŋgâ kuávluin párnááh ain uáppih kielâid vuossmuš kiellân já meiddei uási kaavpugijn ässee nuorâin sárnuh taid koskânis nelji kielâ láá kuittâg uhkevuálásiih ko kielâmolsom ruošâkielâ pyerrin tábáhtuvá ubâ ääigi já kielâi kevttimmáhulâšvuođah láá viehâ kääržih sarnum ucceeb hiäimukielâi tile lii ennuu hyeneeb já taid uhkedeh maaŋgah jieškote-uv láváneh vaarah ruošâidutmist ubâ eellimpiirrâs tuššâmân hiäimukielâh láá kärjil vepsä tundraneeneec hanti já mansi moi sárnooh rekinistuvvojeh tuháttijgijn teikâ luuvij tuháttijgijn ij lah kuávlustis maggaargin virgálâš sajattâh iäge toh kevttuu virgálávt veikkâ toh máttááttuvvojeh škoovlâin oppâamnâsin já mottoom verd almostittojeh kirjálâšvuottân já kiävttojeh mottoom verd mediain jna mut stuárráámus uási nuorâin iä määti taid já uáli čuuvtij uhkevuálásiih hiäimukielah láá sarnum inkeroisâš vatja eeneec meccineneeneec nganasan já selkup sarnum liivikielâ iä innig määti ko muáddi ulmuu maaŋgah nuorah láá opâttâllâmin liivikielâ já liiba ohtâ liivikielân čällee tivtâstellee-uv ihheed tassaaš kielâtotkeeh kevttii ucceeblovokielâin taggaar saanijd ko jämmee já jäämmâm saatij luávkkáđ taid kielâsárnoid kiäh lijjii vala elimin já oles vuoimijgijn totkeeh kevttih-uv mielâstubbooht biologiast uápis sääni uhkevuálásâš lii jáámmám esken talle ko ij ohtâgin olmooš sáárnu tom já talle-uv lii vala tot máhđulâšvuotâ ete tot vala motomin váldoo uđđâsist anon nuuvt ko lii tábáhtum ovdâm heprean pirrâ maailm uáinoo ete ucceeblovokielâin lii tuáivu ovdamerkkâ tast lii mii čolmij oovdâst anarâškielâ ličij oskom veikâ ive ete ive keččin párnááh láá anarâškielâ peivitipšoost já finnejeh škovlâmáttááttâs anarâškielân puoh amnâsijn anarâškielâ lii vala-uv uhkevuálásâš kielâ tot lii ruokâsmittee ovdâmerkkâ maŋgáid maailm siemin uceeblovokieláid iäláskittem čáittá ete sárnoo kielâ lii siämmáá tiivrâs ko miljovn sárnoo kielâ jis ulmuuh jiejah aneh tom áárvust já pargeh ton oovdân vâi kielâ siäiluččij lii kielâtotkee ollâopâttuv syemmilâš-ugrâlâš kielâi lájádâsâst já totkeeškovlâ kyeskee nummeertiäđuh láá kirjeest a world of difference s linguistic cultural and biological diversity jurgâlâm já kielâpiervâl párnááh nommâ lii täst kärjilkielâ tuáivu vázzá maađij mield tavas lii uástâm jieht lieggâ pihtsijd siijdâst váhá tast maŋa ko poođij teehin láá ennuv jyehiláván ivneh eresnáál ko kost puohâin láá ruopsis pihtseh lii masa meetter muotâ lii vielgis kolmâ aamnâs mii lii kulloo tuše kolmun čääci veikkâ čääsist ij lah mihheen iivnijd te kuittâg muotâ lii vielgâd váhá olgoláá maađijist šaddeh muorah láá eresláván muorah ko pääihist toi loostah láá ucebeh já korrâsuboh taid peeccin maasai uáiná ennuv kuusâ mattsijd elleid moin láá muálkkáás čuárvih já kuhes soksâmeh tain láá nuuvt kuhes soksâmeh návt kolmâ pääihist ko teehi áigu kolmuđ veikkâ liččii mon ennuv pihtseh puátá jo sevŋâd veikkâ peivi pajanij eskin muáddi tijme tassaaš keesiv iä lah uánihis peeivih mutâ toh láá kuheh kuheh ete peivi ij lappuu kuulmâ mánuppajan lii maasai kuullâm vuáttá muottust riämnjá luodâid já kiergân uáiniđ-uv oovtâ ovdilgo tot láppoo miäcán lâi mudoi masa siämmááláván ko pääihi riämnjáh mut tast lijjii ucebeh peeljih já kuhheeb seibi puátá váhá ton maŋa ko lii puáttâm sevŋâd paajaapeln láá čuovah moh taheh uáinim älkken veikkâ eres saajeest ličij-uv sevŋâd iä maađij aln lah čuovah ko maađijeh-uv láá tuše hyenes čunoimaađijeh aln joteh váhá aautoh toh láá-uv šiev aautoh ege tagareh puáris romuh nuuvtko pääihist mudoi-uv puoh tävireh láá tääbbin pyerebeh já tivrâsuboh vázzá siijdân láá eidu puátimin pargoost já škoovlâst láá še ivnáás lieggâ pihtseh keččih maasai suámálii ivne viehâ kuhháá kuittâg jo párnááh mutâ kihheen ij eeđâ maiden iä mudoigin sáárnu ennuv tuše maneh pááikán autoin tâi pyeráin tâi vääzin tiervât oovtâ párnáá ko vázzá lappâd tast ij eeđâ maiden tuše lappâd já oro váhá polâmin maasaist tavveen iä oinuu čapis ulmuuh meendu távjá tááluh še láá aaibâs eres mallisiih ko tááluh tááluh láá rahtum muorâst já keeđgist já tain láá assaas seeinih vâi toh liččii lieggâsuboh tááluh tääbbin láá mudoi siämmáá mallisiih ko kavpugijn mutâ tääbbin toh láá pyereeb oornigist táálu pääihist lii tuše njaajâst rahtum kuáti mana juuvâ paijeel šalde mield já juátká määđhis ain taveláá sijdâ nohá taas iä innig oinuu maađij piälláin já maađijčuovah-uv noheh forgâ lii jo nuuvt sevŋâd et ij uáini meendu kuhás uáiná tuše vielgis muottuu ja čapis alme uáinojeh tääsnih ja máánu lii maasai mielâst muččâd mut sun ij keejâ tom sun tuše smiättá et maht pesâččij maasâd saahâ iäláskittemkuursâ loppâjuhleest kurssâliih já uárnejeijeeh pyereh kyesih já eres juhleviehâ seervi peeleest mun puávtám luho tuáivuttâsâid já kijttosijd iäláskittemkuursâ uáppeid máttáátteijeid uárnejeijeid já puohháid toid kiäh láá täid šiev puátusijd tuottân toohâm kijttoseh kuleh kote lii toohâm taam máhđulâžžân já máttááttâskuávdážân kote lii ornim taam kuursâ tääbbin kuleh kijttoseh meiddei toid kiäh láá toohâm kuursâ ruuđâ peeleest máhđulâžžân kulttuurruttârááju kieldâ pargovyeimihaldâttâs já servikodde kijttoseh kuleh kale kote lii kavnâm taan kuursâ idea já jođettâm tom nuhâmettum energiain juhle ohtâvuođâst mij puohah pyehtip uáiniđ mon pyereest anarâškielâ ovdán kuldâl kurssâlijd sárnumin anarâškielâ te ij pyevti muidego imâštâllâđ et mon pyereest sij láá oppâm kielâ taan paajeest ihehân ij lah kuhes äigi uđđâ kielâ oppâmân láá eenâb-uv stuorrâ ruttâtorjuu finnim taan kuursân lii meiddei iimâš ruuđáin ij kuittâg finnii kielâ iäláskiđ jis ulmuin alnees ij lah haalu toollâđ kielâ paijeen já ovdediđ tom oro kustoo lemin taggaar haalu kulttuurtáátu čäittimist anarâšah oroh lemin njunošist tot kalegin säämijuávhust siämmáá alleen lii lamaš ovddijn aaigijn hyenes status ij lah oonnum masa mongin áárvust talle ko sämmilij ääših lijjii ovdánâm almolávt poođij anarâšâi vuáru majemužžân lâi säämikonfereensah instituut orjâlâškielâlâš media já kirjálâšvuotâ orjâlâškiel škovlâmáttááttâs šoodâi val parlamenttâ já já rahtui säämipolitiik tággáár ovdáneme maŋa lâi anarâšâin máhđulâšvuotâ ovdediđ jieijâs kielâ ja kulttuur ovdil já ohtuunis tot ij liččii lamaš máhđulâš almolâš ovdáneme ooleest anarâšah-uv finniiškuottii jyelgisaje säämisiärváduvâst ovdil ko mij taan tilán peesâim te anarâškielâ kiergânij masa lappuđ sämikielâst kalga leđe jieijâs kielâautonomia nuuvt meiddei anarâškielâst kolgâp peessâđ jieš meridiđ et maht kielâ ovdeduvvoo lii kal tuárjum anarâškielâ já kulttuur viehâ pyereest já ton toimâmvyevist lii saje puoh sämikieláid puoh sämmilijd ovdâsteijee sämitigge ij lah pyeremus kielâäššitobdee lah vuoigist et puoh sämmilij stuorrâ eenâbloho meerrid anarâšâi aašijn nuuvt et anarâšah jiejah láá ain ucceeblovvoost autonomiatárbu meerhâš tom et anarâšah kalgeh jiejah peessâđ meridiđ kielâ oovdedmist om kielâpiervâlijn kalgeh leđe njuálgu ohtâvuođah toho kost tahhojeh miärádâsah kielâst já mieđettuvvojeh ruuđah orgaan kalga meridiđ tuše almolijn aašijn mut jieškote-uv kielâst kalga leđe vuoigâdvuotâ meridiđ jieijâs ovdánmist mun val avžuum et tij puohah elettiččijd uđđâ visioid moiguin anarâškielâ iäláskem juátkoo kalga leđe optimist maigârdij čohčâsâš vyevdist já uusâi olssis pääihi arvâm já vuovdân lijjii šoddâm pirrâppirrâ ennuv kuobbâreh ooinij-uv forgâ stuorrâ päikkin mudágis herskukuobbâr já ilosmij kuobbârân mun rááhtám olssân pääihi tot meridij já kuárŋui herskukuobbâr jyelgi miätá pajas kuobbâr kaperân puurâi kaperân olssis vuovâs luámi já viälánij toho tot maigârdâm ubâ peeivi já tast lijjii jo vaibâseh kuobbârist nahâreh liijká rottejii tom oođij luholâžžân já nievdâi hitruus mátunahârijdis ko kivkked kuobâr stávruškuođij já pajanij ááimun lâi puáttám vuávdám kuobârdiđ já lâi rovgim mááđu kuobârpääihi enâmist kuobbârist lii máátu olmooš huihádij ko ooinij mááđu kuobbârist já leggistij kuobbâr mááđoin maasâd enâmân nuuvt ete kuobbâr jyelgi-uv toijui kirdemmääđhist kal mááđu nahâreh-uv rovvii já tot koccái naverseemist tot liijká čaaŋâi kuobbârist olgos lâi kirdemmätki tot imâštâlâi já puuštij uáivis ij liijká pááccám murâštiđ mut vuolgij uuccâđ jo uđđâ kuobbâr lijjii kal vyevdist valjeest kaavnâi-uv jotelávt vala-uv stuárráb herskukuobbâr já kuárŋui toho cieppâđ päikkiluámi olssis kuovlâlij kuobbâr luámist ige uáinám ulmuu innig kosten máátu oskoi ete taan kuobbârist tot uážžu asâstâllâđ ráávhust tot viälánij timmâ luámán já moskottij čolmijdis halijdij juátkiđ uáđđim jo kullojii ko máátu kuulâi njiäpčááttem já siämmást jo njuoskâ njuovčâ njuálustij tom suorgânij lehâstij čolmijdis já maid immâšijd tot ooinijgin lâi käskistâm kuobbâr kaperist pitá máátu jo váhá jierestui suutâi poccuu oolâ já kiljoi cyevkkejih muu päikkikuobbâr mun uážu mongin kuobbârist aassâđ ráávhust ij liijká poollâm uccâ mááđust tego olmooš joođhij kuobbâr puurrâm peerusthánnáá mááđu kiljomist tot vissâ huámmášâmgin ubâ mááđu njuškij kuobbârist enâmân eiduttâl ko puásui lâi tom-uv njuálustmin njálmásis lâi puáššáá mutâ ij lamaš ävkki muide ko usâškyettiđ uđđâ kuobbâr maigârdij ovdâskulij já ooinij-uv ubâ vyevdi stuárráámus kuobbâr já movtáskij herskukuobâr lii kal kuobbârij kuobâr kuobbârân kuárŋum máátu kejâdij pirrâsis já visásmitij ete ohtâgin olmoos teikâ puásui ij liččii aldâgin hettiimin tom tot cievâškuođij olssis päikkiluámi lâi liijká jo hirmâđ niälgum herskukuobâr lâi-uv nuuvt njäälgis ete huámmášhánnáá máátu puurâi ton kappeer ollásávt stáávrui váhá ääigi kuobbâr jyelgi keejist já koočâi vijmâg káávvud enâmân lâi kal kalas mutâ oppeet päihittáá te kuobâr ij lahkin puoh pyeremus já torvolumos päikki munjin máátu pahudij komolistij já pozáttâlâi kaartâi liijká juátkiđ uđđâ pääihi uuccâm já maaigârdškuođij ovdâskulij uđđâ pääihi tot lâi kuárŋum aaihâ viäddá oolâ keejâi aaihâ noonâ kossâ ruŋgo tot lii aikkâ lii muu päikki stuorrâ aaihâ ij olmooš pyevti rovgiđ enâmist ige puásui puurrâđ mun varriim asâstâllâđ tot meridij maigârdij ruŋgo pajaskulij já cievâi oppeet olssis šiev luámi lâi luholâš já tutâvâš uđđâ páikkásis tot asâttâđâi aassâđ aaihâ ruuŋgon já táiđá aassâđ tobbeen vala-uv kielâpiervâl lii päikki kost pargeeh sárnuh tuše anarâškielâ já näävt sirdeh kielâ luándulávt ovdâskulij párnáid lii vuáđudum anarâškielâ siäiluttem várás já tot algâttij tooimâs čohčâmáánust vuáđudij servi ry ko tot finnij ive stipendâ kielâpiervâl várás lâi ohtsis miljovn märkkid märkkid ihe servi finnij ucâmuššâd ko loostâst lâi almottâs et taggaar kielâpiervâl álgá párnážid kielâpiervâl puovtij väldiđ ko ruttâ ij lamaš ko pargee várás já pargest iä uážu leđe ko ubbâpiävásâš pärnid pággu pieijâđ raajijd kiäh puohtii kielâpiervâlân puáttiđ pieijâđ aherääji et vuálá iä peesâ kielâpiervâlân já tom et pärni puávtáččij finniđ kielâiše pääihist teikâ suuvâst porgâv tääl já láá ubbâpiävásii já uásiáigásii lii táálust já čujottâs lii kiäh sárnuh anarâškielâ pyereestpuáttim kielâpiervâlân äigi kolliđ lii iđedist já ehidispeeivi räi jođetteijee mielâst párnááh láá oppâm anarâškielâ hirmâd pyereest láá lamaš aalgâ rääjist te mättih tääl kevttiđ anarâškielâ jyehipiäiválijn aašijn láá pyereh oppâđ jis sij älgih ađđiistâllâđ tállán maainâst kalhân aalgâst oroi et täst ij puáđi mihheen ko kihheen ij iberdâm maiden ferttij kevttiđ kieđâid iššeen já čäittiđ já ettâđ ain uđđâsist já uđđâsist maggaar lii táválâš peivi kielâpiervâlist lii peiviäigitavlu párnááh puáttih iiđeedpittá speelah já sierâdmeh olgon purrâmuš rijjâ sierâdemäigi peivivuoiŋâstempuddâ peivipittá puđâldem lavluuh oovtâstsierâdem olgon já pááikán láá aaibâs táváliih sierah ennuu taan peeivist sierâdmeh puáttih televisio já video peht maainâst láá puoh kirjeh moh láá almostum anarâškielân já anarâškielâ speelâid mij lep jiejah irâttâm rähtiđ mielâst kielâpiervâl merhâšume lii viehâ styeres tondet et tääl vanhimeh láá movtáskâm anarâškielân já mudoi-uv tot kulloo já uáinoo pyerebeht anarâškielâ ortografiakuursâst lii šoddâm porgemáánu peeivi eeči lâi já enni lii js tááláš eeči já äijih hevvânáin moottorkiälháin vyejedijn talle ko sun lâi neelji ihásâš suoi enijnis orostâláin uánihissii ääigi já jeđe vuolgijn kost suu enni maŋadist naajâi uđđâsist sun algâttij ive joođhij já já loppâuási škoovlâ sun vaazij sun čaalij luvâttuvâst kiđđuv oopâ juuđij já sun čaalij filosofia maisterân njuhčâmáánu peeivi ive juovlâmáánust suoi varrijn kálláinis lii-uv vuossâmuš anarâš maister já enâmustáá oopâ jottáám anarâš uássin sun raahtij uálgilaudatur anarâškielâ deverbaal substatiivâin lisensiaattân sun valmâštui ive já lisensiaatpargo kieđâvušâi kyevtistaavvâl orjâlâškielâ mi- já anarâškielâ kyevtistaavvâl mi- já me- nominijd já toi álgupuáttim lii tääl čälimin tuáhtár náguskirje anarâškielâ šlajânomâttâsâin moh kieđâvušeh kuobbârijd šaddoid já luudijd lii meiddei finnim anarâškielâ ollâopâttuv kiellân nuuvt et lii vuávám oppâoho oppâmere västideijee approbatur-oopâ siskáldâs ja meiddei máttááttâm ton mield uáppeeh láá jo finnim approbaturtutkos anarâškielâst lii pieijâđ puátteevuođâst joton anarâškielâ ollâopâttâhmáttááttâs äšši lii tot et sun lii pastam siäiludiđ já ovdediđ anarâškielâ kukken anarâš pirrâsist ko lii aassâm já pargoh já tutkâmušah vijđes sänikirje mast sun lii kiävttâm vuáđđun sänikirje sehe já sänikirje lii val kietâčaalân kirje kielâoppâ mii lii val kietâčaalân anarâškielân párnái katkismus ana mist huolâ ive anarâškielân mield ive anarâškielân pirâsoppâkirje ive já toimâttâm anarâškielân mii lii val kietâčaalân já toimâttâm toimâttâsâi kirje mii lii val kietâčaalân novellijd anarâškielâ kyeskee tieđâlijd artikkelijd jieškote-uvlágán olgosadalduvváid mieđettij stipendi mii mieđettuvvoo nuorâ sämikielâ totkei keigij sunjin roovvâdmáánu peeivi suu kuhesáigásâš máttáátteijee já ustev filosofia tuávtir lasseen et sun lii nuorâ kielâtotkee sun lii meiddei vuossâmuš anarâš kote totká jieijâs kielâ sun lii-uv servâm máinuhis olmoošjuávhun mast láá tagareh kielâtotkeeh ko já spiekâst sun taan kielâtotkeejuávhust ton-uv tááhust et sun lii jieš sämmilâš já anarâš sust lii-uv ereslágán perspektijvâ já uáinu aššijd ko mii lâi máinuhis kielâtotkeeuámikkâsâin áásá tááláá ääigist já suu perrui kuleh hollandlâš kállá lasseen kyehti nieidii já kiäid sun sárnu pääihist anarâškielâ saahâ loppâjuhleest tievâsmittemškovliittâs uáppeeh pyereh kielâmiäštáreh já pyereh ohtsâšpargoveerdih pyeri juhleviehâ teehi anarâškielâ tievâsmittemškovliittâs lopâttemjuuhlán tievâsmittemškovliittâs vuossâmuš juurdâ lii šoddâm nelji ive tassaaš já onne mist lii ilo juhlođ oovtâst tievâsmittemškovliittâs puátusij keežild lii finnim uđđâ sárnoid tuostâmba jo ettâđ et mij lep finnim uđđâ anarâšâid lep finnim tievâsmittemškovliittâs peht čepis pargeid kiäh mättih sárnuđ anarâškielâ já ovdediđ tom jieijâs piäiválâš elimist škovliittâsâst láá lamaš ollâ vátámâšah já eidu tij pyereh ulmuuh leppeđ jieijâd roolijn annaam huolâ tast et aaibâs puoh tot mii lii lamaš väädis já korrâ pargo tyehin lii šoddâm máhđulâžžân já loopâst finnim merhâšume mij peessâp ilodiđ oovtâst puoh taan tievâsmittemškovliittâsääigist maid lep jottáám oovtâst peeleest halijdâm tuáivuttiđ puohháid hitruus juhle já suotâs et leppeđ peessâm puáttiđ teehi markkânsaje uuccâm markkânsaje uuccâmmääđhi toohim kiđđuv ko oinim kove markkânsaajeest uážžum ušom Øisten tiäđu et markkânsaje ličij togo kogo iänááš uási tááluin-uv lijjii siijdâ roobdâst roobdân mut jiem kavnâm taggaar saje mii ton kooveest lâi kuittâg kove siijdâst já tot lâi čohčâmáánu numerist numerist lâi meiddei ive valdum kove markkânsaajeest vájáldui ihán mut te keessiv oinim páihálii aavisist máinus jeđe reissejim toid määđhi ääigi jiem vala usâškuáttám uđđâsist tom markkânsaje mut ko čaallim artikkel vuonâmarkkânijn já finnejim tiem siämmáá puáris markkânkove te poođij mielân et jispa tääl te iäláččim ucâmin tiem saje uđđâsist printtejim tien čapis-vielgis kove já muáddi oho maŋeláá ađai hirmâd sahis miärhá siste vuoijim uđđâsist ij lamaš innig miärkká ko tot paasij pic tobbeen lâi uáli mučis šoŋŋâ já meerâ lâi kuálhist vuojâččim siijdâ keejist kiäčán vazâččim siijdâst já valdim kuuvijd mut mihheen soojijd ij orroom tuhhiimin tien puáris kován lâi ááigán vala nuuvt aarrâd et kihheen ij oinum mongin táálu šiljoost já uvsáid jiem oskeldâttâm skuálhuttâllâđ ääši toos já vyeijilim pááikán finnim tien puáris markkânkove šleđgâhäämist mut tast lijjii nuuvt ennuv roskeh et vuolgâttim tom vâi sun fiksiiččij taid ruuskijd meddâl mainâšim sunjin et iäláččim vala ohtii ucâmin tom markkânsaje já algâttiččim uuccâm nuuvt et monâččim vistig Øisten savváid še movtijdij vyelgiđ fáárun ko sun še tuubdâi mielâkiddiivâšvuođâ áášán já tothân munjin heivij uáli pyereest sust liččii tagareh kuvvimpiergâseh moh must vailuu muoi vyeijiláim pasepeeivi toin jurduin et tääl tot markkânšiljo kalga viijmâg-uv kavnuđ já toho puáđidijn vyejestáim vistig Øisten šiiljon ij lamaš pääihist mut suu pijgá latvialâš nissoon lâi naavit lunne já viggáim addiittâllâđ suin ij máttám ennustkin eŋgâlâskielâ mut tommit kuittâg addiittâláim suin et Øisten ij lamaš pääihist mut puhelinnummeer kale sust ličij tiäđust koivij kännykkäs lummoost čaaitij tom nummeer já mun suáitistim Øistenân lâi kostnii vyejimin autoinis kuusnii ige sun puáhtám tääl munnuu išediđ markkânsaje ucâmist muide ko čielgiimáin puhelimest kogo tot já liččii já váhá ton markkânsaajeest-uv mut talle ohtâvuotâ potkânij já vyejestáim muádilov kilomeetter määđhi lâi mudoi šiev mut lâi hirmâdsâš uárjipieggâ masa jo stormâ lâi taggaar strategia et vistig vuájáččâim šiiljon já jis sun ličij pääihist tâi suu eemeed te koijâdiččáim love vazâččiđ suu kiedist čapis-vielgis kuuvijn já uuccâđ tom markkânšiljo kuvvimsaje skuálhutmin uuvsâ mut táálu lâi kuárus jođhijm määđhi já vuojijm siijdâ máddáápele roobdân kejâstâllâđ pirrâsân kooveest lâi älkkeht tubdâttettee tuodârsilhuet mii ij mahten heivim máddáápiäláid tuoddâráid vilšâstim tavaskulij já tobbeenhân tot lâi lâi identlâš kove silhueetân já tääl láim kavnâm aainâs sunde mon kuávlun kove lâi valdum mottoom táálu šiiljon já mun moonnim kove kiedâst skuálhuttiđ uuvsâ kote uuvsâ lehâstij sáárnui sämikielâ já addiittâláim pyereest love kiedist vaazzâšmân já kuvviimân mon sun mieđettij-uv suu uáivil kogo kove sátáččij leđe valdum já sun arvâlij et tot puávtáččij leđe siemin tiävááš mii lâi aaibâs tastan auto nissoon šiiljon já vaažžâškuođijm vijđásubbooht eemeed čujottem tiäváá alne mut iän lamaš tuđâvááh uáinusân čoođâ kuulgâi juuvâš mon Øisten mainâšij já mii oinui meiddei ton puáris kooveest-uv ton juvvii máddáábeln já vissáseh tast et tääl leen alda tom saje kost puáris kove lii valdum tieđijm tääl et kove ferttee leđe valdum eidu taan siämmáá juvvii máddáápele mielist aldeláá meerâ lâi tuše tot et mielli lâi aiđum ige višâččii lovettáá vyelgiđ kuárŋudiđ savzâaaidij paijeel táálu mii lâi tállán juvvii rasta monâdijn já mon eennâm vissâ lâi tot aiđum mielli lâi aaibâs maađij pellâst uuvsâ já tom lehâstij mottoom kuhes puigâ taažâ nommâ lâi já sun maatij eŋgâlâskielâ sunjin tom puáris kove já koijâdáim love peessâđ aldeláá meerâ kuvviđ movtidij hirmâdávt tom kooveest já táátui et jis finniiččij tom olssis šleđgâhäämist čielgiđ sunjin et oordeleh lijjii nuuvt čovgâseh et kove ij uážuččii luovâttiđ kiässán mut liijká eeđáim maybe kenski uážžoim love moonnâđ toho miälán kuvviđ já tobbeenhân tot kavnui saje mast markkânlaavlâ muštâl markkânšiljo roobdâst stuorrâ ävži lii kost paldâluuvâi pajaluuvâi távjá kávnojeh merâriddoost eellim vala koijâdmin čujottâs vâi peesâm vuolgâttiđ sunjin puáttee ko šleđgâhäämist ton kove jiem oskeldâđâččii luovâttiđ mut loostâ kale lâi lamaš mieldi toppapusseer-uv mut ääši kijvesvuođâ keežild jiem lamaš muštám kárvudâttâđ toos jiemge lamaš muštám suoijiđ jieččân čiäppát korrâ já kolmâ piegâ vuástá määđhi maŋa puáccájim äŋgiris čudâpohčâsân já kumeštâsân já viäddojim seeŋgâst oovtmano masa oho kale mustám väldiđ še čeveliijne-uv fáárun aainâs čohčuv já tälviv ävhittes jurgâlusah ääigi láá anarâškielân-uv iđeškuáttâm ain eenâb maaŋgâlágán teevstah kieldâ staatâ kirho já sämitige almottâsah kulluuttâsah já tiäđáttâsah já eres haldâttâsteevstah čuákkimpovdiittâsah já pevdikirjeh kieskâd almostuvvojii kyehti ráhtusruttârááju tieđettemkirjáá anarâškielân puoh lii puáđusin sämikielâ laavâst mii lii jo mottoom ive lamaš vyeimist mield anarâškielâ lii siämmáá-árvusâš eres sämikielâiguin já váátá tievâslâš kielâpalvâlusâid lii stuorrâ merhâšume anarâškielâ statusân loptee kielâ áárvu ko tom piäsá luuhâđ loostâin nommâkoolbâin já äigikyevdilis tiäđáttâsâin kielâovdáneme ij pyevti läittiđ lam lamaš jieš-uv fáárust uážžudmin taam laavâ seervist já sämitiggeest pajeláá mainâšum kirjáid lii vuovâs kejâdiđ láá pyereest jurgâlum muččâdávt laaččum ivnáás kirjeh še uásistis aledeh anarâškielâ áárvu veri maka toh-uv liččii škoovlâ oppâkirjeh váiluh ennuv oppâkirjeh ko lii täi majemui ivij ääigi ovdánâm kielâpiervâl áánsust nuuvt jotelávt et kielâ mättee párnái várás ij staatâ lah áppádâm orniđ tuárvi škovlâkirjeruuđâid taam čalluu čälidijn láá anarâškielâlij párnái vanhimeh vuolgâdmin merideijeij já media savváid uáli mavttáin vâi finnâšuuččii eenâb ruuđah oppâkirjij várás mielân meiddei taggaar juurdâ et jis haldâttâstevstáid pieijum ruuđâid já pargonaavcâid piejâččij oppâkirjij rähtimân te tast ličij eenâb ävkki kielâ ovdánem pyerrin leđe nuuvt et ulmuuh iä ennuvgin luuvâ haldâttâsteevstâid mut škovlâmateriaaláid kal ličij tállân ano peeli ääšist lii val tot et mist láá hirmâd uccáá tagereh ulmuuh kiäh mátáččii oppâmateriaalâid rähtiđ meiddei stuorrâ tárbu jyehilágán kulttuurpuáhtusáid lavluid filmáid čaabâkirjálâšvuotân jna čuolmâ ij lah tiäđustkin älkkee čuávdiđ mut ääšist kannat kuittâg savâstâllâđ juovlâmaainâs čođâldittám oppâkenigâsvuođâlaavâ miäldásii oopâ ađai kansaškovlâ já jotkâškovlá láin pááccám tuáhá ihe lâi lâi taggaar vuođâloho et keejâiba tom kuábbáábelij peri te ihe ~lâi siämmáš lâim iällám ovdâsteijen pygálusâst njuovvâm tobbeen poccuid viđâlov suulâin vuábdám taid taksialmai já puáhtám tobbeen ellen tuše oovtâ poccuu ađai vuájááneergi lâi päärtihlâš paalgâs lâi talle vala styeres ađai paalgâs ij lamaš vala sierrejum palgâsist suujâst paalgâs ornij pygálus eidu ive sevŋâdumos ääigi ađai ovdláhháá juovlâi návt kerd lâi te miiba tast toho ferttiiččij vyelgiđ skippuudâđâim já rahttâđâim ristejijnân já já vuolgijm lii tääl masa peeiviool ihheed et jiem innig mušte taan kyevti ulmuu noomâ kiäh vuolgijn mii fáárun sattijn leđe tâi ulmuuh siämmáá peeivi vuojijm kost ijâstâlâim já kálgus pääihist lâi sevŋâdumos iveäigi ađai skammâ te ferttijm tooláá iđedist koccáđ leŋgiđ vuájánijdân já tolliittiđ iiđeedsiävŋusist kejimield lâi vuájánin iäččán rievtâgis já pievrihis čuoivâg moin vuojâččim luovâsvyeje tuše saveheh lijjii čonâstum kerrisân mušte kii lâi njunosist vissâ-uv mut mätki ovdánij pyereest já pyevtittijm taavaakeš nuuvâi jävrimätki já ferttijm kalgâđ savehijdân kerrisit jeđe korŋiđ enâmân já čuoigâliđ niävránškuođij já riemâi purgâstâllâđ kote tuubdâi täid enâmijd pyeremustáá čuoigâi njunošist já mij poođijm maajeeld myeđhi maŋa peesâim räi já oppeet peesâim vyeijiđ kerrisist čokuttâlân aainâs kulmâ kilomeetter mut ko peesâim jäävri kiäčán te kaartâm oppeet kalgâđ savehijdân já kuárŋuđ viehâ ciägu puolžâ oolâ maŋa ep innig peessâm čokuttâllâđ kerrisist pic kaartâim čuoigâđ lasanij já aainâs mun jiem tiättám muidego tom et liččijm kostnii taavaabeln čuoigâi njunošist láiđiimáin vuájánis já uáinus lâi uáli siävŋus aldemuuh miestuuh kuávvájii mut ovdâmerkkân mii kolgâččij leđe puoh pyeremustáá uáinojeijáá eennâmmerkkâ ij oinum kosten jotkui maŋgâ tiijme já siävŋánškuođij-uv mut peri čuoigâi njunošist et peessâp-uv innig kuássin mut kivkked luáštádâđâim-uv juuvâ oolâ lâi mon taavaabeln suáhivyevdi muttuuškuođij sahâdubbon já ko korŋijm vááráá paijeel te mii ovdiibeln lâi pygálusäiđi tuálvuim vuájánijdân kuátumân ceggijm láávu nuorttipiäláá väriviältán ko markkânsaajeest iä vissásávt liččii uáđđimsajeh mijjân kiässán kuittâg vala uápásmuumin pygálussajan kost lijjii muáddi stuorrâsiähá kámpá lijjii kuittâg aaibâs pokkâ mottoomverd juhâlum ulmuin et ep pááccám tohon pic moonâim jieččân láávun kárvudâđâim peskáid cokkiittijm tuulâ jeđe nohádijm purgâstâlâi et lâi vala piivvâl koccáám hirmâd kolmâsân lâi puolâštâm já tullâ lâi jo áigáá časkâm uáđđimsaje lâi puáššust keejân uálgispeln aaibâs uksâpellâst já ferttejim tállán moonnâđ olgos tojâliđ riissijd vâi finniiččim tuulâ oppeet cokkâniđ puállái já muu skipáreh-uv koccáástâlškuottii já vuolgijm káárdán mut poccuuh iä lamaš vala käärdist toh kale pottii káárdán já mij keesijm poccuidân jieččân kontturân piištij ušom kulmâ peeivi já puolâšeh lijjii korrâseh ubâ ääigi ij tiäđustkin lamas maggaargin mittár fáárust mut nabdam et puolâšeh lijjii ubâ ääigi paijeel ceehi nuuhâm maŋa račoim láávu kaarâim kerrisijdân já vuolgijm maasâd juovlâáptuiiđeed lâi ive sevŋâdumos äigi te mánutteve keežild ooinijm uáli pyereest innig mušte kii tâi kiäh tolvuu mii siijdâ poccuid kuávlun mut orom muštemin et tot ij lamaš kihheen mii lávujuávhu ulmuin lâi lamaš korrâ purgâ te mii puáttimtuáli ij innig tiettum ollágin lâi oppeet njunosist já pyevtittijm äiginis taavaakeš kost oppeet peesâim čokánistiđ kerrisáid já vyeijiđ kejimield pyevtittijm kost oppeet ijâstâlâim já táálust juovlâpeeivi tastoo vyejestijm puohah paihijdân stuorrâ maailmân uđđivemáánu ihe veik mon kallaad keerdi uánihis ääigi siste lijjim vyelgimin vuolgâhân lii ain lamaš munjin mielâsâš äšši ko aasâm olgoenâmist tovváá jiem murâštâm meendu čuuvtij tomgin et jiem peessâm ko ilodim tast et ulmuuh-uv lijjii puátimin siämmáá čuákkimân kuus jieš-uv lijjim monâmin lii-uv suotâs eelliđ te nube tááhust máátkán vyelgim ij lah kuássin meendugin hitruu nissoonulmui kalga kyeđđiđ táálu taggaar oornigân et puáhtá vyelgiđ já kalga huolâttid tast et ton muudon lii pärnikeččee ko jieš lii meddâlist kalga vala rahttâttâđ-uv mii oro lemin puoh váiváámus äšši ubâ vuolgust kalgeh leđe pargopápáreh já pihtâseh valjiimist ij taarbâš leđe tot táválâš nisonij váddugin must ij lah mihheen maid pieijâđ paijaalsân mut ko lii lieggâsub ko te ferttee vyelgiđ asettes pihtâsijgijn já mottoom kooskâst lonottiđ tälvipihtâsijd paijaalsis pivtâskerdij hiävrásmist šadda ain lasekuáddámuš tovváá iimâš kale määđhi valmâštâlmeh monnii uáli pyereest pargopápárijdân lijjim čokkim jo puorijn aigijn já pärnikeččee-uv lâi tiäđust lâi koolmâs te lâi älkkee pieijâđ tälvipihtâsijd paijaalsis oonij huolâ pääihist já ton-uv tááhust lâi älkkee vyelgiđ ko vuolgâpeivi poođij te lâi-uv ereslágán vädisvuotâ oovdâst kirdemkiädán mannee moottorkiäinu lâi tivvoom vyelni já ruuhkah lijjii hirmoseh tohon ij autoin puáhtám vyelgiđ já kuuspâ tobbeen autogin ličij kuáđđám ko kuássin ij tieđe maggaar oornigist tom maassâd kávná iššeed tuálvui muu kost njuškejim junán vuolgâ lâi ehidist karttim vyelgiđ ehidispeeivi mii lii puoh viärráámus jotteemäigi ko talle puohah pargoulmuuh-uv láá joođoost toos-uv kavnui čuávdus ostim junáliipu vuosmuu luokan kost ain vissásávt finnee čokkámsaje vuot lii ohtâkiärdánis čielgiittâs hollandlâš lii häänis já mielâstubbooht veik čuážžu kuhes määđhi juná viäskárist ovdilgo máksá oovtâgin seenti eenâb et finnee čokkámsaje luokka ij kale lah čuuvtijgin tivrâsub ko nubbe luokka mut kuittâg taan-uv tovváá lijjim ervidâm aaibâs olmânáál junást nubbe luokka lâi aaibâs jo tievâ já vuosmuu luokka vuot lâi kuárus vuosmuu luoka junávávnu kuus moonnim lâi uáli kuárus aaibâs nube peln kuhes váávnu čokkájii motomeh almaah oinui sooitâčmin kietâpuhelimáin nubbe čalâččij maidnii tiäturáin kuálmád luuvâi loostâ já kyevtis iävá orroom porgâmin maiden čokánistim ohtuunis sajan uksâpellâs nuuvt et jiem tarbâšâm hiävrásiđ stuorrâ mätkilaavhâ meendugin kuhás tom váávnust kyevti peeŋkâ kooskân kost lâi mudágávt luámi vuordâččem maŋa juná vuolgij kuuloold vyeijiđ junáin lâi suámálâš vyeijiđ já tubdui aaibâs tego liččim lamaš lättee vyelni čokkáámin maht juná pajekeerdist kullui aaibâs jo hirmos larmâdem oroi lemin motomin huikkem motomin mottoomlágán muusik toos lijjim kale täi ivij jo hárjánâm-uv et junást ain lijjii veik maaŋgâmuđusiih jotteeh maht tot huikkem oroi puátimin aldeláá ja aldeláá huámmášim tom-uv et vávnu lâi liegâs já et lijjim aaibâs jo pakkânmin muusik taahtâst meridim et nuolâm tälvitaaki tot muusik já huihâdem poođij mii junáváávnun-uv čiiđâčapis smarfevuoptâg almaijuávkku juuđij tast lappâd fááškui kieđâidis nubbe huškoi ruumbu kuálmád tánssái já iäráseh juttii mudoi suámálávt tast lappâd muusik taahtâst peessim heŋgâstiđ jieččân taaki-uv spijkárân mii lâi muu uáivi paajaabeln almai kiddij kuittâg taakinuollâmkooskâst muu huámášume ko sun eeđâi hollandkielân skippáársis keejâba nissoon lii tuurist čujottij muu mätkilaavhâ almaijuávkku juuđij tast lappâd jeđe orostij junávávnui kooskâst leijee viäskárân almai roossâm laasâ čoođâ kiddij meid tot et tánssám já fáškum nuuvâi já almaah ráđádâllii siijvost koskânis suorgânim ohtâ almain čujottij suormáin njuolgist munjin já čaaitij jieijâs aleem pirrâ et sun uáivildij toin čaittâlmáin muu aaleemlaavhâ eskenhân lijjim kuullâm tom-uv jieččân peljijgijn et eidu tot siämmáš almai lâi annaam muu turistin eidu nuollâm taaki ko lâi nuuvt paahâs mut siämmást tuáppejim tom já pieijim tom uđđâsist paijaalsân já vala rottejim ruttimkettig kiddâ ko lijjim tom porgâm jiemge lam kiergânâm vala čokániđgin te almaah puáđiškuottii mii junáváávnun já eidu toos uksâpellâs kost mun lijjim čokkáámin moonâi čuážžuđ uuvsâ oovdân muu tuáhá neeljis čokánii nube pel káytává kost lijjii kuárus peeŋkah kyevtis čokánáin eidu muu njune oovdân já ohtâ vala paasij čuážžuđ nube pel káytává muu oovdân nuuvt et jiem peessâm innig kuussân kulij maht pivâstâh kulgâškuođij nube tááhust tondiet et lâi hirmâd jo paahâs já nube tááhust tondiet et polâškuottim kolgâččim-uv huikkeđ nubbijd kiäh čokkájii merettes kukken nube peln váávnu vâi kolgâččim-uv čokkáđ rávhálávt sajestân aaibâs tego jiem liččii maiden nabdemingin kejâdii tast pirrâsis já vissâ uccii muu lavhii kuoskâttâlâi muu mätkilaavhâ must ij lamaš liipu uástim maŋa ko eurod mut muu uccâ lavhiist lâi passâ já tobbeen lijjii meiddei paŋkkikoortah moigijn kale ij tobdoslovoittáá maiden porgâm et tääl ko laavhâš lâi must taaki vyelni almaah iä kuittâg nuuvt älkkeht puávtáččii tom toppiđ fakkist tiettim maid porgâččim oinim konduktöörkuáhtás puátimin siämmást pajanim čuožâd já huiheškuottim tego motomeh nisoneh läävejeh-uv mon tiet tij čuážžuvetteđ tast kaskoo káytává já pirâstitvetteđ ulmuid toin naalijn et täst ij pyevti ubâ lihâdiđgin jiem lijkkuu ollágin taas keččim konduktöörkuáhtás suorgânii ko huámmášii et sarnum-uv hollandkielâ já et jiem lamaškin toin naalijn aaibâs olmâ tuurist veik lijjim-uv čielgâsávt kirdemkiädán jotemin luhhoost iberdáin mast lâi saahâ uáiniđ tii mätkiliipuid nubbe sunnust koijâdij almain mist lah mätkiliipuh ohtâ almain västidij ton tááhust kolgâvetteđ puáttiđ munnuu fáárun nubbegis konduktöör eeđâi kuittâg ij kihheen koijâdâm liipuid almaah pajanii kii maht-uv jeđe siämmást tot tánssám já pancârdem já larmâdem aalgij uđđâsist juávkku vaazij konduktöörkuáhtásáin čuávuvâš viäskárân eidu ton uuvsâst mii lâi muu tyehin ij tarbâšâm kuohtii koččođ pajanim huápust já moonnim čokkáđ nube pel váávnu tohon kost lijjii eres-uv ulmuuh kale paasij siämmáá sajan váávnu mut tast jiem kuáddám nuuvt stuorrâ huolâ iähân tobbeen lamaš ko motomeh pihtâseh já loddenommâlistoh moin älkkeht finniiččij uđđâ priinti iävá vuálgám viäskárist innig kuussân já almaah-uv paccii toos čuážžuđ juná orostij te oinim maht konduktöörkyevtis leggistáin almaijuávhu olgos váháš áigáá keččin juná oppeet vyeijilij jiem innig poollâm nuuvt čuuvtij tast iärásij kuvlân mut tuš paaccim smietâdiđ tom moin naalijn ličij puátteevuođâst torvolumos jotteeđ junáváávnust ij pyevti jotteeđ mii lii liijkás tievâ ko talle vollit lummosuolâ ij kustoo pyevti jotteeđ taggaargin váávnust mii ij lah nuuvt tievâ ko talle vollit riävvárjuávkkugis meiddei smiettâđ tom maht munjin lâi keevvâđ jis jiem lijjii mättiđ hollandkielâ já jis jiem lijjii mättiđ anneeđ vaarâ smiettâđ tom-uv moin naalijn kolgâččim puáttee tovváá jotteeđ et tot jotteem ličij torvolâš láá ääših moid jiem valagin lah luhostum kavnâđ olmâ vástádâs ihheed peivi juovlâmáánu já mun čokuttâlam autost vyejimin viestârân kuávlun mun lam monâmin riidon áásá meid tubdum sun tiävdá ihheed lii stuorrá äšši ton peeivi sun ličij meid päcimin iäláttâsân ja taat lii suu maainâs ihheed tassaaš juovlâmáánu šoodái kandâ-pärni já sun finnij nommân álkkest ij suu eellim álgám olmooš kiän sun ooinij lâi suátituávtir saksalâš val ive sun kal kiergânij aassâđ ovdil ko säämisuáti aalgij ja ubâ kaartâi evakkon kukkosâš evakkoäigi nuuvâi keessiv já peesâi perruinis pááikân moonâi škovlâ lâi škovlâ peeivi mätkin šoodâi suullân km korrâ stoormâst ja tállán čuávuváá peeivi val km juuđij škoovlâst luokkad ja tast maŋa val jotkâškoovlâst ihepele škoovlâ algâttem ij lamaš meendu älkkee sun koolgâi máttááttâllâđ uđđâ kielâ suomâkielâ ko lâi peessâm te lopedij et ij kuássim monâččii moonnân škoovlân maiden luuhâđ kuittag ive sun moonâi-uv ristâlâš nuorâiškoovlân ko uusâi seminaarân já peesâi-uv tohon sun uápásmui eres säämi uáppeigijn já nuuvt šoodâi säminuorâi servi ivij aalgij meid jotteeđ sämimáttáátteijei čuákkimijn-uv piištij ohtsis ive mast sun lâi kiävttám uási suátiškoovlást já sun valmâštui ive máttáátteijen sun ij kal halijdâm ton suujâst ko máttááttem tâi čuárgum mottoom mecciškoovlâst ij lamaš meendu hitruus juurdâ pargo vaaldij kuittág-uv sun moonái paargon nuuvt-uv kuhás ku sun ornistâlâi já čaalij siskáldâsâid sämikielâlijn jienâpaadijn ko pargo ij lamaš porgâđ te sun juuđij ollâopâttuvâst ennuv ij kiergânâm luuháđ oovtâ approbatur árvusääni já pele cum laude árvusäänist áánsust kaartâi távjá vyelgiđ nuuvtkočodum kieddipaargon čuággiđ tovláid mainânisijd tiet sun ij ain kiergânâm uásálistiđ tenttijd ja nuuvtpa sun ij ovdánamgin meendu čuuvtij sooitij já almottij et kolgáččij uuccâđ nuorâiškoovlân máttáátteijen ko oovdis máttáátteijee lâi hevvânam nuuvtpa algâttij máttáátteijee pargo čohčuv ristâlâš nuorâiškoovlâst máttááttij ive jâ ive vuáđudui parlament ađai sun uásálistij aaibas aalgâ rääjist já lâi meid saavâjođetteijen mii šoodâi parlameet jotkâm lii meid lamaš aaibas aalgâ raajist fáárust seervâi meid ohtsâš orgaanân mast sun tooimâi meid saavâjođetteijen lovo äigin sun kiergâniđ tovhustiđ maaŋgâin jieškote-uvlágánijn kielâorgaanâin ovdâmerkkân parlament kielâlävdikoddeest já ucceeb kevttum kielâi sämikielâ lävdikoddeest loopâbeln ive moonâi paargon läänihaldâttâsân virgenommá ij lamaš meendu fijnâ ylimääräinen suunnittelija sust lái sämikielâ máttááttâs kyeskee ääših meid oppâmateriaalpargo jođettem virgenommâ muttâšui koulutoimentarkastaja já val maŋeláá sivistystoimentarkastaja virgen servi vuâđudui iive ja ton aalgâ rääjist lii lamaš seervi saavâjođetteijen servi algâttij anarâškielâ piervâlproojeekt mon uáiviäššin lâi máttááttiđ vuálá škovlâahasáid párnáid sämikielá nuuvt maht pärni uáppá kielâ sárnumáin anarâš kielâpiervâl algâttij tipšođ párnáid ive já tobbeen láá álgám puáttiđ párnááh škovláid kiäh máttih kielâ nuuvt pyeres et taid koolgâi ornih máttááttâs talle ja täälgin iä lah tarbâšân anarâškielâ táiđusiih máttáátteijeh te vaaldii virgestis virgeriijâ ja aalgij máttááttiđ opâttij ive pirrâ kieldâ ovdil ko onne páácá iäláttâhân peeivi šoodái samudjávrálijd já kandâpärni kote finnij nommân mut älkkest suu eellim ij álgám ko vuossâmuš olmooš kiäm sun ooinij lâi suátituávtir já saksalâš val ive sun kiergânij aassâđ ovdil ko säämisuáti puállái já ubâ kaartâi evakkon kukkosâš evakkoäigi nuuvâi keessiv já peesâi perruinis pááikán kansaškoovlân moonâi čohčuv kost sun vaazij kansaškoovlâ luokkad já maŋa vala jotkâškoovlâst ihepele algâttem ij lamaš älkkee ko sun koolgâi máttááttâllâđ uđđâ kielâ suomâkielâ pesâdijn sun lopedij et ij kuássim innig monâččij monnân škoovlân maiden luuhâđ ive sun moonâi ristâlâš nuorâiškoovlân já tobbeen peessâm maŋa moonâi vala máttáátteijeeseminaarân sun uápásmui eres sämmilâš uáppeigijn já nuuvt šoodâi säämi nuorâi servi ivij jođeškuođij meid sämimáttáátteijei čuákkimijn piištij ohtsis ive mast sun lâi kiävttám uási suátivievâ väzzimân já sun valmâštui ive mut máttáátteijen sun ij kal halijdâm ton suujâst ko máttááttem ađai čuárgudem mottoom mecciškoovlâst ij lamaš meendu kiäsutteijees juurdâ pargo kuittág vaaldij já moonái nuuvt-uv kuhás ko sun orniistâlâi já čaalij siskáldâsâid sämikielâlijn jienâpaadijn já siämmást sun juuđij ollâopâttuv ennuv ij kiergânâm luuháđ keežild sun kaartâi távjá vyelgiđ nuuvtkočodum kieddipaargon čuággiđ tovláid mainâsijd tiet sun ij ain kiergânâm uásálistiđ tenttijd já nuuvtpa sun ij ovdánâmgin kuhás ollâopâttuv oopâin sooitij já táátui suu uuccâđ ristâlâš nuorâiškoovlân máttáátteijen ko oovdiš máttáátteijee lâi hevvânâm algâttij máttáátteijee pargo čohčuv nuorâiškoovlâst já máttááttâs piištij ive vuáđudui parlamenttâ moos sun uásálistij aaibas aalgâ rääjist já lâi meid saavâjođetteijen kuttâ ive mii šoodâi parlameentâ jotkân lii lamaš mieldi aaibas aalgâ rääjist seervâi meid ohtâsâš orgaanân mast sun tooimâi meid saavâjođetteijen lovo rääjist sun lii kiergânâm porgâđ maaŋgâin jieškote-uvlágánijn kielâorgaanâin ovdâmerkkân parlameentâ kielâlävdikoddeest já ucceeb kevttum kielâi sämikielâ lävdikoddeest moonâi paargon läänihaldâttâsân paijeelmiärásâš vuávájeijen sust lái sämikielâ máttááttâsân kyeskee ääših já oppâmateriaalpargo jođettem virgenommâ muttâšui škovlâtooimâtärhisteijen já maŋeláá vala čuovviittâstooimâtärhisteijen lâi vuossâmuš anarâškielâ máttáátteijee škoovlâst já sun tooimâi tijmemáttáátteijen luuhâmive rääjist anarâškielâ máttáátteijen sun tooimâi rääjist kidâ iäláttâhave räi lehtor tohálâšvuođâ sun finnij servi vuâđudui ive mon aalgâ rääjist lii lamaš seervi saavâjođetteijen ohčuv servi algâttij kielâpiervâltooimâ mon uáiviäššin lâi máttááttiđ vuálá škovlâahasijd párnáid anarâškielâ nuuvt maht pärni uáppá kielâ sárnumáin láá puáđiškuáttâm párnááh škovláid kiäh mättih kielâ nuuvt pyereest et sijjân ferttij orniđ máttááttâs talle já täälgin iä lah tarbâšân anarâškielâ máttáátteijeeh te vaaldij virgestis rijjâvuođâ já máttátškuođij škoovlâin lii olmooš kote siđhesvuođâinis nággárvuođâinis já iäljárvuođâinis lii puoh enâmustáá vaikuttâm loopâ já aalgâ anarâškielâ ovdánmán kirjálâš áánsuh jurgâlâm čalluu vuossamuž kirje ive toimâttâm oovtâst säämi suoma škovlasänikirje ive čáállâm luuhâmkirjáid já ive sehe já poccui kuvlân ive jurgâlâm orjâlâškielâst oppâkirje vieres kiellan vuáđuškoovlast ive toimâttâm oovtâst suomâ sänikirje ive toimâttâm já luuhâm jienâkirje já kirje maainâs ive mast láá kyehti kasseet toimâttâm antologia mainâseh ive jurgâlâm orjâlâškielâst párnái mainâskirjed ráhtâm anarâškielâ kovesänikirje saanijd ive taaiđâr räjikosáttuv aldasijn áásá kote lii šaddaaš mut varrim jo ive ihheed tassaaš sun peesâi iäláttâhân mast sun tooimâi ubâ aktiivlâš pargoavvees pargohovdân peessâm maŋa sun tuoijuuškuođij muorâst páccáid já reliefijd máálááškuođij tavluid já rähtiškuođij betonipáccáid láá pyereest-uv nubáloh moh láá suu šiljoost lii-uv njuolgisteeđân betonielleikärdi lii maaŋgâpiälásâš taaiđâr veikkâ ij lah vala onnáá peeivi räi toollâm maggaargin almolâš čáitálmâs tyejeh láá kale almolávt uáinimnáálá já láá romuryevdist rahtum kulmâ stuorrâ tiivre já láá muorâst veerrum riemnjis kuoškâlyešteeh já vuojâttemalmai lâi mudoi uáli hyeni uáđđiđ mut talle ko sun peesâi vuojâttempargoid kooldâid vuojâttiđ te talle kale nahareh rottejii älkkeht lâi almai kote lâi tuođâlávt lamaš vuojâttempargoin hovdimvuálásâžžân kiđđuv ko kooldâid vuojâttii juvvij mield aldeláá sááhá lâi lamaš astma já suu hovdâ lâi-uv váruttâm parges monâmist liijgás alda kuoškâ ko čokuttâlâččij olgoláá vuošâstičij motomin käähvi já táárbu mield nohádistáččij lijjii tovláá ääigist uáli valjeest siämmáá juvvii pellâst já jis juávhust lâi kiinii kote ij nuuvtkin ennuu porgâm te ij tot skaađim maiden ij oovtâ almaa käibid rähtim páccáh láá-uv maŋgâ te liijká iänááš uási tain láá kästihánnáá láá kuittâg noomah tegu ađai mon juolgijd pennuuh-uv tuostii kužâdiđ ađai já lii suu eemeed kote lii šaddaaš mut suu pääcis lii vala koskân ááigui rähtiđ puáttee keesi valmâšin nomâttâsah nommâavžuuttâsah noomah iä lah ennustkin kuobbârijd kiävttám toh láá iänááš-uv lamaš poccui já kuusâi purrâmuš tovláin ulmuin iä lah lamaš noomahkin meendu maaŋgâ kuobbârân lii kuittâg tiettiđ magarijd kuobbârij noomâid anarâšah láá tubdâm já kiävttám motomin savâstâllim sun eeđâi et sist iä lamaš eres noomah kuobâršlaajáid ko kuobbâreh sun kale nomâttij vuod keejâd já šaddonommâlisto juovlâmáánu nummeer s te piäsá váhá ovdâskulij käldein vuáttá et tovlááh ulmuuh láá tubdâm čáná lasseen kuittâg motomijd noomâid anarâšah láá tubdâm noomâid kusâkuobâr já poccuukuobâr ulmui mielâst toh lává puoh taatij almosnoomah vuod eteh et tot lii uáivildâm tuš kusâkuobbâr mii lii suomâkielân lehmäntatti molsâiähtu lii šaddonommâlistoost-uv kuálmád-uv tulkkumvariantti tast lii motomij mielâst kusâkuobbâreh já poccuukuobbâreh láá lamaš puoh toh kuobbâreh maid kuusah já poccuuh láá njálmásis kavnâm meecist kuobâr mii lii lamaš tobdos já moos lii lamaš nommâ-uv lii stáálupurssâ nigrescens puáris paldâlâsnommâ bovista mii lii suomâkielân nurmimaamuna kuobbârân kávnojeh eenâb-uv noomah stáálujávvusekkâ stálukuobâr stálukáálgu kunnâsekkâ spappâ spabbâ kieddispabbâ pođgee suovâkuobâr arvekuobâr já arvespabbâ šaddonommâlistoost lii meiddei adelum nommâ mirkkâkuobâr mii lii uáivildâm kiärppáákuobbârijd suomâkielân kärpässienet listoost punakärpässieni muscaria lii kiärppáákuobâr listoost láá noomah kyevti čáánán pökkelökääpä lii pecikuobâr spabbâ teikâ tyevli já taulakääpä lii suáhikuobâr noomah iä kuittâg kirjálijn käldein lah kavnâmist nommâavžuuttâsah anarâškielân máttááttuvvoo škoovlâst lii lamaš tárbu vuáháduttiđ kuobbârij noomâid toin naalijn et oovtâ kuobâršlaajâst lii ohtâ nommâ ovdiibeln puáhtá-uv jo luuhâđ aalmugnoomah iä lah lamaš ennuv já iänááš kuobbâreh láá lamaš nomâttáá já lává ráhtám nommâiävtuttâsâid táválumos meccikuobbâráid loopâst kielâravvimjuávkku moonâi sunnuu rähtim nommâiävtuttâsâid čoođâ loopân láá listájum nommâavžuuttâsah kuobbâráid aalmugnomâttâsah moh pääcih paldâlâsnommân láá tavgij siste loopâst koodâ meerhâš tom et nommâ lii esken rahtum uđđâ nommâ já tom et koččâmušâst lii anarâšâi tubdâm aalmugnommâ kuobbârân edulis binophilus reticulatus felleus versipelle rufum populinum vulpinum scabrum poccuukuobâr holopus variicolor variegatus bovinus piperatus luteus grevillei granulatus subtomentosus badius trivialis utilis flexuosus vietus uvidus rufus thejogalus camphoratus helvus torminosus scoticus pubescens repraesentaneus scrobiculatus deterrimus kuosâ gen kuhes uo- deliciosus turpis volemus mitissimus lignyotus fuliginosus mammosus glyciosmus bertillonii piperatus pargamenus paludosa intermedia muu iävtuttâs emetica rhodopoda obscura rinn vinosa vesca decolorans erythropoda elaeodes xerampelina integra claroflava cyanoxantha lutea aeruginea delica adusta consobrina foetens punicea camarophyllus olivaceoalbus hypothejus agathosmus karstenii melizeus erubescens pratensis šoovkâh ol gen akk šovkkâh portentosum virgatum flavovirens auratum aestuans nauseosum columbetta album inamoenum fulvum pessundatum saponaceum rutilans decora nuda nebularis gibba odora rinn odora clavipes dealbata connatum decastes dryophila platyphylla velutipes oreades scorodonius borealis cepistipes laccata fulva crocea rubescens muscaria regalis porphyria virosa phalloides citrina pantherina procera rhacodes prinulus ruáđih ol gen-akk ruáđđih atricapillus eulividum praecox alnicola squarrosa mutabilis marginata penetrans fastigiata geophylla ja caperatus laniger aurea semisanguineus sanguineus traganus camphoratus evernius brunneus armillatus triumphans collinitus rubellus limonius gentilis taan kuobbâr nommâ lii esken palij muttum majemui tutkâmušâi mield kuobâr ij lah mirhâlâš tego taan räi lii nobdum involutus atrotomentosus ja glutinosus rutilus hornemannii aeruginosa capnoides fasciculare sublateritium bisporus sylvicola arvensis silvicola silvaticus comatus atramentarius micaceus perlatum pyrifome excipuliformis nigrescens stáálujávvusekkâ stálukuobâr stálukáálgu kunnâsekkâ spappâ spabbâ kieddispabbâ pođgee suovâkuobâr arvekuobâr arvespabbâ ovinus confluens repandum rufescens imbricatus cibarius eli kantarelli fiskiskuobâr kevttum oppâkirjeest aurantiaca cornucopioides tubaeformis aurora lubrica flava viscosa crispa badia aurantia conica esculenta gigas perlata infula ambiqua päikki alne paajaabeln lii mon vuoluukeččin viestârbele riddoost lii tääl päikki maŋa tast láá aassâm suu maajeeldpuátteeh majemustáá alge pääihi toovláš nommâ lii lâš aassâm tast teikâ láá kale suuvâst om šoddâm kiän enni lâi maŋa pääihi ässee lâi muu eeji eeči lâi šoddâm já jaamij eeči lâi enni já ákku lâi naaijâm já sunnust lijjii párnááh love kerivijn lâi hilgum ucâmuš uudistilast mast koolgâi leđe nommân riddoost maŋeláá kuittâg ive mieđettui kuálásteijeesämmilâš kruununmetsätorppa mon nommân šoodâi ađai vaarâ mield lah muu tiäđust maht já kuás finnij taam táálu lii páádán muštâlâm et ennis vuobdij táálu čuođijn marhijn ij šoddâm tom tuve omâstiđ ko oovce ihheed ko jaamij pieđgânij já ucemusah šoddii huudolâžžân ko lii tiäđust et ákku lâi máhđulávt siäsá ađai muáđá já et lâi tastoo hyelkki te vissâ tupe sirdui hyelkkivuođâ noomâst luándulávt kuuvijn finnee váhá lasečielgiittâs taan pääihi ässein kooveest láá párnáin tuše uási iä lah lamaš vissâ pääihist já motomeh iä lam val šoddâmgin lii váldâm ive lii mijjân vuolgâttâm tutkimuslaitos tiätá tom kuás kove lii valdum já jis keččâl miäruštâllâđ mon puáráseh párnááh láá taan kooveest te puáhtá arvâlâddâđ kiäh kooveest liččii luvâdijn kietkâmist muu eeči tyehin já viseshân taat miärustâllâm kal ij lah kaandâsthân ij oinuugin muh ko hattâ mon roobdah láá sujâttum pajaskulij kal oroh nuuvt uccen ko juurdâš sii šoddâmiivijd vâi láá-uv sij lamaš nuuvt uceh šadostis máhđulâš et kove lii-uv veikkâba ive tooleeb valdum uáinoo uámi viste vissâ äitti mii uáinoo meiddei väldim kooveest kooveest uáinoo siämmâš riddopeeci puáhtá arvâliđ kogo peht lii čuážžum kove väldidijn kirjeest lii taat kove masa siämmáá häämist lii valdum kirjeest lohá talo varrella tárkká kiäččá te šiljoost láá maŋgâ ulmuu kuittâg love kaskoo lii tupe mast muu eeči-uv lii šoddâm päikkiriddo lii váldâm ive já tom lep finnim táálu láá nieidah já šoodâi kievhimus almaa táálu riggásumosân lii váldâm ive já tom lep finnim albicilla lii stuárráámus peivikozzâlodde mon suájáh láá kuheh já kubduuh lii kukke suájákeejij koskâ lii já tot tiäddá skuáčureh hárrájeh eenâb ko kuáskimist já suájákeejih láá masa tulcesčievâgeh ko kuáskimist toh láá jurbâseh poođâš lii čuuvtij uánihub ko kuáskim poođâš já häämis peeleest tot sulâstit kulmiháá uánihisvuotâ lii-uv vissásumos tobdomerkkâ iäruttiđ merâkuáskim kuáskimist merâkuáskim sooddâst te ton suájáh láá masa láskud láá kuittâg ucánjáhháá komâreh já käŋŋirsuájáh váháš pajeláhháá eres-uv kuáskimij pehti lii niŋálâs táválávt stuárráb ko ores vardâ ij lah siämmáá šoolbâš ko ovdâmerkkân kuáskim vardâ ko aainâs nuorâ luudijn pyehtih váiluđ puuzah já skuáčureh-uv uáivi já poođâš láá kuovgâduboh ko radde já seelgipeeli lodde puárásmuvá te poođâš muttoo taađeest kuovgâdubbon já loopâst tot lii aaibâs vielgâd käävci-ihásijn luudijn lii uáivi masa laavcâivnásâš loddeest njune lii tevkkâd já puáris loddeest aaibâs fiskâd puárásumos merâkuáskim lii lamaš já peli-ihásâš já maailm puárásumos merâkuáskim lii lamaš vijđánemkuávlu lii já pessejeh suullân paarrâd main suullân merâriddokuávlust pessejeh suullân paarrâd já suullân paarrâd taah revireh láá já tulvâdemáldái aldasijn sehe riddoin mut vises tiätu ij lah tast et tot ličij kuássin pessim aldasijn merâkuáskim pessee táválávt čácáduvâi piälláin táválumosávt merâriddoin já suáluikuávluin lii suuvâjuátkimavveest ihásâžžân rissepiervâl lii čiähusist ulmuu čoolmij oovdâst ovdâmerkkân aikkâkeejist tâi pähti-ildest piervâl puáhtá leđe meiddei merâjotteem linjâštavlu alne láá jieijâs revirist muáddi lonottempiervâl já ihásávt toh valjiv tain oovtâ moos monniv piervâleh láá vuoiŋâstem- já purâdempiervâleh kyehti merâkuáskim lává skippuudâttâm paarrân te toh lává oskoliih kuáimásis ubâ eellimavvees nubbe jáámá te leskâ puáhtá parâluđ uđđâ pelikuoimijn mannee táválávt mane mut piervâlist kirdeleh táválávt ohtâ tâi kyehti uđâgáá iäskán láálá monijdis iänááš ohtuunis pelnub manuppaje já ko uđâgááh láá kočâttâm korâidis te ores puáhtá purrâmâš toid-uv uđâgááh stuáruh te kuohtuuh vanhimeh piemmâv taid kuolijguin já meid haavdâ uđâgáiguin porá še eres luudijd uccâ njomâtteijeid já tälviv haaškâid rááđuid já pasâttâsâid ääigi še skaarfâid já tast sáttá-uv šoddâđ tehálâš já lavâlâš loskâm skarfânaalij räijejeijee lii pessimääigi ulguubeln viehâ joskâd mut pessimääigi eromâšávt piervâl aldasijn ton táválumos jienâ lii čuhâlis korrâ jienâkuálus kli kli kli kli mii sulâstit váháš kierrâš reeviirhuikkâs lii čuovâdub jienâ ko niŋálâsâin váruttâsjienâ lii mottoom verd jieŋâlub viehâ korrâ já spuákkájeijee klek aldasijn tot váruttâl čuhâ njurgâsáin tâi vyeligis ruŋkkâsáin lii uánádâs noomân mut meiddei meerhâš amoc mielâttum puáhtá ettâđ lii peessâm paddiđ jieijâs raapijd lâi maailm tâvâlumos peivi vazzim merâriddost jâ keččim maht leidih rappaa taa já vaarâ rahttât puáttee hiitin ij kale pyevti leđe veikkâ suu artistnommâ uáivildičij-uv tom uáináh räppee movtáskittiđ eres nuorâid sárnuškyettiđ mestâ juo lappum eenikielâs anarâškielâ ääši tovâtteh tom et lii viehâ uccâ máhđulâšvuotâ taggaar kavnuumân kote räppee anarâškielân lii aalmug jiešalnees ucce já ij lah ettum et ohtâgin ličij ubâ huámášâmgin rappiđ sämikielân äšši lii et anarâškielâ lii ohtâ tain ucemus kielâin sämikielâi juávhust sárnuh tuše olmožid anarâškielâ toi kooskâst vaarâ nubáloh nuorrâd et toi kooskâst vala huámmâš kiinii rappiđ uážžu ettâđ et lii siämmáá ko et vuáitáh lottoost vyeittimmáhđulâšvuođâigijn lii vala eres saajeest ko kost anarâškielâ sárnoo eeđân viäsust penâkkullâm uárjibeln vistig suu viiljâ já forgâ peesâm tiettiđ et sun-uv lii erinomaš kandâ tiet mun lam puáttâm fáárun kost munnust lii tulkkân journâlistâ orjâlâškielâg peeljih iä lah hárjánâm kuullâđ anarâškielâ te sáttá leđe vaigâd addiittâllâđ eidu tanen rappaa-uv anarâškielân ko rappaaškuottim te rappajim suomâkielân mield smietâškuottim et ij-uvsun kolgâččii pic sämikielân rappaaškyettiđ et ulmuuh kalgeh peessâđ kuullâđ anarâškielâ ko tot ij kulluu masa kosten iä ubâ tieđegin maggaar tot lii iätá anarâškandâ sust láá tobdomeerhah moh puávtáččii uáivildiđ et lii kielâidealistâ te sun kuittâg šluvgá uáivis ko koijâdâm tot kale lii já suu viljâ lii meiddei iätá tulkkâ kote ij maašâ leđe siähânhánnáá munnuu savâstâlmân et viljâ čälistij luvâttuv väzidijn kyehti párnáikirje anarâškielân eeči vist lii máttááttâm sehe jieijâs já eres-uv párnáid anarâškielâ škoovlâ pehti já lii pääihist-uv sárnum anarâškielâ parga tääl máttáátteijen vyelitääsist eeđâ kale peivinaharin lemin šoddâđ olesáigásâš rapparân osko taam kale šoddâđ tuottân mut puáđám avepeeivi rappađ oles astoáigám rappađ astoääigist ereslasseen lamaš festivaalist kost peessim tiervâttiđ pegâlmâs rappar muštâl vyelligávt jis kalga keččâđ mon ennuu peruštume lii finnim te ij lah máhđuttem et sun forgâ čuážžu stuorrâ lávttái alne já rappaa raahtij nuorâiuásádâh dokumeentâ rappaamist rapparij internetsiijđoin rámmojeh hirmâdávt rappam ereslasseen tot siämmâš piäggâm rappar ja lohá jieijâs avepeeivi rappam te aalgij rappamkarrieer pelnub ive tassaaš ko seervâi rappamjuávkun almostui vuossmuš pittá maid vuossmužžân vuolgâttij almoslávt lii njuolgisteeđân rap maht mun algim rappađ anarâškielân iätá já rantus kandâ lohá jieijâs ráhtâm kulmâ anettettee já uáli čuuvtij hyenes rap moigijn lii ain porgâmin ij lah puáttâm skiärrun mut lii taid paddim já taid puáhtá meid kuldâliđ interneetist inspiraatio ko kuldâlâm raptaasnijd tegu mainâsijd jieččân elimist já toh iä taarbâš kale leđe ain tuođah rap lii ovdâmearkkân maht mun fakkist kaartâm aalman já te koočâm vist helvitân iätá eres-uv artistijn te lii anarâškaandâst-uv artistnommâ koččood jieijâs meerhâš mielâttum vaarâ lam mielâttem povvâst savâstâllâmkuoimijd teikkâ ij smiettâd maggaar áámmâtlâš virge puátteeääigist halijdičij puátteeääigist máttááttiđ anarâškielâ mut jiem lah vala meridâm maid poorgâm uápu mun kuittâg kaartâm luuhâđ láá vaarâ ma¹gâ máhđulâšvuođâ ij lah ko ihheed te lii porgâm juo journalistân kost lii toimâttâm anarâškielâ vuolgâttâsâid veikkâ anarâškielâ tááiđuh lekkih ma¹gâ kiäinu sunjin te ij lah ain suámi leđe anarâš ma¹gii ulmuid kiäigijn savâstâlâm anarâškielâ eromášávt nuorâid muu avveest kale lii ahheev uáivild mast tom tiätá tot sáttá njuolgâđ tääl ko lam rappiiškuáttâm anarâškielân já ko puohah perrui kulleeh láá kielâidealiistah halijdâh kuldâliđ rappiimin te puávtáh moonnâđ internetčujottâsân www.mikseri.net/amoc čáitálmâs lehâstui museo njuhčâmáánu láá rähtim kuvvimlavastusah párnáikirjijd já maainâs maid kuohtuid lii čáállâm já kuvvim láá meiddei rähtim nukeh moh láá kevttum videofiilmâst čáitámâsâst láá rähtim fiijnâ seinitavluh já čiiŋah lii šoddân ive já vázzám kansaškoovlâ lii ereslasseen muusikrähtee tihtâčällee já lávloo lii čáállám párnái máinâskirje fangâ tihtâkirje mii lii jurgâlum meiddei orjâlâškielân já čáállám sehe nuotâstâm lavluid párnái laavlâkiirján lavluuh láá jurgâlum orjâlâškielân já toh láá siämmáá laavlâkirjeest lávluuh láá puoh päddejum já paddiittâsâin láá olgosádelun já kullui toh láá ovtâstittum já tain lii olgosadelun mii lii finniimist seervi čällest já tyejeest kirjeh láá finniimist innig tuše tyejeest já máhđulávt vala taaiđârist alnees já tääl mielâstân smakkiiččim sarepiirak eeđâi mottoom peeivi nomâlávt lijkkui nuuvt čuuvtij ráhtám sarepiirakkan ete sun ličij puurrâm tom veikkâ jyehi peeivi kalehân muoi pyehteen toohâđ mohe miäcán já keččâliđ kävneen-uv tuárvi soorijd piirak várás eeđâi tooimân vaaldij koori fáárun já nuuvt suoi vuolgijn miäcán poođijn jävrriidon já oinijn kote hurgottij pááruin lyevdipitá alne tun poorgah čuorvij purjâskárbá tohonkulij västidij mii uárreeh mättip purjâstiđ tuše lyevdipittáin ko kevttip seeibi purjâsin lah-uv vuovâs eeđâi ete puohlágánijd kal uáiná ko puárisin iälá keččâlij purjâstiđ mutâ ij peessâm ollágin ovdâskulij tondiet ko suu segis siäibán ij pieggâ njamasâm ij tom kuhháá kiergânâm murâštiđ tondiet ko siämmást sii luus poođij kote eeđâi já tuoi-uv pesâvettee purjâstiđ tuše muu siälgán te vuálgup talle sij monnii nuuvt ete rovvá poođij tom immâš keččâđ lii aaibâs tegu purjâstičij povvustij määđhi keččin riddoost čokkáin konstaabel já uággumin ij lamâš virgepiivtâs tondiet ko sust lâi kesiluámu maŋa tuálvui sunnuu keččâđ uđđâ vistees mon sun lâi huksim ollâgâsân kuhes kuosân tääbbin čuálččáás uáinuseh lijkkuustâlâi mutâ váhá poolâi ko sun keejâi vuálus ij kuittâg ettâm tast iärrásáid peic keččâlij leđe vantâs kandâ já kiäh assáin ráánjást poođijn tiervâttiđ sii já savâstâllâđ suoi vuolgijn lunne te kavnáin aaibâs eromâš saresaje já nurâškuođijn movttáin lijjii stuárráh já toh lijjii nuuvt valjeest ete jotelávt sunnuu koorih lijjii tievâ uážžu jo veikkâ mon stuorrâ piirak eeđâi tuđâvâččân fakkist koočâi stuorrâ čäcikuáškánjâs njuolgist uáiván lätš talle nubbe já vuoi surgâdvuotâ forgâ jo aaibâs šuálái jotelávt suáján tuon stuorrâ kuosâ vuálá eeđâi kiergânáim nuurrâđ koori tievâ ovdil ko arveškuođij eeđâi ko suoi kuákkáin kuosâ vyelni kullui jienâ tääl tobbeen nottáá jorgettáin keččâđ te já oinijn omâslágán huáđđoo sevimin sunnuid lam päikki lii tuon stuorrâ kuosâ vyelni puáttee tohon arveest suáján já čuávoin stuorrâ kuosâ luus maddust lâi tuođâi-uv uksâ moonáin siisâ já njeejáin sevŋis vázáttuv mield kieŋŋâlâsân eennâm vuálá suoi oinijn čuovâ ovddiibeln já kuikettáin kuávdoo kuáimáás viste kost lâi liegâs já vuovâs luuvâi aavis suuhâmstoovlist já enni-mievri lâi eidu passaam muuŋkijd tain lâi njaalgâ opsâ sierâdáin nuorâb oobižeh já eidu mudâgávt smakkiistiđ muuŋkijd eeđâi enni-mievri piävdán maašâi puudân luoppâđ tuátustis tondiet ko kale muŋkki lâi vala njálgásub aainâs masa láin puurrâm te já kijttijn enni-mievri lâi-uv jo tijme nuuvt ennuv ete suoi ferttijn vyelgiđ maasâd pááikán lâi jo nuuhâm sunnuu olgos puáđidijn já piäiváš kuovlâlij poolvâ tyehin seevijn pääsi tiervân já vuolgijn stuorrâ muorâi kooskâst jottee pálgá mied pááikán taat lâi suotâs mokke eeđâi meecist já jäävrist kuárŋoim ollâgâsân muorân já njeejáim vuálus eennâm vuálá smietâi jiečânis ete vaja-uv sun puurrâđ vala tom sarepiirak puoh muuŋkij já sääpi maŋa alne savotta tápáhtui ton maŋa ko saksaliih lijjii vyejettum meddâl já anarâšah lijjii puáttám evakkost päikkikuávlun huksimpaargon poođijm mij-uv riidon olssân suojijd rähtiđ lâihân tälvi puátimin puollâšijnis já purgâidiskijn et kal toh syejeh láá-uv tarbâšân ääšist mun lam-uv čáállám roovvâdmáánust ko aassâmviste lei vaalmâš te tuostâi täälvi-uv vuordâččiđ ijhân kale jyevdilâssângin heivvii älgiđ täälvi puáttim vyerdiđ tuánttá heivviigin láá ruuđah-uv nuuhâm puursân ko kuovlâl te páppârruttâlonnjâ lii kuárus já šlanttâloonjâst ij lah mihheen mun njuškejim pyerá oolâ jâ vyeijilim et jos tobbeen finniiččim taggaar pargo et maarkijd finniiččij puursân vuoijim parakkij kuvl tobbeen lei táálualmai muorriimin sunjin eeđâm vuolgim pargopääihi tiäđuštâllâđ jos taggaar sattuuččij kavnuđ iätá kale sáttá kavnuđ-uv forgâ puátá teehin lii aalgâtmin savotta kilomeetter kuávlun meid lii vyerdimin parakkist pargo áigu sun-uv koijâdiđ viijmâg já muái pessáim savottan finnijm ohtsii palsta mii lâi suullân kilomeetter keččin kuávlun lii sidemaamonttu te tast mádáskulâi lei munnuu palsta munnust lijjii kuábbáást-uv pokasááhá já ákšu sehe vala ohtâ justeersááhá moin muái kossâ peesijd njeidijm puoh ovdemustáá já toh ko lijjii puoh njeidum te algijm ucebijd peesijd njeidiđ pokasáhháin nuuvt munnust lei palstaast iänááš njeidum já rahtum koldân ko čokánij pijpostâllâđ já iätá tot kale ij lah innig savottapaargon ko must rašoi uálgi et tot ij killáá maiden tun ohtuu pierggiiččii tai lopâigijn mun eeđâm tot munjin heivvee ijhân toos pääsi ko suullân kyevti peeivi pargo moh láá montturoobdâst mádáskulâi saavootpargo nuuvâi toos já mun-uv ton peeivi pargoid lopâttim já vuolgim pááikán ittáápeeivi vyerdiđ poođij iiđeed já mun vuolgim oppeed savottan pargeldim ehidân já vuolgim oppeet pááikán ijjânohárijd kesâččiđ mun iđedist vuolgim lopâttiđ palstan poottim ton moontun kuođđim pyerá toos kuárŋulim monttupooráá oolâ must lijjii sááhá já ákšu já tast aalgij muu čuopâttuv rääji-uv mun valdim tyejiniävuid vazzim pecimaddui já algim sáhháđ tom maddust rasta mun njeidim nuuvt kuhháá et iä liččii lamaš innig ko kulmâ peesi njeidihánnáá tast smietâdim mun oovtâ peesi vala njiäidám já talle káhvástâlâm must ko lei termosputtâlist käähvi nuuvt mun tuámittim njeidiđ tom peesi já ko mun moonnim pecimaddui já njeidim peesi já peeci ko viirâi ennâmân te tállán pävkittij já tullâ šleđgittij viirrâm peesi paajaabeln uáksi- já muldepurgâ já sirpaleh vala juávhust mut munjin kal ij teivâm ohtâgin uáksi ige sirpale mun kale ko áimuvyeimi val leggistij muu viällud tast viälláástillim já imâštillim et mii taam tápáhtume nommâ lii mun kale suáđist lah kuás jo must lii pokasááhá kieđâst ijge kiiváár talle munjin äšši poođij čielgâsin et munhân lam savottast mun kuáikkusim pajas já vazzim ton njeidum peesi kuvl te mun huámášim et kierruu alda lii peeci rasta já togobeht lii enâmist monttu lijjii ciägu peesijn páárhuid kiškom nuuvt tot munjin-uv poođij äšši čielgâsin et peecihân lii-uv viirrâm miina oolâ já tothân lii-uv mii čielgee taam tápáhtum kale paasij käähvi-uv tonduv juvâhánnáá valdim pargoniävuid já reepu vazzim pyerá kuvl já vyeijilim moonnim kuvl já eeđâm sunjin kilomeetter keččin lii miina-almaid pargoeennâm tiäđáh já tuubdah pyerebeht taid aašijd ko mun te jieh-uv tun suáiti sijjân sun sooitij-uv tállán já mun kal meiddei lopâttim tom savotta já vyeijilim pááikán itten mun vuolgim eelliđ kulâmin et vala-uv lijjii kavnum miinah togo kale miinah lijjii kavnum vala paijeel kulmâlov já uážžu eettâđ et jiegâvyelgim lei alda ko ij lah vala tot äigi te ij tot vyelgi veikkâ ličij mon alda lijjim mun-uv kuoskâttâsâst kyehti ive maŋa ko suáti nuuvâi eellim pargostân tili viežžâmin et puursâst laa ruuđah-uv iä tuše jyevdlâs páppáreh taantuv nubekerd lase juáhážân kiäh muu tobdeh lii ilolâš já ilbâd lijkkoo hirmâdávt feeriđ já meiskidiđ peeivi já vuolgii miäcán vazâččiđ láá ääsih maaŋgâlágáneh mielâkittiivâlâš elleeh já tiäđust-uv halidičij sierâdiđ toi puohâigijn tuálvui kaandâid já vuojâdemmriidon tiesthân movtâskij tot uážui kuáivuđ enâmân ruugijd nuuvt ennuv ko peri halijdij kyevtis navdâšáin peeivist kale roossâm pijsái lâi lamaš kukke já skipárušah lijjii kiergânâm feeriđ veikkâ maid ko sij pottii pááikán moonâi vaibâm mutâ luholâš muorâkáárdán uáđđiđ já kaandâi mielâst juurdâ lâi uáli válju sij-uv meridii nohádistiđ ij innig peivi puárrán lii hárjánâm lavŋeest rähtiđ viistijd lii ráhtâm olssis aassâmkuáđi savzáid puvre kussáid naavit lii vala ääiti teikâ káttus-uv skođâstâm lovŋijguin še lii čuásis náđđáđ kesikummeen lavŋepiäjust lii šiev já anolâš huksimaamnâs kuittâg tagarijn kuávluin kost pecivyevdi lii kukken jis peesih láá-uv te toh láá uánihááh já muálkkááh päikki lii eidu taggaar kuávlust laavij-uv tuikkodiđ tom amnâsvänivuođâ et ko ij ákšunoovdâgin finnii juáđhihánnáá lâi tobbeen vuossâmuš aassâmviste lavŋekuáti mii rahtui ušom já te ráhtojii lavneest vala naavit já liemâskuáti kiedist lijjii kulmâ lavŋenaavit iä ohtân kale mut ain ko ohtâ uámásmij já koočâi teikkâ kieddirääji šoodâi meendu kuhás te rahtui ain uđđâ naavit eres sajan huksijm uđđâ táálu luovdjn ij autoin finnim toho maiden tävirijd ko autoluoddâ ij lamaš ferttij tälvisijvoi ääigi kesittiđ amnâsijd nuuvt tego luovdijd káttupaahvijd já sementijd mij raahtijm jieš ko táálu seeinih lijjii ciäggud te luovdij kooskân koolgâi finniđ tovâdâsâid ääigi iä lam skođâsuloh nuuvt tego taan ääigi mut ulmuuh pieijii seinij kooskân sáhájáávuid vâi viste ličij lieggâsub ulmuuh iä ostâm sáhájáávuid meendu čuuvtij kuškâdiđ mut pieijii taid nuhtán sáhhám maŋa lavtâsin já motomin saatij moonnâm muotâ-uv fáárust seinikooskân sáhájáávuhhân kale čapudii já kuoppuu toho iä lamaš sáhájáávuh ollágin ege kosten tuágádij toos koonstâ tot lâi puáris konstâ mon tarbâšij väldiđ tuše uđđâsist anon lavŋe moonâi jiägán já čuopâi liššáteerijn lavŋepittáid moh lijjii suulân cm assaah metteerpele teikâ paijeel kuheh já kobdodâh lâi tađemield mon assaa lavŋe lâi togo peht suulân cm kolgii tiäđust-uv čoođâ kuškâđ lavŋeh lijjii kuškâm te taid koolgâi millođ jávvun várás raahtij milo lâi jorree uássin muorâpiälkku mon puovtij jurâttiđ veivijn lijjii nävlejum ennuuv spiijkáreh nuuvt et toh paccii kiäigáđ uáinusân tiegu seenti áárvu val teerpâi ryevdi alne čuákán nuuvt et toh lijjii kyevti sijđo peln tuolbâseh talle toh kiškoh pehtilubbooht lavŋe loh lâi tarvettum val lyevdi mon mield lavŋepitá puovtij teddiđ ton spiijkárpiälhu vuást puovtij miloškyettiđ puunjâi veivist já nubbe teedij lavŋe miilon já kuálmâd piejâi lavŋejáávuid stuorrâ hurstâsehâi siisâ tievvii nuuvt ennuv ko toh ležeh lam sáttá leđe et millomkooskâst ferttij eelliđ nutkâmin taid jáávuid seinikooskân vâi seehah sálkkáneh naalijn mij finnijm seinij kooskân tievâdâs lâi kale uáli utkáás já vaarâ meiddei áinoo konstâ taan táárbun tälviv ton táálust asâdijn mij kale huámášijm et táálu lâi liegâs puolâš já vašo iä peessâm siisâ ive mun kavnim rotolum kieddirääjist ton tovláá lavŋemilo pasâttâsâid já keččâlim tiälláđ taid algâháámán valdim tast vala kuuvijd moh láá taa uáinimnáál vison lovvoost miŋkki puohtui lâi juurdân pisottiđ tom tärkkilávt sraŋgâhekij siskiibeln já rähtiđ ton näähkist tuše mučis čevđituurhâid fiijnâ ulmuid mut keevâi-uv nubenáál piätuellen miŋkki väldidij ubâ eennâm ivveest já tääl tot kávnoo aldasáid jyehi aijust já stuárráábijn juuvâin ko jo kávnoo-uv loskâm aalgij olmânáál kuittâg iäskán soođij maŋa ko vuáđuduvvojii lase et lase miŋkkikäärdih miätá já miiŋkih kárgáástellii tain sovjetlitto jobá ištâdij miiŋkijd já tegu visásmittem tet et miŋkki leváničij jyehi sajan lasseen tietimettumeh juurdâšmettumeh já ibbeerdmettumeh luándusuojâleijeeh taheh ääši vala paabun ko luoštâleh tuháttij mield miiŋkijd luándun pyeremusâht miiŋki lasanem já tááláá tile uáiná virgálijn salâslovottâsâin moi mieldi ive pivdojii miŋkkid ive pivdojii miŋkkid ive juo miŋkkid já ive penttâ miŋkkid ivij äigin miiŋkih láá pivdum tiego suulâin ihásávt já oroččij lemin nuuvt et nääli lasanem taan tovváá ličij orostâm lii netiellei hiäimun kullee piätu mii lii ohtân seibijnis seentist seentin kukke seeibi uási lii tiäddá raammist raammin já lii iänááš tevkisruškâd mut kuovgâduboh já aaibâs kildeečapis iivneh še tiättojeh lii ain vielgâd soovsâ lii uáli saahâd paajaš uáli lines já soovsâmaddust lii linnâ uvjâlágán vuáláášsoovsâ moh taheh tuurhâst uáli lieggâs já muččâd muččâdvuotâ lii kuittâg ohtân suijân toos et miŋkki lii levânâm nuuvt-uv vijdáht ko lii levânâm ij čuuvtijgin peerust rááđuin tâi šaddokode pyevtittâsâin pic porá tuše jieijâs pivdem saallâs mut tiäđust-uv ulmuu pivdem kyeli še tohhee piätu lii miŋkki mast lii uáli vijđes já maaŋgâpiälásâš purrâmâšlisto ko säpligeh láá muottuu vyelni čiähusist já kesilodeh mäddin tot ferttee tuuttâđ peri kyelipurrâmâšân já tom tot finnee sudes juuvâst kyeleh-uv láá kolmâ čääsi keečild čuámmááh já tuáŋgih maid lii älkkee tuáppuđ já riddokuoblah láá sajeh kost miŋkki mákkoo leđe purrâmâštilálâšvuotâ puárrán ko čäcilodeh potâleh já cuobbuuh älgih ruovgâđ nješijnis puárrán vala ovdiist-uv ko lodeh pessiiškyeteh álgá miiŋkist masa muádi mánuppaje kukkosâš leiccidem uccloddái já stuárráábij ludij uđâgáigijn sehe čäciludijgijn lode piervâleh já uđâgááh iä lah torvoost ko miŋkki kuárŋul häppilávt toho-uv piärgupurrâmâš kiäppánškuát já miŋkki ferttee oppeet purâškyettiđ kuolijd kieimâm álgá njuhčâmáánust já niŋálâs puáhtá tuhhiittiđ maŋgâ-uv orráás parâttâllâmkyeimin máŋeláá šaddee čiivgah iä lahkin vuálgus oovtâ já siämmáá orásist pic eejih sättih leđe veikkâ mon kalle šaddeh kuittâg siämmáá-áigásávt já tot lii máhđulâš nuuvt et šohânum maneseelah iä tarvangin tállán šohâlum maŋa kuáhtusiäinän mut purjâsteh rijjâ kuáhtust kieimâ lii nuuhâm te puoh šohânum maneseelah tarvaneh siämmáá-áigásávt kuáhtusiäinán já čuávjiäigi álgá pištá pirrâmpiäiván já niŋálâs čivgá njuhčâ vyesimáánust piäjusis kuulmâst lohán čivgâd moh láá eres netiellei čivgâi náálá čalmettemeh já päljiseh lekkâseh oho keččin já čiivgah jaskeh njomâmist juo okkosâžžân kuás toh älgih jotteeđ ennis fáárust pivdomaađhijn oopâ uážžumin porgemáánust miŋkkipeerâ pieđgân já čiivgah uážžuh jiečânis puáttiđ áigá lii reeviirellee já jis miiŋkih láá ennuu ađai puoh revireh láá juo väldidum te ores čiivgah kärttih jotteeđ luuvijd-uv kilomeetterijd ovdilgo kävnih rijjâ reeviir lii nubbe suijâ manen miŋkki lii levânâm nuuvt vijđáht ubâ ive čivgâniŋálâs rávhuiduttum ive lah päikkinoomâin pargeeh peivitipšomsaje vuáđudui ive ko kulttuurruttârááju adelij tooimân ruuđâ viiđâ ihán pargeeh sárnuh tuše anarâškielâ párnáid já návt párnááh uáppih kielâ láá tääl oovce pärnid kyehti puáttiv skoovlâst eehidpeeivitipšomân láá kyehti pargee já tun lah lam váhá jieččâd kielâoppâmist já sárnumist anarâškielâtáiđu álgá pärnivuođâst enni lii nuorttâlâš já sárnu nuorttâlâškielâ já eeči lâi anarâš sáárnui anarâš- já tavekielâ mun moonnim škoovlân talle koolgâi aassâđ asuntolast já tobbeen ij kullum anarâškielâ kuullâm paasij tuše luámuaigijd ko asuntolast ij lamâš kihheen eres anarâškielâtáiđusijd muu nuorâmus pärni moonâi kielâpiervâlân čohčuv talle mun jurdâččim ete koolgâm kuáivuđ kielâtääiđu čiähusist kielâpiervâl muu kielâkevttim lâi lamâš meendu uccáá ostim anarâškielâ párnáikiirjijd já algim luuhâđ kielâoppâmmielâst meiddei radiost mun sarnum kielâpiervâlpargeiguin huámášin ete mun kal iberdim mutâ jieš jiem máttâm sárnuđ nuorâmus párnám lâi jo škoovlâst te talle mun lijjim motomin kielâpiervâlist sajasažžân já tobbeen mun ferttejim sárnuđ tuše anarâškielâ já algim kevttiđ sämikielâ eres-uv soojijn tun finnejih tiettiđ kielâpiervâlist já lii-uv tot tuu mielâst pyeri äšši finnejim tiäđu ko tot aalgij já loostâst lâi almottâs ete párnáin kalga pieijâđ ucâmuš tohon mielâst tot lii pyeri äšši ko anarâškielâ lâi lappuumin já návt kielâ lii pajanâm uđđâ suhâpuolvân tun peessih kielâpiervâlân paargon mun moonnim ko paasij eeniluámun já paasij meddâl pargoost ovdil lijjim lamaš motomin sajasâžžân pargoääigih tust láá já maid tun poorgah pargoost láá mut motomin taarbâš leđe veikkâ viiđâ räi poorgâm párnáitipšompargoid já jyehi nube oho rááhtám purrâmuš puđâldâm párnáiguin já ko peivinaharij äigi álgá te luuvâm párnáikiirjijd já motomin čurgiim-uv pargo pyeri já hyenes peelijn peeli lii muu mielâst ete ruttâ kielâpiervâlân puátá ain tuše oovtâ ihán peleh láá ko uáiná ete párnááh uáppih sárnuđ anarâškielâ já ovdâneh kielâsárnumist já tot ete parnááh puátih mielâlávt tipšomsajân luvâttuv lk halijdâm máttáđ sämikielâ lam šoddâm aasâim talle tobbeen já mij sáárnuin sämikielâ lii puáttám sämikielâ eenikielân ko päikkikielâ lâi sämikielâ ive maŋa mij varrijm lâi päikki kost lâi škovlâ já párnáipäikki škoovlâst ete párnáipääihist sárnuu tuše suomakielâ nuuvt tiäđust mij-uv aalgijm eenâb ja eenâb kevttiđ suomâkielâ já nuuvt sämikielâ vájáldui mun moonnim škoovlân talle mun lijjim ohtanubaloh ihásâš maŋa moonnim-uv máádásuomân škoovlân já toi ivij ääigi maid mun tobbeen lijjim te vájáldui puoh tot-uv ucájnâš sämikielâ maid mun mattim kuhháá vuárdâm ete pesâččim máttááttállâđ eenikielâ mun jođâm sämikielâ kuursâ já jyehi peeivi puátih ain mielân láppum säänih leđe nuuvt ete mottoom ääigi keččin jo máátám sárnuđ eenikielâ sárnuh tuše lii riggodâh tondet tot kalga leđe toin čiävláá já anneeđ huolâ kielâ siälumist tehálâš ete tuálá kuursâid já máttát anaraškielâ ko tom ij pyevti vyelgiđ kuussan máttááttálláđ nuuvt tego eres sämikielâid ovdiibeln čaalâ lii čaallum anarâ³kielâ vuáđukuursâst vuolgijm kirdemmašináin mij moonâim mii pááikán mij vaazijm mij puurâim peeivi mij moonâim já vuordijm tobbeen vittâ tijme lâi taggaar formularađe ete koolgâi teddiliđ puálu já koolgâi porgâđ ete ij šoodâ liijkás korrâ liähtu tâi tot ravva meddâl ton raađeest ehidist mij moonâim kirdemyhtiöin leim oovtâ-kyevti ääigi uáivikaavpugist kost mii viežâi mii autoin kaavpugân kost táálu lâi lâi hirmâd kume já ubâ peivi lâi kume lâi ennuu lieggâsub ko eelijm jyehi peeivi vuojâdmin peeivi mij eelijm riddoost mii lâi väljejum motomin fijnásumos riddon já lâi tot uáli fiijnes ko mun kaallim te mun suorgânim ko taggaar uccâ rapu oolâ ain tuolmim ulmuuh jurdii mii čekkilâžžân já motomeh ryešilâžžân peeivi mij eelijm taggaar kaavpugist ko já tast joođhijm eelijm vain puáris kaavpugist lâi lanne mon siste lijjii puohlágáneh käävpih ravintolah já kyehti kirho-uv puáris kaavpugist lâi hirmâd kume ko tohon ij peessâm pieggâ vääri alne lâi meid lanne mut ep vuálgám tohon ko lâi nuuvt kume já tohon lijjii läävhi porthááh eelijm ravintolast mon nommâ lâi meddâl puáđidijn mij moonâim autolauttain vuonâ paijeel fiinnijm ustevijd kiäi noomah lijjii já mij eelijm oppeet tobbeen fiijnâ riddoost já ton maŋa mij moonâim meddâl taggaar värivielti mield ete tobbeen ij puáhtám vyeijiđ lappâd ete jos oovdeld poođij auto te nubbe koolgâi murdettiđ vyelni oinui jo lijjii ennuv paldluvvâi pivtâsputikkeh kuus iä čaahâm vissâ ko ulmuu siämmáá ääigi siisâ oinim kolbâcuobbuid táálu šiljoost tažâligijd já kuovdijd oinim miestuin kuusah já aasih vazzii kost sáttojii uccâ kuolijd já rapuid oinim meerâst mij vuolgijm te enni poođij cuvnâđ muu ko maašin vuolgij lijjii meid vyelgimin syemmilâš párnááh já mun já muu uábih sierâdijm toiguin mij moonâim kuuvl tuálvui muu vyeijiđ suu mij leim nube peeivi toos tot kyevti oho mätki nuuvâi sárnuh serbia kielâ te mun opâttâm tääl muáddi sääni jutro iiđeed dan peivi veče eehidpeivi noć ijjâ lâi já lijjim talle räjikocceemsajattuvâst räjialmajin puáđidijn lijjim vistig uuccâm paargon mut luhhoost jiem lamaš peessâm toho ko jiem máttâm ruotâkielâ ton keežild et jis liččim peessâm te lijjim karttâđ kuákkáđ mottoom tullikoopist aainâs tassaaš ko liččim tiävdám ihheed já kielâpargo ličij pááccâm ollásávt meddâl sajan peessim iäláttâhân jo ađai ive mii lâi masaba jo eenâb ko stuárráábuš-uv lottovuáittu táiđuttáá lijjim kuittâg mottoom muudon kielâttem veikkâ mattim suomakielâ anarâškielâ orjâlâškielâ já ucánjáhháá čunoisekkâeŋgâlâskielâ ´-uv hiekkasäkkienglanti mon lijjim oppâm kuittâg vala ohtâ kielâ mon mun halijdim oppâđ já maid mun kuullim masa jyehi peeivi veikkâ jiem addim tast maiden lâi must rávásub räjialmai kiäm kuáhtájim jo ive veikkâ iän šoddâm tobbeen ennust savâstâllâđgin tuše tiettim et sun lii sähkötteijee ađai titari kote kiävttá morse-pustavijd jieijâs pargoost já kiän pargon lâi toollâđ pataljovn ohtâvuođâid kulij hirmâd stuorrâ radioin toimâm suullân iärvádellim mut tast kevttum kielâ jiem ollágin tääl tääbbin ko jyehi peeivi ain vaaldij radio-ohtâvuođâid radioin te peljipiälástellim tom komálâš potkâneddee njurgâs já meridim et mun-uv vala motomin máttááttâlâm taam komálâš kielâ veikkâ ruotâkielâst jiem iberdâm huos ige ceh muu tuoivuu ličij kiinii kuldâlâm te keevâi-uv nuuvt vuohâsávt et ive aalgâkeččin álgáččij masa ihepiälásâš sähköttemkurssâ mon uásálistmân koijâdim love vahtâhovdâstân vahtâhovdâ puáris savolâš vääbel páhudij toos pittee männä sille kurssille lâi čielgâs já lijjim tast uáli moovtâ aalgij algâivveest já tom toolâi räjijáágárkomppania viestâdemvyeliupseer kurssâliih lâim puohnâssân čiččâmâs já máttááttâlškuođijm pustavijd máttááttâllum pustaveh lijji já ton suujâst ko toh láá čyegispustaveh maid lii puoh älkkeemus oppâđ ti ti-ti ti-ti-ti ti-ti-ti-ti já ti-ti-ti-ti-ti maŋa ko čyegispustaveh riemmii leđe káálust te lijjii vuárust särgispustaveh já t taa taa-taa taa-taa-taa taa-taa-taa-taa-taa váilu neelji sárgá merkkâ taa-taa-taa-taa ton suujâst ko tot ij kuulâ merkkâčuágáldâhân pic tom kevttih tuše ryešiliih radisteh taahkis pustaveh pisoškuottii muštoost te lijjii vuárust čuággái já sárgái ovtâstittem main vuossâmuš lâi ti-taa nubbe ti-ti-taa kuálmád ti-ti-ti-taa niäljád ti-ti-ti-ti-taa jna meerhah algii leđe ciegâškuáttám káálun te peesâim jiejahkis sähköttiđ mii še lâi uáli mielâkiddiivâš hommá äšši lâi tot et puoh älkkeemusâht paasij mielân veikkâ tast láá kulmâ sárgá já ohtâ čyegis uáináh kočodii já ton meerhah lijjii taa-ti-taa-taa ađai tau-ti-kaa-taa já ko yrjö iberduvvoo suomâkielâst še vuovsânâssân te talle tot lii mottoommuđusâš tavda mii njiäidá älkkeht mielân pááccâm merkkâ lâi vinesäärgis taa-ti-ti-taa-ti ađai fooneetlávt saa-ta-nan-aa-si titari puátá tast et titareh titajeh ađai kevttih ti já taa meerhâid ovdánij pyereest já puohah oopâim sähköttiđ mottoom muudon kiäh eenâb kiäh ucceeb tot komálâš potkâneddee piškoo jienâ ij lamaškin innig nuuvt komálâš já iberdim iänááš maid tot uáivildij koolgâi jotkuđ vala aainâs jonsahpeeivi räi kuás mist liččii kuursâ loppâjuhleh puáđáččij mii komppaniahovdâ maajur mut mij puárskudijm tom ep mij puohah tiäđustkin puárskudâm tom pic ohtâ mii kurssâlijn veerdijnis kote lâi suátipenuvstivrejeijee jonsahpeeivi mottoom lávurduv lâi uáli mučis já lieggâ peivi te kaandâkyevtis keksijn et suoihân vyelgiv pyecceiviäsu vuoddâsân kuárdittiđ piäiváá já viettiđ astoääigi ovdeláá suoi kuittâg láin elâččâm vala vijnekäävpist uástimin evvisijd já moonáin vuojâdemriidon moonâi mudoi suottâsávt mut evviseh tovâttii viijmâg tom et suoi kuohtuuh uáiváduin liijgás čuuvtij suo meridáin vyelgiđ vuoddâsist meddâl olmooš lii piäiváá kuárditmin te talle iä tiäđustkin lah pajaldâspuuvsah jyelgist ige päiđigin lah pajalist suáibudškuođij aluspuksâjyelgist kylá kuávdáá kuávlun mut suu skippáár ađai mii kurssâlâš lâi tommittáá vajoittáá et sun áppádij tuše kuántuškyettiđ pyecceiviäsu kulij riddo lii togo puotâ vuodâs já ko sun kuántui pyecceiviäsu kulij te luodah lijjii tegu kiinii ličij jiegâeeđeest kuánttum ävđin čunoienâmist ovdâskulij kurssâlâš peesâi pyecceiviäsun mast tipšooh kaijuu suu já adelii vuosâiše mut suu skippáár penuvalmai lâi pyevtittâm jo räjikosáttuv luoddâratkuuttuv lappâd já lâi suáibudmin mield aluspuksâjyelgist räjikosáttuv kulij ko te puátá čapis auto kylá kuávlust almaa vajoh lijjii vääniht te sun ceggij peelgi liftámdiet vâi pesâččij jotelávt kasarmin mut taat auto lâi-uv maajur vuájáán moin sun lâi maccâmin virgemäđhistis sun jieš tiäđustkin vuáijám autoinis pic sust lâi nuuvtko táválávt autovyeijee ervidiđ ko hovdâ tuubdâi liftájeijee et maht tibi te kevâččij lâi liijká tommittáá ármulâš et káájui liftájeijee autosis vissâ-uv mieldiheeppâd keežild mut räjikosáttâhân puáđidijn meridij almaa moonnâđ kasarmin almottâttâđ koccei päivystäjä já pisottâllâđ kasarmist sehe uuccâđ pihtsijd pajalân kulâččij tuámu lâi episodi vuossâmuš uási mut ko älgee oho aalgâst poođij räjikomppania hoovdân tiätu tast et pyecceiviäsu tipšooh lijjii kááijum oovtâ ävđinenâmistvajâldeijee já adelâm sunjin vuosâiše já ko vala čielgâi et sun lii siämmáá penuvalmaa astoääigiskippáár pyecceiviäsu vuoddâsist kiäm sun lâi kááijum pellâst te äšši aalgij leđe čielgâs lâi mii kurssâlâš já ko äšši lâi návt te morsettemkurssâ še nuuvâi toos puáttâm maggaargin loppâjuhle iä stipendij jyehimeh iäge magarehkin kunneemainâšumeh maid mij syele lâim váháš vuordâččâm vyelgiđ jieškote-uv kuávlusân jotelumos lääji mield mun já loopah rääji sajattuvváid main sij lijjii meddâl-uv kuursâst lijjii šiev puátuseh lasseen et iberdim tääl morsettem te meiddei ibbeerdškuottim mii jieččân siskiipiäláá radiojotoluv systeem lijjii räjijáágárkomppaniast räjikocceemsajattuvâd já ađai main juáhhást lâi aainâs ohtâ titari radiosähkötteijee motomijn jobá muáddi tegu tääl lijjii ušom ohtâvuođâitoollâmääigih kulij neljii peeivist já távjá poođij viestâ mon mij sähkötteijeeh čaalijm pajas viestâkiirján lijjii čielgâkielâliih suomâkielâliih teikkâ toh lijjii syelikielâliih koodájum já viiđâ meerhâ juávhuin maid finnij áávus tuše čovduin nommâ lâi radiosajattâh lâi ubâ ääigi áávus et toho puovtij väldiđ ohtâvuođâ kuás peri virgeääigi já eres räjikocceemsajattuvváid sooppum aaigij veikkâ iho must lâi ovttuu sissiradio reepust jis lijjim partiost tâi eres pargohommáin já tot kale lâi ávhálâš piergâs sähköttemkurssâláid uárnejui kuittâg radiosähkötteijee luoka tuđhos čohčuv já ko vuolgâttem- já vuástáväldimiskos liähtu merkkâd minuttist lâi toollum sehe vala radiojotolâhiskos já teoriaiskos te mij kurssâliih luovânijm tiäđust-uv tast já vuolgijm kaavpug iijân viettiđ váháš astoääigi uážuččijm tiäđu tast mah ličij keevvâm ko nuorâ almaah láá kaavpug iijâst joođoost te sáttá tábáhtuđ maid kost koččâmâšmerkkâ ti-ti-taa-taa-ti-ti já ko mij lâim tuárvi iijâst purjâstâm te lâim läpittâm masa jo reaaliääigi-uv ohtâ mii kurssâlijn koijâd oovdeldpuáttee ulmust kello on piri-paa-raa-piri piri-paa-raa-piri sulâstit fooneetlávt koččâmâšmeerhâ morsemeerhâid tot tiäđust-uv lâi mii mielâst hitruus äšši ko iberdijm mast lii saahâ mut taat olmooš kiäs koččâmuš toohui ij iberdâm tast maiden tiet koččâmâš kullui vala tien siämmáá iijâ ko te lâim selvânâm iijâst meddâl te šodâččijm ittinâš tiettiđ jieččân tuámu poođij já keevâi nuuvt et lijjim áinoo juávhust kote uážui radiosähkötteijee luoka tutkos čoođâ kolgâččii juátkiđ hárjuttâsâidis kiđđâtäälvi poođij tilálâšvuotâ pyerediđ sähkötteijee luoka ko uárnejui nubbe tilálâšvuotâ toos lijjii puáttâm titareh pirrâ lääni já ušom mij lâim puohnâssân kuulmâloves avveelliih lâim tiäđust-uv pyereest rahttâttâm máátkán já hárjuttâllâm mädigávt tiettim et täsi-iskos meerhâ miinutliähtu vuolgâtmist já vuástáväldimist čođâlditáččim kale pyereest ko lijjim hárjuttâllâm meerhâ jotoluv minuttist mut teoriauási ucánjáhháá huolâstutij pehti luoka tuđhos moonâi kuittâg pyereest já kulmâ avveellii-uv tijmeäägi koijâdellee ävđinenâmistvajâldeijee já ohtâ finnejii vala nube luoka čođâldittiđ luoka tááiđuh šoddii keččâlâdduđ keessiv ko mottoom mielâpyecceiviäsu ličij-uv lamaš vâi ávustipšo pyecceeh buusi tievâ puáhtojii riidon jeđe väzittuvvojii kuuđâ kilomeetter kiäčán njáálmán kuus sij cegâttii leeirâ moonâi pyereest nuuvt kuhe ko mottoom stuorrâ almai pyeccee väzzilij monnii suujâst meddâl leeirâst ige kihheen tiättám et mondiet ige kihheen táiđám huámášiđgin suu vyelgim suu skippáár kuittâg lâi aiccâm et veerdihân sust lii-uv lappum já nuuvtpa sun väzzilij uuccâđ kyeimis kyeimi vyelgimgin ij kihheen aiccâm tâi aainâs mainâšâm tast maiden já ko taah ääših lijjii tábáhtum já tiätu puáttâm räjikocceemsajattâhân lâi kuullâm äigi suullân muáddi pirrâmpeeivi vuolgij joton hirmâd stuorrâ uuccâmoperaatio moos uásálistii puoh räjijáágárkomppania räjikocceemsajattuvah poliseh já iävtutátuliih já armeija juávhuh mij vuolgijm maaŋgâs já mun karttim tuvkkâliđ še radio reepun leirâsaijeen šoodâi vistig leđe njälmi mast mun kuuccim radioin masa oho já ko kárguliih iä kavnuuškuáttám te talle mun-uv karttim tiei uuccâmjuávhui fáárun joba pygálusääiđi lunne já alne-uv mut almaakuáhtá ep kavnâm jáágáreh viijmâg kavnii taam stuorrâ almaa kote lâi nuoldâttâm aaibâs pietittemin já čuoškah já porruuh lijjii puurrâm suu alfáárug ij lamaš aaibâs maađij aldasijn et jáágáreh karttii rähtiđ mottoommuđušijd ráávuid moiguin sij kessii stuorra almaa maađijpellâs almai ij kavnum kuássin já maŋgâseh nabdastellii et sun ličij lamaš makaš nuuvt jiärmáá et ličij vázzâm maađijpellâs já liftám monnii auto fáárun já moonnâm veikkâ ij kuittâh lamaš uáinám kiämmán omâs ulmuid maađij pellâst liftáámin et almai kale táiđá leđe ain-uv já kuávlui vuovdijn vyerdimin kävnes muádi oho operaatio ääigi lâi tuođâi ávhálâš piergâs ko peessim toin aaibâs piäiválávt toollâđ ohtâvuođâid om luoka iskos čođâldittem movtijditij muu riemmâđ radioamatöörin vistig kuldâleijeeamatöörin já tast maŋa aktiivlâš amatöörin ko motomeh muu pargoskipáreh lijjii jo tagareh vátámâšah iä lamaš liijgás korrâseh tuše ucâmuš ry siärvusân já äšši lâi tađe mield čielgâs ožžum já siämmást še kuldâleijeeamatöörsiärvus koortâ maid mun kiävtáččim jieččân tubdâldâhhân já korttân ko kuldâliččim eres radioamatöörij jotoluv ko must lâi tääl jieččân kuldâleijeeamatöörtubdâldâh te vuávájim olssân persovnlâš tubdâldâhkoortâ mast luosâ njuškee lâi mielâkiddiivâš hommá já maaŋgâid iijâid viettim radio nommâ pellâst ko kuldâlim radioamatöörij jotoluv miätá já olgomustáá puáttâm kuldâleijee jotolâhohtâvuotân adelim raapoort kost love ihheed maŋeláá lijjii toh hirmâd stuorrâ stuuimeh jiem kuittâg uážžum maggaargin vástádâs já iäpádâlâm-uv et kuullim monnii puustav puástud tâi taat sähkötteijee fillij makaš lemin jieijâs mielâkiddiivâšvuotâ radioamatöör kuáttá lasanij já meridim čođâldittiđ kokelasluoka ovdil ferttiiččij luuhâđ kuittâg šleđgâoopâ tommittáá et addiiškuáđáččij šleeđgâ lattim skáppojim puoh tehálumosijd oppâkiirjijd tađe várás luuhim taid iäljárávt jeđe ko te uskum jieččân lemin tuárvi pyereest oppâm te moonnim loppâkeesi radioamatööriskosân jieččân mielâst moonâi aaibâs pyereest jeđe čohčâmáánu vuossâmuu peeivi poođij já lope mon stemppâlistem máksu lâi märkkid já pennid reeivâ fáárust poođij še sajattâhtubdâldâh mon uážuččim kevttiđ jieččâm radioamatöörohtâvuođâin lâi já tot ličij vyeimist čohčâmáánu peeivi räi jo ihe tassaaš vuávám kuldâleijeeamatöörkoortâ toin jurduin et jis já ko uážum kokelasluoka čoođâ te lasettâm tuše tubdâldâhkoortâ luosâ siijđon eidusâš amatöörtubdâlduv já äšši ličij toin čielgâs tubdâlduvâid mun čälistim tussipennáin mut ko ohtâvuođah puáđiškuottii eenâb et eenâb te maŋeláá ferttejim rähtittiđ vala stemppâl moin lâi älkkee teškâliđ tubdâlduv sajasis stuorrâ miärán vaikuttij vaarâ tot et mun lijjim lamaš tavemuš kuldâleijeeamatöör já tääl lijjim vala tavemuš radioamatöör-uv tondiet maŋgâseh halijdii poŋŋađ muu ađai peessâđ ohtâvuotân muin amatöörijguin savâstâllâm tábáhtui suomâkielân mut olgoeennâmlijguin ferttij kevttiđ radioamatöörkielâ ađai uánádâsâid moh uáivildii maid maid-uv uáivild ulmuu kote lii čođâldittám páihálâš telehaldâttâhvirgeomâháá toollâm tutkos já uážžum tast tuođâštus mii addel vuoigâdvuođâ kevttiđ radioamatöörsajattuv já huksiđ radiopiergâsijd radioamatöör tohálâšvuođâvátámâšâid mieđeet ovdeláá já radioamatöörlito mield láá radioamatööreh tááláá ääigi suullân já mailmist kuulmâ miljovn suulâin tohálâšvuođâvátámâšah láá tááláá ääigist láivudum nuuvt et lii váldâm morsettem meddâl vátámâšâin ive láá porgâm maaŋgah eres-uv enâmeh pirrâ maailm sähköttem ađai morsettem lii ain-uv ohtâ pehtilumosijn radioamatöörij ohtâvuođâtoollâmvuovijn já pirrâ mailm ääigi áinoo saje kost sähköttem innig máttááttuvvoo virgálávt lii ton jieškote-uv ohtâduvah tamppâradisteh áimuvyeimih eennâmvuoimij sissiradisteh já radiokocceem juátkih sähköttemärbivyevi sähköttem lii lyetittitteemus vyehi kulâttâllâđ čuođij kilomeetterij kiäčán já tom lii váádduh kavnâđ já hettiđ oskom et morsettem siäilut puátteevuođâst-uv saajees tááláá mediaohtsâškoddeest veikkâ komovuođâ tekniik ovdán hirmâd liävttoin ovdâskulij já oroččij et mihheen toos ij liččii máhđuttem kuittâg tietih et nuuvt ij liijká lah njune muččâd ij lah tärhis merhâšume lii kale älkkee nuuvtpelij jurdâččiđ et tot mii lii muččâd ij lah faste ij säänist faste gin lah tađe täärhib merhâšume nube mielâst lii muččâd sáttá leđe nube mielâst faste lii tađe mield kii kiäččá eteh et kiinalijn láá čalmeh vinnood uáivist nuuvt eteh kiinaliih-uv evrooplij čoolmijn sämmilij mielâst nieidâ lâi muččâd talle ko sun lâi juurbâs já ruopsisnierâg lâi ain muččâdub ko ruoinâs tovle keččii maggaar njune ulmust lii lâi skuálminjune teikâ kovvâris njune te tot ij lam muččâd totkin jis lâi meendu kuhes njune finniđ noomâ-uv ton mield lâi taggaar mudágis kukkosâš njuolgâ njune taan ääigi sämmiliih kale iä mittádâl njune mutâ mučâšeh vissâ taggaar ulmuu kote lii kukke seggi šođbâd já kezismuáđug maht tot ubâ lâškin olmooš mainâstij ko šoodâi missikištoi maŋa muččâdvuođâst saahâ et ovdil suu mielâst sämmiliih muáđuh lijjii fastebeh ko läddlii muáđuh láá táválávt kubdâ muáduh nierâtäävtih láá olluuh čalmeh uceh já kukkáluvâi vuoptah čappâdeh ääigi sun lii kuittâg muttám uáivilis muáđui muččâdvuođâst suu mielâst láá sämmilii muáđuh muččâduboh ko läddlii muáđuh muáđuh láá keezih ferttejeh leđe čalmeh-uv aldaluvâi ige taggaar lah muččâd lii nuuvt kukke et ij pyevti säämimááccuhkin pieijâđ pajalân ko čeve kiäigáá kaskoo siäpulâs tego kuorgâ čeve arvâlim talle toos et ijhân olmooš lah kuássin faste lii tuše tie et moos lii hárjánâm magárijd ulmuid piäiválávt uáiná skippáár toos et muččâdvuotâ lii árvu mii muttoo tađe mield maggaar áárvust olmooš ana jieijas suuvâs já almugis huánu jieijás aalmug te ijhân talle pyevti anneeđ ton ulmuidgin muččâdin is beautiful čappâd lii muččâd eteh toh čapis ulmuuh kiäh aneh jiejâs áárvust já vuástálisteh nälihuánnoid ettim talle sunjin et tunhân lah-uv tai aaigij álgâm huámášij säämi kulttuur áárvu tondet tun anah tääl sämmilâš muáđuid muččâdin sun mieđettij et nuuvthân tot kale lii lii čuávvum aaššijd já smiettâm taid paaccim jurdâččiđ ete ij muččâdvuotâgin lah nuuvt oovtâkiärdánis äšši ko juuvdálij njune ij lah innig komo kerris te talle lii ohtâ lävkki almugij koskâsâš ráávhu kuávlun valdum já lekkâmjuhle peeivi tollui njäälmist já luándukuávdáá ohtsâš lekkâmjuhle peivijuuhlán ko eehidjuuhlán-uv lijjii ulmuuh povdiittâttâm pajeláhháá neeljičyeđeest já veikkâ lii-uv styeres te kuittâg-uv jo vuástáväldim aula keevâi käržin puáttâm kyesih lijjii ovdâsteijeeh suollust lehháin museohovdâ já luándukuávdáá toimâttâhhovdâ savâstis lâi luoihâttâm sämmilâš kirječällee jurduid tast et ko sämmilâš puátá moskos sajan te sun jieš-uv tobdá jieijâs moskosin ko sämmilâš lii tuoddâr alne te sust lii čielgâ jiermi tuáivui et sij liččii finnim veikkâba ucánjihhiigin sirdeđ tobdoin taan čáittusân juhlesavâstis puovtij oovdân sämmilii já suu luándupirrâs koskâsii harmonia ärbivuáváliih iäláttâsah já anotiiŋgah kovvejeh pyereest säämi aalmug tievâslâš vuáháđume tavekuávlu korrâ luándutilán čiŋŋâtaaiđâ já pihtâsij herviittâsah kovvejeh taan eromâšávt mielâst sämmiliih láá puoh tavemuu kuávlu kiäh láá vuohâsávt heiviittâm puáris maalijd ko sij láá vuávám olssis kulttuurtiiŋgâid já maid eres aalmugeh láá hilgom lii iällám eres kulttuurij kooskâst já čarviittâsâst tuháttijd iivijd já vyeimi tot lii finnim ulmuu já luándu koskâvuođâst uhke vuálásâš olmošsuuhân sämmilij já eres-uv algâaalmugij ellen siäilum kulttuur fáálá jurdâččemsuujâ tuođâi-uv viijmâg äigi finniđ sämmilij kulttuur já eellimpiirâs muččâdávt uáinusân kuorâttâlâi säämi museo historjá seervi vuáđđudmist onnáá piäiván já professor algâttáin tiŋgâi já vistij nuurrâm olgomuseon tooimân poođij fáárun kunnallisneuvos kiäs ovdâsvástádâs museotooimâst maŋa sirdâšui pirrâihásii museo finniimân lâi ain cohâmin já akateemikko aalgij vyeijiđ ääši ovdâskulij já kandâinis oovtâst suái rahtijn meid sárgusijd-uv já pargo vuáđuld aalgij toimâ ovdániđ já ohtâsâšpargo puáđusin fáárun poođij vala já te talle toimâ olmânáál peesâi jotkâšuđ minister kijttâlij vala sierâ sämmilâš äššitobdeid já sehe puohâid iärrásijd-uv kiäi áánsust taat táálu lii finnâšum minister eeđâi lemin vises et tiätu vijđán já viäsun šadda potkânhánnáá olmošvirde tuáivui vala et viäsust šodâččij ereslasseen uáinálmâs te meid maaŋgâmuđusâš sämikulttuurân já luándun čyeccee tooimâ kuávdáš maŋa minister čuopâi päädi rasta vâi ulmuuh pesâččii keččâđ jieš tom čáittus celkkii vala komissio hovdâ lääni eennâmhiärrá já saavâjođetteijee kuvvij celkkus aalgâst et lep tääl anarâšâi eennâm kuávdáást lává já moh lává siämmást lamaš jotteemkiäinun já purâmušäittin šiälgáá penâkkullâm keččin paijaan äŋgiris anarâšâi immeel tääbbin lii uáivimuseo árvusâš sajestis loopâst eennâmhiärrá adelij koččâmuš maŋgáid säämi kuávlu ulguupiäláid museoid main láá vuárhást sämmilâš materiaallâš kulttuuräärbi peeleest merhâšittee já historjálávt tivrâs čáittuseh täi tiŋgâi pyereeb saje liččii tääbbin taanáigásijn já uđđâ museosoojijn saavâjođetteijee kijttâlij sahâvuárustis puohâid kiäh láá museoviäsu oovdân porgâm já rooččâm sun čujottij kijttosijdis páihálijd esivaldijd moin tehálumosin sun nomâttij mielâst merhâšittee ruđâlâš torjuuttáá taat kuávdáš ij liččii vaarâ kuássin valmâštum já sämmilij peeleest sun ceelhij puohháid váimulâš kijttosijd tiäduttij et taan táálust pargeh sämmiliih já ovdâsteijeeh siämmáá káátu vyelni lii merhâšittee meiddei nubenáál lii annaam jo kuhheeb ääigi máhđulâžžân já tehálâžžân et sämmilij jieijâs haldâttâs já nuuvtkočodum staatâ enâmij haldâšeijee álgáččáin oovtâst tipšođ sämmilij ovdijd sämisiijdâi enâmijd sehe kevttim já meiddei oovtâst meridiđ tain aašijn läävhi ličij máhđulâš väldiđ jo tääl ovdilgo staatâ enâmeh macâttuvvojeh rievtis omâsteijeid nomâlâsân sämmiláid mielâstis parga oovtâst tain uđđâ kulttuurlájádâssáin väldimáin uási ovdâmerkkân lájádâs ovdedempaargon já haldâttâhân sun tuáivuttij museon já ton pargeid ilolâš pargomielâ já pyereestvaijeem puáttee ááigán já eehidjuhle kooskâst juhleviehâ tuálvuttâllui busijgijn naavdâšmin juhlemálásijd moh taantov lijjii poccuusteeikâ pottááknjuvdosáin já toos heivejeijee pajalâssáin kahvijn lâi nuuvtkočodum cocktailtilálâšvuotâ moos lijjii ulmuuh puáttâm vala eenâb ko maid lijjii peivijuuhlán puáttâm iä saavah lámáš innig nuuvt ennuu já kuheh eereeb fiijnâ čuovâkoveperformance vyelikeerdi auditoriost mast sun muštâlij jieijâs kuvij kuáttá visuaallii pele mon táválâš olmooš uáli harvii usâhánnáá kuáhtáá nuuvt peivi- ko eehidjuuhlijn-uv huolâttii lávlum- já tánssámjuávkku sehe čuojâtteijeeh já tuávážin lii nube maailmsuáđi maŋasâš tilálâšvuotâ ääigi tuššii puoh sämmiliih já syemmiliih tááluh moh lijjii luodâi aldasijn tááluh seiluu tuše tuárispele kuávluin mutâ tobbeen-uv toh lijjii tuššâmvaarâst oovtâ tááhust uđâshuksim keežild já nube tááhust mieskâm já liäggásâm tiet ärbivuáválâš aalmugkulttuurân kulleeh anotiiŋgah urruu lemin lappuumin suáđi maŋasâš eellimtäävi vuáimálâš molsâšem keežild r y mii lii vuáđudum evakkoääigi meridij algâttiđ tooimâid olgomuseo huksiimân vuáđudui kuás algâttui säämi viäsui já tiŋgâi nuurrâmpargo vuáđudui algust já avžuuttâsâst lekkâsij vuossâmuu keerdi ive ornijn r y tooimâjođetteijee kote tooimâi maŋeláá museotipšon já ollâopâttuv professor porgii iänaažin ollâopâttuv uáppeeh ovdedem já paijeentoollâm kullui toimâohjelmân ive räi vuáđudij talle vuáđudem uáivilin lâi museo tooimâ uážžum jiečânâssân já meiddei ton jotkâšum já ovdánem turvâstem kullii sämmilij lasseen ovdâsteijee máttááttâsministeriöst já kieldâst lii kidâ ton vuáđudem rääjist lámáš olgomuseo viäsuin láá álgâalgâliih já uási huolâlávt rahtum rekonstruktioh čuágálduvâi stuárudâh lii suullân tiŋgâd já toh ovdâsteh jieškote-uv iäláttâssuorgijd aassâm lihâdem já fievridem kárvudâttâm tuoijum sehe oskomuš- osko- já vyehikulttuur láá iänááš já sämmilijn mut čuágálduvváid kuleh meid sämmilij tiiŋgah láá motomeh já sämmilijn-uv kulmâ sämmilâšjuávhu pajesämmiliih aanaarsämmiliih já nuorttâsämmiliih láá ovdâstum tooimâi olgomuseon ton sajeh iä tiävdám tilálâšvuotâvátámušâid maid museoesineistö siäilum váátá aalgâst algâttui museon uđđâ válduviäsu vuávám finnâšui luándutipšomkuávlu luándukuávdáš mon tooimah tievâsmiteh museo palvâlusâid lii vuávám professor arkkiteht čáitusvuávám lii toohâm sisustusarkkitehti čáituspargojuávhu saavâjođetteijen lii toimâm professor čáittus kietâčalluu lii ráhtâm maister tuáimá já luándukuávdáá hovdân sehe museokähviviäsu tuállen ton museoviste valmâšânfinnim oovdân láá porgâm čyeđeh ulmuuh já jis täst váhá sierriistâlâččij jieškote-uv pargei meerijd čáittus jieškote-uv suorgij mieldi te toh láá čuávuvááh fáárust museo- já luándukuávdášpeeli museoviäsu vuávám kietâčälleeh kietâčallui čokkim kietâčallui tärhisteijeeh čáittus vuávám čáituspargojuávkku čáittusij čođâldittempargojuávkku čáittus čokkim čáittus huksim museoviste huksejeijeeh lájádâsah museoviste huksejeijeeh pargeeh kielâjurgâleijeeh äššitobdeeišedeijeeh videoh jienah sargum já máálájum koveh dioraamah dioraamai išedeijeeh tiŋgâskeŋkkejeijeeh lyeikkeeh videoh párnái čááitus tiŋgâi kopioi valmâštem išedeijeeh lájádâsah čuovâkoveh čáitusrakânâsah lájádâsah ulmuuh já lájádâsah láá já ko lágádâsâid moh láá keeppid meereest te pargei lopâlâš meerrin páácá já tot kale kovvee mon stuorrâ pargoost täst lii lámáš saahâ lah iimâš et museoviäsu lii puáttâm mäksiđ miljovn märkkid siämmáá lohomeereest láá tievst fáárust tagareh-uv kiäh láá kuvvim teikkâ skeŋkkim čuovâkuuvijd já sii lohomeeri lii-uv viehâ styeres tegu luvâttâlmist lii uánimist já luándukuávdáá peleh lává šiettâdum nuuvt vuohâsávt siskáluvâi et olmooš ij aalgâst ubâ huámmáškin et aaibâs kyevti ereslágán syergi čáittusâin lii saahâ čonâsává aaibâs sävŋittáá nubijdis já lii-uv iimâš et kihheen ovdil ij lah taam ohtâvuođâ aiccâm ličij-uv toos vala älkkeb čielgiittâs viijmâg-uv lii álgâm oskođ sämikulttuur já sämmilâšvuođâ pisovâšvuotân já meiddei tom et kyeimivuotâ sämmilijgijn tuurvâst meiddei sii jieijâs puátteevuođâ museoviäsu lii nuuvt pyereest rahtum et pyereeb ij tääiđi kale kavnâđ ubâ tot ij nuuvt hirmâd stuorrâ tuoivuid addel mutâ ko čaaŋŋâl siisâ te tobbeen lekkâs keesi čohčâkeesi ruške skammâ kiđđâtälvi kiđđâ já algâkeesi jienâidiskijn kulá čuánnjáá laavlâčuánnjáá já eres-uv kesiludij jienâid já toh njuolgist kihtâleh keesi vyerdimân et pesâččij taid luándust kuldâliđ et taat tuáimá meid nubijkulij jis keessiv kulá veikkâba riävská skeikittem te kuittâg-uv jo meccipivdee álgá vuordâččiđ čoovčâ já riävskápivdo nuuvt pyereest rahtum já vuohâsávt uárnejum museoviäsust paaccim käibidiđ kuittâg oovtâ ääši čielgiittâsah lijjii čaallum tiäđust-uv orjâlâškielân suomâkielân eŋgâlâskielân já jobá saksakielân-uv mutâ anarâškielân já nuorttâlâškielân ij lam čallum ohtâgin tekstâuási veikkâ museoviäsu lii nuuvt kuávdoo anarâškuávlu já alda nuorttâlâškuávlu ko peri puáhtá leđe siämmáá ääši tiäduttij meid eennâmhiärrá tiervâttâssavâstis kal et tevstâi lasettem anarâškielân já nuorttâlâškielân puáđáččij mottoomverd mäksiđ mutâ kuittâg-uv iävtuttâm museo ovdâulmuid et taah tekstâlasattâsah tohhuuččii aaibâs jo kielâi status luptim tiet pyevti jurdâččiđ kuittâg nuuvt et anarâškielâ já nuorttâlâškielâ lává láppojeijee kielah ijge toin kielâin kannat čäälliđ ubâ čielgiittâsâidgin museon mii máhđulávt tuáimá vala maaŋgâid čuođijd iivijd täst ovdâskulij kielah láppojeh te čielgiittâsčalluuh pääccih liijká tegu merkkân lappum kielâin já olg ´eennâmliih-uv peessih uáiniđ et lâi motomin taggaar-uv kielâ ko anarâškielâ lâi tiäđust-uv paldanâsvisio já mestâ viccin uáivildum-uv mutâ ucánjihhii tast kale še tuotâvuođâ muálu-uv lâi oinuumist et taan museoviäsust puátá já manen ij eres-uv kuávlui sämmilij taggaar ohtsâš kulttuurviäsu mast pyehtip kavndâttâđ sämmilijgijn eres-uv tuvij ko tiätu tuálui ohtâvuođâst puohháid uáli váimulávt eelliđ uápásmuumin uđđâ toimâtáálun já vuárnum et ruttâ ij moonâ tušás párnááh láá fáárust te sijjân-uv kávnoo porgâmuš lii heiviittum sii-uv tárbui várás tom lekkâmjuhleest lávlum muu mušto mield ij ettâm maiden veikâ ohjelm mield koolgâi-uv lam ubâ puáttâmgin kale lah aaibâs vises uási eeči kiäsáttâlâi ergijgijn hiirsâid já aalgij nube kiiđâ sälviđ ucánjáhháá stuárráábiššáá viste jotkân mutâ tot ij nuuvt huápust valmâštumgen ko koolgâi veerrâđ ákšoin hiirsâid sälviđ ij lamaš äigi ko keessiv tälviv koolgâi leđe eenâb poccuigijn já koolmâs-uv lâi eeči meid tälviv piivdij čuoigâi jyehekulân já kost ain vuotij neđe vorrâsâst te kuorâstij táválávt neeti ij kukken lamaš skaama äigin juovâst keeđgi vyelni teikâ vuovdâ muorâst lâi ain reepust já suápustij pirrâ já hiäŋgui pajereešmist nuuvt ete eidu piso paijeen uccâ kiälluš vala lâi nubebeln et kulá kuás neeti ruottâst já viärmân te talle kiällu álgá skalidâđ tiätá tohon kaččâlâđ já skolkkâlâđ sobbijn uáiván ovdilgo káská viärmân rääigi meiddee lâi virkkuus netipivddee neeti táválávt ruotâstij já čaaŋâi viärmân já surrui toos mahte kyeli lijjii puoh lasanâm ko suáđe tet kihheen ij maiden pivdám já kyeleh-uv pessii ráávhust lasanâđ já riävskáh lijjii meid valjeest koolgâi leđe ain ruottâmpäädist ete ij moonâ ohtuunâs ulguubel äiđid lode umástâđ stiärgái nuuvt kuhás ko päddi juuvsâi já kuldâlij čuuvčáid káárdui riävskái tet aldemuu kuoškâ riidon já tot lâi pyeri päikki ko lâi roto já riävskáh távjá vazzii já čaŋŋii kieláid juuttim čuoigân taid kuohâmen päikki lii tääl-uv roto tuše lii lappum ko ohtii tälviv juvvâš ooškâstij já puoh kalmojii muste iä lamaš uáli jo alda koste aasâi já muu ákku já eeni uábbi já eeni viljâ kálguinâs mutâ sunnui vuosmuš pärni ko šoodâi te suoi-uv varrijn riidon já rahtijn toho táálu ko táálu valmâštui te suoi assáin nuuvt kuččum pääihist lâi vittâ kilomeetterid tobbeen lâi stuorrâ peerâ muu ahasâš lâi mut harvii muoi uáinidâđáim ko koskâ lâi nuuvt kukke lâi čiččâm kilomeetterid tobbeen aasâi já sunnuu kandâ algii puásuialmaah roovvâdmáánust uuccâđ kädiseergijd kii ain kaavnâi te čoonâi kiddâ já littoost juáhâš finnejii jieijâs eergijd littosaje lai tuoddâr tyehin lii meiddee miste lijjii tälviv luovâs lijjii maaŋgah kodoseergih-uv ain piejâi rivin sanâi oovdân kodosáá puárásub eergi paaldan já jos tast ij lamaš moossân teikâ lâi uáli läški teikâ sohâlâs nuuvt taggaar juovdâi njuovvâđ koolgâi leđe čolâčuárvi lijjii táválávt kyehti puáris ááldu kiddâ já eergijd ko eeči poođij pááikán te ain luoštij päägist luovâs já ko toh purâstii ucánjáhháá hoošijd te ruotân monnii skipárij kuuvl já livvojii tohon já algii smierettâđ iä toh kuássin eres kuulâ vuálgâm eeči teikâ enni já távjá peiviv mun-uv ko šoddim te eellim sirdemin nube muorân ihásâžžân mun lijjim ergisirddee já jos koolgâi motomijd eergijd pyehtiđ šiiljon te mun páguttim meeccist já läiđejim pááikân eergist lâi nommâ te lâi älkkee olmâ eergijd pyehtiđ ko mist lâi taggaar ergi mii lâi ucánjáhháá manduvâs mutâ mun tom kale ain páguttim tondet ko suoppâin tot ergi ij killám vijlâsijngen uáiniđ läbži must lâi ain vijlâsijn já moonnim eergi alda já jos juksim kuoskâttâđ veikâ suábbáin ovdjyelgi te ij likkâm innâg kuussân vissâ-uv ergi juurdij et maid lâš čoonnâm juálgân ijge äävti innâg vyelgiđ kuussân já veikkâ uánihâš lijjim-uv eidu te juksim ergi páguttâđ mielân ko eergih motomen škuridii mahte kaasi ko lijjii šiev mielâst kulân lâi meiddee uámi pivtâssote moos lâi njuottum soorvâčuárvioljo mii lâi uáli opsijdijjee paldattâssân kuumpi várás ehidist sevŋâdân eergih ruottii šiiljon uksnjáálmán já tothân kal kullui siisâ ko kiällu skalidij já kávkkájeh miäcán te eeči iätá ete mahtsun álddoid lii keevvâm vissâ-uv lii kumppi puáttâm ennijn adeláim hoošijd ergijd já eeči vaaldij havlâpiso já čuoigâlij áldui luusâ mutâ ij mahten álddoid lamaš keevvâm ko kumppi vuámášij skiivŋá te jieijâs luodâi meld moonâi majaskulâi já jurgâlâđâi maassâd já vuolgij lâi ohtuunâs stuorrâ kumppi eeči lâi mäccimin vyejen já te ergi rooččâlij tuárispel sun vuámmášij ko kumppi stiärgáá kuávddoo luodâ ratkui tuárispel miäcán já moonâi mutâ ijhân reeisust kuássin pisso lamaš kerrisist vuosmuš njäbbi ko aalgij te čonâdii áálduid vuossiittim tet já ko miesimáánu ááldoh alggii kyeddiđ te tađe meld vittá vyesi peljijd já luoštii ááldu luovâs ááldoh lijjii tuve alda jiäggáást äigin kuobžah lijjii vääni ko iä kuássin kiđđuv vyesih lappum ko enni lâi kođđáám kossâ laaigijn uáli noonâ viermi kostnii lâi eeči uástâm maŋgâ stuorrâ ruulâ noonâ kossuus pumbullääigi enni iätá muin ete laa stuorrâ puškoh mut ko šapšâviermih iä killáá ko ain kiškoh kyele viermist já páácá tuše stuorrâ räigi táát viermi ko kiäsán lii valmâštum te vyelgeen vihelâđ luovtâst puško tast lijjii já keđgikiiptah tallaa äigin iä lamaš lajoreešmih kesimáánnud aalgâst ko lâi vuosmuš piäiváduh te muoi väzziláim uđđâ viermi seehâst já enni suhá pirrâ ŋjaargâ toho luovtâ kuuvl luovtâ lâi uces syeinitoppo riddoost mon paaldâ enni suuvâi te must ko lâi äigi puoh keččâđ te hoksájim ko stuorrâ puškoost lakke lii ulguubeln syeini te mun ennijn ete tuođee lâi stuorrâ puško ulguubeln luovtâ nuuvt enni vuáppáástij taavaabele áiroin olgoskulij já suápustij ložâi viermi taavaabel já nuuvt cogâstáim puško viärmân tot korrâsávt moivárâstâlâi já kiesâi jieijâs nanosubon já áiroin vistâg enni tom kolmâštâtâi já paajeedij kárbâs tot kale lâi ennuv kuhheeb ko mun veikâ munhân kale talle jiem vala kukke lamašken kessijm viermi já suládáim maassâd eeči omâttâlâi mon styeres puško kuddui maŋa ain ko kyeli nuuvâi te piäiváduhšoŋŋân eelijm puško vihheelmen äigin kale uštuin-uv kuudij stuorrâ vuáskunijd šapšâviermih lijjii pumbulviermih já keessiv ko lâi čuovis äigi te ij tagarij viermijgijn maiden koddám kyelehhân kale viermi oinii maŋgii suápui riggee mahte siikapesä te toin lain mottoom šapšâ čaaŋâi viärmân nailonviermih pottii vuođâlovvoost kale pivdii ennuv pyerebeht toh lijjii aalgâst mut eeči kuittâg oostij kyehti viermi nuuvthân tot keevâi ete tevdim čiččâm ihheed puáđiškuođij čohčâ já škoovlân vyelgim äigi eeči kale ij lijjii muu pieijâđ škoovlân arvâlij et škoovlân kal ij tarbâšiččii vyelgiđ ko ij sungen lah magarijdgen škoovlâid jottáám nuuvt muoi ennijn kuittâg porgemáánu majemuu peeivi väzziláim kiäinu ehidâstpeeivi ko poođijm luodân te vuámášim ko auto puátá te mun kaččâlim miäcán et tothân puátá oolâ čuárvu et ij tot oolâ vyeje já mun maccim maassâd já muštám ko taggaar suámes opsâ lâi luodâ alne rävesolmožân vuosmuu keerdi moonnim te tobbeen tallan opsim tom oopsâ ko autoh vuoijii vissâ-uv ton ááigâš bensin lai taggaar šiiljon ko pajanáim te kale lijjii muu mielâst táloh stuárráh tievst-uv ko mun lijjim meeccist aassâm uccâ tuuveest te kalhân tot puoh maid oinim te tubdui uáli oomâsân asuntola hoitájijjee lâi kossuus stuorrâ nissoon já sun čuárvu nube keerdist lasâmeld et puáttee teehen porttáimeld pajas ko moonáim te ennijn asuntolahoitájijjee savâstâlâi já iätá muin ko uáppee viistijn lii äätis te mun uážum aassâđ aalgâst suu visteest já uáđáh muu paaldâst ko enni leš käähvi juuhâm te iätä et kalga väzzilâđ maassâd ete kiergânâm ovdil sevŋâd pááikân kuusâ kalga soŋottâđ naavitân já paččeeđ must kal lâi ahheev ko enni vuolgij peeivi ko škovlâ aalgij te huullân lâi koorâs ko párnááh lijjii ennuv ij vuálgâmgen vala čiččâm ihásižžân škoovlân suu uábih já láin škoovlâst já kaandah lijjii uáppáh lâi siämmáá luokast-uv ko lijjim ucce já čiävláá te muu kale puárrâsuboh kivsedii já porgii muu uáivân jyehemuuđuu já ožžum távjá nurheest čuážžuđ teikâ enni ko eelijn te ratkuustâláin meiddee škoovlâst muu keččâmen lâi čohčâluámi já muštám ko eeči viežâi juovláid muu pááikân já čokkájim kerrisâst já ko sevŋâd lâi te kal tubdui tupe talle uccen ko lijjim hárjánâm asuntolast aassâđ maŋa škovlâ oppeet jotkui já pessjái ääigi tiegâs eellim pääihist majemuu peeivi aalgij kesiluámu mii piištij kulmâ mánuppaje toh škovlâiveh kuittâg jođeškuottii luokast muštám ko lâi čohčâ já muotâ lâi te asuntolahoitájijjee piejâi muu motomáin kandáin viežžâđ luoddâpiällâst stuorrâ litter mielkkitoŋká kiälháin maŋa postâauto puátimist te nuuvt muái viežžâđ oolâ muái kal toŋká uážžoim mut ko lâi ucánjáhháá vuástáloh te toŋkká čierâstij eennâmân kománij já lokke lekkâsij já mielkki kuulgâi mietienâmân munnust kale lâi smiettâmâš mahte muoi tääl kalggeen sárnuđ vaahag iä kale rammum ko muái loopâst mainâstáim asuntolast maht keevâi maŋgâ eehid čuážžoim nurheest mut te poođij eeči eelliđ asuntolast muu keččâmin já koijâdij muste et mane tuoi čuážžuvettee nurheest ko iärráseh laa olgon mielkkilitte kománij ko láim kesimen teehen maađij piällâst mun oinim ete tääl eeči suutâi já moonâi puurrâmviistán já tobbeen kullui čirgom ete iä-uv lah puárrâsuboh kaandah maid pieijâđ mielkkitoŋká viežžâđ leppeđ-uv tij kanddáid evvisken adelâm almottâm táám ääši já komserjâsân nuuvâi munnust-uv nurheest čuážžum iäge kale eenâb pieijâm kuássin mielhi viežžâđ luoddâpellâst oroi oomâsân ko muoi sárnoim sämekielâ te máttááttijjee iätá lii suomâkielâ škovlâ tääbbin kalga sárnuđ suomâkielâ škoovlâst lijjii kaasâlaampuh tast maŋa pottii hasakeh já nuut loopâst lâi stuorrâ generaattor varasto tyehin já lijjii sähköh talle kale čuovânij já lâi hitruu luuhâđ ko ooinij keessiv aasâi ko sun máttááttâlâi anarâškielâ sárnuđ máttááttijjee lâi vaazâšij kolliistâlmân já savâstâlmân mun vuolgim tuálvuđ kárbbáin rasta jäävri te suvâdijn piästuh njopálâstâi já tom omâs säne ko kuulâi tallan iätá omâs sääni njopálâstâi já mun kolgim tom säne maŋgii ettâđ já čaalij pajas-uv ete ij vájáldât mun-uv eellim kolliimen ááhu kulân maŋa viste alggii koččođ kámárân puátá mii pááikán já maainâst maht säpligeh laa nuuvt ennuv lasanâm ko jyehesaajeest livketteh iätá ete vääldi mii kaasi reepust tohon ko tääbben iä lah säpligeh ollágen pieijii kaasi reepun ete uáivi paasij ulgguupel ete piäsá keččâđ kuuskulij vázzá väzzilij maassâd maainâst maht tállân kaasi pivdeškuođij säpligijd jyehi iiđeed lâi stuorrâ liäjá porttái paaldâst vissâ-uv čäittiđ mon virkkuu sun lii oho kaasi lâi reŋgân ovdil ko poođij maassâd maŋa kaasi jođeškuođij kyevti táálu kooskâ já kiđđuv ko muotâ suudâi te tallan kaasi eelij kolliimen juátkoo uási toh vuosmuuh iveh škoovlâst monnii nuvt ete uccáá mun tain maiden muštám vissâ-uv škoovlâšt hiälpust peessim ko šiev numerijd-uv tuođâštâsâst kiđđuv finnejim kale muštám maht luámuid já kiiđâ vuordim ete piäsá pááikân ääigi luámu aalgij vyesimáánu majemuu peeivi já piištij kulmâ mánuppaje já pessjái lâi meiddee oho luámu ko kiđđuv algii likkâđ te ain eellim kärbissuuhâm reŋgân vuosmuid joddeid suápudáim kuus majemuu joddee suáppoim te tast muái alggijm káhvástâllâđ mottoom tijme keččin tommit kuohâmen aldemuu joddee ete paađijn vuoššáim vorâs kyele potákkijgijn já tast maŋa lâi hitruu vannaastâllâđ tievâ kyeličovjijn tullâpellâst já kuldâlâđ maht maainâst já jyehimuuđuuh loddááh lávloh pirrâ tallaa jäävrist kyeleh kale lijjii valjeest ko nube iiđeed tooláá joddeid kessijm já maccáim maassâd suuvân iä lamaš vala motoreh ko lijjii čuállejum já tuidum te muu reepun piejâi lusis nuáđe kuolijd ete peesâm väzziliđ pááikán távjá eellim uštemin já vuáskunijd já puškoid ain kuddim ain lái vorâs kyeli já suonâviermeh ko almostuvvii te toid keessiv-uv čuovis äigin čaŋŋii lijjii stuorrâ vuáskuneh kale mij ennuv kyele puurâim uážžu ettâđ ete kuolijn mij eelijm keesi lâi kárbsâš já jiem kiergânâm ko uštuu lyeštiđ riddoost čáácán ko lâi vuásku kiddâ já tast riddoost kärbisreevni paijeel taid oggum alda muáddiloh te joskim já suuhim riidon stuárráámusâid vuáskunijd čuállejim ucebijd luoštim jáávrán ko tom ääigi muštám te mahte nohháárijd te mainâstâm lâi tuše koškepiärgu koške čuuvčápiärgu še lâi pyeri ko eeči kimásâst taid kiđđuv eelij pivdemin já kiergânii toh ovdil kuškâđ ko kollepoođah kirdelii lâi uáli jo njäälgis eeči časkemvuoggáin piivdij puškoid já piejâi kuškâđ toh še lijjii keessiv njálgáh ko tom tuulâst ucánjáhháá pasestij kesiluámu äigin mii pääihist mánuppaje aasâi mottoom meccihaldâttâs totkee suu nommâ lâi lappui motomin maaŋgâid peeivijd sun iätá ete vyelgi fáárun jotteen já manneen pááikán iijân lâi taggaar rullâ já kuálástemsuábbi mon saatij nutkâđ oohtân ijge ennuv váldâm saje reepust kiirdij uuštâ uáli jo kuhás ko láim iijâ te kale mainâseh lijjii nuuvt ko táválávt ko kiinii poođij kyessin peeivi ko poođijm ehidâst pááikán já mun eijijn eeđâm koolgah uástiđ uággumruulâ já suábi tallan eeči iätá lep táásâš-uv piergim piergip vala-uv lâi rullân kuárus piärgulitte mon vuáđust lâi čeevđist toppiittuh tot še lâi pyeri ko uštuu leggistij te siijmá nuollui älkkest já tom siijmá ko oppeet kiesâi lite pirrâ ijge siijmá kuássin siähánâm lâi aalgâst kussân já ton maajeeld iänui kussâ čoovčâ ko kussâ šoodâi kimmás te muoi eijijn tooláá iđedist väzziláim sooni kuuvl aasâi lâi kukke väzziđ alda kilomeetterid kale kussâ laiđiittij tohokulâi pyereest ij tarbâšâm ennuv coggâđ maht tobbeen lijjii ennuv párnááh já huullen lâi koorâs lâi uáli jo ucce te lâi kyeppi koivum ete sonni juksá kuápulâđ já mij tiäđust-uv keejâim pirrâ maht tot tábáhtuvá ko vuošâi käähvi já tom ležžeen julestâm te väzziláim maassâd koolgâi kuusâ ääijiđ pivâstuvváin ko ij halidâm mielâstâs väzziđ riddoost lâi saavoot ááigâš kiämppášiljo tast muái tulâstâláim já kussâ peesâi vorâs syeini puurrâđ já livvâdâđ já smierettâđ innâg ij lamaš kuussân huáppu ko áimu čuáskuškuodij te oppeet väzziláim paijeel kiäčán já ton paaldâ pááikán ij tarbâšâm nube keerdi siämmáá keesi eelliđ kussáin pääihist távjá čaŋâstellii räjikosáttâsalmaah talle ko tiettii ete lii mielkki já pime miste finnejii timmâ leeibi uástiđ já piärgumäles-uv lâi távjá helá alne vuoššuumen te tom-uv kozzii mielâstâs lâi sorvâmäles čohčuv tallaa äigin ij lamaš nuuvt hyeni äšši veikâ lovettes soorvâ-uv motomin paajij nuuvthân tot lâi ete kesiluámuh monnii jyehe keesi liijkás huápust vazzim čohčuv škoovlân ohtuu ko lijjim tommit rávásnâm iätä ete sun ij ibbeerd mane kalga nuuvt maŋgâ ive jotteeđ škoovlâ ko mun juuttim tuše kyehti oho kiertoškoovlâst já tom oonij uánehub äigi rijttááččii eeči iätá ete sun ij lah iällâm oovtâgen peeivi škoovlâst mutâ jiem mun kale määti luuhâđ já lyeštiđgen vuolgij pilkottâs já päälgis njuolgist vääri paijeel já kiäčán lijjim nuuvt maŋgii vázzâm jiem poollâm ete čájádiččim kuuđâd luokast ko vuolgim čohčâluámun mieldi já veikâ lâi skäävi te tallan väzzilim ovdâskulij já talle kale poollim ete loppâmääđhist čájádâm ko sevŋâd šoodâi mutâ nuuvt mun kuittâg peessim kiäčán já loopâst pááikán vaigâdvuođah lijjii kukken asâmest mut majemuš škovlâ lâi rippâškovlâ keessiv tom oonij já muái assáim pääihist išedáim stuorrâ pottáákpiäldu kalvemist lâi jyevdlâsäigi kuus ain halidij skipárân moonáim eijijn komserjâsân ete munjin kolgâččij pissokyeddimlove finniđ mun kal lovettáá-uv miäcástâm maŋgâ čoovčâ mutâ eeči ain poolâi räjialmain ko koijâd muu šoddâmvuođâlovo te iätá lah vala liijkás nuorâ finniđ kyeddimlove piison mutâ mun merkkiim teehen tuu ive puárásubbon te talle mun puávtám čäälliđ tunjin pissokyeddimlove eeji oovdâstâtân nuuvt peessim lavâlávt miäcástâđ monnii táválávt puásuihommáin kiđđuv lijjii vala ááldoh lääbžist nuuvt kuhháá ko vyessejii tallaa äigin iä lamaš ko vyeseh ain seilii pyereest äigin tälviv pygálâsâin eeči já puovttijn ain čurruu pääihi alda mun lijjim caggen skipárân veikâ ij taid poccuid tarbâšâm coggâđ toh nuuvt mielâstâs čuovvuu maajeeld ete veikâ ij liččii lamaš caggeegen eeči vyejen oovdâst laiđij puovtij jieijâs čurruu já kuuvl ferttij ijjâdâllâđ kiämppáást ko nubeh čurruu jođettijjeeh lijjii oovdâst maht ucce já koolmâs lâi kiämppá veikâ tullâ puolij täähist ubâ iijâ ko vuolgijm te táválávt kuáđuttijm alda tast ij lamaš innâg ko muádi tiijme mätki kost tälvičuurâ táválávt lâi poccuid mun ain juuttim oppâmen já eeči vala vuolgij nube eeton já puovttijn vala lase poccuid tast maŋa algii späilihij njuovâmeh ton äigin iä njuovvâm vuosijd mahte tääl mij njuovâim späilihijd ko koolgâi lonottâđ tävirijgijn já koolgâi käävpist-uv uástiđ nuuvtko saaltijd kaasâ pihtâsijd kammuid savehijd kiđđuv koolgâi koddevuosijd vittádâđ já sarvaid čäälliđ tot lâi korrâ hiäibum ko sarva jyelgikielâst ruttij kiddâ puvkkoin eeči čaalij iäge toh ennuv vardam ko olgobáá maneseehâ čaalij reevnist áávus já vaaldij sisâbáá seehâ olgos te koolgâi keččâđ ete lyeddee reevnist ij kuássin vuáđust taggaar saje ete iä lah vorrâsuonah já ko cäpcee maneseehâ kuárusân mutâ ij kuittâg aaibâs kuárusân ete ij šoodâ spokkečuárvi ij kuittâg vuájáán šoodâ nuuvt kuárus maneseehâ maassâd siisâ já siämmáá koolgâi porgâđ nube maneseekân-uv eeči niävui muu-uv čäälliđ já ennuv čaallim ko eeci tollij vievsâbân sarva monnjâjyelgist já jiejah čokkáim alne ete ij čievčâst ige njuškii pajas muoi sarvaid ain pivddijm mun rottejim já eeči coogâi iäge toh sarvah ennuv suŋkkáán kierdâm čälimist kaldiimist ko tallan kuáđuškuottii jááhâl ko lijjii kočâttâm čorvijdâs te ááldoh kale nurvvuu já mun adelim sarvaid moonnâđ tuárespel nube porán ete uážžoh ráávhust kuáttuđ já moonnâđ olgoláá stuárrâb njäbbi ko poođij te talle koolgâi älgiđ čoonnâđ veddum áálduid labžijd ete ko cuáŋui šadda te poccuuh väzzileh jotteeđ čoonâi meid jieijâs áálduid já vuolgij tuálvuđ pääihis alda nuuvt monnii iveh já lijjii čyehitäälveh já puásuiuuccâmeh maŋanii veikâ lâi pygálâsäiđi suátiviehân koččomij äigi já muoi vuolgijm mij leim ennâgâs kaandah pirrâ maaŋgah lijjii uáppáh škovlâääigist lijjii jyehemuuđuuh koččâmušah já tuáhtâr-uv lâi tobbeen muin iätá tun lihostâh uálgispele jyelgi mun keejâm mii tast lii já nuvt tuuđhâi já iätä lii čuážžumtähti seenti uánihub ko čižetpele jyelgist must lijjii kieđâst ruopsis páppáreh já mun mottoom vyelikersantist koijâdâm kuus mun tääl koolgâm taigijn moonnâđ iätá lii vaalmâš uážuh vyelgiđ pááikán mun vuolgim mutâ väzidijn smietâškuottim ete iähân munjin ettâm ijge koijâdâmâš kuus mun koolgâm vyelgiđ palvâlusân ijge lamaš iällâm kiännân stuorrâ hiärá kulen moh čokkájii pevdipiällâst te mun maccim maassâd te tobbeen vyelikersanteh uksâpiällâst puávvusteh já koijâdeh tun lah puátimen mij tääben vyerdip nuuvt mun-uv lijjim stuorrâ suátihiärái oovdâst já mottoom iätá tun lah-uv kost tun eellih maht muu pakkuu vyelgiđ pááikán já ete puoh lii vaalmâš tast maŋa vyelikersanteh kale kullii kunnes maid láá porgâm muu vuosmuu keerdi simputtii veikâ jiem lamaš vala suátivievâstken meridii puáttee kesimánudâst vyelgiđ ko lam almai tobbeen lii hiälpub palvâlâđ hyenes juolgijn mutâ toho lâi vala kukke äigi tun kale ucánjáhháá keppis-uv eeverst vala arvâlij lâi moonnâm já mun vazzim pááikán iijân aalgâst eeči vaaldij puohâid njellimlij poccuid tälvikiäčun täälvi keijmeld puohtii pygálâsâin čurruid nuuvt ete njuhčâmánudâst lijjii alda tuhháát puásujâd tom ij rammum maŋgii eijijn tigguin et lâi leđe pyereeb maht ovdil-uv kuávttáá jieijâs čurruu sirdeđ alda pääihi lâi talle ciägupelji jyelgeh tast lijjii uáli jo kuheh tot uumáástij luudijd mutâ vuosmuu keerdi ko paajij lappâd te tot vuolgij tállân maassâd pááikán iše tot lâi čaggeest-uv ko koolgâi luovâsijd čokkiđ mahte ličij muu jurduid luuhâm ete maht kalga čage reevnimeld jotteeđ tieđe maid eeči juurdâšij ko nube täälvi vuobdij mottoomân puásuialmajân mutâ kiđđâcuáŋui ko šoodâi te enni maainâst maht sun iđedâst vuálgá olgos te peenuv lâi porttái alne kuárjidmen já lâi nuuvt šievmielâst sun kuáivustij piärgumáállâs ko arvâlij ete sáttá leđe niälgum lii njuolgist lode kiäinu aainâs-uv čyetilove kilomeetterâd eeči ko sooitij te peenuv lâi lappum oho maŋaskulâi eeči eeđâi ete liävus peenuv talle tääbben ko maassâd poođij aalgâst njaabij korrâsávt já laiđijm čage oolâ já já eeči alggii čonâdiđ áálduid labžijd já mun pennuin vähtejim reevnijn eeči lâi levâttâm huáššikiälhá já ijhân áálduid tarbâšâm ko čoorvijn tuáppuđ já páguttâđ puolâšijjâ ko poođij te luovâspoccuuh jottájii jyehekuuvl lamaš áálduingen hiälppu ko lâi kyeddees cuáŋui munnust eijijn lijjii ryeydikuáivoh moigijn cuoŋŋuu cuovkkijm ete ááldoh pessii kuáđustâđ jááhâl jievjâmijd meiddee motomin rohâstáim lasseen lijjii alda vittâlove tagareh moh lijjii veddum áálduid kiđđuv ij pyevti čoonnâđ ko toh njuškoh já cyevkkejeh šodâhennáá vyesi iiđeed toh finnejii aalgâst huáššituko já ko jyeviškuođji te eres ááldoh ruovgii hirmâdávt ete mun-uv halidiččim puurrâđ puásui ko porá hooššijd te pieinis lii pajaskulij ko toh láá nuuvt njálgáh poođij talle tooláá já ááldoh kuoddii pyereest ááldoh ko kuoddii te loopâid laiđijm pääihi alda uáinusân jiägán oht lojes áldu mii kyedidijn ruovgâi korrâsávt já ruotâi pirrâ muorâ ete päälgis šoodâi ovdilgo kuodij ááldust lâi stuorrâ njižže já ko vyesi lâi vala ucce te enni poojij tast kähvimielhi muáddi oho esken ko vyesi vaješkuođij eenâb njoommâđ te enni luoštij ááldu aalgâst majemuuh kuoddii muštám ko lijjii kyehti vyesi ááldust täälvi lâi tuše nubbe vyesi fáárust nuuvt lâi horgâ kesimáánu pelemuddoost já mun kolgim vyelgiđ suátiviehân ko vazzim peeivi ehidist te lâi hirmâd čuáskim ehidist aalgij šlettiđ já myettiđ maŋeláá ehidist postauto ko vuolgij te muotâ lâi melgâd eidu te peesâim kuittâg paijeel sajan ko mun lâi jotemen meiddee mii lâi pyeri ete ij tarbâšâm ohtuu mađhâšâđ ko pessáim te lâi vala äigi kejâstâllâđ kaavpug já ehidâstpeeivi mii poođij auto ryevdisajattâs paaldân viežžâđ já ko kaandah lijjii čokkânâm viiđâs te vyeijilijm riidon kost mii algii škovliittâđ kirddeesuáldáttin jyelgi oppeet tuuđhâi lennosto tuáhtár já eeđâi táán jyelgist lah mihheen váddun tunhân lah almai nuuvt moonâi tot keesi čohčâ já puáttee tälvi-uv tobbeen jiem iällâm oovtâgen keerdi ko mätki tavas lâi nuuvt hirmâd kukke maŋa vuolgim čäcilágádâs tuáján mut čohčuv ko tyeji nuuvâi te aalgij luoddârähtim toos tuáján mutâ keevâi nuut ete skammâmánudest aalgij čižetpele erttipiälán čuágguđ uáli jo nanosávt jyehe peeivi eenâb já eenâb kuume lâi ohtânmaanoost ige uáđđiđgen puáhtâm te nuuvt vuolgim tuáhtâr vuástáväldimân kuldâlij kiäppáid mittedij lieggâs mii lâi meerridij röntgenkován já ko uđđâsâst monnim siisâ tuáhtâr viistán te tuáhtâr iätá lii kiäppá vuoluškeeči kuálmâd uási vielgâd keejâ jieš-uv mun lam suáittâm uáiváámus tuáhtárân já sun eeđâi et kolgâččih huáppust vyelgiđ onne ehidâstautost vyelgiđ siijdâst soittim iänán já tyejipááikán ete muu tyeji saatij nuuhâm táás já vuálgâm ehidâst autoin iiđeed ko peessim te tolvvuu mottoom viistán já pakkuu lonottâđ pihtâsijd já moonnâđ seeŋgân alggii tutkâđ mii must lii poođij tuáhtâr juávhuinâs já iätá lii čižetpele kiäppá vyelemuu loonjâst čääci itten pumppáp tom olgos lektâsijd te mun koijâdâm peeivi muu kalga tääbben leđe tuáhtár ruáhásâstij já iätä koijâdâđ kalle mánuppaje tääbben kalga leđe aainâs-uv kulmâ mánuppaje mun kale šlundum peeivi pelinubelitterâd pumppájii čääsi kiäppást já tallan vooijim pyerebeht peessim kuhes ááigân uáđđiđ suotâsávt ige erttipiälán innâg čuággum já vuoiŋâđ lâi kepsub ettii ete seeŋgâst koolgah leđe kulmâ oho já evvis pyehteh seeŋgâ paaldân ijge koolgâ ennuv punnjuustâllâđ et čääci ij oppeet puáđi kiäppás kale muu onnii monnii juovlah seeŋgâst já ihe-uv lonottui te ožžum kárvuđâttâđ jieččân pihtâsáid já peessim olgon eelliđ pivvâlâs šoŋŋân toh lijjii jyehemuuđuuh jurdduuh et tággáár-uvs muu eellimist šoodâi puáránâm-uvsun kuássin must kuddui ubbâčuáli tom čuoppii cuáŋuimáánu loppâ ko peessim meddâl adelii peli ive juátkoo uási poccuuh pallajii rahtumjäävrist ko čääci pajanij já poccuuh vuolggii tavas pottii palgâsân roovvâdmánudâst toh alggii almostuđ taavaabel ääiđist lijjii vittâtuhháát puásuijâd já tubdui et siämmááverd monnii sivlái lappâd muu eeči eeđâi ete táát lii puásuihomá loppâ tohhân poreh puoh mii jááhâl eeči tast lâi juttii ain tavaskulij kuolbânân almostuvvii ennuv poccuuh kuolbâ lâi tievâ poccuin talle lijjii moottorkiälháh-uv puásuiulmuin já coogâim kuolbânâst paijeel kyehtituhháát puásuijâd uces ääiđi sivláid pygálâs piištij kyehti peeivi oostij koddempoccuid palgâs almaah vuoijii stuorrâ autoigijn poccuidâs maassâd ennuv vuobdii muu eeči vuobdij majemuid ergijdâs já iätá še uástám kiälhá mun lam liijgás puáres innâg rossâdâđ ergijgijn maŋgâ ive lijjii viärui poccuuh palgâsâst veikâ mon ennuv räves koddeááldoh-uv lijjii nuuvt valjeest ete ettoalmaid adelii päälhi jotkân skeŋkkân jyehe lovváád tyejipeivi ááldu skeeŋkâid mun puoh vuobdim tallan ko jurdâččim et toh jottees ááldoh vyelgeh ij tieđe kuus toh maneh maŋa rahtii ääiđi já ko äiđi lâi vaalmâš te nube kiiđâ já vala talle-uv ko mun lijjim äiđivahtân te jammii niälgán veikâ mon ennuv ääiđi já kooskân korrâ cuoŋŋuu oolâ mučisčuárviááldoh poggájii kuus keejâi kale muái omâttâláim mon ennuv láá poccuuh ko návt lijgoh jäämmiđ niälgán lääbžist vuossiittâm ij lah hiälppu kalga tälviv veddiđ ete lii läbžipuásui já puáhtá tom laiđiđ já loijoođ ááldoh kalgeh ete taid puáhtá kuálustâllâđ miäldluvâi kuállusân tábáhtuvá nuuvt et čana kuállus ááldu čiäpáttân nuuvt uánihávt ete uáivi lii čuárbbele puotâ já uđđâ ááldu čiäpáttân čana nubepel nuuvt ete ááldoh láá vuáruttuvâi kuálustum kuábbáá-uv pele miäldluvâi mainâstij et ko sist ohtii lijjii ááldoh-uv melgâd kiäjust ovdil soođij te sust táválávt lijjii oovtâ kuállusâst kyehtiloh áldud-uv ko koolgâi kulmii peeivist taid sirdeđ vuossiittâm lii hirmâd váiváá jes ááldoh iä lah lojeh lijjii talle ennuv mii palgâsâst já alggii kulluđ saavah maht laa keessiv ennuv poccuuh čuoškâ já porrui äigin tuoddârâst tohon alggii smiettâđ rähtiđ ääiđi sraŋgâviermijn puotâ tuodârviältán raahtijm ääidi já siivláid tuoddâr oolâ tot lukkui pyereest já arvâlii ete kiämpá-uv kolgâččij rähtiđ oostij kuárus saavootkiämpá mii lai čiččâm kerdid čiččâm meetterid styeres já nuuvt vuojij uces traktoráin taid hiirsâid vistâg já keesi ko aalgij te luodâ meld kirkkosajan já tast ratkui kejimeld keeji viestârpele pajebáá keeji luovttii rasta lâi nuuvt koorâs ete traktoráin puovtij vyeijiđ luovtâ rasta já looppâst tuodârvielti pajas oovtâ uces ladduu riidon kuus arvâlii kiämpá čokkiđ talle ko iä lah lieggâ šooŋah iäge poccuuh paijaan tuoddârân já almain lii jyevdlâs äigi ij tieđe mon maŋgâ määđhi tuoddârân raahtij mutâ puoh kiämppárähtim hiirsah já tävireh tohon kuittâg monnii arvâlâm ete keejist tuoddâr kiämpá kuuvl lii käävci kilomeetterâd ko mun keejâm et mon ucce traktor tot lii mii ain-uv kuákkáá šiljoost tupekeejist te omâttâlâm et maht tot voojij keessiđ maajeeld kuhes lusis moonjiškääry motomen ko lijjii jyevdlâs peeiveh te mij aalgijm kiämpá laađđâđ čuákán lâim ennâgâs te huáppust kiämppá valmâštui ijge tastmaŋa tarbâšâm olgon leđe čuoškâi evvisân tot keevâi et poccuuh mušteškuottii ääiđi já pajanii ijge taid uážžum innâg rasta pel te nuuvt kiessii äiđipreesuid já čonnii traktorân nuuv ennuv ete traktor lâi mahte stuorrâ pállu vuolgij aldeláá já loppâmääđhi almaah kyeddeh pressunoođijd tuoddârân määđhi keččin lâi ucánjáhháá vieltti já nuuvt traktor jottái erttipel oovdâst čierâstâđ te talle njuškij paajaapele viältán meddâl eennâmân ko ráttáh valddii vuosmuu miehtán te fáškárâstâi piirâs já ooroostij ráttáidâs oolâ traktor ij cuovkkânâm mudoi ko stivrimruulâ säggi tuše vinálâstâi tom ko huškuu njuolgist te nuuvt mij maacijm maassâd kiämpá kuuvl keesi jergâi ääigi tolvvuu äiđiniävuid tuoddâr taavaapele viältán muáddi keerdi vittádii vuosijd uđđâ äiđisaajeest talle ko majebáá keerdi lâi uáli jo kume peivi ehidistpeeivi piejâim čurruu ááiđán já ko kiergânijm te poođij äijihšoŋŋâ oorvij korrâsávt maŋgâ tiijme maŋa koskâiijâst äigi ko jooskâi arvemest te mun eeđâm eijijn muái väzzil kiämpân ijhân tom tieđe mon korrâsávt iho vala čuáskid ko návt oorvij iätá še vuálgám ko peesâim te piegâ punjâlij tavas já čuáskidij aalgij sinjârdâđ iätá kale vuálgám pááikán tääl ij tieđe mon kuhes kolmâseh alggii nuuvt muái eijijn-uv vuolgijm pááikán peivi keččin iärrâseh-uv pottii meddâl iä innâg pajanâm eenâb kuábbáágen tuoddârân já aaiđijd puoh roččuu mut kiämppá tohon paasij já lii vala-uv aanoost tast maŋa alggii tarhaid rähtiđ vuossiittâm várás mutâ ij totken luhostum lijjii kuhes kiiđah cuoŋŋuuh vyeseh ennuv jammii ko lijjii nuuvt hiäjoh tot luhostum ellii ryešliih pennuuh cuoŋŋuumeld ko čage lijjii rátkám ehidâst já kyeddee ááldoh lijjii kontturijn lâi lávurduh eehid já puoh vuolggii sáávnán kihheen ij pááccâm vahtân ko iho pottii já motomeh ääiđeh ko cuovkkânii já jieŋâ ko lâi pääljis te ennuv njalahâstii jäävri oolâ maŋgâlove áldud jammii jieŋâ oolâ já mon ennuv ležeh havvum já moonnâm miäcán peeivi keččin ryešliih upseereh ellii keččâmen maht roopah poggájii jieŋâ alne ettii ete toh láá varâliih pennuuh pääččiđ kalga jes vala poođižeh mutâ iä puáttâm innâg talle puoh stuárráámus vaahâg kierdâi keččin juáhâš kiän puásui lâi ruáppánâm te finnejii neljičyeti märkkid ruáppánâm poccust piištij tarhavuossiittem-uv muoi eijijn válburpeeivi maŋa luoštijm tarhapoccuid ko syeineh nuhhii já muotâ lâi vala ennuv já raahtij kobđáduv smiettáim ete luovâs ko toh väzzeh muorâst muorân te jiegâs kuittâg aneh kiđđâ lâi kukke vuossiittáim alda talle kale luhostui pyereest ko kiđđâ poođij tooláá aalgâst tot-uv nuuvâi ko tarhajijjeeh puárásnii lâi lamaš mottoom ive räjiäiđivahtân palgâsâst mutâ poođij tyejitorvolaahâ ete ij uážu innâg ohtuu jotteeđ kalga skippáár väldiđ muu väljejii nubben aalgâst mun algim lâi muorâäiđi já koskâ lii kuttâlove kilomeetter távjá koolgâi jotteeđ alda kulmaloh kerdid ivveest já roovvâdmáánu soorvâ roohâm äigin koolgâi jotteeđ jyehe oho talle ostâm ko käävpist eelliđ evvisijd uástimen já vyelgiđ ääiđi paaldâ uđđâsest lii rääji paaldâst tađe várás ete poccuuh iä moonâ tot lii lamaš korrâ tyeji rähtiđ aaiđijd ko láá ákšuigijn uulgâid čuollâm lii já raajij vuástá äiđi lâi váiváá jotteeđ ko muotij tommât et ij tiättâm kalga-uv čuoigâđ vuoi väzziđ já saatij leđe muotâ muáddilove senttid ko eres paaihijn lâi mottoom seenti muotâ kiđđuv muotâ lâi nuuhâm mutâ ko poođij tuoddârân te iä jyelgeh juuvsâ käälliđ hommáin savehijd kuábbáá-uv tuoddârân moh lijji ain tobbeen muottuu várás lijjii kiämpáh já räjikosáttâs loppeedij kevttiđ räje kiämppáid munnust moonâi kulmâ teikâ nelji peeivi reeisust juuđij vala postâauto vahtâpääihist lâi rááján vala nelji kilometterâd nuuvt et munnust lijjii tuolmâmráttáh ton kooskân ko poođijm vääzin te láim iijâ mottoom pygálâspääihi kiämppáást já iđedâst väzziláim maassâd räjikiämpán iijân já nube peeivi tuše käävci kilometterâd kiämpán tot lii já kooskâst jáávrášriddoost tot kiämppá lii meccihaldâttâs tyehin puotâ lâi ohtâ kiämppá mutâ tast maŋa ko rahtii riidon uđđâ kiämpá te tom roččuu šooŋah lijjii raadah muotâalmeh puollâšeh kumeh jotteeđ koolgâi skammâmánudâst poođijm kiämpán ehidâst ko siävŋánij te aalgij sahâdávt myettiđ koccájeen te čovgâ njuoskâsiähá muota lii paijeel idduu lii paijeel kyehtilove kilomeetter vuolggijm käälliđ majebáá källest lâi hiälpub käälliđ ko oovdâst vuáruttuvâi lonottáim oovdâst källee kaalijm alda pessáim te orostáim iijân tast kuáccei alne tullâpellâst oođijm ko šoŋŋâ lâi pivvâl oppeet vuolggijm te nuuvt pessáim vahtâuáiváámuš koijâd tuoi tággáár muottust poođijd lâi puáttiđ ko ij lamaš evvis riemmâđ vyerdiđ kiämppáást almottii ete maht äijihšuármu lii jottáám máddáápele já lii ennuv virâttâm peesijd ličij päärees tallan vyelgiđ ääiđi meld vuolggijm valdim sááhá já bensinlite lase spiijkárijd terioljo já tiäđust-uv evvisijd-uv muoi nube peeivi vuolggijm já kiergânáim maŋŋeed eehid alda poođij taggaar viirrâm pecivyevdi oovdân ete masa iän čoođâ peesâ já äiđi lâi lappum ete iä oinum mottoom saajeest ko stuálpuh räjikiämpán iijân maŋgâ peeivi munnust moonâi já nuuvâi love litter bensinkanister já spiijkáreh-uv nuhhii nuđháim enâmuid raaigijd kuođijm sááhá tohon keerdi ko juuđijm te oppeet puovttijm bensinlite já tiivoim looppâid-uv raaigijd roovvâd ääigi cuovkkuu muorâääiđi maht halidii kyehti oressoorvâ algii tuárruđ ääiđi paaldâst já äiđicageh tuše toijuustellii rehtoh virâdii já loopâst ko munnust pallain te ruotâstáin riggee já njuolgist ruottáin vala ääiđi čoođâ muoi talle korottáim ete koolgâi-uv aainâs äiđipiällâst älgiđ tuárruđ meid cuovkkuu mutâ toh táválávt uulgâ teikkâ kyehti uigâdii rasta pelemuddoost alggii rähtiđ lusis teresviermist räjiaaiđijd já tom ij lamašken innâg nuuvt hiälppu cuovkkiđ rahtii njiäluid ete peeseh pel valmâštui oovce kilomeetterâd já tast maŋa kyehtiloh kilomeetterâd lâi vuárust já koskâ viermikyermi lijjii raččom luáhá oolâ viermiruulah lijjii viidâ kilomeetter várás já mudoi tävireh vala ennuv nuuvtko tievâ bensin liteh-uv keesi já tyejialmai várás äiđisaje lâi merkkejum räje paaldân já tikáh lijjii pordum meetter koskáid koolgâi ain viermirullâ já maid ain lijjii merkkim et koolgâi kyeđđiđ vuojijm puoh tävirijd jergâi ääigi ko mun algim äiđivahtân te mun ostim moottorkiälhá já eeđâm juovlâmánudâst kal ááigom ääiđi paaldâ kiälháin melgâd muáttám já ko ton oolâ lâi njábbâm já lâi čovgim muottuu já lâi puolâštâm te muu mielâst oroi ete tääl kale peesâšij kiälháin lijjim keessiv rasta tuálvum čyeti litterâd bensin tađe várás puotâ lâi puoh hyenemus mudoi pyereest pessáim kessui savehijgijn päädist mádáskulij lii hirmâd kukke čiägus vuástáluh tast muoi kale ain tuolmáim já uiggáim jyehe keerdi vinnood rahtijm ain luodâ ete pesseen pajas mádáskulij eennâmeh lijjii eidu pyereh moottorkiälháin kale lâi ennuv iše ij tarbâšâm čuoigân jotteeđ vuolggijm vyesimáánnud oppeet ääiđi meld táálubeln kuččuu päikkin kost talle aasâi iätä muáddi lääbži já huáššitopo ijhân tom tieđe veikâ liččii eergeh čanneen kiddâ já kyeditteen reepuid veikâ alda já lyešteen tobbeen eergijd luovâs taarbâš reepuid kyeddiđ vuolggijm mopedijgijn já kuođijm taid luoddâpiällás väzzeen já ain huikkeen ete ko eergeh kuleh te vyelgeh keččâđ maŋgâ kilomeetter ige eergijn tiettuu mihheen te oppeet huihijm já čokánáim vuoiŋâstiđ iätá já kuullim kale mun-uv laa vissâ-uv eergeh puátimen ko skoppân kulloo ko moonâi ucánjáhháá äigi te pooráá paijeel pajanij kuobžâ uáivi já horgâ kyehti ucceeb uáivi já puáttiv munnuu luusâ lâi čiččâm miili muorâtuupâst te sun aalgij tom pieijâđ skuápun kiddâ já lemnuuh lijjii reepulummoost vyelemustáá orostii viiđâ meetter kooskân keččâđ munnuu toh lijjii ennikuobžâ já ihásiih uuđâgeh mun kale jurdâččim ete miisun tästken puátá ko vuosmuu keerdi pááčá njuškejeh-uv oolâ vuoi ruotâsteh-uv patârâsân must ij lah ko puuvko skihtiistij já paajij vierrâlij ertpele oolâ uces kuobžah njuškejii já kuárŋulii suárván mottoom meetter pajas paajij vyelebáá kuobžâ já tot koočâi vuálus nubbe kuobžâ njuškij já ruotâstij miäcán ennikuobžâ paijaan juolgijdis oolâ te oppeet paajij já kuobžâ ain vierrâl ko pááčá lemnuuh-uv nuvâškuottii mutâ ij kuobžâgen innâg likkâm sobbijn čuággulâddim et jáámmám tot kal viss-uv lii ko ij likkâm iätá kal vuálgám eelliđ viežžâmen kiiváár ete piäsá vahtiđ uccâ kuobžii mii ain kuovlâdij pooráá tyehin mun paaccim vyerdiđ puállááttim tuulâ eellim juvviist viežžâmin čääsi já vuoššim käähvi ete tääl munnust kyeddim šoodâi moonsun lii kukke kiäčán kyehti koške kärigáá já toi kooskân rasta soobijd šoodâi tegu oovdiš syeinikyeddimsapilâs nube meiddee rahtim ive puárrâsij uđâgái várás tiijme keččin poođij já ko kuobžâ oppeet poođij uuccâđ eennis te tom paajij puurâdij juuvâi käähvi já te vuolggijm kyeddiđ kuobžâ mutâ pyeri ko čyeti meetterâd vaijeen kyeddiđ te kalga vuoiŋâdâttâđ já oppeet kyeddiđ já kalga ucebijd kuobžâid já reepuid viežžâđ ovdilgo pääceh kuhás tot kal lâi mätki ubâ eehid já iijâ muoi maađhâšáim loopâst oinuuskuođij já pessáim riidon iiđeed jieŋâid lâi lihâstâttâm kulen muoi väzziláim pááikán kárbá tet já nuuvt kuobžâigijn suvváim pääihi riidon šiljoost taid kuobžâid njuováim erttipel lâi puoh luođâräigin já elleetuáhtár puoh čuopâi meddâl kuobžâid tevdittáim mutâ iä toh keevvâm káávpán vuoi hadde-uvsun lâi liijgás ennuv oppeet rahttâđâškuođijm ääiđi meld vyelgiđ te eeđâm jieh vääldi fáárun jyevddeen uđđâsâst kuobžâid kyeddiđ käävci ihheed maid muoi juuđijm äiđivahtân te táát lâi áinoo kerdi ko kuobžah uáinojii ege tohken lijjii mudoi oinuđ mutâ ko muái huihijm te kuobžah tom pottii keččâđ mii taggaar šlarmâ lii tom mun vala omâttâllim maht toh kuobžah nuuvt lojeh lijjii ete paaldân pottii keččâđ rahtii teresviermiääiđi eenâb já eenâb já puásui-iššeed arvâlij ete táán ive kale häärvideh tunnust äiđireeisuid ko tot ij lah nuuvt cuovkkânijjee ko muorâäiđi te jurdâskuottim kale táán virggeest juovdâšim luoppâđ juovdâi kiđđuv sairalân já muu skipárân lâi kii lâi värialmajân aalgâst ko poođijm äiđireeisust te oinim muu viljâpele te iätä muin tuáján tobbeen tarbâšiččii mottoom lasealmaa nummeer kuus vuossaargâ suáitáh já nuuvthân mun suáitistim te tyejieennâm miäštâr pááhui itten puáttiđ ete vuálgám äiđivahtâtyejeest meddâl lâi syenimáánu ij lamaš vuájánân ko mopedi já toin mun vyeijilim iđedâst oovce lijjim tobbeen já tallan tyejipihtâsijd paijaal já tuáján ehidâst porgim kyehti lasetiijme ete šoodâi tievâ peivi aasâim markkânâst táálu pajekeerdist aasâi jieš-uv kolleskipárijdâskuin já onnii juuhlijd aasâi pajekeerdist ete ko lijjii hiäjoh jyelgeh te ij peessâm tohon pajas pelkkiđ ko suu oinim te lâi hattâ uáivist vissâ oođij-uv hattâ uáivist muu nubbe viljâpeeli meiddee poođij tuáján já vala maŋeláá čohčuv olgijnâs meid poođijn muuvrárân já sun aalgij meiddee täähi muuvráđ muuvrái meccivahtâ uđđâ puásuitáálun-uv täähi já ko toh tääheh valmâštuvvii te puohah rámmojii mon muččâdeh tain šoddii uđđâive- já helmimáánu mij lâim luámust puolâšääigi já tothân kale munjin soovâi peessim leđe puásuihommáin aalgâst tyeji oppeet jotkui ko luámu aalgij te mun algim tallan jotteeđ autoškoovlâ ijge kihheen tiättâm maiden moonâi luholávt veikâ máttááttijjee kale ain laaitij mon čyerbist mun ain vuájám peeivi ovdil juovlâi vyejestim autoin já kale uáppáseh omâttellii kuás tun autoškoovlâ lah kiergânâm jotteeđ tyeji nuuvâi čohčuv já miäštár muu tátuškuođij vyelgiđ mäddiláá tuáján eeđâi vala loopâst tuu ij kihheen tollii pääihistken kale hoksám mon ennuv pyerebeht lijjim tálurähtimtyejeest tiänám ko äiđivahtân tääl must lâi uđđâ auto-uv ige lamaš velggijn ostum moonâi já uđđâive aalgâst miäštár suáittá ete álgá šalderähtim já tolppánavlim littosaje te mun vyeijilim vuosmuu keerdi kaavpugân smiettim mahtsun mun tobbeen máátám vyeijiđ ko lam škoovlâ vuáijâm mutâ pyereest mun távástuvvim kaavpugâst vyeijiđ moonâi já lijjii korrâ puollâšeh mutâ šalde já väldiluodâ vuáđunanodâm valmâštui kesimáánnud algâ te miästár iätá ete vyelggeen šalde rähtiđ tot lii pááccâm koskân já tot kolgâččij valmâštâđ vyeijilâh pááikán auto tuálvuđ já itten kirdáh já tast muoi muu autoin vyeijileen máádás mun vyeijilim luodâ meld jyehemuuđuuh jurdduuh lijjii kuus mun ain juovdâm tyeje mieldi vyelgiđ jiemhân mun lamaš avestân kosten jottáám juurdâ vyejedijn poođij mielân maht mun keeđhi kuddim pisottáá čohčâmáánnud loppâ lâi joddee ovdebáá peeivi iällâm kuohâmen já lijjim riddoost čollim kuolijd já muáddi čáácán hevvânâm kyele lijjim kuáđđâm kuávskáid evvisân váázám iđedâst kárbá luus te alda viiđâ meetterâd esken vuámmâšim mii čapis elleid lii kyeličollim saajeest já suáská kyele já haarijd vala lii ketki mun tuubdâm ellee tääl kalga porgâđ pisso ij lah já tom ko vuálgám viežžâđ te ketki lii tassaaš moonnâm mađhijdâs oovdâst lâi enâmâst kieđâ kasošâš uáksi hoksájim ete mun kale iirâtâm časkeđ keeđhi valdim tom kietân já njaahim šiäđust paaldân ketki lâi munjin seelgij ijge kuullâm muu uávsi pajas já čoskim uáiván kolppárâstâi já čoskim vala nube keerdi mun puvkkoin čudduu áávus ete vorrâ kolgá meddâl maŋa mun kale omâttâllim ohtuunân ete lii-uvsun tággáár ubâ máhulâšvuotâgen tuotâ táát lâi lâi oskođ joddee kesimen já moonnim pááikán kuolijgijn já keđhijn ko mainâstim maht mun tom kuddim te enni iätá lii päres ulmuid mainâstâđ nuuvt ete pääjin keeđhi kuddih iä ulmuuh kuittâg osko tuu mainâs jurdeškyeteh vala tuu jollân iäčángen sáárnu maht tom kuddih tom ääši ennijn soováim tääl lâi táát äigi já lijjim jotemin auto tuálvuđ pááikán peeivi kirdim já tallan vyeijiláim ovdâskulij ko vuojijm luoddâratkuuttuv lappâd te pottii suátipalvâlus mustoh mielân maht mun talle kuttânubaloh ihheed maassâdkulij tääbben lijjim maht huápust toh iveh laa moonnâm ko tubdui mahte esken liččim lamaš tääbben čoođâ kaavpug lâi ennuv muttum jiem tubdâm oovtken pääihi maŋŋeed eehid ko pessáim ko muoi kejâstâláim parakijd te miäštár iätá iä lah kuássin maiden putestâm laa aassâm mahte šaveh vááldám muáddi nissoon tuáján putestâđ paaihijd muái táán iijân mottoom saajeest kaavnâ pääihi juátkoo ovdij paapâi kuáttá maailmsuáđi äigi vuolgij te servikode hoittái kyehti ive pappâ maŋa poođij ive lâi maalismáánu peeivi jiem mušte taaiđij lam äigi ko sun lâi vuossâmustáá kirhoost lijjii puáttám keččâđ já kuullâđ uđđâ paapâ lâi tievâ säänikulleid lâi nuorâ virkkuus almai já movtigis särnialmai maŋa sun oonij čuákkim kirhoost já koijâdâlâi servikode aašijd mii maht lii já mii ličij tivvoomnáál kuáttá sun eeđâi et táát lii yksitoikkoinen já ááigui tállán uuccâđ ruuđâid nuuvt et tivoh tom siskiipele vâi šadda juhlelâš katekeetaid kočoi helduvâi puáttiđ pappâlân já ááigui toollâđ čuákkim ton škoovlâ kuáttá mij čokkânijm tohon já tot oonij čuákkim já koijâdâlâi ličij-uv tast mihheen uđâsmettimnáál tothân lâi jo nuuvt mahtâ lâi ijhân tom puáhtám čuuvtij uđâsmettiđ paasij nuuvt maht lâi-uv tuše uđđâ ohjesääntö já kočoi rähtiđ mätkisuunnitelma vâi tiätá kost kuás lii kii taid keđgitavluid tot kočoi kyeđđiđ kevâttâsâst et ij olmooš taarbâš kiäđgán čäälliđ tot kalga máttáđ čäälliđ páppárân lâi vuossâmuš kiđđâ já keesi tääbbin ko tälvi poođij te sun eelij tarkastmen škoovlâ já melgâdáid jyehi škovlâpiirist sun táátui uápásmiđ servikoddees ulmuid já toi aassâmpaihijd ij lam vala nabdem čuovâttâs ko tääl lii muštám ko tot mottoom soojijn omâttâlâi toi ulmui eellim mut tuđâvâš sun lâi jos šoodâi iijâ orroođ nabdem pääihist kost iä lam puoh pyerivuođah oođij veikkâ lättest kamuvjyelgist ko lâi vala poccuu tyelji vuálá lâi tallai sämmilij lakana ij lam stuorrâ peerâ kyehti uccâ nieidii láin ko aalgâst poođij ive šoodâi kandâ mut talle jaamij tot nuorâb nieidâ ij lasanâm lijjii ain neeljis poođij tot váddásumos suátitälvi mut tot eelij vala talle-uv tarkastmen škoovlâ muádi saajeest kost oovdeb täälvi ij lam iällám nuuvtko puoh iärásij eellim ij lam talle älkkee tot suátitälvi moonâi te jo ive maŋa poođij tot korrâ espanjatavdâ já tot kuoskâi sunjin-uv korrâsávt puosâi jieč já suu mučis rovvá kii lâi vala vyerdimin perruu lase jaamij ulmui rummâšijd kiäh jammii pirrâ kesittii puoh pappâl kiädán lijjii kaŋŋistum nuuvt et jyelgih já kieđah kiäigájii pajaskulâi vala moonâi koijâdiđ maht toiguin kalga porgâđ kočoi tuálvuđ hävdienâmân já lopedij hävdidiđ ko jieč tiervâsm tiervâsmij já hävdidij mut täin paccii uárbis párnááh čuákkejii já tast šoodâi uárbis párnái viste kost toos hoittájeijee sooitij valtiovááldán já uábbi lâi talle tobbeen uáivin toimâttij kyehti hoittájeijee teehin piejâi tain nube já nube tollij jieijâs luusâ poođij pappâl uđđâ eemeed mun jiem šoddâm čuuvtij tubdâđ ko mun jiem lam talle innig škovliimen uusâi vala ovdilgo vuolgij katekkeettáid pälkkilasattâs ko mun nube kerd moonnim škovliđ nuorttiibel te talle lâi pälkki lasanâm melgâdávt tieđe tom mondiet sun táátui nabdem sajan kost servikodde jieč máksá paapân päälhi mut servikodde lâi nabdem uusâi tohon eelij vaalisäärnist já tiäđust-uv peesâi sun lâi nuuvt kuhháá ko eelij kirho tivvoom váá ájánij toi korrâ iivij tiet nuuvt et tom algii tivvoođ esken talle ko tot vuolgij sun eelij maŋgii maŋadist tääbbin ooinij ustevijd já särnidij kirhoost kirkko lâi šoddâm muččâdin siskiibeln išedij tivoi loostâst mun lam šoddâm te talle lii lamaš suátiäigi ton ääigist jiem tiäđustuvgen mušte vuosmuš mušto lii ko mun vazzim pálgá meld já lâi taggaar šolis keđgi jiem tieđe kost tot lâi mij talle aasâim lâi tupe já ohtâ viste tuše lâi ij lamaš veeskirgen uuvsâ lehâstij tälviv te puolâš šávgái njuolgist siisâ čääsi koolgâi kyeddiđ siisâ já tuolvâ čääsi olgos kal lâi mutâ enni ij posâlâm pihtâsijd ovdilgo kiđđuv ko áimu pakkânij et paalâi olgon posâlâššâđ tot eellim lâi talle kievhi mutâ nuuvt lâi äigi-uv ko suáti lâi esken nuuhâm miste lâi já eeči čuolâi já raivai kieddieennâm kuávččáin tuve pirrâ lâi reŋgân suu kuččuu mijddee lâi virkkuus já vievsâs almai ko ehidist vala vuolâi kuuvsijd hááráávooivijd ákšuveerdijd liššáveerdijd muorâšaavâid já maid kuás hoksái mijddee maŋgii reŋgân keerdi lâi ohtuunâs almaah ko láin te mielâstâs išedii ko purâmâš finnejii já eeči mottoommuuđuu päälhi-uv maavsij koolgâi puoh jiegginiijtoid nijtteđ suájáliššáin já rähtiđ lyeve suoinijd koolgâi rokkâđ jyehi jávráást kost vain huášši šoodâi lamaš lišáhken kubduuh aalgâst ovdilgo eeči oostij kuhebijd liššáid lijjim tiäđust-uv ain fáárust eeni já eeji mieldi ko iähân muu puáhtâm ohtuu pááikángen kyeđđiđ koolgâi huáššiuulgâid čuoppâđ tast maŋa puunnjâđ segis suávváin piäsáduvâid já čoonnâđ uulgâid miäldáluvâi já kostkulij piegâi te miäđáábel uulgâid amas rokkum huášeh iä kárgáá piegâmeld huášši lâi rokkum te koolgâi uulgâid hošijgijn vestiđ riidon já njuoskâ hoošijd kohhijn teikkâ háráváin keessiđ eennâmân já rähtiđ ciägu stávráigijn lyeve kuus hoošijd peesâi luávádiđ lâi njuoskâ já tuolviis tyeji koolgâi rähtiđ ääiđi lyeve pirrâ ete iä čohčuv poccuuh taid puurâ eidu pyereest ko lâi ohtii taggaar uces láássáš já lijjii tagareh muu alosiih mievtah já mun tobbeen punnjuustellim tassaaš ko enni já eeči rohháin huáši čoovčâ lâi älkkeb ko ij tarbâšâm rähtiđ lyeve ige ääiđi huáššiuulgah lijjii ridduubele äiđin miste lâi nommâ lâi tom ferttij eeči kyeđđiđ pááikán et ij äälgi luudijd umástiđ miste meid lâi mondet koolgâi suoinijd já hoošijd nijtteđ já rokkâđ nommâ lâi já tot lâi ostum nuuvt ko peenuv-uv poođij junast já kyermiautost já tast eeči lâi laiđim kuusâ pááikán já tast mij lep lamaš vuosmuu täälvi kiđđâtäälvi lâi išedâm varriimist paajaakeš kost lâi pyereest seilâm saavoot ááigáš kiämppä já sävni-uv lâi mij lep lamaš keesi ko eeči muu eeni viljáin saalvij tuve já säävni já naavit kuus mij porgemáánust varrijm lâi vuođâloho ko mun muštám vuosmuid aašijd taan maailmist ete miste lâi tupe kost mij aasâim jävrriddoost ko mun smietâm maht talle ulmuuh eleškettii te uážžu ettâđ et tuššeest algii maŋa soođij rähtiđ aassâmpaaihijd olssâs lijjii kiäppánâm mut iähân saksaliih ege ryešiliih taid meeccist puoh kavnâm ko aasâim te puoh keesitmeh já vyeijim tälviv lâi ergijgijn päikki lâi kukken maađijist já aldemuu káávpán lâi kyehtinubáloh kilomeetterid jyehimuđuid jáávuid sukkârijd kaahvijd já nuuvt ovdâskulâi koolgâi lonottâđ piärgoin riävskáigijn já enni kuároi ennuv kietâtuojijd nuuvtko sovskammuid vuodduid kamâspiddoid já eeči piivdij neeđijd já maŋgii ennijn vahtijn čiävrá moh talle lijjii valjeest lii taggaar ete ko lii šaddee máánu te tot jotá juuvâst pajaskulâi já nohhee mánudin vuáluskulâi já ko eeči vuotij kostnii juuvâst ete čeevris lii pajasjuuhân jotemin te ovdiibel vuosmuu uáivušân moonnâđ vahtiđ ehidist ko čeevris ruottâst siävŋándijn te älgiđ vahtiđ havlâpissoin já tuáivuđ et ij tarbâšiččii ubâ iijâ vyerdiđ čevđi lâi tiivrâs koolgai kiđđâtäälvi ergijgijn kesittiđ ete piergip nube čoohčân ko oppeet jeergah šaddeh ij uástám käävpist muide ko saaltijd já kaasâ lamppuid tallaa äigin lâi valjeest jaavrijn ko pivdeeh iä lamaš pivdeeh lijjii mutâ jotteemniävoh iä lamaš ege lamaš luodah nuuvt ko táán äigin já laa jyehimuuđuuh jotteempiergâseh ete peeseh mon kuhás miäcán halideh lâi keesi teikkâ tälvi suujâst táán äigin kyeleh laa jaavrijn ennuv kiäppánâm motomin markkân škoovlâst ive algâ ko moonnim škoovlân lâi nubbe škovlâ muu eellimavveest vuossâmušhân lâi maŋa jiem innig lam nuuvt tietimettum maailm aašijn ko ovdil mun lamaš evakkost já uáinâm tobbeen omâs paaihijd já ulmuid viehâ ennuv škovlâ ij orroomgen munjin siämmáá oomâs ko vuossâmuš veikâ tobbeen lijjii eenâb munjin omâs uáppeeh já meid máttáátteijeeh ko lâi kiäst mun lijkkojim ko tot ij laavim kuássin pieijâđ muu nuurkán ige pelhittiđ meridij aalgâst muu nube luokan mut mottoom peeivi piejâi muu luuhâđ kirje lijjim luuhâm eeđâi et sun sirdá muu tállân kuálmâd luokan ko luuhim nuuvt pyereest lijjii pááccâm jyehi sajan ennuv pääččimpiergâseh já pavkkânâsah moiguin mij laavijm sierâdiđ uáppein lâi nommâsâš kandâ kii laavij višâlávt tááijuđ lemnuiguin toi tet lâi-uv monâttâm nube čalmees kaandah čokkânijm ain keččâđ ko navlij večiráin maŋgâlov kivveerlemnuu pecičuoldâ siisâ navlij spiijkár lyevdipittáá čoođâ já aalgij pacâttâllâđ lemnuid piejâi spiijkárkeeji naali oolâ já čooskij večiráin spiijkárân leemnâ paačâi korrâ pavkkâsáin já maŋgii patrul pitáh kirdelii kuhás pecikierrui räi sirdelistij spiijkár huápust nube naalin já oppeet pävkittij pištám miinutlahegen ko puoh lemnuuh lijjii pacâttum mielân ij puáttâm taggaar juurdâgen et messigpittááh teikâ smááhuh liččii sáttâm teividiđ mij čolmijd ko toh kirdelii njurgâsáin pirrâ jyehi kuávlun ferttijm mieđettiđ et kal tot lii tuođâi-uv puoh čepimus návt maŋa juurdâš te ferttee ettâđ et kal joolâin lii távjá imâšlâš lukko siämmâš lâi ohtii puárrâsub viljâinis lonottâm pyeráin já ennuv lemnuid pisso lii te fertteehân toin peessâđ pääččiđ-uv alda meccirääjist lâi luoddâpargei parakki hoksái et ton siäinánhân lii somá pačâliđ sáttojii leđe talle pargeeh siste ko kandâ aalgij pääččiđ siäinán pargein mainâstij maht sii kal talle leggistittii viällud lättei ko luođah já muorâsmááhuh algii kirdâččiđ peljimaddust luhhoost luođah iä teividâm oohtângen tuše suorgâttii čuuvtij tiäđust-uv almottui poolisân čiäruškuođij hirmâdávt ko kii talle lâi poolisin vaaldij meddâl kaandâst lâi cokkitmin tuulâ uuvnân ko huámmâš et iä lekken tiikuh koččo muu eelliđ käävpist uástimin taid moonnim káávpán mii lâi-uv tast alda koijâdij et maid mun halijdâm ettim et oovtâ tikkuloová finnejim tom já kävppijâs šlaanti maasâd tikuiguin já jurdâččim et käävpist eellim ij lekken kustoo mihheen koonstâid lijjiim jo jiem lam vala kuássin ovdil iällâm käävpist maidnii uástimin arkkâdâh lii aalmug kulttuur puárásumos vuárkká tiäđuh eellimvyevist suuvâin historjást já pirrâsist láá iällâm uáli kuhháá tuše ulmui muštoost lii lamaš máhđulâš kielâ vievâst láá taah tiäđuh eskin uánihis ääigi čaallum dokumenttân já tävireh vyerkkejum museoid lii siäilum čuođijd suhâpuolvâid tuše ulmui uáivi sist suhâpuolvâ lii porgâmáin já sárnumáin sirdám ubâ kulttuur siskáldâs nuorâb puolvân puohtum tiätun et kuás kyeleh kođeh kuás čuánnjááh láá čuosâin mon muddoost máánu kalga kamuvsuoinijd čuoppâđ jna lii párnáá váruttâm et ij koolgâ moonnâđ kieŋâlis čääsi alda amas vuáŋŋáš ruttiđ čáácán ko uđđâ äigi já uđđâ piergâseh pottii te tiäđuh sirduuškuottii pápárân já fiilmân já kulgii máádás já pirrâ maailm já kulttuur tiäđuh láá piäđgui miätá já olgoláá-uv taarbâš maidnii tiäđuid čalluid tâi veikkâ kove te tom kalga riemmâđ kukken oŋâttâššâđ karttâđ val mäksiđ-uv tast et finnee jieijâs suuvâst tiäđuid já kuuvijd láá ain kukken viežžâmnáál lah ain tiäđustkin tot et kost taid finniiččij láá jottáám ulmuuh kiäh láá šiev piergâsijguin váldâm kuuvijd mut taidba ij tieđe et kost toh láá sáttá leđe jo tuššâm mut sättih leđe kostnii ráájust ennuv-uv puáris koveh mut tain ij lah tiätu koveväldeeh láá maaŋgâs tääl jo häävdist já sii árbáliih iä sääti ubâ tiettiđgin et moh kuuvijd tobbeen luptâilddein láá ege vaarâ ain adde ennuugin áárvu toid juuđij kuávlust kote vaaldij kuuvijd uáli šiev kamerain tain lii muu haaldust já nube lam uáinâm kirjeest lappalaiset vuoteen nabdemist et kal sun eenâb vaaldij taid kuuvijd mut kost toh láá tom ličij hitruu tiettiđ tarbâšep jieččân kulttuurvuárhá moos láá čoggum puoh anarâš tiätu já kielâ kalga leđe alda vâi tiäđuh liččii älkkest finnimnáál kalgeh leđe meiddei pyereest uárnejum já taggaar häämist et taid áppád táválâš olmooš kevttiđ meerhâš meiddei tom et anarâškielâ tiätturohjelmeh kalgeh leđe oovtâdnálásiih amas kihheen tarbâšiđ cakkâđ vuorkkimvuovijguin já fontâiguin liččii puoh anarâškielâ tevstâi originaaleh já toi tiätturháámán toimâttum versioh koveh nuuvt čuovâkoveh ko fiilmah-uv sehe uđđâ tekniik videoh kalgeh kavnuđ tobbeen koveh já kezisfiilmah iä killáá ääigi veikâ mon kuhháá kalga sirdeđ uđđâ digiformaatân láá meiddei jienâpäädih main tääsi luáštá ääigi mield še kalga finniđ digiháámán tovlááh sarnum jienah pillâšuveh te taid ij finnii innig kosten maasâd mongin haadan kal láá jo viehânáál huánánâm arkkâdâh ađai anarâškulttuurvuárkká puávtáččij leđe veikâ markkânist sajeh láá kuittâg nuuvt kääržih et toho iä tääiđi ennuv táálást eenâb čaahâđ já jis monniináál čavâččii-uv te toi anon finnim ličij váádduh vijđeduuččij tagarin et tágárijd tuoivuid puávtáččij olášittiđ onnuuččij tiäđust-uv ruttâ tuárvi ennuv já meiddei ohtâsâš vuávám oolâ kannattičij porgâđ vijđásubbooht ohtânrääđist saavâjođetteijee saahâ sämikirhoost suáldátpääihih já suáldátpäikkiseervih vuáđuduvvojii ive njunošservin vuáđudui ive suáldátpäikkilitto maŋeláá lii toimâm algâivij rääjist koskâlduuhánnáá piäluštâsvuoimij já maŋeláá meid paaldâst jieijâs jiečânâs servin tuárjumin syemmilâš suáldát astoääigi makkuuvâšvuođâ já jiegâlâš šoddâm lii šoddâm viärjukenigâssáid saje mast puáhtá viettiđ palvâlusääigi ulguubel päccee astoääigi já teivâđ siiviilkuosijd suáldátsiälutipšom šoodâi jiečânâs piäluštâsvuoimij organisaatio uássin lii tuoi algâiivij rääjist suáldátpääihi já suáldátpaapâi oovtâstpargo lamaš kieres suáldátpäikkiseervijn lii vuoiŋâlâs juávus mon pehti oovtâstpargo puáhtá koordinistiđ juávus uárnee sierâlágán tilálâšvuođâid nuuvt viärjukenigâssáid ko obbijd-uv lii mieldi orniimin rippâ- já kaastâjuuhlijd já maaŋgah suáldátpääihih skeŋkkejeh rippâriistâid viärjukenigâssáid kiäh konfirmistojeh váldojeh vuotân kirholiih juhlepaseh já jyehi suáldátpääihist lii joskis viste mon puáhtá kevttiđ jiečânâs ráávhudmân já jaskoodmân tâi vuoiŋâlâš tilálâšvuođâi orniimân láá tuárjum paapâi pargo skappuumáin še tiiŋgâid já kirkkotekstiilijd paapâi kiävtun já puoh viärjukenigâsâid kyeskee suáldátpäikkiseervij vuoiŋâlâš pargo uássin lii šoddâm salmâkirje vuoiŋâlâš aitârdâs uássin oovtâst lavlum saalmah já oovtâst celkkum säänih láá vissásávt lamaš ovttuu tehálâš uásist teddilitškuođij jo rukkooskirje iltahartaus já täst šoodâi maŋeláá salmâkirje mii saalmâi lasseen tuálá siste immeelpalvâlusâi já rukkoospudâi myensterijd sehe teevstâid já rukosijd kávnoo še laavlâ sehe laavlâ skeŋkkejeh puoh palvâlusân lävkkejeijee viärjukenigâssáid salmâkirje prinsiippân lii tähidiđ puoh viärjukenigâssáid siämmáid já ohtâlâs suáldátpaaihij faallâm vuáđupalvâlusâid palvâlussaajeest peerusthánnáá ráhtá taan ulme olášutmân suáldátpäikkiservijd luvâttâllâm tast moh taah suáldátpääihi vuáđupalvâlusah láá já čuávu ihásávt ulme olášume salmâkirjeest teddilui ruotâkielâlâš teddilâs psalmboken ive adelii uáli arvâsávt vaarijd taan haahân mii árvuidân mield adelij täsiviärdásijd máhđulâšvuođâid salmâkirje kiävtun meid eenikielâs peeleest ruotâkielâlâš viärjukenigâssáid uási ulmuu identiteetist lii styeres já aainâs talle jis kuáhtáp monnii hirmástuttee tâi hormišiš ääši láá vuáđuääših eenikielâ toos kuulân mii torvon lii-uv eromâš kijtolâš tast et mist lâi masa tállán ruotâkielâlii salmâkirje kárvánem maŋa máhđulâšvuotâ leđe mieldi meid sämikielâlij saalmâi saattâšmist suáldáttij kiävtun taan haahân uážuim suáldátpäikkiseervijn ruđâlâš torjuu siämmáá náálá ko ruotâkieljurgâlâsân-uv já uásálistij kirje ruttâdmân lii še čoggâšum ruotâkielâlâš kirje jurgâlempargo ohtâvuođâst taan sullâsâš projektân tárbulâš máttu já mii váldučällee uáslistij aktiivlávt já mielâstis meid sämikielâlâš suáldát salmâkirje rähtim pargojuávhu tooimân lii tääl stuorrâ ilo já kunnee saavâjođetteijen leđe suáldátpäikkiornijduv peeleest mieldi taan juhleest já leđe saattâšmin sämikielâlâš salmâkirje kiävttusis luovâtmáin salmâkiirjijd piäluštâsvuoimijd siste já olgon lii šoddâmpeivi usteveh puátih tuáivuttiđ munjin luho já pyevtih skeeŋkâid puurrâp njaalgâ kááhu já juuhâp kaakao haalijd tuáppuđ muu saibâpuljarijd lávlu uv puohah tobbeen ááhu luus išedâm pakkađ tävirijd auton nuurâm iänán mučis räsikiästu vuojâttám jieččân kárbá riddočääsist kuáivu kieŋâlis roge lii ilolâš ko piäsá fáárun väzziđ joođeed muu pyeráinis sierâdiđ ustevâm luus nukkem uážžu paijaalsis putes pihtsijd lii makkuu hurgettâm čierâstemrađe vuálus skipárijguin piäittáástâllâm muorâstuvvâst puáhtá čivgáidis muu luusâ uážum njavhâdiđ taid lam kävppijáš uážuččij leđe muusik lii viehâ jiennii lii hitruu kirjeest láá kovvejum uccâ párnáá pirrâsân já argâpiäiván kullee jieškote-uvlágán tilálâšvuođah movtijditeh párnáá savâstâllâđ siijđoi tábáhtusâin já nuuvt suu kielâlâš olgosadelem ovdán párnáikirje uárree pum pum pum tääl te terppâp rumbum kaandâš lii kavnâm hitruus ruumbu ääitist ääitist sierâdmist sunjin kuittâg šadda kumeštâs já sun kárttá seeŋgân sun liijká joođeet syele suin seeŋgân tommit kiäsuttettee kavnâmâš tot lii tallegis tábáhtuvá álgá ivnáás maainâs mast tiäivá omâs elleiguin já čuávdá sii aašijd elleeh láá jiešpiäiváliih motomeh vist váhá muštottemeh nuuvtko mottoom-uv uárree ääigi uáppá ennuv luándust já kulttuurist sun meiddei uáppá et maht kavnâđ lappum tävirijd puávtáččij kuvviđ anarâš kirjálâšvuođâ uđđâsumos lasattâs uárree uárree almostui taan ive čohčâmáánust lâi kost ulmuuh pessii teivâđ kirje čällein já uástiđ kiirjijd vuáláčalluin lii čäällimpargo lasseen meid sárgum kirje kuuvijd já tuáijám kirje oovtâst suu kálgoin kuástideijee lii servi já kirje puáhtá-uv uástiđ já lasseen njuolgist seervi čällest kii sáttoo leđe siämmáá ko taan teevstâ čällee taan kirjeprojektist lâi kielâlävdikodde kote mieđettij toss ohtsis sl eurod teddilemkuástádâsâin servi lii máksám jieijâs ruuđâin tobdeh-uv toh kiäh láá luuhâm tárkká kote čaalij sust eejipeivnumeristis lii graafikko kote kaavnâi jieijâs tanen ko naajâi anarâššáin já láá kyehti kaandâ já kiäh lává jottáám kielâpiervâlist já lává tääl vyeliškoovlâst anarâš luokkaast lasseen lii meid čepis mainâssnikkár mast vuossâmuu čáittusin lii maainâs muštottes uárrest tábáhtuvá já jorá ponemui sämikulttuurân kyeskee aašij pirrâ čaalij tain kuittâg eŋgâlâskielân tondiet ko tot lii suu eenikielâ kielâlävdikode anarâš juávus uápásmui kietâčallui já meridij jurgâlittiđ tom meid anarâškielân já almostittiđ kirjen uárree kirjeest lii maainâs sehe eŋgâlâskielân já anarâškielân láá miäldáluvvâi eŋgâlâskielâ uálgispele siijđoin já anarâškielâ čižetpele siijđoin peeli tast lii tot et tánávt kirje palvâl sehe anarâšâid mut meid tagarijd ulmuid kiäh mättih eŋgâlâskielâ tot juávkku lii kale mielâttes styeres já mailmvijđásâš almostittemtilálâšvuođâst mainâstij et ubâ kirjeproosees piištij sust suullân vittâ ive vuossâmuu jurdust kidâ kirje teddilmân lijjii lamaš siähálâs mainâsjurduuh jo kuhebiššáá mut ij lamaš kuittâg orvâm älgiđ olášuttiđ jurduidis sun lamaš maiden tágárijd porgâm ovdil káálgust lâi távjá huáppu hotellijn te meridij viijmâg algâttiđ mainâsprojektis rähtim lii lamaš suotâs pargo lii lijkkum toos ennuv kiinii koijâdij et lâi-uv korrâ pargo västidij njuolgist et kale tot lâi joođhij et aaibâs aalgâst tot ij orroom nuuvt lussâdin kohân peri tiiptij jurduidis kirdeđ tot muttui eskin talle ko koolgâi čokkiđ jurduid iberdettee oornigân sierâd laigijn já tot lii puoh surrum lijjii muu jurduuh kuvvij vuossâmui jurdui ornimpargo maainâs finniiškuođij raajijd já uápistemkoolbâid te huámmášij et tot aalgij eelliđ váhá jieijâs eellim kuvvij proosees nuuvt et váhá nuuvtko sun ličij kalvam siemmân já mii muorâid te šadda te toos ij tiäđustkin pyevti ennuv vaikuttiđ juuđij jurduin tego juuhâ lii oovtmaanoost joođoost tot lii jyehi seekunt ereslágán ko eskin lâi mainâstij et ohtâ stuorrâ suijâ ubâ kirjepaargon lâi tot et sun halijdij adeliđ suu pirrâsân maidnii tagarijd mii ličij pisovâš já hiättun ooinij et hitruus maainâs puávtáččij leđe taggaar klassikoh tego imâšenâmist iä lah monâttâm áárvus ihečuođij ääigi já toh láá ain-uv kälddeeh ulmui mielâkuvviittâsân peht mist lii vala taggaar tile et kirjeh mudoi-uv láá uccáá ettâđ et ton peeleest lii luhostum adeliđ anarâššáid maidnii pisováid maht jotkâ kirje čällest táválávt vuárdoo jo nubbe kirje mainâstij et pođoi jurduuh kale láá äšši ij čielgâm mainâšij kale et sun lii hiđes čällee tot et sun ličij algâttâm jo čäälliđ uđđâ mainâs mij ferttip tuše iärvádâllâđ siämmáá ääigi ko vuordâččep čuávuváid uđđâsijd tiiláđ kirje ohtâvuođâ petter.morottaja@gmail.com puh hadde eurod vuolgâttemkoloh eenikielah tuot imâšlâš sääni mast šaddeh maaŋgalágáneh jurduuh mielâst tast ij lah merhâšume motomij mielâst tot lii hirmâd tehálâš tiätu alnees moonnâm ääigist puátteevuođâst já onnáá peeivist láá čiävlááh jieijâs kielâst já motomeh nuuvtko mun kullojeh puoh täid jieijâs siste vissásávt puohah lii motomin taggaar tobdo ete eenikielâst ij lah mihheen jiermijd mutâ ko smietâm tärkkilubbooht te tot lii tiätu must alnaan eeči lii já sun sárnu suomâkielâ enni lii já sárnu sämikielâ tego muu ákku já äijih-uv lam lamaš ain kyevtikielâlâš lijjim kyevti-ihásâš opâttillim saanijd sehe sämikielân já suomâkielân-uv poođij siämmáá ive kielâpiervâl enni moonâi tohon paargon já mun tiipšon mattim sárnuđ kuábbáá-uv kielâ lijjim nelji ive já ton maŋa vuolgim škoovlân lii kale škovlâ mutâ tuše máttááttui aanaarsämikielâ nuuvtko onnáá peeivi-uv mušte tärhis lovo mutâ mij lep lamaš maaŋgâs jotemin maađhijd láá joskâm ko láá varrim teikkâ vaibâm máátkán kale ollágin imâštâl ko mätki puátá jyehi peeivi kilomeetter já lii puáttâm jo oovce já peli ive must jiem lah jieškin vaijaam já lam masa lopâttâm mut enni lii kivrim muu juátkiđ já pyeri nuuvt vuáđuškoovlâ maŋa vyelgiđ škoovlân já vissâ páásám toho aassâđ tiätá mii tábáhtuvá suunnâttâlmeh láá stuárráh et sämikielâ siäilu must mutâ ahheev kale oskom et tot vájálduvá uážum párnáid te sij kuleh must já muu perrust mainâsijd já muštoid sämikielân mut vissâ sij sárnuh suomâkielâ must lii monâmin majemuš já tehálâš ihe vuáđuškoovlâst koorâs ko škovlâpeivi lii pargopeeivi kukkosâš ađai käävci tijmed mut kale tom vala loppâive killáá ääigi-uv halidiččim jotteeđ škoovlâ mutâ láá skipáreh maaŋgâ ive tyehin láá skipáreh mut lam ubâ ahhaan jottáám lii hävski eelliđ puoh sämikielâlijn tábáhtumijn já tiettiđ mast páiháliih sárnuh já sárnuđ mäddin sämikielâ ko maaŋgâs iä ibbeerd mut ij uážu tievâslávt lyettiđ toos et kihheen ij ibbeerd mielâst lii hävski ko eeđâm turistáid et lam sämmilâš ko eeđâm tom te moijáám já tuubdâm čiävláávuođâ uási ton härvinâsvuođâst áinoošlajâsâš sämmilâš mast tom kuássin tiätá et mii tábáhtuvá oppâmsaje pargosaje aassâmsaje uáiná tuše ko iälá já tuálá mielâst et kii lii já kost lii kolliistâllâm peeivi touhustij enijnis muorâkärdinist keejâ eeđâi já čaaitij kirdee koppâvuáláá mii lâi siäivum keđgiliäján lukko ete tot ij vahâgittám saalaat eeđâi eennâmmuorjijd lasettij já luágui tutkâđ aldeláá komovuođâvuájáán ij lamaš ij mihheen mutâ ulguubeln tiškái syelimâs kaasâ tuárgistij já vuolgâttij omâssiähá jienâid taam ääigi eeđâi jis tot päävkit kaasâ ääigild já käččeen meddâl iävtuttij vuájáán muttui čoođâuáinojeijen já lappui suái maccáin pááikán tuđhâškuođij syelimâs kaasâ teddilâm tuom puálu sun eeđâi já siämmást sun lappui lappui uáinusist kiljâdij teddilij nube puálu já luhhoost eeči iiđij oppeet uáinusân pehti tot lâi kaavhâd sun eeđâi ročâlij siisâ lep kavnâm marsilii sun huuihij vähtee suu huápust peerâ vuolgij miäcán toh kuáhtájii já omâssiähá párnáá tun tuođâi-uv koijâdij pärni tuše čiärui já sij tolvuu suu fárusis lâi lohđuttem ij huollâm ubâ mielhigin veikkâ piejâi koopâ suu oovdân čiäru tondiet ko sun haalijd maasâd páikkásis eeđâi šallišii uččááš mutâ kihheen ij máttám porgâđ tuođâi maiden kejâdij lasârääigist olgos lii puátimin teehin sun huuihij áigu tiäđust-uv väldiđ párnáá fárusis mielâst páárnáš oroi lemin epidittee ferttiim tuálvuđ suu poolissajâttâhân sun eeđâi poočâht siämmást muštij maašin moin puáhtá šoddâđ uáinimettumin teddilij tuše mottoom puálu lii ete tun jieh oinuu sun eeđâi párnáážân maašin vuolgâttij-uv ruusuruopsis suonnjâr mii teeivâi poolisân já sun aalgij kivkked päštiđ jieijâs čuovâ mon čuovvâd huihádáin já oovtâjienân eeđâi poolis já vuolgij tuđâvâžžân pááikán uccâ marsilâš vala maajeeld liijkkuum suonjârdmân sun eeđâi mij suonjârdep távjá huolâstui jeđe vuolgij skipárijdisguin sunnuu maajeeld ferttip finniđ čuovâ časkâđ huihádij siisâ oppeet puálust teddilij já hups poolis lâi oppeet oovdiš mon ahheev ko sun ij innig suonjârd páárnáš eeđâi ferttip moonnâđ oppeet maasâd ko sij maccii te kavnii tuše eeni ovdâliijne já kietâlaavhâ lättest lah kollaažâm koijâdij ovdâliijne vyelni lâi uáináh jaannâm eeni siämmun pehti mii iäruid eeči eeđâi já pajedij eeni lättest kullui omâs jienâ já sun jorgettij tot skelmâ lâi toppim maašin já kaačâi patârâsân tiŋgâ kietâkaavâst tun hemelii skelmâ huuihij eeči já vuolgij maŋŋaal tun muu fattii njivoi mutá vieggâsij šaldeest já kassâ poršâi čáácán hemelii foostâg huihádij finnip eeni oppeet styeresin siämmáá ääigi koppâvuálááš iđestij uáinusân já enni poođijn viežžâđ muu huihádij uccâ marsilâš räämist siäivui já kyehti vuorâs marssilii kuikettáin olgos enni huuihij páárnáš já kaačâi sunnuu luusâ čiäruškuođij já tuše tondiet ko lâi nuuvt korrâsávt ahevuššâm vanhimijdis macâttiđ kálgun oovdižin koijâdij čujottij suormáin eeni já suu suormâst iđestij čuovâsuonjâr šoodâi oovdižin já koppâvuálááš kiirdij kiäinusis mun nuuvt liijkkojim sijjân eeđâi ääsih jieijâs vyemeest kukken stuorrâ meerâ já kooskâst sirenij já ruusumiestui kooskâst lii jurbâ mast lii kááđus porthááh já tornâ muumiperrui lekkâsmist uáináh muumiperruu ustevijdiskuin mut sij iä lah puohah taan mainâsist já ohtâ hemulâš ääsih sij vyelgih purjâstiđ já läddejeh ävđin suollui já ävđin suollust ävđin suollust lii merâäävi riddoost já meerâst láá suámáliih suolluuh halijdij peessâđ tutkâđ mučis iiđeed meerâ sálttáás haajâ poođij tuubdâi tom já tállân suu mielâst oroškuođij et sust lii aaibâs pággu vyelgiđ purjâstiđ kuhás äpimeerâ oolâ kočoi puoh ässeid čuákán já almottij vyelgip purjâstiđ leđe valmâšeh tiijme keččin algii jotelávt pieijâđ evvisijd koorij siisâ já lieggâ pihtâsijd kuoddii ruugâ oolâ vaaldij fáárun piäiváásyeje čuávjitalkkâs já pevdiliijne já puovttijn evviskoorijd já juuhâmčääsi já stiivrâst puoh piäijojii kárbás sij lijjii vaalmâš vyelgiđ stämnipäädi meridij vistig eeđâi lii kalga peessâđ fáárun tot kal lii vissâ meeccist härvinâš šaddoid ucâmin huhkádij ep kaavnâ suu kosten čuárvuđ iävtuttij sun haalijd peessâđ fáárun meerâ oolâ sáttá kavnâđ maidnii vuovâs šaddošlaajâid ko korŋip enâmân čuorvuu nuuvt korrâsávt ko voijii já viijmâg kaačâi šuáhkuttij riidon ko vuordijd muu sun eeđâi saađân pajedui já käärbis jođeškuođij šiev liävttoin äpimeerâ vuást láávlui já pááruh tiškuu kärbisrobdâi vuást čokkái ovddiikeččin várdáámin sun huámášij kukken meerâst suolluu sun huihádij uáinusist jurgâlij kárbá suolluu vuást já mottoom ääigi keččin käärbis poođij vuoddâsân njuškejii enâmân riemmii purrâmâš rähtiđ raahtij tullâsaje já já čoggijn rievdâm muorâid riddoost lebbij pevdilijne vuoddâs oolâ tullâ cokkânij sun vuošâi käähvi já poosij pánnukááhuid merâmääđhi maŋa puohah lijjii niälgum já illá maššii vyerdiđ et finniiččij njaalgâhai pánnukááhuid valmâšin sij lijjii purâdâm te vuolgii suolluu tutkâđ já vuolgii jotteeđ rido mield suolluu pirrâ já uccii skálžukoorâid já imâštellii merâšaddoid poissij tállân meccirääigi styeredemlaasâ já ruánáá šaddolavkkâ fáárust vazâččij vuoddâs mield já lavliistâlâi ilolávt lavluidis vanettij váhá vuoiŋâstiđ já čokánij keeđgi oolâ uágguđ keččâlij finniđ mottom kyele peivimälisin lijjii uáli luholiih iä avâštâmgin et sij lijjii puáttâm filifiškánij suollui láá komáliih siemin elevááh moh láá ovttuu kuusnii joođoost ivveest toh kuittâg čokkanii taan suollui lijjii jo puáttâm iäráseh lijjii eidu puátimin vazâččij maiden ervidhánnáá suámálâš meeccist lii kyehti- čuáđáádoovcenubálovváád härvinâš šaddo muu čuágáldâhân sun čuorvij ko kaavnâi almečuovjis ruusu lâi nuuvt jierestum et kaačâi čuovjâdin máálájum stáágun moos lâi kosostum šoŋŋâpismár lâi šoddâm kaskoo filifiškánij syelimâs čuákkim toh filifiškáneh kale iä ollágin lijkkum keččii tárkká ko keigij kepilis já špuákuttij šoŋŋâpismár njeejij jotelávt algii äštimvuáhán skovidiđ já aldanii já keččii suu ivnettes čolmijguin mut jo suorgânij mun ááigu väldiđ tii šoŋŋâpismár filifiškáneh aldanii et aldanii skovidii já faškuu čokkij helmijdis já kuárŋuškuođij stáágun lâi unohâsávt njulččel mut viijmâg sun peesâi stáágu kiäčán čokánij tohon já tollij kiddâ šoŋŋâpismárist lovdii kiedi stáágu vyelni vielgis matton piejâi kyehti suormâ njáálmán já njurgij teeivâi kuullâđ njurgâs rohhááttij jotelávt tohon jotelávt išán čuorvij mun koočâm tuoi siisâ ravgođ stáágu ovdâsmaŋas ravvij iä kuulâ maiden mut sist lii tärhis tobdo iä killáá spoorrân hiäilutškuođij stáágu ovdâsmaŋas tubdii eennâm tuárgistmin já algii skovidiđ vaajeest ravgoi stáágu nuuvt maht voojij filifiškáneh kaččâlii kivkked patârâsân čierâstij stáágu vuálus šoŋŋâpismár val kieđâst kyeđđiđ tom ties eeđâi mut ij toohâm kuleniskin suoi poođijn iärásij luusâ riidon maid mun kavnim eeđâi räämist lii šoŋŋâpismár eeđâi uáiná maggaar šoŋŋâ lii puátimin špuákuttij šoŋŋâpismár já eeđâi tuođâlávt paijaan stormâ korrâ stormâ vâi koijâdij paaloost keejâi meerâ oolâ miärkká lâi suáhum fiskisränis miärkkán já almerääjist meerâ lâi omâs čappâd kuárŋejii čurrui mield riidon tobbeen lii paijaanmin eeđâi lijkkojeh aldâkkâssáid mij peesâ vyelgiđ pááikán eeđâi ferttip pääcciđ teehin iijân keessip kárbá olmânáál pajas já moonnâp suáján kessii kárbá vuoddâs oolâ kuus stormâpááruh iä ole lâi jo kiergânâm suolluu oolâ luodduu alme já tuossii rido šiäđuttâlâi já cegâttep telta sun eeđâi já alestâs et ep lah meerâ alne ferttip toommâđ eeđâi arvaa išedij rähtiđ telta ááiruin já purjâsist já lovduin kuoddii purrâmâšâid já tävirijd káátu vuál muuštij väldiđ šoŋŋâpismár-uv suáján lâi kiesâđâttâm ollásávt lovdduu siisâ sun poolâi äijihšooŋâst já iäráseh čokániddii paldluvâi já tohhii tiilees nuuvt pyerrin ko puohtii lijkkui stoormâst vazâččij olgon nuuvt kuhháá et lâi aaibâs njuoskâm te sun ferttij puáttiđ lieggiiđâttâđ puohah nohádii moránij kaskoo iijâ sun culidij lii miinii varâlijd apsam skerčâ haajâ keejâi sevŋâdân huámášij siemin čuovijd kuokšâdávt čyevvee elevijd lijjii pirrâ jyehi saajeest sun párgádij láá filifiškáneh eeđâi lâi koccám urruu ucâmin maidnii suvnâččii puoh koorijd lâi toohâm taid šleđgen já ain ko toh kuoskâttii moosnii uáinojii čuođâlmeh lasanij ain viehâvubbon filifiškáneh ruámustii ton soogán kost oođij jo vollit eeđâi suorgânâm jienáin toh oceh šoŋŋâpismár eeđâi čomestii alne já ohtâ sist tuolmâstij njune oolâ kiljádij korrâsávt já telttaast šoodâi hirmâd stuime rávádii šoŋŋâpismár já láppojii meccirääigi kaačâi pirrâppirrâ telttaast já tollij puállâm njunestis surrui purjâsân já teltta koočâi puohâi oolâ lâi kale aaibâs hirmâd sij karttii orroođ riddoost lovddui siste já vyerdiđ peeivi pajaneme sij oinii ko filifiškáneh vuolgii suollust šuáhkádij lii suotâs sun eeđâi jiem innig kuássin uáini oovtâ áinoogin filifiškán hirmástui kálluvuoptah lijjii puállâm lii vissâ tábáhtum talle ko filifiškán kuoskâi sunjin mučis kálluvuoptah snuđgoi tuušijd muurâšt eeđâi mun lam lamaš šoddâm rääjist puálččiuáivi jiemge peerust ollágin čiärui lohđutmettumávt tot vist šadda já smarfo-uv vala eeđâi ton puudân must lijne luoihâsin takkâ eeđâi já sust mielâ jo váhá puáránij tun lah aaibâs muččâd eeđâi já keigij sunjijn rääsi šoodâi pyerimielân suálui paaštij arve maŋa iiđeedpiäiváá suonjârijn vuoijâđ čuorvij kost vuoijâmpihtâseh láá já mielâst lâi vala liijkás koolmâs já sij tuše keččii ko iäráseh kaččii párui siisâ moh kierrii riidon laasâruánáájin já vielgâdin fiäráneh lijjii jo vájáldum já kuhes kesimáánu peivi lâi ovddiipeln já kubđuu káávvud kirkis párui alne mut pisottâlâi cuáhásist ferttiim oppâđ olmânáál vuoijâđ sun jurdâččij iärásijd kejâdijn puudâ vuošâi keđgij kooskâst käähvi čoogij riidon rievdâm muorâid tuulâ várás lâi leggistân enâmân jyehiláván suámálijd tiiŋgâid tarbâšeh ennuv purrâmâš vuoijâm maŋa eeđâi jo vuoššim tommit käähvi maŋa eeđâi rido mield uuccâđ tiiŋgâid maid meerâ lii koškâm enâmân ²iev juurdâ eeđâi vuolgij vazâččiđ vuoddâs mield já merâšadoi luávdâm källei oolâ lâi lukko kaavnâi källeeluámán tarvanâm kááijumliivijd lâi váhá smiärudâm taid mut tot lijjii sunjin aaibâs mudágeh mun puávtám moonnâđ iärásij fáárust čieŋâlis čáácán sun jurdâččij vissâ imâštâl juuđij kukken iärásijn já kuldâlij párui šaavvân sooitij huiluin merâlavluu já pááruh tánssájii suu suáitu mield lâi uáli luholâš kuárŋudij källei kooskâst lâi luávdâm puállâm kálluvuoptâidis merâliljavieráin já uusâi riddoost maidnii maid puohah ferttiiččii imâštâllâđ sun ij uáinâm maiden kuárŋui ain já kivkked suu váimu masa jaska časkemist kiinii viällái riddočääsist já stávrudij keđgij vuástá huámášij et tot lâi muorâst rahtum stuorrâ rovvá lii roonnig huihádij já keejâi pyerimielâst muččâdin máálájum muáđuid já kuhes smarfevuoptâid kaačâi jotelávt keččâđ lii stämnikove sun eeđâi imâštâlân et eidu tun sáttojih kavnâđ tom ruápsudij pyerimielâst vuoiŋâstij suáijáás saajeest uccâ vuoddâsáá alne kejâdij čuovjis alme já paajaapeln kirdee kaijuid puohah pottii árvutävirijdiskuin maasâd riidon lâi čokkim meerâst rievdâm kooldâid já rähtiškuođij tain puárree čaittâlij räämist muorâroonnigis pyehtip pieijâđ tom puárree oolâ já viešidiđ tom pááikán eeđâi mun vááldám kááijumliivijd fáárun eeđâi sáttá tarbâšiđ jis kiinii kačča roobdâ paijeel mij lep kavnâm ennuv árvutävirijd eeđâi ko kejâdij vuoddâs oolâ čoggâšum tiŋgâleje čaaitij iäräsáid lasâpáálu mon lâi kuáivum čunnui siste páálu šluuvgij te ton siskiibeln uáinojeijee enâmeh šoddii muotâpuurgâ siisâ sij viežžii ááiruid já purjâs já lästejii puoh mätkipiergâsijd kárbás toolâi várugávt šaddočuágálduv askestis ¡uávdiđ stämnipäädi meridij laastâst käärbis tavvaanškuođij ävđin suolluu riddoost stävrudij luážis pááruin vaaldij purjâsân já joođeetškuođij ässeid päikkisááđhu kuávlun kessui kárbá maajeeld já muorâroonnig viällái ton alne nuuvt tego ličij uáđđâm šuáhkádij ko liččim siämmáá muččâd ko muorâroonnig sun jurdâččij must iä lah innig kálluvuoptahkin jorgettij kuávlun já koijâdij tun muorâroonnigist čuuvtij västidij lii nuuvt muččâdin máálájum talle sun huámášij et kuávšudij aaibâs tothân lii tuše muorâ sun lasettij lii eeđâi luholâžžân máálájum muorâ suálui lâi pááccâm jo kuhás mooŋiibel puollii lyeštee piäiváá suonjâreh šoddii fiskâdin já ruánáán muttojii koleivnásâžžân käärbis puurjâs já puoh kárbást čokkájeijeeh vaaldij huuilu lumâstis já sooitij pááikánpuáttimlavluu puohah urruu joskâ vuovâs jotteeđ kuuloold päikkihaammân kuávlun ävđin suolluu fiäránij maŋa kárgámmätki peeivi finnij reeivâ imâš siäsáid lii vuolgâttâm taam eeđâi skipárijdis kale tiätá kii kiinii puálčči puáris rottá eeđâi já kaačâi siisâ reivâ kieđâst koijâdiđ kii siäsáid tot lii eeđâi sivned eeči huihádij já aaibâs kuávšudij lii riges čáálá ete mun arbiim puoh maid sun oomâst já ete sun puátá itten tiervâttiđ mii jurdá ete puáhtá porgâđ maid peri haalijd tuše tondiet ko sun lii riges mun ko lam ain omâšâm taggaar juávhu kivkked kullui hirmâd pävkkittem pargopáájást kaačâi tohon já kaavnâi viiljâs viälláámin lättest peeccihtäsni sittágin tieđee kirdee tamppâm pieđgânij pitážin viljâ saađâi peerust eeđâi eeji siäsá lii riges addeel tunjin vissâsávt ruuđâ uđđâ taampâ várás peeivi snjogâstij mottoom käärbis luohtân kost čokkái uággumin nálásâš nissoon lavkkij enâmân lâi tun tobbeen sun šumbârdij kost lii lavkkâm te uážuh slaantâ vaivijnâd mun huolâ ruđâidâd eeđâi kaačâi siämmást tohon lâi kuullâm ete lâi hirmâd jo riges mutâ pyeri peivi lah vissásávt tot käibidum sun eeđâi kyeddiđ lavkkâd lii vissásávt lussâd tot tiäddá siäsá västidij lii tievâ kolle- ruuđâid puudâ rahttâđâi máátkán kiäsá- dâđâm tuárispel mottoom ááigán ko jiem haalijd ruttâhuolâid sun eeđâi já seevij te pyevtittáim tuvekuvl eeđâi lah meendugin movtijdittee cirgái eeđâi ko pyevtittij siisâ kost muu siessâl lii sun koijâdij tállân kaartâi vyelgiđ mađhâsiđ enni eeđâi suu mun halijdim kuáhtáđ ruásiguođij lam suu kandâ já tääbbin almottij já nieidâ pyevtittáin suái-uv tohon rovvá eeđâi ááigum huksiđ kirdee taampâ lâi tobbeen teivâdiđ lam šaddotieđâldeijee já tuáivoin ete lehâstičij tállán laavhâs tiettiđ kost eeči lii cullâguođij mielâstân nuorâ almai västidij vaivijnâd päälhi jis tuálvuh muu suu luus vaaldij uáinusân kolle- slanttâpuursâs lâi hirmâd mielâ palvâliđ suu já tuálvui suu riidon čokkái keeđgi alne uággumin iberdij tállân mast lâi saahâ čyežžilij já kaččâlij váruttiđ já poođijn mottoom kuovđâsm luus itám kiljádij ko aaicâi kuovđâsm kuáru- sin tääbbinhân eeči koolgâi leđe kavnáin tuše leirâtuulâ pasâttâsáid já cirgái tutâmettumin foostâg huihádij tállân ruuđâid maasâd já spelláin šhaaki telttaast aaibâs ráávhust iäigád lah paha eeči eeđâi lii tuše lijkkuus- tum koolán já kásseekeđgijd já eres tientiegárân almostui teltâ uksârääigán fáárust lii mottoom nissoon kote mielâstis halidičij kuáhtáđ mottoom muumi sun eeđâi tun-uvks tot lah eeči muávládij ko vilšâstij suu nuuvt vâi tääbbin tun piäittáástâlah korâstâlâi irâttij kárgád lii tergâdis äšši tunjin párgádij koolgah hoittád muu ruuđâid jiem haalijd siäsá ruuđâid västidij nuuvt tun jieh talle haalijd išediđ muu vâi mun tom uáivildâm eeči syeh- kittij tuše poolâm hirmâdávt ruttâhuolâin eeđâi šlunden eppeđ peerust kuáškánjáá verdgin puáris siäsástât vissásávt perustep párgádij lii hyelkki lijkkup siäsán eehid tollui stuorrâ juhle kunnen lihâttui tondiet ko sun ij lamâš hárjánám finniđ ustev- vuođâ nuuvtá hitruu must ij lah lamâš maangâ ihán sun rammui sun vuolgij maasâd pááikán sun kuođij kolleruttâlaavhâs tast táárbu mield lase finniivetteđ muu pääihist mainâseh mainâs mainâs fiäráán ij lamâš maangâ ihán nuuvt pakkâ keesi ko lâi tääl keežild muumipeerâ vietij ääigis eenâb čääsist ko enâmist huihádij uccâ vuárkká tot lii imaštalâi mii pávkká ruuvtâst-uv korrâsubboht uccâ eeđâi tuđâvažžân viešidij kaasâ enâmân uáivild siemanijd tuágádij taid kalveđ enâmân koijâdij eeđâi iä toh kal tääbbin miänástuu kuittâg kolvij komálijd siemânijd tuohu teehi táálu pirrâsân troopiik siemâneh vaje tääbbin šoddâđ sun palijdij jis jiem keccâl te pettâšuvá koccái iđedist jo tooláá laasâst olgos já aaibâs räđittui sun párgádij huápust teehin lah kalvam oles lanjâstuv kolláážám eeđâi pakkâ vissâ uážui siemânijd šoddâđ nuuvt kivkked moonâi cuvnâđ ubâ vievâ já nuuvtpâ puohah purrii iđeedpittán bananijd ja maŋŋoid maŋa ja uccâ vuolgii tutkâđ lanjâstuv kuávlust uáinojii myerjih já heđâlmeh hiäŋgájii muorâin kooskâst šiälgájii mucis kirjáás kukáh mon muccâd lijkkuustâlâi mon roomaantlâš lii aassâđ lanjâstuvâst roomaantlâš uccáástâlâi uccâ kote lâi tarvânâm säggimiestui háárui lanjâstuv čoodâ eeđâi tun huámášâm et mij aassâp lanjâstuvâst lanjâstuvâst vâi cirgái tääbbin oinuu vildâelleehgin lii tuotâ mieđettij já mottoom loddááš puávtáččii mijjân ennuv ilo munjin eeđâi orniim teehin motomijd vildâelleid kaačâi kiäinusis sááhá käŋŋirvyeln orniim sijjân motomijd tuotâ piäđuid sun palijdij jiečânis moh čokuttâláin ryevdiääiđi tyehin elleikäärdist riämáskáin ko pessáin luovâs kijttâláin kijttâlmist peessâm maŋa-uv tuohu kulij eeđâi já čujottii kuávlun lii lanjâstâh tievâ pyeidis muumistááluid maid puáhtá puurrâđ lijkkuin hirmâdávt lanjâstâhân sulâstitij sunnuu šoddâmkuávlu aaibâs hiämáskij ko kyehti tiiger luággoin suu oovdeld eeđâi nubbe tiiger tääbbin muumistááluh láá kulloo vuovâs purrâmâš tiigeráid láá sitkáh já mavuttemeh eeđâi muu iännám puáhtá kale faallâđ tunnuid váhá määrfi tievâi ellein apinah šladârdii muorâkierruin já tiigereh halijdii ete kiinii čaŋaldidáččij sunnuu peelji tyehin vildâpiäđuh oro lemin meendugin vildááh arvâlij luhhoid liijká tutâmettum lâi sij purrumgin tot syehkittij paldattâllum ege tiigereh ubâ harijdâmgin piäiváš luoštij te áimu čuáskui jotelávt tiigerijn kašnettij tuárgistij kolmâsist puátimin čuáskâsub lii tuođâi koolmâs eeđâi čuárvinjune mist lâi lieggâjođos mij ornip tii siisâ táálun lopedij pyetip cokkiittiđ tuulâ kakluvnáid kulnâškuođij kuuloold kukáh nuáigádii já sluáncittii enâmân poorgâi pyeremusnáál vâi finniiccij sali liegâsin elleeh tuárgistij ain-uv muorâid tiigereh roŋguu jiäŋŋup käibidškuottii maasâd pááikán mon váiváá lii leđe rijjâ čuárvinjune eeđâi tiigereh iävá västidâm maiden toh kolmuin nuuvt ete päänih skalijdii poođij siisâ mottoom elleikäärdi vaavtâin lâi hirmâd suttâm lah suáládâm mii tiigerijd sun ruángui já čujottij lah eeđâi almostuvvii teehi viežâhánnáá-uv tot tooimâi išedeijen eeđâi mottoom apina já čujottij nuuvt vahtâ eeđâi já mulgoi ete toin naalijn kavnâmpalhâšume ij talle puáđi ávudii ko pessii maasâd elleikáárdán já lieggâjođosijdis paaldân tiervân čuorvij puáttip mottoom peeivi tiervâttiđ tii toho káárdán lâi čuáskum já ubâ lanjâstâh lâi kulnâm neevtij surgâdin kale vijsásumos puáldiđ ubâ lanjâstuv eeđâi puállááttui stuorrâ tullâ mii puolij ubâ iijâ lâi fiijnâ hommá eeđâi ko kejâdij tuulân muu mielâst lii pyeremus tagarin ko tot luándulávt lii táálu joskis argapeeivi poođij hattâuáivialmai eelliđ peivi almai eeđâi lam äššivyeijee já must lii muurrâšlâš almottâs hiärrá lii jáámmám kii koijadij mun tuubdâ kiämmán siri syehkittij já lehâstij stuorrâ laavhâs lâi čiččâd eenipele viljâpiällád almai eeđâi eeđâi lii áinoo árbálâš äššivyeijee joođhij já ruttij uáinusân mottoom pááppár must lii luvattâllâm tuuđhâi tárkká pááppár imâš uáivitááluid lii jo mučis hiäráskärdin mii kulá tääl tijjân äššivyeijee eeđâi nuuvt eeđâi vissâ ferttip pakkaastâlškyettiđ mielâst árbálii kenigâsvuotâ lii tärhistiđ ete maid finnee nuuvt keevâi čuávvoo iiđeed ubâ muumijuávkku vuolgij uđđâ eennâmtáálus kuávlun sij lijjii vajâldâm viehâlágán määđhi sij pyevtittii kärdinân oroi lemin tuođâi váldálâš eeđâi mij asâiđuvvâp mon styeres puáimálâstâlâi táálust pijsáá čurgim lii vissâsávt tievâ kuumijd uccâ eeđâi sáárnu tiegárijd eeđâi jienâ tuárgistmain mielâst tot niävttá hormišin avžui uáiniđ uđđâ páikkám sij pottii stuorrâ viäskárán seeinijn lijjii pald-paldluvâi muátukoveh tuoh puohah mii hyelhih imâštâlâi láá kolláážâm eeđâi tääl láá-uv kumâttâsah uccâ njezâgij puáttiđ juo pááhui peri ep lappuuččii iäpádâlâi lâi tievâ saijaas viistijd muččâdumos lâi kuittâg sali puávtáččii sierâdiđ čiähusierâ keksij tállán huihádij rekinist tun eeđâi algâttij rekinistij hitásávt čuátán jeđe vuolgij uuccâđ piäittáástelleid povvustij mun uáinâm tuu vuoptâtiepijd snuđettij já kuántui uáinusân stuorrâ ruuvku siste lâi erduu joođhij uuccâm já vuámmášij uápis seeibi oinuumin riitaarihaarniskâst kivrij já skuálhuttij čalmesyeje lehâstij puáššáht čalmesyeje kostsun lâi uusâi moovtâ sun kaavnâi uuvsâ mii tuálvui sevŋis já váháš paldanâs viistán vaarâ lah oskeldâttâm tággáár sajan smietâi sun tuágádij mottoom lasaliijne pulláámin povvustij tuu luptij lasâliijne ton tyehin ij lamâškin pic komme kiljádáin já komme nubidis njáálmán addâgâs ete suorgâttim tuu eeđâi komme västidij hirmâdávt jiem lah suorgânâm čiččâmčyeđe ihán lah vâi eeđâi viäskárist tuu muátukove eeđâi ain kuuvijn mainâstij härvináš kuhes elimistis sun lâi kärdin áinoo komme iällám ohtuunân tuođâi paijeel kyehtičyeđe ihheed lii lamâš uáli jo kuhástuttee kuulâi kiännii koččomin suu ferttiim tääl vyelgiđ sun eeđâi forgâ maasâd táátui lah uáli hävski veikkâ jieh lahgin komme lâi kavnâm jo áigáá já tääl juávkku čokkái fiijnâ purâdemsalist puurâdmin lam kuáhtám kome eeđâi nommâ lii nuuvt eeđâi sun tääbbin sun lii nuuvt ohtuunis muštâlij lii iälustâm ohtuunis jo paijeel kyehtičyet ihheed mon surgâd eeđâi kenski pyehtip išediđ suu iävtuttij moonâi kirjeráájun já riemâi tobbeen čäällimhommáid taat kolgâmušijjâ kuás paasjiegah algattij čáálá koomán eeđâi keigij reeivâ puáris ijjâloodán sun eeđâi kome mon nommâ lii kale kost sun áásá eeđâi ijjâlodde já luátkulij kiäinusis kyehtnubálov ääigi iho kiinii ripâlitij verejáá lunne seeibi pehti kiljádij iiloost tegu liččim pääihist sun aalgij kumattallâđ nuuvt ennuu jo voojij stuorra muorakärdinist kirdij šuvettij lane lasârääigist olgos oroi lemin luholâš vaaldij nube kumâttâs kieđâst kiddâ já suoi tánssááškuođijn olmâ kumattâstaansâ keejâi čaittuu porthain nuuvt itten vyelgip pááikán eeđâi koijâdij heemâd mosijdijnis naggii siämmää mielâ eeci eeđâi lasseen nabdam ete taarbaš enâmustáá taam kärdin paaštij kirkkádávt ko cegâttij šiljon máálámsteellig keejâi kaandâs hommáid hiängámsuuilost tun ááiguh mááláđ sun koijadij orosistij kale tieđe vala sun eeđâi tust miinii iävtuttâsâid veikkâ vissásvt lijkkuučij toos eeđâi juurdâ tuumái máálááskuodij moovtâ váhá fiskâd ennuv vielgâd tuávážán ruánáá kuittâg luhostuuččij ennuv pyerebeht jis must ličij rievtis malli puávtáččij lede pakkai máálámsteellig já amnâsijd já vuolgij viežžâđ pelestis nohádistij já koccái ko poođij toos tun kost lii koijâdij lii mááláámin tust taavlu muštâlij já joođhij oppeet naharijdis roomaantlâš smietâi räähis mááláá muu muátukove lâi tom kooskâst kavnâm aaibâs uđđâ šiev máálámčuásáttuv paaštij já rovvá kussâ kuáđui niijtost lâi nuuvt kiäsutteijee ete čegâttij tállán steellig sajasis já ángirávt vuorkkiiškuođij uáinámus máálám aalgij leđe suullân vaalmâš te meridij toollâđ uánihis puuđâ pargo ko lii nuuvt movtigis ete tot váldá vuoimijd aainâs návt pakka peeivi moonâi nohádistiđ sinoniijton lâi uuccâm kolláážis jyehi saajeest sun aaicâi vijmâg máálám- steellig mon hitruu syehkittij já vaazij máálámsteellig luus kuovlâlâm aibâs váhá sun jurdaččij veik ij oinumgin kosten imâš čuárvioovijd taat lii mun maka tuon hámásâš čaranij naharijnis já luptij uávis suoinâlmâsâst tie lii jieš taaidâr huámmášij já toppij taavlu stelligist šuárviuáivád sun civhádij já ruomččâlij taavlu enâmân kaččâlij sihen kiänusis já kuođij naverseemeest imaštâllâđ mon immâšist uálináál lâigin saahâ ij tääiđi leđe taiđuu ustev jurdâččij vuolgij kuittâg maŋŋaal tust lii mun tääl porgim puástud koijâdâh mááláđ tieggáár muátu- kove vaidalij taavlust miinii váddu imaš- tâlâi mun halidam tuu mahten luávkkáđ tun ete tot kove ij maka sulâstiđ kuusâ koijâdij sulâstit páhudistij paa aavâšthánnáá tom mallin-uv kussâ kuládijn ročâlij oppeed olvon kulen nissoonviehâ lii komálâš hundârušâi imâšijd lii rovvá kuusâ vuástá maacâi tavluinis päikkišiiljon já mainâstij iäccásis omâs lattiimist komálâš kal oro lemin eeđâi jiem tieđe tien ääšist tađe eenâb tuše nohádistám hiängámsuuilost taiđim mun mottoom kooskâst mainâstiđ ete máálááh suu potret mun máálájim kuusâ huihádij lah iimâš ete sun pahadui tiest kuleh tunjin eeđâi uuccâđ suu já čielgiđ ete uba hommá lâi muu suijâ tom mááláám ton puudâ olmâ muátukove usâdijn kaavnâi riddoost kost sun čokkái lohđuttemmin kaivaamin meerâ čokánij paaldân sun eeđâi västidij siijvost tot ubâ tavluhommá lâi tuše puástud- ibárdâš ij uáivildâm ete tun liččih kuusâ uáinusâš sulastid kuusâ mainâstij syehkittij helppimdiet mááláá eidu tääl uđđâ taavlu já taan tove tast šaddâ tuu muátukove eeđâi lâi jo finnim muátukove pyereest aalgân ko táátui kaandâs puudân siisâ tarbâšij iše lasâliijne hengiimist moonâi siämmást išedij eenis puudâ rovvá vaazij šiljon lâi keččâm máálámhommáid já poođij tääl keččâđ jo-uv suu kuusâ hämikove lâi vaalmâš sittágin párgádij ko ooinij taavlu mii lâi vala koskân tuot lah ollágin muu kuusâ hámásâš toppij penssel já aalgij pyeredâllâđ máálám taavlu ferttejeh leđe mučis čuárvih já stuorrâ njunerääigih kiärppáid pirrâ te vaalmâš lii toos poođij movtigis peivi rovvá siäsá-uv máálám muátukove tot hámásâš vâi páhudistij lii njuolgist eeđân tuođâlub ko ovdâkoovees toomâi keččâđ kuusâ häämi nuvt kaččâlij vuod páárgun meddâl láá kale uáli komáliih rovvá šuáhkádij uálgátoivijdis pajedistmáin já väzzilij tavlu fârustis pááikán maacâi šiiljon lâi tavlu lappum lukko kustoo vaajeed muu taavluid sun smietâi já moonâi čuvnâđ hiängámsiuilost uáđđee eejis uáinám mun koccáđ toos ko sun čiärun kaačâi lappâd mainâstij suu tääl vääivid mun tieđe mutâ epidâm ete tot lohtâs oppeet muu tavluid ličij pyeremus pieijâđ pensselijd čunnui vissâ talle ij kuittâg eeđâi mun keksiim šieu jurduu tun puávtáh išediđ muu olâšuttiđ tom viällái surgâdin källee alne já kejâdij alme lâi viällám tobbeen jo kuhes ääigi ege sun lamaš vises vajaččij-uv ollágin pajaniđ váimu lii liijgás lussâd jurdâččij šlundáht vyerdiba imâšijd tyebbin sodâstâlâi stuorrâ já mučis leija moos lâi máálá- jum tekstâ já ton pirrâ ennuv vááimuh leija aldânij ooinij mii tast luuvâi leija kirdetteijee lâi kiipâ eres ko suu jiejâs leija ihâstalâi tun liijká mááláđ mun mááláám vijmâg-uv tuu muátukove lopedij ja toppij kieđâst fiijnâ tavlu tast šoodâi-uv nubbe eenikielâ šoddim te must lâi tuše ohtâ eenikielâ suomâkielâ motomin neelji ahâsâžžân poođij nubbe kielâ muu elimân vuosmuš celkkuu munjin korrâ liävtuid oppim ko jiem jieš máttám väldiđ liävtuid suiloost iäge munjin adelum toh jis jiem ettâm tom sämikielân munjin pelipággoin máttááttui anarâškielâ ko moonnim ovdâškoovlân lâi tot-uv jo anarâškielân ääigist mun jiem kale mušte maiden muide ko tom ete mii luokast orroo kandâ kii sun-uv sáárnui anarâškielâ pooldij ovdâvuoptâidis já čalmekulmesoksâmijdis ko keejâi kinttâl sárnu anarâškielâ aavhijn já hááituin mijjân teikkâ kuittâg munjin lii ettum nuuvt kuhháá ko muštám lii älkkee finniđ pargosoojijd já puátteevuođâst tast lii tunjin ennuv ävkki puáhtá rekinistiđ meid tom ete lii ain áinoošlajâsâš ko sárnu härvinâš kielâ já lii lamaš fáárust kielâ iäláskitmist já puoh ulmuuhhân láá persovnliih láá ovdâmerkkân toh ete ko smiettâp jotkâoppâm te mij kolgâččijm mättid suomâkielân saanijd aašijd sehe kielâoopâ mutâ anarâškielâ siäilum tiet taid siämmáid kolgâččij mättid meid sämikielân mondiet lii vaigâd oppâđ olmânáál kuábbáingin kieláin äšši mon puáhtá keččâđ háittun lii tot ete ko sárnooh láá nuuvt uccáá te puátá motomin taggaar tobdo ko täin kieláin ij porgâččii maiden nuorâb avveest must lâi taggaar tobdo et mun jiem taarbâš taam kielâ taat lii hyenes kielâ kuittâg ko mij taa eelijm vätimin oppâkiirjijd anarâškielân nommâsâš juávkkun huámášim mon hävski lii et nuuvt uccáá ulmuuh mättih mii kielâ ko moonáim rijjâ ääigi kävppikuávdáš shoppađ soováim ete sárnoon tobbeen anarâškielâ jurdii ete mun jiem sáárnu ollágin suomâkielâ ko tuše sáárnui sunjin tom mun sarnum te mun sarnum tuše já tuše anarâškielâ já tiäđust-uv sáárnui munjin tuše anarâškielâ äšši lâi tot ko kiinii poođij munnuu kuuvl já eeđâi ostaa na já koskâlditij suu já eedâi já tot persovn keejâi váhá omâslávt já eeđâi já muoi jođhijm määđhi jorreeportháid kale povvâstem tolliđ leđe čiävláá muu kielâst kielâ opâttâllâm lii kiddâ tast kuus mun vuálgám taan majemuu vuáđuškoovlâ ive maŋa ij lah máhđulâš juátkiđ kielâ opâttâllâm sáátám talle maŋeláá opâttâllâđ kielâ uđđâsist já lam viehâ vises tast ete jis ij mihheen radikaalijd tábáhtuu te meid muu párnááh jis toh puátih sárnuh sämikielâ já maneh kielâpiervâlân aaibâs nuuvtko mun-uv porgim kuáccee paaccâh peeci kuáccee paaccâh lávlustâlâi ilolâžžân ko njuškoi vyevdipálgást paccâhij já kuáccei paijeel ja muhâttâlâi peesij kooskâst lâi uccâ kyešši kieđâst lâi monâmin juuŋâid čuággiđ čohčâ já vyevdist lâi mučis ruške lâi ruške muorâin lâi ruške jyehi saajeest lâi ruške etimâsâi já káránásmuorjij loostah liijjii ruopsâdeh oransseh já violeteh loostah acâkkistii muččâdávt fiskâdin še jeegist lijjii oransseh ruopsâdeh já fiskâdeh lâi tievâ ruškeiivnijn orostij já tiervâttij soorijd ruopsis ooraans já violet loostâi kooskâst lijjii vala-uv ennuv stuorrâ njiäpcum sareh peivi sareh tiervâttij soorijd ustevlávt tii loostah láá ivnááh já muččâdeh já kalba tij leppeđ stuárrum já njiäpcum ihastâlâi soorij loostâid já soorijd peivi sareh ilosmii ko oinii čuággiđ mii sareh koijâdellii tuoivâlâžžân já oŋâttuššii kulij lam monâmin juuŋâid čuággiđ leppeđ kal tuođâi njaalgâ nálásiih mutâ kuáđám tii tääl luudij já eres meeci ellei purrâmužžân tarbâšeh muorjijd ovdil täälvi láá jo aikkâkiällárist liteh tievâ soorijn huolât jo riävskápiäsáduv kirdemin teehi kulij te toh láá puátimin puurrâđ tii tiervân tuáivuttij vala soorijd já njuškiistâlâi ovdâskulij kyeši hiäilutmáin poođij uápis suávi luus loostah lijjii fiskâdeh keejâi imâštâlân suávi hiäluttij ovsijdis já kiheštij suáhi tun kiheštâh koijâdij tiätuäŋgirin suávist kiheštâm tondiet ete mun čaŋalduum suáhi västidij já aaibâs jo kikkáritij tuu čaŋaldut uáini maiden muide loostâid tuu oovsijn imâštâlâi tun huámmáš ete muu loostah iä lah innig ruánááh čaŋalduum tondiet ete muu loostâi lostâruonâs lii eidu monâmin táálván muu ruuŋgon vuárkán čaŋaldut muu oovsijd ivne lii puáttám toi sajan ovdil ko loostah kaččeh enâmân ovdil čohčâtäälvi suáhi čielgee povvâsten ruuŋgon imâšijd lostâruonâs talle kiđđuv tuu ovsijd maasâd ko tuu uđđâ loostah oppeet iteh koijâd jurbâ čolmijdisguin máccá tääl čaŋaldâs luhhoost nuuvâi já lostâruánáá peesâi viijmâg ruuŋgon suávi šuáhkádij tutâvâžžân já jooskâi kihheeštmist kikkáritmist já oovsij hiäilutmist ruáhásistij já joođhij määđhis tiervân rähis ustev čuorvij vala suáhán vyelgidijnis ovdâskulij tiervân tuon tiävá tyehin láá šiev juŋŋâmievtah suáhi ravvij vala tiäđust kiijtij suávi já vuolgij tiävá kulij tyehin lijjii-uv ennuv juŋŋâmievtah moh lijjii tievâ ruopsis juŋŋâkiästuin kiästust vuod lijjii ennuv juuŋah jieš-uv neevtij stuorrâ juŋŋân juŋŋâkiästui kooskâst čoogij iäljárávt koori tievâ juuŋâid já peesâi-uv jo forgâ vyelgiđ maasâd pááikán juuŋâid lâi keksim uđđâ lavluu lostâ juŋŋâ kiästu já miehtâ toŋŋâs lostâ juŋŋâ kiästu já miehtâ lávlustâlâi mojonjalmij uđđâ lavlus pááikán monâdijnis čohčâ lii hitruus äigi uccâ stáálun ko piäsá juuŋâid-uv čuággiđ kuávlust láá já já kooskâst lii moos tieđij noomâ já sun iätá tom nuuvt et ye-diftoŋ lii uánihâš čäällimvyevi mield ´sáájävri vist eeđâi et mut tom noomâ mun sattim kuullâđ puástud-uv verdid m- já v-jienâid te toh šaddeh eđâdijn njäälmist melgâdáid siämmáánáál poksâmijn taarbâš ennuvgin puástud kuullâđ teikâ ettâđ ko v-jienâ siähán m-jienân kuittâg jis sárnost lii piijpo njäälmist saatij et jo iäččâm lâi tom puástud kuullâm lâš lii ton jäävri rievtis nommâ te puáhtá arvâliđ et noomâ algâ lii sääni myesi uccevuođâ häämi muásáš já tast genetiiv lii muássáá kale et nommâ ličij häämist meerhâš ráávhu sänikirjeest láá säänih myesi ráávhu muásá miäsá ráávhust muássáá rávhálâš myessid rávhálâš myesittim rávhuttem noomâ algâ puátá säänist myesi te puáhtá iärvádâllâđ et lii lamaš ovdâmerkkân já kooskâ väzzeeid vuovâs vuoiŋâstemsaje togo pelimuddoost te láá kástâm tom ko taat jävri lii ollâ varij kooskâst te togo piegâsyejeest lii muássáá orroođ já toin lii šoddâm taggaar nommâ tom vissâ tieđiš kuittâg jiem osko eissigin et tot ličij puáttâm orjâlâškielâ säänist miessi vyesi toin ko orjâlâšah láá aassâm tääbbin kuávlust eskin uániháá já tieggáár jäävrist kale ferttee leđe čuuvtij puárásub nommâ jis läddlâš kulá sääni miessi te kal sun tom máttá ettâđ-uv lah mihheen suujâid mondet tast šodâččij myössä algâsiih noomah toh myesi sáánán hyelhih puáris čyeijee s-jienâst lappuuškuát čyeijilvuotâ te ton ovddiibel itá sárnudijn i s sajan šadda i čuojâhánnáá s jienâ lii vissâ njáálmán älkkeb ettâđ nuuvt mana ucceeb jienâdemenergia tááláin-uv sárnoin kulloo vala čielgâsávt čaisijn čassijn maali mield ličij maka šoddâm talle kuávlu kielâst kolgâččij leđe teikâ lamaš tovle säänist myesi čyeijee s jienâ jiem tieđe lii-uv nuuvt lamaš merhâšičij teikâ jiem liijkágin áppád čielgiđ ađai tuođâštiđ et lii-uv saanijn myeisi já myesi siämmáš algâhäämi uážžu kiinii eres smiettâđ kote naajâi já smietâi maht suu kálgu kalga pärnittemmin leđe kirjeest eventyr og sagn ive orjâlâškielâst almai jurdâččij naaijâđ mut halijdij naaijâđ taggaar nieidáin kote párnáid ij koolgâ uážžuđ smietâi nisonist párnááuážžumave já naaijâi toin kote lâi alda viđâlov ive puáris mut sun ij tuostâm káálgus paaldân uáđđáđ ovdil ko čiččâm ive keččin mut ko sun uáđiškuođij suu káálgu lunne te šoodâi tot äpittemmin já šoddâdij čiččâm párnážid mut párnááh lijjii nuuvt uceh tegu säpligeh já toh lijjii puoh elimin kočoi taid párnáid juuhân kyeddiđ já vuárnuttij piijgás et ij sun koolgâ tom oohtângin muštâliđ já iätá tun taam muštâlâh oohtângin te pyeri kale tunjin ij seervâ vuolgij taid párnáid juuhân kyeddiđ poođij ohtâ almai suu oovdeld já koijâdij tun kuádáh tuu askestâd taah lah muštâlem veerâ västidij pijgá munjin keččâđ iätá almai oppeet mun adde västidij taat pijgá tun jieh adde munjin keččâđ te mun kodám mun uážuččim kale keččâđ jis mun rievviiččim teikkâ rieveeld váldáččim mut tun koolgah adeliđ pyeri mieláin keččâđ iätá almai šoodâi murrâšân tastko sun jurdâččij kalga-uv sun čäittiđ vâi ij almai pisoi ain vátámâšâstis te viijmâg iätá pijgá tun jieh ááigu oohtângin taam muštâliđ talle kale čááitám mun ááigu tom muštâliđ västidij almai lehâstij pijgá askees já ko almai kuovlâlij já ooinij taid párnáid te koijâdij sun imâštâlmáin moh taah láá láá párnááh maid muu eemeed lii onne šoddâdâm västidij pijgá tun toiguin vuolgih koijâdij almai iššeed kočoi taid juuhân leškiđ eissigin taid heevât adde munjin taid vâi mun peesâm taid pajasšoddâdiđ iätá almai kale jis tun ááiguh orroođ jávuttáá iätá pijgá kale västid almai já váldá taid párnáid šoddâdij taid pajas kidâ tassaažân ko toh párnááh šoddii oles olmožin raahtij sun stuorrâ juvâlmâs já povdij tai párnái vaanhimijd kuásán sij lijjii puurâdmin já juhâmin te koijâdij sun tai párnái vaanhimijn tuoi taam tiettiđ moh taah láá ulmuid kale västidáin suoi láá tunnuu jieijâd párnááh kiäid tuoi áigoid surmiđ suoi tom kuuláin te koočâi eeči jaamâs já enni šoodâi mielâvänivuotân já jaamij muádi peeivi keččin uárji- já maadârääji lii kote lii sämikielâ totkee emeritus kielâi tutkâmkuávdáást suomâkielâst sämisiijdâ rääji já nube tááhust vuástá lii kovvejum já kerivijn já sehe et kyeskee tuámukirjeh láá almostittum já čuágáldâhkiirjijn já já maaŋgâin maŋeláá almostittum kiirjijn eromâšávt ur domböckerna över lappmark arbeidskopi nr kalga sooppâđ instituuttáin ráiđu lappmark já já vuáđuld láá raajijd kieđâvuššâm maaŋgah totkeeh om já láá motomeh uđđâ-uv tulkkuumeh siijdâ uárji- já maadârääjist tááláá kuávlust el lii arâmus tave já viestâr räjičuágástâh rääjist láá távjá jurdâččâm lemin vissâ-uv saanij siämmáásullâsâšvuođâ vuáđuld láá avdâgávt vájáldittám tom et kerivij syemmilâš tuulhah kiäh viggii viehâruš jurgâliđ puoh sämikielâlâš päikkinoomâid suomâkielân spejâlistii sääni jocki ovttuu suomâkielâ sáánán joki muddoost sij iä kirjim noomân kuávdáškonsonant -(t)t- maid tulkkum vađâččij mielâst lii-uv máhđulâš vyelgiđ vuáhádittum noomâst vuolgâsaijeen heivee anarâškielâ orjâlâškielân mii lii já rääjist uáivild täst maadânuorttân puáttee räjilinjâš sunde já nube tááhust noomâ häämi vises räjičuágástuvâst keessum linjâš spiekâst sundestis tuše uccáá kiäččába koskâsâš räjičuágástâhhân maajeeb tâi jo-uv tâi tááláá uáivuš ličij merhâšâm kivkkásup räjilinjáá nubástus já pyevtittâm epituođâlâš kuhes já kežis lođe viestârân siijdâ maadârääji moonâi jyehi tábáhtusâst jo-uv njuálgu linjâžân pehti tâi maŋeláá mohe pehti pehti nuuvt et loođeest ličij šoddâm tuotâ kezzi hyenes uámitobdoin aaicâm motomin jieš-uv propagistám peeleest mieigâstmáin suhâtiätun mon mield sijdâ rájášui mii suhâenâmáid tulkkum lâi kuittâg iättáá ko mii kuávlu uulij räi ađai paaldân puáhtá pyereest leđe et siijdân iä lah kuássin kuullâm puoh čácáduv stuorrâ kierâjäävrih saje puáhtá agâstâllâđ čuávuvát anarâškielân orjâlâškielân lii lamaš jo já vaigâdávt čielgimnáál iäru čuujoot nuorttâlâšvuálgulâšvuotân já tast šoddâm puástuibárdâssáid lii puáhtám kuullâđ tulkkum mon mield lii saahâ säänist vei veadji ađai juuhâ ličij šoddâm etijurgâlussân jokijärvi ličij puáhtám tuálvuđ rievtis etymologian ááldu uáivildeijee sáánán mut orjâlâškielâ oro lemin jo talle lamaš räđđejeijee sajattuvâst tâi já kooskâst tulkkoo noomâ lemin orjâlâškielân ađai koddoorpeleváárááš mii sátáččij čujottiđ epitáválâš saallâsjuáhun rääji almoonmân iä tááláá ääigi tuubdâ mut saje oroččij lemin siämmáš ko tast uáivildum tiäváá mii lii mainâšum leve nubebeln kerivijn já kerivijn el lii čaallum ucánjáhháá mulsâšuddee häämist mut tom puáhtá älkkeht tubdâđ ko lii siäilum noomâst anarâškielân lii saahâ ton nube keejist kiets geahči keeči pää já vala tärhibeht leeveest kyevti vääri kooskâst saje kočodeh já ohtsâš räjičuáhástâhhân ađai oro lemin nuuvt et ucjuvliih láá luhostum tuvdeliđ rääji váhá mäddiláá anarâšah páhudeh jieijâs kerivijn saje lemin siämmáš njiäđámlijn iä tääiđi perustiđ maiden teevstâin ij mainâšuu kuábbáá keejist kiellâs lii saahâ te räjičuágástuv puáhtá toollâđ viehâ visesin mii lii vaigâdávt tulkkuumist já tiättoo el häämist gorge tegu vääri nommâm mut tärkkiluvá juuhân eidu togo pehti kogo tot kuulgijd siämmáánommâsâš jäävrist mield noomáin uáivildui taavaakeeji mut suu káártást já ive čuákánkiäsust raajijn lahtoskárttá sehe ordo gorge field tâi lii tuodâr mii sajaduvá uáivuš máddáábel suullân puotâ tulkkum lii eeppidhánnáá hiäjub ko káártást váilu sehe et tast kulgijdeijee tyehin puáhtá iäruttiđ anarâškielâ sääni ordo čohčâkoddepivdo tai ordâ muorârääji já orjâlâškielâ guorgu guorggu čääsivuálááš juovâ kárgu uáivuš noomâst lii kenski deminutiiv gurgoš ij lah siäilum mut nomâttum uáivuš puáhtá uáivildiđ jo-uv tâi toos kolgee uáivuš ko kuábbáá-uv tááláš nommâ oro lemin viehâ nuorâ lii tuođâlub ko tot lii linjáást ovdeláá mainâšum kiellâs kiäčán uáivušist tuálvuččij stuorrâsiähá uási uáivušist nuorttâlâššáid mii vaarâ lii lamaš tuođâlâš tile veikkâ väldi lii tom šištám lii viehâ vissásávt luuhâmnáál anarâškielân ađai lusme ij uáiváš pää taggaar iä tuubdâ guorgu säänih pyehtih lohtâsiđ uáivušân nuuvt et taan jäävri uásist láá lamaš návt nomâttum káárguh já toi mield ličij nomâttum še toi aldasáid lyeštee juuhâ lii tastoo anarâšâi rautaniva mast maŋeláá puáttám läddliih rahtii táhádâssân páhudui et ton paajaabeln lii já oppeet tááláš lii meid viehâ čielgâsávt poođâst sajan lii epičielgâs kogo pehti jäävri rääji koolgâi teivâsiđ räjičuágástuv sajaduvâst jäävri paajaakeččin vuáđuduvá vissâ toos et ruátálâš esiväldi noobdij jäävri anarâšâi omâdâhhân alnees tot lii vissâ kuullâm algâalgâlávt ađai kuávloid mon keežild majebij-uv anarâšâi jurduuh ton omâstemkoskâvuođâin sattii leđe epičielgâseh lii tubdâmettum mut lii lamaš noomâs vuáđult eennâmčielgist lii tot-uv tubdâmettum joba tulkkuumettum maajeeb käldein čálloo uáivild maŋeláá távjá mainâšum el fiäll mii ij lah kuássin kavnum peri ađai ruošâkielân tááláš anarâškielân suomâkielân mii punjâsui háámán já vala-uv káártáin uáinojeijee häämmin ađai já čuáv käldei ličij maka lamaš taam fiktiivlâš kuurâst mut jurdemist lii et vääri nommâ lii tuše uánánâm fiäll já nube tááhust táiđá leđe lamaš taam tábáhtusâst ađai siämmáš maadâ ko orjâlâškielân anarâškielân tegu häämist-uv puáhtá miäruštâllâđ lovemat ihheed tassaaš taat lodde ij lamaš aaibâs táválâš ässee veikkâ kalehân tot tävjittávjá oinuustâlâi-uv tääbbin ij lah tärkkilis tiätu tast et pessiiččij-uv tot tääbbin ovdâmerkkân veikkâba kuávlust mut amahân ferttee pessiđ ko tááláá ääigist tot lii viehâ táválâš lodde mield ton tavemuuh pessimsajeh liččii aloduvâin mahttâlde peri mut ovdebáá ihetuhháát majemuu čoovčâ rääjist tot tiettuuškuođij valjeest aainâs-uv tääbbin kuávlust lode jienâ ij lah muččâdvuođáin pilledum veikkâ kalehân tot lii čeppi meid lávluđ-uv já nomâlâsân kiđđuv kiihâm ääigi tot lii uáli-uv juo čeppi ađđiistâllâđ eres luudijd já tááláá ääigist sáttá peessâđ joba kuullâđ-uv tom ko tot lii lasanâm tavekuávlust kulá vuorâččâsludij hiäi já toh kávnojeh oovce šlaaijâd kuleh oppeet vyelihiäitaggaar laahkon ko varbuslodeh tieđe manen loddeulmuuh já totkeeh láá eidu tiegáár juávu porgâm mutâ amakkiste vissâ láá tiättâm maht hiäimu já lahkoääših juáhásedeh loddešlaajâi kooskâ keerdi kuáhtájim taan mučis já ivnáás lode vaarâ tiego viđâlov lovo pelimudjá tállán tiettim mii luudijd tot lii veikkâ jiem lam ton kuássin ubâ uáinâmgin muide ko loddekir uáinistim ton ain motomin tot ko lii viehâ ärgis lodde mutâ taggaar koŋkreetlâš kuáhtám tápáhtui muádlov ihheed maŋeláá rääjist riddoost kost mun lijjim nuorâ almajin par láim motomáin párgoskipáráin puátimin partiost já láim aldanmin eidu räjisajattuu já pyeváim-uv räjipennuu ruottâmvaijer räi ko huámâšáim ruošâkáránâs luđgáámin pennuu puurrâmroobdâ alne ige tot orroom tolâmin kuussân huápu poođijm aldeláá te tot viigâi njuškiistiđ váháš já suájáiguin-uv rápáldittiđ mutâ ij peessâm ááimun ige ennust kuussân lâi puurrâm nuuvt ennuu pennui uáivildum purrâmâš uážžu ettâđ ubâ lite tievâ já ij juurdâgin et ličij peessâm vala kuusnii joton muoi valdijm tom siisâ tupán já tobbeen tot luđgái ildee alne já suddâdâlâi purrâmâš ubâ ton peivilahe ovdilgo aalgij virkosmuddâđ jeđe viijmâg voojij kirdeliđ já moonâi kiäinusis lii seentin kukke já tiäddá pelnubčyet raammist aldasáid muádičyet raammân lii viehâ älkkee tubdâđ tast et tot lii uáli ivnáá lii taggaar kolesiähá ruškâd njune lii kildee já čappâd já čoolmij vuoluubeln láá čapis kuheldâlâš tiälhuh tegu siämunjävileh já suájápuuzah láá kirkis čuovjâdeh vuoluupele ovdiibeln lii aaibâs vielgis stuorrâsiähá tiälkku já radde lii ennuu kuovgâdub ko selgupeeli kuullâm et puzzâvuoggâčanneeh liččii kiävttâm ruošâkáránâs puuzâid vuogâidis ivniimân enâmist lii taggaar njuškiistellee já ramškâseddee tege eres-us vuoâččâsluudijn lii viehâlágán mane- já lodeuđâgâšrosvo já vaarâ tondiet tot ij lah tuhhiittumgin rávhuidutludij juávkun veikkâ lii-uv ivnijdis peeleest mestâba loddemaailm fávru lii kiđđuv cuáŋuimáánuust já talle ton jienâ lii-uv ennuv fijnásub já čyeijeb ko tot táválâš rááhum mii lii iänááš kulâmist läävee čoovčâbeln jotteeđ kuhebijd-uv maađhid pessimsajestis meddâl já talle taid táváávt uáiná tääbbin taveláá-uv aaibâs peciordârääjist nuuvt tegu lii pecivyevdist tom kuáhtáá tävjibeht-uv já almostuvá tot tälviv loddepiemmâm luávdân-uv jos láá kolmâsuboh šooŋah jotkâšum kuhheeb ääigi täälvi lijjii aainâs-uv kulmâ ruošâkáránâs moh lijjii fastâkyessin muu loddáipiemmâmlyevdist tääbbin tohhee náguskirje čäällimkiellân lii ovdánâm kuhes lavhijgijn lijjii jieškin toos oskođ jis kiinii ličij kielâpiervâl älgidijn ettâm et mottoom ive keččin kielâ puáhtá kevttiđ náguskirje čälimist-uv taat lii kuittâg olášuumin lam finnim ollâopâttuvâst love čäälliđ jieččân náguskirje anarâškielân lii čuuvtij vaiguttâm professor kote lii jieš-uv tutkâm já ovdedâm anarâškielâ vuosmuuh sämikiel náguskirjeh láá valmâštum pajekielân já anarâškielâ lii tääl finnim siämmáálágán saje tiettuu kiellân ko pajekielâ-uv ollâopâttâh lii-uv pyereest uáinám tom mii lii sämmilij kielâlâš täsiárvu taat vuot tuáivu mield ruokâsmit anarâšâid ain ovdediđ jieijâs kielâ anonväldim uđđâ kevttimpirrâsist váátá eenâb ko ohtsâškode uápis kielâ kevttim uáinoo enâmustáá tast et kielâst váiluh ennuv uđđâáigásiih säänih lep puáttám tiettiđ jo talle ko anarâškielâst šoodâi ohtsâškode kielâ kielâlaavâ vuáimánpuáttim maŋa já meiddei škoovlâ já ollâopâttuv máttááttâskielâ pargo kárttá-uv algâttiđ uđđâ saanij rähtimáin kiävá meiddei náguskirje čälimist tiätusuorgij saanijd kárttá vistig rähtiđ et láá pargoniävuh moigijn pargeldiđ ko säänih láá rahtum toh pääcih palvâliđ eres-uv kielâkevtteid ige tot pargo kuássin moonâ tušás já tehálumos äšši anarâškielâ anonväldimist náguskirje čäällimkiellân lii kuittâg tot et tot loptee kielâ áárvu kielâ ovdedemlävkki suápá-uv pyerrin talhâsin toid kiäh láá láittám anarâškielâ já ettâm et tot lii nuuvt mitettes kielâ ko toin ij ubâ käävpistkin piergii lii meiddei ohtâ tuođâštus tast et mij anarâšah ep lah porgâm tušij tiet maaŋgâid iivijd jieččân kielâ oovdedmáin uássáá muu tutkâmušâst mii kieđâvuš anarâš šlajânomâttâsâid piäsá luuhâđ taan loostâst aaigij maaŋgah vuorâsulmuuh láá kavnâm anarâš madduidis lii tiättám meiddei tom et taah ulmuuh láá halijdâm máttááttâlškyettiđ anarâškielâ lii šiev äšši ko juurdâš anarâš párnái kielâ siäilum puátteevuođâst párnááh vissásávt-uv tarbâšeh vuorâsulmui iše kielâ oppâmist vanhimeh láá monâttâm anarâškielâ tááiđus jo-uv toin naalijn et láá joskâm sárnumist kielâ iäge innig oorvâ tom kevtiškyettiđ teikâ jo nuuvt et sij iä lah ollágin oppâmgin anarâškielâ já kärttih máttááttâllâđ tom aaibâs vieres kiellân iävtuttâsâst viärmádâhân arvâlum vijđoduvâin luánduhaamij sehe luánduellei já šadoi suoijâlmist adelum rääđi direktiiv nk luándudirektiiv sehe luándusuojâlemlaahân vuáđđudmáin pirâsministeriö valmâštâl iävtuttâs viärmádâhân arvâlum vijđoduvâin viärmádâh lii ubâ luávdee ekolooglâš viärmádâh mii čuákkee jeessânriijkâid toos almottum luándustellee ludij suoijâlmist adelum direktiivâst nk loddedirektiivâst uáivildum eres vijđoduvâin maid union komitea jeessânrijkâi iävtuttâs vuáđuld tuhhit tehálâžžân toollâm vijđodâhhân valjiimist čuávvojeh luándudirektiiv njuolgâdusah sehe luándudirektiiv lahtosist miäruštâllum valjimaagah pirâskuávdááh láá valmâštâllâm iävtuttâs viärmádâhân arvâlum vijđoduvâin lii tarkkum iävtuttâsâid láá valdum meiddei toh vijđoduvah moi valjim viärmádâhân rääđi lii valmâštâllâm ovdil já tuárjum suápá kulâmijn já ciälkkámušâin maŋa luándusuojâlemlaavâ moomeent mield iävtuttâs viärmádâhân arvâlum vijđoduvâin kieldâst lii valmâštâllâmpargo puátusin arvâlum iävtuttâssân viärmádâhân valduđ vijđoduvâid moh láá kulluuttâs lahtos luvâttâlmist já káártán merkkejum káártáh mast uáinojeh viärmádâhân iävtuttum vijđuduvvâi rääjih láá uáinimnáál kieldâtáálust čujottâs kulluuttâmääigi láá uáinimnáálá meiddei eres-uv siämmáá áášán lohtâseijee materiaal nuuvtko luvâttâllâm luándudirektiiv lahtosij já luánduhaamijn já šlaajâin sehe já toohâm boreaallâš stiellâs kyeskee luándudirektiiv lahtosij tievâsmittemiävtuttâs luándudirektiiv lahtos tergâdin toollâm vijđuduvâi valjimaagâin luvâttâllâm loddedirektiiv lahtos šlaajâin sehe já toohâm loddedirektiiv lahtos tievâsmittemiävtuttâs viärmádâhân iävtuttum vijđoduv kyeskee tiätuluámáttâh mast uáinojeh viärmádâhân kullee aagah sehe čäciludij eellimpirrâsij máhđulâš almottem riijkâkoskâlávt tergâdis njeeššij kyeskee almottemsopâmuš teikâ sopâmuš luvâttâlmân já tiätu vijđoduv máhđulâš almootmist suojâlemkomitean riddo- já merâvijđoduvâi suojâlemkuávluviärmádâhân kuávlu merâpirrâs suoijâlus kyeskee almossopâmuš mieldi čielgiittâs viärmáduv vuoigâdvuođâvaikuttâsâin olášuttemkárttá mast uáinoo maht vijđoduv ulme olášittoo uáinoo iävtuttuvvoo-uv kuávlu ludijsuojâlemvijđodâhân vâi eres viärmáduv vijđodâhân teikâ jo kuohtuid aagâi vuáđuld uárnee ääšist čuávuvâš almos oovdânpyehtimtilálâšvuođâid mield väriduvvoo eennâm- já čäcivijđoduvâi omâsteijeid já haldâšeijeid sehe kuávloid čyeccee sierânâsvuoigâdvuođâ haldâšeijeid siämmáá ko puohháid iärásáid-uv kiäh halijdeh vaikuttiđ áášán tilálâšvuođâ celkkiđ uáivilis iävtuttâs keežild puáhtá toohâđ kirjálávt já toimâttiđ ympäristökeskus ân registeristemkontturân kulluuttâsääigi pirâskuávdáást cuáŋuimáánu adeleh pirâskuávdáášt p p p iävtuttâsâst viärmádâhân arvâlum vijđoduvâin luánduhaamij sehe luánduellei já šadoi suoijâlmist adelum rääđi direktiiv nk luándudirektiiv sehe luándusuojâlemlaahân vuáđđudmáin pirâsministeriö valmâštâl iävtuttâs arvâlum vijđoduvâin viärmádâh lii ubâ luávdee ekolooglâš viärmádâh mii čuákkee jeessânriijkâid toos almottum luándustellee ludij suoijâlmist adelum direktiivâst nk loddedirektiivâst uáivildum eres vijđoduvâin maid union komitea jeessânrijkâi iävtuttâs vuáđuld tuhhit tehálâžžân toollâm vijđodâhhân valjiimist čuávvojeh luándudirektiiv njuolgâdusah sehe luándudirektiiv miäldásii miäruštâllum valjimaagah pirâskuávdááh láá valmâštâllâm iävtuttâs viärmádâhân arvâlum vijđoduvâin lii tarkkum iävtuttâsâid láá valdum meiddei toh vijđoduvah moi valjim rääđi lii valmâštâllâm ovdil já tuárjum suápá kulâmijn já ciälkkámušâin maŋa luándusuojâlemlaavâ moomeent mield iävtuttâs arvâlum vijđoduvâin iävtutâs lahtoskáártáh já čuávušmateriaal láá toimâttum áášánkullee kieldáid kuullâm várás moomeent sehe luándusuojâlemasâttâs já mield pirâskuávdáš värree kieldân tilálâšvuođâ ciälkkámuš addelmân iävtuttâsâst puáhtá toimâttiđ pirâskuávdážân räi pirâskuávdáást cuáŋuimáánu peeivi uásádâh njuhčâmáánu viärmádâh lii viärmáduv suojâlem mittomereh viärmáduv ornim kuávdâšprinsiipeh iävtuttâs rähtim já olášuttem äigitavlu vijđoduv tááláá eennâmkevttimân já luuvijd moh láá vyeimist rievdâm árvuštâllâm miärádâs pargo merhâšuumeest almos oovdâ tááhust juurdâštijn viärmáduv ulgguupiälááh pargoh já vuávámeh eennâmkevttim raijiimist viärmáduv jo olášum suojâlemmittomereh čyeccee eennâmkevttim raijiittâsah já olášuttemvyevih vyevdih já suolluuh kuávluh čääsih já källeekuávluh vuáđudem suojâlem tiettumsaje suojâlem moh tahhojeh eennâmomâsteijein viärmádâh já meccilaavâ heiviittem ruttâdem väldim kevttim rähtim vuáđudem viärmáduv olášuttem tuárjoo virgeomahâštooimah stivrim čácáduvvâst já meecist viärmádâh lii lii vijđes luándusuojâlemkuávlui viärmádâh sehe ton tievâsmittee suojâlemohjelmeh tiätu luánduhaamij suoijâlmist union luándusuojâlemdirektiiveh kenigiteh jeessânriijkâ nommâsâš suojâlemkuávlui luándu tipšomkuávlui viärmáduv ornim luándusuojâlemdirektiiveh láá ovtâstus luánduhaamij sehe luánduellei já čadoi suoijâlmist adelum rääđi direktiiv maŋeláá luándudirektiiv já mecciludij suoijâlmist adelum rääđi direktiiv maŋeláá loddedirektiiv viärmádâhân šaddeh kuullâđ kuávluh maid almoot loddedirektiiv miäldásâš luándusuojâlemkuávlun sehe vijđoduvah maid komissio tuhhit luándudirektiiv vuáđuld ovtâstus tergâdin toollâm kuávlun iävtuttâs viärmádâhân kullee kuávluin čoggâšuvá iänááš jo kärvis luándusuojâlemkuáluin staatârääđi tuhhiittem luándusuojâlemohjelmij kuávluin sehe motomijn eres suojâlemčuosâttâsâin iävtuttâsâst láá ovdâstum direktiivij mittomereh puoh pyeremustáá palvâleijee kuávluh viärmádâhân iä iävtuttuu tagareh kuávluh moin láá tuše aalmuglâš merhâšumeh viärmáduv suojâlem mittomereh union viärmáduv uáivilin lii turviđ luándudirektiivâst mainâšum luánduhaamij já šlaajâi eellimpirrâsij sehe loddedirektiivâst uáivildum loddesuojâlemkuávlui suojâlem viärmádâh lii ohtâ tain vuovijn moin lii viggâmuš peessâđ luándudirektiiv kenigittem vuovvijn vuovâs suojâlemtääsi turviimân viärmáduv ornim kuávdášprinsiipeh iävtuttâs viärmáduv uássin lii rahtum lahtos ravvui mield láá viehânáál siämmáá sulâsiih ko toh prinsiipeh moh láá nuávdittum talle ko väldikodáliih suojâlemohjelmeh láá rahtum ravvuuh kenigiteh et viärmáduv uássin arvâlum kuávluh váljejuvvojeh luándutieđâlâšvuođâlij aagâi vuáđuld láá luándudirektiiv já loddedirektiiv lahtosijn luvâttâllum luánduhäämih já šlaajah luánduhaamijn já šlaajâin lii eromâš árvu union vijđosâš luándu maaŋgâmuđusâšvuođâ suoijâlmist iävtuttâs lii rahtum te lii kiddejum sierânâshuámášume ovdemustáá toid luánduhaamijd já šlaajáid moh luándudirektiivâst láá luvâttâllum lasseen ornimaggân lii kevttum já rähtim direktiivilahtosij tievâsmittemiävtuttâs juurdâ et toh tuhhiittuuččii ovdil iävtuttâs kieđâvuššâm väljejum kuávloid sättih čuoccâđ tagareh kevttimtáárbuh moh láá ruossâlâs suojâlemulmijgijn oohtân heiviittem ij tábáhtuu kuávlui valjim ohtâvuođâst mutâ maŋa monâttâllâmoornigist mast jeessânrijkkáid lii adelum máhđulâšvuotâ mieđettiđ spiekâstuvvâid suojâlemâst puáhtá luándusuojâlemlaavâst asâttum vuoigâdvuođâin adeliđ miärádâsâinis máhđulâšvuođâ almos oovdâ noomâst uáli jo tergâdis tooimâ olášutmân viärmádâhân lii ärbivuáválávt já luándusuojâlemkuávluid kyeskee jurdâččemvyevist spiekâstmáin iävtuttum lahteđ tagarijd uđđâ kuávluid moin suojelemmittomerij tiet raijiittâsah láá uccáá já čyecih räijejum uásán kuávlust nuuvt et ubâlohon kuávlu táválâš kevttim estuuččij ääigi láá kieldâst uáinimnáálá äššipápáreh moin čielgih sehe áášánkullee kuávlun uáivildum suojâlem häämi já tääsi et kuávlulávt toh aagah moi tiet kuávlu lii iävtuttum viärmádâhân iävtuttâs rähtim já olášuttem äigitavlu pirâskuávdááh láá valmâštâllâm iävtuttâs viärmádâhân uáivildum kuávluin lii ráhtám iävtuttâsân tarkkuumijd lii uáivilin kuullâđ luandusuojâlemlaavâ mield eennâm- já čäcikuávlui omâsteijeid já haldâšeijeid sehe vijđoduvváid čyeccee sierânâs vuoigâdvuođâi omâsteijeid nuuvt tegu puohâid iärásijd-uv kiäh halijdeh vaikuttiđ áášán já celkkimmonâttâllâm maŋa staatârääđi meerrid iävtuttâsâst viärmáđâhân arvâlum vijđoduvâin čohčuv maŋa ko staatârääđi lii toohâm miärádâs komission oovdânpyehtimist viärmádâhân kullee kuávluin puátih vuáimán luándusuojâlemlaavâ lovo viärmáduv kyeskee sierânâsnjuolgâdusah já vuávámijn ij uážu hiäjudiđ taid luánduáárvuid moi tiet kuávlu ađai vijđodâh lii valdum viärmádâhân union kalga toohâđ miärádâs viärmáduvvâst ive viärmáduv olášuttem kyeskee njuolgâdusâd kalga toohâđ kuuđâ ive keejist tast ko komissio lii toohâm ääšist miärádâs ađai majemustáá ive kuávluin moh almottuvvojeh komission loddedirektiiv miäldásâš luándusuojâlemkuávlun kalgeh suojâlemmittomerij vaattâm tooimah algâttuđ tállán kalgeh raijiđ tuše tagarijd tooimâid moh hiäjudiččii viärmádâhân iävtuttum já tuhhiittum kuávluin maŋeláá orroo já ovtâstus tergâdin toollâm luánduhaamijd tâi šlaajâi eellimpirrâsijd návt lii te suojâlemmittomerij olášuttem ij ain vaađâ luándusuojâlemkuávlu vuáđudem ijge mudoigin ubâ kuávlu luávdee suojâlem kuávlu taanáigásâš eennâmkevttimân já luuvijd moh láá vyeimist viärmáduv tuhhiittem ij njuolgist vaikut viärmádâhân lohtum kuávlu tááláá kevttimân ij meid puáđi vuáimán luándusuojâlemlaavâ §:st uaivildum tooimânpieijâmraijiittâs mii kuáská uđđâ luándusuojâlemohjelmijd lahtem viärmádâhân ij meiddei vaikut kuávlu kevttimân čyeccee luuvijd moh láá vyeimist kuittâg huámášittee et luándusuojâlemlaavâ mield puáhtá táárbumield adeliđ tooimânpieijâmkiäldu kuávluin moh kuleh luándusuojâlemohjelmij siskiibel tâi moin láá eres luándusuojâlemlaavâst uáivildum luánduáárvuh rievdâdâs árvuštâllâm staatârääđi lii tuhhiittâm iävtuttâs viärmádâhân jurdâččum kuávlun puátih vijđoduvâin vuáimán luándusuojâlemlaavâ lovo njuolgâdusah toimâ teikkâ vuávám jo-uv ohtuunis teikâ oovtâst eres toimâigijn já vuávámijn viehâ vissásávt hiäjusmit luánduáárvuid ferttee tooimâ olášuttee árvuštâllâđ vaikuttâsâid peerusthánnáá tast lii-uv toimâ tâi vuávám lopemiärásâš luándusuojâlemlaahâ árvuštâlmist adelum laavâ mield kalga vaahâglâš pirâsvaikuttâsâi peeleest merhâšittee tooimâi pirâsvaikuttâsâid árvuštâllâđ tooimah láá ovdâmerkkân merhâšittee ráhtulâšvuođâlájádâsah moottormaađijeh já stuorrâmittosiih ruukitooimah tággáár toimâ lii vuávám vyelni tâikkâ aaibâs ton alda te kalga árvuštâlmist väldiđ vuotân tooimâi vaikuttâsâsâid luánduárvoid ijge sierânâs árvuštâllâm lah tárbu toohâđ luándusuojâlemlaavâ mieđetteijee tâi vuávám tuhhiitteijee virgâomahâš kalga keččâđ et ovdilmainâšum árvuštâllâm lii toohum kalga pivdeđ kuávlulii pirâskuávdáá celkkuu taarbâšlâš árvuštâllâm ij lah toohum kalga virgeomahâš kiäs laavâst já asâttâsâst meridum almottâskenigâsvuođâ vuáđuld almottâs pargoost lii toohum algâttiđ toimâvääldis adelem toimáid pargo tâi vuávám olášuttem koskâlditmân tassaaš ko árvuštâllâm lii toohum já celkkuuh skáppojum kalga meiddei almottiđ ääšist kuávlulâš pirâskuávdážân nuuvt tooláá et pirâskuávdáš kiergân táárbumield älgiđ siämmáá västideijee toimáid ij uážu mieđettiđ love ijge tuhhiittiđ teikkâ nanodiđ vuávám mast vaikuttâsâi árvuštâllâm já ceelhâmonâttâllâm čäittih et toimâ tâi vuávám hiäjudeh luánduáárvuid luándusuojâlemlaahâ tahhoo toi luánduhaamij já šlaajâi tááhust moi tiet kuávlu lii valdum viärmádâhân miärádâs tooimâ merhâšuumeest almos oovdâ tááhust love mieđeetmân teikkâ naanoodmân tooimân mii árvuštâllâm vuáđuld hiäjusmit luánduáárvuid ij lah iävtuttem puáhtá meridiđ et toimâ teikkâ vuávám kalga olásuttuđ eromâš tergâdis almos oovdâ tááhust págutteijee suujâ keežild ijge valjimiähtusâš čuávdus lah luándusuojâlemlaahâ ohtâvuođâst váldojeh vuotân luándudirektiiv miäldásiih ekonoomlâš já sosiaallâš uáinuh sehe kuávlulâš já páihálâš sierânâs jiešvyevih tooimâ tâi vuávám vaikuttâsah čyecih kuávlun teikâ ton uásán mast lii luándudirektiiv lahtosist uáivildum ovdemustáá suojâlemân šaddee luánduhäämi tâi lahtosist uáivildum ovdemustáá suojâlemân šaddee šlaajâ eellimpiirâs lii laseiähtun et tooimân teikkâ vuávámân lii tiervâsvuotân almos torvolâsvuotân tâi eellimpirrâsân eres saajeest čyeccee eromâš merhâšittee hiäivulâš vaikuttâssáid kullee suijâ eres eromâš tergâdis almos oovdâ tááhust págutteijee suijâ addel vuoigâdvuođâ tággáár kuávlust tooimâ teikkâ vuávám tuhhitmân váátá komissio celkkuu ääšist spiekâstâhmonâttâllâm addel máhđulâšvuođâ ohtsâškode toimâm peeleest velttitmettumij tooimâi tegu tergâdis luodâi vyeimilinjái tâi kaasupoccei rähtim viärmáduv ulguupiälááh tooimah já vuávámeh luándusuojâlemkuávluid kyeskee jurdâččemvyevist spiekâstmáin viärmáduv suojâlemmittomerij olášuttem sáttá vaattâđ raijiittâsâid meid jieš viärmádâhân lohtum kuávlui ulguubeln suujâst ovdil oovdânpuohtum eennâmkevttim rievdâdâs árvuštâllâm já lopekuorâttâllâm kuáská meid viärmáduv ulguupiäláid tooimâid já vuávámijd jis toh viehâ vissásávt hiäjudeh merhâšittee verd taid luánduáárvuid moi tiet kuávlu lii valdum viärmádâhân viärmáduv kyeskee njuolgâdusah iä raijii priivaat ulmuu táválijd eennâmkevttimân čyeccee porgâmijd saahâ lii táváliist vijđásub já eenâb merhâšittee tooimâst teikkâ vuáváámist lii máhđulâš et ovdilmainâšum vaikuttâsâi árvuštâllâm kalga toohâđ já väldiđ vuotân lopekuorâttâlmist eennâmkevttim raijiittâsâst luándusuojâlemlaavâ miäldásâš kieldee miärádâs lopeääšist räijee kiddoduv kevttim nuuvt et kuávlu omâsteijei puátá merhâšittee hemâdâs lii vuogâdvuotâ koloruutân vyeimist mii asâttuvvoo ton laavâst mon vuáđuld miärádâs tahhoo luándusuojâlemlaahâ koloruttâkenigâsvuotâ kulá staatân ko eennâmkevttim estâšuvá luándusuojâlemlaavâ vuáđuld máksoo koloruttâ eennâmomâsteijei tâi sierânâs vuogâdvuođâi haldâšeijei jis sunjin šadda raijiittâsâst merhâšittee hemâdâs luándusuojâlemlaahâ laavâi lopeoornigáid čyeccee koloruttâprinsiipeh čielgejuvvojeh maŋeláá viärmáduv olášutmist asâttuvvoo luándusuojâlemlaavâ §:st jurdâččum kuávluin vuáimán piäijoo suojâlemmittomeerijd västideijee suojâlem sáttá mulsâšuddâđ viehâ ennuv ij tärkkilävt miäruštâl maht suojâlem kuávlust kalga toohâđ pic ton mield suojâlem puáhtá vuáđuduđ lahâaasâtmân haaldâtlâš miärádâššáid tâi jieštátuliijd sopâmuššáid já suojâlemnjuolgâdusah kalgeh kuittâg leđe tagareh et toh västideh vuáđđun orroo luánduhaamij já šlaajâi okologia vátámušâid já turvâsteh toi hiäivulâš suojâlemtääsi siälum já olášittem viärmádâhân jurdâččum kuávluin luánduárvui suojâlem olášuttoo táválávt luándusuojâlemlaavâ vuovijgijn moin lii čielgiittâs maŋeláá saajeest viärmádâhân jurdâččum kuávluh kuleh staatârääđi prinsiipâmiärádâsâi miäldásijd suojâlemohjelmijd olšuttojeh iänááš nuuv et vuáđuduvvojeh luándusuojâlemkuávluh veikkâbahân uđđâ luándusuojâlemlaahâ tuálá sistestis eres-uv olášuttemvuovijd lahtem meiddei viärmádâhân ij rievdâd tai kuávlui suojâlem olášuttem pic toi uásild suojâlemmittomereh olášuveh suojâlemohjelmij olášutmijn luándusuojâlemlaavâ mieldi viärmádâhân jurdâččum kuávluin ij lah tárbu algâttiđ sierânâstooimâid kuávluin suojâlemmittomeerijd puáhtá tárbâšân turviđ jo-uv kaavaamijn tâi eres eennâmkevttim lopeoornigijn moh láá laavâin já eres-uv lavváid vuáđuduvvee haaldâtlâš stivrimoornigijn moin čielgejuvvoo maŋeláá moh láá kuullâmääigi kieldâst uáinimnáál kárttá já tiätuluámáttâh čiälgá moin lain jieškote-uv kuávlu luánduáárvui suojâlemmittomeerijd lii uáivilist olášuttiđ maaŋgah viärmádâhân iävtuttum kuávluh čoggâšuveh oosijn moi olášuttemvyevih láá jieškote-uvlágáneh láá kuávlui suojâlemmittomerij olášuttemvyehin mainâšum luándusuojâlemlaahâ huksimlaahâ eennâmamnâslaahâ čäcilaahâ kuoškâisuojâlemlaahâ meccilaahâ meccikuávlulaahâ olgonlihâdemlaahâ miinii eres laahâ omâsteijiegijn toohum sopâmušah moh vuáđuduveh jo-uv luándusuojâlemlaavâ njuolgâdusân mii kuáská meriáigásâš rávhuiduttem teikkâ eennâmtuálu pirâstorjuu kevttimân viärmáduv jo olášum suojâlemmittomereh viärmádâhân iävtuttum kuávluin iänááš uási lii jo suojâlum já luándumeecij sehe eres luándusuojâlemkuávlui suojâlemmittomereh láá turvâstum tuárvi toi vuáđudemnjuolgâdusâigijn já rávhuiduttemmiärádâsâigijn uáivildum meccikuávlui luánduárvui suojâlemmittomereh láá turvâstum tuárvi meccikuávlulavváin mield vuáđudum staatâ vandârdemkuávlui luánduáárvuh láá turvâstum tuárvi staatârääđi miärádâsâigijn kuávlui vuáđudem sehe toi tipšom- já kevttimvuávámijn luvâttâllum čácáduvâi muttemân vyeimilájádâssáin ij uážu mieđettiđ čäcilaavâ miäldásii love tuurvâst iänááš uásild mainâšum čácáduvâi taid luánduáárvuid moi vuáđuld toh lahtojeh viärmádâhân čyeccee eennâmkevttim raijiittâsah já olášuttemvyevih äšši kejâduvvoo luánduhäämijuávhulávt lohon motomijd loddesuojâlemkuvluid viärmádâhân iä iävtuttuvvuu kuávluh moi áinoo suojâlemaggâ ličij šlaajâ eellimpirrâs suojâlem kullee šlaajâi eellimpirrâs suojâlem tápáhtuvá luánduhäämi suojâlem ohtâvuođâst suojâlem ij käibid jyehialmaa vuoigâdvuođâi kärbis- já moottorkiälkkájotoluv ijge miäcástem já kuálástem raijiittâs eellimpirrâs suojâlem sáttá kuittâg-uv motomijn tábáhtusâin käibidiđ tai-uv tooimâi raijim tegu maŋeláá lii uáinimist vyevdih vyevdih láá luándudirektiiv boreaalliih luándumeecih eelih luándudirektiivâst luvâttâllum puáris vuovdij šlaajah tegu sodâsuárree lahokaviosammal já punahärö nommâsâš koppákuorijâš lahtosist láá luvâttâllum maaŋgah puáris vuovdij šlaajah já toohâm iävtuttâsâst loddedirektiiv lahtos tievâsmitmân láá mainâšum puáris vuovdij šlaajâin sämicissááš kuávská já čuovjispoođâš vuovdij luánduáárvui turvim váátá et vyevdih siäiluttuvvojeh luándutiileest já toi luándulâš ovdánem turvâstuvvoo puáhtá mááŋgâ tábáhtusâst suovvâđ miäcástem já jyehialmaa vuoigâdvuođáid kullee tooimâid sehe máhđulávt eres-uv tooimâid moh iä lah ruossâlâs suojâlemmittomerijgijn luánduhäämisuojâlemmittomereh turvâstuvvojeh luándusuojâlemlaavâ vuovijgijn luándudirektiiv lahtosist láá puáris haikkâvyevdih já lahtosin rähtim tievâsmittimiävtuttâsâst láá boreaalliih rođoh sehe luánduliih jálumuorâvyevdih eellih maaŋgah luándudirektiiv lahtosist luvâttâllum šlaajah nuuvt ko sodâsuárree kalkkisiemenkotilo já kapeasiemenkotilo sehe haikkâvuovdijn erakkokuoriainen siäilum iähtun lii táválávt taarbâšlâš lostâmuorâváldálâšvuotâ aainâs kuosâ vijđánem raijiimân sáttá leđe tárbu rođoh rájášuveh kieddienâmáid já riddoluhtáid moh láá árbivuáválávt kuáđuttum rođoi tipšomist puátih koččâmušân jolgâdvuođâ siäiluttem jo-uv karsâmáin teikkâ kuáđutmáin ij hiäjusmit rođoi suojâlemáárvuid viärmádâhân iävtuttum rođoh láá táválávt stuáruduv peeleest uceh táválumos suojâlemvyehi lii luándusuojâlemlaavâ miäldásâš priivaat luándusuojâlemkuávlu vuáđudem tâi luánduhäämisuojâlem lahtosist láá luvâttâllum maaŋgah kávnojeijee jeggihäämih lii sierânâs kenigâsvuotâ kiddiđ huámášume jeegij suoijâlmân tanen ko eres saajeest toh láá vänibeht suánjuin kávnojeh maaŋgah luándudirektiiv lahtosist luvâttâllum iäláánšlaajah tegu tikankontti já lettorikko lahtos šlaajâin tigâlvälli njuhčâ já spabbâlâš láá suánjui šlaajah kuávdáš suojâlemmittomeeri lii čäcitilálâšvuođâ já šaddonalij siäiluttem luándutiilest pajedem lii tárbu estiđ sáttá leđe puáris vuovdij suojâlemárvu já ton suujâst toh siäiluttuvvojeh luándutiilest vuovdij kieđâvuššâm ekonoomlâšvuovdij náálá lii máhđulâš ko peri šaddosaje luándu siäluttuvvoo suojâlem ij táválávt vaađâ miäcástem ijge jyehialmaa vuoigâdvuođâi raijiittâs loddejeegijn sáttá leđe tárbu šlaajâi eellimpirrâs suoijim tiet raijiđ lihâdem ludij pessimääigi suojâlemmittomereh turvâstuvvojeh luándusuojâlemlaavâ vuovijgijn já suolluuh já suáluikuávluin láá kavnuumist maaŋgah luándudirektiiv lahtosist luvâttâllum luánduhäämih tegu čunoitiävááh kyeškireh kluuvi jäävrih laguuneh riddokälleeh sehe vyelligisšaddosiih riddoniijtoh já toohâm luándudirektiiv lahtos tievâsmittimiävtuttâsâst lii luánduhäämmin ovdâmerkkân olgosuollui já merâstiellâs suollui já lássái juávhuh luánduhäämih pyehtih luávdiđ vijđes kuávluid tâi toh láá smaavâ tielhuužin jieškote-uv luánduhaamij kooskâst já suollui tergâdumoseh lodde- já luándudirektiiv lahtos šlaajah láá merâkuáskim já ränisnuárju suojâlem uáivimittomeeri lii šaddošlaajâi siäiluttem siäilumân vaikutteijee eennâmamnâsij väldim lii suojâlemmittomerij vuástásâš toimâ kyelišoddâdemlájádâsah pyehtih hiäjudiđ luánduhäämi luánduáárvuid ij jiešalnees lah luándudirektiiv lahtosist uáivildum luánduhäämi tiet riddovuovdij kevttim puáhtá jotkuđ ridoisuojâlemohjelmist mainâšum meccitipšomavžuuttâsâid nuávditmáin suojâlemmittomereh iä eesti piäđguiasâttâsluándusâš huksim riddoid jis toos láá mudoi huksimlavâliih iävtuh iä meiddei raijii lihâdem kylipiivdo iäge miäcástem mainâšum prinsiipâin spiekâstuvvoo tuše talle ko šlaajâ ovdâmerkkân merâkuáskim tâi ränisnuárju eellimpirrâs suojâlem váátá raijiittâsâid stivrim vuáđuduvá huksimlaahân váátá kuorâttâllâm já tot heivee porguđ kaavaamáin suojâlemmittomereh turvâstuvvojeh jo-uv luándusuojâlemlaavâ vuovijgijn tâi kaavaamáin riddokuávlui suojâlemmittomereh olášuveh priivaat luándusuojâlemkuávlu vuáđudem ohtâvuođâst puáhtá vuovdij kevttim leđe ain-uv máhđulâš váldimáin vuotân suojâlemmittomeerijd kuleh meid maaŋgah čääsivuálááš luánduhaamij vijđoduvah tegu kyeškireh káárguh já källeelássááh moi suojâlemmittomereh turvâstuvvojeh čäcilaavâ vuovijgijn kuávluh lahtos luvâttâl aldasáid ubâ kávnojeijee jävrihämijuávhu piämu peeleest mestâ kuárus jaavrijn luándulávt valjepurâmušjavrijd lahtos šlaajâin kávnoo saimaanuárju lahtos šlaajâin tuhtuu lii tijpâlâš jorŋâičasij šlaajâ suojâlemmittomeeri lii čácáduv čääsi kvaliteet já čäciekonoomlâšvuođâ siäiluttem nuuvt et luánduhäämmin luánduliih šlaajah siäiluh kyelišoddâdemlájádâsah pyehtih hiäjudiđ luánduhäämi luánduáárvuid suojâlemmittomereh iä eesti piäđguiaassâmluándusâš huksim riddoid jis toos mudoi láá huksimlavâliih iävtuh ovdâmerkkân saimaanuárju eellimpirrâs suojâlemmittomereh sättih pyehtiđ raijiittâsâid huksiimân viärmádâhân jurdâččum čäcikuávluid ij lah meeri haahâđ staatân luándusuojâlemuáivilist tâi vuáđudiđ taid luándusuojâlemkuávlun pic toi suojâlemmittomereh turvâstuvvojeh čäcilaavâ lopeoornigáin tuálih sistestis luánduhaamijd tegu šadolâš jaavrijd toi luovtâid tâi merâluovtâid moin lii valjaas loddenääli ij rájášuu tuše luddijd pic maaŋgâpiälásâš šaddo- já elleišlaajáid ubânâssân kuleh motomeh kuávluh moin iä tiettuu luándudirektiiv lahtos luánduhäämih pic moh láá valdum viärmádâhân loddedirektiiv vuáđuld loddenalij suojâlem tiet pessejeh loddedirektiiv lahtos šlaajâin ereslasseen huáššihäigir já ruškišjeggivälli sehe čiehčâ kuáláást iälusteh meid luándidirektiiv lahtos šlaajâin motomeh käškimčuáimááh sehe kubilâš jättisukeltaja lii kuávlu čäciekonoomlâšvuođâ siäiluttem tâi ton luánduárvui macâttem siäluttem sáttá merhâšiđ kárbáin lihâdem sehe eres-uv lihâdem raijiittâs teikkâ stivrim tábáhtusâin kyelipiivdo já miäcástem puáhtá juátkiđ ubâ kuávlust motomin uásist kuávlu vijđes ruoppaameh sättih hiäjudiđ luánduáárvuid iäge toh lah táválávt máhđuliihkin čielgâ rievdâdem ovdâmerkkân njaskâmáin lii suojâlemmittomerij vuástásâš sajan luánduárvui peeleest juurdâštijn kuáđuttem vijđoduvvâst ličij tuáivuttettee loddečasij ornim já luándutilán macâttem sättih vaattâđ čäcitääsi pajedem tuhhiittem loddečasij suojâlemohjelmân kullee loddečasij suojâlem olášuttoo prinsiipâmiärádâs mield iänááš nuuvt et vuáđuduvvojeh luándusuojâlemkuávluh suojâlemohjelmân kulluumettumij loddečasij luánduáárvuh turvâstuvvojeh iänáážin čäcilaavâ vuovijgijn loddečasij riddokuávloid stivrejuvvoo huksimlavváin nuuvt et tot ij ääšti luánduhäämi suojâlemáárvuid čääsih čaasijn luándudirektiiv lahtosist mainâšuvvoo smaavâ juvvij já aijui čäcičadostâh luánduhäämi aijuh já juuvah kuleh stuorrâ já kuoškah láá já toohâm luándudirektiiv lahtos tisvâsmittimiävtuttâs luáldutilálâš juhâkiäinuh luánduhäämi lahtos šlaajâin cimccâhskálžu jokihelmisimpukka já vuollejokisimpukka tarbâšeh kolgee čääsi tegu čeevris-uv aijuu tâi kuoškâ kuullâm viärmádâhân ij raijii čäcikuávlu kyelipiivdo- tâi eres astoääigikiävtu kohân tot tábáhtuvá vuovvijn mii váldá vuotân luánduáárvuid kyelišoddâdemlájádâsah pyehtih hiäjudiđ luánduhäämi luánduáárvid iä eesti piäđguiaassâmluándusâš huksim riddoid jis toos mudoi láá huksimlavâliih iävtuh viärmádâhân jurdâččum kolgee časij vijđoduvâin maaŋgah láá kuoškâisuojâlemlaavâ mield suojâlum vyeimilájádâshuksiimist suojâlemmittomereh turvâstuvvojeh vala lasseen čäcilaavâ lopeoornigáin sierânâs sooppâđ luándusuojâlemvirgeomahái já eennâmkuávlui omasteijei koskâvuođâst čácáduv luándulâšvuođâ lasseetmân čyeccee tooimâin tegu juvvâ luánduekonomâlâš orniimist já källeekuávluh källeeh láá luándudirektiiv lahtos šaddopiäittusâš silikaattikällee luánduhäämi láá já toohâm luándudirektiiv lahtos tievâsmittemiävtuttâs puolžâi já kuácceevuovdij luánduhäämi já källeekuávloid kuleh távjá kolmâkäldeeh aajâjeegih já juvviih lii kavnuumist luándudirektiiv lahtos šlaajâin ereslasseen hämeenkylmänkukka čunnuu čievrâ tâi källeekeđgiamnâs väldim lii suojâlemmittomerij vuástásâš meccituálukevttim puáhta ton saajeest jotkuđ ovdii náálá meccilaavâ mield jis tot ij lah ruossâlâs šlaajâi eellimpirrâsij suojâlemmittomerijgijn kalga jyehitov sierânâs kuorâttâllâđ já källeekuávlui suojâlemmittomereh turvâstuvvojeh iänáážin eennâmamnâslaavâ lopeoornigáin aijuuh já toi ridoi vyevdih láá čäcilaavâ já meccilaavâ suojâlem luánduhäämih já eromâš tergâdis eellimpirrâseh suojâlemmittomereh olášuveh ovdilmainâšum laavâi raijiittâsâi pehti spiekâstâhtábáhtusâst kiävttojeh luándusuojâlemlaavâ vyevih suojâlemmittomerij juksâmân luándudirektiiv lahtos luvâttâl maaŋgâid nijtto- kieddi- já vođđâhaamijd já kiedijn eellih luándudirektiiv lahtos šlaajah tegu pikkunoidanlukko sehe kirjoverkkoperhonen lahtos šlaajâin luánduhäämi vijđoduvvâst iälust piäldukääni ruisrääkkä eennâmkevttimist šoddâm ärbipirrâsij suojâlemmittomereh väätih jyehi-ivvááš tipšom tegu nijttem já kuáđuttem uásist viärmádâhân iävtuttm ärbivyehipirrâsijn lii toohum sopâmuš ärbivyehipirrâs tipšomist eennâmomâsteijee já eennâmkuávluiäláttâspirrâs kooskâ lii čonnâsâm meriááigán tipšomtoimâi porgâmân já sunjin máksoo eennâmtuálu pirâstorjuu sierânâsuási toorjâ eennâmtuálu pirâstoorjâ ij lah kevttimnáálá te talle luánduhäämi suojâlemmittomereh olášuttojeh luándusuojâlemlaavâ miäldásáin sopâmuššáin kuávlu meriáigásii ráávhutmist suojâlemmittomeerijd puáhtá mottoom uásild turviđ meid luándusuojâlemlaavâ luánduhämisuojâlemsáin luándusuojâlemlaahâ addel maaŋgâid mahđulâšvuođâid viärmádâduv kuávlu suojâlemmittomeerijd västideijee suojâlem olášutmân almos prinsiip mield vijđoduv suojâlem olášuttemvyehi kalga sovâttiđ suojâlem uáivil mieldi kolgâččij ovdemustáá olášutteđ rijjâtátulij vuovijgijn vuáđudem láá aalmuglâšmeecih luándumeecih já eres luándusuojâlemkuávluh vuáđudemiävtuh láá luvâttâllum luándusuojâlemlaavâ §:st tuhhiittem luándusuojâlemohjelmeh olášuteh iänááš vuáđđudmáin luándusuojâlemvijđoduvâid ovdiibeln lii mainâšum ij kuávlu heiviittem viärmádâhân rievdâd luándusuojâlemohjelmijd kullee kuávlui vuávájum suojâlem olášuttem lii uáivil et kuávlu mii lii priivaatomâstusâst lahtoo jo kärvis teikká vuávám vuálááš aalmuglâšmiäcán skáppojuvvoo vijđodâh staatâ omâstusân ohtâvuođâst omâsteijei máksoo tievâslâš hadde luándusuojâlemkuávlu puáhtá vuáđudiđ meid priivaat ulmuu omâsten enâmân kuávlulii pirâskuávdáá miärádâssáin luándusuojâlemlaahâ mom eennâmomâsteijee jies ocá priivaat luándusuojâlemkuávlu vuáđudem suápá kuávlulâs pirâskuávdáš suin máhđuliist ekonoomlâš äävhi koloruuđâst ovdil vuáđudemmiärádâs toohâm mii kulá staatârääđi tuhhiittem suojâlemohjelmân puáhtá vuáđudiđ priivaat luándusuojâlemkuávlun meid nuuvt et eennâmomâsteijee ij lah miettâm áášán luándusuojâlemlaahâ mom iä pyevti adeliđ eennâmkevttimân eres raijiittâsâid ko moh luándusuojâlemohjelmist čyecih luándusuojâlemkuávlu vuáđđudmist eennâmomâsteijee lovettáá puátá eennâmomâsteijei tâi sierânâs vuoigâdvuođâ omâsteijei merhâšittee hemâdâs ruttâd staatâ hemâdâs koloruuđâst ij soppuu meriduvvoo tot lonestâsmonâttâllâm ohtâvuođâst luándusuojâlemlaahâ mield tiätu luánduhaamijd kullee luándutilálâš já luándutilálâžžân verdidittee kuávluid ij uážu rievdâdiđ nuuvt et luánduhäämi jiešvyevi siäilum aštâšuvá miäldásáin luánduhaamijn stuorrâ uási lii luvâttâllum meid viärmádâhân valjimaggâdirektiiv lahtosist láá vuoddâseh päljis teikkâ luándulávt uccáámuorâigijn čunoitiävááh merâriddosuoinâlmâsah uási rátkákiedijn luándulávt šoddâm merhâšittee uásild jááluin lostâmuorâin čoggâšum vyevtitiälhuh sehe lostâmuorâkiedih suojâlemmittomeerijd puáhtá olášuttiđ meid viärmáduv uásild luándusuojâlemlaavâ miäldásáin luánduhämisuojâlussáin puátá vuáimán ko kuávlulâš pirâskuávdáš lii miärádâsâinis árvuštâllâm luánduhäämi raajijd já adelâm miärádâs tiättun eennâmomâsteijei teikkâ haldâšeijei rievdâdemkiäldust lii máhđulâšvuotâ uuccâđ spiekâstâhlove kuávlulii pirâskuávdáást spiekâstâhlope ij mieđettuu já miärádâs puáhtá merhâšittee hemâdâs eennâmomâsteijei teikkâ sierânâsvuoigâdvuođâ omâsteijei puáhtá sun staatâst finniđ olesmiärásii koloruuđâ luándusuojâlemlaahâ mom já tiettumsaje suojâlem luvâttâllum eromâšávt suojâlem tarbâšeijee šlaajâi tiettumsaje puáhtá suojâliđ tuššâdmist já hiäjusmitmist luándusuojâlemlaahâ pirâskuávdáš miäruštâl miärádâsâstis tiettumsaje raajijd já addel miärádâs tiättun vijđoduv omâsteijei teikkâ haldâšeijei puáhtá luánduhämisuojâlus náálá uuccâđ spiekâstâhlove kuávlulii pirâskuávdáást spiekâstâhlope ij mieđettuu já miärádâs puáhtá merhâšittee hemâdâs eennâmomâsteijei teikkâ sierânâsvuoigâdvuođâ omâsteijei puáhtá sun finniđ staatâst olesmiärásii koloruuđâ luándusuojâlemlaahâ mom já mield luándudirektiiv lahtos šlaajâi luándust uáinojeijee já pisovávt kiävtust orroo lasanem- já vuoiŋâstemsajeh tegu ovdâmerkkân saimaanárju piäju láá njuolgist láávâ mield suojâlum ijge taid uážu tuššâdiđ teikkâ hiäjudiđ luándusuojâlemlaahâ mom moh tahhojeh eennâmomâsteijein suojâlemmittomerij olášutmist puáhtá sooppâđ eennâmomâsteijein mield kuávlulâš pirâskuávdáš já eennâmomâsteijee pyehtiv sooppâđ meriáigásii ráávhutmist enâmustáá ihán kalgâ árvuštâllâđ taid tooimâid moin eennâmomâsteijee piettâl rávhuiduttemääigi puáhtá lahteđ meid vijđoduv kevttim- já tipšomvuávám káržum keežild eennâmomâsteijei puáttee máhđulii hemâdâs koloruuđâst pyehtiv kuávlulâš pirâskuávdâš já eennâmomâsteijee sooppâđ uđđâ moomeent mield kaava tuhhiittem já nanodem ohtâvuođâst kalga nuávdittiđ luándusuojâlemlaavâ lovo njuolgâdusâid viärmáduvvâst tuhhiittem já nanodem ohtâvuođâst kalga keččâđ et luánduhaamij já šlaajâi eellimpiirâs ij hiäjuduu vaikuttâsâid kalga árvuštâllâđ ovdil kaava tuhhiittem tâi nanodem mon árvuštâllâm vuáđuld lii uáinimist et tot hiäjusmit vijđoduv taid luánduáárvuid moi tiet kuávlu lii valdum viärmádâhân ij uážu tuhhiittiđ ijge nanodiđ naanoodmân puáhtá leđe eromâš tergâdis almos oovdâ tááhust págutteijee suijâ mii lii čielgejum ovdiibeln saajeest viärmádâh vuáđuduvá iänááš uásild jo ovdil tuhhiittum suojâlemohjilmijd moh huksimlaavâ mield viärmáduvvâst peerusthánnáá stivrejeh puoh kaavai siskáldâs huksimlaahâ já a pääccih viärmáduvvâst čyeccee lasevátámâšah kaavaamân viehâ uccen kyeskih ášálávt nomâlâssân taid vijđoduvâid moh iä lah lamaš ovdil moinnân suojâlemohjelmijn lii uáli kuávdášlâš merhâšume viärmáduv mittomerij já eres eennâmkevttimtárbui oohtân heivitmist kaavatääsih láá kuávlukaavam seutukaavoitus já kieldâ almoslâškaavam yleiskaavoitus viärmáduv vuoigâdvuođâliih vaikuttâsah puátih vuáimán tállán ko staatârääđi lii toohâm miärádâs iävtuttâsâst viärmádâhân arvâlum kuávluin sáttih puátiđ vädisvuođah oovdân toin tilálâšvuođâin moin kieldâ lii ovdil raijiittâsâi vuáimánpuáttim tuhhiittâm kaava mutâ ovdilgo tot puátá vuáimán te váátá vala staatâ virgeomaháá nanodem tilálâšvuođâin rievdâmpaje tipšoo njyebžilávt ovdâkode eduskunta pirâsváljukode ravvui mieldi vađâhánnáá taggaar merettes čielgiittâs maajeeldkietân maid njuolgâdusah kaava rähtimist iä vaattâm mield kolgâi kuittâg jo kaava rähtim ohtâvuođâst čielgiđ kaava olášuttem pirâs- já eres vaikuttâsâid kullee koloruttâkenigâsvuođâst lii sajattâhkaava já nuuvtkočodum kuálmád tääsi almoskaavast asâttum huksimlaavâ §:st vijđodâh lii kaavast čujottum eres ko priivaat huksimtooimân ijge eennâmomâsteijee tondiet pyevti miärálávt ávhástâllâđ enâmijnis lii staatâ kenigâsvuotâ lonestiđ vijđoduv lonnoommonâttâllâm lii vyeimist meiddei huksim- já riddokaava vijđoduvâin huksimlaahâ já e máksoo olesmiärásii hade miäldásâš koloruttâ viärmádâh já meccilaavâ heiviittem §:st asâttuvvoo et meeci tipšomist já kevttimist kalga meccilaavâ njuogâdusâi lasseen nuávdittiđ maid luándusuojâlemlaavâ lovvoost asâttuvvoo mield kalga eennâmomâsteijee toohâh meccikuávdážân almottâs čuoppâmijn já uđâsčuoppâm uásild meid uđâsmittemvyevist sehe miäldásii eromâš tergâdis eellimpirrâsij eres kieđâvušmist ucemustáá peivid ovdil tooimâi algâttem meeci tipšomist já kevttimist sättih puátiđ oovdân tolebuššáá saajeest mainâšum njuolgâdusah árvuštâlmist heiviittâssân kuávlui luánduárvui turvâstem moin meeci kieđâvuššâm ij puáđi viärmáduv suojâlemmittomerij tiet ollágin koččâmušân lii uáivilin olášuttiđ luándusuojâlemlaavâ vuovijgijn kalga almottiđ mainâšum vijđoduuváid čyeccee meccikiävttualmottâsâin kuávlulâš pirâkuávdážân toin moin meccituálutooimah láá lováliih kelijdeh meccilaavâ miäldásiih meccikiävtu raijiittâsah tááhust et eennâmomâsteijee áigum toimâ čuácá meccilaavâ §:st luvâttâllum eromâš tergâdis eellimpirrâsáid láá vyeimist laavâ §:st asâttum monâttâllâmvyevih §:st luvâttâllum tergâdis eellimpirrâsij siäiluttemmittomereh pyehtih leđe siämmáálágáneh ko láá vuáđustâsâst mainâšum luánduhaamij já šlaajâi tiettumsojij siälum iävtuh nuuvt et meccilaavâ miäldásiih monâttâllâmvyevih olášuttojeh meid viärmáduv suojâlemmittomeerijd ruttâdem meccituálu ruttâdemlaahâ heiviittâl staatâ toorjâ mieđettem vuovdij muorâpyevtittâs nanosvuotân já eellimvuáimálâšvuotân čujotteijee toimáid vuáđuld puáhtá staatâ ruttâdem mieđettiđ vyevdiuuđâstmân kulottâsân nuorâ vyevdi tipšomân energiamuorâ čuoppâmân vyevdi tiervâsmittemsuvliimân raavij kuáivumân sehe vuovdij rähtimân ij pyevti mieđettiđ meccilaavâ vuástásáid toimáid maid puáhtá tuárjuđ kalgeh leđe ekonoomlávt sehe mecciluándu- já pirâstipšom siämmáá ko vuovdij biologâlâš maaŋgâmuđusâšvuođâ siäiluttem peeleest hiäivuliih ijge toigijn uážu pyehtiđ hemâdâs pirrâsân occoo meccikuávdáást já tot kalga ruttâdemmiärádâs toohâm ohtâvuođâst väldiđ vuotân luándusuojâlemlaavâ njuolgâdusâid meccikuávdáš ij pyevti mieđettiđ ruuđâ meccitipšomtoimáid moh hiäjudeh vuáđustâsâst mainâšum luánduáárvuid lii máhđulâšvuotâ finniđ toorjâruuđâ mecciluándu tipšomân já vuovdij biologilâš maaŋgâmuđusâšvuođâ tolâmân láá asâttum lopemiärásâžžân uđâshuksim já motomeh ucebeh-uv huksimtooimah kaava- já huksimkiälduvijđoduvâin meid kuáivum- tevdim- já juovvimpargoh louhinta sehe muorâi čuoppâm lii lopemiärásâš viärmáduv vaikuttâsâid huksimlaavâst asâttum lopekuorâttâlmân kejâstâlloo iänááš huksimluvij uásild luvij pehti kalga nuávdittiđ heiviittettee oosijn siämmáid prinsiipâid moomeent mield huksim- tâi eres love raađhâštijn kalga nuávdittiđ huksimlaavâst asâttum iävtui lasseen maid luándusuojâlemlaavâ lovvoost viärmáduvvâst lii asâttum huksim ij kuittâg viärmádâhân valdum vijđásub kuávluin velttithánnáá estâšuu lii távjá máhđulâš kohân vijđoduv valjimaggân láá lamaš luánduhäämih já šlaajâi eellimpirrâseh siäiluh keelijd et huksiimist já vistij stelliimist váldojeh vuotân toh suojâlemáárvuh mon tiet kuávlu lii viärmádâhân valdum kuittâg mušteđ et riddostielâsân huksim käibid mestâ jyehitov kaava mon ohtâvuođâst huksim máhđulâšvuođah já vistij stellim čuávdoo huksimlaahâ a viärmáduv kyeskee njuolgâdusâid kalga väldiđ vuotân veikkâ huksim tábáhtuuččij vijđoduvvâst mon kaava lii nanodum jo ovdil staatârääđi miärádâs viärmádâhân arvâlum kuávlun huksimlove ohtâvuođâst sáttá karttâđ čielgiđ vaikuttâs suojâlemmittomeerijd tilálâšvuođah láá kuittâg uáli härvinâsah viärmáduv kyeskee njuolgâdusah kyeskih praktiiklávt meid huksimluvij kieđâvuššâm ulguubeln kuávlust ij kuittâg táválávt lah tárbu raijiđ piäđguiaassâmluándusâš huksim ko suojâlemvuálásiih čuosâttâsah váldojeh vuotân vistij stelliimist já lopekuorâttâlmist maid huksimtoimâ máhđulávt vaađâi lii čielgejum saajeest já olášutmân sáttá leđe eromâš tergâdis almos oovdâ tááhust págutteijee suijâ mii lii čielgejum saajeest ij lah asâttum mäksiđ koloruuđâ taggaar ääšist et huksiimân tarbâšittee lope ij lah mieđettum viärmáduv suojâlemmittomerij keežild väldim eennâmamnâslaavâ mield lopeääši raađhâštijn já eres virgeomahâšmiärádâs tovâdijn kalga nuávdittiđ luándusuojâlemlaavâ lovo njuolgâdusâid väldimân eerreb táválii päikkitárbukiävtu kalga eennâmamnâslaavâ mield ain haahâđ love uáividum ij mield uážu väldiđ nuuvt et puátusin lii mučis enâdâhkove pillâšum luándu merhâšittee mučisvuođâ áárvui tâi eromâš luándu-uáinusij tuššâm teikkâ merhâšittee já kuhás ollee vaahâgliih nubástusah luándutilálâšvuođâin mield kalga vijđodâh eennâmomâsteijee vátámušâst lonestuđ jis eennâmomâsteijei ij lah lope mieđettum ijge sun pyevti kevttiđ enâmis eennâm- já meccituálun huksiimân tâi eres miärálâš äävhi pyehtee tooimân lope ij lah mieđettum čyeccee vaikuttâsâi keežild lii staatâ lonnoomkenigâsvuođâst jo puolžâvijđoduvâid lii távjá máhđulâš kevttiđ piäđguiaassâmluándusâš huksiimân já meccituálun šaddâ lonestâskenigâsvuotâ puolžâvijđoduvâin uáli harvii viärmádâhân kuleh motomeh tagareh källeevijđoduvah moin ij lah máhđulâš väldiđ källeekeđgiamnâsijd kevttiđ vuovdijd meccituálun ijge huksiđ kuávluh puátih luándusuojâlemlaavâ mield lonestuđ staatân vuolgum tast et tágárijn tilálâšvuođâin keđgiamnâsij kevttim estuumist ij maksuu koloruttâ kevttim pirrâdâhân kulá stuorrâ juávkku tooimâid moid maŋgâsân váttoo čäcivuogâtvuođâ lope lii et puoh tooimah moh mutteh čácáduv čäcilaahâ tâi pilledeh čäcilaahâ väätih čäcivuoigâdvuođâ love tooimah pyehtih leđe čácáduv huksim čácáduv ornim heiviittâllâm čääsi stivrim tâi kuáivuttuvâi raavij rähtim ojitus ucebeh tooimah tegu tuolvâčasij stivrim raavin väätih pirâssuojâlemlävdikode love lasseen čäcilaavâst já asâttâsâst lii asâttum almottemkenigâsvuotâ motomij tagarij toimâi uásild moid ij lah tárbu skappuđ čäcivuoigâdvuođâ love toimâ mii áštá enâmustáá hehtaar stuárusii fladan tâi kluuvijäävri teikkâ eressaajeest ko läänist enâmustáá oovtâ hehtaar stuárusii láádu tâi jäävri tâi čäcilaavâ miäldásii roge juuvâš aajâ siäilum luándutiileest lii kieldum čäcilaahâ a já a puáhtá uuccâđ spiekâstâhlove čäcivuoigâdvuođâst čäcilaavâ c mield čäcilaavâ miäldásii lopekuorâttâlmist kalga nuávdittiđ luándusuojâlemlaavâ viärmáduv kyeskee njuolgâdusâid tooimâ vátámâš árvuštâlmist já lopekuorâttâlmist lii vyeimist mii soojijn já lii puohtum oovdân sáttá leđe olâšuttee eromâš tergâdis almos oovdâ tááhust págutteijee suijâ mii lii čielgejum saajeest koloruttânjuolgâdusah kyeskih äävhi uážžoo já vaahâg kierdee koskâvuođâ ij tilálâšvuođâ mast lope ij mieđettuu suoijâlmist kuávlust asâttuvvoo čäcilaavâst já kuávlučäcirääji ulguubeln merâsuojâlemlaavâst oolâ puáttee rakânâs já merâpone tutkâm já ávhástâllâm väätih pirâskuávdáá love merâsuojâlemlaahâ mield love ij uážu mieđettiđ tooimân mast šadda laavâ miäldásâš pillâšum ađai taggaar amnâs tâi energia karttâm meerân mii ereslasseen vahâgit iälulâš luánduvaarijd tâi meerâ eellim iä lah koloruttânjuolgâdusah love kieldimtábáhtusâi várás rähtim luodâin adelum laavâ mield rähtidijn já nannooddijn luoddâvuávám almos luodâ rähtim várás kalga nuávdittiđ maid luándusuojâlemlaavâst asâttuvvoo návt lii te luoddâvuáváámist kalga väldiđ vuotân vaikuttâsâid luánduárvoid ij uážu nanodiđ jis árvuštâllâm čáittá et tooimâ olášuttem hiäjusmit taid áárvuid moi vuáđuld vijđodâh lii valdum _viärmádâhân luodâ rähtimân sáttá leđe eromâš tergâdis olmos oovdâ tiet págutteijee suijâ mii lii čielgejum ovdeláá saajeest meccikuávlulaavâst uáivildum meccikuávlust mii kulá viärmádâhân lii máhđulâšvuotâ rähtiđ luodâ staatârääđi luuvijn saajeest mainâšum aagâi vuáđuld luodâin adelum laavâ mield luoddâtoimâttâsâst tahhoo miärádâs luodâ rähtimist tâi sirdemist ij uážu rähtiđ jis luodâ rähtim sáttá tovâttiđ huámášittee luándu pillâšum tâi kulttuurárvui uccom teikkâ miinii toid viärdádittee almos oovdâ luávkkám kalga lasseen nuávdittiđ luándusuojâlemlaavâ viármáduv kyeskee njuolgâdusâid návt lii te miärádâs luodâ rähtimist ij uážu toohâđ jis árvuštâllâm čáittá et tooimâ olášuttem hiäjusmit taid luánduáárvuid moi vuáđuld vijđodâh lii väljejum _viärmádâhân §:st asâttuvvoo et ruukilaavâ miäldásii lopeääši raađhâštijn já eres virgeomahâšmiärádâs rähtidijn sehe mudoi-uv taan laavâ miäldásij tooimâi tovâdijn kalga nuávdittiđ maid luándusuojâlemlaavâ lovvoost asâttuvvoo miäldásijd tooimâid moid luándusuojâlemlaavâ viärmáduv kyeskee miärádâsâi heiviittem olá láá ruukilaavâ lovvoost uáivildum väldidem valtaus sehe lovvoost uáivildum ruukipirrâduv kaivospiiri meridem njuolgâdusah sättih šoddâđ heivviitâsân meid ruukilaavâ §:st uáivildum uuccâmpargoost uásild malmâuuccâm já geologâlâš tutkâm lává tagareh tooimah moh tuše motomin pyhtih merhâšittee verd hiäjudiđ luánduáárvuid tast ij táválávt taarbâš toohâđ luándusuojâlemlaavâ §:st uáivildum vaikuttâsâi árvuštâllâm ruukilaavâ vuáđuld toohum väldidem- tâi ruukitoimâ viehâ vissásvt merhâšittee verd hiäjusmit luánduáárvuid kalga väldidemvuoigâdvuođâ omâstijjee tâi ruukipirrâduv miärádâs occee árvuštâllâđ vaikuttâsâid árvuštâllâm čáittá et ruukitoimâ merhâšittee verd hiäjusmit luánduáárvuid ij väldidemkirje uážu adeliđ ijge miärádâs ruukipirrâduv meerridmist toohâđ väldidemkirje ij occei adeluu tâi tahhoo kieldee miärádâs ruukipirrâduv meerridmist ij occest lah vuogâdvuotâ koloruutân miäldásâš koloruttâoornig stelliistâl tuše äävhi uážžoo já eennâmomâsteijee koskâsijd ohtâvuođâid algâttem sáttá leđe eromâš tergâdis almos oovdâ tááhust págutteijee suijâ mii lii čielgejum ovdiibeln saajeest meccikuávlulaavâst uáivildum meccikuávlust mii kulá viärmádâhân lii staatârääđi luuvijn máhđulâšvuotâ algâttiđ ruukitooimâ saajeest mainâšum aagâi vuáđuld mield lonnoomlopekuorâttâlmist kalga nuávdittiđ luándusuojâlemlaavâ viärmáduv kyeskee njuolgâdusâid vättee tooimâ árvuštâlmist já lopekuorâttâlmist lii vyeimist mii ovdiibeln soojijn já lii puohtum oovdân heividmist sättih puáttiđ oovdân tilálâšvuođah tegu ovdâmerkkân vyeimilinjá tâi kaasupuutki rähtimtoimâ mon olášutmân lii erinomas tergâdis almos oovdâ tááhust págutteijee suijâ mii lii čielgejum ovdiibeln saajeest vuáđudem mield leirâdemvijđoduv vuáđudem puáhtá kieldiđ kieldâ miärádâssáin jis ton tuálu vahâgit luándu toovvât pirrâs pillâšum tâi nuáskum tâi keeppit merhâšittee verd pirrâs myeisivuođâ njuolgâdus mield iästoo taggaar leirâdemvijđoduv vuáđudem mast sátáčii leđe háituliih vaikuttâsah iä lah koloruttânjuolgâdusah moh kyeskih tagarijd aašijd et lope ij lah mieđettum mield ááimusuojâlemlaavâ motomijn ránnjáohtâvuođâin adelum laavâ pasâttâslaavâ sehe tiervâsvuođâsuojâlemlaavâ miäldásii lopemonâttâlmist já kuorâttâlmist kalga nuávdittiđ luándusuojâlemlaavâ viuärmádâhân kullee njuolgâdusâid máhđulávt vättee árvuštâllâm já lopekuorâttâllâm lii čielgejum ovdiibeln soojijn já olášuumân sáttá leđe eromâš tergâdis almos oovdâ tááhust págutteijee suijâ mii lii čielgejum saajeest viärmáduv olášume tuárjoo virgeomâštooimah stivrim mield kalga ton lasseen maid miäcástemlaavâst asâttuvvoo nuávdittiđ maid luándusuojâlemlaavâst asâttuvvoo viärmádâhân šietâduvvojeh vijđoduvah moin láá luándudirektiiv lahtosist luvâttâllum šlaajâi eellimpirrâseh miäcástemlaavâ pirrâdâhân kuleh ketki čeevris já ränisnuárju lahtosist láá luvâttâllum meid euroopmaaijuv kuobžâ iilvâs já kumppi mutâ tai eellimpirrâsij siäluttemvátámušâst finnij spiekâstuv já iävtuttâsâst luándudirektiiv lahtos tievâsmitmân láá meccivalješlaajah kodde já nuorttâmeerânuárju moin lii uáivilin suojâliđ ovdilmainâšum šlaajâi eellimpirrâsijd kolgâččij leđe meid jieš šlaajâ iänáážin rávhuidittum vađâččij viärmáduv mittomerij tááhust luándusuojâlemvijđoduvâi vuáđudem čácáduvvâst já meecist mield puáhtá čäcifiävruigijn lihâdem kieldiđ teikkâ raijiđ meriááigán tâi nube tohán tiätu čäcivijđoduvvâst pirâskuávdáš puáhtá asâttiđ kiäldu tâi raijiittâs jis toos lii tárbu jotoluv pirrâs kylipiivdo tâi eres áigápuáđu suoijiimân teikkâ almos luándu astoääigi tâi eres almos oovdâ tiet náálá puáhtá kuávlulâš pirâskuávdáš meccijotolâhlaavâ mield kieldiđ tâi raijiđ moottorfiävru kevttim tiätu eennâmvijđoduvvâst tâi jiäŋŋum čäcivijđoduvvâst meriááigán tâi nube tohán tâi raijiittâs uáivilin lii estiđ hemâdâsâid luándun tâi eres pirrâsân luánduiäláttâsân almos astoääigikiävtun tâi eres almos teikkâ priivaat oovdân sehe ovdediđ jotálâhtorvolâšvuođâ čäcijotolâhlaavâ et meccijotolâhlaavâ mield kalga kištoi tâi hárjuttâsâi pisovâš tâi távjá tábáhtuvvee orniimiijd uuccâđ kieldâ pirâssuojâlemvirgeomaháást love kalga uuccâđ meid priivaat tábáhtus orniimân jis tábáhtusâst láá vyerdimist merhâšittee pirâshemâdâsah kištoi teikkâ hárjuttâsâi tolâmân maaŋgâ kieldâ vijđoduvvâst mieđeet kuávlulâš pirâskuávdáš já meccijotolâhlaahâ iävá toolâ sistestis koloruttânjuolgâdusâid love kieldimist iäge kiäldu tâi raijiittâs aasâtmist viärmádâh čoggâšuvá ovdiibeln mainâšum náálá luándus já suojâlemmittomerijdis peeleest viehâ čuuvtij jieškote-uv hámásijn kuávluin meid vijđoduvâi suojâlemmittomerij olášuttemvyevih láá jieškote-uvlágáneh ij lah uáivilist vuáđudiđ luándusuojâlemvijđodâhhân vijđoduv tááláá kiävtu ij lah tárbu kuittâg čuuvtijgin mutteđ moi suojâlem lii uáivilist olášutteđ luándusuojâlemlaavâ mieldi kuleh iänááš staatârääđi jo ovdil tuhhiittem suojâlemohjelmijd kuávlui kulâmist viärmádâhân ij táválávt puáđi tovâttiđ olgoláá mannee raijiittâsâid ko maid jo tooleeb suojâlemohjelm toovât äšši kuáská taid-uv jo ovdil vuáđudum luándusuojâlemkuávluid moh šietâduvvojeh viärmádâhân uásild almoot et _viärmáduv suojâlemmittomereh láá jo turvâstum lii huámášuttem iävtuttâsân pivdep čäälliđ jieijâd huámášuttem taan luámáttâhân já macâttiđ ton pirâskuávdážân monâdijn čujottâs ympäristökeskus kuáská čuávuvâš čuosâttuu čuosâttâh tahhee ohtâvuođâtiäđuh já äigi čielgâsmittem já puhelin mield puáhtá kevttiđ laseloostâ kansallispuisto erämaa erämaa erämaa erämaa jänkä iävtuttâs viärmádâhân iävtuttuvvee kuávluin lii uáinimnáálá já kieldâin räi ovtâstus luánduhaamij sehe luánduellei já šadolâšvuođâ suoijâlmist adelum rääđi direktiiv nk luándudirektiiv sehe luándusuojâlemlaahân vuáđđudmáin pirâsministeriö valmâštâl iävtuttâs viärmádâhân arvâlum kuávluin lii jotkum já kieldâin kuás jo sämikielâlâš kuullâmmateriaal ij lamaš kiävtust kulluuttâsääigi káártáh já eres materiaal láá uáinimnáálá kulluuttâsääigi räi áášánkullee kieldâ virgetáálust spiekâstmáin nuorttâsämikielâlâš materiaal lii uáinimnáálá kieldâst mield väriduvvoo eennâm- já čäcikuávlui omâsteijeid já haldâšeijeid sehe kuávloid čyeccee sierânâsvuoigâdvuođâ haldâšeijeid siämmáá náálá ko eres-uv ulmuid já ovtâstussáid kiäh halijdeh vaikuttiđ áášán tilálâšvuođâ pyehtiđ jurduidis oovdân iävtuttâs keežild kalga toimâttiđ räi kirjálávt pirâskuávdáá kirjimkontturân arvâlum kuávluid kyeskee tiäđuštâlmijd västid pirâskuávdáš iävtuttâs kyeskee tiäđuštâlmijd västid pirâsministeriö kuávluikevttim uásádâh peevi kesimáánu ympäristökeskus puh fax osasto puh fax iijâ komálii nahhaar mon ferttejim tállân iđedist čälistiđ pajas lijjim joođoost vissâ-uv meccipiivdost kiäinnii verdijnân kostnii máddáábeln lâi munjin uápis ko lijjim ovdil-uv jottáám täid siämmáid enâmijd kuáhtám motomijd ulmuid kiäin ohtâ lâi lamaš kandâ juávkku viešidij kuhes segis muorâid ađai säđgimijd moi kieruuh lijjii kuođđum karsâhánnáá sii mottoom čáccáás nješšijeegi rasta já sij aiguu orostiđ ijâstâllâđ mottoom tiätu pođoienâmâžân mon mun-uv tubdim sij lijjii moonnâm te muoi karvestáim vala muáddi jeggipáiháá moonáim siemin juvvii rasta jeđe oovdân iiđij vyelligis mut vijđes táálu mast lâi tuše ohtâ kerdi lâi nuuvt viijđes et vissâ-uv čyeti meetterid kuávlusis jo ovdiist et táálu máddáápele roobdâst lâi suámálâš kävppi mon omâsteijee lâi karttâm puoccâmluámun lovmad ihheed tassaaš lâi vijđes vyelligis sali mast lijjii muorâst rahtum peevdih já peeŋkah sulâstitj tovláid pygáluspaihij kähvikaavpijd moonáim verdijnân siisâ te tobbeen lijjii maaŋgah munjin-uv uápis ulmuuh čokottâlmin peeŋkâin mottoom helsiglâš nissoon kiän tubdim sunjin et taan siämmáá táálust ličij viehâ suámálâš kävppi kuus ij peessâm siisâ ko uuvsah lijjii kiddâ sunjin manen káávpán ij pesâččii siisâ já sun halijdij uáiniđ et maggaar eidu ličij taat kävppi mun uápistim suu toho táálu máddáápele roobdân lijjii eres-uv ulmuuh imâštâlmin taam suámálii käävpi mon uksâ lâi luuhâst omâsteijee lâi karttâm puoccâmluámun mut sun ij lamaš kuittâg finnim olssis sajasii já kävppi lâi lamaš aitârdeijee vááijuv ton rääjist lâi vissâ-uv lamaš räsikävppi já käävpi šadoh lijjjii ton love ive äigin nuuvt ollásávt vildáskâm et kävppi lâi aaibâs tievâ jyehilágánijd raasijd já šoddoid siste lâi oles räsiroto et siisâ ij uáinám tiettim et taat táálu lii uáli suámálâš mudoi-uv et eennâm alne ličij tuše ohtâ vyelligis kerdi mon káátu alne šoddii muorah já syeinih mut iänááš uási táálust ličij-uv eennâm vyelni tom tanen ko lijjim jo motomijd iivijd ovdeláá iällám taan siämmáá táálu vyelikeerdist kost lâi uáli väädis peessâđ meddâl talle peessâm táálust meddâl mutâ jiem muštám eidu maht já kogo vyelikerdi kiäsuttij ulmuid viehâ čuuvtij já čuávuvâš muštokove must lii-uv tot et hiäŋgájim mottoom rääigist beetoonruovdij vievâst já viggim peessâđ táálust olgos mii lâi suullân meetter stuárusâš tirrájii liijkás segis beetoonryevdih main mun jiem finnim olmânáál kiddâ já ferttejim-uv luáštádâttâđ ollásávt toho vyelikiärdán ađai kiällárân kost eres-uv ulmuuh jo lijjii lâi uáli vijdes já ollâ halli mii lâi hirmâd puáris pajeroobdâst lijjii vyelligis laasah moid ep ulâttâm mahten lâi mottoomlágán fabrikhalli kost lusis mašineh tegu traktoreh já truukih vuojâččii ovdâsmaŋas já sirdâččii lusis tävirijd ooinij et toh lijjii lamaš motomin uáli kuhháá tassaaš uđđâseh já meiddei haalist pargeldeijee ulmuuh še lijjii puáráseh já lättejii omâsávt mij lâim tobbeen vyelikeerdist te sij iä ubâ olmânáál uáinámgin mii teikkâ vaarâhân sij oinii mut iä perustâm mist maiden sijjân tegu áimu mon čoođâ sij keččii já oinii koidâdijm sist maŋgii et maht mij tääbbin pesâččijm meddâl mut sij iä perustâm västidiđ mijjân maiden iä muidego pargeldii jávuttáá pargoidis mašinijdiskijn vuojâšmáin tiettim et tah ulmuuh lijjii mottoomlágán pasâttâs moonnâm ääigist ko taat-uv kylá lâi vala elimin et tah ulmuuh puáđáččii iđedist mahte paargon kuás-uv já vuálgáččii ehidist meddâl já kost sij puáđáččii já kogo sij vuálgáččii meddâl ij mist lamaš kesten tiätu kuittâg taam ennâmvuáláá kylá noomâ ko lijjim talle ovdebáá keerdi kuullâm ton noomâ noomâ jieččân tiättun jiemge ettâm ton kiässán lâi mottoomlágán lastamšalde sulâstittee beetoonaladâs mii pajanij paajaakejistis viehâ alda kezis laasâ lâi suullân seenti alosâš já meetter kukkosâš et maht mij eidu matâččijm ton pehti olgos lijjii ulmuuh čokijdâm kiäh lijjii iänááš párnááh já vuordii et luáštáččij suoppâin kezis laasâst vuálus já kiäsáččij mii ovtâi-oovtâi eennâm oolâ mottoom koijâdist kiästnii páiháliist jávuttes pargest suomâkielân se olikaan tämän kylän nimi fakkist taat pargee västid-uv on kylä mun koccájim martes lii netiellei hiäimun kullee piätu mon mieldi ubâ hiäimu lii finnim noomâs já lii ton kuálmádin stuárráámus ovdâsteijee neđe kukkodâh ohtân seibijnis lii seentist seentin mast seeibi uási lii tiäddu lii kiilu já ores lii stuárráb ko niŋálâs válduivne lii tevkisruškâd mut kuovgâduboh-uv ivnešlaajah láá já vaarâ puoh pyeremus tobdomerkkâ lii ton kolefiskis radde maggaar ij lah mongin eres piätuellest peeljih láá válduivneest kuovgâduboh já tot molso tälvisoksâmis algâkeesist kesisoksâmân mii lii čuuvtij njarbâdub já uánihub sehe ucánjáhháá kuovgâdub ko tälvisoovsâ netiellei náálá láá neeđeest-uv väŋkis monnjâjyelghih já toh láá čuuvtij kuhebeh ko ovdâjyelgih ton vardâ lii poođâ pehti ollâgub eres roopâ iähtun penuvellee ovdán korrâs alne tot njolgeest já luátkumuottust vázzá mut neeti ovdán sehe korrâsist et luátkumuottust-uv keppisávt njuškon kuhes lävkkikooskâi ko tot lii čuuvtij keppisub ko ohtâgin penuvellee ellein pääccih siämmáásulâsiih parâluodah mut neđe parâluodah vuárutteleh nuuvt et kooskâi láá uálgispele juolgij luodah ovdeláá já kooskâi čižetpele luodah ovdeláá njuškom tábáhtuvá nuuvt et monnjâjyelgih teivâseh ovdâjuolgij kuáđđám luoddâsoojijd parâlavhij koskâ lii seentist seentin ađai čuuvtij kuhheeb ko ovdâmerkkân riämnjá njolgelavhij koskâ neeti lii muorâst mestâ siämmáá häppil ko uárree tot iänááš ruáttá kuittâg enâmist já ocá salâselleid teikkâ eres ellei čiehâm vuárháid neeti jotá iijâ äigin km mut korrâ puolâšijn joba aldasáid km maađhijd-uv lii veigi- já ijjâvajâldeijee mut motomin epiluhostum njuámmilpivdo sáttá jotkâšuđ iiđeedpiäiván já skammân joba eehidpiäiván neeti mana iđedist peivivuoiŋâstâmsajasis mii lii jo-uv vuovdâpeeci uárree poorâ viirrâm muorâmadduu vuálááš tâi juovâ neđe kuuđâ piäivástâlmist vittâ tábáhtuveh muotâkeerdi vuoluubeln nobdum et neđe váldupurrâmâš ličij uárree já tot tuálá-uv tiäivás talle ko säpligeh láá uáli uccáá piäđui náálá ij neetikin tuhled vuomijdis tusáš já jis lii šiev säpligihe te ij tot viišâ älgiđ uávuttâllâđ lašmis uárree mut váldá purrâmâšâš tobbeen kost tot lii älkkeemusâht finniimist njuámmil neeti tuáppee ko tilálâšvuotâ toos lii äigin neeđeest lii tiäđust-uv valjeäigi já talle purrâmâšliiston kuleh ereslasseen enâmâslodeh toi udâgeh já maneh tiivreh čohčâláá myerjih-uv neeti koddá enâmâslode koskâmiärálávt jyehi jotemis kilomeetterist kieimâmäigi lii syeini-porgemáánust mut parâttâllâm maŋa šohânum maneseelâ šoddâm ooroost já tot puurjâst ihepele kuáhtust jeđe tarvan kuáhtusiäinán iäskán kuovâ-njuhčâmáánust neeti čivgá vuovdâpiäcán iänááš kierâš vuovdân cuáŋui vyesimáánust čalmettes já peljittes čiivgâ moh teddih rammid kulâškyeteh muádi okkosâžžân čalmeh lekkâseh pirrâmpeeivi keččin láá ennis kiäjust kidâ roovvâdmáánu loopân njoomât čivgâidis vala čohčâmáánust-uv pivdem keežild netinääli lâi puoh ucemus muddoost lovvoin aalgij iäláskiđ já tääl neeti kávnoo miätá eereeb suolluid já tavemuu tuodârkuávlu neeti lii jieš piätu ferttee tot-uv váruttiđ eres piäđuid moh láá sehe ááimust et enâmist puáhtá volliittiđ stuorrâoppuu já kuáskim enâmist oppeet riemnjis ihheed lah päikkinoomâin wiki hitruu jis neetist kavnâččij tiäđu veikkâba anarâškielân čaallum kiirjijn tarbâšiččii ain soitâččiđ teikkâ kiäsnii seervi stiivrâ jesânân jis sun veikkâ sattuuččij mušteđ hitruu sátáččij leđe kavnâđ anarâš muusikpitái saanijd teikkâ mainâsijd maid kiinii lii čáállâm lii uđđâ juurdâ toos maht oovdeb tuoivuid puávtáččij olášuttiđ lii wiki lii pirrâdâh moos pirrâduv jesâneh uážžuh rijjâ lasattâllâđ tiäđuid lep vuáđudâm anarâškielâlâš wiki čujottâsân nettisaje.wikispaces.com lii eskin vuáđudum mut jo tääl tobbeen lii materiaal mii sátáččij kiäsuttiđ nettikolgolii ep pyevti pálkkááttiđ kiämmán nuurrâđ tiäđuid já tipšođ nettisijđoid teikkâ foorumijd wiki vyehi lii mijjân pyeri wikist puohah kiäh láá ohtii mieđettum jesânin já tuhhiittep kale puohâid kiäh jeessânvuođâ pivdeh pargeh oovtâst siijđo pyerrin kiinii lasseet tom listo anarâškielâ kiirjijn wikin te talle tot lii puohâi uáinusist lii älkkee nuurrâđ tiäđuid materiaal já liiŋkâid anarâšâin puáhtá meid savâstâllâđ mottoom äšši lii hyeneeht čielgejum te vuálus puáhtá lasettiđ jieijâs koččâmuš teikkâ pivduu lasečielgiimist čielgiđ lase puáhtá kommentistiđ já jis haalijd te tušes saavâi várás puáhtá vuáđudiđ jieijâs siijđo lii šiev saje čokkiđ tiäđuid já materiaal anarâšâin puáhtá almottiđ anarâš tábáhtusâin puáhtá teivâđ eres wiki kevtteiguin já veikkâ lasettiđ vyebdimalmottâs poskâdin šoddâm párnái sovskammuin lii ennuv rijjâvuotâ tast et maggaar kuávlun tot lii jotemin lii kiddâ wiki kevttein alnestis uápásmuumin anarâškielâlâš wikin já jis movtáskâh te seervâ wiki kevtteid nettisaje.wikispaces.com ij tiäđustkin määvsi maiden adelâm mielâstân lasetiäđuid já ravvuid-uv já čokkáá kuávdoo luodâ aaibâs kuávdoo luodâ já eidu taat äigi lii-uv toos pyeri ko autoh-uv láá jaskodâm jooreeštmist oovdâs-maŋas já iänááš ulmuuh-uv láá uáđimin suujâst sunjin lâi šoddâm juo vyehin orosistiđ ain koskiijâ suulâin eidu siämmáá sajan asfaltase oolâ smietâdiđ maailm aašijd motomeh lodeuđâgááh civkkii miestui siste já vuorâččâsah tollii kerivijdis värivieltist smietâdemäigi ij lamaš kale meendugin kukke mut ton kukkodâh ij sunjin merhâšâm nuuvtkin ennuu et tagareh kuittâg lijjii jyehipiäiválij ašij lasseen sust lijjii vala kyehti eres-uv saje main sun siämmáánáál orosistij já tiptij jurduidis kirdeđ moh taan tilán lijjii suu jođettâm tábáhtuvvii juo algâkeesist teikkâ tuođâlávt kale juo kiđđuv lâi kuhes tábáhtuskuállus já njälmi viehâruš-uv punjâsij moján ko sun juurddâškuođij tom lâi kuáhtán vuossâmuu keerdi juo kiđđâcuoŋŋui ääigi ja eidu talle ij lamaš luptim suu raadan aainâskin lieggâ tobdoid mielâst lâi ohtâ kandâ eres kandâi juávhust já penttâ juo kikse veikkâ ucánjáhháá kale suu jieštobdo njavhâdij-uv taggaar äšši et lâi čielgâsávt lijkkuustuumin sunjin nuuvt kale lijjii eres-uv kaandah jurdâččij já oonij jiejâs jis ij juo aaibâs fávrun te čabbinân kuittâg-uv tiet ettâmvyehi ton tááhust et ulmuuh talle fastašii nube ko ettii nievt mut mielâst tot kolgâččij leđe eidu nubuj kejij kale sátáččim tuhhittiđ-uv mut ko tot lii nuuvt hirmâd rámmáá lâi maŋgii smietâstâm ko lâi miäđuštâllâm suu nuuvthân toh kale láá puoh iäráseh-uv kaandah eidu tien avveest lâi sun vala juátkám jurduidis muuštij uáli pyereest viljâs maggaar masa juo kikse sun-uv lâi lamaš motomin ko láin lamaš oovtfááru joođoost suu haardij tot et kaandah lijjii makaš ruokkâdeh mut ko oovdân poođij tuotâ tárbu ruokkâdvuotân tet kale te njuámmileh čaŋŋii ištâmááid ettâmvyehi kale tiet-uv lii niävááš hundârušâi tuotâvuođâst ohtâgin njuámmil kale liččii kuássin iävtutátulávt pokkiidâtmin kiännân puvsâi siisâ tâi mastpa kale tomgin kihheen tieđiš toh motomeh liččii-uv tagareh keerdi sun kuáhtái šuávliääigi já tot kerdi lâi juo ucánjáhháá aldedâm suu uáináh jeggipááiháš mon rasta kolgâi moonnâđ mut jeegist lâi nuuvt assaas šuávli et sun ij makaš orvâm ijge storrámgin vyelgiđ ton rasta kale ličij já storrám-uv vala veikkâ mon pyereest mut sun lâi uáinistâm morâstâšriddoost skipárijdiskijn já tegu iskâmtiet lâi tohâluddân jieijâs orvâttubon ko maid ubâ lâigin kaandah česâttii iššeen já suu jieštobdo njavhâdij tääl vala-uv eenâb ko toh kiđđâsiih miäđuštmeh tuođâi-uv oroi lemin ruokkâd polâhánnáá tot sihâstij jeggipáiháá rasta moddii oovdâsmaŋas nuuvt et toos šoodâi mottoomlágán jođáttâh mon mield iäráseh-uv pessii rasta jis ij eidu nuuvt hirmâd ruokkâdgin te skipárijdis ruokkâdub kuittâg-uv já viehâ muččâd kale še lii jyelgih láá kuheh hundârušâi ko viärdádâlâi kyevti eres kaandâ luággijuolgijd juolgijd čuorvij ko lâi skipárijdiskijn maccâmin jeggipáiháá rasta máásâd tieđe et muu nommâ ij lah mut tuše sun čuorvij kuávdoo jiäggáá nievrismielâ tohâludân mut lâi kuittâg masa juo moovtâ sunjin adelâm noomâ keežild kale lâi kočodâm suu mon noomân sun ij lijkkum ollágin mut kale lâi tuotâ mučis nommâ mielâst sun lâi juálgáá já meiddei paarooh lâi kijttámuš suu jiešpiäiválâš kote lâi ain adelâm kandáid liävtuid ko lâi kuáhtám sii aldemuu táálu reŋgâ mon noomâ sun ij innig muštám laavij tuáridiđ sii sun tot ličij porgâm sijjân jis ličij fattim kiddâ kolgâččim elâččâđ huálhástâlmin ránnjásiijdâst muu skipárin lááhân must kale toh kiđđâpargoh mut ij-uvsun must tommittáá lah asto čuorviistij makaš läävihtsiähá veikkâ lâi toohâđ miellâ párgádiđ mut koijâdij-uv tun halijdiččih vyelgiđ mun mudoi nuuvtkin mut mun ferttiiččim váháš orniistâllâđ pargoidân ton náálá et ostâstuuččim vyelgiđ talle juo ehidist piškái já tuubdâi čielgâsávt alnestis et lâi lijkkuustuumin lâi jyehi tove ain siämmáá komálâš nuuvt hitruu čuovvâd já nuuvt suotâs mut eromášávt-uv ervidmettum sun ij liččii lamaš eisigin vyelgimin kuussân huálhástâllâmmáátkán kukken tast lâi tuše kivkked puáđistâm juurdâ mielân hästistiđ meddâl skipárijdis juávhust vâi pesâččij suin savâstâllâđ maid kost já mastniihân ton ääši-uv kolgâi rähtiđ taat huálhástâllâmmätki taggaar mii meiddei lâi taggaar mon enni-uv sátáččij tuhhiittiđ lâi puáđistâm nuuvt jolâs juurdâ tobbeen jeggiriddoost mielân et ij ubâ vuálgáččiigin tuálvuttâllâđ kuussân huálššááš huolhijdis luus pic čovádičij suu mottoom piäiván olssis sun tast vala kevâččijgin uáineen talle ehidist taan siämmáá saajeest čuorvij uáineen čuorvij kote meiddei tieđij et ij tubdâččii suu huolhijd ollágin já sun puávtáččij tuálvuđ kuus peri halijdij já ko ij kavnâččiigin maka huolhijdis luusâ te tohâludâččij lemin lappum uážuččij maka täiđiđ maasâd pááikán lâi uáli hoppuu já harvii sun oostâi olmânáál ubâ savâstâllâđgin návt viijmâg tábáhtui te váruvávt eeđâi sunjin ceelhij mijjân puohháid tiervuođâid suu tyebbin markkânsaajeest sun povdij mii puohâid puáttiđ kolliistâllâđ suu já mii kolgâččijm vyelgiđ tohon jo onnáá eehid manengis sun ij iällám mii lunne tääbbin koijâdij ij-uvks eidu lamaš-uv nuuvt saahâ et tääl ličij suu vuáru eelliđ mii kolliimin must láá vala tah nuorâmusah-uv nuuvt uceh te mun jiem peesâ kuussân vyelgiđ tuikkodij enni tun ohtuunâd táátu veikkâ tuon kuhesjuolgâg mätkiskipárin kale lii tommittáá asto jyevdilâs kandâ nievt lâi smiettâm-uv ašij ovdáneme lâi tiättám eenis huápuid já meiddei ton et sun lâi mietimielâlâš háárán kuittâg piäluštij kale mut láá nuuvt ennuu toh kiđđâpargoh et sun ij tääiđi ostâđ mun kale elâččiđ koijâdistmin sust jävkittij kuávlun mut ij moonnâmgin tađe olgoláá ko lâi juo sooppum tot puáttee iijâš kollistâllâmmätki mottoom ääigi keejist pááikán já iätá ton lii tommittáá asto et puáhtá vyelgiđ skipárin mut tuše kuulmâ piäiván ijge ollágin kuhheeb ááigán ko lâi vuolgâtmin máátkán iätá enni juávkun váimulijd tiervuođâid mun-uv iälám täst maŋeláá sii kolliistâlmin kohân vistig ostâškuáđám kiđđâpeeivijd já kiđđâiijâid-uv lâi koccáám mut taat peivi oroi lemin puoh kuhemus tain toovâi mielâ poisiđ tállân luus mut sooppum mii sooppum liččii pyeri čaittâliđ liijgás čuuvtij movtâgisvuođâs ijge kale tobdoidiskin ij tieđe maid tot vala álgáččij jurdeđ almaš tommittáá vája vyerdiđ et eehid puátá lâi pegâlmâs meccijottee kote ij tarbâšâm väldiđ ennust evviskin fáárun pic sust lijjii kale koonstah puáttiđ áigá meeccist ko meeccist ličij tommittáá hárjánâm meeccist jotteeđ et ij tarbâšiččii jyehi ääšist suu išediđ poođij tot kuhháávuordum kiđđâeehid já já tolliittij paijeel sunnuu kuáhtámsajan kost lâi juo vyerdimin suu lâi suddâm pyerimuudon já muttum tulvečääccin ucebeh já stuárráábeh muotâtiälhuh nuuvt taavaapele värivieltijn ko stuárrábij juuvâi kierruin-uv tähidii ton et tulve ij cuávuččii vala kuhes ááigán jieŋâčuoškâ-uv lâi peessâm suájáidis oolâ mut jieš tot jonsáhpiäiván kuovttijn sobbijn puáttee čuoškâ iälustij vala maškârdeijee suoksân čäcilááduin motomeh vala manneen láin juo mottoom áigáá fárudâm jeggirido tavas ko oovdân poođij tulvesiähá juuhâ muštij et sun lâi taan juvvii peessâm pyereest-uv njuškiimáin rasta mut täälba ij liččiigin tot innig rääđđin lâi kuvdâm miätá jeegi já siemin juvviist lâi šoddâm hirmâd čáccáás já vohâdis juuhâ mon ij kannattâm vyelgiđ sätitoho rastaldittiđ iätá vistig táágu taan jeggirido jispa kävneen tovben pajeláá vuovâs saje kogo pesseen rasta ovdánáin ain-uv taveláá já viijmâg poođij saje kogo peeci lâi viirrâm juvvii rasta nuuvt et lâi ráhtám šalde iätá kale sátáččij peessâđ rasta korŋiistij muorâ oolâ já ko viirrâm peeci lâi stääđis te sun lâi huápust nube pelni juvvii peri maajeeld čuorvij kuáimásis kogo peeci lâi koččâm juvvii rasta lâi uáli vuovâs mielâst sunjin puáđistij uáli juo jolâs juurdâ mielân mon sun ááigui tállân olášuttiđ makaš pala hirmâdávt ko kuárŋu muorâ oolâ jeđe ko te piäsá muorâ oolâ te makaš polâškuot tobbeen koččâmistkis kiiljád eštus vuolgij muorâmield oovdeld já áigui suu laiđiđ juuvâ rasta mutâ ko te lii eidu pesâmin luusâ já eidu fattiimin sust kiddâ tallet áárá kääškit muorâaln čáácán ij lam eres ko njuškiđ kyeimis maajeeld tohon kiđđâčáácán já kájuškyettiđ suu amas hevvâniđ vist tohâludâi čuuvtij-uv navcâttubon maid ubâ lâigin já tiptij kiškođ suu meddâl tobbeen kolmâ čääsist kalgeen lihâdiđ čuuvtij amas kolmuđ eeđâi kuáimásis lâi juo tubdâm maht čuuvtij liegistij ko keesij suu meddâl tobbeen juuvâst já mon suottâsin totkis oroi kale munjin suápá eeđâi já punjâstij vuálásis vist hiämáskij ko ijhân sun lam kuássin hárjánâm tággáár hiäibumân já nieidáin vala sun obijdiskijn lâi hiäibum mut tot lâi-uv aaibâs eres äšši kuittâg peesâi tilálâšvuođâ hiärrán já suoi hiäiboin kuhháá tassaaš ko lieggânáin tot váárááš mon pellâst suoi hiäiboin nomâttui tast mana lädikielân já tot jáávráš mon pellâst tot tábáhtui nomâttui lädikielân tieid aašijd smietâdij ko čokuttâlâi asfaltase alne tubduustellii váháš siämmáálágáneh tobdoh ko talle hiäibudijn lijjii kuittâg čuuvtij ereslágáneh tobbeen láin kyehti uđâgáá já kiäh nurdáin suu čuávjivuáláá já njoomáin hiäibum puátusin lijjii šoddâm kuttâ uđâgáá algâkeesist já lâi kuođâttâm uđâgái šoddâmsajan ađai taavaabel já siämmáá vääri taavaapele viältán sehe já vala toho väričuukân juávu sun lâi ferttim porgâđ tondet ko ađai jiešpiäiválâš ránnjá laavij uuccâđ já uávuttâllâđ sii aldemuu táálu rengâ mottoom čapis peenuv mon noomâ sun ij innig muštám laavij stuŋgiittâllâđ já tuáridiđ sii ferttij ohtii pirrâmpeeivist jotteeđ puohâi párnáidis lunne njoomâtmin taid já vala ennis lunne-uv motomin kolliistâlmin suu kolliistâllâmmääđhi maŋa enni lâi kale makaš suttâm ko lâi uáiniškuáttâm määđhi puátusijd mut sun lâi-uv tohâluddâm uđâgááh lijjii šoddâm iätá enni ko mun iävtuttim talle tunjin mätkiskipárin ton kuhesjuolgâg kalehân mun tom muštám já tääl vaarâ juo tuostâm mainâstiđ-uv tunjin et lijjim kale juo sooppâm suin muuneeld ton huálhástâllâmmääđhist himettistij jeđe västidij mun-uv tuostâm mainâstiđ tunjin et mun lijjim syele tuáivum-uv et tunnui kevâččij eidu nuuvt ko keevâi mun iävtuttim tom ko lii šiev já viššâlis kandâ uđâgááh láin njommâm já sunnust lâi äigi moonnâđ uáđđimkáámmársis te muáđuh oppeet punjâsii moján penttâ ruáhásij tot kale lii tuávkki veikkâ vijsesin makaš jieijâs tohâluddá jurbâčoolmâg kommelodde mii ij luhhoost njuámmilijd ääšti ij kuássin pyevti leđe njuámmil ijge kuássin pyevti jienâdiđ nuuvt muččâdávt tegu mij jienâdep tiettip tuše mij jiejah já motomeh uáli häärvih uážžu toollâđ jurduidis eidu tagarin ko haalijd nuuvtko ton-uv et mii ep maka njomâttiččii ko aaibâs muáddi peeivi ij toolâ tiäivás mun lam njomâttâm täid kuuđižijd kulmâ oho já vala ferttiiččij porgâđ ton mottoom áigáá tassaaš ko cevziškyeteh jiečânis meeccist nivalis mii lii puoh ucemus netiellee sulâstit enâmustáá aldemuu hyelhis puoiduu niirpi seeibi juáđháččij pele kuhebin já ivniiččij tom jotkum uási čappâdáin te ellee ličij tegu puoidâ kesiturkkâ lii mestâba kobio puoiduu tuurhâst paajaš uási sijđoi já seeibi räi ruškâd čuávjivuálááš vielgâd já čalmeh sehe njune čappâdeh lii ucce já lašmâd tuše raammist raammin teddee seentist seentin kukke uáli seggi já seibi tuše muádi seentist neelji seentin kukke lii masa pele stuárráb ko niŋálâs turkulâš professor tutkâmušâi mield kuávlust iälust puoiduu hyelkki mon suomâkielnommâ lii nirpa tiätu lii nuuvt-uv puáris te lii máhđulâš et nommâ lii lamaš suomâkielheiviittâs nirppi-noomâst ääigisthân ton suomâkielnommâ lii lumikko já puoiduu koskâvuođah láá siämmáásullâsiih ko láá njaalâ já riämnjá koskâvuođah riemnjis vuájálit njaalâ jobá koddá tom siämmáánáálá ko puoidâ taha niirpin lii kuittâg ohtâ ovdâ verdittijn kolgâmuškuámásis njaalân já meid jieijâs vajalâžân puoidui puáhtá pivdeđ siämmáin räpligraaigijn kost tom salâselleeh-uv láá já tot puáhtá meid patâriđ tohon ovdâmerkkân puoiduu oovdâst ko puoidâ ij šietâ säpligraigijd eres vajaliih láá ja nirppi ferttee-uv leđe várugâs nomâlâsân tälviv kuás oppuin lii uccáá säpligpurrâmâš toh háputteleh puoh njaalâst ucebijd elleid moh muottuu alne lihâdeh lii stuáruduvâs iähtun viärráás piätu salâsellen láá jieškote-uvlágáneh säpligeh maid tot koddá tilálâšvuođâ mield nuuvt ennuu ko kiergân tot parga tondet et ličij hyenes-uv ääigi maid purrâđ já viešid salâsijdis iveääigi mield jo-uv tälvivuárkán tâi kesivuárkán säpligeh láá uccáá talle niirpin tohhejeh viäđŋâsiih já meid čäcikuođhuuh mut mudoi tot ij tain peerust já kuáđá ráávhun cuobbuuh já täžiligeh kuleh niirpi purrâmâšvaaljan koddá salâsis niiskán kääskistmáin já jis lii asto te aalgât puurrâm ain uávist já vuoiŋâšijn lii netiellein puoh enâmustáá spesiaalâšum tiätu salâselleid ađai táágu pehti säpligáid já jis puátá hyenes säpligihe te nääli kačča ij lah molsâiävtulâš etipurrâmâš maid tot puávtáččij kevttiđ säpligijttes ivij äigin kieimâlattim lii viehâ suámálâš niŋálâs vistig vizârdâl orásân tegu ruánáápiäippáin já ko te lii finnim orráás maŋŋaalsis talle toh ruotâškyettiv hirmâd liävttoin maŋaluvâi pirâppirrâ nuuvt kuhháá ko ores fättee niŋálâs toppiimáin ton niskeest kiddâ maŋa ores kiäsá niŋálâš viehâruš kuusnii vuohâsub sajan kost pelnub tiijme motomin joba kulmâ-uv tiijme pištee parâttâllâm álgá siämmáš hejâtanssâ sáttá tábáhtuđ neljii vittii-uv pirrâmpeeivist tábáhtuvá vyesimáánu aalgâkeččin já koskâmiärálávt kuttâ čiivgâ šaddeh viiđâ oho keččin parâttâlmist niirpi ráhtám piäsán kuus orásist ij lah äšši teddih pajeláhháá raammist já čalmeh lekkâseh iäskán viiđâ okkosâžžân mut jo muádi oho puárisin ennis mielhi lasseen toh älgih smakkiistâllâđ eeni puáhtám piärgupurrâmâš piso čuákist porgemáánu loopân kuás čiivgah vyelgih kiäinusis rávhuiduttum ihheed päikkinoomâst lagopus já muččâdumos penuvellein lii njaalâ mii lii ohtân seibijnis enâmustáá meetter kukkosâš já tiäddá muádi kiilust enâmustáá kiilun lii meid áinoo piätuellee mii molso vielgis já suohis tälvisoksâmis ränis já njarbis kesiâmân siämmáá náálá ko njuámmil lii ollásávt vuáhádum arktâlâš pirrâsân já ličij-uv jurdemist et njaalâst láá puoh ääših oornigist mut iä lah mana tááláá ääigist hyenebeht ko kuássin ovdil já tot kámppádâl-uv suhâjämimis vuástá loopâkeččin njaalah lijjii čuođij ađai tuháttij mield mutâ te olmooškis hoksái mon mučis čevđi tast ubâ liigin já hadde paijaanškuođij korrâ pivdo miätá já muádilov ivveest njaalah lijjii kuddum masa suvâttemmin huámášii vuossmustáá njaalâ hyenes tile já sij rávhuiduttii tom ive mut syemmiliih aiccii siämmáá ääši iäskán ive já porgii siämmáá náálá lamaš nabdettettee et nääli rávhuiduttem áánsust iäláskičij mut nuuvt ij keevvâmgin kiäppánii vala ovdiist-uv veikkâ mihheen imâšijd ij njaalâ eellimpirrâsist lamaš tábáhtumgin puáhtám sujâttiđ hyenes säpligiivijd kuás juo tagareh lijjii ovdil-uv totkeeh láá nomâttâm kulmâ váldusuujâ njaalâ hyenes tilán poccuuh njuávvojii eres-uv saajeest ko steriilijn njuovvâmlájádâsâin ereslasseen meeccist sehe pygáluaiđij njuovvâmkontturijn já njaalâ puovtij ávhástâllâđ njuovvâmpasâttâsâigijn ääigi váiluh njaalâ eellimpirrâsist stuorrâpiäđuh masa ollásávt tegu kumppi kuobžâ já ketki já njaalâ ij čuuvtijgin pyevti ávhástâllâđ piäđui koddem poccui pasâttâsâigijn lii korrâsávt loskâm njaalâ eellimpirâskuávluin ton suujâst et ovdâmerkkân pessimääigi muádi ceehi lieggânem uáivild tom et njaalâ eellimpirrâsist šadda riämnjá eellimpiirâs ihečyeđe pelni lii áimu čielgâsávt lieggânâm ovdii iähtun já njaalâ eellimpiirâs taađeest káržum meid vuájálit njaalâ meddâl jis tot tiäivás kavnâđ kuddum poccuu pasâttâsâid já meid koddá njaalâ já ton viälppáid jis kávná njaalâ piäju kiäimá kiđđâtäälvi njuhčâ- cuáŋuimáánust lii čuávjist mánuppaijeed jeđe čivgá piäjusis vyesi- kesimáánust puohtii leđe tovláá ääigist jobá nubáloh mut tááláá ääigist čuuvtij vuálá love lii piäjust oovtmano kulmâ oho já njoomât viälppáidis ko ores piämmá tom oskelditeh piäju ulguubel mánuppajasâžžân já porgemáánu loopâst ubâ peerâ kuáđá piäju lii oskolâš pelikuáimásis já paarâ sáttá iälustiđ maaŋgâid iivijd oovtâst ađai nuuvt kuhháá ko pelikyeimi lii elimin lii puohporree piätuellee mut válduevvisin láá kuittâg jieškote-uvlágáneh säplignäälih enâmist pessejeijee ludij maneh já uđâgááh sehe stuárráámusah tiivreh válduevvisin aainâs tälviv puávtáččij nomâttiđ stuorrâpiäđui koddem poccui pasâttâsâid moh njaalâ tááláá eellimpirrâsist láá viehâ uccáá ulmuu maajeeld pááccám tuuvneh já ruskâpääihih fäälih njaalân evvispitá mut tuhhit tot muorjijd já meid tuodârjuvvij vejeháid iveh čäittih maht njaalân kiävá tot luándust vâi virkosmuvá-uv nääli rávhuiduttum já uáli čuuvtij uhke vuálásâš ihheed päikkinoomâst käähvi lijjii ááhuh maŋgâ oovtâčuákist sattui ton tove moonnâđ kááhván tast et mii kähvisoortâid lii njäälgis já mii ij äšši tábáhtui jo mut talle kal še leijii jo kähvisoortah-uv eenâb ko ohtâ leijii et puovtij jo viärdádâllâđ-uv iätá et tot tot lii pyeri ko tast ij lah taggaar oljosmakkâ ko vist tieđij muáddi eres-uv šlaajâ já et monnii kähvisoortâ koolgâi pieijâđ páánun eenâb ko nube kiinii verdidâm jiešpoldum kaahvijd-uv tááláid kahvijd tággáár šuámbistem lam ollágin iimâš ko tiätá et ij lam kuheskin äigi tast ko kaahvijd ij ubâ finnimgin mut ferttij juuhâđ korvik ko totkin ij lam innig finniimist te lâi kuittâg vastik mast kal ij lam käähvi ollágin ko tot lâi šaddoruottâsijn rahtum vuossâmuš kähvilaiva poođij te liijká kaahvijd finnij algâaigij tuše korttijn ij lam mihheen imâšijd et nisoneh tárkká viärdádillii kaahvijd kähviraŋkkim tábáhtui ušom pääihist mast lâi emedin saatij tot tábáhtuđ meiddei pääihist mii lâi tast alda tom jiem tieđe kiäh eres rovváid ležeh lamaš tast kähvituámárin muu iänui kote aasâi lâi še tast já kuldâlij taam kuorâttâllâm já suogârdâllâm tuulhâi toos ko saavah iä muttum kuássin já te pahudistij tiäđust-uv toh ááhuh kiäh peivipuudâid čokkájeh hellápiällást já srevžih käähvi peeivi kejimield te kävnih iäruid smaakâst jis ubâ peeivi čuáigá meeccist reppuseelgist káhvástâlhánnáá te joba lii käähvi njaalgâ ko ehidist puátá pááikán lam tot siämmâš vâi nubbe mätki ko lâi iijâ pääihist ko nahareh nuhhii te aalgij pulttâsâddâđ tyelji alne te kulloo hellápiällást etâmin pajekielân nissonolmmoš lea káfe jo vuoššan kal muuštij tom ovddii savâstâllâm já huámášij säägi ton arvâlusâst tot tommit njunádui et ko kárvudâđâi já kamâdâđâi te čuoigâlij nuhtán káhvástâlhánnáá veikkâ mätki lâi masa muáddi penâkkullâm njäähi lii kuullâm kuhes äigi ko vala fárudij tääbbin kuávlust lâi kaaljâjieŋâ äigin jođedijn uáinâm stuorrâ njäävi ive maŋa hoksái ete sunhân iälá tom njäävi pivdemin sust ko lâi jieijâs rähtim vuoggâ-uv maid lâi jieč ráhtám toijum mälikozzâmpastemist lijjim taggaar nuorâ kaandâš talle já nuuvtpahan arvâl-uv muin ete vyelgi tun munjin skipárin elleen tom njäävi pivdemin jos veikkâ vala teivâččáin tom finniđ-uv vala lâi kiđđâtälvi já nuuvt vaaldij sääiti fáárun já nuuvt muái čuoigâláim tohon piivdon lâi tälvisudde já saittijn iiskâdmáin aldanij tom sude já peesâi-uv sudderoobdân sun aalgij uágguđ sun váháš ääigi ko toppij njäähi mutâ taat lâi ucceeb ko maid sun lâi uáinâm sun ain-uv já nuuvt keevâi-uv meiddei ete tot stuorrâ njäähi toppij še ko lâš äijihâš finnim jieŋâ oolâ te arvâl muoi kale uážžoon-uv maasâd vyelgiđ keesij maaŋeest tom stuorâh pááikân jeđe viekkejii tom tiädu mii lâi paijeel viiđâ kiilust kale lamaš tot suu uáinim njäähi mutâ styeres lâi taat-uv njäähi lii jiereskittee peivi vuálgá vuossmuu keerdi ohtuunis njähivuogâid pieijâđ lii lamaš maŋgii äijiháin njähipivdoost já äijih lii máttááttám suu njaavijd pivdeđ piivdon vyelgim sun täärhist ete puoh njähipivdoniävuh láá fáárust äggeeh tuárismuorah tuárgu njähivuogah septikyeleh mutter tiäddun madrâspittá kuáivu já šuávlikukse sun kiäsá kerrišáin pivdosajan kuovâmáánu já njaavij kođoäigi puátih kuuđđâđ cuávis čáácán päikkijäävrist luáštá juuhâ já ton uáivušist lii šiev njaavij pivdosaje já toho áigu pieijâđ jieijâs njähivuogâid muštá pyereest kogobeht lii pyeremus puuhâđ raaigijd váldá jieŋânááváár já puvâškuát iäljárávt raaigijd sun putteest šuávlikuvssijn maŋa čuolmâst mutter tuárgun já tuárgu kiäčán vuogâ sun čuolmâst äggei sun piäjá septikyele vuogân já luástá vuogâ čáácán keččâl meid mon jieŋâlâsâst jäävri ponne lii vuoggâ lii ponneest paajeed tom váhá mutâ nuuvt ete vuoggâ páácá pone alda muštá ete puhhum rääigi oolâ kalga pieijâđ tuárismuorâ sun tiälláá tom oolâ čiähá madrâspittáin amas räigi jiäŋŋuđ oolâ sun piäjá vala muottuu já návt lii vuossmuš njähivuoggâ piivdost piäjá ohtsis vittâ vuogâ piivdon peeivi puátá kuohâđ njähivuogâid sun kuáivu muottuid madrâs alne já váldá madrâs rääigi alne meddâl sun paajeed äggee já váldá tuárismuorâ-uv rääigi alne meddâl lii lussâd pajediđ já tobdá ete njäähi lii toppim vuogâ kiäsá stuorrâ njäävi pajas kiemârdâl vala já huško puuvko noovdáin tom uáiván koddá tom já luáštá tállán tast voorâ-uv kuáhá njähivuogâid vuogâst lii stuorrâ njäähi lii tutâvâš kyelisalâsân pááikán vyelgim piäjá vuoggáid uđđâ septikuolijd já kuáđá njähivuogâid uđđâsist piivdon njuává já čuállee njaavijd ákku vuášá njaalgâ njähimáállás mon ubâ peerâ porá pyeri purrâmlustoin itten-uv siämmáá šiev kyelilukko cuávis cuáhás matala vesi čolliđ čolliim čuállee perkata jieŋânááváár kairi jiäŋŋuđ jiäŋum jiäŋu jäätyä kerriš ahkio kođoäigi ääigi kutuaika kuáivu kuáivu lapio kuáivuđ kuáivum kuáivu kaivaa kuohâđ kuovâm kuáhá njähivuogâ kokea madekoukku kuuđđâđ kuuđâm kođá kutea luávdiđ luávdám luávdá peittää madrâs patja mutter mutteri njuovvâđ njuovâm njuává nylkeä njähimäälis máállás madekeitto njäähi njäävi made pivdo pivdo pyynti puuhâđ puuvâm pohá kairata saalâs saallâs saalis septikyeli kyele syöttikala šuávli šuávli sohjo šuávlikukse kuuvse sohjokauha tuárgu tuárgu siima tuárismuorâ poikkipuu tuárrást poikittain vuoggâ vuogâ ongenkoukku äggee koukkupuu juovlah muáttáástâlâi uuigâi stuorrâ muotâkuáivoin muottuid meddâl pálgái alne kale lii jo muotâ sun hirmástâlâi kuáivudijnis jiävttáá peeivi-uv sun lâi kuáivum muottuid korrâ puurgâ maŋa onne sun ferttij juátkiđ muotâpargoidis ko itten lâi puátimin uárbis njobžâpárnái juovlâjuhle moos ubâ njobžáid lâi vuolgâttum povdiittâs kale šaddeh šiev juhleh smietâi ige suu jiešalnees ollágin hettim tot juurdâ et lâi jieš-uv porgâm jo maŋgâ peeivi juhlij oovdân já jiešalnees juáháš jieijâs náálá kale vuálgám siisâ juuhâđ lieggâ kaakao pahudistij ruvviistij kolmum kepilijdis já savŋelij muottuid kappeerstis ko lâi finnim jieijâs mielâst majemuu-uv luovâs muotâčalme meddâl pálgá alne peeleest juhleh puohtii älgiđ veik tääl jo te ij tovâččii puáttee iijâ puurgâ sun smietâi siisâ monâdijnis já kejâstij kuávlun kost jo uáinojii mučis juovlâčuovah lâi lamaš ennuv muotâpargo olgon te siste-uv uárbis njobžâpárnái táálust oroi lemin oles huššâ njobžâpárnááh táválávt kačâdii tuohu teehi sierâddijnis mut tääl juáháš oroi rähtimin jieijâs uási juovlâjuhleest já njobžâtáálu já vuot láin jyehi saajest orniimin já iššeedmin eidu lâi puáttám meecist išán veik sust lâi vala-uv nierâ turbom päniveerkâ maŋa kočodii táluhoovdâ ko sun lâi nuuvt puáris já árvugâs vuot lâi čuuvtij nuorâb já vissâhân tondiet suu kočodii-uv tuše vuot lâi mottoom ive lamaš hyelkki motomáid njobžâpárnáid já vissâ tondiet suu nommân lâi šoddâm jo finnim njälgisseehâid vaalmâšin koijâdij kote lâi ubâ njobžâtáálu vildáámus páárnáš kale västidij lâi kiävttám ubâ iiđeed njälgisseehâi siskáldâs rähtimân kale ij lam kiergânâm nuuvt ennuv skilottuttiđ ko sust lâi lamaš nuuvt ennuv hitruus pargo sun tiäđust-uv váhá lâi skelmušâm-uv onne ko suoi lain ucánjihhii peessâm soottâđ pippârkákkutaigijn lâi lamaš hitruu leggistâllâđ já keččâlâddâđ kuábáš te vistig tiäivá taigijn stuorrâ kievkkânlaampun lâi-uv lamaš hitruus spellâ mut tot lâi nuuhâm toos ko pittá lâi lamaš nuuvt styeres já koorâs et tot lâi-uv cuovkkim ubâ mučis laampu lâi happiittâm toos kooskân já koskâlduttâm sunnuu sierâdem lâi lamaš viehâ suttâm kaandâkuáhtás kale tunnuu piejâččim hepânâššâđ jis ij liččii nuuvt huáppu lâi kullum ij kuittâg lam muštâlâm tast maiden kale ličij lamaš leikkušem kukken jis ličij kuullâm sunnuu pargoin tun lah kiessâm puoh juovlâlaahjijd pápárân koijâdij mestâ jo kiärgus láá vala lovmat lähjid kiesâhánnáá kale puávtám kyeddiđ laahjijd juovlâmuorâ vuálá vuálá vuoi hirmos sittágin kuáski párgádij lep vájálduttâm ubâ juovlâmuorâ siämmást tomâlij kuuvl kote lâi eidu tullâpellâst lieggiimin kolmum kepilijdis já juhâmin lieggâ kaakaos ko must láá taah kistuuh-uv aaibâs ráigánâm čaittâlij taid eidu táttum juovlâstáálust uđđâ kistuid toh kale vissásávt-uv liččii anoliih eeđâi jis jieh finnii taid te kalehân must-uv láá tommittáá kammâseh já suonah tyebbin ääitist et puávtám tunjin uđđâ kistuid kuárustiđ jis ličij nuuvt pyeri te kalehân tot tiäđust-uv suotâs ličij ko kaartâm nuuvt ennuv olgopargoin leđe et kepileh aaibâs kalmojeh tággáár kiistâruámčijgijn innig kolgâččii olgos ubâ moonnâđgin kuovlâi laasâst olgos já hirmástâlâi kustoo riävskáh išteh muorâoovsijn kale šadda korrâ muottalme ennuv vala láá ij tiäđáččii moinnii naalijn hyene ton ittáá juuhlán tääl kale ferttee joskâđ taid tovláid ovdâšijd luhâmist povvâstij lep forgâ finnim puoh pargoidân vaalmâšin já muu mielâst tot kale tiätá juhlijd pyere pyeri ko lah tieđe eeđâi taahân mun lam lii vissâ tehálâš-uv äšši ko toin naalijn kaačah lii kale lep vájálduttâm viežžâđ juovlâmuorâ ij lah iällám meecist njeidimin juovlâmuorâ mii juuhlán vuoi hirmos peeivih sittágin sivnádâlâi munhân kale täst tibi oostâm kuosâ viežžâđ kohân te juuvâm taam kaakaomuki kuárusin láá lamaš nuuvt ennuv muotâpargoh et lam aaibâs vájálduttâm ubâ ääši ennuv kijttoseh šuáhkádij já kaačâi jo liäibumuuvnâ kuuvl keččâđ maht njobžâkiŋkku já porkkanloová lijjii possuumin masa jo pyelih taah-uv evviseh sun hirmástui ko lehâstij uuvnâ uuvsâ toh lah ollágin puállám jeđđij láá nuuvt ruškâdeh já muččâdeh já maggaar njaalgâ haajâ tääbbin puátágin njunán nuuvt vissâ oppeet šuáhkádij oroi lemin vaibâm puoh ornimpargoost peesah vuoiŋâstiđ lohđuttij lii lamaš viehâ pargo puoh taam orniimist lii kale mieđettij njobžâpárnááh-uv láá čuuvtij eenâb taan ive ko tijmá jiemge ain nuuvt pyereest tieđe maht siigijn kolgâččij roossâđ kale iä lamaš tágáreh vädisvuođah kuássin ko hyelhih-uv assii aldasijn kullui oonij jieijâs aldemuin huolâ kale láá ääigih nuuvt muttum et illá tuástá uđđâsijdgin kuldâliđ eelliđhân ferttee ain ovdâskulij näävt puárisin-uv veik tyebbin tääbbin ollâ ahe ain kulluustâl-uv ijhân tot vala nuuvt puáris lah kullui mielâst lâi kale hitruus ákku mut motomijn aašijn taat kale aaibâs liijkás toovláš eelij-uv ain taggaar ääigist mast párnááh mielâstis kullii mainâsijd mut tááláá elimân jurdâččemvyevih kale iä ain mielâst heivim moonnâm kukkegin äigi ko njoobžah keččii tuđâvâžžân kieđâidis puátusijd lijjii rahtum njaalgâ kiŋkku luumukastik porkkanloováh já valmâšin kyerejum potáseh lijjii kiällárist vyerdimin ittáá peeivi lijjii täälvi várás vyerkkejum sukkârmyerjih moh lijjii stuorrâ nääpi siste lijjii liäibum pippârkááhuid já pulláid já toh lijjii pieijum kákkurasijáid maid lâi visesvuođâ tiet čiehâm tubdâmettum sajan ko tijmá puoh kahhuuh já puláh lijjii mahtnii lappum iijâ ääigi pyereeb njáálmán ige kihheen tubdâstâm et ličij puurrâm taid lâi vala-uv taggaar äšši mii väividij ko ij sun maaŋgâi koijâdâlmij maŋagin finnim čielgâs tast kii toos lâi lamaš sujâlâš lâi huámmášâm et njobžâpárnááh iä kuássin máttám puurrâđ maiden muálusthánnáá já muáluhhân taggaar puurâdmist vissásávt-uv liččii pááccám jis kiinii párnáin taid ličij váldám párnááh mudoigin kuássin luodâidis máttám čurgiđ jis ij jieš lam párnái seelgi tyehin vahtiimin te ij kolgâm keevvâđ siämmáánáál ige kihheen uážžum njiellâđ kahhuid já pulláid čuávjásis heerskuniälgásis njoobžah jurdâččii taid juovlâpurrâmušâidis te aaibâs jo juáhháást čääci kuáškui njäälmist kale jurdâččij syele tom-uv et uárbis njobžâpárnááh lijjii taan täälvi čuuvtij eenâb ko ovdil ige purrâmušvuárhást lam purrâmušah mahten ubâ táálván smietâi-uv jo maht koolgâi čuávdiđ tággáár vädis ääši liijká-uv sun keččâlij peessâđ tääl juovlâi ääigi luovâs tágárijn ahevis jurduin te tom kiergân murâštiđ vala juovlâi maŋa-uv meridij já keččâlij leđe ilolâš táálust lâi stuorrâ orroomviste mii lâi muččâdávt hervâttum lijjii puđâldâm ruopsis juovlâtaasnijd já juovlâeŋgâlijd alne lijjii čuovjis já vielgis kinttâleh lâi kuođđum saje juovlâmuorân mon sij ehidist aiguu vala pyehtiđ tupán já hervâttiđ kohân peri tom vistig finniiččij meecist tupán kuittâg lijjii jo pieijum vaalmâšin kuosâjyelgi paaldân lijjii išedâm já sij lijjii kuáddám puáldimmuorâid vaalmâšin viäskárân et ij kihheen tarbâšâm taid innig juuhlij ääigi olgon viežžâđ juovlah lijjii tuođâi-uv puátimin juovlâmielâ pajanij ko ubâ njobžâjuávkku čokánij piävdán kozzâđ juovlâsuohâd mon alne lâi kaaneel já sukkâr já juhâmuššân esken vuoššum saresoppá kale lii njäälgis kullojii njoobžah etâmin já juáháš puurâi nuuvt mielâstis et aaibâs vájálditij sárnum kuáđđám kievkkânân suohâd čielgij ij uážu kihheen eres puurrâđ lâi ettâm vyelgidijnis et sun ij kiergâniččii maassâd juovlâmuorâ viežžâmist ovdil purâdemääigi já sun ááigui-uv taan tovváá váhá maŋeláá purâdiđ muu suohâdist lii mandel čuorvij ilolâžžân suohâdist lii miinii korrâsijd eeđâi já tollij nierâs lâi finnim mandel mut sust lâi eidu lamaš päniverkkâ já sunjin korrâ mandel finnim ij lamaškin nuuvt hitruus äšši oppeet šadda purgâ eeđâi ko keejâi olgos nuuvt kustoo šadda šuáhkádij lii nuuvt korrâ pargo porgâm muottui kuáivumist onne nuuvt lii kale vaahâg kale iđedist ferttip puohah suu išediđ et finnip šiljo mahtnii putesin ovdilgo kyesih puáđiškyeteh eeđâi munhân te jo ettim-uv et puurgâ tot tiätá ko toh riävskáh uáinojii ištâmin muorâoovsijn muštottij tot purgâ toi riävskái uáinimist pyevti puáttiđ eeđâi sun ij ain vaijaam oskođ puoh tom maid puáris njoobžah näggejii lijjii aaibâs jieijâs vijsesvuođah moin kihheen eres ij maiden addim kale tot eidu tast puátá naggij juáháš tom tieđij et ij kannattâm riemmâđ naggiđ mongin ääšist lâi ain ton uáivilist et sun lâi vuoigâdist nuuvt ubâ nágáttâllâm paasij koskân já tego táválávt-uv lâi tääl-uv vuoigâdist aldasijn meiddei lijjii juovlâid rähtimin juovlâi viettim sulâstitij ennuv njoobžâi juovlâid mut toh ráhtojii taan ive váhá eresnáál ravvij párnááh leppeđ puoh kuulmâs tääl tommittáá stuárrum et uážžuvetteđ išediđ muu juovlâvalmâštâlmijn ive lii mii vuáru orniđ juovlâjuuhlijd ubâ nuáidisuuhân já äijiheh láá puátimin kolliđ já meiddei iänui já eehi já čeeci puáđigin joo kale sun-uv puátá siämmáánáál tii vilpeleh-uv puáttiv já iävá lamaškin tijmá tääbbin ko sunnust lâi eidu talle nuáidikurssâ monâmin lii kuittâg orniđ maailm hitruumus juovlâjuuhlijd ubâ suuhân já tääl hitruus juovlâtiijdâid koijâdij uáiniđhân lâš povvâstij ferttiim vistig elâččiđ kiällárist keččâmin maht mii juovlâpurrâmušah vajeh enni čielgij mij talle puurrâp juovlâpurrâmuššân koijâdij algâpittán láá tijmááh säpligseeibih tiptám taid vistig peeivipaštust kuoccâgmin já tastmaŋa toh láá lamaš jo kiiđâ rääjist sälttiliemâst kopšâmin láá esken possum cuobbuu čuárbpeleh lijjii eidu mudágávt kuápustâm et toh láá tääl šievnáál timánâm-uv láá mirkkâpooskah maid čohčuv nuurrim já kuškâdim mij puurrâp pajaldâssân vuárustis koijâdij tom mun jiem lah vala šoddâmgin smiettâđ mut vuoigâdisthân tun lah juovlâpeevdist ferttee pajaldâs-uv leđe liččii kuocâomeneh moi alne láá hervân sukkârliemâst vuoššum lapsemááđuh iävtuttij šiev juurdâ ilmosmij uccâ láá-uv muu mielâst aaibâs hirmâd šiev hersku toos oolâ puávtáččij pieijâđ vala veik loddááluujâid maid kale finnee muorâoovsij alne tääl tälviv-uv veik toh kale váhá vääniht láá-uv muu peeleest kale purrâmušlisto puáhtá leđe tieggáár eeđâi vistig mun ferttiim moonnâđ puuvdâst elâččiđ ij lah juhâmuš tuárvi já nuáidileeibihkin iä lah nuuvt stuorrâ juávkun vuojâ kale lii vala-uv leeibi oolâ ko tot lâi pááccám tijmáin juovlâjuuhlijn lâi puolâščukke cuovkkânâm já tondiet tot vuojâ ij lam siäilum ennuv vuojâpaakâid tobbeen aaibâs nuhtán stuorrâ kijttosijgijn elleeh ko toin naalijngis leggisteh šiev purrâmušâid meddâl pahudistij motomáid kalga leđe vorâs purrâmuš já mijjân vuot ij enni čielgij tij talle sivvâdávt ton puudâ ko mun lam käävpist enni kullui etâmin ovdilgo lappui olgouuvsâst puđâldiđ veik juovlâheervâid ton puudâ nuuvt kullui eeni uđđâ turbomoottorluvdá kirdelmin lâi vuálgám já párnááh uccii puđâldempiergâsijdis čuhheest juovlâheervâid tuoi áiguvettee rähtiđ koijâdij obijnis ááigum rähtiđ juovlâcuobbuid eeđâi mun rááhtám juovlâsäpligijd eeđâi ko mun esken aigum rähtiđ juovlâsäpligijd čiäruškuođij tuoihân kale pyehtivettee kuohtuuh rähtiđ juovlâsäpligijd ravvij šiev juurdâ eeđâi já rávhuttui moonnâm kuhháágin ko olgon kulluuškuođij suámálâš šuuđám vissâ piegâ taha eeđâi tobbeen kale piegâ eeđâi ko kaačâi kuovlâđ laasâst olgos mii jienâid tot talle lii koijâdij vissâ enni puátá vájálduttâm maidnii iärvádâlâi lah tuoi kuittâg ervid vilpelkyevtis lává puátimin já ko suotâs já kiljoin peivi uárbimpeleh já tuáivuttáin pyeri peivi tunnui-uv uárbimpeleh tuáivuttii tääbbingis mana já koijâdáin aaibâs pyereest čielgij lii moonnâm puuvdân já mij lep algâttâm juovlâpuuđâldmijd rähteen juovlâsäpligijd já ráhtá juovlâcuobbuid lii suotâs eeđâi muoi váhá išediđ koijâdij tiäđust-uv lopedij puđâldii mottoom áigáá já juovlâheervah kale šoddii-uv lii kale muu mielâst uáli jo toovláš konstâ juovlâid valmâštâllâđ kulluuškuođij nuuvt lii-uv miäđuštij maht te talle tii kuávlust rähtih juovlâid koijâdij kiävá älkkeht rammuustij taarbâš ko väldiđ nuáidiseehâ já váhá jurâttiđ tom ijge ááiján kuhháá juovlâvalmâštâlmijn rammui tunnust taggaar sekkâ talle koijâdij kalehân munnust lii eeđâi já kuáivui lummoostis uccâ siemin sehhii kuáivui lummoostis siämmáálágán uccâ sehhii táid sehhiid ko juurât te šaddeh kale juovlah kaandâkyevtis rammuustáin maht maka talle koijâdij ige ollágin oskom kaandâkuáhtás savváid láin tijmá tijdâkuursâst já tobbeen kale oopâi veikâ maid eeđâi čäittee talle maid tuoi mättivettee táátui liävus tääl te já mieđettáin jurâttij tijdâseehâs jorá lyeneh šaddeh mijjân adde te šoddii heerskuh rammuustij já keejâi peevdi oolâ lii nieidah povvâstii tun määti tijdâkoonstâid pilkkedij jurâttih ton seehâ vyestipiäiván párgádij tot tiäđustkin toin naalijn tooimâ ferttee jurâttiđ mietipiäiván joo ain sehhiim mietipeeivi já vyestipeeivi mieđettij šlunden čääiti talle mottoom eres koonstâ nieidah tattuu ko mun puávtám tuše oovtâ tiijdâ porgâđ peeivist pyevti eenâb porgâđ onne murâštij mondiet jieh nieidah koijâdii algâttâllee nuáidih iä pyevti nuáidušiđ tijdâsehháin ko ohtii peeivist lii tuše mottoomlágán miärádâs toh hárjuttâllee nuáidih taheh liijkás ennuv paaid vâi nieidah povvâstii miisun talle tábáhtuvá jis ton seehâ juurât puástusuundán koijâdij mun tieđe lah šoddâm koijâdiđ tubdâstij miinii kuittâg tábáhtuvá keččii tust kuittâg lii vala rijjâ tijdâ onnáá piäiván nuuvt lii-uv mieđettij maid mun kolgâččim tijjân haahâđ juovláid koijâdij veik juovlâkáálvuid táátui nuuvt juurâtškuođij tijdâseehâs jorá lyeneh šaddeh mijjân adde kulluuškuođij viäskárist puuŋkâs já ruojâ mii totkis lii nieidah koijâdii toh láá eidu toh juovlâkáálvuh tieđij muštâliđ sittágin mon ennuv tävvireh puohah hirmástâllii taah tävireh láá puáttám mun tieđe eeđâi enni lâi eidu kuorrim tien viäskár huolâtškuođij já tot kale suttá jis viäskár tievâ láá topârigeh nonnij tääl kolgâp raaijâđ taid tävvirijd ovdilgo enni puátá uđđâsist tom seehâ já vuolgât taid piergâsijd tohon kost toh pottii-uv kočoi ko mungin jiem pyevti kevttiđ tijdâseehâ ko ohtii peeivist eeđâi leppee tuoi-uv kale mitettes nuáidih mooitij te kolgâp kyeddiđ tuoid tävirijd tállân ááitán eeđâi tuoi já kale kolgâvettee itten iđedist tállân nuáidušiđ meddâl taid káálvuid ovdilgo enni koccáá joo kaandâkyevtis pahudáin nuuvt juáháš koolgâi išediđ viäskár kuorriimist já tävirij kyeddimist tievâi nuuvt et uuvsâ illá puovtij toppâđ näävt lusis peevdikis teehin koolgâi nuáidušiđ vaaidij já keččâlij luptiistiđ peevdijyelgi tot tuše poođij fáárust piäluštâlâi mun taid juovlâkáálvuid nuuvt tárkká šoddâm valjiđ eeni ij uážu ollágin lyeštiđ ááitán onne eeđâi mušteđ tom nonnij enni taarbâš maidnii ääitist te kolgâp mij talle tuámittiđ tohon mij porgâp oobižeh meridii pyeremus lii et ep jiennâd iänán maiden tain tijdâkoonstâin eeđâi lopedij orroođ joskâ tien ääšist táálust juovlâjuhlij valmâštâlmeh lijjii jo šiev muddoost ige onne tarbâšâm innig porgâđ ennuv čokkájii rávhálávt peevdist savâstâllii já lopâttâlii juovlâsuohâdis keččii laasâst maht muotâ vistig oroi kirdemin tuše ucánjihhii piegâ mield kuittâg oroškuođij tego ličij purgâškuáttám ain korrâsubbooht já korrâsubbooht moonnâm kuhháágin ko laasâi mield ij oinum innig mihheen toh riävskáh lijjii muorâoovsijn kiärduttij kale tiätá hirmâd korrâ puurgâ ij lappuuččii tohon puurgân te keevâi tovle-uv mottoom ko ij oskom puárrásij ovdâšijd riäpu huolâttij já jo kaađâi tom et lâi vuolgâttâm taam tággáár šoŋŋân olgos mij liččijm ton kuosâttáá-uv pyereest piergim huolâtškuođij tego tääbbin siste-uv tubduuččij tuot purgâ kulluustij já kiesâi ulloliijne jieijâs pirrâ vissásávt toppâm uuvsâid sun koijâdij párnáin huápust išán čuárvui kievkkânist tuot kandâ oppeet lii tobbeen skelmušmin smietâi ovdilgo pajanij stovlistis tääl huápust čuorvij uđđâsist já oroi lemin tuođâi eres-uv njoobžah tuámittii kievkkânân keččâđ mii eeđijd te lâi pajedij kieđâ njäälmis oovdán já mestâ jo huuihij ij tiättám lâi-uv nievdâmin vâi kocemin sun kocemin lâi ko kerd capcim-uv povčâgitij suu kieđâ kiällárist pajanij assaas suovâ aaibâs taggaar suovâ tego miinii ličij lamaš pyelimin hirmos te tot puolâščuhe uđđâ moottor lii vissásávt-uv cokkânâm huuihij čääsi huuihij pyeremus et ep leehâ ollágin tom kiälláruuvsâ smietâi tuom tuulâ ferttee časkâttiđ meridij lehâstij kiälláruuvsâ já tiškâlij čäci-iäbbár ponneest orroom čääsi kiällárân suovâ muttuuškuođij ränisin já váháš áigáá keččin nuuvâi suámálâš tullâpuálu smietâi jiänusân assaas suovâ ige tot mahten haajijdgin tobbeen ij lamaškin mihheen pyelimin iävtuttâlâi mii suovâid tot talle maka ličij imâštâlâi mun tieđe eeđâi palojienáin juovlâpurrâmušah huolâttij já kuovlâi vala-uv kiällárân toh pillâšum koijâdij nuuvt vissâ láá šuáhkádij kale uáinoo tuođe mut tot lii aaibâs čápudâm porkkanloová-uv lii čapis čunnui vyelni tääl juovlâjuhlijgijn kalga smietâi mist iä lah amnâseh nuuvt ennuv innig et uđđâ juuhlijd puávtáččijm rähtiškyettiđ huolâttij purrâmuš ij vissásávtkin pijsáá täälvi várás munhân kale ettim esken jo et mun oinim ennuv riävskáid algâttij mut kihheen ij ostâm tääl suu riävskámainâsijd kuldâliđ čiäruškuottii mij finniigin juovlâjuuhlijd jis mij kuittâg mottoomlágánijd juuhlijd ornip toimâttij mut illá oskoi jieškin sanijdis keččâđ vuot čuorvij miisun tuon kaandâst täälkis lii eres njoobžah suorgânii ilbis suovâ lii pilledâm kievkkânist meiddei mii vistekáálvuid čaittâlij nuuvt tuođâi-uv lâi-uv vistekáálvuh lijjii tyebbin tääbbin čápudâm já kuorbâm ep tiäđáččii et lep jiejah porgâm tääbbin juovlâi oovdân te ijhân ohtâgin taam kale oskoččii eeđâi tungis lah tääbbin porgâm tenttaaškuođij mun lah maiden porgâm tiäđáh te esken mun-uv teehin poottim lii tuotâ eeđâi kii taamkis lii porgâm suutâi tállân tubdâstiđ kihheen ij jiendâm maiden kihheen tiättám tomgin moin aigijn tot lâš tábáhtum lii-uv čuuvtij viärráb tábáhtus ko tiijmáš juovlâkahhui lappum pahudistij suáitám poolisân meridij já vyelgiškuođij toimâttâhrakânusân suáittiđ kievkkân olgouksâ peškittij áávus já kiddâ ij oinum mut aaibâs tego kiinii ličij puáttám siisâ já faškâstâm vala lättee tievâ muottuid tieđe puáđáh-uv toin juovlâmuoráin koijâdij ko juurdij et uuvsâ lekkee lâi jo et čájádih tohon miäcán tággáár puurgâst kihheen ij västidâm tuš paccii kuávdoo lättee njoobžâi njunán šliämádij taggaar opsâ maid sij iä eellimstis lamaš feerim tollij njunestis kiddâ ubâ táálu háisu párnááh čuorvuu huápust ton kiälláruuvsâ kiddâ kočoi maggaar kuocâhaajâ tobbeen šliämu hirmástâlâi tuon olgouuvsâ lehâstiđ sun toimâttij tääbbin pyevti vuoiŋâđgin innig ij tot kuocâhaajâ puáđigin kiällárist eeđâi lii tuot muotâleeji mii tyest lättest haajijd nuuvt tuođâi-uv lii nonnij kuocâhaajâ ij lah ij tuŋgijáá alnegin eeđâi já viežâi jo čurgimpiergâsijd valmâšin lekkâm váhá išedij nuuvt et viärráámuuh kuocâhaajah láppojii olgos já párnááh suopâlistii muottuid lyeniseehâ siis te kalga huápust tuálvuđ tuon seehâ lyenisajan toimâttij ep peesâ uuvsâst olgos čuorvij maht totkis lii máhđulâš iärráseh imâštâllii tuon kuocâseehâst ferttee mahtnii iärun peessâđ meridij uuvsâi oovdân lijjii ittáám tagareh vaskâmeh maid njoobžah iä lam eellimstis uáinám te tuođâi-uv uárbis njobžâtáálust lâi huolâ purrâmušah lijjii pillâšum já vistekáálvuh kuorbâm ij lam uáinám oovtâgin puátimin siisâ ige monâmin olgos ige cokkitmin maiden toi vaskâmij čoođâ moh lijjii fakkist ittáám pálgá oolâ já laasâi oovdân kihheen liččii peessâmgin jotteeđ luodâid kyeđehánnáá viärráámus äšši lâi tot et lâi ain-uv čuoigâmin meecist ige kihheen lam šoddâm koijâdiđ sust tomgin mon kukken sun lâi vuálgám muorâ viežžâđ kale šaddeh maailm ahevumos juovlah čiärui lah njálgáh iä lah juovlâpurrâmušah ij lah ij mihheen tääbbin mun ááigum-uv peivijnân peessâđ algâttij juovlahhân láá toos eidu mudágis äigi jiem ááigu vala jäämmiđ čiäruškuđij kolgâp tääl maidnii porgâđ et peessâp meddâl tääbbin mij talle kolgâp porgâđ koijâdij šlunden kolgâp viežžâđ iše eeđâi mun kale vuálgám suáittiđ poolisân ko esken jiem kiergânân sun meridij uárbis njobžâpárnái táálu áinoo puhelin lâi toimâttâhtuuveest mii lâi eres rakânusâst nube keččin šiljo kale keččâlâm käälliđ tuon vaskâm čoođâ eeđâi jeđe vuolgij käälliđ vaskâmân išediđ muu huuihij ko sun vuájuškuođij njoobžah kiškuu mon voijii et finnejii vuot siisâ tohon kale täin naalijn peesâ ferttij tuođâštiđ keerdi sun kaađâi tom et ij lam šoddâm skappuđ kietâpuhelimijd sun lam suovvâm taid táálustkin kevttiđ ko suu mielâst toh onnii aaibâs liijkás korrâ laarmâ sun kale lâi taggaar uástám ko taat ij tonttáá innig pargostis piergim vuoi kale ij lah puorijn ovdâšijn ko tággáár pärttigis kiävá sivnádâlâi peri ij liččii tuálvum purrâmušâid tondiet ko näävtkis lep tuhledâm jiem kale lah siämmáá uáivilist eeđâi juovlâi rähtim nuuvt hirmos tuhledem pyevti leđe ubâ täälvi šiäštám heerskuid jieččân njäälmist eidu tai juhlij várás kale láid mut toh-uv heerskuh láá pillâšum joođhij kolgâččij pyerebeht-uv tast huolâ anneeđ et ive jyehi piäiván ličij kuittâg nelgipittá kullui etâmin sun-uv muštottij tääl tast maid esken lâi jurdâččâm purrâmuš ij piisááččii ubâ ihán láá mii meccisaveheh koijâdij oovtah meccisavehehhân taan táálust láá-uv já lii toigijn čuoigâmin västidij te kihheen ij tieđe et mist lii tääbbin eeti čiärui elehân tääl mij maidnii vala hoksáp jeđđij majemustáá talle ko puátá já kyesih puáđiškyeteh te mij lep piäluštum iä sijgin peesâ teehi siisâ naggij já čiäruškuođij ain korrâsubbooht toh ubâ uáinigin et táágupeht lii táálu mon vuoigâdist tast lâigin lâi njiäidám mučis stuorrâ peesi já čuoigâi maassâdkulij sun lâi pieijâm kiälkán mon sun keesij maŋŋeelstis peivi tassaaš kale lâi lamaš paas savâdâh mut tääl lâi luhhoost älkkee čuoigâđ já meccisaveheh aaibâs kirdettii suu ovdâskulij ij orroom ollágin lussâdin puátimin šiev juovlâšoŋŋâ jurdâččij puáđidijnis sun peesâi uárbis njobžâpárnái táálu aldasáid sun huámmášij et puoh ääših iä lamaškin oornigist kogopeht tot táálu täst lâigin smietâi jiänusân tot muu mielâst táágu lâi ko mun vuolgim kuittâg lii tuođe täst lohá njobžâpárnááh staavij postâloovást sun kustoo olmâ čujottâsâst lâi keejâi tärkkilubbooht te oinuihân tobbeen poccee-uv káátu alne mut ubâ táálu lâi pááccám ollâ vaskâmij tuáhá já päälgis lâi meiddei assaas muottuu vyelni tääbbin lamaš miinii páihálijd puurgâid ko tánávtkis tyegárijd vaskâmijd lii ráhtám sun smietâi tego tääbbin ij liččii kihheen ubâ táálván jottáám sun keejâi pirrâsis te ij sun kale uáinám maiden mii ličij tuárjum purgâjurduu ige sungin lamaš maiden puurgâid uáinám jođedijnis lamaš hirmâd jo šiev tälvišoŋŋâ kale jiem toin uccâ muotâkuáivoin ollágin piergii ige must jiešalnees täst lekken kuáivu ko tolvum tom maassâd ááitán sun joođhij smietâdem já keččâlij ain-uv kavnâđ jiärmálii čielgiittâs vaskâmáid tääbbin kale kihheen lah iällám pálgáidgin avraamin et vaskâmeh tast liččii šoddâm luhhoost tobbeen njoobžâin lii ennuv purrâmuš siste kuittâg niälgu jurdâččij sun mahten puáhtám tom tiettiđ et puoh juovlâpurrâmušah lijjii pillâšum kuáivui lummoostis kietâpuhelin kale ferttiim suáitistiđ já koijâdiđ mii tobbeen lii tábáhtum veik kiinii ličij eelâšmin toimâttâhrakânusâst kihheen ij västidâm saatij vyerdiđ-uv mulijdij kale suáitistiđ avrammiäštárân já táttuđ sust iše meridij avrampalvâlus kullui avrammiäštár jienâ puhelimest lii tiervâ tiervâ te tohon kulloo mist lii tääl tuođâi-uv tábáhtum miinii suámálijd jiemge mun tieđe mii te avrammiäštár iärvádâlâi ko ubâ uárbis njobžâpárnái táálu lii vaskâmij tyehin tiijme verd lam lamaš juovlâmuorâ viežžâmin já ton ääigi ko lijjim meddâlist táálu lii pááccám assaas vaskâmij tuáhá kale jiem lah maiden puurgâid uáinámgin meecist tothân lii suámálâš mijgin lah tobbeen tääl onne iällám avraamin ko ij toos lah lamaš tárbu pyevti vuolgâttiđ kiännii teehin avrain já stuorrâ kuáivummašináin jiem peesâ siisâ ko ubâ päälgis lii kiddâ já jurdám et iärráseh láá vala táálu siste tuš uáinoo táálust kale mij puáttip tijmepele keččin lep tobbeen ennuv kijttoseh eeđâi já toopâi puhelin paasij vuordâččiđ iše tobbeen kihheen pääihist čuorvij tohokulij kost tieđij táálu lemin čuorvij uđđâsist já vala uđđâsist kihheen ij västidâm iä liččii tuššâm tohon mahtnii monnii hirmos päärtist sun huolâttij moonnâm kuhháágin ko avrammiäštár vuojij turâštij avra-autoin išán tun lah-uv avrammiäštár čuorvij ko ooinij vuordâčmin luoddâpellâst já kolgâččim tuon pálgá mield peessâđ siisâ čuorvij maassâd já čaaitij ubbâsân tot kale lah njobžâriäpu tääl aaibâs jo semmuumin avrammiäštár eeđâi tágáreh vaskâmeh pelnub tiijmest šoodâ sun eeđâi kale ij lah lamaš maggaargin luoddâ ige maađij ij kuhes ááigán nuuvt mun-uv kale eđâččim jis liččim tun tot lii munjin-uv oskomettum äšši mist láá ennuv eres-uv pargoh ko tääbbin tušij tiet vuojâččiđ tagarijd vaskâmijd keččâmin moh láá šoddâm ubâ kuhes täälvi ääigi kale ferttiim vyelgiđ tääl maassâd nube keeji ferttee avrađ juovlâoornigân et puohah peesih juovlâkiirkon tego uáináh já tiäđáh-uv te tyebbin vissásávt-uv lii uárbis njobžâpárnái táálu jis pyereest keejah te poccee kale ain-uv uáináh tääl kale ferttiih oskođ muu et pelnub tiijme lijjim meddâl juovlâmuorâ viežžâmin já eidu tyest moonâi päälgis mon mield čuoigim táálu kuvlân meddâl poccee kustoo tuođâi-uv uáinoo tohon táálun eres-uv päälgis ko ij lah lii áinoo päälgis tohon vaje toollâđ áávus eenâb pálgáid ko taat lii mudoi-uv viehâ muottiis saje vissâhân mun ferttiim išediđ tuu avrammiäštár eeđâi veik illá oskoi toos maid čolmijdiskijn ooinij já maid eidu lâi kuullâm vuojij kuáivummaaššin-uv uárbis njobžâtáálu kuuvl kale ij avra-autoingin peesâ sun eeđâi vistig kuáivuđ tyein stuorrâ kuáivoin vaskâmijd váhá ucebin moonnâm kuhháágin ko mašineh huurááškuottii muotâkeerdih sirdojii tyebbiláá já päälgis iđeškuođij vuot uáinusân uárbis njobžâpárnái táálust lijjii kuullâm mašinij huurám kulloo miinii mašinijd huuráámin kuldâlškuođij vâi imâštâlâi já moonâi jieš-uv kuldâliđ nuuvt tuođâi-uv toh teehin puátimin vâi tuš lappâd vyeijimin mii huuihij kihheen ij kuullâm suu jienâ laarmâ čoođâ puohah teehin išán čuárvuđ meridij mun eeđâm te huikkep oovtâ jienân iše sij talle ferttejeh mii kuullâđ puohah njoobžah čuorvuu nuuvt korrâsávt ko sii čuddust vuolgij kihheen ij västidâm mašinij huurrân kale poođij ain aldeláá láá huámmášâm et mij lep pááccám vaskâmij tuáhá ilosmij moonnâm kuhháágin ko mašineh oinuuškuottii jo mon suotâs ko poođijd išán čuorvij ko ooinij mašinijd moh koivuu vaskâmijd meddâl iššeest kale lâi vaigâd oskođ et tääbbin vaskâmij tyehin lâi táálu avramäijihkyevtis tubdâstáin tuot lâi nuuvt nággár adelâm piärán jieh lahkin čájádâm tom korrâ puurgâst ilosmij puurgâst imâštâlâi tääbbin lamaš nuuvt korrâ muottalme lii kale ko ubâ táálu paasij muottuu vuálá paab puurgâ jiem kale lah kuhes eellimstân uáinámgin čielgij tot tieđij ko toh riävskáh uáinojii čokkáámin oovsij alne vuot algâttij mi- mii immâšijd tääbbingis háisu koijâdij já tollij njunestis kiddâ jis eeđâm mut mun kale lijjim vuordâčmin njaalgâ kiŋkkuhaajâ puátimin njunán tego tääbbin miinii ličij kuoccâgmin lii tuot sekkâ čielgij seehâid totkis lii imâštâlâi nuuvt puohah čielgejii mii lâi tábáhtum taan kuosâviežžâmpuudâ illá oskoi maid kuulâi muotâpuurgâid tot talle lâi kii te leggistij tyeid kuocâmuottuid siisâ smietâškuođij kihheen ij sunjin máttám tom čielgiđ juovlâpurrâmušâi tuššâm lii kale hyenes äšši kalga aaibâs äššin väldiđ eeđâi munjin tom kietâpuhelimâd eeđâi ááiguh-uv jur tun toin suáitiškyettiđ lah ain tágárijd piergâsijd vajedâm povvâstij jiem vaijeed ko lii olmâ äšši kullui já puunjâi poolis nummeer poolisist puhelimest kullui puhelimest tääbbin uárbis njobžâpárnái táálust suáittá pyeri peeivi pyeri peeivi lii tääbbin tuođâi-uv eeti láá tuššâm vistekáálvuh kuorbâm já vala hirmos vaskâmeh ittáám táálu pirrâ veik eres saajeest ij lekken lamaš purgâ totpâ lii-uv merhâšittee äšši poolishovdâ kullui etâmin halijdah et mun poorgâm sun joođhij puávtáččij puáttiđ teehin váhá keččâđ kii taam lii porgâm meiddei finniđ iše puoh luámáttuvâi tevdimist et finnip kostnii uđđâ njobžâkiiŋku juovláid já eres-uv juovlâpurrâmušâid ij lah innig ij mihheen maid njáálmán pieijâđ já itten kolgâččii leðe juovlâjuhleh kale mun puáđám poolishovdâ kullui kuittâg puoh luodâid kuorrâđ já kuullâđ vala tuođâšteijeid-uv tobbeen aaibâs forgâ ennuv kijttoseh eeđâi já toopâi puhelin maid te poolis eeđâi koijâdij puáttiđ teehin västidij vuoi ko pyeri eeđâi juovlavalmâštâlmeh-uv pessii älgiđ ko poođij pááikán puuvdâst lijjii kieđah tievâ tävirijn já sun illá koostâi toigijn uuvsâst siisâ párnááh sun eeđâi tist lii moonnâm párnááh ettii láá jo juovlâkyesih-uv eeđâi já tuoi leppee puáttám ij lah kukkegin äigi tassaaš eeđâi kuás iärráseh puátih enni koijâdij iđedist toh esken aiguu kirdeliđ čielgij já eeni uđđâ turboluuvdáh iä lamaš vala puáttám luvdákápuluvah láá nuuvt maŋgii cuovkkânâddâm majemui aaigij et iävá suoi toigijn innig tuostâm nuuvt kuhás kirdeđ tot kale lii aaibâs iberdettee enni västidij leppeđ-uv tij faallâm kuossijd jo juhâmuš enni koijâdij lah kale lep tääbbin puđâldâm já já lává čaittâlâm nuáiditáiđuidis rammuustij mut jooskâi sárnumist ko uuigâi suu toin naalijn et lâi pyeremus orroođ joskâ kejâstij nuáiditáiđuidis suoi lává čaittâlâm talle toh tijmááh nuáidikuursâ uápuh vâi iän muoi nuuvt ennuv vala määti västidij já nuuvt ubâ äšši mestâ jo vájáldui ko enni tuámittij kiällárân tävirijd tuálvuđ suigen enni lah ááitán monâmin huolâtškuođij sun huolâttij tušij tiet lâi monâmin tuše kiällárân kost eres-uv juovlâpurrâmušah jo lijjii moonnâm kuhháágin ko nuáidienni kaačâi maassâd kiällárist kii immâšijd lii puurrâm mii juovlâpurrâmušâid sun koijâdij tobbeen lah kihheen iällám västidij kiinii tobbeen lii kale iällám enni eeđâi tobbeen luuvdái luodâid muottust kiällár lâi aaibâs kuárus keččii kyeimi kuáimásis tot šoodâi ton seehâ juurâtmist tuámittij ettâđ seehâ juurâtmist enni koijâdij čielgiistij čuddus já algâttij várugávt te lii pyeremus muštâliđ iännásâd nuuvt vissâ lii miäđuštij tuoi kaandâkyevtis leppee täälgis lamaš skelmušmin enni koijâdij sunnust nuuvt párnááh muštâlii já tijdâseehâin já tast et juovlâpurrâmušâi finnim tijdâkonstâigijn ij lam luhostum mut kale lâi máttám nuáidušiđ juovlâkáálvuid kost toh juovlâkáálvuh talle láá enni hirmástâlâi kuodijm taid ááitán muštâlij mondiet ááitán enni imâštâlâi ko ep halijdâm et uáináh mon tievâ mii veeskir lâi eidu tom salkkim ruáhásij tun lahkin suttâm mijjân koijâdij enistis jiem lah kale hirmâd iiloostkin ko tágárijd saavâid kuulâm mut jiem kale lah nuuvt hirmâd suttâmgin jieš-uv et algâttâllee nooidijn maaŋgah tiijdah maneh eresnáál ko maid sij uáivildeh mun-uv tom muštám ko eidu algâttâllim mii tunjin talle tábáhtui párnááh koijâdâlškuottii mun muštâlâm tast mottoom eres tovváá enni iävtuttâlâi ko muštâl rähis enni tääl tátuškuođij ko mottoom eres tovváá enni eeđâi nanosávt sun kuittâg muštâlij et lâi vahâgist nuáidum naaburtáálu tagarin et tobbeen iä uuvsah lekkâsâm iä mahten maht toh talle olgos pessii párnááh koijâdii sij kolgii vuáimálub nuáidi iššeen suáittiđ enni muštâlij tot nuáidiäijih lâi uáli jo puáššáá kale mun tast motomin muštâlâm tijjân enni lopedij ij lah kuássin nuuvt hirmâd hävski tot jis suu tijdâ ij luhostuugin mahtsun toi purrâmušâigijn talle kalga smietâi jiänusân tast huolât nuuvt čuuvtij lohđuttij toos koonstah kávnojeh magareh koonstah te talle koijâdistij pyehtip älkkeht kuorrâđ hajâluodâid kuus kulij purrâmušah láá šoddâm västidij lii luhhoost nuuvt viehâvis opsâ et purrâmušâi kavnâm kolgâččij leđe uáli älkkee tun talle porgih puástud ain koijâdij vahâgist jurâttim tijdâseehâ mietipiäiván ko tom koolgâi jurâttiđ vyestipiäiván maht kejij tot ubâ lâigin smietâi ko ij valagin nuuvt pyereest muštám kuus kulij lâi vyestipeivi já mietipeivi lii aaibâs táválâš feilâ algâttâllee nuáidán jeđđij kulij tun talle čuožžuh já kuus lijjih nuáidumin taid purrâmušâid koijâdâlâi ain čuožžum njune tuon laasâ kuávlun halijdim tuon peevdi oolâ eeđâi já čaaitij kievkkân kuárus peevdi oolâ na talle kale tiäđám tuárvi enni kullui já usâstâlâi tijdâseehâs čapis nuáidihamittis siste veik kii koijâdičij tist maid te eppeđ uážu sárnuđ maiden ovdilgo juovlâpurrâmušah kávnojeh koskânis eppeđge eres huáđđoigijn hajâluksâ ij kyedi mii já karttâp maassâd pááikán koolgâm orroođ aaibâs joskâ tast ovdâskulij ko lam luuhâm tijdâveerstâ já lii tuše ohtâ nuáidikonstâ piäiván já must kyehti ep ep uážu tijjdâid tuhlediđ kale mij orroop joskâ párnááh lopedii mondiet tust láá tuše kyehti tiijdâ piäiván koijâdij enistis tondiet ko jiem lah nuuvt hirmâd vuáimálâš nuáidi västidij kuittâg tágárijd tiijdâid áppádâm porgâđ et ij taarbâš vyelgiđ kuuvl iše táttuđ lii muodoi-uv lamaš viehâ hoppuus äijih majemui aigij lam luuhâm tijdâveerstâ te kirdelep tállân pieijâđ lieggâ nuáidikappeer uáiván ain ravvij tij valmâšeh te lep párnááh ettii tästmaŋa ij innig säänigin váruttij nuáiguttii uáivis já urruu ibbeerdmin maid tárguttij juurâtškuođij tijdâseehâs mast kulluuškuođij aaibâs imâšlâš šuuđámjienâ mon párnááh iä kuássin ovdil lam kuullâm muulijdškuođij já luvâškuođij tijdâveerstâ ráhtoo juovlâevvis vuáttoo luvdá kirdeet mii niälgu ij tijdâsekkâ orostij keejâi párnáid já seevij sii puáttiđ luuvdá siälgán sun lâi uástám nuuvt stuorrâ turboluuvdá mon siälgán juáháš pyereest šietâi moonnâm kuhháágin ko ohtuunis joskis luvdá oinui kirdemin skaamâ čoođâ ollâ varij paajaabeln pieggâ šuuđái noidij peeljijn oovtâ nuáiditiijme kirdem maŋa joskis nuáidiluvdá siäivui lâi tääl nuuvt viehuv et oopsij tom lappum juovlâpurrâmušah ferttejii leđe hirmâd alda nuáidipárnááh njuškejii meddâl luuvdá seelgist vyeijilij vala luvdáin ko sun koolgâi kyeđđiđ tom taggaar sajan kost tot ij kuittâg tállân oinuuččii keččii pirrâsis lijjii kustoo siäivum mottoom šiiljon mottoom ääiti tuáhá lâi kustoo stuorrâ muottiis šiljo kost nuáidipárnái mielâst urruu asâmin mottoomlágán huáđđooh tast sist ij lam maggaargin tiätu lâi sevŋâd et ij kihheen lam uáinám sii siäivum veik turboluvdá kale lâi annaam viehâ korrâ jienâ siäivudijn tot kale liijká-uv lâi lamaš viehâ joskis já mudágis vuájáán keččii koijâdâllee čolmijgijn kuus kulij täälgis kolgâččij vyelgiđ sevilij párnáid kuus kulij väzziliđ tääl párnááh-uv jo oinii hajâluuvsâ tuálvumin táálu kuuvl ääigi tuše lâi čuávvum hajâluuvsâ já párnááh lijjii čokkám luvdástoovlijn seelgi tyehin já kejâdâm maisemijd tääl sij kallii táálu kuuvl assaas vaskâmij čoođâ ko ij tohon luoddâgin orroom monâmin táálu nube peln kale lâi-uv luoddâ mut tobbeen čuožžuu motomeh huáđđooh sáárnudmin já tohon kale ij lam tääl ollágin pyeri moonnâđ tom tieđij jis toh huáđđooh veik mahtnii volliittii teikâ lijjii mudoi mahtnii varâliih paccii keččâđ huáđđoid määđhi keččin sij oinii et hajâluksâ čielgâsávt-uv nuuvâi huáđđoi alda lâi vaskâm alne mottoomlágán vielgis sekkâ lijjii aaibâs vissáseh tast et sii juovlâpurrâmušah lijjii nutkum eidu ton vielgis seehâ siis sevilij et tien seehâ sij ferttejii tääl mahtnii toppiđ já finniđ fárusis tot ij lamaškin meendu älkkee ko ij uážžum sárnuđ maiden sevilij párnáid puáttiđ fárusis já nuuvt nuáidih keččâlii njaahâđ aldeláá poolisauto lâi eidu orostâm uárbis njobžâpárnái táálu kuuvl monnii olgos keččâđ njobžâpárnái mielâst lâi hirmâd suotâs uáiniđ olmâ poolisauto mii vuojij piilih njurgon peeivi já čuorvij ko ooinij pooliskuáhtás paijaanmin autost olgos pyeri peeivi tijjân-uv já västidáin peeivi ettii eres-uv njoobžah já pottii aldeláá kuldâliđ mii täälgis tábáhtuuččij tot juovlâpurrâmušâi pilledem lâi tábáhtum koijâdij tot lii tábáhtum nonnij kievkkân vistekáálvuh-uv láá tast siämmást kuorbâm čielgij pooliskuáhtás mulijdij jiečânis tallehân tääbbin lii-uv mijjân pargo ko čielgip taan tábáhtus sun joođhij láá-uvgis tääbbin tii juávhust tuođâšteijeeh taan tábáhtusâst koijâdij munhân kale lijjim eidu ton tovváá kievkkânist čielgiiškuođij pyeri iärráseh kiäh oinii tom tábáhtuumin ain koijâdâlâi mij iärráseh kale tállân poođijm tohon keččâđ tastmaŋa ko lâi mijjân tom almottâm joođhij lii-uv uáli jo muálkkáás äšši jurdám et koolgâm kuullâđ ~tii puohâid meridij tehálâš tiettiđ lii-uv kihheen uáinám teikâ kuullâm maidnii eromâšijd ovdilgo taat pärtti sattui ličij vuohâsumos saje savâstâlmân koijâdij kalehân tuot toimâttâhrakânâs toos ličij šiev saje mut ko tot lii vaskâmij tyehin puáhtá-uvsun siisâ táálun moonnâđ koijâdij tiäđust-uv puáhtá eeđâi muoi pääcciđ olgos sierâdiđ koijâdij poolisijn kale muu peeleest västidij ellee moonâ meendu kuhás ko kuittâg tun lah aaibâs tehálumos tuođâšteijee iän muoi moonâ kuhás aaibâs táágu šiljoost lopedij kuittâg kalga moonnâđ tutkâđ rikkoossaje tuohu siisâ meridij tobbeen kávnoo miinii tuođâštâsamnâstuvâid-uv tun tobbeen suormâluodâid joo kalehân mun puávtám tom porgâđ lopedij päccee tuoi njobžâkaandah teehi sierâdiđ te mij iärráseh vyelgip jo siisâ meridij tääbbin olgon vala miinii tagarijd mast lii tuođâštâsárvu jiem kale tieđe smietâi tuot kuocâ lyenisekkâ taggaar koijâdij tobbeen seehâ siste lii koijâdij jiešalnees muottuuh moin lii aaibâs hirmos kuocâhaajâ kirdii siisâ talle ko puoh taat tábáhtui västidij ep leggist vala tom meddâl kuulâm ubâ mainâs te puáhtáhân talle ton seehâ siis-uv kuovllistiđ kuoskâ ton seekân kaandah iän vissásávtkin kuoskâ lopedij háisu nuuvt hirmâdávt iärráseh monnii siisâ já já paasijn olgos šiiljon tun tääl tuuđhah váhá taam pirrâs já tastmaŋa vááldáh taid suormâluodâid meridij täst algâttâm pooliskulâmijd et peessâp jieškote-uv motomin juovlâid viettiđ veik tun puávtáččih vistig muštâliđ maid tun lah kuullâm já huámmášâm kale tot pyereest suápá västidij já čuávui kuáivui lavhâstis tiättur piejâi tom peevdi oolâ já keččâlij finniđ tom joton ubâ noomâd koijâdij muu puohah koččoh tuše ko taat piergâskin ij tooimâ nuuvt ko kolgâččij toskádâlâi šeštih ige lah ruttâ uđđâ tiäturângin roosâi tiäturáin ääigis jeđe viijmâg finnij tom mahtnii joton maht tot tuu nommâ lâigin joo eeđâi já čäliškuođij lah lamaš ennuv olgopargoin ovdâmerkkân muotâpargoi ääigi huámmášâm maidnii epitáválijd lah kale eereeb tuoid hirmos vaskâmijd moh ittii ton ääigi ko lijjim juovlâmuorâ viežžâmin meecist kogopeht tun tom muorâ sáhhájihkin tyebbin na togopeht kale lii loválâš sáhháđ juovlâmuorâ eeđâi tottá vissâ jieijâs meecist tom uážžu sáhháđ eeđâi nuuvt muštâlij jieijâs muotâpargoin já muorâviežžâmmääđhist mun kale áiguččim toohâđ rikkoosalmottâs tuoin vaskâmijn joođhij vâi imâštâlâi já ruohâi uáivis kale lii puoh komálumos rikkoosalmottâs maid ubâ virgestân lam kuullâm šaddeh aaibâs jiešalnees puurgâ ääigi já kiäm te vaskâmijngis puávtáččij talle sujâttiđ táválávt tot kale lii-uv nuuvt et vaskâmeh šaddeh jiešalnees mut ko tot purgâ ij oinum eres saajeest ollágin eereeb táágu taan táálu puotâ táálun šoodâi ollâ reekkig muottui sirdemist ko ferttijm tiiláđ avrammiäštár išán lam jieš jieččân kuáivoin piergiittâllâm mut ko ubâ táálu lâi pááccám muottui siisâ taha rikkoosalmottâs vaskâmijn čalâččij tiättursis kulluuškuođij fakkist já jienâ olgon eeđijdsun tobbeen täälgis lii koijâdij já kaačâi olgos keččâđ tääbbingis tábáhtuvá koijâdij ooinij já kiškomin háisoo lyeniseehâ nube keejist já ton nube keejist hiäŋgájii suámáliih čapispiivtâs huáđđooh kiäh tijgis leppeđ koijâdij huáđđoin lijjii veik mon kales ige sist ohtâgin jienâdâm maiden mut sij tuše kiškuu lyeniseehâ tom seehâ suámáliih foostâgeh čuárvui já kiškoi nuuvt korrâsávt ko voojij jisbâ mun tääl váldáččim tom seehâ meridij já väzzilij tuárroo párnái kuuvl ko taat sekkâ háisu eeđâi já leggistij seehâ kukkeláá já kiäh tijgis leppeđ koijâdij huáđđoopárnáin taah iä jiendâm maiden kii tistkis lii njuohčâm tuálvum joođhij njoobžah lijjii kuullâm tuárrum já lijjii puáttám keččâđ olgos tun viežah kietâruovdijd te tuálvoon tyeid huáđđoid kiddâgâsân váháš ááigán tobbeen sii njälmi mahtnii lekkâs lyeniseehâ kuuvl iiđij kostnii stuárráb-uv huáđđoo já tolliiškuođij lyeniseehâst kiddâ taarbâš sii kuussân tuálvuđ stuárráb huáđđoo čielgij lep puáttám viežžâđ mii juovlâpurrâmušâid moh láá kustoo pieijum tuon seehâ siis tij-uv uážžuvetteđ sárnuškyettiđ ko tolliim taan seehâst kiddâ stuorrâ huáđđoo čielgij huáđđoočivgáid háisoo kuocâseehâst kale iä lah juovlâpurrâmušah huuihij jis toh iä eres tiiŋgâid lah väldimin ko tuom kuocâseehâ te liččih ilolâš ko tom tuálvuh meddâl eeđâi sekkâ ij vyelgi kuussân ovdilgo mun lam kuullâm mii seehâid tot lii meridij jis mun vistig uážum čielgiđ stuárráb huáđđoo algâttij lam peeivi tuoh kuulmâs láá muu nuáidipárnááh tuoh kyevtis lává muu hyelkkipárnááh peeivi párnááh tuáivuttii keččii nooidijd imâštâlân mii te tiigis teehin puovtij koijâdij vyerdibâ ko mun muštâlâm joođhij lii tábáhtum pärtti hyelkkipárnáákyevtis láin keččâlâdmin jieijâs tijdâseehâid já suoi láin keččâlmin nuáiduđ mijjân njaalgâ juovlâevvisijd já juovlâkáálvuid nubbe sunnust jurâttij tijdâseehâs puástunáálá já nuuvt mii juovlâpurrâmušah kirdii vahâgist teehin tii kuuvl puáttám tuon seehâ viežžâđ kost mii juovlâpurrâmušah láá kuocâseehâ vâi imâštâlâi eeđâi mijjân tot ij lah mihheen kuocâseehâid sun joođhij lam kuhháá já huoláin valmâštâm juovlâherskun tuon kandâkuáhtás kiddâgâsân čuorvij já čaaitij já lává pilledâm mii juovlâid pyehtih-uv tuoh vaskâmeh šoddâđ ton tijdâpäärtist tiäđuštâlâi várugávt toh tast vissásávt-uv puátih nonnij láá-uv talle mii juovlâpurrâmušah pillâšum eidu ton tijdâpäärti tiet koijâdij tot tast puátá eeđâi varâlijd huáđđoid kale ferttee kiddâgâsân pieijâđ čuorvij vistig sujâttii evvisij pilledmist áánup vyeligávt addâgâs puoh ton vääivi oovdâst maid lep tijjân tovâttâm joođhij tiäđust-uv čielgâs et mahtnii toohâp pyerrin tom maid lep tijjân tovâttâm mun puávtáččim tijjân porgâđ koijâdij juovlâpurrâmušah láá tuššâm čiärui itten láá puátimin juovâkyesih mii vistekáálvuh láá puoh kuorbâm šnuđgoi tuoin vaskâmijn lii šoddâm mijjân stuorrâ reekkig murâštij mun puávtám tii kale išediđ jeđđij maka pilkkedij jurâttah tun-uv seehâd puástunáálá jeđe tuššá vala ubâ táálu jurdegin et puáđáh teehin tijdâtáiđuidâd čaittâliđ tun tääl joskâ kočoi toin jienáin et lâi pyeremus tottâliđ suovâvetteđ muu išediđ te mielâstân tom poorgâm eeđâi liävus tääl te mieđâi tuše toin iävttoin et finnip maassâd juovlâpurrâmušâid jis finnip vistekáálvuid ovddii tilán vaskâmijd meddâl já mottoomlágán ruttâpitá ton oovdâst et lep karttâm muottuid sirdettiđ avrammašijnijgijn tot kale suápá pyereest eeđâi já kuáivui tijdâseehâs hamittis siste keččii maid taat ááigui porgâđ nuuvt lii tehálâš et juáháš oro tääl váháš áigáá aaibâs joskâ čielgij čuožžuu aaibâs jávuttáá juurâtškuođij seehâs jorá tot porá máccá kuhes ááigán purrâmušâid puáhtá juovláid táálván kiäsán aaibâs ubâ ihán vistekáálvuid pyevti puáris kuorbâm tiiŋgâid vyebdi ruttâseehâ njobžáid kyeđe sijjân tuáivut pyere sekkâ jooskâi jurâmist njoobžah hirmástâllii ko oinii stuorrâ vaskâmijd kirdelmin ááimun já lappuumin toh iä kuássin liččii lamaškin tääbbin omâttâlâi tego tiijmáš muotâ imâštâlâi kale jiem lah avepeivistân uáinám hirmástâlâi tääl te puávtáh keessiđ meddâl tom-uv rikkoosalmottâsâd toin vaskâmijn povvâstij nuuvt puávtám joo moijái nuuvt tääl te puoh kolgâččij leđe tego ovdil-uv keččâđ meiddei purrâmušvuárháidâd avžui purrâmušhivvâduv njoobžah iä lam kuássin uáinám lii aaibâs tievâ imâštâlâi láá jáávuh já leeibih já piärguh já kyeleh veik mon ennuv ubâ täälvi várás lii kiällár-uv tievâ almottij kiŋkku lii maccâm siämmáánáál esken rahtum loováh já eres-uv heerskuh teehin kievkkânân čuovij láá aaibâs uđđâ vistekáálvuh aaibâs kildeh mon mučis uđđâ hellá ihástâlâi uđđâ skääpih ihástâlâi mon njaalgâ haajâ jyehi saajeest porgeest eeđâi já ruvvij jo čuávjis čuávján kale šietâččij tääl ubâ stuorrâ kiŋkku eeđâi taat tijjân koijâdij várugávt vissásávt-uv kijttâlij lii purrâmuš tääl ubâ táálván já esken huolâttim tast maht mij piergip kuhes täälvi purrâmušâi peeleest kijttoseh jis mij talle uážžup väldiđ tuon lyeniseehâ herskuidiskijn fáárun te lep tutâvááh eeđâi tot kale mii peeleest lijgo eeđâi tuálvuh tom kuocâseehâ meddâl jurdâččij mut ij tuostâm tom tääl jiänusân ettâđ kočoi párnáid čokániđ luuvdá oolâ jis kiästán ij lah mihheen ton vuástá te mij-uv vyelgip tääl juhlođ juovlâid ennuv kijttoseh tijjân puohah njoobžah ettii takkâ ko eelijd olssâd ko laid annaam mii juovlâevvisijn huolâ kijttâlij juovlah nuáidih čuorvuu ko stuorrâ luvdá kirdelij juovlah tijjân-uv njoobžah čuorvuu sij tääl váimustis nuáidiperrui tuáivuttii-uv nuáidih láá uucán tutâvááh šuáhkádij ko ooinij nuáidiluuvdá kirdemin vääri tuáhá láá eeðâi já moijái tuđâvâžžân nuuvt njoobžah monnii tupán já algii vuordâččiđ ittáid juovlâjuuhlijd läävee mainâstiđ uccâ njuámmiláid kiäh láá ovttuu canccomin suu maajeeld maht suoi huksijn tuon tuve ko láin vala nuorah šoodâi talle ton pirrâ uccâ meccituuváást assáin já puoh párnáigijn tegu suu talle kočodii máálái viššâlávt pessijâšmoonijd njuámmilčiivgah stuorruu sij ožžuu išediđ mááláámist ko sij šoddii styeresin já naijii te sij huksejii uccâ táluidis tuve pirrâ tienávt sijdâ talle šoodâi hervâttii meeci nuuvt muččâdin ete puohah kiäh tobbeen vazzii ettii lii tääbbin vissâsávt hirmâd šadolâš njuámmilááh kullii tom sij povvustii čuuvtij monnii já siijdán pottii ain lase perruuh lâi šoddâm jo madâräijih sust lijjii nuuvt ennuv išedeijeeh ete oppeet koolgâi smiettâd sijjân uđđâ pargoid nuuvt sun máttááttij uccâ njuámmiláid mááláđ čoovčâ loostâid jieškote-uv ivnijguin juttii pirrâ meeci maalâiäbbárijguin já pensselijguin oppeet puoh kiäh vazzii meeccist ettii iä lah návt mučis ivneh ko tääbbin kuávlust láá vissâ lamaš kolmâ iijah oppeet njuámmilááh kullii tom já vuoi maht sij povvustii ovdánij já iveääigih muttojii ain pottii uđđâ perruuh siijdân oppeet ferttij smiettâđ uđđâ máálámhommáid sun máttááttij njuámmiláid mááláđ čuovjis suoivuid muottui já sárguđ mučis jieŋâkukkáid lassáid já kildásmittiđ jieŋâpurâhijd nuuvt ete toh šelguu tego jálukeeđgih koskâttuvâi sun kočoi puoh uccâ njuámmiláid jieijâs tupán täkkituulâ pellâs já muštâlij sijjân mainâšijd tot lâi uccâ njuámmilái mielâst hirmâd jo hitruu loopâst oroškuođij lemin nuuvt ete ij lamaš innig mihheen máttááttemnáál lijjii jo uážžum mááláđ kiiđâ vuossâmuid kukkâid motomeh čokkájii já vuordii kuás piäivááloddááh kuántuččii skuápuinis uáináh kolgii mááláđ piäivááloddái suájáid njuámmilááh máálájii tuše koppakuorijáid talle máálájii tuše suovsâid lijjii máálám ubâ meeci nuuvt muččâdin ete ivneh šiällájii jyehi saajeest tääl keksiiččij imâštâllii uccâ njuámmilááh moonâi tupán maaŋgâ piäiván já smietâi čuuvtij sun poođij olgos já eeđâi ete sust lii stuorrâ syeligâsvuotâ ááigum vyelgiđ máátkán sun eeđâi tijjân maid lam keksim jis loppeedvetteđ toollâđ tom syeligâsâst njuámmilááh lopedii já muštâlij talle sun mađhâsij meddâl njuámmilái mielâst tot lâi hirmâd ahheev já sij lijjii hirmâd soroliih uccânjuámmilááh tuše povvustii ko sijhân tiettii mondiet lâi vuálgám meddâl peeivi arveškuođij já piegâškuođij hirmâd čuuvtij njuámmilááh tommii siisâ lâi liegâs já suáijáá já loopâst tuše ucánjáhháá riškáttâlâi uccâ táálui uuvsah lekkâsii já puoh uccâ njuámmilááh tommii olgos tuáppejii nubijdis kieđâst kiddâ já jurâškuottii riggee hei huihâččii ilolažžán lii oppeet keksim maidnii hirmâd fijnásijd keččâđ puohah pottii olgos já huihádii kihheen kuássin uáinám návt merettes fiijnâ piäiváályeštim njuámmilááh kullii maid sij ettii já sij povvustii čuuvtij sijhân tiettii ete eidu tothân tot uđđâ hutkos lâi-uv peerâeellim náálá ko ulmuuh já meiddei oppâkirjeh nabdeh njuámmil njoomât uđâgijdis paijeel kuttâ oho lii kulmii kuhheeb äigi ko maid vuáđuškoovlâ oppâkirjeh já luándust muštâleijee almostiätukirje ovdâm eläimet s adeleh iberdiđ tiätukirjij mield uđâgááh šaddeh turkkâ pajalist ávus čolmij já pasteh tállán lihâdiđ mii vaarâ tuálá-uv tiäivás eres-uv piäju ađai kuáđi ráhtihánnáá ellei uđâgááh siämmái kiärgusijgijn puásui já sorvâ tarkkuumij mield njuámmil uđâgááh iä pisottâl ohtân uđâgâšjuávkkun tiätu saajeest pic toh láá piäđgui jieškote-uv saajeest mielâkiddiivâš tiettiđ kuáddá-uv njuámmil uđâgijdis jieškote-uv sajan vâi fievrid-uv tot uđâgijdis čivgâm maŋa jieškote-uv soojiijd vâi huolâtteh-uv uđâgááh jiejah pieđgânmistis tegu geeneetlâš ärbivyevi mield tááhust toh pisotteleh peivijmield jiečânis já piäđgui ko te pirrâmpeivi molsâšuuškuát ucâluveh nuuvt uđâgááh ko enni-uv ohtsávt šietâdum sajan tergâdis tooimâ várás sopâmuš lii toohum ij lah tiäđust párnáitipšomviste lii suullân muádi aari vijđosâš mast tot iälá njoomâtmin uđâgijdis ucemustáá ohtii pirrâmpeeivist láá muáddi tipšomhiŋgál ađai vahtimsaje uđâgáid mon toh láá jiejah valjim puátih oskolávt tegu ohtsii sopâmušâst vahtimsajasis jieškote-uv kuávlustis tme koskâsii ääigi já tiervâtteh suuvnâšmáin nubijdis jeđe tiälláádeteh paldluvâi vyerdiđ eenis siämmást ko njuálluh tuurhâs njomâttemsaje piirâs lii rávhuidum aldanškuát enninjuámmil várugávt párnáitipšomvistees kooskâi orostâlân já kuldâlmáin majemuš viđâlov meetter uási sáttá pišteđ joba minuttid mut jis kuávlu lii sijvuu mana mätki muádi minuttist ko lii jurdemist uđâgááh láá pyereest šoddâdum iäge ruámust šlumppâ ennis oovdeld enni lii orostâm te uđâgááh sirdâšuveh ennis luusâ rávhálávt cancon já enni čokánist jotelávt njomâttiđ uđâgijdis rávhálâš lattim puátá tast et toi meendu fakkiis lihâstuvah sátáččii paldettiđ aldaneijee eeni meddâl protokollaääših láá hoittájum olmânáál oornigân álgá jieš tot toimâttâs mii pištá oovtâst kyevti minuttân saajeest tábáhtum njomâttem maŋa enni canccol árvulávt tuušijd ahevušhánnáá meddâl já uđâgááh uážžuh pääcciđ oppeet pirrâmpiäiván ohtuunis vuordâččiđ čuávvoo tipšomkeerdi vissâ-uv halijdiččii njoommâđ kuhheeb-uv ääigi ko njomâttem maŋa čuávvuh eennis vala motomijd meetterijd mut ko enni lii toohâm čielgâsin et mielkkihanah láá taan iijân toppâlum te ferttejeh toh-uv vyelgiđ meddâl cancon toh láppojeh huápust skierrâs siisâ jieškote-uv kuávlusis ovdánem ohtâvuođâst uđâgái puáttimääigih vyerdimsajasis maŋanuuškyeteh iäge lah innig nuuvt siämmáá-áigásiih keevvâđ joba nuuvt-uv et vuossâmužžân njomâttemsajan puáttee lii-uv enninjuámmil uđâgááh iä lah vala puáttám vuordâš tot mottoom ääigi fákšuustâlmáin pirrâs jeđe vuálgá meddâl já puátá suullân niäljádâstiijme keččin uđđâsist nuuvtko keevâi uđâgááh láá ton puudâ puáttâm njoomât tot uđâgijdis já mana kiäinusis loopâkeččin sáttá mottoom uđâgijn pääcciđ puáđihánnáá já sáttá merhâšiđ tom et toos lii tábáhtum miinii riemnjis tâi luovâspeenuv lii toppim tom enninjuámmilist lii innig ohtâ uđâgâš njomâttemnáál tot njoomât uđâgis aldasáid kuulmâ miinut ääigi nuuhâm maŋa enni já uđâgâš opsâččává kyeimis vala mottoom ääigi jeđe vyelgiv kuohtuuh kiäinusis njomâttemsaje vijđánškuát loopâ kulij jođedijn tâi riävtui sirduuškuát tohon kulij kost enni táválávt puátá já mon kuávlun tot táválávt vuálgá njomâttemtilálâšvuođâ nuuhâm maŋa sáttá puáttiđ tast et uđâgâš lii čuuvtij jieččib já máttá jo muneldiđ ennis lihâstuvâid lii meiddei šoddâm suullân seenti kukkosâžžân et tot olá uáiniđ olgoláá tot huámmáš aldaneijee ennis vuálgá tot jo puorijn muunijn várugávt canccođ ennis oovdeld já ko enni lii tubdâm uđâgis tábáhtuvá njomâttem eidu siämmáá saajeest kogo toh kuáhtáádâttâv já ain jolgâ saajeest loopâkeččin uđâgái puáttimäigi oppeet muttoo tolebin eeni puáttimäigi muttoo tolebin kj njomâttempeivikirje já taat puátá vaarâ tast et porgemáánu pelimudo maŋa iijah älgiškyeteh leđe jo viehâ sevŋâdeh tiätu suujâi keežild nuuvt enni ko meiddei uđâgâš-uv kolgâv tubdâđ kyeimis vâi njomâttem puávtáččij hoittáđ torvolávt já sevŋâdâsâsthân tot ij luhostuu iijâst aldaneijee huáđđoo puáhtá pyereest-uv leđe riemnjis teikkâ miinii eres vajalijd já talle kale ferttee canccoliđ patârâsân kj njomâttempeivikirje já peivi aldandijn loopâ tábáhtuvá meiddei taggaar äšši et njomâttem maŋa nuuvt enni ko uđâgâš-uv vyelgiškyettiv maŋaluvâi siämmáá kuávlun iä muttuu härvibân pic ko toh noheh toh noheh toos enni uáiná pyerrin et uđâgâš puátá jo áigá ohtuunis já oovtkiärdánávt ij innig puáđi njomâttiđ njomâttempeivikirje koskâsii ääigi njomâttempirrâmpeivi já sajeh iä lah kirjejum ko vuossâmuš njomâttemáiccu lâi eskân šoddâm lii tábáhtum suullân love peivid ovdeláá kj ollâopâttuv elleimuseo miäruštâllâm uđágái avveest niäljádin majemuu pittáást njomâttempirrâmpeivi miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui ovdil koskiijâ vuossâmuš njomâttemáiccu mii tohhui vuáláčällee tupelaasâst lijjii talle kyehti njomâttempirrâmpeivi tme poođijn uđâgááh vahtimsajasis roobdân vuáláčällee luoddâratkuuttuv nuorttiibel já suullân miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui tme suullân seenti kukkosiih uđâgáá kuvvim luhostui mut njomâttemtilálâšvuođâ kuvvim ij ko tot tábáhtui auto tyehin vahtimsektor ulguubeln tohhui ratkuuttâhân orostittum autost njomâttempirrâmpeivi tme poođijn uđâgááh siämmáá sajan já miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui vuáláčällee luoddâratkuuttuvvâst luhostui njomâttempirrâmpeivi tme poođijn uđâgááh siämmáá sajan áštui mon tiet miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui čuávvoo pirrâmpeeivi pelni ađai tme vuáláčällee šiljoost luhostui polvâšoŋŋâ njomâttempirrâmpeivi tme poođijn uđâgááh siämmáá sajan já enni poođij tme tábáhtui vuáláčällee šiljoost auto tyehin et tärhis njomâttemäigi ij lah tiäđust njomâttempirrâmpeivi tme poođijn uđâgááh siämmáá sajan já enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui vuáláčällee luoddâratkuuttuvvâst luhostui njomâttempirrâmpeivi tme poođijn uđâgááh vuáláčällee šiiljon ratkuuttuv roobdân vuordâččiđ sirdijn vyerdimsaajees suullân luvvijn meetteráin poođij tme mut ko tot aldanškuođij njomâttemsaje ruámustáin mášuttes uđâgááh ton oovdeld toin puátusáin et enni pallai já roškái tuve tuáhá poođij kuittâg moottoom ääigi keččin maasâd já miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui vuáláčällee šiljoost luhostui mottoomnáál já viehâ kiämádâh njomâttempirrâmpeivi tme poođijn uđâgááh siämmáá sajan já enni poođij tme já oovtâ miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui vuáláčällee šiljoost luhostui njomâttempirrâmpeivi tme poođijn uđâgááh siämmáá sajan já enni poođij tme já kyevti miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui vuáláčällee ratkuuttuvvâst luhostui mottoomnáál polvâšoŋŋâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij ohtâ uđâgâš siämmáá sajan já enni poođij tme vaidâlittee et loojeeb já rávhálub lâi peeivi äigin lappum miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui vuáláčällee luoddâratkuuttuvvâst toohum tupelaasâst polvâšoŋŋâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš siämmáá sajan já enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui vuáláčällee luoddâratkuuttuvvâst toohum tupelaasâst njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš siämmáá sajan já enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui vuáláčällee luoddâratkuuttuvvâst toohum tupelaasâst njomâttempirrâmpeivi tme poođij enni vuáláčällee šiiljon já uđâgâš kyehti miinut maŋeláá uđâgâš aldanškuođij njomâttemsaje canccolij enni ton oovdeld já uđâgâš pallai já ruotâstij patârâsân almostui kuittâg mottoom miinut keejist uđđâsist mut ko enni ij oinum kosten vuolgij tot-uv meddâl almostui ovdláhháá koskiijâ uđđâsist mut ko vuárustis uđâgâš ij oinum kosten vuolgij tot-uv meddâl já saje iä lah tiäđust já saatij keevvâđ joba nuuvt-uv et njomâttem ton iijâ uásild epiluhostui jurduu tuárju taggaar-uv äšši et čuávvoo iijâ tábáhtum njomâttem lâi táváliist kuhheeb toohum tupelaasâst já viehâ kiämádâh njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš vuáláčällee šiiljon já enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui vuáláčällee luoddâratkuuttuvvâst toohum táálu porthái alne polvâšoŋŋâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš siämmáá sajan mut canccolij forgâbalij nubebel kuus enni poođij tme miinut pištám njomâttem tábáhtui šiljoost enni koskâlditij njomâttem cancostij uđâgâš ääiti pirrâ já viigâi nube kerd njiižán tegu uđđâ almajin mut enni toškâlij tom toohum vuáláčällee ratkuuttâhân orostittum autost sirdâšui šiiljon polvâšoŋŋâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš siämmáá sajan mut canccolij maŋeláá toontin kuus enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui šiljoost toohum vuáláčällee ratkuuttâhân orostittum autost njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme aiccâm kyevti miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui suu jieijâs šiljoost njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme aiccâm kyevti miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui suu jieijâs šiljoost njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme aiccâm oovtâ miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui suu jieijâs šiljoost njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme kyehti miinut pištám njomâttem tábáhtui ratkuuttuvvâst epiluhostui hiäjus čuovâ tiet njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme tábáhtum njomâttem pištij kyehti miinut kuvvim luhostui aldâkkâsčuováin mut njomâttemtilálâšvuođâ kuvvim ij hiäjus čuovâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui kuvvim luhostui mottoomnáál mut njomâttemtilálâšvuođâ kuvvim ij kiämádâh já liijgás kukken njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš puáttimäigi já njomâttemäigi ij lah tiäđust ko njomâttem tábáhtui orostittum autost kejâdijn vahtimsektor ulguubeln vissâ-uv tábáhtui auto tyehin já tot nuuvâi ko murdettemspejâlist oinui eeni já uđâgáá meddâlcanccom luodâ mield nuortâs polvâšoŋŋâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme ij lah tiätu ko uđâgáá já eeni kuáhtám maŋa šiljoost kuohtuuh roškáin suáhimiestuu tuáhá kost njomâttem vissâ-uv tábáhtui tme tađe ovdeláá uđâgáá lattim liävuttem suullân tijmepele vuordâččem ääigi tot elâččij maŋgii maađij nubebeln täärhistmin ennis puáttim ijge maaššâm leđe siämmáá saajeest meendugin kuhháá toohum ratkuuttâhân orostittum autost kuvvim luhostui aldâkkâsčuováin polvâšoŋŋâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme kyevti miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui luoddâratkuuttuvvâst tovváá uđâgáá lattim lâi rávhálâš ko miinut vuordâččem ääigi tot pisottâlâi ubâ ääigi siämmáá saajeest nuuhâm maŋa vuolgijn sehe enni já uđâgâš maŋaluvâi šiljo rasta kuávlun toohum vuáláčällee ratkuuttâhân orostittum autost epiluhostui liijkás kuhes kooskâ tiet polvâšoŋŋâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme kyevti miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui šiljoost lattim oppeet rávhuttem tme vuáláčällee šiljo kuávlun mut poođij maasâd tme miinut huttám maŋa tot ruotâstij hirmâd sáttoin táálu tuáhá maŋeláá stuorrâ kissa njavâdij mield mast uđâgâš vissâ-uv pallai poođij maasâd tme já lovmat seekunt maŋeláá poođij meid enni siämmáá kuávlust já njomâttem tábáhtui maŋa toh vuolgijn maŋaluvâi siämmáá kuávlun kost láin puáttám-uv toohum ratkuuttâhân orostittum autost luhostui aldâkkâspiergâsáin viehâ pyereest polvâšoŋŋâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui luoddâratkuuttuvvâst lattim rávhálâš ko miinut vuordâččem ääigi tot pisottâlâi mestâ siämmáá saajeest nuuhâm maŋa sehe enni já uđâgâš vuolgijn maŋaluvâi šiljo rasta kuávlun toohum šiiljon orostittum autost uđâgáá uásild luhostui viehâ pyereest mut njomâttem uásild epiluhostui liijkás kuhes kooskâ tiet lijjii aldasáid siämmáálágáneh ko peeivi jalahâs njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui tärkkilávt siämmáá saajeest ko ovdebáá-uv eehid luhostui mottoomnáál jalahâs njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui ratkuuttuuv roobdâst orroo ruskâlite paaldâst nuuhâm maŋa sehe enni já uđâgâš vuolgijn maŋaluvâi šiljo rasta kuávlun luhostui aldâkkâspiergâsáin viehâ pyereest jalahâs korrâ pieggâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui luoddâratkuuttuvvâst mon maŋa enni já uđâgâš vuolgijn maŋaluvâi kuávlun njamah láá uccom mitáttemmin kj kove et njomâttem aldanškuát loopâ aldâkkâspiergâsáin luhostui mottoomnáál čovgâ pieggâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij tme lattim rávhálâš miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui šiljokieddist mon maŋa enni já uđâgâš vuolgijn maŋaluvâi kuávlun uđâgáá uásild luhostui mut njomâttem tábáhtui nuuvt kukken et kamera aldâkkâspiergâs ij olláám nuuvt kuhás kamera akku kuorânij eidu kriittisii ääigi ložžâ pieggâ ennuu polttijááh já mottoom čuoškâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij já pajeláhháá miinut pištám njomâttem tábáhtui luoddâratkuuttuvvâst maŋa vuolgijn sehe enni já uđâgâš kuávlun luhostui viehâ pyereest auto ávus sijđolaasâst jalahâs čovgâlágán pieggâ njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš já enni poođij luoddâratkuuttuvvâst tábáhtum miinut kukkosii njomâttem maŋa vuolgijn kuohtuuh maŋaluvâi kuávlun lii jo aldasáid seenti kukkosâš já viehâ jieččiisnálláá älgidijn korrâ arve čovgâsiähá pieggâ mut ko njomâttem tábáhtui lâi fierttim luhostui mottoomnáál auto peličuovâid iššeen keevtin njomâttempirrâmpeivi tme poođij uđâgâš mut canccolij mottoom miinut maŋeláá mield nuortâs poođij kuittâg uđđâsist vahtimsajasis tme ratkuuttuv nuorttârobdâ já pisottâlâi sajestis ton räi ko enni poođij tme já miinut kukkosâš njomâttem tábáhtui já luoddâratkuuttuv lohtâsemsaajeest maŋa kuohtuuh vuolgijn kuávlun luhostui mottoomnáál auto sijđolaasâst aldâkkâspiergâs keevtin njomâttempirrâmpeivi ij innig puáttám ko enni ij puáttám njomâttemsajan kale poođij tme já miinut vuordâččem maŋa tot tuulhâi jeđe canccoli lääškiht mield viestârân šiljoost pištij kuittâg vala tme räi mut kuábáškin uásipeelijn ij innig puáttám suullân peivid pištám proosees njuámmil čuávjiääigi älgimist uđágái uđâgáá njomâttempotkimäägi räi lâi nuuhâm njuámmilâš tiäđuadeleijee mánuppaajeest já moonâ tiervân meiddei karveđ šoddâmist miäcásteijee siivtâi kooskân tâi kuáskim kozzáid siämmáálágánijd tiervvuođâid iännásâd-uv já tuoi leppee ain pyereestpuáttám muu loddelyevdi vuálá vuáppuđ uccâloddái kočâttâm piäiváárääsi siemânijd tooimah sättih vaikuttiđ joba puáttei oppâkirjetiäđoid-uv vuáđuduvá vuáláčällee já toohâm njuámmileeni njomâttemtilálâšvuođâi tarkkuumijd kirjejum njomâttemkeerdih láá tábáhtum tme koskâsii ääigi eereeb oovtâ kuás njomâttem tábáhtui koskiijâ maŋa tme kuvvim luhostui kyehtnubálov iijâ mut ko čuovâ ij lamaš tuárvi ijge kuvviittettee tarbâšân alda ij kuvij tääsi lah puoh pyeremus njoomâtmeh láá tábáhtum uđágái šoddâm já tarkkum älgim koskâsii ääigi ij lah tárkká tiäđust kuittâg lii et toh liččii tábáhtum jis iä aaibâs siämmáá saajeest te siämmáá saje aldasijn kuittâg láá šoddâm syeinimáánu pelimuddoost já tot čiälgá ollâopâttuv elleimuseon vuolgâttum kove vuáđuld njuámmilist láá lamaš ucemustáá kulmâ uđâgáá suullân muádi hehtaar siste mut ohtâ uđâgâš lammâšui mon tiet tom ferttij lopâttiđ ovdil tot kuittâg kovvejui já tuon kuvvimist lii lamaš tergâdis merhâšume njuámmil njomâttemääigi kukkoduv miäruštâlmist elleimuseo äššitobdeeh láá miäruštâllâm uđâgáá ahheen suullân viiđâst čiččâmân pirrâmpeivid väldimpeivi lâi nuuvt et uđâgááh láá šoddâm syeinimáánu pelimuddoost älgidijn uđâgááh láin talle tuše kyehti main rávhálub já loojeeb uđâgâš lappui vááijuv kuulmâokkosâžžân puáhtá vala páhudiđ et tarkkumvuáláá njuámmileeni uđâgâštuššâm lii lamaš paijeel jis uđâgááh lijjii tuše kulmâ summarum kolgâmuššân lii šoddâđ tiätuaigij ain uđâsmittemnáál čuávvooh biologia já luándutieđâoppâkirjeh uđâsmittojeh tuáivoon njuámml lattim kyeskee tiäđuid aainâs-uv njomâttem uásild teddiluđ olmânáál kirjiijd ko lii tääl tuođâštum et njuámmil njoomât paijeel kuttâ oho ijge eisigin kyehti oho tegu iänááš oppâkirjeh adeleh iberdiđ taggaar ääši ferttee tääbbin uásild väldiđ uáinun et keesi lii uánih já et njuámmil njoomât mestâ siämmáá kuhháá ko tot lii čuávjist-uv eeđân oovtâ uđâgâšjuávhu maailmân jođettem njoomâtmijnis pištá ohtsis peivid iäge tagareh äigipajeh šietâ kiäsán ko ohtâ liävus-uv et oppâkirjij mield niŋálâs šodâččij kimmás tállân kyeddim maŋa já parâttâlâččij-uv siämmást toh pegâlâmâsah hankipojat láá kuittâg-uv vuáláčällee uásild pááccám táássáš tuše myyttin já vaarâ pääccih-uv tagarin ko jiem lah kuđâlov ive äigin tagarijd vala kuássin kuáhtám taan tarkkumvuáláá ennijuámmil cuáŋuiuđâgááh kuittâg láá lamaš te toh láá ferttim finniđ aalgâ jo njuhčâmáánust šoddâđ vyesimáánu aalgâbeln já luovâsmuđ enistis majemustáá syeinimáánu pelimuddoost ko tääl tarkkumvuálááš uđâgâšjuávkku lii šoddâm eidu talle uási talle čaittâl meeccist ubâ avvees ässee njuámmil já šiljoin mákkojeijje šlajâkyeimi iäru vaarâ maggaargin ko biologlávt toh lává ohtâ já siämmáš šlaajâ já vajaliih-uv láá iänáážin siämmááh šiljonjuámmilân sättih leđe keessiv fálusist ucánjáhháá maaŋgâpiälásuboh evviseh verdiddijn ollásávt meeccist ässee šlajâkuáimásis mut ij totkin äšši toovâ tain aainâs lasanemlattiimis peeleest čuuvtij ereslágánijd lohheid jis puáttei kesij ääigi huámmášvetteđ ovdil koskiijâ čuurmâ mattâsii njuámmiluđâgáá _uđâgáid luđgáámin liihâdhánnáá sajestis leppeđ vissâ-uv njuámmileeni párnáikámárist čuávvuđ tilálâšvuođâ ovdánem ko enninjuámmil puátá viehâ vissásávt ohtnubaluv maŋa já pesâvetteđ čuávvuđ härvinâš tábáhtuskuállus njomâttemsaje lii jolgâ saajeest tuše mottoom meetter keejist uđágái vyerdimsaajeest meccipiivdost mieldi lamaš tiätá et sajestisorroo ulmuu ij njuámmil väävji pic lihâdeijee kannat-uv leđe liihâdhánnáá sajestis veikkâ čuoškah kihtliččii-uv ucánjáhháá ráivudâttâđ uáivi läävejii hattiđ já vigâttiđ ulmuid moinnii vuovâs merháin lijjii nabdemin tom et tot ličij mahtnii kandâi kuávlun suuijâm lâš lamaš ličij-uv lamaš veikâ sunhân kal ij ubâ lamaškin mut suuvâst eejis peln reepun pieijii ulmuuh ain syele njuámmil uáivi leggist-uv tom meddâl te ain tot kostnii oppeet itá reepun lâi puátimin já poođij orodijn kal oonij čalmeest et ijhân kihheen piejii oppeet suu reepun tom njuámmil uáivi tiäđust-uv vahtij eeji ko tieđij et sun tot kal sáttá tom toohâđ eeni ij ervidâm vahtiđ vuolgij čääsi viežžâđ riidon já reppu ko lâi kärbiskeejist te talle nahettij njuámmil uáivi tohon reepun ko maŋeláá motomin poođij te aalgij purrâđ evvisijdis repustis poltto reepus já parda tävirijd peevdi oolâ kávná monnii kiesâlduv miinii lii pááppâr siisâ kiessum já arvâl et miisun sust taan kiesâlduvâst lii ko leehâi te njuámmil uáivi kal tom omâttâlâi et joba lii kommeeb uáivi ko ain itá suu reepun maht tot tohon lii šoddâm ko sun lii tárkká váhtim et ij kihheen peesâ pieijâđ kal liijká lâi ittáám tot uáivi suu reepun sunjin vissâ kuássin čielgâm tot et kii tom talle lâi suu reepun pieijâm čallust nooveelčuágáldâh anarâškielân lâi ohtâ vááijuvvuotâ nommâ lâi pááccám meddâl nooveelčuágálduv maccân já eres novelleh čälled láá já nooveelčuágáldâh anarâškielân tollui kielâpiervâlist vuosmuš anarâškielâ nooveelčuágálduv almostittemtilálâšvuotâ maccân já eres novelleh láá čälled kiäin pajeláhháá peeli lijjii puáttâm tilálâšvuotân já čälleeh láá já láá puohnâssân novellid moh juáháseh kyevti váldujuávkun fiktijvâlijd já tuotâtuávážijd láá já tuotâtuávážiih historjálâš äigisyeri lii suullân ihheed já toh láá čaallum ive äigin ko puárásumos čaalâ lii lamaš ive já nuorâmusah ivveest kuás tollui nubbe anarâškielâ čäällimseminaar čäällimseminaar tollui ive vuáđuduvá-uv iänááš taan kyevti čäällimseminaar puátusáid maainâst ulmuu elimist uáccáávuođâst ain onnáápeeivi uáppee kaavpugeellim huušân maainâst tekniikast já ton ovdánmist tááláá-áigásijd fijnesvuođáid vyestitiäddun toos tot maainâst meiddei ellei peerâelimist já ton pirâstittee luándust lii puohčâlem tááláá anarâškielâ kirjálâšvuotân mast ličij juurdân puátteevuođâst finniđ suomâkieljurgâlus jurgâlus tahhoo já kiän tooimâst ij lah vala tiäđust nooveelčuágáldâh anarâškielân tollui kielâpiervâlist vuosmuš anarâškielâ nooveelčuágálduv almostittemtilálâšvuotâ maccân já eres novelleh láá čälled kiäin pajeláhháá peeli lijjii puáttâm tilálâšvuotân já čälleeh láá já láá puohnâssân novellid moh juáháseh kyevti váldujuávkun fiktiivlijd já tuotâtuávžijd láá já tuotâtuávžiih historjállâš äigisyeri lii suullân ihheed já toh láá čaallum ive äigin ko puárásumos čaalâ lii lamaš ive já nuorâmusah ivveest kuás tollui nubbe anarâškielâ čäällimseminaar čäällimseminaar tollui ive vuáđuduvá-uv iänááš taan kyevti čäällimseminaar puátusáid maainâst ulmuu elimist uáccáávuođâst ain onnáápeeivi uáppee kaavpugeellim huušân maainâst tekniikâst já ton ovdánmist tááláá-áigásijd fijnesvuođáid vyestitiäddun toos tot maainâst meiddei ellei peerâelimist já ton pirâstittee luándust lii puohčâlem táálááanarâškielâ kirjálâšvuotân mast ličij juurdân puátteevuođâst finniđ suomâkieljurgâlus jurgâlus tahhoo já kiän tooimâst ij lah vala tiäđust nuáidiruumbuh láá finnejum vuárkán museoid pajeláhháá moin tuše kulmâ láá vuálgus rumbu ij lah syemmilij museoi čuágálduvvâin uási vuárkán finnejum ruumbuin láá vuálgus máddáápiäláin sämikuávluin eennâmtieđâlâš juáhásem lii njihásâm kuás jo uási puáris čuágálduvvâin lii tuššâm historjá stuuimij ohtâvuođâst pyelimist tuušâi tallaa kullee sämikuávlust nuurrum čäittim viärásâš rumbučuágáldâh museost orroo nuáibiruumpun masa kiävá siämmáá náálá nube maailmsuáđi äigin museo tiiŋgâ sämmilâščuágáldâh tuušâi pommittâsâin puáttâm tullâpuálust tuše ruumbuh piäluštuvvojii für zu lii luoihâttâm oovtâ ruumbu čuágálduvvâstis sämimuseo vuáđučáittusân oovtâ ihán luvâttâllâmmerkkuumeh ruumbust láá nk luvâttâlmist ive lii puáttâm čuágáldâhân ivij já kooskâst tärkkilis algâpuáttimsaje lii tubdâmettum peeleest tot lii maadâsämmilâš já čiŋâttâsâidis peeleest Åsele häämi já häämi siävuttâs cuozân lii lekkáin čaallum nommâ lii saahâ ruumbu majemuu omâsteijest kiäst rumbu lii valdum tuáhá ahe ij lah tutkum taanáigásij äigimiäruštâllâmvuovijgijn noomâ mield äigimiäruštâllâmsuárooh lii loopâst lovo aalgân peeleest rumbu lii nk kehárumbu muorâuásih láá čiŋâttum pecimuorâst lii poccuunäähkist moos koveh láá máálájum ruopsis-ruškis ivnásâš leibiostoin láá fiijnâ geometrisiih meerhah muáddi kove láá sargum naturalistâlávt lii vonâttum já kiddejum kehán suonáin lii juohhum kyevti uásán uási kuávdoo lii piäiváásymbool mon siste lii olmoošfiguuri vaarâ piäiváá immeel koveh čaittâleh immeelhaamijd sieidipaaihijd puásuisiijdâid sehe ucánjihhii kyelipivdo já meccipivdo lappalaiset lappische kansan mytologia nuorâi servi tollui nuorâi konferens mii lâi läjidum tađe várás et sämitige ohtâvuotân vuáđuduuččij nuorâi lävdikodde lävdikodde puáđáččij leđe siämmáá-árvusâš sajattuvâst ko láá eres-uv sämitige lävdikodeh lâi eres lasseen saahâ nuorâi seervijn já tagarehhân láá lamaš maaŋgah-uv moonnâm ihetuhháát pelni taggaar lii lamaš ovdâmerkkân nuorâi servi mii vuáđudui kesimáánu peeivi ive vuáđđudmist muštâleijee čáálus mon vaarâ lâš čáállám muštâl roovvâdmáánu ovdâčálusáin searvi ráhkaduvvon ađai servi rahtum návt orjâlâškielâst jurgâlâm enâmist láá nuuvtkočodum nuorâi seervih lamaš jo paijeel ihheed já toh láá porgâm ennuv pyere syemmilâš nuorâ ulmui kooskâst čalluu maajeeld sárnoo eenâb nuorâi seervi uáivilist nuuvt et täst mainâstep tuše et juurdâ vuáđudiđ nuorâi seervijd meiddei lii šoddâm koskâvuođâst jo forgâ kyehti ive tassaaš já taan keesi tot juurdâ šoodâi tuottân kesimáánu peeivi lijjii sämmiliih čokkânâm ráđádâllâđ nuorâi seervi vuáđđudmist lijjii ennuv ulmuuh já säämi mielâ lâi paijeen lehâstij kote ceelhij čuákkimkuossijd tiervâpuáttám siäiluttem sun eromâšávt tuárjui já kiijtij ton pargoost maid lii porgâm maŋa luuvâi kirjeest pitá tarbâšep nuorâi seervi saavâjođetteijen lâi já čällen nuuvt soppui vuáđudiđ sämikielâlâš já mielâlâš nuorâi servi moos väljejui toimâkodde saavâjođetteijen ruttâtuállen já čällen eres jesânin já váljejuin já servi lâi vuáđudum tot algâttij pargoos tállán lâi toollâm čuákkimijd aldasiijdâin já meiddei markkânist vala mainâšiđ et oovtâ ráđádâllâmtilálâšvuođâst kuus lâi povdim nuorâi seervi toimâkode jesânijd lijjii puohah ton mielâst et pyeremus vyehi moin nuorâi servi puáhtá älgiđ pargoos sämmilâšvuođâ siäiluttem já ovdedem pyerrin lii nuurrâđ já čäälliđ pajas puohlágánijd aalmug mainâsijd lavluid sänivajâsijd puáris ääigi muštoid sehe taavijd jieškote-uv tilálâšvuođâin lii jesânáid čuággimkišto mii pištá čohčâmáánust njuhčâmáánu aalgân maŋa vuolgât nuorâi servi tom maid láá uážžum čuákán tärhistem já siäiluttem várás mii šadda mäksiđ palhâšumijd toid kiäh láá lamaš nuurrâmmpargoost fáárust juáhážân ton mield mon ennuv lii nuurrâm lii nuorâi seervi uáivil koččâmâšân västid nuorâi seervi saavâjođetteijee návt sämmiláid lii vissâ-uv nuorâi servi aaibâs oomâs te lii vissâ taarbâšlâš váhá keččâliđ čielgiđ taam uáivil jo tállán et tot lii aalgâst loopâ räi aalmug čuoviittâsservi uáivil lii tuálvuđ oovdâs puoh tuotâ aalmug čuovviittâs já taavijd já ovdil puoh kocceeđ putes aalmuglâšvuođâ nuorâi tehálumos äšši lii tain vuovvijn já sämmilâšvuođâ aašij vyeijim čokkân jyehi mánuppaje oohtân savâstâllâđ já sooppâđ seervi aašijn máttááttâllâđ lávluđ já tiivtâid sárnuđ já loopâst hárjuttâllâđ leikkušiđ sivâdis leeikâid tastko ij vissâ kihheen pyevti kieldiđ nuorâin taarbâšlâš leeihâ eromâšávt sämmilâš kiirjij luuhâm kulá meiddei seervi pargoid ana čuákkimpaaihijn juuhlijd moin sárnoo nuorâi seervi uáivilijn já jurduin seervi jesâneh halijdeh karveđ vaahâglâš taavijd nuuvtko juuvišvuođâ já čiävluttâllâm pihtâsijguin mut keččâlep jyehináál peessâđ oovtkiärdánâšvuotân já mielâ tuotâvuotân sämmiliih lep aaigij korrâ šooŋâi siste siäiluttâm putesin madâreejijn ärbejum aalmuglâšvuottân tääl ko mij peessâp čuovviittâs paštui te kal mij ferttip ij tuše varjâliđ tom tuššâdmist mut meiddei šoddâdiđ tom ovdâskulij já toos mist čuovviittâs áánsust láá šiev máhđulâšvuođah paargon koččo nuorâi servi puohâid nuuvt nuorâid ko puárásijd-uv servi lâi tovláin nuorâin kiäh láá tääl jo puohah uámikkâsah návt puorijd aašijd ovdedâm servi loopâst nukkosij ij lah aaibâs tárkkilávt tiäđust tast sátáččij vala tiettiđ mut aainâs-uv nubbe maailmsuáti lâi ohtân tahhen ko iänááš toimâkode almaijesânijn karttii vyelgiđ suátán motomeh vala jotkâsuátán-uv kale meiddei puohah rippásii tast mut nabdemist seervi toimâ ij innig jotkum soođij maŋa uáivihoovdâ saahâ arkkâduv luovâttem täsivääldi president ohjelmhovdâ áárvustoonnum saavâjođetteijee pyereh lekkâmjuhlekyesih arkkâduvâid ovdâsteijee arkkâduvâi peeivi toimâkodde valjij ive arkkâdâhtahhoon nuorttâsämmilij kuhesáigásii ovdâsteijee já nuorttâsämmilâš kulttuur aitârdeijee arkkâduv luovâttem arkkâdâhlájádâsân ive jáámmám lâi asâttâm luovâttem iähtun tom et arkkâduv kalga sirdeđ sämmilij jieijâs arkkâdâhân talle ko taggaar motomin valmâštuvá sämikuávlun sämiarkkâduvâst lâi ovdeláá ittáám uáinusân arkkâdâhlájádâs já koskâsijn savâstâlmijn ulmen lâi asâttum et sämmilij äššikirjálii kulttuuräärbi kalga siäiluttiđ sämikuávlust várás kolgâččij vuáđudiđ sämiarkkâduv siämmáá náálá ko lâi jo vuáđudum arkkâdâhärbivyevi symbool lii masa legendaarsâš sajattuv uážžum nuorttâsämmilij toovláš arkkâdâh puárásumos äššikirje lii ive já vorrâsumos ive láá kiäisárij vuáláčäällim äššikirjeh kieđâvušeh eres lasseen já nuorttâsämmilij sajattuv já vuoigâdvuođâid láá huolâlávt lijmejum maŋaluvâi nubbijdsis kiddâ já kiessum rullân lii toppum muorâst rahtum skuápu siisâ láá ivijmield uđâsmittum já tááláá pecimuorâst kuuppum skuápun lii skuážurdum vuođâloho mii lii eeppidhánnáá ton rähtimihe nuorttâlâšsiijdâ arkkâdâh lâi huolâlávt aitârdum aarni nuorttâsämmilij vuoigâdvuođâi vuáđukirje et ton sajaduv tiettii häävild tuše kulmâ lyetittittee almaa kiinii sist jaamij te valjijn iäráseh uđđâ lyetittittee almaa suu sajan arkkâduv siäiluttii ihečuođij miätá arkkâduvâst poođij vijđásubbooht tobdosin iäskán loopâst ánsu tast kulá eennâmtiettee lâi toimâm kyevti vuáđulâš pargo porgâm staatâi koskâsii puásuikuáttumkomitea saavâjođetteijen lâi aassâm maaŋgâid iivijd puásuitipšomkuávlust já oppâm tubdâđ já anneeđ áárvust sämmilij kulttuur jođettem puásuikuáttumkomitea vijđes smiettâmuš já ton valmâštâlmist nuurrum amnâstuvâst láá mittedmeddum mielâkiddiivááh dokumenteh poccui kuáđutmist já toos lohtâseijee varriistâlmist já eres kuáđuttemvuáháduvâin rääjist tooimâi staatâgeologin já västidij malmâucâmist mii lohtui ráávhust ive ääigi sun uápásmui nuorttâsämmilij elimân eres lasseen já kuávluin almostui vuáttámuššáid já huámášuumijd vuáđuduvvee ruotâkielâlâš paijeel siijđo vijđosâš tutkâmuš nuorttâsämmilij elimist arkkâdâh šoodâi tutkâmušâin tobdosin aalgâst sundee adelij ive muorâskuápu siste lamaš arkkâduv luoihâsin kolliistâllâm išesisminister kote tuálvui amnâstuv tutkâmnáál tast lijjii valdum fotostaatkopioh te algâalgâliih äššikirjeh skuápuinis macâttuvvojii muádi ive keččin ääigi nuorttâlâšsiijdâi ässeeh evakistojii suáđi vyelni meddâl nuorttâlâšah sirdojii vistig já tobbeen äiginis et arkkâdâh ličij tuššâm suáđi ääigi mut návt ij kuittâg keevvâm kuávlust toimâm maajuur muštâlij ađai tááláá čäällim reivâinis et sun lâi juovlâmáánust evakistem olášuttem ohtâvuođâst uážžum haldusis nuorttâlâšsiijdâ arkkâduv mii lâi muorâskuápust vuolgâttui tastoo mon tuulâkierdee siäluttemvistáást tom siäiluttii suáđi ääigi čaalij meerridmistis et jis siäiluččij uássin te sun macâttičij arkkâduv siijdâpuárásumosân monâttuvvoo te sun luovâttičij arkkâduv staatâarkkâdâhân meid tábáhtui ko lâi lopâlávt monâttum arkkâduv luovâttem staatâarkkâdâhân ij lamaš nuorttâlâšâi tiäđust já nuuvt ton tile vájáldui luuvij iivij ááigán ive sämimuseo riemmii čokkiđ amnâstuv čáitálmâs várás te muštâlij ollâopâttuv kulttuureennâtiettuu professor et nuorttâlâšsiijdâ arkkâdâh lii ááimuin lâi kiddim toos huámášume ko lâi tutkâm tiettuu historjá várás eennâmtiettee lâi talle luptânâm uáinusân ton ohtâvuođâst tondiet pyehtip jurdâččiđ et arkkâduv uđđâsist kavnâm lâi koskâlávt še sämmilij pirrâduvâst čyeti ihheed tassaaš pargoos algâttâm já sii kulttuur já eellimhäämi čuuvtij áárvustannaam ánsu arkkâduv sistetoollâm muorâskuáppu já ton äššikiirjijn valdum kopio lijjii taan luholii kávnus áánsust uáinimnáál lehâstum čáitálmâsâst luáttámušalmai oovdânpuovtij meiddei tuoivuu et algâalgâlâš arkkâdâh puohtuuččij sivnedemnáál nuorttâsämmilij juhleest mieđâi toos já eeči sivnedij arkkâduv juhleliturgia maŋa kirhoost possijdvajâldemjuhle ohtâvuođâst mi ettist tábáhtus kovvejuvvoo návt lâi vuossâmuš kerdi vyelgim maŋa ive ko legendaarlâš ollásávt lappâsân jurdemâm arkkâdâh tsaarij vuáláčäällim gramotainis lâi kuldâlâddâmnáálá uáinusist lâi juhlelâš já herkki čáitálmâs maŋa skeŋkkij nuorttâsämmilij arkkâduv sistetoollâm muorâskuápu sämimuseo äššikirjeh tastoo macâttuvvojii juhlekyesih nuorttâsämmilij arkkâdâh lii maccâm sämikuávlun lii meridâm soijiđ nuorttâsämmilij algâalgâlii arkkâduv pisovávt siäiluttemnáál kulttuurkuávdáš taan ive aalgâst tooimâs algâttâm et saavâjođetteijee nuorttâsämmilij luáttámušalmai já västideijee arkkâdâhlájádâs totkee väldih vuástá taan áinoošlajâsii arkkâduv almottâm et meiddei jieččân sänivuáru aalgâst mainâšum nuorttâsämmilij kulttuuräärbi já mainâsijd sistetuállee priivaatarkkâdâh sirdâšuvá kiiđâ ääigi suu táátu mield eennâmkoddearkkâduvâst ihheed peeivi teevdij tuotâ vuorâs ihheed juhliistui čuávvoo argâpeeivi palvâlemkuávdáást lahcâkákkukahvijn mon ohtâvuođâst peeivisáŋgár vaaldij skeeŋkâid já luhotuáivuttâsâid vuástá lii šoddâm vyevi mield sust-uv lâi lamaš puásuimerkkâ jo aaibâs pärnivuođâ rääjist já tallân ko naavcah addelškuottii piärán sun aalgij raseldiđ poccuigijn tábáhtui talle ko sun lâi tiego love ihásâš laahâ ij lamaš vala talle siämmáá häämist ko lii onnáá peeivist mut kuittâg sun finnij oopâ luhâmân já rekinistmân lâi kiertoškovlâ mii piištij muádi oho suulâin tollui já máttáátteijen lâi nuorâvuotâ lâi aaibâs siämmáálágán ko tallain nuorâin iänááš korrâ pargoh pirrâ ivij päikkipargoh tegu potákkij kalvemeh syeinipargoh koldemeh já luommiimeh čohčuv muorriimeh kyelipivdemeh já ergij čoonâdmeh tälviv muorriimeh čäcisačâmeh já pygálustmeh kiđđuv muorriimeh siijdâ kuáđutmeh áldui kyedditmeh já vuássái vittádmeh ääigist nuuvt stuorrâ huámášume finnim pärnipargovyeimi kevttim tovláá ääigist lâi aaibâs luándulâš já páárnáš talle tuádui paargon jo uccen peivi lii ereslágán já párnáid ij innig uážu porgâttiđ pargoid já lusis pargoid ij eissigin hyeni vâi pyeri lâš ervidmist volliitij čohčâmáánu vuossmuu peeivi te nubbe maailmsuáti lâi puállám paajij maŋeláá nk pavkkâlmijd te suáti tälvisuáti já kooskâ lâi cokkânâm ij vala karttâm toos pic moonâi armeijan iäskán koskâráávhu äigin já kaartâi maŋeláá tiäđust-uv piäluštiđ ađai uásálistiđ jotkâsuátán rajajääkäripataljoona kost sun alanij korpraal áárvun taistâlij pegâlmâs soojijn tegu já loopâst vala kuáđhust sun peesâi já tothân merhâšij ton et sämmiliih lijjii talle vala evakkost uusâi perrus tobbeen já maacâi eres almaiulmuigijn algâkeesist já párnááh pottii eskân kesiláá maŋa algii säksillij paatavoi tuovŋâdmeh ko puoh tááluh já rakkânusah lijjii poldum já tuššâdum tiäđust-uv kaartâi toid fáárun mut iävtutátulávt lâi viiđâ miäldálâs keesi äigin pargoost tááláá ääigist já toh keesih lijjii vaarâ suu vuossmuuh tienâspargopuudah tallaa elimis äigin lâi čielgâ ruttâ poorgâi pargojuávhust mii keesij puhelinlinjáá vistig já tast ain orostâl tááláá ääigist palvâlemkuávdáást mut tađe ovdil sun lii lamaš ruástilis já vitmâdis pajeolmooš kote lâi uáli pegâlmâs merkkâtobdee pygálusääiđist čyervejii merkkâtobdeeh sajan kuldâlâddâđ poccuu peeljijd te lâi iänáážin tot kote ain tuubdâi meerhâ já tieđij še omâsteijee láá ovdiih já táálááh-uv puásuialmaah kiäh láá finnim oopâ ereslasseen vuáláčällee servi tuáivut jeessânsis uásálijd iäláttâhiivijd já šiev tiervâsvuođâ já koccáv koskân tälvinaharijn já oođijn njálgáht assaas sevtillovduu vyelni kullui škoorijdmin nube uáđđimloonjâst et mihheen ij hettim kuobžâperruu tälvinaharijd kulluuškuođij fakkist čuoijâm já uáđđimloonjâ peevdi alne lâi uccâ njobžâtiijmáš mii čuojâškuođij njuškij tállân pajas já časkâttij tiijme sun puállááttij kinttâl sun ij mahten lijjii vaijeeđ vala koccáđ ko čalmeh lijjii nuuvt lussâdeh mut kuittâg-uv sun keččâlij keejâi viiljâs kote tuše ucánjáhháá škorijdij jeđe jorgettij nube ertpele oolâ já joođhij naharijdis ij lah nuuvt njobžâd ohtuu arvâlij jeđe moonâi viiljâs cuvnâđ koccáá sun culijdij viljâsis nuuvt siijvost ko maatij amas ennikuobžâ koccáđ lijjii nuuvt lusis nahareh et ij sun koccám tääl ij koccám te kuántui viiljâs sevtillovduu oolâ já njuškoškuođij ton alne mii immâšijd tustkis lii koijâdij já keejâi viljâsis naverčolmijgijn tääl maid-ah lii jo kiđđâ lam nuuvt vaibâm tijme lii koijâdij tuosâlistij tijmásis já keejâi lii juovlâmáánu teikâ uđđivemáánu mun tieđe láá eidu toi kooskâst tot lii kale liijkás tooláá kočoi munnuu pieijâđ tiijme čuoijâđ esken njuhčâmáánust uáđđiđ vala muáddi mánuppaje eeđâi jeđe vuot viälánij mun jiem kale haalijd uáđđiđ nuuvt kuhháá čielgij lii mielâ koccáđ tääl jo nuuvt luágui kinttâlijnis lasâpellâs já kuovlâi olgos tobbeen uáinoo koijâdij sun-uv lâi kuittâg-uv jo váhá pyerebeht koccám uccâ laasâš lâi mestâ jo ollásávt piccoom ige laasâ čoođâ ennustkin uáinám lii kustoo aaibâs sevŋâđ eeđâi tothân lii njobžâd ilosmij lam-uv ain halijdâm eelliđ olgon sevŋâdin mun jiem kale tieđe tuostâm-uv mun sevŋâdin olgos smietâškuođij já váhá jo kaađâi-uv tom et lâi cuvnâm viiljâs muoi pyevti tääbbin siste sierâdiđ mut siijvost amas enni koccáđ muoi manneen tääl olgos iävtuttij já viežâi jo čeveliijnes já kaperis ildest kale muoi talle vissâ manneen olgos mieđâi já nuuvt sun-uv viežâi pihtâsijdis suoi njavváin uáđđimlonjâstis viäskárân toopáin ennikuobžâ uáđđimloonjâ uuvsâ amas enni kuullâđ sunnuu skuápádâttâm lâi muottum já tom lâi vaigâd lekkâđ tot lekkâsij ucánjáhháá já ton luámist uigâdij kepilis olgos já aalgij kuáivuđ já rááppuđ muottuid uuvsâ oovdâst meddâl viijmâg uksâ lekkâsij tommittáá et šietâi aaibâs olmânáál olgos tastmaŋa čaaŋâi olgos mon njobžâd suoi šuáhkádáin oovtâ jienân suoi peesáin olgos te ij tobbeen kustoo innig lamaškin nuuvt sevŋâd lâi mánuttep já kirkes täsnialme oinui jyehi saajeest já veik mon kuhás lii vissâ tot čohčâtälvi šuáhkádij lii lii-uv kustoo čuuvtij kolmâsub ko čohčuv talle ko uáđđáádijn eeđâi vissâ kalga-uv uáđđiđ tälviv smietâi iävá já kuhháá ostâm smiettâđ kolmâ täälvi ruotâstáin ovdâskulij muottust já hiäibustáin ain tyelittälli suoi vierâláin hiäibudijnis mieli vuálos oovdâst já tyehin hi- hi-hi suoi kiheštáin taat lii kale njobžâd eeđâi lii-uv eeđâi vala uđđâsist tuohu pajas iävtuttij vain mieđettij já nuuvt suoi kuárŋoin ain uđđâsist já uđđâsist veikâ mon kollii suoi keejáin kyeimi kuáimásis ko lam vaibâm eeđâi mun-uv eeđâi muottuu čoođâ ij lamaškin nuuvt älkkee kalâččiđ tääl piäjun iävtuttij šiev juurdâ lii jo puurrâmmielâ must-uv tubdâstij piäju tälvivuárhást mihheen purrâmušâid sun joođhij mun tieđe västidij keččâđ mut ij uážu kale eeni cuvnâđ suttá munnui ko tienuuvtkis láán vuálgám olgos lovettuššâđ enni kale talle kiđđuv huámmáš et purrâmušah láá kiäppánâm huolâttij ij-uvsun tobbeen uážu váhá smakkiistiđ smietâi kalehân vissâ váhá muoi iänán talle tállân muštâliđ ko sun koccáá suigen ááigu muštâliđ iänán et láán lovettáá vuálgám piäjust jiem tiäđustkin povvâstij mii tuotkis lii eeđâi fakkist viljâsis já čaaitij imâšlii ivnáás čuovâ mii lihâdij já tánssái almeest mielâst tot čuovâ mestâ jo volliittij sunnuu jiem mun kale tieđe eeđâi patârâsân iävtuttij ij lah innig ollágin njobžâd mestâ jo čiärui vain eeđâi veik ij halijdâmgin tubdâstiđ viljâsis et sun lâi siämmáá ärgi ko taat korrâsubbooht piäju kuuvl já ruotáin já kaalijn muottust veik mon kuhás mut čuovah lihâdii ain korrâsubbooht toh urruu puátimin ain aldeláá ko toh lijji alda toh fakkist láppojii tuoin čuovâin ollágin poollâđ pahudistij sieđâlume čoođâ ij innig vaijaam ruottâđgin já nelgičuávji kulluuškuođij sust ain korrâsubbooht keejáin ivnečuovâid moh ittii ain uđđâsist já uđđâsist jeđe vuot láppojii toh kuittâg časkâm sunnuu veik suoi nuuvt láin-uv aalgâst poollâm kale láá njobžis čuovah ihástâlâi ko keejâi aalman mii jienâid totkis lâi suorgânij ko kuulâi vaijaas myevristem viehâ alda lâi muu čuávji povvâstij fakkist sun kuittâg čiäruškuođij yhy-yhyy muoi tääl láán mun kal tieđe tubdâstij tungin tieđe kost munnuu piäju lii suorgânij tieđe eeđâi já sun-uv čiáruškuođij munnust ij lah innig lieggâ piäju já must lii nuuvt koolmâs vaaidij munnust ij lah purrâmuš lii nelgi vaaidij munnust lah lieggâ seŋgâ halijdiččim nohádiđ vala toskádâlâi muoi tääl pargeen koijâdij viljâstis mun tieđe eeđâi jis veik ryetteen tuohukulij iävtuttij já čaaitij varij kuuvl peri eeđâi ko ij sustkin lamaš tađe pyereeb raavâ vises et piäju lii tobbeen koijâdij mun jurdám eeđâi nuuvt já vuot kaalijn muottuu čoođâ suujâ tiet tuoh väärih láá kale kukkeláá ko mun nobdim eeđâi fakkist láá-uv mieđettij keejâi pirrâsis já eeđâi viljâsis aaibâs vises et kalgeen moonnâđ tuon váárán lii vääri já tyebbin muoi láán kale tuávhih eeđâi kalgeen kuorrâđ jieččân luodâid naalijn muoi tiäđust-uv kävneen älkkeebeht piäjun nuuvt tiäđust-uv eeđâi já hepânâšâi tom et jieš ij lam tom ovdil šoddâm jurdâččiđ luodah kávnojii já toi mield lâi älkkee jotteeđ toh njuškuu tuohu teehi já motomin suoi láin vierrâm muottust já talle luodâid lâi vaigâdub kuorrâđ soojijn pieggâ lâi posolâm tommittáá et luodah lappuuškuottii muoi tääl kävneen piäjun čiäruškuođij láppojeh aaibâs tego tiijmáš muotâ mun tieđe eeđâi šlunden keejâ uáinoo miinii čuovâid eeđâi sihâsteen patârâsân hirmástui tot čuovâ veik iššeed munnuu eeđâi osko kale já keejáin ko čuovâ aldanškuođij tot paaštij hirmâd jo kukken mut tot stuárui já stuárui viijmâg ko tot lâi puáttám tarbâšân alda te tot oroi lemin mahtnii uápis já čuárvoin oovtâ jienân já ruotâstáin čuovâ kuuvl čiivgah mondiet tuoi toin naalijn ruottâlvettee piäjust olgos maiden eđâhánnáá addâgâs čiivgâkyevtis snuđgoin kuássin innig tienuuvt poorgâ já lopedáin koccájim toos ko tunnust lâi pááccám piäju olgouksâ áávus oonij taggaar ruojâ et pajanim keččâđ nuuvt já peesáin maassâd piäjun suoi uážžoin enistis lieggâ mietâjuhâmuš mii lâi-uv njäälgis tágárij feerimij maŋa enni keejâi et čiivgah piejáin ijjâpääiđi paijaalsis já moonáin seeŋgân muoi iän kale hoksám koijâdiđ tain ivnečuovâin eenist moh tohkis lijjii hoksái koijâdeen talle kiđđuv västidij kale piejâm tiijme čuoijâđ esken njuhčâmáánust eeđâi juurdâ enni eeđâi kuobžâenni kuldâlij maht čiivgâi piäjuloonjâst forgâ kulluuškuođij njobžis täsivis škorijdem já vuosmuš škovlâpeivi já čokkáin peevdist lâi pieijâm sunnui njaalgâ iiđeedpitá piävdán mut já ij lamaš onne nelgi tuše muivij kepilijnis suohâdkattil ige finnim maiden njálmásis sun vala njavhâdij turdekepilijnis uđđâ škovlâmááccuhis mii tuolvâi suohâdân tienuuvt turged toin suohâdáin enninjobžâ párgádij tállân tom sun joođhij keejâi surgâdávt tuolvâ mááccuhis já njuáluškuođij tom putesin taam talle aijuuriddoost monâdijnân sun čielgij kale tuu mááccuh onne jotelávt košká ko lii näävt lieggâ peivi enni jeđđij tile ij lam ennustkin pyereeb sun kale koozâi muččâdávt suohâd njálmásis kattilist mut ko suu mielâst suohâd juurâi tuš nierâst nuubán já oroi lemin nuuvt vaigâd njiellâđ mun pyevti puurrâđ taam ij lah nuuvt njäälgis sun eeđâi iännásis kale ij puáđi onne mihheen enni šuáhkádij já tuálvui suohâdkattil meddâl peevdist talle panijdâd poossâđ já tuurhâd čohhoođ te peessâp vyelgiđ te lâi puáttám tot peivi mast enninjobžâ lâi jo tállân tälvinaharij maŋa muštâlâm mut já mielâst taat peivi oroi talle lemin vala nuuvt kukken já uulâtmettumist et njobžâčiivgâi mielâst tien ääšist ij tarbâšâm vala talle huolâttiđ tuotâhân tot vissâ lâi-uv lâi kolgâm navdâšiđ hitruus kiiđâ puátimist tääl te lâi äigi vyelgiđ ~njobžâškoovlân keesihân lâi ain njobžáid škoovlâjotteemäigi ij lamaš meendugin kukke vistig väzziđ váháš máđháá meeci čoođâ jeđe käälliđ vala kyevti aijuu rasta já tobbeen tot njobžâškovlâ jo lâi-uv ij innig muštámgin tuolvâ mááccuhis mut tuš njuškij vuosmuu aijui já aalgij porššođ čassijn ij lamaš meendu koolmâskin sun tijmá-uv lâi sierâdâm uccâ čiivgâžin njuško tobbeen enni eeđâi tääl toommâđ et kiergânep ääigild škoovlân tyehin lâi-uv jo máttáátteijee vyerdimin vistig jierestui já suorgânij-uv máttáátteijest lijjii čalmelaasah njune alne já mahtnii sun oroi keččâmin nuuvt korrâsávt toi čoođâ jiem mun haalijdgin škoovlân eeđâi já čiähádâdâi eenis seelgi tuáhá kale tun huápust hárjánah teehin enni lohđuttij viežâm tunnuu ehidist pááikán kale ij nuuvtkin čuuvtij poollâm ruotâstij ruokkâdávt eres njobžâčivgâigijn sierâdiđ já keejáin maht ennikuobžâ seevij já jorgettij jeđe lappui uáinusist váhá čiärustâlâi mut fakkist máttáátteijee kočoi puoh párnáid puáttiđ jieijâs kuuvl te škovlâ lâi tuođâi-uv älgimin njobžâpárnááh teehin njobžâškoovlân škoovlâst tij oppâvetteđ roossâđ tego olmâ kuobžah kalgeh-uv pištá ubâ keesi já nohá eidu ovdil tälvinaverääigi tist álgá luámu ive mättivetteđ-uv jo viehâ ennuv já pyehtivetteđ jo skappuđ olssâd purrâmuš mij vistig porgâp koijâdij mottoom kuobžâčivgâ kejâstij čiivgân já eeđâi halijdâm ettâđ et kalga luptiđ kepilis jis lii äšši máttáátteijee eeđâi koijâdij mut ij sungin muštám luptiđ ~kepilis meiddei koolgah luptiđ kepilâd jis ááiguh sárnuđ máttáátteijee eeđâi josijdui já váhá hepânâšâi-uv jieijâs tietimettumvuođâ jis mun vistig västidâm koččâmušân västidij máttáátteijee tast puáđi mihheen jis puohah njoobžah ohtân sárnuh talle kihheen ibbeerd kyeimi kyeimis lii tehálâš et mij hárjánep sárnuđ vuáruttuvâi talle tot nubbe koččâmuš máttáátteijee joođhij mij onne porgâp hárjuttâllâp váhá tom maid mij porgâp taan keesi ääigi škoovlâst uápásmup toos maid kuobžah poreh já maht kuobžah kävnih luándust purrâmuš kale tom jo tiäđám-uv culijdij viljâsis muorjijd puurrâđ já puáiduđ västidij škovlâtiijmij fáddán lâi kuálástem tist lii ovdil kuálástâm máttáátteijee koijâdij keeppil ij pajanâm kihheen máttáátteijee imâštâlâi tallehân lii-uv hirmâd pyeri algâttiđ eidu kuáláástmist ubâ kuobžâluokka ruotâstij juhâriidon lâi mottoom virdesaje mast lijjii vala keeđgih kooskâst uáinojii kyeleh-uv paŋâmin haalijd algâttiđ máttáátteijee čuorvij ohtâgin keeppil ij vistig pajanâm te ruokâsmitij mielâs já luptij kepilis mun kale puávtáččim mun koolgâm porgâđ ravvij suu moonnâđ ~čuážžuđ čáácán kyelisajan já tuápudiđ kiddâ kuolijd mon älkkees hommá jurdâččij ko kaalij čáácán fakkist sun njalahistij já nuuvt sun tiäškái káávvud čáácán čuorvij lâi-uv jo ervidâm tom já ovdilgo huámmášijgin máttáátteijee lâi toppim suu niekkimaddust já kiškom suu pajas täst te lep oppâm jo tom et keeđgih čääsi vyelni láá njalahâsah kalga mušteđ tom et kalga leđe várugâs čääsist mudoi-uv korrâ virde sáttá motomin toppiđ já tuálvuđ uccâ kuobžâčivgii čuážui čääsist já keejâi kuolij paaŋŋâm tääl kiddâ mottoom kyele máttáátteijee čuorvij keččâlij já vala-uv keččâlij mut ko suu mielâst oroi et kyeleh lijjii ain čuuvtij häppiluboh ko sun já ain ko sun masa lâi koddám kyele te tot peesâi-uv luovâs já njuškij čáácán já nuuvt sun patâritij jieijâs saallâs maŋa motomeh eres-uv kuobžâčiivgah keččâlii kuálástiđ mut sijjân keevâi aaibâs siämmáánáál taat škoovlâjotteem lah ollágin njobžâd culijdij ááigum pááikán párgádij ele vala máttáátteijee jeđđij já siämmást jieš kaalij kyelipivdemsajan ko máttáátteijee čaaitij maht kuolijd kalga pivdeđ te puoh oroi lemin nuuvt älkkee čaaitij moin naalijn kuolijd lii kepiláin älkkeemus kuáivustiđ čääsist ige moonnâm kukkegin äigi ko kuobžâčiivgah meid kodeškuottii kuolijd iä kuittâg nuuvt ennuu ko máttáátteijee mut kuittâg ko sij lijjii koddám tuárvás kuolijd te juáháš finnij tast puurrâđ sist lijjii koskpeivpurrâmužžân veik maaŋgâlágáneh kyeleh tij kuolijd máttáátteijee koijâdij párnáin mun tuubdâm čäcieevni mottoom čivgâ eeđâi käskistij muu njuuneest leš-uv tot kuittâg-uv lamaš čuoškâ ruáhásii ijhân tot čäcievni kale mihheen kuolijd lah máttáátteijee čielgij lii čivgâ naggij lii čäciellee jyehi čäciellee ij lah kyeli máttáátteijee čielgij kierdâvávt lii taggaar ellee mii vuojâd čääsist já mast láá syevdih já veepsih já peeccih joo čivgâ eeđâi já tuuđâi máttáátteijee vástádâsân čivgâ kale ij lah meendugin utkáá jurdâččij mut ij tuostâm tom ettâđ jiänusân tubdâvetteđ-uv kuolijd máttáátteijee kiärduttij váháš áigáá keččin čielgâi et lijjii ennuu kyelisoortah kuittâg-uv jo luosah šaapšah puškoh suávvileh já vuáskuneh láá uáli táhtáás kyeleh máttáátteijee ravvij kalga várugávt puurrâđ jis taggaar sáttoo koddeđ vala kyeletäävtih tarvaneddeh čuddui já tot ij lah meendugin njobžâd kárttá talle vyelgiđ aaibâs jo njobžâtuáhtárân kuulâi huápust riddoost kuobžâluokka lâi purâdâm já juáhháást lâi čuávji aaibâs tievâ te párnááh sirdâšuvvii siisâ eehidpiäiván ruugâi pevdiloovástis kuuvijd já čaaitij taid párnáid elleidsun taatkis lii sun koijâdij njobžâpárnáin eeđâi já čiäruškuođij ko máttáátteijee čaaitij kove sunjin aldeláá ij lah kale mihheen njobžis elleid snuđgái nuuvt styeres-uv tot lii tuotâ máttáátteijee čielgij lii sorvâ njoobžah pyehtih táválávt pivdeđ veik tälviv tállân tälvinaharij maŋa lii jo maŋgii kuobžân kuádádâh mut soorvân vala muári lii šiev purrâmuš talle ko kuobžâ lii tälvinahhaar maŋa hirmâd niälgum já ruáinum finnee ennuu vuoimijd soorvah varâliih koijâdij máttáátteijest váhá palosiähá jienáin iä nuuvt hirmâd varâliih kuobžáid kale jis lii várugâs ain kalga mušteđ váruttiđ soorvâ pastelis čoorvijd moigijn tot puáhtá veik nurvođ lii ucceeb kuobžâ te lii älkkeb algâttiđ sorvâpivdo vuosijn iä lah nuuvt stuárráh já vuáimáliih sáárnui mielâst veik mon kuhháá ige masa jo joskâmgin lâi väivi pissoođ kocemin tastmaŋa ko sun huámmášij et soorvâkovveest ij tarbâšâmgin nuuvt čuuvtij poollâđ soorvâid talle esken stuorrâ njobžân meridij já ruvviistij čuávjis soorvâpiärgu tuođâi-uv nuuvt njaalgâ purrâmuš sun smietâdij ohtuunis škoovlâ njobžâkiällu čuojâškuođij jienâid tuotkis lâi suorgânij já esken talle muštái luptiđ kepilis-uv ko koijâdij lii kiällu máttáátteijee čielgij čuájá ton merkkân et onnáš škovlâpeivi lii tääl nuuhâm talle juátkip oppâp tubdâđ meccimuorjijd já motomijd eres-uv elleid já vaaldijn škovlâlaavhâs já ruotâstáin olgos lâi-uv jo ennikuobžâ vyerdimin čivgâidis já muštâláin iännásis aaibâs kištoi kuálástemoopâst já soorvâ uáinimist moijái lâi vises et čiivgâkyevtis láin oppâm ennuu uđđâ aašijd sun tieđij et ehidist kale čiivgâkuáhtást liččii hirmâd jo njaalgâ nahareh peeivi škovlâpalo kale lâi jo lappum mun-uv karttim moonnâm maailmsuáđi ääigi armeija leeibi puurrâđ te jiem lamaš vala ave peeleest pilledum ko mist ive šoddâm almaid valdii nostoalmajin kyevti uásist suátipalvâlusân sehe aalgâ- já loopâbeln ive šoddâm sierâ já lâim iäskán kost alogâsääigi palvâlim ij lamaš kasarmi pic táválâš parakki mast lâi pivtâskuškimviste kuškâdii peiviv njuoskâm pihtâsijd lâi muorâkamina mast poldii tuulâ miätá iijâ já nuuvtpa tobbeen lâi-uv iho kipinävahtâ lijjim šoddâm tuáriskuávlust te jiem lamaš vala avestân iällám mäddiláá ovdil armeijan vyelgim ovdâskulij lijjii munjin puoh ääših uđđâseh já imâšliih já alogâs eellim joba hirmos ko oornigtoollâm lâi preussilâš maali miäldásâš mudoi maŋa peesâim viijmâg merikiäčán nube peeivi aalgij hirmâdsâš škovlim vâi eđâččim-uv simbuttem šoodâi streesi keežild hirmâd luččâtavdâ ja ko hiivsigist lâi tuše ohtâ räigi te ervid tom maggaar miäldálâs lâi hiivsig ulguubeln äigi tom-uv hoomán lâi liijgás uccáá et čuávjitavdâ šoodâi tađe-uv viärráábin mielâstân šiev päččee ko lijjim pisostâllâm ton rääjist ko oppim pääččiđ já vooijim piso meeccist kyeddiđ uážžum ryešilâš puáris kiiveer mast eiduttâl te ooinij pissopiijpo čoođâ ko te lijjii vuossâmuuh päčimeh te peevdi matsâš moolân jiem teivâdâm ohtiigin naggiđ et pissoin ij teivid mut toh ettii et pissoost ij lah váddu pic päččest tot tiäđust-uv haardij muu hirmâdávt mut naggiimângin ij lamaš saje puátusáin monnii puátteeh-uv päčimeh mut tastoo pottii maašinpistovlpäčimeh já tast ožžum ubâ juávhu pyeremus puáttus imâštâlškuođij et maht säämi almai pááčá maašinpistovláin nuuvt pyereest mut kiveráin ij teivid ollágin peri et toin kiveráin ij teivid moossân movtáskij já paajij kulmii lâi siämmáš ko must-uv mut kulmâ meetter taavlu paajaabeln uážui kuosâuávsi rasta juávhust lijjii kaandah kiäh lijjii eennâmtááluin vuálgus uážuškuottii pääihist pakettijd já fallii munjin-uv et munjin ij tääiđi puáttiđ pakkeet ko muu päikki lii nuuvt kukken kuittâg avžuuttii muu väldiđ já et kale tot pakkeet tunjin-uv vala puátá uánihis puáculuámust ađai vup st ko postâalmai puovtij munjin pakkeet tom huápust vâi uáináččim mii tobbeen lii tobbeen lijjii vaacah já suháh mut purrâmâšverkkin lijjii tuše eergi čuožžâmâsah já njiecâkkâsah lijjii valmâšin vuoššum já piärguh voskum meddâl amas kuocâgiđ et täid kale jiem kehtid kandáid čäittiđ ko iä toh tain kuittâg maiden iberdiččii et ko must lii eehid lovveest kyehnubálohán kipinävuáru te talle čieskâm taid já puurâm ođđâm liiderist jo eehid várás áákšu pivtâskuškimviistán pottii peivipalvâlusâst já eehid moonâi jotelávt tupetarkkuumijn já läittimijn maid tallaa ääigi mattii kale adeliđ love moonnim pivtâskuškimviistán já lijjim moovtâ et tääl peesâm puurrâđ poccuu njaalgâ ođđâm kamina ovdiibel kyehti háálgu pajaluvâi tuáppejim áákšu uálgis kietân já oođâtäävti nube kietân uksâ lekkâsij já koccee upseer almostui uksârááigán alogâsriäpu storgâgim toos oođâtähti nube kieđâst já ákšu nube kieđâst lâi eidu lavkkiimin kozzâháá paijeel mut ruttij jyelgis maasâd já paasij jurbâ čoolmij kaivađ viäskárân jeđe viijmâg koijâdij et maid tun poorgah teitittâlâi tiäđust ain-uv stiälust asento ákšu já oođâtähti kieđâst ožžum njäälmi áávus já ettim et puurâm siviilisattumijd hiärrá luutnant eeđâi et jatkakaa já lavkkij kozzâháá nubebel ijhân fanttinâs tiet lah ko miinii jyelgitaavtijd et täävtist ij lah mihheen puurrâmnáál mut täävti siste lii oođâ mii lii njäälgis avžui čäittiđ tom heersku täävti čaittim tom luutnantân já tattum smakkiđ lijkkuustui mááhun já kuččum suu puurrâđ ubâ ođđâm jieš puurrim nube kolmâ ođđâm lii älkkee puurrâđ mut ko tot tobbeen čuávjist suudâi te hárjánhánnáá ulmuu čuávji čuuvtij moiváskij ko muoi savâstâláim te luutnant eeđâi et ij lah kuássin iällám sun adelij vala iäččáás ravvuid et kipinäalmai-uv lii vahtâalmai talle ko porá sattumijd sun vala tubdâstij et kaleba sun suorgânij ko ooinij muu ákšu já jyelgitähti kieđâst juurdij et komppaniast lii olmoošporree puolesta eergi ucâmin kuovâmaanu vuossâmus peivi jurdâccim puoh taggaar mii taan ive puáđáččij tápáhtuđ čuorvij kievkkânist puávtám tuu pááikán hirmâd moovtâ ko tot lâi muu jiellâhpuásui nube peeivi eeči vuojij ergijn šiiljon ja mun mojottelim siste kárvudâttâđ ja toos moonâi kuhháá ko olgon lâi cekkid puolâš uđđâsist jieččân jievjân piemmin tom nuuvt koolmâs et ferttejim moonnâđ siisâ ubâ iijâ mut idedist ko moonnim keccâđ tot ij lamgin siljoost lai vuálgám kuusnii eeđâi pyevti vyelgiđ uuccâđ tom ko lii nuuvt korrâ puolâš ja kaccâlim jieccân viistán et ko eeci ja enni lává moonnâm nohádiđ te mun vuálgám uuccâđ eehid kárvudettiim lieggâsávt já valdim evvis fáárun pooštij almeest kirkis pállun cáápcui nierâid ko čuoigim ovdâskulij lai peessâđ tuoddâr nubebel kost lii uápis tupe láim ejijnâm ain motomin ijâstâllâm tállán ko poottim tuuváážân koccájim purâdim ja huihâččim lii ruopsis päggi ja kiällu ciäpáttist čuoigâd ovdâskulij ja huâmâšin čurruu motomijd poccuukiälu jienâid huihâččim moovta poođij muu luusâ tom láábzán ja čuoigâlim tuve luusâ luusâ pesâdijn čoonnim muorân ja moonnim siisâ ucánjihhii ja vuolgijm pááikán ko pessáim tuoddâr nubebel te fakkist kuullim kuumpi ulviimin ja ko vilšastim enâman te oinim kuumpi luodâid hirmástum mutâ te huámásin eeji čuoigâmin muu kuávlun láábžist kiddâ ja tot keesij muu iäcán kavnim lai kale váhá suttâm liijká mojottâlâi eedâi tust vala puáta šiev puásuialmai čonâstim kiddâ ja moonnim siisâ vuordâččij siste vorâs puláigijn pyeri mielâst ja nuuvt láin meid eenikyevtis eijijn lopádâs et jiem innig vyelgi ohtuunân miäcán c pajetääsi tun nuuvt tárkká staaviih tom loostâ tun jo taan eennâm kielâ nuuvt pyereest koijâdistij ko sattui jotteeđ tast lappâd jiem mun kale määti mut mučis koveh taan loostâst kuittâg láá já kalehân mun ááigum kielâ-uv máttáđ piäluštâlâi mun ááigum taan enâmist kuhebiššáá orroođ te ličij kale tehálâš mättiđ váhá kielâ-uv nuuvt tot kale mieđettij já kuldâlij maht eemeed poođij kállás paaldân árvuštâllâđ taan luhâmušâid kale ij lah ollágin šiev lostâ tunjin maid lah luhâmin sun kullui etâmin uáinoo nissoon kiäst ij lah lijnegin uáivist ege lah meendu ennuu pihtâsehkin tuše já mätkimainoseh kullui eemeed paalijdmin enâmist eelih kale ain eennâm náál pahudistij já lâi váhá váivášum ko tieđij et lâi kuldâlmin sunnuu savâstâlmijd keejâi aaibâšmáin laasâst olgos já ooinij rinemuorâid meecist aalgij aaibâs táálu alda já váhá olgoláá moonâi čuoigâmlättee jurdâččij mon ereslágán eellim tääbbin lâi ko suu enâmist kost ij muotâ kuássin ubâ tiettumgin sun-uv maka keččâlâm čuoigâđ mut mahtnii suu mielâst lâi lamaš älkkeb väzziđ čuoigâmlättee mield ko čoonnâđ juolgijdis kuhes savehijd moh tuše hettejii ulmuu luándulii lihâdem talle nuuvt-uv vala peesâi ovdâskulij ko lâi jolgâdâs mut äärmitpâ ko mielli poođij já tast ličij kolgâm vuálus hurgâliđ saveheh jyelgist tast mihheen puáttám jurdâččij jieijâs eennâm já tom maggaar olmoošhivvâduh tobbeen ain juurâi kááđui alne já maggaar korrâ jotolâh tobbeen lâi ko piäsá olgos te lii tuše kuárusvuotâ kuus lavkkiđ kolgâččij taan eennâm kielâ máttáđ lii aaibâs tego seehâ siste jis ij pyevti ulmuigijn sárnuđ joođhij savâstâllâm kalga sevimáin čäittiđ maid áigu uástiđ ko keččâlim uástiđ saavzâvuástá te jiem tiättám manen kolgâččij saavzâ kočodiđ ige kävppinissoon sárnum eŋgâlâskielâ vijmâloopâst ferttejim keččâliđ čaittâlemtáiđuidân tohâluddim savzân já koijâdim iimâš kale ožžum tom maid halijdim nissoon kale keejâi vistig suámálávt já povvâstij munjin tiiski tyehin já imâštâlâi maid lijjim táijumin vissâ jollân jis tust lâš nuuvt korrâ oppâmhaalu te moonâ almottiđ jieijâd aalmuglâšopâttuv kuursân iävtuttij läävejeh leđe kielâkuursah olgoeennâmlijd munhân kale tohon jiem lah vyelgimin já kielâkuursah láá tuše tuávhis ulmui várás almaš kale lii jiešoppâm jyehi pargoost já nuuvt mun ááigum taan-uv kielâ vala jieš máttááttâllâđ máttááttâllâđ moin naalijn tun tomgis ááiguh porgâđ ličij pyeri moonnâđ kuursâ čuávvuđ te tobbeen uáináččij eres-uv ulmuid kiäh eelih siämmáálágán tiileest ko tun jieš must kale koonstah láá maht oppâđ tobbeen kielâkuursâ čuávumin láá kuittâg tuše patâreijeeh tääl eeđâi já teškâlij assaas kirje peevdi oolâ njune oovdân kiirjijd totkis lii koijâdij lii siämmáá assaa ko jieh-uv uáini uástám sänikirje olssân já eemeed keejáin kyeimi kuáimásis tuše levâttâlâi kieđâidis já adelij iberdiđ et ij sun äijihân maiden vaijaam maid toingis kalga viijmâg koijâdij te álgá muu kielâoppâm selvâttij toos te mun váhá čielgiim tunnui-uv oppâmmetodijdân nuuvt selvâttij maht ááigui luuhâđ čoođâ ubâ sänikirje já toin naalijn máttááttâllâđ kielâ peeivi sun ááigui luuhâđ vittâ siijđo sänikirjeest já puoh ovdâmeerhâid main uáináččij maht säänih kiävttojeh saanijd sun ááigui ain uuccâđ aavisijn-uv liävus te talle mottoom liijkás uccáá kárvudâttâm nissoon ton sääni paaldâst teikâ ij oppâm kalga algâttiđ a st tieđij láá šiev säänih tego appelsin ananas já aprikoosi mun kustoo jo tuubdâm-uv veik jiem luvâččiigin taam kirje te mon älkkee kielâ oppâm lii mun tiäđám uáli jo šiev metodi maht saanijd vissásávt uáppá kalga anneeđ huolâ tast et taid saanijd taarbâš ennuu jieijâs pirrâsist moonâ talle ulmuigijn sárnuđ te kale tun oopah sárnuđ vala jotelubbooht keččâlij iävtuttâllâđ ij ko lii pyereeb et saanijd tuše vistig kiäččá já smakkiistâl jiešalnees aaibâs ohtuu tun smakkiistâllâđ sanijdâd te mun elâččâm ton puudâ käävpist eeđâi suu eemeed kale suápá eeđâi já te kiškettij motomijd siijđoid uđđâ sänikirjestis já keigij taid eemeedsis joolâid tungis tääl poorgah párgádij eemeed tivrâs kirje já te kiškoh tom já pilledâh mun pyeri olmooš lah taam kirje ollágin pilledmin čielgij kiävttoo tääl oppâmateriaalin maid joollâid hirmástâlâi suu eemeed vala-uv keejâbâ ko tun vááldáh täid siijđoid fáárun te tobbeen käävpist ij taarbâš ollágin uástusij várás listo uástiđ tom mii mainâšuvvoo sänikirjeest vissásávt-uv uáppá saanijd ko kárttá uástiđ eidu tagarijd tävirijd moh sänikirjeest láá luvâttâllum maid mun talle koolgâm tunjin uástiđ koijâdistij eemeed a puustuv vyelni láá appelsiin ananas já aprikoosi kiärduttij suigen tun tuš heđâlmijgijn ááigu eelliđ olmooš taarbâš váhá pyerebijd-uv evvisijd eemeed čielgij tieđij et suu käälis ij lamaš mihheen kookâid puávtáččimhân mun tääl aalgâst váhá väldiđ vijđásub-uv sänilisto veik č:st uási smietâdij kustoo uáinoo sääni čeve já ton ohtâvuođâst čevepiärguh tobbeen käävpist kale puávtáččij pyehtiđ čääsi tiäđust-uv mondiet čääsi eemeed koijâdij puátá hanast-uv maht jurdáh et oopâm kevttiđ ton sääni olmânáál jis jiem keevti čääsi nuuvt ennuu ko máhđulâš peri čäciputtâlijd mun toin čassijn maidnii poorgâm šuáhkádij já vuolgij kale jo tieđij-uv mon tuáivuttem lâi keččâliđ jorgettiđ taan äijih-riävu uáivi eemeed poođij käävpist poođij tállân keččâđ maid taat lâi uástám taahkis láá koijâdij lijjii nuuhâm eemeed eeđâi kaahvijd táálust ij taarbâš kaahvijd ovdilgo lam peessâm sänikirjestân k puustuv räi čielgiistij já siämmást jo čievâi kähvipakkeet tego káigá pahudistij eemeed já toppij kähvipakkeet išedis kieđâst sääni sun lâi kale maŋgii täin äijiháin karttâm oppâđ aalgij jo jiänusân lyeštiđ kuás iššeed ličij ovdánâm k puustuvân nuuvt et vuot finniiččij kähvikoopâ já kákkupittáá kale lâi vala mestâ jo uulâtmáttumist appelsiinijd ananas já aprikoosijd mun ostim eeđâi eemeed já šuáhkádij te láá meiddei tuu sänilistoh eeđâi eemeed leggist tuohu lyenikaasân taid tun toigijn ááiguh porgâđ koijâdistij tääl vissâhân toh pyelih aaibâs šievnáál sävniuuvnâst västidij kullui hiämáskâm vástádâs nuuvt lam jo taid luuhâm já tääl kolgâččim mättiđ jyehi áinoo sääni taid innig kuussân taarbâš uástus olssis uđđâ sänikirje lii ain pyeri ekonomian pahudistij oroi lemin nuuvt vises jieijâs mättimist já jiešlágán oppâmvyevistis et ubâ juurdâ mestâ jo vyevsitij sun viiššâm innig riemmâđ äijiháin naggiđ ko ij tast kuittâg lamaš mihheen aavhijd talle kielâs veik vuálusooivij káátu alne sun jurdâččij innig peerust kijttâlij já vuolgij váhá teedij ko sun lâi vyelgimin mađhâšiđ olgoenâmân já koolgâi vala rahttâttâđ kolliđ ko puáđáh čuorvij vala suu maŋŋaal ovdilgo peškâlij uuvsâ kiddâ te lappui váháš ááigán ubâ äijih jurdelij monâdijnis já aalgij jurdâččiđ määđhis já rahttâttâm lâi lamaš joođoost lâi uáinám tobbeen ennuu olgoeennâmlijd maaŋgâ-uv enâmist viehâ táválijd ulmuid pargostis aldagin puohah olgoeennâmliih kustoo lamaš mahten jiešlágáneh kale šoodâi jurdâččiđ määđhis ääigi tuom suámálii parâkode já eromâšávt kiäst lâi nuuvt omâs oppâmmetodi te lâi peessâm maassâd sun nuuvt mielâstis halijdij tiettiđ maht lâi piergiiškuáttám sun halijdij tiettiđ tooimâi-uv oppâmvyehi vâi ij já jis tooimâi te talle kale kolgâččij tuođâi-uv smietâškyettiđ tarbâšičij-uv puohlágánijd tivrâs kuursâid ollágin taan maailmist tot tooimâi te talle sun jieš-uv halijdičij tom oppâmvyevi keččâliđ sun jo váhá kiergânij vájáldittiđ-uv jieijâs pargohuápui tiet mut fakkist mottoom peeivi sun ooinij emedijnis käävpist juuđij tego lâi vyerdimist-uv sänilisto kieđâst peivi tuáivuttij aaibâs njyebžilávt já luptij vala kaperis pyeri peivi tunjin-uv västidij tuu oppâm ovdán tot ovdán eeđâi já lâi moovtâ te lam ovdánâm v räi ááigum uástiđ vuojâ já vuástá meiddei oovtâ munjin omâs sääni vuojâtäigi tom muáddi peeivi tassaaš lijjim-uv kuhháá uuccâm mut ko jiem tiättám mii totkis taan kielân lâi kavnui kolliđ munnuu kuuvl táátui já moonâi kiäinusis aaibâs tego sust ličij lamaš kuusnii huáppu sun kale jo ovdánâm sänikirje loppâkiäčán et vissâ sust lijjii luhâmeh vala koskân oho keejist moonâi kuuvl kolliđ taat čaittâlij sänikirjees lii aaibâs tego kuárus mappi imâštâlâi lâi kiškom puoh siijđoid tast meddâl luvâdijnis nuuvthân tot lii-uv mieđettij pyereest tun máátáh tääl kielâ koijâdistij mun pyereest taid loppâkeeji saanijd muštám mut ko lam vájáldâttâm algâkeeji pahudistij já keejâi murâšlávt lyenikaasâ kuávlun kuus lâi leggistâm pápárijdis almottâttâm jieččân aalmuglâšopâttuv kielâkuursân sun tubdâstij mätki liegâs já piäivádâhpeivi ko anarâškielâ kerholiih kolliistillii puáris vuojijm moottorkiälháiguin tohon kiiđâ majemuin siijvoin saje lii stuorrâ piällást lii vuáđudum nuuvt kočodum uđâstáállun paijeel čyeti ihheed tassaaš tot lii lamaš aassâmsaijeen vissásávt juo kuhheeb ääigi lii aassâm perruinis lii lamaš stuorrâ meccisaavoot hoksái et kävppihommáhân ličij pyeri lâi stuorrâ talli hiäppušij várás já hiävušalmaah pieijii fiävruidis taalin kolmâ tälvi-iijân máávsu vuástá lâi lieggim saavootalmaid já toh maksii-uv tast mielâstis maaŋgâlágáneh purrâmâškáálvuh lijjii vyebdimnáál táálu omâsteijee vuolgâttij čovduu mijjân vâi pesâččijm tuve siisâ hitruu čokottâllâđ täkkituulâ piällást já puurrâđ vuoššâm koškepiärgumääli stuorrâ ráptukeđgitäkki lii muuvrájum njaajâin puáris vyevi mield kullui anarâškielâ muččâdávt já linnáht tego muusik lâi áinookiärdásâš já mij puohah leim tego pääihist oolâ pieijum stuorrâ pápárân mij jieškote-uv stellijm jieččân lâi hävskis ohjelm uážuim eelliđ oovtâst muštástâlmin tovláá eellim já tábáhtusáid lâi tuođâlâš kulttuurmokke čaalij ađai nieidâ mun oođđim liijkás kuhháá lii vuossargâ covná muu já iätá tun jieh cuvnâm muu kolgâččáim leđe jo škoovlâst lii jo luágum vyelikiärdán já uáinám ko muu stuorrâviljâ hurtto jogurti škovlâtaksi lâi jo moonnâm já vuálgá škoovlân pyeráin veikkâ tohon lii love kilomeetter moonâm jieččân viistán já ááigum spellâđ pasiaansi ko taan táálu häldee puátá nurheest lii ucce tego kissá já faste tego stáálu mut tot lii aaibâs pyeritátulâš haalijd še keččâđ ko mun speellâm lii jo ko must ravva spellâ lätteerááján viigâm väldiđ tom mut jiem áppád mun uáinám já eeđâm halidiččim leđe ucce imâštâl já iätá tun et mun ucedâm tuu mun eeđâm jiešpa tiäđáh njuskiistâl já čárvu maidnii já mun roovâm káátu čoođâ kuittâg love meetter pajas kulij mun kaačâm já páárgum miähkáám enâmân já huámášâm et mun lam olgon láá nuuvtko muorah já keeđgih nuuvtko källeeh vaigâd ovdániđ ko lii algâkeesi já láá čuoškah mun lam alda pääihi te muu oovdeld puátá kutkâ uáiná muu já mun uáinám kuuđhâ puátá já áigu purrâđ muu lii nuuvtko norsu mut mun tuše kaačâm ko kutkâ váldá muu te tuálmá kuuđhâ oolâ lii nuuvtko jietânâs lâi vuálgám uuccâđ muu ko sun ooinij muu kirdemin ettim et halidiččim leđe oppeet styeres njuskiistâl já párgu puoh uccoh muu čoolmijn mut mun lam-uv stuárrum moonâm oppeet siisâ já ááigum keččâđ paaika tv:st mut munjin šoodâi koško ettim puáđi teehin já pyevti limsa munjin puáhtá suámálii puttâl mut mun tuše jotelávt julestâm tom iätá et tun ettih munjin mondet tun julestih muu kirdemkaakao imâštâlâm já eeđâm kirdemkaakaoid mun máátám kirdeđ lii laasâ áávus já pieggâ poso muu olgos kirdám já kirdám kuittâg tijme ääigi já mun uáinâm čuárvinjuunijd já jurdám et mun lam elleeh suorgâneh já sárnuh ulmui kielâ puátih ¡uárvinjune lii komme porá muu tothân lii tuše kandâ liiba suámálâš kirdá nuuvtko lodde eeđâm et mun lam kandâ kii lii juuhâm kirdemkaakao lii syelipivdee já elleeh paleh sust ettim et mun tii išedâm vuálgám keččâđ syelipivdee lii tobbeen viermi päddi já ellei näähkih lii jo ko mun tuostâm vyelgiđ viežžâđ tiiŋgâid uáiná muu já mun kaačâm nuuvtko gepardi mut syelipivdee káččá fáárust miinut keččin sun ij innig vaje kaččâđ oinim et sun lii meetter keččin must já tääl must lii päddi já viermi kuárŋum segis paalmun já čoonâm päädi kierrust stuorrâ kiäđgán et palmu sojá mun pieijim viermi paalmu vuálá já čoonnim päädi viermi jyehi čiehân mun potkiim päädi te palmu njuálgá já viermi ravva ááimun já jis viermist lii kiinii te sun ij peesâ meddâl vuárdám ko syelipivdee puátá já eidu ko sun tuálmá viärmán te potkiim päädi ravva ááimun já lii viermist lii fáárust já mun suáitám poolisân et sij váldáččii syelipivdee faŋgâlân ooinij tom já iätá lah išedâm ennuv mii já tääl meecist iä lah syelipivdeeh eenâb ruáttá miäcán vuálgám pááikán lii kirdemmaašin já tobbeen kiinii uáiná muu iätá lii kandâ kii kirdá ruáháseh já eteh uáđi mun masa lam pääihist te mun miähkáám enâmân já puátá já áigu purrâđ muu lii viiđâ meetter keččin must mut mun koccáám puoh lâi tuše naver covná muu já iätá tun jieh cuvnâm muu äššigâšpalvâlem asiakaspalvelu@otava.fi kvtilaus@ kirjavalitus fi teddilâs já já vuávám já s kirje lii pargokirje kirje ij uážu rähtee- vuogâdvuođâlaavâ vuáđuld čuovâkopijistiđ ollágin kirje tpi ton oosij čuovâkopijistem tâi rievdâdem digitaallávt lii aainâs kieldum addel ry kirjapaino láá tijpâlâš syemmilâš enâdâh šadoh láá vuáhádum šoddâđ jieškote-uv stielâsijn jävrriddoost tutkâm luokast kevttim kuleh tiäpuh elleeh já bakteereh čässuáivi vyelni ellei nuurrâm já tutkâm já skálžu lává stuorrâ lává stuorrâ čielgitävtittemes elleeh tiäđuidâd já táiđuidâd kyeleh láá vuáhádum eelliđ čääsist lasaneh kolgee čaasijn jäävrist pyehtih eelliđ maŋgâ kyelišlaajâ lii hitruus hommá lii táválumos vuonjâslodde já lijgešoddâm jaavrin lii sierâlágán loddemaailm kuleh jäävri enâdâhân čäcilodeh lodeh láá vuáhádum jieijâs eellimpirrâsân tiäđuidâdâ já táiđuidâd njomâtteijeeh láá vuáhádum čäcielimân já jamâ luándu hammiv oovtâst ekosysteem čuovâ já čiđđâdioksidi vaikuttâs ohtiimân lijgešoddâm rievdâd jävriluándu vyelni lii koolmâs já sevŋâd iäláneh hämmejeh áinoošlajâsii iäláánsiärvus tiäppustielâsist livkkáásteleh čielgitävtittemes elleeh láá valjeest kyelinäälih lii valjaas já maaŋgâpiälásâš loddemaailm šoodâi já ovdánij meerâin láá pargopitáh moh jođetteh tuu tutkâđ čäciluándu ton šaddoid elleid meeccist já luokast vuossâmuuh pargopitáh lá vuáđupargopitáh moid kaavnah vástádâsâid tutkâmáin čáittusijd tâi tarkkuumáin oppâkirje kuuvijd já luhâmáin teevstâid puávtáh porgâđ ohtuunâd tâi parâinâd juávhust láá meid čuolmâpargopitáh moh väättih táváliist eenâb árvuštâllâmnaavcâ láá merkkejum lamppuin já parâpargoh väättih käldeekirjij kevttim já máttáátteh juávkkupargotááiđuid jođetteh tuu toohâđ muuštončälimijd käldeekirjij kevttimist rahttâđah biologia iskosân te puávtáh kiärduđ maid lah oppâm tiäđuidâd já táiđuidâd-pargopitái vievâst oppâmvihko pargopittáin väättih internet kevttim tohâmân tárbulii internetsiijđo kaavnah návt čujottâsân www.otava.fi/oppimateriaalit pargopitáh láá ohtâvuođâst porgâđ internetpargopittáid še pääihist láá enâmustáá jäävrih rievtis lovvoid jaavrijd kovvejeijee luvâttâlmân lohomeeri uási eennâmvijđoduvâst riddosárgá kukkodâh aassâmviäsuh kuálásteijee a vuoluupiäláid čäcikuávlu vijđoduv kovvejeijee kiärdumrekinistmijd m x m m m x m m m x m m m x m m b luvâttâlmist ucemuu čäcikuávlu vijđoduv mii vala lii jävri c mielâ lah taan stuárusii čäcikuávlu miäruštâlmist jävrin paldâsii káártá já káártáid sajan tâi a čácádâhkuávlun tuu päikkikuávlu kulá b ovdâmeerhâid taam čácádâhkuávlu stuárráámuin jaavriijn luvâttâllâm päikkikuávlud stuárráámuin jaavrijn tâi juuvâin čácádâh čácádâh čácádâh čácádâh čácádâh čácádâh čácádâh iššeen paldâsii lovottuv a lii jaavrij uási eennâmvijđoduvâst jieijâd eennânkoddeest b taat uási lii verdittijn eres eennâmkuddijd c eennâmkoddeest láá ucemustáá jäävrih d eennâmkoddeest láá enâmustáá jäävrih eennâkudij jávráásvuotâ vijđoduvâst Åland láá jieškote-uvlágáneh jäävrih lijgešoddâm já korrâ jaavrijd čälimáin ruosâ rievtis ruuvdun iššeen vuoluupiäláid oppâkirje kuuvijd já jävri jävri raavâdamnâseh raavâdamnâseh šadoh šadoh viehâ šeellâd siävŋus elleešlaajah elleešlaajah loddešlaajah loddešlaajah paldâšii sárgus suogârdâl jaavrij pirrâs vaikuttâs toi čáácán čääci lii sárgus numerijguin merkkejum jaavrijn tavlustuv meeri ivne šeellâdvuotâ kuáhtulâš tooimâst čáácán šaddee amnâseh a kuávlust jaavrij čääci lii ruškâdissiähá b toovvât čääsi iivne c čääci lii siävŋus d toos lii suijân e čääci lii šelâdumos f taat šadda ovdâmeerhâid jaavrij lijgešoddâm tovâtteijee tahhein lii jaavrij já juuvâi suojâlem mittomeeri a uásild b tááhust čääsih päikkikuávlud kovveejeijee káártá pápárân päikkikuávlud čácáduv čäcikuávluid čuovjâdin sehe noomât jaavtijd já juuvâid káártá viihkon káártán kuávluid moh láá čácáduv aldasijn tegu eennâmtuálu aassâm luámukuávlu vuojâdemridoh já ráhtulâšvuođâkuávluh a lii čääsi kvaliteet káártá kuvvim čácáduvâst oppâkirje s b tahheeh vaikutteh päikkikuávlud čácáduvâi kvaliteetân c päikkikuávlustâd kevttih jaavrijd já juuvâid šadoh šaddeh jaavrijn já toi riddoin rido šadolâšvuođâstielâsij noomâid kove sárgáid soojijd oppâkirje kooveest šadolâšvuođâstielâsij tijpâlumosijd šlaajâid soojijd a soojijd b jieškote-uv stiellâs šaddoid tijpâlijd jiešvuovijd a a a b b b a a b b a oppâkirje s čuovâkuuvij já sárgus vievâst rido šaddoid tubdâmist huámášume šado almoskován loostâi háámán sehe kuká ráhtusân já iivnán b šaddoid rido šadoh láá vuáhádum jieijâs pirrâsân a šado já ton válduoosijd eennâmverdi liäđus loostah ruottâseh verdi b jieškote-uv pargo moojiibel toos kullee šado uási ponneest čääsi já raavâdamnâsijd keessiv vijđáht já iššeed šado cevziđ täälvi paijeel čääsi pajaskulij já ááimu vuáluskulij siemânijd čiđđâdioksidi já meedâlisteh haapi c jävriruáhu miänástuvá eromâšávt eellimsaajeest kištoddeijn d eennâmverdi já ruottâseh jäämmih jis ruávu nijttá távjá maaŋgâ keesi ääigi luobbâsk já puškosyevvi sajadâh čässuáivi háárán stuárudâh rááhtus lostâ váldá čiđđâdioksidi kukáh láá čässuáivi háárán šadoh láá iäláánkode tehálumos juávkku puoh iäláneh tarbâšeh a sukkâr b haapi a tábáhtusâst taah amnâseh šaddeh b iäláneh áppádeh tom porgâđ a kove ruvduid já maid amnâsijd ohtiimist taarbâš b ruuvdun maid meid taarbâš vâi loppâpyevtittâs šodâččij c kován rievtis ivnijguin taid šado oosijd moh pyehtih ohtiđ a ruuvdun moh amnâseh loostâin valmâštuveh já ruuvdun mii kaasuid tain luovvân b ruuvdun eennâmveerdi puotâ mon häämist tot vyerkkee sukkâr c aavhijd piisamân lii ohtiimist meccimáátkán máttáátteijest luvâttâllâm šaddoin moh láá vandârdemkuávlustâd luvâttâlmân toi šadoi noomâid moh láá oppâkirje kuuvijn tubdâđ täid šaddoid koovlih stuorrâ lastikseehah pinseteh čäcielleehaavi planktonhaavi oppâmvihko pennâ já kumi kalga tuálvuđ škoovlân lokkeliitijn main lii jävričääci kalga porgâđ oovtâst tâi uáppeejuávhuh joteh kyevti sierânâs pargočuágástuvâst porgâmin pargopittáid jäävri nommâ lii rido šaddoid já noomât taid tavlustâhân šadoh kubduv lii áimuversolâs šadoi stielâs taan jäävri riddoost šaddoid já luvâttâl taid riddosárgást jäävri kuávlun a lii stuárráámus áimuversolâš šaddo b olluuh toh láá koskâmiärálávt c lii eres šadoi meeri ruávustuvâst kobđoolostâšaddoid kobđoolostâšadoh iä šoodâ äävist čääsivuálááššáddoid čääsivuáláášaddo ij taarbâš noonâ veerdi riddokeeđgijd tain šaddeh čäcirääji vuoluubeln puoh juávhoid čuávvoo šaddoid tâi toi oosijd lastikseekân jävriruávu vaadâs lostâidiskuin já liäđusijdiskuin fiskiluobbâsk luobbâsk loostâid puškosyevi já čäciheetâ versoid uccânjiivlâhijd luhtee já syeini vaddâsijd já čääsivuálááššadoi loostah piäijojeh škoovlâst čäciáldás lastikseekân tiäpuid tâi keeđgijd já uáksipittáid moi asseest šaddeh tiäđpuh taid škoovlâ čäciáldás meiddei nuurrâđ olssâd rido táválumosijd šaddoid oppâkirje s planktonhaavijn pajaldâsčääsist plankton tâi leškii jäävrist valdum čääsi planktonkággá čoođâ návt finnejum čáittus puurkin mast lii jävričääci puurkijd škoovlâ jieŋâskääpist riddoost cuávis saje mast šaddeh valjeest šadoh čielgitätittemijd nuuvt et kesâččâh haavijn ovdâsmaŋas alda pone lah uážžum materiaal haavi poonán te kuorrii tom koovlin pinsetijguin elleid puurkin mast lii čääci aainâs love haavičáittus riddokeeđgijd já puáimu tiivrijd maid uáináh puurki škoovlâ jieŋâskääpist tâi leškii siskáldâs čäciáldás oppâkirje siijđoid já oppâmvihko kuuvijd luudijd maid aaicah pessimsoojijd taan jäävri luddijd korrâ jäävri luudijd oppâkirje s šaddaaš jäävri luudijd jiešvuođah ivnásâš čääci lii jäävri čääsi šeellâdvuođâ lii šeellâd siävŋussiähá uáli siävŋus miäruštâllâm vielgistuálbusáin vielgis meetaalskiärru padijdiskuin ađai vielgistuálbus oppâkirje s skiäru päädi vievâst nuuvt jieŋâlâsân et tot láppoo uáinusist skiäru pajaskulij tommittáá et tot itá uđđâsist uáinusân päädist uáinimjieŋŋâlvuođâ m hemâdâsâid čääsivuálááššaddoid já planktonân lii čääsi siävŋusvuođâst ulmuu tooimâ meerhâid aaicah jävripirrâsist olssâd paarâid jävrriidon raddaag riddosárgá puotâ nuuvt et paarâi koskâ lii suullân nelji meetter a paarâ tobdá jieijâs saajeest šaddošlaajâid suullân kyevti meetter suonjârkiärdust b nubbe peeli páácá sajasis uápisin já nubbe siärvá jotteejuávkun c joteh uápistum kiäinu já kuldâleh jieškote-uv uppá čielgiittâs saje šaddošlaajâin d já jottee lonottává sojijdis já nubbe juávkkugis vážžá uápistum kiäinu já materiaal čáitusšadoh puáhtá meid kevttiđ oppâkirje siijđoid styeredemlaasâ tâi preparistemmikroskoop preparistemnijbe pinseteh já petrimaljah luokan čiččâm jieškote-uv pargočuágástuvvâd riddorääsi jävriruáhu luobbâsk tâi fiskisluobbâsk puškosyevvi čäciherttâ uccânjiivlâh luhtee já syeini eellih vuáruttuvâi porgâmin pargopittáid tâi čáittuseh joteh uáppeejuávhui lunne pargopittáid kávnojeh vástádâsah meid oppâkirje teevstâ já kuuvij vievâst riddorääsi veerdi a veerdist lii b verdi lii siste ruávu veerdi a veerdi váruvávt aaicah b verdi lii siste potkiđ loostâ ruttiimáin kuábbáá-uv keejist siämmáá-áigásávt et jieh skainii suormâd aaicah šoŋŋân lii jävriruáhun ävkki ton loostâ já veerdi ráhtusist a uásis vievâst jävriruáhu leevvân sahis šaddâdâhhân b taam šado uási kován lodeh njomâtteijeeh tâi kyeleh ávhásteleh jávriruáhušadostuvâiguin puáhtá häittiđiđ ovdâmerkkân vuoijâm maht ruávustuv puáhtá tuššâdiđ tiäđuid jávriruávu kevttimist čujottâsâst www.otava.fi tâi fiskisluobbâsk šaddoid šaddoid nubbijdsâs a b a sujâttâl já vonâttâl lostâsolge nanos tot lii b aavhijd šaddoid lii taan jiešvuođâst a lostâsolgeest tuárrást uccâ pittáá já tarkkuustâl tom styeredemlassáin solgeest uáinoo b merhâšuumijd lii tággáár lostâsolge ráhtusist a čääsi lostâleeđmi oolâ čáácán kiävá b loostâ ase tot oro c lii tehálâš et čääci kolgá kuáškánjâssân loostâ alne meddâl a merhâšuumijd eennâmveerdist lii luobâskân b elleeh poreh luobbâsk eennâmveerdi muáddi loostâ šaddoost já kyeđe taid peevdi oolâ puškosyevvi veerdi šado vuoluukeš já keččâl toollâđ tom ciäggust verdi lii puškosyevvi ij taarbâš siämmáálágán veerdi ko ovdâmerkkân jävriruáhu aavhijd puškosuávván lii ton veerdi ráhtusist loostâid a toh láá b lii keevvâm peevdi oolâ kuođđum lostáid c aavhijd puškosuávván lii ton loostâi ráhtusist a čäciheertâ loostâid b aavhijd tággáár loostâ ráhtusist lii pieggân lii pođoikobđoo a nommâ puátá b šadouási váilu čäciheertâst a aaicah loostâ sááigui juávhust b merhâšuumijd tain lii maht pivdemčuđđâ tuáimá já syeini viärdádâllâm láá čyeđeh syeinišaddošlaajah já luhteešlaajah oppâđ iäruttiđ täid juávhuid viärdádâlmáin toi veerdi rahtusij nubbijdsâs veerdi rastačuopâstuv häämi lii veerdi siiskiš veerdist kasebeh sajeh ađai čuolamah ovdâmerkkân ryevdisyeini veerdih pyehtih čuopâstiđ häävi suormáid luhtee loostâ roobdâ já veerdi styeredemlassáin tâi preparistemmikroskooppáin toh láá ovtâskâs uccânjivlâheh šaddeh koskâvuođâst nubbijdsis pinsetijguin muáddi uccânjivlâháá petrimaaljan já lasseet toos ucánjáhháá čääsi malja vielgis pááppár oolâ já tarkkuustâl šaddo-ohtâgâsâid ruuvdun uccânjivlâháá kove já noomât toos šado oosijd ellee raavvâd uccânjivlâhâš lii riäggáid mikroskoop uási nummeer okulaar poccee roovâstellimsruuvâ fiijnâstellimsruuvâ objektiivskiärru objektiiveh preparaatpevdi valjim a stuárádâs objektiivskiäru nuuvt et uánihumos objektiiv lii vuáluskulij vuáláášlaasâ mast lii preparaat preparaatpeevdi oolâ laampu preparaat nuuvt et čuásáttâh maid tarkkuustâlah lii uáinimkiedi kuávdoo poccei já tarkkuu roovâstellimsruuváin b objektiivskiäru nuuvt et uážuh koskâmuu objekt vuáluskulij fiijnâstellisruuváin c stuárádâs et uáinimkiedi puotâ lii čoođâuáinojeijee preparaat saje kuhemus objektiiv várugávát vuáluskulij nuuvt et tot ij kuoskâ prâraatân poccei já tarkkuu fiijnâstellisruuváin preparaat valmâštemravvuid planktonelleid kaavnah mikroskooppáin plankton mikroskooppáin já materiaaleh mikroskoop vuáláášlaasâ loovdâlaasâ piipeet já čácičááitus mast lii plankton pipettáin čääsi mast lii plankton já kuáškát muáddi kuáškánjâs vuáláášlaasân loovdâlaasâ oolâ čáittusist planktoniälánijd já vuálásáárgu kavnum iälánijd vuoluupiäláá kován akvaariolaasâ asseest tiäpu já vaalmâšt tast preparaat siämmáánáál ko planktonist kavnum iälánijd riäggáid planktontiäpuid já elleeplankton šlaajâid maid uáináh hervâtiäpuh tinnotiäpuh pállutuárguiäláán ruánáátiäpuh ruánáátiäppu ponnjáástuárgutiäppu čuovjistiäpuh luáváttâhellee rätisellee sahe tuárguiäláán ameba syerijuolgâg româštivgâ planktontiäpuh láá eellimteháliih sárgusáid planktontiäpui juávhuid láá fiskisruškis ivneamnâseh tiäppujuávhuid kuuvijd a jäävri čäcikeerdist finnee planktontiäpuid pyeremustáá haavijn b rááhtus iššeed tiäpuid pissoođ taan čäcikeerdist c toh sajaduveh puohâin čaasijn täin naalijn a kirje kuuvijd já kyehti raavâdkuállus b raavâdkuáluseh ain älgih c eres ohtiimân pastee šadoh já tiäpuh pyevtitteh ko raavvâd hemâdâsâid lii čuovjistiäpuin a lii čuovjistiäpu nubbe nomâttâs b kooveest láá meid tagareh bakteereh main iä lah ivneamnâseh toi pargon lii c toi toimâm lii tehálâš a lii saahâ jis čässuáivist kobđo assaas fiskisruškis tâi čuovjisruánáá massa b tiileest rtággáár tiättoo c čuovjistiäpuh láá háituliih iäláneh suiloh elleeplanktonist a save mikroskooppáin b uáinimâd oosijd kován c já sáárgu monnii save raavâdiäláán váimu maneh a čielgee save jotelis lasanem keessiv b saveh tálvásteleh a kyevti planktoniäláán koskânis tevdimáin tavlustuv millimeetterin seelah maŋgâ ohtâ iäláneh lihâdeh iäláneh lasaneh moos iäláán kulá čääsist lii raavvâd já syeji a čielgitävtittemid iššeen oppâkirje kove já siijđo tavlustuv b šlaajâ rievtis eelleejuávkun čälimáin ellee nummeer rievtis loován oppâkirje siijđo tavlustuv mááđuh rapuelleeh tiivreh evnielleeh c ráhtus jiešnaalijd čoovdij valjiimâd a kove ellee b taat ellee liihâd a kove elleid b mii aavhijd lii njuoláin čujottum ráhtusist áášánkullee ellei tavlustâhân tiäđuid pargopitá ellei eellimtaavijn a ellee liihâd b ellee kiävttá c ellee váldá haapi ravâdin ucebijd čäcielleid tiäpu jamâ amnâstuv ij ervid ráávvás olgohäämi a kuuvijd čuoškâ já käškimčuáimáá hämimolsom muddoid b hämimolsomeh iäráneh nubijnis c lii čäciluttiháá hämimolsom nuurrâm já tutkâm a uáppee juávhuiguin čääsi čielgitävtittemes elleid oppâkirje siijđo ravvui mield šlaajâid tâi juávhuid já merkkiđ tavlustâhân juávhui puátusijd tâi juávkku lohomeeri juávhui čáittusijn luokâ puohâi šlaajâi meeri meeri b puáđusijn jäävri putesvuođâ tâi lijgešoddâm kovvejeijee maaŋgâhámásâšvuođâindeks šlaajâi tâi juávhui meeri maaŋgâhámásâšvuođâindeks ohtâgâsâi meeri loho lii uáli ucce ađai šlaajah tâi juávhuh láá uccáá verdittijn ohtâgâsâi miärán te kuávlu lii tuođânálásávt jo-uv putes tâi čuuvtij nuáskum jäävri puávtáh viehâ vissásávt miäruštâllâđ kuábáš lii rievtis molsâiähtu loho lii stuárráb te kuávlu lii luándulávt lijgešoddâm tâi ucánjáhháá lijgešoddâm šlaajâi tegu čäcisiijrái já stuorrâ ruopsis topsenjunčuoškâi suovsâi valjevuotâ puáhtá muštâliđ jäävri lijgešoddâmist elleeh cevzih uccááhappisâš tiileest ellee rapu lii ellee já kalmaattum rapu kevttiđ še oppâkirje já paldâsijd kuuvijd a rapu liške lii b aavhijd rapun lii tággáár ráhtusist c oosijd puávtáh iäruttiđ ko keejah rapu seelgibeln d väzzimjuolgijn láá maaŋgah lođđâseh e rapu parga peccihijnis f rapu tobdočoorvij häämi g rapu čalmeh láá h aavhijd tágárijn čoolmijn lii i elleejuávhoid rapu kulá ráhtus vievâst a sárgáid kove rapu oosij numerijd oppâkirje kove stielâseh b rapu oosijd já toi pargoid čälimán ruuvdun uási nummeer kiddâ toollâm sirdem njáálmán suddâdem haamij kuldâlâddâm maŋaskulij vuoijâm pone mieldi väldim meddâl smakkiistâllâm rapu kove vuáđuld vittâ koččâmâš moiguin viigah čielgiđ rapu eellimvuovijd já eellimpirrâs jieijâd toohâm koččâmâššáid lii skáálžu rááhtus a skáálžu oosijd b sárgáid oosij pargoid škálžu uážžu raavvâd skálžu lassaan muodoimield mottoom skalžušlaajâ maaŋgâid koorâid a šlaajâ koorâid tutkih b koorâi kukkoduvâid já rekinist mon puáráseh skáálžui láá puáđusijd tavlustâhân nummeer c tahheeh pyehtih čielgiđ siämmááahasij skáálžui stuáruduvâi molsâšudmijd čujottâsân www.otava.fi já čielgii maht rapurotto leevvân já maht tom puáhtá tuástuđ skáálžu já amnâseh skerreeh pävicápcoo lijme siijđo oosijd luovâs sisorgaanâid jieškote-uv ivnijguin lovduu ollásávt kiddâ koorâ siskiibel syevđiloostâid siskáluvâi já kiddii taid pävircápcoin korrâuásán säähirsaajeest jyelgi lijmiimáin pajeroobdâst suovđij kuávdoo maali skálžulágánin toppâmteekijd lovduu seinijd toppâmteekij kiddimsaje kiddimuási váimu manemuš loovdâ čuávji niärvádâh jyelgi suhâráksá toppâmtekki sissyevđilostâ olgosyevđilostâ toppâmtekki lijme sárgáin jiešvuođâid rievtis javrijd raavâdamnâseh siävŋus čääci raavâdamnâseh kyelišlaajah šadoh korrâ jävri kyelišlaajah adoh šaddaaš jävri loddešlaajah šeellâd loddešlaajah ráhtusjiešvuođâid moi vievâst luobbâsk lii vuáhádum eelliđ čääsist a b c d e šaddoid já čääli mon šadolâšvuođâstielâsist toh šaddeh čiähusaanijd neelji sierânâs šadolâšvuođâstiellâs šlaaijâd sárgá kavnum šlaajâ oolâ nommâ puáhtá leđe láskud tâi ciäggust vinnood tâi ruáptud a ohtiimist taarbâš b tast šadda elleejuávkun kulá a rapu b skálžu kyeli liihâd moid aššijd kyele njyebžilis lihâdem čääsist vuáđuduvá oppâkirje siijđoi kuolijd a kuolijn lii puoh virdevijvesumos b šlaajâst lii stuárráámuš peeccih c šlaajâst stuorrâ veepsih láá roopâ moojiikeččin d šlaajah tuu mielâst láá ráhtusis peeleest joteleh vuoijâđ kyele a veepsijd b ááicuid a ellei liegâsvuođâid riäggáid áimu b kyevti juávkun elleeh juáhhojeh liegâsvuođâtiilees mield c rieggeid lieggâ tâi kolmâivnijn kuvviđ ellee liegâsvuođâtilejuávhu a lii kooppânj pargo b kuolijd sárgáin rievtis jieŋŋâlvuotân sisorgaaneh kyeleest láá kyele sisorgaanijd kyeleh lasaneh a kuolijd niŋálâs já orráás merhâiguin b kován kođo muddoid lii luosâ eellimkerdi luosâ elimist muštâleijee koverááiđu a várás luosah láá kuárŋum juuvâ kierrui b iveääigi tot tábáhtuvá c juhâponne kalga leđe a luosâčiivgah kočâtteh korâidis b toh uážžuh vuosâráávvâd a vijđoduv luosâčiivgah väldideh olssis juhâponneest b toh aalgâst poreh a nuorâ luosah taheh ive keččin korâidis kooččâtmist b tot tábáhtuvá a luosah pargeh meerâst b toh salâsteh a tábáhtuvá mottoom ive keččin merâvajâldem maŋa b toh talle viggeh vuoijâđ c toh kävnih toho kuus láá monâmin luosâin aneh huolâ et toh kelijdeh a luosâjuuvâid b njuoláid luosâ vajâldemmudoi noomâid lii kepidâm luosâi mere a luosâid lasetteh kyelišoddâdemlájádâsâin b uáivild luosâčiivgâi nalašuttem a luosâkuolijd s kyelitavlu vievâst siijđon www.otava.fi já čielgii mon ennuv ištâdii luosâkuolijd moonnâm ive lii tuu päikkikuávlu aldemus čääci moos luoskuolijd ištâdii jyehi šlaajâst lii jieijâs eellimpiirâs a kuolijd sárgáid b kyele tâi čääli kyele nummeer toos tijpâlâš sajan jäävrist siämmáá jäävrist pyehtih eelliđ maŋgâ kyelišlaajâ kuolij ráhtusist uáinojeh taah pirâstahheeh a b kován vuovijd moiguin kyeleh viggeh piäluštâttâđ salâsteijein puško já muuiku ekolâgâlâš luávhu tievâsmitmáin tavlustuv jäävrist salâsteijein diagraamâid já kođoääigih elleeplankton ennuv raavâdamnâseh planktontiäpuh uccáá a iänááš kyeleh kođeh b luosâkyeleh kođeh c jaavrijn láá enâmustáá planktontiäpuh elleeplankton d iänááš kyeleh kođeh kiđđuv kuolijn láá ennuv meiničalmeh kuolij meiničoolmij mere tavlustuv a kuolijn láá ennuv meiničalmeh b tábáhtuuččij jis puohâin meiničoolmijn šodâččii rävis kyeleh siijđon www.otava.fi já hárjuttâl kyelišlaajâi tubdâm kyelispeelâ vievâst kyelišlaajâin kaavnah tiäđuid čujottâsâst www.otava.fi uážžu stuorrâ kyelisalâsijd a kován šievi kyelipivdosoojijd b kován kyelišlaajâid taggaar soojijd main taid puáhtá finniđ salâsin a ääigi pirrâmpeeivist puáhtá finniđ pyeremusâid kyelisalâsijd b iveääigi s kođotavlustuv kannattičij vyelgiđ pivdeđ täid kuolijd a c b d riehtâ láá reešmih lii rahtum sraaŋgâst puáhtá leggistiđ vuogâ kuhás puáhtá leggistiđ tuárgu kuoškân puáhtá luptiđ tâi lyeštiđ vuogâ a ruossâháá tubdâmáin kuolijd b taid kuolijd maid lah koddám salâskyele kalga tállán čolloiđ kobđottâs lihâstuvâid tâi sáárgu kyele mii tuáppee vuogân vuogâid čujottâsân www.otava.fi já čielgii kiäh tarbâšeh kuálástuslove šlivgomuštemân taarbâš ij taarbâš i i paijeel i čäcilodde lii vuáhádum čáácán a iästá čäcilode njuoskâmist já kolmuumist kolmâ čääsist b kove tuáršu tuálá puzâidis oornigist c čááccán peessâm oljo puáhtá koddeđ čäciluudijd a puástu molsâiävtu tuáršu paijeel peeli lii čässuáivi vuoluubeln paajaabeln b jiešvuođah ton ráhtusist išedeh kobđođ keppâsávt c tuáršu jyelgi ráhtusist pehtilit vuoijâm a jäävri uásist tuáršu ocá ravâdis b puohčâlemvyehi keellijd raavvâd kavnâmân c kooveest maht tuáršu njune tuáimá raavvâd hahâmist d luvâttâlmist maid tuáršu porá jävriruávu uccânjiivlâhijd käškimčuáimáá suovsâid cuobbuid keeđgij ase tiäpuid rapuid stávlákuátviežžee suovsâid ores fijnottâl kove paječálusin maid tuáršu eellim tábáhtus tot kovvee a oráseh pargeh b jiešvuođah láá pyeremusah c kován šlaajâ tehálumos tobdomeerhâ d niŋálâsah pargeh e nuŋálâs tuáršoid pelikuoimijd ovtâstitmáin taid sárgaiguin f niŋálâs nummeer ij tuubdâ mielâkiddiivâšvuođâ orásij lattiimân niŋálâs huolât pessiimist a säniruossâhâspargopitá mondiet lode uđâgááh čuávuh ennis jyehi sajan njuuneest ovdil koorâi cuovkkânem asseest ovdil ko tast šadda šohânâs tállán kyđđee uđâgâš árbáduvâst lii tiätu tast et enni vaigâdin aiccâđ lällee niŋálâs piervâl lii meeri tuáršu piervâlist jyelgist pargo ovdil koorâi cuovkkânem mane siskii piervâl timádâsah já lieggejeijeeh b ruossâháá ciägusääni uáivild c merhâššmijd lii lälimist a puzzâmááccuh lii váháš haškâsâm ive ääigi maht äšši šadda oornigân b lii tehálâš haahâđ rievtis raavâd tuárvi a puáhtá kuáhtáđ tuáršuid tälviv b tálvástellee tuáršui meeri lii lasanâm majemui ihelovoi ääigi c sajattuvâst kiđđâpessim juurdâštijn láá tääbbin tálvástâllâm tuáršuh verdittijn värrejeijeid tubdâđ kuorbâ jaavrij luudijd oppâkirje kovetavlu s vievâst luudijd maid kuáhtáá kuorbâ jaavrijn njuoláin jyehi lode šiev tobdâmeerhâ oppâkirje kuuvijd já sehe vuoluupiäláid sárgusijd já kirje teevstâ čuáđgi pessimhommáin a b meeri já toi läällim c eellim manekoorâi cuovkkânem maŋa d tipšo e vyehi já raavâd tubdâđ lijgešoddâm jaavrij luudijd oppâkirje siijđoi vievâst lijgešoddâm jäävri luudijd njuoláin jyehi lode šiev tobdâmeerhâ a siskiipiälááš tahheid joođeet kiihâmlattiimijd b kiihâmlattiimij jieškote-uv mudoh oppum vâi ärbejum oppâkirje siijđo tiätuloová teevstâ já vuoluupiäláid káártáid a njuhčâ uccást jo lappui b kuávlust njuuvčah talle pessejii c tovâttij jorgálduv pyereeb kuávlun d páhudâh njuuvčâ tááláá lavdâmist e aašijd moi vuáđuld njuhčâ heivij aalmuglâšlodden lavdâm lodeh kaijuuh láá a kuuvij kaijuušlaajâid b kaijuu nummeer rieggei jieškote-uv šlaajân hiäivulâš pessimsajan ääpi ohtsâškodde ohtsâškodde ruossâháá jävri- tâi merâenâduv lii vaigâd jurdâččiđ ollâgâsâst ááimust sodâstellee riddoid kuorâdeijee tâi pessimsojijnis miänudeijee kaijuittáá vuáđuivne lii vyelni keejân vielgâd já selgi sehe suájái paajaaš láá tevkâduboh já niŋálâs lává siämmááivnásiih uáinojeijee vielgis iivnest lii kaijuid ävkki tastko saallâs aiccâm kaijuu luáštádât tom viežžâđ eres kaijuuh äiccih ton aiguid já tuámih saallâs jyehiđ kyeličollimsajan teivâsâm kaijuu uážžu forgâ eres kaijuid skipárin láá uáli siärvulâš lodeh já piälušteh távjá stuorrâ juávhoin äŋgirávt pessimsojijdis pessejeh maaŋgâlágánijn soojijn láá sodâskirdeeh moi kuhes já kezis suájáh já segis roppâ muštâleh šiev kirdemtááiđust kaijuuh kobđoh tegu korkkâ ko toi puuzâin lii valjeest áimu muštâleh šiev vuáháduumeest čäcielimân kaijuuh usâsteleh cuávis čääsist jamâ kuolijd tiivrij suovsâid rapuelleid já šlieddâelleid kaijuuh kävnih valjeest purrâmâš hamânijn torijn já ruskâpaaihijn toh čuávuh kendimtraktor já hurttoh mááđuid láá-uv masa puohporreeh já uáppih älkkeht kevttiđ uđđâ raavvâd tegu ulmuu meddâl leggistem pasâttâsâid láá čepis kirdeeh já kežis suájáiguin toh pyehtih sodâstâllâđ piegâ fáárust kuhes-uv maađhijd pääiskih jo-uv aštâččeh tâi tiervâtteh kuoimijdis iänááš kaijuuh värrejeh máddáákeš tâi pessejeh maaŋgâlágánijn soojijn stuorrâ jaavrij já meerâi riddoin já källeelássáin siemin jávráin joba jeegijn-uv šlaajah láá oppâm eelliđ ulmuu läjidâm eellimpirrâsist toh iä innig poolâ ulmuin nuuvt čuuvtij já ko toid tohhee purrâmâžžân masa mii peri te kaijuuh láá luhostum haahâđ uđđâ eellimsaje já maaŋgah šlaajah láá peessâm loskâđ kaijuuvaanhimeh huksiv oovtâst piervâl koške šaddoin läälliv tast kulmâ mane já anneev huolâ uđâgáin vyelgih piervâlist muádi peeivi ahasâžžân mut pisotteleh vaanhimij tipšoost kidâ tassaaš ko kirdeleh piemmâv uccâ uđâgáid vyeksimáin toid pelduvváid suddâm purrâmâš já tevkisselgkaijuu jaavrij vuáđukaijuuh jaavrij uáppásumos já táválumos kaijuu lii päiski lii vuáhádum eelliđ meid ulmuu ránnján jävrridoi movtijditteemussáid jienáid kulá pääiski čuhâlis piškom ko tot korrâ škajânáin kullut jieijâs noomâ tot väljee mielâstubbooht rido stuorrâ keeđgijd já juovviis njargâkeejijd saajeest lällee päiski uáinoo kuhás jäävri kuávlun olmooš teivâs uđâgái aldasáid ko toh láá uceh te vaanhimeh piškoh já iätáduteh ulmuu paajaabeln mut čâpissiälgásâš tevkisselgkaijuu lii táválâš jaavrijn puáhtá ettâđ nomâlâsân kaijun ko peeli maailm tevkisselgkaijuin pessejeh tääbbin tevkisselgkaijuu mákkoo joorŋâ uccâ suolluin mast šaddeh uánihis muorah já miestuuh lii irrâsub ko päiski já tot koorvâš ulmuu aassâmviäsuid jienah láá čuuvtij ruávásuboh já korrâsuboh ko pääiski piškom tot távjá huksee kuhás riddoost vyeligis muorâ tâi miestuu suáján kaijuin spiekâstmáin värree tevkisselgkaijuu räi aaigij enâmustáá miänástum kaijuu lii stuorrâlodde mii sulâstit pääiski mut lii čuuvtij vääŋkib ihelovoi ääigi lii stuorrâlodde loskâm nuuvt čuuvtij et tot lii pááihui väldidâm pääiski já tevkisselgksijuu aassâmsoojijd pessee stuorrâ šiev tobdomerkkâ lii čapis selgi sulâstit pääiski lii stuárráb já tast lii njuuneest ruopsis tiälkku väldideh kaavpugijd stuorrâlodde já päiski sehe čerrih láá oppâm eelliđ kaavpugij ollâ táálui káátui alne pessejeh joba motomij luuvij paarâi siärváduvah pessimsaje lii keđgimuttiittâssáin syeijejum täsikáttu iä liihâd piäđuh já raavvâd finnee aldapirrâsist kuhesáigásâš kumevuotâ já oovtmanolâš arve pyehtih hemâdiđ uđâgái eellim piervâlist lii pessimpuáđus kuittâg lopâloopâst pyeri ässeeh iä ennustkin lijkkuu snielâhis larmâdeijee já luččoo kaijuid iäge uáiván skuvgááttellee čerriháid lii šiev ovdâmerkkâ ellei vuáháduumeest uđđâ eellimpirrâsân lii puáhtám kaijuid uđđâ eellimsaje siärvádâhhân merârido källein já källeelássáin já lii tobbeen vijđánâm sisenâmân-uv puátá kiđđuv varrimmääđhist ovdeláá ko tevkisselgkaijuu já kiergân valjiđ pyeremusâid pessimsoojijd pyehtih meid puurrâđ eres kaijui uđâgáid siämmáásullâsii šlaajâ kištodmist stuorrâlodde lii kievrâb ko tevkisselgkaijuu eidu taan keežild láá tevkisselgkaijuh kiäppánškuáttám pessejeh stuorrâ siärvádâhhân kappeerpäiski lii kaijui suhâkoddeest puoh pyeremustáá vuáhádum eelliđ ulmuu huksin pirrâsist hommáástâl-uv ruokkâdávt torijn já ruskâpááihijn lii häppilis já uáli siärvulâš lodde mon algâalgâliih aassâmpirrâseh láá ruáhujäävrih já merâluovtah aaigij láá kappeerpääiskih kiäppánškuáttám mut kiäppánem suujâst ij lah vises tiätu pessimlááduin toh láá ollásávt lappum kappeespääiskih pessejeh stuorrâ joba tuhháát paarâ siärvádâhhân lii masa potkânhánnáá larmâ já rááhum olmooš puátá pessimláádu riidon te kaijuuh skuvgááttâlškyeteh já pommittâlškyeteh ulmuu luččâpomijguin já sättih joba ruomččâliđ suáijáin uáiván já väälih uážžuh korrâ liävtu maaŋgah šnjirgooh já viettuuh pessejeh kappeerpääiskij ohtsâškudij syejeest já uážžuh-uv eenâb uđâgáid suájáidis oolâ ko ohtuunis pessejeijee paarah jieškote-uv paarâst lii piervâlmievtâ pirrâ siemin reeviir mon piäluštmân äštee jiennâdmeh já lihâstuvah táválávt kelijdeh kiihâm álgá távjá äštee já skuvgááttellee lihâstuvâiguin ko lodeh iä vala tieđe kuoimijdis aiguin toh čuážžuv já komárdâllâv raddaag muštâlmáin návt kieresvuođâs kuáimásis tâi luáttámuš merkkân jurgâlává niehi kyeimis uáinimnáál eres-uv luudij pehti lii kaijui kiihâm uáivilin niŋálâs já orraas parâlum joođeet toos et otsâškode kaijuuh algâtteh pessim suullân siämmáá ääigi meiddei uđâgááh láá siämmáá ääigi já vaanhimeh piälušteh taid ohtân juávkkun laarmâ siste vaanhimeh já uđâgááh tobdeh nubijdis aainâs jienâ vuáđuld orrááš äštim pelikyeimih raddaag luáttámuš čäittim kaijuin láá piervâlist kulmâ mane piervâl pirrâ lii siemin reeviir kaijuuh vuájáliteh siisâpokkiidettee meddâl siärváduvâst kiihâm- já pessimáigásiih lihâstuvah láá jaavrij já merâridoi enâmustáá uáinojeijee lodeh kaijuuh láá puohporreeh já vuáháduveh älkkeht ulmuu läjidâm eellimpirrâsáid te maaŋgah šlaajah láá loskâm tevkisselgkaijuu já stuorrâlodde láá jävrienâduv tijpâliih lodeh nääli laska jotelávt láá uhke ucebáid kaijuid pessejeh mielâstis stuorrâ siärvádâhhân já piälušteteh oovtâst vajalii vuástá kihâmijn lihâstuvah já jienah valmâšteh luudijd parâluđ já pessiđ siämmáá ääigi kaijuid vuoluupiälái jiešvuođâi uásild a kirdemtáiđu b vuoiŋâstem čääsist c jyelgi rááhtus d piervâl sajadâh e maneloho f vaanhimij uási uđâgái tipšoost aavhijd kaijuid lii a kuovgis puzzâkeerdist b maaŋgâpiälásii ravâdist c vuáháduumeest ulmui aassâmviäsui aldasáid päiski já tevkisselgkaijuu iäránává nubijnis a puuzâi iivnij b jienâi c pessimsaje d tálvástâllâmkuálui tááhust hemâdâsâid stuorrâloddeest lii eres kaijuid a aavhijd kappeerpäiskijd lii siärváduvâst pessiimist b enni tobdá uđâgijdis luuvij iärásij juávhust c kappeerpääiskij juávhust pessejeh šnjirgooh já viettuuh lii kočâttâhpyehčee tállán jieŋâi suddâm maŋa kulloo riämáskittee šnjiirgâs jäävrialn čierrih-čierrih-čierrih tobbeen páimá noomâs alme vuástá uáinojeh kuhes já kezis suájáh sehe syeripoođâš tot tobbeen kiirdâš luohtâpoođâi já riddocuáhásij alne ucâmin saallâs kirdá keppâ suájáčaskosijguin njune vuáluskulij sodâstâl kooskâi sajestis jeđe poršeet čáácán čerrihist lii kuálááš njunekeejist čerrih vuoiŋâst ollâ keeđgi alne tâi reimar keejist kulá stuorrâ jaavrij tijpâlumosáid luddijd mut toh pyehtih pessiđ še lijgešoddâm uccâ jávráážijn-uv joorŋâi päljis lássááh já káárguh láá ton tijpâlumoseh pessimpirrâseh soojijn láá oles čerrihsiärváduvah ton jesâneh skuvgáátteleh lappâd kirdee vuorâččâsâid kozzâluudijd já stuorrâ kaijuid toh še skuvgáátteleh äŋgirávt piškon šuvetteh lappâd nuuvt et suájáh sihâsteh motomin uáivi čerriheh kuálásteh jäävri alne já eellih tuše ehidist já iđedist pessimsuolluinis toh pisottâlškyeteh ain kuhebijd aaigijd tain jeđe väldideh olssis siemin reeviir peeivi kyeimittes čerrih tuáppee siemin kuáláá já kirdá hiđes suájáčaskosijguin suájáh ollâgâsâst pessimlássáá pirrâ korrâsávt šnjirgomáin äägi keejist niŋálâs tiälláádât kuáláá fievrideijee orráás ovdiibel kirdeh maŋaluvâi šnjirgon já muhâttâlân toh lonottává kuáláá juátkoo vala enâmist kihlejái maŋa niŋálâs mannee eennâmkuápán kulmâ mane vaanhimeh läälliv moonijd já piemmâv uđâgáid älgee varrim tuálvu kyeličerrihijd viestâr- já maadâriddokuávloid já čerrih penttâ räi pecikierrust vaazzâš kuhesjuolgâg já kuhesnjuunáág masa meetter alosâš lodde mon uáivi čiŋŋân lii kuhes vuoptâtieppi čuážžu riddoruávustuvâst liihâdhánnáá tegu pääcis kivkked tot uigâd čuhâlis njuunees čääsivuál já stergâl kyele mon tot siämmást njielâst ridoi kuálásteijee lii ränishaigar luándu uđđâ puáđulâš mii vijđán enâmân mäddinkulij pessejeh já taid uáiná ain tävjibeht koskâoosijn kidâ räi mut kuávluin lii ränishaigar oinum tuše kerdid ränishaigar puáhtá čuávvuđ tooláá iđedist tâi maŋŋeed ehidist ko veigi lii ton pyeremus pivdoäigi ränishaigar tobdá muálkkičiäpáttist já čuumâld nevttee suájáin orosteleh mielâstis kuhes muorâi kierruin main toh meiddei ijâsteleh jävrienâduv viäigoo alme vuástá kuávvájeh ränishaigareh muorâkierruin mii lii uđđâ já suámálâš uáinus pessee peesi tâi kuosâ kierrui lii huolâmettumávt čuákkejum risseleeji paarâ pessee ohtuunis láá loded irrâseh já čeepih piäittáástâllâđ ränishaigareh pessejeh távjá siärvádâhhân já tuálih korrâ laarmâ te talle taid lii älkkee aiccâđ mannee piervâlân mane vaanhimeh läälliv moonijd vuáruttuvâi já huolâttává meiddei oovtâst uđâgáin lii kuohtuid korrâ pargo kuhes ááigán ko uđâgááh kirdeleh iäskán muádi máuppajasâžžân uđâgááh kirdeleh te peerâ pisottâl čuákist já orostâl oovtâst lijgešoddâm jaavrijn já merâluovtâin ränishaigareh värrejeh já nuáttuh tolehumosáid värrejeijeid kullee kuussâgkuálsih láá stuorrâ já mučis čäcilodeh moh almostuveh riddomuálusáid siämmái aaigij ko čuáđgih čapisvielgis oráseh já ränis niŋálâsah čuážudeh tâi huttájeh sahâdis juávkkun jieŋâroobdâst mákkojeh ubâ stuorrâ já korrâ jaavrijn toh láá jävrikuávlust oroččij lemin kuuloold lassaanmin veikkâ tot lii-uv viehâ irâs lodde tot káččá čässuáivist lii olespyehčee mii čeepiht tuápu ucebijd kuolijd kuhes já segis njunijnis mast lii ruákki keejist sáhápäniroobdâi kooskâst njivláás kyeli piso pyereest kiddâ čokkâneh távjá stuorrâ tuákkin cuávis riidon nuáttuđ raddalâssân vuojân toh tuáškuh čääsi suájáidiskuin já vyejetteh kyeliuáiváduvâid cuávis rido kuávlun toh riemih pivdeđ kuolijd láá parâlum jo ovdil puátimis et kiihâm lii viehâ uccáá pessee stuorrâ vuovdân tâi vuovdâmuorân mut meid stuorrâ keeđgi tâi meccituuváá vuálá láá manneed pargon lii läälliđ moonijd já huolâttiđ uđâgáin sáttá čokkiđ fárusis vieres-uv uđâgáid nuuvt et ton maajeeld vyejih maŋgâlov uđâgáá kuussâgkuálsih vyelgih maŋŋeed čohčuv iäskán jaavrij jiäŋudijn uási tain tálvásteleh maadâoosijn mut ain enâbeh pääccih tááláá ääigi Åland čassijd taid puáhtá uáiniđ kuáláástmin joba tuháttijmield rijdâleh äŋgirávt revirijdis peeleest jurbâsiähá uáivis nuáiguttellee čiđđâkääni kulá komálumosáid čäciluddijd lattimvyevis tááhust njune já kállukolbâ šiälgájeh kuhás hiälpus tobdomerkkân čääsist jorgáttellee čiđđâkääni skiláidit meetaallágán jienáin čiđđâkääni tegu njuškee čääsi vuálá juolgijdiskuin liävtu čiehčâmáin jeđe távgá čässuáiván tegu korkkâ kuhes jyelgisuormâi pirrâ láá kubdâ vuoijâmnäähkih ravâdin láá iänáážin čäcišadoh mut mottoomverd še siemin elleežiih ij kirdel mielâstis ko tot kárttá kuhes määđhi kaččâđ já lááppuđ čässuáivist ovdil ko piäsá ááimun maŋa pisotteleh čiđđâkäänih távjá stuorrâ tuákkin älgidijn tuákih pieđgâneh já jieškote-uv paarâ ucâluvá jieijâs uccâ revirân vaanhim piälušt jieijâs reeviir puáššáht eres čiđđâkaanij vuástá já äŋgiris čiđđâkaanij reeviirtaištâlmijd lii hitruu keččâđ puálláá kijves tuáru čiđđâkäänih luptânává čääsist vuástáluvâi radeh vuástáluvâi já šnuákkuv čiehčâv sehe huškov kuoimijdis suájáiguin piervâl lii koorilágán miehtâ siijđost lii távjá šalde mon mield vaanhimeh kuárŋuv piervâlân mannee lovmat manneed maid kuohtuuh vaanhimeh läälliv čapis já ruopsisuáivásiih uđâgááh vyelgih piervâlist muádi peeivi ahasâžžân čiđđâkäänih ucâluveh maadâossijd toh värrejeh iho te puáhtá sevŋis almeest kuullâđ toi vaigârdeijee jiänáttâllâm ridoi kačâdeijee táválumosáid ránnjáid kulá vyesimáánu rääjist tirlihhááš livârdeijee suájáiguin moh láá váhá čuumâld tot kiirdâs čässuáivi paajaabeln jorgettist kivkked eres kuávlun já ubâ ääigi piškoot čuhâlávt titiitiiit- titiitiiit čuhâlis jienâ kulá jaavrij tijpâlumosáid jienáid mii kulloo koskâkeesi ubâ iijâ lii virkkuus lodde alne tot jorgáttâl liävuttemeht tuohu teehi vuáttu pottâšis já nuáiguttâl uáivis káččá uáli häppilávt cuávis riddočääsist já tuápu lašmâdávt tiivrijd čääsist kiäđgáás čievrâridoh láá ton mielâsumoseh eellimpirrâseh lii stuorrâ já korrâ jaavrij áinoo kalâččeijeelodde já ubâ eennâm táválumosáid kullee kalâččeijee lii kesiviäsu ruugâ alne vuovâs várdámsaje jieijâs revirân ránnjávuođâst peerusthánnáá tirlihhááš ij kuássin tuádu ulmui pic piso ain irâsân miinii peri skuávit tot tállán kirdel já kiirdâš eeđeest piškon rido piälláin lii čeppi čiehâđ piervâlis toŋâsij kooskân táválávt vuávdán mottoom máđháá kiäčán riddoost ton heemâd monnimmuddoost te tot älkkeht hilgo piervâlis vaanhimeh läälliv já ko nubbe láálá te nubbe vähtee toh tipšov oovtâst uđâgáid mut távjá pargo páácá ohtuunis orásân olmooš teivâs sajan te toh lává uáli eeđeest já tohâluddâv lemin páccá hokâttâllâmtied ulmuu meddâl uđâgái lunne värrejeh loppâkeesi iijâi ohtuunis tâi uccâ tuákkin stuorrâ javrijd já juvváid loddenalijdân miänástuvvee alne uáiná távjá pääiski sulâstittee maavrestmáin skaŋkkee stuorrâ kaijuu mii lii čielgâsávt tast stuárráb hormišis njune kääibibeln lii ruopsis tiälkku lii stuorrâlodde ihheed tassaaš stuorrâlodeh pessejii meerâ olgomuu suáluikuávlu källeelássáin já tuše tyebbin tääbbin siseennâm stuorrâ jaavrijn ääigi stuorrâlodde vaja uáli pyereest ubâ merâkuávlust jyehi saajeest siseennâm jaavrijn já kaavpugáid-uv tot lii asâidum loskâškuođij uáli jotelávt ko stuorrâlodeh oppii uuccâđ raavvâd ruskâpaaihijn kuus lâi pessimsaajeest mätki joba kilomeetterid tohhejii še kyeliviljâlemlájádâsâi čevđikaardij já ovdâmerkkân kesiässei pasâttâsah stuorrâlodeh pivdeh suájáttes čäcilode uđâgáid stuorrâ jaavrijn stuorrâlodde pessee siämmáálágánijn soojijn já kiävttá siämmáá raavvâd ko tast ucebeh päiski já tevgisselgkaijuu kištodmist stuorrâlodde piergee älkkeht ucebáid kaijuid tovâtteh-uv nuuvt stuorrâ hemâdâs eres luddijd et ulmuuh láá viggâm raijiđ toi mere piervâl lii táválávt riddokällee alne tâi kiäđgáás lássáást pessejeh távjá stuorrâ siärvádâhhân vaanhimeh huksiv piervâl läälliv vuáruttuvâi moonijd moh láá kulmâ tipšov uđâgáid já piäluštává taid äŋgirávt uđâgááh vyelgih jo tooláá piervâlist te vaanhimeh huolâttává tain nuuvt kuhe ko toh kirdeleh vaanhim njune ruopsis tiälhu vyevsiskuát vaanhim uđâgâžân pelduvváid suddâm raavvâd pessee kaijui siärváduvâin lii uáli siärvulâš lodde mon kiđđâvarrim ääigi uáiná stuorrâ tuákkin távjá ruopsisviettuiguin já čiđđâkanijguin tobdá čapisvielgis iivnest já uáivi tyehin livârdeijee vuoptitiepist oráseh láá táválávt eenâb ko niŋálâsah te maaŋgah oráseh irgásteleh siämmáá niŋálâs lasseen kulá viettuu táválumosáid olespyehčeid ko tot-uv iälá maaŋgâlágánijn čácáduvâin já tiättoo ubâ enâmist jaavrijn mákkoo viettuu pyeremusâht ruáhuridoi já riddoniijtoi aldasijn já tot piergiittâl viehâ-uv korrâ jaavrijn aassâmviäsui tuškâ já jotoluv šlaamâ iä hettii tom kulá viettui čyejilis njurgoo jienâid huksee piervâl táválávt riddosuoinâlmâsân já mannee toos manneed jäävri čääci puáhtá kiđđuv tulvâđ tommittáá et piervâl tuššá niŋálâsah pyehtih pessiđ aldaluvâi kuomijdis já sahis siärvádâhhân kyehti kulmâ niŋálâs sättih monniđ siämmáá piervâlân ucâluvá mielâstis pessiđ kappeerpääiskij já čerrihij ohtsâškuddijd ko kaijuuh já čerriheh várutteh äštee vaarâst já ko toh piälušteh siärváduvâs te siämmást toh syeijejeh meid viettuu piervâlijd čohčâvarrim vana šoŋŋâtile mield ubâ čoovčâ ááigán taalvij tuháttij viettui tuákih ájátteleh vyelgimist suáluikuávlust mut loopâst toh tolliitteh já lii stuárráámus kalâččeijee lii já riddoniijtoi piäldujolgâdâsâi já jeegij lodde mon áiccá älkkeemusâht pessee härvinâžžân meid kuávluin-uv lávkku riddoniijtost kuuloold árvulii nálásâžžân já herhis kavrenjunijnist tot puáimu timmâ enâmist viehâ jieŋâlâsâst-uv purrâmâš kiihâmääigi luptân ores ááimun suájáidis tuárgástitmáin jeđe sooddâst vuáluskulij já puuljârd ahevávt luoimâmáin kuui kuui kuui pyevtithánnáá tot luptân uđđâsist ááimun já luáštádât oppeet vuálus orráás kiihâmjienâ moovtásk čuhâlis puljârdâsráiđun já kiihâmkirdem nohá kuhes timmâ visânân oráseh mittádeleh vuoimijdis korrâsávt čiehčâmáin já huškomáin suájáigijn já uđâgái aldasijn kuškástâhvaanhimeh joreštává iättáht hemâdeijee pirrâ teivâsâm vuorâččâs uážžu liävtuid ko kuškástâh skuvgááttâl tom kuhes njunijnis piervâl lii tuše roggááš enâmist mast láá uccáá timádâsah láá nelji mane maid kuohtuuh vaanhimeh läälliv hemâdeijee aldan te kuškástâh kaččâl njaavân piervâlist jo puorijn muunijn olgoláá já iäskán tobbeen kirdel iättáás huikkâsáin láá piervâlpaattârliih ađai toh vyelgih piervâlist tállán ko toi uuvjah láá koškettâm kuškástâh varriištâlškuát máádás jo ovdil jonsahpeeivi já kuáđá uđâgáid orráás tiipšon já uđâgááh värrejeh loppâkeesi parâinâd monnii lode oppâkirjeest oovdânpuohtum luudijn iššeen oppâkirje lasseen eres-uv tiätu- käldeid jieijâd valjim loddešlaajân aainâs čuávvoo aašij uáslid olgohäämi já tobdo- meerhah jienah eellimpiirâs vijđánem raavâd já ton haahâm kiihâmääigi tábáhtusah pessiimân lohtâseijee ääših mielâkiddiivâš ääših lode lattiimist varrin já tálvástâllâmkuávlu lode iärásáid riddoin já suolluin oceh raavvâd já pessejeh ennuv loddešlaajah toh eellih-uv siämmáá kuávlust te toi eellimvyevih spiekâsteh nubijnis šlaajah ovdâmerkkân kevttih sierâlágán raavvâd já pessejeh jieškote-uv šlaajân tijpâlâš vuovvijn ereslágánvuođah uáinojeh luudij lattiimist já ráhtusist ko ovdâmerkkân suájái juolgij já njune rááhtus muštâleh ennuv toi ravâdist já tast maht toh tom oceh eellimvuovij áánsust jieškote-uv loddešlaajah iä kištod koskânis siämmáá purrâmâšâst já pessimsoojijn häähih raavvâd maaŋgânáál kovvejum tuáršu aldahyelkkišlaajâi lasseen láá meid ovdâmerkkân njuuvčah moh láá pelipyehčeeh ko toi pottâ páácá kiäigáđ čässuáivi paajaabel toi hámsudijn čääsist raavvâd silleenjunijnis uási pelipyehčei ravâdist láá tiäpuh já čäcišadoh toi tijpâlâš eellimpirrâsin láá cuávis já šadolâš uccâ jávrááh já luohtâkaaviih eres čäcilodeh tegu čuáđgi kuálsih já viettuuh láá olespyhčeeh ko toh pyehčih távjá maaŋgâ meetter jieŋŋâlvuotân purrâmâšliiston kuleh čaasij čielgitävtittemes elleeh loddâšlaajâst lii jieijâs ekologâlâš luávkku oceh raavvâd sierâlágán soojijn já kevttih sierâlágán raavvâd piervâleh láá sierâlágán soojijn já siemin kuálááh piergiitteleh korrâ-uv čaasijn moi čääci lii šelâdub ko lijgešoddâm jaavrijn pelipyehčeeh já olespyehčeeh spiekâsteh nubijnis meid vuoijâmhäämis peeleest já kirdelem vuovijdiskuin čuuvtij joteluboh já sävribeh olespyehčeeh láá korrâ jaavrij tuhtuuh já lijgešoddâm jaavrij šnjirgooh riddoost stávrudeijee tirlihhááš riddoniijtost árvulávt lávkkoo puškolodde já tobbeen tuámmee vuoptâlaahul iä čuuvtijgin sulâstit nubijdis kuleh kuittâg siämmáá loddejuávkun kalâččeijeid moh láá tijpâliih riddolodeh kalâččeijei kuhes jyelgih já kuhes njune muštâleh et toh oceh raavvâd riddočääsist main láá uánihuboh jyelgih mákkojeh aaibâs rido čäcirääjist kalâččeijein láá jyelgisuormâi kooskâst uccâ vuoijâmcuozah moh čäittih čäcielimân vuáháduumeest puáimuh timmâ enâmist tâi riddocuáhásist tiivrijd toi suovsâid mááđuid šlieddâelleid já rapuelleid já juolgij kukkodâh adeleh oonâ jieškote-uv šlaajâ ravâdist já kuhesčiäppátsâš ränishaigar kulá jaavrij jiešlágánumosáid luddijd mii kaalâš tâi stiärgáá liihâdhánnáá sajestis riddosuoinâlmâsâst tot stergâl čuhâlis njunijnis kyele tâi cuobbuu skuvgáátteleh njuolgist ááimust uccâkuáláid já tuápuh taid kezis njunijnis láá eellimvuovijdis tááhust kočâttâhpyehčeeh stuárráb kočâttâhpyehčee lii čiehčâ kuhessuájásâš välli mii tuáppee alda čässuáivi vyeijee kyele kozzáidsis ovdâmerkkân šaapšâ puško tâi vuáskun iänááš jaavrij lodeh láá spesiaalâšum kevttiđ aaibâs tiätulágán raavvâd spiekâsteh kaijuuh tain toid tohhee masa mii peri láá sodâskirdeeh moh raavvâd usâdijn kirdâččeh távjá viehâ vijđáht šlaajâ pessee vyevvis mield lodeh spiekâsteh nubijnis pessimvuovijdis mield uáivilin lii suoijiđ moonijd já uđâgáid kolmâs já arve sehe piäđui vuástá piervâleh láá tijpâlávt rido aldasijn tâi aldemuu vyevdist táválávt uáli pyereest šadolâšvuođâ syejeest láá puuzah já uuvjah suoijiimin uđâgáid vyelgidijn lodeh lebbejeh moonij syeijin šado pittáid já puužâid já tuhtui piervâleh láá aaibâs čäcirääjist vâi toh peessih älkkeht peehiđ piervâlân piervâl lii riidon kuovzâstum siemin roggááš mast láá timádâssân syeinipitáh já čerriheh rähtih enâmân tâi já jyelgih muštâleh luudij ravâdist já ton hahâmist tuáršu vuoptâlaahul tirlihhááš puškolodde ränishaigar tuáršu njuhčâ viettuu silkkešnjirgoo tuhtuu čuáđgi puájuivuávláš čerrih stuorrâlodde čiehčâ tevkisselgkaijuu päiski keeđgi oolâ piervâltááváá koške čäcišadoi pittáin lodeh iälusteh távjá siärvádâhhân já piälušteteh oovtâst salâsteijei vuástá já ränishaigar rähtih riissijn noonâ piervâl ollâgâsân muorân uccâloddááh huksejeh piervâlijdis enâmân miestui siisâ já muoráid jieškote-uv šlaajâ toos tijpâlii sajan mannejeh táválávt manneed kalâččeijeeh táválávt nelji já kaijuuh kulmâ mane tai luudij uđâgáin láá jo puuzah ko toh cyevkkejeh korâidis láá piervâlpaattârliih uđâgááh moh kyeđđih piervâl tállán ko puuzah láá koškettâm toh liččii älkkees saalâs ovdâmerkkân riämnjáid já vuorâččâssáid mut enâmist keđgiluámih tâi šadolâšvuotâ fäällih toid syeje šnjirgoi já tuhtui uđâgááh láá piervâlpaattârliih uccâloddái uđâgááh piervâlist láá nelji mane vuossâmuš uđâgâš lii kočâttâm korâidis skuvgâl puohčâlmáin salâsis já tuálvu tom uđâgáid piervâlsis mii lii muorâkierrust ocá raavvâd cuavis čääsist tâi riddoniijtoin kost tot meiddei pessee čievčâst já vuoptâlaahulist láá ereslágáneh ekologâlâš luávhuh oppeet láá manekorâidis cuovkkim maŋa pietittemeh já čalmettemeh piervâlistpisottellee uđâgááh viettih piervâlist muáddi oho já láá ubâ ton ääigi vanhimijdis kieđâkeččeeh čievčâ já ränishaigar uđâgááh láá piervâlistpisottelleeh loddešlaajâst lii jieijâs saje já pargo já riddoost siämmáá šláájâ lodeh kištodeh koskânis purâdemsoojijn ravâdist já pessimsoojijn loddepaarâ väldid olssis reeviir fáálá loddepaarrân já uđâgáid syeje pessimsaje já raavvâd ubâ pessimááigán tiätu kuávlust pyehtih pessiđ tuše räijejum meeri siämmáá šlaajâ lodeh ko jieškote-uv šlaajah spiekâsteh nubijnis raavvâd já pessimsajá háárán te toh pyehtih iälustiđ siämmáá kuávlust uáli aldaluvâi kištodhánnáá koskânis ovdâmerkkân puškolodde já vuoptâlaahul pyehtiv pessiđ siämmáá riddoniijtost heemâdhánnáá kuoimijdis jieškote-uv šlaajâst lii luándust jieijâs ekologâlâš luávkku muštâl šlaajâ saje luándust ovdâmerkkân tom maid tot porá kost tot ocá raavvâd já kost tot pessee naalijjn jieškote-uv šlaajâst lii toos tijpâlâš rooli jieijâs eellimpirrâsist kuittâg máhđulâš et sierâ šlaajâi ohtâgâsah kištodeh koskânis stuorrâlode nääli stuáru jotelávt já kievrâs lodden tot lii väldidâm eellimsaje ucceeb tevkisselgkaijust já pääiskist já puállunjunnjuhčâ pelestis pyehtiv rijdâliđ äŋgirávt reviris raajijn sillejeh tiäpuid já šaddoid cuávis čääsist uási olespyehčein pivdeh kuolijd já čielgitävtittemes elleid já juolgij rááhtus muštâleh lode eellim- taavijn já ravâdist uáivilin lii turviđ loddepaaráid já toi uđâgád syeje pessimsaje já tuárvi raavvâd loddešlaajâst lii jieijâs ekologâlâš luávkku mii muštâl ton saje luándust tiätu ravâdân keeppid šlaajâi koskâsii kištodem oppâkirje kove vuovvijn já kost ravâdis oceh a tuhtuu b tuáršu c tirlihhááš d tevkisselgkaijuu e čerrih vuovvijn pelipyehčeeh já olespyehčeeh spiekâsteh nubijnis a ráhtus b čääsist lihâdem c kirdelem já d raavvâd peeleest a jäävri kyehti loddešlaajâ pivdev saallâs kočâttâhpuohčâlmáin b toi saalâs spiekâst nuvijnis c iäruid lii toi vuovijn toppiđ saallâs puáhtá kavnâđ a tuáršu b šnjirgoo c kalâččeijee d čerrih e čievčâ piervâl tarbâšeh kiijkár loddekirje muušton- čäällimpiergâset já šooŋân hiäivuliih pihtâseh juolgijdiskuin lii távjá ávhálâš lasepiergâs luudij tarkkuustâllâmsaje nuuvt et piäiváš lii loddemääđhi ääigi seelgi tyehin sajeh láá njeeššij roobdâi ollâ tiävááh tâi loddetoornah lii puoh pyeremus äigi loddemáátkán kalâččeijeeh njuuvčah čuánnjááh já vuonjâš- lodeh láá puáttám tulvenijttoid merâluovttáid já javrijd láá maaŋgah šlaajah mut luhhoost orásij tubdâm kiđđuv lii viehâ älkkee juáháseh kyevti juávkun pelipyehčeid já olespyehčeid vuoluu- piäláá kovepaarâ vuáđuld a pelipyehčei b olespyehčei ohtâgâsmeerijd čäciluudijd oppâkirje siijđoi kovetaavlu vuáđuld šlajâluvâttâlmijd pelipyehčein olespyehčein šnjirgoin kaijuin kalâččeijein luudij lattim lodeh taheh a poođâkeeči páácá čässuáivi paajaabel b raavvâd cuávis riddočääsist poođâš lii čässuáivi paajaabeln njuolgist čääsist viehâ ciäggust ollásávt čääsi vuálá raavvâd usâdijn poođâš lii čässuáivi vuoluubeln käččih vistig mottoom máđháá čäs- uáivist ovdil ko luptâneh njuáidusávt ááimun njuhčâ cm čuánjá cm snaartâl cm vielgisnierâčuánjá cm tuáršu cm čikšâ cm viettuu cm stuorrâviettuu táágu pehti lii kirjeest punasotka mut ko tot ij lah te väljejim saja stuorrâviettuu cm kuussâgkuálsi cm čuáđgi cm kuálsi cm stuorrâlodde cm tevkisselgkaijuu cm kappeerpäiski cm päiski cm čerrih tuhtuu cm kähtee čiđđâkääni sillkešnjirgoo cm vuáksálodde cm čapisčudâšnjirgoo puškolodde cm tirlihhááš cm vuoptâlaahul cm iänááš njomâtteijeeh láá eennâmelleeh lii motomij eellimpiirâs kuittâg čääci čáácán vuáhádum luándu elleeh láá nuárjuh moh láá kuolijd porree piäđuh čácáduvâst iälust saimaanuárju láá nuorttâmeerânuárju já ränisnuárju s pivdee eres piäđuh láá čeevris já miŋkki ellee jursseeh láá maaijuv piisam já čäcisäplig vuáhádume uáinoo ellee ráhtusist čäcielimân vuáhádum ellein lii sahis já šolbis soovsâkerdi amas čääci peessâđ liške räi vyelni lii sahâdis ullokerdi mii syeijee kolmâs vuástá tot njuáská te kolmâ čääci piäsá liške räi ellee kolmuuškuát já puáccáá älkkeht lii liške vyelni assaas pyeidikerdi mii meiddei syeijee kolmâs vuástá nubben pargon lii šolbiđ já jurbiđ ellee roopâ áánsust čäcielleeh láá roopâs häämi peeleest virdevijvesiih mii taha vuoijâm älkkeebân čäcinjomâtteijein láá vuoijâmcuozah jyelgisuormâi kooskâst moh pehtiliteh vuoijâm ovdâjyelgih sulâstiteh kyele veepsijd toiguin nuárju stivree vuojâmis vuoijâmcuozah monnjâjuolgijn moi čiehčâmeh tuálvuh čääsist ovdâskulij nuárjui jyelgih láá uánihááh te toh ferttejeh peehiđ tuáŋgiht koške enâmist tâi jieŋâ alne maijui já čiävrái njune- já peljirääigih toppâluveh jiešmeidlist ko toh puohčâleh lii vuáhádum jävriluándun nuárjui náálá meid saimaanuárju hurgá čääsist korrâ liävttoin ko lii kuáláástmin näähkist lii tuše uáli sahis já uánihis soovsâkerdi čolmijdiskuin saimaanuárju uáiná čääsist pyereest já sahis njunenjävilijdiskuin tot kuldâlâd kiäinus jäävri siävŋus jieŋâlâsâin lii vuáhádum eelliđ tevkis jävričääsist mii ij lah siämmáá šeellâd ko merâčääci puáhtá pisottâllâđ čääsi vyelni maddilov minuttid ko nuárjuh vyerkkejeh haapi jieijâs organiismân ovdil puohčâlem mielâsumoseh salâskyeleh láá muikku maivâ já šapšâ lii áinoo nuárju mii lii hárjánâm eelliđ jiäŋŋoo jaavrijn lii meid áinoo nuárju mii ráhtá táálván piäju syeijee nuárju kolmâsist já piäđuin piäsá puohčâliđ piäjust njuolgist jieŋâ vuálá tuálá ubâ täälvi piäju aldasijn vuoiŋâmrääigi áávus mast tot uážžu haapi pivdemmađhijdis ääigi kozâidiskuin tot ruákká käldee assab-uv jieŋân nabdam kale et panijdiskuin pehti tot piäsá meiddei jieŋâ oolâ vuoiŋâstiđ niŋálâs čivgá išedeh sevŋâdâsâst puohčâldijn já peljirääigih toppâluveh puohčâldijn lii virdevijvesâš pirrâ láá vuoijâmcuozah lii saahâd teetis já hilgo čääsi vyelni lii assaas pyeidikerdi tuáimá vuojâdijn stivrimmeellin lii vuáhádum eelliđ čääsist maaŋgânáál lii ucceeb ko nuárjuh mut tast láá sturáábeh čalmeh já vuoiŋâšeh tot taarbâš siävŋus já muálkkáás čaasijn puovčpdijn čiivgâst lii timmâ kuovgis turkkâ nuorttâmeerânuárju čivgâ piäjun kuovgis timmâkuolgiis čiivgâ maid tot njoomât uáli vuoijiis mielhijn kalga suojâliđ jieŋâäigi nuuhâm maŋa paccii nuárjuh siseennâm stuorrâ javrijd ko ohtâvuotâ meerân potkânij eennâm luptânem keežild tábáhtus puáđusin láá maailm uhkevuálásumosáid elleid kulleeh saimaanuárjuh nuárjuid pivdii čevđiellen mut meiddei tanen et toh pilledii viermijd ko kiškuu tain kuolijd lii lamaš jo kuhháá ravhuidittum ellee puátteevuotâ lii ovdâsvástádâsâst čácáduvâst eellih suullân nuárjud moh uážžuh ihásávt suullân čivgâd suojâlem lii kieldiđ algâkeesi viermipivdo nuárjučaasijn kiđđuv šoddâm čiivgah iä surruu viermijd mii lii toi táválumos jäämmimsuijâ ááštâ lii šoŋŋâduv lieggânem ko talle täälvih uánáneh piäjuh suddeh liijgás tooláá já kaččeh čiivgâi oolâ puáhtá še jäämmiđ kolmâsân ko piäju ij lah suoijiimin puátteevuođâ tááhust lii-uv pyeri et toh láá vuáhádum eelliđ ulmuiguin oovtâst siämmáá kuávluin hämmee jieijâs eellimpirrâs láá kyehti moh spiekâsteh nubijnis amerikmaaijuv já euroopmaaijuv asâttem láádust uáinojeh puátkejum já uállejum muorah rido kuávlun koivum raavih puáđuviemârdâsah já kuáđih huksejeijee maaijuv lii stuorrâ jurssee mii tiäddá kiilud já tot lii masa meetter kukkosâš vuájá já puáhčá monnjâjuolgij vuoijâmcuozâi vievâst já kubdâ sehe tuolbâ seibi tuáimá stivrimmeellin maaijuv suorgân tot spežžâl seibijnis čässuáiván maaijuvperrui kuleh niŋálâs já ores sehe toi taankiässááh já oovdebkiássááh čiivgah lii elleekode insiner mii hämmee jieijâs eellimpirrâs puátkum muorâin sehe moođeest já keeđgijn maajuvsiärvus huksee luuvij meetterij kukkosii puáđu maijuuh tulvâdeh jieijâs päikkiláádu nuuvt et čááci tulvá pirâstittee vuávdán toh jurseh njeidih já puátkuh muorâid huksimamnâsin já ravâdin jeđe vuojâtteh táid kuátán maijuuh poreh maaŋgâlágánijd čäcišaddoid mut tälviv toh kärttih tuuttâđ lostâmuorâi kooráid puohčâl jieijâs kuátán huksee oovtâst stuorrâ miehtâlágán já tetis kuáđi moos piäsá tuše puohčâlmáin čäcitääsi aloduv heiviittâllâm nubben uáivilin lii-uv toollâđ kuátiuuvsâ čässuáivi vuoluubeln maaijuv viättá kuáđi siste vyerkkejeh keessiv amerikmaaijuv euroopmaaijuv vijđánem nähcejeh njeidiđ viehâ stuorrâ muorâid toh poreh koorâ já oovsijd kevttih puáđu já kuáđi huksiimân njiäidám muorâid láádu poonán nuuvt ennuv et tain keelijd purrâmâš ubâ táálván niŋálâs čivgá čiivgâ ovdil vanhimeh lává vuájálittám puárásumosijd čiivgâid kiäinusis euroopmaaijuv lâi tehálâš meccivalje-ellee mut ulmuuh tuššâdii tom jo puohtii amerikmaijuid já maŋeláá še euroopmaijuid kyevti šlaajâ koskâsii kištodmist amerikkalâš šlaajâ lii lamaš kievrâb láá jo tääl amerikmaijud já toh levâneh ain uđđâ aassâmsoojijd láá tuše käržis kuávlust huksejeijee maaijuv toovât älkkeht vaahâg tipšum vuovdijn já tondiet maijuid miäcásteh jyehi čoovčâ láá čäcielimân vuáhádum kuolijd porree njomâtteijeeh lii uáli uhkevuálásâš tuše čácáduvâst ellee nuárju kieldim lii pehtilumos vyehi suojâliđ saimaanuárju puáđuid maijuuh tulvâdeh kuáđi pirâstittee vyevdi vâi toh pyehtih vuojâttiđ tobbeen muorâid huksimamnâsin já ravâdin maaijuvšlaajah láá euroopmaaijuv já amerikmaaijuv nuárjui vuáhádume čäcielimân tai jieš- vuođâi háárán a roopâ häämi b ovdâjyelgih c monnjâjyelgih d čalmeh e njunerääigih f peeljih g soovsâkerdi a saimaanuárju láá tovle pivdám b vuovvijn saimaanuárjui siäilum puáhtá ovdediđ mađe várás maijuuh huksejeh puáđuid a maijuid tovli pivdii b maaijuvupivdo lii tááláá ääigi loválâš lii čepis kuálásteijee lii netiellee mii mákkoo jyehimuđušij čaasij piälláin ubâ ton jiešnäälih muštâleh et tot lii vuáhádum eromâš pyereest čäcielimân lii seggi já virdevijvesâš jyelgisuormâi kooskâst lii vuoijâmcuozzâ já kuhes seibi tuáimá stivrimmeellin peeljih já njunerääigih láá tuolbâ uáivi pajeuásist et pirrâsis tarkkuustellee čiävrást ij oinuu ennust mihheen čässuáivi paajaabeln čeevris tappa njune- já peljiraaigijd kuldâlâd pone sahâdis njävil- já njunesoksâmijdiskuin uási čiävráin láá ohtuuniselleeh moh juđâččeh ohtânmaanoost kuávlustis já miärkkuh revirijdis poškâiguin čeevris pivdá kuolijd eromâšávt siemin vuáskunáid já siärgáid čeevris piergiittâl tuše sudesin pissoo čaasij piälláin já tagaráid soojijd čokkâneh távjá eenâb-uv čiävráh purrâmâšlisto njunosist láá ládduponneest tálvástellee cuobbuuh čeevris liihâd lašmâdávt já kuáđá tälviv maŋŋaalsis luoddârááiđu maid lii älkkee tubdâđ uáiná et leikkiis čiävráh távjá čierâsteleh riddomielijn kiđđuv viättá čevrispaarâ hejâidis já parâlum maŋa niŋálâs skoođâst irvees mii lii riddomielist čivgá čiivgâ iirván já huolât tain ohtuunis čiivgah ovdáneh hitásávt pisotteleh päikki-irveest muáddi mánuppaje já uáppih pivdeđ kuolijd iäskán mánuppaje áhásâžžân vildáás sierah koppárâsah já hiäibumeh kuleh čiivgâi elimân pisoh čuákist puáttee kiiđâ räi čiävrá pivdii nuuvt čuuvtij et tot masa láppoo čiävrá rávhuidittii já tááláš nääli lii jo viehâ nanos já stuáru ubâ ääigi eellih suullân čiävrád tovâtteh mottoomverd hemâdâs kyelišoddâdemlájádâssáid lii aaštâ maŋgáid elleid lii čiävrá náálá čäcielimân vuáhádum netiellee mut tot lii vuálgus puohtii miiŋki moonnâm ihečyeđe aalgâst čevđiellen maid puávtáččij šoddâdiđ kaardijn ko tain lii uali sahis já áárvustoonnum tälviturkkâ luánduvárásâš vildâmiŋkkinääli lii vuálgus kärdikárgulijn mákkoo čaasij piälláin mast ton vuoijâmcuoccâjyelgih-uv muštâleh miiŋkist lii jieijâs pivdoreeviir lii eromâš čeppi vuoijâđ já kuálástiđ táválumos salâsin aainâs tälviv láá vuáskunááh já siärgááh tohhejeh še cuobbuuh já rapuh pessee riddomieli suáijáás luámán lii vaigâd aiccâđ mut čiivgâi viiccân puáhtá kävildiđ tom niŋálâs čivgá vittâ äpittes čiivgâ keerdi toh oskeldeteh kuáđi ulguubel manuppaje ahasâžžân mánuppajasâžžân čiivgah uáppih vuoijâđ já hárjuttâlškyeteh enijnis saallâs pivdem ääigi maŋeláá peerâ pieđgân já čiivgah vyelgih kiäinusis piergiittâl jyehimuđusâš meeccist já livkkáás ellen tot totká eellimpirrâsis lii pehtilávt pivdee piätu mii kuolij lasseen porá uccânjomâtteijeid sehe luudij moonijd já uđâgáid sáttába tot toppiđ lällee lode-uv já lijgešoddâm jaavrij loddâsiärváduvâin tot uážžu ááigán stuorrâ vaahâg vátámâšah eellimpirrâs háárán raavvâd haahâm nuuvt čääsist ko enâmist-uv já pehtilvuotâ piätuellen čielgejeh miiŋki jotelis loskâm ääigi tom puáhtá kuáhtáđ kost peri härvis vajalijn tuše riemnjis já stuorrâoppuu láá táváliih ääigi miiŋki nabdeh paas stäjideijen mon nääli kolgâččij raijiđ miäcásteijeeh láá ornim sierânâs kampanjaid miiŋki tuššâdmân tast lii šoddâm pisovâš luándu ässee juhâpuoidâ lappui suomâst ellii motomijd luuvijd iivijd tassaaš kulmâ nubijnis spiekâsteijee netiellee hiller juhâpuoidâ ja miŋkki hiller iälust táálunkuávlusiijdâi aldasijn čäcipiälláin mákkojeijee juhâpuoidâ lii lappum já ameriklâš puáđulâš miŋkki lii levânâm ubâ enâmân luánduliih eellimpirrâseh láá tälviv sudesin pissoo juvviih sehe laddui já jávrái sahâdinšaddee ridoh moh láá kukken ulmui aassâmsoojijn tot pivdá jyehimuđušijd uccâ elleežijd sâpligijd kašmârdeijeid luudijd kuolijd já cuobbuid láá ton eromâš hersku juhâpuoiduu luodah muhâtteleh ovtâskâssân juhârođoi siste toi paaldân almostuveh nubeh siämmáálágáneh luodah já forgâ luoddâpaarâ joođeet riddomieli kuátiluámmin hiäivulii sajan keesi niŋálâs čivgá vittâ čiivgâ maid tot tipšo loppâkeesi räi kuáhtájum juhâpuoidâ tuálá äŋgirávt čivgâidis pele piško já miännud sehe vollit arvâlhánnáá riämnjá tâi pennuu mii lii kavnâm ton kuátirääigi peerâ pieđgân já jieškote-uv čivgâ uážžu talle piergiittâllâđ puáttee täälvi paijeel jiešráđálávt juhâpuoiduu pivdii čevđiellen mut tom ráhuidittii jo kuhe tassaaš juhâpuoidânääli moonâi jotelávt maŋaskulij já loopâst tot lappui ollásávt ääigi juhâpuoiduuh láá vala mottoomverd eres lasseen já lappuumân láá maŋgâ suujâ tehálumoseh láá vyevdičuoppâmij já juuvâi keđgirenskiimij tovâttem eellimpirrâsij nubástusah paamus kištodeijee lii siämmáálágán eellimpirrâsist mákkojeijee miŋkki mii taan kyevti šlaajâ koskâsijn fággádâlmijn lii táválávt tot kievrâb uásipeeli viggeh macâttiđ juhâpuoiduu luándun šoddâdmáin taid kaardijn jeđe lyeštimáin elleid tastoo luándun lii šaddaaš ridoi ässee puohtii čyeti ihheed tassaaš čevđiellen ištâdii motomáid čuođijd javrijd main toh láá levânâm pirrâ šoŋŋâduvâst piisam tuurhâ kvaliteet ovdán eromâš pyerrin já pyeremus muddoost tot lii kiđđuv jieŋâi suddâm ääigi lii meccivalje-ellee maid pivdeh káskástuvâiguin lááduh já luohtâkaaviih láá piisam tijpâliih eellimpirrâseh monnjâjuolgijn láá vuoijâmcuozah ton kuhes já kezis seibi kiäigáá maŋaskulij mut puohčâldijn tot cáimá liävtu lase seibijnis lii jurssee mon ravâdin láá luobâskij čäciruávui já luhtei máihláás uásih jaavrij riddoin tot taha vaahâg tuššâdmáin kuolij kođo syeijejeijee čäcišadolâšvuođâ jaavrijn piisam jolgim sajeh oppeet fäälih šiv eellimpirrâs čäciluddijd kevttim elleeravâdin láá skáálžuh skuápuh já rapuh já miŋkki sehe stuorrâ väälih pivdeh piisamijd majemui aaigij loskâm lii tovâttâm piisam jotelis kiäppánem kimeääigi oráseh vuájátteleh kuomijdis já käskih pastelis luohčâmlágánijn ovdâpanijdiskuin nubijdis toh tärkkilisteh pessim- já raavvâdpirrâduvâi raajijd kesikuáti lii riddoviemârân koivum piäjust kuus piäsá tuše čääsivuáláá jođáttuv mield niŋálâs čivgá keesi ääigi čivgâčurruu main puohâin láá suullân tuusinpeeli čiivgah piergiittâlškyeteh ohtuunis jo manuppaje ahasâžžân huksee ollâ tälvikuáđi mon čääsivuálááš uási lii rahtum oovsijn já riissijn lii rahtun ruávuin suoinijn já hoošijn láá siähtáleh já mote siste lii vuovdâ mast láá kyehti jođáttuv čáácán iälá keesijd riddoost taalvijd enâmist lii stuorrâ muoldâg mii eres muoldâgij náálá porá tuše čaddoid puáhtá kuáhtáđ ubâ enâmist čäcisäplig mákkoo šaddaaš riddoin já cuávis čääsist eromâš hersku lii huášši mut purrâmâšvááljun kuleh maaŋgah eres-uv riddo- já čäcišadoh tegu jävriruáhu já luhteeh tolmišeh láá stuorrâ čäcišadoi eennâmveerdih maid säplig puáhčá ponneest niŋálâs huksee sahâdis riddošadolâšvuođâ siisâ jurbâsiähá ruáhukuáđi tâi kuávzá kuátivuovdâ riddomiälán ääigi tot čivgá penttâ nelji tâi vittâ čivgâčurruu main jieškiäst-uv láá čiivgah kyevtist oohcán oho njomâttem maŋa enni potkit njomâttem já vuájálit čiivgâid meddâl láá suuvâjuátkimavveest jo oho ahasâžžân čäcisäplig lassaan tuođâi pehtilávt toi näälih laskeh uáli styeresin jeđe kaččeh masa ovtâttemmin ciävžá tavekuávlu täälvist väriraavvâd vievâst tot kuárŋee koške enâmân já kuávzá toho joba muádilov meetter kukkosijd raaigijd ađai jođáttuvâid main šadda vijđes viärmádâh tot vyerkkee hirmâd ennuv jyehimuđušijd šadoi eennâvuálážijd oosijd niestin puáttee täälvi várás stuorrâ herskun láá vuojârääsi ruottâseh já vielgiruottâs eennâmveerdih vuárkkáid láppojeh maŋgâsij šaddokäärdist porkkaneh potáseh já sipuleh vuossâmuuh ijjâpuolâšeh puátih te čäcisäplig tappa jođáttuvâidis njaalmijd já áimuraaigijd já iälá ubâ täälvi šaddoid purâmáin maid tot lii vuorkkim ij vyelgi tälviv kuussân jieijâs jođáttuvâin iälust ohtuunis já vuájálit vieres čäcisäplig kiäinusis evviseh noheh ferttee čäcisäplig vyelgij joton tot porá muorâi viäddáid já puáhtá tovâttiđ stuorrâ vahâgijd kuávlu muorâkaardijn lii ridoi siemin hurttoo viäđŋásiih láá tivreporreeh uási tain láá luándust táváliih piäđuh kyeđđih viäđŋásijd ráávhun toi kuocâ haajâ já počis smaakâ keežild lii stuárráámus viäđŋásâš lii mudoi kildeečappâd mut čuávjipeeji lii vielgâd vuáháduumeest muštâleh ton monnjâjyelgih main láá storgâsiähá áŋálduvah sehe kuhes já siijđoin tapčasâm seibi puáhtá kuáhtáđ ubâ jyehimuđušijn sisčaasijn já meerâ riddoin lii uáli vuávdáá mon iänááš äigi mana raavvâd hahâmân já purâmân pirrâmpeeivi ääigi tot sáttá puurrâđ maaŋgâkerd jieijâs tiädu herskun láá cuávis riddočääsi stávlákuátviežžei suovsâi syejiskuápuh moi siskáldâs tot rottee njálmásis siemin skuápuh láá purrâmâšlisto njunosist pivdedijn čäcikuáđhuš vuájá cuávis riddočääsist jotelávt já puáhčá pone räi vuájá saalâs njäälmist riidon já iäskán tobbeen porá tom čadoi já loostâi kooskâst tot kávná ravâdin maaŋgâlágánijd čielgitävtittemes elleid tegu koppakuorijáid já lapsemááđuid čäcikuáđhuš uážžu salâsin siemin cuobbuužijd tot vyerkkee taid riddomiälán kääskistmáin tain čielgi rasta čäcikuođhuust lii jieijâs revirân uccâ riddostielâsâš kimeääigi reeviirrääjih kuittâg láppojeh já oovtâ niŋálâs maajeeld sättih ruottâđ maŋgâ vizijdeijee orráás huksee kuáđi eennâmluámán já čivgá toho tuusinpele čiivgâid uási niŋálâsâin čivgeh tuše oovtâ čivgâčurruu keesi ääigi pisotteleh kuáđist suullân nelji oho lii vuáhádum korrâ tälvitilán nannaamjieŋâ äiginis loovdij ubâ te jieŋâroobdâ aldasijn vuojâdii valjeest nuárjuh nuvâdijn nuárjuh sirdâšuvvii mut uási tain paccii šoodâi nuárjupopulaatio nuorttâmeerânuárju oppeet láá äiginis sirânâm táálááh saimaanuárjuh s nuárjui šiev tobdomerkkâ eres kuávlu nuárjoid verdittijn lii uánihis turbe já ollâ kállu oresnuárju tiäddá pajeláhháá čyeti kiilud láá nuárjui válduraavvâd purrâmâšlisto njunosist láá uccâ uáivádâhkuálááh tegu siilâk já kilohaili sehe pone aldasijn iälusteijee áhupiddo já ryevdikuálmihâš miätá nuárjuh poreh eenâb ko kulâtteh já nuuvt toovân puáidudeh olssis täälvi várás nuuvt assaas näähkivuálááš pyeidekeerdi ko máhđulâš muddoost pyeidikerdi puáhtá leđe lovmat senttid eres nuárjuin spiekâstmáin nuorttâmeerânuárju piergiittâl meerâst mii jiäŋu lii oppâm jursseđ ruunijd viehâ assaas jieŋân já tot tuálá ubâ täälvi áávus vuoiŋâm- já jotteemruunijd korrâ táálván lii nuárju vuáhádum še nuuvt et tot lii áinoo tälvipiäju rähtee nuárjušlaajâ lii koivum ollâ vaskâmân jieŋâ oolâ áinoo jotteemkiäinu mana jieŋâ vyelni čáácán čivgá lieggâ já suáijáás piäjun oovtâ čiivgâ mii lii laavcâivnásâš eeti šadda puáhtá niŋálâs toppiđ čiivgâ já puohčâliđ väripiäijun nuárjuh pisotteleh jiečânis niŋálâs piäjus aldasijn nuárjuh iälusteleh uccâ čurruin moh láá piäđgui äävist ääigi toh viettih še tobbeen já tot lii máhđulâš nuuvt et nuárjuh pyehtih še uáđđiđ čääsist čalme- já njuneraigijgijn toh luáštádeteh muádi meetter jieŋŋâlvuotân jeđe uáđidijn čievčâsteh jieijâs koskâttuvâi čässuáiván vuoiŋâđ nuárjui meeri lii korrâsávt muttuustâllâm ihelovoi ääigi nääli stuárudâhân láá árvuštâllâm jo ohtâgâssâd já nääli stuáru ubâ ääigi iälusteh stuorrâ čurruin spiekâst uáivis häämi peeleest nuárjust ränisnuárjust lii kuhes turbe já stuorrâ uáivi ores ränisnuárju sáttá teddiđ masa kulmâčyeti kiilud ađai tot lii čuuvtij stuárráb ko nuárju já tot kištod kuobžáin stuárráámus piätuellee sajattuvâst ränisnuárjunäällin láá árvuštâllâm paijeel ohtâgâssâd já nääli nanosmuva ain-uv keežild ränisnuárju pivdá stuárráábijd kuolijd ko nuárju purrâmâšliiston kuleh torskeh luosah já kuávžureh mut meiddei silâkkeh já findâreh ko nuárju lii ränisnuárju uáli sosiaallâš ellee ääigi aainâs olgomuu suáluikuávlu tiätu källeelássáid čokkâneh ränisnuárjuh luvijmield joba čuođijmield paštettiđ piäiváá pokkiidâttâm ränisnuárjuid uáiná koskâttuvâi rijdâlmin já nurdâmin kuoimijdis ko toh kištodeh lássáá šolbâdumosijn livvâdemsoojijn sáttá lássáin kulluđ kilomeetterij kiäčán ränisnuárjui paargâs mon muččâdávt puávtáččij nabdeđ ahevin ääigi ränisnuárjuh vyeijih kuhes-uv maađhijd jieškote-uv kuávluin niŋálâsah čokkâneh rievdee jieŋâpäldei oolâ stuorrâ čurrun ij räähti piäju mut ocá kuittâg mottoomlágán syeje morrum jieŋâi vyelni niŋálâs čivgá oovtâ kuovgis čiivgâ jieŋah láá torvoliih lasanemsajeh ränisnuárjoid mut čivgâm suulâin toh pyehtih leđe motomin rašeh já piegah láá korrâseh vala viehâ kehnittes čiivgah pyehtih pääcciđ luuvij mield lihâdeijee jieŋâi kooskân lammâšuđ já čájádiđ enistis já aainâs ränisnuárjuh tovâtteh kyelipivdeid vahâgijd pilledeh pivdusijd ko kiškodeh tain kuolijd nuárjunaalijd viggeh toollâđ kuáhtulâžžân miäccástmáin taid miäcásteh ränisnuárjuid já mottoomverd še nuorttâmeerânuárjuid mut saimaanuárju s lii ollásávt rávhuidittum parâinâd oppâkirjeest s monnii oovdânpuohtum čaasij njomâtteijee iššeen oppâkirje lasseen eres-uv tiätu- käldeid jieijâd valjim šlaajâst aainâs čuávvoo aašijd olgohäämi já tobdomeerhah eellimpiirâs lihâdem čääsist vijđánem raavâd já ton haahâm pessiimân já lassaanmân lohtâseijee ääših eres mielâkiddiivâš ääših ellee elimist máhđulâš uhkevuálásâšvuotâ já miäcástem ellee oovdânpyehtim já oovdânpyehtee tom iärásáid lovvoin lep uápásmâm maŋgáid jaavrij já juuvâi iäláánšlaajáid jäävri puoh siämmáá šlaajâ ohtâgâsah hämmejeh populaatio sárnuđ tiätu jäävri vuáskupopulaatiost elleeh já mikrobeh oovtâst hämmejeh jäävri iäláánsiärvus jäävrist lii jieijâslágán iäláánsiärvus luándu pirâstahheeh tegu čääsi kvaliteet čuovâ meeri raavâdamnâsij finnimvuotâ já pone eennâmvuáđu merideh jäävri iäláánsiärvus čuággánmâš finnim čääsist tâi čässuáivist lii ellei eellimiähtu tarbâšen čiđđâdioksidi lii táválávt ain fálusist tuárvi ko tot luovvân ááimun tâi čáácán iälánij vuoiŋâdijn ellee já jamâ luándu lává ohtânmaanoost vuáruvaikuttâsâst koskânis já jamâ luándu hammiv oovtâst jäävri tâi juuvâ ekosysteem láá pyevtitteijeeh šadoh láá ekosysteem pyevtitteijeeh čaneh olssis piäivááčuovâ energia muálkkáás kemiallisii reaktiost mon kočodeh ohtiimân ađai fotosynteesân tábáhtuvá loostâ seelâi siemin uássáin ruánááčalmain lii valjeest lostâruánáá já tanen iänááš šadoh láá-uv ruánááh tarbâšeh piäiváá suonjârenergia ubâ šoddâmpaje ääigi fiskisluobbâsk šoddâd keesi ääigi maaŋgâid stuorrâ kobđoo loostâid já puškočyevvi oŋâttuš kuuloold čässuáivi kuávlun energia lasseen ohtiimân taarbâš čääsi já čiđđâdioksidi čacišaddoin váldá čääsi jäävri ponneest ruottâsijguin čääci paijaan veerdimield lostáid šadoh väldih táválávt loostâi áimuluámijguin ááimust já tiäpuh uážžuh čääsi já čiđđâdioksidi njuolgist čääsist puáđusin šadda sukkâr sukkârist šadoh kevttih šoddâmân já eellimtoimáidsis sukkâr toh vyerkkejeh tärkkelyssân tâi rähtih tast eres amnâsijd tegu vielgâdâsamnâs toh kevttih meiddei čääsimield eennâvuáđust finnejum mineraalamnâsijd ađai raavâdamnâsijd tegu tyypi já fosfor uálgipuáđusin šaddee happi luovvân ááimun tâi čáácán kevttih šadoi pyevtittem raavvâd iä áppád pyevtittiđ jieijâs raavvâd uážžuh raavvâd purâmáin eres elleid já láá tondiet kulâtteijeeh puáhtá jyehiđ šaddoporreid já piäđoid láá ovdâmerkkân skuápuh já piisameh já planktontiäpuid poreh uccâ rapuelleeh láá maaŋgah kyeleh tegu piäivááčuovâ čääci čiđđâdioksidi piäivááčuovâ sukkâr happi iäláneh čonnâseh kuoimijdsis raavâdkuálusin moh oovtâst hämmejeh raavvâdviärmduv lii kulâtteijee mii kulá šaddoporreid kiävttá elleeraavvâd lii-uv piätu vuásku já puško sehe lodeh tegu tuhtuu já čiehčâ maaŋgah tiivreh tegu käškimčuáimáš láá piäđuh veikkâ láá-uv uceh čäcielleeh tegu tuáršu poreh sehe šaddo- já elleeraavvâd sahe porá plaŋktomtiäpu muikku save puško muuiku já čiehčâ puško šadda raavâdkuálus šádoi pyevtittem sukkâr já tast valmâštum amnâseh sirdâšuveh kuállus veevlist nuubán raavâdkuáluseh älgih pyevtitteijein pyevtittem raavâd lii ävkkin raavâdkuállus eres šlaajáid já ekologâlâš pyramiid kovvejeh ekosysteem tooimâ šlaajah kevttih ravâdin eres iäláánšlaajâid raavvâd jotteem ij pyevti kuvviđ oovtkiärdánâš kuálusin pic tom kalga uáiniđ pyerebeht-uv muálkkáás raavâdviärmádâhhân maaŋgah raavâdkuáluseh lohtâseh nubbijdsis pyramiid vievâst puáhtá kuvviđ raavâdkuállus ohtâgâsâi mere tâi mon styeres lii toi massa pyevtitteijeeh láá vyelemuu raapâst já kulâtteijeeh pajemuin raapâin lii kubdâvuáđusâš ko šadoi já tiäpui massa sehe ohtâgâsâi mereh láá julmeh láá čuuvtij ucceeb kezis čohe tiätu vijđodâh eeleet tuše muáddi piäđu energia kolá pyramiid jyehi raapâst valjeest iälánij jieijâs eellimtoimáid te energia sirdâšuvá paajeeb raapân čuuvtij ucceeb ko vyelebân ohtâgâs populaatio iäláánsiärvus ekosysteem ekosysteemân kuleh šadoh elleeh já jamâ luándu pirâstahheeh ekologâlâš pyramiid vyelemuu tääsist láá pyevtitteijeeh ađai tiäpuh já šadoh taa- sijn láá kulâtteijeeh ađai šaddoporreeh já piäđuh uđđâsistkevttih amnâsijd maŋa puoh iäláneh šaddeh pieđgejeijei ravâdin uážžuh raavvâd pieđgiimáin pooškâid já jamâ iälánijd oovtkiärdánub amnâsin láá čácáduvâi tehálumoseh pieđgejeijeeh rapu já skálžu lává pieđgejeijeeh puurrâvhân toh iänááš jamâ iälánijd keežild šaddeh amnâseh uđđâsistanon ekosysteemist já šadoh uážžuh kiävttusis tárbulijd raavâdamnâsijd sajan energia ij šoodâ uđđâsistanon lyevvejeh loopâ-uv jamâ iäláán sistetoollâm energia liegâsvuottân pirrâsis šadoh tarbâšeh ain uđđâ piäiváá energia ohtiimân lii rahtum ekosysteem moos vaikutteijee tahheid puáhtá mutâččiđ iäláánsiärvusân kuleh puoh tast ellee iäláánšlaajah já jamâ luándu pirâstahheeh hämmejeh oovtâst ekosysteem láá raavâdkuállus pyevtitteijeeh tiidijnis toh čaneh piäivááčuovâ energia sukkârin valmâšteh sukkârist já raavâdamnâsijn eres raavâdamnâsijd tegu vielgâdâsamnâsijd uážžuh energia já tárbulijd amnâsijd purâmáin šaddoid já eres elleid pieđgejeh jamâ iälánijd já lyevvejeh raavâdamnâsijd šadoi kiävtun tuáváduvâid a populaatio b iäláánsiärvus c jamâ pirâstahheeh d ekosysteem a ohtim tábáhtuvá b ohtiimist taarbâš c šadoh finnejeh ohtiimân tárbulijd amnâsijd d ohtiimist šadda e šoddâm amnâsáid tábáhtuva a ekologâlâš pyramidijn puáhtá kuvviđ b pyramiid kiäzzán pajaskulij ovdebáin lovvoin kovvejum iälánijd rievtis paargon ekosysteemist kuha uccânjiivlâh skuáppu lahna ruánáátiäppu tuáršu syerijuolgâg jävriskálžu silkkešnjirgoo maaijuv rapu čäciherttâ jaavrijn láá uccáá raavâdamnâseh nuuvtko kirje vuossâmuu lovvoost muštâlui aaigij väniraavvâdlijd ađai korrâ javrijd láá šoddâm nuuvt ennuv jieškote-uvlágáneh raavâdamnâseh et toi šadolâšvuotâ lii lassaanškuáttám valjaasraavâdliih ađai lijgešoddâm jäävrih oppeet láá šodâškuáttám kiddâ paijeelmiärálij raavâdamnâsij keežild lijgešoddâm toovvât stuorrâ nubástusâid ubâ iäláánsiärváduvâst já vádásmit ulmui čääsi kevttim nabdeh lemin-uv sisčaasij já meerâ stuárráámus pirâsprobleem šadolâšvuotâ muštâl raavâdamnâsij lassaanmist jaavrijn já juuvâin lii táválávt vááijuvvuotâ raavâdamnâsijn eromâšávt fosvor sistetuállee mineraalâin eidu toi meeri heiviittâl riddo- já čäcišadoi šoddâm lasaneh ko raavijeegijn tâi vuovdijn kolgeh javrijd pieđgânâm orgaanliih amnâseh ađai humus já kesituuváážijn sättih kulgâđ javrijd já juvváid pasâttâsčääsih eromâšávt bakteereh kevttih täid orgaanlâš amnâsaijd ravâdin já siämmást toh lyevvejeh tain raavâdamnâsijd raavâdamnâseh kolgeh šassijd ovdâmerkkân viehâkolvum piälduin já vuovdijn lasanem tiättoo jaavrijn já juuvâin nuuvt et šadolâšvuotâ lassaan šaddeh ain eenâb já eenâb kuhes áimuversoliih šadoh tegu ruávuh já huáših lasaneh meid kobđoolostâšadoh tegu luobbâsk já fiskisluobbâsk já ruggâstuálpuh njivloh ruánáátiäpu keežild planktontiäpuh lasaneh te čääci siävŋánškuát keesij tiättoo valjeest čuovjistiäppu já čääci puáhtá leđe talle kiälbuttem kevttiđ s čácádâh lijgešadda já mudoi-uv pillâšuvá te aainâs luosâsuhâliih kyeleh tegu šapšâ já muikku iä kierdâ čääsi siävŋánem já haapi kiäppánem pic láppojeh vuossâmustáá puátih ucceebárvusiih kyeleh tegu jotelávt lasaneijee siergikyeleh usâdijn toh kuáivuh jäävri pone já loptejeh tobbeen lase raavâdamnâsijd láppojeh vuossâmustáá tuhtuu já kuálsi nálásiih šlaajah moh iä uáini saallâs siävŋus čääsist jaavrijn kyelipivdo lii váádduh ko viermih já katiskah njivloh kyeli toid hyeneeht já taid lii ilgâd kieđâvuššâđ sáttá leđe puáđusin happiláppu jäävri poonán čoggâšuveh iivijmield ain eenâb já eenâb jamâ šadoh já elleeh jamâ amnâseh láá valjeest te meid peđgejeijee bakteereh lasaneh jotelávt tarbâšeh jieijâs eellimtoimáid haapi et toi lasanem meerhâš haapi kiäppánem jieŋâ iästá haapi njommâsem ááimust čáácán já jieŋâ oolâ muáttám muotâ siävŋádit čääsi šadoi ohtim nohá ige taingin luovvân happi čáácán tiileest happi puáhtá ollásávt nuuhâđ tiättoo čielgâsumosávt kiđđuv tállán jieŋâi suddâm maŋa ko čässuáiván luptânâm já riddoid rievdâm jamâ kyeleh muštâleh happiláápust mereh jamâ elleid já šaddoid pyehtih talle čoggâšuđ jäävri poonán pieđgim puáhtá čáácán lase et lase raavâdamnâsijd lijgešoddâm šadda jotelubbon já jäävri tile huánnán ovdiist-uv já juuvâid kalga tipšođ juuvâi já meerâ lijgešoddâm sehe eres pillâšume puáhtá estiđ maaŋgânáál já ráhtulâšvuođâlájádâsâi pasâttâsčaasijd putesteh tááláá ääigi viehâ pyereest uási pasâttâsčaasij orgaanlâš pasâttâsâin já fosvor sistetuállee ovtâstuvâin väldih meddâl pasâttâsčaasij putestemlájádâsâin čácáduv já tom pirâstittee viljâlmij tâi vuovdij kooskân viggeh kyeđđiđ luánduviđá suojâlemstielâsijd já šadolâšvuotâ čaneh pehtilávt humusamnâsijd já raavâdamnâsijd et toh iä kuulgâ aldemuu jáávrán tâi juuhân ij uážu jođettiđ njuolgist čácádâhân stuorrâ raavâdamnâsij meeri jäävrist ađai lijgešoddâm uáinoo tiäpui já šadoi lassaanmân pillâšumán pyehtih vaikuttiđ maaŋgah ääših taid kooveest jäävri poonán čoggâšuveh ennuv jamâ šadoh já elleeh bakteereh pieđgejeh taid te čääsist kolá happi já šadda happiláppu puáhtá tovâttiđ kyelijämimijd lijgešoddâm jaavrij čáácán puáhtá tälviv jođettiđ ááimu amas happi nuuhâđ lijgešoddâm jaavrij ponneest láá kuovzâm stuorrâ meerijd toho čoggâšum jamâ šaddoid já ponnemođe riddoässee kolgâččij jieijâs uásild huolâttiđ sunjin nuuvt tehálii jäävri tâi juuvâ pyereestvajemist láá maaŋgah vyevih moh tuođâi išedeh toollâđ čácáduv oornigist já pirrâs makkuuvâžžân já liitijd ij koolgâ poossâđ njuolgist riddočääsist já kalga kevttiđ pirâsustevlijd poossâmamnâsijd várás láá čovgâ ravvuuh pasâttâsčaasij kieđâvušmist nuuvt et toh iä peesâ pillediđ čácáduv lii riddoin avžuuttettee molsâiähtu ko tobbeen ij kuulgâ čääci jáávrán já pasâttâsâid puáhtá kompostistiđ já jäävri kooskân kalga kyeđđiđ syejistiellâs šadoh väldih kiävtun liijgijd raavâdamnâsijd iäge toh kuulgâ jáávrán eres-uv orgaanlâš pasâttâsâid lii vijsásumos nuurrâđ kompostân já levâttiđ tast šaddee mulde veikkâba myerjimiestui madduid uccâ jávráin moottorkárbái já čäciskootterij kevttim lii kieldum suoijâlmân kalga rakânâsâid stelliđ mottoom määđhi kiäčán riddoost šadolâšvuođâ tuáhá täi tooimâi keežild jäävrih já juuvah láá aalmugijkoskâsávt juurdâštijn viehâ šiev oornigist sisčaasij tile tarkkuustâl čäciluándu tááhust láá suullân prosenttid jaavrijn já paijeel prosenttid juuvâin eromâš tâi šiev oornigist toollâm pyerrin já tast vala pyredem váátá kuittâg tom et huolâttep nanosávt jieččân čäciluándu pyereestvajemist lasanem muštâl jäävri tâi juuvâ lijgešoddâmist kulgâm pasâttâsčääsih humusamnâseh já raavâdamnâseh tovâtteh čácáduv lijgešoddâm jáávrán puáhtá tälviv šoddâđ happi- láppu ko pieđgejeijeebakteereh kulâtteh čääsist haapi häittid jäävri eellim taha čääsi kevt- tim váiváábân já keeppid ulmui makkuuvâšvuođâ puáhtá jeijâs uásild huolâttiđ sunjin tehá- lii čácáduv pyereestvajemist uási jaavrijn já juuvâin láá kuáhtulâš šiev oornigist oppâkirje kove já teevstâ čääsi lijgešoddâm tiättoo a rido šadolâšvuođâst b plankton meereest c čääsi kvaliteetâst d kyelišlaajâin kooveest moh ulmuu tooimah lasetteh čääsi lijgešoddâm muáddi ovdâmeerhâ tast maht kesi- viäsuin puáhtá estiđ šaasij pillâšume jieškote-uvnáál lijgešoddâm häittid jäävri kevttim raavâdamnâsij peessâm čácáduvváid puáhtá estiđ a kaavpugijn b táálunkuávlust jävričääci čuásku já loopâst jiäŋu jieŋâ oolâ muáttá te tiäpuh šadoh já elleeh kärttih eelliđ jieŋâ vyelni kolmâsist já sevŋâdâsâst lii meiddei masa tievâslâš joskâvuotâ já liihâdmettumvuotâ kalgeh cevziđ täälvi paijeel kiiđâ räi tassaaš ko jieŋah suddeh tarbâšeh vuoiŋâm várás haapi ferttejeh kuittâg piergiittâllâđ toin happimeerijn mii paasij jáávrán talle ko tot jiäŋui happi kiergân nuuhâđ ovdil jieŋâi suddâm te iänááš uási kuolijn já eres iälánijn jáámá tálvásteleh maaŋâi vuovijguin vyelni sevŋâdâsâst šadoh iä nahcii ohtiđ et toi eellim lii šiäđust tábáhtuvvee rippâsem riddostiellâs áimuvesošaddoin ovdâmerkkân jävriruáhu siäilut tälviv-uv veerdis já lostâidis puáttee kiiđâ pieggâ já pááruh tojâleh vaddâsijd já toh rievdih riidon kuovgâdin kulnâm stuorrâ haŋkkân sajan ponnemoođeest eennâmverdi já ruottâseh pisotteleh sajestis šadoh uážžuh kiđđuv raavvâd ovdil ko ohtâdškyeteh tegu eres-uv kobđoolostâšadoi verdi já loostah jäämmih čohčuv njiecih já vuájuh poonán kost bakteereh pieđgejeh taid já ruottâseh kuittâg siäiluh čääsivuálááššaddoin ovdâmerkkân nyettirääsi dortmanna tálvástâl tagarin ko lii iäláneh siäiluh manneen já suoksân planktontiäpuh jäämmih čohčuv já vuájuh poonán mieskâđ tiäpuin siäiluh jiegâin ponneest tálvástellee vuoiŋâstemiđosin čääci já raavvâd vänivuotâ tälviv räijejeh čuuvtij meid planktonellei eellim elleeh tegu saveh já syerijuolgâgeh piergiitteleh tälviv ko toid lii keessiv čoggâšum väriraavvâd uási planktonellein jáámá čohčuv puáttee kiiđân tain selvâneh kuittâg maneh tâi suovsah ponneest bakteereh pieđgejeh tälviv-uv jamâ iälánijd čoggâšuveh čáácán ennuv raavâdamnâseh maid planktontiäpuh iä pyevti kevttiđ kolmâs já sevŋâd keežild kiđđuv čääsist láá valmâšin valjeest raavâdamnâseh já čuovâ sehe liegâsvuotâ lassaan taađeest ko keesi aldan planktontiäpuh lasaneh jotelávt eellimtooimah hiđásmuveh tálvá te iänááš čaasij tiivreh jäämmih ucâluveh riddošadolâšvuođâ siisâ pyehčeeh já čäcieevnih vuojâdeh čääsist tälviv-uv já uážžuh tobbeen tuárvi haapi já topsenjunčuoškâi suovsah juátkih elimis jäävri ponneest já skuápuh kuáivudeteh táálván ponnemootán já vuáijuh oijâgâsân pehih táálván jäävri láádu tâi juuvâ poonán toh láá oijâgâsâst te toh iä puurâ maiden pic piergiitteleh keesi ääigi čoggâšum pyeidi vievâst toh uážžuh njuolgist čääsist liške čoođâ kyeleh puáidudeh jieijâs keesi ääigi lihâdeh uccáá já poreh vääniht toh sundedeh sijđosärgisááicus vievâst raavvâd kulâttem lii-uv tuše lovádâs keesi kuulâtmist hiđes šoddâm uáinoo meiddei kuolij čuomâi šoddâmrieggein s kuittâg mieskih čohčuv kođá täälvi sevŋâdumos já kolmâsumod ääigi s njomâtteijein maaijuv já piisam viettih stuorrâ uási täälvist suáijáás kuáđistis vuálgá čääsivuálááš jođáttâh mon mieldi toh peessih viežžâđ jäävri ponneest raavvâd viättá tälviv stuorrâ uási äigistis muotâkuáđist mut tot meiddei kuáláást vijđáht tot uážžu jieŋân jurssám vuoiŋâmrääigist já miiŋkih juátkih tälviv-uv aktiivlâš piätuellee eellim já ucâluveh sudesin pissoo čaasij pellâs lihâdeijee kyeleh já ponneest oijâgistee cuobbuuh láá toid älkkees saalâs tälvikuáti lii ittáám uáinusân muottui suddâm maŋa kiđđuv saimaanuárju njäähi vuásku kuha lahna jieŋâ vyelni lii sevŋâd já koolmâs elleeh láá tast peerusthánnáá aktiivliih olesjorgettem tábáhtuvá kuohtii ivveest jäävri čääci lii kiärdášum jäävrist tábáhtuvá raavâdamnâsij já haapi juurrâm jäävri čääci lii kiärdášum pieggâ sehhee jäävri čääsi čässuáiván pajaneh raavâdamnâseh já poonán sirdâšuvá happi keesi čohčâ tälvi kiđđâ plankton plankton plankton happi happi raavâdamnâseh raavâdamnâseh olesjuurrâm lii tehálâš tábáhtus jävričääci lii kiärdášum nuuvt et pajemustáá lii lieggâ já keppâ čääci já jieŋâlubboost lii kolmâ já lusis čääci huámášâh älkkeht vuojâdemriddoost ko luáštádâđah čääsist jerdust jyelgih oovdâst jiešvuotâ lii et tot lii lussâdumos liegâsvuođâst čohčuv čuáskum pajaldâsčääci vuáju vuáluskulij já jieŋâlubboost paijaan uđđâ lieggâsub čääci sajan čääsi kiäsáš kiärdášume čuávdánškuát ubâ jävriáldá čääci lii čuáskum siämmáá liegâsin te piegah peessih älkkeht muiviđ čääsi pone räi pajaneh pajaldâsčáácán valjeest raavâdamnâseh jyehičohčâsâš almoon lii čääsi olesjuurrâm jävričääci lii kolmâsumos tállán jieŋâ vyelni já lieggâsumos ponneest ij siähán ollágin täälvi ääigi happi puáhtá nuuhâđ aainâs jäävri ponneest kost pieđgejeijeebakteereh kulâtteh ubâ ääigi haapi jieijâs eellimtooimâin suddâm maŋa tiättoo oppeet siämmáásullâsâš cäcijuurrâm ko čohčuv mut läivibeht almoneh láá teháliih jäävri eellim tááhust piisam kuáđih čeevris maaijuv skuáppu eennâmverdi skálžu cuábui ruvdán čässuáivist jiäŋŋoo čääci lii keppisub ko jieŋâlâs čääci taam keežild jäävrih iä jiäŋu pone räi mii lii eromâš tehálâš jäävri iälánij tááhust olesjuurrâm áánsust raavâdamnâseh já happi siäháneh čáácán siemâneh luovâneh tälviv piegâ tuálvumnáál lii jieŋâ vyelni koolmâs sevŋâd já joskâd čäcišadoi eennâmveerdih já ruottâseh siäiluh ponneest täälvi paijeel itoseh já planktonellei vuoiŋâs- temhäämih siäiluh ellen ubâ täälvi ponneest nakteereh pieđgejeh tälviv- uv jamâ iälánijd kyeleh lihâdeh já poreh tälviv uccáá olesjuurrâm ääigi jävričääsi raavâdamnâ- seh já happi siäháneh jyehi sajan čáácán kirje kove a uásist jäävrist lii tälviv lieggâsumos b lii kolmâsumos c čääci lii vyelemustáá jäävri ponneest viettih täälvis a skuáppu b cuábui c kyeli d čeevris a tábáhtuva stuorrâ čäcišaddoid talvâ- dijn b šadoh finnejeh raavvâd ko toh kiđđuv algâtteh šoddâmis jäävri ponneest kirje iššijn kyehti jävriluándu tehálâš ääši a jäävrih iä jiäŋu pone räi b toh jiäŋuččii te mii hemâdâsâid tast ličij lii cuávis sismeerâ čuođijn juuvâin kolgá toos saivâ čääci muttuuččij-uv saivâčäciáldán ađai jävrin jis ij puáđáččii čoolmij pehti sálttáás čääci saivâčääci já sálttáás čääci siähánává te šadda tijpâlâš merâsaivâčääci lii sältti vuálá ohtâ prooseent ko väldimeerâ sälttinalliisvuotâ lii prooseent iäláneh láá-uv áinoošlajâsâš siävuttâs jaavrij já meerâi iäláánšlaajah veikkâ ij kuáhtáágin väldimeerâ stuorrâ iälánijd tegu válláid haid tâi ráávskuid merâluovtâi šadolâšvuotâ sulâstit jävrrido šadolâšvuođâ suáijáás kaavâin šadoh hämmejeh siämmáálágánijd stielâsijd tegu jäävri tâi juuvâ riidon eennâmmield šaddee rátká tâi pikkâleibi láá merârido tijpâlumoseh muorah láá vijđes jävriruáhušadostuvah šaddeh luobâskeh já fiskisluobâskeh já vala jieŋâlubboost čääsivuálááššadoh luovânij suullân ihheed tassaaš joba kuulmâ kilomeetter asosii nannaamjieŋâ tiädust rääjist lii riddokuávlu källeevuáđu já tađemield še eennâmvuáđu pajanâm já paijaan ain-uv kočodeh eennâmpaijaanmân puáđusin merâluovtah snorâneh kuuloold luovâs meerâst čääci muttoo saivâčääccin já luovtah muttojeh valjaasraavâdlâš jävrin luovtah ubbojeh kiddâ ubbum kuávluin láá valjeest šadoh já elleeh raavâdkuáluseh älgih távjá planktontiäpuin pajaldâsčääci penttâ tuáldá eellim ko tobbeen láá luhâmettumeh siemin tiäpuh kullee čuovjis ruánáá já tinnotiäpuh lassanškyeteh tállán kiđđuv ko jieŋah suddeh já čuovâ lassaan pyehtih lasaniđ jotelávt ko pajaldâsčääsist láá valjeest typpi- já fosforraavâdamnâseh maid taarbâš šoddâmân äävi raavâdkuáluseh älgih planktontiäpuin poreh maaŋgah elleeh tegu elleeplanktonân kullee saveh já ponneest ellee kaccuuh láá pelestis maaŋgâi kuolij raavvâd noheh stuárráábáid pänikuolijd luddij nuárjoid tâi ulmui planktontiäpuh čuovâ typpi- já fosforraavâdamnâseh elleeplankton koskâvuođâlâš valje ihásâš molsâšuddâm já ton miärán vaikutteijee tahheeh plankton meeri lassaan vuoččin hämmejeh ekosysteemist muálkkáás raavâdviärmáduv stuorrâlođâsrapu fiindâr ryevdikuálmihâš kaccuu skuáppu siilâk peljimeduusa torske havdâ merâpuákku čuovjisskálžu láá čääsi pajeoosijn suiloo planktontiäpuh källeeriddoin šaddeh tiäpuh stielâsin källeeriddoin láá jieškote-uvlágáneh tiäpuh távjá stuorrâ ohtâlâs šaddodâhhân šaddeh čielgâ stielâseh ko cuávis riddočääsist sirdâšuvá jieŋâlubon čäcirääjist lii njalahis čapis stielâs mast šaddeh čuovjistiäpuh vuoluubeln lii árpputiäppustielâs mast šaddeh iänáážin siämutiäpuh mut meid eres maaŋgâsellâsiih ruánáátiäpuh jieŋâlubboost šadda ruškistiäppoid kullee kupâlâstiäppu lii algâalgâlávt meerâst mákkojeijee šlaajâ mii váátá viehâ sálttáás čääsi tot váilu já merâsaivâčaasijn šadda källee- já keđgiponneest siđhes verdi killáá pyereest páárui hiäiluttem iälusteh nuuvt valjeest elleeh et tom kočodeh-uv vyevdin lii pááihui muttum härvinâžžân sáttá leđe čääsi siävŋánem mon keežild kupâlâstiäpuh iä uážu tuárvi čuovâ kupâlâstiäppu lii pááihui lappum te maaŋgâi ellei eellim toi syejeest lii šoddâm máhđuttemmin šaddeh vala-uv jieŋâlubboost ko kupâlâstiäpuh ko toh iä taarbâš nuuvt ennuv čuovâ riddoin miänástuveh tuše muádih šaddošlaajah tile lii eennâmšaddoid koorâs eennâmvuáđust láá uccáá raavâdamnâseh já masa oovtmanolâš pieggâ hettee šoddâm ovdâmerkkân rááđháh šaddeh vyeligis miestân eennâmmield olgosuáluikuávlust šaddeh turnâmiestuuh moi ooraans muorjijn lii ennuv lii árppulágán ruánáátiäppu kulá ruškistiäppoid áimučuuđah tuálih ton loptosist čääsist lii vuoddâsij kuhes syeini šadda kiäđgáás riddoin lii ennuv tijpâlumosáid šaddoid kulá vuoddâsijn šaddee riddohaavvâr já korrâ källein mákkojeijee fiskisvuoivâssyeini já syeinisiipuul s uápis šaddoid kuullâv še riddorääsi já tejârääsi lijgešadda láá majemui ihelovoi ääigi šoddâm ennuv tiäpui já šadoi kevttim raavâdamnâseh aainâs typpi já fosfor ađai lii lijgešoddâm lii vaikuttâm sehe čääsi kvaliteettân já meerâst ellee iälánáid uáinojeijee nubástus lii planktontiäpui lasanem čuovjistiäpuh láá stuorrâ tiäppupuárren tiäpui tiettum kočodeh tiäppuliäđusin veikkâ tiäpuin iä lahkin liäđuseh čuovjistiäpuh láá mirhâliih et toi ivnim čáácán ij koolgâ moonnâđ vuojâdiđ puáhtá hitodiđ keeppidmáin raavâdamnâsij peessâm čáácán riddoenâmeh putesteh pasâttâsčasijdis pyerebeht ko ovdil já estih raavâdamnâsij toidâšume piälduin já vuovdijn sierâlágán vuovijguin lasaneijee lijgešoddâm kulá kuittâg vala-uv paamussáid pirâsprobleemáid lii cuávis sismeerâ mon čääci lii vänisálttáás merâsaivâčääci suiloo siemin čuovjis- já ruánáátiäpuh láá planktontiäpuh maaŋgâsellâsiih ruánáá- ruškis- já ruopsistiäpuh hämmejeh čielgâ stielâsijd čääsi jieŋŋâlvuođâ mield láá šoddâm ennuv tiäpui já šadoi tarbâšem raavâdamnâseh lii lijgešoddâm puáđusin aainâs čuovjistiäpuh lasaneh já taheh stuorrâ puárreid kove já kirje teevstâ vievâst a olgosuáluikuávlu källeerido tiäppu- stielâsijd riddoost jieŋâlis čáácán b jieškote-uv stielâsân ovdâmerkkâtiäpu c tiäppustielâsist láá stuárrámusah tiäpuh vihkosâd tavlustuv já merkkii toos lijge- šoddâmân lohtâseijee nubástusâid lassaan kiäppán a meeri b meeri c šeellâdvuotâ d meeri noonâ čäcielleehaavi tâi sillee vielgis kovli lasâpuurkih penssel tejâ- pastem petrimaljah pinseteh prepa- ristemmikroskoop tiäppustielâsijd meerân njuáidusávd njeijee källeerido tast šaddee tiäpuid tiäppustielâsijd iäruttâh tiäppušlaajah jieškote-uv stielâsijn šaddeh čielgitävtittemes elleid haavijn nuurrâmsaijeen cuávis rido mast láá čäci- šadoh já tiäpuh mielâstubbooht kupâlâstiäpuh motomijd lasâpuurkijd pelimuudon merâ- čassijn haavijn ovdâsmaŋas čäcišadoi já tiäpui kooskâst haavin šoddâm amnâs kovlin haavi várugávt oovtâ kupâlâstiäpu oolâ já luovvii tiäpu tom kovlin tiäpu vâi tast orroo elleeh luovâneh elleid várugávt pensseláin pinsetijguin tâi pastemáin já sorttâd taid lasâpurkkijd puurki kooskâi luhhijn amas kirdee tiivreh kárgáđ stávlákuátviežžee käškimčuáimáš njävli stuorrâlođâsrapu kaccuu njivleskuáppu merâpuákku čuovjisskálžu váimuskálžu čunoiskálžu moteskálžu skáálžui koorâid riddoost lastikseekân keeđgijd vyelni eellih maaŋgâlágáneh elleeh tegu skuápuh skáálžuh já mááđuh cuávis čääsi keeđgijd já nuurâ elleid sillei elleid várugávt lasâpuurkin puávtáh aiccâđ maaŋgâid kirdee tiivrijd šlaajâid elleid luokast pinsetijguin petrimaljaid elleid oppâkirje kuuvij tâi miäruštâllâm- kirjái vievâst plaŋtonellei lasseen vuojâdeh aavijn tuše čielgitävtittemes elleeh sajan ponneest já aainâs kupâlâstiäppustielâsist láá čunnui já mođe siisâ kuáivudâttâm valjeest elleeh siste kávná älkkeht aaibâs päljis čolmijguin-uv sieminiälánijd täin čielgitävtittemes ellein láá kuolij já luudij tehálâš raavvâd láá sehe meerâi já jaavrij elleeh eellimpirrâsân vuáhádum väldimeerâi ellein lii vaigâd eelliđ merâsaivâčääsist stuorrâ liegâsvuođâ muttuustâlmeh já kuhes tälvi hemâdeh ellei eellim spiekâstâhlâš tile keežild tobbeen láá ucceeb šlaajah ko väldimeerâin elleeh šaddeh hitásubbooht já pääccih ucebin ko väldimeerâ šlajâkyeimih sálttáásvuotâ kiäppán já poođáid monâdijn riddokuávlust kuáhtáá viehâ harvii väldimeerâ šlaajâid tááhust maaŋgah jaavrij elleešlaajah tegu tiivreh já skuápuh mákkojeh vänisálttáás merâluovtâi poođâin vaikuttâs iälánij vijđánmân merâšlaajâi lohomeeri moteskálžu peljimeduusa kupâlâstiäppu merâpuákku ruopsisfiindâr merâtäsni saivâčääsi elleeh merâsaivâčääsi elleeh merâelleeh jieškote-uv oosijn čääci lii koidâsumos tobbeen lii plankton jietânâs s lii čoođâuáinojeijee já šlijvelágán meerâi ässee tot lii uážžum neelji suhâpeliráávsá vuáđuld moh sulâstiteh peelji lii väldimeerâi šlaajâ já tot lassaan tuše sálttáámusâin oosijn peljimeduusaid puáhtá kuittâg uáiniđ meid riddokuávlust ko meerâ virdedmeh láá jođettâm taid tavas láá kuáhtám meid meetterpele kobdosijd peljimeduusaid mut toh láá čuuvtij ucebeh cm kobdosiih peljimeduusah rievdâdeh meerâi virdedmij mield toh pasteh še jieijah-uv vuoijâđ paskodâlmáin ritmâlávt jieijâs ruummâš porá uccâ rapuelleid já kuolijd maid tot tármuttit kuhes njälmisáiguidis puáldimsoksâmijguin kulá-uv polttijâšelleid s kullee ulloskerreerapu lii riddo- kuávlučaasij puáđulâš lii vuálgus kiina riddokuávlust ij áppád lasaniđ vänisálttáás čääsist eellih maaŋgah rapuelleeh lii merâponneest mákkojeijee rapuellee tot lii suullân viiđâ senttimeetter kukkosâš lii syeijin ruškiš lođđâsijguin haarnisk lii salâsteijen hiđes já mielâstis tot porá-uv rááđuid kävnih jotelávt viermijd čaaŋŋâm kuolijd já jurseškyeteh taid lii maaŋgâi kuolij raavvâd tegu torske ponneest eellih maaŋgah kaccuušlaajah láá siijđoin tuolbâseh muádi senttimeetter kukkosiih ponneest piäittáástellee elleeh láá maaŋgâi kuolij tehálâš raavvâd lii rapuellee veikkâ vielgis kalkkâkoorâ vuáđuld tom puávtáččij nabdeđ skuáppun lihâttâl jieijâs syejeest puzzâlágán juolgijdis moh jođetteh čääsist suiloo plankton ton purrâmâžžân puáhtá kiddiđ jieijâs ruugân kärbisvuáđđun tâi kiäđgán rävis merâpuákuh iä pyevti lonottiđ orroomsaajees te toh ferttejeh eelliđ siärvádâhhân alda kuoimijdis vâi maneseelâi šovâttem ličij máhđulâš ponneest eellih maaŋgah šlieddâelleeh já skáálžuh láá koorâ syejeest ellee šlieddâelleeh eellih ponnjáás kalkkâkoorâ siste uási maailm skuápuin eellih meerâin mut motomeh šlaajah láá vuáhádum meid vänisálttáás čáácán senttimeetter kukkosiih tiäppuskuápuh eellih valjeest kupâlâstiäppustielâsist kuávzá roovâ njuohčâmáin tiäpust raavvâd tast láá syevđih te tot ij taarbâš pajaniđ čässuáiván vuoiŋâđ lii viiđâ senttimeetter kukkosâš ponneest ellee rapuellee láá muádi senttimeetter kukkosiih tuolbâ rapuelleeh lii koorâ siste ellee rapuellee tarvetteh jieijâs sajasis korrâ vuálážáid kiddâ lii siijđoin tapčasâm kyevti kalkkâkoorâ suoijim šlieddâelleeh lii tobdosumos skálžu maŋa čuovjisskáálžuh tárvetteh jieijâs segis sáiguiguin merâpoonán já pyehtih eelliđ stuorrâ juávkkun paldluvâi čuovjisskáálžuh kevttih siemin iälánijd maid toh sillejeh suovđijd toidee merâvirdeest láá haavdâi já findârij tehálâš raavvâd čuovjisskálžu šadda joba senttimeetter kukkosâžžân já máddáápiäláá vala love senttimeetter kukkosâžžân mut riddoost ton kukkodâh lii innig nelji senttimeetter sálttáb merâčääci lii tađe stuárráábin čuovjisskáálžuh šaddeh já moteskáálžuh láá meerâ táválumoseh skáálžuh merâsaivâčääci stuorrâ liegâs- vuođâ muttuustâlmeh já kuhes tälvi taheh vaigâdubbon iälánij eellim eellih ucceeb elleešlaajah ko väldimeerâin mut tobbeen eellih meid jaavrij elleešlaajah ellee ohtâgâsah láá táválávt ucebeh ko väldimeerâst ellee šlajâkyeimih čielgitävtittemes elleeh láá kuolij já luudij raavvâd láá almostum maaŋgah uđđâ čielgitävtittemes elleeh tegu ulloskerreerapu já väldimeerâ elleešlaajah iäráneh nubijnis a šlajâmere b ohtâgâsâi stuáruduv peeleest c tahheeh čielgejeh täid aašijd merâriddokuávlust puávtáh kavnâđ čuávvoo šlaajâid a peljimeduusa b stuorrâlođâsrapu c merâpuákku d čuovjisskálžu a elleejuávkun merâpuákku kulá b merâpuákuh eellih aldaluvâi nubijnis vihkosâd raavâdkuállus mast lii ohtân uásálâžžân a stuorrâlođâsrapu b čuovjisskálžu kyeleh luosâ tevkis tiälhuh sijđosárgá paajaabeln pyeidivepsi m čielgâ ceehis merâkuávžur valjeest tiälhuh sijđosárgá vuoluubeln cm siilâk selgivepsi koskâveepsi ovdiibeln cm kirjeluosâ siijđoin sehe selgiveepsist já peccihist tiälhuh cm kilohaili selgivepsi koskâveepsi moojiibeln čuávjičuomah čuhâleh cm torske kubdâ uáivi njälmipiälláin njäävvilsááiguh cm áhupiddo uáivist vieskah stuorrâ uáivi stuorrâ ovdâveepsih cm ryevdikuálmihâš seelgist kulmâ säägi cm säggifiindâr čalmeh siämmáábeln siijđo cm vollâsâš siijđoin tevkis tiälhuh cm čunoitokko koskâveepsih šoddâm oohtân cm ryevdikuálááš seelgist sottuuh cm njunekyeli kuhes njune já käibi cm šordeäimi äimilágán šordááš roppâ cm eellih suullân čyeti kyelišlaaijâd puoh sisčaasij kyeleh mákkojeh meid mut tuše mottoom merâkyelišlaajâ lii vuáhádum merisaivâčáácán táválumoseh salâseh láá sisčäcikyeleh puško kilohaili kuha já lahna merâkyeleh siilâk kilohaili luosâ já torske láá teháliih áámmátkuálásteijee salâskyeleh pivdeh troolijn lii siilbâränis aavij uáivádâhkyeli ij lah jiečânâs kyelišlaajâ pis tot lii ässee silde vyelišlaajâ mii lii vuáhádum eelliđ merâsaivâčääsist lii ucceeb ko väldimeerâ silde ige tot lah nuuvt vuoijii silâkeh puátih äpimeerâst stuorrâ uávádâhhân kuuđđâđ riddočassijd kođeh merâponneest uási koođoost láppoo eres kuolij njáálmán tâi riävdá páárui fáárust meerâ áápán lii miärálávt já ekonomâlávt tehálumos kyeli kuittâg uccâ uásááš ovdán čivgân čiivgah poreh elleeplankton já stuáruh jotelávt čohčuv čiivgah láá lovesenttisiih koskâsii ääigi silâkkeh vajâldeh uáivádâhhân silâkkeh poreh elleeplankton lasseen joba eres kuolijd láá maaŋgâi pänikuolij raavvâd poreh eres lasseen luosâ já torske pivdeh lanijguin viermijguin já pehtilumosávt troolijguin lii ovttáin tâi kuovttijn tamppáin kesittittee stuorrâ sekkâlágán viermi já tom sulâstittee kilohaili kuálásteh suullân miljovn kiilud ivveest kilohaili tiättoo raajijn te kuálásteh iänááš uási maailm kilohailisalâsist já kilohaili uási áámmátkuálsteijei salâsist lii suullâm prosenttid já kilohaili kevttih iänááš čevđiellei fuoddârin mut toh láá meiddei pivnohis purrâmâškyeleh siäiluttâhhân já suovâstum häämist mákkoo lii joba kuulmâlovkilusâžžân šaddee piätukyeli torske kođá miljovn meiničalmed meetter jieŋŋâlvuotân suiloh vuohâsávt sálttáás čääsist vuájuhánnáá poonán ovdáneh čiivgah tuše talle jis sälttinalliisvuotâ lii eenâb kpo ohtâ prooseent torske lassaan tuše ton máddááuási jieŋâlâsâin čohčâstoormâi ääigi puáhtá čoolmij pehti kulgâđ táváliist eenâb sálttáás čääci sälttiupuulsâ maŋa torske lassaan riddočaasijn torskenääli nanosmuvá já salâseh stuáruh motomij iivij ááigán iä lah majemui iivij ääigi puáttám stuárráábeh sälttipuulsah te ~sälttinalliisvuotâ já siämmást meiddei riddokuávlu torskeh láá kiäppánâm torske lii ponnekyeli válduravâdin láá stuorrâlođâsrapuh mut kale toos tohhejeh ravâdin meid eres-uv stuáruduvâs peeleest mudágis ponne-elleeh puáhtá-uv kočodiđ meerâ kovjânjammen torske pivdá táválávt silâkijd mut tot porá še maaŋgâid eres kuolijd já rapuelleid kulá väldimeerâi ekonomâlávt mávsulumosáid kuolijd lii tehálâš salâskyeli veikkâ ton piivdost lii-uv stuárráb merhâšume já cuoppâ lii mávsulâš ko tom kevttih ulmui ravâdin iäge ellei fuoddârin pivdeh torske viermijn já runneuággumáin liihâd alda pone já ocá tobbeen rapuelleid já kuolijd ravâdin suddâluvá pyereest poonán šoddâdeh purrâmâškyellin ištâdeh še astoääikuálásteijeid tegu fiindâr láá ponne-elimân vuáhádum merâkyeleh čiivgah láá táválii kyele hámásiih mut stuárudijn ton siijđoh muttuuškyeteh paje- já vyelipeellin čalmeh já njunerääigih sirdâšuveh paajaapeellin muttâšuvvee siijđon šaddee sijđo kuávgud fiindâr muttoo tuolbâsin já ton kooppânj kuárrán findârist šadda siijđo alne viällájáijee tuolbâ ponnekyeli ij lah paarooh vuoijâđ et tot ferttee pivdeđ ponne-elleid perttuumáin viälláá merâponneest kuovgis já čalmettis sijđo vuáluskulij lii čeppi suddâluđ merâpoonán ko muádi minuttist tot áppád rievdâdiđ paajaapiäláá siijđo syeji-iivne merâpone iivne hámásâžžân tot puáhtá peittâttâđ čeepiht ponnečunnui tâi mođe siisâ nuuvt et čalmeh tuše pääccih uáinusân tot vuordâš ovdâmerkkân stuorrâlođâsrapu aldanem saalâs lii tuárvi alda te fiindâr fakkist vollit uáinusân já tuáppee tom tâi mođe siste ellee skáálžuid fiindâr kávná ko tot pođgát pone vepsijdiskuin fiindâr lii njaalgâ purrâmâškyeli te tast ij lah liijká stuorrâ ekonomâlâš merhâšume šoddâdeh áldáin šoddâdem lii tááláá ääigi tehálub iäláttâs ko ärbivuáválâš kyelipivdo niŋálâskuolijn pooččum meeinih šovâttuvvojeh kuopsâkuolij kuopsáin kočâttâm čiivgah šoddâduvvojeh purrâmâškyellin tâi ištâduvvojeh čácáduvváid šoddâdeh stuorrâ kobđoo áldáin eromâšávt kirjeluosâ mii lii algâaalgâst tave-ameriklâš šlaajâ mákkoo pyereest čääsist já šadda fuoddâr vuoimijn jotelávt šoddâdmist ij taarbâš tivrâs kuálástustaampâid pyehtih markkânistiđ kuolijd jo muuneeld ko áldáin puáhtá kuáivuđ sooppum ääigi tiätustuárusijd kuolijd puvdáid kirjeluosâ lii-uv tehálumos ekonomiakyeli toidâšum fuoddâreh já kuolij pooškah lijgešoddâdeh aagij láá kuittâg ovdedâm ain pehtilubboid vuovijd moiguin lijgešoddâdeijee amnâseh vyerkkejuvvojeh ton sajan et toh šodâččii merâčáácán ištâdeh jyehi ive miljovnijd kuolijd eres lasseen merâluosâid já merâkuávžurijd torvejeh kyelinaalij siäilum láá teháliih nuuvt áámmát- ko astoääigikuálásteijeid-uv šoddâm oljo leevvân čässuáivist cuožžân turded čäcilode puzzâkeerdi nuuvt et tot ij pyevti innig kirdeđ kalga suojâliđ suoijâlmân láá maŋgâ suujâ lii áinoošlajâsâš ekosysteem mast iälá uáli jiešlágán meerâi já saivâčääsi šlaajâin čokkânâm iäláánsiärvus lii pegâlmâs luudij vuoiŋâstem- já tálvástâllâmkuávlu lii vuosâsajasávt kuálástem- já astoääigikuávlu lihâdeh ain eenâb já eenâb luámuvietteeh purjâs- já moottorkárbáidiskuin fáálá mielânpäccee vuáttámušâid merâluándust suoijâlmân láá vuáláčaallum maaŋgah sopâmušah tain lii sopâmuš mast riddostaatah čonnâseh kepidiđ nuáskum já lijgešoddâm kuáská tom kuávlu kost čääsih kolgeh peerusthánnáá äštih ain-uv maaŋgah vaarah peessih ain-uv liijgás ennuv raavâdamnâseh piälduin vuovdijn aassâmkuávdážijn já ruossâlistemtaampâin lasanem puáđusin pyehtih tiäpuh lasaniđ paijeelmiärálávt já talle mirhâliih tiäppunäälih pyehtih äštiđ maaŋgâi elleešlaajâi eellim já astoääigikevttim láá lijgešoddâm puáđusin šoddân vijđes hapittes kuávluh main ponne-ellei eellim lii váádduh tâi máhđuttem fievrideijee taampâi luhottisvuođah ađai merâpäärtih láá stuorrâ aaštâ aainâs kuávlust pessejeijee já tálvástellee luddijd levâneijee oljo pilled pirrâs ulmui-uv tááhust ihepoojij ááigán eellih sehe meerâ já jaavrij kyelišlaajah lii ekonomâlávt tehálumos kyeli luosâ torske já kilohaili láá teháliih salâskyeleh lii uáivádâkyeli mii porá iänáážin ellee- plankton lii pone alda mákkojeijee piätukyeli lii ponne-elimân vuáhádum tuolbâ kyeli šoddâdeh kuolijd purrâmâžžân já ištâdmij várás šoddâdeh stuorrâ áldáin suojâluvvoo maaŋgâi aalmugij- koskâsij sopâmušâi já miärádâsâi vievâst a ovtâstit siilâk já silde b mii iärut taid nubijnis a kuolijd šoddâdeh viermiáldáin b lii tehálumos šodâttettee kyeli tuáváduvâid čielgiittâsâi vuáđuld a lasanem puáđusin lii tiäpui já šadoi lasanem b kesittittee stuorrâ sekkâlágán kyeliviermi c mast stoormâ ääigi puátá meerâst ennuv sálttáás čääci d riddostaatâi sopâmuš mii kenigit enâmijd suojâliđ a äštee tahheid b täid aštuid puáhtá tuástuđ lii riges loddenälivalje šolbâdis källein vuoiŋâsteleh čäcilodeh tegu viettuuh já haavdah já čerriheh piškoh pessimlássáás paajaabeln mákkojeh kalâččeijeeh puáhtá uáiniđ puállunjunnjuuvčâ merâkuáskim já skaarfâ loddenäälih láá čuuvtij rievdâm majemui ihelovoi ääigi loddešlaajah eres lasseen merâkuáskim já stuorrâlodde láá lasanâm uđđâ-uv šlaajah láá asâidum pessiđ riddokuávlun láá kildeečapis skarfâ sehe suollui niijtoin já kaavpugmuorâstuvâi kiedijn suoinijd pahhee vielgisnierâčuánjá mákkoo merâpáárui alne lii stuárráámus olgosuáluikuávlu čäcilodde čapisvielgis oreshaavdâi humijdeijee kiihâmjienah kullojeh jyehi sajan já máddááuasi riddokuávluin maŋa oreshaavdah čokkâneh tuákkin já värrejeh vyesimáánu loopâst maadâuásán toh lonotteh kiihâmáigásii ivnáás juhlemáccuhis ruškis vuáđuiivnán huksee piervâlis suáijáás sajan ovdâmerkkân rááđhá vuálá skoođâst piervâl timmâ uvjâiguin já láálá mane suullân mánuppaje ääigi tot ij vyelgi piervâlist meddâl ko vuorâččâsah äštih vahtiihánnáá haavdâmoonijd källeelássáid korŋim olmooš-uv puáhtá tovâttiđ stuorrâ vaahâg paldemáin lällee niŋálâsâsid meddâl piervâlist uđâgááh kyeđđih piervâl te maaŋgah niŋálâshaavdah tipšoh taid ohtsijn párnáikaardijn niŋálâsah pasteh piäluštâttâđ stuorrâludij já tevkisselgkaijui vuástá moh salâsteh lodeuđâgáid váldupurrâmâžžân láá čuovjisskáálžuh maid tot puáhčá paijeel love meetter jieŋŋâlvuođâst looskâi jotelávt lasseen kulá suáluikuávlu tijpâlumosáid luddijd puállunjunnuhčâ vuossâmuuh puállunjunnjuuvčah láá vuálgus Åland loddelááduin main luoštii njuuvčâid luovâs lasseen mäddin kirdii uđđâ ohtâgâsah já nuuvt puállunjunnjuhčâ vijđánškuođij riddokuávlu miätá ääigi pessejeh suullân puállunjunnuhčâpaarrâd uđâgááh ovdáneh hitásávt te sudes čääci kalga leđe ihepele ääigi puállunjunnuhčâ ij pyevti vijđániđ pessiđ tááhust šoŋŋâduv lieggânem keežild puállunjunnuhčâ vijđán ain taveláá et taveláá puállunjunnuhčâ mákkoo joba olgolássáin-uv te valjaamus puállunjunnuhčânääli lii kuittâg suáijáás merâluovtâin ääigi tot pessee motomijn siseennâm jaavrijn-uv tot riijdásk älkkeht njuvččáin lii pelipyehčee mii kuhes čiäpáttijnis oŋâttuš ponneest tiäpuid já čäcišaddoid ravâdin haavdah čokkâneh kiihâm maŋa tuákkin havdâ láálá já tipšo uđâgáid njuuvčâid iäruttâh taid nubijnis lii lasanâm suojâlem keežild merâkuáskimijd riemmii piemmâđ mirhâttis haškâiguin te kuáskimnääli loskâškuođij miirhâi meeri lii kiäppánâm et kuáskimijd ij innig taarbâš piemmâđ ääigi pessejeh kulmâčyeđe merâkuáskimpaarrâd moh pyevtitteh siämmááverd uđâgáid ivveest merâkuáskimpaarah láá vijđánâm jo siseennâm jävrikuávloid-uv merâkuáskim iä lah vajedâm innig maaŋgâlov ihán te tot ij poolâ innig ulmuu tegu ovdil loskâm lii ohtâ luándusuojâlem stuárráámusâin vuáituin čuolâst stuorrâ-uv salâskyele merâčässuáivist lii stuorrâ kožžâlodde ihheed tassaaš pollii et merâkuáskim jáámá suhâjämimân ko pessim suullân neljilov kuáskimpaarrâd pyevtittii tuše motomijd uđâgáid ihásávt pessimpuáđus poođij tast et pirâsmiirhah moh lijjii meerâst šoddii purrâmâš mield kuáskim organiismân já tađe mield moonijd sistetoollâm moonijn iä ovdánâm ennust ollágin uđâgááh suájákeejij koskâ lii joba meetter láá mučis ruákkinjune já vievsâs koozah já ruškis puuzah loddeest lii vielgis poođâš já kuovgisruškis uáivi merâkuáskim lii älkkee tubdâđ ko kubdâ kuhes já kejijdis peeleest hárrájeijee suájáh pyehtih mielân haškânâm kirdee ráánu porá masa maid peri kuolijd luudijd já njomâtteijeid tot pivdá kuolijd eromâšávt puškoid tohhejeh meid rááđuh lii loddenalijdân uđđâ puáđulâš lii stuorrâ čapis já virdevijvesâš lodde s lii eromâš pyehčee puohčâlem tot áppád capciđ ááimu meddâl puucâi kooskâst je kubdâ melijuolgijguin čievčân tot puáhtá čuávvuđ kuolijd joba meetter jieŋŋâlvuotân puuzah njyeskih puohčâldijn ko tast váilu vuojâráksá maggaar lii vuonjâsluudijn s puáhtá-uv uáiniđ kuškiistâlmin suájáidis källei já merâmeerhâi alne lohomeeri lii stuárrum suojâlem áánsust ihásâš uđâgâšpyevtittâs pessiiškuottii riddokuávlust lovmat ihheed tassaaš láá luhostum pessiimist pyereest tondiet skarfâsiärváduvah láá tááláá ääigi maaŋgâin soojijn já riddokuávlust toháliih kyeleh láá riddokuávlust tuárvi et skarfâ sasanâš täst oovdâs-uv láá sujâttâm árvukuolij kiäppánmist mut tast ij lah tieđâlâš čáittu skarfâsiärvádâh rievdâd pessimsuollus šadolâšvuođâ ko pooškah häittideh šadoi šoddâm s vuálá šoddâm källeelássááh láá meid enâduv peeleest aheveh uáiniđ vaattâm et skaarfâi mere kolgâččij toollâđ miäccástmáin hiäivulâžžân tuákih láá varrimmääđhi ääigi táválâš uáinámuš riddokuávlust tuhhiittij sinokiedijd tundra sajasâžžân lâi tobdos tuše kesilodden pessiiškuottii čuánnjááh moh lijjii vuálgus elleikäärdist lasanii jotelávt já ožžuu tievâsmittem meid eres saajeest šoddâm čuánnjáin vielgisnierâčuánjá lasanij nuuvt et tot lâi ovdâmerkkân riddokuávlui já muorâstuvâi enâmustáá uáinojeijee lodde lii vijđánâm jo pááihui siseennâm hiäivulijd pessimkuávloid-uv kaavpugij sinokiedih sulâstiteh vielgisnierâčuánnjái eidusij aassâmkuávlui ridoi jolgâ tundra te sirdâšem kaavpugij jolgâ sinokieddijd já golfkieddijd lâi älkkee pessejeh tááláá ääigi muáddi tuhháát vielgisnierâčuánnjád peeleest vielgisnierâčuánnjáá sulâstittee kanadačuánjá lii čielgâsávt stuárráb pessee riddokuávlust já pááihui sisenâmist-uv motomáin tuháttáin paaráin mield šlaajâ algâalgâliih aassâmkuávluh láá enâmân tegu lii kanadačuánjá vijđánân ištâdmij vievâst lii lamaš finniđ miäcástittee šlaajâ lii suáluikuávlu valjaamus lodde tehálumos raavâd čuovjisskálžu meerrid ton vijđánem raajijd mákkoo suáluikuávlust já riddokuávlust lii finnim noomâs njunemadduu čapis puálust ađai päähist ij ääšti lappum ko toh láá rávhuidittum já uđâgái stuárrum hemâdei- jee miirhah láá kiäppánâm meerâst lii suáluikuávlu uđđâ lodde puáhčá kuolijd joba luuvij meetterij jieŋŋâlvuođâst lii asâidum maŋgáid suolluid já kaavpugij muorâstuvváid ko toh sulâstiteh šlaajâ algâalgâliii aassâmkuávlu ađai jolgâ tundra kirje kove vievâst a iäruttâh čerrih já kyeličerrih b tevkisselgkaijuu já stuorrâlode nágguseh riehtâ vâi puástud a lii lasanâm b havdâvaanhimeh tipšov uđâgáid c puáhčá čuovjisskáálžuid purrâmâžžân d pessee eres lasseen e lii pelipyehčee čuávvoo luudij válduraavvâd a havdâ b puállunjunnjuhčâ c merâkuáskim d skarfâ e vielgisnierâčuánjá a havdâ ij pessii b puállunjunnuhčâ ij pyevti vijđániđ káiru tevkisselgkaijuu stuorrâlodde päiski čerrih kyeličerrih kappeerpäiski kaijuuh já čerriheh skarfâ merâčuánjá viettuu kubdânjunvuonjâš havdâ kuulnâs kuussâgkuálsi stuorrâviettuu áŋálâh ruokkâ eellih maaŋgah jieškote-uv čäciloddešlaajah já eres lasseen ruokah nelji miljard ihheed tassaaš eennâmpáálust ij lamaš maggaargin eellim loovdij ubâ plaaneet ige algâeennâmpáálu áimukeerdist lamaš happi merâčääci lâi eellim kiähtu ko čuođij miljovnij iivij ääigi šoddii puárásumos eellim ovdâsteijee bakteerijd sulâstittee iäláneh ovdánii vuossâmuuh čuovjistiäpui nálásiih iäláneh áppádii ohtiđ ađai čoonnâđ piäiváá čuovâenergia sukkârân maid toh valmâštii čiđđâdioksidist já čääsist ovdánmist taat lâi hirmâdsâš ovdánemlävkki já kuuloold meid ááimun luovvânškuođij happi iivij ääigi ovdánii ain uđđâlágán iäláneh eres lasseen vuossâmuuh ohtâsellâsiih kulâtteijeeh moh purrii siemin bakteerijd já tiäpuid iäláneh ovdánii meerâst iäláneh moh mattii ohtiđ ellii cuávis meerâi ponneest ko toh tarbâšii piäivááčuovâ oovtsellâsiih já oovtkiärdániih iäláneh lasanii juáhásmáin já puohtii luávdiđ merâpone vijđes kerdin ovdánii še vuossâmuuh maaŋgâsellâsiih šadoh já elleeh iälánij ovdánem jođettij seelâi šoddâm sierâlágánin puohtii šoddâđ sierâlágán pargoid tipšoo orgaaneh tegu váimu já syevđih iälánij ááicuh ovdánii ain pehtilubbon já maaŋgâpiälásubbon meerâin ellii maaŋgâlágáneh elleeh tiäpuh já algâliih šadoh pyevtittii ohtiidijn haapi lijjii meiddei tohálâš raavvâd taid porree vuossâmuid elleid tegu mááđoid merâtasnijd já lekkâkuolijd motomáid elleid tegu skálžoid šoodâi noonâ korrâ elleid oppeet ovdánii korrâ lođâsjyelgih táálái lođâsjuolgâgij ovdâeejih áppádii lihâdiđ jotelávt merâponneest aalgij kištoriäidudem main motomeh šlaajah ovdánii salâstiđ já motomeh syejidâttâđ piäđui vuástá uđđâ rááhtus tegu pyereeb syejipanssar adelij máhđulâšvuođâ šlaajâ šiev lassaanmân te ohtâgâsah lasanii já väldidii eellimsaje eres ellein táválávt kuuloold tábáhtuvvee šlaajâ ovdánem kočodeh evoluution muštâleh tovlái meerâi lođâsjuolgâgijn iäláánšlaajah stuorruu miljovnij iivij ääigi meerâin lijjii-uv stuorrâ čielgitävtittemes elleeh moh láá kuáhtám suhâjäämmim jo kuhháá tassaaš tobdeh tuše keđgilum pasâttâssân ađai fossiilin já trilobiiteh lijjii algâliih lođâsjuolgâgeh moh haldâšii meerâid miljovnij iivij ääigi kyevti meetter kukkosâžžân šoddâm merâskorpion piivdij saitijnis eres elleid lâi korrâ syejipanssar mii tooimâi tuuvdârieggen já syejiriäidun ovdáneh miljovn ihásijn källeevuáđu kiärdášuumijn láá kavnum muádi senttimeetter kukkosii iäláán pasâttâsah láá lamaš teekih moh láá lamaš kiddâ algâlâš čielgist uccâ elleežii nabdeh táálái čielgilij ovdâeeččin vuáđuhäämist ovdánii evoluutio puáđusin uálultävtittemes algâkyeleh sulâstittii tááláá nahkijáá lâi vuossâmuš uálultávtálâš čielgâlâš uáivi suoijij noonâ tähtipanssar já korrâ panssarčuomah syeijejii roopâ panssarkyeleh šoddii muádi meetter kukkosâžžân lijjii jo maaŋgah ovdánâm jiešnäälih veepsih uáluleh päänih syevđih já čalmeh lijjii-uv tagareh jiešvuođâi kuáluseh main čovârkyeleh já tähtikyeleh puohtii ovdániđ lohhojeh haih já ráávskuh ij lah táhtáás čielgi ige kooppânj tegu tähtikuolijn eellih tuše väldimeerâin ko toh iä lah vuáhádum saivâčáácán kyelišlaajah láá čovârkyeleh ij lah táhtáás tuuvdârieg- gee lijjii meerâin miljovn ihheed tassaaš láá tähtikyeleh láá ohtân ovdánâm jiešvuottân kooppânj já táhtáás čielgi lasseen suovđijd syeijejeijee syevđiloheh tähtikuolijd kullee novdâvepsikuolij veepsih muttojii kuuloold nuuvt et toiguin puovtij peehiđ enâmist puohtii leđe maaŋgah-uv hiäđuh iä lamaš piäđuh lijjii máihláás šadoh purrâmnáál já jis lâi tárbu te eennâm mield puovtij sirdâšuđ láádust nuubán evoluutio ovdánij te kooppânj muttui algâlâš kepisin čielgiliih sirdâšuvvii eelliđ eennâm oolâ já cuábuielleeh ovdánii pasteh rävisin lihâdiđ koške enâmist mut toi liške kalga pissoođ njuoskâsin lasaneh ovttuu čääsist ovdánii kašmârdeijeeh moh iä tarbâšâm lassaanmân čäcipirrâs tegu cuobbuuh mield uási eennâmellei ovdánemlinjáin láá kuittâg jottáám maasâd čäcielimân miljovn ihheed tassaaš meerâid haldâšii kyeliliskoh já njuhčâliskoh lijjii joba já njuhčâlisko čeve puovtij leđe käävci meetter kukkosâš ääigi meerâin ellee kašmârdeijeeh láá merâkolbâcuobbuuh já merâkyevdih ovdánân njomâtteijein-uv motomeh ovdánemlinjááh tegu nuárjuh já válláh láá vuáhádum čäcielimân kyeli šoodâi já ovdánij kuhháá meerâin ponneest eellih sevŋâdâsân kolmâsân já korrâ teddui vuáhádum elleeh eellim lii maaŋgâpiälásumos muddoost kooraalkáárguin šadda siemin kooraalellei kalkkâtuuvdârieggein s mákkojeh pyeremustáá lieggâ meerâi cuávis riddoin eellih vatâmettum eellim já pivdeh sojelis pivdojuolgijguin meerâst rievdee uccâiälánijd hammim káárguh fäällih syeje já raavvâd maŋgáid tiäppoid já elleid meerâ eellim lii valjaamus já ivnáámus kooraalkáárguin kočodeh-uv ráhtusis keežild meerâ stuorrâkaavpugin tâi maaŋgâhámásâšvuođâs keežild meerâ arvevyevdin elleeh láá oskomettum ivnááh tâi eellimtavijdis peeleest jiešlágáneh naamiorapu luávdá koorâs merâvuákuiguin ellei oovtâstelimist ađai symbioosist merâvuákuh syeijejeh rapu já uážžuh jieijâs uási ton purrâmâšpasâttâsâin šoodâi meerâin iäláneh lijjii oovtsellâsiih já algâliih iänááš bakteer nálásiih ovdánem läjidij vuáđu tááláá iäláánkoodán ovdánii maaŋgâsellâsiih šadoh je elleeh iálánijn uážžu tiäđu keđgilum pasâttâsâin ađai fossiilijn šlaajâ kuuloold tábáhtuvvee ovdánem miljovnij iivij ääigi kočodeh evoluution kyele ovdâeejist panssarkyeli čovârkyeli tähtikyeli cuábui- ellee kašmârdeijee lodde já njomâtteijee ohtiimân nähcejeijee iälánij šoddâm läjidij vuáđu eres eellim ovdánmân elleejuávkun kuleh čuávvooh tovlái meerâi elleeh a trilobiit b merâskorpion c njuhčâ- lisko d merâtäsni e lekkâkyeli vuáđustâssáin nabdeh panssarkyele lemin ovdánâm ellee kašmârdeijeeh láá pyerebeht vuáhádum eelliđ eennâm alne ko cuábuielleeh láá äiginis iällám merâkolbâcuobbuu já nuárju ovdâeejih tiileest kooraalelleeh mákkojeh juáhu juáhhojeh ráhtusis vuáđuld viiđâ váldujuávkun šadoh kuobbâreh elleeh algâiäláneh já bakteereh eenâb iälánij ráhtuseh sulâstiteh nubijdis tađe aldeláá hyelhih toh láá kuleh talle siämmáá juávkun tubdâm já nomâttem helppee toi soijim rievtis juávkun láá maaŋgâsellâsiih já toh láá nuuvt enâmist ko cuávis čaasijn-uv juáhhojeh lasanemvyevis vuáđuld kyevti juávkun siemâšadoh já iđosšadoh láá kukáh tanen tait kočodeh meid kukkášaddon lasaneh kukkáid šaddee siemânij vievâst lasaneh itosij vievâst moh ovdáneh iđoskoođijn láá oovtsellâsiih tâi maaŋgâsellâsiih árppulágán iäláneh uási kuobbârijn eellih enâmist mut láá toh meiddei čääsist lii algâiäláán láá algâ- lumos iäláánjuávkku láá maaŋgâsellâsiih iäláneh moh juáhhojeh tuuvdârieggee mield kyevti juávkun čielgiliih já čielgitävtittemeh lii siskiipiälááš tuuvdârieggee ađai čielgi ellein ij lah tuuvdârieggee ollágin tâi tuuvdârieggen lii ulguupiälááš korrâ láá vittâ mut čielgitävtittemes juávhuh láá čuuvtij eenâb juávhui šlaajah eellih sehe enâmist et čääsist juávkun kuleh oovtsellâsiih iäláneh já maaŋgâsellâsiih tiäpuh algâiäláneh eellih čääsist láá siemin oovtsellâsiih iäláneh maid uáiná tuše mikroskooppáin eellih enâmist čääsist já eres iälánijn ruotâs verdi loostah kukáh lasaneh siemânijn pikkâleibi kollerääsi ruopsissieđgâ šlubborääsi luobbâsk iä kukáh lasaneh itosij vievâst verdi já loostah stuorrâvuáŋŋášseevtil ruotâs verdi loostah jävrihuášši lasaneh itosij vievâst jäävvil kuopâkuobâr timáseh já kuobbârlágáneh jävrikuobâr čoođâuáinojeijeeh šlijvelágáneh pivdojyelgih meduusa láddupoolyyp mááđuh tuolbâ juávuttemes mááđuh lattana vuoptâmáátu távjá kooráin timmâ roppâ váimuskálžu njivleskuáppu čuovjisskálžu jävriskálžu juávulâš roppâ njaman roppâ radiaallâš kyevditäsni merâsiili merâtäsni panssar suoijim roppâ já jyelgih juolgijn lođđâseh jyelgih eenâb ko nelji paarâ merâpuákku kaccuu stuorrâlođâsrapu syerijuolgâg sahe čäcisijrá rapu kulmâ jyelgipaarâ čäcimittár pyehčee käškimčuáimáš čuoškâ silbârävdee uccâčäciluttihâš stávlákuátviežžee stuorrâčäciluttihâš njävli nelji jyelgipaarâ čäcipuŋkki čäcievni čácáduvâi kevttimtohálâšvuotâ lah tiätu pirâskuávdáš Åland aalmuglâškyeli lii vuásku algâskiärru amerikmaaijuv aŋgerias astoääigi kuálástus áiccutoimâ áimuluámi áimuversolâš šadoh bakteer cuábuielleeh čeevris čerrih čiđđâdioksidi čiđđâkääni čiehčâ čielgiliih čielgitävtittemeh čovârkyeleh čuáđgi čuosâäigi čuoškah čuovjisbakteereh čäcievni čäciherttâ čäcikuáđhuš čäciluttihâš čäcimittár čäcinjomâtteijee čäcisäplig čääsi olesjuurrâm čääsivuáláášlostâ čääsivuálááššaddo eennâmverdi ekologâlâš luávkku ekologâlâš pyramiid ekosysteem ellee luándu elleeplankton euroopmaaijuv fiindâr fiskisvuoivâssyeini fossiil fotosyntees hajâáiccu happi happiláppu havdâ sopâmuš herttâskálžu huáših humus humusaamnâs iäláánsiärvus jamâ luándu jigi juhâcimccâhskálžu juhâpuoidâ juhârapu juhâskálžu jävriluosâ jävriruáhu kaccuuh kaijuu kalâččeijee kalkkâ kanadačuánjá kappeerpäiski kašmârdeijeeh katiska kihâmeh kiihâm kiitiinkorrâ kilohaili kirjeluosâ kobđoolostâšadoh kočâttâhpyehčee kođo kođovajâldem kompost kooppânj kooraalkárgu koskâčääci koškehiivsig kuálsi kuáti kuha kulâtteijee kuopsâsekkâ kupâlâstiäppu kupâlâstiäppustielâs kuškástâh kuuđđâmjuuhâ kuuđđâmsaje kuullâmáiccu kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom kuussâgkuálsi kyeleh kyeličerrih kyelišoddâdemlájádâs käškimčuáimáš lahna leibi lijgešoddâm lippauuštâ lođâsjuolgâgeh lostâruánáá luándusuojâlem luáváttâhellee luobbâsk luosâ luosâjuuhâ luosâkyeli luosâsuhâliih kyeleh läällimtiälkku maaijuv manemušah mááđuh máhuáiccu meccivalje-ellee meinisekkâ merâkuáskim merâkuávžur merâluosâ merâpuákku merâsaivâčääci merâvajâldem miŋkki muikku nahkijâš nálášuđ nálášuttem njamaneh njammeemáátu njomâtteijee njuhčâ njävli njäähi nuárju čivgâ nuorttâmeerânuárju nyettirääsi ohtim oijâgâs olespyehčee olgosuáluikuávlu parâlum pasâttâsčääsih pastemuuštâ pálluskálžu pelipyehčee peljimeduusa pessimsaje pessimvyehi pieđgejeijee piervâl piervâlistpisottellee piervâlpaattârlâš piisam pikkâleibi pirâsmirkkâ pirâsprobleem pirâstahhee piäivááčuovâ piärguporreešaddo piätu piätukyeli plankton planktonellee planktontiäppu polttijâšellee populaatio puájui puállunjunnjuhčâ purrâmâšsuddâdemuáli puško puškolodde puškosyevvi puuzah puzzâkerdi puzzâvuoggâuággum pyehčee pyeidikerdi pyevtitteijee päiski pänikyeli raavâdamnâseh raavâdkuállus rapu rapuelleeh rapurotto reeviir riddohaavvâr riddorääsi riddošadoh rievdeelieggâseh ruánáátiäppu runneuággum ruopsistiäppu ruškâdâspuursâš ruškistiäppu ruvdán ränishaigar ränisnuárju saalak sahâdis ullokerdi sahe saimaanuárju salâsteijee sálttáásvuotâ siergi siergikyleh siilâk sijđosärgisáiccu sijđosäärgis silbârävdee silde silkkešnjirgoo silleenjune sismeerâ sissuáluikuávlu siärvádâh skálžu skarfâ skuáppu (ellee skuáppu (tiivre sodâskirdee soovsâkerdi stálutullviežžee stuorrâčäciluttihâš stuorrâlodde stuorrânjaman suávvil sukkâr suojâlem suoksâ syeinisiipuul syejistielâs syerijuolgâg syevđih sälttipulssâ säppivätti šaddoporree šadolâšvuođâstielâs šapšâ šlieddâelleeh šlivgomuštem šnjirgoo šohânâs tevkisselgkaijuu tievâslâš hämimolsom tinnotiäppu tirlihhááš tiälkkurapu tiäppu tiäppuliäđđum tiäppuskuáppu topsenjunčuoškâ torske trooli tuáršu tuhtuu turnâmiestâ tähtikyeleh uággum uáinimáiccu uccâčäciluttihâš uccânjiivlâh ulloskerreerapu uuštâ vááijuvlâš hämimolsom váimu vajâldeijeekyeli vajâldeijeešapšâ valjaasraavvâdlâš verso vielgâdâsaamnâs vielgisnierâčuánjá viermi viermičalme viermiääldis viettuu vorrânjaman vuásku vuoijâmcuozah vuoijâmjyelgi vuoijâmnähki vuoiŋâstemitoseh vuoivâs vuojâráksá vuonjâslodde vuoptâlaahul vuoptâmáátu väniraavvâdlâš aalmuglâšlodde väljejii aalmugjienâstmist aalmuglâšlodden eennâm symboolân aalmuglâšmecci mii siäluttuvvoo nuuvt luándutiileest ko máhđulâš lii uáivildum luándu almolâš uáinámuššân tuáimih siemin spiekâstuvâiguin jyehialmaa vuoigâdvuođah já kenigâsvuođah luándumecci arvekuávlu kulgâmkuávlu ase-ellee keeđgij ruggâstuálpui tâi šadoi asan jieijâs kiddim tâi toi mieldi lihâdeijee iäláán tiäpuh já skuápuh áiccutoimâ árbáduv stivrim já šoddâmistis uážžum lattimvyehi mii lii uáli myensterlâš om purrâmâš kerjidem áimuluámi ráigááh moh láá šado loostâ asseest pehti čiđđâdioksidi puátá šaadon pehti happi já lievlisteijee čääci vuálgá meddâl šaddoost áimuversolâš šaddo mon veerdi pajeuási paijaan čielgâsávt čässuáivi paajaabel jävriruáhu já kuorgâmiekki biotoop eellimpiirâs mast kuávdášliih pirâstahheeh láá siämmáásullâsiih lijgešoddâm jävri čielgilâš ellee mon tuuvdârieggen lii čielgi já eres täävtih lodeh kašmârdeijeeh cuábuielleeh já jurbânjalmâgeh čielgitävtittemes ellee mast ij lah čielgi ellein lii om kalkkâkorrâ mast sisorgaaneh láá kiddâ rapu já slálžu čovârkyeli mon tuuvdârieggee lii čoovâr já ráávskuh tähtikyeli čuosah luddijd tábáhtuvvee puuzâi já skuáčurij molsâšume čuosahäigi lii uđâgái jiečânâssânšoddâm já čohčâvarrim kooskâst čääsi kiärdášum jäävri ponneest lii čääci keessiv-uv ij kuittâg lieggân täsivávt pajas monâdijn pic tast láá sierâlágán keerdih áiccá et čääsi liegâsvuotâ muttoo kivkked tiätu jieŋŋâlvuođâst lieggâsumos čääci lii ponneest já kolmâsumos čässuáivist čääsi olesjuurrâm koskâčääci čääsi lijgešoddâm šaddee orgaanlâš pasâttâsâi já šaddoraavâdamnâsij tovâttem čäcišadolâšvuođâ já eres-uv iälánij loskâm čääsi pillâšum já nuáskum čääsi liäđđum kukkim loskâm nuuvt et toh ivnejeh pajaldâsčääsi čääsi lijgešoddâm čääsi nuáskum kvaliteet tiervâsvuođâlâš huánánem tondiet et čácádâhân šaddeh om pasâttâsah čääsi pillâšum já lijgešoddâm čääsi olesjuurrâm já kiđđuv jäävri ponnečääsi paijaan pajas já pajaldâsčääci pelestis vuáju vuálus já happi siäháneh talle ubâ čäcimiärán tiättoo še cuávis oosijn čääsi pillâšum čääsi kvaliteet almolâš huánánem monnii pirâstahhee keežild čääsi lijgešoddâm já nuáskum čääsivuálááššaddo mon loostah láá čässuáivi vuoluubeln kuittâg pajaneh čässuáivi paajaabel puškosyevvi já nyettirääsi eenâmverdi eennâmvuálááš verdi tâi veerdi uásih main šaddeh om loostah iä kuássin šoodâ loostah šadoi väriraavvâd lii eennâmveerdist lii maaŋgâin čäcišaddoin-uv luobbâsk já jävriruáhu ekologâlâš luávkku ekologâlâš sajadâh ekosysteemist jieškote-uv loddešlaajah eellih siämmáá jäävrist ucánjáhháá ereslágán pirrâsist kevttih jieškote-uvlágán raavvâd já pessejeh jieškote-uv soojijn šlaajâ lii talle jieijâs ekologâlâš luávhust ekologâlâš pyramiid mii kovvee ekosysteem pyevtitteijei já kulâtteijeij mere vuáđu lii kubduv ko pyevtitteijeeh láá enâmustáá taasijn pyramiid kiäzzán ko kulâtteijeeh láá ucceeb ekologia já toi pirrâs koskâvuođâid totkee tiettuusyergi kuleh jamâ luándu já puoh eres iäláneh ekosysteem kuávluin ellee iälánij já toi jamâ pirrâs hammim toimâlâš oleslâšvuotâ monnii jäävri juuvâ tâi ekosysteem iäláánsiärvus ellee luándu elimân vaikutteh eres iäláneh salâsteijeeh já kištodeijeeh elleeplankton plankton evoluutio kuuloold tábáhtuvvee nubástus fossiil tovláá iäláán pasâttâs mii lii siäilum eennâm- tâi källeevuáđust fotosyntees čavosmittem happiláppu táválávt loppâtäälvi tiättojeijee haapi vááijuvvuotâ suijân lii čääsist ellee iälánij aainâs pieđgejeijei haapi kulâtteijee eellimtooimah ko toh pieđgejeh jáávrán čoggâšum jamâ iälánijd lijgešoddâm sopâmuš enâmij tuhhiittem sopâmuš mii kiäldá meerâ pilledem ubâ arvekuávlu humus humusamnâseh pelduvváid pieđgânâm orgaanlâš amnâseh jäävri ponnemote já jeggilavŋe orgaanlâš amnâseh hämimolsom ellei tegu cuobbui já tiivrij vyehi muttuđ stuárudijn nuuvt et toh láá ovdáneemees algâmuddoost aaibâs ereshámásiih ko rävisin ištâdem já šaddošlaajâ sirdem uđđâ sajan tâi eromâšávt kyeli- já rapunaalij nanodem pyehtimáin čácádâhân kyelišoddâdemlájádâsâst šoddâdum čiivgâid iäláán ellein kuobbârijn tiäpuin já bakteerijn kevttum ohtsâš nomâttâs iäláánnääli populaatio iäláánsiärvus siämmáá kuávlust ellee iäláánšlaajâi hammim toimâlâš oleslâšvuotâ ekosysteem jamâ luándu elimân vaikutteijee jamâ tahheeh láá eres lasseen liegâsvuođâ tile raavâdamnâseh happi já čiđđâdioksidi kiihâm luudijn tiättojeijee lattim mon ääigi ores hokâttâl niŋálâs jieijâs paarrân lihâstuvâiguin já jienâiguin moh láá šlaajân tijpâliih kiihâmmááccuh luudij orásáid šaddee mučis puzzâkerdi mii lii muččâdumos muddoost kiihâmääigi kiihâmreeviir luudij vyehi mast orásij ohtsii kiihâmsaajeest jieškote-uv ores piälušt jieijâs uccâ vijđoduv ravgâ klorofyl lostâruánáá kobđoo šaddo pođoikobđoo kobđooloostâg šaddo mast láá čässuáivist šaddee loostah luobbâst já fiskisluobbâsk kočâttâhpyehčee mii pivdedijn kočâttât ááimust čáácán čerriheh já čiehčâ kođo já cuábuiellei lasanemlattim mon ääigi niŋálâs luáštá meeinjd ađai maneseelâid čáácán maid ores šoovvât kuopsáin ađai šovâttemšelâiguin kompostistem amnâsij mieskâdem raavâdamnâsin tađe várás lejidum šaddopasâttâsleejijn tâi sierânâs kompostorijn kooppânj áimuvätti mii lii kyele čuávjivuovdâst tâi keeppidmáin vääti ááimu puáhtá kyeli heiviittâllâđ jieštiädus nuuvt et tot kobđo jieškote-uv jieŋŋâlvuođâin koorâ molsom ellei vyehi lonottiđ šodâdijn koorâs ko oovdiš šadda ätisin rapu já käškimčuáimáá suoksâ kooraalkárgu siärvádâhhân ellee kooraalellei cuávis čáácám hammim suolluuh tâi káárguh korrâ jävri väniraavvâdlâš jävri koskâčääci keessiv lieggâ pajaldâsčääsi já kolmâ ponnečääsi koskâsâš čäcikerdi kuálástuslope tárbulâš staatâ tâi kuálástuskuávlu omâsteijee lope já runneuággumân ij taarbâš love ij taarbâš love vuoggâkuáláástmân vuoggâ kulâtteijeeh moh poreh šaddoid šaddoporreeh tâi eres elleid piärguporreeh láá meid rátuporreeh parasiiteh já pieđgejeijeeh pyevtitteijeeh já pieđgejeijeeh kulgâmkuávlu arvekuávlu mast čääsih kolgeh siämmáá čácádâhân kulgâmkuávlu kuocâgem pirrâsist tábáhtuvvee jamâ iälánij pieđgim maid taheh eromâšávt bakteereh mieskâm kuopsâ mielkkilágán šovâttemkolgos meeinih kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom suoksâ ovdán kuuloold ráávvás hámásâžžân čäciluttihâš já vááijuvlâš hämimolsom kyelišoddâdem kyelečiivgâi tâi lasanâmnavcâlij ohtâgâsâi šoddâdem ištâdmij tâi purrâmâškyellin kevttim várás ištâdem lijgešoddâm čääsi lijgešoddâm liäđus kukkáást šoddâm verso uási verso lostâruánáá klorofyl mii lii šadoi seelâin addel šaddoid ruánáá iivne já mon vievâst šadoi ohtim tábáhtuvá ohtim luándumecci luándukuávlu mii lii rávhuidittum tieđâlâš tutkâmuš várás lii táválávt päälgis maid väzzimáin puáhtá uápásmuđ kuávlun aalmuglâšmecci läällimtiälkku saje čuávjibeln mii lii läällimääigi maaŋgâi luudij niŋálâsâin pehtilit liegâsvuođâ sirdâšem loddeest moonijd maaŋgâihásâš šaddo ive siämmáá saajeest šaddee šaddo tuše eennâmvuálááh uásih tegu eennâmverdi já ruottâseh siäiluh täälvi paijeel iänááš stuorrâ čäcišadoh manepääni ovdáneijee lodeuđâgáá čuhâlis njunepäkki moin tot cyevkkee manekoorâ meccivalje-ellee tâi lodde maid miäcásteh om piärgu tâi čeevđi keežild meeinih manesellâhaŋkkâ mon lii ovtâstittám šlijvelágán kolgos lasseen kuolijn skáálžuin já cuobbuin kuopsâ merâsaivâčääci merâčääci mii lii jävričääsi ađai saivâčääsi já merâčääsi siävuttâs čääci lii merâsaivâčääci mieskâm sistetuállee pirrâsist tábáhtuvvee jamâ iälánij pieđgim mon uážžuh áigá om bakteereh já kuobbâreh kuocâgem miirhâ riggom om elleesiilbâ lasanem iälánij organiismâst ko mirkkâ sirdâšuvá raavâdkuálusist ovdâskulij pirâsmirkkâ mikrobi uccâ iäláán et ton uáinimân taarbâš mikroskoop mineraalaamnâs raavâd nálášem maŋgáid vuonjâšluddijd já kalâččeijeid tijpâlâš lattimvyehi mast korâidis kočâttâm uđâgááh tuhhiitteh ennin vuossâmustáá kuáhtám lihâdeijee já jiänáttellee čuásáttuv já pisotteleh ton maajeeld lihâdeijee čuásáttâh lii ennilodde čiivgah nálášuveh šoddâmsaajees pirrâsâsân moos toh mäccih kuuđđâđ nálášuttem šoddâdum luosâčiivgâi toollâm ovdil meerân kyeštim ton juuvâst moos tuáivuh taid maccâđ kuuđđâđ muušton páácá juuvâ haajâ nálášem nieidâlâš lasanem ovdánem šoovvâthánnáá saveh nälimolsâšuddâm iälánij populaatioi stuárudâh muttuustâl iivij mield puáhtá leđe rytmâlâš tâi epinjuolgâduslâš muikkunaalij molsâšuddâm nääli populaatio ohtim fotosyntees šadoh já eres ohtiimân navcâliih iäláneh valmâšteh čääsist já čiđđâdioksidist sukkâr moos čoonnâs piäiváá čuovâenergia luovvân happi kočodeh ekosysteemist vuáđupyevtittâssân olesjuurrâm čääsi olesjuurrâm olespyehčee mii raavvâd usâdijn puohčâl ollásávt čässuáivi vuálá tuhtuu já čuáđgi pelipyehčee oovtâsteellim symbioos orgaanlâš aamnâs sistetuállee ovtâstuvah moh láá šoddâm iälánist páccálattim luudij om vuonjâsluudij já kalâččeijei vyehi čaittâliđ lemin páccá hokâttâllâmdiet piäđu meddâl uđâgái aldasijn parâlum várás tábáhtuvvee parâhammim luudijn parasiit mii monnii eellimmuddoost uážžu aainâs uási jieijâs ravâdist ellee iälánist skaalžu suovsah pasâttâsčääci já ráhtulâšvuođâ kiävttám čääci mii táválávt jođettuvvoo pasâttâsčaasij putestemrakânâsân já tobbeen putestum häämist aldačácádâhân pelipyehčee mii raavvâd usâdijn puohčâl tuše pelduvváid čässuáivi vuálá tuáršu já njuhčâ olespyehčee pieđgejeijeeh moh pieđgejeh jamâ iälánijd šaddoraavâdamnâsin já macâtteh toi amnâsijd maasâd luándu pirrâjotemân luovvân meid čääci já čiđđâdioksidi láá om maaŋgah kuobbâreh já bakteereh pyevtitteijeeh já kulâtteijeeh piervâlispisottellee uđâgâš mii pisottâl piervâlist vaanhimijdis piämust nuuvt kuhe ko kirdel piervâlpaattârlâš piervâlpaattârlâš uđâgâš tállán korâidis cuovkkim maŋa vyelgee lodeuđâgâš vuonjâsluudij já kalâččeijei uđâgááh piervâlistpisottellee pirâsmirkkâ jo siemin meripittán mirhâliih amnâseh main maaŋgah riggoh raavâdkuálusijn elleesilbâovtâstuvah miirhâ riggom piärguporreeh moh poreh iänááš piärgupurrâmâš nuárju šaddoporreeh piärguporreešadoh šaddo mii pivdá uccâ tivráid jieijâs typpitáárbu várás čäciherttâ piätuellee elleid porree ellee puško já nuárju plankton pajeoosijn suiloo tiäpuh planktontiäpuh tâi elleeh elleeplankton moh láá táválávt nuuvt uceh et taid uáiná tuše mikroskooppáin láá čaasij raavâdkuállus merhâšittee algâuási planktontiäppu plankton pođoikobđoo šaddo kobđoo šaddo mii váldá ravâdijd čääsist ruottâs ase čoođâ njiivlâh já čäciherttâ ponneiäláán juuvâ tâi meerâ ponnemoođeest ellee iäláán skáálžuh já skuápuh populaatio iäláánnääli kuávlust ellee siämmáá šlaajâ ohtâgâsah tiätu jäävri muikkupopulaatio ađai muikkunääli puáđulâššlaajâ mii lii jieš vijđánâm tâi puohtum kuávlun viehâ kieskâd ulloskerreerapu já piisam pyevtitteijeeh moh čaneh piäiváá čuovâenergia kiävttusis šadoh já tiäpuh láá pyevtitteijeeh moh ohtiimáin čaneh piäiváá čuovâenergia ubâ iäláánkode kiävtun raavâd šaddoraavâd mineraalaamnâs tarbâšem amnâseh maid toh väldih ruottâsijdiskuin čääsi mield enâmist čäcišadoh väldih raavâdamnâsijd še njuolgist čääsist loostâi ase čoođâ láá om typpi- já fosforsäältih raavâdkuállus tohálij amnâsij sirdâšem ohtiimân pastee iäláánsiärvus šaddoin šaddoporreid já tain ain piäđoid já rátuporreid jyehi mohheest lii miinii iäláánšlaajâid raavâdviärmádâh iäláánsiärvus raavâdpyramidi ekologâlâš pyramidi raavâdviärmádâh puohâi raavâdkuálusij hammim oleslâšvuotâ mast jieškote-uv raavâdkuáluseh láá maaŋgânáál luámálâs nubijdiskuin jyehi mohheest lii miinii iäláánšlaajâid raavâdkuállus iäláánsiärvus raavvâduuccâmreeviir šaddee luosâčiivgâ uccâ vijđoduvâš mast tot ocá raavvâd reeviir rapurotto tovâttem älkkeht njuámmoo puácuvuotâ lii tuššâdâm ubâ rapunääli čuođijn jaavrijn reeviir paarâ tâi valve eellimkuávlu maid reeviirhaldâšeijeeh piälušteh siämmáá šlaajâ eres ohtâgâsâi vuástá torvee om raavvâd já pessimsoojij kelijdem riddošaddo čäcirääji paajaabeln šaddee eennâmšaddo vyeliuásih pyehtih tulve ääigi šoddâđ čääsi vuálá pikkâleibi já kollerääsi riddostielâs mon ponneest šaddeh čäcišadoh kulá še tot uási čäcirääji paajaapiäláá riddoost mii šadda tulve vuálá já maid šuármuh njuoskâdeh rievdeeliegâs ellee mon liegâsvuotâ čuávu pirrâs liegâsvuođâ täsiliegâs ruánááčalme sistetuállee čalmeh maid šaddo taarbâš ohtiimân lostâruánáá ohtim ruškâdâspuursâš ellei algâčuolmâ ovdánemáigásâš orgaan mii tuáimá väriraavâdkälden kyele tâi lode algâčuolmâ väriraavvâd sistetuállee puursâš ruškisčaasâg šaddaaš jävri jeegijn kolgee humusamnâseh tovâtteh čáácán ruškissiähá iivne aainâs čácáduvâin humus siärvádâh luudij om kappeerpääiskij hammim pessimpiirâs šaddaaš jävri valjaasraavvâdlâš jävri šaddodâh já ráhtusis peeleest ohtâlâs šaddopiäittusâš uási mon puáhtá páihálávt raijiđ monnii jäävri riddošaddodâh šaddoporreeh moh poreh tuše šaddâraavvâd maaijuv piärguporreeh šadolâš lasanem suvâttes lasanem šadolâšvuođâstielâs tâi meerâ riddoost šadoi hammim rido sundásiih šaddoduvah main jieškote-uv šaddošlaajah tiättojeh njuolgâduslâš oornigist áimuversolâš šadoi stielâs tiäppustielâs sijđosärgisáiccu mii lii kyele siijđost kyeli áiccá čääsi spoorrân já siämmást še om nube kyele silleenjune tijpâlâš kubdâ já tuolbâ njune mon roobdâin láá siemin sibžááh toh sillejeh čääsist siemin elleid já šaddoid ravâdin siskiipiälááš šovâttem ovtâstum niŋálâs suhâpeliuálist kašmârdeijeeh lodeh já njomâtteijeeh ulguupiälááš šovâttem skuáppu tievâslâš hämimolsom muddo ko suovsâst lii šoddâm liihâdhánnáá skuáppu siste ovdán rävis tivre šlaajâ mon jesâneh pyehtih luándutiileest uážžuđ lasanemnavcâlijd maajeeldpuátteid sodâskirdee mii kirdá távjá sooddâstmáin kaijuuh šoddâmriegis čuomân šaddeh keessiv kuovgis tälviv kezis rieggeeh moi vievâst puáhtá miäruštâllâđ kyele ave skáálžu koorân šaddeh šoddâmrieggeeh šoddâmsajetahheeh čuovâ liegâsvuotâ šaddoraavâdamnâsij meeri já kvaliteet sehe eennâmvuáđu tâi čääsi suvrodâh šovâttem suhâseelâ sellâváimus ovtâstum šovâttem tábáhtuvá tast maŋa ko lieđikoovjâ čalme lii peessâm šovvoos noovdâst emin já ovtâstum maneseelân orráás šovâttemsellâ ovtâstuvá niŋálâs maneseelân suájáspeeijâl tijpâlâš já čielgârájásâš suájá kovos mast lii merhâšume kihâmist já mast lodde tobdá jieijâs šlaajâ suvâlâš lasanem mii tábáhtuvá maneseelâ šovâttem pehti šovâttem suvâttes lasanem suvâttes šadolâšvuođâ lasanem šoovvâthánnáá maaŋgah šadoh lasaneh ruottâs tâi veerdi pittáin maaŋgâin ellein aainâs mikroobijn lii suvâttes lasanem suvâlâš lasanem syejistielâs stielâs mon kalga kyeđđiđ čácáduv riidon amas iä pirrâsist kulgâččii čácádâhân orgaanlâš amnâseh já raavâdamnâseh lii suojâliđ čääsi lijgešoddâmist čääsi lijgešoddâm syevđi čäciellei om kuolij vuoiŋâmorgaan mon vievâst ellee váldá čääsist haapi symbioos oovtâsteellim iäláánšlaajâ koskâvuotâ mast lii ävkki kuábážâs-uv rapu já ton siälgán tarvanâm merâvuákku sälttipulssâ sälttičäcipulssâ čoolmij pehti puáttee táváliist stuárráb sálttáás čääsi puáttim tálutuálučääci juhâmân määlistmân posâdâtmân já om hiivsigvuovdâ toidemân kevttum čääci tievâslâš hämimolsom tijpâlâš hämimolsom mast maŋalâs muddon láá mane suoksâ skuáppu já räävis vááijuvlâš já kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom tivreporree já eres čielgitävtittemes uccâelleid porree ellee pešnirihhááš moos kuleh eres lasseen viäđŋásiih äimisäpligeh já muoldâg tiäppuliäđus čääsi liäđđum tiäppustielâs tiäppušlaajah láá vuáhádum sierâlágán čuovâ miärán já hämmejeh tađe mield riddoost jieŋâlâs kuávlun monâdijn nubijnis čielgâsávt iäruttuvvee čääsivuálááš stielâsijd šadolâšvuođâstielâs troolar mii kiäsá rooli ađai nyeti maajeeld trooli trooli maid kuálástustamppâ kiäsá maajeeld tähtikyeli uási kuolij láá tähtikyeleh moi tuuvdârieggee lii täävtist čovârkyeli tälvikuáti njomâtteijei tälvisyeijin huksim kuáti várás toh huksejeh nube kuáđi piisam tälvikuáti tälvioijâgâs ellei vuáijum táálván liihâdmettum já tiäđuttis tilán raavâdvaarij šeštimân ponnemotán táálván kuáivudettee cuábui täsiliegâs ellee mon liegâsvuotâ piso stäđisin pirrâs liegâsvuođâtiileest peerusthánnáá já lodeh rievdeeliegâs uhkevuálásâš iäláánšlaajâ mii lii vaarâst lappuđ ulmuu tovâttem pirâsnubástusâi keežild saimaanuárju ulguupiälááš šovâttem tábáhtuvvee suhâpeliseelâi ovtâstum kyeleh já cuábuielleeh siskiipiälááš šovâttem vááijuvlâš hämimolsom hämimolsomist váilu skuáppumuddo käškimčuáimáš tievâslâš já kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom vajâldeijeekyeli mii ucâluvá kuhás táválii eellimpirrâsist luosâ vaajâld meerâst kuuđđâđ jieijâs šoddâmjuuhân valjaasraavvâdlâš jävri mon čääsist láá valjeest raavâdamnâseh já tondiet tast lii valjaas šadolâšvuotâ já távjá meid siävŋus čääci väniraavvâdlâš já šelis jävri verso veerdi já ton loostâi hammim oleslâšvuotâ viermičalme tijpâlâš čalme mii šadda motomijn luuvijn já joba tuháttijn sierânâs uásičoolmijn viermiääldis kirjeluosâi šoddâdmist kevttum viermi pirâstittám čäcivijđodâh moos kyeleh piämmojeh já mast toh rievtisstuárusâžžân váldojeh meddâl já vuolgâttuvvojeh vyebdimnáál vijđánemkuávlu mast iäláánšlaajâ tiättoo vijđesvuođâ meerrid šlaajâ vuáhádume jieškote-uvlágán pirâstahheid liegâsvuođâ tile meerrid maaŋgâ šlaajâ vijđánem taverääji vuáđučääci vuoluupiälááš čääci mii lii čoggâšum eennâm siisâ vuáijum arve- já suddâmčaasijn lii om kááivuin já tyeldee kolmâkäldein vuáđupyevtittâs amnâs meeri tiätu ääigi maid šadoh já eres ohtiimân pastee iäláneh pyevtitteh ohtim vuoggâ uštedijn tâi šlivgodijn kevttum vuoggâ mii sulâstit távjá kyele vuoijâmcuozzâ vuoijâmnähki vuoijâmcuozzâ čäciludij já njomâtteijei suormâi koskâsâš nähki mii pehtilit vuoijâm vuoijâmnähki vuoijâmnähki čäciludij jyehi suormâ pirâstittee sierânâs nähkijorme šnjirgooh já čiđđâkääni vuoijâmcuozzâ vuoiŋâstemhäämi algâlij iälánij nahcâ hammiđ táálván šiev já noonâ ráhtusijd moh siäiluh ellen kuhes aaigijd save tälvimaneh já planktontiäpui vuoiŋâstemitoseh vuojâráksá mii lii vuonjâšludij seelgibeln poođâš maddust vuoijiis kolgosáin lodde vuáidá puzâidis čäcijehhen vyelimitto kyelišlaajáid meridum mitto mađe ucebijd ohtâgâsâid ij uážu pivdeđ jävriluosâ vyelimitto lii cm väniraavvâdlâš korrâ jävri mon čääsist láá vääni šaddoraavâdamnâseh já ton keežild šadolâšvuotâ lii uccáá távjá jäävrist lii meid šelis čääci valjaasraavvâdlâš jävri väriraavâd maid šaddo tâi ellee vyerkkee jieijâs organiismân puáttee kevttim várás algâellee alkueläin algâlâš alkeellinen algâskiärru alkiolevy ameba ameba asecuozzâ pintakalvo ase-ellee päällyseläin áimuversolâš ilmaversoinen áimuvuovdâ ilmaontelo áŋáldâhnjamonjunásâš väkäkärsäinen áŋálâh alli árpputiäppustielâs rihmalevävyöhyke cimccâh helmi cimccâhaamnâs helmiäisaine čiđđâdioksidi hiilidioksidi čiŋŋâtiäppu koritelevä čovârkyeli rustokala čuđđâ rakkula čunoiskálžu hietasimpukka čuosâäigi sulkasato čuovjisskálžu sinisimpukka čuovjistiäppu sinilevä čäcievni vesihämähäkki čäciherttâ vesiherne čäcikuáđhuš vesipäästäinen čäciluttihâš malluainen čäcimittár vesimittari čäcinjuolâs vesitatar čäcipuŋkki vesipunkki čäcisijrá vesisiira čäcišuálu uppopuu čäcisäplig vesimyyrä čäcitikká reimari čääsi olesjuurrâm veden täyskierto čääsivuáláášlostâ uposlehti čääsivuálááššaddo uposkasvi ekologâlâš luávkku ekologinen lokero elleeplankton eläinplanktoni fiijnâstellimsruuvâ hienosäätöruuvi fiijnâstiellâslâš hienoliuskainen fiindâr kampela fiskisčalme ranta-alpi fiskisluobbâsk ulpukka fiskissijđopyehčee keltalaitasukeltaja fiskisvuoivâssyeini keltamaksaruoho happiláppu happikato hilgottâsräigi hylkyaukko hiller hilleri humussuvrâ humushappo irve saukon pesä iäláánsiärvus eliöyhteisö joskâvuotâ hiljaisuus jeggitäsnirääsi luhtalemmikki jietânâsčuáimáš jättiläiskorento vajâldeijeekyeli vaelluskala vajâldeijeešapšâ vaellussiika juávuttemes jaokkeeton juhâcimccâhskálžu jokihelmisimpukka juhâpuoidâ vesikko juhâskálžu raakku jurbânjáálmág ympyräsuinen jävrihuášši järvikorte jävriruáhu järviruoko jävrisyeini järvikaisla kaccuu katka káiru merilokki kepisskuáppu keuhkokotilo kiäigučuárvi oikosarvi kiärdášuđ kerrostua kobđoolostâ kelluslehti kočâttâhpyehčee syöksysukeltaja kolgâmuš kohtalo kollerääsi rentukka kommepuohčâlem haamusukellus koskâčääci välivesi kuáijim kojamo uros lohi tai taimen kubdânjunvuonjâš lapasorsâ kuopsâkyeli oreskyeli maitikala uroskala kuorgâmiekki kurjemniekka kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom vähittäinen muodonvaihdos kyevditäsni käärmetähti kyevtipehtilsâš kaksitehoinen käibijyelgih leukaraajat käškimčuáimáš sudenkorento láddupoolyyp lampipolyyppi loovdâlaasâ peitinlasi loovdâvuovdâ vaippaontelo lostâsolge lehtiruoti luáváttâhellee tohvelieläin lummorapu taskurapu luobbâsk lumme läällimtiälkku hautomalaikku lääni rysä maivâ kuore mavrestiđ äännellä käheästi merâpuákku merirokko merâsaivâ murtovesi merâtäsni meritähti merâvuákku merivuokko metyleenčuovjislaggâ metyleenisiniliuos mirkkâposkâ myrkkykeiso mittárnjaman mittarijuotikas moteskálžu liejusimpukka muorâvuoggâ vaappu nahkijâš nahkiainen nálášem leimautuminen nálášuđ leimautua nálášuttiđ leimauttaa njaman juotikas njammeemáátu iilimato njamokoppâ imukuppi njiivlâh limaska njivleskuáppu limakotilo njuálččáá rento veltto njävilsáigu viiksisäie njävli päiväkorento novdâvepsikyeli varsieväkala nyettirääsi nuottaruoho olesjuurrâm täyskierto oovtseellâg yksisoluinen pelipyehčee puolisukeltaja peljimeduusa korvameduusa mittedemsäggi mittausliuska piervâlpaattârlâš pesäpakoinen piervâlispisottellee pesäviipyinen piipeet pipetti pikkâleibi tervaleppä pišteemane kestomuna piätukyeli petokala plankton keijusto planktontiäppu planktonlevä pođoikobđoo irtokelluja ponnjáástuárgutiäppu kierteisrihmalevä puállunjunnuhčâ kyhmyjoutsen puškosyevvi ahvenvita puzzâvuoggâ perho pyehčee sukeltaja pállutuárguiäláán pallosiimaeliö pänikyeli petokala päiski kalalokki raavâdvätti ravintorakko rávsku rausku reimar reimari riddohaavvâr rantavehnä riddomuálus rantasula riddorääsi rantakukka româštivgâ ripsikello rommâšeh ripset roovâstellimsruuvâ karkeasäätöruuvi runneuággum pilkkiminen ruánáátiäppu viherlevä ruokkâ ruokki ruopsisfiindâr punakampela ruškâdâs ruskuainen ruškâdâspuursâš ruskuaispussi ruvdán ruutana ryevdikuálááš kymmenpiikki ryevdikuálmihâš kolmipiikki rätisellee rataseläin saalak salakka sahe vesikirppu sellânjälmi solunsuu sellâvááimus tuma siergi särki siilâk silakka sijđosärgisáiccu kylkiviiva-aisti silbârävdee hopeaseppä silleenjune siivilänokka siärgáš pieni särki skiärruskuáppu kiekkokotilo skuáppu kotilo rasia sodâskirdee liitolentäjä sparkkeevätti sykkivärakko stávlákuátviežžee vesiperhonen šolbim silittäminen stuorrâčäciluttihâš isomalluainen stuorrâlodde harmaalokki stuorrâlođâsrapu kilkki stuorrânjaman hevosjuotikas stuorrânjivleskuáppu isolimakotilo stuorrâviettuu lapasotka stuorrâvuáŋŋášseevtil isonäkinsammal suilođ keijua syeđđee hohkainen huokoinen syeinisiipuul ruoholaukka eli sipuli syerijuolgâg hankajalkainen säggináhkálâš piikkinahkainen sälttičäcipulssâ suolavesipulssi šlieddâellee nilviäinen šlubborääsi osmankäämi šnjirgoo uikku tavas ulapalle päin teedâpááru paineaalto tejârääsi mesiangervo tevkisselgkaijuu selkälokki tirlihhááš rantasipi tiäppuliäđđum leväkukinta tiäppuskuáppu leväkotilo tobdočuárviantenneh tuntoantennit topsenjunčuoškâ surviaissääski tuárguiäláán siimaeliö tuhtuu kuikka turnâ tyrni tähtikyeli luukala uccânjiivlâh pikkulimaska uccâčäciluttihâš pikkumalluainen ulloskerreerapu villasaksirapu vááijuvlâš hämimolsom vaillinainen muodonvaihdos váimuskálžu sydänsimpukka verdi varsi vielgâdâs valkuainen vielgâdâspäddi valkuaisnuora viermi riimuverkko viettuu tukkasotka vorrânjaman verijuotikas vuoijâmcuozzâ räpylä vuoijâmnähki uimaliuska vuojâráksá rasvarauhanen vuonjâslodeh sorsalinnut vuoptâlaahul töyhtöhyyppä vuoptâmáátu jouhimato lii vuáđuškoovlâ luokan uáivildum biologia oppâkirje mii kieđâvuš sisčaasij iälánijd já eellim- pirrâsijd lii meid mast puáhtá uápásmuđ sierânâsjiešvuođáid já šlaajáid lovo loopâst lii čuákánkiäsu já pargopitáh lii meiddei oppâmvihko oppâm toorjân oppâkirje oppâmvihko máttáátteijee amnâstâh oppâmvihko vástádâsah kaavpugist loho lâi finnim uđđâ oppâsaje mast sun lâi čiävláá sun aaibâs vuosmuid keerdijd juuđij ollâopâttuv kuuvl kárttá kieđâstis amas čájádiđ tohon kavnâm oroi lemin nuuvt merettes vaigâd veik sun jo moddii lâi tobbeen iällám-uv sun ij tuš hammim valagin kaavpug kááđuid kuus kulij toh monnii sun tollij kártá puástukejij kieđâst teikâ vahâgist vaazij puástusuundán sun ij vädisvuođâittáá peessâm tohon kuus ááigui sun vuot pisánij kártá tutkâđ te mottoom huksimalmai čuorvij sunjin huksimsaajeest nieidâ kuus lah jotemin išediđ lasettij liävtu ige kejâstâmgin tohokulij ij áigum vieres kaavpugist omâs ulmuigijn pääcciđ savâstâllâđ kaavpug lâi sunjin aaibâs oomâs mut kuittâg sirdâšum uccâ päikkisiijdâst eeni já eeji syejeest aaibâs jieijâs elimân oroi sunjin stuorrâ vuáittun já eejist lijjii jieijâs jurduuh maid sun lâi jo nuuvt maŋgii kuullâm já ravvuuh maid sun jo tondiet uhmedij ko toh lijjii tego pákkumeh maid koolgâi nuávdittiđ taat já taat lâi olmânáál já muččâdávt já tuot vuot lâi puástud lâi jo kuittâg nuorrâ vuorâsolmooš já jieijâs mielâst viehânáál maailm uáinám sun tääl peessâm kaavpugân nuorâ olmoošhân koolgâi jurdâškyettiđ jieijâs jiermijn sun kuvâttâlâi et taat oppâsaje kale adeličij sunjin tom máhđulâšvuođâ lavkkij siisâ ollâopâttuv uuvsâst kuárŋui portháid pajas já usâstâlâi kuhháá olmâ luvâldâhviste sun ooinij eres-uv uáppeid koijâdâlmin kyeimi kyeimistis kuus já kost te sun-uv tieđij tohokulij jotteeđ lâi uđđâ uáppei ravvimtilálâšvuotâ já tobbeen koolgâi muštâluđ maggaar oppâmsajan sun lâi njunes pieijâm mieldiorroom lâi págulâš kuittâg ton páppár mield mii lâi kieđâst lâi tievâ čokánistij uksâpellâs mottoom nieidâ paaldân ko togopeht oroi lemin nuuvt vuovâs saje tun lah puáttám luuhâđ koijâdij várugávt suu paaldâst čokkájeijee nieidâst mun luuvâm sämikielâ taat västidij totpâ sattui ilosmij mun-uv lam mun lam uáiniđ lâi nuuvt tievâ et tobbeen lâi tuše ohtâ čokkámsaje lâi kuárus stovli paaldâst mast ij lam innig pevdigin taat stovli rijjâ koijâdij jienâ paaldâst tot vissâ lii peri toos taat vissásávt suomâkielâ uáppei ravvimtilálâšvuotâ koijâdij kandâ suomâkiel uáppein mun kale jiem tieđe maiden mut jurdám et taat lii sämikielâ uáppei várás kejâstij suámálávt mut čokánij kuittâg stoovlin já kuáivui lavhâstis peenâ já páppár et tun lah suomâkiel lohhee koijâdistij nuuvt lam kavnim teehin ko lijjii nuuvt hyeneeht pieijâm uápistemtaavvâlijd uáinusân jo maŋanim aaibâs vuosmuu peeivi kale mun-uv váhá usâstâllim já nuuvt maaŋgah iärráseh-uv mieđettij lam kandâ eeđâi já keigij kieđâs mun lam suoi iävá kiergânâmgin savâstâllâđ ko tilálâšvuotâ aalgij oinui sárnumin mottoom puárrásub ihekuursâ uáppee kiän noomâ siämmást jo vájáldutij muštâlij maggaar suomâkielâ luuhâm lii já maid luhâmist kalga já puáhtá vyerdiđ oroi tietimin veik mon ennuv tast maid uáppee-elimist puáhtá puđâldiđ mon jotelávt puáhtá uápásmuđ uđđâ pirrâsân já tieđettij vala tom et onnáá eehid lâi vala mottoomlágán pyereestpuáttimtilálâšvuotâ uđđâ uáppei várás já tohon ličij kale pyeri puáttiđ juovij vala juáhážân luuhâmoornig moos lijjii čaallum puoh luvâldâhääigih lâi mottoom ääigi kuldâlâm sun imâštâlškuođij mondiet taat uáppee sárnu tuš suomâkielâst ko suoi lává sämikielâ uáppeeh koččâmušah nieidâ vijmâg koijâdij cullâkuođij tääbbin iä muštâl maiden sämikiel uápuin muoi puástusaajeest luptij ruokkâdávt kieđâs tego škoovlâst já koijâdistij ko muoi táin láán sämikielâ uáppeeh já tääl smietteen láán-uv ubâ olmâ saajeestkin ko tääbbin lii saahâ tuše suomâkielâ luhâmist kale lam tietimin et tääbbin láá sämikielâ uáppeeh-uv mut ko jiem tuubdâ sämikiel ohjelm já nuuvtpâ jiem määti tunnuu tađe eenâb ravviđ koijâdiđ jieijâd máttáátteijest já eres sämikielâ uáppein kostsun tagarijdgis kávná pahudistij ij sunnui čielgâm kuittâg tääbbin juuđij arve čoođâ uđđâ uáppei tilálâšvuotân lâi eidu uástám olssis arvesyeje mii poođij-uv stuorrâ táárbun sun ij lam hárjánâm tagaráin ubâ jotteđgin já tondiet tot váhá unohistij já ärdeeh kale pissuu koškesin mut ko idduuh já jyelgih liijká-uv njuoskii päikkisiijdâst arvesuoijijn kale ij lijjii pyehtiđ ubâ jotteeđgin ko puohah lijjii povvâstiđ tothân ličij keččum tuš mottoomlágán fijnottâlmân maailmist ličij lamaš pyereeb mon puovtij kárbást-uv pieijâđ paijaalsis mut toin vuod ij kaavpugist kehtidâm jotteeđ lâi mottoom krouvist já taggaar saajeest sun ij lamaš kuássin ovdil iällám sun moonâi tohon siisâ njunán šliämui nuuvt assaas tubbááksuovâ et tobbeen lâi vaigâd vuoiŋâđ tyehin vuáttojii peevdih já ulmuuh tobbeen čokkáámin juuđij mestâ jo kaačân peevdist nuubán já kuodij stuorrâ vuolâlaasâid ij lah enni tääl uáinimin šuáhkádij ij kuássin lam suu suovvâm moonnâđ tággáár soojijd já lâi kale tääl-uv maŋgii váruttâm tast magareh ulmuuh tobbeen jurrii lâihân jieš-uv maŋgii uáinám naaburiššeed juhâmin ige tot uáivistolmooš mihheen mučis uáinusijd lamaš tiervâ poottih kullui jienâ suu paaldâst lâi kote eidu lavkkij siisâ älkkee kavnâđ teehin joo kale mun kuittâg täst lam västidij muu mielâst taat ij mihheen hitruus soojijd lah kale tun teehin vala maŋgii puáđáh eeđâi já uápistij siisâ must-uv lii tyeggáár arvesyeji tego tust huámmášutij já čokánáin mottoom nurkkepiävdán savâstâllâđ heŋgâstij njuoskâ arvesyejees mottoom stoovli siälgán kuškâđ muštâlij et lâi lamaš jo oovtâ ive taan kaavpugist lâi luuhâm vuosmuu ive fysiika mut lâi kalanâm toos ko ij lam iberdâm ennustkin tain numerijn já kaavain já myensterijn moh tobbeen puáhtojii oovdân čielgij et lâi finnim tuše oovtâ oppâoho juávkku-uápásmuumist já kepiskovestemppâl uáppukirjásis mut ij lam peessâm eres kuursâin čoođâ ige sust lam innig haalugin luuhâđ lâi šoddâm nuuvt korrâ mielâ mutteđ oppâsunde et sun lâi mestâ jo nelji mánuppaje luuhâm tuše suomâkielâ siisâväldimiskos várás jeđe tääl sun lâi peessâm siisâ muštâlij ennuv tast maggaar lâi suu mielâst uáppee-eellim taan kaavpugist já kuus kannattičij moonnâđ tuu siisâpeessâmiskoseh älkkeh koijâdij tain mun kale jiem tieđe maiden lohheeh iä lam vissâ nuuvt ennuv ko iä ornim tagarijd iskosijd mun-uv talle liččim kolgâm tohon viggâđ povvâstij tun talle sämikielâ oovtâgin sääni älkkeht olssâd aassâmviste joođhij kale mun viehâ älkkeht laiguuttâm viste mottoom uápisulmuu peht áásá mottoom puáris ákku já aasâm ton ááhu kuvlân kuittâg tääl aalgâst tun jieš must lii viste mottoom uáppeivisteest viehâ alda ollâopâttuv tohongis piäsá aassâđ koijâdij kalehân tohon piäsá peri eelliđ uáppei aassâmtoimâttuvâst já tiävdáh luámáttuv tot kale pištá váháš áigáá mut kale tohon motomin piäsá tun talle aasah koijâdistij aasâm ton ruopsis kerditáálust aaibâs ollâopâttuv váldurakânâs tyehin jis tiäđáh tom kuuđâd keerdist tohon hissi-uv et ij jyehi tuv taarbâš portháid pajas kuárŋuđ mut tot jotá hirmâd jo hitásávt jo siämmáá ääigist lii paijeen jis mana portháid tyebbin kustoo láá munjin uápisulmuuh eeđâi ko kuulâi mottoom nurheest sämikielâ et tánávt pajanâm mut ááigum moonnâđ koijâdâllâđ váhá sämikielâ luhâmijn tääbbin muštáh te iđedist iä sänipeelijngin muštâlâm sämikielâ luhâmijn moonâ peri vuálgám váhá keččâđ magareh uáppeeh tääbbin láá ko iđedist jiem ennustkin kiergânâm muoi vala uáineen ruokâsmitij mielâs já moonâi sämikiel sárnoo uáppei kuuvl čuážžuđ sun motomijd taid uáppeid ovdil-uv uáinám tego já tuš lijjii váhá puárrásuboh ko sun jieš juhhii vuolâ já savâstâllii luuhâmpaajeest mii lâi eidu älgimin já moonnâm kesiluámust já kesipargoin já poođijn eres kuávlust já sunnuu ij kuássin ovdil lamaš uáinámgin jo muštâlij ton tilálâšvuođâst mii lâi lamaš onnáá iiđeed tast maht suomâkiel uáppeeh lijjii finnim puoh maailm ravvuid mut sämikielâst ij muštâlum mihheen kale mun iärvádâlâm maid tun uáivildâh eeđâi kale jo kullojii tast et tääl ubâ kurssâvuávám uđâsmittoo já puátih uđđâ kuursah já motomeh puáris kuursah kuáđđojeh meddâl mungin jiem tieđe tárkká magarijd kuursâid tun koolgah tääl čuávvuđ ij eres ävkki lah te ferttee koijâdiđ tieđâkoddeest keevâi taggaar pärtti et uđđâ luuhâmregister teddilem-uv maŋanui nuuvt čuuvtij et totkin ij lah vala vaalmâš táválávt ton kirjeest kale kávná ravvuu olssis mijjân suomâkiel uápuh koijâdij uássin kale kuursah láá páguliih västidij mastsun mun tääl tiäđám moh kuursah láá páguliih já moh iä tun hárjánâh toos ko lah lamaš tääbbin mottoom mánuppaje kullojii iärráseh lohđutmin ooinij ennuv uđđâ uáppeid já huámmášij et juáháš lâi váhá ucâmin jieijâs saje uđđâ pirrâsist oroi kuittâg mottoomnáál vuáhádum taah uápuh lijjii sunjin-uv uđđâseh mut sun kuittâg tuubdâi kaavpug já mudoi-uv tieđij eenâb ollâopâttâhluhâmijn ko sun jieš eehid moonâi nuuvt huápust savâstâlmist oroi et taan moiveest ij kuássin mihheen čielgâm lâi lamaš nuuvt älkkee ko máttáátteijee lâi ain hiäŋgám seeibist já páguttâm liävsuigijn mut tääl sun koolgâi jieš väldiđ jyehi ääšist čielgâs ige kihheen orroom masten tietimin ige peerustmin iä lamaš ige jiešalnees tiätu tastkin moh kuursah sunjin kullii já eres stuorrâ hiäráid sun ij vala tuostâm aldaniđgin koččâmušâidiskijn viistán mon sun ij kale puáhtám ettâđ päikkin vyelgidijnis toppij arvesyejees já nahettij lavkkâsis lâi jo kuškâm já olgon lâi joskâm arvemist vuosmuš oholoppâ lâi älgimin uđđâ kaavpugist lâi vaibâm puoh uđđâ aašijn moh fállojii sunjin aaibâs ohtân ááigui váhá keččâđ vuosmuu oho luuhâmpargoidis ko mihheen ij orroom suu uáivist čielgâmin viežâi fiäskárist laavhâs já kuáivui tobbeen pápárijdis vuoi tuántá sittágin sun pallâguođij ohtuunis já kuáivui lavhâstis kyehti arvesyeje moh lijjii mestâ jo siämmáálágáneh kale lam vahâgist uigâdâm teehin meiddei arvesyeje lâi nuuvt siämmáálágán elâččâm ehidist tom tuálvumin sunjin tom tiätá jis tot veik usâstâl tom tiäđám kost sun áásá ko jo kerd jieš muštâlij munjin jo vuájui pápárijdis siisâ lâi lamaš sämikielâ kuldâlem já čäällim já vala suomâkielâ kielâtáiđu mast sun kale ij lam ollágin vises kuulâi-uv tot sunjin-uv vâi tuše suomâkielâ uáppeid ij suu kihheen tobbeen olgoskin vuáijám já ijhân tot jo häittidâmgin jis váhá eenâb viijsoi keejâi mii tobbeen lâi muštâlum lâi vala čälimist pargopittá porgâmnáál sun čaalij sämikielân mainâs mon nommân šoodâi okko ollâopâttuvâst oroi lemin uáli jo mánálâš já moiváá mut nuuvt lijjii suu jurduuh-uv uđđâ oppâmsaajeest sun kuittâg tom ááigui nube tááhust lâi pyeri-uv jis toin naalijn puovtij várugávt adeliđ macâttâs vuošâi teejâ já puurâi vuojâleeibi nuuvt ommâsin rähtiškyettiđ tuše olssis purrâmuš lâi kale čepis kokkâ mut ko pääihist enni lâi ain annaam tast huolâ et peevdist vuordij lieggâ purrâmuš kale puovtij elâččiđ ollâopâttuv ruokalast puurâdmin mut purrâmuš ij lam tobbeen meendugin njaalgâ ääigi koolgâi jieš anneeđ jieijâs njäälmist huolâ oroi lemin nuuvt unohis tobdo et sun ááigui kale forgâpalij elâččiđ pääihist eenis kievkkânist puurâdmin maŋa vuolgij vyerdiđ buusi koolgâi tääl vistig vyeijiđ tassaaš ko finniiččij kaavpugân jieijâs polgupyerá kuvlân sun ij kustoo lamaškin áinoo vyerdee aaibâs tego puohah liččii lamaš ollâopâttâhân joođoost sun vala ferttij koijâdiđ mottoom nisonist kogopeht sun koolgâi pääcciđ meddâl teddilij buusi ruopsis puálust jeđe bussivyeijee orostij ollâopâttuv tyehin paasij buusist meddâl ooinij-uv jo ruopsis kerditáálu kost aasâi vuolgij jotteeđ tohokulij arvesyeji kieđâst ij lâš pääihist te uigâdâm tom veik postâloová peht siisâ teikâ jo heŋgâstâm uuksân sun smietâi lâi tuođâi-uv hiđes tego lâi-uv muštâlâm ij mestâ jo puáttámgin já ko sun viijmâg peesâi pajas sun koolgâi vistig uuccâđ olmâ uuvsâ uuvsâst lâi nommâ sooitij uksâkiälu ij kullum mihheen sooitij vala nube kerd kullui kiinii liihâdmin siste lehâstij uuvsâ já oroi lemin hiämáskâm tun tun kavnih muu jieš muštâlih munjin kost aassih poottim pyehtiđ taam arvesyeje čielgij arvesyeje taam čaaitij taat lekken tuu kale tot táiđá leđe muu kijttoseh tunjin ubâ hoksámgin ton váilum talle vástuppeeivi lâi jo joskâm arvemist ko vuolgim maassâd jiem lekken tom tarbâšâm tust huáppu joođhij ij nuuvt vaigâd hoksáđ olssis porgâmuš taan kaavpugist ko jiem lah vala tággáár uáppee-elimân hárjánâm et vuálgám tuálvuđ tien arvesyeje oostah-uv puáttiđ siisâ váháš ááigán veik teejâ kale mun oostâm jiem kale jiešalnees kolliistâllâđ lamaš puátimin vuošâi teejâ sukkârijd sun koijâdij taarbâš takkâ jieh ko must iä lah sukkâreh iä kuássin ele kyesih já olssân jiem lah kuássin šoddâm sukkârijd uástiđ häittid maiden västidij kejâstâlâi pirrâsis tággáár te lii tuu viste olssân uđđâ kitara-uv čielgij suáiti mongin bäändist mut tuš jieččân illoon astoäigiájánâsah tustkis láá koijâdij laaviim eelliđ čuoigâmin já meecist väzzimin lijkkuum čäälliđ reeivâid já mainâsijd já ton tagarijd lijkkuum meiddei luhâmân já tuoijuumân já purrâmuš rähtimân motomin iälám skipárijdânkijn kostnii mut muu skipáreh iä lah tääbbin já lam uáli jo ohtuu forgâpalij kolgâččim vyelgiđ pááikán oholoopân et uáináččim uápisulmuid tun-uv hárjánah tääbbin elimân aaibâs muádi mánuppaijeest povvâstij já oroi addiimin lam mun-uv hárjánâm taan elimân veik aalgâst kale lâi vaigâdub maid tun vala poorgah eereeb suáitáh kitara mun laaviim eelliđ squash spellâmin skipárijdângijn čálám runoid já luuvâm ennuv tiäđust-uv kuldâlâm muusik iälám elleekuuvijn teikâ teatterist já motomin ravintolast-uv čáláh runoid runoid táválávt-uv nuorâ ulmuu elimist čäittiđ munjin motomijd kalehân mun vissâ puávtám jis halijdeeh iä toh nuuvt hirmâd pyereh tääiđi leđe ruugâi mottoom pevdiloovást muáddi ružâgâm páppár já keigij taid keejâi taid iä taah kale muu mielâst hyenehkin lah láá uáli abstraktliih mut nuuvthân runoh muu mielâst kalgeh-uv leđe faallâm täid mottoom kuástideijei teikâ árvuštâllei jiešalnees vala mut kale tááiđám tom forgâpalij porgâđ kale keevvâđ et toh mahtnii huánášeh taid jis ij iirât te talle ij tomgin tieđe muu mielâst jyehi ulmuu jurduin lii árvu nuuvthân tot kale mieđettij kuldâlij mon ereslágán maailm lâi ko sust ij jieš lamaš kuássin vala iällám elleekuuvijn ige teatterist já ravintolast eellim ij liččii pääihist ubâ puáhtám väldiđ saahângin eeni vástádâs ličij kullum et kale mist lii tuárvi purrâmuš et tohon ij taarbâš ruđâidis kyeddiđ ruttâ vanhimijn mudoi-uv lâi vääniht veik pihtâseh lijjii-uv já purrâmuš oro lemin mielâkiddiivâš eellim eeđâi lah jieš vala šoddâm jurdâččiđgin meendu ennuv astoääigi ko muu uáivist lii taggaar hirmos moive oro et kihheen ij määti ravviđ muu luhâmijngin aaibâs tego sämmilij aašijn ij kihheen perustiččii maiden ij-uvsun tot tast vala čielgâ eeđâi muštâlij ennuv jieijâs perrust lijjii kyehti uábi já lâi puoh nuorâmus uábih láin čuuvtij puárrásuboh já láin jo sirdâšum pargoelimân lâi mottoomlágán eehidtäsni eeči lâi kävppialmai já enni kietâtuojij máttáátteijee lâi vuálgus kaavpugist kost eellim oroi lemin čuuvtij ereslágán ko päikkisiijdâst kost lâi tuš kuálástem já puásuipargo já škovlâ lâi áigáá jo nuuhâm toimâmist já tastmaŋa lâi iällám kävppiauto mut tot-uv lâi joskâm áigáá jo jotemist ko nuuvt uccâ siijdâst iä lam tuárvás ášásteijeeh ige kävppi innig kannattâm lâi moonnâm huápust luhhoost lamaš kuussân huáppu jis huáputtâm mut maht tun lah joođoost fakkist koijâdij poottim bussijn lahhân tietimin et majemuš bussi kaavpugân vuálgá love miinut keččin vâi hirmástui kuhháá-uv mun lam tääbbin jo čokkám talle kale ferttee jo toommâđ ohtuu vâi halijdah-uv et vuálgám tuu satâččiđ bussiorostuv kuuvl jis viišah te puáđi peri fáárun vissásávtkin tieđe moin bussijn koolgâm moonnâđ já kuus kulij tot lâi nuuvt vaigâd kale mun talle vuálgám eeđâi já iävá tarbâšâmgin meendu kuhháá vyerdiđ bussiorostuv kuvlân bussijn tun peesah kaavpugân ravvij ko ooinij buusi puátimin vaazij váhá ovdâskulij já hirmástâlân keejâi maht bussi vuojij turâštij tast lappâd tun jieh orostittám tom koijâdistij imâštâlân kuávlust kale lii čielgâ äšši et bussi ooroost jis kiinii čuážžu orostuv puotâ äšši ij kustoo lahkin nuuvt čielgâs kaavpugist ij suttâm mut aalgij orniistâllâđ kaavpugân peessâm tun ferttiih orostittiđ mottoom auto já koijâdiđ lii-uv tot monâmin kaavpugân hirmástui kale lah áigumin čuážum täst ton tááhust veik ittáá iđedân veik jo váázám maassâd maht jis tiilááh talle taaksi jurdáh-uv et mun lam miljonáár vâi maid jo váázám talle já ooinijn ko mottoom nissoonkyevtis kaačáin šuáhkuttáin bussiorostuv kuuvl majemuš bussi kiergânij moonnâđ suoi koijâdáin sieđâlume čoođâ västidij sunnui já muštâlij diplomaatlávt et lâi esken maŋanâm majemuu buusist jis mij kuulmâs väldip taaksi já jyehip koloid te talle tot ij määvsi nuuvt ennuv nubbe rivgoin iävtuttij pyereest eeđâi tuáivuttij pyeri iijâ já paasij rivgookuáhtáin vuordâččiđ taaksi tuše smietâi et tánávt suu ruuđah kale kaavpugist koleh já vala noheh-uv ij ennustkin sárnum hepânâšâi jieijâs tietimáttumvuođâ tääl must juurdâš nabda muu vissâ mecciolmožin ko jiem taggaargin ääši viettim et kolgim buusi orostittiđ vala smietâi tom-uv et tuáivu mield ij annaam tom hyennin ko sun toin naalijn poođij eelliđ taan kuvlân veik ij kale maiden tast kullum etâmin manengis vájálditij jieijâs arvesyeje jurdâččij jieijâs piäluštâssân ko lavkkij taaksist olgos jieijâs viste oovdâst ij kavnâm čovduurääigi uuvsâst nuuvt älkkeht lamppu lâi cuovkkânâm já tot lâi-uv viehâ konstâ lekkâđ uuvsâ sevŋâdâsâst uksâ lekkâsij suu láigueemeed poođij ijjâpäiđistis uuvsâ lekkâđ ko kuulâi skovijdem kost tungis lah lamaš láigueemeed koijâdâlškuođij ettâm maiden munjin et lijjih kuusnii vyelgimin oovtâ skippáár kuvlân arvesyeje tuálvumin maassâd tääbbin vyelgidijn lamaškin kihheen kiäs tast ettâđ tot nieidâ vâi kandâ ákku joođhij tenttam tot lâi kandâ västidij ko lâi hárjánâm et kielestiđ ij kolgâm ko tiädáh mielâsâd et kandâskipárijd jieh taan táálun pyevti ákku puášáskij lah kale áigumingin eeđâi taat ij mudoigin lah muu kandâskippáár piäluštij jieijâs toh puohah eteh ákku joođhij nieidâriävuh šaddeh párnái vuástá ige toos lah innig mihheen porgâmist jiem suovâ tom tábáhtuđ kuittâg muu táálust lam áigumingin šoddâđ párnái vuástá peškâlij já moonâi suttoost jieijâs loonjân moonâm kale eelliđ tobbeen uáppei aassâmtoimâttuvâst tevdimin tom luámáttuv tego ravvij smietâi áhhoin kale sun ij meendu kuhháá táiđám piergiittâllâđ siämmáá káátu vyeln ij lam kuássin naaijâm lâi jieš ráhtám kiäsnii luovâspárnáá já taaiđij tondiet jurdâččiđ aašijn nuuvt suámálávt juurâi seeŋgâst veikâ mon kuhháá já jurdâččij jieijâs uđđâ pirrâsist moiváás oppâmtiilees suu uđđâ ustev já vala taan puášáskâm láigueemeed kale táiđám leđe meendu rappâd taat kaavpugeellim luuhâmokko ollâopâttuvâst lâi älgimin kale kuittâg maatij jo jotteeđ tohon ige sun innig aaibâs jyehi tovváá tarbâšâm kuáivuđ kártá laavhâst tiijmij älgim sun vala elâččij aassâmtoimâttuvvâst já teevdij luámáttuv tuáivu mield finniiččim huápust jieččân viste sun eeđâi tobbeen tot pištá nelji teikâ vittâ mánuppaje almai čielgij mánuppaje suorgânij aassâm esken oho taggaar puáris áhhoin já tääl jo illá piergiittâlâm suin sun smietâi tust tääl fastâ aassâmsaje almai koijâdij eeđâi sun kuittâg tagarin lamaš tom jurdâččâm olssis sun tuámittij kuldâliđ sämikiel tiijmijd moh lijjii suu mielâst suottâseh oopâi ennuv já lâi mudoi-uv älkkee ettâđ puoh tom mii väividij teikâ mii oroi ommâsin kuittâg oroi lemin kuldâleijee pelji mii lâi pyeremus te oppâmravvuuh-uv lijjii almostum fakkist čielgâi ko sun staavij taid et sunjin ličij kuullâm tuš ohtâ suomâkiel kurssâ mut tääl sun lâi kuldâlmin jyehi áinoo kuursâ moh lijjii ohtsis vittâ kale lemin viehâ huáppu et kiergânij jyehi sajan lâi hitruu savâstâllâđ luvâlduvâi kooskâst juuđij-uv suin viehâ ennuv oovtâst lâi eenâb-uv taggaar kote luotij toos et ääših jiešalnees ornášuveh já vuot lâi jieijâs mielâst čuuvtij eenâb taggaar kote halijdij porgâđ aašijd ääigild vaalmâšin jurdâččij et lâi pyerebeht-uv sämmilii luándu ko sust jis ij eidu onne teikâ itten kiergânâm te poođijhân tot nubbe-uv peivi ain ton maŋa vyelgi muu kuuvl káhvástâllâđ koijâdij kalehân puávtáččim vyelgiđ-uv ilosmij taarbâš leđe kuhes eehid aaibâs ohtuu suoi poođijn viste kuuvl tobbeen lâi hirmâd huáppu já huššâ já mottoom aassâmskippáár kaačâi siisâ tääbbingis tábáhtuvá koijâdij tietimin et televisiolopetärhisteijee lii iällám suáittimin tääbbin uksâkiäluid suorgânij onne tot eelij já sooitij tuu-uv uksâkiälu kale táiđá majemustáá peeivi teikâ muádi siste puáttiđ vala maassâd vuoi panjig ij lah televisiolope ko tot lâi nuuvt merettes tiivrâs kale ferttiim vistig čiehâđ ubâ piergâs kuusnii išán televisio lâi stuorrâ piergâs mii liäbbái suu uccâ lonnjii peevdi vyelni ferttee kale pajediđ tuon skáápán tuámittij iä kuittâg uážu kuáivuđ maiden mut tuš kejâstiđ siisâ jis taid teehin luáštá tun tuon nube keejist ko ohtuu taam kale ij áppád lihâttâllâđ jis luáštáh tuom pevdiliijne toos oovdân te kalehân tot-uv vaarâ iššeed tommittáá keččâlij ravviđ jis tot kuittâg váhá uáinoo muoi taan sirdeen tun veik tuon pele te mun tääbbingis pajedâm te lusis televisio vuolgij sajestis puoh kovjâidiskijn já nieidâkyevtis uigâdáin tom pivtâsskáápán čiähusân tust televisio koijâdij lah vala taggaar puáris rivgoo kuvlân já sust lii televisio tobbeen motomin uđđâsijd mut jiem kale nuuvt hirmâd távjá ucâmin tääl olssân uáppeiviste ko ij tobbeen ááhu kuvlân killáá innig kihheen muštâlij maht lâi arvesuoijijn keevvâm já et sun lâi tuálvum tom já vala maŋanâm majemuu buusist já et ákku lâi piälkkám suu oolâ na ij tot kale lah suotâs tun motomin finniih uáppeiviste kostnii ij jiešalnees lah muu viste mut oovtâ muu skippáár viste sun joođhij skippáár ij taan ive ollágin puáđi teehin já mun ožžum aassâđ täst kuittâg tääl aalgâst lukko munjin mun lam vájáldâttâm vuoššâđ tom käähvi ko šoodâi nuuvt merettes huáppu suorgânij tust teejâ jiem nuuvt kollii laavii käähvi juuhâđ must lii teejâ-uv siämmást čuojâi uksâkiällu keejáin kyeimi kuáimásis te taaiđij puáttiđ tot kyessi kiäm láim esken jo vuordâšmin eeđâi moonâi lekkâđ uuvsâ tyehin čuážui äijih kote čaaitij virgálijd pápárijdis já koijâdij uážžu-uv sun puáttiđ siisâ lâi lopetärhisteijee kale teehin uážžu puáttiđ keččâđ ravvij já luoštij äijih siisâ ij tääbbin kale oinuu mihheen äijih mulijdij merkkij maidnii pápárijdis jeđe kijttâlij já vuolgij tarbâšâm ubâ kielestiđgin ko kerd jieš eeđâi et tääbbin ij oinuu mihheen tot äijih ij kuittâg puáđi ovdilgo puáttee ive peln uđđâsist kuáivoin vuot televisio maassâd skääpist já čieváin tom pevdiliijnij vuál lâi esken älgimin filmâ já tom suoi kale áigoin vistig keččâđ rávhálávt tejâkoopâ já keeksij paaldâst tarbâšij esken iđedist moonnâđ ige ittáá várás lamaš pargogin čokkái vuot suomâkiel tiijmijd kuldâlmin poođij aaibâs majemužžân siisâ já čokánij paaldân mestâ jo maŋanim tunhân maŋanih jo culijdij maassâd tobbeen miinii eeđijd koijâdij dooseent lah et maŋanim eeđâi love nuuvt luvâldâh jotkui maid jis manneen oovtâst purâdiđ onne kuusnii koijâdij tiijme maŋa tot munjin suápá kuuvl ij kale pyevti moonnâđ čielgij maggaar puáššáás ááhu kuuvl sun lâi karttâm já mii lâi tábáhtum ko sun lâi maccâm arvesyeje tuálvumist vuoi hirmos sittágin pyeri olmooš tobbeen uáppeiviistijd koijâdmin kale jo iällám vala et nelji vittâ mánuppaje kárttá vyerdiđ jis jieh killáá tobbeen te kale tun mottoom eres sajan vissásávt-uv peesah tun ááiguh purâdiđ koijâdistij jiem tieđe lah tom vala smiettâm mun-uv puávtáččim purrâmuš rähtiđ iävtuttij vyelgeen-uv talle veik muu kuuvl iävtuttij vistig käävpi peht pyereest veik picca tot lii ain njaalgâ purrâmuš käävpist tun laaviih eelliđ et ij taarbâš meendu ennuv kyeddiđ tävvirijd tast muu alda lii ohtâ kävppi tobbeen kale tot munjin suápá maggaar picca muoi rähteen koijâdij käävpist veik millumpiärgu já vuástá já váhá kuobbârijd já toomaattijd oro lemin aaibâs pyeri munjin tust njadoh lah ferttee uástiđ vuolâ eeđâi jiem lijkkuu toos mut uásti olssâd jis halijdah nuuvt vala nahettij muáddi vuolâputtâl uástuskoori siis moonâi kasa kuuvl já maavsij tävrijd mun máávsám tunjin tast pele iävtuttij tot suápá mun kuádám taid lopedij mieđâi toos mut liijká-uv smietâi et lâi karttâm mäksiđ ucánjihhii liijkás ennuv uástusijn ko lâi máksám nube vuolâputtâl mon sun ij kuássin áiguččii juuhâđ lunne poordij uástusijd peevdi oolâ steikkij piärgu já kuobbârijd já vuolâi vuástást vuástáhevvâláin pittáid ko ij lamaš raastamryevdi rähtiškuođij piccapone já piejâi tađe várás nääpi siis jáávuid saaltijd já čääsi jeđe soođhâi taid täigin sun tiäpčui peeldi oolâ jeđe poordij toos oolâ piärgu tomattijd vuástá já njaddoid te uigâdeen picca possuđ ilosmij tääl veik kuldâliđ váhá muusik vuoi tuántá sittágin jurdâččij pelijiänusân ko picca lâi jo possuumin ooinij et tääl puoh ääših iä lamaš oornigist tunjingis šoodâi ij mihheen kale tust lii tääl miinii must lah mihheen kielestij ij mahten tuostâm ettâđ et lâi vájáldittâm uástiđ hiijvá ige täigi tonttáá pajaniččii leš maht te tibi kiävá smietâi moonâi forgâ kievkkânsis suvnâččiđ já vaaldij picca meddâl uuvnâst tääbbin lii nuuvt njaalgâ haajâ tun lah lamaš čepis kokkâ njielâstij já poolâi et tot aaibâs kullui vaaldij loovást stuorrâ niijbe já čuopâškuođij picca maht taatkis lii máhđulâš tohâludâi tego ij liččii masten maiden tietimingin et mii ko taat ponne lii nuuvt koorâs et tast ij pitá táátu finniđ tot sáttá puáttiđ tast ko mun vájáldittim pieijâđ toos hiijvá tubdâstij jis tot liijká-uv ličij purâttettee jeđđij lâi koorâs tego keđgi já toin ličij älkkeht puáhtám leggistiđ veik rääigi siäinán hepânâšâi tuođâi-uv lâi lijkkuuškuáttám já oroi nuuvt ilgâdin et vuosmuuh muštoh sust šoddii tágárin meccinieidâ kote ij määti bussijn vyeijiđ já kote ij määti purrâmuškin rähtiđ mii ain ličijgin puátimin tovváá sun kustoo koolgâi mahtnii čuorbušiđ ko ličij lam tárbu čäittiđ moos sun poostij čokkái jávuttáá já puurâi joskâdvuotâ kivsedij sun eeđâi tun täälgis áánuh addâgâs tondiet et tast ij šoddâmgin taggaar manen liččim halijdâm taam purrâmuš vala tuáijojeh tust ij västidâm toos maiden julestij tuš vuolâ já toidelij korrâ piccapittáid toin vuálus jieh lijkkuu taan piccan jiemhân mun maiden tagarijd lah ettâm jieh lahkin mut kalehân mun tom uáinám eđâhánnáá-uv ij jiendâm tooskin maiden mielâst sun kaartâi čokkáđ aaibâs oles peeivi peevdist pahakkâs sun smietâi ohtuunis täst tibi motomin peesâm te jiem kale innig vyelgi suin kuássin kuussân kale tiskáđ iävtuttij purâdem maŋa já keččâlij mahtniigin toohâđ pyerrin jieijâs päärti taarbâš mun tiskáám ko täst tibi kiergâneem vuošâm-uv käähvi koijâdij mut siämmást muštái et ij jieš juuhâmgin käähvi ige sun liččii ubâ tiättámgin maht tomgis koolgâi vuoššâđ takkâ ij taarbâš jurdâččij käähvivuoššâm ličij sáttám toohâđ päärti vala-uv viärráábin čokánij jieijâs seeŋgâ oolâ vaaldij ildest mottoom kirje já luvâškuođij aaibâs tego ij liččiigin lamaš tast suu aldasijn tun leđe ohtuu koijâdij várugávt mun tieđe siämmáá munjin eeđâi äšši ij lamaš aaibâs siämmáá ubâ purâdemjuurdâ lâi epiluhostum iä lamaš kukken mut mun ferttiim vyelgiđ eeđâi fakkist ij innig puáhtám orroođ kuvlân tánávt ko sun jieš-uv šoodâi nuuvt murâšlâžžân moonâ tiervân kullui jienâ luhâmušâi tyehin pieijâi taaki paijaalsis fiäskárist jeđe lappui uuvsâst olgos foostâg posádij ko peesâi olgos já sihostij huápust čolmijdis amas kihheen uáiniđ suu čiärumin sun lopedij et ij innig kuássin juolgijnis lavkkiiččii viistán suámálâš lattim väividij ij lam lamaš suttâmgin mut lâi hirmâd jo jávuttáá sun ličij lamaš olmânáál suttâm te ličij iberdâm tom-uv pyereest mut oles joskâdvuotâ já suu kiäsádâttâm oroi nuuvt väivin tot bussijn vyeijim lamaš suijân toos meiddei smietâi ferttij jyehi tááhust jurdâččiđ et lâi hirmâd jo čyerbi lijjii lamaš mudoi-uv kuheh já aheveh kaavpugist já tággáár pärtti vala koolgâi šoddâđ eidu ovdil oholoopâ ahevušâi jieijâs ustevijd já meiddei pááikán eeni kuuvl oholoopâ já puáttee oho kale ferttij mahtnii piergiittâllâđ kaavpugist mut čuávvuvâš oholoopân sun kale áiguččij vyelgiđ pääihist elâččiđ ij tuostâm moonnâđ koijâdiđ njuolgist mii lâi moonnâm puástud suu kolliistâlmist eereeb tot picca suigen ohtâ purrâmuš puáhtám leđe nuuvt tehálâš ij tiättám maid tain aššijn porgâđ sun meridij-uv tipteđ tom orroođ tagarin já keččâlij jurdâččiđ hitrub aašijd monâlij peht te tun ááiguh oholoopâ ääigi porgâđ iä lah magarehkin vuáváámeh tubdâstij ááigum kuittâg kirjeráájust elâččiđ já váhá kejâdiđ puáttee oho pargoidân vuálgáččih-uv muin sämiuáppei teivâdmân ehidist kale aigum tobbeen elâččiđ itteen pyehteen moonnâđ elâččiđ veik krouvist kuittâg láá eres-uv uáppeeh já ain oholoopâ ääigi tuáluh ij tarbâšâm kuohtii avžuđ nuuvt mielâstis sun halijdij uápásmuđ eres sämiuáppeigijn já váhá kuldâliđ sii jurduid luhâmijn já kaavpugelimist já lasseen sust iä jiešalnees lamaš usteveh já tot oroi nuuvt väivin tääl sun ij lamaš ollágin vises tastkin halijdij-uv innig leđe suu ustev krouvijuurdâ kale váhá paldattâlâi mut ij sun jo kiäldámgin kalehân tääl tiäđust-uv ličij äigi čuážuškyettiđ jieijâs juolgij alne ige enni ain puoh suu manoid tarbâšâm tiettiđ mun moonâm elâččiđ vistestân já puáđám talle njuolgist tohon teivâdmân eeđâi koolgâm-uv puáttiđ maassâd tuu viežžâđ ele puáđi ko tot lii tunjin mohe peht eeđâi talle ehidist teivâdem lâi oovtâ ravintolast kost ij lam ovdil iällámgin iä lamaš nuuvt hirmâd ennuv sämmiliih tuše loves ohtsis mielâst tot lâi hitruus uccâ juávhuš já tai ulmui kooskâst sun tuubdâi jieijâs vuot olmožin aaibâs tego sun ličij lamaš päähist iberdij suu ahhev já pááikán já tom et kaavpugeellim ij lamaškin taggaar tego kost juáháš tuubdâi kyeimi kyeimis lâi kale čuuvtij riijâb kihheen ij perustâm nuuvt ennuv kyeimi kuáimásis já mottoomlágán liägusvuotâ tast vááilui mutâ še tun tääbbin tiättámgin et oroh taan kaavpugist tääbbinhân mun lam lamaš jo mottoom ääigi lam luhâmin tääbbin tun tääbbin luuvah must kolgâččij šoddâđ šleđgâinsner motomin na mon kuhháá tun lah jo tääbbin lamaš ive aalgij muu nubbe kaavpugihe lijkkum toos lam já jiem lah kale ličij suottâsub kuálástiđ já riävskáid pivdeđ iä lah olmâ äigiájánâsah ige luándugin kuus moonnâđ kale lijkkuum taan kaavpug rijjâvuotân-uv lii motomin váhá äätis orroođ maid uáivildâh lah áinoo jurduidâdgijn mieđettij te ležžeengin majemustáá oinâlâm koijâdij taaiđij leđe muáddi ive tassaaš talle ko lijjih vala luvâttuvâst mun esken algâttâllim tobbeen já tun lijjih jo kiergânmin smietâi nuuvt lâi-uv lijjim armeijast já tobbeen äigi moonâi nuuvt huápust kale kuullim-uv et lijjih tobbeen mut ton maŋa jiem lah šoddâm čuávvuđ tuu lihâstuvâid tađe eenâb karttim tohon te ožžum vala lase smiettâmääigi ko jiem nuuvt pyereest tiättám maid halijdim kale tallegin armeija maŋa tiättám vala nuuvt pyereest mut teehin uuccim já peessim täst te lam mun lam esken algâttâm sämikielâ luhâmijd tääbbin tego tuot čielgij lii kale aaibâs okei mut ko kihheen ij aalgâst máttám muu ravviđ jiemge jieškin máttám já tiättám koijâdâllâđ te vahâgist luvâškuottim meiddei suomâkielâ vala ostâm leđe puásuipargoin ejijnâd koijâdij na vuosij kesimiärkkuumist kale lijjim fáárust moonâi aaibâs pyereest tiäđust-uv eelijm kuáláástmin lâi uđđâ viermijd uástám te koolgâihân taid eelliđ iiskâstmin riävskáid vala pivdám jiembâ tääl lah ostâm kaavpugist mätki lii ain nuuvt kukke já tiivrâs raskii nuuvt hirmâd távjá tohon vyelgiđ veik mielâ tovâččij-uv pajedij nube peevdist jienâs jis koskâldutám tii pyereh mieldiorrooh mut ličij tääbbin onnáá eehid virgálâš peeli-uv lah puáttám teehin tuš suotâstâllâm tiet veik tot-uv uási lii uáli jo tehálâš puáttám vuáđudiđ teehin sämiuáppei valaštâllâmseervi juávhust láá ennuv pyereh atleetih já oovtâst puávtáččijm talle hárjuttâllâđ já sárnuđ sämikielâ-uv sij väljejii stiivrâ mon pargon poođij rähtiđ njuolgâdusâid valaštâllâmsiärván ij halijdâm valaštâllâmsiärván ko sun tuubdâi et sun lâi toos liijkás táválâš sun jieijâs illoon saatij čuoigâđ já motomin kaččâđ-uv mut tot kištoi valaštâllâm ij kale sunjin ollágin sooppâm maŋa savâstâlâi kuhháá mielâst oroi aaibâs tego päikki ličij puáttám hirmâd alda lâi mudoi-uv sunjin uápis ko sun lâi suu viiljâ oovdiš škovlâskippáár tuoi-uv itten krouvin iävtuttij já mun puávtáččim-uv eeđâi mun jiem tieđe lah nuuvt hárjánâm ton krouvielimân tubdâstij puáđi peri tun kuittâg lijkkuu ton ohtuu kuákkáámângin ceelhij peri ravvij jo ááigu muštâliđ iännásâd sun povvâstij aaibâs vuoigâdist must ohtuu ličij elâččiđ keččâmin mieđettij čuovâmerkkâ oinui te ubâ juávkku vyelgiškuođij kii kuus-uv kulij tun lah jotemin koijâdij kaavpug kuávdáážân viehâ alda ton fabrik na mun lam meiddei tohon jotemin ovtfááru suotâs ko ij taarbâš ohtuu jotteeđ siisâ tun jieh uážu puáttiđ povvâstij oppeet muštâlij arvesyejeest já tobbeen maccâmist ruáhásij lii säminieidâ peessâm keččâliđ kaavpugeellim vissásávt itten koijâdij kale västidij lâi lamaš hitruus eehid tuubdâi et ij lamaškin innig nuuvt ohtuu taan kaavpugist ko lâi kavnâm eres-uv sämmilijd huámmášij et sämmilij jurduuh lijjii kuittâg nuuvt siämmáálágáneh ko sust alnestis riävskápiivdon puásuipargoid miäcán já kuáláástmân ij lamaškin innig nuuvt kuhes mätki aaibâs vájáldui lâi rahttâtmin krouvin ko uksâkiällu čuojâi moonâi lekkâđ uuvsâ hirmástui ettim et teehin iä uážu almaah puáttiđ ákku vala koddá muu jis kulá tast sun ij lah tääl pääihist tunhân ettih-uv jieht et ákku vuolgij onne kuusnii lii tego stálueemeed mast kalga poollâđ tuu vala mälispáátán tuoldâđ lii-uv mut vyelgeen tääl huápust povvâstij tun lah jo ärgi ferttiim leđe ärgi ko tuot ákku lii tyeggáár kale uuccâm eres-uv viste mut jiem tieđe kuás tom uážum mield forgâ lâi aaibâs tievâ ko já tohon peesâin tääbbin lah čokkámsajegin kosten huuihij já illá kuulâi jieijâs jienâ lii nuuvt korrâ larmâ-uv et ij sárnuđgin pyevti toos hárján huikkái maassâd kale jiem osko ij tarbâšâm jonost čuážžuđ olgon huuihij ko toh läävejeh lyeštiđ tuš tiätumere ulmuid siisâ tiäđáh te mun jiem lah ovdil tágárijn soojijn jottáám baarist joreh tuš uáivistulmuuh ige tobbeen viišâ kuássin čokkáđ kale lii tuotâ peeljih hárjánškuottii korrâsub jienân ige tot innig lamaš nuuvt ilgâd kuldâliđ toh láá ucedâstâm tuon muusik väivi tánssámmuusik kalga-uv kulluđ váhá sijvuubeht jiem tieđe ij lah vala puáttámgin kejâstâlâi váhá tánssáđ tassaaš iävtuttij tun pyereest tánssáđ jiem kale nuuvt hirmâd pyereest mut keččâlâm mun kuittâg tánssámlättee tievâi ulmuin ij kale lamaš kuássin tánssámgin mut ij tot suu mano nuuvt hirmâd ennuv häittidâm toh iärrásehkin suu mielâst tađe čepibeh táiđám leđe njuškuu tuohu teehi tego poccuuh ääiđist tánssááh aaibâs pyereest rammuustij vâi jiem tääl te tieđe tääbbin tuoi leppee-uv eeđâi ko keččâlij čaŋâlâhčâđ tánssájeijei čoođâ jo puáttám já taat jollâ poođij muu vala pääihist viežžâđ povvâstij oinih-uv tobbeen ton stálueemeed luhhoost kiergânâm jo vyelgiđ káránâsâid pivdeđ ruáhásii totpâ lâi vaahâg povvâstij jis stááloin hiäibust já koddá tom te finnee suu omâduv vala stáálu koozâin mun kale aaibâs koddeđgin suu tääiđi ruáhásij tuoi halijvettee juuhâđ koijâdij tááiđám väldiđ vuolâ smietâi tunjin-uv vuolâ vääldi lijkkuu vuolâ juuhâđ väldiđ veik teejâ eelij juhâmušâid viežžâmin taat lah teejâ imâštâlâi lekken ij lam teejâ taam smakkij tom lâi aaibâs tego cokis mut tast lâi váhá piškerub smakkâ juhâmušâid taatkis lii toos koijâdij juuvâm tom távjá joo váhá mut mii taat lii lii cokis moos lii siävuttum peljitaalhâs čielgij kale lah ubâ skelmâ ko tienuuvtkis roosah ááiguh et mun uáiváduum vâi tun ton oovtâ laasâst maiden tieđe peri jieh kale maŋgâ laasâ tom koolgâ juuhâđ jis jieh lah hárjánâm juuvâi laasâs hitásávt kuárusin sun tuođâigin tast uáivádum tego lâi vistig jurdám lieggij suottâsávt suu jurduid mestâ jo paahâs tuon njuškom maŋa pahudistij maht tunnust mana koijâdistij jotemin nuuvt ennuv oovtâst i- ij mahten kale lah uáinám suu maaŋgâ piäiván jiemge vissâ haalijdgin innig uáiniđ tunnui talle lii tábáhtum joođhij tiäđáččim-uv haalijd tääl pillediđ taan eehid toi jurduigijn lii vissâ lädikandâ kullui etâmin tun-uv pyeri olmooš kolgâččih anneeđ huolâ tast et váldáččih olssâd olmâ sämikaandâ maggaar talle imâštâlâi tiälláástâlâi vuoptâidis tággáár tego mun lam kuittâg kiäm uážuh olssâd já ruáhásáin kale jiem lah vala áigumin naaijâđ kuhes ááigán eeđâi ááigum váhá eellim uáiniđ já luuhâđ-uv et kolgâččij leđe vala sämikandâ moin naalijn sämikandâ lii maka hyeneeb ko lädikandâ koijâdistij nievrin smietâi já ruohâi uáivis eellim jo tiätá-uv maggaar tot lii puásuipargo riävskápivdo kuálástem já meecist jotteem lii korrâ eellim haalijd-uv tááláš säminieidâ innig taggaar eellim olssis keejâm mon ennuv muu enni-uv lii karttâm porgâđ puásuipargoigijn ige tast maŋgiigin kijttos finnii puásuipargo lii nuuvt uáinimettum lii kuáláástmist-uv jiem kuittâg toos kuássin riemâ lam-uv jo kuhháá smiettâm et sämikandáin jiem vissâ kuássin naajâ ij kuássin tuubdâ nuuvt pyereest ovdil joođhij tast vissâ lii-uv nuuvt mielâkiddiivâš säminieidâi mielâst et sämikandâ lii säminieidân liijkás uápis vâi koijâdij mun váhá jurdám epidij jiem kuittâg ane jieččân čuuvtij hyenebin ko lädikandâ mast tomgis tiätá mon korrâ eellim lädialmaingis šadda jis vala lii te tast lii kale hitruvvuotâ kukken kale puáhtá sämmilâš-uv leđe tot lii kiddâ joođhij nuuvt kale ferttij tubdâstiđ kuittâg-uv ton uáivilist et jyehi sämikaandâstkin ij tááláá ääigi innig šoodâ puásuialmai teikâ kuálásteijee mij talle-uv hyenebeh kuittâg šadda insner mii lii aaibâs olmâ lädiáámmát kihheen lah ettâm et sämikaandah liččii hyenebeh mun kuittâg eeđâi tuš et jiem toi korrâ pargoi tiet mielâstân sämikandáin najâččii tot meccipivdo kuittâg-uv sämmiliist lii veik sust ličij maggaar lädiáámmát te eeđâi tun-uv meecist jođáh tiäđust-uv sämmilâšhân luándun lijkkoo te uáináh eeđâi lah aaibâs siämmáálágán tego puohah sämikaandah miäcán te kalga ain peessâđ nisoneh kalgeh puoh päikkipargoid porgâđ mun nuuvt lah ettâm piäluštâlâi kale lah mut nuuvt tot argâelimist kuittâg kiävá naggij lâi-uv mielâkiddiivâš fáddá eeđâi lah kuássin šoddâmgin jurdâččiđ ääši näävt vuáđulávt et kuábbáálágán irgeiävtukkâs ličij pyereeb mun maka hyeneeb iävtukkâs tunjin ko tot tiŋgái vâi ettim te mun jiem lah tääl naijâmin jiemge tuin jiemge kiäinnán vistig ráávhust smiettâđ tom ääši mottoom peeivi tiäđám toos vástádâs ko kuáhtáám taggaar priinsâ mutâ ko puoh priinsah ain motomin muttojeh cuábujin joođhij lam tunjin hyeneeb ko tot kiärduttij lah juuhâm jo maŋgâ vuolâ eeđâi mun haalijd leđe hyeneeb ko juuhâm tuš kulmâ vuolâ ij lah nuuvt ennuv ennuv tun talle táválávt juuvah oovtâ ehidist tággáár saajeest táválávt nelji teikâ vittâ laasâ tot ennuv vâi uccáá culijdij ij tot muu mielâst uccáágin lah culijdij maassâd jis mij vyelgip tääl já iävtuttáin vuárdám vala čuovâmeerhâ muoi kale vyelgeen nieidâkyevtis eeđáin paasij vala savâstâllâđ motomáin luuhâmskipárijnis lâi liijká-uv lamaš hitruus oholoppâ sun jieš-uv lâi uážžum ääši maid koolgâi váhá eenâb peessâđ suddâdâllâđ tot sämikandâ lädikandâ-äšši maŋa aalgij vuot argâ já maacâi ollâopâttâhân sust lijjii tuše sämikielâ tiijmeh mut majebaargâ lijjii-uv tuš suomâkielâ tiijmeh ige sun aaibâs pyereest tiättám maid sun toigijn koolgâi porgâđ ennuv suámálâš lattim väividij vala-uv et ij sun tobbeen áigum uáiniđ vistig ájáttâlâi vyelgidijnis nuuvt kuhháá et vissásávt-uv tieđij et luvâldâh ličij jo álgám já puohah liččii jo siste lehâstij uuvsâ já moonâi nuurkán uksâpellâs čokkáđ oinui čokkáámin táválii sajestis mii luhhoost lâi hirmâd kukken sust tijme nuuvâi livkkâlij olgorääigi nuuvt jotelávt ko kiergânij já moonâi kirjeráájun nutkâđ tävirijdis laavkân nubbe tijme aalgij moonâi vuot čokkáđ tuáhá áigáá keččin poođij suu paaldân tungis lah lamaš lah uáinám tuu maaŋgâ piäiván tun lamaš illávaje västidij uánihávt lamaš eres sämmilijgijn joođoost já puásuipargoin nuurâi tävirijdis nuuđhâi taid lavkkâsis já pajanij tungis vuálgáh lâi hiämáskâm koččâmuš ááigugin onne kuldâliđ taam luvâlduv lii-uv eres pargo riävskápiivdon povvâstij tuođâi-uv sutettij já korâdij tun kuittâg maiden sämmilij elimist peerust lâi kuittâg-uv vissâ lamaš vuoigâdist pajanij já vaazij luvâldâhvisteest olgos já tuubdâi já eres-uv uáppei hiämáskâm čoolmijd selgistis nááđui kirjeráájun luuhâđ ličij lamaš vala kuálmád-uv luvâldâh čuávvumnáálá mut sun kuođij monâhánnáá tohon-uv kuittâg talle taarbâš čokkáđ paaldâst sun jurdâččij suu jurgâlempargopitáh tánávt ovdánii peeivi-uv moonâi kirjeráájun mestâ jo aasâi tobbeen lâi rávhálâš et pissij puoh pargoidis porgâđ lâi mudoi-uv suottâsub pargopiirâs ko visteest mon sun ij valagin päikkin tubdâm tääbbinhân tun lah-uv eeđâi ko ooinij čokkáámin kirjeráájust mun-uv vuolgim jieht tuu maajeeld koskân meddâl čuávumist luvâlduv tuu ucâmin mut jiem kavnâm lâi váivášum taahân mun lam uuccih muu huámmášij et ij lam mielâmield vuálgáččih-uv muin káhvástâllâđ jiem tieđe ko ličij váhá pargo täst poorgâ taid pargoidâd tastmaŋa mondiet tun uuccih muu koijâdij nube kerd ko must lâi tobdo et vuolgih meddâl tobbeen luvâlduv čuávumist muu tiet taat tiäivás váhá vissâ káhvástâllâđ te sárnudeen váhá eenâb iävtuttij lâi jiešalnees vala-uv suttâm mut sun halijdij tiettiđ mondiet lâi lamaš nuuvt ereslágán ko táválávt pyehteenhân elâččiđ muivij teejâs ij puáhtám sárnuđ maiden tego stuorrâ kumpâspittá ličij tarvanâm čuddui já kähistâm suu tobbeen mii tunjin šoodâi muu kuvlân koijâdij mun puávtáččim koijâdiđ siämmáá koččâmuš tust mielâst tun lijjih nuuvt suámálâš sáárnuh já lah ilolâš mut talle jieh jiendâm maiden váhá hiämáskâm halijdâm tuu läittiđ ton purrâmušâst mut tot kustoo poođij toin naalijn uáinusân häittidiš-uv tuot innig maiden te ubâ äšši mondiet tun luvâlduv maŋa povvâstih riävskápiivdon joođhij povvâstah munjin tondiet ko lam sämmilâš halijdâm tuu sämivuotân povvâstiđ jiem tuubdâ sämieellim áánui já keejâi halijdâm tuu luávkkáđ mahten uážuh talle addâgâs ko ožžum addâgâs te halijdiččim koijâdiđ vuálgáččih-uv muin keččâđ oovtâ elleekove já kuás tot jorá kaavpugist elleekoveteatterist iä lam meendu tivrâseh kuuvijd tot lii tot lii kove lah kuullâmgin tot pyeri tieđe ko jiem lah jieškin tom ovdil uáinám kalehân tom talle uáiná ko iälá keččâmin mun puávtáččim vyelgiđ-uv ij kuittâg taarbâš bussijn vyeijiđ ige tobbeen taarbâš málástâllâđgin ij taarbâš moijái muoi vyelgeen tohon koijâdistij itten jiem peesâ mut kale veik oholoopâ ääigi eeđâi kale jurdâččâm vyelgiđ pääihist eelliđ oholoopâ ääigi tubdâstij pyevti vyelgiđ esken čuávuvâš oholoopâ jo nuuvt kuhháá tom sirdám halijdiččii innig tom sirdeđ ko mun-uv vuálgám esken pelnub oho keččin pááikán kuittâg puáttee oholoopâ tääbbin na suáppeen talle nuuvt talle pelnub oho keččin lii vástuppeivi-uv rijjâ peivi te talle ij taarbâš kyeđđiđ luvâlduvâid kooskâst moijái já čooskij čalme mielâst oroi et peivi oppeet váhá paaštij polvâi luámist kustoo urruu kuittâg mahtnii ornášuumin kiergânij vistásis sun čurgij lättest poostâ ilosmij sunjin lâi puáttám reivâ mon sun lâi-uv jo syele vuordâččâm lâi aassâmtoimâttuvâst kiškoi tom áávus ij lam oskođ čolmijdis mut tuotâhân tot vissâ lâi sun lâi finnim olssis uáppeiviste kale lii hitruus peivi sun jurdâččij já tuámittij suáittiđ pááikán meiddei muštâlij et ij vala pesâččiigin taan puáttee oholoopâ eelliđ mut pelnub oho keččin esken ij ettâm toos maiden mut tieđij et sun kale lâi syele vuordâččâm tääl jo puáđáččij kuárusin esken máánu áálgust já toos lijjii vala muáddi oho ko äigi lii kukke vyerdiđ jurdâččij mut aalgij jo smiettâđ magarijd káálvuid halijdičij jieijâs viistán jo eehid ij nuuvt hirmâd ennuv láigueemeedis lam uáinámgin mut tääl taat poođij siisâ já ááigui savâstâllâđ sun algâttij ličij váhá äšši tunjin muu mielâst tun lah taan visteest aaibâs liijkás ennuv uáivildâh liijkás ennuv aasâm tääbbin mut ko must láá lamaš ovdil tagareh láiguliih kiäh láá ain lamaš oholoopâid meddâl halijdâm leđe ráávhust oholoopâid ko kerd máávsám lááigu taan visteest te vissâhân mun uážum tääbbin aassâđ-uv mut tun máávsáh nuuvt uccáá vuošah teejâ já málástâlâh-uv jyehi peeivi já iäláh ain riššoost iälám tuš ohtii ohhoost posâdâtmin tust kale lii opsâ-uv ááigui ettâđ mut kuittâg šeeštij sanijdis mun málástâl tääbbin jyehi peeivi eeđâi kuittâg maŋgii ohhoost tot ij lah lamaš juurdâ immâšijd jieh paijeed talle lááigu nuuvt et ij taarbâš leđe nuuvt häänis njäälmist peesâi áálgáh tun vala stijváđ puárrásub ulmuigijn pajasšoddâm tun lah pääihistâd finnim ko jieh kunnijât ulmuid kale ááigum ain-uv kunnijâttiđ ulmuid mut tággáár mun jiem ollágin addii kerd máávsám lááigu te keejâm et must lii vuoigâdvuotâ talle aassâđ-uv täst ij tot nuuvt kale moonâ et varriih tääbbin meddâl jieh tun pyevti vyejettiđ muu tánávt tääbbin suutâi munhân puávtám jis mun halijdâm peeivi ko puáđáh te lam leggistâm puoh tuu tävirijd olgos keččeen talle kuábbáást lii vuoigâdvuotâ já moos sun huuihij já moonâi vistásis lâi jierestum sihoi konnjâlijdis ige tiättám maid sun tääl koolgâi porgâđ sun ij tuostâm suáittiđ ko ákku vahtij suu lonjâstis já kuldâlij mudoi-uv puoh suu puheluid smietâi maht tain áhhoin täälgis koolgâi eleškyettiđ suu tile toovâi kale älkkeebin tot juurdâ et sust lâi uđđâ viste tiäđust mut sun koolgâi mahtnii vala piergiittâllâđ muáddi oho já kuittâg sust lâi mielâ kaččâliđ tállân patârâsân nurâškuođij tävvirijdis reepu siis nuuđhâi tohon ijjâpääiđi pänikuustâ já päninjuottâs já váhá pihtâsijd sun vuolgij olgos lah varriistâlmin ton kandâskipárâd kuuvl suigen tääl jo lah párnái vuástá láigueemeed huuihij suu maŋŋaal já povvâstij ilgâdávt ij jiendâm maiden tiervân stálueemeed sun jurdâččij sun toopâi olgouuvsâ veik sust ličij lamaš mielâ peškâliđ tom kiddâ nuuvt korrâsávt ko voojij tááhust sun meridij olssis et oovtâgin iijâ sun ij innig tääbbin taan nissoon viäsust uáđáččii kerd sun puáđáččij teehin esken tävirijdis viežžâđ já veik poolisáin jis toos ličij tárbu sun tuođâi-uv poolâi jis veik ákku lâi-uv aaibâs lopâlávt tájáskâm alne lâi sevŋâd tálssájii lasseen tuš motomeh uáivistulmuuh tuámittij ovdâskulij mut sun ij valagin tiättám kuus jiešalnees lâi monâmin sun smietâi et sun mana kuittâg oovtâ iijân hotellin já uáđá ráávhust tobbeen iijâs já keččâl itten orniđ mottoomlágán káátu uáivis oolâ muádi ookon sun sattui jurdâččiđ kote lâi aassâm tääbbin jo kuhheeb ääigi lâi sunjin kukken hyelkki-uv já lâi táttum távjá kolliistâllâđ mut taan huápun ij lam vala kiergânâm tobbeen eelliđ moonâi puhelinkioskin já uusâi puhelinnummeer suáittiđ smietâi já jurâttij nummeer huuihij nube peln viehâ kuhháá já viijmâg västidij tääbbin lii addâgâs et suáitám náávt mannjeed automaatist já must ij lah ennuv ruttâ puáttiđ tuu kuuvl já uáđđiđ tobbeen oovtâ iijâ forgâ eenâb pyereestpuáttim tiäđáh et muu uuvsah láá ain tunjin áávus ennuv kijttoseh lah eidu piäluštâm muu hirmâd stuorrâ eeđeest amahan te lah čuuvtij iätádum teehin te savâstâlleen eenâb viežžâđ tuu kostnii tohon bussijn kaavpugist ko toomah te kiergânah vala buusin puátá teehin njuolgist lam tobbeen aaibâs forgâ toopâi puhelin jeđe kaččâlij bussiorostuv kuuvl sun kuulâi jieijâs vááimu julkkemin nuuvt čuuvtij et tot lâi aaibâs vissásávt raddeest meddâl viggâmin esken aalgij iberdiđ mii sunjin lâi tábáhtum já et sun lâi tuođâi-uv stuorrâ paaloost patârâm vistestis rivgoo puáššáávuotân ij kale tiättám mut sun iärvádâlâi mast taatkis poođij rivgoo kandâ lâi esken naaijâm mestâ jo puárispärnin ijge enni lam tuhhiittâm uđđâ manje ige tomgin et kandâ ij innig aassâm suu kuvlân ákku ij lam vaijaam kandâsis maiden sun keččâlij talle čaittâliđ vuoimijdis orostij já lavkkij tobbeen olgos lâi puáttám suu oovdeld bussiorostuv kuuvl rähis pärni tiervâttij já askadistij suu še já siämmást čiäruškuođij ko ij muidegin puáhtám vuoi hirmos sittágin tunjingis lii tábáhtum pyeri pärni siisâ já muštâl munjin suoi peesáin siisâ muštâlij puoh maid esken lâi feerim jieijâs visteest vala-uv aaibâs tuárgistij já sihoi čolmijdis riäpu peri itten tävirijdâd teehin muu kuuvl tun tääbbin ton ääigi uážuh aassâđ et finniih olssâd viäsu ennuv takkâ tunjin snuđgoi hirmâd kijttevâš et äšši ornášui näävt jotelávt tiättám esken maid kolgim porgâđ vistestân olgos já jiem tiättám čujottâs kuus lijjim monâmin tuš muštâlih-uv ton áákun et lijjih uážžum uđđâ viste hoksám jieš-uv kuullim ääšist já mudoi-uv kale lijjim nuuvt jierestum maggaar rivgoo tot jiešalnees lii koijâdij tot lii uáli jo jollâ mut jiem tiättám et olmooš nyevt jollâ ubâ puáhtágin leđe vuošâi vala teejâ já faalâi konjaklaasâ taam sun meridij kale iššeed vuálgám tunjin seeŋgâ rähtiđ puáttee iijâ uáđđiđ orroomvisteest mut ittážân váhá salkkiim jieččân pargoloonjâ te finniih tävirijdâd tohon lii sohvá-uv keččâlij uáđđiđ lâi vaibâm liijkás-uv vaibâm mut sust iä liijkágin puáttám nahareh peeivih iä luhhoost lam ovdil lamaš suu elimist sun suáitáččij uđđâsist iännásis já muštâličij puoh čuojâi tijme veik lâi-uv oholoppâ monâččij vistees kuorriđ koccái veik vaibâseh teddii-uv vala čoolmijd mielâst sun ij lam uáđđám čalme tievâgin mut mottoom kooskâst sun lâi vissâ kuittâg váhá nohádâstâm kullui jo skoovijdmin pajanij njunán tarvanij kähviopsâ iiđeed sun tuáivuttij pyeri iiđeed pärni kale mun mottoomnáálá jiem kale nuuvt pyereest ijhân tot lah iimâškin puoh ton maŋa maid lah feerim tovváá mun rahtim iiđeedpitá mut uážuh leđe tääbbin tego päihistâd uážuh jieš rähtiđ olssâd purrâmuš onnáá eehid máátkán já puáđám esken pelnub oho keččin maassâd kale mun piergiim lukko munjin et jieh kiergânâm vala jieht ehidist vyelgiđ ele jo muide čokkáán tääl piävdán te peesah puurrâđ váhá iiđeedpitá čokánij mahtsun mun onne koolgâm tävirijdân viežžâđ lah ubâ rahttâttâmgin varriimân smietâstij váhá moonâ mottoom kooskâst tobbeen elâččiđ tot rivgoo ubâ peeivi pääihist vissâ lah tast kale ij kuássin vissásávt tieđe halijdah-uv et vuálgám tunjin skipárin ostâččih-uv tun mun oostâm vissâ pyereeb nuuvt maŋa vyeijiláin autoin orostitij autos viste oovdân oroi et sun ij innig áppádâm maiden tuš šuáhkádij kale taat tast mana lohđuttij tun lah ohtuu jiem kale mut kuittâg liččim tohon keeđhipiäjun monâhánnáá kale puáđi taid stuorrâ laavhâid já kaasâid vala fáárun te uigâdeen tohon puoh tuu tävirijd iä must kale ennuv lekken vala tävireh iän koolgâ vájáldittiđ muu kievkkânpiergâsijd leehâi čovduidisgijn uuvsâ kii tobbeengis lii näävt tooláá kullui erduus jienâ kievkkânist iiđeed västidij kii tobbeengis lii ákku suorgânij já luágui keččâđ västidij ige jiendâm tađe eenâb tuš sevilij jieijâs loonjân jeđe suoi toopáin uuvsâ ij puáttám tohon siisâ veik tieđij et tast ličij mielâ toohâm-uv kuittâg-uv tääl ko ooinij kaasâid já laavhâid sunnuu kieđâst nuđháin tävirijd pahvikaasâi siis iä nuuvt merettes ennuv lamaškin pargoost kiergânij pyereest-uv tijmepeeleest koolgâi kievkkânân piergâsijdis nuurrâđ mun tääiđi tuostâđ tot veik kääskist mun kale tuostâm eeđâi já lehâstij uuvsâ kogopeht láá tuu tävireh lâi sirdâšum orroomviste pel kuldâliđ iiđeeduđđâsijd ooinijn maht tast koočâi njälmi áávus muu tävvireh láá tuon skääpist tyebbin čižetpeln jieŋâskääpi vyelni čielgij tobbeen láá muu tävireh finnejeen tuu kievkkânpiergâsijd čuákán te vyeijileen láá váhá purrâmušah-uv jieŋâskääpist joođij várugávt taid kale ij viišâ teehin kyeđđiđ evviseh kale kalgeh pyereeb njáálmán eeđâi vala korrâsub jienáin ko táválávt ansun ákku jieš-uv kulá já maid immâšijd ákku poođij hirmástâllâđ lah-uv tun vyelgimin kiergânij njäälmiskin lehâstiđ te happiittij toos kooskân ij lah kale ollágin šiev aassâmsaje tággáár sijvuus nieidân tego lii ij lam visesvuotâ vistestis puáttee mánuppajan te muu mielâst lii aaibâs čielgâs et ij määvsi puáttee mánuppaje lááigugin čovduidâd maassâd kohân uážžoon taid kaasâid auton sivnádâlškuođij mut- jiemhân mun maiden paaid tárguttâm tuš ettim talle mun täälgis koolgâm ko muu iäláttâh lii nuuvt ucce tarbâšâm taid láiguruuđâid mun mudoi piergii tun pyeri nieidâ teehin uážuh pääcciđ ákku čielgiiškuođij jurdám eeđâi suttoost jieht jo jurdâččâm váhá pyerebeht sanijdâd jis must ravvuid koijâdah te eeđâm et tun koolgah vistig tavijdâd pyerediđ et tuin puáhtá oovtâst eelliđ olmooš taarbâš jieijâs rijjâvuođâ moonnâđ já puáttiđ tego haalijd skipáreh kuleh meiddei áášán munhân ettim tuš kandâskipárijn ákku čielgiiškuođij ko taat lii veik kallaad láigulâš kote tánávtkis vuálgá almoothánnáá ákku čielgiiškuođij tom vala imâštâlah ruáŋgái olmooš kolgâččij jieijâs feeilâin oppâđ tovváá ko palijdij já peelhij ááhu oolâ kuorrij kievkkân váimu juulhij nuuvt čuuvtij et sun lâi aaibâs vises et juáháš tom kuulâi keččâlij toommâđ mut ko äigi lâi suu mielâst aaibâs orostâm lam kiärgus eeđâi viijmâg sun pajanij stuorrâ kassáin te kaasârobdâ nurdâstij ááhu kukkávaasi mii lâi peevdi roobdâst peesâi njäälmist ooinij maht vaasi peškâsij lättei jeđe cuovkkânij pittáid já lasâpitáh lebbânii pirrâ lättee keejâi hirmástâlân tast kale puátá-uv tunjin vala tivrâs reekkig lâi muu ärbitiŋgâ lâi häppilub västidiđ kiäs kolgâččij reekkig puáttiđ te tot lii tunjin olssâd vasteeht suorgâttah ulmuid kiäh láá esken jieijâs eellim algâttâlmin kuodij huápust kievkkânkaasâ olgos auton ličij halijdâm jo njuolgist nááđđuđ tohon mut sun koolgâi vala maassâd viežžâđ loopâid tävirijd nieidâ-tuánttá kale kalga čurgiđ tyeid lasâpittáid kullui ákku meerridmin čurgim uážžu taan tovváá leđe táálu reekkigân västidij áákun siämmáánáál tuon loonjâ loppâčurgim-uv livkkâlij oppeet olgos kieđah tievâ muu čovduuh láá ákku koijâdij ko čuávuvâš kerd poođij siisâ kuáivui lummoos já luoštij čovduidis jávuttáá kievkkânân peevdi oolâ tun toppiih tyeid seehâid fáárun te muoi láán talle kiärgus eeđâi jieš toppij vala kyehti pahvikaasâ sollâsis pääsi tun tiervân eeđâi nisonân kote hirmástâlân paasij keččâđ ij tuostâm ettâđ maiden nuuvt te peesâimhân muoi tobbeen meddâl rammuustij jiem tieđe maid koolgâm ettâđ mut ennuv takkâ tunjin ko vuolgih fáárun kijttámuš lâi ko peessih tobbeen ton kuumpi koozâin tävireh lijjii autost čokánij paaldân sun huámmášij et sust lâi uáivipoovčâs já et sun aaibâs tuárgistij jis tot vuolgât munjin tom reekkig tot vuolgât lohđuttij puudâ ko lijjih tävvirijd tuálvumin olgos ožžum čielgâs et ákku ij lam almottâm láigupuáđuidis viärutteijei et jis tun uážuh rekigijd te sun uážžu viärutteijee uuvsâs tuáhá aaibâs-uv tuotâ koijâdistij äšši lii vissásávt-uv tääl oornigist jeđđij mut maidsun tääl pääihistkis eteh lâi čuávuvâš muurâš rivgoo lii hyelkki mii naabureemeedân kohân peri tot saahâ jotá naaburij peljijd te jo šladdâreh kirdeškyeteh já tot ferttee leđe väivi muu vanhimáid já ubâ perrui halijdah te suáitistâm tállân tuu naaburáid já čielgiim ääši kale sii viehâ pyereest tast huolât kiergâneeh te suáitáh jieš vala páikkásâd tast lii tunjin väivi tast lah väivi lii hitruu sárnudiđ uápisulmuigijn aašijn lii ain lamaš suámálâš utke ornášuđ koolgâm tunjin mäksiđ lááigu taan oromist eeđâi tast huolât lah ennustkin tääl puáttee kyevti oho ääigi pääihist lii-uv et lii kiinii kote ana muu visteest huolâ čurgiih poostâid njuoskâdâh kukkáid já uuigah muottuid te liävus puoh talle tast lah tust ruuđâ vááijuv kale mielâstân tunjin maidnii mávsáččim-uv puoh taan vääivi oovdâst jiem mun tääl vääldi tust maiden te tiäđám kuás jieš tarbâšâm tust iše tovváá oroi tai feeriimij maŋa et sun josijdui lijjii jeđđejeijee säänih sunjin já mudoi-uv kuldâleijee pelji maid eidu tääl tarbâšij-uv tieđij et tääl sun lâi finnim olssis hirmâd šiev ustev sun tieđij meiddei et puoh ääših vala ornášuuččii lâi vuálgám já paasij ohtuu orniistâllâđ koskâpuddâsii loonjâs táálust ij halijdâm pieijâđ maiden piergâsijd sajasis mut vaaldij tuše tagarijd tiiŋgâid meddâl laavhâin maid sun tääbbin orodijnis tarbâšij iä lamaškin nuuvt hirmâd ennuv vuordâččij jo eehid eehid sun lâi lopedâttâm moonnâđ elleekuuvijd sun lam tuostâm mieđettiđ et ij lam ovdil kuássin iällámgin elleekuuvijn mut vissâhân tágárij feeriimij maŋa lâi aaibâs pyeri váhá suotâstâllâđ-uv ij vala tiättám mii sust lâi ko sun jurdâččij mut tot lâi taggaar suotâs lieggâ tobdo oroi lemin liägus olmooš kiäin lâi älkkee orroođ já savâstâllâđ jyehilágán aašijn taan maailmist lâi kale meiddei mut lâi ereslágán mottoomnáálá tuođâi-uv liijkás uápis lâi lamaš vuoigâdist eđâdijnis et motomin kalga peessâđ luovâs maailmist mii ij suugin mielâst kale lam ulmui puoh älkkeemus piirâs lâi mahtnii nuuvt ucce já suojâlum eromâšávt vuordij tom et pesâččij muštâliđ tast maggaar hirmos oholoppâ sust lâi lamaš já maggaar stálueemeed tot láigueemeed tuođâi-uv lâi já maht suoi láin mestâ jo iällám koddemin tom tiäđust-uv sun halijdij muštâliđ meiddei tom et sun muádi oho keččin finniiččij aaibâs jieijâs uáppeiviste lijjii veik mon ennuv ääših moh illá puohtii vyerdiđ lâi jo čuážžumin já vuordâšmin elleekoveteatter oovdâst tie tun lah-uv jo et lah-uvsun muštemingin čuorvij kale muštemin mut ko lii lamaš nuuvt hoppuus oholoppâ et ij kiergân ij kuussân jis lam maŋanâm muoi lah vala maŋanâm jo uástimin liipuid munnui valmâšin takkâ eeđâi já maavsij jieijâs uási liipust tustkis lii lamaš nuuvt huáppu eidu varrim já kyevti oho keččin varriim vala uđđâsist kale kullum vala maiden varriimist muáddi peeivi tassaaš jiem kullumgin ko esken jieš-uv tiäđám já iberdâm et lam tuođâi-uv varrim já tom et mondiet já kuus lam varrim maht nuuvtkis keevâi nuuvt muštâlij jieijâs oholoopâst maht suu láigueemeed lâi tájáskâm já maht sun lâi talle moonnâm kuuvl aassâđ muádi ookon já et lâi esken vuálgám máátkán vuoi hirmos sittágin maht tun peessih tohon kuuvl nuuvt huápust tuš soittim ko lam tubdâm suu jo kuhháá lii aaibâs tego enni munjin sárnu-uv tego liččim pärni vala tust tääl lii pyereeb orroođ huolâttij vissásávt-uv lii peeivi šiev uuđâs lâi kuittâg tot et lam finnim uáppeiviste mut hyenes uuđâs lii tot et finniim tom esken máánu aalgâst ennuv lukko tunjin lam tääl aaibâs ohtuu ko must iä lah aassâmskipáreh já vuolgij máátkán pelnub ookon aassâmskipárijd esken máánu aalgâst ko oppeet varriim näävt kale lii čuuvtij pyereeb tuástá oppeet ijâidis-uv uáđđiđ ráávhust masten polâhánnáá tust lii varrimpeivi tiäđust mun puávtám isediđ tuu varriimist ennuv kijttoseh puávtáh te mielâstân tom halijdiččim-uv lii väivi ko ij lah jieijâs viste vala tiäđust-uv tuš leđe kierdâvâš já moonáin elleekoveteatterân ij ennustkin tiättám elleekuuvijn mut tääl te tibi ličij äigi uápásmuđ toos-uv nommâ tunjin iätá koijâdij ferttiim tubdâstiđ et ij jur maiden elleekove lâi tot elleekove moin sun šoodâi tobdosin muštâlij lâi jo já čokánáin elleekoveteatter pelimuudon muštâlij mottoom ohtâkiärdánis nieidâst kiäm taan enni vuobdij mottoom sirgusân vyeimialmai eellim ij lam rappâd tain almain nieidâ koolgai keigiđ almai piergâsijd ko taat cuovkkij aavlijd já njielâi tuulâ lâi meiddei äpittem ko vyeimialmai finnij suttokuáhtáusâid kuudij nieidâ keejâi fiilmâ vyeimialmaa sun ij puáhtám leđe juurdâšhánnáá ovdii láiguemedis siämmáálágán pahakkâs tot-uv lâi ko vyeimialmai sun tuubdâi et lâi jieš-uv váhá tego sun lâi ain keččâlâm porgâđ ááhu mielâ mield kuittâg tast luhostuuhánnáá ääigi vuájui jurduidis siisâ já vájáldutij aaibâs ubâ fiilmâ tubdâškuođij et sun lâi hirmâd vaibâm čalmeh monâškuottii aaibâs viehârâš kiddâ veik sun maht keččâlij toollâđ taid áávus loopâst monnii-uv kiddâ já koccái toos ko suu uáivi nuáigui já koočâi vuáluskulij sun tuubdâi kieđâ jieijâs vuoptâin ele nohháád aggâgâs nuuvt vaibâm culijdij aassâmhuolah vissâ teddih tuu kale mon väivi tot lii mut keččâl kuittâg pissoođ kocemin máksám viehâ ennuv taan fiilmâ keččâmist mun keččâlâm toollâđ čolmijdân áávus lopedij tuubdâi maht kietâ čaŋalditij suu niskeest siirdij tom tyebbiláá mut tot liijká-uv paasij huolâttemeht ärdei pirrâ lâi hiämáskâm kejâstij já taat keejâi sunjin maassâd tääl huámmášij mon mučis ruškis čalmeh lijjii toh povvâstii mielâst loppâfiilmâ lâi vaigâd čuávvuđ tot kale poođij tast-uv et sun nuuvt mielâstis čokkái tast paaldâst sun tuubdâi et tast lâi torvolâš já pyeri ij kale mahten orroom tubdâmin mut puoh stuorrâ maailm kulttuur mii lâi vieres lâi uápis tondiet lâi-uv suu mielâst nuuvt mielâkiddiivâš olmooš taat šiev filmâ rammuustij já važottâlâi fiilmâ maŋa lâi joskâ filmâ taat lâi tuu mielâst koijâdistij lâihân tot totkis meerhâš et jurdâččim jieččân láigueemeed ko oinim jieččân saajeest ko šoddim jurdâččiđ jiävttáá peeivi tot unohis tobdo tust lappâd mana kohân peesah uđđâ vistásâd eeđâi já njavhâdij vala vuoptâid vuolgii olgos elleekoveteatterist lâi nuuvt kepis tobdo ij vala lijjii halijdiđ vyelgiđ tobbeen meddâl kalgeen vala motomin moonnâđ elleekuuvijd iävtuttij ko suoi vaazijn tobbeen olgos nuuvt kalgeen mieđettij veik suu mielâst tubdui-uv et ij sun elleekuuvijn nuuvt ennuv viettim oroi et sun ij máttám innig ettâđ maiden sárnum tot joskâdvuotâ kivsedij ferttiim tääl moonnâđ lii ittážân vala váhá pargo já tävvireh-uv láá hiloi háloi varrim maŋa moonâ peri talle itten iäránáin ij tiättám maid sun koolgâi jurdâččiđ et lâi puáttám nyevt alda oroi suottâsin mut siämmást meiddei ommâsin toovâi mielâ kirdeđ mut siämmást sun halijdij kaččâđ patârâsân jieijâs tobdoid mun rähistuumin tot rähistum tuođâi-uv näävt unohis tobdo ko lam jurdám et rähistum ulmuuh láá luholiih sun smietâdij juurdâ ij kuáđđám suu ton peeivi ráávhun nahareh iä olmânáál puáttám puolâšiiđeed ko koccái sun vuodgin lam meendu njálgáht uáđđám suu jurduuh lijjii vala-uv jiävttáá ehidist iä nuuvtkin ton fiilmâst mut poolâi ton tobdoost et sun motomin rähistuuččij mahtnii veik suu jurduuh kirdii aaibâs tego poolvâi siste sun sun kuittâg ferttij tääl vyelgiđ ääigild kuvlân kale peesâi vääzin ollâopâttâhân mut tohon lâi tuš váhá kuhheeb väzzimmätki mon čuuvtij kuhheeb tom kale ij vistig tiättám ko finniiččim jieččân polgupyerá teehin talle pyehtiđ tom ko iälám pääihist smietâi jođedijnis ij lamaš innig polgupyerá ko suu puáris pyerárášku lâi esken keessiv cuovkkânâm já lâi leggistâm tom meddâl pisánij hävdieennâm paaldân keččâđ uárreid moh kuodâččii kuátásis ulmui kyeđđim pähkinijd ličij lam hitruu keččâđ kuhheeb-uv ääigi mut ko jyehi iiđeed oroi lemin huáppu iiđeedtiijmeh ain kirdelii lappâd uáppeiviste ličij luhhoost váhá aldeláá täälhân sust lâi jiešalnees jo váhá huáppu-uv hitruumus äšši lâi tot et sust liččii vistig tagareh tiijmeh et ličij tobbeen lâi taan tovváá liegâs lâi puáris táálu já tobbeen ij kuássin tiättám magarijd pihtâsijd koolgâi paijaalsis pieijâđ koolgâi ain kárvudâttâđ toin naalijn et oovtâ pivtâskeerdi puovtij kepidistiđ jis toos lâi tárbu já nube tááhust laavhâst koolgâi ain leđe ullopäiđi tađe várás jis siste sattui-uv leđe koolmâs lâi vuot kustoo tággáár peivi et lâi kume čokánij kuldâliđ luvâlduv poođij siisâ váhá maŋeláhháá mun lam tääbbin seevij ooinij suu já poođij jávuttáá suu paaldân tunjingis šoodâi culijdij mihheen tust miinii lii peri must lah mihheen kiärduttij tun suttâm tieđe kii te eres tiätá jis tun jieh čokkái ain jávuttáá ilolâš vises tobdo mii jieht lâi lamaš elleekuuvijn lappui já sun tuubdâi jieijâs nuuvt luhotteemmin ij ennustkin kuullâm sun jurdâččij koijâdâlâi alnestis mondiet taat epivises tobdo koolgâi pijnediđ suu nuuvt távjá nube tááhust sun lâi vises tast et mahtnii lijkkui sunjin mut nube tááhust vuot sunnuu kooskâst lâi miinii mii oroi unohâssân lâi tääl oppâm et taah turppámkuáhtáuseh ain pottii já monnii et tast ij tarbâšâm nuuvt hirmâd ennuv perustiđ mut kuittâg ij vaijaam toos maiden mut luvâlduv ääigi sunjin poođij oppeet siämmáálágán ilgâdis tobdo tego piccapasseem ääigi-uv já toos sun ij lijkkum piištij merettes kuhháá ige sun viiššâm koskângin pajaniđ tááhust sun tieđij et kaččâličij suu maŋŋaal já oppeet ánuččij addâgâs tego ovdebáá tovváá-uv draamaid täst kale ij kolgâm tääl šoddâđ maŋa pajanij já väzzilij toppij suu ärdest já laiđij nuurkán kost kihheen ij lam kulâmin já tääl kale muštâlah et mii immâšijd tust lii jiem tuođâigin lijkkuu tágárân magarân pyereest tiäđáh tom jieš-uv mun taarbâš tom tunjin muštâliđ kiemârdâlâi já lâi váivášum mielâst ličij motomin suotâs čokkáđ mottoom eres-uv saajeest luvâlduvâi ääigi ko tuše tuu paaldâst lijkkum toos et seevvih munjin toin naalijn tallehân tun koolgah čokániđ mottoom eres sajan jis tust oro nuuvt haalijd leđe tunjin kiksen tun lah munjin kiksen kale šadda tast aaibâs ereslágán tobdo jiemge lah innig ollágin vises tast maid mun kolgâččim tust jurdâččiđ moonâi kiäinusis ige ettâm tađe eenâb paasij sujâlâš tobdo aaibâs tego sun ličij fakkist porgâm maidnii mii lâi hirmâd jo puástud veik sun tuubdâi et lâi suu ustev jurdâččij et vissâ lâi pyereeb vájáldittiđ ubâ kaandâ luvâlduv kuođij kooskân vuolgij maassâd táálun ko luuhâm oroi mahtnii nuuvt vyestimielâlâžžân vissâ tuš tondiet et čokkái tobbeen ij kale puáđi innig mihheen olmooš pilled muu luuhâmmoovtâ-uv sun palijdij ohtuunis kale hutkâđ taan áášán maggaarnii čuávdus juuđij ollâopâttuv käytäväst keččâlij karveđ mut ij luhostum vyerdi láppojih luvâlduvâin porgim tot äšši mahten tunjin tot kulá ain talle meddâl jis lah suttâm muu oolâ tot nuuvt iimâš talle lah nuuvt suámálâš halijdah tuođâi-uv tiettiđ suujâ te muštâlâm kale mielâstân poolâm tast maid mun koolgâm tust jurdâččiđ tuostâ innig čokkáđ siämmáá luvâldâhloonjâst tuin lah alda já puáđáh aaibâs liijkás-uv alda tego elleekuuvijn já motomin vuot halijdah et lappuuččim tuu aldasijn aaibâs tego liččim tuu vajalâš tun jiešalnees halijdah leđe tuu ustev lii kale uáli jo suámálâš vyehi leđe muu ustev tiervân kaččâlij meddâl tovváá ij čuávvum suu mut paasij luuhâđ almottâstaavvâlijd tungin tagaráin sáttoin lah kaččâmin čuorvij tun tot lah-uv joskâđ ubâ luhâmijdân tääl jo pyeri olmooš tust tentti hyeneeht vâi áánum ele koijâd must maiden tääl mun motomin muštâlâm vâi eeppidškuođij mieđettij lii nuuvt vaigâd jo tagarijd poorgâ et jooskah puoh luhâmijdâd oovtâ kaandâ tiet lah sämikielâ lohhee já sämmilâžžân koolgah meiddei pissoođ saanijd ruáhásij lâi tiäđust-uv mut suu säänih sämmiliist já läddliist kale lijjii tarvanâm mielân lâi jo váhá pyereeb orroođ tot mitettes rijdo väividškuođij sun maht jurâttâlâi ääši já keččâlij leđe jiärmálâš toin te sun lâi kale ettâm vasteeht nube tááhust sun halijdij tiettiđ mondiet lii nuuvt ärgi toos et iärráseh iä uážžum uáiniđ sunnuu oovtâst vaazij bussiorostuv kuuvl bussi poođij tääl sun tieđij jo seevviđ-uv toos já nuuvt tot orostij maavsij buusi já čokánij ovdâpeeŋkân vala-uv smietâi ličij-uv kuuvl aaibâs jiärmálâš tienuuvt koijâdhánnáá pelisuttoost moonnâđ ko sun lâi buusin pajanâm te kale sun ááigui elâččiđ-uv tobbeen sooitij uksâkiälu aassâmskippáár poođij lekkâđ uuvsâ vistestis kale tunjin poođij kyessi poođij keččâđ tun sun eeđâi joskâdávt tust huáppu koijâdij ij nuuvt hirmâd huáppu váháš ááigán puáttiđ elâččiđ ääjit tuu kuhháá puáđi jis halijdah mun jiem lah čurgim muu tiet taarbâškin čurgiđ keejâi tun aiguh aigum naa čokánistij stoovlin já smietâi maht algâttiđ mielâst ettim tunjin onne nuuvt vasteeht itten vyelgimin pááikán kuhes oholoopân jiemge višâččii mahten tipteđ taan unohis tobdo ubâ oholoopâ vissâ kolgâččim áánnuđ tust addâgâs keejâi já mielâst suu čalmeh lijjii murâšliih ááiguh vissâ ettâđ maidnii oroi joskâ lâi čielgâsávt-uv väädis algâttiđ lii pyeremus et muoi iän jođe innig nuuvt ennuv oovtfááru hiämáskij sárnuh munnust tot tuu mielâst nuuvt unohis äšši tieđe šyehkittij savâstâllâm oroi nuhâmin toos pajanij stoovlist ääjit tuu talle tađe kuhheeb elâččiđ tuš uánihávt kuittâg halijdim muštâliđ tunjin et jiem tárguttâm toin maiden paaid maid ettim tuubdâi maht suu čalmeh njuoskii lâi väivi orroođ ij halijdâm et ooinij suu čiärumin vaazij viäskárân olgouuvsâ kuuvl tiervân sun keččâlij ettâđ konnjâlijdis čoođâ ovdilgo toopâi uuvsâ leđe majemuš kerdi et mun eellim tääbbin sun smietâi hiisist vuálus monâdijnis já sihostâlâi čolmijdis iärráseh iä lam uáinimin suu ton tovváá keččâlij leđe snuđgohánnáá ko peesâi kááđu oolâ poođij luhhoost viehâ huápust njuškij toos já vuojij táálu kuuvl lâi taggaar et sun ij jieijâs mielâst uáinám ige kuullâm maiden tuš smietâi tom maht lâi toin naalijn puáhtám lattiđ suin lâi mestâ jo addiimettum nuuvt vissâ sunnuu ustevvuotâ lâi nuuhâm vuolgij vástuppeiviiđeed já ááigui puáttiđ maassâd esken majebaargâ mun muáddi peeivi piergiim toi oppâtijmijttáá-uv sun meridij lâi maŋgii šoddâm smiettâđ tom et ko tovlááh ulmuuh iä ollágin luáštám párnáidis škoovlân já sun jo smietâi et lâi suddo leđe muáddi kuhes peeivi meddâl kalehân tovlááh ulmuuh-uv lijjii piergim taan maailmist kiäh pyerebeht kiäh hyenebeht pyerrin peellin lâi meiddei tot et sun saatij tääl muáddi peeivi leđe uáinihánnáá sun innig puáhtám jurdâččiđgin ton ulmuu lâi kukke já čokkáámân tuođâi-uv vaaibâi liijká-uv lijkkui toos ko peesâi pááikán ijhân sun lam kuhes ááigán iällám tobbeen keččâmin mii tohon kulloo lâi moovtâ ko poođij já tuámittij jo kuullâđ puoh maailm saavâid já piejâi purrâmuš piävdán lâi-uv viehâ kuhháá vuárdám riäpu lah-uv tun aaibâs niälgum lemin nuuvt ruoinâs-uv tobbeen lah suotâs ohtuunis málástâllâđ čielgij jiem lah kale niälgumgin mun ain kostnii iälám puurâdmin puáttám koijâdistij lah puátá-uv esken juovláid enni čielgij peessâmgin vala tääl lii kaavpugist luhâmin celkkiđ tijjân já eromâšávt ennuv tiervuođâid iälus tiervân táiđám puásuialmai puáttiđ tego eejis vuordij tot-uv stuorrâ maailmân halijdij enni pahudistij taat tovlái ulmui jurdâččemvyehi lâi-uv tot mast ain iädui tääbbin liččii pargogin nuuvt maŋgâsân puohah lah kuálásteijeeh já puásuialmaah já tekniikárijd-uv tarbâšeh taan maailmist lädiáámmátteh iä lah kale sämmilij várás muu mielâst tun kuittâg lah puátimin maassâd teehin luhâmij maŋa tuálvuđ hoošijd šiiljon poccuid enni tuámittij já kullui jo monâmin olgos taan savâstâlmist puáttám mihheen puáttám tallegin ko pääihist oroi mut et tääl taat tuárispel jurdâččemvyehi vala-uv eenâb väividij enni toos talle mieđâi et mun vuolgim smietâi kale lâi pááccám aldeláá já tom vanhimeh iävá lam annaam nuuvtkin hyennin lâihân tot mestâ jo jurrii kustoo tego ovdil-uv pääihi maailm lâi ucce já tot oroi ain nuuvt unohâssân tuš poccuuh já kyeleh já eenâb tohon ij šiettâmgin kuittâg taan elimist lâi miinii moos nuuvt hirmâd čuuvtij lijkkui já toh lijjii iimâš kale suu mielâst eidu toh poccuuh já kyeleh moittáá lâi vaigâd eelliđ sun ij tuođâigin iberdâm jieijâs nuuvt pyereest taat maailm lâi taggaar mon sun ij puáhtám olmânáál čielgiđ ij läddilâš liččii tom kuittâg iberdâm ko ij lam kuássin iällámgin tavveen kullui puátimin siisâ áiguččim váhá savâstâllâđ tuin jienâ kale tuubdâi já tot ij lopedâm pyere tot tuu aassâmäšši jiešalnees moonâigin lâi suáittám ránnjáeemeedân maid toh tääbbin tast sarnuu ko lam kuullâm naaburist kyehti-uv mainâs vuosmustáá taggaar et lah varrim motomáin kandáin oohtân nube mainâs kuullim et vuolgih puášáskâm láigueemeed tiet tobbeen jiešalnees lii tábáhtum mielâst lii nuuvt unohâs jis ulmuuh toin naalijn sárnuškyeteh nieidâ kalga ain alnestis šiev huolâ anneeđ lah varrim ko kuuvl aassâđ čielgij tego tiäđáh te puáttee ohhoost finniim jieččân uáppeiviste kost tot kandâ ton mainâsân talle puátá toh láá tuođâi-uv láigueemeed suámáliih jurduuh vaahâg et sun lii tágárijd mainâsijd levâttâm ovdâskulij lii jieš tovle karttâm pajasšoddâdiđ luovâspárnáá já ko sun munjin suutâi te čuorvij muu maŋŋaal et lam-uv varriimin mottoom kandâskippáár kuuvl toh láá kuittâg unohis mainâseh enni joođhij tállân taid tiäđuid njuolgiđ ij viiššâm selvâttiđ iänán eenâb ij enni kuittâg liččii halijdâm iberdiđ ige kuldâliđ maggaar tuu uđđâ viste lii enni koijâdij lah vala iällám tom keččâmingin jis uáivildah muu uáppeeviste tom esken puáttee ohhoost vala eelliđ koijâdmin kuás finniim čovduid tun tohon maidnii enni koijâdij ainhân tohon maidnii taarbâš kuittâg jurdâččâm väldiđ jieččân polgupyerá fáárun meiddei savehijd tobbeen-uv puáhtá čuoigâđ koolgah eejist koijâdiđ et eeči piäjá tuu pyerá vala šiev oornigân te jieh taarbâš tobbeen tivottiđ tom uđđâ riggeid toos kuittâg kale kolgâččij pieijâđ ááigum onne elâččiđ kuvlân keččâmin čielgij jis halijdeeh te moonâ peri lii še taan oholoopâ tääbbin mielâst taat eeni lattim lâi mestâ jo iimâš tääl enni mahtnii älkkeebeht luoštij suu moonnâđ ko tovle sun ain voojij muštottiđ et tiet já tiet pargo ličij porgâhánnáá já iše kale ain onnuuččij jyehi saajeest lijjii viermih kalgâhánnáá já poccuuh piemâhánnáá já maid kuás-uv aaibâs tego tovláá ääigist lâi pääihist lâi ohtâ tain suu skipárijn kiäh iä lam vuálgám meendu kuhás luuhâđ lâi halijdâm tuš mii oroi lemin hirmâd jo alda mielâst ko poottih maht tust mana lâi čielgâsávt-uv ilosmâm uáinidijnis must mahtnii mana jieh oro lemin nuuvt hirmâd moovtâ jiem kale muštâlij maggaar algâ sust lâi lamaš luhâmijn já sun muštâlij jieijâs láiguemedist já meiddei ucánjáhháá lii vissâ tuu kandâskippáár eeđâi tiätuäŋgirávt lah kale muu mielâst lii lámáš suotâs suin jotteeđ oovtâst mut tääl kale tast ij innig puáđi mihheen lii nomâlâs jieš ettâm et suu mielâst ij lah šiev juurdâ jotteeđ nuuvt ennuv oovtâst muštâlij mon surgâdávt lâi keevvâm toin piccâpasemáin já et sun mahtnii monnii suujâ tiet ain čuorbušij povvâstij njálgáht mut mielâst tot ij tubdum nuuvt suottâsin tun koijâdij vuárustis must lii lamaš älkkeb ko tust šiev viste mestâ jo tállân orroođ tobbeen oppâm lii suotâs lâi luhâmin mađhâšemuápisin já suu oppâmeh iä kale pištáččii nuuvt hirmâd maŋgâ ive lâi mudoi-uv mielâ maccâđ vala motomin láá vissâ eenâb uápisulmuuh eeđâi iä nuuvt ennuv tobbeen kale lii oromin mut sun-uv lii munnust kulmâ ive puárrásub jieh kale vissâ tuubdâgin must lii taggaar tobdo et lam finnim tobbeen uđđâ skipárijd lam vissâ lamaš váhá äärgib ko jiem jieččân mielâst tuubdâ vala nuuvt hirmâd ennuv ulmuid tuođâštij tobbeen tagareh ulmuuh kiäid mun tubdâččim koijâdij tobbeen kale lii kalehân mun tiäđust-uv muštám vuolgijn vala siijdân lâi uánihis vyeijimmätki já tääl lâi luoihâttâm eejis auto nuuvt älkkee ko peesâi jieš jotteeđ talle ko halijdij fáárust koolgâi eidu talle vyelgiđ ko tot vuolgij veik ličij lamaš siijdân maggaar äšši uáinojii kuittâg motomeh uápisulmuuh mut juávkku lâi čuuvtij uccom tast maid tot lâi lamaš vala muáddi mánuppaje tassaaš lâi kale iberdettee-uv ko juáháš lâi kirdelâm keččâliđ jieijâs suájáid huámmášijgin ubâ kuhes oholoppâ lâi jo kuullâm já lâi vuod äigi rahttâtškyettiđ kaavpugân vyelgimân lâi tooláá vuolgâ tuámittij vala et tuot já taat kalga fáárun ij lam eres ko tuš tot et polgupyerá koolgâi fáárun lâi vala nutkâm laavhâ tievâ evvisijd ij lamaš taan tovváá nuuvt korrâ mielâ vyelgiđgin maassâd kaavpugân oroi nuuvt kukken tuálvui suu siijdân kost bussi vuolgij tovváá bussi lâi viehâ kuárus veik táválávt ton fáárust juttii eenâb-uv ulmuuh mielâst lâi aaibâs suotâs et uážui olssis ubâ kuárus peeŋkâ já puovtij lebbiđ tävirijdis váhá pyerebeht ij nuuvt hirmâd ennuv lijkkum mut čuuvtij valjimvääri ij kale lamaš vuod lâi tievâ peeŋkâ tyebbiláá kost čokkái čokkáin puáris paapâkyevtis kiäh sárnoin nuuvt korrâ jienáin et ubâ vávnu kuulâi sunnuu savâstâllâm monnii immeelpalvâlusâi särnidmeh já kirkko-oornigeh já saalmâi valjiimeh veikâ moh keččâlij luuhâđ jieijâs pápárijd maid lâi fárusis váldám mut ko ij tast táttum puáttiđ mihheen tuoi puávtáččii váhá joskâdubbooht savâstâllâđ koijâdij mottoom rivgoo paapâkuáhtásist juáháš kalga tääl navdâšiđ tunnuu savâstâlmist váhá josijdui já forgâ taat kyevtis mudoi-uv passijn meddâl junást jurdâččij et vissâhân taat kyevtis láin váhá peljittum peesâi algâttiđ jurgâlempargoidis várás sun lâi hiävrásâm lusis sänikirjees-uv fáárun kuulâi junást moonâi huápust ko lâi hitruus pargo jo lavkkij olgos junást sun suvnâččij kaavpug ááimu mast onnáá peeivi oroi lemin mestâ jo kuocâhaajâ hels-- haajijd tot fabrik palijdij ohtuunis ko moonâi viežžâđ jieijâs polgupyerá mon sun lâi váldám fáárun sun lâi-uv jo kaavpugist čuuvtij kiergânâm ahevuššâđ ko ain koolgâi bussijn jotteeđ já mäksiđ tast keččâlij nutkâđ tävirijdis pyerá siälgán já nuuvt sun tuolmâstij táálun tohon luhhoost nuuvt maaŋgâ kilomeetter mätki lamaš táálust ij lam kihheen pääihist mut tomhân sun kale jo tieđij-uv lii kustoo elâččâm tääbbin keejâi oolâ lâi almostum päävir mield puoh lii moonnâm pyereest vyelgi ám-uv esken juovláid aasâ ráávhust tääbbin varriih te puá i juovlâi maŋa pyehti ovduid váhá savâstâllâ talle ohtuuvuotâ jotkui-uv váhá kuhebiššáá ko lâi lamaš juurdâ nube tááhust kale lijkkui toos čuuvtij et peesâi ráávhust leđe puoh ton maŋa maid sun lâi jo kaavpugist feerim ááigui elâččiđ käävpist uástimin purrâmuš mut ko tooskin ij orroom lemin nuuvt hirmâd ennuv asto ferttij vistig elâččiđ tuálvumin muáddi jurgâlus já čalluu meddâl jieijâs máttáátteijei já toh iä kale meendu čuuvtij uážžum maŋaniđ taid koolgâi macâttiđ sun ij vistig uáinám ennust kiämmán tuš tuvkkâlij jurgâlusâidis máttátteijee postâloován jeđe moonâi almottâstaavvâlijd luuhâđ lah puáttám lâi jienâ maht moonâi lâi vala ceggust tobbeen-uv pyeri huámmášâm et uáppeesiärváduv juhleh-uv láá forgâpalij puátimin kuás oho tuorâstuv tun-uv puáttiđ jiem tieđe tun tohon koolgah lii forgâ varrim-uv iskoseh-uv liččii puátimin et luuhâđ-uv kolgâččim tääl ko lam peessâm ton nuáidiááhu koozâin te oro et puávtám pyerebeht jurdâččiđ luhâmijdân-uv ijhân tot maiden häittid tun puáđáh suigen lah kyeđimin tohon vyelgim kooskân ton tiet šuáhkádij taiđim ervidiđ olmânáál tunnuu koskâvuotâ jiešalnees lii tiäđáččim-uv lii nuuvt suámálâš ele koijâdâl tast innig tađe eenâb mut juurdâš et jieh kale ton oovtâ almaa tiet koolgâ kyeđđiđ tagarijd tuáluid kooskân lopedij smiettâđ vala ääši tuolmâstij pyeráinis maassâd táálun käävpi peht suu mielâst eellim oroi nuuvt pyerrin tego pááikán ličij moonnâm ko sun ij innig tarbâšâm tohon stálukuovđâšmân njuunees pieijâđ sun finniiččij jieijâs uáppeeviste čovduu-uv smietâi vuolgus kuhháá mut vijmâg te sun lâi rahttâtmin juhlij várás sun keejâi jieijâs spejâlist te sun lâi uáli tuđâvâš poovsâmaala vala já sun ličij kiärgus vyelgiđ lâi taggaar purgâ et čolmijdis sun ij tuostâm vala meikkiđ ko čalmemeikki kuittâg kulgâččij já sođhâččij muáđoid aaibâs čappâdin sun ááigui tiälláđ pyerebeht esken juuhlijn nuuđhâi lavkkâsis vala čohhoom já motomijd uccâ tarbâšijd maid jo nissoonulmuuh läävejeh-uv kevttiđ ij lah enni keččâmin šuáhkádij ij liččii ollágin lijkkum tággáár tiälláádâtmân já lâi mudoi-uv ton mielâst et olmooš koolgâi tuhhiđ eidu tagarin ko lâi suu sivnedâm puoh tušes turdijttáá tego enni jieš laavij ettâđ piejâi paijaalsis nähkihaamit já liivi maid sun vala-uv ihástâlâi sun lâi čiävláá jieijâs kieđâi puátusijn já jurdâččij lieggâsávt moonnâmkiäsásii sämipihtâsij kuárrumkuursâ mon ääigi sun lâi táid pihtâsijdis kuárrum mut ijge kuittâg čaalmančyeccee uđđâáigásâš lâi kiävttám oho verd pihtâsij sárgumân já vuáváámân sun kale lâi tarbâšâm siäsás iše smietâdij tom et sun kolgâččij motomin moonnâđ mááccuhkuárrumkuursân-uv ko sust ij lam máttu ärbivuáválii sämimááccuh kuárumân kuárrum koolgâi hárjuttâllâđ já vooijâm-uv tot-uv lâi ain konstâ et finniiččij pihtâs lonnjoođ nuuvt et tot ij kiässám kuussân kulij ige orroom unohâssân pajalist toos kale ličij eenâb-uv äigi nähkipihtâsijdiskijn ij halijdâm vyeijiđ pyeráin puurgâ čoođâ sun moonâi buusi vuordâččiđ lâi tiäđust-uv maŋanâm vissâ love minuttid must jiešalnees lii smietâškuođij tovlááh sämmiliih vaarâ miinutäigitaavvâlij mield jottáám onne ij aaibâs kiergânâm te lâihân tot itten-uv vala peivi huššâ lâi puáttám esken tááláá ohtsâškode eellimvuovij mield ko puoh koolgâi ain tábáhtuđ nuuvt jotelávt pehtilávt já älkkeht ko máhđulâš huámmášijgin te sun lâi jo uáppeitáálu kuvlân sun paasij buusist meddâl te sun ooinij et tohon lijjii uáli maaŋgâs monâmin mun-uv vuolgim jurdâččij siisâ monâdijnis já savŋelij muottuid olgopihtâsijnis tust mučis piivtâs pajalist kullui tyehin lâi tuongis lii kuárrum kielestiđ et mun jieš jieš tun lah-uv jo čeppi juáháš määtigin kale tyeggáár kuárruđ tun kuássin kuárrum sämipihtâsijd koijâdistij jiem kale mun ohtii keččâlim kammuid kuárruđ mut ij tast puáttám mihheen šoddii nuuvt vastes njuneh-uv moh lijjii mestâ jo njuolgâdeh kuoppâm lâi nuuvt merettes vädis pargo kuullâm et tääbbin lii váhá sämiohjelm-uv te lii puátimin juoigâđ lijjii motomeh puáris juoiguuh mun kale jiem tiättámgin et máttá juoigâđ mungin ovdil kale kuullim čokánij mottoom piävdán ooinij čokkáámin mottoom kandáin tyebbiláá sun tuostâm seevviđgin ko poolâi tast et kevâččij oppeet tego luvâlduv ääigi ko tastmaŋa lâi nivsettâm sunjin mielâst tot kale lâi mestâ jo tuššeest mut toos jis nubbe lâi nuuvt herkki te toos ij vaijaam maiden jiešalnees sun kale lâi-uv jo meridâm olssis et taat jieijâs tájuttem koolgâi tääl leđe jo nuuhâm oroi tain juuhlijn lemin uáli jo stuorrâ nummeer lijjii veik mon ennuv valjij olssis luosâ já potásijd já váhá ruonnâsijd lâi-uv njäälgis sämmilâš ij lamaš nuuvt čuuvtij hárjánâm tot oroi kaavpugist lemin aaibâs táválâš purrâmuššáin lâi njaalgâ vijni já vala pajaldâs maašâi pyereest čokkáđ eres sämmilij kooskâst já suu mielâst tot lâi-uv puoh pyeremus saje sunjin taan tovváá lâi älkkee leđe sämmilâš uáppeeh lijjii valmâštâm veik maggaar ohjelmnumerijd já meiddei máttáátteijein lâi jieijâs čááitus esken lâi-uv suotâs uáiniđ maŋa tánssámmuusik čuojâškuođij ooinij puátimin jieijâs kuuvl komerdij muččâdávt nyevt mučis nieidâ muin tánssáđ tungis lah tájumin hiämáskij ooinij eres sämiuáppei čoolmijd selgistis vuálgáh-uv vâi jieh koijâdij já ovdilgo huámmášijgin sun lâi tánssámlättest tun lah lamaš koijâdij lam lamaš já kost kuás-uv maht tot tuu varrim ovdán tot tast varriđ taan oholoopâ ääigi ehidispeiviv finniim čovduu tun vala iše joođhij savâstâllâm ainhân iše taarbâš ááiguh talle jurdâččâm puáttiđ tuu išediđ puáttim veik itten kyevti ääigi muu kuuvl te lam viežžâm talle jo čovduu tuu kuvlân kyevti ääigi takkâ tunjin taarbâškin aaibâs ohtuu kurppođ tävirijdân ij lah tääl kaavpugist ko kaartâi vyelgiđ oppeet máátkán kárttá jotteeđ nuuvt merettes ennuv elâččâm kale ton puudâ vistestis ko jieš lijjim lii-uv tust huáppu koijâdij fakkist ij vissâ nuuvt huáppugin áiguččim tuin váhá savâstâllâđ iän-uv muoi täst pyevti savâstâllâđ tuohu muu piävdán tuámittij pellâst ij lam innig kihheen algâttij sijvuus jienáin jeđe josijdui aaibâs tego tust ličij miinii tehálâš aašijd munjin imâštâlâi nuuvt vissâ šoddâm jurdâččiđ motomijd aašijd tai peeivij ääigi ferttiim áánnuđ tust addâgâs ko lam lattim nuuvt suámálávt tot lii pyeri ko lah jieš-uv tom huámmášâm lam smiettâm et josijdui vuod jo iätádui maid tun lah smiettâm ij maiden te ubâ äšši ij lamaškin nuuvt älkkee muštâliđ ko lijjim jurdâččâm hiävrásah tagaráin sáttoin teehin jeđe eeđah et ij tust lekken mihheen aašijd eeđâ peri kuldâlâm aaibâs pággu lii ko algâttih oroi váháš áigáá joskâ já keejâi lam jurdâččâm koijâdiđ et halijdiččih-uv tun leđe muu nieidâskippáár tuubdâi maht suu nierah šoddii ain ruopsâdubbon já ruopsâdubbon sun ij vaijaam maiden puohah tom jo oinii-uv suu muáđoin mun aigum tust koijâdiđ eeđâi sijvuus jienáin já keejâi lättei ij tuostâm keččâđ viijmâg algâttij mut ko säänih urruu tarvanâdmin čuddui keigij kieđâs peevdi nube peln já vaaldij kieđâst algâttij jieh aaibâs tállân pyevti västidiđ te smietâ algâttij mut ij máttám juátkiđ jieh haalijd vâi mun kale halijdiččim leđe tuu nieidâskippáár halijdiččim-uv ko must lii taaggaar tobdo et jieh tun muu tuhhit hirmâd alda jeđe váháš áigáá keččin vuod patârah sun párgádij keejâi oppeet lättei muoi vissâ láán nuuvt ereslágáneh et ij tast tääiđigin puáttiđ mihheen joođhij orroođ ubâ ääši ruttij kieđâs kieđâst hiämáskij poođij nuuvt fakkist já taaiđij nuuhâđ-uv siämmáá fakkist jiem innig tieđe maid kolgâččim tääl jurdâččiđ tarbâšâm váhá smiettâmääigi tun talle leđe muin oovtâst vâi jieh mun tieđe jurdáh-uv talle et mun tiäđám nuuvt huápust adeliđ tunjin vástádâs tun jieh lah vises tast maid halijdah te maht tibi te mun talle puávtám tiettiđ maid tun tuođâi-uv muin halijdah čalmeh njuoskii já veik sun maht keččâlij tolliđ konnjâlijdis toh kulgâškuottii viehârâš tego stuorrâ arvečalmeh keigij sunjin njuneliijne moos sihostâlâi čolmijdis vuálgám eelliđ hiivsigist kuulâi jieijâs etâmin jeđe njibžettij tego palaskâm säplig meddâl iärrásij uáinusist keččâlij josijduđ taat sattuđ eidu taas já onnážân sun smietâi já toovâi jo vuolguu sun kuittâg kuáivui speijâlis já sihostâlâi čolmijdis lâi kulgâškuáttám čoolmijn čapis luksân čokkái hiivisigist váháš áigáá ovdilgo vuot tuostâi moonnâđ tobbeen ulmui uáinusân sun moonâi oppeet siisâ siämmást kulluuškuođij juáigus aalgij rávhálávt já siijvost mut tast šoodâi vuáimálâš já kievrâs juoigâ mii teevdij ubâ táálu pisánij uksâpellâs tom kuldâliđ iä tast lamaš nuuvt hirmâd ennuv urruu lemin puáui-iššeed peenuv já kumppi mielâst juoiguu piirâs lâi nuuvt tuođâlâš et sun ooinij čolmijdis oovdâst puásui-iššeed pennuinis iälu kuvlân kostnii aldasijn kullui kuumpi olvom mii hettij iššeed já pennuu ráávhu usâstâlâi pissoos já peenuv uumáástškuođij juoigust oroi lemin iššeed já pennuu taištâlem kuumpi vuástá komerdij kuldâleijeidis já ulmuuh tuáškuškuottii kieđâidis tunjin kulluutteijee kijttâlij smietâi mon vuáimálâš tot juoigâ lâi jieš-uv halijdij leđe siämmáá vuáimálâš puoh killáámušâidis oovdâst já toh lijjii-uv tai uápui aalgân sivnedum veik mon ennuv nuuvt täst lâi-uv onnáá eehid aktijvâlâš ohjelm tääl čuojâttep vala motomijd hiđes tánssámbiisijd ovdil pááikán vuolguu almai kulluuttij oroi tievâmin kejâstâlâi pirrâsis ááigui kale libžádiđ olgorääigi oovtâgin huámmášhánnáá tuámittij olmoošhivvâduv čoođâ viäskárân usâstâlâi taakis já keččâlij leđe nuuvt huámmášmettum ko máhđulâš nurheest tun jo vyelgimin kullui uápis jienâ suu tyehin lâi addâgâs tarbâšâm váhá smiettâmääigi muoi itten ehidispeiviv koijâdij jis kerd halijdeeh kyevti ääigi muu kuuvl lopedij tunjin kijttâlij talle itten eenâb bussi lii eidu vyelgimin tiervân eeđâi já sollâlistij uánihávt ááigui pääcciđ juhlođ vala váháš ááigán vaazij bussiorostuv kuuvl já vuordij tobbeen váháš áigáá čuožžuu muáddi nieidâ kiäid sun ij tubdâm sun kuássin laavim kaavpugist vieres ulmuigijn sárnuđ já nuuvt sun čuážui jávuttáá nieidâkuáhtásist váháš máđháá keččin sun kale lâi aaibâs jávuttáá mut siskiipeln suu jurduuh kirdâččii tuohu teehi tego palaskâm loddááh pissoalmaa oovdâst jiärmálâš peeli keččâlij adeliđ vijses ravvuid ko vuot tot nubbe peeli lâi ton mielâst et sun lâi tuše ohtii nuorâ já et sust lâi tuše ohtii máhđulâšvuotâ rähistuđ vuosmuu keerdi tánávt já finniđ olssis kandâskippáár monnii suujâ tiet sun ij sun valagin lamaš aaibâs vises tast koolgâi-uv tot vuosmuš stuorrâ rähisvuotâ leđe eidu vâi koolgâi-uv sun vyerdiđ vala kiännii kote siävuttičij suu jurduid vala-uv eenâb bussi poođij tot lâi aaibâs tievâ iäge tobbeen oinum kosten rijjâ čokkámsajeh lâi kale uáli jo iimâš ko bussi lâi näävt mannjeed aaibâs tievâ paasij čuážžuđ iä lamaš uápisulmuuh tollij lavhâstis kiddâ ko poolâi et kiinii tom vala suáládičij pääihist tuubdâi et sun lâi vaibâm já nuuhâm säänih lijjii pááccám suu mielân já taid sun smakkiistâlâi já jurâttij mielâstis veikâ maht kulij ličij nieidâskipárin orroom sun ij valagin tiättám vástádâs iä vistig puáttám ko sun keččâlij čielgiđ jurduidis mun koolgâm itten pyerebeht savâstâllâđ sun smietâi ovdilgo nohádij loddáá naharân koccái tooláá já lâi vaibâm sust ij tääl lamaš nuuvt huáppu já sun moonâi vistig riišon čuážui kuhháá lieggâ čääsi vyeln ige vaijaam ennustkin jurdâččiđ koskâpeeivi maŋa sun oroi iälláámin já sun nuđhâskuođij tävrijdis lavhâidis siisâ kale väivi ko ij lah pääihist smietâi ohtuunis ličij lamaš auto já toin ličij älkkeht puáhtám tuálvuliđ tävirijd te ferttiim pyerá seelgist tuálvuđ tävirijdân smietâi lâi lopedâttâm puáttiđ išán kuulâi tävirij pakkaamist já čurgiimist tijme lii kyehti suorgânij já kejâstij tiijmán ko uksâkiällu čuojâi lâi tuođâi-uv mestâ jo kyehti ferttee leđe lehâstij uuvsâ já lâi ucánjihhii mielâmield tuáivuttáin almaakyevtis tust mielâ váhá savâstâllâđ munnuin mut lam eidu varriistâlmin kale jiem oostâ savâstâllâđ jis tust ličij tuše uánihis puudâš muoi väivid tuu kuhháá láán sárnumin avalii väldikoddeest sittágin jurdâččij mun tääl ááigu savâstâllâđ takkâ sun eeđâi jeđe peškâlij uuvsâ kiddâ almaakuáhtás njune oovdâst sun muuštij eenis kote ain lii koččom leđe ustevlâš ulmuid muuštij meiddei maid kullui mottoom okko tassaaš ko suu kuvlân lijjii iällám mormonih lamaš nuuvt siđhes ulmuuh et iä vala kuálmád keerdigin oskom et ij áigum siigijn savâstâllâđ hormonih smietâi mun lijjimgin porgâmin mulijdij jiešalnees tuoh posâlduvah vala kolgii mašinist áigáá keččin čuojâi oppeet uksâkiällu kii pilmáid teehingis tääl leš puátimin muu uáivi jorgettiđ jurdâččij já lehâstij uuvsâ eeđâi tun te lijjih-uv lam jo jorgettum eelijn eidu jehovatuođâšteijeekyevtis luáštám siisâ povvâstij tust jo uđđâ viste čoovdâ koijâdij tot tot vala koolgâi mun tom lam tánávt vájáldâttâm ääši vuálgám tállân elâččiđ tobbeen aassâmtoimâttuvvâst fáárun vâi vuárdáh-uv tääbbin porgâđ maidnii vala tääbbin jis must koijâdah te puávtáččih kale porgâđ-uv viišah te nuuđhâ tyeid koopâid já taldrikijd moh láá kievkkânist peevdi alne vala tuon kaasâ siis jiem lappuu kuhháá puávtámhân porgâđ-uv te huápubeht pesseen kyeddiđ tävirijd vyeijilij pyeráin aassâmtoimâttâhân čoođâ puovtij njuolgiđ mut tobbeen ij uážžum pyeráin vyeijiđ pajanij já laiđij pyerás tassaaš ko peesâi hävdieennâm nube äiđiuuvsâst olgos ij innig lamaškin kuhes mätki kuođij pyerás aassâmtoimâttuv oovdân jeđe moonâi siisâ čokkái tot siämmáš almai kiäin lâi ovdil-uv jo savâstâllâm peeivi tuáivuttij čalmerepčâlmist sun jo čielgij et lâi puáttám čovduu viežžâđ lah-uv tun varriimin tuon neeljištáálun nuuvt toh lopádâllii ko tot čoovdâ macâttuvvoo-uv esken vuossaargâ vuálgá ässee esken itten lii mottoom ruátálâš maht täälgis mun talle finniim čovduidân vuossaargâ jis puáđáh te talle čovduuh vissásávt-uv láá jo macâttum vuossaagâhân lii-uv esken máánu vuosmuš peivi almai joođhij ubâ okko kale oro monâmin puástud palijdij ko poođij olgos aassâmtoimâttuvâst vyeijilij maassâd táálu kuuvl lâi siste lâi vala kiessâm motomijd taldrikijd já koopâid muččâdávt páppár siisâ já lâi eidu nutkâmin taid kaasân puávtáh-uv joskâđ kiesâmist taid liitijd pápárân eeđâi ko peesâi uuvsâst siisâ mon áármu tiet hirmástui tun ááigugin varriđ čovduu esken vuossaargâ áásá mottoom ruátálâš kote vuálgá-uv itten esken ton visteest vuoi p- pallâguođij tiet lah tággáár pargo porgâm jiem mun nuuvtkin eđâččii kale tohon puáttee ohhoost-uv vala kiergân nuuvt kale tääl tun karttih teehin tušij tiet puáttiđ keejâi já oroi váháš áigáá joskâ jiem mun osko et lam tušij tiet puáttám pyevti vyelgiđ onne kuusnii váhá juhlođ tom et finniih uđđâ viste tun lah jurdâččâm muoi láin juhlomin jieht veik ton ravintolan mii lii ton tuu uđđâ táálu aldasijn kalehân muoi pyehteen kustoo mana mudoi-uv liijkás ennuv mut manos te taan tovváá mun peesâm eeni piävdán ij taarbâš jieijâs ruuđâid kulâttiđ tohon kolgâččij pajalân pieijâđ smietâi muu pihtâseh-uv älgih leđe pakettist ko lijjim maka onne varriistâlmin kale pyereest tuhhiih tienuuvt-uv toi pihtâsijgijn ele jurdegin eidu čurgim tääbbin já lam aaibâs kovjâttum ferttiim vala mottoom kaasâ kiškođ áávus jis manneen vistig váhá purâdiđ ko must lii nuuvt nelgi kullui lii picca tyebbin jieŋâskääpist tom jiem innig äälgi jieš liäibuđ hijvá vájálduvá povvâstij taldrikeh kale láá jo pápárij siisâ kiessum rammuustij tot häittid skääpist taldrikijd taid tommittáá puáhtá luoihâttistiđ mungin kale lah ostâm purâdiđ ko lii maka lamaš nuuvt huáppu pahudistij visteest purâdempevdi lâi stuorrâ laasâ pellâst mast ooinij pyereest olgos muorâstâhân já keejáin laasâst olgos lâi tuođâi-uv puáttám ko jo ovdil viiđâ lâi aaibâs sevŋâd kaavpug tälvi lâi kuittâg nuuvt ereslágán ko tälvi olmâ tälvi kale ij kaavpugân mielâst puáttámgin lâi joskâm myettimist ko já moonáin olgos oroi čuovâmin čuuvtij kirkkádubbooht ko táválávt tyest hävdieennâm čoođâ koijâdij taarbâš karveđ tyebbin kukkeláá jiem kale mielâstân ehidist tobbeen hävdieennâm peht jođe eeđâi mun puávtám väzziđ váhá pirrâ-uv tot muu häittid et jaamišeh vala kummâttâlškyetih vâi maid povvâstij tieđe poolâm-uv vâi maid mut tot juurdâ lii váhá ilgâd peri te kale mun tuu suoijiim eeđâi já oppeet poovvâstij njálgáht tyestilmettumvuotân oovdâst lâi kuhes jono mon majekiäčán já passijn čuážžuđ tot ij ovdánâm ollágin já mielâst sun kolmui toos smietâi et ličij liijká-uv kolgâm nutkâđ vala nuubijd lieggâ sukkápuuvsâid juálgásis tääbbin näävt kuhháá kalga vyerdiđ koijâdistij ko tohon lyeštih tuš tiätumere siisâ čielgij nuuvt smietâi sun lâi jo ovdil-uv kuullâm smietâi ovdebijd krouviehidijdis ij kuássin lamaš oinum jono taat tiäđust-uv ferttij leđe váhá ereslágán päikki čielgij olssis já keččâlij njuškođ jieijâs liegâsin jono kesiškuođij ko ravintolast poođij olgos stuorrâ juávkku vissâ monâmin kuusnii juhlođ eeđâi toskádij já ruvvij kääibis kieđâidiskijn koolmâs kale tarbâšâm lieggâ juhâmuš tun halijdah koijâdij stuorrâ koopâ tievâ hiämáskij tääbbin lah teejâ ij jiešalnees tiättám puohlágán siävuttâsâi noomâid ige sun tom kehtidâm mieđettiđgin muuštij faallâm peljitalhâsjuhâmuš já tiilái tom kuittâg váhá lieggij alne kuittâg jieh innig kolmuu eeđâi já kiškoi jo tohon mielâst lâi suotâs tánssáđ čuuvtij hitrub ko mottoom äigi tassaaš maŋa peevdist čokkáádijnis smakkij juhâmuš lasâstis já keejâi pirrâsis mielâst taat päikki lâi kuittâg-uv mottoomnáálá ereslágán ko krouvi sun eeđâi já čaaitij mottoom piävdán povvâstij oinui mottoom puárrásub almai kote oođij čokkod vissâ váhá vaibâm juhlomist moijái paasij keččâđ maht tibi te äijihân kiävá poođij äijih skippáár-uv kote keččâlij cuvnâđ taam mut taat ij orroom koccáámin taan kuáhtásist nubbegin orroom aaibâs čiälgus lemin pottii forgâ jo pevdipiijgáh-uv keččâđ já viijmâg vala uksâvahtâ-uv meid keččâlij cuvnâđ suu mut ij finnim äijih koccáđ sun viežâi iše já taah kyevtis laiđiistáin äijih käŋŋirvuáláin olgos te tom já iävá innig viiššâm čuávvuđ smietâi et lâi-uvsun tággáár tot táválâš ravintolaeehid kost ulmuid ferttejii olgos kyeddiđ ko jiejah iä innig áppádâm väzziđ jurdâččij vala juuhâđ maidnii eres juhâmušâid koskâldutij suu jurduid takkâ taat lii aaibâs pyeri västidij tuubdâi et váhá sun vissâ kielestij tääl sun ij nuuvt hirmâdávt lijkkum taan juhâmušân mut tot tobdo et kolgâččij vuot koijâdâlškyettiđ eres juhâmušâi noomâid já čäittiđ tuávkkivuođâs oroi nuuvt unohâssân sun taan tovváá halijdâm čäittiđ tietimettumvuođâs te jurdeđ et taat lii muu mielâjuhâmuš smietâi oroi nuhâmin liijkás-uv huápust lâi tääl čielgâs et puáđáččij vistig satâččiđ viste kuuvl kale jiem ááigu ohtuu tuon hävdieennâm čoođâ kaskoo iijâ jotteeđ hirmástâlâi taarbâš puáđám tuu skipárin keejâi haavdijd já suu mielâst toh lijjii imâšliih iho haavdijn lâi suámálâš suoivâ tego jyehi hävdi ličij halijdâm muštâliđ jieijâs mainâs mottoom sunjin omâs ulmuu elimist já tast maggaar olmooš ton saajeest viällái mun váhá poolâm tääbbin tääl iho eeđâi pyevti väzziđ tyebbin pirrâ taan tovváá keejâi suu čalmeh lijjii lieggâseh poolâ tuubdâi mon nanosávt kietâ tollij suu kieđâst čarviittâsâst ij tarbâšâm poollâđ innig masten ij kuittâg hävdieennâm kummâttâsâin illá tuostâi keččâđ poolâi et lâi nievdâmin já et taat puddâ mahtnii kuásnii nuvâččij eeđâi joskâdávt já čarvij suu čovgâdávt jieijâs vuástá koijâdij lah-uv mučis eehid joođhij lii kuulâi jiejâs etâmin já tuubdâi njävilijd čagalditmin jieijâs muáđuid cummâlij suu kuhháá já lieggâsávt tuubdâi jieijâs luholubbon ko kuássin mut nube tááhust suu čuávjist lâi suámálâš tobdo sun ij lam hárjánâm leđe iho hävdienâmist tääl povvâstij já tollij kieđâst kuittâg halidâm tääbbin hävdienâmist meddâl hävdieennâm čoođâ viistán oroi kuittâg-uv taan tovváá lemin liijkás-uv uánihâš ličij puáhtám jotteeđ tánávt vala-uv kuhheeb määđhi iä meendu ennuv tarbâšum váháš ááigán siisâ vâi halijdah-uv jo jieijâd viistán koijâdij ko suoi poođijn táálu šiiljon kejâstij tijmásis bussi lii eidu moonnâm annaam ääigi čalmeest nuuvt tárkká ijâstâllâđ tuu sohvá alne ij lah kale pääihist mut jiem osko et tot hirmâdávt häittidgin västidij jis jiem kiässán tast muštâl te ij kihheen tast kuássin maiden ubâ tieđegin kuittâg tot nuáidiákku lah tääl innig keččâmin uksâpellâst luoštij kieđâ ko nuuvt táátui mut ko jiem finnii uuvsâ tánávt áávus luáštáččii muu kieđâ váháš ááigán moijái vala maidnii puurrâđ teikâ juuhâđ ovdil uáđđám koijâdij vyeššeen-uv veik tejâkoopâ kale vuoššâđ-uv joođhij oppeet luoihâttiđ liitijd ko muu liteh láá jo kiessum pápárân nuuvt siämmást jo lappui kievkkânân pieijâđ koopâid piävdán eeđâi fakkist suu tyehin já toppij suu jieijâs vuástá te muu mielâst oro et puávtáččim uđđâsist koijâdiđ tom siämmáá koččâmuš maid jieht-uv koijâdim finnim talle čielgâ vástádâs kuullâđ tom koččâmuš vala ohtii lah valagin aaibâs vises kuullim-uv tom olmânáál tobbeen korrâ laarmâst tun kuullih olmânáál tun tom tiäđáh joođhij mun västid ovdilgo tun koijâdah luáštádâđâi idduidis oolâ oovdân já tollij kieđâid jieijâs kieđâst naalijn mun koolgâm tust koijâdiđ leđe muu nieidâskippáár jis tun keerdi jieš tiäđáh maid tääl halijdah te muu vástádâs lii et kale halijdâm halijdâm-uv toppij sollâsis já njavhâdij taan vuoptâid ij vala kuássin lam lamaš nuuvt lieggâ tobdo ij uážu kuássin nuuhâđ culijdij tun uáđđiđ muin siämmáá loonjâst koijâdij sohvá alne ij lah pyeri uáđđiđ jiemge višâččii moonnâđ loonjângin uáđđiđ mun tuostâm västidij ubâ iijâ ko tun uáđáh povvâstij mun škorijdâm ain nuuvt iätá jo et must lâi miinii puácuvuođâid čuddust tot lah nuuvt varâlâš eeđâi raahtij seeŋgâ já jieš vaaldij skääpist madrâs olssis uáđđáin veik ij liččii aaibâs vala maaššâmgin iijâ tuáivuttij iijâ tunjin-uv kullui nube peln loonjâ ij puáhtám pieijâđ vala čolmijdis kiddâ taat lâi lamaš nuuvt eromâš peivi keejâi syele olmooš ferttij leđe iimâš suu elimist tuubdâi jieijâs nuuvt luholâžžân mut nube tááhust sun ain tarbâšij ääigi toos-uv et piäsá uápásmuđ eenâb várás suu mielâst ulmuid lâi-uv servuustâllâmäigi adelum pajedij uáivis já keejâi lah-uv vala kocemin pissii uáđđiđ jyehilágán aašijd mungin uáđi vala jyelgih nuuvt kalmojeh tunjin nube lovduu eeđâi já pajanij tom viežžâđ jieh tun taarbâš viežžâđ nube lovduu tun muu juolgijd hiämáskij sun ij lamgin vuárdám illá tuostâi västidiđ mut sun kuulâi jieijâs etâmin puáđáh-uv talle teehin vâi seŋgâ lii stuárráb västidij tun teehin muu kuuvl pajanij várugávt já smietâi vala ohtii maid jiešalnees lâi porgâmin lâi aaibâs tego naharistväzzee sun huámmášijgin sun viällái paaldâst kale tust jo láá-uv kolmâ jyelgih eeđâi poođij alda já suu njävileh čaŋaldittii muáđuid čalmeh lijjii muččâduboh ko kuássin ovdil já tuubdâi aaibâs alda jieijâs vuástá lâi mielâst njaalgâ váhá piškeris haajâ tun tuárgistah tust lah pyeri lii hirmâd pyeri mut taat puoh lii tábáhtum nuuvt fakkist jiem tieđe maid mun halijdâm kalehân muoi láán váhá tego servuustâllâm jo kuhheeb ääigi muu mielâst must lii tääl nuuvt sujâlâš tobdo já nube tááhust lam hirmâd luholâš lii nuuvt pyeri tuu alda mun lijkkuum tunjin culijdij piälján mun-uv tunjin västidij tuubdâi poksâmijd jieijâs poksâmij vuástá vuojâdij siste já tuálvui suu tuubdâi maht vaaldij suu lieggâsávt já vuáimálávt ij innig epidâm maid sun halijdij áigáá keččin keejâi já njavhâdij linnásávt suu vuoptâid mast mun poolâm et puoh taat motomin nohá já et tun jieh innig lijkkuugin munjin lekken innig tieđe muu alda čolmijd ittii konnjâleh eeđâi já cummâlij konnjâlijd meddâl kalgeen navdâšiđ já leđe kijttevááh tast mii munnust tääl lii koolgâ tääl jurdâččiđ puátteevuođâ iänge tomgin mii lii munnuu elimist moonnâm äigi tom mii ulmuu elimist sáttá moonnâđ puástud huolâi äigi ij lah tääl lii tääl kyeimi kuáimán tot kale mieđettij áigáá keččin sun kuldâlij täsivis vuoiŋâm já keejâi mon muččâd lâi uáđidijnis pottii syele mottoom kooskâst veik sun ij lijjii tom aaibâs vala halijdiđgin poođij mielâst liijkás-uv huápust lâi pieijâm tiijme čuoijâđ já suoi koccáin toos iiđeed eeđâi já cummâlistij iiđeed eeđâi já moijái tuubdâi jieijâs nuuvt luholâžžân tääiđi ostâđ puurrâđ iiđeedpitágin kullui etâmin já pajanij seeŋgâst tust kuusnii huáppu koijâdistij lopedâttâm moonnâđ squash spellâđ ovttáin skipáráin tun puávtáččii moonnâđ tohon mottoom eres tovváá kale mun tääl vuálgám ko kerd lam lopedâm viišâ sunjin puoh taam čielgiđ elâččiđ vala jieččân visteest viežžâmin spellâmpiergâsijd kiesâi iiđeedtaakis jieijâs pirrâ já moonâi viäskárân keččâđ vuolguu já rahttâttâm sollâlistij tunjin olssâd ko paaccih mun tuođâi-uv poolâm et mun lam vala-uv nievdâmin lâi nuuvt mučis naver mast lijjim aaibâs liijkás luholâš et miinii vala tábáhtuvá já et kiinii vala tuálvu meddâl puoh taam mon esken láán feerim kihheen ij tuálvu munnust taam meddâl kuássin moijái ustevlávt já vala cummâlistij ovdilgo lappui olgouuvsâst vuossaargâ huikkái vala ovdilgo lappui paasij viäskárân jávuttáá kuldâliđ ij tääl tiättám maid sun ličij kolgâm jurdâččiđ esken vuossaargâ ij jo onne teikâ majemustáá itten lâi vala oholoppâ siste tuubdâi mottoomlágán kuárusvuođâ ij lamaš aaibâs vises maggaar tobdo tot lâi tááhust tot lâi lukko mut nube tááhust tot lâi taggaar ahevis tobdo et sun ij tääl lijjii mahten halijdiđ pääcciđ ohtuu ij kale liččii kolgâm unohistiđ tánávt já tubduđ tággáár kuárusvuottân lâi tábáhtum uánihis ääigist nuuvt ennuv et sun jieš-uv koolgâi váháš áigáá tom suddâdâllâđ tääl sust lâi kuittâg sääni et suoi servuustâláin já tot merhâšij sunjin hirmâd ennuv tot adelij sunjin vissásub tobdo et ääših lijjii tääl oornigist sun ij tarbâšâm poollâđ tast et monâttičij ahevis epivisesvuotâ lâi-uv jo kivsedâm suu aaibâs liijkás kuhháá vonâttâlâi lääškiht já moonâi riišon lâi pááccám liijkás uánihâžžân puunjâi čääsi nuuvt kummeen ko suu liške killái já adelij čääsi kulgâđ kuhháá jieijâs oolâ sun tarbâšij tääl kume čääsi mii putestij suu jurduid já adelij sunjin taggaar tobdo et tot mii esken lâi tábáhtum lâi tuođâi-uv putes já fiijnâ äšši oovdâst sun kuittâg ooinij eenis váárutmin paas maailmist já ton viettâlusâin já killáámušâin lii kustoo vájálduttâm jieijâs pänikuustâ huámmášij ko kuškij jieijâs stuorrâ siholdâhân nahettij pänikuustâ lavkkâsis et puávtáččij adeliđ tom maŋeláá juuvâi rišo maŋa iiđeedteejâ já smietâi elimis mii lâi fakkist muttum nuuvt čuuvtij sun ličij kale tuáivum et ličij puáhtám váháš ááigán pääcciđ suu kuuvl kuittâg ton ááigán et suoi liččijn puáhtám oovtâst puurrâđ iiđeedpitá mut nube tááhust sun smietâi jo sunnuu ohtsii puátteevuođâ já arvâlij et tagareh-uv iđedeh kale puáđáččii sun smietâi et ličij hitruu väldiđ motomin pááikán keččâđ eellim mut nube tááhust lâi lädikandâ já kaavpugist šoddâm ige lam ollágin vises maid ličij elimist ubâ jurdâččâmgin arvâlij et anaččij taggaar eellimvyevi puoh maailm stuorrâ kulttuurij paaldâst ohtâkiärdánin já motomin váhá tuávkkin-uv já nuuvtpâ sun ij kuittâg aaibâs vala iävtuttâmgin maiden ij innig killám lâi nuuvt ahhev et sun tuolmâstij pyeráinis kuuvl lâi pääihist eeđâi ááigui sollâlistiđ mut oroi kiäsádâtmin še västidij mut sun lâi mahtnii murâšlâš já joskâd ige orroom peerustmin nuuvt ennuv puátimist hyenes ááigán koijâdistij tállân tieđe vissâ haalijd et lam täst luuhâđ teentin leđe ohtuu váháš áigáá ettim et uáineen vuossaargâ tuu pänikuustâ eeđâi himettistij takkâ tuos peevdi oolâ tom kuittâg-uv nievdâmin tuše mučis nahhaar oovdeb iijâ ij jiendâm maiden keejâi laasâst olgos mun vyelgiđ meddâl koijâdij tiäđáh tun jieh tieđe já kiäsádâđah mun jo váhá poollim-uv lijjim tuávkki ko jiem viettim taam ovdil vuálgám tiervân peškâlij uuvsâ kiddâ teivâdem lâi pááccám uánihâžžân ige innig halijdâm tohon pääcciđ sun tuubdâi jieijâs mánálâžžân tuávkkin já suddogâssân ige tiättám mii tain tobdoin lâi viärráámus kuássin kuássin lijjii kolgâđ tom porgâđ kaađâi lâi aaibâs tego ij lijjii halijdiđ muu uáiniđgin ferttee vissâ leđe miinii váddun pesâdijnis čiärui pyeráluoddâ moonâi meeci čoođâ iäge tobbeen lamaš nuuvt ennuv ulmuuh kulgii suu čoolmijn já sun keččâlij sihostâllâđ taid meddâl sun tieđij et mottoom suujâ tiet lopádâs ij lamaškin olmâ lopádâs lamaškin halijdâm suu olssis nieidâskipárin lâi tuš fillim já tájuttâm suu já tastmaŋa puoh toovâi-uv kustoo oovtâ sujâttij jieijâs et lâi lamaš nuuvt jollâ já viettiimettum lädikandâ posádij kuássin huolâ kale olssân lädikaandâ lopedij olssis smietâi mondiet jiešalnees lâi miettâm iävtuttâsân ton juolgij lieggiimist keččâlâddâm tiet tiätuäŋgirvuođâ tiet lâi-uv tot liijká-uv tondiet et lâi sunjin nuuvt aldaaš já tehálâš ij máttám toos västidiđ finnij uđđâ viste čovduid čoođâ lâi puoh uánihumos mätki varriđ já meridij et ij vázáččii oovtâgin paijeelmiärálii meetter nuuđhâi pahvikaasâid pyerás oolâ jeđe laiđij pyerás hävdieennâm čoođâ tobbeen kale ij viiššâm ige uážžumgin ferttij tääl varriistâllâđ ohtuu ij lamaškin puáttám sunjin išán tego lâi lopedâm já puoh taan maŋa ličij vuolgâttâm suu maassâd jis sun ličij-uv puáttám juuđij hävdieennâm čoođâ sun kuulâi jieijâs tyehin ulmuid puátimin kejâstij maassâdkulij já sun ooinij kukkeláá olmoošjuávhu lâi saatâšmin mottoom kisto háávdán sittágin jurdâččij já lasettij liävtu ij lamaškin huámmášâm keeđgi luodâ alne moos suu pyerá räätis njalahistij já nuuvt ubâ pyerá kománij hirmâd ratânáin lâi tot et suu kattileh kirdâččii kaasâst olgos já levânii pirrâ hävdieennâm pálgá sittágin peesâi njäälmist vilpâstij majaskulij já ooinij ain olmoošjuávhu mii luhhoost jorgettij hävdieennâm nube kiäčán esken surgâd ličij-uv lamaš jis tot ličij puáttám tohokulij kost nuurâi vaskâmist tävirijdis tääl kustoo lâi taggaar äigi et puoh moonâi puástud mii jo puástud puovtij moonnâđ ulmuu elimist lehâstij jieijâs uđđâ viste uuvsâ lâi mahtnii hirmâd jo eromâš luho tobdo kuhes ááigán tot uáinus mii tobbeen vuordij hirmástutij suu viste lâi aaibâs tievâ kuárus puttâlijn moh lijjii leggistâllum tuohu teehi kattilkassâgin ij šiettâm kuussân siisâ puttâlij kooskân ferttij kyeđđiđ tom viäskárân já mudoi-uv muottuuloopah maid ij ton huápun lam kiergânâm sikkođ meddâl kattilijn sudâškuottii já kulgii láddun viäskár lättei tuon čääsi forgâ smietâi já nurâškuođij vistig puttâlijd kale láá vissâ lamaš veik magareh tuáluh já juvâlmeh sun hirmástâlâi ohtuunis lâi nuurrâm puttâlijd lättest já peevdij alne sun kaartâi tuálvuđ vittâ lastikseehâ tievâ taid meddâl olgos finnij kale váhá ruuđâ-uv ko toh tohhejii káávpán lonottâssân já ruttâ sust ij lam mudoigin meendu valjeeht et jis ton ääšist šiev peelijd koolgâi uuccâđ te tot lâi eidu tot smavvâ ruttâpittá lâi meiddei nuuvt assaas koovjâ vyelni et tom koolgâi vistig čurgiđ ovdilgo tobbeen puovtij asâškyettiđ imâštâlâi maggaar olmooš tääbbin lâi aassâm já mon kuhháá viste lâi lamaš čurgiihánnáá ko tast lâi šoddâm tággáár tuolvâ puvre lasseen siste lâi tubbááksuovâ haajâ mii ij orroom vyelgimin mahten lijjii tievâ kuorriihánnáá kunnâkoopah já ohtsii kievkkânist uáinojii tuolvâ liteh peevdij alne stuorrâ leeijin ij orroom kulâmin kiässán kaađâi varriimis nuáidiááhu kuvlân lâi lamaš kuittâg toin naalijn suotâs et táálu lâi lamaš putes jis ákku jieš ij lamaškin nuuvt hitruus olmooš lâi kyehti peeivi kuodâččâm tävirijdis uđđâ vistásis já čurgim já putestâm jyehi nurhe sun lâi vaibâm mielâst oroi et sun lâi jieš tuolvâm varriimist já puohlágánijn nyeskis aašijn moh sunjin lijjii tábáhtum sun lâi kuittâg meridâm et taat ferttij leđe loppâ eenâb sun ij innig killááččii uápásmui meiddei uđđâ naaburijdis lijjii mielâst aaibâs hitruus uáppeeh povvâstii váhá ko laaitij stuorrâ turde uđđâ vistestis lijjii ton mielâst et puohân kale olmooš hárján sij-uv lijjii hárjánâm ige kihheen innig viiššâm kievkkângin čurgiđ kale viišâi pääđih lijjii kuškâm já turrâgâm já motomijn vuot lâi salgâ ponneest mii lâi kuáppum ferttij vistig käsittiđ já škuljiđ já tastmaŋa poossâđ kuovttijn čassijn já vala toideđ kale halijdij iärrásij-uv iše já luhhoost sun tom uážui-uv loho jođeškuođij ain eenâb uđđâ naaburijdiskijn mii lâi-uv sunjin pyeri mielâst lâi puoh hitruumus suu aassâmskipárijn luuvâi laavâ já suin eelij maŋgii čuoigâmin juhlomin elleekuuvijn já moddii vala lâi läddlâš mut sun ij kuássin povvâstâm ige pilkkedâm sämmilijd lâi taggaar kote ruokâsmitij uuccâđ jieijâs pálgá já lâi ton uáivilist et jis miinii aašijd lâi taan maailmist puástud te olmoošhân puovtij toos jieš-uv vaiguttiđ eidu taah säänih adelii-uv ruokkâdvuođâ lekkâđ njäälmis taggaar-uv saajeest kost sun ovdil ličij čokkám jávuttáá amas kihheen nabdeđ suu mahtnii tuávkkin jurdâččij maŋgii já puoh tom mii sunnui lâi tábáhtum huánášij jieijâs ton keežild et lâi oskom nuuvt čalmettemeht lädikaandân já murâštij et lâi lamaš liijkás-uv mietimielâlâš já oskom lopádâssáid sun kuássin puáđáččij tiettiđ tomgin mondiet toin naalijn roosâi et poođij alda táátui suu nieidâskippáárnis jeđe vuot kaaidâi te taat lâi eidu almai vyehi vigâttiđ nisonijd jeđe iđedist patâriđ tááhust sun kale tieđij et eidu lâi tot kote lâi máttááttâm suu čuážžuđ jieijâs juolgij alne já piergiđ stuárráb-uv maailmist ko päikkisiijdâst sun motomin moddijn sänipeelijn muštâlij maidnii mut veik ij tiättámgin maht ääših tuođâi lijjii lâi ton mielâst et toos ij kannattâm tarvaniđ ige ääši tađe eenâb murâštiđ maailm lâi tievâ hitruus kaandâin já kale motomin tot-uv peivi puáđáččij et kavnâččij kiännii olssis algâ tien visteest lâi-uv nuuvt váiváá tast šoodâi šiev aassâmsaje šoodâi taan saje siälu kote tolâttij soojijd čurgâdin já kote mudoi-uv pyereest piergij eres ulmuigijn puovtij tääl ain eenâb joskâđ ahevušmist liijká-uv lijjii ääigih et jurdâččij tot lâi talle ko miinii aašijd moonâi suu elimist puástud nommâ šoodâi toin naalijn sunjin negatijvâlâžžân veik sun pyereest tieđij-uv et ij sun toin naalijn jurdâččâm lâi lamaš sunjin maaŋgâ-uv tááhust positijvâlâš äšši kuittâg jooskâi elimist kuvlân ige innig oinum lâi finnim vuosmuid oppâmpuátusijdis já kejâdij taid kale ij puáđi mihheen sun smietâi já sämikielâ olespiäiválâš luuhâm keevâi lussâdin árvusaanijd kale lâi tutâvâš uápui tiethân sun lâi teehin puáttám-uv mut suomâ uápuh kale lijjii moonnâm váhá eresnáál ij majemui aaigij lamaš nuuvt äŋgirávt čuávvumgin suomâkielâ luvâlduvâid motomijd keerdijd ko sun lâi iällám tobbeen sun lâi annaam huolâ tast et ij čokkám aldagin kale luvâškuáđám tuše sämikielâ suomâ luhâmijd talle motomin meridij ko lam aaibâs vises tast et tobbeen ij čokkáá kihheen kote muštoot muu talle sátáččij leđe eenâb äigi suomâkielâ luhâmáid tuubdâi et sun lâi toohâm šiev miärádâs keerdi sun tuubdâi jieijâs olmâ sämmilâžžân kaavpugist sun ij tubdâm et ličij kullum juávkun já mudoi-uv tot lâi čáittám korrâ muáđuidis eidu talle ko sun ličij tarbâšâm enâmustáá cage tiet koskâ suomâkiel luhâmijn saatij tääl toohâđ pyere stuorrâ maailm hiärváávuotâ ij lekken uáivildum sämmilâžžân smietâi ohtuunis sun smietâi-uv tom maht ličij piergim jis ij liččii lamaš sunjin nuuvt läđisváimulâš sun ij kuássin puávtáččii kijtteđ nuuvt ennuv ko kolgâččij lâi maŋgii iällám keččâmin já veik sun lâi-uv čuuvtij puárrásub ko sun lâi kuittâg-uv lamaš stuorrâ torvon sun lâi hirmástâllâm tom-uv et ij sämikiel oppâpiirâs kaavpugist lamaškin puoh pyeremus tiätu kale lâi mut kielâ ij kullum kosten eres saajeest ko luvâlduvâi ääigi já aktijvâlâš kielâtáiđu muttui-uv forgâ passijvâlâžžân huámmášij et turvâstij ain eenâb suomâkielân já sáárnui tom jo sämmiláid-uv kale kolgâččih moonnâđ mottoom mánuppajan teikâ lâi ravvim uccii sämikiel hárjuttâlleid jis mii oroi piälján šiev juurdân lijjii siijdah moin ucceeblovo kielâ lâi-uv váldukiellân já eidu tággáár pođoimaailm tääl tarbâšij-uv puudâhân puávtáččij labdeđ jieijâs oppâmijd-uv smietâi ige mihheen tobbeen feerejum äšši mahten huukán monâččii sooitij já forgâ tobbeen poođij-uv tiätu et sun pesâččij tohon kuittâg tieđij et sun puávtáččij motomin leđe uápisin uđđâ uáppeid kiäh siämmáánáál uccii jieijâs uđđâ pirrâsist tot kuhháá vuordum hárjuttâllâmpuddâ lâi älgimin lâi rahttâtmin tavas vuolguu várás sun kuldâlij lädiuáppeid taah toskádâllii tom et ko jieijâs syergi pargo ij táttum mahten finniđ mottoom lâi karttâm ruttâvänivuođâstis lasâpoossâmpaargon já mottoom vuot lostâjyehhen já luhâmeh urruu vonâmin kale lâi hárjuttâllâmsajestis luholâš lâi mielâst aaibâs šiev määđhi keččin pääihist-uv ij meendu alda mut ij liijkás kukkengin jis ááigui elâččiđ eeji já eeni kuvlân sun kuittâg lijkkui toos et sust lâi rijjâvuotâ meridiđ jieš jieijâs aašijn uážui jo-uv tipteđ teikâ tom uážui kuorriđ já tuálvuđ tävirijdis vuárkán et ij tarbâšâm mäksiđ lááigu ko peri täävvirvuárhást ááigui tipteđ jieijâs viste ko tieđij et puáđáččij eelliđ kaavpugist motomij tentij tiet sun lâi kuittâg adelâm tiipšon kote pisoččij kaavpugist ubâ ton ääigi ko sun jieš lâi meddâl uksâkiällu čuojâi lii-uv kustoo puáttám viehâ tooláá jurdâččij ko moonâi lekkâđ uuvsâ hiämáskij ko ooinij čuážžumin uksâpellâst ij lamaškin uáinám taam kuhes ááigán jiešalnees ij vala ohtiigin taan uđđâ visteest tego taat ličij ollásávt lappum ko ij oinum kuássin innig oppâmpirrâsistkin mut ij innig lam koijâdâllâmgin maid tääl poorgâi eeđâi vyeligâš jienáin västidij já lâi váivášum lah iällámgin joođhij tungin jiem lah sattum teehin ovdil te poottim uáiniđ tuu uđđâ viste keejâ tääl tääbbin nuuvt ennuv lah uáinámuš mun lam jo tääbbin aassâm tuu kale talle varriistâllâm maŋa mut tastmaŋa jiem innig tun kavnih muu koijâdij jiešhân muštâlih talle ovdil varriimâd nuuvt mieđettij ij lam maggaargin mielâ älgiđ savâstâllâđ sunnuu oovtâstorroom lâi jyehi tovváá nuuhâm hyeneeht já tot ij ton suujâst mahten kiäsuttâmgin ij innig áigum jieijâs tájuttiđ sun ličij uáinám et ličij jo tállân huámmášâm tom jieš-uv já vuálgám mut paasij váháš ááigán čokkáđ must váhá äšši-uv čielgij te varriđ kaavpugist meddâl máádás kaavpug lii munjin nuuvt kärži himettistij sust ij lamaškin toos etâmuš sun šoddâm koijâdiđ tomgin maid tobbeen mäddin ááigui porgâđ toovâi sunjin tääl aaibâs oovtâ sun kuittâg tieđij et puoh tot mii sunnuu kooskâst lâi lamaš ton uánihis áigáá lâi lappum ige tast lamaš innig mihheen stuorrâ merhâšuumijdgin puoh lâi tuše sattum já tábáhtum aaibâs tego mottoom pärtti puátá ulmuu oovdân já moos ij olmooš maiden vaijaam lah oinum luvâlduvâingin joođhij lahkin pahudistij já joođhij tävirijdis nuurrâm joskâm mottoom pajan suomâkielâ luhâmijd čielgij toos miinii suujâid-uv koijâdij jiem kuulâ lädimaailmân eeđâi já nuuđhâi kirjijdis laavkân tun kuusnii vuolgâdmin koijâdij vuálgám tohon vissâ taha tunjin aaibâs oovtâ finnim hárjuttâllâmsaje lii šiev äšši lii-uv tast aaibâs luholâš jiem puáđi teehin innig luuhâđ čielgij na moonâ talle tiervân eeđâi já keejâi toin naalijn et ličij pyeremus vyelgiđ tun-uv tiervân eeđâi já livkkâlij uksârääigi suu čalmeh lijjii murâšliih tuáivui jiečânis et motomin kavnâččij olssis tom maid jo lâš lamaš ucâmin-uv mottoomlágán ráávhu já rijjâvuođâ ličij halijdâm mahtnii išediđ mut toos ij vissâ lamaš maggaargin tárbugin ko jo kerd puoh lâi moonnâm tánávt ääši kuittâg tieđij sun ij kuássin puávtáččii vájáldittiđ čuojâi oppeet uksâkiällu lâi lah kiärgus vyeijiliđ kale kiärgus eeđâi já toppij laavhâid fárusis vaazijn aavton smietâi jo maid sun feeriiččij škoovlâ nubeluokkalâš mana čohčuv kuálmád luokan lii uáli persovnlâš ääigiájánâs mon sun lii algâttâm ive vuolgij joton nuuvt et ihe tassaaš kielâpiervâl jođetteijee máttááttij kuorgâ máccum lâi taggaar kirje mast lijjii koveh origamijn já tast suoi keijáin maali lâi tađe ovdil-uv juo algâttâllâm origamij máccum mut sun viežâi tiäđu vala lase kirjeráájust já riemâi máccuđ taid eenâb suu pääihist láá veikâ mon ennuu kuorgah kárbáh kapereh já piäivááloddááh lii lamaš juo muáddi ive škoovlâst já sun lâi tiäđust-uv eehidpeeivijd kielâpiervâlist ko tobbeen poođij saahâ kuorgâ máccumist lâi juo vájáldittám maht kuorgâ kalga máccuđ mut muuštij-uv tom jeđe máttááttij tääl kuorgâ máccum tááiđu lii vuálgus kost tot lii finnim meiddei algâalgâlâš noomâs-uv origami šadda kyevti säänist oru máccuđ kami päävir ađai máccuđ pááppár mallin láá ovdâmerkkân peenuv kuorgâ piäivááloddááš jna várás láá meiddei sierânâs origamipápáreh moh láá juo kärvisin neljihâš hámásiih finnee ovdâmerkkân puđâldemkaavpijn kunnijâttâm lii lamaš máhđulávt kälden ton origami algâalgâlâš jurdui et maccum päävir hokâttâl jiegâ lii pase já kunnijâttum šintolâšvuođâst kami kiävttoo nuuvt ovtâskâs immeelvuođâ kuvviimân ovdâm nissoon já almai ko luánduvuoimij tâi jiegâi-uv kuvviimân jieggâ putteest saje vuájálit paas jiegâid meddâl já merkkee pase saje moos kami luáštádât nuuvtkočodum tuhháát kuorgâ origamituákki puáhtá pasottiđ ovdâmerkkân uuhrâi muštoálttár origami lii tááláá ääigist eenâb-uv makkuutteijee puđâldem mast lii kuittâg immeellâš vááimus njuolgâdusah pyeri viggâmuš tot et kielâ čalluuččij nuuvt tego tot kulloo-uv sehe jienâduvâi šlaajâ já kukkoduv peeleest mut tot ij lah ain nuuvt älkkee láá motomeh njuolgâdusah main lii vaarâ miinii aavhijd čälidijn álgá čuojâhánnáá korrâ pustaváin k p t c ige g b d z veikâ eđâdijn tot jienâdâh kulloo-uv timesin kiehâ puoidâ tähti čohčâ caappâđ verdid k-jienâduv saanijn k andâ já ma k a te iäru kulloo lahtossaanijn kuittâg maajeeb uási álgá korrâ pustaváin nuuvt tego ohtuunis-uv lavŋe k uáti suáhi p äkki uáivičokke lii suijân tot ko jo tovle masa čyeti ihheed tassaaš algii čäälliđ návt anarâškielâ ige kihheen lah raskim tom mutteđ tot koolgâi sulâstittiđ suomâ kielâ jieh tieđe puátá-uv sääni loopân t vâi d k vâi g p vâi b ferttiih sujâttiđ tom kaavpu g kaavpu g ist tubbáá k tubá kk ist čááppu d čápu d iđ máttá t máttáá tt âm kulloo čielgâsubbon sääni siste puustav maŋa čálloo korrâ puustav veikâ jienâdâh oroččij-uv lemin čyeijee rasta ij rasda rähtiđ ij rähdiđ turâstâh ij turâsdâh mätki ij mätgi čohčâ ij čohžâ meiddei lahtospartikkâlijguin tot kin mun gin sii gis tot kis tot kân já kiäčusijn toi guin ergijdis kuin kyevtistaavvâlsâš sääni nube stavâlist lii e teikâ i te vuossâmuu stavâlist lii ige tälvi jävri täkki kähtee väldee lii uá-diftoŋgâ puáđi ige puäđi spiekâstâh lii iä-diftoŋgâ tiätá smiättá iätá kuáská tuše kyevtistaavvâlsâš saanijd jis i e lii kuálmâd stavâlist te čálloo návt kuálástiđ máttááttiđ nube stavâlist lii teikâ u te vuossâmuu stavâlist kullojeijee čálloo e peenuv ennuv erduu ettâđ skeŋkkâ penttâ terppâđ teikkâ veikkâ steikkâ ferttee taas lasettiđ et motomijn saanijn kulloo kuittâg eidu e ige eidu heeitug hersku meendu ij čalluu vuossâmuu stavâlist eereeb oovtâstaavvâlsijn saanijn lâi lâš vâi oovtâstaavvâlsâš saanijd moh pyehtih leđe meiddei kyevtistaavvâlsâš häämist puáhtá čäälliđ e-pustaváin-uv teik k tei veik k veik keejâ kei mut toin-uv kulloo eđâdijn tiet sáttá leđe älkkeb jis täid-uv čáláččij â:in čäällih meiddei lei leš vei tondet ko stavâlist ij maka kolgâččii leđe mut ko láá kuittâg säänih moin e tuođâi iättoo e ige ovd lep še te meid te lii čielgâsumos čäälliđ lâi lâš vâi amas â-jienâ šoddâđ taggaar sajan moos tot ij kuulâ čäällim tađemield maht tot kulloo ij táválávt kulluu ovdil h kyevti- ige neeljistaavvâlsâš sanij maaŋgâlovvoost lii kussâ te kuittâg kuus a h kandâ kaand a h tuppâ tuup a h karâstuv a h vuástáluv a h lii kuittâg kuurâh tot moin kamuvsyeinih cáimojeh saanijn kale kulloo âh karâstâh spiekâstâh falâldâh kiesâldâh párgáldâh savadâh já meiddei áŋálâh iärgádâh lávârdâh tuorâstâh táin saanijnhân ij ubâ kolgâččiigin leđe toin ko tai sanij suujâtmist tot láppoo karâst u v spiekâst u v falâld u v tuorâst u v lii sárnumist puáttâm majemui aigij tom muttum lii išedâm tot-uv ko ton stavâlist ij lah váldutiäddu eteh liijká ain-uv tuorâst u h tuorâst o h illatiijvâst kulloo sárnumist nube stavâlist kuhebiššááš vookaal kamm uu id pocc uu id kist uu id paih ii jd kandááid ohh oo id tää id t oo id máttáátteij ee id mut oroččij lemin älkkeevuođâ tiet vuovâs et tágárijn soojijn čalluuččij ain uánihis vookaal veikâ talle kal taah häämih šaddeh motomijn saanjin siämmáálávánin ko maaŋgâlovo akkusatiijvah mut ij kuittâg taarbâs tom smiettâđ et lii-uv sääni illatiijvâst vâi akkusatiijvâst kuittâg čiälgá mii sajehaamijd tot lii illatijvâ ml akkusatijvâ piäjá kammuid suoinijd piäjá kammuid kuškâđ poccuid jáhálijd poccuid kuátumân maainâst párnáid rävvee párnáid nolppoid suoinijd nolppoid láábžán kuuvijd kalga lasettiđ ivne viežžâp kuuvijd poostâst pieijâm saaltijd kuolijd tääl koddám kuolijd mield om uccevuođâ haamijn ađai deminutiijvâin maaŋgâlovo illatiijvâst ij lekken kuhes vookaal mut uánihub ko ml akkusatiijvâst addel kandijd njálgáid addel škovlâ nieidijd luuhâmliävsu taam siemâkoopâ loddáid kale moinnii tábáhtusâin šoddâđ tekstâ já äšši čielgâsubbon jis nube stavâlân čalluuččii kyehti vookaal ml illatiijvâst mut siämmást kale lasettičij muštámâš kielâ čälleid čälleeid lii motomij sanij sujâttem juáhásâm návt genetiijvâst vääri väre máánu máno akkusatijvâ vääri väre máánu máno lokatiijvâst väärist vääreest máánust máánoost abessijvâ värittáá värettáá mánuttáá mánottáá nominatiijvâ maaŋgâloho väärih väreh máánuh mánoh läävee čaalluđ taan ääigi tuom ovdebáá maali mield tot ij iärut ain akkusatiijvâ nominatiijvâst nom määli tuot lii lii mučis táálu akk tuom määli áigu kozzâđ tuom táálu lii ráhtâm vyevi mield akk tuom mäle äigu kozzâđ tuom tálo lii ráhtâm lam huámášâm et táin saanijn lokatiijvâhäämih táttuh motomijn čällein šoddâđ taan vuossâmuu vyevi háárán puástud väär ii st kuáđ ii st táál uu st páár uu st kuhes vokaaláin tuom maajeeb vyevi mield ko kolgâččij leđe väärist kuáđist táálust páárust lii malli vissâ puáttâm tuom maajeeb vyevi mield pääđeest lááđoost jna ađai ortografia lii jyehi kielâst šoddâm maht kielâ kevtteeh láá tom čáállâm aigij mield eenâb ucceeb váhá maht sáttoo harvii mendu loogilávt muttem lii vaigâd ko čälleeh iä halidiččii luoppâđ uápis čaalâhäämist ko lâi ohtii saahâ tast et kolgâččij leđe tuše ohtâ teikâ mut toos ittii vyestiuáivileh já nuuvt mist láá ain sehe já veikâ toi iäru ij sárnumist innig kulluu uáli čielgâsávt čäällimvyehiääšist kal lohheeh-uv uážuččii arvâliđ maidnii já čäälliđ jurduidis tast taan loostân kirkkošiljoid loopâkeččin tollui kuulmâpiäivásâš ovdâhistorja seminaar kirkkošiljoid arkeologia ihheed mii lâi uáli mielâkiddiivâš adelij maaŋgâ tááhust uđđâ tiäđu nuuvt tovlái anarâšâi elimist ko jieŋâääigi maŋasâš elimist iänááš äššitubdâmuš lâi-uv valjeest te paccii liijká vala ennuv ränis tiälhuh arkeologia káártán ovdâmerkkân sämmilij já ton kuáttá meiddei anarâšâi puátimist jieŋâääigi maŋa teoriah láá maŋgâ te seminaar ij pastam adeliđ tärkkilis tiäđu tast et lep-uv puáttám kuávlun tavveen viestârist mäddin vâi nuorttân mield tiet-uv äšši vala motomin čiälgá čielgâi et riddoost lii lamaš tälvisijdâ mii lii lamaš kiävtust láá lamaš maŋgâlov tälvikuáttid raddaag moh láá lamaš suullân x meetter stuárusiih já uuvsah tain láá lamaš puohâin meecibel ađai viestârân já puohâin tain lii lamaš stuorrâ aarrân kevttim nuuvâi siämmái aigij ko ristâlâš osko puáđiškuođij já tie sáttá leđe suijâ toos et tälvisijdâ sirdâšui meddâl manen tot tohon riidon sirdâšui ij seminaarist čielgâm tärkkilávt teorian arvâlui et kirkko halijdij visásmittiđ eidu ristâlâš ooskon kastum anarâšâi oskoost cuápcánem já huksij kirho riidon kuus tälvisiijdâ ässeeh-uv páguttuvvojii varriđ lâi nuuvt vyevdi siste já varij kooskâst et anarâšah iä uáináččii ubâ vahâgistkin mii lâi lamaš tassaa ¿in tergâdumos uhredempäikki tallaid anarâššáid sajan jis kirkko lâi huksejuđ veikkâba tááláá markkânân te tobbeen ličij lamaš njuálgu uáinus já tot lâi sättiđ vaikuttiđ ulmui oskoost pisomân kale tiäduttii et kirhoost lâi tallaa ääigist taggaar vyehi et tot huksij immeelpalvâlemviäsuidis ađai kirhoidis eidu taggaar sajan ađai taggaar saje paaldân mast lijjii hárjuttum nk päähinmiänuh mut seminaar äššitobdei mield kuávlust iä lamaš tagareh uhredemsajeh kuittâg maainâst kietâčalluustis ive ja tarinoita ympäristöltä et aldasijn lii lamaš uhrekeđgi mos lii uhredum tälviv ij čielgii tärhibeht eidu kogo pehti keđgi lii lamaš mut tááláá aalgâkeččin ornim tulâstâllâmkáttus já kooskâst lii táálu matsâš neeljičievâg tuolbâ keđgi suullân x m vijđosâš jâ m alosâš mon alne šadda vala stuorrâ peeci lii taggaar saajeest et tälviv toho lâi älkkee peessâđ já tot sátáččij leđe pyereest-uv palvoskeđgi mast maainâst ääšist ij lamaš seminaarist saahâ mut tälvisiijdâ sirdem tuárjuččij tom jurduu et kirkko liijká-uv huksij viäsus uhrekeeđgi aldasáid adelij vástádâs meiddei toos et riddoost juuvâbeln láá kuheldâlâš neeljičievâg arâneh moi ahe lii miäruštâllum ihán ko räjikapteen kaavnâi taid sun noobdij taid mottoomlágánin suáldátlâš hävdin ko toh lijjii nuuvt tärkkilávt já suáldátlávt stellejum merikooskâi já njuálgu linjâ ¿ân tutkâmušâi maŋa čielgâi et toh láá arâneh main láá lamaš valjeest keeđgih já toh láá huksejum tondet et kume keeđgih tollii lieggâs kuhheeb ääigi ko maid sieivâ enâmân cokkiittum tullâvuáđu ličij toollâm láá maŋgâ já toh láá stellejum merikooskâi raddaag riddoteermi oolâ ässeeh láá lamaš ij vissâgin lah tiäđust arânijn láá pááccám já koskâsâš maađij vuálá já toh-uv moh láá uáinusist sättih tuššâđ puátteevuođâst seminaar kiäsuttij ulmuid tiego kähcilov paaihijn já luvâldelleeh lijjii aldasáid muádiloves almostuvá puáttee ive pelni kirje mon kale kannat uástiđ jis ij lah lamaš seminaarist mieldi kulá kyevti eres paccâhái siemânijd porree loddešlaajâ juávkun moh lává čuuvtij nubijdis sulâstitteh stuorrâpaaccâhlodde isokäpylintu já kuácceelodde taviokuurna kuácceelode já paaccâhlode pikkukä lii viehâ väädis iäruttiđ nubijnis muádi-uv suujâ keežild jo puoh šlaajah láá nuuvt siämmáá hámásiih já nálásiih et iivnij peeleestkin taid ij uálináálá iä jis ij lah aaibâs loddespesialist šlaajâi oráseh láá ruopsissiähá ivnásiih já niŋálâsah oppeet ucánjáhháá čyecih toho ränissiähá viskâdub ivne kuávlun mield iäru kavnuuččij stuorrâpaaccâhjá paaccâhlode kooskâst niŋálâs lode njunemaddust mii kolgâččij leđe paaccâhlode niŋálâsâst ucánjáhháá segibâš ko stuorrâpaaccâhlode niŋálâs njune suijâ manen taid lii nuuvt väädis iäruttiđ lii toi stuárudâh kukkodâh lii seentin já stuorrâpaaccâhlode kukkodâh seentin tiäduin-uv tot meerhâš tuše raammi iäru stuorrâpaaccâhlode pyerrin pyeremus iärutâ ličij maka tot et jis kuáhtáá paaccâhlode kuosâvyevdist te uážuččij leđe maka vieâ vises tast et tot ij liččii talle stuorrâpaaccâhtanen ko ton eellimpiirâs kolgâččij leđe siäháâssorttââš lostâmuorâpecivyevdi tiätá maht lâš kuálmâd paaccâhloddešlaajâ ađai kuácceelodde taviokuurna lii professor já sänikirje mield paaccâhlodde já akateemikko sänikirje lii ton mielâst et paaccâhlodde lii suomâkielân pikkukäpylintu läättinkieân curvirostra mii lii tääl šoddâm šlaajâ virgálâš nommân toohâm tuáhtárnáguskirje maŋa kale vala oovtâ moive máhđulâšâ já tot lii tot et nomâlâsân taat paaccâhlodde ađai pikkukäpylintu lijkkuuččij-uv maka eenâb kuosâvuovdijd já purâččij-uv tuše kuosâpaccâháá siemânijd ko taat stuorrâpaaccâhlodde oppeet ličij eenâb pecivuovdij ässee lii tast et iä šoodâ kuosah ollágin já láá ain onnáá peeivist-uv toh siämmááh paaccâhlodeh logiika mield tieh lodeh kolgâččii leđe stuorrâpaaccâhlodeh iäge eissigin paaccâhlodeh ta ko toh oppeet láá kuosâvuovdij ässeeh já toi aassâmkuávlu ličij máádás šoodâi munjin uápisin jo vittâlov ihheed tassaaš viljâpiällâm áánsust laavij ain motomin hästistiđ muu loddepiivdon jeđe motomin ko láin oppeet tobbeen väärist te mottoom peesist kirdelii tagareh väŋkis uccâloddááh maid jiem lam vala kuássin ubâ uáiámgin já maid viljâpiällám noobdij paaccâhlodden mielâstân et mahtsun toh láá paccâšum ko liijká kirdeđ kostii mutâ jiem ervidâm koijâdiđ suste tom lijjim maaŋgâid iivijd ton oskoost et tieh loddááh láá tuođâi-uv paccâšum ađai mahtnii šoddâm páccáid já iäskán talle ko iberdim ovtâstiđ paaccâhlode já pikkukäpylintu-lode ohtân já siämmáá lodden te iberdim tom paaccâh-sääni merhâšume porá táválávt kuosâ já pecimuorâ siemânijd maid tot laggo paccâháin kossâ njunijnis já vyelikäibi moonnâv ruássud já nuuvtpa tieggáár njune kiddâmoonnâmvyehi addel-uv máhđulâšvuođâ korrâ paccâhái pieđgiimân ääigi purrâmâšliiston kuleh tiivrij já mááđui lasseen meiddei myerjih-uv piervâl lii táválávt kuosâ teikâ pecimuorâ kierrust já monnim tábáhtuvá jo uážžu ettâđ tälviv kuovâ njuhčâmáánust lii rahtum uccâ uávsáážijn já tot lii skođâstum siähtálijguin já jáhálijguin láá já toh láá čuovjis-ruánáá ivnásiih main láá čapis tiälhuh láálá taid oovtmano kyehti oho já ores lodde kurppo purrâmâš niŋálâsân ton ääigi kočâttem maŋa uđâgááh pisotteleh piervâlist vala pirrâmpeivid já piervâlist vyelgim maŋa vaanhimlodeh piemmih taid vala kulmâ oho lii viehâlágán kolgolodde já tot puátá tiäđust-uv tast ko tot kárttá čuávvuđ paccâhái siemânistmijd já jyehi ivehân ij pyevti leđe šiev paaccâhihe jyehi saajeest paaccâhlode aassâmkuávlu lii-uv ubâ eennâmpáálu taavaš kuácceemuorâstieâs moos kuleh taveuasih já lii muátilodde já nuuvtpa sáttá aainâs-uv čohčuv kuáhtáđ stuárráid-uv paaccâhloddemoođijd moh láá vaajâldmin uđđâ puurrâm- já aassâmsoojijd lii sijvuus já uáccáás lodde joba nuuvt-uv uáccáá et niŋálâs ko lii piervâlist lälimin moonijd te tot suává ulmuu joba njavhâstiđ seelgis-uv liijká kirdelhánnáá patârâsân ij lah vala ko suulân ihheed ko vuosmuuh moottorkiälháh pottii teehen fabrik valmâštem moottorkiälháh nommâsiih ive maŋeláá algii puáttiđ eres-uv moottorkiälkká meerhâh já ääigi láá jo veikkâ mon merkkâsih moottorkiälháh já vuáimáábij moottorijguin já farttâ še lii tain lasanam láá lammim já surmim jieijâs toiguin já jyehi ive sáttojeh vahâgeh lii pajeluvkiäčču jurdeh ko mättih autoid traktorijd já moottorpyeráid vyeijiđ et sijhân kale moottorkiälháin-uv siämmáánáál mättih vyeijiđ já haldâšiđ kale tot lii nuuvt ete toin-uv kalga máttááttâllâđ já hárjániđ vyeijiđ tagarijd mainâsijd muáddi moh sattuin kyevti ovdebáá kiđđâtáálvi já oovtâ taggaar somas mainâs mii sattui jo muádlov ihheed tassaaš já taan tápáhtusâst ij šoddâm mihheen vahâgijd ij fiävrun ijge vyeijeid vuossâmužžân tápáhtus mast lammâšui almai vaahâg tápáhtui táálu kuvlân pessijái äigi ko toos poođij oovdižist uápis almai ihásii kandâinis lâi šiljoost uđđâ fox moottorkiälkká kejâdij ton já halijdij iskâstiđ vyeijiđ já máttááttiđ kaandâs-uv toin vyeijiđ lâi áámmât autovyeijáá ennuu vuáijám rekka-autoid luotij toos ete amal jo sun moottorkiälhá-uv haaldâš já máttá vyeijiđ toin ja adelij love iskâstiđ vyeijiđ alda jávráá riidon lii m mätki lâi šolkkâ luoddâ ko ubâ täälvi lijjii vuojâččam togo ohtâ peeci lii eidu togo luodâ piällást alda rido ruttiij kiälhá keevvâđ kaandâš čokánij vyeijee sajan peeŋkâ ovdiikeš já eččis suu maaŋaapel kaandâš čarvij kaasuvipu poonnán te šodâi kivkked vuolgâ já farttâ lasanij ij táránam ložžiđ kaasuvipu ijge eččiskin táránam muidego tolliidâttâđ monnjâtelinest kiddâ nuuvt tast keevâi et piäškái ton riddoost peesi njeigâ jieijah vyeijeeh kirdijn moottorkiälhá alne meddâl kaandâš maŋgâ meetter ubbâsân já eččis ton peesi njeigâ moottorkiälháin vyeijim nuuvâi toos lammâšui sust monnii maŋgâ ertpelsäärgi rasta selgibeln kandâ poovčâgij suorgânij já čiäruškuođij muáđuh já eres sajan lâi sápustam ferttijn vyelgiđ tuáhtár kuuvl kuomu cuovkkânij já ubâ oovdiškeeči teskâšij toos šodâi määrki remontti šoodâi tivrâsin tot m vyeijimmätki fiärán tápáhtui še ive maŋeláá pessijái äigin cuáŋui šiev sijvo vuojâččiđ moottorkiälháiguin maadâsuomâ almaa vuolgii kuovttijn kiälháin kuuvl uágguđ kiälhást lâi parâriehâ maaŋeest já ohtâ almain lâi rievâst vuoijii tohon ergičuálmi kuuvl já ogguu tobbeen tot lâi uápis saje lijjii ovdil-uv iällám tobbeen uággumin lii tälvisudde sij joskii uággumist já vuolgâdškuottii maasâd tot kiälkká mast lâi parâriehâ maaŋeest vuolgij vuosâruttiimáin keevvâđ mutâ nubbe kiälkkába ij vuálgámgin nuuvt älkkeht kote toin vuojij raavgoi já raavgoi mutâ ij tot kevâškuáttâm sij tohhii nuuvt ete ohtâ čáárvui kaasuvipu poonnán já nubbe kuovttijn kieđáin ruttij starttipäädist eštus kevâškuođij já tot almai kote lâi čárvumin kaasuvipu patâritij ko kiälkká vuolgij joton oleskaasu alne kaasuvaijer lâi káskásam nuuvt ete oleskaasu lâi pááccám oolâ sij paccii keččâđ ko moottorkiälkká moonâi ohtuunis oles farttain eidu ton tälvisude vuást tast jiärástum keččii et tiäivás-uv ton tälvisuudán moonnâđ mutâ jäävrist lijjii čoskâseh já kiälkká muutij sunde tommit ete moonâi sude lappâd riddoviemârist nubálov sm kasosii suávi njeigâ mii potkânij rasta kiälkká roovâi kommood já caaskâi toos cuovkkânij nuuvt čuuvtij ete tast ij lam innig ton tove fiávrun ferttejii pajediđ tom parâriehân já kesittiđ maasâd šoddii toh suávvileh maid sij uágun finnejii tápáhtui talle suulân muádlov ihheed tassaaš lijjii veikka mon merkkâsiih kevttum kiälháid finniij háálbán uástiđ talle tarbâšam registeristiđ já vakuuttiđ nuuvt tegu tääl äijih oostij olsis vuájánin kevttum ige sun lam hárjánam vuojâččiđ já moturijd kevttiđ sun lâi vyejimin ´enâmist tot koskâ lii km riehâ maaŋeest já rievâst čokkái almai kiälhá moottorist iä lam vaarâ suuttimeh pássájum rievtisnáál vyejedijn ko sun ložžiij kaasuvipu te moottor čaaskâi sun hoksái koonstâ sun čoonâi paddijn kaasuvipu nuuvt ete oleskaasu lii alne sun ruttiij starttipäädist te moottor kale kevâškuođij já šodâi-uv kivkked vuolgâ jieš vyeijee káškáttij já roovâi riehân kávukkozâi kuohtuuh čokkáin rievâst já hirmâd farttâ ko oles kaasu alne mana luodderääigi riehâ maaŋeest tegu robotti äijiheh kuohtuuh rievâst tälvi ko lâi já lijjii ubâ täälvi vuojâččam ige lam purgâm te luoddâ lâi pááccâm kopán kale juuđij ton luoddârääigi suulân muáddi km tassaaš ko poođijn jeggiriidon já togo lâi luodâst mokke njeigâstam luodâ te togo vuájáán sunnust spiekâstij já kiirdij suáhimiestuu njeigâ moottor čaaskâi já sáttu nuuvâi toos kuođijn fiävrus toos já vazzijn táálun já táttoin viežžâđ tom päikkinommâčuágáldâh lii nuurrum iänáážin kielâi tutkâmkuávdáá kielten tutkimuskeskus anarâš päikkinommâregisterist kieldâ orjâlâš- já suomâkielâ päikkinommâregisterist moh siäiluttuvvojeh já kopioh päikkinommâkoortâin sehe káártáin kielâi tutkâmkuávdáá toimâttuvâst sehe nuorttâlâšnoomâin maid lii čokkim lii kevttum anarâškielâ puustavoornig moos láá lasettum nuorttâlâš- já orjâlâšpustaveh lii čuávuvâš a b c d e f g h i j k l m n o p r s t u v y z já moojiibel láá merkkejum käldeetiäđuh vâi lohhee uáiná et kotemuš nommâčuággee ađai páihálâš äššitobdee lii adelâm päikkinommâtiäđu päikkinoomah láá já puohnâssân moh láá juáhásâm čuávuvávt päikkinoomah päikkinoomah já nommâperruuh päikkinoomah já nommâperruuh päikkinoomah já nommâperruuh moh lohhojeh še päikkinommân ubâlâšmeeri oovtâst numeristum nomâiguin ij lah siämmáš ko lopâlâš nummeeroornigân sirdem maŋa kávnovala päikkinommâd lase maid ferttij stelliđ puustavoorniglávt sajasis mut jo valmâšin väridum nummeer puotâ nummeer maajeeld lii stuorrâ puustav ovdâm mii lii lii saahâ eidu tágárist maŋeláá lasettum noomâst siämmáá nummeer puotâ lii teivâsâm nubbe-uv nommâ te talle nummeer já puustáv lává mii lii já jis vala kuálmád-uv nommâ lii teivâsâm siämmáá nummeer puotâ te talle nummeer já puustav lává mii lii jna päikkinommâtiäđuh láá finnejum tovlái meccikonduktöörij káártái vuáđuld já talle käldeetiäđu pehti láá merkkejum jieškote-uv konduktöör ovdâpustavah já káártá teddilemihe tâi päikkinommâtiäđui pehti lii kote lâi stipendiaattin vuođâlovvoost já tuuđhâi kuávlust tovláid aašijd päikkinoomah láá finnejum kirjeest mainâseh servi ry mut toi päikkinomâi pehti ij lah käldee saajeest mihheen pic tiätu tast lii čielgiittâs loopâst topâlduvâi siste ulmuu nommâ já vuođâloho kuás sun lii tiäđu adelâm monnii eres ääši ohtâvuođâst suotâs njunniđ tábáhtusâid ađai jis mun luoihâttâm mii vuáimálâš sänikyeddee mottoom antologia algâsäänist tooláá stuorrâ tábáhtus kirje almostume mij ep taarbâš innig njunniđ lep tiättám jo kuhháá et taat lii forgâ puátimin já uážžum tast smakkâpittáid maaŋgâin olgosadalduvâin lii návt kiärgusávt juovâččâm tiäđuidis maid lii ihemeerij pargoin haahâm čuákán tärhistâm já ain uđđâsist orniistâllâm sun lii pieijâm pargosis áigáá kuás ij jo suhâpuolvâduv tassaa kuulâm toid luholijd kiäh láá peessâm čuávvuđ pargo masa ubâ ääigi já savâstâllâđ ton ovdánmist já vijđánmist kyeddimjuurdân lamaš aalgâ rääjist vuáijum nommâkeerdi anarâš vuáđun mut luhhoost čällee perustume lii olláám meid eres-uv sämikieláid já joba suomâkielân lii šoddâm ain tievâslub kove kuávlust mii lii tutkâmuš nubbe mittomeeri paaihij pehti ulmuuh já sii eellimpiirâs rääjist penttâ vuossâmužžân čiälgá et anarâškielâ lii ain onne-uv vijđes kieldâ eenâblovo kielâ ko váldá vuolgâsaijeen paaihij já toi nomâttem almolâš äärbi lii pargo vuossâmuš hiämáskittee puáđus já tot čáittá et ij onnáá peeivi kielâtile spejâlist ärbitiäđu vyeimi ige heivii kielâpolitiik keevâtlâš čođâldittem vuáđđun kolgâččii uđâdiđ uáinuidis nuuvt et anarâš noomah oinuuškyeteh almolávt vijđásubbooht já päštih čaalman maađijkoolbâin kuávdoo já mudoi-uv kieldâst lii čuággám noomâi vuálá vala nubelágánijd tiätupakettijd histojálâš dokumeentâid já ärbitiäđuid paaihij kevttein já sii fiäránijn piäsá tuogu táágu ain kuovlâliđ tovláá-áigásâš eellimtilán kuátisoojijd päikki- já markkânšiljoid piälán čällee adâlduvâin mij lep uápásmâm jo ovdeláá ko lep luuhâm suu laiđâsist almostum já ton kuhes muštâlusâid ovdii ääigi elimist já tábáhtusâin lephân mij uáinám tâi kuittâg kuullâm maht sun lii laiđiistâm oles totkeejuávhuid puáris kulttuurpaihijd teikkâ jo párnáid já sii vaanhimijd kielâpiervâláid maid sun lii oovtâst eres ulmuiguin vuáđudâm já jođettâm ulmust iä lah pargoh nuuhân iäge meid pááccâm koskân äšši lii čokkiđ aldasáid puoh kuávlu noomâid sierâlágán arkkâduvâin já čálusijn já tievâsmittiđ taid jieijâs lasečuággimijguin puátá toi faallâm lohheid älkkees já vuovâs häämist ulmui jieijâs kielân lii olášittum tiätusänikirje puustavoornigmaali mield siämmáá oornigist mii kiävttoo aanaarkielâ stuorrâ sänikirjeest láá taan tove karttâm vuálániđ ereskielâlâš amnâseh-uv tegu suomakielâ noomâi pustaveh moh láá šoddâm majemuš a pustavan ain lohhee piäsá numeristum koodijguin uuccâđ jieškote-uv pääihi káártáin moh láá kirjeest paijeel kähcilov veikkâ jieš nommâuásáduv čielgimkielâ lii-uv aanaarkielâ te vuáđulâš algâčáluseh já ravvuuh láá puoh neelji kielân vievâst uáiná jotelávt magareh ääših láá kiddim sämmilij mielâ noomâid addeldijn om čaalmančyeccee mon tehálâš päikkiluándu kovvejeijee anarâššáid lii lamaš kähtee teikkâ meid káránâs jis te maka maainâš tuše tagarijn ävhittes šlaajâin lii váddásub fattiđ noomâi vuáđuoosijd nuuvt et puávtáččij tiettiđ mon ennuu tobbeen láá väärih jäävrih jeegih juuvah jna kale et aainâs taavaabeln lii jávráámus kuávlu já nuuvt eštus forgâ vuáttá-uv et puoh enâmustáá tobbeen láá jaavrij já eres čaasij noomah etnografâlâš nabdastâllâm uhre kuálásteijee- tâi jävrisämmilâš lii-uv huolâttâm noomâ mestâ jyehi čácádâhân mast váhágin vuáttoo kyeli já jis ij vuottuu te lii tom-uv piälkkám saahâ mast valjaamusâht lii ävkki já mii pirrâsist enâmustáá tiättoo kirje lii vuossâmuu saajeest päikkinommâluvâttâllâm taggaar kunneeárvusâš oovdâstväzzei juátkee tegu já tobdos čuágálduvah lovvoin mut mon ennuu täärhib já tievâslub lii čällee uážžum máhđulâšvuođâid toi arkkâduvâi já čálusij vievâst moi vuolgâtteijen lijjii el mainâšum totkei ärbi lii nanosávt fáárust aainâs ko maaŋgâi noomâi ohtâvuođâst kiärduttum tâi čujottum mainâseh láá rokkâsâm fáárun siämmái totkei muuštonmerkkiimijn čällee lii jieš kuorâttâllâm já luptim uáinusân ain eenâb ärbitiäđuid já huámášuumijd kuásij jo jyehi nommâperruu puotâ já huolâlávt merkkim kiäst kote-uv tiätu lii finnejum ovtâskâsčyegis ij lah aainâs tušše mut tehálâš käldeetiätu totkeid kiäh návt uážžuh tilálâšvuođâ árvuštâllâđ tiäđu ávhálâšvuođâ uáináh vises et taah muáddi totkee kiäh láá perustum säämi nommâtutkâmist šaddeh iäljárávt suogârdiđ kirje lii kuittâg čaallum já faallum eromâšávt anarâššáid läđis movtijditmân sii jieijâs kielân lasseen et čällee lii návt peessâm jyehi táválâš sääni čielgiimist tot nannee pyereest anarâšâi jieštobdo ohtii čáittoo tuottân tot kielâtotkei tovláá rääjist hoohâm arvâlus et mailmist illá kávnoo kielâ moin ij liččii puáhtám pyevtittiđ puoh onnáá peeivi rááján almostum kirjálâšvuotâ kielâ kesimáánu loopâst servi lâi huolâstum anarâškielâ puátteevuođâst já nuuvpâ tot vuáđudij anarâškielâ kielâpiervâl lâi aalgâst ovtâskâs vuálá škovlâahasij kielâoppâmsaje moos adelij ruđâlávt máhđulâšvuođâ kulttuurruttârááju ive stipendijn mii lâi ohtsis mmk lekkâsij markkânân pálkkááttuvvojii pargee já väljejuvvojii pärnid toimâ jotkui kidâ čoovčâ räi maŋa kielâpiervâl lii toimâm kieldâ uástupalvâlussáin staatâ mieđeed ruuđâid vistig sämitiigán sämmilij sosiaalâpalvâlusâi pyevtitmân kieldâ ocá ruuđâid sämitiggeest já anarâškielâ servi oppeet kieldâst kielâpiervâl lii kielâlávgum juávkkupeerâpeivitipšosaje moos kieldâ väljee párnáid já piärá vaanhimijn aaibâs táválii tipšomáávsu kuittâg iä lah kieldâ pic seervi pargeeh kulttuurruttârááju adelij meiddei siärván ruuđâ toimâtáálu várás lii parâtáálu nubbe keeči já lii markkânist valmâštui porgemáánust já ton vuáváámân pargeeh ožžuu vaikuttiđ ovdil toimâ tábáhtui láigutáálust toimâjuurdâ lii ete pargeeh sárnuh tuše anarâškielâ aalgâ rääjist veikkâ párnááh iä tom iberdiččii ollágin lii-uv vuáđuäšši mast tuálloo kiddâ piergejeh pyereest já uáppih kielâ huápust iäruh kale tiäđustuv uáinojeh väldip vuáhán sämmilij iveaaigijd já ärbivuáválâš tooimâid máhđulâšvuođâi mieldi lii movtáskittám jo kielâ vájáldittâm ulmuid sárnuškyettiđ oppeet kielâ já mudoi-uv pajedâm kielâoppâmhaaluid eres-uv ulmui juávhust ovdâmerkkân kielâpiervâlpárnái vaanhimij juávhust ive räi láá kielâpiervâl jottáám párnááh ohtsis puárásumoseh láá jo ahasiih kielâpiervâlpargen láá jođetteijen párnáitipšon já peivikiäččuišedeijen pargeeh láá já láá toimâm já sensaatio keesi kávnojii ääitist mottoom kaasa siste puáris pápáreh siste lijjii tovlááh kirjeh maid lâi finnim viljâstis já suu perrust lâi čáállâm viljâ ive čäällimsaje lii mii lii puáris kärdin tááláá lâi šoddâm já jaamij lâi luuhâm máttáátteijen muu mušto mield teikâ vuoluubel lii čaallum kirje eidu nuuvt tego sun lâi tom lekkâpenâinis čáállâm lii kiävttâm tuše oovta puustav já lii čáállâm tom nuuvt et tot sulâstit puustav ton ááigán čallii čaabâčäällim- nuuvt taan teevstâst mun lam pieijâm togo peht puustav imâštâllâđ mon pyereest lii máttâm anarâškielâ čäälliđ kiävttá tááláin säämi pustavijn já ervidmist et sun lii luuhâm čalluid já uápásmâm tallaa ääigi čäällimvuáhán taam kirje čäällim lijjii jo almostum anarâškielâliih kirjeh kuittâg den ive sämi kiela aapis kirje já jurgâlem ive kuittâg merkkee já moh iä lah čallust aabisist ij lam vala mut s mon alne lâi akuutti čáálá náálá pelivookaal u om säänist škoula oro kal et sun lii čälidijnis valjim pustavijd jieijas kielâibárdâs mield om käyppi uäivi jyöhi čálloo tärhibeht kote lâi uáli merhâšittee olmooš tallaa ääigist taas kuhes ääiki keeijist jiam leeh innig ostam taas čäälliđ maanka määnupaje siisa ko lam tijan majemustää čäälläm lem tääbpin taas ja mankan liemast tuoltam tijjan valokove vuoi uäinivetteđ et mon čuuvtij lem jo puäräsmam et ferttiim čalmelaasaituv anneeđ luuham pilletij must čoolmijt et uäiviv poučastij mänupaje paihijn ja leijim jo vikaškuattäm škoulastuv mettal mut iä mättäätteijeeh luäštäm mut kuästitii kyehti tuähtär moh hommääin munjin talkkasijt jačalmelaasait ko čalmelaasait aneškuottim te puarani uäivi lem jo anaam paijeel kyevtimäänupaajeest peeivi keččalim orroođ vala maŋa čalmelaasaitää mut tallan poučastškuođij uäivi ja te ferttiim eivi čalmelaasaikuoim leđe juurtaččam et ij leeh ulmuu sivnetam luhamit väräs kuäs jo nuuvt ennuv luuham ulmuin čaameh pillašuveh muušte et jou talle leijim särnitam ohtiiken ko tijjan majemustää čaallim talle särnitim mankii ko škoula lei mut maŋatist ko škoula nuvvai lem pajjeel mänupaajeest jottääm servikutij mielti ja särnitam melkatäit jyöhipeeivi lei arka tai pase kirhoostuv särnitim juuttim ja syöinimäänust ko näyt juuttim te jiam ostam kuassin tijankin čäälliđ poottim vuoiŋatattađ mut jo peeivi elomäänust vuälkäm uđđasist taas ennuu ja rohe rovvääst rohe rovvä ääsä meit li käyppiaalmai nomma li hitruu tiste taas uäččuđ kiirjee et maht ain elivetteđ rauhun. päikkinoomah aassâmkuávluin láá valjeest päikkinoomah uážžu ettâđ jyehi morâstist luovtâst jeegist lááduin já masaba stuárráábijn keeđgijn-uv lii nommâ vain te taah noomah iä lah meendugin ennuv čaallum kuussân pajas mutâ toh láá tuše suhâpuolvâst nuubán sirdum ain ton mieldi maid vaanhimeh láá párnáidis mainâstâm já siäilum muštoost moh láá uáppásumoseh noomah já tagareh kost olmooš lii ain jutâlâm távjá láá siäilum mutâ tagareh noomah nuuvtko ovdâmerkkân vaarpij noomah maid táálááh ulmuuh iä innig ennust keevti láá kale jo ennuv moonnâm lopâlávt puáris nommâtiettei fáárust mii olámuddoost lii čuággám eennâmmittedâmlágádâs tárbui já meccihaldattâs kártái várás táid päikkinoomâid mutâ kárttá-uv lii taggaar et toos iä meendu valjeest soovâ taah noomah tuše tagareh váldupaaihij noomah láá čoggum taah noomah viehâ valjeest já taat lii-uv pyeri et kuittâg mottoom uási tain noomâin siäloh mii maaŋeest puáttei päikkinoomâin lii uáinimist et toh láá finnim noomâs mottoom tábáhtus fiäráán tâi ulmuu mieldi kote lii juo-uv aassâm tâi muđoi vajâldâm kuávlust láá vaarâ meid maaŋgâlágán mainâseh mutâ toh kale láá siäilum viehâ uccáá siäilum mainâsijn kávnoo čäällim kirjeest mainâseh mast maainâst ko sun kaččâlitij stáálu já juuvsâi tom nuorttiipeln masa kaskoo jäävri já kuudij tom stáálu toos já tast lâi suohis suáhiroto te ton nommân poođij kuávlust láá meid taah noomah luohtâ ladduuh noomah iä láh táássáš čaallum kuussân pajas mutâ taah láá kale siäilum vala onnáá räi muštotiättun mutâ maŋgâ päikkinoomâ liččii kuávlust-uv vájáldum jis ij liččii ivveest ko lâi vala elimin já muuštij aašijd pyereest te mieigâdâm suu kuvlân maŋgâ veigipuudâ já čalâččâm pajas já ton ridoi päikkinoomâid já mii pyeremus te miärhui taid meid káártán pargoost kijttoseh sunjin noomah čuággojii ohtsis masa muáddičyeđe já nabdamba et ij vaarâ ton huápun eidu puoh hoksám já muštám mutâ pyeri náávt-uv noomah láá meiddei vaarâ rievdâm aaigij mieldi ko toh láá muštotiättun jottáám suhâpuolvâst nuubán já vaarâ láá meiddei tagareh noomah moi meerhâšume ij lah innig tiäđust ovdâmerkkân puávtáččii mainâšiđ veikkâba tágárijd lišij-uv vuovâs jis ulmuin puátih mielân päikkinoomah te čälistiđ taid pajas já merkkiistiđ vala káártán jis taggaar tiäivá olámuudon já mun oskom et vala-uv taid váldá vuástá veikkâ toh iá ton meccihaldâttâs káártán kiergângin tâi iä soovâ te liččiiba kuittâg ráájust mii maaŋeest puáttei čaalij riddoost puotâ lii stuorrâ keđgi vala stuárráb keeđgi alne mii lii tegu stellejum kuulmâ ucceeb keeđgi oolâ lii tovláá ääigist lamaš viehâ vissásávt sieidi kuás juo mainâs mield lii pajedâm tom tohon já sunhân lâi pegâlmâs sieidij hevâtteijee kote hevâttij ereslasseen sieidi tiäđu mield läävejii ulmuuh lappâd suvâdijn leggistiđ šlaantâ puotâ jáávrán já tot-uv äšši piälušt sieidiääši alne lii suullân siämmáá stuárusâš keđgi neelji ucceeb keeđgi alne já lii nabdemist et tot-uv ličij lamaš tovle sieidi lii källee alne stuorrâ keđgi mii lii meiddei máhđulávt lamaš sieidi maainâst kietâčallustis ive návt riemâi tuánttáin mittádâllâđ vuoimijdis keeđgi luptiimist iiskâi vierâttiđ mottoom stuorrâ keeđgi mut eeđâi viljâräähis vierâttâl adelist ko mun luptiistâm já luptij keeđgi mottoom källee oolâ kost tot lii vala-uv kansantietoutta s maainâst mainâs pajasčáállâm návt aasâi motomin suollust mon nommâ lâi kieddist lijjii meiddei ässeeh-uv já ton siijdâ ulmuuh onnii epi-imelijd epi-immeel nommâ lâi nube nommâ lâi koččojeh täälliv vala siämmáá noomâ mieldi já toh lává toh väričoheh moh lává alda siijdâ lâi vievsâs almai nuuvt et suste ij pittáám ohtkin olmooš kiäh talle lijjii suu äigin táán maailmist elimin ko vuámmášij et sun lii puoh vievsâsumos oskeldâđâi heevâtškyettiđ sieidijd maid talle ulmuuh palvâlii tastko sunjin oroškuođij fasten et ulmuuh nuuvt humoh já joolah láá et väričuuhijd já keeđgijd immeelnis aneh vuámmášij et oht áinoo immeel lii almeest kale vaijeedškuottii suu tast maŋa kuo nistettii imelijdis moh lijjii toh omâsumoseh väričoheh ađai toh maid jiejah lijjii viggâm rähtiđ keeđgijn nabdemááid paihijd lijjii-uv toh páccáh tâi iärráseh tommuđušiih iä kuittâg suu puáhtám hevâttiđ tastko sij palaskâm lijjii stuorrâ aapijn vuámášij et ulmuuh suu aapijd tiet paaloost láá te ceelhij siijdâs ulmuiguim mij suuhâđ puoh siijdâ ulmuuh miäldáluvâi mun čááitám tijjân puohâid apijdân suládii toho monnii enâmân ceelhij puohah muu mield ucánjáhháá čuožžidij ciälkká kuoimijdiskuim ááigum táám stuorrâ keeđgi väldiđ já kyeddiđ tuon stuorrâ keeđgi oolá ij ohtkin toin ulmuin kiäh tast lijjii uáinimin ollágin oskom veik sij kale tiettii suu vievsâs almajin mottoom toin ulmuin pargo maid tun tääl ááiguh porgâđ tot lii aaibâs máhđuttem ulmuuid toppij kivkked enâmist keeđgi kyeddilij huápust källee piällás leggistij keeđgi ton oolâ korŋij tohon já ceelhij ulmuiguim kiäh tast uáinimin lijjii kulmâ uceslágán kiäđgáá mun piejâm taid jyelgin táán stuorrâ kiäđgán maid tääl kuáddám lam sun piejâi tom stuorrâ keeđgi maid jieš lâi puáhtám kuulmâ uccâ kiäđgáá oolâ maid sun nuuvt tivoi et toh láá jieškii-uv keđgičievâ vyelni ceelhij sijdulmuidiskuim kiäh lijjii čuuvtij palaskâm suu stuorrâ aapij tiet uáinivetteđ tij muu aapijd já táát keđgi maid mun lam pajedâm tuon källee oolâ liävus tijjân já maajeeldpuátteid mušton maccii maasât kost sist viäsuh lijjii já tast maŋa eelij ráávhust já sovâdist sijdâkuoinijdiskuim já puohâi tallai anarâšâiguim keđgi koččoo täälliv val ovdilmainâšum lii máhđulávt koskâmuš já ucemus mon suomâkielnommâ lii tááláá ääigist lii jo viehâ kuhes äigi ko lijjim palgâsreŋgân palgâssiijdâst talle ihásâš lijjii ennuu poccuuh táin palgâsijn mun lámáš tast maŋa-uv palgâs pargoin mut tot čohčâtälvi lii pááccâm pyereest muu mielân lâi skammâmáánu loppâ ko muoi vyeijiláin tohon palgâssiijdân lâi ton tove tobbeen taavaakeččin vuolgijm lâi pyeri uccáá muotâ já šiev sijvo jäävrih sponâsist suotâs vyeijiđ njolge-ergijguin mätki ovdánij lâi lijg kerris kost lijjii munnuu pivoh já evviseh vuoijim luovâsvyeje oovdâst lijjii vyeŋesnjolgáás eergih toiguin viišâi vyeijiđ peeivi muoi vuojijm lâi vala elimin sehe sun lâi raitio talle tievst suu kuuvl moonâim ko sun tieđij pyeremusâht saavâid palgâssiijdân já tieđij niävvuđ munnuu ete kost tot eidu lii kuvlân muoi ijjâđáin munnust tievst láin meiddei fáárust iiđeed lâi puáttâm tallet muoi vyeijiláim miätá tot muu mielâst lâi suotâs vyeijiđ sponâs jäävri mield višâlis vuájánijguin nuuvt muoi láin tobbeen tuve kuvlân ehidispeeivi ehiđeh ko lijjii te lâi čuávgádah ehidist-uv tupe lâi tobbeen riddoost muoi juovdain tohon te sijdâkeččeeh-uv algii potâliđ tuve luusâ já sist meid lijjii tievst pennuuh juáhháást nuuvt tegu táválávt te pennuh tuáráskii algii tiervâttâllâđ nubijđis šoodâi taggaar hirmâd tuáru ko vittâ pennuu tuáruškuottii larmâ kale kullui vaarâ maaŋgâ penâkkullâm kiäčán ko mist pennuuh lijjii tuárrum kalas te mij pajeulmuuh-uv tiervâttâlâim mut mij kale ep eidu nuuvt korrâ jienain tiervâttâllâm ko mii pennuuh pessaim vuájánijđân luoštâliđ leeŋgijn já pieijâđ kuáttum oolâ lijjii talle tobbeen já tupe ij lam meendu styeres mahtsun ličij lamaš kuulmâ kerd kulmâ meetter rahtum täkki tullâpuáldimsajeen muorah kolgii leđe valjeest mij leim čiččâmâs ton uccâ tuuváást tuuvááš kale lâi tievâ ij lam ennuu likkâm vääri ko mij uáđđáástâlâim te leim tegu sälttejum sildeh paldluvâi peenuv vala mijjân lasseen liegâs kale lâi ij tarbâšâm kolmuđ oođđim pyereest ko koccáim káhvástâlâim pooldijm tuulâ täähist suoinijm kammuiđân uážžu oskođ ko čiččâmâs talâsteh já syeinejeh kammuid uccâ tuuváást te lâi kovjâ veikkâ täähist lâi tullâ mutâ täkkipoccee ij kiässâm tom kovjâmere já njunerääigih lijjii tievâ syeinikoovjâst leim kiärguseh tallet mij čuoigâlijm siijdâ čokkiđ koskâpeeivi lâi sijdâ čuákist jieŋâ alne lâi suulân käävci tuhháát stuorrâ sijdâ ko lii oovtâ čuákist te tast lii jo viehâ ennuu tiäddu ruojiđij hirmâđávt já čääci poođij jieŋâ oolâ ko iälu lâi juurrâm čuákkist kalga leđe viehâ noonâ jieŋâ ko nuuvt-uv stuorrâ iälu jorá čuákist ete killáá suullân tiettim ete must kolgâččij leđe vuájáánergi taan siijdâst ko sijdâkeččeeh valdâttellii munjin ehiđist já kejâđim poccuid já oinim jo maŋgâ poccuu mii perrui huámášim-uv jieččân čuoivâgeergi maid lijjii sijdâkeččeeh valdâttâllâm aldeláá já sárnuttellim tom já ko tot kuulâi muu jienâ te tot vaarâ tuubdâi muu ko nuuvt kejâškuođij munjin já ain väzzilist muu vuást jeđe jo poođij penttâ toos paaldân mutâ tommit manâdij ete ij eidu suovvâm toppiđ kiddâ ferttejim njuárustiđ peeivi mij njuárustâlâim já miärhuim muádlov čiermihid čiermih lâi vuoččum mij ferttijm koddeđ já njuovvâđ kesittim čuoivâgijnâm tuve kuuvl ko mij poođijm tuve kuuvl te vuossmuš pargo lâi muorrim skammâehiđeh láá kuheh já puolâšeh muorah kalgeh leđe valjeest vuoččum čiermih piärguid vuošâim mestâ puoh ton eehid aasâim tobbeen tuuveest juovlâi räi já lâi mestâ ubâ ääigi piivvâl jođáđâh já šiev sijvo uccáá muotâ siijdâ jyehi peeivi já njuárustâlâim sehe miärhuim teikkâ kuolgâmiärhuim čiermihijd iä lah kuheh peeivičuovâ äigin ij kiergân meendu ennuu porgâđ stuorrâ sijdâ kiergânij čievârdiđ viehâ vijđáht iijâst ko mij coogâim já rasaididijm siijdâ jyehi peeivi sehe jyehi peeivi laiđiistijm ubbâsân te poccuuh kuáđustii tállân já táválávt kuottuu já monnii oovtâ kuávlun iäge tuolmâm já čievârdâm nuuvt vijđáht kuáttumeenâ šeštui šooŋah juátkojii juovlâmáánu kooskâmuudon motomin myetistij já purgiistij et čuoigâmsijvo lâi pyeri pajosijn nuuvt-uv stuorrâ sijdâ tot taarbâš viehâ vijđáht kuáttumeennâm pelnub oho ovdil juovlâi aalgij toollâđ puolâšijd lâi hirmâd kuáldu leđe káárvuh valjeest mudoi ij pallâm čuoigâđgin nuvâškuođij togo pirrâsijn já mij smietâškuođijm varriđ tupán mii lii taavaakeeji viestârpeln mij leim tegu táválávt čokkijm siijdâ njuárustâlâim já kuolgâmiärhuim čiermihijd jeđe siävŋándijn laiđiistijm siijdâ ubbâsân kale viehâ puolâš ij lam eres puolâšmittar ko njune mutâ hirmâd puolâš tot kale lâi ko illá paallâim mahten veikkâ mist lijjii šiev káárvuh lâi nubbe juovlâpeivi já vala puolâšub ko ovdebáá peeivi ko aalgij te mij viežâim eergijd mist puohnis lijjii nubáloh ergid nuuvt ete mun vuálgâm toin ráiđoin já iäráseh maneh siijdân já čuákkejeh tom sehe laiđiisteh ubbâsân toh iäráseh čuoigâlii siijdâ čokkiđ já mun paaccim vala toos tuve kuuvl puđâldiđ já tiiŋgâid čokkiđ lâi tommit čuovânâm te viežžim eergijd já algim rááiđu orniistâllâđ kale lâi nuárjunähkilääbžih lijjii nuuvt storgâseh ete taid ij puáhtâm olmânáál ubâ čoonnâđgin mahtsun toh riäiduh killájeh morruuhánnáá mun algim leŋgiistâllâđ ko lii nuuvt koolmâs ete jiem paalâ mahten ko eidu oovtâ eergi leŋgiim te ferttiim ain pieijâđ kistuid já njuškođ já ruámččuđ kieđâid oohtân ain lieggânistim ete vuod paallâm oovtâ eergi leŋgiđ mun stookkim tast äigipuudâid já viijmâg lâi ráiđu leŋgejum mutâ maŋgii ožžum kieđâiđân possoođ já lieggiđ peessim vyelgiđ joton toin ráiđoin tom pyereest muštám ij tot kale meendu suotâs vyeijim lamaš rááiđust lijjii kuttâ kiälhá kulmâ kerris já muu vyeijimkerris nuuvt tast keevâi maid lijjii poollâm-uv tain riäiduin kerrisist jukko morrui rasta lääbžih oovtâ kiälkán kaarrum valdim oovtâ lääbžist pitá já pieijim tast juko ton morrum juko sajan peessim juátgiđ määđhi lijjim ráiđoin tuve kuvlân mutâ maŋgâ fiärrân munjin sáttojii ton peeivi lijjii lojes já laiđâs eergih toigijn ij tarbâšâm tuárruđ kuullim ete talle juovlâi ääigi lâi lamaš paijeel raađâ puolâš jyehi kuávlust tievst-uv ko tagareh puolâšeh lijjii te muorah kolgii leđe valjeest iäráseh-uv ko pottii tuve kuuvl te mist aalgij faaninlágán muorâsavotta ergijgijn muorâid hirmâd liäjá já puolâšin lâi hiälppu luádduđ taid mist kuittâg lâi ko taggaar puolâš lâi já nuuvt stuorrâ sijdâ te viehâ távjá mottoom čiermih já stuárrâb puásui-uv lammâšui tâi vuoččui já tagarijd ferttijm koddeđ já njuovvâđ sorme kal poccui-uv puáhtá sattuđ peeivi ko mij leim vuod čokkiimin siijdâ te huámášim tobbeen olgoláá uáinoo omâs ellee aldeláá uáiniđ ete mii tot eštus lii láin kyehti sarva moh láin tarvanâm oohtân čoorvijn láin lamaš vaarâ jo kuhheeb kiddâluvâi kuittâg maaŋgâid peeivijd toh stinžoin patârâsân ete jiem fattim iäváge suovvâm toppiđ jieijâs kiddâ čuoigâđ skipárijdân kuuvl sárnuđ já táttuđ iše kuulmâs moonâim já pirâstitijm ton sarvakuáhtá já njuárustijm kiddâ toh faanineh láin nuuvt nanosân tarvanâm ete ep finnim luovâs nubijnis mudoi ko kaartâim čuollâđ čoorvijd viijmâg pessain luovâs te aalgâst iävá máttâm olmânáál ubâ väzziđgin moonain kuábâš-uv kuávlusis váhá määđhi keš já čuážžuv kärŋi ooivijn sijđo oovtâst väzziv uáivi tuárgistin ko lijjii sattuđ kavnâđ taid te ličij lamaš älkkees saalâs toid eehid algii pennuuh umástiđ já hariđiđ vala čuávgáđâh eehid já máddáápeln piegâjielâ imâštâlâim ko iä toh laavim táválávt tuušijd umástiđ toh puáttâm tupán muidego olgon umásteh já porfâsedeh čuoigâlijm vuod siijdâ čokkiđ ij lamaš ton iijâ čuuvtij lavdâm suijâ lâi vissâ tot ko kumppi lâi iällâm sijdâroobdâst já koddám vuonjâláá ige tot lam eenâb uávuttâm taid lijjii nuuvt čuákkááh ton tove sijdâ lâi penâkkullâmpele miäđáábeln te pennuuh tiettii kuumpist kale lâi iimâš imâštâlâm vala-uv ko vissásávt haajâ iä finnim kuumpist leim lamaš jo nube mánuppajan sijdâhovdân ovtmano siämmááh äijiheh nuhhii evviseh já ferttejim vyelgiđ pááikân vala nuuvt ete ko vuolgim tuve kuvlân te lâi purgâšoŋŋâ njeeđgâi luodâ tállân peenuv paasij tohon tuve kuuvl jorgettâm pennuu viežžâđ juovdim pááikân te pääihist haliđii tiettiđ ko peenuv ij lah fáárust ete kuus tot lii šoddâm já maht toos lii keevvâm čielgejim sijjân maht keevâi sij tievst polâskuottii ete peenuv ij tääiđi tobbeen maasâd puáttiđ já nimmurii munjin tast tot oroi munjin-uv mutâ uskum ete kale tot táiđá já puátá ko kiergân nuuvt eštus peenuv pirrâmpeeivi maŋa puáđistij pááikân lâi niälgum já vaibâm finnij purâmuš te purrâmlusto kale lâi veikkâ tot ij táválávt laavim ohtân ennuu puurrâđ mutâ ton vuáru kal puurâi eenâb ko táválávt ko lâš uáđđâm te oođij masa pirrâmpeeivi ovtmano mielâst kale meid lâi suotâs peessâđ lieggâ tupán oho pappân servikoddeest ruáváást piivdij muu sajasâžžânis mun ettim jiem puáđi tastko mun juurdâžim et mun jiem piergii pappân lam lamaž pappân aaibâs nubemuđušiist servikoddeest ko servikodde lii tot keevâi toin lain et kiđđuv pessijái maŋa lijjim vittnubáloh peeivi pappân kal ucánjii poolâtij mut táát kuávlu lai munjin juo ovdil tobdos lam maŋgii iällám já tobbeen nuorttiibeln mun lijjim meidei čuvtij halidijjee uáiniđ maggaarin servikodde uáinoo lai munjin uđđâ kuohâmuš lii servikode koskâvâž orroom ij lah tondiet oomâs et ráámmát iätá hilgo ohtsii servikode ohtânpuáttim nuvtko motomin utke lii lai sieu leđe pasepeeivij kirhoost nurâdâtâi pasepeivi pasepeeivi maŋa oskolâž juávkku kote veisidin ruhâdâlân já kuldâlin lai mield immeelpalvâlusâst lii kirkko já vala muččâdub tot lii ko tobbeen lii ellee servikodde peeivi eellim päärni kästimin rađe lii hyeni lai kiđđâ čääci virdedij mut tobbeen räjialmaa perrust lai stuorrâ juhle vaaldij uccâ párnáá askasis sivnedij suu já loppeedij anneeđ huolâ suu jieijâs uámmin tubdui čuvtij oomâslâž ko muuštij et nubebeln vahtui mii táánbeln tábáhtuvá sij oinii ko mun vuoijim uuvsâ oovdân lijjii äšši erinis vuottui servikode jieijâs luándu rokke lai ohtuunis almai kespiegâbeln puáttâm ij lam suhâlâž ij ustev tubdâmettom almaah čuážžuim suu häävdi paaldâst laž aldemuu rähisvuotâ argâelimist mii koskvuođâst ulmuuh kiäh laa váldáttum kiäh ferttejeh uuccâđ ohtvuođâ tobbeen kost ohtvuođâ merkkân lii puttâl hávdádim mottoom ovddii merâkuálásteijee lai oomâslâž uáiniđ maht toi ovddijn ässein lai kieŋŋâlâs ahevâšmâš páikkásis puáris lai päris kuávlu maailmist tot eeđe tuubdâ kote jieč ij lah eeđe uáinâm iätá tiäđám kost tun aasah mun lijjim os hävdidmist lai sämmilaž já lai iällám nuuvtko aanaarsämmiliih laa iällám korrâ já lusis eellim tast maid mecci já jävri addel nieidah muštottâláin maht suoi jo aaibâs uccen kessijn muorâid meeccist já láin šuármust kuáláástmist kooskâst enni kuittâg turvâstij lii muu mielân pááccám diakoniaservi lijjii já já lijjii sämmiliih tuše mij kálgu já mun láim lädliih mučis kielâ kullui ko sarnui já veisidui ožžum oppeet uáiniđ aanaarsämmilij hiänus kevâttâs puohâi vyelni lii siskáldâs vááimu olmoož kiän lii šoddâdâm virge mottoom rigesvuot lii tot et uážžu kuáhtiđ maaŋgâmuđušijd ulmuid ässeeh iäruteh mii jos piäsá tooi paijeel te uáiná oomâslâž tyeje kal suddogâs ulmuid mut kiäid kuáddá mun lam uáinám servikoddeest mun ahevâšâm toho lii muu päikki teehi mun ain maacâm tääbbin mun iälám mut muu váimu lii távjá anarâškielâ sänikirje teknisij saanij rähtimist h h h h h h h h h h h h h h h h h h mast kieđâvuššui uási ráhtim teknisijn saanijn h h h mast kieđâvuššojii loppâuási ráhtim teknisijn saanijn sehe uási ráhtim teknisijn saanijn h vuáláčällee pääihist mast kieđâvuššui uási ráhtim teknisijn saanijn h h vuáláčällee pääihist mast kieđâvuššui uási ráhtim teknisijn saanijn h mast kieđâvuššojii loppâuási ráhtim teknisijn saanijn sehe ráhtim avdosäänih eennâmtuálu já meccituálusäänih sehe fysiika já kemia säänih h mast kieđâvuššojii ráhtim huksimsäänih muusiksäänih pissosäänih puásuituálusäänih rävdeesäänih já škovlâsäänih h mast kieđâvuššojii ráhtim suáittimpiergâssäänih tiervâsvuođâsäänih já valâstâllâmsäänih sehe rähtim tiättursäänih päikki já päikkimaašinsäänih tyejipiergâssäänih jotteemriäidusäänih kännyksäänih já kameratekniiksäänih h h páiná čielgâsávt anarâškielâ vuáttoo omt anarâškielâ partitiijvâ kevttimist sajan kost kolgâččij leđe partitijvâ puátá-uv jo távjá suomâkielâ maali mield akkusatijvâ eteh kale olmânáál munjin čyeti märkkid já puátá mäksiđ miljon märkkid ij eeđâ čyeti määrhi já miljon määrhi taat ettâmvyehi lii nuuvt vuáhádum kielân et juáháš kiävttá tom maali mield iättoo kuittâg omt lijjii mieldi kárbá veik rievti mield kolgâččij ettâđ kärbisid lii keevvâm celkkust nuurrim juuŋâid love kiilu veik kalga ettâđ love kiilud já meiddei celkkust puásuimeeri lii poccuu moin finnee puásuituálu toorjâ veik kolgâččij ettâđ puásujid teikâ poccud talle kalga kevttiđ partitiijvâ lohosaanij ohtâvuođâst lii partitijvâ talle ko lii saahâ lovoost mii lii eenâb ko čiččâm räi kiävttoo akkusatijvâ lijjii mieldi kuttâ kárbá mut kuittâg lijjii mieldi käävci kärbisid kissá perrust lâi stuorrâ vielgis kissá lijjii kulmâ čapis tiälhu kuábbáá-uv peelji peht já seeibist váhá čappâd mudoi lâi vielgâd lâi uáli párttáá toos sáttojii maŋgâ vaahâg pärtti lâi taggaar ko peivi paaštij já lieggij te kissáást lâi tääpi kuárjidiđ peeivipele seinipiällást kogo lâi jo muotâ suddâm já lâi liegâs ko lii taggaar ellee mii lijkkoo lieggâsist lâi heŋgâstâm poccui ertpeelijd kuškâđ peeivipele tupehäärji vuálá lâi vuod täävis mield kuárjidmin togo eidu kuškâđ heŋgâstum piärgui vyelni lihâttâlâi piärguid moh hiäŋgájii spijkkárijn já lâi luábdâm paadijd moiguin piärguh lijjii heŋgâstum spijkkáráid ertpeeleest mii lâi hiäŋgáámin eidu kisá paajaapeln potkânij päddi já ertpeeli koočâi eidu uáđđee kisá oolâ suorgânij ruotâstij já čaaŋâi lááđu vuálá ij tot kuhe lam tobbeen ko poođij já njaavâi keččâđ ete mii tot volliittij suu ton koške ertpele já ruotâstij patârâsân maŋa tot kissá poolâi koškepiärguin kiinii puovtij koškepiärgu tupán já kissá sattui leđe še tuuveest te toos šoodâi huáppu olgos jis ij peessâm olgos te moonâi kuusnii čiähusân já tállân ko uksâ lekkâsij te ruotâi olgos pärtti lâi taggaar já naavit kooskâst lâi veeskir kost lâi puáris tortti kissá aalgij ton toorti ráttá jurâttiđ ko láá snyereh räätis ko juurâi te kisá kuohtuuh ovdâkepileh tarvanáin snuorij já ráttá kooskân eehid já sevŋâd naavit kuvlân surgâđis njávgum keččâđ miisun tobbeen lii tolâmin taggaar surgâđis jienâ tobbeen lâi torttisnuorijn kiddâ maŋa kissá ij tuostâm toorti alda moonnâđ läävejii panneeđ lääigi torttijn lâi uábist tortti mutâ kissá poolâi tast-uv kisá pärtti lâi ko lâi kiäldâm ruovdijd puoiduu várás lâi heŋgâstâm kyele ruovdij paajaapel ete ko puoidâ álgá njuškottâllâđ kyele te páccá ruovdijd tom hoksám ete kissá pacâččij toid moonâi toi kieldum ruovdij kuuvl oopsij kyele já aalgij tom oŋâttâllâđ já njuškottâllâđ lâi iiđeed olgos te kulâškuottim hirmâd pargâs já njavgâs ääiti kuvlân faskâm tyehin keččâđ ete mii tobbeen eidu lii lâi paccâm toid kieldim ruovdijd já tarvanâm monnjâjuolgijn kiddâ kisá ruovdijn luovâs ruotâi tuve kuuvl já aalgij njuálluđ juolgijđis moh lijjii lam ruovdijn kiddâ juolgijn lam muh ko nubbe monnjâjyelgi lâi njalanâm já tievst poovčâgâm lâi lâi še olgon já vuolgij tohon kost toh ryevdih lijjii kissá ko ooinij pennuu ete tot moonâi tohon kost toh ryevdih lijjii moid jieš lâi eidu paccâm vuolgij pennuu maŋŋaal korŋij ollâ faskâm oolâ já keejâi ete kiävá-uv pennui siämmáá hyeneeht ko olsis lâi keevvâm pärtti lâi taggaar ko eeči lâi puáhtâm spääilih juolgijd lieggâniđ tupán ááigui njuovvâđ taid piejâi kuheldâlâš peldilite siisâ taid peevdi oolâ keejih juolgijn lijjii ennuu litteroobdâ paijeel jyelgih pissuu pyereest ton lite siste ko toh lieggânii já sudâskuottii te suijii já heŋgâsii lite roobdâ paijeel cuápcuht innig lite siste huámmâšij já apseškuođij taid eidu toi vuoluupel aalgij oŋâttâllâđ já rááppuđ juolgij kyepirijd ohtân littijn koččii kisá oolâ kiisán keevvâm tast maŋa kale ko poccui jyelgih puáhtojii tupán te kissá poolâi tain já vigâškuođij olgos maŋa ton kissáást lijjii nelji hirmoos main tot poolâi lâi tortti nubbe lâi koškepiärgu kuálmáđin riämjá lävkkiryevdih já niäljáđin poccui jyelgih neeljiohtâvuotâ markkânist láá nelji s-pustaváin älgee lájádâs moi sämivuotân vuáđuduvvee allians puávtáččij nabdeđ masaba jo neeljiohtâvuotân verdid kuulmâohtâvuotâ lájádâsah láá máttááttâskuávdáš já mast toimâv museo já täin lájádâsâin láá pargeeh suullân main anarâškielâlâš pargeeh láá sij láá mii tuáimá kulttuurkuávdáš lii ton peeleest šiev loho et vala lovmat ihheed tassaaš tot lâi vuálá viiđâ láá kale vala kyehti sämivuotân lohtâseijee puuvdâ ry mii vuábdá jyehilágán ärbivuáválâš säämi tuojijd sehe ateljee mast kávná čuárvi- tähti- muorâ- já jálumeetaalpyevtittâsâid puohnâssân s-pustaváin älgee finnoduvah láá-uv kuttâ lii sämmilij kulttuurjiešhaldâšemorgaan mii lii vuáđudum ive ovdeldij parlament mii vuáđudui ive já tot lâi vuossâmuš sämmilij poolitlâš orgaan saavâjođetteijen láá lamaš já lii sämmilij alemus poolitlâš orgaan mii puáhtá toohâđ virgeomâháid alguid já iävtuttâsâid sehe adeliđ ciälkkámušâid lii áinoo orgaan mii puáhta oovdânpyehtiđ sämmilij virgálâš uáinu sii kyeskee aašijn meerriđ kulttuur- oppâmateriaal- sehe sosiaal- já tiervâsvuođâmeriruuđâin suullân miljovn euro oovdâst láá jesânid já nelji värijeessân moh väljejuvvojeh vaaljâiguin jyehi niäljád ive saavâjođetteijee joođeet tige poolitlâš tooimâ já oovdâst sämmilijd aalmuglâš já aalmugijkoskâsâš ohtâvuođâin saavâjođetteijen tooimâi já ive rääjist saavâjođetteijen lii toimâm kulttuuriantropologia totkee vaaljah tuállojii ive jieškote-uv suorgijn ađai toimâttuvâin láá pargeeh ohtsis main anarâškielâlâš pargeeh láá vittâ oppâmateriaalčällee proojeekt čällee kielâpargee kielâjurgâleijee já toimâttâhčällee lii algâttâm sämitiggeest ive ađai lii lamaš mieldi ton vuáđudem rääjist ovdil sun lii lamaš läänihaldâttâs vuálásâžžân ive rääjist aaibâs siämmáá pargoost ko tääl-uv já valaba sämitige loonjâin ive sun lii lamaš meddâl sämitiggeest ko tooimâi anarâškielâ máttáátteijen ive vyelitääsist et tááláš pargo sust lii pištám jo ihheed läänihaldâttâs já sämitige pargoid sun lii lamaš ihheed máttáátteijen jieškote-uv škoovlâin tegu luvâttuvâst pajetääsist já luvâttuvâst vyeli- já pajetääsist sehe luvâttuvâst vyelitääsist pajetääsist já vyeli- já pajetääsist sämikuávlu kost sun ij lah lamaš máttáátteijen lii et pyereest puáhtá ettâđ et sust lii šievlágán kove sämikuávlu škovlâtiileest saanijd sun kuulâi vuossâmustáá ejistis viehâ nuorrân et amahân peruštume anarâškielâ kuáttá lii vuálgám tast ko sun kiergânij luvâttuvâst já vuolgij uápuid kozzâđ te tobbeen movtáskij tuođâlávt máttááttâllâđ pajekielâ sun juuđij taggaar algâkuursâ jeđe máttááttâlškuođij jiečânis ko sämiradio kullui sun aasâi sämitáálust mon sun nabda lemin-uv jieijâs ollâškovlâ pajekielâst kuittâg iđestij suu elimân ain tyellittälli ko já sárnoin sunjin anarâškielâ ko páiháliih ulmuuh tegu já vuáláčällee-uv huámmášii et sunhân sárnu še anarâškielâ te sárnuškuottii sunjim tom sun čođâlditij approbatur tutkos pelni sun ij ubâ puávtáččii olášuttiđgin tááláá pargoos já nabdaččij pyerrin jis vala mátáččij nuorttâlâškielâ-uv sunjin paijaan taggaar juurdâ ääigis ooleest et sun luvâččij anarâškielâlijd kiirjijd já kuldâličij puoh vuárkkápaadijd já máttááttâlâččij sárnuđ anarâškielâ nuuvt tievâslávt et já hirmástuuččii mon pyereest sun sárnu sämikielâ js lii algâttâm sämitiggeest anarâskielâ kielâpargen uđđâivemáánu pelimuddoost ij lah eenikielâlâš mut vuossâmustáá sun smietâi anarâskielâ máttááttâllâm suullân ihheed tassaaš ko rähistui anarâš almai kielâoppâm vuolgij joton uánihis lavhijguin mut lâi máttááttâskuávdáást toollâm kuhheeb anarâskielâ kurssâ mast sun máttái anarâškielâ jo pyerebeht kuursâ maŋa sun lii lamaš ubâ ääigi taggaar pargoost mast sun lii karttâm kevttiđ anarâškielâ láá kulmâ anarâškielâlâš párnáá main puárásumos lii jo peessâm vuáđuškoovlâst mut nuorâbeh lává ain škoovlâst käälis lii puásuialmajin já suu peerâeellim ovdán-uv viehâ ennuv puasuituáluive mield peerâ táiđá leđe vuossâmuš peerâ mon päikkielâ lii muttum suomâkielâst anarâškielân anarâškielâ uápuidis lii lamâš máttááttâskuávdáást tyejiuápust já sust lâi aaigâ riemmâđ tuájárin mut lopâloopâst kielâpargoh valdii suu ääigi nuuvt ennuv et tyeji lii pááccám ucceeb uásán lii lamâš škoovlâst anarâškielâ máttáátteijen ihheed já tääl sun lii anarâškielâ kielâpargee aainâs ive vyesimáánu loopân já máhđulávt vala kuhheeb-uv ääigi jis kielâpargee pargo juátkoo iä lah hirmâd tärkkilis puátteevuođâ vuáváámeh mut osko kale et suu puáttee pargoh lohtâseh ain-uv mahtnii anarâskielân aaigâ ličij še finniđ kuásnii anarâskielâ uápuid loopân lasseen sun lii uáináh maaŋgâid iivijd luuhâm anarâškielâ ollâopâttuvâst valmâštui luvâttuvâst pajeuáppen já maŋeláá timmâtyeji artesaanin máttááttâskuávdáást lii algâttâm sämitiggeest anarâškielâ jurgâleijen kuovâmáánu aalgâst ij lah eenikielâlâš mut vuossâmustáá suu mielân poođij anarâškielâ jo uccânieidâžin ko sun ibeerdškuođij et tot lii suu ááhu js eenikielâ uápuh vuolgii olmânáál joton talle ko toolâi ive ubâ ive pištee tievâsmittemškovliittâs oovtâst máttááttâskuávdáin já ollâopâttuv instituuttáin maŋa onnáá peeivi räi sun lii porgâm ubâ ääigi anarâškieláin sun algâttiđ vuáđudum kielâpiervâlist išepargen mii lâi suu mielâst uáli šiev hárjuttâs kielâ tááhust kielâpiervâlist sun lâi oovtmano kyehti ive mon maŋa lâi muádi mánuppaje purdo käävpist já siämmáá-áigásávt instituut proojeektpargo lijjii uásipeivipargoh sun še kiergânij leđe nelji mánuppaje vyeli- já pajetääsist sajasâžžân láá kulmâ škovlâahasâš nieidâ já ovdil anarâškielâ uápui sun lâi-uv iänááš eidu siigijn pääihist sun haalijd sárnuškyettiđ sijjân še sämikielâ tááhust sun ferttee hárjuttâllâđ kielâ ubâ ääigi já hárjuttâldijn meid párnááh opâškyeteh tom áásá perruinis tááláá ääigi jieijâs pärnivuođâ päikkitáálust lii uáli rávhálâš ko tobbeen lii aainâs kilomeetteriđ mätki mii lii kuávlu stuárráámus čuákkipäikki ige forgâbalij rávásmâmahan pyevtitteijee nieidahkin peesâ jyehi eehid toho valmâštui ive ollâopâttuvâst filosofia maisterin uáiviamnâsin elleefysiologia já sun táiđá-uv leđe vuossâmuš anarâš biologi valmâštume ucánjáhháá maŋanui ton suujâst ko niedah šodâdii eidu uápui ääigi sun lii mieldi oppâmateriaalpargoost já astoäigi sust kolá párnáiguin pennuin luhâmáin já tuoijuumáin makkoo leđe še perruinis luándust mii lii aainâs keessiv älkkee ko sun áásá riddoost já masa tástán lii še lii njeellimlâš nuorâ nissoon kote lii algâttâm vistig infoost äššigâspalvâleijen roovvâdmáánust já aašij oovdânpyehten siämmáá ive skammâmáánu loopâst jeđe ive aalgâst sun algâttij projeekt čällen mon virgeest sun tuáimá ain-uv ij lah eenikielâlâš mut lii máttááttâllâm anarâškielâ jo aaibâs vyelitääsi rääjist máttáátteijen lijjii já loopâst vala luvâttuvâst mast sun čaalij pajeuáppen anarâškielâst ive lâi maŋâ sun lii lamaš škoovlâst já valmâštui kävppitiettui maisterin ko aalgij máttááttâskuávdáást toollâm anarâškielâ kurssâ te sun halijdij máttááttâllâđ kielâ lase lii aassâm še olgoenâmijn já jiešalnees sun varrij maassâd eidu ovdláhháá ko algâttij jieijâs anarâškielâ uápuid mättimist lii lamaš ävkki já sun lii huámášâm et ~lii ibbeerdškuáttâm monttoom verd meid tavesämikielâ lii lamaš máđhulâsvuotâ sárnuđ anarâškielâ masa jyehi peeivi suu jieijâs pargoost et ton tááhust sun lii lamaš luholâš sun távjá viättá kost áásá suu peerâ ađai enni eeči uccâviljâ já uábbi aassâv meiddei suu ákku já kiäiguin sun ain tyellitälli sárnu anarâškielâ halijdičij máttááttâllâđ vala lase et ličij puátteevuođâst älkkeb sárnuđ já čäälliđ anarâškielân tuáivu et mottoom peeivi anarâškielâ puávtáččij leđe suu päikkikielâ perrust láá še poccuuh já kyehti pennuu suu mielâpuđâldâs tälviv já kiđđuv lii čuoigâm pennuin mihheen ij lah pyereeb ko kiđđâpiäiváš já korrâ liähtu lii algâttâm syeinimáánust toimâvisteh lijjii vala sun poorgâi vaaljâlävdikoddeest mánuppaje mon maŋa lii toimâm meriáigásâš toimâttâhčällen ekonomiatoimâttuvâst vyeli- já pajetääsi sun čođâlditij já luvâttuv mast sun čaalij pajeuáppen anarâškielâst kiđđuv kooskâst keesijd sun lâi kesipargoost servikoddeest ađai tooimâi kyehti keesi kesikirkkouápisteijen sämikirhoost já oovtâ keesi kirhoost peeivi sun vuojij polgupyeráin já vaazij já moddii joba ijâstâlâi-uv tobbeen ij tarbâšâm sämikielâ mut lattimkielâ tađe-uv eenâb toho poođij kiinii olgoeennâmlijd kiäst lâi hirmâd ennuv äšši mut suoi iävá addiittâllâm sun čaaitij sämimááccuhnissoon kove loostâst já čujottij nuáigádij já kyessi lâi uáli luholâš tondiet et lâi kuáhtám sämmilii maŋa sun tiäđust-uv ucâlui tienâsmailmân já tooimâi om kävppi-išedeijen pajeláhháá ive já kiiđâ sun tooimâi já iivij koskâsâš ääigi sun kiergânij leđe vala spellâtipšon mon maŋa sun vuolgij muádi ihán áámmátškoovlân sun valmâštui merkonomin ij lah eenikielâlâš mut suu vaanhimijn láá anarâšmadduuh já tondiet sun algâttij vuáđuškoovlâ luokast anarâškielâ luuhâm mušto mield tot lâi máhđulâš iäskán talle ko tađe ovdeláá ij lamaš anarâškielâ máttááttâs vyelitääsist pargostis sämitige ekonomiatoimâttuvâst ij sämikielâ mättim lah nuuvtkin tárbulâš ko pargo lii iänááš numerij jurâttâllâm halijdičij tuostâđ sárnuškyettiđ anarâškielâ mut jieijâs mielâst sun ferttiiččij tađe ovdil váháš macâttâllâđ saanijd mielân já kenski jotteeđ monnii kielâkuursâ mast liččii eres-uv sárnooh kenski enâmustáá sun tuáivuččij alnestis tom et tuostâččij kevtiškyettiđ kielâ nuuvt ruokkâdávt et ij tarbâšiččii ubâ ääigi poollâđ et iätá monnii ääši teikkâ sääni puástud láá poccuuh palgâsist já sun viggá jotteeđ pygálusâin taađeest ko kiergân lâi kale kuhes potkâ puásuihommáin mut tááláá ääigi sun lii oppeet lamaš eenâb mieldi nuuvt pygálusâin miärkkumijn ko aaibâs kesipargoin-uv lii tääl še vuossâmuu ive palgâs ruttâtuállen pargoin kale piergee suomâkieláin tâi jis sárnuččij anarâškielâ te iä tobbeen kale uábis já viiljâs lasseen táiđáččii kiähhán iäráseh iberdiđ suu sárnooh palgâsist kávnojeh eenâb várás sun lii haahâm ennuv hommáid koskâttuvâi oro et äigi ij keelijd puoh aššijd láá vááimu alda kođá ennuv olssis já uáppásáid párnáid sun lii kođđáám ennuv pihtsijd lii-uv hittruu kođđeeđ ko toh valmâštuveh nuuvt jotelávt sun še lii čuolmâdâm mottoom verd já tääl-uv vuordâš ohtâ taggaar loopân čuolmâdem lii še rähtimin olssis nuorttâlâšniedâ kappeer sehe kässeekeđgipuáhháá iälššusalist sun jotá já spiällá še sähly lijkkoo vuojâččiđ ennuv moottorkiälháin já taan täälvi sun lii máttááttâllâm uđđâ puđâldâs-uv muotâluávdástâllâm še lii macâškuáttâm ko tot motomin škovlâaaigij nuuvâi alfáárug teddâšuveh pyerebeht-uv táálván et keessiv lii-uv talle mottoom verd eenâb astoäigi ko tälviv já skipáráid še lijgo äigi oovtâstoromân lii museo já luándukuávdáš mii lii markkânist toimâv oovtâstpargoost sämmilij aalmuglâšmuseo sehe luándukuávdáš sämimuseo vuáđudui ive ive tot algâttij museon hiäivulâš vistij karttim já museočuágálduvâi čokkim vuáđudij yhdistys ry já vuossâmuuh visteh olgomuseokuávlun sirdojii ive lehâstui almolávt ulmuid keessiv já ton vuossâmuš vahtâ lâi keesi sun aasâi tuuveest pooldij tuulâ täähist já oođij seeŋgâst mielâst váhá uánihâšhân tot lâi mut tuhhiittij sun oođij láávust-uv keesi sun aasâi virgetáálu luuptâst rääjist ive räi sämimuseo tooimâi páihálâšmuseon sehe olgomuseon já tot lâi áávus tuše keessiv sämimuseost šoodâi jo já ohtâ pivnohumosijn čuásáttuvâin rääjist sämimuseo tooimâst lii västidâm _vuáđudâs lasseen vuáđudâs oovded sämmilij aalmuglâškulttuur tuárjumáin tieđâlâš tukâmpargo já ton puátusij levâttem sehe toimâmáin oovtâstpargoost eres enâmij sämimuseoiguin omâstem čuágálduvváid kuleh olgomuseo huksiittâsâidiskuin tiŋgâčuágáldâh čuovâkovečuágáldâh taaiđâčuágáldâh arkkâdâh já kietâkirjerááju uážui ive väldikodálâš sierânâsmuseo status uápist já movtijdit ulmuid luánduvuáttámušâi paaldân äššigâspalvâlemsaje lii vuovâs vyelgimsaje nuuvt luándun kuálástiđ já olgoláá-uv vajâldiđ uážžu ravvuid meccimaađhij vuáváámân oonâid šiev kyelipivdemsoojijn sehe tárbulijd luuvijd jyehimuđusâš luándust jotemân já toimâmân tegu meccipivdo- kyelipivdo- meccijotolâh- muorrim- já eennâmamnâsluuvijd arkkiteht vuávám uđđâáigásâš museoviäsu lehâstui almolâš kiävtun cuáŋuimáánust te museo já luándukuávdáš ovtâstáin navcâidis huksiimáin oovtâst fiijnâ váldučáitálmâsâid puáris olgomuseo kuávlu kulá ain-uv uássin čáitálmâsoleslâšvuođâ luándukuávdáš tipšo kieldâ mađhâšemravvim tääl láá parged main anarâškielâlâš pargeeh láá kulmâ luándukuávdáá tipšoo museokäävpi tipšoo já äššigâsrävvejeijee láá vala kyehti pargee et puohnâssân sij láá eemeed lii algâttâm tááláá pargoost ađai luándukuávdáá tipšon kuovâmáánu pelimuddoost máttááttâllâm sun algâttij uánihiskurssáin ive ko suu kandâ lâi kyevti ihásâš já lâi kielâpiervâlist tipšoost ääigi ličij uuccâm toollâm tievâsmittemškovliittâsân mut lâi vyerdimin nube párnáá ige ton tááhust puáhtám jurdâččiđgin taggaar ääši toolâi internet pehti uánihis kuursâ já sust kuulâi et sátáččij leđe puátimin kuhheeb kurssâ moos sun meridij uásálistiđ mondiet halijdij oppâđ anarâškielâ lâi tot et ko suu käällis ij lah oppâm sämikielâ ige sust lah máhđulâšvuotâ vyelgiđ škoovlân ko lii puásuialmai te vuolgij sunnuu kaandah lává kielâpiervâlist já suoi hálijdává čäittiđ párnáid et anarâškielâ lii ellee kielâ ige kielâpiervâl lah áinoo saje kost tot kulloo lii pargoost te ton-uv tááhust sun halijdij oppâđ kielâ suu käällis-uv piäsá kielâlávgumân ko enni sárnu kandáid sämikielâ tuáivu et puáhtá návt adeliđ torjuu anarâškielân já ovdediđ ton tile jieijâs peeleest lii lamaš ävkki še suu jieijâs pargoost já ko láá kyehti anarâškielâlâš já pargoost te puáhtá koijâdiđ anarâškielâlâš palvâlusâid lává tobbeen mii várás já palvâlává mii jieččân kielân lii juátkám anarâškielâ uápuid ollâopâttuvâst internet pehti jieijâs pargo paaldâst já tuáivu et maister tuđhos ličij mottoom peeivi vaalmâš haalijd pyerediđ jieijâs kielâ já porgâđ jieijâs uási kielâ iäláskitmist mielâst ličij puátteevuođâst pyeri kevttiđ anarâškielâ eenâb-uv pargoost lii škovliimis tááhust meccituáluinsner já sun táiđá leđe vuossâmuš anarâškielâlâš meccituáluinsner kote lii restonomi poođij paargoon ihheed tassaaš pargo lâi rähtiđ já valmâštâllâđ sun lii lamâš ~pargoost ive rääjist äššigâspalvâleijen anarâškielâ máttááttâllâm poođij suu mielân tállân párnáá šoddâm maŋa ihheed tassaaš mut talle ij vala lamaš máhđulâšvuođâ toos ennuu eres-uv tergâdis homáh nuuvtko párnáá tipsom suujâst anarâškielâ máttááttâllâm vájáldui já paasij juurdá lii šoddâm nelji ive tassaaš ko suu kandâ lâi suullân ihášâš ain koijâdij tun ain sáárnuh pääihist tavekielâ mondiet jieh sáárnu anarâškielâ lâi ettâm kandâsis et ij määti lâi ettâm tun koolgah moonnâđ kielâpiervâlân tot juurdâ vuolgij já smietâi et suu párnáá uáivil kalga väldiđ vuotân avvees já ovdánemtääsis mield mii lii tehálâš suu ovdánem já pyereestvaijeem tááhust sun halijdij išediđ já tuárjuđ jieijâs párnáá kielâtááiđu já škoovlâ jotteem kalga moonnâđ vuorâsulmui kielâpiervâlân já máttááttâllâđ anarâškielâ mondiet lijjii kulmâ suujâ vistig sust lâi haalu oppâđ kielâ suijân lâi et pargoost sun taarbâš anarâškielâ tááiđu suu pargoadeleijee adelij toos máhđulášvuođâ sust lâi haalu toollâđ kielâ kulttuur já luándutiäđuid paijeen já ovdediđ taid kaavnâi máttááttáškuávdáá anarâškielâ- já kulttuur linjáá já máttááttâlškuođij uđđâ kielâ sunjin lii lamaš hirmâd stuorrâ ilo já ävkki et masa jyehi peeivi sust lii lamaš tilalâšvuođâ kevttiđ sämikielâ haalijd-uv kijtteđ váimulávt puohâid sárnumskipárijd kiäh láá išedâm suu maaŋgânáál mielâst suu anarâškielâ ij lah vala meendugin nanos já tane lii-uv tehálâš et puoh savâstâllâmtilálâšvuođâid sun piäsá kevttiđ aktiivlávt ävkkin sust láá ennuv sárnumskipáreh sun čaalâš tyellitälli reeivâid facebook peht já main sun muštâl uđđâsijd säämi luándust halidičij eenâb kevttiđ almolávt anarâskielâ mut sun nabda jieijâs lemin vala hirmâd ärgi čälimist ko ain lii palo et feeilah kávnojeh láá ennuv homáh lijkkoo neskiđ kamâsijd já kuárruđ sämimááccuh tiäđust-uv luuhâđ nuuvt ennuv ko kiergân lii párnái suojâlemlito päikkiseervi čällee já ruttâtuállee já sun lii čáállâm pevdikiirjijd ruttâtuálulopâttem- já toimâohjelmkiirjijd meiddei anarâškielân ihehân teikkâ mánuppaijeedgin ij lah kuhes äigi uđđâ kielâ oppâmân lii čielgâs et sun kalga máttááttâllâđ anarâškielâ ubâ suu eellim ääigi lii nuuvt čielgâ uási suu aargâst et sun hárjuttâl jyehi peeivi pääihist kandâinis lii pajasšoddâm kielâpiervâlist aaibâs uccevuođâ rääjist moonâi mánuppajasâžžân kielâpiervâlân já tääl sun lii anarâškielâlâš luokast škoovlâst já ennis uáppá suu eejikielâ toin naalijn kuittâg tuáivu et puávtáččij juátkiđ anarâškielâ uápuid kostnii já mahtnii ličij pyeri anarâškielâ jotkâkurssâ máttááttáškuávdáást máttááttâskuávdáš uárnee puátteevuođâst jotkâkuursâid já et kielâkurssâ finniiččij joođhâ já et uáppeeh puávtáččii juátkiđ anarâškielâ uápuid anaráškielâ iäláškem piäsá jotkuđ js lii algâttâm kuovâmáánust äššigâspalvâlusâst pargohárjuttâllâm já tastmaŋa kesipargo sun lii museokäävpi tipšoo pargosopâmusâst lohá et puáhtá máttááttâllâđ sämikielâ jis ij jo määti iä lah lamas ko uánihis kuursah tyellitälli mut sun irâttij kuittâg uásálistiđ toid ij tuostâm vistig sárnuđ anarâškielâ ollágin já sun nabda et amahân mottoomlágán passiivlâš kielâtáiđu šoodâi lâi sunjin eenâb jiermi äšši ko maiden muide vuosmuš pärni šoodâi já sun ooinij almottâs tievâsmittemškovliittâsâst te poođij mielân et jispa pesâččij toos fáárun ääigi kielâ muttui jiermi ääšist vááimu äššin já lâi čielgâs et sämikielâ kulloo puátteevuođâst suu perrust lâi pargoost te algâaalgâst pargo mield tot sämikielâ tááiđu tárbu šoodâi-uv lává kyehti eres-uv anarâškielâ pargee kiäiguin sun sárnu sämikielâ masa jo ain ibbeerd váhá pyerebeht eres-uv sämikielâid lii še anarâškielâ seervi stiivrâ jeessân já ruokâsmit ulmuid et uážžu toppiđ suájást kiddâ já vuolgâttiđ tiervuođâid siärván suu pehti iätá puátteevuođâ vuáváámijn anarâškielâ háárán lii muu päikkikielâ párnáiguin párnái eeči ij määti sämikielâ sárnuđ mut ibbeerd kale aaibâs pyereest ko ij pyevti leđe ko ohtâ eenikielâ te párnááh lává talle eenikielâliih tot sämikielâ lii vissâ loppâeellim proojeekt já škovliittâs juátkoo pääihist lii ohtâ masa kielâpoolis poolis lii esken mut forgâhân sun-uv rámmoo muu kevttiđ sämikielâ meiddei pargoelimist tego tääl-uv lii čáállâm pajeuáppen luvâttuvâst ive mon maŋa sun lii čođâldittám pevdipijgâ- uápis- já mađhâšem- sehe tuurismtradenomškovliittâsâid lii sämikielâlâš radiokanava mii kulloo miätá sehe puáhtá kuldâliđ še interneetist láá markkânist já sämikielâlâš radiovuolgâttâsah algâttuvvojii čohčuv lâi já vuolgâttâsah kullojii koskâkuhes pááruin vuossaargâ tme mut jo ive servi arvâlij sirdeđ vuolgâttâsâid rádiosajattâhân mii lâi talle valmâštuumin äigi sämikielâlâš radiopargoost aalgij roovvâdmáánust ko vuossâmuš tijmepele kukkosâš ohjelm vuolgâttui vuolgât ohjelmijd kuulmâ sämikielân tave- aanaar- já nuorttâsämikielân jieijâs kanavast lii áinoo kanava mast sämikielâlâš ulmuuh peessih kuldâliđ uđđâsijd saavâid já ohjelmijd jieijâs eenikielân muusik mii kanavast kulloo lii sämimuusik uáiná jyehi argâpeeivi kanavast tme uáinojeh tállân algâeehid še sämikielâlâš vuolgâttuvvojeh jyehi argâpeeivi maŋŋeed eehid já nube keerdi puáttee iiđeedpeeivi tme rääjist vuolgâtškuát sämikielâlâš eennâmvijđosávt argâpeeivij tme kanavast muttuustâl peeivij mield vuolgâttemäigi ij rievdâ aalgât vala jieijâs argâpeeivij tme uáinojeh čoovčâ rääjist miätá láá tääl pargeeh jieškote-uv suorgijn ohtsis main anarâškielâ toimâtteijeeh láá kulmâ já vuolgâttâsah vuolgâttuvvojeh tuorâstuv tme já nube keerdi vástuppeeivi tme kote lii lamaš anarâškielâlâš toimâtteijen nubben kuhemustáá váldusyergi toimâttâspargoost lii lamaš pajekielâ algâttij radiopargo vuossâmuu keerdi ive aalgâst já lâi oovtmano pargoost vittâ mánuppaje mast anarâškielâ toimâtteijen vuossâmuid nelji mánuppaje pargoáigáduv mii lâi neelji mánuppaje kukkosâš sun algâttij siämmáá ive loopâkeččin jeđe jiešalnees ive loopâkeččin kidâ onnáá peeivi räi sun lii lamaš orjâlâš- já anarâštoimâtteijen taha ohtsis suullân ihheed tááláá pargo sun kiergânij porgâđ puohâin luánduiäláttâsâin ađai puásuialmajin riävskápivden já kuálásteijen maŋa sun lii lamaš parlament jesânin oovtâ paje ađai anarâškielâ máttáátteijen sun kiergânij leđe oovtâ luuhâmpaje iivijn já vuáđuškoovlâin já oovtâ ive máttááttâskuávdáá stiivrâ saavâjođetteijen mon áigáduv sun ij mušte sun lâi čođâldittám ive pištám tutkos mast sun valmâštui kyelituáluteknijkkárin te talle sun pargeldij vittâ ive ađai já kyelitutkâmlájádâsâst tast maŋa vala kyelišoddâdemlájádâsâst maŋa sun lâi vala muáddi ive kieldâ kuálástusmiäštárin jeđe riemâi tááláá paargon mast sun lii päcimin taan ive loopâst iäláttâhân lii viättám pärnivuođâs stuorrâ perruu koskâmuš kandân sun juuđij vittâ ive já aalmuglâšškoovlâ kyehti ive tallaa ääigi merhâšij já eres-uv tuáriskuávlu párnáid tom et oholoopâi ij liččii äšši pááikán pic čohčuv ko škovlâ aalgij te iäskán juovláid peesâi pááikán lâi tallaa ääigi kuittâg tommittáá suomâkielâlâš piirâs et tot čuuvtij sreevij párnái sämikielâ tááiđu ettâđ et tuáriskuávlu párnááh lijjii pyereest-uv mánuppaijeed ivveest ollásávt suomâkielâlâš pirrâsist já kullii eenikielâs tuše mánuppaje ko lijjii pääihist siäiluttij kielâs nabdemist tondiet et sun poorgâi vistig luánduiäláttâsâin máttáátteijen já vala toimâtteijen lii še ohtâ seervi vuáđudeijein js lii päärtihlâš kote lii algâttâm anarâškielâlâš ohjelmij toimâttem freelancerin jo ive ađai ihheed tassaaš čiččâm ihheed ovdâskulij ađai kesimáánu aalgâst sun pálkkááttui anarâškielâ toimâtteijee peivilakkeviirgán ko virge šoodâi ávusin ovdil sun lâi jo nomâttum toimâtteijen kuovâmáánu aalgâst vyesimáánu loopân lii-uv lamaš puoh kuhemustáá anarâškielâ toimâtteijen radiost vistig freelancerin já maŋeláá fastâ toimâtteijen jotá uággumkištoin pirrâ nuuvt tälviv ko keessiv-uv kištod kiđđâtäälvist lii jo taggaar meeri et toos iä kaleskin paste kištoh láá pirrâ te puoh tehálumos piergâsin sun nabda autonavigaattor mii saattâš suu ain kištosajan kištosajeh láá návt maaŋgah te viehâruš tiätu soojijn šaddeh jiellâheh sun lijkkoo kištoid mii lii já kooskâst já tom sun lii-uv vuorkkim navigaattorân kištoh iä tääiđi leđe innig suu jiellâhlistoost ko suu mielâst toh suárdih nissoonuásálisteid já láá-uv tuše ruttânuurrâmkištoh tain lii eurod já ko nisoneh já almaah láá siämmáá juávhust te nisoneh iä vaje puuhâđ nuuvt ennuv raaigijd ko almaah táválávt almai ain vuáittá tot vuossâmuš palhâšume lii pyeri já nubbe lii jo árvuttem om hälbis reppu tâi handuk tondiet uággoi meeri lii-uv váánnum jotá ennuv kištoin te vuáittá še suu mielâst iä lah kale stuárráh mut tot ij lahkin tot válduäšši vuorbijn puáttâm vuáittu mii lâi kuškimrumbu sun vuoitij ive pilkki nommâsâš kištoost já stuárráámus vuáittu uággumáin lii lamaš uástukorttâ kištoin ive sun lâi neljilovváádčiččâm já stuárráámus kyele palhâšume sun lii vuáttám moddii kištoin siämmáá saajeest sun lâi kyehtlovváádnubbe ääigiájánâsah lohtâseh suu paargon láá mainâsij já tiivtâi čäällim já čuovâkuvvim lii servâm kamerasiärván já lii vuáittám tast jo kuohtii nube palhašume kovekištoost astoääigi hommá sust lii kuittâg kyelipivdo sun lijkkoo viärmástallâd já sun jies še muárdá já čihtá viermijd piäsá iäláttâhân love ive keččin já talle lii-uv eenâb äigi om kyelipiivdon lii tääl neelji ihásii ákku sárnu ákkuvijnis anarâškielâ mottoom veerdi mut jieijâs mielâst aaibâs liijkás uccáá nieidâ nieidâinis aassâv tääl já tondiet suoi iävá nuuvt hirmâd távjá teivid juurdân ličij-uv tääl ovdil ko aalgât škoovlâ et sun váldáččij mottoom kuhheeb luámu tâi rijjâääigi et kiergâničij leđe suin nuuvt ennuv ko máđhulâš já opâttiđ sunjin puoh aašijd maid sun jieš máttá lijkkui mađhâšiđ mottoomverd olgoenâmijn mut ko vuossâmuu keerdi ive eelij te tast maŋa tot lii lamaš muu päikki mast sun iälá jyehi nube tâi jyehi kuálmád ive sun juuđij tuše tuuristkuávdáin mut tääl majemui keerdij sun lii jottáám ohtuunis tove sun lâi aaibâs joogaamin kulmâ oho mätki kolgâččii leđe še joogamátki já ton maŋa riddoluámu lii tommittáá kuhes já tivrâs mätki et ij paste jyehi ive eelliđ tobbeen lii vázzâm vuáđuškoovlâ já kuulâi eidu ton vuossâmuu vuáđuškovlâjuákun mii algâttij tääbbin tavveen sun lâi škoovlâst já tastoo škoovlâst mut luvâttuv sun ferttij kyeđđiđ koskân ko sust šoodâi enni aalgâst juuđij kuittâg oovce mánuppaje kukkosii pevdipijgáškoovlâ tarjoilijakoulu mut ij lah ennuv šoddâm ávhástâllâđ toin táiđoin pic tááláá ääigi sun talgoil keessiv falâmáin já vyebdimáin vuolâ lii šaddaaš já sun lii algattâm vuosmuu keerdi tááláá pargoost radiost kiđđuv anarâškielâ toimâtteijee sajasâžžân lii algattâm toimâttiđ še párnái ohjelmijd radiost já televisiost kiđđuv sun algattij stivriđ já toimâttiđ nuorâi radio-ohjelm lii tiäđust-uv porgâm eres-uv pargoid tai iivij ääigi lâi suullân ko lâi ettâm et áigu opâttâllâđ anarâškielâ sun ij kale innig mušte oppâmist já mättimist lii lamaš sunjin ävkki já stuorrâ máhđulâšvuotâ ko lii uážžum porgâđ eidu tagarijd pargoid maid sun lii halijdâm ain porgâđ anarâškielâ tááiđu tiet lii nuuvt ilolâš tast ko anaraškielâ siärvádâh lii áávus juáhážân já jyehi áinoo kielâ sárnoo annoo áárvust tego kulttuur-uv tábáhtuvá positiivlâš vuoiŋâst lii eromâsávt tehálâš nuoráid kiäid kalga movtijdittiđ já ruokâsmittiđ kevttiđ kielâ sehe nanosmittiđ sii sämivuođâ ääših láá tiäđust-uv alda suu vááimu já tondiet sun lii fáárust pargo lasseen lii tehálâš orniđ tábáhtusâid nuoráid teivâđ sii já kuldâliđ magareh huolah já tuoivuuh sist láá áásá markkânist já tobbeen sust lii kale máhđulâšvuotâ porgâđ anarâškielân veikkâ maid juátká radiost já televisiost mut ton lasseen sun haalijd porgâđ eenâb taaiđâlâš pargoid anarâškielâ tuulhâ keikkaid sun še puáhtá porgâđ puátteevuođâst já maid peri mii oovdeld puátá osko et ulmust kii máttá anarâškielâ ij pargo kale nuuvâ algâttij anarâškielâ luuhâm luvattuvâst já čaalij pajeuáppen kiđđuv kesimáánust sun valmâštuvá teatterolgospyehtim stivrejeijen teatteri-ilmaisun ohjaaja áámmátollâškoovlâst máttááttâskuávdáš lii staatâ oppâlájádâs mii lii markkânist mut oppâlájádâsâst láá še toimâsajeh já lii vuáđudum jieijâs laavâ vuáđuld já pargon lii västidiđ sämikuávlu škovlimtáárbuin sehe ovdediđ sämikielâ já kulttuur máttááttâskielah láá sämikielah orjâlâškielâ anarâškielâ já nuorttâlâškielâ sehe suomâkielâ mut meiddei eres-uv kielah láá máhđuliih vuáđudui áámmâtlâš škovlimkuávdáš ammatillinen koulutuskeskus ovtâstuvvojii áámmâtlâš škovlimkuávdáš päikki- já lájádâstuálu oppâlájádâs já opâttâh opisto já talle vuáđudui tááláš máttááttâskuávdáš lii vuálásâš oppâlájádâs mon joođeet škoovlâ stivrâ jesânijn peeli láá nomâttem jesâneh kyehti láá kuávlu kieldâi nomâttem jesâneh já kulmâ jeessân láá máttááttâskuávdáást uáppeeasâdâh lii riddoost mii lii oovdiš ristâlâš nuorâiškovlâ máttááttâskuávdáást láá pargeeh suullân main anarâškielâlâš pargeeh láá nelji já tuáimá tááláá ääigi anarâškielâ máttáátteijen já tääl lii monâmin nubbe máttááttâsihe ton pargoost ij lah eenikielâlâš mut vuossâmustáá anarâškielâ máttááttâllâm poođij mielân škoovlân monâdijn ~ive mut talle ij vala uážžum anarâškielâ máttááttâs škoovlâst tove tot poođij mielân talle ko sun ooinij tievâsmittemškovliittâs almottâs šleđgâpoostâst vissâ ive uásálistij toos já tast maŋa suu máttááttâssyergi muttui orjâlâškielâst anarâškiellân räi sun lâi máttááttâm tavesämikielâ máttááttâskuávdáást mättimist lii lamaš sunjin hirmâd stuorrâ ävkki ko sun tuáimá anarâškielâ máttáátteijen ađai kielâ lii suu pargoniävvu lii tast hirmâd luholâš et lii peessâm máttáđ ečirohhees eenikielâ sun áigu luuhâđ eenâb čäälliđ eenâb sárnuđ eenâb palijdiđ eenâb já almostittiđ sehe puáris et uđđâ mainâsijd čalluid já veikkâ maid čaalij pajeuáppen luvâttuvâst ive já filosofia kandidaattân ive ollâopâttuvâst lii lamaš máttááttâskuávdáást orjâlâškielâ máttáátteijen koskâsâš ääigi já anarâškielâ máttáátteijen ive rääjist valmâštuvvojii anarâškielâ sárnod já tääl láá kuursâst uápped algâttij máttááttâskuávdáást čohčuv toimâttâhčällee sajasâžžân já sun finnij toimâttâhčällee fastâ virge ive aalgâst ij lah eenikielâlâš mut vuossâmustáá anarâškielâ máttááttâllâm poođij suu mielân talle ko suu párnááh monnii kielâpierválán tiipšon čohčuv ko tot lehâstui moonâi jeđe já moonáin maŋeláá párnááh lijjii oppâmin kielâ kielâpiervâlist te sun še halijdij oppáđ sárnuđ anarâškielâ já ucâlui muáddi ive maŋeláá máttááttâskuávdáá anarâškielâ viiđâ mánuppaje pištee kuursân kiđđâtäälvi mon toolâi ovdil sun lâi pääihist párnáiguin love ihheed maŋeláá poođij máhđulâšvuotâ meiddei pargo keežild máttááttâllâđ eenâb anarâškielâ ko ornij oovtâst máttááttâskuávdáin já ollâopâttuv tievâsmittemškovlin uáiná et kielâ mättimist lii lamaš pargoost-uv ävkki ko tääl sun ibbeerd váhá tavesämikielâ-uv pargo usâdijn suu sämikielâtaiđu keččui virge valjiimist hiättun puátteevuođâ vuáváámeh láá tagareh et sun viggá siäiluttiđ anarâškielâ tááiđu já tuáivu mield sun piäsá sárnuđ puátteevuođâst še jieijâs ákkuvijguin ađai párnáipárnáidiskuin anarâškielâ čaalij pajeuáppen luvâttuvâst ive já merkonomin mađhâšemmarkkânistemsyergist ive mađhâšem já irâttâsekonomia instituut uálgitoimâsaajeest sun lijkkoo tuoijuđ luuhâđ já vuojâdiđ käldest tälviv lii algâttâm máttááttâskuávdáást máttáátteijen čohčuv ij lah eenikielâlâš já ko máttááttâskuávdáást máttáátteijee ferttee mättiđ sämikielâ vâi sun uážžu virge te tie lâi ohtâ suijâ kielâ ko sun kuulâi tievâsmittemškovliittâsâst te jurdelij tállân et taan škovliittâsân sun haalijd ko tot lii páihálâš kielâ já sust lâi persovnlâš motiivi luuhâđ anarâškielâ eenâb ko pajekielâ mon sun lâi jo váhá algâttâm luuhâđ-uv liihân tot suotâs et lii máhđulâš savâstâllâđ sämikielân tááiđust lii lamaš ävkki lâihân sun anarâškielâ máttáátteijen oovtâ luuhâmive savâstâl pargo- já oovtâstpargoskipárijdiskuin anarâškielân ain tyelli tälli já sun lii ettâm jieijâs uáppeid-uv et suin lii máhđulâš sárnuđ anarâškielân jis haalijd sárnu-uv anarâškielâ masa jyehi peeivi sehe pargoost já kielâpiervâlist suu nieidâ lii kielâpiervâlist te lii jo váhá vájáldittâm anarâškielâ kielâoopâ já saanijd še nieidâ jo tiivood suu sárnum sun tuáivu et ličij puátteevuođâst eenâb äigi čäälliđ já luuhâđ anarâškielâ lii vuáđuškovliittâs tááhust pajeuáppee já filosofia tuáhtár sun čaalij já nágáttâlâi tuáhtárin lii algâttâm máttááttâskuávdáást máttáátteijen ive vistig tyellitälli já ive rääjist fastâpargoost sun parga aldâtipšoo uáppeiguin kiäin lii tääl álgám pargohárjuttâllâm peivitipšosoojijn juávhust lii ohtâ uáppee kiän eenikielâ lii pajekielâ já ohtâ oovdiš anarâškielâ kielâpiervâl páárnáš lii lamaš máttáátteijee pargoost maŋgâ ive já sust lâi uáivil máttááttâllâđ mottoom poođij almottâs tom tievâsmittemškovliittâsâst kenski tot lâi tobbeen šleđgâpoostâst ooinij máhđulâšvuotâ oppâđ kielâ já leđe oovtâ ive aaibâs ereslágán pirrâsist lâi et tot lâi anarâškielâ suu äijih eenikielâ lâi meid et finnij ruuđâ škovliittâs ääigi ekstra lâi et ij tarbâšâm jieš porgâđ pááppárpargoid uuccâm várás poođij valmâšin pargoost lii kiävttâm kielâ härvibeht sun savâstâl anarâškielân sun lii tuostâm kevttiđ kielâ puárisulmuiguin jis lii tiättâm et sii eenikielâ lii anarâškielâ ihe tobbeen tievâsmittemškovliittâsâst lâi ohtâ suu eellim tergâdumosijn ko sun smiättá maŋaskulij te lii finnim taan ive ääigi ennuv eenâb ko tu e kielâtááiđu lâi taggaar tobdo et lâi jieijâs vááimupirrâsist ko kollistâlâi kielâmiäštárij muštâl lehâstii pááikán uuvsâ ain ustevlávt já lieggasávt já mij finnijm jyehi keerdi eenâb ko kielâ já kulttuur uási sii elimist šoodâi meid haalu tiettiđ eenâb muu äijih suuvâst já suu elimist uusâm máhđulâšvuođâ leđe anarâškielâ pirrâsist pargoost tot puátá ij kuássin tieđe anarâškielâ uápui sun keevtij peri suomâkielâ áigu irâttiđ kevttiđ anarâškielâ ain ko lii máhđulâš já meid luuhâđ anarâškielâlâš teevstâid čäällim lii tääl vaigâdumos uási kielâkiävtust lii čáállám pajeuáppen kuávdáá luvâttuvâst ive já válmâštum šoddâdemtiettuu maisterin sehe čođâldittám máttáátteijee pedagogâlâš oopâid ive máttáátteijee pargoid sun poorgâi ruttâtuáluhaldâttuv pargoid pääihih já sieidih tegu eres-uv sämmiliih palvâlii luánduimelijd tâi nuuvtko škoovlâin máttááttui epi-imelijd puoh imelijn lâi mon pehtilumoseh uhredemsajeh lijjii puoh kulmâ já vala mast ij lah tađe täärhib tiätu pelikyeimi lii kote aasâi taavaabeln lii nommâsâš vääri mast tovlái mainâsij mield juuđij eennâmvuálááš kuovđâšm njuolgist kuovđâšm pehti immeelpelikyeimih puovttijn savâstâllâđ koskânis kavnui taan kuovđâšm keeči arkeologâlâš tutkâmušâi ohtâvuođâst alda aalaa já~ keeči kavnui roovvâdmáánust iššijn mii tot-uv lâi masa alaččist kuovđâšmeh lává suullân kuuđâ meetter kukkosiih ađai pelikyeimi še lii mii lii pähti alne mut kuálmád ij tiäđui mield lah pelikyeimi jis tot ij talle ližžii nommâsâš sieidi mii lii viestârkeččin čääsist anarâšâi imeleh lijjii moos uhredui jonsahpeiviijâ já čohčuv mast ruhâdâllui jonsahpeiviijâ kuoškâriddoost moos uhredui já mii lâi uáli tärhis já äŋgiris immeel lâi nuuvt pase et tom koolgâi aldaniđ-uv idduialn kuántun kirjálâšvuođâst mainâšum sieidih láá lamaš aldasáid já kirjálâšvuođâst maainâšhánnáá sieidih vala lasseen moh toh-uv sättih leđe maaŋgah kalenderân láá väljejum sieidid ohtâ jyehi mánuppajan moh láá mottoom muudon tiäđust sieidi ađai viestârbeln mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ja tarinoita ympäristöltä temppâl riddoost ja tarinoita ympäristöltä mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mut puávtáččij leđe taavaapele rido čáácán kaččee hiäŋgupähti kj lokkekove mast lii seenti kobdosâš luoddânem já ton paaldâst lii källest ildee sulâstittee kuárvi mast šaddeh ruonâs syeinih sieidi nuorttiipiäláá puotâ riddoost pro gradu paikka saamelaisessa uskontoperinteessä kyelisieidi máddáákeččin pro gradu paikka saamelaisessa uskontoperinsä mut kihheen čovčjávrálijn ij lah ubâ kuullâmgin tast adeleijee lii viijmâg maaŋgâ mohe pehti čielgâm já sieidi tááláš sajattâh-uv lii tiäđust ij kuittâg pyevti nabdeđ sieidin ige tom tááláá sajegin lah tárbu almottiđ ko sieidi ij lah oskottettee ollâ vääri taavaabeln mon aalaaš lii masa pääljis ulmui sieidi viestârriddoost pro gradu paikka saamelaisessa uskontoperinteessä kyelisieidi ja seidan palvontaa mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mut sátáččij uáivildiđ keđgičummiittâs mii lii puávtáččij leđe meiddei taavaapiäláá vyelligis jurbâ lássáást mon kuávdoo lii ohtuunis neeljičievvâg keđgi sieidi alne vuoluukeeji taavaabeln kierrust ja seidan palvontaa kost lii tâi lii lamaš sieidi lii uhredâm pähti alne ja seidan palvontaa tuodâr já kieldâi rääji alne suálui taavaakeččin uábbi ´rrpähtt lii kuávlust km nuortâs liivđest mainâšuvvoo et ´rrpähtt já mottoom pase vääri lijjii tovle oobižeh mut ko sij rijdáskii enijnis te enni lâi suttoost taid muttám keđgin lappalaiset s mield kolle ij uáivild mineraal pic tot puátá nuorttâlâš saanijn jo-uv kool ´kulo´ tâi koll jet ´kulluđ´ kuálkkee te siijgâi tiškáástâllâm riidon kulloo mestâ ubâ jäävri pirrâ sieidi kyevtkiäđgásâš sieidi mon tärkkilis saje ij lah tiäđust juhâleeveest moos lii uhredâm tärkkilis saje ij lah tiäđust ja seidan palvontaa sieidi mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ja tarinoita ympäristöltä sieidi jurbâ keđgi viestârrido alne ja seidan palvontaa sieidi mon lii tuššâdâm já mon saje ij lah tiäđust ja seidan palvontaa nisonij uhresuálui viestârroobdâst sieidi máddáábeln mon saje ij lah tiäđust pro gradu paikka saamelaiuskontoperinsä sieidi taavaakeččin viestârriddoost ja seidan palvontaa sieidi kyevtkiäđgásâš sieidi nomâttum jäävri riddoost sáttá leđe siämmáš ko ja tađemield sieidi veikkâ tiäđu mield ij liččii innig tiäđust kuávlu muinaisia palvontapaikkoja luvâttâllâm sieidi nuorttiibeln mii lii käldeetiäđui mield tuššâdum ađai vierâttum vuálus mut vala keđgi lâi sajestis sieidih taavaakeeji kyevti sierânâs suollust main kuábbáást-uv lii lamaš sieidi já moi saje ij lah tiäđust uhredemsaje vaarâ tááláá radiomasto aldasijn ja tarinoita ympäristöltä sieidi taavaakeeji nuorttâriddoost mon tärkkilis saje ij tiättám ja seidan mut keessiv oskoldâhtotkee kaavnâi tom sieidi mii ij lah virgálâš nommâ mut aldasijn lii lamaš uhredemsaje já tast taat epivirgálâš nommâ lii uhredum tälviv koddesieidi máddáákeeji suollust ja seidan palvontaa kyelisieidi ja seidan palvontaa táálu stuárusâš uhrekeđgi nuorttiipiäláá máddáápele vieltist mon ohtâ robdâ lii ciägus tegu veer maddust vuovdâ moos šiettih kyehti almaa já tobbeen láá ennuu mieskâ čuárvih ive taavaakeččin mast sátáččij leđe kyelisieidi viestârroobdâst já kooskâst já tađemield aldasijn mon poođâst lii neeljičievvâg ääiti hámásâš keđgi já palvâlui sieidin sieidi lihâstij ko miinii paaihijd mainâšui te tobbeen lijjii talle kodeh pivdemnáálá adeluvvojii siäidán s já sieidi tärkkilis saje ij lah tiäđust já kooskâst mon tärkkilis saje ij lah tiäđust sieidi rääji km tavenuortâs keđgi siäidáásuollust vyelgidijn ulmuuh suhhii ton lappâd já jis sieidi lihâstii te ulmuu adelii toos kuolijd ađai tyehin ađai ton viestârbeln mon kuávdoo lii ruámšáás keđgi mii sátáččij leđe sieidi mut láádu nommâ sáttá liijká puáttiđ mield paajaakeeji viestârrido mast lii lamaš tâi lii sieidi já mii sáttá leđe siämmáš ko mast lii keđgi ja seidan palvontaa sieidi stuorrâ keđgi já kooskâst mon vuálá lijjii tovle puohtum poccuu čuárvih sajattâh ij lah tiäđust čäcikeđgi mon tärkkilis saje ij lah tiäđust alne lii kope moos kuođij kyele čoolijd joddeekeđgi paaldâst mii tááláá ääigist tobdoo puátá tast et togo lii nuuvt šiev joddeesaje et ulmuuh masa juo rijdâlii tast alda ja seidan palvontaa mon tärkkilis saje ij lah vala tiäđust mut čiälgá keessiv máddáákeččin mon tärkkilis saje ij lah vala tiäđust mut čiälgá keessiv sieidi aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust suulâin lii vääri mon alda ij sooppâm karodiđ ijge larmâdiđ ja seidan palvontaa saahâ nuáidiruumbu večirist návt lii te jävri sátáččij leđe tâi miinii nuorttiipiäláá suálui já kooskâst nuorttiimuu viestârkeččin čääsist pase paihijd lâi tuše almain peessâmvuoigâdvuotâ já nisonijn-uv tuše talle ko sij lijjii kárvuđâttâm almajin pase suolluuh lijjii ovdâmerkkân puoh kulmâ já máhđulávt ollâ njargâ já lâi sii jieijâs uhredemsuálui mii lii viestârroobdâst pennui peessâm pase paihijd lâi kieldum mut tast saatij leđe saahâ keevâtlâš suujâin kuás juo peenuv jiermittis ellen ij liččii adelâm leđe uuhrijd ráávhust pic ličij kuodâččâm taid miätá suolluu já joba puurrâm-uv taid uhredem tábáhtui vuoidâmáin sieidi uhreliemáin mii lâi táválávt kyele vuojâ já puásuisiäidán adeluvvojii pyeremusâi vuájánij kočâttem čuárvih poccuu uáivih já täävtih oppeet finnij ooivijd čorvijdiskuin oođâtaavtijd já motomin oles roopâid-uv sieidi lii lamaš nuuvtkočodum almos siedi moos láá uhredum poccuu kode täävtih saavzâ kaaicâ täävtih čuuvčá kuáppil täävtih čäcilode täävtih já kyele täävtih puáhtá leđe jo-uv epitáválii hámásâš keđgi tâi ulmuu rähtim urrâ teikkâ tot lâi veerrum muorâst sieidih main lii mottoomlágán tiätu láá lamaš kuávlust suulâin kuittâg nabdemist et niäljádâs tain láá hevâttum nuuvtko láá hevâttum puoh nuáidiruumbuh-uv suollust mii lii kuittâg njargâ já mon anarâšnommâ lii vuálgá nommá sátáččij leđe ovdâmerkkân já talle sieidi-uv puávtáččij leđe mast tot ličij hämmejum suomâkielân kuávlu lii sieidi mon nommâ lii kilomeetter taveviestârân lii et nommâ sátáččij puáttiđ meiddei tom-uv pehti sieidi mield lii riddoost mon alne jurbâ keđgisieidi láá palvâlâm kyelidin já koddesieidin katekeetta ij oskom et eennâm jorá mut tom sun lâi oskom et ko sieidi vuáidá kyele vuojáin te sieidi addel kuolijd ja seidanpalvontaa ive kansantietoutta s muštâl maht pooldij sieidi já mield taat ij liččii tot sieidi mii lii alne aaigij kuo ristosko vuoččin kulluuškuođij já poođij táid lâi tääbbin oht almai kiän nommâ lâi lâi meiddei puáttám kuullâđ ristoskoost já kulmohtsii mut ton ääigi palvâlii ulmuuh ain sieidijd lâi iäpádâsâst et ij sieidi lah aainâskin rievtis immeel sun pajeluv kejâškuođij sieidijd já arvâlškuođij taid hevâttiđ sieidist lâi vyeimi nuuvt ennuv ko sun toovâi pyeccen et ij sun vaijaam koldeđgin ferttij orroođ kuáttun ko iärráseh ellii koldemin orodeinis já illávajedeinis sun vuordij koldeid já keejâi kelirääigi mield olgos já te vuámmášij kuo pietittemes páárnáš peevvâš nyettuulgâi mield sun ärvidij et sieidi lii suu kumâttâlmin ceelhij näävt ákku uulgâi mield peevvâš mut ele huolâ tuonârokke kuo mun täst puáránižžeem kale tun vala puáláh te uštuu kuo sun puárránij te sun vuolgij sieidi kuuvl já nuurâi muorâid sieidi keeđgi oolâ sun puállátškuođij te poođij arve já pieggâ nuuvt et ij tullâ puállâmgin sun ferttij nube keerdi puállátškyettiđ já oppeet poođij arve já pieggâ te tullâ vist čaaskâi sun vala kuálmád keerdi puállááttij já te luuhâlij täid saanijd maid sun lâi kuullâm já máttám alge já pasejiegâ noomân tullâ kemmâguođij já te sieidi puolij sieidipäikki lâi nuorttiibeln riddoost já täälliv ain uáinojeh kode čuárvih já täävtih ton sieidipääihist mušton tast et mii ovdâeejih láá tobbeen epi-immeel palvâlâm mield lii temppâl kj lokkekove mield sieidi lii väre vyelni jävrriddoost neelji čievvâg stuorrâ källee nube källee alne lii tuolbâ källee tegu čukke to mainâseh s keđgi kale kávnoo jävrriddoost mut ij lah vises et taat ličij tot sieidi sieidi paajaakeččin vuoluukeeji taavaabeln nubáloh meetterid riddoost lii mon alne lii sieidi lii lamaš kyelisieidi mast čáálá kirjestis ja seidan palvontaa návt čällee jurgâlus sieidi taveriddoost paaldâst alda lii ollâ tiävá muštâluvvoo et sämmiliih láá tovle uhredâm lii pelkuálmád meetter alosâš já aldasáid kuulmâ meetter kobdosâš luoddânâddâm keđgi mon juuvâbeln lii loigâm stuorrâ pittá keeđgist koččâm enâmân já toohâm kiäđgán tegu uhredemálttár eelij arkeoloog tutkâmin sieidi mut tast iä kavnum innig magarehkin uhredemmeerhah tot lii kyelisieidi já uhreläähjih láá lamaš kyeleh kyeleuáivih já čuálih já ko uhredem vaarâ lii tábáhtum nuuvt et läähjih láá pieijum álttár oolâ te elleeh já lodeh láá taid taađeest kuodâččâm meddâl muáddičyet meetterid nuortâs viestârriddoost lii mast lii tiävá mii sáttá leđe siämmáš ko já tast vaarâ še lii lamaš teikkâ lii sieidi lii stuorrâ luoddânâm keđgi já tot sátáččij leđe tot sieidi mut iä tastkin kavnum magarehkin uhredemmeerhah keessiv ko eelij tom tutkâmin taat-uv lii lamaš kyelisiedi já uhrijd lii sáttâm keevvâđ siämmáánáál ko sieidi pehti tyehin lii kuhendâlâš kuulmâčievvâg räigi mii lii ton stuárusâš et toho čavâččij veikâba kyeli lii lokken taggaar keđgi mii eidu mudágávt tappa tom rääigi tyehin lii já ton kuávdoo kuulmâčievvâg keđgi mii kale sátáččij leđe sieidi kuittâg nabdemist et lii finnim noomâs tâi mield ađai lii muštâlâm kuásnii lovoi suulâin et sun suoppij motomin kálláinis viermi mon maŋa suoi moonáin ucánjáhháá olgoláá káhvástâllâđ suoi láin maccâm joddes luus te tot lâi lappum maŋa suoi kavnáin viermi ohtân haŋkkân ládduriddoost enâmist viermi lâi haŋkkâlum ij máttám čielgiđ koddesieidi muáddi kilomeetter maadâviestârân lii kuulmâ kilomeetter kukkosâš segis jävri mon nommâ lii máddáákeeji uccâ suollust lii pelnub meetter alosâš já meetter kobdosâš kuovgâdis keđgi koddesieidi lii paijeel ihheed tassaaš uhredâm aassâm kote lâi anarâš mut vaarâ iäráseh-uv kuávlu koddepivdeeh láá uhredâm toos nuorttiibeln suullân kilomeetterpele keejist koddesieidist láá uáináh koddepivdemrogged já maaŋgah uáli juo tovlááh kuátisajeh tullâpuáldimsojij koddesiäidán lii lamaš tárbu ko já kuávluh lává lamaš tovle teháliih koddepivdemkuávluh já koskâsâš meetter kobdosâš myeđhist láá ennuu koddepivdemrogeh siämmáá ko já koskâsâš siämmáá kobdosâš myeđhist-uv varrij maŋeláá mut vaarâ tobbeenläddin-uv sun eelij vala uhredmin siäidásis ko lii suullân pelimuddoost já lii tovlái siijdâ já siijdâ räjikuávlust mield kirjeest ja seidan palvontaa vala ive liččii keđgipellâst lamaš kodečuárvih tiettuumist ko sun čáálá kirjestis návt čällee jurgâlus pellâst láá enâmist ain-uv ennuu kodečuárvih ennuu láá juo mieskâm já vuáijum eennâm siisâ sieidi vissásávt kyelisiedi taavaakeččin viestârbeln love meetter keejist riddoost mii lii suullån kuulmâ meetter alosâš čuuvtij luoddânâddâm já suullân neelji meetter kukkosâš já kobdosâš koskâmuddoost juuvâbeln lii uhredemálttár mast puáhtá čielgâsávt vyettiđ et tot lii vuoidum vuojáin tâi toos láá pieijum kyeleh uhredemamnâsin lii lamaš vuojânallii juo maaŋgâ ive ääigi et tast puáhtá miäruštâllâđ sieidi lemin ain-uv kiävtust sukujuuret ry keessiv cegâttem koolbâ seitapaikka ferttee anneeđ puástu nommân tast-uv peerusthánnáá veikkâ láá-uv motomin uhredâm siäidán mut tot ij addel vuoigâdvuođâ väldiđ sieidi tiätu suuvâ omâdâhhân tááhust vuáhádum päikkinoomâ ij kolgâččii riemmâđ rievdâdiđ aainâskin motomij läddlij uáivilij keežild čiččâmlovihásâš suomâkielnommâ taan siäidán lii seita ko čáálá kirjestis ja seidantaa ive návt seita rannalla suussa pohjoisnalla on hyvin ruma halkeillut kivi ei kovin suuri on palveltu ennen ja voideltu niin että se on keltaisena vieläkin ohtâ uási eidu álttár paajaabeln lii fiskâd mut äššitobdei mield tot ij liččii šoddâm fiskâdin eidu vuoidâm keežild pic keeđgist šadda mottoom fiskis jäävvil mon kuáhtáá kost peri taggaar saajeest mii lii mudoi laavtâs mut njuálgu arveest syejeest vissásávt majemuuh siäidán uhredâm ulmuuh láá neeneec filmârähtee já vuáláčällee tábáhtui puurâdmáin sieidi paaldâst vuoidâmáin tom nuárju vuojáin já poonjeldmáin lääigist ruopsis-vielgis paadijd moh kiddejuvvojii seeidi paldâsâš suáhán riddoost lii stuárráb keeđgi alne stuorrâ keđgi mii lii tegu stellejum kuulmâ ucceeb keeđgi oolâ lii lamaš viehâ vissásávt sieidi kuás juo mainâs mield lii pajedâm tom tohon já sunhân lâi pegâlmâs sieidij hevâtteijee tiäđu mield ulmuuh läävejii leggistiđ šlaantâ jáávrán ton lappâd suvâdijn já tot-uv piälušt sieidiääši kansantietoutta s maainâst mainâs pajasčáállâm návt aasâi motomin suollust mon nommâ lâi kieddist lijjii meiddei ässeeh-uv já ton siijdâ ulmuuh onnii epi-imelijd epi-immeel nommâ lâi nube nommâ lâi koččojeh täälliv vala siämmáá noomâ mieldi já toh lává toh väričoheh moh lává alda siijdâ lâi vievsâs almai nuuvt et suste ij pittáám ohtkin olmooš kiäh talle lijjii suu äigin táán maailmist elimin ko vuámmášij et sun lii puoh vievsâmos oskeldâđâi heevâtškyettiđ sieidijd maid talle ulmuuh palvâlii tastko sunjin oroškuođij fasten et ulmuuh nuuvt humoh já joolah láá et väričuuhijd já keeđgijd immeelnis aneh vuámmášij et oht áinoo immeel lii almeest kale vaijeedškuottii suu tast maŋa kuo nistettii imelijdis moh lijjii toh omâsumoseh väričoheh ađai toh maid jiejah lijjii viggâm rähtiđ keeđgijn nabdemááid paihijd lijjii-uv toh páccáh tâi iärráseh tommuđušiih iä kuittâg suu puáhtám hevâttiđ tastko sij palaskâm lijjii stuorrâ aapijn vuámášij et ulmuuh suu aapijd tiet paaloost láá te ceelhij siijdâs ulmuiguim mij suuhâđ puoh siijdâ ulmuuh miäldáluvâi mun čááitám tijjân puohâid apijdân suládii toho monnii enâmân ceelhij puohah muu mield ucánjáhháá čuožžidij ciälkká kuoimijdiskuim ááigum táám stuorrâ keeđgi väldiđ já kyeddiđ tuon stuorrâ keeđgi oolâ ij ohtkin toin ulmuin kiäh tast lijjii uáinimin ollágin oskom veik sij kale tiettii suu vievsâs almajin mottoom toin ulmuin pargo maid tun tääl ááiguh porgâđ tot lii aaibâs máhđuttem ulmuuid toppij kivkked enâmist keeđgi kyeddilij huápust källee piällás leggistij keeđgi ton oolâ korŋij tohon já ceelhij ulmuiguim kiäh tast uáinimin lijjii kulmâ uceslágán kiäđgáá mun piejâm taid jyelgin táán stuorrâ kiäđgán maid tääl kuáddám lam sun piejâi tom stuorrâ keeđgi maid jieš lâi puáhtám kuulmâ uccâ kiäđgáá oolâ maid sun nuuvt tivoi et toh láá jieškii-uv keđgičievâ vyelni ceelhij sijdulmuidiskuim kiäh lijjii čuuvtij palaskâm suu stuorrâ aapij tiet uáinivetteđ tij muu aapijd já táát keđgi maid mun lam pajedâm tuon källee oolâ liävus tijjân já maajeeldpuátteid mušton maccii maasât kost sist viäsuh lijjii já tast maŋa eelij ráávhust já sovâdist sijdâkuoimijdiskuim já puohâi tallai anarâšâiguim keđgi koččoo täälliv val koskâmudo nuorttiibele rido alda alodâh čässuáivist lii masa meetter mut kiđđâtulve ääigi tot sáttá lappuđ čääsi vuálá sämikielnommân tot lii finnim já suomâkielnommân mii lii tiäđust-uv nommâheiviittâs sämikielâst mut ij meerhâš maiden nuuvtko ij meerhâš kale sämikielnommâgin maiden puárásub anarâšnommâ lii lamaš vaarâ kuás juo muštâl päikkinommâtutkâmušâstis ive et sitte uáivild sieidi já lii-uv ton karvemnommâ muštâl et tallaa ääigist kuávlust aassâm äijä kote lâi anarâš já lii viehâ vissásávt ađai lâi pieijâm keeđgi oolâ vuáskunijd uhrelähjin vâi källee adeličij ain-uv sijjân kuolijd mield siämmáá náálá lijjii porgâm eres-uv koldeeh källest ij lah tađe eenâb tiätu iäge táálááh ijjávráliihkin oro tietimin noomâ merhâšume tađe pyerebeht nabdemist et ive kote lâi talle pajeuáppee já tallaa kirkkohiärá kandâ jeđe maŋeláá vala čuuvtij áárvustoonnum akateemikko ličij finnim tiäđu ađai lâi äiginis uáli pegâlmâs já pivnohis olmooš aainâs-uv totkei koskâvuođâst já lâi meiddei vuáđđudmin lii tááláá ääigist uáli pivnohis čuásáttâh já ulmuuh pirrâ maailm joteh tobbeen kollistâlmin ađai oro kuittâg päcimin mysteerân ko eenâbgin tiäđuh iä lah innig kavnuumist nommâ ličij te talle tot sátáččij puáttiđ veerbâst siittâđ tâi nuorttâkielâ säänist sitt kuheskuolgâg mut maht källee puávtáččij siittâđ ko iä tast lah ubâ njuorruuhkin lii kale räänis já arvâl-uv et toin nuorttâkielnommâ puávtáččij leđe ka ´lli ko nuorttâliih láá še aassâm kuávlust ko lâi lamaš vala kaandâš lâi koijâdâm česistis masa ihheed tassaaš et mast källee lii finnim noomâs lâi muštâlâm et uáli kuhháá tassaaš lâi lamaš mottoom äijih suhâmin tulvečääsi ääigi jeđe lâi suuhâm källee oolâ já tarvanâm toos lâi äijih makaš ettâm sitte ko källee lâi kale juo talle nabdastâllâm et tiet taaiđiš leđe keksejum maainâs moin tájuttij kandii kyelisieidi kyele uáivi sulâstittee kuovgâdis sieidikeđgi lii kesipääihist maadâviestârân lovmât meetterid riddoost kyelisieidi alodâh lii suullân senttid já tot lii tegu jietânâskyele uáivi mii lii itemin eennâm siste tiäváá nuorttâvieltist alne ton máddáápele roobdâst láá ruámših já tast lii tegu kyele njune já čalmerääigih kiedi lasseen kyelisieidi viestârbeln lii toovláš kieddi mast paijeel pelnubčyet ihheed tassaaš lii aassâm mottoom puávtáččij leđe veikkâ kote orostâlâi kuávluin tuoi aaigij aaigij aasâi meiddei kote lâi anarâš já varrij maŋeláá kyelisieidist suullân kilomeetter tavenuortâs lii mast lii keđgi mield lii lamaš válduimmeel orroomsaje já nuuvtpa kyelisiedi-uv lii lamaš talle mottoom muudon válduimmeel išesieidi ađai ton vuálásâš muštâl ive kirjeest mainâseh s návt lii njaargâst tuve tovnbeln keđgi suollust koldeđ vuolgii te togo peht suhhii keđgi lihâstij te toh adelii kuolijd toos keeđgi lihâstem lâi merkkân tast et koldeh koddeh kuolijd mut tot lâi merkkân meid tast et uási kuolijn kolgâččij adeliđ siäidán taveuási oovce lássáá nubben viestârumos lássá mon nommâ lii juo nommâ muštâl lii lássáást sieidi já lii-uv nabdemist et tot ličij eidu siämmáš kyelisieidi mast čáálá kirjestis ja seidan palvontaa ive návt čällee jurgâlus kyelisieidi et uccâ suollust lii lamaš uhresaje maid kyelipivdeeh láá palvâlâm häldee lâi vistig jieš riemmâm vaattâđ uhre ohtii mottoom oinuumettum kiškoškuáttám kyelipivdee jyelgi já riemmâm viggâđ penttâ kárbás lâi párgádâm muu jyelgi kiško tunjin lii saavzâ piärgu ađai pyeidis kyeli ko muu tuolvâ jyelgi luoštij jyelgist luovâs já talle kyelipivdee tuálvui suollui kuolijd uhren kyelisieidi puávtáččij leđe meiddei tavenuorttiipiäláá vyelligis jurbâ lássáást mon kuávdoo lii ohtuunis neeljičievvâg keđgi siämmáá lássáást já sieidist sun čáálá siämmáá kirjeest návt lii uccâ láássáš tavenuorttiikeččin alda lii riddoost meetter keejist aaibâs juurbâs neelji meetter stuárusâš já pelnub meetter alosâš šaddeh valjeest syeinih ko toos láá tovle valjeest puohtum uhreh ihheed tassaaš jáámmán kuođij ain kuolijd taan suollui lijjii eres-uv uhredemsaheh tegu joddeekeđgi mii tááláá ääigis tobdoo noomáin tanen et togo lii nuuvt šiev joddeesaje et ulmuuh masa juo rijdâlii vuoigâdvuođâst suoppiđ joddee togo lii kale jurbâssiähá mut nubáloh meetterid kukke já pyereest-uv muádi meetter alosâš láá čummiittum viehâ stuorrâ keeđgih já motomeh tain láá nuuvt stuárráh et aainâskin ohtâ olmooš taid ij lah vaijaam toho kaggâđ arvâlâd-uv kirje mield rajahistoria návt máhđulâš et keđgileje lássáážân liččii čummiittâm veikkâ taažah räjimerkkân siijdâ ollee rááján liččii anarâšah riemmâm tom palvâliđ ärbivyevi mield sieidin maht peri mut keessiv kavnui lássáá alemuu saajeest mast lii tuolbâ keđgi meetterpele kukkosâš njäävi čielgitähti já alemuu saje keeđgi pirrâ šoddii valjeest kuhes kiällusyeinih sieidi já koskâsâš suálui taveuásist mon suomâkielnoomâ seita lává adelâm arkeloloogah já sehe anarâšnoomâ sieidi vuáláčâllee ko tot lii kirjálâšvuođâst ovdiltubdâhánnáá sieidi kale čáálá uhredemsaajeest mii lii aldasâš nommâsâš väärist mut tom ferttee liijká tuhhiittiđ ovdiltubdâmettum sieidin tanen ko tot ij lah eissigin väärist mut taggaar uásist suolluu mon puávtáččij pyerebeht-uv kočodiđ tiävván lii suullân muádi meetter alosâš já ucánjáhháá kuobžâ hámásâš mast láá vala vaijaas ulmuu tâi kuobžâ muáđuh meetter keejist sieidist máádás lii neeljičievvâg x senttisâš luámi ađai uuvnâ sulâstittee räigi mii lii paijeel senttid jieŋŋâl já mast masa puoh täävtih kávnojii loppâkeesist arkeologâlâš tutkâmušâi ohtâvuođâst tutkâmuš ohtâvuođâst váldojii sieidi pellâst pajas paijeel jieškote-uvlágán tähtid radiočiđđâäigidem várás mield täävtih lijjii koddeest poccust kaaicâst saavzâst čuuvčást kuáppilist kyeleest já vala mottoom stuorrâ čäciloddeest máhđulávt njuuvčâst sehe vala kode poccuu čuárvilaheh já čuárvimadduuh puáhtá nabdeđ taan sieidi pehti et tot lii lamaš nuuvtkočodum almossieidi ađai taggaar sieidi moos lii puáhtám uhrediđ maid peri radiočiđđâäigidem puátuseh láá tiäđust já täävtih láá puárásuboh ko maid lijjii keessiv pajasvaldum täävtih ađai toh lijjii uhredum ovdil ive já tađemield meiddei siedi tutkâmušah koskâldittojii talle ääigi nuuhâm keežild já tutkâmluodah čorgejuvvojii ađai piirâs tohhui siämmáá hámásâžžân ko tot lâi ovdil tutkâmušâi älgim paccii vala ennuu tähtipasâttâsah já toh váldojeh máhđulávt maŋeláá pajas monnii eres proojeekt ooleest ko puátuseh láá čielgâm toi pajas valdum taavtij uásild äššin täst puáhtá mainâšiđ et iänááš uási taavtijn lijjii poldum ađai čápudâm já toh láá-uv lamaš tuulâst tâi alda tuulâ ovdil uhredemluámán šoddâmis lemin nuuvt et uhredeijeeh láá purâdâm sieidi paaldâst jeđe luovâttâm taavtijd siäidán kaavnâi arkeoloog taavaapiäláá viestârkeččin lii tegu uálgispele iärtán vierâlâm hámásâš uccâ vyelligis jegginalliis suolluš mon viestârkeeji källeelássáást lii muádi meetter alosâš kyevti uásán luoddânâm jurbâsiähá keđgi kuávlust tot lii neeljičievvâg lii máhđulávt kyelisieidi mon nommâ lii sieidist iä lah magarehkin tiäđuh kirjálâšvuođâst já tááláš tiätu vuáđuduvá-uv ässee mut taavaapiäláá aassâm já šoddâm tiäđoid toovláš aassâmpäikki taavaapele riddoost lii pajeláhháá kilomeetter keejist já lii-uv nabdemist et taat sieidi lii lamaš jis ij juo eidu suu suuvâ kiävtust te máhđulávt tađe ovdeláá siämmáá saajeest aassâm ulmui kiävtust ovdeláá láá aassâm perruinis sehe suu uábbi kandâinis máhđulâšvuotâ lii tot et viestârkeeji luohtâ ličij já talle tot ličij koddesieidi já västidičij kuvvim sieidi mast sun muštâl návt s aldasijn lii luohtâ mon poođâst lii neeljičievvâg ääiti hámásâš keđgi mii palvâlui sieidin sieidi lihâstij ko miinii paaihijd mainâšui te tobbeen lijjii talle kodeh pivdemnáálá adeluvvojii siäidán já kooskâst lii uáli täsivis källee mon alne lii lamaš pyeri purâdiđ källee kuávdoo lii kope tegu kääri já toos oppeet lii lamaš pyeri kyeđđiđ uáivildum uuhrijd nabdemist et taangin suollui siämmáá ko ereskin ij liččii nisonijn lamaš lope puáttiđ ääši ij kuittâg pyevti innig kosten tärhistiđ meetter alosâš pähtisuálui lii tovlái anarâšâi uhredemsuálui já kulá kuulmâ juávkun kyehti eres lává já viestârbeln moi puohâi koskâ nubijdis lii kilomeetterid tiäđu mield njäälmist aassâm lâi uhredâm moonijd peln mottoom hosmiäštár ličij maka kiivšás uhredâm määrhi mut lâi puosâškuáttám tast maŋa hosmiäštár puávtáččij leđe veikkâba kote lii šoddâm ive já aasâi kaavnâi eŋlandlâš arkeoloog uhrekuovđâšmist silbâčiiŋâ kiäđáášrieggee mii lâš vuálgus kuávlust já rahtum suulâin lâi pieijum rieggee háámán tiällájum poldum taavtij oolâ moh lijjii mield poccuu kuobžâ kuumpi keeđhi já lode täävtih silbâčiŋŋâ lii lamaš luoihâsin já uáinimnáálá aatelistum šoodâi pegâlmâssân minolâš kulttuur ja palatsi kävnen ollâopâttuv já museo keessiv toohâm arkeologâlâš tutkâmušâi mield suollust kavnum amnâstâh lâi kuittâg čuuvtij ereslágán ko tain iä kavnum piäđui täävtih ollágin mon stuárudâh lâi tähtipittád kávnojii kale kode poccuu čuárvih já täävtih uhredum saavzâ kaaicâ uhredum já čuuvčá kuáppil uhredum täävtih mut kyele já čäcilode täävtih iä kavnum ollágin puáhtá miäruštâllâđ et ij lah lamaš aanâskin kyelisieidi täävtih radiočiđđâäigidmáin mitteddijn sajaduvvii iivij kooskân äšši já meiddei pehti lii tot et uhretäävtih iä kavnum suolluu alemuu uásist ollágin pic čuuvtij vyeliláá ađai koskâmudo vuoluubeln meerhâš tom et tiätu suolluu tâi vääri aalaaš lii lamaš nuuvt pase et toovláš päähinolmooš ij lah tuostâm aldaniđgin aalaa mut lii uhredâm vyeliláá kilomeetter kukkosâš já kilomeetter kobdosâš ollâ suálui taavaapiäláá puárásub nommâ lii lamaš já kooskâst mast lii siämmáánommâsâš kiäđgáás vääri ovdii noomâ vuáđuld puáhtá ~miäruštâllâđ et lii kuulmâ puoh váldálumos taavaabeln lii ollâ já masa juo päljis vääri já tovlái muštâlusâi mield moonâi eennâmvuálááš kuovđâšm njuolgist vâi immeelpelikyeimih puovttijn savâstâllâđ koskânis tiäđu mield kuovđâšm ličij moonnâm ađai já táágu pehti lii vaarâ saahâ päävtist ađai källest mii lii alne ko tot lii lamaš meiddei uhredemsaje ađai sieidi lii pelikyeimi tahhojii arkeologâlâš tutkâmušah suollust já toi ohtâvuođâst kavnui kuovđâšm nubbe keeči suolluu alemuu uási viestârvieltist alda aalaa já piälááš kuovđâšm kavnui roovvâdmáánust iššijn ko arog toovâi vuáđusteijee arkeologâlâš tutkâmuš toohum arkeologâlâš tutkâmušâi ohtâvuođâst kavnui meiddei ovdiltubdâmettum sieidi mast váldojii radiočiđđâäigidem várás paijeel tähtipittád tutkâmnáál macâttuvvojeh siämmáá sajan ko äigidem lii vaalmâš äigidem lii vaalmâš já ton mield täävtih láá puárásuboh ko maid lijjii kavnum täävtih ađai sieidi tähtipasâttâsah lijjii uhredum toho ovdil ive aldasijn maaŋgâ suolluu juávhust lii ohtâ suolluš mast lii muorân veerrum sieidi já koskâsâš myeđhist lii suámálâš ruopsâkeđgi mast láá ulmuu muáđuh nuorttâkeeji poođâst lii puáris keeđgijn čummiittum sieidi mii lii motomin pieđegejum mut lii cegâttâm tom uđđâsist taveuási viestârbeln lii viiđâ meetter alosâš keđgi kaskoo čuálmi mast láá ulmuu muáđuh nommâ lii ađai sämikielnommâ lii viehâ vissásávt nuorttiibeln lii mon ličij sieidijtuššâdeijee toho luptim mut tuođâlávt tot-uv lii oovdiš sieidi ij lahkin iimâš et jäävri oovdiš nommâ lii lamaš já et lii ferttim leđe talle puoh váldálumos pygálusâst lâi vala ergijgijn fárudemäigi ko taat pärtti lii tábáhtum lamaš vala taanáigááh fiävruh moottorkiälháh nuuvtpa ulmuuh vuoijii ergijgijn pygálusân já asâstellii tobbeen ääiđi kulân kámppáin nuuvt kuhháá ko pygálus lâš pištám já lijjii eergih oovtâ kuávlust já mottoom iiđeed lava vuod äijiheh ergijdis kulân ohtân lâi lámáš čuávji koorrâm ige poškâgin lámáš muádi piäivân puáttám tobbeen ergijdis kulân vuod šoodâi tárbu nuuvtpa sun stuorrâ keđgipiällâst čurttârušâi já skuurbâi puolâš rissijn poođâs jos tot ávtáččij váháškin tot ko lâi meiddái puátimin vuájánijdis kulân čuáigá já uáiná ete maidgis tot lii skurbâdâtmin iätá tun tääl lah porgâmin kale suorgânij tiäđust-uv já korrâ poškâ meid vuolgij joton poođij te-uv luođâ te pissopiijpost kolmum čiehâr oolâ čuávji meiddái puáránij maŋa hoksáv-uv já muštâččava himáttâllâv tom sattume lâi toovláš tálhudeemi lámáš já ávttáhân tot kale vaarâ tääl-uv ko riehtâ suorgân ulmuu skipárin pennuuh iä lam vala lojes ulmui skipáreh mutâ assii meecijn voolvijn mottoom peeivi kiinii kaavnâi enittes pennuu viälppá já vaaldij tom jielâhin huámášii et peenuv lii-uv šiev jiellâh lii älkkee máttááttiđ já tot parga še tom mii toos lii máttááttum algii kevttiđ jyehiláván pargoin ulmui iššeen pennui pargo lâi tuše adeliđ hitruuvuođâ ulmuid juttii ulmui fáárust kyeimin já sierâdii toiguin pennuid algii kevttiđ poccui já eres ellei čokkiimist já pivdemist pennuuh liikkojii ko ožžuu ruottâđ já sierâdiđ já finnejii šiev purrâmâš maŋgii peeivist návt kuábâš-uv finnij äävhi nubbeest olmooš finnij iše já hitruuvuođâ já peenuv finnij purrâmâš já lieggâ uáđđimsaje ko ulmuuh rigguu já finnejii ruuđâid já tävirijd toh algii kevttiđ pennuid toi já tálui vahtân lii uáli jo hiäivulâš táálu vahtiimân tot lii paarooh peenuv huámmâš älkkest ulmuid ko tast láá šiev njune já peeljih já omâstemhaalu puáhtá leđe čalmettemij uápisteijee já uáiváđitteemirhâi occee já sirguspeenuv já pivdopeenuv puáhtá pivdeđ kuobžâid soorvâid luudijd njuámmilijd já riämnjáid išedeh pivdoalmaid ludij já eres ellei pivdemist pyehtih umástiđ luudijd amas toh huámášiđ pivdee mii talle pááčá taid motomeh pennuuh čäittih njuunijn kost lodeh láá já talle ko toh láá paččum te viežžih taid pivdopennuuh vyejetteh elleid nuuvtko soorvâid já kuobžâid išedeh ulmuid poccui čokkiimiist puáhtá še leđe iälu paaimân já riehâkessee lii šiev já korrâ luándu palvâlemhaalu já tot lii paarooh mudágis ucce ige liijkás styeres láá eresláván näälih šeeffer ciägupelji puásuipeenuv lassie rotweiler mievripeenuv lii pennuin pyeri tile enâmij pennuuh finnejeh eenâb já pyereeb purrâmâs ko motomij kievhis enâmij ulmuuh toh uáđđih siste táálust tâi jieijâs tuuveest ege orvuu olgon pennuuh láá tuše ulmui skipárin nuuvtko tagareh uccâ puudelááh já eres uccâ pennâgááh já kisáh láá puoh tehálumoseh jiellâheh ulmust peenuv lii tuođâlávt váldâm pääihi ulmuu pyeremus ustevin pennuu pargo lii muttum ennuv aigij mield pivdoskipárist já poccui já eres ellei paimânist lii puáttâm ulmuu ustev já sierâdemskippáár pennui já ulmui litto ij lah nuuvt ennuu äävhi ko hitruuvuođâ tet rahtum peenuv já njaalâ lâi ušom kiđđâ ko muoi láim elimin käävpist kuullâm et sátáččij leđe riämnjá piäju já nuuvt muoi kyeđestáim pyeráidân luoddâpellâs já vuolgijm uuccâđ tom nuuvt pyereest et piäju ađai riehtâgisteeđân kuáduikuovđâšm kavnui lâi taggaar koččâm peeci mast lâi kuárvásâm lavnje já ton laavnje vyelni lijjii kulmâ viälppá tain lijjii juo lekkâsâm tuvkkâláim viälppáid puoŋân já tuálvoim kost toh finnejii vorâs mielhi já oppii tállân čuohâđ lâi tuálvum taid já vuábdâm lâi pieijâm čiivgâin oovtâ mottoom maadâsyemmilâžân oovtâ lâi váldâm kiinii aanaarlijd já kuálmâd sun lâi kuođâttâm olsis riemnjis lâi-uv niŋálâs te kyevtis láin adelâm toos nommân miiba tast lâi ores meccišahepeenuv mäyräkoira já ko riemnjis vuossâmuu kiiđâ kieimâškuođij te tomhân uážui ervidiđ maht tallegis keevâi já peenuv láin lamaš masa ive oovtâst já toh láin tiäđust-uv veerdižeh ko peenuv aalgij apseđ riämnjá kieimâm te tothân tiäđust-uv kuápulij já aalgij niävzuđ lâi kamera alda moin sun toppiistij kove já vuolgâttij tom kennelân kost lâi skappum tom meccišahepennuu-uv tuáhá sun čälistij et näävt häälbiht toh riämnjáh pieijih tii kennel pennuid ij lah kulloo valagin puáttâm maasâd kale puáhtá jurdâččiđ tilálâšvuođâ ko niŋálâs lii pele aaleeb ko ores kote kolgâččij leđe seelgi alne laavij jutâliđ meecist já maccâđ ain ehidist maasâd já tupán čuuvtij uáđđiđ seeŋgâst já paaldâst keevâi loopâst vala nuuvt et tot uápásmui toin meccireisuinis mottoom njaalân mii laavij ain satâččiđ ehidist pááikân jieš vuordij ubâ iijâ ulguubeln mutâ siisâ ij tuostâm puáttiđ tanen ko tot lâi vildânjaalâ kiiđâ vuolgij njaalâ fáárun já mottoom eehid tot ij innig maccâmgin maasâd lâi váldám omâduvvâs maainâs lii tegu njuolgist kirjeest toin iäruttâssáin peri et maainâs lii tuotâ pic kirjeh láá fiktioh peessâm peenuv-uv paasij vala loopâst kuálmád rätisin pelimuddoost ornij párnái kulttuurkuávdáš peerâleeirâ anarâšperruid lâi riddoost ovdii škoovlâ loonjâin moh tääl láá tiivvum ~turistij orroomvisten aalgij vástuppeeivi já leeirâ jođettij lâi kuálástem já kuáláástmist lâi muštâlmin lâi tegu äššitobden mut sun ~lâi meid mieldi leeirâst ubâ ääigi oođij-uv leirâsaajeest veikkâ jieijâs päikki lâi alda mieldi lâi suu muádi ihásâš kaandâkandâ ohtsâš toimâ lâi vástuppeeivi oovtâst lávlum lávlutteijen lâi eehidtoimân lâi vuáskunij pivdem ij lamaš kuhes mätki melgâdávt puohah voijii väzziđ jäävri riidon leirâlâš moonâi vala nuuvt kuhás et vaazij njuolgist jáávrán tast ij keevvâm tađe hyenebeht ko et sun njuoskâi tiäđust-uv suorgânij já suái šoddáin vyelgiđ meddâl kuddii pyereest já ááhui hommán lâi toi raaijâm já salttim suovâstem várás lâi oppeet kuálástempeivi talle riddoost saalâs lâi mottoom pušksáággáš ááhuh raijii já ehidist suovâstii oovtâst vuáskunigijn eehid lâi uárnejum taggaar lättypasseem eehid kuus lijjii povdim meiddei sijdâlijd ~savâstâllâđ já muštâliđ tovláid aašijd nuuvâi pasepeeivi mut ovdil pááikán vyelgim leirâliih máálájii vala taggaar uccâ čuhháá kuus puáhtá pieijâđ veikkâba čiiŋâid mielâst leirâ nuuvâi koskân sij lijjii halijdiđ pele kuhheeb leeirâ tast taan tovváá leijii šiev šooŋah leirâsaje pyeri iäge čuoškahkin ennuu kivsedâm jođetteijee kale lâi ton mielâst et taat leirâ lâi tääl eidu tuárvi kukke ij vala nuuvt hirmâd ennuu kiergânâm vaibâđ mut jis ličij lamaš kuhheeb leirâ te tieđe maht ličij keevvâm kiäsán tággáár siämmáálágán leirâ lii jurdâččum lii luhostuvá-uv pargoihe seervist siärván taat ihe lii šoddâmin pehtilis pargoihheen moonnâm ive-uv kielâpiervâltoimâ juátkoo kuulmâ kielâpiervâlist mist pargeh tääl käävci tipšod já ovcádin haldâttâhpargee pargoost láá já já já haldâttâhpargee sajasâžžân tuáimá lasseen mist lii kulttuurruttârááju ruttâdmáin materiaalpargen kielâmáttááttâsmateriaal lii-uv kuhháá vuordum láá almostuumin čäällim já kuvvim fijnâ kirjeh já fiäránijn já ollâ virgen lii šoddâm máttááttiđ aainâs-uv sämikielâ duaali kielâpiervâlpárnáid ive láá almostuumin eenâb kirjeh ko ovdebái ivij lovmat kirjed láá jo monâmin ovdâskulij já muu persovnlâš tuoivâ ličij finniđ suullân kirjed olgos taan ive stuorrâ pargo taan kirjehivvâduvvâst lii lii finnim päikkinommâkirjees valmâšin mii lii lamaš sunjin maaŋgâlov ive pargo kirjeest lii eromâš stuorrâ árvu anarâššáid já tiäđust-uv meiddei siärván láá puátimin maaŋgah párnáikirjeh kuástidempargo lii nuuvt čuuvtij lasanâm et servi lii pálkkááttâm kuástidemtoimâtteijee lakkepeivipaargon lukko lii lamaš finniđ taan pargo kote lii hárjánâm toimâtteijee seervi tutkâmjuávkku tuáimá tot tooimâi talle ko čallui tievâsmittemškovliittâsâst muštâleijee kirje to a taat siämmáš proojeekt ain juátkoo kiirján labdaseijee päikkisiijdoin www.casle.fi láá fiilmah maid kalga tekstâdiđ eŋgâlâskielân kalgeh rahtuđ mainâseh tievâsmittemškovliittâs uáppein kielâmiäštárijn máttáátteijein já pargotiimist pargo oovdedškuát pargotiimi moos kuullâv já finnee kiävrudem kuulmâ mánuppajan nuorâ revitalisaatiototkee puátá uápásmuđ anarâšâi kielâiäláskittemmetodáid tuálvu meetood motomáid kielâsiärvusáid västid tääl puáttee keesi ääigi päikkisiijđoi eŋgâlâskiel oosijn keččâlep vuod pyevdittiđ lase fiilmâid tievâsmittemškovliittâsâst láá meiddei čuovâkoveh maid kolgâččij finniđ oornigân já uáinusân kalga kulluđ meiddei nuorâ anarâškielâ sárnoi jienâ sij láá kielâ puátteevuotâ kalgeh movtijdittiđ ain eenâb ulmuid servâđ anarâškielâ ohtâvuotân peeleest halijdâm-uv tuáivuttiđ puoh pargeid pargomoovtâ kielâiäláskitmist et loppâivveest mist lii ennuv uđđâ juovlâluhâmuš já pyeri mielâ luhostum pargoive keežild kaandâ ivnečiähá motomin uccâ väldikodde kukken tavveen mučis kesi-iiđeed tobbeen tábáhtui miinii imâšlijd fiskis ivne lappui koccái já kejâstâlâi pirrâsis viste neevtij vieresin ruvvij čolmijdis ij-uvsun taat lamâš vala naaveer ij lamâš cuuvnâi jotelávt viiljâs mon uáinusâš tun lah sun tuikkodij ivnim iho vuoptâidâd mun tiäđust-uv oođđim iho huhkái iimâš já komme loovdâ lâi molsom iivnes iijâ ääigi fiskis áimupáálust lâi ivne lappum ubânâs ruámustij laasâ luus huápust keččâđ sun čuorvij lii onne čuovjâd peeivi kaandah ussáin fiskis iivne mutâ iävá kavnâm tom innig piäldust mii lâi vala jieht lamâš kirjáá fiskis raasijn talle lappui ruopsis ivne iiđeed koccái vuosmužžân neevtij mahtnii ahevažžân lâi mystilâš cuuvnâi tallân mon nálásâš jieš lah onne sun ađđiistâlâi viiljâs viilpâstmin spejâlân poorgâi tegu viljâ eeđâi já suorgânij lijjii vala jieht ruopsis vuoptah sun párgádij maht áimupállu ij lah innig ruopsâd maht muu muáđuin ij lah innig ollágin ivne usâškuođijn ruopsis piergâsijd kuáivoin sierâkaasâ já kuovlâláin skaapijd já seeŋgâ vuálá maiden ruopsâdijd še kärdinist ijge niijtost ivne ij innig lamâš ko čuovjâd loopâst čuovjis-uv ivne lappui kaandah koccáin kuálmád iiđeed suoi oinijn ovttáin kejástuvván ete puoh iivneh lijjii meddâl čuovjâd-uv innig räänis vielgâd já čappâd postâloovâst oinui vielgis reivâ lâi kunâgâsâst luuvâi tom tast ettui aalmugjesâneh hirmos já váiván iivneh láá lappum kunâgâskoddeest ij lah ohtâgin ivnetiälkku kote skappoo iivnijd maasâd uážžu tuáivuđ kulmâ tuoivuu já toh tiävdojeh tuáivoon movtáskij ferttee kavnâđ iivnijd muštottij pakkađ reepuid kaandah porgáin-uv já ijbâ äigigin ko suoi láin jo jotemin stuorrâ vuávdán ussáin já ussáin mutâ iivneh iä kavnum saajeest lâi tuše räänis siävŋánij já räänis-uv oroi nevttimin tevkâdubbon pááikán táátui paloin ivnijd pyevti uáiniđ sevŋâdâsâst eidu talle kaandâi čolmijd šleđgittij hiäjus fiskis čuovâsuonjâr vuolgijn njaahâđ toho kulij já poođijn piäju njáálmán suoi kuovlâláin piäjun maid suoi oinijn stálukandâ touhustij piäjust lijjii kuulmâ stuorrâ iäbbárist iivneh oovtâst fiskâd nubbeest ruopsâd já kuálmádist čuovjâd tot fierrij movttáin stáálust pyehtih leđe nuuvt ennuv iivneh ko eres soojijn iivneh váiluh ollásávt culijdij puánjustij seibitiepis čuovjâdân já máálái čuovjâdáin piäju seeinijd tot puánjustij seibitiepis ruopsâdân mutâ vuoi kaavhâd párgádij paas jienáin já čiäruškuođij surgâdávt čiärroo stáálu pyevti leđe varâlâš kaandah tumedáin väzistáin ruokkâdávt stáálu luus tust pyevtih leđe tääbbin iivneh koijâdij čielgiiškuođij eeđeest te-te livkkâlim suáládim iivnijd tuáppejim toid nips-naps lâi lamâš ahheev keđgiränis piäjustis lâi máttám viälgudittiđ piäjus seeinijd mutâ ij lamâš mahten máttám käidiđ seinijd ivnáás kuuvijd talle mun eellim käidimin iäbbársân ubâ väldikoddeest puoh fiskis iivne já ruopsâd já vala čuovjâd-uv skárnoi talle mun máálááškuottim luhostui pyereest ko puánjustim seibitiepi ruopsâdân te siäinán šoodâi ilgâdis čuovjisruopsis vijve ige ollágin ruopsâd yhyy älkkee eeđâi já ruopsis siävuttâs li čuovjisruopsâd liččih toidelâm tiepi te iivneh iä liččii siähánâm koskânis eres-uv ivnijd rähtiđ tot talle koijâdij tiäđust-uv eeđâi ete mááláp tuu piäju siäinán jyehi-ivnásijd kuuvijd táátum táátumtáátum stáálu kiljoi moovtâ talle adelâh munnuu tuálvuđ iivnijd toho kuus toh kuleh-uv ij-uv nuuvt visásmitij stáálu lopedij mielâstis talle eeđâi tääbbin ollágin čääsi ij toidel penssel távjá te iivneh siäháneh toh puoh láá tevkisruškâdeh teikkâ ránáseh tomâlij viežžâđ iäbbár tievâ čääsi lii tijdâčääci tot touhustij lii taggaar tijdâ ete tast putásmuvá tuše tuálvá káidám tom maaŋgâ iäbbár tievâ povvustáin aaibâs tijdâčääci poosâi stáálu seibitiepi puánjustij tom fiskis iivnán já kuárŋui ollâgâsân railasij oolâ mááláđ lavluu oovtâst suotâs ivnelavluu pihtâseh láá pajalistân puoh muu pajalist toh ruánááh láá eidu lijkkuum ruánáá iivnán ko muu ustev meccialmai lii já mááláin maŋŋeed iijâ räi stáálu seibitieppijn lâi viehâ väädis pissoođ sajestis toovâi mielâ njuškođ iiloost já tánssáđ stáálutaansâ tondiet ko piäjust šoodâi muččâdub ko tot lâi máttám nievdâđgin pargo lâi vaalmâš kaandah oođijn váháš ääigi suoi vuolgijn maasâd pááikán adelij sunnuid puoh pasâttâsân pááccám iivnijd já iäbbár tievâ tijdâčääsi kaandah tuálvoin páikkásis tondiet ko tot lâi skeŋkkâ sunnuid tastoo kullii puohháid šaddâ čuuvtij ilolâžžân ko tuálvoon iivnijd sunjin eeđâi lääppit ääigi eeđâi vuálgoon tállán máátkán vuolhijn vandârdiđ kunâgâslaanan jođeđijd iivneh macâškuottii muoráid raasijd piergâsáid ulmuid kaččii keččâđ mii tábáhtui jieš kunâgâs almostui lane portháid tállán tuáivuđ kulmâ tuoivuu já toh tiävdojeh tegu lopedim kunâgâs kulluuttij vuordii siijvost maid kaandah tuáivuččáin culidijnis eeđâi kullojeijee jienáin iäbbáráid pááccih ollágin pasattâsah tast maŋa ko iivneh láá maccam ubâ väldikoodán te muoi halidiččijm taid pasattâsâd äššin tuáivoon ete puoh eennâm ässeeh uážuččii tieggáár máálámsaje mast pyehtip mááláđ puohah oovtâst äššin tuáivoon ete täst ovdâskulij onne tuálloo jyehi ive stuorrâ ivnejuhle já ete stáálu puávdejuvvoo juuhlán fáárun tähidij ete návt tábáhtuuččij sun adelij já máálám várás ubâ kuhes kaavpugmuuvrâ kirkis ivnásijd kuuvijd kunâgâs tuáivui kaandah mááláin ihheed peeivi vietij mii puohâi tubdâm ađai ive šoddâmpeivijdis kámppáást lijjii puáttám pirrâ já tiäđust-uv kuábbáá-uv pelni ađai nuuvtko sun koččood jieijâs áásá kost sun vietij ive juhlijdis love ihheed ovdeláá kirjálâš ánsulisto lii uáli kukke olgosadalduvah láá paijeel čyeđe main anarâškielâliih láá suoma säämi škovlasänikirje mon sun lii toimâttâm oovtâst ive suomâ sänikirje mon sun lii toimâttâm oovtâst ive jieŋah parguu lohkosat mon sun lii toimâttâm instituut kuástádâssân ive lii uáivildum orjâlâškielâlijd anarâškieluáppeid mut meiddei anarâššáid salmâkirje anonväldimimmeelpalvâlus alme luudijd avžut evangeliumist láá šoddâdâm uđâgáidis já loddetuákih láá tolliittâm máádás čuánnjááh vyevdiloddááh kuorgah piiččuseh uánihis keesi lii lamaš valjaa já lodeh láá uážžum pyerivuođâst puoh maid tarbâšeh kiiđâ toh mäccih oppeet pessiđ teehi luudijn páácá tálvástâllâđ tavas riävskáh kuávskáh káránâsah uážžuh puoh maid elimân tarbâšeh ijjâd lieggâ čieppâsist já porá suáhiuurbijd nube ellee jäämmim meerhâš eellim ko tot kávná ubbâsân niälgum poccuu rátuporreid-uv muštá sanijguin piämmá káránâs uđâgáid moh neelgi keežild ruŋkesteh náálá kulá puoh elevijdis čuárvum maid lii sivnedâm já mun lohtâseen siämmáá pyerivuođâ vuárdámušân mast ruhâdellee iätá kiäid lah sivnedâm tárkkojeh tuu já vyerdiđ piämus ääigild adelâh já juáháš uážžu uásis lebbiih kieđâidâd já juáháš šadda leđe ravâdum jyehipiäválii leeibist ij kallaan raavvâd lasseen olmooš käibid tubdâm já aldavuođâ avalâš raavvâd šoodâi eellim leibin adeliđ mailmân eellim säänist já saalmâin ulmuu siiskiš kávná niälgásis tuđâttâs väldikodde kovkkâs já lekkâs sudolâžân kote haalijd áármu já aldavuođâ evangeliumist avžut-uv uuccâđ vistig väldikode mield puátá puoh eres-uv tárbulâš tađe eenâb huolâthánnáá piäiván kelijdeh ton jieijâs murrâšeh ij taarbâš anneeđ huolâ já viiljah mij lep onne váldám iloin já kijtolâšvuođáin vuástá ekumeenlâš salmâ- já veisidemkirje kuulmâ sämikielân jurdám et tot lii vuossâmuš ekumeenlâš kirholâš kirje mast puoh kulmâ sarnum sämikielah láá raddaag lii materiaal suáldátsiärváduv já rukkoospuddáid mut meiddei ovtâskâs rukkoospuddáid tot čáittá sunde puáttee suomâkielâlâš suáldát salmâkirjijd main meiddei puátteevuođâst puávtáččij leđe ekumeenlâš já ovtâskâs rukkoospuudân hiäivulâš materiaal lieggâsávt já jieškote-uv suáldátpäikkiseervijd taam kirje ruttâdmist sehe maaŋgâid jieškote-uv ulmuid já peelijd tegu pispekode sämipargo já moh láá uásálistám kirje siskáldâs pyevtitmân láá sämmiliih vuálá sämmiliih leppeđ majemuš algâaalmug piäluštâsvyeimih ana tii kulttuur áárvust eromâšávt ko toimâp sämikuávlust kalga kavnâđ tuáimee vuovijd sämikielâlâš suáldát salmâkirje kevttimân kieddirukkoospuudâin já suáldátimmeelpalvâlusâin ovdâmerkkân suomâkielâ paaldâst já viiljah motomijn mist sáttá leđe koččâmuš kulá-uv ibbeerd-uv sun muu sárnum puáhtá leđe siämmáš koččâmuš ko iänááš ulmuuh iä ibbeerd muu eenikielâ te ibbeerd-uv oho occee čuárvu suu kuulâ muu rukkoos västid munjin mun lam kievhi já kehnittem äärmit muu peeivi mun čuárvum tuu išán loopâst sun uážžu vuáttámuš kulâmist lah pyeri tun adelâh addâgâs valjaht juáváh áármud puohháid kiäh tuu čuárvuh išán tobdá kale juáhháá vááimu já ibbeerd juáhháá eenikielâ já eres kirholâš kiirjij uážžum eenikielân lii stuorrâ äšši alestem já suu ruhâdâllâm lii puoh aldemuš jieijâs kielân lii ruhâdâsâst já veisidmist ain-uv tehálâš saje ocá jäämmim já viehâvääldi mailmist pištee vuáđu já torvo já stuuimeh iä lah sirdâšâm lopâlávt historján veikkâ kuhes ráávhu áigádâh adeličij-uv tuáivuđ nuuvt olmooš koskâttuvâi oskottâl olssis et olmooš lii lopâlávt muttum pyerrin tile kuittâg čáittá et paas väldi lii ain-uv nanos mailmist já ulmuu vááimust meid pyerivuotâ já ármu láá velttidmettumeh ep killáá jieččân vievâst salmâkirje lii jottáám pusseerluumâst fáárust taištâlmijn já varâlijn soojijn saalmâ säänih luvâdijn já lávludijn láá adelâm lohđuttâs já torvo munjin maht peri kuulâm mun uážum puoh peeivi šoodâi kollečeppi já kontturpargee s kandâpärni kote kastui eejis käimin kiergânij väzziđ oovtâ ive aalmugškoovlâ ađai kansaškoovlâ jeđe moonâi love ihán yhteiskoulu nommâsâš škoovlân mii lâi nuuvt pehtil et sun čaalij pajeuáppen ~ive kuuđáin laudaturijn lâi pyeremus puáđus tallaa ääigi já sun ana stuorrâ áárvust vala onnáá peeivi-uv maŋa sun luvâškuođij ollâopâttuvâst já filosofia kandidaattân sun valmâštui ive filosofia lisensiaattân ive já tuáhtár náguskirje sun čaalij ive mut tuáhtár áárvu sun finnij eskân ive ko sun lâi jieš promoottorin tuáhtárpromootiost sun kočottâđâi vistig jieš vihkuđ tuáhtárân já eskin tast maŋa peesâi vihkâškyettiđ iärásijd lâi tábáhtusâst uáli mielâst ko puárásumos pärni viijmâg šoodâi tuáhtárin ton maŋa ko lâi lamaš professorin niäljádâsihečyeđe ollâopâttuv assistenttân sun lii toimâm siämmáá ollâopâttuv totken ollâopâttuv išeprofessorin já majemustáá ollâopâttuv sämikielâ já sämmilâškulttuur professorin ive rääjist lasseen sun lii toimâm nubben professorin ollâškoovlâst já ollâopâttuvâst rääjist onnáá räi jieškote-uvlágán luáttámuštoimâi lasseen sun lii toimâm ađai kielâi tutkâmkuávdáá stiivrâ jesânin mon maŋa sun lii lamaš stiivrâ saavâjođetteijen ive rääjist mieđettui staatâ kirjálâšvuođâpalhâšume juo ive já staatâ tiäđujulgáštempalhâšume čuávvoo ive eelij vuossmuu keerdi obijnis já ejijnis ive já talle sij ellii já lâi talle ihásâš já maatij juo mottoom sääni orjâlâškielâ ive maŋeláá ađai keesijd já sun lâi alda kuvlân já juuđij meiddei puásuipargoin suu perruu mield já eres-uv soojijn sun oopâi orjâlâškielâ váháš pyerebeht iänááš mon maŋa sun lii-uv lamaš puoh keesijd tääbbin sun lâi keesijd ~reŋgân kolmihâšmittedempargoin sehe ađai já talle esken sun oopâi olmânáál sárnuđ orjâlâškielâ já láin suu máttáátteijeeh kielâ sun lâi kuullâm juo ive riddoost mut ibbeerdškuođij tom mottoomnáálá ~eskin ive ko išádâlâi suu ton pálgá oolâ sunnust lâi juurdâ čäälliđ aanaarkielâ kuursâ meiddei mut suoi rahtijn tuše vittâ oppâtiijme já toh pápáreh-uv láá vissâ juo lappum sun nuurâi mestâ oles keesi päikkinoomâid já já peln sun orostâlâi oho ađai muáddi lâi luommimäigi já uási ääigist sun juuđij-uv ulmui mield luommiimin kielâin sun porgâškuođij eenâb ive ko sun šoodâi ollâopâttâhân sämikielâ já sämmilâškulttuur professorin ive sun toolâi oovtâst vuossâmuu anarâškielâ kuursâ mast lijjii nubáloh uásivälded kurssâ adelij šiev vuáđu onnáá peeivi čälleid já maaŋgâs láá toh kiäh čallii talle vuossâmuu keerdi jieijâs eenikielân puohâi pyereest tubdâm sárnu uáli mielâstis anarâškielâ ain ko toos lii máhđulâšvuotâ já meiddei išádâl mielâstis anarâškielâ ovdedempargoost mielâst anarâškielâ lii nuuvt mokkáá et maŋgii ferttee smietâstiđ maht tuot ađai taat sääni sojágin osko-uv et aanaarkielâ mokkáávuotâ lii hirmâd pyeri lekittâs dementia ađai kulhijdem vuástá ko vuoiŋâšeh kalgeh tuođâst porgâđ tom sárnudijn áásá tááláá ääigist já suu kirjálâš ánsulisto lii uáli kukke jieškote-uvlágán olgosadalduhhâd moin anarâškielâliih láá suoma säämi škovlasänikirje mon sun lii toimâttâm oovtâst ive suomâ sänikirje mon sun lii toimâttâm oovtâst ive sun jotá luándust mecci- já kyelipiivdost ihheed peeivi vietij mii puohâi tubdâm ađai ive šoddâmpeivijdis kámppáást lijjii puáttám pirrâ já tiäđust-uv kuábbáá-uv pelni ađai nuuvtko sun koččood jieijâs áásá kost sun vietij ive juhlijdis love ihheed ovdeláá kirjálâš ánsulisto lii uáli kukke olgosadalduvah láá paijeel čyeđe main anarâškielâliih láá škovlasänikirje mon sun lii toimâttâm oovtâst ive sänikirje mon sun lii toimâttâm oovtâst ive jieŋah parguu lohkosat mon sun lii toimâttâm instituut kuástádâssân ive lii uáivildum orjâlâškielâlijd anarâškieluáppeid mut meiddei anarâššáid tivolist tun tiäđust-uv kuullâm mainâsijd ij lah seibi ollágin tuše uccâ piäinâsâš seeibi käskistij rasta rottá talle ko lâi tuše táválâš já čivgâ vala ijge aassâm talle vala kaavpugist varrij maŋeláá kaavbugân te eres kisáh algii tállân kivsediđ suu ij lah seibi ij lah seibi toh njavguu já jurrii riggee pirrâ ilgâdumos kissáin lâi irâttij ubâ ääigi filliđ já keksiđ toos puohlágánijd kiivsijd lii nánnáás kissá mutâ ij sun mihheen njuámmilkepilijd lah távjá kiävá-uv nuuvt ete jieš finnee kuhes njune kaavpugist já eres kisáh ääsih kissá lâi lekkâm partur- já čohhoomfinnoduv päikkikiällársis pellâst eeđâi ko kuulâi uđđâs sun arvâlij ete tom tuávhis irâttâs ferttiiččij kuittâg eelliđ viilšâstmin já eehidveigin sun livkettij kiällárân já vala maajeeld lâi eidu tassiimin siämunijd já seinipiälláin čokuttâlâi vala viehâlágán kissájuávkku vuordâšmin vuárus senttid eeđâi vuáru tallegis lii-uv muu vuáru eeđâi lahgin eeđâi lijjii maŋgâ iärrâs ovdil tuu ij lah kesten vuáru ovdil muu eeđâi leggistâđâi stoovlin já lâi nuuvt puášáškâm ete kihheen ij tuostâm ettâđ maiden niskesoksâmeh mašináin koijâdij eeđâi pirrâ eeđâi eeđâi ijge tađe eenâb tun jo kuullâm ton stuorrâ kiđđâjuhleest mii uárnejuvvoo puáttee pasepeeivi koijâdij viiljah puoh loves puátih teehi já pyehtih stuorrâ tivolis fárustis joteh pirrâ eennâm karuselijnis já eres piergâsijnis já orosteh jieškote-uv päikkikuudijn mun ton tiäđám eeđâi mij jo moonnâm ive tieđijm eeđâi mij juo tieđijm eeđâi tot äšši kale eskân keksejui eeđâi tuáivup ete juhleest puátá jyehitááhust hävski mainâstâm tast puohháid äššigâšâidân mainâstih-uv čalmeh šliäđgun eeđâi puátá tohon oovtâst pyereest ávudij uážžu-uv talle vyeijiđ karuseelist uážžuh eeđâi aainâs-uv eeđâi njiäzunjalmij sun livkettij olgos já vala maajeeld ijge kiergânâm ubâ jiänáttiđgin tast ete čohhoom lâi pááccâm mävsihánnáá piäjojii homáh joton porgui ijâppeeivi šnikkáruššui máálájui skuálhuttui já skilhettui nuuvt et nubbeest ain nube-uv fijnásuboh tivolipiergâseh šoddii valmâšin ehidist njavâdij rakânâsâi kooskâ culáiditmin já cuulijdmin puohháid viljáid te poođij viijmâg pasepeivi já puoh kaavpug kisáh vandârdii juhlesajan lâi-uv olmâ juhle poođijn já lahcâjieŋâ koijâdij kale mun váldáččim eeđâi já finnijn lahcâjieŋâidis já njuálušguođijn taid ruopsis njuohčâmijdisgijn maid imâšijd lahcâjieŋâst lâi uáli počis smakkâ lâi aaibâs sálttáá maggaar lahcâjieŋâ tun munjin faalah eeđâi leggistij lahcâjieŋâs meddâl já čulgâdij riäpu njuáludij hepânâmläädist poksâmijdis lahcâjieŋâkoppuráá tyehin oinuustii kubdâgávt njiäzzájeijee nirve tiäđust-uv lâi ornim já tötteröid sálttáás lahcâjieŋâ veikkâ viäđu tast ete tun jieh tuostâ ohtuunâd vyeijiđ karusllijn eeđâi mun vuáitám te finniim love riäskád mutâ jis tun jieh táppáá te talle mun finniim tuše vittâ ij tot lah vuoigâdvuođâlâš eeđâi eeđâi pargoo nuuvt ko mun meridâm talle moonâi culáidittiđ maidnii karusel hoittájeijei kuárŋui karuselhiäppuš siälgán ege kihheen eres uážžum moonnâđ tontovváá fáárun aalgij juurrâđ seevij ilolâžžân kepilijnis karusel liähtu lasanij já lasanij halijdâm meddâl karusel juurâi ain korrâsubboht já korrâsubboht ege áigumgin orostiđ kulluuškuođij peeškâs cuovkkânij já kirdij hiäppuš seelgist kuhás kiedi oolâ uáivijorgâldâsâinis ko puohâin lâi hittruu mielâst taat ij lamaš hittruu moonâi luus hyeneht koijâdij ij kuittâggin čuuvtij eeđâi oovtâst kyeliláádu luus eeđâi lâi tuođâi-uv kyeliláddu meiddei ij tiäđustkin aaibâs olmâ pic láádu kovvejeijee lijne mon tyehin lijjii sierah uážui stággoin uágguđ jis maavsij vittâ seenti vuogân tarvanij fiskis uccâ kääniuđâgâš mon muččâd eeđâi mun-uv uágguđ toin siämmáin viiđâsenttisijn toho kulijgin eeđâi kyeliláádu hoittájeijee kissá adelij majemuu šlaantâs vyerdist kullui jienâ liijne tyehin lii vaalmâš uágui liijne tyehin čapis sierâpennuu puohah pirrâ čuážudeijee kisáh njyeigejii peljijdis já rusoškuottii ilgâdis tiäđust-uv lâi toimâttâm tom pennuu vuogân äšši et tust lâi nuuvt hyenes lukko eeđâi já jurâttâlâi vavettemeht čolmijdis maid jis adeliččih tuon ennusteijeeááhu mainâstiđ maid sun tiätá tuu puátteevuođâst amahân tast vájálduveh uccâ kiivseh máávsâm tun lah iššáá eeđâi nuuvt rovvá ennusteijee eeđâi rovvá tääl iätá taan kiisán kiäččá tuu keeppil eeđâi ennusteijeeákku mii hyeni lukko tun uážžuđ paa kirje tun uážžuđ puoh kisáh tunjin vaijaah vaarâ tun ibbeerd lijkkoo mottoom mut sun ij ollágin lijkkuđ tuu lijkkuđ taggaar kissá ko lii stuorrâ seibi maajeeld luhostuđ-epi puoh ko tun leđe nuuvt tuávkki tot lâi vuovâs sääni eeđâi paaldâst čokkájijee mun tuu tuubdâm ennusteijeeákku eeđâi mun kuittâg nuuvt tuávkki lah et jiem tubdâččii veikkâ magarijd ennusteijeeááhu pihtâsijt kiäsáččih paijaalsâd tot lii aaibâs rievtis nommâ eeđâi monnii pilás tuon keežild eeđâi káigá ij nahcii kuássin toollâđ njäälmis kiddâ mun iäskân olmânáál huámášim mon ilgâd tuot lii eeđâi meddâl tääbbin tuálleen jieččân kiđđâjuhle pääihist mii kiällárist láá tobbeen riäskáh já vuolgijn kiäinusis eidu talle vaazij toos kuhes miäldálâs viiljâid lah ornim tääbbin tuše vaigâdvuođâid eeđâi puárásumos viljâ lah siävuttâm saaltijd lahcâjieŋân já tun cyevkkejih mii fiijnâ karusel já tun njavâdâh tääbbin ubâ ääigi poorgân paatavvoid tääl šoodâi vuolgâ talle viiljah vuájálittii meddâl ubâ kaavpugist kissáin arvâlij et taat lâi kiđđâjuhle puoh hittruumus ohjemnummeer tivolist tivolist tun tiäđust-uv kuullâm mainâsijd ij lah seibi ollágin tuše uccâ piäinâsâš seeibi käskistij rasta rottá talle ko lâi tuše táválâš já čivgâ vala ijge aassâm talle vala kaavpugist varrij maŋeláá kaavbugân te eres kisáh algii tállân kivsediđ suu ij lah seibi ij lah seibi toh njavguu já jurrii riggee pirrâ ilgâdumos kissáin lâi irâttij ubâ ääigi filliđ já keksiđ toos puohlágánijd kiivsijd lii nánnáás kissá mutâ ij sun mihheen njuámmilkepilijd lah távjá kiävá-uv nuuvt ete jieš finnee kuhes njune kaavpugist já eres kisáh ääsih kissá lâi lekkâm partur- já čohhoomfinnoduv päikkikiällársis pellâst eeđâi ko kuulâi uđđâs sun arvâlij ete tom tuávhis irâttâs ferttiiččij kuittâg eelliđ viilšâstmin já eehidveigin sun livkettij kiällárân já vala maajeeld lâi eidu tassiimin siämunijd já seinipiälláin čokottâlâi vala viehâlágán kissájuávkku vuordâšmin vuárus senttid eeđâi vuáru tallegis lii-uv muu vuáru eeđâi lahkin eeđâi lijjii maŋgâ iärrás ovdil tuu ij lah kesten vuáru ovdil muu eeđâi leggistâđâi stoovlin já lâi nuuvt puášáškâm ete kihheen ij tuostâm ettâđ maiden niskesoksâmeh mašináin koijâdij eeđâi pirrâ eeđâi eeđâi ijge tađe eenâb tun jo kuullâm ton stuorrâ kiđđâjuhleest mii uárnejuvvoo puáttee pasepeeivi koijâdij viiljah puoh loves puátih teehin já pyehtih stuorrâ tivolis mieldi joteh pirrâ eennâm karuselijnis já eres piergâsijnis já orosteh jieškote-uv päikkikoddeest mun ton tiäđám eeđâi mij jo moonnâm ive tieđijm eeđâi mij juo tieđijm eeđâi tot äšši kale eskân keksejui eeđâi tuáivup ete juhleest puátá jyehitááhust hävski mainâstâm tast puohháid äššigâssáidân mainâstih-uv čalmeh šliäđgun eeđâi puátá tohon oovtâst pyereest ávudij uážžu-uv talle vyeijiđ karuseelist uážžuh eeđâi aainâs eeđâi njiäzunjalmij sun livkettij olgos já vala maajeeld ijge kiergânâm ubâ jiänáttiđgin tast ete čohhoom lâi pááccâm mävsihánnáá piäjojii homáh joton porgui ijâppeeivi šnikkáruššui máálájui skuálhuttui já skilhettui nuuvt et nubbeest ain nube-uv fijnásuboh tivolipiergâseh šoddii valmâšin ehidist njavâdij rakânâsâi kooskâ culáiditmin já cuulijdmin puohháid viljáid te poođij viijmâg pasepeivi já puoh kaavpug kisáh vandârdii juhlesajan lâi-uv olmâ juhle poođijn já lahcâjieŋâ koijâdij kale mun váldáččim eeđâi já finnijn lahcâjieŋâidis já algijn njuálluđ taid ruopsis njuohčâmijnis maid imâšijd lahcâjieŋâst lâi uáli počis smakkâ lâi aaibâs sálttáá maggaar lahcâjieŋâ tun munjin faalah eeđâi leggistij lahcâjieŋâs meddâl já čulgâdij riäpu njuáludij hepânâmläädist poksâmijdis lahcâjieŋâkoppuráá tyehin oinuustii kubdâgávt njiäzzájeijee muáđuh tiäđust-uv lâi ornim já tötteröid sálttáás lahcâjieŋâ veikkâ viäđu tast ete tun jieh tuostâ ohtuunâd vyeijiđ karusllijn eeđâi mun vuáitám te finniim love riäskád mutâ jis tun jieh táppáá te talle mun finniim tuše vittâ ij tot lah vuoigâdvuođâlâš eeđâi eeđâi kalga porgâđ nuuvt ko mun meridâm talle moonâi culáidittiđ maidnii karusel hoittájeijei kuárŋui karuselhiäppuš siälgán ege kihheen eres uážžum moonnâđ tontovváá fáárun jurâškuođij seevij ilolâžžân kepilijnis karusel liähtu lasanij já lasanij halijdâm meddâl karusel juurâi ain korrâsubboht já korrâsubboht ege áigumgin orostiđ kulluuškuođij peeškâs cuovkkânij já kiirdij hiäppuš seelgist kuhás kiedi oolâ uáivijorgâldâsâinis ko puohâin lâi hittruu mielâst taat ij lamaš hittruu moonâi luus hyeneht koijâdij ij kuittâg čuuvtij eeđâi oovtâst kyeliláádu luus eeđâi lâi tuođâi-uv kyeliláddu meiddei ij tiäđustkin aaibâs olmâ pic láádu kovvejeijee lijne mon tyehin lijjii sierah uážui stággoin uágguđ jis maavsij vittâ seenti vuogân tarvanij fiskis uccâ kääniuđâgâš mon muččâd eeđâi mun-uv uágguđ toin siämmáin viiđâsenttisijn toho kulijgin eeđâi kyeliláádu hoittájeijee kissá adelij majemuu šlaantâs vyerdist kullui jienâ liijne tyehin lii vaalmâš uágui liijne tyehin čapis sierâpennuu puohah pirrâ čuážudeijee kisáh njyeigejii peljijdis já rusoškuottii ilgâdis tiäđust-uv lâi toimâttâm tom pennuu vuogân äšši et tust lâi nuuvt hyenes lukko eeđâi já jurâttâlâi vavettemeht čolmijdis maid jis adeliččih tuon ennusteijeeááhu mainâstiđ maid sun tiätá tuu puátteevuođâst amahân tast vájálduveh uccâ kiivseh máávsâm tun lah iššáá eeđâi nuuvt rovvá ennusteijee eeđâi rovvá tääl iätá taan kiisán kiäččá tuu keeppil eeđâi ennusteijeeákku mii hyenes luhhoid tun uážžuđ paa kirje tun uážžuđ puoh kisáh tunjin vaijaah vaarâ tun ibbeerd lijkkoo mottoom mut sun ij ollágin lijkkuđ tuu lijkkuđ taggaar kissá ko lii stuorrâ seibi maajeeld luhostuđ-epi puoh ko tun leđe nuuvt tuávkki tot lâi vuovâs sääni eeđâi paaldâst čokkájijee mun tuu tuubdâm ennusteijeeákku eeđâi mun kuittâg nuuvt tuávkki lah et jiem tubdâččii veikkâ magarijd ennusteijeeááhu pihtâsijt kiäsáččij paijaalsâd tot lii aaibâs rievtis nommâ eeđâi monnii pilás tuon keežild eeđâi káigá ij nahcii kuássin toollâđ njäälmis kiddâ mun iäskân olmânáál huámášim mon ilgâd tuot lii eeđâi meddâl tääbbin tuálleen jieččân kiđđâjuhle pääihist mii kiällárist láá tobbeen riäskáh já vuolgijn kiäinusis eidu talle vaazij toos kuhes miäldálâs viiljâid lah ornim tääbbin tuše vaigâdvuođâid eeđâi puárásumos viljâ lah siävuttâm saaltijd lahcâjieŋân já tun cyevkkejih mii fiijnâ karusel já tun njavâdâh tääbbin ubâ ääigi poorgân paatavvoid tääl šoodâi vuolgâ talle viiljah vuájálittii meddâl ubâ kaavpugist kissáin arvâlij et taat lâi kiđđâjuhle puoh hittruumus ohjemnummeer ustev tun tiäđust-uv kuullâm mainâsijd ij lah seibi ollágin tuše uccâ piäinâsâš seeibi käskistij rasta rottá talle ko lâi tuše táválâš já čivgâ vala ijge aassâm talle vala kaavpugist varrij maŋeláá kaavbugân te eres kisáh algii tállân kivsediđ suu ij lah seibi ij lah seibi toh njavguu já jurrii riggee pirrâ ilgâdumos kissáin lâi irâttij ubâ ääigi filliđ já keksiđ toos puohlágánijd kiivsijd lii nánnáás kissá mutâ ij sun mihheen njuámmilkepilijd lah távjá kiävá-uv nuuvt ete jieš finnee kuhes njune kaavpugist já eres kisáh ääsih njuhčâmáánu algâpeeli lâi monâmin já luus juhlijd jurgâlâđâi eidu ko tot kivkked huámášij vyelligis pennuu mii juuđij ärttigis kezzin seinipiällái mield tom peeleest ete mihheen pááguid ličij lamaš mutâ ainhân puáhtá elâččiđ aldemuu keliruuvsâ siskiibeln palijdij jiečânis toos njolgestij nubbe-uv peenuv stuorrâ sääksipaimânpeenuv ruotâi njuolgist uccâ mievripennâgáá luus já suuvnâdškuođij tom tot tungis lah harijdij sääksipaimânpeenuv ääštin nommâ lii västidij mievripeenuv puáđistij vala ohtâ peenuv ullopeenuv já tot-uv moonâi njuolgist suvnâččiđ mievripennuu nommâ lii hahhahhaa lepeđ-uv ovdil kuullâm hiärváb sääksipaimânpeenuv mudoi tuu oolgah láá ko lii tuše uulguš pááccâm ullopeenuv kihestij já sääksipaimânpeenuv mulgoi tuđâvâžžân tegu hundârušâi čiähusajestis manen tun tienávt tuárgistâh ullopeenuv teehinkulij te keččeen maggaar elevijd tun vuoigist lah nurdâstij kááđu kuávdoo já tääl juáháš ooinij ete ij lamaš uálgispele šluŋkkepelji ollágin maht sääksipaimânpeenuv já ullopeenuv povvustáin olvoi sääksipaimânpeenuv toh viijmâg moonáin kiäinusis mievripenuvriäpu čuážui liihâdhánnáá sajestis peevij keliruuvsâst kááđuool tuubdâi jiejâs aaibâs suddâmin mietimielâlâšvuođâst ko mátáččij mahtnii lohđuttiđ mievripennuu orostij mottoom määđhi kiäčán tušše täst lâi anneeđ huápu monâmáin liijgás alda tot vuordij ete harijdičij tâi umástičij kuábbáágin eeđâi ij lah seibi eeđâi mievripeenuv uuineht ij ettum maiden ääigi keejist eeđâi lii ohtâ pelji ij eres poođij aldeláá tot lii tađe-uv muččâdub eeđâi jiembâ mun tieđe eeđâi mievripeenuv pyereest toin kale fášku sun fááškui peljijnis nuuvt hitruht ete piäkká ferttij ruáhásiđ eeđâi iäráseh täiđih leđe viehâ ilgâdeh tunjin joo kočodeh muut mainâstij toh munjingin meendu nánnááh lah eeđâi nuuvt ete muu mielâst ličij hävski jis muái álgáččáim skipáruššân eeđâi mievripeenuv talle ete jieh uumáást jiehge kääski muu eeđâi tun ete jieh ruso jiehge kazo eeđâi eeđâi eeđâi mievripeenuv já lunne lijjii eidu älgimin uáli stuorrâ tuáluh lâi oppeet šoddâm uđđâ čivgâ já pulláás uccâviiljâš tot jo njihánjistij uccâ kooris siste já puoh kyesih pokkiidettii koori pirrâ nálásâš skippáár eeđâi –~‚almeh aainâs-uv aaibâs siämmáálágáneh ko muávrádij nuuvt tegu mutâ ucedum eeđâi tääbbin finnee purrâmuš mun lam puttám tiihin puurrâđ silâkkijd finniih rávhuttâlâi ennuu silâkkijd ko jiehti kyeliavdost koočâi ubâ siilâkloová kostsun láppoo imâštâlâi almostui-uv uksârááigán ko ucánjáhháá maŋanuvvim sun eeđâi maiden addâgâsânpivdemijd eeđâi ustevláv ko poottih addâgâsânpivdemnáál já ennuu lii-uv kááigáh maŋanuveh juuhlijn njunnáástâlâi opsijdâh pennun sun eeđâi njuálustij uuineht njämpiälláidis vissâ mun váhá hiämaskij puoh kisáh haarijdškuottii ääštin valabâ uccâ irâttij koorist máttááttâllâđ harijdem elleđ viišâ mun čielgiim eeđâi tot lah varâlâš talle sun mainâstij ubâ mainâs mievripennust mast lâi tuše ohtâ pelji sun táiđá leđe čabbin eeđâi sun lii tuođâi-uv uáli hävski eeđâi ij ciäládâm ohtiigin ubâ ääigi tuvkkâlij seelgi tyehin kyermis siilâk poođij-uv kuuloold pááikánvyelgim äigi kisáh vuolgii oovtfááru eereeb já tiäđust-uv já čiivgah sehe kote tolliittij njuolgist luodân vuolgij nubij fáárun ko tot ááigui moonnâđ bussijn pááikán juávkku njuolgij rasta njunosist orostij tot saađâi tot lâi puohah oinii mievripennuu jotemin aaibâs seinipiällá aalgâkeččin aaibâs vises tast ete tot tuávhis šluŋkkepelji ij kuássin kääski eeđâi vises eeđâi ettim ete tot ij lah mihheen táválijd mievripennuid mij adelep-uv sunjin váhá smiettâmuš eeđâi já ruotâstij hirmâd sáttoin kuávlun kisáh oinii maht volliittij mievripennuu tuođâi-uv lemin nuuvt ete mihheen ij piäluštiččii mievripennuu korrâ siälgádmist tast poođij-uv aaibâs ereslágán čááitus ij vyejettâm mievripennuu pic mievripeenuv vuájálitij-uv korttel pirrâ jotkâšui vyejettem kiällárluŋkkáin siisâ nubbijn olgos oovdâst já mievripeenuv maajeeld kaartâi patâriđ muorân stiärgái muorâmaddust já umástij taan mievripennust lijjii kyehti mušis peelji ij uáináh lamaš ollágin mievripeenuv pic tuárusáŋgár ubâ lääni puáššáámus mievripeenuv já vuoi kisáh reškii kaavreln kote ain meridij jieijâs iárásij hovdân čokkái já tuárgistij muorâuávsi alne tábáhtusâst mainâstui kuhháá kaavpugist já mievripennust poođijn nuuvt šiev skipárušah ete suoi čuovváin mielhi-uv siämmáá litteest tuubdâm äijih kiän nommâ lii láá álgâm kočodiđ suu mondiet oles peelji sust kale láá mut maid sun toiguin kulá te pele olmânáál já pele puástud lâi mut pakkâ kale nuuvtko koskâkeesi láin jotemin meeccist já ucâmin muorjijd myerji-ihe lâi kustoo oppeet vaidâlij kyevti ääšist siämmáá ääigi jienáin tuikkodij pakkâpiäiváduv já nubbijn peelhij siähtálijd ko iä annaam sistees njaalgâ muorjijd iä oovtâgin mainâstij et eidu tääl ličij kolgâm maidnii heerskuid pyehtiđ pááikán ko suu uábbi lii puátimin kolliđ huolâ mun keččâlim muásudiđ muoi tääbbin maidnii kävneen eksootlii purrâmâš tuoi onne vala purâvettee sihoi muáđuidis pivâstuvvâst juuđijm ovdâskulij te mun sáttojim huámmášiđ maht herskukuobâr šadda mottoom ladduu riddoost kale lâi jo imâš äšši nuuvt pakkân ij tuot tuhhiiččii evvisin mun smiettim te seevvim já čujottim toho kulij te ettim kuobbârist láá tunnui máávuh virkosmui tast eenâb-uv ko lijjim vuárdám kaččâlij moovtâ toho kulij mut kivkked ravva čáácán vuálusoivij tuámittim išán sun jieš tobbeen punjâgij riidon ige lamaš ubâ nuuvt nievris mielâstkin paasij toho muoi vuolgijn keš suu uábbi jo vuordij-uv maainâst ilolâžžân maht sunjin lâi keevvâm te lâi pakkâ jotteeđ meeccist sun páhudij masa jo iätáduum talle taat verdižâm keksij já avžui munjin láádun vâi lááivuh lâihân tast čuávdus aainâs-uv oovtâ čuolmân taan mainâsist puáhtá kyeđđiđ noomâ meddâl tondiet ko mun taan mainâsist ij lah mun já indiaaneh já indiaaneh tovben lii eeđâi já čujottij kirdedijn suormáin vuáluskulij já kuovláin polvâi kooskâ lâi muččâd lii merârosvoskiijpâ já tovben merânieidâi luohtâ tovben lii indiaanleirâ čuorvij halidiččim uáiniđ motomijd sieivâ algâässeid eeđâi kote mielâstis sáárnui tego oppâm olmooš kale vissásávt peesah-uv uáiniđ lopedij já kirdeškuođij siämmást suolluu vuást moonnâp vistig muu kuuvl já väldip kaandâid fáárun já te vyelgip miäcástiđ indiaanijd já iävá uáinâm maggaargin táálu ko sij seivuu mut juuđij mottoom muorâ vuást já eeđâi pyereh hiäráh monnii vuovdâmuorâ siisâ já pottii kubdâ vázáttuv mild mučis eennâmvuálááš pááikán kaandah čokkânii sii pirrâ joo tääl mij vyelgip pivdeđ indiaanijd eeđâi kiljádii kaandah nuuvt sij vuolgii ovdemustáá já iäráseh kuhes ráiđun suu maajeeld lijjii ennuv stuorrâ já varâlâš vildâelleeh mut kaandah iä šoddâm jurdâččiđgin váárâ ege elleeh hettimgin sii ääigi keččin orostij kivkked čuorvij láá indiaanij luodah kote lâi ohtâ kaandâin kuorrâp luodâid eeđâi ferttip vistig vuáváđ vuáváđ koijâdij et maht volliittep čielgij já čokkij kaandâid pirrâsis čuážui váhá tuárispeln já mojottâlâi ko sárgudij sárgáid čunnui mij algâttep volliitteme sirdep radostuv teehin mii juávhuh pyehtih tánávt pirâstittiđ vaaibâi kuldâliđ nuuvt komálii sárnum laiđij sierâkuobžâs já vaazij stuorrâ kuosâ kuávlun sun huámášij et tot poođij aldeláá sun komerdij já kuovlâi sun huámášij et kuosâst lijjii jyelgih šuváttellii ain aldeláá kaandâid láá kale čeepih mut iä nuuvt utkááh ko mij čielgij pirâstetep sii aaibâs älkkest já te paifakkist faŋgip taid ááigui čuorviđ kandáid varuttâs mut talle stuorrâ kuámmir toopâi suu njäälmi párgádii kuittâg love jiennâd ohtân pirâstittemriegis toppâlui fattiittettii já šoddii faŋgân vuávám lâi kale eriomaš mut indiaaneh kiergânii kevttiđ tom vistig peškâsáin indiaaneh jođettii faŋgâidis indiaanleeirân kost lijjii tuulah pyelimin indiaanist lâi faŋgâ mut puoh faaŋgah lijjii ruokkâdeh kihheen siste ij ubâ jiänádâmgin tuođâi hyennin čoggii riissijd stuorrâ tuulâ várás vist tuáppejii suátirumbuidis iä monâttâm ruokkâdvuođâs veikâ čannojii stuálpun kaskoo siijdâ lâi uáli nievrismielâst addâgâsân kaandah sun piivdij lii muu suijâ peerust eeđâi ilolávt lâi etâmin maidnii muide-uv mut te almostui kivkked indiaanhovdâ eeđâi indiaanhovdâ čieŋâlis raddejienáin västidii kaandah tii hovdâ lii lii oinum kosten lendittij sii kuuvl sun tiervâttij indiaanijd taaiđijd vyeittiđ taan tove hovdâ lâi-uv tuše sierâdem čuorvij nuuvt tiäđust-uv mojottâlâi indiaaneh pestii kaandaid paadijn tääl tot eskin juhle aalgij já maggaar juhle kuásuttii kandáid puhvelpiärgu já kordum maaisi já indiaansuávuttâs čummânaapijn aalgij tánssám rumbui miäđuštâssáin já oppáin tom tállân mut čepimusah láin já hoovdâ nieidâ jotkui maŋedân lappâd uáđđámääigi já suu uccâ kuobžâš láin nohádâm jo áigáá ovdil ko já kaandah vuolgii indiaanleeirâst puoh vuohâsumosávt peesâi pááikán toin ko jieš indiaanhovdâ kuodij suu já sierâkuobžâ linásávt já várugávt meeci čoođâ kinttâlčuovâst já eres káidus lomo čalluu lii čáállám js čohčuv ive čälidijnis sun lâi lii šaddaaš mut lii aassâm paijeel ihheed lii almostum ohtân lohhoon saksakielâlâš kirjeest njuhčâmáánust mon nommâ lii meine mein deutscher im von heute uáivild šoddâmenâmin kuátuenâmim´ saksalâš nisonij eellimkerdimuštâlusah onnáá peeivi kirje ohtân lohhoon almostuvá keessiv noomáin kynttilänvalossa ja muuta taian lumoa suomâkielâlâš nommâ ij lah vala tiäđust suomâkielâst kuástideijee lii adelâm taan čalluu almostitmân luhâmim nuorrân selgiennin ääigi lâi škoovlâst luámu skammâmáánust muu uáppeeskipáreh vuolgii tâi viettiđ luámu mut muu iä bikiniridoh lah kuássin kiäsuttâm kihheen ij halijdâm toho fáárun ko lâi skammâmáánu toho ohtuunân mun tastoo lijjim riddoost já aiccim et mottoom suollust juuđij tamppâ itám aaibâs nurhe tyehin lamaš vala kuássin iällám ohtuunân olgoenâmijn lijjim talle iveääigi lijjii tuše muáddi kyessiviäsu áávus já forgâ lijjim reissim tain kuohtuin lâi vuohâsávt aaibâs tastan alda já must lâi vala-uv äigi já ruttâpittá vuolgim kost mađhâšim junáin ruássud tuárrást ko lâi nuuvt koolmâs jiärástum vijđes enâduvâin laasâst ij aainâs uáinám moottormaađijij šooldijd já beetoon pic stuorrâ vuovdijd niijtoid já piälduid siskiih-uv lijjii aaibâs ereslágáneh ko pivâstuttee kumipeenkah já kooskâst junái čokkámpeeŋkah lijjii tegu fiijnâivnásiih saameetsohváh majemuu peeivi taggaar junáin já muu mielâ väldidij merettes aibâšem peessâđ nuuvt kuhás tavas ko máhđulâš rääjist aibâšem ij lah innig ložžim talle ijâppeeivi maht puávtáččim olášuttiđ jieččân niävdus tuubdâ tobbeen kiämmán jiem lah valmâštum moonnân ámáttist ige must lah ruttâ tot puávtáččij luhostuđ jyehi eehid ovdil nohádem suogârdellim et lopâttiččim uápuidân já kuođâttiččim puoh ašijdân nuhtán iđedist ko koccájim te jiermi jienâ sárnuttâlâi et škovliittâsttáá ij puáđi mihheen puávtáh vájáldittiđ tom mánuppaje siämmáš skiärru juurâi uáivist jyehi iijâ aalgâst poođij tastoo taggaar iiđeed et koccáádijn puoh lâi aaibâs nubenáál merettes luholâš já vises ääšist luhostuuh mun lam kuittâg taggaar olmooš kote čuážžu juolgijdis alne nanosávt enâmist kiävttá še jiermi já smiättá ovttuu maht mii-uv aašijd lii olášuttemnáál lah mihheen humos ulmuid suogârdellim et toovâm jiejâinân sopâmuš ittáá iiđeed koccáádijn must lii ain-uv siämmáš tobdo te kalga tállán tomâškyettiđ lijjim ubâ peeivi nuuvt luholâš ko máhđulâš et äšši ij mahten rievdâ pic koccáám ittinâš oppeet siämmáá toobdon lijjim ääšist čyetiprosseentlávt vises nuuvthân tast tiäđust keevâi-uv moonim opâttâhtoimâttâhân jiem tieđe lâi-uv majebargâ vai koskokko já ettim et mun lopâttâm opâidân poorgâm vala jieččân vuáruid šoddâdemsalist ko lijjim toho merkkejum siämmáá peeivi cegâttim suámsurtori selgienniopâttuv asâttuvâst uccâ vistáást mast must lijjii liteh skiäruh já tävireh moh uáppein táválávt láá puohháid maid taarbâšvetteđ haalijd uážžu leggistiđ mottoom šlaantâ monnii náápán peeivist lonnjâ lâi kuárus tehálijd tävirijd tegu tuođâštusâid já äššikiirjijd vuolgâttim kyevti pakettist ákkusân iännásân já muštâlim sunjin jieččân vuáváámijn tot lâi viehâ äŋgiris äšši taan tááhust iännám lâi tuođâi-uv vijđesmielâlâš iätá puhelin nube keččin uáiviäšši lii et tun lah luholâš aavhijd tast lii jis aasah monnii kuávlust mut tust ij moonâ pyereest mun lamaš lopâlávt vyelgimin ruđâiguin já mottoom soortâ toppapihtâs lâi uđđâivemáánu jiemge tiättám maiden mađhâšiđ nuuvt kuhás ko tien iveääigi lâi máhđulâš kiivšán peri kejâdiđ tuše pággu peessâđ máátkán riemmim jurduid olášuttiđ tääl tâi ij kuássin lah tom tađe eenâb kaattâm puoh aalgij maaŋgah ääših moh tikkádii muu kiäinu ovdâmerkkân heevim heevim meerhâš aašijd moh teivâseh puotâ lii skeŋkkâ mon jo-uv väldip vuástâ tâi ep lii rijjâvuotâ valjiđ ožžum sattummild nuuvt ennuv skeeŋkâid maid še valdim vuástá et puoh moonâi tegu lekkâs tábáhtuvvii ääših moh aalgâst urruu lemin epiluholiih mut moh loopâst lijjii-uv porttâ palaccin killájim ovttuu lijge formaallâšvuođâst peri oroi lemin nuuvt epiluándulâš lâi oppeet aaibâs eresnáál spontaanlâš luándoin talle ihheed tassaaš puovtij salloođ veikkâ váhá omâsub-uv ulmuid ulmuuh storgâgii tieggáár vyevist já murdelii olgoláá taam tiäđust-uv uáli jotelávt já mun ferttejim kooccâđ jieččân impulsiivlâšvuođâ masaba turvâstiđ vuoiŋâšposâmân ko kiergânim maŋgii jo njuolgiđ kieđâidân ovdil ko muštim et ij ele maađhâštijn uážžu ulmuid ohtâvuođâ čuuvtij älkkeebeht čokkájim tuođâi maŋgâ tiijme junáin kuáhtájim mottoom viehâ puáris almaa kote maatij saksakielâ já koijâdij must et mii lii tot tuu puátteš orostemsaje västidim valjim jieččân merisaje kirje vuáđuld ko tobbeen lii tot kuoškâ mon halijdim uáiniđ almai muštâlij et sust lii puáris nuorâvuođâ räähis kiäm ij lah uáinám maaŋgâ ihán tieđij et nissoon lâi pááccám leskân lemin riges já lijkkui kolliistelleid čaalij munjin tuše nissoon noomâ aavisist kiškettum pävirpitážân já tuvkkâlij tom muu kietân tastoo lävkkejim junast tegu liččim puáttám máánun uđđâáigásâš ryevdimaađijsajattâh ko puáhtá leđegin kuávdoo ij mongin ige ton pirrâ lamaš maggaargin kaavpug ij mihheen kuuskis täst liigin šoddâm lâi puáris puhelinkoppi já halijdim uuccâđ nissoon čujottâs puhelinluvâttâlmist masa puoh siijđoh lijjii kiškum meddâl aainâs nissoon moomâ pehti iä lamaš siijđoh sierâdškuottim taggaar jurduin et jis liččim riges te huksiiččim táálu kuusnii mučis enâdâhân jotteeđ juhârido já koijâdâllâđ ulmuin et áásá-uv tääbbin kiinii ton nommâsâš olmooš kenski kiinii tobdá suu oovdeldpuáttee tieđij maidnii kááđu noomâ suullân mut ij táálu nubbe tieđij čujottâs já tolliittim toho stuorrâ vielgâdin máálájum táálu maalâ luovânâddâm seeinijn šiljoost vierâdii jyehimuđušiih täävvirruáškuh já ohtâ laasâ lâi cyevkkejum lâi hirmástuttee sun maka áásá lâi aheloppâ muorâtáálu mast lijjii maaŋgah aassâmviäsuh sehe maaŋgah olgouuvsah já aainâs kyehti tâi kulmâ keerdi aassâmviäsu uuvsâst lâi suu nommâ já soittim uksâkiälu mut kihheen ij puáttám lekkâđ uuvsâ ääigi keejist ránnjárovvá poođij olgos já iätá lii oopperast eehidpeivičáittusist puátá forgâ pááikán iberdim tastoo váhá vazâččiđ toid aldasáid já muádi tiijme keččin moonnim uđđâsist uuvsâ tuáhá já rovvá lâi pääihist tiervâttij muu tuođâi lieggâsávt váimulávt kärjillâš luándu mield mun adelim sunjin pävirpittáá mast lâi suu škovlâskippáár nommâ lâi jo puáris rovvá já sáárnui tuše suomâkielâ já jieš jiem máttám ennust maiden lâi hirmâd styeres jyehi saajeest saameet já daamaast tegu palaccist seŋgâ lâi káttusseŋgâ mii lâi skođâstum silhijn tegu kunâgâs lanneest já mun kolgim uáđđiđ tast jieš uáđđái soohván toh rová pevdifalâmeh love sorttâd mun kievhis saksalâšnieidâ reepust ovttuu hälbimus evviseh vâi puávtáččim reissiđ nuuvt kuhás ko máhđulâš lâi tegu paradiis lijjii lieggâ já kolmâ falâmušah hiärrá tieđis moh puoh já puoh muu várás ko sun jieš lâi jo purâdâm sun sooitij kandâsis já mun muštâlim sunjin kost lam vuálgus já maid tääbbin poorgâm já rovvá muštâlij kandâsis maid sun koolgâi ettâđ munjin viehâruš vaađáin pääcciđ muu ijjâdiđ mun riävtui lyettiđ sunnui nissoon lii-uv nuáidi tot ubâ juonnuškin tegu párnáimainâsist mast párnááh vistig hokâttâllojeh pippârkáhuiguin já tuáččojeh mut mii tast maŋagis tábáhtuvá imâšlâš aašijn peerusthánnáá čuožžum kuittâg jyelgih nanosávt enâmist sun sooitij kuulmâ skippáársis leskârovváid sist lâi pyecceetipšoo kote maatij váhá saksakielâ juttii oovtâst kuohtii ohhoost vuojâdmin nommâsâš lâi kossuv tegu nuárju mut eelij vuojâdmin vâi porgâččij maidnii tiervâslijd hitruus leeskah sii lunne vaarâ kulmâ peeivi ko sij iä mahten liččii raskim lyeštiđ muu vyelgiđ tastoo sij vuolgâttii muu kiännii pyecceetipšoo hyelhi luusâ kiäst lâi hävdidemtoimâttâh já tobbeen viettim meid oovtâ peeivi tot mana návt uápásmuvvim enâmân já ulmuid täälvi peessim tavveen tuše räi lijjim kuáhtám vala tuáhtár kiäin piergiittellim pyereest čujottâsâid já soováim et vyelgeen oovtâst keessiv vandârdiđ vijđes tuodârkuávlun ko poottim te tábáhtuvvii munjin saksalâžžân muáddi suámálii ääši lii já talle ihheed tassaaš tavemus saje kuus puohtim junáin mađhâšiđ tobbeen lâi tallaa ääigi tuše ohtâ kyessiviäsu áávus iššeed oroi vaijeedmin muu ko lam saksalâš tuše meddâl tobbeen iiđeed moonnim uástiđ evvis ovdil ko lavkkiiččim čuávuvâš junán ko lijjim market kassaast já kiärgus mäksiđ te kihheen ij palvâl muu mana muu lappâd stellee tävirijdis tiiskân já kassanieidâ palvâl suu táválávt tegu mihheen ij liččii tábáhtum et liiba epiustevlâš olmooš kiäst lii vissásávt korrâ huáppu ijba tast mihheen nubbe äššigâš lijjim tegu áimu kuálmád äššigâš moonâi muu lappâd te iberdim saksaliih iä lah tiervâpuáttim teehi puoh uástámušâidân toos tiiskâ oolâ já lävkkejim nelgičovjijn junán lâi maŋa jiem perustâm ollágin maccim te valdim vuástá jyehi máhđulii pargo šeštimnáál keesi várás naver vuoitih puoh aašijd áinoo penni puovtij ton olášume aldeláá sooppâm ruátálâš tuáhtáráin et vyelgeen oovtâst vandârdiđ poođij tot peivi et puoh tävireh lijjii riiŋkan pakkajum vuástá- já kiŋkkusämpyläh kuulmâ piäiván ääigi junamätki pištij nievt kuhe lonnjâ lâi čorgejum já vaalmâš luovâttemnáál já must lâi vala puddâ celkkiđ iärutiervuođâid usteváid já luovâttiđ čovduu kivkked vaibim já jurdâččim peri et čielgâ hommá puoh láá oornigist viälánistámba váhá ááigán seeŋgân vuoiŋâstiđ nuuvt vaibâm nuuvt vaibâm muddoost ko muu usteveh pottii lâi must cekkid kumestâs pissoom innig čuožžâdgin lijjim aaibâs njuorâs viešidáin muu nube viistán lâi streptokokki-infektio já nuuvt korrâ čudâpoovčâs et jiem puáhtám sárnuđ njiellâđ tâi puurrâđ eissigin keččin lijjim ain-uv nuuvt heitugis oornigist et illá peessim portháid pajas jurdâččim peri et vuoi väivi jiem peesâ innig kuássin ko äigi kuulâi mottoom verd já vaješkuottim kuuloold pyerebeht já pyerebeht te lijjim luholâš peesâm liijká-uv máátkán mut vandârdemmätki ruátálâštuáhtáráin ij tiäđust innig luhostum paasij meddâl já vuolgim lamaš tälviv já juuvâ nubebeln lii puáhtá väzziđ šalde mield juuvâ rasta kiäsuttij muu mut siämmást poollim tast tobbeen lijjii nuuvt ereslágáneh tevkisčolmâgeh tevkisvuoptâgeh čuuvtij uánihuboh sárnuh kielâ mast must ij lah haajâgin tanskakielâst já tárukielâst puáhtá maidnii váhá ervidiđ ko sääni uáiná čaallum häämist mut suomâkielâst ij ollágin maiden talle tälviv ovttuu peiviv rääji paijeel mut jiem oskeldâttâm pääcciđ iijân toho meridim tastoo keessiv et mađhâšâm mield piäsá räi já tobbeen vyelgih linjâšautoh mučis soojijd pirrâ puáhtá vandârdiđ veikkâ mon vijđáht já tuoddârijn láá meccituuvááh moi kevttimist ij taarbâš mäksiđ maiden sättih moonnâđ ohoh-uv jis lii ennuv kyeddimnáál já vaandârd kuuloold naavdâšmáin oppeet pottii moheh máátkán eidu pieijâm tävirijdân rievtis linjâšauton já jurdâččim elâččiđ hiivsigist ovdil määđhi koolgâi mäksiđ lipputiiskân vâi uážžu hiivsig uuvsâ áávus ääigi muu vuoptah lijjii tuođâi uánihááh čuopâttâm taid muuneeld toin uáiviláin et pesâččim leđe almain ráávhust navdâšiđ enâduvâin jiem uuccâm almaa lâi pajalist khakiruánáá kirdeehaalar lipputiiskâ nisson teddil puálu mut nisonijhiivsig ij lekkâskin pic puávtáh jo ervidiđ almaihiivsig čuorviim vázáttuvâst já siävám et hei halijdâm tuohu nissoon tiiskâ tyehin iätá vuárus vyerdee ulmuid korrâ jienân tuota saksalaismiestä on menossa naistenvessaan povvusteh já keččih muu jiemge tieđe maid koolgâm porgâđ cirgálâh moonâm tastoo almaihiivsigân liihân tot-uv vuáttámuš huápu-huápu linjâšauton šoŋŋâ lii muččâd piäiváš páštá lam tuođâi-uv luholâš tääl tuoddâráid vandârdiđ linjâšauto ooroost siemin kähvikioski puotâ já valjiim iännásân postâkoortâ uážudijn sun puáhtá eđâstiđ et jáá-á nieidâ lâi vala moonnâm oho jiegâin riemmim mäksiđ koortâ ruuđah uáinám siälun čolmijguin almai hiivsigist uálgispeln roskeloová lohe alne postâkorttâ maasâd sajasis oppeet linjâšauto sáátun já smiettim et maht tääl lijjii já ruuvnah määrhih sehe hostelkorttâ mii lâi fáárust lijjii tuše muáddi čuátásii pääcciđ kuhheeb ááigán já tääl lijjim läpittâm ennuu ruuđâ piäiváš paaštij muččâdávt enâduvah lijjii oskomettumeh já linjâšautost čyeijee muusik uáli fiijnes jo-uv váivánušah ruuđâi läppim tâi vááldáh tilálâšvuođâst nuuvt ennuu luovâs ko pastah ruuđâi monâttem muu mottoom muudon väividij mut jurdâččim et tääl peri smietah puoh aašijd uđđâsist lii šiev piergiih kenski kuhheeb-uv ääigi olgon tâi puávtáh aassâđ mottoom ääigi tuoddârist ävđintuuveest puoh ornâšuvá poottim mast piäsá tuše värijn rasta mon nubebeln vuálgá vandârdemkiäinu oho vandârdem várás mun liččim kolgâm vistig eelliđ käävpist já čyeđe saksamäärhi pävirruttâ fáárust lâi čielgâs et tot ij tuhhii puáris ááhu puuvdâst vuástá já määrfi uástimân moonnâđ paaŋkin lonottiđ ruuđâ vástuppeivi já puoh sajeh lijjii kiddâ talle loptim ääigi kulmâ peeivi kidâ vuossargâiiđeed räi must lâi já ton syeijin taggaar arvesyejitiällááttâs mut ij maggaargin purâmuš kalmojim aaibâs hirmâdávt algâkeesi mut iho lâi halla kesimáánust must lamaš tagarist mihheen munetiäđuid et piäiváš páštá ijâppeeivi tegu kale páštá-uv mut et puáhtá leđe nuuvt koolmâs cuovkkij vala muu tiijme-uv ko ton siisâ peesâi lavtâsvuotâ ääši kalga tarkkuđ positiivlâš mielâst tondiet ko sahelim luhâmettumijd keerdijd meeccist paaŋkin te siämmást piissum liegâsin paaštij ubâ ääigi jiemge pastam iäruttiđ pirrâmpeiviaaigijd nubijnis tiijmest oinim ääigi jotteem tijme lii kulmâ iho maajeeldkietân lâi jieš alnees lukko et máátkán šoddii jyehimuđušiih maŋŋaanmeh maŋanuvvim máátkán vyelgimist puácuvuođâ keežild tastoo monâttim ruđâidân já karttim vala vyerdiđ vuossaargâ räi juhâriddoost kogo aigum värijn moonnâđ rasta uápásmuvvim kuulmâ nisonân lijjii eŋgâlâskielâ máttáátteijeeh já sist já lam vala-uv veerdiš lâi monâmin kost talle maŋeláá uápásmuvvim jieččân kállás halijdim moonâđ tuše räi kirjeest mon lijjim luuhâm kovvejui sämmilij uáivikaavpugin maid talle saksalâš juurdâš eelliđ keččâmin magarin toh sämmiliih riävtui nevttih et mii juávhuid tot ubâ liigin majemuuh indiaaneh pargeldij jyehi keesi kyessiviäsust mon nommâ lii lii tuođâi piivnoh turistij koskâvuođâst já tom tobdeh pyereest nuuvt syemmiliih ko olgoeennâmliih-uv lâi omâsteijee uálgis kietâ sun iävtuttij tyesteen liftađ fáárun muu pargosajan puávtáh ijâstâllâđ tuođâi háálbán pyeri jurdâččim oro lemin kiäldulâš moonah toho já ruuđah kelijdeh kuhheeb ääigi merisajan já tot lâi aaibâs tegu monnii párnáimainâsist lijji kievkkân paajaabeln paajaakeččin lâi räigi luuptân mon pehti ferttejim kovrâgiđ já luptiđ juolgijdân vâi peesâm siisâ kezis ricci kyehti lyevdi vâi puávtám eiduttâlde viälániđ mut njuolgiđ jiem puáhtám juolgijdân ollágin uksâ ij kardiin saje tievâ čuoškâin čuoškâmirháin jieččân já tiptim leđe pihtâsijd pajalist lijjim luholâš et lijjim kavnâm tobbeen olssân kortteersaje ij lamaš kievkkânist mälistii päljis tuulâst aaibâs puoh ääigi lâi cekkid liegâs talle pakkâsumos saje lâi kuulgâi täkkipellâst ko mälistii poccuusteikkuu já possii luosâ stuorrâ juávkun uábbi lâi pargoost tyeldittij lijnekággáid säävnist luptiistâlâi taid sobbijn já leggistij lakanaid jáávrán jeđe tuidâččij taid toimâlâš olmooš já mielâstân lam iššeen peeivi keččin uuccim ääigiájánâs já išedim suu uáđáduvâi toidemist tuše porgâm ilo keežild muoi tastoo veerdiluim lijjim tegu paradiisâst purrâmuš ko išedim puoh aašijn lijjim jyehi saje pijgá kuárrejim še potákkijd lijjii nuuvt hirmâd uceh mut puoh taid koolgâi korriđ jurdâččiđ mon váimulâš persovn lâi lâi šaddaaš toppij muu kieđâst já nubbijn kieđáin mottoom eres pargee kieđâst nieidâin lâi puohâin aalmuglâšmááccuh já meridij já tun monâvettee puáttee postâautoin láá ruuđah mannee tamppáin lii pase suálui uástee lahcâjieŋâ já pargee maidnii hitruid já maasâd puátivettee talle ehidist lâi mii rijjâäigi oovtâ keesi ko vazzim asettes šišnekammuiguin puáris pálgái mield tuuváážáid moh lijjii jävrriddoost já tubdim muorâviäddáid juolgijdân vyelni tiettim et lam rievtis saajeest tun muu mainâs lohhee ožžuh pyeri mielâ já meid inspiraatio kejâdiđ jieččâd eellim váhá vijđásub uáinimčievâst puávtáh uáiniđ veikkâ aalgâst tuše leikkušemdiet luoddâratkuuttuvâid já sattumijd já toi faallâm máhđulâšvuođâid juátkojeijee virdeest älkkeht siävŋánškuát persovnlâš sunde viggâmuš tâi peivinaver tâi sáttá leđe et jieh lah ubâ tietimingin tagarijn aašijn jis lah šoddâm taggaar tiileest mast ij lah lamaš saje toos pyeri orosistiđ koskâttuvâi smiettâđ já oppâđ kuldâliđ maid váimu tunjin muštâl valjiimijn ruossâlâsvuođâin aaibâšmist eellim lii eidu nuuvt imâšlâš ko tiptep tom leđe ovdán iänááš tađe mield maid jieš anah máhđulâžžân jieijâd elimist jurdâččâh lemin tunjin hiäivulâš puávtáh tâi uážuh porgâđ lah ánsášâm eres ulmui vuárdámušâi mield viigah-uv tevdiđ om iännád iäččád pelikuáimád kulttuurâd vuárdámušâid tuu kuáttá lah tiäđulâš tain vuárdámušâin kávnojeh-uv tust vyeimih leđe tun jieš lii ovttuu tot et uáppá savâstâllâđ jieijâs siskelâssáin et šadda tiäđulâžžân tain aašijn tilálâšvuođâin oopah taid raajijd maid eres ulmuuh láá tunjin tiällám eellimvuáttámušâidis paloidis oskomušâidis já ulmijdis vátámâššân jieijâd oskomušâid ađai munekááduid já ovdâjurduid alnestâd kost toh puátih tâi palvâleh-uv toh tuu ovdánem čapo olmožin jyehi piäiván máhđulâšvuođâ leđe elimâd muččâdumos sanijguin tuáivuttâm tunjin keesi keččâlâm hokâttâllâđ tuu porgâđ taan keesi maidnii tagarijd mast lah jo kuhháá nievdâm tiervuođâiguin,~ muu pargo kiäsut tuu te puávtáh elâččij nettisijđoinân www.energiahoito-lappi.net kinttâlčuovâst já eres káidus lomo vyesimáánu numerân lii js kote lii šaddaaš lii aassâm paijeel ihheed čaalâ lii almostum ohtân lohhoon saksakielâlâš kirjeest njuhčâmáánust mon nommâ lii meine mein deutscher im von heute uáivild šoddâmenâmin kuátuenâmim´ saksalâš nisonij eellimkerdimuštâlusah onnáá peeivi kirje ohtân lohhoon tot almostuvá keessiv noomáin kynttilänvalossa ja muuta taian lumoa nommâ ij lah vala tiäđust suomâkielâst tastoo aalgij taištâlem ko tääl tiettim mon kuávlun halijdim asâiduđ já lijjii šoddâm jo olmoošohtâvuođah maht tot luhostuččij ko orroomlove uážžu tuše kuulmâ mánuppajan talle suomâkielâ tegu páárnáš tuše tárkkojim et maid eres ulmuuh pargeh kuus tääl lep monâmin munjin ettii et vyelgi huápust fáárun njuškejim auton já jurdâččim et vuoi jis šadda koolmâs já hiärrá tieđiš mon kuhe mij lepkin reeisust moonnâp kyelipiivdon iäge must lah vuovâs pihtâseh mieldi uáppá keččâđ tärkkilávt já miäruštâllâđ aašijd oppim tuše oovtkiärdánis saanijd tegu ´vuástá´ ´nelgi´ ´vaibâm´ ko kyevti mánuppaje keččin lijjim oppeet te ostim kirje für já räämist čalâččim tállán reeivâid já vuolgâttim suklaa ko lijjim oppeet já jurdâččim et tääl máátám ettâđ-uv maidnii na kalehân toh pustaveh lijjii riehtâ mut tot jienâdem iä iberdâm já jurdâččim et ko viigâm nuuvt korrâsávt vädisvuotâ poođij tuše tast et tiäduttâs lâi puástu stavâlist saanijd tegu saksalâš taha aiccâm iäru nuuvt huápust jiemge sárnum innig suomâkielâ ubâ keesi äigin maŋeláá ko must lijjii kielâ vuáđustâsah haaldust te valdim oppeet kirje kietân já máttááttellim še kielâoopâ televisio suomâkielân tekstâdum olgoeennâmlâš elleekoveh išedii muu čuuvtij ovdâskulij tubdim jo uábi must lâi taggaar tobdo tien pirrâsist et kuulâm toho uuccim saje kost puávtáččim aassâđ tälviv tobbeen kuárus tuuvááh mut puoh ulmuuh muštâlii et ij tot kannat sie sielä talvella pärjää on kesäksi tehtyjä šallišiškuođij muu já iätá minun tykö pojista muuttaa vissiin pois ko sillä on tyttökaveri ja sen huone on joutilaana maŋa lijjim mottoom oho tiänájim ruuđâ puáttee määđhi várás pyecceeviäsuin tipšopääihist puárásijviäsust kost peri pargo finnij aalgâst lijjim oppeet lâi tyejeest maađijpargosaajeest já poođij pááikán iäskán ehidist nuorâb nieidâ aasâi meid tobbeen já vaazij luvâttuv lâi kilomeetterid sun lâi pääihist tuše oholoppân kaandâ ooinij harvii vuáđuškovlâ lâi aldeláá toho lâi mätki suullân kilomeetterid táálust ennuu ääigi ohtuunân koskâtäälvi sevŋâdumos äigi skammâ ko piäiváš ij paijaan ollágin uáinusân aaibâs lomolum alme iivnijn máánust já taasnijn sehe kuovsâkkâsâin kossâ muottust já čuovâst iänááš lah aaibâs pikkâsevŋâd spejâlist čuovâ já korrâ puolâšin ko lii jalahâs te oro tegu pirrâ ličij vantestum tevkisčuovjis kägistelttá mut liijká čuovâ kuávváá lađâsmáánu ääigi pekkeepuolâšijn puáhtá olgon jäävri alne luuhâđ veikkâ aavis ucceeb-uv teevstâ kale koskâpeeivi-uv uáiná aaibâs pyereest veikkâ piäiváš ij paijaangin jis lii polvâšoŋŋâ já áásá kuávdoo vyevdi kost ij oinuu ohtâgin ránnjátáálu te kale talle lii tuođâi sevŋâd tuoh lijjii muu mielâst tuođâi mielâkiddiivááh oroččij ko lii nuuvt koolmâs et puolâš jiäŋŋud čalmeramâšijd já olgos vuoiŋâdijn ááimun pajaneh stuorrâ vielgis poolvah maht njäälmi oovdân stellejum čevelijne vistig láhtá jeđe jiäŋu jis kalga eelliđ luándulâš tárbuidis tooimâtmin ceehi puolâšist olgon te tot-uv lii viehâlágán vuáttámuš tubdim mielâkiddiivâšvuođâ ulmuid já kulttuurân mut jiem vala máttám suomâkielâ adelim puoh aašijd vaikuttiđ olssân nube tääsist peeivih monnii tuše orodijn já imâštâlân já tađe mield uápásmuvvim aaibâs uđđâ mailmân nuuvt ulguupiälážân ko siskiipiälážân-uv sárnum lii ulmuid tehálâš mut uápásmim talle aaibâs nubelágán piälán ulmui kiäid lijjim uápásmum keessiv tegu já eres ulmui luándu já jiegâlâš aura muttojii sevŋis iveääigi ääigi ko ij tarbâšâm moonnâđ paargon te čokkáim tuuveest já sun kuuđij vaacâid já suhháid maid vuobdij uálgitienâsin láá ennuu kandâalmaah kiäin ij lah kihheen kote kođáččij sijjân ullokáárvuid ohtâ tâi muáddi eres-uv perruujeessân čokuttellii servin mut sij iä ettâm kuássin ennust maiden aaibâs táválâš et iä sárnum ennuu ige tast lamaš mihheen tohâmušâid muu suomâkielâtáiđoin poođij ohtâ ránnjá kote aasâi maaŋgâ kilomeetter keččin tiäđust-uv korrâ puolâš já almai poođij siisâ já lâi kolmum ij ettâm maiden keččii tuše čokánij soohván já vissásávt navdâšij liegâsvuođâst já siämunân jiäŋŋum jieŋâ sudâškuođij sun toppij aavis peevdi alne mii lâi vissásávt kuulmâ peeivi puáris já laađiistâlâi tom kuuloold čoođâ lâi tuše ohtâ uccâ laampuš olgon lâi tiäđust-uv sevŋâd kuuđij já mun pärgildim paadijd keččin ránnjáalmai iätá kylmä päivä västid mottoom ääigi keejist ránnjá oppeet čuožžâst tuáppee kaperis já vuálgá mielâst taat sáttá tubduđ aaibâs jiermittes äššin mut ko lijjim lamaš tobbeen jo mottoom ääigi taan puoh väldideijee skaamâst avâštim aaibâs nube tääsist almaa mielâtile lii siämmáš kaggâdis jieŋâ puolâš já sevŋâdvuotâ peri et täälvi čielgi tuáijoo piäiváš paijaan já skammâ láppoo ij lamaš mihheen muštâlemnáál ij ohtâgin uuđâs maid ubâ kylá jo ij tiäđáččii ij kannat tuhlediđ vyeimi já ettâđ maidnii mon mudoi-uv jo puohah tietih tieđij še tom maht mii mielâst oroi taggaar šoŋŋân já sevŋâdâsâst ohtuunis jo tot-uv merhâšij ennuu et kiinii eelij tuše kolliimin já lâi mieldi uási jiešsuurmijn tábáhtuvá eidu talle ko piäiváš oppeet páštá ige skammâääigi lii tármuttuttee olmooš iälá aaibâs jieijâs mailmist ulmuuh eteh et mađe puárásubbon šadda tađe eenâb tot tuálá kiddâ kyehti kulmâ ive skammâääigi láá eres kulttuurist puáttee ulguupiälálâš ulmui mielâkiddiivááh uážžu nuuvt ennuu uđđâ feeriimijd iivnijn já kuovsâkkâsâin šoddâm ulmuid kiäh láá ubâ avvees aassâm tääbbin sijjân tot lii aaibâs eres mield lam aiccâm alnaan-uv čielgâ nubástus šoddâm herkibin lii tiäđust miinii stuárráábijd ovdâmerkkân veikkâ miinii maađhijd muádičyet kilomeetter kiäčán autoin tâi linjâšautoin te ääših pyehtih tubduđ viehâ vaigâdin muddoost ibbeerd jurdâččiđ et jis tääl ličij keesi viiđâ ääigi eehidpeeivi piäiváš páštáččij lieggâsávt ličij čuovvâd te maid puoh talle vala porgâččijgin já maggaar ličij tile jurdâččâm motomin viärdádâllâm tiet et jis ličij-uv juovlâ- tâi uđđâivemáánu eelliđ távjá olgon jis taarbâš veikkâ maidnii ääitist tâi kiällárist viežžâđ já suormah jiäŋuh lummolaampu pirrâ ferttee pieijâđ tävirijd šiev oornigân vâi tälviv kávná puoh aassim lunne poođij meid motomin kolliđ lâi tallaa ääigi pargottem poorgâi maid maid-uv lâi keessiv kioski já leirâsaje mottoom kilomeetter taavaabeln sun vuobdij purkkiherttâmääli kuálástusluuvijd já riššâsaagijd lieggij säävni já faalâi jieijâs uccâ tuuváá ijjâsaijeen kuálásteijeid pyerávyeijeid já vandârdeijeid lii must ihheed puárásub já aasâi ohtuunis mut sust lâi kuittâg mottoommuđusâš koskâvuotâ motomáin nisonáin ij naaijâm iä párnááh lii uáli ávus olmooš kote tobdá mielâkiddiivâšvuođâ eres ulmuid já tuubdâi leirâsaajees pehti meid ennuv olgoeennâmlijd sun maatij mottoom sääni saksakielâ lâi lamaš jo kyevti saksalii lunne kiäid sun lâi uápásmum kioskistis mielâst lâi hitruu sárnuđ muin mottoom sääni saksakielâ já muu mielâst lâi hitruu sárnuđ suin mottoom sääni suomâkielâ koijâdij et halijdiččim-uv vyelgiđ suu fáárust riävskápiivdon ääigi eiduttâlde piissum savehij alne ciäggust mist lamaš muotâ ennust ollágin muu čuoigâm lâi-uv viehâ suáibudeijee já kaggâdis hárrum jis tääbbin haalijd lihâdiđ kuussân te taarbâš kyehti suábi já nuuvt kubdâ savehijd et ij vuáju ubbâsân ettim et joo jis peri lah kierdâvâš te kale mun áppádâm mottoomnáál ovdániđ já sáátám vierâliđ-uv mottoom keerdi mielâst lâi tuođâi mielâkiddiivâš et kiinii kote ij vissâ piso savehij alnegin haalijd kuittâg fáárun tallaa ääigi tuše tuođâi hitruus olmožin ige munnuu kooskâst lamaš ollágin mihheen jiem ubâ iberdâm et sun siärvuštâl kiäinnii eres nisonáin tuše et ko sun iälá kolliistâlmin ton eres nissoonttáá te sun lii aaibâs eres almai kooskâst lâi ovttuu mielâttes keeldâ vissásávt polâttij ađai lâi čapis suháiguin mut jiem iberdâm et tot puáđáččij must miäcán já usâškuođijm riävská luodâid riävská oinijm-uv mut taid ij puáhtám pääččiđ ij lamaš nuuvt koolmâs paaštij jo ko lâi kuovâmáánu rahttâđâi vuoššâđ käähvi meeccist čuolâi ákšoin hirmâd leje pecioovsijd já stellij taid munjin huolâlávt fiijnâ čokkámsaijeen mii suoijij muottust timmâ vuálááš aaibâs tegu meeci roonnigân tuše muu várás imâštellim huápust sun kaaiđij tegu nuáidi kuávdoo muottuu hirmâd stuorrâ tuulâ mii lieggij suottâsávt sun loigij stuorrâ muotâčuággá stellij tom suábbikiäčán já aluminpáánu hiäŋgáđ ton vuálá toolâi taid tuulâ páštust já čääci kuulgâi páánun tegu uccâ juuvâš kuášk kuášk sust lijjii käähvih teejah já miinii purrâmâšâid puolâšist kume tuulâ paštust jiemge máttám muide ko imâštâllâđ lâi nuuvt pyeri já torvolâš leđe tegu monnii párnáimainâsist tâi mainâsist olmooš áiccá lemin kuávdoo taggaar kulttuur já puoh tábáhtuvá puigâ moonnân mätkiohjelm väärridhánnáá já pirrâppirrâ láigusafarijn maađhâšhánnáá peeivi jurdâččim et jis peri ličij ihheed nuorâb te puávtáččim veikkâ rähistuđ sunjin et suu luándust lii miinii mii kiäsut muu čuuvtij sunjin láim jo naaijâm te muštâlij et sun lâi jo keessiv merkkim muu pajas mánuppaje keččin ferttejim oppeet vyelgiđ mut tooláim reivâiguin ohtâvuođâ páihálij ulmuiguin suklaa tiäđust-uv liköörikonvehtijd toh ko lijjii maidnii eromâšijd lijjim oppeet tääbbin pyeremuu ustevijnân puáhtám aassâđ lunne ko sust juttii kesikyesih leirâsaje alda aasâi suu viljâ meid sunjin lijjim uápásmâm tälviv lii tastoo jo jáámmám lâi alkoholčuolmâ mut mudoi vaikuttij muu mielâst tuođâi huumoralmajin já kunnáálâš olmožin aasâi ohtuunis stuorrâ ärbitáálust jävrriddoost já iävtuttij aassâđ muu lunne lijjii kyehti uccâ luptâkámáráá já lijkkuim tast čuuvtij kolgáim peri váruttiđ jis iššeed lâi väldistâm talle sust šoodâi váiváá láim vyelgimin tooláá iđedist já láim pakkam puoh valmâšin jo ehidist huámášáim et viljâ oppeet julástâlâi já jurdâččáim et munnust lii pyeremus vyelgiđ meddâl pyevti väldiđ tävirijdgin fáárun kalga vyelgiđ tállán láim-uv makaš monâmin riddosáávnán mut livkkáim-uv säävni tuáhá já tobbeen miäcán korrâ äijihšoŋŋâ já rášuarve kyehti kilomeetter leirâsajan kađâštij hirmâdávt aaibâs sujâttáá lâi joba motomin viggâm väldiđ sust jiegâ lâi tallaa ääigi mottoom uápis olmooš viettimin luámu kote lâi poolis sun vuolgij munnuin toho vâi pyehteen viežžâđ tävirijdân meddâl tastoo mottoom ookon luusâ mut ubâ ääigi polâmáin et jis viljâ oppeet juhâluvá já puátá eelliđ já parga hiärrá tieđiš maid koijâdij munnuu vyelgiđ fáárun luommiđ váhá taveláá äšši pesseen miäcán valaba uáppáin muoi talle rähistuim tábáhtui nuuvt älkkeht paldluvâi kuábáškin ij ettâm maiden tastoo aaleeb sajan ooinij tuotâ kuhás fiijnâ enâduvah piäiváš paaštij paldluvâi já navdâšáim várdusist toppijm aaibâs tegu jiešmeidlist kuáimán kietân tegu liččijm lamaš ain kietluvâi oroi lemin nuuvt luándulâš já muoi kuohtuuh tubdáim rähisvuođâ šáávgátmin munnuu váimoid oppeet mottoom kilomeetter já kostnii lâi luámmán tejâdâs mon kiškettij lâi tegu fiijnâ vielgis ruusu keigij tom munjin já tyellittälli toppijm oppeet kuoimijdân kieđâst tábáhtui nuuvt älkkeht peri tobdoost mii väldidij muu eelijm oovtâst čuánjápiivdost kalga vahtiđ tullâpiällást ubâ iijâ já kuldâliđ et kuus čuánnjááh siäivuh piäsá iäskán talle ko váhá čuovvân čokkáim tullâpiällást askaluvâi lâi tuođâi nánnáás tobdo navdâšim tast čuuvtij turisteh lijjii jo vuálgám leirâsaajeest já ferttij eelliđ täävjib ašijdis tooimâtmin aiccim kuuloold et tobdoh suu kuáttá lijjii tuođâi vuáimáliih já talle jieččân rähistuumeest šoodâi munjin čuolmâ lâi tääl almai kote lii luándus já karismas tááhust eidu taggaar ko maid halijdim-uv ive aheiäru lijjim šoddâdum nuuvt et tággáár aheiäru lâi iästu tabu muudon suámálâš já epinormaal lâi eidu tot maid lijjim uuccâm já nube tááhust oppeet jurdâččim jieččân pyevti riemmâđ toos tast mihheen puáđi luándu tááhust jiem lah kuássin lamaš taggaar et kačâččim uccâ áššái maajeeld pic ferttejim leđe vises ääšist tast et tust láá kyehti muulsâiävtu jo-uv navdâšâh taan keesist oles roddijn jiehke muurâst et koskâvuođâst ij lah puátteevuotâ já killááh tastoo iäru toske tâi lopâttâh koskâvuođâ tállán ige taarbâš killáđ nuuvt korrâsávt kavnim alnaan aaibâs uđđâ pele tuhhiittiđ aašijd nuuvtko tot tábáhtuveh joođhâ muurâšthánnáá hiämáskitij muu ton oho aiccim et jiem juurdâš aheiäru innig ollágin čuávdásij ton oho aaibâs jiešmeidlist suogârdellim et pyeri návt mut moin muoi puátteen áigá varrim suin lâi aaibâs máhđuttes juurdâ ij puáhtám jurdâččiđgin halijdâmgin ko munhân halijdim aassâđ jis varriim teehi te kuus moonâm paargon ko iä lah pargoh já almai lii kievhi tegu kirhorottá kieđâst njáálmán sun piergij leirâsaje toollâm tienâsijguin já lâi liijgás čiävláá et ličij moonnâm pargotoimâttuv luuŋkán ääigi jiem sárnum jieččân huolâin máttám suomâkielâgin vala nuuvt pyereest tuše siemin ceelhâpittáid lâi kuittâg čielgâs et maht peri ličijgin te halijdâm puáttiđ maasâd viehâ suámálâš maht eellim joođeet ko kolgim vyelgiđ pááikán lâi kukken maađijpargoost čyeti kilomeetter keččin leirâsaajeest ijjâdij-uv pargosaajeest já halijdim kuáhtáđ suu tobbeen puoh lâi syelimâs äšši ij uážuččii tiettiđ et láim rähistum já láim oovtâst jo viljâ polâttij lâi čapis suháiguin hirmâdávt já tot nissoon kote oonij jieijâs uámmin ij kolgâččii uážžuđ ääšist maggaargin oonâ tobbeen já viettijm iijâ oovtâst sun koolgâi vyelgiđ paargon já mun maasâd tuálvui muu tooláá iđedist maađij pellâs vyerdiđ linjâšauto vyerdidijn smiettim et kolgâččij-uv keččâliđ liftađ ko toin šiäštáččim liipu hade máttám meridiđ tubdim et must lii cissâeeti ferttejim eelliđ tooimâtmin tárbuidân linjâšauto mana ton kooskâ lappâd te talle nuuvt kalga-uv keevvâđ talle liftaam miestui tuhá já linjâšauto vuájá lappâd et äšši lii oornigist ruttâ kale täst vala moinnii konstáin piäsá pááikán tarbâšâm vuordâččiđ kuhháá ko puátá auto mon vuájá mottoom taan maađij pellâst kähviviäsu tuállee almai já almai váldá muu fáárun já čiälgá et sun ocá jieijâs kähviviäsun išekieđâid puáttee kiäsán kenski jo kiiđân must mielâkiddiivâšvuotâ toos ij pyevti mäksiđ ennuu mut iävtut et fáálá kale purrâmâš já ijjâsaje kuohtuibeln lii jo moottorkiälkkáäigi já sun liäkká talle puátiđ maasâd jo njuhčâmáánust lâi kale almeskeŋkkâ tot koolgâi moonnâđ-uv lijjim suu pargoost kiiđâ já uási keesist-uv iän vala talle tiättám ollágin et lii-uv munnust puátteevuotâ lâi nuuvt fiijnes uážžuđ tubdâđ munnuu rähisvuođâ veikkâ tot ličij-uv pištám tuše taan keesi jieččân virde tuálvumnáál liččim ubâ ahhaan ákkuavveest vala aibâšâm maht ohtii kiävá nuuvt kostnii kiäsnii mut iä tuostâ leggistâttâđ maŋeláá ahevušeh et maht eellim ličijgin moonnâm kost liččim onne monnii iiglust tâi ruáhuhaamit pajalist koskâvuođâst aheiäru ij lamaš innig čuolmâ mut moin muoi áigoon piergiittâllâđ já kost puávtáččij aassâđ tälviv pääihist viiljâ lunne sun ij puávtáččii leđe tobbeen ličij liijgás lussâd aassâđ koskâvuotâ koolgâi pissoođ vala-uv syeligâssân peeivi häävild keččâmáin maid puátteš peivi puáhtá puáđidijnis vala tuotâ kuhe kiännân tieđehánnáá poorgâi viehâ máhđuttes aašijd vala pyeráin kilomeetterid lusis pargopeevi loopân vâi pesâččij leđe muin mottoom tiijme lâi teltta meeccist já savâstâláim viestâlapuiguin iä lamaš vala mätkipuhelimeh maŋeláá já suu káálgu lunne lii siämmáš almai kote muštâluvvoo pegâlmâs iskelmäst pohjoiseen sunnuu jieččân värivaanhimân kohtâláin muu tegu jieijâs nieidâ sunnuu lunne já išedim kavpâšiđ mätkimuštoid saksalâšturistáid sunnuu puuvdâst vuolgâttim ulmui fáárust syele rähisvuođâreeivâid jis sij vuoijii toho kulij soováim et kuás já kost puávtáččáim kuáhtáđ kiännân huámmášhánnáá keesi maŋa et viigâm sämmilij kietâtyejiopâttâhân já ožžum-uv tobbeen saje já ive orostâllâmlove aassâđ škoovlâst täälvi paijeel rähisvuotâ koolgâi siäiluđ vala-uv syeligâssân ko sun aasâi ain-uv ton nube nissoon lunne ige tiättám et kuus puávtáččij varriđ lâi tegu ovdâsmaŋas sahelem et leen-uv vâi iän kiškodij muu vááimu eidu ko lijjim mahtnii tuhhiittâm já tuáduškuáttám et iän lah oovtâst te ooinij muu linjâšautost čokkáámin poođij siisâ já halijdij savâstâllâđ muin mut mun jiem halijdâm uáiniđ suu killáá jiem riemâ taas innig uđđâsist tuot oohtânpeškittem vaikuttij munnui kuohtuid nuuvt et oppeet algijm siärvuštâllâđ koolgâi kuittâg vala-uv pissoođ syeligâsâst poođij keesi oppeet já pargoost já nube nisonist lijjii jieijâs iäpádâsah et kuáhtáástelleen tiettim et nissoon lii luámust já lunne leirâsaajeest te vuoijim viehâ ruokkâdávt toho pyeráinân já cegâttim telttan toho muorâi kooskân kuullim kukken auto jienâ te vuoijim pyeráin soovij tuáhá já loommim enâmân ko tothân sátáččij leđe tot nissoon nuuvthân tot tiäđust lâi-uv kijtto sun vuájá kulij káávpán nuuvt mun luhostuvvim adeliđ meerhâ et lam tääbbin meeccist pennuuh kavnii muu já nuuvt sun poođij muu luusâ ko nissoon lâi pennuigijn väzzimin juhârido te sun kaavnâi munnuu telttaast draama lâi tast miinii puorijd-uv lijjii jurgâlum rääjist lam lamaš oovtâst naaijâđ iännám tieđij ääšist ij kihheen suojâliđ jieččân ton nisonist ij pesâččii tiälláđ iästuid munnuu kiäinun ko láim vihkum te muštâláim puohháid talle naajáim siiviilvihkâm ij lamaš kihheen fáárust ij ubâ tuođâšteijeegin tuámmár kote lâi iällám távjá já lunne kaavpâšmin já kiäin lijjim lamaš juuŋâid čuággimin teivâsij leđe pargoost já čokkái jieijâs toimâttuvâst tastoo tooimâi tuođâšteijen já nubben tuođâšteijen mottoom čällee lijjii aaibâs táváliih pihtâseh must tevkisruškis t-päiđi já čapis puuvsah sehe uđđâ kammuuh še ivne iivnán moos muoi suittijm ij kuábbáástkin lamaš ennust mihheen já määđhist-uv koolgâi väldiđ puoh aavhijd luovâs ruttâpitáiguin maid lijjim tiänám kietâtuojijguin láim uástám puáris já toin muoi vuojijm já siämmást eelijm hahâmin värioosijd possáim siemin juvvii riddoost oljotiälhuid alnestân lâi saibâ já sihâldâh fáárust et pyereest vuávájum lijjii jyehi saajeest rievtis čuoškâruámustem lonottáim uđđâ pihtâsijd pajalân autost já vuojijm vihkâmtilálâšvuotân lâi tegu pänituáhtárist eellim äšši mon muoi kolgáim virgálâšvuođâ keežild finniđ meddâl oovdâst vâi pyehteen leđe ráávhust já aassâđ oovtâst tom ääši muoi kuohtuuh kyehti vieres tuođâšteijee koskânis stuorrâ uđđâáigásâš haalist na joo lâi tot ko tobbeen vyelgidijn tieđij tääl leen näimilittoost munnust iä lamaš purâdiđ taggaar raavâdviäsun mast lâi puffet fiijnâ ko puovttijm oovtâst moonnâđ purâdiđ monâdijn ettim raavipellâst šaddeh toh perttisis rääsih iä lah te iälám nurâmin taid motomijd lijjii fiskâdeh čuovjâdeh já vielgâdeh já nuurrim olssân raavipellâst räsikiästu lâi muu myersseekiästu peeivi maŋeláá moonáim miäcán já valdijm fiijnâ hejâkove lijjii motomeh čällee väldim koveh mut toh lijjii nuuvt kalšâdeh jo sooppâm et väldeen reepun maidnii heerskuid määrfi koškepiärgu já maidnii njálgásijd kááhu cokkiittáim stuorrâ tuulâ lâi kamera kulmâjyelgi já jiešpacâtteijee mieldi vaaldij mučis hejâkove mast čokkájeen paldluvâi tullâpiällást já cummistelleen já peenuv-uv lii mieldi lâi eenâb munnuu hámásâš čevevitjástân rááđhást rahtum vááimu lii tuoijum tom puvkoinis iän vala lamaš naaijâm iimâš et lii stuorrâ kieđâdiskuin já hirmâd kierdâvâšvuođâinis ko taggaar sust ij lah uážžum taan uccâ vááimu áigá tom jyehi peeivi lii muččâdumos váimu mon kuássin lam uáinám aalgij munnuu virgálâš oovtâsteellim čoovčâ já täälvi puáris tuuváást leirâsaajeest ko láim näimilittoost te vaaldij muu keežild hástulâš pargo vuástá opâttij eenikielâs anarâškielâ sárnuttii suu pirrâ lah tot kote tom máttá lâi eskin lehâstum já ličij mielâstubbooht piettâlâm tast iä lamaš máttáátteijee pápáreh iäge oppâmateriaalih lamaš puoh koolgâi jieš rähtiđ lâi tuotâ áijáá já váiváá opâttellim sämmilâšopâttuvâst kietâtuojijd näähki kieđâvuššâm já muorâtuojijd ovdâmerkkân skaapij rähtim te tobbeen lâi še sämikulttuur já kielâ máttááttâs tot lâi tavesämikielâ mii lii sárnoidis peeleest stuárráámus sämikielâin ij išedâm muu ovdâskulij ko já suu peerâ sárnuh anarâškielâ kyevti sämikielâ kooskâst lii siämmáá stuorrâ iäru ko saksa- já eŋgâlâskielâ kooskâst motomeh tááláá ääigi säänih láá siämmááh sárnu suomâkielâ já ránjáiguin já huolhijguin anarâškielâ anarâškielâ tuše váhá mut lam ain piäluštâm ton sárnum takia ei tarvitse puhua suomea puhukaa omaa kieltänne máttáátteijeepargo išedij munnuu ekonomâlávt styrokstuálbusijd já luovdijd vâi pesseen skođâstiđ kesituuváá tälviaassâmoornigân ij lamaš šleđgâ čääsi uážžoim tuše paldâsâš juuvâst juuhâ jiäŋui já rune koolgâi čuollâđ ákšoin ain uđđâsist áávus čaasijd mälistem já posâdâttâm várás uástám kaasučuovâ já uccâ kamina mast puovtij puáldiđ tuulâ koolgâi koccáđ já lasettiđ muorâid amas tullâ časkâđ lâi liijká koolmâs mast kolmuuttij juolgijdis mut kállu lâi pivâstuvâst ij juáhásâm täsivávt ko tuuvááš lâi nuuvt oovtkiärdán alne puoh tävireh jieŋŋuu tobbeen puovtij stergâliđ niijbe jiäŋŋum vuojâčuággás ko mälistáim te lavtâsvuotâ kuulgâi seeinij miätá jáávuh já puoh njuoskii posâlâddim kinttâlčuovâst rievtis eksotiik kale lâi jieš-uv aaibâs suvčâgâm lâi vuáijám káávpán te maasâd puáđidijn lâi ovttuu tuotâ koolmâs ko tullâ lâi časkâm oođijm soorvâtyelji alne já láim moovtâ ko uážžoim leđe oovtâst lah kuássin kaattâm tiäđust-uv muttoo iivij mield ij tot piso siämmáá muddoost mast puoh oro lemin ruusui alne tánssám mut tot lii kuittâg ááimuin uáli ereslágáneh lijjii ennuu vyestikeejih mut kuohtuin kávnojeh še toh jiešnäälih moi pehti ibbeerd kyeimi juurdâmaailm suogârdellim et almai já nisonij koskâsâš iäruh rijdotilálâšvuođâin merhâšeh čuuvtij eenâb ko ahe- tâi kulttuuriäruh suu luándu já jurdâččemvyehi muu mielâst čoonnâs kulttuurân pic kuohtuuh ääših puátih pyerebeht-uv eellimvuáttámušâin suáđist evakost já jieijâs pääihist tast-uv lii merhâšume maht sämmiliih láá killám olgoštem keežild uáinoo luándust lattiimist juurdâšmist já paloin tuubdâm meiddei ennuu tagarijd anarâšâid kiäh láá šoddâm siämmáá kulttuurist mut láá luándus tááhust aaibâs ereslágáneh ko já jurdâččeh aaibâs eresnáál ko sun maŋeláá táálván láiguviäsun pargeldij jottee máttáátteijen piäiván čoggâšui kilomeetterid ko sun juuđij máttátmin anarâškielâ maaŋgâin škoovlâin láim ovttuu munnuu leirâsaajeest tivodáim jyehilágán tiiŋgâid já čuoppáim muorâid puáldim várás huksijm meid uccâ táálu mast ässeen lii lamaš šleđgâ tääl love ihheed eidu tääl regressioterapia energiatipšoid lam porgâm jo kuhheeb ääigi puáhtá oppâđ maidnii uđđâ aašijd ubâ eellim ääigis vijđediđ jieijâs jurdâččem lâi ovdeláá taggaar tobdo et miinii váilu tobdo čahhij talle ko peessim tiätu tääsist energiaiguin ohtâvuotân lii muu jiegâlâš päikki tuođâi tehálâš peessâđ ohtâvuotân jieijâs siskáldâs jienáin ulmuuh láá ruossâlâsah peri čielgiđ et mii elimist lii olssis tehálumos já jotteeđ jieijâs pálgá lii kuldâlâm vááimus jienâ já lii ääšist vises tâi epivises te lii pyeri kyeđđiđ čuávdus váháš ááigán laddâđ tâi mánuppaje tastoo viekkiistâl jieijâs miärádâs jyehi mielâtiileest kalga smiettâđ nuuvt nievrismielâst ko pyerimielâst-uv toin lain uážžu čielgâs mon tehálâš äšši lii olssis uápásmâm ulmuid kiäh láá toohâm ruokkâdis miärádâsâid njuškim meddâl uárreeráttást já algâttâm aaibâs nube syergist puáhtá leđe nuuvt hyenes tiileest et iä lah naavcah olášuttiđ uđđâ niävdusijd jiem lah vala kuáhtám kiämmán kote ličij kaattâm uđđâ aalgâ uásild ääših iä lah moonnâm aldagin nuuvt pyereest ko sij lijjii jurdâččâm mut nubástus lii ovttuu tuálvum sii ovdâskulij pyereeb suundán siämmáá mielâst tast et muoi leen uáivildum kuáimásân já et miinii stuárráábijd jođettij munnuu oohtân taah sattumeh oovtâst láá visásmittám munnuu ääšist ulmust láá suu jieijâs uáivileh já aalgâst lâi vaigâd iberdiđ maid poorgâm já mii lii munjin tehálâš sun lii oppâm iberdiđ muu pyerebeht lam oppâm jis ij määti toohâđ miärádâs monnii ääšist te puáhtá peri adeliđ ääši leđe já keččâđ maht tot ovdán oppim tuom ääši te lävkkejim läävhi ovdâskulij nomâlâs ettim tiäđulávt čielgâs jiem tieđe adelâm aašijd leđe já adelâm taid ovdániđ jiešmeidlist taid tagarin ko toh aaleeb vyeimi stivriidijn tábáhtuveh tietimáin váimustân et mii peri tábáhtuškin lii munjin pyeremus riggodeijee ij lah muu eellim vuossâmuš rähisvuotâ jiemge mungin suu mun lam taan räi suu stuárráámus rähisvuotâ já siämmáá sun-uv lii munjin saahâ loppâjuhleest juhleviehâ ive keesi lâi nuhâmin já eeppisâš anarâškielâ tievâsmittemškovliittâs lâi älgimin mun lijjim rávhálâš mieláin pargon ličij máttááttiđ algâ- já jotkâkuursâin já jiešalnees saaččâđ joton taam škovliittâs teoreetlâš kielâ oppâm uási piergiđ mun lijjim rávhálâš mieláin uáinu mield škovliittâs luhostuuččij jis kyehti iävtu tievvâv keevâtliih ääših luhostuveh uáppeeh láá moovtâ iävtu eres nubástuvvoin ij lah tárbu huolâttiđ máttáátteijee puástud ij-uv sun määtigin sujâttiđ kiäsásâmnominijd tot häittid kohân sun lii ain oovtâ läävhi uáppei ovddiibeln tievâsmittemškovliittâs vuávám lâi álgám jo ihe tassaaš ovdilgo jieš škovliittâs aalgij já tot pargo porgâttij kulmâ ulmuu olespiäivásávt ko mun algâttim jieččân pargo keevâtliih čuolmah lijjii iänááš selvâttum sali oroi uáli vuovâs máttááttâmsaijeen tot lâi tuárvi styeres já čuovvâd ääših lijjii huolâttum kirjeh ilddein käähvih já teejah luoka tyehin lijjii puátimin vuordij peevdi alne já tot ij lah mihheen siemin hiäđuid mun lijjim ferttiđ kevttiđ táválii taavlu čälimân liččim kale vissâ vala-uv čälimin veerbâi sujâttemhaamijd iähtu lâi vyeimist keevâtlâs peeli lâi oornigist já uáppeeh lijjii moovtâ lijjiihân sij jiejah uuccâm škovliittâsân fáárun tarbâšâm ko máttátškyettiđ muu pargon lâi keččâliđ leđe hettiihánnáá uáppei mohtâvuođâ nuuvt kuhháá ko máhđulâš uáppee tuámá moovtâ jieijâs moolâ kuávlun te kannat-uvks tast njuškiđ oovdân et vala luuvâ taid kuolij noomâid ko lodeh-uv láá vala kieđâvušhánnáá tot kuittâg šadda et ferttee ruttiđ uáppeid eennâm táásán já älgiđ čielgiđ anarâškielâ sujâttemoopâ uáppeeh iä vuálánâm já kuábáš-uv iähtu pisoi ain vyeimist uási ulmuin láá luuhâm monnii vieres kielâ já sij tietih mon korrâ pargo lii oppâđ aaibâs uđđâ vyevi jurdâččiđ taggaar vyevi mii ij lah jieijâs eenikielâ miäldásâš škovliittâs algâkuursâ ääigi lâi jyehi peeivi kuttâ tijme kontaktmáttááttâs já toos lasseen tijme verd jiečânâs pargo iärrán uáli ennuv taggaar myensterist et čokánuvvoo ohtii teikkâ kuohtii ohhoost muádi tiijmán kuldâliđ ko máttáátteijee sárnu taan škoovlâst šoodâi mijjân eellimtääpi luuvâim pittáid oppâkirjeest já raahtijm hárjuttâsâid teevstâid já hárjuttâlâim jienâdem keččâlijm jo aalgâ rääjist savâstâllâđ anarâškielân ij tot luhostum ko säänih iä kavnum ležeh-uv ubâ rahtumgin kolmâ kielâoopâ aldanijm jyehi peeivi já ko vaaibâim te toolâim kähvipuudâ saanijd toos räi ko kiinii čujottij tijme algii oinuđ čuuvtij jotelubbooht ko kihheen lâi ervidâmgin muddoost toh säänih kavnuustâlškuottii-uv mánuppaje keččin anarâškielâsâš radio-ohjelmist kulluuškuottii uđđâ jienah ko toimâtteijee tävistui eelliđ sahhiittâlmin škovliittâs uáppeid máttááttâskielâ muttui kuuloold suomâkielâst sämikielân já vuossâmuuh teoreetliih kielâkuursah molsošuvvii keevâtlâš kielâ oppâmân uásálistii kulttuurkurssáid já pargohárjuttâlmân já ellii kielâmiäštárij kyessin láá lamaš uáli tehálâš roolist aainâs-uv kyevti uáinust nube tááhust uáppeeh puohtii savâstâllâđ siiguin já oppâđ kuldâliđ meiddei taggaar kuávlukielâ mii ij kulluu škovlâluokast nube tááhust sij uápásmuvvii anarâš kulttuurân já ulmuid tomgin ij taavlun čälimáin pyevti máttááttiđ lii uáli šiev äšši et nuuvt maaŋgâs lii álgám kielâmiäštárin veikkâ tot merhâšij-uv muáddi kuhes peeivi moi ääigi vuoiŋâsthánnáá pyevtittiđ kielâčáittusijd škovliittâs uáppei uápui várás mield tiätu lii jottáám kuábbáá-uv kuávlun láá puáttám love ive ääigi ennuv uđđâ säänih mut toh iä lah aainâs hirmâd vijđáht vala kiävtust láá taid kuittâg teoriatiijmij ääigi oppâm já puohtii oovdânpyehtiđ taid kielâmiäštáráid äšši tot kale ij lah et miäštár uáppá uáppest mun lam smiettâm et lam-uvsun mun liijká taan škovliittâs ääigi oppâm eenâb ko muu uáppeeh ääigi kielâmiäštáreh pessii teivâđ kyeimis já mun-uv peessim uáiniđ anarâšâid kiäid jiem lah ovdil tubdâm tijjân et leppeđ lamaš fáárust jurdám et kielâmiäštárijttáá taat škovliittâs ličij pyevtittâm tagarijd täpikielâsárnoid kiäh sárnuččii anarâškielâ tuše poosij ääigi já talle-uv sijvuus jienáin lii jottáám oovtâst anarâš siärváduvváin jo ettim radio lii čuávvum škovliittâs ovdánem meid já ääigi uáppeeh láá šoddâm uápisin škoovlâst já kielâpiervâlist ettâđ et jis uáppeeh iä ovdil škovliittâs vala lamaš anarâš siärváduv jesâneh tääl sij kale láá lii lamaš nuuvt ennuv paijeelmiärásâš energia et škovliittâs falâldâh ij lah rijttámgin šoodâi kuálástemkuursâ sijđopyevtittâssân já lii aktiivlávt vaiguttâm anarâš kulttuurtábáhtumij orniimân vyesimáánust sij uárnejii sijdâjotteem já kuččuu anarâšâid lávlumehidáid láá meid porgâm ennuv rijjâtátulii pargo ovdâmerkkân oppâmateriaal vädis tile čuávdimist taat lii tuše algâ ij lah vala kiergânâm nuuhâđ já nuuvt ennuv lii jo olášuttum pargoh kale meiddei láá iä toh lah eidu nuhâmin lii taggaar tiileest et ennuv lii tábáhtuumin siämmáá ääigi uđđâ kielâpiervâl lává lekkâsmin já toi jurâttem já pápárij jurâttem váátá ennuv pargonaavcâid ollâopâttâhân láá tuođânálásávt šoddâmin anarâškielâ maisteruápuh mii fáálá pyereeb máhđulâšvuođâid sehe anarâškielâ luhâmân já tutkâmân oppâmateriaalpargo tiäđustkin ij nuuvâ kuássin veikkâ ruuđah sättih-uv nuuhâđ tuáivum meid et uáppein láá jurduin jieijâs projekteh nuuvtko veikkâ anarâš sci-fi kirje čäällim tâi ráiđukove sárgum kirjálâšvuotâ lii uccáá já ohtâgin kirje lii stuorrâ lase elleekoveh láá masa ohtâ mielâst tot genre ij lah vala ollásávt suuppum legendaarlâš anarâškielâ tievâsmittemškovliittâs lii nuhâmin kyehti tehálii iävtu lává pissoom eenâb teikkâ ucceeb vyeimist ubâ škovliittâs ääigi lii luhostum pyereest láá lamaš fáárust kii mon-uv suujâ tiet mut juáhhást suijâ lii lamaš nuuvt tehálâš et kielâ oppâm já prosesseh moh sihtejeh toos láá olášum aaibâs luándulávt ij koijâdâm kuássin et pággu jis ij haalijd ličij-uv lamaš uáli teoreetlâš koččâmuš puohah halijdii uáppeeh lâid moovtâ aaibâs aalgâ rääjist tij lâid višâleh aaibâs loopâ räi leppeđ peessâm uáli kuhás já ton keežild uážžuvetteđ kijtteđ maŋeláá speeijâl oovdâst aašijn vala ij liččii vuálgám joton mihheen škovliittâsâst láá kuittâg lamaš maaŋgah ruttâdeijeeh moi áánsust iä tuše škovliittâs pargeeh finnim jieijâs päälhi já klemmarijd mut ruđâlii iše finnejii meid škovliittâs uáppeeh finnejii máhđulâšvuođâ vuáijuđ uáppoid taarbâšhánnáá škovliittâs ääigi smiettâđ ruđâlâš tiilees ruttâdeijeid kuleh stuorrâ kijttoseh tast et sij láá iberdâm taam siemin kielâ áárvu já láá lekkâm ennuv uđđâ máhđulâšvuođâid já ovdánemkuávluid anarâškielân uáppeeh keččâđ pyeri mieláin puátteevuotân kiđđâtälvi já äigi pieijâđ poccuu piärguid kuškâđ tego koškeeh-uv lii lamaš ain tergâdis purrâmuš sämmiláid já nuuvt tot lii perrui-uv lii älkkee väldiđ evvisin reepun ko mana miäcán teikâ jäävri oolâ lii njäälgis tolmiš keppis kyeddiđ já tast meid kallaan pyereest puáhtá puurrâđ kolmâsin teikâ paseeđ veikkâ passeemsäägi keejist sajostuulâst já tiäđust-uv tast puáhtá vuoššâđ koškepiärgumääli iä lamaš jieŋâskaapih já puolâščuheh moin liččii puáhtám siäiluttiđ purrâmušâid lâi tergâd salttiđ já kuškâdiđ piärguid já kuolijd já kuškâdum piärguh já koškeeh-uv seiluu pyereest ääigi ko ulmuin láá puolâščuheh te vorâs piärguh siäiluttuvvojeh puolâščuhheest ákku lii rähtimin koškepiärguid já sun lii váldám puolâščuhheest čohčâtäälvi pygálysâst njuovvum poccuu čuárbpele já ertpele kuškâdem piärguid kalga liijká čuoppâđ ucceeb pitážin já salttiđ ákku čuáppá čuárbpeeleest já ertpeeleest seenti asosiijd pittáid sun sälttee piärgupittáid ruávis salttijn pitáh láá tuolbâseh já ruávis sältti pišo pyereest tai alne ripsát ruávis saaltijd toi oolâ já piäjá lastikseekân salttâšuđ sun kääsit sälttilaagâst lii čääsist já säältist rahtum siävuttâs pitáh láá kavraah já ruávis sältti ij piso kavraas piärgupitái alne taid lii pyeri käsittiđ sälttilaagâst já návt piärgupitáh salttâšuveh jyehi saajeest lii pyeri tipteđ salttâšuđ kyehti iijâ já oovtâ peeivi piärgupittáid čyeggejuvvoo nijbijn räigi piäijoo päddi mast piärgupittáid lii älkkee heŋgâstiđ piärgui kuškâdemheeki siisâ kuškâđ pääihist piärgui kuškâdemhekki lii pieggiis saajeest ollâgâsâst táálu olgoseeinist šooŋâin kiddâ mon kuhháá piärguid kalga kuškâdiđ suullân mánuppâje keččin piärguh láá kuškâm já piäsá herskustâllâđ uđđâ koškepiärguiguin asosâš asosii paksuinen čuárbpeeli pele paisti čuoppâđ čuopâm čuáppá leikata ertpeeli pele kylki koškeeh kuivakala koškepiärgu kuivaliha kuškâdiđ kuškâdâm kuškâd kuivattaa kuškâđ kuuškâm košká kuivua kuškiđ kuškiim koškee kuivata kuškâdemhekki heeki kuivaushäkki käsittiđ käsittâm kääsit liottaa ruávis sältti karkea suola salttâšuđ salttâšuum salttâšuvá suolaantua salttiđ salttiim sälttee suolata sälttilaggâ laagâ suolaliemi tolmiš tolmišis ravitseva tuolbâs tuolbâs tuolbâ litteä tinnunculus lii ucessiähá jáluvallijd kullee peivikozzâlodde mon tobdá pyeremusâht tast et tot pisottâl pieggân-uv siämmáá saajeest ááimust tuše suájáidis lihâttâlmáin tegu čiehčâ šiev tobdomerkkâ lii tiijlâivnásâš seelgipeeli loddeest tot lii čielgâsávt šelâdub ko nuorâ loddeest orráás poođâš lii čuovjisräänis já keejist čappâd poođâš lii ruopsisruškâd kezis já čapis tuárissárgáiguin čuávjipeeli lii ruostâsulâstittee fiskâd mast láá kuheldâlâš tiälhuh illá uáinoo ollágin iärut ciskeválláást pyeremusâht tast et pieggâväälist láá kuhebeh kezibeh já čuhâluboh suájáh láá fiskâdeh njune fiskisčuovjâd njunemaadâ fiskâd já čalmeh ruškâdeh pirrâ lii fiskis riegis lii cm kukkosâš peivikozzâlodde mon suájákeejij koskâ lii cm já tiäddu g lii kesilodde mon kiđđâvarrim tábáhtuvá cuáŋui vyesimáánust pessee táválávt káránâs tâi vuorâččâs puáris piervâlân sehe luánduvuovdân mut tááláá ääigi meiddei ulmuu tađe várás rähtim vuovdân kurppo ucánjáhháá riissijd piervâlân ađai váháš skoođâst tom jeđe mannee vyesimáánust kuovgis ruopsisruškistiälkkusii mane tot láálá masa mánuppaje uđâgááh cyevkkejeh manekorâidis te vaanhimeh kuohtuuh havâškyettiv toid purrâmâš kuleh säpligeh lodeh tažâligeh já joba tiivreh uđâgááh kirdeleh já kyeđđih piervâl mut pisotteleh kuittâg vala vanhimijdis seervist mánuppaje ađai čohčâvarrim räi varriistâlškuát já njuhčâmáánu loopâkeččin já varrim pištá vyesimáánu pelimuudon pištâ porgemáánu aalgâbeln kidâ roovvâdmáánu räi já nabdemist uđâgááh-uv värrejeh talle vanhimijdiskuin oovtâst tálvástâllâmsoojijd moh láá sehe já säpligiivij motomeh pääccih tálvástâllâđ lasseen et pieggâvälli ocá saallâs siämmáá saajeest ááimust sodâstâlâmáin tot läävee meiddei várdáástâllâđ stuálppukeejist tâi monnii ollâ viste káátu alne kiäppánškuođij korrâsávt aalgâst vaarâ pirâsmiirhâi keežild mut tááláá ääigi nääli lii iälááskmin kuáhtáá táválumosávt viljâlemjolgâdâsâin jeggiriddoin já tuodârkuávluin nääli táiđá leđe tiego paarâ suulâin riegistum pieggâvälli lii lamaš ive já mánuppaje puáris já puárásumos lii lamaš ihheed já mánuppaje puáris lii rávhuidittum ubâ jienâ lii čuhâlis já jotelis “ki-ki-ki piehânj lagopus piehâin lii puoh älkkeemus tubdâđ ij eidu olgohäämi te jienâ peeleest kuittâg já eromâšávt pessimääigi tot piähu pastelis já kyeddilis jienáin jis olmooš liihâd veikkâ kilomeettergin aldeláá piehâin pessimmuorâst já biologi mieldi suomâkielâlâš nommâ puátá anarâškielâ noomâst oho luándujienâ radiost kulá säpligvalij suuhân mon aldemuuh hyelhih láá-uv eidu säpligväälih lii taggaar loddešlaaâ mon aassâmsaje lii iänááš kuosârääji máddáábeln mut tiättoo tot motomin tääbbin tavemuu kukkodâh lii seentist seentin já suájákejij koskâ lii seentist seentin piehâin kirdedijn piähu te ton jienâ čielgâávt tuárgist tegu monnii oopperalávlost piäsá uáiniđ piehâin kirdemskovvoos te ton suájái vuoluubeln eidu suájámuhij puotâ láá stuorrâ ruškis tiälhuh ko suájáh mudoi vuoluubeln keejân láá masa vielgâdeh pottâš skuáčurkeejih láá ruškâdeh tâi masa čappâdeh ko oppeet säpligväälist poođâš lii vuoluubeln keejân masa vielgâd mast láá ruškis sárgáh tuárrást lii ucánjáhháá stuárráb ko hyelkkis säpligvälli tuše uáiná olâgâsâst monnii vällilode sodâsâlmin te tiätá tuše tom et tot lii jo-uv kuáskim tâi piehâin ko toi kirláá masa siämáálágáneh kuábbáást-uv läävee sodâstâllâđ motomin pajeláhháá-uv já tom puáváččij teoreetávt sehhiđ ovdilmainâšum välliluddijd ij kuittâg táválávt paijaan nuuvt ollâgâsân sodâstâllâđ já talle ko tot sodâsâl te tot lii táváávt ain čääsi paajaabeln kuolijd fakšuumin aalgât pessimhommáid jo tállán varrimmääđhi maŋa ađai cuáŋuimáánu loopâst mut maneh almostuuškyeteh tiego vyesimáánu pelimuddoost ovdâskulij já maŋelišpaarah mannejeh joba mánuppaje maŋeláá piehâin piervâl lii pecikierrust tâi kuosâkierrust tâi alda kierruu kuittâg-uv tuodârávluin tot puáhtá leđe källeeildee alne stuorrâ keeđgi alne tâi motomin joba enâmist láá kyevtist kuuđâ räi já toh láá ránáseh main láá ruškis tiälhuh láálá taid suullân mánuppaje já uđâgááh pisotteleh pierâlist vala vittâ oho maŋa toh láá piervâl aldasijn kidâ porgemáánu räi ja vaanhimeh piemmâv taid talle lii taggaar eromaš táiđu et tot puáhtá jieš meridiđ mon stuorrâ uđâgâštuáki tot mon-uv kiiđâ ráhtá lii uáli hyenes säpligihe te piehânjeh kale rähtih piervâl olssis já kiheh nuuvt tegu pyereeb-uv säpligive pargeh mut monnii toh iä talle ollágin lii oppeet šiev koddesäpjá eres-uv säpligeh láá valjeest te talle piehânjist láá maŋgâ mane já tiäđust maŋgâ uđâgáá-uv moh kirdeleh äiginis piervâlist piehâin viättá já já čohčâvarrim máádás tábáhtuvá čohčâmáánu loopâst roovvâdáánu loopân tot almostuvá cuáŋui-vyesimáánu molsâšuumeest jiäráskittee jonsahpeivi tun tiäđust kuullâm mainâsijd ij lah seibi ollágin tuše uccâ piäinásâš seeibi käskistij rasta rottá talle ko lâi tuše táválâš já čivgâ vala ige aassâm talle vala kaavpugist varrij maŋeláá kaavpugân te eres kisáh algii tállán kivsediđ suu ij lah seibi ij lah seibi toh njavguu já jurrii riggee pirrâ ilgâdumos kissáin lâi keččâlij ubâ ääigi filliđ já keksiđ toos puohlágán kiivsijd lii nánnáás kissá mutâ ij sun mihheen njuámmilkepilijd lah távjá kiävá-uv nuuvt ete jieš finnee kuhes njune kaavpugist já eres kisáh ääsih mučis piäivádâh ton Åland päikkikoddeest kuus lii peessâm viettiđ jonsahpeeivi juđâččij keččâmin juhlevalmâštâlmijd tun lah jorgettij keččâđ mield poođij vielgis kissá mast lijjii ruopsis tiepih jyehi kepilist eeđâi lam nommâ lii eidu monâmin viettiđ jonsahpeeivi kisái jieijâs jonsahpeivstáágu luus lii tyebbin kiedist forgâ puurrâp varbusijd já tánssáp já šuámbistep nuuvt vaaldij fárusis ton kuávlu kisái jonsahpeeivituáloid lâi-uv jo čuákist viehâlágán kissájuávkku savâstellii ålandlijguin já maaŋgâin lijjii mučis tiepih kepilijn puáttim pajedij mielâkiddiivâšvuođâ lii hiärrá eeđâi lii puáttám teehin viettiđ mii kuávlu jonsahpeeivi mudoi ohtâgin varbusâš kuásán mutâ puurrim eidu majemuu eeđâi stuorrâ čapis kissá já njuáludij val poksâmijdis ij kyeleuáivi puurrâmgin vissâ toovâ čuávjipohčâs kuásán ličij fálusist ohtâ njaalgâ uáivi hirmâd ennuv eeđâi ko puurâi herskupitá leppeđ puohah nuuvt hirmâd ustevliih lah hárjánâm tágárân ko pääihist iänááš uási kissáin láá ilgâdeh tot lii ete turistáid lep ustevliih eeđâi talle uážuh-uv rammuđ mii jonsahpeivstáágu tot lii-uv muččâd eeđâi mii tot tyebbim kierrust lii aaibas tegu stuorrâ kyeletäävtih ruossâlâs láá aaibâs olmâ puškotäävtih eeđâi vâi maid tánssáđ huikkii jyehi kuávlust kissáin lâi čuojâtteijjee já sun čuojâtškuođij hitruus tánssámlavluid njuškodij huolâttemin iärásij juávhust ålandlâš kisá nommâ lâi sun lâi uážžum tast ko sun liijkkui rippoid sun luhostui finniđ rippoid iiđeedpittán purrâmuššân já vala eehidpittán-uv sun lâi uba paje puorijn mieláin lâi vala ton-uv tááhust ereslágán ete sun maatij muštâliđ mainâsijd ko vuossâmuš tánssámmohtâ lâi njuškum puohah čokkânii pirrâ muštâl tom kievâst kote kiirdij kištoi áimupálloin táátui ij párgádij tiälhulâš kissánieidâ maainâst tom rottáást mii tepčâsui suovâpoccee siisâ eeđâi tääl kerd sáttoo leđe jonsahpeivi eenâb sun ij kiergânâm ettâđgin ko miestust kullui kivkked fastes haarrân tyehin láin kyehti pennuu já láin puáttám Ålandin viettiđ jonsahpeeivi aaibâs tegu já láin tääl eidu keejâdmin enâduvâid njunnij ááimu sun eeđâi meid njunniistij tuše sun eeđâi viäđu iävtuttij lii njálgásub eeđâi mun laavii kuássin časkeđ viäđu toohum aainas taan tovváá eeđâi tääl mun tuubdâm aaibâs čielgâsávt kisáoopsâ miinii unohâsâid tobdoo eeđâi mun-uv mieđettâm soovij tyehin tot puátá siijvost culâiditij tuotâ láá aainâs lovmat kissád šoddii-uv rievtis jonsahpeivtuáluh culáiditij vähtejeen tuon miestuu tyehin jeđe volliitteen taid pam uálgispeln já mun čižetpeln vâi kissáin keejân uálgispeln koijâdij munnust keejân harijdij tun-uv vala koijâdâh vala ohtâ äšši liččim kijtolâš jis joskâččih snuđgemist täst toppâluveh täst snuđgám eeđâi jieš tot snuđgáh ubâ ääigi kihheen ege kuássin lah snuđgán nuuvt korrâsávt ko tun culijdij sättih kuullâđ tääl tun jieh saađâstkin ovdil ko mun adelâm meerhâ nuáigádij jonsahpeeivijuhliijn šoođâi hirmâd tuškâ ko já rohhááttáin miestuu tyehin kuárŋui vuossâmužžân suáhikierrui já iärráseh čuovvuu suu tegu aldâkkâsah peri já jyehi muorâkierrust čokkái kissá ege kuábáškin pennuin luhostum fattiđ oovtâgin kisá tobbeen sino alne lâi vala ohtâ kissá kote ij tubdâm taan jieijâs päikkin ege hoksám tállán ete kuus kolgâččiđ patâriđ čokkâi aaibâs ohtuunis jonsahpeivstáágu maddust rusoi porfâgij já kovrâgij mutâ tast-uvks já liččijn perustâm aldanáin ääštin kuábáš-uv tast talle mihheen eres ávttám ferttii kuárŋuđ jonsahpeivstáágu kierrui puávtáččij jonsahpeeivi viettiđ ko čokkáđ uáli suáiboo jonsahpeivstáágu kierrust keččâmin ko kyehti romes pennuu umástává já šaađđâv vuoluubeln já šluvgijn jonsahpeivstáágu nuuvt čuuvtij ko voojijn mutâ luhhoost ij koččâm uáináččáid jieijah mon kááigáh tuái orovettee lemin ko njuškovettee já canccovettee irâttij huihâččiđ te vissásávt ruotâččáid kiänusâd poođij-uv mielân eeđâi ete iänhán muái täst taarbâš vuoimijdân tuhlediđ šluvgemân tijme keejist tun kuittâg puáđáh vuálus iävtutátulávt täst lah huáppu lii asto vahtiđ veikkâ mon kuhháá puávtám čokkáđ tääbbin veikkâ puáttee ihán eeđâi meid eeđâi munnust lii tot-uv hiätu ete muái pyehteen viežžâđ vuáruluvvái purrâmuš nubijdân hävski tiettiđ maht tun lah jurdâččâm jiejâd purrâmušpele tun lah tiilám varbusáid kirdeđ njuolgist njálmásâd pilkkedij rottáid kuárŋuđ tohon pajas jonsahpeivistáágu mield reeškij tun vuárdáh tiäđust-uv ete almeest arveškuot mielhi hoksái tubdâškuođij tiilees surgâdin kivkked suu mielân poođij ohtâ máhđulâšvuotâ pastelis puškotäävtij taan jonsahpeivstáágu kierrust taidhân sun puávtáččij kevttiđ kiljádij já mottoom seekunt maŋeláhháá kullui njäälmist siämmáálágán iimâškin ete já kiljoin ko pastelis puškotäävtih čuoggâsii tegu njuolah eidu sunnuu njuunijd teividij-uv aaibâs njunekeijijd lii taggaar váddu ete ain ko toh finnejeh puškotaavtijd njunekiäčán toh šlundoh já pisotteleh čiähusist ege haalijd mottoom ááigán uáiniđ kiämmán já puoh ucemustáá toh halijdeh uáiniđ kissáid nuuvtpa suái ruotâstáin kiäinusis seibi juolgij kooskâst táiđám moonnâđ miinuutkin ovdil ko puoh kisáh lijjii njeeijâm muorâin ij lamâš kuussân huáppu njeejâi majemužžan jonsahpeivstáágust talle sun njuáluškuođij tuurhâs putesin tärkkilávt já huolâlávt tun cevzih pyereest eeđâi lijjii tuoh puškotäävtih eeđâi huihâččii puoh kisáh ij lah tääbbin smietâdij jiečâinis puávtáččij veikkâ luoddânii kađâšvuođâst já muotâäijih tun tiäđust-uv kuullâm mainâsijd ij lah seibi ollágin tuše uccâ piäinâsâš seeibi käskistij rasta rottá talle ko lâi tuše táválâš já čivgâ vala ijge aassâm talle vala kaavpugist varrij maŋeláá kaavpugân te eres kisáh algii tállân kivsediđ suu ij lah seibi ij lah seibi toh njavguu já jurrii riggee pirrâ ilgâdumos kissáin lâi irâttij ubâ ääigi filliđ já keksiđ toos puohlágánijd kiivsijd lii nánnáás kissá mutâ ij sun mihheen njuámmilkepilijd lah távjá kiävá-uv nuuvt ete jieš finnee kuhes njune kaavpugist já eres kisáh ääsih já uccâskipáráá nommâ lii ruotâi pááikán já luus saađân lii stáálu sun huuihij huávrist ko aaibâs pyereest tiäđáh ete iä stááluh lah ubâ lemingin eeđâi aainâs-uv lâi ko mun jieš oinim šiljoost aaibâs vielgâd já čapis hattâ tast lâi uáivist eeđâi tutkâđ ääši eeđâi maainâstmin lijjii peivinahareh eidu njálgásumos muddoost ko já já čaŋŋii suu kiällárán pággu puáttiđ myesittuttiđ muu eeđâi suttâm jienáin tun lah uáinâm tom stáálu koijâdij mii lii šiljoost iä lah ubâ lemingin eeđâi jiem kuittâg vyelgi maiden stááluid keččâđ eeđâi ete sun ooinij tobbeen stáálu toho tääl puávtáččij moonnâđ aainâs-uv keččâđ eeđâi mieđâi tondiet ko sun teđet lâi šoddâm tiätuängirin já halijdáin pääcciđ pááikán puáccáim eeđâi já irâttij maka kuorsâđ čuávjihäävi já jyelgi toijui já šoodâi nuárvui selvâttij riemâi kivkked likkođ máátkán eeđâi kissárááiđu liähtu kuittâg hiđoi ko tot aldanškuođij šiljo lemin nuuvt ete motomeh paleh eeđâi já čokánij meid já tuárgistáin nuuvt ete suoi iävá pissoom ubâ čokkodgin polâmijd täst tääl lii eeđâi iävtuttâm ete mana vistig tuohu šiiljon eeđâi hiälpumus eeđâi kale mutâ ko tunhân kuittâg vissâ lah kaavpug ruokkâdumos kissá te jurdâččim ete nuuvt na nuuvt eeđâi moonâm tij puátivetteđ talle tállân maajeeld nuuvt ete mun jiem taarbâš leđe ohtuunân ko tot stáálu uáivildâm ete kii-ks ohtuunis višá jutâliđ nubij šiljoin miáđáttellii ubâ juávkku vuolgij njavâstâllâđ šiljo kuávlun ovdemustáá já majemustáá orostij já potoristij culijdij iäpádâskin šiljo čuážui stuorrâ vielgis stáálu mon čalmeh lijjii čappadeh tegu čiđđâ já njune aaibâs ruopsâd lâi ollâ čapis hattâ uáivist já luuvdá kieđâst murdeškuođij siämmáánáál njolgestij huolâttemeht šiljo rasta párgádij stáálu sun párgádij mutâ leppeđ-uvks tij puoh tääbbin eeđâi tiervâ tij tobbeen verejáá tyehin piäittáástâlvetteđ mon stáálust tun sarnuh mutâ jieh-uvks tun uáini huihádij tij lah kuássin ovdil uáinám muotâäijih rahtii tom jieht eeđâi lii narrim mii eeđâi ettim ete šoodâi nuárvui eeđâi kale kiinii narrij piälháskij tiäđust-uv tiettim ubâ ääigi ete tot komme lâi muotâäijih poođij čuávuváá peeivi hyelkki lâi masa siämmáá ilgâd ko tiäđustkin maaššâm leđe maainâsthánnáá muotâäijihist mielâ adeliđ čiävláás taggaar máttááttâs ete tot äšši ij tállân vájálduuččii eeđâi iävtuttâsah tállân eeđâi tääl mun keksejim ellee muotâäijih iävtuttâs huihádij mun kale olmânáál ibbeerd ete maht tom puávtáččij rähtiđ kalga algâttiđ huápust amas muotâ kiergâniđ suddâđ lii čielgâs jo onnáá eehid almottij tállân povdiđ muotâäijihkejâlmâssáid älgih ehidist čiččâm ääigi ruámustij šiiljon tot aaibâs vises ete ellee muotâäijiheh iä lah lemin iä ollágin koijâdij kaavhâd maht mun polâččim jis uáináččim ellee muotâäijih eeđâi tagareh iä lah šiljoost-uv lii tääl muotâäijih muštâlij tun halijdâh uáiniđ maggaar mii muotâäijih lii te puáđi mii luus onnáá eehid čiččâm ääigi rotáseeibi kale mun puáđám eeđâi lii kale ain siämmáá hiälppu filliđ hundârušâi ko njuškiistâlâi päikkišiljoos kuávlun eres-uv kisáh puávdejuvvojii muotâäijihkejâlmassáid já já já vaaldij kuosijd vuástá puátá aaibâs forgâ eeđâi lii talle tot mii šiljo muotâäijih oro lâi-uv hävskis uccâ muotâäijihâš lâi tuođâi čuuvtij ucceeb ko muotâäijiheh táválávt já mahtnii mudoi-uv ereslágán puotâ lâi kuhes rotáseibi lah-uv fijnâ muotâäijih rammui vissâ kihheen tääbbin poolâ taam mii muotâäijihist poolâ eeđâi vissâ kihheen pyevti poollâđ muotâäijihist mii lii rahtum muottust tun toppiđ njune tuon muotâäijihist eeđâi tom raskii toppiđ vuástálistij huikkii puoh eres kisáh oovtâ jienân tääl väzistij muotâäijih luusâ já käskistij rotáseeibi keejist aalgij siämmást lihâdiđ tääl tot aaibâs čielgâsávt pozáttâlâi lâi ellee ij lamâš kuássin eellimstis suorgânâm nuuvt hirmadávt ko tääl sun kiäsádâđâi aaibâs kaavren jeđe potoristij já talle sun ruotâstij kiäinusis nuuvt jotelávt ko kiergânij maht puohah povvustii lijjii puohah finniim muuneld tiettiđ ellee muotâäijih syeligâsvuođâ tot muotâäijih tiäđust-uv lâi já lâi luávdâm suu paijeel oivij muottuin maŋeláhháá šoddii-uv talle lusis ääigih kolmui aaibâs ollásávt tom kolmâ muottust mii lâi puákkejum já nutkum suu čolmijd já peljijd já njunán-uv oho sun ferttii viälláđ surgâdin seŋgâstis savehij alne savehij alne tun tiäđust-uv kuullâm mainâsijd ij lah seibi ollágin tuše uccâ piäinásâš seeibi käskistij rasta rottá talle ko lâi tuše táválâš já čivgâ vala ijge aassâm talle vala kaavpugist varrij maŋeláá kaavpugân te eres kisáh algii tállân kivsediđ suu ij lah seibi ij lah seibi toh njavguu já jurrii riggee pirrâ ilgâdumos kissáin lâi viigâi ubâ ääigi filliđ já keksiđ toos puohlágánijd kiivsijd lii nánnáás kissá mutâ ij sun mihheen njuámmilkepilijd lah távjá kiävá-uv nuuvt ete jieš finnee kuhes njune kaavpugist já eres kisáh ääsih lâi puáttám vieres kissá lâi viehâ eromaš hámásáš tondiet ko sust lijjii pihtseh ullopusseer já snuibe veik iä kisáh táválávt taarbâš pihtsijd ko tain láá ain mučis tuurhah aaibas luándulávt kaavpugist iä keevti tyegárijd tuávhis pihtsijd miigâs tuot maka lii mii tust lii uáivist lam mudoi já kaavpug fijnásumos kissá já tah kyevtis lává já eeđâi uđđâ kiisán lii čuoigâmkappeer mun lam čuoigâm kissámiäštár já puohah kočodeh muu tii-uv tääbbin mäddin čuoigâđ puávtáččim máttááttiđ uđđâ kissá eeđâi juurdâ jiermijd tast lii ete šluátá savehijguin já šnukármist njunulâs já te lämmee jieijâs ko kepilijguin-uv puáhtá jotteeđ peelhij tälvivalastâllâm lii hitruu keežild šadda kievrân nuuvt ete pasta pivdeđ kyevti kerd stuárráábijd säpligijd ko ovdil eeđâi stuárráábeh sápligeh iä ubâ lekken ko toh maid mun laaviim pivdeđ ete mun jiem kuittâg taarbaš maiden tälvivalastâlmijd västidij tääbbin taarbaš maiden tälvivalastalmijd eeđâi ij aainâs taarbâš eeđâi siämmást ooinij kote lâi vaazzašmin já čoolmijn šleđgittij keksij skiälmáás juonâ já iäráseh puáttiđ teehi čuorvij lii uđđâ hävskis kissá kote lopedij máttáttiđ mii čuoigâđ puohah mutâ tot sátáččij-uv leđe hitruu jis taat ij liččii oppeet miinii kivsedmijd eeđâi toho kulijgin mun jiem kuittâg kivsed ege taat eeđâi toimađ kalga hommád savehijd eeđâi puáris ääitist láá puohlágáneh skuotah tobbeen vissâsávt miinii kávnoo eeđâi kissáráiđu kurgâlij toho maajeeld aalgij polttod ääiti skuotâid kaavnai viijmag muáddi lyevdipitá já puáris päddipittáleje tastmaŋa ráiđu juuđij pajas čoonai padijguin kuábbáá-uv monnjâkeeppilsâs lyevdipitá já talle sun čierastij muččadávt já puorijn liävttoin vyelni sun skirviittij vala mucis mohe já seevij kepilijdiskuin nuuvt tääl lii tii vuáru tot nuuvt vaigat lah jis koppárist te ij tot maiden ko muotahan lii times čielgij kepileh algii eidu onne povčâstiđ nuuvt čuuvtij eeđâi já kivkked lihoškuođij mun tiäđust-uv liččim mielâstân čuoigâdâm adelep čierâstiđ poovčâs kepilijn eeđâi lii poovčâs eeđái jiem mun kale tääiđi tuostâđ eeđâi šlundáht maggaar njuámmilpuksâ kepilâm ij liččii návt raše te mun kale vuálgáččim tállán čierastâllâd fillij čoonâi lyevdipittáid monnjâkepiláid oroi lemin viehâ paaloost návt čepis čierastallee soobijd taarbâš huihádij jeđe nurdâdistij joton čierâstij nuuvt et njurgoi já tuođâi-uv sun pisoi loopâ rái čuožžâd jiem kuássin lah uáinam návt čepis eskân-älgee huihádij sutettij huihádij vyehi tegu seibittis syeinisekkâ ličij pajedum savehij oolâ jieš te uáináh lii-uv tot nuuvt älkkee eeđâi teehi te uážžuvetteđ uáiniđ olma vyevi ruáŋgui maht tot poovčâs koijâdij muččâdávt tot helppij váhá já tääl mun čááitám ubâ juávhun maht kalga čierâstid ramâččâđâi finnij lyevdipittáid kepilidsâs já nuuvt šoodâi vuolgâ ij lamâš kiergânâm čierâstiđ mangâgin meetter ko sun jo čuážui uáivis alne já te koppáristij koppáristem maŋâ vala koppáristij aaibas teermi loopa rái vaigârdij uáivi lâi aaibâs siähánâm koppáristmij maŋâ eres kissáid kale kelbidii kämineh povvâstmist tast lâi keeppilpohcâs suijâ varâlâš čuoigâđ talle ko lii nuuvt korrâ keeppilpoovčâs olvoi kale taaiđij leđe ollâgub tääsi čierâstâllâm eeđâi harijdij suttoost já vuolgij aaibâs olmânáál lihon pääihii kuávlun ai ko poovčâst eeđâi lihon vuoi ko poovčâst eeđâi lihon vázzá škoovlâ suomâkielân anarâškielân tun tiäđust-uv kuullâm mainâsijd ij lah seibi ollágin tuše uccâ piäinásâš seeibi käskistij rasta rottá talle ko lâi tuše táválâš já čivgâ vala ijge aassâm talle vala kaavpugist varrij maŋeláá kaavpugân te eres kisáh algii tállân kivsediđ suu ij lah seibi ij lah seibi toh njavguu já jurrii riggee pirrâ ilgâdumos kissáin lâi viigâi ubâ ääigi filliđ já keksiđ toos puohlágánijd kiivsijd lii nánnáás kissá mutâ ij sun mihheen njuámmilkepilijd lah távjá kiävá-uv nuuvt ete jieš finnee kuhes njune kaavpugist já eres kisáh ääsih lâi povdim mučis kiđđâeehid puoh kissáveerdijdis čuákkimân mii tollui suu kiällárist lii šiev iävtuttâs eeđâi kissáškoovlâ huávrist eeđâi kannat lâi mottoom ääigi tassaaš kissáškovlâ mutâ ij tohon puáttám ohtâgin kissá puátá eeđâi já čooskij kepilijnis piávdán puátá lii muu hyelkki škovlâ álgá talle vuossaargâ tääbbin muu kiällárist oovce ääigi čokkânii kiällárán viehá maŋgâ kisá poođij lâi persovnlávt povdim suu väzistij siisâ lâi stuorrâ ruopsis kissá mast lijjii hirmâd kuhes siämuneh toollâp nommâčuárvum eeđâi tääbbin lam máttátteijee eeđâi lah mučis já nálláás kissá eeđâi ko västidâh-uv nuuvt virkkuht já pyereest te tun uázuh riemmâđ išedeijen já lah eeđáin já já lekken tääbbin koijâdij eeđâin já leen já joođhij nomâčuárvum máttáátteijee eeđâi čielgâsávt olmanáál ruángái tie tuávhis kissá eeđâi njeežžâgmáin lâi eidu koččom porgâđ návt vâi nubeh povvâstiččii lii rekinistemtijme eeđâi tääl išedeijen vaigâdis koččamâš lii ohtâ oohtan ohtâ västidij virkkuht eeđâi ennuu-uvks lii kyehti oohtân kyehti kaivai já kaivai culijdij tot määli eeđâi eeđeest lii nelgi eeđâi tobbeen párgádij koijâdep lii kulmalovčiččâm kertid kuttâlovkäävci njuáludij hiämáskâmläädist ruusuruopsis poksâmijdis vaigâdis lovoh eeđâi tyegárijd määti iärráseh ko mátátteijee tun tuođâi ete máttáátteijee kolgâččij älgiđ tääbbin västidiđ ruángui uázzu moonnâd nuurhán hepânâššâđ uázzu piisáđ párgádij suutâm koijâdâh tagarijd koččâmâsâid moos jieh mátáččii jiešgin västidiđ lii hitrub leđe pääihist navittist harijdij piäkká manneen rovvá kissákáhvástállámsajan eeđâi puohah vuolgii kiäinusis eereeb já já já já tuároin nuuvt ennuu ko ležžâv kiergânâm rusoin já kazzoin nubijdis lii kale hitruu eeđâi hitruu eeđâi epiluhostume väividij hirmâdávt já já čokkájii mottoom peeivi maŋeláá rovvá kissákáhvástálámsaajeest šloggâmin skummemielhi peškâlij kivkked jotkâšuvá já taam tove máttááteijen piäijoo eeđâi lii čeppi ko mij eeđâi lah rusoi čiävláá sun kale lii já eidu tondiet mun rááhtám-uv sust máttááteijee ete ton čiävláávuođâ finnip vijmag-uv nuuhâđ talle já poođijn kissákáhvástâllâmsajan siisâ šuđettij já sun eeđâi savâstâllâp váhá škovlâaašijn muu škovlâ epiluhostui ton suujâst ko lâi aaibas tuávhis máttátteijee táál mun tiäđám kiäst rähtip máttátteijee hiämáskij mun määti tun máátáh eeđâi orniim ubâ ääši já uáppeeh puátih muu kiällárán lávurduv-iiđeed hommái čapis tavlu já liituid já mottoomlágán máttáátteijeepeevdi-uv sun huksij puáris loováin sun hommái já kárttásuábi já lyenilite vuáđust kavnui luonij vyelni uccâ cuovkkanâm eennâmpállu majemustáá sun táátui muáddi vieres kisá pajedid tievâ čäcišaavâ kiällár lunká oovdân tast maŋâ ko lii puáttám siisâ já škovlatijme lii álgám kissáuáppeeh lijjii tiäđust-uv uáli tiätuángireh uáinid maht mátáččij leđe máttááteijen täst maiden nommâčuárvumijd taarbaš ko mun tuubdâm tii juáhháá eeđâi kalga čokkád huihádij váárut taid natsaid maid mij pieijâim toho štoovli oolâ kiljoin já ruáŋgui já kuohtuuh finnijn peljidsâs toškâlem toškâlij munnuu olvoi láá nastah ege natsah eeđâi já toh láá vaarâ vahâgist šoddâm stoovli oolâ viigâi ettâd maidnii mutâ toopâi kepilijnis suu njäälmi halijdeen moonnâđ tiimekooskân čuorvijn já kirdij pááppárpállu luokast nubebeln nubbe vala ohtâ luptij kepilid peljijdis oolâ cirgái tállán šoodâi oles joskadvuotâ mun luuhâđ tiivtâ koijâdij eeđâi tun jieš tom cáállám mun finnejim tom párgádij tot lii jieš tom čáállám teehi máttáátteijeepeevdi paaldan tivtâstiđ eeđâi tuálppááttij luokâ oovdan ko mun tääl muštáččim maht tot lâi sun mulidij já ceelhij talle já vijsásumos lii kisái juávhust uážžu hepânâššâđ kostnii luávhust iäráseh povvâstii eereeb mulârdeijee šuđettij lâi nubijkulij kolgim leđe muččâdumos já vijsásumos lii nuuvt hyenes škovlâ ete jiem vaje innig puudâgin čellij suttoost luokaviste rasta já njuškij siämmáin liävttoin olgos talle kullui-uv tuše puuršas já kiljom tondiet ko čellij njuolgist čäsišaavân mon sun sutostis lâi aaibâs vájáldittám lâi tiäđust-uv vises tast ete máttáátteijee ađai šodâččij vuosmužžân vyelgid luokast kááđu oolâ mutâ nuuvt tast talle keevai ete sun jieš finnij tom kolmâ lávgum fiäránist fiäránist motomin šievtátulâš puáris äijih kiän nommâ lâi aasâi uccâ tuuváážiist kollekuolijnis já kisáinis aasâi meiddei suu ustev kiän nommâ lâi maatij rähtiđ muorâst imâšlâš tiiŋgâid peeivi sun raahtij nuke mii lâi aaibâs uccâ kandii nálásâš kočodij nukkees maht mun tuáivuččimgin ete ličij olmâ kandâ sun eeđâi hävski finniđ kaandâ häldee kuulâi tuoivuu poođij siämmáá iijâ táálun ko puohah lijjii uáđimin kuoskâttij pinokkio nuáidisobijnis uccâ muorânukkeeš iäláskij maid poorgâi vuossmužžâm irâttij väldiđ kollekyelilitteest ij párgádij kyele maassâd cuuvnâi ij masa osko čolmijdis muorânukke láávlui já tánssái äijih saloi sun eeđâi uccâ muorâkandâ halijdij rähtiđ iiđeedpitá skääpist ij lamaš mihheen purrâmušâid muu monnâđ olgos uástiđ purrâmuš eeči pinokkio táátui eskân šiev kandâ lah eeđâi adelij ruttâpitá já kävppilisto ij lamaš nuuvtkin vises tast ete ličij šiev kandâ suu tallehân uáinám sun smietâdij jiečânis juuđij kááđu mield luholâžžân moijái puohhááid já puohah moijájii sunjin hävski leđe jiečânis stuorrâ maailmist kiän nommâ lâi lâi meiddei olgon jyevdilâstmin lâi pahas kandâ mainâstij mainâsijd moh iä lamaš tuotâ sun suáládâlâi-uv ooinij sun eeđâi muorâuáivi puávtám vissásávt filliđ skippáár eeđâi tust lii tie västidij monâmin uástiđ purrâmuš jieh uásti njálgáid imâštâlâi láá ennuu pyerebeh ij kuldâl huihádij ij makaš ubâ kuullâmgin moonâi njälgiskáávpân lah finnim nyevt ennuu ruuđâ koijâdij njälgiskäävpi vyebdee adelij västidij várás vyebdee koijâdij njálgái várás ij lamaš tuotâ njune aalgij šoddâđ kuhebin jävkittij njálgáidisgijn olgos nuuvt huápust ko peri kiergânij mun kuádám seehâ iävtuttij lii must pyereeb torvoost lam stuárráb keigij njälgisseehâs hiämaskij ko toppij tom já kaččâlij kiäinusis monnii njálgáh tábáhtui koijâdij láá iäččâd adelem ruuđah taid pinokkio eeđâi siämmást suu njune kuhoi oppeet jieh láppâm ruuđâid eeđâi kevttih taid njálgáid uásti kuittâg loppâruđâigijn váhá purrâmuš väzidijn kuodij purrâmušseehâ muáđuidis oovdâst ij halijdâm kiännán uáiniđ kuhes njunes puáris riemnjis já ruoinâ niälgum kissá várdáástâláin mottoom šaldepellâst tuom uccâ muorâuáiváá eeđâi niälgum kissá láá seehâ tievâ purrâmuštävireh kandâkollááš eeđâi oroh lemin eidu taggaar kandâ kote halijdičij uáiniđ nukketeatter čájáttâs huihádij vissásávt halijdâm halijdâm pesâččim tohon lii siisâpeessâmlippu riemnjis eeđâi tun adelâh munnui tieid purrâmušâid te mun adelâm tunjin siisâpeessâmliipu tuot tuu purrâmušsekkâ vâi maid lii tot västidij kieles njune kuhoi ij sun tast perustâm sust peessâmlippu vuordij nukketeratterân peessâm suttii ko nurvoi sii kuhes njunijnis leđe täst ovdâskulij kieleesthánnáá eeđâi lii tääl jo liijgás kuhes njune tuon stuárusâš nukken siisâ siisâ čuárvui lippučuággimkoppuráást čužžoo almai moonâi suu luus já adelij liipus ij lah siisâpeessâm- lippu almai eeđâi lii tuše pááppâr- pittá meddâl uccâkaandâš já tuálvu kuhes njuunáád monâdijnâd riäpu ij lamaš ruttâ ij purrâmuš ige lippu čokánij loová oolâ já čiäruškuođij talle telttaas kuovlâlij mottoom almai lâi nukkemiäštâr eeđâi mast váiluh lääigih muide ko čiärruđ uccâ nukkeeš tánssáđ já lávluđ västidij munjin táátui tánssái láávlui kuppâristij jobâ čuážui vuálusoivij čaaitij nukeidis nivkoi laaigijn já nukeh hiäiluttii juolgijdis jieh taarbâš laaigijd eeđâi mii fáárun čadda čaittâlus täsni kuldâl pááikán luus ravvij ij halijdâm moonnâđ pááikán halijdij leđe täsni aalgij já algâttij tánssám ollágin lääigih huuihij toškuu kieđâidis eres nukkein lijjii lääigih kuhes njune surrui laigijd koočâi čokuppođâi lättei algii povvâstiđ šlundoi ij lujkkum toos ete ulmuuh povvâstii sunjin tääiđigin leđe meendu stuorrâ täsni sun eeđâi pááikán luus tun pááikán moonâ eeđâi kulluuh tääl munjin loddehekki lii täst ovdâskulij tuu päikki uccâ kuhesnjune ustevân páárgui heekist muu olgos läiginukeh iä puáhtám išediđ iä puáhtám lihâdiđ jis kihheen ij nivkkom laaigijn puáhtám išediđ lâi liijgás ucce sun puovtij viežžâđ iše kaačâi korrâsávt pááikán sun huihádij ferttiih puáttiđ piäluštiđ lii pieijâm suu heeki siisâ heekist hirmástâlâi čuávui sevŋis kááđu alne kuodij čuovâ nube kieđâst kavnáin heekist telttaast huolât kandâm eeđâi išedâm tuu lehâstij heeki já pajedij olgos poođij kaačân sun ruáŋgái lii muu nukke huihádij kaačâi kaačâi äijih ij huámášâm mätkičuhe mii lâi áávus ruosâi toos mun fättejim tuu hirmos jienáin piäluštâm tuu eeči čuorvij kuárŋulij jotelávt railâsij mield muorâool mast päddinukeh hiäŋgájii kočâttij nukkeid ohtân laigijdiskijn oolâ ij puáhtám lihâstiđgin lâi piäluštum sáŋgárlâš eeđâi sun saloi ucca kaandâs já kaččii pááikán nuuvt korrâsávt ko voijii sij lijjii pääihist torvoost keejâi tärkkilubboht tuu njunán lii tábáhtum cuoigij tääl tuotâvuođâ ravvij sáárnui tuođâ mainâstij puoh aaibâs nuuvt ko lâi tábáhtum mainâstijnis suu njune uánánij já uánánij tot lâi eidu taggaar maht lâi algâaalgâst ráhtâm-uv peetij ete sun ij innig kuássin kiälástâlâččii kirje lii almostittum kulttuurruttârááju torjuin tärhistem čällest váráduv alne servi ry já servi ry muštâlus álgá ive kiđđâtäälvi ko lijjim tiävdám eidu ihheed já láim ejijnân kuávttáá pääihist maainâs álgá eidu ton kiiđâ čođâldittimhân mun suátipalvâlus-uv iäskân kyehti ive maŋeláá čiälgá taan vuossâmuu lovo ääigi kansaškovlâskipáreh já veerdih já láin lamaš taggaar škoovlâst ko ristâlâš nuorâiškovlâ kristillinen kansanopisto já kuábáš-uv láin peessâm máttáátteijeeseminaarân juátkiđ opâidis vigâččim tien siämmáá škoovlân tieđe veikkâ áámmât vala kavnâččim olssân ij orroom lemin innig meendugin kannatteijee ko moottorkiälkkáäigi-uv lâi puátimin já mun jiem suitáččii uástiđ taggaar vuájáán tiäđust-uv aalgâst vuástálistij mut viijmâg mieđâi toos já nuuvt mun pieijim ucâmušpápárijd poostân lâškin muuhân tuhhiittii toho aalmugopâttâhân já nuuvt mun algim čuovviittiđ jieččân roovvâdmáánu aalgâst mist lâi pappâ kote máttááttij meiddei meetaaltuojijd muusik máttáátteijen lâi suu kálgu muorâtuojijd máttááttij já matematiik vala muáddi eres-uv máttáátteijee kote lâi päikkituálumáttáátteijee já kote lâi kálgu já máttááttij rekinistem poođij viijmâg äigi et toho aalmugopâttâhân poođij taggaar áámmátvaljimuápisteijee kote testai mii maggaar ámáttân sovâččijm jieijâs vijsesvuođâinis aaicâi et must sátáččii leđe máhđulâšvuođah taggaar taaiđâlâš ámáttân já sust ličij saje-uv jo tiäđust ličij pegâlmâs lasâpossoompáájá kost muu pargosaje šodâččij leđe já äšši lâi kulloo jo sooppum tarbâšiččii muidego vuordâččiđ koččom toho koolgâi puáttiđ aaibâs forgâbalij tâi aainâs tállán aalmugopâttuv nuuhâm maŋa mut tot koččomhân ij puáttám kuássin ij čielgim munjin et mane kuittâg koččom váháš siämmáá sullâsâš paargon já nomalâsân čuárvi- já tähtipááján rahtii jyehilágán čuárvi- já tähtičiiŋâid sehe polloid muštám tom puáttim munhân tiäđust-uv poottim toho postâautoin puáttim maŋa usâstâlškuottim taksisajattuv lâi-uv aaibâs tastan paaldâst mut ko ij oinum ohtâgin taksi šiljoost te tiäđust-uv kuovlâlistim táálu siisâ já eskân mun iimmâš oinim lâi skäppi suullân kerdid senttid mast uáinojii ulmuuh liihâdmin já sárnumin munhân vájálduvvim toos uksâpiällâs já imâštâlškuottim tom kome veikkâ kal mun tiettim mii tot lii mun kuullâm televisiost já uáinám kove-uv aavisist mut kuássin jiem lamaš taggaar vala olmânáál uáinám viijmâg taksialmai poođij já peessim juátkiđ määđhi pargosajasân ij liččii lamaš vääzingin ko pajeláhháá kilomeetterpele mätki mut ko ij tuubdâ kaavpug te ij tiäđustkin tääiđi kuussân muu pargo- já aassâmskipárin lâi tobbeen kiäst lijjim kuullâm jo ovdil-uv pargosaajeest ij lah tađe eenâb muštâlemnáál ko tot et áimu tobbeen lâi ain tievâ čuárvikoovjâst já tobbeen lâi ain koolmâs kuittâg sárnudáim et jispa occeen-uv talle ko tot äigi puáđáččij mun moonnim algâivveest suátiviehân já selvânim ton savotast čiččâmáin mánuppoojijn jiemge karttâm ubâ puutkángin veikkâ alda kale lâi lamaš kaavpugist viettimin eehidluámu já äigi lâi hurgettâm nuuvt jotelávt et jiem lamaš hoksám čuávvuđ ääigi jotteemgin jeđe lijjim tuágádâm toos et eehidluámuhân must lii nuhâmin mun ferttejim savŋeliđ ađai kaččâliđ já ko lijjim kaččâmin kááđu mield taksisajattuv kulij te luhhoost vuojij katupartio siämmáá kááđu mield já tiäđust-uv huámmášij muu kaččâm tot orostij já partio hovdâ koijâdij must mane kaačâm et lijjim maŋanum majemuu buusist já tääl ličij huáppu taksisajattâhân já káájui muu já tuálvui kasarmin jiemge šoddâm maŋanuđ miinut paasij vala äigi-uv ääigi tábáhtui vala ohtâ äšši mii mottoomnáálá čielgâsmitij muu jurduu maid jo lijjiim smietâdâm kuhheeb ääigi lâi karttâm kepistavdâparantolân algâivveest já sun jaamij syeinimáánu majemuu peeivi siämmáá ive must mottoomnáál tegu potkânij tot majemuš-uv čoonâs já lijjim vaalmâš vyelgiđ peessim suátivievâst te smietâškuođijm oppeet tom mut muu pehti tast lâi aainâs ohtâ čuolmâ mielâst jiem lamaš vala olesahasâš ovdil ko kuovâmáánu peeivi tiävdáččim ihheed pápárijd valmâšin já vuolgâttij taid siämmást ovdâskulij mut mun ferttiiččim vuordâččiđ vala kulmâ mánuppaje ovdil ko ubâ finniiččim taid poostângin lâi uáináh saje kogo puáđáččij huolâtteijee nommâ jis occee lii vyeliahasâš já munhân lijjim meid lijjim tast et ij čáláččii noomâs taggaar pápárân sun ko lâi talle muu huolâtteijee kuittâg tot vuordum peivi kuás tevdim ihheed jiemge innig tarbâšâm huolâtteijee noomâ pápárân lijjim olesahasâš siämmáá peeivi vuolgii ucâmušpápáreh majemuu ohhoost poođij koččom vyelgiđ várás ij finnim koččom já tast sun lâi-uv ucánjáhháá pettâšum ij lamaš innig ennuvgin äigi ovdil ko puáđáččij vuolgâ já ferttejim orniistâlškyettiđ ašijdân ton náálá et jiem innig macâččiigin paargon siämmáá sajan ij lijkkum ollágin ko celkkim jieččân luovâs pargoost já tast mun váháš vávjástellim et siämmáá pargosajan ij táiđáččii innig leđe äšši omâdâhtááváá mii must lâi kuođđim skippáár haaldun já uápis ulmuid kiäid talle čalâččim ferttejim čielgiđ kuus lam monâmin já et váldáččim ohtâvuođâ talle ko tiäđáččim čujottâs paasij meiddei muu tallaš myerssee já veikkâ sun maht te hokâttâlâi muu pääcciđ te ij ávttâm lijjii nuuvt korrâ vyelgimhaaluh et taid ij innig puáhtâm orostittiđ kuittâg polâstellim jiemhân mun lamaš jieččân mielâst ollágin suáldátluándusâš mii vaarâ išedij pesâmân lâi vissâ tot et lijjim lamaš suátivievâst suátipennui stivrejeijee já vaarâ lâi tárbu tagaráid toh iä lijjii muu huollâđ toho nuuvtkočodum siiviilääših älgiškuottii leđe oornigist já mun jieš-uv lijjim suullân vaalmâš ton stuorrâ nubástusân mii ličij tääl oovdâst äksiisist jiem nuuvtkin poollâm lijjimhân eidu peessâm tobbeen meddâl já puoh lâi vala vorâš muštoost polâstellim taid vieres aašijd moh puáđáččii oovdân tegu ulmui täävih kulttuur já suátitile mii tobbeen talle lâi maŋgii smiettâm maŋa mane vuolgim olgoenâmân vahtiđ tom et kyevti osko tubdâsteijeeh iä innig kodáččii kuoimijdis tađe eenâb ko maid láá táássáš jo koddám leđe fatalist mut mudoi jiem liččii vuálgám jis jiem liččii šoddâm tubdâđ jiem liččii iäččásân sárnuškuáttám jieččân oppâmhaaluin te jiem liččii kuássin moonnâm aalmugopâttâhân jiemge liččii kuássin moonnâm čuárvi- já tähtipáájángin paargon kost kuáhtájim peessâm išedij vala tot et suátivievâst ive kuáhtájim jieččân kansaškovlâskippáár kote uálguttij muu almottâttâđ suátipenuvstivrejeijen já eštus tagaráid lâi-uv tárbu vises et puoh čonnâsij eidu tien aalmugopâttâhân vyelgimân já ubâ tot tábáhtusráiđu peesâi ton náálá joton kulmânubálovváád peeivi kuárŋejim junan já paasij tuáhá oikeaan päin mars já nuuvt ain pákkumeh kullii oppeet muu elimân tanen ko lijjim puáttám škovliittâsân já lijjim rahttâtmin vyelgiđ turviđ ráávhu lâi moonnâm pyereest veikkâ ucánjáhháá kale čuávjivuáláá kuđáiditij-uv pargosun tot ráávhu turvim te tibi ličij junast lijjii eres-uv manneeh já mij lâim-uv jo kiergânâm mottoomverd uápásmuđ ađai já maŋgâ iärrâs kiäi noomâid jiem ubâ muštegin lâi viehâ maŋŋeed eehid ko viijmâg juna orostij sajattâhân já mij-uv luáštádâđâim junast olgos lâi vuástáväldimkomitea jo oovdeld já maŋgâ buusi lijjii parkkeeristum raddaag moh vuordâččii mii moh lijjii kersanteh já pajekersanteh čuákkejii mii já laiđiistii bussijd talle oinim mon ennuv mij ubâ lâimgin kiäh poođijm junast tavveen kulij viijmâg puoh junast puátteeh lijjii čuákist te aalgij mätki mii lâi tallaa juávkku-uásáduv nommâ mijjân adeluuččij vuáđuškovliittâs puáttei pargoi várás puáttim maŋa juáháš ooinij mon puáris rakânâssáid lep šoddâm lijjii rahtum pelni caari suáldáttij várás tuuvijn lijjii fiiltih já puoh eres-uv uáđđáduvah te koolmâs viigâi liijká leđe toi iijâi ääigi maid vietijm caari kasarmijn ij lamaš ollágin nuuvt iättáá ko lâi suátivievâst aaibâs ráávhust koccáástâllâđ já posâdâttâđ já iiđeedteejâ koskâsâš äigi lâi nuuvt kukke et ij tarbâšâm toollâđ huápu vissâ ton keežild ko mij-uv lâim tääl makaš siämmáálágán kantahenkilökunta ko eres-uv áámmátsuáldátteh toh kale tollii kiddâ et purâdemviäsun moonnâm tábáhtui muodostelmast miäldálâs raddaag já tahtâmaarsist ovdâškovlim lâi kolgâđ pišteđ kyehti oho já vaarâ piištij-uv lijjii kuittâg meridâm ovdâkomennuskoodán mon vuolgâ ličij jo loppâohhoost máhđulávt peeivi njuhčâmáánu mii ličij pasepeivi ovdil mij finniiččijm kyevti peeivi luámu vâi peessâp eelliđ pääihist ovdil vyelgim tasthân keevâi tiäđust-uv nuuvt et mun adelim maasâd sappevuárkán rättivarasto taid tävirijdân maid lijjim kuittám škovlim várás jo já pajalân paasij tuše luámupiivtâs vyelgiđ päikkiluámun jo siämmáá peeivi já šoddim leđe tuše nelji iijâ mun smietâdim et muu ij kannattiččii vyelgiđ tavas já ij eissigin lâš-uv tobbeen innig kihheen tááhust jiem oovtkiärdánávt kiergâniččiigin eelliđ tavveen liččii eres rääđi ko viettiđ täid muáddi peeivi kostnii tääbbin mäddin tiäđáččij peri kost tuágádij mielân et lii muu ovdii pargoadeleijee kandâ kote lii tobbeen diploominsnerin čuolmâ lâi tuše tot et jiem tiättám suu čujottâs poođij kuittâg tot et puhelinhân lii še keksejum ij tuše lamaš puáttám mielân ko nuuvt uccáá lijjim tom vala taan ahan tarbâšâm tast kataloog já tobbeen kavnui nummeer já čujottâs-uv sunjin já čielgejim maht ääših lijjii kuus liččim monâmin já ijjâsaje lâi talle tiäđust čielgij vala tom et maht kavnâččim toho kost sun aasâi ryevdirađesajattuvâst njuolgist pajas kost korŋiiččim ráiđuvaavnun mon nummeer ličij já vuájáččim toin nuuvt kuhás ko toin pesâččij eeđân orostâhân pásáččim meddâl já juáđháččim siämmáá kááđu mield ovdâskulij jeđe ratkuuččim vuossâmuu kááđu mield čižetkietân ličij-uv tastan uálgispeln já suu perruu kyesist kyehti iijâ uápistij já čaaitij kaavpug uáinámušâid moh tiäđustkin návt tälviv iä lamaš tagareh ko vaarâ keessiv liččii lamaš tast lâi kaandân uáinámuš lijkkuustuđ já hirmástuvvim-uv viehânáál ko iäskán muáddlov ihheed maŋeláá kuullim suu uábist viljâs parttâšuumest nuuvâi já almottettim pasepeiviiđeed oppeet nuuvt tegu eres-uv ovdâkomennuskoodán kulleeh já nuuvt mij fiävrásijm tävirijdânguin kirdemkiädán lâim ohtsis suullân viđâloves já mii mätkihovdâ lâi spuálččiuáivi maajuur lii vájáldum mut orom muštemin et tot ličij lamaš ruátálâš nommâ ko korŋijm mašinân te mijjân lohhojii vala oordeleh maht kolgâččijm kirdemmašinist lattiđ já maid ep aainâs uážuččii porgâđ lâi suullân kyehtnubaloh pasepeeivi ko jugoslavialâš kirdemmaašin luptânij hirmâdsâš julânáin kirdemkiedist ááimun já vuolgij tuálvuđ mii suollui mon nommâ lii kirdemmaašin linnâ peeŋkâst já irâttim smakkiistâllâđ purrâmâš maid kirdememedeh lijjii mijjân puáhtâm iä lam muu mielâst áhtánâsah teikkâ vaarâhân toh pyereh lijjii mut munjin omâseh lijjii tagareh tegu kiškodum piärgupitáh omâs viskis kaastâ siste mii lâi vala viehâ riččâ ige must orroom lemin purrâmlustogin purâttemesvuotân toovâi tot-uv ko jiem lamaš kuássin kirdám návt stuorrâ mašináin já návt ollâgâsâst muiviistâlâi váhá čuávji-uv kirdemmaašin moin lijjim kirdám lâi mut tot ij kale kirdám ko muádi kilomeetter aloduvâst rakânâs oroi lemin maaŋgâ kerd pajeláá já tubdui ain-uv paijaanmin kale lâi täässiv joba nuuvt täässiv et koopah pissuu uccâ piävdáážij alne tolliihánnáá pottii jugoslaviakielân sehe eŋgâlâskielân já maŋgâseh vaarâ iberdii-uv taid kote jiem iberdâm tain maiden porgim nuuvtko iäráseh-uv lâi eromâš iä lam poolvah ko eidu motomijn soojijn já lâi vala tommittáá peeivičuovâ-uv veikkâ tälvi lâi-uv lâi älkkee čuávvuđ eidu kogo pehti muotâ kiäppánškuáđáččij já kogo tot nuuvâččij alfáárug lâi čielgejum et maašin siäivu mut mist ij kihheen tiättám mon kuhe kartâččijm vuordâččiđ tobbeen já kiäid juohhii njálgáid juáhâžân et ličij miinii maid njielâstâllâđ siäivudijn tattuu toppâluddâđ ko maašin luáštádškuođij mut toh meid lekkâseddii ko lâi miinii maid ain njielâsistiđ ko maašin siäivui kirdemkiädán te tot kevlij vala uáivikaavpug alne mohe já eskân tast maŋa ráttáh stäncittii kirdemkiädân ij lam ollágin mut tobbeen ollâ váráduvâin tot kale oroi lemin veikkâ mon ennuv lâi tiego pel neelji suulâin ko sirdâšuim kirdemterminaalân finnijm uđđâ oordelijd iälustmist vieres väldikode kirdemkiedist lâimhân suáldátpihtâsijguin ij ovdâmerkkân uážžum juvâškyettiđ viijne teikkâ vuolâgin nuuvt čuuvtij et ličij uáivádum uážžum moonnâđ olgos teikkâ táválâš mađhâšeijeid väridum uásân koolgâim pissoođ ton uásist terminaal kost jo lâim-uv kale epidâm et ep liččii eres sajan ubâ peessâmgin lâimhân olgoeennâm terminaalist kuus ij táválâš jugoslavialâš pesâččii muide ko passáin já kirdemlippuin mätkihovdâ ciähuttij vala mijjân nuorâ almaid viijne vaarâid vuordâččiđ terminaalist vala aldasáid vittâ tiijme ovdil ko poođij tot maid mij lâim jieččân tieđehánnáá vuárdám kirdemmaašin siäivui maŋeláhháá käävci kirdemkiädán já uási mađhâšeijein sirdâšuvvii njuolgist mii mašinân mij peesâim oppeet juátkiđ määđhi ovdâskulij já keevâi nuuvt et tot spuálččiuáivimaajuur lâi puoh enâmustáá juhâlum veikkâ mii váruttâlâi-uv poorgâim siämmáánáál ko kiedist vyelgidijn-uv čoonnâđ torvopuáhánjijguin jieččân kiddâ peeŋkân já njiäpčááttiđ kirdememedij adelem njálgáid já polâstâllâđ et maht tibe te kiävá lâi vaarâ tiego oovce love suulâin ko lâim oppeet ááimust mut tääl ep uáinám muidego kaavpugij čuovâid já oroi et liččii ucánjáhháá vala poolvah-uv lasanâm ovdii iähtun váhá taid ryešilijd máđhálijd sij lijjii monâmin sij lijjii puátimin jieijâs päikkienâmist mut ij jurdáččii et sij liččii monâmin náálá čielgâi tiet-uv mysteer maŋeláá ko mij siäivuim kirdemkiädán paccii čokkáđ peŋkâidis ko mij iäráseh vuolgijm meddâl lijjii monâmin mottoom arabienâmân vaarâ paargon teikkâ äššitobden lâi suullân pel kyehtnubaloh iho ko tuolmâstim vuossâmuu keerdi rähisvuođâ suolluu eennâm oolâ tobbeen lâi muáddlov cekkid siämmááverd ko lâi puolâš toos et miinii elleid njuálu muu muáđuid et tothân lii-uv peenuv mut maggaar peenuv lii suullân kuulmâlov seenti alosâš ruškâd já uáli jo uánihis soksâmijguin láá šluŋkkepeeljih mut njuuneest já seibikeejist láá kuhes soksâmeh já tot lii hirmâd virkkuu já lašmâd kiergân njuálustiđ muu muáđuid maŋgii ovdil ko pulttâsâm pajas muátupoossâmpalvâlus uážui meid skipárân kiäin láim puáttám jiehtinâš ovdâkomennuskode fáárust čiälgá et taat peenuv lii suátipenuvryhmá jiellâh mon nommâ lâi já tot lâi peskidum eres saajeest päljisin eereeb njuuneest já seibikeejist aalgij kustoo taat muu ráávhuturvimreisu ko vuossâmuu cummâlem ožžum ruškis pennust jiemge ruškisčalmenieidâst miiba tast uáiniđ lâš täst ovdâskulij maht ain lâi algâiijâ siäivum kirdemkiädân já suvdám mii meripááikân kost kolgâččijm algâttiđ tom pargo mast lâim vuáláčáállâm ihepele sopâmuš lävkkejim rähisvuođâ suolluu oolâ te oovdeld šiälmádij uáli jo lieggâ já lahtâ áimu tego ličij čaŋâlâm tälviv navittân kost lii eidu liemâstum hovdâ tot spuálččiuáivimaajuur veikkâ lâi-uv vala viehâ mietipiegâst te liijká standij komendiđ mii kuulmâ raddalâsân vâi mii viežžeeh kavnâččii rievtis almaid nommâčuárvum já muu viežžee lâi pajekersant já nuuvthân mij kavndâđâim mij lavkkijm vielgis mast lijjii já nuuvt mij vyeijilijm huámášim et tasthân lii ratti kustoo puástubeln lii ruátálâš auto ige lah kuheskin äigi toos ko lâi vala čižetkieđâlâš jotolâh vaarâ ratti-uv lii tallai aaigij ärbi autohân tiäđust-uv skirviittij kirdemkiedist maađij oolâ já vyeijilij ovdâskulij ucánjáhháá ko šaaföör vyeješkuođij-uv čižetpele maađijroobdâ já oovdeld puátih hirmâd sáttoin autoh toh oovdeldpuáttee autoh iä vyeje mii njeigâ já huámášim et tääbbinhân lii-uv kustoo čižetpiälásâš jotolâh ko mij vuojijm te taađeest čielgij mii kost-uv lii ko lâi te ijba tast ennust pááccám muh eres mielân ko tot hirmâd jotolâhtraafiik já vyeijimvyehi pottii oovdeld barrigaadeh vavtâidiskuin maid mij korvâččijm já čielgij kuás lâim turkkilij kuás kreikkalij peln koorvijm majemuu barrigaad já skirviittijm taggaar seegib luodân já orostijm suátipenuvryhmá sajattuv puotâ ko lâi te muoi moonáim njuolgist nohádiđ čäittim sajan mii lâi taggaar vuárkkáviste finnijm madrâsâid já fiiltijd tyehin kullui peenuv uumáástmin já iärvádâláim et tie vaarâ ličij munnuu puáttee pargoiše ađai pargoskippáár ääigi kosástâláim já savâstâláim taan omâs saajeest ovdil ko nahareh rottejii siämmáá visteest karttáim uáđđiđ muáddi oho kidâ tassaaš ko poođij tot nuuvtkočodum rotaatio ađai jorgettem moh puohtii uđđâ suáldáttijd suollui já tolvuu macâdijn tagarijd suáldáttijd maasâd main lâi palvâlussopâmuš nuuhâm cuuvnâi munnuu njuálumáin muáđuid láim kárvudâttâm já vuolgijm olgos te eskân tot lieggâ áimu šuávádij oovdeld lâi ovdláhháá čiččâm mut piäiváš lâi jo viehâ paijeen lijjii toh pihtâseh pajalist maid láim finnim vyelgidijn já tubduuškuođij et toh láá kale liijgás lieggâseh lijjii meid munnuu uđđâ pargoskipáreh kiäid muoi tiervâttáim já sij tuáivuttii munnuu pyeripuáttâm lijjii pajalist tagareh asettes ruánáásiähá pihtâseh maid kočodii indialâžžân lâi čavgejum ruánáálinjáá poovij já uáivist lijjii čuovjis koibâkaperááh maid sij kočodii ´lodekeđgejeijee kaperin´ linnunkivittäjälakki lijjii čiččâmâs já hovdân láin pajekersanteh já iäráseh lijjii jáágáreh já mij vuolgijm puurrâđ iiđeedpurrâmâš purâdemviäsun lâi tastan aaibâs alda muádičyet meetter keččin já ton nommâ lâi nommâ tanen ko tot lâi oovdiš pyecceiviäsu lâim vázzâm suullân vitlov meetterid te huámášim ruškis suáldátkappeer oinuumin čunoisekkâbuŋkker tyehin ko poođijm te kappeer omâsteijee iiđij pyerebeht uáinusân já huihádij ustava mita kuluu gumbaare poli kala västid jassu keŋŋät kuluu iätá muoi iän tiäđustkin addim tain vuárusaanijn ennust maiden tuše tom et sij vaarâ lonottii jo-uv kreikkalâš teikkâ turkkilâš suáldáttáin tiervâttâsâid luptijm kieđâ tiervâttâssân veikkâ munnust ij lamaš vala avâštâskin kuábbááh láá mon-uv kuávlust kuullim et tot suáldát lâi kreikkalâš já et sij láá eidu táágu puotâ taavaabeln lâi tot mii juovij kreikkalijd já turkkilijd kyevti uásán ige tot lam meendugin kubduv mane mii tukikohta kočodii lâi ton kaskoo turkkiliih lijjii love meetter keejist máddáábeln já kreikkaliih čyeti meetter keejist taavaabeln lâi taggaar et ožžuu moonnâđ togo rasta meiddei ruopsislinjâš mon rasta moonnâm lope ij lamaš kuittâg táválii valkovarpaita mottoom kookâ hámásâš almai ko mij poođijm purâdemviäsun já puohah viäsu ulmuuh riäčásii valkovarvas sáánán lâi meiddei vyestikeeči paskavarvas já tot uáivildij suolluu algâässee päljisjuolgâg ulmuu tervetuloa páárgád roovâ jienáin mottoom stuorrâsiähá jáágár lijjii uđđâ noomah munnui iäŋge lamaš aaibâs vissáh maid toh uáivildii čielgiiškuođij tai noomâi merhâšume já tállán addijm et muoihân leen vielgâdeh tegu muotâčalmeh ko verdidáim jieččân liške sii liiškán lâi ruškâd tegu kähvičalme já muoi láim vielgâdeh tegu muotâčalmeh noomân lâi vala nubbe-uv merhâsume já tot lâi tot et muoi láim še mottoomlágáneh noviiseh teikkâ alogâsah láim tagareh hárjuttelleeh kiäh iän tiättám ráávhuturvimaašijn vala maiden mut sátáččáim taid vala oppâđ-uv ađai vyejestij penuvkompoot oovdân já kočostij munnuu lavkkiđ toos vyelgiđ viežžâđ tarbâšijd já pihtâsijd maid muoi tarbâšiččáim puáttei pargoi várás vuolgij jieš fáárun huolâttiđ et sappevuárhást finnejeen tohálijd kaavnijd moiguin piergiiččáim pyereest ucemustáá ihepele lâi uánihumos sopâmušäigi mii čallui vuálá ko lâš selvânâm barrigaadijn te talle tot puohčâlij taggaar jotoluv siisâ já kooskân magarist jiem vala avepeeivistkin lamaš jo iho ležžeem ucánjáhháá palaskâm ko vuolgijm kirdemkiedist te tääl mun njuolgist hirmástuvvim vuoijii hirmâd sáttoin já vala puástuppele maađij tedâččii jienâmeerhâ mestâ ohtânmaanost já motomeh šluvgii čuurmâ kuáimásis lijjii vääzin jotemin te toh karttii kaačân moonnâđ kááđu rasta amas pääcciđ autoi vuálá koordij masa njuolgist uáivi paajaabeln teikkâ nuuvt tot kuittâg oroi já pakkâ lâi hirmâd ko ratkuustijm váldulmaađijist mii lâi pataljoon huolâttâspäikki huolâttui eres lasseen purrâmâštipšo pivtâstipšo já joba pissotipšo-uv veikkâ kaavpugist lâi pataljovn jyehi komppaniast jieijâs viärjuvuárkká kost puovtij eelliđ veikkâ lonottistmin piso jis toos šoodâi miinii vááduid lâi stellejum alda kaavpug taveuásán moos lâi asâttum meiddei pataljovn puoh alemus stivrâ ij aassâm eidu mut tastan paaldâst já uáinusist ervidem ij liččii straateeglávt lamaš vaarâ meendugin vaigâd ko taat tálhudemtipšosaje lâi áinoo syemmiláid ubâ suollust já luándulâš äšši ličij-uv lamaš et tot pieijuuččij alda alemuu stiivrâ jis veikkâ miinii sattuuččij tehálumos aggâ toos mane tot lâi já vala alda já komendeijee táálu lâi tot et váldu-uási pataljoonâst lâi eidu teivâsij leđe tuše tast alda komppania lâi taveviestâruásist nubbe komppania kaavpug taveuásist kuálmâd tavenuorttiiuásist niäljád mestâ kuávdoo kaavpug já ovdâskoddekomppania moos mun-uv kuullim lâi niäljád komppania ránnján tast paaldâst tállán taavaabeln lâi taan niäljád komppania ohtâ vahtâsaje mii poođij munjin uáli-uv uápisin tanen ko tobbeen lâi ohtâ penuvryhmá vahtâsaje mut tast maŋeláá tot lâi tobbeen lâi penuvstivrejeijeejuávhu aassâmtáálu alda já uáinusist suullân meetter keejist mut taan-uv ääšist já táálust váháš máŋeláá ovdláhháá koskâpeeivi ko viijmâg láim finnim puoh pihtâsijd já tarbâšijd merâ-almaa seehâ siisâ já láim valmâšeh vyelgiđ toimâttiđ tom tehálii pargo mon várás láim vuáláčáállâm sopâmušpááppâr ihepiälán sekkâ lii kuheldâlâš já juurbâs tegu toggemäärfi lii rahtum assaas já noonâ pieggâkággást tuulikangas lii masa meetter kukkosâš já masa meetterpele kobdosâš já čannoo paajaakeejist kiddâ noonâ korccáin mii lii puáibildum rääigist rááigân já rääigi pirrâseh láá vala nanodum messigskođâsijguin rieggeigijn sekkâ lâi tievâ te tot teedij pyereest-uv kulmâlov kiilud iä lamaš vijlâseh tegu reepust lâi tuše tot kossâ korccâpäddi mon vievâst tom koolgâi faškâstiđ siälgán já nuáđásiđ ovdil ko taat puoh lâi tábáhtum lii pyeri muštâliđ tábáhtusâin moh tađe ovdil tábáhtuvvii mij lâim viijmâg selvânâm ton hirmâd trafiikist já puáttám te oinim oppeet uđđâ imâšijd maid jiem lamaš vala kuássin uáinám tagarijd viistijd moh lijjii tegu keejist kiäčán lyeddejum stuorrâ peldifarppâleh já komettistum enâmân uksâräigi lâi vala sáhháástum nube kiäčán toh lijjii noonâ beetoonrááptu alne já vissâ vala optum-uv toos kiddâ já káttu lijjii toh-uv ohtâ já siämmáš párupeldi já siste ko lâi te oroi tuođâi-uv tegu ličij lamaš hirmâd stuorrâ lyeddejum farpâlpele vyelni moos lijjii vala čuoppum lasârääigih pelditááluh lijjii motomeh kuheh-uv maŋgâlov meetterid já toh lijjii stellejum masa seenti tärkkivuođâ mield sajasis nuuvt et tain šoodâi taggaar geometrisâš neeljičievvâg kovos mon kuávdoo asfaltân lâi máálájum stuorrâ lâi helikopter siäivumsaje lijjii ráhtâm eŋlandliih áimuvuoimij suáldátteh sii jieijâs táárbui várás mut ko te suáti puállái turkkilij já kreikkalij kooskâ já suollui tarbâšuuškuottii várás aassâmvisteh já sajeh te sij luoppii almugij juávhui pyerrin siämmáš poođij munjin uáli uápisin puátteevuođâst ko tobbeen še lâi penuvryhmá ohtâ kocceemsaje mast váháš maŋeláá mij muotâčalmeh ko lâim viijmâg čokijdâm sappevuárhá aldasáid te mottoom vääbel korâdij-uv jienâs nuuvt et mij puohah kulâččijm herrat pyydän järjestäytymään kolmiriviin fijnâsiähá tuoivâ mii ij ollágin kuullâm suáldátmentaliteetân poođij-uv tondiet ko mii juávhust lijjii upseereh vyeliupseereh já tiäđust-uv mij jáágáreh kuulmâraddalâs kolmirivi lâi mottoomnáálgin oornigist te vääbel čielgiiškuođij mijjân maht taat pivtâsjyehim tápáhtuuččij täst ovdâskulij já maid kolgâččijm porgâđ kuulmâraddalâs muttui kuulood miäldálâssân jonon já vuossâmuš raddalâs ovdánškuođij sappevuárhá siisâ te muoi-uv aldanáim pivtâsjyehimtiiskâ munnui adelui tot ovdeláálmainâšum merâalmaa sekkâ já jáágár kote tom adelij ravvij toollâđ ton njäälmi áávus vâi jyehheeh pyehtih pardeđ tävirijd já kaavnijd siisâ seehâ siisâ monnii maaŋgâlágáneh pihtâseh tävireh já piergâseh tuše koijâdistij pihtâs kammuu teikkâ kappeer nummeer vakšuustij vuástáväldee stuáruduv já ruomččâlij käävni seehâ siisâ imâštellim ko jyehhee ruomččâlij vala saavzânähkituurhâ-uv toho seekân tágáráin turháin poorgâm tääbbin lieggâ enâmist koijâdâm sust tun tom vala jieš-uv puáđáh huámâšiđ lâi jyehhee vástádâs še ullopuuvsâi já ullopusseer tarbâšlâšvuođâ mut tain jiem innig koijâdâlškuáttám käävnih já puoh šlambureh lijjii juohum já kuittájum te mii siärván poođij vala ohtâ penuvalmai lase já sun lâi lâi jiehtinâš puáttám suollui mut lamaš vuossâmuu iijâ tiäđuštâllâmjuávhust lâi innig mätki maasâd kaavpugân já vuod mij puohčâlijm ton hirmâd jotolâhtraafiik siisâ mut tääl jiem innig poollâm nuuvt čuuvtij ko puáđidijn oroi haaldâšmin hommáás já tuostim joba vakšuustâllâđ enâduvâid-uv moh lijjii kale viehâ omâseh já mottoomnáál muččâdeh-uv kost lâi syeini te tot lâi hirmâd ruonâs já motomijn soojijn syeini vááilui ollásávt veikkâ lâi jurdeđ et tast tot aainâs šadda soojijn syeini lâi joba kiergânâm kulnâđ-uv já motomijn soojijn tot lâi tuolmum já kuškâm tegu puásui-iälu te ličij palgâm paijeel ko luáštádâđâim kaavpugân te huámmâšim taggaar omâs ääši mii ij kuulâ ige eissigin tagareh hirmâd vijđes sajeh main vailuu muorah já šadoh ollásávt ko muorâ váilu kostnii te táválii jurduu mield ton saajeest šadda talle ain miinii eres šaddoid jo-uv risse jäävvil toŋŋâseh teikkâ syeini tot lâi-uv ij šoddâm maggaargin šaddo mon lâi jurdeđ leđe mottoomgin náálá ävkkin jo-uv ulmuid elleid teikkâ šivettáidgin lâi taggaar kuorbâm já kuškâm eennâm mast lâi motomin lamaš uáli jo uánihis syeinitáávááš iäge tobbeen iälustâm muidego gekkotäžiligeh já mahđulávt mottoom soortâ säpligeh kuorbâ pääihih lijjii maaŋgâi kilomeetterij vijđosiih já eeđâi taid aron lii senttid kukke lašmâd já ruáttá aaibâs ciägu seeini-uv pajas oles liävttoin moonnâmgin kuhháá ko lâim oppeet já jieččân aassâmsaajeest ovdil jo mainâšim te munnuu aassâmviste puáđáččij leđe kuulmâ puáttee oho ääigi tot vuárkkáviste kost oođijm ton vuossâmuu iijâ puáđáččij aassâđ meid kurppâsijm sehâidânguin njuolgist toho julkkâlijm noođijd lättei uusâim seehâst indialâš pihtâs lodekeđgejeijee kappeer ruánálinjáá puáhháá kárvudâđâim toid já vuolgijm olgos väldiđ vuástá uđđâ oordelijd lijjii luoštum olgos já toh tollii hirmâd eellim ko omâs kurppeselgialmaah almostuvvii pennust lâi jieijâs ruotâdemkonttur lijjii iäruttum nubijnis assaas sraŋgâviermiaiđijguin áiđum lâi taarbâšlâš tane ko puoh pennuuh lijjii oráseh já šeeffereh moh iänááš torruu já fággádellii koskânis jis sáttojii kavndâttâđ nuuvt et ij lam äiđi ige stivrejeijee kooskâst oordeleh lijjii viežžâđ pioneervuárhást torvon já uápisin vuolgij kote puáđáččij leđe mii vuossâmuš hovdâ ucemustáá kuulmâ mánuppaje ääigi ovdâskulij nuuvt kuhháá ko sust meriäigi tiävá vuálgáččij kuulmâ oho keččin ko rotaatio jorgettičij miiba tast mijhân moonâim komppania pioneervuárkán mii lâi vyelemuu keerdist já tobbeen še lâi mottoom vääbel kote vaaldij vistig noomâid pajas já tast maŋa adelij mijjân juáhâžân nommâsii maašinpistovl mon virgálâš nommâ lâi sun adelij kyehti magasin oovce miili lemnuid čyeđeverd tagarijd suáppeid sehe piso putestempiergâsijd lijjim uáinám maaŋgâlágán pissoid meid tom maid táválávt kočodii tanen já tothân lâi maašinpistovl mut taat lâi kale oomâs mielân et jis liččim elâččâm kirhoost motomin te vaarâhân tobbeen liččim tom-uv iimmâš vala uáinám mut ko jiem lam iällâm te eskân tääl oinim tom já maacâim penuvkompootân uálgátuáivist já čyeđeverd lemnuuh lummoost mii tukikohta kreikkalâš suáldát huihádij ustava mita kuluu tiäđustkin ep tiättám maid toos kolgâi västidiđ mut huihádij gumbaare poli kala kuullim et taat ceelhâ uáivildij ustev pyereest mana ko poođijm te pennuuh valdii mii vuástá hirmâdávt uumáástmáin já njuškomáin jieijâs viermiääiđi njeigâ pennuuh urruu lemin sijvuubeh toh iä muide ko njolgástellii jieijâs konttur siste beetoontuolbâdâs alne tađe eenâb haarijdhánnáá ko uumáásthánnáágin tuálvumin pisoidân jieččân aassâmviistán tot vuárkkáviste já moonâim penuvryhmá aassâmviistán siisâ lijjii mii puátteeh sehe kuulmâ oho keejist värrejeijee pargoskipáreh kii mon-uv hommáást steikkij kebab piärgu já ubâ táálust lâi uáli jo njaalgâ steeikâpiärgu haajâ sulâstitij ucánjáhháá poccuusteikkuu haajâ lii kaaicâ suuhân kullee čapis- teikkâ ruškissiähá saavzâst ucánjáhháá ucceeb ellee kote kuárŋud táálui káátui alne já njuško joba muorâi oovsij oolâ-uv loostâid puurrâđ vahtiistâlâi josko miinii herskupittáid kočâččij lättei já kuldâlij muusik uđđâ já fiijnâ magnetofonist maid sun lâi kieskâdbalij skappum lijjii penttâ nelji rääidi kuábbáá-uv peln moid puovtij paddiđ muusik teikkâ táválii sárnum magnetofon lâi máksâm suullân vitlov pundád já ko ohtâ pundá lâi ruuđâst love märkkid te tothân uáivildij tom et ruuđâst tot lâi máksâm märkkid ko sun lâi vala finnim tom viäruttáá nuuvtkočodum valuuttakäävpist te ton tuođâlâš hadde lâi aldasáid märkkid märkkid talle lâi stuorrâ ruttâ ko tom verdid tááláá ruutân čalluuččii-uv vuossâmuu nummeer maŋa nelji nolá já vuossâmuš nummeer puávtáččij leđe jo-uv ohtâ teikkâ kyehti tot ličij eurod maašin lâi tonáigásâš tekniik puoh majemuš sääni lâi suullân vitnubaloh senttid olluv neljilov senttid kubduv já kuho sehe suullân lovmat kiilud teddee lâi suullân seenti kobdosâš já keleh lijjii masa muádilov senttisiih škaajân lâi kuldâleijest keejân maašin tyevimuu uásist já tot lâi kyevtuáság tast lijjii-uv kyehti škaaijân te stereoäšši saatij leđe vissâ talle vala liijkás tiivrâs táválii ulmui uástiđ já oomâs-uv tot taaiđij leđe vala mastpa mun vissásávt tom tiäđáččim veikkâ lâš-uv lamaš stereomaašin čielgiiškuođij munnui váháš taam uđđâ pargo maggaar tot puáđáččij leđe kolgâččij leđe vuárustis pennuinis oovtâ oho ko tobbeen lii ohtâ vahtâsaje komppaniast lii ohtâ vahtâsaje kuus kolgâččij tuálvuđ pennuu iijân lii pieijum ruottâmpäddi moos peenuv pieijuuččij kiddâ já tot vahtiiččij taggaar ucessiähá saje amas kihheen jotteeđ iho togo pehti tolvuuččij ehidist love ääigi já viežžuuččij iđedist kuuđâ ääigi meddâl vahtâsaje puáđáččij leđe aaibâs paaldâst mottoom varikkosaajeest mast penuvstivrejeijee ohtân pennuinis ličij meriääigi ličij taggaar kocceemsaje mast almai já peenuv liččijn joođoost ubâ ääigi tarkkuumin tiätu aašijd maid täst maŋa vala selvâttiččim vahtâäigi taan mandaatist álgáččij ehidist kuuđâ ääigi já pištáččij iiđeed kuuđâ räi mon maŋa ličij rijjâäigi ubâ peeivi nuuvt kuhháá ko álgá uđđâ vahtâvuáru uásân puáđáččij vahtimäigi kulmâ tiijme tothân merhâšij tom et mij puávtáččijm peiviv vyelgiđ kuus peri kohân almoštuuččijm oppeet ehidist pargosajan teikkâ talle ko vahtâvuáru álgá taan ornim mield lâi vala tot et kiän peenuv lii tobbeen eidu ton iijâ sust ličij tot pirrâmpeivi alfáárug rijjâ kohân huolâttičij pennuu toho tuálvumist já maasâd viežžâmist ääši kulloo puovtij sooppâđ eres-uv penuvalmain kii lâi pargovuárust já kiäs tot heivij sun lâi taggaar pargoskippáár kiäst vahtâvuáru nuuvâi kuuđâ ääigi iđedist meid hyenes peleh taan pargo-oornigist lâi ijjâpargo já ko iho ulmuuh jorešteh visteest teikkâ táálust te uáđimist ij ain táátu puáttiđ mihheen poođij-uv persovnlâš äššin anneeđ huolâ tast et tárbuliih ijjâ- já peivinahareh liččii oođđum jyehi pirrâmpeeivi ovdil vahtâpaargon vyelgim ij liččii lope uáđđiđ veikkâ mii te ličij lijjii tääl tárbuliih käävnih já piergâseh čuákist lâim finnim vuossâmuu oppâtiijme ráávhuturvimpargoost lâim mottoomnáál paloisiähá valmâšeh algâttiđ tergâdis pargo mut ep lamaš vala uápásmum tuođâlijd pargoskipáráid pennuid puáđáččij mijjân jieškiäs-uv vuossâmuš vahtâvuáru mon ij luhhoost tarbâšiččii toohâđ ohtuu almaah kiäh mijjân puáđáččii luovâttiđ pennuidis já munjin liččii tai vuossâmui ohoi ääigi ohtân vaavtâst uđđâ penuvstivrejeijeiguin já ličij äigi uápásmuđ pennuid moh puáđáččii leđe mii persovnliih pargoskipáreh maaŋgâid puátteid máánuid ovdâskulij oles peivi suollust kärŋiluuškuođij kuuloold eehid piälán já tothân merhâšij tom et mist muotâčoolmijn álgáččij forgâbalij nubbe oppâtijme ráávhuturvimhommáin aaibâs tuođâlâš tilálâšvuođâst vahtâvuáru álgáččij kuuđâ ääigi ehidist já mun kartâččim vyelgiđ suu oopân vahtâhommáid já vahtimvuáru álgáččij vist oovce ääigi ehidist puáđáččij adeliđ pennus mon nommâ lâi ovdil ko sun vuálgáččij já vahtâvuáru vuod álgáččij koskiijâ ääigi kyehtnubalov ääigi já pištáččij kuulmâ räi iiđeediijân oovdâs ličij vaarâ teikkâ vuáru juátkiđ vahtâhomâ iiđeedkuutân miiba tast munhân kale lijjim tiäđust-uv vaalmâš vyelgiđ meridij tuše káárvuid maid mun piejâččim pajalân sehe viärju fáárun mii lâi tot peldiheikkâ tievâ magasináin ij uážžum leđe sajestis mut luumâst amas provosistiđ kuábbáágin rijdopele suáldáttijd ličij indialâš kieddipiivtâs ruánáálinjâš-puáhánjijnis čuovjis mast lâi ovtâstum almugij merkkâ sehe jyelgist enâmânkorŋimkammuuh maihinnousukengät muoi láim kuohtuuh rahttâttâm te teivâdáim olgon eelij penuvääiđi siskiibeln leŋgiimin já viežžâmin suátipennuu mon nommâ lâi tállán et tot ij lamaš vaijaas peenuv ollágin mut liijká mun lihâstellim kuittâg ucánjáhháá várugávt amas kihteđ pennuu mahten lijjimhân sunjin kuittâg oomâs leŋgim uáivildij tom et vijlâsáid vuovlâttuvvojii tagareh tobdosleeŋgih main lâi já pennuu ij puáhtâm tast maŋa innig sehhiđ táválâš veitâlâs teikkâ kolgopennuid tiäđust-uv tiervâttij muu apselmáin kieđâid já tast maŋa tot lâi tegu mun jiem liččii ubâ lamaškin ij uáinám ige perustâm must innig maiden veikkâ lijjim tast paaldâst já kuullim mun-uv váháš tegu siämmáá juávkun suin já vissâ mahtnii avâštij et vuálgáččij forgâbalij lopâlávt meddâl já must sátáččij puáttiđ talle suu stivrejeijee ij kuittâg vala vuálánâm leđe mietimielâlâš munjin tááhust jiem kale keččâlâmgin uážudiđ luáttámuš olssân kohân lijjim tuše mieldi vâi peenuv tubdâškuáđáččij já tuáduškuáđáččij muu haajân še vuolgij fáárun ton mielâst et čielgiiččij munjin aašijd maid kolgâččim puátteevuođâ várás teddiliđ mielân já maid kolgâččim porgâđ talle ko miinii eromâš aašijd tábáhtuuččij tobbeen vahtâsaajeest miiba tast vyeijilijm polgupyeráiguin vahtâsajan lijjii ušom kyehti tâi kulmâ pyerá kiävtust et juáhážân lâi vuájáán suáldátteh moh lijjii taan vuáru kyevtis tiervâttáin oppeet mii ustava mita kuluu sunnui meid mun gumbaare poli kala penuvryhmá aassâmtáálust vahtimsajan lâi suullân meetterid mon mij vyejestijm muádi minuttist lâi ovdâskoddekomppania jáágár vaavtâst já sun lâi pyeri mielâst ko mij poođijm já luovvijm suu vahtâvuárust lâi vala viehâ ollâgâsâst já pakkâ-uv tommittáá et pivâstâh lâi pajanistám liiškán veikkâ tijme lâi-uv jo kuttâ ehidist já piäivâš lâi lyeštimin lâi nuuvtko ervidiđ puáhtá kaskoo lâi suullân meetterid kukke viestârkeejist pajeláhháá meetterid kubduv já nuorttiikeejist aldasáid meetter kobdosâš viestârkeččin lâi oovdiš varikkosaje mast lijjii jyehilágáneh liäggásâm mašineh já moottoreh lijjii aaibâs ruástum já pillâšum ige tain lamaš maggaargin kevttimárvu lâi še taggaar stuorrâ tiijlâin muvrejum betonijn skođâstum já peldikáttoin syeijejum halli mon siste lijjii ruástum kyermiautokápuluvah traktorrááđuh já jyehilágán šlambureh še motomeh tyejipiergâstáávááh-uv mut puoh lijjii ruástum já pillâšum viestârkeeji máddáápele uásist lâi suullân pelnub meetter alosâš já suullân meetterpele asosâs betonist optum muvrâ mon nubebel mist ij lamaš lope moonnâđ ige turkkilijn lamaš lope tiäđustkin puáttiđ taambel lâi rääji já turkkilij kooskâst vahtâbuŋkker lâi aaibâs tastan muuvrâ tyehin mut tot ij oinum ko tot lâi taggaar uccâ vistáá syejeest já jis kehtidij muuvrâ paijeel kuovlâliđ te talle tot kale kulloo oinui viestârkeččin mut ton haalist suullân kulmâlov meetterid nuortâskulij lâi še taggaar kuheldâlâš viste mii lâi tuárrâst kocceemsaje kukkoduv háárán já mast lijjii maŋgâ loonjâ loonjâst lâi puhelin moin puovtij suáitistiđ njuolgist tärhisteijee- teikkâ kocceeupseerân jis miinii tagarijd tilálâšvuođâid vaađâi teikkâ tarbâšij maidnii iišijd kocceemsaje lâi mottoomlágán kiedditáávááš mast turkkiliih kebabkuáđutteijeeh motomin peiviv ellii kuáđutmin käärjis turkkilij käänih já känioráseh še ellii šnuákkumin tobbeen syeinisiemânijd ellii tiäđust kreikkalij-uv käänih já känioráseh mut toh iä rijdâlâm koskânis tegu toi omâsteijeeh nuorttiiuási máddáábeln lâi turkkilij nubbe vahtâbuŋkker taggaar čunoiseehâin rahtum já tot kale oinui-uv viehâ pyereest nuorttiikeččin lâi taggaar kuheldâlâš viste mii lâi tuárrâst kuheldâlâš vahtâsaje háárán já tast lijjii meid maŋgâ loonjâ moh lijjii ävđin lijjii še jyehilágán liäggásâm piergâseh já kuáppum käävnih moiguin ij porgâm maiden mandaat nuorttiikeččin lâi säggisraŋgâäiđi mii iäruttij penuvryhmá vahtâsaje vahtâsaajeest já taavaapele rääijin lâi ollâ sraŋgâäiđi mon paijeel ij kuárŋumáin ubâ pesâččiigin nuorttâuásist lâi tot säggisraŋgâäidi mut tot ij lamaš ko suullân meetterid kukke já toho paasij-uv taggaar viđâlov meetter kobdosâš räigi mast kebabkuáđutteijeeh pessii puáttiđ karjijnis kogo säggisraŋgâäiđi já sraŋgâäiđi iäránáin lâi še ohtâ čunoisekkâbuŋkker mut tom jiem aainâs ton vuossâmuu vahtâvuáru ääigi šoddâm tiettiđ kuábbáá rijdokuáimán tot kuulâi mast peesâi kocceemsaje siskiibel lâi rahtum ryevdist já kossâ sraaŋgâst já ton paaldâst lâi suáittimpuállu mon teddilmáin finnij vahtâ-almaa lekkâđ verejáá verejâš lâi taggaar et tom finnij ulguubeln-uv áávus mut kesten ij lam lope moonnâđ siskiibel kiälu suáitihánnáá tanen et jis nuuvt poorgâi te vuossâmuš kote siisâpuáttee huámmášij lâi ain peenuv já veikkâ toh lijjii škuávlejum tottâliđ stivrejeijes te motomin sattii leđe še tottâlhánnáá já toh lijjii iänááš vaijaassiähá pennuuh veikkâ iä puoh kiinii poođij kiälu suáitihánnáá siisâ te sattii meid ištâmeh-uv kiškániđ lâi še ohtâ šiev peeli ubâ tärhisteijeeupseergin puáhtâm puáttiđ siisâ kiälu suáitihánnáá já tothân lâi tiäđust-uv vahtâjáágár peeleest šiev äšši motomin uáináh naver-uv saatij ruttiđ piäggám mainâsij mield jis čokánistij mottoom vuovâs sajan lâi meid ohtâ hyenes peeli mii hovdâ kii lâi taantovváá vala kuulmâ oho ääigi tuubdâi puoh pennuid eereeb puoh vaijaamus peenuv mon ij puáhtâm skiäŋkkuđ ubâ herskuiguingin já sun saatij puáđistiđ vahtâsajan kuás peri iäge pennuuh tiäđustkin volliittâm suu ko sun lâi uápis pyerrin tegu pyerrin puáhtá ettâđ et suoi uáli jo harvii kevttijn taam vuoigâdvuođâ tággáár-uv tärhistem tábáhtui ij muu vahtâvuáru ääigi mut kiännii iärrás já tast mainâstâm-uv maŋeláá lijjii stellejum kulmâ teikkâ nelji čuovâstuálpu nuuvt et ubâ muádi hehtaar vijđosâs saje lâi ollásávt tuossum poođij sevŋâd mestâba tállán käävci maŋa ehidist já tot lâi tot ohtâ já siämmáš äšši lâi-uv tälvi vâi keesi peivi lâi tiäđust-uv ucánjáhháá kuhheeb ko tälviv já ko piäiváš pajanij vala nuuvt ciäggusávt tobbeen váráduv tyehin tot njuolgist tegu njuškij uáinusân šiäránem aaibâs sevŋâdâsâst peeivipaštui ij pištám ko muáddlov minuttid vahtâviste teikkâ ijhân tot viste ubâ lamaškin tanen ko tast vááilui ohtâ seini alfáárug lâi suullân kuulmâ meetter kuho muádi meetter kobdo já siämmááverd olluv lâi nuuvtkočodum kieddipuhelin kenttäpuhelin lasseen pevdi sehe peŋkkâ mast ain puovtij vahtâmohe maŋa čokánistiđ já vuoiŋâsistiđ lâi kale še čuovâ tanen jis te ličij makaš tarbâšâm maidnii čälistiđ já puátkejeijee katkaisija lâi tast paaldâst mut tot puolij uáli jo harvii tanen et sevŋâdâsâst lii ennuv älkkeb fakšuđ taggaar sajan mii lii tuossum já vuod čuovâst lii váddásub uáiniđ sajan mast ij lah čuovâ ollâgin lâi še kirkis lummolamppu mon puovtij toppiđ jotteemmookán fáárun já táválávt tot lâi-uv ain sevŋâd ääigi fáárust mereh vahtâvuáru ääigi iä lam tärkkilávt meridum kohân aainâs ohtii tijmepeeleest eelij väzzimin ubâ ton vahtâmohe pirrâ tom kiergânij aainâs kuohtii väzziđ tijmepele siste pirrâ jis halijdij kullii toi vistij siskiipele tutkâm lummolamppuin tuosâmáin varikkohaali tuáváápele tutkâm et ijhân räigi lah muuvrân almostum já muđoi-uv et äšittes ulmuuh iä lihâdâm tobbeen mast peenuv lâi fáárust ij taggaar rääigi skuážurdem ubâ lamaš máhđulâškin mut peiviv ko tobbeen lâi vahtâjáágár ohtuunis te tot lâi kale mottoomnáál máhđulâš-uv lâi toin lain máhđulâš et ko vahtâ lâi nubekeččin vahtâsaje te talle puovtij pyereest-uv viggâđ rääigi skuážurdiđ teikkâ pijkkađ nuuvt et vahtâjáágár ij tast maiden tiättám lâi váháš ovdláhháá tábáhtum-uv já tobbeen haali tyehin muuvrâst lâi-uv räigisaje mii lâi tooimâst optum kiddâ lijjii uáináh liijká maaŋgâlágán šlambureh já rakânâsah moh liččii lamaš turkkilijd miellâsiih já sij lijjii motomin luhostum tobbeen maidnii joba rođeldiđ-uv lijjii kale tagareh et toh tállán almottii jis kiinii ulmuid teikkâ miinii elleid lihâdij tain aldasijn almottii še tom jis kiinii ulmuid lihâdij ton assaas muuvrâ nubebeln kogo lâi tot muvrâ lâi taggaar meetter alosâš aladâs mii lâi lamaš vaarâ mottoomlágánin kuormimšalden lâi optum betonist já nube keejist lijjii raapah ton oolâ vahtâsaje lâi togo paaldâst muuvrâ tyehin ige tot oinum kuovlâlhánnáá paijeel muuvrâ ciähuttij-uv et tom muuvrâ paijeel uážžu kale kuovlâlistiđ jis äšši váátá mut muđoi kuovlâlmijd kolgâččij šeštiđ ko tot lâi turkkilij paalgâs tiijme vahtâvuáru moonâi rávhálávt já mij kiergânijm-uv ennuv savâstâllâđ vahtâjáágár hommáin suu kenigâsvuođâin vuoigâdvuođâin já máhđulâšvuođâin jis miinii stuárráábijd kriisitilálâšvuođâid šodâččij lâi ehidist oovce ko já poođijn luovviđ munnuu vahtâvuárust lâim vahtâvuáru ääigi vistig aalgâst kuulmâs peenuv já ko lâi vuálgám meddâl te muoi láim já kuálmádin pááccám vala muádi tiijmán já vahtiiččáin vuárustis koskiijâ räi kuálmádin suollust kulâškuođij pyereest veikkâ vädisvuođah tiäđust-uv še almostuuškuottii kuittâg adelii ravvuid tađemield ko toh oovdân pottii já muđoi-uv oroi nuuvt et taat tot iäskân eellim lii-uv lâi aaibâs tohálâš peiviruuđâ oovtâ pundá peeivist já tot olmâ ruđâlâš pälkki maksui ruuđâst já moonâi paaŋkin mon nommâ lâi must lâi pälkkitili pundá já pundá västidáin kuábâš-uv ruuđâst love märkkid já tothân lâi tallaa ääigist viehâlágán ruttâmeeri tom verdidičij veikkâba tááláá ruttâáárvun inflaatioid sehe eres-uv ruttâáárvu muttee aašijd vala fáárun väldimáin te tot ličij onnáá peeivist ruuđâst vaarâ muáddičyet märkkid pajeláhháá eurod já kii tiätá paijeel tast-uv vala kärŋiluuškuođij kuuloold kiiđâbel já áimu-uv lieggânškuođij lijjii viehâ kuhes vuoptah suollui puáđidijn veikkâ lijjim elâccâm parturist ovdláhháá vyelgim juávhust motomist jiem mušte kiäst lâi vuoptâčuoppâmmaašin já nuuvtpa mun tattum-uv suu uánidistiđ vuoptâidân sunhân kale uánidistij-uv joba nuuvt čuuvtij et vuoptah vuolgii alfáárug meddâl ij lamaš kuássin lamaš vala päljis teikkâ vuoptâttes uáivi muidego uccen mut tääl lâi já tot lâi viehâ riämáskittees tobdos häittidâm kiiđâ ige keesi puáttim liegâsvuođâinis já kappeer-uv pisoi pyereest uáivist muštemin et jiem lam áinoo kote čuopâttij uáivis päljisin lijjii ucánjáhháá vädisvuođah skippuudâlmijn nieidâiguin veikkâ tobbeen must lâi-uv myerssee kote paasij ahevuššâđ ij lamaš maggaargin malli ađai ovdâmerkkâgin tast maht nieidâigijn lâi kolgâđ raseldiđ tâi veikkâba lattiđ lijjii tagareh omâs huáđđooh moh mottoomnáál kale kiäsuttii mut toiguin ij puáhtâm ovdâmerkkân veikkâba savâstâllâđ tagarijn aašijn moh liččii lamaš táválii kandâulmuu alda lâi kolgâđ lattiđ veikkâ maht jiemge mun taid vuovijd já koonstâid ubâ tiättámgin jiem máttâm teikkâ tuostâm já nuuvt tot-uv nieidâi kuáhtámvyehi ij lam máhđulâš jiem kiävttâm veikkâ lijjim kale smakkiistâm et tot-uv ruokkâdvuođâ adeleijee ij lamaš fáárust lâi-uv viehânáál iimâš ko ij tarbâšâm muide ko ucánjáhháá ruuđâ jis halijdij nissoonulmuin savâstâllâđ teikkâ maidnii muide raseldiđ kale lijjii váháš nievt já návt ko ij máttâm eŋgâlâs- ij tuurki- ige kreikakielâ maid toh nissoonulmuuh tobbeen táválávt sarnuu pataljoonhân kale lâi lamaš suollust jo pelkuálmâd ive já tot lâi škovlim taid ulmuid tobbeen nuuvt pyereest et mestâba te suomakieláin piergiittâlâi tom maid jo tarbâšij-uv lii almalâš vyeimi já nuuvtpa tobbeen já vaarâ pirrâ maailm puoh ääših mitteduvvojeh-uv ruuđâst ruttâ lâi tuárvi puovtij uástiđ veikkâ maid joba rähisvuođâ lâi sämikaandân nuuvt stuorrâ iimâš et ferttejim motomin eelliđ keččâmin tagarijd soojijd lâi taggaar oordel et ohtuu ij uážžum vyelgiđ kaavpugân ij turkkilij ige kreikkalijgin piälán já nuuvtpa mij skippuudâđâim-uv kuulmâs oovtfáárun mij vuolgijm lâi uápisin mottoom puárrásub rotaatio almai kote tuubdâi kaavpug tegu jieijâs lummoid algii leđe jo kuávluh viehânáál čielgâseh já jis jalahâs lâi ehidist teikkâ iho te tiettim ain kost kulij lii tave ko mij väzzilijm kaavpugân te mij vuolgijm máádás ääigi keejist poođij vuossâmuš peldifarpâlbarrikaad mon čoođâ moonâim já vahtâsuáldátteh ravhháin ystävä uápis kote maatij kustoo turkkilij kielâ-uv västidij argadis tállán et turkkilij suomânist kustoo y- já ä-puustav ettâm lâi ennuv älkkeb ko kreikkalij já toh ettii kale nuuvt čielgâsávt tegu syemmilâš iätá-uv maŋeláá šoddim tiettiđ et tuurkikielâ lii siämmáá loogilâš ko suomâ- já sämikielâ-uv já säänih iättojeh nuuvt ko toh čállojeh-uv totkeeh lijjii valmâšeh nabdeđ tuurkikielâ suomâkielâ hyelkkikiellân lii kale maŋeláá komettum barrikaadist vaarâ aldasáid kilomeetterpele ko poođijm uáli jo kezis kuján mast autoh eiduttâlde šiettii vyeijiđ já lavkkijm mottoom uuvsâst siisâ lâi vaarâ x meetter stuárusâš teikkâ tain suulâin já raapah vala monnii pajekiärdân puoh stuárráámus mieigâmsohváást čokkái uáli jo stuorrâ pyeidis ákku tállán et tie-uvsun lii tot rähisvuođâ vyebdee suomipoikat iätá ákku já mii uápis västid čäittim soohván vyerdiđ já forgâ pottii-uv mottoom kardiinuuvsâ tyehin muáddi nuorâb já viehâ mučis-uv nissoon lâi čielgâsávt neeger teikkâ muulaat já nubbe lâi vaarâ turkkilâš čapisvuoptâsâš nieidâ kote lâi tiego muádilov ihásâš lâi aainâs kuulmâlov teikkâ tain suulâin lâi myerssee já lijjim-uv mielâstân meridâm nuuvt et lam sunjin oskolâš jiemge riemâ manengin tääbbin puáttám tuše somavuođâ tiet keččâđ maggaar päikki tot tibi te lii skipáreh adelii ruuđâ já kuohtuuh čovádáin nisonijdis kietkaavân vâi lâi-uvsun tot liijká-uv nubijpelij et toh čovádii já mun paaccim čokkáđ aulan kuávttáá toin maatij mottoomverd suomâkielâ já imâštâlâi-uv mane mun jiem halijdâm eelliđ tobbeen pajekerdivisteest veikkâ toh nieidah láá nuuvt muččâdeh ige haddegin liččii ko kyehti pundá jiem kuittâg ton tovváá iällâm tobbeen ko váháš polâstellim-uv tast já vuordâččim skipárijdân ko siisâ poođij paarâ nissoon já almai čokánij muu paaldân soohván já almai sárnuškuođij jeđehande adelij sunjin vala ruuđâ-uv tobbeen kardiinuuvsâi tyehin poođij vala ohtâ nissoonolmooš kote vuolgij toin turkkilâš almain raapâid pajas já nissoonolmooš kote vissâ lâi suu kálgu paasij čokkâđ toos muu paaldân suu syele já huámmâšim-uv et sunhân lii kasomin já vissâ mestâbá majemuid aaigijd ääigi keejist tot turkkilâš poođij tobbeen pajekeerdist vuálus kijttâlij já vuolgij kálguinis kietluvâi väzziđ kááđu mield meddâl pottiihân toh muu skipáreh-uv tobbeen vuálus já peesâim juátkiđ määđhi mut kale melgâdin imâšin oonnim tom et kálgu vuárdá ton paje ko iššeed iälá vieres nissoon lunne huárrušmin já vala máksá-uv tast vâi eidu ton keežild-uv tot lii máhđulâš jorgettij já palvâlusääigis čođâldittám almaah vuolgii maasâd merhâšij tom et täst ovdâskulij vahtâvuárui ääigi must ličij tuše skipárin já ovdâsvástádâs lâi lasanâm melgâdáin meerijn aldanškuođij já áimu tuođâi-uv lieggânškuođij nuuvt et uáđđim-uv šoodâi leđe vaigâd veikkâ mist lijjii juáhhást jieččân uáđđimsaje paaldâst tagareh áimupossoommašineh moh ubâ paje hurijdii já pieijii ááimu juurrâđ lijjim tuáddum já pallâmgin uáđđiđ maggaargin kävnittáá já aainâs filtti koolgâi leđe alne keessiv-uv mut tääbbin kustoo koolgâi čiehčâđ vala tom áinoo lakana-uv meddâl alne ovdil ko pissij mahtengin nohádistiđ tiäđust-uv lâi šiev äšši et lâi liegâs ige tot pakkâgin puáttám aaibâs fakkist já toos-uv kiergânij kuuloold vuáháduđ šiev já vaarâ puoh pyeremus konstâ paahâ tuástumân lâi tot et lehâstij iänááš laasâid ehidist ovdláhháá nohádem áávus já toolâi taid ubâ iijâ áávus nuuvt et pieggâ peesâi posodiđ miätá loonjâi áimu lâi-uv liegâs tâi paahâs te vailuu čuoškah teikkâ makken ereskin tiivreh moh liččii iho uáđidijn čuággum teikkâ mudoi myesittuttám uáđđim veikkâ filtti teikkâ lakana ij liččii lamaškin alne lijjii jyehi viste laasâi oovdâst čuoškâviermih maid puovtij peeivi ááigán luovviistiđ meddâl lijjii kale mottoom soortâ čuoškah moh meid čuogguu mut toh lijjii uáli uccáá lâi čuuvtij ucceeb čuoškâst já tot kiirdij tuše talle ko áimu lâi tommittáá čuáskum et voojij kirdeđ ettâđ et kirdemäigi lâi eidu tiego piäiváá lyeštim ääigi já iđedist tállán piäiváá pajanem maŋa čuoškâ ko lâš peessâm liiškán te siämmást kale še čuoggij mut táválávt tom ij ubâ tubdâmgin toh čuoškah iä tuođâigin hettim tobbeen mut ohtâ tuotâ kivsádâs kale še lâi já tot lâi mii kivsádâs hyelkki toin iäruttâssáin tuše et toh iä kääski teikkâ čuoggii lâi ucebuššááš ko hyelkkis tääbbin já pyereest-uv siämmáá lašmâd huáđđoo lâi uccâ kiärpâš mii lâi aaibâs siämmáá hámásâš ko vistekiärpâš mist já piäiváápaaštâ oroi tuše virkosmitmin tom tot puovtij seivittiđ liiškán čuoggiistiđ já njamestiđ voorâ já kirdelistiđ siämmást nube ulmuu liiškân čuoggim lâi siämmáá kujes ko láávžá käskistem tuotâ kivsádâs mii iänááš hettij pennuid lâi puŋkki veikkâ ij tot lamaš kale hitruu ulmuu vuoptâingin jis teivâsij taggaar finniđ olssis tot ij kuhháá pissoom ulmuu vuoptâin mut ton puudâ ko tot iskâdij cevzimis ovdil ko huámmášij et lii čájádâm puástu ellee sáátun te tot ij lamaš meendugin hitruus skippáár lii luttiháá hyelkki já siämmáá sulâsiih láá ton lattiimeh-uv njommâm lii toi áigápuátu puuŋkih lijjii táválávt eukalyptusmuorâin teikkâ jieškote-uvlágánijn miestuin moh tobbeen lijjii valjeest já ko toi mielâst šiev uhre poođij puotâ te toh kočâttettii vuálus já tarvanii jo-uv pennuu aasi hiäppuš kebab teikkâ monnii eres ellee soksâmáid teikkâ ulmuu vuoptáid iššeedellee sattui leđe tohâlâš te tot tiäđust-uv tuopâdâđâi soksâmij mield näähki räi jeđe njommâsij toos kiđđâ tot lâi kiddâ nuuvt kuhháá ko jieš halijdij pennuuh finnejii jyehi peeivi täid tiivrijd náhkásis já mist lâi-uv masa jyehi eehid taggaar puŋkkipivdemurkko puŋkki lâi eidu tarvanâm nááhkán tom lâi väädis aiccâđ mut jis tot lâi lamaš tast jo mottoom peeivi te tot lâi juurbâs já koorâs tegu herttâ siämmáá styeres-uv já talle tom lâi älkkee kavnâđ lâi et jis tom tuše kiškettij näähkist luovâs te tiivre uáivi- já päniuásih paccii nááhkán sajasis ornij olssis uđđâ monnjâroopâ já joođhij voorâ njommân lâi šiev konstâ tai tivrij koddemân tast maŋa ko toh lijjii kavnum sriijtâlitter ij máksâm ko muáddi määrhi já nuuvtpa mist lâi lekittâsskääpist ain sriijtâputtâl tađe várás et puuŋkijd kárttá kiškođ luovâs tot kale kuorânij mut kävppi lâi kilomeetterpele keččin kost tom finnij lase já juáháš kote tom kuorrij kaartâi jieijâs kuástádâssáin eelliđ viežžâmin lase lijjii pinseteh moi teriuási lâi pastalmittum nuuvt et toiguin puovtij kiškettiđ veikkâ näähkist pittáá ko puŋkki kavnui tot pavestui luovâs tegu myerji já tot päni- já uáiviuási čuopâstui luovâs toi pastalmittum pinsettijguin maŋa hävvi putestui srijttáin njuoškâdum pumbuláin pennuuh lijkkojii tágáráid operaatioid toh tegu liččii iberdâm et sii pyereestvajemist lii tääl saahâ väivi mii lâi nomâlâsân kiksen lâi peljij siäijum finnim ravvuid já talkkâsijd peljij várás já maht taid kalga tálhudiđ koolgâi jyehi eehid skurbâđ putesin pumbultukkopinsetijguin mii lâi toin talkkâsáin lahtâdum ige tot mielâst lamaš ollâgin vuovâs äšši lâi kuittâg tuáddum tien hoomán já tot lâi toos nuuvt uápis et veikkâ tot vaarâ poovčâgitij tom te ij muide ko njivádistij motomin ko tukko moonâi jieŋâlubon peelji siisâ haisuu hirmâdávt já motomin toh siejâluvvii nuuvt čuuvtij et ferttij turvâstiđ eŋlandlâš elleituáhtárân kote lâi maadânuorttiikeččin várás ferttij tiiláđ auto ovdâskoddeest já vyeijee vala taggaar kote iberdičij já mátáččij eŋgâlâskielâ puávtáččij leđe tulkkân kale riemmâm máttááttâllâđ eŋgâlâskielâ ovdâskode eŋgâlâsoppâtiijmijn mut jiem ollágin luáttâm vala jieččân kielâtááiđun já ko tuođâi iätá te jiem kuássin ubâ kale oppâmgin maađhijn maid eelijm ij lamaš ennust ävkki skuurbâi siämmáánáál peeljijd ko mun-uv taaiđij leđe meiddei masa siämmáš kuittâg ton haajâ lâi siämmáš sehe pumbul-uv já njivoi nuuvtko määđhih taiđii leđe kale iänááš uámitobdo rávhuidittemmääđhih ko tálhudemmääđhih nuuvt ko muu já majemustáá vala tááhust ko mij poođijm te vääivih lijjii eidu siämmááh ko toh lijjii vyelgidijn-uv lâi ustevlâš peenuv päikki ij liččii lamaš ollágin taanmuđusâš rähisvuođâ suollust mast rähisvuotâ lâi lappum viärjui já viehâvääldi vuálá ličij lamaš olmâ saajeest perrust mast láá párnááh teikkâ mudoi stäđis tile já eellim pennuuh še lijjii škuávlejum volliittiđ já toollâđ kiddâ talle ko tárbu lii kale meid orostitij ulmuu já joba käskistij-uv koččom maŋa mut tađe ovdil tot vilšâstij vistig stivrejeijei et lah-uvks aaibâs tuođâst lâi puoh rávhálumos já sijvuumus peenuv mii pataljoonâst ubâ lâigin ton ääigi ko tot lâi ij peessâm kuássin maasâd jieijâs kuátuenâmân veikkâ palvâlij-uv puoh pyeremus vielpisave já joba rävisvuodâ ave-uv maavsij jiegâinis tom et lâi peessâm palvâliđ tuše purrâmâšpalhijn tom veikkâ kiinii ličij halijdâm väldiđ-uv päikkipennun te karanteenoordeleh lijjii toollâđ huolâ tast et puáris ij liččii kuássin peessâm maasâd toho kost lâi vuálgám já šoddâm meid toh peeljih-uv lijjii sättiđ puárániđ váháš kolmâsub enâmist já šooŋâst mij poođijm ovdâkomennuskode fáárust suollui algâtäälvi te mij komendeijen lâi talle eeveerst kote lâi puáris kaardi almai uáivildij tom et sun lâi čovgâ suáldát kote vaađâi protokola jyehi áinoo ciäkká tevdim nuuvt ko sispalvâlusraavânjuolgâdus sisäpalvelusohjesääntö vaađâi hoovdâst jiem lah aaibâs vises mut maŋa sun kuittâg lâi kapteen kote še lâi hirmâd tärkki jyehi ääšist nuuvtko suáldátteh táválávt lijjii-uv aainâs jo mädimuu kiärdumhárjuttâllâm škovlimkuávdáást mii lâi ton tovváá nobdii puárásuboh jieijâs palvâlussaje suollust lâi talle já maŋgâseh suu hovdim vuálá kulleeh lijjii-uv ennuv puárásuboh ko sun jieš peeivi cuáŋuimáánu muttâšui meiddei komendeijee já uđđâ hovdâ lâi eeveerst lâi kuittâg muu uáinu mield čuuvtij rávhálub já stáđásub já rivisuáldáttân ennuv liähmásub ige sun vaattâm siämmáálágánijd äksiisijd ko ovdeldeijes lâi viehâ kukken táválii suáldáttist já munjin šoodâi-uv taggaar tobdo et sun ij mielâstis ubâ aldanâmgin savváid táváláin suáldáttáin muidego talle jis taggaar teivâsij suu oovdân ovdâmerkkân veikkâ vahtâsojij tarkkummaađhijn oho tast maŋa ko muttâšui te tábáhtui konflikt mast páččojii paijeel lemnud lâi peenuv tain aldasijn vaavtâst mut luhhoost kihheen ulmuid ij jáámmâm teikkâ hávádum ige pennuigin keevvâm mahten lâi máhđulâš tanen ko lâi sevŋâd já kihheen ij puáhtâm tärkkilávt sihtiđ ige teividiđgin kuáimásis tuše cirgottii maašinpisoiguin toho kulij kost makaš sii vajalâš ličij lamaš já luođârääigih tuše paccii táálui seinijd algâpeeivij poođij tiätu et kenraalmaajuur ličij väljejum ubâ komendeijen já tothân lâi tiäđust-uv šiev äšši kihheen ij lam suu uáinám mut kuullâm kale tađe-uv eenâb lâi pegâlmâs kote lâi kiergânâm leđe ovdâmerkkân uáivičällee raavâadeleijen suáldátlâš aašijn kriisi ääigi já tađe ovdil-uv nube maailmsuáđi ääigi lâi nomâttum ritarin já kiergânâm leđe tast maŋa vala lääni eennâmhiärrán-uv muáddi ive komendeijee mij tääl uážuččijm amahân mist tile tääl puárrán ko poođij suollui te sun lâi kale taggaar almai ko lâi piäggám-uv mielâst kuittâg oro et tile-uv puáránij suu puáttim maŋa veikkâ sun lâi talle jo aldasáid finnijm lase jieštobdo nomâlâsân verdiddijn eres pataljoonáid moh lijjii suollust maaŋgah lijjii pataljoon lasseen tanskalijn ruátálijn eŋlandlijn já kanadalijn kenraal suullân muáddlov ihheed maŋeláá mut jiem tuostâm ravkkâđ sunjin tom et liččijm lamaš kuohtuuh masa jo siämmáá palvâlussaajeest muáddlov ihheed tassaaš suu tuše olgoláá talle ko sáttojim suu kuáhtáđ tábáhtui harvii tanen ko sust lâi sierânâs viste kost sun oroi já sun vuolgij meddâl tuše talle ko kaartâi moonnâđ puhelimân lâi talle suullân ohcelov ihásâš já pyeccee olmooš mut čalme šleđgâ lâi siämmáá kirkkâd ko talle muáddlov ihheed tassaaš-uv mottoommuđušii toppiittuv radestân motomijd iivijd maŋeláá ko teivâsim vahâgist aiccâđ kenraal jäämmimalmottâs aavisist vala väldikodálijn suu hävdidemseremoniast pitá oovdiš komppaniahovdâ lii jo peessâm iäláttâhân kuittâg-uv suáldátlâš pargoin lááhân sust tááláá ääigi njävileh pajepoksâmist já táálâš suáldátlâš árvu lii eeveerstluutnant sun kale leđe vala-uv mut must ij lah tast täärhib tiätu lii toimâm majemui iivij suáldáttárkkojeijen kuás kost-uv kulij maailm já majemustáá sun lii lamaš hovdân lijjii tobbeen almajid stivrim vuálážin kiäh lijjii meddâl uážžu ettâđ pirrâ maailm já sij lijjii tobbeen siiviilpihtâsijguin iäge ollágin suáldáttin lâi já eres-uv humanistlâš iše toimâtten tuotâtárbulijd kesimáánun ko pyevtittijm te áimu lieggânij tiäđust taađeest já arveh-uv kiäppánii nuuvt et tot härvi arveuáhti mii poođij tiäđust äijihšooŋâ mield lâi tuotâ suotâs já lâi kale hitruu moonnâđ päiđittáá olgos váháš čuáskáttâllâđ lijjii kale čáccááh nuuvtko subtrooppisâš stielâsist táválávt láá-uv mut siämmást toh lijjii kale še uánihááh iä pištám ko tijmepele uáli harvii paijeel tiijmest já ubbâraddâ ij lamaš keessiv ubâ máhđulâškin kuovâmáánust lijjii kale kuhebeh-uv arvepuudah mut tallegin ij puáhtâm nomâttiđ taid ubbâraddâarven tegu sääni táválávt iberduvvoo liegâsvuođâst lâi kale aainâs ohtâ šiev peeli mii čuosâi tuše penuvalmaid já tot lâi tot peivij rijjâvuotâ mist nuuvâi vahtâvuáru iđedist kuuđâ ääigi te talle mij lâim rijjâ vyelgiđ veikkâ veluttâllâđ peeivipaštui já vuojâdiđ vuojâdemáldás lâi suullân kilomeetter keččin mii aassâmsaajeest já ääldis lâi styeres já kubduv še lâi kreikkalâš uásist já tot lâi kale ubâ suolluu puoh stuárráámus já muččâdumos hooteel taavaa keeji fastodii tuše luođârääigih já čunoisekkâlasârääigih main lâi njuálgu uáinus turkkilij buŋkkeráid kuulmâčyet meetter kiäčân lijjii stellim puoh taavaapele laasâid pääččimbuŋkkerin já vaarâ tobbeen lijjii-uv suáldátteh vaavtâst pirrâmpeivij miätá puovtijm tiäđust-uv vyelgiđ še veikkâba skurbâđ taid luhâmettumijd kááđuid já kujáid moh kaavpugist já aainâs tobbeen puáris kaavpug pelni lijjii veikkâ mon valjeest lâim liijká viehâ jáváliih ulmuuh veikkâ mist lijjii-uv tuše peiviruuđah kiävtust já já nomâlâsân syemmiliih lijjii šiev mááinust ubâ suollust ij kavnum ohtâgin kävppi baari bordel teikkâ ereskin palvâlemkuávdâš et tobbeen ij liččii celkkum mita kuluu tágáreh vuástáväldimeh njavhâdii tiäđust-uv mii puohâi jieštobdo veikkâ makaš ucánjáhháá pilkkáđâlâim-uv sii naivistlâš kavpâšemvyevi lâi kuittâg tot et liijkás älkkeht kavpâšeijeeh finnejii vyebdiđ mijjân tarbâšijdis maid kost lijjii oppâm suomâkielâ aaibâs muádi ive siste já nomâlâsân eidu ton ääigi ko pataljoon lâi lamaš suollust almaa kiäsut ain enâmustáá taggaar váháš lovettes äšši já nuuvtpa tobbeen suollust-uv lijjii lovettes ääših toh nuuvtkočodum of bounds kááđuh teikkâ riävtui kujáh maid mij lâim nomâttâm sombákujan poođij tast et váruttâsčalluu paajaabeln teikkâ vuoluubeln lâi ain tot ovdil-uv mainâšum sombá kove mii kuusij taan njuolgâdus nuávdittem lâi suáldátpoolis já toos kullii jyehi ráávhuturvimpataljoon poolisalmaah kiäh lijjii poolisvirgeest meid päikkieennâmstis maaŋgâaalmuglâš juávkku lâi kocemin mii mooraallâš- já lavâlâšvuođâ stuárráámusah já riskásumoseh militarpoliseh kávnojii kanadalijn lijjii iänááš áámmâtpoliseh teikkâ áámmâtsuáldátteh já sii kieđâvuššâmvyevih lijjii siämmáá ruáváseh ko vaarâ tobbeen pollii meid páiháliih ulmuuh já aainâs tagareh rähisvuođâkavpâšeijeeh kiäh tiänájii eidu tiein sombákujáin lijjii merkkejum puoh tagareh kááđuh já kujáh moi pargeeh iä lam tuáhtárij fastâfakšuumij vuálásiih já eidu ton keežild tobbeen puovtij njuámudiđ olssis taavdâ mon tipšom lâi väädis já kuhes ääigi väldee sombákujáin lijjii tagarehkis vaarah mut nube tááhust toh lijjii oppeet masa pele hälbibeh já tipšo tain lâi ennuv pyereeb ko lavâlijn siämmáá palvâlus adeleijein te keevâi motomin nuuvtkis et lijjim moddijn skipáráin vuálgám ehidist eehidluámun kaavpugân ko vahtâvuáru-uv álgáččij iäskân loopâkeččin iiđeed mii lâi kaavpug kreikkalâšpiälásâš stuárráámus suotâstâllâmkáátu lijjii nelji ijjâkerho já aainâs muáddlov taggaar ucceeb baarid main finnij juhâmuš táárbu mield nubbe skippáár iävtuttij et iäláččijm kuohâmin turkkilâšpele pyeremus sombákujá já nuuvt mij lâim puohah kiärguseh toos taaksi já vyejestijm taggaar sajan kogo peesâim lavâlávt turkkilij piälán sevŋis kááđu mield ovdâskulij já tiäđust-uv pyeremusávt paaihijd tobdee ovdemustáá uápisin tarbâšâmgin kuhás väzziđ ko kááđu nurheest oinui-uv tot paldanâs sombá kove já čaalâ of bounds mij vuolgijm ovdániđ kuuloold ton sombákujá mield ovdâskulij te forgâ lekkâsij fakkist uksâ já mottoom puáris ákku seevij puáttiđ siisâ äššitobdee luptij kieđâ tiervâttâssân já huihádij after kááđu teikkâ kujá mield muáddičyet meetterid ovdâskulij já čaŋâlijm uáppá maajeeld mottoom uuvsâst siisâ lâi ucessiähá já viehâ sevŋâd viđâlov ihásâš ränisvuoptâsâš ákku čokottâlâi viste vaarâ stuárráámus stoovlist já eres stoovlijn čokkájii nuorâbeh nisoneh viehâ keppâ pihtâsijguin ij moonnâm meendugin kuhes äigi já ääših ovdánii tast ovdâskulij aaibâs luándulávt puudâ ko lâim siste lâi álgám riškáttâllâđ já nuuvtpa ko macâškuođijm kááđu mield váháš jotelub lavhijguin te kulluuškuođij sijvuus ijjâkaavpugist tobbeen nube korttel pelni lantikka suátipoolisij auto huurrân mij kaččâlijm kaačâim te korrâvuáđusâš kammuh piäškáttellii mii mielâst liijkás korrâ jienáin kááđun já nuuvtpa mij nuolâstijm kammuidân meddâl já savŋelijm sukkájuolgijgis ovdâskulij já eštus jyelgih iä innig piäškáttâllâm nuuvt korrâsávt kááđu vuást orosistijm et kost kulij tiegis kulluuččij lantikka huurijdmin já eštus tot jienâ kaidânškuođij jeđe loopâst jooskâi kulluumist alfáárug mij lâim pyerimielâst ko ep fattiittâttâm kiddâ šoddâm lâi merhâšiđ putká- já kuullâmmääđhi suátipoolisij sajattâhân já meiddei maŋanem vahtâvuárust já tot lâi oppeet merhâšiđ savváid šoddâm já máhđulávt vala mielkkijunast vyelgim suátipoliseh lijjii kale tagareh äijiheh et ij ávttâm veikkâ liččii lamaš eeveerst puáluh čiäpáttist náálá suáldátáárvun kejâhánnáá karttii puohah kiddâ jis teivâsii kavndâttâđ suátipoolisáid tiein sombákujáin lamaš suollust jo aldasáid kulmâ mánuppaje já áimu lieggânij taađeest ko keesi aldanij jyehi peeivi huámmášij et šoŋŋâ lii oppeet pakkâsub jiävttáást já piäiváš kuárdá aleláá já korrâsubbooht ko ovdebáá peeivi vänis ruonâs syeinitopoh moh kiđđâtäälvi tot lâi liijká tälvi veikkâ muotâ ij lamaš muidego váráduvâin lijjii vala pyereest uáinimist lijjii tääl aldasáid lappum teikkâ lappuumin já muttuumin kuorbâ enâmin tornaadoi hámásiih pieggâspällipáccáh oinuustellii tävjittávjá peeivikuárdim já kuškâm aroin já loptejii čunnuu koške suoinijd sehe ruuskijd ááimun já olgoláá keejân toh lijjii tegu tagareh stuorrâ kisá seeibih te liččii hiäiludâm piegâst pieggâspäälih iä lam aldagin nuuvt viärrááh ko toh moh láá tobbeen väldimeerâi riddoin já pieggâspällipáccáh kirdettii tuše puohlágánijd keppâ ruuskijd já suoinijd ááimun já jis tieggáár puotâ tiäivásij te čoolmijdhân tot kale tiäđust-uv tevdistij čunnuiguin já ruskijguin jis ij ervidâm váruttiđ sehe pihtâsijd ucánjáhháá savŋelij mut ijba tain pieggâspaalijn mihheen eres tuođâlâš vaarâid lamaš kaavpug viestârbeln lâi pataljoon kost lâi penuvryhmá kuálmâd vahtâsaje iärráshân lijjii kaavpug taveuásist penuvalmaah peesâim ain juáháš vuárustân oovtâ ookon komennusân já tot okko tobbeen lâi kale uážžu ettâđ rijjâ- teikkâ luámuäigi ko pennuu vahtâsaje lâi vala siämmáá saajeest ko lâi ton ruottâmpäddi já aassâmkoppi te pargon lâi tuše pennuu tipšom já tiäđust-uv ucánjáhháá škovlim-uv teikkâ oppum aašij kiärdum nuuvt et toh iä vájálduuččii sehe tiäđust-uv vala pennuu ruotâttem já njolgestittim amas tuáŋguđ läävejim pennuinân vyelgiđ vazâččiđ toho ulguubel kost lâi tuše päljis aro lijjii čuámáttâsâi alne já must lijjii tiäđust-uv ain pajalist sehe čuovjis lodekeđgejeijeekappeer uáivist já nuuvtpa muoi puovttijm porgâđ-uv kuhessiähá väzzimmaađhijd miätá kuorbâ aroi skipáreh penuvryhmáást lijjii váruttâm tarantellain skorpioonijn já mirkkâkuovdijn moh njavâččii saajeest ko saajeest já volliittiččii talle ko tilálâšvuotâ toos ličij mut vuossâmuugin mirkkâeevni skorpion teikkâ mirkkâkyevdi jiem kuáhtám kale oinim maaŋgâid-uv mut jiem kuássin koške aroin já motomeh vaarâ lijjii tääbbin tobdos kyevdih ovdâmerkkân táválâš kyevdi taah munnuu toohâm väzzimmääđhih lijjii tooláá iđedist tanen ko talle ij lamaš áimu vala nuuvt čuuvtij lieggânâm maid väzzimmaađhijn oinijm lijjii iänááš gekkotäžiligeh já motomeh uccâloddááh tegu ovdâmerkkân taggaar loddááš ko tildalt sulâstit čäcikuáškánjâsâi kuáškum čäciliitán eidu mušte mon peeivi lâi mist ain tot vahtâvuáru lonottem mut tot tábáhtui kuittâg ain autoin jo-uv lantikkain teikkâ joba leđe nuuvt-uv et tast ij lam ain nuuvt fastâ peivigin tiet okko tobbeen lâi ain taggaar vuoiŋâstemokko já puoh korrâsumos hommá lâi ääigi luáptim lâi väridum ohtâ seŋgâ tien ovdeláá mainâšum peldifarpâltááluin já ton visteest iä ušom lamaš eres ässeeh ollágin viste-uv lâi ennuv ucceeb ko táváliih suáldátvisteh já ko eres ässeeh iä lamaš te eidu pakkâsumos puudân peeivist puovtij pennuu pyehtiđ siisâ váháš čuáskáttâllâđ tobbeen ko lâi káátust taggaar stuorrâ ruubeel mii juurâi já piejâi še ááimu-uv juurrâđ te ton tááhust lâi tiäđust-uv ennuv čuáskásub ko olgon lâi rávhálâš viste veikkâ uksâ ij lamaškin luuhâst já suijâ lâi vaarâ tot et siisâ puáttee ij lam jyehitov ain vises lii-uv peenuv siste vâi ij já tontiet kuođđii ubâ iiskâsthánnáágin tom uuvsâ uážui tuođâi-uv rávhálávt nohádistiđ peiviv-uv jis nahareh rottejii ige lam palo et kiinii puáđáččij taid koskâlduttiđ vistehân kale já tot saje mudoi-uv lâi rávhálâš tegu luámuviettimsaje mut lijjii tast kale še muáddi hyenes pele-uv oho ääigi tobbeen ij peessâm kuussân ij ubâ kaavpugistkin elâččiđ veikkâ ličij lamaš tuođâlâš äšši-uv já eehidluámuid tobbeen ij finnim ollágin tobbeen kale vyeliupseermessi já miehistömessi še kost mun-uv iärrásij náálá viettim iänááš ehidijd ko lijjii moh moh-uv rijjâääigi viettim koonstah mut tot táválávt lekkâsij iäskân čiččâmist maŋa hyenes peeli lâi tot et ij lamaš maggaargin vuojâdâttâmääldis veikkâ sävni kale lâi já tot lieggânij jyehi eehid kale säävni paaldâst taggaar suullân tuhháát litter peldilitte mast lâi čääci mut toos iä šiettâm kaleskin ohtân siisâ tot čääci viehâ koolmâs lâi-uv te ij tot liijká västidâm olmâ vuojâdâttâmáldá nuorâbeh-uv jo lâim tuáddum vuojâdiđ áldást já meid meerâst-uv já tontiet ličij lamaš tääbbin suámi puohčâlistiđ meid vuojâdemáldás veikkâ muu vuoijâmtáiđu ij nuuvt áhtánâs ubâ lamaškin vahtâhommáásthân mist tobbeen lijjii peeivih rijjâ já mij vietijm-uv maaŋgâid tiijmijd uážžu ettâđ masa jyehi peeivi tien ovdeláá mainâšum áldást já ton aldasijn lijjii valjeest tagareh keppâpihtâsijguin nissoonulmuuh já taid keejâdmáin čalmeh pyereest ain vuoiŋâsistii kale še fiäráneh-uv tegu mottoom peeivi ko oppeet lâim peeivipaštust goolfi spellâmin paaldâst lâi taggaar minigolfkieddi mon še laavijm ain tyellittälli iskâstiđ aldasijn veluttâlâi áldá paaldâst uáli jo mučis nuorâsiähá čapisvuoptâsâš nieidâ uccâ bikinááh pajalist já lâi ruškâd tegu kähvičalme tiäđust-uv jiänusân smietâdijm já jurdâččijm et kost kulij maailm sun tietkin nieidâ ij ližžii vuálgus já tiäđust-uv keevtijm taggaar kielâ tegu nuorâ almaah läävejeh koskânis kevttiđ ko sárnudeh nisonijn nieidâ lâi nuuvt ruškâd já vala čuovjisčapis vuoptah te mij lâim vissáh et sun ferttee leđe kale kostnii lieggâsub enâmijn meddâlist ige liččii ollágin vaarâ et sun iberdičij mii sárnum mottoom iätá-uv tuntuis peuhata tuon tytön kanssa saman peiton alla pojat arvata eeđâi nieidâ jeđe pajanij viällámstovlistis pajas já puohčâlij áldás kale mijjân šoodâi huáppu ige moonnâmgin kuhháá ko lâim pihtâseh pajalist já monâmin jo kulij foostâghân lâi-uv lamaš kirdemeemeed já hurgám pirrâ maailm väldimin olssis peeivipaštuu epke mij puáhtâm tiettiđ epke ubâ ervidiđgin tom ko mihheen ij čáittâm et sun ličij lamaš syemmilâš ij sun lam ubâ syemmilii hámásâškin táválávt tiet luámuokko tobbeen hurgettij liijká viehâ jotelávt veikkâ toh nuuvtkočodum suotâstâllâmtilálâšvuođah tobbeen ollásávt vailuu-uv tuotâ miellâsâš hommá maid pataljoon porgâškuođij oholoopâin lâi syemmilâš suáldáttij fievridem merâriidon vuojâdiđ puohâi palvâlussajehân lâi teikkâ tain aldasijn aainâs já meerâ lâi kukken váráduv tyehin merâriidon tábáhtui pasepeeivi tállán iiđeedpurrâmâš maŋa jurdám et tiego love suulâin já maasâdpuáttim lâi eehidpeeivi ovdláhháá purâdem teikkâ nuuvt et juáháš kii halijdij peesâi puurrâđ jiem mušte mut vaarâ tot äigi lâi tiego neelji teikkâ viiđâ suulâin mist lijjii ruškissiähá puáris kyermiautoh moi lavauási lâi pressuhekkijn syeijejum mut ton preesu puovtij kale kiessâđ pajas nuuvt et ooinij olgos-uv kyermiauton šiettii suullân muáddlov suáldáttid já jis lâi tárbu te eenâb-uv ohtuunis sattii vyelgiđ oovtfáárun muáddi-uv kyermiauto já vala ko jyehi komppaniast moh lijjii puohnâssân vittâ vuolgij aainâs ohtâ máátkán te mij puovtijm leđe ohtân merâriddoost joba paijeel suáldáttid tiäđustkin puohah lamaš eidu ton siämmáá vuojâdemriddoost ohtân ko tobbeen aldasijn lijjii aainâs kulmâ saje main puovtij vuojâdiđ lâi nuuvtkočodum kuuđâ maili piicci nubbe neelji maili piicci já kuálmâd noomâ jiem innig mušte eelijm täsivávt jyehi saajeest suullân siämmáá ennuv ige tain lamaš ohtâgin taggaar pivnohumos saje lijjii tagareh almos vuojâdemridoh et tobbeen lijjii maaŋgâ eennâm ulmuuh mut iänááš kuittâg páiháliih ässeeh já eŋlandliih tiäđust meid mestâ jyehi kontiŋgenist mielâst oro et tuurism algâttâlškuođij jo talle toimâidis veikkâ lihâdemraijiittâsah lijjii-uv valjeest talle vala mun jo mainâstim et lijjim vuojâdâm ennuv-uv tiebbeen áldást veikkâ jiem mihheen čiävráid ubâ lamaškin ko mun moonnim merâčáácán vuossâmuu keerdi eellimstân te oroiba iimâš kale kuullâm et tot ličij sálttáá já et tom kale ij puávtáččii juuhâđ ollágin mut tast must ij lam tiätu ollágin et merâčääsist lii älkkee vuoijâđ veikkâ ij olmânáál ubâ mátáččiigin čääci ij nuuvt hirmâd sálttáá lahkin verdiddijn ovdâmerkkân čáácán te liijká tot kobđottij čuuvtij pyerebeht ko táválâš saivâ čääci já mun-uv tuostim vuojâđ kuhebuššáid-uv maađhijd maid táválávt vuoijim veikkâba lâi váldám jo nuuvt pyereest et tääl lijjim ruškodâm nuuvt ennuv et aainâs vieres komppaniai suáldátteh iä innig liške iivne vuáđuld puáhtâm miäruštâllâđ et lijjim-uv muotâčalme vâi jo puáriš ääigi iä lamaš vala toh occoonrääigih áimukeerdist já tanen puohtim leđe peeivipáštust veikkâ käävci-uv tijmed oovtmano liškán liijká puáldihánnáá já muu liiškán piäiváš kale vaaldij mun lijjim jo kesimáánu aalgâst siämmáá ruškâd ko ohtâgin kuhheeb-uv ääigi suollust iälustâm suáldát peskidum uáivi-uv šodâškuođij oppeet vuoptâid lâim oppeet aldasijn vuojâdâtmin já mottoom skipárist lâi snorkkel mon sun luoihâi munjin mun vuolgim kuuloold vuoijâđ snorkkel uáivist toho olgoláhháá riddoost já kejâdim uccâ kuáláid moh še vuojâdii riddočääsist olgoláá lijjii tagareh smaavâ suolluužiih teikkâ stuorrâ keeđgih moi syejeest läävejii oinuustâllâđ stuárráábeh-uv kyeleh vissâ lâi lamaš korrâsub pieggâ ko taan tovváá lijjii táváliist stuárráábeh siijgah ađai mainiŋgeh veikkâ mudoi kale ij pieggâm kosten kulij láá pááruh moh láá pááccám piegâ maŋa vala stávrudiđ veikkâ mudoi ličij-uv kolkkim hirmâd suottâsin ko pááruh kuuloold stávruttii já merâponne mii tiei smaavâ suolluužij puotâ lâi jieŋâlumosávt suullân kuulmâst viiđâ meetterân aldanâdâi ain páárui mield merâsiilih já kyeleh eštus oinuustellii maaŋgâlágáneh já jiem taid puoh ubâ tubdâmgin lijjii mottoom soortâ merâvuáskuneh já eres-uv páiháliih kyelišlaajah miiba tast tobbeen lâi nuuvt suotâs stávrudiđ páárui alne et äigi hurgettij huápust já tuágádim-uv et tääl kale ferttee vyelgiđ riidon amas skipáreh karttâđ uuccâđ riidon já ko jyelgih uulâtškuottii poonán te talle tiäđust-uv käliškuottim et munhân lam-uv uáivist ko poottim te oroi et jiem piso olmânáál ubâ čuožžâdgin já ferttejim-uv čokániđ teikkâ viälániđ jieččân telttamatrâs oolâ tast äigipuudâ já tile ij kale tast puáránâm ollágin oroi et uccást jiem vyevsi vala täst vuolgâ-uv poođij já nuuvt mun-uv korŋum lava oolâ mun lijjim mottoomnáál lijkkum täin maađhijn mut tääl jiem hirmâd toollâm et vuovsânâs ij liččii puáttám iäge nubeh puávtáččii nabdeđ et lam liijkás juuhâm moonâihân tot-uv tavdâ lappâd lâi rummâdem mii poođij tobbeen merâsiijgâi alne merâpoonán kejâdijn já tot lâi iimâš et ton rummâdem ij huámášâm ovdil ko noonâ pone já koške eennâm alne maŋa-uv snorkkeláin mut tärkkilávt váruttim liijkás kuhháá leđe já aainâs siijgâi ääigi vuojâdmin palvâlus suollust penuvalmai uásild lâi-uv rávhálâš já tom lâi pyehtiđ verdidiđ veikkâba luámu viettimân lâi ohtâ palvâlushárjuttâs mii ij lamaš vuovâs já tot masa jo ceggij vuoptâid juáhháá uáivist iänááš uásist mist kale lijjii vuoptah jo valmâšin ciäggud uáivih ko lijjii njuhčâmáánust peskidum päljisin nommâ lâi ´čurmâ čuákân!´ nyrkki kokoon já ton uáivilin lâi hárjuttâllâđ jieškote-uvlágánijn rijdotilálâšvuođâin rijdouásipelij kooskân moonnâm sehe stuuimij tuástum vyeimikevttimvuovijguin toh hárjuttâsah eissigin varâliih lamaš ij toho kulijgin mut toh lijjii mottoon náálá ilgâdeh teikkâ episuottâseh taid toovâi tot hirmâdsâš hoppuus liähtu aassâmsaajeest hárjuttâssajan já tiäđust-uv piäiváápaaštâ mii koordij ain aleláá et aleláá toovâi meid tot-uv äšši et táválâš ij puáhtám kuássin tiettiđ lii-uv tääl saahâ tuotâvuolgust vâi lii-uv hárjuttâsvuolgâ já juávháduvjođetteijeehhân kale tiettii tom ääši já lâi ennuv tast kiddâ et mainâstii-uv sij almaidis tom ääši hovdâ kale ain mainâstij mijjân mon peeivi ličij ain tággáár hárjuttâs et tieđijm váháš rahttâttâđ tađe várás tieđe ličij-uv sun mainâstâm talle jis mist liččii vahtâvuáruh lamaš peiviv mut ko toh lijjii iho já peeivih iänááš lijjii rijjâ mij liččijm vaarâ lamaš áldást puohah vuojâdmin teikkâ peeivi kuárditmin jis ep liččii ain tiättám tiein hárjuttâsâin kokoon lâi ceelhâ mii poođij jo-uv kieddipuhelimáin teikkâ sänituálvoo fáárust kaččâlijm te pajalist koolgâi leđe indialâš kieddikárvu ruánáá linjáá poovij čuovjis syejikappeer uáivist já oles viärjuarsenaal vijlâsijn passijn tuše koccee päivystäjä já juávhu hovdâ kuávttáá hárjuttâs lâi taggaar kooskânmoonnâm hárjuttâs te mist penuvalmain kolgii leđe talle vala pennuuh-uv fáárust tot vuod lâi stuimetuástumhárjuttâs te talle pennuuh paccii meddâl tieh hárjuttâsah pištii ucemustáá tiijme mut puohtii toh pišteđ kuhheeb-uv ääigi joba ubâ peeivi-uv ton áinoo keerdi ko karttim tien hárjuttâsân fáárun te tot piištij aainâs muáddi tiijme já teema lâi stuuime tuástum maŋa ko mijjân puohháid lijjii juohum tagareh stuorrâ aluminkoolbah paampuid iä juáhâm mij njuškolijm lavai oolâ já vuolgijm tuántálágán sáttoin já moonâim kuhás toho päljis aron jeđe aalgijm hárjuttâllâđ tom hii-op maarsâ tegu mij kočodijm tom hii-op hii-op huuihijm oovtjienân já siämmáá-áigásávt ko ovdánijm oovtâ rintamast nubenáál eeđân raddalâsâst pald-paldluvâi ovdâskulij koolbah syeijin čižetkieđâst jyelgi moonâi oovdâst já jyelgileđmi lâi njuolgist ovdâskulij já uálgispele jyelgi vuod poođij maajeeld já jyelgileđmi lâi moonnâmkulij verdiddijn masa tuárrâst ige tot lavkkim ollágin čižetpele jyelgi lappâd moonâim váháš nuuvt tegu pelduvváid tuárrâst pelilavhijguin ovdâskulij já huuihijm hii-op hii-op hii-op staavvâl pehti koolgâi uálgispele jyelgi stonccâliđ enâmân čižetpele jyelgi moojiibel já tállán luptiđ čižetpele jyelgi uđđâ láávkân op staavvâl pehti koolgâi čižetpele jyelgigis stonccâliđ enâmân já siämmást luptiđ uálgispele jyelgi uđđâ láávkân já nuuvt ain ovdâskulij olmooš lâi čižetkieđâlâš te talle sust lâi kolbâ tiäđust-uv uálgis kieđâst já läävhih-uv monnii talle eidu nubijbelij ko uálgiskieđâliist lâi tiet čurmâ hárjuttâs hälyttem moos kullii kale eres-uv hoppuus homáh já moid jiem lijkkum ollágin mut jurdám et iä lijkkum kale iärásehkin äšši lii oppeet tot maht mij puovtijm tieid hárjuttâsâid karveđ já návt mij tain selvânijm hovdâ toolâi jyehi vuossaargâ taggaar pargo- já tiätujyehimtilálâšvuođâ juávhui- já juávháduvjođetteijeid já tiäđust-uv penuvryhmáást lâi še jođetteijee tobbeen čielgii ain ton oho tergâdumoseh tábáhtusah tegu ovdâmerkkân ´čuurmah´ ko peivimeeri lâi tiäđust te mii juávhujođetteijee raahtij vistig okkopalvâlusvuávám mast juovij vahtâvuáruid já komennusân vyelgee jeđe tast maŋa eelij ovdâskoddeest väärridmin eidu ton ´čurmâpiäivân´ auto ohtân vyeijeinis kiävtun tot peivi poođij te tállán iiđeedteejâ maŋa puáđistij moos mij piejâim kyehti enâmustáá kulmâ pennuu já fáárun vuolgii puoh almaah eereeb koccee kote paasij ohtuunis penuvhárjuttâs nommâ lâi luoddâkuorrâm já hárjuttâssaje lâi čiččâm penâkkullâm keččin váráduv alne toh väärih lijjii olluuh ruánzááh já hiäŋgupávttááh te kavnui liijká tobbeen taggaar pelnub kilomeetter kukkosâš täsivis pecivyevdikuolbânâš mii lâi pajeláhháá kilomeetterpele kobdosâš já váráduv paijeel mannee luoddâ njuolgij eidu ton kuolbân kuávdáá mield nuuvt et paasij kuábbáá-uv pel luodâ taggaar šievlágán stielâs moid puovtij kiinii mist eelliđ väzzimin tagarijd muádi kilomeetter kukkosijd luodâid luodah lijjii vazzum taid koolgâi adeliđ váháš puárásmuđ aainâs kulmâ teikkâ nelji tiijme mist lijjii-uv tobbeen váráduv alne kyehti leeirâ luodâi nube keččin vuordâččii já káhvástellii luodâsteijeeh já nube keččin lijjii pennuuh já penuvalmaah lâi muorâ liijká viehânáál lijjii koške uávsih viirrâm peesih já mottoom soortâ riseh-uv veikkâ lâi jurdeliđ et ijhân tieggáár saajeest pyevti muorâ šoddâđ mist lijjii motomin rievtis sajostuulah-uv main mii vuošâim käähvi luodah lijjii tuárvi puáráseh te penuvalmaah kiddejii pennuidis tagaráid luoddâkuorrâm leŋgijd já vala taggaar lovmat meetter kukkosii päädi toid leŋgijd kiddâ tuáppejii päädist kiddâ jeđe huccâlii pennuidis luodâi ool pyereest moonâi te peenuv kuorâi tom luodâ jeđe kaavnâi vala tom luodâsteijee-uv mut jis lâi pakkâ já iŋádâh te ij kale peenuvgin vaijaam pisottâllâđ luodâst jyehitov kiddâ mii hárjuttâssaje lâi kuittâg nuuvt kärži et tobbeen ij lam máhđulâšvuotâ ubâ olmânáál čiähádâttâđgin já nuuvtpa luodâsteijee ain jyehitov kavnui luoddâkuorrâmhárjuttâsâin tiego koskâpeeivi suulâin já loppâpiäivân mii luáštádâđâim taavaabel riidon kost mij vuojâdijm táválávt maŋgâ tiijme já vuojâttijm pennuidân-uv vuojâdemsajeh iä lamaš tagareh almos ridoh kost liččii lamaš eres-uv ulmuuh mut toh lijjii tagareh smaavâ merâkaaviih teikkâ motomin še njargâstuvah-uv kost peri kavnui vuodâsriddotáávááš pennuuh lijkkojii leđe čääsist mut ko merâčääsi ij puáhtâm čuohâđ ton sálttáásvuođâ keežild já aainâs lâi taggaar tääpi kuittâg tobbeen vahtâsaje áldást et tot čuovâi siämmást čääsi ko lâi tobbeen meerâst tot ij lamgin máhđulâš já ko viigâi čuovâstiđ čääsi te tot tiäđust-uv lâi sálttáá já peenuv kaartâi penttâ kašnattâllâđ nirvođ já šluvgeđ uáivi lâi tot kroonisâš peljitavdâ já merâčääci oroi tohâmin pyere ton peljijd lijjii maŋgâ peeivi tast maŋa pyereh iäge háisum ollágin já nuuvtpa lâi-uv jyehitov fáárust ko mij vuolgijm luoddâkuorrâmhárjuttâssáid lâim tarbâšân vuojâdâm já stuuččâm merâčääsist te talle mij vyeijilijm haammânkaavpug pehti já korŋijm oppeet váráduv oolâ ton vyelligumos äävži pehti já luáštádâđâim vijđes kuorbâ aron mast kale ij oinum ruánáá syeinitiälkkugin maasâdpuáttim eidu eehidpurrâmâšááigân já nuuvt tot-uv čurmâhárjuttâspeivi aldanškuođij ehidân rotaatio jorgettij já vuolgii mii oovdiš juávhujođetteijee pajekersant já jáágár tiäđust-uv pottii uđđâ já vyeŋes almaah kiäh lijjii jáágáreh já finnij olsis stivrimnáál oppeet teikkâ virgálâš noomâs peeleest já oppeet muu ovdii pennuu finnejim olssân sajan mon luovâttij munjin lâi aaibâs eres luándusâš peenuv ko maid lâi lâi ruokkâd viijses já uáli jo tottâlvâs peenuv stivrejeijes moin lâi älkkee čođâldittiđ tom pargo mii mijjân lâi meridum lamaš vaijaa mut táárbumield kale tot-uv halkkâlij kiddâ já uážui kale talle še oskođ et tot meiddei pisoi kiddâ lâi áinoo peenuv mii maatij já puovtij ohtuunis jotteeđ ton vahtâmohe pirrâ já tot ij tarbâšâm eres komendoid ko mars tieđij maid kalga porgâđ já nuuvt tot njolgeguođij lâi vala tot-uv šiev peli et peenuv ko ohtuunis njolgestij tobbeen sevŋis iijâst te tot lâi aaibâs jienâttem já nuuvt turkkiliih ko kreikkaliih-uv lijjii tuáddum toos et peenuv puovtij kuás kost-uv almostuđ oovdân jis sij lijjii lovettes reeisuin ruánáá linjáá alne já talle tot lâi tiäđust-uv eenâb ervidmettum ko táválávt nuuvt toh lovettáá lihâdeijeeh vaarâ jurdâččii eeđân lâi taggaar peenuv et tot ij lovettáá halkkâlâm kiämmân já muu mielâst oroi et tot ij ubâ lijkkumgin kiämmân käskimân eereeb talle ko tot finnij toos pákkum eres táiđui lasseen lâi vala ohtâ táiđu mii vááilui eres pennuin já mon lâi vissâ toos máttááttâm ličij lamaš ovdâmerkkân veikkâba viđâlov meetter keččin išedistis mut jis iššeed kávukuámmir čujohis rohâstij muálkán teikkâ nubenáál eeđân viŋkkai čujohijnis pennuu luusâs te siämmást peenuv lendittij suu luus tâi riävtui tegu ton virgálâš nommâ kullui lâi oppeet aaibâs eresluándusâš ko eres pennuuh lâi valve ucemus peenuv eereeb mut ij eissigin sijvuumus teikkâ mudoi hiäjumus lâi temperamentlâš já muu mielâst puoh persovnlumos peenuv mii mist lâi tuubdâi já tuhhiittij penuvryhmá puoh eres stivrejeijeid meid jieijâs-uv stivrejeijen mut talle já tuše ton tohán ko äšši kuoskâttij suu tipšom veikkâba purrâmâš pyehtimân teikkâ lyeštimân ruotâdemääiđi siisâ tom puovtij meiddei laiđiistâllâđ já njolgestittiđ pyeráin vyejedijn mut toospa tot táválávt paasij ij miettâm tottâliđ vieres stivrejeijee eres tuvij lâi persovnlâš häämi lasseen et tot lâi suullân puásuipennuu stuárusâš tot lâi še puásuipennuu hámásâš joba ton nube šluŋkkepeeljis-uv peeleest távjá puásuipennust lii nubbe pelji šluŋkâgâm lâi vala kuálmâd-uv nommâ já tot lâi árvunoomâ finnij talle ko mist lijjii peivivahtâvuáruh vahtâsaajeest kuottuu ennuu käänih já känioráseh kale še eelij mottoom turkkilâš kebabkuáđutteijee-uv kaiccâčurruinis mut sun eelij uáli harvii lâi-uv stivrejeijeesis tottâlvâš peenuv já oskoi iänááš pákkumijd maid uážui mut jis keevâi nuuvt et ovdiibeln kaččâlij teikkâ lápulij kääni te talle kale pákkumeh vájálduvvii já kullui tuše párgádem ko kääni monâttij jiegâs kevttii ennuu kaanijd já broilerijd purrâmâššân mut toh lijjii iänááš skáppojum stuárráábijn fabrikijn já puoh olgomusah purrâmâšveerkih pottii nubebeln maailm poođij purrâmâšverkki mii ij lam nuuvtkin virgálâš ij toho kulijgin poođij vahtâsaajeest já nomâlâsân áánsust tâi suujâst ko išedijnis poođij vaavtâst te mij ain leikkušem mielâst iärvádâlâim kalle kääni täälgis láá almaa puoŋâst já kii taid paha já pasa lâi kale táválávt cápcum käniriävu nuuvt čuuvtij et tot lâi aaibâs sáppum jyehi saajeest tom storrám passeeđ já puurrâđ ij eissigin mut ij tom kale puáhtám pennuidgin adeliđ aaibâs tärkkilis ääigi jiem mušte tábáhtui taggaar äšši et išán tarbâšii še penuvryhmá-uv vuoimijd iđedist ovdil čiččâm poođij ovdâskoddeest puhelu et kyehti pyeremus pennuu ohtân stivrejeijeidiskuin kolgâččii huápu-huápu rahttâttâđ máátkán auto lii jo puátimin viežžâđ miiba tast meridij munnuu leŋgiđ pennuidân já väldiđ tárbulijd piergâsijd já kaavnijd fáárun já nuuvt mij njuškijm lantikkân ko jieš še vuolgij fáárun lâi mottoom ovdâskoddeupseer já sun čielgij vyeijimmääđhi ääigi maggaar operaatio lii vyerdimist uccâ kreikkalâš kylážiist kaavpug nuorttiibeln lijjii iho iällâm lovettes kyesih mottoom navittist já suáládâm muáddi kuusâ mij poođijm toho te ubâ kylá ulmuuh lijjii čokijdâm imâštâllâđ tábáhtus eemeed kiän kuusah lijjii suáládum čiärustudâi sihâstij tyelittälli čolmijdis já čielgij kieđâid iššeen keevtin maidnii maid mun jiem iberdâm upseer kote maatij vissâ muide-uv ko eŋgâlâskielâ finnij čielgâsin et kyesih lijjii rođeldâm meiddei seehâ tievâ kaanijd-uv tast talle časkeláim pennuidânguin kylážii pirrâ máddáápele já mun taavaapele já nuuvtpa nuorttiibeln kylá eštus kávnojii kyevti kuusâ já oovtâ almaa luodah moh monnii miätä aro nuortâs já tot upseer poođijn tutkâđ taid luodâid mij toovâim suátivuávám nuuvt et muoi vyelgeen pennuidânguin kuorrâđ taid luodâid já oovtâst toin upseeráin vyelgiv tai maŋgâi aroluodâi mield já kuorâttâllâv sehe kijkkiistâllâv munnuu taađeest ko ovdáneen lâi vala aarriiđeed te ij lam nuuvt hirmâd pakkâgin já nuuvt muoi ovdánáim páikku-pááihui keppâsávt kaačân já riskásávt vääzin ličij lamaš älkkee kuorrâđ pennuittáá-uv nuuvt pyereest toh uáinojii koške arost mut pennuin lâi nubbe-uv merhâšume já tot lâi torvolâšvuotâ lijjii siämmást munnuu viärjun ko toh peldiheeihah lijjii kuođđum meddâl tááhust ij tain liččii lamaš muide ko nuáđđin viärjukevttimmiärádâsah ko lijjii nuuvt čovgâseh et pääččimlope lâi iäskán talle ko jieš lâi jo päjittâttâm lâi ellee viärju já páiháliih ulmuuh kunnijâttii tom eenâb ko táválii mast lâi tuše pisso vijlâsijn munnuu ellee viärjuh lijjii siämmást luoddâkyerreeh ko ovdánáim äijih luodâi mield lâi tabžâdâm njuolgist nuortâs ige lam ubâ viggâmgin čiehâđ teikkâ mahtnii váruttiđ luodâidis uáinusân pääccim fakšui munnuu taađeest ko jođhijm määđhi tot lâi olgoláá kuás aldeláá já motomin joba kuáhtái-uv munnuu ko luodah monnii maađij rasta muoi finnijm juuhâđ putes čääsi teikkâ limukka já tevdiđ jieččân juuhâmputtâlijd sehe váháš purâsistiđ jeđe oppeet juátkiđ määđhi lâi koskâkeesi já ko koskâpeivi aldanškuođij te aalgij leđe tuotâ kume kuulgâi ohtânmaanoost já ferttij tävjittávjá julestiđ kieddiputtâlist tabžâdâm suullân muáddi penâkkullâm masa oovtmano já kylá mon meiddei almaa kylän kočodii päsiškuođij kuuloold čižetkieđâbel kilomeetter keejist nuorttân oinui koške aro kuávdoo mottoom ruánáá suolluš mast meiddei oroi lemin smaavâ kyláš aldeláá kylá poođijm tađe vissásuboh algijm leđe tast et toho toh luodah-uv monâččii láim suullân kilomeetterpele keččin kylást te lantikka meiddei vyejestij njuolgist ton kylážân já vuordâččij munnuu tobbeen tast keevâi et kussâsuolâ aasâi ton siämmáá turkkilâš kylážiist ep kuittâg riemmâm tutkâđ ton navittijd pyerebeht muide ko vuordâččijm tassaaš et tađe várás ovdâskoddeest tiilájum vyeŋes almaah puáđáččii já riemâččii tutkâđ ääši čielgâi mijjân-uv et kuusah lijjii kavnum já macâttum omâsteijeidis mut kaanijd lijjii kiergânâm puurrâđ taat finnij oovtâ tááhust luholâš loopâ já nube tááhust luhottes loopâ turkkilâš äijih väzziđ aldasáid vittâ penâkkullâm iho sevŋâdist finniihánnáá maggaargin päälhi olssis puurrum kaanijn-uv sun kaartâi vala mäksiđ hade almaa kylá nommâ puátá tast et kuávdoo kylá lii kossâ eukalyptusmuorâ mon uáksân lâi horcâstum mottoom almai talle ko stuuimeh suollust algii lâi ohtâ masa ruopsis peenuv mon ij puáhtám mahtengin skiäŋkkuđ nommâ lâi lâi ores peenuv já puoh stuárráámus já vaijaamus mii penuvvalveest mij eres penuvstivrejeijeeh puovtijm purrâmâš toos adeliđ ko puurrâmäigi lâi mut häärvih lijjii liijká toh kiäh tuostii väldiđ tom páádán kiddâ já veikkâba škovliđ-uv tom lâi eromâš táiđu avâštiđ kuás olmooš pala tast já talle tot tiäđust-uv lâi vaijab já erdub suáldátteh já nomâlâsân turkkiliih vajedii já pollii tast nuuvt čuuvtij et iä tuostâm ubâ ton pelkuálmád meetter alosâš muuvrâ paaldâstkin leđe talle ko lâi aldasijn vahtâsaje já turkkilij suáldáttij kooskâst lâi assaas beetoonmuvrâ mii lâi togo pehti rääijin lâi vissâ motomin kiännii halkkâlâm ko toh nuuvt čuuvtij vajedii já kunnijâttii tom kunnijâtijm mij penuvryhmá almaah-uv fiäráán mii pyereest kovvee tiem ääši tábáhtui koskâkeesi suulâin puoh pakkâsumos ääigi ráánjást lâi pataljoon monnii vahtâjuávhu ušom vuossâmuu komppania aassâmtáálu mon šiljoost lâi syemmilij rähtim sävni savnuu iänááš alda ässee syemmiliih suáldátteh já sävnilieggimvuáruh lijjii juohum ton ránnjájuávhu já penuvryhmá kooskâ tärkkilávt mušte kollii ohhoost sävni lieggânij mut ko mun-uv tom kiergânim motomijd keerdijd liegâdiđ já eelliđ sávnumin-uv viehâ maŋgii tobbeen veikkâ nuuvt äŋgiris sávnoo jiem ubâ lamaškin te amahân tot ucemustáá kulmii ohhoost lieggânij ulmuuh iä iberdâm ollágin taggaar ääši et jis olmooš lii ubâ peeivi lamaš ceehi peeivipaštust te kalga vala ehidist-uv moonnâđ ceehi kumásân ovdil ko lii pyeri tobbeen ovdâskode säävnist mii lâi tiäđuštâllâmjuávháduv kiävtust ellii motomin mii kreikkaliih almaikookah še sávnumin syemmilij uálguttâllâm maŋa te lijjii kale hirmástum ko karttii masa čyeđe ceehi kumevuotân imâštellii et ko lii nuuvt hirmâd kukken tavveen alda tavenäävi já tobbeen láá vala nuuvt korrâ puolâšeh-uv et olmooš puáhtá kolmâsân jäämmiđ te liijká sij pyehtih leđe nuuvt kume saajeest et liške uccást ij pyele iä lamaš tallaa ääigi ko nisoneh kullii pááikán já kievkkânân lâi oppeet penuvryhmá sävnilieggimvuáru já täälgis lâi lopedâttâm sävnimajurin já siämmást tupetuállen mij iäráseh tiäđust-uv vuolgijm kii kuus ko peeivih lijjii mist rijjâ eelijm aainâs vuojâdemáldást já máhđulávt eres-uv soojijn uápásmuumin kaavpugân ko te puáttip ehidist maasâd te kuátiorroo ij oinuu kosten vilšâstep pennui uásádâhân te puoh eres pennuuh láá tobbeen mut viste lii kuárus já uksâ áávus ervidijm et lii tiäđust-uv eelâšmin säävnist já váldám vala pennuu-uv fáárun lâi táválâš vyehi et peenuv lâi stivrejeijes fáárust ain ko toos lâi máhđulâšvuotâ miiba tast vaarâhân sun tobbeen puáđáččij äiginis ko lii vistig lasettâm muorâid kivkkâháá vuálá tâi maid poorgâškin moonâgin kuhháá ko kirdeet ránnjájuávhu mottoom suáldát já lii váhá pevhištum čielgee et säävnist lii vaijaas peenuv mii uccást ij puurâ suu lâi lamaš rahttâtmin sáávnán já iällám vistig kuovlâlmin jo-uv sävni lii liegâs já ko sun lâi kárvudâttâmviistán čaŋâlâm já kuovlâlâm sáávnán te tobbeen lâi uáđimin já lâi paaldâst kuárjidmin lâi áigum ravkkâđ mut talle lâi peenuv nirvim já haarijdškuáttám já uccást ij lam volliittâm suu lâi peškâlâm uuvsâ kiddâ já tuámittâm mijjân čielgiđ ääši mijhân tiäđust-uv tomâlijm väldiđ čielgâs maht lii keevvâm ko säävnist lii uáđimin ko te puáttip säävni luus já lehâstep uuvsâ te eštus vannaa tobbeen vyelemuu lavdee alne já škoorijd já váhá ko lii paahâs lii miinii puttâlijd mast sun lii váldástâllâm jeđe viijmâg sokkum toos lâi tiäđust-uv meiddei tobbeen säävnist mut ij lyešti kiämmán alda nuuvt et puávtáččijm ravkkâđ suu tiäđust-uv tuubdâi mii puohâid ige viggâm volliittiđ jis pisoim tuárvi kukken mut nurdâdiđgin ij luáštám išedis kiinii viigâi aldaniđ te tállán aalgij haarrân já päänih ittii tast lâi-uv smiettâmuš maht mij puávtáččijm ravkkâđ teikkâ finniiččijm meddâl tobbeen säävnist nuuvt et ep kääskit jieččân lâi vala tot-uv vaarâ et ko sävni lâi jo tuotâ paahâs et sun kuškâškuát tegu palvipiärgu kuás-uv já mon kuhháá lâškin jo vannam tast muáđuin ooinij et pivâstâh pačasij sust viehâlágán liävttoin lijjii uáináh ollásávt pivâstum já čääci njuolgist kuulgâi tain säävni pahâsvuođâhân kale puovtijm kepidiđ nuuvt et leehâim uuvsâid olgo räi áávus viigâim hokâttâllâđ hekkisis jis jo magarij konstâiguin já kihtâlijm joba piärgupittáin já sukkâráin-uv mut pisoi oskolávt išedis paaldâst já táárbu mield tuše ain motomin harâguođij já nirviistij algii leđe koonstah jo nuhâmin ko te viijmâg kiinii hoksái et čäciletkuhân lii šiev iše veikkâ nube ulmuu ravkkâmân mist kiinii toppij leetku mast lâi mottoommuđusâš čäciteedâ já cirgootškuođij toin njuolgist muáđui njeigâ tarbâšâmgin kuhháá cirgottiđ ko jyelgih liihâdškuottii já nuuvthân morettij já pulttâsij čokkod spežžâlij kuámmirijdis oohtân já huihádij löylyä lâi vissâ koško ko siämmást sun háputtâlškuođij puttâlis mii lâi tast paaldâst mut tot lâi-uv kuárus miiba tast lâi koccám finnim časkâdiđ korrâsumos koško čäcilitteest mii lâi tast paaldâst já tolvum hekkisis te lasettijm oppeet kivkkâháá vuálá muorâid já forgâbalij lâi sävni liegâs já sávnumoornigist lâi oppeet mottoom ijjâ mušte lijjim-uv lamaš jo vahtâvuárust vâi lâi-uv tot vala ovdiibeln ko koccáám hirmâd ruojân já tuuškân pajas já suorgânâm ko uáinám maht pihtâseh láá aaibâs vorrân kuulâm kiästnii et lii paččum vahtâsaajeest stivrejeijee lâi koskâldittám vahtâvuárus tärhisteijee upseer love maŋa já puáttám meddâl vahtâsaajeest lonottiđ vorâttum pihtâsijdis já sajan lâi puáttám ovdâskoddekomppaniast parâvartio mii lâi váldám vahtâvuáru loopâ räi nuuvtkočodum rintamaovdâsvástádâs lâi vala-uv viehâ čuuvtij pevhištum já jiärástum tien pääččimääši keežild mut liijkátte finnijm mottoomnáál čielgâs mii lâi tábáhtum návt toh ääših suullân lijjii ovdánâm lâi moonnâm vahtâvuárun mahđulávt jo-uv koskâiijâ kyehtnubálov ääigi teikkâ kuulmâ ääigi iđedistiijâ já vaarâ vahtâvuáru lâi álgám táválii vyevi mield vyehi uáivildij tom et vuossâmuu pargon uđđâ vahtâpaarâ taha nuuvtkočodum vahtâmohe jotá vahtâsaje pirrâ já totká puoh viistijd moh tobbeen láá taveviestârkeččin lâi kuormimšalde mii lâi masa meetter alosâš já ton paaldâst lâi tot optum muvrâ mii lâi eennâm rääjist mitteddijn aldasáid pelkuálmád meetter alosâš já meetterpele asosâš ko korŋiistij ton kuormimšalde oolâ te talle tot ij lam ko pelnub meetter alosâš já tast pyereest ulâttij kuovlâliđ paijeel muuvrâ táválávt mielâstis ain njuškejii ton kuormimšalde oolâ já taid ferttij-uv mestâba kieldâččiđ toho monâmist lâihân turkkilij vahtâbuŋkker aaibâs muuvrâ tyehin veikkâ lâi váháš tegu kieldum-uv monâmist toho kuormimšalde oolâ te lâi kuittâg monnii suujâst njuškim toho já siämmást lâi-uv kullum uánihis maašinpistovl sarja já lâi sluáncittâm toos lastamšalde oolâ hirmâd pargâsáin já ulvâsáin päččee lâi-uv lamaš enâmustáá kuulmâ meetter keččin pennust te ij kuittâg lam áppádâm pääččiđ nuuvt pyereest et peenuv ličij njuolgist jáámmám lâi moonnâm čielgi čoodâ eidu čuámáttâsâi moojiipele nuuvt et pennuu moojiškeeči vuoččui já tot ij peessâm muidego ovdâjuolgijguin tuovân peehiđ ovdâskulij tiäđust-uv suorgânij hirmâdávt joba jieijâs jiegâ-uv peeleest ko luođah njurgoškuottii ij tuostâm tâi áppádâm maiden muide porgâđ ko huápumus lääji mield tuámittiđ puhelimân suáittiđ ovdâskoddekomppanian já táttuđ lasevuoimijd tobbeen ko čielgâ viärjulâš volliittemhân tot lâi páárgui já olvoi ubâ ääigi tärhisteijeeupseer puáđistij mottoom ääigi keejist mii juávkkuhovdâ já kuovttijn vahtâjáágáráin já huápu-huápu uápásmii tilálâšvuotân mii tobbeen lâi páárgui ubâ ääigi já táátui-uv et upseer pájáččij pistovláin já lopâttičij ton tuuskijd lâi kuittâg ton mielâst et pääččimviärju kevttim taan tilálâšvuođâst sátáččij vala lasettiđ nuuvtkočodum jännitys já tom riiskâ sun ij váldáččii lâi ton puudâ ovdâjuolgijdiskuin keesin piähám ton kuormimšalde roobdân jeđe lâi koččâm enâmân já tot páárgui já njivoi siämmáánáál ko ovdil-uv piso kevttim lope ij lam te teikkâ muštái et tobbeen páájáhaalisthân lâi oinum motomin taggaar stuorrâsiähá pájáveeččir sunnust nubbe vuolgij uuccâđ tom tobbeen mut ko sevŋâd lâi já huáppu te veeččir ij innig kavnumgin nuuvt huápust kavnui liijká tommittáá lusis šlambur akselpittá teikkâ miinii kuheldâlâš ruovdijd mon sun adelij tärhisteijeeupseerân toppij čiäpáttist kiddâ já tollij tom nuuvt kuhe sajestis et upseer puovtij huškoškyettiđ toin šlamburáin pennuu uáiván sun lâi vuoidâdâm äigipaje penuvriävu káálun te nuuvt tot sijvodui jooskâi párgumist já viijmâg njuorâi já láin kuáddám roopâ mottoom kuárus viistán já penuvjuávkku kolgâččij iđedist eelliđ viežžâmin meddâl já hävdidiđ tomgin mušte kotemuš mist moonâi loppâiijân vahtâvuárun vâi moonâi-uv kihheen leđe nuuvt-uv et toh ovdâskoddekomppania jáágáreh lijjii kidâ iiđeed räi tobbeen já mij uážuim puárádâllâđ jiärástumijdân loppâiijâ kuittâg eelijm lantikkain viežžâmin roopâ tobbeen vahtâsaajeest kuáivuim häävdi meetter kiäčán tukikohtaast ruánáá linjáá oolâ já toolâim mestâba olmâ hävdidmijd pappâ tuše vááilui ruusui lasseen häävdi oolâ pieijui vala muorâst rahtum ristâ mast lâi šoddâmäigi já jäämmimäigi ko tággáár viärjulâš volliittem vuástá lâi tábáhtum te tot merhâšij tom et pataljovn komendeijee kaartâi meiddei väldiđ pele tábáhtum áášán já kuorâttâllâđ turkkilâšjuávhui komendeijein mane návt lâi tábáhtum ij lah virgálâš tiätu tast mut kuullim mánuppaje maŋeláá motomijn ovdâkode almain et koddemtuámu ličij puáttám mastnii aaleeb instanssist máhđulávt eidu ovdâskoddetääsist já ton uáivilin ličij lamaš ucánjáhháá suorgâttiđ penuvalmaid jis pennuu koddem uáivilin lâi penuvalmai suorgâttem te tast toh kale luhostuvvii uáli pyereest lamaš meendugin hitruuh toh vahtâiijah tobbeen varikkosaajeest tast maŋa ko lâim hävdidâm ij puáhtám leđe vises et iä-uv turkkiliih oppeet kiävtáččii maašinpistovl jis kartâččii pennuin vuástáluvvâi lâi kieldum magasin sajestisanneem maašinpistovlist vahtâvuárui ääigi tot koolgâi leđe ain lummoost anneem sajestis makaš provosistij rijdouásipeelijd veikkâ sist mudoi kuábbáá-uv pelni lijjii ain magasineh sajestis mielâstis meid tom čaittâlii návt äŋgiris kiäldu lâi-uv te aainâs mun toollim tast maŋa magasin ain sajestis ko vazâččim tobbeen sevŋis iijâst já časkattellim taid kuárus viistijd maŋa jiem kuássin innig luáštám jieččân uáinus ulguubel ollágin já toh ohtuunis vahtâmoheh-uv paccii meddâl tiet tábáhtus meid mottoomnáál páguttij mii puohâid tarkkuđ jieččân lattiimijd tobbeen vahtâsaajeest já vaarâ vahtâoornig puáránij vala tast-uv veikkâ turkkilij uáivil lâi aaibâs nubelágán almaah lijjii ennuv jottáám alda naaburenâmijn luámuidis viettimin já sij korrâsávt rammuustellii taid mađhijdis lijjii hurgám joba já eres-uv enâmijn smietâdiđ et maht sun jis muoi-uv vyelgeen veikkâba suáldátpappâ ornim luámumáátkân já meid pase enâmân kale monâččij ruttâ vaarâ ennuv já ferttiiččij-uv áánnuđ ruuđâ miiba tast áánuim hovdâstân luámu paaŋkist ruuđâ tommittáá et piergejeen hommáim tárbulijd siiviilpihtâsijd kaavpijn já tast maŋa vuálgáččáim máátkán algii leđe luámu- viisum- já ruttâääših oornigist hovdim luámumätki álgáččij ittinâš iiđeed kirdemkiedist já vuossâmuš čuásáttâh ličij uáivikaavpug ihásâš suáti puállái iäskân muáddi ive maŋeláá lâi meridum sajasâžžân ton puáttee oho ááigán já sun lâi-uv jo váldám ovdâsvástádâs tast nohádim te čuávjivuáláá ucánjáhháá kuđáiditij juurdâ et monâččimhân tääl tagaráid soojijd main lijjim kuullâm ennuv saavâid já main lijjim luuhâm ráámmâthistorjá kirjeest kansaškoovlâst peivi čuovânij muččâdin já tiäđust siämmáá pahâsin tegu eres-uv iđedijn ijjâ ij lam nuuvtkin pyereest moonnâm jo vist ehidist jiem finnii naharijn kiddâ jeđe ko te viijmâg mottoomnáál nohádim te oođđim nuuvt liävuttemeht et ohtânmaanoost koccáástellim juurrim seeŋgâst já čiehčâdim lâi nuuvtkočodum vyelgimkumeštâs mii ij lam pyereedmist mudoi ko máátkán vyelgimáin já täälhân lâi tot iiđeed já peivi et vuálgáččijm oođđum iijâ maŋa morettim tiäđust-uv ovdil ko iärráseh já lijjim tiäđust-uv vaibâsub ko sij mätkilavkkâ lâi-uv jo jiehti pakkajum te liijká iiđeedpurrâmâš maŋa tarkkuustim et puoh teháliih liččii fáárust lâi tain aldaväldikuudijn vuoigâdvuotâ kevttiđ suáldátpihtâsijd já mii lâim kenigittum-uv toos siiviilpihtâsijd ep uážžum suollust kevttiđ ollágin mist lâi juáhhást luámupivtâskerdi pajalist ko maŋeláhháá käävcist pajanijm vielgis ovdâskoddekomppania šiljoost já tolliittijm kirdemkiädán mii lâi tobbeen viestârbeln lâim käävcis kálguinis já nommâsiih jáágáreh muoi já vala kyehti jáágár kiäi noomâid jiem mušte lâi mii mätkihovdâ já sun čielgiistâlâi mii mätkivuávám já äigitaavlu-uv kirdemkiädán pyereest-uv ovdil kirdemmaašin vyelgim já tast mist lâi šiev äigi váháš savâstâllâđ čielgij taggaar-uv ääši et ko moonnâp arabienâmáid te kolgâp kiškođ puoh mätkimuštotarraid meddâl moh kävildeh ovdâmerkkân tom et lii iällám veikkâba äšši ij lam nuuvtkin äigikyevdil monâdijn mut tast ko vuálgáččijm ovdâskulij te talle kal lâi tallaa ääigi uážžu ettâđ viestâreennâmlâš eellimvyehi já tot lâi puoh pivnohumos luámuviettimsaje nuorttâuásist moonâi lappâd lâi nommâsâš nicosialâš mätkitoimâttâh ornim kirdemliipuid ijâstâlmijd hotellijn já nuuvt et toh lijjii jo puoh maksum-uv lâim tiäđust-uv jiejah máksám ubâ tom luámumääđhi suullân okko tassaaš ton mätkitoimâttâhân mut jiem kale innig mušte mon tiivrâs tot lâi maid toohim lâi märkkid já uási tast tiäđust-uv kevttui mätkiruttân lijjii kyehti já já suijâ lâi tot et tallaa ääigi ij puáhtám puáttiđ virgálávt moonnân arabienâmist já nuuvtpa mij kaartâim-uv mäksiđ ovdâs-maŋas liipu veikkâ juuđijm-uv tuše nube kulij jiem addim mane koolgâi leđe ovdâs-maŋas lippu poođijmhân mij tiäđust-uv já tot lâi-uv tärhissiähá hommá mut tast maŋeláá kyehtnubalovváád peeivi čohčâmáánu tijme pajanij maašin kirdemkiedist ááimun já tolliittij váráduv paijeel nuortâs lâim paajaabeln já siämmást ko aldanij te nuortiskeeči päsiškuođij tuáhá kirdemmiinut maŋa čolmij oovdân almostui tuotâ stuorrâ kaavpug já forgâ šnoggiittijm-uv ton kirdemkiädán vuossâmuu keerdi eellimstân pelni já miänu lâi ton muđusâš-uv suollust puáriskaavpug pelni lijjim kale uáinám maaŋgâid aašijd mut tot tobbeen lâi tuše taggaar kuokšâdis avâštâs tast mii vala sátáččij puáttiđ oovdân lâim siäivum já selvânâm tuuli čoođâ te lavkkijm taksijd moh vuolgii tuálvuđ mii kaavpugân jo kaavpugist lâi moiváás jotolâh te tääbbin tot eskân lâi ko ain tyelittälli lâi kolaristum auto luptiistum stelligij oolâ automaađij paaldân já toh lijjii mestâba jyehi ratkuuttuvâst taksivyeijee tieđij mainâstiđ et toh lijjii jotolâhmeerhah moh váruttii ulmuid jotoluv vaarâin kulloo taggaar vyehi et jis auto kolaristij te tot ij tolvum koolaarsaajeest tađe olgoláá tot tuše sirduustui luoddâpiällâs váruttâssân iärásáid taksivyeijee oroi lemin tuáddum taan systeemân já mun kale mestâ jo polâstellim ko sun nuuvt huolâttemeht oroi vyejimin kieđáin tuše stivriistâlâi siämmást ko käŋŋir já ubâ kietâ-uv lâi ávus lasârääigist motomin ulguubelni-uv moin sun ain tyelittälli sevestij já čäittilij joba čuurmâ-uv já nubbijn kieđáin sun nuurdâi molsoosuábi vilpoi ohtânmaanoost kuás kuus-uv kulij já čielgij hirmâdávt maidnii maid mun jiem iberdâm já puigâsâdâi lašmâdávt letukkainis eres autoi kooskâ já mun poollim hirmâdávt ubâ ääigi et kuás tibi te ruáškáá ijhân tot ruáškám já nuuvt peesâim-uv luholávt hotellân mon nommâ saatij leđe teikkâ miinii ton sullâsâš tiet jotolâh sulâstitij taan jotoluv veikkâ ij lamaškin eidu siämmáá moiváá iäru kuittâg já kooskâst lâi toi autoi tääsi lijjii ucebeh autoh ko oppeet tääbbin lijjii iänááš stuorrâ limusiineh moh lijjii uđđâsuboh puovtij jurdâččiđ nuuvt et tääbbin lijjii jáváluboh ulmuuh ko suollust mist lâi-uv pappâ hovdân te sun lâi kuittâg ornim mijjân eehidohjelm ađai eellim jurduu mield tieggáár saje lii kuás ij jo sudo piervâl lâim kuittâg puohah kuullâm ton ollâtásásâš ohjelmist mii tobbeen lii uáinimnáál ij lamaš maggaargin siisâpeessâmmáksu mut piävdán ko čokánij te lâi pággu tiiláđ maidnii juhâmušâid já ton hadde lâi ušom pundád jis halijdij lase tiiláđ te nuuvt-uv puovtij porgâđ mut toi-uv hadde lâi tot siämmáš pundád uážui keččâđ kale nuuvt-uv et tiilái já maavsij tuše oovtâ juhâmuš tegu mij poorgâim lâi stuorrâ spellâkasino mast iä oinum ullopusseer- teikkâ päiđipajalist ulmuuh ollágin uási ulmuin lijjii juhlepihtâsijguin mii uáivildij tom et sist lijjii smokki- já frakkipihtâseh pajalist já ruseteh čiäpáttist lijjii kuhes hamitteh pajalist já ucemus vátámâš almaiulmuid lâi tot et kalga leđe taggaar lädipiivtâs pajalist mast lii kraavaat teikkâ rusetti lijjii puohâin luámupihtâseh pajalist moos kuulâi meiddei kraavaat já pajaldâspusseer lâi mestâba liijkás-uv liegâs mut liijkátte piergiittâlâim ko ereskin rääđi ij lamaš lijjii tiäđust-uv páihálij miljonäärij lasseen meid sii kolleegah pirrâ maailm já maŋeláá ehidist ko peesâim uápásmuđ meiddei jieš ton kasino spellâmuásádâhân te tobbeen kullojii puoh maailm váldukielâh meiddei suomâkielâ-uv ko mij lâim tobbeen kevttii spellâmeerhâid ko sij stellejii monnii numerân jieijâs piäijus já toi áárvust must kale ij lam tiätu juávhust kihheen ij tuostâm riemmâđ spellâđ ovdâmerkkân veikkâba ruletti tanen ko vissâ lâi taggaar ucemus ruttâmeeri mii ličij lamaš makaš maaŋgâid luuvijd pundáid já mist lâi mätkibudjet rekinistum nuuvt tärkkilávt et ij lamaš máhđulâšvuotâ ennuvgin moonnâđ tast paijeel ko fakšuustellim ulmui lonottem vuáituidis ruttân teikkâ nubijkulij te ruttâ kale oroi liihâdmin tot ohjelm mii čaittui kasino koskâkeerdist spellâmuásádâh lâi vyeleeb keerdist lâi viehânáál mieláidpäccee lâi iänááš uásild revyyohjelm mast uccáápihtâsijguin nisoneh tánssájii já lavluu tot ravintolapeeli lâi pyereest-uv meetter jieškote-uv kulij viijđes já tot čáitussaje aainâs kulmâlov meetterid kubduu já siämmáá verd kukke lâi aainâs viiđâ meetter aloduvâst já peevdih lijjii stellejum váháš siämmáá sullâsávt ko teatterist kuás-uv lijjii maaŋgâ tääsist já mii čokkámsaje lâi tobbeen olgomuu já vaarâ hälbimuu uásist et aldeláá čáitussaje juhâmuš hadde-uv lâi maaŋgâkiärdásâš verdiddijn mii sajan tiegáreh tanssânieidahhân kale uáinojii tobbeen ijjâkerhoin-uv mut tääbbin lâi tot čáitussaje rahtum nuuvt styeresin et ubâ ton kuulmâ tiijme pištee ohjelm ääigi tobbeen puovtij leđe ellee hiäppušij já kasakkai troikka moh ruotâttii já raccastii oles sáttoin maaŋgâid minuttijd siämmáá kulij ige tot lam trikki ko koozâi skooppân-uv kullui vaarâ tot ton tááhust lâi trikki et hiäppušeh ruottii vissâ-uv mottoomlágán jorree vuáládâs alne puohtii leđe maaŋgah cowboyh-uv moh raccastii hiäppušijguin já njuárustellii lassoin kálbáid kiddâ ko luáštádâđâi uđđâ lavastusâi rähtim várás te maggaargin šlaamâ ij kullum ton ääigi ko esirippu lâi vyelni te káátust luáštádettii kuulmâ meetter alodâhân lovmat ivnáás pállud moh lekkâsii paajeeld kuuđâ uásán tegu appelsin koorah kuás-uv uásist lâi mučis nieidâ keppâ pihtâsijguin luáštádettii pajaneddii já jurrii sehe nieidah čaittâlii mučis fardâidis esirippu oppeet pajanij te ton tyehin iiđij korže mii lâi maaŋgâi meetterij alosâš já tast kuulgâi olmâ čääci tot šaavâ-uv kullui loppâkeejist vuojij olmâ lievlâjuná sali čoođâ hirmâd jucânáin já vaavnuin lijjii tiäđust-uv keppâ pihtâsijgin mučis tanssânieidah noh stávrudellii kuuloold koskâropâidis puáttim maŋa eehid lâi jo nuuvt maŋŋeed et lâi äigi moonnâđ nohádiđ koccám maŋa mist lâi aaigâ eelliđ rauniokaavpugist mut monnii suujâst ep toho peessâm muštemin et tobbeen liččii lamaš mottoomlágáneh stuuimeh haldâttâs juávhui já motomij sisij kooskâ kaavpug mii lâi hellenistlâš äigipaje kävppikaavpug já tallain noomáin lii mainâšum ihheed ovdil já tobbeen liččii lamaš já temppâlij raunioh maid ááiguim eelliđ keččâmin temppâleh lijjii rahtum ihheed maŋa ko ep peessâm toho te ton sajan peesâim eelliđ vistig vuoristorata mield hirmâd ollâ váráduv alne mii lâi nuorttiibeln já mon sáátust mun kale oppeet poollim tibi te vaijer potkân koččâp vuálus já stircettep mottoom pähtikopán liijká killái já peesâim uáiniđ ubâ já ton pirrâs sehe taid hirmâd váráduvâid moi paijeel mii ittinâš monâččijm alne puáttim maŋa eelijm vala kuáškookeđgikuovđâšmist tippukiviluola kaavpug nuorttiibeln ij lamaš avâštâskin mii puávtáččij leđe tiet ovdilmainâšum kuovđâšm mut ko čaŋâlijm ton siisâ te tállán iberdim lijjii kalkkâkeđgipáccáh já tegu jieŋâoškâseh kuovdâšm vyeliuásist já káátust hiäŋgájii tegu jieŋâpureheh siste lijjii maaŋgâ ivnásiih šleđgâlaampuh moh tuossii muččâdávt kukkodâh lâi maŋgâčyet meetterid já toho lâi rahtum taggaar väzzimkujá mast ij lamaš lope spiekâstiđ puáhtá pyereest-uv iberdiđ tanen ko tieh kalkkâkeđgipurâheh lijjii viehâ muárrááh já taid ličij lamaš älkkee tojâliđ mätkimušton puáttim maŋa mist lâi pyereest-uv äigi uápásmiđ váháš kaavpugân purâdem maŋa mii juávkku juáhásij aainâs kyevti jis ij jo kuulmâ-uv uásán já vuolgijm kejâstâllâđ kaavpug lâi ovdil-uv iällám taan miljovnkaavpugist já nuuvtpa sun lâi-uv mii luándulâš uápis mij uusâim mii lâi tiäđust-uv pyecceiviäsu já mii meiddei oostij voorâ ij lamaš riävtui eres paijeelmiärásâš kapitaal fáárust ko jieččân vorrâ já nuuvtpa mij juáháš luovâttijm rammid voorâ pyecceiviäsun já finnijm olssân ušom pundád ađai siämmáá verd maid maavsij kasinoreisu já suullân nelji seenti vala konjak-uv tomhân ervid et ko vorrâ lii masa litterpeelijn kiäppánâm te juhâluváhân tast älkkeht já mij lâim-uv viehâ pyerimielâst ko vuolgijm juátkiđ kaavpugân uápásmem kulttuurčuásáttâh moos mii uápistij lâi nuorttiipiälááš kaavpuguási mast lijjii nuuvtkočodum huárákortteleh jo tom et kihheen ij ášástâl tobbeen mut čaŋâdep kuittâg jyehi uuvsâ siskiibeln lijjii ušom nelji teikkâ vittâ já toh lijjii puoh paldluvâi já suullân kilomeetterpele kukkosiih aldemuu kááđust vyelgidijn já ko čaŋâlijm vuossâmuu uuvsâst siisâ te tááluviehâ váhá movtáskij lijjii muáddi nissoonulmuu nubbe pyereest-uv paijeel viđâlov já nubbe ucánjáhháá nuorâb váháš hoodijd já soovâim et eellip täst maŋeláhháá uđđâsist já nuuvt mij joođhijm määđhi mij moonâim čoođâ puoh tieid paaihijd já motomijn lijjii viehâ puáššáás hámásiih almaiulmuuh oornigtuállen ađai parâtteijen já sutenöörin ko iänááš tagarin lijjii toh nuuvtkočodum mamih moh lijjii puárásuboh nissoonulmuuh tááluh lijjii jo-uv kyevti- teikkâ kuulmâkiärdásiih já kááđuh lijjii keezih já nyeskih lâim väzzimin monnii kááđu mield te fakkist leškejui solkkosaŋkko paajaapiäláá keerdist vuálus já uccást ep pääsi ton vuálá leđe nuuvt-uv et tot solkkosaŋko liäškásem ij lamaš vaahâg ko váháš ovdláhháá lâim iällám čaaŋâdmin tien siämmáá táálu pajekeerdi mottoom visteest ulguubeln lijjii fiijnâ já uđđâsiähá nubalovkerdisiih tááluh já kááđuh-uv lijjii kubduubeh já čurgâduboh meiddei riddobulevard mield kost lâi ohtâ pegâlmâs hotelli já tast ijjâkerho mast lâi kulloo uáli ollâ tääsi mij fárudijm ehidist sevŋâd ääigi kaavpug puoh hyenemusmáinusijn soojijn te ij liijká lamaš mihheen poollâmvaarâid ovdil iällám pargoskipáreh lijjii váruttâm mii servâmist meendu epimiärálij ulmuiguin já kolgâččijm meid váruttiđ eidu tiegárijd soojijd main lâim eidu iällám kalehân tobbeen lijjii maaŋgâlágán ávhástelleeh joođoost já kiinii kavpâšij mijjân joba narkotiik mii saatij leđe marihuana tâi miinii siämmáásullâsijd tubbáák häämist eidu nuuvt maht ij liččii kolgâm já juuđijm tagarijn soojijn main skipáreh lijjii mii váruttâm ij lamaš kuittâg mihheen vaarâid teikkâ ep sattum kuáhtáđ taggaar já nuuvt nubbe eehid kaavpugist nuvâskuođij já lâi äigi oppeet ucâluđ hotellân já seeŋgân juáđháččijm määđhi já ijâstâlâččijm mii lii tien arabiväldikode uáivikaavpug moonâi rávhálávt já valgânij koskoho iiđeed koccám maŋa pakkaastijm tävirijdân kapsehháid jeđe tuámittijm hooteel purâdemviäsun iiđeedpurrâmâš puurrâđ uási mii juávhust lâi jo tobbeen čuákist já oppeet kuulâim mätkihovdâstân tergâdijd aašijd maid kolgâččijm mušteđ taan määđhi ääigi pargo ovdil ko ubâ monâččijm autoidgin lâi tot et kolgâččijm kiškođ já tuššâdiđ puoh tagarijd tarraid mätkilaavhâin meddâl moh máhđulávt kävildiččii kiännii elimist ovdil-uv musthân tagareh meerhah iä ubâ lamaškin mut motomijn kale lijjii já nuuvt sij ferttejii pahheeđ taid já leggistiđ meddâl ciähuttij vala taggaar-uv ääši et ko mij uáináččijm heeđâlmildeid já taid njaalgâ heđâlmijd moh toid láá stellejum te kolgâččijm kyeđđiđ taid aaibâs ráávhun ton suujâst et sátáččijm šoddâđ čuávjitaavdân jis purâččijm taid lijjii ain táválávt olgoááimust já peeivi paštust já hirmâd kiärpâšarmeija huridij já ruotâdij toi alne mainâstij vala mijjân onnáá peeivi ohjelmist já váháš meiddei ton väldikode vuovijn sehe tábáhtusâin-uv mij já meiddei puovtijm julestiđ vuolâputtâl kooškon te tobbeen kuus tääl lâim vyelgimin ij liččii máhđulâš ko lâi muslimväldikodde kost alkohol lii kieldum äšši lâi eidu siämmáá ive kuovâmáánust tápáhtum vääldičovádem mast lâi monâttâm vääldi suáldátjuuntan puáhtá mainâšiđ et muáddi ive tast ovdâskulij čovádij vääldi olssis já ton rääjist haldâšij uáli korrâ kieđáin ive räi maŋa vááldán lavkkij suu alge já joođhij eejis äärbi toin lain et lii soottâm jieijâs aalmug vuástá masa kulmâ ive siämmáš almai ko lâi kenraal te jiem kale tieđe mätkihovdâ lâi tiggum kyehti stuorrâsiähá taksi-auto moh lijjii vyerdimin mii hooteel ulguubeln lâi et taaksih tuálvuččii mii kidâ já toimâččii vala tobbeen-uv mii sáttulâžžân nuuvt kuhháá ko pisottâlâččijm kunâgâs väldikode rajij siskiibeln moonnâm maŋa juáđháččijm eres sátuigijn miiba tast tiäđust-uv stellijm tävirijdân taksij monnjâluŋkkáid já pokkiidâđâim jiejah autoid mii vuájánij njuneh jurgâluvvii nuortâs já meddâl kaavpugist láin máhđulávt beirutliih já suoi sárnoin pyereest eŋgâlâskielâ ko mii mätki ovdánij te vyeijeeh taađeest ain čielgijn mijjân mii kost-uv lii kale uáli pyereest iberdâm eŋgâlâskielâ mut liijkátte sääni tuogu-táágu kuomâldim jo hárjánâm viehâ ciägus várádâhluoddáid jiemge täälgin nuuvt hirmâdávt poollâm veikkâ mii taksivyeijeeh vuájástâláin-uv viehâ riskáht ko vuolgijm pajaniđ váráduv vielti pajas nommâ lâi ušom já tot lâi suullân muádi tuhháát meetter alosâš nuuvt nuortâs ko viestârân kulij-uv lijjii pyereh ko aalgijm luáštádâttâđ piälán te poođij mielân et láá-uv sun täin autoin kosâneh mon šiev oornigist lii pááccám et luáštádettee vieltti lâi váháš njuáidusub ko maid lâi pajaneijee mut liijká kosâneh taiđii leđe viehâ korrâ sreevâ vyelni ovdil ko selvânijm vuálus njeeijâm maŋa poođij já koskâsâš väldikudij rääji já mij váháš polâstâlâim-uv et mon tärhis kontrol te tibi lii já smietâdijm jis toh veikkâba nyelttih vala mii pietittemmin ko totkeh mii tallegis poođij já mij rastalditijm tom kuittâg tađe kommeeb räjimuáđulâšvuođâittáá syyrialiih räjipoliseh kejâsistii kale vissâ mii mätkihoovdâ adelem nommâlisto ležeh-uv kale addim tast maiden já vilšâstii meid autoi siskiibel-uv mut iä tađe eenâb tarbâšâm ubâ autoingin pajaniđ tobbeen váráduv alne lijjii puáttám motomeh váháš hyenebeh já puárrásuboh autoh oovdeld mut tääl ko mij lâim te puáđiškuottii eenâb já eenâb tagareh vuájáneh oovdeld moh iä vissásávt liččii moonnâm aainâs kejâttâhkontrollist čoođâ äšši mii čuosâi čaalman lâi tot et váráduv meerâbeln lijjii enâduvah čuuvtij ruonâsuboh ko nuorttiibeln toh lijjii tegu mahtnii kuorbâsuboh já koškásuboh rastaldittem maŋa poođijm-uv forgâbalij uáivikaavpugân já tobbeen še lâi pyereest-uv uáinimist iäru háárán tot oinui ulmui vuájánijn maid syyrialiih kevttii sehe sii káárvuin iä lamaš innig uđđâ já fiijnâ limuusineh iäge ulmuin viestâreennâmlâš káárvuh pajalist lijjii puáráseh já eiduttâl te pissuu mottoomnáál čuákist uáinojii fiävrun še aasih já muulih-uv melgâd eenâb ko maid lijjii tâi mielâst kaavpugist lâi meid komálâš haajâ mii munjin lâi oomâs ige toos kavnum maggaargin čielgiittâs puáttim maŋa čälittijm jieččân taggaar hotellân mon nommâ lâi teikka muštemin et hooteel lâi kuávdoo kaavpug já mii visteh lijjii nube teikkâ kuálmâd keerdist kuus mij kuodijm mätkitävirijdân mannee porthááh lijjii uáli keezih já ciägguseh já orom muštemin et toh lijjii rahtum muorâst maŋa mist lâi aaigâ vyelgiđ uápásmuđ kaavpugân lam innig nuuvt hirmâd pakkâ já lâi-uv vaarâ jo eehidpeivi ovdil ko selvânijm viijmâg olgos já kaavpugân puáđidijn lijjim huámmášâm taggaar ääši et kaavpugkooveest iä lam nuuvtkin ennuv uáinimist nisoneh já toh häärvih-uv maid ooinijm lijjii omâsávt kárvudâttâm kale uáinám kuuvijd tagarijn nisonijn main lijjii kuhes čapis hamitteh pajalist já muáđuh čiehhum nuuvt et čalmeh tuše váháš oinuustellii lijneroobdâ tyehin mut kuássin taid jiem lam vala olmâ elimist uáinám peessim viijmâg tagarijd-uv imâšijd uáiniđ jo mij imâštâlâim taid ulmuid te kal sij-uv aainâs siämmááverd imâštellii mii veikkâ ep vaarâ lamaš vuossâmuuh viestâreennâm ulmuuh kiäh kaavpugân lijjii puáttám lâi viehâ styeres já orom muštemin et kaavpug čoođâ kuulgâi vala juuhâ mon rido mij vaazijm já imâštâlâim taksivyeijeeh tubdáin še já nuuvtpa suoi láin-uv mijjân uápisin mielâst oro kuittâg-uv jo návt maŋeláá et tobbeen iä lamaš makken eromâš muštomeerhah teikkâ ääših moh liččii pááccám pyerebeht mielân lâi lamaš vissâ jo čuođijd iivijd muslimlâš epke mij tiättám sii taavijn maiden muide ko eidu tommittáá maid jo turkkilij taavijn tieđijm já maid mii uáppáh láin onne mijjân čielgim kullui turkkilij pelni minareetjuáigus iiđeed-eehid já sij lijjii tiäđust-uv še muslimeh mut tääbbin tot muslimosko oroi lemin vala-uv čovgâsub já nanosub já muu mielâst oroi vala nuuvt-uv et páiháliih ulmuuh veikkâ sij kale imâštellii-uv mii iä orroom tađegin lijkkuumin mijjân já tot lâi meid čielgâsávt uáinimist iijâsthân mij kale tuostâim jotteeđ ennust masten polâhánnáá já tobbeen kávnojii maaŋgâlágán ääigiájánâsah-uv moh tääbbin iä lamaš keejâim-uv vijsásubbon vyelgiđ hotellân uáđđáđ minareetjuáigusân já nuuvt mooreet muu kámppáskippáár uáđđâm monnii suujâst hyeneeht já ko pulttâsâm seeŋgâst já vuálgám posâdâttâđ te čiälgá tot-uv äšši mane nahareh lijjii lamaš nuuvt keppiseh lijjii aainâs nubaloh maaŋgâ seenti kukkosiih russakah moh tállán libžájii seeŋgâi vuálá patârâsân ko moonâm te tobbeen meid láá toh siämmááh tiivreh veikkâ mon ennuv já roškájeh čiähusân lijjii tiäđust-uv ubâ iijâ skovijdâm miätá lättee já kii tiätá veikkâ ležeh vala seeŋgâst-uv ruotâdâm tivrehân kale lii aaibâs varâttem mut faste já ilgâdis hámásâš tot liijká lii lijjii muu mätkiskipáreh-uv viättâm nahhaarttes iijâ eidu tiei lašmâdis päikkiellei keežild selvânijm hotellâst meddâl te puorijn mieláin joođhijm määđhi ovdâskulij já tääl mii vuájánij njuneh jurgâluvvii máádáskis aaibâs tärkkilávt mušte mut vissâ motomij luuvij kilomeetterij vyeijim maŋa poođijm uccâ kylážân mast mij orostijm taksivyeijeeh tieđijn monnii mielâkiddiivâš ääši maid kannattičij eelliđ keččâmin já kuvviimin kylážii paaldâ moonâi toovlâš antiikáigásâš roomalij rähtim maađij mon nommâ lâi maađij´ lâi paijeel ihheed puáris já tast lijjii čielgâsávt uáinimist hiävušráttái kulâttem juármih kuábbáá-uv pelni lijjii kuhes keđgipilareh vala ciäggud já ton maađij mield lijjii ovdâmerkkân kiäisár suátijuávhuh julijdâm já kooskâ ovdánij ain mádáskulij já piäiváš koordij pakkâsávt veikkâ autoi laasah-uv lijjii áávus vissâ jo vuáijâm aldasáid čyeti kilomeetterid ko oppeet mii taksialmai čujottij kuusnii koške aron jiem uáinám maiden mut ko poođijm aldeláá te aiccim taggaar čapis tiälhu maid mii šaaföör kočodij beduiinleirân mijhân halijdijm tiäđust-uv eelliđ keččâmin tom aldeláá ij lamaš aaibâs maađij pellâst já nuuvtpa kaartâim-uv vyeijiđ taggaar hyenessiähá kiäinu mield maŋgâčyet meetterid ovdil ko poođijm beduiintelta luus ulguubeln čuážudij vuálá love ihásâš tuolvâ nieidâš päljisjuolgij já sust lâi vala ucceeb uábâš soolâst sáárnui tuše arabiakielâ já mii taksivyeijeeh tulkkuin et eres peerâ lâi moonnâm käärji tipšođ kuusnii olgoláá aron já nieidâ lâi pááccám pááikân tipšođ uábis ličij toohâm hirmâdávt mielâ kuovlâlistiđ toho telta siskiibel mut jiem tuostâm et jis tobbeen lii liijká kiinii jeđe vollit nijbe kieđâst mii lijjii tiei enâmij kuáđutteijeeh siämmáá náálá ko sämmiliih lijjii já láá tave-enâmij kuáđutteijeeh halijdiđ uáiniđ et lii-uv sii láávust ovdâmerkkân aarrân já maggaar tot mudoi lii siste vaanhimeh iä kulluuškuáttám te mij adelijm nieidân muáddi njálgá já joođhijm määđhi ovdâskulij jo pyereest luáštádâtmin meerâ hävdivuájuttâhân ko nubbe vuájáán mist toovâi lako já orostij kiergânii jo veikkâ magareh jurduuh elâččiđ mielâst lâimhân mij kuávdoo ävđineennâm veikkâbahân luodâ alne lâim-uv vuolgij tutkâđ ääši já lehâstij maašinpeeldi áávus ääigi sun rassaastâlâi tobbeen já mij kuovlâim paaldâst veikkâ aainâs mun jiem iberdâm maiden autoi mašinijn leškiištij vaarâ čääsi čuáskudeijei njuskij raati tuáhá já starttai eštus hurrâguođij já oppeet mätki jotkui mottoom ääigi ko vyeijee oppeet čuujoot uálgispel maađij já orostitij vuájánis lâi nubalov vildâkaameel čuurâ maid mij peesâim kuvviđ lâi aaibâs maađijpellâst já finnijm šiev kuuvijd maŋa vuojâččijm vala maaŋgâid luuvijd kilomeetterijd ävđin eennâm ovdil ko poođijm já koskâsii rááján pelni rääji lijjii tuše muáddi enâmustáá vittâ räjipoolis teikkâ suáldát tuše kuovlâlistii auton loptejii puomi já sevestii mii juátkiđ määđhi nubebel rääji pelni lijjii aainâs lovmat räjisuáldáttid moh lijjii viehâ lussâdávt riäidudum viärjuiguin já ton lasseen sist lijjii vala arabiliijneh uáivist siämmáálágáneh maid mij oostijm mätkimušton olssân ličij lamaš tievâslâš jis sist liččii lamaš vala niijbeh panij kooskâst tuárrâst ep selvânâmgin innig nuuvt älkkeht ko táássâš pajaniđ autost väldiđ mätkilavhâidân fáárun já moonnâđ tullikoopin siisâ kost tábáhtui tullitarkkum adelij nommâlisto tullialmai te koolgâim vala čäittiđ nuuvtkočodum teikkâ moin mij tuođâštijm jieččân persovnlâšvuođâ lasseen teevdijm vala enâmânpuáttimpááppâr ovdil ko peesâim juátkiđ määđhi puáttám kunâgâs väldikoodán mon sun lâi haldâšâm jo ive rääjist kiinii ličij talle munjin mainâstâm et kuáhtáám taam kunâgâs muáddlov ihheed maŋeláá já vala te jiem liččii kale oskom kuittâg puátteevuođâst šoodâi tápáhtuđ mut tot lii jo eres äšši oovdâs algii leđe smaavâ kylážiih tävjittávjá já ušom orosistijm-uv motomij puotâ juhâmin turkkilâš käähvi uáli jo viehâvis käähvi mii juhhui uccâ koppiižist já mast lâi masa peeli sukkâr tâi maidnii muide eereeb vuolâ lâi islamlâš väldikodde já tobbeen lijjii siämmálágáneh oordeleh alkohol háárân vuáijâmgin kuhháá ko poođij luoddiäru já tast iäránáin čielgâsávt siämmáá-árvusiih luodah kyevti kulij lijjii čaallum arabiakielân epke mii iberdâm tain maiden mut mii taksivyeijee čielgij et uálgispele koolbâst lohá já čižetpele koolbâst vala kilomeettermereh-uv mut taid jiem mušte uálgispele kiäinun já ovdiibeln oinuuškuođij kyevti váráduv kooskâst kuhes ááigán miinii čácáduvvâid lâi meerâ já mist lâi aaigâ eelliđ ittinâš tobbeen vuojâdmin lâi-uv jo pyereest eehidpeivi te piäivâš koordij liijká pakkâsávt ko aldanškuođijm kulttuurkaavpug meerâ puotâ orosistijm imâštâllâđ čácáduv mast lâim luuhâm jo ráámmâthistorja rääjist já eelijm smakkistmin čääsi mon sálttáá tot tibi te lii já kalehân tot lâi-uv sálttáá ubâ korrâsumos sälttilaggâgin lamas nuuvt sálttáá ij lam kuittâg äigi tađe eenâb tast orostâllâđ já imâštâllâđ puáđáččijmhân máhđulávt vala ittinâš toos vuojâdiđ joođhijm määđhi ovdâskulij kylážiih sehe oovdeldpuáttee autoh lasanii já nuuvthân lopâloopâst almostui kaavpug ovdiibel lâi pirâstittum nubalov meetter alosáin muvráin já jieš tot puáris kaavpug oroi lemin tiäváá teikkâ vääri alne máddáákeččin muvrâi siskiibeln lâi stuorrâ moskeija maid mii uáppáh nomâttáin lâi ucceeb moskeija maid suoi nomâttáin paajaaš lâi aaibâs fiskâd já mii vyeijeeh čielgijn tom lemin kolleest rahtum jiem kal eidu tállán oskom ääši lemin nuuvt tanen ko tot lâi nuuvt hirmâd styeres ohtuunân kiästân liččii kolle nuuvt ennuv et puávtáččij tyeggáár táálu skođâstiđ ubânâssân toin ramâččâttâv tuušijd já kooskân paasij leehi mon mield viehâ kubdâ maađij muhâttâlâi paasij meiddei mijjân puohháid uápis muorâkärdi mast lâim kuullâm jo kansaškoovlâ vuossâmuu luoka rääjist puoh paihijd uápásmuuččijm vala pyerebeht kohân vistig kavnâččijm jieččân hooteel mast liččijm aainâs muáddi iijâ moonnâmgin kuhháá ko mii sáttuvuájáneh skirviittii mottoom hooteel šiiljon mon nommâ lâi lâi fiijnâ čurgis já uđđâ hooteel moos kurpoim tävirijdân já asâiduim tálustâllâđ lâi jo viäigumin mut liijká vuolgijm vala ehidist vazâččiđ kaavpugân já imâštâllâđ páihálii miänu ittáš iiđeed poođij te tallet mij tolliittijm uđđâsist meerâ kulij mätkihovdâ lâi uápásmâm historjan já sun tieđij tärkkilávt čäittiđ tom-uv saje kogo läđis samarialâš lâi tipšom pyeccee ulmuu muáddi tuhháát ihheed tassaaš ovdánij já oppeet iiđij meerâ ovdiibel ton taavaakeččin ratkuim tavas já vuolgijm paaldâ vyeijiđ pajas leehi lâi viehâ ruonâs ko verdidij veikkâba meerâ kuávlun já ko lâim vuáijâm kuttâ penâkkullâm te poođijm lâi uccâ kaavpugâš mon viestârbeln lijjii toh pegâlmâs muuvrah luuhâm kiirjijn tain mottoomverd já tiettim et toh láá viirrâm vuálus jurdâččim et amahân toh láá stuárráh já kalehân toh lijjii-uv lijjii koččâm motomin tovle vuálus tuháttijd iivijd tassaaš já arkeologih lijjii algâttâm toi kuáivumijd já tutkâmijd paasij kuittâg ucánjáhháá epičielgâsin tot äšši et lijjii-uvsun eidu taah toh ráámmáttist-uv mainâšum muuvrah vâi mohnii eres tieđiš lunne eellim maŋa moonâim riidon kuus lijjii stellejum tagareh porthááh vuálus juuhân nuuvt et tobbeen puovtij eelliđ toidemin juolgijdis ulmui mielâst juuvâst kuulgâi pase čääci já tast lâi pyeredeijee vaikuttâs ulmui juolgijd sehe tiäđust-uv ulmuid olssis-uv ličij lamaš meiddei tilálâšvuotâ kameláin-uv raccastiđ mut muu mielâst tot lâi nuuvt fastes já ervidmettum ellee et aainâs mun jiem tuostâm pajaniđ ton siälgán maŋa joođhijm määđhi maasâd vuálus toin jurduin et puohčâlep meerân lii sälttijävri mii lii pajeláhháá kilomeetterid kukke mottoom kilomeetter kobdo já meetterid tääsi vuoluubeln toos luáštá te tast ij innig kuulgijd maggaargin juuhâ teikkâ aajâgin ovdâskulij čääci mii kolgá meerân paijaan čäcilievlân ááimun taavaakeččin lâi taggaar vuojâdâttâmriddo kost lijjii koppurááh pihtâsij lonottem várás vala iiđeedpeivi já vaarâ páihálij ulmui mielâst liijkás čuásus nuuvt et lâim aaibâs koskânân ton riddopaviljoŋgist tast lonottistijm vuojâdattâmpuuvsâid juálgân já tuámittijm meerân vuojâdiđ pehti lâi viehâ cuávis riddo já koolgâi-uv käälliđ viehâ kuhás ovdil ko čääci lassaanškuođij tommittáá et puávtáččij veikkâba puohčâliđ lâi vaarâ muáddi peeivi tassaaš liške nube jyelgist mahtnii skainâšum risse teikkâ miinii čuhâlis tiiŋgâid lâi tom skainim já ko tot sälttičääci kyeskittij vuossâmuu keerdi háávân te kaleba lâi kujes ohtuunân mun iälám liijká vuojâdmin veikkâ maht te sältti káskáččij čääci uulâtškuođij näpičuáli suuláid já pajeláhháá tast te tallet jyelgih iä innig toollâmgin olmânáál ponneest cuápci já nuuvt mun káškáttim káávvud náálá keevâi iärâsáid-uv já selvânij-uv et čääsi sälttiprooseent lii penttâ uáivild tom et jis lii rammid čääci já toos lasettuvvoo rammid putes sältti te finnee ááigân meerâ čääsi čääci kobđottij ulmuu nuuvt pyereest te lâi aaibâs tušše ubâ viggâđgin puohčâliđ taggaar čáácán tuuđâim-uv tuše vuojâdiđ já kobđodiđ káávvud ton čääsist eelij viežžâmin riddoost vala aavis-uv maid sun maka luvâdij káávvud veluttâlmáin meerâ alne tegu seeŋgâst kuás-uv maccâm maŋa uápásmuuškuođijm kaavpug historjálâš čuásáttuvváid já vuossmužžân orostijm kirho puotâ aaibâs muorâkäärdi paaldân mätkihovdâ tieđij muštâliđ et muorâkäärdi oljomuorah láá muáddi tuhháát ihheed puáráseh já et ličij eidu tiei muorâi syejeest ruhâdâllâm talle aaigij aalgâst šadda kale puárisin joba ihásâžžân et máhđulávt toh láá lamaš talle jo tast ko tiet ruhâdâllâm lii tábáhtum lavkkij kuálmâd peeivi aalman tegu säänist čuážžu eidu tien siämmáá alne já nuuvtpa mij-uv reisijm tiäváá oolâ alemuu saajeest lâi keeđgijn muvrejum kuupooltornâ mon siisâ monnii ušom kyehti uuvsâ ij lamaš vissâ ko viiđâ meetter alo mut tobbeen kuávdoo lättee lâi räijejum källeeuási mast lâi čielgâsávt uáinimist tegu ulmuu jyelgi luoddâ suullân já tot lâi kolgâđ leđe jyelgisaje ko sun lavkkij aalman tom viehâ tärkkilávt já kal oroi et aainâskin tot ij lah toos moinnângin čuhâ tiŋgáin terppum já kal tot čuuvtij sulâstitij njuoskâ čunnui teddâšum ulmuu jyelgiluodâ toin iäruttâssáin et taat luoddâ lâi källest juávhust oskoi kii oskoi lam aaibâs vises et kuábbáá kolgâččij porgâđ jiemge lah vala onnáá peeivigin vises maŋa eelijm máddáábeln keččâmin häävdi mast lâi cuvnâm tast maŋa ko sun lâi jáámmâm já álgám jo kuoccâgiđ häävdi siisâ já tot lâi taggaar källee siisâ vaarâ kuovzâmáin teikkâ pijkkiimáin rahtum vuovdâ mast olmooš šietâi pyereest viälláđ poođij váháš epioskolâš tobdo já smietâstim-uv taat hävdi ij tääiđi leđe kale nuuvt puáris ko viggeh oskottâllâđ nuuvt tärkkilávt tuubdâ ráámmât mut orom muštemin et uábih láin já kiäh hiäđástuin tast ko viljâs jaamij leeveest lii kirkko-uv mon olgosiäinân láá mosaiikijn rahtum tai ulmui koveh lâim peessâm pase paaihij tutkâmmoohtân te talle mii vuolgijm eellim vaarâ puoh kuávdâšumos sajan lâi muu mielâst puáris kaavpugist mottoom verd tavenuortâs já tiävá lâi kale siämmáámuđusâš ko maaŋgâin sargum kuuvijn lii lamaš uáinimist lâi nuuvt rääpis et kihheen ij vuálgám kuárŋuđ ton oolâ já vaarâ tobbeen kulij oolâ ij liččii ubâ peessâmgin paaldâst lâi nuuvtkočodum moos lâi hävdidum tast maŋa ko sun lâi vistig riistâst pijnâšum já loopâst ruáppánâm toho-uv já tot lâi siste siämmáá sulâsâš ko lâi tot hävdi ucánjáhháá stuárrâb tuše já häävdi majemuu čievâst lâi ryevdiaiđijn räijejum uási moos vaarâ stellejui tast maŋa ko lâi vistig lijnijguin kiessum olgouási häävdist mast tot stuorrâ millokeđgi lâi sajestis já mii maŋeláá imâšlávt lâi sirdâšum meddâl lâi muvrejum stuorrâ keđgijguin kiddâ já tuše ulmuu šiettee uksâräigi lâi kuođđum paaldân taan lunne jurduuh iä lam nuuvt aaibâs čielgâseh ko táválávt já puohah mii juávhu ulmuuh lijjii viehâ sijvuuh lâi joskâ veikkâ sust lâi táválávt ain valmâšin miinii ettâmnáál jyehi áášán almajin já ohtân nisonin vuolgijm häävdi lunne meddâl já uáivilist lâi servâđ olmoošjuávkun kote vuálgáččij väzziđ mield nube teoria miäldásii luus mii lâi kuávdoo kaavpug taat nubbe teoria tuhhiittij taam kierdâmâšâi luodâ sijjân hiäivulâžžân teikkâ nuuvt muu mielâst kuittâg oroi nuuvt et liččii aainâs kyehti já liččii meid kyehti oppâsyergi main ovdeláámainâšum oppâsyergi mield olmâ lâi eidu tot aldasâš räpis tiävá já nube oppâsyergi mield kuávdoo tááláá puáriskaavpug kuus nohá já mon aldasijn lâi meiddei tot paalaac mast kiäisár ovdâsteijee poosâi kieđâidis já nuuvt toovân adelij juuvdálijd mottoomlágán love koddeđ tuubdâ ráámmât masa ollágin jiemge lah ton tulkkojeijeid sahhiittâllâm pyerebeht et puávtáččim nabdeđ taam ääši aaibâs tuottân já tot lii-uv nomâlâsân muu jieččân tulkkum ääšist ko äigi toos lii jo nuuvt kukke masa ihheed te jiem aaibâs tärkkilávt mušte puoh aašijd ovdâmerkkân tom et kogo pehti vuolgij tot kierdâmâšâi luodâ väzzim mut puáriskaavpug pelni tot kuittâg lâi jurdeliđ puáhtá te iänááš uási ulmuin lijjii tiäđust-uv turisteh pirrâ maailm ääigi lâi juohum kyevti uásán já peeli tast kuulâi já nubbe peeli pase pääihih lijjii tallaa pelni pyerrin puáhtá kale ettâđ et sij tollii tom áinookiärdásâš historjálâš áárvu kunnest já muštâlii puoh aašijd lopâloopâst ollágin muslimij kulij liijkás kesihánnáá já tuurist kale finnij olmâ tiäđu veikkâ mainâsteijee máhdulávt ij lamaškin ristâlâš osko tubdâsteijee ko mij seervâim ton olmoošjuávkun te tot lâi kale viehâ styeres mottoom stuárrâb torist já njunosân tolliittij jieš hirmâd stuorrâ ristâinis maid sun kurpoi uálgâtuáivis alne já uáiván lâi stellejum čuággooraasijn ponjeldum kappeer káálun já uáivi pirrâ lijjii vorrâkuáškánjâsah ivnejum ruopsâdin já sun vajâldij uáli jo vääiviht tegu vaibâm olmooš kuás-uv lâi tiäđust-uv čaittâlem mut maŋgâsân tot oroi tuhhiimin tuođâlâš äššin maid tot luándulávt aaigij aalgâst lii lamaš-uv lâi ušom muádi kilomeetter kukkosâš mii muhâttâlâi puáris kaavpug kááđui mieldi já poođij loopâst vala moos lâi huksejum häävdi kirkko lâi jo eehidpeivi te mist lâi kuittâg vala tommittáá äigi et vuolgijm uápásmuđ vaarâ puoh pegâlmâsumos rakânâsân lâi huksejum stuorrâ ráptukeđgijolgâdâs oolâ já ko peesâim moskeija alda te iäskân čielgii olmânáál toh mittokoskâvuođah maid olgoláá keejân puovtij tuše iärvádâllâđ mii páihálâš uápis čielgij mielâttes stuorrâ fiskis kuupool lemin kolleest rahtum já kale tot lâi aldeláá uáinin meid oskottettee paaldâ moonâi tot hirmâd ollâ muvrâ já ton oolâ lijjii rahtum meiddei raapah nuuvt et peesâim eelliđ kuovlâlistmin vuálus liähán nuuvt já moskeija-uv sehe pooldijm hirmâdávt fiilmâ maŋa moonâim oovtâ muvrâpoortâst vuálus porttânjáálmán lijjii juuvdáliih muáddituhháát ihheed tassaaš keđgim mottoom suddogâs nissoon jaamâs já moonâim ton ráptukeđgijolgâdâs vuoluubel lâi hirmâd stuorrâ šivettáid já hiäppusáid huksejum talli teikkâ syeji mon siskiipiälááš alodâh lâi aainâs vittâ meetter lâi viehâ sevŋâd já aaibâs kuárus iäge tobbeen lam uáinimist magarehkin anokäävnih teikkâ piergâseh lâi joskâm opsuumist mut tuđâvâš olmožin maacâim purâsistijm eehidpurrâmâš já viigâim stelliistâllâđ onnáá peeivi tábáhtusâi jurduid mottoomlágángin oornigân uáinám onne nuuvt ennuv historjálâš soojijd kuullâm tain mainâsijd kuáhtám maaŋgâlágánijd aašijd et kihheen mist ij liččii puáhtâm ovdil ubâ jurdâččiđgin tággáár peeivi vala motomin puáttiđgin ličij uđđâ peivi já mist ličij aaigâ vyelgiđ eelliđ lâi päikkinommâ mii puovtij tállán mielân já tiäđust-uv ittáš peivi já tábáhtui eidu nuuvt ko lâim vuávám-uv maŋa mii vuájánij njuneh čuoggâsii oppeet mádáskulij já muuvrâ kooskâ miätá leve siämmáá maađijân mon lâim jo jiävttáá peeivi-uv vuáijâm kuulmâ kilomeetter vyeijim maŋa mii kiäinu iäránij mannee váldumaađijist njuolgist máádás smaavâ tiäváážij já uccâ kylážij kooskâ já jo pyereest-uv ovdil koskâpeeivi čolmij oovdân iiđij uccâ kaavpugâš mon nommâ lâi ij kal västidâm taid mielâkuuvijd moh lijjii ráámmâthistorjást pááccám muušton mut siämmáá kal tast lijjii suullân ässed já čuásáttâh kuus lâim monâmin lâi šoddâmsaje lâi rahtum taggaar viiđâ-skiijpâsâš nuuvtkočodum basilika-kirkko basilika kreika kielâ já uáivild kunâgâslâš lâi rahtum suullân ihheed maŋa šoddâm lâi styeres já ušom kuávdoo kirho lâi seeinist vuovdâ mii lâi skođâstum jyehilágán árvumetallijguin tegu silbáin já kullijn meiddei kässeekiäđgááh lijjii valjeest kevttum čiŋŋân lâi nuuvtkočodum seimâ ađai saje kogo lâi šoddâm suullân ihheed tassaaš poođij váháš epituođâlâš tobdo et nuuvt-uvsun makaš taa ličij saje kogo pestee lii šoddâm mut liijká ko juurdâš tom et kirkko lii rahtum tuše ihheed maŋeláá tien tábáhtus te ij tot vaarâ meendugin čuuvtij endurân tot šoddâmsaje lah ton ääigist sirdâšum vala tiet siämmáš kirkko lâi muáddičyet ihheed maŋeláá uđâsmittum maŋa šoddâm mut liijká lâim puohah ton mielâst et saje sátáččij pyereest-uv leđe originaal taat šoddâmsajegin ij sulâstittám ollágin muštokuuvijd ráámmáthistorjást mut tothân tiäđust-uv lâi čielgâ äšši et ráámmáthistorjá lijjii kuvvim vaarâ tagareh ulmuuh kiäh iä lamaš avepeeivistkin iällám eelijm vala taggaar eennâmvuáláá juuvâ riddoost kuus porthááh luáštádettii suullân lovmat meetterid vuáluskulij hoolvân tâi vuovdân lâi lätteetáásân muvrejum taggaar ráptukeđgilättee já paaldâ kuulgâi uccâ juuvâš teikkâ aajâ roobdah lijjii luándutiileest teikkâ nuuvt et olmooš ij lamaš vaarâ muádičyeđe ihán kuoskâm seinijd ađai kuođâttâm luodâidis toid lijjii tegu hiŋgáleh teikkâ ildeeh moid lijjii stellejum čuođijmield ucessiähá uáiviskáálžuh uáinojii meid eres-uv täävtih ertpelsäärgih jyelgitäävtih já lođđâseh tieđe maht tuođâlávt ležeh täävtih toho šoddâm mut mii uápis kuittâg čielgij et tieh tähtipasâttâsah liččii siämmái kandâpárnái täävtih maid kunâgâs kodettij muáddi tuhháát ihheed tassaaš ko usâškuođij tom juuvdálij uđđâ kunâgâs aalgâkeččin kogo porthááh pottii vuálus lâi tegu mottoomlágán álttár já mii uápis čielgij et tot lii saje kogo kandâpárnááh koddojii já leggistuvvojii juuhân kejâdijm taid párnái tähtipasâttâsâid te jurduuh mist vaarâ lijjii maaŋgâlágáneh äšši mii lâi vises lâi tot et täävtih iä lamaš kale aaibâs luándulávt šoddâm toho ubâ tongin tááhust et saje ličij mottoomlágán juávkkuhävdi oskoim uáppá čielgiittâsâid veikkâ kale tain taavtijn ooinij et toh lijjii olmâ ulmui täävtih já tuotâ puáráseh puáttim maŋa mist lâi aaigâ vala eelliđ puáris kaavpug muvrâi siskiibeln ovdil ko vuálgáččijm väldikoddeest meddâl já sirduuččijm lâi taan tuuristmääđhi ääigi puáttám kiävtun taggaar humoristâlâš vyehi et ain ko vuolgijm iđedist uđđâ fiäránijd kuáhtáđ te vuossâmuuh läävhih maid valdijm tállán hotellist vyelgim maŋa lijjii paldluvâi täsijuolgij já taahtist njuškomeh nuuvt et jyelgikeejih lijjii čielgâsávt sisâkulij já kieđah ucánjáhháá ruáhild pelduvváid čuurmâst nuuvt et kuámmirpeleh lijjii maŋaskulij já čuurmâpeleh ovdâskulij oppeet valdijm lovmat njuškomlävkkid já vuolgijm uđđâ fiäránijd kuáhtáđ tâi nuuvtko muoi já ubâ mii juávkku lâi tom nomâttâm kohti uusia seikkailuja oppeet puáris muvrâi siskiibeln já čuásáttâh kost vala kolgâččijm eelliđ lâi čiärrummuvrâ ađai vaigârdemmuvrâ itkumuuri já maid juuvdáliih jiejah onnii puoh pasemus saijeen alnees mielâst koolgâim mij-uv lattiđ saje áárvun hiäivulávt mut taggaar vuáhánhân mii kale lâim jo tuáddum táássâš maaŋgâ-uv eres pase saajeest eledijn lâi aaibâs paaldâst já ärbitiäđu mield tot lii pasâttâs tovláá juuvdálij temppâlist máhđulávt jobá pegâlmâs temppâlist lâi suullân meetterid kukke já muádilov meetterid alosâš já tot lâi muvrejum tuotâ stuorrâ keeđgijn moi loomijn šoddii sierâlágán syeinišadoh kaavpugist lâim uáinám motomijd čapishattâ- já čapispivtâsulmuid main lijjii muu mielâst váháš suámáliih vuoptah já káárvuh mut eskân tääbbin čiärrummuuvrâ lunne ooinijm taid valjeest mätkihovdâ kote tieđij vaarâ puoh aašijd mailmist moh kullii oskoldâhân muštâlij mijjân et tieh omâsávt kárvudâttâm ulmuuh lijjii ortodoksâjuuvdáliih lijjii maaŋgâ ahasiih aaibâs kandiih-uv já sij čuožžuu muuvrâ lunne muáđuh muuvrâ kulij tuállejii monnii uccâ kirjáá njune oovdâst sehe ohtânmaanoost komárdellii moskočolmij muuvrâ kulij palijdii maidnii já čierruu jienniibeht kii joskâdubbooht lâi ravvim et taah ulmuuh iä lijkkuuččii meendugin čuuvtij kuvviimân mut liijká tuáppejim muáddi čuovâkove mušton ko ulmuuh ruhâdellii lâi nuuvtkočodum juuvdálâš korttelist kost vaarâ iänááš uási täin-uv ruhâdellein assii kaavpug muuvrâi siste kávnojii vala islamlâš korttel ristâlâš korttel já vala armenialâš korttel lijjii lopâloopâst viehâ aldaluvvâi já amakkiste sovâdettii mottoomnáálá ko kuittâg talle iä lamaš vala stuárráábeh stuuimeh uáinimist tagarijd stuuimijd maid tuurist-uv ličij huámášâm algii ušom iäskán oovce manuppaijeed maŋeláá ko lâi tot kuuđâ peeivi suáti já muslimväldikudij kooskâ väldidij kaavpug sehe viestârrido ollásávt olssis kale pyereest tubdâmist et veikkâ já lává-uv ráánjáh já pággu lii leđe paldluvâi já sovâdâttâđ te iävá kale kuoimijdâs čuuvtijgin lijkkum mij poođijm tubdâđ maŋeláá ko sirdâšuim muoi vala koŋkreetlubbooht ko iäráseh keevtijm iänááš dollarijd ubâ määđhi ääigi mut ovdâmerkkân ko lâim te finnijm ain monnii täävvir uástimist vyestiruttân dinaarijd ko vuolgijm tuulist te kuođâttijm puoh loppâdinaarijd toos já jis kiästnii lijjii toh lamaš valjeest te sun lâi huolâttâm ruttâlonotteijeiguin dinaarijd dollarin passâkontrol pelni lâš lamaš tärkki veikkâ lâim-uv väldikoddeest vyelgeeh te rääjist tot eskân tärkki lâi-uv laavhah lehâstuvvojii já jyehi parsel tutkui nuuvt tärkkilávt ko vain ihenis puovtij pápáreh tiävdojii majemuu ciäkká mield já nuuvt räjipuomih viijmâg lekkâsii mijjân sirdâšuim tuulin te munnuu čolmijd čuoggâsii tállán muáddi mučis nieidâ kiäh fakšuustâláin rääji rasta sehe tullisajattâhân kost mij-uv lâim seevijn munnui já nuuvt tovváim muái-uv jo kontrol lâš lamaš tärkki tuulist te tääbbin tot iäskân lâi áinoo piivtâs päävir skuáppu nubenáál eeđân puoh tävireh kiäččojii tárkká lâi patterijguin tuáimee smaavâ rahhimmaašin te tom-uv tullialmaah lehâstii já keččii siisâ pusseer- já puksâlumoh-uv kuldâluvvojii ovdil ko selvânáim viijmâg sárnumooláádmuudon toi nieidâiguin kiäh láin munnui siävvâm já nuuvthân muoi litodáim sunnuin nubenáál eeđân tovváin treefijd nieidâiguin tieđijn muštâliđ et alda kibbuc mon noomâ jiem innig mušte ličij tanssâsaje kuus suái-uv liččijn ehidist monâmin áigoim muoi-uv tuámittiđ nuuvt tääl já ijjâsaje mijjân lâi väridum syemmilâš párnáiviäsust suomalainen lastenkoti koolgâim eres lasseen tuáduttâllâđ meid uđđâ ruutân já ton áárvun nommâ lâi pundá já tot juáhásij vala čuátán agoran pundá västidij ruuđâst pajeláhháá määrhi já agora tiäđust-uv pajeláhháá peeni uápásmem maŋa vuolgijm keččâđ vistig uáinámušâid moh iä muu mielâst lamaš meendugin valjeest já tast maŋa vuolgijm eelliđ vala ovdeláá mainâšum kibbuccist mii lâi taveuásist lijjii maaŋgâi eres aalmugij ovdâsteijei lasseen meid muáddi syemmilâš nuorâ nieidâ-uv kiäh láin vuálgám kesipaargon kibbuccân suoi iävá finnim ollágin mut puurrâđ suoi uážžoin nuuvtá já pargo lâi liijká viehâ ennuv lâi taggaar šadoi šoddâdem- já viljâlempargo maŋeláá et suoi-uv sátáččáin máhđulávt vyelgiđ tánssáđ ehidist toho tanssâsajan já ko suoi tieđijn saje te ravvijn meid munnui et maht pyeremusâht táiđáččáim toho lâi kulloo mottoom ollâ tiäváá alne já toho ličij älkkee täiđiđ ohtuu jo ton jienniis muusik keežild mii kulluuččij aainâs kilomeetter kiäčán vástuppeeivi eehid já ko te láim vuolgâdmin treffijd te mii táálu iššeed koijâdistij munnust et láá-uv kapereh fáárust onne ko álgáččij juuvdálij sabbaat sun čielgij mon tärkkilávt puárisoppâjuuvdáliih väldih tom sabbaat já liččii aainâs muáddi ääši maid juáháš olgoeennâmlâš kolgâččij juuvdálij sabbaatviettimist tiettiđ jis teivâččij lappuđ juuvdálâškorttelân eidu talle lâi tot et päljisoivij ij uážu lihâdiđ vástuppeeivi ehidist miinut ovdil iijâ älgim lávurduv ehidân ige pyellee tuulâ puáldiđ luhhui pyellee tullân sattui keevvâđ nuuvt hyeneeht et várnuttui päljisoivij já tubbáák njäälmist juuvdálâškorttelân sii sabattin te puovtij keevvâđ siämmáá náálá tegu ton suddogâs nisonân tobbeen muuvrâ lunne et ulmuuh keđgiiččii suu ääigi kale keđgejeijeeh liččii uccâkandiih já nieidiih autoin vyeijim ij lamaš sabattin loválâš hovdâ muštâlij maht sijjân lâi keevvâm muáddi ive tassaaš ko mottoom páárnáš puáccái já sij karttii njuolgiđ juuvdálâškorttel pehti ko vuolgii tuálvuđ párnáá pyecceiviäsun fakkist algii keeđgih kirdeđ auto njeigâ já taaiđij vala keevvâm nuuvt-uv et monnii laasah-uv autost cuovhâs já eiduttâl te selvânii pyecceiviäsun lâi kesiäigi te mist iä lamaš tiäđustkin eres kapereh fáárust ko mut toh iä tuhhim hovdâ uusâi kaperijd munnui já nuuvt muoi uážžoim kuábâš-uv oolgâin rahtum haatâ luoihâs já pessáim vyelgiđ ehidist nieidiđ reeisust suorgânáim kuohtuuh nuuvt čuuvtij et aainâs mun jiem ubâ orroom ääigi lamaš vala ohtiigin nuuvt čuuvtij suorgânâm jiemge tast maŋagin jiegâ vyelgimgin ij táiđám leđe innig meendu kukken makaš jo tubdáim tommittáá tom uási kaavpugist kost koolgâi leđe tot tanssâsaje tobbeen tiäváá alne láimhân ubâ eehidpeeivi tobbeen peeivičuovâst vazâččâm já nuuvt muoi njuolgist tollittáim-uv toho kulij kost tot munnuu mielâst kolgâččij leđe kuittâg jo siävŋánâm já ko láim alda rääji te kátučuovahkin iä lamaš nuuvt kirkkâdeh lijjii ereslágáneh ko maid toh lijjii peiviv muoi jurdâččáim et amahânde vissâ kävneen tom saje ko tuárvi occeen já nuuvt jođhijm määđhi taggaar kaavpuguási mast lijjii ucessiähá aassâmtááluh viehâ aldaluvâi já toi kooskâ monnii tagareh poskissiähá kááđuh iiđij ollâsiähá tiävá já tieđijm tállán et tie ličij tot maid leen ucâmin joba muusik-uv oroi kulluumin mottoom kááđu mieldi já ko tot oroi mukkâsmin endurân te nuuvt muoi jurdâččáim et njuolgiisteen tuogu šiljo čoođâ ko oroi lemin nuuvt jaskos et lâš-uv kihheen ubâ pääihistkin láim peessâm šiljo koskâmuddoid já áigoin njuolgiđ miestâääiđi čoođâ nube kááđun te kostnii alda peenuv rovoškuođij já siämmást roovâi olgouksâ áávus maašinpistovl luuhah rottejuvvii maŋas já äijih párgádij korrâ jienáin hirmâdávt já orostáim siämmáid jyelgisoojijd sehe luptijm kieđâidân vala pajas já jis kuábbâškin ličij váhágin lihâstâm teikkâ uigâdâm kieđâ luumân te luođâpurgâ lâi sättiđ älgiđ tállán pyereeb kielâalmajin čielgiiškuođij eŋgâlâskielân et leen syemmiliih turisteh já leen ucâmin tanssâsaje mii kolgâččij leđe tástán alda lâi kuhháá epioskovâš munnuu háárán já ko poođij várugávt aldeláá já tarkkui vala munnuu muáđuid-uv lummolaampu čuovâst te viijmâg oskoi já ravvij vala munnuu kogo pehti pesâččáim njuolgist toho ko vuolgijm ovdâskulij te äijih vala váruttij et ellee kuássin moonâ sevŋâdin njavâdiđ ulmui šiljoid aainâs tanen et älkkeht paččuuččij mielân ij lam puáttám ollágin tot et návt alda rääji juáhhást lii pääihist armeija maašinpistovl já siisih toimii jo talle veikkâ mij ep ennust šoddâm tain tiettiđ siisih ellii tävjittávjá skilottudmin nubebeln rääji já vaarâ juuvdáliih-uv ellii ránjáidis kolliistâlmin puálláihân kuuđâ peeivi suáti oovce mánuppaijeed maŋeláá lii eđâldâh teikkâ sänivaajâs čalme čalmeest já pääni päänist juuvdálâšäijih lâi jurdám munnuu palestiinalâšsissin já tuše suu paijeelmiärálâš uáccáášvuotâ lâi piäluštâm munnuu jiegâ hyeneebniärvásâš lâi jo cirgâliđ ramâččâđáim skipáráid já vaarâ vala et munnuu lâi jurdám tiet juuvdálâšäijih palestiinalâšsissin mut kijttâláim kuittâg syele siev luho et láim selvânâm tast cuákin já njuškon poođijm viijmâg tanssâsajan já eštus nieidâkyevtis maid kuáhtáim tuulist láin tobbeen vyerdimin munnuu tast nuuvt kuhe ko muusik čuojâi já satâččáim sunnuu vala toho kost máhđulávt assáin-uv sehe soovâim vala uđđâ kuáhtáámist aldasáid eŋgâlâskielâ lâi iänááš hebrea já nieidâi eenikielâ ko tot ubâ jo lâi-uv muudon piergiittellim liijká kielâ peeleest sunnuin já maid jiem addim te tulkkuustij loopâid kavnâdâm nieidah iävá oinum tanssâsaajeest já ton muoi kal láin mestâ jo aalgâst vávjástâllâm-uv syemmilâšnieidâkyevtis ko oroin lemin oskovááh nieidâkuáhtáin vala ittinâš já lonottâlâim čujottâsâid čäälliđ nubijdân sehe vuolgâttiđ jieččân kuuvijd já uccást te lâi et iä liččii lieggâ tobdoh-uv jooreestškuáttám raddeest uáináh vuossâmuš kerdi masa ihepiälán et oinim rievtis rijjâ nuorâ nissoon kiäst ij lamaš ovdlijne fáárust vahtiimin suu kunneelâšvuođâ puovtij savâstâllâđ tuše huáráiguin peerânieidâ savváid ij lamaš pase riemmâđ tâi šoodâi náittusân lâi motomáid jo keevvâm-uv iäránempuudâ loopâst nieidah adeláin cuumijd munnui já nuuvt mij iäránijm hovdâ lâi skappum mijjân auto vyeijeinis já ko tävireh lijjii pakkajum já išedeh kijttâlum te tallet mij tolliittijm njuolgist viestârân kulij kuuđâ peeivi suáđi kullii tagareh sajeh ko já lâi eennâmtiäđálávt kezimus puotâ já togo pehti mij-uv puáđáččijm vyeijiđ tavas lâi aaigâ moonnâđ já tothân lâi kaavpug riddoost lâi sárnáá já čeppi meid lávluđ máttááttij mijjân lavluu mon säänih älgih návt shalom aleichem tijjân ráávhu tuáivuttep´ já tom mij láávluim-uv viehâ maŋgii ovdil ko lâim lâi luándu já iänááš piirâs ennuv ruonâsub ko maid lijjii kuávluh arabienâmijn te aainâs must lâi ucánjáhháá ahevis mielâ ko mii juávhu laiguuttem auto vuolgij pele kaavpuguásist viestârân kulij pyeredem tiet jurdâččim kuittâg taid uđđâ fiäránijd moh mii liččii tobbeen vyerdimin já maht mij tain selvâniččijm juuvdálâšnieidâ muáđuh lijjii kuittâg ain-uv muu mielâst já ferttejim tubdâstiđ olssân et lijjim mottoomnáálá jis jiem eidu rähistum te lijkkuustum aainâs tááhust lijjim kale viehâ vises tast et kuássin suu jiem innig puáđáččii kuáhtáđ tâi mastpa tomgin kihheen tiätá maailm ko lii nuuvt ucce jurduin jiem tieđe pyereest suoi kal oroin toin nubbijn nieidáin puátimin oovtmielân jieččân mielâst tääl rijjâ kandâalmai tanen ko ovdil luámun vyelgim lijjim finnim reeivâ nieidâskippáárstân mast sun ceelhij munnuu koskâvuođâ luovâs ovdil-uv lijjim vávjástâllâm maidnii ko reeivâi puátimeh harvuu kukkoduvah uánánii já toi siskáldâs-uv láivuškuođij mestâ jo ervidmist et tieggáár reivâ motomin puáđáččij já lijjim toos jo váháš rahttâttâm-uv rotaatiost lâi uáináh ohtâ muu oovdiš suáldátveerdi vuálgám lopâlávt já sun lâi kuáhtám taam muu myerssee tobbeen lâi tiäđust-uv koijâdâlškuáttám elimist sehe vaarâ must-uv et viehâ távjá kuáhtái vala suu te lâi viijmâg rähistum já suoi naajáin vala siämmáá ive čoovčâ taat tábáhtus ovdil luámu älgim lâi čuoccâm munjin nuuvt čuuvtij nomâlâsân jieččân jieštoobdon et lijjim mestâ jo käärvis uđđâ olmoošohtâvuotân nieidâulmuin lekkuspa sun veikkâ juuvdálâš tast leđe mottoom soortâ mavsâttim mentaliteet-uv mieldi shalom aleichem hevei-nu shalom aleichem já nuuvt ain maŋa lam kuullâm taam siämmáá lavluu tääbbin lávlumin vyeijee kote lâi párnáiviäsu hoovdâ uápis veerdi tâi máhđulávt joba ton párnáiviäsu pargee máttááttij mijjân puáris juuvdálâš lavluu mast säänih avžuuttii ráávhu tavvoid já ton tolâmân lâi älkkee oppâđ já nuuvtpa láávluim-uv tom lavluu vaarâ čuođijd keerdijd já luámu maŋa vala motomijn tilálâšvuođâin sáttualmai lâi suullân smarfe- já čapisvuoptâsâš segis almai kiäst lâi jieijâs saavâi mield táálu eemeed já vittâ párnáá aasâi já lâi aaibâs táválâš juuvdálâš kote ij toollâm hirmâd ollâ proofiil ađai tergâdin ovdâmerkkân veikkâba taid sabbaat aaigijd já vuovijd moh ortodoksâjuuvdálijd oppeet lijjii puoh tehálumoseh sun lâi mottoom muudon jo váháš materialistâšum juuvdálâš kote ij heivim toora kirjeh moh láá miäruštâlmij siisâ lâi tallaa ääigi nuuvt kezzi et ko lâim vuáijâm viestârân suullân kilomeetterid te lâim jo masa riddoost poođijm mottoom ääigi keejist taggaar sajan kost oppeet oinuuškuođij muhâttâlâi váráduv alne já meerâ oinuustij tyellittälli tiävái já vaarij kooskâst jeđe lappui talle ko peesâim váráduv oolâ te oinui čielgâsávt siämmáánáál ko oinui meiddei kaavpug lâi talle tehálumos haammânkaavpug já táiđá leđe vala-uv lâim luáštádâttâm váráduvâst vuálus merâriidon kaavpugân te uusâim vuovâs purâdemsaje mast peesâim ollásávt niälgádiđ lâi tallaa ääigi aldasáid ulmuu kaavpug mii västidičij tááláá tiileest vaarâ kaavpug maŋa mii vuájáán tolliittij nuortâs tâi masa maadânuortâs viehâ kubdâ juhâleve mield mon nommâ lâi leehi juuhâ kolgá togo pehti meerân já ovdánijm váráduv oolâ jo tuáddum toos et tääbbin kuávlust-uv láá väärih já tiävááh siämmáá sulâsiih ko mut ereslágáneh ko maid láá lâim jo váráduv alne te ep liijká imâštâllâm veikkâ mii vuájáán oppeet kuárŋuškuođij ciägu vielti uápis lavluu shalom aleichem jna sehe joođhijm määđhi ovdâskulij sáttualmai lâim adelâm oles vuoigâdvuođâid kiäinui valjiimist jieijâs mielâ mield nuuvt et sun puávtáččij kevttiđ monâdijn eres kiäinu ko macâdijn ko vuolgijm te sáttualmai valjij váldumaađij mii mana njuolgist ton pegâlmâs riidon ovdil kuittâg iiđij stuorrâsiähá kaavpug ovdiibel já ko aldanijm tom te nommâkoolbâst lâi mijjân puohháid uápis nommâ jo ráámmât historjá rääjist luuvâi kaavpugist tommittáá et eelijm keččâmin saje kogo já láin aassâm sehe vala ´i-lahko kirho mii ličij maailm puoh oskolduvâi osko lâi styeres já äddejim mii sáttulâš saavâin et tot ličij puoh stuárráámus ´i-lahko kirkko ubâ mailmist puovtijm oskođ tom kale pyereest lamaš vuáijâm vissâ ko lovmat kilomeetterid nuortâs ko maađij čižetpeln iiđij čuhâlis väričukkâ mon mii sáttulâš nomâttij väärrin arabiakielân orostâm togo ollágin mut spuáhuttijm kuuvijd jottee autost lii puáttám tobdosin eres lasseen tast et lijjii toh tovlááh ráámmâtlâš patriarkah kiäh lijjii já kaandah já kiäh juohhii ubâ tallaa já suuvâi rääji juuđij eidu tien muádičyeđe meetter alosii merâtääsist kale meetter alosii pehti mon arabiakielâlâš nommâ uáivild čuovâsmittemvääri tiätusänikirje kale nabda et čuovâsmittemvääri ličij eres ko nomâlâsân hebrea kielân vääri lii já lii aldasáid meetterid alo joba keessiv-uv ton alaččijn lii muotâ kiäh väldidii vääri juuvdálijn kočodii tom noomáin já arabialiih oppeet noomáin eš-šekh uáivild vielgisvuoptâsâš vuorrâs vääri värivieltist lijjii tovlááh juuvdálij temppâleh já jieš tot čuovâsmittem nommâ puátá tast et čuovâsmittui alne nuuvt tegu ráámmât tiätusänikirje nabda tot tábáhtui kuittâg váráduvâst paasij moojiibel já mottoom ääigi keejist iiđij stuorrâsiähá jävri masa meerâ puohah tieđijm et tie lii ađai ađai tast lijjii kulmâ noomâ lâim luáštádâttâm kaavpugân já čalmaastâllâm ton muččâdvuođâ te šaaföör tuálvui mii fiijnâ muádi kiärdásâš hotellân kost puáđáččijm ijjâdiđ monnii njuolgist porthááh vuálus riidon já kuábbáá-uv pelni porthái lijjii ruonâs palmumuorah veikkâ mon ennuv puorijn aaigijn vuálgám já ko pyevtittijm te lâi eskân eehidpeivi purâdâm ige lam nelgigin vala nuuvt et vuolgijm njuolgist uápásmuđ kaavpugân já nomâlâsân et jäävrist lii njaalgâ čääci já ep lamaš vuojâdâm tagarist uážžu ettâđ paijeel ihán kale vuojâdemáldáin-uv njaalgâ čääci mut toos lâi lasettum kloori ige tot lamaš innig njaalgâ navdâšittee äšši ko peesâim vuossâmuu keerdi puohčâliđ ollâ ruugâ alne lieggâ já njaalgâ jävričáácân puohčâlemkišto et kote puoh olgomustáá piäsá puohčâlmáin lii vyeittee jiem innig mušte vaarâ lâi miinii juhâmušâid lâi viehâ kukke já aainâs muáddi meetter čäs ´uáivi paajaabeln nuuvt et tast finnij šievlágán liävtu kaččâmáin já kale mij pyereest-uv čiččâmlov meetterid peesâim čääsi vyelni äävi kulij ovdil ko iđestijm čäs ´uáiván já sierâdijm tego uccâ párnááh kidâ viäigum räi ovdil ko kalanijm siävŋánem maŋa-uv čokuttâlâim ruugâ alne já olgobaarijn sehe vuoiŋâstâlâim rávhálâš já joba kejâstâlâim nieidâid-uv pyereeb já hyeneeb luhhoin lijjii tuotâ muččâdeh vâi oroi-uv mist tuše nuuvt iđedist viehâ vyeŋesin veikkâ lâim tuohâstâllâm masa ubâ iijâ miätá kaavpug já iällâm puoh máhđulijn soojijn magareh tieggáár uccá kaavpugáást láá kavnâmist maŋa kuulâim puohtiettee mätkihovdâstân et kaavpug lâi vuáđudâm mottoom nommâsâš almai kote lâi vaarâ tovláá-áigásâš juuvdálij eennâmhiärrá teikkâ kunâgâs lâi stonccâlum viestârbel já noomâs tot lâi finnim kiäisár mield vuođâluuvijn maŋa šoddâm kuulâim onnáá peeivi ohjelmist já tállán purâdem maŋa pokkiidâđâim já vyeijilijm rido tavas kuullâm já maŋa meiddei luuhâm-uv taggaar ráámmâtlâš mainâsist ko muštâlij imâštavvoin maht sun piemâi maaŋgâi tuháttij stuárusâš olmoošjuávhu kuovttijn kuolijn já viiđáin leibijn vâi lâi-uv tot nubijpelij mij lâim monâmin eidu ton siämmáá sajan kost taat imâšäšši lâi motomin tovle tábáhtum čielgâs taat tábáhtusráiđu ij munjin lamaš tanen ko ráámmât historjást-uv must lâi škoovlâst hyenes nummeer liijká puohtim jieččân valmâštiđ toos et mielli lii ciägus tegu ráámmâthistorjást-uv lâi kovvejum já jävri lii aaibâs alda njuolgist eđâččii et liččim pettumgin ko poođijm toho sajan toho vääri oolâ lâi viehâ njuáidus ja ko tot nommâ lâi suomâkielân vuori lijjim jurdâččâm tom lemin ennuv-uv ciäggusub ko maid tot lâi sulâstitij viehâ ennuv monnii suáhivääri kuávlust veikkâba toin iäruttâssáin tuše et tobbeen šoddii sypresseh iäge suávih lâim peessâm toho värisärnisajan te tobbeen lâi kirkko já meiddei luostar mätkihovdâ tieđij oppeet muštâliđ mijjân et italialiih lijjii ráhtâm täid tááluid värisäärni mušton lâi äigitavlu kuittâg nuuvt čoovgâs et kaartâim vyelgiđ värisärnisaajeest meddâl jo koskâpeeivi suulâin viežžâmin tävirijdân meddâl hotellist luovâttijm vistijdân ceelhijm iärutiervuođâid jeđe vyeijilijm viestârân veikkâ tot lâi-uv mäddin ääigi ij lamaš ton hámásâš ko lii tääl peeivi suáti oovce mánuppaijeed maŋeláá šoodâi rievdâdiđ raajijd main mist ij lamaš talle vala tiätu lâi tiäđust-uv tot uápis vyeijee raati tyehin já ko tolliittij oppeet viestârân te lavliistijm ubâ juávhoin uápis lavluu mii loopâkeš monâdijn muttui ain jotelubbon já jotelubbon já mađe eenâb veerstâid láávluim te tađe jotelubbon tot muttui lâi muččâd mut ucánjáhháá kale liijkás paahâs ko mađhâšijm viestârân iänááš uásild siämmáá kiäinu ko toho monâdijn-uv kidâ räi ton suujâst et eres puáttimkiäinuh liččii lamaš hyenebeh ko taat koskâsâš váldumaađij oppeet tommittáá et eelijm uástimin maidnii mätkimuštoid sehe juhâmuš já joođhijm määđhi ovdâskulij ep korŋim váráduv oolâ veikkâ uáinuseh tobbeen liččii lamaš muččâduboh pic tolliittijm riddomaađij mieldi máádás čääci šiällái ruánáá iivnest já veikkâ lái-uv jo čohčâmáánu peivi te liijká muorah já šadoh lijjii vala siämmáá iivnest riddoost uáinojii antiikáigásiih roomalij páccái pasâttâsah maid tyelittälli orostijm keččâđ já ovdil puáttim kuáhtáim vala pegâlmâs liljá mučis rääsi lii heedâlmlâš leehi taavaabeln mast šaddeh puohlágán lieggâ eennâm heđâlmeh já šadoh tegu ovdâmerkkân bananeh já pyevtittijm kirdemkiädán já viiđâ ääigi ehidist kirdelij kirdemmaašin kote tuálvuččij mii ääigi iä vala terroristeh ooviittâm čovádâllâđ kirdemmašinijd vyehi poođij iäskán maŋeláá mut liijkátte lâi viehâ tärkki tot laavhâi já pápárij kontrol ovdil ko peesâim korŋiđ mašinân siisâ mist lijjii juáhhást ovdâsmaŋas kirdemliipuh já meiddei finnodâh ij tuhhiittâm taggaar kirdemliipu mii ličij tuše ige oppeet taggaar liipu mii ličij tuše mijjân poođij tággáár oornig keežild pundá lasemáksu mii lâi tallaa ruuđâst suullân märkkid mätkihovdâ lâi sooppâm ovdâskoddekomppaniain tärkkilis puáttimääigist kirdemkiädán já eštus tobbeen lâi vielgis ohtân vyeijeinis vyerdimin mii lam uástâm meendugin ennuv mätkimuštoid tobbeen já must lâi-uv tuše tot ohtâ já siämmáš kietâmätkilaavhâš já váháš stuárráábuš pivtâsmätkilavkkâ mii lâi kirdemmaašin lastâruumast uástâm arabikappeer já smaavâ riistâ mii hiäŋgáá vala-uv muu täkkivisteest sehe tagarijd päikkikoddemeerhâid maid kiddiiččim maŋa mätkilaavkân vaarâ mun-uv uástâm eenâb mätkimuštoid mut mätkibudjet ij lamaš nuuvtkin styeres siämmááh laavhah lijjii must vyelgidijn-uv fáárust mätkiskipáreh lijjii hamstram hirmâdávt mätkimuštoid já nuuvt sij lijjii karttâm-uv uástiđ vala nube laavhâ määđhi ääigi mätkitävireh lijjii autost te uccást ep jiejah innig šietâ toho siisâ liijkátte pokkiidâđâim puohah mottoomnáálá toho já vyeijilijm luámu lâi pištám oho já toin enâmijn kost mađhâšijm lâi uálgispele jotolâh lâim-uv jo tuáddum toos oppeet váháš omâsin taat čižetpiälááš jotolâh mii lâi mut selvânijm liijká čavosin já tiervâsin kulâstâllâm ovdil luámun vyelgim et munjin sátáččij puáttiđ meiddei suáldátáárvu pajedem lâihân vyelgimin lopâlávt mut iäskân luámu maŋa finnejim tast virgálâš tiäđu ovdâskoddekomppania hoovdâst kapteen alnees alnees lijjim kuullâm et sun lâi avžuuttâm muu jieijâs pargo já virge juátken nubenáál eeđân penuvryhmá hovdân juátkâm jieččân sopâmuš kulmáin mánuppoojijn ovdâskulij já tothân merhâšij tom et finniiččim vala oho kukkosâš pestiluámu tápáhtuuččij rotaatio ohtâvuođâst roovvâdmáánu vuossâmuu peeivi ožžum eelliđ sappevuárhást viežžâmin luámupihtâs mii lâi já čuurmâ tievâ vala naccaid maid uážuččim kiddiistâllâđ palvâluspihtâsijdân finnim kersant áárvu algâpeeivijn aalgijm rahttâttâđ vyelgim várás nuuvt et eelijm vala majemuid mätkimuštoid skappuumin kaavpijn päccee skipáreh vuárnuttii et ko luámu nuuvâš já lii maasâdpuáttim äigi te puoh tehálumos reiskäp ađai purrâmâšverkki mon ep uážuččii moonnân noomâst vájáldittiđ ličij leŋkkimäärfi já ruuvâšleibi et taid iän kale vájálditáččii já nuuvt potkurkirdemmaašin kirdelij kirdemkiedist kuullim vuossâmuu keerdi ihepiälán suomâkielâlâš kulluuttâs kirdemmašinist vuájánin lâi potkurmaašin te mätki ij ovdánâm nuuvt jotelávt ko main poottim talle algâivveest tábáhtui ehidispeeivi já láim áinooh kiäh vuolgijm pestiluámun ton rotaatio ohtâvuođâst kiirdij ennuv vyeliláá ko suihkumašineh já lâi-uv šiev tile fakšuđ enâduvâid ko šoŋŋâ-uv lâi toos vuovâs tilálâšvuođâ ij áppád sanijguin čielgiđ nuuvt áinookiärdásâš tot ton räi lâi seivittijm já ušom elâčijm vala kirdemterminaalist-uv mut ko siävŋánškuođij te joođhijm määđhi tavas já maasâd kirdemmaašin nelji moottor tollii viehâ korrâ huurrân mut liijkátte finnejim naharijn tommittáá kiddâ et peessim ucánjáhháá nohádistiđ ko ucánjáhháá kuávsudškuođij já aldanškuođijm te talle mun oppeet suorgânim hirmâdávt eidu moottorij moojiipele puotâ já ko vilšâstâm olgos te moottoreh láá pyelimin moojiikeččin puolij čielgâ tullâ mätkiskipárân uálgátuáiván kote lâi vala uáđimin já ko sun-uv tommittáá morettij já ooinij taid siämmáid tullâseeibijd te kale sun-uv herkittij nube pele moottoráid já tobbeen puollii siämmáálágáneh tullâseeibih ij kuittâg orroom kirdememedijd mahten hettiimin já nuuvt mun-uv ooccum lâi kustoo tien kirdemmaašin ohtâ vyehi já ko lâi vala pelduvváid sevŋâd te moottorij moojiikeččin puáttee tullâseibi oroi lemin kirkkâdub ko ubâ lâigin já nomâlâsân siäivudijn moottoreh monnii suujâst tegu puállájii siäivudijn ep lamaš aiccâm siämmáálágánijd tullâseeibijd ollágin veikkâ amahân toh siämmáánáálá vaarâ puollii tobbeen-uv mut ko lâi peeivičuovâ te toh iä lamaš talle tiäđustkin uáinimist siäivuim taŋkkam várás kirdemkiedist suullân tiijmeverd mut ep uážžum vyelgiđ mašinist kuussân veikkâ mielâ ličij toohâm eelliđ veikkâba tuše tuolmâstmin eennâm tattuu joba love-uv toos mut kirdememedeh lijjii čovgâseh ton ääši háárán amal lâi kapteen miärádâs et olgos ep uážžum moonnâđ kirdelijm oppeet te lâi jo masa peeivičuovâ já čuávuim tiäđust-uv kogo pehti te tibi puátá muotârääji uáinusân mut tot ij ittáám ollágin mij kale lâim uáinám tiäđust-uv jo puáđidijn ollâ váráduvâin mut ko lâi čohčâ te ij liččii ollágin iimâš et ličij kostnii jo muotâ šiev kirdemšoŋŋâ paaštij já vuoluupiälááh enâmeh uáinojii pyereest já čielgâsávt vuossâmuu keerdi eellimstân návt tärkkilávt täsivis niijttoenâmijd já suolluid váháš ruámššáb já jolgâ Åland lâim suihkumašináin kirdám suullân meetter aloduvâst já loppâuásild polvâšooŋâst nuuvt et uáinámusah lijjii vänibeht kiirdijm vyelligâsâst čuálmi rasta já tobbeen paijeel oolâ já forgâ siäivuim kirdemkiädân lâi talle kirdemterminaalin ucessiähá parakki luámuviettimvuávám must lâi taggaar et monâččim pestiluámu viettiđ vistig kost lâi muu myerssee já tobbeen läddin iäláččáim já váháš tegu čäittimin myerssen já macâččáim kost liččim luámu loppâääigi smiettâm tom jo nuuvt kuhás et jieččân pááikán jiem kehtidiččii suu tuálvuđ lâihân sun rivgoo já tuáddum vaarâ čurgâdub elimân mut ránnjátáálust pelni ličij čurgâ luptâkáámmâr mast ijjâdiččáim já juáđháččáim tast maŋa määđhi siämmáá luámu ääigi iäláččáim mottoom kollerävdee lunne uástimin kihlesuormâsijd já viätáččáim siämmást kihlejáid suu pääihist mut tegu ovdeláá čielgejim munnuu koskâvuođâi potkânem te ferttejim váhá rievdâdiđ vuáváámijdân mun lävkkejim oppeet kirdemmašinân taantovváá syemmilâš ovtâstus vuájánân já kirdim toin kost lonottistim mannee mast lijjii tuše kyehti moottor njuškejim postâauton já vyejestim njuolgist uábbân luusâ lijjii soovijn kočâdâm jo áigáá já vuossâmuu ääinig ađai muottuu-uv lâi jo myetistâm enâmân muštemin et kuulgâi meid suosâ lâi puáttám čohčâ lamaš paijeel ihepele keesist sehe pakkâ ááimust já nuuvtpa čohčâšoŋŋâ tubdui viehâ ruávisin suujâst puáđistij mielân et jis kiinii ličij munjin ihe tassaaš ennustâm et jiem kulâččii puáttee keesi kievâ jienâ ollágin te liččim kale suorgânâm já mielân liččii tiäđust-uv puáttám tiätulágáneh jurduuh já ubâ mätki lâi sättiđ pääcciđ tovâhánnáá taggaar eđâldâh ulmuu teikkâ ellee kuáttá jis ton eellimäigi lii nuhâmin et tiet ij tääiđi innig kuullâđ kievâ jienâ lam peljittum já lijjim meiddei elimin-uv veikkâ kievâ jiem moonnâm keesi lamaš kuullâmgin iä lamaš kievah kuittâg keessiv já amal toh iä eres aaigij ubâ kuuhâkin lâi kuittâg álgám ovdil vyelgim iällâm uábbâm lunne sun lâi kieskâd naaijâm toho ovdiist-uv päikkikode láimhân viljâinân iällâm nomâlâsân maŋgii aasâi puárásub uábbâm kote lâi naaijâm toho keerdi vuojijm polgupyeráin ive veikkâ maađijgin ij lamaš talle vala čoođâ vaalmâš jiem tiäđust jieš vuáijám mut lijjim viljâm sáátust koskâpuddâsâš automaađij lâi kale vuoluukeš mast ovdâskulij jotkui puáris postâpäälgis maaŋgâid keesijd já ton suujâst tubdim-uv ennuv ulmuid tobbeen já ton piirrâs ulmuuh lijjii uáppáh lâi pajalist suáldátpiivtâs já lijjim vaarâ mottoomsorttâsâš iimâš tallaa ton suujâst et iä lam ovdlist kiähhán vuálgám nievt tavveen kale lâi já sun sattui leđe joba siämmái aigij já siämmáá saajeest ko mun-uv mut já koskâsâš maađij ij lamaš talle vala rahtum te uáli harvii ulmuuh jutâlii lijjim vuossâmuš kote kuássin lâš ubâ fárudâmgin aainâs suáldátpihtâsijguin kale ettâđ et lijjim siämmáálágán iimâš čuovjis teškâkaperijnân baareet masajo ubâ nuuvt härvilohosiih lijjii tallaa ääigist uáinimist saajeest kost mavâinân eelijm te ulmuuh halijdii tiettiđ ráávhuturvimaašijn já ulmui taavijn sehe tast mon varâlâš tobbeen lii čielgiđ tiäđuidân vuáđuld aašijd čaittâlim čuovâkuuvijd maid lijjim tađe várás väridâm fáárun jiemge eissigin ucášâm jieččân uási ton pargoost leđe masa jo nubij-uv pelij tot äšši lâi taggaar juurdâ et ko kerd taat suáldátpiivtâs tuhhij já ađai lâi lope toin enâmijn tom kevttim te amahân tot tuhhiiččii meiddei jiem tađe eenâb ubâ tom hundâruššâmgin ko maahâm hästistij muu vyelgiđ eelliđ mii lâi čohčâ já viehâ čuáskimis šoŋŋâ ko vyejestáim väri- ađai lossisáátkun muštemin et maađij ij lamaš tađe olgoláá ollágin kuulgâi suosâ já ooinij čielgâsávt et ij liččii innig jiäŋŋumgin meendu kukken mušte kii lâi värialmajin já tubdim-uv suu ollágin saatij leđe joba olmooš-uv keejâi kuhe muu suáldátpihtâsijd mut ij jienâdâm maiden ko vuojijm autoinân väri oolâ tot lâi juovdâm nubebel te vyejestáim pele mieli oolâ já tast maŋa káávpân kuus ij lamaš ko viiđâ kilomeetter mätki värisááđhust lâi toho iäráán lijjii motomeh ulmuuh kiäid tuubdâi já sun čielgij sijjân kii mun lam já maid poorgâm váháš koijâdellii saavâid já mun vástádellim sijjân mattimhân mun orjâlâškielâ ijba tast mihheen toimâttáim ašijdân teikkâ toimâttij já vyeijiláim maasâd moovtâ ko lijjim finnim tieggáár huámášume meid lijjii vala-uv vänibeht ko iä lamaš juávhuh ollágin já vaaldiš-uv ráávhuturviimân siämmáá náálá uási ko váldá jurdâččim mielâstân taat äšši ovdáničij te ferttiim njuškiisistiđ ääigist ive ovdâskulij tondiet et taat čuávuvâš äšši kulá eidu ton munnuu máátkán tábáhtui čohčuv já kävppireisust lâi-uv moonnâm äigi masa jo ihe talle puáttám jo meddâl áánnum vistig paargon mut jiem lamaš luhhoost máttâm ruotâkielâ jiemge peessâm toho tondiet et jis liččim peessâm tuulin paargon te liččim vaarâ kuákkám tobbeen nuuvt kuhe ko tiävdáččim ihheed jiem peessâm tuulin te ton sajan mun ucâluvvim já vala sáttojim peessâđ-uv toho peeivi mun lam lamaš iäláttuvvâst jo ihheed ton suujâst ko iäláttâhahe álgá räjikosáttuvâst lovmat ihheed ovdeláá ko tuulist tuođâi-uv lijjim oppeet já vyevi mield mii hoovdah tollii ain tagarijd škovlimpeeivijd tävjittávjá ton suujâst ko almaah muttâšuvvii távjá já juáháš uđđâ almai koolgâi oppâđ ucemustáá taid vuáđuaašijd čoovčâ škovlimtilálâšvuođâin munjin čielgâi et ihe tassaaš lijjim lovettuššâm já lussâdávt penttâ toohâm jieččân rikolâžžân ko lijjim armeija suáldátpihtâsijguin iällám liččim kavndâttâm virgeulmuid te liččim karttâm kiddâgâsân já kuullâm várás poolis lâi väldiđ muu kiddâ te liččim karttâm ucemustáá kuullâm várás já tobbeen jiem liččii innig kiergânâm rotaatiomašinân mii vuálgáččij forgâbalij karttâm vala suáldátkárgulâžžân háárán räjialmaah liččii váldám muu kiddâ te liččim karttâm vartion kuullâm várás jiemge tallaa ääigi tubdâm tobbeen kiämmân fiäráán lâi talle tábáhtum munjin já ušom jiem tuostâm mainâšiđ tast iärásân ko sun ko lâi muu ristâlâš nuorâiškoovlâ skippáár aaigijn sulâsiih rikoseh puárásmuveh love ivveest mut talle tot lâi vala nuuvt vorâs äšši já poollim et jis kiinii hovdâidân puáđáččij tiettiđ tast maidnii te sátáččij veikkâ puáldiđ muu pargoost meddâl já ton tiäđust-uv jiem halijdâm meid šoddim tiettiđ mon távjá räjialmaah ellii časkelmin väri- ađai lossijotteemsaje já lâi masa jo iimâš et sij iä talle muu uáinám lâi vala iäráán sun ko lâi pargoost mut luhhoost jiem vuálgám talle suu fáárun majemustáá lâi sättiđ keevvâđ nuuvt et poliseh liččii kiddim čolmijdis munjin já tuálvum lijjim tiäđust ain-uv ton oskoost et uážžu jotteeđ enâmist nuubán maht peri haalijd jiemge jurdâččâm ollágin et tohhân láá-uv tuođâlávt armeija pihtâseh armeija suáldáttehkin uážu joreštiđ suáldátpihtâsijguin nuvâškuođij já must lâi aaigâ vala elâččiđ kolliistâlmin ulmuid eelijn muu tuálvumin kost mun orosistim váhá ääigi joba ijâstâllâđ-uv tobbeen jieččân pelni keččâmin viljâm aasâi talle mii tuuveest ohtuunis meiddei kolliistâlmin váhá ääigi jeđe ittinâš jotkim postautoin määđhi lävkkejim kirdemmašinân mii tuálvui muu maašin vyelgimân lâi vala tommittáá äigi et elâččim keččâmin ovdijd pargoskipárijdân já kiäh pargeldáin koijiis já kolmâ tyejivisteest jiem kuáhtám kirdemkiädán vyelgimäigi aldanškuođij te eellim vala purrâmâškäävpist uástimin leŋkkimaarfijd já ruuvâšleeibijd ij liččii pase maccâđ maŋa moonnim toimâttâhân mii lâi ušom talle ohtâvuođâst já lävkkejim kirdemkiädân mannee buusin mannee maašin kirdelij ääigild já lâi eehidpeivi ko kirdemmaašin siäivui kirdemkiädán lijjii iänááš vuolgâdeijeeh jo vuordâšmin rotaatiomaašin main motomeh lijjii ovdiist munjin uáppáh mut lijjii tobbeen motomeh muotâčalmeh-uv meid servim sii juávkun lâi ahevis tobdo já polâstellim-uv váháš liččimhân täst oovdâs suátipenuvryhmá hovdâ kuulmâ mánuppaje ääigi jiemge mun riävtui lijkkum ubâ hoomán tááhust mielâ pyeredij kale tot et jiem innig tarbâšiččii leđe vartiost já vala pyereeb lieggâ enâmân lep oppeet monâmin moonâi pyereest iäge oovdân puáttám magarehkin ääših moh iä jo liččii lamaš ovdiist uáppáh tassaaš ko lijjim siämmáá tilálâšvuođâst jugoslavialâš suihkumašinist te lijjim kale viehânáálá jiärástum maašin kiirdij iänááš täsivávt já mätki ovdánij rávhálávt kulluuttii ašijdis eŋgâlâskielâ lasseen tiäđust suomâkielân já tot lâi šiev äšši puáđidijn te meid monâdijn-uv siäivuim taŋkkađ já siämmáánáálá urruu mašinij moottoreh oppeet puálláámin siäivum ohtâvuođâst lâi uáináh jo sevŋâd ko šnjoggiittijm kiädán já tuulânjuohčâmeh uáinojii pyereest kessuumin moottorij moojiipeln piištij vaarâ tiego tijmepele suulâin já mášinist iä vuálgám iäge toho puáttám ulmuuh ollágin lâi väridum alfáárug rotaatio kiävtun já tot-uv lâi šiev äšši halijdiđ eelliđ meiddei terminaalist mut maašin uuvsah mađhâšeijeid pissuu kiddâ kieddivirgealmai eelij pápárijdiskuin mašinist kirdee ráttáh ležeh stancettâm kirdemkiädán já uksâ lekkâsâm te oovdeld šiälmádij lieggâ uápis áimu lâi jo maŋes čohčâ te liijká tot liegâsvuođâst vuoitij maaŋgâkerd čohčâliegâsvuođâ enâmânpuáttimmuáđulâšvuođâi maŋa mii juávkku juohhui kyevti uásán moonâim mij kiäh lâim maccâmin pestiluámust já nuubán kočottettii muotâčalmeh kiäid vaarâ jo siämmáá eehid juáhhojii palvâluskäävnih já tiiŋgah komppaniast lâi kyermiauto puáttám luámulij oovdeld ige moonnâmgin kuhháá ko lâim kaavpugist já tuáivuttij munnuid pyeripuáttim já veikkâ lâi mestâba jo oles ijjâ te mist algii kuittâg leŋkkimärfi- já ruuvâšleibijuhleh moh pištii masa iđedân possui griilist passeempáánust vuoššui čääsist possui vuojâst nuhtán sinappáin teikkâ tonttáá vuolâstui ruuvâšleeibi oolâ lâi tot et leŋkkimäärfi purrui monnii häämist sulâstittii vaarâ viehâ čuuvtij tovlái roomalij leiccidmijd joba ton-uv tááhust et mist-uv lâi vyevsittemtaalhâs maid keevtijm roomaliihhân ferttejii ain tyelittälli vyevsistiđ ko čuávji ij meerees eenâb kiässám talkkâs noomâ jiem tieđe kiäh monnii iiđeediijâ vaahtân iä tiätu suujâst puáhtám väldiđ leiccidmân uási muidego leŋkkimäärfi já ruuvâšleeibi uásild mut pyeri nuuvt-uv algijm inventistiđ parselijd já eres-uv kaavnijd moh lijjii penuvryhmá kiävtust já ko puoh lijjii rekinistum já pieijum pápárân pajas te elâččáim vala rekinistmin pennuid et láá-uv puoh vala lovvoost fáárust inventistempargo lâi toohum te tast maŋa moonáim hoovdâ kapteen savváid tábáhtui virgálâš pargoi lonottem kapteen čolmij oovdâst aaibâs suáldátlâš paragraafij mield vala kapteenist et mijjân ličij vala ohtâ penuvalmai puátimin lase sunhân saatij leđe tien siämmáá mašinist mast muái-uv poođijm maŋa lâi luovâs kenigâsvuođâst penuvryhmá stivrim já pargovuávám háárán aaibâs tärkkilávt mušte mut sun ij lamaš innig kallegin peeivi mii seervist ko suu rotaatiomaašin kirdelij siämmáin mašináin moin moonâi poođij penuvryhmá uđđâ almai já uccást jiem kooččât čolmijdân uáivist lâi kiäm tubdim jo ovdiist já uáli pyereest tubdâđ suu njuhčâmáánu loopâst ive ko lijjim armeijast lijjim siämmáá juávkku-uásáduv vuossâmuu komppaniast mut te tállán suáldátvuárnum maŋa mottoom pákkumjyehim käskynjako ohtâvuođâst vuossâmuu komppania enni ađai vääbel koijâdij iävtutátulijd prikaati penuvkáárdán aldasijn lâi kote lâi puárásub aheluokast já muu veerdi jo kansaškoovlâ raajijn nurdâdij muu já kihtâlij almottâttâđ jieš lâi ton siämmáá penuvkäärdist komennusâst já tieđij mon vuovâs palvâlussaje tot lii talle vala tiättám já iberdâm mon tehálâš oonâ talle munjin adelij poođij vaikuttiđ muu elimân aainâs ihheed ovdâskulij já puátá ain-uv vaikuttiđ nuuvt kuhháá ko eellimpeeivih kelijdeh kieđâ já párgádim vääpeli sotamies olen vapaaehtoinen koiranjohtajaksi kote lâi suáđist kolmuuttâm juolgijdis nuuvt paaht et jyelgisuormah lijjii čuoppum meddâl já suáldátsteevvil njuneh-uv lijjii kovrâgâm pajaskulij tegu ko sovskammuu njuneh já čudduu lâi kraanaat kiškodâm nuuvt čuuvtij et sun jiänádij r-puustav riävgádmáin eeđâi sotamies haluaa koirrrranjohtajaksi kysyin kyllä vapaaehtoista koirrrranohjaajaksi uđđâsist párgádiđ vääpeli korjaan olen vapaaehtoinen koiranohjaajaksi moovtâ veikkâ muu palvâlusskipáreh váháš noskáttellii muu feiliimân lamaš liijká nuuvt kiergâd já ruokkâd et iäráseh iä happiittâm ettâđ maiden vala koijâdâlâi et lam-uv lamaš pennuigijn já mon ennuv sunjin et mii perrust láá lamaš maaŋgâstuárusiih pennuuh veikkâ mon ennuv já et puáđáččim toiguin kale pyereest oovtmielân vääbel eeđâi on sotamies ilmoittautuu huomenna kello kahdeksan koirrrratarrrrrhalla kerrrrsantti párgádim pyerimielâst kersantti koiratarhalla huomenna kello kahdeksan herra vääpeli lâi tast maŋa čielgâs lappui kuusnii jiemge tađe eenâb suin šoddâm savâstâllâđ tast ko lijjim kiergânâm puoh iiđeedtooimâin tuámittim penuvkáárdán puáđidijn uáinám et motomij ulmui lasseen šiljoost čuážžu meid cm moottorpyerá lâi tuše ohtâ kersant já nuuvtpa storgâgim-uv suu ovdiibel kuulmâ läävhi kiäčán ja oppeet párgádim kersantti yks-koosta ilmoittaudun koiranohjaajaksi tiervâttij muu terve-terve tuáivuttâssáin penttâ kieđâst já tállán sinuttâlškuođij puoh hovdâulmuuh suátivievâst korpraalij rääjist lijjii teitittâllâm já oroi imâšin et taggaar stuorrâ hiärrá ko penttâ kersant mii lii masa jo imelist nubbe sinuttâl ulmuu kote lii suu vuálásâs kuittâg lâi já siämmást sun muštâlij kiäh muu puáttee penuvstivrejeijeeskipáreh liččii sotamies sotamies sotamies sotamies jna nuuvt puárásub aheluoka ko penuvpargoos algâttellee skipáreh-uv lijjii mottoom náálá uáppáh aainâs näälis peeleest uáinám sii vaarâ kaavpugist ađai kostnii eres saajeest lâi siämmáá aheluokast ko já sun šoodâi adeliđ munjin tergâdis ravvuid maid mij tarbâšiččijm penuvpargoost ravvuid kale adelii tiäđust iäráseh-uv puárásub aheluoka skipáreh lâi meiddei tiätu suujâ keežild tot kote eelij ain kievkkânist viežžâmin pennuid purrâmâš ko sun lâi tiävdám saŋko tievâ herttâmääli tâi maidnii eres maalijd sun lâi valjim olgosmoonnâmkiäinun tom ildeekooskâ mon pellâst lijjii märfistááguh sun libžái märfi-ildei kooskâ olgos te siämmást sun livkkâlij ildest märfistáágu já tuvkkâlij mälisaaŋkon ige kihheen ervidâm et pennui purrâmâšsaŋkkoost ličij taggaar härvinâš hersku ko määrfi ko märfistággu lâi penuvkäärdist te tot tiäđust-uv juohhui ristâlávt puoh penuvryhmá ulmui kooskâ kiäh sáttojii leđe eidu talle tobbeen kersant finnij uásis jis teivâsij leđe tobbeen siämmáš almai seervâi vala palvâlus maŋa pälkkisuátiviehân vaarâ kost sun lostâtiäđui mield kuudij viehâ ennuv čapis ulmuid et tiätulágán näli-iäruttâllâm politiik ličij olášum täälhân mij tiäđust-uv tiettip maht ääšist lii keevvâm mut talle tot ij lamaš aaibâs čielgâ äšši ubâ ton politiik hárjutteijeid ige totkin maht tast vala kevâččij tággáár almaa lijjim finnim tääl jieččân juávkun já ko mun lijjim suu iähtun talle algâttellee ađai mopo te tääl sungis lâi tääbbin muu iähtun algâttellee ađai muotâčalme uáinimist maht tibi te kiävá ko muu suáldátlâš árvu lâi luptânâm masa jo polváid te puovtij tot maaŋgâlágánijd suámálâšvuođâid mieldistis mánuppaje tassaaš čokkájim astoaaigijd jáágármeessist ađai kerhoost mut tääl mun ožžum mieigâdiđ vyeliupseermeessist eres vyeliupseerijguin oohtânnjunij kiäh lijjii vyelikersantist suáldátmiäštárij räi lijjii tuše suáldátpoliseh já sij kale iänááš viettii astoääigis tobbeen jieijâs tukikohtaast mut motomin liijká kolliistellii vyeliupseermeessist-uv lâim vaarâ aldasáid muádiloves kiäh lâim finnim jo-uv kersant áárvu teikkâ oovdiš vyeliupseer árvu lâi pajanâm ovttáin naccain já lâi jo ärbivyehi et juáháš kolgâččij toollâđ nuuvtkočodum naccajáid sooppum nuuvt et kyevtih naccajááh iä puáhtâm leđe siämmáá eehid pic juáháš naccajái tuállee juhlodičij ain sierânâs eehid oornig tađe várás et liččii juhleh lamaš nuuvt ennuv ko máhđulâš já kalehân toh lijjii-uv poottim pestiluámust te masa jyehi eehid lijjii kiännii naccajááh vyeliupseermeessist já toh kale pištii ain kuhás iiđeediijân já myenster lâi ain siämmáš tuállee oostij lovmat puttâlid viehâvis viijne já landimčääsi vala moh piäijojii tiiskâ oolâ lâi tot kote liäškui juhâmušâid toid kiäh halijdii já juuhâđ uážui nuuvt kuhe ko juhâmuš kelijdij juhâmuš lâi nuuhâm te talle ferttij uástiđ jieijâs ruudáin toollâm táálái vijnehodijguin ličij tuálvum juáhháá koŋguursân mut vijne lâi viäruttem kuulmâ vaartâ puttâl maavsij čiččâm määrhi suulâin já ubâ naccajái toollâm vuálá čyeti märkkid tallaa ruuđâst tiäđust merhâšij tom et juhleh lijjii masa jyehi eehid ubâ mánuppaje ääigi vyeliupseerviiljah lijjii jyehi juhleest mieldi mii oppeet merhâšij tom et sii uáivi lâi ain iđedist viehâ lussâd já poovčâs iä lamaš innig vahtâvuáruh lijjimhân mun-uv tääl mottoommuđusâš hovdâ já must liččii lamaš teoreetliih máhđulâšvuođah uásálistiđ tieid naccajáid veikkâ jyehi eehid mut ko moddii lijjiim tain lamaš fáárust te tast ittáš peivi ij lamaškin innig meendu áhtánâs kuođđim tieid juuhlijd meddâl jiemge uásálistám innig ko jieččân já muádi iärrás naccajáid ko tattuu leđe liijgás lahtâ juhleh já saatij šoddâđ motomin rijdo-uv vyeliupseerviiljâi kooskâ veikkâ mon šiev veerdižeh liččijn mudoi lamaš riijdoid kaartâi talle tiäđust rätkiđ maht maht-uv vyehi lâi tot ärbivuáválumos mii lii onnáá peeivi-uv ain kiävtust skippáár päiđi- ađai pusseersiäpulâsâst kiddâ já visásmittem tiet vala loossâl nube čalme čappâdin kale tiäđust saatij finniđ še jieijâs-uv čalme čappâdin já mii vala paab porttâkiäldu meessin aainâs muádi ookon jis ij jo ubâ mánuppajan já karttâđ máhđulávt vala komppania hoovdâ teikkâ jis rijdo lâi viärráb te komendeijee savváid vyehi lâi puoh hyenemus rijdoi čuávdimvyehi nuuvtko lii tiäđust ain-uv mut liijkátte motomeh toos turvâstii veikkâ lâim-uv veerdižeh já viärjuviiljah koskânân riijdoh kale suáppojii uásipelij kooskâ ton siämmáá saajeest mut jis kiinii lâi nuuvt nággár já jiešpiäiválâš et halijdij tuše peri rijdâliđ uáivistläädist te älkkeht palvâlusskipáreh olgooštškuottii suu já tiätu sirdâšui eres-uv komppaniaid veerdist lâi uáli väädis leđe nuuvt-uv čovgâ ohtsâškoddeest ko tágáreh ráávhutorvejeijeeh renskâšuvvii jotelávt juávhust meddâl já sii pargopuddâ suollust paasij uánihâžžân viijnekevttim suollust puovtij mudoi-uv vädisvuođâid já nomâlâsân talle jis sun lâi vuálgám monnii tábáhtus ääši tâi veikkâba ovdii myerssee keežild patârâsân tom et myerssee lâi hilgom almaa já sun lâi vuálgám eidu tien unohis ääši vájáldittem keežild sun jeđđiiškuođij jieijâs vala liijgás korrâ vijnekiävttoin te kale siähánii loopah-uv ääših ovdâmerkkâ tábáhtui uáli-uv alda muu mii penuvryhmáást lavlij mottoom iijâ kyevti maŋa penuvryhmá táálu stuárráámus visteest lijjii uáđimin kyehti jáágár já kuálmád lâi vahtâvuárus čođâlditmin jurdâččiđ taan kyevti vahtâjáágár koccámtobdoid ko suoi morettává maašinpistovl saarjan já sunnuu kuálmád paancârd vorrâláádust lättest luođâ lijjii moonnâm almaa rade čoođâ vááimu paajaapele já vorrâ cirgoi riskáht sun ij ruáppánâm ubâ voorâ kulgâmângin ambulanssâ poođij nuuvt jotelávt et sun peesâi ääigild tiipšon lâi kale jiehtinâš jo áštástâllâm ađai mestâ jo rammuustâllâm-uv ko páájám jieččân te rááhtám-uv nuuvt mučis ruummâš et omâhijn iä lah vaigâdvuođah sättiđ muu háávdán oinuu fastodeijee luođârääigih uáivist jurdâččijm et toh láá tuše juuhâm ulmuu saavah ko lâi ovdil-uv jo siämmáá náálá uvástâllâm já áštám mij váldám saavâid ollágin tuođâst veikkâ njuolgisthân sun kale ääši mijjân almottij maašinpistovl sarja lâi iho škäjittâm visteest já ko päččee lâi vala huámášâm et sun lii ain-uv elimin já ko mij vuolgijm kurppođ suu vuojâdemmatrâs alne ambulaansin te sun šuáhkádij nenä meni kaartâi pyecceiviäsun maaŋgâ ookon ige innig maccâm penuvryyhmän palvâlusân ton náálá ko tot uáivilduvvoo tuše viežžâmin tävirijdis lâi mottoom iijâ já vuolgij puáttee rotaatiost ij meiddei uđâsmittám äštimis já puáttim maŋa finnij vala tom siämmáá virge mast lâi tađe ovdil-uv lamaš sun lii peessâm lahâmiärásâš iäláttâhân já pyeri nuuvt ij toovâ hyenebin ubâ totkin et sust lâi suojâleijee kote lâi uáli ollâ virgeest jáágár kote ličij karttâm sujâlâžžân siämmáálágán rikosân lâi karttâđ kirdeđ huápu-huápu mut ij liččii monnân noomâst uážžum innig ovdii staatâ virge maasâd eres-uv jieijâskoddemirâttâs mii luhottesvuođâst luhostui tábáhtui siämmái aaigij vuossâmuu komppaniast almai lâi lamaš vahtâvuárust mottoom táálu káátu alne jeđe lâi monnii suujâst pavkkâlâm jieijâs uáiván kuullim et sun ličij tađe ovdil povdim ránnjávahtâalmaa puáttiđ väldiđ julástuv jieijâs vahtâsajan já ko nubbe lâi piettâlâm te ličij ettâm et maŋeláá tot lii-uv liijgás maŋŋeed já maka tast maŋa pááččâm jieijâs ääši jiem tieđe jiemge riemâ iärvádâllâđ hävdidmeh kuittâg tuállojii mast komendeijee luoštij räsikiärdu suu siŋkkikisto oolâ puohtui tast maŋa já hävdidui áášánkullee hävdienâmân lasseen et must lâi ovdâsvástádâs lasanâm kersant nacai mield poođij meid ohtâ lasepargo mii ij kuullâm ovdii jáágár vakanssân pargo lâi nuuvtkočodum ađai koccee vyeliupseer vuáru mii poođij suullân kuohtii mánuppaajeest já piištij oovtmano oovtâ pirrâmpeeivi kuulâi eres lasseen mottoomlágán oornig toollâm ovdâskoddekomppania viäsust mii lâi oovdiš pyecceiviäsu já toimâđ meiddei tärhisteijeeupseer mottoomlágán kočostâhhân st lâi jieijâs virgeviste kost sun peeivijd čokottâlâi já toolâi peivikirje talle ko sun ij lamaš tärhistemmuuhijn sun uážui uáđđiđ já talle koccee virge toimâttii tiäđuštâllâmkomppania jáágáreh nuuvtkočodum išekocceeh kiäh vuáruttellii kuulmâ tiijme vuáruin sun uáinistij kiännii upseer te tállán koolgâi kaččâđ suu njune oovdân já toohâđ almottâs tuubdâi tast et sust lâi pistovl vielgis puáhhást já čižetpele kieđâst vielgis päggi mast luuvâi päivystävä aliupseeri uálináál lijkkum taangin viirgán mut maidba ležžeem pastam toohâđ muidego vuáháduđ oornigân pestiluámust puáttim maŋa muu veerdi lammij kieđâs já orom muštemin et mii pennuin mottoom ličij-uv lamaš penttâ suu jieijâs peenuv mii käskistij suu kieđâ nuuvt paaht et ferttejii pyecceiviäsust kuárruđ haavijd já heŋgiđ kieđâ vala käŋŋirlijnijn čiäpáttân-uv ko tieggáár pärtti lâi tábáhtum te finnij tiäđust-uv rijjâvuođâ palvâlusâst maaŋgâ piäiván vâi lâi-uv njuolgist jo maaŋgâ ookon ko mustkin iä lamaš innig vahtâvuáruh te lijjim táválávt rijjâ mun-uv vyelgiđ mestâba kuus peri kohan pisoččim suollust lâi lamaš jo kuhheeb ääigi saahâ vyelgiđ váháš kejâstâllâđ suolluu nuuvt tegu jieččân aigijn já tiäđuštâláim-uv taggaar almaa kuálmádin kiäst ličij vyeijimkorttâ já kote vuálgáččij munnui sáttulâžžân almai kavnui-uv já nuuvt mij aalgijm vuáváđ kuus vuálgáččijm kiäinu lâi čielgâs te vuolgijm tast maŋa kapteen savváid já táttoin oovtâ peeivi luámu et uážžoon jiečânân sirdâšuđ vijđoduv ulguubel vaarâ addij aalgâst puástud munnuu aiguid já jurdâččij et halijdiččijm meid še vuájánin suujâst suu vástádâs lâi čovgâ ij čielgijm sunjin et mii ep tarbâšiččii pic laiguuttiččijm siiviilauto monnii autolaiguuttemfirmáást te talle sun eskân mieđâi čielgejim sunjin vala tom kiäinu maid mij kiävtáččijm já tiäđust-uv äigitavlu kost mij kuás-uv liččijm suullân oovtâ tiijme tärkkivuođáin kote munnust lâi sáttulâžžân tuubdâi suolluu tegu jieijâs luumâid lâihân sun lamaš ubâ ääigis autovyeijen tääbbin mij puovtijm viehâ tärkkilávt adeliđ äigitavlu kuás vuálgáččijm kuás liččijm kost-uv já kuás puáđáččijm maasâd valgânij já munnuu sáttualmai puáđistij mon sun lâi laiguuttâm kostnii já tallet mij tolliittijm njuolgist váráduv kulij já kirdemkiedi lappâd oovtmano nuuvt kuhás et koške aro nuvâškuođij já peesih tiettuuškuottii vánuškuottii já nuhhii alfáárug ko lâim korŋim várádâhân lâi muččâd já tobbeen lijjii fiijnâ uáinuseh uážžu ettâđ pirrâ suáluihân ij lah ko pajeláhháá km kukke várádâh lâi penttâ metterid olluv já tot lâi vulkaanlâš mii uáivild tom et tobbeen lii lamaš motomin tovle tuáimee tullâvääri teikkâ maŋgâ-uv taggaar lii kuittâg nuuvt kuhes äigi et magarehkin meerhah tullâvaarijn iä lamaš innig uáinimist jo muálkkáás čievrâluoddâ ij tiäđustkin moonnâm váráduv puoh alemuu saje paijeel pic kuorâttâlâi aavžijd já juhâkuurâid tobbeen lijjii maŋgâ taggaar saje kogo luoddâ moonâi hiäŋgu pähti-ildei mield nuuvt et piejâi uccást te šyehkiđ já puáđistij tot-uv mielân et láá-uvsun vuájánist kosâneh oornigist kuittâg toimii ubâ määđhi ääigi veikkâ mii vuájáán ij eidu puoh uđđâsumos malli lamaškin tyelittälli kuás monnii kromi- ađai veškiruuki puotâ kuás mudoi peri kuvviđ fiijnâ enâduvâid tobbeen sulâstittii viehâ čuuvtij peesijd ordârääji alda lijjii siämmáá ruánzááh já uáksááh mut tain lijjii kuhebeh já timásuboh kuácceeh ko maid ovdâmerkkân peesijn láá alne kost lâi váháš täsivub eennâm peesih já enâduvah sulâstittii huolhijdis moh láá ovdâmerkkân veikkâba já kooskâst já jis tuše čuovâkove vuáđuld kartâččij miäruštâllâđ kost kove lii valdum te ij kale tiäđáččii lâi nuuvt olluv et teehi muotij tälviv já motomeh slalomčierâstâlmân lijkkuustum ulmuuh ellii tääbbin joba čierâstâlmin jiem ubâ suollust orroomáigánân uáinám tobbeen muottuu mut nuuvt vain tobbeen kuhheeb ääigi aassâm ulmuuh uvástellii njejâškuođijm váráduvâst maadâviestârân te oinuuškuottii stuárráábeh já stuárráábeh muorah vánuškuođij já sajan ittii hirmâd kossâ eucalyptusmuorah moh lijjii tuotâ kossuuh uccâ kylážiist lâi nuuvt kossâ muorâ et ton uáksimookán lâi huksejum oles baari kost finnij juhâmuš já purrâmâš monnii maaŋgâ meetter alodâhân kost jieš tot baari lâi mäddiláá moonâim tađe eenâb oinuuškuottii appelsinkäärdih já uáli vijđes vijnemyerjikäärdih main tiäđust-uv taan ääigi ivveest iä lamaš innig heđâlmeh mut tommittáá lâim jo oppâm tubdâđ páihálijd muorâid já šaddoid et tieđijm mii kuás-uv lâi uáinimist kaavpug mii lâi suolluu mädimus kaavpug já aaibâs merâriddoost lâi mijjân ovdiist-uv uápis juáháš iällám tobbeen motomin mut kuhheeb ääigi ep lamaš kaavpugist orostâllâm ko mij lâim lamaš pakkâ autost ubâ iiđeedpeeivi te jurdâččijm orostiđ ässee uuccâđ vuovâs suoivuus saje kostnii alda merârido já viettiđ uánihissii siesta poorgâim-uv já ko mist lijjii vuojâdempihtâseh fáárust te elâččijm siämmást vala meerâst-uv lávgudâtmin pakkâsumos puddâ kärŋilui eehidpeeivi pel já nuuvt mij oppeet tolliittijm ovdâskulij merârido nuortâs kidâ räi mast orostijm kejâdiđ kylá uáinámušâid váháš mätkimuštoid já tast maŋa joođhijm määđhi kaavpugân mii lâi suolluu nuorttiikeččin já suullân siämmáá styeres ko leđe eehidpeivi jo viehâ muudon já lâi-uv äigi maccâđ maasâd kost iđedist lâim vyeijilâm já maavsijm pyereest palvâlâm vuájánân laiguutteijei mii lâi kreikkalij pelni já moonâim ruánáá linjáá paijeel vääzin lâi lamaš luhostum já aaibâs ereslágán ko táássâš toohum määđhih jiemge vissásávt tieđe mut jurdám et ubâ peeivi ääigi vuojijm vaarâ tiego km suulâin lâi suáldátpappâ moonnâm já sajan lâi puáttán suáldátpappâ já oovdiš merâalmaipappâ kote lâi jo vuorâs olmooš lijjim jo lávlum muádi kuorost já ko taat lâi muusikalmai te mijhân vuáđudijm tállán almaikuoro mon nommâ lâi tuše lâi stivrim maaŋgâid kuoroid elimis ääigi já taat lâi tain ohtâ ige eissigin ucemus lâi čeppi stivrimhommáást já huápust mii lávlumjuávkku poođij pegâlmâssân ubâ kuávlust povdiimijd nuuvt nuorttii- ko viestârpiäláá-uv eres kontingenttáid já ij lam kukken totkin et povdiimeh liččii álgám hettiđ mii pargohommáid lâi kuittâg mietimielâlâš mii lávlumhommáid já uážuim juškeđ tobbeen kuus lâim povdiittâttâm-uv adelij mijjân autoid já vyeijeid kiävtun já jis iä ton tovváá lamaš vuájáneh te mij kale keevtijm tom máhđulâšvuođâ pyerrin mii lávlummääđhih čuoccii kuittâg já ton pirrâsân sierâlágán juhletilálâšvuođáid páiháliih ulmuuh mielâstis kuldâlii mii lávlum kuás iä jo jurbâ čolmijguin sist ij lamaš eidu siämmáálágán lávlumvyehi ko lâi mist pisoi čuákist kuittâg jo juovlâmáánu loopân mut máhđulávt vala kuhheeb-uv já maaŋgah lijjii toh tilálâšvuođah main lâim fáárust vuáđudijm tiernakaandâid veikkâ tom čáittus ij stivrimgin mii fastâ stivrejeijee pic mottoom operatiivtoimâttuv kapteen kiän noomâ jiem innig muste suollust lijjii nuuvtkočodum uccâjuovliih jyehi komppaniast já tiernakaandahpa tiäđust lijjii toh kiäh ellii lávlumin tain lijjii čuákkejum nuuvt et lávloo lâi jyehi jienâst ohtâ já nuuvtpa mij puovtijm tain maađhijn lávluđ meid eres-uv lavluid neelji jienân lávlumjuávhu jieijâs uccâjuovliih tuállojii kreikkalij pelni mottoom ravintolast lâi nuuvtkočodum pyereeb ravintola kost ášástelleeh lijjii puku pajalist vielgis paiđijn já kravatti čiäpáttist ko mij uážuim puurrâđ tobbeen nuuvtá te mist lâi kenigâsvuotâ tyelittälli ain lavliistiđ maidnii já kalehân mij lavliistijm-uv eres ulmui já meid jieččân-uv illoon tobbeen fallui stuorrâ maailm vyevi náálá já tobbeen karttim puurrâđ meiddei taggaar eksootlâš purrâmâš ko kotiloid ađai eennâmrippoid sehe lekkâkyele loŋgeroid koolgâi pänisaggijn rugâstiđ kotilo siste já tuvkkâliđ njáálmán lijjii viehâ njapeleh njielâstiđ mut njoddii mahtnii muldesmaakân loŋgeroh oppeet lijjii hirmâd sitkâdeh já korrâseh illá päänih postii mut mudoi kale lijjii viehâ njaalgâ já aaibâs piärgu smaakân pataljoonâst peegij oppeet taggaar juurdâ mii jyehi rotaatio ovdil lâi piäggám et taan ive loopâst nohá pataljoon uásild palvâlus iä lam vala toohâm miärádâs pataljoon uásild já tot epivisesvuotâ ij lamaš uáli suotâs lâi pyerebeht-uv taggaar paldanâs äšši tot paldam et palvâlus nuvâččij mut tot pargohivvâdâh maid kartâččii majemuuh porgâđ varrimtiet kartâččii pakkađ já fievridiđ tom täävvir- já kävnihivvâduv mii lâi čoggâšum ton kuulmâ ive ääigi maid pataljovn lâi toimâm kartâččii saaččâđ vistig jo vuárháin olgos ovdâmerkkân lusis pissoloováid já eres-uv lusis šlamburijd tast maŋa kincceđ autoi lavai oolâ jeđe kirdemkiedist ađai kuustâlde tävireh tolvuuččiigin meddâl lavai alne stuárráámus uási šlamburijn pásáččij suollui toho päccee pataljoonâi anon mut liijká varrimjuurdâ já joba máhđulâšvuotâ toos mestâba paldettij iä lam tävireh nuuvtkin valjeest já toi sirdemân ij monâččii meendugin kuhes äigi jis vuolgâ puáđáččij mut pennui kolgâmuš ađai kohtalo ij lam tärkkilávt tiäđust tááhust toh adeluuččii englandlâš penuvkáárdán já hyenemus tááhust finniiččii luođâ káálun taid ij uážuččii innig tuálvuđ vaarâ tubdâmettumij taavdâi paaloost lijjii mii pargoskipáreh já stivrejeijeeh luottii-uv pennuidis eenâb ko kuáimásis juovlâi poođij kuittâg tiätu et pataljoon lii finnim laseääigi aainâs kulmâ mánuppaje ađai čuávuváá rotaatio räi já tot lâi tiäđust-uv šiev tiätu kuittâg jo mijjân kiäh lâim vuolgâdmin juovlâmáánu loopâst muštemin et oovce mánuppaijeed lâi tot enâmusmeeri maid táválâš tâi vyeliupseergin puovtij palvâliđ oovtmano suollust já koolgâi-uv leđe spesiaalalmai jieijâs syergist vâi finniččij lase palvâlusääigi áámmâtalmaah lijjii kuittâg motomeh tegu tuáhtáreh radiosähkötteijeeh autoasendeijeeh já tien tiegáreh penuvalmaah lohhojii siämmáá juávkun já vaarâ must-uv liččii lamaš máhđulâšvuođah juátkiđ palvâlus jis lijjim toos movtáskiđ hovdâ lâi-uv motomin koijâdistám muu puátteevuođâ áigumušâid já äddejim ääši nuuvt et sun halijdij tiettiđ muu juátkimjurduid háárán lâi kuittâg maŋa pestiluámu puáttám taggaar juurdâ mielân et vuálgáččim maasâd čuávuváá rotaatiost veikkâ tääbbin ličij-uv liegâs ige meendu varâlâškin porgâččim tom suijâ maasâd vyelgimjurdui lâi kuittâg kuátupäikkiahevuššâm veerdih eereeb lijjii maccâm já lijjim uážžum sist postâkoortâid-uv main sij rámmojii eromâš tilálâšvuođâid já nomâlâsân mučis nieidâid kiäh iä lamaš vuossâmustáá ruuđâ táttumin tegu nisoneh tääbbin iäge sij lamaš rähhejum kalehân mun tom suullân tiettim-uv magareh nieidah lijjii iäge eissigin muu moonnâm skipárij muštootmeh sii eromâšvuođâst kepidâm muu ahevuššâm lâiba mestâ nubijkejij jiem kuittâg porgâm siämmáálágán etičuávdus tegu porgim talle kuttâ ive ovdil eidu peessâm jotkâškoovlâst já eeči lâi skappum munjin šiev pargosaje maađij tivvoompargo ohtâvuođâst njuáidusmitij raavi roobdâid já muu pargon lâi väzziđ pillar maajeeld já tassiđ kuáivoin tagarijd ruugijd maid ovdâmerkkân keđgi kuođij ko tot sikkâsij pillar tere vyelni lâi kale viehâ lussâd talle ko rađekyeđđee keeđgih lijjii stuárráh mut iänáážin tot lâi keppâ pargo já eidu muu ahasâžân mudágâš purrâmâšveerki käävpist mii lâi oovdiš päikki omâsteijee rammui muu maht mun lijjim-uv iberdâm valjiđ staatâ leeibi mii lii kezzi mut kukke algâuási ain räi moonâi-uv pyereest ko mij poođijm jyehi eehid auto sáátust ain já ijâstâlâim mut ko moonâim kieldâ pel já lâim kolgâđ ijâstâllâđ monnii eres parakist ko moos lijjim tuáddum te kale palaskim oinim čuávuváá keerdi mii kyympi te tállán tuámittim suu luus já ettim et jiem innig ostâččii leđe tääbbin pargoost loppâtili mieđâi muu jurdui já äšši lâi toin čielgâs mávsáččij mii kaasöör vala siämmáá peeivi suijâ loppâtili väldimân lâi päikkiahevuššâm tiileest et kaartâm ijâstâllâđ vieres saajeest kost ij liččii ohtâgin uápis olmooš mun mottoom argâpeeivi eehid vyejestim pyeráinân pááikán te iäččám koijâdistij pargo jo nuuvâi ijbat kolgâm pišteđ vala aainâs muáddi oho lâi uáli vaigâd čielgiđ sunjin mane lijjim váldám loppâtili já keksejim etikiällás lii nuuvt lusis pargo et must unohistškuođij uálgispele uálgátuáivi jiemge innig nahcim tevdiđ taid ruugijd leđe mudoi-uv illáváje ij oskom čielgiittâs ton suujâst ko jiem lamaš oppâm vala filliđ suu sun kuittâg addij muu čuávdus ige cuáigudâm tađe eenâb et sun lopâloopâst lâi tuđâvâš muu čuávdusân ko sun finnij olssis oppeet jodottâllâmskippáár lâihân kyelipivdo-uv aldanmin mun lijjim monâttâm tiennâs loppâuási ahevuššâm tiet veikkâ tomhân mun jiem iäččásân tiäđustkin čielgim ličij lamaš já meid lâi muu vuossâmuš viärukorttâtienâs mast liččim lamaš jiečânân mut ahevuššâm tiet karttim kyeđđiđ tom ko ahevuššim tääbbin meddâl te jiem innig puáhtámgin hurgâliđ siämmáánáálá pyeráinân maasâd tegu kuttâ ive ovdeláá pic ferttiiččim vuordâččiđ rotaatio jorgettem tááhust ko juurdâš te eeči ij innig liččiigin vyerdimin muu jodottâllâmskipárin ko sun lâi talle jo hävdienâmist já pyerebijn jodottâllâmsoojijn lâi-uv eenâb ko čielgâs et vuálgáččim juovlâi maŋa veikkâ mii te ličij já juávhui hovdáid tollui jyehi vuossaargâ nuuvtkočodum pákkumjyehim mast čielgii ubâ oho palvâlusah palvâlusoornig mieldi kolgii hoovdah orniđ jieijâs juávhu palvâlus nuuvt et vahtâvuáruh toimâččii pyereest já máhđulâš lasepalvâlusân puávtáččii uásálistiđ nuuvt maaŋgâs ko peri ostii lasepalvâlus lâi ovdâmerkkân tiet čurmâ čuákán palvâlus mii lâi taggaar stuimeškovliittâs koolgâi hárjuttâllâđ tilálâšvuođâi tuástumijd moh puávtáččii šoddâđ ovdâmerkkân talle ko stuárráábeh olmoošjuávhuh čokkâneh mielâ čäittiđ já riemih miänudiđ škovliittâs lâi taggaar moos iä lijkkum rääjist lâi vuáhádum taggaar oornig et ain ko čurmâ čärvejui čuákán te talle penuvalmai juávkku čarviiččij jieijâs čuurmâ váráduv kuávlun kost kavnui tommittáá täsivis meccieennâm et puovtij pennuiguin kuorrâđ ulmui luodâid oovdâstmanneeh lijjii toohâm čielgâsin mii hovdáid ain pataljovn komendeijee räi mon tehálâš lii máttááttiđ pennuid kuorrâđ ulmuu já meid mon mon-uv ellee luodâid já puátuseh-uv jo lijjii čäittimnáál lâimhân kavnâm talle loppâkeesist kussâ- já känisuolluu kote lâi iällám aldasâš kylást roođeeldmin tieid elleid já tuálvum taid jieijâs kylán aggáin mij uážuim vyelgiđ čurmâ čuákán peeivi hárjuttâllâđ jieččân stuimetuárjumoornigijd ige toos lam kiästán mihheen etâmušâid ađai toh mii luoddâkuorrâmhárjuttâsah lijjii uážžu ettâđ penttâ juhlepeeivih mijjân jo finnijm lantikka vyeijeinis jieččân kiävtun ubâ piäiván já nubben mist lâi rijjâvuotâ moonnâđ kuus peri halijdijm já kiergânijm ton peeivi ääigi ij lam meridum mut táválávt mij kuittâg maacâim eehidpurrâmâšááigán aaibâs keevâtlâš suujâi keežild mij lattijm pennuidânguin kuittâg tobbeen váráduvâst kost lijjii puoh vuohâsumos enâmeh luodâi kuorâmân algii tállán iđedist ko lâim juovdâm harjuttâssajan já pištii suullân koskâpeeivi räi maŋa mij vyejestijm váráduv taavaabel merâriidon kost valjijm vuovâs rido já vuojâdijm loppâpeeivi meerâst lâi jo suulâin-uv suu jieijâs tälvi te mijjân tot lâi kuittâg vala keesi ige merâčääsi čuáskum vala tubdum ollágin vuojâdijm rijjâ riddoin kost iä lamaš njaalgâčäcirišoh te pihtâsij pajalân keessim maŋa oroi sältti ucánjáhháá unohâssân liškeest pargo määđhist puáttim maŋa lâi-uv riššoost eellim já pihtâsij lonottem juávháduvâi já ryhmái almaah niävrášii täid hárjuttâsâid mut penuvryhmá lâi mestâba álgám vuordâččiđ taid nuuvtkin jieš hárjuttâsâid mut taid hárjuttâspeeivijd nomâlâsân kaavpugist lâi nuuvt rávhálâš et vaarâ škovlimtiet tieh čurmâhárjuttâsah lijjii masa jyehi nube ohhoost vaarâ jurdâččii et liibahân suáldáttijn kuittâg miinii porgâmušâid et äigi ij šodâččii meendu kukken ko joteh hárjuttâsâin tien rávhálâšvuođâ keežild mist lijjii táváliist eenâb meid eres-uv tooimah tegu kaččâm- já sundedemkištoh sehe meiddei pääččimkištoh jyehi pasepeeivi suáldátpappâ ornij mijjân monnii määđhi kuusnii pivnohis já mielâkiddiivâš sajan já ohtâ pyeremusâin lâi viinijuhleh lijjii raaijum loppâkeesist tuolmum já tanccum njuvdâsân já kevttum viinin poođijm taid viinijuhlijd te siisâmoonnâmverejáást iä vuábdâmgim siisâpeessâmliipuid pic kuárus puttâlijd moi hadde lâi ušom tiego pundá suulâin mk ruuđâst váháš tom mut äšši čielgâi maŋeláá puttâl hadde lâi siisâpeessâmmáksu já jieš viini ij máksâm maiden lâi stuorrâ farppâlijn já ko lâi tiävdám puttâl te uážui šloggâđ tom kuárusin nuuvt jotelávt tâi hitásávt ko halijdij já oppeet uážui eelliđ tevdimin tom veikkâba eres farppâlistkis lijjii maaŋgah já vaarâ jieškote-uv farppâlist lâi sierâlágán viini lijjii oles markkâneh kost lijjii vyebdimnáál eres-uv tiiŋgah já mätkimuštoh ko viinih uástim kale taaiđij liijká pááccám tontovváá ucebân viinijuuhlijn vissâ-uv kulmâ tiijme juuvâim viini já puurâim kebab sehe eres-uv heerskuid jeđe ko te viijmâg ehidist vyeijilijm te lijjiiba lavai alme movtigis almaah já laavlâ še kullui mätkihovdâ suáldátpappâ lâi pegâlmâs lávloo já sust lâi kyeddilis jienâ kale et suu-uv lávlumjienân adelij ucánjáhháá moovtâ kreikkalâš viini mon lâim šloggâm čuávji tievâ já ovdláhháá maasâd vyelgim lâim tiävdâm vala ohtii puttâlijdân já kuánttum kyermautoi lavai ool lâi korrâsiähá jienâ já pieggâ njurgoi peeljijn te liijká kullui laavlâ šompestem já meid škoorrân-uv kale maŋeláhháá še kovlom-uv mut tom ääši lâi älkkee toimâttiđ njuolgiistij tuše čiäppât lavaroobdâ paijeel já tiiptij moonnâđ eres kontingentij meessijn já kerhoin jotkâšuvvii já mii tiernakandâjuávkku kaartâi tiäđust-uv uásálistiđ toid tađemield ko oostâi lâi kote lâi maŋa suáldátpappân lâi almai kote lâi maŋa oornigtoollâmpoolisin já lijjim mun kunâgâs noomâ lam vájáldittám mut orom muštemin et sun ličij lamaš ovdâskoddekomppania muonitteijee ađai niestiskáppojeijee ašijguin ohtân juovlah aldanškuottii já ton mieldi meiddei mii kuhháávuordum vyelgim tááhust tot puovtij ahevis jurduid lijjimhân lamaš tääbbin paijeel ihepele já mestâ toollâm suolluu koskâpuddâsâš päikkin mii tot kale tuođâlávt ubâ lâi-uv lamaš mut puovtij tot meid movtáskittee tobdoid lii liijká vala tot saje kuus halijdâm maccâđ já ääši visásmitij vala tot-uv tiätu et ovdii pargosajan must ij liččii innig maggaargin äšši moonnâđ aaibâs tavemuu já mielâstân lijjim jo jurdâččâm saje-uv ličij smietâččim talle tärhibeht maid porgâškuáđáččim aldanškuođij já komppania hovdâ koijâdij mottoom iiđeedpákkumjyehim ohtâvuođâst jo-uv lam smiettâm kii ličij vuohâsumos juátkiđ penuvryhmá jođetteijen aalgâst smiettâm et sun ličij muu oovdiš armeijaskippáár mut ko sust lijjii váháš liijkás radikaal ašijčuávdimvyevih já muu mielâst oroi mudoi-uv et sun lijkkui liijkás čuuvtij sierâdiđ jyehilágán viärjuiguin et lam kale smiettâm mut eidu tääl jiem lah vala vises ääšist tiettim et ličij haaluin älgiđ taan hoomán ko lâi jo adelâm muu iberdiđ tohálâšvuođâstis váháš tegu karven karven sunhân ličij avvees-uv peeleest juávhu puárásumos lâi taggaar äšši mon jiem puáhtâm ohtuunân čuávdiđ já koijâdim pargoskipáárstân já veerdistân kiän sun valjiiččij sajan jis puávtáččij meridiđ ääšist ij ájáttâllâm ollágin ko eeđâi poika on hyvä siihen hommaan mun-uv suu jurdâččâm mut ko sun lâi tobbeen juávhu nuorâmuu keejist te jiem lamaš aaibâs vises tääl ko kuullim jurduu ääšist já vala lijjim koijâdâm kaandâst alnestis kiärgusvuođâst älgiđ hoomán lâi äšši čielgâs jo puáttee pákkumjyehim ohtâvuođâst iävtuttim hovdâsân et pyeremus penuvstivrejeijeejuávhu hovdâ ive aalgâst ličij jáágár njavhâdij vuoptâidis tegu suu vyehin lâi jeđe koijâdij on hänen alkoholinkäyttönsä sunjin et muu mielâst tot kale lii aaibâs kuáhtulâš äšši lâi čielgâs love almottiđ et uážžu riemmâđ návt jiegâlávt rahttâttâđ väldiđ vuástá penuvryhmá hoovdâ pargoid ij tábáhtum mihheen eromâšijd ko suollust eidu tontovváá lâi rávhálâš tuše tot jyehipiäválâš pargo mii penuvjuávkun lâi adelum veikkâ nubijdis iä tuhhiittâmgin tiptii leđe härdihánnáá kyeimis konflikteh kale sáttojii mut olmoošjiegah tain iä kuittâg moonnâm mestâba liijgás rávhálâš já tothân tiäđust-uv pataljoon stiivrân tuhhij iä lam várâliih koflikttilálâšvuođah te talle suáldáttáid puovtij porgâttiđ maidnii muide já tot maidnii muide lâi škovlim čurgim eellimpirrâs čiŋâttem já tien tiegáreh tooimah siämmáálágáneh tooimah ko asemasuáđi ääigi sotilas kirjeest pälgispiällái čiŋâttempargoh veikkâ ij sun taid kal táiđám porgâđgin nuuvt ko lâi meridum aalgâst ko lijjim penuvryhmá hoovdâ hommáid váldám vuástá polâstellim váhá maht máátám taid tipšođ mut tuušijd poollim monnii eidu nuuvt ko toh kolgii moonnâđ-uv ige mihheen haaldâtlâš teikkâ keevâtlâš čuolmâid puáttám oovdân mon ij liččii puáhtâm čuávdiđ pargoskipáreh äddejii muu umáttumvuođâ tágárijn hovdâhommáin jiemge kuullâm kuássin sii tááhust paas sääni seelgi tyehin äšši lâi tiäđust-uv stuárrâbárvusiih suáldátteh tegu upseereh mut tomhân tiätá juáháš maht sij táválávt kohtâleh já väldih vyeleebárvusijd vuotân juovlâáptu moos mij lâim rahttâttâm skappuumáin juovlâmuorâ já čurgiimáin penuvkompoot táálu putesin lâi sypres uáksi mon mij čiŋâttijm já piejâim veskirpeevdi oolâ pyehtiđ juovlâtobdoid mii-uv aassâmviäsun lâi návt stuorrâ juhle te upseereh vyeliupseereh já jáágáreh lijjii čuákkejum siämmáá sajan fallui ohtsâš juovlâpurrâmâš stuorrâ purâdemsalist já suáldátpappâ luuvâi mijjân juovlâevaŋgelium puurâim ärbivuáválâš syemmilâš juovlâpurrâmâš moos kuulâi spiijne piärgu ađai kiŋkku já sierâlágán loováh lâi juovlâáptu te vahtâvuáruh liijká jurrii tegu kolgii-uv juovlah iä orroom lemin juovlah ko lâi čapis eennâm já uáli liegâs lâi áinoo suotâstâllâmkáátu kost puoh tain aldasijn juttii eehidluámus viettimin pellâst kávnojii maaŋgâlágán baarih já eres-uv palvâlemkuávdááh main almai puovtij uástiđ olssis jieškote-uvlágánijd palvâlusâid lijjii maŋgâ ijjâkerho moi noomah lijjii valdum njuolgist stuorrâ maailm stuárráábijn ijjâkerhoin lâi já motomeh eres-uv kerhoh moi noomâid jiem innig mušte ijjâkerhoost lâi ohjelmlâš eehid moos kullii lávlum- tánssám- já stripteasečáittuseh lâi viehâ ollâtásásâš ohjelm já tobbeen čokkájim-uv maaŋgâid ehidijd lijjii meid nuuvtkočodum ´whiskeyväälih´ moi pargon lâi toollâđ almaiäššigâšâid ijjâkerhoost ko toh lijjii toho ohtii čaŋâlâm lijjii keppâpihtâsijguin mučissiähá nisoneh kiäh nuorâbeh kiäh rávásuboh já sij pokkiidettii almai piävdán ruvviidettii sii vuástá njavhâdii já kuoskâttellii kost kost-uv já tattuu uáli muččâdávt whiskey for me lâi ruttâ te táválávt almai oostij sunjin viiski taađeest ko daami juuvâi tiäđust-uv toin oskoin et tot meid lii viski já piäsá sexâlâš nissoon paaldâst čokkáđ já váháš njavhâdiđ já kuldâlâddâđ-uv suu tyebbin-tääbbin tállán ko ruttâ nuuvâi te nissoon kale še čápudij peevdist keevâi munjin-uv maŋgii já mun algim viijmâg imâštâllâđ et ko viskiväälih juheh viiski tegu teejâ kuás-uv ubâ eehid te mane sij iä liijká kuássin uáiváduu mun motomin livkkâlim viskivääli laasâ ko sun vilšâstij eres kulij já smakkiistim lâi-uv nomâlâsân teejâ veikkâ návđoo lâi váldám oles viiski hade tast tiäđust-uv nivsettim já ettim tállán sunjin et ij taat lah viski halijdâm ruđâidân maasâd ij ávttâm välli tuše lappui muu peevdist já almainávđoo peri levâttâlâi kieđâidis já luptiistâlâi uálgâtoivijdis tegu kreikkalijn lâi vyehhin lâi keevvâm maaŋgân iärâsân-uv ij tuše penuvryhmá almaid mut meid eres-uv komppaniai almaid tobbeen já tothân lâi tiäđust-uv fillim ađai tájuttem lâim maŋgii smiettâm et maid mii keksip toid ijjâkerhoid ko ulmuid fillejeh tobbeen jeđe hoksáim et čuákkejeen taggaar viiđâ almaa juávhu já eellip vala vyelgim eehid já piejâstep ijjâkerhoid váháš uđđâsub oornigân elehân huolâ majemuš eehid já mii maašin kirdeličij koskâiijâ suulâin kirdemkiedist lâim luovâttâm jo eres tiiŋgâid vuárháid pakkam tävirijdân mätkilavháid já kuáđđám taid viäskárân já vuolgijm vala majemuu keerdi elâččiđ ko poođijm te huámášijm et iäráseh-uv vyelgeeh lijjii vala majemuu keerdi vuálgám eehidluámu viettiđ suotâstâllâmkáátun ij lamaš aaigâgin riemmâđ čuávvuđ taid ohjelmijd tobbeen pic ko lâim finnim monnii juhâmuš piävdán máksâm tom já juuhâm meddâl te vuolgijm olgos já kiškettijm vyelgidijn juovlâčiiŋâid uuvsâ paajaabeln vuálus uáináh vala juovlâiäigi meid ijjâkerhoin-uv ijjâkerhoost moonâi pyereest já vala kuálmádist-uv mut ko moonâim niäljádân te sääni mii skilottudmijn lâi kulostum jo ránnjáijjâkerhoid veikkâ toh kištodeijeeh nubijdis lijjii-uv eštus lijjii-uv jo gorillah vyerdimin mii já tuáruhân tast šoodâi gorilla losâlij čurmáin muu uáiván nuuvt et baretti kiirdij maŋgâ meetter toho kááđu oolâ skipárijn ooinij tom čovádij baareet enâmist já tuvkkâlij lummâsis syemmiliih lijjii tain aldasijn já sij-uv pottii mii išán gorillah lijjii čokijdâm toos jo aainâs vittâ já oroi et lase láá puátimin puáđáččij eeti jis miinii ij tápáhtuuččii tegu ličij tiilájum já veikkâ lâš-uv tiilájum puáđistij syemmilâš suáldátpoolisauto-uv toos já káájui puoh syemmilijd fárusis já tuálvui njuolgist kost forgâ vuálgáččij sáttu kirdemkiädân tággáár tábáhtus lâi teivâsiđ táválii eehid te mii liččii talle tuálvum suáldátpoolisij päämajan já lâim karttâđ vaarâ viettiđ iijâ putkáást mut ko mij lâim puohah vyelgeeh te keevâi ármu vuoigâdvuođâst lijjii čielgâsávt mii pelni ko sij-uv tiettii maht ijjâkerhoin lättejeh já fillejeh almaid mut sijgin iä áášân puáhtâm vaikuttiđ maiden poolisijn ij finnim maggaargin iše áášán veikkâ tom-uv lijjii irâttâm lijjii vissâ nuuvt pyereest vuoidum ijjâkerhoi peeleest et sij-uv mielâstubbooht luptiistellii uálgâtoivijdis já levâttellii kieđâidis puáttim maŋa vilšâstim spejâlân já huámâšim et čalme lii kustoo čááppudmin já puttânmin kiddâ gorilla lâi vuođgâlâm muu eidu čalmekuulmán já tot tieđij tom et čalme ličij čappâd aainâs muáddi oho kolgâččij porgâđ uálináálá kehtidiččii moonnâđ čapis čolmijn mun keksejim lijjim lamaš reivâohtâvuođâst ovdijn armeijaääigi skipáráinân kote aasâi sunjin ohtâvuođâ talle ko puáđáččim suu lunne tassaaš ko čalme puáráničij návt mun porgâččim mii prooteest ijjâkerhoi vuástá lâi mottoomlágán algâ já vala uccâ taggaar teikkâ muádi maŋeláá syemmiliih já vissâ-uv ruátáliih já taiđii tast leđe eres-uv kontingentij suáldátteh čuákkejii taggaar čuátásâš suáldátjuávhu kolliistâlmân já talle monnii remontin puoh ijjâkerhoh já iänááš baarijn-uv vala lâi nuuvt stuorrâ uuđâs et joba aaviseh-uv čallii tast já taaiđij televisiouđđâsijn-uv leđe pittá tast mii prooteest saatij leđe kuittâg tot mii piejâi joton tom stuárrâb-uv prooteest láim nutkâlâm vala majemuid mätkimuštotävirijdân tot lii taggaar uálgilavkkâ mast lii te talle muoi moonáim vala pennui luusâ majemuu keerdi kyeđđiđ sijjân iärutiervuođâid ucánjáhháá ahevis tobdo lijjiihân toh lamaš munnuu pargoskipárin maaŋgâid mánuppoojijd iän uáináččii taid innig kuássin tegu liččii iberdâm mast lii saahâ lijjii kale moovtâ tegu táválávt-uv mut toh lijjii siämmást uáli sijvuuh iä njuškom njeigâ iäge miänudâm nuuvtko táválávt mielân tot muu vuossâmuš ijjâ maid viettim ton siämmáá vuárkkávisteest kost lijjii penuvtarbâšeh tegu leeŋgih päädih já tien tiegáreh mielân meiddei tot mii njuálui muu muáđuid talle vuossâmuu iiđeed já cuuvnâi muu kote finnij koddemtuámu pataljovn hoovdâin ton suujâst et tot lâi siähálâsnálásâš kolgopennâgâš já tast makaš ličij puáhtâm leđe tot varâlâš ulmuid-uv njuámmoo tavdâ njuámmoo vuoivâskuddum tarttuva maksatulehdus kale ij kuássin tuođâštum mut jiegâstis liijká pennâgâš peesâi láim kuáđđâm ahevis mieláin pennuid te hyvästâllâmvuárust liččii munnuu kuhesáigásiih pargoskipáreh pargo puáđáččij juátkiđ kandâ aainâs kulmâ mánuppaje ovdâskulij lijjii jo kersant nacah siäpulâsâst já sun lâi váldám ovdâsvástádâs penuvryhmá tooimâin oovdiš armeijaskippáár pásáččij teehi aainâs vala kuulmâ mánuppajan táváliist kuhheeb almai kote lâi vissâ-uv vuálgus pisoččij ucemustáá ton kulmâ mánuppaje suollust almaah kiäh lijjii puáttám juovlâmáánu rotaatiost puáđáččii juátkiđ ucemustáá kulmâ mánuppaje mut máhđulávt kuttâ mánuppaje täst oovdâs kuás jo uánihumos vuossâmuš pargosopâmuš maid poorgâi lâi kuttâ mánuppaje täid aašijd mušten čarviistáim pargoskipárijdân kuámmirijd já nuuvt muoi láim kiärgus vyelgiđ lâim jo tađe ovdil lonottâllâm čujottâsâid já lopádâllâm toollâđ ohtâvuođâid nubijdân meid talle-uv ko lep pennui kyeđđim keežild lâi ucánjáhháá ahheev já unohâs mut nube tááhust liijká tuhhiittettee kuás jo pesâččáim tääl viijmâg-uv lopâlávt veikkâ muáddi tiijme tassaaš kuás iän jo caimuu lijjii luhhoost kááijum munnuu tääl lâi juovlâmáánu peeivi eehid te tieđijm et ličij tälvi mut tot ij munnuu mielâ kuáridâm ollágin koskâiijâ suulâin já ko poođijm poggâ lavhâidângijn te lâi jo pirrâmpeivi mulsâšum lâi mii oovdeld tobbeen já adelij mijjân vala suáldátpasâidân tuáivuttij kieđâst šiev luho já nuuvt mij lâim kiärgus vyelgiđ juurâi ubâ paje já vuossâmuš juávkku vyelgein lâi moonnâm jo peiviv lâim nubbe juávkku ađai tegu mii komennuspápárist luuvâi puohnâssân loves já mii hovdâ peeleest lâi pajekersant já suu värihovdâ pajekersant almai kiäin oovtâst feerijm tobbeen turkkilâš sombákujast meid láin kyeđimin suolluu já monâmin puoh seremoniah lijjii lappâd te korŋijm pel oovtâ suulâin lava oolâ mii tuálvuččij mii kirdemkiädán ovdláhháá vyelgim vala vilšâstâm uđđâsist spejâlân já eštus čalme lâi puttânâm ovdiist-uv lijjii iđeškuáttám še äijihtäävgi iivneh lijjim uástâm čohčuv stuorrâlinssâsâš fiijnâ piäivâšlaasâid já tääl toid lâi ano lijjii nuuvt stuárráh et ko taid toolâi uáivist te čapis čalme ij oinum ollágin almain lâi vyehin joba veigin-uv toollâđ piäivâšlaasâid kihheen ij imâštâllâm ollágin mane must lijjii tagareh uáivist veikkâ ij lamaškin šeerrâd motomijn iärrásijn-uv lijjii tieh muotilaasah uáivist sij še lamaš majemuu eehidluámu viettimin suotâstâllâmkááđust vyeijilij já mij peesâim kejâdiđ vala ohtii kaavpug čuovâid barrikaadijd buŋkkerijd já vahtâsuáldáttijd nuuvt kreikkalijd ko turkkilijd-uv já moh lijjii mijjân maŋgâsân tovâttâm nuuvt ennuv pargo suáldáttáid seevijm siviláid já seevijm puohháid kiäh uáinojii mii vyeijimkiäinu pellâst meid tááluid main máhđulávt lâim jobá motomeh iällâm-uv kuásnii lappâd seevijm toos-uv já muštâččijm taid maaŋgâid vuojâdâttâmmaađhijd maid poorgâim toho já jienniis kaavpug jotolâh moos jiem kuássin tuáddum päsiškuođij tuáhá maŋa iho pyevtittijm kirdemkiädán já tiäđust-uv moonâim mottoomlágán kontrol pehti vyelgimterminaalân já tobbeen mestâ njuolgist kirdemmašinân mii lâi kirdee lâi eidu tot siämmáš maašinmalli mast pestiluámun monâdijn moottoreh puállájii teikkâ kuittâg tot oroi nuuvt et mahtsun täälgis kiävá kuittâg riemmâm smiettâđ tom ääši tađe eenâb ko lijjimhân mun kuittâg mielâstân viehâlágán koŋgar täin kirdemaašijn kirdelij tegu koolgâi-uv mut ko lâi sevŋâd te olgon ij oinum ennust mihheen kirdememedij faallâm purrâmâšpitá maŋa nohádim tállán já morettim iäskân toos ko ráttáh stäncittii enâmân ain-uv sevŋâd mut kuullim skipárijnân et oppeet lâim kiedist ij muidego taŋkkai já mii joođhijm tast maŋa määđhi tavas lâim kirdám ubâ iijâ te kuávsudškuođij já aldanškuođijm já lah aaibâs vises eelijm-uv vala kostnii taŋkkaamin mut tiego čiččâm suulâin iđedist siäivuim kuittâg kirdemkiädân kost lâi hirmâd purgâ mij vuojijm bussijn kost luovâttijm suáldátpihtâsijd meddâl moh mist lijjii pajalist kijttâlii mii šiev pargo já talle sij-uv tuáivuttii mijjân luholâš määđhi pááikán sooppâm ovttáin siämmáá mašinist puáttám pargoskipáráin noomâ jiem innig mušte kote aasâi taavaabeln et pesâččim suu skippáár auto fáárust kost muu oovdiš armeijaskippáár aasâi keevâi-uv skippáár poođij já ko puoh protokolah lijjii čođâldittum te vyeijilijm kuásnii koskâpeeivi suulâin tavas auton poođijn vala muáddi siämmáá mašinist mađhâšâm nuuvt et mij lâim puohnâssân viiđâs oovtfááru pyereest nuuvt kuhháá ko pisottâlâim váldumaađijij alne mut ko aldanijm já kaartâim kezibij já ucceeb kevttum luodâi oolâ te algii leđe muotâskäälvih maađij alne lâi koorâs já mist puohâin lijjii kesipihtseh pajalist lii jolgâd tegu päljis tuodâr já motomij soojij lâi purgâm maađij ollásávt kiddâ já mij tarvanijm maŋgii kiddâ toid vaskâmáid lam uáli hitruu kalâččiđ kesikammuiguin muottust já asettes suormâhâđâiguin kuáivuđ auto luovâs tâi čiehčâđ skäälvi rasta rađe et auto pesâččij ton paijeel lâi kale ohtâ uccâ kuáivuš fáárust já tot išedij tiäđust-uv ennuv kuáivum lâim tääbbin jolgâdâsâst puurgâ já vašo siste te pottii maŋgii mielân toh liähmu šooŋah návt tälviv-uv pyereest nuuvt kuhháá ko lâi vala peeivičuovâ mut ko siävŋánij te lâi viehâ ilgâd ain njuškiđ autost olgos já riemmâđ masa jo päljis kieđâi muotâpargoid pottii tävjittávjá oovdeld já motomin jieš vyeijeegin ij tiättám tärkkilávt mon luodâ mield mij kuás-uv lâim vyejimin čuoggâsijm viijmâg váháš stuárráb maađijân já talle kale vyeijee-uv tieđij kost lâim moonnâm innig kuhe ko lâim já muu ovdii armeijaskippáár šiljoost skipárijdân šiev määđhi tuáivuttâsâid já nuuvt sij jotkii määđhi toho kuus lijjii monâmin tiervâttim jieččân ovdii armeijaskippáár já ko sun ooinij muu čalme te ij imâštâllâm ollágin mane mun halijdim viettiđ muáddi oho ovdil moonnâm tilálâšvuođâ maht čalme lijjim finnim nuuvt maaŋgâivnásâžžân meiddei taid suujâid mane lâim riemmâm protestistiđ toin ijjâkerhoin já sun addij tassaaš ko čalme puáránij moonâi suullân muáddi oho ko puttânem lâi luáštâm já majemuš-uv äijihtäävgi ivne lappum armeijaskipárân já njuškejim buusin mii tuálvuččij muu aldemuu ryevdirađesajattâhân lävkkejim junan já vyejestim oppeet buusin já vyejestim oovtmano uábbâm luus lâi muu tyehin mii lâi adelâm munjin uáli ennuv lâi vijđedâm muu maailmkove maaŋgâkiärdásâžžân tast mii tot lâi tađe ovdil lamaš lijjim monâttâm pargosaijaan te liijká jiem ollágin kaattâm lâi oovtâ pargosaje árvusâš já lijjimhân mun nuorâ kale mun kavnâččim olssân uđđâ pargosaje vuossâmustáá mun kuittâg tolâččim olmâ luámu jeđe kejâstâlškuáđáččim pargomarkkânijd mun tiettim maid mun porgâččim lijjim ovdijn finnim šiev oonâ tuulin tot lii kulloo šiev pargosaje čällee lii čoođâ aaigij nubbe anarâš kote lii servâm muštâl suu pargo- já astoääigi vuáttámušâin oovce mánuppaje ääigi suollust mut meiddei luámumääđhi fiäránijn já meiddei pissopeeccih keevâi motomin tovle sun ko lâi taggaar viššâlis meccialmai já meiddei puásuialmai-uv iänáážin sun asâstâlâi táálust sun piivdij riävskáid já kiđđuv lâi puásuisiijdâst áálduid kyedditmin sehe piivdij puškoid já luuddijd vuáru sun lâi pääihist já lâi korrâ kiđđâ mutâ kuittâg-uv lâi jo mottoom sudderäigi-uv lekkâsâm tommit ete viermi puovtij suoppiđ puško sormen rahttâđâi vyelgiđ taggaar muádi peeivi reeisun karâstij tiŋgâidis kerrisân já leŋgiistij já vuolgij miäcán fárudâđ eštus-uv sudderäigi tommit lekkâsâm et viermi finnij pivdemnáál maŋa sun moonâi keččâđ ete lii-uv sudes já lâihân tot sudes sun pizâlij vahtiđ čuánnjáid ige tarbâšâm ubâ kuhháá vahtiđgin ko čuánjátuákki siäivui ton suudán alda lâi luoihâs njäälmildlemnim havlâpisso moin sun váháš pärttidij-uv luđgái polsâkooveest já vuordij nuuvt kuhháá ko čuánnjááh čokidii talle sun pavkkâlij cuákittij tuše mutâ ij pävkittâm juurdij ete naallist lâi váddu já sun tuámittij kuáivuđ uđđâ naalli mutâ pissoost lámáš-uv cokkimruuvtâ lahtâm já pissohân pävkittij sehe čievčâstij peelji vuálá sunhân kal kolmâštui toos te lâš vuod iäláskâm te sun uáiná ete lodeh láá moonnâm já čeve lii raše meiddei vardastâl še tot pisso toovâi sutoidiskuin kuáikkusij pajas já väzistij aldemuu peesi kuuvl já vuođgâlij tom pissoos peesi vuástá nuuvt ete smákkupurgâ tuše lâi já jieš paasij pisottáá já ludijttáá talle vala tot et piso lyeikkei ferttee kielestiđ pärtistis et kerris vieltist skirvânij já pisso lámáš tommit ennuv ulguubeln kerris et peeccih taibâsij kyevti piässáá kooskân já cuovkkânij liijkás-uv čuuvtij ij innig puáhtâm pääččiđ já čuánnjááh kale liččii lámáš tääl veikkâ mon ennuv puškoidhân kale finnij pyereest et ij lam tušes riäisu pärtti lii kuittâg-uv taan ääigi harvii tavas lâi lamaš saahâ et vyelgeen riävskápiivdon tavas tiättám eidu tärkkilávt mon tavas monâččáim talle já eidu peessâm kansaškoovlâst lijjii innig meccikurssâ já jotkâškovlâ moh kuohtuuh tolluuččii táálust lijjii talle kyehti havlâpiso kaliber oovtpiijpog já eeji kaliber kyevtpiijpog mast ij tađe kommeeb nommâ ubâ lamaškin meiddei laavij talle vala väzziđ riävskáid já nuuvtpa suu kaliber hávlár ij lamaškin muu kiävtust tuuttâđ veikkâ tot ij muu mielâst nuuvt pyeri ubâ lamaškin rahttâttâm riävskápiivdon lemnimáin maŋgâlov messiglemnâgid já vuárhást lijjii vala mottoomverd ostum fabriglemnuuh maid še piejim reepun veikkâ toh lijjii-uv liijkás korrâseh lâi viljâm ráhtám sraaŋgâst päägi amas pisso lekkâsiđ päjidijn já ton koolgâi ain mušteđ čovgiđ oolâ jis paajij fabriglemnuin vyijilim kost ličij muu vuordâšmin ušom roovvâdmáánu ko riävská lâi juo pelduvváid viälgudâm já ucebijn jaavrijn lâi kyeddee kaaljâjieŋâ maŋa vyeijiláim pyeráinâm tavas já vuojijm já vala lappâd kidâ puotâ kogo pehti luáštádâđáim nomâttes ladduu jieŋâ oolâ vuojijm ton miätá já laiđijm pyeráidân uccâ muáđháá paijeel mon mield muoi tolliittáim tavas lâi puollâš pelni et jäävrialn lâi vyeijimcuápci jäävri pelimuudon kogo algii leđe siemin morâstááh já kuođijm fiävruidân jäävri nuorttiipele riidon jeđe väzziláim nuortâs lâi juo vuáhádum ovdebij pivdomaađhij äigin taggaar vyehi et vazzijm raddaag nuuvt et lijjim mestâ ain uáinimmääđhi keččin sust teikkâ jis kyehti morâstáá teivâsii leđe paldluvâi te vazzijm kuábáš-uv jieččân moorâst ko kuáhtáim riävskáid te pivdáskáim já paijijm taid kilomeetter väzzim maŋa luáštádâđáim juhâliähán mii lâi muu mielâst uáli muččâd kuulgâi lehiponneest já kuábbáá-uv pelni lijjii mučis tiävááh já kuolbânááh juvvii pajas kuábáš-uv jieijâs pelni juvvii já pačâláim riävskáid taađeest ko kuáhtáim jiem uálináálá luáttám jieččân lemnim lemnuid já pavkkâlim-uv ain fabriglemnuin ko riävská teivâsij oovdân veikkâ fabriglemnuuh lijjii-uv uccáá jiäggáid já kiävloim taid mučis enâmáid jeđe eehidpeeivi iiđij uáinusân stuorrâ jävri mon tiettim lemin taavaakeččin riddoost lâi iäččám ráhtám korsu kost eelijm káhvástâlmin já oppeet jođhijm tavenuortâs pyevtittáim riidon kost tieđij lemin kuáđi pásáččáim iijân jis tot ličij vala ciäggust já ko äigupuudâ vazzijm juhârođo tavas te iiđij-uv láávu mallisâš lavŋekuáti uáinusân uáinin tot oroi lemin čavos mut ko kuovlâláim uuvsâst siisâ te tast lâi taavaapiälááš uási alda reeppinrääigi koččâm maid porgâččáim kilomeetter keejist ličij kuáti mut ko lâi juo siävŋánmin te iän innig tuostâm vyelgiđ tohon vala käälliđ suossiis rasta mii sátáččij leđe sevŋâdin varâlâš muoi meridáim pääcciđ kuátiráátun iijân já algijm skappuđ puáldimmuorâid tobbeen ij lamaš mut muoi tojâláim stuuhijd já oovsijd muoi piergiiččii mahtniigin miiba tast já algijm rahttâttâđ nohádiđ lâi kuittâg nuuvt paast koččâm et uccâ tuulâš-uv masa juo ulâttij hiäŋgájeijee laavŋan muoi sirdijm vala aarâkeeđgijd-uv toho uuvsâ kuávlun tommittáá vâi pesseen kuittâg juo mottoomlágán tuulâ puáldiđ nohádim mestâ tállán ko lijjim čuuvtij vaibâm vandârdâm onnáá peeivi noomâst aanâs-uv muáddi penâkkuullâm ain motomin cuáskásân teikkâ toos ko kullui viežžâmin lase muorâid uáđđim lâi-uv viehâ rávhuttem ko koolgâi ohtânmaanoost lasattâllâđ muorâid tuulân já váruttiđ amas kuáti puálláđ morettâm toos ko skipárân páárgád dat beargalat buollái pajas já eštus laavŋeh cohhii já koške kuátiruottuid njuáludii tuulânjuohčâmeh repuidân ja kavnijdân já raŋestáim olgos lâi pyelimin iäge munnust lamaš tagareh liteh moin čääsi lâi pyehtiđ viešidiđ tuulâ časkâdmân tiptijm ton pyelliđ mut ko lâi ubâ kuáđi koččâmvaarâ te iän innig álgám káhvástâllâđ kuáđi siste pic jurdâččáim väzistiđ kuátán kuittâg juo tommittáá iiđeedkuávsui et oskeldâđáim vyelgiđ käälliđ rasta já kilomeetter kobdosii jeegi rasta moonnâm maŋa poođijm máddáákeš kogo álgáččii riävskáenâmeh kuittâg vist riemâččii olmânáál riävskápiivdon ko iiđeedkäähvi-uv lâi juvâhánnáá vala maŋŋaalsân já tobbeen pajanij čapis suovâ rođo siste määđhi já päjistáim kale riävská jis oovdân teivâsij mut mudoi muoi vazzijm oovtmano kost lâi meiddei mii suuvâ rähtim kuáti lâi šiev oornigist oommân riicih pevdi já puoh ko kuáti lieggânij já finnijm lieggâ käähvi te oroiba suotâs váháš nohádistám-uv ovdil ko liččijm lamaš kiärguseh vyelgiđ olmânáál riävskápiivdon maŋa väzziláim nuorttiipele roobdá tavas já kale tobbeen lijjii-uv riävskáh kidâ ruávi taavaakeš kiäčán kost káhvástâláim jeđe vuolgijm maasâd kulij riävskáid ton maid kiergânáim mut must algii nuuhâđ fabriglemnuuh já loopâst nohhojim tain ávttám eres ko älgiđ pačâliđ jieččân lemnim lemnuigijn já tiettim juo ovdiist ton et kalga peessâđ aaibâs paaldân ovdil ko späittee lijjii ostum moh must-uv lijjii lamaš já toh kale lijjii pyereeh munnuu reepuh tievâškuottii já lâi äigi maccâđ kuátán kost liččijm nube iijâ pivdopeeivi vuolgijm máádáskis rasta mon vazzijm miätá jeđe vuoluubele moonáim oppeet rasta reepuh lijjii juo viehâ tievâ já melgâdlágáneh nuáđih kuohtuin te pavkkâláim liijká ain riävskâ ko ooláádmuudon teivâsij kuittâg innig nuuvt tárkká jottáám jyehi moorâst já koskâpeeivi maŋa láim pyevtittâm oppeet koorsun kos vuošâstáim käähvi lâi jiäŋŋum já káhvástâllâm maŋa väzziläim-uv viestârrido máádás puotâ rastalditijm muáđháá mii lii já kooskâst jeđe tobbeen mon maŋa rastalditijm oppeet ton mučis leve mii lii taavaakeččin já láin-uv forgâ pyeráiden lunne lâi moonnâm pyereest veikkâ ohtâ kuáti lâi-uv puállám munnuu tulâstâllâm maŋa puáttám kuássin tiettiđ kii ton kuáđi lâi ráhtám já kuás tot kuittâg lâi alda láá šiev kárdumenâmeh et vaarâ kuáđi lâi huksim kiinii riävskápivdee kuásnii tâi tađe ovdeláá-uv já čájttuzeh s tiervâ tunjin-uv pase viljâ tiervâ na kost tun lah tääl lamaš munhan lam tiäđust-uv pääihist kale lamaš já lam tobbeen taid pääihi pargooid porgâm lii taggaar tot ij lah pargottáá kuássin lii tiettlâs pargesthan gal ain lii pargo tot lii tast tot pargo ij nuuvâ tot lii tuotâ must še lii ain-uv kuittâg nuuvt et ko must ij lah pelgi kaskoo kuámmir te kal ij pargo nuuvâ já jiem lah tarbâšân vyelgiđ uuccâđ vala tot tiäđust-uv täiđeen leđe-uv siämmáámuđušiih kuohtuuh oovtâ pyereh ležžeen kal jiem mun kale tom pyevti ettâđ et jieh tungin liččii siämmáámuđusâš pargee tot tiäđust-uv nuuvt lii et iän muoi kuittâg jos muoi mudoi liččijn nuuvt kievhih mut pargoost muoi iän lah kievhih joo muoi kal láán vuámášam já nuuvthan lii ain et ko parga te tallehan kal piergee mut ko álgá láškuttâllâđ te talle kal táiđá leibi siägguđ tot lii lam mun kal viggâm pivdeđ mut maid ko ij oostâ no tiehan tot kal lii lii tiehan lii pärtti ko ij oostâ pivdeđ mun ko lam viggâm olssân tuve rähtiđ uáivisyeje nuuvt et tälvi ko puátá já toh linnâpuollâšeh tiäđust-uv kalmojeh já kálgu ravda toho tupán tust lii-uv tot tuperähtim tot lii ain tot tuperähtim já tothan kievhis ulmuu tuperähtim tothan lii mahte kuostâ-evni evni te kiđđuv puolâšmuottuu miel ruáttá poovvâst tothan kal lii tiäđust-uv tot lii tun moonnâm kiiđâ kuddih kuáskim meiddei kuddimhan mun kal vahâgist tom-uv kale mut tothan kal lâi-uv hiärváá tot lijjim tyebbin mist ko lijjii poccuuh oovt saajeest jyehi kulmân maid nelji viiljâšhan mij lep-uv já eeči poccuuhhan še lijjii täst tobbeen lâi mottoom viäruipuásui-uv val lijjii muáddi tobbeen já mun lijjim tobbeen čuoigâmin täälvihan kal lâi-uv hirmâd hyeni kuáttum kal korrâ muotâ já assaa nuuvt et tegu mut čiermiheh kal lijjii ennuu lijjii mestâ jyehi ááldust já nuuvt stuárráh ko lijjii čiermiheh já iähan toh lijjii iällámgin jos ucceebeh liččii lam liččii lam tuođâi-uv te mun vuolgim toho čuoigâđ poccui pirrâ toi luodâi pirrâ kal pieđgisteh tomhan tiätá ko ciävvu et tohhan kal iä mahten lah tolliimist joteh viiđâi kuuđâi kilomeetterij iijâst pieđgâneh jyehi kuvl toho já tiäđust-uv toh mun lijjim čuoigâmin te lâi taggaar muuzzig-vyeveers tâi kodosnolppohan tot lâi lâi vordâstimvahan jáámmám já te togo lâi tot ton juuvâšroggeest tot-uv mut te tot kuáskimfoostâg lamaš tom puurâdmin já te kirdelij fárvulij tast hei hei must ij lam pisso fáárust ollágin já jiemhan mun puáhtámgin pääččiđ togo val kiirdij kal alda mut mun jurdâččim et kal te lâi jo vaahâg tääl te lijjim pääččiđ jo nuuvt mun nube tuv ijhan tot vyelgi ko togo lii puurrâmsaajeest te mun taas tom piso riemmim kyeddiđ luođâpissuu seelgist et te tom ko heevee tibi tot leđe tast tot ruoinah lamaš jo koddám čiermih já te tom puurâdmin tobbeen mun te čierâstim tobbeen mottoom tiärmáá pooráá vuálus te fárvulij hirmâd stuorrâ ubbâ lodde tiđuust tom ko pelnub soolâ lâi suájákeejij koskâ mun čovostim tom luođâpiso já nuuvt mun te pacâttistim toho te suáijá rasta heevij tiäškái toho rođo siis juuvâšroton mut pyeri tun meid lah pääččiđ tiätáhan tom vahâgisthan kal teivid veikkâ maht kal lii tiäđust-uv meiddei mut vaahâg sáttoo távjá tagarist kii lii pyeri pääččiđ nuuvthan kal tiäđust-uv še lii mut na jiem mun kal tieđe läittiđgin ainhan tot lii sattum alda kuittâg ko mun lam pááččám ko tom kuáskim-uv paaččim te melgâd aldahan tot juuđij ko suáijá toijui já mut ko koočâi eennâmân te mun tiäđust-uv toho huápust tothan lâi vaijaa tiätáhan tom kozzâlode njälmiräigi áávus já nuuvt šiäđá šššš-gggg ij jo puurâ já suájáid leddee já čalmerääigih tego kyehti silbejum taldrik te já ij rohhát mut ijhan tot kostâm ko nubbe suáijá lâi rasta já viigâi val lááppuđ toho muu vuástá já lâi mahte njälmiräigi tegu kuumpist kuás-uv ko mun čuoigâm must lâi šiev noonâ suáhičuoigâmsuábbi ko mun fađostim uáiván tettee kal leedâgij toos tun lijjih tiäđust-uv pyerrin mielâst munkkal lijjim pyerrin mielâst já jurdâččim et tääl kale kulluuškuát anarâš okkolostâ almostuuškuođij kyehtlov ihheed tassaaš lii faallâm máhđulâšvuođâ čäälliđ anarâškielân já tast lii finnim vala ruttâpittáá-uv lam čáállâm loostân maŋgii vuossâmuuh teevstah šoddii loopâ kuittâg oroi et lostâ lâi-uv joskâm almostuumist ij tiettum eidu moddii ivveest oinui lostâpeevdi alne tiäđustuv ijhân lostâ tađe täävjib almostumgin lii šiev lostâ mut uđâslostân tot almostuvá liijkás harvii ääšist mun lam jo kiergânâm čäälliđ jieš aasâm já maŋgii motomeh teháliih-uv uđđâseh pääcih kulâhánnáá lii anarâškielâlâš kirje almostum jiemge mun tieđe tast ovdil ko tolliim kirje kieđâinân já luuvâm ovdâskulij aigij anarâš maailmist tábáhtuvá ennuv eenâb ko kyehtlov ihheed tassaaš kuursah muusiktábáhtusah nágáttâllâmtilálâšvuođah já ravvimjuávhu čuákkimeh uđđâseh sirdojeh njäälmist njáálmán mut mađe eenâb äšši tađe ucceeb uási kulâmijn huámmáš mainâstiđ ko kuáhtáá uápis ulmuin taid anarâšâid uđđâseh iä älkkest kaavnâ kiäh ääsih kukken kostnii já čoovčâ kulluuškuát lii anarâš uđâslostâ mii almostuvá ohtii ohhoost láá vorâseh já oovtâ loostâst láá luuhâmnáál puoh uđđâ tábáhtusah já ääših moh kuoskâtteh anarâšâid lostâ oro lemin šiev lasattâs anarâš median sajan tot ij eissigin viigâ mut keččâl toimâttiđ äigikyevdilijd almottâsâid lii olmâ lostâ mainâsij já kuhes artikkelij várás vist puávtáččii leđe uđđâseh almottâsah já meiddei savâstâllâm savâstâllâm keččâlui algâivij mut tot ij luhostum uáli pyereest eidu tondet ko almostui tuše kulmii ivveest uáivilij lonottem sátáččij toimâđ ennuv pyerebeht mii almostuvá ohtii ohhoost lii uáli stuorrâ proojeekt puávtáččij ettâđ et tot lii liijkás-uv styeres návt uccâ aalmugân táásán ij pyevtigin olleeđ lasseen et pargeeh iä rijttáá meiddei ruttâdem ličij vaigâd ferttiiččij uuccâđ luvij tuháttij mield já jis euroh iä puáđigin te lostâ ferttiiččij joskâđ vyehi lii tuáŋgi loostâ rähtidijn lii ulme šeštiđ sehe ruuđâ já pargoääigi iä puáđi koveh ige tot maccuu muččâdávt lii tuše tekstâ čaallum oovtkiärdánis já iberdettee háámán váldutoimâttemvyehi lii šleđgâpostâ tondet ko tot lii jotteel já mávsuttem tiäđust-uv lii váhá hyenes hommá tagaráid kiäin ij šleđgâpostâ lah teikkâ jis tot lii hiđes já unohâs várás vuolgâttuvvoo pááppârversio mii ij tađe komálub lah ko tuše mottoom macâstum tarvettum niittijn kiddâ váldupargo lii vuolgâttiđ loostâ meiddei čuággá loostân šaddee saavâid mut ij siämmáánáál aktiivlávt ko eres loostâi toimâtteijeeh lii tot et ko lostâ almostuvá ohtii ohhoost já toimâtteijeeh láá tuše ohtâ ige pargoost finnii ubâ meendu riges máávsugin te aktiivlâš uđđâsij perttum ij lah máhđulâš maht lostâ finnee tevstâidis lii tot et ulmuuh kiäh šaddeh tiettiđ aašijn tooláá vuolgâttiččii tiäđuidis meiddei loostâ toimâttâhân lostâ lii anarâšâi máhđulâšvuotâ tieđettiđ aašijn moh kyeskih anarâšâid puáhtá leđe pargosajealmottâs tot puáhtá leđe anarâškielâ seervi pevdikirje ravvimjuávhu tiäđáttâs kurssâpovdim já tot puáhtá meiddei leđe savâstâllâm veikkâba anarâš muusik tâi politiik peht ličij et toh kiäh anarâš ašijguin pargeh tieđettiččii nubbijd-uv peht ij kannat šoddâdiđ viehârâs toimâttum keđginuáđiseehâ mottoom oho sáttoo et ij lah mihheen mielâkiddiivijd tábáhtum ton tove ij almostuu lâškin loostâ ohtâ jiešvuotâ ferttee leđe et tot almostuvá vyerdim mield ain tiätu ohopeeivi kuás sáttoo finnee must ađai ohtâvuotâtiäđuh láá tiilámravvui peht jis šleđgâhámásijd lasetiäđuid haaliid te lii finniimin jieijâs internet-siijđoid ij lah vala tiäđust mut tieđettuvvoo ko tot čiälgá liččii almolij tiäđui lasseen luuhâmnáál loostâ uđđâsumos nummeer já meiddei oovdeb numereh kronologisâš vuárhást leđe et toimâttem aalgâst láá motomeh vaigâdvuođah liijká-uv tiiláđ loostâ ruokkâdávt já meiddei vuolgâttiđ tiäđuidâd loostân tađe mield ko toh puátih oovdân puáhtá šleđgâpostáin teikkâ puhelimáin petter.morottaja@helsinki.fi jis ij västid iirât maŋeláá kolgâččii oinuđ tâi kulluđ taah tiäđuh nommâ ujottâs aldačujottâs já šleđgâpostâčujottâs jis lii puhelinnummeer moos puáhtá suáittiđ jis loostâ tooimâtmist láá probleemeh ohtâvuođâst puáhtá valjiđ pááppârversio kuittâg et oovtâ táálun tiilájuuččij tuše ohtâ pááppârlostâ já et toh kiäh šleđgâhäämi pyehtih pyerebeht luuhâđ iä tušijtiet tiilááččii pááppârversio vuolgâttem máksá eenâb já lii áijáb ij määvsi maiden mut tiilájeijee kalga mättiđ anarâškielâ lii älkkee tuođâštiđ ko lii tiiláámin sárnu teikâ čáálá anarâškielâ uási máhđulâš tiilájeijein tiäđust-uv tobdá-uv mut jis mottoom omâs nommâ lii fáárust te sáttá leđe pyereeb čälistiđ muáddi-uv celkkuu ij suite vuolgâttiđ tagaráid kiäh iä tom määti luuhâđ ij šoodâ leđe anarâškielâ seervi jeessânlostâ meerhâš tom et ij taarbâš leđe seervi jeessân jis haaliid loostâ tiiláđ tot kuittâg meerhâš tom et taat lostâ ij automaatlávt puáđi jesânijdgin mut tom ferttee tiiláđ stiivrâ saavâjođetteijee saahâ president sämitige president já tige jesâneh já pyereh kyesih sämitige peeleest tuáivum et kieskâd väljejum sämitige jesâneh nanosávt já puorijn movttáin ovdedeh säämi aašijd kiäh lep peessâm sämitigij jesânin lep uážžum luáttámuš jieččân aalmugist nanodiđ já ovdediđ sämmilij eellimtile kulttuur já kielâ peessâp meid parlamentaarlâš rääđi pehti porgâđ oovtâst staatâraajij rasta lii jieškote-uvlágán lavâlâš vuáđu já status staatâi stivrim iähtun sämitigge lii ovdâmerkkân haldâttâs vuálásâš orgaan ij lah ige iä še väljejuu siämmáánáál mist láá käävci piäláduv tiggeest já ubâ staatâ lii ohtân valjimkuávlun já láá oppeet valjimkuávluh lasseen láá tuše ovtâskâs ulmuuh iävtukkâssân já nuuvt leppeđ tääl jesâneh oovdâstmin jieijâd sämipolitiiklâš uáinu mii tääl pyereest ovdâstuvvoo ohtân politiikkân já toimân sämitigge ij lah vala virgálávt tuhhiittum veikkâ lii vuáđudum sämmiliih láá mieldi mii parlamentaarlâš oovtâstpargoost jieijâs seervij pehti lii tääl ceggânâm já vihkoo sämmilij kuávdášsaijeen eidu táágu kogo olmoošjotoluvah já čonâseh oohtân täst tuáivup et sämitigge tääl lii uážžum uáinojeijee já vuovâs saje jieijâs toimáid já čuákkimáid sämitige peeleest vuárdám peessâđ puáttiđ teehi távjá puátteeääigist uážžuđ šiev ravvuid šietâdâllâđ já toohâđ oovtâstpargoost ohtsijd miärádâsâid onnáá piäiván mij adelep meid uccâ skeŋkkii lii máálám já tast lii nommân tääsnih lukko já kuáskim uđâgâš lâi hoppuus äigi já ubâ powhatanhiäimun nuurrâđ pähkinijd já čuággiđ muorjijd sehe valmâštiđ pihtâsijd já koorijd puáttee ive várás išedij häimu nisonijd ko sij šnirriittii koorijd ruávuin moh šoddii jaavrij já juuvâi riddočaasijn oppeet valmâštii ruávuin fiijnâ já čäcijehhee ruáhukáátuid nisonijn nuhhii kooritarbâšeh vuolgij järvrriidon viežžâđ lase ruávuid lâi sunjin mielâsub pargo ko šnirriittâm tondet ko suu suormah roššuu storgâ ruávui sujâttâlmist mannee pálgá pellâst čokkái passeekuobžâ hurttomin stuorrâ laddâm muorjijd šuráttâlâi kiedialn já miestui siste njommâmin segis njunijnis mieđâ ivnáás raasijn toh huámášii et puátá riidon toh lopâttii herskustâlmis já paccii ilolâžžân vyerdiđ ustevis mielást lâi hävski kuáhtáđ já sij kuulmâs jotkii määđhi jävrriidon sun mainâstij elleeustevijdsis magareh mielâkiddiivâš ääših sunjin lijjii tábáhtum tast maŋa ko sij lijjii majemustáá oinâlâm čuopâdijn já čuágidijn sun muštâlij maht suu eeči indiaanaanhovdâ lâi ohtii vahâgist čokánâm viäpsá oolâ ovdil sijdâliih iä lamaš uáinám nuuvt ollâgâsân njuškim já kuullân nuuvt korrâ huikkem kii tagarijn uccâ tivráážijn polâččij aainâs mun jiem poolâ masten hundârušâi ohtuunis já moonâi riidon ihastâllâđ jieijâs speeijâlkove čääsist lam aaibâs vises et ij mieđeet et sun pala viäpsáin arvâlij mij uáinib lendittij vuálus tegu njuolâ já čuoggij pootân tegu veepsis tuávhis hommá ege ollágin hävski caahâi ko čokkái jäävrist alfáárug mođe piäitust já povvâstáin hirmâdávt eeđâi mut tust lii nuuvt suámálâš häämi et jiem pyevti leđe povvâsthánnáá lâi-uvks tot nánnáht porgum lijjii soolâ tievâ ruávuh já sun vuolgij tuálvuđ taid siijdân keččâđ ollâgâsâst sodâstâl stuorrâ čuálččáás kuáskim sun huihádij tom tobbeen jiehti-uv lii vissásávt kuáskim piervâl mast láá uđâgááh vähtee amas mihheen vaarâid äštiđ taid tuálvumin kooritarbâšijd siijdân mut puáđám forgâ maasâd tun ton puudâ tuurhâd eeđâi mojonjalmij lâi moonnâm irâttij rähtiđ ráávhu koin seivittij passeekuobžâ paaldân koijâdimtied tääl porgâččáim luptij suttoost njuunees já luággulij kiäinusis skelmušem väividij suu ain-uv almeest koočâi miinii njuolgist uáiván lijjii skelmušmeh mielâst šluvgelij uáivis já kejâstâlâi pirrâsis já maid tot ooinij eidu ton oovdâst kuákkái kuáskim uđâgâš já láin hiämáskâm já kaiváin uđđâ puáđulii toh vilpâstáin pajas puáris muorâ kierrust lâi stuorrâ lodepiervâl uđâgâš lâi koččâm piervâlist tot kuikkái timmâ sajan uáiván ege korrâ enâmân já hirmosin uđâgâš aalgij čiärruđ já piškođ čielgâsávt halidij maasâd lieggâ piervâlân eenis luus já kejâdáin nubijdis iäváge tiättâm maid porgâđ kolibri keksij kiirdij uđâgáá luus já siäivui ton uáivi oolâ tarvanij juolgijgijn nanosávt uđâgáá puzzáid fađoi suájáidis nuuvt jotelávt ko voojij já sreevij puohâin vuoimijnis et vajaččij luptiđ kuáskim uđâgáá enâmist pajas eres náálá ij liččii vaijaam išediđ uđâgáá maasâd piervâlân povvâstij hirmâdávt ij lam kuássin uáinâm maiden nuuvt suámálii iädui ko toos povvâstii tot capcij passeekuobžâ njunekeejist nuuvt et penttâ poovčâgitij njaldestij muorâ tuáhá toorvon já kuovlâlij tobbeen várulávt rašes njuunees ruvviimáim lâi vuáru povvâstiđ kuáskim uđâgâš käibidij ain-uv eenis já maasâd piervâlân já aalgij uđđâsist čiärruđ tast lii nelgi smietâi já kirdelij uuccâđ purrâmâš maacâi já puovtij njunestis laddâm muorjijd jooskâi ton puudân čiärumist apselistij muorjijd já aalgij oppeet párguđ mon juurdâšmettum smietâdij uáskimeh lijkkuu muorjijd mut kuolijd lâi távjá uáinâm stuorrâ luudij puohčâlmin jáávrán já čovváádmin tobbeen kuávžur purrâmužžân pivdeđ uđâgâžân kyele tot peetij já livkettij huápust riidon kävnih táválávt hiälpust purrâmâš tegu muorjijd hunaja já meiddei uccâ kuáláážijd forgâ huámášij et ij lamaškin älkkee pivdeđ stuorrâ kyele et niälgáás kuáskim uđâgâš puáđáččij kalas ijba kuhháágin ko tot oppeet poršoi čiäppât räi čääsist poođij eidu talle maasâd ruávuid čuoppâđ sittágin sun hiämáskij já huihádij lah lávgudâtmin tun čurgâdis ellee passeekuobžâ ličij máttâm ulmui kielâ tot ličij mainâstâm nieidân et mondet sun käsittij jieijâs jäävrist nuuvt távjá uápistij čiärroo kuáskim uđâgáá luus nieidâ ooinij lode uđâgáá sun addij tállân mast lâi koččâmuš riäpu lah-uvks tun koččâm piervâlist koijâdij linnáht čiäru innig tuálvum tuu maasâd páikkásâd vaaldij stuorrâ ruánáá loostâ já kiesâi lode uđâgáá toos sun puovtij fievridiđ lode kuoskâthánnáá toos kietâkaavâst sun vuolgij kuárŋuđ muorân sun lâi ubâ eellimavvees kuárŋudâm muorâin te kuárŋum ovttáin kieđáin luhostui sust uáli pyereest stuorrâ čapis suoivâ snjagottij piäiváá oovdân já kullui korrâ vaijaas piškádem huámášij et kuáskim lâi vollitmin suu punjâstij uáivis já kiergânij čahhiđ kuáskim pastelis koozâid lâi tot siämmáš čuálččáás kuáskim mon já lijjii jiehtinâš kejâdâm lâi huámášâm nieidâ kuárŋumin piervâl kuávlun miinii syeligâs kiesâldâh fáárust tiäđust-uv ete nieidâst láá paas jurduuh mielâst ij puáhtám tiettiđ ete halidij tuše išediđ kirdâččij ááimust já irâttij paldeđ nieidâ meddâl njuškij huápust muorâst vuálus tieđij ete kuáskim volliittičij suu oolâ uđđâsist já talle sun sátáččij kočâttiđ uđâgáá tääl rääđđin ij kuárŋuđ piervâl luusâ jis sust ij liččii miinii mii syeijee suu kuáskim pastelis njune já koozâi vuást aarvâs indiaannieidâ hoksái šiev jurduu eeđâi já tuái uđâgáá piärán tállân maasâd kaačâi siijdân viežâi pääihist stuorrâ koori já aalgij mááláđ toos tiätulágán kove sun finnij pargo valmâšin sun eeđâi tuđâvâžžân tággáár tot kalga leđe toomâi maasâd nubij luus koori fáárust sun lâi kiddim koori siälgásis sun kiesâi oppeed uđâgáá ruánáá loostâ siisâ já vuolgij kuárŋuđ muorân ij poollâm tieđij ete koori suoijiiččij suu mottoom veerdi vaijaas kuáskim volliitmjn sun tieđij meiddei ete ko kuáskim uáináččij koorin máálájum kove tot pisoččij olgoláá nuuvt keevâi-uv stuŋgiittij vuálus pastelis koozah valmâšin toppiimân teddilistij uáivis et pesâččij skuvgâliđ nieidâ pastelis njuunijn ooi nij koori hiämáskij já piškádij palaskij já kirdelij olgoláá kuárŋui jotelávt piervâlân já piejâi várugávt uđâgáá tohon lah oppeet torvolávt pääihist sun eeđâi keejâi kijtolâžžân išedeijes lâi pyevtittâm muorâ maddui kuáskimenni siäivui piervâlân lâi lamâš ucâmin purrâmuš já kuodij stuorrâ kyele njunestis ij lamaš avâštâskin maggaar fiäránân uđâgâš lâi karttâm ton puudâ ko sun lâi meddâlist piemâi uđâgis kuolijn já uđâgâš teddilâđâi eenis siijđon torvolâš lâigin oppeed orroođ eeni suájá vyelni já njiäzzáin tuđâvâžžân ko suái kejâdáin vuoluubeln kuáskim perruu loho ko skipáru- šah jorgettáin já oinijn maid lâi máálám koorin toh njivádáin paaloost mojettij já sevestij ilolávt já já vuolgij maasâd siijdân lah-uv muččâd tegu ellee puuma sun eeđâi já povvâstij já nuáiguttáin oivijdis paaloost sänittemmin eenâb ellen puuma ij puávtáččii čäittiđ tälvi já äigi algâttiđ veitâlâs poccui tälvipiemmâm lamaš vuáruluvâi njäbbi já sälttipuollâšeh lii jiäŋum já poccuid lii lamaš jo vaigâd kuáivuđ jáhálijd já toŋŋâsijd muottuu vyelni piäsá äijiháin miäcán piemmâđ poccuid já vyeijiv moottorkiälháin viežžâđ láádust syeinikyermi lastav rievâ tievâ koške hoošijd já suoinijd já vyeijiv miäcán poccui piemmâmsajan mušteh pyereest piemmâmsaajees poccuin ryettih tállán piemmâmsajan ko kuleh moottorkiälhá jienâ já äijih levâttává suoinijd já hoošijd enâmân já poccuuh purâškyeteh tállán taid levâttem maŋa äijih vala koččo olgoláhháá miäcán pieđgânâm poccuid huuihâšmáin korrâ jienáin koččomhuikkem poccuuh-uv tottâleh äijih jienâ já njolgesteh toho ko poccuuh poreh suoinijd te puásuialmaah meid tárkkojeh poccuidis já uáinih ete láá-uv poccuuh pyecceeh teikâ niälgum tobdeh pyereest poccuidis já huámmášeh meid jis miinii poccuid lii lappum ige lah puáttám maaŋga piäiván piemmâmsajan puurrâđ leđe ete tot lii karttâm kuumpi keeđhi teikâ kiđđâtäälvi tälvipiäjust koccám kuobžâ purrâmuššân puásuialmaah vyelgih uuccâđ lappum poccuidis já pyehtih máhđulávt kavnâđ kuddum rááđu kostnii aldâsijn perruu poccuin láá kulmâ piemmâmsaje já äijih vyeijilává jo nube já kuálmád sajan já kyeđđiv vuossmuu piemmâmsaje poccuid puurrâđ ráávhust saajeest puoh huáših já syeinih láá valdum rievâst já äijih já peessâv vyeijiliđ pááikán kuárus já keppâ riehâ moottorkiälhá maajeeld já äijih eelliv piemmâmin poccuid jyehi peeivi nuuvt kuhháá ko muotâ sudâškuát já poccuuh kävnih oppeet pyerebeht jieijah-uv purrâmuš kiđđuv perruu áálduh váldojeh ááiđán kyeddiđ já talle-uv piäsá oppeet piemmâđ poccuid huášši huáši korte huikkeđ huuihám huikká huutaa jäävvil jáhháál jäkälä keppis keppâ kevyt ketki keeđhi ahma koččođ kočom koččo kutsua koččomhuikkem kutsuhuuto koddeđ kodám koddá tappaa pyytää kyeddiđ kuádám kuádá vasoa niälguđ niälgum niälgu nälkiintyä njolgestiđ njolgestâm njolgeest hölkätä nulkata njäbbi njääbi suvi pieđgâniđ pieđgânâm pieđgân hajaantua hajota piemmâđ piemâm piämmá ruokkia piemmâmsaje ruokintapaikka ráátu rááđu raato ruottâđ ruotâm ruáttá juosta laukata sälttipuolâš puollâš pakkanen tuima veitâlâs paimentamattomana vapaana paimentamaton eläimestä kozzâmäles poccuu koozah sehe ođđâmeh mälipastem säältih rammid kyerejum potáseh desilitter kavrasuvrâmeh vuolâmáin koozâin meddâl soksâmijd sehe tooide pyereest saijaas kiemni siisâ koozâid já ođđâmijd tuoldâđ saaltijd tállán aalgâst jis láá puolâščuhheest valdum tipte tuoldâđ minuttâd ođđâmijd ij taarbâš nuuvt kuhháá tyelttiđ ođđâmijd tuálttá meendu kuhháá toh vuáččojeh uážžuh tuoldâđ suolgâi aainâs tie nelji tiijme ovdilgo lasettâh kyerejum potásijd já kavrasuvrâmijd litter mielkki desilitter riissuvrâmeh tejâpastem säältih rammid vuojâ pyereest riissuvrâmijd mielhi já suvrâmijd kiemni siisâ šleđgâlevy leđe tääsist já tipte tuoldiđ ubâ ääigi tassaaš ko tot tyeldee táásán šleđgâlevy já tipte kopšâđ tie miinut ääigi halijdâh te puávtáh pieijâđ suohâdkiemni stuárráb tyeldee čäcikiemni siisâ havduđ te talle tot ij vääldi vuáđun suohâd lii vaalmâš te lasseet saaltijd já jis piejah vala lasseen vuojâ te tot lii vala njálgâsub puávtáh faallâđ mielhijn ađai myerjisappijn lii juovlâsuohâd mon puáhtá faallâđ pajalâssân uáivipurrâmuš maŋa lii sälttikyeli leibijn ađai miinii piärguid tot lii meiddei njaalgâ uáivipurrâmuš ovdâpurrâmuš määrfih desilitter vorrâ mälipastem säältih tejâpastem vielgispippâr desilitter roovâ ruvâšjáávuh desilitter pyeidi pyereest tuidum poccuu čuáleh kiävtáh märfičuállin pottâčuále te tast lii nuuvt ennuu alnees pyeidi et märfitááigán ij taarbâš pieijâđ pyeidi ollágin.~ njaddoid já saaltijd voorân lasseet vala pyeidi vispâláin ruvâšjáávuid voorân pyereest tääigi turbođ jieŋâskääpist tiijmán uážžu leđe njarbâd piejah tääigi čoolij siisâ te kyeđe kuálmád uási kuárosin mudoi määrfih tuoldâttijn sättih luoddânâđ.~ ~maarfijd tyeldee piärgupáátán toh laa tuoldâm mottoom miinut te keejâ et jo-uv toh laa turbom ~čuolguin taid čuoggiistâllâđ mottoom keerdi tuoldâđ minuttâst tiijmán ain kooskâst já čuoggist.~ vuoššâđ piärgupääđeest tuoldâđ siämmáánáál ko kumpâspääđeest-uv kyerejum potásijd já suuvrâst kaurasuvrâmijgijn já kumppâseh laa ravâdeijee purrâmušah potásijgijn puáhtá liegâdâđ nubetuv já toh seilih jieŋâskääpist maŋgâ peeivi já marfijgijn suápih myerjih uálgispelji čižetpelji njavkke skivŋe oovdeldvine maajeeldvine pittá säärgis kyeveer kieškânjavkke njavkke já skivŋe já njaavkesiisâ skiivŋesiisâ rasta rastasiisâ ohtâ maajeeld kyehti maajeeld ohtâ oovdeld kyehti oovdeld oovdeldvine maajeeldvine já vinesiisâ já vinesiisâ säärgis kyehti sárgá maajeeld maajeeld kyeveer kyeveer luoddiis- tum keejist räigi luoddiistâh luoddiistâh keejist räigi säärgis kyehti sárgá maajeeld maajeeld tijlâ raidâlâs čuvâstâh čuvâstâhkeeči čuvâstâhkeeči rasta kyveer sivŋekeeči rasta njavkkekeeči rasta njavkke njaavke- skivŋe skiivŋe- siisâ ja rasta siisâ ja rasta riämnjájalŋes riämnjájalŋes njavkke skivŋe riämnjájalŋes njavkke riämnjájalŋes skivŋe njavkkekeeči rasta skivŋekeeči rasta rasta ja kuohtii rasta- lodekozzâ siisâ čálástuvah jorbejum stuálppu rastačievvâst rastačievvâst särgi oovdeld särgi maajeeld rastačievvâst särgi čuvâstâh já čuvâs- oovdelmaajeeld tâhkeeči rasta noppânjavkke noppâskivŋe stuorrâpittá stuorrâpittá oovdeld oovdeld stuorrâpittá oovdelmaajeeld meerhâi säänih ađai čuopâstuvah kirjeest lappalaiset siijđoh a kiäjus- ađai ubbâpelji koddepelji b säärgis ađai čálástâh oovdeld paajeeld a säärgis ađai čálástâh maajeeld vyeleeld a kiäigupelji lii merkkâpelji mast peljikeeči lii čavos b kyehti sárgá ađai čálástuv oovdeld paajeeld c luoddiistâh a luoddiistâh já räigi b ceehis oovdeld paajeeld c ceehis maajeeld vyeleeld a ohtâ oovdeld pittá oovdeld ađai paajeeld b peljikešpittá maajeeld vyeleeld a pittá oovdeld-maajeeld ubbân já pohheel b kyehti oovdeld kyehti pitá oovdeld ađai paajeeld a kyehti maajeeld kyehti pitá maajeeld ađai vyeleeld b raidlâs a rasta rastapelji b rastasiisâ rasta já ohtâ čálástâh siisâ a kuohtii rastasiisâ rasta ja kyehti čálástuv siisâ b kulmii rastasiisâ rasta já kulmâ čálástuv siisâ a rasta já čálástâh oovdel-maajeeld b rasta já pajepeljičievâst čálástâh a rasta já vyelni peljičievâst čálástâh b rasta já luoddiistâh siisâ kuávdoo luoddiistâh a rasta já kyehti luoddiistuv siisâ b rasta já maajeeldpeljičievâst čálástâh a rasta já pittá oovdeld b rasta já luoddiistâh já räigi pittá maajeeld a kyehti ceehi oovdeld rasta já peliraidlâs b kyehti pitá maajeeld rasta já peliraidlâs a rasta já oovdel-maajeeld rasta já pittä oovdel-maajeeld b rasta já raidlâs a kyeveer b kyeveer já kyeveer siisâ a kyeveer siisâ luoddiistâh já räigi b kyeveer já pohheel syereel já oovdeld-maajeeld a rastakyeveer nuorttâlâšâin b lodekozzâ a kovâstâhkyeveer b oovdelvine paajeeldvine a maajeeldvine vyeleeldvine b oovdeldvine já siisâ paajeeldvine já siisâ a maajeeldvine já kuohtii siisâ vyeleeldvine já kuohtii siisâ b maajeeldvine já pittá siisâ vyeleedvine já pittá siisâ a oovdelvinekeeči rasta paajeeldvinekeeči rasta b maajeelvinekeeči rasta vyeleeldvinekeeči rasta a kappeerčiehâ b čuhhumpelji a čuvâstâhpelji luoddiistum b čuvâstâhkeeči rasta a čiehâkappeer b stuorrâpittá oovdeld a rastasiisâ já stuorrâpittá oovdeld b vyestinjavkke a njavkke já ohtâ pittá máájeeld b njavkke já njaavhesiisâ a njavkke já njavkkekeeči luoddiistum b njavkke já ohtâ pittá oovdeld a kuvâstâhnjavkke b njavkkekeeči rasta a njavkke já njakkekeeči kyeveer a skivŋe b skivŋe já skiivŋesiisâ a skivŋe já skivŋe keeči luoddiistum cekki oovdeld b skivŋe já skivŋe keeči rasta a skivŋe já skivŋe keeči kyeveer b kuvâstâhskivŋe b čuvâstâh a čuhhum b čuhhum já peljikeeči luoddiistum a paajeeld peljipeeli b vyelni vyeleeld peljipeeli a paajeeld peljipeeli já ceehis paajeeld b vyelni vyeleeld peljipeeli já ceehis vyelni maajeeld a njavkke já njaavhe siisâ b kieškânjavkke b skivŋe já skiivŋe siisâ a oovdel-maajeeld kieškâ b oovdel-maajeeld kieškâ já peljikeeči luoddiistum a oovdel-maajeeld kieškâ já rasta tijlâ čuoldâ b oovdel-maajeeld kieškâ já rastasiisâ a oovdel-maajeeld kieškâ já rasta tijlâ čuoldâ já ohtâ pittá oovdeld b lodekozzâ já oovdel-maajeeld kieškâ skivŋe já oovdeld pittá já säärgis čižetpelji luoddiistum já pittá oovdeld peeljijn kieškâ já kieškâkeeči rasta kuohtuin peeljin pittá oovdel-maajeeld čižetpelji rasta räigi já luoddiistâh stuorrâpittá oovdeld čálástâh maajeeld uálgispelji kyeveer säärgis já pittá oovdeld já pittá já säärgis maajeeld iänuduvlâš merkkâ čižetpelji maajeeldvine ohtâ pittá oovdeld uálgispelji njavkke já ohtâ pittá maajeeld suuvâ merkkâ čižetpelji maajeeldvine uálgispelji njavkke já njaavhesiisâ ohtâ pittá maajeeld suuvâ merkkâ čižetpelji rasta já ohtâ pittá maajeeld uálgispelji kyeveer já kyehti pitá oovdeld suuvâ merkkâ čižetpelji rasta já ohtâ pittá maajeeld uálgispelji kyeveer já kyehti pitá oovdeld ohtâ säärgis maajeeld suuvâ merkkâ čižetpelji rasta já kyehti pitá maajeeld uálgispelji kyeveer já kyehti pitá oovdeld já ohtâ säärgi maajeeld suuvâ merkkâ čižetpelji luoddiistum já ohtâ pittá maajeeld uálgispelji rasta já luoddiistâh siisâ suuvâ merkkâ čižetpelji ubbân já ohtâ pittá maajeeld uálgispelji rasta suuvâ merkkâ čižetpelji luoddiistum já ohtâ pittá maajeeld uálgispelji rasta já rastasiisâ suuvâ merkkâ čižetpelji ubbân já ohtâ pittá maajeeld uálgispelji rasta já ohtâ pittá maajeeld suuvâ merkkâ čižetpelji luoddiistum já kyehti pitá maajeeld uálgispelji rasta suuvâ merkkâ čižetpelji ubbân já ohtâ pittá maajeeld uálgispelji rasta já rastasiisâ suuvâ merkkâ čižetpelji luoddiistum já ohtâ pittá maajeeld uálgispelji rasta suuvâ merkkâ čižetpelji ubbân já ohtâ pittá maajeeld uálgispelji rasta suuvâ merkkâ čižetpelji skivŋe já skivŋe keeči rasta säärgis já pittá oovdeld uálgispelji njavkke já ohtâ pittá maajeeld čižetpelji skivŋe já skivŋe keeči rastasiisâ säärgis já pittá oovdeld uálgispelji njavkke já ohtâ pittá maajeeld čižetpelji skivŋe já skivŋe keeči rasta säärgis já pittá oovdeld uálgispelji njavkke já kyehti pitá maajeeld čižetpelji skivŋe já skivŋe keeči rasta pittá oovdeld uálgispelji njavkke já ohtâ pittá maajeeld čižetpelji skivŋe já skivŋe keeči rasta säärgis já kyehti pitá oovdeld uálgispelji njavkke já ohtâ pittá maajeeld čižetpelji skivŋe já skivŋe siisâ kyehti ciäkká oovdeld uálgispelji kyeveer já ohtâ ceehis oovdeld suuvâ merkkâ čižetpelji skivŋe já kyehti ciäkká oovdeld uálgispelji rasta já kyehti ciäkká siisâ suuvâ merkkâ čižetpelji skivŋe já kyehti ciäkká oovdeld uálgispelji rasta já ohtâ cekki oovdeld suuvâ merkkâ čižetpelji skivŋe já kyehti ciäkká oovdeld uálgispelji paajeeldvine já vinesiisâ suuvâ merkkâ čižetpelji rasta já kuohtii rastasiisâ uálgispelji ubbân já kulmâ ciäkká oovdeld já kyehti ciäkká maajeeld suuvâ merkkâ lii puoh lieggâsumos já kiässáámus máánu lii máánu kuás luámáneh já eres-uv myerjih ladâškyeteh aainâs-uv máánu loopâkeččin lii maaŋgâlágán tooimâi máánu ja talle lii luándu-uv puoh virkkuumus muddoost muddoost lii meiddei puárui mii kulá kyevtsuájásij laahkon muštâl et talle ko puárui kirdá lii meiddei puško suoinâlmâsâst lâi tehálâš merkkâ tovláá ulmui kote eelij vihheelmin puškoid kesikoolhij ääigi láá mailmist aldasáid šlaaijâd já toh kávnojeh penttâ sierâlágán šlaaijâd lahko juáhás kyevti vyelilaahkon moh láá kiärppái lahko já čuoškâi lahko laahkon kuleh myevvireh já polttijááh-uv laahkon oppeet porrui hiäimu nuuvtkočodum liškekiärppái hiäimu já kiiliäi hiäimu sehe tiei lasseen vala sierâlágán kiärppášhiäimud hiäimun kuleh suullân sierâlágán šlaaijâd moh láá levânâm pirrâ maailm stuárráámus tiein tiivrijn lii tiäđust-uv jieš puárui tâi kussâpuárui tâi šiiveetpuárui já moh noomah tast ubâ ležehkin sáttá leđe joba pelkuálmâd seenti kukkosâš njama voorâ jo-uv ulmust teikkâ ellest mut tiäđust-uv iänááš ellest kuusâst hiäppušist saavzâst tâi veikkâba poccust tane ko tain tot pällee pyerebeht njoommâđ voorâ já eres-uv porruuh mannejeh čäcišadoi lostâi oolâ maneh láá muttum suoksân te talle toh kaččeh jo-uv čáácán teikkâ enâmân já tobbeen toh pivdeh já poreh ucebijd mááđuid suovsâid já tiivrijd porrui hiäimun kulluv vala palgâtteijee suomâkielân sokkopaarma já uccâporruš mii lii suomâkielân suppupaarma kyevtis iävá lah aldagin nuuvt kujáseh ko lii puárui mut povčâgittev kale korrâsávt-uv jos peessâv käskistiđ hiäimun kulá oppeet kurmápuárui teikkâ urmápuárui ij kuulâ ollágin porrui hiäimun veikkâ nommâ nuuvt adeličij iberdiđ-uv lii poccuu tuođâlâš kikse já mane ij puásuialmaa-uv kikse uáináh pilled poccuu näähki alfáárug ijge tast lah innig muidego uáđđimtyeljiárvu mannee teikkâ sáttá joba cirgiđ-uv ellee suovsâid poccuu soksâmáid teikkâ jos ij aldeláá peesâ te juolgijd-uv aaibâs eemnâmrääjist já suovsah kuárŋuškyeteh tállán pajaskulij já ko peessih poccuu siälgân te poreh rääigi nááhkán já čääŋŋih näähki vuálá toh iälusteh lieggâsist ubâ täälvi já kiđđuv ko áimu lieggânškuát te poreh oppeet rääigi olssis näähki čoođâ já kaččeh enâmân koččâm maŋa suoksâ skuáppuluvá ađai ton nähki kara nuuvt korâsin et tot syeijee suovsâ muádi mánuppaje ääigi kidâ tassaaš ko tast šadda uđđâ kurmápuárui tuođâlâš poccuu kikse lii njunepuárui mii meiddei lii kiärpáš já kulá kiiliäi hiäimun totkin lah puárui veikkâ nommâ nuuvt adeličij iberdiđ-uv mannee poccuu uáivikeš soksâmáid já ko maneh muttojeh suoksân toh tállán riemih fárudiđ poccuu njune kuávlun já peehih njuneraigijmield siisâ toh láá ubâ täälvi já jos lii keevvâm nuuvt et suovsah láá peessâm njunán ennuu-uv te puásui sáttá kiđđuv joba avkkâđ já jäämmiđ suovsah láá tarbâšân stuárráh já ko vala áimu-uv lii lieggânâm tomverd et toh pyereest piergiiškyeteh te talle puásui táválávt ruso taid njunestis meddâl já toh kirdâččeh cuoŋŋuu oolâ teikkâ kuus peri tast lii siämmáásulâsâš ko lâi kurmáporruu suovsâst-uv nähki kara skuáppun já tobbeen skuápu siste tot áásá tassaaš ko lii äigi puáttám muttâšuđ uđđâ njunepuárujin porá rääigi skuáppusis piähá olgos já juáđhiškuát suuvâs njuáluh táválávt raasij já muorâi määihli iäge toh kiivsed ulmuid teikkâ šivettijd ollágin mut iänááš šlaajâi niŋálâsah láá vorrânjammeeh já toh láá eidu toh porruh moh ain jorešteh pirâppirâ já viggeh käskiđ suomâkielân suppupaarma läävee kirdeđ polvâšoŋŋân-uv jis šoŋŋâ mudoi lii liegâs já ko tot lii siäivum kuusnii te tom tobdá tast et tot tuálá suájáidis aaibâs oovtâst mestâba pajaluvvâi já tot lii iivnes peeleest räänis ij lah nuuvt hirmâd lašmâdgin já joba toškâlmáin-uv tom sáttá kiergâniđ koddeđ jos tot lii seivittam liiškán já peessâm njomâškyettiđ voorâ suomâkielân sokkopaarma tobdá oppeet tast et tot tuálá suájáidis seivâgâsâst-uv mestâba tuárrâst kj kove láá čapis tiälhuh suájáin já čalmeh láá aaibâs ruánááh lii ucánjáhháá stuárrâb ko vistekiärpáš mut oppeet ucceeb ko uccâporruš taat táálu tot lâi-uv pahudistij já orostitij tipšomfirma auto kuhes kerditáálu šiiljon luuvâi vala pápárijn mondiet suu lijjii toho suáittám ana kizijdeijee jienâ jurâdijn sun luuvâi pápárist mon lâi iđedist finnim čällest kietâsis uáiniđhân te lâš mii tobbeengis lii váddun smietâi já siämmást jo juurdâškuođij motomijd eres tivomijd mast siämmáálágán jienâ lâi puáttám tábáhtus sun muuštij pyereest lâi tábáhtum vissâ mánuppaje tassaaš táálust lijjii lamaš uccâ párnááh kiäh lijjii kavnâm eejis spijkárijd párnááh lijjii nutkâm puoh spijkárijd posâlučâmmašinân toh lijjii kuttâ kuhes spijkár iimâš et jurâdijn maašin oonij laarmâ kale ij lam mielâmield tivvoomrekigist ko spijkáreh lijjii cuovkkim maašin puumpu puumpu tivvoomhân kale maavsij kole kale mut kuittâg liijká-uv iššeed lâi lamaš tutâvâš et ij tarbâšâm uđđâ maašin uástiđ tábáhtus ko tääl sust lâi lamaš eidu onnáá iiđeed lâi lamaš ohtuunis nissoonolmooš kiän mašinist lâi kulluuškuáttám kizijdeijee jienâ táálust nissoon njammaliijvâin lâi luovânâm mottoom ryevdiuási mii oonij laarmâ kale kavnui-uv já nuuvt te maašin vuod toimâškuođij tego ovdil-uv te nissoon tivoi liijvâidis sun kale ij kehtidâm koijâdiđ tiiŋgah tobbeen mašinist kale kávnojeh hundârušâi já kuáivui pargoniävuidis autos moonjišuásist sun moonâi siisâ kerditáálun tobbeen ij lam hissigin ferttij kurppođ puoh pargoniävuidis niäljád kiärdán sun ij kale meendu čuuvtij váidám kuárŋudijnis sun hoksái vala oovtâ hiärváás tábáhtus moos sun vala-uv ferttij povvâstiđ táálu eemeed lâi nomâlâs suáittám et posâluhčâmmaašin lâi cuovkkânâm kale noobdij cuovkkânem suijân maidnii muide mii tot váddu jiešalnees lâi táálu išedist ko lâi utken luuhâđ hiivsigist tiäđust-uv lâi uđhijdis mield čokánistám hiivsigân ašijdis toimâttiđ já lâi luvâškuáttám kirje sun ko lâi tast kiergânâm te sun lâi lyeštilâm kirjees eidu hiivsigpoto paaldâst orroo posâluhčâmmaašin oolâ kirje tiäđust-uv lâi vájáldum toos lâi vaarâ lyeštilâm tom mahtnii hyeneeht toos ko kirje lâi koččâm posâluhčâmmaašin siisâ lâi eidu ton iiđeed molsom puoh laganijd jeđe lâi šievšoŋŋân pieijâm vielgis laganijd mašinân ton tuoivust et taid finniiččij forgâ olgos kuškâđ lâi taan tovváá vala valjim aste posâluhčâmohjelm laganijd já jurdâččâm et ansun ohtiigin olmânáál putásmeh maašin lâi orostâm te laganeh lijjii lamaš aaibâs jo muttânâm pápárist moh iä vuálgám laganijn meddâl iä mahten lâi tiäđust-uv lâi aaibâs jo pieđgânâm tieggáár pakkâ ohjelm ääigi viärráámus äšši lâi lamaš tot et kirje lâi lamaš kirjerááju kirje tast vissâ lamaš išedist čielgiimuš kirjeráájun monâdijnis jieš kale ij kuássin luoihâttâmgin maiden kirjeráájust tom kuás tieđij maggaar nyeskis saajeest kiinii lâi taid kiirjijd ovdil suu luuhâm lâi jo ucánjihhii šieđâlum ko peesâi portháid pajas kejâstâlâi pirrâsis jeđe kaavnâi rievtis uuvsâ mast luuvâi sooitij uksâkiälu já jurdâččij et ij taat kale mihheen páihálâš ässeid puáhtám leđe ko tyeggáár ruátálâš nommâ lâi mastpa tain ulmuin tieđij kuávlusthân toh tááláá ääigi jo pottii kuhháá lâi jo orroom taam kuávlust áigáá keččin kulâškuođij et kiinii poođij uuvsâ lekkâđ peivi lam maašintivvoo lijjii suáit- sun čielgij mut ij peessâm ettâđ etâmušâs loopângin káránâsäijih-uv toh láá-uv teehi vuolgâttâm nissoon puášáskij kale lam oles mánuppaje poossâlhánnáá ko tuu luáštám siisâ lah mudoi-uv eenâb cuovkkim ko finnim oornigân tast siämmást nissoon peškâlij uuvsâ kiddâ njune oovdâst maid immâšijd hirmástâlâi tast káytávást sun ij addim maiden sun suáitistij uđđâsist uksâkiälu taan tovváá kihheen ij innig lekkâm uuvsâ ij addim mii nisonân täälgis šoodâi suáittám ij kustoo innig išedâm nuuvt suáitistij naabur uksâkiälu kale lâi kiinii pääihist mottoom nissoonolmooš leehâi uuvsâ já vistig keejâi suu tego ličij kome uáinám čielgij ääšis nisonân já čielgij mahte te eidu naaburist lâi keevvâm nissoon smietâi já ruohâi uáivis mungin kale aaibâs vissásávt tieđe mii lâš lamaš muu naaburist lii kale ohtâ čielgiittâs sun tubdâstij te koijâdij tun lah kale nuuvt siämmáá vuávlus ko naabureemeed oovdiš käälis lâi eidu tieggáár siämunjälmäijih tego tun-uv himettistij tot iššeed kale kuođij káálgus já vuolgij mottoom nuorâb nissoon fáárun še paccii naaburkáálgu huollân tot almai kale masten maiden perustâm ko finnij te pyeri lâi ooih ármugâs sittágin jurdâččij já siämmást povvâstškuođij nuuvt et eidu toos lâi kuâdâtmin maka naaijâm sun tubdâm ubâ nissoon lam kuássin uáinámgin váhá tast čielgâi sun kijttâlij naaburnissoon jeđe vaazij tyejiniävuidiskijn portháid vuálus sun tuárgistij ko suu nuuvt čuuvtij povvâstutij ubâ äšši oo čabbin sittágin sun sivnádâlâi já sihoi čolmijdis vaaldij kietâpuhelimes já sooitij firma čällei kote vaaldij vuástá puoh váddualmottâsâid kuulâi et nissoon lâi eidu suáittám já vaattâm eres tivvoo čällee lâi koijâdâm suujâ toos te nissoon lâi almottâm et halijdij eres tivvoo persovnlâš suujâi tiet sittágin tot naabur kustoo olmânáál lâi ervidâm noskáttâlâi te tohon täälgis vuálgá tom maašin tivvoođ koijâdistij mana toho itten čällee almottij tot nissoon ij kuittâg nabde jieijâs kälisin povvâstij ereslágán taat lâi häämis peeleest kale suáitistâm já muštâlâm maht te munjin tobbeen keevâi itten njuolgiđ ääši tom nisonân-uv meridij já ain tyelittälli noskáttâlâi hitruus pargopeivi sust ij lamgin kuhes ááigán lamaš sun kale muštáččij já kuhháá suáldátlääni komendeijee tiervâttâssaahâ suáldátlääni kirkkojuhle kähvitilálâšvuođâst sođijdân veteraaneh hiärrá kenraal áárvust oonnum juhleviehâ lii suáldátlääni komendeijen já jieččân peeleest ilo tuáivuttiđ tii puohâid lieggâsávt tiervâpuáttim kähvitilálâšvuotân mii lii siämmást suáldátlääni majemuu kirkkojuhle lopâttâs tilálâšvuotâ lii táválávt uárnejum suáldátlääni juávkku-uásádâhpäikkikoddeest ađai já tove tot meridui ovtâstittiđ taan sämikielâlâš ekumeenlâš salmâkirke kiävtunväldimjuuhlán fiijnes uáiniđ et návt maaŋgâs láá nuávdittâm povdiittâs já návt árvuváldálâš juávkku áávvud kuohtuid tábáhtusâid lii maaŋgâ mielâst eromâš valjim meiddei kirkkojuhe toollâmsaijeen jo tääbbin lii tavemus viärjukeniâsškovlim adeleijee ohtâdâh piäluštâsvuoimij mieldiorroom tääbbin tavveen čáittá uásild tom et jyehi kieldâ já kuávlu lii eennâmpiäluš uáinimčievâst tehálâš ep lah kyeđimin jieijâs luho viehân oonnum juhleviehâ joođeed taan ive loopâ räi mottoom historias stuárráámus ráhtulâš uđâsmittem ohtâvuođâst maŋgâ toimâmvyevi organisaatio já eres eennâmpiäluštem uápis äšši muttá häämis tääbbin tile riävdá tuše uccáá táápu tááiđám killáđ tuše mun kote monâttâm fiijnâ pargo já mučis ovdâsvástádâskuávlu maaŋgâin nubástusâin piäluštâsvuoimij pargoh siäiluh oovdižin suáldátlâš piäluštem já toos sihtejeijee škovlim já valmâštâlmeh siäiluh tehálumosin pargon meid puátteevuođâst luhostum váátá tuárvi ápá já rievtis tiileest škuávlejum suáđi ääigi juávhuid ham lii oppeet máhđulâš tuše almos viärjukenigâsvuođâ pehti eres teháliih pargoh lohtâseh päikkieennâm virgeomâhái tuárjumân já aalmugijkoskâsâš suáldátlâš kriisihaaldâšmân pargoi nanosávt ovtâstittee tahhee lii oovtâst porgâm pargoviehân ohtsii ovdâsvástádâs já ohtsâštoimâm hárjuttâllâp oovtâst sehe suáldát- et siiviilvirgeomâháiguin já ulâttep tom meid eennâm raajij ulguubel oovdânpyehtimáin ohtsii ovdâsvástádâs aalmugijkoskâsâš siärvus uássin haalijd meid puáttei iivij leđe fastâ uási syemmilâš ohtsâškode pyeremustáá uáinojeijee tuái šaddeh ain-uv leđe já saja sehe operistee lennosto já eres-uv juávhuh šaddeh aainâs puátteeđâst hárjuttâllâđ já oinuđ jyehi saajeest meid siäilu merhâšittee suáldátlâš eennâmpiäluštem rooli nisoneh já hiäráh pargo lii tehálâš uási tuárju pargojuávhu vaijeem sehe normaalääigi et spiekâstâhtiileest kulmâlov suáldátpappâd eennâm jieškote-uv kuávlust išedeh argâpeeivi huolâin uárnejeh sierâlágán kirholâš toiâttâsâid sehe skuávlejeh já máttáátteh nuuvt pargojuávhu reservilijd ko viärjukenigâsâid-uv pargo tehálâšvuotâ kriisitiileest lii almolávt tobdos mut lii pyeri mušteđ et ain eenâb jiegâlâš torjuu já iše taarbâš meid viärjukenigâsvuođâ čođâldittee aalmugjesânij já pargovievâ koskâvuođâst já hoppuus eellimrytmâ váátá viärus aaigij lii almolâšvuođâst mottoom verd pajanâm savâstâllâm viärjukenigâsâi uásálistemkenigâsvuođâst juávkku-uásáduvâi oskoldâhlâš tábáhtussáid pyereeb vuotân väldimân láá oskoldâhttes ulmui pelni oovdânpuohtum vátámâšah rievdâdiđ ovdâmerkkân suáldátvuárnás siskáldâs já kejâlmâsâi kieddirukkoospuddáid uásálistemkeniâsvuođâ piäluštâsvuoimijn lii iävtuittáá vuáđuláávâ mield vuáđu-uáinu kunnijâttee tárkkoo-uv toohum iävtuttâsâid já vuáđu-uáinukoččâmuš keččâluvvoo väldiđ pyerebeht vuotân kuittâg anneeđ huolâ tast et oskolduâst siäilu toos kullee tehálâš sajattâh piäluštâsvuoimijn meid puátteevuođâst leđe rijjâvuotâ hárjuttiđ já tubdâstiđ os viärjukenigâsah uásálisteh mielâstis kirholâš pargo ornim tábáhtussáid tegu kieddirukkoospuddáid já ehidâssáid lii joba stuárráb ko kirho jeessânvuođâ vuáđuld puávtáččij vyerdiđ kiävtun valdum sämikielâlâš suáldát salmâkirje tuárju árvulumos vuovvijn puoh viärjekenigâsâi máhđulâšvuođâid uásálistiđ kirholâš tilálâšvuođáid jieijâs eenikielân anneeb áárvust tom tääbbin tavveen mast union áinoo algâaalmug sämmilij vuáđulavâlâš vuoigâdvuotâ jieijâs kielâ já kulttuur háárjutmân lii jyehipiäiválâš já tehálâš tääbbin tavveen váátá sierânâsmättim já speálvuduv pyehtih leđe äŋgireh já pargoi čođâldittem váátá táváliist eenâb fyysilâš já jiegâlâš naavcâid nanosvuođâ lasettem šadda viehâ maaŋgâsáigusijn oosijn et máhđulâšvuotâ iberdiđ saalmâ saavâ jieijâs eeniân kulá toid aššijd moh uásild huksejeh piälušteijei siskáldâs stäđisvuođâ já nanosvuođâ oonnum ulmuuh taam ohtâvuođâst mušteđ tääbbin mieldi-uv orroo sođijdân veteraanâid kijttemáin sii mávsulâš pargoost tevdii suáldátvuárnás viärjukenigâssáid asâttum kenigâsvuođâ loopâ räi karttii uhrediđ pyeremus nuorâvuođâivijdis tiervâsvuođâs tâi jiegâs eejieennâm oovdân taištâlmij já uđđâsisthuksimpargo áánsust mij pyehtip onne eelliđ maaŋgâi mittárijguin mittedmáin oovtâ maailm pyeremuin enâmijn já uáccáht meridiđ rijjâ jieččân ohtsâškode aašijn meid pyeremuid kijttosijdân taan tilálâšvuođâ já ubâ salmâkirjeproojeekt orniimân uásálisteid já taid tuárjum ornijáid já ulmuid mainâšuvvoo já sehe ortodoksâlâš kirkko pispekodde já servikodde halijdâm tuáivuttiđ tijjân puohháid pyeri čoovčâ já láá maŋgâ-uv taggaar huáđđoo maid ij jienâ kuullâm vuáđuld tuubdâ jis ij lah ovdil ton kuullâm tággáár lodde lii puágui puoh ucemus pecilodde vâi kolgâččij-uv ettâđ kuosâlodde mon ij uáligin távjá peesâ uáiniđ ton suujâst et tot lii pyerebeht-uv kuosâvyevdilodde mii ij távjágin lappuu sieivâ pecivuávdán návt lâi vala muáddlov ihheed tassaaš mut tááláá ääigist lii kale álgám tiettuustâllâđ eenâb já eenâb pecivuovdijn-uv kuáhtájim pogguu já uđâgâšpiäsáduv já kooskâst taavaabeln kesimáánust tiettuumáid suijân kuáppilij já čuuvčái kiäppánem vâi mii lii taggaar reeviirlodde já peciludij kiäppánem keežild poggui ličij šoddâm lase saje tiätá ličij vaarâ tutkâm viärdásâš äšši ääigist ovdâmerkkân jiem kuáhtám tien lode kuássin mutâ tyebbin rääji aldasijn máddáábeln kale tävjittävjá peessim uáinistiđ já joba kuullâđ-uv lijjim talle räjikocceemlájádâsâst pargoost já must lâi talle ohtâ partioskippáár kote lâi maaŋgâid pogguid pááččám nuorâvuođâstis já sun lâi viehâ čeppi ađđiistâllâđ ton jienâ sun meid luhostui filliđ tom lode nuuvt et tot meid västidij teikkâ poođij jobá uáinusân-uv ko motomin lâi eenâb asto čokottâllâđ siijvost sajestis te tot saatij aldaniđ meid kaačân ja saatij puáttiđ mestâba paaldân-uv kale liijká nuuvt alda ko kiđđâriävská ađai stokkeriävdu läävee njáávgutmáin puáttiđ lii tievst-uv nuuvtkočodum meccivaljelodde mon uážžu meiddei pavkkâlistiđ-uv čohčuv mut mun kale jiem lah avestân raskim tom pääččiđ veikkâ tilálâšvuotâ toos-uv ličij motomin lamaš lâi muu mielâst nuuvt mitáttis ucce jo ton muččâdvuođâ keežild lâi ennuv suottâsub kyeđđiđ tom iälustiđ aaibâs ráávhust já fakšuustâllâđ tuše olgoláá jis mun liččim tom kuáhtám talle nuorâvuođâst ko algâttellim miäcástemhommáid hárjuttâllâđ te vaarâ liččim javgâlâm-uv tom nuuvtko pačâlim tallaa ääigist čiivšâid já meiddei suájáttes čuálihaaŋkâid-uv čohčuv moh lijjii iänááš čuáđgi teikkâ monnii eres pelipyehčee lode uđâgááh piärgu lii kulloo vielgâd já tom kuullim tovle távjá-uv ääši tuše jiem lah jieš kuássin peessâm tuođâštiđ jiemge vaarâ ubâ haalijdgin mielâst tááláá ääigist pecilodeh láá nuuvt uccáá et lii njuolgist suddo jis kiinii ramâččât et lii pááččâm čuuvčá teikkâ kuáppil ääigist lâi váháš eres äšši ko lâi purâmušâst saahâ já loddevalje-uv lâi stuárrâb ääigist tot lii eenâb-uv puđâldem kalehân tievst vala onnást-uv tot lii mottoomnáál tuhhiittettee äšši jis tuođâi-uv táárbun pavkkâl pecilode mutâ mudoi mun jiem tom ibbeerd lii ucceeb riävskást pajeláhháá seentist já tovâččij mielâ ettâđ et tot lii meid häppilub-uv mai riävská-uv kirdel häppilávt mutâ tot liijká ropâguot váháš nuuvt tegu čuhčá teikkâ kuáppil ko kirdel te tot njuolgist hurrâguot tegu maašin ijge ruosâ ovsij čoođâ nuuvtgo tuáŋgibeh hyelkkis jeđe fakkist sodâstist aaibâs jienâttáá já siämmást tot lii jävkittâm muorâi tuáhá puágui kirdel tot seivittist olgomustaa pelnubčyet meetter kiäčán mut jis tot seeivit aldeláá te olmooš sáttá peessâđ joba uániđ-uv tom muorâ moos tot seivittij mut ij liijká kaavnâ tom kuittâg siämmáá uávsi alne moos tot seivittij läävee taađeest karveđ muorâ nubebel ko olmooš aldan teikkâ nááđu ovsij siisâ et tom ij huámmâš lii nuuvtkočodum reeviir teikkâ tontti mon tot lii olssis väldidâm tot läävee njurgiistâllâđ joba čohčuu-uv já toin laajijn usâstâllâđ olssis pelikyeimi lii taggaar čuppâkappeer uáivist nuuvtkočodum töyhtö mii aainâs kiđđuv kiihâmhomái ääigi lii porfâgâm já niŋálâs lává mudoi olgohäämis peeleest siämmáá hámásiih mutâ niŋálâsâst váilu čapis käibitiälkku piervâl lii táválávt kuáduipeelji teikkâ monnii eres suáijáás koččâm muorâ vyelni já kesimáánu aalgâst tohon almostuveh käävcist ohtnubálohán manneed láá aaibâs eennâm ivnásiih já niŋálâs láálá taid nelji oho cuovkkânem maŋa uđâgááh vyelgih piervâlist mestâba tállán já niŋálâs tipšo taid nuuvt et toh uáđih ennis suájái vyelni já mudoi-uv tuámitteh ain toho toorvon ko ovdâmerkkân veikkâba arvaa poreh jyehilágánijd tiivrijd moh keessiv láá valjeest já maŋeláá čohčuv siemânijd máttájeh kirdeđ jo oho ahasâžžân lodde huolkijdis náálá ij vääldi uási monij lälimân ijge uđâgái tipšomân eelij motomin tovle kolliimin viiljâs et ton suollust lijjii hirmâd ennuv pogguuh já čuuvčáh toh karttii leđe aldaluvâi-uv já sooppâđ reviirijnis talle ij lam apartheid sii kooskâst pääihi alda kieddirääjist já kiedist-uv láá maŋgâ ive lamaš pogguuh keesi viiđâ pogguu piäsádâh vazâččij kiedist masa uksânjäälmist toi kuávlun vinnoodstâh ain aldeláá já peessim soolâ kiäčán ovdil ko pogguuh kirdelij iä toh kuhás kirdám seivuu lovmat meetter kiäčán puáránemluámust já evakkost nuuvt tot keevâi ovdebáá čalluu mield et must tonduv nukkosij mätki ko kavnim perrun munhân koolgâm vala eelliđ sotilaspiirist almottâtmin já piiri lei talle mun lijjim iijâ ton mii evakkoääigi pääihist já iđedist mun vuolgim almottâttâmpááikân ruátálij kaavpugân tobbeen tuubdâi jieijâs uárbisin ko ij suomâkiel sääni kuullâm mut kal mun kavnim tom pääihi maid lijjim-uv ucâmin mun almottittim ton hiärán jiem kale innig mušte et mon árvusâš sun lei mut kal tot mottoomlágán upseer lei mun adelim toos páppárijdân sun kejâdij taid páppárijd já maidnii pennáin sárgulij toid já talle adelij taid munjin já eeđâi saatte kuukauden päästä ilmoittautua čoškim šušmijdân oohtân já vuolgim lijjim pyerrin mielâst ko peessim ton kaavpugist meddâl já ko poottim junan te algii kulluđ suomâ kielâ säänih-uv mainâstâm mii evakkopääihi táálu ulmmuin lijjii puoh miellâsiih ulmmuuh nieidâ lei kuittâg-uv muu mielâst uáli miellâsâš lei kirjeteddilmist parggoost já sun ij tuostâm ohtuu sevŋâdin olgon jotteeđ ehideh ko pottii te sun iätá munjin tun puáđáččii muu viežžâđ neelji ääigi jyehi eehid nuuvt kuhháá ko neelji maŋa ij lah innig sevŋâd mun kal lopedettim já mielâstân ehideh-uv čuovânii já munnust toh miellâsiih ehideh nuhhii mut paccii kuittâg-uv mučis muštoh vuárkán lei eemeed lei nieidâ kandâ sun lei nuorâb ko táálu nommâ lei táálu ässei suhânoomâ mield lei veturivyeijee kiävtust lei ohtâ stuorrâ käämmir tast lâi vala täkki kost uážui vuoššâđ já passeeđ-uv ko mii ubâ peerâ leim čuákist tom kámmárist te mij leim kuuđâs eeči enni já mun poođij äigi et luoštii vuosmuid evakkoid päikkikuávlun te já pessáin ton juávhust lei suullân aalgâkeččin mánuppaje jiem mušte nuuvt mij paasijm neeljis eeči enni já muái talle tápáhtui ton evakkoääigi ahevumos tápáhtum puosâškuođij já ferttijm tuálvuđ suu tiervâsvuođâkuávdážân já tobbeen tuáhtáreh tutkii já valdii iskosijd kiäppáinhân sij kavnnii váádu já talle lei vuolgâ parantolan lei ko mun eellim suu saattâšmin majemuu máátkán iärrándijn eeđáim uáinimân mut tot äigi ij puáttâm kuássin jaamij ton reeisun hävdidui hävdienâmân sairalist almottii et sunjin poođij kirddee kepistavdâ já tot lei-uv lamaš nuuvt äŋgir et ij pijnedâm kuhháá äššihân lii nuuvt et juáhážân puátá vuolgâ äiginis kiäs nuorrân kiäs puárisin jäämmim iivvijd rekinâst viijmâg tot-uv äigi et peessim vyelgiđ vanhimijdângijn poldum čoođâ vistig juna sáttoin láin já muttum iä lam pááccâm ko keđgilejeh já suovâpocceeh tuše ceggust mij vuordâččijm maŋgâ tiijme ovdilgo poođij linjur mast mij vuolgijm mist kale huápus mätki lamaš ko pááihui lei hyenes luoddâ mut ovdâskulâi mij kuittâg-uv ovdánijm mij kuittâg siämmáá peeivi eehidist kylást ko iđedist vuolgijm leim iijâ raggâsij siste oođijm leihân talle čuoškâäigi manjemuuh peeivih ko iđedist koccáim te mun algim rahttâttâđ et jos mun finniim vyelgiđ riidon já sunhân lei vaalmâš vyelgiđ muái moonáim já mij hommáim sáátu já nuuvt mij vuolgijm riidon visteh lijjii poldum tuše jävri já riddo láin puáldihánnáá nuuvt mun vuolgim et jos mun tobbeen kavnâččim maidnii tarbâšijd mun huámmášim et tobbeenhân láá kulmâ stuorrâ faaneerlevyin rahtum telta lijjii ceggust mun kale algim paargon mun pestâččim levyid nubijnis luovâs ko mun oovtâ telta lijjim pieđgim te kolgâččij fiävrudiđ vala taid levyid riidon lijjim jo valmâšân smiettâm et keesin mun tuálvum oovtâ levy ain keerdist pyereest mun keessim oovtâ levy ijhân tot mätki kal lamaš ko pajeláhháá kilomeetter mun moonnim lastâinân kuoimijdân kuvl já eeđâm kal laa puolžâ alne mut piestâh kale váhá kolgá ovdilgo puoh láá keessum teehin nuuvt muái tuámittáim vyelgiđ hiäppuš paargon já kale muái tagareh hiäppušeh lâim et ehidistpeeivi lijjii oovtâ telta levyh tobbeen kuus láin taid fievridmin-uv munnust aalgij ceggimpargo tomhân kale hiälpust ličij finnim čuákán mut ko pieggâ aalgij kivsediđ te aalgij váhá vastustiđ mut kal muái kuittâg-uv finnijm valmâšin tom telta et uážuim ton syejeest naharijd keessiđ telttalevyi keessim maŋa lei naveerkeessim miellâsub ko iđedist čalmeh lekkâsii te pargoh tiäđust mielâst lei käähvi jo vuoššâm já eijijn láin káhvástâlmin pulttâsáim pajas juvváim käähvi já talle muái vuolggijm pargoidân juátkiđ taas telta kietâdâllâm vuál ijge moonnâm kuhháá ko levyh lijjii puoh pestâččum talle lei-uv munnust oovdâst fiävrun älgim mut tot munnui lei-uv uápis pargo láim jo jiävttáá peeivi opâttâllâm ij kuhháágin moonnâm koskâpeeivi maŋa lijjii toh-uv levyh ceggimnáál vistig tevdijm jieččân ađai purâdáim já talle muái alggijm čokkiđ tom telta älkkesthân muái tom finnijm čokkiđ ko leihân kuálkki šoŋŋâ et ij possoom kosten kuávlust arvâlâdâi kaandah leppee ennuu jo pargeldâm ko kyehti telta láá jo ceggust talle lei-uv jo vuorâs olmmooš sun lei aldanâdmin ive et sust lamaš innig lusis pargoid pargen mun lam tääl siämmáá ahasâš et naavcah láá kiäppánâm čäällim pargo mun kale poorgâm toos ko ij ennuu vuoimijd taarbâš nuuvt täälhân mist láá kyehti faaneertelta ceggust täst ij lah muide ko kyeđđiđ tävirijd nube teeltan já uáđđimtarbâšeh nuubán lijjii-uv vuosâsyejeh mist vaalmâš kal tot kähvimielâ-uv aalgij leđe mut enni lei-uv käähvi vuoššâm jo vaalmâš já kááhu lei čárvum já passaam et ij lamaš muide ko moonnâđ käähvi juuhâđ já lieggâ kááhu puurrâđ já leihân mist sälttiläski lei määrfi já tagareh lavkkâpurrâmušah tast pecipiällást viermijdiskijn tuámá já iätá munjin vyelggeen-uv suáppuđ viermijd et uážžu iđedist šapšâmáállâs lei nelji viermi fievridâm evakkost já tobbeen maasâd mist kale lei ko evakkon vyelggeeh lijjii čiehâm kárbá ege saksaliih lam tom kavnâm nuuvthân muái eijijn vuolggijn suáppuđ joddee nelji viermi muái suáppoim miäldáluvvâi nuorttiipel jäävri já ko muái iđedist eelijn kesimin te tobbeen toh šaapšah kale pottii mun nuuvt tárkká mušte tom lohomere mut kalehân toh lijjii suullân neeljilov paaihijn mijjân lijjii-uv kyeleh algâiätán kyelisaallâs já piejâim stuorrâ kattilân potákkijd já kuolijd tuoldâđ potákkijd mij leim uástâm käävpist puáđidijn šaapšâid mij salttijm sälttikyellin já ko mij leim kuolijd salttim te lijjii eenist-uv kyeleh já potáseh kopšâm huuihij puáttiđ puurrâđ vuoššum vorâs kuolijd já potásijd mijhân kale miellâsávt vuolgijm tohon kulâi kost čuárvum kullui tooshân kale lei-uv kuhes äigi ko vorâs kuolijd leim manjemusttáá puurrâm mijhân kal puurâim taid kuolijd já potákkijd čovjijdân tievâ mut talle aalgij-uv tubduđ et tääl kale kolgâččij váhá viällánâstâđ mutâ nuuvthân tot keevâi et mun lijjim nohádâm já ko mun morettâm já keijâdâm te mun huámmášâm et mijhân lep-uv puohah lamaš uáđimin mun párgádim kale láá kyeleh mij nohâdâttâm pyereeb navertaalhâs ij lahkin ko vorâs vuoššum kyeleh mij čielgâim táin naharijn te láškuttâllâđ kale ij heivim älgiđ smiettâđ et maht täst álgáččij rähtiđ kuhheebáigásâš aassâmtuve já kost já maht mij tarbâšijd finnip muái vuolggijn suuhâđ kirdemkiedi taavaakiäčán tohon ko lii čäcikiäinu ubâ määđhi ko väzziláim kärbissááđhust já ko láim vázzâm te huámmášeen et tuohân lii viehâ stuorrâ lyevdileeji kal imâštâláim et láá nuuvtko munnuu várás liččii toos kuáđđâm polâstâláim kale et iähân toh saksaliih ližžii miinottâm tom lyevdileje pirrâs kuittâg-uv pargeldiđ valddijn lyevdileje alde kuhes lyevdi já moonáim lyevdileje keeji peht nuuvt kuhás ko neeljimeettersii lyevdist lei vääri talle aalgij miinanraivaus vuáruluvâi muivvijm lyevdikeijijn eennâm ton lyevdileje keeji peht vijđásávt ij pävkittâm lei tiäđust saksalijn šoddâm huáppu vuolgâ ko ij lam ostâm hyppyheeihâid rähtiđ piivdon tot lei munnui pyeri ko pivdoseh iä lam pessáim muái-uv pargoidân porgâđ pargeldáim lyevdileje keejist mon láim torvolâžžân ráhtám muái fievridáim taid luovdijd váhá kerdijnâs kárbá kuuvl tot aalgij lyevdilastim kárbâs já ko käärbis lei lästejum te talle tot aalgij suuhâm jávrrái já čuálmmái keejimield já vala koskâmudo viestârbel ovddii päikkiriidon já toos muái raččoim kyermi láim ton vuossmuu laastân pieijâm paarruid já laaŋkuid et tain uážžu ruŋgo rähtiđ já eeči láin uáinâm ko muái suvváim máddáákeččin jäävri te suái láin tuámittâm käähvi vuoššâđ käähvihân munnui kale kelbidij purâdáim vala já talle suládáim nube laastâ viežžâđ muái suvváim nuuvt kuhháá et lyevdih lijjii puoh riddoost mij aalgijm kejâstâllâđ et kogo peht álgáččijm rähtiđ tom uđđâ aassâmviste togohân muái algâttáim rähtiđ ovddii tupesaajeest jäävri kuávlun ko muái láim peessâm ton räi et láim paarruin ráhtâm vuáđu et tast šoodâi lätteevijđodâh suullân m poođij keččâđ munnuu huksimpargo já imâštâlâi áiguvettee stuorrâ tuve rähtiđ te-uv pappâl kale lii-uv et ko algâttâl huksiđ maid tal viistijd te aalgâttijn niävttá et tast kale šadda styeres mut ko vaalmâš lii te uccom tot lii-uv rähtidijn muái tom-uv tuuváá valmâšin já taavaapele kiäčân vala varasto já tuve uuvsâ peht viäskâr taggaar ucesis hela tast vala lei passeemlonnjâ já alne vuoššâmlevy nuuvt mij finnijm lieggâs tupán ton hellaast já tast uážui vuoššâđ já passeeđ lâi táálu vaalmâš et ijgo älgiđ aassâđ tupe lei-uv ceggust ihheed nuuvt kuhháá ko peerâ raahtij uđđâ táálu olgoláá jävrriddoost alda meccirääji talle ton maŋa ko tupe lei vaalmâš te rähtiđ vala naavit säävni já ääiti rahttijm vistig ko kuulâim et mijjân lii kussâ looveest já poođij tot mijjân-uv kussâ ovdil ko tälvi poođij enni lijkkui ko finnij naavit já kuusâ vala navittân sattui vala leđe miellâsâš já miälkkáás kussâ et mielhi peeleest-uv aalgijm piergiđ peln mun rahtim termiviältân kiällâr uážui kuolijd siäiludiđ já muide-uv purâmuštarbâšijd ko muái aassâmviste rahttijm te muái rahttijm tom lättee vuál pottáákkiällâr aldanijhân tot čohčâ-uv ij ko šaapšâid pivdeđ já kiällárân salttiđ koveh vuolgâttij nelji puáris kove maid sun lâi kavnâm ollâopâttuv arkkâduvâst čáálá kuuvijd lii váldâm tutkâmjottee kote juuđij ergijn vyejen já čuoigân vuolgij kaavpugist juuđij já já peht maasâd já ruástil sun lii ferttim leđe ko talle iä lam autoh tađe eenâb ko luodâhkin kilomeetterijd sun vandârdij mecij čoođâ máttâm teikâ pele sämikielâ vâi lâi-uv sust tulkkâ fáárust mätkičalluuh láá sust kuittâg ruotâkielân lii čielgâm et sun lâi arkeologi já poorgâi määđhi sun poorgâi nuuvt et vuojij vistig junáin kost vaaldij uápisin mottoom nommâsii uđđâässee suoi čuoigáin já kost ain jođhiijn já sun peesâi riehâsáttoin já mätki piištij njuhčâmáánu loopâst cuáŋuimáánu loopân arkkâdâhmateriaal lii ollâopâttuvvâst ildeemeetterid teksti taammâm kuávlust nommâ ij lah tiäđust teksti peerâ teksti postâtoimâttâh já almolâš puhelin lâi táálust táálu omâsteijee teksti toovláš kirkkohiärrá vyelgimin máátkán uápisin mottoom puásuisämmilâš lii epičielgâs kiinii tobdá tai kuvij ulmuid teikâ tiätá maidnii taan määđhist cuáŋuimáánu loppâohoi ääigi te kolgâččij aainâs tast tieđettiđ láá tagareh elleeh moh iälusteh tääbbin kost lii muotâ já puolâš meiddei láá poccuuh tegu muu uábist já viiljâst ko mun lijjim ucce vissâ nube teikkâ kuálmád luokast vyelitääsist te mun eellim eijijn sirdemin poccuid ko toh lijjii pieijum muorân kiddâ halidim rähtiđ poccuučuolmâ mutâ tääl mun jiem innig määti tom mielâst lâi hävski leđe poccui lunne láá meerhah peeljijn läävejeh koijâdiđ ete mon ennuv tust láá poccuuh puáhtá västidiđ veikkâ ete jeegi tievâ teikkâ mii mielân puátá láá vissâ käävci poccud teikkâ kyehti poccuu láá kyehtičyeđe poccud te toin láá jo neljičyeđe čuárvid já käävcičyeđe jyelgid lijkkoo hoittáđ poccuid ko lii sevŋâd sun mana piemmâđ poccuidis tohon miäcán ige poolâgin paleh kuobžâst já meid kuumpist poreh jáhálijd sehe suoinijd lii hitruu vyeijiđ mutâ moottorkiälkká lii jotelub ko puásui lii ucceeb ko sorvâ já stuárráb ko säplig láá tágáreh elleeh moh iälusteh tääbbin kost lii muotâ já puolâš meiddei láá poccuuh tegu muu uábist já viiljâst ko mun lijjim ucce vissâ nube teikkâ kuálmád luokast vyelitääsist mun eellim eijijn sirdemin poccuid ko toh lijjii pieijum muorân kiddâ halidim rähtiđ poccuučuolmâ mutâ tääl mun jiem innig määti tom mielâst lâi hävski leđe poccui lunne láá meerhah peeljijn läävejeh koijâdiđ ete mon ennuv tust láá poccuuh puáhtá västidiđ veikkâ ete jeegi tievâ teikkâ mii mielân puátá láá vissâ käävci poccud teikkâ kyehti poccuu láá kyehtičyeđe poccud te toin láá jo neljičyeđe čuárvid já käävcičyeđe jyelgid lijkkoo hoittáđ poccuid ko lii sevŋâd sun mana piemmâđ poccuidis tohon miäcán ige poolâgin paleh kuobžâst já meid kuumpist poreh jáhálijd sehe suoinijd lii hitruu vyeijiđ mutâ moottorkiälkká lii jotelub ko puásui lii ucceeb ko sorvâ já stuárráb ko säplig poccuuh stuorrâ elleikärdi vuolgât jesânijdis maŋgii ivveest elleikäärdi loostâ tot lii ain hitruus luhâmuš ko oppeet tot lostâ koočâi postâloovást siisâ te hitruumus äššin oroi lemin tot et elleikáárdán lijjii uđđâ ellen puohtum poccuuh moigijn te ton loostâst ton tovváá čiävluttâllii sämmilâš ko lam te keččâđhân taid poccuid koolgâi talle vyelgiđ poccuid lâi kuittâg uáli jo vaigâd kavnâđ já kolgim maŋgii koijâdiđ kogopeht toh tobbeen lijjiigen viijmâg ko tohon kavnim te poccuuhhân tobbeen kale lijjii kulmâ uccâ čiermiháá mudoi kale jiem lam čolmijdân oskođ toi várás lâi huksejum puvre čoolmijn tot oroi lemin aaibâs naavit sullâsâš rakânâs muštâlii puásuiääiđi paaldâst et poccuuh piäijojii puvre siisâ ijâstâllâđ mun jollâ ko lijjim taan räi jurdám et puásui lii rijjâ ellee luándust mii ij lah navittijd kuássin uáinámgin tááhust ravviittâsâi mield elleikäärdi poccuuh lijjii pieijum kiädán koolgâi leđe ruonijdeijee kieddi aaibâs siämmáálágán kieddi kost kuusah-uv kuáttuh maht te lâi keevvâm jo muádi oho siste poccui pyehtim maŋa mučis sinokiedist lâi-uv šoddâm potáspiäldu mon poccuuh lijjii kyepirijdiskijn kiändám lâi vala arvam já ko poccuuh lijjii jottáám tast kendim maŋa-uv te potáspiäldust lâi šoddâm mottoomlágán nješšikieddi ij lam vissâ šoddâm jurdâččiđgin tom et puásui lii hárjánâm kuáivuđ purrâmušâidis muottuu vyelni já tom et tot kuáivu kuittâg veik muotâ ij kosten oinuuččiigin kiddejim huámmášume toos maid poccuuh luándulávt purrii elleikäärdi ravviittâskoolbâ mield tiäđust-uv suoinijd kale jo majemustáá poođij mielân tot et ääiđi siis lijjii-uv jurdâččum kuusah te toid kolgâččij sierâ uástiškyettiđ tivrâs hoošijd já jievjâmijd já jáhálijd moh liččii poccuu luándulâš purrâmuš kale meeccist sátáččii-uv kavnuđ nuuvt et viššâlis ulmuuh taid puávtáččii-uv elâččiđ váhá nurâmin majemustáá moos vala kiddejim huámmášume lâi aaibâs jo hirmos haajâ puásuiääiđi kuvlân vazzim puásuiääiđi nube kiäčán te čielgâi tot-uv mast tot haajâ šoodâi elleikäärdi puásuiäiđi lâi pieijum kumppiheeki paaldân et poccuid kalga toollâđ navittist tego kuusâid oro tuođâi-uv ommâsin te čielgiittâs toos lii kavnâmist njuolgâdusâin moi mield puásuituálu lii paldâlistum šiiveettuálun kii te muštâličij táid kussâtipšoid mii puásui jiešalnees lii kost tot iäluust já magareh vajaliih tast luándulávt láá te ličij vala ohtâ puásuituálukurssâ mon puávtáččij kuásnii kostnii orniđ erminea netiellein nubben ucemus lii puoidâ lii ohtân seibijnis seentist seentin kukke mast seeibi uási lii tiäddu raammist raammin já ores lii masa pele stuárráb niŋálâsâst puoiduu puáhtá älkkest siävuttiđ ores niirpin ko toh lává suullân siämmáá stuárusiih lii kuittâg peeli seeibist čappâd ko nirppi lii olesvielgâd tälvi-ivne lii aaibâs českâd tuše čalmeh njune já seibikeeči láá čappâdeh mut kiäsán tot molso kesi-iivne mii lii ruškâd seeibist páácá čappâdin sehe käibi čeve radde čuávjivuálááš já juolgij ovdiipeleh kepilijdiskijn pääccih vielgâdin lii mučis čevđi lâiba saahâ kesi-iivnest tâi tälvi-iivnest mut nomâlâsân tälvičevđi lii lamaš tovlái kunâgâsâi mielân ääigist puoiduu čevđi ij lah innig nuuvt stuorrâ áárvust já täiđih leđe innig puzzâvuoggâčanneeh kiäh vala tuálih puoiduu näähki áárvust tiättoo lasseen masa ubâ já mutâ tuše tääbbin tavveen tot molso kesi-iivnes tälvi-iivnán já muottuuttes soojijn tot lii pirrâ ivij ruškâd lii nuuvtkočodum jyehisaje piätu mii oskeldât meid čáácán-uv veikkâ ij ton pivdopiirâs ubâ lahkin tot oskeldât iänááš talle ko rastaldit juuvâ tâi mana suollui puoidust ij lah mihheen erinomaš tiätulágán pirrâsijd mast tot makkuuččij enâmustáá lii et tobbeen láá säpligeh ive iä kuittâg lah säpligeh aaibâs tuárvi ja talle puoidâ ferttee sirduđ etievvisáid moh láá cuobbuuh täžiligeh ludij maneh já uđâgááh motomin jobá mááđuh tiivreh já myerjih-uv puoidâ ij lah liijká kuássin ijge poolâ uccevuođâstis tot ruáttá iijâ miätá maaŋgâid kilomeetterijd te viehâruš kuáhtáá motomin riävská vorâs luodâid maid tot kuorâst já ko kávná čiepâst uáđđee riävská te vollit čielgâs et riävská tiäđust-uv kirdel já puoidâ ton fáárust mut kačča ko čeve lii kaskum rasta meid mainâseh et puoidâ lii siämmáin vuovvijn koddám stuorrâ čuuvčáid-uv taarbâš pirrâmpeeivist raammin piärgu já tom tot finnee ko koddâ säplig hyenes säpligihe kuittâg meerhâš tom et puoiduuh iä lassaan tom ive já sättih joba jamâdiđ-uv tälvipuolâšijn lii suijâ manen puoiduuh jutâleh ulmui tuuvnijn já iälusteh ulmuu viäsui aldasijn keevvâđ nuuvt-uv et puoidâ skippuudât kyelipivdein já asâiduvá suu orroomsaje aldasáid jis peri pällee miiŋkist ko lii viehâ äänhis kuálán veikkâ ij jieš tom piivdegin veerdižeh kevttiv siämmáid evvisijd te sättiv tiäivásiđ siämmáá-áigásávt meid siämmáá viistán ađai ááitán já talle kale kyeimikuáhtá oovdah maneh ruossâlâs puoidâ šadda atâštuđ tot jussee ađai pyeskee hajârávsástis taggaar haajâ et kale myesittuttee kyelipivdeeskippáár-uv tom puátá tubdâđ oopsijd vala maaŋgâid ohhoid jussim maŋa puoidâ merkkee meid reeviirrajijdis já tieđeet šlajâkuoimijdis jieijâs jotemis já iäluustmis kiäimá eres netiellei náálá keessiv mutâ puáhtá parâttâllâđ nuuvt čohčuv ko kiđđuv-uv lii nuuvtkočodum maŋanum manesellâkiddânem mii uáivild tom et šohânum maneseelah láá mánuppaijeed rijjâ já luovâs mut kiddâneh tiego njuhčâmáánu suulâin kuáhtusiäinán puoidâ ij uásálist mahten peerâelimân pic niŋálâs ráhtá jieš peesi já tipšo šaddee čivgâidis ohtuunis čiivgah moh láá kuulmâst kááhcán mut joba paijeel love-uv šaddeh vyesi kesimáánust lii lamaš šiev säpligihe te čiivgah láá eenâb já hyenebin ucceeb oho čiivgah njameh ennis mielhi já sirduuškyeteh tast maŋa ennis piäsán puáhtám piärgupurâmâšân mut vala koskâkeesi-uv niŋálâs sáttá njomâttiđ čivgâidis mánupajasâžžân puoidâpeerâ kuáđá peesis já čohčuv tot pieđgân mon maŋa čiivgah uážžuh piergiittâllâđ jiečânis ihheed päikkinoomâst já iilvâs lii uccâ tiingâš kote máttá elleiguin sárnuđ iä suu uáini muoi kal uáineen áásá tavveen ollâ varij kooskâst sust lii kuáđááš jävrriddoost nommâ lii mučis tälvipeeivi lii čuoigâmin lii lieggâ tälvipeskâ pajalist njuškiistâl luus já áiguččij vyelgiđ suu fáárun lii mučis českis tälvisoovsâ kuávlá rääigist mon lii ruggâm muottui teske jiem mun tuostâ tunnuu fáárun oinuum meendu pyereest českis muottuu alne pup pup pyeremus lii-uv et pisoh tobbeen muottuu vyelni čip tälviv kalga leđe českâd ij huámmáš muu talle purruu piätuelleid cancco hirmâd liävttoin toos lii českis turkkâ pajalist ain tot pala rähis iššeed muu jurdám et muu maajeeld lii varâlâš piätu mii ij oinuu mii piäittáástâl mutâ jiem tieđe kost tot piätu iätáduu lii syeji-ivne jieh ennuv oinuu tuše peljikeejih čáppájeh peljijdâd te talle tun lah českâd tego muotâ joo mutâ mun oinim muottust stuorrâ jurbâ luodâid ellest láá stuorrâ kepileh tot sáttá leđe varâlâš veikkâ leš kumppi kumppi läävee olvođ lii nuuvt čeppi juoigâđ-uv já kuumpi olvom kulloo kuhás mutâ tot ellee tot ij pyevti tiettiđ kost tot lii pup taid luodâid mun koolgâm uáiniđ fáárun keččâđ taid njuámmil já puoidâ lává lappum vâi iävá-uvks suoi oinuu luoddâ luoddâ luoddâ kuorâd vistig luodâid uccâ luodâ ovdiibeln kyehti stuorrâ maaŋaabeln lii canccom ruássuđ tuárrást meeccist talle huámmáš aaibâs ereslágán luodâid jurbâ luodâid luodah maneh aaibâs njuolgist kuusnii kuhás kuorâst luodâid maneh vuálus vuámán koorvâš stuorrâ keeđgijd ruáŋkis soovijd já uccâ kuosâid vuálus čuoigâdijn väädis čuoigâđ ko ferttee ubâ ääigi váruttiđ amas saveheh rokkâsijd moossân juátká kuittâg-uv ovdâskulij láppojeh roton oinust miinii čalme kyehti tieppipeelji náđđáá miinii tiälkkuhuáđđoid ennuv oinuugin kal lii väädis huámmášiđ juurdáš tot haarijd harrrr vyeligâs harijdem puáđi aldeláá mun lam tun tieđe ete ilvâseh halijdeh leđe ráávhust já vuoiŋâstiđ peiviv pup pup lam tuše tobbeen tuoddârist tuu luodâid máátáh pieijâđ kepilijd nuuvt fijnâsávt ko jođáh nuuvt fiijnâ njuolgâ luoddâ lah kal čeppi jaskâ haarijdmist já škuurijdškuát tuđávâžžân joo tuođâi-uv hrr uáiniđ muu kepilijd peri áldeláá kepilistâl luus uáináh muu kepilijd jurbâ já timmâ kepileh täi kepilij siste láá pastelis koozah taah láá čiähusist eidu nuuvt maht kissáin láávejeh-uv tondiet ko koolgâm anneed huolâ tain uáiniđ maid mun poorgâm kozâigijn fáárun ruotâst kuhes juolgijguin nuuvt ete illâ suu juksá puáttiv kuoška riidon peesist lii šoddâm tego šalde juuvâ rasta kozâigijn pisottâl muorâ alne ko rastâldiđ juuvâ ele tun koočah kuoškân peesi ruŋko lii pulžom tot lii njalahâs kal jiem tuostâ lah maggaargin vaarâ skiirnâm kozâiguin piäcán kiddâ mun jiem koočâ peri iä lah koozah moiguin tolâččij muorâst keččâl toollâđ muorâst kiddâ sehe ovdâ- ete monnjâjuolgijguin pup pup siämmást čovváád pastilis kozâiguin peeskân fiuh já luptist pajas iilvâs tuálá panijguin niskeest já kuáddá suu juuvâ nube pel tust láá tuođâi-uv pastilis koozah noonâ päneh moiguin kuoddih muu nuuvt várugávt kal tun lah meid jotteel jiem kiergânâm ubâ njuoskâđgin maidba tuost tääl mun kuárŋum muorân nuuvt maht kisáh läävejeh-uv láá meid kisáh časkam kozâiguin muorân já čelliim monnjâjuolgijguin pajaskulij hei sirdám ovdâjuolgijd pajeláá já siämmást oppeet njuolgiim monnjâjuolgijd nuuvt ain ovdâskulij lii kal älkkee njeeijâđ taarbâš muide ko ložžiđ muorâst já skuđálgiđ vuálus tyellittälli ferttee kal váhá tollistiđ tun-uv jiem mun pyevti kalgeh leđe uávsih main puáhtá tolliđ mun čááitám maht iilvâs kirdá mun uáivildâm njuškim ollâgâsân já kuhás maht čelliim pajas ááimun já siäivum muččâdávt enâmân jieččân timmâ kepilijguin tot lah čeppi tääl jiem šât vaje lii kuhes mätki pááikán tiervân jorgeet pááikán kuáđi kuuvl kiđđâtälvi ko teeivâi poođij kiđđâ piäiváš lieggiiškuođij já muotâ suudâi forgâ lâi-uv algâkeesi luándu ruonniiškuođij já rääsih liäđuškuottii jotá veikkâ kost talle sun tiäivá vuot ilvâs vyevdist vääri vyelni tot ij lekken tot siämmáš lii meid haarijd vaarâ liijgás ustevlávt pup pup addâgâs ko hettiim tuu mutâ maid tun puurah láá tolgeh já vorrâ pirrâ njäälmi viijmâg luhostuvvim mun-uv purrâmuš nuuvt hirmâd niälgum čuuvčâ já ko tot kirdelii maŋŋaal já tuáppejim tom ááimust pup pup tiäđám mon čeepih ilvâseh láá čuolâstiđ kozâigijn lii puurrâm kalas te sun koččo fáárun váhá tyebbiláá lii lusis mätki kárttá jotteeđ suáhis rođo čoođâ já njalahâs juovâi paijeel iberdâh ete mun jiem taarbâš pisovâš aassâmsaje tuše jođám meeccist talle ko mun čiivgâm te talle kale ferttiim orroostâllâđ já orniđ saje jieččân čivgâi várás kalga leđe taggaar saajeest ete tom lii väädis jiešalneest máhđuttem kavnâđ keejâ taat lii-uv čaaŋŋâl sevnjis piäjun taa lává muu čiivgah já uccâ čivgii njoommâv eeni čuávji alne lii mielkki já čiivgah lává niälgum njoommâv huápust mielhi já pahheev čuávjisoksâmijd uccâ kepilijguin main uáinojeh koozah čielgee ete tuon avveest čiivgah iävá vala määti keessiđ siisâ koozâid lijjii aalgâst kiddâ tääl toh kal jo uáiniv šoddâv nuuvt jotelávt ete must forgâ nohá mielkki piemmâđ taid forgâ piärgupittáiguin lah eres ko vyelgiđ piivdon pup mun jiem ááigu šât hettiđ tuu mun puáđám oppeet keččâđ tuu já tuu čiivgâid ep lah šât kuhháá tääbbin muštoot vuot tiäivá te keesi lii jo jurgâluumin čoovcâ kulij lii jo áigáá kuáđđám piäju já jotá tääl čivgâiguin máttát čiivgâid pivdeđ čalmeh pyellih toh láá nuuvt moovtâ muoi pivdeen tuu tuáppejeen tuu kiddâ já čuolâsteen panijgjn tuu čevelijnán kuárŋum tuu oolâ kirdeđ peessâđ pajas enâmist alnehan joteh piätuelleeh varâlumos lii pivdopeenuv tot ij määti kuárŋuđ muorân nuuvt na mun iberdâm pup pup hárjuttâllâđ kuárŋum veikkâbâ muu seelgi mieldi já oppâv ennuv sierâdmáin vyejettává kyeimi kyeimis njuškov nuuvt pajas ko pyehtiv piärttoo já paattâr muorân já tiäđust-uv ruotâst maŋŋaal já pivdev puohlágán uccâ huáđđoid säpligijd já eres uccâ elleid suoi oppâv tehálâš tááiđuid nuuvt ete piergiv ohtuu pivdá iho ko siävŋán sun máccá purrâmuššáin te peessâv čiivgâkyevtis puurrâđ vistig eenist lijgo vala váhá mielkki-uv čivgâid mun laaviim nohádistiđ pähtikuárvi alne tot muštâl lii pyeri várdáđ ko ohtâgin ij huámmáš muu ij uážu uáiniđ muu iä laavii aiccâđ muu toh väzzih tuše meddâl jiem kal pyevti lyeštiđ meendu kuhás tain-uv láá jo viehâ noonâ koozah já päneh pyehtiv jiejah pivdeđ olssis purrâmuš tom iävá määti te talle iävá piergii ohtuunis täälvi lii-uv ennuv muotâ lii kossâ muotâ te tuálmá ovdiipeln luodâ já čiivgah čuávvuv suu lavkkiv jyehi läävhi eeni luodâi mieldi nuuvt ete oro tegu togo ličij jottáám tuše ohtâ iilvâs uáiná luodâid já tobdá tállán kiäh togo láá moonnâm kuárá luodâid já tiäivá já tobbeenhan lii uáinoo njahâmin ulmui táálu kulij pup pup ooroost tun ááiguh čielgee ete enni lii apsam njaalgâ haajâ mii puátá táálust áigu njaahâđ toho ko siävŋán tun-uv toho eeđeestkin pup pup pokkii táálun tot lii varâlâš láá ubâ paje vahtiimin táálu jis ulmuuh moráneh te sij pääččih tuu mutâ lii ennuv älkkep pivdeđ sii purrâmuš lii nelgi te ij lah eres ko väldiđ muáddi käniorráás mutâ adde ulmui käärji leđe ráávhust munjin pennuuh älgih umástiđ leđe pyeremus adeliđ ulmui purrâmuš leđe ráávhust kal láá valjeest lodeh njuámmileh säpligeh já eres elleeh taid ij lah kal nuuvt älkkee pivdeđ tääbbin poccuuh-uv huámášit poccui koddem lii meid varâlâš sättih uážžuđ love pääččiđ tuu muštoot iššeed vala taan täälvi já purrâmuš hahâmist kiiđâpeln sun ij ááigu innig porgâđ nuuvt tääl tuoi kolgâvettee piergiđ jiečânâd láá forgâ uccâ čiivgah moin koolgâm anneeđ huolâ kyeđđiđ tii ohtuu kal piergejeen pyereest jiečânân-uv já oovtâ jienân tun lah teivâm mii já já lam teivâm iätá moijáámáin munnuu eeči lii taggaar ohtuunisorroo haalijd vandârdiđ ohtuu tiervân oppeet tiervân siäivá ilvâsáid já jorgeet pääihi kulij já koddesäpligeh muštâluš fiäráneh láá tábáhtum mottoom uccâ jávráá riddoost jáávráš lii kuávdoo vijđes pirrâ tuoddâreh alaneh čuovjis alme vuástá riddoin šaddeh ruánzáás lánjáh moh láá killám korrâ puolâšij já stoormâi paijeel jávráá lii suálui suolluu pirrâ lii jo sudes čääci já kesipieggâ paajeed uccâ pááruid moh stulččeh rido vuástá šaddee láánjái urbeh ruápsájeh uccâ jávráá riddoost áásá uccâ uáinimettum huáđđoo mon lii nuuvt väädis huámmášiđ máttá sárnuđ tuše oovtâ sääni pup puoh elleiguin sun kal sáárnud uccâ jávráá riddoost mon sun jieš koččo lii uccâ lavŋekuáti lii uáinám maht ulmuuh rähtih lavŋekoođijd já nuuvtpa sun-uv huksee olssis siämmáálágán kuáđi ko ulmuin líi tääl lii čurgiimin läävee ain čurgiđ kiđđuv tyebbiláá kyehti koddesäplig ruottâv tuohu teehi já eeči toh lává olgon juuđâšmin kuhes täälvi maŋa lává jottáám teehin nubebeln orostává išediđ kuáđi huksiimist siämmást rähtiv olssis ton paaldân viäsu já eeči kavnáin vuovâs aassâmsaje lâi jiešalneest pyereeb ko koddesäpligijn táválávt lii čiivgâi maaŋgâid čiivgâid koolgâi leđe ohtânmaanoost kuáivumin uđđâ pesivuáguid čivgáid čiivgah kal tiäđust-uv värrejeh meddâl já ráhtásteleh olssis orroomsaje ij tast lamâš ennuv ävkki tastko čiivgah šaddeh ain lase ja lase viste lii vuot pokkâ já suu kulmâ uábi já šoddii čohčuv peessih aassâđ siävŋálijn sevtildum vuágust oovtâst motomij puárásub čivgâiguin tuubdâi jeijâs jo nuuvt puárisin já vaibâsin ete ij šat perustâm tivvoođ jeijâs viäsu kiđđâ ko šoodâi te čiivgâi oppeet sun kavnâččij toid uáđđimsaje ij lamâš eres ko pieijâđ taid siämmáá vuágun kost já eres-uv čiivgah lijjii taan kal ij šat tuhhiittâm vuágust lamâš maggaargin ráávhu lâi kiinii ciirijdmin teikkâ nurdemin suu aalgij kuáivuđ olssis piäju vâi palliiččij leđe ráávhust lâi tiegu times já kuáivumpargo ovdánij pyereest kuáivui kukkeláá et kukkeláá fakkist kirkis peeivisuonjâreh masa čalmettuttii suu lii puáttám eennâm oolâ kostkis sun lâi aaibâs tuotâ kuáđi lättee lii kuáivum kuáđi lättee čoođâ čirr čirr läävee kulluđ ko koddesäplig sárnu uáivild addâgâs jiem mun ervidâm mielâst lii tuše suotâs ko kyessi puátá muštâl sunjin puoh jieijâs huolâid pup pup arvâl já toin sun uáivild tuu paijeel táiđá leđe pyeremus ete oroh muu kulen váhá vuorâččâsmuorjijd ep vistig muoi porreen te ferttejeen tevtiđ rääigi täst tuohu jotteeđ uksârääigist olgos já siisâ assáin já kuáđist forgâ meiddei já almostuvvii tohon ruggâm rääigi peht toh meid tiäđust-uv halijdii pääcciđ kuátán tuáivuttij sii puoh pyereestpuáttim kuátán lii nuuvt nánnáá pup lii tääl kustoo jieččân peerâ mon suotâs uážžuvetteđ čuággiđ munjin iššeen luámánijd purrâmuš täälvi várás laaviim ain čuággiđ purrâmuš täälvi várás lii uáinihâš váhá pargeldiđ-uv ijge tuše sierâdiđ lii suotâs orroođ kuáđist tipšo pyereest já suu oobijd ko čiivgah iä haalijd sierâdiđ muottuu vyelni te čääŋih kuátán naa tiäđust-uv uáđđiđ meid uáđá jieijâs seeŋgâst já láá čaaŋŋâm pessirásijáá siisâ já keččâleh uáđđiđ táiđá leđe meendu kärzi kote ain haalijd leđe váhá jiešlágán lii ornim olssis vuovâs uáđđimsaje uáđá ohtuu nääpi siste peevdi alne tot lii kal puurrâmnäppi ijba tast mihheen lii puurrâm kalas já poossâm lite olgon muottuu vyelni lii huššâ puávtáččih uáiniđ muottuu vuálá te uáináččih maht koddesäpligeh poreh suoinijd já siähtálijd roggeh kuhes jotteemkiäinuid ruássud tuárrást muottuu vuálá láá tääl jyehi saajeest ryettih jotteemkiäinui mieldi nordeh nubijdis pokkiideteh nuubij vuággoid visijdeh já livkkeh tuohu teehi ij lah šat ráávhu ijge torgâdvuotâ tain nohá purrâmuš-uv já rijdáskeh siähtálij já suoinij alne ij oro lemin tutâvâš puátá taan ive tooláá lieggâ keesi já lii valjeest purrâmuš kal lii tuoddârist-uv pyeri ovdâspiergim leđe taan keesi koddesäpligihe arvâl mottoon sämiäijih kii lii jotemin poccuigijn tuoddârân lii lamâš ain lii kuhes čohčâ já tooláá puátá keesi te šaddâ uánihis tälvi koddesäpligeh cevzih pyereest šooŋâi já purrâmušvalje tááhust toh táválávt lassaanškyeteh koddesäpligeh halijdeh eelliđ ráávhust toh lasaneh lijkás te kärttih vyelgiđ jotteeđ koddesäpligeh láá távjá uáli erduuh miinii tiäivá toi oovdân te toh cirgeškyettih koddesäpligeh láá uccâ elleeh te pyehtih čyežžiliđ monnjâjuolgij oolâ já cogâsnjalmij cirkkeh čirr čirr iiđeed kiinii skuálkut uuksân lii iiđeed rähis lii váhá unohâs tile ko munjin láá šoddâm nuuvt ennuv párnááh puáris ij innig peerust orniđ vuáguid já piäjuid čivgáid mun jurdelim ete tääbbin tuu kulenhan lii nuuvt rávhálâš já meiddei saje tääbbin muu čiivgah lennjiistâlâččii tun vááldáh taid jieijâd luus rähis lii nuuvt nánnáá ete ij määti kuássin ettâđ ij sun loppeed pup kal tot heivee peri párnáidâd teehin koddesäplig-enni puáhtá čiivgâid siisâ vistig puoh ucemusâid talle váhá stuárrábijd já loopâst stuorrâ nuorâid kuáti lii aaibâs tievâ mon suotâs šuáhkád luholâžžân ij lah ollágin tuđávâš mun jiem innig tuhhit lii tuávkki lii meendu nánnáá ij kal ohtâgin kunnáálâš koddesäplig pyevti innig aassâđ tot kal varriim meddâl muulijd já nuuvt vuálgá tuámá olgos kuáđist ruáttá kiedi rasta miäcán tiävá paijeel jeegi rasta juovâ paijeel sust lii hirmâd huáppu sun kiergân ubâ smiettâđgin kuus lii jotemin fakkist sun puškárist stilčč sááđá ráivu kepilijguin čääsi vyelni piäsá čäsiuáiván sun ij lah huápuigijn huámmášâm aijuu tuálvu suu kuoškân jorá räävnji mield pirrâ pirrâ kuoškâ oro njaameestmin suu poonán já fakkist suptâpááruh leggisteh suu masa ááimun šáává piälján mun kal tuušâm jurdel talle pááruh uccoh já aajâ kulgâškuát rávhálubbooht hoksáá uávsi mii kobđo čääsist kuárŋu uávsi oolâ tuálvu suu vuálus ijge tieđe maid porgâđ čiskk čiskk párgu maht munjin kiävá aijuuh kolgeh ain jáávrán já nuuvt taha meid taat aajâ kiäččá paloiguin maht rävnji tuálvu suu tyebbiláá já tyebbiláá ij pyevti porgâđ maiden aajâ nohá jáávrán tuálvuškuát suu tyebbiláá já tyebbiláá suilo páárui siste unohávt paijaan ain pááru mieldi já oppeet jäävkit čáácán tuállee tuárgisteijee kocâiguin muorâst ij tuostâ vuoijâđ lii nuuvt kukken kuávdoo jäävri lii lukko riävdá páárui mield suollui mon suotâs lii tubdâđ noonâ eennâm juolgij vyelni illood tuđhâškuát suolluu lii tuođâi-uv mučis suálui nuuvt valjeest purrâmuš siähtáleh syeinih já eennâm-uv lii älkkee kuáivuđ nuuvt rávhálâš já rijjâ čiskk čii mun asâttâđâm teehin ij lah huámmášâm et lii jävkittâm lii nuuvt ennuv hommá orniđ puoh čivgáid orroomsaje já purrâmuš ij tot oro miänástuumin ryettih tuohun teehin härdih nubijdis já loopâst rijdáskeh toh láá nuuvt hurrááh purrâmuš-uv lii tuárvi ennuv te mihheen ij oro tuhhiimin toid láá nuuvt tutâmettumeh pup maid mun koolgâm porgâđ porgâm maidnii puástud ohtâgin tain pyevti váhá rávhudiđ já čielgiđ mii lii eettin ohtâgin ij kuldâl já láá meiddei liävuttemeh čiskk mii ferttip vyelgiđ mii vyelgip ij oro tietimin mondiet koddesäpligeh vyelgih vajâldiđ ohtâ vuálgá te puohah čuávuleh ij peerust tast kuus moonnâđ tuš vuálgá ain ij moonâ pyereest ij lah älkkee kärttih vijđes juovâi siisâ viirrâm muorâi kooskân ciägu paavtij oolâ nješšiláddoid pärttideh maaŋgânáál toh iä vuállán juátkih määđhi veikkâ čapis soormán jis nuuvt koolgâš čiskk taat ij tääiđi leđe rievtis kiäinu sááđá ko kuárŋu päävti oolâ já te tuápsáá vuálus čiskk uuh taat ij lah leikkâ voovdâd ko keččâl kazzođ uávsi mield roge paijeel čirr naa mutâ mij ferttip juátkiđ määđhi pyevti pisániđ huáhá tuoddârijn pirrâsist láá jotemin toh joteh njuolgist ovdâskulij já rávhuttutteh eres koddesäpligijd toh-uv jutâleh puoh maneh endurân joteh aaibâs puástu kuávlun káisáid kost lii pirrâ ive tuše jieŋâ já muotâ puáhtá veikkâ koččâđ jieŋâruáiroid teikkâ vierâliđ ciägu päävti mieldi vuálus luhhoost masa puohah pyehtih karveđ várálâš paaihijd sij puátih stuorrâ vohâdis čääsi luus juhâridon puohčâleh njuolgist čáácán lii kal čeppi vuoijâđ mutâ tot lii nuuvt ucce já keppis taarbâš ko ohtâ stuorrâ pááru iänááš koddesäpligijn čuávuh rido joteh ain ovdâskulij já eenâb koddesäpligeh servih taan stuorrâ vaajâldmân láá jotemin koddesäpligráiđu jotá ubâ tuodârmaailm čoođâ šaddâ tego ellee ruškis rävnjin mii kolgá paijeel aldavuovdij jeegij rasta javrij rasta njeeijih leevijd áinoo koddesäplig parga eidu nuuvt maht já toh tuše joteh ferttejeh moonnâđ pyevti pisániđ ijge jorgettiđ čirr kost mij lep tääl já tast peerust peri ovdâskulij iä tuše enâmeh lah váráliih piäđuh já kozzâlodeh poreh koddesäpligijd ááimust sodâstâl säpligvälli láá niälgum čiivgah päähtikuárvist kiirdáš valmâšin čuolâstiđ ohtuunis koddesäplig meid iiđeest juovâ siste vyerdiđ koddesäpligijd njunniistâl mon kuávlust koddesäpligij njaalgâ haajâ puátá puohháid lii tuárvi purrâmuš puáhtá elettiđ stuorrâ piäsáduvváid koddesäpligeh tuše joteh ij ibbeerd váruttiđ piätuelleid ij ááigu čiehádâttâđ ij pyevti orostittiđ taid lii liävtuttem já huolâstum pup sun muulijd ohtuunis tääbbin ij lah innig ohtâgin koddesäplig láá moonnâm lii jo ärttig vyelgih tieđehánnáá kuus áiguh leš keevvâm já muu uccâ čivgáid sij láá tääl smietâstâl sun ij innig pyevti tuše vyerdiđ ferttee vyelgiđ keččâđ mii lii tábáhtum suu uccâ perrui oro ohtuu suollustis ij tieđe maiden tast mii lii tábáhtuumin porá uáđá já tivo jieijâs vuágu sun ruáttá suolluu pirrâ mákkoo pyereest já lii nuuvt tutâvâš sun kuittâg luhostuvá kuárŋuđ stuorrâ keeđgi oolâ kost várdáá nannaam kuávlun sun muštá já jeijâs oobijd halidičij vuot teivâdiđ toiguin ijhan sun peesâ suollust kuussân já čuávvuh koddesäpligjuávhu já puátih puásuiulmui siijdân tomâleh olgos koođijn poccuuh palaskeh pennuuh umásteh šaddâ hirmâd huššâ keččâleh vyejettiđ meddâl koddesäpligijd kandâ kiän nommâ lii keččâl väldiđ kiddâ motomijd koddesäpligijd ereslasseen já já suu uábbi čiehâv koddesäpligijd tassaaš ko päikki ráávhud já jottee koddesäpligeh láá moonnâm suoi väldiv koddesäpligijd já sierâdává toiguin rähtiv toid peesijd já purâttává taid já moonnâv pááikán kuátán te suoi lyeštiv koddesäpligijd iimâš já ärttig já iä haalijdgin innig jotteeđ tarbâšâm eres ko väldiđ taid váhá ääigán meddâl jottee koddesäpligij kooskâst te toi jotteemmielâ nuuvâi já toh josijduvvii čirr tääbbin lii pyeri mij asâttâttâp teehin civkká joteh olgoláá já olgoláá suohis vuovdij čoođâ merârido räi koddesäpligeh láá puáccám iäge innig vaje ruottâđ orosteh já jäämmih lii surgâdis loppâ oppeet ryettih ovdâskulij kaavpug kuávlun ohtâgin koddesäplig ij haalijd leđe kaavpug táálui kooskâst kihheen ij jorgeet puohah tuše juátkih määđhi tááluin já koođijn tuoddârij já meerâ kooskâst ulmuuh sárnuh toi jottee koddesäpligij pirrâ ij oro kuittâg tietimin kuus toh maneh já maht koddesäpligijd loopâst keevâi ocá jieijâs čiivgâid lii teivâdâm lii pyeri nommâ iššijn kal kávná jieijâs ustevijd váldá seelgi oolâ já loppeed ruottáđ jotelubbooht ko pieggâ kal puáhtá juksâđ jottee koddesäpligijd poccuuh njuámmileh säpligeh já peivilodeh puohah kiäh láá uáinâm koddesäpligijd valdâleh kiäinu ruáttá tego pieggâ huámmáš maidnii pup ooroost rähis njuškee seelgist enâmân já tuámá mottoom ämmir oolâ čiskk čirr čii čii já toh láá pup pup tij leppeđ-uv lam lamâš nuuvt huolâštum já riävskáh já maaŋgah iärráseh-uv muštâlii koddesäpligij jotemist talle jurdelim ete jis tij-uv leppeđ vuálgám fáárun te talle kal puáhtá keevvâđ hyeneeht kostsun lii čiskk mii ep tieđe kuus leš moonnâm tobbeen lijjii unohâs koddesäpligeh kuulmâs já mottoom eres-uv kaartâim teehin lii pyeri tile tääbbin pup riäpu ep tääiđi kavnâđ suu kuássin leđe pyeremus maccâđ pááikán tuoddârân tij-uv muu luus čirr čii aainâs halijdep peessâđ pááikán tuu luus nuuvt já peessih fáárust seelgi alne pááikán kuáđi luus tääbbin sij teivih koddesäpligijd moh lah pááccám meddâl jottee koddesäpligij juávhust iäge innig tääiđi pááikán nivkkâl taid jiejâs fáárun tuodârmaailm tiervât sii korâdávt ruškeivnijguin já tuáivut sijjân pyereestpuáttim pááikán hiäilut čevelijnijn juáigá já livđoo koddesäpligeh njivkkeh ilolâžžân já moijáá räämist sij puátih ridon oceh jieijâs päikkivuáguid já asâttâtteh oppeet tuoddârân já kal áiguh pääcciđ kuátán celkkih tiervuodâiđ kote máccá oppeet iälu kuul mon pyeri já hitruu leđe oppeet tääbbin jo tälvi suollust muáttá já jävri jiäŋu iiđeed huámmáš maidnii puáhtá jotteeđ čääsi alne kuáddá suu uáiná kukken kyehti muorâ ferttee leđe eennâm sun jurdel já luággul toho kulij sun vijmâg happit ridon te huámmáš ete tot nubbe muorâ ij lahkin muorâ lii kuátimuorâ keeči mii kiäigáá muottust ij kaavnâ kuáđi uuvsâ kuárŋu kuáđi oolâ já kávná reeppinrääigi kuovlâlist siisâ uáđih fakkist vaaskâ tuáijoo já kačča lâi-uv stuárráb ko sun lâi nabdâm teeškit njuolgist peevdi oolâ pup tot lâi ij vissásávt ij lah tuotâ tun-uv tot lah pááikán tun laaviih kal puáttiđ viehâ ärttigávt siisâ vistig lättee čoođâ já tääl reeppinrääigist nuuvt puohah láá oppeet oovtâst tom kal haalijd juhlođ fáálá puohháid koške soorijd jiäŋŋum vuorâččâšmuorjijd já njaalgâ luámánijd halijdeh peessâđ muštâliđ jiejâs fiäránijn várálâš määdhi ääigi iäge maašâ vyerdiđ vuárus peiccâ šuámbisteh oovtâ njäälmist muštâlškuát maht sun kaartâi suollui veikkâ kihheen ij oro kuldâlmin suu koddesäpligeh vájáldit mii ruáttá jotelubbooht ko pieggâ oovtâ ääšist puohah láá oovtâ uáivilist mield monâččii maaŋgah iveh ovdilgo koddesäpligeh oppeet vyelgih jotteeđ mučis kesipeeivi kii lii puáhtám puáris koddesäpligpeesi kuátán čuárvu haalijd ete puátá keččâđ maidnii čiskk must-uv lii tääl peerâ mon mučis uccâ čiivgah munnust láá vala nuuvt maŋgâ kiäččá pup tuođâi mučis čiivgah kejâdijn smietâst puoh tot oppeet uđđâsist já kuobžâčiivgah lii uccâ tiingâš kote máttá elleiguin sárnuđ iä suu uáini muoi kal uáineen áásá tavveen ollâ varij kooskâst sust lii kuáđááš jävrriddoost nommâ lii lii jo šoddâm čorgee kuáđi já posâlâd čorgee meid jieijâs vielgis tálvipeeskâ já heeŋgâst tom kuškâđ suáhiuáksán vuárdá já puáttiđ suu kolliistâllâđ peessâv smakkiđ kidđâmääli teske juurdâš lii vuod kiđđâmääli ääigi lii viijmâg-uv kiđđâ oinim ete lii pulttâsâm kuáđistis čip tääl lii-uv äigi molsođ pajalân kesituurhâ oinui meid posâmin jieijâs puáris tuurhâ sun kal ij porgâm tom nuuvt tego tun ij sust lii jieijâs hitruus vyehi posâdâttâđ moonâm keččâđ kukken uáiná maht čuážžu já ruohâdât jieijâs suávi vuástá mana várugávt aldeláá pyeri peivi lii-uv pyeri vyehi putestiđ tuurhâ ko jieh pyevti nuollâđ tom meddâl joo hirmâd pyeri tobdo ko piäsá ruohâdâttâđ seelgi mii uccâ soorijd tungis lah vissâ uáinám tuu ovdil-uv pup pup mun lam tuše jiem heemmâd tuu eidu putestim jieččân tälvipihtâsijd já hengum taid piegguđ murr vâi nuuvt tunhan lah tot koolgah tiervâttiđ muu čiivgâid šoddáin muu kuáđist tälviv mielâst lâi nuuvt suotâs ko pessáin olgos njunniistâllâđ putes kiđđâááimu suoi lává-uv tiervâttiđ sunnuu čuázžu skippáár taat lii lii váhá ärgi tunhan lah nuuvt ucce et ij taarbâš tust poollâđ kolgâvettee posâdâttâđ päärnikyevtis muottust vâi turkkâ putásmuvá murr muoi väldeen fáárun pup pup išediđ muu šaddâ uáivijoorgâs murr vierâ peri pirrâ te tun-uv putásmuuh fakkist hoksáá maidnii mii hettiiškuát suu leđe ulmuu haajâ kiinii jotemin aldasijn murr kuárŋuđ muu seelgi oolâ čiivgah čovgâsávt kiddâ mun ferttiim ruotâstiđ váhá tyebbiláá ollâ tuoddârân tiervân já oppeet pup pup oho keejist lii tuoddârist já čuággá soorijd já vuorâččâsmuorjijd murr mon njaalgâ haajâ lii lii tego uccâ sare ko suu kiäččá váhá tyebbilist pup pup tuoi jo leppee stuárrum murr njamm taah jo láá njálgáh mon pyeri et čoggih munnuid murr tääl te uáináh maht kuobžâ salo vuoptahhân láá siämmáá njálgáh ko jietânâssareh pup muu tááju mielâstubbooht muu koori muu išán kááju vildáás čivgâidis koozâin já táttuv fáárun tuoddârân peeivi piäsá čokkâđ seelgist keejâd mučis uáinusijd moh lekkâseh suu čoolmij oovdân čuovjis kiđđâiijâ piäsá nohádiđ soolâst oovtâst kuobžâčivgâiguin ij lah kuássin ovdil lamâš nuuvt timmâ já lieggâ seŋgâ ko tääl peeivi pottii kuobžah mottoom jäävri luus murr koolgah keččâđ muu čiivgâid tom puudâ ko mun veluttâlâm keejâ já lii teske juurdâš álgám pärnikeččen pup pup lah älkkee leđe pärnikeččen kuobžâčivgáid murr teehin sierâdiđ ááiguh piäránkeččâđ muu te koolgah korŋiđ muorân murr teehin vuoijâdiđ muin já kuobžah juátkih määđhi já puátih kuáđi luus kal uáinám tuu mutâ jiem peesâ siisâ táágu lii liijkás poskâd tiego pyevti moonnâđ siisâ táágu tun peesah siisâ taat jo lii kärzi tust taat kuáti čiivgâkyevtis ellee pokkii ohtân kuátán já tulkkâv tutkâđ kuáđi tiervân ferttejeen juátkiđ määđhi moonnâđ purâdiđ eeni luus tiervân já pásám teehin pááikán suotâs peessâđ orroođ ohtuu jieijâs ráávhust sämikeesi kolá jotelávt tuoddârijn lii-uv jo čohčâ mutâ aai já lam nurâmin tälvievvis šadoh já kuobbâreh láá muu tälvipurrâmuš smakkiđ täst lijgo tunnuid-uv láá jo vaibâseh mutâ iän muoi tääiđi perustiđ tuu heerskuin leen puurrâm jo kalas leen kalanâm já vaibâm muoi vyerdeen et enni kiergâničij tiein koođijn pesâččáim uáđđáđ lii čurgiimin lii nuuvt tärkki keččâđ maht sun parga vâi jieš-uv uáppá pup pup kal uážžu leđe váhá várugâs murr kavnim taam puáris kuobžâkuáđi lii nuuvt moskohaajâ mutâ kal täst šaddâ pyeri ko váá váhá čorgee já skurbá čuággá riisijd já siähtálijd kuátán lii sunjin iššeen muoi kalgeen pieijâđ taid puoh kuátán riisijn já siähtálijn seeŋgâ mon alne lii vuovâs viälláđ ive kolgâv já piergiđ jiečânis já rähtiđ olssis kuáđi mij talle uáđđip paijeel täälvi mij taarbâš maggaargin tälvievvisijd lep puurrâm ubâ keesi já tuurhâ vuálá lii šoddâm assaas oolâs mij piergip täälvi paijeel mij lep kal ruoinâseh mutâ tääl lii uáđđimäigi ijjâ oppeet iššeed kuáđi uuvsâ kiddiimist muotâ čiähá kuobžâi kuáđi lii čiähusist muottuu vyelni já mist-uv kuobžâčuávjih ij tarbâšiččii čuággiđ evvisijd täälvi várás teske pyehtip keččâliđ mist-uv ličij assaas oolâs vistig puurrâđ kalas uáinip šaddâ-uvks nelgi ovdil kiiđâ puohah purrii kalas já monnii uáđđiđ kuátán ij lah eres ko uáđđiđ pirrâ jándurij taarbâš puurrâđ maiden ige taarbâš smiettâđ kost finnee tälvipurrâmuš tot oro luhostuumin peevi keejist šoodâi hirmâd puurrâmmielâ já meid lává niälgum pup nuuvt kal taat lii suotâs ko piäsá oppeet purâstiđ teske ko ij taarbâš leđe purâhánnáá ubâ täälvi ruánáášaddo já ruonâsšaddo ko anarâškielâst-uv lii puátimin ohtsâškode kielâ te siämmást kielâ sänirááju-uv vijđán säänih laa esken rahtum moi juávhust lává meiddei ruánáášaddo já puurrâmšaddo moh kuohtuuh västidává suomâkielâ sääni vihannes ruonâsšaddo jiem lah vala uáinám kosten lii čielgiimáin jurgâlum já merhâšumes tááhust tot lii-uv čielgâs šaddo mii lii purâttettee sääni lii šiev jurgâlus suomâkielâ vihannes sáánán veik tot lii-uv eresnáál rahtum ko suomakielâ vihannes mii kulá siämmáá säniperrui ko vihanta ruonâs já vihannoida ruonijdiđ säänih talle laa ruánáášaddo já ruonâsšaddo saanij vuáđđun lii jurdâččum suomâkielâ sääni vihreä mii meerhâš ruánáá teikâ ruonâs lii kuittâg iäru ruánáá já ruonâs saanij kooskâst kiävttoo iivnijn tego ruánáá maalâ teikâ ruánáá piivtâs máhđulâš jurdâččiđ et maalâ teikâ piivtâs puávtáččij leđe eresivnásâs-uv ko ruánáá já šadoi ivne vest lii ruonâs ferttee ettâđ ruonâs kieddi já ruonâs syeini já lii puástud ettâđ ruánáá kieddi teikâ ruánáá syeini tääl-uv lii saahâ sadoduvvâst su kasvillisuus te ličij pyereeb kevttiđ sääni ruonâsšaddo ko ruánáášaddo talle ličij sääni ruonâsšaddo merhâšume sääni heiviiččij šievnáál merhâšumán viherkasvi mii kale ij lah purâttettee mut taggaar šaddo mii šadda kámárist lasâpellâst já mon kalga hoittáđ já njuoskâdiđ aneh tágárijd šaddoid toi mučis loostâi tiet iä nuuvtkin kukái tiet talle kevttiđ ruánáá sääni kuálussaanijn suápá pyereest omt lode noomân ruánáápiäippâin su viherpeippo nooveel čäällim ovdánem lohhee uáiná valmâš čalluu mii lii puáttám čällee peenâst já mast puoh lii jurdâččum valmâšin aalgâst loopâ räi pargon páácá-uv tuš tulkkuđ čalluu jieijâs uáinust tagarij amnâsijgijn moh láá mahtnii pááccám uáinusân čäällimprosessist išedâm tulkkojeijee ucánjihhii tulkkuumist já muštâlâm maht čäällimproosees lii ovdánâm teevstâ tuáhá lii vaigâd kuovlâđ ige kihheen maajeeldkietân nuuvt pyereest tieđe maht čällee lii ráhtám persovnijd já tábáhtumijd já maht sun lii ráhtám tain oles juonâ novellijn tiäđám et maŋeláá jiem jieškin nuuvt pyereest innig mušte jyehi ovtâskâs pitá nuuvt tárkká maht tot lii šoddâm eidu tagarin já mondiet lam aašijd eidu toin naalijn jurdâččâm čalluu ulmen lii išediđ huámmášiđ et čaabâkirjálâš tekstâ ij ain valmâštuu tállân ovttáin čokkáámáin ain šadda koijâdiđ tom-uv valmâštuvá-uv tekstâ kuássin lam čáállám siämmáá novellist kyehti versio lah peessâm toin naalijn čäällimproosees loopân et liččim puáhtám valjiđ kuábáš versio lâš pyereeb lah meiddei keččâlâm ovtâstittiđ kyehti versio ohtân version versioin lii savâstâllum meiddei anarâškiel čäällimseminaarist syeinimáánust lam merkkim teekstân numeráin ruákkitavgij siisâ kommenteh láá kuohtui versioi loopâst miäruštâllâm kuábáš versio ličij pyereeb kuáđám tääl lohhei ađai meiddei jurdâččiđ tom maht čáláččih taam siämmáá nooveel tast tagareh sajeh moh iä mielâst heivii láá tagareh sajeh moos lah tutâvâš tom kulâččim nooveel juurdâ lii šoddâm taan nooveel čälimân lii šoddâm tast ko eellim jieččân kállá ááhu párnáidân madârááhu keččâmin ákku teevdij kieskâd ihheed vieggâsij ovdil juovlâi já kaartâi čuopâdâsân já pyecceiviäsun peeivih láá tääl uáli jo aheveh já kuheh ko sun liihâd hyeneeht já čokkáá iänááš rullâstoovlist já taarbâš ennuv iše ovdâkove áásá-uv jurdám et tágáreh ááhuh kávnojeh ennuv pirrâ maailm tábáhtumepirâsin lii kuittâg jurdâččum ovdâkove lii ain elimin já taan tááhust puáhtá-uv ettâđ et fiktio já tuotâvuođâ rääji ij lah kuittâg taan nooveel čälidijn lamaš munjin nuuvt čielgâsávt uáinusist tábáhtumeh láá valdum eres puárisulmui maailmist nuuvt et nooveel ij mahten lah tievâšlâš kuvvim ovdâkoovees elimist ige nuávdit tuotâvuođâ halijdim kuvviđ tom maht puárisolmooš kote jo vuárdá meddâlpeessâm loopâst piäsá vaivijnis juurdâ poođij tast ko muu mielâst lâi njuolgist eeđân jo väivi uáiniđ ulmuu killáámin tast et iärráseh kalgeh suu lihâttâllâđ já tast et sun tiätá et sun ij innig kuássin tievâslávt puárrán ovdâkove halijdičij nube tááhust mielâstis tevdiđ čyeti ihheed mut nube tááhust sun tobdá jo nuuvt čielgâsávt tom et suu vyeimih kiäppáneh ige suu roppâ innig tottâl tááhust sun ij jieš lah innig vises lii-uv tehálub tevdiđ oles ihečyeđe vâi tot et pesâččij huápubeht meddâl uáli šiev eellim maŋa nooveel lii čaallum juonâ lii rahtum nuuvt et tot kovvee jieijâs jurduid já tom mon aheveh suu peeivih láá lii nooveel loopâst tot ko ákku čielgâsávt álgá sirdâšuđ tuonâ väldikoodán lii puárrásijviäsu mut jurduinis ákku lii meiddei vala pyecceiviäsust ko ááhu tááláš eellim lii uáli jo ahheev já peeivist piäiván siämmáálágán nooveel kielâ keččâl leđe ohtâkiärdánis smietâdem celkkuuh láá uánihááh já kuittâg keččâleh leđe dynamisiih adai tagareh moh pehtilávt tuálvuh juonâ ovdâskulij keččâlâm renskiđ vuosmuu čäällim ääigi teekstân šoddâm tuššesaanijd meddâl moh iä mahten oovded juonâ teikâ mudoi kuleh tušij šlaadârdmân puávtáh árvuštâllâđ lii-uv taat luhostum lii älkkeb čäälliđ jis tast iä lah meendu ennuv persovneh já tábáhtumesajeh iä lah eenâb ko ohtâ ij koolgâ talle leđe meendu muálkkáá tábáhtumeh kalgeh leđe uccáá mut taid puáhtá kuvviđ váhá tärkkilubbooht uáivipersovn lii já uálgipersovneh láá tuš muáddi aalgâ tábáhtumeh láá ovdâkove elimist lii fiktijvâlâš láá meiddei valdum tábáhtumeh motomij eres puárisulmui elimist taah amnâseh láá sotkum uđđâ täigin já tast lii šoddâm uđđâ nooveel ko amnâseh láá valdum tuotâelimist puávtáččij ettâđ et novelist lii tuotâtuávááš čäällimseminaar loho lijjii peeivih ko sun čokkái rullâstoovlist puárrásijviäsu lasâpellâst já kejâdij lappâdjottee ulmuid já aavdoid ij ovdil lam tiättámgin et peeivih puohtii leđe nuuvt merettes kuheh muáddi ive tassaaš sun lâi navdâšâm ton jurdust et mottoom ive keččin sun tiävdáččij oles ihečyeđe sun lâi talle annaam hirmâd jo eromâš äššin čuopâdâs já pyecceiviäsust orroom maŋa elimist lâi šoddâm pággu ahevis pággu tego suu liččii mahtnii vájálduttâm teehi eennâm oolâ avalâš elimân tienuuvthân tot ij tiäđustkin puáhtám leđe vyelgimäigihân motomin poođij tobdoh sunjin lijjii šoddâm ovdil juovlâi talle ko sun lâi vieggâsâm karttâm loŋkkáčuopâdusân já tastmaŋa rullâstoovlin veik lâi-uv vala peessâm pyecceiviäsust puárrásijviäsun lâi ubâ eellimääigis porgâm korrâ pargo párnááh já poccuuh lijjii tuálvum puoh suu ääigi algâäigi čuopâdâs maŋa lâi-uv lamaš sunjin šiev äigi mast lijjii lamaš maŋgâ-uv šiev pele puohtui sunjin seeŋgân njune oovdân tarbâšâm jieš mälistiđ siämmáá visteest viällájii sárnudemskipáreh-uv tarbâšâm sárnumskipárij tiet vyelgiđ korttâspellâeehidân toh spellâehideh mudoi-uv lijjii lamaš majemui ivij pyecceiviäsust kyesih-uv ellii täävjib ko táválávt lâi asto luuhâđ hitruus kiirjijd já spellâđ váhá seeŋgâst ige kihheen huáputtâm teikâ toskádâllâm et eidu tääl koolgâi lihâdiđ teikâ porgâđ maidnii ruossâlâs tobdoh lijji šoddâm pyecceiviäsust hiivsigašij tooimâtmist kejâstij kaateedris mii lâi čiähusist suu haamitheelmi vyelni sun tuubdâi et sust lijjii lippâreh-uv puuvsâi siste veik sun ij jieijâs mielâst taid tarbâšâm kale lijjii šiev peleh täälhân sun ij tarbâšâm väzziđ hiivsigângin tego táválávt cissâm tiethân hiivsigist koolgâi maŋgii peeivist saheliđ te cissâ kuulgâi njuolgist stuorrâ seehâ siisâ ige sun tast ennustkin tiättám eereeb kuohtii kulmii peeivist huámmášij et cissâsekkâ lâi tievâ toh lippâreh kale ain suu unohistii njuolgist eeđân jo väividii tai anneem ij sooppâm suu áárvun lâi nággáruššâm jo pyecceiviäsust já lâi lamaš ton mielâst et taid ferttij kyeđđiđ tállân meddâl sun jieš tieđij kuás sun hiivsigân koolgâi váráshân hoittájeijeeh lijjii et sij išedii pyecceid ko tárbu lâi tiet ij tarbâšâm maŋgii peeivist mudoigin hiivsigân hoittájeijeeh lijjii suu vátámâššáid miettâm lâi tubdâm jieijâs masa jo tiervâsin já vuáimálâžžân ko nuuvt peri lâi puáhtám anneeđ pyecceiviäsu ulmuid jieijâs kočostâhhân ain ko tubdâškuođij pyecceiviäsust táárbu sun aštus sooitij kiälu já kočoi tipšoid kuvlâsis tot luhostui-uv uáli pyereest ko lijjii eenâb hoittájeijeeh tiet-uv hiivsigäšši lâi finnim pyecceiviäsust ereslágán čuávdus ko lâi tuáivum orroomääigi pyecceiviäsust lâi kavnum pyecceiviäsubakteer já tobbeen lijjii karttâm kiddiđ oovtâ uásáduv ääigi pyecceiviäsust saneerajii vala pargeid-uv já nuuvt ucebáin pargovuoimijn karttii hoittáđ lašmâdubbooht já pehtilubbooht tot tiäđust-uv vaiguttij tooimâtmân-uv täävis mield sooitij-uv seŋgâkuorâ kiälus já almottij et tääl ličij hiivsigân sun kaartâi hiämástâlân keččâđ maht hoittájeijeeh kaččii tast lappâd já huikkii et sij puátih forgâ suu išediđ maid forgâ lâi piälkkám tarbâšâm tääl iše forgâ mun tarbâšâm vala eenâb iše jis tij eppeđ tääl puáđi ij tot maiden išedâm veik vuoigâdist lâi-uv nuuvt keevâi et tot hoittájeijee lopedem forgâ lâi voonnâm love minuttân já kyevtlov minuttân innig killám sun maht lâi keččâlâm tolliđ te lâi mahtnii ain nuuvt vuáimálâš et tot viehârâš viigâi čoolijn olgos kuuspâ eres sajangin tot ličij moonnâm eereeb puuvsâi siis siämmáánáál kevâškuođij ain täävjib já täävjib mielâst tot ij mahten lamaš suu suijâ kale sun tast lâi almottâm nuuvt te lâi keevvâm et hoittájeijeeh lijjii čälistâm mottoom pápárân et ij puáhtám tolliđ pooškâs nuuvt sunjin kolgii lippâreh lâi vuástálistám ääši mut tagaráin čuávumuššáin et pápárân lâi čaallum stuorrâ puustuvijgijn nubbe pärtti lâi puáttám čuopâdâs maŋa ko sun lâi kolgâm pajaniđ seŋgâstis já väzziliđ sun ij halijdâm ige tuostâmgin jis mun vala uđđâsist vieggâsâm sun lâi koijâdâm jieh uážu ohtuu väzziđ lâi mottoom hoittájeijee ravvim tallehân munjin lii pyeri jis tij tuálvuvetteđ muu hiivsigân lâi irâttâm huáppu mii huáppu sun lam áinoo iše tarbâšeijee hoittájeijee ferttij kaččâđ ubâ uásáduvvâst pajadâllâđ cisâttiđ purâttiđ já keččâđ pyecceid piärán tego párnáid ij lam peessâm pyecceiviäsust ennustkin juolgijdis oolâ mut ij sun puáhtám uásis meendu čuuvtij väidiđgin hyenebeh ko sun lijjii tarbâšâm vala eenâm tipšo sun ij tuostâm väzziđ já ko sust ij lam iše sun lâi karttâm rullâstoovlin lâi kuittâg mahtnii máhđulâš lihâdiđ já kaateerdáin-uv sun ain juuđij annaam tom puárrásijviäsustkin máhđulâžžân et kaateedr liččii meddâl váldám suu ličij talle hiivsig poto oolâ kačâttâm ko sun tohon koolgâi lippâreh-uv ain lijjii eidu ton siämmáá suujâ tiet et mottoom rivgoo lâi pyecceiviäsust čälistâm pápárân et sun lâi nággár lâi elâččâm kaandâ kandâ kale nuorâ almai piergij eejis iššeen lâi lâi tuálvum olgos já fievridâm ij lam innig muotâgin nuuvt et toin naalijn tot lâi lamaš älkkee kale polâstâlâi-uv tom maht te talle kevâččij ko muotâ ličij táiđáččii leđe talle äšši olgos ollágin sust ko lâi vuálgám lâi vuod pááccám lasâpellâs rullâstoovlin čokottâllâđ sun pesâččij jo-uv ehidist seeŋgân teikâ talle váháš ááigán meddâl jis puáđáččij puuvsâi siisâ peri liččim kulhijdâm tuáivui tággáár tile et koolgâi leđe puorijn jiegâ vuoimijn mut ruumâš ij innig mahten tottâlâm toh motomeh tiäđust-uv kullojii et vájálditij aašijd já lâi iärrásij mielâst jo kulhijdâm-uv tuot nuuvt iimâškin hundârušâi kiän peri čokkáđ siämmáá laasâ pellâs ubâ piäiván jyehi peivi lâi mudoi-uv siämmáálágán tuš muttuustâlâi já eidu purrâmušlistoost sun keejâi-uv mii peeivijd lâi monâmin jieht lâi peivipurrâmuššân kääni talle ferttij leđe majebargâ ličij koskokko lâi purrâmuššân pottáásnjuvdos já kastik sun toos nuuvt ennuv lijkkum mut ko jo te puohtii te kale sun puurâi listoost luuvâi et suu kolgii keččâđ piärán eehidleeibi purâmist makaš puurâi hyeneeht tuš ko oovt saajeest čokkáá ličij lihâdeijeegin te kalehân talle eenâb-uv purâččij keejâi čuávjásis mii lâi suu mielâst rullâstoovli ääigi stuárrum aaibâs sun taggaar lam kuássin ovdil lamaš maht lâš keevvâm ko lâi koskân jurduidis nohádistâm rullâstoovlin nuuvt lii-uv jo uáđistuumin tipšoo koijâdij ko poođij siisâ aah lah-uv tun nohádistâm jiem te tieđe te váhá naaveer ruttiistij kalgeen suhháid nuollâđ já váhá posâdâttâđ rivgoo eeđâi ete muoi kalgeen suhháid nuollâđ já posâdâttâđ mun tääl innig ááigu suohâd puurrâđ suhháid nuollâđ suhháid taidhân kale puáhtá nuollâđ nuuvt te tipšoo roosâi ääigis suháigijn kosostij taid seŋgâroobdân jeđe išedij seeŋgân váhá čääsi táátui lam váhá illáelen kale tipšoo eeđâi muide-uv paalijdmin mut ij tast ennustkin kuullâm talle seeŋgân lovdui vuálá mun taarbâš reeŋgâ takkâ koolgah tääl seeŋgân iijâ hoittájeijee tuáivuttij já časkâdij čuovâid loho ko čuovah kolgâččii leđe časkâdum toh smietâi viste oroi nuuvt kirkkâdin ko mun aigum uáđđiđ huuihij hoittájeijee lâi eidu moonnâm tot muu etipuállu lâigin sun kulâškuođij jienâ jienâ jienâ uáiniškuođij-uv jo almaa keejâi taam kuhháá tot tun tot tuođâi-uv tun kálgu räähis tot lam mun tun toos poottih lah lamaš jo nuuvt kuhháá meddâl muádlov ihheed tot lah nuuvt kuhes äigi lijjih jáámmám väldikode já eellim rääjih lává nuuvt aldaluvâi lii aaibâs luándulâš tun tääl muu kuuvl tun puáđáh muu kuuvl tun tuálvuh muu koijâd kálgužâm peri tääl ooinij maht keigij kuohtuid kieđâidis sun-uv pajedij kieđâidis käälis mun peesâm tuu askadistiđ lah aaibâs siämmáá nuorâ já muččâd ko ovdil-uv tun-uv maailm šoodâi ain čuovâdubbon tuubdâi maht kieđah lijjii jo nuuvt alda et sun puovtij toppiđ kállás kuohtuid kieđâid siämmáánáál ko sunnuu servuustâllâmääigi-uv lâi nuuvt pyeri kirkis čuovâ kuuvl sun tääl ááigui sun innig kieđâ luáštáččii ij kuássin kommenteh vuosmuu version já čällee jurduuh tain ettui et hiivsigašij tooimâtmist ličij puáhtám čäälliđ uánihubbooht já lasettiđ loopân nubbe loho váhá eenâb dramatiik mielâst hiivsigääših pottii novelân siämmáánáál tego tuotâvuođâst-uv kuullim jiem hirmâd ennuv taid halijdâm uánidiđ jiemge tiättám maht tom ličij kolgâm porgâđ kuittâg keččâliđ magarin te maainâs šadda jis loopân keččâl lasettiđ dramatiik et puávtáččim táágupeht jo mainâšiđ kállá mut jiem vala muštâliččii lohhei kii tot lii mielâst tom puovtij muštâliđ veik tienuuvt et lâi nabdam mielâst juurdâ lâi pyeri kulá hyeneeht já táágupeht tiätulágán tautonomia vala lasettičij tom tobdo versio loppâ lii lyyrisâš iä kuittâg toos lijkkum já tuoivuu et vuosmuu já nube lovo potkâ tevduuččij mahtnii uásih iähtun láá merkkejum čuovjâdin loho lijjii peeivih ko sun čokkái rullâstoovlist puárrásijviäsu lasâpellâst já kejâdij lappâdjottee ulmuid já aavdoid ij ovdil lam tiättámgin et peeivih puohtii leđe nuuvt merettes kuheh muáddi ive tassaaš sun lâi navdâšâm ton jurdust et mottoom ive keččin sun tiävdáččij oles ihečyeđe sun lâi talle annaam hirmâd jo eromâš äššin čuopâdâs já pyecceiviäsust orroom maŋa elimist lâi šoddâm pággu ahevis pággu tego suu liččii mahtnii vájálduttâm teehi eennâm oolâ avalâš elimân tienuuvthân tot ij tiäđustkin puáhtám leđe vyelgimäigihân motomin poođij tobdoh sunjin lijjii šoddâm ovdil juovlâi talle ko sun lâi vieggâsâm karttâm loŋkkáčuopâdusân já tastmaŋa rullâstoovlin veik lâi-uv vala peessâm pyecceiviäsust puárrásijviäsun lâi ubâ eellimääigis porgâm korrâ pargo párnááh já poccuuh lijjii tuálvum puoh suu ääigi algâäigi čuopâdâs maŋa lâi-uv lamaš sunjin šiev äigi mast lijjii lamaš maŋgâ-uv šiev pele puohtui sunjin seeŋgân njune oovdân tarbâšâm jieš mälistiđ siämmáá visteest viällájii sárnudemskipáreh-uv tarbâšâm sárnumskipárij tiet vyelgiđ korttâspellâeehidân toh spellâehideh mudoi-uv lijjii lamaš majemui ivij pyecceiviäsust kyesih-uv ellii täävjib ko táválávt lâi asto luuhâđ hitruus kiirjijd já spellâđ váhá seeŋgâst ige kihheen huáputtâm teikâ toskádâllâm et eidu tääl koolgâi lihâdiđ teikâ porgâđ maidnii ruossâlâs tobdoh lijji šoddâm pyecceiviäsust hiivsigašij tooimâtmist kejâstij kaateedris mii lâi čiähusist suu haamitheelmi vyelni sun tuubdâi et sust lijjii lippâreh-uv puuvsâi siste veik sun ij jieijâs mielâst taid tarbâšâm kale lijjii šiev peleh täälhân sun ij tarbâšâm väzziđ hiivsigângin tego táválávt cissâm tiethân hiivsigist koolgâi maŋgii peeivist saheliđ te cissâ kuulgâi njuolgist stuorrâ seehâ siisâ ige sun tast ennustkin tiättám eereeb kuohtii kulmii peeivist huámmášij et cissâsekkâ lâi tievâ toh lippâreh kale ain suu unohistii njuolgist eeđân jo väividii toi anneem ij sooppâm suu áárvun lâi nággáruššâm jo pyecceiviäsust já lâi lamaš ton mielâst et taid ferttij kyeđđiđ tállân meddâl sun jieš tieđij kuás sun hiivsigân koolgâi váráshân hoittájeijeeh lijjii et sij išedii pyecceid ko tárbu lâi tiet ij tarbâšâm maŋgii peeivist mudoigin hiivsigân hoittájeijeeh lijjii suu vátámâššáid miettâm lâi tubdâm jieijâs masa jo tiervâsin já vuáimálâžžân ko nuuvt peri lâi puáhtám anneeđ pyecceiviäsu ulmuid jieijâs kočostâhhân ain ko tubdâškuođij pyecceiviäsust táárbu sun aštus sooitij kiälu já kočoi tipšoid kuvlâsis tot luhostui-uv uáli pyereest ko lijjii eenâb hoittájeijeeh tiet-uv hiivsigäšši lâi finnim pyecceiviäsust ereslágán čuávdus ko lâi tuáivum orroomääigi pyecceiviäsust lâi kavnum pyecceiviäsubakteer já tobbeen lijjii karttâm kiddiđ oovtâ uásáduv ääigi pyecceiviäsust saneerajii vala pargeid-uv já nuuvt ucebáin pargovuoimijn karttii hoittáđ lašmâdubbooht já pehtilubbooht tot tiäđust-uv vaiguttij tooimâtmân-uv täävis mield sooitij-uv seŋgâkuorâ kiälus já almottij et tääl ličij hiivsigân sun kaartâi hiämástâlân keččâđ maht hoittájeijeeh kaččii tast lappâd já huikkii et sij puátih forgâ suu išediđ maid forgâ lâi piälkkám tarbâšâm tääl iše forgâ mun tarbâšâm vala eenâb iše jis tij eppeđ tääl puáđi ij tot maiden išedâm veik vuoigâdist lâi-uv nuuvt keevâi et tot hoittájeijee lopedem forgâ lâi voonnâm love minuttân já kyevtlov minuttân innig killám sun maht lâi keččâlâm tolliđ te lâi mahtnii ain nuuvt vuáimálâš et tot viehârâš viigâi čoolijn olgos kuuspâ eres sajangin tot ličij moonnâm eereeb puuvsâi siis siämmáánáál kevâškuođij ain täävjib já täävjib mielâst tot ij mahten lamaš suu suijâ kale sun tast lâi almottâm nuuvt te lâi keevvâm et hoittájeijeeh lijjii čälistâm mottoom pápárân et ij puáhtám tolliđ pooškâs nuuvt sunjin kolgii lippâreh lâi vuástálistám ääši mut tagaráin čuávumuššáin et pápárân lâi čaallum stuorrâ puustuvijgijn nubbe pärtti lâi puáttám čuopâdâs maŋa ko sun lâi kolgâm pajaniđ seŋgâstis já väzziliđ sun ij halijdâm ige tuostâmgin jis mun vala uđđâsist vieggâsâm sun lâi koijâdâm jieh uážu ohtuu väzziđ lâi mottoom hoittájeijee ravvim tallehân munjin lii pyeri jis tij tuálvuvetteđ muu hiivsigân lâi irâttâm huáppu mii huáppu sun lam áinoo iše tarbâšeijee hoittájeijee ferttij kaččâđ ubâ uásáduvvâst pajadâllâđ cisâttiđ purâttiđ já keččâđ pyecceid piärán tego párnáid ij lam peessâm pyecceiviäsust ennustkin juolgijdis oolâ mut ij sun puáhtám uásis meendu čuuvtij väidiđgin hyenebeh ko sun lijjii tarbâšâm vala eenâm tipšo sun ij tuostâm väzziđ já ko sust ij lam iše sun lâi karttâm rullâstoovlin lâi kuittâg mahtnii máhđulâš lihâdiđ já kaateerdáin-uv sun ain juuđij annaam tom puárrásijviäsustkin máhđulâžžân et kaateedr liččii meddâl váldám suu ličij talle hiivsig poto oolâ kačâttâm ko sun tohon koolgâi lippâreh-uv ain lijjii eidu ton siämmáá suujâ tiet et mottoom rivgoo lâi pyecceiviäsust čälistâm pápárân et sun lâi nággár lâi elâččâm kaandâ kandâ lâi vistig annaam kaandâ siämmáánáál ko lâi njuolgim suu já ettâm et ij sun puáhtám leđe kale nuorâ almai piergij eejis iššeen lâi lâi tuálvum olgos já fievridâm kiđđuv ij lam innig muotâgin nuuvt et toin naalijn tot lâi lamaš älkkee kale polâstâlâi-uv tom maht te talle kevâččij ko muotâ ličij táiđáččii leđe talle äšši olgos ollágin sust ko lâi vuálgám lâi vuod pááccám lasâpellâs rullâstoovlin čokottâllâđ sun pesâččij jo-uv ehidist seeŋgân teikâ talle váháš ááigán meddâl jis puáđáččij puuvsâi siisâ peri liččim kulhijdâm tuáivui tággáár tile et koolgâi leđe puorijn jiegâ vuoimijn mut ruumâš ij innig mahten tottâlâm toh motomeh tiäđust-uv kullojii et vájálditij aašijd já lâi iärrásij mielâst jo kulhijdâm-uv tuot nuuvt iimâškin hundârušâi kiän peri čokkáđ siämmáá laasâ pellâs ubâ piäiván jyehi peivi lâi mudoi-uv siämmáálágán tuš muttuustâlâi já eidu purrâmušlistoost sun keejâi-uv mii peeivijd lâi monâmin jieht lâi peivipurrâmuššân kääni talle ferttij leđe majebargâ ličij koskokko lâi purrâmuššân pottáásnjuvdos já kastik sun toos nuuvt ennuv lijkkum mut ko jo te puohtii te kale sun puurâi listoost luuvâi et suu kolgii keččâđ piärán eehidleeibi purâmist makaš puurâi hyeneeht tuš ko oovt saajeest čokkáá ličij lihâdeijeegin te kalehân talle eenâb-uv purâččij keejâi čuávjásis mii lâi suu mielâst rullâstoovli ääigi stuárrum aaibâs sun taggaar lam kuássin ovdil lamaš maht lâš keevvâm ko lâi koskân jurduidis nohádistâm rullâstoovlin nuuvt lii-uv jo uáđistuumin tipšoo koijâdij ko poođij siisâ aah lah-uv tun nohádistâm jiem te tieđe te váhá naver ruttiistij kalgeen suhháid nuollâđ já váhá posâdâttâđ rivgoo eeđâi ete muoi kalgeen suhháid nuollâđ já posâdâttâđ mun tääl innig ááigu suohâd puurrâđ suhháid nuollâđ vuollâđ suhháid taidhân kale puáhtá nuollâđ nuuvt te tipšoo roosâi ääigis suháigijn kosostij taid seŋgâroobdân jeđe išedij seeŋgân váhá čääsi táátui lam váhá illáelen tipšoo eeđâi muide-uv paalijdmin mut ij tast ennustkin kuullâm talle seeŋgân lovdui vuálá mun taarbâš reeŋgâ takkâ lii koolgah tääl seeŋgân iijâ hoittájeijee tuáivuttij já moonâi časkâdiđ čuovâid tun taid čuovâid paste časkâdiđ huiheškuođij kuáđám ijjâčuovâ kale pyelliđ lii vala hyeni orroođ maidnii talkkâsijd vala paijaanškyetih lättee čoođâ mon ennuv puátih tääbbin kihheen eres lah eereeb mun toh jaamišeh puátih tun jieijâd illáellen ko jaamišeh volliitteh viežâm tääl tuáhtár täst seeŋgâst lii-uv rähis loho kuulah-uv muu lii tuáhtár totká tuu ooinij tääl almaa sun ooinij tuubdâi še tot tun tot tuođâi-uv tun lam tuáhtár mun tuuđhâm tuu tiäđust-uv tun tuubdah muu tun jieijâd káálgu tuubdah tun muu lam tuáhtár lah lamaš nuuvt kuhháá meddâl jo muádlov ihheed jaammih ovdil muu tun tääl muu kuuvl lam tuáhtár ferttee tääl tuálvuđ pyecceiviäsun kuus tun tuálvuh muu jiem lah lam tuáhtár vuálgáh tääl pyecceiviäsun tiäđust-uv rähis mun koijâd kuus tun muu tuálvuh vuálgám tuu fáárun čalmeh kejâškuottii oovt sajan kuhás ooinij maidnii muččâdijd lii tuáhtár kuulah muu te keigii munjin kieđâd tot kale keigiim tunjin kieđâ tunjin kuohtuid kieđâidân käälis mun peesâm tuu askadistiđ kale lah aaibâs siämmáá nuorâ já muččâd ko ovdil-uv munnuu servuustâllâmääigi-uv kirkis čuovâ kuuvl tääl ááigui sun innig kieđâ luáštáččii ij kuássin kommenteh nube version já čällee jurduuh tain lii lasettum mut ij lah vala muštâlum kii lii mielâst tot tooimâi pyereest siämmáánáál seminaarlij mielâst-uv lii lasettum tautonomia suhhái nuolâmist mii naanood tom et kulá hyeneeht saje seminaarlij mielâst puáránij dramatiik keččâlim väldiđ vuotân nube version jaamižijd maid fakkist uáiniškuát já polâškuát tain uásán paasij epičielgâsin moh jaamišeh láá keežild pyecceitipšoo áiccá et tile lii fakkist huánánâm viäžžá tuáhtár kiäst šoodâi vala ohtâ uálgipersovn arvâlii et lyyrisâš loppâ vuosmuu versiost lâi kuittâg pyereeb nube versiost motomij mielâst sirdâšum eellim já jäämmim kooskân šoodâi liijkás kliinisâžžân tondiet ko áiccá tuáhtár persovn peht nooveel tuáhtár lii taggaar mii ij meendu persovnlávt pyecceidis tuubdâ muuštâčkuottii jieijâs feerijmijd tágárij tuáhtárij kuvlân tast kuábáš versio lâi lohhei mielâst pyereeb seminaarlijn lâi čielgâsávt ton uáivilist et vuosmuu versio lyyrisâš loppâ lâi kuittâg pyereeb uási vuod lâi ton uáivilist et kliinisub loppâ-uv ličij aaibâs tuhhiittettee mut tot muttá ubâ nooveel ereslágánin mielâst mun čällen lijjim kommentij maŋa lijjim ton uáivilist et vuosmuu já nube lovo kooskân koolgâi maidnii pieijâđ versio čäällim maŋa lijjim ain siämmáá uáivilist kuittâg lah aaibâs vises tast lii-uv tuáhtár lasettem uálgipersovnin táágupeht toimâm pyereest já luhostum et jis kolgâččim taam nooveel almostittiđ tienuuvt tego táválávt čälleeh läävejeh porgâđ ferttiiččim uigâdiđ čalluu pevdiloovásân já tipteđ tom tobbeen tassaaš ko tiäđám kuábáš loppâ ličij pyereeb čuávdus ličij keččâliđ kavnâđ vala kuálmád loopâ mii ličij mahtnii vuosmuu já nube versio kooskâst lijkkuum kale kuohtuin loopâin kuohtuin láá tagareh amnâseh moh piejih lohhee smiettâđ eellim já jäämmim mut aaibâs eresnáálá smiettâđ tom puávtáččij-uv nooveel loppâ mahten leđe siämmáá ääigi lyyrisâš já kliinisâš čohčâtälvi skammâmáánu já pygálysäigi čuákkájeh poccuid pygálysááiđán maŋa poccuuh láá jo valmâšin ucebin juávkkun ađai čuurân taid lii älkkeb čokkiđ stuárráb juávkkun ađai sijdân já tastmaŋa vyejettiđ pygálysááiđán puolâš jäävrih já juuvah láá jiäŋŋum já muotâ-uv lii jo enâmist pyeri pygályssijvo já puásuialmaah pyehtih čokkiđ já vyejettiđ älkkeht poccuid moottorkiälháiguin pygálysááiđán puolâš já muotâ lii liijká čohčâtäälvi nuuvt uccáá ete poccuid lii vaigâd čokkiđ já vyejettiđ pygálysááiđán om jaavrij já juuvâi rasta puásuiocceeh ferttejeh čokkiđ poccuid helikopteráin möŋgijáin moottorpyeráin já vääzin láá vittâ uási sivlá čuážuttemäiđi kärdi kirno konttureh pehti poccuuh maneh čuážuttemááiđán já čuážuttemääiđist káárdán puásuialmaah väldih poccuid ucceeb čurrâgin kiirnon kost álgá poccui rätkim rätkih poccuid njuovvâmmpuásujin ađai puásujin maid sij halijdeh njuovvâđ já lohopuásujin moh pääccih eelliđ puárásuboh áálduh já späiliheh váldojeh táválávt njuovvâmpuásujin nuorâbeh áálduh já eergih pääccih lohopuásujin puásuialmaah čuážudeh kaskoo kirno já poccuuh ryettih sii pirrâ keččih poccui vittáid vâi kavnâččii poččuidis eres poccui siste lii ain fáárust suoppâin moin sun njuárust poccuid kirnoost liijká väldih poccuid kiddâ kieđâiguin-uv piälján piäjoo pilttá já tastmaŋa tot kiässoo njuovvâmpoccui kontturân njuovvâmpoccuuh tuálvojeh njuovvâmlágádâsân kost toh njuávvojeh puurrâmpoccuid puásuialmaah njyevih táválávt jo pygálysâst puásuialmaah loheh luuhâm meerhâš poccui rekinistem já pajas čäällim puásuialmai váldá jieijâs lohopoccuu kiddâ já vaja nijbijn poccuu ertsoksâmáid lohomeerhâ vâi uáináččij ete tot lii jo luuhum eelleituávtir puákut poccuu ađai puásui uážžu oletalkkâs maŋa puásuialmai almoot poccui lohhei kii merkkee poccuu omâsteijee luvâttâlmân puákuttum já vooijum puásui kiässoo lohopoccui kontturân puásuisiijdân láá puáttám meid viäruipoccuuh ađai monnii eres palgâs poccuuh puásuialmaah pieijih jieijâs kontturân já tuálvuh jieijâs kuávlun juátkoo nuuvt kuhháá ete puoh poccuh láá ratkum moh láá pááccám čokkiihánnáá ááiđán já räđhihánnáá kalga orniđ maŋeláá tälviv uđđâ pygálys teikâ pygálysáid áldu ááldu vaadin naaras poro čokkiđ čokkiim čuákkee koota čuurâ parttio ergi eergi härkä salvettu koulutettu poro kaldiđ kaldiim käldee salveta kuohita keessiđ kiäsám kiäsá vetää kirno kirno kirnu konttur konttori kärdi käärdi kaarre lohhee lukija lohomerkkâ meerhâ lukumerkki lohopuásui eloporo luuhâđ luuvâm lohá lukea laskea njuárustiđ njuárustâm njuárust heittää suopunkia njuovvâđ njuovâm njuává teurastaa njuovvâmlágádâs teurastamo njuovvâmpuásui poccuu teurasporo numeristiđ numeristám numerist numeroida oletaalhâs talkkâs loislääke paalgâs paliskunta pilttá piltta puákuttiđ puákuttâm puákut rokottaa puásuialmai almaa poromies nainen puásuioccee ettomies poronhakumies pygálys poroerotus pygálystiđ erotella poroja pygálysäiđi ääiđi erotusaita roovvâd rykimäaika ruottâđ ruotâm ruáttá laukata rätkiđ rááđhám rátká erottaa sarves sarva hirvas sijdâ siijdâ porotokka kylä sivlá siivlá johdeaita siula spääilih pailakka salvettu kouluttamaton poro suoppâin suopunki vittá vitá korvamerkki viäruipuásui vieroporo toisen paliskunnan poro vooijâđ voojâm vaja viiltää leikata vyesi vyesi vasa ovdâskulâi lei vyesimáánu moos mun čaallim et maht mij lâim nuorâ almaah čokkânâm suátioopâ finniđ opâttiihân toh aliupseereh maaŋgâlágánijd järjesty oikeaan päin keevâi-uv nuuvt et taan komento maŋa muu uálgispeln leijee kaandâst lei njune muu njune vuást teikkâ muáđuh vuástáluvâi kuittâg alikersant tontuv nuuvt pyeri mielâst et eeđâi tuš nuuvt maht kulluuh lei jurgâlâttâm čižetpel já tondet tot näävt keevâi tot moonâi nuuvt et ij tast tađe eenâb talle-uv ucánjáhháá simputusah mutâ väänist suátán ko lâi huáppu ovdâlinjáin jottáám liššáalmai poođijhân tot-uv äigi pv lokamáánu et mijjân poođij taksi já lei-uv kuhes taksi lei juna veturi já ton maŋŋaal kuálustum vuáksávavnuh jiem muštegin mon ennuu toh lijjii mist aalgij mätki eelijm puurâdmin kanttiinist tast vuojijm peht lei mii puáttee tukikohta adei yksikkö lei ryešilâš kylá lijjii puáris hirsâvisteh moh lijjii mii-uv aassâmpäikkin tain motomijn tááluin asâmin ryešiliih nisoneh párnnáidiskijn ellii mist motomin liebuška táttumin kuávlust lei-uv rávhálâš marrasmáánu já juovlâmáánu-uv loopâpel juovlâmáánu majemui peivij tot vajalâš eelij syemmilijd kiivsedmin máddáákeččin leijee kieddivartiost čuuvtij toh vajaliih kivsedii-uv kuddii vartioalmmaa vistig já talle tast cokkânij suáti suáđist nelji virrii čiččâm háváduvvii já čiččâm láppojii lijjii almaa osasto já lijjii pirâstittám syemmilijd mutâ syemmliih lijjii murdavdum riggest čoođâ kiäh lijjii vala elimin mutâ vajaliih kale meid monnii manoidis kost lijjii puáttâm-uv tot mist aalgij vartiopargo šalde lei taggaar päikki kost koolgâi leđe ain vahtâ já mijjân juávkunhân tot hommá päresávt heivij ko lei uánihis mätki šalde kuuvl nuuvt tobbeenhân mij juuđijm ohtâ ryhmá ain kyevti pirrâmpeeivi reeisust poođij nubbe ryhmá lyeštiđ vuossmuu ryhmá veitâlâs lijjim iällâm juo kuohtii tággáár vahtâmääđhi já vuálgâm kuálmâd reeisun taat lei-uv manjemuš kerdi šalde kuuvl lei puolâš já kolmâ vijme posoi lijjii val jávráduvah te eskân tot vijme lei viärráá mij poođijm tohon telta kuuvl já čaŋâlijm teeltan ettá ko tobbeen lei liegâs já teejâ-uv lei kaandâin vaalmâš et kale mij lieggânškuođijm tot koolmâs-uv puáttâm ko kyermiauto lava alne mađhâšijm vittâ kilomeetter lieggânijhân kale mut munnust lei vuolgâ parivartion šalde oolâ muái kolmuin ton kyehti tiijme vei mon kuhes äigi tot vahtâvuáru leš lamaš mielâst kale talle tubdui et tot lei kuittâg-uv kuttâ tiijme kal must lah lamaš kuássin nuuvt koolmâs ko talle mielâst kal tubdui et stuálppun toos šalde oolâ jiäŋu jiem mun kuittâggin jiäŋŋum lijjim tom reeisu vahtâvuáruid puoh šalde alne moh munjin kullojii kal šoŋŋâ-uv lieggânâm já kolkkim nuhhii mii ryhmáást-uv vahtâvuáruh já nubeh pottii já mij vuolgijm mun iijâ oođđim já iđedist ko koccájim te must lei korrâ kuume šoodâi huáppu kieddisairalân kost mittedii kuume já tot lei tuáhtáreh tutkii kiäppáid toi torvijdiskijn peeivi vuolgii tuálvuđ suátisairalân kost toh tutkii mestâ oho puohlágán iskosijd já kiäppáin kuuvijd valdii mun lijjim-uv vaalmâš kuálmâd sairalân kuálmâd sairal lei suátisairal alda suátisairalist toh tuáhtáreh kavnii vááduid veikkâ mon ennuu lei lamaš keuhkokuume já keuhkopussintulehdus já ton jälkitilan vala kepistuberkuloosi taa lijjii juo puocâmušah oovtâ ulmui mutâ nuorâ ko lijjim já korrâ eellimhaaluh já vala ámmâttis mättee tuáhtáreh já hoittájeijeeh lam ennuu kijttolâš majemuu sairalist mun lijjim-uv nuuvt kuhháá et já láin ráávhu ráhtâm já lei saksalijd vyejeetmin tavas kale saatij leđe šiev lukko ko suáti paasij sođâhánnáá já saksaliih vyejeethánnáá tieđe liččim-uv tääl taam čälimin lijjii siviiliulmuuh evakkost kii kost-uv peerâ lei tolvum mun meid peessim sairalist mánuppaje puáránâmluámun já pááikânhân mun liččim vuolgâdmin mut ko jiem tieđe tom et kost tääl leš muu päikki mun koijâdillim ryevdiluoddâasemast et mon junast mun kolgâččim mađhâšiđ ko mun lam monnâmin vanhimijdân kuuvl láá tolvum peht evakkon toh eteh et tun ferttiih moonnâđ täst vistig já vuordâččah tast kyehti tiijme te vuálgá juna já mun porgim nuuvt ko rävvejii já ko poottim já must ko lei kyehti tiijme äigi te mun vuolgim evvis uástiđ mun ko káávpân siisâ čaŋâlâm te maid láá uápis ulmuuh lei já viljâm lei meid tiervâttim já talle muái sárnoin já mun kuullim et sij láá-uv tobbeen evakkost ääsih lâi polgupyerá te muái vyeijiláim kortteer pááikân mätki nuuvâi toos ko peerâ kavnui taashân taat muu suátireissu meid nuuvâi ij lah innig muidego siviilin peessâm vyerdiđ tuáivuttâm val pyeri joođhâ já eellim lohheid ámáttân mielâstân ulmuu riskásumos avveest ađai já eidu maccâm ráávhuturvimmääđhist puáttâm njuolgist uábbâm pááikán ko pärnivuođâ päihistân ij lamaš innig kihheen fastâässeid lâi jáámmám pelnub ive tassaaš já viljâm kale orostâlâi motomin mut iänááš aaigijd sun jutâlij pargohomái maajeeld kost kuás-uv jiem lamaš kuittâg hiärástum veikkâ jiem táránâm ađai viiššâmgin moonnâđ ohtuunân aassâđ tupán orostellim uábbâm já maahâm kuulmâloonjâg tuuváást já vuordâččim tuše vástádâs kuus lijjim vuolgâttâm pargoucâmuššân tállân puáttim maŋa ađai muáddi oho ovdeláá moovtâ tast ko jurdâččim muu lemin eidu tullialmaa luándusâš já ličij-uv peri praktiiklâš äšši et toh tuhhiittiččii muu já povdiiččii paargon kartâččim lâi munjin aaibâs siämmáá lâi trakrorreŋgân já ko te poođij pygálusäigi te talle sun vyeješkuođij traktoráin poccuuroopâid maađijpellâs ađai toh piäijojii kyermauton já tast ain ovdâskulij kuus te ležeh lamaš monâmingin pygálusah lijjii vala talle-uv stuárráh já pegâlmâsah já ko kuullim taan pygálusääigist te mun-uv halijdim vala ohtii eelliđ olmâ pygálusâst ušom kuovâmáánu algâ- tâi pelimuddo já vyejestim iiđeedpostautost lâi eidu vuolgâdmin traktoráin lâi hanttialmajin kote lâi uáli jo utkáá já lašmâd traktorhommáin riehâ ij lam kuárus monâdijn lijjiihân tobbeen kähvikäävpih moh tarbâšii káálvu já pyeremustáá tot juuđij traktor lava alne vyeijilem elâččim vala luovtâ nubebeln päihistân kost rottejim kamâspiddoid já sovskammuid juálgán vâi palâččim eidu puáttâm lieggâ enâmijn já jiem lam vala vuáhádum korrâ puolâšáid traktorist lâi taggaar simppâlis koppi mii suoijij kuittâg njuálgu piegâst já peessim-uv koopi siisâ veikkâ toho ij šiettâmgin čokkâđ olmânáál jyelgipiälástâlâi koopi siskiibeln moonâi ovdii meccipargomaađij mield taavaabele jeđe njuolgij já taavaapele mon miätá ain mast tot iänáážin kuorâttâlâi ovdii tälvikiäinu ain räi lam kuulmâ ihán iällám mut ijba tot lam ton ääigist čuuvtijgin muttâšum kähvikävppi lâi lopâttâm toimâidis já mottoom puáttâm sajan teivâsii leđe ääiđist já nuuvtpa tuámittim mun-uv tohon lijjimhân ain-uv puásui-iäigád räiđen lâi ennum lâi aaibâs siämmáš já kontturoornig-uv lâi siämmáš viestârbeln ucjuvlij já viestârpiälážij siijdâi konttureh já nuorttiibeln nuorttâlâšâi vääččirlij já päärtihlij konttureh já kosseennâmliih lijjii kesimin poccuidis kontturân já mun-uv njyelgejim suopânjân poccuuh lijjii jo keessum kontturân mut motomeh poccuuh lijjii vala kesihánnáá já išedim-uv sijdâkuoimijdân loppâpoccui kesimist kote lâi aassâmkyeimi lâi skeŋkkim munjin motomijd iivijd tassaaš mučis čuoivâgčiermiháá já lâi suotâs uáiniđ ko tast lâi šoddâm mučis čuoivâgáldu moos mottoom vyesi-uv lâi jo merkkejum eres-uv jieččân perruu poccuid oinim kontturist já munjin poođij oppeet haalu riemmâđ puásuihommáid lâi kuittâg jo puátimin ađai lâi jo puáttâm já poccui tolâmân lijjii puáttâm uđđâ kenigâsvuođah já vuájáánergiäigi lâi sirdâšuumin čielgâsávt historján já tääl olmâ pajeulmui kullui ereslasseen moottorkiälkká mii lâi tuotâ tiivrâs já väriuásih vala-uv tivrâsuboh čovčjávráliih já kosseennâmliih ellii-uv vala ärbivuáválâš oornigist te poottim kuittâg ton mielân et muu puásuiááigân maccâm ličij tuotâ väädis ko jiem lam maggaargin tienâsist já kiälhá uástim váđáččij ennuu ruuđâ kuittâg vala hilgom tomgin jurduu aaibâs mietimái já ko ehidist maccáim viljâinân roppâkuormijn te jurdâččim ohtuunân taggaar-uv ääši et váldáččim paaŋkist loovnâ já uástáččim olssân jis te maka tuulin jiem teivâsiččiigin peessâđ ušom oho peeivijd já vuojijm ain viljâinân iiđeed-eehid já maasâd lâi puáttâm mut kuittâg vala kontturist lyeštim tábáhtui ovdii vyevi mield jo-uv kiälluergijn laiđistmáin já luovâsvyeje tâi čuoigân já kiälluergijn lijjii vala kiävtust mutâ forgâ moottorkiälháh tovâččii taid-uv pargottemmin nuuhâm maŋa maccim já viljâm moonâi traktorhommáid kuus lâškin ain-uv pargottem ko vástádâs tuulist ij lam valagin puáttâm já ääigi kulâttim maht maht-uv maŋgii maahâm fáárust ko sun juuđij pargomađhijnis lâi mottoomlágán hovdâ šleđgâuásuskoddeest já sun juudij kuhes-uv maađhijd nuuvt ko meid lääni máddááuásist-uv ráávdu eelijm motomin uágustmin aldanškuođij já ko lijjim eidu tääl jyevdilâs te paargonkoččom vuordâštijn falâdettim uábbásân táálu máálájeijen tuuvááš vađâččij aainâs-uv valttam mut pyereeb ličij máálám lâi kuittâg ton mielâst et valttam kelijdičij já nuuvtpa sun pyevtistij-uv mottoom peeivi love litter kanister ruškis vaalti mon mun tállân njuođâškuottim seinijd pištij tuše moodijd peeivijd já oppeet lijjim pargottem ton peeleest et liččim čuuvtijgin halijdâm rooččâđ mut uábbám oovdân kale halijdim porgâđ maidnii já mavâstân lâi viiđâ ihásâš kaandâš kote lâi uáli vilduu mun viettim maaŋgâid sierâdempuudâid olgon ton puudâ ko mälistij tâi čurgij jo kesimáánu algâ ko te viijmâg puáđistij reivâ mii lâi čujottum munjin tuárgistmáin kiškettim kirjeulguu áávus toh tibi te koččoh muu kuusnii tullisajattâhân maid tuušijd mon lâi vuáláčáállâm tulliräjiviskaal almottui tuu ucâmušâst já peruštuumeest tuulin mut siämmást vaidâlep et ep pyevti pálkkááttiđ tuu ko tust váilu ruotâkielâ táiđu já tiervuođah tuulin jurdelim vises ko mun lijjim-uv lamaš tuuli háárán já nuuvt ennuu ko lijjim-uv asâttâm tuuli várás te tääl toh puoh mučis polvâlaneh slancettii tegu kuusâ poškâ täälgis návt lâi keevvâm te smietâdim jo maccâđ maasâd puásuihommáid kandâi já kandâi sijdâkyeimin nuuvtko puáđidijn lijjim jurdâččâm kuittâg muštájim muu ovdii ravvuu jieh moonnân eres sajan pesâččii te uusâ kuittâg siämmást väzzilim räjikocceemsajattâhân kost tiettim muu ovdii aalmugopâttâhskippáár lemin pargoost teivâsij-uv leđe tobbeen já sust mun koijâdellim puoh máhđulijd aašijd maid tarbâšiččim ucâmuš rähtimân räjikocceemsajattuv hovdâ kote sáárnui sieivâ savo suommân lâi tommittáá mietimielâlâš munjin et adelij oovtâ ucâmušpááppâr mon kolgâččim tevdiđ uáli huolâlávt ohtân lahtosijdiskuin jeđe vuolgâttiđ ferttejim skappuđ puoh virge- kansaškovlâ- aalmugopâttuv- suáldátpalvâlâs já tuáhtártuođâštusâid ucâmuš várás já ko toh lijjii viijmâg čuákist te tevdim luámáttuv lopâlávt mast tuoivum et pesâččim penuvstivrejeijen jo-uv räjijáágárkomppanian tâi räjijáágárkomppanian lamaš penuvalmajin ucâmuš lâi vaalmâš te tuvkkâlim tom puoh lahtosijdiskuin kirjeuulgužân já tolvum poostân kost vaaldij tom vuástá jo kiäsumin já jonsahpeivi aldanmin hurgettij huápust váhá kyele uágun já maid kost poorgân čuoškij te vyeijiláim jonsahpeeivi maŋa luámureeisun lâi kyevtitahtâsâš auto moin muoi tolliittáim máádás lijjii veerdih miätá já máádás monâdijn eelijm vistig kolliistâlmin suu veerdijd jeđe kost eelijm fabrikist keččâmin maht ryevdimalmâ muttoo metallân jeđe vyejestáim já pehti kost orostâláim motomijd peeivijd te maccáim luámureeisust te lâi-uv jo syeinimáánu pelimuddo já ton kooskâ munjin lâi eštus puáttâm räjikocceemlájádâsâst reivâ mast čielgâi et lijjim tuhhiittum räjisuáldáttin almottâttâđ porgemáánu aalgâst räjikosáttuv ovdâkoddeest tme mut siämmást munjin šoodâi ucánjáhháá unohis mielâ tast et sátáččim karttâđ kuus peri veikkâba rááján kuus mun jiem eidu tääl liččii lamaš nuuvtkin moovtâ vyelgiđ ij lamaš ennust maid rahttâttâđ omâdâh ij lamaš talle muide ko uálgátuáivilavkkâ já muáddi mätkilaavhâ main nube kuođâttiččim uábbám luusâ já nuubán piejâččim pihtâsijd já váháš šlamburtävirijd maid mun tarbâšiččim uđđâ pargosajestân ovdeláá palvâlâs älgim vyejestim iiđeedautost kost njuškejim maŋŋeed eehid linjâšauton mii tuálvuččij muu álgáččij oppeet uđđâ äigipaje muu elimist mast jiem tiättám tääl vala maiden mut ko viärdádellim taam räjikocceemlájádâsân vyelgim vyelgimân te amahân ij viärráb kuittág puávtáččii leđe pisottâlâččim aainâs-uv rajij siskiibeln iđedist linjâšauto poođij já tot lâi-uv tääl munjin uápis kaavpug aassâm tobbeen masa ive ovdil vyelgim já tiettim tärkkilávt kogo ličij jiem innig tarbâšâm taaksi tegu talle kulmâ ive tassaaš ko lijjim monâmin čuárvipááján paargon lâi suullân siämmáš ko toho ađai pajeláhháá kilomeetterpeeleest já nuuvt mun väzzilim mield kavnui pyereest veikkâ tobbeen jiem lamaš kuássin iällámgin suullân magareh ovdâkoddeviäsuh táválávt láá já tot-uv kavnui älkkest lâi päivysteijee kiäst ožžum kuullâđ et komendeijee viste ličij pajebáá keerdist uuksân já ko peessim siisâ te tobbeen lâi suullân joviaal eeveerstluutnant kiän nommâ lâi tuáivuttij muu tiervâpuáttim já kočoi čokániđ et sun lii išekomendeijee já et jieš tot puoh uáiváámus ij liččii tääl ooláádmuddoost suin äigipuudâ maid kost já viijmâg sun koijâd teillä toivomuksia palveluspaikkanne suhteen sunjin et mielâstân monâččim kale jis toho peri pesâččim mut eres-uv sajeh kale tuhhiiččii on tällä kertaa täynnä mutta miten olisi rajajääkärikomppania sunjin et tot kale heevee munjin já pyereest vala heevee-uv aalgâst lijjim smietâdâm eidu räjijáágárkomppania mut lijjim mottoom äigi tassaaš kuullâm saavâid et puoh sajeh tobbeen liččii tievâ ijge toho kannattiččii ubâ viggâđgin suujâst lijjim almottâm-uv halulâšvuottân vistig mut tääl äšši moonâi pyerebeht ko lijjim ubâ jurdâččâmgin tuáivuttij muu vala ohtii pyeriupuáttim rähihommáid já äšši lâi čielgâs maŋa elâččim vala ovdâkoddevääbel lunne kote čälistij munjin mätkiliipu čuávvoo linjâšauton mii monâččij ko muáđulâšvuođah lijjii lappâd te väzzilim oppeet lâi vala mottoomverd äigi linjâšauto vyelgimân te elâččim čuárvipáájást tiervâtmin ovdijd pargoskipârijdân já vala sunnuid et tullialmai must ij šoddâm mut suáldátpargo kale kustoo vala juátkoo turâštim kuávlun já tääl räjialmajin veikkâ must suáldátpihtseh iä vala lamaškin pajalist taid suullân kogo räjikosáttâh ličij já paaccim linjâšautost keejist meddâl jeđe väzzilim toho lâi jo nuuvt ennuu et pargoäigi räjikosáttuvâst lâi jo lappâd já tobbeen lâi tuše päivysteijee kote vaaldij muu vuástá já čaaitij uáđđimsaje moonnim vääbel savváid kote lâi pelestis tuáivuttij muu pyeripuáttim räjikosáttâhân mon maŋa kolgim vyelgiđ rättivaraston viežžâđ kaavnijd já káárvuid te lijjim finnim hirmâd leje pihtsijd kuárudâm laataid puseráid já kiddim eres-uv meerhâid sajasis moonnim oppeet vääbel savváid kejâstâlâi muu vaardâ et láá-uv meerhah olmânáál koorrum kiddâ já ko te tuhhiittij puoh lemin oornigist lâi vuárust audiens komppania hoovdâ luus kote lâi maajuur ciähuttij et maajuur lii uáli tärhis suáldát já váátá muáđulâšvuođâid majemuu ciäkká mield ko finnejim love lavkkiđ puoh pasemus sajan tääbbin storgâgim maajuur oovdân já ettim čovgâsiähá jienáin majuri ilmoittaudun palvelukseen tiervâttij muu kieđâst já kočoi čokánistiđ kyessistovlin já koijâdâlâi saavâid ij pištám kuhháá já loopâst sun iätá munjin päättänyt sijoittaa teidät vääpeli mentyänne movtáskim hirmâdávt jurdâččâm et vaarâ pieijih muu vistig mottoom rääji vartion kenski tâi moh lijjii meccivartioh já moid uđđâ almaah ain táválávt piäijojii hárjániđ räjialmaa hommáid mut et tom hirmâdávt mun poottim puáttim maŋa já tobbeenhân muu paargonucâlum aalgij já tobbeenhân asâččáin muu kuohtuuh uábih já tobbeenhân ličij meiddei peeivi maŋeláá vyeijilij räjijáágár kyermiautoin tuálvuđ huolâttâskyermi räjikocceemsajattâhân šlamburijguin já pihtsijguin kuárŋejim suu fáárun já mätki aalgij lâi puáttám vissâ jo ovdeláá aainâs-uv ko storgâgim suugis oovdân já ettim vääpeli ilmoittaudun palvelukseen rajavartioasemalle tiervâttij muu kieđâst já iätá čielgâsávt pyerimielâst tervettulloo jotta peäs tänne meiddei veerdim já munnuu kuáhtám lâi riämáskittee muu opistoskippáár ađai škovlâskippáár ličij meiddei muu pargoskippáár peeivi álgám räjialmaa pargo nuuvâi iäláttâhân vyelgimân piištij vááijuv ihheed ađai nuuvt kuhe ko tevdim ihheed šoddâm maŋgii kijttâliđ ton kuháskyeddee já jiärmálâš miärádâsâst et lam peessâm porgâđ jo nubáloh ihheed eidu tom pargo maid lijjim vaarâ jo nuorâvuođâ rääjist halijdâm porgâđ veikkâ riävtui talle jiem puáhtâm tiettiđ ton ääšist vala maiden porgâdijn jiem kuittâg kuássin čievâdân sämmilâšvuottân ličij tuhhiittâm muu talle paargon te kuákkááččim ain-uv mottoom tullisajattuvâst já čalmaastâlâččim ulmui äššipápárijd já poltoččim sii tävirijd aainâs-uv vala muáddi ive ko tullialmaa iäláttâsân peessâmahe lii ihheed vala-uv tulliräjiviskaal toho poolvâi oolâ tâi kost tal te ležžeehkin čäällimseminaar já olgohäämi jálus suuhân kullojeijee ränisrávdu lii šeris kolmâ časij piätukyeli ij kuulâ puigâ kyelišlaajáid ijge tot lassaan tääbbin luándulávt tom kuáhtáá almosivne mulsâšud aldasáid siilbâiivnest ruánáá- tâi ruškisránásân ubâ roppâ lii tievâ stuorrâsiähá fiskájeijee tiälhuin siämmáá ko čuávjipeeli iä lah kuássin ruopsâdeh tegu ráávdust lii vuálgus taveoosijn pyevtittui ive ko konsul vuolgâttij teehi meeinijd ištâduvvojii já miätá meid já mut puátuseh eereeb iä lamaš lopedeijeeh ääigist šlaajâ ištâduvvoo mestâba iänááš lii noomâs viärdásâš kyelipivdei ränisráávdun adelâm nommâ hortterávdu kovvee šlaajâ raavvâdkevttim lii snielâhis piätu mii sirdoo iäláánplaŋktonist já ponne-ellein kuolij porren jo cm kukkosâzzân ij purrâmâšâs peeleest rantustâl muádi kiilu kyele čuávjist pyehtih kavnuđ veikkâba kyehti kuávžur tâi tuusinpeeli kuárttil kukkosiih njávvááh láá huámášâm et ränisrávdu porá joba uccânjižálijd-uv čaasijn stuorrâ kyeleh mákkoo stuorrâ kolmâ já šelgisčááság jaavrijn iälust iänááš kieŋâlâsâst syvätakila tâi ucemustáá kieŋâlittee syvääjä láá uštei velttidmettumeh láá škajâmittárááicuh meetter kieŋŋâlvuođâst vuojâdeijee tuotâ stuorrâ kuolijn moh viehâ vissásávt láá ränisráávduh šoddâm lii hiđes mut vises mield senttisâžžân ištâdum kyeli uulât meetterpele kukkosâžžân jävri-ive maŋa salâsstuárudâh lii kiilu mut paijeel kiilu kyeleh-uv láá kuddum stuárráh ležehkin toh kieŋâlâsâi syelimâs piäđuh kuddui kilusâš ränisrávdu kiilust pajaskulij ränisráávdu cuoppâ lii tevkis ruopsâd já uáli njäälgis iskâstiđ nomâlâssân lahciis kyelimäälist tâi suovâstum häämist ive lâi tonnid lamaš čuárvipáájást pargoost pajeláhháá ihepele ääigist jiem lamaš ohtiigin iällám päihistân ko tohon ličij lamaš kilomeetterid mätki já linjâšautoliipuh lijjii tivrâseh ääigist meid lávurduvah lijjii pargopeeivih et uálináálá ij lamaš ubâ äigigin vyelgiđ pááikán ko ij tobbeen liččii kuittâg kiergânâm muide ko jorgettistiđ ij lam áhtánâs mut iä kal aassâmkolohkin lamaš stuárráh nuuvtá aassâđ táálu kulmevisteest oovtâst já mottoom märkki paasij-uv vuárkán lijjim uástám olssân patterijgijn tuáimee rahhimmaašin mii lâi muu mielâst hirmâd pyeri kale finnij liävtu ko tom teddilistij kááibán meid aldanškuođij já mottoom peeivi keejist vuálgáččim-uv tohon pargoadeleijeestân finnim loppâääigi rijjâ uážuččim elâččiđ pääihist postâautost vistig uábbám luusâ já ittinâš vyejestim poottim pááikán te tobbeen lâi rahhiistâlmin siämmun mut teeri lâi tulccom ijge ton rahhimhommáást orroom puátimin mihheen kejâstâlâi já usâstâlâi pyereeb tere mut taggaar ij orroom kavnuumim muštájim et musthân lii fáárust tot fiijnâ rahhimmaašin mon lijjim uástám ton lavhâstân teddilistim joton keigejim já ettim tain rahhiđ kal te finniš liävtu ko peri teddilistáh kááibán lijjii roovâ njävileh njune vyelni já käibisiämu-uv lâi juo mottoom miili vanettâm sun vaaldij maašin kietân kejâdij vistig tom já ko teddilij nierân te huurrân kal še siämmást jaskodui já maašin tarvanij nierân kiddâ ávttám muide ko kiškettiđ maašin luovâs nierâst ijge totkin eidu tállán puáttám mielân et lâi časkâdiđ maašin tot ličij älkkest luovânâm tomhân tiätá maht tallegis kiävá ko maašin lii nierâst kiddâ já viehâruš ravgejuvvoo luovâs poovčâghân tot et tot lâi vuossâmuš já majemuš iskâdem rahhiđ siämmun mašináin vyelgim lâi lamaš viehâ pargo rahttâttâđ mut tehân te viijmâg ubâ mii peerâ čokkái junást mii koolgâi tuálvuđ mii uáivikaavpugân ovdâskulij mätki jotkuuččij nubbijn jotelis junáin en kaavpugân piäsá-uv älkkeht já jotelávt saajeest nuubán ko ij taarbâš lonottiđ junágin ko ohtii muu käälis rammuustij mottoom almai kote čokkái tast aldasijn já ige taarbâš hiävrásiđ tävirijdiskijn meendu kuhás ko tot nubbe juná vuálgá nube peln siämmáá ruugâ almai lasettij lii nuuvt tehálâš kaavpug et tohon kale láá šiev junáohtâvuođah jyehi kuávlust almai joođhij lâi čielgâsávt-uv belgialâš já čiävluttâlâi jieijâs enâmáin nuuvthân jurdáččij et toh ohtâvuođah láá pyereh jurdâččim kyynisávt fakkist tego jiävttáá peeivi taid aaigijd ko jieš lijjim pargoost já talle kolgim ain vyelgiđ ovttáin junáin tolebiššáá eidu tondiet et kiergânim paargon veik juná ličij-uv ucánjihhii maŋanâm talle ij tarbâšâm leđe mihheen tađe komálub aašijd ko lappâdjottee äijihuáhti ko tot jo potkij šleeđgâid kuittâg-uv tijmepiälán já toin naalijn šleđgâjuná orostij eidu toos kost ton tovváá lâi mii juná kuittâg vyejilij tääl ääigild já muu mielâst tot lâi uáli jo iimâš misthân ij kale tääl mihheen huápuidgin lamaš ko mist lâi oles tijme äigi lonottiđ juná já nuuvt ennuv muu junágin ij lamaš kuássin maŋanâm kale čuožžum kulmâ vaartâ ko lâi miinii almoothánnáá junájaskoid junáulmuuh vattii olssis lasepäälhi luhhoost ij taggaar päärtistkin lamaš mihheen huolâid ige lamaš äijihšoŋŋâgin nuuvt et pyereest koolgâi puoh ton peeleest moonnâđ älgidijn kuáivui lavhâstis korttâspeelâ já sierâdškuođij toin ääigis kolloon ruvvij njálgáht čolmijdis já lâi čielgâsávt-uv uáđistuumin suu várugávt mätkikietkâm siis moos sun jotelávt nohádistij-uv já junáin vyeijim suvâttij suu vala mudágávt naharân poollâm jo muáddi peeivi tast et ep pesâččiigin vyelgiđ tastko lâi puoccâm peljijdis já sust lâi lamaš kumeštâs muáddi peeivi ko sun viijmâg-uv maaŋgâi vátámušâi maŋa finnij talhâskuuri tuáhtárist te kumeštâs-uv luoštij eidu mudágávt ovdil määđhi lijjii uccen lamaš ennuv peljipohčâseh lijjim jo oppâm et ij älkkeht finnim talkkâsijd peljipohčâsân koolgâi vistig roossâđ maŋgâ peeivi njunekuáškánjâsâigijn já povčâstalkkâsijgijn já toin naalijn pijnediđ párnáá pohčâsijgijn ton tuoivust et peljitavdâ mahtnii jiešalnees lappuuččij vuoijum párnái peljitavdâjurdui siisâ moonnâm ko varttâ ko juná vuosmuu keerdi orostij čuávuvâš sajattâhân tego koolgâi-uv koolgâi čuážžuđ tast muáddi miinut já juátkiđ tastmaŋa määđhis juná orostij-uv vittâ miinut já love minuttâd ige tot äigi orroom nuhâmingin te poođij kulluuttâs sajattuvâst molsop junávyeijee mut nubbe junávyeijee kote kalga juátkiđ čokkáá nube junást mii lii ucánjihhii maŋanâm vittâ miinut vala te peessâp juátkiđ määđhi kierdâvâšvuođâst käälis kejâstâlâi jo tijmásis jis te tääl peessâp máátkán te ij lah vala mihheen eeđijd páácá vala tijmepeeli lonottiđ juná já tot lii kale aaibâs tuárvi nuuvt keevâi et viiđâ minuttist šoddii ohtsis minuttâd mon juná lâi tääl jo maŋanâm já mij ep lamaš vala kosten kuávlust lâim vuárdám váhá vááijuv tijmepele te juná oppeet vyeijilij käälis oroi lemin iiloost et ep maŋanâm tađe eenâb suu et tággáár maŋanem táin junáin lâi lamaš jo maŋgâ ive tassaaš uáli táválâš nuuvt et tast ij kannattâm nuuvt ennuv perustiđ mijjân páácá äigi tommit et pyereest kiergânep tom nube junán sun eeđâi eidu ko sun lâi peessâm tom etâmist te poođij junást nubbe kulluuttâs tääl suullân tijmepele maŋanâm äigitavlust mon áánnup addâgâs mist lii vala nubbe-uv huolâ pelni lii tuše ohtâ rađe aanoost mii tiätá tom et taat lii áinoo juná mii puáhtá tast vyeijiđ kolgâp juátkiđ ovdâskulij táválâš junán já orostiđ eenâb mii vuod tiätá tom et mij maŋanep ohtsis tiijme verd äigitavlust tiäđust-uv oppeet keejâim tijmásân maŋanem tiätá tom et illá kiergânep tom nube junán muu käälis eeđâi kote lii avalâš optimist jo njuolgist et mij maŋanep tom nube junást mun ettim kote lam kuittâg suu sanij mield eenâb-uv pessimist mijhân kale kaččâlep ton nube junán talle sun joođhij mij tääl peesâgin ááhu já äijih kuuvl huolâtškuođij uurrum joskâ mij peessâp muu käälis jeđđij kuás te talle joođhij toin junáin moin mij ááiguim-uv iššeed eeđâi kustoo tuuđâi ton vástádâsân ko jo jooskâi koijâdâlmist já vuájui uđđâsist spellâsis peesâim pel te juná tuođâi-uv joođhij mielkkijunán ovdâskulij já orostij jyehi mielkkiruugâ puotâ aaibâs jo merettes kuhháá muu käälis-uv iätáduuškuođij já kejâstâlâi tijmásis te kale ep tääiđigin kiergâniđ tom nube junán sun hirmástâlâi lijjim lamaš jo kuhebiššáá ton uáivilist já lijjim jo vaalmâš vyelgiđ maassâd pááikán ko jo kerd täst tággáár váiváás mätki lâi šoddâmin kale vuálgám uuccâđ konduktöör tot belgialâš almai eeđâi jeđe pajanij sajestis já väzzilij juná tyehiuásán koolgâi kiergâniđ ton siämmáá vyelgee junán ko mij-uv konduktöör poođij-uv jo toos nuuvt et ij taat almai meendu kuhás tarbâšâmgin vyelgiđ peŋkâstis konduktöörist lijjii mijjân šiev uđđâseh lep kale nuuvt čuuvtij jo maŋanâm et mun oskom et ep ooroost ollágin kuávdášsajattuvâst naalijn šeštip ohtsis minuttâd tiehân te uáináh et ij kannat leđe nuuvt pessimist muu käälis oppeet eeđâi munjin já čokánij ráávhust loostâs tuáhá tuođâi-uv vuojij kuávdášsajattuv lappâd já ko peesâim tast ovdâskulij te keejâim et mist koolgâi leđe suullân minuttâd äigi lonottiđ juná lii kale aaibâs tuárvi muu käälis oppeet kullui maŋa koccáástâlâi já sust lâi nelgi koivum reepust suu purrâmušâid maid lijjim vuoššâm fáárun já keččim tijmestân et suullân kuulmâ vaartâ keččin liččijm nuuvt et tääl lâi šievnáál äigi purâttiđ suu mielkki must ij lamaš kale mut uskum et sun totá kolmâ miälkán-uv já luškâ purrâmušân nuuvt luhhoost keevâi-uv maŋa kost ep jiešalnees lamaš ollágin orostâmgin juná oppeet orostij pääihist lâi tutâvâžžân puurâdmin ko fakkist kullui junást kuálmád kulluuttâs kalgeh lonottiđ tääbbin juná juná vuálgá viiđâ miinut keččin ruugâst juná vyeijil maassâd piergâseh šuuđááškuottii hirmâdávt sittágin mun pahudistim já pajanim eres-uv saajeest ulmuuh ettii tagarijd saanijd moh iä lamaš nuuvt hirmâd positijvâliih huáppu purrâmušâid laavkân já nuurrim tävirijd peeŋkâ alne já ildein tagaráin liävttoin ko puohtim spellâkoortah lijjii koččâm ton eeđeest juná lättei tuohu teehi já sun keččâlij vala ton huápun nuurrâđ taid čuákán puáđi mun ettim orroođ taid koortâid já toomâ tast tiäđust-uv šoodâi suáti ko enni toin naalijn kočoi kyeđđiđ páárnážân rähis sierâid čiäruškuođij já nággárvuođáinis ruotâtškuođij juná lättest spellâkortâidis maajeeld huápust mätkikietkâmân já iššeed lâi mahtnii já kostnii ton ääigi nuurrâm čuákán mii stuárráábijd laavhâid já vuájáán tävirijdân vala nutkim kuus te kiergânim juná ulguupeln-uv kost ustevliih ulmuuh muu išedii maht mattii lâi kuittâg mahtnii nuurrâm spellâkortâidis junálättest mut ij sungin lamaš kirgânâm taid vuorkkiđ olmânáál ko tuš tollij taid kieđâstis já juná ulguupeln-uv toh kočâdii suu kieđâst vala junáruugâ oolâ taid-uv sun koolgâi vala nuurrâđ čiärustâlâi neelgis mut tääl ij lam asto innig puurrâđ tieđe mon kalle minuttâd lâim jo ájánâm tast mut tääl te koolgâi huápust kavnâđ tom nube junáruugâ kost tot junágis čuážui tohon ij lamaškin meendu älkkee moonnâđ mahtnii saatij-uv vyerdiđ ruggâ lâi nube peln sajattuv já vistig koolgâi kaččâđ mätkilavhâigijn já repuigijn já párnáivávnuigijn oovtâid kuhes portháid vuálus jeđe kaččâđ kuhes káytává mield jeđe vala kaččâđ nuubijd kuhes portháid pajas ko mij tohongis ton ruugâ oolâ peesâim te juná mii lâi tego suáđi maŋa rahtum kale ain čuážui tast mut tot lâi nuuvt tievâ et konduktööreh uigâdii majemuid ulmuid siisâ jeđe pieijii uuvsâid huápust kiddâ amas kihheen koččâđ tobbeen olgos jo saatij vyerdiđ-uv et tievâhân tot lâi ko koolgâi kuhes almugijkoskâsâš juná ulmuid cäähiđ uccâ páihálâš junážân mast lijjii tuš muáddi váávnu kolgâp kiergâniđ mannee muu käälis čielgij konduktöörân na ko váhá vyerdilvetteđ te teehin puátá viiđâ miinut siste nubbe juná vaje maiden taat kale lii tievâ suáittip tohon et tot vuárdá váháš áigáá tot mannee juná eidu taan ruugân koijâdim tastko tiettim et belgialiih láá čyerbih orniđ aašijd olmânáál jis kerd miinii monâškuát puástud mun jiem kale tom tieđe kulá mut kale mist kiinii iššeed tii sun lopedij ain korrâsub jienân almottij et eidu tääl lâi suu purâdemäigi mij paasijm vuordâččiđ nube mannee junágis mii ij puáttámgin viiđâ miinut keččin mut esken vaartâ keččin oppeet poođij kulluuttâs mannee juná lii puáttám ruugân tiäđust-uv lâi eidu tot siämmáš ruggâ kost esken lâim vuálgám ton nube junást lamaš eres ävkki ko oppeet toppiđ piergâsijdis já párnáidis kietâkaavân já kaččâliđ portháid vuálus kaččâđ kuhes káytává mield já vala kaččâđ maassâd nuubijd portháid pajas konduktöör lopedem iše ep innig pááccám vuordâččiđ ko pivâstâhkáálust peesâim ruugâ oolâ te tobbeenhân tot juná tuođâi-uv vuordij veik jieš illá uskum toos sáátun muu käälis huáputtij mij te njuškijm tohon siisâ já siämmást juná jo vyejilij-uv mii hyenes lukko lâi tot et taat-uv juná lâi tot pegâlmâs belgialâš boemmeltrein mielkkijuná mii ooroost aaibâs jyehi áinoo mielkkiruugâ puotâ sajattuvah lijjii lovmat aaibâs jo uánihis määđhist veik ij kuhes mätki lamaškin kale maŋanep ton nube junást mun ettim tohhân soittii tohon iššeed vala eeđâi optimistân tun tuođâi-uv oskoh toos et taggaar stuorrâ almugijkoskâsâš juná páácá ubâ kuhes tiijmán vuordâččiđ muádi mađhâšeijee kiäh láá puátimin näävt jotelis mielkkijuná fáárust sutettim sunjin oroi joskâ uánihis junámätki piištij veik mon kuhháá mut viijmâg te peesâim maadâsajattâhân kost almugijkoskâsâš juná koolgâi vyelgiđ maŋanâm jo pajeláhháá kyehti tiijme käälis kaačâi luuhâđ šleđgâtavluid kost lijjii junái vyelgim- já puáttimääigih tääbbin ij lah tot mii juná sun koijâdistij maht jis tot juná lii áigáá jo moonnâm mun västidim suutâi já toskádâlâi mahtsun täälgis kalga moonâ tuohun tuon virgeulmuu kuuvl já koijâd sust ettim ko jiem muidegin tiättám peevdi kuvlân lâi hirmâd jo kuhes jono nuuvt et mij ep kustoo lamaš áinooh mađhâšeijeeh kiäh lijjii kostnii maŋanâm mij paasijm vuordâččiđ jieččân vuáru mii ij puáttámgin ovdilgo kuulmâ vaartâ vuordâččem maŋa lâi nohádistâm ige lam valagin uážžum puurrâmuš te poođij mii vuáru peevdi tyehin tedâččij tiäturis puáluid jeđe ravviiškuođij pyehtivetteđ moonnâđ čuávuvâš junáin kolgâvetteđ moonnâđ metroin sajattuvâst nuubán lii suullân tiijme mätki pyehtivetteđ moonnâđ taggaar junán mii ooroost en pel kyehtnubálov ääigi ehidist tobbeen lii tuš ohtâ hyenes peeli mun jiem pyevti tähidiđ tom luáštá-uv ranskalâš konduktöör tii junán vâi ij keevvâđ nuuvt et karttâvetteđ uástiđ uđđâ liipuid mij lep máksám maŋgâčyet eurod táin liipuin já meiddei kolgâp peessâđ toin ruuđáin muu käälis kullui pelkkimin toos mun jiem vaje maiden maŋanem suijâhân lâi pelni rivgoo eeđâi maid pelni rađehân tot lâi mii lâi cuovkkânâm iššeed nivsettij mut liipuh láá ostum rivgoo ain joođhij lii áinoo molsâiähtu maid puávtám tijjân faallâđ rivgoo joođhij já ain tiäduttij tom et pesâččijm peht tohon kuus te jo lâim-uv monâmin keččim kállásân munnust láá kyehti uccâ párnáá fáárust jiem toin naalijn kale ááigu kuussân vyelgiđ et ij lah tiätu piäsá-uv ehidist mannjeed junán vâi ij ko mun jiem sáárnu ranskakielâgin já ko tom-uv tiätá et ranskaast iä sáárnu eres kielâid ko ranskakielâ lâi luhhoost siämmáá uáivilist te jis pääccip hotellin kuittâg oovtâ iijân muu käälis iävtuttij iä lamaš pyerebehkin iävtuttâsah maht te ittááh junáh talle muu käälis koijâdij vuod rivgost tobbeen kale lii saje rivgoo eeđâi mij kale vyelgip esken talle mun ettim nuuvt rivgoo čäliškuođij mottoom páppár mon sun vijmâloopâst keigij mijjân lii čielgiittâs hollandkielân já ranskakielân konduktöörân kolgâvetteđ moonnâđ ääigild ruugâ oolâ kost juná vuálgá sun ravvij konduktöör čáittá tijjân kost puáhtá čokkáđ junást muu mielâst ličij pyereeb finniđ sajeliipuid ton junán mun jotkim jiem pyevti adeliđ tijjân sajeliipuid rivgoo čielgij mun koijâdistim tot ij luhostuu rivgoo čielgij tot ij luhostum tom jiem uážžum onnáá peeivigin tiettiđ tom iberdim et sun lâi porgâm puoh tom mii oovdân maid jo lâi puáhtám-uv vájálduttiđ ubâ ääši nuuvt huápust ko máhđulávt já uuccâđ olssâd ijjâsaje sun ravvij já vala čielgij kost kavnuuččij aldemus hooteel sajattuv paaldâst kote lâi hooteeliijâst mahtnii mielâmield lâi sun mottoom suujâ tiet lijkkui ijâstâllâđ hotellijn taan tovváá sunjin lâi hävski tot et oođij suin siämmáá loonjâst lâihân taat sunjin vuosmuš kerdi šoddâm maŋa et peesâim ijâstâllâđ hotellist ko moonâim hotellin mii lâi kááđu nube peln te tobbeen luhhoost lâi saje niäljásân áigáá keččin peesâim hooteelloonjân já tobbeen koccáástâlâi já čiäruškuođij uđđâsist neelgis ij valagin lamaš olmânáál purâdâm jotelávt sun koozâi-uv purrâmuštaldrikkees kuárusin mut tast ij innig nuuvt ennuv lamaškin purrâmuš puohtui loonjân meiddei umogái seŋgâ mii lâi nuuvt kieŋŋâl et jiem jieš olláám ollágin lyeštiđ suu tohon iššeed lâi váhá kuhheeb ko mun eđâškuottim et mist iärrásijn-uv ličij jo purâdemäigi lijjii kale leeibih fáárust mut ettim et ko jo kerd lep orostâm te jis monâččijm puurrâđ kuusnii váhá lieggâ purrâmuš vissâ iärráseh-uv lijjii niälgum ko jo ij kihheen tom vuástálistámgin kale ááigum tiiláđ olssân stuorrâ vuolâ muu iššeed šuáhkádij tiiláá peri mun ettim sunjin nuuvt te moonâim uuccâđ purâdemsaje hooteel aldasijn ij oinum mihheen tagarijd mii ličij sulâstittám purâdemsaje kale käävpist uástimin vala lasepurrâmuš čuávuvâš piäiván mut purâdemsaje ij kavnum kosten hotellân puáđidijnân huámmášijm et hotellisthân lâi kustoo mottoomlágán baari kost meiddei finnij lieggâ purrâmuš nuuvt mij čokánistijm tohon purâdiđ elâččim vala hooteelloonjâst viežžâmin umogáimielhi já suohâd mon kuččum lieggiistiđ baari kievkkânist lâi-uv aldeláá ko jurdimgin pahudistim iärrásáid jiem kale lijkkum ton baarin nuuvt hirmâdávt mut lâiba kuittâg miinii já ko kaavpugkuávdážân lâi kuittâg viehâ mätki tom-uv tiettim ovdebijn iivijn et sajattuvâst lijjii tuše tagareh fast food purâdemsajeh kost huápust finnij mottoom vuoijiis nelgipitá fárusis mut olmâ purrâmuš tobbeen ij kale kosten lamaš nuuvt te mij čokánistijm mottoom nurkkepiävdán lasâpellâs käälis já čokánáin seelgij laasâ kuuvl te kejâdim laasâst olgos puoh taid buusijd já ráiđuváávnuid moh jo vuoijii-uv tast lappâd peln kááđu uáinojii tagareh keđgitááluh moh lijjii eidu vierrâlmin já toh lijjii aaibâs jo kohhum já nuuhâm toos ij kustoo tääiđigin leđe mihheen šiev kuávluid pahudistim kállásân já siämmást kieldim vyelgimist ohtuu kááđu oolâ sierâdiđ kuus sun nuuvt mielâstis lâi viggâmin ko váháš áigáá vuordâččijm te pottii purrâmušah-uv italialâš pasta muu kállás possum kääni já munjin possum luosâ vala puohtii suohâd-uv ij lijkkum kánásis ige pastasis já nuuvt suoi lonottáin purrâmušâidis kuábáš-uv láin tutâvááh kozâttem siämmáá ääigi ij lamaš munjin meendu vuovâs ko ferttejim nubbijn kieđáin keččâliđ jieš purâdiđ ovdilgo muu luosâ čuáskui purrâmuš kale lâi aaibâs pyeri nuuvt kuhháá ko jiem meendu tárkká keččâm laasâst olgos lijjii moonnâm ráiđuváávnuh jo maŋgâ-uv mut ohtâ lâi orostâm toos kuhheeb ääigán ko tot vyejilij te must lappui puurrâmlusto ton tyehin čurttái mottoom äijih kote lâi paškemin aaibâs jo kuávdoo kááđu kukkeláá uáinojii motomeh almaah kužžâmin táálu vuástá lijjim kustoo teividâm čokániđ aaibâs jo almolii hiivsig oovdân kale ij meendugin čuuvtij pyevti tääbbin rammuđ pahudistim išedân kote sun-uv kejâstij tohokulij já iberdij maid uáivildim tuoh čeesih iä moonâ hiivsigân koijâdistij mun tieđe västidim sunjin mahtnii tot äšši paasij väividiđ ko sun seeŋgâst-uv ehidist vala koijâdij tom já nuuvt čuuvtij imâštâlâi maŋa lâim kale vaibâm lijjim koccáám muáddi iijâ peljij já kumeštâs tiet nuuvt et uáđđáim puohah pel oovce suulâin peellin kale lâi tot et hotellist lâi šiev áimučuáskudeijee já oođijm puohah hirmâd njálgáht aaibâs iiđeed räi iđedist lâi vuolgâ ovdâskulij oppeet purâmin iiđeedpitá jeđe uánihis rahttâttâm maŋa vuolgijm puorijn aigijn maassâd sajattâhân kale jiem haalijd innig puáttiđ maassâd toin siämmáin junáin ettim kállásân ige sustkin kale lamaš nuuvt korrâ mielâ innig nube kerd lonottiđ já vuordâččiđ junáid jis mun moonâm koijâdiđ et peessâp-uv mij maassâd muu käälis iävtuttij peri avžum suu kale et tot juná lâi tivrâsub ko tot táválâš juná mut tääl kale jiem párnáigijn innig halijdâm tom siämmáá hirmos määđhi puáđidijn nuuvt iššeed moonâi lonottiđ liipuid já mun paaccim nieidâkuáhtásáin já täävvirhivvâduvváin čokottâllâđ mottoom salin já vuordâččiđ iššeed ájánij já ájánij koolgâim leđe koskâpeeivi ääigi jo ruugâ alne vyerdimin mut tijme lâi jo love paijeel kyehtnubáloh ige iššeed kullum maassâd sunjin suáittiđ jieččân puhelimáin mut ko esken lijjim lonottâm nube puhelinfiirman te jiem puáhtámgin suáittiđ ko must ij lam prepaid-puhelimest nuuvt ennuv sárnumäigi vuolgâttim tekstâviestâ mii kuittâg vuolgij já huáputtim suu maassâd váháš áigáá keččin iššeed poođij kaačân maassâd já eeđâi et lâi luhostum lonottiđ liipuid nube junán lijjim kale hirmâd jo luholâš esken váhá maŋeláá hoksáim et tobbeen iä oppeetkin lamaš adelâm mijjân sajeliipuid tego ličij kolgâm tääl ij lah innig asto maassâd vyelgiđ iššeed meridij já oppeet lijjim ton uáivilist et iä máttám orniđ maiden olmânáál toh belgialiih kale läävejeh leđe mut sii pargovuovijn lii ain oles kaaos nuuvt te tot mii poođij ruugâ oolâ jeđe ooinijm ton juná konduktöör väzzimin ruugâ alne oovdâsmaŋas te mij tuámittijm koijâdiđ kuus te mij peessâp čokkáđ junást moonnâđ peri taggaar sajan kost láá rijjâ peeŋkah konduktöör ravvij mii mast tomgis talle tiätá mun koijâdistim vyerdiđ ton áigáá ko puohah láá čokánâm konduktöör oppeet ravvij mielâst tot lâi unohis juurdâ já jiem tiättámgin mon unohis äšši tot lâi määđhi ääigi jyehi áinoo sajattuv puotâ mii váávnust šoodâi savâstâllâm tast et mij čokkáim kiännii peeŋkâst já et kiinii eres čokkái kiännii iärrás peeŋkâst já nuuvt ain kuittâg moonâi maht moonâi já jyehi sajattuv puotâ aalgij ain uđđâsist tot siämmáš peŋkâilonottem munnust lâi vala umogâš fáárust tot oroi hirmâd jo ahevin ko ij lam fastâ saje kuus suu lyeštiđ já tot-uv et ulmuuh iä iberdâm et sijjân uv ličij sáttám aaibâs pyereest keevvâđ siämmáá unohávt ko mijjân lijjii luhhoost ennuv párnááh kiäh sierâdii koskânis já kiäh lijjii iloliih še peesâi siigijn sierâdiđ mätki lii ain kukke já ohtmottoom sist ain vuárustis toskádâlâi määđhi kukkoduv mij lep merisaajeest mottoom kaandâš koijâdij enistis neelji ääigi ehidispeiviv suu enni kullui västidmin lii neelji ääigi koijâdij mottoom nieidâškis mon nobdim kandii uábbin vuojâleeibi mij kolgâp puurrâđ ovdilgo tijme lii nelji nieidâš joođhij mij kolgâp puurrâđ kuohtii kyehti vuojâleeibi suu enni čielgij kierdâvávt mon kalle mohe mij kolgâp táin junáin vala vyeijiđ nieidâš joođhij koijâdâlmijd hirmâd maŋgâ suu enni västidij mut jis mij puurrâp tääl jo puoh taid vuojâleeibijd nieidâš iävtuttâlâi mondiet suu enni imâštâlâi tallehân mij lep huápubeht merisaajeest nieidâš tieđij muštâliđ iimâš kale mij uážuim liijká-uv čokkáđ ubâ määđhi siämmáá váávnust veik jo maŋgii poollim-uv tast et tot vaijaas konduktöör leggist mii olgos junást sun kale määđhi ääigi eelij-uv muštootmin et mist ij lam vuoigâdvuotâ tieđee čokkáđ kost čokkáim lâi taggaar tobdo et mij ep lamaškin siämmáánáálá máksám mađhâšeijeeh tego iärráseh já et mij lâim mottoomlágán njuámmileh kiäh tuš lijjii kiksen iärrásáid kiäin lijjii väridum sajeliipuh lah vissâ máksám tuárvi ennuv jieččân liipuin ko tánávtkis puohah uážžuh mii härdiđ ettim kállásân já meridim et maassâd puáđidijn kale vuolgâttep lieggâ tiervuođâid já rekigijd jieččân vuoigâdvuotâtáhádâs puotâ ryevdikiäinun et čuávuvâš kerd jis vala vuálgáččim mun kuittâg monâččim kirdemmašináin kuittâg läävejeh orniđ aašijd tego kalga-uv junámaađhij älkkeevuođâst já jotteelvuođâst ko mudoi-uv puáhtá leđe nuuvt maaŋgâ uáivilist pyerámätki lam ovdil-uv mainâstâm čalluinân kote jođettij poostâ kuávlun suátiäigin já tast maŋa-uv kuhes ääigi lâi taggaar puárisääigi olmooš et ij máttâm luuhâđ ige čäälliđ lasseen lijjii meiddei maŋgâ eres tááiđu maid ij haldâšâm taggaar lâi pyeráin vyeijim ij kuássin kiässân tubdâstâm et sun vyeijiđ ij määti konstâ oskottiđ ulmuid et sun máttá lâi luoihâttiđ kiästnii pyerá lâi vyelgimin iätá et kalhân ličij čuuvtij älkkeb ko ličij pyerá moin vyeijiđ iätá et susthân kal pyerá lijgo luoihâsin ko motomin peri puávtâh tom maasâd toos et tot kal ličij pyeri ko sun kárttá väzziđ ain nuuvt ennuu et jyelgih láá jo raššoom ij kuittâg puáhtâm vyelgiđ máátkán ovdil ko puoh ulmuuh lijjii uáđđám mudoihân toh liččii uáinâm et sun vuálgá laiđiđ pyerá ige vyejegen toin viijmâg ko puoh ulmuuh lijjii vissásávt uáđimin te vuolgij laiđiđ vuájánis já poođij iho vala keevvâđ nuuvt et ovdil ko poođij maađij ool te lana lâi eidu moonnâm tallaa čievrâmaađij mild kuávlun puátá já imâštâl et kii pahakkâsâid lii luoddâiärust laiđim pyerá ubâ kooskâ ko eidu lanajum maađij alne vuáttojii luodah čielgâsávt iäge kiämmân iärrás luodah vuottum iätá et sun tot kal ij tieđe ko lana oinui monâmin kuávlun eskin tastmaŋa ko sun lâi jo puáttâm lâi maŋgâs mielâst váhá káigá te maatij sun kuittâg masa ain hoksáđ šiev vástádâsâid ko tárbu vaađij nuuvt tegu eres ulmuuh-uv ervidij jo eđâhánnáá kii lâi tot pyerá läiđejeijee oroi hervin tot vástádâs ij kihheen sattum leđe monâmin kuávlun te ferttij pálkkááttiđ tuálvuđ tom pyerá lam mihheen aavhijd tom pyerá luoikkâmist ääigi já jyehi saajeest láá ain lamaš tagareh ulmuuh kiäh láá monnii já maaŋgâ-uv tááhust ereslágáneh ko iäráseh kávnojeh taan ääigi-uv mut muu mielâst oro et tovle láá lamaš tagareh ulmuuh čuuvtij eenâb ko taanáigáá mailmist ääigist iä lamaš makken moh liččii vaikuttâm ulmui jurduid já eellimmallijd nuuvt tegu taan ääigi lamaš televisioh radioh iäge makken moh liččii sehhim táválii mecciulmuu jurduid uážui šoddâđ eidu toho kulij kuus halidij iä puáttâm kallasân já kirjeh main lâi finniđ tiäđuid stuorrâ maailmist lijjii vala ucceeb lasseen luuhâmhaalu já máttu ij lamaš puohâin tuárispeln ässeeh šoddii já ellii maŋgii nuuvt tegu seehâ sist kuittâg jo taanáigáá ulmuu mielâst tain kukken tuárispeln pajasšoddâm ulmuin kiäst tääl ááigum mainâstiđ lâi tubdii ennuv ulmuuh vijđáht já ij lamaš mongen tááhust nuuvt ettum táválâš normaal almai kuittâg jo eres ulmui mitoi mield peeleest sun lâi epitáválii uánihâš pajeláhháá meetter kuho ij lam kuássin finnim nuuvt ennuv oopâ et ličij tubdâškuáttâm oovtâgen nummeer teikâ puustav lâi šoddâm já jaamij puárispärnin ij máttâmgen luuhâđ jođettij sun poostâ kuávlun kuhháá taaiđij lam postâalmajin nubaloh ihheed taggaar almai lâi pieijum ton viirgán ij lah tiäđust ääigi tot ij liččii máhulâš jođettem postâ kal ain ij puáttâm meriääigi mut poođij kuittâg já ulmuuh lijjii tuđâvááh maidbahan muidegen tiettii ääigist ko maađijeh iä lamaš jyehi sajan nuuvt tegu tääl postâalmai šoodâi uáiniđ meiddei jyehilágán hyenes siijvoid kal ain puovtij poostâ veikâ motomin lâi maŋanum maaŋgâid pirrâmpeeivijd jo kuittâg ko kiđđâtulveh lijjii alemus muddoost ko laavij alemus tulve äigin puáttiđ mii pááikán eskin iđedisiijâ ijjâkalmaduvâi já lâi káállâm já vuoijâm-uv tulvejuvâi já riddomuálusij paijeel lijjii puoh čoođânjuoskâm nuuvt et koškesin ij lam ko kappeer já postâlavkkâ imâšin et postâ ij lam kuássin njuoskâm lâi-uv pááccâm maaŋgâ tááhust uážžumist te kuittâg sun lâi maaŋgâ ääšist viehâ utkáá sun ain tieđij moh aaviseh kullojeh kiäs-uv ko ij máttâm te lâi ráhtâm olssis mittosäägi moin mittedij nomâi kukkoduv já návt aaviseh monnii olmâ pááikán noomah aavisijn lijjii čaallum mašináin te toh lijjii ain siämmáá kuho taid lâi älkkee mittediđ mittosaggijn lijjii váddásuboh tain ko noomah lijjii čaallum kieđâi ij piergim mudoi ko ferttij teškâliđ taid peevdi ool já ettâđ et väldiđ tast jieijâd poostâ tom ij kuássin mieđettâm et sun ij máttâm luuhâđ uksâkyeddim mij kal peesâim imâštâllâđ tuođâi naavcâid já killeelvuođâ lâi loopâkeeči talle ko eeči lâi rähtimin hirsâtuve lâi viehâ muudon vaalmâš uksâ val vááilui ääigi eeči ij lam kiergânâm pyehtiđ tom mii lâi pelnub penâkkullâm keččin luodâttes kuávlust ij puáhtâm maiden lussâdub tävirijd jođettiđ veikâ maggaar tárbu ličij lamaš puáhtâm muidego vyerdiđ tälvisiijvoid meid kejâdij tom pelivalmâš tuve já kuldâlij ko eeči tuikkodij tom uvsâttesvuođâ val eeđâi et tot uksâ lii nuuvt styeres já lussâd et tom ij kal ohtâgen olmooš nahcii kyeddiđ nuuvt kuhes määhđi teehin ij veikâ ličij maggaar kuobžâ ij jienâdâm maiden et ličij lopedâttâm pyehtiđ tom uuvsâ oho ko postâpuáttimäigi aldanškuođij te mij huámášep et miinii liihâd tobbeen pálgá kuávlust ep ohtâgen tuubdâ et mii tot lii tot lah olmooš ij kussâ ige puásui epke mij tuhhiittâm tom manengen imâštâllâp uáináttâs kuittâg aldanij ubâ ääigi já mij keččâp jorgoččolmij tom immâš talle ko poođij nyevt viđâlov meetter kiäčán te huámášijm et tot lii olmooš ko jyelgih uáinojeh liihâdmin vyelemustáá poođij mii kuuvl te eeči eeđâi et tun kal lah oles piru jiehke olmooš nuuvt lâi hirmástum lâi mielâmild ko peesâi čäittiđ mijjân et sun pasta toos-uv mii lii iärâsáid máhuttem kal maavsij päälhi ton stuorrâ pargoost mut jiem tieđe ollágin mon ennuv merhâšij kuittâg čuuvtij eenâb eeji rammum ko ruttâ maid finnij imâštâlâim kuhháá maŋa-uv tom mielâttes stuorrâ pargo maid ooinij toin uvssáin ko kyeddimmätki jo vistig lâi nuuvt kukke pelnub penâkkullâm ko juurdâš et uksâ lâi tuárrást seelgist já päälgis moonâi iänááš määđhi suohis vuovdij čoođâ ferttij ohtânmaanoost heiviittâllâđ suohis miestui já muorâi kooskâ mii vaaldij ennuv ääigi ferttij meiddei čokániđ vuoiŋâstiđ viehâ maŋgii uksâ ko lâi melgâdáid siämmáá lussâd ko almai jieš ennuv äigi moonâi toos ij kal ohtâgen tieđe onnáá peeivigen maainâs lii lamaš maaŋgâ lääđist já kiirjijn-uv vissâ mut ij ohtiigen nuuvt maht tot olmânáál lâi lii mainâstum et eeči kočoi pyehtiđ tom uuvsâ tot ij tábáhtum lâi taggaar et koččomáin sun ij álgâm moossân ko eeđâi nuuvt et tot teikâ tuot pargo lii väädis teikâ máhuttem et jieh kuittâg tun kuássin paste toos te talle šoodâi hirmâd haalu čäittiđ puohháid moos sun pasta eeči-uv lâi ettâđ et pyevtiba tom uuvsâ te kal ličij ettâm et kyedi jieš ko eeđâi tom pargo máhuttemmin te halidij čäittiđ navcâidis veikâ jieggâ ličij moonnâm myerssein láá ain vielgis pihtâseh ko vielgâd lii ilo já luho ivne mun kal tiäđám mondet irgeh láá čapis pihtâsijguin kiäččá kilomeetterstuálpu mast lii nummeer love já koijâd tast orroo puáris äijihist et kuus täst lii love kilomeetterid tien stuálppumaddust lii love kilomeetterid jyehi kuávlun kaandâš kiäččá vuojâdemriddoost almaa mast láá ennuv tatuointih pirrâ roopâ te iätá iännásis kote lii iäránâm kállástis ko tun vááldáh uđđâ eeji vääldi taggaar mast láá siämmáá ennuv koveh ko tuon almast kaandâš čielgee iännásis tiäđám uccâ nieidijn šaddeh nisoneh šaddeh mut nabai uccâkandijn puárispäärnih teeivâi markkânijn uápis almaa já sahhiittâl mii tot tii piälán kulloo arvam lii hirmâdávt forgâ láá puoh niijtoh-uv jo šoddâm čääsi vuál peln lii siämmáá pele jaavrijn láá čääsih nuuvt paijeen et kärbisroobdâid ferttij alediđ šoodâi nieidâ čaittâl nieidâs naabur emedân kii rámmoo kal lii ollásávt eejis nääl sáttá leđe eejis nääl mut vuoluškeeči lii eenis nääl čokkáá enni nieidâinis hälištává lii hiivsigist jieččân čokkámräigi tust lii-uv meiddei lii räigi tot kal lii puohâi iärásij-uv aanoost čokkájeijee ulmuin lâi hitruu kozzâmäles poccuu koozah sehe ođđâmeh mälipastem säältih rammid kyerejum potáseh desilitter kavrasuvrâmeh vuolâmáin koozâin meddâl soksâmijd sehe tooide pyereest saijaas kiemni siisâ koozâid já ođđâmijd tuoldâđ saaltijd tállán aalgâst jis láá puolâščuhheest valdum tipte tuoldâđ minuttâd ođđâmijd ij taarbâš nuuvt kuhháá tyelttiđ ođđâmijd tuálttá meendu kuhháá toh vuáččojeh uážžuh tuoldâđ suolgâi aainâs tie nelji tiijme ovdilgo lasettâh kyerejum potásijd já kavrasuvrâmijd kopšâdum kumppâseh~ litter kiemni kiemnist lii vuohâsub vuoššâđ ko tot ij kuuvdâ nuuvt älkkest paijeel čuopâdum piärgu tie kiilu verd čääsi nuuvt ennuu et piärguh pyereest láppojeh saaltijd mälipastem kiemni tuoldâđ já~ kuorii suuptâ ~meddâl litter vorrâ tejâpastem millum vielgispippâr litter poccuu pyeidi cavâdum uccen kiilun ruvâšjáávuid voorân säälti sehe vielgispippâr já ~jáávuid piejah pyeidi ucceeb te puávtáh tärhistiđ vala jáávui mere ovdilgo kuáivustâh kumppâsijd tyeldee páátán kopšâđ uážžu valmâštiđ tiijme ovdil ko kopšâdâh et täigi piäsá turbođ pääđeest lii čääci suunnâm te lasseet já piejâ lieggâs styerebân ovdilgo kuáivustâh pastemáin kumppâsijd páátán kopšâđ kumppâsijd tuoldâđ tie minuttâst oovtâ tiijmán kumpâspääti lii tuoldâm minuttâd te lasseet toos kyerejum potásijd tie kiilu vala kavrasuvrâmijd potásijgijn ohtân suvrâmeh láá tuoldâm nuuvt et toh muttâneh te mälisuuvrâs lii njálgásub ulmuuh koivuu piärguid kumppâsijd já potásijd eres nääpi siisâ já juhhii suvrâs koopâ siste vala puánjostii potásijd já kumppâsijd rammid poccuu vuoivâs mälipastem säältih siipuul pasemân vuojâmargarin ~vuoivâs asettis cavâttuhhân já ~siipuul paistpáánu kummoođ piejâ toos vuojâmargarin já siipuul pase vuoivâs já jurâttâl et jyehi peln ličij poossum lasseet saaltijd majemustáá ij taarbâš kuhháá tipteđ kopšâđ ~ko tot ruškood –~mudoi tast šadda koorâs ~kyerejum vuoššum potásijgijn suápá ~toos lasseen já ~meiddei ruopsisruotâs punajuuri šaddo mielkki ađai miinii myerjisaapijd mast lii ennuu ~puáhtá~ valmâštiđ ~nubenáál-uv lii hyenes čuávji te lii čuávján ustevlub ko piäjá kopšâđ njuolgist čáácán kg caappum poccuupiärgu mälipastem säältih mottoom pippâr ubbâ rammid vuojâ rammid ~päđe siisâ~ piärguid já ~liäšku oolâ ~čääsi tommit et piärguh láppojeh ~saaltijd já ~tipte tuoldiđ suuptâ ~alne já ~lasseet pippârijd lohe vyelni piärguid kopšâđ~ suolgâi piärguh láá tuoldâm tiijmán liegâsvuođâ tääsist te jis vala lii liemâ te puávtáh vala tipteđ leđe lohettáá kalga vahtiđ tárkká et ij čääci kuuškâ já piärguh iä pyele piejâ páátán vuojâ já margarin toh láá suddâm te steikkâ lii vaalmâš lasseen pottáásnjuvdos já juŋŋâhilo kg kyerejum potáseh mälipastem säältih rammid litter mielkki ~kyerejum potásijd kiemni siisâ lasseet čääsi nuuvt ennuu et potáseh láppojeh saaltijd já ~tipte tuoldâđ tie minuttân potáseh láá tiimmâm te liäšku čääsi meddâl já ~njuuvde potásnjuvdemtiŋgáin potásijd motten vuojâ já ~mielhi já ~muivii muorâpastemáin et tot njuuvdos suptâluvá vala njuvdos fáállun nääpi siisâ muide ko siev puurrâmlusto kg kuškâdum poccuupiärgu kg kyerejum potáseh njaddopippâr ubbâ dl kavrasuvrâmeh ~koškepiärgu uccâ~ pitážin ~kiemni siisâ ~čääsi já ~tipte piärguid kásánâđ ijjâpaje piärguh láá sälttejum te piejâ~ lase säälti eskân talle jis lii tárbu ko piejah potásijd tuoldâđ piärguigijn kiämnán kale uážžu tipteđ tuoldâđ maŋgâ ~tiijme puávtáh lasettiđ ~potásijgijn ohtân šadda njálgásub ko toh suvrâmeh tyeldih nuuvt kuhháá et muttâneh ~lasseen vuojâleeibi já ~vuástá sehe mielhi kyeleh já potáseh čuomâstum tuidum čuopâdum kyeli korriihánnáá potásijd rammid mälipastem säältih tuidum korrâpotásijd kiemni siisâ já parde potásij oolâ kyeličaskaid čääsi oolâ nuuvt ennuu et kyeleh láppojeh pyereest saaltijd já tipte kyelikiemni tuoldiđ paajeeld suuptâ meddâl šleđgâlevy ucebân nuuvt et tot eiduttâlde tuáldá táásán kuuloold tuoldâđ já tiäddáluš kyelikieđáin mottoom keerdi meiddei pajemuid kyeličaskaid jurgâlâđ vâi toh kapšeh pyerebeht miinut ääigi ulmuuh valdii liemâ alne vuojâid já vuojâkoopâst puánjostii potásijd já kyelipittáid kyeleh potásijgijn kg kiäsádum sälttikyeleh kg korriihánnáá potáseh ~kiemni siisâ ~korriihánnáá tuidum potásijd čuopâdum kuolijd oolâ tuoldiđ já ucceed šleđgâlevy tie táásán et tot lohe vyelni suolgâi tuáldá kuolijd kopšâđ tie minuttâd kuolij já potásij lasseen mielhi saresopá já leeibi láá njálgáh vuojáin purrâđ.~ kiäsáduveh ko salttiih vuoššâmsááltán ucceeb säälti ko táválijd sälttikuolijd ko ucánjii lieggân te mottoom oho keččin toh kyeleh kiäsáduveh kg raaijum čuomâstum čuopâdum vorâs kyeleh kg kyerejum potáseh mälipastem säältih uccâ~ sipulâš milohánnáá njaddopippâr mälipastem nisujáávuh suvrâsân dl mielkki ađai purkki purrâmušlahcâ rammid vuojâ kyerejum potásijd já čuopâ ~kuolijd ~čääsi nuuvt ennuu kuolij já ~potásij oolâ et šievnáál láppojeh lii tehelâš et kiemni lii litter ij tuoldiittijn kuuvdâ paijeel vala saaltijd kiemni tuoldâškât te kolde suuptâ liemâ alne pippârijd já cavâdum siipuul.~ kiemni tuáldá ~tie minuttâd te räähti nisujávvusuvrâs dl čäcimiärán tuoldâđ suolgâi vala tie miinut verd kiävtáh mielhi te lasseet toos já ~tipte tuoldiđ kiävtáh laavcâ te uážuh vala lasettâđ ~čääsi ~majemustáá vuojâ~ já ~smakkist säälti litter luámmáneh litter čääci kähvikoopâ~ fiijnâ ~sukkâreh mälipastem potásjáávuh ~luámmánijd kiemni siisâ liäšku čääsi oolâ já tipte tuoldâđ miinut dl čäcimiärán mälipastem potásjáávuid pyereest ko liäškuh potásjávvučääsi kiemni siisâ leđe vala nuuvt et kiissel tyeldee njeđes nääpi siisâ já luvvel váhá kiissel oolâ fiijnâsukkârkeerdi kg kyerejum potáseh kg vorâs caappum kyeli kuávžur rávdu šapšâ táválâš~ siipuul caappum kooveest kiirjâgluosâst litter mielkki uuvnân piejâdijn mälipastem sältti oolâ~ korppujáávuh já rammid vuojâ vistig potásijd já~ tast maŋa viekkii kyele segis fileramnijbijn nuuvt et čielgitähti vuálgá luovâs vala čuávjitaavtijd-uv meddâl kyele asettes cavâttâssáid tom kyele-uv tast maŋa litter vuoka ađai taggaar kiemni mon puáhtá pieijâđ šleđgâuuvnân ucánjii vuojâ lite siisâ oolâ mielhi moos lii lasettum sältti vala oolâ korppujávvukeerdi já majemustáá caappum vuojâpittáid uvnâpeeldi mast láá roobdah peeldi siisâ aluminfolio ađai vuojâpááppár ij peldi tureduu pasamuš peeldi oolâ já cäävi lieggâs uuvnân leđe tiijme verd tot possuuškuát te puunjâst lieggâs lieggâsân ain uuvnân já puávtáh pieijâđ lohe passeemlite oolâ ađai njuoskâdum vuojâpááppár pasamuš leđe uuvnâst vala nube tiijme maŋalieggâsâst uážžu possuđ tijmepele suápá faallâđ lasseen ruopsisruottâsijd já tomaatijd kiävá mielkki ađai soppá herskupitáh~ oppimmielhi oolâ ~luámmánijd soorijd ađai etimâsâid já ~ucánjii fiijnâsukkâr oolâ.~ já ~saremielkki lii meiddei hersku ij taarbâš ubâ ~sukkârgin pieijâđ haalijd piškerub smakkiđ te juuŋah miälkán muorjijd puáhtá ~piirakkan pieijâđ lii tiäđust-uv vuovâs et ko vuášá saresopá já ~ko sillist muorjijd meddâl te taid puáhtá ~pieijâđ marmelaad lasseen piirakkan puátih muorjijn hiettân maid muorjijn puáhtá ~olmooš finniđ njajâpääđeest kg čuállejum čuomâstum já tuidum šaapšah mälipastem säältih rammid vuojâ siipuul njajâpäđe kásánâđ minuttâd ~čuomâst já ~tooide kuolijd peeccih já ~čielgisottuid meddâl kuolijd njuárguđ~ ađai siho páppáráin kuolijd päđe siisâ ~puoŋân ucánjii saaltijd já ~vuojâpitá piejâ ~siipuulrieggeid já ~sälttipitá iä taarbâš nuuvt ennuu säälti ko toh kapšeh lohe vyelni jieijâs lahtâsâst ~uuvnâ~ lieggâs minuttâd já tast maŋa puunjâ nube minuttâd vala ovdilgo potkiih lieggâs meddâl kyeleh kapšeh vala maŋa-uv tie tijmepele verd ~potásijgijn juŋŋâsuohâd mielhijn kale meiddei suápá ~lasseen litter ruvâšjáávuh ruávisin millum mälipastem säältih dl ruvâšjáávuh ~čääsi kiemni siisâ já ~vispâlâst kolmâ ~čáácán ruvâšjáávuid suohâdkiemni tyeldee te ucceed lieggâs táásán lohe oolâ já ~tipte havdâšuđ ~tiijme verd ain nuuvt kuhháá ko jáávuh láá suáhum te talle suohâd ij peesâ ~vuáđun pyelliđ.~ ~mielhijn lasseen suápá ~uuvnâst poossum kyeli njajâpääđeest kopšâdum kyeli já ~tiäđust-uv sälttikyeli poossum vorâs puškopitáh kg čuállejum já fileerajun puško nisujáávuh koopâ~ tievâ mälipastem säältih tejâpastem millum vielgispippâreh pasemân čuomâstum já tuidum puško čielgitäävtiloh kyevti uásán ~nähkipele paajaabel ~čuávji sottuid tavtijgijn meddâl pastelâs segis fileeramnijbijn nuuvt et cuoppâ vuálgá ~kyeleest meddâl puávtáh väldiđ ~nijbijn meddâl ovdilgo piejah nube pele nähki pajaskulâi puáhtá ~várugávt väldiđ ~pastelâs nijbijn meddâl puškoost lah finnim sottuid já ~čielgitäävti meddâl luoddiimáin kyevti uásán te piejâ näähki vuoluubel já voojâ peeccihkeejist pastelâs nijbijn nuuvt et tuše nähki páácá luovâs kale tuhhiitteh mielâstis purrâmáin putestiđ nähkipittáid tun čuopâdâh uccâ pittáážân puško naahkijd te vuorâččâšlodeh kale rääijih loopâid.~ ~nääpi siisâ~ nisujáávuid já siävvut fiijnâ saaltijd jávuigijn já millum vielgispippâr kyelipittáid jáávuin já piejâ taid possuđ kume paistpáánun mast lii jo vuojâ ruškodâm lah passaam kuohtuid peelijd ruškâdân puávtáh pieijâđ vala lase kopšâđ uuvnân tassaaš ko valmâštâh vielgis kastik kuolij já potásij skipárân.~ litter mielkki ruopsis purkkimielkki rammid nisujáávuh rammid pastem säältih mälipastem millum vielgispippâr vuojâ ~kummoođ~ kiemni siste ~nisujáávuid já ~siävvut vispâláin pyereest ucánjii jáávuid muiviidijn kopšâđ mutâ ~ij ollágin ruškodâđ meddâl kume levy alne vuojâ-jávvusiävuttâs já ~tipte tom turbođ ovdilgo piejah tom oppeet kume levy oolâ~ já ~liäšku ton kiemni siisâ ~tuoldiittum mielhi uáli pyereest et iä šoodâ ~kahânuvah puávtáh pieijâđ veik nube kiemni siisâ mast lii čääci tuoldâmin ij vääldi kiddâ ~vuáđđun minuttâd ovdilgo piejah saaltijd já ~vielgis pippâr puávtáh faallâđ vuoššum potásijd juŋŋâhilo já ~ruopsisruottâsijd millumpiärgupuláh kg millum poccuupiärgu tejâpastem millum vielgispippâreh kähvikoopâ~ kavrasuvrâmeh mälipastem säältih rasijâš lahcâ~ vuojâ stuorrâ ~siipuul känemane dl puttâlvuojâ vielgispippâr já saaltijd koskânâs caappum sipulijd kavrasuvrâmijd já ~laavcâ piärgu juávkun pyereest já lasseet majemustáá känemane puttâlvuojâ njeđes taldrikân pastemáin pullátääigist já puánjoost taldrikvuojâst pulláid já juurât kuámmirijnâd pulláid puttâlvuojâ iästá tarvanmist tääigi kieđáid aldaluvâi reevni uvnâpeeldi oolâ uuvnân lieggâs uuvnân já tipte minuttâd tommit et puláh ruškodeh.~ ~päđe rammid tom suddâđ já ~lasseet rammid nisujáávuid já ~tipte ucánjii ruškodâđ páátán tyeldee čääsi já ~vispâlâst nuuvt pyereest et iä šoodâ kahânuvah tuoldâđ kastik miinut verd puávtáh njaddodiđ ~piärguliemâpitáigijn já sipulijn meiddei salttijn.~ puáhtá ~faallâđ potásnjuvdos ađai vuoššum kyerejum potásijd addel meiddei purrâmušân šiev smakkâlase määrfih desilitter vorrâ mälipastem säältih tejâpastem vielgispippâr desilitter roovâ~ ruvâšjáávuh desilitter pyeidi pyereest tuidum poccuu čuáleh kiävtáh märfičuállin pottâčuále te tast lii nuuvt ennuu alnees pyeidi et märfitááigán ij taarbâš pieijâđ pyeidi ollágin.~ njaddoid já~ saaltijd voorân lasseet vala pyeidi vispâláin ruvâšjáávuid voorân pyereest tääigi turbođ jieŋâskääpist tiijmán uážžu leđe njarbâd piejah tääigi čoolij siisâ te kyeđe kuálmád uási kuárosin mudoi määrfih tuoldâttijn sättih luoddânâđ.~ ~maarfijd tyeldee piärgupáátán toh laa tuoldâm mottoom miinut te keejâ~ et jo-uv toh laa turbom ~čuolguin taid čuoggiistâllâđ mottoom keerdi tuoldâđ minuttâst tiijmán ain kooskâst já čuoggist.~ vuoššâđ piärgupääđeest tuoldâđ siämmáánáál ko kumpâspääđeest-uv kyerejum potásijd já suuvrâst kaurasuvrâmijgijn já kumppâseh laa ravâdeijee purrâmušah potásijgijn puáhtá liegâdâđ nubetuv já toh seilih jieŋâskääpist maŋgâ peeivi já marfijgijn suápih myerjih litter mielkki desilitter riissuvrâmeh tejâpastem säältih rammid vuojâ pyereest riissuvrâmijd mielhi já suvrâmijd kiemni siisâ šleđgâlevy leđe tääsist já tipte tuoldiđ ubâ ääigi tassaaš ko tot tyeldee táásán šleđgâlevy já tipte kopšâđ tie miinut ääigi halijdâh te puávtáh pieijâđ suohâdkiemni stuárráb tyeldee čäcikiemni siisâ havduđ te talle tot ij vääldi vuáđun suohâd lii vaalmâš te lasseet saaltijd já jis piejah vala lasseen vuojâ te tot lii vala njálgâsub puávtáh faallâđ mielhijn ađai myerjisappijn lii juovlâsuohâd mon puáhtá faallâđ pajalâssân uáivipurrâmuš maŋa lii sälttikyeli leibijn ađai miinii piärguid tot lii meiddei njaalgâ uáivipurrâmuš ovdâpurrâmuš myerjipiirakka~ dl nisujáávuh dl fiijnâsukkâreh tejâpastem vaniljasukkâreh tejâpastem liäibumpulvereh leivinjauhe dl mielkki dl puttâlvuojâ känemane dl soorijd vatukkáid ađai luámmánijd muorjij juávkun vala myerjihilo dl verd já mälipastem potásjáávuid koškeamnâsijd nääpi siste toos mielhi já puttâlvuojâ känemane ~njeđes vuoka pyereest ~toos vala korppujáávuid tääigi vuokan täsivávt sehe oolâ ~myerjisiävuttâs uuvnân já ~tipte possuđ ~tie minuttân jieh haalijd pieijâđ muorjijd piirakka oolâ te puávtáh passeeđ ~nuhtán já ~hilo ađai marmelaad piejah esken purâdijn oolâ tot lii tienuvt-uv litter poccuu vorrâ tejâpastem säältih kiilu ruisjáávuh litter caappum pyeidipitáh mudágis njarbis tääigi já lasseet pyeidipittáid toos piärguid tuoldâđ oovtâ tiijmán ennuv čáácán pástemáin kumpâstääigi tyeldee piärguliemân kumppâsijd tijmepele huolâ et piärguliemâ tuáldá ubâ ääigi lasettiđ jieijâd mielâ mield ereslágánijd mávuttâsâid meid tyelttiđ korrejum potákkijd jis halidâh kumppâseh já piärgu láá kopšâm te kuáivu taid taldrikân já puurâ puávtáh juuhâđ koopâst känimane dl fiijnâ sukkâr dl lahcâ dl suddâdum vuojâ ađai purâmušoljo tp liäibumpulver dl nisujáávuh dl sareh pakkeet kovjâsukkâr pastem suvrâlahcâ ađai smetana saresäppi rođij ivnen vuoidâ já korppujavvii täsivisrobdâsâš passeemlite moonijd já sukkâr suddâdum vuojâ laavcâ já koskânis siävuttum koške amnâsijd sehe lasseet muorjijd kááhu astesâš uuvnâst suulân miinut kááhu čuáskuđ kovjâsukkârân suuvrâlaavcâ smetana sierânâs uási skávuttâsâst já ivnii tom motomáin saresäppikuáškánjâssáin kááhu oolâ vielgis skávuttâs já kuulgât vielgis skávuttâs oolâ roođijd saresappijn ivnejum skávuttâssáin nijbijn rođij paijeel tuárissárgáid nuuvt et oolâ šadda marmoristem ¡ohhoomniisu r vuojâ dl fiijnâsukkâr dl pime tp sooda r nisujáávuid vaniljasukkâr jieijâd máávu mield já vuojâ sehhejuvvojeh suptân sehhejuvvoo pime já jáávuh sehhejuvvojeh koskânis já lasettuvvojeh siävuttâsân ###-astesâš uuvnâst miinut känimane dl fiijnâsukkâr dl nisujáávuh tp sooda tp vaniljasukkâr tp kaneli tp iŋkivääri tp neilikka dl rusineh dl pime dl purâmušoljo moonijd já sukkârijd suptân sehhejuvvojeh koskânis jávvusiävuttâsâsân piejâ pime já oljo manesuuptân keppisávt tääigi jävvejum passeemliitán já pase kááhu liegâsvuođâst suullân minuttid litterpele nisujáávuh dl fiijnâsukkâr vááijuv dl kaakaojáávuh tp sältti tp sooda tp vaniljasukkâr prk dl mielkkirahka peli dl mielkki r vuojâ känimane koške amnâsijd litteest já lasseet mielhi já mielkkirahka sehhii taid jávuigijn oohtân vala sudes vuojâ já känimoonijd passeemliitán já pase oovtâ tiijme uuvnâst suullân asteest potáseh sältti mielkki čääci potásijd já piejâ tuoldâđ tijmepiälán čääsi meddâl já mitted mielhi säälti jieijâd máávu mield já lásseet ucánjihhii vuojâ taid šleđgâvispâláin ive lii teeman anarâšpurrâmâšah já toi rähtimravvuuh lii ráhtám já kumppâsij já maarfij ravvuid lává meddei kuvvim purrâmâšâid ervidmist et tággáár teema lii maŋgâsân mielâsâš ko säämipurrâmâšâi resepteh iä táátu kavnuđ masa kosten lam motomin karttâm márfum kooskâst suáittiđ ravvui tiet čeeppib ulmui kalender kuuvijd já reseptijd ko keeijâd te šadda penttâ nelgi täid verdid eres sämmilij purrâmâššáid te tohhân láá suullân siämmááh puoh sämmilijn iäruhhân kale láá tommit et om merâsämmiliih poreh tiäđust-uv merâkuolijd já rido ässeeh luosâ puásui kuittâg lii puohâi sämmilij purrâmkäärist kevttui-uv masa puoh purrâmâššân piärgu lasseen ođđâmeh vorrâ määrfih koozah siskelušah já val vuoiŋâšeh-uv kuommuuh paccii purâhánnáá uárjin sämmiliih láá kiävttâm purrâmâššân meiddei meeci šaddoid nuuvt tego iävru hapro já puurrâmrääsi väinönputki täid verdid läädipurrâmâššáid te talle kal iteh eenâb iäruh láá eskin täi majemui aigij oppâm purrâđ kuobbârijd ruonâsijd já ton tagarijd pizzaid láá jieškote-uv kuávlust já táálust-uv váhá iäruh purrâmâšâi rähtimist čielgiim taa et maht mij laavijm puško kuškâdiđ kalga pieijâđ kuškâđ kiđđuv ovdil ko kiärppááh kirdeleh meiddei ijjâpuolâšeh čárvuh kyele cuopâ smiärubin čuomâstuvvoo já lyeddejuvvoo čielgi peln kalga sistekulij čuoppâđ masa luovâs ij koolgâ ollásávt luoddiđ tast finnee váárvu heŋgâstem várás ko jurgâl peeccihkeeji lyeddejum rááigán sälttejuvvoo mut ennuv ij koolgâ saaltijd pieijâđ ij nuuvtkin ennuv ko táválii sälttikuálán peeivi puáhtá puško heŋgâstiđ kuškâđ puško kalga čoggâđ lebbâ kaskoo tuáris muorâsaggijn ooroost pyereest čielgitááhtán mield puáhtá čäähiđ várdá teikâ tuše kosostiđ váárvust spiijkárân oho keččin puško lii kuškâm lii kuškâdijn koorrâm mut ovdil passeem puško kalga keeđgi alne terppâđ večiráin teikâ ákšušomeráin smiärusin mut ij nuuvt čuuvtij et tot muttân puáhtá passeeđ omânist teikâ tuulâst puško lii ruškodâm te tot lii vaalmâš kalga vala lahtâ lijne siisâ kiessâđ já tipteđ havdâšuđ váhá ääigi veikkâ love miinut maŋa tom puáhtá purrâđ vuojáin puško lii nuuvt njäälgis et toos penttâ rokkâs kal iä fiettii koškepuško njälgisvuođâ mottoom anarâš táálu iššeed skeŋkkij läddlâš kuássásis koške puško evvisin kyessi lâi moonnâm te maŋeláá almai kaavnâi tom koške puško ulgguubeln ääiđi tot lam mielâsâš evvis kozzâmäles poccuu koozah sehe ođđâmeh mälipastem säältih rammid kyerejum potáseh desilitter kavrasuvrâmeh vuolâmáin koozâin meddâl soksâmijd sehe tooide pyereest saijaas kiemni siisâ koozâid já ođđâmijd tuoldâđ saaltijd tállán aalgâst jis láá puolâščuhheest valdum tipte tuoldâđ minuttâd ođđâmijd ij taarbâš nuuvt kuhháá tyelttiđ ođđâmijd tuálttá meendu kuhháá toh vuáččojeh uážžuh tuoldâđ suolgâi aainâs tie nelji tiijme ovdilgo lasettâh kyerejum potásijd já kavrasuvrâmijd kopšâdum kumppâseh~ litter kiemni kiemnist lii vuohâsub vuoššâđ ko tot ij kuuvdâ nuuvt älkkest paijeel čuopâdum piärgu tie kiilu verd čääsi nuuvt ennuu et piärguh pyereest láppojeh saaltijd mälipastem kiemni tuoldâđ já kuorii suuptâ ~meddâl litter vorrâ tejâpastem millum vielgispippâr litter poccuu pyeidi cavâdum uccen kiilun ruvâšjáávuid voorân säälti sehe vielgispippâr já ~jáávuid piejah pyeidi ucceeb te puávtáh tärhistiđ vala jáávui mere ovdilgo kuáivustâh kumppâsijd tyeldee páátán kopšâđ uážžu valmâštiđ tiijme ovdil ko kopšâdâh et täigi piäsá turbođ pääđeest lii čääci suunnâm te lasseet já piejâ lieggâs styerebân ovdilgo kuáivustâh pastemáin kumppâsijd páátán kopšâđ kumppâsijd tuoldâđ tie minuttâst oovtâ tiijmán kumpâspääti lii tuoldâm minuttâd te lasseet toos kyerejum potásijd tie kiilu vala kavrasuvrâmijd potásijgijn ohtân suvrâmeh láá tuoldâm nuuvt et toh muttâneh te mälisuuvrâs lii njálgásub ulmuuh koivuu piärguid kumppâsijd já potásijd eres nääpi siisâ já juhhii suvrâs koopâ siste vala puánjostii potásijd já kumppâsijd rammid poccuu vuoivâs mälipastem säältih siipuul pasemân vuojâmargarin ~vuoivâs asettis cavâttuhhân já ~siipuul paistpáánu kummoođ piejâ toos vuojâmargarin já siipuul pase vuoivâs já jurâttâl et jyehi peln ličij poossum lasseet saaltijd majemustáá ij taarbâš kuhháá tipteđ kopšâđ ~ko tot ruškood –~mudoi tast šadda koorâs ~kyerejum vuoššum potásijgijn suápá ~toos lasseen já ~meiddei ruopsisruotâs punajuuri šaddo mielkki ađai miinii myerjisaapijd mast lii ennuu ~puáhtá valmâštiđ ~nubenáál-uv lii hyenes čuávji te lii čuávján ustevlub ko piäjá kopšâđ njuolgist čáácán kg caappum poccuupiärgu mälipastem säältih mottoom pippâr ubbâ rammid vuojâ rammid ~päđe siisâ piärguid já ~liäšku oolâ ~čääsi tommit et piärguh láppojeh ~saaltijd já ~tipte tuoldiđ suuptâ ~alne já ~lasseet pippârijd lohe vyelni piärguid kopšâđ suolgâi piärguh láá tuoldâm tiijmán liegâsvuođâ tääsist te jis vala lii liemâ te puávtáh vala tipteđ leđe lohettáá kalga vahtiđ tárkká et ij čääci kuuškâ já piärguh iä pyele piejâ páátán vuojâ já margarin toh láá suddâm te steikkâ lii vaalmâš lasseen pottáásnjuvdos já juŋŋâhilo kg kyerejum potáseh mälipastem säältih rammid litter mielkki ~kyerejum potásijd kiemni siisâ lasseet čääsi nuuvt ennuu et potáseh láppojeh saaltijd já ~tipte tuoldâđ tie minuttân potáseh láá tiimmâm te liäšku čääsi meddâl já ~njuuvde potásnjuvdemtiŋgáin potásijd motten vuojâ já ~mielhi já ~muivii muorâpastemáin et tot njuuvdos suptâluvá vala njuvdos fáállun nääpi siisâ muide ko siev puurrâmlusto kg kuškâdum poccuupiärgu kg kyerejum potáseh njaddopippâr ubbâ dl kavrasuvrâmeh ~koškepiärgu uccâ pitážin ~kiemni siisâ ~čääsi já ~tipte piärguid kásánâđ ijjâpaje piärguh láá sälttejum te piejâ lase säälti eskân talle jis lii tárbu ko piejah potásijd tuoldâđ piärguigijn kiämnán kale uážžu tipteđ tuoldâđ maŋgâ ~tiijme puávtáh lasettiđ ~potásijgijn ohtân šadda njálgásub ko toh suvrâmeh tyeldih nuuvt kuhháá et muttâneh ~lasseen vuojâleeibi já ~vuástá sehe mielhi kyeleh já potáseh čuomâstum tuidum čuopâdum kyeli korriihánnáá potásijd rammid mälipastem säältih tuidum korrâpotásijd kiemni siisâ já parde potásij oolâ kyeličaskaid čääsi oolâ nuuvt ennuu et kyeleh láppojeh pyereest saaltijd já tipte kyelikiemni tuoldiđ paajeeld suuptâ meddâl šleđgâlevy ucebân nuuvt et tot eiduttâlde tuáldá táásán kuuloold tuoldâđ já tiäddáluš kyelikieđáin mottoom keerdi meiddei pajemuid kyeličaskaid jurgâlâđ vâi toh kapšeh pyerebeht miinut ääigi ulmuuh valdii liemâ alne vuojâid já vuojâkoopâst puánjostii potásijd já kyelipittáid kyeleh potásijgijn kg kiäsádum sälttikyeleh kg korriihánnáá potáseh ~kiemni siisâ ~korriihánnáá tuidum potásijd čuopâdum kuolijd oolâ tuoldiđ já ucceed šleđgâlevy tie táásán et tot lohe vyelni suolgâi tuáldá kuolijd kopšâđ tie minuttâd kuolij já potásij lasseen mielhi saresopá já leeibi láá njálgáh vuojáin purrâđ.~ kiäsáduveh ko salttiih vuoššâmsááltán ucceeb säälti ko táválijd sälttikuolijd ko ucánjii lieggân te mottoom oho keččin toh kyeleh kiäsáduveh kg raaijum čuomâstum čuopâdum vorâs kyeleh kg kyerejum potáseh mälipastem säältih uccâ sipulâš milohánnáá njaddopippâr mälipastem nisujáávuh suvrâsân dl mielkki ađai purkki purrâmušlahcâ rammid vuojâ kyerejum potásijd já čuopâ ~kuolijd ~čääsi nuuvt ennuu kuolij já ~potásij oolâ et šievnáál láppojeh lii tehelâš et kiemni lii litter ij tuoldiittijn kuuvdâ paijeel vala saaltijd kiemni tuoldâškât te kolde suuptâ liemâ alne pippârijd já cavâdum siipuul.~ kiemni tuáldá ~tie minuttâd te räähti nisujávvusuvrâs dl čäcimiärán tuoldâđ suolgâi vala tie miinut verd kiävtáh mielhi te lasseet toos já ~tipte tuoldiđ kiävtáh laavcâ te uážuh vala lasettâđ ~čääsi ~majemustáá vuojâ já ~smakkist säälti myerjipiirakka~ dl nisujáávuh dl fiijnâsukkâreh tejâpastem vaniljasukkâreh tejâpastem liäibumpulvereh leivinjauhe dl mielkki dl puttâlvuojâ känemane dl soorijd vatukkáid ađai luámmánijd muorjij juávkun vala myerjihilo dl verd já mälipastem potásjáávuid koškeamnâsijd nääpi siste toos mielhi já puttâlvuojâ känemane ~njeđes vuoka pyereest ~toos vala korppujáávuid tääigi vuokan täsivávt sehe oolâ ~myerjisiävuttâs uuvnân já ~tipte possuđ ~tie minuttân jieh haalijd pieijâđ muorjijd piirakka oolâ te puávtáh passeeđ ~nuhtán já ~hilo ađai marmelaad piejah esken purâdijn oolâ tot lii tienuvt-uv litter luámmáneh litter čääci kähvikoopâ fiijnâ ~sukkâreh mälipastem potásjáávuh ~luámmánijd kiemni siisâ liäšku čääsi oolâ já tipte tuoldâđ miinut dl čäcimiärán mälipastem potásjáávuid pyereest ko liäškuh potásjávvučääsi kiemni siisâ leđe vala nuuvt et kiissel tyeldee njeđes nääpi siisâ já luvvel váhá kiissel oolâ fiijnâsukkârkeerdi herskupitáh~ loppimmielhi oolâ ~luámmánijd soorijd ađai etimâsâid já ~ucánjii fiijnâsukkâr oolâ.~ já ~saremielkki lii meiddei hersku ij taarbâš ubâ ~sukkârgin pieijâđ haalijd piškerub smakkiđ te juuŋah miälkán muorjijd puáhtá ~piirakkan pieijâđ lii tiäđust-uv vuovâs et ko vuášá saresopá já ~ko sillist muorjijd meddâl te taid puáhtá ~pieijâđ marmelaad lasseen piirakkan puátih muorjijn hiettân maid muorjijn puáhtá ~olmooš finniđ kg kyerejum potáseh kg vorâs caappum kyeli kuávžur rávdu šapšâ táválâš siipuul caappum kooveest kiirjâgluosâst litter mielkki uuvnân piejâdijn mälipastem sältti oolâ korppujáávuh já rammid vuojâ vistig potásijd já tast maŋa viekkii kyele segis fileramnijbijn nuuvt et čielgitähti vuálgá luovâs vala čuávjitaavtijd-uv meddâl kyele asettes cavâttâssáid tom kyele-uv tast maŋa litter vuoka ađai taggaar kiemni mon puáhtá pieijâđ šleđgâuuvnân ucánjii vuojâ lite siisâ oolâ mielhi moos lii lasettum sältti vala oolâ korppujávvukeerdi já majemustáá caappum vuojâpittáid uvnâpeeldi mast láá roobdah peeldi siisâ aluminfolio ađai vuojâpááppár ij peldi tureduu pasamuš peeldi oolâ já cäävi lieggâs uuvnân leđe tiijme verd tot possuuškuát te puunjâst lieggâs lieggâsân ain uuvnân já puávtáh pieijâđ lohe passeemlite oolâ ađai njuoskâdum vuojâpááppár pasamuš leđe uuvnâst vala nube tiijme maŋalieggâsâst uážžu possuđ tijmepele suápá faallâđ lasseen ruopsisruottâsijd já tomaatijd kiävá mielkki ađai soppá njajâpääđeest kg čuállejum čuomâstum já tuidum šaapšah mälipastem säältih rammid vuojâ siipuul njajâpäđe kásánâđ minuttâd ~čuomâst já ~tooide kuolijd peeccih já ~čielgisottuid meddâl kuolijd njuárguđ ađai siho páppáráin kuolijd päđe siisâ ~puoŋân ucánjii saaltijd já ~vuojâpitá piejâ ~siipuulrieggeid já ~sälttipitá iä taarbâš nuuvt ennuu säälti ko toh kapšeh lohe vyelni jieijâs lahtâsâst ~uuvnâ lieggâs minuttâd já tast maŋa puunjâ nube minuttâd vala ovdilgo potkiih lieggâs meddâl kyeleh kapšeh vala maŋa-uv tie tijmepele verd ~potásijgijn juŋŋâsuohâd mielhijn kale meiddei suápá ~lasseen litter čääci tejâpastem säältih dl ruvâšjáávuh ~čääsi kiemni siisâ já ~vispâlâst kolmâ ~čáácán ruvâšjáávuid suohâdkiemni tyeldee te ucceed lieggâs táásán lohe oolâ já ~tipte havdâšuđ ~tiijme verd ain nuuvt kuhháá ko jáávuh láá suáhum te talle suohâd ij peesâ ~vuáđun pyelliđ.~ ~mielhijn lasseen suápá ~uuvnâst poossum kyeli njajâpääđeest kopšâdum kyeli já ~tiäđust-uv sälttikyeli määrfih desilitter vorrâ mälipastem säältih tejâpastem vielgispippâr desilitter roovâ ruvâšjáávuh desilitter pyeidi pyereest tuidum poccuu čuáleh kiävtáh märfičuállin pottâčuále te tast lii nuuvt ennuu alnees pyeidi et märfitááigán ij taarbâš pieijâđ pyeidi ollágin.~ njaddoid já saaltijd voorân lasseet vala pyeidi vispâláin ruvâšjáávuid voorân pyereest tääigi turbođ jieŋâskääpist tiijmán uážžu leđe njarbâd piejah tääigi čoolij siisâ te kyeđe kuálmád uási kuárosin mudoi määrfih tuoldâttijn sättih luoddânâđ.~ ~maarfijd tyeldee piärgupáátán toh laa tuoldâm mottoom miinut te keejâ et jo-uv toh laa turbom ~čuolguin taid čuoggiistâllâđ mottoom keerdi tuoldâđ minuttâst tiijmán ain kooskâst já čuoggist.~ vuoššâđ piärgupääđeest tuoldâđ siämmáánáál ko kumpâspääđeest-uv kyerejum potásijd já suuvrâst kaurasuvrâmijgijn já kumppâseh laa ravâdeijee purrâmušah potásijgijn puáhtá liegâdâđ nubetuv já toh seilih jieŋâskääpist maŋgâ peeivi já marfijgijn suápih myerjih litter mielkki desilitter riissuvrâmeh tejâpastem säältih rammid vuojâ pyereest riissuvrâmijd mielhi já suvrâmijd kiemni siisâ šleđgâlevy leđe tääsist já tipte tuoldiđ ubâ ääigi tassaaš ko tot tyeldee táásán šleđgâlevy já tipte kopšâđ tie miinut ääigi halijdâh te puávtáh pieijâđ suohâdkiemni stuárráb tyeldee čäcikiemni siisâ havduđ te talle tot ij vääldi vuáđun suohâd lii vaalmâš te lasseet saaltijd já jis piejah vala lasseen vuojâ te tot lii vala njálgâsub puávtáh faallâđ mielhijn ađai myerjisappijn lii juovlâsuohâd mon puáhtá faallâđ pajalâssân uáivipurrâmuš maŋa lii sälttikyeli leibijn ađai miinii piärguid tot lii meiddei njaalgâ uáivipurrâmuš ovdâpurrâmuš äšši ihheed tassaaš juuđijm veerdijnân ennuu oovtfááru aainâs riävskápiivdost mut mudoi-uv lijjii ennuu jieijâs heivitmeh moh-moh-uv lavluuh já ohtâ tain lâi mottoom párnáilavluu heiviittâs mast säänih monnii oovtâ veerstâst hän oli oikea hottentotti saajeest saatij leđe miinii eres riimin heivejeijee noomâid mut tot ij lah pááccâm mielân heiviittâs lâi kerran rannalla pikkunen poika musta kuin pesty noella ollut puettu tavoin kulki melkein paljan navoin kulki hän oli oikea et tien majemuu noomâ lâi jieš keksim já et tot ličij mainâsolmooš mut ive lâi iällám tutkâmin čalluid já tobbeen sun lâi kavnâm čalluu mast uási täst jurg lii tullisajattâh já kähviviäsu mast ellii káhvástâlmin aainâs macâdijn lâi še kävppi kote lâi šaddaaš já aasâi sáárnui čielgâ suomâkielâ.´ riämáskittees äšši ko masa ihheed maŋeláá čielgâi et lávlum lâi-uv njiävđámlâš kävppijâs uáináh šoddâm talle koijâdiđ taam maiden ko nobdim suu lemin mainâsolmooš ulmuuh ležeh kočodâm suu ko kerd nievt láávlui lii lamaš sämmiláid tergâdis ellee já meiddei purâmušjotkâ vaarâ siämmáá kuhes ääigi maid olmooš-uv lâš fárudâm eennâm alne ääigist kale ulmuuh iä jiejah raskim puurrâđ riävská ton suujâst ko tot lâi liijkás tiivrâs tagarin mut hiärái hersku tot lâi já tast lâi šiev hadde táválávt vuobdui kavppijd ađai toin lonottui purâmušverkki hade vala sođij maŋa-uv finnij kaavpijn já mutâ majemui aigij láá turistihotelleh še álgám uástiđ taid ääigi iä ulmuuh innig tuálvu riävskáidis pic láá álgâm jiejah-uv raskiđ puurrâđ riävská piärgu mii kale lii-uv njäälgis pivdemvyevih láá lamaš jo tovláá rääjist já láá ain-uv kárdum já meiddei pääččim nuuvt havlâpissoin ko saloŋgáin-uv mutâ häärvib keerdi eres pisoigijn uážžu riävská pavkkâliđ tuše kuulmâ tavemuš kieldâst já puáhtá algâttiđ jo roovvâdmáánu pelimuddoin ađai tállán ko riävská álgá viälgudiđ já motomij čoovčâi pääččimpivdo sáttá jotkâšuđ skammâmáánu pel jis lii kuhes čohčâ muotâ puátá enâmân te talle pivdo päčimáin ij innig luhostuu puáhtá algâttiđ skaamâ maŋa tállân ko láá lamaš vuossâmuuh puurgah já luátkumuotâ lii ucánjihhii čovgânâm nuuvt et riävská kuástá kaččâđ kuhebijd-uv maađhijd piäiváš álgá še lieggiđ te talle riävskáh pajaneh juhâroođoin morâstáid já värialaččáid kost taid lii älkkeb finniđ kielâigijn lii šaddee máánu te riävskáh pyehtih kaččâđ muottuu mieldi kuhebijd-uv maađhijd mut smaavâ jiäggáá-uv paijeel toh kuittâg kirdelisteh amas váállán fattiittâttâđ lii paarooh kaččâđ mut ko tot áigu orostiđ te talle tot álgá pärgildiđ láá tegu párgálduvah ja ko tot áigu nohádiđ te talle tot kuáivudât čieppâmân kost tot uáđá ubâ iijâ kalga leđe tooláá iđedist joođoost kielâidis oppâmin ko riemnjis já káránâs-uv lává tolehis elleeh kukkodâh njunekeejist pottušân lii suullân neljilov senttid já tiäddu kilupeeleest kuulmâ niäljádâs kiilun lii tälviv vielgâd eereeb pottuš robdâmuid skuáčurijd moh láá čappâdeh riävská lii ruškâd mut suájáh láá pirrâ ivij vielgâdeh ko tot álgá molsođ tälvi-iivnes kesi-ivnen te tot kočoduvvoo meiddei stokkeriävskán ađai stokkeriävdun já riävdun tanen ko ton čiäppát lii puzâi molsomääigi tegu stokke ruškis-vielgis-ränis ivnásâš kiihâmäigi lii tiego vyesimáánu koskâmuddoin mestâ kesimáánu aalgân já talle tot lii viehâ loje já ruokkâd nomâlâsân ores riävská olmooš máttá njávguđ tegu niŋálâs riävská te tom kal mestâba fättee kieđâigijn kiddâ riävská čalme paajaah moh láá mudoi-uv ruopsissiähá muttojeh kiihâmääigi kirkisruopsâdin já stuáruh vala ovdiist-uv piervâl lii táválávt jeggiriddoost skierrâs siste já tot mannee manneed moi vuáđuivne lii viskissiähá já tain láá čapis-ruškis tiälhuh ettâđ et maneh láá eidu siämmáá ivnásiih ko kesiriävská jieš-uv já taid lii uáli jo vaigâd aiccâđ enâmist riävská piervâl kávnoo-uv vahâgist ko olmooš vázzá ton njeigâ já riävská paattâr pištá kulmâ oho já kuohtuuh riävskáh väldiv toos uási kale lii niŋálâs tot mii huttáá piervâlist monijdis alne já ores riävská pisottâl mudoi tain aldasijn korrâduveh toi aigij ko älgih vuossâmuuh myerjih mottoomnáál purâttiđ teikkâ lii jo olmânáál čuoškim ko láá korrâdum já uđâgááh koškettâm te toh vyelgih mestâ tállân joton já uuccâđ purrâmuš kuleh myerjih rissečuolmah já tiivreh še moh láá-uv uđâgái purrâmâššân vuossâmuu eellimoho äigin kirdeleh jo pelnub oho ahasâžžân já távjá lyemeääigi toh kuástih kirdeđ maaŋgâid čuođijd meetterijd oovtmano veikkâ iä lah vala uccâloddáást ennuv stuárráábeh meccihuáđđooh lojoh jis olmooš váldá taid piämmuhâssân mut riävská ij kuássin iäge ereskin meccikänilodeh siäilutteh vildâvuođâs veikkâ olmooš iskâččij-uv tom rievdâdiđ aasât mestâ ubâ sehe já kávnoo tot pelni-uv mut já tot monnii suujâst váilu kávnoo vođđâriävská mii lii siämmáá stuárusâš ko riävská ij laavii molsođ táálvân iivnes vaarâ tanen ko ij lah vissâgin tälviv muotâ ollágin lii pirrâ ivij ruškis ivnásâš já vaarâ tom ij mahten puávtáččii iäruttiđgin kesi-ivnásâš riävskást ruáhâs-uv mestâ siämmáánáálá eereeb eŋlandlâš vođđâriävskást láá ucánjihhii koidâsuboh kavnâseh moin noomáin riävskápeerâ kočoduvvoo piso ađai pisoččij čuákist ubâ čoovčâ já valaba täälvi-uv jis miäcásteijjee ij taid rávhuttutáččii lii päikkioskolâš lodde pessimääigi mut sáttá tot leđe meid kolgolodde-uv nomâlâssân pessimääigi ulguubeln tot puáhtá kirdeđ maaŋgâid čuođijd kilomeetterijd já čokkâniđ stuorrâ moođijd tággáár kolgomuáti lii joođoost te tast pyehtih leđe joba čyeđeh-uv lodeh oovtfááru já taggaar muáti meid uáinoo já kulloo tágáreh stuorrâ muáđih láá irrâseh ijge toid aldan perttuumáin ijge happitkin mutâ jis teivâs toi jotteemkiäinu oolâ te talle sáttá finniđ tain maaŋgâid pääččiđ-uv supermuáti ovdán nuuvt et koskâttuvâi uási tain kirdelisteh já uási seivitteh mutâ ubâ ääigi muáti lii joođoost já tot ovdán viehâ jotelávt piäsá tággáár kolgomuáđi uáiniđ já taan ääigi sáttá leđe nuuvt et tágáreh stuorrâ muáđih iä innig ubâ lahkin mutâ tovláá ääigist kale lijjii tááláá ääigist riävskáh-uv láá nuuvt uccáá et tágáreh muáđih iä peesâ innig čokkâniđgin taan-uv muáđástâlmân lamaš suijân siämmâš ko lii koddesäpligij vaajâldmán purrâmuš kiäppán já lii pággu vyelgiđ joton tággáár supermuáti lii piäggám aalgâkeččin já kuávluin pivdemin já muu luokkaliih leim monâmin kárduđ kielâpiervâlpárnáiguin fáárust lâi já muu skippáár iän vázzám škoovlân pic kielâpiervâlân iđedist tohon pottii munnuu luokkaliih vuordijm ete já láin kárvudâttâm mij vuolgijm kárduđ čaaitij maht kalga kárduđ lijjim áinoo kote koijâdij ete uážum-uv irâttid kárduđ mun ožžum irâttiđ luhostuvvim veikkâ irâttim-uv vuossâmuu keerdi liččii halidâm kárduđ mutâ sij pottii liigás maŋŋeed mun vuolgim maasâd škoovlân muu luokkalijguin peeivi mij moonâim oppâđ lamaš ohtâgin riävská čaaŋŋâm mij vuolgijm maasâd škoovlân muu luokkalijguin já eelijm jyehi peeivi oppâmin majemuu peeivi ko uážui kárduđ muoi moonáin oppâđ já tobbeen lâi riävská moonáim aldeláá já mun lyevvejim riävská já muoi vuolgijn kielâpiervâlân koijâdim et mun poorgâm tain riävskáin koijâdij riävskáin mun čaittim riävská imastâlâi ko ooinij riävská já eeđâi tobbeen lâi riävská eellim ucebijguin keččâmin ige tobbeen lamaš riävská lii onne čaaŋŋâm kielân sooitij suu kaandân et puáđi njuovvâđ njuovâi riävská já keijáim kielâpiervâlpárnáiguin lk oppâkenigâsvuođâ vaattâm škovlâäigi lâi nuuhâm já taaiđij leđe tälvi ko asâdáim ejijnân kuávttáá kuulgâi pargoi maajeeld kost kuás-uv mut iänááš kale kuávlust já lâi še pargoost ađai tärhibeht eeđân hotellâst tallaa ääigi olespiäiválâš puásuikeččee ko must alnaan-uv lijjii jo motomeh loveh poccuuh jieččân meerhâst lâi uálgispelji njavkke já ohtâ maajeel já čižetpelji kyeveer já ohtâ maajeeld lâi äijihrokkám ađai oovdiš merkkâ siämmást meiddei jieččân perruu epivirgálâš räiđee ko iäččám ij innig vaijaam jotteeđ pygálusâin viljâm ij ain ovttuu ostâm já ij lamaš kuássin ubâ jottáámgin pygálusâin koolgâi kuittâg kiinii anneeđ huolâ já tääl poccui iäigáduššâm kuulâi munjin ij lamaš kale maggaargin sopâmuš toohum perruu koskâvuođâst pic lijjim tom ohtuunân meridâm já toos ohtuunân čonâsâm tom mielâ et must šodâččij vala motomin olmâ puásuialmai veikkâ moottorkiälkká lâi-uv jo puátimin já maaŋgah puásuialmaah lijjii taggaar jo skappum-uv kiälkkáomâsteijeeh lijjii iänááš puásuiriggáh tegu ovdâmerkkân palgâs čáálkuh mut meiddei pelni lijjii še motomeh moottorkiälkkáomâsteijeeh juovlâi poođij munnuu ejijnân kuásán kote ličij vissâ-uv šaddaaš kuávlust ko noomâ loppâ lâi kuovttijn f-pustaváin vuáđuld sun ličij vissâ-uv nuorttâlâš ađai kolttá mut olgohäämis peeleest sun ij sulâstittám ollágin taggaar ige sun sárnum koltákielâ lijjii uceh váhá puággijuolgâgeh muáđuh jurbâdissiähá já vuoptah čappâdeh tobdomeerhah iä sulâstittám nuorttâlâšâi tobdomeerhâid toho kulijgin ige iäččámgin tiättám pyerebijd čielgiittâsid suu olgohäämi háárán lâi kale jo čohčuv-uv elâččâm mii pääihist já nuuvtpa muoi eijinân tubdáim suu ovdiist koijâdij munnust et puávtáččij-uv sun orostâllâđ mii pääihist mottoom ääigi ko ereskin saje sust ij eidu tääl lamaš tiäđust lopedij muorriđ kyeddiđ čaasijd sirdâččiđ eergijd já porgâđ puoh päikkipargoid moh ihenis liččiigin sehe išediđ mudoi-uv jyehináál tiet iävtuttâs heivij uáli pyereest šivetteh iä munnuu táálust innig lamaškin te kal pargoh liijká liččii aaibâs tuárvi juovlâi álgáččii pygálusah miätá palgâs já ton ulguubeln-uv já mun perruu epivirgálâžžân räiđen ferttiiččim leđe puohâin tain mieldi viljâm še ličij pygálusâin mieldi tađemield ko ostâččij poccuuttis olmožin puávtáččij leđe iäččán iššeen já skipárin tääbbin ton paje ko mun liččim pygálusâin tuhhiittij tállán iävtuttâs já mun meiddei tuhhiittim tom ejijnân ucánjáhháá masa jo kalanâm nubijdân siärván já ličij mestâ jo pyereeb et munnuu argâpeeivijd juáváččij kiinii kuálmád-uv olmooš asâidui munnuu táálun já valjij uáđđimsaijeen seeŋgâ mii lâi tuve kuhemuu seeini pellâst lâi uáli sijvuus já vyeligâš olmooš ij aainâs stuáruduvâs peeleest ko sun lâi uáli väŋkki styeres já kievrâ še lâi mut mielâs peeleest sun lâi vyeligâš olmooš kuorâttâlâi já smietâdij jurduidis uáli tárkká ovdil ko eeđâi maiden já talle ko te njäälmis lehâstij te puoh ~mii tobbeen poođij lâi vuáđulávt jurdâččum mielâst sun lâi viehâ uine ađai ujo já ko sun asâidui mii pááikán te ij kale ennuv jottáám ránnjátááluin juuđij jo piäiválávt já kävppimohheest eledijn sun tiäđust-uv moonâi táálu pehti vuordâččiđ aauto já joba motomin čaŋâdij táálust-uv sun kale vaazij táálu lappâd njuolgist maađijpellâs ulmuuh iä vissâ tubdâm suu nuuvtkin pyereest tâi iä kuittâg luáttám sunjin iäpádillii suu lemin mottoomlágán fákšojeijee kote piäránkejâččij čovčjávrálij feeriimijd já porgâmijd nomâlâsân syelipivdem háárán lâi kale jo viehâ muudon kiäppánâm iäge ulmuuh innig pačâlâm čäciluudijd tâi kihhee čuuvčáid kiđđuv meendugin moonâi tääl lappâd já meccivaljevaavtah pessii tääl älkkeht jotteeđ iäpádâlâi-uv motomin tot kale lii salopuulis ij sun salopuulis lamaš ige mihheen ereskin piäránkeččee mut sun lâi mottoom nuorttâlâšnissoon já pegâlmâs ađai kandâ lâi lamaš ohtii nijttopijgán já mottoom nijttomääđhi ääigi lâi kandâ vuálgám aalgân äšši čielgâi munjin suullân ihheed maŋeláá ko kuullim mainâsijd elimist lâi tiäđust-uv ubâ nuorâvuođâs ääigi orostâllâm ennis lunne kuávlust já vissâ tipšom jieijâs já perrus poccuid mutâ lâi karttâm vyelgiđ meddâl ko lâi rijdáskâm sijdâkuomijdiskuin sijdâkyeimih lijjii riemmâm olgoštiđ suu vissâ-uv olgohäämis keežild äšši čielgâi munjin iäskán ihheed maŋeláá ko peessim luuhâđ käimis mecciteknijkkár kietâčalluu kuávlust lâi-uv lamaš puásuikeččee já omâsteijee še veikkâ talle puáđidijn adelij-uv iberdiđ et sust iä liččii lamaš poccuuh kuássin te skammâ ložžij já vuossâmuuh puurgah lijjii njeđgâstâm te kárdoim riävskákielâid lijjii kyehti riävskákielâlättee lâi viiđâ kilomeetter keččin alne taavaakeččin já nubbe lâi päikkimorâstáást ađai sehe alne já riämnjáh še oppii munnuu kielâid et ferttijm viehâ tooláá iđedist ain čuoigâliđ riävskákielâid oppâđ vuáruttuvâi taid lätteid já tot kuábáš oopâi aldebáá lättee ađai morâstáá lättee te kiergânij elâččiđ vala riävskáid saloŋgáin paaččâlmin riävská lii-uv vielgâd já muotâ še lii vielgâd te kiđđâtäälvi peeivipaštust českis riävská kuittâg njuolgâsteeđân ruápsáá muottuu alne já tom lii älkkee aiccâđ kote eelij kaardijd oppâmin te sun ij innig kiergânâm eelliđ saloŋgáin čuoigâdmin kukkodâhhân ovdâsmaŋas uáináh šoodâi pyereest-uv kilomeetterid já ko kielâid vala kaartâi tivodiđ te toos moonâi-uv masa ubâ peivi munnust lâi kuittâg asto čuoigâdiđ oovtâst-uv pirrâs vuovdij já morâstái-uv mield já pavkkâliđ riävská ko peri teivâsij siivtâi oolâ lâi ovttuu reppu vijlâsijn já tobbeen veerrâmáákšuš et jis teivâsij suáhipäkki tâi šiev leŋgiaamnâs te čuollim tom luovâs já tuvkkâlim reepun lâi eromâš amnâsmuorâsaje ain kielâid opâdijn saloŋgáá vijlâsijn tađe várás et jis te makaš pesâččim pavkkâliđ riävská tâi kiitiätá riämnjá já oovtâ reeisust tot masa luhostuvá-uv lättee taavaakeččin ko te huámmášâm aaibâs čapis riämnjá njolgeestmin jeegist suullân muádičyeđe meetter keččin njolgestij toin lain et ij liččii muu ubâ aiccâmgin orostim vuordâččiđ et jispa tot kevliiččij muu kuávlun kuittâg njolgestij siämmáá kuávlun kuus lâi jo monâmin-uv ige aldanâm muu et liččim ulâttâm pääččiđ tot lappui toho jiägán já mun paaccim imâštâllâđ tom lamaš kuássin uáinám tieggáár riämnjá turkkâ lâi siämmáá kildeečappâd tegu káránâs já tast ličij finnim šiev hade nuuvâi já munnuu riävskápivdo še já ferttijm eelliđ lappemin kielâidân maid láim koddám eelijm masa taađeest vyebdimin ja káávpán vâi finniiččijm váhá ruttâpitá orostâlâi vala mii pääihist tassaaš ko kiäsui jeđe vuolgij sun vuolgij jiem tiättám suu puáttiđ oppeet čohčuv ko munnust lâi moonnâm nuuvt hirmâd pyereest tot moonnâmtáálváš riävskápivdem mut sun ij puáttám ristâlii nuorâiškoovlân čohčuv jiemge innig kuássin maccâm aassâđ et jis lâš lamaš tast maŋa eeji skipárin jiem tieđe aasâi ohtuunis vala algâihán jeđe kaartâi kepistavdâparantolân ige sungin innig maccâm kuássin jaamij keessiv ko mun lijjim suátivievâst loopâst já aalgâst oinim vala maŋgii já mottoon sääni-uv lonottistáim ain ko teivâdáim aasâi maađijpellâst pääihist váhá ovdâskulij kost sust lâi uccâ tuuvááš hiivsig já siemin ááitáš lâi aaigâ eelliđ motomin suu kolliistâlmin mut jiem kiergânâm jaamij páikkásis motomij iivijd tassaaš mut jäämmimive jiem innig mušte ulmuuh uážuččii leđe mailmist eenâb-uv rusticolus lii stuárráámus jáluvälli mon puáhtá kuáhtáđ arktâsijn riddokuávluin miätá já mut tuše tavemuu tuodârkuávluin lijjii riävskávällirevireh tiäđust puohnâssân main lijjii iivij koskâsii ääigi aassum aassum revireh lijjii innig main tuše neelji revirist pessim luhostui paijeel lijjii tavemuu haldâšem kuávluin ađai šlaajâ lii tuođâi uhkevuálásâš já tot lii hiäjusmum šlaajâ ubâ mailmist láá paarrâd main pessejeh paarrâd já riävskávälli lii-uv aalmuglâšlodde pessejeh paarrâd já paarrâd lii iänááš päikkilodde mut mottoom uási puáris luudijn já iänááš uási nuorâ luudijn kirdâččeh pessimääigi ulguubeln kidâ raajijn jo noomâs-uv vuáđuld lii riävská tuođâlâš hirmos ulmuuh láá muštâlâm maht riävská lii turvâstâm joba kielâidis uáppee riävskápivdei-uv ko lii paattârmin riävskávääli purrâmâšliiston kuleh-uv eromâšávt riävskáh já kiäruneh sehe koskâstuárusiih já ucebeh lodeh mut aainâs vajâldemmaađhij ääigi eres-uv lodeh tegu čäcilodeh kaijuuh tuváh vuorâččâsah já káránâsah tot puáhtá toppiđ meid säplig koddesäplig já motomin njuámmil-uv jis eres saalâs ij lah finniimist tegu eres-uv välliluudijn pyehtih leđe pessimsaje maid tot vuáruttuvâi kiävttá kale kevttiđ siämmáá piervâl maŋgâ-uv ive riävskávälli ij jieš nuurâ piervâltarbâšijd te tot pessee táválávt källeeildei káránâs puáris piervâlân tâi motomin piehâin piervâlân iivij kuás raavâd ij lah finniimist tuárvi tot ij pessii ollágin mannee cuáŋuimáánust tâi vyesimáánu aalgâst fiskisvielgis mane main láá sahâdávt ruškis tiälhuh niŋálâs láálá pirrâmpeivid já ores huolât raavvâd hahâmist kirdeleh pirrâmpeeivi ahasâžžân ivne puáhtá muttuustâllâđ kuovgisránásist ränisruškâd pehti joba ránásân tâi šelgâdân nuorâ lodeh láá tevkkâduboh lii kuovgâdub tegu eres-uv välliluudijn kukkodâh lii cm suájákeejij koskâ cm já tot tiäddá kiilu láá fiskis jyelgih já ränissiähá tâi fiskis njune lii stuárráb orásist tegu eres-uv väälliluudij niŋálâsah lii roovâ váruttâsjienâ kra-kra-kra já já láin aaibâs táválâš nuorâ riävskápaarâ magareh kávnojii taan-uv kiiđâ pirrâ veikkâ mon valjeest láin valjim aassâmsaijeen kuávlu ton suujâst ko tobbeen lijjii eidu sunnui vuovâs enâmeh suohis suáhivyevdih mučis morâstááh ollâ poolsah já vijđes skierrijeegih moin lijjii njaalgâ urbeh nuuvt ennuu et lâi vääri valjiistâllâđ še puáđáččij ääigild já luámáneh lijjii-uv heerskuh ij perustâm luámánijn nuuvtkin ennuu mut toppiistij kale njáálmán jis eidu njune oovdân teivâsij hersku lâi rišše ađai ton uási urbe mon sun puurâi veikkâ maggaar häämist sun lijkkui käskiđ šođoarve jiäŋudem uurbijd moh ruáškáástellii suámálávt njunekaibij kooskâst lijkkui käskiđ piccum uurbijd moh tollii skiiččân njunekaibij kooskâst ko taid capcij lijkkui puurrâđ peeivipaštust pakkânâm uurbijd rášuarve njuoskâdem uurbijd já meid tagarijd uurbijd moin lâi ucánjihhii jo ääinig alne lijkkui tuáppuđ piegâ enâmân kočâttem uurbijd muottuu alne já sun lijkkui meid staaruđ suáhiovsij alne já oŋâttuššâđ uurbijd moh lijjii maaŋgâ meetter aloduvvâst lijjii-uv monnii suujâst puoh njálgásumoseh kiinii ličij paggim suu valjiđ luámmán já urbe kooskâst te kale sun lâi tom urbe toppiistiđ ovdil ko luámmán lâi tiäđust-uv jyehi riävská persovnlâš äšši moos kii-uv lijkkui mut ij kuittâggin addim lyemehaaluid sun tärkkilubboht ääši smietâi te ubânâssângin juurdâštijn sun ij addim tiei nieidâriävskái lattiimijd uáli pyereest veikkâ ijhân sun innig tagarijd kolgâm ubâ smiettâđgin sun lam innig rijjâ riävská nuuvtko äšši iberduvvoo lâi ton tááhust ereslágán ijge čiävláá ollágin já tot ličij-uv mudoi uáli šiev aassâmskippáár mut tast lii tot lyemehaalu toin piergiiččij nuuvt-uv ko talle lii tot lyemeäigi mut maht te tälviv ko eennâm alne lâi meetter asosâš muotâkerdi vajaččij kuldâliđ ton jyehipiäiválii lyemeskeikkim peeivist nuubán lijjii kuittâg nuuvt valjeest eres šiev ääših et ij álgâm tađe eenâb hundâruššâđ sunnuu piergiimijd tuše tom čáittá jurdâččemvyehi nuorâ avestis huolâthánnáá lâi aaibâs ereslágán lijkkui enâmustáá kiäsán ko pottii myerjih já tiivreh še ij nuuvtkin čuuvtij lijkkum tivriijd toh ko lijjii liijkás njálgáh mutâ puurâi kal taid talle ko halijdij njäälmis njälgisin pyeremus äšši suu mielâst lijjii kuittâg myerjih já nomâlâssân luámáneh taid kale ij vuáittám mihheen mon njálgáh toh lijjiigin talle ovdebáá keesi ko sun perruinis vuossmuu keerdi lâi peessâm jiägán smakkiđ taid heerskuid já pärnivuotâ nuvváin kuittâg jo čohčuv mut sun ubâ moonnâm täälvi lâi skiäikkâm luámánijd jyehi eehid já iiđeet uábih já viiljah-uv lijjii álgám tuskástuđ toos lyemeskeikkimân já maŋgii cuáigudâm-uv suu ij kuittâg lamaš ávttám puáđáččij skeikkiđ taid luámánijd lâibâ mii iveaaigijd ihenis tuhhiittii iäráseh tom teikkâ iä lijkkui še kiiđân ko luándu aalgij koccáástâllâđ veikkâ sun ij addimgin manen kidduv suu roppâ tubdui aaibâs ereslágánin ko tälviv sun lijkkui kuldâliđ maht kandâriävskáh skeikkii já miinii sust paggij njávgádiđ ain tyellittälli lâi huámášâm et njávgumjienâs vaikut viehâ čuuvtij kandâriävskáid já lâi huámášâm älgiđ vigâttiđ taid sun moddii njávgádij te forgâbalij skeikittii kyehti kulmâ kandâriävská toos aldasáid sun lâi kuáhtám moonnâm kiiđâ tábáhtui nuuvt et sun lâi mottoom ollâ poolsâ alne peeivipaštust luđgáámin já sun lâi nuuvt tuđâvâš tilálâšvuotân et pyerimielâs tiet njávgádij moddii oolâ skeikittij siämmást nuorâ kandâriävská mast lâi uáli čyeijees jienâ toovâi mielâ älgiđ vigâttiđ tom já njávgádij vala-uv moddii jeđe áigui kyeđđiđ toos ko kandâriävská skeikittij nube poolsâst siämmáá poolsân mast sun-uv lâi toovâi vieres riävskást vaikuttâs taggaar äšši et veikkâ tot lâi-uv nieidâriävská ađai suu alda ijge masten eres ääšist lijjii kolgâđ perustiđ te tot kuittâg siämmást ko aldanij te tojâlij riisijd já kaaskij umolijd lijjii tagareh maailmriävská lattiimeh moh tohhii stuorrâ vaikuttâs peeivi rääjist vieres riävská ij lamgin innig vieres já ton peeivi rääjist tast lâi nommâ-uv mon lâi adelâm lâi suái láin kuáhtám já ton teivâdem áánsust tuubdâi táárbu älgiđ kejâstâllâđ olssis piervâlsaje lâi suotâs aassâđ toin aldasijn kale motomeh riämnjáh moh assii já še väällih já kuáskimeh mut tain ij lam sunnuid maggaargin huolâ kuittâggin návt algâkeesist kii tiätá jis suái luhostuvvâv finniđ čiivgâid te talle taid kal kalga váruttiđ ij lam aaibâs vises maggaar sajan sun kolgâččij piervâlis rähtiđ piervâl mast sun jieš lâi šoddâm ij lam mielâst innig ollâgin lâi vájáldittám alfáárug tom äšši maid sun smietâstij lâi tot et piervâl kalga leđe taggaar saajeest et tom älkkeht kávná hirmâd stuorrâ vaahâg jis ličij monnim jeđe vuálgâm elâččiđ puurâdmin mut ij innig kavnâččiigin piervâlis tot kale kalga leđe taggaar saajeest et tom vissásávt kávná mainâšij taan vaigâdis ääšist motomin ennuidis já kiäin lâi tállân čuávdus áášán láin uáinâm moonnâm kiđđâtäälvi ko mottoom stuorrâ já fastes äijih lâi turâštâm hurideijeemašinijnis ubâ kiđđâtäälvi já kooskâ ceggim láávu tohon já čummiittâm hirmâd stuorrâ leejijd maidnii tävirijd tohon arvâlij láá nuuvt stuorrâ lejeh et jis toi aldasáid kale pessiih te vissásávt kaavnah meid piervâlâd bak-bak-bak-bak vale lasettij moskočolmij te liččih joođoost mut piervâlâd kale kaavnah ko-pevkko-pevkko-pevkko-pevk lâi kijtolâš jieijâs ennuidis oonân já skeikittij kijttosân ennuidis veh-veh-veh-veh tunnuid suái tuámittáin keččâđ jieijâs uđđâ aassâm- já piervâlsaje puotâ kirdedijn kulluuškuođij huurrân mäddin já luus puáđidijn suái oinijn maht äijih tobbeen račoi kyermi jeggiriidon jeđe vyeijilij hurijdeijeinis nuortâs vuordâččáin vala iägipuudâ já äijih lappui-uv lopâlávt tuáhá ijge innig almostum uđđâsist orostâláin vala oho verd siämmáin soojijn mut fastes äijih lâi lappum lopâlávt ijge vaarâ innig almostuuččii kejâdij vuovâs saje kuus álgáččij kuovzâđ piervâlkove saje lijjii tagareh moh liččii lámáš vuohâseh hálguleje vyelni já lyevdileje vyelni kuittâg smietâi et jis ovdâmerkkân veikkâba riemnjis kavnâččij suu piervâl te talle sun ij jieš pesâččii kuussân patârâsân já purruuččij riämnjás sun hilgoi taid soojijd já aalgij kejâstâllâđ kuálmád saje jegimustáá suohis skierâsist lâi kuheldâlâs ruopsis čummiittâs mon paaldâst lâi suáijáás miehtâkope stiärgái vala säggi pajaskulij mast lijjii muáddi pävirpittáá lâi tegu stellejum toos suu piervâlmerkkân aalgij tállâm kuovzâđ já kuuppâđ kove stuárráábin já ko sun pyereest aalgij jieš šiettâđ toos te lâi tuđâvâš pahelij vala hivvâduv tälvipuuzâid moh mudoi-uv forgâ luovâniččii já vala ucánjihhii uuvjâid-uv jieijâs pajalist stelliistâlâi taid timádâssân piervâl robdáid já hutâgij piervâlân vuoiŋâstiđ lâi lamaš liijká nuuvt korrâ hommá et sun toos uccást ij nohháád já veikkâ lâš-uv nohádâm tuágádij kuittâg toos ko siäivuttij hirmâd sáttoin já ratânáin jeđe iätá siämmáš paldanâs lii uđđâsist puátimin já tääl sust lii skippáár-uv fáárust kirdelistij piervâlistis olgoláá já eštus poođijn fárudáin kyehti fastes olmoošpiäđu já eidu sunnuu piervâl kuávlun ávttâm eres ko sirdâšuđ váháš olgoláá já älgiđ čuávvuđ maht tibi te kiävá moonáin vistig láávu luus jeđe cokkiittáin tuulâ láin tast äigipuudâ šompestâm já vissâ-uv purâdâm te tallet suái poođijn toho jeggiriidon já algijn olliđ suáhikooldâid maid tot nubbe fastes piätu lâi kiđđâtäälvi kesittâm kale maŋgii vazzijn suu piervâl paaldâ mut iä liijká huámmâšâm tom láin jeggiriddoost vissâ oho ääigi já aalgij mestâ jo liävuttuššâđ kuhháásun toh vala áiguv leđe tääbbin peessâđ täst monniđ-uv lâi tegu koččomuš sunnui algijn čokkiistâllâđ tävirijdis jeđe väzziláin jeegi rasta meddâl tuámittij piervâlân já monniistij siämmáá peeivi äigin ađai jiešalnees muádi tiijme siste čiččâm tiervâs manneed maid sun aalgij siämmást läälliđ lâi piervâlistis huttáámin monij alne ko oppeet siäivuttij suu luus já iätá toh olmošpiäđuh lává oppeet puátimin kale lává vala tovben kukken juuvâ tyehin mut teehi suái vissásávt lává puátimin herkittij tieggáár tiäđust mut liijká sun ferttij njávgádiđ kale jiem pyevti vyelgiđ patârâsân já kyeđđiđ piervâl ohtuunis ferttiim leđe täst tábáhtui tâlde mii peri soováin et piso piervâlist mut kiäččá paajeeld já puátá suu luovviđ purâdempuddáid tuše iho sun orostâlâččij váháš olgoláá amas olmošpiäđuh älgiđ vävjiđ maiden pusedáin já staaruin ton njuoskâ jeegist kuittâg-uv jo muáddi tiijme já ko suái poođijn láávu luus te suái láin nuuvt vaibâm et iävá vaijaam älgiđ maiden porgâđ kuittâg suorgâttáin nuuvt hirmâdávt et vala-uv sust álgá váimu julkkeđ ko sun ton muuštâš kuulâi já ooinij jo sunnuu kukken ko almaakyevtis poođijn ton leje luusâ mon paaldâst lâi suu piervâl váimu juulkij hirmâdávt jeđe njuolgist njuškij čuddui ko nubbe tain ulmuin tuolmâstij masa suu piervâl oolâ ij lam ave peeivist suorgânâm nuuvt čuutij já ij ávttâmgin eres ko kirdeliđ patârâsân toin-uv paaloin et ulmuuh kavnâččáin suu piervâl eštus keevâi veikkâ sun viigâi kirdeliđ patârâsân maka kihtâlmáin et olmošpiäđuh vuálgáččáin suu maŋŋaal mutâ maid tuušijd kavnáin-uv piervâl já suái passijn ton luusâ vaarâ moonijd puurrâđ ij lam vises maht toid lâi keevvâm mut maid sun lâi česijnis já ennuinis kuullâm te kale piäđuh tuššâdiččii piervâlijd já purâččii moonijd jo kiergânij älgiđ murâštiđ monijdis peerâluhhoos peeleest mut te olmoošpiäđuh vuolgijn jeggiriddoost meddâl já moonáin láávun sun kaačâi syele piervâlis luusâ já iimâš lâi tábáhtum lijjii ko lijjii-uv piervâlist já aaibâs čavosin iävá lamaš ubâ kuoskâmgin toid rääjist sun ij innig poollâm nuuvt hirmâd čuuvtij piäđukuáhtást veikkâ toh maŋgii moonáin-uv suu lappâd aaibâs meetter keejist já ulmuukuáhtás poođij mottoomlágán koskâvuotâ já aalgij iäruttiđ sunnuu jienâid-uv sun luđgái piervâlist te ulmuuh lappâd monâdijn ain orostáin já kuovlâláin suu lâi tiäđust-uv taggaar tuoivâjuurdâ mut motomin suu mielâst oroi et ulmuuh tegu liččii tiervâttâm suu lappâdmonâdijn algijn maidnii huksiđ ko terppâm já meiddei moottorhuurrân kullui tobbeen mievtâ tyehin piäđuh iävá perustâm te ij sungin perustâm tain tađe komebijd já tiiptij puáttiđ taid aaibâs toos meetterpele kiäčán čielgâsávt tubdáin mottoomlágán mielâkiddiivâšvuođâ sunjin mut ko toh iävá maiden porgâm te kejâstellus peri sun taggaar killááččij monnii kuuloold vuolgijn ain motomin meddâl jeggiriddoost mut ain kuittâg almostuin muádi peeivi keejist uđđâsist tohon já algijn huksiđ maid tâl te ležžâv huksimgin talle ko piäđuh láin meddâlist te monij siste aalgij kulluđ skooppân ja forgâ manekoorah algii cuovkkânâddâđ cuovkkij koorâs jeđe já vala mut talle siähánij rekinistmist ijge innig kiergânâm adeliđ loppâčivgáid noomâid jurdelij ohtuunis talle maŋeláá noomâid ko oostâš sun lâi pyerimielâst ko kiergânij kuittâg kastâšiđ jieijâs ennui kääimi lâi puoh hitruumus iänui mii sust lâi já tääl sust ličij käimi moovtijd ko kulá tast jurdâččij vala majemuš-uv lâi cuovkkim koorâst te talle kočostij puoh čiivgâid meddâl piervâlist äigi kyeđđiđ piervâl veikkâ tot nuuvt vuovâs lâi lámáš-uv majemuu čiivgân sun kiergânij adeliđ noomâ ton tiet ko tot paasij suu mielân nuuvt pyereest uáináh tarvanij čiivgâ uáiván nuuvt nanosávt et tot luovânij iäskán piervâl ulguubeln lâi já juávhu ucemus mut ij eissigin hiäjumus ohtii kaartâi suorgâniđ já sun joba lâi vises et tääl poođij majemuš mätki čiivgah lijjii puohah peessâm piervâlist meddâl já ko lâi vala piäggám et kote lâi kuávlu kävilumos riemnjis lâi oinuustâllâm toin aldasijn te uápistij piäsáduvvâs alda ulmui láávu opsuuččij ulmuu haajâ nuuvt vuáimálávt et ij oskeldâđâččii puáttiđ tohon moonâi-uv pyereest ton räi ko sun hoksái et ulmuukyevtis lává-uv oppeet puátimin ij innig kiergânâm komendiđ čivgâidis meddâl ulmui väzzimpálgá alne já lâi njuolgist iimâš et olmošpiäđuh iävá tuolmâm taid kuittâg oovittii kaččâliđ patârâsân eereeb kote ij lam vala nuuvt häppil tain olmošpiäđuin čovádij kiddâ já vaarâ ááigui puurrâđ tom njáávgui okâttij já irâttij hokâttâllâđ olmošpiäđuid maŋŋaalsis puohâin konstâigijn maid sun maatij mut ij tot ávttám riäpu ciivkij nuuvt ennuu ko lâš vaijaam já lâi vises et tääl tot purruuččij tábáhtui iimâš luoštijn enâmân já talle tot tuámittij huápu-huápu risij kooskân čiähusân almaakyevtis láin moonnâm láávu luus já tilálâšvuotâ mudoi-uv rávhudum te aalgij čokkiistâllâđ perrus kavnui kovrâgâm peesi vyelni nubbe luoddum muorâi vyelni já lâi peittâttâm lyevdileje vuálá sun lâi äigipuudâ njávgum já viijmâg finnim perrus čuákán te talle sun kale kuođij olmoošpiäđui saje já paalostkin peerusthánnáá uápistij piäsáduvvâs riidon mon suollust laalij monijdis lâi nuuvt kievrâ et tot poostij vuástálistiđ joba já suu aldasijn ličij torvolâš aassâđ kuittâg-uv jo nuuvt kuhháá et čiivgah pesâččii suájái oolâ tuáivuttij já perruinis pyereestpuátimân jieijâs njaargân já lopedij piäluštiđ sunnuu jis álgáččij sii atâštiđ nieidân vulpes hiäimun kullee riemnjis lii vissâ-uv puoh enâmustáá levânâm piätuelleemailmist kávnoo arktâlâš kuvluin kidâ subtrooppisâš stiellâs räi já piergiittâl nuuvt päljis tuoddârijn ko metter alosijn váráduvâin-uv tot váilu tuše já suolluin suáluijuávkku mon uáivikaavpug lii de ja nuuvtpa ton aassâmkuávluh láá masa oles iänááš uási já váldupurrâmâššân láá jieškote-uvlágáneh jurseeh säpligeh njuámmileh uárreeh já tááláá ääigist tääbbin meid piisam lii valjaas säpligihe te ludij piervâleh iä lah talle nuuvt stuorrâ vaarâst veikkâ kale riemnjis talle-uv tuáppee lällee niŋálâs jis puotâ tiäivás säpligeh kiäppáneh te riemnjis álgá viäruttiđ enâmâsloddenaalijd ađai iänááš lällee niŋálâsâid já tom kuáttá moonijd já uđâgáid cuobbuid já täžiligijd riemnjis tuhhit talle ko lii taggaar oornig et piätu porá eidu tom purrâmâššlaajâ moos tot lii jieškote-uv iveääigi mield hárjánâm já mon tot finnee älkkeemusâht taggaar purrâmâš ij lah finniimist te talle piätu sirdâšuvá etipurrâmâšân mon tot meid finnee mut kárttá čuuvtij eenâb porgâđ ton oovdân säpligij já njuámmilij valjeiveh vaikutteh riemnjisnáálán vällinaalijd já toi kuáttá meid enâmâsloddenaalijd vildâ penuvellei náálá riemnjis kiäimá njuhčâ cuáŋuimáánust sáttá ijjâmánuttevij äigin kuullâđ kieimâriämnjá riännjum mii uáli čuuvtij sulâstit eskânšoddâm párnáá čiärrum meeccist kullojeijee párnáá čiärumijn láá-uv vuálgám kieimâriämnjái riänjumijn já jis olmooš ij lah kuássin taggaar jienâ vala kuullâm te kale penttâ hirmâstuvá lii čuávjist okkod já ko čivgâmäigi aldan te tot ucâluvá puáris piäjun teikkâ kuáivu olssis uđđâ piäju čunoipuolžân já čivgá tohon njuhčâmáánu loopâst ađai kesimáánu aalgâst joba love-uv vielpisid moh láá pääljis já čalmettemeh lekkâseh muádi oho keejist ohoi äigin niŋálâs riemnjis lii piäjust ubâ ääigi lieggiimin viälppáid já njoomâtmin taid kurppo toos purrâmâš viälppáh sirdâšuuškyeteh piärgupurrâmâšân já niŋálâs-uv ferttee älgiđ oovtâst orásáin skappuđ purrâmâš toid viälppáh tyestih piäju ulguubel já älgih vuorrâđ piäjunjäälmist iälusteh ubâ keesi piäjust tâi ton aldasijn mut kyeđđih tom lopâlávt loppâkeesist lii lamaš hyenes säpligihe te vielpismeeri sáttá leđe čuuvtij-uv ucceeb ađai kuovđâšm tobdá tast et piäjunjäälmist láá purrâmâšpasâttâsah tegu njuámmil kepileh já ludij suájáskuážureh vorâs riämnjá luodah já piäjust lii nävdihaajâ válduivne lii ruškis-ruopsâd jyelgih iänááš čappâdeh já seibikeeči vielgâd mut aaibâs kildeečapis iivneh sehe ruopsis-čapis iivneh še tiättojeh čapisriämnjáh já ristâriämnjáh láá härvinâsah já talle ko riänmjá čeevđist lâi vala árvu tain ovdilmainâšum iivnijn maksui uáli ennuu čevđimarkkânijn lii ohtân seibijnis seentist seentin kukke mast seeibi uási lii já tiäddá kiilud puátá suhâjuátkimahan jo ive puárisin mut čivgá tolemustáá kyevti ihásâžžân ubâ ive čivgâniŋálâs rávhuiduttum ihheed päikkinoomâst kote finnij máttááttâs mainâsteijee riemnjis njuámmil säplig já säplig lává aldemuuh ráánjáh já ovdiist-uv šiev veerdižeh áásá sieđgâroođoost já säplig syeinilyeve vyelni mii lii rođo paaldâst lává maaŋgâid pargoid porgâm oovtâst kuás huáššilyeve kuás syeinihaasi lunne tubdâv uáli pyereest kyeimis lává oppeet alda ulmui láávu puuđâldmin kuávttáá sunnuu jieijâs pargoidis já savâstâllâv koskânis rámmáás riemnjis mon nommâ lei kost kale taggaar noomâ lâš finnimgin njuškiistâl lavliistâl já ramâččât uđđâ sehâinis lii taggaar et jis sun ovdâmerkkân uážžu kostnii veikkâba uđđâ seehâ te ubâ meeci viehâ puátá tom tiettiđ mestâba tállán ij lijkkuu toos já tot niivsset ko puátá ain ramâččâttâđ uđđâ sehâinis lii uáináh tergâd motomáid elleid nuuvtko njuámmilân já säpligân mutâ meid riämnjás-uv tot läävee nuurrâđ puoh tagarijd purrâmâšâid já tiiŋgâid maid tot panijdis vievâst ij vaje kurppođ kal lam nuuvt hirmâdávt suttâm ko puátá ain ramâččâttâđ toin uđđâ sehâinis liččii pyereeb leđe ramâččâdhánnáá ko tot kuittâg uáli pyereest tiätá et muoi-uv tarbâšiččijm taggaar seehâ hošij já suoinij fievridmân mut ko munnust ij lah taggaar šhh joskâ sáttá veikkâ kuullâđ lii uáli peljiš já tot eštus kulá sunnuu saavâid já ooroost ceggee peljijdis jeđe leendid säplig kuáhtá njuámmil luusâ hirmâd sáttoin já njuámmil suorgânává hirmâdávt álgá korâstâllâđ mun kuulâm tunnust eeđâi tom rähis kyeimi kuullih aaibâs puástud iän sárnum tust iän maiden láim tuše hoošijd purâmin já must ko láá päänih tulccom te tuše taid mun láitástellim viišâ kiälástâllâđ kale kuullim olmânáál láá šiev peeljih tääl puurrâđ tunnuu rähis kyeimi kuittâg muu puurâ ij lah ennuu maid puurrâđ lam nuuvt ruoinâs já ucce pyereeb tuom njuámmil tot ko lii ennuu stuárráb já pyeidib ko mun tiätá et riemnjis ij fattii njuámmil kiddâ já tondet sun návt eeđâi-uv še tiätá et säplig eeđâi nuuvt et suoi finniičijn laseääigi livkkáá patârâsân já riemnjis iirât toppiđ njuámmil kiddâ mut tot-uv canccol patârâsân láávu tuáhá páácá ohtuunis imâštâllâđ já uáivis ruokkâđ täst návt keevâi seekân liččijn kale kuohtuuh šiettâm ja lijjim finniđ njaalgâ purrâmâš must lii-uv nelgi ij äävti ko vyelgiđ uuccâđ eres saajeest purrâmâš riemnjis lii juo vuolgâdmin uđđâ sehâinis mutâ siämmást njuámmil já säplig kuovlâlává várugávt láávu tyehin oppeet moovtijt et jis sun vala-uv fattiičij sunnuu kiddâ já pesâččij maŋeláá kumppiveerdingis ramâččâttâđ uđđâ sehâinis ja vala salâsijnis-uv maid mun kavnim lii kuobžâ kyelivuárkká teehin toin sehâinâd já nuuđhâ taid kuolijd tohon nuuvt kolgâp leđe usteveh jis tun nuuvt halijdâh lii lopedâm munnuid et jis puátá uáli korrâ nelgi te tast kale uážžu váhá purâsistiđ mana pyerimielâst láávu luus toin mieláin et toppiiččij sunnuu kiddâ já tuvkkâličij seekân kyevtis säpligáin eštus čahhiv suu ko suoi vala-uv poollâv et riemnjis áigu puurrâđ sunnuu ko riemnjis uáiná mučis kuolijd maid kuobžâ lâi vuorkkim te talle tot ij haalijdgin innig puurrâđ säplig kuáhtá njuámmil pic nutkâl kuolijd seehâ siisâ jeđe faškâl ton siälgásis mij moonnâp riidon kuolijd passeeđ mij moonnâp säplig já njuámmil láin čáittám jieijâs ovdâmerháin riämnjás et elleeh-uv pyehtih leđe veerdižeh koskânis veikkâ motomin nubijdis láitásteleh-uv sij vyelgih jävrriidon kietluvâi kuolijd passeeđ nuuvt-uv lijkkoo kuálán mut njuámmil ij kuássin njuámmil arvâl ustevvuođâ oovdân ij njuámmilgin porgâččii lii oppeet pyereest já veerdižeh cokkiitteh tuulâ čokáneh tullâpiällás passeeđ já puurrâđ kuolijd sij láá kalanâm te riemnjis fakkist njuškee čuožžâd lii pyeri et mij lep usteveh lavlist já puohah älgih tánssáđ peessâm juo kansaškoovlâst já jotkâškoovlâst-uv já ihe lâi lâi taggaar vuođâloho et keejâiba tom kuábbáábeln peri te tot lâi ain siämmáš tiem ääši hoksai já tot lâi muu mielâst uáli eromâš äšši já suu peerâ orostellii motomin mii pääihist ko sii táálu lâi juo melgâdáid liäggásâm já uáli koolmâs lâi kesipäikki mut lijjii huksiimin toho olmâ táálu mii lâi kale juo vissâ vaalmâš mut orostelli kuittâg motomin lâi koskâtäälvi äigi ađai skammâäigi já láim talle ejijnân kuávttáá pääihist lijjii vaarâ talle ejijnân eelliđ kuorriimin solkkosaŋko viestârpiäláá kieddiroobdâ stuorrâ keeđgi paaldân mon máddáápele roobdâ paaldâst lâi rogge lâi tälvi te toos lâi kuittâg pyeri tuálvuđ meiddei purrâmâšpasâttâsâid tegu taavtijd jna mottoom iiđeed vuottim et táiđá leđe riemnis mii jotá munnuu tuŋgijáást pottii mánuttepiijah te pieijim kamâspiddoid juálgán kárvudettim peeskân kiesâdittim šeerfân valdim havlâpiso moonnim olgos páčádâhkiäčán keeđgist jeđe notánim ubbâsân vyerdiđ riämnjá kuittâg lijjii tommittáá korrâseh et ij tobbeen olgon pissim leđe meendugin kuhháá riemnjis ij puáttám já kolmuuškuottim te ferttejim moonnâđ ain siisâ návt maaŋgâ eehid maŋaluvâi mut te viijmâg tulkkim ko riemnjis ij puáttám muu vyerdim ääigi kale jyehi iiđeed et tot lâi iällám munnuu tuŋgijáást mut vaarâ lâi tom porgâm kuásnii iđedisiijâ miiba tast iävtuttij ruovdijd toho keeđgi paaldân ij-uvsun talle luhostuuččii riemnjispivdo kuullâm česistân kote lâi spesiaalalmai ryevdipiivdost et ruovdijd kolgâččij vuoidâđ pecikassijn amas riemnjis apseđ ulmuu haajâ eellim morâstáást loggomin mottoom peesist pecikääsi moin vuoidim ađai ruvvejim ruovdijd kistâkieđâst tiäđust-uv jeđe ko te lijjii munnuu mielâst tarbâšân pyereest ruvvejum te kiddejim taid stuorrâsiähá kooldân kettigijguin kiddâ tolvum keđgipiällás jeđe kieldim taid toho kistâkieđâst tiäđust-uv vala koiviistim keppisávt toi oolâ tađe várás muorâst rahtum muotâkuáivoin já moonnim siisâ algâiijâ mut riemjis ij puáttám te nohádim ittinâš ko kuovlâlâm laasâst te riemnjispa tiäđust-uv uáinoo lemin ruovdijn vala iiđeedveigi mut oinim et miinii liihâd tobbeen já tot ferttee leđe riemnjis ravvuu mield čovádim saloŋgáá seeinist uigâdim lemnuu piijpon ko havlâpissoin ij kannattiččii pääččiđ riämnjá návt alda jeđe vuolgim salâsân luusâ jiem kuittâg piergiittâlâččii toin puáđám aldeláá te uáinám et liiba čapis riemnjis tot lii-uv siämmáš ristâriemnis mon lijjim ovdebáá täälvi uáinám tâi taan tááhust čapis riämnjá nähki ličij-uv tiivrâs já tast finniiččij šiev hade puáđám vala-uv aldeláá te huámášâm et muu riemnjishân lii-uv kustoo mii oro lemin vala uáli vaijaa lijjii vaacah kieđâst já ko irâttim aldaniđ tom te tállán viigâi käskiđ muu eelliđ tuuveest viežžâmin kamâskistuid moiguin fättejim viijmâg čevepäädist kiddâ mut tot kiergânij kuittâg maŋgii halkkâliđ muu finnejim luovviđ ruovdijd ovdâjyelgist já ko tot lâš peessâm ruovdijn luovâs te talle tot ruotâstij hirmâd liävttoin luovtâ rasta lâi muu áinoo já majemuš riemnjispivdo ruovdijguin lâi ucánjáhháá hyenes uámitobdo ko ittinâš moonnim toin jurduin et muštâliččim jieččân veerdin moonnâmijjâsâš fiäráán poottim siisâ te tállán haarijdškuođij munjin päänih ittii já soksâmeh ceggânii lamaš šiev veerdižeh ovdil moonnâmijjâsâš tábáhtus ucánjáhháá lihoi nube ovdâjyelgi já ferttejim-uv ránjáidân čielgiđ mast likkom lâi šoddâm lâi kuittâg šievluándulâš peenuv já nomâlâsân šiev puásuipeenuv ige moonnâmgin kuhháá ko láim oppeet pyeremusah veerdižeh poođij vaarâ tast et muoi šoddáim leđe ennuu puásuipargoin oovtâst já lâi tiäđust-uv munnuu pehtilumos iše ko lâi ovttuu munnuu fáárust nommâ lii aasâm mutâ meid lijkkuum ennuu elleid lam sárgum ennuu meeccist ko mun lam pääihist te mun lam olgon teikkâ keejâm táválávt lam siijdâst lii peenuv mon nommâ lii lii peli-ive já váhá paijeel mist meid lii val ohtâ peenuv mon nommâ lii lii viiđâ-ihásâš lii juovlâááptu šoddâmpeivi já ustevpeeivi lii šoddâmpeivi tiävdám ohtnubáloh ko mun lam käävcinubálov ihásâš te mun ááigum uástiđ pennâgáá teikkâ kyehti oovtâ stuárrá já oovtâ uce talle ko must láá párnááh te mun halidiččim varriđ muu puđâldâsah láá vuoijâm sárgum škovlâ valastâllâm já keččâm mij riijâääigi sierâdep speeijâl já reepirievdin nommâ lii aasâm mutâ meid lijkkuum ennuu ellein lam sárgum ennuu meeccist ko mun lam pääihist te mun lam olgon teikkâ keejâm táválávt lam siijdâst lii peenuv mon nommâ lii lii peli-ive já váhá paijeel mist meid lii val ohtâ peenuv mon nommâ lii lii viiđâ-ihásâš lii juovlâááptu šoddâmpeivi já ustevpeeivi lii šoddâmpeivi tiävdám ohtnubáloh ko mun lam käävcinubálov ihásâš te mun ááigum uástiđ pennâgáá teikkâ kyehti oovtâ stuárrá já oovtâ uce talle ko must láá párnááh te mun halidiččim varriđ muu puđâldâsah láá vuoijâm sárgum škovlâ valastâllâm já keččâm mij riijâääigi sierâdep speeijâl já reepirievdin mušton uábbâm vuolgih ton räje tuáhá kost maassâd ij ohtkin jorggeet mun smietâm munnuu eellim te muoi kiergânáim uccáá ovtsaajeest iälostiđ smietâdáim já kierdoškoovlâ juuđijm oovtsaajeest nuorrân oovtâ keesi assáim päihistân lâi tastmaŋa ko tun pijgguustih kyehti täälvi päikki lâi nuuvt kukken et jieh ubâ ääigist iällâm kosten eres kuvlân ko nubepeln jäävri lâi ohtâ táálu ain motomin poođij jies sattui mottoom almai jotteeđ ovdil tuu vyelgim jieijâd eellimskippáár moonâi räje nubepel ääigi valdih nuuvt lussâdávt et ij tust innig lámáž mainâstimhaalu muu mielâst tobdoo et maŋgâ ääši paccii koijâdhinnáá já maŋgâ ohtsii tyeje tuoijuuhinnáá lii kirho peŋkkâ lámáž kuáros tom-uv ko kirho algii tivvoođ já jieh peessâm pasepeeivi toho ääigist-uv uáinoo oomâs ko pappâ tuu kisto oolâ keesij riistâ talle kyeht ulmuu kyevtpeln kirho oinijn maht álttár paajaapeln riistân cokkânij já čaaskâi čuovâ servikoodán já tyejiulmuid čorgejii tyejiniävuidis et peessih majemustáá eelliđ kirhoost sivnádus vuástáväldimin ráávhu riddo njälgis nahhaar addel ihheed peeivi vietij js ihheed ovdeláá sun vietij šoddâmpeivijdis kielâpiervâlist lâi uáivildum kielâpiervâlpárnáid já sii vaanhimáid lijjii še vittâ ovdii kielâpiervâlpárnáá kiäh pottii kielâpiervâlân čohčuv ko tot algâttij tooimâs lijjii čokijdâm luhotuáivutteijeeh paijeel kuulmâlov já ovdiih sehe táálááh kielâpievâlpárnááh puohnâssân lijjii šoddâmpeivikyesih kielâpiervâlist já pääihist lijjii ohcelov suulâin šoodâi keessiv já js perruu čiččâd já nuorâmus párnážin ađai eehidtäsnin ovdeláá tábáhtum puácuvuođâäšši mast suu puárásub uábbi lâi karttâm pääcciđ kuávdášpyecceiviäsun ohtuunis nuuvt et ij iberdâm suomâkielâ ollágin tovâttij tom et vaanhimkyevtis sárnuškuođijn suomâkielâ já kuosijguin suoi kale sárnoin sämikielâ já jis tom ij aalgâst iberdâmgin te iivij mield sunjin ovdánij passiivlâš kielâtáiđu kale iberdij maid vaanhimeh koskânis sárnoin já meiddei tom mii ij liččii kolgâm moonnâđ suu peljijd ollágin ij sárnum sämikielâ ko vaanhimeh iävá vaattâm tom ige páárnáš iävtutátulávt riemâ sárnuđ taggaar kielâ mon vaanhimeh iävá sunjin sáárnu škovlâahasâšhân lii uáli čeppi oppâđ kelâ mii lii šoddâm tuođâštuđ majemuu ive ääigi ovdâmerkkân kielâpiervâltooimâ ohtâvuođâst moonâi kansaškoovlân já tađe mield še asuntolan aassâđ ko pááikán ličij lamaš tommittáá kukke et iiđeed eehid ij lam máhđulâš jotteeđ tom kooskâ sun ij tiäđustkin kuullâm sämikielâ mut pääihist tađe-uv eenâb neelji vuossâmuu ive ääigi škoovlâ nommâ lâi kansaškovlâ já ko párnááh lijjii vissâ talle uccáá te viiđâd já kuuđâd luokka sirdui noomáin vuáđuškovlâ škoovlâ nommâ muttui vuáđuškovlân aasâi asuntolast mut ko sun peesâi čiččâd luokan te talle viiđâd já kuuđâd luokka sirdojii maasâd oppâkenigâsvuođâ nuuhâm maŋa ucâlui vistig eemeedškoovlân jeđe ristâlâš nuorâiškoovlân kristillinen kansanopisto já tast maŋa vala ristâlâš nuorâiškoovlân kristillinen kansanopisto sun valmâštui vistig peivikiäččuišedeijen maŋeláá peerâpeivitipšon já loopâst vala párnáistivrejeijen uápuh lijjii tyehin te sun uážui pargo servikoddeest mast sun tooimâi párnái stivrejeijen ihheed naajâi pelimuddoost kote teevdij kiđđâtäälvi ihheed et sunnuu ohtsâš ahe lii tääl ihheed láá kyehti kaandâ já tuubdâi kuittâg stuorrâ mielâkiddiivâšvuođâ eenikielâs kuáttá já ko toolâi oho kukkosii sämikielâkuursâ te ucâlui toos já peesâi lâi nuuvt mietimielâlâš kuursâ kuáttá et sun uážui päälhi ubâ ton kuursâ ääigi keerdi sáárnui almolávt sämikielâ kirhoost siämmáá ive ko kuástidem já js jurgâlem evaŋgeliun almostittui ive luuvâi oovtâ pitá tien evaŋgeliumist servi piejâi joton kielâpiervâproojeekt kulttuurruttârááju torjuin já ko puoh ääših älgiškuottii leđe oornigist te väljejui kielâpiervâl jođetteijen sun lii toimâm kielâpiervâl västideijen ihheed já loppâ lii-uv historjá já fiijnâ historjá lii-uv kielâpiervâlist láá lamaš párnááh puohnâssân suullân já rehálávt uážžu ettâđ-uv et sun lii vaikuttâm kielâ ovdánmân argâpeeivi tääsist eenâb ko kihheen eres tom et kielâpiervâl já tađe mield tiäđust-uv lâi tot kote ripâstij vuossâmuu dominopitá viällud já puáđusin lâi tot et kielâpiervâl pyevtitškuođij párnáid vuáđuškoovlân já šoodâi tárbu uđđâ máttáátteijeid pelestis tovâttij tom et servi oovtâst já máttááttâskuávdáin ferttij orniđ ive kukkosii tievâsmittemškovlim kuávlu áámmátulmuid valmâštuvvii masa muáddilov uđđâ kielâsárnod jieškote-uv áámmátsuárgán ko párnááh lijjii oppâm sämikielâ te sii vaanhimeh-uv halijdii oppâđ tom kielâ máttááttâskuávdáš ornij ive kukkosii anarâškielâ kuursâ moos uásálistii še motomeh kielâpiervâpárnái vaanhimeh-uv já kiđđuv valmâštuvvii oppeet siämmááverd kielâsárnooh turviđ anarâškielâ puátteevuođâ ko ovdeláá-uv ive jođettem kurssâ álgá oppeet čohčuv jis uásiväldeeh láá tuárvi já majemui tiäđui mield toh liččii puátimin tommittáá et kurssâ puávtáččij älgiđ kielâpierválpárnáin puáhtá mainâšiđ vala tom et lii tääl kielâpiervâlpargen já lii lamaš moonnâm kiiđâ pelnub mánuppaje kielâpiervâlpargen et rieggee tien tááhust lii toppâlum lii vuálgám politiikân fáárun já sun lii lamaš nuorâirääđist mieldi ton vuáđudem rääjist sun tuáimá tien siämmáá orgaan värisaavâjođetteijen lii jottáám oovdâstmin sämitige nuorâirääđi raajij ulguubeln-uv ovdâmerkkân parlamentaarlâš rääđi čuákkim ohtâvuođâst uárnejum teeivâdmist čohčuv uđđâivemáánust uápâsmuumin pargoid já on algâaalmugaašijd kieđâvuššee pissoo foorum čuákkimist kiđđuv uápásmuumin taan maailmvijđosâš orgaan toimáid ennuv luho já tiervâsvuođâ täst oovdâs sehe uáli ennuv kielâpiervâliivijd sämmilij ohtsâškodálâš ~já kulttuurlâš tile ~onne lii jotkâ ~vajâldeijei´ moonnâmihásii ~kuáhtáámân~ tanssii ja ~soi tábáhtus ~ohtâvuođâst tábáhtus lii čujottum meid ~nuoráid já mij tuáivup-uv eromâšávt et meiddei ~nuorah tubdâččii taan koččâmâš äigikyevdilâšvuođâ já tubdâččii mielâkiddiivâšvuođâ vuáijuđ sämmilij tilán onne ~sehe historjallávt já teeman laiđiisteijen tuáimih taaidâr já puásuituállee tr h c ~lii tobdos sämitige ~emeritus-president lii sämikoordinaattor já tuáimá aktiivlávt aalmugijkoskâsâš algâaalmug-lihâstâsâst muštâl tast maht šamanismâ já juáigus juátkiv elimis meid kuullâđ suu juoigâmin lep jurdâččâm et vuáđustâsah já ~savâstâlmeh tain ~aašijn liččii piäiválávt tme koskâsii ääigi lii máhđulâšvuotâ ~uápásmuđ veikkâba uáivikaavpugân uđđâ aalmuglâšmiäcán tâi ~veikkâba kesäkotist ~tábáhtuvá jiegâ viistijn kulá iiđeedpittá peivipurrâmâš já eehidpittá kulá ~ohtâ ovdâsmaŋas sáttu suollui já ~maasâd www.gfbv.de meid pelduvváid eŋgâlâskielân spokkâl bedrohte já tastoo saavâjođetteijee já álmottâttâm puh lihâdemrávvuuh ollâgâsân já toppii uálgiskieđáin kiddâ čižetkieđâ peelgist tolliđ kieđâid oovtâst ubâ ääigi kieđah oovtâst uáli ollâgâsân nube pelni nube piälán kieđâid vuálus já iirât lavkkiđ kieđâi paijeel toolâ kieđâid oovtâst ubâ ääigi jieijâd já luptii kieđâid selgi tyehin nuuvt pajas ko peri puávtáh já tollii ain peelgist kiddâ tust lii seibi te njuolgii tom-uv hirmâd pyeri oro ko piäjá jieijâs motomin aaibâs čuolmân uálgiskieđáin čižetpele jyelgisuormâin kiddâ já čižetkieđáin uálgispele jyelgisuormâin kiddâ stoovli teikâ peevdi pirrâ várugávt amas jieh vierâliđ lii uáli jo hitruu tapčestim nuuttâgmáin naanood hirmâdávt juolgijd já oro kieđâin hävski kieđâid koddâráid nuuvt ete kuámmireh láá pajaskulij já nuuttâg luhhii tienuuvt ete kieđah tapčasuveh ain uđđâsist já uđđâsist talle láá-uv kieđah toškâsuboh jyelgih aainâs láá čovgâseh tego virâttiđ seeini kuámmirijguin seeini vuást suujât kietâveerdijd kietâkaavâst já oppeet njuolgii taid talle kieđâid ruássud ađai loonoot kuámmirij saje seeinist já pintted tääl ruássudkieđâi luhhii tienuuvt ete kieđah láá vuáruluvâi paldluvâi já ruássud já rojo siämmást hirmâdávt amahânde seini vierrâl čárvum lättei káávvud vistig finniđ čuávji poggâđ ruttii čuávji aaibâs toškâsin já paajeed juolgijd sehe pajeroopâ oohtân tienuuvt ete tun lah aaibâs tego pállu já viälláán talle maasâd káávvud ubâ homâ luhhii kobđo lättei čuávji lättee vuást talle kieđâid já juolgijd siämmáá ääigi pajas já juurdâš ete tun lah muorâlostâ mii kobđo čäsuáivist ain tyellitälli kieđâid já juolgijd vuálus vuoiŋâstiđ já voonât oppeet jieijâd lostân ohtsis luhhii muorâlostâ perruust láá poccuuh vala keesi porgemáánu algâ mutâ äijih já eeči rahttâteh jo poccui tälvipiemmâmân keessiv čohčuv já algâtäälvist luándust lii raavvâd valjeest já poccuuh kävnih pyereest purrâmuš jieijah poreh mielâstis pennuunjuohčâmijd hoošijd njuolâsšaddoid muorâi loostâid já vesaid kuátuh juhâriddoniijtoin jeegijn já tuoddârijn ko sinoh syeinih njecciheh já muorâi loostah láá eidu šoddâmin já láá vorrâseh já tolmišeh poccuuh herskustâleh šadoi lasseen kuobbârijguin já puáiduh já algâtäälvi kuobbârij já eres šadoi kulnâm já mieskâm maŋa poccuuh purâškyeteh jáhálijd toŋŋâsijd já jievjâmijd já toŋŋâsijd poccuuh kuáivuh muottuu vyelni já jievjâmijd toh poreh muorâi oovsijn muottuu já eennâm jiäŋŋumdiet tälviv já kiđđâtäälvi purrâmuš lii jo vaigâdub kuáivuđ já kavnâđ tiet tááláá ääigi poccui omâsteijeeh piemmih veitâlâs poccuidis tälviv amas poccuuh niälguđ já pisoččii pyeri tiileest pirrâ ive motomijn palgasijn áálduh váldojeh ááiđán kyeddiđ já tallehân áálduid-uv kalga piemmâđ äijih eeči já rakkeh hoošijd nijtteh suoinijd já kuškâdeh taid poccui tälvipiemmâm várás já rokkâv já nijttev ärbivuáválávt liššáin já kuškâdává haasist eeči vuod nijttá uđđâáigásávt suoinijd traktorân kiddejum stuorrâ liššámašináin tiptá kuškâđ taid enâmist já tastmaŋa paalaa koške suoinijd paalammašináin stuorrâ vielgis lastikpállun šadda jotelávt eenâb purrâmuš poccuid anârâšâin lijjii meid kuusah já saavzah moh tarbâšii tälviv purrâmuššân kuškâdum suoinijd já saavzâi várás ulmuuh talle nijttii suoinijd vyeijimeergih maid sii tollii pääihi aldâsijn lääbžist teikâ ääiđist tarbâšii meid piämu várás ulmuuh meid jävildii já rokkii hoošijd poccuuh ferttejii piergiđ tälviv-uv jieijah luándust kavnâm purrâmuššáin äijih já lává vuáijám möŋgijáin jäävri riidon rokkâđ hoošijd já jeggiaijui riddoin šaddeh huáših moh láá poccui stuorrâ hersku já tom äijih já rokkâv lišáiguin rokkâm lišá kalga pastalmittiđ ruttist luumâst saijeem moin sun saja lišá pastelin kiäččá tárkká lišá pastalmittem já máttááttâl jieš-uv saijeeđ lišá liššáin lii pyeri rokkâđ já äijih rokkâv ubâ peeivi maŋa huáših vala kuškâduvvojeh alda lii-uv haasi moos já äijih liävvuv hoošijd kuškâđ láá liävvud haasist nuuvt kuhháá ete toh láá kuškâm maŋa äijih já tuálvuv hoošijd vala syeiniláátun täälvi várás vuárkán keessiv syeinimáánu pelimuddoost suoi lává nijttám ärbivuáválávt liššáin suoinijd-uv niijtost kuškâdâm taid haasist já vuorkkim siämmáá láátun paaldâst lii puáris jävilpuvre mast vala eeji-uv pärnivuođâst kuškâdii jävvillimppoid ulmuuh jävildii ađâi nurrii jáhálijd stuorrâ limppon ferttij nuurrâđ ain njuoškâsin amas murâniđ jäävvil šadda hirmâd hitásávt já jáháleh láá tááláá ääigi nuuvt uánihááh já nuuhâm-uv ete jävildem ij innig tääbbin luhostuu tiet äijih já eeči viežžâv jáhálijd mäddin piäsá maŋgii eeji já äijih fáárust mäddin viežžâđ jáhálijd já jävildiđ lii hitruu mutâ liijká vuárdá täälvi já tom ete piäsá äijih já eeji fáárust piemmâđ poccuid jieijâs rokkâm hošijguin já jieijâs nijttám suoinijguin haasi haasio kortteen ja heinän kuivatukseen tarkoitettu teline jievjâm luppo jävildiđ jävildâm jäävvild nostaa jäkälää jäävilpuvre puuvre jäkäläpuura kuáttuđ kuáđum kuátu laiduntaa kuáttum laidun kulnâđ kuulnâm kolná kuihtua kuobâr kuobbâr sieni limppo limpo limppu jäkäläinen liššá lišá viikate liävvuđ liävum liävvu levitellä kuivumaan heiniä olkia läbži lääbži hihna mieskâđ mieskâm miäská lahota murâniđ murânâm muurrân mureta nijtteđ niijtám nijttá niittää nijtto niijto niitty njeeccih saraheinä njuolâsšadoh horsmakasvit nuuhâm kulunut pastalmittiđ teroittaa pennuunjuovčâ pennuunjuohčâm kultapiisku raavvâd ravinto rokkâđ roohâm rakka niittää kortetta saijeeđ sajâm saja hioa saijeem hiomakivi sino ruoho syeini heinä syeinihaasi heinähaasio tolmiš tolmišis ravitseva tooŋâs toŋŋâs varpu tälvipiemmâm talviruokinta váátu lááđu lato veitâlâs paimentamattomana vapaana paimentamaton eläimestä viävvud levitettynä kuivumaan heinistä oljista voorâs vorâs vorrâs tuore kielâpiervâlân lii skeŋkkim kielâpiervâlân eurod ađai tom sume moin sun palhâšui lappilainen kyläteko palhâšuumijn lii meiddei vuábdám nuáidiruumbu haadan eurod mon sun lii meridâm mäksiđ kielâpiervâl tilin ađai ohtsis sun lii skeŋkkim eurod kielâpiervâlân lii irâtteijee kote tuálá emedijnis já vanhimijdiskuin puásuifaarmi mii lii ađai já koskâsâš riddoost meiddei väljejui kuovttijnčuođijn jienáin kieldâ váldustiivrân čohčuv toollum kieldâvaaljâi vuáđuld servi ana áárvust taam addalâsvuođâ já kijttá skeeŋkâin ruusu maailmkirjeh lopâlávt siähánâm ko šiljoost ruusu lieđđee ijge peerust puolâšist já muottust maiden väldidijn lijjii lamaš juo muáddi puolâšiijâ já ruusu lâi lamaš muottuu vyelni masa siämmáá ääigi šiljo vyelni jotá tuolvâčäcipoccee mii lieggee mottoomverd eennâm mut tot ij lah eidu togo pehti kogo ruusu lieđđee alne šaddee šadoh uáinojeh nube kooveest olgoláá mottoomlágánin miehtân já näälih kávnojeh kyehti šlaajâ ryevdikuálmihâš aculeatus mast láá seelgist kulmâ čuhâ säägi já ryevdikuálááš kymmenpiikki pungitius mast láá seelgist säggid mut táválumosávt lii stuárráb senttid kukke enâmustáá senttisâš já eellimahe ive lii seenti kukkosâš harvii paijeel seenti eellimahe ive ruškâdissiähá já seegib ko ryevdikuálmihâš sulâstittev nuuvt čuuvtij kyeimis et tovláá ääigist toh lává vaarâ kuohtuuh kočodum ryevdikuálmihâžžân ko kymmenpiikki kuálán ij lah anarâškielâlâš nommâ čallust kiävttoo nommâ ryevdikuálááš já eellimpiirâs lii algâaalgâst meerâst vuálgulâš já tot lii šoddâm lovmat tuhháát ihheed tassaaš ko jävri lâi vala ohtâvuođâst meerân kávnoo meid já ton uálgijuuvâin oppeet kávnoo iänáážijn sisčaasijn já lii raantub čääsi sálttáásvuotân ko hyelkkis lii merkkân tast et ryevdikuálááš lii evoluutio tááláá tääsist iänááš saivâčäcikyeli veikkâ tot tiättoo meid já riddoin-uv ryevdikyelišlaajah lijkkuv iälustiđ keessiv rido aldasijn já loppâkeesist toh sirduv kieŋâlubboid čassijd uccâkuálái náálá ryevdikuálmihááh já ryevdikuálááh láá uáivádâhkyeleh já šoddâm já ryevdikuálááh iä rantustâl purrâmâšâs háárán poreh tom mii lii kuás-uv kavnuumist kuleh saveh jieškote-uvlágáneh jäävri ponneest iälusteijee suovsah já mááđuh čielgitävtittemeh kyele meeinih kyele čiivgah já sáttába ryevtikuálmihâš toppiđ motomin joba mátuvuogân-uv lii meid tondiet seegib ryevdikuálmiháást ko ton kiksen lii táválávt ryevdikyelimáátu solidus mii lii vielgâd já šadda maŋgii kuhebân ko jieš iššeedkyeli já siämmáá tiäddusâžžân já lasanem uulât kuuđđâmahan ihásâžžân tot lii finnim olssis hejâmááccuh pajalân te talle tot väldid olssis reeviiri kuus huksee taammâdmáin piäju ađai kuáđi já hokâttâl niŋálâs kyele kuuđđâđ tohon tot lii finnim niŋálâs kuuđđâđ te tast maŋa ores vuájálit niŋálâs meddâl mana kuátásis heđâlmittiđ meeinijd ääigi keejist ores álgá oppeet hokâttâllâđ uđđâ niŋálâs kuátásis já ko tot-uv lii kuuđđâm já meeinih heđâlmittum já jis kuáti álgá leđe meeinijn tievâ te talle ores álgá huolâttiđ maajeeldpuátteinis kočâttâm čiivgâin ores ana vala huolâ muáddi oho já jis čivgâ lii kárgám tot tuáppee tom njálmásis já čulgâd maasâd kuátán ive ryevdikuálááš šadda senttisâžžân já čuávuvâš keesi tot lii vaalmâš kuuđđâđ pištá porgemáánun láá siämmáá sulâsiih ko ryevdikuálmiháást salâskyelimerkkuumeh já čokkáá kuávdoo luodâ aaibâs kuávdoo luodâ já eidu taat äigi lii-uv toos pyeri ko autoh-uv láá jaskodâm jooreeštmist oovdâs-maŋas já iänááš ulmuuh-uv láá uáđimin suujâst sunjin lâi šoddâm jo vyehin orosistiđ ain koskiijâ suulâin eidu siämmáá sajan asfaltase oolâ smietâdiđ maailm aašijd motomeh loddáášuđâgááh civkkii miestui siste já vuorâččâsah tollii kerivijdis värivieltist smietâdemäigi ij lamaš kale meendugin kukke mut ton kukkodâh ij sunjin merhâšâm nuuvtkin ennuu et tagareh kuittâg lijjii jyehipiäiválij ašij lasseen sust lijjii vala kyehti eres-uv saje main sun siämmáánáál orosistij já tiptij jurduidis kirdeđ moh taan tilán lijjii suu jođettâm tábáhtuvvii jo algâkeesist teikkâ tuođâlávt kale jo kiđđuv lâi kuhes tábáhtuskuállus já njälmi viehâruš-uv punjâsij moján ko sun juurddâškuođij tom lâi kuáhtán vuossâmuu keerdi jo kiđđâcuoŋŋui ääigi ja eidu talle ij lamaš luptim suu raadan aainâskin lieggâ tobdoid mielâst lâi ohtâ kandâ eres kandâi juávhust já penttâ jo kikse veikkâ ucánjáhháá kale suu jieštobdo njavhâdij-uv taggaar äšši et lâi čielgâsávt lijkkuustuumin sunjin nuuvt kale lijjii eres-uv kaandah jurdâččij já oonij jiejâs jis ij jo aaibâs fávrun te čabbinân kuittâg-uv tiet ettâmvyehi ton tááhust et ulmuuh talle fastašii nube ko ettii nievt mut mielâst tot kolgâččij leđe eidu nubuj kejij kale sátáččim tuhhittiđ-uv mut ko tot lii nuuvt hirmâd rámmáá lâi maŋgii smietâstâm ko lâi miäđuštâllâm suu nuuvthân toh kale láá puoh iäráseh-uv kaandah eidu tien avveest lâi sun vala juátkám jurduidis muštij uáli pyereest viljâs maggaar kikse sun-uv lâi lamaš motomin ko láin lamaš oovtfááru joođoost suu haardij tot et kaandah lijjii makaš ruokkâdeh mut ko oovdân poođij tuotâ tárbu ruokkâdvuotân tet kale te njuámmileh čaŋŋii ištâmááid ettâmvyehi kale tiet-uv lii hundârušâi tuotâvuođâst ohtâgin njuámmil kale liččii kuássin iävtutátulávt pokkiidâtmin kiännân puvsâi siisâ tâi mastpa kale tomgin kihheen tieđiš toh motomeh liččii-uv tagareh keerdi sun kuáhtái šuávliääigi já tot kerdi lâi jo ucánjáhháá aldedâm suu uáináh jeggipááiháš mon rasta kolgâi moonnâđ mut jeegist lâi nuuvt assaas šuávli et sun ij makaš orvâm ijge storrámgin vyelgiđ ton rasta kale ličij já storrám-uv vala veikkâ mon pyereest mut sun lâi uáinistâm morâstâšriddoost skipárijdiskijn já tegu iskâmtiet lâi tohâluddân jieijâs orvâttubbon ko maid ubâ lâigin eštus česâttii iššeen já suu jieštobdo njavhâdij tääl vala-uv eenâb ko toh kiđđâsiih miäđuštmeh tuođâi-uv oroi lemin ruokkâd polâhánnáá sun sihâstij jeggipáiháá rasta moddii oovdâsmaŋas nuuvt et toos šoodâi mottoomlágán jođáttâh mon mield iäráseh-uv pessii rasta jis ij eidu nuuvt hirmâd ruokkâdgin te skipárijdis ruokkâdub kuittâg-uv já viehâ muččâd kale še lii jyelgih láá kuheh hundârušâi ko viärdádâlâi kyevti eres kaandâ luággijuolgijd juolgijd čuorvij ko lâi skipárijdiskijn maccâmin jeggipáiháá rasta máásâd tieđe et muu nommâ ij lah mut tuše sun čuorvij kuávdoo jiäggáá nievrismielâ tohâludân mut lâi kuittâg masa jo moovtâ sunjin adelâm noomâ keežild kale lâi kočodâm suu mon noomân sun ij lijkkum ollágin mut kale lâi tuotâ mučis nommâ mielâst sun lâi juálgáá já meiddei paarooh lâi kijttámuš suu jiešpiäiválâš kote lâi ain adelâm kandáid liävtuid ko lâi kuáhtám sii aldemuu táálu reŋgâ mon noomâ sun ij innig muštám laavij tuáridiđ sii sun tot ličij porgâm sijjân jis ličij fattim kiddâ kolgâččim elâččâđ huálhástâlmin ránnjásiijdâst munjin skipárin lááhân must kale toh kiđđâpargoh mut ij-uvsun must tommittáá lah asto čuorviistij makaš läävihtsiähá veikkâ lâi toohâđ miellâ párgádiđ vyelgeen mut koijâdij-uv tun halijdiččih vyelgiđ mun mudoi nuuvtkin mut mun ferttiiččim váháš orniistâllâđ pargoidân ton náálá et ostâstuuččim vyelgiđ talle jo ehidist piškái já tuubdâi čielgâsávt alnestis et lâi lijkkuustuumin lâi jyehi tove ain siämmáá komálâš nuuvt hitruu čuovvâd já nuuvt suotâs mut eromášávt-uv ervidmettum sun ij liččii lamaš eisigin vyelgimin kuussân huálhástâllâmmáátkán kukken tast lâi tuše kivkked puáđistâm juurdâ mielân hästistiđ meddâl skipárijdis juávhust vâi pesâččij suin savâstâllâđ maid kost já mastniihân ton ääši-uv kolgâi rähtiđ taat huálhástâllâmmätki taggaar mon meiddei enni-uv sátáččij tuhhiittiđ lâi puáđistâm nuuvt jolâs juurdâ tobbeen jeggiriddoost mielân et ij ubâ vuálgáččiigin tuálvuttâllâđ kuussân huálššááš huolhijdis luus pic čovádičij suu mottoom piäiván olssis sun tast vala kevâččijgin uáineen talle ehidist taan siämmáá saajeest čuorvij uáineen čuorvij kote meiddei tieđij et ij tubdâččii suu huolhijd ollágin já sun puávtáččij tuálvuđ kuus peri jieš halijdij já ko ij maka kavnâččiigin huolhijdis luusâ te tohâludâččij lemin lappum uážuččij maka täiđiđ maasâd pááikán lâi uáli hoppuu já harvii sun oostâi olmânáál ubâ savâstâllâđgin návt viijmâg tábáhtui te váruvávt iävtuttij sunjin ceelhij mijjân puohháid tiervuođâid suu tyebbin markkânsaajeest sun povdij mii puohâid puáttiđ kolliistâllâđ suu já mii kolgâččijm vyelgiđ tohon jo onnáá eehid manengis sun ij iällám mii lunne tääbbin koijâdij ij-uvks eidu lamaš-uv nuuvt saahâ et tääl ličij suu vuáru eelliđ mii kolliimin must láá vala tah nuorâmusah-uv nuuvt uceh te mun jiem peesâ kuussân vyelgiđ tuikkodij enni tun ohtuunâd táátu veikkâ tuon kuhesjuolgâg mätkiskipárin kale lii tommittáá asto jyevdilâs kandâ nievt lâi smiettâm-uv ašij ovdáneme lâi tiättám eenis huápuid já meiddei ton et sun lâi mietimielâlâš háárán kuittâg piäluštij kale mut láá nuuvt ennuu toh kiđđâpargoh et sun ij tääiđi ostâđ mun kale elâččiđ koijâdistmin sust jävkittij kuávlun mut ij moonnâmgin tađe olgoláá ko lâi jo sooppum tot puátteeiijâš huálhástâllâmmätki puáđistij mottoom ääigi keejist pááikán já iätá ton lii tommittáá asto et puáhtá vyelgiđ skipárin munjin mut tuše kuulmâ piäiván ijge ollágin kuhheeb ááigán ko lâi vuolgâtmin máátkán iätá enni juávkun váimulijd tiervuođâid mun-uv iälám täst maŋeláá sii kolliistâlmin kohân vistig ostâstuuškuáđám kiđđâpeeivijd já kiđđâiijâid-uv lâi koccáám mut taat peivi oroi lemin puoh kuhemus tain toovâi mielâ poisiđ tállân luus mut sooppum mii sooppum liččii pyeri čaittâliđ liijgás čuuvtij movtigisvuođâs ijge kale tobdoidiskin ij tieđe maid tot vala álgáččij jurdeđ almaš tommittáá vája vyerdiđ et eehid puátá lâi pegâlmâs meccijottee kote ij tarbâšâm väldiđ ennust evviskin fáárun pic sust lijjii kale koonstah puáttiđ áigá meeccist ko meeccist ličij tommittáá hárjánâm meeccist jotteeđ et ij tarbâšiččii jyehi ääšist suu išediđ poođij tot kuhháávuordum kiđđâeehid já tolliittij paijeel sunnuu kuáhtámsajan kost lâi jo vyerdâšmin suu lâi suddâm pyerimuudon já muttum tulvečääccin ucebeh já stuárráábeh muotâtiälhuh nuuvt taavaapele värivieltijn ko stuárrábij juuvâi kierruin-uv tähidii ton et tulve ij ložžiiččii vala kuhes ááigán jieŋâčuoškâ-uv lâi peessâm suájáidis oolâ mut jieš tot jonsáhpiäiván kuovttijn sobbijn puáttee čuoškâ iälustij vala maškârdeijee suoksân čäcilááduin motomeh vala manneen láin jo mottoom áigáá fárudâm jeggirido tavas ko oovdân poođij tulvesiähá juuhâ muštij et sun lâi taan juvvii peessâm pyereest-uv njuškiimáin rasta mut täälba ij liččiigin tot innig rääđđin lâi kuvdâm miätá jeegi já siemin juvviist lâi šoddâm hirmâd čáccáás já vohâdis juuhâ mon ij kannattâm vyelgiđ sätitoho rastaldittiđ iätá vistig táágu taan jeggirido jispa kävneen tovben pajeláá vuovâs saje kogo pesseen rasta ovdánáin ain-uv taveláá já viijmâg poođij saje kogo peeci lâi viirrâm juvvii rasta nuuvt et lâi ráhtám šalde iätá kale sátáččij peessâđ rasta njuškiistij muorâ oolâ já ko viirrâm peeci lâi stääđis te sun lâi huápust nubebeln juvvii peri maajeeld čuorvij kuáimásis kogo peeci lâi koččâm juvvii rasta lâi uáli vuovâs mielâst sunjin puáđistij uáli jo jolâs juurdâ mielân mon sun ááigui tállân olášuttiđ makaš pala hirmâdávt ko kuárŋu muorâ oolâ jeđe ko te pesâškuot suullân juvvii pelimuudon te makaš polâškuot hirmâdávt juuhân koččâmistkis kiiljád eštus vuolgij muorâmield suu oovdeld já áigui laiđiđ suu juuvâ rasta mutâ ko te lii eidu pesâmin luusâ já eidu fattiimin sust kiddâ tallet poršáá čáácán ij lam eres rääđđin ko njuškiđ kyeimis maajeeld tohon kiđđâčáácán já kájuškyettiđ suu amas hevvâniđ vist tohâludâi čuuvtij-uv navcâttubon maid ubâ lâigin já tiptij kiškođ suu meddâl tobbeen kolmâ čääsist kalgeen lihâdiđ čuuvtij amas kolmuđ saađâi kuáimásis ko láin peessâm juuvâst pajas lâi jo tubdâm maht lâi liegistâm ko lâi kinccom suu meddâl tobbeen juuvâst já mon suottâsin tot oroigin tot kale suápá munjin eeđâi já punjâstij vuálásis vist hiämáskij ko ijhân sun lam kuássin hárjánâm tággáár hiäibumân já nieidáin vala sun obijdiskijn lâi fággádâllâm mut tot lâi-uv aaibâs eres äšši kuittâg peesâi tilálâšvuođâ hiärrán já suoi hiäiboin kuhháá nuuvt kuhháá et lieggânáin tot váárááš kost suoi hiäiboin nomâttui tast mana já tot jáávráš mon pellâst hiäibum tábáhtui toh eimâskâsahgis te maka maššii eissigin toh kullii maht já kiäin hiäibum lâi tábáhtum toh koččoočkuottii ton vääri já jäävri já veikkâ riävtui kale lâi kolgâđ kočoduđ já jävrin láá tástoo koččoočkuáttám taid nomâigijn já iäge sij tiäđustkin tiede mast toh noomah puátih tieh noomah láá teddilum meiddei kárttáid já láá tiäđust-uv vala onnáá peeivist-uv tobbeen kylá máddáábeln tieid aašijd smietâdij ko čokuttâlâi asfaltase alne tubduustellii váháš siämmáálágáneh tobdoh ko talle hiäibudijn lijjii kuittâg ereslágáneh tobbeen láin kyehti uđâgáá já kiäh nurdáin suu čuávjivuáláá já njoomáin hiäibum puátusin lijjii šoddâm kuttâ uđâgáá algâkeesist já lâi kuođâttâm uđâgái šoddâmsajan ađai taavaabel já siämmáá vääri taavaapele viältán sehe já vala toho väričuukâ taavaabel jyehim sun lâi ferttim porgâđ tondet ko ađai jiešpiäiválâš ránnjá laavij kuorâdiđ já uávuttâllâđ sii aldemuu táálu rengâ mottoom čapis peenuv mon noomâ sun ij innig muštám laavij stuŋgiittâllâđ já tuárádâllâđ sii ferttij ohtii pirrâmpeeivist jotteeđ puohâi párnáidis lunne njoomâtmin taid já vala eenis-uv keččâmin maht sun piergee toi ucemusâigijn pegâlâmâs huálhástâllâmmääđhi maŋa enni lâi makaš suttâm ko lâi uáiniškuáttâm määđhi puátusijd enni-foostâghân lâi-uv tohâluddâm uđâgááh lijjii šoddâm iätá enni ko mun iävtuttim talle tunjin mätkiskipárin ton kuhesjuolgâg kalehân mun tom muštám já tääl vaarâ jo tuostâm-uv mainâstiđ tunjin et lijjim kale jo sooppâm suin muuneeld ton huálhástâllâmmääđhist veikkâ makaš eellim koijâdmin ton ääši sust himettistij pyeritátulávt jeđe västidij mun-uv tuostâm mainâstiđ tunjin et lijjim syele tuáivum-uv tunnui keevvâđ eidu nuuvt ko keevâi mun iävtuttim-uv tuu skipárin sun ko lii nuuvt šiev já viššâlis kandâ uđâgááh láin njoommâm já sunnust lâi äigi moonnâđ uáđđimkáámmársis njuškiistij maađijraavi nubebel toppiistij syeinitopo njáálmán mut suoskâm kooskâst suu njälmi oppeet punjâsii moján penttâ ruáhásij nuuvt et rusádij suoinij njälmistis tot kale lii viehâ tuávkki veikkâ vijsesin maka jieijâs ana jurbâčoolmâg kommelodde et jiem jo pyerebeht eeđâ ij kuássin pyevti leđe njuámmil ijge kuássin pyevti jienâdiđ nuuvt muččâdávt tegu njuámmil tiettip tuše mij jiejah já motomeh uáli häärvih uážžu toollâđ jurduidis eidu tagarin ko haalijd nuuvtko ton-uv et mii ep maka huolâttiččii uđâgijnân ko aaibâs muáddi peeivi ij toolâ tiäivás mun lam njomâttâm täid kuuđižijd jo kulmâ oho já vala ferttiiččij porgâđ ton nuubijd kulmâ oho tassaaš ko toh cevziškyeteh meeccist jiečânis maŋa taid ferttee vala keččâđ piärán siämmáánáálá ko ennis-uv lâi porgâm suu kuáttá tääl tibi te ferttee toommâđ já luusâ sunnust álgá leđe jo nelgi poccuuh já vuossâmuš sämmilâš ive pottii vuossâmuuh poccuuh elleikáárdán jođettij tanskalâš-ruátálâš täsnitieđâldeijee kolonisaatio ääigi eidu keksejum tave-eennâmlâš eksotiik olášuttii nuuvt et sämmiliih nieidah rieveduvvojii jieijâs siärvusist já vuolgâttuvvojii aatellij hovijd uáinámuššân poccuid puovtij nuorâ säminiedâ kuhás pargon lâi tipšođ elleid uđđâ kuátuenâmist mätki piistij maŋgâ mánuppaje väzzimmääđhi maŋa jotkui mätki meerâ paijeel hiävušráttái sáátust ohtâgin ellee ij iällám eenâb ko ive iä kierdâm lahtâ šoŋŋâduv iäge vieres raavvâd jievjâmeh ko iä šoddâm tobbeen säminieidâ ij riävtui päikkilum toho ige iberdâm kielâgin já suu väividij korrâ päikkiahevuššâm suu elleeh jammii te vaarâ sungin ij innig uáinám maggaargin mielâ eelliđ kukken perrustis sun lappui mottoom peeivi kyeđehánnáá magarijdgin luodâid vissâ-uv čuávui elleidis kolgâmuš toh lasepuásuijid maid tolvuu elleikáárdán jammii siämmáá náálá säminieidâ mušto kunnijâteh vala-uv elleikäärdist rahtui siemin pääcis mii lii távjá sämmilij juávhui kuáhtámsaijeen iävtuttii et tolluuččii muštotilálâšvuođah já tääl taid tuálih merikooskâi main oovdânpyehtih sämmilij elimân ja kulttuurân kullee fáádáid räi nomâttes nissoon uážui noomâ elleikäärdist kaastij suu uážui noomâ jyehi neelji uási várás jieijâs nommâ čálusist uánidum versio šadoh kielâ ij tuubdâ ennuugin šadoi nomâttâsâid čáálá-uv loosâ numerist láá suullân šaddod moid anarâškielâ nomâ lii kavnum aldasááid pelčuáán lasseen sun lii jieš jurgâlâm pajekielâst suullân nomâd já suomâkielâst nomâd mut vala-uv pääcih pelnubčyet šaddod moid ij kavanarâškiel nommâ lam karttâm moonnâđ čoođâ puoh anarâškiel šadoi noomâid já kavnim já kirje vuáđuld motomijd šaddoid moos ij kavnum anarâškiel nommâ pajekiel já suomâkiel nomâttâsâi vuáđuld já šado šodâmjá olgohäämi vuáđuld puáhtá rähtiđ hiäivulâš nomâttâsâid anarâškielân-uv nomâiävtuttâs šaadon nommâ nommâ nommâiävtuttâs procera pajek hádáiski kulá saâššaddoid suoâk saniai filix-mas šoddâmsaje mield su saniainen carthusiana šoddâmsaje mield jurg su saniainen clavatum uássin su katinlieko nigra pajek ráneslukti urens pajek ruováskálas čuággoorääsi su nok acetosella pajek guolbbaju sälttisyeini su niittysuolaä digyna pajek eavru alpinum pajek váráhpánrássi arvensis pajek bealdoseak acaulis pajek duottarhilsku dioica pajek ruksesrássi superbus pajek riessanellet su neilikka auricomus pajek giđđanuorsá mieđâš jieŋâmieđâš jääleinikki alpina pajek ráneslasta rosea su ruusujuuri rivale pajek niitobiellorássi murbeckiana su poimulehti reptans sälttisyeini pajek fiskesjuopmu ak sälttisyeini ~pajek juopmu pratensis pajek niitosáhpal cracca pajek sáhpal frigidus pajek gottesáhpal su anglica pajek šođčurolasta su rotundifolia pajek jorčurolasta tetragona olgohäämi mield serpyllum pajek deanutimjan uliginoseum pajek jeaggemáđir acer pajek beatnatnásti kiinii tiätá mottoom šaadon noomâ te ličij-uv pyeri já váldáččij munjin ohtâvuođâ veik loostâ toimâttuv peht lii vuáđudum já tot lii vuáđudum pyerediđ sämmilij já sämikielâ sajattuv aalgij almostittiđ sämmilij jieijâs loostâ mii almostui-uv masa räi lasseen servi lii finnim ennuu áigá tot išedij evakkon šoddâm nuorttâlijd uđđâ eellim aalgân jna sämiseervih paijaanškuottii já sämmiliih mudoi-uv riemmii aitârdiđ eenâb ašijdis já toimâidis jiešvuođâ pajanem ohtâvuođâst kiäppánškuottii tooimah-uv kuuloold ooinij et tääl ton toimâ lii aldanmin loopâ já moonnâm kiiđâ ihečuákkim toovâi miärádâs et toimâ nohá kesimáánust almostittám láá lamaš čalluuh masa jyehi numerist ton rääjist ko lostâ almostuuškuođij seervi vuáđudem lii almostittám kyehti ollásávt aanaarkielâlii nummeer main vuosmuš nummeer almostui siämmáá ive ko teevdij ihheed ađai ive toimâttij anarâšnummeer almostui ive mon toimâttij seervi vuáđudem maŋa mii tábáhtui ive lii išedâm seervi kuohtii vuosmuu keerdi ive ko tot kuástidij historjá vuosmuu teddilum nummeer veikkâ tot almostui-uv vala lahtosnumerin já nube keerdi kesimáánust ko jooskâi tooimâs já skeŋkkij puoh loppâruđâidis eurod seervi lostâtooimâ várás váimulávt ruttâskeeŋkâst lii tääl tiävdám njuolgâdusâidis vaattâm pargo já joskâm toimâmist ive mánuppaje já peeivi puárisin tehálumos njuolgâdushân lâi pyerediđ sämmilij já sämikielâ sajattuv tot lii tom porgâm já kiergânâm lii talle luhostum pargostis ko tot lii toohâm jieijâs tárbuttemmin lii vuáđudum já tot lii vuáđudum pyerediđ sämmilij já sämikielâ sajattuv aalgij almostittiđ sämmilij jieijâs loostâ mii almostui-uv masa räi lasseen servi lii finnim ennuu áigá tot išedij evakkon šoddâm nuorttâlijd uđđâ eellim aalgân jna sämiseervih paijaanškuottii já sämmiliih mudoi-uv riemmii aitârdiđ eenâb ašijdis já toimâidis jiešvuođâ pajanem ohtâvuođâst kiäppánškuottii tooimah-uv kuuloold ooinij et tääl ton toimâ lii aldanmin loopâ já moonnâm kiiđâ ihečuákkim toovâi miärádâs et toimâ nohá kesimáánust almostittám láá lamaš čalluuh masa jyehi numerist ton rääjist ko lostâ almostuuškuođij seervi vuáđudem lii almostittám kyehti ollásávt aanaarkielâlii nummeer main vuosmuš nummeer almostui siämmáá ive ko teevdij ihheed ađai ive toimâttij anarâšnummeer almostui ive mon toimâttij seervi vuáđudem maŋa mii tábáhtui ive lii išedâm seervi kuohtii vuosmuu keerdi ive ko tot kuástidij historjá vuosmuu teddilum nummeer veikkâ tot almostui-uv vala lahtosnumerin já nube keerdi kesimáánust ko jooskâi tooimâs já skeŋkkij puoh loppâruđâidis eurod seervi lostâtooimâ várás váimulávt ruttâskeeŋkâst lii tääl tiävdám njuolgâdusâidis vaattâm pargo já joskâm toimâmist ive mánuppaje já peeivi puárisin tehálumos njuolgâdushân lâi pyerediđ sämmilij já sämikielâ sajattuv tot lii tom porgâm já kiergânâm lii talle luhostum pargostis ko tot lii toohâm jieijâs tárbuttemmin kirdee tiivreh juátká pyerrin vuottum maali ađai väljee jyehi ihán aartâ moos ulmuuh tobdeh mielâkiddiivâšvuođâ lii almostum ihásávt ive rääjist kalenderâst láá lamaš čalluuh iveaaigijn tááluin káárvuin riäiduin já tyejipiergâsijn muorâin kuolijn piäđuin muorjijn kirjálâšvuotân vaikuttâm ulmuin varbusluudijn kuobbârijn škovlâlij čalluin sieidijn purrâmâšâin já tääl láá vuárust kirdee tiivreh tivrekalender uáivilin lii oovdânpyehtiđ kirdee tiivrijd já toi eellimvuovijd tääbbin já meid ubâ kuávlust tivrešlaajâi uásild äšši kuoskâttâlloo maailmvijđosávt mut motomij tivrešlaajâi uásild uáli kääržiht taan kalender arttâ lii návt viijđes te ij lah lamaš máhđulâšvuotâ vuáijuđ puoh tuháttáid já vala tuháttáid tivrešlaajáid sierâ moh láá lahkoh já hiäimuh-uv láá nuuvt vijđáh et taid lii puáhtám njavhâstiđ tuše paajeeld ađai kieđâvuššâđ tuše váldujuávhui uásild lii vaidâlittee ko maaŋgâin šlaajâin pirrâ maailm liččii uáli mielâkiddiivááh jiešvuođah já tain ličij lamaš hävski muštâliđ tiivreh maailmist láá paijeel šlaaijâd já tot lii eenâb ko peeli maailm puoh tobdos iäláánšlaajâin arvâlum et vala tubdâhánnáá tivrešlaajah liččii čuuvtij eenâb et táálái ellee šlaajâi ubâlâšmeeri sátáččij leđe jobá kuuđâst love miljovnân kirdee tiivreh ko stuorrâ uási suájáttes-uv tiivrijn kuleh lođâsjuálgásij váldujuávkun láá kavnum ive räi suullân tivrešlaaijâd main vittâ stuárráámus lahko láá šlaaijâd main eidusiih parasiitčuággooh suullân šlaaijâd main kiärppááh šlaaijâd čuoškah šlaaijâd polttijááh loveh šlaajah já myevvireh šlaaijâd ađai kirdeekiivsah šlaaijâd main uánihissuájásiih šlaaijâd láá pááccám kieđâvušhánnáá tegu ovdâmerkkân vijlokiksâ šlaaijâd main láá kieđâvuššum tiättojeijee šlaajah niveljalkaiset moh iä lah kieđâvuššum ko stuorrâ uási tain láá suájáttemeh já kalender muštâl kirdee tiivrijn oovtâ ivveest láá tuše mánuppaijeed te taan kalenderâst láá pááccám kieđâvušhánnáá meiddei stallârviezzee stállurviezzee kärbistivre koskikorento stávlákuátviežžee vesiperhonen já stálutulviežžee surviainen še lii pááccám viehâ stuorrâ piäivááloddáášjuávkku mii lii ijjâpiäivááloddááh yöperhoset siämmáá ko aččineh sirkat russakah russakat germanica já mittárpiäivááloddááh mittarit kuleh kyevtsuájásij laahkon láá maailmist paijeel miljovn šlaaijâd já toh kávnojeh šlaaijâd laahkon kuleh meiddei myevvireh polttijááh kiärppááh já porruuh main tärhibeht tiivrij jieijâs oosijn enâmustáá maailmist láá horkkačuoškah moh njuámudeh ulmuid varâlijd taavdâid tegu malaria malaria väividij ulmuid nube maailmsuáđi ääigi já suámmâs saatij koddeđ-uv luhhoost váiluh vala tääbbin mut maht keevâš jis áimu täst vala lieggânâš eenâb láá jo kuhháá ovdâstâllâm já váruttâllâm šaddo mii lii jo joođoost já šoŋŋâduvnubástume lii tuotâ äšši lii et jyehilágáneh tiivreh já lieggâ-enâmij lodeh lassaanškyeteh mii lii jo tiettuumist kávnojeh masa čuoškâšlaaijâd mut tuše uási tain láá vorrânjammeeh láá niŋálâsah oráseh njameh tuše šadoi määihli tâi iä puurâ ollágin čuoškâ tehálumos pargo lii-uv parâttâllâđ niŋálâssáin vâi tot puávtáččij juátkiđ suuvâ niŋálâs čuoškâ lii parâttâllâm ores čuoškáin te tot ferttee njoommâđ voorâ vâi vajaččij monniđ čuávji lii tievâ voorâst te niŋálâs mannee aldemuu čäci- teikkâ nješšiláádun suánjun tâi aijui hirmâd mere moonijd lii nuuvt lusis pargo et čuoškâ jáámá ko tot lii toimâttâm biologâlii pargoos maneh láá čääsist kidâ kiiđâ räi vissásávt jiäŋŋuh-uv jieŋân kiddâ mut iä tuušâ lááduh suddeh kiđđuv te moonijn šaddeh suovsah moh heŋgâgeh čäsuáiván pottâkeeji soksâmij vievâst vâi pyehtih vuoiŋâđ ááimu toh luovâneh čäsuáivist mut oppeet luptâneh čäsuáiván vuoiŋâđ ááimu láá vuálá seenti kukkosiih já toi lihâdemvyehi lii mottoomlágán vuoijâm sulâstittee kašmârdem šaddeh niŋálâsah já oráseh mii tápáhtuvá ovdláhháá jonsahpeeivi tâi tast ovdâskulij kirdeh miätá keesi já jo vyesimáánubeln kirdá jieŋâčuoškâ mii lii čuuvtij stuárrâb táválii čuoškâst mut puoh čuoškiimus äigi lii eidu jonsahpeeivist ovdâskulij kesimáánu loopâst kidâ lyemeääigi räi já lappâd-uv kirdeh eidu toh ucemusah já vaijaamusah čuoškah še čyeggee ulmuu já njama voorâ mut luhhoost toh láá nuuvt uccáá et toiguin ij taarbâš čuuvtijgin palgâđ eellimahe lii suullân ohtâ ihe ko rekinist mane- já suoksâääigi-uv fáárun tuše rekinist eellimave tast ko čuoškâ kirdel te tot ij lah kale maŋgâgin peeivi čuoškâ lii-uv ucce já viehâlâgân kikse-uv te tot lii liijká tehálâš ellee taan maailmist lii ohtâ riegis kuhes ekologâlâš kettigist já mij ulmuuh lep ton siämmáá kettig paajaakeččin tiätá maht kiävá jis kettig potkân čuoškâšlaajah láá sulâstiteh čuoškâeeni mut láá tuše mm kukkosiih já noomâs mield taid kuáhtáá joba tälviv pivvâlin mut iänááš maŋŋeed čohčuv já tooláá kiđđuv ovdáneh mieskee šaddopasâttâsin já motomij šlaajâi suovsah meiddei njomâtteijei pooškâin láá puoh stuárráámusah čuoškah moi kukkodâh lii joba cm suájákejij koskâ joba cm já jyelgih-uv pyehtih leđe joba cm kukkosiih jyelgih luovâneh uáli heerkiht já tot lii-uv toi piäluštâttâmvyehi jis toh šaddeh lode njune kooskân sulâstiteh čuoškâeeni mut láá čuuvtij ucebeh já suájákovoseh láá váhá ereslágáneh lii kildeečappâd láá čäcielleeh já lättejeh siämmáásulâsávt ko čuoškâ-uv suovsah láá rävisin mm kukkosiih ränis tiivreh moi suovsah poreh mieskee šadolâšvuođâ já siemin iälánijd láá suullân táválii čuoškâ stuárusiih mut tain váilu njamonjune suovsah moh ovdáneh jaavrij já láádui ponneest sehe njeeššist láá tááláá ääigi pivnohis runneuággoo seeptih ko toh láá aaibâs ruopsâdeh ivne šadda tast ko suovsâin lii hirmâd ennuv hemoglobin sulâstiteh mottoom muudon sieivâ čuoškâ já noomâs toh láá finnim tast et toh távjá ucâluveh siisâ suoivui ko toh oceh suáijáás saje mut ko vigâškyeteh olgos te talle toh šaddeh tupelassáid ij lah njamonjune já suovsah ovdáneh mieskee kuobbârijnjá putestemrakânâsâi nješšiáldáin láá finnim noomâs hiäimu orásij mield ko toh láá távjá kuolgiih ij lah njamonune mut toh joteh kukkáin njuálumin mieđâ tiättojeh šlaaijâd já stuárráámusah kuolgâčuoškah láá mm kukkosiih láá uáli uceh kildeečapis tiivreh moh iälusteh suándist kávnojeh paijeel šlaaijâd ij lah njamonjune mut rävis čuoškah njuálluh šadoi kolgosijd määihli tâi kuobbârij kolgosijd ovdáneh jieškote-uvlágánijn kuobbârijn mast čuoškâi nommâ-uv puátá láá eidu toh uáli uccâ tivrááh mm kukkosiih moh kirdâččeh kukkápuurkijj aldasijn kávnojeh paijeel šlaaijâd láá kuittâg nuuvt siämmááhámásiih et taid lii väädis iäruttiđ nubijnis mákkojeh jyehilágánijn kukkápeeŋkâin já kukkápuurkijn láá uáli uceh suullân polttijáá stuárusiih main láá segis já kuhes jyelgih lii taggaar eromâš jiešvuotâ et tot puáhtá njuškiđ rahttettee suoksâ vistig koovrâg jeđe tegu paaccât jieijâs ááimun toh láá finnim tast ko toh rähtih iššeedšaadon tegu čikâlâsâid häämist puáhtá miäruštâllâđ tom tovâtteijee šlaajâ kuleh kyevtsuájásij laahkon já láá paijeel kiärpášsuuhâd láá táválávt uánihááh já vääŋkih já tain láá uánihuboh jyelgih ko čuoškâin viermičalmeh tevdih masa ubâ uáivi láá jotelis já sävris kirdeeh moh juáhhojeh kyevti vyelilaahkon ađai muumioskuáppukiärppáid muumiokotelokärpäset já faarpâlskuáppukiärppáid tynnyrikotelokärpäset juáháseh čuávvoo suvváid láá finnim noomâs tast ko tain láá koskâroopâ pajekoolbâst ciäggájeijee säägih tegu viärjuh láá uáli ivnááh já toh mákkojeh ládduriddoin sehe navittijn já suándileejij aldasijn ovdáneh jo-uv čääsist tâi suándist tiättojeh suullân aasâkiärpáššlaaijâd tiättojeh tuše motomeh šlaajah niŋálâs poođâst lii säggilágán monnimorgaan moin tot stellee moonijd muorâpáárhu siisâ eellih jalŋai já kooldâi koorâi vyelni já poreh eres tiivrij suovsâid ko toh láá piäđuh láá nubáloh šlaaijâd láá mm kukkosiih piätutiivreh main lii kuhes čuhâlis roppâ kubdâsiähá suájáh kuhes jyelgih já kuhes njamonjune še láá piäđuh já toh ovdáneh mieskâttâsâst toh pivdeh eres tiivrij suovsâid ravâdin main tärhibeht jieijâs uásist láá muáddilov toh láá finnim tast ko toh sulâstiteh miäđušijn ađai láá kuolgiih já miäđušijn ivnásiih tain láá kale uceh já kuolgâttemeh lii uccâ uáiváš mut kuhes njamonjune moin tot njama kukkáást mieđâ tegu kolibri eellih parasiittân eres tiivrij koođijn já suoksâjuávhuin puhhiideteh iššeedtiivre kuátán já purâškyeteh tobbeen išedis moonijd já suovsâid sehe maŋeláá suovsâi evvis maid iššeedtiivreh pyehtih toid láá iänááš piäđuh já nuuvtpa tain láá-uv čyeggejijee njälmiuásih mákkojeh koške čunoikuávluin já láá kavnum nubáloh tiikaarkiäpáššlaaijâd láá kuolgiih já iivnes peeleest tevkkâdeh tâi ruškâdeh motomin joba kole ivnásiih-uv láá mátulágáneh já joba neelji seenti kukkosiih moh joteh kaašmârdmáin tegu kyevdih láá suullân šlaaijâd mut iänááš uási piätukiärpáššlaajâin lijkkojeh lieggâ enâmij koške kuávloid jo nommâ-uv iätá toh láá piäđuh já motomijn šlaajâin tiättoo nk mimikry-almoon ađai toh-uv jievžâdeh olgohamijnis ovdâmerkkân viäpsáid tâi čuággoid láá suullân šlaaijâd jo nommâ-uv iätá tom toh tánssájeh loopâst ores addel kiessum skeeŋkâ niŋálâsân mon tot purâškuát já ores parâttâlškuát toin láá iänááš čappâdeh main lii uccâ uáivi já toh láá piäđuh lii stuorrâ njamonjune moin tot njama salâsellee kolgosijd še láá piäđuh moh eellih čääsist tâi lahtâ enâmist láá táválávt meetaalruánááh tâi veeški-ivnásiih tiivreh main láá väŋkis jyelgih uáivi lii čuuvtij stuárráb ko tanssâkiärppái uáivi mut ij aldagin siämmáá styeres ko kollepoođâst láá kuáhtájum paijeel kildeekiärpáššlaaijâd já motomeh tain áppádeh ruottâd čäšuáivist-uv tegu čäcimittár suovsah ko rävis kildeekiärppááh-uv láá piäđuh moh mákkojeh čääsist tâi čääsi aldasijn iäráneh muumioskuáppukiärppáin suovsâ skuápu ráhtus vuáđuld muumioskuáppukiärppáá skuápust tiättojeh jo rävis kiärppáá häämih mast ton nommâ-uv puátá te faarpâlskuáppukiärppáá skuáppu lii tegu faarpâl laahkon kuleh suullân hiäimud mut taan čallust kieđâvuššojeh tuše tiättojeijee šlaajah lii kiärpášhiäimu moos kullee rumâškiärppáá ruumiskärpänen tibialis kuáhtáá noomâs-uv vuáđuld hävdienâmijn suovsah ovdáneh hävdidum jaamišijn já siämmáá kistoost pyehtih ovdániđ maŋgâ-uv suhâpuolvâ niŋálâsah peessih monnid rummâšân jo ovdil häävdi tevdim-uv meiddei arvâlum et uási skuápuin ovdánâm rävis kiärppáin nahciiččii kuáivudâttâđ häävdist maasâd eennâm oolâ láá valjeest maailmist já paijeel šlaaijâd láá muččâdeh já ivnááh main maaŋgâin tiättoo še nk mimikry-almoon toh jievžâdeh mirhâlij tiivrij iivnijd tegu viäpsá já miäđušijn iivnijd oceh šaddoširrâpopulaatio já mannejeh toho maneh muttojeh suoksân te toh hurtoškyeteh taid láá koskâstuárusiih ruškâdeh já fiskiskirjááh láá kezis suájáh kubdâsiähá uáivi já kuhes tobdočuárvih lii kuhes njamonjune mut toin toh njameh tuše šaddoin mieđâ šlaajah sulâstiteh ivnijdis já liihâdmis peeleest viäpsáid ađai toh jievžâdeh taid já fillejeh máhđulijd vajalijd ovdáneh miäđušijnij já viäpsái parasiittân ađai toh fillejeh meiddei iššeedtivrijdis-uv láá maaŋgâi ärbivyehitotkei tehálumoseh iskostiivreh main puoh tobdosumos lii baanaankiärpáš banaanikärpänen melanogaster láá uceh já tain láá táválávt ruopsis čalmeh mäihlikiärppááh tiättojeh šlaajâ suulâin já taid kuáhtáá pyeremustáá kevvee tâi kuocâgeijee heđâlmijn já muorjijn iälusteh lahtâ luhteesuánjuin sehe jävrriddoin já ládduriddoin nuuvtko jo nommâ-uv tiätá muštâliđ láá uceh tâi koskâstuárráh já tain láá suájáin tiälhuh tâi viermičalmekovoseh ovdáneijee suovsah iälusteh parasiittân čäciskuápuin mut meiddei koške-eennâm skuápuin-uv suoksâ koddá iššeedelles skuáppuluvá já šadda rävis tivren sulâstiteh čuuvtij kuuđhâ já vaarâ tovlááh ulmuuh láá-uv nabdam taid kirdeekutkân tiättojeh suándileejij aldasijn já meiddei máihloo muorâin kavnâdeteh kuomijdiskuin sevimáin ađai hiäilutmáin suájáidis merkkân vyestipele suhâpiälán láá vala čapis tiälhuh moh pehtiliteh seevvim tiättojeh maŋesčoovčâ tâi tooláá kiđđuv mut meiddei tälviv jis liegâsvuotâ paijaan paijeel nolá iälusteh kuocâgeijee šaddo- já elleepasâttâsâin kávnojeh viđâlov suulâin láá finnim noomâs tast ko toi suovsah iälusteh šado loostâin mijnejeijen ađai kyevzen já toh poreh šado lostáid muhâttellee pocceid moh kasoh taađeest ko suoksâ-uv stuáru láá kuáhtájum paijeel mijnejeijeekiärpáššlaajâ já jyehi šlaajâ suoksá kuáđá maŋŋaalsis toos tijpâlii kovvoos ađai miijne kiärppááh já toi suovsah láá uceh te suovsâ purrâm poccee kuittâg kuárid loostâ uásild tâi ollásávt láá viehâ alda hyelhih mijnejeijeekiärppáid toi suovsah láá mijnejeijen šadoi loostâin já hedâlmijn láá iänááš ruškâdeh mut toi suájáh láá kirjááh main láá ruškis tâi fiskis tiälhuh sárgáh tâi täsni tâi viermičalmekovoseh tuáimih siämmáálágánin viestâdemriäidun tegu sevveekiärppáin-uv iälusteh noomâs mield suándist mut iänáážin kuittâg lahtâ jeegijn já lyeivein kost suovsah-uv ovdáneh kiärpážin šlaajâ mii tiättoo lii fiskissiähá kuolgiis stercoraria suovsah ovdáneh suándist já toh poreh eres tiivrij suovsâid domestica pyehtih levâttiđ taavdâid láá suullân mm kukkosiih čapis-já räniskirjáás tiivreh moi orásijn láá vala fiskissiähá tiälhuh poođâkeččin lii eidusâš kikse ađai kivsádâs mon olmooš ij happit toškâliđ ige tom fattii kiddâ sulâstiteh táválii vistekiärppáá mut láá ucánjáhháá ucebeh kiärppááh iälusteh kukkáin mut suoksân toh poreh já pilledeh ovdâmerkkân navrâs já eres-uv ruotâsšaddoid láá iänáážin lode tâi soorvâ parasiiteh cervi ij luhhoost lah vala pyevtittâm mut lode tikkekiärpáš kale lii lamaš ton tovláá rääjist tobdá tast et jis veikkâ mon korrâsávt cäpcee tom suormâkeejij kooskân te tot ij jäämi pic ruotâst ain ovdâskulij láá čuovjis- tâi meetaalkildeeh tegu šuálbejum stääli láá vistekiärppáást stuárráábeh já taid uáiná kidduv peeivipaštust tupeseeinist mut meid rááđuin soondijn já mieskee kuobbârijn suovsah ovdáneh rááđuin mut rävisin toh ucâluveh távjá siisâ tálvástâllâđ láá paijeel šlaaijâd kiärppáid kuáhtáá táválávt kukkáin já šadoi loostâin ovdáneh eres tiivrij parasiittân aainâs piäivááloddái suovsâin uáivild tom et kiärppáá suoksâ porá ellee piäivááloddáá suovsâ tassaaš ko tot jáámá mon maŋa tot skuáppuluvá já mietâmiäđušijneh lapponicus lii tuáŋgis kuolgiis roppâ vuáđudeh ohtsâškuudijd tegu mietâmiäđušijneh mut ohtsâškodeh láá oovtâihásiih vuáđđud ohtâ heđâlmittum niŋálâs ađai kunâgâtâr mii lii tálvástâllâm siähtálij tâi keeđgi vyelni puáhtá tálvástâllâđ meiddei luuptâst tâi táálu siste jis tot lii ovdil talvâm peessâm toho tom tast ko ohtâ kunâgâtâr oođij moonnâm täälvi muu orroomviste kirjeildee tyehin já algâkeesi huurijdškuođij tobbeen já iiđij uáinusân lâi mučis peeivipaaštâ já nuuvtpa tuáppejim tiivre suájáást kiddâ já tolvum olgos tot mottoom ääigi pihtlâdâi peeivipaštust jeđe kirdelij et eidu siämmáš kunâgâtâr lii ráhtám kuáđi muu táálu koskâkáátun ko jyehi peeivi tot kulloo tobbeen huurijdmin já maŋgii áinoo kiirdâšmin-uv mannee kuádis kässikennoid maid tot lii jieš huksim miäđušijn huksee távjá eennâm vuálá táválávt säplig ovdii kuátán šaddeh suovsah moh eellih mieđâ já lieđikoovjâ siävuttâssáin suovsah láá čođâldittám skuáppumudo te tain šaddeh pargeeh moh išedeh ohtsâškode huksiimist šaddeh meiddei kuhnureh já niŋálâsah uđđâ heđâlmittum niŋálâsah eellih täälvi paijeel tegu muu táálust tálvástâllâm tivre-uv láá tehálumoseh šadoi kavjejeijeeh láá paijeel miäđušijnšlaaijâd kuleh čuággoi laahkon já kuleh mietâčuággoi pajehiäimun tobdosumos šlaajâ lii kärdimietâmiäđušijn tarhamehiläinen mellifera iälust tuákist já tiättoo tuše kärdejum häämist kärdejum šlaajah láá italialâš krainilâš já buckfast lii ulmuu ovdedem mietâmiäđušijnšlaajâ mon algâalgâlávt jáludij luostarist muŋkki algâalgâlávt mottoos mield nuuvt ennuv mieđâ ko máhđulâš nuuvt uccâ pargoin ko máhđulâš mietâmiäđušijnšlaajah iä kuittâg vuáđđud ohtsâškode pic mákkojeh ohtuunis lii mirkkânáálu já jis mietâmiäđušijn kárttá pääččiđ ulmuu te ton säggi luovvân mietâmiäđušijn poođâst já tarvan ulmuu liiškán mietâmiäđušijn jáámá láá segisaaleemlij vyelilaahkon kullee čuággoohiäimu kuleh sosiaalliih ohtsâškoddeviäpsáh moi vyelihiäimuh láá já sehe maaŋgah ohtuunisorroo ađai erakkovepsisjuávhuh láá paijeel mut hiäimu raijiimist láá kuittâg sierâlágán uáinuh láá mirkkâčuággooh main láá mirkkâsäägih mut nubenáál ko mietâmiäđušijneh toh iä táválávt jäämi ko čyeggejeh ulmuu mirkkâsäggi sáttá kuittâg pääcciđ ulmuu liiškán kiddâ já talle veepsis jáámá rähtih kuáđis eennâm siisâ tâi muorâuáksán suovsah poreh eres tiivrijd já pargeeviäpsáh kirdeh-uv ohtânmaanoost ucâmin saallâs mon toh koddeh vievsâs uálujijdiskuin já tuálvuh suovsáid viäpsáh herskusteleh kukái mieđáin tálvástâl tuše kunâgâtâr já tondiet viäpsáh iä nuurâ mieđâ kuátán täälvi várás tegu mietâmiäđušijneh kunâgâtâr lii kavnâm vuovâs saje kuáđis várás tot skappuuškuát huksimamnâsijd viäpsást iä lah kässiráávsáh te tot ij pyevti huksiđ kässikennoid tegu mietâmiäđušijn mut ferttee kevttiđ pááppár tot finnee siämmáánáálá ko olmooš-uv selluloosa kiškood muorâamnâs äiđistuálpuin já eres-uv muorâin jeđe suáská tom timesin mon ohtâvuođâst toos siähán vala jieijâs čulgâ čonâsamnâsin tast šadda selluloosa mast tot vistig huksee arvesyeje sullâsii káátu hiäŋgáá ovdâmerkkân muorâuávsist mon vuálá kunâgâtâr huksiiškuát kennoid kenoh láá valmâšeh te talle tot monniiškuát toid maŋa moonijn šaddeh suovsah maid kunâgâtâr piämmá eres tivrijguin suovsâin šaddeh pargeeviäpsáh moh talle viijđedškyeteh kuáđi viäpsákuáđist pyehtih leđe joba viäpsád jyehi vepsissuovsâ šoddâm váátá ennuv salâstiivrijd moh láá távjá pilletiivreh te viäpsái koddem kiđđuv ij lah ollágin jiärmálâš äšši viäpsáh šoddâdškyeteh orásijd já kunâgâttârijd tađe várás huksejum kennoin moh láá čuuvtij stuárráábeh ko pargeeviäpsái kenoh taah šaddeh rävisin já vyelgih hejâkirdemân te álgá ohtsâškodde kuuloold pieđgâniđ ko pargeeviäpsáin iä lah innig suovsah piemmâmnáál toh usâškyeteh olssis njaalgâ purrâmâš já sättih hiäđuštiđ ulmuid ovdâmerkkân siäivumáin olgon purâdeijee ulmuu taldrikân tâi säppilaasâ roobdân njuálluđ njaalgâ siskáldâs já meiddei oráseh jäämmih ko puátih vuossâmuuh puolâšeh niŋálâsah ađai kunâgâttâreh oppeet ucâluveh vuovâs sajan tálvástâllâđ tiättojeijee vepsisšlaajah láá medis norvegica saxonica crabro austriaca sylvestris germanica rufa vulgaris láá maailmist šlaaijâd main láá šlaaijâd láá kuulmâlágáneh juávkun kuleh já suvváid kullee porruuh moi suájáin iä lah tiälhuh tobdosumoseh já stuárráámusah láá kussâpuárui lehmäpaarma bovinus já puásuipuárui poropaarma tarandinus tobdos šlaajâ tääbbin tavemuu láá vala palgâtteijee sokkopaarma chrysops mon tobdá tast et tot lii čuuvtij ucceeb ko puárui já ton tiälkkusuájáh tirrájeh masa tuárrást sehe uccâporruš suppupaarma pluvialis mon tobdá tastkis et tot lii räänis já tuálá suájáidis paldluvâi masaba jo pajaluvâi atâštâllâv meiddei ulmuid lahtâ já lieggâ šoŋŋân kirdá mielâstubbooht polvâšoŋŋân jis lii tuárvi liegâs já seeivit liiškán nuuvt fijnáht et olmooš tobdá tom iäskán talle ko tot lii kujásávt käskistâm ij lah aldagin nuuvt häppil ko puárui et olmooš happit tom toškâliđ-uv tarandina moh tuođâlávt láá faarpâlskuppukiärppááh mannejeh majemustáá jáákuppeeivi suulâin poccuu jyelgi- čuávji- já pottâsoksâmáid maneh ovdáneh suoksân poreh rääigi poccuu näähki čoođâ jođeškyeteh pajaskulij jeđe asâiduveh näähki vuálá poccuu seelgipel toh iälusteh já stuáruh lieggâsist ubâ täälvi toh poreh jieijâs olgos kaččeh enâmân skuáppuluveh jeđe kirdeleh rävis puárujin juátkiđ suuvâ puárrán já toppâluvá porgemáánu loopâ räi mut nááhkán páácá uddo trompe moh še láá faarpâlskuppukiärppááh mannejeh kiđđâkeesi poccuu njuneraigijd cirgâlmáin monijdis toho toh kašmârdeh kyeme monnjâuásán čudduu pirrâ já uási pääcih njuneraigijd lii urmáporrust viärráb já sáttá joba koddeđ iššeedellee nuuvt et tot ávkká tobdojeh jo juovlâi suulâin toovvâtmáin rašes paahijd poccuu čiäpáttân rääjist puásui kuorsâškuát já rusoškuát mut jonsahpiäiván tot lii jo kašnattâllâm puoh stavluid čuddust meddâl stavluuh láá koččâm enâmân te toh skuáppuluveh vuordâččiđ majemuu hämimolsom ađai rävis njunepuárujin šoddâm já njuneporruuh láá nuuvt syelimâs tiivreh et tain iä táátu kavnuđ olmâ koveh iä kirjálâšvuođâst já tááláá ääigi interneetistkin lii älkkee iäruttiđ eres tivrelahkoin nuorâvuođâtääsih ovdáneh čääsist já taid kuáhtáá jyehilágánijn čaasijn käškimčuáimáš taarbâs čääsi tuše lasanem ohtâvuođâst láá šlaaijâd moh juáhhojeh kyevti vyelilaahkon oovtlágánsuájásáid moi tááláš nommâ lii šierviskäškimčuáimááh hentosudenkorennot já ereslágánsuájásáid moi tááláš nommâ lii sieivâkäškimčuáimááh aitosudenkorennot láá kuohtuuh suájápaarah siämmáálágáneh já tiivreh láá iänááš čuovjâdeh já uáli seegih mut sieivâkäškimčuáimáin lii maajeeb suájápaarâ kobdeeb já toh láá čielgâsávt stuárráábeh já čepibeh kirdeđ láá kirdemmiäštáreh skuvgáátteleh kirdeh maŋaskulij tuárrást pajas vuálus tâi pisotteleh siämmáá saajeest ááimust tegu helikopter poreh tuše jieijâs pivdem tiivrijd kiärppááh čuoškah já porruuh láá šoddâm käškimčuáimáá njáálmán ulmuid kiivsedmist ko piäiváš láppoo poolvâ tuáhá láppojeh käškimčuáimááh-uv já stelliideteh vuovâs sajan vuordâččiđ piäiváápaštuu kirdemteekih toimâččii pyereest toh väätih lieggâs rahttettee käškimčuáimáš tuárgástit tekijdis vâi toh pisoččii liegâsin käskimčuáimáá elimân kulá reeviir piäluštem já parâttâllâmkyeimi uuccâm parâttâllâmkyeimi lii kavnum stellee ores poođâkeeji postâlâgánijd orgaanâid niŋálâs niäkán kost toid lii tađe várás vuovâs luámi já nuuvt toh tarvanává oohtân šadda talle mottoomlágán tandem niŋálâs tuhhit kuáššos te tot tarvan jieijâs poođâkeijijn orráás parâttâllâmorgaanân já siemâkolgos sirdâšuvá niŋálâsân maŋa toh iäránává já niŋálâs rahttât monniđ tábáhtuvá njuolgist čáácán tâi monnii čäcišaadon moonijn šaddeh suovsah jo-uv siämmáá keesi motomijn šlaajâin iäskán puáttee keesi toh láá tuođâliih piäđuh suoksâ ko porá-uv puoh jieijâs stuárusijd já tast ucebijd tiivrijd mut vollit meiddei kyeleuđâgáid já cuobbuučiivgâid-uv moh láá čuuvtij stuárráábeh ko jieš tot pivdee lii uáivikeččin nuuvtkočodum pivdomaskâ ađai pivdonaamar moin tot tegu njuárust saallâs kiddâ já naamar kozâiguin rottee saallâs njäälmi ooláádmuudon mield suoksâ molso koorâs vááijuv love keerdist muádilov kiärdán ruánáá korrâ kara jotelávt já muttoo ränisin pištá kolmâ čaasijn kuhheeb ääigi já puoh šoddâm tábáhtuvá čääsist käškimčuáimáš ij innig šoodâ suoksâ lii kiärgus majemuu hämimolsomân tot kuárŋu monnii čäcišaadon tâi keeđgi oolâ vuordâččiđ koorâ luoddânem luoddânškuát seelgibeln já uáinusân itá rävis käškimčuáimáš mii lii aalgâst times já kuovgâd iivne tivre finnee iäskán motomij peeivij keejist käškimčuáimáá kirdemäigi pištá šlaajâ mield muádi ohhoost muádi mánuppajan spiekâst nuortâtuálučuáimáš idänkirsikorento paedisca mii tálvástâl rävisin já ton eellimäigi puáhtá leđe kyevti keesi ääigi joba mánuppaijeed já polttijááh lii mm kukkosâš tivre mii sulâstit olgohäämis peeleest kiärppáá voojâst pastelis panijdiskuin häävi liiškán moos tot luáštá voorâ kálálgem estee amnâs aamnâs lii njomâtteijeid mirhâlâš já toovvât käskimsajan ruápsájeijee kujesteijee já saŋedeijee čikâlâs mii sáttá pišteđ maaŋgâid ohhoid mákkoo kolgee čääsi aldasijn já aatâšt ulmuid já elleid peiviv mut ässeid iho-uv iälusteh kolgee čääsist mast toh láá poođâkeččin kiddâ keeđgijn já šaddoin myevvireh iä viigâ ollágin já jis toh toho mahtnii šaddeh te tobbeen toh iä hiäđušt ulmuid ollágin tuše viggeh olgos ađai láá laasâst náálá lättee puárui-uv siste iälust ubâ aainâs lieggâ keesij pištá kesimáánu rääjist čohčâmáánu räi lii paalgâdäigi kuás porruuh čuoškah myevvireh já polttijááh kivsedeh poccuid já ulmuid uáli čuuvtij ij kolgâččii ruokkâđ ko tot irdâšuvá älkkeht käskimijn sáttá šoddâđ nuuvt kočodum myevvirkumeštâs mii tiättoo uáivipovčâsin kumeštâssân já illávajemin njävli suovâlodde suovâtivre lii vala myevvirist-uv ucceeb mm já šiervib tivre mast láá távjá kirjáás suájáh lii uáli táválâš čohčâkeesi já algâčoovčâ já láá loveh sierânâs šlaajah main tuše uási njameh voorâ ulmuin já ellein iälusteh laddui raavij já jaavrij ponnemoođeest sehe jyehilágánijn kuocâgeijee amnâsijn tegu šiiveet suándist mieskee muorâamnâsist já kuocâgeijee kuobbârijn aatâšt ulmuu tuše olgon tâi taggaar saajeest mast tot nabda lemin olgon láávust tâi telttaast tot ij aatâšt ulmuu ollágin käskimluodah láá saŋedeijee já ruápsájeijee čikâlâsah polttijâš lii ucce te tot šiättá puáttiđ čuoškâviermij čoođâ tupán-uv já tot piäsá meiddei pihtâsij vuálá helppiđ polttijái käskimsoojij saŋedem tipšogeelijn mon finnee käävpist já láá pyevtittâsah monnjâtiipšon tábáhtusâin kolgâččij kevttiđ kortison- tâi antihistamintuálusijd vuoidâsijd polttijâš ij stuáruduvâs peeleest lahkin áhtánâs huáđđoo lii tot kuittâg viehâlágán kikse ko toos iä táátu späittiđ ubâ čuoškâvuoidâsehkin ađai muocâpiäivááloddááh lii viehâ stuorrâ uccâpiäivááloddái hiäimu kuleh suullân tobdos šlaaijâd šlaajah láá stuáruduvâs peeleest viehâ uceh tobdosumoseh šlaajah láá pivtâsmuocâ vaatekoi bisselliella já čevđimuocâ turkiskoi pellionella moh láá spesiaalâšum ávhástâllâđ ulmuu rähtim pivtâs- já tekstiilsáiguiguin purâmáin taid muosâi hiäimu suámálumosijn suuvâin lii moos kullee šlaajah kevttih ravdâdin tuše putes keratiin ađai čuárviamnâs maid toh jursseh jamâ njomâtteijei čoorvijn já mäddiláá meiddei kolbâcuobbui koolbâin láá kezissuájásiih piäivááloddááh moi suájákeejih láá čuhâleh já raamâsrobdâsiih lii fiskájeijee piäivááloddááš mannee tärkkilávt väljejum sajan mii lii rahtum ulloost čeevđist ráánust tâi mast peri elleekoddeest vuálgulâš materiaalâst kalga leđe sevŋâd ko suoksâ ij killáá čuovâ ollágin kalga leđe meiddei suáijáá sajestis pissoo já rávhálâš kalga leđe še uáli tolmiš ko suoksâ taarbâš valjeest raavvâd tállán šoddâmis maŋa vâi tot vajaččij panneeđ jieijâs pirrâ syeijejeijee poccee ~suoksâ lii syejeest čuovâst já piäsá jotteeđ kággást raavâdsááiguid ucâmin suoksâmuddo lii puoh varâlumos kägisamnâsáid maŋŋaal pääcih nyevih viermikođos já poškâpááluh iivne vuáđuld puáhtá miäruštâllâđ mon ivnásijd amnâsijd tot lii purrâm suoksâ lii tuárvi stäjidâm kägismateriaal te tot sirdâšuvá čuávvoo hämimolsommuudon ađai skuáppuluvá puátteš suhâpuolvâ lii šoddâm te oppeet uáinojeh rävis muosah kiirdâšmin já paarâ ucâmin já monnim tábáhtuvá siämmáá saajeest nuuvt kuhe ko raavâd keelijd puáttee suhâpuolvân pilletivrij vijđánem uđđâ čuásáttuvváid lii táválávt hiđes suoksâ iälust luudij piervâlijn já piervâlpasâttâsâin purâmáin puuzâid tot puáhtá rävisin kirdeđ ulmuu vistijd pillediđ čeevđijd já ullopihtsijd kođá jieijâs pirrâ uánihis poccee mon tot fievrid ovttuu fárustis ij kyeđe maŋŋaalsis suátkáás já nuovviis luodâ pic ton purrâm rääigih láá stuárráh já robdâidis peeleest šolbâdeh purrâmâšvalje lii čuuvtij maaŋgâpiälásub ko pivtâsmuosâ pilled čeevđijd já ullokággáid luuptâin já museoi kolmâ vuárháin mut sáttá tot kale puáttiđ siisâ-uv puáhtá cevziđ kuhháá-uv pivtâsleejeest kolmâsin kuođđum tuuváást luhostuvá pyereest jis syeji já raavâd lii tuárvi haalijd tuššâdiđ muosâid te čeevđijd já kággáid kalga cirgottiđ mirkkâaerosoláin tâi taid puáhtá tuálvuđ tälviv olgos jis puolâš lii ucemustáá já toollâđ taid tobbeen oho ääigi motomin joba kuhheeb-uv ääigi lii uáli raše čuovân nuuvt et koolgah kustiđ já piegguuttiđ tekstiilijd mädigávt muosah interpunctella rävisin mm kukkosâš ruopsisruškis tivre moi suovsah poreh pähkinijd kuškâdum heđâlmijd já vaaljâ maissâ kuehniella rävisin mm kukkosâš ruánáásiähá tâi piŋkkisiähá tivre moi suovsah poreh jáávuid cautella rävisin mm kukkosâš kuovgis fiskissiähá tâi ruopssiähá tivre moi suovsah poreh päkkejum valješaddoid kuškâdum heđâlmijd pähkinijd já oljokááhuid kirdeekiivsah tiättojeh eennâmpáálust áárvuld šlaaijâd mii lii suullân puoh tivrešlaajâin já masa puoh tobdos iäláánšlaajâin lasseen uđđâ šlaajah kávnojeh ubâ ääigi já arvâluvvoo-uv et koppakuorijái ubâlâšmeeri ličij joba miljovn šlaaijâd láá koppakuorijááh kavnum šlaaijâd tolemusah fossiileh láá permipaajeest suullân miljovn ive tyehin merettis maaŋgâhámásâšvuotâ ađai biodiversiteet lii hámášuuškuáttám jurapaajeest mii lii lamaš miljovn ihheed tassaaš mut liitupaajeest mii aalgij miljovn ihheed tassaaš já nuuvâi miljovn ihheed tassaaš čiähásiemmânsij koppisiemenisten šaddošlaajâi lasanem išedij tááláá ekologâlâš diversiteet šoddâm koppakuorijâššlaajah kuleh neelji vyelilahkoost motomân tuálih siste vuálá šlaaijâd šlaajah láá puoh algâlumoseh lii koppakuorijái stuárráámus juávkku moos kuleh paijeel šlaaijâd láá eennâmpáálust šlaaijâd já nelji šlaajâ láá jotelis piäđuh lii vuálá čyeđe šlaajâ juávkku koppakuorijááh moh iälusteh čácáduvâi aldasijn koppakuorijááh láá maailmist nuuvt hirmâd valjeest te taat čaalâ ij riemâ kieđâvuššâđ taid puoh mut kieđâvuš tuše tääbbin tiättojeijee šlaajâid láá mučis meetaalivnásiih kildee čapis tiivreh moh láá joteleh ruottâđ láá piäđuh já šlaajah láá kavnum aldasáid lii äijihtikke ukontäi ađai metsäsysikiitäjäinen strenuus mast láá kale suájáh koolbâ vyelni mut mielâstubbooht tot ruáttá ko kirdá lii stuorrâ hiäimu mii juáhás love vyelihiäimun suuhân já šlaajân láá kavnum šlaajah viiđâ vyelihiäimust käävci suuvâst láá ucemustáá šlaaijâd main kuuđâ suuvâ šlaajah láá kavnum mákkojeh kuocâgâm rááđui aldasijn já tobdosumos rátukuorijâš táiđá leđe kiccimtivre kuocâkiccee kizijdeijeetivre turkkilâš turkkilo lii viehâ eromâš tivre ko tot hävdid rááđu om säplig rááđu enâmân já kievrâmus niŋálâs mannee rááđu paaldân šaddee suovsah-uv poreh rááđu lii meid ohtâ tain haarvijn tiivrijn moh aitârdeh čijvgâidis meiddei jiänátteleh ađai kizijdeh láá kavnum šlaaijâd suuvâst láá sittijái hiäimu ovdâsteijeeh moh láá kavnum šlaaijâd suuvâst aainâs luánduohjelmijn lii suándikuorijâš lantakuoriainen rufipes ko tot juurât niestilaavhâs ađai suándipáálu mii lii čuuvtij stuárráb ko jurâtteijee jieš láá kuhessiähá piätukuorijááh maid kuáhtáá távjá kukkáin ko toh poreh šaddošiirâid láá kavnum šlaaijâd suuvâst moh pyehtih čuovvâđ sevŋâdist kemiallisii reaktiost šaddee čuovâ vievâst nommâ lii bioluminesens kildeemáátu hokâttâl čuovâinis orásijd jieijâs luusâ luokkadem lii rievdâdum majemui iivij ääigi kuleh suullân šlaaijâd moh juáhhojeh távjá käävci vyelihiäimun tropiikist ellee kildeemááđuh kočoduvvojeh motomin tullâkiärpážin ij kuittâg lah máátu ige kiärpáš pic koppakuorijâš láá kuheldâlâš já uánihisjuálgásiih koppakuorijááh toh šaddeh káávvud te toh pyehtih sporkkâliđ jieijâs maassâd ááimun kovrâgitmáin roopâs kuás kulloo siämmást spuákkájeijee jienâ já tivre piäsá oppeet juolgijdis oolâ láá muádi miilist muádi seentin kukkosiih koppakuorijááh main motomeh pyehtih leđe ivnááh-uv láá távjá čappâdeh tâi ränis- já čapiskirjááh láá algâaalgâst kiävttám ravâdin elleevuálgulii pasâttâmateriaal ääigi toh láá ulmuu aldasijn iälusteijee pilletiivreh moh pyehtih puurrâđ ulo näähki čeevđi já silhe láá kuhes soksâmeh main tobdosumos lii čiččâmtiälkkutivre seitsenpistepirkko ađai tiälkkutivre poreh šaddošiirâid láá kavnum šlaaijâd suuvâst moi hiäimust láá suullân šlaaijâd sturráámus koppakuorijâš lii joba cm kukkosâš tiitaančuárvikuorijâš titaanijäärä giganteus iälusteh suullân čuárvikuorijâššlaaijâd moid kuleh eres lasseen paapâkoddee papintappaja violaceum já čuárvijááku sarvijaakko aedilis láá maailmist masa šlaaijâd já šlaajah láá paijeel já aainâs potákkân varâlumos lii koloradokuorijâš koloradonkuoriainen decemlineata láá šlaaijâd main tobdosumos tääbbin lii sieivâ vuoptâkäskee tukkimiehentäi abietis láá maailmist suullân šlaaijâd moh juáháseh masa suuhân já toh láá suullân šlaaijâd lahkoost láá maailmist ohtsis paijeel šlaaijâd moh juáháseh hiäimun láá pajeláhháá šlaaijâd moh láá ärbivuáválávt juohum kyevti juávkun uccâpiäivááloddáid s šlaaijâd já stuorrâpiäivááloddáid s šlaaijâd šlaajah láá mááilmist nuuvt valjeest et taid puohâid ij pyevti kieđâvuššâđ ohtân te täst láá tuše piäivááloddái šlajâkuvviimeh lii piäivááloddái pajehiäimu moos kuleh suullân šlaaijâd hiäimun kuleh meiddei kossâuáivpiäivááloddááh paksupääperhoset láá šlubbolágán tobdočuárvih tegu eres-uv piäivááloddáin ovdâ- já monnjâsuájá kooskâst lii ruákki mii eres piäivááloddáin váilu poreh kukái mieđâ já tain lii noomâs miäldásávt kossâ uáivi väŋkis roppâ já kievrâs suájáteekih láá maailmist paijeel šlaaijâd já suuvah láá kaalâpiäivááloddááššlaajah láá paijeel já šlaaijâd vuáđuivne lii vielgâd tâi fiskâd main láá čapis kovoseh olgohäämi spiekâst masa ovttuu kuleh stuárráámussáid piäivááloddáid tääbbin maailmist láá main láá nelji hiäimu piäivááloddááh láá maailm stuárráámusah moi suájákeejij koskâ puáhtá leđe paijeel senttid mut cm paajašpeeli lii iänááš fiskis-čapis kirjáá já monnjâsuájáin láá vala čuovjis já ruopsis tiälhuh láá kyehti šlaajâ láá stuorrâapollo isoapollo apollo mii lii uáli uhkevuálásâš šlaajâ já lii meiddei stuárráámus piäivááloddááš lii rávhuidittum luándusuojâlemasâttâssáin sehe uccâapollo pikkuapollo mnemosyne mii lii härvinâš já kulá riitaarpiäivááloddáid lii rávhuidittum ubâ laahkon kullee moh láá nelji šlaajâ moh láá šlaaijâd já moh láá šlaajâ taan laahkon kuleh šlaaijâd tiättojeh arktâsijn kuávluin troopiik räi šlaajah láá paijeel moh láá suullân suuvâst tiälkkupiäivááloddááh láá koskâstuárusiih tâi stuárráh mut jyelgih tain láá uánihááh láá kuolgiih tâi sággááh kuleh maaŋgah tobdos piäivááloddááh tegu käskeepiäivááloddááš nokkosperhonen urticae já amiraal amiraali atalanta tiättojeh šlaaijâd láá tiälkkupiäivááloddái vyelihiäimu mii motomin nabdoo jieijâs hiäimun šlaajáid láá tijpâliih suájái čalmetiälkkukovoseh mield maaŋgâ šlaajâ suovsâi raavâdšaddon láá sierâlágán syeinih láá viehâ čepis kirdeeh mut toh iä sodâstâl tegu maaŋgah eres tiälkkupiäivááloddái hiäimu šlaajah taheh lii távjá njuškiistellee já tánssájeijee syeinipiävááloddááh joteh kukkáin njomâmin mieđâ suuhâ táiđá leđe kiepâpiäivááloddááh nokiperhoset láá meiddei kirdee tiivreh veikkâ toovláš olmooš saatij-uv nabdeđ suájálijd kuuđhâid aaibâs jieijâs kutkâšlaaijân ađai kirdeekutkân láá šlaaijâd main iälusteh suullân šlaaijâd láá lamaš taan maailmist jo paijeel čyeti miljovn ihheed et tot lii uáli puáris iäláánjuávkku verdiddijn ovdâmerkkân ulmui vuáháduveh uáli pyereest pirrâsân mon áánsust toh láá-uv levânâm jyehi kuávlun eennâmpáálust eereeb näpikuávluid já motomijd máddáápiäláid suolluid ohtsâškuudijn pyehtih leđe jesâneh šlaajâ mield tuše motomijn ohtâgâsâin ain luvvijd tuháttáid ohtâgâssáid čielgâsumos tobdomerkkâ lii segis aaleem totkee tieđâ lii myrmekologia já kutkâtotkeeh láá myrmekoloogeh vijđánem lii kiddâ tast lii-uv miehtâ monogynisâš vâi polygynisâš ađai oovtâ kunâgâttâr mievtâin vyelgih uđđâ kunâgâttâreh hejâkirdemân maŋa kunâgâtâr kuávzá olssis vuovâs kuátiroge enâmân já šoddâd vuossâmuid pargeid moh riemih tállán huksiđ kuáđi ađai maaŋgâ kunâgâttâr mievtâin uđđâ kunâgâttâreh pyehtih parâttâllâđ mievtâ alne já pääcciđ päikkimiehtân monniđ maŋa kunâgâtâr kiško suájáidis luovâs ige tot innig kuássin vyelgi mievtâst meddâl miehtâ stuáru já kunâgâttâr áinoo pargon páácá monnim miehtâ lii tuárvi styeres te kunâgâtâr šoddâdškuát uđđâ nieidâkunâgâttârijd moh vyelgih juátkiđ suuvâ láá moh láá enâmustáá já tuálih mievtâ jiegâst toh skáppojeh raavvâd tipšoh kunâgâttâr já ton moonijd čorgejeh já spesiaalâšuveh maŋgáid pargoid iä ele meendugin kuhe ko toi pargo já eellim lii koskâttuvâi uáli varâlâš kärttih porgâđ kuhes já varâlijd raavvâduuccâmmaađhijd já tuše uási tain mäccih miehtân maassâd kutkâohtsâškuudijn pargeeh spesiaalâšuveh tiätu pargoid pargee spesiaalâšuumeest lii lostâčyeppeeh main láá jieijâs pargeeh kuoppuu šoddâdmân loostâi čuoppâmân já kurppomân láá siämmáá šlaajâst jieškote-uv pargoid spesiaalâšum pargeeh mut láá ráhtusis peeleest ovdánâm ereslágánin nuuvt et toh láá stuárráábeh já tain láá meiddei suáldáttân suáppee viärjuh stuorrâ já vievsâs uáluleh tâi mirkkâsäggi pargon lii piäluštiđ mievtâ já pargeid raavvâduuccâmmaađhijn já iänááš uási tain jäämmih-uv taištâlmijn pävkkihiävuškutkâ puáhtá toohâđ jiešmorhe mievtâs peeleest tot peškâl pommiráksáás mon siste lii kuđháid mirhâlâš kutkâsuvre šlaajâin tegu hiävuškuuđhâin iä lah eidusiih suáldátteh ollágin pic táváliist stuárráábeh pargeeh moh piälusteh kuáđi láá pargeeh moi pargon lii vuolgâttiđ uđđâ kunâgâttârijd já kuhnurijd hejâkirdemân nuuvt šiev šoŋŋân ko máhđulâš kuhnureh já kunâgâttâreh iteh mievtâ oolâ já ráhttâtškyeteh hejâkirdemân te šoŋŋâtietteeh tolliiškyeteh kuhnurij já kunâgâttârij poođâst kiddâ jeđe lyeštih luovâš tállán ko šoŋŋâ lii tuárvi pyeri toh visásmiteh et hejâkirdemân kirdeleijest láá šiev máhđulâšvuođah kuáhtáđ nube mievtâ jesânijd jeđe parâttâllâđ toiguin moh láá tađe várás väljejum pargeeh kuuđhâin iä lah tyejipiergâseh iäge liteh te toh láá ferttim ovdediđ eres vuovijd raavvâd vuorkkiimân láá-uv čuávdám čuolmâid ellee seilâttuvah ađai paargon väljejum pargeeh tuáppejeh uálulijdiskuin mievtâ káátun kiddâ já hiäŋgájeh tobbeen tassaaš ko toid puáhtoo purrâmâš nuurrâm pargee váldá kuuđhâ vuálus já vuáksá ton njáálmán raavvâd mon maŋa seilâttâh oppeet heeŋgâg uálulijdis vievâst káátun ellee seilâttuvâi monnjâroppâ pooggâg hirmâd styeresin ko ton tievâ lii raavvâd pargeeh tarbâšeh raavvâd te toh väldih seilâttuv vuálus já kuoskâtteh ovdâjuolgijdiskuin ton uáivi talle seilâttâh vuáksá toid purrâmâš miehtâ väldiduvvoo te seilâttuvah iä kudduu tegu eres kuuđhah pic toh váldojeh jieijâs miehtân já kyerrejuvvojeh mon maŋa tain šaddeh uárjih láá tuše mietâkuuđhâi koođijn iä noomâs miäldásávt poorgâ ko tain lii máhđulâšvuotâ sirdeđ geenijdis ubâ puáttee uđđâ miehtân láá suájáh tegu nieidâkunâgâttârijn-uv já toh tuše vuordâččeh rievtis ääigi vyelgiđ hejâkirdemân kuhnureh parâluveh nuuvt maŋgáin kunâgâttâráin ko máhđulâš toi suájáh luovâneh já toh ryettih enâmist nuuvt kuhe et jäämmih niälgán tâi šaddeh monnii lode evvisin já suovsâi tipšo meerrid mon kaastin kutkâ šadda suovsâ finnim raavâd vaikut toos et šadda-uv suovsâst kunâgâtâr vâi pargee šaddeh moonijn moh iä lah heđâlmittum kulttuurkuávdáš kulttuurkuávdáš huksejuvvoo markkânân riidon šaddeh toimâvisteh sehe säämi máttááttâs- já tutkâmuštooimân lasseen viäsu kuávdášlâš visteh láá maaŋgâtoimâ- já palvâlemsyergi ohtsâšvisteh lávdástâllâm- škovlim- já maaŋgâtoimâvisteh sehe raavâdviäsu kevttim lii tehálâš uási ubâ kulttuurkuávdáá tooimâst kulttuurkuávdáá uáivilin lii lääččiđ sämmiláid pyerebijd iävtuid toollâđ já ovdediđ jieijâs kielâ kulttuur já iäláttâstooimâ tipšođ já ovdediđ kulttuurjiešhaldâšem sehe tuárjuđ sämmilij almolâš eellimtile ovdánem kulttuurkuávdáá uáivilin lii pyerediđ máhđulâšvuođâid levâttiđ já finniđ tiäđu sämmilijn algâaalmugin kulttuurkuávdáš lii uáivildum sämmilij jieijâs kiävtun lii meeri šoddâđ sämmilij jiešhaldâšem sehe ellee já ovdáneijee sämikulttuur symbool mon kuávdášlâš toimâlâš uáivilin lii sehe kattiđ ärbivuáválâš kulttuur já ovdediđ sehe uđâsmittiđ säämi ohtsâškodde-eellim kulttuurkuávdáš fáálá vijđes uđđâáigásâš já ollâtásásâš ohtsâškevttimviistij áánsust eromâš máhđulâšvuođâid orniđ áinoošlajâsâš pirrâsist maaŋgâmuđušijd čuákkimijd konfereensâid já tábáhtusâid säämi kulttuurkuávdáš lii-uv siämmáá-áigásávt sehe sämmilij parlamenttáálu já kulttuur- škovlim- já mättimkuávdáš já meiddei tábáhtustáálu sierâlágán čuákkimijdiskuin muusik_ elleekove- já teatterčáittusijdiskuin taah uásitooimah tuárjuh nubijdis siskáldâsâidiskuin já vistijdiskuin huksit já oomâst já ton bruttovijđodâh lii suullân budjet lii suullân miljovn eurod mast uási lii miljovn eurod huksim álgá kiđđuv já tot kolgâččij valmâštuđ ive aalgâ räi kulttuurkuávdáá válduláigulâžžân lii mii tastoo laigut viistijd eres kevtteid máttáátâskuávdáš lii lasseen táálu nubbe váldukevttee táálu kevtteeh láá kieldâ kirjerájutoimâ ry säämi tuájárij servi ry sämmilij sosiaal- já tiervâsvuođâsyergi servi läänihaldâttâs sehe vuáđudemvuálásiih arkkâdâh já raavâdviäsu servi lii almottâm haalus laiguuttiđ olssis toimâviste kulttuurkuávdáást mätki mätki monâškuát puástud ovdilgo tot lii álgámgin keevâi tánávt roovvâdmáánust vyelgidijnân kulmâ oho ovdil vuolguu kirdemliipu tiiláádijnân must lâi uáli jo unohis tobdo eidu ton peeivi ij liččii pyeri vyelgiđ kuás lijjim áigumin máátkán jienâid culijdij muu piälján et kolgim mađhâšiđ esken oho maŋeláá taam tobdo meddâl tego kiärppáá já jurdâččim jieččân vuopâ saanijd läävee ettâđ et olmooš ij koolgâ huolâttiđ aašijn muuneeld ko viärráámuu tááhust kárttá huolâttiđ kuohtii vistig muuneeld já vala nube kerd talle ko huolâ äigi tuođâi-uv puátá nube tááhust jis huolân ij lekken mihheen aagâid lii-uv huolâttâm tušij tiet liijkágin tot unohis tobdo ij kuáđđám muu já viärráámus lâi et jiem jieškin iberdâm maid tuušijd mun smiettim moonâi já vyelgimpeivi poođij vala puoh ääših lijjii oornigist iđedist vuolgij tego táválávt-uv škoovlân já mun tolvum esken koskâpeeivi maŋa tipšomsajan nuuvt et munjin paccii vala muáddi tiijme rahttâtmân kirdim esken eehidmašináin já tondiet vala siämmáá peeivi-uv kiergânij pyereest rahttâttâđ lam jiendâm kiässán et eidu tom unohis tobdo tiet muu mätkivalmâštâlmeh lijjii ain porgâhánnáá ko maŋeláá jurdâččâm jieččân mätkifeeriimijd jurdám et motomeh čuuvtij oskovâš ulmuuh liččii vaarâ kočodâm taam tobdo mottoomlágán suojâluseŋgâlin kočodiččim tom maggaarnii kuuđâd áiccun teikâ jieijâssuojâlemkammoon jis kiinii haalijd koččođ tom tijdâoskon tom-uv uážžu muu peeleest porgâđ tot jienâ mii peri jienâid tääl tiäđám et čuávuvâš kerd jiem vyelgi kuussân taam jienâst ravvuu koijâdhánnáá jienâ lâi vuoigâdist elimist lâi ohtii ovdil-uv lamaš taggaar tobdo poođij aaibâs fakkist ko čokkájim auto raatist lijjim puátimin pargoost eehidruuhkast jeđe lijjim orostâm ruopsis jotolâhčuováid taggaar saajeest kost lijjii kyehti kaista oovtâ suundán ko eres-uv vyeijeeh mášuttemeht vuordâččim ruánáá čuovâ te ruánáá čuovah iđestii já kolgim hurgeđ ovdâskulij mut liijká paaccim čuážžuđ toos kost lijjim-uv muu tyehin suáitiškuottii torvijdis vyeijeeh urruu lemin uáli jo suttoost mun lijjim tego vuoččum jiemge mahten finnim jieččân kaasujyelgi vuálus et ain puáđáččii čuávuvâš ruánáá čuovah-uv eidu ko tienuuvt jurdâččim talle oinim já kuullim maht stuorrâ kuhes rekka vuojij nube kuávlust hirmos sáttoin ruopsis čuovâi vuástá et jis liččim vyeijilâm te liččim pááccám ton vuálá jiemge innig liččii taam čälimin juurdâ iđestij tyellittälli tääl-uv mielân mun keččâlim leđe jiärmálâš täälhân mun lijjim vyelgimin junáin kirdemkiädán já kirdemmašináin vistig kost oroččim muáddi peeivi jeđe já tastmaŋa juáđháččim já kolgim peessâđ kirjeráájun talle eidu kiergânmin jieččân náguskirjijn já lijjim finnim kietâčalluu jo maassâd ovdâtäärhistmist mield pargo kale monâččij tagarin-uv čoođâ mut lijjim finnim jieččân ovdâtärhisteijein avžum tivodiđ motomijd soojijd kote lii pargeldâm oppâčááituspargoigijn tiätá et tágárijd ravvuid ferttee ain väldiđ tuođâst amas vááijuvvuođah vaiguttiđ pargo árvusáánán kolgim hevvâlistiđ tom vala tyebbin tääbbin já must lâi oovdâst muádi mánuppaje tivvoompargo kuittâg kolgim peessâđ šiev kirjeráájun majemuid käldeid uuccâđ vuolguu lijjim ráhtám kiirjijn listo maid tarbâšiččim já mon kirjeráájust já kogobeht toh kavnuuččii lii puáris ollâopâttâhkaavpug kost lágádâsah já toi kirjeráájuh láá pieđgânâm pirrâ kaavpug já tondiet kirjehkin iä kavnuu siämmáá káátu vyelni eidu nutkâm pihtâsijdân mätkilaavkân já lijjim printtaamin jieččân kirjálâšvuotlisto ko puhelin čuoijâm koskâldutij muu jurduid taan suáitust ovdâskulij ääših monâškuottii-uv puástud lâi peivitipšoo esken tijme tassaaš tuálvum nieidii tiipšon jiemge lam huámmášâm maiden epitáválijd te tipšoo koijâdij maid sun koolgâi porgâđ ko lâi puosâškuáttám tiäđust-uv mii nieidâ väividij ko tavdâ näävt fakkistkis iđestij muštâlij et lâi kuokšâd ij puurrâm já oroi lemin váhá liegâs-uv lâi kumeštâs paijaanmin já sun halijdij tuše viälláđ te tiettim et eidu taam tot muu suámálâš tobdo lâi ennustâm mun tánávt puávtáččii kuussân vyelgiđ uámitobdotuuskijn viežžim polgupyerá ääitist jeđe tuolmâstim viežžâđ jo et suáitáččim tastmaŋa jieččân mätkitáhádâsân já čielgiiččim ääši fakkist muštim tom-uv et munhân jiem lamaškin tuše kirjeráájun joođoost mun lijjim meiddei monâmin máttááttiđ anarâškielâ vuáđu-uápuid já motomeh uáppeeh kartâččii mađhâšiđ kukkeláá tobdoh lijjii kyehtilâsâh lâi tuođâi-uv kuokšâd sun ij halijdâm purrâmuš mut nohádij tállân muu aaskan ko nuollim sust olgopihtâsijd suu várugávt pajekiärdán já luoštim seengân mun täälgis kolgim eleškyettiđ kállásân iberdij muu huolâid já lopedij puáttiđ muádi tiijme siste soovâi munjin pyereest kale pesâččim vyelgiđ talle ko lijjim jurdâččâm-uv tääl te tiettim mondiet lijjim rahttâtmin nuuvt lusis váimoin já unohis tobdoin ubâ kuhes oho meddâl já kuáđáččim pyeccee párnáá tipšom ovdâsvástádâs iärásáid jiem puáhtám leđe muide ko surgâdis enni ruuhka ij lam vala álgám ko hurgim taksijn kaavpugân kuođij muu junásajattuv oovdân vala-uv epidim lijjim-uv toohâm olmânáál ko lijjim vuálgám mun liijká-uv kočoččim almaa tuálvuđ muu maassâd pááikán naharij siste lävkkejim taaksist já mahtnii lijjim peessâm lippuautomaati kuuvl jieškin olmânáál hoksájim lijjim uástám junáliipu kirdemkiädán jeđe uuccâm olmâ ruugâ kost juná vuolgij peessim ruugâ oolâ aiccim et puoh ääših iä lamaš tego toh kolgii tállân tiättám mii tobbeen lâi eettin mut ko kejâstim stuorrâ tavâlân mast uáinojii tiäđuh ruugâst vyelgee junáin vovjim et tot viestâ ij pyere lopedâm luuvâi et kirdemkiädán mannee mađhâšeijeeh kalgeh kuldâliđ kulluuttâsâid šuáhkádim já paaccim vuordâččiđ lijjim vuálgám puorijn aigijn epioskoost ain smiettim lâi-uv taat tuše epilukko vâi kuittâg nubbe čielgâ merkkâ tast et liijká-uv kolgim maccâđ páikkásân arvâldijnân lam ton uáivilist et taat ličij jo kolgâm jurgâliđ muu pááikán tot kulluuttâs poođij-uv kirdemkiädán mađhâšeijeeh kalgeh molsođ juná taat kulluuttâs ij kale lopedâm mahten hyene juná molsomhân ij liččii väädiskin ko junáh jyehi tááhust orostiččii mun te njuškejim vuosmuu junán mii moonâi ovdánij tego koolgâi-uv já uánihis čokkám maŋa juná orostij lävkkejim mätkilavhâinân junást jeđe usâstâllim sajattuvâst laseravvuid moin junáin kolgim ovdâskulij tiäđustkin kavnâm maiden mieldimađhâšeijeeh tiettii muštâliđ et juná puáđáččij eidu siämmáá ruugân mun-uv paaccim tego pääcis sajasân vuordâččiđ juná ij orroom puátimin tijmepele vuordâččem maŋa te poođij juná mii tuálvuččij muu kirdemkiädán toos koolgâi orostiđ vala muádi paijeelmiärálâs sajattuvâst ovdil kirdemkiedi sajattuvâi puotâ kost juná koolgâi orostiđ kuullim váávnust joskis karodem juná vuojij-uv täsivis liävttoin sajattuvâi lappâd še polâškuottim maid jis juná ij orostiččiigin kirdemkiedist mut juáđháččii mottoom eres mohe peht kuávdášsajattâhân kaskoo kaavpug ij eehidruuhka älgidijn vissásávtkin pesâččii ääigild maassâdkulij lâi munjin jo kuálmád merkkâ tast et ličij lam pyeremus orroođ pääihist konduktöör puátimin koijâdij must mätkiliipuid já siämmást ko keigejim taid koijâdim sust orostičij-uv juná tuođâi-uv kirdemkiedist nonnij et eidu taat juná orostičij togobeht mut muštâlij siämmáá vuoiŋâstmân et kieskâd vuáijám juná lâi karttâm vyeijiđ kirdemkiedi lappâd tuše et ij lam kale vuosmuš kerdi ko eidu muu jođedijn ryevdiraađeest lâi miinii cuovkkânâm tove tot ij tuše lam tot áinoo almeest kaččee muotâčalme mii jo siävuttij ubâ jotoluv lâi vuoigâdist kirdemkiedi aldasijn leijee tunnelist juná kepidij liävtu já váháš áigáá keččin tot tuođâi-uv orostij peesâi taggaar šuáhkádâs et tot vissásávt-uv kullui aaibâs juná nube kiäčán tiettim et lijjim ájánâm algâmäđhistân nuuvt kuhháá et kirdemmaašin vuolgui lâi tuše pajeláhháá tijme lii et mađhâšeijee kolgâččij čälittiđ jieijâs siisâ kyehti tiijme ovdil kirdemmaašin vuolguu aštus pokkiidâttim vuosmustáá olgos váávnust jeđe kaččâlim ĺusis mätkilavhâinân kirdemkiedist ij kuittâg kaačângin meendu huápust peessâm suohis olmoošhivvâduv čoođâ já nuuvt te toommim tom maid jo puohtim virgeolmooš iberdij muu já rähtistij munjin liipu torvotäärhistmân já iimâš kale tobbeengin iä lam meendu ennuv ulmuuh te tuámittim vala mottoom vaartâ väzzimmääđhi kirdemmašinân leđe jo mašinânmoonnâmäigi ko peessim poortâ kuuvl eenâb jiem liččii innig killám maŋaniđ smiettim tom maht te pääihist piergejii ollágin pyereeb kiergânim suáitistiđ pááikán lâi ain uáđimin ij kustoo innig áigum muu vuástálistiđ maašin lâi vyelgimin ääigild lâi muu peljijd tego mučis muusik hyenes algâmääđhi maŋa moonnim mašinân siisâ já čokánim sajasân huámmášim tállân et lijjim kustoo uđđâ feeriimij oovdâst poottim tiettiđ et veik lijjim jotemin taam kirdemmaašin jođettij-uv pieggâ mii posoi jiem lah tobbeen kuássin iällám mut lam luuhâm tuše kiirjijn já uáinám fiilmâid radiotoimâtteijee lii kale iällám tobbeen maŋgii lam kuullâm et finnee maailm pyeremus shampoo já vuoptâi-ivnimamnâsijd iäge toh lah tobbeen tivrâsehkin hälbivuođâst puáhtá kale leđe maaŋgâ uáivilist sátáččij liijká šoddâđ hälbibân uástiđ aldemuu puuvdâst mottoom puttâl veik tot ličij-uv váhá tivrâsub ko kuittâg finnejim taam kirdemmääđhi ääigi mottoomlágán kuoskâttâs káytávásaajeest ucánjihhii suájá tyehin paaldâst lâi kuárus saje mut siämmáá peŋkkârááiđust čokkái syemmilâš almai sun ij lamaš nuáiguttij tuše uáivis tiervâttâssân jeđe vuájui oppeet jieijâs pargopápáráid nube pelni čokkái indialâš almai sun kiddij muu huámmášume lijjii čiđđâčapis vuoptah já suu liške lâi tevkkâd ij lamaš kukke suullân lâi muáddi peeivi puáris siämu mon sun lâi rahhiistâm tuše muádi saajeest saatijhân leđe et suu hooteelloonjâst ij lamaš eidu talle speeijâl ooláádmuddoost jis sun lâi mađhâšâm maaŋgâid pirrâmpeeivijd ige tondiet orroom nuuvt čurgâdin lâi ruopsis kuhes piivtâs pajalist mii muu mielâst sulâstitij nissoon lávgumtaaki lâi čielgâsávt-uv koolmâs ko sun ain pyerebeht kiesâdâđâi pihtâsis siisâ lâi anolâš ko tot oroi tuhhiimin loovdân-uv te tot lâi eenâb-uv lam aanoost ko ton suájáh lijjii nuuvt tuolviih et toh lijjii aaibâs čápudâm kale oonnim suu pihtâs muččâdin almai lihâttij juolgijdis vyelni ittii kamuvtuálpih mottoomlágán tennareh moh iä mahten sooppâm suu kárvudâtmân njuneh lijjii kohhum já nube kammuu njune nirvái ilgâdávt suháh tuođâštii et sun ij taid tušij tiet lonottâllâm tuolvâivne čoođâ illá oinui suhái vielgis vuáđuivne čuávuvâš kerd kejâstim indialii sun lâi nohádâm lâi kiesâdâttâm pihtâsis siisâ já pajedâm juolgijdis oovdâst orroo stoovli oolâ oođij njälmi áávus já škorijdij koccáástâlâi esken toos ko kirdemmaašin lâi jo ááimust já kirdememedeh puohtii purrâmuš váldáččim kääni já riissuvrâmijd almai almottij já kavâstâlâi njálgáht naharijdis maŋa sun lâi kukkoduvvâs tááhust ucce te sust lâi kyeddee jienâ mii oroi tevdimin ubâ kirdemmaašin lii taan tove purrâmuššân vuávsápiärgu kirdemeemeed västidij almai suorgânij jiem puurâ vuávsápiärgu mut spesiaalpurrâmušâid ferttee muuneeld tiiláđ kirdemeemeed almottij ustevlávt já liijká keigij purrâmuštaldrik sunjin macâttij tom já almottij vááldám talle ruonâspurrâmuš mun ettim te spesiaalpurrâmušah láá muuneeld tiilájum keejâi tego kiinii ličij lamaš suu koddemin am from sun almottij ij orroom ibbeerdmin mii ohtâvuođâid já kirdemmaašin purrâmušâst lâi mungin tállân tom iberdâm almai paalidškuođij lii pase ellee piärgu ij uážu puurrâđ ij lah eres purrâmuš te talle ij uážu puurrâđ maiden tääl esken hoksájim et almai lâi-uv kustoo hindu mun puávtám tunjin váhá leeibi kirdemeemeed iävtuttij leeibih láá lamaš kusâpiärgutaldrik paaldâst láá nyeskidum taid pyevti puurrâđ almai almottij vala korrâsub jienáin et sust lâi puurrâmmielâ mut mist ij lah fáárust eres purrâmuš kirdemeemeed čielgij kierdâvávt já ain moijái ustevlávt kirdemmašinist kale lii valjimvääri lii ain kääni já ruonâspurrâmuš nissoon muu oovdâst finnij ruonâspurrâmuš já mun kolgâččim tuom nyeskidum evvis puurrâđ vááidám kale čuuvtij mut mist ij lah eres purrâmuš kirdemeemeed kiärdui rávhálâš jienáin jeđe vaazij tast lappâd vaađâm et munjin kalga puohtuđ eres purrâmuš almai miänudij kirdemeemeed lâi jo moonnâm miinut keččin nubbe kirdemeemeedgis juuđij tast juhâmušâigijn lappâd almai tiäđust-uv oppeet algâttij siämmáá mainâsis kirdemeemeed tuše koijâdij ustevlávt ááigui-uv almai juuhâđ maiden kale munjin kyehti ruopsisviijni já oovtâ konjak taha talle nelji euro kirdemeemeed eeđâi já kuáivuškuođij puttâlijd váávnui siste euro ennuv tot taha olmâ valuutast oroi joskâ jiem ááigu mäksiđ konjakist maiden almai iädui finniim mirkkâpurrâmuš já tääl ferttiim mäksiđ tast maid lam ton sajan tiiláámin puávtám faallâđ tunjin mávsuttáá tuše viijni taat nubbe kirdemeemeed joođhij já tollij konjakputtâl ain kieđâstis mun vááldám talle taid vijniputtâlijd almai tuikkodij keččim purâdijnân nurkkečolmijn suu juuhâm puttâl sun kuorrij moddijn julástuváin njuolgist puttâlnjäälmist sun leehâi nube-uv puttâl mon siskáldâs sun kale leškij laasân vijnilaasâ kuorânij vala huápubeht ko čuuvtij kuškâlum ulmuu čäcilaasâ sun táátui vala kuálmád vijniputtâl sun kuorrij siämmáá jotelávt vijniputtâl maŋa sun ruvvij čolmijdis já nohádij koccáástâlâi ko maašin siäivuškuođij kullui almottâs et peevdijd já stoovliseelgijd koolgâi pajediđ já koolgâi časkâdiđ puoh elektronisâš piergâsijd rosâškuođij pevdijnis luptij tom pajas jeđe luoštij vuálus sun kiärdui unohávt vissâ čuottii sun kuođij peevdi vuálus jeđe hiäŋgááškuođij ton alne lâi oppeet nohádâm fakkist almai kuittâg koccái jeđe lyeštilij torvopuáhhás-uv luovâs peri stovlistis pisoččij mun jurdâččim pelijiänusân já omâttâllim taam suámálâš mađhâšeijee kale maašin siäivudijn sun liijká pisoi sajestis ige viirrâm kuussân kulij maašin siäivui muu syemmilâš naabur-uv lehâstij vuosmuu keerdi njäälmis ubâ määđhi ääigi taam pyere iä puurâ šavepiärgu ko tot lii nyeskidum vuod iä puurâ kusâpiärgu ko tot lii pase kale lii pyeri ko teehin páácá puoh tot mast iärráseh iä huolâ toh kievhis ulmuuh niälguh-uv mälispađijdis oovdân vuolgim olgos mašinist jurdâččim syemmilâš almaa saanijd tot tuotâ maid sun naggij sun ij tuušijd huátistâm pic sáárnui tuše talle ko lâi äšši tom-uv kuussun muu indialâš mätkiskipáárkis lâi joođoost páikkásis sun čielgâsávt kullui pääihi já perruu mun-uv jurdâččim puáđidijnân lâi kuittâg lamaš tommittáá makkuutteijee mätki et päikkihuolah lijjii váháš ááigán vájáldum pááikán já kuullim et kumeštâs ij lam valagin luáštám meiddei et sun lâi vala luččâtaavdâst-uv uámitobdo ij valagin kuáđđám muu ráávhun lijjii kolgâđ ollágin vyelgiđ uáđám maŋgii rávhuttemeht keevâi tääl-uv hooteel áimu lâi nuuvt koškes et must njune toppâlui já karttim vuoiŋâđ njäälmi peht koccájim toos et muu čuudâ lâi tego čunoipápáráin ruvvejum iiđeedpitá ääigi tälhudiđ jieččân kume mietâteejáin maŋa puáissejim kaavpugân tađe várás mondiet mun lijjim-uv puáttám mun kolgim tieđâlâš kirjeráájun lâi kuus lâi mudágis väzzimmätki lâi kustoo išedâm ko muu čuudâ ij innig unohistâm aldagin nuuvt čuuvtij ko koccáádijn vala mottoom käävpist mii sattui muu väzzimkooskân čudâpastillijd já njuneliijnijd vala apteekist já ostim njunekuáškánjâšâid tom tieđij jis munjin lâi veik lenccu puátimin kuittâg jurdâččiđ ilolub aašijd tastko määđhi ääigi ij lam meendu vuovâs puosâškyettiđ vuoigist tubdâm jieččâm mahten pyeccen eereeb muu čuddust tyellittälli čuoggiistij miinut väzzim maŋa poottim-uv kirjeráájun tot oroi lemin aaibâs táválâš rakânâs mut siskiibeln tot kustoo lâi stuorrâ táálu moonâi uánihis äigi ovdilgo čielgâi kogobeht kavnâččim maid vistig kiirjijd jurgâlemteoriain já toh kávnojii-uv uáli älkkeht kirjeh lijjii kuálmád keerdist já motomeh vuod kiällárist nuuvt et siämmást peesâi vala lihâdiđ-uv kiirjijd ildest já čokánim mottoom pevdikuorân luvâdiđ taid lijjii-uv eidu tagareh kirjeh maid kustoo tarbâšim tagaráin movttáin et jiem ollágin huámmášâm ääigi hurgem te nelgičuávji kulluuškuođij ko fakkist kejâstim tijmásân lâi jo kyehti eelliđ purâmin mottoom nelgipitá tieđe lâš-uv suijâ lam pargo koskâldutmist vâi mast mut lukko oroi oppeet jurgâlmin munjin seelgis fakkist et kirjerááju monâččij-uv kiddâ jo neelji ääigi šodâččij huáppu mottoom káhvástâllâmsajan tast aldasijn purâdiđ muččâdávt mut jiešalnees toos ij lam asto oroi tego liččim leškiistâm čudduusân tejâkoopâ já njiellâm vuojâleeibi te ehidist ličij asto puurâdmân-uv maassâd kirjeráájun ko kolgim vala uuccâđ maidnii protokollatutkâmušâst lâi tot et jiem lam tutkâmpargo čälidijnân tiättám mii tutkâmijd tággáárgis lâi kalga kuittâg motomin porgâđ tagarij-uv suorgijgijn maid ij jieš nuuvt pyereest tuubdâ anarâškielâ šlajânoomah moh lijjii muu tutkâmfáddán lijjii iänááš jurgâlusloovnah mun kolgim keččâliđ čielgiđ tom mii jurgâleijee uáivist jorá jurgâlemproosees ääigi lâi eidu ovdil máátkán vyelgim čielgâm et protokollatutkâmuš tuuđhâi eidu taam aštus koivum jieččân listo lavhâstân jeđe usâškuottim ildee mast liččii protokollatutkâm kyeskee kirjeh kavnui-uv mut veik maht uuccim jiem kavnâm tobbeen taid kiirjijd maid mun tarbâšim ij lam ennuv kirjerááju kiddâmonâmân já jiem halijdâm kevttiđ väniääigi kirjij ucâmân tuámittim portháid vuálus já toho kost kirjerááju tipšoo čokkái sunjin maid kiirjijd lijjim ucâmin čalâččij kiirjij noomâid tiäturân láá eidu luoihâttum suullân tijme tassaaš sun västidij maht suovâ paijaanškuođij muu peeljijn mun jiem lam iberdâm algâttiđ pargopeeivi eidu tai kirjij luhâmáin mastpa mun tom liččim puáhtám tiettiđ et kiinii eres-uv tarbâšij taid kiirjijd eidu siämmáá ääigi ko mun tuše et toh monnii táárbun oppeet keččim listosân já huámmášim et kirjij váilum ij vala tiättám oles katastrofi kirjeráájust kuus ittinâs liččim monâmin kolgii leđe toh siämmááh kirjeh te jotkim váhá eenâb jurgâlemteoriai staavim já kavnim muáddi šiev kirje lase kirjeráájust moonâi-uv huápust já ovdilgo huámmášimgin lâi kirjerááju kiddimäigi moonnâm tállân hotellin mut paaccim juurrâđ kaavpugân te lâi šiev äigi jotteeđ kirjekaavpijn kuittâg šiev kuobârkirje peeivi muu kirjerájumokke jotkui jo tooláá muštoost lâi jiävttáá peeivi kyevti kirje patârittem eidu jieččân njune oovdâst ige tot uážžum tábáhtuđ innig nube keerdi tállân kirjeráájun ko tot lekkâsičij hotellist iiđeedpitá viežžim tävirijdân lonjâstân jeđe väzzilim karttim väzziđ váhá olgoláá lam taan kirjeráájust kuássin ovdil iällám mut liijká-uv taiđim tohon uáli älkkeht kárttáin rakânusah taah-uv kustoo lijjii peessim kirjerááju uuvsâ kuuvl keččâlim lehâstiđ tom veik maht keččâlim rundođ uksâ lâi já pisoi luuhâst et taat kirjerááju lâi monnii suujâ tiet luuhâi tyehin tego láá maaŋgah čuágálduvah vistig mottoomlágán uksâkiälu ton sajan huámmášim et uuvsâst oinui miinii pápárijd luvâdijnân esken hoksájim et lâi lávvárdâhpeivi vuod tieđij tom et puoh kirjeráájuh iä lamaškin lávvárduv áávus muu onnáš kirjerááju lâi eidu taggaar tiäđust-uv sujâttim jieččân tom tuávkkivuođâst ko jiem lam viettim tärhistiđ jo muuneeld kirjeráájui ávusorroomaaigijd hirmástâllim tast uuvsâ oovdâst tast juuđij lappâd mottoom almai kote oroi tubdâmin ollâopâttuv pyerebeht ko mun sust ravvuu nonnij tom mast jo poollim-uv puoh kirjeráájuh iä lam lávvárduv áávus kuittâg adelij munjin mottoom kirjerááju čujottâs mast sun vissásávt tieđij et tot ličij áávus ij luhhoost lam meendu kukken nuuvt et tohon peesâi pyereest vääzin aštus väzzilim já kavnim-uv taam kirjerááju táálu lâi styeres mut olgouuvsah lijjii nuuvt kääržih et mun uccâlágán olmooš masa jiem šiettâm tast repuinân siisâ kirjeráájust lâi pággu nuollâđ olgopihtâsijdis viäskárân puovtij kyeđđiđ lukkâdum skaapi siis keeppidmân lâi nubbe-uv suijâ kirjerááju pelni lâi nuuvt paahâs et ulmuuh čokkájii tobbeen siämunjälmalmai lâi nuollâm tom-uv vala ige orroom tom anemin manengin vazzim ildei kooskâst já keččâlim kavnâđ maidnii tagarijd mast ličij muu tutkâmist ävkki tiijme tuđhâdem maŋa ferttejim luoppâđ tuoivuustân taan kirjeráájust ij kavnum munjin ennustkin mihheen te keččâlim čaŋâlâhčâđ čaabâkirjálâšvuotildei kooskâst já luuhim runokiirjijd tiäđustkin hoksám keččâđ kogobeht mun lijjim taid toppim viiššâm kyeđestiđ taid sätisajangin ko talle čuávuvâš tarbâšeijee ij taid kavnâččii vyelgidijnân tolvum taid kirjerááju tipšoi já aannum addâgâs jieččân huolâmettumvuođâ must ij lam kihheen ereskin savâstâllâmskipárijd vaidim sunjin jieččân hyenes luhhoost kirjerájuigijn tipšoo lohđuttij muu et ij taat puáhtám leđe nuuvt stuorrâ eeti tastko tot nubbe kirjerááju ličij vuod vuossaargâ áávus sun puovtij tom tiettiđ et must lâi pasepeiviiđeed kirdem já et mun aassim uáli kukken taan kirjeráájust máhđulâšvuotâ lâi tääl tot et tiilááččim kopioid artikkâlijn já motomijn kiirjijn esken jieččân määđhi maŋa kiirjijn lâi engâlâskielân čaallum nuuvt et must oroi et tom kavnâččim älkkeht luhostui-uv maŋeláá ollâopâttuv stuorrâ kirjeráájust peellin muu hyenes luhhoost lâi tot et tääl must lâi härvinâš rijjâ eehidpeivi kaavpugist keččâđ olssân uđđâ pihtâsijd muu hyenes lukko vala-uv jotkui tastko toh pihtâseh maid sovâttim lijjii ain jo-uv liijkás juolâdeh teikâ liijkás uceh tiijme kejâdem maŋa ferttejim tubdâstiđ et jiem lam uástám maiden munjin ij kale távjá laavii keevvâđ et taam peeivi ferttiiččij jotelávt vájáldittiđ já jurdâččiđ pargoidis ovdâskulij čuojâi já pääihist finnejim jo pyerebijd uđđâsijd kumeštâs läi luáštám já nieidâš puurâi jo iššeed já láin ain tiervân čokkájim vuod kirdemmašinist já mätki ovdánij moonâi pyereest jiemge mun luhhoost talle avâštâm tom et muu keččâlusah taam määđhi ääigi iä lamaškin vala nuuhâm mut toh lijjii tääl esken älgimin lâi ustevlávt lopedâm puáttiđ muu oovdeld kirdemkiädán sáátust pesâččim viežžâđ jieččân auto rääjist mii perrust tuođâi-uv lâi lamaš jieččân auto išedáin láin uástám tom amas jyehi tove tarbâšiđ kevttiđ láiguautoid auto lâi kale eenâb-uv almaiulmuu auto mut jiem ain halijdâm väidiđ já arvâlim et amahân te nissoon-uv tain piergiiččij motomijd peeivijd lijjim uápásmâm taan auton tommittáá pyereest et tääl uskum saanijd ko sun motomin muštâlij et autoin läävee leđe siälu tiettim tom-uv et jis taat auto iädui toos ij tekniikčyerbis nissoonolmooš vaijaam maiden kale piergiittâlâi autoin mut sun ruotâi-uv luámu ääigi masa jo piäiválávt ton vyelni maid kuásnii tiivoodmin vuod jiem ennustkin lah hárjánâm tivvoođ autoid jiemge eissigin killáá jis auto vyejimân kalgeh leđe táválâš vyeijimkoortâ lasseen vala eres-uv kevttimravvuuh tággáár kevttimravvuigijn jottee auto taat-uv vuájáán lâi ige must lam keessiv šoddâm nuuvt lieggâ koskâvuotâ tain maht auto lâi fakkist álgám nimmâruššâđ markkânist vaik maht keččâlim jiem innig luhostum finniđ olmâ molsân oolâ et liččim peessâm autoin majaskulij kale tom kulâdijnis povvâstâlâi mut käävpi šiljoost muu ij ollágin povvâstuttâm tubdim puoh lappâdjottei čoolmijd tarvanmin siälgásân almaah čielgâsávt uáinojii himettistmin et tie te vuod lâi mottoom nissoonolmooš autovyeijen vala joođoost käävpi šiljo oroi lemin kuárus kuččum suu pajaniđ autost já uigâđ poorgâi tego kuččum-uv tuostâm innig keččâđ kales tast juttii lappâd já ihástâllii muu vyeijimtááiđuid kuittâg oppâm oovtâ liävsu parkkeeraaččim taam auto tuše taggaar sajan et pesâččim njuolgist vyeijiliđ ovdâskulij já vädisvuođâittáá ko vala iätádui autoin mihheen ij innig orroom luhostuumin pyereeb liäksu munjin lâi tot et tuđâččim čokániđ vyeijee paaldân kesiluámu automaainâs lâi tot et auto lâi finnim lasenommânis fiärttuauto nommâ poođij tast et eidu talle ko tot lâi ostum iššeed vuojij tom sust kale lâi moonnâm pyereest mut majemuid kyehti já peli tiijme sun lâi karttâm vyeijiđ arve čoođâ sun viijmâg peesâi ehidist mannjeed já račoškuođij tävirijdis autost toh lijjii-uv čoođâ njuoskâm auto vuáđu avedij kavnui räigi mon koolgâi hiccaattiđ tääl tiäđust-uv puoh toh vááduh lijjii tivvum jiemge innig kolgâm tain huolâttiđ autojurdui siste seivum lâi-uv jo kirdemkiedist muu vuordâšmin mätkilavkkâ poođij nuuvt jotelávt et siämmást ko tiervâttim oinim laavhâ jo jurâmin lääbži alne tom já nuuvt te muoi forgâ čokkáim suu autost já vuojijm vala colkkâlij muáddi kove taavaakeččin tijmepele vyeijim maŋa muoi te poođijm orostitij auto šiiljon já nuuvt te mun peessim keččâliđ jieččân luho fiärttuvuájánáin lâi vuáijám auto jo šiiljon já joton tot kuittâg vuolgij et taŋkki lâi masa jo kuárus monâmin mut jorgettim autonjune vistig lam vises pesâččim-uv táin taŋkkijn te taŋkkajim já vyeijilim šoddim smiettâđ jieččân čovgis äigitaavvâl lijjim eidu puáttám jurdâččim jo ucánjihhii maassâdvuolguu já tom et halijdim väldiđ poccuupiärgu fáárun te meridim et suáitáččim tállân já koijâdiččim lâi-uv sun pääihist távjá sust poccuupiärgu västidij-uv já soováim et puáđáččim tállân suu kuuvl ko peri juovdâččim kale muu mielâst fiärttuautoin lâi taan tove aaibâs pyeri vyeijiđ já tot oroi tottâlmin muu vala mon jiärmálâš lijjim ko hoksájim tääl jo moonnâđ piärguid viežžâđ ko täälhân mun vala pyereest ostâččim tom porgâđ ovdán ain jotelubbooht ko vuájá jieš keevâi tääl-uv já forgâ mun lijjim-uv lunne sust mottoom steikkâkiilu já vala čuárbpelpittáid piärgu uástidijnân smietâm tom mon pyeri ličij uástiđ ubâ poccuu mut taggaar piärguhivvâduv ij mahten pyevti fievridiđ mätkilavhâstis enâmist nuubán piärgupitá tiet jiem ájánâm kuhháá lunne já nuuvt te oppeet čokkájim raati tyehin já vuoijim tutâvâžžân maassâd šoddim jurdâččiđ piärgui uástim keevâtlâš pele kuus mun piärguidângijn tääl kolgâččim ij lamaškin jieččân visteest puolâščukke innig kijttâlâm jieččân jiärmálâšvuođâ piärgui viežžâmist mut oonnim jieččân hirmâd jo tuávkkin lâi-uv jo čohčâluumin te olgongin ij lam vala nuuvt koolmâs et liččim puáhtám kyeđđiđ piärguidân auton et orostiččim kirdemkiedi paaldâst ässee lunne já kuáđáččim piärguidân suu puolâščuukán tassaaš ko vuálgáččim ain laaviim vyeijiđ suu peht must lii suu ääitist kassâ mast siäiluttâm tagarijd tävirijd maid távjá tarbâšâm orodijnân tego njaddoid hiivsigpápárijd posâluhčâmpulverijd já tien tiegarijd tävirijd ij jyehi reeisust viišâ uástiđ ain uđđâsist já kyeđđiđ láigumöökin lunne lii mudoi-uv hitruu čokánistiđ já nuuvt te tääl-uv paaccim vala tejâstâllâđ suu kuuvl láin kuullâm saavâid te poođij äigi vyeijiliđ káávpán já tobbeen ain ovdâskulij láigutupán mälistiđ já keččâđ čuávvoo peeivi pargopápárijd paasij šiiljon seevviđ ko mun vyeijilim peessâm suullân kulmâ kilomeetter kuávlun ko muu vuájáán maašinpeevdist šliäđkuškuođij ruopsis čuovâ tot šliäđgui tuše tyellittälli já arvâlim et orostiččim keččâđ mii čuovâid tot jiešalnees lâi jo siävŋánmin-uv ko vuoijim ucánjihhii ovdâskulij lamppu puolij jo ubâ ääigi mudágávt bensinsajattuv šiiljon já orostim toos auto raavâkirje kiistâloová siste já uuccim čielgiittâsâid et šliäđgoo čuovâ lâi čuáskudemkolgos čuovâ tot tuše vááilui-uv muu hyeneeht álgám määđhist et auto-uv vala cuovkkâničij aštus lekkim auto maašinpeeldi jeđe tuđhâškuottim čuáskudemkolgostaaŋki jiem ennuv tiättámgin auto siskiibel tekniikast tom luhhoost tiettim kogobeht totkis taŋkki lâi tiettim jiešalnees vahâgist ko lijjim eidu talle čuážžum iššeed paaldâst ko sun lâi tiävdám tom ovdil maassâdvuolguu innig iberdâm maiden taŋkki ij avedâm já tot lâi aaibâs tievâ smiettim maid mun täälgis kolgim porgâđ et muu paaldâst čuážui mottoom almai já keejâi tiätuäŋgirávt muu hommáid koijâdij lâi-uv must miinii vädisvuođâid autoin sunjin maid esken lijjim huámmášâm sungin orroom tietimin nievt fakkist mii autost lâi váddun aštus polâškuottim maht te talle jis auto levvâničij-uv luodâ oolâ tarbâšâm tađe kuhebiššáá smiettâđ já jorgettim auto njune maassâd kuuvl kuittâg peessim já oinim kaččâmin olgos muu puáđidijn juurdij et lijjim vájálduttâm maidnii käälis-uv lâi eidu puáttám pááikán aštus čielgejim sunjin-uv taam váádu poođij muin olgos já kuldâlij auto lääbži paaldâst kullui suámálâš kiccâ epidij et autost lâi čäcipumppu cuovkkânâm tiäđust-uv toskádâllim et näävt hyenes lukko puovtij sattuđ tuše munjin smiettim tom suámálii siskáldâs jienâ mii lâi váruttâm muu vyelgimist maašinpeeldi vuálá ij kuittâg innig uáinám oonij pyeremussân et kuáđáččim auto toos šiiljon jiemge vuálgáččii tain tađe kukkeláá poolâi tast et jis čäcipumppu jaska toimâmist muu mätki nuvâččij eidu toos kost talle liččim lopedij suáittiđ skippáársis kote meiddei lâi ain vuáijám siämmáálágán autoin já suoi oovtâst tuđhâččáin auto iđedist peeivičuovâst ij lam pyereebgin juurdâ moonnim siisâ tiäđust-uv hundâruššim maht te kolgim autottáá jotteeđ iä lam nuuvt hirmâd maŋgâ must lâi tuše ohtâ máhđulâšvuotâ kartâččim laiguuttiđ auto kuittâg tääl vuosâiätán siisâ já koivum lumostân kánnyk suáitáččim tállân autoláigufiirman tot tiäđust-uv mut arvâlim et smietâččim ruuđâ maŋeláá kuittâg vistig kolgim šoddâđ vuod mobiilin mun valdim kirdemmääđhi já láiguauto ohtân pakettin mätkitoimâttuv pehti já muu vuosmuš juurdâ lâi suáittiđ eidu taan siämmáá autolaiguuttemfiirman kost mätkitoimâttâh-uv autoid tiilái et iđedist puávtáččim kale suáittiđ jieččân mätkitoimâttâhân-uv já vala táttuđ määđhi älgimist huolâhánnáá vala pakkeethade sist mut tääl vuosmuu piäiván puávtáččim laiguuttiđ auto aaibâs jieš aštus uuccim láigufirma nummeer huuihij uáli kuhháá mut vijmâg te nube keččin västidij almaa jienâ maht munjin lâi keevvâm já et tarbâšim láiguauto tállân västidij et láiguautoid koolgâi tiiláđ kyehti peeivi muuneeld jiemhân mun tiäđustkin puáhtám tiettiđ kyehti peeivi ovdil et muu auto cuovkkâničij eidu talle vala eeđâi et sii firmaast lâi šiev kesittempalvâlus já et sun suáitističij jieijâs pargoskipárân já tátuččij taam eelliđ tállân muu keesitmin meddâl luodâ alne aštus čielgejim et jiem lam autoinân luodâ alne mut huolhij šiljoost jiemge tarbâšâm maiden kesittemautoid mut láiguauto kiärdui et láiguautoid koolgâi muuneeld tiiláđ já ain sun rammui firmaas šiev kesittempalvâlusâid suu já usâškuottim čuávuvâš láigufirma nummeer tove puhelimân västidij ustevlâš jienâ kuldâlij muu mainâs já koijâdij kost mun lijjim čielgejim et lijjim kirdemkiedi aldasijn sun lopedij tállân puáttiđ já eeđâi et sun ličij kirdemkiedist vaartâ keččin te keččim já sun lopedij tuálvuđ muu jieijâs autoin toho aštus kuorriistáin muu tävirijd fiärttuautost piejáim taid auton jeđe vuolgijm kirdemkiädán määđhist ij kuhháá ájánâm já nuuvtpa munnuu puáđidijn tobbeen ij lam vala kihheen ääigi iä innig puáttám mašinehkin já ubâ kirdemkieddi lâi pikkâsevŋâd orostitij autos aaibâs terminaal oovdân jeđe kuođij autos moottor huuráđ já čuovâid pyelliđ kuullâm maŋgâgin miinut ko muoi ooinijm mottoom auto puátimin terminaal kuuvl piilih vala njurgon imâštâláim kuus totkis auto tagaráin sáttoin lâi joođoost forgâ äšši čielgâi munnui auto orostij auto paaldân lavkkij olgos kuhessiähá äijih já vaazij njuolgist munnuu kuuvl lehâstij laasâ já koijâdij mii almast lâi äššin lâi kirdemkiedi torvovahtâ kote lâi ton uáivilist et taan ääigi ij kirdemkiädán kolgâččii leđe äšši te čielgiiškuottim et must kale lâi äšši ko lijjim puáttám laiguuttiđ auto keejâi muu iäpádâlân ij jiendâm maiden mut suu muáđuin ooinij et sun illá oskoi muu ovdilgo äijih kiergânij västidiđ mij ooinijm vuod auto puátimin kirdemkiädán te čielgejim et tie te poodij tot láigufirma almai taat auto meiddei orostij toos mii paaldân te torvoalmai-uv viijmâg oskoškuođij muu mainâsijd te sun tuubdâi láigufirma almaa ko jo nááđui njurgoo autosis jeđe vyeijilij tohokulij kost esken lâi puáttám-uv piilijd sun luhhoost časkâdij almai povvâstâlâi munnuin já kočoi muu puáttiđ siisâ aštus hoksájim et muu tävireh lijjii vala autost pajedijm taid terminaal oovdân kijttâlim já lopedim et iäláččim ittinâs ráđádâlmin maht autoin kolgâččij rosâškyettiđ vistig mun kolgim čäälliđ vuálá auto láigusopâmuš almai lâi jo kiergânâm libžádiđ uuvsâst siisâ lâi kale áávus mut muu čalmeh iä valagin lam hárjánâm nuuvt sevŋâdân jiemge vissásávt tiättám kuus kulij mun vuoigist kolgim jiem uáinám maiden keččâlim skuápálittiđ uuvsâi já seeinij mield siisâ tehikulij fakkist jienâ ravvij muu paaldâst suorgânim jaamâs kirdemkiedist kávnojii luhhoost jo čuovah-uv čälidijn almai koijâdij must vädis koččâmuš mon jiem lam šoddâm jurdâččiđgin mon kuhes láigusopâmuš mun halijdim oinim et taat taaiđij-uv leđe puoh tivrâsumos láigufirma ko ohtâ pirrâmpeivi maavsij eurod tállân et váldáččim auto tuše oovtâ piäiván lam puhelimest šoddâm koijâdiđ láiguhadegin mii lâi tiäđust-uv muu jieččân tuávkkivuotâ taan tiileest ko lii vyejettâm láigufirma pargee ehidist kirdemkiädán ij innig puáhtám kiäsádâttâđ tiättám tomgin maht mun tastmaŋagis kolgim jođeškyettiđ mut tot ij luhhoost lam eidu onnáá eehid muurâš et suáitáččim tállân iđedist jieččân mätkitoimâttâhân já kočoččim sii orniđ munjin nube láiguauto mon kuhes ááigán mun tomgis talle tarbâšiččim peeivih lijjii ain čuuvtij tivrâsuboh ko oles okko nuuvt et meridim väldiđ láiguauto mätkitoimâttuv peht ubâ loppâááigán kolgim kuittâg piergiittâllâđ táin vuosmuš láigufirmain pápáreh lijjii tevdum mun finnejim auto čovduu kietâsân uápistij muu kogobeht auto lâi kirdemkiedist sun koijâdij kuás mun puávtáččim auto et itten ehidist mut ääigi jiem vala aaibâs tárkká tiättám eeđâi et tot ij häittidâm já jis puáđáččim maŋeláá puávtáččim kyeđđiđ auto lukkâdhánnáá já uigâđ čovduu auto monnjâkoontin väririggee vuálá čaaitij vala kuus porgâđ tego sun avžui auto maavsij-uv kole lijjim kijttevâš tast et äšši lâi ornâšum nuuvt jotelávt nuuvt te mun punjâstim virdečovdust já teddilim kaasu kuálmád kerd onnáá piäiván lijim vyeijimin ko lijjim vuáijám siämmáá bensinsajattuv kuuvl fakkist hoksájim et olgos puáđidijn mun jiem tiäđustkin lam váldám fáárun tävirijdân moh ain lijjii terminaal oovdâst muu vyerdimin vuod jieččân tuávkkivuođâ já jorgettim maassâd kirdemkiädán jiem kustoo peessâmgin kukkeláá ko taan bensinsajattuv kuuvl maassâd já tobbeenhân toh muu tävireh vala uáinojii-uv vyerdimin et stuárráb kirdemkiedist ko tágáreh luovâstävireh liččii áigáá jo fievridum mottoom pyereeb vuárkán já tutkum lii-uv toi siisâ pieijum pommi almai lâi jo kiergânâm časkâdiđ čuovâid já terminaalrakânâs lâi siämmáá sevŋâd ko esken toho puáđidijn pajadâldijn vuordim jo kuás te tot siämmáš torvoäijih turâštičij toos vuod piilih njurgon tove sun ij kuittâg oinum kosten te sun-uv lâi jo vuálgám eehid viettiđ jo niäljád keerdi siämmáá piäiván vyeijilim šoddim kejâstiđ tijmásân lâi jo kyehtlov vááijuv oovce tieđij tom et kävppi ličij vala áávus tuše muáddilov minuttâd kaasu váhá pyerebeht šiiljon puáđidijnân kolgim tuođâi-uv toommâđ uástusij tohâmân paccii tuše vittâ miinut et váldáččim fárusân tuše váhá leeibi eehidpittán já tommit et ličij iiđeedpittá-uv iđedist ferttiiččim kustoo puáttiđ pyerebáin aigijn káávpán naharijd ij lam tarbâšâm vyerdiđ cuovkkânem já láiguauto ornim lâi kuittâg pištám tommittáá kuhháá et eehidpitá maŋa jiem innig vaijaam jurdâččiđ pargoaašijd lyettiđ toos et suullân muštáččim maid mun lijjim vuávám išedân já savâstâllim suin autoaašijn koccájim jo tooláá et iäláččim vistig käävpist must ličij huáppu maassâd ko lijjim sooppâm já et tiävdáččijm motomijd ruttâucâmušâid tevdim maŋa must ličij-uv vuolgâ máttááttiđ já tobbeen monâččij ubâ eehid kooskâst kolgim jurdâččiđ vala jieččân auto tivottem-uv já tom et ehidist must koolgâi leđe nubbe láiguauto aanoost vistig čuojâi muu puhelin lâi lâi fattim ustevis kiddâ kote lâi vyelgimin kuusnii mut ááigui kuittâg elâččiđ tállân muu auto keččâmin aštus keččim tijmásân et vuájáččim-uv tállân já kuuvl já esken tastmaŋa iäláččim käävpist pyevtittim toho ustev ij lam vala puáttám miinut siste sun kuittâg poodij já nuuvt te mun-uv vuolgim almaakuáhtáin olgos auto kuuvl almaah láin auto tuđhâdem maŋa ton uáivilist et tast lâi čäcipumppu cuovkkânâm ige termostaatkin innig lam nuuvt hirmâd šiev oornigist juurdâ sunnuu mielâst lâi et tuálvuččim auto tivottâhân njielâstim jiem lijkkum ton jurdui et álgáččim nissoonolmožin já aaibâs ohtuu tivottiđ auto lii ain lamaš mii perrust almaa pargo já tagarin halijdim tom tääl-uv kyeđđiđ išedân já muštâlim maid lijjim esken kuullâm kočoi tuđhâttiđ auto tuše ton verd et pesâččij-uv toin torvolávt smietâškuottim maht mungis kolgim peessâđ kuovttijn autoin já suu ustev lopedáin vyelgiđ muu fáárun autotivottâhân vuod vuolgij jieijâs autoin já mun te suu usteváin čokánim muu auton vyeijiđ muu tyehin et sun uáiná jis auto pieđgân luodâ oolâ mij lâim-uv jieččân auto tivottuv šiiljon já njuškejim sáátun vistig viežžâđ jieččân láiguauto moin vuájáččim vuod vuod lijjim jottáám nuuvt kuhháá et kolgim eelliđ kirden käävpist monnii verd purrâmuš jeđe tuámittim jieččân möökin puáđidijnân huámmášim et tijme lâi jo tommittáá ennuv et muu mätkitoimâttâh lâi jo lekkâsâm toho já čielgejim jieččân päärti lâi munjin omâs olmooš mut sun vaaldij tiäđuid pajas já lopedij orniiškyettiđ ääši tiiláđ munjin láiguauto nuuvt jotelávt ko máhđulâš mielâstubbooht jo onnáážân lopedij porgâđ maid puovtij lopedij suáittiđ munjin maassâd ehidispeeivi ko äšši čielgâččij huámmášim já puátimin siisâ muštâlij et sun kale tieđij mon möökist mun aassim mut sun ij liijkágin lam tuostâm moonnâđ siisâ ko sun lâi uáinám omâs auto mööki oovdâst aštus čielgejim sunnui-uv maht munjin lâi keevvâm tivodemhistorjá jotkui faallim kuosijdân käähvi já tastmaŋa mij rähtiškuođijm ucâmušâid pargopeivi aalgij leđe šiev muddoost lijjii rahtum já lijjim jo toollâm iänááš tijmijdân anarâškielâ vuáđu-uápuin ton peeivi máttááttâsâst lâi vala ohtâ tijme já talle kolgim vyeijiliđ maassâd jo váhá jieččân láiguautotile mut siämmást čuojâi muu puhelin lâi muu mätkitoimâttuvâst suu pyereest aassâm algâivijnân lijjim máttááttâm sunjin maaŋgâid iivijd suomâkielâ porgim vala suomâkielâ olgoeennâmlehtorin luuhâmäiginis lâi čáittám et sun lâi hirmâd čeppi sust lâi ohtâ äšši mon jiem kuássin olmânáál iberdâm tot lâi suu oppâsyergi valjim oppâsyergis valjim sun ij nomâlâs lam kuássin iällám ige mudoigin ennustkin tiättám ubâ enâmist vaahâg sun kale lâi maŋeláá čielgâsávt-uv tuovŋâm lovmat ihheed maŋeláá sun sáárnui njyebžilávt suomâkielâ já mudoi-uv tuubdâi pargoos keežild mätkienâmin čuuvtij pyerebeht ko mun almottij munjin et sun lâi tiilám munjin onnáá ehidân nube láiguauto lâi munjin šiev uuđâs koijâdij halijdim-uv et summe valduuččij muu luáttukoortâst vâi kolgâččij-uv sun vuolgâttiđ munjin pááikán reekkig suu väldiđ sume luáttukoortâst eeđâi et láiguautofirma pargee ličij vyerdimin muu talle ko eehidmaašin siäivuččij tijmásân já huámmášim et tot ličij suullân tiijme keččin kuássin kiergâniččii toho ääigild ko máttááttâs-uv lâi vala koskân kočoi muu suáittiđ njuolgist láigufiirman ij tarbâšâm kuohtii avžuđ puhelinnummeer lâi ain muu puhelin muštoost jiävttáá suáittim keežild lâi tot siämmáš firma mii lâi lamaš masa jo viehârâš keesitmin muu tivottâhân siämmáš jienâ västidij kiäin jieht-uv lijjim savâstâllâm et lijjim laiguuttâm sist auto mut lijjim vala pargoost já et jiem mahten kiergâniččii maašin siäivumääigi jiem maaššâm leđe imâštâlhánnáá tom maht láiguauto liijká ornášui näävt jotelávt ko lijjim suáittám te ožžum tiäđu et auto koolgâi väridiđ muáddi peeivi muuneeld ij máttám tom čielgiđ sun čielgij et maašin siäivum maŋa kihheen ij innig liččii kirdemkiedist jiemge finniiččii čovduu ij-uv čovduu puáhtám kyeđđiđ kuusnii kost tom kavnâččim kuullim suu smiettâmin luuvri nube keejist eeđâi et tot kale ornášuuččij tuše suáittiđ sunjin uđđâsist ko liččim kirdemkiedist koijâdij must ääigi kuás tobbeen liččim et jiem kiergâniččii toho ovdil pel käävci lopedij orroođ puhelin paaldâst pel käävci já käävci kooskâst te jotkim jieččân máttááttâs must lâi monâmin laiđiittâs sämikielâ tutkâmân kurssâ uuccâm tiäđuid tast mii anarâškielâst ovdil mii ääigi lâi tutkum já maht máttááttâs váhá tolebiššáá ko must lâi juurdâ leđe ääigild kirdemkiedist autoid loonootmin tot lâi-uv vaigâdub ko jurdim vädisvuođâittáá mut hoksájim et láiguauto koolgâi luovâttiđ taŋkki tievâ ij kale lam mustám munjin ettâđ maiden tast mut tiettim tom ovdebij keerdij laigutmist puoh bensinsajattuvah-uv lijjii jo kiddâ nuuvt et automaat lâi áinoo saje kost vala finnij bensin togobeht lam kuássin taŋkkam automaattijn mut muu mielâst tot ij puáhtám leđe meendu väädis te pajanim autost já luvâškuottim ravvuid lijjii uáli čielgâseh muide ko bensintaaŋki lokke já korkkâ áávus já talle taŋkkaastiččim bensintaaŋki lohe lekkâm nuuvt ohtâkiärdánis pargo ko tot jieijâs autoin lii-uv sáttá tuálvuđ omâs autoin tijmepele munjin tiäđust-uv keevâi jieččân autost bensintaaŋki lokke lekkâs nuhtán ruttiimáin jeđe korkkâ čovduin tiäđust-uv keččâlim siämmáá mut lokke ij lekkâsâmgin maht täälgis kolgim rosâškuottiđ oovtâ láiguauto moin ohtii vuoijim já mast lokke lekkâsij puálust molsânij vyelni já korkkâ lekkâsij talle ko lokke lâi lekkum tiäđust-uv auto siisâ já ton siämmáá sajan tobbeengin oinum mihheen autost tot siämmáš puállu lâi lamaš vyeijee stoovli paaldâst uksâpellâst te ruottim tobbeen-uv mut jiem uáinám magarijdgin puáluid togobeht áinoo lihtâstuálppu bensinsajattuv puotâ ij nuuvt ennuv čuovvâm já lohe lekkâm šodâškuođij ain vaigâdubbon jo kolgâččim-uv liijká-uv kyeđestiđ auto taŋkkaahánnáá já tuše tuálvuđ tom kirdemkiädán nube tááhust lijjim nággár jiemge aaibâs älkkeht halijdâm luovâttiđ auto raavâkirje jyehi saajeest mut tot ij kavnum kosten jo muáddilov minuttâd ájánâm automaat lunne já muu kierdâvâšvuotâ aalgij nuuhâđ jiečâpiäiválâš tiŋgâ tot lokke lâigin te vazzim vala ohtii bensintaaŋki lohe kuuvl já čurmâdim tom suttoost hiämástussân oinim maht tot fakkist kirdelij áávus kustoo lekkâsij älkkeht teddilmáin talle ko auto uuvsah lijjii áávus ohtâkiärdánis čuávdus jiem lam ovdil kosten uáinám uđđâsist automaat taŋkkamravvuid ááigán jiem lam uáinám eres ulmuid togobeht et liččim puáhtám ravvuid koijâdiđ viijmâg luhostuvvim uigâđ jieččân paŋkkikoortâ toho siisâ huámmášim et lijjim uigâdâm toho tom koortâ mon tubdâldâhlovo lijjim vájálduttâm vala molsođ paŋkkikoortâ já esken talle pumppu toimâškuođij tijmepele maŋeláá vyeijilim pivâstâhkálloin ovdâskulij te liččim kirdemkiedist peessim kirdemkiädán tobbeen lâi oppeet sevŋâd kátulaampuh adelii ucánjihhii čuovâpitá motomij parkkeeramsojij puotâ jieččân láiguauto láigufiirman väridum sajan paaldâst sattui leđe lamppu-uv kuus čovduu kolgim kyeđđiđ mut vistig kolgâččim kuittâg suáitistiđ tom nube láigufiirman já koijâdiđ ravvuid kost kavnâččim jieččân uđđâ vuájáán já ton čovduugis nube keejist huuihij kuhháá te siämmáš almaa jienâ västidij kiäin lijjim ovdil-uv sárnum te čielgiistim et lijjim kirdemkiedist já uuccim jieččân láiguauto čielgij mii autoid tot lâi kavnui-uv älkkeht ko keččâlim lekkâđ uuvsâ tot lâi tiäđust-uv luuhâst kost kavnâččim čovduu čielgij et čoovdâ lâi vyeijee pelni tävgikoopâst lijjim váháš áigáá joskâ jiemhân mun tiättám mii tot tävgikoppâgis lâi já kogobeht taggaar uási autost kavnuuččij jienâ nube pelni povvâstâlmin mielâst taat äšši puovtij leđe tuše almaa jiermijn jurdâččum nissoonolmooš ličij heŋgâstâm čovduu veik mottoom stuálpun teikâ čiehâm tom taggaar sajan tego ovdebáá autostân-uv tääl te jienâ čielgiiškuođij kolgim usâškyettiđ čovduu auto vyelni vyeijee pele ovdâriggee paaldâst ličij uáinusist-uv luámi já čoovdâ ličij ton luámist áinoo čuovâtáávááš tast aldasijn lâi kulmâ parkkeeramsaje olgoláá já auto vuálá ij mahten uáinám uigâdim kiettân auto vuálá já skurbâškuottim saajeest kuus kiettân tuvkkâlim ij lam mihheen koopâid taavgijd kale kavnim miinii njuoskâsijd tarvanij muu kietân vissâ vittâ miinut ain ucánjihhii eres saajeest jo tommittáá puolâštâm et muu kietâ-uv kolmuuškuođij ruttiđ kiettân moddii auto vyelni já posoliđ tom vuod liegâsin te uigâdim kiettân vala kieŋâlubon nuuvt et jieš masa jo ruottim auto vyelni tubdâm maggaargin koopâ jiemge luámigin tobbeen mut kale monnii hiäŋgájeijee tiiŋgâ tiäđust-uv ilosmim tot lâi tot muu uuccâm čoovdâ tuállejim tom kieđâstân lekkim uđđâ láiguauto uuvsâ huámmášim et ton laasah lijjii jiäŋŋum já taid koolgâi vistig putestiđ moottor joton já liegâdeijee oolâ nuuvt et jieŋâ sudâččij jotelubbooht kuittâg pieijâm čuovâid jiešalnees ton paaloost et torvovahtâ tom vala huámmášičij já oppeet tuámittičij piilih njurgon tego vuosmuu keerdi munjin lâi keevvâm puudâ ko auto lieggânij vazzim jieččân puáris láiguauto kuuvl tävirijdân viežžâđ já čovduu kyeđđiđ te juuttim kátulaampu paaldâst já šoddim kejâstiđ uálgiskietâsân tot lâi aaibâs čápudâm taaki suájá lâi oljoost lam oppâm et nube kieđâ lii vuovâs tipteđ putesin tääl-uv lijjim porgâm já sevŋâdist keččâlim ruggâđ jieččân putes čižetkieđáin njuneliijne uálgispel takkilummoost jo ferttejim povvâstiđ tastko roossim aaibâs siämmáá unohâsávt ko tot viijmâg luhostui sikkum pápárân viärráámuid oljoid et vuájáččim tienuuvt et tolliiččim njuneliijne tuolvâ kieđâstân amas ratti tuolvâđ kale tom et eresnáálá-uv puovtij porgâđ ohtii mii viemár lâi toppâlum já ton lekkâmân koolgâi suáittiđ pocceealmaa roosâi ääigis hiivsigpoto vyelni jeđe finnij poccee áávus sun vyelgiškuođij mun keččim suu tuolvâ kieđâid iävtuttâllim tiäđust-uv sunjin kieđâi poossâm tuše pahudij et ij sun táiđám viiššâđ ko ij almaš eidu tääl lam monâmin purrâmuškáávpángin suu mielâst njune hárjánij aštus vyeijilim kirdemkiedist uđđâ láiguautoinân kilomeetter keččin orostim vuod já lunne tuámittim hiivsigân kieđâidân poossâđ keijáin et must lâi oppeet eres auto moin vuoijim pahudistij tun kale ferttiih leđe riges ko jyehi peeivi vuájáh eres autoin pelestân keččâlim čielgiđ et äšši lâi eidu nubij kejij ko jiem lamaš nuuvt riges te ferttejim lonottiđ vuosmuu liijkás tivrâs láiguauto meddâl váhá hälbibân povvâstij muu fiäránáid lijjim poossâm jo maŋgii kieđâidân čapis tuolvâivne ij vuálgám liškeest lieggejim vala säävni já käsittim kieđâidân čääsist sávnum maŋa kietâ ucánjihhii oroi vielgâdubbon mut ij tot valagin putes lamaš et amahân te tuolvah ääigi mield vuálgáččii ko lijjim kuppâlâttim seeŋgân kuulmâ maŋa kuittâg koccájim lam hirmâd vaibâmgin innig mut tuše smiettim mii immâšijd muu cuuvnâi ij kullum mihheen jienâidgin tubdim maht must čáárvui čuávji tot lâi muu cuvnâm tom áigán jeđe tubdim et lâi pyeremus kaččâliđ hiivsigân tobbeen jeđe vuod naađđum maassâd seŋgâsân eidu lijjim nohádistâm koccájim vala nube keerdi aaibâs siämmáá toobdon oppeet kolgim kaččâliđ lijjim kustoo luččâtaavdâst tai feeriimij maŋa luččâtavdâ lâi vissâ njuámmum munjin-uv tááhust jurdâččim autovuáláá já tom lijjim-uv finnim tobbeen mottoom tuolvâ jieččân čoolijd tomgin tieđij palosiähá tobdoigijn vyerdiđ iiđeed eenâb ko kuohtii jiem kuittâg tarbâšâm iho eelliđ hiivsigist must lâi tooláá vuolgâ ko mist lâi ravvimjuávhu čuákkim puurrâm muide ko koškeleibpitá já tom-uv esken tuostâm puurrâđ maiden vuoijiis purrâmušâid kale veik lijjim-uv luččâtaavdâst jiem tubdâm jieččân mahten pyeccen čuákkimviste-uv lâi aaibâs hiivsig paaldâst nuuvt et toho lâi vuovâs kaččâliđ savâstâlmij kooskâst čuákkim kuittâg kustoo cevzim maŋa ehidist must lâi vala máttááttâs moonâi luhhoost tego moonâi mut kale ferttejim moddii vuod kaččâliđ hiivsigân koskân säärni tobbeen kiergânim vuoijim jieččân möökin já naađđum tállân seeŋgân tuše tuáivuđ et čuávuvâš peivi ličij čuuvtij pyereeb nubenáál talle-uv keevâi jo koskokko veik jieččân mielâst lijjim eidu puáttám iđedist et jiem lam majebaargâ vaijaam jurdâččiđgin cuovkkânâm fiärttuauto jieččân čuávjitaavdâ keežild et suáitáččim tállân autotivottâhân ettii et sij iä vala lam kiergânâm huápuidis siste tutkâđ muu fiärttuvuájáán mut tot tábáhtuuččij onne vyerdiđ já aigum suáittiđ maŋeláá maassâd te porgim-uv já almai luuvri nube keejist eeđâi et suu mielâst kale autoin pesâččij kuittâg ijhân tyeggáár auto vyeijimist kale mihheen liččii hirmâd vises mielâst sun ij nuuvt pyereest tiättám tomgin mii tast lâi váddun et iäláččim viežžâmin auto tuorâstâhiiđeed já keččâliččim tuálvuđ tom moinnii naalijn jiem tohon mahten ostâm lâi vuod puátimin hoppuus peivi lâi tot et muu čuávji ij lam valagin olmânáál puáránâm já ain tyellittälli ferttejim kaččâliđ hiivsigân te must ličij nubbegis čuákkim mii lâi kielâi tutkâmkuávdáá sämikielâ lävdikode čuákkim vala sahâjođetteijee nuuvt et jiem puáhtám ubâ čuákkimpaje čokkáđ hiivsigistkin miibâ tast ko mihheen ij siisâ moonnâm ij tobbeen mihheen puáhtám olgoskin puáttiđ et tolâččim vala oovtâ peeivi váástu tom-uv et must ij lam tommittáágin asto et liččim elâččâm uástimin monniilágán čuávjitalkkâsijd muštim já suu pegâlmâs čuávjitalkkâs mii lâi taan tove miinii eres talkkâsijd ko sun muivij potásjáávuid čáácán já juuvâi čäci-jávvusiävuttâs mielâst luččâtavdâ vuolgij tágáráin táálhudmáin jiem kale hirmâd pyereest tubdâm veik muštám kale pärnivuođâstân et oinim suu tyellittälli já váhá polâstâllim-uv sust muu ákku passeeht oskoi taam koonstân já keevtij tom čuávjitaavdâ táálhudmân maŋgii-uv meccikonstân et jis tot ij pyereed te ij tot vissâ hyeneedgin já nuuvt te mun elâččim čuákkimân monâdijnân kielâpiervâlist já koivum skaapijn potásjáávuid reeseept náálá talkkâs čáácán jeđe juuhim tom tot kale hyenedâmgin muu eellim já jiešalnees cuákkim-uv luhostui uáli pyereest hiivsigist sahheelhánnáá ääigi ko iärráseh monnii purâdiđ mun paaccim čokkáđ purâdemviistán lavhâstân saresopá já koškeleeibi saresopá laasân jieččân siemin puttâlist tuámittij tállân kiinii pargein já váruttij muu pargoääigi ij uážžum juuhâđ alkohol tääl hoksájim et jieččân soppá lâi ruopsisvijniputtâlist já nissoon tiäđust-uv juurdij et lijjim juhâmin ruopsisviijni alkoholkulttuur lii mudoi-uv aaibâs ereslágán ko te čielgiistim et vijni ličij kale lamaš njálgásub juhâmuš ko saresoppá mut et lijjim čuávjitaavdâst já muu mööki áinoo kiddâmannee puttâl lâi lamaš uccâ ruopsisvijniputtâlâš purâdemskippáár kuldâlij iäpádâlân muu mainâs já ain tyellittälli vilpâstij muu laasân já puttâlân maŋa čuákkim jotkui mut tääl te pargoskipáreh pottii uđđâ savâigijn maassâd iäge tohkin tiättám munjin pyere kirdememedeh já stuerteh lijjii älgimin jaaskon uđđâs jiem lamaš uálináálá vyerdimin puoh täi mätkifeeriimijdân maŋa tiäđáččij tom et kirdemjotolâh nuvâččij tubdâmettum ááigán lâi kale kirdemlippu esken vástuppiäiván já tast ain ovdâskulij mut mast te tom tiäđáččij mon kuhháá jasko pistáččij lâi fáárust meiddei kielâi tutkâmkuávdáá ucceeblovouásáduv hovdâ já sun muštâlij jo et lâi väridâm olssis junáliipu já vala uáđđimváávnu-uv maht mungis kolgim tággáár jaskoääši čuávdiđ lâi láiguauto mast kolgim tiettiđ mon kuhháá tom tiptáččim lijjim áigum kyeđđiđ tom vástuppeeivi peivimašinân vyelgidijnân must lâi láiguviäsu-uv mon kolgim väridiđ tiätuááigán jis jiem pesâččiigin vyelgiđ vástuppeeivi te kuás te talle vuálgáččim já maht maaŋgah koččâmušah jurâškuottii muu mielâst must lâi vala cuovkkânâm fiärttuauto-uv tivottuvvâst puoh muu majemuuh-uv mätkikovoseh urruu lopâlávt siähánmin ravvuid nettisiijđoin ko puhelinlinjááh lijjii aaibâs kiddâ já siämmáánáál televisiost ovdâsteijeeh ávžojii mađhâšeijeid väldiđ ohtâvuođâ mätkitoimâttâhân kost lijjii liipu tiilám aštus oppeet soittim já čielgejim maggaar páártán täälgis lijjim šoddâm tiäđust-uv hirmástâlâi muu hyenes luho lâi finnim motomijd eres-uv iätádum suáituid já sijjân-uv sun lâi ravvim et kolgâččij uástiđ uđđâ kirdemliipuid tááhust summe ij lam hirmâd uccegin suullân eurod maid škuljiiččim tego hiivsigpoto mield viämárân nube tááhust lijjim taan reeisust jo oppâm et eidu tääl ij lam hiäivulâš tile jurdâččiđ monâttum ruđâidis maŋa must lâi oppeet máttááttâs ääigi váruttim jieččân uáppeid et lâi pyereest-uv máhđulâš et tuorâstuv tiijmeh pásáččii tolâhánnáá maŋa vyeijilim vuod jieččân möökin tiäđuid maht te jasko ovdáničij álgáččij kale tot lâi jo vises mut ton loopâst ij kihheen tiättám mun kuittâg kolgim leđe nuáidiákku já fakkist tiettiđ maid porgâččim maggaar nuáidiákku mun te kolgim leđe et tiäđáččim väridiđ puoh möökijd já láiguautoid paijeelmiärálâš ááigán jasko ovdánem ehidist meiddei moolsâiävtuid maađhâšmân kirdemijd tot kale luhostui vala mut uáli jo sálttáás haadan lávvárdâhân pasepiäiván já vuossaargân ij kuittâg lam innig saje meridim et vuálgáččim jo tuorâstuv nube kirdemliipu mon kolgim meiddei siämmást mäksiđ masa jo kiergânâm kirdemlippuin ko muu möökistkis potkânij nettiohtâvuotâ hoksájim tom-uv et fiärttuauto lâi ain tiivootmist kolgim vala mahtnii finniđ ovdil vuolguu toos lasseen must lâi vala kassâ mii koolgâi maassâd ááitán ohtuunân já njuškejim láiguautosân luusâ lâi kuittâg olmâ nettiohtâvuotâ vyejedijnân meridim et ko ubâ mätki lâi moonnâm näävt puástud te loppâmätki-uv uážuččij vala moonnâđ puástud kuittâg taggaar mätki mon vissásávt-uv muštáččim ubâ loppâelimân pyeri eehid tuáivuttem maŋa peessim čokániđ suu tiättur tuáhá tállân nettisiijđoid et kirdemlippu lâi ton vaartâst vala-uv tivrom suullân eurod já tot maavsij tääl eurod lâi kale hirmâd jo ennuv mut jiem tuostâm jurdâččiđgin mon ennuv mávsáččij láiguauto já mööki láigu tubdâmettum ááigán te korâdim jieččân vááimu já tedâččim tuše tiättur puáluid te tiilájim čuávvoo piäiván kirdemliipu vuálgáččij kyevti suulâin nuuvt et kolgim uáli jo tooláá kiergâniđ vyelgiđ ovdilgo liččim nuuvt kukken must lijjii vala maŋgâ huolâ jieččân luho tast et lijjim enni mättih táválávt-uv čuávdiđ puohlágán vädisvuođâid ulâttâsääigist smiettim et maašin puáđáččij tuše jiemge pesâččii tast innig ovdâskulij te ain tedâččim puáluid já tiilájim olssân nube kirdemmääđhi mašinân moin vuálgáččim esken koskâpeeivi maŋa peellin lâi tot et iđedist pesâččim uáđđiđ ucánjihhii kuhebiššáá fakkist šoddim jurdâččiđ tom-uv et tarbâšim vala ijjâsaje-uv tijmásân já tot lâi jo suullân ohtânubáloh ääigi jiem innig puáhtám suáittiđ uápisulmuidgin et tiilááččim vala hooteelloonjâ olssân aalgij numerij uuccâm neetist jiem lam áinoo mađhâšeijee kote lâi riddonâm hotelleh lijjii aaibâs tievâ viiđâd suáittimáin luhostuvvim finniđ tivrâsub sviiti oovtâ kirdemkiedi aldaorroo hotellist ij lam já väridim olssân tom te vala uáđáččim-uv tego kunâgâslâš ko lijjim kiävttám ruuđâ veik mon ennuv ko lijjim tiilám uđđâ määđhi soittim vala išedân já kuččum suu almottiđ muu päärti jieččân mätkitáhádâsân lopedij porgâđ tom tállân sun sooitij-uv munjin maassâd já almottij et äšši lâi oornigist já et finniiččim monâttum ruuđâin maassâd tobbeen lâi tego muusik muu peljijd taam-uv suáitust lâi fastes jienâ mun kolgim tuálvuđ vala fiärttuauto já jieččân kaasâ kuuvl lii ovdil-uv išedâm muu ennuv já sun lopedij ustevlávt vyelgiđ muin iđedist vuájáččim jieččân fiärttuauto jeđe vuájáččij muu láiguauto moin puáđáččáim maassâd kijttâlim suu iššeest et liččim tállân čiččâm ääigi iđedist ko autotivottâh lekkâsičij taah ulmuuh koccájii tooláá paargon vuolgim maassâd pesâdijnân lijjim vaibâm mut uáđimist ij puáttám vala mihheen kolgim vala rahttâtškyettiđ nutkim pihtâsijdân mätkilaavkân já čurgiiškuottim mööki hirmos sáttoin jieččân päccee tävirijd kaasân já kassâ-uv koolgâi vala ááitán tubdim čuávján čárvumin ilgâdávt et jiem lam olmânáál puurrâm ubä piäiván majemustáá tom vijniputtâlist juhhum saresoppájulástuv já koškeleeibi vala nube keerdi siämmáid evvisijd ij tuostâm puurrâđ lâi vuolgâ jo čiččâm suulâin já lijjim pel käävci maŋa vuordâšmin vááijuv käävci sun poođij-uv toho kost muu auto lâi tivottâsâst lâi luhhoost meiddei tooláá joođoost lâi kejâstâm auto já eeđâi et puáris auton ij nuuvtkin puáhtám lyettiđ kale sun juurdij et tain tuostâččij vyeijiđ motomijd luuvijd euroid pargopäälhi jeđe starttaaškuottim vuájáánân lâi puolâštâm ige auto kustoo mielâstis vuálgám joton majemuin virdijn moottor kuittâg kevâškuođij mätki peesâi älgiđ kuođij jieijâs auto tivottuv šiiljon já njuškij muu láiguauto raati tuáhá muoi kolgâččáim puáttiđ maassâd aštus meridim et pesâččim fiärttuvuájánáin mielâstân suovvim láiguauto sun lâi nuorvust já sunjin lâi čielgâsávt-uv puátimin lenccu aštus vyeijilim tieđe maid te almaah ležeh auton porgâm mut fakkist lamppu lâi joskâm šliäđgumist tobdoigijn vuoijim já vuordim kuás te vuájáán iäduččij nuuvt čuuvtij munjin et kuáđáččij luodâ oolâ koččom et sun vuájáččij muu tyehin love kilomeetter maŋa kejâstim speijâlân skippáár ij oinum kosten lamppu ij valagin šliäđgum mut auton lâi iđestâm uđđâ väivi tot ij kustoo mahten lieggânâm lijjii nuuvt jiäŋŋum et maŋaskulij ij uáinám já ferttejim mahtnii toollâđ ovdâlaasâ putesin tom vyejedijnân maŋgii nuuvt et jieŋah ucánjihhii láppojii sikkomist ij lam kuhesáigásâš iše kale mottoom kilomeetter vyeijim maŋa kolgim vuod putestiđ laasâ uđđâsist kale váimustân et ličij lam váhá aldeláá lâi nuuvt koolmâs et ferttejim vyejedijnân hiäiluttâllâđ jyelgisuormâidân amas toh jiäŋŋuđ kiddâ kaasutuolmâmân kaperân-uv uáivist já suormâháid kieđâst kale aldanij lâi suullân love kilomeetterid vala já syele jo illoodškuottim et tääl te peessim vädisvuođâittáá toho kuus jo kolgim-uv mottoom čiččâm kilomeetterid kolgim vyeijiđ jiem ollágin eenâb mielâst huáputtim auto ovdâskulij lâi lamaš kulmâlov kilomeetterid šliäđguhánnáá ilo ij kuittâg lam meendugin kuhesáigásâš eidu tot mast lijjim poollâm-uv lamppu koccáástâlâi uđđâsist šliäđguđ tot šliäđgui tuš tyellittälli mut ko mätki lâi tuše muáddi kilomeetter tot pyeleškuođij aaibâs jo ruopsâdin váimu njuškoi mut tuolmâstim kaasu te munjin kevâččij kale lâi puátimin mut láiguautostkin ij lam ruákki moin keessiđ muu viijmâg jorgettim šiiljon auto oroi vyeijimin-uv mahtnii suámálávt et tot lâi tääl ohtâ já siämmáá peessâm toho kuus jo kolgim-uv pajanim autost olgos huámmášim et tobbeen lâi siämmáá koolmâs ko autost-uv et pissum kuittâg váhá liegâsin vittâ miinut mut sun ij valagin puáttám jo lâi-uv sun vuáijám lappâd teikâ lâi-uv sunjin sattum miinii čuuvtij kuhheeb mätki ij mahten puáhtám pišteđ love miinut vyerdim maŋa oinim kuittâg čuovâid čuávumin muu muu skippáár vuojij-uv kuus sun lâi lappum čielgij et sun ij lam kavnâm molsân maht auto finnij jotteeđ majaskulij kale suu lâi mottoom suámálâš puállu mon koolgâi teddiliđ já siämmáá ääigi pajediđ já esken talle tot liihâi toho kost oovtâš-uv lâi liččim kolgâm tom sunjin ravviđ luhhoin ij lam meeri ko njuškejim jieččân láiguauto raatin turâštijm mätki moonâi kale pyereest já kuođđim vuod tivottuv šiiljon kost suu jieijâs auto lâi vyerdimin vuolgim vala luusâ tävirijdân tuálvuđ lâi luhhoost jo kocemin já lâi kiergânâm jo vyelgiđ elimist lijjim ájánâm jo tommittáá et tijme aalgij leđe pel love tävirijdân já ličij ráhtám munjin iiđeedpitá ko lijjim lamaš te jiem valagin olmânáál tuostâm puurrâđ tuše tejâkoopâ muštottij muu et piärguh-uv lijjii ain suu puolâščuhheest maid te piärguigijn kolgim et váldáččim tuše muáddi kiilu fáárun eidu tommittáá et ohtii vuoššâđ kuođđim tassaaš ko čuávuvâš kerd puáđáččim kiessâm maŋa must aalgij-uv leđe jo huáppu buusin hoksájim et must lâi-uv láiguauto poođâ vyelni já et tom koolgâi jiešalnees kyeđđiđ kirdemkiädán kuittâg láigufiirman já vuod savâstâllim siämmáin almain hirmástui et sun kaartâi vyeijiđ linjášautosajattâhân taksijn já viežžâđ auto tienuuvt ettim sunjin et muu mätki lâi šoddâm jo nuuvt tivrâsin et kale suitáččim oovtâ taksimääđhi vala sunjin mäksiđ kale taat summe ij kuássin čaallum muu luáttukoortâst nuuvt te parkkeerajim jieččân láiguvuájáán linjášautosajattuv šiiljon mannee bussi lâi-uv jo vyerdimin toos väridâm muáddi kirje buusin jis maka maidnii luvâččim määđhi ääigi kuittâg nuuvt vaibâm et tast ij puáttám mihheen kullui mut jiem valagin tuostâm puurrâđ ij nomâlâs lamaš hiivsig jiemge luáttám toos lâi-uv muu čuávji oornigist kuittâg ovdánij tánávt-uv vuálgám peeivi ovdil ko lijjim áigum mut liijká liččim suullân siämmáá ääigi ittinâs pääihist ko lijjim áigum-uv bussimääđhist munjin paasij mielân tuše ohtâ tábáhtus muu tuáhá čokánij mottoom nuorâpaarâ láin lamaš vaajâldmin sooitij kuusnii já kiljoi jieijâs kietâpuhelimân et sunnuu vajâldem lâi nuuhâm oroi mudoi-uv lemin dramaattisâš tábáhtus lijjii kammuuh ráigánâm já jyelgih lijjii kupâlistâm et sunnust lâi purssâ koččâm kuusnii mut luhhoost sunnuu bussiliipuh lijjii pááccám hooteelloonjân sunnust lâi kuittâg mottoom verd fáárust tyehin kullui koškeleeibi suoskâm já njunán šliämádij vielgissipuli viehâvis haajâ ij orroom nuhâmingin jo tuáhásân oinim almai hurtoi njuolgist pakettist salamimaarfijd kale muu čuávji oroi josijduumin ige tot vaivâšum tágárijngin haajâin moh paccii ááimun ubâ loppâmáátkán tiijme määđhi maŋa bussi viijmâg orostij kirdemkiedi šiiljon vala muštottij et tobbeen ij vuálgáččii ohtâgin maašin aštus smiettim maid tallegis kolgâččim jis nuuvt kevâččij siisâ mätkilavhâinân njuolgist tiiskâ kuuvl ton tyehin čielgij et kirdáččij tego táválávt-uv mut sun koijâdij tállân puávtáččim-uv mun sirdeđ jieččân kirdemmääđhi ittáážân tiäđust-uv hirmástuvvim jiem tom halijdâm tiäđuštâllim toos suujâ nissoon čielgij et kirdemmašinân lijjii vuobdum eenâb sajeh ko maid mašinân siettii mađhâšeijeeh sun koolgâi juáhháást koijâdiđ puohtii-uv sij sirdeđ määđhis tarbâšij vittâ rijjâtátulii mielâst tot lâi uáli ennuv koijâdum čielgij et jis iävtutátuliih iä lamaš sun ferttiiččij tuše kyeđđiđ puoh majemustáá kiädán puáttám mađhâšeijeid meddâl kirdemmašinist sun vala kulluuttij-uv rijjâtátulijd finniiččii kulmâčyet eurod já vala ijjâsaje vittâ nuorâ almaa uáinojii itemin tiiskâ kuuvl já sij uáinojii uáli jo tutâvâžžân kuáivumin pursâidis já tevdimin tom nissoon keigim ruđâigijn et jis muu mätki ij liččii lamaš nuuvt váiváá liččim mun-uv mielâstân tiänám mottoom čyetieurosii taan tove kale jiem halijdâm innig tiilááškyettiđ uđđâ kirdemliipuid mašinân já sirdeškyettiđ hooteelijjâdem tast vala nube kerd vääivih iä lam valagin nuuhâm kirdemmaašin-uv maŋanij masa jo kuttâ tiijme lâi lamaš miinii mekanisâš vááduid mon tivomân lâi moonnâm uáli jo kuhháá ehidist käävci maŋa peesâim mašinân kooskâst kiergânim puurrâđ vuosmuu keerdi ton piäiván mielâst nomâlâs oroškuođij et kolgim tállân purâdiđ teikâ jo jámálgiččim neelgi tiet lâi tiäđust-uv moonnâm jo kiddâ nuuvt et koivum lavhâstân oomeen juguurti já koškeleeibijd peessâm maŋa mätki kale ovdánškuođij tobbeen hotellân já ijâstâllâđ piärgoid ij lam eres saje ko uccâ siemin jieŋâskappi mut uigâdim taid toho ij tarbâšâm meendugin kuhháá vyerdiđ must ij lam kuussân huáppu maašin vuálgáččij esken pel kyevti suulâin mii tieđij tom et peessim uáđđiđ váhá kuhebiššáá vuoiŋâstem tárbu must kale lâi-uv talle tuođâi-uv oođđim jiemge pieijâm tiijmegin čuoijâđ iiđeedpitá puurrâđ esken váhá ovdláhháá love tääl puorijn aigijn já esken koskpeeivi ääigi kolgim kyeđđiđ jieččân hooteelloonjâ maŋa naađđum vala seeŋgân oovtâ tiijmán läškis hitruus iiđeed must ij lam lamaš kuhes ááigán kyehtnubálov suulâin usâstâllim piärguidân já nutkim taid vuod lavkkâsân hooteel já moonnim uccâ bussijn kirdemkiädán tobbeen puorijn aigijn vyelgimčielgiittâs mašinân já kuođđim toho meiddei jieččân stuorrâ mätkilaavhâ torvotäärhistmist čoođâ já paaccim vuordâččiđ togobeht kogo maašin koolgâi vyelgiđ čuážui mottoom kieddipargee kulluuttij et maašin maŋanišij suullân kuttâ tiijme taam mun lijjim-uv vyerdimin kočoi puohâid moonnâđ jonon jeđe sun juovij juáhážân rijjâ purâdemkuponki še finnejim taggaar kuponki lumostân smietâškuottim et kolgim suáittiđ pááikán já muštâliđ vuod et puáđáččim maŋeláá lijjim kuáivumin puhelin kuullim almottâs et kirdememedij jasko lâi eidu nuuhâm já et kirdemjotolâh pieijuuččij joton tállân smiettim lâi-uv must liijká-uv tuoivâ peessâđ pááikán aštus vazzim tiiskân já koivum lavhâstân jieččân algâalgâlâš kirdemliipu mii lâi mašinân puáđidijnân orostâm já tondiet lijjim karttâm uástiđ kyehti sierâ liipu nube já nube te čaittim tiiskâ tyehin čokkájeijee rivgoi jieččân liipu já koijâdim kirdáččij-uv maašin muádi tiijme keččin sooitij muádi-uv sajan já almottij et kirdemmaašin vuálgáččij mun tiäđust-uv koijâdim pesâččim-uv mun fáárun luhostuuččij vala lâi kuhes ááigán tego muusik muu peljijd must lâi tiäđust-uv vala ohtâ vädisvuotâ munhân lijjim toohâm vyelgimčielgiittâs mašinân koijâdij lijjii-uv must mätkitävireh aštus ruggim pursâstâm mätkilaavhâ tara mon esken lijjim finnim tiiskâst oppeet suáitiškuođij sun luoštij luuri sun čielgij et muu mätkilavkkâ lâi kavnum já et tot sirduuččij mašinân te tast siämmást toohim vyelgimčielgiittâs mašinân já smiettim kiergâničij-uv muu lavkkâ tuođâi-uv fáárun halijdâm et muu piärguh monâččii piilán kuittâg eeđâi et mun kolgim jieš almottiđ et jiem vyerdigin tom kirdemmaašin mut vuálgám eresnáál tiiskâ oovdân lâi ittáám kuhes jono aštus moonnim čuážžuđ toos já vuordim kierdâvávt jieččân vuáru tot poođij luholâžžân almottim et vuálgáččim-uv mašináin keejâi muu imâštâlân mut liijká-uv sun sihoi muu noomâ meddâl vyelgei listoost te lijjim tiänám kuittâg purrâmuškuponki koivum puhelin já soittim kállásân et sun ij kolgâm meendu vädis koččâmušâid must koijâdiđ mut puáđáččim liijká-uv muáddi tiijme maŋeláá jiem mašinist mut kirdáččim algâalgâlâš vuávám mield já et jis sun ustevlávt puáđáččij muu viežžâđ esken eehidmašinist mii siäivuččij love paijeel kuttâ tast lam enni já párnáigijn lam hárjánâm toos et vuáváámijd kalga motomin pyehtiđ huápust-uv mutteđ tove lijjim tast uáli pyereest luhostum loppâmätki moonâi pyereest já maašin vuolgij ääigild lâi tot et maašin lâi masa jo kuárus tuše tyebbin tääbbin oinui čokkáámin mađhâšeijee lâi tääl hirmâd suotâs peessâđ láin vuárdám jo muáddi peeivi eeni puáttim pargon lâi tääl vala rähtiđ mätkičielgiittâs maht te olmooš puávtáččij čäälliđ tággáár määđhist uánihávt peeivi soittim jieččân mätkitáhádâsân já čielgejim maht munjin lâi keevvâm čielgij et kolgim tevdiđ luámáttuv já muštâliđ maht munjin lâi keevvâm jasko já tom maht lijjim karttâm molsođ maassâdpuáttim já uástiđ vala uđđâ liipuid-uv siämmáálágán reeivâ meiddei oho vuordâččem maŋa ožžum tiäđu jieččân mätkitáhádâsâst et tot mávsáččij munjin prosenttâd ubâ määđhist maassâd iä rekinistâm toos fáárun puhelinkoloid iä paijeelmiärálâš hooteelkoloid iäge maiden must lâi neljinubáloh peivid tállân et tiäđust-uv váidáččim keežild jiem kuittâg aaibâs tállân kiergânâm väidiškyettiđ peeivi keččin poođij šleđgâpostâ poođij tiätu et finniiččim paijeelmiärálâš kirdemliipuin šoddâm koloid maassâd ko rekinistim oohtân já kepidim tast jieččân koloid huámmášim et tággáár maađhâšmijn lijjim kustoo vuáittám suullân eurod mielâst tot lâi kuittâg mottoomlágán summe muu monâttem ääigist já vääivist kuittâg vuod pääihist määđhi maŋa lam lopedâm olssân et kuldâlâm täst ovdâskulij ain tom suámálâš culijdeijee jienâ muu peljimaddust vyelgi máátkán jis tot mahtnii vuástálist teikâ váárut kalga puáttiđ čielgâ vyelgimlope jieŋâskappi lâi kuárus aštus tuámittim ehidist vala káávpán mahtnii moonâi hyeneeht ko peessim nurhe tuáhá vissâ čoovčâ majemuš veepsis kirdelij muu čaalman já ovdilgo kiergânim maiden porgâđgin tot čuoggij muu čalmelaasâi vuálá čalme alda ellee tarvanij pottânálustis kiddâ muu čaalman kujestij tego tot ličij lam pyelimin veik maht keččâlim jiem finnim viäpsá luovâs te leggistim jieččân čalmelaasâid já toh koččii kaskoo kááđu tuáppejim viäpsá-uv já leggistim tom enâmân tom juolgijnân jaamâs te keččâlim kievkkânân čalmaan tipšođ toos mottoom vuoidâs mii lii pyeri eidu tivrij čuoggiimân vissâ oho ovdilgo muu čalme puáránij piištij vala kuhheeb ääigi ovdilgo mun vájálditškuottim mätkifeeriimijdân kuittâg jiem lah valagin vájálduttâm et jieijâs siskáldâs jienâ ferttee tottâlid lii-uv tääl šoddâm muu pyeremus mätkiskippáár mätki syeinimáánu numerân uáđám maŋgii rávhuttemeht keevâi tääl-uv hooteel áimu lâi nuuvt koškes et must njune toppâlui já karttim vuoiŋâđ njäälmi peht koccájim toos et muu čuudâ lâi tego čunoipápáráin ruvvejum iiđeedpitá ääigi tálhudiđ jieččân kume mietâteejáin maŋa puáissejim kaavpugân tađe várás mondiet mun lijjim-uv puáttám mun kolgim tieđâlâš kirjeráájun lâi kuus lâi mudágis väzzimmätki lâi kustoo išedâm ko muu čuudâ ij innig unohistâm aldagin nuuvt čuuvtij ko koccáádijn vala mottoom käävpist mii sattui muu väzzimkooskân čudâpastillijd já njuneliijnijd vala apteekist já ostim njunekuáškánjâšâid tom tieđij jis munjin lâi veik lenccu puátimin kuittâg jurdâččiđ ilolub aašijd tastko määđhi ääigi ij lam meendu vuovâs puosâškyettiđ vuoigist tubdâm jieččâm mahten pyeccen eereeb muu čuddust tyellittälli čuoggiistij miinut väzzim maŋa poottim-uv kirjeráájun tot oroi lemin aaibâs táválâš rakânâs mut siskiibeln tot kustoo lâi stuorrâ táálu moonâi uánihis äigi ovdilgo čielgâi kogobeht kavnâččim maid vistig kiirjijd jurgâlemteoriain já toh kávnojii-uv uáli älkkeht kirjeh lijjii kuálmád keerdist já motomeh vuod kiällárist nuuvt et siämmást peesâi vala lihâdiđ-uv kiirjijd ildest já čokánim mottoom pevdikuorân luvâdiđ taid lijjii-uv eidu tagareh kirjeh maid kustoo tarbâšim tagaráin movttáin et jiem ollágin huámmášâm ääigi hurgem te nelgičuávji kulluuškuođij ko fakkist kejâstim tijmásân lâi jo kyehti eelliđ purâmin mottoom nelgipitá tieđe lâš-uv suijâ lam pargo koskâldutmist vâi mast mut lukko oroi oppeet jurgâlmin munjin seelgis fakkist et kirjerááju monâččij-uv kiddâ jo neelji ääigi šodâččij huáppu mottoom káhvástâllâmsajan tast aldasijn purâdiđ muččâdávt mut jiešalnees toos ij lam asto oroi tego liččim leškiistâm čudduusân tejâkoopâ já njiellâm vuojâleeibi te ehidist ličij asto puurâdmân-uv maassâd kirjeráájun ko kolgim vala uuccâđ maidnii protokollatutkâmušâst lâi tot et jiem lam tutkâmpargo čälidijnân tiättám mii tutkâmijd tággáárgis lâi kalga kuittâg motomin porgâđ tagarij-uv suorgijgijn maid ij jieš nuuvt pyereest tuubdâ anarâškielâ šlajânoomah moh lijjii muu tutkâmfáddán lijjii iänááš jurgâlusloovnah mun kolgim keččâliđ čielgiđ tom mii jurgâleijee uáivist jorá jurgâlemproosees ääigi lâi eidu ovdil máátkán vyelgim čielgâm et protokollatutkâmuš tuuđhâi eidu taam aštus koivum jieččân listo lavhâstân jeđe usâškuottim ildee mast liččii protokollatutkâm kyeskee kirjeh kavnui-uv mut veik maht uuccim jiem kavnâm tobbeen taid kiirjijd maid mun tarbâšim ij lam ennuv kirjerááju kiddâmonâmân já jiem halijdâm kevttiđ väniääigi kirjij ucâmân tuámittim portháid vuálus já toho kost kirjerááju tipšoo čokkái sunjin maid kiirjijd lijjim ucâmin čalâččij kiirjij noomâid tiäturân láá eidu luoihâttum suullân tijme tassaaš sun västidij maht suovâ paijaanškuođij muu peeljijn mun jiem lam iberdâm algâttiđ pargopeeivi eidu tai kirjij luhâmáin mastpa mun tom liččim puáhtám tiettiđ et kiinii eres-uv tarbâšij taid kiirjijd eidu siämmáá ääigi ko mun tuše et toh monnii táárbun oppeet keččim listosân já huámmášim et kirjij váilum ij vala tiättám oles katastrofi kirjeráájust kuus ittinâs liččim monâmin kolgii leđe toh siämmááh kirjeh te jotkim váhá eenâb jurgâlemteoriai staavim já kavnim muáddi šiev kirje lase kirjeráájust moonâi-uv huápust já ovdilgo huámmášimgin lâi kirjerááju kiddimäigi moonnâm tállân hotellin mut paaccim juurrâđ kaavpugân te lâi šiev äigi jotteeđ kirjekaavpijn kuittâg šiev kuobârkirje peeivi muu kirjerájumokke jotkui jo tooláá muštoost lâi jiävttáá peeivi kyevti kirje patârittem eidu jieččân njune oovdâst ige tot uážžum tábáhtuđ innig nube keerdi tállân kirjeráájun ko tot lekkâsičij hotellist iiđeedpitá viežžim tävirijdân lonjâstân jeđe väzzilim karttim väzziđ váhá olgoláá lam taan kirjeráájust kuássin ovdil iällám mut liijká-uv taiđim tohon uáli älkkeht kárttáin rakânusah taah-uv kustoo lijjii peessim kirjerááju uuvsâ kuuvl keččâlim lehâstiđ tom veik maht keččâlim rundođ uksâ lâi já pisoi luuhâst et taat kirjerááju lâi monnii suujâ tiet luuhâi tyehin tego láá maaŋgah čuágálduvah vistig mottoomlágán uksâkiälu ton sajan huámmášim et uuvsâst oinui miinii pápárijd luvâdijnân esken hoksájim et lâi lávvárdâhpeivi vuod tieđij tom et puoh kirjeráájuh iä lamaškin lávvárduv áávus muu onnáš kirjerááju lâi eidu taggaar tiäđust-uv sujâttim jieččân tom tuávkkivuođâst ko jiem lam viettim tärhistiđ jo muuneeld kirjeráájui ávusorroomaaigijd hirmástâllim tast uuvsâ oovdâst tast juuđij lappâd mottoom almai kote oroi tubdâmin ollâopâttuv pyerebeht ko mun sust ravvuu nonnij tom mast jo poollim-uv puoh kirjeráájuh iä lam lávvárduv áávus kuittâg adelij munjin mottoom kirjerááju čujottâs mast sun vissásávt tieđij et tot ličij áávus ij luhhoost lam meendu kukken nuuvt et tohon peesâi pyereest vääzin aštus väzzilim já kavnim-uv taam kirjerááju táálu lâi styeres mut olgouuvsah lijjii nuuvt kääržih et mun uccâlágán olmooš masa jiem šiettâm tast repuinân siisâ kirjeráájust lâi pággu nuollâđ olgopihtâsijdis viäskárân puovtij kyeđđiđ lukkâdum skaapi siis keeppidmân lâi nubbe-uv suijâ kirjerááju pelni lâi nuuvt paahâs et ulmuuh čokkájii tobbeen siämunjälmalmai lâi nuollâm tom-uv vala ige orroom tom anemin manengin vazzim ildei kooskâst já keččâlim kavnâđ maidnii tagarijd mast ličij muu tutkâmist ävkki tiijme tuđhâdem maŋa ferttejim luoppâđ tuoivuustân taan kirjeráájust ij kavnum munjin ennustkin mihheen te keččâlim čaŋâlâhčâđ čaabâkirjálâšvuotildei kooskâst já luuhim runokiirjijd tiäđustkin hoksám keččâđ kogobeht mun lijjim taid toppim viiššâm kyeđestiđ taid sätisajangin ko talle čuávuvâš tarbâšeijee ij taid kavnâččii vyelgidijnân tolvum taid kirjerááju tipšoi já aannum addâgâs jieččân huolâmettumvuođâ must ij lam kihheen ereskin savâstâllâmskipárijd vaidim sunjin jieččân hyenes luhhoost kirjerájuigijn tipšoo lohđuttij muu et ij taat puáhtám leđe nuuvt stuorrâ eeti tastko tot nubbe kirjerááju ličij vuod vuossaargâ áávus sun puovtij tom tiettiđ et must lâi pasepeiviiđeed kirdem já et mun aassim uáli kukken taan kirjeráájust máhđulâšvuotâ lâi tääl tot et tiilááččim kopioid artikkâlijn já motomijn kiirjijn esken jieččân määđhi maŋa kiirjijn lâi engâlâskielân čaallum nuuvt et must oroi et tom kavnâččim älkkeht luhostui-uv maŋeláá ollâopâttuv stuorrâ kirjeráájust peellin muu hyenes luhhoost lâi tot et tääl must lâi härvinâš rijjâ eehidpeivi kaavpugist keččâđ olssân uđđâ pihtâsijd muu hyenes lukko vala-uv jotkui tastko toh pihtâseh maid sovâttim lijjii ain jo-uv liijkás juolâdeh teikâ liijkás uceh tiijme kejâdem maŋa ferttejim tubdâstiđ et jiem lam uástám maiden munjin ij kale távjá laavii keevvâđ et taam peeivi ferttiiččij jotelávt vájáldittiđ já jurdâččiđ pargoidis ovdâskulij čuojâi já pääihist finnejim jo pyerebijd uđđâsijd kumeštâs läi luáštám já nieidâš puurâi jo iššeed já láin ain tiervân čokkájim vuod kirdemmašinist já mätki ovdánij moonâi pyereest jiemge mun luhhoost talle avâštâm tom et muu keččâlusah taam määđhi ääigi iä lamaškin vala nuuhâm mut toh lijjii tääl esken älgimin lâi ustevlávt lopedâm puáttiđ muu oovdeld kirdemkiädán sáátust pesâččim viežžâđ jieččân auto rääjist mii perrust tuođâi-uv lâi lamaš jieččân auto išedáin láin uástám tom amas jyehi tove tarbâšiđ kevttiđ láiguautoid auto lâi kale eenâb-uv almaiulmuu auto mut jiem ain halijdâm väidiđ já arvâlim et amahân te nissoon-uv tain piergiittâlâččij motomijd peeivijd lijjim uápásmâm taan auton tommittáá pyereest et tääl uskum saanijd ko sun motomin muštâlij et autoin läävee leđe siälu tiettim tom-uv et jis taat auto iädui toos ij tekniikčyerbis nissoonolmooš vaijaam maiden kale piergiittâlâi autoin mut sun ruotâi-uv luámu ääigi masa jo piäiválávt ton vyelni maid kuásnii tiivoodmin vuod jiem ennustkin lah hárjánâm tivvoođ autoid jiemge eissigin killáá jis auto vyejimân kalgeh leđe táválâš vyeijimkoortâ lasseen vala eres-uv kevttimravvuuh tággáár kevttimravvuigijn jottee auto taat-uv vuájáán lâi ige must lam keessiv šoddâm nuuvt lieggâ koskâvuotâ toin maht auto lâi fakkist álgám nimmâruššâđ markkânist vaik maht keččâlim jiem innig luhostum finniđ olmâ molsân oolâ et liččim peessâm autoin majaskulij kale tom kulâdijnis povvâstâlâi mut käävpi šiljoost muu ij ollágin povvâstuttâm tubdim puoh lappâdjottei čoolmijd tarvanmin siälgásân almaah čielgâsávt uáinojii himáttâlmin et tie te vuod lâi mottoom nissoonolmooš autovyeijen vala joođoost käävpi šiljo oroi lemin kuárus kuččum suu pajaniđ autost já uigâđ poorgâi tego kuččum-uv tuostâm innig keččâđ kales tast juttii lappâd já ihástâllii muu vyeijimtááiđuid kuittâg oppâm oovtâ liävsu parkkeeraaččim taam auto tuše taggaar sajan et pesâččim njuolgist vyeijiliđ ovdâskulij já vädisvuođâittáá ko vala iätádui autoin mihheen ij innig orroom luhostuumin pyereeb liäksu munjin lâi tot et tuđâččim čokániđ vyeijee paaldân kesiluámu automaainâs lâi tot et auto lâi finnim lasenommânis fiärttuauto nommâ poođij tast et eidu talle ko tot lâi ostum iššeed vuojij tom sust kale lâi moonnâm pyereest mut majemuid kyehti já peli tiijme sun lâi karttâm vyeijiđ arve čoođâ sun viijmâg peesâi ehidist mannjeed já račoškuođij tävirijdis autost toh lijjii-uv čoođâ njuoskâm auto vuáđu avedij kavnui räigi mon koolgâi hiccaattiđ tääl tiäđust-uv puoh toh vááduh lijjii tivvum jiemge innig kolgâm tain huolâttiđ autojurdui siste seivum lâi-uv jo kirdemkiedist muu vuordâšmin mätkilavkkâ poođij nuuvt jotelávt et siämmást ko tiervâttim oinim laavhâ jo jurâmin lääbži alne tom já nuuvt te muoi forgâ čokkáim suu autost já vuojijm vala colkkâlij muáddi kove máddáákeččin tijmepele vyeijim maŋa muoi te poođijm orostitij auto šiiljon já nuuvt te mun peessim keččâliđ jieččân luho fiärttuvuájánáin lâi vuáijám auto jo šiiljon já joton tot kuittâg vuolgij et taŋkki lâi masa jo kuárus monâmin mut jurgâlim autonjune vistig lam vises pesâččim-uv táin taŋkkijn te taŋkkajim já vyeijilim šoddim smiettâđ jieččân čovgis äigitaavvâl lijjim eidu puáttám jurdâččim jo ucánjihhii maassâdvuolguu já tom et halijdim väldiđ poccuupiärgu fáárun te meridim et suáitáččim tállân já koijâdiččim lâi-uv sun pääihist távjá sust poccuupiärgu västidij-uv já soováim et puáđáččim tállân suu kuuvl ko peri juovdâččim kale muu mielâst fiärttuautoin lâi taan tove aaibâs pyeri vyeijiđ já tot oroi tottâlmin muu vala mon jiärmálâš lijjim ko hoksájim tääl jo moonnâđ piärguid viežžâđ ko täälhân mun vala pyereest ostâččim tom porgâđ ovdán ain jotelubbooht ko vuájá jieš keevâi tääl-uv já forgâ mun lijjim-uv lunne sust mottoom steikkâkiilu já vala čuárbpelpittáid piärgu uástidijnân smietâm tom mon pyeri ličij uástiđ ubâ poccuu mut taggaar piärguhivvâduv ij mahten pyevti fievridiđ mätkilavhâstis enâmist nuubán piärgupitá tiet jiem ájánâm kuhháá lunne já nuuvt te oppeet čokkájim raati tyehin já vuoijim tutâvâžžân maassâd šoddim jurdâččiđ piärgui uástim keevâtlâš pele kuus mun piärguidângijn tääl kolgâččim ij lamaškin jieččân visteest puolâščukke innig kijttâlâm jieččân jiärmálâšvuođâ piärgui viežžâmist mut oonnim jieččân hirmâd jo tuávkkin lâi-uv jo čohčâluumin te olgongin ij lam vala nuuvt koolmâs et liččim puáhtám kyeđđiđ piärguidân auton et orostiččim kirdemkiedi paaldâst ässee lunne já kuáđáččim piärguidân suu puolâščuukán tassaaš ko vuálgáččim ain laaviim vyeijiđ suu peht must lii suu ääitist kassâ mast siäiluttâm tagarijd tävirijd maid távjá tarbâšâm orodijnân tego njaddoid hiivsigpápárijd posâluhčâmpulverijd já tien tiegárijd tävirijd ij jyehi reeisust viišâ uástiđ ain uđđâsist já kyeđđiđ láigumöökin lunne lii mudoi-uv hitruu čokánistiđ já nuuvt te tääl-uv paaccim vala tejâstâllâđ suu kuuvl láin kuullâm saavâid te poođij äigi vyeijiliđ káávpán já tobbeen ain ovdâskulij láigutupán mälistiđ já keččâđ čuávvoo peeivi pargopápárijd paasij šiiljon seevviđ ko mun vyeijilim peessâm suullân kulmâ kilomeetter kuávlun ko muu vuájáán maašinpeevdist šliäđkuškuođij ruopsis čuovâ tot šliäđgui tuše tyellittälli já arvâlim et orostiččim keččâđ mii čuovâid tot jiešalnees lâi jo siävŋánmin-uv ko vuoijim ucánjihhii ovdâskulij lamppu puolij jo ubâ ääigi mudágávt bensinsajattuv šiiljon já orostim toos auto raavâkirje kiistâloová siste já uuccim čielgiittâsâid et šliäđgoo čuovâ lâi čuáskudemkolgos čuovâ tot tuše vááilui-uv muu hyeneeht álgám määđhist et auto-uv vala cuovkkâničij aštus lekkim auto maašinpeeldi jeđe tuđhâškuottim čuáskudemkolgostaaŋki jiem ennuv tiättámgin auto siskiibel tekniikast tom luhhoost tiettim kogobeht totkis taŋkki lâi tiettim jiešalnees vahâgist ko lijjim eidu talle čuážžum iššeed paaldâst ko sun lâi tiävdám tom ovdil maassâdvuolguu innig iberdâm maiden taŋkki ij avedâm já tot lâi aaibâs tievâ smiettim maid mun täälgis kolgim porgâđ et muu paaldâst čuážui mottoom almai já keejâi tiätuäŋgirávt muu hommáid koijâdij lâi-uv must miinii vädisvuođâid autoin sunjin maid esken lijjim huámmášâm sungin orroom tietimin nievt fakkist mii autost lâi váddun aštus polâškuottim maht te talle jis auto levâničij-uv luodâ oolâ tarbâšâm tađe kuhheeb smiettâđ já jurgâlim auto njune maassâd kuuvl kuittâg peessim já oinim kaččâmin olgos muu puáđidijn juurdij et lijjim vájálduttâm maidnii käälis-uv lâi eidu puáttám pááikán aštus čielgejim sunjin-uv taam váádu poođij muin olgos já kuldâlij auto lääbži paaldâst kullui suámálâš kiccâ epidij et autost lâi čäcipumppu cuovkkânâm tiäđust-uv toskádâllim et näävt hyenes lukko puovtij sattuđ tuše munjin smiettim tom suámálii siskáldâs jienâ mii lâi váruttâm muu vyelgimist maašinpeeldi vuálá ij kuittâg innig uáinám oonij pyeremussân et kuáđáččim auto toos šiiljon jiemge vuálgáččii tain tađe kukkeláá poolâi tast et jis čäcipumppu jaska toimâmist muu mätki nuvâččij eidu toos kost talle liččim lopedij suáittiđ skippáársis kote meiddei lâi ain vuáijám siämmáálágán autoin já suoi oovtâst tuđhâččáin auto iđedist peeivičuovâst ij lam pyereebgin juurdâ moonnim siisâ tiäđust-uv hundâruššim maht te kolgim autottáá jotteeđ iä lam nuuvt hirmâd maŋgâ must lâi tuše ohtâ máhđulâšvuotâ kartâččim laiguuttiđ auto kuittâg tääl vuosâiätán siisâ já koivum lumostân kännyk suáitáččim tállân autoláigufiirman tot tiäđust-uv mut arvâlim et smietâččim ruuđâ maŋeláá kuittâg vistig kolgim šoddâđ vuod mobiilin mun valdim kirdemmääđhi já láiguauto ohtân pakettin mätkitoimâttuv pehti já muu vuosmuš juurdâ lâi suáittiđ eidu taan siämmáá autolaiguuttemfiirman kost mätkitoimâttâh-uv autoid tiilái et iđedist puávtáččim kale suáittiđ jieččân mätkitoimâttâhân-uv já vala táttuđ määđhi älgimist huolâhánnáá vala pakkeethade sist mut tääl vuosmuu piäiván puávtáččim laiguuttiđ auto aaibâs jieš aštus uuccim láigufirma nummeer huuihij uáli kuhháá mut vijmâg te nube keččin västidij almaa jienâ maht munjin lâi keevvâm já et tarbâšim láiguauto tállân västidij et láiguautoid koolgâi tiiláđ kyehti peeivi muuneeld jiemhân mun tiäđustkin puáhtám tiettiđ kyehti peeivi ovdil et muu auto cuovkkâničij eidu talle vala eeđâi et sii firmaast lâi šiev kesittempalvâlus já et sun suáitističij jieijâs pargoskipárân já tátuččij taam eelliđ tállân muu keesitmin meddâl luodâ alne aštus čielgejim et jiem lam autoinân luodâ alne mut huolhij šiljoost jiemge tarbâšâm maiden kesittemautoid mut láiguauto kiärdui et láiguautoid koolgâi muuneeld tiiláđ já ain sun rammui firmaas šiev kesittempalvâlusâid suu já usâškuottim čuávuvâš láigufirma nummeer tove puhelimân västidij ustevlâš jienâ kuldâlij muu mainâs já koijâdij kost mun lijjim čielgejim et lijjim kirdemkiedi aldasijn sun lopedij tállân puáttiđ já eeđâi et sun ličij kirdemkiedist vaartâ keččin te keččim já sun lopedij tuálvuđ muu jieijâs autoin toho aštus kuorriistáin muu tävirijd fiärttuautost piejáim taid auton jeđe vuolgijm kirdemkiädán määđhist ij kuhháá ájánâm já nuuvtpa munnuu puáđidijn tobbeen ij lam vala kihheen ääigi iä innig puáttám mašinehkin já ubâ kirdemkieddi lâi pikkâsevŋâd orostitij autos aaibâs terminaal oovdân jeđe kuođij autos moottor huuráđ já čuovâid pyelliđ kuullâm maŋgâgin miinut ko muoi ooinijm mottoom auto puátimin terminaal kuuvl piilih vala njurgon imâštâláim kuus totkis auto tagaráin sáttoin lâi joođoost forgâ äšši čielgâi munnui auto orostij auto paaldân lavkkij olgos kuhessiähá äijih já vaazij njuolgist munnuu kuuvl lehâstij laasâ já koijâdij mii almast lâi äššin lâi kirdemkiedi torvovahtâ kote lâi ton uáivilist et taan ääigi ij kirdemkiädán kolgâččii leđe äšši te čielgiiškuottim et must kale lâi äšši ko lijjim puáttám laiguuttiđ auto keejâi muu iäpádâlân ij jiendâm maiden mut suu muáđuin ooinij et sun illá oskoi muu ovdilgo äijih kiergânij västidiđ mij ooinijm vuod auto puátimin kirdemkiädán te čielgejim et tie te poodij tot láigufirma almai taat auto meiddei orostij toos mii paaldân te torvoalmai-uv viijmâg oskoškuođij muu mainâsijd te sun tuubdâi láigufirma almaa ko jo nááđui njurgoo autosis jeđe vyeijilij tohokulij kost esken lâi puáttám-uv piilijd sun luhhoost časkâdij almai povvâstâlâi munnuin já kočoi muu puáttiđ siisâ aštus hoksájim et muu tävireh lijjii vala autost pajedijm taid terminaal oovdân kijttâlim já lopedim et iäláččim ittinâs ráđádâlmin maht autoin kolgâččij rosâškyettiđ vistig mun kolgim čäälliđ vuálá auto láigusopâmuš almai lâi jo kiergânâm libžádiđ uuvsâst siisâ lâi kale áávus mut muu čalmeh iä valagin lam hárjánâm nuuvt sevŋâdân jiemge vissásávt tiättám kuus kulij mun vuoigist kolgim jiem uáinám maiden keččâlim skuápálittiđ uuvsâi já seeinij mield siisâ tehikulij fakkist jienâ ravvij muu paaldâst suorgânim jaamâs kirdemkiedist kávnojii luhhoost jo čuovah-uv čälidijn almai koijâdij must vädis koččâmuš mon jiem lam šoddâm jurdâččiđgin mon kuhes láigusopâmuš mun halijdim oinim et taat taaiđij-uv leđe puoh tivrâsumos láigufirma ko ohtâ pirrâmpeivi maavsij eurod tállân et váldáččim auto tuše oovtâ piäiván lam puhelimest šoddâm koijâdiđ láiguhadegin mii lâi tiäđust-uv muu jieččân tuávkkivuotâ taan tiileest ko lii vyejettâm láigufirma pargee ehidist kirdemkiädán ij innig puáhtám kiäsádâttâđ tiättám tomgin maht mun tastmaŋagis kolgim jođeškyettiđ mut tot ij luhhoost lam eidu onnáá eehid muurâš et suáitáččim tállân iđedist jieččân mätkitoimâttâhân já kočoččim sii orniđ munjin nube láiguauto mon kuhes ááigán mun tomgis talle tarbâšiččim peeivih lijjii ain čuuvtij tivrâsuboh ko oles okko nuuvt et meridim väldiđ láiguauto mätkitoimâttuv peht ubâ loppâááigán kolgim kuittâg piergiittâllâđ táin vuosmuin láigufirmain pápáreh lijjii tevdum mun finnejim auto čovduu kietâsân uápistij muu kogobeht auto lâi kirdemkiedist sun koijâdij kuás mun puávtáččim auto et itten ehidist mut ääigi jiem vala aaibâs tárkká tiättám eeđâi et tot ij häittidâm já jis puáđáččim maŋeláá puávtáččim kyeđđiđ auto lukkâdhánnáá já uigâđ čovduu auto monnjâkoontin väririggee vuálá čaaitij vala kuus porgâđ tego sun avžui auto maavsij-uv kole lijjim kijttevâš tast et äšši lâi ornâšum nuuvt jotelávt nuuvt te mun punjâstim virdečovdust já teddilim kaasu kuálmád kerd onnáá piäiván lijim vyeijimin ko lijjim vuáijám siämmáá bensinsajattuv kuuvl fakkist hoksájim et olgos puáđidijn mun jiem tiäđustkin lam váldám fáárun tävirijdân moh ain lijjii terminaal oovdâst muu vyerdimin vuod jieččân tuávkkivuođâ já jorgettim maassâd kirdemkiädán jiem kustoo peessâmgin olgoláá ko taan bensinsajattuv kuuvl maassâd já tobbeenhân toh muu tävireh vala uáinojii-uv vyerdimin et stuárráb kirdemkiedist ko tágáreh luovâstävireh liččii áigáá jo fievridum mottoom pyereeb vuárkán já tutkum lii-uv toi siisâ pieijum pommi almai lâi jo kiergânâm časkâdiđ čuovâid já terminaalrakânâs lâi siämmáá sevŋâd ko esken toho puáđidijn pajadâldijn vuordim jo kuás te tot siämmáš torvoäijih turâštičij toos vuod piilih njurgon tove sun ij kuittâg oinum kosten te sun-uv lâi jo vuálgám eehid viettiđ jo niäljád keerdi siämmáá piäiván vyeijilim šoddim kejâstiđ tijmásân lâi jo kyehtlov vááijuv oovce tieđij tom et kävppi ličij vala áávus tuše muáddilov minuttâd kaasu váhá pyerebeht šiiljon puáđidijnân kolgim tuođâi-uv toommâđ uástusij tohâmân paccii tuše vittâ miinut et váldáččim fárusân tuše váhá leeibi eehidpittán já tommit et ličij iiđeedpittá-uv iđedist ferttiiččim kustoo puáttiđ pyerebáin aigijn káávpán juátkoo mätki kesimáánu numerân lâi vuolgâ jo čiččâm suulâin já lijjim pel käävci maŋa vuordâšmin vááijuv käävci sun poođij-uv toho kost muu auto lâi tivottâsâst lâi luhhoost meiddei tooláá joođoost lâi kejâstâm auto já eeđâi et puáris auton ij nuuvtkin puáhtám lyettiđ kale sun juurdij et tain tuostâččij vyeijiđ motomijd luuvijd euroid pargopäälhi jeđe starttaaškuottim vuájáánân lâi puolâštâm ige auto kustoo mielâstis vuálgám joton majemuin virdijn moottor kuittâg kevâškuođij mätki peesâi älgiđ kuođij jieijâs auto tivottuv šiiljon já njuškij muu láiguauto raati tuáhá muoi kolgâččáim puáttiđ maassâd aštus meridim et pesâččim fiärttuvuájánáin mielâstân suovvim láiguauto sun lâi nuorvust já sunjin lâi čielgâsávt-uv puátimin lenccu aštus vyeijilim tieđe maid te almaah ležeh auton porgâm mut fakkist lamppu lâi joskâm šliäđgumist tobdoigijn vuoijim já vuordim kuás te vuájáán iäduččij nuuvt čuuvtij munjin et kuáđáččij luodâ oolâ koččom et sun vuájáččij muu tyehin love kilomeetter maŋa kejâstim speijâlân skippáár ij oinum kosten lamppu ij valagin šliäđgum mut auton lâi iđestâm uđđâ väivi tot ij kustoo mahten lieggânâm lijjii nuuvt jiäŋŋum et maŋaskulij ij uáinám já ferttejim mahtnii toollâđ ovdâlaasâ putesin tom vyejedijnân maŋgii nuuvt et jieŋah ucánjihhii láppojii sikkomist ij lam kuhesáigásâš iše kale mottoom kilomeetter vyeijim maŋa kolgim vuod putestiđ laasâ uđđâsist kale váimustân et ličij lam váhá aldeláá lâi nuuvt koolmâs et ferttejim vyejedijnân hiäiluttâllâđ jyelgisuormâidân amas toh jiäŋŋuđ kiddâ kaasutuolmâmân kaperân-uv uáivist já suormâháid kieđâst kale aldanij lâi suullân love kilomeetterid vala já syele jo illoodškuottim et tääl te peessim vädisvuođâittáá toho kuus jo kolgim-uv mottoom čiččâm kilomeetterid kolgim vyeijiđ jiem ollágin eenâb mielâst huáputtim auto ovdâskulij lâi lamaš kulmâlov kilomeetterid šliäđguhánnáá ilo ij kuittâg lam meendugin kuhesáigásâš eidu tot mast lijjim poollâm-uv lamppu koccáástâlâi uđđâsist šliäđguđ tot šliäđgui tuš tyellittälli mut ko mätki lâi tuše muáddi kilomeetter tot pyeleškuođij aaibâs jo ruopsâdin váimu njuškoi mut tuolmâstim kaasu te munjin kevâččij kale lâi puátimin mut láiguautostkin ij lam ruákki moin keessiđ muu viijmâg jorgettim šiiljon auto oroi vyeijimin-uv mahtnii suámálávt et tot lâi tääl ohtâ já siämmáá peessâm toho kuus jo kolgim-uv pajanim autost olgos huámmášim et tobbeen lâi siämmáá koolmâs ko autost-uv et pissum kuittâg váhá liegâsin vittâ miinut mut sun ij valagin puáttám jo lâi-uv sun vuáijám lappâd teikâ lâi-uv sunjin sattum miinii čuuvtij kuhheeb mätki ij mahten puáhtám pišteđ love miinut vyerdim maŋa oinim kuittâg čuovâid čuávumin muu muu skippáár vuojij-uv kuus sun lâi lappum čielgij et sun ij lam kavnâm molsân maht auto finnij jotteeđ maŋaskulij kale suu lâi mottoom suámálâš puállu mon koolgâi teddiliđ já siämmáá ääigi pajediđ já esken talle tot liihâi toho kost oovtâš-uv lâi liččim kolgâm tom sunjin ravviđ luhhoin ij lam meeri ko njuškejim jieččân láiguauto raatin turâštáim mätki moonâi kale pyereest já kuođđim vuod tivottuv šiiljon kost suu jieijâs auto lâi vyerdimin vuolgim vala luusâ tävirijdân tuálvuđ lâi luhhoost jo kocemin já lâi kiergânâm jo vyelgiđ elimist lijjim ájánâm jo tommittáá et tijme aalgij leđe pel love tävirijdân já ličij ráhtám munjin iiđeedpitá ko lijjim lamaš te jiem valagin olmânáál tuostâm puurrâđ tuše tejâkoopâ muštottij muu et piärguh-uv lijjii ain suu puolâščuhheest maid te piärguigijn kolgim et váldáččim tuše muáddi kiilu fáárun eidu tommittáá et ohtii vuoššâđ kuođđim tassaaš ko čuávuvâš kerd puáđáččim kiessâm maŋa must aalgij-uv leđe jo huáppu buusin hoksájim et must lâi-uv láiguauto poođâ vyelni já et tom koolgâi jiešalnees kyeđđiđ kirdemkiädán kuittâg láigufiirman já vuod savâstâllim siämmáin almain hirmástui et sun kaartâi vyeijiđ linjášautosajattâhân taksijn já viežžâđ auto tienuuvt ettim sunjin et muu mätki lâi šoddâm jo nuuvt tivrâsin et kale suitáččim oovtâ taksimääđhi vala sunjin mäksiđ kale taat summe ij kuássin čaallum muu luáttukoortâst nuuvt te parkkeerajim jieččân láiguvuájáán linjášautosajattuv šiiljon mannee bussi lâi-uv jo vyerdimin toos väridâm muáddi kirje buusin jis maka maidnii luvâččim määđhi ääigi kuittâg nuuvt vaibâm et tast ij puáttám mihheen kullui mut jiem valagin tuostâm puurrâđ ij nomâlâs lamaš hiivsig jiemge luáttám toos lâi-uv muu čuávji oornigist kuittâg ovdánij tánávt-uv vuálgám peeivi ovdil ko lijjim áigum mut liijká liččim suullân siämmáá ääigi ittinâs pääihist ko lijjim áigum-uv bussimääđhist munjin paasij mielân tuše ohtâ tábáhtus muu tuáhá čokánij mottoom nuorâpaarâ láin lamaš vaajâldmin sooitij kuusnii já kiljoi jieijâs kietâpuhelimân et sunnuu vajâldem lâi nuuhâm oroi mudoi-uv lemin dramaattisâš tábáhtus lijjii kammuuh ráigánâm já jyelgih lijjii kupâlistâm et sunnust lâi purssâ koččâm kuusnii mut luhhoost sunnuu bussiliipuh lijjii pááccám hooteelloonjân sunnust lâi kuittâg mottoom verd fáárust tyehin kullui koškeleeibi suoskâm já njunán šliämádij vielgissipuli viehâvis haajâ ij orroom nuhâmingin jo tuáhásân oinim almai hurtoi njuolgist pakettist salamimaarfijd kale muu čuávji oroi josijduumin ige tot vaivâšum tágárijngin haajâin moh paccii ááimun ubâ loppâmáátkán tiijme määđhi maŋa bussi viijmâg orostij kirdemkiedi šiiljon vala muštottij et tobbeen ij vuálgáččii ohtâgin maašin aštus smiettim maid tallegis kolgâččim jis nuuvt kevâččij siisâ mätkilavhâinân njuolgist tiiskâ kuuvl ton tyehin čielgij et kirdáččij tego táválávt-uv mut sun koijâdij tállân puávtáččim-uv mun sirdeđ jieččân kirdemmääđhi ittáážân tiäđust-uv hirmástuvvim jiem tom halijdâm tiäđuštâllim toos suujâ nissoon čielgij et kirdemmašinân lijjii vuobdum eenâb sajeh ko maid mašinân šiettii mađhâšeijeeh sun koolgâi juáhháást koijâdiđ puohtii-uv sij sirdeđ määđhis tarbâšij vittâ rijjâtátulii mielâst tot lâi uáli ennuv koijâdum čielgij et jis iävtutátuliih iä lamaš sun ferttiiččij tuše kyeđđiđ puoh majemustáá kiädán puáttám mađhâšeijeid meddâl kirdemmašinist sun vala kulluuttij-uv rijjâtátulijd finniiččii kulmâčyet eurod já vala ijjâsaje vittâ nuorâ almaa uáinojii itemin tiiskâ kuuvl já sij uáinojii uáli jo tutâvâžžân kuáivumin pursâidis já tevdimin tom nissoon keigim ruđâigijn et jis muu mätki ij liččii lamaš nuuvt váiváá liččim mun-uv mielâstân tiänám mottoom čyetieurosii taan tove kale jiem halijdâm innig tiilááškyettiđ uđđâ kirdemliipuid mašinân já sirdeškyettiđ hooteelijjâdem tast vala nube kerd vääivih iä lam valagin nuuhâm kirdemmaašin-uv maŋanij masa jo kuttâ tiijme lâi lamaš miinii mekanisâš vááduid mon tivomân lâi moonnâm uáli jo kuhháá ehidist käävci maŋa peesâim mašinân kooskâst kiergânim puurrâđ vuosmuu keerdi ton piäiván mielâst nomâlâs oroškuođij et kolgim tállân purâdiđ teikâ jo jámálgiččim neelgi tiet lâi tiäđust-uv moonnâm jo kiddâ nuuvt et koivum lavhâstân oomeen juguurti já koškeleeibijd peessâm maŋa mätki kale ovdánškuođij tobbeen hotellân já ijâstâllâđ piärgoid ij lam eres saje ko uccâ siemin jieŋâskappi mut uigâdim taid toho ij tarbâšâm meendugin kuhháá vyerdiđ must ij lam kuussân huáppu maašin vuálgáččij esken pel kyevti suulâin mii tieđij tom et peessim uáđđiđ váhá kuhebiššáá vuoiŋâstem tárbu must kale lâi-uv talle tuođâi-uv oođđim jiemge pieijâm tiijmegin čuoijâđ iiđeedpitá puurrâđ esken váhá ovdláhháá love tääl puorijn aigijn já esken koskpeeivi ääigi kolgim kyeđđiđ jieččân hooteelloonjâ maŋa naađđum vala seeŋgân oovtâ tiijmán läškis hitruus iiđeed must ij lam lamaš kuhes ááigán kyehtnubálov suulâin usâstâllim piärguidân já nutkim taid vuod lavkkâsân hooteel já moonnim uccâ bussijn kirdemkiädán tobbeen puorijn aigijn vyelgimčielgiittâs mašinân já kuođđim toho meiddei jieččân stuorrâ mätkilaavhâ torvotäärhistmist čoođâ já paaccim vuordâččiđ togobeht kogo maašin koolgâi vyelgiđ čuážui mottoom kieddipargee kulluuttij et maašin maŋanišij suullân kuttâ tiijme taam mun lijjim-uv vyerdimin kočoi puohâid moonnâđ jonon jeđe sun juovij juáhážân rijjâ purâdemkuponki še finnejim taggaar kuponki lumostân smietâškuottim et kolgim suáittiđ pááikán já muštâliđ vuod et puáđáččim maŋeláá lijjim kuáivumin puhelin kuullim almottâs et kirdememedij jasko lâi eidu nuuhâm já et kirdemjotolâh pieijuuččij joton tállân smiettim lâi-uv must liijká-uv tuoivâ peessâđ pááikán aštus vazzim tiiskân já koivum lavhâstân jieččân algâalgâlâš kirdemliipu mii lâi mašinân puáđidijnân orostâm já tondiet lijjim karttâm uástiđ kyehti sierâ liipu nube já nube te čaittim tiiskâ tyehin čokkájeijee rivgoi jieččân liipu já koijâdim kirdáččij-uv maašin muádi tiijme keččin sooitij muádi-uv sajan já almottij et kirdemmaašin vuálgáččij mun tiäđust-uv koijâdim pesâččim-uv mun fáárun luhostuuččij vala lâi kuhes ááigán tego muusik muu peljijd must lâi tiäđust-uv vala ohtâ vädisvuotâ munhân lijjim toohâm vyelgimčielgiittâs mašinân koijâdij lijjii-uv must mätkitävireh aštus ruggim pursâstâm mätkilaavhâ tara mon esken lijjim finnim tiiskâst oppeet suáitiškuođij sun luoštij luuri sun čielgij et muu mätkilavkkâ lâi kavnum já et tot sirduuččij mašinân te tast siämmást toohim vyelgimčielgiittâs mašinân já smiettim kiergâničij-uv muu lavkkâ tuođâi-uv fáárun halijdâm et muu piärguh monâččii piilán kuittâg eeđâi et mun kolgim jieš almottiđ et jiem vyerdigin tom kirdemmaašin mut vuálgám eresnáál tiiskâ oovdân lâi ittáám kuhes jono aštus moonnim čuážžuđ toos já vuordim kierdâvávt jieččân vuáru tot poođij luholâžžân almottim et vuálgáččim-uv mašináin keejâi muu imâštâlân mut liijká-uv sun sihoi muu noomâ meddâl vyelgei listoost te lijjim tiänám kuittâg purrâmuškuponki koivum puhelin já soittim kállásân et sun ij kolgâm meendu vädis koččâmušâid must koijâdiđ mut puáđáččim liijká-uv muáddi tiijme maŋeláá jiem mašinist mut kirdáččim algâalgâlâš vuávám mield já et jis sun ustevlávt puáđáččij muu viežžâđ esken eehidmašinist mii siäivuččij love paijeel kuttâ tast lam enni já párnáigijn lam hárjánâm toos et vuáváámijd kalga motomin pyehtiđ huápust-uv mutteđ tove lijjim tast uáli pyereest luhostum loppâmätki moonâi pyereest já maašin vuolgij ääigild lâi tot et maašin lâi masa jo kuárus tuše tyebbin tääbbin oinui čokkáámin mađhâšeijee lâi tääl hirmâd suotâs peessâđ láin vuárdám jo muáddi peeivi eeni puáttim pargon lâi tääl vala rähtiđ mätkičielgiittâs maht te olmooš puávtáččij čäälliđ tággáár määđhist uánihávt peeivi soittim jieččân mätkitáhádâsân já čielgejim maht munjin lâi keevvâm čielgij et kolgim tevdiđ luámáttuv já muštâliđ maht munjin lâi keevvâm jasko já tom maht lijjim karttâm molsođ maassâdpuáttim já uástiđ vala uđđâ liipuid-uv siämmáálágán reeivâ meiddei oho vuordâččem maŋa ožžum tiäđu jieččân mätkitáhádâsâst et tot mávsáččij munjin prosenttâd ubâ määđhist maassâd iä rekinistâm toos fáárun puhelinkoloid iä paijeelmiärálâš hooteelkoloid iäge maiden must lâi neljinubáloh peivid tállân et tiäđust-uv váidáččim keežild jiem kuittâg aaibâs tállân kiergânâm väidiškyettiđ peeivi keččin poođij šleđgâpostâ poođij tiätu et finniiččim paijeelmiärálâš kirdemliipuin šoddâm koloid maassâd ko rekinistim oohtân já kepidim tast jieččân koloid huámmášim et tággáár maađhâšmijn lijjim kustoo vuáittám suullân eurod mielâst tot lâi kuittâg mottoomlágán summe muu monâttem ääigist já vääivist kuittâg vuod pääihist määđhi maŋa lam lopedâm olssân et kuldâlâm täst ovdâskulij ain tom suámálâš culijdeijee jienâ muu peljimaddust vyelgi máátkán jis tot mahtnii vuástálist teikâ váárut kalga puáttiđ čielgâ vyelgimlope jieŋâskappi lâi kuárus aštus tuámittim ehidist vala káávpán mahtnii moonâi hyeneeht ko peessim nurhe tuáhá vissâ čoovčâ majemuš veepsis kiirdij muu čaalman já ovdilgo kiergânim maiden porgâđgin tot čuoggij muu čalmelaasâi vuálá čalme alda ellee tarvanij pottânálustis kiddâ muu čaalman kujestij tego tot ličij lam pyelimin veik maht keččâlim jiem finnim viäpsá luovâs te leggistim jieččân čalmelaasâid já toh koččii kaskoo kááđu tuáppejim viäpsá-uv já leggistim tom enâmân tom juolgijnân jaamâs te keččâlim kievkkânân čalmaan tipšođ toos mottoom vuoidâs mii lii pyeri eidu tivrij čuoggiimân vissâ oho ovdilgo muu čalme puáránij piištij vala kuhheeb ääigi ovdilgo mun vájálditškuottim mätkifeeriimijdân kuittâg jiem lah valagin vájálduttâm et jieijâs siskáldâs jienâ ferttee tottâlid lii-uv tääl šoddâm muu pyeremus mätkiskippáár museo toimâm ihepele lii tääl toimâm ihepele lâi pieijâm taggaar mittomere olssis et ive loopâ räi monâdijn kuosij lohomeeri kolgâččij olleeđ räi čälidijn taat ihe lii vala kulmâ mánuppaje já kuosij meeri lii juo tääl paaihijn nuuvt et mittomeeri lii tievvâm ulmuuh láá jottáám čuođij mield tast ko láá čallum še čuođij mield lii taggaar mon páihálâš olmooš finnee kuulmâlov máárkán já sun uážžu toin eelliđ museost nuuvt maŋgii ko haalijd oovtâ ive ääigi mieldi museoviäsu lii tiävdâm taid vuárdámušâid moh toos lijjii taan ihán asâttum veikkâ markkânuššâm ij lahkin tipšum nuuvt pyereest ko lâi kolgâđ čuávvum jotkâšuvá nuuvt kuhháá ko ihe puátá tievâ mut puáttee ive aalgâst álgá uđđâ čuávvum mii pištá še ive puáhtá pyerebeht tevdiđ taid vuárdámušâid moh toos puátteevuođâst asâttuvvojeh láá lovmat parged mutâ sesoŋgâääigi pargei lohomeeri lii kyevtkiärdásâš tábáhtuvá kuorâttâlmvuálážijn torjuin mutâ kieldâst tiäđust-uv meid ličij tuáivuttettee mottoomlágán toorjâ ornee eres ovtâstusâigijn jyehilágánijd čáittusijd tábáhtusâid sehe seminaarijd láá jottáám ulmuuh čuávuvávt syemmiliih saksaliih ranskaliih amerikkaliih jeđe puátih eres riijkâi ulmuuh modij prosentij mieldi mutâ huámášittee lii tot et ruátáliih já taažâh láá iäskân já kuásástellei juávhust ko ovdâmerkkân amerikkaliih láá niäljádin taan listoost mieldi suijân sátáččij leđe tot et ruátálijn já taažâin lii kuábbáin-uv jieijâs iäge sij tuubdâ nuuvt stuorrâ peruštume eelliđ kolliistâlmin ránnjáriijkâ museost lehâstemjuhle čokidij nuuvt-uv stuorrâ juávhoin oohtân nuhčâmáánu nube peeivi ko tobbeen tollui lehâstemjehle lijjii puáttâm sämmiliih paijeel tavemuin väldikuuddijn neelji riijkâst já tot kale lii noonâ tuođâštus tast et kuhesáigásâš pargo sämmilâšvuođâ oovdân álgá viijmâg čäittiđ puátusijd kunnijâtii president riehtiminister lääni eennâmhiärrá president já stiivrâ saavâjođetteijee Åhrén aalgij vuáččulâš lávlum fiijnâ lavluin navcâttuteh mii mon maŋa saavâjođetteijee toolâi pyereestpuáttim saavâ puovtij pyerimielâlâšvuođâs oovdân moonnâmáigásiih sämmilij vuástálistemeh läddlij kuávlust lijjii meid ohtân tahhen toos et staatâväldi lii tääl lopâlávt váldâm pele sämmilij vuogâdvuođáid lavâi tääsist já nuuvt toovân ciälkkâm jieijâs luovâs sämmilij ovtâstittemviggâmušâin válduaalmugân kuoskâttâlâi meid tááláá tile já puovtij oovdân ovdâmerkkân tom et sämmilâšvuođâ láá läddliih viggâm hiäjusmittiđ meid siskiipeln sun ceelhij vala et luáttá haldâttâsân et tot juátká toimâidis sämmilij kuávlust uáinin vuohâsávt já veikkâ sämmilâšvuástásiih tooimâh láá-uv majemui aigij lamaš oinuumist te liijká mist sämmilijn lii suijâ keččâđ lyettivávt puátteevuotân muštottij sänivuárustis et sämmiliih láá áinoo algâaalmug lii majemui toimâidiskijn nanodâm et sämmiliih algâaalmugin finnejeh kielâlâš já kulttuurlâš vuoigâdvuođâ jiešstivrim vuáđuld meid muštottij et lâi oovdâstjottee sämmilâšašij oovdedmân talle ko tot muádlov ihheed tassaaš vuáđudij parlament tave-enâmeh pottii ovdâmeerhâ mieldi maajeeld sämmiliih nabdeh jieijâs ohtân aalmugin kiäin lii ohtsâš kielâ suojâlemviggâmušah pottii oovdân talle ko seervâi unionin väldikodeh smiettii servâmist te algust soppii ohtsii sämmilij kyeskee pevdikirjeest mii puáđáččij leđe uási servâmsopâmusâst paasij meddâl mut liijká ton viggâmušah aalmugijkoskâvuođâin láá kuhásčyecceeh mii puátá sämmilij suoijiimân väldikoddeest mielâst jurdáččij et sämmiliih já sämikulttuur ličij syemmilijd rammumviärdásâš äšši návt ij lah ij lah meendugijn haaluin lamaš vaalmâš pyerediđ sämmilij vuoigâdvuođâid já identiteet-uv lii majemui aigij asâttum koččâmuš vuálá koijâdmáin kii lii sämmilâš lii halijdum meridiđ ulguubeln tuáivui et sämmiliih ovdediččii kulttuurjiešstivriimis puorijn oovtâstpargoin poolitlâš merideijeigijn já virgeomâhijn sun tuáivuttij pargoráávhu sun tavesämikielân tuáivuttij luho já lehâstij já mučis lavluu maŋa riehtiminister ceelhij pyerimielâlâšvuođâs tast et uážui leđe tuođâštmin juhlelâš lekkâm lâi sänivuárus algâuásist siämmáá mielâ ko eennâmhiärrá loppâuásist minister puovtij oovdân et puoh uđâstussáid maid kulttuur- já jiešstivrimlaahâ lii puáhtám iä ulmuuh lah lamaš tuđâvááh lii kuittâg juo moonnâm ive pelni almottâm toid uásipeelijd kiäh aašijn láá lamaš perustum et ministeriö lii vaalmâš tarkkuđ vala laavâ siskáldâs jis toos lii tárbu mut siämmâst almottij et kiännân intressist ij lah toollâđ liijkás huápu taan kiiđâ ličij pyeremus toollâđ vuoiŋâstempuudâ et puávtáččij oovtâst smiettâđ et magarijd uđâstusâid taarbâš vâi taarbâš-uv taid ollágin president kiijtij povdiimist et lâi peessâm juhlođ sämmilij ilo peeivi sun puovtij tiervuođâid lâi tuđâvâš toos et láá meridâm sämilaavâ mast algâaalmug vuoigâdvuođâh láá valdum vuotân já asâttum kolgâččij kuittâđ finniđ nuuvt ennuv naavcâid et saavâjođetteijee puávtáččij toimâđ olespiäválávt mielâst lii uáli-uv paldettettee tot mii tábáhtuvá páihálii tääsist pele jesâneh já pargeeh láá finnim hávkkumij já uhkedmij pehti korrâ vuástálistem tieđij et vaaljâluvâttâllâm lii vaattum almolâžžân já imâštâlâi tom vátámâš tuávváá mielâst ij jienâstuslovo kolgâččii almostittiđ julgâlâžžân tiein vuovvijn ko lii vaattum sun avžuuttij-uv vuáimálávt virgeomâhijd et sij tolâččii huolâ säämi laavâ ášálâš ovdánmist sun piivdij et toh kiäh iä lah sämmiliih já vuástálisteh säämi laavâ sehe asâttem ovdediččii jieijâs áigumušâid tagaráin vuovvijn mii lii tuhhiittettee tave-eennâmlâš demokratiast loopâkeččin mainâstij et lii ráhtâm čielgiittâs säämi parlamentaarâlâš ohtâsâšpargoost já ton mittomeerrin lii asâttiđ ohtâsâš säämi parlamentaarâlâš rääđi já čäällimkode tuáivuttij luho lekkâmist já puáttee ääigi pargoin sänivuáru keevtij saavâjođetteijee Åhrén mast sun tubdâstij alnees lemin vyelligis luándu mut siämmâst meid tuubdâi stuorrâ kunnee et lâi peessâm ovdâstiđ sämiaalmug taan stuorrâ peeivi mielâst ij lah nuuvtkin merhâšittee et nommâ lii rievdâm meerhâšume lii tast et parlament uážžu status tegu tuođâlâš sämiaalmugväljejum orgaan láá sämiaalmugväljejum orgaaneh já já vyerdimist lii et iä monâččii kuheskin ääigih ovdilgo sämmiliih uážžuh meid aalmugväljejum orgaan vihkui porgemáánust te kunâgâs já kunâgâdâr láin fáárust lâi stuorrâ peivi sijjân já tääl sij-uv älgih iberdiđ tom ilo maid mii tubdâp ko täsivääldi president kunnijât lekkâm uásiväldimáin Åhrén tieđij sämmilij vuástálistmijn pelni mut oskoi et jiermi vala loopâst vuáittá sun tuáivuttij peeleest mijjân viljâidis já obbijdis luho siämmâst ko tuáivui et šodâččij koskâsâš laahâ já ávhálâš ohtâsâšpargo ohjelm loppâuásist lavluu sämikiel vyelitääsi uáppeeh kiäid stivrij oovdiš nieidâ lavlui ohtsâšlaavlân suuvâ laavlâ já sehe kuásuttui juhlekäähvi maŋa ohjelm jotkui epivirgálâš kulttuuruásáduvváin mast säämi musikkâreh soittii lavluu levddejii já juoigii säämi muusik taat juhle lâi nuuvt mielânpäccee já áinookiärdásâš et jiem lah tiegárist vala kuássin lamaš já oskom et iänááš uási ulmuin tubdii siämmáá náálá lieggâ kijttoseh juhle uárnejeijeid ustev president teevdij kieskâd ihheed kunnen taat muštâlus mottoom čuoigâmreeisust siämmáá ko suu oovdâstjottee uámikkâs-uv lijkkui vaajâldmân já čuoigâmân lâi persovnlâš kokkâ peeleest talle ko sun kolliistâlâi já taat kokkâ lâi kote lâi räjikocceemsajattuv räjivahtâ uáiváámus hoovdah lijjii meridâm et še kalga leđe persovnlâš kokkâ já suu pehti ´läätyi tulâštittee ´ađai ohukaisten liekittäjä hoomán sij väljejii muu já mun kolgim-uv leđe ovttuu mieldi ko kolliistâlâi kiđđâtäälvi aalgâkeččin oppeet kulostui et sun ličij puátimin čuoigâđ já taan tove räjikocceemsajattâhân rajavartioasema mii lii kilomeetterid rääji mield máádás ko tieggáár ollâ kyessi lâi puátimin te tot vissásávt sehhiiččij räjikocceemsajattuv argâpeeivi eellim ollásávt räjikocceempargoh kale šodâččii hoittájuđ mut puoh eres äigi monâččij ollâ kyesi já suu čuoigâmveerdij pyereestvaijeem turviimân tast kyessi maajeeldčyeigeinis poođij čuoigân já ko virgálâš tiervâttâsseremoniah lijjii toollum te sun asâidui pelikuomijnis kieskâd valmâštum ráiđutáálun asâiduvvii iänááš maajeeldčyeigeeh-uv čuoigâmjuávhu ohjelm lâi taggaar et iiđeedpitá maŋa sij čuoigâlii muuneeld valmâštâllum čuoigâmmáátkán mii lâi suullân muádi penâkkuullâm kukkosâš ohjelm uárnejeijeeh lâim moonnâm toho jo tooláá iđedist já valmâštâllâm puoh purâdem- já káhvástâllâmsoojijd kärvisin já ko čyeigeeh pottii te tuočâim sii mottoom peeivi juávkku lâi oppeet čuoigâmin kostnii já puáđáččij forgâbalij lâi rahttâttâm kolliistâlmân toin lain et lâi luoihâttâm nube eemeed ránnjásajattuvâst ađai vâi heerskuh valmâštuuččii jotelubbooht láin ráhtám uáli fiijnâ vuojâleeibijd já eres-uv heerskuid já stellim taid muččâdávt piävdán vuordâččiđ kuosijd mield čyeigeeh pottii já masaba tállán čokánii piävdán kejâdij valjaas falâlduv jeđe fakkist koijâdist tuurku suomânáin teil nakkei tist nakkimäärfih emedáid já sajattuv hoovdân šoodâi hirmâd eeti kihheen lamaš rahttâttâm toos et kyessi tátuččij nakkimaarfijd puolâščukke tärhistui mut tobbeen ij lamaš ohtâgin nakki hovdâ tärhistij vala jieijâs puolâščuhe já luhhoost ton vuáđust vierâdii muáddi naaki maid emedeh tuoldiittáin já kyessi finnij nakijdis lâi oppeet oornigist já čuogâmohjelm jotkui muuneeld vuávájum oornig mield veerdi president teevdij kieskâd ihheed kunnen taat muštâlus mottoom čuoigâmreeisust siämmáá ko suu oovdâstjottee uámikkâs-uv lijkkui vaajâldmân já čuoigâmân lâi persovnlâš kokkâ peeleest talle ko sun kolliistâlâi já taat kokkâ lâi kote lâi räjikocceemsajattuv räjivahtâ uáiváámus hoovdah lijjii meridâm et še kalga leđe persovnlâš kokkâ já suu pehti ´läätyi tulâštittee ´ađai ohukaisten liekittäjä hoomán sij väljejii muu já mun kolgim-uv leđe ovttuu mieldi ko kolliistâlâi kiđđâtäälvi aalgâkeččin oppeet kulostui et sun ličij puátimin čuoigâđ já taan tove räjikocceemsajattâhân rajavartioasema mii lii kilomeetterid rääji mield máádás ko tieggáár ollâ kyessi lâi puátimin te tot vissásávt sehhiiččij räjikocceemsajattuv argâpeeivi eellim ollásávt räjikocceempargoh kale šodâččii hoittájuđ mut puoh eres äigi monâččij ollâ kyesi já suu čuoigâmveerdij pyereestvaijeem turviimân tast kyessi maajeeldčyeigeinis poođij čuoigân já ko virgálâš tiervâttâsseremoniah lijjii toollum te sun asâidui pelikuomijnis kieskâd valmâštum ráiđutáálun asâiduvvii iänááš maajeeldčyeigeeh-uv čuoigâmjuávhu ohjelm lâi taggaar et iiđeedpitá maŋa sij čuoigâlii muuneeld valmâštâllum čuoigâmmáátkán mii lâi suullân muádi penâkkuullâm kukkosâš ohjelm uárnejeijeeh lâim moonnâm toho jo tooláá iđedist já valmâštâllâm puoh purâdem- já káhvástâllâmsoojijd kärvisin já ko čyeigeeh pottii te tuočâim sii mottoom peeivi juávkku lâi oppeet čuoigâmin kostnii já puáđáččij forgâbalij lâi rahttâttâm kolliistâlmân toin lain et lâi luoihâttâm nube eemeed ránnjásajattuvâst ađai vâi heerskuh valmâštuuččii jotelubbooht láin ráhtám uáli fiijnâ vuojâleeibijd já eres-uv heerskuid já stellim taid muččâdávt piävdán vuordâččiđ kuosijd mield čyeigeeh pottii já forgâ sij čokánii pevdipellâs kejâdij valjaas falâlduv jeđe fakkist koijâdist tuurku suomânáin teil nakkei tist naakih emedáid já sajattuv hoovdân šoodâi hirmâd eeti kihheen lamaš rahttâttâm toos et kyessi tátuččij nakkimaarfijd puolâščukke tärhistui mut tobbeen ij lamaš ohtâgin nakki hovdâ tärhistij vala jieijâs puolâščuhe já luhhoost ton vuáđust vierâdii muáddi naaki maid emedeh putestáin tuoldiittáin faláin kuássásist já kyessi lâi tuđâvâš lâi oppeet oornigist já čuogâmohjelm jotkui muuneeld vuávájum oornig mield laahâ čälidijn lii uđđâ sämikielâ laahâ šoddâmin lii ráhtâm sämitige kielâlâhâpargojuávkku mii lii siämmâš ko säämi kielârääđi láá kyehti uási nuuvt tego táválávt-uv lahâtekstâ já vuáđustemuási lii jo luovâttum vuoigâdvuođâ ministeriön lii táttum tast arvâlusâid kuávlust miätá servi lii adelâm tast ciälkkámuš lii tot pyeri peeli et ton mield puoh sämikielah láá täsiárvusiih meiddei ličij vuossâmuš kerdi et anarâškielâ mainâšuvá laavâst kal jo äigi-uv ko anarâškielâhân lii kuittâg tääbbin kuávlust puárásumos sämikielâ lii hirmâd uccáá lamaš virgálâš kiävtust masa ij ollágin škoovlâ peln tast lii lamaš saje jo rääjist räi sämikielâ tile pyeredem lii merhâšâm iänááš orjâlâškielâ pyeredem suujâ tiet anarâškielâ mätteeh láá uáli uccáá virgeomâhijn tile lii tággáár te uđđâ kielâlaavâ miärádusâi olášittem lii vaigâd já váldá ennuv ääigi ovdil ko laahâ tuođâlávt pasta pyerediđ anarâškielâ tile virgálâš aanoost já äššikirjij jurgâlem kal lii älkkeb mut tot lii ulmuid liijkás tuáŋgáás vyehi ášástâllâđ sämikielân ij kale tuhhii eres ko koskâpuddâsâš čuávdusin peessâđ toos et virgeomâhijn aainâs-uv jo kieldâst liččii anarâškielâ táiđusiih pargeeh váldá ääigis já stuorrâ merhâšume lii talle laavâ já §:st main meriduvvoo pargee vuoigâdvuotâ finniđ pálhálii virgeriijâ sämikielâ oppâm várás já et staatâ kalga budjetân pieijâđ tađe várás tuárvi ruuđâ laavâ iävtuttâsâst meriduvvoo meiddei et laavâ olášittemtoimâi várás kalga leđe säämi kielâ toimâttâh mii kalga leđe säämikuávlust toimâttâh lii tääl markkânist eidu tääl lii sämitigge smiettâmin saje säämi kulttuurkuávdážân ige lah mihheen visesvuođâid tast et puátá-uv tot vâi kuus kulttuurkuávdáš ličij veikkâba te talle anarâškiel palvâlusah láá anarâššáid liijkás kukken ij finnii jurgâleijeid tiileest kalga aainâs ceggiđ anarâškielâ toimâttuv aalmug ávudij pessijái čokkânii sämmiliih miätá lekkâđ kuálmád toimâpaje president lasseen lekkâmjuuhlán lijjii povdejum árvuváldáliih kyesih ereslasseen vuoigâdvuođâminister ovdâskode vuoigâdvuođâäššialmai iševuoigâdvuođâkansler eennâmhiärrá já juhlesäärni toollâm pispe musikkist onnii huolâ čuojâtteijen já sehe maŋeláá toollum kulttuurehidist lávttáá oolâ pajanii já lasseen vala já president ton lasseen et sun algâttij saavâs sun meiddei lopâttij ton orjâlâškielâ sanijgijn mut mii tehálumos sun nomâttij savâstis sierâ anarâškielâ já nuorttâlâškielâ lâi vuossâmuš kerdi nomâlâssân väldikode alemuu tääsist adelum tubdâstem kuoskâttâlâi vijđáht sämmilij aašijd kielâlaavâst škovlimašij já eennâmomâstusvuoigâdvuođâi pehti aalmugijkoskâsâš já tuáivui et ohtsâs tave-eennâmlâš äššitobdeepargojuávkku kavnâččij čielgâ čuávdus mon puávtáččii tuhhiittiđ nuuvt sämitigeh ko ääšiuásálij enâmij haldâttâsah-uv nomâttij vala sierâ kaavpugijn ässee sämmilijd ko maaŋgah sist halijdeh siäiluttiđ já ovdediđ sämmilâšvuođâs já nuuvtpa sij pyehtih-uv toimâđ jieškote-uv kuávlust šalderähten sämmilij já eenâblovoaalmug kooskâst kote algâttij tääl kuálmád toimâpaajees saavâjođetteijen puovtij oovdân tiervâttâssavâstis el eennâmvuoigâdvuođâääši mon sun lii nanosávt vuáijám ovdebijn-uv toimâpoojijn mielâst nk staatâenâmij vyebdimijn váilu vuoigâdvuođâlâš vuáđu ko enâmij omâsteijein ij lah vises tiätu vailâttâlâi meiddei taggaar ministeriö já minister kote tipšoččij sämmilij aašijd algâaalmugin aašijd puávtáččij suu mielâst macâttiđ uáiviminister kanslia ohtâvuotân sämmilij táálu ađai sämmilâškulttuurkuávdáš tarbâšičij staatâvääldi majemuu sivnádâs puáđáččij leđe kuávdášlâš saajeest ärbivuáválâš eellim siäilutmist oovdedmist já ubâ ärbivuáválii kulttuur oohtânčonâmist uđđâ eellimvyevi vátámuššáid mii šadda leđe älgee toimâpaajeest ohtâ ton stuárráámusâin hástusijn sämitige saavâjođetteijee algâttij sahâvuárus oovdânpyehtimáin ton tuotâääši et lii lamaš ohtii uási kunâgâskode já meiddei uási caari imperium mut tääl kulá staatân mii vuáđudui ive kuávlust sämmiliih lijjii motomin áinoo aalmug mut tääl sämmiliih láá ucceeblohhoon ääsih neelji enâmist já jis miinii tábáhtuvá sämmilâšaašijn monnii riijkâst tot vaikut meiddei eres riijkâi sämmiliijd mielâst parlamenttâ já ton juátkee sämitigge lává lamaš rääjist sämmilâšdemokradia ovdâmerkkân tiäduttij saje tehálâšvuođâ já sun oonij tergâdin et já tuhhiittiččáin ton čielgâččii meiddei sämmilij omâstusvuogâdvuođah enâmáid já čassijd kote lii sämitige saavâjođetteijee muštâččij meiddei ton historjálii puudâ ko sämmiliih pessii vuossâmuu keerdi jienâstmáin valjiđ ovdâsteijeidis jieijâs parlameentân adelij pyerebijd máhđulâšvuođâid savâstâllâđ virgeomâhijgijn já vaikuttiđ pyerebeht sämmilijd kyeskee aašijn oonij kieskâd vuáđudum sämmilij parlamentaalâlâš rääđi tehálâš orgaanân mon ulmen lii pisovâš ohtsâšpargo puohâi sämitigij kooskâst mielâst mist lii tárbu ovtâstiđ vuoimijdân vâi pastep siäiluttiđ já ovdediđ sämiaalmug vuoigâdvuođâid sämmilij parlamentaalâlâš rääđi lasseen ohtsâšpargo láá nanodâm meiddei tave-eennâmlâš kielâlävdikodde sämitigij saavâjođetteijei čuákkimeh sehe lasseen vala čuákkimeh sämmilâšaašijn huolâtteijee ministerijgijn sämitige saavâjođetteijee tuáivui vala et ohtsâšpargo jotkâšuuččij sämmilij parlamentaalâlâš rääđist tegu táássáš-uv vaaljah láá nelji ive kuullâm majemuin sämitige vaaljâin já taan čoovčâ lii uđđâ valjâi äigi mij anarâšah áigup anneeđ huolâ ašijdân ovdánmist sämitiggeest te mij kolgâp roossâđ nuuvt et lep ain fáárust vaaikutmin ton paargon siskiipeln lii tai majemui toimâpojij ääigi porgâm meiddei anarâškielâ pyerrin já anarâškielâ lii sämitige pargo-oornigist kuittâg teoriast täsiárvusâžžân eres sämikielâiguin el lävdikudij toimâmist já enâmustáá vaarâ kielârääđi pargoost lii lamaš máhđulâš kevttiđ meiddei čuákkimkiellân jo maaŋgâid iivijd lii mieđettâm toimâruuđâid anarâš kielâpiervâlân almostittem várás kirjij já muusik kuástidmân já seervi tooimâ várás pyerihân tot lii ij mihheen lah nuuvt pyereest et ij liččii mune pyerediđ ääših moh láá taan räi finnâšum iä lah puáttâm jiešmeidlist láá vaattâm kuhesáigásii pargo já killeelvuođâ lii meendu tutâvâš te sättih naharehkân ruttiđ meiddei tiettiđ et uđđâ sämitigge lii ain eresláván ko oovdiš já ervidmist ocá jieijâs linjáid kalga leđe fáárust kocemin anarâšâi aašijd lii ovdánâm tai aigij kuhes lavhijguin lii ohtâ tehálumos soojijn porgâđ ton pyerrin et läävhih iä uánnán jiem ááigu innig riemmâđ iävtukkâssân sämitige valjáid lii nuorâbij äigi mij kolgâp finniđ čepis já orvišis uđđâ iävtukkâsâid täid valjáid tááláá sämitiggeest láá jesâneh moh nabdeh jieijâs anarâššân já vaarâ sämitige koskâvuođâst-uv nabdojeh tanen suuhâ ij vala täähid tom et jeessân lii aainâs uáinus peeleest anarâš tiggeesthân láá viiđâs kiäin lii anarâš suhâtuávâš sist ij määti ko ohtâ anarâš uáinu vist ij pyevti mittediđ mudoi ko sii pargo já uáivilijd čuávumáin meiddei leđe nuuvt-uv et ko tágáreh jesâneh sárnuh anarâšâi peeleest te toh pargeh tom tuše tondet et peessih vuástálistiđ sämitige iänáášlovo uáivilijd kevttih anarâš aašijd tuše rijdo koskuámmin anarâšah jienâsteh tuárvi višâlávt te lii máhđulâš finniđ sämitiigán aainâs-uv kyehti taggaar jeessân kiäh mättih anarâškielâ já kiäin lii meiddei tuođâlâš anarâš uáinu tuállojeh äigikooskâst já lii máhđulâš jienâstiđ meiddei eidusâš vaaljâpeeivi pasepeeivi čälidijn must ij lah tiäđust kiäh láá anarâš iävtukkâsah mut vaarâ jienâsteijee ana tast huolâ et ij piejâ tivrâs jienâs kiäs peri saje kalga tábáhtuđ sämmilij aašijd kalga tipšođ tot ain taan räi lii-uv lamaš näävt kalga-uv leđe kuittâg virgeulmui já merideijei mielâst haldâttâsvirgeest taat tiäđust-uv tuálá-uv tiäivás veik sämmilâš haldâttâhhoovdâ čokkáámin maaŋgâčyeđe kilomeetter tyehin pargeidis uulâtmettumist tááláá maailmist láá maaŋgâmuđusâš ámátteh já meiddei maaŋgâmuđusâš táárbuh mon kolgâččij pyerebeht väldiđ vuotân jurdâččâm jieččân pargosyergi sämikielâi tutkâmuš te sämikiel totkeeh-uv kolgâččii rievti mield porgâđ luándulâš tutkâđ sämmilijd já sämikulttuur eidu tobbeen kost kielâ já kulttuur-uv eelliv te jurdáččij lii kale muččâd já pyeritátulâš mut tot lii njuolgist eeđân jo tuávkki já máhđuttem olášuttiđ te ääšist maiden tietimettum puáhtá tiettiđ mii totkee pargokámárist tábáhtuvá kale tiätá et totkee tutkâmamnâstuv luándulâš čuággimkuávlu lii siämmáánáál jis áigu luámánijd iäbbársis kalga moonnâđ jiägán kost luámáneh šaddeh jis áigu kuolijd koddeđ kalga moonnâđ šiev kyeličaasij aldasáid já luándu eellimvuovijn lii kale taggaar iäru et luámánijd já kuolijd finnee käävpist-uv jis ij jieš viišâ teikâ pyevti vyelgiđ taggaar sajan kost luámáneh šaddeh teikâ kyeleh vuojâdeh ij kuittâg pyevti uástiđ ferttee totkee jieš nuurrâđ vájáldittoo et sämmilij tutkâm ij mahten pyevti ollásávt tábáhtuđ veik toos maht vigâččij totkeeh kärttih porgâđ siämmáánáál ko tovlááh läditotkeeh-uv sij ferttejeh poissiđ amnâstuvâinis já tutkâmušâinis máádás lii keevvâm et kuávlu lii amnâstuv nuurrâm maŋa monâttâm tutkâmprojektist merhâšumes toin naalijn et piirâs innig lekken anolâš tutkâmpiirâs taarbâš noonâ teoriaid amnâstuvâs orniimân já kieđâvušmân já pargoos čälimân teoriah iä lah taan räi kavnum siämmáánáál tego luámáneh jiegijn teikâ kyeleh čaasijn kavnâm tiet totkee kárttá stuorrâ kirjeráájuid moh iä lah kirjeh kávnojeh mut häärvis lii nuuvt riges et suittá uástiđ olssis puoh taid materiaalijd maid tutkâmušâs ääigi taarbâš totkee taarbâš meiddei jurdâččemiše mii lii tehálâš uási tutkâmpirrâsist taah táárbuh láá-uv tagareh moh págutteh totkee meddâl tai peeivij láá hoksám et sämmilij tilehân lii-uv kustoo čuuvtij nubástum prosenttid láá karttâm sämikuávlu ulguupel sämmilij algâpäikki ij innig lekken sämmilij aassâmkuávlu lii jo majemustáá čielgâ merkkâ tast et sämmilâš tutkâmamâstâh-uv ulmuuh jiejah lii sirdâšuumin meddâl meddâlvarrim juátkoo ko ulmuuh iä innig valjii ámmáttis ärbivuáválâš sämipargoi mield uáinust ulmui meddâlvarrim ij veltihánnáá taarbâš merhâšiđ kielâ lappum teikâ pilledem mut eidu nube keeji ton ovdedem et kielâ já kulttuur siäiluččáin sämikuávlu ulguupeln-uv tággáár tiileest paijaan tárbu šiev kielâtutkâmân totkest-uv kolgâččij leđe máhđulâšvuotâ virgeest já pargoost čuávvuđ ohtsâškode nubástusâid veik tot fyysisávt tuálvuččij-uv sämitutkâm meddâl tohon kost lii amnâstâh-uv tutkâm sämikuávlu ulguupeln já huolâ anneem jieijâs kielâst já kulttuurist oovded motomin vala pyerebeht sämikielâ já kulttuur ko págulâš sämmilij tiptem algâsaajeest já tobbeen pargeldem kalgeh säämi vaikutteijeeh-uv puátteevuođâst kiddiđ eenâb huámmášume jotá ain pargoos maajeeld tuš tááláá ääigi čuuvtij vijđásub kuávluin ko ovdil čäällimseminaar parlament lii almostittám kirje parlamentti mon lii kuástidâm já teddilâm kirjeest sun kieđâvuš sämmilij parlament tábáhtusâid aaibâs ton vuáđudem rääjist ađai ive rääjist ive räi tollui čäällimkoddeest njuhčâmáánu peeivi čiälgá ereslasseen tot et ive vuáđudum parlament pargon šoodâi kocceeđ sämmilij vuoigâdvuođâid veikkâ toos ij adelumgin väldi vaikuttiđ aššijd virgeomâhááh iä kenigittum kuullâđ sämmilij jurduid te tot tovâttij pettâšuumijd jo tállân parlament vuáđudem maŋa parlament merhâšume kuittâg lassaanškuođij loopâkeččin kuás tábáhtuvvii maŋgâ merhâšittee ääši lahâčällee virge vuáđudui já váldučällee sajattâh stáđásmui moh adelii haaldâšmân njuolgâduslâšvuođâ já kuháskyeddeevâšvuođâ oovdah valduuškuottii vuáhán meiddei lahâaasâtmist mittomeeri lâi kuittâg säämi kielâlaavâ finnim ive sehe sämmilij kulttuurjiešhaldâšem kyeskee lahâasâttâs mii adelij ive máhđulâšvuođâ vuáđudiđ sämitige šoddâm já ton sajattuv nanodem kaartâi kuittâg jo ton algâmeetterijn piäluštâsfággádâlmân nk lappalaistiggeest já uásild tast sáttá puáttiđ-uv et kulttuurjiešhaldâšem ij lah ovdánâmgin tuoivuu mield ana ton et sämmiliih láá oonnum kielâlâš ucceeblohhoon iäge algâaalmugin pyereest čaallum já kovvejum sämmilij parlamentist muštâleijee kirjeest láá kale siemin feeilah já vááijuvvuođah-uv mut toh iä keeppid kirje áárvu halijdâh lase tiettiđ sämmilij parlamentist te kirje lii finniimist euro haadan el ry já keesi já taan čoovčâ láá lamaš säpligeh viehâ ennuv aainâs tääbbin kuávlust meerhâš tiäđust-uv tom et säpligporree lodeh tegu piehâin säpligvälli já jieškote-uvlágáneh oppuuh láá puáhtám lasaniđ moonnâm keesi pyereest tááhust säpligihe lii anolâš já ávhálâš mut ulmui já nomâlâsân viljâleijei tâi šadoi šoddâdeijei tááhust hyeni tiettuuškuottii algâkeesi toin lain et ko must lijjii lamaš kuulmah säpliryevdih teikkâ tagareh čuskâseh seinipiälláin maid lijjim toollâm ubâ täälvi amas säpligeh moonnâđ luuptân riggeeriđ kodeškuottii taid suullân jonsahpeeivist ovdâskulij tapčasii čuskâsáid vistig ohtâ tâi kyehti ohhoost mut loppâkeesi toh kudduuškuottii ain eenâb já eenâb skammâmáánust talvâm älgidijn láá čuskâsijn jyehi iiđeed ucemustáá kyehti säplig já motomij iđedij kulmâ-uv ko pivduseh láá kulmâ toh vaarâ luuptâst nuuvt stuorrâ piilijd finnii áigá ko tobbeen láá tuše lasâuloh mut poheh toh kuittâg toho raaigijd meiddei váhá unohâs iho ko toh tuálih tobbeen skooppân jiem lah toollâm säpligijn já viäđŋásijn mut koddesäpligijn ađai kozzâsäpligijn kale čoovčâ láá koddesäpligeh-uv moonnâm čuskâsáid kulmâ viäđŋásiih aldasáin muáddilov já säpligeh jo maaŋgah loveh toollâm säpligpivdusijd jo maŋgâ ive povdiihánnáá kuásástellei várás mut kuássin ovdeláá iä lah vala viäđŋásiih já koddesäpligeh moonnâm toid lah meiddei kuássin ovdeláá kuáhtám koddesäplig mut taan čoovčâ kale mielâst oro et koddesäpligihe lii puátimin ij vala puáttee kiiđâ te tast puáttee kiiđâ kale nabdaččim suijâ mii meiddei sáttá kiäsuttiđ säpligijd lii loddepiemmâm láá muáddi loddepiemmân automaat šiljoost já vaarâ säpligeh apseh piäiváárääsi siemânijd já puátih tondiet šiiljon já tađemield seinipiälláid kost toh šaddeh pivdusáid lii kissá mii motomin iälá muu-uv šiljoost vaarâ säpligijd pivdemin buteo säpligvälli juáhás kyevti sierânâs šlaajân main viestârpele šlaajâ lii stuárráb ko nuorttiipele šlaajâ säpligvääli viestâpele šlaajâ buteo lii eidu tot šlaajâ mii kávnoo motomin meid tääbbin já tot värree piehânjáin uážžu ettâđ oovtfááru teehi jis värree lii uáináh taggaar loddešlaaâ mon aassâmsaje lii iänááš kuosârääji máddáábeln já mii láppoo harvii teehi tavemuu atlaskarttim ohtâvuođâst tot tiettui kuulmâ ruuvdust tuođânálásâš pessim ruuvdust já nube karttiimist viiđâ ruuvdust tuođânálásiih pessiimeh kierrust já nuorttiibeln já oovtâ ruuvdust atlásáiccu lâi taggaar mast piehânj já säpligvälli láin siähálâspaarrân osko puátteevuođâ ennusteijeid te áimu lieggân nuuvtkočodum šaddovistealmoon keežild tommittáá et máddáápele loddešlaajah vietiškyeteh kesijdis ain taveláá já taveláá návthân kale lii jo keevvâm-uv suijâ taalvij lieggânmist vâi mast mut tääbbin láá oinuustâlškuáttám tagareh loddešlaajah moh vissásávt iä tovle tiettum já oskomist lii et taat piehâin hyelkki-uv puátteevuođâst pessiiškuát tääbbin tavemuu návt vaarâ motomin kiävá te lii pyeri váháš kuorâttâllâđ taid iäruid moh taan kyevti säpligporree väälist láá lii iänááš kuosâvyevdirääji máddáápele ässee mon tavemuš pessimrääji lii tiego tulvâdemáldá suulâin já uáli häärvih láá toh ááicuh moh láá veikkâbâ tääbbin já aloduvâin lamaš jis áimu tuođâi-uv lieggân ton šaddovistealmoon keežild nuuvt čuutij já jis kiinii puátteevuođâst uáiná piehâin sulâstittee vääli teikkâ kulá piehâin sullâstittee piähum mast váilu oopperalávloo vibrato te kale lii saahâ säpligväälist jienâ sulâstit viehâ čuuvtij piehâin piähum návt huápust eeđân lii liijká viehâ čielgâ iäru piehâin piähuân piehâin kirdedijn piähu te ton jienâ čielgâávt tuárgist tegu oopperalávlost kuás-uv ko ooppeet säpligvääli jienâ lii mottoomnáál njuorâsub teikkâ hiäjub já tast ij lah maggaargin vibrato jis kiävtáččij tággáár muusikteermâ iššeen já iivnest še kávnojeh iäruh já jis kiävtáččij poccuu iivnijd te piehânjist liččii pyerebeht-uv čuoivâg iivneh ko säpligväälist oppeet eenâb muuzzig iivneh piäsá uáiniđ säpligvääli kirdemskovvoos te ton suájáh láá vuoluubeln masa ollásávt ruškâdeh tâi masa čappâdeh kuittâg jo suájámadduin suájámuuhij räi ko piehâin suájáh láá vuoluubeln masa vielgâdeh eereeb stuorrâ ruškis tiälhuid moh láá suájámuuhij puotâ poođâš lii vuoluubeln masa vielgâd já tast láá ruškis tuárissárgáh lii ucánjáhháá ucceeb ko hyelkkis piehâin ađai seentist seentin já suájákejij koskâ lii seentist seentin tálvástâl já mut motomin pivvâlis taalvij še Ålandâst pessiiškuát jo cuáŋuimáánu loopâst tâi vyesimáánu aalgâst já talle tot huksee piervâlis jo-uv kuosân tâi piäcán suullân meetter alodâhân sajan et tot huksiiččij uđđâ piervâl aaibâs aalgâ rääjist tot táválávt tiivood monnii puáris piervâl láá kyevtist niälján já toh láá vielgâdeh tâi ruánáásiähá-vielgâdeh main láá vala ruškis tiälhuh ohtuunis tâi orásáin oovtâst toh läälliv monijdis pajeláhháá mánuppaje já ko manekoorah láá cuovkkânâm te uđâgááh pisotteleh piervâlist vala vittâ oho uđâgááh láá kirdelâm te peerâ pisottâl čuákist vala kulmâ oho ja vaanhimeh piemmâv taid ubâ ääigi álgá jo porgemáánust já pištá kidâ roovvâdmáánu räi sääni kalvem kirhoost já čuoppâm pargoh láá eennâmtuálust já eennâmtuálust mun jiem ibbeerd maiden siemmânpotákkijd mun lam kuittâg kalvam lii viste tyehin uccâ pottáákpiälduš kesimáánu algamuddoost kolvim potásijd já potáskaalih šodâškuottii muu mielâst uáli jo jotelávt keesi lâi arvekeesi já čohčâmáánust kiškum piäldust stuorrâ mučis potásijd lâi pyeri pasepeivi fáddá lii sääni kalvem mij láávluim ovdil mii eejih-uv oskom sij kalvam já čuoppâm meid láá algâ kolvum siemmân itá já šadda já kiävru taarbâš kuittâg šiev eennâm nuuvt ete tot puáhtá ruotâstuđ šoddâmist kalga anneeđ huolâ tego siemmânpotásijd kalga muldiđ já piäldust kalga renskiđ ilâskijd mii tááhust lii keevvâm pyehtip smiettâđ tom ete láá-uv tagareh ulmuuh kiäh láá mii elimân kalvam sääni maggaar šaddo lii šoddâm mielân puátá muu enni kote čokkái muu seeŋgá paaldâst já opâttij munjin uápis rukosijd laskeun armias ole suojani jos sijaltain en nousisi niin taivaaseen ota tykösi já meiddei mii láá lieggâ muštoh tast et mon torvolâš eehidpuddâ tot lâi ko ennijn ruhâdâláim kálgu muštâlij munjin jiejâs pärnivuođâst maht sun čokkái suuhâmstoovlist já suu äijih tast paaldâst suvâttij suu já láávlui já opâttij sunjin vuoiŋâlâš lavluid lavluid sun ain muštá lavluigijn puáhtá pyereest kalveđ sääni oskom ete mii juávhust maŋgâsijn láá siämmáálágáneh muštoh rähis ulmuuh perruust teikâ suuvâst láá kalvam sääni tot lii moonnâm jieŋâlâsân vááimun já siälun ettâđ ete maŋgâsijn lii lamaš ááhu teikâ äijih soolâst paseskovlâ láá rähis saalmah maid lep jo pärnivuođâst oppâm pääihist škoovlâst lieggâ muštoh pyehtih leđe mutá láá-uv osko siemâneh ittáám já šoddâm mii elimist ohtâ äšši mon kalga mušteđ já mon kuulâim nube ráámmátpittáást ij lah mihheen ige njuoskâdeijee mutâ tuše kote šoddâd šoddâm lii kieđâst iä pyevti tom porgâđ veikâ liččii-uv mon pyereh máttáátteijeeh já sárnooh lii siämmáánáál siemmânpotásij tááhust kale kalveđ já vala njuoskâdiđ-uv pyereest mutâ šaddo lii kale kiedâst maggaar šaddo lii ulmen sääni kalvemist tot mučis šiev tievâslâš eellim tot tot ij pyevti leđe lep kale huámmášâm tom ete mij ep pyevti leđe eellim haldâšeijeeh lii maaŋgâlágán killáámuš já vaigâdvuođah vaaikut maailmist mii elimist já vááimust já mii porgâp távjá táátu vuástá ulmen sääni kalvemist já osko šoddâmist lii ain jieŋŋâlub ibárdâs rähisvuođâst já áármust mij tubdâp jieččân hiäjuvuođâ eellim vátámâšâi já vaigâdvuođâi siste já turvâstep áármun te mist lii elimist vuáđu mii piso rähisvuotâ já ármu lii mii eellim vuáđu nuuvtko nubbe ráámmátpittá muštâl maddâreh já ááhuh já äijiheh kiäh lijjii huksim elimis ton vuáđu oolâ láá kalvam sääni meiddei puáttee puolvân vâi sist já mist ličij vuáđu mii piso sävni ruátálijd ferttee luptiđ kappeer sij láá keksim liijká kirdee säävni taan-uv sävnikeksintöst láá uccâ vááijuvvuođah mutâ moinba uđđâ keksintöin iä liččii vááijuvvuođah moh láá viggâmin markkânáid must ij lahkin juurdân tääl älgiđ kuorâttâllâđ taid vááijuvvuođâid te toh liijká čielgih čuávuvâs mätkimainâsist muu huámášâm feeilâgeh já oonah láá sävnirähtee rijjâ kiävtust jiemge puáđi oovdânpyehtiđ magarijdgin ruđâlâš vátámušâid toi háárán muštoi peeleest riges kaavpugân ucánjihhii ovdâääigist já čälittim jieččân kirdemsajadâsâst mätkilavhâidângijn siisâ kirdemvirgeolmooš lady iävtuttij munjin kirdemvuáru mon vuolgâ ličij pelnub tiijme tolebist ko maid lâi muu kirdemliipust šoŋŋâ lâi muččâd já peivi paaštij te tuhhiittim suu iävtuttâs uážuččimhân tääl máhđulávt fiijnâ áimukuuvijd miljovnkaavpugist puorijn mieláin algim vuordâččiđ jieččân kirdee mii puáđáččij tuálvuđ muu torvolávt koskâetappin ličij kirdeelonottem stuárráábân mii oppeet tuálvuččij muu torvolávt já pááikán maašin ij kuittâg vuálgâmgin äigitaavlu mield pic lâi suullân tiijme maajeeld tágáráid aššijd ij vaijaam maiden ijge lamaš vuossmuš kerdi et maašin maŋanuvá vyelgimist ääših tápáhtuvvii joba te manen iä tääbbin kost puoh lâi máhđulâš kismittij kuittâg ko jiem finniiččiigin innig mučis kuuvijd pegâlmâs miljovnkaavpugist pic kartâččim siäivuđ iärrâsijgijn ahevis kirdemkiädán puoh maailm kirdemsajattuvah láá aheveh lii ettâmvyehin kuittâg nimmurhánnáá munjin adelum meridum falâlduv já pajanim liijkátte mottoom náálá puorijn mieláin servimáđhálijdângijn fiijnâ valmâštum kirdemmašinân mii puáđáččij tuálvuđ muu torvolávt kavnim jieččân saje te čokánim puorijn mieláin toos ko lâihân kuittâg muu mätki liijká luhostum rávhálii kirdemmääđhi äigin muštâččiđ puoh taid vuovâs já hitruus aašijd moh muu puotâ teivâsii tääbbin stuorrâ viestârmaailmist ruopsis finnoduv omâstem maašin turâštij čiävláht kirdelemrađe kiäčán jieijâs sajattuv visásmittem tiet eres kirdemmašinij juávhust tot orostij árvulávt kirdelemrađe algâkiäčán já nuáigááttij juhlelávt njuunees eennâm kuávlun tegu tiervâttim tiet mučis kaavpug kirdemsajattuv já taid ucceeb mašinijd moh tohon paccii muu epioskolii jurduu mield nuáigáidittem poođij kale tast ko kocâneh ađai jaaruh valdii pyereest kiddâ mii tiäđust-uv lii kirdemtorvolâšvuotân vaikutteijee šiev äšši ja tanen tuhhiittettee lâi muččâd suotâs kuldâliđ kyevti kievrâs potkurmoottor vuáimálijd muávrumijd ko toh tolvuu mii torvolávt paajaabel muu paaldâst čokkájeijee amerikkalâš aalmai lâi-uv viehâ styeres too much hamburgers you know te heiviittettim kuittâg-uv jieččân nuuvt vuohâsávt peeŋkân ko tot tile peeleest lâi máhđulâš já algim navdâšiđ torvolâš kirdemist aalgij tubduđ siämmâst mielâst liegâsvuotâ lii torvolâšvuotâ kirdemkiedi maŋa väzzimmätki mašinân suullân m já ármuttes viestârpieggâ lâi suotâs tubdâđ maht liegâs västidškuođij tállân vuohâsubbooh peeŋkân veikkâ muu penkkâskippáár vaaldij-uv leejoonuási munnuu penkkâsaajeest lâi pajalist olgopusseer já jurdâččim toollâđ tom pajalist ubâ määđhi ko kirdemäigi lâi tuše ohtâ tijme tyeggáár äigi monâččij mij lâim lámáš torvolávt suullân minuttit paajaabeln te mii maašin liegâsvuotâ aalgij korrâsávt luptâniđ koskâmiärásâš syemmilâš sävni tuálá sistestis aktiiviäiginis suullân ceehi liegâsvuođâ já mii mučis kirdemmaašin aalgij aldanâddâđ aaibâs siämmáid cekkilovvoid tääl rääđđin lâi ton peeleest čielgâs et mii torvolâš mađhâšemmaašin lâi tääl muttuumin torvolâš kirdee sävnin vailuu innig vastah já rišoh kavnui kuittâg čoovdâ viehâ komálii kuávlust mut tuše peri vastai uásild peŋkkâlummoost lâi storgâs torvolâšvuođâ raavâpäävir mon juáhâš mađhâšeijee vaaldij olssis kiävtun tegu vastan ulmuuh mašinist hiäiluttellii torvolâšvuođâ ravvuid já mojottellii pyerimielâst kuoimijdis já leikkušii movtáskittee kirdemeemeed eelij tyellittäl luptiimin tobdoid ameriikkalijn leikkušemvuovijnis tijme já forgâ ličij äigi torvolâš siäivumân aalmugijkoskâsâš kirdemkiädân maašin kuittâg pisottâlâi ain-uv sävnin já ááimust ulmuuh algii kiäpádâllâđ pihtsijdis meiddei rottejim olgopusseer pajalist já tuvkkâlim tom mätkitäävvirskuápun muu čokkámskippáár aalgij kepidiđ pihtsijdis já muttuuškuođij ain eenâb já eenâb biison hámásâžžân mašinist algii leđe tuotâ unohis tobdoh ij ollágin pyeredâm tot et mii virkkuus kirdemeemeed aalgij vazâččiđ ovdâsmaŋas mašinist já kuldâlâddâđ maašin seeinijd já káátu skalkkâvuotâ-uv oroi lemin lappum lámáš jo pajeláhháá tiijme torvolávt paajaabeln mut kapteen ij lam vala algâttâllâmgin siäivum stuorrâ aalmugijkoskâsâš kirdemkieddi you know mast ferttee jonottiđ ain vuárus čielgâsávt uáinimnáálá et kaavpug paajaabeln lâi jono já mii vuáru puáđáččij ääigild uási lâi tääl tuše hiäiluttâllâđ torvolâšvuođâ ravvuu tegu sävnivasta kuás-uv iä mađhâšeijeeskipáreh kuittâg mojottâllâm já leikkušâm pyerimielâst nubijdis innig ij kirdemeemeedgin amerikkalâšhuumor pyeredâm tilálâšvuođâ aalgij leđe aldasáid kaaootlâš ij pyeredân ollágin tot et mii rähis kirdemeemeed uusâi kostnii skääpist mottoomlágán maapi mii lâi vissâ taggaar torvolâšvuođâraavâ maapi sun laađiistâlâi ovdâsmaŋas ko čokkái stovlistis liegâsvuotâ lâi ain-uv koskâmiärásii syemmilii säävni verd tuše čäcilitte já lievlâkukse vailuu iberdâm manen mii koolgâim kirdeđ polvâsárgoi pirrâ uđđâsist já uđđâsist koččâmuš mađhâšemmáinusist vâi joreštijm-uv mij tondiet toi pirrâ ko toh lijjii nuuvt muččâdeh maašin lâi já tot pisoi ubâ paje jo siävŋánâm almeest tuše miljovnkaavpug maaŋgah čuovah siäivum vuordâččeijee kirdemmašineh já polvâsárgoi čuovah adelii mottoomlágán eehidruáđi jotkâšui siämmáálágánin ko säävnist kuás-uv mast áimulonottem ij tooimâ tiptehân vistig kapteen lâi kustoo viijmâg-uv toohâm siäivummiärádâs teikkâ sunjin lijjii adelum siäivumravvuuh riäidudum rahtum kirdee sävni aalgij kepidiđ kirdemaloduv já mij puohah lâim pyeri mielâst muu snuvlájeijee čokkámskippáár-uv mojettistij tommittáá mast iberdim et puoh láá oornigist meiddei suu-uv pehti lâi kuittâg-uv puástu juurdâ ko tagarinhân tom kuittâg ferttee liijká toollâđ aalgij aldaniđ eennâm te mii ansulâš kapteen ruttij torvolii maašin uđđâsist paajaabel to sky of já tot lâi viehâlágán šokki munjin ko meid muu mađhâšimskipáráid taan muddoost juáhâš mađhâšeijee tieđij et mii kirdee säävnist lâi tääl miinii tuotâ stuorrâ probleemijd mij lâim oppeet torvolávt meetter aloduvvâst já forgâ mii sáŋgárlâš kapteen adelij mijjân vuossâmuu realistlâš tiäđáttâs lii teknisâš probleem mut viggâb čielgiđ tom teikkâ maidnii tohon kulij jiem addim puoh maid sun eeđâi miinut kapteen tiäđáttâs maŋa mii rähis kirdemeemeed aalgij valmâštâllâđ mii pággusiäivumtilálâšvuotân puohháid lâi selvânâm et tääl eellim puávtáččij leđe katkolla puáttâm ton mielân et lievlâprobleemij lasseen mist ličij meid siäivumsteelligprobleem čaaitij vistig jieijâs peeŋkâst maali maggaar pággusiäivumstiällu lii jeđe tast maŋa sun eelij vala jyehi mađhâšeijee lunne sierâ keččâmin et stiällu lii tohálâš já maht ton kolgâččij toollâđ loopâ räi eellim vâi oppeet lâim uđđâsist torvolávt paajaabeln te tiettim et taat mii mokke pištáččij suullân minuttid ohtii kejâdijm mučis poolvâsárgoid mut taantovváá toh iä vaijaam innig kiäsuttiđ muu ollágin et iälám tääl táássâš elimân kuhemusâid minuttijd meiddei tom et jis siäivumsteelligeh iä lah lekkâsâm ijge muotâ lah ollágin enâmist te maašin viehâ vissásávt puálláá nuuvt et tilálâšvuotâ aalgij leđe tuođâlâš kirdemeemeed lâi almottâm mijjân et ko megafoonijn álgá kulluđ taggaar movtáskittee komentojienâ te talle kalga väldiđ pággusiäivumstiälu já tom kalga toollâđ nuuvt kuhháá ko komento megafoonijn jotkâšuvá tâi stiälu purgemân adeluvvoo sierânâs lope olgopusseer pajalân veikkâ mašinist lâi ain-uv pakkâ lamaš ollágin vises maggaar pággusiäivum puáđáččij leđe toppapusseer suoijiiččij motomijn korrâsumosijn piäškáámijn ovdâmeerhâ mield tohhii motomeh iäráseh-uv mađhâšeijeeh siäivumrađe kuus pággusiäivum puáđáččij tápáhtuđ čyeti meetter aloduvvâst aalgij megafoonijn kulluđ maagisâš já korrâjienâsâš oordel mii uđâsmui jyehi pelnub seekunt koskâi jna taat torvolâšvuođâ tobdo lasetteijee oordel aalgij te talle algii meid muu eellim taan räi kuhemusah sekunteh lâi tuše kuoskâm enâmân tot puáđáččij leđe ij mist kiästân lamaš tiätu aalgij peeljijn čuoijâđ motomin tovle kullum laavlâ maalla kaukana on kumpu sininen jna et jis tääl moonnâp te talle moonnâp rahttâttâm toos ton niäljádâs tiijme äigin maid lâim torvolávt paajaabeln et jis muu uássin ličij tuođâi-uv jäämmiđ kostnii uásivääldi siäivumraađeest te liävus nuuvt mihheen ij lam innig porgâm náálá vuossâmuu timmâ kyeskittem enâmân tast maŋa tubdim nube váháš vuáimálub kyeskittem já kuálmádin lah oskovâs olmooš tegu tot sääni iberduvvoo mut ton ohtâvuođâst ko tubdim stäđis eennâm vyelni te vuolgâttim tuođâlijd kijttosijdân mield kijttoseh láá moonnâm sunjin taat mučis ruátálâšráhtusâš čuálččáás polvâi vâi kolgâččij-uv ettâđ lâi laddim ađai orostâm te talle uážuim puohah lehâstiđ čolmijdân já purgeđ pággusiäivumasento maašin ulguubeln lâi muččâd já oskomettum šerisruopsis puáluautoh maaŋgâivnásâš šliäđgoo čuovâinis já hitruus njurgoojienâinis kunnijâttii mii puáttim miljovnkaavpug aalmugijkoskâsâš kirdemkiädán end tobdo pirâsmittem já haldâšem mii jyehi kuávlust hurrájii hysteerlávt já spežžuu kieđâidis kirdee sävni lâi kuittâg-uv čáittâm toimâmis sáávnân ličij kuittâg vala halidum čääci já veikkâba poossâmsuptâ-uv te vaarâ tot-uv ličij ornâšum kuittâg jo talle jis siäivumsteelligeh iä liččii lekkâsâm loveh juŋŋâruopsis autoh hitruus njurgoojienâinis liččii kale talle huolâttâm taan poossâmpeeleest-uv innig kuássin kuittâggin teikkâ máhđulávt monnân ereskin kirdemfinnoduv mašinân superokko superokko aalgij cuáŋuimáánu peeivi ko kieskâd väljejum uđđâ sämitigge toolâi nube tievâsčuákkimis čuákkim jotkui vala ittinâš-uv já kieđâvuššâmnáál lijjii uáli teháliih ääših ereslasseen algâaalmugijd kyeskee artikla já kieldâuđâsmittemvuávám tiäđust eres-uv ääših mut taah kyehti ääši sárnuttii airâsijd puoh enâmustáá sämitigge oro lemin ucánjáhháá soovâdlub ko maid lâi ovdebâs čuákánpieijâm mon čuákkimij äigi moonâi iänááš tigáštâlmân já rijdâlmân tobbeen muáddi potentiaallâš ruáptuvuáskun kale láá mut kalgaba uáiniđ maht ain ovdebáá áigáduv airâseh valdii noomâ tigge liijgás tuođâst ko tigguustellii rijdâlii já sutâdellii jyehi čuákkimist jotkui cuáŋuimáánu peeivi vistig tiervâttâsâi vuástáväldimijguin sämikirjeráájust já tastoo maŋeláá ekumeenlâš immeelpalvâlussáin lâi aaibâs tievâ já toos uásálistii eres lasseen täsivääldi president emedijnis sehe eres juhlekyesih lâi pispekode pispe sehe mii jieččân paapah presidentpaarâ poođij ovdláhháá viiđâ te oovdeld lijjii toimâttâshovdâ kieldâhovdâ máttááttâskuávdáá rehtor sämitige haldâttâhhovdâ sehe škovlâliih já kiäh keigijn presidentpaarân räsikiästu lekkâm- já vihkâmtilálâšvuotâ aalgij stuárráb salist ađai moos lijjii stellejum peeŋkah nuuvt ennuv ko toho peri šiettii algâttij juáigusijnis já jieš tot juhle piištij suullân pel čiččâm räi livđui še já sahâvuáruid tollii sämitige saavâjođetteijee täsivääldi president sämitige president sämitige stiivrâ saavâjođetteijee toimâttâshovdâ uáivihovdâ komissio hovdâ kulturfonden hovdâ já kieldâ saavâjođetteijee suuvâ lavluu já maŋa juhle jotkui káhvástâlmáin já kulttuurehidáin mon laiđiistij lávdástellii lávlumjuávkku já Éva sehe já oovdânpuáhtojii še taidârij já tyejeh moh láá pisovávt sajaldittum ožžuu raasijd kulttuurkuávdáá nommâkišto vyeittee lasâliijnij kovosij vuávájeijee vuávájeijee sehe puoh lávdástelleeh jotkui vala cuáŋuimáánu peeivi ávus uuvsâi peivin mii oppeet teevdij ulmuiguin tiei peeivij ääigi olmoošloho saatij leđe pelnubkiärdásâš ovdii iähtun kuittig ulmuuh lijjii talle joođoost jiemge kiämmán kuullâm läittimin táálu aainâs korrâsubbooht kiähnii imâštellii kale raavâdviäsu uccoduv já ko ulmuuh lijjii talle ennuv te ovdâmerkkân kassatiiskâ luusâ čokkânij kuhes kurgâlâs ađai jono kevttimääigi maŋa vaarâ eres-uv vááijuvvuođah almostuveh mut aainâs muu mielâst tot lii aaibâs tohálâš ton kiävtun moos tot lii vuávájum-uv hirmâd ennuv kulttuurkuávdáš aaigij ličij lamaš maŋgii tárbu salmâlávlumjuávkun jieškote-uvlágán tilálâšvuođáid skammâmáánu peeivi čokkânij vyelitáásán kuuđâ ulmuu juávkku saalmâi lávlum várás čuákánkoččon lâi já lavlui muusiklâš jođetteijen toimâččij servikode kanttor ij lamaš ostâm puáttiđ vuossâmuu teeivâdmân mut ličij kale maŋeláá mieldi taađeest ko ostâččij et lávlumjuávkku hárjuttâl täid saalmâid kuuvl mun puáđám ain haalijd vääldi tävirijd juhleijjâ váá já puddâ jođedijnis sehe kieđâd alne mield hárjuttâlluvvuuččii eres-uv saalmah anarâšah uážžuh puáttiđ lávluđ saalmâid já hárjuttâsaaigijn puáhtá koijâdiđ puh ákku lii tyejičeppi lii kietâtyejiviste kost sun läävee tuoijuđ sämituojijd tuáijoo máccuhijd čiehâkaperijd nisonij sämikaperijd silkkeliijnijd já almai liijnijd puáhháid vuodduid já šišne- já sovskammuid já lává puáttám kietâtyejiviistán keččâđ ááhu tuoijum tälvi já forgâ lii kuovâmáánu kuuđâđ peivi mii lii säämi aalmugpeivi já lává šoddâm já nuuvtpa puáris sämimáccuheh láá pááccám uccen sunnui já suoi tarbâšává uđđâ máccuhijd aalmugpeivijuuhlán suoi livđuv oovtâst lii-uv lopedâm kuárruđ já uđđâ sämimáccuhijd liijnijd já kaperijd sehe čyeldiđ vuodduid sunnuu čässiháid já meid puáhháá lii jo čevđipoovij lii mielâkiddiivâš saje alne láá ain maaŋgâlágáneh kággáh kietâtyejipiergâseh já tarbâšeh peevdi alne láá čapis- fiskis- ruopsis- já ruánáá leđđeeh já hervâpäddi maid ákku lii uástám máccuhij já kaperij kuárrum várás kuáru já čapis máccuhijd hervâttuvvojeh fiskis- ruopsis- já ruánáá leđđein alne láá meid skerreeh leđđei čuoppâm várás mittopäddi mááccuh kevttee mitoi väldim já leđđee mittedem várás čapis- ruánáá- ruopsis- fiskis- já vielgis árppuruulah nááluh já kuárrummaašin mááccuhij já kaperij oosij já heervâi kuárrum várás sämimááccuh já puuvsâid ákku lii kuárrum jo valmâšin já toh hiäŋgájeh kietâtyejivisteest heŋgarist čiehâkappeer já sämikappeer lává meid valmâšeh silkkeliijne-uv ákku lii kiergânâm kuárruđ já čuolmâđ liijne riesâmijd-uv vuodduuh já poovij láá čuoldum láá peevdi alne njuškom kiävu já ullolaaigij paaldâst láá já šišnekammuuh maid ákku lii suoinim vyelni lii vierâ-uv mast ákku lii váldám suoinijd já šišnekammuid ákku kuáruškuát mááccuh čuážžu peevdi piällást já vuáváá mááccuh kuárrum lii levâttâm čapis leđđee peevdi oolâ oolâ sun lii tiällám mááccuh myensterijd kuárroo maaŋgâ pittáást uásih láá ovdâpittá ärddee oovdispelekáiđá paldâ heelmi seelgipelekáiđá selgikyevdlâš suájá olbe čuáppá čapis leđđest myensterij miäldásijd mááccuh oosijd já ivneleđđein hervâleđđeid čuoppâm maŋa sun kuáru mááccuh oosijd já heervâid tiätu oornigist oohtân sun kuáru hiälmán suájákeijijd já čeverááigán já siälgán mááccuh lii koorrum forgâ valmâšin já sun-uv piäsá sovâttiđ tom iiđeed já pieijâv moovtâ pajâlân uđđâ máccuhijdis uáináh lii uáivist ruopsis sämikappeer lii čuovjis rássáás hervâpäddi vielgis mokkepäädih já ruopsis silkkepäädih sust lii čapis sämimááccuh ärddein lii vielgis silkke mast láá riesâmeh já silheest silbâsoljo kulá meid nisonij vielgis-ruánáá-ruopsis poovij láá šišnekammuuh main láá nisonij čapis-ruopsis-fiskis vuodduuh lii čapis mááccuh já puuvsah sehe uáivist čapis čiehâkappeer já čiehâkappeer láá tiäđust-uv hervâttum fiskis-ruánáá-ruopsis leđđein lii meid čuovjis-ruopsis čevđipoovij láá šišnekammuuh láá almai vielgis-ruánáá-ruopsis vuodduuh já lává luholiih já ilodává uđđâ sämimáccuhijn máccuheh pajalist lii kal suotâs juhlođ já livđuđ aalmugpeivijuhleest árppu áárpu lanka ei villainen árppurullâ ruulâ lankarulla čevđipoovij puáhháá nahkavyö čiehâkappeer miesten saamenlakki čuolmâdiđ čuolmâdâm čuolmâd solmia kerran yksi solmu kerrallaan čuolmâđ čuolmâm čuálmá solmia čyeldiđ čuáldám čuáldá kutoa paulaa kietâtyeji tyeje käsityö kuárruđ kuárum kuáru ommella leđđee verka saamenpuvun kangas myenster kaava náálu náálu neula poovij puáhháá vyö riesâ riessâm rimssu liinassa silkke silhe hartiahuivi sämikappeer naisten saamenlakki sämimááccuh saamenpuku sämityeji tyeje saamenkäsityö tuoijuđ tuoijuum tuáijoo tehdä käsitöitä tyejičeppi taitava käsityöntekijä vuodâ vuodduu paula čielgiittâsah čižetpele roobdâst láá motomeh säänih moh sättih leđe váhá omâseh ko toh vaarâ taan ääigi iä nuuvt távjá kevttuu láá čielgiittâsah toid saanijd mut toh láá aaibâs siähánâm kolgâččih tääl kavnâđ jieškote-uv sáánán rievtis čielgiittâs já merkkiđ toin numeráin mon sáánán arvâlâh tom kuullâđ ličij vaigâdub te čielgiittâsah láá-uv eenâb ko numeristum säänih vástádâsah puáttee numerist kuoŋâr alkkuuvsâš čulgoom koistâs tabbâ laaštâ kálládâh kyešši sieblâ njeeđi peerjâs päskid korrâ muotâ mii masa te kuáddá poccuu tovlái nissoonpuvsâi čoonnâmpäddi viiđâd ihán puáris ores puásui kyevti-ihásâs ores puásui sovskammuu verdi pessilitte puolâš puájuiloddááš litte mii kiäsá ennuv tuáris kevlimuorâ kárbást njuoskâ vuájutteijee muotâ njajâtäigi moin puáhtá muvráđ litte mast láá vyelligis roobdah kuhes muorâ mii mana miätá kerris piegâsyeji tuulâ paaldâst teikâ suovâpoccest muorâst rahtum čalmemitto viermi kođemist nissoon sämimááccuh helmiroobdâ leđđeehervâ sovskammuu njuppâh pittá mii lii kammuu siijđost poccuu teikâ eres ellee ovdâjyelgi paajeeb oođâtähti poccuu teikâ eres ellee monnjâjyelgi vyeleeb oođâtähti t Øksfjord t t t päikki jävri niemimaa valtameri t t já päikki kyläš tulvâdemjävri tekojärvi t t t t Åland suhâmadduuh servi lii vuálgâm joton sattummild ko ässee čaŋâdij kulmâ ive tassaaš kirdee vuordâštijn uárbimpeelees kolliistâlmin sunnui lâi puáttám mielân aldemui huolhij teivâdem já taggaar ornâšui-uv syeinimáánust kuáhtáámist peegij olgoláá-uv já huolhižeh meridii vijđediđ tábáhtus čuávuvâš suhâkuáhtám uárnejui ađai päikkimuseost moos uásálistii väljejum saavâjođetteijen já já já sehe kuáhtáámist tohhui suhâmadduuh seervi vuáđudemmiärádâs mon maŋa suhâkuáhtáámeh láá lamaš ~_nommâsâš táálust já suhâmadduuh tábáhtus čokkij juávhu tuve tievâ teikkâ pyerebeht-uv eeđân škoovlâ tievâ ko tábáhtus tollui lopâttum škoovlâst ličij lamaš finniđ čuákán uásivälded mut tast paccui vuálá čuođijn peerusthánnáá suhâtábáhtume lâi luhostum saatij vaikuttiđ šooŋâihäldee taantovvááš epimielâstumvuotâ moonnâmivvááš kolliistâllâm sieidi lunne ij mielâstuttámgin tom tast et sieidi ličij skeŋkkum pic ton sajan korŋui-uv ton oolâ suámittemeht já larmâdui virgálâš pele ovdâstij juhlečuákkim mii aalgij tme ivvijd väljejuvvojii saavâjođetteijen já värisaavâjođetteijen sehe jesânin já já sehe väljejui väärrin joton pieijum suuvâ čiŋŋâjuurdâ lâi tovâttâm muáddi čiŋŋâmaali mut čiŋŋâideaäigi jotkui vala moddijn ivvijn ađai suhâkuáhtáámân ive väljejuvvojii ovdiih jesâneh já já já sehe ovdij jesânij lasseen ihán meriduvvojii toolluđ ive já ive väljejuvvojii saavâjođetteijee ja suotâstâllâmtoimâkoodán väljejuvvojii saavâjođetteijee já puoh epitáválumos miärádâs maggaar ij lah kuittâggin tääbbin toohum lâi et čuákkim valjij suuvâ ovdâsteijen valaba tast-uv epitáválub lâi tot ko saavâjođetteijee finnij puhelimáin almottâs tme siämmáá ääigi ko juhlečuákkim aalgij lâi suuhâ finnim uđđâ jeessân ađai čuákkim saavâjođetteijee lâi šoddâm nieidânieidâ kukkodâh senttid já tiäddu rammid epivirgálâš uásist mainâšitteeviärdásâš lâi njellimlij jieijâs čaittâlem hittruus čááitus já myersseeh mast juo ovdiist uápis ulmuin almonii aaibâs uđđâ peleh lâškin elleekoveráhtálâšvuotâ monâttâm já aaibâs tieđehánnáá nieidij kronikkačááitus áánsâš kunneemainâšume sehe meiddei pegâlmâs kollealmaa kolliistâllâm mon uápisteijen lâi vuávájum kievđâkeessim vuástâ já vuástá eres maailm ij olâšum šooŋâihäldee epimielâstumvuođâ keežild sajan já jođettâm karaoketaansah luhostuvvii tađe-uv pyerebeht ko meid nube peeivi toollum šoddâmpeivijuhleh lahcâkákkukahvijnis puohâi jurbâ ivij já peelij tevdee uásild suhâmadduuh niäljád suhâmadduuh ~-seervi kuáhtám čokkij nubečuátán uásiväldeid jieškote-uv kuávluin suomâkielâlâš maadâ-vaarjâglâš siijdâ eellim myesittui ko hirmâd stuorrâ linjâšauto mii lâi tievâ larmâdeijee olgeennâmlijn turâštij mottoom vagattemlâš táálu šiiljon kaskoo iijâ jeđe tarvanij arve timedâm šiiljon kiddâ ovdánij ko mađhâšeijeeh kočottettii paargon ađai uigâđ linjâšauto korrâsubboid enâmáid siijdâ olmoošloho lasanij kuulmâkiärdásâžžân muádi piäiván suhâkuáhtám keežild mii puátá koltákielâ säänist vâggâtted stelliđ spavaid kädiseergi siälgán s lii ruonâs leeveest mučis maadâviestârriddoost mast nuorttiimus uási kulá siijdâ ässein láá noonâ hyelkkiohtâvuođah kuávlun já nubijkejij lii kilomeettersâš juhâjävri já pelimuddoost tobbeen láá anarâšvuáđusiih tegu já kuohtuuh tááláá pelni máhđulávt já uárnejui ovdii kansaškoovlâst mast tábáhtume virgálâš uási ovdâstij historjátotkee toollâm saahâ suuvâ muddoin mield vieres väldikode olmooš ij puáhtám meendugin älkkest peessâđ ässen kuávlun ko tallaa vyevi mield vuálásâžžân peesâi tuše ton tááhust et lâi aassâm siämmáá saajeest ucemustáá kulmâ ive amas taah kulmâ ive liččii kiergânâm tievvâđ huolâttij kieldâ komserjâs tast et olmooš tâi peerâ šoodâi ain jäägejuđ enâmist meddâl ovdilgo meriäigi tievâi aassâmpääihi hivviittellee koolgâi ain rahttâttâđ virgeomâhâštoimáid mut amal tain-uv selvânii ko maaŋgah pessii kuittâg vuálásâžžân veikkâ enâmânvärrejeijeeh kohtâluvvojii-uv návt hyeneeht tábáhtui mottoom sáŋgártaho mast riijkâ lii kijttemist tahhee vissâ-uv kiän madârvaanhimeh láin já pegâlmâš uábbi varrijn piäluštij kaavpug nube maailmsuáđi äigin hiäilutmáin vielgis lakana talle ko ryešilâš aalgij pommittiđ kaavpug pommitteijeeh oinii vielgis lakana liivârdmin te joskii poomijd-uv kooččâtmist já kaavpug siäilui suhâkuáhtám tiäddu lâi rijjâvuođâst kolliistâllui lonottâllojii saavah kuáhtájuvvojii uđđâ ulmuuh já kiäččoii uáinámušah eehid pieijui talle juolgijn muččâdávt mast musijkkárin tooimâi paččveilâš saavâst toimâm tulkkâm lâi pyereest uárnejum já jyehináál liägus mast kijttoseh uásiväldeid uárnejeijeid já bussivyeijei kote jođettij mii mučis pähtiväri- já vuonâkuávlui čoođâ já maasâd suhâkuáhtáámeh láá lamaš keessiv cuáŋuimáánust já keessiv keesi suhâkuáhtám uárnejuvvoo siämmái aaigij ađai nube jonssahpeeivi maŋasâš oholoppân moos puoh ustevijdiskijn láá pyereestpuáttám seervi čokkânem suuhâ kulá algâalgâlijd anarâš suvváid moh láá suuvâ lasseen já peeivi čokkânii suuvâ ovdâsteijeeh kyevtipiäiváá suhâkuáhtáámân lâi juo kuálmád já taan tovváá uásiväldeeh lijjii kuulmâ tavemuu enâmist ohtsis kuđâlov paaihijn kuáhtáámeh láá lamaš syeinimáánust pääihist já cuáŋuimáánust päikkimuseost kost seervi vuáđudemmiärádâs lii toohum čuákkimist meridui et suhâseervi saavâjođetteijen juátká ja sajan väljejui já suu sajasâžžân čuákkimašij lasseen čuákkim ohtân uáivifaddân pajanij stuorrâ čuhâčuákkim ornim ihán mađe várás vuáđudui toimâkodde väljejuvvojii sj vsj čällen suu sajasâžžân já já ja sehe já et suuvâst ij tiäđui mield liččii jieijâs suhâmerkkâ ađai tobdosmerkkâ te meridui orniđ kišto taggaar vaalmâštmân et ive čuákkimist väljejuvvoo kišto vyeittee vuolgâttum iävtuttâsâi vuáđuld puáhtá vuolgâttiđ čujottâssáin tâi tâi jieškote-uv kiišton uásálistee puáhtá pyehtiđ iävtuttâsâs njuolgist suhâčuákkimân ive äigi já päikki almottuvvoo maŋeláá pehtilisvuođâ loptejii kunnee-elimeh suuvâ uámikkâsâi muušton hävdienâmist já hävdienâmist ruhâdâspuudah já veisidmeh räsikiästui lyeštim ohtâvuođâst tohhii kunnee tai ulmui paargon maid sij karttii porgađ tagarijn tilálâšvuođâin moh tááláá ulmui láá omâseh oolâ mos kullii elimeh já uásálistii olmožid čäcibussi ij puáhtám laddiđ te suvdemeh tahhojii ucebáin kárbáin já čäcibussi vuordâččij togo aldasijn lii lamaš kiävtust iänááš pelni mut vala aalgâkeččin tohon láá ulmuuh hävdidum muorâriistâin ij innig paste luuhâđ noomâid mut betonin optum ryevdiriistah láá šiev oornigist lemin nuuvt et taan-uv suollust liččii häävdih lekkum tegu lii tápáhtum ivij já ive kuáivojii anarâš täävtih pajas moh toimâttuvvojii lágádâsân lâi uuccâm love havdij lekkâmân tađe várás et finniiččii pargoos puátusân tivrâs čuágálduv já máttááttâsministeriö kirjeest-uv mainâšui haavdijd lovettáá kuáivudâm saksalij vuobdâšmin sämmilj taavtijd tivrâs haadan saatij keevvâm-uv veikkâ mield kirjeest ja pappina s tagarist ij kale lamaš maggaargin tiätu jođettem kuáivumjuávhu mield uáiviskáálžu hadde maailm markkânijn miäruštâllui märkkin já tähtiruŋgo kiitiätá kerdid stuárráábin anarâš eelij ripâdâtmin ive ja pappina s mađe várás toh hiäráh taid haavdijd koivuu iä-uvks toh lamaš sivnedum vuoiŋâdâttâmsaijeen macâttuvvii uáiviskáálžuh mutâ ain-uv lii pááccám iäpádâs tast et lijjii-uv toh anarâšâi uáiviskáálžuh vâi iä iäpádâssân lii meid pááccám tot et veikkâ professor lâi-uv finnim love havdij lekkâmân tuše te sun liijká saatij eelliđ kuás juo tobbeen-uv láá čielgâsávt uáinimist rogeh moh láá vissásávt koivum maŋa ko ulmuuh toid láá hävdidum rogeh kuittâg niävtáččii tuođâstiđ tom et miinii tobbeen-uv ličij koivum kuáivooh lamaš saksaliih vâi kiähnii iäráseh ij vissâ kihheen vissásávt tieđe mut tuáivuttuvvoo kuittâg-uv ráávhu uámikkâsâi siäloid nuuvâi ohtsâš purâdempuudân aanaarlâš hotellist mut ohjelmân kuulâi vala eellim moos erinomážávt kyesih uásálistii mecci filosofia tuáhtár kirječällee kirječällee toimâtteijee musijkkár vuávám já čonâshäämi kvaliteet kocceem já anarâškielân s s s matt ubâ ráiđu uttâlpostâ meeccist meeci mainâseh tiivtah já muštâlusah tuálvuh tuu luándun puávtáh fiäránistiđ hormišis luándu- meeccist liähmus kesijielâ posodem suáluienâduvâst kuácceevyevdi siste tâi tuoddârijn luánduvuáttámušâid kaavnah meiddei kerditáálu asfaltšiljoost já vyevditiälhust mii lii ton tyehin syemmilâš elleemainâsij sáŋgáráid kuleh jávuttes kuobžâ viehis riemnjis ervidmettum kumppi já utkáás njuámmil moh láá juátkám fiäránijdis meid uđđâsub mainâsijn meeci kuovđâšmijn mákkojeh maaŋgah eres-uv uápis mainâshuáđđooh tegu stááluh čáháligeh já häldeeh párnááh uážžuh navdâšiđ iveaaigij muttuustâlmist meeccist uápásmup sierâlágán luándu almonáid ivejorgálduvâi mield kiiđâst kiäsán já čoovčâst táálván iskáldâs uttâlpostâ meeccist veäigikuuhâs eccimaainâs veaaigij čuákkim iäiváá kolleuáivát uobžâ koccám ievedum laavlâ lisa asfalträäsi áránâs kuáššu cissáá árrest peesist árree laavlâ uorâ uorâččâs riemnjis já vuástá isákiällu imusundeh uhâpiätu arttin čuárvihiärrá esilaavlâ esipáárnáš yehti kolgolii ággummätki ei keesi odeuđâgâš uoijâmmänidem aavlâ äävis uopsislijne eeci haajah rvepeivi meeccist iskiskuobbârij tanssâ uáruttuvâi kolliimin uobârmeeci päihittemeh aainâs ainruánáá muorâin eeci roobdâst iärppáákuobâr appum piäiváš iäiváš já pieggâ ohčâmaainâs iehčâmkiälkká uhes tälvi uolâš kandâ já uotâlanne uotâtääsni maainâs uotâäijih uodah muottust iänjuriemnjis ppuumáánu juámmilsierâ asper kávná skippáár älviv eeci lohđuttâs äldeeh mij tuáivup jo keesi vuoijâđ uážžup mij tuáivup jo čohčâ muorjiđ peessâp mij tuáivup jo tälvi mij čierâstâllâp mij tuáivup jo kiđđâ kiehâ kokká mij tuáivup jo tääl uážžu navdâšiđ täst puddâ lii täst já tääl elimist ko moonnim miäcán lâi päälgis muálkkáá já suámálâš te oovdeld poođij mottoom uccâ kuhvittârlágán nisonâš ko mun uáli tárkká keččim te aiccim maajeeld muálkkáás seeibi kessuumin tast mun ervidim já kii peri ervidičij et kufittârhân tot uccâ kufittârnisonâš ličij ton seibikeejist tollij kiddâ uccâ kufittârpáárnáš mon seibikeejist kessui párnáá jiellâhâš já jiellâháá ákkuveh seibi seeibi maajeeld já majemuu seibikeejist kessui uáli kufittârlágán huáđđoo kufittârsuuvâ komme mast vááilui seibi já seibikeeči še toh kufittâreh oovdâs uohhuu kuoimijdis čuovvuu já lappâd maŋaluvâi luogguu kuđâdin jyelgisuormân tain jyelgipelgi lâi já tast-uv taid kufittârân ervidij taid mun tiervâttim talle puoh orostii ubâ mecci suorgânim tállán juáháš lâi maka jalŋes miehtâ keđgi kuobâr te jurdâččim moh peri toid mun sevâččim jotkim määđhi já päälgis lâi muálkkáá já suámálâš poođij oovdeld mottoom uccâ häldeelágán nisonâš ko mun uáli tárkká keččim te aiccim ton seelgist cuozzâlágán suájáid lemin tast mun ervidim já kii peri ervidičij et häldeehân tot uccâ häldeenisonâš ličij lâi ollásávt nuuvt čoođâkildee já tyehin siämmáá kildee häldee tyehin häldee häldeežiih paldluvâi riesâmin já majemužžân miinii uáli häldeelágánijd kuávváámin aaibâs oinuumettum oinuumin mast suájáh iä lamaš ollágin lâš-uv sun jieškin lamaš ubâ lemingin toh häldeeh oovdâs sodâstii kuoimijdis tuáridii já lappâd maŋaluvâi kirdii já tain lâi rässejum peljičiehâ já njäälmist räsilágán njuovčâ sijjân mun toškum kieđâid talle puoh orostii ubâ mecci ucemus häldee meid tállán kiinii lâi maka kievânjuolâs kiđđâlodečalme kuámmiršaddo kii mii-uv mun vuolgim pääihi kulij já valdim kievânjuollâs kuámmiršado sänijyelgi já valdim fáárun keeđgi kiđđâlodečalme ulâštooŋŋâs kuolbâtääsni ubâ meeci pááikán viešidim já šiiljon sierâdemšiljo huksejim já kufittârijd häldeid tánssáđ puohtim já kufittâreh tánssájii tuálppádii njuškon cancon já häldeeh tánssájii jurrii tánssájii jurrii vuoi toh jurrii meddâl mun kaččâlim toi maŋŋaal miäcán mut mecciporreetáálu poođij já puurâi meeci já muu muu miäcán eeđâi paaccâhkandâ sun eeđâi tobbeen tun puávtáh algâttiđ puoh aalgâst ko lah meeccist jotemin já lah tegu jieh liččii lemingin puávtáh uáiniđ tobbeen suámálijd uáináh piäiváš paaštij jalahâs almeest já mottoom váldálâš hiärrá stuorrâ kuumpičevđiturhâinis já pahâinis lâi sluáncittâm čuoldâkiäčán čokkod hiärá nommâ lâi sun tääl čokkái kuhes siämunijnis mast jieŋâpureheh šiälgájii já huhkáástâlâi jiečânis paahâ taam paahâ väldipaje táiđá leđe nuhâmin puáttee iijân olmâ puolâš vâi pesâččim cuoŋŋuu mield jieččân jieŋâlaanan maidsun tallegis jis taan ive jiem monâččiigin lannasân pic pásáččim teehi já kejâččim maggaar lii sun kote váldá vääldi muu maŋa kierâš čuorvij teehi seivittij suu luusâ já koijâdij kuássin uáinám lam já maŋgâ-uv kiiđâ västidij kierâš munjin maggaar sun lii táátui lii muččâd tegu jielâ já sust lii čuovjistaasnijn kuuđđum lijne já kaperin sust lii fiskis kolleräsikiärdu valdâlij kierâš halijdâm teivâđ suu eeđâi imâštâlâi kierâš imâštâlmâš tast lii koijâdij lah aaibâs luándulâš et must taha mielâ aainâs ohtii teivâđ suu kote puátá muu maŋa ij västidâm maiden pic kirdelij kiäinusis pelestis luptiistij tuurhâs siäpulâs ciäggud já vyerdiškuođij motomeh peeivih piäiváš koordij muotâ suudâi já hiärást lâi vaigâd leđe taam lievlâ sun mänidij siämu puálá já muu kunneemeerhah suddeh vaje innig toinnân puorijnis havrâstij tuurhâs puoh heelmijd já kaččâlij kulij kost suu jieŋâlanne lâi lâi moonnâm te siämmást puoh juvviih já aijuuh lekkâsii já kulgijdii tevdii puoh juhâpiälláid moh sodâstellii piäiváásuonjârij mield enâmân ponnii tain čuovjis liijne puáđistij še mučis roonnig maadâpiegâ fáárust já ruttij liijne ärdeidis oolâ tiälláástij fiskis kolleraasijn kuuđđum liijnes čujottij stuorrâ vaskâm já koijâdij tyeggáár vaaskâ lii tuos pááccám česâttij toos já čielgij váldálâš furstâ čokkái tast já vuordâččij tuu sun vuordij muu koijâdij tuše ama sun vissâ ličij halijdâm orniđ iveaaigij čuákkim västidij kierâš nuuvt eeđâi kale hitruu jis mij iveääigih puávtáččim teivâđ kuoimijdân vaarâ purgâččij piäiváš páštáččij já arvaččij siämmáá ääigi vaaldij muáddi tanssâläävhi já eeđâi hyeneeb juurdâ ollágin mun-uv kolgâččim teivâđ suu kote váldá vääldi muu maŋa jis mun ájáttâlâm tääbbin tommittáá et kuáhtáám motomeh peeivih kuorgah já čuánnjááh kirdii juoigân kuávlu paijeel mast orostâlâi seivuu jiägán puurrâđ jeggijuuŋâid poođij luusâ já piivdij miiguin tavas suddâd tuálu enâmist já jieŋâid jaavrijn tyebbin taveláá aibâšeh tuu vala eeđâi kolgâččim teivâđ tääbbin jurduuh láá taan ive mulijdij njunoškuorgâ já maacâi juávhus luusâ peeivi poođij spáálváš päikkikoodán aairâs sun puátá ilodij já spiäžuttij kieđâidis oohtân hámásâš sun tibi te lii vuoi hirmos eidu siämmáá ääigi ko spáálváš kirdâččij pirrâ te suu čuovjistaasnijn kuuđđum lijne kuulnâi pieđgânij pitážin koočâi enâmân já kuođij kiiđâ aaibâs pietittemmin ij lamaš mihheen eres rääđđin ko vyelgiđ korrâ sáttoin tavas kost čuovjistääsnih vala lieđđuu juhâpiälláin poođij kuávlun ruánáá haamit pajalist já liäđđoo tuomâuáksikiästu kieđâst vilšâstij enâmân já koijâdij suu luusâ seivittem kierâččist táágu láá návt ennuu kulnâm čuovjistääsnih čielgij táágu vuordâččij tuu sun ličij halijdâm toollâđ čuákkim nuuvt himettij tuođâi lamaš hävski teivâđ suu já jis tuođâ eeđâm te jiem lah kuássin kuáhtám jieččân oovdâstmannee suotâs teivâđ eres-uv virgeviiljâid já mii iveääigih kolgâččijm toollâđ čuákkim sátáččij leđe uáli ávhálâš já mávsulâš luhostuuččim tigguđ ucánjáhháá kuhheeb väldipaje sáárnum täst ko sun puátá väldipaje nuuvâi hurgettij aaibâs liijgás joteláv tegu suájáh te liččii lamaš tast iiđij uáinusân tavepieggâ posoškuođij loostah kulnii já piäiváš peittâdâđâi ränis poolvâi tuáhá lâi koolmâs já tot tuárgistij ton siämmáá stuorrâ čuoldâ pellâst mast lâi čokkám vuordij ränishaamitsâš ááhu puáttim máádás värrejeijee kuorgâi maajeeld ränis ruákkikäibi ákku jo puátá-uv piejâi kuámmirijdis njäälmi kuábbáá-uv pel já čuorvij ele toolâ nuuvt korrâ huápu vyerdist váhá mii iveääigih kolgâččijm toollâđ čuákkim pieggâ šuvijdij já ton kirdettem loostah mosijdii nuuvt korrâsávt et ij kuullâm iävtuttâs čovádij já kirdeetškuođij tom máádás tääbbin ájáttâlah tuu äigi lii jo moonnâm lappâd koijâdij aigum kyeđđiđ sääni čielgij iveääigih kolgâp toollâđ čuákkim lii uáli tehálâš ko mun ááigum tigguđ kuhheeb väldipaje puoh kale šadda kuullâđ ko kuhháá iälá humijdij já kirdettij hirmâd sáttoin piäiváá enâmij kulij aigui paasij ubâ iveaaigij čuákkim já iä kuássin kuáhtáá nubijdis sevŋis já äŋgiris väldi tääbbin lii kukke já čuovâdis já nánnáás paje oppeet nuuvt uánihâš kale kolgâđ leđe jo kiđđâ mut šoŋŋâ peri pisoi kolmâšin já almeest lijjii assaas poolvah urruu lemin šlundááh já murâšliih já enni šuohkijn jyehi eehid puáđi elimist mihheen jis rievtis kiđđâ ij forgâ puáđi jyehi iiđeed ko stuorrâuábbi koccái já keejâi olgos te vaidâlij valagin pääšti piäiváš lâi jotkum jo kuhheeb ääigi já ovttuu movtigis mielâ lâi šlundoškuáttám onne-uv lâi kolmâ vašo já tupelaasâst oinui tuše ucánjáhháá ränis alme ruttij ruákkinjunestevilijd juálgásis já eeđâi et sun vuálgá miäcán uuccâđ piäiváá já kiiđâ stuorrâobbijn vilšâstáin mojonjalmij kuoimijdis toho moonah njuoskâdiđ juolgijdâd eeđâi stuorrâuábbi vala varuttâlâi enni-uv ijhân enni kuittâg kiäldám lâi jo olgon já sust lijjii suu jieijâs jurduuh vaazij njuolgist tyehišiljo roobdâ sieđgâroton sun tuájistij kuhes sieđgâ ruomččâlij tom uálgátuáivis oolâ já väzzilij kulij sun toho táiđáččij toho lamaš nuuvt kuhes mätki verejáást olgos já tastoo njuolgist piäldu paaldâ oovdâs tyehin vuálgáččij muálkkáás päälgis mii kuárŋu njuolgist oolâ mij juuđijm moonnâm kiiđâ-uv päälgis lâi jo pievlâst já kuácceeh čuágudii jyelgivuáđuid pálgá alne lâi vala jieŋâ já meeccist-uv lâi muotâ kuárŋui njalahis pálgá mield pajas já viijmâg pyevtittij oolâ tothân lâi-uv jo pääljis lâi kustoo jo tommittáá lieggim kejâstâlâi pirrâsis sun korŋiistij stuorrâ keeđgi oolâ mii lâi källee alne vâi ličij nuuvt ollâgâsâst ko máhđulâš jeđe fáškuškuođij sieđgáin ááimu já huiheškuođij meddâl almeest meddâl meddâl meddâl piäiváš já pyevti kiiđâ puáđi puáđi siämmást poođij kolmâ pieggâspälli vuorâččâs kiirdij paijeel ruŋkkeestmáin arve já masa kááškát sieđgâinis keeđgi alne vuálus sun lâi nággáris kaandâš ige vuálánâm nuuvt älkkeht pic fađoi sieđgáin piegâ já oskoi et sun ulâttičij poolvâi räi kuittâg vaibâškuođij já sun čokánistij mottoom ááigán já keejâi pajas talle lekkâsij polvârobdâ já tobbeen kuovlâlij ohtâ áinoo šelis piäiváá suonjâr lâi tegu segis kolleläigi mii juuđij polvâroobdâst njuolgist njeigâ sporijdij já šliäđgui jáldus šooŋâst tot lii piäiváá lieggâ kolleläigi mun ulâttiččim toos te kiesâččim tast piäiváá uáivát tuálvuččim tom pááikán já mijjân puáđáččij kiđđâ jurdâččij movtigis mieláin čyežžilij njuškij ollâgâsân háputtâlâi kollelääigi já fattij-uv tast kiddâ ko tot tubdui-uv timesin tegu silkke kiesâškuođij já piäiváá kolleläigi nuolâsij polvâroobdâ vyelni veikkâ mon ennuu šoodâi loopâst nuuvt styeresin et ferttij njeeijâđ keeđgi alne čokániđ källee oolâ já toollâđ uáivát askestis tot šiälgái uáli kirkkâdávt já lieggij nuuvt čuuvtij et šoodâi pakkâ nuolâškuođij puseris já kammuidis mut talle tot tábáhtui maht kale leškin tábáhtum kolleuáivát toovgâi askeest já vierâškuođij korrâ liävttoin ciäggusumos vielti vuálus suorgânij táágu sun lâi kiessâm piäiváá kollesuonjârijd já tääl toh vyelgih patârâsân já tuálvuh kiiđâ meddâl kaččâlij eeđeest maŋŋaal mut ijba sun meendu kuhás kiergânâm ko kolleuáivát njuškij källee hiäŋguvieltist vuálus miäcán ige puáhtám moonnâđ ton maajeeld paasij källee roobdân pivâstudân já konjâlčoolmij kejâdiđ kolleuáivát patârem vuoluubeln meeccist imâšij iimâš mield ko kolleuáivát juurâi já juuđij muorâi kooskâst te jođedijnis tot rievdâdij puoh aašijd já jieŋâ suudâi sehe juvviih šaarijdškuottii kiäiguttii ruánáá ovsijdis já sevvii piäiváá uáiváttân luptij uáivis uáinusân tiätuäŋgirávt imâštâlmáin et kii imâšijd suu nuuvt lieggâsávt kuđáiditij lehâstii čolmijdis já kivkked meeci teevdij movtigis loddái visârdem kolleuáivát lâi ravkkâm kiiđâ kejâdij täid puoh aašijd källee alne tegu imâšlâš mainâsčáitálduv talle sust šoodâi huáppu pááikán keččâđ et lii-uv kiđđâ puáttám toho-uv toppij puseris já kammuidis kietâkaavân já kaččâlij päljisjuolgij pálgá mield vuálus tommii oovdeld hirmâd huáppoin já ettii tot lii puáttám tääl tot kiđđâ lii viijmâg puáttám kačâškuođij sun aldanškuođij pääihi te eidu talle juuđij kolleuáivát piäldu rasta päikkišiiljon jeđe hurgottij jotelávt vyevdiroobdâ tuáhá lehâstij verejáá sino lâi times tegu saameet tuomâ fijnáht opsidij já piäippáin visârdij kuhemus suávi keejist kiđđâiiđeed iimmâš njaavâi siijvost siisâ já nohádij luholâžžân seŋgâsis ko sun iđedist koccái te stuorrâuábbi lávludij oommân pellâst enni lâi jo šiljoost já eeči skáláiditij pargoniävuidis laasâ vyelni já huihâččij tääl tot kiđđâ lii puáttám vyelgeenba muoi almaah paargon tastoo vaazij eččis paaldâst piäldu kulij kuáhčá uálgátuáivi alne te čujottij sun jalahâs aalman já eeđâi eeči tovben tot piäiváá kolleuáivát tääl lii lii já tot lii puáhtám mijjân kiiđâ västidij eeči tegu ličij jo ubâ mainâs tiättám nuuvt et kuobžâ koccái tälvinaharijnis já jieijâs mielâst aaibâs liijgás tooláá murdettij olgos kuáđistis já nukkosij tállán stuorrâ jalŋas sittágin tot ruáŋgái mun kaavnâm tom šlaarvâ kote cuuvnâi muu te kiškodâm tom pitážin kuobžâ rovgij jalŋa enâmist já leggistij tom kuhás jumijdij tuođâi toovâm tot tähidij já luáguškuođij miätá meeci ääigi keččin kuobžâ ooinij njuámmil njuámmil vyerdilba váhás herkittij ko tot aaicâi et kuobžâ lâi suttâm oroiba tot lemin vala niälgáá-uv tot tiäđust cuvnih muu lah canccom čivgâidâdguin muu kuáđi káátu mield eeđâi kuobžâ lah lamaš tobbeen njuámmil västidij lam täst čivgâiguin puurrâm ubâ peeivi sieđgâid kuobžâ huhkái já joođhij määđhis šlođâdijnis tot njunnij kuuđhâmievtâ kulij mut tot-uv lâi vala ubbân jieŋâst ij kuuđhâidgin puávtáččii vuáppuđ aalgij leđe tääl tuođâi nievris mielâst luágui riidon já aaicâi čiävrá čierâstâlmin čeevris must ličij váhá äšši kuobžâ eeđâi halijdâh-uv puáttiđ čierâstâllâđ muin čeevris koijâdij must ij lah äigi tyeggáár jollâvuotân cuvnih-uv tun muu koskân njálgásumos naharij mun liččim tyeggáár puáššiseehâ cuvnâm meeci viehâhân tuáivu et tun uáđáččih aainâs jonsahpeeivi räi eeđâi čeevris já šnjagottij häppilávt kiäinusus šoodâi ovdiist-uv puáššáb mielân ton mielân puáđistij ohtâ áinoo molsâiähtu kiälbuttem kuobžâ kuántuškuođij ton källee aldasáid kost tieđij riämnjá távjá pivdeđ saallâs kukken kuobžâ oopsij et riemnis ličij tobbeen pievlâpáiháást tot eštus kuárjidij seibi vala kaavreln mun fattiim riämnjá kozâidân kooskân te kiškodâm tom nuuvt maaŋgâ pitážin et kihheen ij innig tuubdâ tom kuobžâ hundârušâi hoi kuobžâ čuorvij jáá tun lah kocemin riemnjis eeđâi kiänsun lii suijâ et lam kocemin kiškodâm sujâlii aaibâs uccâ pitážin já tast maŋa moonâm maasâd uáđđiđ kuobžâ lopedij nuuvt riemnjis eeđâi lii tušše epidiđ mut tiäđám kale sujâlii muštâl jis tiäđáh ennuu máávsáh ton tiäđust riemnjis fiäruškuođij kaavpijd mäksiđ vala kolgâččij kalleebgin ton verušeijei kuobžâ eeđâi čuágáh munjin soorijd te puávtám muštâliđ-uv nuuvt kuobžâ eeđâi peri uážum tom šlaarvâ kozâidân kooskân kote muu cuuvnâi puávtám maccâđ uáđđiđ jieččân kuátán tot sujâlâš lii eeđâi riemnjis já čujottij kepiláin alme kost imâštâlâi kuobžâ vilpoi aalman mut ij uáinám maiden tobbeen miinii luudijd vâi mii lah lodde eeđâi riemnjis lii piäiváš piäiváš lii páštám jo maŋgâ peeivi já lieggim tuu-uv kuáđi tun morettih liijgás tooláá čielgij riemnjis kuobžâ terpâškuođij kepilijdiskuin eennâm já miännudškuođij hirmâdávt peđeččij já táájui ruássud tuárrást sehe čuurmâi nuuvt čuuvtij et riemnjis juurdij tom jallom lopâlávt jotkui kuhes ääigi já iäskán ko piäiváš luoštij te kuobžâ-uv rávhudui spiäžuttij tuđâvâžžân kepilijdis oohtân te oinih kuobžâ eeđâi riämnjás kiškodim tom pitážin kiškodih mon koijâdij riemnjis piäiváá tast láá pasâttâssân innig siemin pittááh miätá alme tot lii jurdâččij riemnjis ohtuunâd eehidveeigi räi láá tääsnih eeđâi riemnjis joollâb sátátáččij jurdeliđ eeđâi kuobžâ kaččâliđ muštâliđ puohháid et hyeneeht kiävá jis muu rávkká ovdil äägi kiškodâm puoh tuhháát já vala tuhháát pitážin já suápum taid tuohu teehi kuobžâ luáguškuođij tälvikuáđis kulij nuuvt eeđâi riemnjis já mojottâlâi jiečânis tastoo muštâliđ meeci viehân maht tääsnih láá kolvum aalman kiđđâ njuuvčuálppáá kirdijn lieggâ enâmijn riddokälleid huksijn olssis piervâl hiäŋgupááhtán aaibâs merâriidon monnij mane já läliškuođij tom ij tuostâm lihâstiđgin sajestis amas kolmâ pieggâ peessâđ possoođ manan teddilij mane čuávjiuvjâidis siisâ vâi tot ličij syejeest kolmâsist já já arveest tot ruoinâi já oođij hyeneeht uđâgâš cuovkkij korâidis iäskán lâi-uv fiijnâ já čepis lodealgâ tave riddokuávlust ij vissásávt liččii kesten nuuvt mučis uđâgâš váddu tast kale liijká lâi tot lâi koorâs párguđ tast oovdâs vanhimijn ij tuođâigin lamaš innig äigi puurrâđ juuhâđ tâi uáđđiđ eeči kirdelij haahâđ purrâmâš te enni paasij tom puudân tipšođ uđâgáá enni vuolgij juuhâđ te eečigis uážui pääcciđ uđâgáá keččen njuuvčuálpášenni huttái piervâl roobdâst já visârdij uđâgâžân lavluu tiy magareh suájáh tiy magareh čalmeh tiy magareh koozah tiy maggaar uccâ uáiváš tiy tiy kiirdij lappâd kuulâi visârdem siäivui váhá määđhi kiäčán já paasij penttâ kuldâliđ kuldâlij já kuldâlij ige uážžum viisârdmist tuárvi mielâstutij tom aaibâs hirmâdávt seivittij njuuvčuálppáá piervâlân já pivdâlškuođij halijdâm tuom lavluu tom munjin tun eeđâi njuuvčuálpášenni mun tom pyevti adeliđ tot lii muu áinoo laavlâ mun talle lávluččim tääl mun piivdám káránâs uálkuttâlâi jiem pyevti innig eelliđ tuon lavluuttáá muu uđâgááh iä nohháád jis mun jiem láávlu toid táátu innig mun jiem pyevti adeliđ tom tunjin suutâi jieh adde puorijn mieláin te vááldám tom viehâruš tot volliittij njuuvčuálppáá rievedij tast lavluu já kirdelij meddâl piškoi čuhâlis jienáin jeđe čiäruškuođij njuuvčuálpášenni še čiäruškuođij ooinijgin njuuvčuálpášeeči ko maacâi piervâlân párgu nuuvt ennuu ko vaja já enni ton paaldâst kuulgât konjâlijd te tunnust lii njuuvčuálpášeeči koijâdij hirmosijd lii tábáhtum kaavhâd västidij ennilodde káránâs siäivui taas já tuálvui mist lavluu mij tääl pyehtip leđe já eelliđ ij finnii innig ollágin nohádiđ čiäru nuuvt čuuvtij et košká vala mii eeči puášáskij čoolmijn šleđguu čuođâlmâsah já tot taancâi já páárgui teehi muu suátitävgi muu pastelis njuolah muu miäcástemkistuuh vuálgám uuccâđ tom šlaarvâ já kiškom jieččân lavluu meddâl ton čuddust tot kirdelij kiirdij já kiirdij maaŋgâid luudijd ooinij mut káránâs ij rotomiähástâh kaačâi keeđgij kooskâst tovben laahul njurgij tot aaicâi káránâstuáki ollâ hiäŋgupaavtijn siäivui mottoom määđhi kiäčán stellij njuolâ suonân kieldij täävgi já vyerdiškuođij peri riemâččij lávluđ njuuvčuálpášeeni lavluu te kale tállán uážuččij smakkiđ njuolâ taah káránâsah tuše puđâldii jieijâs pargoinis päštittii päivää ennilodeh šladârdii koskânis já uđâgááh sierâdii kihheen lávlum lavluid ij njuuvcuálppái tađe eenâb ko lavluid tuše mut lii-uv tot mihheen lavluid kirdelij ovdâskulij kiirdij já kiävlui já ooinij viijmâg ohtuunis káránâs muorâoovsij alne moskottij čolmijdis lutpij kossâ njuunees pajas stáávrui tuohu teehi já lávluškuođij tiy magareh suájáh tiy magareh čalmeh tiy magareh koozah tiy maggaar uccâ uáiváš tiy tiy tot peesâi loopân te algâttij oppeet aalgâst tiy magareh suájáh tiy magareh čalmeh tot šlarvâ lii čapismááccuh kote suáládij maailm pyeremus lavluu eeđâi njuuvčuálpáš siäivui siämmáá muorâ eres uávsi oolâ kieldij täävgis já pacâttij njuolâ káránâs njeigâ šnjagottij korrâ já kildee skuáčurij mield já koočâi enâmân ij huámmášâm maiden ij ubâ čolmijdiskin lehâstâm kärŋilutij tuše uáivis já ain visârdij njuuvčuálpáš rovgij puoh njuolâidis skuápust stellij taid suormâidis kooskân já päjiškuođij káránâs njuolâ häävild peri láávlui magareh suájáh magareh čalmeh maggaar muu iärtán čuoggij magareh koozah maggaar rade čuággu maggaar uccâ uáiváš tiyy-tyi jiem vaje eenâb tot kočâttij lavluu njunestis tuámittij vuálus toppij tivrâs lavluu já kiirdij huápu-huápu pááikán tot aldanškuođij piervâl te kuulâi maht uđâgâš piškoi já njuuvčuálpášenni čiärui meddâl čiärrum já vaidâlem njuuvčuálpášeeči eeđâi moovtâ valdim mii lavluu meddâl ilbis káránâsâst tot lii ilostui vaaldij lavluu vuástá já lávluškuođij jaskodui já nohádij forgâ rääjist njuuvčuálppááh láá ain jaskodum ko láá aiccâm káránâs kirdemin lappâd illá tyestih talle njuuneeskin kovkkâliđ toi laavlâ lii-uv siäilum já tom siämmáá lavluu njuuvčuálpášeenih lávluh uđâgijdis vala onnáá peeivi-uv asfalträäsi sipulijd šoddâdim šiljoost vijnemuorjijd njálgáid kaiđim ruhhoost lâi peertis haajâ nuuvt njäälgis še keččâlim lakritsijd-uv ištâdim šoddâdim asfalträäsi tom luási koovjâst piegâst já patârkaasust šoodâi já eiduttâlde ceevzij liäđus ucce já smiäru ton verdi njuorâs já hiäju mun sárnudim toos já adelim räämi njoomâi tom vuávnáht aaibâs tegu čääsi mielân poođij kuáššuđ cissáá cissááš mielâstutij tom mielâstutij cissáá tot povdij káránâs kolliđ kolliđ já kestâdškuođij tom tun lah nievt ucce koijâdij káránâs lah vala šoddâm styeresin eeđâi cissááš jieh lah šoddâm ilosmui káránâs vissâ vala šoodah eeđâi cissááš mudoi purâdáin já juvváin já myrssee kuhástuuškuođij nuuvt čuuvtij et penttâ kavâstâlâi munjin maidnii tot eeđâi káránâsân maidnii mielâkiddiivijd mudoi mun nohádâm tiäđám ennuu mielâkiddiivâš aašijd eeđâi káránâs vyevdi tyehin lii ohtâ sijdâ čeeci lii iällám tobbeen ooinij siijdâst uáli ollâ páávu et ripoh-uv pyehtih kuárŋuđ tom mieldi paahâ patârâsân aaibâs poolvâi räi iimâš eeđâi cissááš ive mun oinim nuuvt ollâ heertâ et aččin kuárŋui tom mieldi aaibâs alme räi já cokkiittij piijpo piäiváást viigâi mušteđ maidnii vala-uv mielâkiddiivubboid tot eeđâi te muštájim ive tassaaš tien siämmáá siijdâst mii vyevdi tyehin pajanij nuuvt hirmâd korrâ pieggâ et ulmuuh hárjánii jotteeđ kuántun peessâm ton vyevist meddâl ihepiälán iimâš eeđâi cissááš ive tassaaš lâi čuuvtij viärráb pieggâ jurrii hirmâd jotelávt suájáidgin ij uáinám viigâi mušteđ maidnii vala-uv mielâkiddiivubboid tot eeđâi te muštájim ihheed tassaaš lâi nuuvt korrâ puolâš et puoh kuosah meeccis luoddânii kierrust madduu räi iimâš cissááš ij adelâm piärán kyehtnubáloh ihheed tassaaš ko mun celkkim iärutiervuođâid muu kuálmád piäsádâhân te lâi korrâsub puolâš táálu nisonijn jieŋŋuu kieđah tááigán kiddâ já kiemnih oommân alne tuoldii tuše nube pelni mut nube pelni lijjii jieŋâst káránâs šlundoi tovlehân kale heevij jyehilágán sun eeđâi šyehkittij táátui peessâđ meddâl mottoom ááigán mut kárgái-uv kiäinusis tieđiš lâi-uv taggaar páápu taggaar herttâ já taggaar puolâš tuođâi-uv lamaš mut liijgás puáris myerssee tot lâi káránâsân jis lâš jieš uáinám puoh taid aašijd peesist peesist paccâhâš lâi njäälmist kii vaažij tom juurdij njuškiistij ovdâjyelgis lammiistij sehe kuhes kuhes parfeseeibis aalmugtihtâ laavlâ njálgáht uccâ uárreš kuárjid linnâ sevtilsaajeest toho kal ij čaalaan ige meccialmaa piivdus kiergânâm kuássin iä ton kuhes kuosâ kejâstâl sun maailm pirrâs taištâlmeh láá vyelni maŋgâ kuácceeuáksi ráávhu tuovŋâs paajaabeln hiäilu ain eellim tääl luholâš suvâdeijee kiähtulanneest suuilod uccâ uárreš rähis kuosâeeni raddeest čuojâdâl nokká livârseibi pellâst poorâ lasârääigi lodeh láávlun alme vyelni satâččeh suu eehidveeigi hamânân neeti lijkkuustâlâi keesi ij puurrâm jieŋâ uáináh netinjuolgâdusah meerrid návt punjâdij uáivi já libžoi já čääsi stilčoi já tugo loostân kiesâstij já puurâi smierettij netienni peetij jo maid poorgah huušah nággáruššee máádás páikkásâd-uv páásáh neti-ime kepilijnis seevij ceelhij netienni uccâ peelhit lâi uáináh ristenni täst lah seibi ige keeči mučis šooŋâid ferttiim toollâđ heejâid kepilistij netinieidâ keeppil ceelhij mučis nieidâ munjin emedin páásám jiem vyelgi máádás keesist kiäsán tun já mun rähteen čiččâm netikiesâlduvvâd piäsán neti-ime tállán čuárvu lii siäđulâš meeri kuttâ jo liijgás ennuu kale västidij lah eissigin hajâneeti teikkâ puástud mun tiäđám piätám čiččâm neettid piäsán keesist kiäsán lam uáináh hirmâd nággáris neeti lieggâ netikeeppil keežild naajâi netivievâ uáinin neđeh juhlodii peeivist piäiván taah neđeh njävilnjuneh ääigi ko elleeh mattii vala sárnuđ te kaavnâi vuorâččâs motomin vuástápitá tálulâš lâi kočâttâm tom markkânmääđhis ääigi já vuorâččâsákku toppij vuástá njunásis kirdelij já seivittij aaihâ uáksán já ááigui eidu naavdâškyettiđ vyerdihánnáá herskupittáást ko riemnjis jo česâttij aaihâ maddui lâi jo uáináh kukken apsam vuástá haajâ já suálsi lâi pačasâm ton njuohčâmân peivi rovvá vuorâččâs riemnjis kyehtilušâi jieh tääiđi jieš tiettiđgin mon koorrâd tun lah nánnáht tuu puuzah-uv kildeh já tuu njune šiälgáá tegu putes kolle ige tuu čoolmij suonjârdem pyevti kihheen vyeittiđ ko mottoom ääši jieh kuittâg pyevti tivvoođ jienâ uáináh ij lah siämmáá almalâš ko láá tuu puuzah kuldâlij riämnjá rammum já lâi uáli moovtâ tot porfiistâlâi puzâidis ko kihheen ij lamaš vala kuássin rammum tom korâdin väivi ko riemnjis ij lamaš rammum ton jienâ vájálditij vuástá lehâstij njuunees áávus já ruŋkestij kuldâlba mon muččâdávt mun láávlum riemnjiskis ličij tom kuldâlâm ij eissigin toppij vuástá mon vuorâččâs lâi kočâttâm enâmân já rečistij tun aainâs lah rovvá vuorâččâs oskoh puoh maid tunjin šladârdeh jienâ lii eidu siämmáá faste ko tuu puuzah-uv tust lâi tuše vuástá mut tot-uv lii tääl must riemnjis jävkittij kiäinusis eenâb ij lah vuorâččâs innig kuássin vieggâsâm kyehtiluššee lommoid jis tast teivâs leđe miinii njuuneest te tot kale muštá váruttiđ talle ruŋkkeestmist kunâgâs kärdinist stuorrâ čapis kissá mon nommâ lâi lijjii ruánáá čalmeh já vielgis čalaneh mut ton koozah lijjii puoh viärráámusah toh lijjii tegu kildee čuolguuh puoh säpligeh čokkânii ääiti nuurkán já tobbeen toh culijdii já visijdii nuuvt čuuvtij et taggaar ij lamaš vala kuássin kullum toh ettii kuoimijdis návt mij ton kiisán toohâp culijdii já visijdii já talle toh meridii kiälu já heŋgâstep tom kisá čiäpáttân te kuullâp ovttuu ko tot puátá nurrii ruuđâ já ostii kiälu talle puoh säpligeh čokkânii ääiti nuurkán tobbeen toh culijdii já visijdii nuuvt čuuvtij et taggaar ij lamaš vala kuássin kullum toh ettii kuoimijdis návt tot tääl mana heŋgiđ kiälu kisá čiäpáttân culijdii já visijdii já talle toh meridii lii taggaar ránnjá et tot koddá forgâ ko tot kiännii kozâidis kooskân fättee säpligijn kihheen lamaš nuuvt ruokkâd et ličij moonnâm heŋgiđ kiälu kisá čiäpáttân poođij ääiti nurheest siemin häldeš já oostij säpligijn kiälu kiälu tot adelij rássáid já rássáin tot lii vala-uv kuullâm kisäkiälu čuojâmin kiedist máttátmin áimusuundijd háárjutmin ko juksá jorgeet piäiváš páštá njuolgist njune čuujoot lieggâs syeijee puolâšist já puurgâst lii tobbeen kávnoo paijaan piäiváš tom kal tiätá juáháš lii tot áimusunde kost lii piäiváá uáđđimviste šuváttâlâi maađijšalde alne já lijjii uággumin šalde vyelni spejâlistij eehidpiäiváá já kuulgâi rávhálávt lappâd et vuogâ kobđottâs koolgâi koskâttuvâi sirdâččij maasâd rievtis sajan vástuppeivieehid et kaandâin ij lamaš huáppu kuussân iä lamaš liijgás sisčaasijn pivdum kyeli lâi monni eeđâi ko mii eeči eeđâi eeđâi uccâ vuáskunâžân mon sun lâi eidu ruttim juuvâst riidon mun majemustáá oinim eeji tot lâi viehâ ennuu stuárráb lam motomin uáinám tast kove eeđâi tast lah njävileh tii eejist lah njävileh šiištij sun keejâi nuáigádij siämmást ko tärhistij et suu vuogâst lâi vala máátu keežild mooni kočodeh kissákyellin kisáh kissákuolijd imâštâlâi kissá kalga leđe styeres eeđâi luptiistij uccâ jurbâlinssisâš čalmelasâidis pajeláhháá lijjii čalmelaasah vissâ tondiet ko sun lâi luuhâm nuuvt ennuu lii stuárráámus sisčaasij kyeli láá lamaš viiđâmeettersiih já láá tiäddám joba kiilud iälust jaavrijn tâi tágárijn stuorrâ juuvâin liihâd iho tâi veigin tegu tääl lâi tuođâi-uv jo lyeštimin muorâkierrui tuáhá já juuvâst aalgij leđe siävŋus lappâd turâštij moottorkäärbis já luptij pááruid já koskâttuvâi kiinii miälloid nuorbâi kuuloold kanottáin lappâd kaandâi máttáátteijee-uv lâi moonnâm lappâd čapis kumikárvu pajalist koibâkappeer jieŋâlâsâst čoolmij alne já lâi luptiistâm kieđâs nuuvt et masa ubâ kaanoot kommáán sun lâi čuorvim et elleđ peri koočâ juuhân miällooh maccii jo kuávdáá kulij mut máttáátteijee ij vala kullum ige oinum pivdá čäsuáivist tâi riddočaasijn kuolijd rapuid skuápuid cuobbuid já čäcisäpligijd joođhij piejâi vuáskunis lastikseekân motomij eres kuolij siärván já iävá vala lamaš uážžum uágun maiden váhá šaddoid nuuvt juuvâst ko enâmist-uv lâi kale luuhâm maŋgâ kuálástem raavâkirje mut kyeleh iä vissâ lamaš luuhâm siämmáid kiirjijd talle toh lijjii váldám tain olssis oopâ tot monni ulmuid-uv koijâdij kivkked siämmást ko heiviittij uđđâ mááđu vuogân ij lah vises tiätu eeđâi já eeđáin siämmáá ääigi kale keejâi jo jieijâs vuogâ kobđottâsân mii lâi oppeet njuškoškuáttám čääsist puudâ ko tuálvui vuáskun riidon já kaalgâi tom vuogâst te joođhij mooni iä halijdâm salâsin ko pollii et tot merhâšičij neelgi já jáámu kale kustoo juhâpiätu eeđâi peri amas tuu vuogân toppiđ monni algâttij mut suu ceelhâ paasij koskân vuoggâkobđottâs lâi eiduttâlde koččâm čáácán ko tot jo jävkittij tohon čovgânij veikkâ punjâstij stáágu toho kulij kuus saalâs keesij ađai mietiviirdán kuávdáá kulij must lii spesiaalnoonâ tuárgu eeđâi já leggistáin uággumstáguidis riddojuovân já tuámittáin išán sij lijjii kuulmâs te kyeli oroi lemin lussâd já tot vuástálistij korrâsávt kaandah kinccii sitkâdávt kyeli vaibâškuođij tot lâi nuuvt alda että čäsuáivi vuoluubeln iäruttui muádimeettersâš čapis huáđđoo talle tot lâi rávhálâš talle jis tot lii monni poođij mielân jis tot vala iäláásk já porá mii maht mijjân talle kiävá koijâdij kyeli faškâstij peccihijnis čäsuáiván já luptiiškuođij uáivis já ložžijn tállán tuárgust já kaččâláin patârâsân kuohtuuh kuittâg kaččâláin puástu kuávlun já poŋkkáin oohtân oppeet luptij juovâst uáivis te ooinij et lâi káállám čáácán já keigim kieđâs juhâpiäđu kulij ááigui eidu čuorviđ et puáđi huápust meddâl tobbeen ovdil ko purruuh toos siämmást išedij piäđu ciäggud já tiervâttij tom eehid máttáátteijee huhkái tuot lahkin monni tiäđustkin eeđâi tast lah njävilehkin láppojii jo paijeel čyeti ihheed tassaaš eeđâi kolgim eidu muštâliđ tom tijjân ko máttáátteijee tarvanij vuogân jorgettij máttáátteijee kulij já eeđâi lii kustoo kománâm tust meeli já viggih oŋâttuššâđ tom šoddih-uv tun tuárrást moottorkárbá páároid huhkái máttáátteijee lâi surgâdis uáináttâs čoođâ njuoskâm já čoođâ vaibâm kulmâ kaandâ išedii máttáátteijee käälliđ riidon sun eeđâi kijttoseh kaandah piäluštijd muu puávtám kuássin sajanmäksiđ taam vilšâstij já já eeđâi uážžuđ maasâd tom vuogâ luovâi mielâstis vuogâst ko vistig luhostui luovviđ tom suu ištâmijn lâi kozzâm iiđeedsuohâdis enni mun moonâm olgos sun eeđâi moonâ mut ele kááđun eeđâi enni moonâ kááđun eeđâi kaačâi porthái vuálus iä lamaš vala eres párnááh ij lamaš sajestis moonâi keččâđ et lijjii-uv ráttái luodah asfaltist lijjii ooinij kogo ráttáh lijjii murdettâm já jorgettâm ko keejâi uáli tárkká mii lâi asfaltist ráttái luodâi kooskâst imâšijd čuárvihuáđđoid ij lamaš avepeeivistkin uáinám taggaar kuhesčoorvâg huáđđoo mielâ toppiđ tom kietân mut ij tuostâm tot veikkâ kääskist čuoggiiččij čorvijnis kale vissásávt tiäđáččij mii tot lii tieđij veikkâ maid aašijd enni-uv tieđij eres aašijn mut ij autoaašijn ij tubdâm ubâ automeerhâidgin veikkâ toh lijjii aaibâs älkkeeh kaččâlij porthái mield siisâ niäljád kiärdán enni tiäđáh-uv et šiljoost lii čuárviellee sun čuorvij uksârääigist lii-uv vierccâ puáttám kaavpugân koijâdij enni tot lah vierccâ lii miinii eres elleid talle lah ko tast ij lah tieppi mii tot talle lii lii suámálâš čuárviellee enni puáđi keččâđ imâšlâš čuárvihiärá keesij eeni kieđâst ij enni ostâm vyelgiđ ko tot sáárgui pápárân vistekáálvuid sáárgui ovttuu taid vistekáálvuid veikkâ puohâin lijjii jo peeŋkah já peevdih keččâđ jo-uv uážžu vyelgiđ olgos jiem tääl oostâ eeđâi enni moonâm-uv eeđâi talle enni kaačâi porthái vuálus uuvsâ tuáhá uksâkiälu já lehâstij uuvsâ mii šiljoost lii suámálâš čuárvihiärrá eeđâi čuárvihiärráid koijâdij čuárvihiärrá et tast láá kuhes čuárvih olgos te uáináh mut olgokammuuh juálgán eeđâi enni uážui vyelgiđ kaččáin huápust šiiljon mut čuárvijááku lâi ruotâstâm meddâl ráttái luodâi alne lamaš mihheen čuárvielleid kaavnâi tom aaibâs eres saajeest mon suámálâš čuárvihiärrá tot lii sun eeđâi keijáin tom uáli tárkká čuárvih ulâttii maŋaskulij čuuvtij olgoláá ko tot jieš tain šoodâi masa tegu riegis ton pirrâ čuážžu čorvijdis kooskâst keejâ eeđâi kost tot lii puáttám mii šiiljon koijâdij leđe kirdám veikkâ teehi eeđâi láá-uv tast suájáh koijâdij keijáin et lijjii-uv suájáh oinum keččâlij suormáin čuárvijááku seelgi seelgist lii korrâ nähki eeđâi tast lah suájáh tot lii peessâm kirdeđ teehi suándijâš-uv veikkâ ton seelgist lii korrâ nähki eeđâi láá kyehti maašinpeeldi seelgist já tot loptee maašinpeeldijd pajas já talle tot kirdel oinim äijih lunne et kiirdij čuárvihiärást-uv kyehti maašinpeeldi seelgist koijâdij tast uáini kyehti láá eeđâi moottor lii maašinpeeldij vyelni eeđâi lii-uv láá maašinpeeldij vyelni moottor já suájáh moottor huurijd ko tot kirdá eeđâi laasâst lâi miäđušijn já tot hurijdij já peeškij ko tast lâi eeti eeđâi moottor-uv huurijd já piäšká ko tot kirdel eeđâi mun keččâlâm nááloin šadda-uv maašinpeeldin räigi ko čyeggee lii šiev náálu keejâ eeđâi čuoggii párgádij mun aaibâs váháš eeđâi uážu ko tot lii muu čuárvihiärrá eeđâi lahkin tuu ko tot lii kirdám teehi eeđâi mut mun kavnim tom já tot lii muu eeđâi tuu čuárvihiärá maašinpeeldin ij uážu čuoggiđ nááloin koijâdij toos šadda räigi eeđâi čuárvihiärá moottor jis tom čyeggee maašinpeeldin nááloin čuárvihiärrá poovčâg ko tot lii ellee čuárvihiärrá tom uážu čuoggiđ tom talle tuálvuđ tivottâsân ko ton moottor cuovkkân koolgâ ko tot lii muu čuárvihiärrá tom uážu čuoggiđ cuovhâs kejâdáin čuárvijááku kuhháá ruotâi já hiäiluttâlâi čorvijdis ige poollâm ollágin láá ennuu jyelgih eeđâi leđe eeđâi ferttejeh ko čuárvihiärrá nuuvt haalijd jieh-uv ibbeerd tast leđe monnjâjyelgi já koskâjyelgi já ovdâjyelgi kuohtuubeln tiäđust-uv kyehti kulmâ máátám rekinistiđ ton ovdâjuolgijd já koskâjuolgijd já monnjâjuolgijd eeđâi lii ohtâ kyehti kulmâ mun lam keksim oovtâ koonstâ eeđâi koonstâ koonstâ et kulmâ já kulmâ lii kuttâ lii-uv kuttâ aaibâs tuota kulmâ já kulmâ tot ko mun lam keksim tom lam čáittám tom koonstâ iäčán eeči eeđâi et tot lii šiev konstâ must liččii nube saajeest kulmâ jyelgi já nube saajeest kulmâ jyelgi te liččii-uv must talle kuttâ jyelgi mut ko ulmust iä lah keejâ mon čuhâlis idduuh čuárvihiärást láá tot uážu idduidis njuolgist tot viišâ tot keigiiččij idduidis njuolgist te ton čuávji kessuuččij enâmist ige tot puávtáččii ruottâđ eeđâi tot viišâ keessiđ čuávjis eennâm mield ko tot oroččij lemin suu mielâst suámálâš eeđâi ige tot pesâččii ruottâđ jis ton čuávji kessuuččij enâmist olmooškin peesâ keejâ tääl eeđâi já viigâi ruottâđ čuávjis alne keččâlij peesâ máátu piäsá ko tot kaašmârd mut mááđust iä lah jyelgih láá šiev jyelgih vala láá-uv eeđâi šiev idduuh eeđâi kuhes čuárvih kuheh et iä ubâ mailmist lah tagareh iäge ubâ lah tađe kuhebeh eeđâi maggaar ton čuávji lii koijâdij mun tieđe ko tot lii vuoluubeln jis čuárvihiärrá ličij nuuvt styetes tegu veikkâba hiävuš te muoi puávtáččáim keččâđ maggaar ton čuávji lii eeđâi auto-uv keččâđ maggaar tot lii ko mana ton vuálá eeđâi mut jis váldá čuárvihiärá kietân te uáiná vááldám já muoi uáineen veikkâ vala ton moottor-uv eeđâi vääldi talle mut aaibâs váhá lii muu čuárvihiärrá eeđâi vaaldij čuárvijááku várugávt kuámmirsis talle tot kisâškuođij tegu čuárvijááku kicá ko tom váldá kietân lii čuárvijááku utke palaskáin ele tot kicá ton maasâd eeđâi mun keejân aaibâs váháš eeđâi ij tast oinuu moottor tom taarbâškin uáiniđ ko tot lii čiähusist maašinpeeldij vyelni tom uážu keččâđ luoštij čuárvijááku enâmân jooskâi tállán kicâmist hiäilutškuođij čorvijdis jooskâi kicâmist eeđâi lâi aaibâs koorâs jyehi saajeest eeđâi tast láá korrâ täävtih eeđâi láá-uv ton täävtih ulguubeln täävtih láá näähki siskiibeln eeđâi láá täävtih näähki alne já jyehi saajeest eeđâi tot ruojijd jis ton oolâ tuolmâst eeđâi ruojijd eeđâi mun tuolmâstâm váháš ton oolâ et ruojijd-uv tibi eeđâi uážu tuolmâstiđ ko tot lii kerd muu čuárvihiärrá eeđâi kale jieh tuu čuárvihiärá ij uážu keččâliđ et ruojijd-uv tot koijâdij tot lii ellee čuárvihiärrá eeđâi uážžu ton oolâ lavkkiđ veikkâ tot ličij ellee-uv láá ennuu eleveh eeđâi olmooš-uv eeleev lii-uv hiävuš lii eeleev já rokodil še mun keččâlâm et ruojijd-uv čuárvihiärrá adde mun te uážuh kuullâđ et ruojijd tot ruojijd lii muu skippáár tot lii muu viljâ ige ruojijd lah tuu viljâ ko tust ij lah viljâ must láá kyehti viiljâ já lii nuuvt styeres et olá masa jo uuvsâ paajaakeš lii-uv uccâ viiljâš já tot lii pyeri et lii ucce čuárvihiärrá lii muu jieččân viljâ eeđâi jis ličij uáli já tast liččii stuorrâ stevileh jyelgist veikkâ táálu stuárusiih te tot puávtáččij lavkkiđ stevilijnis hiäppuš oolâ já krokodiil já čuárvihiärá oolâ eeđâi tot lavkkiiččii ko tot eđâččij et siemin čuárvihiäráš mun jiem lavkkii stevilijnân tuu oolâ kihheen uážu lavkkiđ tuu oolâ ige hiäppuš oolâ ige krokodiil oolâ amas toh tapčasiđ puávtáččij lavkkiđ stevilijnis hiäppuš já krokodiil oolâ ko toh iä lah ton uccâ viljiih kale kulâččij maht täävtih ruojijdeh ij tot lavkkii já krokodiil lává ton uccâ viljiih ige tot lavkkii stevilijnis toi oolâ moonnân ellee oolâ šavegin oolâ ááhu naavit hiŋgâlist lii šahe lam skooččâm saggijn ááhu šave tot lii mielâmield já iätá röh-röh lii-uv šahe še ton uccâ viiljâš eeđâi itám mon älkkee nuuvt älkkee tubdâđ keesi ko kiäsán lävkkee ruonis kieddiroobdâ tuálppádiđ mieskâm ränis ääiđi kuorâdiđ enâmist tanccâđ já njuškodiđ amaš kyevdigin aldasân teivâsiđ pic kiergânâš keeđgi vuálá livkettiđ ige pesâččii čuuvtijgin suorgâttiđ itám mon suámi nuuvt suámi kejâdiđ piäivááloddái tuáki uáiniđ suájái muččâdis iivnijd uážžuđ njunásis njaalgâ haajâid já puáššáás kuuđhâ išediđ stuorrâsiähá saallâs viešidiđ mut ripo ráávhun kuođâttiđ kalga mii enâmist rávhálávt oovdâs mana itám mon vaigâd nuuvt vaigâd lii kuárŋuđ suáhán já kierrui peessâđ piäippáin piervâlân kuovlâliđ vala tot suávist jo aainâs kulmâ ive lamaš já várugávt njeeijâđ vuálus čavosin vâi enâmân pesâččij aaibâs tiervâsin talle piäsá keeđgi oolâ čokánistiđ já skuáčuráin liškeeš njavhâdiđ itám mon suotâs nuuvt suotâs ko kässi-uv jyelgisuormáid njuottâs já jyelgisuormah tarvaneh veikkâ moid oohtân mut motomin eres ulmuid ige muu kissá ibbeerd aašij taid peelijd et muu äigi kiisán ij ovttuu keelijd kolgâččij kiergâniđ huápu tuálá ruugâ oolâ tâi motomin ton vuálá itám mon kiässáá nuuvt kiässáá ko pihtâsijdân páálhum miestui miätá poršettâm kolmâ já jieŋâlis čáácán já vuojâm tassaaš ko kolmuuškuáđám skipáreh kihešteh muu fiskis njune veikkâ jiem innig vuojârääsi apse täin eđâččii et puohrekkân lii keesi tääl pyevtittâm adaldâh muáđuinân čikâlâsah láá kuttâ leikkušij vuoptâinân jiehti ko keččim spejâlân čikâlâsah láá kuttâ ruškodeh riddoost lam hárjánâm vuoijâđ lii must tuše mun uážum muorâst kuárŋuđ lam hárjánâm vuoijâđ suoinâlmâs roobdâst vuásku änhisávt tuáppee uágustum málásist enni kookâin lii čepimus jis peri vuásku tuáppee ko kuárŋudim masa kiergânim máánun enâmân teškittim luovâs páánnám mun nistettim mij lâim monâmin máánun merkkân ain muáđuinân čikâlâsah láá kuttâ leikkušij vuoptâinân jiehti ko keččim spejâlân čikâlâsah láá kuttâ kolgolii kuávttáá märssejeen siämmáá taahtân poolvah já suávih ärdeialn lii piegâ meridem päljisjyelgituálppádem ij lah kal iše munnuid kompas uápist ij čájádâm ulmuid muoi te jotteen puástu roođijd hyenebiššáid kiäinuid mieldi lummokirjeh haŋkkâ já fáárust uáđđimsekkâ sehe lavkkâ korâsin oro riccigin ko pyeremus skippáár lii skipárin kiäin puáhtá ennuu sárnudiđ já nisuleeibi njalččaattiđ lii liägus tegu linnâ täkki pááikángin ij lah ko uánihis mätki mááđuid kuáivu já iätá lii vuoggâ já máátu te ovttuu koddá kyele kyehti ko uáccáht vuárdá tuárgu faškâstij kyeli tállán nivkkâlij luosâ čuorvij kamuvruáđu riidon ruttij lappâd ubâ luosâ kale täst iän eeđâ jáá mut maidnii pyehteen ravkkâđ et nivkkâlij kale mut luovâs taaiđij peessâđ eeči miinii čuorvij mii jo kieleskyeli kieleskyeli kyelikieles ooroost tiäváá vuálá nuuvt iätá eeči mij lep keesi iätá enni juolgij kooskâst láá kyehti laavhâ já soolâst koori sun leehâst häppilávt uuvsâ já lävkkee autost kiäččá vielgis táálu mii lii tiäváá alne ij lah innig vaibâm enni lii ilolâš lii ilolâš kuánttu monnjâpeeŋkâst njuškist enâmân já tobdá miinii oopsijd láá kuuđhah laavhâd iätá lii tuu lii kuokšâd ko maađij lâi uáli muálkkáá ij lijkkuu toos ubâ määđhi sun čokkái já jurdâččij já passijn päikkišiiljon čuážudáin suuiloi paaldâst iäváge siävvám ollágin tuše keijáin auto mii vuojij meddâl iätá lii tuu lavkkâ huámmáš pálgá alne kuuđhâ já vala oovtâ já vala oovtâ kesikuuđhâin láá maŋgâ jyelgi ij kuulâ sun vájáldit uđđâ čuovjis laavhâs lavkkâ lii ruopsâd laavhah láá pokkâ tävirijn váldá tuše oovtâ laavhâ eeđâi enni ko suoi pakkain láá ennuu sierah toh sierah láá-uv toh siämmáá hitruuh iäpádâlâi ääši paasij kaavpugân nukeseŋgâ mast lii fiskis loovdâ tuo tast nievdâvettee enni imâštâl išán já iššeedškyettiv eeni kyeddiv tävirijd já suoi kočâttâllâv taid sämpyleh vierâdeh seehâst enâmân te sunnuu mielâst lii hitruu já áiccá lemin niälgum ij tääl iätá enni suoi kyediskyettiv oppeet já porthááh tievih tävirijn auto lii kuárus te eeči murdeet tom autotaalin talle enni čokánist pajemuu porthâžân já nurdâd mottoom laavhâ olgoláá vâi šiättá jispa mun liččim häldee iätá enni nuáidiákku maid mun talle porgâččim já vilšâstáin eeni mun káiđáččim hiäilát kieđâs mun porgâččim simsala bim lekkâsičij já puoh aaibâs puoh taah tävireh purjâstiččii siisâ jurdâččiđ tom já laavhah seehah já paketteh skižestij sun tappa čolmijdis te uáiná puoh aaibâs čielgâsávt kirdeh uáđđimviistán já loppâtävireh kievkkânân kuorriđ jieččâd kuullâđ tääl peeškit jieŋâskääpi uksâ lekkâseh skääpi loováh pivtâsviste uksâ iätá já pivtâsviste uksâ skiižijd kulá aaibâs pyereest kiäččá eeni sun iätá enni puávtáh kuittâg ucánjáhháá keččâliđ käidiđ enni šyehkittij ij lah häldee nuáidiákku lii aaibâs táválâš enni já sun ferttee forgâbalij čyežžiliđ já porgâškyettiđ lii jo eehid ovdil ko puoh pargoh láá porgum kooskâ ko enni raččo tävirijd kievkkânist já eeči puuđâld kärbissyejeest te vázzá tiäváá alne jiečânis lii aaibâs ohtuunis halijdičij et ličij nubebel já nubebeln sun eđâččij tuom piäippáin áásá tääbbin tuubdâm tom já eđâččáin tuu piäippáin lávlu-uv muččâdávt kuldâl lávlu muččâdávt tot ij movtijdit suu já vázáččáin táágu suu paaldâst sun eđâččij tyeid vielgis raasijd taid liitán já já já nurâččii taid já tojâliččii raasijd várugávt nuuvt et tain liččii kuhes veerdih pirrâ sij čonâččii ruánáá loostâid čuážžu já kiäččá raasijd uážžuh šoddâđ tobbeen kost šaddeh mana stuorrâ kuosâ alda porthái oolâ moh maneh kiällárân láá ciägguseh já toi roobdâin láá kaithááh tobbeen elleid tuoh láá ij lah kuássin uáinám tyegárijd elleid kaithâš lâi tievvâ uccâ ruánáá elleežijd ucebeh ko tiälkkutiivreh tij cullâguát já keigee suormâs lii nottod já vuárdá iä kääski suu leppeđ nánnááh cullâguát leppeđ nánnááh já muččâdeh lijkkuum tijjân čuuvtij čyežžil kiäččá ruánáá šiälgájeijee kaitháá elleeh láá tegu sahis loovdâ jiellâhelleeh juurdâš kale ferttee uáiniđ täid sun káččá mieli pajas šyevvit kievkkânân já kincoškuát eeni kietâkaavâst kalga puáttiđ aaibâs tállán tääl elleeh láá tobbeen iätá enni must aaibâs pággu sust lii pággu kaččâv mieli vuálus huáppu ij kuássin tieđe tain sättih leđe suájáh toh kenski kirdeleh já jävkitteh polvân kiäinusis kuovgisruánáá polvân elleeh láá tobbeen kiäččá eeni já vuárdá tiätuäŋgirávt láá muu jiellâhelleeh iätá toh lah-uv nánnááh enni lävkkee maŋaskulij sun iätá kočodeh lostâtikken nuuvt merettes ennuu mana aaibâs kaitháá alda láá muu jiellâhelleeh sun iätá uđđâsist iä kääski ollágin sun juurdâš enni uáini et toh láá nánnááh enni uáini et toh láá muččâdeh taid kočodeh lostâtikken te mun adelâm toid muččâdub noomâ keksiim tom tääl aaibâs tállán lâi jo monâmin tiäváá pajas maasâd kievkkânân čuážžu já hundâruš lostâtihe puávtáččij kočodiđ jis ij haalijd kočodiđ tom lostâtikken čokkái kievkkân pevdipellâst já koozâi loppimmielhi paaštij laasâst njuolgist suu suormâsân mii lâi suu čujohist šiälgui tegu ličij lamaš tiimaant lâi uástám suormâs toin ruvnáin mon lâi uážžum čapisnjäävvilsâš čeesist ij lamaš suormâs lamaš čokkái já jurdâččij aarnis lâi aarni mii lâi koivum mottoom muorâ maddui ij lamaš muštâlâm tast kiässán ko tot lâi syeligâsvuotâ syeligâsvuođâin kalga leđe joskâ jispa kiinii tom kávná sun palijdij ohtuunis ko koolvij fiijnâ sukkârijd loppimmielhi oolâ maid koijâdij enni maiden imâšubboid sun lâi kozzâm loppimmielhis te moonâi olgos já kaččâlij kulij uáli pakkâ lijjii ävđin ko puoh ulmuuh lijjii moonnâm táálunkuávlun lâi muččâd já muorâi kooskâst čuásis alne čokkájii ááhuh juhâmin käähvi aarni lâi koivum enâmân niäljád kastanjamuorâ maddui kaavnâi tom tállán ko sun lâi pieijâm kulmâ keeđgi ton oolâ loptoi keeđgijd meddâl já kuovzâi várugávt mulde aarni alne riehtâ skuáppu lâi sajestis eidu togo kogo sun lâi tom kuáđđám-uv peljičiiŋah lijjii še vuárhást lâi tot aarni lâi kavnâm mottoom šiljoost toh lijjii-uv kolleest tuuđhâid peljičiiŋâid ääigis te tuvkkâlij taid maasâd loován mon sun čievâi maasâd roogán sun stellij keeđgijd sajasis siämmáánáál ko toh lijjii lamaš-uv luptij kuálmád keeđgi čiävvás oolâ te sun kuulâi jienâ jieijâs tyehin jorgettij jotelávt ij oinum vilšâstij uđđâsist mihheen ij oinum oroi kulluumin suoinij siste kale tobbeen lii miinii timásijd linásijd jurbâsijd uccâ lodeuđâgâš njuškodij suu kulij já čuoggiistij njunijnis suu kietân čalmeh lijjii čappâdeh já uáli uceh oroi lemin muurâšlâš tegu tot ličij táttum sust maidnii vissâ haalijd et vááldám tom kietân palijdij jiečânis luptij uđâgáá enâmist kiinii kaačâi huápu-huápu vázáttuv mield et čunnuuh tuše pođgááttii lâi kavnâm lodeuđâgáá saađâi toollâđ tom ucánjihhii vaaldij lodeuđâgáá várugávt kossâ kietân já tast tot luđgái rávhálávt tegu uccâ kuádái alne lijkkoo munjin eeđâi ko tot čooskij munjin čalme vissâ haalijd et riemmeen toos eeččin já ennin eeđâi tot haalijd et muoi rähteen toos piervâl pahviloovást vissâ eeđâi viežžâđ tom loová jis tun anah tast ton puudâ huolâ eeđâi já kaččâlij kaačâi pajas kaačâi vala portháid-uv kidâ päikkiuuvsâ räi já šyevittij njuolgist kievkkânân lâi tobbeen määlistmin pottááknjuvdos mist kuárus kamuvloová saađâi eeđâi enni tarbâšâm tom uáli tehálâš áášán tot taggaar tehálâš äšši lii koijâdij enni lii syeligâsvuotâ enni lâi hárjánâm syeligâsvuođáid ij tađe eenâb koijâdâllâm pic vuolgij uuccâđ kámuvloová njaavâi kamuloováin lávgumviistán teevdij tom pumbuláin nuuvt et lodeuđâgáást ličij tast suotâs leđe sun kaavnâi še siemin purkkilohháá teevdij tom čassijn já piejâi loován lodde puávtáččij lávgudiđ sun viežâi purrâmâškomerost leibičaska motomijd sukkârpittáid jâ oovtâ prinssâmäärfi vissásávt siemin lodeuđâgâš purâččij toppij kamuvloová kietâkaavân já toomâi maasâd stiärgái ain-uv muorâ vyelni já tollij lodeuđâgáá kieđâin ciivhij civkeškuođij ko tun poottih eeđâi luudijd tot riävtui lii tot lii oppuu eeđâi strutsi tâi miinii tagarijd njuhčâ jispa tot lii-uv kuáskim láá uceh ko toh láá uđâgááh eeđâi leđe et tot lii itten käniores eeđâi kote lâi uáinám käniorásijd ko lâi iällám táálunkuávlust lodeuđâgâš ciivhij já kejâdij murâslâžžân pirrâsis uáli várugávt kaandah stellijn tom kamuvloován huttái tobbeen aaibâs siijvost tuše suájáh ucánjáhháá tuárgistii tot illávaje culijdij lii tuše nelgi tollij sukkârpitá ton njune oovdâst tot punjâstij uáivis nubás faalâi prinssâmäärfi punjâstij oppeet uáivis nubás tuše ciivhij já ciivhij puurâi nuuvt sukkârpitá ko prinssâmäärfi-uv ij tuhhim lodeuđâgâžân puurâi tom-uv puánjustij čelhišnáá čäciliitán já tiiptij kuáškánjâs kulgâđ suormâkiäčán juuvâi tot tuođâi-uv juuvâi tom puánjustij suormâs ain uđđâsist já uđđâsist já jyehi tove loddááš juuvâi tot nevtiškuát jo ilolâžžân huihádij puávtáh uáiniđ et tot lii ilolâš koijâdij čielgâsávt povvâstij hemelii humo eeđâi tom eeđâi já ko tot stuáru te máttáátteen tom sárnuđ lunne tot talle áásá imâštâlâi miibeln ko mun kavnim tom eeđâi iho tot uážžu uáđđiđ muu kuádá alne lâi tom mielâst et tot kolgâččij aassâđ suu-uv lunne aainâs pasepeeivij já mieđâi toos čyežžilij loovást já ton siemin pippârčalmeh šliäđgááttellii suáibudškuođij ovdâsmaŋas já terpâškuođij suájáidiskuin haalijd kirdeđ eeđâi ferttejeen išediđ tom vaaldij várugávt loovást já luoštij tom suoinâlmâsân vaaldij liävtu tegu uccâ kirdemmaašin mut ij peessâm ááimun lijjii liijgás uceh keččâlij uđđâsist já uđđâsist mut ij luhostum tot vaaibâi já šlundoi paasij luđgáđ suoinâlmâsân já ciivhij korrâ jienáin párgu eenis vuoi riävu eeđâi kuulâi et tot páárgui eenis ijhân tust lah enni sun eeđâi ij kannat civkkeđ ollágin ij iberdâm ij ollágin tuše ciivhij já ciivhij ij perustâm ige ige kamuvloovástkin tuše aibâšij eenis eeđâi civ civ civ civ ferttejeen kavnâđ ton eeni eeđâi táágu alda lah lodepiervâl kosten kejâstâlškuođijn pirrâsis já kuldâláin ubâ ääigi aarničiävá paajaabeln kullui fiijnáht civkkemin tovben muorâruŋgoost lâi räigi kullui ton siste lâi nuuvt vyelligâsâst et njune uulij toos ko sun čuážui jyelgisuormâidis alne toh civkkeh ubâ piäsádâh tieđettij kote lâi liijgás uánih et ličij uáinám rääigist puoh láá aaibâs hámásiih ko toh láá nánnááh teehi te mun luptiim ton siisâ luptij enâmist sun tuubdâi jieijâs ilolâžžân mut meiddei murâšlâžžân sun ij uážuččii innig jieijâs lodeuđâgáá ij kađâštiččii suu tondiet et sust ličij lojes loddááš še kolgâččij väldiđ fáárun já tuálvuđ toho seeŋgâ vuálá tiervân sun cullâguođij loodán ovdil ko luoštij tom siisâ rääigist tun eeđâi movtidij nuuvt čuuvtij et njuškij toho kuuláin mon čuuvtij movtijdii puoh lodeuđâgááh civkkii já ripálittii muorâ siste já čokánáin suoinâlmâsân já láin viehâ tuđâvááh šuvettij sunnuu paijeel lâi spáálváš kiirdij rääigist siisâ kiärpáš vala njuuneest ij lamaškin kuáskim palijdij jiečânis tot lamaš oppuugin eeđâi tot lâi spáálváš keijáin kuáimásis já ruáhásáin tot lamaš haigargin eeđâi já suoi povvustáin vala-uv eenâb riämáskij nuuvt čuuvtij et njuškoškuođij mut siämmást roovâi njunulâs enâmân hemelii keeđgijd tääbbin láá et ij piso čuožžâdgin eeđâi já ruvvij njuunees šovkijdij lâi vieggâsâm eidu suu aarničiävá keđgijd eeđâi lii čiehâm teehi aarni tom pajas ij tipte tom leđe párgádij nuuvt eeđâi mun iberdâm lii tuu aarni čááitáh tom munjin te mun čááitám jieččân aarni eeđâi já kuáivui skuápu uáinusân mast peljirieggeeh lijjii láá kolleest sun eeđâi et halijdij tiettiđ lase mun čááitám jieččân aarni sun eeđâi čiähásaje lâi váhá olgoláá rátkámiestuu vyelni aarnist láá timanteh sun eeđâi já luptij roggeest seehâ tievâ lasâcimccâhijd sun kuáivui seehâ maasâd enâmân ájáttâláin vala mottoom ääigi kuodij kamuvloová kietâkaavâst oroi lemin kuárus pááikán vyelgim suoi vala kuovlâláin lode piervâlân muu nuuvt et mun-uv uáinám siisâ táátui luptij suu pajeláá já ooinij piervâl mii lâi tievâ uvjiis lodeuđâgáin ripálittii já civkkii já keččii suu uccâ pippârčolmijguin ij vaijaam tolliđ kuhháá paijeen luovvij kieđâidis já koočâi juolgijdis oolâ muorâmaddui oinim eeđâi nuáigádij munjin tegu tot ličij kijttám iššeest viijses čääci puáris čääci njuoskâd čääci pääris čääci jieŋŋâl čääci pyeri vuoijâm vyevi jieh tiško uáivám oolâ pyereest čäsuáivist toolâ iššeed čääsi alne pissoođ käŋŋirij vievâst kobđođ amas čuávji poonnán olleeđ amas idduuh pone tuolmâđ kieđah keđgijd kuoskâđ viijses čääci puáris tuulâ časkâdmân lii pääris čääci njuoskâs čääci čappâd uáppásin munjin šoodâ ko puohčâliččim siisâd movttáin vuojâččim čäsuáivist poršottâlâččim pááru alne vuájáččim jis peri vuoijâđ mátáččim tááiđu tárkká iberdiččim tun kárbáid-uv mondiet jieh muu-uv suvdáččii luptiih páárui oolâ mondiet jieh muu-uv luptiiččii vuoijâđ stuorrâ almaa mondiet jieh muu-uv adeliččii uáli jo vildâ nuorâ sun jiehtinâš vittâ teevdij hirmâd liävtuiguin miätá tot huurgij uđđâ pođoinjune fiijnâ lastikist pođoinjävileh jiellâhpurrâmâš lii läätyh já nisuleibi sehe tiiker lii pyeremus skippáár tehálumos kuittâg lii lanjâsmuorâ já muorâuávsist čokkáá já muorâst mist lii tuuvááš já kievđâ apinakunâgâs kaavnâi na tothân lâi mottoom peeivi šiiljon poođij ohtâ äijih kiäst lâi še sááhá tállán ooinijm ton čoolmijn lâi kejâstâh viehânáálá viärráá tot njeeidij mii rähis lanjâsmuorâ mij ep vaijaam vuásátilistiđ čiäru já čiäru tääl čiäru meiddei iätá äijiheh kuullâđ eppeđ tuálvu mii lanjâsmuorâid puoh geebraid já hebardijd piraffijd já eres huáđđoid tääl puoh apinaiguin tuuváá puáhtá huksiđ ko muorângin ij uážu taggaar šnikkáruššâđ lâi kaavpuglâškandâ ij tiättám ollágin maid täävis meerhâš sun lâi táálunkuávlu šaddokäärdist já čuorvij hoi sun kuulâi muorâstuv tyehin kiännii västidmin aaibâs siämmáánáál hoi imâštâlân koijâdij korrâ jienáin tun lah västidij omâs jienâ tun lah ij lijkkum toos sun čuorvij viehâ káigá poođij tobbeen vástádâs tuođâi-uv hardâšui já läitiškuođij tom oinuumettum iäláán tävistij tärkkilávt saanijd moonâi uuccâđ tom kiälbuttes kaandâ mut uuccâm lâi aaibâs tušše ij lamaš kihheen sun lâi kaččâm šaddokäärdi já muorâstuv čoođâ te moonâi eenis luusâ väidiđ et kiinii ilbâdijd lâi čiähádâttâm šaddokáárdán muštâlij iänán puoh šoddih-uv kiddâ enni eeđâi lah kuullâm tuše tom maid jieš lah čuárvum tegu kuálkkičääsist uáináh jieijâd muáđuid siämmáánáál škaajâi tuu jieijâd jienâ muorâstuvâst liččih čuárvum ustevlâš saanijd te liččih uážžum ustevlâš vástádâsâid-uv motomin uccâ nieidâš kote lâi nuuvt nánnáá et puohah lijkkojii sunjin mut enâmustáá suu rähistij ákku ij tiättám maid puoh ličij keksimgin uccânieidii illoon ákku adelij nieidâžân ruopsis samettist koorrum liijne lâi uáli perttis ige nieidâ halijdâm innig eres liijne uáivásis pieijâđgin já tondiet puohah koččoodškuottii suu peeivi enni eeđâi teehi uccâ lii kákkupittá já váháš eres-uv njaalgâ purrâmâš eelâšpa tuálvumin taid áákun lii illávaje já taarbâš tolmišis purrâmâš tállán ovdil ko šadda liijgás paahâs já vääzi meeccist nánnáht pálgá mield elege spiekâst kuussân amas vahâgist koori komániđ mušte ravkkâđ áákun pyeri iiđeed elege riemâ tállán kuovlâdiđ jyehi soogán já nuurkán eidu nuuvt ko eeđah lopedij iännásis já adelij penttâ kieđâ aasâi meeccist tijmepele väzzim- määđhi keččin siijdâst mecciroobdâst poođij oovdeld kumppi ij ollágin tiättám mon ilgâdis ellee kumppi lii ige máttám poollâđ ollágin peivi tiervâttij kumppi peivi kumppi västidij lah monâmin návt tooláá moonâm ááhu luusâ tust lii koori siste liijne vyelni já miinii puorijd liäibuim jiehti já mun tuálvum täst áákun váháš tullijáid ko sun lii illávaje já hyenes oornigist kost tuu ákku áásá lii vala pyereest-uv niäljádâstiijme väzzimmätki taan pálgámield čielgij tuuvááš lii kuulmâ stuorrâ haaikâ vyelni já tobbeen láá vala toh pähkinmiestâääđih-uv vaarâ tiäđáh tom saje hundârušâi ohtuunis uccâ nieidâšpa lii-uv šiev hersku jis mun lam uáli käävvil te peesâm livkkâliđ nuuvt nieidii ko ááhu-uv njolgestij mottoom ääigi paaldâst jeđe eeđâi lah-uv aiccâm mon mučis rääsih tovben meeccist šaddeh jieh ollágin keejâd pirrâsâd tääiđi ubâ kuullâđgin mon muččâdávt loddááh visârdeh kaačah tegu liččih monâmin škoovlân já tääbbin meeccist lii liijká uáli hitruu keejâi pirrâsis sierâdii oovsij kooskâst já eennâm lâi tievâ mučis raasijn šadda vissásávt ilolâžžân jis tuálvum sunjin mučis räsikiästu smietâi lii vala nuuvt aarrâd-uv et pyereest kiergânâm ááhu luusâ kaččâlij miäcán sun lâi kavnâm oovtâ rääsi te ličij tegu uáinám vala muččâdub rääsi váhá määđhi keččin kačâdij ovdâs-maŋas já šoodâi vala-uv olgoláá miäcán kumppi sihottij njuolgist ááhu tuuváá luusâ já skuálhuttij uuksân tobbeen koijâdij ákku västidij kumppi puávtám tunjin kááhu já maidnii eres puorijd uuvsâ toppiittuvâst čuorvij ákku kuumpin lam uáli illávaje et jiem vaje pulttâsiđ seeŋgâst teddilij toppiittuvâst lekkâsij já siämmást kumppi volliittij ááhu já njielâstij suu čudârääigist vuálus tot ruttij ááhu pihtsijd pajalân stonccâlij ááhu káppeer uáiván viälánij seeŋgân já ruttij seŋgâliijnijd oovdân lâi ton kooskâ kačâdâm já nuurrâm raasijd já ko sun lâi nuurrâm nuuvt stuorrâ räsikiästu et stuárráb ij innig vajaččii kyeddiđ te vuolgij ááhu luusâ imâštâlâi ko uksâ lâi áávus já mudoi-uv tuuveest oroi lemin miinii komálijd hirmos mon čuuvtij mun onne poolâm sun jurdâččij ááhu lunne lii hitruu já uáli pyeri leđe iiđeed ákku sun eeđâi vástádâs ij kullum moonâi seŋgâpellâs já ruttij seŋgâliijnijd meddâl ákku viällái ijjâkappeer robdâ čoolmij alne já lâi uáli komálâš ákku koijâdij mondiet tust láá nuuvt stuorrâ peeljih kulâččim pyerebeht tuu jienâ västidij kumppi ákku mondiet tust láá nuuvt stuorrâ čalmeh uáináččim tuu tárkká kulâ mondiet tust láá nuuvt stuorrâ kieđah puávtám pyereest njavhâdiđ tuu eeđâba ákku mondiet tust lii nuuvt hirmâd stuorrâ njälmi puávtám puurrâđ tuu siämmást kumppi njuškij seeŋgâst já njielâstij uccâ čovjijnis kumppi oppeet viälánij seeŋgân nohádij tállán já škoorijdškuođij hirmâdávt teivâsij mottoom miäcásteijee väzziđ lappâd tot ákku škoorijd korrâsávt hundârušâi almai vissâ eelliđ keččâmin mii suu vääivid moonâi tupán já seŋgâpellâs puáđidijn sun ooinij et kumppihân tast škorijdij tääbbin mun tuu viijmâg kuáhtáám tuántá puáris suddosekkâ miäcásteijee smietâi lam-uv tuu uuccâm keigij jo pissoos mut siämmást suu mielân tuágádij et jispa kumppi lii-uv puurrâm ááhu já suu puávtáččij vala piäluštiđ ij pááččámgin kuumpi pic vaaldij skerreid já čuopâškuođij uáđđee kuumpi čuávji áávus čuopâdijn sun ooinij ruopsis liijne ruápsáámin já forgâ nieidâš njuškij lättei já eeđâi mon čuuvtij mun suorgânim já mon hirmâd sevŋâd kuumpi čuávjist lâi puáris ákku-uv peesâi meddâl kuumpi čuávjist lâi šiev oornigist veikkâ lâi čuuvtij šieđâlum tuše šuohkij kaččâlij huápust viežžâđ stuorrâ keeđgijd já kurpoi taid kuumpi čuávji tievâ já ko kumppi koccái já ááigui ruotâstiđ kiäinusis te keeđgih teddii nuuvt čuuvtij et tot koočâi tállán enâmân já jaamij toos puohah lijjii tuđâvááh uážui kuumpi näähki já ákku puurâi pyehtim kááhu já virkosmui jurdâččij innig kuássin spiekâst pálgást ohtuunâd miäcán jis enni lii tuu kiäldám haajah muštáh maggaar haajâ meeccist oopsijd čohčâšooŋâst ko jeggiriddoost kuobâr čokkáá jeggijuŋ ´cimccâheh čiäpáttist muštáh maggaar haajâ meeccist oopsijd čohčâšooŋâst ko nijttopiälláin säpligeh lávluh lavluidis pihlejâšmuorjijn muštáh maggaar haajâ meeccist oopsijd čohčâšooŋâst ko kirjemáccuhijguin suávih tánssájeh oovtâst čohčâsâš piegâiguin meeccist arva ohtânmaanoost leđe paas šooŋâst čäci- kuáškánjâsah spuáhuttâlân kočâdeh vyelni šiljomuorâ pajas vuálus kärŋilud eennâm stánžuškuát uccâ juuvâš tulvâškuát huápu huápu juuvâš kolgá poršo kovdá jáávrán tuámá tanssâ kuobârtanssâ lii keppis fiskissiähá hamittist lävkki oovdâs komerdem nuuvt fiskissiähá hamittist suoggâmhaatah suilodeh joskis sijvuus tansâinis návt lävkki oovdâs komerdem nuuvt joskis sijvuus tansâinis peeivi kuorgâ povdij ráánjást ässee riämnjá kolliistâllâđ riemnjis poođij kuorgâ luusâ te kuorgâ leškij määli ollâ já segis kiirnon já puovtij tom kyessis njune oovdân ijhân riemnjis taggaar litteest uážžum maiden njálmásis ij ubâ ton uáivigin šiettâm segis kirno siisâ ferttij tuuttâđ tuše poksâmijdis njuáludmân já šlundáht njápčááttâlmân ko nuuvt njálgáht opsijdâm määli paasij purâhánnáá sajan kuorgâ puovtij kuhes čiäpáttis vievâst čuohâđ määli nuuvt ennuu ko kiergânij já lâi tuđâvâš riemnjis ij puurrâm maiden te koijâdij kuorgâ kuásán ij määli tuhhii ij-uvks tot lahkin njäälgis lii mut mun puurâm iäskán itten vuárustân povdiđ tuu kolliđ muu luusâ uáli mielâstân povdiimist västidij kuorgâ itten poođij kuorgâ riämnjá luusâ tegu lâi sooppum-uv já riemnjis leškij määli stuorrâ tuolbâ taldrikân purâdiđ avžuuttij riemnjis tääl vuárustis kuorgâ maht keevâigin kuorgâ ij uážžum maiden njálmásis ko riemnjis oppeet čuovâi määli taldrikkeest stuorrâ njuohčâmijnis riemnjis ooinij et kuorgâ ij puurrâm maiden tot huolâstui já koijâdij kyessi ij puurâ määli ij-uvks tot lahkin njäälgis lii njäälgis lii mun puurrim jiehti nuuvt ennuu et čuávji lii vala-uv tievâ eeđâi kuorgâ veikkâ nelgi njorijdij-uv ton čoolijn äŋgirávt lâi áhhoin kuobârmeeccist vaazij oovdâst iäbbáráin já šloođâi maajeeld stuorrâ stevileh šloŋken lâi arbim taid viljâpelestis já tain lâi vala šoddâmvääri kieđâst lâi koori já koorist ruopsis liŋkkuniijbáš lâi ravvim et kuobbârijn kalga čuoppâđ hyenes oosijd meddâl ige mátukuobbârijd uážu nuurrâđ ollágin koorist vierâdii jo muáddi uccâ kuobbâráá hámásiih soovsâruávskuh lijjii lamaš ááhu šiljoost teehikulij ákku kočoi já káivái kuosâi vuálá tubdâđ superuávsku kalâččij saretoŋâsij kooskâst já keejâi kuobbârijd main lijjii ränisruškis kapereh toppij oovtâ já čaaitij tom lii njivláá eeđâi já nirvij njivle láppoo eeđâi ákku já smäävidškuođij kuobbâr iäbbárân tast lii rippo aaicâi já čujottij kappeer vuálá vaaldij ripo nijbekiäčán já kočâttij ton toŋâsij kooskân lâi ton päikki eeđâi já keejâi ááhu láitástâlân ákku tuše mojottâlâi já joođhij nuurrâm paasij smiettâđ uccâ ripo lâi tääl päihittem ige tast lamaš ubâ arve syejigin tot kavnâččij uđđâ pääihi ko tot lâi nuuvt hiđes-uv uusâi ripo enâmist já vaaldij tom kietân koolgâi tuše kavnâđ toos aassâmsaje tâi puáris kuobâr ličij pyeri jurdâččij ákku ij kuittâg huolâččii vaazij váhá määđhi te sun kaavnâi-uv haškânâm taati já stellij ripo ton oolâ punjâdij várugávt tobdočorvijdis cullâguođij riipon sun šloođâi ááhu luusâ já siämmást suu lappâd lâi meridâm et piäluštičij eres rippoid ovdil ko ákku kiergâničij volliittiđ toi paihijd kuovlâdij kuobbârij kaperij vuálá já kuldâlâdâi taid suormâiguin kuobbâr kappeer luovânij mut motomin kavnui še rippo koorist lijjii kuttâ ripo já sun vuolgij uuccâđ toid torvosoojijd uážui olssis ráigáás soovsâruávsku kulmâsân kavnui haškânâm superuávsku já kyehti majemuu uážžoin varriđ siämmáá taatin oppeet kaalij toŋâsij kooskân nolláástâlâi já komárdâlâi mut uđđâ ripoh iä innig kavnum njuolgij seelgis já kejâstâlâi pirrâsis algâttij mut ákku ij oinum kosten tuše šuvijdii já suáhiloostah liđijdii piegâst váháš herkittij sun čájádâm ákku vájáldittám suu miäcán siämmást ákku iiđij uáinusân stuorrâ keeđgi tyehin já čuorvij vyelgi jo pááikán kaakao juuhâđ lii eebir tievâ kaačâi keeđgi pirrâ já salostij ááhu eđâhánnáá maiden majettudâi mut talle sun huámášij et koori lâi masa kuárus tun vieggâsâm huolâstui ákku já njavhâdij vuoptâid ko mun nuurrim tuše rippoid mulijdij sun čielgij maht lâi uuccâm rippoid paaihijd já toimâm toi varrimalmajin lah tun kale viehâlágán aassâmviäsulohhejeijee povvâstij ákku lah ko rippolohhejeijee eeđâi lijkkuum rippoid čohčâpeeivi kuhháá tassaaš njuškiistâlâi uccâloddááš ruopsisradde meeccist já uusâi tälviviäsu tot ličij kolgâm vyelgiđ määdi lieggâ enâmáid eres kesiluudij fáárun tot riäpu lâi čuuvtij lammim suájás ige puáhtám kirdeđ ij lamaš eres rääđđin ko pääcciđ sajasis tassaaš ko suájá puáráničij ruopsisradde riäpu njuškiistâlâi suávi luusâ suáhi mučis suáhi adde munjin tälviviäsu jieijâd uávsi alne piivdij loddááš tot kale kulá-uv eeđâi suáhi čiävláht maka luáštáččim tuu ovsijdân sotkâđ kiäinusâd ruopsisradde šoodâi uáli murâšlâžžân mut ij vuálánâm stiärgái stuorrâ já sahis haikkâ luusâ njuškiistâlâi uccâ ruopsisradde haikkâ mučis haikkâ adde munjin tälviviäsu jieijâd uávsi alne tot piivdij hai eeđâi haikkâ mun joolâht porgâččim jis váldáččim tuu uáksán oolâ aassâđ purâččih puoh muu mučis siemânijd maid lam šoddâdâm ubâ keesi kiäinusâd ij valagin monâttâm ruokkâdvuođâs pic jurgâlui poijuu piälán puájui njyebžilis puájui adde munjin tälviviäsu jieijâd uávsi alne puájui-uv västidij eissigin tunhân purâččih puoh muu uurbijd kiäinusâd kolgolâš loddáá uccâ váimu sooroost snorânij ličij vissâ kovrâsiđ kuusnii keđgiluámán vuordâččiđ puollâš já jäämmim talle ruopsisradde kuulâi alda ustevlâš jienâ kiinii eeđâi loddááš uccâ loddááš ele tuušijd muurâšt muu uávsi oolâ aassâđ lieggâ kuácceeh suojâleh tuu täälvi vašopiegâin vilšâstij imâštâlân jienâ kulij já ooinij stuorrâ sahis kuosâ mii ustevlávt nuáiguttâlâi kierrus vuoi iimâš paaldâst šaddee stuorrâ peeci-uv halijdij išediđ uccâ ruopsisrade loddááš uccâ loddááš tot eeđâi oovsij alne uážuh aassâđ nuuvt kuhháá ko halijdâh alda iälusteijee rátká halijdij išediđ luhottes loddáá já eeđâi loddááš uccâ loddááš muu muorjijd uážuh puurrâđ nuuvt ennuu ko halijdâh ruopsisradde kiijtij nuuvt muččâdávt ko ihenis maatij já vaaldij luholâžžân vuástá faallum iše eehid koijâdij ejistis jo uážu vyelgiđ máátkán jo äigi kočâttiđ loostâid muorâin moonâ kandâm västidij mut mušte et kuáđáh loostâid já kuácceid puoh toid muoráid kiäh láá lamaš ustevliih uccâ suájáläämis ruopsisraadan vala onnáá-uv peeivi láá kuosâ peeci já rátká ruonâseh ubâ täälvi roobdâst kost lii mecci kuosâvyevdi tuálá rukosijdis puohâin kuosâinis veisid saalmâ humáidâl meccikuávlu miähkáástâl já aijuu čalme láhtá riddoost lii suáhi ij kuássin luápti rähisvuođâs piäiváážân muorâ uináá čohčuv aaibâs ruápsuduvá já tälviv tot lii aaibâs piättáá keččâlij kihlođ piäiváá pajeuáppee kukáinis ton jiegâ oopsâ lii pehtilis šadda kuávdoo kiedi já aaibâš ohtuunis meeci ovttuu ruohâdât kállu jormeeld aaibâs mohheeld já čikâlâsah ráigáneh čikâlâsvuoidâs tastkin ij lah ävkki ruŋgo miätá puŋkkičuurâ ruáttá taaiđâr puohnissii tot vierrâl vierrâl madduinis tot ibbeerd sojelis poijuu kommeerd já kuosâ kunnijât pasemus lii pihlejâš tipšo alme luudijd maŋa čohčuv tast láá čyeti váimud ääigi ko kuobbâráid juohhii haatâid lâi rovvá sahhiis kuobârin uážžum ääšist vuossâmustáá tiettiđ sun kiergânij jyehimsajan vuossâmužžân sun tiäđust-uv uážui valjiđ olssis puoh muččâdumos haatâ taggaar šelisruopsis já vielgistiälkkusâš sun vala silkkeráává-uv čiäppátsis šoodâi uáli čiävláá fiijnâ haatâ keežild ige tiättám maht sun kolgâččij uáivis riävtui toollâđ meddâl sun eeđâi nieidâ muu oovdâst nuuvt et muu mučis hattâ ij oinuu pilkkedij herskukuobbâr mun liččim tyeggáár ivnettes mielkkinirve tegu tun te jiem tuođâigin storrááččii pulttâsiđ siähtálij siste sun ij šiäštám jis mun liččim tatti te váldáččim kale ruoinâdemkuuri kossâjyelgih tastoo kuobârnuurrâmäigi kuobâr vuordâččij paloisiähá kuás sij nurruuččii ko kuobbâr stuárráámus tuoivâ lii peessâđ kuobârliitán tii vuáru puátá talle ko muu láá vistig váldám koorin eeđâi rovvá maht keevâigin kuobbâristeeh pottii sij kejâdii rovvá iäpádâlân tuot kale olmâ kuobâr ollágin ko tot lii nuuvt hirmâd ruopsâd sij ettii talle sij nurrii puoh fiskiskuobbârijd superuávskuid já taatijd já monnii kiäinusis rovvá čuážui ohtuunis lâi nievris mielâst nuubán sun vuordij mut kihheen ij suu váldám stellij haatâs fijnottâlân kárŋá já tiälláástâlâi čeveráávás-uv mut mihheen ij ávttám kihheen huollâm suutâi nuuvt korrâsávt et mirhâttui aaibâs sun lii vala onnáá peeivi-uv vuoi luoimâi čiärui já snuuđgij čokkái siemin tuulâ paštust njunelijnijdis kuškâdmin já lâi murâšlâš já sorolâš maailm murâšlumos enâmist ruotâdeijee lipčâstij fiškâstij tullâpiällás kuántui aaibâs iärtán kiddâ njavhâdij tuáškudij já koijâdij mii lâi säpligist murâšin vuoi eeđâi lam nuuvt sorolâš já murâšlâš lam läpittâm piäiváá jieh-uv tieđe kumes já nánnáás pállu mii uážžu keessiv puoh ruánnáđ já ááimu kiđârdiđ räsiniijto paajaabeln läđis já kolláás ustev kuus tot lii moonnâm já snuuđâi konjâlijd njuneliijne tievâ tuotâhân tot lâi kuus keejâi te piäiváš ij oinum tom aaicâi te čiäruškuođij já snuđgeskuođij sun-uv já kuškâdij njunelijnijdis siemin tuulâ paštust ääigi keejist meecist miävlui kote lâi čoođâ njuoskâm já kolmum já ciivhij njuorâs jienáin imâšân tot lii moonnâm mun tom kavnâččijn lâi läpittâm piäiváá veerdižeh tuáppejii nubijdis kepilijn liegâdellii já koškejii njunelijnijdis piäiváš pyevti nievt tuše lappuđ sij hundâruššii já meridii vyelgiđ oovtâst uuccâđ piäiváá korŋuu vääri oolâ mut piäiváš ij oinum kuáivudettii eennâm siisâ mut piäiváš ij oinum vajâldii miäcán mut piäiváš ij oinum juttii jävrrido jieŋah tuše skilijdii suoinâlmâsâst já piäiváá kove lâi čääsist lappum mađe eenâb veerdižeh piäiváá uccii tađe eenâb sij piäiváá jurdâččii mađe eenâb sij piäiváá jurdâččii tađe eenâb piäiváš stuárui sii mielâst kiinii eeđâi moijááh tegu piäiváš kiinii eeđâi lah liegâs tegu piäiváš kiinii eeđâi lah piäiváás uccâ elleš tast veerdižeh tiettii et piäiváš ij lamaš ollásávt lappum veikkâ tot ij purjâstâmgin almeroobdâ paijeel tegu keessiv vuoiŋâstij kostnii syeligâs čiävást peeivi piäiváš já pieggâ rijdâláin koskânis iätá lam kievrâb ko tun västidij piäiváš lam kievrâb rijdâldijn suoi oinijn jottee maađij alne lâi pajalist assaat mááccuh ko šoŋŋâ lâi koolmâs tuom almaa koijâdij pieggâ kuábáš munnust uážžu mááccuh meddâl suu pajalist kote luhostuvá lii kievrâb tast eeđâi piäiváš uážuh algâttiđ posádij já posádij já posádij väzzee tuše kiesâi máccuhis čovgâdubbon jieijâs pirrâ posoškuođij ain korrâsubbooht et korrâsubbooht sujâdii čääci tuoldâškuođij mut jottee luptij mááccuhsiäpulâsâs ciäggud peeljij syeijin tot pieggâspälli sun eeđâi lâi piäiváá vuáru paaštij já paaštij šoŋŋâ tääl muttuustâl eeđâi almai já lehâstij mááccuh puáluid paaštij ain kumásubbooht já jottee sihoi pivâstuv káálust lii aaibâs liijgás sun eeđâi ton kietâkaavân sun nuolâi máccuhis nuuvt mun lam vuáittám eeđâi piäiváš lam kievrâb váhá eeđâi pieggâ lii vuod muu vuáru oppeet tot posoškuođij čuáskui jotelávt taat šoŋŋâ jottee tuikkodij já ruttij mááccuh uđđâsist paijaalsis uáináh eeđâi pieggâ kale ožžuh suu nuollâđ máccuhis mut mun ožžum suu kárvudâttâđ mááccuh uđđâsist pajalân povvâstij leen siämmáá kievrah jieijâd vuovvijn mun jieččân vuovvijn piäiváš já pieggâ iävá innig kuássin rijdâlâm koskânis čohčâ lâi puáttám tot čokánij raaviroobdân já kaivâstij lavhâstis arvepihtâs já njettistevilijd já kárvudâđâi toid lehâstij stuorrâ arvesyejees mii lâi nuuvt viijđes et ubâ eennâm piirâs siävŋánij jeđe väzzilij maađij mield kost ton stuorrâ stevileh tuolmii eennâm te paccii enâmân stuorrâ njettiluodah kost ton arvepihtâs helmi hiäiládij te lodeh oovsij alne suorgânii já kirdelii patârâsân kost ton čapis arvesyeji pajanij siijdâi oolâ te ulmuuh kiäsásii tuuvijdis já puállááttii lampuidis čohčâ toohâm nuuvt tondiet et tot ličij lamaš paa pic tondiet et tot lâi čohčâ keesihân lâi moonnâm meddâl lâi nutkâm seehâs tievâ iivnijd ruánáá čuovjâd ruusuruopsâd já fiskâd mut puoh taid ij lamaš šiettâdâm ennuu ruopsâd já fiskâd já ruškâd paasij paijeel já čohčâ uážui taid aaibâs olssis tot uážui toollâđ meid ivnáás kuobbârijd main lijjii aaibâs uđđâ fiijnâ haatah já ruopsis juuŋâid já pihlejâšmuorjijd še uážui já puoh uccâ loddáid main lâi ruokkâdis mielâ lâi riggodâh valjeest ijba tot ennust perustâm riggoduvvâinis tot ennust keččâmgin kuus tot stuorrâ stevilijdiskuin lavkkij tuálšui kuobbârij mučis haatâid tiäškás fááškui arvepihtâs helmijguin ivnáás loostâid muorâin já vájálditij arvesyejees áávus nuuvt et uccâ tyestilis loddááh iä tiättám lâi-uv peivi vâi ijjâ nuuvt tot ij ollágin huámášâm et mottoom uccâ kaandâš lâi väzzilâm ton maajeeld lâi viehâ utkáás kaandâš ääigi tot pargeldij maidnii čoovčâ seelgi tyehin ennuu tot kiergânij huksiistâlâi uccâ šaldaid čäciláádui paijeel kiškodij čoovčâ máccuhân stuorrâ riŋgopittáid já čuágui arvesyeje tievâ raaigijd nuuvt et tot lâi forgâ aaibâs tievâ uccâ kiiluužijn ulmuuh pottii tuuvijn olgos imâštellii täsnialme čuovâ iäge innig poollâm sevŋâdist čohčâ tuše láávhui maađij mield ige huámášâm maiden tot tuolmâi ruuvâšitosijd moh lijjii uigâdâm ruánáá uáivist muldeest uáinusân tot adelij mááccuhhelmisaanjâs kessuđ jäävri paijeel nuuvt et suptâpááruh tuoldii riddokeeđgij njeigâ já liijgás alda čäcirääji lamaš karbáid tot posádij piegâ tuálvumnáál uccâ ilbisčalmekandâ juuđij čoovčâ maajeeld já huksij ridoi tievâ šooldijd já ruugâid já pááruh paccii hepânâššâđ toi vuálá čohčâ juuđij já juuđij pozáttâlâi arvesyejees já uccâloddááh teddilii uáivis suájá vuálá ko toh jurdii et lâi ijjâ tain lâi nelgi ko purrâmâš kávná tuše peiviv kandâ kote juuđij čoovčâ maajeeld culáiditij siijdâi ulmuid ulmuuh puohtii leibimuáluid loddeluovdijd já cegâttii haavvârkiästuid äiđistuálppoid lodeh kirdii sijdáid ulmui luusâ já ožžuu purrâmâš čohčâ tuše juuđij piäđgumielâi ovdâskulij mááccuhheelmist lâi tuše riŋgo pasâttâssân mottoom peeivi kandâ rovgij uáli korrâsávt já mááccuh luovânij ollásávt čoovčâ ardei alne čohčâ jorgettij váhá maid poorgah tot eeđâi kaandân lah kiškodâm muu mááccuh pilás kandâ tuše povvâstij ilolávt tun riävtui lah čohčâ koijâdij äŋgirávt lah mahtnii uápis tärhibeht eeđâi kandâ keejâi lâi uáivist ruopsis pipo já suu čalmeh šliäđgááttellii kirkkâdin tegu tääsnih tâi kinttâleh tothân lah-uv tun mun oostâm-uv meddâl čohčâ toopâi stuorrâ arvesyejees já vielgis muotâ muotij enâmân čohčâ nuolâi njiättáás stevilijdis já piejâi taid laavkân tot juuđij várugávt sukkájyelgist paijeel kildee jieŋâšalde já moonâi meddâl uccâ kaandâš čuážui riddoost já seevij ruopsis pipoinis toontutivgâ skilijdij ilolávt ko sun seevij mušto kulá uđđâivemáánun kaandâin šiiljon paasij pyeidicissááš toppiittâhmuorân iištâi peljirástágâš čokkámsajan siäivui toh talle ájáttâláin nievdâdáin aibâšáin veerdižeh kuávttáá vissâ nievdâdáin smietâdáin mottoom áigáá lâi pággu algâttiđ kuuloold ääši mieđettiđ ij lah taggaar jyelgi moin liävtu puáhtá čievčâdiđ riäiduigijn lihâdeh áimumaađijijn peljirástágâs já cissááš libžoo suájáigijn lâi puátimin miäcán caaimij loostâid muorâin já suopâlistij källein kesipeeivij liegâsvuođâ uánánij ijjâ kuhoi piäiváš tuše polvâloomij kooskâ vilšâstij enâmân aaibâs tegu uáinimdiet mii keesist ličij vala sildáttâssân já motomin oroi tegu ličij ollásávt vájáldittám iđedist koccáđ váhá tuše čolmijdis kovkkâlij ruttij polvâlovduu čovgâsubbooht peljijdis oolâ já viälánij uđđâsist vuoiŋâstiđ elleežiih meecist rijvájii aassâmviäsuidis uigii siähtálijd seiniloomijd main puolâš puávtáččij tälvi-iijâi pokkiđ kolmâ suormâidis siisâ uáđđeid cápcudiđ lebbejii suájáidis máádás kirdelemnáál nohádeddii kii toho kii teehi rottejii paijaalsis ullokáárvuid já kiäsádettii uáđđimsehâidis uáđđiđ já nievdâdiđ täälvi miätá olssis suájáid naharijn kuuđhâmievtâst lâi monâmin korrâ pargo kiästudii já spuáhuttellii rijvájii já tässejii tovkkii čavosin luŋkkáid toppii uuvsâid lukkâdii já hop tobbeen huihâččii já hop tälvi puátá tälvi puátá puoh oornigân puoh oornigân hii já hop cegâttuvvojii kyeddiđ káátu muottuu tiädu alne kuácceeruottâseh piäijojii uuvsâi oovdân ruássud tuárrást já tuohu teehi tuše paasij siemin kuovlâlemräigi mast uáináččij kiđđuv jo-uv muotâ lii mievtâ alne suddâm mottoom iijâ alme sihâstij poolvâid čolmijdis oovdâst já kaivaaškuođij enâmân tuháttij šliäđgoo tasnijguin skilettij puolâš paajij silbânjuolâ muorâi kooskâ jiäŋudij spejâlistee lohe muáđuidis oolâ já iđedist eennâm kiildij aaibâs tegu täsnilijne ličij iho koččâm almeest kulnâm suoinâlmâsân já čapis muuldán ehidist koccái pieggâ posádij polvâvuáđust muotâčalme vistig oovtâ talle nube já forgâ jo sahis purgâ loovdij meeci čiähhojii vaskâmeh alanij keeđgij táásá ige čapis eennâm oinum innig kosten lâi puáttám maddust iä tom murâštâm ko lâi oornigist tavepieggâ veikkâ peeivij miätá alanus vaskâmeh veikkâ muorâi pelimuudon jiäŋŋus jäävrih já piäškus puolâš veikkâ mon korrâ lopokkáin mievtâ uuksân kuuđhâid tot ij hemâdiččii lâi liegâs pargoh lijjii porgum vuolgii nohádiđ nievdii keesist iäge kuullâm mii muottuu alne tábáhtui koskâttuvvâi tuše ucánjáhháá čáránistii ko eennâm tuárgiguođij toh ettii koočâi stuorrâ muotâčuággi peesist mievtâ oolâ ko olgon ulviistij toh ettii jävri jieŋâidis páárgut táiđá leđe korrâ tälvi perustâm tain tađe eenâb jorgettii tuše nube iärtán já ođđii oppeet talle ko olgon eennâm tuárgiguođij miähkái enâmân stuorrâ peeci talle ko korrâsávt ulvij ulvij sirkkelteeri muorâst kuhes lyevdi sááhá lâi puohtum miäcán maddui luádduđ muorâin huksimtarbâšijd paarruid luovdijd já rimaid mađe kukkeláá tälvi juovdâi tađe stuárráábin šoodâi muorâleeji muorâmaddust alne lijjii sáhájáávuh tegu fiskis čunoi muorâ pelimuudon já toi vyelni assaas vaaskâ muotâ jiäŋŋum muotâ mii ij sudâččii ovdil ko nubbe-uv keesi puáđáččij alebin sáhájávvu- leeji mievtâ alne šoodâi tađe ucceeb ton siisâ kullui mii olgon tábáhtui já tondiet kuuđhah ođđii nuuvt njálgáht et iä ovdil lamaš uáđđámgin talle poođij kiđđâ eres meeci elleeh riemmii moovtâ kiđđâpargoid lonottii puáris já haškânâm tälvikáárvuid uđđâ já korâdis kiđđâkárvoid huksejii piervâlijd visârdii širijdii já lijjii moovtâ kiiđâ puátimist maddust sáhájávvuleje vyelni kuuđhah iä tiättám kiiđâ puátimist maiden jiänádemgin kullum kuuđhâmievtâst tuše ođđii poođij keesi mecci huráiditij kesilavluid já päštittii piäiváá ton liegâsvuođâst mut sáhájávvuvääri vyelni kuuđhâi mievtâst lâi ain-uv tälvi já ijjâ suuhâ lâi jo koccám já aaibâs tuođâi imâštâlâi täälvi kukkoduv ain elâččij paajeeb keerdijn kuldâlmin kiiđâ puáttim havrâstij iskâmdiet kuovlâlemrääigist já ovttuu oovdeld poođij tuše muotâ já sevŋâd tast ávttám mihheen lâi já toos koolgâi tuuttâđ nahareh tuše iä lamaš innig nuuvt njálgáh liiba iimâš tuikkodii iäráseh ko šoŋŋâkeččee čuáđáád keerdi muštâlij savâidis oroi lemin nuuvt komálâš et loopâst meridui kuáivudâttâđ vaskâm čoođâ tälvi-iijân keččâđ alme meerhâid vuolgâttum kuuđhah korŋuu korŋuu já korŋuu tuše korŋuu já kalmojii já ko muotâ lopâ-loopâst nuuvâi te ain-uv lâi tuše sevŋâd lii koččâm mievtâ oolâ čuorvij vuossâmuš kutkâ ij lah mihheen kuárusijd kooskâst pic alme lii teškâsâm eennâm oolâ čokánii kuuđhah alme já vaskâm luámán imâštâllâđ maid tääl kolgâččij porgâđ muorrân eeđâi vuossâmuš kutkâ já njunnij alme vuáđu muorrân eeđâi nubbe kote tom váhá smakkiistij muorâhân tot lii-uv párgádij kuálmád kote aaibâs kieđáin kuldâlâdâi ličij máttám ervidiđ et alme lii táválâš muorâ mut kuárŋup viiljah kuittâg ton paijeel já keččâp mii alme tyehin lii meridij vuossâmuš kutkâ já nuuvtpa sij kuárŋuškuottii koivuu ciägu jođáttuv muorâaalman já loopâst sij pessii sáhájávvuvääri alaččân viiljah tääl jo lii ilodii kuuđhah iäge masa ubâ osko čolmijdiskin alne lâi kuárus tegu koolgâi-uv leđe já kuárrus alne čuovjis alme aaibâs ovdii saajeest tuámittii huápust maasâd miehtân já kuččuu puoh kuuđhâid čuákán lii jo keesi loostah muorâin sino enâmist rääsih liäđumin já tääbbin tuše uáđđim juátkoo veikkâ kiđđâpargoh-uv láá porgâhánnáá šoodâi mievtâst huáppu paargon cageh meddâl uuvsâi oovdâst puohah jođáttuvvâid kuáivuđ sáhájávvuvääri čoođâ kesipiäiván pargeldii tegu tullâ ličij lamaš poođâ vyelni keččii vuovâs soojijd kogo raigâččii jotteemraaigijd já talle ko puoh liččii oornigist te lehâstiččii taid kivkkeđ jeđe syele livkkááččii sáhájávvuleje roobdâst váhá tegu eres kutkân meccipargoid váruttiđ koolgâi amas meeci eres elleeh kiergâniččii aiccâđ et kuuđhâi viššâlis suuhâ lâi uáđđám liijgás kuhháá koolgâi tábáhtuđ mut maht keevâigin kuuđhah lehâstii uvsâidis já njavâškuottii siijvost maŋaluvâi olgos te kii čokkáigin sáhájávvuvääri paldâsâš suoinâlmâsâst eres ko avepiäiválâš lášká já tuše tälsejeijee kote tuše soitâččij puoh keesijd čokkái keldimin viulus já ko ooinij kuuđhâid te ruáhásij nuuvt čuuvtij et masa kačča oordâs alne toh viššâleh tääl viijmâg-uv láá nuuvt čuuvtij uáđistutij lii forgâ jo pelimuddoost já mun-uv lam täst jo okkopuudâid tijjân kiähtulavluid soitâččâm talle čuojâttij já láávlui kuuđhâi kiähtulavluu mon ubâ mecci miäđuštij povvâstmáin tom et kalleebgin ton lavluu mattii jo paajeeld puoh muorah já miestuuh ellein sárnuhánnáágin tággáár lâi tot laavlâ lii puáttám já piervâl lii rahtum puohâin eereeb kievâst ij ko tot peri kokká kii vala nokká lii muorâst puohah láá pargoost juáháš eereeb miehtâaalmug ij fiärttoin puátá kii vala uáđđiđ puáhtá tot tuhmes laavlâ tot lamaš kuuđhâi suijâ et vaaskâ siäilui mievtâ alne epke kiiđâ puátimist maiden tiättám ko kerd tom lâi ubâ mecci oppâm aaibâs paajeeld te tiäđustuv tom talle lavluu masa ubâ keesi tobbeen kost kuuđhâid kuáhtájii kuuđhah meridii et iä innig kuássin osko täälvi kukkodâhân kuldâlâdmáin kuovlâmrääigist pic asâtteh tállán koccám maŋa fastâ vaavtâ kote kammuuh jyelgist já turkkâ pajalist vähtee mievtâ káátu alne já tállán almoot ko maadâpieggâ álgá ruápsuditteđ puájuikierruid innig nube kerd uáđđiđ tegu tääl ođđii ton keesi toh pargeldii ijâppeeivi já ko čohčâ poođij te iä lamaš innig pargoh main liččii lamaš nuubijn maajeeld toh kuuđhah viššâlis elleeh iäráseh ettii ovttuu ko lâi saahâ kuhes taalvijn et tothân lâi talle ko kuuđhah-uv ođâččii keesi pelimuudon motomin värivieltist ciäggusist peivi eeđâi kandâ mun ko toovâm kolmâs te tun kolmuuh eeđâi tuušijd sáárnu jiem mun kolmuu veikkâ tun kolmâs toovah-uv suoi čoskijn viäđu värivieltist ciäggusist kandâ rinodij puoh muorâid já koijâdij kolmuuh kolmuu eeđâi já hiäiluttij peljijdis värivieltist ciäggusist kandâ jiäŋudij jaavrijd já juuvâid já aijuid já koijâdij kolmuuh kolmuu eeđâi já cancoi já njuškiistâlâi värivieltist ciäggusist kandâ juuđij jeegijd já juuđij enâmijd já jiäŋudij enâmijd já nannaamijd já jiäŋudij tuulâ-uv táákán cancoi já cancoi tot njuškoi meeccist värivieltist ciäggusist rännee olssis já tom rännee mield tot cancoi ovdâsmaŋas já ain ovdâsmaŋas tassaaš ko aaibâs vaaibâi já leggistâđâi cuoŋŋuu oolâ iärtán kandâ eeđâi kolmuuh eeđâi hy-hy-hy ko lii nuuvt pakkâ kandâ suutâi já muttui aaibâs arven vuoitij viäđu já povvâstij nuuvt čuuvtij et ton njälmi luoddânij riistân ääigi lii uážžum purgâdiđ tääl pyehtip orodiđ fiijnâ lane mij ceggijm tiäváá luus kuosâi siis stellijm purrâmâš toho mij tuálvuim koorpuid keeksijd kiiŋku še puovtijm kintâlpakkeet laanan tuálvui ij innig tobbeen ääšti kiddâ puolâš olgos paasij tuubdâim mon pyereest kiintâl lieggij tobben lep asâstâllâm luoihâslovduu alne lep veluttâllâm já ohtii lane luus kištoi kaččâlii mij čuorvijm luuhâđ kiäldu teehi puáttiđ uážu ääigi lii uážžum purgâdiđ tot aaibâs forgâ sääti jaskodiđ lanneest pisottâllâp tassaaš ko olgos kuáivudâttâp muotâtäsni sodâstâlâi ränis komovuodâ čoođâ piegâ hoovrijd čuávumáin tot luptânij já luáštádâđâi já koočâi viijmâg enâmân jispa jiem kuássin sudâččii šuáhkádij muotâtäsni jispa avalavt uážuččim siäiluttiđ jieččân fiijnâ häämi já kištodiđ muččâdvuođâst alme tasnijguin lii máhđuttem eeđâi lapsekuáškánjâs suu paaldâst lah puáttám teehi liijgás tooláá uáini et tuu pirrâ láá vala rääsih tallehân must lii pággu suddâđ luoimâi muotâtäsni lii vaahâg ko mun lam nuuvt imâš muččâd muu taaiđâr ij mátáččii hammiđ muulágán mun kal oskom västidij lapsekuáškánjâs mut tuu muččâdvuotâ ij lah pištee ij kierdâ piäiváá ige lieggâs jiem kenski lah muččâd mut mun puávtám čäittiđ tunjin maailm muččâdvuođâ kejâdij lapsekuáškánjâs tast uáinojii alme vielgis poolvah muorah já rääsih šietâi ubâ maailm lah muččâd ko tuu aldeláá kiäččá cullâguođij muotâtäsni lijkkuum tunjin tyehin kuovlâi piäiváš já ton suonjâreh šiälgájii kirkkâdin muotâtääsnist tun-uv iäskán muččâd lah huihádij lapsekuáškánjâs šiärrááh tegu täsni halijdiččim et liččih ain muu lunne halijdiččim mun-uv mut poolâm et pieggâ puátá já kirdeet muu kuhás tuu lunne eeđâi muotâtäsni murâšlâžžân tun sudâččih talle himppáristáččih muu soolân já liččih muu lunne ain eeđâi lapsekuáškánjâs siijvost talle mun monâttiččim muččâdvuottân lappuuččij ko mun sudâččim já talle liččim monâttâm puoh šuáhkádij muotâtäsni muččâdvuotâ tunjin puoh koijâdij lapsekuáškánjâs lah luholâš tonttáá leđe jis uážuččim suddâđ tuu aaskan poolvah almeest čähhejii iiđij uáinusân já ton suonjâreh teivâsii njuolgist siemin lapsekuáškánjâsân muotâtäsni ton paaldâst suonjârdij mottoom áigáá imâšlâš kirkkâdávt talle tot suudâi já himppáristij lapsekuáškánjâsân sparkettij já ton šiälgum neevtij tuhháátkiärdásâžžân šiljoost muotâäijih uáli styeres já váldálâš kaivai čiđđâčolmijnis já lâi nuuvt árvulâš lam tohálâš ollâ hiärrá tot smietâi tot smietâi ain mut siijdâ lädikuávskáh puoh toh rečistii seelgi tyehin kolgonjäbbi puáđistij já muotâäijih suddâdij mänidiđ toos uážuččii et siämmáánáál ij kevâččii muottust tälvimeeccist säpligeh puoiduuh já muotâäijiheh kirjetteh muotâlakanân šaddeh korâdis suoggâmkovoseh kuárudeh tuohu teehi räiginjoođâlm kirjáá kielâ tot vissâ lii tom tärkkiláv tiettiđ puáhtá lättei kuorâ tiätuäŋgirin čuoigâdiđ čuuvtij čuuvtij tovâččij mielâ keeppilpustavijd čielgâdiđ riemnjis riänjuriänjuriemnjis riänjuriänjuriemnjis riämnjást láá kale keppiseh kammuuh iä toh piäškáástâl puolâšist iäge toh skaalijd korrâsubgin šoolhâst aalmugtihtâ tábáhtui maŋŋeed mottoom tälvieehid jo uáđđimäigi mut eeči vaaldij muu fáárun oppuid kuldâliđ orroo kuálkki stiärgájii siijvost tegu jietânâspáccáh já máánu lâi nuuvt kirkkâd et ubâ alme oroi čuovâmin tyehinkulij kullui juná piili njurgim kuhes já vyelligis njurgim tegu murâšlâš laavlâ tom ullokappeer čoođâ veikkâ eeči lâi ruttim ton peljijdân oolâ peenuv västidij junán já talle nubbe peenuv seervâi juávkun já pennuuh lavluu tuotâ kuhháá já ko toi jienah kuuloold láppojii te lâi joskâd tegu naharijn eijijn vazzijm meeci kulij skičijdij kammui vyelni já uccâ ränis kamuvluodah čuovvuu munnuu šoodâi kuhes suoivâ mut must uánihis já kossâ suoivâ ferttejim kaččâđ vâi pisoččim iäččám sáátust já muu uánihis kossâ suoivâ njuškiistâlâi maajeeld ohtiigin jiem čuorvim vyerdiđ ain iätá et ko mana oppuustâllâđ te kalga leđe jávuttáá vuárdám hirmâd hirmâd kuhháá et eeči váldáččij muu fáárun pecivuávdán mast muorah čáppájii alme vuástá já eeči luptij kieđâs váruttemdiet toos kogo lijjim já vuordim kejâdij pajas tegu ličij uuccâm taasnijd tegu ličij luuhâm káártá mii lâi kostnii almeest suu muáđuh nevttii silbânaamarin sun huihádij lâi jienâ sun huihádij uđđâsist oppeet uđđâsist huihádem maŋa lâi joskâ já mottoom ääigi muoi kuohtuuh kuldâláim vástádâs ij kullum luptiistij uálgátoivijdis já nuuvt porgim mun-uv mun lamaš pettâšum viiljah-uv ain ettii et motomin oppuid kulá motomin ij ovdâskulij et uškijduuskuottim tegu kiinii ličij kuoskâttâm siälgám jieŋâkolmâ kuámmiráin njune já nierah urruu lemin siämmáá ääigi kolmâseh já kumeh jiem ettâm tast maiden mana oppuustâllâđ te kalga leđe jávuttáá já toollâđ jieijâs liegâsin čaŋâláim miäcán lijjii čappâduboh ko mihheen maid lijjim uáinám já tain šoddii kovoseh vielgis muottui njäälmist lâi ullosmakkâ ko čevelijne muáđui oovdâst lâi lahtâm já liegâs koijâdâm ejistân moh puoh pyehtih leđe čapis muorâi tyehin kaskoo iijâ mana oppuustâllâđ kalga leđe ruokkâd poođijm sevŋis meeci jolgâdâsân lâi uáli ollâgâsâst paaštâ oroi teivâsmin eidu jolgâdâs kuávdoo já muotâ lâi vielgâdub ko mielkki murotaldrikkeest vuáiŋádim já eeči luptij kieđâs ko kuulâi jienâ vacâiguin čeveliijne já njäälmi já kuldâlim jávuttáá talle eeči huihádij kuldâlim já kejâdijn nuuvt tárkká et masa peljijd vaaldij já čalmeh siävŋudii kolmâsist luptij uáivis huihádemdiet uđđâsist mut ovdil ko sun kiergânij lehâstiđ njäälmis te täävis västidij muorâi kooskâst masa jo moijái já talle sun västidij tegu ličij savâstâllâm oppuin purrâmâšâst tâi meeccist tâi máánust tâi puolâšist valdim vaccâkieđâidân čeveliijne já njäälmi oovdâst já mun-uv masa mojottellim huhâttâllâm kullui aldeláá muorâkierruin niijto roobdâst ij lihâdâm mihheen stuorrâ muorâ suoivust iäránij oppuu suoivâ tot luptânij suájáidis oolâ já kiirdij nuolgist munnuu paijeel keijáim jávuttáá já njäälmi kuđáiditij ko puoh olgos viggee saanijd koolgâi kyeđđiđ eđâhánnáá huhâttâlâi oppeet cokkiittij stuorrâ lummolaampu já uážui oppuu tuásusân eidu ko tot lâi siäivumin uávsi oolâ kuulmâ miinut kenski joba čyeti miinut ääigi muoi kaivaim kuoimijdân oppuu lebbij stuorrâ suájáidis já kirdelij uávsi alne tegu jienâttes suoivâ kiirdij maasâd miäcán vuálgoon pááikán eeči eeđâi munjin tiettim et ožžum oppeet sárnuđ ožžum joba povvâstiđ jiänusân ko vazzijm pááikán te mun lijjim tegu suoivâ mana oppuustâllâđ te ij taarbâš saanijd ige liegâsvuođâ ige maiden muidegin tuše tuoivuu eeči iätá tuoivuu mii kirdá jienâttes suájáiguin čyevvee lâi lamaš cuáŋui kirkis cuáŋuimáánu piäiváš lâi jiehtinâš suddâdâm jolgâdâsâi cuoŋŋuid njuoskâsin ijjâpuolâš jiäŋudij taid ulmuu kyedden cuáŋujin alne párnááh puohtii veikkâ njuškodiđ čolgâm paloittáá já tuálppádáin säävni tyehin piäldu mield laavhah vala kietâkaavâst vazzijn mecciroobdâ kulij lâi suohis sieđgâroto koorâs kočâttâm puájuikisáh šiälgájii siilbâ ivnásâžžân jo kuhás lâi vises kiiđâ merkkâ já hokâttellee povdim puáttiđ tojâliđ kissáoovsijd pááikán tuálvumnáál tojâlemsoojijd koijâdij váldá čižetpele roobdâ tiäđust kiergânij turpâgij kiergânij vuossâmužžân čielgij lam stuárráb jieh ubâ uulâtkin pajeovssijd roobdâst láá kisáh vyeliláá-uv tot lâi já vuálánij rijdâlhánnáá timmâ puájuikisáh teivâsii čaalman jyehi kuávlust muide ko oŋâttuššâđ já nuurrâđ kočâttáin lavhâidis enâmân já mottoom ääigi keččin vacâidis-uv lâi älkkeb tojâliđ päljis kieđâi hutâgij valjiđ hiäivulijd mii lii sun kiljádij jorgettij aaibâs miestuu vyelni še hutâgij sun tuše eeđâi lah lihâstij čalmeh lijjii aaibâs jurbâseh tot kerd lii te ele huuihe cullâguođij njuámmilčivgâhân tot lii talle sun eeđâi linnáht hokâttâláin huáđđoo njuškiđ sunnuu luusâ mut tot tuše kuárvái sajestis lii nuuvt ucce et ij määti ubâ poollâđgin jurdâččij enni lii piäittáástâlmin kuovlâdáin jyehi kulij luodah huámášij puáhtá leđe aaibâs táágu alda iä tuoh luodah lah onnááh eeđâi toh korrâ cuoŋŋui šoodâ levânâm já cieggâm keeppilluodah lijjii kyevtilágáneh vist kyehti maŋaluvâi tastoo kyehti raddaag já nuuvt luoddâkovoseh juátkojii kuhes ráiđun enni hilgom čivgâidis viijmâg eeđâi šuáhkádij ko tot lii nuuvt ucce já njuorâs tot jáámá niälgán tâi toos puáhtá tábáhtuđ veikkâ mii puáhtá puáttiđ já puurrâđ tom nuáigádij jis muoi tuálvoon tom pááikán já tipšoon ton styeresin tuálvoon movtáskij laavkân uigâdáin laavhâid siskáluvâi amas njuámmilâš máhđulávt ruokkâđ laavhâ rääigin já njuškiđ patârâsân njaavâi kuuloold njuámmiláá kulij kavrai vigâhánnáágin patârâsân kivkked tuágádij vääldi tom päljis kieđâi puáhtá veikkâ käskistiđ uigâdij vacâidis-uv siskálâs já leggistij taid lâi juurbâs já suámi tegu uccâ läigiuáivááttâš tiiptij vuástálisthánnáá luptiđ tom kuámmirijdis kooskân lavkkâ áávus sun kivrij já ubâ ääigi pappatmáin luoštij tom laavhâ vuáđun talle suoi tuámittáin pááikán tipšođ njuámmiláá kost toh puájuiuávsih láá enni koijâdij toh tađe eenâb ko innig muštâm ubâ puájuikissáid lii uárbis njuámmilâš laavhâst almottáin nieidah já láin šieđâlum já moovtâ koijâdij stuorrâviljâ kote teivâsij leđe kievkkânist muoi mudoi liččii tom piäluštâm lii aaibâs loje stuorrâviljâ eeđâi luptij njuámmiláá peevi oolâ tuoi tom kavnáid stuorrâviljâ vuárnuttij alne lâi aaibâs ohtuunis vissásávt eeđeest njuámmil luodâid koijâdij stuorrâviljâ oppeet šluvgeláin uáivis tobbeen mottoomlágáneh puáris luodah iänge muoi lamaš vissáseh mon ellee luodah toh lijjii eeđâi uážžoon-uv muoi tipšođ taam njuámmiláá sun joođhij huápust uážu pic tuálvuvettee tom huápust maasâd toos šadda tuotâ eeti tom tuše muáddi peeivi vala iävtuttij tääl rähis uábih vildâellee ij uážu väldiđ jiellâhin stuorrâviljâ eeđâi láá puoh ääših aaibâs oornigist lii kenski oho puáris já šoddâm-uv cuoŋŋuu oolâ enninjuámmil kuáđi räähti fillii cirgádij šoddâd čivgâidis päljis enâmân stuorrâviljâ čielgij kuáđá čivgâidis kuusnii suáijáás sajan já vuálgá kiäinusis ij tot liijká čivgâidis hilgo kuldâláin ávusnaajmij tot talle innig kávná taid pisotteleh togo kuus enni lii taid kuáđđám iälá veigin njoomâtmin taid tassaaš ko čiivgah piergiittâlškyeteh jiečânis kávná taid siämmáánáál ko eres-uv elleeh kävnih jieijâs čiivgâid šiev kame já jieijâs eellimtiäđu vievâst luptij njuámmiláá soolân čuáŋuičivgâ taat lii sun eeđâi šoddâm čiivgâid kočodeh lostâčivgân já čoovčâbeln ruuvâš nijttoääigi šoddâm njuámmiláid nijttočuopâttâhčivgân kaččâlee jo tuálvuđ njuámmiláá siämmáá sajan kost tom kavnáid-uv tuoi muštevettee saje muoi eeđâi tuárgisteijee jienáin maht talle jis tot riämá čiärruđ munnuu maŋŋaal povvâstij et njuámmiláin čiärrum lii viehâ komálâš äšši ko toh iä keevti jienâs ennust ollágin ubâ elimis ääigi iäge njivo iäge viinjârd ubâ jiänusân pappat veikkâ maŋgâseh nuuvt jurdeh majemuu eeđeest toh eeđeest koskâlditij stuorrâviljâ eeđâi toh párguh uáli korrâ já ahevis jienáin tun kuullâm oppeet vuárnuttij oroi smiettâmin maidnii tuše nuáigádij sáárgui vala stuorrâ pápárân kuállus njuámmil luodâin toh tobbeen muottust nevttii nieidah eeđáin macâttáin njuámmiláá miestuu vuálá mielâst oroi tegu suoi liččijn porgâm tuše šiev tavo iäváge tuávkkivuođâ ollágin myetiškuođij já iđedist lâi ubâ enâdâh asettis ääinig vyelni keččâđ lii-uv njuámmilâš vala tobbeen koijâdij lâi jo jurdâččâm siämmáá ääši kaččáin sieđgâroton lâi ain-uv saajeest vorâs muottust uáinojii siämmáálágán ellee luodah maid stuorrâviljâ lâi sárgum enni lâi annaam huolâ čivgâstis nuuráin puájuikissáid soolâ tievâ já toomáin pááikán peeivi tábáhtui vala eres-uv keksejii uđđâ sierâ enni lâi stellim jieijâs mielâst tuárvi kissáoovsijd räsiliitán te tuálvui loopâid párnáiviistán já luovviiškuođij kissáid oovsijn täin njuámmilsierâ sun eeđâi koijâdij čokkij kissáid kyevti liäján čuurâ lii muu já nubbe tuu sun stelliistâlâi jieijâs kissáid sahis čurrun vielgis peevdi oolâ tääl taid canccođ kištoi iberdij tállán já posádij jieijâs čurruu čurruu paaldân šoodâi nuuvt hävski et suoi sierádáin tom ubâ eehidpeeivi suoi hammijn pumbulist kyehti vyelligis kuovđâšm já posádáin njuámmilijdis toho uáđđáđ lijkkuustâláin vala seeŋgâst-uv vielgis peevdis uáli tárkká keejâi te tot oroi lemin rievtis cuáŋui toopâi čolmijdis já cullâguiđij muáttá vuoiŋáin aaibâs siijvost jo kuulâi maht muotâčalmeh kočâdii pumbulkuovđâšm káátu oolâ jieijâs njunekiäčán já ubâ enâdâhân tien enâdâhân suoi nohhááddijn puohčâláin moonâi verejáá räi piäškuttij postâloová lohe já huuihij ton siisâ pajanij loovást tegu tobbeen ličij tuoldâm miinii veikkâ kooškâi jieŋâčuággáid poostâ kooskân kenski ooinij suu laasâst vilpoi maađij lâi styeres já paldanâs já tot hurgottij suu pääihi lappâd šolkkân já hirmosin ko sun lavkkij verejáást olgos te tukkirekah jurijdii oovdeld já maajeeld já loptejii nuuvt sahis muotâpoolvâid et stuárusâš kandâ hevvânij toid ollásávt pyereest-uv jurdeđ et sun ij lamaš innig lemingin mottoom ääigi keččin kuántui raavist pajas kuus sun lâi njuškim čiähusân lâi kukken maađij alne ij jurdâččâm tukkirekkaid ige muotâavra ige jietânâs kuosâidgin moh čomestii suu pääihi pirrâ lijjii maŋgâčyet ihheed puáráseh já eeči eeđâi et toh lijjii uáinám puoh siämmáá ennuu ko tuot muorâ eeči sárnudij kuosah oinii tom-uv et kaaidâi päihistis kuoskâttellii ucánjáhháá liävuttemeht kuhes čapis máccuhijdis já keččâlii keksiđ vyevi toppiđ suu maasâd šiiljon lijjii suttâm já luptiistellii čalmekulmesoksâmijdis já šohhii korrâsávt tain adelij liävtuid vuorâččâsân ovsijdis alne já mottoom kočâttij paccâháá ovdánij maađij mield ain olgoláá et olgoláá ij halijdâm innig njuškođ ohtuunis raavin já kačâttiđ poostâ siisâ sun ij halijdâm poollâđ kuosâid já kuobžâid já sävnihäldee mon laasâ já luodâid já kočâdâm siämunjävilijd enni sunjin ain čaittâlij halijdij skippáár já sun lâi uáinám taggaar markkânist lâi čuovjis syejipiivtâs já ruopsis pipo já kieđâst päddipittá juđâččij markkânist ohtuunis päddi kieđâst já pačâlij suormâinis puoh lappâd vyeijee autoid lâi ovttuu päljis kieđâi pullájii lummoin piäiván ij lamaš uáinám kaandâ ko sij ellii markkânist härvibeht ko ovdil ko umogâš lâi puáttám te enni ij vuálgám suin ruskâsajangin luudijd keččâđ ige tááloidgin hiäppušijd já poccuid keččâđ ij jottáám ko juuhâ lâi jiäŋŋum já puoh lojestuáršuh já kesiluámu- ulmuuh-uv lijjii lappum ei moonnâm čaaitij aavisist et kunâgâs kandâ-uv mieđâi puđâldiđ jyehilágánijd tiiŋgâid hiivsigpävirruulâin oppeet eeđâi et ij halijdâm čokkáđ nieidâiguin siämmáá rieggest siijvost muštâlâm lâi masa jo jieš-uv vájáldittám mondiet kerhoost lâi šoddâm paas mielâ monâhánnáá sun liijká meridij leđe ferttijhân sun tiettiđ maid enni ton kooskâ poorgâi toin umogáin sun jo tieđij et sun lâi tulkkâm leđe pääihist siijvost sun ovttuu vaijaam čokkáđ čokkiimin legoid ko enni njomâttij tâi uáđđááttij tâi halijdij vuoiŋâstiđ já luuhâđ aavisijd ij sun liijká liččii oskom et monâččij motomin ohtuunis aaibâs táluruáđui räi jorgettij já suorgânij ko ooinij mon kukken päikki lâi postâloová oinui maađij pellâst já motomeh kuosâsuájáh hiäŋgájii njuálččáht verejáá oovdâst harttai ohtuunis pekkee puolâšist já kuulâi maht šleđgâsraaŋgah humijdii já suu váimu juulhij šuohkii juhâmielist čapis njalmijguin já kuárus čalmeraigijguin posodij toi čoođâ já kirdettij muottuu jolgâdâsâi miätá tot fađostij já kiinii paajij pistovláin párgádij já jorgettij piirâs tot lâi-uv puolâš mii peškittij puhelinstuálpust sun ij kuássin kiergânâm uáiniđ paldanâsâid sun ij riävtui uáinám mut varâinis kannattij leđe peevij raavist muotâpeŋka oolâ já nirviistâlškuođij nirviistâlâi táluruáđuid liäján lâi-uv masa jo kávukkoozâi uksâ lâi rovvâm áávus tegu ličij huikkám kiännii išán puáris traktor kaivai ciägu čolmijguin nirviistâlâi nuuvt ennuu ko voojij nuuvt čuuvtij ko muáđuh adelii piärán eeđâi et fastemussân sun lâi tego krotti jieŋâlismeerâ kyeli láá hirmâdsâš päänih já čyevvee tuosânâsah uáivist já seelgist já čoolmij kooskâst ličij puáhtám moonnâđ veikkâ siisâ táluruátun tutkâm mii tobbeen sevŋâdâsâst lâi traktor lâi mahtnii komálâš kannattâm moonnâđ puávtáččij traktor veikkâ vuájálittiđ suu já mašineh iä vaibâččii ij lamaš vaibâm mielâst markkânist ij vaijaam eelliđ vääzin lâi ápálâš puáđidijn ličij tiäđust hitrub ko jođáččij oovtfááru toin kandáin já paddijn movtijditij nuuvt čuuvtij et ferttij kaččâđ veikkâ puolâš táátui kuorsâttiđ ij innig vilppom maŋŋaalsis lâi ohtâ mokke tot-uv jo kukken já päikki lâi tääl pááccám ton tuáhá veikkâ enni iäláččij postâloová lunne te ij uáináččii et ličij oppeet moonnâm piemmâđ uárree pääihi lunne njuškodij uárree kuosâst aaibâs čielgâsávt tot lijkkui já makkui sii lunne tuálvui toos nisučárvusijd tagarijd maid enni lâi uástám iäčán iiđeedpittán lâi hirmâdávt vyeimi já vitamineh já toh turbuu čuávjist nuuvt et lâi kuhes ääigi kalas já tuđâvâš tobdo loopâst eeči eeđâi innig puurâ tuoid siähtálijd já vyeijilij kuárus čoovjij kuhás jeegij já tuoddârij tuáhá kaavpugân kost sun ain maacâi nuuvt maŋŋeed ehidist et lâi jo uáđimin movtáskij eeji iiđeedsiähtálijn puurâi tot lappui maid piejâi muorâ vuálá čárvus iiđeedpittán sodâstellii kuosâst ko uárree njápčááttij meiddei turboškuođij uárree jo neevtij kissán ko vuoiŋâstâlâi moskočoolmij muorâuávsi alne tot ij lamaš vala oinum ton lâi vaarâ lamaš pággu kuárjuđ poorân kávukkoozâi tuáivui et ko ubâ jietânâspakkeet ličij puurrum te uárree ličij nuuvt styeres et tom puávtáččij laiđiđ kepilist já pieijâđ čokkáđ monnjâpeeŋkân paaldân ko sij vuálgáččii autoin kuusnii väärild meeccist lâi káskástâh neđe pivdemân lâi lope tuše oovtâ ookon nuuvt et uárree koolgâi jotelávt jo-uv siägguđ häppilin tâi stuárruđ nuuvt styeresin et puávtáččij adeliđ liävtuid niätán jurdâččij neđe jurdâččij kuumpi sun jurdâččij puoh piätuelleid já lâi ilolâš ko aldanškuođij ulmui aassâmviäsuid suovâ oinui paijaanmin kaavpij lunne moi oovdâst autoh kevvii mield hurgottij moottorkiälkká merkkâ-uv paaštij já kiäsuttij tegu stuorrâ čuovvum tikkar já kostnii tobbeen lihâdij tot kandâ kuittâg monâččij keččâđ šiljopoccuid lâi ohtâ aaibâs kuovgis puásui mii neevtij tegu ličij povvâstâm poccuuh tuše mulguu ige taid uážžum moonnâđ njavhâdiđ ličij halijdâm sijjân-uv poccuu já eeči še mut elleituáhtár lâi ettâm tist kale jáámá mielâstubbooht šave uccâkaandâš ij vajaččii kurppođ tuárvi jáhálijd poccuid uáinám magarijd meerijd jievjâmijd lâi tuálvum autotaali luuptân uárree várás suoi šodâččáin veluttâllâđ já já njuškoččáin takstool alne jievjâmleejijd orostij oskoi tállán čolmijdis já tot maid sun ooinij lâi kaavhâd lâi nuuvt hirmâdsâš et jis enni já ákku liččijn tiättám te liččijn čiäruškuáttám mut eeči ličij tállán toppim já piäluštân kandâs jiegâ lijjii kuobžâ luodah stuorrâ luodah moh korŋuu juhâmielist maađijân rastaldittii tom já jotkii jolgâdâs čuovjis kiämádâhân lâi jiäŋŋum njune vuálá mut tääl suu mielâst oroi et suu váimu-uv jooskâi julkkemist čuážui aaibâs joskâ čalmeh tuše jurrii uáivist lâi kostnii tääbbin kováduvâst já tot lâi ruokkâd já niälgáá lâi styeres lâi kuoskâm cuoŋŋuu eidu kieskâd ko tuše asettes muotâ loovdij meerhâid kuulâi sijvuus čuhâlis čiärrum taaiđij leđe sun sun čiärui čuuvtij kiämádub ko talle ko sun vuolgij pääihist ličij ijjâ sun lâi ohtuunis stuorrâ julijdeujee maađij alne kost ij kihheen uáinám suu kuobžâ mii forgâ apsaččij suu já volliittičij ruánáásiähá čuovâ tuše ivniiččij alme ko kuobžâ viešidičij jieijâs kuátán kuhás miäcán lijjii siäivum maađijân suu tuáhá puáttám muotâavra iä autoh iä rekah moi keežild párnááh já elleeh kirdâččii penkai miätá joođhij markkân kulij kistuuh čoolmij oovdâst pačaseddii já siämmást jieŋŋuu suu nieráid čiäruččij nuuvt korrâsávt et kuobžâ ij raskiiččii puurrâđ suu iähân pennuuhkin káskám párnáid ko tiettii et toh láá párnááh já párnáid ij uážu kuoskâđ ložžij kieđâs ko kuulâi skaallân kuáivummaašin poŋkkáástâlâi maađij mield káátust juurâi ooraansivnásâš lamppu já koopist čokkái almai puotâ almai orostitij vuájánis já uigâdij uáivis cuovkkânâm laasâst olgos pyeri almai iä taah lah kuobžâ luodah lii kiinii vázzám muotâkammuiguin almai eeđâi ko lâi keččâm čujottâm saje jeđe ruáhásij rečistij nuuvt čuuvtij et ubâ tubbáákpuáldim njälmi-uv oinui já kyehti pääni moh sust vala lijjii jieš-uv lah tuđâvâš eeđâi ige povvâstâm ollágin keejâi jávuttáá ko almai cokkiittij kuámmirijdis syejeest uđđâ tubbáák já lavkkij maasâd vuájánis siisâ hurijdij já tuárgistij maađij pellâst tegu miinii komovuođâhirmosijd ij tot lamaš mihheen korrimmaašin paaldâst ko poođij meeccist oovdeld njuškij enni-uv pajas já tollij káálus kiän kaandâš tun lah ko tääbbin juđâččâh tuu päikki lii almai čuorvij ko lasettij šlaamâ mašinân čuorvij eeđâi et ton nommâ lii lumijd almai čuorvij já peljipiälástâlâi jo lihâdij čujottij kiistâkieđâst maađij mohe mii lâi jo kukken njaavâi tobbeen markkân kulij já jeegist lâi jo sevŋâd čuážui lasâpiällást umogâš soolâst já vuordâččij et já eeji autočuovah iđáččii njielâstij stáávrui jo nuuvt kukken et sun ij tuáridiččii tom innig kaačân sáátust sun ličij sáttám peessâđ pááikán lâi omâs nommâ lâi omâs nommâ tot lah ulmuu nommâ toh kaspereh láá kerhosiäsá eeđâi já povvâstij párnáiguin sehhiistij kieđâinis vuoptâid já lohđuttij stáálukandâhan tun lah lah-uv čokkái aaibâs jávuttáá mielâst oroi komálâžžân ij máttám čielgiđ tom kiässán nommâ lâi kuulâi huolâttâssajattuv šiljoost ko kiinii čuorvij tivottuvâst já jotelávt kandâ kaččâlij siisâ padijnis mut vilpoi ohtânmaanoost maŋŋaalsis váimu juulhij koolgâi peessâđ oljomoontun halijdij leđe tobbeen jyehi peeivi sun ličij aassâm čuuvtij mielâstubbooht huolâttâssajattuvâst ko moonnân purgâmuottust eidu talle ko sun tuostâi ko sun masa tuostâi já lâi jo ittáám ben- sintaŋkij tyehin uáinusân já ooinij tivottuv uuvsâst kote kooš- kâi strasselijd já čielgâsávt vuor- dij et puáđáččij koškâdiđ strasselijd talle paldâsâš käävpi siäsá kaačâi luáváttâhjyelgist olgos já čuorvij hei vyerdeeh já huolâttuv almaah já keččii käävpi siäsá sárnuškuođij kandâ kolgâččij peessâđ pááikán tobbeen lii huolâst suu fáárun ko vuálgá tuálvuđ tävirijd puárásijviäsun ij puárásijviäsust aassâm lâi sii ránnjá já hävdieennâm lâi nubbe ij lamaš valjimvääri korŋij käävpi auton já vuordij et tot vuálgáččij suu tuálvuđ poođij-uv forgâ lâi ullopusseer alne ruánáá pargomááccuh já kuhes tuopâstevileh elâččij maidnii etâmin tivottuvâst já čuávui suu auton lii muu uábi kandâ käävpi eeđâi muoi ain jotteen oovtfááru ko sust ij lah tađe komálubgin porgâmâš kuulmâs čokkájii ovdâpeeŋkâst já vuoijii turâštii táluruáđui lappâd porgestij pieggâlaasâst ij sevŋâdâsâst iäruttâm mut tuubdâi saje avrammeerhâi vuáđuld sun lâi kuáddám uálgátuáivis alne sii pääihist teehi várás tust lii tuot päddi koijâdij vááldám pennuid kiddâ já tuálvum mii pááikán eeđâi mojottâlâi tuđâvâžžân leđe ennuu pennuuh kuobžah uáđđih vala sun siämmást muuštij oroi lemin hävski et toh lijjii meeccist muotâkuovđâšmijn škoorijdmin muštâličij tom tállán iänán ko pesâččij pááikán et eenih iä tarbâšiččii jiärástuđ et lâi tääl skippáár já maŋgâ pennuu já jo itten suoi monâččáin oljomoontun tâi táluruátun tâi autotaali luuptân jievjâmij siisâ ko nabdemist uárree ij kuássin šodâččij styeresin tot ij opâččii sárnuđ ton lii leđe muorâst ruájáástâlškuođij moonnâm ohhoost juolgijdân vyelni tegu maidnii tietimin šiälgááttellii puolâšist ko toi roobdah lijjii cimccâhpaadijn tievâ muáttái muotij-uv uáli sahâdávt timmâ luátku muottust miäcán oroi lemin mahtnii epituođâlâš tegu naharijn tâi poolvâ alne enâduv moos kivkked njuškij neevtij uđđâ tälviturhâstis aaibâs njettipuksâpárnážin mii čuážžu stiärgáá sajestis kistuuh rottejum käŋŋirij räi káávvud muottui já skižestim opsâččij pähkinááimu já njuškij muu paaldân opsâččij muu vuoptâid njune já čiäppát nuuvt et njäävvilsoksâmeh čagaldittii liške tuostâm lihâstiđgin ovdil ko tot uusâi lummoost pähkinijd já njuškij uávsi oolâ puurrâđ taid hiäiluttellim kieđâiguin já juolgijguin eŋgâl muottui já pulttâsim čuožâd paasij poođâ puotâ kammuu luoddâ já suájáin tast lijjii uárreeluodah toos vala suonjârrieggee já tuoivum et tot pištáččij ubâ täälvi ličij munnuu ohtsâš suojâluseŋgâl tälvi lii viehâ komálâš muáttá já porgá jeđe suddá meddâl já rävis ulmuuh tuikkodeh kááđui piälláin maidnii šaddovistemainâsijd tot ij orroom vääividmin kuhháá ääših láá oornigist ko lii purrâmâš ja lieggâ poorâ tuše masa jallod tom tot libžáástâlâi muorâin já njuškoi aaibâs mielâttemeht kierrust nuubán tassaaš ko kivkked aaicâi nube uárree orostij tegu ličij nävlejum toos já lehâškuođij kuácceečuomâid juursij vala muorâkoorâ já putestij tuurhâs ko tot nubbe uárree njaavâi aldeláá te aalgij hirmâdsâš vuájáttâllâm livkkijn hirmâd sáttoin muorâruŋgo pirrâ ige tást puáhtám iäruttiđ mii lâi uáivi já mii seibi mun jiem iberdâm mast lâi saahâ et tot nubbe kivsedij jo muotâpáálu valmâšin mut talle iberdim nubbe viigâi irgástâllâđ já kieimâsâdâi toos puáttiđ viettâliđ nuubij uárreid ij ubâ vilšâstâmgin munjin lâi ollásávt lijkkuustum nube uárrei tot lâi hokâttâllum vuoiŋâšpoossum já viettâlum káávvud muottui já suuttâdškuottim muotâ pokkiiškuođij puuvsâi siisâ já suudâi toho pággu pulttâsiđ loopâst lâihân vuoigâdvuotâ skipáráid eđâččij et tot lii eellim laahâ já aaibâs luándulâš toi homáh lijjii mielâkiddiivááh čuávvuđ váhá tärkkilubbooht maid toh porgii neeljikuántán vieltist já peittettim muottui uáiniđ tovâččii-uv toh riävtui tom maid epidim ráhtáččii-uv toh vala párnáid jis mun jiem hemâdiččii taid já mašâččim kuánttuđ tuárvi jienâttemeht vises et lâi kandâ ko tot lâi muu skippáár veikkâ jiem lamaš kuássin ovdeláá taggaar jurdâččâm tot lâi tuše nube koččoodškuottim mun kale maiden uáinám tuše jođhijn maŋaluvâi ruottâm kuábášnii lâi nube fattiimin te toh iävá tiättám maid koolgâi porgâđ tegu nubbe ij liččii lamaškin peehim meddâl meeccist uáináh nuuvt šiev jurduu et vájáldittim čyežžiliđ viggim luodâstiđ uárree luodâid muottui et muu lihâdem taaiđij leđe viehâ suámálâš vyelgip čuoigâmluámust čierâstâllâđ já mun meridim rähtiđ já ton kuáimán loddelyevdi vâi uárreekyevtis uážuččáin purrâmâš ko mun liččim meddâl lâi tot muu juurdâ tuuváást lii vuovdâlâš loddelyevdi mii kuulgât siemânijd taađeest ko toh porrojeh lii tom peeleest pyeri et lodeh iä peesâ njuškodiđ siemânij alne já poškâččiđ purrâmâšâs pilás rähtiđ siämmáálágán pááikán já tattum viljâm išediđ lijkkoo toos et uážžu ravviđ loddelyevdi tâi riävtui uárreelyevdi lii tääl vaalmâš tast uážžuh loddááh-uv puurrâđ et meeccist láá aainâs cissááh ostim käävpist čiččâm sekkâd pähkinijd moijái munjin já koijâdij et váldá-uv uárree muide pááikán já keččim spejâlân tot jo paajeeld mun maht ráánjá čeeci sulâstitij jieijâs mopsipennuu já mii máttáátteijee jieijâs luptâpennuu ovdâpanijdân siämmáánáál tegu láá mun váhá sulâstittim tom mut kihheen ij kuássin liččii siämmáá nánnáá ko lâi jo viehâ ennuu ko moonnim tuálvuđ uárreelyevdi pähkinijd já piäiváárääsi siemânijd miäcán valdim lummolaampu fáárun te váhá kale polâstellim jotteeđ kiämáduvâst lyevdi huápust kossâ uáksán já tevdim tom purâmâššáin tääl vyelgiđ tuđâvâžžân ánsášum luámun ko usteveh lijjii huolâttum hitruu vyelgiđ ko tiettim et kiinii ličij vyerdimin muu maccâm nomâlâsân muu uárree lohđuttâs muurâš puáđiškuát ko mielâ šlundoškuát já puoh láá tegu ruáptud jurgum lii talle mecci iimmâš ááigán uážžum ton piässááh ton kuácceepálgáh ton siävŋulenâmááh toh väldih jieijâs aaskan linásân já pyehtih lááđđás lieggâs váimusân eeni posádem lii piegâ lohđuttem tot iimmâš náálá pohčâs puárádâl já ilo piäiváš jo kuárŋudâl já forgâ muorâi kierruin suilodâl muurâš lappum muštâlus tâi tiivtâ noomâ tâi tiivtâ algâšuoŋâ mield asfalttikukka tuttavapiiri kultainen kerä tarinoita ja tuuli maainâs kirjeest satujen kirja kesä kirjeest cm cm tubdâmettum kirjeest aapiskukko lumessa jänis pensaassa sykkyrällä aurinko maainâs kirjeest toim lukemisto já kirjoitta- misen alkuopetus kotiopetusta varten kulkuria tuttavapiiri tanssi olet yksin ja salaa runoja já lauluja vuodenaikojen hengityk- sen tahdissa löytää kavenin maainâs löytää kaverin herääminen ja kansanruno nimi on tahtoo ystäväksi aalmugmainâs hammiittâs eläinkirja kosii tiaista aalmugmaainâs satuja latvialaisia ja liettualaisia satuja maainâs toim lukukirja ja laulut lastenrunot vuosilta kirjeest kau- pungissa nimi on tarina jättiläinen meren takana sarviherra kirjeest sarvi- herra hajuja olet yksin ja salaa runoja ja lauluja vuodenaikojen hengityk- sen tahdissa lohdutus jänis pensaassa syk- kyrällä reunassa pop ja runotarinoita ja tihtâ metsänväki tihtâ noita ja muita saturunoja puussa aalmugtihtâ laulu veljestä poika ja maainâs toim lorukirja talvi jänis pensaassa syk- kyrällä maainâs satukirja maainâs luontokirja maainâs toim elefantti lukemisto laulu inuitmaainâs metsässä tihtâ lukukirja ikivihreistä puista aalmugmaainâs sa- tuja suomâkielân kodittomat kultainen lu- kemisto täältä mainâsist kettu ja juusto elleemaainâs kauneimmat eläinsadut tihtâ viestivakka tietopakka kokous vieraissa aalmugmaainâs muštâlâm saahâ lekkâmijn sämitige saavâjođetteijee pyereh sämmilij ovdâsteijeeh čoovčâ sämmiliih jienâstii tii jieijâs ovdâsteijen sämitige ive räi ollee toimâpajan pargo lii mávsulâš mut hástulâš puáđusin sämitige čuákánpiejâmist paijeel peeli muttui et tist lii šiev máhđulâšvuotâ kevttiđ pargostâd jieijâd koskâvuođâst kávnojeijee hárjánem já uđđâ jurduid lâi uáinimist siämmáš huolâstuttee almoon jienâstemaktiivlâšvuođâ kiäppánem tegu väldikodálijn-uv vaaljâin taas puáhtá já kannat-uv suogârdâllâđ et sämmilij ovdâsteijen tij áppádvetteđ jieijâd uásild lasettiđ sämmilij mielâkiddiivâšvuođâ jieijâs kielâ kulttuur já päikkikuávlu aašij tipšomân láá áinoo union kuávlust ellee algâaalmug vuáđulaavâst lii asâttum sämmiláid algâaalmugin vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ já ovdediđ jieijâs kielâ já kulttuur sehe vuoigâdvuotâ kevttiđ sämikielâ virgeomâhijn sämmilij kielâlijd vuoigâdvuođâid kyeskee lahâasâttâs lii mudoi ääigi tääsist láá vuoigâdđâi olášuumeest tiettum maaŋgah vááijuvvuođah já čuolmah pargei já palvâlusâi meeri ij lah kelijdeijee sämikuávlust ige ton ulguubeln uhkevuálásii sajattuvâst láá uccâ sämikielah aanaarsämikielâ já nuorttâsämikielâ ovdâskoodán adelem čielgiittâsâst olmoošvuoiâdvuođâpolitiikâst tallaš haldâttâs asâttij ulmen sämikielâ iäláskittemohjelm rähtim tooimâi olášuttem kávnoo meid uáiviminister haldâttâs ohjelmist sämikielâ iäláskitmân valmâštui njuhčâmáánust iävtuttuvvoo eres lasseen pehtilâžžân čielgâm kielâpiervâltooimâ vuáháduttem já vijđedem sehe resurssij lasettem sämikielâlâš peivitiipšon iäláskittemohjelm háárán láá ennuv liihân eellimvuáimálâš kielâ ellee kulttuur tehálumos tiettumhäämi ceehih iä kuittâg ohtuunis täähid sämikielâ máátu vijđánem tâi sämikulttuur nanosmem lasseen taarbâš vyeŋes siärvusijd já aktiivlâš tuáimeid sämmilijn áásá tááláá ääigi sämikuávlu ulguubeln já kulttuur puátteevuotâ lii-uv vuosâsajasávt nuorâi ärdei alne toimâttuv čielgiittâs ive muštâl et säminuorah láá čiävlááh sämmilâšvuođâstis já rähisteh päikkikuávlus uáli čuuvtij lii muu mielâst movtijdittee sehe sämikulttuur aitârdem já ton ovdánem tááhust kuittâg koolgâ vájáldittiđ et nuorah taheh elimis stuorrâ miärádâsâid škovlim já pargosoojij finnim vuáđuld kuldâleijeeh lii uási arktâlâš kuávlust kuávlu lii tääl stuorrâ ekonomâlâš já poolitlâš mielâkiddiivâšvuođâ čuásáttâh kalga ovdediđ pištee ekonomâlâš tooimâ arktâlâš kuávlust eromâšávt pargosoojij turviimân ekonomâlâš toimâ lassaan te kalga huolâttiđ sämmilij kulttuur kielâ já ärbivuáválij iäláttââi siäilumist sehe tooimâ ekologâlâš nanosvuođâst lii sämmilij ovdâsteijen tehálâš rooli arktâlâš koččâmâšâi suogârdâlmist tááhust tehálij miärádâsi já tavoi äigi lii puáttám láá merhâšitteht uáinusist väldikode politiikâst pargo-ornijdume algâaalmugijd kyeskee almossopâmuš ratifisistem lii lamaš pargo vyelni jo maaŋgâi haldâttâspoojij ääigi lii kirjejum tááláá haldâttâs haldâttâsân váátá kuittâg et vaigâdis já maaŋgâhámásâš koččâmâššáid kávnojeh aalmuglâš čuávduseh koččâmâš lii lamaš jo kuhe sämmilij enâmân já ärbivuáválâš iäláttâssáid lohtâseijee vuoigâdvuođâi ornim sämikuávlu staatâ enâmijn ääigi láá viggâm kavnâđ täsitiädulii čuávdus mon puoh uásipeleh puávtáččii tuhhiittiđ ij keejâ staatâ raajijd äässih já sehe pargeh oovtâstpargo sämiaašijn oovtâst enâmijdis sämitigijguin lahâasâttem vuáđuráhtuseh láá jyehi kuulmâ enâmist siämmáásullâsiih te enâmij sämipolitiikâin já vuáválâšvuođâin láá kuittâg iäruh oovtâstpargo merhâšittee tiettumvyehin puáhtá anneeđ tave-eennâmlâš sämisopâmuš valmâštâllâm algâttem valmâštum iävtuttâs mield tave-eennâmlâš sämisopâmuš uáivilin lii nanodiđ sämmilij vuoigâdvuođâid nuuvt et sij pyehtih siäiluttiđ já ovdediđ jieijâs kielâ kulttuur iäláttâsâid já ohtsâškodde-eellim nuuvt et staatâi rääjih hettiiččii tom nuuvt uccáá ko máhđulâš sopâmušráđádâlmeh piäijojii joton njuhčâmáánust já taid lii juurdâ jođettiđ loopân viiđâ ive keččin ráđádâllâmkoččâmâšah láá ovdâmerkkân jiešmeridemvuoigâdvuođâ siskáldâs já tulkkum sämmilij vuoigâdvuotâ enâmân já čáácán sehe puásuituálu säämi iäláttâssân tuoivâ lii et ääšist pesâččij sovâttâlmáin ovdâskulij já pargo tave-eennâmlâš sämisopâmuš ááigán uážžumân finniiččij loopân asâttum äigitavlust almossopâmuš ratifisistem já tave-eennâmlâš sopâmušráđádâlmij tááhust ličij velttidmettum kavnâđ ohtsâs aalmuglâš čuávdus sämikuávlu staatâ enâmij haaldâšmist já sämmilij kulttuurháámán kullee iäláttâsâi tuárjumist aalmuglâš čuávdus vuáđuld lii máhđulâš árvuštâllâđ magaráid aalmugijkoskâsáid kenigâsvuođáid puáhtá čonâsiđ juhlekyesih smiettâmâšâst ive páhuduvvoo viggâmušâi tááhust ličij mávsulâš et sämikuávlun uážuččij toimâmkuávdáá moos puávtáččij soijiđ sierâlágán tooimâid tegu ovdâmerkkân čáitálmâsviistijd museoviistijd sehe čokkânem- já puđâldemviistijd iävtut tággáár huksim staatâ varijguin kuus iävtuttuvvoo soijimnáálá še sämihaldâttuv toimâttâh já mii ličij še vuáđudemnáálá šaddee sämihaldâttuv päikkisaje pargo ääigi läjidui vuáđu tááláá sämihaldâttâhân sajattâh algâaalmugin tubdâstui vuáđulaavâst ive kielâlâš já kulttuurlâš jiešhaldâttâh sämikuávlust oppeet torvejui ive vuáđulaavâ nubástussáin já toos lohtâseijee lavváin sämitiggeest kyeskee komitea ulme olášui ive ko já luándukuávdáš lehâstui viđâdijd lekkâmijd viettip tääl táváliist juhlelubbooht juksâp viijmâg majemuu mittomere ive asâttum ulme tevdimist ko ávudep sämikulttuurkuávdášproojeekt olášume já viettip eidu valmâštum kulttuurkuávdáš vihkijáid oovdâstmannee president ive sämitige lekkâmijn celkkim tuoivâ puáttee lekkâmij viettimist jieijâs táálust lii tääl olášum kulttuurkuávdáš lii sehe sämmilij jieijâs parlamenttáálu já säämi kulttuur škovlim já mättim kuávdáš visteh amahân tevdâšuveh jotelávt maaŋgâpiälásii tooimâst já tavvoost sämmilij já säämi kulttuur pyerrin sämmilij ovdâsteijeeh sanijguin leehâm sämitige já tuáivuttâm tijjân miänástume tehálâš já vátávâš pargoost täälmis tot-uv lii eirohpeivi moonnâm täälhân kiehâ kokká peeci njala pessi loggás mäihličääci kolgá piäsádâh puunjât ruopsis vuásáš ruávgá cuábui ruávgá rođo čääsih kolgeh suávvil kođá jieŋâluámi čuoškâ kirdá riddomuáluseh láá áávus ákku mainâstij munjin mainâs tallaa ääigist ko kyröliih pottii juhâriddotermijd aassâđ ääigist leijii kyehti perruu kiäh assáin tom nube perruu ákku suládij šiev kesišoŋŋân keččâđ taid ässeid et magareh ässeehgis toh láá et kalgahân toi ässeiguin-uv uápásmuđ suuvâi vyestiviirdán nuuvt kuhháá ko poođij vuossmuš táálu uáinusân te sun laddiistij kárbás riidon já vuolgij keččâđ tupán et magareh ässeehkis tibi tohkis ulmuuh láá lei eemeed párnáidiskuin sun tiervâttij eemeed mut ko hyeneeht maatij suomâstiđ te tot piergiittâllâm lei vehe väädis kuittâg tommittáá ákku suomâstij et mottoomnáál piergiitâláin lei ááhu kuásuttâm já lei kusâmielhi-uv addelâm kuássásis ko poođij ákku suládij maassâd peeivi äigin ááhust toovâi mielâ muštâliđ rannilii áákun maid sun tobbeen ooinij já magareh leijii toh ässeeh nuuvthân ákku suládij rannilii ááhu luusâ tot sáttâm leđe kukken ko siämmáá suollust assáin lež-uv lam mottoom nelji kilomeetter mätki horgâhân tyeggáár määđhi suuvâst šiev kesišoŋŋân tothân kal tiäđust rannilâš-ákku aalgij koijâdâllâđ uđđâ ässei saavâid iällám ákku mainâstij et toh leijii läddiliih já tot eemeed kuásuttij vala suu leijii tagareh stuorrâ elleeh main lei kuhes seibi já čuoškah ko kivsedii te toin kuhes seibijnâs fááškui taid čuoškâid meddâl kal eemeed manen taid elleid koččoh mut jiem mušte ijge muu muušton pááccâm toi ellei nommâ mut mun nomâttim taid seibifáškon ellei mielkki tot kale lei te njäälgis ko eemeed suu kuásuttij já addelij munjin-uv juuhâđ ton mielhi ákku aalgij verdidiđ tom mielhi jieijâs njaalgâ purâmâššáid tom mielkki njálgásub ko suáináduv vuáskun syevđi njálgásub lei-uvks njálgásub ko kuulmâ kiärdáš puškoliemâ ko lei njálgásub njäälgis mis kal lii lamaš tot seibifáškoo mielkki toimâttâshovdâ sahâvuáru täsivääldi president pyereh tilálâšvuođâ juhlekyesih kulttuurkuávdáš lep onne juhlelávt vihkâmin kiävttusis já jo ive jotonvuálgám kulttuurkuávdášproojeekt lep uážžum virgálávt loopân vuávám vuolgij joton arkkitehtuurkištoin mon vuoittijn nuorah já jis tuostâm ettâđ meid hárjánmettumeh já já ucessiähá hárjánem iä kuittâg lamaš iästun vijses miärádâssáid já luhostum proojeekt olášutmân já valdijn-uv paldâsis proojeekt válduvuávájeijee ovdâsvástádâs kyeddiđ olgoarkkitehtuur muštâl hormišiš já roovâ tubdâmušâin ránásmuvvee ciägulaŋkuidiskuin moh sierâlágán rytmâiguin já juávvoin lääččih muttuustellee čoođâoinum taasijd keččâmčievâ mield sisoosij kiävlájeijee panelistum korâdis sisseeinih lääččih kontrast olgoseeinij ruávisvuotân já sisseeinijn sirdâšuvá noonâ ohtâvuotâ luándun kyesih lii árvutáálu jo šodâdijn lieggâsávt kijtteđ proojeekt arkkiteehtijd já tuáivuttiđ tunnui luho já tuáivum tunnuu álgám karrieerin lase taansullâsijd vuáituid já luhostuumijd huksiittempargoin västidij já váldu-urkkodeijen tooimâi mon meid halijdâm kijtteđ pyereest luhostum projektist luhostumán láá čuuvtij vaikuttâm puáttee kevtteeh valmâštâllâm- já vuávámmuddoost puáttee kevttei toorjâ já stivrim láá lamaš mittedmettumeh já láá toohâm máhđulâžžân taid kevttim- já toimâmuulmijd moh láá toohâm áinoošlajâsii tääl stuorrâ ilo já liegâsvuođâ ko sämikulttuur lii viijmâg-uv uážžum kiävttusis jieijâs mučis kulttuurkuávdáá táálu kevtteid máttááttâskuávdážân kirjeráájun arkkâdâhân já sämiservijd kuhes já miänástuvvee puátteevuođâ oovtâst et kulttuurkuávdáš šadda merhâšitteht rigosmittiđ já lasettiđ sämikulttuur já kielâ pyereestvaijeem is vuođâlohán servi ry lii almostittum kulttuuruttârááju mieđettem torjuin čiž já čiž já čällee keessiv servi ry já is vuođâlohán sân já kuáskim pennuuh jienah já laavlâčuánjá paas áldu já savzâ já lavluuh já kiđđâ poolis skipáruš áigádâh kävppimätki moottor já lemnuuh tuárrum juovlâskeŋkkâ enâmeh já liipuh kammuuh pygálus stivrâ kärbismoottor tienâspargoost máánu hovdâmáttáátteijee äššigâš já vijnekävppijâs já čohčâ sân kirje lii čuákkejum jotkâmainâsijn moi nommâ lii vuođâlohán láá almostuuškuáttám ive já vuáđuduveh čällee škovlâvuáttámuššáid kansaškoovlâst ive rääjist kidâ lovo räi ko čällee peesâi škoovlâst kovvee še motomijd tagarijd aašijd moh láá tábáhtum čällei ovdil škovlâääigi mut meiddei škovlâääigi maŋa algâuási škovlâčohčâ lâi jienâkirje mon almostitij luuvâi páádán mainâs čällee já taat muštâlus lii almostum jotkâmainâsin ive rääjist láá kyehti kasseet já tot almostui ive nubbe algâuási lii almostum kyevtkielâlâš version čohčuv noomáin muštâlij čällee vuossâmuu luuhâmpaje škoovlâst já ton maŋasâš keesi tábáhtusâid sehe vala nube luokan lavkkim lâi čoovčâst čoohčân kirje almostuvá tääl nube keerdi já sämikielâlâš version suijâ lii tot et kirje teddilâs lii nuuhâm ige tot lah innig finniimist kosten suijân lii tot et maŋgâseh iä lah luuhâm tom kirje mut halijdiččii kale suijân lii tot et tááláá ääigi šaddeh kielâpiervâlij já škovliimij pehti ennuv anarâškielâ sárnooh já sij vaarâ motomin tubdâškyeteh mielâkiddiivâšvuođâ kirje kuáttá suijân lii tot tien kirjeest láá kielâoppâ- já čäällimfeeilah moh taan kirjeest láá renskejum meddâl tábáhtusah vuáđuduveh iänááš uásild čällee jieijâs muštotiäđoid sehe viljâs uábis uáppásijdis já ránjáidis sahhiittâlmáid ij lah historjáčaalâ ton náálá ko tot iberduvvoo veikkâ puoh kirjeest mainâšum ääših láá-uv tábáhtum lii täst kiävttám kirječällee vuoigâdvuođâ já váháš herviistâllâm tábáhtusâid já nuuvtpa jis lohhee kávná jieijâs taam kirjeest já muštá monnii ääši eresnáál te ij koolgâ jurdeliđ et tot ličij čáállám tátulâs puástud lii čaallum eidu nuuvt ko čällee jieš lii tábáhtusâid muštám já muštohân sáttá motomin feiliđ-uv uábbán polgupyerá steellig alne uccâkiäđgááh rišijdii já skovijdii čievrâluodâst pyerá ráttá vyelni räätis poŋkkái roogán já jis ij liččii lamaš timádâs poođâ vyelni te tot lâi kale sättiđ raššoođ muttojii kuuloold mut muu mielâst liijkás jotelávt lâi puátimin luándun já muu mielân tot lâi jo puáttâm veikkâ lijjim iäskán čiččâm ihásâš pajalist lijjii eeni kuárrum pajâpuuvsah já pusseer jyelgist stuorrâsiähá kumikammuh tanen vâi ličij šoddâmvääri ige taarbâš jyehi ive uástiđ uđđâ kammuid já uáivist lâi eeji adelem stuorrâlierisâš huopahattâ mii munjin lâi liijkás styeres mut sunjin oppeet liijkás ucce ain tolliistâllâđ haatâst kiddâ ko poođij miätálâh amas tot kirdeliđ piegâ fáárun mun kale lijjim čokuttâllâm ovdil-uv kuás kuás eeji kuás sáátust lijkkojim hirmâd ennuv polgupyerá alne čokkáámân mudoi mut tääl kale lijkkuumeh lijjii viehâ vääniht táátui koonjâl pačasiđ čaalman já tego kuumpâs te ličij tarvanâm čuddui kiddâ ferttejim ucánjáhháá ain čiärustiđ-uv motomin ko iäráseh iä teivâsâm uáiniđ steellig alne já paloisiähá tobdoiguin smietâm maggaar saje sun tot tibi te lii puátih eeni säänih iđedist ko lâim vuolgâdmin puoldađ elege adde stuárráábijd kaandâid kivsediđ suu oskođ et toolâm pele iätá mušte vala et jieh moonâ toid elleekuuvijd maid läävejeh čäittiđ váárut vala muu tiäđust jiemhân mun ubâ tiättâmgin moh toh elleekoveh láá mut vyerkkejim kuittâg ravvuu tárkká mielân nuuvt tárkká et maŋeláá čohčuv ko asuntola purâdemvisteest čaittii pennáin sargum rainakuuvijd te jurdâččim et tie te vissâ láá toh elleekoveh ige must lah lope taid keččâđ vala čiähusân jieččân viste skäppiuuvsâ tuáhá amas kihheen kavnâđ muu lâim fáruluvvâi kote lâi monâmin kansaškoovlâ majemuu luokan uábbám kote lâi muu saattâšmin já mun kote lijjim monâmin kansaškoovlâ vuossâmuu luokan pyerá stelligist lijjii muu täävvirpittááh já tiäđust-uv jieijâs tävireh mun čokkájim pyerá steellig alne aldeláá poođij te tađe eenâb polâškuottim lijjimhân jieččân mielâst vuossâmuu keerdi vuálgám pääihist kuhheeb ááigán meddâl jiemge lamaš vises ollágin kuás pesâččim oppeet maasâd láá tááluh já taa kuulâm celkkimin tááluin láá ennuv nieidah sátáččij kavnâđ tobbeen myerssee lasseet vala iä lah myersseeh iäge ereskin ääših mielâst lii tuše škoovlân moonnâm palo mun piergiiččim jiemhân määti ubâ suomâkielâgin olmânáál eidu mottoom sääni tegu kiitos näkemiin päivää já motomijd uánihis celkkuid säniaittijn kale ij meendugin kuhás pesâččii njuškist vuálus taat puolžâ lii nuuvt ciägus kuulâm etâmin lii ciägus jiem lah kuássin uáinám tággáár vielti ij ubâ lah návt ciägus já tot čunoimielli mii kačča puolžâst vuálus ááigân vájálduvá tot škovlâäšši-uv já imâštâlškuáđám tom puolžâ iätá puolžâst tot kale finnee šievlágán liävtuid ko šnjoggit pyeráin vuálus kosâhánnáá pieggâ njurgo peeljijn maka šnjoggiittâm táágu aaibâs njuolgist vuálus koijâdâm illáoskon já kuulâm vástádâs vain mon kollii lep kuárŋum puolžâ oolâ te mun oppeet korŋiim pyerá steellig oolâ já vyeijil puátih vuod paloh škoovlâst mun tobbeen piergiiččim kuullâm mainâsijd et máttáátteijeeh já asuntolasiäsáh iä kale laavii rissiđ nuuvtkin távjá mut nurheest toh kale čuážutteh tađe-uv tävjibeht hirmosmainâsijd lijjim kuullâm et jis karrood te kárttá puurrâđ saaibâ kappeerstâd kiddâ tääl puátá kuhes miätálâh huuihád čomâstâm haatâst kiddâ ja siämmást liävtuh puárránškyeteh vuálus čyervee veikkâ mun tuubdâm et sun táiđá kale kosâstâllâđ te liijká liähtu lii muu-uv mielâst viehâlágán vuod penttâ hitruv čokuttâllâđ ko pyerá hurgá nuuvt et pihtâseh livârdeh já pieggâ njurgo peeljijn aldan álgá leđe tilálâšvuotâ mestâ tegu kuuđhah te liččii pääiđi siste ige tot kuumpâskin lah kuussân lappum čuddust čalmeh-uv táttuh njuoskâđ tävjittávjá lii ahheev eeni ko sun jiehtinâs vala ravvij leđe šiev kandâ jieh koolgâ vuástálistiđ máttáátteijeid ige asuntolatätijdgin mahten já koolgâh porgâđ puoh maid toh táttuh tuu porgâđ meiddei sárnuđ ain tuođâ jiehke uážu maiden rođeldiđ nuubijn párnáin ige kiäinnán ereskin ulmuin já koolgâh leđe viššâl ravvuid mun muštâččim ko poođijm kylán lijjii ulmuuh já párnááh nuuvt ennuu et eenâb kale iä puávtáččii leđe kosten škoovlâ šiiljon ko poođijm te tobbeen tot iäskán lâi-uv liivžâs lâi tegu kuuđhâmiehtâ já stuárráábeh párnááh kaččii ruássud-tuárrást jyehi kulij já huikkii já parguu nuuvt ennuv ko ležeh kiergânâm lijjim nuuvt palaskâm et jiem tuostâm ennust lyeštiđ kieđâst ollágin kullojii sárnumin suomâkielân ige ohtâgin sämikielsääni kullum ij kosten vala kolgâččim pääcciđ ohtuunân lâi tot stuorrâlierisâš hattâ uáivist já iäskán algim olmânáál hepânâššâđ ko huámâšim et kiästán iärásist ij lah siämmáálágán kappeer ko must lijjii kale maaŋgâmuđušiih koibâkaperááh mut oovtâstkin ij lamaš hattâ tot-uv pahalâš hattâ koolgâi leđe lasseetmin muu surgâdis tile halijdâm leđe kost peri mut jiem tääbbin uážuččii leđe vala oovtâ täälvi pääihist puáđáččim talle ive keejist uđđâsist ij ávttám karttâččim pääcciđ vieres párnái já omâs ulmui kooskân halijdimba tom tâi jiem uuccâđ asuntolatäti tot čáittá tunjin loonjâ já uáđđimsaje kogo peesah talle ehidist nohádiđ iätá já laiđist muu kietpeeleest táálu siisâ lâi stuorrâ táálu tot-uv mut vala stuárráb já aaleeb oroi lemin tot táálu kost máttáátteh luuhâđ čäälliđ já rekinistiđ kočodiđ tom rivgoo tätin toos tot eenâb lijkkoo vala cuoigist já tot siäsá tiervâttává kieđâst já iberdâm et sun tiervât meiddei muu-uv joskâ tuostâ maiden ettâđ já jiemge ubâ puávtáččiigin ko čuudâ lii nuuvt tievâs čáittá mottoom seeŋgâ já iberdâm et tie te vissâ lii munjin uáivildum uáđđimsaje visteest láá eres-uv párnááh já orom tubdâmin lii muu sierâdâttâmskippáár já must mielâ ucánjáhháá puárrân ujostuttá jiemge tuostâ maiden ravkkâđ ko láá eres párnááh-uv nuuvt ennuv et kale tobdá muu ko kiäččá ton náálá čalmaastelleen kuáimán iänge tuostâ kuábáškin jienâdiđ maiden mottoom keesi ko eelij enijnis mii pääihist aasâim talle vala puáris kuáđist lâi kale jo valmâštuumin já lâim-uv vissâ jo mestâ varriistâlmin toho láin šnikkárin já nommâsiih läddlááh láim sierâdâttâm jo äigipuudâ já kiergânâm porgâđ maid kost iällám vuojâdâtmin teikkâ riävtui kaalâšmin vuoddâsist sirdâččâm tukkurâspoccuid já porgâm puoh moh láá teháliih tien ahasâš kandij tuotâpargoh jeđe láin viijmâg niälgum lâi ehidist vuoššâm sávjáid já toh lijjii vala mottoomverd pááccám taldrikân mun kuásuttim vuoššum kyele iššeed ko lijjim táálust kuáđist miiba tast muoihân njielâškuođijm sávjáid kištoi ääigi keejist vävjiškuottim et tááiđâm päsiškyettiđ táápu vuálá kuosijnân kustoo njiälá taid sávjáid tegu kähtee ige ááigugin ložžiđ taldrikkeest iä lah innig ko aaibâs mottoom sáávjâš ferttiim párgádiđ innig puurâ vâi munjin-uv páácá kale kyessi ko lâi jooskâi tiäđust-uv kuolij puurrâm toos ko kerd iššeed nuuvt váátá já mun-uv juksim suu ko puurrim puoh loppâsávjáid maŋa jođhijm oppeet sierâdâttâmpargoid koolgâi kiergâniđ vala finniđ ááigán ovdil ko puáđáččij vuolgâ uáináh aasâi tobbeen iän lamaš iänge sávjáid kištoi njielâmin tääl láim aaibâs omâs mailmist já kolgâččij algâttiđ oppâm äŋgiris já srevâlâš luodâ lijjim kuullâm meiddei mainâsijd máttáátteijest mon koorâs sun lii vala tom-uv et suu nommâ lii já sun läävee vuoptâin kiškodiđ talle ko párnááh skilottudeh teikkâ láá tottâlmettumeh raavhâstmin lii tuu seŋgâ uáđđááh ties talle ehidist mut tääl vyelgeen tuohu škoovlâbel máttáátteijee luus ávttâm vuodgin mihheen čuávvuđ tegu vuásáš eenis nuuvt kuhháá ko lâi vala máhđulâšvuotâ vuálgáččijhân sun forgâ maasâd tom stuárráb táálun já kal tot lâi-uv styeres olluv še lâi kale eečigin veikkâ lâi-uv kuhes almai ulâttiččii káátun kuoskâttiđ kieđáin toh visteh toh iäskán lijjii-uv stuárráh jo tot viste mast lijjii tuše pihtâseh já kapereh lâi čuuvtij stuárráb ko mii tupe já káámmár ohtsis já kappeerildee lâi ubâ seeini kukkosâš tast imâštâlmuš huomenta huomenta kuulâm västidmin já uáinám uáli jo puáris ááhu tiervâtmin kieđâst ervidâm et tie te lâš tot puáššáás tállân et puáhtá-uv sun nievt puáris ákku leđe nuuvt koorâs paa já äŋgir maid lijjim kuullâm lijjii punjâgâm vissâ leesmi keežild ijhân toiguin fattiiččii ubâ vuoptâingin kiddâ tuárgistii vuoptah lijjii čuárgudâm já muáđuh nuuvt keezih kooveeld já ruoinâseh mun paloisiähá tobdoigijn suu fakšuustellim jiemge ettâm maiden veikkâ sun sárnuttâlâi-uv muu já noomâ cuáigudij škoovlâ kullui stuulâ ruojâ já larmâ pyeremusâht piergiih ko tottâlâh máttáátteijee jiehke riemâ skelmušiđ suin kal mun tääl ferttiim vyelgiđ forgâ lii tijme oovce iätá já kiessâl kieđâidis val muu pirrâ pyevti innig tolliđ konjâlijdân já siämmást čiäruškuáđám jiem haalijd pääcciđ teehi vääldi muu fáárun viigâm vala já tarvanâm kiddâ mut mihheen ij äävti tun piergiih taan oovtâ oho tääbbin lávurduv iälá eeči teikkâ viežžâmin tuu pasepiäivân pááikán jeđđee vala já siämmást sun lii moonnâm innig kiergân porgâđ maiden ko uksâ lii peškittâm kiddâ já muoi leen kuávttáá toin máttáátteijein ain mut viijmâg áálgám ucánjáhháá uáccuđ ko máttáátteijee sárnuttâlškuát já läiđee luokkaviistán mottoom pulbetân čokkáđ et tie ličij muu peŋkkâ mii lii siämmást tegu pevdi já räigi vala roobdâst tegu poccuukiällu te čuojâškuát já larmâ-uv sijvoduuškuát kulluuškuát skoopâ raapâin já viäskárist ko maaŋgah kammuuh tuámih siisâ ääigi keejist šyevvit ubâ vyeliškoovlâ páárnáščuurâ ton luokkaviistán kost mun-uv lijjim čokkáámin jyeviškuođij pulbetijd škovlâlijd já ko juáhâš lâi finnim saajees te máttáátteijee iätá vises jiem lah maid sun toi celkkuin uáivildij mut ko iäráseh čokánii te mun še sárnuškuođij uáli jo sijvuus rávhálâš já ucánjáhháá tuárgisteijee jienáin uážžuđ čielgâs maid sun uáivildij já mottoom sääni tuoguttáágu iberdim-uv mut iänááš tot lâi hebrea munjin eeđâi mottoom kandâ ko lâi vistig njuškim čuožâd mottoom vielgisvuoptâsâš nieidâgis eeđâi et juáhâš kolgâččij ettâđ noomâs vuárustis mottoom eeđâi noomâs kii korrâsub kii sijvub jienáin já vuoi ármugâs forgâ ličij muu vuáru pulbeteh lijjii tagareh kyevtiuásásiih moi čokkámpeŋkkâ lâi tommittáá kukke et kyevtis šiettáin pyereest čokkáđ paldluvâi ton alne lâi alnees lekkâseijee pevdilokke uálgispeln čokkái taggaar viehâ stuorrâsiähá vielgisvuoptâsâš nieidâ já mun tiettim tast et ko sun lâš ettâm noomâs te talle ličij muu vuáru já uáinám et muu pulbetskippáár lii jo čokkáánmin peŋkkâsis uáinám et máttáátteijee kiäččá munjin já nuáigádist uáivis váháš vuáluskulij et ličij muu vuáru täälgis ettâđ nommân já nuuvt mun čuožâstâm jienâ čuddust mut tuubdâm et jiem áppád ettâđ maiden viigâm lii nuuvt tievâ et loopâst čiäruškuáđám já uážum čokániđ konjâlijd sikkođ kuulâ ubâ tomgin eeđâš-uv máttáátteijee iärrásáid muu noomâ lam nuuvt paaloost já iätádum tuše tuubdâm et iäráseh vaarâ keččih muu já pilkkedeh tuostâ vilppođ pirrâsân keejâm tuše pevdilookán já sihâstâm tyelittälli čolmijdân pusseersuáján eereeb mun lâi ettâm noomâs já aalgij kirjij juáhu muu-uv njune oovdân almostui aabis mun kale tubdim iänááš taid lâi máttááttâm siämmáá ko mottoom sääni-uv suomâkielân mut tääl tain tiäđuin ij lamaš ennuvgin ävkki mun ahevuššim maasâd lijjii puoh torvolâš ääših tegu enni eeči uábbi viljâ peenuv kuusah já vuáksá-uv veikkâ tot lâi viehâ vaijaa lijkkojim eenâb ko moossân tääbbin veikkâ tot laavij-uv ovdâjuolgij alne čibástâllâđ muávruđ já nurvođ nuuvt et muldečuágih tuše kirdâččii laavij russoođ já čolmijdiskuin mulgođ siämmást ko uáivis hiäiluttij pajas-vuálus lijjii puoh ääših omâseh tááluh täävih joba pennuuh-uv umástii muu mielâst eresnáál ko mii ij lamaš ohtâgin torvo taan visteest jiem tubdâm kiämmân iärrás ko ige sustkin lamaš ennuv iše oroi et sun-uv taaiđij ahevuššâđ kuulâm máttáátteijee cuoigiimin párnááh njuškejeh čuožâd já ruokkâdumoseh tuámitteh uuvsâ kuuvl meiddei tuopâluum iärásij fáárun mut jiem čoomâstkin kappeer uáivásân tegu iäráseh pargeh kuáđám tom hiäŋgáđ spiijkárân já moonâm päljisoivij olgos já stuárráábeh párnááh rišetteh tegu vollâsááh jyehi kulij šiljo vuosâluokkaliih ep tuostâ moonnâđ meendugin kuhás škovlâuuvsâst já pääccip-uv toid aldasáid čuážudiđ já imâštâllâđ liijká nubijdân-uv ain tyellittälli kejâstep lah vala sahhiittâllâm já sirduustâm-uv suu paaldân já koijâdistám fáárust tun lah puáttám teehin bohten ja bođiimmat jo ikte eahkedis västid pajekielân kielâhân mun kale iberdim leen nuuvt ennuu sárnum koskânân já veikkâ sust lijjii-uv maaŋgah omâslágán säänih te iä tot lah hettim munnuu koskâsijd addiimijd ige sierâdâtmijd eisigin nuuvthân munnust álgá maainâs jotteeđ aalgâst váháš ujostâláim mut tast tot vuolgij kiävttám meendu stuorrâ jienâ tanen ko iän tiättâm lii-uv munnuu sárnumkielâ loválâš puátá kuittâg ko sun kehtidij kyeđđiđ muu tággáár sajan jiem tuubdâ muide ko já ij lam ennuu ävkki tanen ko sunhân lâi ennuv puárrásub ko mun já sust lijjii suu jieijâs skipáreh kiäiguin suu äigi kuulâi mun lijjim tääbbin mast lâi muu motomin joba paldattâllâm-uv ko lijjim ilbâduššâm teikkâ lamaš mudoi tottâlmettum vaanhimeh já tiäđust-uv puárrâsuboh viiljah já uábih läävejii paldattâllâđ nuorâbijdis maaŋgâin aašijn lâi vuáŋŋáš nubbe lâi stáálu já kuálmâd lâi kuobžâ teikkâ njobžâ tegu iäččân laavij ettâđ tanen ko kuobžâ lâi sämmiláid taggaar tabu tâi pase-ellee ige ton noomâgin uážžum tušijtiet ettâđ kuobžân koolgâi ettâđ njobžâ noomâ kevttimist tot ij suttâm já tiiptij taggaar ulmuu käärji leđe ráávhust já kuáskim lijjim vaarâ talle kuulmâst viiđâ ihásâš ko mist lâi taggaar čapis kuheskuolgâg pennâgâš mon nommâ lâi laavijm ain vyelgiđ säpligpiivdon kuás aldeláá kuás olgoláá jiägán já tiäđust-uv poolâi et mun puohčâlâm mottoom lyeiveečaalman teikkâ juhâpoonán tááhust lâi kale viehâ älkkee vahtiđ muu tanen ko seibi oinui ain hiäilumin kostnii jeggiskierâsist já tast sun tieđij et mun-uv lijjim vissásávt kostnii tain aldasijn oppeet láim motomin säpligpiivdost tobbeen jeegist já tiäđust-uv ooinij seeibi liivârdmin alda paajaakeeji aaibâs juhârido alda sun vaaldij mii ruávu kiesâdâđâi toos já vuolgij muu paldettiđ maasâd mun tiäđust-uv aalgâst hirmâdávt suorgânim ko oinim taggaar omâs huáđđoo aldanmin mii vala muávrui tegu kuobžâ muu skippáár ij tađe eenâb lah hirmástum te väzzilâm ton huáđđoo oovdeld já eeđâm tun tot lah tiäđustkin tieđe kii tot lii mut ko huáđđoo nuolâst ruávu ärdeidis alne meddâl te tobbeen itá viigâi tuše paldattâllâđ muu álgá oppeet kiällu čuoijâđ tegu poccuu tivgâ já tot lii merkkân välituunti nuhâmist meid tuámitteen jono jotkân stergâgeen toos nuuvt tegu iäráseh-uv ucebeh moonnâp aaibâs seeini paaldân jonon já stuárráábeh mii uálgisbel rähtih kyehti jono já pajeluokkaliih meiddei kyehti vyelgih vistig siisâ já tast maŋa stuárráábeh meid njommâseen fáárun ij šât nuuvt čuuvtij čiärustut mut ahheev lii ain álgá tiijme äššin lâi vaarâ pustavij máttááttâllâm aaibâs aakkosij rääjist aakkoseh lijjii mottoomnáálá uáppáseh tubdim puoh pustavijd mut ko poođij muu vuáru ettâđ maidnii pustavijd te ain čiäruškuottim oroi lemin iimâš et iäráseh párnááh puohtii ettâđ já luuhâđ veikkâ maid čiärusthánnáá lasanij tot tobdo et lam mahtnii ereslágán ko eres párnááh leđe hyeneeb já vissásávt vaarâ lam-uv mudoihân muu ij tarbâšiččii čiäruškyettiđ jyehi ääšist tuođâst smiettâđ mii must lii váddun jiem pyevti leđe siämmáálágán ko iäráseh mun lijjim huámášâm et must täiđih leđe liijkás jurbâ muáđuh liijkás stuorrâ čalmeh já liijkás kubdâ njälmi sun toh-uv ereslágánvuođah muu surgâdis tile huámášij muu vaigâdvuođâid ige innig koijâdâm must maiden eres uáppei kulâdijn já tast mun finnejim-uv vala oovtâ lasenuáđi koččoodškuottii muu lellikkin já tot-tot iäskán lâi-uv heeppâd vaigâdvuođâin jiem tieđe moh ležeh lamaš sun ij lamaš nuuvt herkki já ärgi ko mun lijjim škovlâokko moonâi nuuvtko moonâi äšši lâi stuorrâ eeti já palo lijjim ohtuunân monnii hirmâd stuorrâ organisaatio oovdâst moos jiem vaijaam maiden lâi muu áinoo torvo teikkâ nubijpelij mielân mottoom keesi ko láin viljâinân elimin sun irguustâlâi talle obbijn äddejim tom ääši iäskán maaŋgâid iivijd maŋeláá jiem mušte lâi-uv sun vâi láim kuittâg já sun lâi talle iššeed já mun lijjim kyessi peerâ laavij keesijd viettiđ mii lâi kesipäikki já taalvijd sij viettii suujâst tiettim et kuáskim lii suomâkielân eeđân kotka já tiettim meiddei tom-uv et tot lii puoh stuárráámus kozzâlodde mii ubâ liigin já tot lii meiddei varâlâš láim sierâdâttâm tast šiljoost mottoom ääigi ko iätá et sun tiätá gotkka beasi munhân tiäđust-uv movtáskim tast hirmâdávt iberdim tom nuuvt et saahâ ličij lamaš kuáskimist já vuolgijm-uv tállân keččâđ tom kotka peesi maggaar tot tibi te lii lâi viehâ styeres ko oinim et tothân lâi-uv tuše kuuđhâ miehtâ ige mihheen kuáskim piervâlijd čálloo gotka lii pajekielâ sääni já tot uáivild kuuđhâ poođij viijmâg tot kuhháá vuordum lávurdâh já vuossâmuš škovlâokko álgáččij leđe killájum puáđáččij kiinii viežžâđ muu oholoopân pááikán sun kote muu teehi puovtij-uv vâi ličij-uv sun eeči teikkâ kale ij puávtáččii leđe tanen ko sun ij máttâm vyeijiđ polgupyeráin täst maŋeláá uáináččij vuossâmuu škovlâookon šiettii kuittâg váháš liijkás ennuu tagareh ääših maid ij lam meendugin suotâs muštâččiđ peeivi lâi purâmuššân luhhoost herttâmääli já tomhân kale lâi älkkee kozzâđ ige tarbâšâm poollâđ iärásij pilkkedem kuittâg omâsin ko koolgâi purâdemviistán-uv kurgâliđ maŋaluvâi ađai jonost mut vaarâhân tääbbin škoovlâst koolgâi puoh aašijd jonottiđ ruokamme aamen kuulâm máttáátteijee etâmin já tot-uv váháš imâštuttá mun-uv tiäđust-uv finnim mottoomlágán ristâlâš máttááttem láinhân muu vaanhimeh vaarâ oskoost ko kerd immeelpalvâlus radiost kuldâláin jyehi pasepeeivi mut veikkâ vala-uv lam kuássin kuullâm pääihist et purrâmâšâst ličij kihheen kijttám ohtii kale kiijtij maaŋgâ eres-uv ääšist já vaarâ purrâmâš-uv lâi toi juávhust mut sun lâi-uv pappâ jurdám et tot lâi puátteš tälvi tast ko viigâi muu paldattâllâđ ruávvoin jeegist meddâl sun lâi kuobžâ kote porá uccâ kandijd mut ij luhostum tast ušom kiđđâtälvi máhđulávt tâi ko mii pääihist lâi mielân päccee tábáhtus kote lâi muu kástám sehe ušom kanttor saatij kale leđe kiinii eres-uv poođijn toollâđ seuraid ovdil lâi mii tupe čorgejum nuuvt putesin ko tallaid muorâlätteetuuvijd lâš puáhtám čurgiđ várás láin enni já liäibum pullaid já nisuleeibijd já táálu viehâ lâi tiäđust-uv kárvudâttâm puoh párásumos pihtâsáid lijjii ránnjátálui ulmuuh-uv čiŋâdâttâm já čokkânâm mii táálun paapâ mainâsijd kuldâliđ miiba tast ko lâš kiergânâm särnidmist já veisidmist te talle seuraviehân koolgâi käähvigis kuásuttiđ tiäđust-uv finnij vuosâmužžân talle lukkár já tast maŋa eres seuraviehâ sárnudii uáli sijvuht kihheen ij korâdâm jienâ já puoh lâi nuuvt stääđis ko peri puáhtá leđe lâi munjin ciähuttâm et jiem uážuččii maiden koonstâid čaittâlškyettiđ já mudoi-uv kolgâččim leđe olmožin návt porgâđ ko eres viehâ lâi finnim käähvis já nisuleeibis te finnejim mun-uv nisupitá já mielkkikoopâ olssân já tallet mij puohah aalgijm ráávhust káhvástâllâđ ferttiim párgádiđ lâi toppim muu nisupitá kieđâst já njielâstâm pottâsis kale še siämmást jávuttuvá já mun-uv huámášâm et tääl te taiđim jieččân kale viehâ čuuvtij puárskudiđ vaarâhân liččim melgâdlágán riipâ finnim-uv mut luhhoost lâi pappâ siämmáá visteest sehe ránnjátálui ulmuuh ige muu peerâ viiššâm älgiđ muu tađe eenâb vuárnuttiđ muide ko váhá cuáigudiđ mii ettum máttám talle vala ettâđ s-puustav mušte lâi-uv nubbe vâi kuálmâd škovlâpeivi ko koolgâim kevttiđ viärjuid potákkij korriimân já tom mun lijjim-uv polâstâllâm lâi čohčâmáánu já potákkijn táválávt iä lah assaas koorah vala talle mut tain asuntola potákkijn lijjii já taid lâi pággu korriđ ležehkin taid potákkijd skappum iä toh riävtui koorah lamaš ovdil jo mottoomlágáneh ryebih maid ij puáhtám puurrâđ še viggim siämmáánáál korriđ ko muu skipáreh-uv karrejii mut jiem mun áppádâm pisottiđ tom pottáák kahvâl keejist ko vala nijbijn lâi kolgâđ viggâđ njaldeđ tom koorâ meddâl ain koočâi taldrikân toho kaastâ siisâ já tom koolgâi ain kahvâláin čuoggiđ já viggâđ uđđâsist korriiškyettiđ toh kale muu skipárehkin lamaš meendu šiev miäštáreh ton korrimhommáást mut čepibeh te liijká lijjii ko mun nuuvthân mun čovádim suormâi kooskân ton pottáák já korriistim kozâigijn váháš vala komerdistim ovdâskulij et iäráseh iä huámmâsiččii tot asuntolasiäsá huámášij et mun korriim kozâigijn já siämmást sun cuoigij-uv korrâsiähá jienáin puohah tiäđust-uv toin aldemuin peevdijn vilpâstii muu já motomeh váháš noskáttistii-uv já tot ko lâi heeppâd tast loopâst keevâi et asuntolasiäsá viijmâg korrij munjin taid potákkijd já tot-tot iäskán heeppâd lâi ääšist uážui kuullâđ maŋgii välituuntijn já vala eres-uv tuvij já máttáátteijeeh iä tast muštottâm mut škovlâskipáreh tađe-uv täävjib puáttei oholoopâi ääigi pääihist máttááttellim pottáák korrim já nuuvtpa ij innig puáttâmgin nubekerd tieggáár häverig oovdân ko vuossâmuš škovlâokko lâi nuuhâm te almostui vala ohtâ hirmosäšši oovdân jiem tieđe lâš-uv muu niske lamaš tađe kommeeb ko ereskin kaandâin kuittâg tot tuolvâi tävjibeht ko iärásijn tot lâi jyehi eehid siämmáá čappâd tegu mii vuáksá tiäđust-uv ko tot muáddin ehidin paasij posâhánnáá te asuntolasiäsá-uv tom huámášij já nuuvt aalgij tot saibâkuuri eehid asuntolasiäsá jieš huolâttij et poossim niske še putesin muáđui lasseen ääši lijjii tagareh moid jiem lijkkum já nomâlâsân jiem lijkkum saaibân ij lamaš njaalgâ čalmeh algii konjâldiđ já tom lâi vaigâd tolliđ koozâi kooskâst lâi siämmáá njalppâd tegu vejehâš já mestâ siämmáá lašmâd-uv vaarâ lijkkuđ eenâb tagaráid saibáid maid enni kaavnâi šaldepellâst tállân evakkost puáttim maŋa lâi nuuhâm já saksaliih lijjii vuájálittum meddâl lijjii puáttâm maasâd poldum táluidis luus lijjii jo vuávááškuáttám koođij rähtim já motomijn toh lijjii jo valmâšeh já láin puáttâm váháš tolebáá ko mii eres peerâ já suoi láin-uv jo ráhtám lavŋekuáđi valmâšin tassaaš ko mij puáttip lâi ceggejum ovdii tupesajan ferttiim mainâstiđ et mun šoddim tobbeen evakkost šoddâmpäikki lâi tärhibeht eeđân táálu saksaliih ko lijjii karttâm vyelgiđ viehâ korrâ huáppoin já liävttoin meddâl te sist lijjii pááccám veikkâ magareh tävireh teehi já páihálijn ulmuin lâi-uv vyehin kejâstâllâđ sii aassâmsoojijd jispa tobbeen miinii kavnuuččij já ainhân tobbeen miinii anokaavnijd kavnui-uv et enni ij vaarâ lamaš nuuvtkin viiššâl uuccâđ já kejâstâllâđ taid soojijd mut jis oovdân teivâsii mohnii anokaavnijd te vaarâhân sun talle taid vaaldij vuárkán peeivi sun puáđistij uáli jo pyeri mielâst pááikán ovd ´lijne mokke tievâ maidnii tävirijd já rammust ij taarbâš uástiđ maaŋgâ ihán saaibâid mun kavnim tággáár hivvâđuv tovben šalde lunne mijhân tiäđust-uv puohah movtáskijm vaarâ mun-uv veikkâ lijjim ihepiälásâš kote lâi jo nuorâ avvees ääigi uáinám maaŋgâlágánijd miinaid já lemnuid tuubdâi tállán et tohhân láá-uv saksaliih tossumiinah saaibâ ivnásiih já stuárusiih mut olmâ saaibâin iä lah nallirääigih iäge toh päävkit tuálvui taid miinaid kuusnii taggaar sajan mon sun jieš tuše tieđij mut vaarâ lijjim copciđ pyerebeht kozâidân kooskân taid eeni kavnâm saaibâid ko asuntola saaibâid oppeet polgypyerá steellig alne uccâkiäđgááh rišijdii já skovijdii čievrâluodâst pyerá ráttá vyelni muttojii kuuloold mut muu mielâst tääl liijgáskis kuuloold uábbám sáátust polgupyerá steellig alne já lijjim monâmin maasâd eeni eeji meiddei já luusâ lâi eidu paamus muddoost já eejist lâi šiev äigi orniistâllâđ viermijd suoppimoornigân še algâttâlškuođij nuuvt et já eeni lijgeäigi moonâi iänááš pooráást kost juuŋah-uv lijjii kale lâi peiviv pääihist mut ehidist sun ain lappui jiemge mun iberdâm manen já kuus keevâi lávurduv- já pasepeiv ´ehidijn veikkâ mun-uv lijjim talle pääihist maŋahân tot tiäđust-uv čielgâi oovtkiärdánávt vissâ lijkkui vieres nieidâulmuid eenâb ko munjin já mii perrui já ton suujâst sun ain ehidist lappui áinooh kiäin liijgoi munjin äigi lijjii mii peenuv sehe kuusah já še veikkâ toos jiem nuuvt hirmâd čuuvtij lijkkumgin vuossâmuš oholoppâ pääihist hurgettij nuuvt jotelávt et ijba tast kiergânâm eres ko taid tehálumosijd pargoid porgâđ tegu polgupyeráin vyeijiđ máttááttâllâm já säpligpivdo lâi maaŋgâ stuorrâ kaandâst já nieidâst pyerá moin sij vuojâččii já mun še halijdim oppâđ vyeijiđ pyeráin ij lamaš tiäđustkin älkkee jiemge vaarâ ubâ ton čoovčâgin vala oppâm vyeijiđ pyeráin mut rovvâđ kale oppim tađe-uv pyerebeht ääigi iä lamaš nissoon pyeráh aainâs já ferttejim-uv máttááttâllâđ almai pyeráin ruŋgo vyele ige tot lamaš älkkee veikkâ viigâi toollâđ muu ciäggust vaarâhân puoh tehálumos táiđu maid talle máttájim uábbám oopâst lâi kuittâg potákkij korrim táiđu ij innig tarbâšiččii hepânâššâđ tien tááiđu váilumist tääl oppeet lijjim pyerá steellig alne já lâi mätki vyeijen lâi viljâm já liävtuh lijjii ennuv korrâsuboh ko sáátust jo koccám tooláá teikkâ enni lâi koccám já máhđulávt viljâm-uv lâi vuoššâm käähvi já ornim maidnii purrâmâšpittáid válmâšin lijjii stellejum valmâšin seŋgâroobdân ij lam eres ko njuškiđ pajas já älgiđ tovhustiđ návt älkkeehân tot tiäđustkin ij lamaš mun riävtui lamaš vájáldittám kárvudâttâm taan vuossâmuu škovlâoho ääigi lâi tievst alfáárug nubij kulij mut amalde vissâ lijjii nahareh teikkâ mun tohâluddim vaibâsubbon ko maid ubâ lijjimgin suotâs ko enni kárvuttij muu veikkâ kalehân mun jieš-uv lijjim selvâniđ iähân asuntolastkin lamaš kárvutteijeeh mut taat lâi-uv váháš eres äšši vuojâččij siämmáá korrâsávt tegu ovdil-uv já forgâ láim já škoovlâ šiljoost mun paaccim já viljâm vyeijilij maasâd tâi mast mun tiäđám veikkâ lâš moonnâm toi vieres nieidâi luus moid sun nuuvt hirmâd čuuvtij lijkkui poođij kuittâg čaalman ko paaccim toos škovlâšiiljon et oppeet aalgij škovlâokko must lâi tuuttâm ige kihheen muu jurduid koijâdâm aalgij iiđeedrukosáin maid jiem aaibâs iberdâm valagin kalga kijtteđ taggaar peeivist mii vissásávt puátá já lii jo puáttâm já mii meiddei vissásávt puávtáččij munjin-uv lasemurrâšijd taađeest ko škovlâpeivi jotkuuččij jiem lam puástugist ollágin vaigâdvuođâin ij lam ucemus tot et poollim toppiđ lasâkoopâ teikkâ porsliinkoopâ vaarâ lijjii nabdeđ tom kähvikoppâneuroosin mut šištám et tot ij lamaš tot luhhoost lijjii peldikoopah teikkâ emalikoopah iäge toh cuovkkâniččii veikkâ lättei-uv vala kočâččii peevdist lijjii kuittâg cuovkkâneijee liteh já toid mun illá tuostim ubâ kuoskâđgin já manen vaarâ tiego viiđâ teikkâ kuuđâ ive suulâin ko ránnjátáálust lâi miinii merkkâtábáhtusâid perrust kiinii tiävdâm iivijd vâi mii kal lâš lamaš tergâdis tábáhtus tot kuittâg lâi tâi nuuvt mun kuittâg jurdám miiba tast muoi ennijn meid vuolgijm kunnijâttiđ ránnjátáálu juhle já suvâstáim luovtâ rasta sij lijjii ornim valmâšin ige tarbâšâm muide ko čokánistiđ pevdipellâs nisuleeibih puláh táválâš leeibih-uv já kusâvuástá meid taaiđij leđe lijjii muu mielâst fijnáseh lijjiihân toh vissâ porsliinist še uccâ pastemááh já kähvikoppâvuálááh-uv kyesih já táálu viehâ-uv kočottettii piävdán já mun še čokánistim kuhes peeŋkâ oolâ iännán paaldân já tallet mij aalgijm káhvástâllâđ juvâdii käähvis kii maht-uv iä pieijâm mielhi kááhván ollágin tuše kusâvuástá cappii koopân já navdâšii käähvis nuuvt leškuu käähvis koppâvuáláážân čuáskudem várás já juhhii tast motomeh juhhii käähvis šloggâmán já motomeh oppeet navdâšii já smakkiistellii käähvis ráávhust juáhhást lâi suu jieijâs juuhâmvyehi joba must-uv ko lâi paahâs jiemge mun lam ton ahan vala meendugin ennuv kiergânâm tom juuhâđ te ferttejim heiviittiđ olssân tohálii juuhâmvyevi mun liäškuttim koppâsân käähvi suullân pelimuudon já tast maŋa mielhi nuuvt ennuv ko toho lâš šiettâm jeđe valdim kuovttijn kieđáin nanosávt koopâ kuábbáá-uv roobdâst kiddâ já šlogâškuottim ležeh suormah koppâroobdâin njalahistám tommittáá et koppâ pahalâš koočâi vistig muu aaskan já njuoskâdij tom mon maŋa tot koočâi lättei já cuovkkânij tot skaađii maiden iätá ákku já enni-uv aalgij jeđđiistâllâđ muu te lamaš konjâlehkin kukken já vises jiem ubâ lahkin veikkâ ležeh kulgiistâm-uv korrâsávt kuoskâttij taat tábáhtus muu et tast maŋa ko moonnim ránnjátáálun kolliistâllâđ te tađe várás et jis sij kuásutteh munjin käähvi te must lâi ovttuu eeji rähtim päkkipollo fáárust ige tot cuovkkâniččii veikkâ siäinân te fađostičij tast škoovlâ šiljoost iärâsij juávhust ige must lam innig tot stuorrâlierisâš hattâ uáivist já tast lâi muu mielâ ucánjáhháá pyereeb must lâi jieččân puáris koibâkaperâš uáivist ige tot iäránam nubij kaandâi kaperijn ollágin ton pahalâš haatâst vala ohtâ nuáđi veikkâ tot ij lamaškin innig muu uáivist nostappa hattus ceelhâ kullui taid čuođijd keerdijd škoovlâ šiljoost já joba ton ulguubeln-uv poođij taggaar kirdee eđâldâh ubâ muu škovlâááigán mii lâi kulmâ oho paijeel käävci luuhâmihheed eđâldâh mii še čuávui muu ubâ škovlâääigi lâi karhu kuobžâ mun lijjim ucce te liijká lijjim viehâ kievrâ já piergejim hiäibumist jieččân ennuv puárásubboid kandáid-uv siämmáá ahasiijdgo piergejim-uv puohháid poođij tot kuobžâ-nomâttâs kuálmâd-uv nomâttâs mon lâi asuntola purrâmâšvyeššee adelâm já sun tom táválávt ubâ keevtij-uv nomâttâs lâi já tot čuávui muu ubâ loppâškoovlâ ääigi tieđe ležeh-uv onnáá peeivi innig tágáreh keeksih ollágin mutâ tallain keeksijn lijjii pirrâjurbâ čiärsájeijee muáđuh moh vaarâ sulâstittii muu muáđuid lijjii tegu stanssajum njiäzzájeijee muáđuh lâi ohtâ váháš nuuvt tegu savolâš eđâldâh mon lâi adelâm viljâpiällám já ton suujâst tot ij čuávvumgin muu ubâ škovlâääigi muidego ton vuossâmuu ive maid lâi muu ääigi škoovlâst lâi kiännäppä hevoses tiet eđâldâh kullui tiäđust maŋgii maŋa-uv mut iänááš kuávlust já nomâlâsân njäälmist motomeh tuurunjargâliih om láá maŋa kiävttám tom siämmáá eđâlduv ko láá vigâttâm muu tieđe mast tiet eđâldâh lâš puáttâm já lâš-uv jieškin muštám tom škovlâčoovčâ äägi tábáhtui taggaar äšši mast jiem lah valagin kiässán mainâstâm mut tääl te vissâ ferttee mainâstiđ ušom koskoho eehid mii lâi asuntolalij sävnipeivi lâi sávnuttâm já vaarâ seelgijd-uv poossâm asuntola tallaš čorgejeijee já meiddei purrâmâšrähtee já sun lâi adelâm mijjân putes lakanaid maid mij lâim lááččám seŋgâidân seŋgâ lâi pajeseŋgâ já vuoluubeln lâi nuoldâttâm já pajalist lijjii putes aluspihtâseh seeŋgâin putes lakanah já vuossâmuu keerdi oroi et kalhân tääbbin asuntolast-uv kustoo motomin puáhtá leđe suotâs seeŋgâin já vuordâččijm asuntolasiäsá puáttim lijjim jo tommittáá oppâm suomâkielâ et pyereest jo iberdim maid skipáreh sarnuu já valdim motomin joba uási-uv savâstâlmân lamaš säničeppi jiemge halijdâm et eres ulmuuh já skipárehkin liččii liijkás kiddim huámášume munjin mun lijjim iänááš joskâ já kuldâlim tuše iärásij saavâid poođijhân tot asuntolasiäsá luvâttij mijjân eehidrukkoos časkâdij čuovâid já nuuvt mij uáđđáástâlškuođijm vaibâm já vaarâ nohádim tállân ko čuovah ležeh časkâm morettâm toos ko must lii hirmâd poškâeeti pajas já kaččâlâm olgos jiem ubâ kammuidgin ruttii juálgán tanen ko lii nuuvt huáppu já kaačâm olgohiivsigân ereslágáneh hiivsigeh iä ubâ lamaškin hiivsigân já čokánistám aldemuu rááigán já paškeškuáđám ko lii nuuvt suotâs čokkáđ hiivsig rääigi alne veikkâ koolmâs-uv kale kolgâččij leđe vain ollágin tubduu koolmâs já kiergânâm-uv tast já kaččâlâm asuntolan hirmâd sáttoin já ovdil ko peesâm asuntola luus te uáinám ko sun lâi talle pajeskoovlâst stiärgáá muu vistelaasâ vyelni já huikká maidnii toho siisâ puáđám aldeláá te kuulâm et muu noomâhân sun cuáigud sunjin mun lam innig kuulâ maid sun västid já moonâm-uv siisâ seŋgâsân nohádiđ čiälgá munjin taat moonnâmijjâsâš komálâš äšši já mestâ puoh äŋgirumosávt ko puáhtágin ovdâmerkkân lamaš iällám olgon ollágin jiemge hiivsigist eisigin uáinám ulguubeln jiemge mun lam čokkám ollágin hiivsigrääigi alne mun lijjim nievdâm ij lamaš innig poškâ mii lâi muu aluspuvsâi siste pottâhân tiäđust-uv lâi aaibâs turdom já lakanah še sun mun täst selvâniččim ličij lamaš puoh älkkeemus et liččim njuolgist tubdâstâm asuntolasiäsân já meid skipárijdân maht lii keevvâm já váldám tievst heeppâd siämmást olssân mut návt jiem porgâm et musthân láá putes aluspuuvsâh skääpist maid mun čovádim fáárun já kaččâlim vuosâmužžân posâdâttâmviistán huápust nuolâlim aluspuuvsâid meddâl toidelim kolmâ čassijn poođâ já juolgijd sehe rottejim putes puuvsâid juálgán puuvsâid kiesâstim pállun já tuámittim viistán ovdil ko iäráseh lijjii puohah ubâ olmânáál koccámgin lâi vala ohtâ probleem lâi puáttâm puvsâi siis nuuvt imâšlávt et lakanah-uv lijjii turdom ääši mun rađhâšim nuuvt et iäráseh ko ležeh moonnâm posâdâttâđ te mun viikkaastim huápust taid lakanaid muččâdávt pajaluvvâi já stellejim matrâs já fanerilevy kooskân tohon seŋgâvuáđun ovdâskulij mun karttim tiäđust-uv uáđđiđ päljis matrâs alne já roovâ viilti vyelni mut kiässán kale jiem vaidâlâm poođijhân tot äšši tiäđust-uv motomin julgâ já váávjám et mottoom škovlâskippáár-uv tast saatij puáttiđ tiettiđ maidnii ovdâmerkkân veikâba haajâst karttim taam ääši tubdâstiđ maŋeláá mut sun ij annaam taam nuuvt hirmâd eromâš imâš äššin soováim kuittâg nuuvt et taan ääšist muoi iän huuihâš lamaš jo muáddi oho škoovlâst já ucánjáhháá tuáduškuáttám toos et škovlâ lii tuotâäšši ij pesâččii eres tuvij ko oholoopâin já taat áinoo-uv pyerivuotâ nuvâččij forgâbalij lâihân čohčâ jo puáttâm já forgâ puáđáččij tälvi puolâšijdiskuin ij innig palâččii čokkáđ pyerá steellig alne ige vyeijiđgin toin kartâččij leđe asuntolast pirrâ ohoi kiddâ juovlâi räi mii merhâšij et oovtmano masa muáddi mánuppaje lijjiihân kale asuntolast tagareh-uv párnááh kiäh iä tuođâigin peessâm pááikán ovdil juovlâi já sij lijjii ijjávráliih já samudjávráliih lâi maađijpellâst pááikán nuuvt kuhes väzzimmätki et tom iä liččii ucebeh škovlâliih vaijaam já ubâ kiergânâmgin väzziđ ij lamaš kuhes väzzimmätki maađijpellâs ij lamaš luhhoost vala tälvigin ige puolâš lávurdâhpeivi mučis šoŋŋâ já mii pyeremus lijjim vuod monâmin maasâd viljâm sáátust teikkâ riävtui já eenist lâi kale lamaš motomin saahâ et mun puáđáččim kuásnii sáátust mut ko munnuu škovlânuuhâmääigih lijjii nuuvt ereslágáneh et tot ij lamaš ubâ mahđulâškin mun peessim škoovlâst te sattii leđe vala muáddi-uv oppâtiijme tast maŋa viljâm lâi-uv puáttâm taantovváá viežžâđ muu vuojâččij riskásávt já láim-uv suullân pelimuddoost já kooskâst ko oovdeld hárru mottoom olmooš tiäđustkin jiem suu huámášâm ko čokkájim seelgi tyehin steellig alne mut ko tot olmooš poođij aldeláá te viljâm tuubdâi suu já nuuvt tubdim mun-uv lâi pappâ já vissâ siämmááh pihtâseh pajalist ko talle-uv ko suu vuossâmuu keerdi oinim tubdâđ suu vaarâ keessiv vises jiem tast tiäđustkin lah saatijba leđe ive teikkâ muáddi tooleeb-uv talle tiäđust-uv pääihist ko jiem lamaš vala škovlâ-avveest já lâi kulluustâllâm et mottoom pappâ ličij monâmin máádás já máhđulávt tolâččij seuraid kalhân mun tom tiettim mii pappâ lii já maid tot parga lijjimhân lamaš toollâm seurain fáárust já ucánjáhháá puárskudistám-uv tobbeen jieččân jiem tađe eenâb kuittâg jurdâččâm taid seuraid veikkâ ennijn já eijijn suuvâim-uv luovtâ rasta uáinojii čuážžudmin šiljoost maidba mun tast mij laddiistijm kárbá sáátkun já väzzilijm teermi pajas ko aldanep te uáinám suullân eeji kukkosii omâs almaa čuážžudmin iärásij juávhust tast šiljoost ige tot lah ollágin paapâ hámásâškin láá táváliih pussipuuvsah jyelgist mottoomlágán stevileh já pusseersote vala pajalist et tiet kale ij tääiđi leđe mihheen paapâid ko iähân tast lah čiäpáttist ubâ toh vielgis kilgolehkin mun lijjim aaibâs vises et tiet lii mottoom skiälmáás kolgojätkä ko eeči moonâi suu kieđâst tiervâttiđ te maid almai poorgâi rovgij eeji kieđâst suálustij kiddâ já punjâstij kiädán káávvud nuuvt et eennâm vala tuárgikuođij ääigi sun tolliistâlâi eeji tast kiedist já eeči viigâi pancârdiđ meddâl mut ijhân sun peessâm ovdil ko tot almai luoštij suu mun kale suorgânim já poođij-uv mielân et lâiba vaahâg ko ij vuálgám fáárun lâi vaarâ pitteeđ tuon kolgoläddliist teikkâ muoi oovtâst kuittâg liččijm piergim sunjin ko tast šiljoost lijjii eres-uv almaah mut kihheen tain ij moonnâm eeji išán povvâstellii tuše mun kote kal vaarâ lijjim tuostâđ-uv te jiem liijká porgâm tom tanen ko enni tollij muu kieđâst kiddâ sun-uv polâstâlâi ko kerd lâi salvam muu kietân kiddâ vâi lâi-uv sun tot liijká-uv nubij pelij nuuvthân tot äijihfoostâg lâi kuittâg-uv pappâ já oinim vala maŋa-uv sunnuu hiäibustem lâi vyehin ain iskâstiđ vuoimijdis ko kuáhtáv já tiäđust-uv suoi láin hirmâd šiev veerdižeh já hiäibum lâi sunnuu ohtâ leikkušemvyehi miiba tast já savâstâláin tast äigipuudâ já mun tuše kuldâlim mij peesâim oppeet juátkiđ määđhi pappâ máádás já muoi tavas ko poođijm te tobbeen lijjii puoh toh uápis ääših moh ovdil-uv ruotâi seibifaškâsáin oovdeld eeči lâi muorâluáddumsaajeest muorâid luáddumin já enni tuuveest maidnii puuđâldmin ko lehâstim te tiettim tállân maid suoi láin porgâmin ko njunán poođij eidu poossum vorâs leeibi haajâ lâi eromâš suotâs puáttiđ pááikán kuhes škovlâoho maŋa lâi mučis čohčâpeivi já piäivâš-uv paaštij te ij tot kal meendu liegâs liijká lamaš lijjii pajâpihtâseh pajalist mut koolmâs tommittáá lâi váldám et päänih mestâ skalijdii lijjii lamaš jo viermih čääsist já vuossâmuuh meiniskyeleh lijjii jo kuddum lâi ohtâ herskupurrâmâš mii lâi ennuu paijeel eres purâmâšâid já tot lâi meinikákku eidu poossum vorâs leeibi haajâ poođij eidu meinikááhust mon enni lâi eidu passaam sun lâi passaam eres-uv leeibijd já máhđulávt vala niisuid-uv mut tot meinikákku lâi tääl muu mielân lâi táválii kááhu stuárusâš já asosâš-uv iäru táválii káákun lâi tuše tot et tááigán lijjii lasettum kyelemeeinih suullân ohtâ niäljádâs lijjim iiđeedpeeivi purâstâm mottoomlágán purrâmâštááváá moos jiem lamaš lijkkum lamaš sáávjáš- vâi makaronmääli já munjin lâi pááccám vala nelgi mun sávjáid lijkkojim já puurrim taid mielâstân mut toin lain ko taid koolgâi-uv puurrâđ áppádâm tobbeen liemâ siste taid uágguđ pastemáin já taavtijn iäruttâllâđ ko suormâi kooskân väldim lopegin ij lamaš täävtih tarvaneddii čuddui já taid koolgâi kuorsâđ meddâl tot lâi-uv mestâba viehâlágán juhleäšši ko finnejim tállân vorâs meinikááhu puurrâđ ohtân lieggejum mielhijn já kalehân mun puurrim-uv lâi liijká lamaš viehâ čuáskimis čohčâšoŋŋâ já ko liegâs västidškuođij te kalba lâi suotâs maŋgâ koopâ hella alne liegâdum mielhi moos lâi vala suddâdum sukkâr já puurrim meinikááhuid še puáđistij paaldân já adelim suu-uv smakkiistiđ meinikááhu lijjim viijmâg finnim tarbâšân puurrâđ meinikááhu sehe lieggânâm jieš-uv tommittáá et ij lamaš innig koolmâs te vuolgijm olgos säpligpiivdon oopsij tállân säplig mottoom keđgileejeest tuve taavaabeln já algijm polttođ keeđgijd et kavnâččáim tom saallâs miiba tast ko viigâi ruotâstiđ patârâsân te rohhááttij já capcij tom panijdis kooskân já nuuv láin finnim vuossâmuu ohtsii saallâs onnáápiäivân lâi vyehin et tot puurâi ain säplig ko finnij tom kiddâ mut taantovváá tot kuođij tom toos enâmân lâš-uv lamaš liijkás kalas ko kaavnâi nube säplig haajâ já aalgij kuovzâđ keđgiliäjá paaldâst te must aalgij ucánjáhháá moivârdiđ čuávjist kuittâg iššeen keeđgijd polttođ já kavnáim-uv tom säplig já vuod käskistij tom jaamâs must tubdui et tääl puátá vuovsânâs já nuuvt kaččim tupeseeini paaldân et kihheen ij uáináččii čibostim neeljikuántân já vyevsiškuottim pottii olgos puoh meinikááhuh já sukkâráin siävuttum mielhih já sattiiba puáttiđ meiddei toh iiđeedpiävááh sávjááh-uv tâi makaroonmääli maid lijjim asuntolast purâstâm lâi vaarâ tain aldasijn nubebeln tuve já kuulâi muu kovlom já kuorsâm sun poođij-uv keččâđ et mii lii tápáhtum tust lii eettin lah-uvks tun illávaje must lah mihheen eeđijd västidim kuorsâm kooskâst paasij munnust säpligpivdo toos já must paasij meinikááhu puurrâm já sukkârmielhi juuhâm lopâlávt toos siisâ já viälánim seeŋgân vannajim ubâ lávurduveehid já puáttešiijâ-uv penttâ pasepeeivi iiđeed räi ovdil ko táránim seeŋgâst pajas lijjim vala purâttem veikkâ nelgi-uv vaarâ kal aalgij leđe lijjii jiävttáá rääjist pááccám purâhánnáá sávjááh maid mun peeivi miätá smakkiistellim já viijmâg finnejim puurrâmlustoid maasâd enni kakkij vala maŋa-uv meeinist kááhu mut muu peeleest tot kale uážui leđe ráávhust uážui leđe ráávhust meid sukkârmielkki-uv veikkâ tot lâi motomij kooskâi viehâ tergâd nuuvt tergâd et tot saatij piäluštiđ ohtii ubâ mii perruu jiegâ äšši tápáhtui teikkâ läävejim motomij iijâi nievdâđ hirmâd fastes teddees naharijd lijjim toi naharij siste tegu poolvâi siste mun kirdim pajaskulij kirkis poolvâ siisâ mut motomin oppeet vuáluskulij hirmâd čapis já sevŋis poolvâ siisâ suotâsvuođah já uáli jo fastes palovuođah lonottellii sojijdis ohtânmaanoost ain ko tággáár naver aalgij te mun läävejim kaččâliđ já kaččâđ puohâi paijeel hirmâd sáttoin já huikkeđ muu kiddâ muu kiddâ mun kaččim te liijká mun oođđim ubâ paje jiemge kaččâm moonnân njeigâ meiddei muštám tast maŋa ko koccájim et liččim kaččâm já huikkám toos ain kiinii koccái já tuođâi-uv vaaldij muu kiddâ lâi iänááš jo-uv enni teikkâ eeči motomin harvii ko muu kiinii lâi fattim kiddâ te toos mun táválávt morettim já lijjim tievst pyerimielâst ko tot ij lamaškin tuotâ veikkâ čiärustuddâđ kaartâi-uv vala mottoom ääigi maŋa mun tarbâšim mielkkikoopâ já sukkârpitá ovdil ko vuod finnejim nahhaarkeejist kiddâ návt oppeet keevâi poolvâi siste kuás pajas já kuás oppeet vuálus lâi paijeelmiärálâš suotâsvuotâ kuás vuod siämmáá veerdi tonsorttâsâš palovuotâ mon ij puáhtám mahten iberdiđ ige sanijguin ubâ kuvviđgin rávhuduuhân jo enni lii täst toos ko lam eeni askeest já lii oppeet hirmâd pyeri mielâ tast ko tot ij lamaškin tuotâ munjin mielhi já sukkâr eeđâm iännásân pulttâs uáđđimsaajeest lättest lâi uáđđimsaje leehâst tupán mannee uuvsâ já páárgâd sivned moretteh ton páárgádmân njuškee pajas siämmáá še koccáá lehâstem uuvsâst šiälmâdij hirmâd viehâvis suovâhaajâ kámárân já mij puohah iberdep manen enni keevtij nuuvt viehâvis sänivyevi äšši ovdánij tast ovdâskulij nuuvt et toppij peevdi alne čäcisaŋko já tiškâlij tuulân mii puolij täähi ovdiibeln lättest čaaskâi toos mut ulviistij vala tullâčaskâdemlyeđe et muštám tom vala onnáá peeivi-uv čokánij täähist keejân olgomuu nuurkán njuolgiistij čiäppát pajaskulij já ulvij nuuvt ahevis lyeđe et vala-uv táttuh moonnâđ kolmâ čuođâlmâsâh seelgi miätá lâi tiäđust-uv suohis suovâ et kaartâi lekkâđ uuvsâid kidâ olgo räi áávus já tothân lii čielgâs et ko uksâ lii áávus tälviv te koolmâshân tobbeen puátá siisâ lâi vala ijjâ te uáđimist ij innig puáttâm mihheen lâi nuuvt ennuv suovâ et uuvsâ kaartâi tolâdiđ kuhheeb ääigi áávus já ko tupe kolmui te kaartâi vuod pieijâđ tuulâ sehe heellan et táákán já vala kaartâi káárvuid-uv keessiđ pajalân moonâi tot loppâijjâ sivnádâlmist já muu sukkârmielkkihaaluid kijttâlmist já ko te iiđeed viijmâg poođij te mun vaibim já nohádim tullâ lâi cokkânâm jiävttáá eehid poldum täkkituulâst já ko täähi ovdiibeln ij lamaš maggaargin peldi te mottoom illâ lâi kirdám täähist olgos covâškuáttám máhđulávt kamuvsuoinij kooskâst já cokkiittâm lättee pyelliđ taat muu sukkârmielkkihaalu piäluštij tontovváá mii perruu tuššâmist jiem koccám eidu talle te muádlov minuttid maŋeláá tot lâi sättiđ leđe maŋŋeed tanen ko hágá kal lâi vaarâ loopâst huolâttiđ tievst talle jis ij liččii makaš álgám njihhoođ teikkâ umástiđ kale ij oinuu mahten já tot lii hajâttem sehe smakâttem mut jis te makaš suovâhaajâ já pyellee muorâ ruáškáástâllâm liččijn kävildâm já cuvnâm pennuu veikkâ káámmâr uksâ lâi-uv kiddâ tiätá maht lâi keevvâđ toos ko enni nordá muu iiđeed já ličij äigi koccáđ já vyelgiđ škoovlân illáviišân seeŋgâst já áálgám kuuloold keessiđ káárvuid pajalân iätá lam jo lieggim mielhi uážuh jieš sehhiđ sukkâr jiem haalijd tääl mielhi mun juuvâm käähvi eeđâm já oovdebpiäivááh ääših puátih mielân jo aalgij paa toohâđ tot juurdâ-uv et kolgâččij juuhâđ liegâdum mielhi ohtân meinikáhhoin tiäđustkin čielgii manen sukkârmielkki ij innig tuhhii já juuvâm-uv käähvi vuojâleibijn veikkâ meinikákku-uv vala ličij lamaš iätá toppiđ fáárun tuom pivtâspakettáá tobbeen láá tunjin váháš tälvipihtâseh vaacah suháh já tien tiegáreh puátá já mun kuárŋum suu pyerá steellig oolâ já vyelgeen oppeet ohtii lâi talle čiččâd luokast já sun lâi jo muu mielâst oles olmooš ij innig ijâstâllâm asuntolast ollágin kuittâg návt čohčuv ko ij lamaš vala muotâ enâmist ige puolâš laavij ain škoovlâ nuuhâm maŋa vyejestiđ maasâd pyeráinis iiđeed-eehid já kiergânijba sun eelliđ päčimin riävskáid já čuuvčáid-uv ehidist ovdil siävŋánem vuájástâlâi viehâ riskáht ige moonnâmgin kuhháá ko láim oppeet škoovlâ šiljoost ko iäráneen te iätá kihheen kiivsed tuu te koolgâh tállân ettâđ munjin elâččim vala asuntola pelni jieččân visteest tuálvumin pivtâspakettáá maid pääihist lijjim fáárun váldám já tuámittim tast maŋa olgos škoovlâ šiiljon forgâ álgáččij škovlâpeivi eštus čuojâškuođij já mij tiäđust puohah ruámustep jonon vyerdimist láá vuod mijjân jo uápisin šoddâm manöövereh čokijdep puohah pajeluoka viistán kost veisidep saalmâ teikkâ monnii eres vuoiŋâlâš lavluu maŋa jo-uv pajeluoka teikkâ vyeliluoka máttáátteijee luuvâi ráámmáthistorjást mottoom rukkoos teikkâ monnii eres vuoiŋâlâš mainâs mon maŋa mij vyeliluokkaliih moonâim jieččân luokan seeini tuáhá já algâttijm škovlâpeeivi já meid škovlâoho lâš maid tibi taatkis okko puovtiš fárustis algii kuuloold uánániđ já puolâšeh koorrâđ tom ubâ huámášâmgin nuuvt syele tot tábáhtui lávurduv eelij muu perrust ain kiinii viežžâmin muu pááikán pasepiäivân já pyehtimin še vuossargiiđeed ko škovlâ vuod aalgij sun lâi teikkâ já motomin ko oppeet moonnim suu fáárust te karttim-uv vuordâččiđ suu mottoom tiijme ovdil ko pessáim máátkán uáináh nuuvâi škovlâ muáddi tiijme maŋeláá ko must lâi koorâs já paarooh vyeijiđ pyeráin já lâi-uv hitruv čokottâllâđ suu sáátust moonâi syeini kuulnâi ladduužiih jieŋŋuu já myetistij vuossâmuu muottuu nuuvt et peesâim rähtiđ muotâ-äijihijd sehe soottâđ muotâsuáđi lâi tiäđust-uv hitruus äšši mut ton fáárust poođij meiddei tot-uv lávurdâh maid lijjim syele jo polâstâllâm-uv ij innig puáttâm viežžâđ muu pááikán já ovdiibeln lâi asuntolan pääccim ubâ oho loopân já máhđulávt penttâ juovlâi räi maŋgii čiärustiđ mut nuuvt et kihheen ij liččii tom uáinám áinoo tuođâlâš torvo jävkittij ain jyehi eehid kuusnii máhđulávt já mun paaccim ain ohtuunân oholoopân asuntolan lâihân must kale ohtâ skippáár já sun lâi láim kuávttáá te muoi puovttijm oovtâst sierâdiđ já sárnuđ jieččân kielâ sáárnui tavesämikielâ já mun anarâškielâ já láim-uv oppâm pyereest iberdiđ nubijdân muoi láim-uv kuávttáá te motomin viggáim ađđiistâllâđ lädikaandâid já sárnuđ suomâkielâ nuuvt tegu sij-uv ferttee tubdâstiđ et muoi kuábâš tuođâi-uv viggáim sárnuđ suomâkielâ já leđe maka syemmiliih nuuvt tegu iäráseh-uv ihásâš páárnáš lii pyeri oppâđ veikkâ maid já nuuvt poođij tot-uv äigi et muoi kuohtuuh oppáim suomâkielâ já tast maŋa munnuu-uv ohtsâš sárnumkielâ muttuuškuođij kuuloold suomâkiellân ääših liččii lamaš tagareh et taid lâi pyehtiđ älkkeebeht čielgiistiđ sämikielân mut ko kerd láin makaš muoi-uv tegu syemmiliih te tom ääši ferttij meiddei mottomnáálá viggâđ čielgiđ suomâkielân stivrâ maŋeláá puáttâm tiätu lâi adelâm taggaar miärádâs ađai oordel et áinoo kielâ mii škovlâääiđi siskiibeln sárnoo lii suomâkielâ ij lam loválâš ijhân tot lam ubâ mihheen kielâidgin ige tot lamaš škoovlâ lukujärjestysâst kiinii luhottemijd várnuttui kevttiđ sämikielâ te talle kale nuhtâlusâh pottii suomea että toisetkin ymmärtää ij lam taan ääšist nuuvtkin tärkki já suu pyerrin puáhtá-uv ettâđ et sun mottoomnáál iberdij mii sämmilâšpárnái tile veikkâ lâi-uv avestis viehâ nuorâ nommâ lâi já nabdastâlâm et motomeh puárásuboh asuntolakaandah vissâ irguustellii-uv suu jiem tieđe maht ležeh kale luhostum kevttimist ij lamaš tärkki já sun saatij joba sárnustiđ-uv mottoom sääni anarâškielân huámâšim et máttáátteijee ij lijkkum ollágin sämikielâ kevttimân veikkâ sun lâi nuorrân lamaš vuolgâttâspargoost lähetys tááláš ađai já lâi jurdeđ et sun ličij aainâs addim tággáár ääši mut ij vain iberdâmgin lâi puárispijgá já sun lâi šoddâm taggaar saajeest ko päikki kávnoo alda suullân kaavpug puotâ lâi lamaš vuolgâttâspárgoost kuhes ääigi já mielân lii-uv pááccám taggaar loho ko vitnubáloh ihheed ääšist jiem tiäđustkin lah aaibâs vises mut kuhes ääigi sun kuittâg lâi tobbeen ääši peeleest tuođâst jo tot-uv et sun lâi máttááttâllâm já oppâm maaŋgâid jieškote-uvlágánijd kielâid meid tom puoh vaigâdumos-uv mii lii bušmankielâ lii máhđulávt maailm vaigâdumos kielâ já motomin adelij čájáttâš mijjân tom kielâ sárnumist paasij talle et tot sárnum lâi tegu mottoomlágán smakkiistâllâm já njalmijn cuákkááttâllâm já vala mottoom táválâš jienâdâh tobbeen kooskâst čaaitij še čuovâkuuvijd main lijjii tagareh čapismuáđuiguin assaaspoksâmijguin uánihis smarfevuoptâsâš pelduvváid pietittemes ulmuuh já toh maka liččii lamaš toh ađai bušmaneh láá pááccám tallaid uáppeid maaŋgâlágáneh jurduuh já nuuvt láá pááccám munjin-uv mielâst sun lâi mottoom soortâ nuáidi-ákku teikkâ pahakkâs mii lâi monnii suujâst stellejum eidu teehi já vala mii kivsádâssân mielâst sun liijkâ lâi máttáátteijee kote omâstij ubâ elimis eres ulmui ooppâtmân já iššeedmân nuuvt ko lâi jieijâs etiika mield riehtâgist já eenâbhân ulmust ij ubâ pyevti vaattâđgin motomin keevâi nuuvtkis ko lâim välituntist olgon et mottoom pajeluoka stuorrâ kandâ sihâstij koibâkaperáá uáivistân já nurdâdij muu vala tommittáá et rovvim viällud enâmân tábáhtun vahâgist vâi maht mut muštájim tállân maid enni lâi ettâm puoldađ jis kiinii kiivsed suu lâi enni ettâm talle iđedist ko lâim vuossâmuu keerdi vuolgâdmin tast škoovlâ šiljoost já kaččim tállân suu luus já ettim stuorrâ kandâ kivsedij muu já nurdâdij vala viällud talle vala tiättâm ton kaandâ noomâ jiemge tomgin mon kuhesáigásâš vaikuttâsah taan kuoddâlmist sátáččii leđe poottim pyereest-uv tubdâđ suu já mii vala paab sun lâi ive tâi muáddi nuorâb ko já sun lâi muu kivsádâssân vala muáddi puátteš-uv ive čiälgá forgâ lâi mestâ jo oles almai já ko sun moonâi taan kaandâ luus te sun ruáiskulij kuhesverdikistuigijn suu muáđuid já toovâi čielgâsin et mondiet tággáár kuuri lii tääl sajestis lâi tot puolustem maid enni lâi uáivildâm tot lâi-uv kandâ vuorkkiistij mielân taam ripâttem já ko poođij nubbe čohčâ já ij lamaš innig škoovlâst já taat kandâ lâi kuuđâd teikkâ čiččâd luokast algii muu nuuvtkočodum vaigâdvuođah maaŋgâ iärrás-uv finnejim tuorgâid taam škovlâskippáárstân veikkâ lijjim iäskán nube luokast já sun kuđâdist tâi čiččâdist lijjii toškâlistem motomin nieráid já nurdâlistem viällud suu pyerrin puáhtá ettâđ et sun ij kuássin čurmâdâm muáđui njeigâ finnejim ruttâvátámâšâid-uv mut ruttâmeeri mii must lâi kiävtust iänááš lâi ruđâttesvuotâ ij lamaš meendugin styeres jiemge puáhtám suu eellimtile ton tááhust ennuvgin pyerediđ suittim kuittâg adeliđ mottoom lovmat pennid ruttâtiileest já tast-uv maht tot kielâ aalgij eenâb já eenâb rievdâđ toho lädikielâ piälán lii pááccám ohtâ tábáhtus pyereest mielân lâi kaskoo oho mottoom argâpeeivi jiemge mun ubâ tiättâmgin et liččii čovčjávráliih teikkâ kiähhán iärâsehkin ton kuávlu ulmuuh lamaš joođost kuávlust lamaš talle suullân muáddi mánuppaje jo škoovlâst ige talle lamaš vala talvâm mottoom peeivi vuod moonâim škoovlâ nuuhâm maŋa iärâsij kandâiguin toho aldasáid kejâstâllâđ jispa kiinii ličij suittám uástiđ njálgáid limonaadi tâi veikkâpa lenkkimäärfi já vala faallâđ smakkiđ-uv lamaš tast äigipuudâ ko huámášâm uápis ulmuid puátimin poostâ kuávlust pyeráiguin lijjii uábbám nieidâin jo-uv teikkâ já vala mottoom kaandâin máhđulávt teikkâ jiem tieđe kost sij lijjii puátimin já kuus monâmin mut ko sij pottii kulâttâttâmkiäčán te mun huihâdim munjin kyehti kyympi tiäđust-uv adelij taid munjin veikkâ jiem tärhibeht čielgimgin moos nuuvt ennuv tarbâšâm ruuđâ ucánjáhháá tuše imâštâlâi tom kyympi sääni mun kale kaandâid já kiäh láin še škoovlâst já stuárráábeh ko mun mut jiem tuostâm turvâstiđ sunnui já mainâstiđ maiden jieččân tiileest munnust lâi saahâ taan ääšist ucánjáhháá mut ij tađe eenâb keevâi nuuvt et finnejim sudoidân addâgâs jiemge innig tarbâšâm punccâruššâđ jyehi tááhust suu pyerrin já luhhoost poođij motomin tot-uv kiđđâ já keesi et škovlâ nuuvâi já taat kandâ peesâi juátkiđ opâidis jotkâškoovlâst taat maainâs spiekâstij ivvijn teikkâ moddijn-uv ovdâskulij ko lâi aaigâgin já lii-uv äigi oppeet maccâđ ihán leđe pyereest-uv talvâm veikkâ muotâ ij vala nuuvt ennuv lamaškin ko finnejim pääihist pakkeet mon puovtij tallaš postalmai jo-uv teikkâ suu kandâ lâi times já nuuvtpa mun iärvádellim-uv moh tobbeen siste liččii jiemge čuuvtij puástud ervidâmgin ko kalgim já pááppâr logestim alne meddâl te tobbeen ittii aaibâs uđđâ soovskammuh vuodduuh já assaas ullosuháh iä lamaš fáárust tanen ko jiem uálináál máttâm vala suoiniđ kammuid iäge asuntolast ubâ liččii lijkkumgin jis suoinijd lâi levâttiđ pirrâ lättee siste lijjii vala assaas kamuvliästuh nuuvt et taid puovtij njuolgist ruttiđ ullosukkájuálgán jeđe kiesâliđ vuodduu vala pirrâ toh lijjii kolmâsuboh ko syeinejum kammuuh mut liijká te ennuv suáijáábeh ko táváliih nähkikammuuh räi must lijjii lamaš tälvikamâgin kumistevileh já mottoomlágán nähkikamuvtáávááh mut kal toiguin-uv lâi táássáš piergim ko iä nuuvt korrâ puolâšehkin vala lamaš čiččâm ihásâš ain muštáá ige huámmâškin ovttuu kolmâs veikkâ tot vala ličij-uv táttu leđe ain miinii tehálub-uv porgâmuš ko kolmum kammust lâi tot puoh miellâsumos skeŋkkâ maid jiem lam ubâ vuárdámgin lâi smaavâ ruttâpuursâš taggaar lekkâseijee káibásâš sehe ruttâ siste mon mere jiem mušte ostâm iskâđ ubâ uđđâ kammuidgin juálgán ko kaččâláim njálgáid sehe eres-uv heerskuid uástiđ ovdil elâččáim tätist love koijâdmin lähtiä käymään käväiskää nyt kunhan ette jää asumaan sinne lâi täti vástádâs ovdánii kuuloold toi jieijâs liävttoin já mestâba jyehi peeivi sattui ain miinii fiäránijd mon ij lijjii halijdiđ ubâ muštâččiđgin mielâ já eromâšávt párnáá mielâ lii vaarâ uárnejum nuuvt et tot táttu renskiđ tagarijd unohis aašijd meddâl mielâst já sajan pääccih-uv tuše tagareh mielâsuboh muštoh maid lii čuuvtij älkkeb muštâččiđ lii keevvâm munjin já vaarâ maŋgâsân iärásân-uv maŋa ko muštâččâm tyeid neljilov ihheed tassaaš tábáhtum aašijd te maŋgii kiävá nuuvt et ko álgá tärkkilávt mottoom ääši smiettâđ et maht tot riehtâgist tábáhtuigin te huámmâš et tasthân ij riävtui mušte muidego eidu tom uáiviääši hiäilud mielâst tegu čuovâkove já toh siemin áššááh moh ton siämmást tábáhtuvvii táttuh leđe uáli jo váddáh macâttiđ mielân uđđâsist taah muštoh maid tääl čálám pajas iä velttidhánnáá lah proosentlávt eidu nuuvt ko toh talle tovle láá tábáhtum uážžuh-uv adeliđ tágárijd feeilâid addâgâsân luokast kietâtuojij máttááttem tábáhtui nuuvt et meiddei mij kaandah-uv kaartâim máttááttâllâđ nuuvtkočodum nieidâi pargoid kietâtyejitijme já máttáátteijee meridij uárnejeijeid jyehiđ juáhážân taggaar x senttid stuárusâš liijne sehe vala lääigi já náálu koolgâim kuáruškyettiđ maidnii ton liijnán mon merhâšume jiem innig mušte miiba tast muu pulbetskippáár puuđâldškuođij náluinis já lijnijnis já nuuvt mun-uv mun tiettim maid nááloin já laigijn kalga porgâđ já maht puállu lii puserist kiddâ valdim kuittâg náálu kietân vuossâmuu keerdi eellimstân ton uáivilist et kuáruččim jieš toin maidnii puđâldâm tast äigipuudâ ko hiämáskâm toos et miinii koočâi já poŋkettij lättei kiinii vierâlij já julkkâlij uáivis lättei toho kulij já uáinám et tothân lii-uv pulbetskippáár meiddei suorgân já tomâškuát luus suu jieijâs liävttoin tuše lijjii viehâ rávháliih tanen ko sun lâi lämis leesmi kivsedem olmooš mon läävhih lijjii tuše muádlov seenti kukkosiih pyevtitškuođij suu aldasáid te jieš-uv iäláskâdškuođij já kuáikkusij čokkod sun viijmâg peesâi pajas já čokánij pulpetân koijâdij sinulle tuli en kestä nähdä verta iätá čiärustuddâm kooskâst lâi vahâgist čuoggim nááloin suormâsis já toos lâi ittáám vorrâkuáškánjâs sun ooinij voorâ veikkâ tot lâi-uv suu jieijâs sun jámálgij já koočâi lättei poođij nuuvt et tot ličij tábáhtum oovtâ peeivist teikkâ ohhoostkin poođij tegu táválávt suolgâi já syele uánánii šooŋah čuoskuu já muotâ lasanij ääšin taan epituoivâvuođâst liijká lijjii já toh lijjii juovlah lâi ettâm et juovláid pesâččij juáhâš pááikán mestâ muádi ookon joba samudjávráliih já ijjávráliih-uv lâi šiev uuđâs já nuuvtpa mij puohah aalgijm vuordâččiđ juovlâid já juovlâluámu tiettim moh juovlah láá moonnâm juovlâin ihe tassaaš láim lamaš kuávttáá pääihist vala kuálmádin já iäráseh lijjii moonnâm sáávnán pel ko viäskárist kulluuškuođij juullân já skaallân jeđehân uuksân vala skuálhuttui vuáimálávt aalgust porfâgij mut ko tot äijih poođij siisâ te tot aalgij hiäiluttiđ seeibis amakkis te peenuv-uv lâi juovlâstáálust moovtâ aalgâst kale palaskim viehânáál äijihist lijjii muáđuh tegu ruškis pápáráin skođâstum lijjii uáli jo uceh já njune tast ij lamaš ollágin lâi tegu jorgostum nubij pelij já piivtâs lâi tegu jorgo spálččá lijjii kamâspidoh kieđâin vaacah já kamâgin njuppâheh mut tieh ääših iä imâštuttám muu tanen ko lâi tälvi já puolâš miiba tast koijâdistij omâslágán roovâ jienáin suomâkielân kilttejä lapsia jiem táránâm maiden ettâđ veikkâ kale mottoomnáál iberdim suu koččâmuš västidij muu peeleest suomâkielân sun-uv kerd návt pyereest lijjii ääših te juovlâstáálu adelij munjin kyehti timmâ pakettáá maid tot rugâstij puoŋâst tade eenâb vuárnuthánnáá jeđe vuolgij juátkiđ määđhis vala vyelgidijn ennuv mun tiettim taan ääšist ko aalgijm vuordâččiđ juovlâid já juovlâstáálu puáttim ohtuunân et ličij-uv sun siämmáálágán pävirmuátuäijih ko lâi ihe tassaaš tobbeen vâi liččii-uv muáđuh jo puáránâm mielâst muáđuh lijjii vaarâ nuuvt čuuvtij kolmum et njune-uv lâi lappum uáináččij täst maŋeláá ko tot äigi puáđáččij pottiihân toh juovlah viijmâg ko tarbâšân kuhháá lâim vuárdâm teikkâ muáddi ovdil juovlâluámu älgim lijjii vistig uccâjuovliih moh tuállojii asuntola purâdemvisteest uccâjuovlij viettimijn iä lah pááccám ennuvgin ääših mielân mut liijkátte motomeh kuittâg lâi ceggejum säđgimpiäsâš moos lijjii heŋgejum jyehilágán čiiŋah sehe kinttâleh ovssijd já piässáá kiäčán lâi vala täsni kiddejum mun tiettim et tie lii tot juovlâmuorâ veikkâ jiem lamaš tom kuássin uáinámgin muidego kirjeest lâi vuoššâm riisinsuvrâmsuohâd moos lâi vala čiehâm teikkâ pieijâm maŋa mandel já kii tom taldrikestis kaavnâi te sun uážui leđe vises pyeri luhhoost ubâ puátteš ive ääigi jiem tievstkin tiättâm mii tot mandel lii jiemge álgám ubâ tom koijâdâllâđgin skipárijn veikkâ kale mun tom liččim halijdâm tiettiđ-uv lijjii uárnejum eresnáál ko toh muđoi lijjii táválijn argâpeeivijn lijjii pieijum maŋaluvâi já toho viistán lijjii-uv šoddâm tuše kulmâ peevdi mut nuuvt kuheh et mij puohah uáppeeh šietâim toid čorgejeijeid táálualmai já asuntolasiäsán lâi pieijum sierâ pevdi mii lâi tuárrástkulij täi kuhes pevdij háárán mij lâim vistig lávlum maŋgâ juovlâlavluu oovtâst já stuorrâ nieidah lijjii vala aluspihtâseh pajalist piirist juurrâm já lávlum leijailkaa hei leijailkaa te metsät mantereet te tast maŋa mij peesâim älgiđ puurrâđ tom juovlâsuohâd já kalhân tot lâi-uv njaalgâ lamaš aaibâs vises mut orom muštemin et motomin liččim tággáár-uv heersku peessâm smakkiisistiđ mut jiem návt purâmáin tegu taan tovváá on taas joulu on taas vatsansa säänih monnii vissâ vatsan saa jno täyteen puuroo puotâ nubebeln peevdi čokkái mottoom pajeluoka stuorrâ nieidâ kote lâi ovdláhháá aluspivtâspajalist juurrâm piirist já lávlum tom leijailkaa lavluu já tiettim vala suu noomâ-uv lâi nieidâ lâi pastem kieđâst moin sun huškoi taahti já láávlui hirmâdávt sitä saa nyt sitä saa vatsansa täyteen puuroo lâi tuotâäšši tääl tuođâi uážui čuávji tievâ puurrâđ riisinsuuvrâmsuohâd mii ij lamaš aaibâs jyehipiäiválâš hersku mut iä kale toh juovlahkin lamaš kollii ivveest ko lâi puurrum te tallet siisâ juulâi juovlâstáálu sobijnis já skeŋkkâsehâinis ohtuunân viärdádâllâđ suu moonnâmivvááš juovlâstáálun já iäruh eštus kávnojii já puoh enâmustáá čolmijd čyeccee iäru kavnui juovlâäijih muáđuin ij lamaš nuuvt čuuvtij repčum ko tot lâi ihe tassaaš lâi ennuu kuhheeb já vielgâdub já nierah še ennuv eenâb ruopsâduboh lijjii kustoo puáránâm kale lâi jorgod tegu ihe tassaaš-uv mut jorgospáálčá sun lâi lonottistám jorgo tuurkân já kamâspiddoid sun vuod lâi lonottistám huopasteviláid ive oroi juovlâstáálu lemin ennuv sárnáb-uv ko ihe tassaaš kale kulâstâllâm et tot juovlâpukki tegu škovlâskipáreh tom kočodii ličij makaš kiinii táválâš olmooš já et tot ij liččii tuotâ ollágin kárvudât juovlâstáálu pihtâsáid ovdâmerkkân táálualmai já makaš muttá vala jienâ nuuvt et kihheen suu ij tuubdâ lamaš ääšist ollásávt vises já lâi-uv vijsásumos eelliđ aaibâs ton náálá et maainâs veikkâ ličij-uv tuotâ peevdih lijjii luhhoost stellejum nuuvt et tot pukki ij peessâm ige šiettâmgin juáhháá lunne eelliđ já nuuvtpa sun adelij-uv tontuidis pargon huolâttiđ tom skeŋkkâkoori joođeetmist peevdij kooskâst já et juáháš finniiččij pakettáá ko puotâ puáđáččij oornigist mun lijjiim pyeri mielâst tanen ko mun jiem lamaš aaibâs vises mii taat äijih lii já ko sun ij pesâččii meendu alda te talle sust ij nuuvt hirmâdávt tarbâšiččii poollâđgin miiba tast toontuh jyeviškuottii pakettáid moh tuođâlávt lijjii kale smaavâ pävirsehhiih vávjástellim kale taid uáináh pastemáin taahti hiäilutteijee nieidâ lâi váháš ovdláhháá lappum peevdist já sun kale ennuv sulâstitij tom toontu kote tääl juovij skeŋkkâpakettáid mijjân mun-uv finnejim jieččân sehhii já kuovlâlistim tohon siisâ lâi ohtâ omena mottoom kuheldâlâš pävirskođâldâsnjäälgis muáddi juovlâtoortu já pippârkááhu nuvâškuottii já lâi oppeet äigi maccâđ táválâš argâpargoid nuuvt et moonâim vistig vistijdân smakkiistâlâim juovlâskeeŋkâid nuoldâdâim moonâim posâdâttâđ já tast maŋa asuntolasiäsá eehidrukkoos maŋa nohádijm puáđáččij uđđâ škovlâpeivijnis tuáivui tom teikkâ ij já kuosâjuovlâi čohčâtäälvi lopâttâsjuhle koskâ lâi muáddi oho já nuuvtpa mij oppeet uánihis vyerdimääigi maŋa peesâim viettiđ tom tuođâlâš juovlâjuhle moos asuntola hoittájeijee já puoh máttáátteijeeh lijjii valmâštâllâm mii vissâ-uv kuálmâd tâi niäljád luokast pajaskulij lijjii hárjuttâllâm maaŋgâlágánijd ohjelmijd kuosâjuhle várás já nuuvtpa mij ucebeh nomâlâsân vuosâluokkaliih peesâim keččâđ já imâštâllâđ taid jyehilágánijd čájáttâsâid maid paajeebluokkaliih lijjii ornim pajeluokâ máttáátteijee stiivrâst lijjii sirdum kuusnii meddâl uáinusist já sajan lijjii pieijum táváliih stoovlih máhđulávt purâdemvisteest puohtum já toh lijjii stellejum paldluvâi maaŋgâ raddalâsân já pajeluoka koskâsâš kyevtuásáág stuorrâ uksâ lâi lehâstum áávus já tot nuuvtkočodum näyttämö paasij tai luokkavistij kooskân oornig lâi tađe várás et puohah iä kuittâg liččii šiettâm pajeluoka pel vuosâluokkaliih čokkáim parâuuvsâst keejân pajeluoka pelni aaibâs ovdemuu peŋkkâraddalâsâst já uksâkozzâháá nubebeln vyeliluoka pelni čokkájii ušom loppâuási vyeliluokkalijn pelni taavlun já aladâsân selgulâs čokkájii pajeluokkaliih já toh häärvih párnái vaanhimeh kiäh lijjii ostâm puáttiđ keččâđ juovlâčájáttâsâid eeči ij lamaš tobbeen mut lijjim kuullâm máttáátteijee ovdil tai juovlâjuhlij älgim et sun ličij vyerdimin muu táálust paaldâst já puáđáččij muu oovdeld talle ko taah juhleh liččii nuuhâm jiem vaijaamgin ennuv kiddiđ miellân täid juovlâjuhlijd já uáiviäšši lâi-uv toi nuuhâm já tuođâštuš kietân finnim še eelij já juovij oppeet siämmáá sulâsijd pävirsehhijd tegu uccâjuovlijn-uv juovlâstáálu lâi kale siämmâš ko tiein uccâjuovlijn-uv máttáátteijeeh tuáivuttáin mijjân já lâim viijmâg rijjâ vyelgiđ juovlâluámun paihijdân eeči lâi vyerdimin muu škoovlâ šiljoost mut ovdil ko muoi väzziláim mun kal taiđim kaččâđ-uv táálu kuuvl kost eejist lâi ergi já kerris vyerdimin te muoi elâččáim asuntola pelni viežžâmin olssân vala lasekáárvuid et palâččim čokkâđ kerrisist lâihân liijká skammâ já korrâ puolâššoŋŋâ lâim viehâ stuorrâ čuurâ ko kurgâlijm maađij oolâ párnáin vuolgij máádás mut iänááš vuolgii kale tavas kuus muoi-uv ejijnân ratkuustáim lâi suullân kilomeetter ko vyeijiláim te kuásuttij munnui vala käähvi vuojij luovâsvyeje ergijn já mun čokkájim suu juolgij kooskâst já miätáluvâin ko ergi njolgestij te muáđui njeigâ kirdâččii muotâ- já jieŋâčuágih nuuvt et tattuu povčâgittiđ já nubbijn kieđáin ferttejim-uv muáđuid já čoolmijd suoijiđ veikkâ šerfâ lâi-uv kiessum nierâi räi já nubbijn kieđáin vuod viggâđ tolliđ kiddâ et piso kerrisist meddâl rovvâm vaarâhân kale ij lamaš tanen ko čokkájim eeji juolgij kooskâst mut liijkátte šluuvgij tommittáá et tárbu tágárân lâi ijhân taat tievstkin vuossâmuš kerdi lamaš ko čokkájim vuájááneergi sáátust mut vuossâmuš tohe kale taan táálván ko pyevtittáim pááikán aalgij leđe veigi mestâba sevŋâd já nuuvtpa tuve uáinusân ko poođijn te laasâst eštus oinui-uv čuovâ šliäđgáámin jo talle čohčuv lâi suotâs puáttiđ maasâd já puurrâđ tállân vorâs meinikááhu já juuhâđ liegâdum mielhi sukkâráin te tääl tot iäskán lâi-uv tuotâ suotâs vuolgij tuálvuđ vuájánis kuátumân já mun kaččâlim tupán ko lehâstim te oovdeld šiälmádij lieggâ tupeáimu täähist puolij tullâ já hella lâi paahâs päänih skalijdii ko liijká lijjim vissâ keppâ káárvuin lamaš joođoost já puolâš-uv lâi tegu skammân läävee leđe ko finnejim pajalist meddâl te lâiba suotâs čokániđ täkkituulâ paštui peeŋkâ oolâ macâstiđ juolgijd poođâ vuálá kuárdiđ kolmum seelgi tullâpaštust já juuhâđ eeni adelem lieggâ juhâmuš ij puáhtám innig ubâ jurdâččiđgin maŋeláá maŋgii viärdádâllâm pärnivuođâ muštoid koskânis mut kale taat pááikánpuáttim vuossâmuu juovlâluámun lii puoh rákkásumos mušto já tot lii vuossâmuš mušto meid jyehitov ko macâttâm jurduidân tien tuotâ lukkovuođâ ááigán mušto maŋgii tuávŋá taid nubelágánijd hyenebijd muštoid já tain álgá leđe ain vaigâdub já vaigâdub finniđ kiddâ motomin muštáá ain mottoom ääši mon lâi jo pelduvváid vájáldittám já maŋa imâštâl et tággáár äšši-uvks še lii meid motomin tábáhtum juovlâi äigi ko lâi já juovlâluámu te finnejim vala kuálmâd-uv tilálâšvuođâ siämmái juovlâi ääigi uápásmuđ äijihân mon nommâ lâi juovlâstáálu äijih teikkâ pukki lâi máhđulávt juovlâáptu teikkâ tain suulâin ko vuolgijn naaburbel tanen et tobbeen kolgâččij onnáá eehid eelliđ še juovlâäijih miiba tast ránnjátáálun ko poođijm te tobbeen ulmuuh lijjii iänááš jo iällám säävnist mut motomeh vala potâlii tobbeen täävi mield sávnooh iä kárvudâttâm nuuvtkočodum kárvuđâttâmvisteest aainâs almaah nomâlâsân návt tälviv já nuuvtpa sij säävnist vyelgidijn tuápulii pihtâsijdis kiesâlii taid oovtčuákán stelliistii häccikooskâ syeijin já väzzilii tupán kiergâneddii nuuvt meiddei kote lâi talle elimin lâi monâmin kuusnii já orostâm ijâstâllâđ táálun sun finnij pihtâsijdis pajalân já julesistij koopâ tievâ käähvi te tallet sun mieigâstij tupeseeŋgân káávvud vuoiŋâstiđ lâškin te viäskárist kulluuškuođij juulâ uksâ roovâi áávus já siisâ skalidij jieš juovlâstáálu sehâidiskijn já koijâdistij täällä kilttejä lapsia párnááh lijjii kale pevhištum já uccást iä čiäruškyeđe lijjim váháš várugâs ko jiem olmânáál tiättâm et lii-uv sun tot siämmâš äijih kote eelij škoovlâst já asuntolast tondiet et sun lâi taantovváá lonottâm viŋkkelstevilijd soovskammuid já tuurhâs spáálčán mut kamâspiddoid sun lâi taantovváá vájáldittám keessiđ juálgán et sun lijkkoo jorgo pihtâsáid ko sust lijjii jorgo kappeer já jorgo spálččá pajalist já siämmun peeleest sun kale sátáččij leđe-uv siämmâš miiba tast pukki jyeviškuođij pakettijd já tegu ervidiđ puovtij te iänááš skeeŋkâin finnejii ton táálu párnááh já rävis ulmuuh iä finnim maiden uccânieidii enni tooimâi juovlâstáálu assistenttin ko stáálu jieš lâi nuuvt puáris et lâi jo čalmettum enni lohá pakettáá čalluu toivoo pukki hiämáskij seeŋgâst njuškij čokkod já iätá tyttönen toivoo pukkimista uccânieidii ovdânommâ sulâstitij táálu puáriseemeed noomâ já lâi nomâlâsân cuoigim-uv puáris eemeed noomâ iänááš ulmuuh tiäđust-uv riäčásii ko leikkušminhân sun vissâ lâi jiem tievst tom talle vala iberdâm já imâštellim-uv et manen ulmuuh povvâsteh taggaar áášán vain keevâi et mun še finnejim pakettáá mii lâi kale times jotkâšui já nuuvâi oovdâst lâi vuod já škoovlân reisim lâi nuuvt huápust hurgettâm et ijba tast ennust maiden kiergânâmgin porgâđ veikkâ porgâmnáálhân kale ličij lamaš veikkâ mon ennuv ko tärkkilávt smiättá iällám moddii naaburbeln áiđáást čierâstâlmin tot ko lâi taggaar mudágâš vieltti já meendu olluvhân miätálâh ij lamaš mut viehâ ciägus já tast finnij-uv šievlágán liävtu iä lamaš meendugin áhtánâsah mut tallaid tárboid aaibâs toháliih lijjii toh tovláávuáháliih suávist rahtum já nuárjunähkipadijgijn kammuid kiddimnáál moid heivij tuše njuuppâh teikkâ káálluh kammuu lâi tušše ubâ faallâđgin veikkâ laavij kale čuoigâstiđ uánihis máđháá jobá kumikammuigijn-uv muotâpuurgâ maŋa muorâid teikkâ čääsi viežžâmin ij lam čierâstâllâmskippáár já nuuvtpa mun elâččim-uv keččâmin mon jotelávt sun šadda já ličij-uv sust munjin motomin vala veikkâ čierâstâllâmskipárin lâi kale vala njammee vavvaaš mut must ij lam tiätu ollágin mon huápust tagareh vavah šaddeh čierâstâllâmahan já tontiet ferttejim-uv elâččiđ motomin ain fakšustmin mon huápust sun šadda kale ránnjátááluin toh nieidârááškuh já nieidâ mut tain ij lamaš čierâstâllâmhommáid škovlâskippáár še lâi mut sun ij innig ennust perustâm čierâstâllâmhommáin aainâs nievt smaavâ pooráážijn já nuuvtpa sustkin ij lamaš iše ain ohtuu čierâstâllâđ já puđâldiđ sierâdâttâmhommáid muđoi-uv jiečânân must kale ohtâ sierâdâttâmskippáár-uv mut sust ij lamaš vuod čierâstâllâmhommáid ollágin tanen ko sun lâi čalmettem teikkâ šohâdum sun lâi čalmettem te liijká sun raahtij munjin muorâst maŋgâ auto nuuvt kyermi- ko pakkeetauto-uv já ain sust lâi munjin äigi talle ko láim kuávttáá já man ij eres-uv ulmui kooskâst lyevdipittáást rahtum autoh lijjii munjin siämmáá tuođâliih ko láá taan ääigi párnáid šleđgáin já radiostivráin tuáimeeh autoh-uv vaaldij ain muu adelem puuvko kietân kuldâlistij kieđâinis lyevdipitá keeji stelliistij puuvkotere toos já vuolâškuođij suormân liijká vuolâhánnáá laavij eelliđ mii pääihist mestâba jyehi peeivi já mun läävejim puáldimmuorâin ain renskiđ tagarijd lyevdipittáid main puávtáččij rähtiđ veikkâba auto lijjii já kávnojii ain puáldimmuorâi kooskâst tanen ko mii táálu lâi vala viehâ uuđâs já šnikkárijn lijjii pááccám lyevdipasâttâsah maid eeči lâi sáhhám puáldimmuorrân hellamuorâ kukkosii lyevdipittáá ko kavnim te mun jieš vala sáhháástim tom rasta ovdil ko adelim tom autofabrik kieđâvuššâm vuálá ko eelij mii pääihist mun finnejim ain kyehti auto mut toh autoh láppojii mestâba taađeest ko toh ráhtojii-uv já tot mii taid autoid vaarâ njielâi lâi mii ryevdihella muu pärniääigi sierâdâttâmskippáár lâi tâi tegu suu kočodii lâi kaihi čoolmijn já majemui tiäđui mield suu kuohtuuh čalmeh liččii čuopâdum já sun ličij finnim aainâs uási uáinustis maasâd peeivih láá uánihááh já puolâš-uv táttu leđe koorâs muu čierâstâlmeh já čuoigâmeh juovlâluámu ääigi lijjii viehâ väänih puolâšmuotâ lii meiddei savadâh čuoigâđ pisottâlâi iänááš aaigijd tuuveest tanen ko säpligpivdohomáhkin iä lamaš máhđuliih liijkâ ohtâ hitruus hommá mon puovtij tälviv-uv porgâđ já táálvánhân tot nomâlâsân ubâ kuulâi-uv já moos mun vala lijkkojim lijjii vuájááneergih läbžikeejist kuátumist tast alda já taid koolgâi jyehi iiđeed já eehid eelliđ sirdemin sirdojiihân toh tiäđust peiviv-uv keevâi nuuvt et mun jiem kiergânâm teikkâ vaijaam koccáđ iiđeedsirdemân fáárun ollágin ko nahareh lijjii ain nuuvt njálgáh iđedist mut peivi- já eehidsirdemân kale jis sáttojim leđe tain aldasijn ige puolâš lamaš nuuvt koorâs sirdemääigi suulâin ij lam aaibâs sevŋâd ubâ skammângin lâi tuše kiämádâh mut ehidist kale lâi jis sattui leđe vala polvâšoŋŋâ lâi jalahâs te talle tääsnih mánuttep já kuovsâkkâsah kale tuossii mut talle lâi táválávt vuod hirmâd puolâš jiemge orvâm talle vyelgiđ ergisirdemân fáárun ollágin ko eijijn pyevtittáim ergij luus te sun siirdij puoh eres eergijd eereeb jis mun lijjim fáárust te mun ožžum sirdeđ tom iännán persovnlâš vuájááneergi mii lâi tuotâ loje lâi viljâm meerhâst já ton nommâ lâi tâi já jis mun liččim veikkâba kuánttum ton eergi seelgi oolâ mon jiem kale kuássin porgâm te tot vaarâ ličij jurdám muu váháš losebin leŋgirakkânussân ađai kädisin já tuše pozettistám váháš vuájáán lâi kale viehâ šlarvâ teikkâ ij riävtui nuuvtkin pyevti ettâđ nomâttâs vaarâ ličij lamaš mudágâšvuotân teikkâ pargottesvuotân lijkkojijjee nubenáál eeđân läški ij kuássin ranjestâm já tondietpa enni piergiittâlâi-uv toin lâi ain suu jieijâs liähtu lâidâlde täässiv teikkâ vuástálâh tot ferttij kale njolgegyettiđ tommittáá amas kerris puáttiđ čevžijd mun lijjim sirdám eeni vuájáán mielâstân uáli jo šiev sajan já čuolmâdâm láábžán olmâ poccuučuolmâ te eeči tarkkuustij tom sehe karsâstâlâi miestuu oovsijd amas ergi kiesâdâttâđ teikkâ hyenemus tiileest veikkâ horccâsiđ kale taggaar lamaš ubâ máhđulâškin tien vuájááneergi pehti nuuvt rávháliih tast lijjii lihoseh lâi lamaš tai juovlâi ääigi viehâ rávhálâš jobá nuuvt rávhálâš et mun-uv tom huámášim sun taid táválijd táluhommáid hoittái čuolâi muorâid kuodij čaasijd já sirdâččij eergijd mut tävjittávjá sun vaidâlij ain seelgis lâi raššoom já motomin sun eeđâi-uv čielgi ij lamaš tärkkilis tiätu manen sun čielgis váivánušâi mut jurdám et soovij kurppom lâi suijân selgipohčâsân lâi čoovčâ miätá njiäidâm hivvâduv soovijd já suátustâm taid juurdâ ličij vissâ lamaš kiđđâtäälvi kesittiđ taid pááikán teikkâ ärgivuotâ lii tuođâlâš äšši ige tast uážuččii ubâ leikkušiđgin já ton peeleest kale tuođâšt taat munjin páárnášääigi-uv tápáhtum äšši avveest jiem lah aaibâs vises mut jurdáččim et liččim lamaš talle tiego neelji teikkâ viiđâ ihásâš kulâstâllâm et tobbeen ličij lamaš mottoom almai máhđulávt suomâkielâlâš kote lâi naaijâm mottoom tavesämmilâšnieidáin lâi karttâm tiäđust-uv máttááttâllâđ sämikielâ tanen ko tallaa ääigi iä lam vissâ kallegin suomâkielâ sárnoo kuullâm rävisulmuin maht sij ađđiistellii suu lea rassi lijjii viehâ tärkkilis tiäđuh maggaar taat almai lii já eromâšávt suu vardâ mottoom kiđđâtälvieehid vyejestij-uv ergijgijn tavveenkulij mii šiiljon ucjuvlâš mon vardâ sulâstitij ton ovdilmainâšum ulmuu laasâst ko sun luoštâlij eergijd leeŋgijn jeđe väzzilij tupán et ličij-uvsun eidu taat olmooš mast lii motomin lamaš saahâ ij čielgâm ton huápun tanen ko jiem hoksám koijâdiđ tast kiästán já nuuvtpa keevâi-uv et ko almai lâi luoštâlâm eergijd leeŋgijn čoonnâm taid jävilluávân kiddâ adelâm ergijdis jävillimpo njune oovdân te lâi kavrolâm tupán ko sun lehâstij te must lâi pággu koijâdistiđ taat tot čeeci kii iätá et sielgi lea rassi aldemustáá já uccást te jiem čurmâttâđâ já jis viilšâstmáin lâi pyehtiđ veikkâba rissiđ te melgâdáid tuorgâid lijjim kale finniđ muu ceelhâ lâi tego pommi mii luáštádâđâi tupán ij vistig ettâm maiden mut viijmâg kyessi raavhâi beaivi táránij eeči-uv viijmâg ettâđ já nuuvt kyessi tiervâttij mii juáhháá kieđast muu še kámárist finnejim enistân riipâ et tágárijd aašijd ij uážu sárnuđ jiänusân aainâs talle jis olmooš jieš lii tom kulâmin mielâst ij lamaš ollágin iimâš jis kiinnii iätá et sielgi lea rassi addim nuuvt et čielgis sun toin celkkuin lâi vaidâlâm nuuvt tegu iäččám maŋeláá moonnâm juovlâi tast ij uážžum sárnuđ maŋa huámmâšiđ et láá ennuv ääših main ij sooppâm ubâ sárnuđgin aainâs vieres ulmui kulâdijn já motomin keevâi nuuvt et maaŋgâi iivij maŋa tiätu ääši tábáhtusâst poottim iäskán tiettiđ et lijjim oppeet puárskudâm jieččân keevâi vuod motomin já vuodgin must ij lah tärkkilis tiätu mon ahasâš lijjim mut jurdáččim et ennuv vuálá love ivveest láim passaam vorrâläätyid pääihist já must ij lah kale tiätu kost lâi mii táálu nissoonviehâ talle ko pääihist lijjii tuše eeči já mun mušte tomgin manen lâi tobbeen vâi lâi-uv sun puáttâm nomâlâsân vorrâläätyid passeeđ ko läätyh lijjii poossum te mij puohah puurâim taid já kale toh lijjii-uv njálgáh lâi uáli-uv jo viššâl pasestiđ meid táválijd läätyid já sun lâi čeppi ton hommáást miiba tast ko kerd lâim puurrâm läätyid te ij tain tađe eenâb čuoigâláim ko poođijm te tobbeen lijjii táálu ulmuuh já mottoom kyessi vala já maht lâškin tobbeen lâi ohtâ pappâ-uv jiem lah vises kotemuš sun lâi vâi kiinii eres mielâst lâi kuittâg tot lätyi passeem nuuvt eromâš äšši et ferttejim tast váháš rammuustiđ toh kale rähtistáim kuukautiskiissel já possijm läätyid ulmuuh jaskodii já vilšâstii nubijdis lijjim pyeri mielâst et taat vaarâ iäskán olmâ maainâs lâi ko tággáár vaikuttâs lâi lâi lättytääigi rähtidijn kiävttám tast nomâttâs kuukautiskiissel já tot lâi munjin uđđâ sääni nuuvtpa kevttim tom tállân ko toos tilálâšvuotâ poođij maaŋgah iveh ovdil ko iberdim maid tiet sääni tuođâlávt uáivildij já muotâčuágih kirdâččii muáđui njeigâ njuškiistâlâi já skirviittâlâi šolkkârugij alne já must lâi tuotâ pargo pisottâllâđ kerrisist já suoijiđ vala čolmijdân-uv veikkâ čokkájim-uv eeji juolgij kooskâst lâi nuuhâm já oovdâst lâi vuod oppâkenigâsvuođâ tuođâldittem aainâs kiiđâ räi lâi älkkeb vyelgiđ pääihist škoovlân ko čohčuv vyeijiláim eijijnân te ruotâstij munnuu maŋŋaal já satâččij kidâ räi mut ko eeči roŋgij te jorgettij maasâd mielâst tot kale lâi pyehtiđ satâččiđ muu veikkâ räi taamâi teikkâ riävtui vuojij vuájánis kidâ táálu šiiljon ige ergi ubâ viggâmgin spiekâstiđ ovdil ko jävillyeve paaldâst te muuštij tom lyeve já njaalgâ jáhálijd láim finnim peeskâid pajalist te väzziláim aurajum maađij mield škoovlâ kuuvl eehid já itten álgáččij vuod škovlâ lâi älkkeb pääcciđ tääl škoovlân ko čohčuv te liijkátte koonjâl poođij čaalman ko eeči väzzilij maasâd vuájánis luus eeči lâi moonnâm te asuntola siäsá viigâi ucánjáhháá jeđđiistâllâđ muu mut ij tast ennust lamaš ävkki lijjii jo motomeh moonnâmčohčâsiih škovlâskipáreh-uv já še mut liijká čiärustuddim mestâ ubâ eehidpuudâ já iäskán nohhááddijn ko nahareh rottejii viijmâg ooccum já aassâmviste lâi tot siämmâš ko čohčâtäälvi-uv joba seŋgâsaje lâi siämmâš ij lam nuuvtkin styeres verdiddijn eres vistijd veikkâ kale tot muu čaalman lâi-uv viijđes lâi mestâba neeljičievâg mon oovtâ nurheest lâi ollâ peldikorrâsâš kakluvn lâi nuuvt olluv et ton oolâ ij ulâttâm pieijâđ kammuidis kuškâđ ubâ peeŋkâ oolâ kuárŋumáingin já nuuvtpa taid ferttij-uv kuškiđ táválávt togo kakluvn alda lättest kuhemus kaandah kale oŋâttuššii sierâlágán konstâigijn kammuidis toho oolâ mut mij ucebeh ep ulâttâm čorgejeijee lieggejeijee já purrâmâšvyeššee lâi lieggim viistijd liegâsin já kakluvnâid nuuvt pahâsin et kammuh já pihtâseh kale kuškii pyereest veikkâ olgon lâi-uv koskâtäälvi skammâ puolâšijdiskuin aassâmvisteest lâi ohtâ laasâ já tot lâi škoovlâ šiljo vuást muštemin et ton visteest lijjii nelji pajalâsseeŋgâ já ohtsis mij lâim käävcis pennuuh čohčâtäälvi lijjim imâštâllâm tom sähköčuovâ mii puálláá teikkâ čáská tállân ko puálust teddil tiettim et tot puátá visteest mii lii hiivsig paaldâst mut kuássin jiem lamaš tobbeen iällám já poollim joba kuovlâliđ-uv toho veikkâ uksâ-uv ličij lamaš motomin áávus lâi vissásávt mottoom soortâ maašin ko jienâ lâi nuuvt koorâs et uccást ij paldeet já stuorrâ kaandah lijjii mainâstâm et tot lii škoovlâ šiljokeeđgi stuárusâš já nuuvt jiennii et ton visteest ij kuulâ nube ulmuu jienâgin talle ko tot lii kevâmin iällám kandâigijn tobbeen aggregaatviste tyehin kost tot patârpoccee lâi já kale tot posoi pakkâ ááimu kuocâ haajâ já juulâ lâi koorâs mun jiem moonnâm aldagin ton pocceekeeji já vuolgim ain huápust tobbeen meddâl jiemge tievstkin tubdâstâm et liččim pallam veikkâ tot lâi-uv tot tuođâlâš suijâ munjin poođij hiivsigeeti talle ko tot aggregaat lâi kevâmin te ferttejim kiännii iärrás hokâttâllâđ skipárin hiivsigân ko ohtuu jiem tuostâm toho moonnâđ kiämmân jiem uážžum skipárin te rođeldim kostnii aavispááppâr já elâččim asuntola nurhe tyehin kiđđuv ko muotâ suudâi te asuntola siäsá imâštâlâi já koijâdâlâi-uv et kiisun lii lamaš tot kote tárbuidis lii toohâm nurhe tuáhá ige hiivsigân lijjim siijvost veikkâ tiettim kale pyereest kii sujâlâš lâi sujâlâžžân karttii-uv pennuuh moh lijjii tallaa ääigi valjeest jienah lijjim ärgi puoh korrâ jienáid veikkâ tiettim pyereest kost jienah pottii já ohtâ tuotâ hirmos ovdil škovlâääigi lâi radio peerâ lâi uážžu ettâđ moderni peerâ tom peeleest et mii táálust lâi vuossâmuš radio evakkoääigi maŋa tuolmâmmašinist jiem lah kale vises noomâ jiem mušte saatij leđe mut saatij tot leđe mottoom eres-uv lâi kuittâg nuuvtkočodum lyhytaaltoradio uánihispáruradio mon asema kavnâm lâi ain väädis lii ärgi joba šooŋáid-uv já jis teivâsij leđe jalahâs šoŋŋâ te ton radiost kullojii puoh maailm asemah já uánihispáruasema kavnâm lâi talle vaigâd veikkâ tieđij-uv tärkkilávt kogo pehti tot lii asema kavnâm lâi älkkeb uuccâm lâi tot mii ain pooldij tanen ko radio jienâ koolgâi leđe pieijum korrâsin et fättee tom suomâkielâlâš vuolgâttâs lâi stellejum káámmár peevdi oolâ laasâ ovdiipel lijjii tuáddum uđâsaigijd evakkost já sij pottii-uv ain miibel ovdláhháá uđđâsij älgim já čokijdii kámárân radio aldasáid čokkânij meid muu peerâ-uv já táválávt radio formendârin tooimâi viljâm tien ääšist lâi tot et jiem lijjii halijdiđ moonnâđ kámárân talle ko radio lâi alne mut jiem tuostâm ohtuunângin pääcciđ tupán tanen ko poollim ton radio jienâst já puoh ulmuuh lijjii kámárist lâi áinoo rääđi moonnâđ ton radiopeevdi vuálá já teddiđ peeljijd kieđâigijn kiddâ tanen ko tohon tot jienâ kullui puoh ucemustáá ij lam paldee talle ko asema lâi jo kavnum mut tađe ovdil ko tot lâi vala uuccâm vyelni tot lâi puoh hirmáskitteemus já čiähusoojin talle kale lâi uupelo tegu ejistân lâi vyehi ettâđ pallam monnii jienâ keežild tápáhtui motomijd iivijd maŋeláá talle čođâldittám nube luoka já peessâm kesiluámu viettiđ pááikán lijjii kuittâg jyehilágáneh maađijrähtimmašineh ittáám já álgám luoddârähtimhommáid kejâdâm taid mašinijd kukken suullân kilomeetterpele keččin jieččân pelni luovtâ mut aldeláá jiem kale mottoom peeivi loppâkeesi äägi iäččám häästist muu vyelgiđ keččâđ ko tot kuáivu tavevieltist ličij makaš vyeijen tubdâm pyeri ton almaa mut lijjim kale kuullâm sust mainâsijd nisoneh kulân lijkkojii sunjin tast muoihân väzistáim paijeel puáris pälgismaađij mield já jo vääri alne kulluuškuođij hirmâd juulâ já skaalâ ko tobbeen miänudij saje kogo tot maašin lâi kuáivumhommáin lii viehâ ciägu mielli ovdil ko tot luáštádât já eidu ton mieli lâi tot tääl kuáivumin lâi čuoppâmin mannee maađijân äävži ko muoi eijijn poođijm tom keččâđ vaarâ tuubdâi eeji ko luptij kieđâ jeđe orostitij maašin tast savâstâláin já porgottâláin tubbáák ton puudâ ko mun imâštellim tom maašin imâštutij tot stuorrâ kuáivu moin tot ain havrâstij eennâm já siirdij nube sajan korŋij toho maašin siisâ jurrâgyeđettij maašin keevvâđ já aalgij kuáivuđ muovrâstiđ mun kaččâlim nuuvt huápust ko peri ležžeem juolgijnân luovâs finnim ige alodâhkin vaikuttâm mahten muu liähtun eijijn puáttâm kárbáin luovtâ rasta já käärbis ličij lamaš riddoost sááđhust säävni puotâ mut jiem ostâm tomgin jurdâččiđ táálu já naavit kooskâ njuolgist luohtâpootân já tobbeen njuolgist uáivušân uáivuš kälilim paijeel lijjiihân must kumistevileh jyelgist ko poottim te iännám koijâdij eeči paasij eelliđ vala säävnist eeđâm čuuvtijgin kielestâm tanen ko sun tuođâi-uv eelij vala säävnist ovdil ko poođij maasâd imâštâlâi tuše šoodâi nuuvt huáppu peivi poođij já ahevuššâm-uv lâi iijâ ääigi kiäppánâm nuuvt ennuv et puohtim vuod algâttiđ škovlâjotteem lâi kieđâst tuođâštus moonnâmčohčâtálvásâš škovlâjotemist mon máttáátteijee váldáččij vuod kiiđâ räi tuáhásis lâi saje huolâtteijee vuáláčäällim várás já toos lâi väärendâm eeji noomâ tanen ko eeči ij lamaš ubâ uáinámgin tom tuođâštus lâi nuuvt puárisáigásâš olmooš et toolâi tagarijd nommâčäällimhommáid já muu mielâst oro škovlâjotteemhommáid-uv tuššepargon pisoi taan vyevis tyehin ubâ loppâelimis já ko vuolgij paargon ive já passijm ejijnân kuávttáá pááikán te tast maŋa karttim mungis väärendiđ eeji noomâ tuođâštusân eeči tieđij et mun väärendâm suu noomâ já motomin sun joba kejâdij-uv tom tuođâštus mut kuássin sun ij toppim peenân noomâs čäällim várás toos tuhhiittij oornig et mun čáláččim suu peeleest noomâ toos já saalmâ maŋa čokkânijm vuod jieččân luokkaviistán já tuáivuttij mii puohâid tiervâpuáttim kiđđâluuhâmpajan kansaškoovlâ vyeliluokan maŋa mij puohah eelijm persovnlávt luovâtmin tuođâštussân máttáátteijei mast lâi huolâtteijee vuáláčäällim tast et sun lii uáinám tom tuođâštus ij lamaš uáinám tom veikkâ nommâ lâi-uv vyelni já must lâi ucánjáhháá hyenes uámitobdo ton keežild et maht tallegis jis máttáátteijee vävjiškuát tom vuáláčáállus tuođâlâšvuođâ tuođâštussân máttáátteijee mast lâi uábbám čäällim nommâ mon nommâ lâi já nummeer lâi nummeer čáittá máhđúlávt tom et kallaad uáppee lijjim kansaškoovlâ historjást ton räi ij ettâm muide ko kiijtij tuođâštusâst já nuuvt škoovlâ kiđđâluuhâmpaje peesâi älgiđ lâi šoddâmäigin merkkejum vistig porgemáánu peivi mut tivoi tom juovlâluámu äägi kuovâmáánu mii lii muu rievtis šoddâmäigi jurdám et taat puástu äigi poođij nuuvt et ko koijâdij talle čohčuv mon puáris mun lam te västidij on nyt lâi talle peivi porgemáánu já iberdij et mun lijjim eidu siämmáá peeivi tiävdâm ihheed tuođâštus ij riävtui ubá lamaškin nuuvt heeitug ko lâi jurdeliđ huolâlâšvuotâ já tarkkuuvâšvuotâ lâi kijtettettee oskoldâh pirâsoppâ já puđâldem eenikielâst luuhâm kirjáliih hárjuttâsâh rekinistem já mittedemoppâ kietâtyeji vuáimástâllâm sierâdem já valastâllâm sehe lávlum penttâ lâi já meddâl lijjim čohčâluuhâmpaajeest lamaš tuše nelji tiijme opâttâhkirjeest mon škovlâhaldâttâs lâi nanodâm kansaškoovlâ máttáátteijee ráhtám já teddilâm lâi nube siijđost avžuutteijee čaalâ mii lâi čujottum uáppei lâi čaallum návt lii pärnivuođâ- já nuorâvuođâ ivijnâd tilálâšvuotâ máttááttâlmân tuu jieijâd já aalmugâd pyerrin tun čođâlditáh viššâlávt já tobdolávt škovlâpargoidâd já čááitáh kijtettettee lattim já aalmuglâškiälvulâšvuođâ uážuh tun tohál tuođâštuš škoovlâst já valmâštuuh sivnedittee eellimpaargon hävdid jo škoovlâst leibâškijdis enâmân já lii siämmást vaanhimijdis máttáátteijeidis já skipárijdi s nuáđđin já sáárnu sist ain pyere tust lii máhdulâšvuotâ elimâd čuovvâdlâšvuotân veikkâ paajeeld keejân tust liččii-uv atâštâsah máátáh já halidâh väldiđ vuástá sii šiev ravvuid já máttááttâsâid sehe leđe šiev ovdâmerkkân iärâsáid valastâllâmvuoiŋâlâš škovlâlijd iä heivii julgâlâš iäge syelimâs šlarvâvuođah moh vahâgiteh siälu já ruummâš valastelleeh kiäh iä juuvâ iäge puáldi tubbáák láá ovdâmerhâliih já oŋâttuššâm árvusiih kiirjijn uážuh tárbulâš já jálus cuvnâttâsâid škoovlân tállán luuhâmpaje aalgâst já jođe tobbeen meriääigild meddâlorroom vahâgit siämmáá ennuv ko smietâhánnáá veelgiväldim hitruu kištottâllâđ tast kiäst láá ucemustáá meddâloromeh škovlâtarbâšijdâd škoovlâ já pääihi omâduv pyereest já eesti jyehilágánijd vahâgitmijd já suáláádmijd pargoid aainâs luámui ääigi já vuorkkii ruđâidâd šeštim lájádâssáid skipárijgijn siämmáá-áigásijn luuhâm- valastâllâm- já virkosmittemaaigijn tanen et selvâniččih pyereest škoovlâst já puávtáččih väldiđ uási virkkuus äigiviettimân jieijâd čälimist sárgumist kietâtuojijn sehe eres-uv aašijn čurgâdvuotân tärkkivuotân já rievtis porgâmvuáhân vyevih láá tegu mittomiärân mannee saaveehlätteeh oppâkirjeed p u t e s i n já pyevti tom huolâtteijee vuálá čalâlduvváin škoovlâ älgimpeeivi máttáátteije esâd tágáreh avžuuttâsah lijjii tallain uáppein já veikkâ mun viggim-uv staaviđ tiem avžuuttâsčalluu te jiem kale ennuvgin tast iberdâm loopâst lâi vala pittá já tot-uv lâi viehâ hebrea munjin aalgij já maht lâškin te tien algâivveest munjin ij lah pááccám ennust mihheen mielân pittááh tuše škovlâfiäránijn já tallain tápáhtusâin mut taid jiem määti tärkkilávt stelliđ mongin tiätu ááigán lâi tievst tot-uv et talle lâi tälvi skammâ já hirmâd puolâs skammâpajeh sulâstiteh nuuvt ennuv nubijdis já ko mihheen nuuvt hirmâd eromâš tápáhtusâid ij lamaš muidego tot jyehipiäiválâš škovlâpuđâldem te ij tast mihheen nuuvtkin pyereest pääsi mielân aalgij ain oovce ääigi iđedist iiđeedrukosáin purâdemtijme lâi ohtnubálov ääigi já jieš tot škovlâäigi nuuvâi táválávt ain oovtâ suulâin eehidpeeivi lâi tast maŋa tärkkilis tijmemere jiem mušte mut tom kuusij asuntola hoittájeijee já liävsuh ráhtojii táválávt tobbeen aassâm- já uáđđimvisteest mut motomin še tobbeen purâdemvisteest toh liävsuh iä kale nuuvt valjeest ubâ lamaškin mut jo nubeluokkalijn kale lijjii tommittáá et puovtij ettâđ lâi tiego neelji suulâin já tast maŋa mij uážuim vyelgiđ olgos sierâdiđ teikkâ čierâstâllâđ toho juhâmiälán teikkâ kii kuus-uv tiet mielli lâi-uv aaibâs tastan te liijká koolgâim aainâs mii vuosâ- já vaarâ puoh vyeliluokkaliih eelliđ asuntola siäsást koijâdmin love toho vyelgimân koijâdem lâi taggaar muáđulâš äšši já love ain kale táválávt uážui-uv love koijâdem lâi mottoom muudon taggaar kocceemäšši já tom tarbâšij nomâlâsân talle jis moonâi škovlâääiđi ulguubel iä lamaš nuuvtkin áhtánâs pihtâseh lieggâseh toh kale lijjii já kammuh lijjii pyereh lijjii toh siämmááh soovskammuh maid enni lâi kuárrum jo ovdil juovlâi já maid teikkâ suu kandâ lâi puáhtám munjin kaandâin já nomâlâsân lädikaandâin lijjii steevvilkammuh já monoh moh iä lam nuuvtkin lieggâseh lâi vala tot hyenes peeli et toi legâi siisâ peesâi muotâ älkkest já jyelgih kolmuuškuottii moh lijjii vuodduigijn kiessum ij lamaš taggaar vaarâ já nuuvtpa toiguin puovtij-uv ruokkâdávt njuškiđ veikkâ maggaar joosân teikkâ vaskâmân tain kale še hyenes peeli-uv já tot lâi tot et toiguin lâi väädis kuárŋuđ ciägu mieli pajas já táválávt kaartâi-uv väldiđ ain kieđâid išán rápálditteđ neelji kuántán ovdil ko peesâi mieli oolâ iä lamaš stigah iäge ereskin fabrikist rahtum čierâstâllâmpiergâseh já mijjân tohhejii-uv táválávt pahvipittááh poođâvuálážin maid finnijm asuntola kievkkânist teikkâ vala pyereeb lâi jis sattui kavnâđ läkkipeldipitá mon puovtij táttuđ škoovlâ táálualmai čuoppâđ peldiskerreigijn suullân x cm stuárusâžžân pittán te uážui leđe kijtolâš omâstijhân sun talle taggaar čierâstâllâmpiergâs et puovtij ucánjáhháá čiävluttâllâđ-uv pajeluoka kaandâin lijjii kale meid tagareh čierâstâllâmkiälháh moh sulâstittii häämis peeleest čuuvtij-uv polgupyerá saajeest lijjii jalaseh já maid puovtij siämmáánáál stivriđ-uv mut taid ij lam máhđulâš iskâstiđ muidego talle jis lijjii veikkâba njálgáh falâliđ máksun mun kale lijjii ulâttiđgin toiguin čierâstiđ kaandah lijjii taid jiejah šnikkáruššâm škoovlâ tyejitiijmijn já sij lijjii täärhih toi kevttimist já aainâs luoikkâmist miellâsâš sierâdemvyehi lâi tot et nube skippáár čoolmij oovdân rottejui jo-uv kappeer teikkâ šerfâ já sun jurâttui vistig pirrâppirrâ nuuvt et suu sundetobdo siähánij maŋa suu skippáár vuolgij laiđiistâllâđ suu kuás kuus-uv kulij jeđe viijmâg orostitij mottoom sevŋis vistenuurkán teikkâ monnii eres sajan kost uážui keččâđ já taat laaiđâs koolgâi tubdâđ teikkâ ervidiđ kogo pehti suoi täälgis lává maŋgii kaavnâi-uv jieijâs kuás olgovarasto nurheest poostâ tyehin meeccist asuntola teikkâ škoovlâ tyehin jienâ kale ain táválávt išedij ennuv saje tubdâmist tanen ko tot kullui jyehi sajan maadâuásán mut távjá keevâi nuuvt-uv et saje ij tubdâm ollágin já laavijm sierâdiđ távjá oovtâst já taat lâi mii puoh pivnohumos sierâdemvyehi aainâs vuossâmui luokai äägi njuhčâmáánu já meid tot-uv peivi et mist álgáččij čuoigâmluámu škovlâ nuuvâi tiego koskâpeeivi suulâin lâi eeči eštus vuordâšmin muu tast škoovlâ šiljoost viežžâmin lasepihtâsijd vala asuntolast já väzziláim kost eejist lâi čuoivâg vyerdimin lâi luovâsvyeje mut kerris njuuneest lâi iännán spálččá mon rottejim paijaalsân já tallet muoi tolliittáim lâi juálgáá rievtâg já vyeŋes-uv ko lâi peessâm muáddi tiijme vuoiŋâstiđ jävillyeve lunne muotâ- já jieŋâčuágih kirdâččii muáđui njeigâ mut jiem perustâm tain ennust ollágin kejâdim enâduvâid-uv veikkâ tyellittälli piäškái nierân čuoivâg koozâin kolkkâm šolkkâpittá nuuvt et njuolgist poovčâgitij lâi kukkom nuuvt čuuvtij et pááikán ko poođijm te ij lamaš vala ubâ viäigumingin tiervâttij munnuu uumáástmijnis já seibifaškâsijnis láin enni já kuávttáá lâi kostnii eelâšmin muu vuossâmuš čuoigâmluámu peesâi älgiđ lijjim purâstâm eeni faallâm purrâmâš já vástádâllâm eeni kuáhtá koččâmuššáid škovlâtápáhtusâin moin mun kale mielâstân mainâstim-uv aainâs jo tain mielâsumosijn te iäččám makaš tegu vahâgist muštái ettâđ lam váháš tuoijuustâllâm skammân láá uđđâ saveheh olgon seeini vuástá ciäggust eelâšpa iiskâstmin lâi munjin miellâsâš saahâ já tuámittim-uv tállân olgos keččâđ magareh toh láá já tobbeenhân toh lijjii vuástá ciäggájii tuođâi-uv eidu muu várás rahtum já munjin heivejeijee saveheh moh lijjii vala pikkâdum-uv sehe vala čuoigâmsuábih olmâ sombáigijn savehijd tállân enâmân já vuovlâttistim soovskammuid saaveehpaddijd soobbijd kietân já iskâsistim toi hiäivulâšvuođâ smaavâ mohháá váháš ubbâsist-uv já tupán ko moonnim te ferttejim ettâđ toh mudoi láá šiev saveheh mut váháš joteluboh kale uážuččii leđe toh älgih tast vala jotteeđ-uv ko eenâb čuoigâh toiguin västidij eeči já nomâlâsân miipele njaargâst iä lamaš ennust magarehkin aladâsâh tiävááh teikkâ kováduvviihkin main lâi pyehtiđ veikkâba čierâstâllâđ kale lijjii stuárráh-uv mut taid ij ubâ puáhtám verdidiđgin olmâ tiäváid tuođâlâš mielli teikkâ luákká mast lâi pyehtiđ mottoomnáál čierâstâllâđ lâi uáivuš poorááš mut tast ličij lamaš taggaar vaarâ et lâi pyehtiđ šnjoggiittiđ njuolgist sudes juuhân kale še lamaš mááddáš keeči-uv mut tot lâi kukken tobbeen tyehin já tot lâi liijkás ciägus munjin já vaanhimeh láin vala váruttâm muu monâmist meendu kuhás šiljoost aainâs tieho kulij áinoo tohálâš čierâstâllâmluákká tain aldasijn lâi tiet ovdilmainâšum ääigi mun kale čuoigâdim uđđâ savehijdângijn ohtuunân skipárin jieččân pelni saaveehlättee mield mon lijjim jieš ráhtám tot vuolgij tupenjäälmist vuoddâs kulij moonâi puáris kuáđi pirrâ já skirviittij mannee pälgisverejáá luus tot mukkâsij tuve já ääiti kooskâ kesikäldee luus já tobbeen naavit máddáápele uđđâsist šiiljon kukkodâh lâi aldasáid meetterid eijijn ergisirdemmađhij lasseen peessim motomin čuoigâđ muu mielâst kuittâg-uv tuotâ kuhes maađhijd ko vuolgijm riävskákielâid oppâđ kale lijjii vala toh et jis mun sáttojim koccáđ nuuvt tooláá já jis sun sattui vala huollâđ muu fáárun ige eidu tontovváá moonnâm olgoláá vuolgij riävskákielâid oppâđ viehâ tooláá tanen ko káránâs meid lâi tooleeh já ton hersku vissâ taaiđij leđe tot iäskán kielân čaaŋŋâm riävská riävskákielâi oppâmmääđhih lijjii kale tuotâ mielâkiddiivááh já harvii keevâi nuuvt et ij liččii aainâs ohtâ riävská horccâsâm kielân keevâi nuuvt-uv et riävská lâi eidu čaaŋŋâm kielân já vala ripálditij suájáidis já maŋgii keevâi nuuvt et finnâšuvvii joba vittâ-uv riävská tuše ton aldaš ožžum taid meid nuáđásiđ-uv tađe várás uárnejum päädist vijlâsáid maid vooijim já nähcejim loopâid nuáđásij já talle kale lijjim čiävláássiähá pivdoalmai lâi kuittâg muu puoh miellâsumos pargo já ko uáli čuuvtij aalgij toohâđ mielâ čierâstâllâđ te ferttejim elâččiđ naaburbeln já áiđáást mielli lâi kuittâg muu tontovváid táiđoid meendu ciägus já ton suujâst et eidu jyehitov čierâsttijn jiem pissoomgin savehij alne čuožžâd ollágin já stäncittim-uv tävjit-távjá čokoppoođâi teikkâ šnukkáristim njunolâs mielli lâi vala šoolhâst já päddisaveheh iä táttum toollâđ eidu tom sunde kuus kulij toh lijjii stellejum te viälludhân tast tiäđust-uv káškáttij čuožžâd čierâstem ij ain luhostum te mun keksejim koonstâ maht tast puovtij kuittâg mottoomnáálá čierâstiđ savehijd paldluvâi čokánim toi oolâ eidu saaveehpadij moojiibel njyelgejim juolgijd ovdâskulij savehij oolâ já tuvdim taid kieđâigijn oohtân jeđe šjnoggiittim teermi vuálus lâi vala tot-uv šiev peeli et puovtij ucánjáhháá stivriistâllâđ kuus kulij mana must lâi suullân poođâ vijđosâš já motomin stuárráb-uv pahvipittááš fáárust já čierâstellim tuše toin iskim joba saavehkiälhá-uv mut tot ij lamaš kale vuovâs ko tot lâi nuuvt kaggâd ige tom puáhtám ollágin stivriđ lasseen eeči ij lijkkum ollágin toos et valdim saavehkiälhá taggaar anon amakkis te poolâi et tuájáččim jálásijd teikkâ mahtnii eresnáál cuovkkiiččim tom áiđáá termi lâi já lii tegu ildee nommâ poođij-uv ääiđist mii lâi rahtum pottáákpiäldu pirrâ jiem lah uáinám taggaar pottáákpiäldu ko lâi eidu tien ááiđâá mielist stuárudâh lâi suullân ohtâ aari saatij leđe stuárráb-uv já ton taaveeb robdâ lâi pyereest-uv meetterverd aleláá máddáábele roobdâ lâi mádáskulij peeivipaštuu vuástá kárŋá piälduin tallaa kuávlust jiem kale uainâm talle jiemge maŋeláágin nuuvt stuorrâ potákkijd ko eidu tien áiđáást šoddâm potákkeh lijjii mannee päälgis moonâi tien áiđáá ciäggusumos uási pehti tot pajanij tien ovdeláámainâšum ildee oolâ jeđe pottáákpiälduroobdâ ovdánij tavaskulij já korŋij oolâ jeđe luoštij já tast tot joođhij kuávlun čierâstâllâmluákká lâi eidu tien mannee kesipálgá alne lâi meiddei čierâstâllâmlättee mast lijjim kuullâm osko et kaandah tâi liččijn tom toho ráhtâm vissâ kaandah teikkâ láin toh kiäh láin ráhtám tom kuhheeb čierâstâllâmlättee eidu tiego áiđáá puotâ njuolgist taveviestârân lättee vuolgij mestâ alne já poođij tiego muu čierâstâllâmluáhá pehti vuálus ruokâsmittim miellân já čuoigim ton lättee mield peesi räi tot lii tááláá ääigi-uv ciäggust mannee maađij eidu luoddâiäru puotâ mut jiem tuostâm eelliđ tađe olgoláá keččâmingin maggaar tot lättee lii ko tast kulân finnij tuántálágánijd liävtuid já mun jiem lam vises mii tot tuánttá ubâ liigin ton täälvi paasij tiet stuorrâ must vala ráávhun čuoigâm ij lam eidu jyehitov miellâsâš hommá te talle ferttij keksiđ maidnii eres porgâmijd uáinám asuntola já škoovlâ pirrâsijn maht stuorrâ kaandah koivuu teikkâ skurbii tunnelijd muotâpaldeid vaskâmáid teikkâ muotâliäjáid já lijjim jieš-uv ucánjáhháá peessâm väldiđ uási tien paargon taađeest ko lijjim pallim stuárráábeh kaandah lijjii ain asâttâm raijiittâsâid nuorâbij toimáid já lâi-uv táválávt iimâš et peesâi stuorrâ kandâi sieráid fáárun stuorrâ kandâi fáárun peessâm išedáin viljâ já muu hyelkki talle vala tiättâm maht muoi leen huolkižeh mut maŋa čielgâi et munnuu eenih láin uárbinpeližeh kote lâi muu eeni eeči já kote lâi eeni eeči láin viljâžeh vala ferttee mainâšiđ et muu piälušteijee já viljâ láin vala-uv stuárráábeh kaandah já suoi láin skipárušâh koskânis mielâst oro vala tääl-uv nuuvt et suoi láin toh tuođâliih kunâgâsah ton täälvi já kiiđâ škoovlâst lijjii ruškis čeevđist koorrum kuhesverdikistuuh moh heerkist ruomččâsii taggaar kaandâ nirve vuástá kote kivsedij ađai kohtâlij ucebijd liijkás ruávásávt ko lijjim te kihheen ij puáhtám koskâldittiđ muu puuđâldmijd já ko tääbbin lijjii vala nuuvt assaas vaskâmeh pááihui paijeel meetter-uv asosiih te tääbbin kale rijttái muotâ moos kuuppâđ raaigijd já tuve kooskâst navittân mannee luodâ máddáábeln lâi eromâš assaas vaskâskälvi moos algim kuáivoin skuážurdiđ tunnelrääigi vistig taggaar neeljičievâg roge kidâ eennâm rááján já tast šoodâi nuuvt jieŋŋâl et lijjii ucánjáhháá vaigâdvuođah peessâđ tobbeen ubâ meddâlgin lâi tegu taggaar smaavâ vistááš mast vááilui káttu maŋa kuvâškuottim jieččân mannee rääigi aaibâs eennâmtääsi mield toho kulij kost vaaskâ asettui tontovváá jiem finnim raigâđ vaskâm čoođâ rääigi ko vaibim já ferttejim kuođâttiđ hommáid nube piäivân innig mušte finnejim-uv kuássin tom tunnel valmâšin vâi keevâi-uv nuuvt et poođij purgâ já teevdij puoh ruugijd já kováduvvijd ääigi lijjii puurgah viehâ táváliih já nomâlâsân mii tupenjargâ lâi eidu taggaar päikki moos pieggâ já eromâšávt tavepieggâ vaaldij uáli-uv jo nanosavt láá pááccám tagareh muštoh mielân et puoh korrâsumos purgâi äägi olgos ij lam ubâ äššigin já luhottem lâi taggaar kote kaartâi vyelgiđ ovdâmerkkân veikkâba hiivsigân tieggáár šoŋŋân vaskâm naavit já tuve kooskâst alda puáris muorâluáddumsaje čielgij tot äšši et eidu ton täälvi lijjii lamaš vissâ puoh korrâsumos puurgah iänááš tavveenkulij lâi eidu taavaabeln tien vaskâmist pärnivuođâ mušto tain hirmâdsâš puurgâin lii taggaar et mii pááikán lijjii orostâm pygálusân mannee ulmuuh jo jiehtinâš já lijjii ijjâdâm mii tuuveest lâi et sij liččii juátkâm määđhis ittinâš toho kuus jo lijjiigin monâmin jiem innig mušte lâš-uv lamaš vâi miinii eres pygálusaaiđijd manneeh lijjii neeljis teikkâ viiđâs iänááš ulmuuh kiäin muštám aainâs viljâpiällám já vala jo-uv teikkâ jiem innig mušte teikkâ jiem tubdâm ollágin miiba tast iiđeed ko poođij te kuosijn lâi tievst aaigâ juátkiđ määđhis ovdâskulij tohon kuus sij lijjii monâmin-uv kale jo iho kulluustâllâm et pieggâ lii viehâ čoovgâs ko mestâ seeinih lijjii tuárgistâm mut iäskán iđedist čielgâi mon koorâs šoŋŋâ tuođâi-uv lâi lah tievstkin aaibâs vises kii lâi tot kote uhredij jiejâs já tiervâsvuođâs nuuvt et vuolgij sirdeđ eergijd mut orom muštemin et sun lâi viljâpiällám šoŋŋâ piištij ubâ peeivi já iäskán ehidist tot ucánjáhháá ložžiiškuođij kuittâg jo eehid já kyesih karttii leđe vala nube-uv iijâ mii tuuveest ovdil ko pessii juátkiđ määđhis mihheen nuuvt pyeri et ij tot-uv motomin nuvâččii nuuvâi še ääigild já lâi vuod vuáru čokániđ kerrisân ovdiibeln lâi eeji juálgáás čuoivâg hiärrán lijjim mun já läbžikeeijist lâi eeči jieš kote stivrij čuoivâg labžijn muu tehálumos hommá lâi váruttiđ muáduidân já čolmijdân korrâ muotâčoogijn moh kirdâččii čuoivâg kyepirijn ij innig tarbâsâm ihastâllâđ enâduvâid já puohtim-uv nube kieđâ kevttiđ čolmij suoijiimân já nube kieđâ kerris roobdâst tolliimân šeerfâ-uv kiesâstâm vala nuuvt et tot suoijij muáđuid čoolmijn vuáluskulij lâi šolkkâ te ij moonnâmgin kuhháá ko láim riddoost kuus iäččân tolliittij vuájánis já lijjii vuod konjâleh vuárust eeni spáálčá já šeerfâ pajalist sehe čovádim täävvirpitáidân kerris njuuneest já kaččâlim konjâlijd sihon teermi pajas asuntola kulij vilšâstim mieli alne faddâr tuve puotâ maŋas te eeči njolgestitij čuoivâgis jo vyeppee šalde puotâ tavas aalgij nube peeivi tast ko lijjim puáttám asuntolan tobbeen lijjii jo motomeh munjin ovdiist-uv uápis já šiev skipáreh ovdâmerkkân kaandah já sehe meiddei muu hyelkki kote lâi nuuvtkočodum stuorrâ kandâ já mon kuáhtá áánsust pessáim muoi-uv motomin smakkiistiđ stuorrâkandâi eellim te liijká lâi uárbis tobdo stuorrâ kandâi sierâdemvuovijn já váháš eres-uv aašijn mainâstâm maŋeláá maŋa oroi lemin makaš uáli-uv jo vaigâd tuáduttâlškyettiđ tooláá uáđđáámân já meid tooláá koccáámân lâi taggaar äigi et olgon ličij lamaš hitruu leđe maŋedân-uv ehidist já porgâmuš kale ličij lamaš veikkâ mon ennuv puoh tehálumos hommáhân lâi čierâstâllâm juhâmielist mut lijjii ennuv eres-uv tergâdis homáh tegu ovdâmerkkân muorâin kuárŋudem lijjim ucce jiemge ollágin ruoinâs uážžu ettâđ et lijjim pyerebeht-uv stumppe te liijká lijjim lašmâd já kievrâ häppilávt kuhes-uv muorân nuuvt ollâgâsân et häärvih tuostii siämmáá pajas oppâm suomâkielâ jo mottoomnáálá mut ennuv lijjii vala tagareh säänih maid jiem iberdâm tááhust jiem lam aldagin nuuvt njyebžil kevttiđ suomâkielâ ko eenikielâliih lijjii keevâi-uv nuuvt et ko algim maidnii aašijd mainâstiđ te kiinii njálmáb lädikandâ koskâlditij já karttim kyeđđiđ mainâsân koskân veikkâ tot muu mielâst ličij lamaš-uv hitruu vuod keevâi nuuvt ko jiem innig piergim sárnumáin te talle ferttejim väldiđ vyeimi išán já talle kale táválávt piergiittellim-uv kuoimijnân veikkâ sun njálmálávt eeđâi-uv ain majemuu sääni ucebeh já aainâs mun poolâim stuorrâ kaandâin stuorrâkandâi polâmân lijjii kyehti tuođâlâš suujâ já nubbe tain lâi tot čohčâsâš tápáhtus tobbeen škoovlâ šiljoost ko tuorgij tom oovtâ kaandâ kote nurdâdij muu viällud kandâ oroi lemin vala ij kal eidu puoh stuárráámus kaandâi juávhust mottoomlágán hovdâ já iäráseh urruu tottâlmin suu miärádâsâid já iävtuttâsâid suijâ lâi tot et mun jiem lam tuáddum lyettiđ stuorrâ kandáid tanen ko iä lamaš tagareh muu kategoria muđušiih stuorrâ kaandah ohtâgin kale já mut suoi láin-uv muu mielâst jo oles almaah muu mielâst juáhásii aainâs neelji eres táásân alemuu tääsist lâi čiččâdluokkalâš juávkku moos kullui še muu viljâpeeli já piälušteijee sehe viljâ já mon juávkun aainâs vuosâluokkalijn ij lam maggaargin äšši muidego uáli harvii alemus tääsist lijjii viiđâd já kuuđâdluokkaliih já toos kuulâi tiet-uv tuorgim kandâ já mon kandâjuávhu mun kukken ain korvim jis tot vain lâi máhđulâš kandâjuávkun saatij peessâđ ucceeb-uv kandâ jis sust lijjii njálgáh teikkâ ruttâpittá já taan kandâjuávhu nuuvtkočodum mooraal lâi mielâstân puoh vyelligumos sij ovdâmerkkân kihtâlii já hokâttellii nuorâbijdis jis jo maggaar skilottudmáid já eres-uv jiermittes hommáid já sist pollii-uv puoh vuálá viiđâdluokkalâš uáppeeh nuuvt nieidah ko kaandah-uv alemuu tääsist lijjii vyeliškoovlâ majemuu luoka kaandah já pajeluokân eidu peessâm kaandah nubenáál eeđân kuálmâd- já niäljádluokkaliih moid kullii viljâ já muu hyelkki muštemin et suoi taiđijn leđe talle niäljád luokast vyelemuu táásán kullii škoovlâs eidu algâttâm vuosâluokkaliih já jo váháš kuhebuššáá škoovlâ jottáám nubeluokkaliih kuálmádân alemus kandâjuávkkutääsi lâi taggaar moos muoi motomin pessáim lâi muu skippáár lâi vuod viljâ já lâi muu hyelkki tot luoddâ lekkâsij motomin stuárráábij-uv kaandâi pargeeldmáid já peesâi motomin leđe penttâ rámmáá ko lâi lamaš eres ucebij kandâigijn šiljoost sierâdmin jeđe puáđist jo-uv teikkâ já seeveest munnuu fárusis sierah paccii koskân já mestâ te radde-uv vala váháš luptânistij stuorrâkandâi hommá tälviv mast mun váháš polâstellim mut sijjân tot oroi lemin miellâsâš-uv lâi postâ- teikkâ kyermiautoi moojiikeččin hiäŋgám talle ko toh vyeijileh lâi tievst taggaar kote tuostâi kuhemus määđhi kessuđ auto maajeeld jiem tuostâm kuássin heŋgâsiđ autoi maŋŋaal jiem ubâ maŋeláá stuorrâ kandângin já tuuttim-uv tuše tuárisbeln fakšuustâllâđ mon kuhás tibi täälgis kiässoo ovdil ko luážžee luovâs maŋŋaal lâi kale viehâ älkkee heŋgâsiđ vuordij tuše tilálâšvuođâ et auto vyeijilškuát jo-uv poostâ teikkâ šiljoost moonnâđ valmâšin toho auto moojiibel nuuvt et vyeijee ij huámmâš jeđe ko auto vuolgij kuuloold joton te koolgâi čuámustiđ kiddâ moosnii auto moojiikeččin tot lâi pyeráfievridemsteellig já kyermiautost vuod lava vuoluupele robdâ hiäŋgájii postauto maajeeld poostâ šiljoost kiđâ räi ovdil ko luáštádettii luovâs kaandâin sáttojii leđe tagareh kammuuh et joto ij lam puoh pyeremus já tallehân tiäđust-uv ruámččái njáskud korrâ šolkkâmaađijân tieggáár tilálâšvuođâst jis ličij lamaš oovdeldpuáttee auto já lâi vala rovvâđ eenâb toho čižetpiälán luodâ te lâi kale sättiđ keevvâđ hyenebeht-uv já lijjii táválávt soovskammuuh jyelgist nuuvt tegu must-uv já toiguin lâi älkkee šnjoggiittiđ veikkâ mon kuhás ko peri oonij huolâ et liähtu ij pajanâm liijkás styeresin talle ko rijjâsáttulâš ložžij jieijâs luovâs te autovyeijee-uv tom huámášij monnjâspejâlist já sij lijjii kale oppâm váruttiđ tagarijd máđhálijd moh iä puáđi siisâ mut heŋgâseh maŋŋaal ain kiinii ruokkâdijd happiittij rokkâsiđ kuás mon-uv auto moojiikeš já maŋgii kal pottii meid nuhtâlusâh nuuvt autovyeijein alnees poolisist kandâ ko máttáátteijein-uv postauto vyeijee lâi taggaar kote jo muuneeld nuhtâlij škovlâlijd já nomâlâsân kaandâid vissâ-uv tađe várás et jis tain kiinii sáttoo veikkâba skilottuddâđ te liibahân jo valmâšin kuittâg-uv nuhtâlum liijká sattum makken pahabijd vahâgijd veikkâ máhđulâšvuođah tagaráid-uv liččii pyereest lamaš tallaa ääigi jotolâh kuávlust lâi tommittáá sijvuu et oovdeldpuátteehkin iä lamaš meendu valjeest veikkâ luoddâ lâi-uv vaalmâš já áávus láim siämmáávuoiŋâliih já lijkkuim maŋgáid siämmáid aššijd tegu ovdâmerkkân veikkâ pennáin sárgumân oskom-uv et muoi láin jieččân luoka kaandâin puoh pyeremus sárgooh nuuvt lajo- ko ivnepennáin-uv nieidah-uv motomeh mattii sárguđ mut sij rahtii tagarijd kildeekove prinses kuuvijd já jyehilágán räsi- já pivtâskuuvijd main vailuu kaandah ollásávt iäge toh lamaš mielâkiddiiveh ollágin já nuuvtpa taid ij puáhtám ubâ verdidiđgin munnuu sárgum kuuvijd lâi čeppi sárguđ valastâllâm kuuvijd tegu käččeid njuškoid já leggisteijeid já mun vuod mattim sárguđ puohlágánijd luudijd já elleid sehe vala karikatyyr tallast suátihoovdâst já maŋa presideentist de mun jieš eeđâm te láim kale paijeelviärdásiih pennâkevtteeh aainâs munnuu luokast já finnijm tast motomin rammuumijd-uv láin ääšist čiävlááh-uv já jurdám et kađâšteijeeh-uv munnust lijjii škoovlâ puđâldemtiijmijn uážuim porgâđ jyehilágánijd hitruus-uv aašijd čuopâim skerreigijn pápárist monnii tiätu kovvoos miäldásâš pittáid já liimiistâlâim taid oohtân peesâim meid njuvdeđ já čárvuđ nuuvtkočodum muovailuvaha mast puovtijm rähtiđ veikkâ magarijd huáđđoid já rakânâsâid kääsi ij tievstkin uážžum väldiđ asuntolan fáárun tanen ko tot lâi škoovlâ omâdâh mut muoi keksijm jiejah motomin aaibâs vahâgist mon meiddei puáhtá kevttiđ siämmáánáál ko tom škoovlâ tuoppimkääsi lamaš oppeet ohtâ tain maaŋgâin leencuin mii lâi njiäidâm munnuu-uv seeŋgân já vala mottoom kuálmâd-uv kaandâ kiän noomâ jiem mušte ton leencust kale ohtâ siev peeli já tot lâi tast et ij tarbâšâm moonnâđ škoovlân ollágin já purrâmâš-uv kuoddui seeŋgân hyenes peeli lâi et ij peessâm olgos sierâdâttâđ iärâsijgijn lâi koorâs já seeŋgâst koolgâim viälláđ kuhes peeivijd já lasârääigi tuše peesâim keččâđ olgos maht skipáreh porgii tobbeen veikkâ maid hitruus aašijd ko lâi pajeseŋgâ te must lâi njuolgâ uáinus olgos ige tarbâšâm ubâ kuáŋkkáđgin pyecceeh vaarâ lâim tarbâšâm kinttâl teikkâ riävtui asuntola siäsá ko sun lâi iällám keččâmin iho maht mii vaijeep jeđe lâi časkâdâm já kuáđđám tom toos peevdi oolâ eelij cissâsaŋko lunne jeđe toppij seeŋgân puáđidijn tom kintâlpitá peevdi alne fárusis ko lâi kumestâs te kieđah tievst táváliist lieggâsuboh já ko lâi vala äigipuudâ tolliistâllâm tom kinttâl kieđâidis kooskâst te tot lieggânij nuuvt čuuvtij et tiimâi aaibâs siämmáá timesin ko tot škoovlâ tuoppimkässi sunhân tievst tuoppiiškuođij tast maid kost já nuuvt sun lâi keksim uđđâ amnâs mon meiddei puáhtá čárvudiđ já punjâdiđ veikkâ mon hámásâžžân maŋa munnust lâi ain skääpist tâi lummoost kintâlpittá ađai tali steariin mast muoi lieggiimáin já ruvviimáin finnijm olssân tuoppimkääsi já tast lâi vala taggaar šiev peeli et tom ko jooskâi ruvviimist já čárvumist te tot koorâi uđđâsist siämmáá korâsin tegu kiintâl-uv já tast muoi puovttijm rähtiđ tagarijd smaavâ páccáážijd ellein já joba ulmuin-uv puáránijhân tot tavdâ motomin já peesâim oppeet moonnâđ olgos já tievst meid škoovlân veikkâ tohon must kale ij liččii lamaš nuuvtkin huáppu mij viälláim seeŋgâst oovtmano aainâs oho jis ep jo eenâb-uv já lâim vissâ ucánjáhháá pááccám iärásij moojiibel oopâi peeleest mut vaarâhân mij fattiiččijm taid huápust kiddâ mun jiem puáhtám aabisist čiärusthánnáá staaviđ teikkâ luuhâđ maiden jiänusân ubâ uánihis celkkuidgin te lijjim ain-uv máttáátteijee lellikki já tom kale kulâstij tävjibeht-uv motomin máttáátteijee iskâstij muu et jo-uv tibi tárániččim staaviđ maidnii mut ain jienâ teddâšui čudâpottáák vuálá konjâleh iđestii čolmijd já finnejim mottoomlágán epivirgálâš luovviittâs jiänusân staaviimist eres uáppei kulâdijn ton kiđđâluuhâmpaje loopân puoh pyeremus äigi čuoigâmân škovlâlijn lijjii sii jieijâs saveheh já kievhibijn párnáin lijjii škoovlâ saveheh iä lamaš škoovlâst jieččân iäge škoovlâ saveheh veikkâ kale liččim halijdâm must lijjii kale jieččân mäystinsaveheh mut taid mun jiem kehtidâm pyehtiđ škoovlân tanen ko puohâin tobbeen lijjii tuše lukkâsaveheh moh heivejii tuše monokammuid iäge must lamaš monoh ličij hirmâd korrâsávt toohâm mielâ vyelgiđ iärásij fáárun čuoigâđ mut ko iä lam máhđulâšvuođah te iä lam kote lâi paješkoovlâ máttáátteijee já meid hovdâmáttáátteijee toolâi kiđđuv čuoigâmkištoid škovlâlijd já mij ucebeh-uv uážuim moonnâđ taid keččâđ kyehti kištolättee main uánihub moonâi tuše škovlâääiđi pirrâ mestâba ubâ ääigi äiđiroobdâ kuorâ oovtsaje tuše karvestij nuuvtkočodum já mollâ lâi škovlâverejáá lunne lâi kuhheeb lättee mii moonâi taavaapele nuuvtkočodum paijeel já kevlij tobbeen máddáápele äiđiroobdâ maalin mii lâi škovlâverejáá puotâ mušte magareh ráiđujuávuh tain kištoin ležeh lamaš mut tommittáá muštám et stuorrâniedâi kišto vuoitij já kaandâi ušom kuohtuuh vala uásálistáin škoovlâi koskâsâš kištoid já ušom piergij vala tain-uv kukkuu já poođij kiđđâ cuoŋŋuidiskuin mun tiettim mii cuáŋui lâi lijjimhân mun pääihist-uv kačâdâm cuoŋŋuu alne talle ucebin mut mun jiem tiättâm et tot puáhtá leđe nuuvt koorâs já nanos et suvdáččij pyerávyeijee-uv alnaanhân tievst ij lam pyerá lijjimhân nuuvt ucce-uv vala mut mun kejâdim stuárráábijd kaandâid váháš kađâš čolmijguin ko sij hurgottii kuás kost-uv pyeráidiskuin já nuuvtpa mun meridim-uv et lâi maht peri mut puáttee keesi koolgâm máttáđ pyeráin vyeijiđ veikkâ ruŋgo vyele juátkojii já nuuvt mottoom pasepeivi-iđeed iiđeedteejâ ääigi asuntola siäsá almottij mijjân et onne mij vuálgáččijm retkelle äddejim maid sun toin uáivildij já tallet mij iđedâs maŋa kurgâlijm ubâ páárnáščuurâ cuoŋŋuu mield miäcán tegu kiđđâriävskáh laiđiisteijen stuárráábeh kaandah já nieidah mušte mon kukken mij eelijm jiemge tomgin lâi-uv mist tobbeen tullâ já juuvâim-uv tâi puurâim-uv maiden mut tot lii pááccám pyereest mielân et hitruu tobbeen lâi ryevdicuoŋŋuu mield kaččâđ te poođij viijmâg tot kuhháá vuordum kansaškoovlâ päästöjuhla mii tollui tagarin ohtsâš juhlen pajeluokkain já finnijm tuođâštusâid kietân še puoh kietâtuojijd rekinistemvihkoid čálusijd já sárgusijd fáárun maid lâim tuoijum já pargeldâm ubâ täälvi tergâdumos kuittâg lâi jieš tot tuođâštuš já tast vala tot saje mast ettui et siirretään luokalle ääigi lijjim lamaš meddâl ohtsis tijmed moh pottii talle ko viälláim leencust peesâim kesiluámun te viljâm lâi täälgis vyerdimin muu olgon tiäđust vala asuntolast mast mun kyerrejim skáppám já pieijim tävirijdân reepun siäsá tuáivuttij pyeri keesi munnui kuohtuid já nuuvt muoi oppeet tolliittáim tavas jo čohčuv lâš lamaš mielâ lussâd škoovlân monâdijn te tääl tot lâi vuod nuuvt keppis et paamus kelirikko ađai sijvottesvuotâgin mii lâi eidu tääl viärráámus muddoost luodâ alne ij tiäddâm muu mielâ váhágin luoddiärun maađij lâi liijká mottoom náálá vyejettettee mut tast oovdâs tot lâi tegu njajâpiäldu vuástáluvâid ko kolgáim-uv väzziđ pajas já laiđiđ pyerá mut meid njuáidusubboid-uv vuástáluvâid lâi vala assaas šuávlimuotâ já maađij alne aldasáid lovmat seenti asosâš ellee njajânješšikerdi ko poođijm te tobbeen lâi uážžu ettâđ oles tälvi sudde ij lam vijđánâm iäskán ko pelimuudon váhá lappâd karguu já pievlah iä oinum eres saajeest ko miipele pooráást já jiäggáin lâi puáhtám muu savehijd iđedist puáđidijn maađijpellâs já nuuvtpa táálu lunne vuovlâttistáim savehijd juálgán já čuoigâláim kogo luáštádâđáin jieŋâ oolâ ko čuoigâláim te viljâm vala iätá muu lättee mield mut pääsi váháš kuođâldâhân amas jieŋâ toijuđ nuuvt já viehânáál kale poollim ko jieŋâ alne lâi čääci masa kumikamuvlegâi pelimuddoid ko poođijm te kiiba eres munnuu ličij lamaš väldimin vuástá ko lâi viijmâg álgám muoi poođijm tupán te enni já láin tobbeen kuávttáá nuuvtpa tiervâttâsâi lonottem maŋa ferttejim-uv tállân koijâdistiđ eeči lii västid lii áálduid siirdâšmin lunne puátá forgâ moonnâmgin kuhháá ko eeči poođij já mainâstij motomijd áálduid kuodâdâm-uv láin čonâdâm mii perruu áálduid já laiđim aldasáid maid suoi pääihist läddin eelijn siirdâšmin iiđeed eehid meid halijdim vyelgiđ keččâđ ááldui sirdem já ettim mun-uv vyelgiđ keččâđ áldui sirdem västidij toos peri váldá tuu fáárun te moonâ vain maŋeláá ehidist pyereest-uv kuuđâ maŋa vuolgijm áálduid sirdeđ šuávlimuotâ lâi vala viehâ ennuu te vuolgijm šiljoost čuoigân ääigi lâi uáli jo táválâš et miäcán mannest lâi kiđđuv-uv pisso vijlâsijn lâi jiemge kiddim jurduidân toos mahten lâi-uv šuávlimuotâsijvo te já kooskâst lâi puáris tälvimaađijtuáli mii kuodij pyereest čyeigee ličij lamaš aldasáid muáddi kilomeetter mut ko aldanškuođijm te ain tyelittälli orosistij kijkkiđ muorâi kooskâ toho luobbâlái kulij kiđđâäigi já iänááš uási čäciluudijn lijjii jo potâlâm veikkâ sudeh-uv lijjii vala vääni ton tovváá iä lamaš päjitteijee lodeh luobbâláin mut liijká kuođijm savehijdân riidon já jođhijm ovdâskulij vääzin loppâmätki ko lâi iänááš jeggi já sudes muottust uáivuš ko aldanškuođijm te oppeet kijkkiistâlškuođij já nuuvthân sun kočoi-uv muu pääcciđ kuođâldâhân já jieš perttuuškuođij lâi huámášâm tuáršuid teikkâ maidnii eres luudijd uáivušist já pivdeškuođij taid mun tievst paaccim sajasân mut liijkátte kuovlim mievtâ paijeel et maggaar saalâs tobbeen tibi te lii pisso pävkittij te tot lâi tegu merkkâ munjin et uážum njuškiđ pajas já kaččâliđ jävrriidon ko pyevtittim te uáivušist kobđodii muáddi čäcilode mut jiem innig mušte moh toh lijjii lodeh lijjii rievdâm riidon te nahettij taid reppusis já jođhijm määđhi ááldui luus moh lijjii taavaakeeji viestârbeln já kooskâst uási áálduin lijjii lojeh já laiđâseh mut jiem tuostâm jiemge vaarâ ubâ lijjii pasteđgin ááldu láábžán toppiđ kiddâ já nuuvtpa sirdâččij-uv taid áálduid ohtuunis já mun tuše olgoláá keččim mušte kalle ááldu lijjii talle kiddâ mut tom muštám et toh lijjii tobbeen taavaakeeji jeegist jeegisthân iä lah veddimmuorah nuuvtkin valjeest já iänááš uási áálduin lijjii-uv čoonnum pođoi suáhikooldân kiddâ ááldu sirdem tápáhtui nuuvt et koolgâi nuáđásiđ ubâ toin koldáin já sirdeđ tom eres sajan jeđe vala teddiliđ kooldâ mottoom miehtâkopán čiehčâliđ já tanccâliđ muottuu kooldâ oolâ amas vyelgiđ ááldu maŋŋaal jis tot raanjeest tieđe mast kal totkin lâš puáttâm mut mii perruu poccuuh juáhásii váhá nuuvt tegu persovnlávt lijjii sieivâ poccuuh já čuoivâgeh oppeet muzigeh já ruošâjievjah já hirmâd vaijaah já irrâseh vala lijjii-uv lâi talle jo merkkâ mut jiem tieđe lâi-uv ohtâgin áldu vala ton kiiđâ vedduumin ko áálduh lijjii sirdâččum já šodâdâm vuássááh merkkejum te vuolgijm kuuloold maasâdkulij já tijme lâi vissâ kale jo paijeel koskâiijâ ovdil ko pyevtittáim já sirdijn maŋeláá puoh áálduid mottoom eehid morâstâžân já tobbeen kuodâdii toh maŋehumoseh áálduh já vuássááh finnejii meerhâid peljijdis ääigi tábáhtuvvii maŋgâ hitruus já mielâkiddiivâš ääši moh láá pááccám mielân kiđđâ lâi nuuvtkočodum korrâ kiđđâ já muotâ-uv sudâškuođij iäskán kesimáánu pelni kuodâdem-uv lâi ucánjáhháá maŋanum sirdem lasseen hitruus aššijd kuulâi še puškoviermi kuohâm lâi uccâ kárbâsâš uáivušist já sust lâi meid viermilahhaaš pivdemin ton suddeest áldusirdemij mohheest elâččáim ton puškoviermi-uv kuohâmin iä nuuvt hirmâd stuárráh lamaš mut liijkátte vuoššâđ peesâi jyehi peeivi já tothân lâi-uv uáiviäšši viermi teikkâ joddee lâi ejistân aaibâs jieŋâroobdâst já tast kale pottii šaapšah vuáskuneh já motomin kuávžureh-uv joddee lâi taggaar et tom ferttij masa peivijmield sirdâččiđ taađeest ko jieŋârobdâ-uv sirdâšui taveláá hitruus mušto aaibâs algâkeesist lâi talle ko muotâ lâi jo iänááš suddâm já kieddi-uv álgám tommittáá ruonijdiđ et puovtij šivettijd já saavzâid-uv lyeštiđ olgos lijjii veddâšum navittist sehe savzâpuuvrest ubâ kuhes täälvi já valâdii tievst hirmâdávt olgos opsii kesiááimu ko tot kuhháávuordum stuorrâ peivi viijmâg poođij já kuusah sehe vuáksá luáštojii olgos te kalba tain lâi hävski já suotâs viggii njuškodiđ tuáŋgiht já ruottii ryevsih ráámškun tuohu teehi monnjâjuolgijguin ááimu čievčân já še viigâi njuškiistâllâđ já njolgástâllâđ-uv já masa jo vájálditij et sunhân lii vaijaa lâi kuittâg vaijaas vuáksá já tast lâi-uv uáivist pahvinavlijguin hervâttum päggi mast hiäŋgái tommittáá kuhes läbžipittá mast fattij pyereest kiddâ ko čovgiistij te vuáksá-uv tieđij kii kuás-uv lii iššeed já talle tot lâi kulâvâš nuuvt kuhháá sunjin ko olmooš toolâi čovgâsist tom päägi saavzah já viercah lijjii moovtâ ko pessii kuhes já sevŋis täälvi maŋa olgos čuáskudâttâđ lijjim puáttâm talle kesiluámu aalgâst pááikán já tupán te tuve nuorttiiuási laasâ oovdišpele lättee lâi aaibâs kuárus algâpeivij äägi siisâ kuáddojii maŋgâ stuorrâ vyelligis muorâkaasâ já keliruksâ lehâstui pajeduvvojii masa puoh potákkeh pajas piäijojii toi vyelligis kaasâi siisâ moh vuárustis stellejuvvojii pajaluvvâi nuorttiimuu laasâ ovdiibel já peeivičuovân lijjii pieijum itteeđ lijjii tuuveest kidâ jonsahpeeivi räi mon maŋa toi siste ittáám siemmânpotákkeh čiähhojii kendum pottáákpiäldoid mii kiällár lâi taggaar kyevtkáttusâš já tot lâi kuávdoo tupelättee koskâsâš saje lâi váháš kolmâsub ko tupeáimu já jieš tot keellir ko lâi pyereest-uv kolmâsub tiettim tâi jurdim kuittâg-uv maggaar tot kiällár vyeliuási siiskiš lii mut liijkátte jiem tuostâm moonnâđ ton vyeleeb luŋká vuoluubel ovdil ko moodijd iivijd maŋeláá njuolgist tubdâstâm ubâ olssângin et poollim moonnâđ tohon já vaarâhân muu tááluviehâ tom jo avâštâlâi-uv ko ij páguttâm muu toho ubâ potákkijdgin viežžâđ nuuvt tegu maŋeláá kale maŋgii tápáhtui ko tuostim viijmâg toho moonnâđ algâkeesist ko eellim kiäinnii mii táálu ulmuin ráánjást te lâi jo-uv ákku tâi jieš ruássudjuolgij čokkáámin kieddipooráást já čiivtâdmin nyeti nuuvt tegu viermijd läävejii ulmuuh täälvi ääigi čivtâdiđ tuuveest mut nyetti lâi tommittáá styeres et amal tom lâi pyereeb čivtâdiđ šiev šoŋŋân olgon ko jieŋah suddii já jävri lekkâsij alfáárug já kiäsuškuođij te tallet ulmuuh vuolgii koldeđ lijjii kyehti nyeti já mii táálu viehâ laavij jotteeđ iänááš táálu ulmuiguin koldemin nyetti lâi já motomin eelijm še sii-uv juávhoin koldemin lâi tievst nuuvt et koldem vaađâi kyehti kárbá já ucemustáá nelji ulmuu heevij šiev šoŋŋâ puáttiđ ehidist iäge lam ulmuuh tarbâšân koldemân te talle ferttij turvâstiđ ránnjáid aaibâs tärkkilávt mušte mut ušom máddáákeččin lijjii lovmat värppid main mädimus lâi lâi alda uáivuš mast ton nommâ-uv poođij já tast táválávt vaarpij keessim ain algâttui väärpih lijjii mast lijjii kulmâ väärpi já tain tavemus lâi lijjii värppi värppi já mii lâi masa jo kuávdoo jäävri nyettihân lâi kuuccum nyettiulgáid já tot käärbis mii lâi uáivildum tuárbumpele kärbisin aalgij nyeti kárbás raččoom jäävri kulij keejân uulgâ uálgispele keččin já piiŋuupele käärbis vuod čižetpele keččin talle tievst val pastam nyettikárbá áiroid jiemge tuárbum noovdângin mut lijkkojim hirmâdávt kärbisnjuuneest luđgáámân lijjim ain piiŋuupele kárbást tanen ko tobbeen lâi meid eeči teikkâ nyeti kuábbâš-uv peeli lâi valdum uulgâin meddâl te kárbáh rottejuin paldluvâi já čonâstuin koskkievđáin ááŋuin nubijdis kiddâ lijjii kale viehâ lussâdeh suuhâđ tanen ko kiävtust lijjii tuše kyehti ááiru lâi vuolgâ taavaakeš jäävri koldeđ te talle nyetti roččui aaibâs kárbái moojiikeš et ličij nube suhhei meid saje já váldojii tiäđust nubeh-uv ááiruh kiävtun ubâ nyetti pieijui nube kárbá moojiikeš já váldojii kyevtih ááiruh kiävtun moonáin talle sierânâs ađai maŋaluvâi jäävri taavaakeš já iäskán talle ko koldeeh juovdii vaarpij aldasáid te nyeti nubbe uási sirdui nube koldemkárbás suoppim algâttui värppikeejist ain nuuvt et kárbáh vuolgijn vistig kuábbâš-uv kuávlusis já ko jieš tot nyettiuási lâi jo čääsist já aalgij kievđâuási te kárbáh tohhii taggaar ceehi mohe nuuvt et ko nyetti já kievđah lijjii jäävrist te tain šoodâi tegu taggaar stuorrâ maŋa äälih čyeggejuvvojii motepoonán já aalgij kievđâ já nyeti-uv keessim kessui já tyelittälli roškâlui čáácán nuuvt kuhe et poođij nyettiviermi keeči kárbái kesseeh kolgáin kuuloold kesâččiđ suullân siämmáá-aigásávt já jis nubbe lâi jotelub te ferttij vyerdiđ kyeimis mut kuittâg nuuvt et nyetti ij ooroost maŋa kárbáh suullân siämmáá-áigásávt sirduin vistig aldeláá puohtâm já ko nyettiuási iđeškuođij te tast maŋa kárbáh sirduin puohtâmân mii uáivildij tom et kuohtui kárbái äälih čyeggejuin pelduvváid paldâluvâi maŋa koskâkievđâ njuárustui nube kárbás já toh rottejuin aldeláá nubijdis suhhee adelij kievđâkeeji nyettikessei já sirdui jieš kárbá moojiikeš sehe aalgij kuuloold tuárbudiđ aldeláá nyetipottâ poođij te tađe jotelubbooht koolgâi tuárbuđ já väärpi keessim nuuvâi toos et nyetipottâ lopâ-loopâst rottejui tuárbumpele kárbás ääigi väärpist pottii iänááš vuoššâmsávjááh já kuármásub šaapšah-uv mut pottii tobbeen meid puškoh suávvileh mottoom njááváš vuáskunááh já motomin kuávžurâš-uv ain koldem maŋa kurpoim saallâs riddoteermi oolâ kost juovâdijm tom já jis lâi teivâsâm puáttiđ kuávžur te läävejim ravhâstiđ iäččásân teikkâ mij tuom kuávžur mokkeverdipiijpo hiäiládij njälmipellâst nuubán já nuuvt sun leggistij kuávžuráá jieijâs kyeliliitán moos mun jiem lijkkum ollágin sáttojii puáttiđ eenâb kuávžurááh ton siämmáá peeivi te saatij muu-uv tuoivâ motomin olášuđ já peesâim salttiistiđ tâi vala pyereeb vuošâstiđ vorâs kuávžur koddemân lijjii kale eres-uv koonstah já ohtâ tain lâi uággum maŋa laavijm masa jyehi eehid eelliđ uággustmin vuoššâmkyele ääigi iä lamaš virvelstááguh já lâi-uv taggaar supemuorâst rahtum kuhes stággu mon keejist vuolgij tuárgu mii lâi suullân stáágu kukkosâš pastam talle vala stáágungin já muu pargon paasij táválávt vejehái kyeddim lijjii juuvâst valjeest já kyelihaŋkkâ tievâi jo já kooskâst vejehááh iä puurrâm monnii suujâst já talle karttáim-uv uágguđ vala já motomin joba ton vuoluubele-uv ij tievst puáttâm jyehi uággumreeisust mut távjá kale taggaar-uv finnijm tot toppij ain uáivušist já jis halijdij stuorrâ suávvilijd finniđ te koolgâi moonnâđ lâi uáli šiev loddepeenuv mon nommâ lâi lâi nuuvtkočodum rotupeenuv ađai tast lijjii näälih eenâb ko ohtâ suomâkielân sekarotuinen juuđij toin paaččâlmin čuuvčáid já kuáppilijd lattij še siämmáánáál tegu tááláá-áigásâš riävskápennuuh lättejeh ađai ko apseškuođij lode enâmist te tot tállán orostij já pivdokyeimi tieđij et tääl lâš saahâ riävskást tâi eennâmloddeest lâi še mottoom muudon puásuipeenuv já maatij cogâdiđ čurruu eidu toho kuus koolgâi-uv kyevtis iävá lamaš aalgâst meendugin šiev veerdižeh koskânis já ain ko toh kuáhtáin te haarrân já soovsâpurgâ kale še saatij älgiđ láin jo puáris pennuuh mut motomin poođij taggaar-uv äigi et pennuukyevtis soovâdškuođijn koskânis mottoomnáál já joba unnuuškuođijn kyeimis pennuuh kuáhtáin te aalgâst toh vistig harijdáin kuáimásis mut opsâččem maŋa tuhhiittáin kyeimis pennuukuáhtást ääših urruu lemin návt-uv pyereest te motomin viljâm já viljâpiällám valdijn pennuukuáhtá fáárun ko vuolgijn uágguđ šalde vuoluubel njuškoin cuávis keeđgij alne maŋaluvâi já puoh oroi-uv monâmin pyereest mut ko uággooh pyevtittáin vuoluubel kost lâi jo tommittáá jieŋŋâl já keeđgij koskâ häärvib te pottii probleemeh nubbe peenuv njuškij keeđgi oolâ mii lâi viehâ kukken njuškimsaajeest te nubbe peenuv še njuškij siämmáá keeđgi oolâ já ko ovdeláá njuškim peenuv ij oskeldâmgin njuškiđ nube keeđgi oolâ te šoddáin liijkás aldaluvâi njuškim peenuv juurdij et tääl suu kyeimi volliittij já talle toh tuáráskáin koččáin keeđgi alne juuhân já jieŋâlis čääsist toh rievdáin mietiviirdán já juuráin maŋaluvâi sehe viggáin käskiđ kyeimis pennuukuáhtá koskâvuođah oppeet čuoskuu já viljâm já viljâpiällám karttáin väldiđ pele pennui koskâvuođáid láim oppeet uággumin juhâriddoost já láim jo pyevtittâm paajaakeš ko munjin šoodâi poškâeeti kyelihaaŋkâ toos juhâriidon já kaččâlim skierâsân paškeđ saje kavnâm maŋa nolâstim ištâmijd vuálus já notánim toos puáđistij veepsis já pavkkâlij muu eidu kuávdoo káálu lamaš talle vala paččum viäpsás jiemge lamaš tuáddum ton kujesvuotân ferttejim njuolgist párgádiđ já paškem-uv taaiđij pääcciđ koskân et manen sun lâi tuše ohtâ veepsis mii paajij muu toh láá eenâb jis viäpsákuáti lii alda ko lijjim čyežžilâm já luptim puuvsâid te kaččâlim juhâriidon kaččâlim tanen et jis liččim álgám ájáttâllâđ ton siämmáá saajeest te lijjim sättiđ paččuđ vala lase-uv uáináh tuolmâstâm eidu viäpsákuáđi njäälmi oolâ ko lijjim notánâm toos já tuše ohtâ veepsis kote lâi kuátivahtâ já lamaš ulguubeln kuáđi kiergânij jyelgi vyelni meddâl já čuoggiđ muu káálun maŋa kuovlâlistmin ton paškemsaje já eštus tobbeen kirdâččii viäpsáh tievâ jiem lijjii eidu togo pehti tuolmâstiđ te lijjim sättiđ paččuđ nuuvt uáiván kieđáid ko pootân-uv puáttim maŋa muu tááluviehâ imâštâlâi viäpsá tärkkilis skiivtâ kujesteijee päkki lâi aaibâs kuávdoo káálu já meid tom-uv et jiem lam liijká paččum tađe eenâb poođij syeinimáánu pahâidiskuin te munnust eijijn lâi ohtâ hitruus já mielâkiddiivâš hommá maid muoi porgáim távjá jis sattui leđe kuálkki teikkâ mudoi loožâs kale finnij vuoššâmkyele mut motomin toovâi mielâ puurrâđ meid muide-uv ko šaapšâid teikkâ sávjáid já nuuvtpa laavijm-uv eijijn suládiđ motomin taavaakeš jäävri vihálâhčâđ lâi uccâ kárbâsâš maid sun lâi motomin uástám já tot lâi keppis suuhâđ saje lâi kale táválávt mut táárbu mield meid pelni lâi nuorttiipele piegâjielâ te talle muoi algâttáim vihelem táválávt kaavâst já moonáim nuorttiipele jävrrido kidâ njáálmán nuuvt et viheláim jyehi suoinâlmâs já syeinikaavâ lâi táválávt vyeppee mon njáálmán muoi suáppoin puškoviermi já moonáim tast maŋa vuájálittiđ puškoid meddâl vyeppest lâi viehâ kukke já páikkupááihui viehâ jieŋŋâl nuuvt et puoh puškoh iä aainâs paittum tobbeen meddâl vuod piegâjielâ keevâi viestârbeln te talle muoi algâttáim vihálâhčâm táválávt já tobbeen lijjii-uv šiev syeinikaavah ennuv taavaakeččin jäävri lijjii vuovâs vihelemsajeh já suolluu viestârbeln lâi ohtâ suoinâlmâs mii ij lam kaavâ ollágin já viehâ jieŋŋâl čäcisyeinih-uv lijjii uccáá nommâ lâi já tast lâi táválávt ain ohtâ stuorrâ puško ferttij-uv aldaniđ várugávt já viermi koolgâi suoppiđ váháš olgoláá amas paldettiđ tom puško liijkás tooláá meddâl puotâ njuárgui uccâ aijâgâš mii toolâi taggaar smaavâ šaarrân já tast tot lâi finnim noomâs-uv muoi luhostuim aldaniđ tom suoinâlmâs nuuvt jienâttáá et puško ij pallam liijkás tooláá mut keevâi nuuvt-uv et puško lâi tommittáá iirâs já pallai jo ovdil ko láim kiergânâm ubâ viermigin suoppiđ čáácân tien suoinâlmâsâst luhostui finniđ motomin puško te tot lâi táváliist kuármásub viiđâ kiilu puškoh koddojii tast lâi aaibâs kuálkki te talle puovtij viheliđ ubâ jäävri pirrâ já tast moonâi talle kale ubâ peivi šiev šoŋŋân lijjii kale meid mii ránjáh-uv joođoost siämmáá ääši keežild já stuorrâ jäävri alnehân kale pyereest ooinij-uv maid kaavâid ránjáh vihelii já aiguu viheliđ heevij kuittâg nuuvt et pessáim kuávttáá ubâ jäävri pirrâ viheliđ já táválumos äšši lâi-uv et karttáim suuhâđ miätá jäävri jo-uv taavaakeš tâi máddáákeš munnust lâi ain uuštâ kessuumin maajeeld kesipakkânhân kale ij lah kyeligin meendu viššâl toppiđ uštui mut liijkátte ain jyehi reeisust finnijm maidnii lâi táválávt vuásku teikkâ pušk ´sáággâš mut motomin luhostuim finniđ meid kuávžuráá-uv lâi uánihub ko olmâ uággumstággu já tast lâi taggaar keeli mast puovtij veivađ talle ko keesij uštuu teikkâ kyele meddâl jäävrist lâi ain suhhen já mun lijjim kelistáágu kevtten kyeli toppij te tubdim stáágust tállân et lii-uv tobbeen mon stuorrâ kyeli já jis tot oroi lemin kievrâ te adelim iäččásân ubâ tom stágguhoistiŋ já sun uážui talle vuojâttâllâđ já vaibâdâllâđ tom kyele jeđe lieppijn vala ruttiđ tom pajas lâi aassâm ubâ eellimavvees já sun tuubdâi tom nuuvt pyereest et maatij suuhâđ eidu togo kost iä lam syevih iäge varekáddáhkin uuštâ kuittâg rokkâsij tagaráid já talle kaartâi kellađ ubâ tuárgu pajas já putestiđ uštuu lâi-uv taggaar vaarâ et uuštâ rokkâsičij ponnerassijd te kannattij liijká suuhâđ tagarij soojij paaldâ ton suujâst ko puško toppij maŋgii eidu tobbeen láim lamaš taavaakeččin jäävri vihheelmin já láim puátimin maasâd lâi tallaa ääigi šiev uáinu já ko láim puotâ puátimin maasâd te huámâšim mii šiljoost maidnii omâsijd já hiärváid tegu ellee ko puátteen te tuubdâm-uv et tothân lii kussâ já eeđâm kussâsun lii mii šiljoost iätá lii kiinii kimekussáin joođoost nuuvt eštus lâi ko puátteen te tobbeen čokkáv já misthân lâi mii lâi jo viehâ pegâlmâs nuuvt et joba kaamâsliih ellii kuusâ kiimâtmin lunne mun masa jo vávjástellim maggaar hommá tot lii mut liijká jiem uážžum vyelgiđ keččâđ tom operaatio já nisoneh monnii-uv táválávt naavit tuáhá čiähusân toimâttiđ tom ääši nuuvt et tuuveest orroin ij lamaš njuálgu uáinus toho lâi vaijaa já kimâttem hommáást koolgâi leđe ain ohtâ almaiolmooš tolliimin tom vuávsá veikkâ tast lâi-uv spijkárijgijn skođâstum päggi uáivist lâi lamaš ucceeb te tot lâi tarbâšâm enâmân koivum aladâs ovdil ko ulâttij kuápuliđ kuusâ mut tääl tot ij tarbâšâm maiden aladâsâid já nuuvtpa kimâtteijeeh puohtii-uv moonnâđ naavit tuáhá čiähusân pääihi aldasijn lijjii smaavâ jiäggááh tievâ já läävejim masa jyehi peeivi elâččiđ keččâmin čoroháid kuás toh älgih ladâdiđ viijmâg tot-uv peivi et kavnim jiäggáást vuossâmuu laddâm luámmân já tast aalgij mii lyemeruljanssi lâi kesiluámu pištám jo pajeláhháá muádi mánuppaje já tuáhá lâi pááccám vuossâmuš škovlâtälvi mii lâi moonnâm váháš nuuvt já návt jiem lam uáli pyereest vala oppâm iäge toh rekinistem já čäällimhomáhkin lamaš pyereest luhostum veikkâ tuođâštusâst koskâárvun lâi-uv čaallum čohčâluuhâmpajan verdiddijn uási numerist lâi ain-uv vaarâ tondiet et jiem tuođâigin addim taid ráámmáthistorjá mainâsijd jiemge máttâm taid heiviittiđ moossân valmâšin oppum áášán škovlâaamnâs mast jiem addim ubâ tommittáágin lâi rekinistem já mittedemoppâ nuuvt-uv piergiittellim toin mottoomnáálá mut ko peessim motomin paješkoovlân te tot nummeer-uv koočâi ovttáin tâi kuovttijn nuuvt et tot lâi ivijmield tiego já kooskâst l oppim rekinistiđ iäskán ristâlâš nuorâiškoovlâst ohtnubáloh ihheed maŋeláá tievstkin suujât korrâuáivivuođâstân máttáátteijeid suijâ vaarâ lâi must alnaan mast lijjim finnim šiev nummeer lâi lávlum já tast nummeer lâi-uv porgemáánu algâpeeli puoh pyeremus luommimäigi aalgij leđe kale jo tyehinkulij mut liijká luámáneh vala kavnuustellii suáijáás skierrijeegijn já taah majemuuh luámáneh lijjii-uv muččâdeh stuárráh já njálgáh peerâ lâi luommiistâllâm vissâ jo muáddi oho já luámáneh lijjii čoggâšum-uv viehâ pyereest já mun lâim luommim iänááš taavaakeččin ollâpoolsâin já toi aldasijn eeči vuod lâi jottáám já kuávluin lâi lamaš tupetuállen kuusah saavzah já kyehti čuánnjáá skipárin láim luhostum finniđ kyehti laavlâčuánnjáá uđâgáá kiddâ siste já láim váldám taid piämmuhâssân toid vuoddâsân čäcirááján sraŋgâviermiheeki amas kárgáđ kuussân nube čuánnjái keevâi hyeneeht ko tot uigâdij čiäpáttis sraŋgâviermičaalman eidu čäcirääji vuoluubeln ige finnim uáivis innig luovâs já hevvânij toos kale selvânij já vuolgij čohčuv vildâčuánnjái fááru máádás já orom muštemin et tot almostui vala nube-uv kiiđâ maasâd mut ij adelâm innig väldiđ jieijâs kiddâ ige luáštám meendu aldagin lappui kuittâg maŋeláá já tast saatij keevvâđ nuuvt-uv et meendu lojes čuánjájin tot ij addim váruttiđ pissoalmaa já päjittâđâi mottoom loddepivdei já laavlâčuánjá pasepeiviiđeed ko ij lam pääihist te muoi ferttijm vyelgiđ kuávttáá časkeliđ jeegi vala-uv tohon liččii pááccám nurâhánnáá luámáneh lamaš innig pyeremus luommimäigi mut liijká tobbeen kávnojii tommittáá et kannattij nuurrâđ tobbeen ubâ kuhes peeivi já vuošâstáim vala käähvi-uv tobbeen jeggiriddoost jeđe vuolgijm pááikán tuđâvááh peeivi salâsân tanen ko mist iä innig lamaš pääihist luámáneh moh lijjii lamaš lijjii tolvum já toiguin lâi lonottum purrâmâšverkki puáttee täälvi várás luámáneh maid tääl čoggijm iä lamaš vyebdim várás já toh onnuuččii-uv pääihist taavaabeln mannee maađij viestârbeln lâi viehâ stuorrâ čunoirogge moos láim kuáđđám polgupyerá lijjii almaiulmuu haškânâm já tuovŋâdum pussipuuvsah tegu lebbejum toos muoi muidego ucánjáhháá imâštâláim tuše et kiän puuvsahsun tohkis láá poođijm maasâd ehidist te kuuláim enistân já ejistân et lâi mottoom kollekuáivoo mielâttum alfáárug nommâsâš läddlâš kote lâi koddám kuittâg jo oovtâ ulmuu mielân poođij tállân et tie vaarâ lijjii toh puuvsah monâttâm kollekuáivoo láin kyehti suu skippáár vuálgám satâččiđ jolâiviistán já sij lijjii pyevtittâm toollâm kievarân já ijâstâllâm tast lâi lamaš nuuvt liävuttem et sunjin lijjii karttâm pieijâđ aanaarlâš läddlii vahtân iijân uuvsâ tuáhá amas kárgáđ lâi kuittâg vávjám et uuvsâ tyehin lii kiinii vahtiimin suu já nuuvtpa sun lâi iällám-uv olgon lasârääigi pehti lâi vävjiškuáttám et suu láá tääl kuusnii viehâruš fievridmin siämmáá peeivi ko muoi vuolgijm jiägán luommiđ lijjii suu uksâvahtâ já kálguinis lamaš káhvástâlmin já iđedâs purâmin ko lâi falâlâm kuássásis saavzâpiärgu lâi njuškim čuožžâd toppim kuhes piärgučuoppâmniijbe rohhááttâm já ettâm lampaanlihaa lašmis olmožin lâi kuittâg karvestâm peevdi já kiergânâm puškáđ olgos uksârääigi še vuolgij patârâsân mut rávásub olmožin ij kiergânâmgin olgos ovdil já tiävâsij-uv suin ohtân olgouuksân čuoggij suu toin kuhes nijbijn vistig peelji tuáhá jeđe čiäpáttân peesâi kuittâg vala patâriđ ulguubel šiiljon mut juuvsâi suu uđđâsist já čuoggij nijbijnis vala moddii siälgán jeđe kaččâlij miäcán tiätu tábáhtusâst poođij já tiäđust puohah ulmuuh hirmástuvvii uási ulmuin já nuorâin lijjii moonnâm kesimarkkânáid já pááikán lijjii pááccám lasseen tuše párnááh já puáris ulmuuh sehe kaandah já poođij puhelimijn vala tiätu et lappâd lii tavaskulij oinum komo-oivij šlotâmin mottoom almaiolmooš kote sátáččij leđe veikkâba jieš šoodâi hälytys suládáim huápu-huápu luovtâ rasta já nááđoim taaveeb luptâkáámmâr viestârpele komeron já láim nuuvt siijvost ko olmooš peri puáhtá leđe ubâ sárnoim-uv mušte aaibâs tärkkilávt mut ušom muoi láim tobbeen sevŋis komerost kidâ iiđeed räi já máhđulávt vala kuhheeb-uv vissâ lijjii uáđđáduvah-uv tobbeen mahtpa mudoigin láim pyehtiđ uáđđiđ kuittâg oođđim ko lijjim nuuvt čuuvtij vaibâm tobbeen jeegist pááikán passijn enni já eeči kuávttáá já nuuvtpa ferttij-uv suládiđ luovtâ rasta sunnuu torvon lâi šiev kijkkár já kyevtpiijpog kyehtnubálov kaliber havlâpisso mon vaaldij fáárun já moonâi toiguin navittân ikkânrääigist vahtiđ vist vaaldij jieijâs havlâpiso já kiijkáris já nuáđásij toiguin jieijâs navittân siämmáánáál ikkânrääigist vahtiđ et suoi kuábâš-uv láin vaavtâst ubâ iijâ já vaarâ kuusah-uv imâštellii et tágáreh almaah kiäh táválávt iävá laavii navittist ubâ elâččiđgin čokkáv tääl tobbeen ubâ iijâ paččeempeeŋkâ alne já vahtiv ikkânrääigi olgos jis mii pele paijeel pálgá mield teikkâ pele paijeel maađij mield mäddin kulij ličij kiinii omâs ulmuid aldanâm vääzin te kalehân sun lâi sättiđ kavndâttâđ melgâdlágán havlâpuurgân pooliseh já suáldátteh lijjii luhhoost pisánittám tuuristjotoluv taavaabeln mannee maađij alne nuuvt et kihheen omâš ulmuid ij ubâ liččii puáhtám leđegin talle kuávlust joođoost tot lâi-uv vuálgám kulij moonnâm táálun kuus suu lijjii uccâ kandiih suvdám lijjii finnim vala suvdempäälhi maŋgačyet märkkid tallaa ruuđâst lâi čuhheest kavnâm ukkomauser já muáddičyet lemnud maid sun lâi váldám fáárun lâi vala kuáđđám reeivâ peevdi oolâ mast pivdâlij addâgâsân ko lâi karttâm cuovkkiđ luuhâ uuvsâst já čuhheest sehe mudoi-uv tággáár vääivi puáhtám sunjin lâi še listo ulmuin kiäh puáđáččii kudduđ forgâbalij lijjii ovdâmerkkân rijjâhiärrá nommâ tutkâmkuávdáá hoovdâ nommâ sehe vala motomij páihálij ulmui noomah mut sist must ij lah tärkkilub tiätu kuittâg et sij lijjii vissâ mottoomnáál kolleruggâmaašijn meridemváldáliih maŋa sun lâi vuálgám táálust já čiähádâttâm mottoom hirsâkáámpán tâi aldasáid kavndâttâm räjialmaid tobbeen já paččum kietân kaartâi tobbeen kámppáást čoonnâđ kieđâs moinnii kiddâ já lam kuullâm et tot ličij lamaš vuodâ maŋa sun lâi rynnäkköin volliitmáin peessâm tobbeen patârâsân mut finnim kuittâg vala räjialmaa luođâ ertpiälásis jeđe peittâttâm mottoom pähtikuurân alda suáldátteh já eres-uv miäcásteijeeh lijjii kuittâg kavnâm huápust suu čiähásaje já pirâstittám suu tohon lâi uálgis kietâ já uálgispele ertpeeli hávádum räjialmai luođâin já nuuvtpa sun keevtij-uv ukko-mauseris čižetkieđáin lâi tärkki pääččiđ já tast tuođâst jo tot-uv et sun kiergânij čižetkieđáin pääččiđ vala mecciteknikkár káálun ovdil ko jieš paččui tallaa poolisân komouáivväzzee kiäm lijjii uáinám monâmin tavas lâi já juáhâšhân suu lâi kolgâđ tubdâđ aainâs iänááš ulmuuh suu tubdii-uv mut ohtâ tuše kii suu ij tubdâm omâstij meid siämmást puhelin já ko sun ooinij omâs ulmuu väzzimin tavaskulij lappâd nabdestij tállân omâs fárudeijee já suáitistij tállân taavaapiäláid tááloid ereslasseen še kuássin ubâ uáinámgin pyeri almaa kärŋilui kuuloold čoovčâbel algii leđe luámáneh čoggum já kieddi nijttum lijjii innig mecciniijtoh já máádáškeeči moi nijttemân mij aalgijm rahttâttâđ lâi aldemuš meccinijtto kost mij laavijm nijtteđ váháš lasesuoinijd kussáid já savzáid täälvi várás nijttopeeivi iiđeed laavij eeči muuneeld moonnâđ tohon orniistâllâđ lyevitarbâšijd valmâšin meid laavij moonnâđ suin oovtfááru tohon já suoi kiergânáin mottoom tiijme nijtástâllâđ-uv ovdil ko hárávisteeh pottii toh hárávisteeh lâim tievst mij enni já mun lâi nuuvt alda et enni-uv oostâi motomin eelliđ váháš išedistmin mii tobbeen veikkâ lijjii-uv kuusah saavzah já eres-uv päikkielleeh tipsomnáál ko enni kuođij pääihi uánihis ááigángin te sun ferttij pieijâđ čuánnjáá heeki siisâ amas stávruliđ maŋŋaal tot čuánjá ij tom heeki innig tarbâšâm ollágin vaarâhân tot tobbeen suánjust mudoi lâi pyereest piergiđ-uv mut tast liččii lamaš liijká tagareh vaarah et nijtteeh lijjii kuittâg karttâđ váruttiđ tom ubâ ääigi et ij kaačâ lišá oovdân teikkâ tiärán lâi ovdâmerkkân hitruus vuojâdâttâmkippáár tobbeen vuoddâsist mut kyelipivdemskipárin tast ij lamaš lâi vyehin poršođ já stuuččâđ tobbeen juuvâst já vuojâdiđ eidu togo pehti kogo lâi kolgâđ leggistiđ vuogâ já tot lâi sättiđ surruđ meid tuárgun-uv lâi nuuvt ollásávt loijoom já vuáhádum ulmui kooskâst asâmân já elimân et lijkkui jobá tuuveest ijâstâlmân-uv arveiijâi jis tot kaartâi pääcciđ olgos te tuve pirrâ lijjii talle iđedist ennuv čuánnjáá luodah ij perustâm tast maiden mut motomin ko tot poođij ulmuu maajeeld luovtâ rasta ráánján te tobbeen tot kaartâi motomin pennuu oovdâst patâriđ čáácán tot tieđij et torvolâš aassâmsaje toos lâi eidu miibele njargâ já veikkâ tot motomin vuojâdij-uv ránjái ridoi aldasijn te enâmân tot ij nuuvtkin távjá korŋim tanen ko tobbeen lijjii toh pennuuh já kisáh must lâi aaibâs muu jieččân mitoi mield rahtum háárááv te liijká hárávistemhommáid nuuvt päikkikiedist ko suánjuniijtoingin jiem lijkkum ollágin lâi kale mottoom tááhust älkkeb hárávistiđ ko sinosyeinikiedi tanen ko syeini lâi ennuu häärvib já uánihub luogo ličij lamaš timmâ já čáccáás saajeest-uv já lâi kiergânâm váháš njuoškâđ-uv te liijká tot lâi keppisub hárávistiđ ko kieddisyeiniluogo já liššáin lâi taggaar muorâst já sraaŋgâst rahtum suájá togo liššátere poojiibeln mii nuurâi ain tom härvis syeini mottoomlágánin luogon ko liššá hiäiládij čižetkieđâbel kuhemus já kubduumus syeini kavnui ain tobbeen čáccáámus soojijn sieđgâmiestui paaldâst já eeči kočodij tom syeini luhten lâi muu mielâst ilgâdis syeni tanen et jis várumáttumávt kieđâvušâi tom te saatij finniđ häävi suormâsis veikkâ tot hárávistem ij nuuvt hitruus hommá lamaškin te kalehân mun ferttejim makaš meid motomin leđe nuuvt tegu hárávistee kuás-uv ääigi muoi kuittâg láin säpligpiivdost tobbeen jeegist já hárávistmeh tattuu ain vájálduđ veikkâ eeči ain tävjit távjá muštottij-uv juáđhiba hárávistem tiein meccinijttomaađhijn láá pááccám mielân toh káhvástâllâmpuudah ko mij čokidijm cokkiittijm tuulâ vuošâim käähvi já poosijm koške piärgu maŋeláá olesolmožin viggâm uážudiđ ááigán siämmáálágán tubdâmuš mut jiem lah innig luhostum taat tááláá ááigán kullee huáppu sujâlâš vâi mii mut nuuvt vain lii uási suánjust mast lijjii mii syeinilyeveh lâi aiđum tađe várás amas poccuuh ige kuusahkin liččii moonnâm puurrâđ taid suoinijd ovdil ääigis muštemin et tot aiđum uási lâi nuuvt-uv styeres et tot ulâttij kidâ räi teikkâ alda kuittâg ridoh lijjii-uv jo nuuvt timáseh já lyeiveesiähá et tobbeen kulij harvii pottii poccuuh juuvâ rasta já kuusah iä kuássin ääigi šivetteh luáštojii ain piäiván miäcán kost toh kuottuu vorâs syeini loostâid já maŋeláá kuobbârijd-uv já kooskâst lâi mii lâi tuođâi noomâs viärdásâš iäge šivetteh ubâ peessâmgin togo rasta lijjii timmâ lyeiveečalmeh veikkâ mon ennuv já jis ellee tohon vuájui te jieijâs vuoimijguin ij peessâm meddâl äšši tábáhtui mottoom čoovčâ ko mist lijjii vala saavzah olgon peeivijd jiemge lamaš talle vala škovlâavveest paas áldu já ävri lâi tallaa ääigi viehâlágán savzâčuurâ mii lâi lamaš ubâ peeivi olgon iänááš alda já kiedist-uv kieddi jo áigáá tassaaš nijttum saavzah lijjii ehidist maccâm puuvrán te enni teikkâ láin aiccâm et vierccâhân váilu mij usâškuođijm tom jyehi saajeest táálu pirrâsijn já jeegist-uv mut ij vain kavnum kosten lâi kalmestâm jo tommittáá et páikku-páihui suánjuh-uv jo kuoddii väzzee ulmuu já nuuvtpa kiinii hoksái časkeliđ kulij-uv tobbeen kuvlân kulluuškuođij mehistem já ko jienâ kulij äigipuudâ moonâi te nuuvthân tot vierccâ kavnui tobbeen lyeivest alda jeggirido lâi vuáijum lyeiveečaalman ige lamaš peessâm innig pajas uáinojii innig čuárvih já njune já poođij-uv huáppu kááijuđ tom tobbeen pajas ovdil ko vuáju nuuvt čuuvtij et ávkká mušte tärkkilávt kiäh puohah kááijumoperaation valdii uási mut orom muštemin et aainâs eeči já jo-uv enni teikkâ láin já vissâ vala kiinii ránnjátáálu ulmuin-uv máhđulávt teikkâ sehe mun kote lijjim eenâb-uv tobbeen keččei uásáduvâst ko kááijumjuávkku lâi čuákist te talle peesâi operaatio älgiđ lâi tiäđust-uv tot et lyeiveečalme lâi aainâs kuulmâ meetter vijđosâš ige viercân aldanâm mahten et lâi ulâttiđ čoorvijn väldiđ kiddâ kávnojii kuittâg muáddi kärigáá moid finnij nurdelmáin viällud já nuuvt piälušteijeeh taid iššeen keevtin ulâttii viercâ čorvijd kiddâ ko čoorvijn lâi fattim kiddâ te forgâ vierccâ lâi keessum pajas koške enâmân lâi kuittâg lamaš mon kuhe lâš lamaškin tobbeen kolmâ lyeivest já kolmum nuuvt čuuvtij et ij peessâm ubâ čuožâdgin tuárgistij tuše hirmâdávt ellee lâi alfáárug čuámmum ij ávttám mihheen eres ko ruvviiškyettiđ ton juolgijd já siijđoid já toin lain viggâđ finniđ voorâid lieggâniđ já joton lii meiddei taggaar mušto et liččii joba tuulâ-uv cokkiittâm tađe várás et vierccâ lieggân mut tast jiem lah aaibâs vises tallehân kal ko vierccâ peesâi juolgijdis oolâ te huápust tot lášmudij já peesâim satâččiđ tom lieggâ puuvrán saavzâi kooskân kalehân toh šivetteh-uv juttii tobbeen pelni uážžu ettâđ et jyehi peeivi mut tain ij ohtâgin vuáijum luhhoost lyeivei kuusâ ličij-uv lamaš vaigâdub keessiđ koškásân korvii ton njuoskâ tobbeen jäävripele moonâi päälgis já tot lâi tommit korrâponnásâš et suuvdij kuusâid-uv läävejii motomin vájálduđ miäcán nomâlâsân maŋeláá keesi ko kuobbârij maajeeld jođeškuottii já talle taid ferttij ain vyelgiđ uuccâđ tom uuccâmpargo toovâi ain já motomin taid lâi viehâ vaigâd kavnâđ lam kuássin tiein šivettij uuccâmreeisuin mieldi mut motomin muštám ko rahttâđâi miäcán ehidist leemnij vistig moodijd havlâpiso lemnuid moid piejâi havlâi sajan roovâ saaltijd jeđe vaaldij havlâpiso vijlâsáid já vuolgij uuccâđ kuusâid tieđe lâš-uv sun kuássin kiävttám tieid sälttilemnuid mut pyereest puávtám kale jurdâččiđ maggaar vaikuttâs tain puáhtá leđe ko javgâl ovdâmerkkân veikkâ vuávsá čuárbpeelijd viercâvuáijumlyeivee lâi alda ton jeggirido mast eejist lijjii motomin áálduh kyedittemnáál lijjii čonâdum vissâ tâi já eejikyevtis láin laiđiistâm taid aldeláá tanen et puáhtá pääihistläddin eelliđ taid siirdâšmin mun lijjim tiego viiđâ ive suulâin talle tâi vuálá tast-uv pyereest muštám maht laavijm ennijn tâi motomin eelliđ keččâmin taid áálduid lâi ušom taggaar čapissiähá uccâ áálduš mii lâi hirmâd vaijaa já eeči kaartâi-uv toin ain fággádâllâđ ovdil ko finnij sirdeđ tom nube sajan ulmuuh kočodii tom pahas áldun mielâst lâi ain hirmâd hitruu keččâđ ko eeči ramškâsâdâi já fággádâlâi toin áldoin já tävjittávjá halidim vyelgiđ keččâđ tom čájáttâs ain ko eeči tâi láin vuolgâdmin áálduid sirdeđ te mun-uv huihádim halijdâm vyelgiđ keččâđ tom pahas eeji ááldu ain ruáhásii jiemge mun addim mondiet tot kielâoppâ ij lamaš talle nuuvt čiälgus jis ij lah kale vala täälgin mut kiiba tieđiš veikkâ liččim lamaš talle riehtâgist-uv tot eeči ain puoh kooskâi lamaš nuuvt lääđiskin lâi meid nubbe meccinijtto kost laavijm skappuđ lasesuoinijd šivettáid täälvi várás já tot lâi mááddáškeeči lâi oppeet vyevis mield koccám tooláá iđedist já väzzilâm já mij eres nijttoalmaah puáđáččijm talle ko koccááččijm maŋeláá iđedist mun já kote lâi ááiruin suládijm miätá jäävri tavenuortâs jeđe laddijm mast mij väzziliččijm lâim luommimääigi jottáám taan kooskâ mottoom keerdi já ko lâim vázzám váháš määđhi riddoost te iätá tot kale še táiđáččim täst lâi väzzimin oovdâst já nuuvtpa sun ooroost já iätá moonâ talle njunošân tast mist lâi uđđâ uápis já muoi tabžâdáim maajeeld vázzám vaarâ mottoom muádlov minuttid suohis lostâvyevdist já nuuvt aalgij muorâi kooskâst kuávváđ mottoom jävri tállán movtidij uáinivettee tie tääl mij lep mielâst meid oroi et kale mij täiđip leđe tobbeen kuus jo lâim monâmin-uv mut ko aldeláá jäävri puáttip te iätá lii stuárrum taat muoi tuágádeen et ij taat pyevtigin leđe tot jävri kuus mij lâim monâmim iätá käärbissun tiegis lii vala meid tobdeen et tothân lii mii käärbis já taat jävri talle ferttee leđe lâi kale omâs tobdo ko jävri já käärbis láin uáppáh mut ko toh oroin lemin puástu kuávlust kárbá nuorttiibel jäävri mut tääl mij oroim lemin viestârbeln jäävri äigipuddâ ovdil ko sundeh tiälláádettii oppeet olmânáál já lâi tot mii koolgâi-uv leđe kale väzidijn lâi uáinám et mij kevlip ubâ paje uálgiskietân mut ko äigi lâi vala pyereest iiđeedpeivi te sun ij cuoigim maiden tuše uáppá jotteeđ oovdâst vuálgám innig njunošân nube keerdi väzziđ jiemge mungin tiälláádâttâm jieččân ton hoomán veikkâ syele tom kale váhá lijjim jurdâččâm-uv siijvost ko oinim maht lâi keevvâm ko poođijm te eeči lâi kiergânâm masa jo puoh nijtteđ mii nijttemárvusâš lâi já luovviimân moonâi tot loppâpeivi já nuuvt lijjii puátteetálvááh syeinih-uv jo skáppojum já siijvoi puáttim maŋa taah-uv syeinih kesittuuččii láátun kuusâi já saavzâi várás aalgij uánihis keesi nuuhâđ já taađeest ko tot uánánij te muu mielâ meid luoštij čuáskui já jáávrángin ij lam innig maggaargin äšši iärásijn ko čuánnjást kočodii ton ääši vuojâdmân veikkâ vuojâdmist ij nuuvtkin čuuvtij lamaš aainâs muu pehti lamaš koččâmuš čuánnjáá pehti kale vain jäävrist poršom já kalâččem mut hitruu tot lâi nuuvt kuhe ko piištij kärŋiluuškuođij loopâbel já iijah-uv algii leđe tommittáá sevŋâdeh et puovtij hárjuttiđ joba tuohâstem lijjim kale kuullâm já uáinám-uv mon hitruus hommá tot lii mut härssee noovdân jiem lam vala ohtiigin peessâm teikkâ pastam munjin sátáččij falâluđ tilálâšvuotâ toos-uv mut tast eenâb maŋeláá toh algii leđe viijmâg šivettij tälvisyeinih nijttum luávádum hääsejum já kuoddum láátun syeinih lijjii vistig kuškâm haasijn já luovijn te talle taid puovtij fievridiđ láátun ránnjátáálust tot tábáhtui hiäppušáin mut mist ko ij lamaš hiävuš te syeinih kuáddojii sapilâsâiguin láátun já tot lâi muu mielâst hitruus hommá kuškâm syeinih uáináh lijjii nuuvt keppiseh et finnejim motomin syeinikyermi alne rijjâsáátu jis jiem eidu lááđu luus te kuittâg-uv nube lyeve luus tuolmâm tobbeen lááđust lâi tot-uv hitruus hommá veikkâ toh syeinih iä nuuvtkin čuuvtij táiđám teddâšuđ muu tiädu vyelni vala ohtâ liššápargo mon eeči já laavijn porgâđ aaibâs loppâkeesi já tot ij lamaš aainâs muu mielân pargo lâi huášširokkâm taat pargo čuosâi-uv njuolgist vuájáánergij ävkkin te muu mielâst tot lâi liijká stunžáás já nyeskis pargo keežild mun lijjijm tegu lyevvejum ton pargoost já táválávt suoi hoittáin-uv tom homá kuávttáá nommâ lâi huášširokkâm lâi paajaakeččin já tot lâi tommittáá jieŋŋâl et ton rokkâmân tarbâšuvvojii spesiaal käävnih já tarbâšeh sunnust láin kuábbáást-uv kuhesleggâ kumikammuh jyelgist já oljopusseer pajalist ko suoi kalâččáin já rohháin huáši tobbeen juuvâst lâi čoonnum tapsijn aainâs neelji meetter kukkosâš liššánoovdâ kiäčán mut ruákkáábeht ko nijttemliššá lâi taggaar kalliittum kezistiärásâš liššá aldasáid meetter kukkosâš já tom lâi kalliittâm avveellâš jiemhân mun tievstkin tiättâm maid tot kalliittem uáivild mut sääni lii pááccám mielân tast ko eeči laavij jyehi keesi suullân jonsahpeeivist ovdâskulij hipâškyettiđ täst kolgâččij vyelgiđ eelliđ tobbeen lunne et finniiččij kalliittiđ täid puáris liššákápuluvvâid sun táválávt ain kiesâi huurstâ siisâ puoh lišáidis já kaarâi taid polgupyerá steellig oolâ já vyeijilij mätki suullân km ájánij määđhist táválávt kulmâ joba nelji-uv peeivi lâi tot äigi ko roondâlišáh iä lamaš vala finniimist huášširobdâ lâi tommittáá jieŋâlist et kamuvleegah iä innig olláámgin já nuuvtpa suoi ferttijn rokkâđ tom uási huášist kárbáin lâi tot ovdilmainâšum smaavâ kárbâsâš skáppojum eidu tágárij tooimâi várás já tom puovtij pyereest-uv muádi almaa vuoimijn já táárbumield meid oovtâ-uv almaa vuoimijn ruttiistiđ uccâ muáđháá já paijeel nube jáávrán tot lâi ruttiistum uáivušist vuoluukeš já suhhum paajaakeš lâi ton fastâ orroomsaje mast tom lâi älkkee sirdâččiđ pehti tâi veikkâ já pehti paajaakeččin lâi talle já lii vala onnáá peeivi-uv taggaar keeđgijn čummiittum puáđu mon mield puovtij cuávis čääsi äägi pyereest-uv käliliđ juuvâ rasta jiem tievst hundâruššâm tien puáđu uáivil ollágin jiemge vaarâ ubâ tiättâmgin et tot ličij puáđu lâi tuárvi et pessáim älkkest keđgijmield juuvâ rasta já toi alne lâi meid pyeri uágguđ ihheed maŋeláá algim tärhibeht smiettâđ et manen sun toh keeđgih eidu tiego pehti savvoon láá nuuvt systemaatlávt tegu stellejum toos já lam puáttâm ton uáivilân et olmooš taid lii ferttim toos kagâdiđ já tiälláástâllâđ meid et tiet puáđu lii viehâ puáris meid tien šiev huáššikaavâ tiet já ton algâalgâlâš uáivil lii vissâ lamaš ereslasseen išediđ juuvâ rasta käällim mut vala tergâdub uáivil lii lamaš luptiđ vistig ucánjáhháá čääsi togo pehti et puáhtá stivriđ rokkum hoošij rievdâm aldeláá rido nuuvt et taid uulât háráváin ruttiđ enâmân rido paaldân lâi keđgijguin puáđumáin kuođâttum taggaar muádi meetter kobdosâš vävli já ko puáđu paajaabeln lâi vala stávrápuomi mii lâi keessum vinnood huášširoobdâ vyestiviirdán te rokkum huáših eštus pottii nuuvt alda rido et taid ulâttij pyereest háráváin huáših liččii hurgettâm hárávistee lappâd lâi toho uccâ vávláá vuoluukeš rahtum taggaar stávrápuáđu nuuvt et čääci peesâi čoođâ mut huáših orostii toos hitruus já mielâkiddiivâš hommá návt loppâkeesist lâi jo tot ovdilmainâšum tuohâstem maid kaandah já läävejii porgâđ iä tievstkin naavcah kelijdâm vala härsseenovdâkiäčán toppiđ mut tuoivum et motomin pesâččim vala kandâi teikkâ viljâm fáárun jäävri oolâ ko kolkkiiččij ehidist loppâkeeji iijah algii leđe jo tommittáá sevŋâdeh et masa jo oovce maŋa ehidist jis kolkkij puovtij vyelgiđ tuohâstiđ lâi meid taggaar äigi et kuávžur-uv rahttâtškuođij juuhân kođohommáid já nuuvtpa puoh vissásumos kuávžursaje lâi-uv uáivuš kost távjá finnij kuás ucceeb kuás stuárráb-uv kuávžur härsseekiäčán lâi tallaa ääigi nuuvt táválâš hommâ uážžu ettâđ jyehi táálust aainâs et juáhháá táálu monnii kárbást kavnui ain mottoomlágán lamppustávrá nävlejum valmâšin kärbisnjunán kuittâg jo mii kárbást lâi taggaar ige tarbâšâm muidego heŋgâstiđ toos já älgiđ stiärguđ suávvilijd lâi puoh táválumos tuohâskyeli já meid älkkeemus čuoggiđ tondiet ko tot pisottâlâi ain oovtsaajeest ponneest kuulâm et suávvileh kavnuuškyeteh tállán ko käärbis tavvaan riddoost vuod halijdij kuávžuráá te talle koolgâi časkeliđ uáivuš teikkâ jo moonnâđ njuolgist juuhân veikkâ juáhâš kote vuolgij tuohâstiđ eelij meiddei kuohâmin uáivuš jis te pyereest-uv ličij stuárráb kuávžur vyerdimin tobbeen táálust lâi talle tuše ohtâ hasakki já jis tot valdui tuohâstemkiävtun te eres ulmuuh paccii talle čuovâttáá ferttejii väldiđ jo-uv oljolaampu kiävtun teikkâ moonnâđ nohádiđ ušom vala nuuvt-uv et taan hasakki iä vissâ iäráseh máttâm kevttiđgin ko ranttu tot lâi kevttiđ sukká lâi kuávdoo laampu já hiäŋgái njuolgist vuáluskulij nuuvtpa tot ij lamaškin muidego paajaakeččin kiddâ já lâi uáli jo herkki cuovkkâniđ poccee ij lamaš kuávdoo tegu lii tááláin lâi lamppulaasâ siskiibeln suhá já laasâ koskâst nuuvt et mestâba kuoskâttij kuábbáá-uv já jieš ton ciägupoccest lâi vala mokke mii moonâi suhá pirrâ te tađe várás et sukká ličij kumodâm poccee vâi oljo pyerebeht kaasuluuččij jis tot poccee skáártui te tom lâi uáli väädis finniđ putesin tien mohe keežild mii moonâi ton suhá pirrâ ko sukká lâi nuuvt herkki cuovkkâniđ te koolgâi tievst hirmâdávt váruttiđ et tot lamppu ij liččii mahtengin skuálhittâm kärbisroobdân tâi kuussân ereskin sajan tast kote kuás-uv lâi härsseenoovdâst kolgii leđe viehâ stäđis já rávhálâš lihâstuvah veikkâ stuárráb-uv čäcipiätu ličij teivâsâm oovdân tuuttim tuše čokkáđ kuávdoo kárbá já tuše kuovlâđ kärbisroobdâ paijeel et maht tot kyele čuoggim uálináál tápáhtuvágin motomin ko kaandâin teikkâ viljâstân ij lam miällumskippáár te talle tohhejim mun-uv lâi čokkáđ kárbá moojiikeččin já kuuloold miälluđ ovttáin meelijn ovdâskulij já stivriđ kárbá toho kulij kuus härsseealmai kuás-uv táátui kárbá moonnâđ nuuvt keppis et must lâi ain stuorrâ keđgi lasetiäddun kárbá moojiikeččin et ij liččii lamaš liijkás ovdâtiädust tot käärbis lamaš kale vala meendu styeres mut tuostim liijká motomin luovtâ rasta ohtuunân-uv suuhâđ jis lâi kuálkki já käärbis ij lam meendu kuhás enâmân rottejum lijjim-uv oppeet ohtii eelâšmin amal vissâ poostâ teikkâ maidnii eres viežžâmin já jurdâččim-uv vyelgiđ maasâd ko toho puáđistáin meid viljâpiällám já kote aasâi mielâst oroin lemin hirmâd moovtâ povvâstâláin já leikkušáin já ko te lijjim riddoost koppuráá lunne vuolgâdmin luovtâ rasta maasâd te čyervee njuskejeen fáárun eellip ehidist veikkâ tuohâstmin tot-tot kale munjin heivij já pyereest vala heivij-uv pääihist iä lamaš iäráseh ko muoi kuávttáá enni já lijjii moonnâm kuusnii miiba tast hiäráidân luovtâ rasta miibel já oroi lemin nuuvt hitruu ko skipáreh must lává nuuvt moovtâ puáttip tupán te ferttiim rammuustiđ vyelgip forgâ tuohâstiđ mušte maid toos lâš ettâm tot suu ubâ nuuvt čuuvtij kuoskâttiččiigin ijhân sun kuássin ubâ lah lamaš tuohâstmingin já tattum teikkâ cokkiittiđ mii hasaki et peessâp täst tibi forgâbalij vyelgiđ tuohâstiđ eštus puállái mut muu skipáreh orroov lemin nuuvt uáccááh muidego savâstâllâv já leikkušává ige oro lemin kuussân huáppu kuás-ij jo lavlist-uv motomin lâi puttâl fáárust mast suoi ain motomin väldistáin já vävjiškuottim-uv et tiet táiđá leđe tot juhâmuš mast uáiváduvá vuárnuttim skipárijdân mij forgâ jo vyelgi toho tuohâstiđ nuuvthân nubbe eelâš olgon já ko puátá siisâ te iätá kustoo tääl ep kale pyevti vyelgiđ tuohâstiđ nuuvt kuuškâi tiet-uv tuohâstemreisu čuákán já moonnim nohádiđ já paccii vala tupán šompestiđ jiemge tieđe ležeh-uv talle maŋeláá iällám tuohâstmin vâi iä čohčâ já škovlâ aalgij lâi vuolgâ já kiiba eres oppeet satâččij muu tohon ko uábbám vuossâmui ohoi ääigi ko lijjim škoovlâst lâi laavlâčuánjá vuálgám vildâčuánnjái fáárun máádás láin já iällám tuohâstmin ko lamppučuovân lâi ittáám lojes laavlâčuánjá suoi tievst jurdeláin et tot lii tot siämmáš čuánjá mii mist lâi lamaš piämmuhâssân ubâ keesi mut taat lâi-uv ucánjáhháá irrâsub ko mii čuánjá tot lâi lamaš vala nube peeivi-uv tiein siämmáin aldasijn já ko peeivičuovâst peesâi uáiniđ tom te iivnest-uv lâi uáinimist iäru lâi ucánjáhháá čappâdub ko maid lâi lamaš mii čuánjá taat čuánjá mii lâi lamaš lâi huikkemnjargâlij piämmuhâs já tot-uv lâi tievst varrimmääđhist mut ij lam vala kavnâm skipárijd te vissâ maŋeláá kaavnâi ko lâi lappum aalgij masa siämmáánáál ko tot lâi álgám ihe tassaaš-uv já párnááh lijjii čokijdâm nuuvt ko kuávlust-uv et vuossâmuu luokkalijn lijjii vaarâ siämmáásulâsiih paloh ko lijjii must-uv ihe tassaaš iärrun moonnâm luuhâmpaje iähtun lâi tot et tääl taat saje lâi munjin uápis jiemge tarbâšâm innig iärvádâllâđ oovdânpuáttee aašijd já negatiivlâš iärrun vuod tot et ij lam innig muu piälušteijen jis jo ij lamaš kale kihheen ereskin ihe tassaaš iävtuttim taan siämmáá škoovlâ šiljoost et jiem-uv uážuččii leđe vala oovtâ täälvi pääihist ovdil ko riemâččim škoovlân te tääl lijjim masa jo pyeri mielâst tast et sun ij miettâm muu jurdui ko iäránáim oppeet ohtii škoovlâ šiljoost te ahheevba tiäđust-uv poođij já konjâleh ton siämmáá fááru kale taid pyeremus lääji mield čiehâđ luottim já uskum toos ko ereskin máhđulâšvuotâ ij lamaš et oho keejist puáđáččij kiinii viežžâđ muu pááikán jiemge riemmâm tađe eenâb murâštiđ ohtuunân pääccim škoovlâbeln iä lamaš ääših ennust rievdâm já láin ain-uv máttáátteijen táálualmajin já suu kálgu škoovlâ čorgejeijen lâi ain-uv vyeššen já čorgejeijen mut siäsá lâi muttum lâi uđđâ siäsá kote lâi rávásub nissoonolmooš moonnâmgin kuhháá ko stuárráábeh kaandah nomâttâlškuottii suu jieijâs seelgi tyehin lottan sun vaarâ tien nomâttâs kuulâi te jiem osko et sun tast meendugin čuuvtij paa lijkkui tondiet ko sun lâi lamaš tuođâi-uv suáđi äägi lottan kostnii suátirintamast munhân jiem addim talle ton lotta-nomâttâs merhâšume já jurdâččim-uv et tot lii mottoom soortâ hávkkumsääni maid tot ij tievst lamaš lâi taggaar vyelligis roovâsiähá sárnumjienâ já sun toolâi meid čuuvtij čovgâsub oornig ko maid toolâi moonnâmtáálvâš asuntolatäti já muu mielâst oro et skilottes kaandah-uv tottâlii suu pyerebeht lâi táválávt vyehin ain kuoddâliđ kaandâi porgâmijn asuntola siäsán mut lâi ton mielâst et nieidah jiejah-uv kolgâččii porgâđ ääši oovdân maidnii iäge ain kuoddâliđ sunjin oornigân mij kaandah lijkkuim lijjii moonnâm kiiđâ lopâttâm viljâpiällám viljâ já vala motomeh nieidah kiäin ohtâ lâi nieidâ já iärásij noomâid jiem innig mušte lijjii taan čoovčâ puáttám vuossâmuu luokan ušom nieidah sehe aainâs já vala vissâ muáddi nieidâ kale jo nube luokast mut stuáruduv peeleest lijjim siämmáá ucce ko vuosâluokkaliih munjin šoodâi puáttiđ taan-uv luuhâmpajan iän lam vissâ meendu stullááh ko máttáátteijee lâi stellim munnuu luoka mestâba moojiikeš pulpetskippáár lâi siämmâš ko moonnâm täälvi-uv já suoi čokkáin vala-uv maŋeláá ko muoi čokkámsajeh lijjii juohum te eelijm juáhâš addelmin tuođâštussân máttáátteijei eereeb tievst vuosâluokkaliih lâi huolâtteijee vuáláčálálduv pehti väärendem nommâ já mun oppeet polâstellim et maht tallegis jis máttáátteijee vávjá maidnii ij kuittâg muide ko kiijtij tuođâštusâst já čohčâluuhâmpaje peesâi älgiđ mottoomlágán mielâkiddiivâšvuođâ autoid já eellim masa jyehi peeivi poostâ lunne keččâmin postauto ko tot poođij kuás mäddin kuás kuávlust et ličijba hitruu peessâđ motomin ton fáárun jiemhân lamaš eellimstân vala maggaargin auto sáátust lamaš lijjimhân kale vaarâ evakkost puáđidijn lamaš sehe juna et auto-uv sáátust mut tast mun jiem muštám maiden fakkist falâlui kuittâg postauto sáátun tilálâšvuotâ já tast lijjim tiäđust-uv pyeri mielâst veikkâ ton suujâ keežild manen peessim sáátun jiem lamaškin moovtâ škoovlâ älgim maŋa munjin šoodâi hirmâd peljipoovčâs já tot ij riemmâm puárániđ ij moinnân konstáin siäsá posoi joba tubbááksuovâ-uv muu piäljân mut ij tast lamaš ävkki kálgu lâi pyecceitipšoo áámmáttis peeleest já nuuvtpa sun avžuuttij-uv vyelgiđ tuáhtâr luus jiem tieđe lâš-uv siäsá lamaš ohtâvuođâst muu perrui mahten puhelinohtâvuotâhân kale lâi mottoom iiđeed puáđist siäsá já iätá munjin lähdemme miiba tast tuámittáim poostâ luus vyerdiđ sáátu já veikkâ lâi-uv peljipoovčâs te liijká lijjim moovtâ ko pesâččim viijmâg auto sáátun ij lamaš avâštâskin mon kukken tot puávtáččij leđe mut hundâruššim ohtuunân et amahân vissâ kale siämmáá kukken lii ko korŋijm auto siisâ te kalba tot lâi-uv styeres mätkiskippáár vissâ avâštâlâi maidnii ko čokánáim aaibâs ovdemuš peŋkkáid koijâdistij ennen ollut postiautossa et jiem lah kale kuássin lamaš sun vaaldij muáddi pävirsehhii kátturääjiist adelij munjin já iätá alkaa tehdä pahaa niin oksenna näihin váháš imâštellim et manen sun nuuvt eeđâi mut liijká valdim taid olssân já kejâstâlškuottim olgos lijjii korrâseh já ko mokke ain poođij te ferttij penttâ peeŋkâst čovádiđ kiddâ amas vierâliđ lättei hitruu ko enâduvah livkkii laasâi lappâd nuuvt häppilávt et ij riävtui kiergânâm ubâ uáiniđgin algâmätki moonâi pyereest ain räi já ko auto orostij poostâ luusâ te muoi-uv siässáin eelijm olgon vaazzâšmin lâi táássáš puoh stuárráámus kylá maid tubdim mut kale lâi aainâs pele stuárráb styeres lâškin talle lonottem maŋa vyeijee já rahasteijee poođijn auton já mätki ovdâskulij jotkâšui čokánáim te siäsá lehâstij taid pävirseehâid kärvisin já adelij munjin kal jo mestâ tiettim mađe várás sun taid faalâi ko ovdláhháá lijjim ucánjáhháá vyevsistuuškuáttám lijjim mottoomnáálá ciävzám lamaš vissâ maŋgâgin kilomeetter vuáijám máádás ko algii leđe maađijist moheh já rogeh nuuvt ennuu et aalgij tuođâi vyevsittiđ veikkâ tot lâi-uv viehâ kukke ij lah muh pááccám mielân ko hirmâd vyeksim joba jieččân puserân-uv já ko viijmâg poođijm šiiljon te kaleba lijjim kijtolâš et mätki viijmâg nuuvâi must lâi nuuvt čuuvtij turdom vuovsânâsân et karttáim moonnâđ šalde vuálá posâdâttâđ já pusseer čurgiđ maŋa väzziláim pyecceiviäsun kuus lâi viehâ koskâ avâštellim te lâi táássáš puoh stuárráámus saje kost ihenis lijjim iällám já autoh lijjii maaŋgâ kerd eenâb ko já ohtsis puáttim maŋa tuávtir tuuđhâi muu peeljijd já kijkkiistâlâi vala toi siisâ já viijmâg adelij tagarijd peljikuáškánjâsâid moh tállân išedii eštus nuuvâi já pessáim vyelgiđ maasâd vala siämmáá eehid linjâšauto fáárust já vaarâ vuovsâdim puáđidijn-uv liijká lam škoovlâst meddâl ko tien áinoo peeivi veikkâ must lâi lamaš maŋgâ peeivi tot peljipoovčâs já eelijm siässáin vala tobbeen škovlâokko moonâi já maht lâškin te lávurduv ij puáttâmgin kihheen viežžâđ muu pááikán já kiergânim-uv jo huolâstuuškyettiđ ton ääšist lamaš škoovlâ majemuu luokast vala talle vâi jo-uv sun-uv lâi peessâm škoovlâst meddâl kuittâg tiettiđ et pesâččim suu fáárust já tast oovdâs iäláččij mii perrust kiinii viežžâmin muu maasâd tothân kale heivij munjin pyereest mij vuolgijm škoovlâ nuuhâm maŋa oovtfááru kiän stelligist čokkájim mun kiän stellig alne čokkái uábbis já kiän stelligist čokkái oppeet suu uábbi lâi miiguin oovtfááru mut jiem mušte kiän sáátust sungis čokkái lamaš kiinii tuurukuoškâlijn lâi siämmáá luokast ko mun puáttim maŋa moonnim tievst rist iännám luus kiän niedah láin já nuorâb lâi vala kote ij lam talle vala škoovlâst lâi nieidâ já šoddâm veikkâ tom ääši jiem tievst vala talle tiättâm tast keččin äigipuudâ já ko kihheen ij puáđiškuáttám te vuolgim ohtuunân tutkâđ tom ollâ mielâst oroi nuuvt imâšin tot hiäŋgu čunoimielli et viggim vyelgiđ kuárŋuđ ton pajas lâi kuittâg nuuvt ellee já times et jiem peessâm ubâ koskâmuudongin já kuođđim homá koskân já maccim kooskâ lâi iäččám puáttâm toho já ko puáđám te tuubdâm-uv suu pyerá tállân ko čaŋâlâm te iäččám tobbeen čokkáá já juhá käähvi mielâst lijjim lijkkuustum nieidân já manenba nuuvt-uv ij puáhtám leđe veikkâ enâmustáá mun kale jieččân mielâst lijkkojim vigâttem mielâst iätá tot ij tieđe veikkâ puáđáččij motomin luusâ kuhheeb-uv ááigân maka ruásiguát talle jis mun pieijâlistám olgouuvsâ luukân iätá toos luáštám talle lasârääigist siisâ ijba toos lamaš ennuv lasseetmâš já vuolgijm-uv ejijnân lâi jo rávásub olmooš já munnuu liävtuh-uv lijjii ennuu rávháluboh ko sáátust jo melgâdávt eehid ko juovdáim pááikán puoh lâi siämmáá oornigist mut čuánjá lâi moonnâm vildâčuánnjái fáárun máádás et ahevuššim tom-uv já tuáivuttim toos mielâstân pyeri määđhi aalgij leđe jo lappâd já lijjii moonnâm jo motomeh škovlâohoh ko lijjim oppeet pääihist já láin viärmástâllâm já finnim kuolijd-uv kuás jo jyehitov ko lijjim pääihist te vorâs kyeli še lâi ain peevdist makaš jo váhá vuáhádum asuntola purâmâššáid já távjá nimmâruššim-uv ain kyele halijdiččim motomin pottáák já kaastâ tâi herttâmääli iännám já vaarâ iberdáin maid mun uáivildim mut ko ij lamaš tien ääigi čoovčâst vala maggaargin vorâs piärgu finniimist eereeb peciludij já herttâmääli-uv lâi mii perrui vala talle omâs äšši evakkoääigi lâi uápásmâm toos-uv mut ama ij vissâ lamaš lijkkuustum ko kuássin ij lamaš peevdist herttâmääli tuuttâđ ain vorâs šaapšân tâi puuškon motomin kuávžurân-uv veikkâ táválávt tot kale ain sälttejui jiem kuoskâm veikkâ eeji hersku tot oroi lemin tuše meeinijd puurrim jis toh sáttojii leđe taldrikist motomim ovdil čuáguttâttâm vuáskunân jiemge oskom ollágin et tot ličij ubâ purâttetteegin tom kale lâi uágguđ já ušteđ loopâbeln pyehtih leđe talle-uv lieggâ šooŋah já nuuvtpa piäiváš paaštij-uv viehâ suottâsávt ko mun enijnân já obijnân mottoom oholoopâ čurttâseddim pooráást juuŋâid čuággimin nuuvt maŋes äigi et liččii kolgâm leđe jo čuáskásuboh šooŋah mut liijká lâi pivvâl ääigi juuŋah lijjii valjeest jyehi čoovčâ já nomâlâsân mii pooráást toh iäskán lijjii juŋŋâčuággim kale ain tyelittälli koskâldui ko kaavnâi säplig kostnii keđgileejeest tâi skierâsist mut ko saalâs lâi finnejum te oppeet čuágiškuottim juuŋâid čohčâ lâi nuuvt liähmus et tot lii pááccám joba muu-uv mielân iäččám ko poođij riddoost kuolijd čolliimist te sust lijjii kieđah ain čuámmum já sun lâi viehâ erduu kiessâmgin ij táttum luhostuđ čuámi kozâiguin čoovčâ sun lâi iänááš pyerimielâst iäge kieđahkin lamaš kolmum lâi távjá pyerimielâst joddei kuohâmist puáđidijn já käähvi juhâlem maŋa sun ain lappui tegu táválávt mušte aaibâs tärkkilávt lâi-uv jo ton čoovčâ asâttum mijjân mottoomlágán mittomeeri juuŋâi čuággimân asuntolan mut majebij iivij tot kale lâi koolgâim juáhâš čuággiđ juuŋâid aainâs muáddi litter já pyehtiđ taid asuntolan vâi pesâččijm taid maŋeláá tälviv puurrâđ maht lâi mut ton čoovčâ kuittâg já ennijn čoogijm maaŋgâid luuvijd litterijd tieid njaalgâ ruopsis muorjijd veikkâ mun tiäđust-uv peessim čuággiđ tuše oholoopâi ääigi ko lijjim talle pääihist čoggimhân mun kale tiäđust škoovlâ já asuntola juávhust-uv mut toh monnii puoh asuntola tárboid lâi ain-uv tot pyeráinvyeijim máttááttâllâm oovdâst ko jiem lamaš valagin tom tááiđu oppâm táálust lijjii kyehti polgupyerá main nubbe lâi pyerá já sun lâi táválávt ain joođoost kostnii ige tom puáhtám kevttiđ já nubbe lâi iäččán já ohtsâš pyerá nuuvt orom muštemin moin puohtim hárjuttâllâđ talle ko lâi äigi muu hárjuttiđ lâi taggaar et heŋgâsim vistig stivrimstággoid stellejim juolgijdân ruŋgo vyele polgimáid já tallet mätki makaš ain lâi kolgâđ älgiđ toolâi pyerá nuuvt kuhháá ciäggust et juurdij muu viijmâg pissoođ ohtuunân-uv ciäggust mut táválávt tast keevâi ain nuuvt et káškáttim kuábbáánuubel pálgá já uccást iä täävtih ain toijuu kuittâg nuuvt pyereest ton čoovčâ et viijmâg pisoškuottim pyeráin ciäggust já tast ij lamaškin innig kuhes mätki ruŋgo paijeel vyejimân jo siämmáá čoovčâ hácáristim mottoom náálá ruŋgo paijeel veikkâ satulan ulâttem lâi vala kukken ko enni ooinij et mun-uv máttájim pyeráin vyeijiđ te sun-uv meridij et aainâs puáttee keesi tâi čoovčâ sun-uv kolgâččij pisottâlškyettiđ kyevti ráttá alne nube ulmuu tolliihánnáá já nuuvt eeči lopedij skappuđ taggaar vuájáán mii lii uáivildum nissoonulmuid já nomâlâsân taan tááhust iänán jis sun uáppá vyeijiđ kale uálguttâlâi iskâstiđ almai polgupyeráin vyeijim mut iännám ij aainâs ton čoovčâ riemmâm toos iävtuh lijjii et pyerá kolgâččij leđe nisonij pyerá hárjuttâllâmsaje kolgâččij leđe täsivis čievrâmaađij já moojiikeččin kolgâččij leđe ciäggusisttuállen aainâs ton čoovčâ ij mii táálun vala skáppojum taggaar vuájáán já nuuvtpa iännán máttááttâllâm sirdâšui puáttee kiäsán kuittâg lijjim pyerimielâst tast et lijjim viijmâg oppâm pyeráin vyeijiđ já kale mun vuoijim-uv oholoopâi ääigi ko lijjim pääihist te eeči mestâba kosâstâlâi muu vyeijimhaaluid lijjii kulloo tivrâseh já must lâi makaš taggaar vyeijimvyehi et jiem čuuvtijgin váruttâm kumijd keeđgij já mievtâi paijeel já tuolmâstim kooccân-uv liijkás fakkist jiem čuuvtijgin perustâm eeji láittusijn tanen ko sun ij kale lamaš ain uáinimin muu vyejimijd já talle ko sun lâi uáinimin te viggim tiäđust-uv vyeijiđ suu tuoivui mield lamaš tiäđust-uv vuovâs jis must liččii lamaš siämmáá ahasiih vyeijimskipáreh mut toh iä lamaš tuuttâđ ohtuunân vuojâšmân veikkâ tävjittávjá skirviittim-uv ránjáidân šiiljon já meiddei mut tain tááluin láin tuše já kiäin ij lamaš vala pyeráiguin vyeijen veikkâ mudoi skipárin kale tuhhiittim-uv já iävá riemmâm muin vuojâččiđ ko sunnust lijjii jo jieijâs iäráneh já manoh ijba ton peeleest et liččim sunnuu sáátust ubâ pissoomgin fáárust já maŋgii keevâi nuuvt et veikkâ makaš mielâstân mottoomnáálá mattim-uv vyeijiđ te käškittim liijká távjá iärtán vuájánijnân lâi tuoivâ et ko motomin álgáččim olmânáál ulâttiđ jopa satula alne vyeijiđ tâi veikkâba miätáluvâid čokkáđ et finniiččim olssân pyerá škoovlân lâi čielgâs et aainâs taan čoovčâ tot ij liččii vala máhđulâš mut vaarâ maŋeláá tobbeen škoovlâst jo maaŋgâin jieijâs vuájáneh lâi tallaa ääigi viehâlágán savzâčuurâ já vuossâmuu vorâs piärgu finnijm-uv táválávt saavzâst tâi viercâst mon eejikyevtis njuováin kale še čohčuv puovtij pavkkâliđ jis lâi taggaar love lâi skappum palgâsist mut vuoššâmpiärgupoccuu uuccâm lâi liijká ain pargo tyehin eeči já eelijn saloŋgáin tušijtiet meeccist ko loovnâpoccuu ij lamaš nuuvtkin älkkee kavnâđ kale lijjii iäge nuuvt irrâsehkin mut koolgâi kavnâđ taggaar poccuu mii ličij tarbâšân uápis ulmuu meerhâst já ličij vuonjâlronnooš čiermihâš tâi varehâš leđe taggaar puásui mon kostâdij kuávttáá kurppođ meeccist pááikán spääilih ij kannattâm pivvâlis šooŋâi pääččiđ ko piärgu lâi kuittâg kuoccâgiđ lamaš puolâš- iäge jieŋâskääpih talle já jis piärgu lâi nuuvt ennuv et oho ääigi ij nahcim tom puurrâđ te talle ferttij tom salttiđ lâi-uv eromâš njaalgâ já tot siäilui pyereest lâi älkkee tuše tuvkkâlij čuámáttâs teikkâ čuárbbele sälttiseekân já tiiptij tom leđe tobbeen mottoom ääigi savzâ laavij uástiđ páihálâš ulmuin iäláttâstarbâšijd tađemield ko taid tarbâšij potákkijd kuolijd já piärgu tien siämmáá čoovčâ škovlâ oostij ejistân kyehti saavzâ roopâ já lijjimba maŋeláá rámmáássiähá almai ain purâdemvisteest jis teivâsij leđe saavzâ piärgu monnii häämist purrâmâšâst várás et kiinii ij liččii tiättâm ašij olmâ tile rammuustim olekki hyvvää ruokaa on meijän lampaan lihasta jiem tieđe lâš-uv tot lopâ-loopâst lamaš maŋgâskin mielâst hyvvää tot ko lâi lamaš hirmâd pyeidis saavzâst já vuojâ eštus kobđoi ain taldrikkeest jis tast lâi vuoššum piärgumääli iä táválávt lijkkum kobđoo vuojân talle já iä kale tááláá ääigigin saavzâpiärguäšši lâi kuittâg nuuvt eromâš muu mielâst já ko še motomin rammuustij tom piärgu te iäskán mun lijjim-uv pyeri mielâst já muáđuh sulâstittii ain eenâb mon noomâ lâi munjin adelâm lâi kale čeppi vuoššâđ purrâmâš vâi oroi-uv must talle tuše nuuvt purrâmâš moos herttâmääli lasseen lijkkojim lâi mottoomlágán kaastâ já pottáák ääigi eđâččim tom vaarâ millopiärgukaastân mut talle jurdim et ruškis piärguliemâkaastân lijjii sehhejum roovâ ruisleibimuáluh salgân oskoost lijjim maaŋgâid iivijd jiemge máttâm jurdâččiđ et piärgu-uv puávtáččij moinnii mašináin millođ motomijd iivijd maŋeláá ko táátui muu kievkkânân išediđ purrâmâš rähtimist oinim tom imâš milo já peessim toin joba millođ piärgu-uv asuntola purrâmâšâi keežild omâttâlškuottim mii perruu purrâmâšâid já motomin ettim iännásân taggaar piärgumääli moos iä lah suvrâmeh siävuttum kumppâseh já poccuučuálimäärfihkin iä lamaš muu mielâst innig nuuvt njálgâh ko toh lijjii tađe ovdil veikkâ ferttejimhân mun taid tiäđust-uv puurrâđ ko muhkin ij lamaš asuntola purrâmâš moos mun jiem liijká kuássin tuáddum lâi uccâ sávjáin rahtum kyelimääli lâi tuotâ unohâs puurrâđ ko täävtih tarvaneddii čuddui maŋa mainâšim uábbásân tast te sun rähtistij kyelimääli váháš stuárráb kuolijn faalâi munjin já toos kale lijkkojim lijjii stuárráábeh já taid lâi älkkeb kavnâđ kyeleh iä lamaš vuoššum liijkás timesin já määli lâi mudoi-uv njarbâdub áánsust puohtim tast maŋa viggâđ mottoomnáál puurrâđ asuntola sáávjâšmääli-uv veikkâ kuássin must ij ton ustev šoddâmgin lâi nubbe moos jiem kuássin vuáhádum teikkâ tuáddum veikkâ viärdám hersku tot oroi lemin-uv taah ovdeláámainâšum máláseh iä muu mielâst nuuvt njálgáh lamaškin te lijkkojim liijká lâi uábbi já lâi táválávt tegu taggaar värienni munjin já vaarâ lijkkui munjin et sun tuubdâi muu vaanhimijd kuohtuid lâi uáli čapisvuoptâsâš uccâ nieidâš kiän muáđuh lijjii tegu nukkeest lâi must muáddi ive nuorâb ige munnuu šoddâmpeivij koskâkin lamaš ko nelji peeivi ko lâi pargo-olmooš te suu nieidâ lâi maŋgii ohtuunis sunnuu aassâmvisteest mii lâi kale alda kievkkân vaarâ lâi ennis lunne kievkkânist mut meiddei vistestis ohtuunis suin motomin ko povdij muu kuásán vistásis já tast maŋa távjá sierâdáim-uv kuávttáá kuáhtá aassâmvisteest ton puudâ ko lâi pargoidis tooimâtmin lâi talle kuuđâ ihásâš ige lamaš vala škovlâavveest táátui muu maŋgii leđe skipárin tobbeen sunnuu visteest já tothân kale munjin heivij pyereest muoi motomin rijdáskáim-uv monnii ääšist mut iänáážin muoi piergiittâláim pyereest já ko poođij pargoost te sust lijjii távjá miellâsâš tullijááh jo-uv fáárust teikkâ jo valmâšin vyerdimin monnii skääpist lâi muu mielâst nuuvt čuuvtij nuke-muátusâš et jiem vaarâ ubâ máttâm suu nieidân jurdâččiđgin eehidpeivipuudâid muoi kuittâg sierâdáim sunnuu kuáhtá visteest já ive maŋeláá ko sun moonâi škoovlân já finnij uđđâ skipárijd te munnuu aldaš ustevvuotâ še čuáskui mun makaš kejâstâlškuottim jieččân ahasijd nieidâid veikkâ kiässán tom jiem moonnân noomâst liččii kale tubdâstâmgin tiätu nieidâ lâi muin siämmáá luokast must kuhebuššááš čapisvuoptâsâš nieidâ kote lâi uáli ruokkâd suu povvâstemvyehi lâi taggaar moos lijkkojim kale vigâttii muu kote lâi muu pulpetskippáár mut tast jiem nuuvtkin ennuv perustâm vigâttii já suoi ko láin še pulpetskipárušah meiddei nubbe nieidâ kiäm kejâstellim syele já sun lâi lâi oppeet must čuuvtij uánihub mut sun lâi suullân siämmáá čapisvuoptâsâš ko lâi muu sierâdemskippáár já muáđuh sust lijjii siämmáá sulâstitteeh lâi meddâl já eidu toin siämmáin tááluin main arvâlij talle pajeláhháá ihe tassaaš ko lâim monâmin muu-uv kavnâđ tobbeen olssân myerssee já láin veerdižeh já távjá oovtfááru nuuvt et puohtim siämmáá-áigásávt sunnuid kuohtuid tarkkuustâllâđ nuuvt uine et savâstâllâđ kal sunnuin jiem tuostâm riemmâđ eereeb talle jis sunnust kuábâšnii maidnii koijâdij must ovdánij suu jieijâs náálá já škovlâ meid uđđâ pargoh já amnâseh še moh lijjii ain ovdiist vaigâduboh vuáháduđ toid tađemield ko kiergânijm ain tyelittälli iskâstij muu verbaallâš olgosadelem kiärgusvuođâ mut čudâpottáák lâi ain-uv sajestis ij lamaš lappum čuddust kuussân tot lâi tegu miinii paijeelmiärásâš stuorrâ čivle mii ettij sárnum návt lâi te oppeet finnejim epivirgálâš luovviittâs jiänusânluhâmân mii ij tiäđustkin kirkesmittám muu kruuvnâ ollágin mut toos ij vaijaam maiden luovviittâs lâi vaarâ taantovváá aainâs puáttee juovlâi räi já tast maŋa puáđáččii oppeet uđđâ luuhâmiskoseh ađai oskoldâh lâi taggaar aamnâs mast koolgâi hárjuttâllâđ paajeeld maidnii ráámmâthistorjá mainâsijd já škoovlâst čielgiđ jieijâs sanijguin mast kuás-uv lâi saahâ lijjim monnii tábáhtus pänttäm tuárvi pyereest uáivásân te kale mottoomnáálá puohtim tom meid čielgiđ jiänusân-uv ij talle nuuvtkin čuuvtij väividâm jis koolgâi luuhâđ maidnii te tast kale ij puáttám mihheen ij lamaš čuddust tallegin jis koolgâi maidnii lávluđ já tot lâi-uv mestâ áinoo äšši moin puohtim ramâččâttâđ tiäđustkin jiänusân mut ohtuunân mielâstân lijjii lávlumiskoseh te kal talle lijjii iänááš muu uáppeeskipáreh-uv uuineh já sii lávlumjienâgin ij táiđám leđe puoh pyeremus máhđulâš uási škoovlâst lavlum lavluin lijjii munjin nuotâ já saanij-uv tááhust uáppáh veikkâ tain saanijn jiem iberdâmgin ennust maiden toos manen mattim iänááš tain lavluin lii tot et talle ko mun lijjim tiego kuulmâ neelji ihásâš mast jiem jieš ubâ muštegin te pappâ kote lâi muu kástám lâi kuullâm muu lávlumin sun adelij munjin vuoiŋâlâš párnáilaavlâkirje já avžuuttij uábbám máttááttiđ taid puoh lavluid munjin lâi suomâkielâlâš já uábbám láávlui já siämmást lávluttij muu tiäđust-uv suomâkielân jyehi áinoo lavluu nuuvt nuotâ ko saanijd-uv veikkâ tain jiem iberdâmgin maiden ko poođij toollâđ seuraid te sun táátui lávluđ muu taid lavluid sun siijđost mon peri lavluu te mun ruttiistim tom nuuvt tegu koolgâi-uv s-pustavijttáá já suomâkielân lávlum äšši tábáhtui vaarâ siämmáá seurafiäráán ohtâvuođâst veikkâ tastkin jiem mušte maiden muštám ko toppij muu nisupitá já karttim korâdiđ jiennân já lavluuh lii muštâlâm munjin maŋeláá et kote lâi munnuu puárásumos uábbi já naaijâm kaartâi motomin pyecceiviäsun já suu puárásumos nieidâ šoodâi leđe talle iännán já uábbán kiäjust ton puudâ lâi meid čeppi lávluđ já munnust maŋgii poođij-uv rijdo ton laavlâkirje alne lávluškuođij já mun meid liččim še halijdâm lávluđ te ferttejim luptiđ jienâ tun láávlu mun tot halijdâm tääl lávluđ vala ton lávlumhommáást muštâliđ tommittáá et talle evakkost puáttim maŋahân mijjân ostui vuossâmuš radio mon nommâ saatij leđe lâi putkisâš já ton suujâst vaarâ liijkás ucce ij kal tiäđustkin olgomitoidis peeleest ko tot ij kullum olmânáál tuše punjidij já ruožijdij hirmâdávt maŋa viljâm tuulhâi hyenes radion kaarâi tom kerrisân já vyejestij ergijguin mast njuškij auton já eelij loonootmin já tot kale jo kulluuškuođij olmânáál lâi stuorrâ já lusis radio suullân x senttid olgomitoidis peeleest já aakuh-uv vissâ teddii muáddilov kiilud še tiäđust-uv punjidij já ruožijdij talle ko asema lâi uuccâm vyelni mii viehâ ij lijkkum vala tooskin ko maŋeláá mijjân ostui nommâsâš radio já tot lâi-uv tain puoh pyeremus tooimâi kuivaparistoin já anodipatteráin lijjii čuuvtij keppisuboh já kuávŋáás já lusis aakuid uážui leggistiđ ko asema lâi uuccâmvuálážin kiinii punjâdij asemapuálu te läävejim hirmâdávt poollâđ ton ulviistellee já njurgiistellee jienâst naađđum eidu ton radiopeevdi vuálá ko eres sajan jiem šiettâm já toollim kieđâidân peeljij alne syeijin amas liččii karttâm kuullâđ taid puáššáás já čuhâlis jienâid tiäđust-uv pyehtiđ čiähádâttâđ meiddei tupán-uv mut ko radio lâi kámárist já puoh ulmuuh lijjii čokijdâm toho kuldâliđ uđđâsijd ige kihheen lamaš tuuveest te jiem tuostâm ohtuunângin pääcciđ toho ko asema viijmâg lâi kavnum te tallehân tot ij innig paldettâm toin čuhâlis jienâinis já nuuvtpa tast puovtij-uv talle kuldâliđ uđđâsijd sárnumohjelmijd já motomin harvii meid tagarijd muusikohjelmijd maid läävejii radiost vuolgâttiđ lâi hirmâd tärkki radio tuššekevttimist já orom muštemin et já váháš ujostâláin suu ton keežild ij váldám áášán pele ko eeči lâi kostnii elimin já mij lâim koskânâm te radio lâi tiäđust-uv talle ain áávus já tobbeen kullojii motomin meid toh-uv lavluuh moh láá pááccám muu mielân lávluđ-uv taid veikkâ jiem tiättámgin maid toh säänih uáivildii laavlâ maid lijkkojim tyelittälli lavliistiđ lâi valssi lijjii mottoom muudon hebrea mut muusikhân lâi-uv tot uáiviäšši joba tááláá ääigi-uv já nuuvtpa muu säänih monnii návt kreivien viet häätetään on morsiamel kruunattu pää jna laavlâ mast säänih siähánii suullân siämmáánáál ko ovdebáást-uv lâi valssâ vâi kolgâččij-uv ettâđ et mun lavliistim návt ihmisen huolinen murheinen se on väin aliaikainen še laavij ennuv lávludiđ munjin já maaŋgah láá-uv toh lavluuh maid talle máttájim vaarâ tien adelem laavlâkirje áánsust ko algim ucánjáhháá suomâkielâ mättiđ já makaš maidnii jo iberdiđ-uv puávtáččij väldiđ mottoom mučis lavluu mast säänih monnii keinuu pieni pursi vasten tuulta ponnistaa lavluu saanijd návt hiäilu uccâ puursâš vyestipiegân njuškiistâl laavlâ lâi mast meid lâi fiijnâ nuottâ taivahassa kuolon vaaraa ei kyyneleitä yötäkään lauloi kerran pien neekerlapsi hyvillään tuše oovtâ ulmuu já jurdâččim et laavlâ lii rahtum eidu sust olmooš lâi já sust lijjii motomin muáđuh čappâdeh tegu neegerist já nuuvtpa tot musta sääni pyereest heivij sunjin aasâi já jurdâččim-uv et taivahassa sääni uáivildičij-uv eidu tallaa mušto ääigi ij lamaš kihheen vala jáámmám já nuuvtpa kuolonvaaraa sääni-uv heivij toos pyereest jiem lamaš uáinám čiärumin já kesi-ijjâ lâi čuovvâd et kyyneleitä yötäkään säänih-uv olášuvvii lâi taggaar párnáilaavlâ maid laavij távjá lávluđ já tot lâi vissâ ton laavlâkirjeest sä lapsien katso minuun pienehen iberdâm tom ystäväsä-sääni saajeest lijjii säänih täällä vaihtelee taivaan isä suojelee et lii já nobdim et tiet laavlâ lii sustkis rahtum ko lâi postâalmai te sun tiäđust-uv lonottâlâi poostâ taggaar párnáisalmâ mast algâ lâi silmät luon ylös taivaaseen ja yhteen käteni liitän saanijd návt čoolmijd časkam pajas aalman já pieijâm kieđâidân liitán lite siisâ lijjii meid tagareh ääših maid jiem iberdâm kuullâm tom tuše radiost já lijjim addim saanijd návt on ilta tähtisille laulan lii eehid tásnáážijd mun láávlum maht eehid lii nuuvt konkreetlâš et tom puáhtá njuolgist čujottiđ ij lah nuuvtkin hirmâd kuhes äigi ko mottoom oovtâstlávlumtilálâšvuođâst iberdim viijmâg et eehidtääsnisthân tast lii-uv saahâ ige ehidist já tásnáážijn monnii-uv nävt on iltatähti sille laulan lii eehidtäsni toos mun láávlum lavlust jotkâšuveh säänih on monen hauta meri viimeinen et kost eidu lii tot majemuš meerâ mii lii siämmást vala nuuvt maŋgâs hävdi lâi taggaargis laavlâ mast säänih monnii návt jungmannina heijallerii hei tuijalleraa saanijd nuuvt et ličij lamaš mottoom olmooš monnii taampâst juŋmannin mottoom laavlâ mast säänih monnii sinä ruma vallesmanni ja minä nain sen komian lesken saanijd nävt tun tom niävráás fastes komserjâs já mun uáinám tom mučis leeskâ lâi kiävttám motomin jiešpiäiválâš ulmust taggaar nomâttâs ko kovho já mun ovtâstittim tiem sääni sáánán laavlâ mast lâi muu mielâst fiijnâ nuottâ lâi minä kotoani läksin niin pilvet ne varjoili lamaš aaibâs vises mut muu mielâst oroi et tiet varjoili sääni uáivildij suullân siämmáá ko suomâkielâ sääni horjuili et ko poolvah motomin tegu kärŋiluveh jo-uv vinnood teikkâ viällud te talle toh makaš horjuiliččii siämmáá lavlui čoonnâš tot-uv äšši ko motomin čohčuv láim ejijnân monâmin sun lâi saattâšmin muu škoovlân já ko pessáim eidu oolâ te mun monnii suujâst lavliistim tiem siämmáá lavluu mast monnii majemuuh säänih vielä ne kukkivat tulipunaruusut mun hautani reunalla ääigi hoksájim maađij tobbeen viestârist ko tot mana paijeel já cyeigejim maađij lii alda ton kost áásá tot nieidâ kote lii šoddâm muin siämmáá peeivi tobbeen evakkost kuullâm tiäđu máhđulávt teikkâ já tääl halijdim ramâččâttâđ eijijnân toin tiäđoin kote lâi muin siämmáá luokast škoovlâst já šoddâm siämmáá peeivi ko mun vigâttem mielâst iäččám koččoodškuođij ton peeivi rääjist ain mon áášán mun riävtui jiem ubâ lijkkumgin veikkâ ucánjáhháá kale lijkkojim-uv taggaar laavlâ maid laavij lávluđ já maŋa ko sun skappui pianohaitar te sun laavij lávluđ já čuojâttiđ siämmáá-áigásávt lâi fiijnâ já säänih monnii návt syömmein syksy toi mulle jna škovlâäigi lâi muu mielâst liijgás-uv kukke te jiem kuittâg kiergânâm oppâđ tärkkilävt tiettiđ tiei kyevti vuossâmuu sääni merhâšume et muorâst já purâmist tast ličij saahâ liijká väividâm uáiván tiei sanij keežild tađe eenâb muidego lavlum syömmein jna sääni majemuš puustav lâi muu versiost koččâm meddâl mut ijba tot skaađim maiden maŋa škovlâääigi munjin viijmâg valgânij maid tieh säänih uáivildii já siämmást selvânij tot-uv tuotâäšši et veikkâbahan saanij algâalgâlâš merhâšume jiem lamaš tiättámgin te liijká pyereest lijjim piergim ij tubdâm raajijd tiengin lavluu pehti skammân ko lâi jo talvâm já muáttâm te jiem innig peessâm oholoppáid pááikán já karttim pääcciđ asuntolan ubâ loppâihán lâi tiäđust-uv ahevis äšši ige tom ennust linedâm taggaargin pasepiäiván kullee äšši ko määrfi harvij pasepeiviđedij lijjii njaalgâ märfičaskah já vuástávuolâttâsah iiđeedteejâ peevdist já kal toh lijjii tuotâ njálgáh pääihist-uv ličij lamaš hitruu leđe mut ferttee mieđettiđ et taah pasepeivij purrâmâšah kale liijká ucánjáhháá linedii tom päikkiahevuššâm mii väividij jyehi peeivi taid märfičaskaid já vuástávuolâttâsâid noomáin makkara já juusto jiemge ollágin máttâm ovtâstiđ taid poccuučuálimáárfán já kusâvuástán moh pääihist-uv lijjii falâmist tiettim tom et leŋkki lii še makkara mut ko eidu taan kossâ määrfist lii saahâ te ferttee njuškiistiđ ääigi ucánjáhháá ovdâskulij juovlâluámu ääigi mii lâi vala mánuppaje keččin ovdiibeln poottim iävtuttiđ iännásân puurrâđ siämmáálágán makkara ko lii asuntolast-uv tiäđust-uv čielgij toin tiäđoin mii sust lâi lii liijkás tiivrâs já taggaar määrfi finnee tuše kaavpijn kuodij taat muu juovlâiáigásâš tuoivâ motomin maŋeláá heđâlmijd já ko poottim kiđđâtäälvi čuoigâmluámun te jieškote-uv sierânâs olâttâsâi lasseen main muštâlâm täst maŋeláá lâi enistân-uv munjin olâttâs sun faalâi munjin táválâš purrâmâš te siämmást sun faalâi munjin meid käävpi määrfi-uv eidu siämmáálágán ko lâi lamaš tobbeen asuntolast já lijjim tiäđust-uv uáli moovtâ já finnij toin siämmáin pasepeeivijn pajalâssân motomin meid appelsinijd já tot sääni puáhtá munjin tiätulágánijd assosiaatioid ađai oohtânčoonnâsmijd kiinii koijâdičij must tääl magarijd aašijd puáhtá mielân appelsin te västidiččim njuolgist já luoddiäru toos manen návt kyehti ereslágán ääši puáhtá ovtâstittiđ appelsinân lii oovtkiärdán talle viiđâ ihásâš ko vuolgijm enijnân eelliđ käävpist sáttulâžžân munnust lâi lâi kiđđâtälvi-iiđeed máhđulávt njuhčâmáánu ko vazzijm enijnân já muštám pyereest tom vyelgim ko čokánáim paldluvâi ruávu vuálá riehân mut toos muštokoveh noheh-uv muštokove lii tot ko leen já tobbeen lii kuhes kävppitiskâ mon tyehin lii kävppijâs já nubebeln tiiskâ vuástá mieigâd kaljaputtâl kieđâst tiäđustkin tubdâm suu veikkâ noomâ vaarâ lijjim kuullâm mut enistân kuullim maŋa suu noomâ oostij purrâmâšveerkijd já vala muáddi appelsin moh lijjii jurbâseh já piäiváá ivnásiih ovdâskulij muu puáttee muštokove lii tot et lep vyeijimin hiäppušáin máddáápele vielti pajas suullân tááláá luoddiäru puotâ já táátum enistân appelsin maid sun oostij lii puolâš sun lyeddee ađai kyeree munjin nube appelsin nubbe páácá tullijâžžân pááikán já ko piejâm oovtâ pitá njáálmán te smakkâ lii nuuvt njäälgis et ij määti ubâ čielgiđgin njuolgist eeđân almalâš taid appelsinpittáid já enni-uv váldá mottoom muštokoveh noheh poođijm maasâd já vazzijm miibel mut tast jiem mušte innig maiden appelsinist puátá saahâ te já luoddiäru puátih tállân mielân ladduuh jieŋŋuu já asuntola siäsá já škoovlâ máttáátteijeeh adelii viijmâg love moonnâđ jieŋâ oolâ te kaandah kiäh omâstii luistimijd tuámittii tállân toho kale mun oskom et sij jo tađe ovdil-uv ellii jieŋâid syele iiskâdmin jo ihe tassaaš kuullâm taggaar hitruus hommáást ko luistelem mut lijjim talle vala nuuvt ärgi et jiem tuostâm ubâ eelliđ keččâmingin tom homá veikkâ tobbeen stuárráábeh kaandah läävejii luisteliđ lijjim motomin čohčuv kaandâid uáinám olgoláá jieŋâ alne šjnaggootmin lijjim joba uáinám-uv taid imâš piergâsijd skipárijnân nomâlâsân já já váháš imâštellim-uv et maht tagarijguin makaš puávtáččij kuussân ovdániđ veikkâ lijjim kaandâid uáinám joba jieŋâ alne hurgootmin lijjii vaarâ suu jieijâs rähtim luistimeh mut lijjii fabrik valmâštem luistimeh lâi kobdeeb teeri mii lâi sáháteriluistimijn já tain lijjii njuneh kaavreld ađai penttâ ruáhiln tegu sovskammust luistin ij vissâ tuhhim ereslágán kammui ollágin ko monon moos tot mottoomlágánijn čovduin vaarâ čavgejui kiddâ čoovčâ eellim maŋgii keččâmin eres kaandâi luistelmijd já imâštellim mon häppilávt aainâs paješkoovlâ kaandah skirviittellii toiguin já mon joteleh toh lijjii motomijn vyeliškoovlâ kaandâin lijjii luistimeh mut amahân sij iä lamaš taid vissâ jiejah ráhtám kaandah kale lijjii taid šnikkáruššâm nuuvtkočodum veerrâmtiijmijn muorâst já jieš tot teriuási lâi rahtum táválâš pokásááhá teereest čonnui kumikammui karâstuvváin nuuvt čovgâsávt kiddâ et tot ij lihâdâm kuussân kulij ovdiikeččin lâi tuárrástkulij räigi čoođâ mon pehti moonâi tot päddi moin luistin čavgejui juálgán kiddâ lâi siämmáánáálá räigi tuárrást mut ton rääigist lâi tuše karâstâhmokke oles riegis mii koolgâi leđe tuárvi kukke vâi olá kuábbáá-uvbel jyelgi äigipuudâ kejâdim tom hitruus homá te aalgij must-uv toohâđ mielâ iskâstiđ taid imâš piergâsijd já koijâdistim motomin minäki kokkeilla niitä sinun luistimia lâi must ive puárásub já sun lâi kuálmád luokast veerdižeh mudoi-uv já nuuvt motomin luovvij luistimijdis já adelij muu iskâstiđ ovdil sun ravvij maht taid kalga kaarrâđ juálgán kiddâ nuuvt et toh pisoh olmânáál sun jieš čoonnâđ-uv luistimijd muu juálgán jieš keevtij luisteldijn viŋkkeltoosuid maid eres kaandah iä kiävttám mut liijká luistimeh pissuu siämmáá pyereest viŋkkeltoosust ko kumikammust-uv lijjim finnim luistimijd juálgán olmânáál kiddâ te tallet mun irâttim vyelgiđ toiguin joton čievčâstmeh teikkâ pyerebeht-uv eeđân tuárgisteijee hárrumläävhih iä lamaš meendugin áhtánâsah já maŋgii rovvim kuás káávvud kuás njunolâs mut assaas tälvikappeer suoijij tommittáá uáivi et paabeht ij keevvâm veikkâ jieŋân poŋkkái-uv távjá algim cuápcániđ mottoomnáálá juolgijaln já joba šjnagottiđ-uv uánihis maađhijd lâi nuuvt hitruus hommá et illáttâlde räskejim luoppâđ tain ollágin veikkâ omâsteijee jo uálguttâlškuođij luholávt keevâi et oppim vala luisteliđ-uv ton čoovčâ ääigi siijvoin ko peessim eelliđ vala te munnuin šoodâi saahâ luistelmist omâstij luistimijd mut ij lamaš innig kuhes ááigán lamaš toi alne já nuuvtpa sun luovâi-uv tain já skeŋkkij munjin lijjii tiäđust-uv ucánjáhháá kuheh já stuárráh munjin mut liijká kiälvuliih tállân jieŋâ alne toi jođo já kale toh pyereh tobdojii lemin jiem lamaš vala meendugin áhtánâs luisteleijee mut uáiviäšši lâi tot et cuápcánim luistimij alne siämmáá čoovčâ valdim taid fárusân tolvum já peessim vala ramâččâttâđ jieččân luistimijguin ääigi lijjii čoovčah ton peeleest kuheh et veikkâ jäävrih jieŋŋuu te ij muáttám liijká nuuvt jotelávt saatij pišteđ jobá mánuppaje já ton tááhust tiäđust luistelemäigi še siämmáá kuhe čoovčâi pisovâš muotâ poođij iäskán skammâmáánu loopâst tâi juovlâmáánu aalgâst já lâi uáli táválâš et roovvâdmáánu lâi ollásávt pievlâst pissoin lâi šiev tienâspargo já taah kuhes čoovčah išedii tom-uv ääši ive moonâi älkkeebeht maid tot lâi lamaš ive ovdil lijjii ain-uv vädisvuođah maaŋgâi aašij háárán mut kielâ peeleest algim piergiittâllâđ iärásijguin pyerebeht já pyerebeht liijká nágáttâlškuáttám aainâs lädikandâiguin ko tiettim ton ääšist jieččân ain kuittâg pääcciđ táápu vuálá ovdánij jobá nuuvt-uv kuhás et veikkâ tiettim monnii ääšist jieččân lemin vissásávt riehtâgist já puávtáččim tom mottoomnáálá joba tuođâštiđ-uv te liijká kuođđim tom nube vuáittun maŋa juurdâštijn návt ij tiäđustkin liččii kolgâm porgâđ mut láá maŋgâ eres-uv ääši moi pehti ij liččii kolgâm porgâđ tegu lii porgâm já uáivildâm täst nuuvtkočodum sämmilâšuáinu ađai mij lep ain sirduustâm kievrâb jurduu teikkâ ulmuu oovdâst meddâl epke lah kuássin puáhtám čielgâsávt jurduidân já tárbuidân oovdân tuuttâm toos mii mijjân lii adelum áármust teikkâ tonttáá epke lah nimmâruššâm lâi nuuvt hitruu ko lijjim tom jurdâččâm leđe-uv lâi iänááš moovtâ veikkâ motomin kale vaidâlij-uv čuávjivavveest puohah lâim ton mielâst et tot lii aaibâs táválâš čuávjipoovčâs mii tävjittávjá puátá ulmui ko ulmui já monâččij ääigild lappâd pisottâlâi iänááš pääihist ige lappum kuussân ehidist poorgâi taid táválijd pargoidis kuodij čaasijd muorrij já kurpoi muorâid tupán eelij sirdemin ergijdis já mun išedim suu apijdân mieldi pyeri mielâst mii aldemui ránjái ađai čovčjávrálij lasseen ellii kolliistâlmin meiddei kosseennâmliih-uv enâmustáá sist lijkkojim lâi muu iänuipeeli tärhibeht eeđân iännán viljâpeeli já eeči lâi siämmâš kote lâi šoddâm aalgâkeččin mut sunnuu eenih láin iäráseh enni lâi ko eeni enni lâi suuvâst kuullâm et noomâ ovdâuási puáđáččij tast ko suu piämmuenni lâi kote lâi tuodâr- ađai puásuisämmilâš já ton suujâst sáárnui-uv pajekielâ lâi vaarâ aaibâs uccâ kaandâžin šoddâm tiipšon ko oppeet suu viljâ sáárnui anarâškielâ já pajekielâ já sun lâi vaarâ lamaš anarâšennipeelees tipšoost assáin meiddei muu kuohtuuh ennuuh já meiddei láin pyereest toollum kyesih mii táálust já sunnui lijkkojim čuuvtij lâi sijvub mut lâi čeppi mainâstiđ puohlágánijd mainâsijd já puoh pyeremus suu mainâsist lâi ain tot uási kogo sun jieš ruáhásij lijjii ain nuuvt njálgáh et eres-uv ulmuuh povvâstškuottii jis iä eidu tom mainâs te aainâs jieijâs kavnâsijd mainâseh lijjii tagareh et veikkâ tot maainâs lâi jotkâšuđ-uv vala te tot ain koskâldui siämmáá sajan ko mainâsteijee ij innig áppádâm kavnâsijn juátkiđ tom loopân mut ij kale lamaš tárbugin kuldâleijein lâi talle jo siämmáá hitruu ko mainâsteijest-uv lâi äŋgiris mecci- já puásuialmai mut sun lâi meid siämmást taggaar sijvuus leikkušeijee kiän seervist ij puáttám kuássin ahheev sun lamaš ilgâd veikkâ lijkkui-uv njálgásumosávt povvustiđ eres ulmui fiäránáid já kalehân sun povvustij olssis-uv kavnâseh lijjii kuittâg talle váháš koidâsuboh suámi ko ulmuuh nuuvt alda ko olgoláá-uv ellii mii kolliistâlmin kyesih lijjii ulmuuh motomin veikkâ sun aasâi-uv mädibáá kandáid lijkkojim enâmustáá já lâi muu autorähtee já oppeet muu risteeči kote ij lamaš kale nuuvt sárnáá ko lâi muu aldemuuh hyelhih ellii tävjittávjá kolliistâlmin já toos mun lijkkojim ääigi lijjii ennuv nuorah já muu mielâst lâi hitruu čuávvuđ sii pargoid veikkâ jiem toid puáhtám uási väldiđgin lijjim sijjân mottoomlágán maskot mon lâi pággu tuhhiittiđ tollii motomin njuárustâllâmkištoid já maid maid-uv kištoid iänááš miibeln mut meid eres-uv soojijn puovtij kiinii ettâđ et tääl vyelgip já nuuvt sij čuoigâlii lijjii tallaa ääigi nuorah viehâ ennuv nuuvt tavebáást ko mädibáást-uv já uáivildij sii kielâst eidu muštám ko oppeet nuorah vuolgii lâi jo eehidveigi mut mánuttep kale sij jävkittii paijeel já toho lâi suullân vittâ kilomeetter já táválávt sij kevttii kesipälgiskiäinu veikkâ karttii-uv kuárŋuđ ciägus äävži pajas mii lâi alda pehti monâdijn veikkâbahan šolkkâmaađij ličij lamaš-uv mätki lâi jotkâšuđ pyereest-uv kilomeetteráin puoh já nuorah liččii čokijdâm oohtân te sij liččii lamaš aldasáid muádiloves ääigi tiein kuávluin ij kavnuu ohtâgin nuorâ muáddi rävis ulmuuh tuše aašijd liijká ucánjáhháá imâštellim já ohtâ lâi tot et iänááš čovčjávráliih lijjii iällám miibeln kolliistâlmin joba jo motomingin mut ige jieškin kuássin aainâs muu mušto ääigi suoi motomin lává iällám miibeln kuás jo kuáhtá hejâkooveest suoi lává čeeci lâi já tiäđust-uv suu párnááh lijjii muu vuossâmuuh viljâ- já uárbimpeleh kiän párnááh kočodii laavij še távjá elâččiđ miibeln mut oppeet härvibeht čuuvtij kunnijâttim viljâpiällán tooimâid já sun kale lâi muu stuárráámus ihanne lâi kiergâd sun lâi ruokkâd sun lâi tärkki čuoggiđ kyele härssein já sun lâi tärkki pääččiđ pissoin lasseen sun lâi tuotâ kievrâ já mestâba kunâgâs aainâs muu vuossâmuu luoka ääigi tuođâštij jo tot ovdeláá mainâšum kiistâruáiskulem stuorrâ kaandâ nieráid moin sun toovâi čielgâsin taan ráŋgáštâs suujâ kunnijâttimhân mun tiäđust viljâm tuše jo ton keežild ko sun lâi muu áinoo stuorrâviljâ še lâi tärkki pääččiđ pissoin já ton lasseen lâi vala skuttáris já olgišis njuárusteijee mii poođij tuođâštuđ maŋgii sii njuárustâllâmkištoin pyereest viljâinân já viljâpelijnân oovtmielân veikkâ lijjim-uv sii mittomerij mield vala kaandâš ij lamaš siämmáá ruokkâd ko lâi sun lâi ennuv stáđásub mut jiem máttâm talle vala adeliđ áárvu taggaar piälán ulmust ääigi skammâpeeivih lijjii uániheh lâi nuuvt kiämádâh et ulmuuhkin iä porgâm talle muide ko eidu taid tehálumosijd tálupargoid já tien oornigân mun lijkkojim ellii nubijdis tävjittávjá kolliistâlmin já maŋgii paaccim pááikán joba ohtuunân-uv máhđulávt skipárin mun kuhes puudâid tarbâšâm leđe ohtuunân mut motomin kuittâg olmooš sevŋâdin aldanškuođij mii tupešiljo te tubdim jo ulmuu laavhijn et lii-uv sun mii táálu olmooš vâi máhđulávt kyessi lii taggaar et laavhij skiičâ já ruočâ kulloo siisâ tupán mut jis ij sattum kulluđ te majemustáá talle tubdim ko olmooš poođij viäskárân läävhih lijjii häärvih já lussâdeh še lijjii lusis läävhih mut iä nuuvt häärvih ko ejistân já läävhih lijjii keppiseh já joteleh kiännii tupán puáttee läävhih iä lamaš tiegáreh te tast tiettim et sun lii kyessi kyesi laavhijd kale tubdim já sun lâi lijjii härvissiähá mut keppâ läävhih já vaarâ tontiet ko sun ij uáinám meendu pyereest kuullim meiddei tom et láá-uv aldaneijest sovskammuuh vâi stevileh jyelgist já lii-uv sun uáivistlääddist vâi čiälgus kale uážui leđe viehâ vises tast et aldaneijee ferttee leđe aldaš ránnjá tondiet ko omâs kyesih iä lihâdâm kuávlust aainâs návt koskâtäälvi já motomin ijjávráliih-uv läävejii távjá orostâllâđ mii pääihist lappâd jođedijnis mut koskâtäälvi iä sijgin lamaš joođoost vises kyessi ohoi mield šooŋâst peerusthánnáá lâi postâalmai kote ijâstâlâi motomin še veikkâ táválávt sun kale vuojij jo-uv tupán teikkâ tupán ijâstâllâđ juovlâpoosij maŋa lâi taggaar et še laavij talle leđe joođoost já ko sun poođij te ij lamaškin huáppoin oovtfááru saatij orostâllâđ mii pääihist maŋgâ peeivi já peeŋkâool sun čokánistij tuše talle ko lâi käähvi juhâmin teikkâ määli kozzâmin sun iänááš idâpiälástâlâi lättest mainâstâlâi rávhálávt porgottâlâi piijpo já noskáttâlâi tyellittälli lâi eemeed kote orostâlâi puárásijviäsust já motomin jieš-uv eelij suu keččâmin lâi muu pyeremus skippáár kuáski já orom muštemin et eelijm čohčuv suu kolliistâlmin maŋeláá já pajebij luokai ääigi eelijm kolliistâlmin maŋgii luuhâmpaje ääigi nuuvâi ääigild já oppeet lâi mätki taam kooskâ jo nuuvt maŋgii čokkám iäččán vyeijimkerrisist et tubdâškuottim enâduvâid-uv moonâi tááláá maađijkiäinu mield mut tast ovdâskulij njeejáim jieŋâ oolâ já táálu maŋa korŋiistáim enâmân já rastaldittáim maađij šalde viestârbeln kiäinu ovdánij rido kidâ táálu räi mon máddáábeln tot luáštádâđâi oppeet jieŋâ oolâ já ovdánij kidâ räi já lappâd tast-uv čonâstij eergis jävilluávân kiddâ já eelij vala saattâšmin muu škoovlân já asuntolan škovlâ ittinâš aalgij te tolvum oppeet tuođâštussân máttáátteijee já tuoivum et sun ij täälgin vávjáččii uábbám čäällim noomâ mast luuvâi ij lamaš lopâ-loopâst nuuvtkin heeitug lâihân tot pajanâm kiđđâluuhâmpaajeest pelnub lovvááduási lâi ko kiđđuv tot lâi lâi ain-uv muu hyenemus nummeer já tot lâi tuše já lattim láin já lávlum mon mun nobdim pyeremussân já tuođâlumosin tuođâštusnumerin lâi maŋa máttáátteijee tuáivuttij mijjân vala ohtii pyereestpuáttim já kiđđâluuhâmpaje aalgij aalgij nuuvt tegu ihe tassaaš-uv lâi skammâ já peeivih uániheh te tot-uv uánihis kiämádâhpuddâ koskâpeeivi suulâin moonâi máttáátteijee saavâid kuldâldijn já škovlâpeeŋkâ ruvviidijn ađai nuuvâttijn tááhust lâi tiäđust-uv hitruu kuáhtáđ oppeet uápis škovlâskipárijd tegu já mut liijká maaŋgâkerd hitrub ličij lamaš pääcciđ pááikán eeji išediđ ergij sirdemist já meiddei muorriimist-uv veikkâ tast jiem nuuvt čuuvtij perustâmgin jiem liččii tarbâšâm vyelgiđ škoovlân te mielâstân liččim tävittávjá elâččâm viežžâmin čäcisaŋko käldest apijdân mieldi já pyerrin liččim maidnii porgâm ij lamaš ennust ehidijn pääihist ollágin jiemge ton suujâst luáttámgin suu nuuvtkočodum loojaallâšvuotân mut suu-uv pyerrin liččim vaarâ maidnii keksim juovlâluámu ääigi uáináh syele jurdâččâm et jis puohah muu perruu ulmuuh piäluštiččii tom ääši et mon pehtil já tehálâš mun lam lamaš jieččân perrui te jis veikkâ škoovlâ stivrâ já nomâlâsân muu máttáátteijee mieđâččij toos et uážuččim pääcciđ pááikán išedid jieččân perruu luottim iännán jurdâččemvuáhán já nuuvtpa mottoom eehid ovdil luámu nuuhâm iävtuttistim-uv sunjin jiem halijdiččii vyelgiđ tääl škoovlân ko pääihist-uv liččii nuuvt ennuv pargoh puoh taid iššeedmijd maid mielâstân já nimmurušhánnáá porgâččim mut enni västidij tun ferttiih moonnâđ škoovlân viggâp piergiittâllâđ tuuttáá syele smiettum oornig ij lamaš máhđulâš já lijjim oppeet kansaškoovlâst máttááttâlmin aalmuglâš tiäđuid já tááiđuid maid sátáččim tarbâšiđ vala puátteevuođâst ehideh monnii vistig jo liävsui taŋkkaamist já maŋeláá ehidist eehidteejâ já nohádem räi sierâdmist tađe mield ko voojijm já viišâim lâi ain-uv moos mun lijkkuustuvvim jo čohčâluuhâmpaje ääigi lâi oovdiš rintamalotta já suu stivrimvyevih lijjii kuittâg jo muu mielâst hirmâd čielgâseh ij stellim nieidâid ovdâsajan ton suujâst et sij lijjii nieidah mut ton sajan toolâi kaandâid já nieidâid eidu siämmáá áárvust kuoddâlii maŋgii sunjin kandâi porgâmijn mut sun távjá koijâdistij kaandah návt porgii tast ain čielgâi et kandâi porgâmeh iä lamaškin aaibâs sujâittáá já nieidah lijjii jieijâs porgâmijguin já tavoiguin adelâm kandáid suujâ porgâđ nuuvtko sij lijjii porgâm poođij täsiárvu meiddei kansaškoovlâ asuntolan-uv távjá ciähuttij-uv juáhážân ton tergâdis ääši kiinii tuu kiivsed te lah-uv tun adelâm toos monnii suujâ tiäđustkin suujât asuntola siäsáid kiäh lijjii tađe ovdil já tast maŋa-uv mut tuođâlávt kaandâi uáinu sii kyeskee aašijn poođij julgâ iäskán ääigi jyehi täälvi lâi tot ko piäiváš kuovlâlij nuorttiibeln já peesâim uáiniđ tom vuossâmuu keerdi skaamâ maŋa tärkkilávt mušte eidu kallaad peeivi uđđâivemáánu tot tábáhtui mut ko já nomâlâsân miibel piäiváárobdâ oinui vuossâmuu keerdi uđđâivemáánu peeivi te tot oinui vaarâ oho teikkâ pelnub maŋeláá ton suujâst et kylá máddáábeln lijjii ollâ väärih máddáápeln iä lah väärih ovdil ko tääsist piäiváš päštiškuođij te oroi tállán et tot lieggee jis ij eres te kuittâg mielâ piäiváš lieggiiškuát olmânáál iäskán njuhčâmáánu aalgâbeln mut piäiváá uáinim lâi kuittâg jyehitov siämmáá suotâs lâi tegu mottoomlágán lopádâs čuoigâmluámust kiiđâst já meiddei keesist máttáátteijee adelij mijjân love ruámustiđ lasapellâs tállán ko piäiváš päštiškuođij muorâi kooskâst veikkâ ličij lamaš oppâtijme koskân-uv ääigi já tiäđust-uv tađe ovdil-uv eeči lâi kuldâlâm jyehi áinoo radiouđâsvuolgâttâs já sun tieđij viehâ ennuv maailmpolitiikâst tuubdâi kale sispolitiik-uv já suu piäládâh lâi maalaisliitto nuuvt tegu iänááš iärásij-uv kuávlust pivnohumos väldikode politijkkár lâi kote lâi talle vissâ uáiviministerin já lääni politijkkár kiän sun lâi jienâstâm-uv lâi politiik-sääni ij lamaš munjin talle vala čielgâs jis ij lah riävtui kale valagin já lohhee uážžu-uv adeliđ čällei taan sääni kevttim addâgâs tävjittávjá uđđâsij maŋa noskáttâlâi já mestâba rammuustâlâi tot táiđá leđe viehâ korrâ äijih uđđâsij maŋa sun mainâšij noomâ mut et kii tâi mii tot lii ij čielgâm munjin ihheed maŋeláá luuhim kirje tarhat já iäskán talle čielgâi maid sääni uáivildij já lijjii noomah maid iäččám uđđâsij maŋa mielâstis eeđâi mainâstij sunnuu porgâmijn já äddejim et suoi-uv láin mottoomlágáneh politijkkáreh mut iävá kale vissâ ciähuttij eenikielâ tehálâšvuođâ masa jyehi ääši ohtâvuođâst já suu miellâsâš ettâmvyehi távjá lâi-uv aina äidinkieltâ saat sä siitä hyvää mieltä tuáddum já miettâm-uv jo toos et muu äidinkieli lii suomâkielâ já muu päikkikielâ ij lah mihheen lii tegu taggaar pennui kielâ mon olmâ ulmuuh iä ibbeerd et tuođâlávt tot kielâ ij lamaš ubâ lemingin kielâ mailmist lii tuše suomâkielâ mon kolgâp puohah mättiđ sárnuđ pyereest já tot lii meid mii tuođâlâš eenikielâ moodijd iivijd maŋeláá čielgâškuođij et mailmist láá hirmâd ennuv eres-uv kielah tom et muu päikkikielâ maid muu vaanhimeh uábih já viiljah sarnuu ij lamaš vissâ olmâ kielâ ollágin lâi tegu ellei kielâ mast ij lamaš čaallum kielâoppâ mon suujâst tom ij puáhtám tiäđust čäälliđgin kielâst ferttiiččij huápumus lääji mield peessâđ meddâl jo nube škovlâive suomâstim siämmáánáál ko eres-uv škovlâliih já ovdâmerkkân munnuu koskâsâš kielâ tegu monnii sänittes sopâmušâst rievdâškuođij kuuloold suomâkielâ kulij veikkâ liččijm lamaš vissásávt kuávttáá liijká távjá sáárnui jieijâs eenikielâ mii lii pajekielâ já motomin ko muoi láin sierâdmin magneetruovdijn kost kale ležžeem tomgin kavnâm te koijâdist must mii dán ruovddi namma lea mii lii taan ryevdi nommâ mun ettim toos lii tiäđust-uv magneetryevdi njuolgij muu jurduid já iätá lea maŋŋejuolgeruovdi ruovddis lea maŋŋejuolgi mi dohppe nannosit ruovddis gitta lii monnjâjyelgryevdi ryevdist lii monnjâjyelgi mii tuáppee nanosávt ryevdist kiddâ mun ferttejim tuuttâđ čielgiittâsân ko jiem puáhtám pyereebgin iävtuttâs pyehtiđ oovdân veikkâ tom jyelgi jiem uáinámgin sárnumist škoovlâst tommittáá et häärvih párnááh kiäh vala čohčuv lijjii kiävttám sämikielâ škoovlâ ääiđi siskiibeln lijjii nuorâmus párnááh mut sij-uv lijjii čohčâluuhâmpaje ääigi oppâm suomâkielâ lâi tot šiev torvo et oobižeh lijjii maaŋgâs nuorâbeh puohtii ain turvâstiđ puárásub obbijd já puárásub uábih toimii meid aalgâst nuorâbáid tulkkân já uápisteijen maaŋgâlágánijn aašijn main ovdâmerkkân mun paaccim nuuvtá iä lamaš puárásub viiljah iäge uábih škoovlâst já ferttejim-uv selvâniđ ašijnân ohtuu lii saahâ manipulistmist te äšši lii maŋgâsân viehâ oomâs lii kuittâg saahâ talle ko nanoduvvoo miinii aašijd jieijâs jiermi vuástásâžžân já sun jieš vala tom tuhhit talle jiem iberdâm asâttiđ taam ääši toos kullee táásán tanen ko máttáátteijeeh já asuntolahoittájeijeeh-uv lijjii tallaa ääigi nuuvt noonâ auktoriteeteh et mist iä lamaš magarehkin máhđulâšvuođah vuástálistiđ sii ađai iävtuttiđ magarijdgin eres oornigijd asuntola purrâmâšvyeššee já čorgejeijee iänááš ässeeh lädistii ađai suomâstii lii kale viehâ vises tiätu tast et tallaa ääigi ässee ulmuuh lijjii iänááš sämmiliih já anarâšah tegu juávkku já mattii vissásávt anarâškielâ nuuvt pyereest ko tom peri puáhtá mättiđ mut sij iä sárnum tom monnii suujâst jiem čuuvtijgin perustâm urheilust ađai valastâlmist ige tot meendu távjá puáttámgin oovdân lamaš televisioh já radioh-uv lijjii uáli vääni kuittâg mottoom valastâllâmtilálâšvuotâ kostnii stuorrâ mailmist mast mun-uv kuullim maidnii nomâlâsân kištoh jiem tiättám kost lii mut muu škovlâskipáreh já láin tommittáá čuávvum taid kištoid vaarâ loostâi pehti tâi radiost já tieđijn mainâstiđ maht lâi táppám mottoom ryešilâžân km tâi km čuoigâmist lâi almai já kuullim maŋa maht lâi čielgim radiost fiäránis já jis tom jurgâličij sämikielân te tot ličij suullân návt rovvim kuohtii mut kužžim ohtii kaaduin kaksi kertaa mutta kusin kerran tiäđust-uv lâi uáivildâm tom et lâi rovvâm tuše ohtii ko sun lâi oppeet rovvâm kuohtii já ton suujâst táppám kištokuáimásis tállân juovlâluámu maŋa munjin šoodâi kumeštâstavdâ já hirmâd nuárvui muštemin et mii visteest lijjii ton siämmáá oho ääigi aainâs nelji pyeccee kiäin lâi siämmáálágán tavdâ tavdâ viäránij nuuvt čuuvtij et muoi karttáim tegu mottoomlágán sierriittâsân asuntolahoittájeijee aassâmloonjâ paaldâst lâi uccâ vistááš tađe várás et čuuvtij pyeccee párnááh piäijojii ton viistán vâi asuntola siäsást ličij älkkeb kocceeđ sii tiervâsvuođâ tile monnii suujâst aaibâs škoovlâ aalgâ rääjist sárnum suomâkielâ veikkâ tiettim-uv et sun máttá anarâškielâ ađai siämmáá kielâ maid mun sarnum pääihist lijjimhân obijnân já viljâinân iällám keessiv maŋgii kost távjá laavij leđe ááhus kolliimin láádust lijjii ennuu spabbâlááh já muoi laavijm ricaiguin viggâđ taid makaš pivdeđ liijká luhostuuhánnáá tast lijjii makaš čuánnjááh maid muoi perttuim muoi viälláim pyecceivisteest já must lâi nuuvt viärráás nuárvui et njunelijne lâi alfáárug njuoskâs veikkâ asuntola siäsá taid tađemield puovtij lase ko toh njuoskii čalmeh lijjii nuuvt äärgih et iä kierdâm maggaargin čuovâ já munnuu viste lâi-uv masa aaibâs sevŋâd lijjii vääniht mut liijká lonottâláim ain jurduid äigikyevdilijn aašijn historjá máttááttem ij lamaš vala ubâ álgámgin te mist lâi lamaš škoovlâst jo ucánjáhháá saahâ väldikudij koskâsijn soođijn já smietâdáim-uv probleem et kotemuš väldikodde ličij kievrâmus ubâ mailmist ton mielân et kale tot táiđá vissâ leđe puoh kievrâmus väldikodde mut ij kale heeitug liččii iä lamaš uáli čielgâseh vala toh väldikudij noomahkin já nuuvtpa fakkist koijâdist lâi koččâmuš moos jiem aaibâs tállân máttám västidiđ veikkâ muu mielâst oroi-uv et sátáččij leđe pyerebeht-uv kaavpug nommâ tááhust iän kale riävtui tiättâm tomgin mii tot kaavpug uálináálá lii mut amahân lii vissâ stuárráb ko kylá sulâsijd aašijd muoi viekkiistâláim já hundâruššáim pyecceivisteest já ko tavdâ ložžiiškuođij te tađemield finnijm viistán meid lasečuovâ čalmeh kierdâškuottii čuovâ te tovváim váháš liäksupargoid-uv moh lijjii taavdâ keežild pááccám porgâhánnáá vissâ-uv muáddi oho tobbeen ovdil ko pessáim eres uáppei já skipárijdân uáinusân já ko tot peivi poođij te skammâ lâi lappâd já piäiváš paaštij kale vala kuhes ääigi peeivist mut paaštij kuittâg-uv ääigi kuulâi masa jyehipiäválâš toimáid nuuvtkočodum tikkesavotta uáivist iä aainâs juovlâluámust puáđidijn lamaš tiheh tanen ko mii táálu ulmuin toh iä lamaš ollágin mut škoovlâst ko kiästnii toh lijjii te toh njuommuu viehâ jotelávt uáivist nuubán uáli sahis tikkečovo moin asuntolahoittájeijee čovoi mii ooivijd kočâdii aavis oolâ mast toh kozzáin njuvdestuvvii jaamâs njoommâm pyeidis tikke penttâ spuákkái ko tom purccâlij kozzáin piävdán mut čivroseh paccii kuittâg vuoptáid já taid lâi-uv váddásub uážžuđ meddâl jiem mušte maggaar miirhâ siäsá posoi mii uáiván kale et tot ličij lamaš siämmâš täystuho ađai mii kevttui muu pääihist-uv tiheh lappuuškuottii mii ooivijn já ko vuolgijm čuoigâmluámun te maŋgâskin uáivist toh iä táiđám innig leđe pääihist kale lijjii meid mottoom soortâ päikkielleeh moh iä lamaš meendugin suottâseh já toh vaarâ sirdâšuvvii kavnij já pihtâsij mieldi táálust nuubán joba siijdâst nuubán epituáivuttettee päikkiellee lâi luttihâš jiem tieđe kost luttihááh ležeh mii táálun asâidum lâihân táálu riävtui viehâ uuđâs mut kostnii toh kuittâg lijjii njuámmum toho já toiguin koolgâi soottâđ ijâppeeivi jiem kuássin koccám luttihâšsaŋašân iho vaarâ oođđim nuuvt lussâdávt mut iđedist kale lijjii liškeest ruopsis čikâlâsah moh saŋedii lâi kulloo nuuvt vijses huáđđoo et veikkâ seeŋgâ ličij stellim kuávdoo lättee nuuvt et luttihâš ij pesâččii toho te tot kuárŋu káátun ulmuu paajaabel já kočâttât tobbeen ulmuu oolâ ij vissâ lah mihheen nuuvt hyenes aašijd et ij miinii hitruus-uv peelijd tast liččii lâi uccâ večirâš moin tuoijui tagarijd fijnásub pargoid tom sust luoihâttiđ já huškoškyettiđ seeinist ryettee luttiháid veikkâ toh peiviv iänááš peittuustellii-uv hirsâloomijn pottii tobbeen kuittâg ain uáinusân ko purgâlij täystuho luámán já muu mielâst lâi hitruu taid večiráin hirsâseeinist huškođ veeččirluodahhân kale paccii siäinán já vorrâtiälhuh še mut tot ij lamaš tallaa ääigi nuuvtkin varâlâš äšši onnáá peeivi-uv láá uáinimist toh masa ihheed tassaaš siäinán vuoidâstum veeččirluodah tuve seinihiirsâin muu nubbe čuoigâmluámu aalgij te eeči lâi tääl-uv čuoivâgijnis viežžâmin muu pááikán já ko toho poođijm te lâi-uv oppeet olâttâs vyerdimin tobbeen maađijpargo lâi kiđđâtäälvi álgám ovdâskulij já mii pááikán lijjii čokijdâm hiävušalmaah já motomeh ákšualmaah jiem lah aaibâs vises mut ohtâ sist lâi kuittâg já nubbe lâi nommâsâš läddlâš lâi kostnii vuálgus noomâid jiem mušte já jiem ubâ tomgin kalle sij lijjii orodij vala kärigâsnjargâlâš lijjii puohah hiävušalmaah ij lamaš hiävuštalli já naavit uuvsah-uv lijjii nuuvt vyelligááh et hiävuš ij ubâ liččii šiettâmgin jotteeđ tain vyelligis naavituuvsah lijjii pele naavituksâ lâi tommittáá olluv et tast hiävuš sietâi siisâ mut sisthân lâi-uv alnees hiävuš kiäzzái hiävuštaalist orom muštemin lemin kyevti hiäppušân saje nuuvt et hiävuš vaarâ lâi tobbeen syeiniláátu lâi saijaa já toho lâi-uv raivajum saje kyevti hiäppušân lâi hiävušin nuuvtkočodum jurán já tot lâi táválâš hiäppušist čuuvtij ucceeb mestâ tegu poni tot ij lamaš nuuvt kievrâgin ko stuorrâ hiäppušeh já ton suujâst lâi-uv sáttulâš kočodii dynamiit lyeđejeijee já sun saatij-uv leđe já oppeet kesittáin hiäppušijnis pecikooldâid kuullâm saavâid mon hiärváás já hitruus olmooš sun lii já saavah tollii tiäivás kale sáárnui tavesämikielâ mii tááluvievváin mut ko sun suomâstij hiävušalmaiskipárijnis te jurdelim et sun máttá suomâkielâ kustoo vala-uv hyenebeht ko mun kuullim-uv suu skippáársis cuoigiimin mon mon-uv ääši ohtâvuođâst hivá givári iiđeed sun lâi oppeet tiivoodmin hiäppuš leeŋgijd tast pevdipellâst jeđe ravhâstij skippáársis hivá givári anna minulla ne toŋŋeht ei muista mitkä toŋŋeht oligo ne goretoŋŋeht ulmuuh kiäh tuuveest lijjii ruáhásii já mun tiäđust-uv jurdelim et sij povvâsteh hyenes suomâstmân veikkâ kale tot majemuš sääni vissâ taaiđij enâmustáá povvâstittám goretoŋŋeht sääni suomâkielân kortongit uáivil iberdim iäskân maaŋgâid iivijd maŋeláá lijjii kezis muáđuh já táváliist kuhheeb kavrejune já sust lâi taggaar čuhâlis laavlâsiähá jienâ maggaar jiem lamaš kuássin kuullâm mielâst lâi hitruu kuldâliđ suu já hiävušalmaiskipáris saavâid já návt maŋa juurdâštijn kale vissâ maatij pyerebeht-uv suomâkielâ maid adelij iberdiđ mut amahân sun vissâ váhá čaittâlij já lasattâlâi ton hyeneeht mättimis et sun lâi tien tááhust viehâ skelmâ já sust lâi vaarâ hitruu ko iäráseh povvâsteh maka suu hyenes suomâstem kuullâm eres ulmuin maht lâi váldám uási meid pálgá rähtimân tâi tiivoodmân lijjii lamaš vissâ-uv kostnii aldasijn já pälgistivvoompargo miäštár lâi adelân pargourko já ettâm tästä pensaan ympäriltä kale lâi addim ääši já ko miäštár lâi moonnâm olgoláá te lâi lovŋiiškuáttám ađai luptiistâlškuáttám lavŋe lâi porgâm tom mon kuhe lâškin mut te huámmâš et miäštár lii puátimin kuántuškuođij tuántánáál neeljikuántán ton miestuu pirrâ ko puátá aldeláá te koijâdist sinä nyt olet tekemässä hivá mestari mestarihan käski kontata tämän bensan imbári ja nit minä olen gontannuht kogo páivá ij jotkâšum jiemge tieđe maht lopâlávt lâš keevvâm aalgij leđe jo ton muddoost et pygálusahkin iä innig lamaš ohtuunân eelliđ čierâstâlmin ko must iä lamaš čierâstâllâmskipáreh ollágin tovváá lijjii pääihist uábbám viljâm iännám já mun kyevtis ko huámášáin et mun rahttâtškuottim čierâstâllâđ te hoksáin et täälba suoi aprillav-uv aprilpeivi ko lâi já lâi vala muu uábi já viiljâ veerdi já kosseennâmlij puásuisijdâ lâi tain aldasijn kogonii já tot tiäđust-uv vaađâi keččeid mut taid keččâmhommáid-uv puovtij vuáruttâllâđ já siämmást leđe tienâspargoost-uv puásuisiijdâst kuittâg rovvii motomeh poccuuh já taid koolgâi tiäđust-uv uážudiđ maasâd siijdân já ravviiškuođijn muu lah čierâstâllâm tobbeen väärist nuuvt kuhháá et lah kalanâm te eelâš puáđidijn já jis lii pääihist te muštâl sunjin et lijjii ennuv poccui luodah mušte jis ij lah tobbeen te ele maainâst maiden nuuvt mun čuoigâlim já lijjim pyeri mielâst ko finnejim tággáár kunneepargo et pesâččim penttâ filliđ mun ko še lijkkojim lijjimhân mun suu ristalge mun čierâstellim tobbeen äigipuudâ ige kale tobbeen oinum ohtâgin poccuu čievâr ige luoddâgin te vuolgim-uv maasâd kuittâg muštájim et ferttiim vala eelliđ puásuisaavâid maainâstmin nuuvt mun čaŋâlim tupán já vissâ lijjim tommittáá jiärástum et jiem innig muštámgin mast uábbám já viljâm láin muu váruttâm já nuuvt mun ettâđ peškâlim ennuu poccui luodah illá puovtij ubâ čierâstâllâđgin lijjii ađai nieidâinis uárbimpiällám kote lâi pijguumin tobbeen ige oinum kosten talle huámášim et tääl te taaiđij hommá moonnâm endurân mii tábáhtui ige tom innig puáhtám mahten tivvoođ jis ličij lamaš maka nuuvt ruástil et lâi tállân ettâđ täid puásuisaavâid tuše kyeskee äššin já et mudoi toh liččii kiäláseh mut jiem pastam tomhân uážui ervidiđ kii vuolgij taid tušes poccuu luodâid kuorâdiđ tot lâi lâi tast maŋa nuuvt hyenes mielâ et jiem puáhtám ubâ pääihistkin muštâliđ aašij olmâ tile já koijâdáin must ääši te ferttejim ettâđ sunnuid keevâi poccuu luodah kuárrojeh tääl ubâ ääigi tuše jiem muštâlâm kii taid kuorâdij čuoigâmluámu ääigi jiem innig tuostâm eelliđ kolliistâlmin ránnjátáálust lâi áštám rissiđ muu ko fättee kiddâ lâi uccâ kaandâžân smiettâmuš tieđe njuolgijn-uv muu uábbi teikkâ viljâ kuássin tom ääši já ko must kesiluámu aalgij te muštám et mun kuhháá korvim nomâlâsân táálu jiemge halijdâm nuuvt távjá eelliđ tobbeen ko ovdil toi-uv tuvij ko elâččim tobbeen kiäinnii rävis ulmuin te valdim vistig čielgâs lii-uv pääihist vâi ij lâi muu mielâst uáli korrâluándusâš olmooš et sun lâi pyereest sättiđ rissiđ muu jis ličij fattim kiddâ lâi koijâdâm pargosaje maađij rähtein já lâi finnim-uv jiem tärkkilávt tieđe maid sun poorgâi mut orom muštemin et sun vuolgij ain iđedist hiävušalmai fáárun paijeel kulij já saatijba leđe nuuvt-uv et sun lâi išealmajin kiästnii hiävušalmast tienâspargoh iä tallaa ääigi já tien kuávlust lamaš aaibâs táváliih nuuvt et iäččám já maŋgâ iärrás-uv tarvanii tilálâšvuotân tállân kiddâ muštemin et viljâm já še láin tien siämmáá maađijpargoost rumburähtimhommáin parkkarin ađai uállejeijen iännám peenuv já mun lâim peiviv pääihist äššin lijjii tääl tieh maađijpargotuuškah já oroi lemin melgâdlágán liibžâs lijjii vissâ jo algâttâm parakij rähtim čuoigâmluámu lâi nuuhâm já eeči tuálvum muu oppeet luovâsvyeje te keevâi aaibâs siämmáánáál ko lâi keevvâm juovlâluámust macâdijn tieđe lijjim-uv kolmuuttâttâm vâi finnim maidnii basillijd tobbeen kuittâg-uv toppiittettim oppeet nuárvuikumeštâsân mii lâi masa jo viärráb ko maŋa juovlâi puoccum tavdâ karttim pyecceeviistán asuntolahoittájeijee aassâmviste paaldân já viällájim tobbeen aldasáid kulmâ oho ovdil ko cevziškuottim juolgij oolâ puoccim tobbeen ohtuunân já maŋgii šoodâi-uv äigi kukken ko ij lamaš kihheen kiäin savâstâllâđ ige puáhtám maiden luuhâđgin čalmeh kierdâškuottii peeivičuovâ te asuntola hoittájeijee puovtij munjin oppeet kiirjijd luuhâm várás já eres-uv liävsuid moh lijjii pááccám porgâhánnáá äigi-uv jođeškuođij pyerebeht já ko peessim viijmâg meddâl tobbeen te aalgij-uv leđe mestâ kiđđâ maid puoccim lâi koorâs jiemge onnáá peeivigin vala tieđe mii tot lâi kale vissâ táválâš nuárvuikumeštâs lamaš kiđđâ majemuu peeivi tállân koskâpeeivi maŋa viljâm poođij oppeet muu viežžâđ kesiluámun siämmáálágán korrâ kiđđâ ko lâi ovdebâš-uv luoddiäru räi maađij lâi viehâ šiev oornigist mut tast oovdâs lâi lovmat seenti asosâš njajânješši jyehi saajeest maađij veikkâ luoddâpargei autoh-uv lijjii tävjibeht vuojâččâm já kooskâ smaavâ vuástáluvvijd-uv koolgâi laiđiđ pajas já ko poođijm te tobbeen lâi aldasáid oles tälvi eiduttâlde muáddi pievlâpáiháá lijjii pooráást uáinimist já uáivuš suddepááiháš lekkâsâm karguu räi táálu pehti paijeel lâi jalgejum maađijräigi já saatijba tot leđe mottoomnáálá vyejettettee-uv oornigist pillareh kuittâg lijjii togo vuáijám ääši jiem mušte nuuvt tärkkilávt jiemge ubâ perustâmgin tast must lâi huáppu maasâd moonnâm kiiđâ lâi tääl-uv puáhtám munjin savehijd já siämmáánáál tääl-uv čuoigâstáim puotâ luovtâ rasta já pááikán moovtâ kesiluámu älgim keežild ko peessim oppeet pááikán lijjii lappum mii táálust já lijjim tast pyeri mielâst enni lâi moovtâ já suu mohtâvuotân lâi tiätu suijâ korttâäigi lâi kiđđâtäälvi nuuhâm já käähvi uážui uástiđ tääl kaavpijn nuuvt ennuv ko peri suuitij lâim skappum kaahvijd ain nubbe kesiluámu lâi álgám kiđđâluuhâmpaje moonâi mudoi pyereest eereeb tieid puocâmijd oskoldâh-uv aalgij mottoomnáálá lekkâsiđ munjin já nummeer tast pajanij-uv ovttain numeráin tot lâi tääl numereh seiluu siämmáážin já koskâárvu čohčâluuhâmpaajeest pajanij lijjim meddâl tijmed mii lii viehâ ennuv ko luoštij muu liijká luokan veikkâ nuuvt ennuv lijjim meddâl tááhust tot lii iberdettee-uv iä puáttám must alnaan pic puácuvuođâin já nube tááhust lijjimhân mun suu jiellâh mun-uv lijkkojim jieččânnáálá veikkâ skipáráid adelim-uv ereslágán kove mielâst oro-uv et lijkkui nieidâi lasseen munjin já meiddei mut ijba ennust eres kandáid lâi must čeepib masa puoh škovlâamnâsijn já toi lasseen sun lâi koorâs luuhâđ kiirjijd main mun oppeet jiem perustâm maiden mun lijjim uážžuđ meridiđ škovlâtijmij šlaajâid te iänááš toh liččii lamaš sárgum ađai piirustem já loopah liččii lamaš vuáimástâllâmtiijmeh lijjii áinooh amnâseh moin mun tiettim et piergiittellim kiäs peri sudâškuođij já jeegih lekkâsii potâlii loopah-uv kesilodeh já tađemield aalgij eellim oinuđ já kulluđ suánjuin-uv vizârdii jeggilodeh tollii jieijâs kiihâmkonsert já cuobbuuh ruovgii suánjunjeeššijn pele kieddi lâi tast eromâš ton keežild et toos čokijdii kiđđuv piiččuseh raavgah rástágááh äskileh já meid eres-uv lodeh moh värrejii maŋeláá taveláá ađai kuus lijjii monâmingin lijkkojii eenâb kačâdiđ kiedist já kiškođ enâmist lapsemááđuid ko raavgah oppeet tollii turnajâšâidis eenâb pooráábeln äskileh távjá várdáástellii pooráá alemui mievtâi alne uáinojeh-uv säpligeh tegu njurguuh já áŋáluvah mut härvibeht kulnâseh vuoiŋâstii še jäävri máddáákeččin tuodârjavrijd monâdijn uáivuš lâi taggaar et tot lekkâsij tooleeb ko eres uáivušeh tain kuávluin ääigi lâi kiđđâlodástem uáli-uv táválâš veikkâ kiđđârávhuttâs lâi kale jo puáttám vuáimán lâi-uv távjá muorâlodde kobđoodmin puotâ lijjii ollâsiähá mievtah já lâi pyeri perttuđ riidon lâi rahtum njurguu hámásâžžân aaibâs ivnij-uv peeleest já tot lâi nuuvt luándulâš hámásâš et jis olmooš ij tiättâm tom te kal juurdij et lodde lii olmâ motomin ránnjátáálu kandâ huámášij muorâlode puotâ aaibâs rido alda já ko kiijkáráin lâi vala tarkkuustâm te pivdáskij vaaldij hávlár fáárun vuáppái kárbáin várugávt luovtâ rasta uáivušân já njavâškuođij rido mield tavaskulij sun lâš peessâm mielâstis páčádâhân tallet sun pavkkâlij tuše váháš nuáigádij mut kobđodij ain sajestis ige perustâm päčimist maiden njahâlij vala aldeláá vaaldij lode skiivtâ oolâ uđđâsist jeđe vuođgâlij nube keerdi lodde nuáigádij váháš enâbuššáá mut ij rovvâm ige kirdelâm jurdelij et sun ij teividâm valagin olmânáál já pevistij aaibâs riidon lode paaldân já javgâlij kuálmád keerdi lodde viijmâg káškáttij viällud mut ij kobđom ollágin nuuvt tegu paaččum lodeh táválávt läävejeh kobđođ vävjiškuođij et taat ij tääiđi leđe olmâ lodde já pulttâsij čuožžâd paasij kuittâg väividiđ suu nuuvt ennuv et sun ferttij eelliđ vala kárbáin-uv keččâmin tom imâš lode já iäskán tobbeen čielgâi et lodde lii-uv rahtum muorâst lâi finnim nuuvt ennuv haavlâid olsis et tast ij lamaš innig anokävnin keessiv lijjii koldemin já lâi tiäđust-uv áirualmajin já tuárbon fáárust lâi moonnâm pyereest já sávjááh sehe eres-uv kyeleh lijjii vaarâ puáttám ennuv ige tast tađe eenâb nyetti lâi kuuccum ulgáid kárbáh keessum sáátkun já kyeleh kurppum pooráá oolâ te koldemviehâ moonâi káhvástâllâđ ovdil ko čolliiškuáđáččij kuolijd lâi kuittâg ton kooskâst elâččâm vala olgon jeđe huámášâm kärbisnjune alne lode hámásii ellee tuámittâm tupán já ettâm čokkáá kärbisnjuuneest sun toppij nommâsâš saloŋgáá seeinist jävkittij olgos skihtiistij já pavkkâlij ij kirdelâm ige koččâm enâmân sun moonâi aldeláá te tuubdâi kaperis räigi vala kuávdoo kooibâ lâi vájáldittám koibâkaperis kärbisnjunán mon olgoláá keejân juurdij skunjâlodden lâi vuolgâdmin mottoom eehid miäcán ama lodástiđ já tasttâlde rahttât ko iätá tot kale še tuostâččim já mátáččim pääččiđ lode lâi tast oovtpiijpog merkkâsâš havlâpisso moin sun lâi rahttâtmin vyelgiđ miäcán sun keigij piso já eeđâi vist päčimin veikkâ tuom piiččus te sátáččih peessâđ fáárun vaaldij hástus vuástá já ravviiškuođij suu maht pissoin kalga lattiđ já eromâšávt tom maht kalga skihtiđ nuuvt et teivid päjiškuáđáh te uigâd varmistin meddâl alne já čarvii liibasimist talle ko piiččus tegu čokkáá ovdemuu skiivtâ alne sun eeđâi ravvuu saanijd uábbásis sáttá čievčâstiđ talle ko tot päävkit tolliđ tom čovgâsávt uálgátuáivád vuástá amas povčâgittiđ ravvuuh lijjii ožžum leemnâ pissoost já varmistum tallet toppij adelem hávlár já perttuuškuođij saallâs mii kiškoi mááđuid tuve nuorttiipeln pottáákpiäldu já jiäggáá kooskâst adelij suu pyereest aldaniđ já ko sun lâš peessâm mielâstis páčádâhân talle sun stellij pissoos mievtâ oolâ pissopeeccih vala käŋŋir vuálá já piso viehâ ciäggusávt mievtâ oolâ lâi kuittâg nuuvt ciäggusávt et sun ferttij vonâttiđ čiäpáttis ovdil ko piiččus tegu čokkái skiivtâ alne já tallet sun javgâlij pissopeeccih ij lamaš riävtui mongin vuástá eereeb uálgispele kiedâ já liipasinsuormâ te tothân kale čievčâstij sáápui uálgispele kieđâ koskâsuormâ maadâ uccást ij moonâ sajestis já piiččus tot kale še kirdelij imâštâlâi et mii eidu lâi tiet elleid mii nievt korrâsávt ruáŋgái iänuipeeli še laavij lodástiđ innig siämmáánáál ko iäráseh sun ko poolâi mecciteknikko kote tallaa ääigi taaiđij leđe áinoo meccipoolis tiein kuávluin távjá váruttâlâi-uv nuorâbijd almaid kiddâlodástem vaarâin faruhtit me-me-meccäteknihka sáhttá sá-sáhkutit tallaš lodástemvyehi lâi taggaar et tot ij keevvâm nuuvtkin čuuvtij ludij jiegâ oolâ moh lijjii kähteeh já tuhtuuh sun kale nuorâbin eres-uv luudijd já nomâlâsân merâluudijd aaibâs puurrâm táárbun mast lii tuođâštussân ohtâ njargâ mon nommâ lii njargâ laavij puáttiđ ain kiđđuv toos kuovttijn ergijn sehe vyeijimkerrisáin já ráiđukerrisáin vuordâččij njargâstis merâluudijd já pačâlij taid tassaaš ko ráiđukerris tievâi sun vuolgij pááikán ko ij innig pačâlâm merâluudijd te sun pačâlij tuše tieid kyeliporree luudijd moh iä lah ubâ purâttetteehkin lâi kalibersâš kiiveer mii lâi uáli tärkki sun huámášij kiđđuv riddomuálusist kähtee teikkâ tuhtuu te sun perttui aldeláá já paajij lode alda čáácán já ko kähtee ain huihádij já puohčâlij te talle ruáhásij kale osko et sun mahten ličij lijkkum luudij piijnedmân veikkâ lijkkui-uv piävuttiđ kähteid lâi taggaar meccifilosofi já uážžu ettâđ et tonáigásâš totkee kähtei piävuttem-uv kuulâi suu tutkâmuššáid hundârušâi maaŋgâid maailm aašijd tegu ajattelija já sun lâi uáli tärkki jyehi ääšist tuođâšt jo tot-uv et moodijd iivijd maŋeláá lâi skappum magnetofon já paddij uđđâsijd sehe šoŋŋâtiäđáttâs radiost maid kuldâlij ittinâš maka siämmáá ääigi lehâstij radio mut piejâi-uv juurrâđ tom paddimmaašin kulâdijn äigipuudâ taid uđđâsijd jeđe iätá muitala seamma ođđasiid go iktege čielgij munjin maht ovdâmerkkân njuneporruuh šaddeh já maht cuobbuu meeinih ovdáneh oles cuábujin lâi pääihist iskâdâm taid kuohtuid nuuvt et kiđđuv ko puásui lâi rusádâm cuoŋŋuu oolâ njuneporruu suovsâid te sun lâi pieijâm taid skuápu siisâ lijjii ääigis maškârdâm tobbeen jeđe korâlum ađai skuáppulum lâi vuordâččâm tassaaš ko tain šoddii oles porruuh moh kirdelii sun lâi iskâdâm cuobbuu meeinijd-uv kuullâm mon mielâkiddiivâš lii čuávvuđ veikkâba cuobbuu meeinijd mun-uv movtáskim já eellim koiviimin suánjust kuámmir tievâ cuobbuu meeinijd já pieijim taid lasâpuurkin stellejim máddáápele lasâkuárvi oolâ ulguubel peeivipaštui já algim vuordâččiđ keevâi nuuvt ko lâi ettâm-uv meeinij nuuvtkočodum tuma-uásih stuáruškuottii já mottoom peeivi keččin toh čielgâsávt jo lihâdii jeđehânde muádi oho keejist toh muštootškuottii eenâb já eenâb kyele já loopâst muttojii šlubbouáivin moh vuoijii siämmáánáál tegu kyeleh-uv olgoláá jiem innig puáhtám čuávvuđ toi ovdánem ton suujâst et tääl toh tarbâšii jo purrâmâš luoštim taid siämmáá njiäšán mast lijjim taid váldám-uv čuovvum toi ovdánem tobbeen njeešist-uv jyehi peeivi eellim keččâmin ko toh tobbeen vuojâdii já nuuvt toid šodâškuottii jyelgih já peeccih uánnánškuođij toh korŋuu tobbeen suánjust koškásân já tain šoddii tagareh muádi seenti kukkosâš rievtis cuobbuu sulâstittee elleeh liijjii vaarâ siämmáá hámásiih ko lâi tot vuossâmuš cuábui maid mun eellimstân kuáhtájim vala muštâliđ maid jo ovdil-uv lam muštâlâm et lijjii kulmâ tuotâ paldanâs moiguin vaanhimeh ain párnáidis paldattellii kuobžâ vuáŋŋâš já stáálu lijjii paldattâllâm puohâin toiguin já tot kotemuš tain lâš lamaš varâlumos ij must lamaš tiätu tegu ij lah tiätu tastkin mon puáris lijjim talle ko vuossâmuu keerdi kuáhtájim cuobbuu mut vissásávt vuálá neelji ive kuás jo aasâim talle vala kuádist lijjii aainâs kyehti ääši moh kiäsuttii já nubbe tain lâi jävrriddo lijjim ovttuu monâmin jävrriidon ton suujâst ko tobbeen lâi mučis vuodâs já tobbeen lâi hitruu kalâččiđ láin váruttâm toho monâmist já paldattâllâm tiäđust-uv vuáŋŋášáin lijjim oppeet fáárrudmin stávrumin vuoddâs kulij ko pálgá mield njuškoi oovdeld hirmâd stuorrâ cuábui lamaš avestân vala kuássin uáinám taggaar ellee já nuuvt mun suorgânim hirmâdávt njuolgist párguškuottim já kaččâlim hárrulim kuátán čiärrum kooskâst áppádim ettâđ lii vuáŋ-ŋáš kiinii lâi uáinám muu fiäráán vâi lâš-uv kiinii iällám keččâmin tom vuáŋŋáš ko maŋa čielgâi et tot lâi-uv cuábui jieš paaccim ton ooskon et huáđđoo lâi vuáŋŋáš iäváge muu vaanhimeh toollâm ollágin huápu ääši njuolgiimân ton suujâst et tääl must iä lamaš innig jävrriidon moonnâm haaluh tiäđust-uv maŋeláá ko váháš jiermum äšši čielgâi munjin já veikkâ jävrriidon moonnâmhaaluh lijjii siäilum siämmáážin ko ovdil-uv te liijká uáivi jo maatij kieldiđ puoh jolâmus tavoi porgâm äšši mii muu meid kiäsuttij já mast mun jieš jiem mušte maiden lâi sipuli lâi kuáđi máddáápele seinipellâst piäldutiälhuš moos ištâduvvii kiđđuv jieškote-uvlágáneh šadoh moh tien aloduvvâst miänástuvvii lah aaibâs vises mut muu mielâst oro et potákkeh tien pelduust iä lamaš ollágin lijjii kolvum tađe várás rahtum stuárráb piäldoid moh lijjii olgoláá pelduust mii lâi puoh ucemus lijjii vissâ tuše navrâseh já sipuleh já sipuli lâi muu hersku šadoh koskâkeesi algii leđe olesšaddoost te taid tiäđust-uv peesâi smakkiistâllâđ piäldu lâi ohtâ mii muu ain kiäsuttij já läävejim ain keessiv staaruđ olgos piäldu luus já kukkâđ maađijpargo lâi ovdánâm kuittâg jo räi já tääl toho puovtij-uv hurgâliđ polgupyeráin penttâ automaađij mield ässeeh iä innig varriistâllâm mut varriistellii ain-uv kiiđâi čoovčâi já kooskâ já taat maađij vaarâ išedij sii varriistâllâm lâi älkkeb saaččâđ tävirijd täsivis maađij mield pyeráin halijdiđ eelliđ kolliistâlmin täävjib ko must iä lamaš jieččân ahasiih sierâdemskipáreh ige must lamaš alnaan vala vuájáángin veikkâ mattim jo mottoomnáál pyeráin vyeijiđ já pyeráiguin puohtim kale talle vuojâččiđ uánihub kooskâid ko suoi jiejah iävá lamaš pyeráidis taarbâšmin mut et liččim vuáijám toiguin tâi veikkâ ij heivim finnejim viljân movtijdiđ vyelgiđ já talle tiäđust-uv čokkájim suu sáátust määđhih lijjii hitruuh mut ohtâ hyenes peeli tain lâi toh lijjii liijkás uániheh lâi muu veerdi já sun távjá orostâlâi-uv ááhus lunne ustev oppeet lâi lamaškin meendu väädis finniđ suu hokâttâllâđ vyelgiđ eelliđ toh kesipeeivih maid viettim lijjii liijkás uánihááh já nuhhii ain koskân sierâdemskipáreh assáin kukken nubbe viiđâ kilomeetter keččin nubbe love kilomeetter keččin já sunnuu peessim kuáhtáđ suullân jyehi kuálmád oho mut saatij hurgettiđ kuhheeb-uv äigi ovdil ko kavndâđâim ovdebáá čoovčâ tegu vahâgist oppâm vyeijiđ polgupyeráin lâi movtijdâm et sun še haalijd oppâđ puáttee keesi vyeijiđ pyeráin veikkâ lâi-uv muáddi iävtu asâttâm opâttâllâm háárán lijjii et kalga leđe nisonij pyerá já hárjuttâllâm tábáhtuvá ruáváá alne lâi tot puátteš keesi muotâ lâi alfáárug suddâm já pálgáh kuškâm kale iä olášum ton suujâst et eeči ij lamaš suittám uástiđ nisonij pyerá já ruáváážân-uv lâi liijká muádi kilomeetter mätki tobbeen lâi moonnâđ ain kuhes äigi já tot lâi nube tááhust meid ostâm äšši enni tuuđâi almai pyerán já morâstâšroobdân lâi morâstâšroobdâst viehâ stuorrâ pottáákpiäldu mon paaldâ moonâi täsivis kubdâ päälgis váldumaađijân pálgá eenikyevtis láin valjim hárjuttâllâmsaijeen tábáhtui puáris kyelikiällár kogo eennâm ucánjáhháá kärŋilui mádáskulij lâi njuáidus miätálâh mii lâi tegu rahtum hárjuttâllân várás lâi uánihis olmooš jurdám et ij ennuvgin paijeel pelnub meetterist já sunjin lâi-uv väädis ulâttiđ ruŋgo paijeel polgimáid veikkâ satula lâi luoštum nuuvt vuálus ko peri lâi máhđulâš tollij pyerá ciäggust ko enni kuárŋui ruŋgo paijeel polgimij oolâ já tallet mätki ain aalgij tollij pyerá ciäggust jeđe ko te oroi et uáppee pisottâlškuát ciäggust ohtuunis te lâi luáštám tiäđust-uv keevâi iännásân-uv maŋgii siämmáánáál ko munjin-uv käškittij kuás kuábbáá-uv pel pálgá roobdân viällud mut te viijmâg pisoškuođij kuhebijd-uv maađhijd ciäggust ohtuunis sun huihádij munhân kustoo vuájám tiet mohtâ ij kuittâg ain pištám sun lâš huámášâm et piso ciäggust ohtuunis te siämmást sun lâi stubbám pyeráinis kuás miestuu siisâ kuás polsâi kooskân skierâsân togo pehti iä lamaš keeđgih pálgá pellâst mun hárjuttellim pyeráin vyeijim te must tiäđust-uv lijjii nuorâ täävtih moh killájii pyerebeht pyeráin vierrâlmijd täävtih iä lamaš innig nuorah já tom enâmustáá poolâi-uv et sun tuájáččij tavtijdis tágáreh hárjuttâllâmpuudah lijjii toollum tuárvi maŋgii te keevâi viijmâg nuuvt et enni-uv máttái vyeijiđ polgupyeráin já eelijnba suoi tast maŋa oovtfááru joba pyeráiguin lâi lopedâm iänán uástiđ motomin nisonij pyerá tääl ko sun maatij pyeráin vyeijiđ te forgâbalij taggaar vala uážuččij-uv lâi moonnâm potâseh lijjii kolvum já vuossâmuuh väärpih lijjii keessum ko mottoom lieggâ peeivi puáđistij miibel čielgâsávt moinnii aššijn já vala munjin oppeet vuoddâsân ricaiguin pačâliđ čuánnjáid moh lijjii ränis smaavâ piäivááloddááh läävejii kirdâččiđ lieggâ peeivij já ko riican pieijâi leemnân koške čunnuid te toh toimii tegu haavlah hitruu kirdedijn pačâliđ taid já ko čunnuuh teivâsii piäivááloddáážijd te eštus toh kočâdii vuálus tegu čuánnjááh äigipuudâ láim lamaš tobbeen vuoddâsist te iätá kale tiäđáččim piehâin piervâl iän-uv vyelgi keččâđ tom tot äšši kale munjin heivij já tuámittim-uv siämmást tupán mainâstiđ jieččân táálu viehân et vuálgáččáim piehâin piervâl keččâđ kote vaarâ tieđij maggaar saajeest tiegáreh piervâleh láá eeđâi tállân koolgâ koččâđ jis kuárŋuvettee piäcán iännám koočâ nuuvt muoi vuolgijm kárbáin luovtâ rasta kuárŋoim áiđáá mieli pajas já moonáim mannee maađij rasta puáris pálgás já väzziláim tom mield paijeel eidu ton siämmáá pálgá mon mield lijjim talle ovdebáá keesi pallam mii miänudij teermist pessáim čielgi oolâ te ratkuim pálgást njuolgist viestârân čuumâ puotâ ko kulluuškuođij piehâin piähum aldeláá et aldeláá masa kilomeetterpele já luáštádâđáim puotâ alda kost lâi tot piehâin piervâl kuhessiähá aaikâ kierrust tast mottoom ääigi já ko láim kuohtuuh ruokkâdeh muorâin skođeruššâđ te kuárŋuškuođijm kuábáš-uv maŋaluvâi piäcán veikkâ vaanhimlodeh skirviittellii já kevluu viehâ alda munnuu pyevtittij ovdil piervâl luusâ já ko mun-uv aldanim tom te oinim et tobbeen lijjii kulmâ uđâgáá moh lijjii kale jo viehâ stuárráh piäluštettii nuuvt et leggistettii kávukkozâi já lehâstii ruákkinjuunees hundâruššáim mottoom ääigi piervâlpellâst et maid tahheen piervâl já vyelgeen vuálus vâi maid tahheen liijká ton mielân et piehâin lii lopâ-loopâst ávhálâš ellee koddáhân tot säpligijd ige ovdâmerkkân riävskáid veikkâ tast iän nuuvt vissáh lamaškin must lâi lamaš moonnâm keesi čuánjá aljun te fakkist munjin poođij mielân et maggaarsun taatkis lodde ličij piämmuhâssân et tággáár lode puávtáččij väldiđ aljun tieđe mut puávtáhhân tun iskâđ västidij lâi stuárráb já sust lâi meid stuárráb pusseer puoŋâ te sun valjij piervâlist puoh stuárráámus uđâgáá já uigâdij tom puoŋâsis tiäđust-uv korrâsávt vuástálistij mut ko tot kaartâi sevŋis pusseerpuoŋâ siisâ te rávhudui já nuuvt peesâi huáđđoin vuálus peesist uđâgáá passijn vala piervâlân suuvâ juátkiđ já ležžâv-uv vaanhimlodeh ubâ huámášâmgin et ohtâ uđâgâš sunnust váilu lâi tommittáá vuástálistám et koozah lijjii čuoggâsâm pääiđi čoođâ já skainim liške muoihân kale tiäđust-uv maccáim siämmáá kiäinu ko láin moonnâm-uv uđâgáá kuovttijn kieđáin uáivi moonnâmkuávlun já aalgâst tot pancârdij já čiehčâdij korrâsávt-uv mut amakkis te viijmâg vaaibâi vâi maid kal lâš porgâm tot uásui mottoom náálá puáttim maŋa eelij muu vala suvdemin luovtâ rasta ohtân salâsijnân já ko poottim pááikán já muu viehâ ooinij maid lam fievridmin te iä kale čuuvtij movtáskâm koijâdistij tállân liebbuid jo ááiguh kale tiein kozzâtivrijn sunjin tot stuáru te talle tot pivdá mii kiedist säpligijd eeči joođhij ain koččâmušâidis tun toos purâttah talle tađe ovdil muoi pivdeen toos säpligijd västidim sunjin koolgah jieš talle huolâttiđ et tot finnee purrâmâš eeđâi vala eeči mun anam tast huolâ já piemâm talle kuás tast lâš nelgi lopedim iäčán já äšši paasij ton tohán toos keesi must lijjii kyehti čuánnjáá piämmuhâssân mut taid muoi láim-uv váldám oovtâst kiddâ já oovtâst meiddei huolâttáim-uv tain veikkâ nubbe kale hevvânij-uv sraŋgâviermi čaalman aalju láim váldám oovtâst kiddâ mut muu haaldun tot kuittâg paasij must lâi niälgáás piehâin uđâgâš piemmâmnáál já tom koolgâi piemmâđ jyehi peeivi aainâs moddii et tast šodâččij oles já kievrâs lodde jiem puáhtám vyelgiđ ubâ piäivángin kuussân ko koolgâi skappuđ purrâmâš uđâgâžân čoonnâm jieččân ollásávt já masa jo kađâškuottim ko lijjim váldám olssân riistâ väivinân ij lamaš paarooh mut tommittáá te liijká staarui juolgijdiskuin et toos ferttij rähtiđ ääiđi ovdâmerkkân iijâ várás keesi lâi čuánjáäiđin lamaš sraŋgâviermist rahtum äiđi lâi ovdebáá keesi valdum riddoost meddâl já ko váháš ääigi usâstellim te kavnuihân tot lâi puáris kuáti vala ciäggust mut tobbeen ij innig kihheen aassâm já tot lâi-uv tagarin täävvirvuárkkán ađai äittin kuus lijjii čuákkejum jyehilágán tiiŋgah já piergâseh kuáđi oovtâ luávkun toin sraŋgâviermijn taggaar konttur kuus ain loptejim piehâin ko tot ij puáhtám leđe olgon ko lijjim olgon te piehâin še lâi já tot tolâškuođij-uv muu enninis huámášim et säpligijd ij lamaškin nuuvt älkkee ain finniđ já piehâin uđâgáást lâi ovttuu nelgi mun kuhe smiettim mut te viijmâg ferttejim ejistân äärgihtsiähá koijâdiđ mihheen eres maid piehânjân puávtáččij adeliđ mestâ jo iärvádellim iäččán vástádâs ko sun cuoigij tie ko valdih tieggáár luánduhuáđđoo olssâd já tääl jieh nahcii tom piemmâđ sun joođhij váháš uáccáábeht iskâđ piemmâđ tom veikkâ kuolijguin lâi-uv čuávdus piemmâmčuolmân jurdâččim ko tuáppejim uággumstáágu já kaččâlim juhâriidon uágguđ vejeháid jiem tarbâšâmgin uágguđ ko must lijjii tommittáá uccâ vejehááh et puohtim iskâđ maht toh säpligporreeloodân tohhejeh vejehááh vala pancârdii já ko uđâgâš taid ooinij te eštus pivdovoorah cokkânii viigâi taid šnuákkuđ kavre njunijnis mut ij kuittâg nahcim toid tađe eenâb porgâđ já ferttejim-uv tom váháš išediđ vejeháá peccihist kiddâ já faallim tom uđâgâžân tegu olmâ enni-uv ličij porgâm já uđâgáá nelgi kale lappuuškuođij šoodâi viehâ jotelávt ko uážui jyehi peeivi čuávji tievâ vejeháid já veikkâ tot äiđiviermi lâi aldasáid meetterpele alosâš te forgâbalij uđâgâš ij innig pissoomgin tobbeen viermiääiđi siste tot ij vala suájáidis áppádâmgin kevttiđ kirdemân te tot poođij viermi paijeel pelduvváid kuárŋun já maŋgii kuáhtájim-uv tom puáris kuáđist aaibâs veitâlâs tot maiden vahâgijd tobbeen tiäđustkin puáhtám porgâđ eereeb ko luččoođ tävirij oolâ mut tast lâi-uv nokko iäčán kuullim suu tuikkodmin tot lodde lii luččoom jyehi sajan mun poottim tom mielân et piehâin piergee iijâid jo ohtuunis olgon jiemge innig pieijâm tom toho kuátán toos et tot ij innig vuálgáččii ohtuunis kuussân já lijjim riehtâgist lâi eštus nuuvt vuáhádum mii njaargân já tááloid et pisottâlâi toi aldasijn ige lamaš aldagin nuuvt valâdekkis já kieres ko maid lâi lamaš čuánjá tot ulmuu seervist lijkkui leđe nomâlâsân uápis ulmuu mut piergiittâlâi kale meiddei ohtuunis-uv lâi arvešoŋŋâ te tot áppádij usâdâttâđ arvesuáján já siämmáánáál meid piäiváá suáján lâi kozzâlodde já oskom et riämnjáh já ovdâmerkkân ránnjátáálu kisáhkin moh meid vaarâ juttii miibeln iä mielâstis pivdáskâm ton veikkâ piehâin ij máttámgin vala kirdeđ ij eeči lode lučomijd tuikkodâm lâi nuuvt čeppi luččiđ et ij tuotâgin tom sattui toppiđ suájái pehti tyehinkulij taggaar olmooš kiäm tot ij tubdâm teikkâ ij lijkkum toos te tot tállân luččij pusseerovdii vielgâdin kale puohtim väldiđ tom kieđâidân kooskân kuás peri ige tot luččim mut jis tom poorgâi vieres olmooš te kale tállân lodde merkkij vielgis maaláin piehânjân suájáskuáčureh šodâškuottii já toh urruu lemin jo tommittáá nanoseh et puávtáččij taid iskâdiđ te tolâškuođijm kirdemhárjuttâsâid piehâin suájái vuoluubeln koskâroopâst kiddâ já leggistim ááimun ko lijjii suájáh jo kárvásân lebbejum te ij tarbâšâm muide ko fađoškyettiđ toiguin hárjuttâskeerdih toh kale iä lamaš meendugin rapâdeh lodde ruosâi ain suoinâlmâsân njunolâs mut ucánjáhháá ain hárjuttâskeerdih puáránii joba luvvijd meetteráid-uv ko piehâin kostâškuođij kuhebijd-uv maađhijd kirdeđ te läävejim čuorviđ ton ađđiistâlmáin piehâin jienâ tot ain västidij já seivittij-uv kost te lâš lamaškin tot čokottâlâi ain naavit káátu alne mii lâi suu várdámsaje já tobbeen tot ain njuškij suájái ool já česâttij kyele puurrâđ keessiv tot jo ibbeerdškuođij kost tot evvis puátá já tot vuolgij-uv motomin muu fáárun juhâriidon toin tuoivuin et uážžu vorâs vejeháá tot kale uážui-uv mut jis teivâsij leđe pakkâpiäivádâh te talle vejehâškin ij lamaš nuuvt äŋgir toppiđ já puovtij peivipittá pääcciđ ton tove purâhánnáá lâi kuittâg pyeri et piehâin maatij kirdeđ já tot piergij ohtuunis ain kuhebijd já kuhebijd aaigijd jiemge innig tarbâšâm leđe ain ton aldasijn puohtim eelliđ olgoláá-uv ovdâmerkkân nijttomaađhijn ko peri ehidist lijjim piemmâmin tom tot äigi keesist et syeini álgáččij leđe nijttemnáál já forgâ luámáneh-uv čuággimnáál evvisprobleem išedij tot-uv et koldemáin pottii uccâ sávjááh já veikkâ piehâin ij toid nuuvt čuuvtij lijkkumgin te ferttij puurrâđ jis ij lamaš pyereebgin evvis finniimist suijâ manen meiddei lijjim váldám piämmuhâs olssân lâi tot et must ij lamaš skippáár já halijdim taggaar toimáin muu korvikeskipárin iäváge hyenes skipáreh ubâ lamaškin já iävá lamaš algâkeesi pääihist lâim enijnân já ejijnân kuulmâs pääihist niäljádin já piehâin vala viđâdin lâi moonnâm maađijpaargon vaarâ purrâmâšvyeššen vâi manen kal lâš lamaš tobbeen já viljâ lâi moonnâm maavâs reŋguustâllâđ já mudoi-uv išádâllâđ lâi nuorâ peerâolmooš já sust lijjii ennuu huksim- já jolgimpargoh ušom elâččij kale motomijn oholoopâin pääihist mut orom muštemin et ohhoid sun kale mudoi lâi tobbeen pargosajestis ko te keesi aldanškuođij pelimudo te já poođijn pááikán išádâllâđ nijttempargoin já luommiimist nuuvt-uv lijkkojim mut nijttomaađhijn tuše toid káhvástâlmáid ko čokidijm morâstâšriidon tulâstâllâđ já koške piärgu passeeđ lijjii tagareh juhlepuudah et toi tiet voojij kalâččiđ tobbeen njuoskâ suánjust čuoškâi porrui já myevvirij evvisin já hárávistiđ vala suormâidčyeppee luhteid-uv hárávistem táátui kale leđe iänáážin taggaar puđâldem já iäččám távjá muštottij muu hárávisthân oppeet váháš čäittimdiet hárávistim-uv mut maŋgii meid kárgájim roton säpligpiivdon lâihân munnust piämmuhâs pääihist kiäst vaarâ ličij nelgi lâi-uv tiet keesi taggaar et puohtim nijttomaađhijn motomin säpligijd puksâlummoost pááikân já adelim piehânjân ko lâim tulâstâlmin morâstâšriddoost te rottejim lumostân muáddi säplig já čaittim iärásáid munnuu onnáá piäiváá saallâs kote ij lijkkum säpligáid ollágin uccást ij kiljáád ko ooinij taid muu kieđâst sunjin láá piehâin evvis leen ubâ keesi pivdám toos säpligijd tot piehâin lii nuuvt pyereest šoddâm äšši moin puohtim meid hirmástuttiđ uábbán já nissoonulmuid lâi tot et valdim cuobbuu panijdân kooskân cuábuiriävu jyelgi vievâst ovdâpanij kooskâst já tothân tiäđust-uv čiehčâdij tast mielâst lâi hitruu ko nissoonulmuuh tollii tom ilgâdin já uccást iä kiljo lah aaibâs vises mut nabdastâlâm et máttájim taam tááiđu viljâpelijnân já nijttui hárávistui hääsejui já syeinih kuáddojii láátun lijjii vala jegginijtoi nijttemeh já luommiimeh ko keesi ovdánij te piehâin-uv ruokâsmui já čuávvudškuođij päikkiulmui jotemijd tiäđust-uv kirden ain olgoláá já olgoláá mij suládijm taavaakeš luommiđ te piehâin vuolgij miäđuštiđ mii já miäđuštij lássáá räi motomin olgoláá-uv jeđe kevlij maasâd joođhijm jäävri taavaakeš siisâ já luommiiškuođijm lijjii jyehikiässááh kesiseurah já muu-uv vaanhimeh láin vuálgám toho lâi nuuvtkočodum oholoopâ äigi já talle lâi pargein-uv rijjâäigi nuuvt et lâi talle pääihist já munjin skipárin sehe keččen markkâneh lijjii nuuhâm te markkânviehâ tiäđust poođij pááikán ääigild mut mun huámášim taggaar omâs ääši et miinii eromâšijd tobbeen lâi tábáhtum vaanhimeh láin uáli-uv jo ustevliih nomâlâsân já ubâ juávkun maid suoi ovdil iävá lamaš suoi ustevliih láin tiäđust ovdil-uv ránjáidis mut iävá siämmáánáálá ko tääl oholoppâ lâi nuuhâm já oppeet moonnâm paargon te já pottii mottoom mučis kesipeeivi kolliistâllâđ mii pááikán kale ovtâskâs olmožin elâččii ain tyellittälli mii pääihist mut tääl sij lijjii oovtfááru puohah ij lamaš táválâš kolliistâllâm já ton suujâst mun njuolgist palaskim ulmuuh ko lijjii vistig nubijdâs tiervâttâm uáli váimulávt čokánii oohtânnjunij riggen mii šiiljon njunáluvâi vistig savâstâlškuottii jeđe sihoškuottii čolmijdis já loopâst vala čiäruškuottii solâstellii kuoimijdis sikkuu konjâlijd já pivdii addâgâs paas tavvoid maid lijjii nubijdis porgâm já vuornuu avalâš rehálâšvuođâ täst oovdâs pisottellim olgoláá tanen ko jiem tiättâm mast lii saahâ kiäm lijjim annaam puoh nanosumos já korrâsumos olmožin ubâ kuávlust idâpiälástâlâi já mestâba čibástâlâi neeljikuántán uksnjäälmi šiljoost já čiärustudâi solâstâlâi ránjáidis vuárnui já sihoi konjâlijd kote lâi uáli äŋgir karodiđ já korrâ almai mudoi-uv mestâbâ ruhâdâlâi já solâstâlâi tyellittälli ráánjás sij lijjii rávhudum te talle enni povdij sii tupán káhvástâllâđ tobbeen tuuveest jotkâšui tot paijeelmiärásâš ustevlâšvuotâ maid jiem lamaš ovdil uáinám toollâm ránnjákaandâ ucánjáhháá oovtkiärdánâžžân ađai njuolgisteeđân tuávkkin mut ko lijjim uáinám vaanhimijdân já mii ránjái lattim te kale sijjân verdiddijn eidu talle oroi lemin jis ij jo eidu pappâ te lukkár aainâs maŋeláá keessiv huámášim et vaanhimijdân já ránjáidân koskâvuođah aldanškuottii oppeet ovdijd koskâvuođâid nuuvt et jyehitov ko kavndettii te iä innig solâstâllâm nubijdis iäge čiärustuddâm kunnijâttemvuotâ kale lâi uáinimist talle jiem addim tagarijd aašijd mut návt maŋeláá juurdâštijn suuvâ skääpist láá sáttá m leđe já sättih leđe ain-uv mottoomlágáneh komeh ađai tagareh paijeelmiärá l nuáđih m a in taah lihâttusân šoddâm ulmuuh tiettii já moh láá kuohtuid tááluid ađai perruid sriäváidittám já m ain mist maajeeldpuáttein ij lah onnáá peeivi tärkkilis tiätu teikkâ ep tuostâ tain vala mainâstiđ maŋeláá juurdâštijn masa jo vávjástâlâ m mast lii lamaš saahâ mut tot lii nuuvt rašes äšši et tast ij tuostâ ubâ uvástâllâđgin ij innig stuárrum ko tot lâi jo olesšaddosâš mut finnij mudoi lasenaavcâid puovtij leđe maŋgâ-uv tiijme peeivist meddâl kirdâččij kost kirdâččij mut ain majemustáá ehidist tot almostui naavit káátu oolâ várdáđ meid tom et mielâstis tot ij innig adelâm jieijâs väldiđ kiddâ tot čokkái tobbeen naavit káttuhäärji alne teikkâ suovâpoccee keejist já poođij aldeláá tuše talle ko toos lâi faallâmnáálá miinii eromâšijd vejehâš teikkâ koddem säplig luándu vildâvuotâ lâi vyeitiškuáttám tom lojevuođâ moos tot lâi páágust karttâm vuáháduđ uđâgâšääigi ko šoodâi faŋgân piškelis piähum-uv mii lâi aalgâst hiäju já čuuhâl tegu uđâgáin lii-uv muttuuškuođij kuuloold ruávásubbon já loppâkeesist tot piävui vuáimálávt tegu rävis piehâin kuás-uv čovádij pastelis kozâidiskuin säplig kiddâ ko lâi tárbu já nuuvt tot lâi lopâlávt finnim jiečânâsvuođâ olssis ij innig tarbâšâm ulmuu evvisijd muide ko talle ko tot halijdij ucánjáhháá makaš láškuttâllâđ kale vejehái puáttim kiäppánij já nuuvâi alfáárug mut kuudij tyellittälli kuittâg ain mottoom säplig kuittâg čielgâsin et piehâin jieš lâi tot kote halidij koddeđ tom säplig ige ain ubâ huollâmgin koddem jamâ säplig mii lâi suu mielâst capcum pilás loopâkeččin piehâin ij innig tarbâšâm ulguupiälái adelem evvis tot maatij jieš pivdeđ tom maid tarbâšij meiddei iroi taađeest ko čohčâ aldanij já motomin poođij taggaar-uv peivi et piehâin ij innig adelâm väldiđ jieijâs kiddâ lijjim kale viggâm sehhiđ luándu oornig mut tot lâi kuittâg váldám huáđđos uđđâsist jieijâs haaldun jiemge mun vaijaam toos maiden liijká hitruu čuávvuđ ton tooimâid maht tot sodâstâlâi kiedi paajaabeln já maht tot várdái säpligijd naavit káátu alne vuolgim čohčâmáánu aalgâst kansaškoovlâ kuálmâd luokan te piehâin paasij vala talle pááikán mut jo muáddi oho maŋeláá ko poottim maasâd tot lâi lappum já eeči kale vuárnoin et tot ličij vuálgám varrimmáátkán máádâs mut mahtnii munjin paasij taggaar epivisesvuotâ mon jiem máttâm čielgiđ peessâm lopâlâš čielgâsvuotân ton ääšist ollágin mut kuittâg halijdim oskođ et piehâin ličij moonnâm máádâs já puáđáččij puáttee kiiđâ uđđâsist maasâd mii njaargân maađijpargo lâi keesi ääigi ovdánâm jo paijeel alda já iänááš já almaiulmuin ko meid nissoonulmuin-uv lijjii tobbeen pargoost še lâi lamaš tobbeen kiđđuv já algâkeesist pargoost kidâ jonsahpeevi räi ko pargosaje lâi vala alda mut ko poođij potákkijkalvemäigi te ferttij puáttiđ pááikán návt koskâkeesi já nomâlâsân tääl čohčâláá sun ij innig ostâm leđe tobbeen pargomätki ličij lamaš kuhheeb veikkâ orom muštemin et autoin sij kale toho pargosajan vissâ fievriduvvojii lâi ceggejum parakkikylá kost vaarâ lâi pargoost já tobbeen orostellii aainâs mottoom uási maađijpargein já vaarâhân siämmáálágáneh parakeh lijjii taveláá-uv lyemeäigi lâi moonnâm lappâd já kieddi sehe suánjuh-uv nijttum te lâi moonnâm išádâllâđ já reŋguustâllâđ uábis já maavâs ij lamaš lijkkum tien áášán ollágin mut ama lâi saarellijguin sooppâm puáttimstis loppâkeesist toho et lâi moonnâm paargon nuuvt et mij lâim vaarâ pääihist kuulmâs lâi karttâm tiäđust-uv pääcciđ ohtuunis almaiolmožin pááikán já mun makaš vala sunjin iššeen veikkâ ij kale must lamaš čuuvtijgin ävkki lijjii maaŋgâlágán tooimah maid ferttij ovdil talvâm finniđ oornigân já sun ij lamaš eidu puoh kierdâvumoš olmooš sust monnii niärváh já sun toskástui nuuvt et iäráseh-uv tom oinii já kullii kuittâg ohtâ toimâ moos sun ij toskástum já tot lâi viermij čihtâm muhkin pargo ij lamaš te sun saatij čokkáđ oles peeivijd lebbejum pumbulviermi iddui alne já kiesâstum časkâm sátká njälmpellâst čihtâmâš nuuvâi te talle sun uusâi ráskáviermikuuđâlmgis já puuđâldškuođij toin viermivuopsâid finnij kale käävpist mut ama ráskáviermivuopsâid lâi vaigâdub kavnâđ vâi liččii-uvsun toh lamaš tommittáá tivrâsuboh et kannattij jieš taid kođđeeđ tarbâšij čohčuv siste ko sávjááh monnii kuuđđâđ toho tiäđust-uv aalgij ääigild mut tom älgim maŋa tábáhtui taggaar tiätulágán äšši mii kuoskâttij uáli-uv korrâsávt já ko iävá lamaš innig jyehi peeivi pääihist juhâmin mielhi te tomgin ij innig tarbâšâm nuuvt ennuv keežild muu vaanhimeh smietâstáin vyebdiđ kuálmâd kuusâ meddâl laseruuđâ finniimân já suoinij šeštimân še kavnui tállân já sun lâi lâi olesruopsis stuorrâ já miälkkáás kussâ lâi viežžâm kuusâ vaarâ čohčâmáánu algâpeeivijn já lâi jo vyelgidijn lamaš vyestimielâlâš lâi kuittâg mottoomnáálá laiđiittâm auton já ko toho juovdâi te kale kaartâi meid ij kuittâg lijkkum leđe tobbeen jeđehânde mottoom peeivi iiđij miipele pooráá paijeel já ko te peesâi kyelikiällár puotâ te njuolgist njolgekuođij já hirmâdávt párguškuođij já muávruškuođij lâi kuittâg oovdâst ige kussâ peessâm kiädán lâi vázzám km määđhi já lâi hirmâdávt čarŋâm ličij halijdâm tom paččeeđ mut eeči ij suovvâm poolâi et kiäsá suu vala keriváid jis addel paččeeđ kuusâ muávrui uáli jo surgâdávt ahevis jienáin tobbeen ulguubeln ääiđi já konjâleh vala čoolmijn kulgii uážžuđ adeliđ eeči putes uámitobdoin pajettiđ ij tiättâm maggaar koonstâ kaandah sunjin vala puáđáččii puátteevuođâst orniđ ige sun stiämmám taid keriváidgin veikkâ ličij lamaš suijâ iivijd maŋeláá ko eeči lâi muorrim maađijpellâst jieijâs meeccist viehâlágán koldâhivvâduv já kurppom tom vala maađij pellâs te kussâuástee kaandah lijjii suáládâm taid já vuábdám ij finnim peenigin tiein kooldâin veikkâ juáhháá tiäđust kale lâi et kii teikkâ kiäh láá sujâliih já láin nubbe já nubbe reŋguustâlmin maavâs te pääihist láin enni já eeči kuávttáá lijjim škoovlâst talle ihe tassaaš syele tuáivustâllâm et finniiččim olssân jieččân pyerá moin puávtáččim hurgottiđ škoovlân já maasâd veikkâ jyehi iiđeed mut ko táálust lâi tuše ohtâ pyerá lâi jieijâs pyeráin moonnâm te taggaar jiem vala finnim aainâs taan čoohčân ennigin lamaš vala finnim nissoonpyerá olssis veikkâ lâi jo mottoomnáálá máttám vyeijiđ pyeráin lâi uáli sijvuus olmooš mut liijká te motomin kuullim iäččásân etâmin kale vuovâs tot nisonijpyerá tagarijd suittá uástiđ lâi táválávt iäččán vástádâs já enni ferttij tuuttâđ toos táálust lâi tuše ohtâ pyerá te muu škovlâsáátuh-uv lijjii ton vievâst ij val máttâm pyeráin vyeijiđ nuuvt pyereest et lâi oskeldâttâđ ohtuunis vyelgiđ muu viežžâđ já väädishân tot ličij lamaš-uv jyelgih eiduttâlde mottoomnáálá ulâttii ruŋgo paijeel mut satula alne sun ij ulâttâm vyeijiđ ollágin jis iäčán vala teivâsij lávurduv miinii tehálijd pargoid mon sun ij raskim koskâldittiđ ovdâmerkkân sun lâi ucâmin vuájááneergijd te tot tieđij tom et kartâččim pääcciđ ubâ oholoopân täst lâi tot epivisesvuotâ puhelin lâi-uv te mun jiem liijká puáhtám tiettiđ vissásávt mongin lávurduv et puátá-uv eeči viežžâđ muu vâi ij ij lamaš meendu viššâlis puhelinkevttee ton suujâst et puoh aašijd sun táválávt mittedij ruuđâst lâi mäksiđ motomijd luuvijd peenijd mut ko lâi saahâ ruuđâst te koolgâi šeštiđ tast-uv čohčâluuhâmpaje algâuásist mun puohtim leđe asuntolast oovtmano joba kulmâ-uv oho já ko lávurduv ain škovlâ nuuvâi já muu skipáreh vuolgii pááikán te mun paaccim ijjávrálijguin já samudjávrálijguin asuntolan vuordâččiđ et jis tot eeči vala puáđáččij muu viežžâđ tuostâm asuntola šiljoost ubâ ulguubel ääiđigin moonnâđ ton paaloost et eeči puátá ton puudâ já ko mun jiem oinuu kosten te vyeijil maasâd ovdil talvâm puáránij nuuvt et poođij já sun kale oostâi ain eelliđ muu viežžâmin škoovlâst sehe vala tuálvumin-uv muu vuossargiiđeed maasâd lâi kuittâg jo nuuvt alda et maŋgii ovdil juovlâi jiem šoddâm eelliđgin pääihist ton peeleest et äigi asuntolast-uv ij liččii oholoopâ ääigi moonnâm kale moonâi já pyereest vala moonâi-uv toos vaikuttij tot et muu skippáár viljâinis já muu hyelkkikandâ lijjii meid táválávt oholoopâid asuntolast toh škovlâpeeivih kuittâg monnii kuuloold ige mihheen nuuvt hirmâd eromâšijd tábáhtum mii ličij pááccám pyereest mielân tot jyehipiäiválâš škovlâpeivilattim čiččâm ääigi koccám iiđeedteejâ juuhâm iiđeedliäksuluuhâm ađai kiärdum škoovlân moonnâm oovce ääigi purâdem ohtnubaluv ääigi škoovlâ nuuhâm oovtâ teikkâ kyevti ääigi eehidpurâdem neelji ääigi eehidliäksuluuhâm viiđâ suulâin eehidteejâ juuhâm čiččâm ääigi já nohádem oovce ääigi koskáid šiettii vala tiäđust-uv rijjâpuudah moi ääigi puovtij moonnâđ olgos jo-uv čierâstâllâđ faddâr juhâmiälán tâi olgoláá poolis lâi mottoom olmooš kiän mun jurdim lemin aaibâs olmâ poolis lâi ain čuovjis koppakappeer uáivist čuovjis já kuhes diagonaalpusseer pajalist čuovjis pussipuuvsah jyelgist já kildee laŋkkajum haitarleggâjaccareh jyelgist lâi uáli korrâ jienâ ko sun komendij párnáid kuás kost-uv já mun poollim sust hirmâdávt veikkâ tiettim-uv kost sun áásá já kiän kandâ sun lii lâi munjin poolis já jiem kale tuostâm kuássin vuástálistiđ suu veikkâ motomeh kaandah tom-uv kale porgii lâi hirmâd kuhes šleđgâlamppu kieđâst moin sun ain tuosâstij sevŋâdâsâst čolmij njeigâ teikkâ uálgádistij toin tegu poolispamppuin kuás-uv sun ton peeleest lâi poolis et sun kuoddâlij tállân škoovlâ hovdâmáttáátteijei jis párnááh skilottuddii tobbeen kylást kale toolâi meid rävis ulmuid-uv mottoomlágán oornig já oskom et taggaar olmooš kote suu ij tubdâm saatij pyereest-uv nabdestiđ et sun lii siiviilpihtâsijguin poolis sun ooinij veikkâba kiännii škovlâkaandâ puáldimin tubbáák te lâi kale vises et hovdâmáttáátteijee tieđij tast jo siämmáá peeivi eehid já vyerdimist lijjii nuhtâlusah já kävppijâsah lijkkojii sunjin ton suujâst et sun išedij váháš sii pargo škovlâkandâi oornigist tolâmist škovlâääiđi ulguubeln já joba ton siskiibeln-uv poolis kuulâi taggaar olmoošjuávkun mii taan ääigi álgá leđe njuolgisteeđân uhkevuálásâš tuotâ persovnliih ulmuuh juávkun puáhtá rekinistiđ tagarijd persovnijd tegu ovdâmerkkân já veikkâba vala ääigi tiegáreh persovneh iä innig pyevti šoddâđ ton suujâst ko škovlâ ráhtá puoh ulmuid siämmáálágánin já olmooš ij pyevti ovdániđ toho kulij kuus tot luándulávt ovdáničij skipáruš pääihist jiem taan čoovčâ pesâččiigin táálu vievâ saattâšmij keežild eelliđ nuuvt maŋgii ko halidiččim já ucánjáhháá ahheev-uv lâi te keksijm já et mijhân vyelgip-uv jiejah oholoopâin vääzin pááikán ain jyehi lávurduv iiđeed máttáátteijee loppâpeeivi rijjâ ađai kyehtnubalovveest ovdâskulij já väzziliččijm oovtfááru pááikán mij vaarâ puohah lâim jiellâheh te eštus sun adelij mijjân rijjâvuođâ já lâiba šoŋŋâ mii peri te mij kale peivipurâdem maŋa ain tuolmâstijm oovtfááru tavas et mii päikkiulmuuh taan oornigân iä ubâ lijkkumgin ton suujâst et sij karttii mii ain pyehtiđ pasepeeivi eehid maasâd mielâst tot kuittâg lâi puoh pyeremus oornig ko jo päikkiulmuuh iä iällám mii viežžâmin oholoopân pááikán te kale mij jiejah-uv mátáččijm tom porgâđ lâi tegu mottoom soortâ mavsâttem ko ij kuábbáá-uv kuávlun puáhtám tuálvuttâllâđ te nubij kulij kuittâg-uv mij vaazijm mast ratkui já muoi jođhijm määđhi kuávttáá ovdâskulij maađijpargo lâi kale joođoost já kyermautoh vuojâččii motomin já kooskâ mut uáli harvii lâi lávurduv mihheen autoid monâmin tavas lâi jo sevŋâd ko pyevtittáim luoddiärun mast sun ratkui páikkásis já mun jotkim majemuu vittâ kilomeetter ohtuunân ovdâskulij ehidist poottim pááikán te muu vaanhimij čalmeh táválávt ain jurbâsmuvvii váháš vávjástellim et taat ij lamaš sii miellâsâš oornig tiäđust-uv ko eeči kaartâi muu ain tuálvuđ pasepeeivi ergijn te maađij tiäđust-uv lâi aurajum já motomeh autoh-uv ton mieldi vuojâččii ij oskeldâm šolkkâmaađij mieldi vyeijiđ ergijn já nuuvtpa sun tuálvui-uv muu puáris tälvikiäinu mieldi ađai mädibáá já pehti kost ain maađij paijeel mield mii väzzimmääđhih kukkuu mestâba juovlâi räi mut ko algii pekkee puolâšeh te kal ep ubâ finnimgin rijjâ lávurduvpeeivijd mun vazzim pááikán já lijjim tobbeen oholoopâ já motomin vazzim pááikán já lijjim suu lunnegis pááikán ij skipárijnân kuábáškin vázzám tanen ko tot lâi puoh olgomustáá ääigi muu škovlâovdánem čielgâsávt tiettui luuhâmliävsuin tääl ij innig tubdum et liččii komáliih puustavkuáluseh maŋaluvâi pic tääl algim jo maidnii addiđ jieš teevstâst-uv puohtii vaigâdvuođâid toh oskolduv liävsuh ko koolgâi monnii pitá taŋkkađ uáiván jeđe škoovlâst jieijâs sanijguin muštâliđ mii kuás-uv lâi ráámmâthistorjá siijđoin tábáhtum läävejim ain-uv čiäruškyettiđ ko koolgâi maidnii jiänusân ettâđ nubij kulâdijn já lijjim-uv oppeet epivirgálávt lyevvejum kenigâsvuođâst luuhâđ teikkâ mainâstiđ maidnii kuhebijd jiänusân iärásij kulâdijn mun puohtim oovtsänivástádâsâid adeliđ máttáátteijei mut ovdâmerkkân oskolduv liävsu muštâlem paajeeld lâi munjin paijeelpesâmettum iästu mii piištij kuhás pajeluokabel toolâi-uv munjin ovtâskâs iskosijd škovlâliävsui iähtun já eštus ko láim koskâtiijme ääigi kuávttáá luokast te kale puohtim luuhâđ ige lamaš mihheen eeđijd já eenikielâ nummeer must pajanij-uv ton čoovčâ ääigi já ko vala sárgum poođij árvuštâlmân fáárun te muu nummeerlâš koskâárvu njuškij paijeel kávccáá já lijjim moovtâ koskâárvu must lâi lamaš mut tääl tot lâi penttâ räämist já čaittim iäččásân juovlâluámu ääigi tuođâštusân já tuoivum et sun čáláččij noomâs puotâ mut maid tuušijd tuše vilšâstij tuođâštus já pallâkuođij maidnii ige tađe eenâb pettum já ferttejim-uv turvâstiđ nommâčäällim ääšist oppeet uábbásân kote kosmuspennáin čälistij vuálá já äšši lâi ton tovváá oornigist ko škovlâ luoštij mii juovlâluámun te lijjii toh páguliih uccâjuovliih já kuosâjuhleh moh lijjii munjin jo kuálmádeh lâi tääl jo alnaan vises juurdâ ađai tiätu juovlâstáálust já eres-uv mainâsaašijn jiemge innig paloisiähá tobdoiguin taid vuordâččâm ráávhust tarkkuustâllâđ aašijd nuuvt yleisö pelni ko näyttämö uv pelni uáináh peessâm monnii juovlâčájáttâsân-uv fáárun mut rooli ij lamaš kale áhtánâs kolgim väzziđ kavresuábbi kieđâst lättee rasta jeđe čokániđ ruássudjuogij näyttämö roobdân ige tarbâšâm ettâđ maiden lijjim savzâkeččee lijjim puáttám pááikân te mii pääihist lâi tääl ennuv viehâ eeni já muu lasseen tobbeen lijjii meid toh moonnâmtálvááh rumburähteeläddliih ođđii káámmár peln já táálu viehâ oođij tuuveest táálu ij lah nuuvt peri styeres já orom muštemin et mij lâim puohnâssân loves siämmáá káátu vyelni mottoom peeivi puáđist ráánnjá kandâ ilosavváin et mottoom rumburähteeläddlii eemeed lii uážžum párnáá sairalist kote lâi skalkkâ olmooš tállân koijâdistij rumburähtest tun-uv káálgud puárásij viäsust meid lâi skalkkâ olmooš já addij tállân mast lii saahâ eissigin mun kavnim suu kale mut suu muáđuh láá nuuvt puárisnálásiih et omâsuboh ulmuuh sättih feiliđ lâi tiäđust-uv hitruu rumburähteeläddliih lijjii uáli hitruus almaah já äigi kale kuulâi sii mainâsijd kuldâldijn tiervâsvuotâ lâi čohčâluuhâmpaje ääigi huánánâm nuuvt et sun lâi karttâm eelliđ sairalist tuáhtâr lunne mut ko poottim juovlâluámun te sun lâi talle pääihist jiem tiättâm maggaar tavdâ sust lâi iäge iärâsehkin tast munjin mainâstâm mut jurdâččim já toivum et tot ličij tegu lenccu mii puátá já mana lappâd kale et tot sátáččij leđe miinii varâlubboid taavdâid mut ko pyreebgin tiätu ij lamaš te tuuttim toos lâi uáli sijvuu muu juovlâluámu ääigi veluttâlâi tuše seeŋgâst já orom muštemin et sun ij iällám innig kuusâidgin pačemin lâi puáttám maađijpargoost jo ovdil juovlâi já suoi oovtâst eijijn tipšoin kuusâid já saavzâid moonâi lappâd já lâi váháš unohis mielâ ubâ ääigi tast ko enni lâi illávaje kale lâi tot siämmâš enni ko ovdil-uv mut sun lâi vaaibâs kale vuárnui et puárâničij mottoom ääigi keččin já mij puohah halidijm oskođ toos ko ep muidegin vaijaam oppâkenigâsvuođâlâš ääših kuittâg kuččuu muu já forgâ oppeet mieigâdim škovlâpeeŋkâst njune oovdâst čokkájii uápis uáppeeskipáreh main motomeh lijjii šoddâm munjin uáli-uv šiev skipárin lâi álgám lâi skammâ já korrâ puolâšeh ige adelâm innig mijjân lávurduv eehidpeeivijd rijjâ te oppeet monnii maaŋgah ohoh škoovlâst já asuntolast et jiem peessâm eelliđ pääihist ovdil ko kiđđâláá kuittâg lâi muu peerâ iällám muu lunne asuntolast kävppimađhij ohtâvuođâst kuás eeči kuás kuás et tiettim saavâid mottoomverd pááikán-uv sij iä puoh mainâstâm munjin mii tobbeen lâi tábáhtum mut tommittáá kuittâg-uv et tiettim eeni oppeet karttâm pyecceiviäsun kale jeđđij et sun pesâččij tobbeen forgâ meddâl já pááikán ko kiinii eelij muu lunne asuntolast te vuorjâttim peessâđ fáárun eelliđ pääihist muu perruu jesâneh lijjii kuittâg joođoost ain argâpeivij já jiem peessâm sii fáárun kuássin ko ittinâš ličij kuittâg lamaš škovlâpeivi tieđe jiemge lah vises mut mun jurdám et sij heiviittii ain kävppimađhijdis kaskoo oho tanen et iä tarbâšiččii väldiđ muu fáárun pááikán ij liččii lamaš tobbeen já lijjii pygálusah já moh moh-uv päikkipargoh ovdâmerkkân suoinij já sovij keesitmeh meeccist maid eeči poorgâi táválávt ohtuu ličij lamaš vala škoovlân tuálvum-uv já tot lâi tiäđust-uv meid ostâmäšši kale lijjii et ain pääihist vaarâ kiini lâi tipšomin taid mut ij liččii lamaš astoi alne kuittâg tuálvuđ muu škoovlân já ton peeleest addiim taam astottesvuođâ pivdám máttáátteijest lávurduv rijjâvuođâid iäge táiđám skipárehkin pivdeđ já nuuvtpa pisottellim-uv puoh argâpeeivijd já oholoopâid asuntolast eres kuhesmáđhálijguin oovtâst tábáhtum mihheen nuuvt hirmâd eromâš aašijd mii ličij pááccám pyereest mielân škoovlâst poorgâim liävsuid čierâstâlâim já eelijm meid motomin säävnist lâi kale ohtâ äšši mii čoonnâs nomâlâsân sáávnán já tot paasij muu mielân viehâ pyereest eidu ton ive sävnivuáru lâi ušom koskoho já tot lâi ovdeláá nieidâi sávnum poosâi mii seelgijd jis mij halidijm mut jis ep halijdâm te sun pisoi meddâl já nieidâi sävnivuáru lonottem lâi uáli jotteel já maŋgii keevâi meid nuuvt ko jiem lamaš meendu jotteel kárvudâttâđ et nieidah šyevittii kárvudâttâmviistán já nuoldâtškuottii tuárispele nieidâ lâi uáli häppil ton hommáást já sun kale leggistij pihtsijdis vuálá miinutpeeleest mut sun lâi siämmáá häppil kale roškáđ sáávnán-uv nuuvt et suu ij kiergânâm meendugin kuhháá čalmaastâllâđ lâi tiäđust-uv hitruu já suotâs čalmekulmij vyelni kejâstâllâđ sii nuoldâttâm já makaš mun-uv irâttim toommâđ et finniiččim pihtsijd pajalân jotelumos lääji mield mut liijká pusedim toiguin ain nuuvt kuhháá et majemuš-uv nieidâ lâi nuoldâttâm já roškám sáávnân talle finnejim majemuu puálu kiddâ já vuolgim meddâl ruokkâdumoseh kaandah lijjii tuálvum taan ääši vala-uv ovdeláá lâi tälvi ige säävnist lamas čuovvân ko ohtâ šleđgâlamppu mii lâi kátturääjist laasâ paajaabeln te tot kuođij lavdhái vuáláá ollásávt suoivânâsân ruokkâdumos kaandâ passijn lavdhái vuálá vuordâččiđ nieidâi puáttim tiäđust-uv merhâšij tom et toho koolgâi čiähádâttâđ syele já tobbeen koolgâi leđe siijvost merhâšij meid tom et ij lamaš pase vyelgiđ tobbeen ovdil ko majemuš-uv nieidâ ličij kárvudâttâm já moonnâm meddâl láin čiehâm pihtsijdis kuusnii nuuvt et toh iä lamaš uáinusist ko suoi notánáin ađai čokánáin lavdhái vuálá tobbeen lavdhái vyelni lâi te toho kulgii tiäđust-uv puoh poosâdmân kevttum tuolvâ saibâčääsih já eidu tondiet tobbeen ij vaarâ meendu putes táiđám leđegin luámih pajaskulij lijjii keezih mut lavdhái oolâ mannee rappâluámih lijjii tommittáá kubduuh et tain kale mottoomnáálá ooinij láin nuuvt ruokkâdeh et passijn lavdhái vuálá vuordâččiđ nieidâi puáttim veikkâ pälkkin liččii uáinámušâi lasseen tiäđust meid tuolvâ čääsih-uv jiem tieđe et kavnâttâđáin-uv suoi mut nabdemist tot kale lii kašnettáin teikkâ sávnutteijee huámášij sunnuu ko ij lätteerääjist já vala tallain saavnijn lamaš nuuvtkin liegâs nomâlâsân tälviv mun-uv motomin lavdhái vyelni mut jiem tuostâm pääcciđ nieidâi sávnumvuáru ááigán toho mielâkiddiivâšvuođâ nieidáid já eromâš suottâseh sierâdmeh lijjii toh čiähádâttâmsierâdmeh mast peesâi peittâttâđ veikkâba skääpi tuáhá já iäráseh viggii čájáditteđ tom kote lâi uuccâmvuárust mun lijjim čiävást kostnii skääpi tâi peevdi tyehin te tot nieidâ kote lâi čiähádettee pelni harttai haamitpajalist paajaabeln já čielgij occei kost mun lam teikkâ jiem lah lijjii tiäđust-uv mielâsiih uáinámušah ko kejâstellim pajaskulij lâi taggaar asuntola siäsá et sun adelij nieidâid já kaandâid sierâdiđ koskânis kuás peri halijdii já sierâdmeh lijjii kuás nieidâi kuás kandâi viistijn ige sun lamaš nuuvt hirmâd tärkki tain sierâdemvuovijngin ráávhust vuáváđ taid já siäsá ij toid tarvanâm jis miänudem ij šoddâm liijkás korâsin lii ervidmist magarijn sierâin aainâs kaandah lijkkojii tagarijn lâi kiddâväldimsierâ mast uávuttellee lâi táválávt kandâ já patâreijee nieidâ ko kiddâ koolgâi väldiđ te tast tiäđust-uv kieđah teivâsii kuás kuus-uv já makaš vala vahâgist ääši mun kale imâštellim et manensun motomeh nieidah halijdii et kiinii tiätu kaandâid ličij tot kote suu váldáččij kiddâ já meid nubij kulij kaandah valdii tuše tiätu nieidâid kiddâ já motomijd nieidâid iä kuássin lâi aaibâs siämmáá kotemuu nieidâ mun irâttiččim väldiđ kiddâ kohân peri pesâččim irâttiđ sierâdemvyehi tooimâi tuše asuntolalij kooskâ tanen ko nuuvtkočodum kyláliih lijjii ehidijd pääihist iäge mist lamaš ennuvgin ohtâvuođah siiguin škovlâääigi ulguubeln ohtâvuođah moh mist lijjii tattuu leđe pyerebeht-uv tagareh negatiivlâš ohtâvuođah lijjii kyláliih já mij lâim asuntolaliih kiäh toolâim oovtâmielâlâšvuođâ siämmáánáálá ko kyláliih-uv koskânis motomin kylálijguin já táválávt peesâim ain vuáitu oolâ ton suujâst ko mist asuntolalijn lijjii muáddi čurmâsáŋgár já kylálijn ij riävtui ohtâgin jiem liijká váldám nuuvtkin mielâstân täid stuimijd uási já siäiluttim-uv šiev ohtâvuođâid nuuvt asuntolaláid ko kyláláid-uv pic ohtii já must lâi lamaš peiviv ovttáin kylálâš kandáin rijdo monnii ääšist mii lâi talle peiviv pááccám koskân škovlâ lâi ehidistpeeivi nuuhâm ceelhijm taan kaandân peri eehidláá asuntola šiiljon jis oskeldâh kale talle čäittip tunjin kiäh toh tääbbin merideh mušte soovâim-uv mij monnii tiätu ääigi já vaarâ lâim vájáldittám-uv tom ääši ko kiinii mist cuoigij tot lii-uv vyelgip lâi puáttám ohtuunis škoovlâ šiiljon mut mij jurdâččijm et sust vaarâ ličij skippáár kostnii škovlâääiđi ulguubeln já jis puátá rijdo te sun tuámá talle išán mij moonâim suu luus čielgiđ ton peiviv tábáhtum ääši mut fakkist tast šoodâi-uv tuáru mušte kotemuš mist tom algâttij mut forgâ mij lâim ollásávt ohtân haŋkkân mij lâim liijká kuulmâs te huápust mij punjâstijm suu šoolhâ oolâ vuálásân mut talle sun ruttij maidnii lumâstis suu kieđâ nanosávt kiddâ já puunjâim tom nuuvt et sun kaartâi ložžiđ já kuámmir sist kavnui liŋkkuniijbáš teeri vala olgon njuolgist iimâš et sun ij skainim jieijâs paabeht ko maid skainij ige skainim miigin lâim finnim niijbe suu kieđâst meddâl te eštus suu kuámmir lâi ucánjáhháá vorâttum innig mušte maht mii tuáru nuuvâi mut jurdám et hovdâmáttáátteijee poođij tuámárin já vaarâ sun vaaldij tom liŋkkunijbáá-uv jieijâs tuáhá ko fággádâlâim eidu suu aassâmvistij puotâ aasâi škoovlâ pajekeerdist já ooinij ohtân ubâ škoovlâ- já uási asuntola šiljo-uv talle ij puáttám mielân et mij lâim kuulmâs suu vuástá já tot liŋkkuniijbáš lâi vaarâ tađe várás sust fáárust et sun päsiškuáđáččij táápu vuálá ij lamaš ollágin täsiviärdásâš mut ličij-uv tot lamaš tallegin täsiviärdásâš jis mist ličij tuše ohtâ váldám tuárumân uási já sust ličij kuittâg lamaš tot liŋkkuniijbáš lummoost návt korrâ rijdo lâi-uv taan kylálâš kaandâ já mii kooskâ te liijká mii huápust vájálditijm tom já sun lâi tast maŋa tot siämmâš škovlâskippáár mii lâi lamaš tađe ovdil-uv muštâččâm innig kuássin tiem ääši já orom muštemin et sun finnij meid nijbáás-uv hovdâmáttáátteijest maasâd finnim juovlâluámu ääigi fiijnâ nähkilomsa juovlâskeŋkkân já lijjim hirmâd rámmáá tast tom távjá lummoost vâi skipáreh-uv uáináččii mon mučis ruttâpursâ must lâi lâi ruškâd já taggaar monnjâlummolomsa mon puovtij lehâstiđ tegu kirje já toppâđ meid lijjii maŋgâ lumo moid puovtij pävirruuđâid nutkâđ jis tagarijd omâstij já tast lâi meid taggaar sihahus-lummo moos puovtij pieijâđ šlaantâid ko lijjim tarbâšân maŋgii tom čaittâlâm te mottoom stuárráb kandâ čooskij-uv čolmijdis toos já iävtuttij lonottâskäävpi jieijâs puursân mii meid lâi ruškâd já suullân siämmáá styeres ko must-uv vistig mut ko sun tarbâšân ennuv rammui tom munjin et mon vuovâs tot ličij já mon muččâd ennuv muččâdub ko muu lomsa já asettub te smietâstâlškuottim lonottem mun jurdâččim et muu lomsa lii muččâdub mut ko tuot stuorrâ kandâ iätá jieijâs lomsa muččâdubbon te manen sun talle luovâččij tast lonottâskävppiskippáár čielgij munjin et ko sust lii nuuvt ennuv ruttâ et tot ij šietâ olmânáál suu mučis puursân mast iä lamaš lumoh aldagin nuuvt ennuv ko muu puursâst lonottičij mielâstubbooht taggaar puursân moos šietâččij eenâb ruttâ já ko must ij lamaš kuássin nuuvt hirmâd ennuv ruttâ suu mielâst te munjin anettičij taggaar mučis pursâ mast iä liččii luámih já lumoh nuuvtkin ennuv mun vuoigist smietâškuottim te nuuvthân tot lâi lonottâskävppiskipárist lijjii maŋgâ pävirruuđâ tääl-uv maid sun mielâstis čaittâlij mut must ij lamaš ohtâgin tuođâigin porgâččim tagaráin lomsain mon jiem pastaččii kuássin tevdiđ sun vala lopedij njälgisseehâ lonottâskäävpi lasseen te lijjim vaalmâš veikkâ jiem meendugin mielâstân fiijnâ pursâstân jeđđij liijká tot et finniiččimhân mun sajan aaibâs siämmáá fiijnâ jis jiem jo fijnásub-uv puursâ veikkâ toho ij nuuvt hirmâd ennuv ruttâ mattâmgin ko must lâi äigi kejâstâllâđ uđđâ ruttâpursân tärkkilubbooht te kale kađâškuottim ij lamaš uuđâs tast ij lamaš ko ohtâ luámi pävirruđâi várás já ohtâ sihahus-lummo šlaantâi várás lâi vaarâ viiđâ kerd simppâlub já meid häälbib ko maid lâi muu uđđâ ruttâpursâ lamaš mut jiem liijká innig iävtuttâlškuáttám käävpi raččom paasij ton tohán toos já irâttim piergiittâllâđ uđđâ ruttâpursáinân veikkâ jiem innig meendu mielâstân tom ruttimgin skipárij uáinusân kuittâg ovdánij vala tienávt ovdâskulij et ko lijjim puáttee keerdi ejijnân njunáluvvâi te sun koijâdistij muu ruttâpuursâst et ain-uv tot lii vuárháin lijjim peessâđ älkkeebeht jis lijjim mainâstiđ et pursâ lii lappum mut ettim-uv sunjin lam lonottâm tom puursâ čuuvtij pyereeb puursân tiäđust-uv tállân koččâlistij puursân tun tom lonottih tággáár puursân rammuustim já rottejim pursân uáinusân toppij puursâ vilšâstij tom já eeđâi čovgâ jienáin tun lah porgâm lonottâm uđđâ ruttâpursâd puáris purssâkápulâhân moin ij poorgâ ij maiden tállân lonottiđ purssâd maasâd oroi lemin tuođâi suttâm sunjin mestâba čiärustudân tieđe et loonoot-uv sun innig puursâ maasâd iäččám eeđâi nanosávt lii pággu čálám kirje já tun koolgah tuálvuđ tom jieijâd kävppiskipárân huápumus lääji mield sun uusâi pävirpittáá já čokánij pevdipellâs čäälliđ reivâ lâi vaalmâš te piejâi tom vala kooverttááváá siisâ keigij munjin já eeđâi tállân ittinâš adeliđ taam reeivâ ton já raččovettee tom lonottâskäävpi porgâđ nuuvt já ko lijjim ohtuunân te lekkim reeivâ já tast luuvâi vaihtakaa lompsat heti takasin lâi iäččán nommâ nube peeivi oinim lonottâskävppiskipárân jiem tuostâmgin adeliđ sunjin iäččán čäällim reeivâ et eeči ij innig koijâdâlâččii lomsaast tađe eenâb já nuuvt keevâi sun noobdij et muoi láim toimâm nuuvt ko sun reivâstis avžuuttij lomsa paasij munjin já ko maŋeláá finnejim váháš ruttâpitá te leggistim lonottâslomsa meddâl já ostim olssân uđđâ ruttâpuursâ mon jiem innig lonottâm moossân mut jiem toin kale ramâččâttâmgin ääigi lijjim skulduuttâttâm iäččásân tuávhis lonottâskäävpist mon lijjim toohâm motomáin stuárráábáin škovlâskipáráin já lijjim oppeet moonnâm škoovlân čokkáđ škovlâpeeŋkâst tuše muáddi oho ko máttáátteijee mottoom iiđeed kočoi pääcciđ muu tijmekooskân siisâ já iätá munjin kotoasi soitettiin ja pyydettiin sinulle ylimääräistä lomaa lähteä heti kun sisaresi tulee sinua hakemaan váháš imâštellim manen munjin adeluuččij paijeelmiärásâš luámu já vala návt kaskoo kiđđâtäälvi lijjimhân eidu lamaš čuoigâmluámust-uv mist lamaš ubâ puhelingin pääihist jis iä liččii eidu tääl skappum liijká mun movtáskim já smietâškuottim taid sierâlágán máhđulâšvuođâid moos päikkiviehâ tarbâšičij muu iše máttáátteijest minä saan lommaa ij čielgim tađe eenâb munjin luámu suujâ já tast munjin cokkânii-uv ucánjáhháá pahas avâštâsah lâi lamaš čuoigâmluámu ääigi pääihist illávaje kal mut ainhân olmooš motomin puácá já puárrán meid must tubdui tanen ko taat muu luámu ij lamaš aaibâs táválâš et tot čuosâččij mahtnii sunjin poođij maŋeláhháá koskâpeeivi já irâttim väldiđ sust čielgâs manen tarbâšeh muu eidu tääl pääihist mut jiem finnim sust čielgâ vástádâs ij lamaš moovtâ tegu táválávt já muu jurduuh eeni háárán nanosmuvvii vyelgidijn lâi viehâ čovgâ puolâšpeivi veikkâ lâi-uv cuáŋuimáánu algâ mottoom kyermiauto mieldi áigádâh lâi jo pyerebeht-uv eehid já viäigumin ko poođijm kuođâttij munnuu toho já pisánij jieš-uv ucánjáhháá ááigán lâi taggaar čievrâvyeijimauto já sun lâi vaarâ monâmin maađijpaargon kiäinu oolâ šolkkâluodâmield luovtâ rasta miibel já ko uuvsâ lehâstâm te tobbeen láá loopah muu perruu ulmuuh čuákist viälláá tupeseeŋgâst tállân et puoh iä lah tegu kolgâččii leđe aldeláá eeni já ko oinim suu muáđuid te mottoomverd herkittim lâi kale tot siämmáš enni ko ovdil-uv mut suu muáđuh lijjii mahtnii muttâšum vaaldij muu kieđâst kiddâ já tast meid tubdim et suu vyeimih lijjii nuuhâm čarvim lâi hiäju já njuorâs meid jienâ lâi uáli sijvuu päikkiulmui muáđuin oinim et tääl lii mastnii uáli tuođâlâš ääšist saahâ viällái seeŋgâst já munjin poođij taggaar tubdâmuš et sun ij vaijaam innig pajaniđgin tast lijjii meid pohčâseh maid tálhudij tyellittälli mun jiem nuuvt čuuvtij aašijd iberdâmgin te kuittâg tääl oinim et majemuuh ääigih láá eenist monâmin viehâ tieđij tom uáli pyereest já meid enni jieš tieđij tom koijâdij uáli hiäjus jienáin muu nuorâmus alda nurdâdij muu já tast äddejim et must lii tääl saahâ várugávt iännám seeŋgâ paaldân vaaldij oppeet muu kieđâin kiddâ já iätá lam šiäštám nuorâmuu kandâsân maidnii sun vaaldij kogonii aldasijn monnii skovideijee já ko adelij munjin te oinim et tot lâi pävirskođâs njäälgis lâi majemuu pyecceiviäsumääđhist uástám njälgisseehâ moin sun kale lâi adelâm jo mottoom talle muu čuoigâmluámu ääigi-uv munjin mut sun lâi tain-uv vala šiäštám oovtâ já halijdij návt tegu majemuš skeŋkkân adeliđ munjin taggaar tiättám maid kolgim ettâđ kijttim veikka tast kale jiem lah uáli vises tábáhtuskuálus toolâi sistees nuuvt maaŋgâlágánijd já nuuvt vuáimálâš tubdâmušâid et taid ij olmooš áppád čielgiđ sun tiem celkkuu lâš ettâm talle suu čalmeh toppâluvvii äigi lâi tievâmin lâi majemuš ceelhâ maid sun munjin eeđâi lâi čielgâsávt uáinimist mii lii tábáhtuumin te jiem innig oskeldâm aldaniđ eeni seeŋgâ já láin kale ubâ ääigi suu seeŋgâ paaldâst já mun-uv lijjim halijdiđ leđe suu alda mut miinii must kieldij porgâmist tom et tääl sun lii kyeđimin mii puohah ooinijm ko eellimvyeimih kuuloold kaidâškuottii sust harvuu já harvuu jeđe loopâst orostii alfáárug eellimtullâ čaaskâi iho tijmeääigi jiem mušte mut peivimeeri lâi talle kuálmád peivi cuáŋuimáánust enittáá talle ko suu liččim puoh enâmustáá tarbâšâm enni lâi vuálgám taan mailmist meddâl te talle mij ferttijm kyeđđiđ suu tupeseeŋgân ja moonnâđ jiejah kámárân irâttiđ nohádiđ poođij toho kyevtis vaarâ sattijn nohádiđ-uv mut muoi čiäroim ubâ loppâiijâ jeđe viijmâg láim iđedistiijâ nohádâm tieđe mon kuhes luámu ležžeem finnim mut lijjim kuittâg kidâ pessijái räi kuás lijjii eeni hävdidmeh ovdil ađai ittinâš jäämmim maŋa lâi enni sirdum ohtân seŋgâinis puáris kuátán aaibâs kuávdoo lättee já sunjin lâi tiilájum kisto ličij toohâm mielâ eelliđ vala ohtii keččâmin suu tobbeen kuáđist mut já eres-uv rävisulmuuh iä adelâm toos love kale ellii tobbeen maŋgii-uv mut muu sij iä luáštám uksâkozzâš aldeláá tuše ulguubeln uksârääigi kuovlâđ mut siisâmoonnâmlope must ij lamaš já hävdidempeivi aldanij puárásub uábbi lâi puáttám mii pááikán poođij kisto já meid hävdidempihtâseh maid eelijn káárvutmin já láin iällám kuáivumin iänán häävdi hävdienâmân já puoh ääših algii leđe oornigist iiđeed koccáim jo tooláá rahttâttâđ eeni majemuu saattâšmân hävdienâmân já láin luptim eeni kisto poccuurievâ oolâ já riehâ lâi tupenjäälmist sáttulâžžân lâi lopedâttâm já ko suu kyermauto almostui te talle mij vuolgijm meid toho já mun vaazijm ovdemustáá já eejikyevtis kessijn eeni rievâ kuábáš-uv ááisást lâim vázzâm pooráá paijeel já pyevtittâm alda sááđhu te puátá káččá oovdeld já iätá ferttejim vyelgiđ ráánjá eemeed satâččiđ majemuu máátkán sun toppij ááisán kiddâ já riehâ eštus ovdánškuođij keppisubbooht luptim maŋa kyermauto lava oolâ hävdidmáid uásálisteeh-uv pajanii toho veikkâ lâi vala tälvi já puolâš vuolgii satâččiđ iänááš uási kosseennâmlijn já čovčjávrálijn eereeb já ááhu kote ij lamaš aainâs muu eellimääigi lihâstâm kuussân paasij vala ko sust lijjii párnááh vala nuuvt uceh et taid ij puáhtám väldiđ fáárun já mun peesâim kyermauto koopi siisâ kost lâi liegâs kolgii pallâđ já piergiittâllâđ kyermauto lava alne ääigi ko iä jottáám vala postautoh maađij ij lamaš vala pyevtittâm hävdienâmân moonnâm eelijm vala šiljoost viežžâmin rievâ moin mij puávtáččijm keessiđ kisto hävdienâmân šaldeest hävdienâmân lâi tiego kilomeetterpele suulâin mut tot lâi pelduvváid uubâs kieskâd purgâm já tuáligin ij olmânáál tiettum juolgij vyelni ij lamaš kolliigin siämmáá peeivi ääigi vazzum já väzzimrännee lâi-uv nuuvt kezzi et ulmuuh maŋaluvâi väzidijn suibodii tuáli aln tyelittälli ubbâsân kessii rievâ vuáruttuvvâi poođijm hävdienâmân te tobbeen lâi taggaar smaavâ vistááš kost kávnojii mottoomlágáneh sapilâsah kisto loptejui toi oolâ já toppijn sapilâssáid kiddâ já nuuvt aalgij iännám majemuu määđhi loppâuási taan mailmist häävdi luus vaazij pappâ njunosist jeđe poođijn kyeddeeh já kisto maajeeld eres satâšemviehâ jurduuh lijjii ubâ paje nuuvt korrâ moiveest et mun jiem ovdâmerkkân mušte tomgin kii sivnedij eeni saatij leđe mut aaibâs pyereest sun saatij leđe kii peri veikkâba kote lâi talle pappân kisto lâi luoštum karâstuvvâiguin háávdán já sivnedem toimâttum te pappâ já motomeh nissoonulmuuh algii veisidiđ saalmâ että täältä erkanen sen katson voitokseni já almaiulmuuh tevdiškuottii kuáivuiguin häävdi uáli väädis tuhhiittiđ tom ääši et tääl enni pásáččij lopâlávt toho hirmâd jieŋâlis roogán ađai háávdán čunnuu vuálá ij innig kuássin servâččii mii já sun pisoččij tobbeen hävdistis nuuvt kuhe ko maailm ciäggáá lâi nuuvt lussâd já epituoivâlâš et jiem tomgin määti čielgiđ toi tobdoiguin moh talle lijjii enni lâi lamaš tobbeen puáris kuádist te sun lâi liijká vala mottoomnáálá mii juávhust já sátáččijhân tábáhtuđ siämmáálágán iimâš mii lâi tábáhtum veikkâba ráámmáthistorjást-uv ko eeni oolâ čummitškuottii čievrâ te tiet-uv tuoivuupittááš hävdidui siämmást eeni kisto fáárust čunnuu vuálá jiäŋŋum čievrâčuággáh já keeđgih poŋkkáástellii eeni kiiston te muu mielâst oroi et toh povčâgitáččii suu mist oobižijn já viiljâžijn lijjii vala nubijdân já eeči te liijká muu mielâst oroi et lijjim ohtuunân et eellim pissáán eidu toos ige maiden innig määti ige áppádgin porgâđ eidu tääl kolgâi keevvâđ návt eeni eledijn tuáivum já oskom et sun puáráničij tavdâstis já jo puorijn mieláin vuordâččâm puáttee keesi já tom-uv et enni finniiččij olssis tom kuhháá lopedum nisonijpyerá must-uv jo ličij talle jieččân pyerá já puávtáččáim enijnân oovtâst vuojâččiđ kost kuás-uv veikkâba čäittiđ sunjin puoh taid soojijd kost lijjim jottáám já maid maid-uv porgâm taan-uv tuoivui keevâi siämmáánáál ko ovdebáid-uv hävdi lâi tevdum seppeleh häävdi oolâ luoštum muštosanijguin saattâšmáin já loppâsalmâ veisidum te talle mij puohah vuolgijm šlundáht uáhuđ maŋaluvâi maađijpellâs toho ääigild já joođhijm vääzin määđhi šalde paijeel kylán muštotilálâšvuotâ tollui parakist mii lâi kuávdoo lâi vyelligis kolmâsiähá já myesittes paaraak mast pappâ viigâi särnidiđ já ruhâdâllâđ mut mast kuittâg stuárráámus uási rievedii kollealmaah ađai kollekuáivooh kiäh viettii jieijâs tuáluid ohtmottoom uáivistlääddist läddlâš suibodij hávdájâšvievâ kooskâ olgos kužžâđ tâi maid kal lâškin tobbeen iäránuššâm já oppeet maasâd tollui parakist mast lâi ohtâ stuárráb uási ađai tuve sulâstittee uási lijjii kulmâ tâi nelji sierânâsloonjâ main kollekuáivooh julástellii spellii já juhlodii viehâ jienniht lâi tot kote tuálvui mii juávhu oppeet eellimtäävgist lâi ohtâ uási nuuhâm lopâlávt lâi taggaar tobdo et tääl mii peerâ pieđgâničij vuálgáččij paargon kuusnii já še ejijnân kuávttáá lâi lamaš mii perruu čuákisttuállee mut tääl suu alne lâi muádi meetter čunoikerdi maccâm maŋa lijjim vala pessijâšluámu loopâ räi pääihist mut mielâ lâi kuárus já lussâd lâi lopâlávt moonnâm mii lunne meddâl tääl huámášim mon stuorrâ pittá mii uásálâšvuođâst lâi moonnâm suu mieldi meddâl innig neeljis kulmâ rävis ulmuu já mun eenist lâi lamaš taggaar kierdâvâšvuotâ muu kuáttá et sust lâi lijgom ain munjin äigi teikkâ kuittâg jo mottoom jeđđejeijee já ruokâsmittee sääni tääl puáđáččij väldiđ eeni rooli já lijjim tiäđust-uv kijtolaš jo tast-uv maid sun lâi jo táássáš-uv muu oovdân porgâm mut liijká muu puátteevuođâ tobdoh lijjii viehâ epituoivâliih eeni tiättám maid koolgâm porgâđ eehid čierrum jieččân naharáid ain uđđâsist já uđđâsist jotkâšui peeivist piäiván já ohhoost nuubán taat äšši lâi tarbâšân maŋgii tábáhtum te aaibâs fakkist finnejim-uv ohtâvuođâ sunjin tábáhtui nuuvt et lijjim jieččân jurduin kiedist alda nyettisááđhu suullân vittâ meetter pálgá viestârbeln já čuorvum suu enni enni almostui toos já tot oroi lemin aaibâs luándulâš puovttijm savâstâllâđ veikkâ mon kuhe eeni kuáhtámtilálâšvuođâst lâi ain siämmáš iveäigi mii lâi vaarâ syeinimáánu ko syeini-uv lâi jo viehâ kukke ko ahevuššim eeni te čuorvum suu já sun poođij-uv ain muu luus leđe kuhebijd-uv aaigijd oovtâst já savâstâllâđ tieđe vissásávt nievdim-uv mun vâi eelij-uv enni tuođâi-uv kuáhtáámin muu mut jyehitov ko halijdim leđe suin te jurdâččim jieččân toho kiädán alda nyettisááđhu pálgá viestârbel já čuárvuškuottim suu almostui ain já munnust lâi suotâs leđe kuávttáá puáhtám čuárvuđ suu eres tuvij ko ehidist ovdláhháá nohádem já iho ko puohah lijjii jaskodâm čuárvum uáináh tábáhtui jurduin mainâstâm taan jieččân ohtâvuođâst iännásân kiässán ko iä sij kuittâg lijjii iberdiđ tiettim et finniim sunjin ohtâvuođâ ain kuás peri halijdim te talle jiem innig čiärrum jyehi eehid ovdil nohádem nuuvtkin čuuvtij jiem tarbâšâm muide ko moonnâđ jurduidânguin oppeet toho kiädán já čuárvuđ suu irâttim kale čuárvuđ suu eres-uv soojijn mut sun almostui tuše tobbeen kiedist munnuu koskâvuotâ tooimâi ušom moodijd iivijd mut talle ko tot potkânij te tot potkânij lopâlávt jiemge finnim innig maggaargin ohtâvuođâ sunjin puáttám ton mielân et tiet saje čonnâsij munnuu kuáhtáámân vaarâ nuuvt et munjin lii motomin tovle vaarâ ovdil muštemääigi älgim tábáhtum miinii aašijd tobbeen riddopálgá viestârbeln já lam tarbâšâm eeni iše ij alnaan lah taggaar muštokove ollágin mut vaarâ muu mielâ vyelni lii tággáár ääši ij pyevti čielgiđ škoovlâst moonâi maht moonâi mielâst jiem máttám jiemge vaijaam vuáijuđ škovlâaššijd nuuvt pyereest ko lâi kolgâđ muštoh pessijáin väividii ubâ kiiđâ veikkâ munnust ennijn lâi-uv tot naverohtâvuotâ mestâba jyehi eehid ton ohtâvuođâ keežild jiem lamaš liijkágin nuuvt hirmâd hyeni škovlâ-aašijn kuás jo máttáátteijee adelij munjin šiev tuođâštus lâi pajanâm veikkâ meddâl-uv lijjim lamaš penttâ tijmed merhâšij tom et ucemus nummeer lâi káávcáš ennuv tien numerân lâš vaikuttâm tot et lijjim máttáátteijee nuuvtkočodum jiellâh te jiem tieđe vyeliškoovlâst lâi muu majemuš kuás jo tuhhiittettim sirduđ paješkoovlân ađai niäljád luokan puáttee čoovčâ tast jiem talle vala tiättâmgin maiden te meid máttáátteijee já munjin kiđđâ lâi majemuš ohtsâš kiđđâ já oinim-uv suu majemuu keerdi eidu tiein peessâmjuuhlijn ko sun tuáivuttij mijjân šiev já hitruus kesiluámu lâi šoddâm päikkikoddeest já stuorrâ uási eellimstis sun lâi viättâm vuolgâttâspargen mut meid maŋgâ ive še vyeliškoovlâ máttáátteijen iä sunjin lijkkum eereeb muu kote lijjim suu jiellâh tiet kiđđâ lâi taggaar luopâmij kiđđâ tiätulágán aašijn moh merhâšii munjin ennuv karttim luoppâđ enistân mii lâi puoh stuárráámus luoppâm maŋeláhháá karttim luoppâđ vyeliškoovlâst mii lâi liijká merhâšâm munjin mottoomlágán torvolâšvuođâ verdiddijn paješkoovlân mast jiem tiättâm maiden já majemustáá karttim vala luoppâđ máttáátteijeestân-uv kote lâi ain lamaš muu piälušteijee škovlâpirrâsist maaŋgâ ääšist kolgâččimgin vala luoppâđ puáttei aaigij lijjim moovtâ ko škovlâ lâi nuuhâm kesiluámu álgám já lijjim oppeet monâmin viljâm sáátust mut mohtâ ij lamaš siämmáálágán ko maid tot lâi lamaš moonnâm kiiđâ mun tiettim et enni ij innig liččii vyerdimin muu pääihist lijjii tagareh tobdoh et liččim monâmin kuárus táálun jiemge lamaš ollágin vises kiäh iäráseh tobbeen kuárus táálust liččii keerdi váimustân lâi taggaar ävđinvuođâ tubdâmuš veikkâ lijjim-uv monâmin pááikán tiet siämmáš tubdâmuš poođij munjin uáli uápisin puáttei iivij ääigi ain ko lijjim monâmin pááikán pajas väzidijn viljâm raavhâst keesi muoi vyelgeen eelliđ ceelhâ movtáskitij muu ucánjáhháá já koijâdistim sust muoi vyelgeen västidij ko potáseh láá kolvum mield pessáim viijmâg pááikán mut toho puáđidijn jiem vala tiättám et lijjim karttâm luoppâđ vala-uv oovtâ ääšist mii munjin lâi lamaš uáli räähis puáđidijn ij ruottâmgin oovdeld seibifaskâšáin tegu táássáš puáđidijn ij lamaš tobbeengin ovdemustáá koijâdiđ lii iäččám já vilšâstii nubijdis já tast ervidim et lâi kuáđđám muu puáttám kuássin tiettiđ mii toos lâi tábáhtum ko must ij lamaš innig säpligpivdemskippáárgin te ij ávttâm eres ko älgiđ vuordâččiđ pottáákkalvemääigi vâi pesâččáim viljâinân vyelgiđ toho tiddepiivdon lâi muu uábbi kote muáđuidis peeleest sulâstitij eeni já uskum et šodâččij munjin nubbe päikki kuus puávtáččim puáttiđ ađai moonnâđ kuás peri uábbásân enâmustáá tanen ko sun lâi aaibâs eeni luándusâš mudoi-uv ko muáđuidis peeleest sudâškuođij tuulvâi já kiäsuškuođij suddâm maŋa aalgijm kendiđ pottáákpiälduid já toh lijjii-uv maŋgâ ušom kuttâ ucemus piäldu lâi puáris kuáđi pellâst mast kendim táválávt algâttui tast ko muotâ suudâi ovdemustáá já tast maŋa keendijm eres-uv piäduid taađeest ko toh suddii piäldu oppeet lâi automaađijjân mannee pálgá nuorttiibeln moos táválávt kendim lopâttui piäldust ko muotâ já tuáli suddáin majemustáá táválávt korrâ päikkipargoid te jiem lijkkum kendimângin mut ferttejim leđe maka fáárust já maka koiviistâllâđ mulde nubijpelij tađemield ko ääpih já viiššâlvuotâ adelii piärán keesij kendim lâi nuuvt-uv lamaš mielâsub pargo ton suujâst et meid lâi talle fáárust já tävjittávjá kaavnâi säplig piälduroobdâst lâi-uv ain šiev suijâ koskâldittiđ kendimpargo já moonnâđ iššeen säpligpiivdon muáddi pargouási pottáákkalvemist lijjii tagareh moid ucánjáhháá lijkkojim já tain nubbe lâi pottáákpiäldu peŋkkâkoskâi miärkkum piäldu lâi kendum já ryevdiháráváin tässejum te tast maŋa peeŋkah miärkkojii karâstuv iššeen keevtin kuábbáá-uv peln piäldu olmooš kuábbáá-uv keččin karâstuv já ko peeŋkâ kobdodâh lâi mittedum te čavgejui karâstâh peŋkkâkooskâ merkkân mon mield vazzui nubebel piäldu já vala maasâd lâi muu pargo ton suujâst et mun lijjim keppis mut liijká tommittáá lussâd et luodah pyereest paccii hárávistum piäldun uáinusân tuhhiittettee pargouási lâi potákkij pieijâm tađevárás rahtum raigijd ađai jieš kalvem rävis ulmuid čuágui tađe várás rahtum muorâpittáin raaigijd pottáákpeeŋkân já mun ožžum stelliđ potákkijd toid raigijd nuuvt et iđoh šoddii pajaskulij taam-uv pargo porgim tađemield ko puncce pisoi sajestis potákkij čiehâm lâi-uv jo oppeet rävis ulmui pargo já lijjim lyevvejum tast veikkâ kale porgim tom-uv motomin lâi uáináh taggaar saksalâš kenttälapio mii lâi siämmáá ucce tegu párnái sierâdemkuáivu čiehâm tábáhtui iänááš toin eeji kieddikuáivoin já tom mun-uv áppádim kevttiđ tassaaš ko puncce koočâi siämmáin kuáivoin ličij lamaš keppis še kendiđ piäldu mut tot lâi eeji mielâst kuittâg liijkás uánih ton hoomán aldanškuođij já muu peerâ še rahttâtškuođij markkânáid pásáččij pááikán kuusâid tipšođ lâim vissâ-uv skippuudâttâm ránjáiguin kuás jo vyeijilijm polgupyeráiguin oovtfááru ránnjátáálui ulmuiguin jonsahpeeivi ááptu vaarâ tiego koskâpeeivi maŋa já mij lâim kale maaŋgâs kaandah ušom já sehe vaarâ tot nuorâbkerdi já vissâ vala vuojâččij pyeráinis luovâsvyeje tuše lavkkâ steellig alne já mun čokkájim viljâm sáátust vissâ čuuvtijgin ooroosthánnáá njuolgist já orostijm šalde pellâs taavaabel já cokkiittijm tuulâ sehe aalgijm káhvástâllâđ já niälgádiđ lâim vuáijâm masa oovtmano aldasáid km:d eidu sijvottesvuođâst puáránâm čievrâkiäinu mieldi já ulmuin lâi kähvimielâ mii juávhu ulmuin vyejestii kuittâg njuolgist šalde mield kylán kost finnejii valmâš käähvi uástiđ iäge pááccám káhvástâllâđ riidon tegu mun já rávásuboh ulmuuh poorgâim paajaabeln lijjii čääsist ciägu laaŋkuh pald`paldluvâi tegu rahtum äiđin ääiđi já riddoviemmâr kooskân lâi pááccám taggaar meetterpele kobdosâš orroo čääci mast lijjii hirmâd ennuu vollâsááh tâi kyele čiivgah mun irâttim káhvástâllâmpuudâ ääigi pivdeđ mut jiem luhostum oovtâgin fattiđ kiddâ leđe kuittâg jo eehid já káhvástâllâm maŋa vyejestijm mij-uv eeči já mun siijdân kost lijjii muu mielâst hirmâd ennuv ulmuuh kuittâg njuolgist kylá čoođâ já pappâlân mottoom almaiolmooš uápistij mii sáávnán kost ijâstâlâččijm moonáim ejijnân kiirkon kuldâliđ immeelpalvâlus já vuolgij kuusnii jieijâs kiäinoid liččim halijdâm vyelgiđ pyerebeht-uv viljân ko iäččán fáárun mut eeči lâi ton mielâst et kale immeelpalvâlus lii tergâdub ko mihheen eres mun ucánjáhháá nievris mieláin väzzilim iäččán maajeeld kiirkon já ko pyevtittáim toho te moonáim mestâ ovdiikeš kirho já čokánáim ovdebáid peŋkkáid lâi hirmâd olluv siskiibeln já vaarâ stuárráámus uási kirhomiänui ääigi kejâdim seeinijd já káátu mut eromâšávt ton stuorrâ kove mii lâi kirho seeinist moojiikeččin lâi še mielâkiddiivâš já suámálâš ildee kost lukkár sooitij já veisidij lijjim kolgâđ čokkáđ siijvost te liijká ain motomin vilpâstim maŋŋaalsân ton ildee kuávlun kost muusik kullui ulmuuh čuožâstii já oppeet čokánii porgim sii maali mield siämmáánáál vuossâmuš kerdi ko lijjim olmâ kirhoost já olmâ immeelpalvâlusâst kale lamaš seurain já toh sulâstittii-uv viehâ čuuvtij kirhomiänuid pic toh lijjii ennuv uánihuboh meid taggaar tobdos et pappâ ij lah uápis taid ulmuid kiäid sun särnid kejâstellim pirrâsân te tobbeen uáinojii motomeh uápis ulmuuh mut iä sijgin orroom tubdâmin ubâ muugin tiem ääši kuittâg ovdánij jieijâs náálá kuás čokkáim ruossâlâskieđâi kuás njuškijm čuožžâd kuás oppeet čokánijm já veisidijm saalmah lijjii munjin uáppáh mut jiem tuostâm veisidškyettiđ taid leđe vissâ-uv jo immeelpalvâlus loopâkeeči monâmin ko suorgânim hirmâdávt lâi álttárist lávlumin já sárnumin ko sun fakkist riemâi hirmâdávt nirvođ já paanijd käskiđ iäččâsân mut sun lâi aaibâs rávhálâš tegu mihheen ij liččii tábáhtum ulmuuh kale omâttellii vaarâ siämmáánáálá ko mun-uv mut iänááš ulmuuh lijjii rávhálâš mieláin nirvom já pänikäskim piištij vaarâ miinut ađai muáddi jeđe ko te jooskâi nirvomist te joođhij saavâs tast moos lâi pyevtittâm hirmâdávt taam ääši já liččim halijdâm tiettiđ manen sun nievt lattij nuuhâm maŋa ferttejim ejistân koijâdiđ pappâ nirvoi tast lii taggaar kaatumatauti västidij iäččám ij ton tovváá išedâm ennuvgin muu tiätuäŋgirvuođâ já ušom paješkoovlâst iäskán poottim iberdiđ tom taavdâ et maggaar tot lii maŋa eelijm viežžâmin eeji laavhâ já polgupyerá pappâl säävni lunne já moonáim kävppijâs táálun kost liččijm puátteid iijâid sävni lâi taggaar koskâpuddâsâš ijjâsaje já meendu paahâs-uv tot lâi oroi lemin eeji veerdi já iänááš ääigi suoi čokkáin-uv oohtânnjunij sátkánjäälmist já savâstâláin kuás käävpibeln kuás tuvebeln halijdâm eelliđ keččâmin meiddei markkân mut eeči ij lamaš nuuvtkin moovtâ vyelgiđ toho finnejim suu mottoom peeivi vyelgiđ muin markkânân mut tallegin muoi iän iällám vissâ olgoláá ko já lijjii ijâstâlmin motomeh munjin-uv uápis ulmuuh mut muoi iän lamaš tobbeen kuhháágin ko tot oroi lemin taggaar myesittes saje iän lamaš nuuvtkin kuhháá ko tot lâi vala myesittub saje läddliih nágáttellii já tollii korrâ jienâ ejijnân vala ittinâš-uv kirhoost immeelpalvâlus kuldâlmin veikkâ talle-uv liččim halijdâm vyelgiđ fáárun kuus sun lâš lamaš monâmingin pappâ finnij kirhomiänui ääigi kohtaus mut talle jiem innig suorgânâm nuuvt čuuvtij ko vuossâmuu keerdi markkânij maŋa maacâim já algijm viljâinân rahttâttâđ vyelgim várás lamaš innig enni iššeedmin muu tävirij skappuumist já ferttijm-uv hundâruššâđ maid váldáččim fáárun valjij olssis maidnii pivtâstävirijd fáárun já ko munnuu puoh tiiŋgah lijjii čuákist te nutkâláim taid viljân reepun ij puáttám nuuvtkin lussâd já vooijim pyereest-uv toollâđ reepu selgistân ko vuolgijm mottoom iiđeedpeeivi kulij tääl mattim-uv vyeijiđ pyeráin te liijká vuolgijm ovttáin pyeráin joton ko lijjii tuše kyehti pyerá já eeči tarbâšičij jieijâs pyerá maađijpargoost jođedijnis maađij alne lâi munjin uápis kidâ ađai pääihi räi mut tast ovdâskulij tot lâi oomâs lâi kieskâd rahtum ige tot vaarâ lamaš vala meendugin pyeri vyeijiđ teikkâ nuuvt muu mielâst kuittâg oroi alne lijjii stuorrâ keeđgih já meid rogeh moid ráttáh poŋkkáástellii lappâd vyejedijn iä lamaš vuástáluvah ollágin já veikkâ maađij lâi-uv hyeni te peessim liijká čokottâllâđ pyerásteellig alne iänááš ääigi mut ko pessáim lappâd te kale algii vuástáluvah já mon alne juuđij kieldâi koskâsâš rääji já mon alne ooinij šievnáál jyehi kulij lâi fiärttu te uáinojii puoh kuávlu väärih já jieš jävri še uáinojii hirmâd ollâ muotâtuoddâreh moh viljâm tiäđu mield lijjii penttâ jođhijm määđhi ovdâskulij já veikkâ luoddâ ij puáránâm ollágin te kuittâg tot lâi ubâ ääigi miätálâh puáttám maŋgâgin vuástáluv et lâi tarbâšiđ toi tiet pajaniđ pyerá steellig alne meddâl kale páikku-páihui maađij lâi nuuvt times já kiäđgáá et lâi pággu laiđiđ pyerá já talle määđhi ovdánem lâi hitásub lijjii almaah tiivoodmin ađai njuolgist eeđân rähtimin maađijân ruumbuid já šooldijd luoddiäru pehti lâi maađijrähtei mottoomlágán parakkikylá mast orostáim váháš ääigi já nuuvt ain jođhijm tavas mut skirviittáim-uv luodân já nuuvt jävrikiäčán já pááikán ko láim kiedist te tađe ovdil lâi hirmâd ciägu mielli mon vuálus viljâm moonâi vyejen mut koosân kale hirmâdávt kaandah já lijjii viljân veerdih já orostâláim-uv pääihist mottoom áigáá jeđe oppeet jođhijm määđhi láim-uv polgupyeráin joođoost te lâi kuittâg jo eehid ko pyevtittáim táálun kuus orostáim toin mieláin et ijâstelleen viehâ lâi viljâsân uápis kuásuttui munnui käähvi já vuojâleibi jođhijm määđhi ovdâskulij mut orostistáim vala táálust mii lâi aaibâs tastan tobbeen-uv finnijm vala käähvi jeđe jođhijm oppeet ovdâskulij muttuuškuođij eenâb et eenâb hyenebin pottii kuhes-uv kooskah et kolgáim väzziđ ko lâi nuuvt times já kiäđgáá eelijm siste ko tot lâi kulân hyelkkitáálu meid kuásuttii munnui käähvi já oppeet jođhijm määđhi urruu lemin tääbbin uáli ennuu uápis ulmuuh já tááluh kuás jo eelijm jyehi áinoo táálust mii lâi maađijpellâst táálu moos orostáim lâi jiem tubdâm tieid ulmuid ollágin mut viljâm oroi lemin miellâsâš kyessi sijjân vuolgijm ovdâskulij te ij lamaš aaibâs vises et kuábbáá pele kärtteen moonnâđ maađij lii rahtum jäävri viestârbel te talle manneen ton mieldi mut jis tot ij lah vala rahtum te talle monâččáim nuorttiipele paijeel poođijm te tobbeen-uv lijjii motomeh maađijpargeeh kiäh tiettii mainâstiđ et maađij lii pelduvváid vaalmâš vuoluukeš lâi šiev tiätu já oppeet jođhijm määđhi lâi čuuvtij-uv koskân mut loopâst pessáim vuoluukeš mon räi maađijvuáđu lâi mottoomnáálá rahtum já koskâ kale lâi nuuvt hyeni et iänááš määđhi karttáim väzziđ paijeel ij lamaš rahtum vala šalde já kuoškâ vuoluukeččin lâi käärbis já värialmai lâi kuittâg nuuvt kezzi já hirmâd kukke et masa jiem tuostâ ubâ lavkkiđgin toos et nievt kezis käärbis kale kommáán tállân jis toos paijaan pyerá še loptejui kárbás miellân já nuuvt värialmai suuvdij munnuu mield nubebel veikkâ poollim ubâ paje et kuás tibi te käärbis kommáán pisoi kuittâg ciäggust veikkâ stáávrui-uv já ko nubebel pessáim te tast ovdâskulij lâi-uv táválâš väzzimpäälgis mon mield jođhijm määđhi lâi pááihui nuuvt-uv pyeri et puohtim čokkáđ pyerá steellig alne kuittâg-uv taid kuolbânijd mut iänááš kale kolgáim väzziđ lâi maŋgii ovdil-uv iällám tääbbin já sunjin lijjii taah pálgáh uáppáh táálu rastaldittem maŋa lâi moos orosistáim tubdâm táálu vievâ mut mielân lii pááccám et tobbeen lijjii iššeed eemeed já kyehti táálu kaandâ main nube nommâ lâi kähvivuoššâmpajan já ko láim káhvástâllâm te oppeet jođhijm määđhi päälgis čuoggâsij jävrriidon mon nubebeln oinui táálu lâi mii meiddei ličij hyelkkitáálu munnui viljâm lâi siävvám jäävri rasta te forgâbalij vaazij nissoonolmooš riidon já suládij munnuu viežžâđ lâi kote lâi viljâsân já joba munjin-uv uápis olmooš lâi motomin ijâstâllâm mii pääihist lappâd monâdijnis käärbis lâi siämmáálágán kezis käärbis ko lâi lamaš ton värialmast-uv luptij pyerás kárbá oolâ tuárrást já oppeet poollim kárbá kománem mut nuuvt mij liijká peesâim viestârbel jäävri kähvijuuhâmpajan já oppeet vuolgijm juátkiđ määđhi liččii lovmat kilomeetterid já liččijm lâi vala táálu paajaabeln kost meiddei orostáim kähvijuuhâmpajan še lijjii munnuu hyelhih já puddâ vanettij-uv váháš kuhebužžân aainâs muáddi tiijme táálust já viljâm savâstâlâi huolhijdiskuin já mun uápásmuvvim olgon šiiljon já ton pirrâsân lamaš vala avestân uáinám kääni muidego aabiskirjeest jiemge jurdâččâm eissigin et uáináččim taggaar já vala tääbbin mut nuuvt vain keevâi táálust lijjii muáddi kääni já toh kale lijjii munjin imâšeh vala smakkiđ vuoššum käänimane mii kale lâi tuotâ hersku siämmáá njaalgâ ko čuáđgi tâi kuálsi mane meid sááđhust taid kárbáid já nomâlâsân kárbáh lijjii kustoo uáli pyereest rahtum veikkâ lijjii-uv muu mielâst meendu keezih jäävri alne suhâmân muoi viijmâg vuolgijm hyelkkitáálust kulij mut ko láim pyevtittâm vuoluukeš te mield turâštij mottoom moottorkäärbis pajaskulij mon viljâm tuubdâi tállân já cuoigij já kaččâlij huápu-huápu seven mieli vuálus riidon já mun maajeeld laddij pove vuoluukeš já tast láin já kiäh láin monâmin tiddepiivdon puohah moovtâ epke kuhháá smiettâm maid kolgâp porgâđ eelij čiehâmin pyerás kuusnii miestui tuáhá já nuuvt muoi njuškijm kárbás já vyeijilijm pajaskulij já lamaš vala avepeeivistkin lamaš kárbá sáátust mon oigá moottor tavanijm riddoost já ruttij moottoris joton te algiibahan liävtuh kevlij kárbáinis vistig uccâ mohháá ovdil ko vuolgij pove pajas vyeijiđ oppeet karttim poollâđ hirmâdávt lijjii tääl kulmâ rävisulmuu sehe mun já sunnuu käärbis oroi lemin vala-uv keezzib ko maid lijjii toh ovdebááh kárbáh moiguin onne láim purjâstâm sehe moottor vala kárbá moojiikeččin oinui ponne já virde lâi muu mielâst hirmâd koorâs ko tot tuvdâččij kárbá kuus kuás-uv vises et forgâ tot teddil mii kárbá rido vuástá teikkâ faškâl tom kommood kuittâg pyereest pove pajas já vuojijm oppeet já lappâd mut tääl vyestiviirdán já kárbáin vala oovtâ pove pehti mii lâi jeđe peesâim stuárráb jáávrán mon viestârpele riddoost lâi lâi kieddi já muáddi puáris táálu main nuubán moonâim jo viehâ maŋŋeed eehid láim jottáám kyehti peeivi kidâ räi já mun lijjim vaibâm lijjim-uv vaibâm mut ko rahttâtškuođijn vyelgiđ tiddepiivdon já meid te mun-uv ferttejim vyelgiđ sii fáárun vala arvâlistij jo geargan fidnat goržži vuolde vistig vaarâ taggaar kilomeetterpele määđhi pálgámield já ko te poođijm uáinusân te ep moonnâmgin njuolgist juhâriidon pic kevlijm uccâ mohháá já aldanškuođijm juhârido hirmâd stuorrâ källee syejeest jeđe kuárŋuim ton källee oolâ alne lâi kuittag-uv kuulmâ meetter kočâttâh toho juuhân kogo pehti lâi kuánniltáávááš paajaabeln lâi muu mielâst hirmad ollâ putous ađai korže tegu tom eeđáin lemin jiem uáinám kuánilist maiden veikkâ munnuu išedeh uvástâláin-uv tobbeen lemin tiidijd mut te viijmâg muu-uv čalme tuáduškuođij kolgee čáácán já kale tobbeen eštus lijjii-uv tideh já ennuv vala lijjii-uv lamaš avepeeivistkin uáinám ellee luosâ já vala nuuvt ennuv siämmáá uáiváduvâst muádilov paaihijn kale lijjii jis iä liččii lamaš vala eenâb-uv passijn toho källee oolâ kuávttáá fakšuustâllâđ ko vuolgijn njaahâđ toho kuánnil vuoluubel já stelliđ pivdus sajasis lâi tađe várás kuuđđum viermi mon suoi várugávt piejáin tuárrâst kuánnil vuoluubel já ko virde lâi viehâ koorâs te kolgáin keđgijguin teddiđ viermikeejijd nuuvt et toh pisoh virdeest kale lijjii kuábbáást-uv kumistevileh mut tommittáá lâi čääci ton juuvâst et jyelgih kale vissásávt njuoškii viermikeejih lijjii sunnuu mielâst pyereest kiddâ te stelliistâláin vala vyelireešmi oolâ keeđgijd amas tot luptâniđ ponneest moonâi vala nubekeš viermi já vaaldij pajereešmist kiddâ nuuvt et pivdusist šoodâi váháš nyetipoođâ sulâstittee puoh lâi oornigist te talle kälilij ton kuánilân já vuájálitij tiidijd vuáluskulij eštus vuojâlii já vuoijii njuolgist kuáhtá pivdusân kost lâi vaalmâšin vyerdimin taid hirmâd stuučâ ton viermimohheest já ko lâi vaarâ ovdil-uv pivdám toin vuovvijn te sun huápust kiesâstij taid tiidijd puoh viermimookán já ko nubbe-uv keeči viermist lâi lyevvejum te ruttiistij ubâ saallâs riidon toh lijjii-uv ennuv já muččâdeh še lijjii šelis siijđoh mut mottoomverd segibeh ko kuávžur čollijm taid tiidijd tobbeen riddoost já ko lâim kiärguseh te väzzilijm kost tideh sälttejuvvojii vaibâm já ko peessim siisâ te nohádim tállân tast koccám maŋa eelijm uštemin já oinim vuossâmuu keerdi maht tidde lättee ko tot tuáppee uštui já luoštijn časijdis siämmáá jáávrán já juhânjalmij koskâ ij lamaš vissâ ko vitlov meetterid njalmij puotâ jäävrist lâi vuovâs ušteđ já ij tarbâšâm kolliigin kevliđ ko tidde toppij tot rovgij vistig tuárgu jeđe njuškij uuštânjäälmist ááimun moddii mut tast maŋa tot laiđiittij-uv viehâ älkkeht kärbispellâs já peesâi luptiđ tom tuárgu vievâst kárbás lamaš ovdil jiävttáá uáinám kuássin tide ađai luosâ já tot lâi-uv muu mielâst muččâd siämmáá ivnásâš ko šapšâ lijjii meid päänih siämmáánáál ko láá kuávžurist meiddei jiävttáá eehid peessâm smakkiđ sälttiluosâ já kale tot lâi-uv njaalgâ lâi kale taggaar mielâkove et liččim motomin ovdil-uv smakkim luosâ pääihist mut tast jiem lamaš aaibâs vises mušte kalle tide finnijm vala uštemáin mut maŋgâ kuittâg vissâ-uv muáddi iijâ jeđe vyeijilijm moottorkárbáin mietiviirdán kulij hurgottijm vuálus te oppeet poollim hirmâdávt ko liähtu kale lâi muu mielâst hirmâd koorâs kuittâg torvolávt vuoluubel já viljâm paasij-uv togobeht kárbást meddâl já moonâi uuccâđ pyerás moin sun vuájáččij ohtuunis kárbást lijjii tuše kyehti rävisulmuu já mun et lastâ lâi ennuv keppisub muu mielâst käärbis huurgij vala-uv jotelubbooht luoddânij kárbá njune kuábbáá-uv pel siämmáánáál ko voccâmuotâ luoddân muotâaura suájáin kuábbáá-uv pel auto kuulmâ táálu lappâd já maaŋgâi puvij vuálus moi noomâid jiem talle vala tiättâm ovdánij viehâ jotelávt já ko laddijm riidon te lâi jo tobbeen lâi vuáijám pyeráinis pálgámield vala-uv jotelubbooht ko mij veikkâ mist lâi mietivirde já moottor kárbá moojiikeččin puáttám vuossâmuu keerdi avestân lâi pyeremus muddoost liegâs já tääl must lijjii skipáreh-uv párnááh já kiäh kale lijjii must nuorâbeh mut tađe-uv vilduubeh jiem ohtuunân ain piergiittâllâm siiguin te ferttejim turvâstiđ viljâsân addimvädisvuođah lijjii motomin já iberdijm-uv motomin nubijdân puástud mut tot ij čuuvtijgin aašijd hettim já láin must mottoom ive nuorâbeh já sunnuin mun iänááš puđâldim-uv mut meiddei kote lâi nube noomâs peeleest jieččân käimi lâi ohtuunis siämmáá vilduu lašmâd já ilbâd ko lijjii já ohtsis lâi stuorrâ peerâ já lâi vissâ ain-uv stuárumin viljâinân oođijm-uv lááđust já puárásuboh párnááh ođđii piddevisteest mii lâi taggaar uccâ ááitáš ij lamaš lijge paahâs já tobbeen lâi rávhálâš leđe mut tobbeen lijjii valjeest čuoskah lâi-uv raagâs mon siste muoi oođijm moonnim ain ohtuunân uáđđáđ kuás jo viljâm vuolgij ain jyehi eehid jieijâs kiäinoid já maacâi kuásnii iho já motomij iijâi ij maccâm ollágin ittinâš peeivi iiđij ij hettim muu ollágin lâi mestâba jo pyereeb oornig nuuvt suotâs nohádiđ ko loddááh vizârdii iijâi mield kale še skovijdii mut toh iä puáttám raggâs siisâ jiemge mun tain poollâmgin mist párnáiguin moonâi-uv pyereest te motomin halijdim kuittâg pargeldiđ jieččân hommáid mii lâi puvkkoin tuoijum párnááh iä perustâm tuoijuđ puvkkoin já tot lâi-uv muu mielâst iimâš vájáldittám jieččân puuvko já ferttejim-uv vuorjâđ táálu vievâst olssân tyejiniävu et pesâččim váháš tuoijuđ keigij munjin aaibâs uđđâ puuvko mii ij lamaš mut miinii eres te lijjim finnim tyejiniävu te usâstim hálguleejeest amnâs mon vuolâškuáđáččim lijjii kuittâg hyeneh uáksááh já ponnjááh ige tobbeen kavnum muu mielâsâš amnâstuvâst väljejim kuittâg mottoom laŋkkupitá mast sátáččij puáttiđ miinii veikkâ tot ij lamaškin muu mielâsâš ko mun tuoijuuškuottim pääihist-uv te jiem jieškin ain tiättâm mii tast vala šodâččij vistig irâttiđ luoddiđ tom laŋkkupitá adelem puvkkoin ruossâlâsjuolgij lättei hellapellâs tiällájim puuvko tere pyeremus sajan já terpâškuottim puuvko šomerân nubbijn kubuláin lijjim äigipuudâ miäidám puuvko te talle teeri skilettij rasta aaibâs novdâmaddust hirmâdávt et maid tibi te toos iätá ij eidu tállân huámášâm toijum mut ko terppâm jaskodui te vilšâstij munijn já ooinij maht lii keevvâm nuuvt čuuvtij et pivâstâh penttâ pajanij káálun já iätá-uv duskanhiki de badjánii oaivái čielgiđ ko taat muorâ lii nuuvt uáksáá já ponnjáá tuoijum nuuvâi toos já kuáhtást lâi-uv tuotâ hommá finniđ tom terilahe meddâl muorâst já ferttijn-uv kevttiđ áákšu iššeen nanosân tot lâi káskásâm muorân vuorkkij taid terilahhaid kuusnii amalde vissâ ááigui kevttiđ taid vala moosnii maŋa jiem innig táttum mavâstân puuvko luoihâsin muide ko kyele čolliimân puáttei keesij ääigi ko kolliistellim must lâi ovttuu fáárust jieččân noonâ puuvko mon mun tuostim kevttiđ polâhánnáá et tot to i juuččij já lijjii viermih ton siämmáá mon riddoost lâi ain rävis ulmui fáárun ko sij vuolgii kuohâđ viermijd ton suujâst et postim leđe meid ááiruin-uv lasseen et lijkkojim čokkâđ hurgee moottorkárbást lijkkojim meiddei jyehilágán kyelipiivdon kuálástem lâi čuuvtij ereslágán ko moos mun lijjim tuáddum já kyeleh-uv lijjii ereslágáneh iä puáttám viermijn šaapšah puškoh iäge ereskin kyelišlaajah moh lijjii kyelišlaajâ mii viermijn poođij lâi tidde já moonâi-uv kuhes äigi ovdil ko äddejim et tidde luosjyelgi já luosâ láá ohtâ já siämmâš kyelišlaajâ viermi lâi já nubbe mii lâi muádi viermi kukkosâš joddee lâi máddááuásist ton viestârpiäláá njaargâst já vala kuálmád máddáákeččin vuoluubeln lijjii ušom muáddi-uv viermisaje vala eres-uv joddeeh tegu já mut joddein pottii pyeremusâht kyeleh uággum lâi čuuvtij ereslágán moos mun lijjim tuáddum päikkikuávlustân tääbbin-uv puovtij uágguđ riddoost nomâlâsân já te táválávt uággum kuittâg tábáhtui kárbást já uštemáin moh tien lain pottii lijjii iänáážin suávvileh mut meid tideh evvis lâi-uv vuoššum suávvilij lasseen sälttitidde ađai luosâ lâi tot-uv mut vänibeht lijjii-uv ištâmeh vala viehâ vyelligâsâst te suoi láin kuittâg távjá fáárust jodottâllâm- já uággumreeisuin lâim lamaš taggaar määđhist te joođhijm makaš kyelipivdo smaavâ aijâgáást mii kuulgâi naavit já tuve kooskâ paajaakeččin ađai ton jiäggáást mast juuvâš kulgidij lijjii cuobbuu čiivgah já toh lijjii mii tideh já suávvileh toh cuobbuučiivgah rievdii virdetááváá mield juvvii taggaar uásán mast lijjii kuoškah mij taid luosâidân koddám pic eenâb tot taaiđij leđe taggaar kuáđuttemhommá hitruu čuávvuđ maht luosah vuoijii vuálus hirmâd kooržijd já kuoškâid moh kale cuobbuu čiivgâi mielâst vaarâ lijjii-uv tuođâliih já hirmâdeh meid pääihist kuálástâm vollâsáid já must toovâi-uv mielâ keččâliđ et láá-uv vollâsááh siämmáálágáneh tääbbin ko láá siämmáálágán vollâsâššlaajâ oroi lemin tääbbin-uv ko lii muu päikkijäävrist mut meid nubbe šlaajâ mii lâi aaibâs alda rido já mon jiem lamaš kuássin uáinámgin lâi tegu uccâ vuáskunâš kossuv sottuuh seelgist já vuáskun iivneh aalgâst et toh láá vuáskun čiivgah mut kiinii tieđij mainâstiđ et toh láá-uv aaibâs jieijâs šlaajâ kuálááh já olesšaddosiih tiettee meid ravvij et kolgâččim lehâstiđ ton kuáláá čuávji mun porgim já masa jo hirmástuvvim almostui hirmâd stuorrâ vielgis já tuolbâ máátu já ko ton piejâi keeđgi oolâ te tot lâi kuhheeb ko jieš tot kyeli iimâš et kuálááš poggái tegu ovdláhháá luoddânem te ličij lam puáttám tiettiđ kuáláá noomâ mii lii ryevdikuálmihâš já lam lamaš še luuhâm kiirjijn et ryevdikuálmiháá čuá vjist lii táválávt läbžimáátu la pamato lii aaibâs táválâš äšši já máátu lii siämmáš máátu mii lii meid puško čuálist-uv mut manehäämist puohâi saivâčäc ikuolij cuopâst-uv lâi jotelis kärbismoottor lâi kyevtsylindersâš já kuuđâ hiävušvuáimásâš čäcipiätu mii lâi nk boksermallisâš moottor mast sylindereh kiäigájii kuábáš-uv kuávlusis lâi pele jotelub ko mii lâi mavâstân kiäst lâi kuulmâ hiävušvuáimásâš já kale toin-uv kiergânij kote lâi muu-uv hyelkki oppeet lâi love hiävušvuáimásâš moottor mii lâi hirmâd jiennii já vala-uv jotelub ko moottor vyeijilij te čuhâ njurgoo jienâ kullui kuálkkin kidâ räi lijjii vala-uv stuárráábeh moottoreh já toh lijjii nomâlâsân ereslasseen enni lâi anarâš já kiäh láin kuohtuuh suhânomâstis lijjii hv já kale pááru luoddánškuođij ko taah almaah vyeijiláin ucjuvlijn lijjii meid siämmáá stuárusiih já moottoreh uáiniđ täid stuorrâ kärbismoottorijd pappâlist immeelpalvâlusâi ääigi ko ucjuvliih pottii moottorkárbáidiskuin kirkkopááikán sii kárbáh lijjii čuuvtij-uv stuárráábeh ko saarellij já iänááš ucjuvlij kárbáh lâi kirkkoveerdi já sun vuolgij jyehi pasepeeivi ain puorijn aigijn pappâlân orniistâllâđ kirhomiänuid saatij vyejestiđ kuolbân mield meid polgupyeráin teikkâ vyejestiđ virgesajasis moottorkárbáin lâi ubâ juávkku já mun tiäđust-uv siiguin kirkkopääihist já immeelpalvâlusâst meid kirkko lâi uáli puáris já rahtum keeđgijn mut veikkâ lâi jo keesi äigi te ij tobbeen siste lamaš ollágin liegâs masa jo lâi nubij kejij äšši mii čuosâi čaalman tállân tobbeen kirhoost lâi tulkkum pappâ pajanij särnistovlin te suin oovtfááru pajanij toho meid mottoom sämiäijih kote tulkkuuškuođij paapâ saavâid orjâlâškielân lâi uáli suámálâš jienâ já vala eromâš nuottâ ko sun ton virgees toimâttij pappâ sáárnui aaibâs táválávt te tulkkâ njuolgisteeđân láávlui taid celkkuid lâi tiilám oovtsylindersâš moottor mon sun lâi finnim jo tälviv nommâ lâi tievâslâš lâi ollásávt optum ryevdist já hirmâd lussâd suullân kiilud tast lâi lusis liähturäätis mast kiäigái pajaskulij veivipuncce lâi moottor starttim várás oppeet kiäigái sylinder mast tirrái kiintâl siämmáánáál ovdâskulij já sylinder ohtân kinttâláin láin masa siämmáá kuheh ko lâi moottor stivrimstággu-uv oroi lemin paajeeld keejân aaibâs tohálâš pic ij lamaš tom finnim vala joton ige lamaš finnim ubâ jorgettiđgin lopedij viljâsân et jis sun finnee tom moottor joton te sun uážžu tom olssis já vala litter bensin lâi maašinčeppi já nuuvt sun vaaldij háástu vuástá sun pieđgiiškuođij moottor já ko lâi peessâm sylinder räi te čielgâi-uv manen moottor ij lamaš ubâ jorgettâmgin lâi pieijum pikkâ já tot lâi kuškâm toho kaartâi pieijâđ ubâ moottor kásániđ lamppuooljon já tot šoodâi-uv leđe tobbeen viehâ kuhháá ovdil ko mendi luovânij já viljâm peesâi juátkiđ purgedem ovdâskulij pieđgij ubâ moottor oovtâi pitái já ko tom lâš porgâm te čielgâi vala tot-uv et tast vááilui kondensaattor ollásávt lijjii puáris kovenegatiiveh já kávnojii alumiinlevypittááh main viljâm raahtij uđđâ moottorsis kondensaattor moottor lâi čuákist já mudoi-uv huolâttum te talle tot stonccâlui kärbismoottorsteelligân já nuuvt aalgij cokkiittâs stellimgis lâi tobbeen liähtupyerá vyelni já ko cokkiittâs aalgij leđe alda nahande peškittij vuossâmuu keerdi tegu kiveráin te ličij pavkkâlum oskoškuođij et monâttičij lopádâsâs mield uđđâ moottoris viljâsân moonâi suullân muáddi oho moottor tivomân já ko cokkiittâs lâi sajestis já moottor kevâškuođij tegu maašinkiveráin te ličij pááččâm sarjatuulâ moottor kurppui kärbiskiäčán já lâi iskosvyeijim äigi tibi suámi uáiniđ mon jotteel tot te lii luhostui pyereest já čielgii muáddi positiivlâš ääši moottor lâi masa siämmáá jotteel ko lâi já jienâgin ij lamaš aaibâs nuuvt koorâs ko maid tot lâi lamaš tobbeen koške enâmist steellig alne iänááš jienâst poođij njuálgu patârpoccee mield olgos te uási tast kuittâg moonâi čääsi vuálá já jienâ lâi ucánjáhháá sijvub ko čäsittáá kale tuotâvuođâ noomâst ettâđ et jienâ kale liijká-uv lâi liijkás koorâs mut toos ij vaijaam innig maiden munnust kuittâg lâi kärbismoottor já maŋeláá keessiv ko mäcceen te vyejesteen-uv jyehi iiđeed uđđâ moottoráin lyemejiägán taavaakeš ránjáh imâšteleh já nomâlâsân kađâšteh aldemuuh ránjáh lijjii juávkku máddáábeln já juávkku taavaabeln et táálu ij lamaš vala talle kuolbânist muštemin meid et kaandâin já nomâlâsân lâi vissâ-uv kuávlu áinoo traktor tallaa ääigi já tot lâi tobbeen pääihist lâi meiddei sirkkel mon sij jurâttii toin traktoráin sáhhájii luovdijd laaŋkuid vissâ hiirsâid-uv päikkikode ulmuid já viljâm lâi távjá sii iššeen tobbeen mieldi lijjim tiäđust-uv mun-uv tobbeen já uápásmim kandáid veikkâ kaandâš lijjim-uv pääihi taavaabeln já sirkkelsaje paaldâ kuulgâi uccâ juuvâš mast mun irâttim pivdeđ vejeháid uágun puáđumáin já päljis kieđâiguin-uv mut jiem kuittâg luhostum kolliistâlâi távjá pääihist já lijjim maŋgii suu-uv fáárust veerdižeh ko láim oroi eromâš pyereest makkuumin siärván já mun maŋgii tušástuvvim sunnuu vyerdimân láim pääihist já passijn siisâ te lâi kale vises et uážuččim ráávhust kejâstâllâđ maid kost pááikán vuoijui jotelubboin motoráin ađai te talle vuoijui kidâ pääihi sáátkun mut jis lâi joođoost hitásubboin vuájánáin nuuvt tegu tâi te talle tot stuorrâsiähá njargâ ij korvum já vuoijui-uv tuše taavaakeš mast lâi meetter väzzimmätki pááikán lâi máddáákeeji nuorttiibeln peessim meid eelliđ já munjin tot lâi vuossâmuš kerdi luptiistij kárbás jieijâs tuolmâmmaašin já vyejestáim vistig já pehti já ton keejimiel taavaakeš mon vuoddâsân laddijm kárbá moonnâm ton suujâst et munnuu moottoráin iän innig liččii peessâm pajas ton vohâdis kuoškâ taavaakeččin jođhijm määđhi pálgá mield viljâm vuojij já mun čokkájim steellig alne iä lamaš kallegin táálu já eelijm-uv vissâ kolliistâlmin mestâ tain puohâin eelijm kost lijjii uáli ennuv ulmuuh párnááh nuorah ko rávásuboh-uv ulmuuh tubdâm tain kiämmân moonáim káávpán kost kavpâšáim váháš já tast maŋa moonáim lâi mieli alne já tobbeen še lijjii ennuv ulmuuh kiäin ij lamaš ohtâgin munjin uápis elâččáim ton suujâst ko tot lâi munnui mottoomlágán hyelkkitáálu lijjii ušom lasseen motomeh párnááh ađai nuorah kiäid jiem lamaš kuássin uáinám uáli uine omâs ulmui juávhust já vaarâ jiem ettâm säänigin tien kolliistâllâmmääđhi ääigi veikkâ munjin-uv vaarâ käähvi kuásuttii jyehi táálust vaikuttij tot-uv et puoh ulmuuh sarnuu peri orjâlâškielâ mon mun kale iberdim mut jiem máttâm kuittâg vala sárnuđ tuostim sárnuškyettiđ iäskán käävci ihheed maŋeláá ristâlâš nuorâiškoovlâst ko agrolog já sämikiel máttáátteijee tolâškuo ij orjâlâškielâ tiijmijd uáppeid láim kolliistâllâm já toimâttâm ašijdân te vyeijiláim pyeráinân kost munnust lâi moottorkäärbis vyerdimin muoi vyejestáim tideh pottii joddein já uágun-uv mestâba jyehi peeivi te toh-uv motomin kiäppánškuottii já uccást iä nuuhâm-uv motomin iävtut et ep-uv mij vuálgáččii elâččiđ siste tiddepiivdost lâi äšši maid mun jiem eissigin vuástálistám ige vaarâ mottoom peeivi vyeijilijm vyejen já sáttulâžžân uábbám viljâm sehe mun párnááh paccii kiäčun lâi uáli liegâs njuolgist eeđân paahâs já ko lâim pyevtittâm pelimuudon te pajanij äijihuáhti já juláttâlškuođij vuáijám eidu pajas ko koskâstij vuossâmuu keerdi já čergij mestâba paajaabeln hirmâdávt pääihist lamaš äijihšooŋâst já mottoom náálá joba lijkkojim-uv toos mut taat äijih lâi mahtnii ereslâgân lâi maaŋgâkerd korrâsub ko já mudoi-uv äijih oroi lemin viärráb tääbbin já čiärgui nuuvt korrâsávt et ferttij laddiistiđ kárbá oovdiš tallaš sáátkun já moonâim arvesuáján tupán láin kyevtis kuávttáá já tallai vuovij mield mijjân kuásuttui käähvi lâi muu mielâst aaibâs hámásâš olmooš já sun lattij-uv váhá siämmáánáál pottii já monnii mut viijmâg fierttiiškuođij mij njuškijm kárbás já vyeijilijm pajas já lappâd ooroosthánnáá mut ep ušom ton peeivi ääigi vuáijâm olgoláá lâi munjin ovdiist uápis saje já toos mij paasijm ijâstâllâđ oppeet keččâmin korže tiidijd já tobbeen toh eštus lijjii kuittâg pivdáskâm taid siämmáánáál ko ovdebáá keerdi lâimhân monâmin pajas tiidijd juávkun mii kale anaččij tain huolâ jo ooinij et puáđáččij oppeet pakkâ peivi pajas já vuojijm vuálá kogo muoi passijm enâmân já vuolgijn kuárŋuđ kuoškâ pajas nuuvt et ko poođij ain savvoon uási moh lijjii kale uáli uánihááh te muoi pajanáim kárbás jeđe ko te poođij kuoškâuási te muoi oppeet korŋijm enâmân já vazzijm pajas uási muoi kale taiđijm väzziđ juhârido paaldâ moonâi šiev päälgis te muoi vazzijm ton mield mij ovdánijm já viijmâg poođim mon taavaakeeji nuorttiibeln suullân meetter keejist riddoost lâi kuátipuáráán moos asâiduim kuárŋudijn ep lamaš ostâm tide pivdeđ mut tääl ko mij lâim peessâm kuus lâim-uv monâmin te kale ličij asto toos-uv váráshân mij lâim teehi puáttám-uv uáli mučis peivi já ko lâim káhvástâllâm te talle mij vuolgijm ubâ juávkku oolâ liijjii viermih fáárust já nuuvt suoi suoppiistáin taid jáávrán jáđe ušteškuođijm ij tarbâšâm suuhâđ uštuuh maajeeld ko stággu sojettij já tidde lâi kiddâ lii kustoo taggaar kyeli et tot tuáppee še peeivipaštust ige uštustkin tot lah meendu ranttu pottii tidij lasseen suávvileh já kuávžurááh já viermijn pottii tideh mut ij ohtâgin luosjyelgi halijdâm uáiniđ et maggaar tot eidu lii mut tom uáinim vala vuordâččij vuárus kesipeeivih monnii huápust siste vejeháid já kuávžuráid mij vuošâim motomijd tiidijd-uv veikkâ iänááš mij kale salttijm taid kyeleh tegu šaapšah puškoh já tien tiegáreh iä puáttám ollágin mielâst oroi et tagareh kyeleh iä tiein jaavrijn ubâ lamaškin veikka kale lijjii-uv tain aldasijn aaibâs tärkkilávt mušte kalle peeivi mij lâim tobbeen riddoost mut ääigild kuittâg kuođijm kuátipuáráán kost lâim ijâstâllâm já vuolgijm rievdâđ juuvâ mield kuuloold mietiviirdán uágun já motomin riddoost-uv elen mučis šoŋŋâ ige kuussân huáppu et ep vuáijâm ubâ moottoráingin savvoonsoojijd lâim vuálgám nievt-uv kuhes máátkán te lâi váldám viärju fáárun jis te miinii piäđuid makaš tiäivásičij oovdân lâi nk ukkomauser mon muorâskuápu puovtij kevttiđ peccihin puovtij pääččiđ tegu kiveráin kuás-uv laddim mii lii uáli mučis vuodâsnjargâ já lâim káhvástâlmin tast ko rottee ukkomauseris laavhâst skihtiistâlškuát juuvâ rasta já iätá dál guovža duosa nuppebeallái joga diehtibehtetgo mo dasa geavašii nubebeln lâi še uáli mučis vuodâs mast mun jurdâččim mielâstân ton kuobžâ lemin iätá várra bávkalivččet dan ja dalle dat guovža falletivčče min joga rastá rammuustij dat dat gal de ravggašii já maahâm nágáttâláin vala äigipuudâ ukkomauser eromâšvuođâst mut muoi iän váldám áášán maggaargin pele lâim kiärguseh te tavanijm já vuolgijm rievdâđ mietiviirdán lijjii sälttitideh veikkâ mon ennuv kale tääl kehtidičij maccâđ pivdemmääđhist ko tot nuuvt pyereest lâi luhostum laddijm sáátkun já sälttitideh tuálvojii kiällárân lâi vala uđđâ naavit viehâ čuuvtij koskân já kuusah-uv lijjii vissâ vala puáris navittist nuorttiškeeči nuuvt-uv lâi monnii muddoost mut viestârkeeči lâi vala ciäkkumnáál já moonâi-uv iänááš lijgeäigi tobbeen navittist láin vissâ ovdebáá keesi aptam naavit ollâ keđgijyelgi já kiävttám vissâ liijkás uccáá coogijd nuuvt et keđgijyelgi lyevdih lijjii ucánjáhháá adelâm piärán talle ko betoni lâi leškejum toho sokkellyevdih lijjii skužâgâm já keđgijuálgán šoddâm tagareh suámáliih moheh já puttânmeh maid ij uáinám mudoi ko koolgâi moonnâđ toho naavit máddáábel ađai mestâ naavit vuálá kost keđgijyelgi lâi ollâgumos maŋ eláá juurdâštijn keđgijyelgi ličij tuhhim veikkâba tivrâs taaiđâ ráhtusi n uđđâ-áigás museon mii lii kävppimätki nuuvt ko eres-uv saajeest lâi siämmáálágán suvrâmeh jáávuh sukkâreh säältih já tien tiegáreh läävejeh kuittâg motomin kiäppániđ já poođij taggaar äigi et taid ferttiiččij viežžâđ lase mottoom peeivi iätá várra sáhtašii vuolgit munnje skihpárin gávpemátkái livčče dárbašii geahpas et manen sun eidu nuuvt eeđâi mut jiem riemmâm tom tađe eenâb smiettâđ já lopedittim vyelgiđ lâi jo uáli vises tiätu tast et monnuuččij pehti já nuuvt vuálus mon riddoost ličij še et lâi vohâdis kuoškâ já mun poollim korrâsávt kolgee čääsist ávttâm kuittâg polâškyettiđ ko jo ohtii láim vuálgám joton te monâččáim meid ij lamaš mihheen eeđijd ige toin hiäjusvirdásâš puuvijngin mut ko aldanškuođijm taavaakeeji te kale te masa algii ištâmeh livzestiđ jo tommittáá lamaš moottorkárbást virdepaaihijn et tiettim pyereest maht kárbást kalga talle iälustiđ ovdâtiljá alne já tuállejim nanosávt kärbisroobdâin kiddâ jiemge ennuv tuostâm vilppođgin uálgátoivij paijeel ko tolliittij kárbás mietikuoškân liijká vilppum já oinim et kuoškâpááruh láá stuárráh ige kuoškâkeeči ubâ oinumgin munnui vala kevâččij lamaš avepeeivistkin lamaš návt korrâ kärbissáátust livkkii čoolmij lappâd já poođij jo mielân et maht tallegis jis moottor vala čáská stirccájeen keđgij njeigâ oroi kuittâg haaldâšmin vuájánis já forgâ kuoškâ nuuvâi kuittâg vala motomeh ucebeh kuoškiih mut toh iä lamaš innig makken verdiddijn muádi táálu lappâd jeđe kuikettáim mon mun lijjim jo ovdebáá reeisu ääigi uáinám kuittâg eres äšši keččâđ kulgâm mieli alne ko jieš čokkâđ kárbást mii hurgá hirmâd sáttoin mietiviirdán ponne oinui mestâba ubâ ääigi já poollim et kuás tibi te hurgâleen káárgun halijdâm koijâdiđ maid kost mut moottor toolâi tommittáá huurrân et savâstâllâđ iän puáhtám ollágin jiem puáttám tiettiđ tai táálui já kylážiij noomâid moi lappâd muoi vuojijm lamaš kuittâg huáppoin joođoost já ko muu skippáár lâi vala vuolliš te jyehi ooroostmân hurgettij ucemustáá tijme keerdi vyeijilem maŋa orostáim já moonáim kolliistâllâđ táálun táálu ulmui lasseen tobbeen lâi munjin-uv uápis almai kote lâi elâččâm motomin já tast suu tubdim kuittâg taggaar jávuttessiähá kyessi jiemge jienâdâm muidego koijâdem maŋa jis jo tallegin taaiđij vástádâllâđ muu-uv peeleest lijjii kuásuttum tuoh já taah te kijttâlem maŋa moonáim juhâriidon já oppeet kärbisnjune tolliittui mietiviirdán maŋa poođij viehâ vohâdis kuoškâ já liävtuh lijjii oppeet ton muđušiih et uccást iä äälgi ištâmeh tuárgistiđ poollim et käärbis piäškáá monnii stuorrâ keeđgi njeigâ jeđe cuovkkân lamaš tuoivâgin et ellen selvâničij jis nuuvt sattuuččij keevvâđ tuše lyettiđ skipárân vyeijimtááiđun já tuáivuđ et puoh täst vala monâččij pyereest huurgij nuuvt jotelávt mietiviirdán et mottoom ääigi keččin kepidij liävtu já laddijm mottoom táálu puotâ kulâttâlškuođijm te iätá lea fuolkedállu kuullâm taan pääihist ko lâi já tast tot lâi-uv nuuvt pyereest mielân cieggâm tibi suámi uáiniđ huolhijdgis lâi rávásub nissoonolmooš já mestâ muu ahasâš kandâ já nieidâ kiäh láin já sunnust lijjim kuullâm ovdil tiättâm maht táálu ulmuuh lijjii munjin hyelhih mut eeji pehti vissâ-uv kuásuttui käähvi já mii vala pyereeb stuorrâ luosâ mon časkes-uv lâi maaŋgâ kerd kobdeeb ko tide lâi hyelkkitáálu te mun-uv tuostim mottoom sääni ettâđ ulmui koijâdâllâm maŋa kale lijjim jávuttáá mut tääl ferttejim ruokâsmittiđ jieččân já koijâdiđ taat tot luosâ dat gal de lea luossa rammuustij táálu eemeed já joođhij beare lasi kale mun valdim-uv ko te viijmâg lijjim peessâm olmâ stuorrâ luosâ paaldân mast lijjim kuullâm tuše mainâsijd lijjim kale še puurrâm luosâ mut tot lâi tuše tidde mii ij lamaš aldagin návt styeres já oroi et ij lamaš nuuvt njaalgâgin kyevtis láin kale ovdebáá keesi finnim viermist love kiilu luosâ mut tot lâi jo áigáá nuuhâm iäge tast lamaš pááccám muidego muštoh já vissâ-uv čuovâkove jođhijm loppâmääđhi mii lâi-uv aaibâs tastan lâi uccâ kyláš mast lâi mottoom táálu já kävppi maŋa kurppoim kävppitävirijdân kárbás já rahttâtškuođijm maasâd vyelgiđ ij tábáhtum kuittâg nuuvt älkkeht lijjii tobbeen-uv veerdih já ko sij savâstâlškuottii te mestâba äigi kevâškuođij kukken toh lijjii luosâpivdemmainâseh já mottoom tááhust mielâkiddiivááh-uv mut jiem te liijká vaijaam taid kuldâliđ saavah lijjii savâstâllum já veerdižeh monâdâm kiäinusis te talle muoi-uv uigâdáim kárbá juuhân já tolliittáim vyestiviirdán jo vuálus ležžeem turâštâm jotelávt te tääl liävtuh kale lijjii vääniht páárgui nuuvt ennuu ko lâš vaijaam mut mätki kale ij čuuvtijgin ovdánâm te nuorbáim ovdâskulij já viijmâg pyevtittáim mon riddoost lâi käärbis tuubdâi kárbá já nuuvt muoi laddijm ton paaldân suhânommâ lâi kote lâi koddán tide já lâi eidu pasemin tom tuulâpaštust faalâi munnui-uv smakkiđ poossum tide já veikkâ čuávji lâi ain-uv tievâs luosâst te liijká ferttejim smakkiđ já kaleba tot lâi-uv njaalgâ vaijaam kuittâg ennuv puurrâđ já ferttejim-uv kaččâliđ mieli pajas paškeđ puudâ kyevtis almain láin puurrâm tide ige tast lamaš innig mihheen maid puurrâđ lijjii uággumpiergâseh fáárust já nuuvthân movtáskij-uv uáguškyettiđ vuálá já njuolgij tuárguid čáácán já mun suvâškuottim suuhâđ ain nubebel juuvâ jeđe nubebel já nievt toovân kulgáim viijmâg vuoluukeš mut ohtiigin ij kiškettâm muu skippáár kellaastij vuogâid meddâl rovgij čäcipiäđu joton já mätki kal te oppeet aalgij nuuvt-uv nuorbáim mottoomnáálá paajaakeš mut ko hilttijm te mätki kale nuuvâi toos páárgui mut käärbis pisoi sajestis ávttám eres ko valdim ááiruid iššeen já suvâškuottim tibi išedij mut ij vala tuárvi vaaldij vala čyeimi iššeen já talle eštus mätki ovdánškuođij joba nuuvt et čalme-uv tom iäruttij poorgân muoi vuojijm pajas mun suuhim ruuččum já čuáimui vissâ-uv pelnub tiijme já ko pyevtittáim puotâ te lâi pággu moonnâđ riidon váháš vuoiŋâstiđ maŋa viälánáim mieli oolâ káávvud šyehkiđ toollâđ puursâ monnjâlummoost tegu almaah kuás-uv já kiedist ko káávvud viällájim te jiem tubdâm pursân teddimin ollágin kieđâinân já suorgânim hirmâdávt ko tot ij lamaškin lummoost lijjim kočâttâm tom vissâ-uv tobbeen mestâba párgádiđ lii pursâ lappum mun muštájim et lijjim iällám mieli alne paškemin amahmis tobbeen tot te lâš mun ettim eellim tobbeen mieli alne paškemin já toho tot muu pursâ vaarâ lii koččâm kolgâččáim-uv vyelgiđ viežžâđ tom moottoráin lâi uáli illá ton jurdui eidu ton keežild já iätá don gal fertet fidnat viega viežžamin dan doppe ávttám eres ko savŋeliđ vuálus ubâ koijâdhánnáá ulmuingin kogo ličij älkkeemus moonnâđ vistig kieddimieli mield nuuvt kuhás ko poođij hirmâd suohis roto mon čoođâ mun puhhiidettim ko te roto nuuvâi te lijjim karttâm mottoom njaargân mast ij puáhtám innig ovdâniđ kuussân ávttâm eres ko puhhiidâttâđ maasâdkulij ton mosko rođo čoođâ já vyelgiđ kuorâttâllâđ tom kolgee čääsi pajaskulij peessim käälin ton juvvii rasta já vuolgim oppeet toho kulij kuus lijjim monâmin-uv mut ko te roto nuvâškuođij te aiccim et lijjim tääl suollustkis mast ij oppeet peessâm kuussân muidego maacâ já iirât uđđâsist taid suohis sieđgânjaargâid vyeppeid já rotosuolluid vissâ-uv tiijme ääigi ovdil ko kavnim tom šalde mii tuálvui muu rasta ja talle kale mätki ovdánškuođij huápust puotâ kavnim paškemsaijaan jotelávt já tobbeenba tiäđust-uv lâi tot muu pursâ tobbeen ruttâ lamaš ennuv mut tot lâi munjin kuittâg nuuvt tergâd et ij viiššâm tom läpittiđ pursâ eidu siämmâš maid mun lijjim jieš uástâm aaibâs jieččân ruuđáin kaččim maasâd kost vuordâččij muu já uigâdáim kárbá čáácán ovdánškuođij mut eidu siämmáálágán liävttoin ko táássáš-uv celkkuu maid eeđâi ovdláhháá munnuu vyelgin kävppikáálvuh lijjii masa kárbá tievâ te mun lijjim dárbašii geahpas já čäähil še lijjim maŋgâ tiijme mut luhhoost iä lamaš nuuvt viärráás kuoškah eres ko lâi kale še váháš tovâttij pargo mut nuuvt vain pessáim tom-uv pajas vala mield mottoom áigáá jeđe laddijm vuoiŋâstiđ sáátkun mast lijjii jo muádih kárbáh kárbá omâstij já sun še jieš-uv čokottâlâi kárbá moojiikeččin nuuvt vaibâm et ko käärbis čuoggâsij riidon te mun masa tállân nohádim must lâi vuájáánergi piettihnolppo mii lâi meerhâst kuohtuuh peeljih kyever lâi uáli läškis mut kievrâs ergi lijjim nohádistám te munnust aalgij majemuš iskos mii lâi kuárŋum jiem tieđe maid skippáár lâš jurdâččâm mut muu mielâst kale oroi et ij vajaččii uigâđ lastâkárbá kuoškâ pajas já nuuvt eštus keevâi hilttijm vuossâmuu keerdi kuoškân te ij toho kulijgin nuuvâi tegu siäinán ávttám eres ko luáštádâttâđ kuoskâ vuálá čoonnâđ kärbisnjunán päädi já älgiđ ridomield kincceđ kárbá kuoškâ pajas moonâi päddikiäčán já mun tuostum čuoimijn kárbá virde vuást lâi koorâs mut mottoomnáálá tot oroi luhostuumin nuuvt et selvâniččáim vala taan-uv kuoškâst mut ko te poođij mast virde teedij hirmâdávt kárbá nuorttiipiäláá rido vuástá te mottoom stuorrâ pááru poođij já lávgustij čääsi kárbá tievâ uási munnuu kävppitävirijn kubđijdii lávgásii juuhân já kulgidii juuvâ vuálus šoodâi hirmâd eeti piäluštiđ aainâs jo mottoom uási tävirijn já čonâstij-uv kärbispäädi riddosuáhán já kaččâlitij taid kävppitävirijd meiddei kaččâlim pivtâspajalist kuoškân já háputtellim kähvipakettijd sukkârpakettijd já jávvuseehâid já puoh maid ležžeem fattim já koškim riidon mut viehâ stuorrâ uási káálvuin monnii vuálus liijká mottoomnáálá lukko et käärbis ij kománâm liččii vaarâ tuššâm puoh tävireh tävireh tegu vuojah margariineh já šlamburtävireh iä perustâm njuoškâmist maiden mut kale käähvih jáávuh já sukkâreh ucánjáhháá pillâšuvvii ađai huonnuu kuittâg čoođânjuoskâm aaibâs kappeer räi já váháš šlundáht algijm kuorriistâllâđ kárbá čääsist ko käärbis lâi oppeet oornigist te nuuráim já luptiistâláim piäluštum tävirijd kárbás já jođhijm urko ađai kárbá keessim pajaskulij láim ennuv váruguboh já pááru ij innig peessâmgin lávgustiđ kárbá tievâ čääsi já ko láim peessâm uáivuš paajaabel já kárbás te skippáár starttai oppeet vuájánis já mun tot kale nohádim toos ko kärbisnjune skarettij riidon jo maŋŋeed eehid taaiđijba leđe jo penttâ iđedisijjâ ko pyevtittáim lamaš meendugin rámmáás kävppialmaah iänge lamaš ollágin sárnááh vástádâsâid tuše adeláim ko ulmuuh koijâdellii handâlmääđhi saavâid lâi iänááš leikkušâs almai mudoi mut tääl kale suu-uv skalkkâvuotâ lâi láivum ađai penttâ lappum ulmuuh kale pottii tiettiđ munnuu päärtist ko lijjii ääigis tenttam já oinii vala et iänááš tävirijn lijjii njuoskâm lâi mudoi-uv viärráás mokke ležeh maaŋgâin moottorijn toijum nastah já tast ležeh maaŋgah čuoimijguin kuárŋooh-uv pärttidâm táppám hyenes kuoškân šargâlijm kaahvijd liijneool kuškâđ peeivipaštui já raahtij uáli stuorrâ ruuvâšleibitääigi sehe nisutääigi moos piäijojii puoh njuoskâm jáávuh skiäŋkui ušom ránjáidis-uv taid njuoskâm jáávuid já tohhân kale lijjii pyereh nuuvt kuhháá ko toh lijjii lahtâseh lâi puáttei peivij ääigi ennuv vorâs leibi já vorâs niisu uážui puurrâđ tom nuuvt ennuv ko lâš vaijaam já tast še huolâttui et puohah kyesih kiäh táálust čaŋâdii finnejii še leeibi ađai niisu já vorâs käähvi lijjii ubbâčalmeh já veikkâ toh lijjii njuoskâstâm-uv te puáldimáin tain pottii aaibâs toháliih käähvih smietân munnuu pärtti ij lopâ-loopâst lamaškin nuuvt stuorrâ katastroof eereeb toi tävirij maid iän fattim kiddâ lijjii tagareh jieŋâlis rogeh moid pivtâspajalist ij kannattâm ruámustiđ moottor nijttoäigi lijjii maŋgâ kuusâ já saavzâ sehe hiävuš mut sust lâi meid stuorrâ kieddi moos sun lâi kalvam timotei syeini ađai maid lâš kalvamgin lâi ääigi kyevdilist iälusteijee tálulâš já nuuvtpa sust lâi ovdâmerkkân nijttem- já velttammaašin moh išedij nijttopargo kuálustui hiäppuš maŋŋaal já syeini kale potkânškuođij iššeen lijjii táálu vievâ lasseen meid kaandah já návt stuorrâ juávhoin kieddi lâi nijttum já syeinih hiäppušáin kesittum láátun pargo lâi siämmáá keppis ko táválávt-uv nijttopargoin ucánjáhháá hárávistim já tuolmin tuše suoinijd lááđust ánsulâš iššeen láin já veikkâ sunnuu naavcah tágárijn pargoin iä lamaškin áhtánâsah munnuu vyelgim lâi skenkkim viljâsân kärbismoottor já vala kyehtlov litter bensin-uv kale nuáđásiččijm fáárun mut bensin láim luhhoost kiergânâm jo piäškuttiđ tääbbin loopân ij innig lamaš nuáđđin mut maht ain mun väzziđ ubâ määđhi ko moottor sehe mun iän šietâččii ohtân siämmáá pyerá steelligân iävtuttij taggaar oornig et piejâččáim moottor puáttiđ mottoom kyermiauto lava alne talle ko autovyeijeeh mäccih pasepiäiván porgâččáim já nuuvtpa ko munnuu vyelgimäigi poođij te kárbás loptejui pyerá já vala še njuškijm kárbás já tallet mätki aalgij käärbis lâi-uv tääl viehâ tievâ te jiem innig poollâm siämmáánáál ko puáđidijn álgám jo lyettiđ ucjuvlij kezis kárbáid hurgâlij jotelávt vuoluubel iä lamaš čuuvtijgin ovdánâm ton ääigi ko láim lamaš sij lijjii puuđâldmin šoldijn vuoluukeččin lâi ušom mottoomlágán kost viljâm soovâi almaiguin moottor fievridmist jeđe kuođij toho muoi tolliittáim máádás já vyeijilij tavas ij lamaš uáli šiev oornigist valagin ko tot lâi uáli čuuvtij rähtimkooskâst já kolgáim-uv tävjittávjá väzziđ hyenebijd soojijd mut liijká ovdánáim kolliistâláim tain maađijpiällá tááluin já eehidbeln pyevtittáim táálun kuus orostáim iijân jođhijm määđhi já láim nuuvt puorijn aaigijn joođoost et jo ovdláhháá koskâpeeivi pyevtittáim puotâ mii lii já pelimuddoost lijjii maađijpargeeh tulâstâlmin já tolâmin puurrâmtiijme meid lâi sii juávhust já lâi pasemin eidu määrfi ko muoi pyevtittáim sii luus lâim tast lonottâllâm saavâid te iäččám iätá puurrâđ jätkänkäyrä tiäđust-uv já jiem kale mušte et liččim avepeeivistkin puurrâm nuuvt njaalgâ määrfi jätkänkäyrä lâi taggaar segis já kuhes kavre määrfi já uássin ton njaalgâvuotân vaikuttij vaarâ tot-uv et lijjim viehâ čuuvtij niälgum lâi passaam määrfis tuulâpaštust mut mun jiem ostâm nuuvt porgâđ já puurrim-uv tom nuhtán mielâst määrfi lâi njálgásumos pasehánnáá veikkâ kale jiem tiättâmgin mon njaalgâ tot lâš lamaš poossum häämist nuuhâm maŋa maađijpargeeh vuolgii juátkiđ pargoidis já muoi viljâinân jođhijm määđhi puáđidijn oinijm et eejikyevtis láin jo algâttâllâm kiedi nijttem já jo mottoomverd haasim suoinijd-uv poottim tupán te ferttejim kuittâg rammuustiđ mist lii kärbismoottor skeŋkkij tom munnui tiäđust-uv koijâdistij tállân tot talle lii sunjin puátá puáttee lávurduv kyermiautost vala muštâlij tärhibeht maggaar moottorist lii saahâ já mon suujâst tot munnui lâi šoddâm já uábbám tiäđust-uv movtidij vuosmustáá nijttopargo vissâ ličij lamaš puoh tehálumos äšši mut viljâm kuittâg ovdemustáá vaaldij tyejiniävuidis já amnâsijd moonâi jävrriidon já sáhhái kárbá moojiikeeji ucánjáhháá maŋaskulij njuáiduln rasta heiviittâlâi laaŋkuin liähu navlij kärbisnavlijguin kiddâ jeđe pikkâdij vala tom kárbáin iä táássáš lamaš liähuh ko iä lamaš moottorehkin tađe ovdil maŋa sun vyejestij vala mohe já poođij ehidist pááikán bensinlitte vala steellig alne aigij poođij meid eeči-uv pááikán já kuulâi moottorääšist lamaš aaibâs vises maht iäččám váldáččij taggaar uđđâ ääši vuástá já ton suujâst lijjim maaššâm talle peiviv leđe maainâsthánnáá sunjin tast maiden vaaldij ton uđđâs kuittâg vuástá čuuvtijgin nimmârhánnáá mut ko ooinij kärbisliähu te ij maaššâm leđe eđâhânnáá tot kale táiđá nyetti ohtânmaanoost rokkâsâddâđ já kiškánâddâd lâi vissâ ciälkkâm jieijâs luovâs ko ij innig ittinâš vuálgámgin paargon pic nijteškuođij kiedi nijttijn já muoi hárávistáim suoinijd lappâhâžžân kieddi lâi mestâba ollásávt jo nijttum já ušom hárávistem- já kyeddimiššeen ostáin-uv leđe kaandah já peeivi keejist kieddi lâi nijttum já poođij-uv lávurdâh kuás moottor-uv kolgâččij puáttiđ tieđij suullân kuás kyermautoh kuávlust poottâlškuáđáččii já nuuvtpa muoi suvváim-uv liäkkukárbáin vuordâččiđ vuájáán maasâd vuájáččáim moottoráin orostij mottoom kyermauto táálu puotâ já tobbeen eštus lâi munnuu moottor kurpoi tom vistig tupenjáálmán mast ránjáh pessii čalmaastâllâđ tom já motomeh joba ääšitobden koijâdistii mon ennuv tot purâččij bensin ohtuunân tist čalmeh iäskân jurbâsmuveh ko kulâvetteđ vala ton jienâ viljâm nuáđásij moottorijnis jävrriidon stonccâlij tom kärbiskiäčán já taŋkkaastij vala jeđe tavanáim čuážudii tupenjäälmist já keččii munnuu vuájáluššâm viljâm lâi rovgim moddii veivipuncceest tallet moottor pávkkáástâlškuođij já mätki kale še aalgij ij lamaš kuássin ovdil vuoijum moottoráin mut viljâm tieđij tárkká tagarijd keeđgijd já káárguid maid kolgâččij korvâččiđ amas nasta potkâniđ vyeijiláim vuoddâs sáátkun te jurdâččim et vuájáččáim lássáá máddáápele sáátkun tegu suvâdijn tohhui mut viljâm tolliittij-uv vuájánis siämmáá lássáá taavaabel jeđe nuorttiibel já nuuvt ain vuoddâsân lássáá čuálmist ko lijjii ennuv keeđgih moid moottor jyelgi já nomâlâsân potkur lâi sättiđ skainâšuđ taaveeb ránnjátáálust ulmuuh kullii já oinii munnuu vyeijim ige moonnâmgin kuhháá ko kaandah poođijn keččâđ munnuu uđđâ vuájáán vala oovtâ mohe jäävri alne já ránnjákaandah-uv finnijn moottorsáátu lâi mist ránnjátáálui iähtun taggaar mune et ko ittinâš vuolgijm lyemejiägán te uážuim pyereest-uv adeliđ sii suuhâđ masa puotâ ovdil ko vyeijilijm já liijká-uv juuvsâim sii já moonâim vala lappâd-uv ain ovdemustáá siisâ nijtoi räi kost táválávt algâttijm lyemečuággim ij ollágin puáttám mielân maid ránjáh jurdâččii tien ääšist ko sij suheh mut mij vyeijip kađâštii kuittâg innig rummâdum kárbást tegu ovdil já moottorkárbást jiem eissigin ko lijjim vala vuálá škovlâ-ahasâš te kale läävejim motomin pieggân rummâduđ lyemejiägán monâdijn já tobbeen puáđidijn-uv mut tääl ko mist lâi jienniis moottor kárbá moojiikeččin te ij ostâm tagarijd vaaivijd ubâ jurdâččiđgin ain kärbisnjunán já lâi suotâs keččâđ ko čääci já enâduvah-uv njuolgist livkkii čoolmij lappâd já kärbisnjune luoddij muččâdávt čääsi käärbis ij lamaš táválâš jävrikárbá hámásâš ollágin pic tot lâi ucánjáhháá keezzib ko jävrikárbáh iänááš lâi meid táváliist kuhheeb já ama tot ääigild lâi-uv rahtum juhâkárbá vuáhásâžžân tot ij ceggânâm ige kiässám stuorrâ pááru maŋestis mut huurgij njyebžilávt čääsist keesi luommiimeh lijjii viljâsân keppisuboh ko sun ij innig tarbâšâm suuhâđ-roččoođ jäävri miätä moonnâm ovdil moottorääigi nuuvt-uv vala luhostui ko suhhee lâi vyeŋes mut maasâd puáđidijn tot lâi lussâd ko lâi ubâ peeivi čurttâsâddâm skierrijeegist tot ij nuuvtkin vaikuttâm ko muoi iän táválávt karttâm suuhâđ lijjiii fastâ luommimsajeh taavaakeččin já ránjáh iä kale toid ubâ puáttámgin sij ko tiettii et mij tobbeen luommip epke miigin moonnâm ránjáidân luommimsoojijd algâttijm luommim nuorttiibeln kost ovdánijm nuorttiipele ollâpolsáid já viljâm táválávt kevlij pehti toho joođhijm rasta já lâi šiev lyemeihe te saatij keevvâđ et ep pyevtittâm viestârbel ollágin já motomij iivij oppeet keevâi nuuvt-uv et jo vuossâmuu peeivi kaartâim käälliđ rasta ko iä lamaš luámáneh lyemeive monnii aainâs kulmâ peeivi ovdil ko tiet mokke lâi toohum ive oroi lemin aaibâs táválâš lyemeihe já muádi peeivi keejist lâi nuorttiipiälááš uási čoggum ko kälistijm kuásnii koskâpeeivi suulâin rasta já ko algii ollâpoolsah puáttiđ te joba hilttij leđe lyeme tain lijjii nuut ennuv et ij lamaš ubâ juálgángin tuolmâstemsaje mist puohâin lijjii love litter saŋkoh te forgâ toh tievettii já viljâm ij ávttâm muide ko vyelgiđ nuáđireppuin kárbá luus kuus lâi suullân kilomeetterpele mätki lijjii nuuvt stuárráh já nuuvt ennuv et muoi obijnân pisottâláim tuše oovtâ ollâpoolsâst já čoggijm tast mestâ idâpiälástâlân viljâm poođij kuárus reppuin munnuu luusâ te munnust lijjii oppeet saŋkoh tievâ já sust ij ávttâm eres ko vyelgiđ oppeet lyemenoođijn kárbá luus jotkâšui mottoom ääigi já mij ferttijm älgiđ káhvástâllâđ ij lamaš nuuvtkin eeti mut kote lâi karttâm leđe maŋgâ tiijme hiävušin lâi vaibâm maŋa muoi obijnân jođhijm čuággim já viljâm kurppom oovtâ mohe ääigi luámáneh kárbás sirdâšuvvii suullân kiilud já ko viljâm toovâi tágárijd lyemekurppommaađhijd suullân lovmat te čoogijm ton peeivi ääigi luámánijd aldasáid kiilud ađai muoi obijnân čoggijm viljâm tom peeivi peessâm čuággimstis ubâ lovegin litter räi ij tarbâšâm innig suuhâđ jäävri máddáákeš te čoogijm luámánijd viehâ maŋedân jeđe vyeijilijm tuđâvâžžân pááikán maŋeláá lam-uv mielâstân nabdam et ma jemuš tuođâlâš lyemeihe lâi talle ive m on maŋa kale še láá lamaš šiev lyemeiveh mut iä nuuvt pyereh ko talle siämmáá ive tuálvuim maŋgâčyet kiilud luámánijd já lonottijm toiguin täävvirhivvâduv moid kullii ereslasseen havlâpiso lemnuuh iänááš merkkâsiih ij liččii lamaš lope pyehtiđ mut uásteeh čiehhii lemnuidis nuuvt pyereest et tullialmaah iä taid kavnâm kale riävtui ubâ uuccâmgin ko tullim-uv lâi iänááš taggaar kosmeetsâš äšši iä ovdâmerkkân porvim tävirijd ollágin iäge kuovlâm lavháid pic čuovvuu taid tulliäššipápárijd moid piäškuttii stemppâlijdis lijjii merkkejum pajas listoid maid koolgâi čäittiđ tuulist iä tiäđustkin lamaš merkkejum toho leemnân mut toh lijjii merkkejum monnii eres parsellin kävppijâs já uástee koskâsâš äšši moh čállojii pajas já moh iä taan keesi čuággám nuuvt ennuv luámánijd já lamaš mudoi-uv utkáá et lijjim päikkiviehân mielâst ánsášâm olssân tuolmâmmaašin ađai polgupyerá tarbâšiđ tom puáttei iivij ääigi škoovlâst jotteem várás jiem tieđe kost viljâm tom skappui mut mottoom peeivi sun kuittâg pyevtistij munjin almai pyerá mon válduivne lâi ruánáá ij lamaš uuđâs mut šiev oornigist kuittâg já ko tom vala tivodij te tast šoodâi tegu uđđâ vuájáán kuás-uv ferttij stelliđ puoh vyelemuu sajan já liijká-uv tot táátui leđe liijkás ollâgâsâst mottoomnáálá ulâttim čokkod vyeijiđ satula alne ain-uv eeni mut tääl muu ahevuššâm pyeredii ucánjáhháá kuittâg-uv muu uđđâ päikki uábbám lunne já meiddei mii uđđâ kärbismoottor já vala majemustáá muu uđđâ pyerá taid ij puáhtám iänán verdidiđ moonnân noomâst mut mottoomlágán korvike toh lijjii ko muh ereskin ij lamaš syeinipargoh lijjii porgum te passijm ejijnân kuávttáá vuolgij paargon já viljâm oppeet ađai kuittâg-uv kuávttáá päikkipargoid maid kost lijjii vala lovmat savzâd já kyehti kuusâ maid karttáim tiäđust-uv tipšođ lâi liemâspääti já tullâpuáldimsaje mut návt keesi ääigi ij lamaš tárbu liemâstiđ já jis liemâstui te tot tábáhtui liemâskuáđist amas naavit liijkás pakkâniđ luáštojii iiđeedpaččeem maŋa kujá mield ääiđi ulguubel já nuuvt ain miäcán já ko kieddi lâi nijttum te saavzah-uv puohtii leđe jo-uv kiedist tâi ožžuu toh moonnâđ veikkâ miäcán-uv lijjii uáli-uv čeepih peskidiđ miestâmadduin já tagarijn soojijn suoinijd kuus kuusâ stuorrâ njuovčâ já turbe ij šiettâm iä puáttám eivi jyehi eehid puuvrán ađai pááikángin mut ij lamaš mihheen vaarâid kuás jo ohtâgin piätu ij lamaš piäggám kuhes ááigán kuávlust sattii leđe ubâ iijâ-uv olgon mut kuusah kale pottii pááikán jyehi eehid já jis iä puáttám te talle taid ferttij vyelgiđ uuccâđ sattii moonnâđ kuobbârij maajeeld veikkâ mon kuhás kuittâg ain kávnojii ko lâi tiäđust kuus toh mielâstubbooht ain monnii já eeči huolâttij toi pačemist tast maŋa ko toh lijjii navittist lâi ain kiesâstum sátká njäälmist pyellee tâi časkâm mut ain njäälmist joba talle-uv ko sun poojij kuusâid kuunah kočâdii mielkkisaaŋkon mut totkin ij häittidâm maiden kuusâi tipšom ij lamaš meendugin áhtánâs adeliđ toid tuše suoinijd já čääsi motomin smiettâm mondiet must iä lah lamaš šivettáid siämmáálágáneh ohtâvuođah ko láá lamaš ejistân enni-uámikkâsâstân sehe uábistân já puáttám ton mielân et mun jiem lah kuássin ubâ lijkkumgin šivettáid pic mun lam iänááš poollâm tain aainâs vuávsáin fastes elleeh main lii kolmâ já njuoskâ njune já vala paldanâs jienâ poollim hiäppušijn-uv ađai viheláim ejijnân suuvân ko jiem máttâm jiemge tuostâm veiviđ joton já eeči ij eissigin ij suormáingin kuoskâm ubâ rakânusân já lâi-uv luovvim moottor kärbisliähust já kurppom tom puáris kuátán puáttee keesi várás kale kuldii mestâ jyehi peeivi já rááskáh pottii aaibâs tuárvi mut motomin toovâi mielâ kuittâg puško lâi jo loppâkeesi te muoi ejijnân elâččáim ain motomin vihheelmin-uv puško-uv álgá ucâluđ ruške paaloost jieŋâlubboid čassijd mut kale ain-uv lijjii motomeh puškoh njaŋgaamin kaavâin peeivipaštust já taid lâi älkkee vuájálittiđ poršomáin viärmán munnuu nuuvtkočodum peivipargoh lijjii porgum te tallet mun ain čápudim lâi tot viljâm skappum moin mun ain sihâstim kuás kuus-uv iänááš kale aldemuš ránjáidân pel mut olgoláá-uv jo vuojâččâm moddii viärdán lunne já moddii meiddei pääihist kost távjá orostâlâi lâi finnim kiävtun jieijâs pyerá já lâiba hitruu vyeijiđ pálgámield maŋaluvâi nuuvt korrâsávt ko voojij päälgis lâi uáli täässiv mut siämmást hirmâd mokkáá et ton mieldi lâi hitruu vyeijiđ táálust maađijpellâs lâi pajeláhháá kyevti kilomeetterist mut puoh pyeremus vyeijimuási lâi tot pelnub kilomeetter mätki maađij já kooskâst lâi-uv saahâ mottoomlágán kištovyeijimist veikkâ päälgis lâi-uv nuuvt kezzi et lappâd ij peessâm mahten vuáruttuvvâi oovdâst já juurdân lâi-uv kyeđđiđ maajeeldvyeijee já vyeittee lâi tot kuábáš poostij ucánjáhháágin kuođâttiđ maajeeldvyeijee lijjii ain nuuvt korrâ liävtuh et jis mottoom mohheest ličij kiinii puáttám pyeráin siämmáálágán liävttoin oovdeld te oohtânba tiäđust-uv liččijm peškittâm rävis ulmuuh pottii-uv motomin oovdeld mut ama sii vissâ avâštii et kaandah sättih leđe oppeet miännudmin pálgá alne vyestikeeččin et lijjim moonnâm kiđđâtäälvi šoddâm enittemmin ađai mestâ uárbisin must lijjii tääl mottoomuđusâš suájáh jiemge innig lamaš čonnâsum iäččásân uábbásân jiemge viljâsângin nuuvt čuuvtij moonnâđ kuus peri ige eečigin veikkâ lâi uáli puárisáigásâš olmooš jyehi tááhust vuástálistám mahten luotij munjin já vissâ muu mottoomlágán jiärmálâšvuotân ko peessim moonnâđ kuus peri muu mielâ jiermi já suájáh kuoddii ton siämmáá keesi elâččim ránnjákandâiguin jo moddii käävpist já meiddei elleekuuvijn-uv moh čáittojii táválávt viehâ stuorrâ juávkku čovčjávráliih já kosseennâmliih ko vyeijilijm ehideh lijjii jo sevŋâdeh et elleekuuvijn maccâm tábáhtui ain sevŋâdâsâst mut ovdâmerkkân muu lâi dynamo já čuovâ tegu lijjii kale ránjáidân-uv pyeráin tiäđust-uv vala kaandâš mut čáittojii motomin meid párnáid tuhhiittettee fiilmah já taid mun ožžum kale keččâđ uáinám kuuvijd nisonijn aluspivtâspajalist já elleekuuvijn oinim še siämmáálágán aašijd mut lihâdeijee häämist pieijii smiettâđ almaa já nissoon koskâvuođâid moh lijjii nuuvt komáliih et toid jiem finnim vástádâs aainâs siämmáá keesi veikkâ tiätulágán jurduuh must kale lijjii pyevtistij kuheskuolgâg pennâgáá mon nommâ lâi lâi finnim ton máddáápiäláá ránnjátáálust jiem tieđe mondiet sij lijjii luoppâm nuuvt hitruus já nánnáás pennâgáást ko lâi mut pyeri ko luoppii lâi nuuvt hitruus já kuáimáás pennâgâš et puoh ránjáh-uv mielâstuvvii toos lijjii tuođâi-uv kuhes soksâmeh ivne lâi tegu ciägupeeljist já stuárudâh suullân siämmáálágán lâi uáli lašmâdis peenuv já kiitiätá veikkâ lâš vala loddepeenuv-uv čielgâččij täst maŋeláá ko loddepivdemäigi álgáččij uásui tállân mii pááikán já tot lâi tobbeen tegu pääihist kuás-uv še lâi čapis peenuv toh kale haridáin já halkkâláin-uv kyeimis ko kuáhtáin mut tast maŋa toh láin veerdižeh veikkâ oráseh láin-uv kuohtuuh lâi puásuipeenuv já čuuvtij juálgáb ko mii kote taaiđij leđe pyerebeht-uv servipeenuv mut tot še čielgâččij maŋeláá tááhust puáttim virkosmitij mii perruu eellim maaŋgânáál lâi skippáár mestâba saanij vááijuv olmooš mii addij puoh maid toos sáárnui kuittâg tot oroi lemin nuuvt juuđij pargohomái mield kost kuás-uv mut iänááš vaarâ maađijpargoost já oholoopâi maavâs já uábis lunne mut elâččij ain motomin pääihist-uv lâi ton siämmáá maađijpargoost kostnii já mij lâim ejijnân já kuulmâs kuittâg ain oholoopâi eelij pääihist čurgiimin já tiäđust-uv kuusâid pačemin lijjii vala mist muáddi maid iäččám kale piemâi já poojij piäiválávt mut jis sun kaartâi vyelgiđ kuusnii olgoláá te ferttij táttuđ kiännii ráánjá kussâpaččen já piemmen ko must ij lamaš toos kävni savzâčurrâgâš lâi mist vala veikkâ toh lijjii kale jo mottoomverd kepidum moonnâm täälvi rääjist já máhđulávt kepiduuččii ain-uv peskidmist lâi suu jieijâs väivi já eeni meddâlmoonnâm maŋa ij lamaš innig kihheen kiäst ličij lamaš asto kárttudiđ ulloid panneeđ laaigijd já kođđeeđ tain šeervâid vaacâid já suhháid kesihuápuh algii leđe moonnâm lappâd mut oovdâst liččii čohčâtooimah main tehálumoseh liččii viermij čihtâm já muárdim forgâ čohčâkyelipivdem mii ličij taan ääigi ivveest masa jo áinoo tienâspargo mon puávtáččij pääihistläddin porgâđ ton tááhust et sälttejum kyeleh vuobduuččii maŋeláá ja káávpán äigi moonâi-uv iänááš pumbulviermisanjâi čihtâmist uđđâ viermij muárdimist já eres-uv táálu pargoiguin main mun išedim suu tađemield ko máátuh já ääpih adelii piärán viermičihtâm mut stuárráábij raaigij čihtâm ij lamaš muu mielâst hitruu já kuođâttim-uv taid iäččásân lâi tot et veikkâ mun algâttim čihtâm makaš rievtis čievâst tast šoodâi kuittâg ain loopâst tegu sekkâ raaigij tegu idâluáđui čihtâm lâi nuuvt-uv tuhhiittettee já jotteel meid ravvij maht puávtáččij čihtâđ nuuvt et tain iä šodâččii jotteečalmeh muárdim lâi mielâsâš pargo já mađe juolâdub viermi tađe jotelub tom lâi muárdiđ kiiptah iä lamaš innig mii viermijn veikkâ ránnjátáálu nuotijn toh kale tiäđust-uv lijjii ääigi ko lijjii jo finniimist lajopavlah moh toimâttii siämmáá virge kossâ sraaŋgâst puovtij jieš sujâttâllâđ tagarijd pelijurbâ riggeid maid puovtij muárdiđ vyelipiälán kiddâ še aldanij moos mun jiem lijkkum ollágin vuájáččim kale jieččân pyeráin já aaibâs ohtuunân škoovlân ko ránnjátálui párnááh iä lamaš vala škovlâavveest mut tot ij lohđuttâm ennuvgin muu šiev luhhoost sátáččim teivâdiđ kandâiguin já luoddiärust mut tot-uv ličij pyerebeht-uv epivises meiddei tom ko taan čoovčâ kolgâččim lavkkiđ paješkoovlân já tobbeen ličij máttáátteijen kote lâi hovdâmáttáátteijen must lamaš jo ovdebáá täälvi-uv suu jo talle ko lijjim uáinám maht tot lâi adelâm motomáid muu-uv skipáráid liävtuid mon mon-uv hemâdâs ohtâvuođâst nuuvt et vuoptâtopoh lijjii pasâččâm suu kuámmiráid tuođâlâš lohđuttâs ličij tot et mun macâččim ain jyehi lávurduv pááikán máhđulávt já oovtfááru ko must lâi tääl alnaan fiävru kale syele smietâdâm taggaar-uv máhđulâšvuođâ jis veikkâ vuájáččim iiđeed-eehid škoovlân já pááikán mut mätki lâi liijká kilomeetterid kuávlusis mii tovâččij siämmáá peeiviool kilomeetterid taan čoovčâ jiem vala vajaččii porgâđ tom mut ive keččin kale vissásávt škovlâ aalgij já pyevtittim te tobbeen lâi oppeet olâttâs vyerdimin hovdâmáttáátteijen ij lamaškin innig pic kapteen kiäs mun tuostâččim ruokkâdávt keigiđ tuođâštussân ij vissásávt vávjáččii maiden veikkâ uábbán čäällim nommâ oppeet lâi-uv huolâtteijee saje pehti lâi šoddâm penttâ jo neuroosin tot et jiem lamaš táássáš vala finnim iäččán jieijâs čäällim noomâ vuálá ko lâi puáris ääigi olmooš ige čuuvtijgin toollâm áárvust tagarijd škovlâaašijd tiettim et ličij muu čuávuvâš máttáátteijee te nomâlâsân poollim tast et kartâččim sunjin adeliđ tuođâštuššân vuáláčálusáin kale sátáččij vävjiđ maidnii ive ko masa ubâ škovlâ lâim iällám puárásijd kolliistâlmin te lâi mist talle tobbeen hovdân lijjii pááccám tuše máttáátteijee vuossâmuin já nubbijn luokkain ko sij iä liččii kostâm nuuvt kuhes määđhi väzziđ lâi moonnâm mist uáli pyereest iäge tohkin kaandah kiäid táválávt adelij ain liävtuid adelâm toos suujâ kyehti majemuu täälvi lamaš asuntola vyelikeerdi koskâmuu visteest mast lijjii nube já kuálmádluokkalâš kaandah jo muuneeld et tääl mun šodâččim vyelikeerdi mädimuu já stuárráámuu viistán kost lijjii iänááš pajeluoka kaandah lijjii pajalâsseeŋgah kuttâ já asuntolahovdâ meridij muu vyeliseeŋgân mii lâi uuvsâst keejân majemuš uálgisbeln visteest láin meiddei muu pyeremus skipáreh já sehe kote meid lâi siämmáá luokast mut jiem mušte kogo sii seeŋgah lijjii siämmáá luoka kaandah láin-uv kyláliih já muu tuáruskippáár já kiäh vazzii škoovlâ pääihistläddin nieidah kiäh assii asuntolâst lijjii já kyláliih oppeet já niäljádluokkaliih lâim ässeeh pajeluokkalij kandâi asuntolavisteest lijjii muu lomsalonottemskippáár sehe škoovlân puáttám aŋŋelliih já máttáátteijee lâi-uv kustoo čuuvtij pyereeb ko ovdebâš ton peeleest et sun lâi hitruu já uáli makkuutteijee uáppei iähtun kale algii tegu táválávt mut nuhhii ain toos et mainâstij mijjân suátimainâsijd já loddepivdemmainâsijd maid mij kuldâlijm hirmâd tärkkilávt lâi taggaar pottáák sulâstitittee ruápsájeijee njune uccâ čapis pastelis čalmeh aldaluvvâi nubijdis já hirmâd suohis njävileh njune vyelni já vala-uv suohâduboh kulmesoksâmeh čolmij paajaabeln sulâstitij ucánjáhháá ovdii president kiän mottoom anarâšvuorâs kočodij noomáin äijihâm lâi almai kote lâi jottáám kuohtuid soođijd selvânâm tain uccâ háváduumijn já alanâm tobbeen kapteenin mii lâi mii mielâst uáli stuorrâ suáldátárvu vaarâ vuossâmuš kenraalist vuáluskulij oppâtiijmeh algii joba nuuvt-uv et ep kiergânâm ubâ tiijme amnâsângin olmânáál vuáijuđ ko máttáátteijem jo mainâstškuođij meccipivdo- já suátimainâsijd já toos mij lijkkuim luokkavisteest lijjii niäljád viiđâd kuuđâd já čiččâd luokka já puoh luokah tiäđust-uv lijjii kolgâđ porgâđ taid pargoid moh sijjân kuás-uv lijjii meridum mut kuldâlii kuittâg mainâsijd lâi uccâ pennâgâš ciägupelji mon nommâ lâi lâi suu jieijâs saavâi mield ubâ pyeremus loddepeenuv čuhčápivdemäigi maŋeláá aalgij te motomeh kaandah kiäh assii pessii oholoopâi ääigi fáárun loddepiivdon já lodeh kal kulloo kočâdii jiem peessâm kuássin fáárun loddepiivdon veikkâ liččim kale halijdâm mut ko loddepivdemmääđhih tábáhtuvvii ain pasepeeivi te mun lijjim tiäđust-uv talle pääihist jiem tarbâšâmgin ohtuunân vyeijiđ pááikán ko meid lâi polgupyerá te muoihân hurgâláim ain oovtfááru luoddiärun kogo sun ratkui já mun vyejestim pááikánmoonnâmmaađhijn ij puoh kooskâi lamaškin huáppu já juškijm mestâ jyehi saje mii lâi já kooskâst já tiäđust-uv skippuudâđáim ain vuossargiđedáid luoddiärun oovtfááru vyejestemdiet suátiáigásâš romu lâi munnuu kiäsutteijee já taggaarhân kavnui jyehi saajeest já ereslasseen kost lijjii saksalâš suátijuávhu korsupasâttâsah kávnojii kiiveer lemnuuh joba päjittetteeh-uv já lâi-uv saksalâš suátikiiveer moos sun skappui lemnuid já eres-uv soojijn kost saksaliih lijjii lamaš eres-uv sorvâpivdest lâi siämmáálágán viärju lâi meid puáris ruástum kyermautokápuluv ruŋgo já koppi mast lijjii uuvsah já ratti sajestis lâi taggaar ryyppypumppu cerkkâpumppu mii ij lamaš ruástum kiddâ tot lihâdij ko tedâččij uáli jotelávt te kullui aaibâs siämmáálágán jienâ tegu kiinii ličij auto starttam oskom et ij lamaš tiäđulâš ton starttampuálust veikkâ kale tom romu lâi vissásávt uáinám-uv muoi moonáim-uv ton autoromu luus já mun libžájim ovdemustáá siisâ já algim tedâččiđ ton puálu eštus imâštâlškuođij tom starttamjienâ porgim ain ko uápistim kiännii eres škovlâskippáár toho autoromu luus já lemnuuh lâim puohah elimân monnii paajeest uáinám rävisulmui spellâm já maatijm praktiiklávt aainâs taid älkkeemus speelâid tegu katko já piitti ij lamaš lope spellâđ olmâ kortâiguin mut kale uážui ko liävsuh lijjii porgum lijjii meid olmâ koortah sattii leđe iärásijn-uv ja motomin mij toiguin speelâim syele lâi kuittâg varâlâš hommá asuntolast já nuuvtpa mij moonâim-uv ain miäcán spellâđ tobbeen-uv puovtij fattiittâttâđ aainâs talle jis kiinii maidnii vaavjij mut tobbeen ij lamaš aldagin siämmáá stuorrâ vaarâ pääcciđ kiddâ ko asuntolast lâi stuárráábij kandâi hommá já mij ucebeh ađai niäljádluokkaliih táválávt paasijm tátulâs meddâl spellârieggest kaandah koskânis juttii-uv kiäinuidis já mij niäljádluokkaliih poorgâim maidnii eres aašijd čuuvtijgin šoddâm spellâđ olmâ kortâiguin asuntolast jiemge ton aldasijngin mut talle ko škovlâ lávurduv nuuvâi já mij já vyeijilijm pááikán te mij orostijm mottoom vuovâs sajan já čokánijm spellâđ vuovás saje lâi já nubbe mij speelâim katko já ko lâi ratkum te muoi vyejestáim viestârbel kogo lii taan-uv ääigi maađij nuorttiibeln kovádâh já moonáim ton poonán lâi taggaar mudágâš mievtâš mon alne lâi vuovâs spelâstiđ piitti spelâstâmsaje ovdil kiäinuidân iäránem lâi luoddiärust niäljádluokkalijn maŋgâsist já tiäđust-uv puohâin mist puárásubboin aldasáid juáhhást lijjii polgupyeráh moiguin koostâim veikkâ kuus já mijhân kale škoovlâ nuuhâm maŋa ain vyeijilijm kuás kuus-uv pivnuumusâin soojijn lâi luoddâpellâst kost lijjii saksalâš suátipasâttâsah kiiveer piiskatyyki áimutuástumkiiveer já eres-uv viärjui lemnuuh veikkâ mon ennuv já toh lijjii mestâba uáinusist tarbâšâm ko váhá kuovzâstiđ parakkisaje te algii kale kavnuustâllâđ nuurrâđ jieškote-uvlágánijd lemnuid hivvâduv soolâ tievâ cokkiittiđ tuulâ já pardeđ taid lemnuid tuulân tegu háálguid já jiejah laavijm moonnâđ aldemui peesij tuáhá čiähusân hitruu kuovlâđ toi tyehin ko lemnuuh pávkkáástâlškuottii vist njurgejii já kirdii tullâčuođâlmáin kuhás já eskin pävkittii pávkkájii piiskatyyki lemnuuh moh lijjii suullân lâi kyevtkiärdásâš pävkittem ko luođâ meiddei lâi pávkkájeijee varâlâš lâi tyykiruuvtâ vildâskittem lâi tegu kuhes čapis makaroon mii puolij hitásávt mut ko lâi tiädu vyeni talle tot vildáskij cokkiittiđ oovtâ ruuvtâmakaroon nube keeji mii lâi suullân senttid kukke lyeštiđ tom enâmân já kammuin várugávt teddiđ eennâm vuástá tom keeji mii lâi pyelimim tot saatij šiev luhhoost njurgiđ tobbeen kammuu vyelni já kirdeđ maŋgâ meetter tullâkeejist meddâlkulij váhá siämmáánáálá ko tááláá ääigi ilotulitusraketeh tyykilemnust suullân senttid kukke lâi ponemustáá cokkiittâsruuvtâ taggaar kägissehhii siste mii rimmâguođij uáli jotelávt ko cokkiittij koolgâi anneeđ huolâ et ij puáldi kozâidis hitruus vyehi lâi tot ko navlij päävkithánnáá kiiveerlemnuu pecičuoldân kidâ madduu räi tastmaŋa stellij spijkkár naali oolâ já kuudij tom časkemáin keđgijn spiijkárân ij lamaš nuuvt hirmâd jiennii mut tot toovâi tast nuuvt kiäldulii et luođâ maka vuolgij vuáluskulij tegu pissopiijpost koolgâi anneeđ huolâ et ij puáldi kozâidis čuoldâ lâi mieskâm te leemnâ saatij korkkađ meddâl sajestis láim verdijnân nuorttâvieltist ko mun kavnim uáli mielikiddiivâš tiiŋgâ lâi ucánjáhháá kiiveerlemnuu nálásâš mut čielgâsávt guttaperkkaast rahtum ige tast tiettum luođâ já patrul rääji tegu olmâ lemnust lâi vala taggaar lihâdeijee tuárissraŋgâ mii moonâi kasseeb keeji čoođâ jiem riemmâm imâštâllâđ tom mut uigádim luumân já vuolgijm-uv kuuloold asuntola kulij láim vääzin joođoost ovdil elâččáim kuittâg uástimin maidnii já vuolgijm asuntola kulij ij lamaš kuittâg kuussân huáppu já moonâim-uv raavi rasta eidu togo pehti kogo tááláá ääigi lii táálu pehti lâi stuorrâ keđgi orostáim ton pellâs já čokánistáim ton oolâ kiettân luumân já tobbeenhân tiäđust-uv teivâsij kietân tot imâš piergâs mon lijjim ovdláhháá kavnâm maaššâmgin algim punjâdiđ já rassađ tom ton tuárissraaŋgâst kiddâ já irâttim finniđ tom luovâs lâi čoovgâs mut te viijmâg oroškuođij et tot sáttá luovâniđ lâi tot tiŋgâ čižetkieđâ kuámmirist já uálgiskieđáin nivkottim tom sraaŋgâ tot luovânij já peškittij poovčâgij já ko vilšâstim kiettân te kuámmirvuáđu lâi aaibâs čappâd já tot ilâštij hirmâdávt ij kal kulgâm lâi alda vyeppee já kaččim-uv huápust ton riidon já tuvkkâlim kiettân čáácán tállân iilâštmist já ko toidestim kiettân te tothân lâi-uv tuše kieppân ige eissigin sáppum kale kuámmirvuáđu ruápsái já ilâštij-uv vala mut ij tađe paabeht lamaš keevvâm juurdâštijn tiet imâšlâš tiŋgâ lii lamaš mottoomsoortâ passiivlâš miina cokkiitteijee ađ ai nalli máhđulávt pocceemiina putkimiina mii lâi saksalijn-uv kiävtust já lihâdeijee sraŋgâpittá lâi sokka ij keevvâm mahten mut skipárušah já kale pärttidii kiiveer lemnuiguin já tussaráin talle ko lijjim vuossâmuu luokast talle illávaje jiemge uáinám sii mut kuullim maŋeláá ko skipárušah lijjii puáttám asuntolan et uáivi já ubâ pajevardâ lâi alfáárug vorrân lâi finnim sirpale kállusis niiskán já kietâsis ko tussar lâi luoddânâm hovdâmáttáátteijee eemeed lâi lamaš ámáttis peeleest pyecceetipšoo já poostij adeliđ sunjin tarbâšân šiev vuosâiše et ceevzij sairal räi lâi kulloo ovdebáá peeivi máttááttâm uáppeid maht tussar ráhtoo já tot lâi lamaš niäljád luokkalâš kandáid siämmáš äšši et sij liččii avžuuttum rähtiđ taggaar maŋ eláá juurdâštijn ferttee imâštâllâđ et mist ij kihheen monâttâm jiegâs tain leemnâhommáin veikkâ tot kale lâi eenâb ko alda mušte kallaad lávurdâh škoovlâ älgim maŋa lâi mut mottoom lávurduv iäččám kuittâg lâi muu vyerdimin škoovlâ šiljoost tegu ovdebij iivij kuás-uv já tot ucánjáhháá imâštitij muu suijâ čielgâi maŋeláá lâi jo iđedist puáttám luoddiäru jävildâm tobbeen iiđeedpuudâ jeđe vyejestâm maŋa koskâpeeivi kansaškovlâ šiiljon muu oovdeld uáináh lijjii vuájááneergih maŋgâ já toh tarbâšii tiäđust-uv jáhálijd várás eejikyevtis láin tiäđust-uv taan-uv čoovčâ rokkâm já luávádâm hoošijd mut nubbe ergij tälvihersku lâi jäävvil já tot kavnui älkkeemusâht lâi kale jävildum meid mut tobbeen tot lâi kiäppánškuáttám ko saksaliih lijjii tänjirdâm tobbeen suátiääigi iäččám halidij máttááttiđ munjin jävillimpo rähtim já pááikán monâdijn orostáim-uv lâi assaas já mučis jäävvil já iäččám lâi-uv iiđeedpuudâ ääigi čummiittâm maaŋgâid luuvijd jävillimppoid lâi oovtkiärdán havrâstiđ kuovttijn kuámmiráin siämmáá-áigásávt lahtâ jááhál suullân x seenti vijđoduvvâst jurgâliđ tom nubijpelij já luptiđ tom taggaar sajan kogo ij lamaš havrâstum jäävvil meddâl tondiet et limppo ij jiäŋuččii enâmân kiddâ já ličij älkkeb luovviđ maŋa hávruđ siämmáá stuárusijd jävilkeerdijd já pardeđ nubijdis oolâ tassaaš ko tast šoodâi suullân seenti asosâš muu kuámmireh iä pastam ohtân havrâstiđ seenti vijđosâš jävilkeerdi mut rahtim nuuvt stuárráid ko áppádim limppo lâi tarbâšân assaa čyeggejui jävillimpo čoođâ kidâ eennâm räi tađe várás karsum suáhiuáksi mast tirrájii viiđâsenttisiih uáksimadduuh limppo maŋeláá jiäŋuččij tom ličij älkkee sirdâččiđ uávsi vievâst já taid puávtáččij čummiittiđ pááikán kesittem várás pargomuddo ađai limpoi luovvim já čummiittem ličij talle ko toh láá jiäŋŋum lâi táválávt kesittâm limpoidis ergijguin pááikán já vaarâ porgâččij siämmáánáál puátteš-uv täälvi škovlâohoi ääigi lâi iällám pääihist já tiäđust-uv iä lamaš meendugin áhtánâsah veikkâ pecilode lâi-uv peessâm pavkkâliđ uumáástmist pyeremustáá tot kulân kaavnâi uárreid já veikkâ maid ličij toos porgâm te uárree tot ij joskâm uumáástmist kaandah já láin jo keessiv iällám kejâstâlmin munnuu kärbismoottor já ostâlâm-uv viljâstân tom mut sun ij lamaš kuittâg vala talle luoppâm tast pic lâi kuáddám moottor puáris kuátán já tast mun lijjim pyeri mielâst škoovlâ väzidijn kaandah láin kuittâg uástám maašin sust já fiävrásâm toin mast mun poottim tiettiđ maŋeláá lávurduv poottim oppeet pááikán lâi pyeremus kyelipivdemäigi ko iäččám lâi jodottâllâm já lâi čolliistâlmin kuolijd vuoddâsist mun-uv tuámittim toho jeđe penttâ hirmástuvvim oinim elimân stuárráámus puško lâi koddám tom pumbulviermist lâi kiškodâm já kiessâm masa ubâ joddee oovtčuákán já tääl tot njaŋgai tuárrást ostum uccâ kárbásiist nuuvt et peeccih tirrái kärbisroobdâ paijeel já uáivi kiäigái nube kärbisroobdâ paijeel kiivšán puško kuovttijn kieđáin uáivimaddust kiddâ já loptejim ááimun tot lâi masa muu kukkosâš talle love ihásâš salttij puško vuoššâmsááltán jeđe vuošâdij tom ubâ čoovčâ mun meiddei puurrim tast ij lamaš sieivâ puško pic lâi vaarâ kuárŋum kostnii vyeliláá já pajas jieijâs puškoin lâi uáináh čuálist taggaar kasseeb saje tegu lapsemááđust kastemato mii váilu eres jaavrij puškoin kuškâdum uáivi lâi mii tuuveest maaŋgâid iivijd pivtâskuškâdemulgâi čiŋŋân mut te lappui jiemge tieđe kuus kote eelij motomin čurgiimin táálu tuulhâi toos já leggistij meddâl tiettiđ tiein kärbismoottorkaavpijn iäskán talle ko kyeleh já puškostuorâh lijjii čuállejum já tuidum jeđe láim tuálvumin taid puáris kuátán salttim várás monâdijn moottor ij lamaškin tobbeen ejistân ääši já kuullim et tot lâi-uv tolvum miiba tast iärvádellim et kaandah lává tom uástám viljâm ááigui skappuđ uđđâ moottor puáttee kiäsán já mii vala pyereeb tot sátáččij leđe taggaar moottor moin mun-uv áppádiččim vyeijiđ historjá kuittâg ovdánij vala nuuvt et kaandah vuobdijn tom kandáid já kost tot pávkkáástâlâi vala motomijd iivijd mut toos moottorpuáráán historjá nohá maŋeláá irâttâm čielgiđ kuus moottor tast maŋa šoodâi mut jiem lah finnim čielgâs lohhein jis kiinii tieđiš maidnii ličij pyeri já almottičij munjin uáli uine jiemge čuuvtijgin hettim iärásijd škoovlâst pic lâi iänááš nuuvtkejij et ruokkâduboh ain-uv tattuu muu motomin hettiistâllâđ ađai härdiđ uánihisšaddosâš mut mielâstân kuittâg viehâ kievrâ et hárdástâllâm aainâs jieččân luokkalij tááhust ij lamaš tuođâlâš puárásuboi kandâi tááhust kale ko härdim kuittâg moonâi muu mielâst tiätu rääji paijeel te suttim já valdim vyeimi iššeen táválávt kuittâg jo muu ahasiih já must ive puárásuboh-uv mieđettii muu lemin serâlub veikkâ sun lâi-uv must ive puárásub láim maŋgii kiivšán hiäibustâm já muoi iän lamaš kuássin uážžum čielgâs kuábáš munnust ličij kievrâb kaandah lijjii meid uáinám munnuu motomin hiäibustmin já nuuvtpa sij kihtâlškuottii munnuu nubijdân vuástá mielâst še vaarâ lâi hitruu tiettiđ kuábáš munnust ličij vuoimijdis peeleest tot munnáb kaandah lijjii ääigis kihtâlâm te tallet muoi hiäibáskáim tábáhtui asuntolast pajeluokkalij visteest já keččen taiđii leđe puoh pajeluoka kaandah kiäh asuntolast ton tovváá lijjii ij tiäđustkin tiättám ääšist maiden já cahháim aldasáid lovmat miinut ige kuábáškin finnim kyeimis ärdeid njuoskâđ lâi muu alne já motomin mungis suu alne mut čielgâs tast ij puáttám finnim oppeet punjâstiđ vuálásân já juurdân lâi tiäđust-uv finniđ suu kuohtuid ärdeid siämmáá-áigásávt lättei kiddâ mut veikkâ maht liččim puunnjâm já kaggâm tast ij puáttám mihheen ohtii čuákkejim puoh vuomijdân majemuu irâttâsân já punjâstim mut tušás nuuvâi toos ko must vyeimih nuhhii ollásávt já čiäruškuottim mielâstân jo makaš nuuvt styeres et jiem innig čiäruškuáđáččii aainâs tággáár ääši keežild jiänusânluuhâm nubij kulâdijn lâi-uv oppeet eres äšši ko eeni jäämmim maŋa lijjim čiärrum nuuvt hirmâdávt mut nuuvt vain keevâi et konjâleh oppeet kulgijdii meiddei uksâ lekkâsij já kuikettij viistán paasij tiäđust-uv ton mielân et leen tuárrum ko mun čierrum kaandah kale viggii čielgiđ asuntolahoovdân munnuu lemin tuše hiäibumin mut ij sun oskom tom tuárrum škovlâskipáreh tiettii et lâi muu pyeremus skippáár veikkâ kale viehâ šiev skipáreh láin já távjá oholoopâi vyejestijm ain oovtfááru pááikán kaandâid kuittâg vissâ väividij tot munnuu oovtmielâlâšvuotâ nuuvt čuuvtij et sij algii motomin vissâ-uv hitruuvuođâdet kihtâliđ munnuu kuáimán vuástá et maht tibi te kevâččij maainâšhánnáá stuárráábeh kaandah kiälástellii munnui nubijnân veikkâ magarijd aašijd já viijmâg toh finnejii munnuu rijdáskiđ innig mušte kuábáš vistig volliittij kyeimis mut forgâ muoi kuittâg láim čurmâdâtmin já hiäibumin lamaš kuássin hiäbum já kukken tast tuárrum mut ko láim tääl vuástáluvâi te penttâ hirmástuvvim suu vuoimijd já tom vaje mii sust lâi muu kuáttá kaččâliđ patârâsân já kaččim kaandâi hiivsigân kost kuárŋulim laŋkkulista oolâ mii lâi paškemraigij paajaabeln lijjii jyelgih ton lista alne já kieđâiguin tuállejim seeini pajeroobdâst kiddâ jiem peessâm ko seeini pajeroobdâ tyehin lâi jo ulmuupoškâtuvne já kočâttâh toho ličij lamaš aainâs kulmâ meetter kaačâi maajeeld já njuškij poškâraigij tääsi oolâ te irâttim čievčân finniđ suu olgoláá tuárrum lâi álgám vistig asuntola siskiibeln mut te láim karttâm asuntola šiiljon kost láim hiäibum já čurmâdâttâm lase jeđe loopâst láim kaččâm maŋaluvâi kandâi hiivsigân kaandah eštus pottii maajeeld já kihtâlii ain lase já lase tuárruđ poođij meid viljâ kote finnij munnuu rávhuduđ munnui kuohtuid paasij epičielgâsin mast rijdo lâš álgám mut tot lâi kuittâg čielgâs et stuárráábeh kaandah tom finnejii ááigán asuntolahoovdân moonâi ääigild tiätu munnuu tuárumist já sun vaarâ noobdij muu lemin tuárulâs kote ij piergiittâl kiäinnán episodi maŋa iän lah kuássin muštâččâm tom ääši kale lijjim mut motomin makaš ruokâsmittim jieččân ko oovdân tiäivásij taggaar škovlâskippáár mon tuostim veikkâ härdistiđ uáppeeskippáár lâi mottoom ive must puárásub nieidâ mut muu mielâst tuáŋgissorttâsâš já eidu mudágâš kiivsedmân päikki lâi taavaapele vieltist já sun laavij jotteeđ tien kilomeetter kukkosâš škovlâmääđhi polgupyeráin jo motomin ovdil-uv váháš skelmušâm suin mun ko lijjim lašmâd já sun tuáŋgi já toos tot vuáđudui-uv muu kivsedem ain patârâsân oppeet lijjim skipárijdânguin vuojâšmin puotâ ko puátá tuálmá kuávlust já lii aldanmin poođij mielân et paldattâlâm suu já skirviittim poostâ kuávlust väldimáin váháš korrâsub liävtu pyeráinân já tuolmâlim suu oovdeld jeđe tolliittim njuolgist suu vuástá toin jurduin et ovdláhháá oohtân peškittem skirviittâm uálgispel keevâi-uv nuuvt et ko mun skirviittim uálgispel te še skirviittij siämmáá kulij já nuuvt muoi peškittáim hirmâd liävttoin oohtân ervidmist maht tallegis keevâi ryežettij já tegu tääsnih liččii mottoom ääigi šliäđgááttâllâm jeđe lâi joskâd njaŋgaim enâmist pyeráidân paaldâst pulttâsâdškuođijm já kejâstâlškuođijm vuájánijdân moh lijjii pelduvváid surrum oohtân must mestâba čiärustudâi pyeráidân já muu pyerá oroi lemin paajeeld uáinin čavos mut pyerá ovdâräätis lâi tegu tontovvááš pyerámätki nuuvâi toos mut jiem innig mušte maht lâš pyerás tuálvum meddâl kale kostim pyeráinân mottoomnáálá vyejen škoovlâ šiiljon veikkâ ovdâräätis lâi must-uv punnjâsâm suujâst ij puáttám ubâ mielângin pivdeđ sust addâgâs veikkâ tárbu kale ličij lamaš lasseen et lijjim poovčâgâm hirmâdávt uccást täävtih iä lamaš toijuustâllâm te must lâi njalanâm iidâ já käŋŋir pusseer lâi kiškánâm já uáiván lâi šoddâmin päkki ij vaarâ nuuvtkin čuuvtij lammâšum sust ko ij lamaš nuuvt korrâ liähtu já sun lâi must ennuv stuárráb já timásub mut vaarâhân sun-uv poovčâgij siämmáánáál ko mun lâi vaarâ muštâlâm pääihist ääšist já nuuvt finnejim-uv suu eejist motomin maŋeláá ripâttâs vises jiem lah veikkâ iäččám lâš karttâm vala uástiđ uđđâ ovdâráttá äšši ko moonâi meiddei suu-uv tiätun skelmušem ohtâvuođâst jiem kuorâttâllâm ääši mooraallâš pele mahten mut maŋa lam kale smietâdâm et lii-uvsun ulmuu geenijn miinii paavuođâ tahheid vâi mii kale piejâš ulmuu tágárijd toohâđ mainâstâlâi škovlâtijmij ääigi mijjân suáti- já meccipivdomainâsijd tegu ovdil-uv et škovlâjotteem ton tááhust moonâi pyereest muu puáris váádu et álgáččim jiänusin luvâdijn čiärustuddâđ jiem tarbâšâm poollâđ ko ij kuássim táttum kiämmán luuhâđ eres uáppei kuulân maiden teevstâid jiänusân lâi mudoi-uv uáli čeppi iberdiđ uinebijd uáppeid ige asâttâm sijjân ađai mijjân maiden lussâdubboid noođijd ko lâi tárbu puoh liävsuid moh mijjân lijjii adelum sun tarkkui mut kuássin sun ij fijnottâlškuáttám jieijâs máttáátteijeetááiđu eromâšvuođáin lâi sajasâšmáttáátteijee moos mij puohah lijkkuim ige sun tarbâšâm kuássin kevttiđ magarijdgin ráŋgáštusâid mii háárán ko mij mudoi-uv tottâlijm já kunnijâtijm suu ääigi puoh škoovlâi pivnohumos amnâsáid kuulâi nuuvtkočodum raittiusvalistus kidâ vuossâmuu luoka rääjist já mun-uv tom lijjim finnim aaibâs toollâm tijmij rääjist teema jotkui meid pajeluokast já tast uárnejuvvojii meid tagareh väldikodáliih juvâhánnáávuođâkištočälimeh lâi-uv taggaar ruopsis pottááknjune te sun-uv lâi ton vijnettes já tubbáákttes jurduu pelni veikkâ njune ivne ličij maid peri tuođâštâm jo mottoomverd fattim čälimist kiddâ já maŋgii finnejim kijttosijd jieččâm čäällim ainein kuoskiiba toh mon ääši peri lâi kuittâg muu mittomeeri já jiem máttám mahten iberdiđ veikkâba ránjáidân viijnekevttim monnii já muoi vyejestáim ain oholoopâi pááikán já eres kaandah tiäđust-uv muštii ramâččâttâđ maht sij lijjii tom puudâ fáárust jottáám čuhčápiivdost já koddám veikkâ mon maŋgâ čuuvčá já mun-uv liččijm halijdâm čuhčápiivdon mut ko mij táválávt ain vyejestijm pááikán oholoppáid tot ij lamaš máhđulâš pääihist kale oholoopâi lâi uáináh pääihist já eelijm viljâinân peciloddepiivdost vyevis mield umástij tiäđust-uv iänááš uárreid mut jis tiäivásij čuhčá tâi kuáppil kirdeliđ enâmist já seivittiđ alda te talle uumáástškuođij tom ađai mestâ olvoškuođij já njuškoškuođij muorâ vuástá lâi taggaar paas vyehi et njuškij muorâ vuástá nuuvt ollâgâsân ko ulâttij já vuálus puáđidijn koozah tiäđust-uv ruokkii pecipáárhu lodde tom kierdâi já vala häärvib peesâi viljâm pavkkâliđ oppeet joođoost já taantove lijjim hástám suu puáttiđ muu pááikán lâi miettâm toos já ko poođijm šalde puotâ kogo mii päälgis rátkoo váldumaađijist muoi mottoom suujâ keežild orostáim já algijm vuovijdân mieldi skurbâđ paaihijd ponneest lijjii motomin lamaš piiskatyyki lemnuuh já eelijm časkelmin liččii-uv tobbeen vala tagareh lamaš já smietâstáim et amahân vissâ šalde vyelni kuittâg liččii toho kejâstâláim äigipuudâ juhâpoonán ige tobbeen oinum mihheen já láim-uv vuolgâdmin meddâl ko huámášim maidnii metallijd kildemin keđgij tyehin lâi viiđâ litter spaanjâ tievâ mastnii lohe meddâl já apselim poođij viehâvis sahtihaajâ kuohtuuh finnim juvâttesvuođâ oopâ olssân já mielân poođij tállán et leškejeen tom meddâl mut oppeet paavuotâ vuoitij já tovváim miärádâs et kužžeen kuohtuuh spaanjân uási meddâl já nuuvt muoi kužžáim spaanjân já stellijm tom siämmáá sajan kogo tot lâi-uv já vuolgijm meddâl muoi tieđijm kuohtuuh kiän spaanjâ tot lii já jurdâččáim et amahân ko juhá tom te ibbeerd mon puástud sun parga ko smakkâ-uv lii nuuvt riččâ oppeetkin puáttám mielân mon puástud muoi jiejah leen porgâmin suu kuáttá veikkâ lijjim suu pelnub ive tassaaš fillim kuorâttâllâđ olemattomijd poccuid já tondiet sun lâi lopedâm rissiđ muu ko fättee kiddâ kale lâi tábáhtum uábbám já viljâm háástu maŋa mut veikkâ vala-uv ij lah innig tiätu maht keevâi ko juuvâi tom vâi juuvâi-uv sun tom ollágin nuuvt hyenes mielâ ko iberdim maid mun lam oppeet porgâm ličij maŋa toohâm maŋgii mielâ táttuđ sust addâgâs tegu škoovlâst lâi ciähuttum mut ruokkâdvuotâ ij adelâm piärán ličij tuođâi-uv sáttâm rissiđ muu leđe majemuuh pyerásiijvoh já tälvi aldanškuođij mut jurdâččim vala ovdil talvâm elâččiđ pääihist ko vuojâččim ohtuunân uápis maađij mield tavas já ko poottim pááikán eennâm lâi jo ollásávt viälgudâm já láin kuávttáá pääihist muotâ lâi ovdiist-uv lasanistám ucánjáhháá já vuolgim eeji pákkum maŋa elâččiđ monnii iäráán tiet mut macâdijn vuottim-uv vorâs riävská luodâid aaibâs tuve uáinusist meccivuoiŋâlâš já kuorâstim tállân taid veikkâ must ij lamaškin pisso fáárust kale kiedist havlâpissoin pááččám motomin piiččus mut meeccist jiem lamaš talle vala pisostâllâm kuittâg elâččiđ keččâmin mon kuhás riävskáh láá moonnâm äigipuudâ já aiccim et riävskáh lijjii pärgidškuáttâm iä toh kukken liččii aaicâm kyehti riävská huttáámin paldluvâi miestâmaddust jiärástuvvim veikkâ pisso ij lamaškin fáárust kuuloold olgoláá jeđe kaččâlim pááikán já toho puáđidijn ettim iäččásân láá kyehti riävská ele päčimin taid lâi porgottâlmin hellapellâst já iätá jieh jieš ele pavkkâlmin taid lâi munjin mielâsâš iävtuttâs mon lijjim jo kuhháá vuárdám tuođâi jiem jurdâččim já čovádim oovtpiijpog seeinist nutkâlim lemnuid luumân já kaččâlim peessim siämmáá sajan kost luodâid vuottim vuossâmuu keerdi te pivdáskim vala-uv várugubbooht ko ovdeláá já ko aldanškuottim saje kogo riävskáh liččii njejâlim neeljikuántán já loppâmääđhi vala peehim uáli várugávt kuovlâlistim láá-uv riävskáh vala siämmáá saajeest ko ovdeláá já ko lijjii te peehim jis máhđulâš vala-uv várugubbooht jiärástum vuoiŋânâsah njurguu já kuullim jieččân vááimu julkkemin et riävskáh-uv kuleh tom já kirdeleh havlâpiso mievtâ oolâ lyevvejim varmistin skihtejim riävskáid já javgâlim maŋa njuškejim pajas já kaččâlim salâsân keččâđ mut ko lemnuin lijjii suovâruuvtah jiem aaibâs tállân uáinám maht lâi keevvâm riävskáh kuittâg čiehčâdáin miestâmaddust já lijjim finnim elimân vuossâmuid riävskáid já vala ovttáin lemnuin kyehti riävská rámmáássiähá pivdoalmai ko poottim pááikán pihtâseh lijjii-uv ollásávt njuoskâm kyeđestim riävskáid iäččásân já ettim sunjin vala keččâmin kuus toh eres riävskáh kirdii mun kaččâlim uđđâsist morâstâčân mut jiem kavnâm innig tom loppâmuáđi já poottim maasâd jieččân toin et tääl must ličij maid mainâstiđ škovlâskipáráid sij láá peessâm keččâđ maht pááčá čuuvčáid ko čepis loddepeenuv taid uumáást mut iäba sij lah jiejah peessâm pääččiđ lode tegu mun ittinâš vuoijim te talvâškuođij maađijijn puovtij vala talle-uv vuojâččiđ pyeráin mut mihheen heerskuid tot ij lamaš puollâš tiet kevttim-uv pyerán tuše já škoovlâ kooskâ vuojâšmân jiemge innig hivviittâmgin vyelgiđ maađijpargoh lijjii vala koskân ige tondiet toho lamaš vala meriáigásâš jotolâh tegu lâi pááikán ij peessâm vala linjâšautoin loppâihe juovlâi räi monâččij siämmáánáál ko ovdil-uv já tuuttim toos väzzim peeivist piäiván táátui leđe kuhástuttee nomâlâsân skammân veikkâ škovlâpeivij ehideh lijjii rijjâ tegu ovdil-uv lijjii motomij mielâst liijkás uánihááh mut motomij mielâst oppeet liijkás kuheh ko ij lamaš puohaigij maid porgâđ loptii ääigis luhâmáin liävsuid tâi jobá romaanijd-uv tegu laavij porgâđ já motomeh lijjii nk olgoulmuuh kiäh čierâstellii juhâmielist sevŋâdin-uv teikkâ lijjii mudoi olgon kuullim taam maajeeb juávkun lâi mottoomlágán kirjerááju mon toolâi vyeliškoovlâ máttáátteijee já lâi uáli viššâliš kirjijluoihâtteijee luuvâi muu mielâst uáli lusis já assaas kiirjijd tegu ereslasseen oppivuodet ja seikkailut já muskettisoturia meiddei makaš irâttim maidnii luuhâđ nomâlâsân tagarijd kiirjijd maid avžuuttij mut muu luhâmist ij táttum puáttiđ mihheen ko kuođâttim tom ain koskân kale mattim mut jis tekstâ ij lamaš mielâkiddiivâš te jiem ollágin peessâm teekstân siisâ ađai cieggâđ toos já muu prinsiippân lâi-uv luuhum siijđoi meeri ige kirje juonâ spežžâlim kirje luuhijd kiddâ te jiem innig muštám maid lijjim luuhâm et jiem finnim kansaškoovlâ ääigi oovtâgin olmâ romaani luuhâđ čoođâ kale sattim peessâđ máhđulávt čoođâ taggaar kirje ko von tarinat mast lijjii tagareh kielesmainâseh taid mainâstâllâđ motomin skipárijdân já motomeh kaandah povvâstellii eissigin taid mainâsijd mut tom ko mun ettim noomâ jiemge vuárustân povvustim ain ko mottoom aanaarjuvlâš kandâ ij máttám ettâđ pic eeđâi mijjân lohheid sáŋgár huihádij ain ige mut mist kihheen ij talle máttámgin vala eŋgâlâskielâ luvâttemesvuotâ sáttá leđe suijân toos et kuássin jiem muštám ađai máttám jieččân sanijguin čielgiđ ovdâmerkkân oskolduv liävsuid ko jiem addim tom luuhum teevstâst maiden luuhum tekstâ maid olmânáál iberdim kavnui nk ráiđukoveloostâin tegu ovdâmerkkan tâi já jis oskoldâhtekstâ ličij lamaš rahtum sarjakoveháámán te kale liččim iberdâm maidnii ovdeláámainâšum ráiđukoveloostah lijjii muu kategoria mield tagareh moh pyeremustáá kovvejii sääni jännä meid nubelágáneh-uv sarjakoveloostah moi pyeremustáá kovvejeijee sääni ličij lamaš hauska mut mun jiem uáinám toi saanij kooskâst maiden iäruid ađai jiem addim toi saanij merhâšume lijjim niäljád luokast te aassim tiäđust-uv pajeluoka kandâi visteest mii lâi puoh stuárráámus já asuntola viestârkeččin pasepeeivij ko ij lamaš mihheen nuuvt hirmâd tehálâš porgâmâš te motomeh kaandah läävejii luuhâđ jiänusân maidnii teevstâid já iäráseh kuldâlii lâi viiššâl luuhâđ já mij iäráseh kuldâlijm sun luuvâi monnii uáli hitruus teevstâ mušte lâi-uv tot monnii kirjeest vâi ráiđukooveest mut lâi kuittâg uáli hävski já mij puohah povvâstijm hirmâdávt mainâsist lâi uánihis potkâ te mun-uv puohtim oovdân jieččâm tietimân já ravhâstim skippáársân olekki jännä škovlâargâ lâi kukke mon kuittâg vuohâsávt potkij oholoppâ ovttáin rijjâpeivijn jäävrih lijjii jo jiäŋŋum já ko lâi vala kuáski puárásijviäsust te motomij pasepeeivij mij laavijm eelliđ suu kolliimin ko jieŋâ kyediškuođij olmânáál já muotij te tuáivunjargâliih juuttâlškuottii hiäppušáin mut kaaljâjieŋâ ääigi mij laavijm moonnâđ tom kuulmâ kilomeetter jävrimääđhi vääzin tâi luistelmáin táálu pehti jieŋâ oolâ já monâdijn tâi tobbeen macâdijn kolliistâlâim motomin še táálust mii lâi suullân pelimuddoost lâi oovdiš postâalmai kiäm mun-uv tubdim já sun še muu veikkâ lijjim-uv kaandâš ko lâi motomin ijâstâllâm mii tuuveest lâi kale pyerá škoovlâst mut ko lâi skammâ já puolâš te toin ij puáhtám vyeijiđ muide ko uánihis mätkikooskâid kulij tollii áávus tälviv-uv lâihân maađijpargo ain joođoost já kyermiautoh vuojâččii ovdâsmaŋas já kooskâ fááru lâi peessâđ eelliđ pääihist mudoi mut toi jotolâh juuđij ain ruáptukejij muu iähtun mun liččim lamaš monâmin pááikán te autohpa pottii-uv taaveeld máádás já ko mun liččim lamaš monâmin škoovlân ađai máádás te autoi jotolâh lâi oppeet nubijkulij ađai mäddin tavas kale smietâstim et liččim oholoopâ vyejestâm mut puolâšeh lijjii tommittáá korrâseh te jiem liijká orvâm ton peeleest et jiem liččii makkum tääl leđe paješkoovlâst máttáátteijee lâi tohálâš já must lijjii ennuv škovlâskipáreh vaarâ ličij äigi šoddâm meendu kukken ko tiettim et tobbeen iä lah munjin skipáreh já et eeči ličij ohtuunis pääihist äigi poođij já kuosâjuhlij maŋa finnijm tuođâštusâid kietân koskâárvu lâi njeeijâm já meddâl lijjim lamaš tijmed lâi kuittâg jieččân mielâst moonnâm viehâ pyereest veikkâ ovdebâš tälvi lâi lamaš lussâd maaŋgâ tááhust jämimistkin ij lamaš vala meendu kuhes äigi mut lijjim mottoomnáálá pesâmin tast paijeel ko lâi ain-uv tot máhđulâšvuotâ et finnejim iänán tiätulágán ohtâvuođâ ehidist nohhááddijn lii pááccám kuittâg epičielgâsin et lâi-uv tot ohtâvuotâ tuođâlâš vâi naver maađij lâi-uv jo áávus te iäččám lâi kuittâg puáttám ergijguin viežžâđ muu vuordâččij táválâš vyevis mield muu já ko poottim toho te sun iätá tunjin jieijâd vuájáán lii meerhâst já uáli jo kievrâ já sijvuu puáđidijn uáinám iäččán čuoivâg paaldâst stuorrâ čapis nolpo jävillyeve lunne já imâštellim et kiänsun tot lii et tothân lii-uv muu rottejim peeskâ pajalân mon eeči lâi puáhtám tupán lieggâniđ já moonáim vuájánijdân luusâ tállân nolpo rávhálâšvuođâ já meiddei meerhâ mii lâi kuohtuuh peeljih kyeverin ergijdân laiđijm taid jieŋâ oolâ jeđe vyeijiláim kuábáš-uv luovâsvyeje tavas eeči ovdiibeln já mun moojiibeln lamaš eidu vuossâmuš kerdi ko lijjim ohtuunân läbžikeejist mut tääl oroi tobdo lemin vala-uv tuođâlub ko čokkájim jieččân eergi keessim kerrisist vyeijildijn vyeŋes eergih njolgestii virkkuht mut ko lâi mottoom kilomeetter moonnâm te njolge njuásuškuođij kuuloold já huámášim vuájánistân et tot ij tääiđigin leđe nuuvt hirmâd virkkuu automaađij tollui áávus maađijpargo keežild te vuojijm liijká tälvikiäinu mieldi mii moonâi mield já táálui lappâd tuve räi kogo tot korŋij enâmân já joođhij maađij rasta ain já togo pehti maađij rasta jeđe miätá já kuohtii automaađij rasta já amas pääcciđ autoi vuálá laiđijm vuájánijdân ain maađij rasta puáđidijn muu lâi vyerdimin oppeet olâttâs viäskárist oovdeld puátá ađai já penttâ suorgânim lâi ránnjátáálu eemeed uábbi já leskâ kote aasâi já tuuveest mielân puáđistij tállán et lii-uvsun eeči skappum munjin ennipele kale mottoom náálá mut ennipele sust jiem halijdâm lâi nuuvt puáris já hyenes juolgijguin-uv kuittâg kuullim rávhuiduttee tiäđu et lâi pálkkááttum tuše kussâtipšompijgán ko sun jieš kaartâi jotteeđ pygálusâi miätá kost kuás-uv ige kuusâid puáhtám kyeđđiđ ohtuunis tipšohánnáá iäččám eelij viežžâmin muáddi vuájááneergi leŋgij taid já eelij tuálvumin piijgás juovlâske ŋkkâ poođijn še já pááikán já viljâstân kuullim et munjin ličij puátimin olmâ juovlâskeŋkkâ mon sun lâi tiilám jo áigáá tassaaš poostâ mield tiäđust-uv čuuvtij mut iäskân mun movtáskim-uv olmânáál ko kuullim et mii tot lii ličij áimukiiveer moin puávtáččij pääččiđ veikkâ maid ovdâmerkkân riävskáid lâi kuullâm ejistân muu čohčâsâš riävskápivdemist já tieđij mudoi-uv muu meccivuoiŋâsâšvuođâst lamaš suu fáárust maŋgii loddepiivdost nuuvt kiđđuv ko čohčuv-uv já tälviv láim maaŋgâid keerdijd oppâm riävskkielâid viljâm lâi tiilám munjin jieččân piso mon mun vuordâččim puáttiđ mon peeivi peri lâi vala taggaar pisso et mun-uv tom puávtáččim kurppođ aaibâs loválávt toos ko ij tarbâšâm kyeddimlove já miäcástemlove vyeliahasiih iä tarbâšâm talle ollágin mun vuordim tom čuuvtij já eellim jyehi peeivi ránnjátáálust keččâmin jo-uv lii puáttám nuvâškuođij ige muu pissoost kullum mihheen lâi puhelin já eelijm-uv viljâinân suáittimin ton káávpán kost pisso lâi tiilájum mainâs mield pisoh lijjii nuuhâm já lâi vaidâlâm čuuvtij tom ääši mut lopedij et tállân ko pisoh pođižeh lase te almaš kale vuolgât oovtâ munjin nuuvâi juovlâluámu ige muu pisso kiergânâm puáttiđ já ferttejim tuuttâđ toos monâdijn meridim jiečânân et veikkâ mii te lâš mut puáttee lávurduv mun kuittâg vyeijilâm pááikán ko tassaaš pisso vaarâ ličij puáttám já iäláččim päčimin riävskáid toin uđđâ pisoinân škoovlâstkis lâi olâttâs vyerdimin ij innig lamaškin máttáátteijen pic muu syelimâs hirmos ko lâi oppeet tot jyehi-ihásâš palo et vávjá-uv tibi máttáátteijee maiden noomâ puigâvuođâst mii lâi čaallum toos kogo kalga leđe huolâtteijee nommâ táválávt lâi tääl-uv čälistâm eeji peeleest iäččán noomâ kosmuspennáin toos já tegu táválávt ij máttáátteijee oppeetkin huámášâm maiden já lijjim ton peeleest pyeri mielâst lâi-uv áinoo äšši mast lijjim pyeri mielâst lamaš táássáš vala lamaš máttááttâsâst mut mun tiettim maggaar lii máttáátteijei máttááttemvyehi iänááš já eromâšávt muu uđđâ máttáátteijee veikkâ tiijmegin jiem suu njune oovdâst lamaš vala čokkám kuullâm hirmosmainâsijd puárásub kaandâin maht läävee toppiđ vuoptâin kiddâ já leggistiđ luokast olgos teikkâ časkeđ kárttásobbijn suormáid nuuvt et suábbi tuáijoo jieš-uv motomin uáinám puurrâmsalist maht sun adelij liävtuid kiännii kiälbuttes kaandân koskân purâdem tiegáreh mainâseh peggii-uv toh iä paldam muu ton suujâst ko mun lijjim tottâlvâš uáppee pic enâmustáá hirmástutij tiätu tast et vissásávt piejâččij muu jiänusân luuhâđ tegu piejâi-uv luuvâi liävsust monnii tiätu celkkuu teikkâ pitá já puoh iäráseh lijjii čeepih luuhâđ pic mun mun jiem áppádâm luuhâđ ko ramppikumestâs lâi nuuvt koorâs vuossâmuu sääni nuuvt-uv luhostuvvii mut toos luuhâm nuuvâi ige lamaš eres rääđđin ko tipteđ muu čokániđ já koččođ kiännii eres uáppee luuhâđ škovlâpeeivih uđđâ máttáátteijee hovdimvuálážin čaittii meid tom et iä lamaš tuše mainâseh moh sust peggii pic kale sun lâi mááinus viärdásâš pottii tubdâđ muu luokkalijn nomâlâsân já mut meid kote lâi muu pursâlonottemskippáár laavij toppiđ kaandâ vuoptâin kiddâ já masa jo kyeddiđ toi vievâst luokast olgos saatij pääcciđ stuorrâ vuoptâhaŋkkâ já olgosleggistum kaandah čaittii motomin päljis tiälhuid uáivistis máttáátteijee iädui monnii ääšist te ruáŋguškuođij já kárttásuábbi še pävkittij pevdiroobdân já maaŋgah njuolgisteeđân pollii sust korrâsávt puátteš lávurduv já ko tot viijmâg poođij te škoovlâ maŋa kárvudettim uáli pyereest pekkee puollâš tiet valdim pyerám já vuolgim pááikán veikkâ uánihis skammâpeivi lâi jo viäigumin lâi kuittâg nuuvt koorâs et pyerást eiduttâlde ráttáh mottoomnáálá jurrii já vyejimist ij puáttám mihheen ohtuunân et laiđiim tassaaš ko ruumpuh maizâškyetih jeđe njuškiim pyerá oolâ kuávlun láin väzzimin meiddei já imâštâláin čuuvtij manen lam tággáár puolâšin pyeráin joođoost já kuus sunnui et munjin ličij tääl puáttám pááikán uđđâ pisso penttâ áimukiiveer já liččim tääl monâmin riävskápiivdon uđđâ pisoinân láin tommittáá jiärmáábeh ko mun já ravvijn muu kyeđđiđ tieggáár aiguid meddâl tággáár puolâšin jieš-uv smietâškuottim tiem pele ääšist puolâš aainâs cekkid já mätki km te nievris mieláin ferttejim luoppâđ tien oholoopâ riävskápivdemmääđhist juurdâštijn tast ij liččii lamaškin mihheen jiermijd mottoomlágán čuovâpittá koskâpeeivi ääigi kiämádâh muáddi tiijme já rinevyevdi kost tälviriävská aiccâm ličij lamaš máhđuttem sehe áimukiiveer moin riävská ličij finnim enâmustáá páccáid oho keejist pivâldij já peessim stuorrâ vuárdámušâiguin vyejestiđ pyeráinân pááikán mut ko toho poottim te áimukiiveerba ij oinumgin kosten ejistân tot áimukiiveer lii västidij vuolgâttij tom tukkurâspiso maasâd ko toin ij porgâm maiden mun toos vooijim innig maiden lâi nubbe tuođâlâš skeŋkkâ mii munjin merhâšij ennuv já moos liččim lijkkum merhâšittee skeŋkkâhân lâi saaveeh- já suábbipaarâ maid eeči lâi ráhtám munjin aaibâs jieččân mitoi mield skeeŋkâst vuordim vala eenâb mut keevâi-uv nuuvt et jiem peessâm uáiniđ kalleebgin tom skeeŋkâ enâmeh já liipuh mielâaamnâs škoovlâst lâi sárgum aaibâs vuossâmuu luoka rääjist já mielâtijme sárgumtijme et mun lam čeppi sárguđ já tiettim meid tom et lam jieččân luoka čepimus sárgoo aainâs jieččân mielâst mut ubâ škoovlâ čepimus sárgoo lâi kale et jispa mun-uv motomin mátáččim siämmáá pyereest sárguđ ko sun ko lâi mielâstân aamnâs mast mun pyeremustáá piergejim mut tuođâštusnummeer ij lamaš liijká tađe stuárráb ko kale saatij leđe tot et mun jiem máttám toi čäci-ivnijguin mááláđ pic peri turgedim toiguin ivnepenâiguin kale šoodâi fiijnâ luoddâ sikkomkumi kevttim máttáátteijeeh še láitástellii ko prinsiiplávt mun jieš jiem tuhhiittâm máttáátteijei já nomâlâsân uáivil tast et ko lajopennáin sárgu mielâstis puástud te ij uážu sikkođ tom meddâl pic kalga paaldân sárguđ uđđâ sárgáid tassaaš ko kooveest šadda pyeri kale nuuvt-uv porgâđ mut kove tuše fastoi taađeest ko sárgáh lasanii mušte mast finnejim jurduu mut ääigi sárguškuottim jieččân škovlâviihkon maailm väldikuudijd já toi liipuid sehe ivnejim taid aaibâs siämmáálágánin ko toh lijjii kárttákirjeest-uv sárgusijdân já asuntola siäsán sehe meid pyeremus skipárijdân já puohah lijkkojii joba rámmojii-uv taid enâmeh lipuidiskuin lijjii jo sargum puoh já lijjim sirdâšum eres eennâmossijd lohomere jiem mušte mut čuákist lijjii kale jo maŋgâlov enâmid lipuidiskuin já sargum ain lase et lase lâi sárguđ puoh maailm enâmijd já liipuid mun polâstellim uđđâ máttáátteijeestân te jurdâččim et jispa mun puávtáččim pyerediđ jieččân persovn suu čoolmijn ovdâmerkkân veikkâ čäittimáin sunjin jieččân väldikodde- já lippuvihko sun talle ličij muu kuáttá linásub já kiitiätá veikkâ finniiččim vala pyereeb sárgumnummeer-uv tuođâštusân peeivi ko koskâpuddâ aalgij te paaccim luokan máttáátteijen luusâ valdim vihkon pulpetist keigejim já ettim olen piirtäny tämmösiä maita ja lippuja toppij vihko muu kieđâst laađiistâlâi tom äigipuudâ koŋkkiistij uáivis keejâi pastelis čolmijguin kuhes njuunees miätá já vaijaassiähá jienáin iätá sinä tiedä että tällaisia ei saa tehdä hirmâdávt já iberdim et tääl mun lijjim porgâm maidnii hirmâd lovettes aašijd ij čielgim mondiet liipui já väldikudij sárgum ličij lamaš lovettes äšši peri uigâdij vihko pevdiloovásis já iätá munjin niin menehän nyt siitä välitunnille lâi vuossâmuš ruossâlâsvuotâ máttáátteijeinân já tuotâvuođâst jiem uáinám innig kuássin vihkon jiemge puáttám kuássin tiettiđ manen enâmij já liipui sárgum viihkon ličij lamaš lovettes äšši tom ääši nuuvt čuuvtij et jiem mainâstâm tast maiden muudon tiet tábáhtus tovâttij kale tom-uv et jiem innig nuuvt hirmâdávt vuárdám taid sárgumtiijmijd já ko sargum maidnii te must vááilui tot oovdiš mohtâ algâivveest murdeškuottii muáddi eres-uv škovlâamnâs maŋaskulij kirjálâš hárjuttâsah sehe rekinistem já mittedemtáiđu iä lamaš táássáškin muu pyeremusah amnâseh mut ovdiist-uv toh huánnánškuottii luuhâm lâi munjin hirmos čäälliđ jiem máttám olmânáál valagin já nuuvtkočodum murtoluku- já prosenttilasku rekinistmeh veikkâ toh lijjii kale jo čoovčâ rääjist lamaš aanoost já ääigi lijjim toiguin vala mottoomgin náálá piergiittâllâm-uv mut tääl toh lijjii ollásávt lappâsist iberdâm nomâttum rekinistmijn jiem huos jiemge ceh kale leđe nuuvt-uv et jiem ubâ olmânáál perustâmgin máttááttâllâđ já siämmáš äšši taaiđij leđe luuhâm já kirjálij hárjuttâsâi-uv pehti ij kuássin adelâmgin munjin liävtuid luokast olgos siämmáánáálá ko muu skipáráid te must lâi kuittâg taggaar tobdo et sun huánášij muu sun ruáŋgum kuássin munjin mut oroi lemin taggaar syelipilkkár ađai adelij iberdiđ et liččim iärásijn hyeneeb ko jiem áppádâm luuhâđ jiänusân ložžiiškuodij peeivih jotkuuškuottii piäiváš päštiškuođij já aalgijm kuuloold rievdâđ kiiđâ kulij lâi looveest mottoom peeivi paijeelmiärásâš luámu čuoigâmluámu jotkân vâi pesâččim eelliđ pygálusâst čuoigâmluámu älgim elâččim mottoom oholoopâ kost uábbám lâi pargoost sooppâm suin et tiätu lávurduveehid njuškiiččim linjâšauton já turâštiččim toho lam kuittâg eellimstân lamaš tađe ovdil ko ohtii linjâšauto sáátust já polâstellim-uv váháš tast ko tiettim et sátáččim rummâduđ siämmáánáál ko ton vuossâmuu linjâšautomääđhi ääigi lâi tábáhtum eledijn kaandah já še vuolgijn páikkásis siämmáá sáátu mield tegu suoi láin porgâm ubâ täälvi jyehi oholoopâ láin-uv linjâšautomaađhâšmist koŋgáreh muu iähtun tieđij muu ovdebáá rummâduumeest já lâi ravvim et kolgâččim čokâniđ nuuvt ovdiikeš ko máhđulâš et uáináččim maađij ubâ ääigi já väridiđ valmâšin pävirseehâid paaldân jis álgáččij vyevsistuttiđ maađij ij lamaš kuittâg aldagin nuuvt viärráá ko lâi já koskâ já savâstellim-uv skipárijdânguin kidâ räi mast suoi passijn meddâl oovdâs čokuttellim ohtuunân ovdâpeeŋkâst pävirsekkâ vala paaldâst já ovdláhháá eštus puáđiškuottii-uv ciägu miätáluvah já vuástáluvah já tovâškuođij paa et pävirseehah šoddii anon ij lamaš kuittâg nuuvt äŋgir tuše kovlottij ucánjáhháá já peessim-uv viehâ riskesin uábbán luusâ nubbe kerdi ko lijjim reisu lâi tábáhtum ihepele ovdeláá peeivičuovâst já keessiv ko lâim iällám kyermautoin kaavpâšmin luámánijd mun-uv lijjim lamaš iärásij náálá kyermauto lava alne ige lamaš mihheen eeđijd pic hitruv ko pieggâ šuuvâi peeljijn já enâduvah livkkii lappâd nuuvt tärkkilávt mušte kiäh puoh mij lâim mut mii táálust kuittâg muoi ejijnân táálust ušom já já táálust kuábášnuu tâi sehe vala juávhust kyevtis-kuulmâs lâi mätki moonnâm pyereest ko vuoiŋâmáimu lâi lamaš voorâs mut tääl lâi sevŋis tälvieehid já lijjim oppeet linjâšauto fáárust mast lâi skeerčâ haajâ já oppeet rummâduvvim sáttu ij kustoo munjin heivim kammuuh lijjii hyenessiähá tälvikammuh já lâi lopedâm uástiđ munjin tagarijd ko puáđáččim sun ij kuittâg lamaš uástám ton suujâst et hiäivuliih numereh lijjii kiergânâm nuuhâđ kaavpijn ittinâš eelij já lâi uástám munjin käävpist aaibâs uđđâ já fiijnâ tälvikammuid moh lijjii tuotâ muččâdeh moovtâ ko lâihân aaibâs imâš äšši et aaibâs omâs olmooš já vala poolis uástá munjin uđđâ kammuid maht peri mut lijjim kuittâg hirmâd moovtâ uđđâ kammuinân já lijjim-uv maŋeláá škoovlâst sehe pääihist já vala iänááš rammuustâllâm ulmuid maht poolis lâi uástám munjin uđđâ kammuid lijjim uáinám poolis tuše kooveest sehe tiäđust-uv poolis mut lâi-uv olmâ poolis veikkâ sust iä toh poolis pihtâseh ubâ lamaškin tot äšši kale maŋeláá poolis taid kammuid lâi uástám mut taid lâi máksám mun oonnim tom nuuvt eromâš já rammumviärdásâš äššin et jiem viiššâm njuolgiđ ääši sijjân kiäid lijjim kamuvuástimist mainâstâm uábbám ubâ pasepeeivi tobbeen aasâi já ušom siämmáá visteest kiäh meiddei taiđijn leđe piijgáh tobbeen libžáástij meiddei uábbi kote lâi suullân muu ahasâš mutâ munnust iä ääših uálináál syŋkkam oohtân ko mun ujostellim nieidâid vuossargiiđeed njuškejim linjâšauton paloisiähá vuárdámušâiguin et maht tibi täälgis kiävá mut jiem rummâdum saatij leđe tot et veikkâ lâi-uv sevŋâd te kuittâg iđedist lâi mottoomlágán kuávsuičuovâ já puovtij uáiniđ muide-uv ko auto čuovâtuosâttuv kaandah še pajanáin já nuuvt mij turâštijm pygálus čuoigâmluámu aalgij meid pygálus lâi álgám já vyejestim pyeráinân jo ovdeláá sooppâm ejijnân já viljâinân et mun-uv pesâččim eelliđ olmâ pygálusâst ko must-uv sátáččij kiitiätá motomin šoddâđ puásuiolmooš uáinám ovdâmerkkân jieŋâaln ko čovčjávráliih já kosseennâmliih lijjii njuárustâllâm poccuidis já maŋgii lijjim lamaš kiđđuv fáárust ko iäččám tâi viljâm sirdâččij áálduid vuássái miärkkum lâi mielâkiddiivâš äšši já vuásáš lâi-uv táássáš lamaš áinoo puásuišlaajâ moin mun-uv piergiittellim já ergisirdem ko lâi-uv munjin aaibâs uápis äšši viljâinân pygálusân vyelgim várás já eeči pásáččij kuátuorron ko lâi pargoost tobbeen baarist já mii táálust lijjii vala kuusah já saavzah lâi kuárrum munjin pajâmááccuh mut tot lâi jo uccom já poovij uánánâm ige tast maŋeláá lamaš munjin skáppojum mááccuh táálván lâi iäččám kuittâg tiggum ránnjátáálu emedist munjin uđđâ läđđeemááccuh moos läđđeeh poovij já nijbe lijjii ostum moonnâm keesi luámánijguin ucánjáhháá rámmáássiähá almai ko ittinâš kamâdettim sovskammuid já kamâspiddoid rottejim váháš stuorrâsiähá sämimááccuh pajalân kiesâstim nijbepuáhháá pirrâsân já vevâstim mááccuh tegu kalga-uv viežžâm maŋa rottejim ennirohe peeskâ pajalân luukâ ton oolâ já šeerfâ čiäppát pirrâ sehe suoppâin vala nube pele vijlâsân must ij lamaš mut tot ij skaađim maiden ääši vuojij táválâš sovskappeerloccâ mon teškâlim uáivásân muoi kyehti pajeulmuu láim kiärguseh vyelgiđ lijjii pygálusvyeijeeh monâdâm jo miätá oho já toho lâi viehâlágán šolkkâ ko vyeijiláim luovâsvyeje lâi tuše evvislavkkâ já kamuvsekkâ sehe vala saveheh moh lijjii karâstum kerrisroobdân eergih njolgestii já joba jieččân nolppo-uv mii lâi meerhâst njolgástâlâi riskáht huámášim et nolppom lâi uáli uáiváá já monâččij must peerusthánnáá kuus peri halidičij čavgejim lääbži te tot vuástálistij teddilimáin uáivis uálgiskieđâbel tegu almootmân munjin et sun tot lii kote meerrid tot kuittâg njolgestij muuzzig maajeeld tegu koolgâi-uv lijjim iällám tälvimaađij mield tuše pääihi rääjist já tast nuortâs sehe tavas lijjii omâs enâmeh jaavrij já stuorrâ jeegij maŋa poođij viehâlágán miätálâh mii luoštádâđâi mottoom áávžán já ferttij-uv kosâstâllâđ amas kerris hurgeđ šoolhâ aln vuájáán čevžijd mut forgâ láim-uv vuáijám aaibâs ääiđi luusâ pic viljâm tolliittij vuájánis jiägán ovdláhháá kámpái já moonáim loppâmääđhi vuájánijdân laiđiimáin kandâi kuáđi luus kost munnust lâi juurdân orostâlâllâđ taan pygálus ääigi iä lamaš kuáđist mut kuittâg luptijm lavhâidân kuátán já tuálvoim ergijdân kuátumân jeđe vuolgijm pygáluspááikán kuus lâi suullân kilomeetterpele mätki lijjii ääiđist já lijjiiba eromâš tubdâmušah ko moonáim viljâinân ääiđi siisâ lijjii sehe paldanâsah já riämáskitteeh lijjii muu mielâst tuháttijmield poccuuh já ulmuuh še lijjii veikkâ mon ennuv já huihâččii korrâ jienáin kuás kiän-uv kesseid pottii váháš siämmáásulâsiih tubdâmušah ko talle vuossâmuu škovlâpeeivi kansaškoovlâst njuolgiiškuođij suopânjis mut mun tiptim suopânjân leđe vijlâsist ko vuolgijm verejáást jieččân siijdâ konttur kuávlun suoppâin lâi-uv iänááš taggaar rekvisiit jiemge áigumgin tom njuolgiđ tollii suámálâš jienâ ko toh ruottii ääiđist puoh poccuuh sađđii koozah ruáškáástellii já áálduh já čiermiheh ruovgii ruottii nuuvt korrâsávt et poollim päcimist toi vuálá pyevtittáim kosseennâmlij já čovčjávrálij kontturân te tobbeen lijjii tiäđust-uv uápis ulmuuh ennuv kaandah kaandah puoh já almaah eereeb puárásub vievâ lijjim vuoimijdân mittádâllâm kiđđâvuássáin te tääbbin ferttejim tuše keččâđ kontturist maht ulmuuh njuárustellii já kessii poccuidis siskiibeln lijjim torvoost já tobbeen mun pisottellim-uv viehâ tärkkilávt lijjii-uv šiev uáinuseh pirrâ ääiđi ko korŋiistim váháš pajeláá lâi pirrâjuurbâs suullân mii tupekiedi stuárusâš já tobbeen lijjii maŋgâ stuorrâ peesi moi tuáhá njuárusteijeeh motomin tuállejii poccuidis jis teivâsii vuohâsávt ruottii hirmâd sađânáin já ooroosthánnáá vyestipiäiván mut kuávdoo ääiđi oroi lemin taggaar rávhálub saje kost poccuuh iä ruottâm nuuvt korrâsávt kuorâseddii ulmui kooskâ já oppeet mostii äiđiroobdâst ryettee váldu-uásán olgoláá puásui ruotâi ääiđi kuávdáást tađe korrâsub lâi ton liähtu hitruu keččâđ ko ulmuuh njuárustellii skuttárub njuárusteijee teikkâ ij mut iänááš sun kuittâg ain fattij mottoomlágán poccuu kiddâ ko njuárustij ryettee iälu siisâ lijjii skuttáruboh ko nubeh já fättejii eidu tom poccuu maid lijjii njuárustâm-uv lâi olgiš já skuttár ige maŋgiigin orroom njuárustmin tuše hitruu fakšuđ maht sun lattij tobbeen ääiđist já maht mii sijdâkyeimih iänááš lättejii tobbeen ij lamaš skihtâ puohalij aaibâs puotâ já jis suoppâin surrui veikkâba stuorrâ spääilih čorvijd te talle kale liävtuh algii saatij kessuđ poccuu maajeeld masa pirrâ ääiđi ovdil ko eres ulmuuh fättejii suopânjist kiddâ čuorvuu tobbeen kiän-kiän-uv kesseid mut tävjimusâht oroi kulluumin geassit távjá kullui geassit mii-uv kontturân ain ruttiistui puásui mut ij aldagin nuuvt távjá ko čáálkui kontturân kuus monnii tieh ovdeláámainâšum já poccuuh máttááttâllâm jieččân perruu meerhâid já kejâstellim mii kontturân keessum poccuid tegu merkkâtobdee kuás-uv já eštus tobbeen urruu lemin tagareh-uv áálduh maid liččim makaš ovdil-uv uáinám kiđđâkyeddid ääigi lijjii kontturân kiässám vissâ-uv kaandah já kiäh láin muu ennuuh áálduid lâi älkkee tubdâđ meerhân kejâhánnáá-uv ko toh lijjii iänááš ruošâjievjah mielâst oroi et enâmustáá kiässojii mii kontturân poccuuh mut kale já urruu lemin poccuuh viehâ ennuu puásui rottejui viehâ távjá njuárustellii tiäđust-uv ránjáidis-uv poccuid já oovtâst sij kessii omâduvâs kontturân poođij poccui čuážuttempuddâ te vuolgijm muoi-uv viljâinân kähvikámpái luus kuus eres-uv ulmuuh kurgâlii lijjii aainâs kulmâ sattii leđe nelji sehe ucebeh kámpáh vala lasseen já miänudem kámppáin lâi tegu markkânpaaihijn kuás-uv ulmuuh tobbeen lijjii kale čiälgus mut lijjii tobbeen čuuvtij-uv juhâlum ulmuuh kiäh tollii hirmâd laarmâ lijjim ain poollâm uáivist ulmuin nomâlâsân vieres ulmuin já tondiet korvâččim-uv sii pygáluspäikki tegu puoh eres-uv pygáluspääihih lijjii munjin talle omâseh já viäráseh já veikkâ uápis ulmuuh ain oinuustellii-uv te jiem liijká tuostâm moonnâđ sii savváid uine ko lijjim uápis ulmuuh ko puotâ teivâsii sattii ettâđ še lii vuálgám pygálusân ääigi mun kuittâg čalmaastellim tom uđđâ maailm moos lijjim tääl šoddâm toh avepeeivi uápis ulmuuh ránjáh ennuuh viljâpeleh já čeesih lättejii tääbbin mahtnii eresnáál ko táválávt mielâst oroi et joba viljâm lâi ereslágán ko pääihist siämmáásulâsâš lattim lijjim kale uáinám muáddi ive ovdeláá ko lijjim iällám ejijnân já viljâinân kesimarkkânijn mut taat pygáluspäikkilattim lâi vala tast-uv munnáb tot poođij tast ko ulmuuh pessii luovâniđ jieijâs päikkipirrâsist veikkâ tot kolgâččij-uv leđe sijjân tot puoh pyeremus piirâs te liijká-uv čana mottoomnáál jeđe pygáluspääihist já markkânpääihist piäsá veitâlâs tast pajemuš tobdo alnaan lâi-uv pyerebeht paloisiähá mut siämmást riämáskittee te tubdim mun-uv mottoomlágán rijjâvuođâ ađai veitâlâsvuođâ tarbâšâm luuhâđ liävsuid ij tarbâšâm smiettâđ muidegin škovlâaašijd ige tarbâšâm nohádiđ eidu talle ko asuntola siäsá tom halijdij masa tegu jieččân iššeed veikkâ jiem lamaškin suámálâš äšši mii meiddei čuosâi čaalman lâi spellâm mun spellâm tiettim uážuimhân mij asuntolast-uv spellâđ loválávt kortâiguin já olmâ spelâiguingis ađai lovettáá oppeet lijjim spellâm já vala tom-uv et puáhtá spellâđ meiddei ruuđâst-uv já ij lamaškin mihheen imâšijd et mestâ jyehi kähvikámppáčievâst čokkái miinii sököriggeid kilinä spellâmin hurskásávt ääši ličij ettâm te miänudem kámppáin lâi njuolgisteeđân sudolâš mon vala juuhâm ulmui ruojâ nanodij jyehi spellee seelgi tyehingis lâi kiho kiän pargon lâi kihottiđ ađai čárvuđ kuolâidis tegu spelleeh jiejah ääši oovdânpuohtii vâi ličij pyereeb lukko finnij stuárráb pooti te kiho-uv saatij finniđ kihosääti pooti stuáruduv mield nuuvt-uv heevij et ko spellee pullahtij ađai nuhhui ruuđâst te kihogis čokánistij suu sajan já ovdii spellest šoodâi kiho motomijd speelâid tegu katko tuupâ já piiti mut sökö lâi munjin melgâd oomâs maŋeláá ehidist moonáim viljâinân ennum káámpán mii lâi aaibâs kuávdoo pygálusmarkkân te tobbeen-uv lijjii ulmuuh spellâmin tiäđust-uv motomeh čovčjávráliih já kosseennâmliih kiäh lijjii munjin uáppáh mut meid mottoom kuávlu olmooš maid jiem tubdâm viljâm-uv čokânistij riggei já mun tiäđust-uv algim kihottiđ suu ige moonnâmgin kuhháá ko čielgâškuottii speelâ njuolgâdusah já prinsiijpeh suámálumoš äšši kuittâđ lâi koltáh ađai nuorttâliih já sii suámálâš pihtâseh nuuvt-uv urruu lemin táválâš nálásiih eereeb kuhes siämmun suámálijd kamâspiddoid já njuppâhijd mut nisonijn lijjii uáli jo suámálâš hamitteh já kapereh sii muáđuh já nomâlâsân kielâ lâi nuuvt komálâš et maŋgii ferttejim orostiđ keččâđ já kuldâliđ sii mun motomin lijjim uáinistâm mottoom koltá mut tääbbin peessim tarkkuustâllâđ taid aaibâs alda iä lamaš kámpáh pygáluspääihist pic kostnii nuorttâláá mon kočodii taggaar nommâ jiem tiättâm jiemge tiättâm tomgin kost sij lijjii puáttám sii tááláá aassâmsajan tubdâm ulmuuh povvâstellii já ađđiistellii sii hyenes suomâkielâ mättim keežild škoovlâst mist lijjii kale lamaš pirâsoppâtiijmeh mut kolttáin mijjân ij lamaš kihheen mainâstâm tärhibeht muide ko tom et sij assii tärkkilub tiätu must ij lamaš já jurdâččim sii lemin ryešiliih ko kielâ-uv lâi nuuvt komálâš et kihheen tom ij addim lijjii iänááš kuheldâlâš hámásiih main lâi kaskoo kuhes pevdi já kuábbáá-uv pelni kuhes riäŋkku kámppáin lâi taggaar luŋkká tegu kioskijn läävee leđe já mast vuobdii käähvi já maidâlde kuás-uv ain vuobdiigin kámppáin oppeet lâi káámmârtáávááš kost kähvikävppijâs jieš ijâstâlâi já toolâi kävppitävirijdis lasseen váldupurrâmâš mii kámppáin vuobdui lâi tiäđust-uv poccuusteeikâ ađai käristys já meiddei piärgumääli pygáluspäähist ko lâi finnij ain uástiđ lâidalde iiđeed tâi eehid kámppá kost viljâinân eelijm távjá káhvástâlmin já mii lii pááccám puoh pyeremustáá mielân lâi kámppá lâi puoh aldemustáá pygálusääiđi já orom muštemin et tot lâi meiddei puoh stuárráámus já čurgâdumos kähvikámppá iäge tobbeen lamaš juuhâm ulmuuh nuuvt ennuv ko eres kámppáin kámppáást orostâlâi távjá meiddei já jurdim-uv et sun oomâst ton kámpá lâi ucessiähá sijvuus almaš mut eemeed lâi kukke já nieidah-uv lijjii kuheh seegih sehe muččâdeh lijjii-uv kámppáást kokkân já ama tie te lâi tot suijâ manen viljâm nuuvt mielâstis makkui tobbeen káhvástâllâđ kámppá mii meiddei lii pááccám mielân nomâlâsân tondiet et tobbeen kuáhtái kolttáid tävjibeht ko eres kámppáin lâi kámppá lâi vyelligissiähá já puárislágán kossâ hiirsâin rahtum sevŋis já kolmâ kámppá mii ij lamaš aldagin nuuvt makkuutteijee ko kámppá vala kámppá sehe vala máhđulávt ađai kámppá mast kale jiem lah aaibâs vises pygálus lâi ton peeivi uásild nuuhâm já čurruuh luoštum te maccáim viljâinân kortteersajan ađai kaandâi kuátán lâi suullân x meetter stuárusâš mon kuábbáá-uv seenist lijjii kyehti kuhes riici uccâ laasâš monnjâseeinist já kamina uksâpellâst lâi vaarâ rahtum neelji ulmuu várás já ko kaandah lijjii kuulmâs te muoi viljâinân karttáim uáđđiđ paldluvâi šietâim viehâ pyereest ko riicih lijjii tommittáá kubduuh já etitiileest šiettii vaarâ eenâb-uv uáđđeeh lamaš vuossâmuš kerdi ko ijâstellim kuáđist lâihân mii perruu vuossâmuš aassâmsaje-uv soođij maŋa lamaš eidu kuáti veikkâ tien ääigi jiem nuuvt hirmâd ennuv muštámgin kuittâg vuossâmuš kerdi ko ijâstâlâččim meccikuáđist ige tääl lamaš ruávvugin lieggiimin mut spálččá kale lâi já toin koolgâi piergiđ ko vala jyelgist lijjii sovskammuh já kamâspidoh te eeti kale ij lamaš ovdiist-uv uáinám kaandâid já já mottoomnáálá tubdim-uv sii mut liijká ujostellim kuittâg poođijm oovtmielâlâšvuotân já sun koijâdâlâi-uv ain ehidist pygálussaavâid beaivi manai juogo njoarostit iežat bohcco sun saatij koijâdistiđ leamašan hávskkes beaivi jiem lamaš vala njuárustâm maiden te maidba ležžeem tiättâm ramâččâttâđgin moonáim viljâinân čuážuttemááiđán kejâdiđ poccuid lâi maaŋgâkerd stuárráb ko njuárustâllâmäiđi já tobbeen poccuuh puohtii leđe viehâ ráávhust toh iä puáhtám kuáttuđ luándulávt pic toho lijjii tolvum ušom pođoijáháleh já syeinipitáh-uv lijjii vala poccuuh šievnáál já juurdân lâi kejâdiđ kiäjuspeeljijd lâi kale kiđđuv lamaš läbžikyeddid já iänááš vuássááh lijjii jo talle merkkejum mut vala lijjii pááccám lapâsáálduh main liččii tiäđust-uv tääl kiäjuspeljičiermiheh lâi uáli vitmâd tubdâđ koddepeljičiermihijd sun lâi čuážuttemääiđist tâi veikkâba iälust uáinistâmgin kiäjuspeljičiermih čuávumin monnii ááldu te maŋeláá ääiđist kale tuubdâi já tieđij meiddei kiän tot lii poođij rijdo monnii čiermih alne te távjá iše talle tarbâšui tarbâšui meiddei talle jis poođij tigge merkkâpeljipoccust já ko lâi kuldâlâddâm peeljijd te eeđâi tállân kiän puásui lii tâi mon kuávlu poccust lii saahâ njavâdii še eres-uv ulmuuh kiijkárijnis já tárkkojii kiäjuspeeljijd koolgâi leđe aainâs kiijkár ko poccuuh iä luáštám nuuvt alda et ličij päljisčoolmij piergiittâllâm viljâstân lâi-uv kiijkárlavkkâ vijlâsijn ko vazâččáim tobbeen lâi uáivildum poccui vuoiŋâstem várás já nuuvtpa tobbeen ij uážžum uávuttâllâđ ige eisigin njuárustâllâđ puásui-iššeed ij lamaš uáinimin te motomeh sattii njuárusistiđ-uv poccuu ovdâmerkkân njuovvâmdiet já talle poccuuh tiäđust-uv ruotâškuottii mii kävildij et tobbeen lii kiinii lovettušmin aalgij leđe jo peivi te čuážuttemááiđán poottâlškuottii eenâb já eenâb ulmuuh já ko ääiđi kulen ij innig kihheen lamaš puátimin te raahtijm taggaar olmoošraddalâs já loigijm suullân pele čuážuttemääiđi poccuin já aalgijm raddaag vääzin coggâđ nube pele kuuloold pygálusááiđán peeli pygálustuuččij ittinâs poccuuh lijjii puoh ääiđist já äiđiuulgah pieijum sajasis te iäruttâllâm puovtij oppeet älgiđ ääiđist lâi jiävttáást-uv viärráb ko pelduvváid vyeŋes poccuuh ruotâškuottii ääiđist jo jiehtinâš ležžeem jurdâččâddâm onnáá peeivi noomâst makaš suoppâin njuolgim te hilgum tom jurduu já turvâstim oppeet kontturân uáli tivnâ konttur siskiibeln já äiđiluámist tuše keččim eres ulmui pargeldem taggaar ääši et ääiđist ij lamaš ohtâgin muu ahasâš olmooš ađai nubenáál eeđân tobbeen iä lamaš párnááh muu lasseen ollágin toh lamaš ääiđi ulguubeln iäge kontturijngin áinoo nk páárnáš ubâ pygálusâst já mottoomsoortâ olâttâshân kale lâi tot-uv nisoneh lijjii uccáásiähá mut lâi kale ohtâ nuorttâlâšákku kote oroi hááráámin ohtuunis já oroi piergiittâlmin-uv poccuinis lâi hitruu keččâđ ko sun ramškâsâdâi kuás magaráin-uv poccuinis konttureh lijjii ääiđi nuorttiibeln já lâi taggaar taktiik et sun táválávt njuárustij poccuu suullân äiđiuuvsâ puotâ jeđe kessui ton maajeeld kidâ jieijâs konttur räi kost eres nuorttâlâšah pottii suu išán já rottejii poccuu kontturân siämmáásulâsâš taktiik oroi lemin kale eres-uv nuorttâlâšâin já meid ucebijn já navcâttub ulmuin-uv mut kesseid pálkkááttâm puásuiriggáh njuárustellii poccuidis eidu togo kogo fättejii já kesseeh huolâttii loopâst lijjii-uv väŋkissiähá almaah já puásui kale finnij nuuvtásáátu kontturân juurdâštijn kannattij kustoo njuárustiđ poccuu ain jiejâs konttur paajaabeln vâi ij tarbâšiččii meendu kuhes määđhi keessiđ tom vyestiviirdán kontturân puástubeln ij kannattâm njuárustiđ ollágin ko tobbeen kuittâg ličij lamaš ohtuunis já keessimmätki ličij lamaš kukke spääilih njuárustmân ij onnum ko ohtâ olmooš mut kesseeh kolgii-uv leđe ooláádmuddoost mudoi njuárusteijeegis finnij nuuvtásáátu pirrâ ääiđi algii leđe puoh poccuuh keessum kontturáid já viljâm lâi lopedâttâm ohtân čuurâlyešten viestârân luoštum čurruuh laiđiistuvvojii pygálusääiđi viestârpiäláá jiäggáámield mon viestârkeččin lâi ratkuuttâh kyevti kuávlun soojijd lijjii vaavtah jo moonnâm valmâšin amas čuurâ vyelgiđ puástu jođáttuv mield mestâ jo viäigumin ko mii čuurâlyešteeh luoštii čurrus jiägážân lâi šolkkâmiätálâh já laiđiisteijee kote lâi luovâsvyeje kiälluergijn koolgâi-uv leđe kiärgus ko äiđiuulgah valduuččii meddâl já čuurâ luoštuuččij amas pääcciđ ton vuálá vedâstum poccuuh ko pessii olgos te lâi vises et aainâs vuossâmuid kilomeetterijd toh ruotâččii nuuvt mii koozâin vuálgáččij já laiđiisteijee kolgâččij pisottâllâđ čurruu njunosist mušte lâi-uv viljâm laiđiisteijen vâi manen mut čuurâlyeštim kuittâg luhostui já tot jävkittij jeegi miätá tegu leggistum tiättâm mon kuhháá čuurâlyešteeh ájániččii reisustis já nuuvtpa vuolgim-uv kortteerkuáđi kuuvl mut ko lâi kuáđistis te pisánistim suu savváid lâi ohtâ tain ulmuin kiäid mun lijkkojim čuuvtij já iänuipeelihân sun munjin lâi ađai iännámrohe viljâ nuuvt et sunnuin lâi siämmâš eeči mut eres enni mottoom áigáá lunne jeđe väzzilim kortteerkuáttán kulij mii lâi tast aaibâs paaldâst lâi ohtuunis já vaarâ já láin moonnâm meid lyeštiđ čurrus sunjin vuolgij lyeštiđ čurruu já puátá maŋeláá ravhâstij nu na gal moai birgejedne piergiiččáim-uv puáđáččii talle ko kiergâničij veikkâ jiem tiättâmgin mon kuhás čuurâ tolvuuččij kuittâg olgoláá ko eres-uv sijdâkodeh lijjii luoštâlâm čurruidis ige taid kolgâm aainâs mostâdiđ kuávttáá eehidpaje já savâstâláim maid kost kuáimám koijâdist dus nealgi návt lemin já talle sun koiviistij pääđist piärgupitá munjin já kočoi puurrâđ pevdipellâs já puurrim tiäđust-uv kuátikuáimám faallâm piärgu pyerimielâst piärgu ko lâi njäälgis kuás peri čuurâlyšteeh-uv poottâlškuotti já viljâm še poođij mut finnij tállân kuátukuáimán láittámušâid ij ettâm njuolgist sunjin mut makaš viljâidis dat gal lei báhcán okto nealgut ettâđ et ij must mihheen neelgijd já eeđijd ubâ lamaškin mut joođhij biebmat go earat eai lean adnán das fuola šoodâi nievris mielâ ko lijjim kuátikuáimásân tovâttâm lijgepargo já hemâdâs veikkâ huámášim tom-uv et já viljâstân iä koskâvuođah lamaš tegu kolgii meiddei et jiem lamaš sujâlâš sunnuu koskâsâš aššijd pic sunnuu jieijâs koskâvuođah tovâttii tom et suoi skyenidâđáin koskânis mestâ ubâ ton ääigi ko láim viljâinân kaandâi kuáđist pygálus jotkui siämmáánáálá čuážuttemääiđist vazâččem já tast maŋa puoh loppâpoccuuh vyejettuvvojii raddaag vääzin pygálusááiđán já keessim aalgij mušte nuuvâi-uv pygálus ollásávt toos vâi vala-uv puohtuuččii poccuuh lase ááiđán mut munnust viljâinân lâi kuittâg juurdân vyelgiđ tonnân peeivi noomâst nuvâškuottii ääiđist já konttureh tievvii já siämmáánáál ko jiehti čurruuh oppeet luáštojii kontturijn hirmâd juusáin viljâinân kortteerkuáđi luusâ já viljâm viežâi munnuu vuájánijd vâi pesâččâim vuájáluššâđ já kiergânáim ige lamaš vala ubâ viäigumingin ko viijmâg čokânâim kerrisijdân já vyeijiláim pááikán já mätki kale te aalgij ovdeláámainâšum jiäggáá mield lijjii kuittâg čurruuh luoštâlum ubâ eehidpeeivi já ama eidu lijjii ijjávráliih tâi ucjuvliih luáštám čurruu jâ jodettâm ton jiäggáá viestârkeejist tavas ko munnuu viljâinân jođáttâh lâi oppeet jiäggáá viestârkeejist maadâviestârân jođâttâh lâi aaibâs šolkkân já mun jiem nahcim uáiváás vuájáánsân porgâđ maiden tot ruotâi siämmáánáálá ko viljâm muuzzig vyeŋes eergih ko láin ko poođij jiäggáá viestârkeeji jođáttâhratkuuttâh te viljâm tiäđust-uv čovgij lääbžis tommittáá et muuzzig vuolgij olmâ jođáttuv mield mut ko mungis viggim porgâđ siämmáá te tot lâi nolpposân tegu kihtâlem vyelgiđ eidu nube kulij ađai ratkuuttuv taavaapele syergimield já toho ko tot spiekâstij togo pehti lâi moonnâm kieskâd čuurâ já nolppom halidij ton maŋŋaal lääbži nuuvt ennuu ko vooijim mut ko kerris njuškiistij mottoom mievtâst te rovvim kerrisist meddâl kuittâg lääbžist vala mottoom ääigi já kiässojim kerris paaldâst mut ko puáđiškuottii peesih te ferttejim ložžiđ já tipteđ vuájánân moonnâđ kullui piäškáástâlmin pessijd ko šlarvâ nolppom jävkittij pecivyevdi siisâ já mun paaccim jeggiriidon čokoppoođâi šoolhâ ool viljâm kuás lâš vilšâstâm maŋŋaalsis te skippáárhân sust lii lappum sun tollij tiäđust-uv vuájánis já jorgettij muu uuccâđ já tobbeenhân mun lijjim jeggiriddoost tolliittij tommittáá muu pehti vuájánis et huihádim tot moonâi viljâm tolliittij ijjávrálij jođáttuv mield já lâi vuáijám kidâ kaandâi kámpá räi kost lijjii kaandâi eergih kuátumist lâi nolppom-uv čavos kerris vala maajeeld miiba tast viljâm vaaldij nolpo kiddâ já kuálustij tom jieijâs kerris maŋŋaal já ko poođij muu puotâ te ijba luovvimgin innig vuájánân lääbži kerrisliähust pic tiiptij leđe tom sajestis já mun čokánim oppeet kerrisân já mätki jotkui muoi vuojijn kidâ räi já nolppom lâi finnim vuossâmuu epiluáttámušcelkkuu nuuvt viljâstân ko must-uv tááhust tot kale tuođâštij tom-uv et jiem lamaš vala olmânáál kiärgus vyeijiđ ohtuunân luovâsvyeje aainâs merháin mieđettem laseluámu já čuoigâmluámu nuvváin já maccim oppeet škovlâpeeŋkâ kulâttiđ tot lamaš taggaar luámu tegu äšši táválávt iberduvvoo pic tuođâštusâst tot puáđáččij oinuđ meddâloromân siämmáánáál ko puoccâmpeeivih já pinnaameh-uv lovettáá lâi meddâl te tast tiäđust-uv finnij máttáátteijest melgâdlágán riipâ mut motomeh kaandah lijjii uáli čeepih keksiđ suujâid manen iä lamaš eidu ton peeivi škoovlâst ij táválávt váldám tagaráid aššijd ennuvgin pele mut saatij kale motomin koijâdistiđ sairaana lijjii uáli táváliih ađai iänááš ääigi mij čokkáim škoovlâst luuvâim liävsuid teikkâ čierâstâlâim juhâmielist škovlâpeivijd adelij kuittâg laseiivne ohtâ vyerdihánnáá äšši mii ij lamaš kiännán mielân já ton laseivnettáá-uv liččijm pyereest-uv puáttám áigá uáináh poođij pänituávtir tärhistiđ mii paanijd lâi ornim praktiijkâs škoovlâ pajekiärdán hovdâmáttáátteijee kámárân kost juáháš iäláččij vuárustis eelij suu pijnepeeŋkâst já iänááš pottii tobbeen hirmosmainâsijguin maht sun pooráá já skuážžurd paanijd lamaš vala avestân šoddâm pänituáhtár vuástáväldimân já áinoo vuáttámuš mongin soortâ tuáhtárist lâi must tot ko eelijm jieččân peljipohčâs tiet pyecceiviäsust tot-uv lâi lamaš paldanâs äšši ko tuávtir lâi skurbâm peeljijd já kuáškuttâm toid maidnii ilâštittee kuáškánjâsâid te taat oroi lemin čuuvtij viärráb äšši kale tiettim maggaar poorá lii já maht tot tuáimá lijjii pääihist maaŋgâsorttâsiih náváreh sehe veivámpoorá vala já mielâstân jo jurdâččim maht tuávtir puvâskuáđáččij muu pääni já mon čuuvtij tot poovčâgitáččij vissâ-uv kiävtáččij uccâ náváráá ko veivámpoorâ ij vaarâ šietâččii kiännán njáálmán ko poođij muu vuáru te paloisiähá tobdoiguin korŋum pajekeerdi porttáid pajas kost tuávtir jo pijgáinis vuordâččij muu lâi mahtnii omâs opsâ já ko čokánim pänituáhtár peeŋkân te tuávtir koijâdij vistig lii-uv lamaš päniverkkâ maŋa sun kočoi lekkâđ njäälmi já tuođâi-uv skurbâškuođij muu paanijd moinnii saggijn já oroiba ilgâdin piškái hirmâdávt páánán ko säggi teivâsij rááigán lamaš uáinám peevdi alne maggaargin poorá já kiergânim jo jurdeliđ et fillim te ležeh vissâ tääl muu mut togo paaldâst ciäggái miinii suámálâš rakânâsâid mon keejist hiäŋgái tegu orrâ lâi tot poorá já nuuvtpa tuávtir toppij ton orrâkiäčán já pijgá tuolmâškuođij polgimist mii lâi ton rakânâs lätteetääsist sulâstitij váhá kuárrummaašin tuolmâm poorákeeči vuossâmuu keerdi kuoskâttij páánán te oroi et uáivi luoddân tuárgástitij já poovčâgitij nuuvt čuuvtij et ferttejim luoimâđ pijnâšume lâi pištám muu mielâst jo veikkâ mon kuhháá te viijmâg jooskâi pooráámist já rasseeldškuođij mudoi toin paanijn pieijui mottoomlágán tuovŋâs já ko operaatio lâi viijmâg vaalmâš te šuáhkádim ko peessim meddâl ton peeŋkâst kieldij vala piejâmist njáálmán maiden muádi tiijmán vuáttámuš maŋa monnii-uv maaŋgah iveh ovdil ko oppeet tuostim aldaniđ tien soortâ tuáhtárijd já oskom siämmáánáál keevvâm meiddei eres-uv uáppeeskipáráid stivrâ jiem čuuvtij lijkkumgin te liijká lijjim mottoomnáálá suu-uv jiellâh tanen ko lijjim sijvuu jiemge vuástálistám máttáátteijeid já asuntolasiäsáid jieččân mielâst nánnáás já tottâlvâš kandâ já piergiittellim iänááš rävisulmuiguin pyereest hovdâmáttáátteijeeh lijjii lamaš táássáš almaiulmuuh já nomâlâsân almaid mun oonnim áárvust mut kale mun nisonijd-uv kunnijâttim eres náálá tuše kaandah lijjii kuittâg finnim liävtuid vuoptâidis vievâst luokkavisteest olgos ko lijjii mahtniigin iäpádâllâm auktoriteet teikkâ suu máttááttemvyevi lâi älkkeest iäddoo savolâš smarfeooivâg skuálminjunealmai já nuuvtpa suu kielâ lâi-uv viehâ suámálâš kale viigâi sárnuđ kirjekielâ mut suu suámálâš suommân kuittâg paaštij ain čoođâ já motomeh muu škovlâskipáreh pilkkádellii já ađđiistellii-uv suu ulos lâi lamaš jo oovtâ luuhâmpaje mist hovdâmáttáátteijen ko lijjim lamaš kuálmád luokast mut te lâi lappum kuusnii šoddâm leđe talle suin ennust maggaargin ohtâvuođâin já jiemge tubdâm suu olmânáál já jurdâččim-uv suu moonnâm máttáátteijen kuusnii eres škoovlân kiäh pyerebeht tubdii suu já tiettii aašijn eenâb uvástellii se on ollu kale čielgij manen sun lâi nuuvt puáššáá já komálâš maŋeláá kuullâm ton sulâsijd saavâid joba já tääl lijjim škoovlâst vávjástâllâm-uv maidnii kolgâččii leđe ollágin táválâš et máttáátteijee iädudijn časka kárttásuábis cuovhâs pevdiroobdân kuittâg keevâi aainâs moddii já peškittem lâi viehâ koorâs ko suábi kasseeb keeči pävkittij pevdilookán lâi šoddâm tiipšon ušom mut ovdil toho šoddâmis lâi tallaš kaamâslâš uámikkâs muštâččâm maht sun lâi valdâttâllâm puácuvuođâs tuáhtárân ko lâi suáittám pyecceiviäsun täältä kantapään alta varsinaisesti nilkkaa mutta polvia joskus jomottaa lâi tietimin puácuvuođâstis já veikkâ valdâttâlâi-uv aaibâs endurân te tuávtir kuittâg huámášij et suáittest iä tääiđi leđegin jyelgih rašeh pic peeljij kooskâst lii váddu lâi suáitistâm škoovlâ tallaa stiivrâ saavâjođetteijei kote lâi et škoovlâ máttáátteijest iä lah tääl puoh ääših oornigist já et suu kolgâččij lääjijdškyettiđ tiipšon lah tiäđustkin povvâstemäšši jis olmooš šadda mielâs keežild veikkâba jolâiviistán mut návt ulmuuh láá kuittâg čoođâ aaigij porgâm já porgâččii täst oovdâs-uv olmooš iälust suu jieijâs mailmist mon tiervâs olmooš ij tuubdâ ige addii tom já uáiná-uv aašijn iänááš tom hiärváás pele veikkâ avâštâlâččij-uv tom stuorrâ tragedia mii pyeccee lii kuáhtám mottoom peeivi lâim oppeet puurâdmin peivipurrâmâš asuntola puurrâmvisteest tegu jyehi škovlâpeeivi ain laavijm-uv já asuntolapargein lâi sii jieijâs pevdi sali nubekeččin já uáppein oppeet jieijâs peevdih miätá sali kaandah algii konstušiđ purâmâššáin já riäčásâddâđ lamaš toh kauhukakarah já kiäh mudoi-uv ain läävejii väldiđ oohtân njuškij pevdistis čuožžâd puáđistij mii peevdi luus já ruáŋgái tiällä tapahtuu eidu mušte maht kaandah lijjii lattim mut hävski kuittâg lâi povvâstii hirmâdávt já mun-uv halijdim čäittiđ ruokkâdvuottân já rečistim siiguin oovtâst kale taiđii porgâđ iäráseh-uv mii peevdist čokkájeijeeh luvvelij kaandâid vuoptâin já jaagiistij olgos já ko muu-uv muáđuh lijjii lamaš njeezist jorgettistij muu piälán já nuhtâlij tiäđustkin iberdâm mii tot taggaar lâi já kote kuávlu olmooš mut iberdim aainâs tom et ij tot kuittâg mihheen puorijd ulmuid puávtáččii leđe čuuvtij lii čielgâm historjákiirjijn et lâi roomalâš morhealmai kote lâi hyelkkikandâ mut kuudij suu nijbijn roovâ viärdádâs škovlâkaandân kote ij porgâm muide paaid ko váháš povvâstij mietimielâlâšvuođâ tiet skipárijdiskuin ovdánij nuuvt et algii leđe cuáŋuisiijvoh vuolgijm já jotteeđ cuoŋŋui mield ovdil mij moonâim kuittâg kolliistâllâđ ko sun laavij ain kuásuttiđ skipáráid maid kost vuolgij elâččiđ olgon muorâid viežžâđ vâi maid kal lâš te mij paasijm jiečânân siisâ puudâ skuápálditij pevdiloováid já skäppi-ildeid jeđe kaavnâi-uv laavij motomin porgottâllâđ lâš moonnâmgin mut kuittâg tuvkkâlij loovást motomijd tubákkijd lummâsis já tallet mij joođhijm määđhi vistig rasta jeđe šiljo čoođâ kulij mon riddoost assáin meiddei já perruinis párnáin puárásumos lâi-uv mii škovlâskippáár te ep kuittâg moonnâm sunnuu táálu pehti ko mij váháš poolâim sunnust kuittâg jo mun polâstellim táálu máddáápele moonâi meiddei luoddâ jäävri rasta mut ko lâi cuáŋuisijvo te mijhân kaačâim cuoŋŋuu mield kogo halijdijm taavaabeln aasâi kiän kandâ lâi mii šiev skippáár já nuuvtpa mij moonâim-uv suu kolliistâllâđ lijjii ennuv já loostah já sun laavij motomin taid luoikkâđ skipárijdis lâim kolliistâllâm já vuálgám pääihist jeđe peessâm táálust váháš čiähusân te kaandâkyevtis viijmâg cokkiittáin tubákkijd já algijn porgottâllâđ tegu almaah kuás-uv tiettim et tubákkeh lijjii suáládum jiemge kuoskâm toid vaazijm cuoŋŋuu mield kulij te kaandah ain tyellittälli cokkiittistáin pyelliđ puotâ oppeet rastalditijm já tobbeengis vaazijm maađij mield kylá máddáákeš ton puudâ lâi huámášâm et suu tubbáákloovásthân kustoo váiluh maŋgâ pillitubbáák ervidij tállán et mij toh ležžâp rođeldâm taid já lâi iällám almootmin tast ko mij puáttip škovlâšiiljon te tobbeenba lii-uv puáššáás vyerdimin mii vuárnutškuođij tállán teistä varasti tupakat ko puohah lijjii joskâ te koijâdâlškuođi oovtâi-oovtâi mist se sinä kieldijm já must ko lâi-uv älkkee kieldiđ kuás jo jiem lamaš suáládâm taid tubákkijd jiemge puáldámgin oopsâdškuođiđ mii vuoiŋânâsâid já eštus kaandâkyevtis karttáin tubdâstiđ et láin puáldám tubbáák já vala tom-uv et toh lijjii tubákkeh viehâ vises tast et taid lâi rođeldâm mut jiem innig mušte kuábáš šoodâi sujâlâžžân vissâ kuohtuuh algii leđe jo viehâ čuovâdeh kaandah läävejii ain eehidrukkoos ađai lasken luojani maŋa mainâstâllâđ mijjân kommemainâsijd já mij nuorâbeh tiäđust-uv oskoim taid lâim vissáh et tobbeen liidervisteest iälustij huáđđoo mon nommâ lâi kaviokopsa já tondiet ep ehidist tuostâmgin ohtuunân eelliđ hiivsigist leđe ain skippáár fáárust ko ášástâlâi tobbeen lâi meiddei lope eelliđ maŋeláá-uv hiivsigist jis lâi tárbu oppeet mainâstellii ton kaviokopsaast já hastii vyelgiđ kuldâliđ tom skipáreh kale váháš polâstellii mut kuittâg ruokâsmittii mielâs já vuolgii toho innig mušte kiäh sij lijjii mut tiego love ohtnubalov suulâin sij vuolgii hiivsigân lijjim liijkás ärgi jiemge tuostâm vyelgiđ fáárun ollágin lâi mieldi meiddei kiinii stuárráábijn kaandâin kote laiđiistij juávhu já váhá ääigi keejist kaandah pottii kaačân hiivsigist já lijjii hirmâdávt šieđâlum já pevhištum se kaviokopsa oli kuultiin ku se kopisi talle mij iäráseh-uv lâim vissáh et tuotâ tot ferttee leđe ep kale tiättám maggaar eeleev tot lâš mut mielâstân jurdâččim tast lemin siämmáálágán koozah ko láá hiäppušist já tot juuđij kuovttijn juolgijn tot kaviokopsa-äšši vájáldui mottoom ááigán mut kommemainâseh kuittâg ain juátkojii lijjii puáttám vissâ-uv škoovlâst vâi kost kale ležeh puáttám škovlâliih kaandah já sehe lâi viiššâl mainâstiđ kommemainâsijd čielgij maht kiinii suu tubdâm olmooš lâi skappum kostnii čapisráámmát já lâi moonnâm toin hävdienâmân sun lâi toohâm motomijd nuáidikoonstâid maid tääl jiem innig mušte já vissâ luuhâm vala tom čapisráámmát-uv ko aldemuu häävdist lâi jaamiš pulttâsâdškuáttám pajas almai lâi pallam já kaččâlâm patârâsân ij mainâstâm mainâsijdis stuárráb juávkun teikkâ jiem kuittâg kuássin kuullâm suu nuuvt porgâmin pic sun laavij mainâstiđ munjin kuávttáákooskâ teikkâ munjin já muu skipárân mij lâim ain kyevtis kuulmâs já lâim kostnii čiähusist amas iäráseh kuullâđ teikkâ uáiniđ já kale toh lijjii kuittâg jo muu mielâst hirmosmainâseh taansullâsâš mainâstempuudâ ohtâvuođâst kiinii stuárráb kaandâin puáđistij mii kuuvl já iätá se kaviokopsa on yhessä männyssä lâi tiävááš mii lâi asuntola valastâllâmkiedi tyehin ulguubeln ääiđi já kost mij laavijm eelliđ meiddei čierâstâlmin mij poisijm keččâđ et maggaar tot tibi te lii máddáápele vieltist lâi puáris suohis aikkâ mast huáđđoo kolgâččij makaš leđe kuittâg váruttii mii monâmist liijkás alda peesi tast ko ij kulloo tiättâm veikkâ volliittičij tobdoiguin aldanijm peesi já várdáástâlâim ton kierrui já eštus tegu miinii čappâdijd tobbeen makaš kuávvái já lihâdij vala mottoom stuárráb kandâ párgádij karkuun nyt se hyökkää eenâb ij tárbâšâmgin mij kaččâlijm hirmâd sáttoin asuntola kulij epke ubâ vilšâstâmgin tuáhásân ovdil ko asuntola šiljoost lâi kuittâg munjin uáli jo tuođâlâš äšši mut návt maŋa juurdâštijn amahân stuárráábeh kaandah povvâstii mii humovuotân et mottoom kandâ lâi kuárŋum piäcán mii paldattâllâđ já meiddei tiet liider kaviokopsaäšši-uv taaiđij leđe nuuvt et muu skipáreh tuođâi-uv kullii tobbeen skuálkkááttem mut skuálhutteijee kale taaiđij leđe miinii eres ko kaviokopsa ain motomin elâččâm kolliimin sunnuu kuáski lâi muu iänuipele kálgu já suu virgálâš nommâ lâi-uv tubdim ovdiist-uv puárásijviäsu já škoovlân lâi jo šoddâm ärbivyehin eelliđ kolliistâlmin puárásijd tobbeen keerdi eelijm pelnub ive ovdeláá ađai kiđđuv ko lijjim vala vyeliškoovlâst já mii uđđâ hovdâmáttáátteijee lâi kuittâg munjin vala talle omâssiähá olmooš veikkâ lâi-uv lamaš jo pajeláhháá ihepele já čaittâlâm meiddei tavijdis-uv lâi mottoomlágán cuáŋuisijvo ko lâim ubâ škovlâ eidu mušte moonâim-uv paijeel tälvikiäinu mield vâi moonâim-uv maađij mield puotâ já vaazijm jäävri máddáákeeji rasta kuittâg lâim ubâ peeivi já puáráseh lijkkojii čuuvtij mii kolliimân kaandah lâim iänááš šaddaaš tagarijn perruin main meccipivdo lâi viehâ tergâdis uásist jyehipiäiválâš elimist kaandâst lâi ricca kiäst pyerebeht rahtum kiäst hyenebeht rahtum jieš eeđâm-uv te mun lijjim viehâ tärkki pääččiđ riccain meiddei tärkki tast et ricca koolgâi leđe olmânáál rahtum já et tast lâi tarbâšân njyebžilis mut ij liijkás vannees kumi ain jieččân riccaid já puoh pyeremus ricca šoodâi polgupyerá ruopsis siskáldâskumist já hyenemus moottorpyerá čapis siskáldâskumist tot ko lâi liijkás stoorgâs já kaggâd läävejii ostâliđ must riccaid já motomin vuobdim teikkâ lonottim moosniigin njuámmilist ucebeh meccihuâđđooh lijjii-uv mii miäcástemlistoost já uáli táválâš lâi et piivdijm ricaiguin uccâloddáid mut pačâlijm meiddei uárreid-uv kale kuássin koddám riccain uárree ko tot lâi liijkás häppil mii riccakeđgij oovdâst epke miäcástâm taid škoovlâ šiljoost aainâs talle ko rävis ulmuuh lijjii uáinimin kale ij lamaš kuuhijngin et liččijm tuođâi-uv koddám uárree ive ovdeláá ađai čohčuv lâim lamaš koskâpuudâst olgon ko lâi kuárŋum neelji meetter alodâhân piäcán motomeh kaandah tuágádii já huihádii puussa sij maka kiivšes kooškâdškuottii uárree siemin kiäđgáiguin já nuuvt taiđim porgâđ mun-uv tiäđust-uv čahhiistâlâi taid kirdee kiäđgáid já tuástui nubbijn kieđáin tađe mield ko kiergânij já maht lâškin ohtâ pottáák stuárusâš keđgi spuákittij njuolgist káálun tommittáá korrâsávt et sun kolmâštui lâi ervidmist maht tallegis kiävá patâritij uávsist luovâs rämškittij enâmân já paasij njaŋgađ toos muorâmaddui aaibâs tegu jáámmám kuás-uv puohah hirmástuim hirmâdávt já motomeh kaččâlii viežžâđ máttáátteijee išán poođij te ain-uv njaŋgai enâmist mut te iäláskâdškuođij já viijmâg pulttâsij čokkod išedij suu čuožžâd jeđe laiđij škoovlâbel paješkoovlân já mij paasijm pevhištumlääddist imâštâllâđ et maht nävtkis peesâi keevvâđ paasij epičielgâsin kii tom keeđgi leggistij mut čielgâsin šoodâi kuittâg tot et hyenebeht-uv lâi pyehtiđ keevvâđ lâi tast maŋa viehâlágán rippâ paješkoovlâst mon mun jiem luhhoost šoddâm kuullâđ ko lijjim talle vala vyeliškoovlâst ovdiist-uv vädis aamnâs rekinistem já mittedemoppâ muttui ain-uv váddásubbon maht liččin viggâm peessâđ toi-uv aašij oolâ te jiem luhostum já oohtârekinistem nuuvt-uv luhostui mut muáluslovoh já prosseentrekinistmeh lijjii liijkás vaigâdeh kirjálâš hárjuttâsah lijjii tagareh et jiem pastam toiguin ramâččâttâđ ko ij puáttámgin mihheen já čälimist ij tommittáágin moin váhágin puohtim luptiistiđ jieštobdon lijjii vuáimástâllâm sierâdem já valastâllâm sehe lávlum sárgum lâi lamaš munjin älkkees aamnâs já lijjim mielâstân čeppi tast mut tääbbin paješkoovlâst koolgâi turgediđ toi čäci-ivnijguin já toiguin kale ij puáttám ij mihheen halijdiđ mááláđ tagaráin vuovvijn mii jieččân mielâst ličij lamaš vuovâs mut tot ij tuhhimgin addim manen sárgumpááppár koolgâi vistig ollásávt njuoskâdiđ pensseláin jeđe tast maŋa irâttiđ toos vala finniđ maidnii kuuvijd tuše levânii njuoskâ pápárist já kooveest šoodâi tegu viiđâ ihásâš páárnáš te ličij irâttâm maidnii mááláđ ađai mááláámeh kale piäijojii motomin siäinán mut iä toh iärásijgin taaiđâpuátuseh lamaš tađe komebeh kuittâg ooinij tain maidnii tagarijd maid mun jiem uáinám nube peeivi kiđđâluuhâmpaje nuuvâi já kuhháá vuordum kiđđâjuhle äigi poođij sehe kesisalmâ lavliistui joutui armas aika ja suvi suloinen loopâkeččin mijjân keigejuvvojii tuođâštusah puorij kesiluámutuáivuttâsâiguin lâi hyeni čohčâluuhâmpaje iähtun lâi koččâm já vuossâmuu keerdi škovlâhistorján ääigi huolâlâšvuotâ já tarkkuuvâšvuotâ lâi koččâm lovveest oohcán addim manen návt lâi porgâm tuođâi-uv lamaš tot kote lâi stergâlâm niijbes jieštoobdon vâi lijjii-uv toh väldikodeh já toi liipuh sujâliih maid lijjim máttáátteijei čáittám já maid jiem tast maŋa lamaš innig kuássin uáinám eres-uv numereh lijjii koččâm ovttáin numeráin eereeb lattim sárgum vuáimástâllâm sierâdem já valastâllâm sehe lávlum hárjuttâsah lâi koččâm penttâ kuovttijn numeráin kávccáást kuutân já meddâl lijjim lamaš tijmed mii taha ohtsis suullân peivid ađai kulmâ oho tast tiäđust-uv šoodâi pygálusluámust mut lijjim meiddei puoccâm kiđđâtäälvi viehâ ennuv já lamaš mottoom peeivi vala lovettáá-uv meddâl škoovlâst tuođâštus lâi hyeni te mielâ lâi liijká keppis tääl kesiluámu mii lâi muu mielâst ive pyeremus äigi ij lamaš innig kihheen muu oovdeld škovlâšiljoost tegu ovdebij iivij lâi lamaš mut totkin ij häittidâm maiden lâi uáináh alnaan tuolmâmmaašin mon satulan mun pajanistim já tuolmâstim kulij lâi tot siämmáš fastâjuávkku mii vyeijilij škoovlâ kiđđâjuhle maŋa tavas kaandâin já oleskáimám ušom še lâi pyerá já vissâ-uv vala ohtsâš mut motomin suoi kuittâg ain juuđijn bussijn-uv páikkásis siämmáá ko ađai tegu iäččám lâi suu nabdam jiem lahkin vises láin-uv kaandah mii juávhust mut kaandah já kuittâg láin sehe tiäđust-uv já tuurunjargâliih kiäh vyeijilijm tuolmâmmašinijguin pááikán ovdii vyevi mield tuurunjargâlijn lijjii vala nuuvt uceh siämmáá ko ijjávrálijn-uv et sist lijjii viežžeeh muštemin et ij lamaš alnees pyerá pic sust lâi sáttualmajin ušom viljâs škovlâlijn vuolgii páikkásis vääzin äigi ij čuuvtijgin hettim mii pááikánvyeijim ko maađij lâi jo tallaa ääigi tommittáá korrâ kiävtust et tom lâi pággu toollâđ oornigist maađij já tađe mield já luoddiäru koskâ ko lâi-uv šiev oornigist mut meiddei maađij mield algii leđe jo tommittáá jotteeh ko maađij aln pargeldeijee kyermiautoh sahelii ovdâs-maŋas já kooskâ et ton-uv mield pesâškuođij pyereest kyermautoin ij lamaš kale ton tááhust maggaargin ävkki mijjân škovlâlijd ko toh monnii táválávt ain puástu kulij ađai lávurduv máádás já vuossaargâ tavas škovlâväzzein oppeet iäráneh juttii eidu nubijkulij já kulij algii leđe jo viehâmuudon kuittâg jeegih lijjii jo lekkâsâm mut lâi ervidmist et mii pááikán ij vala pesâččii pálgámield aainâs vyejen ij puávtáččii käälin moonnâđ rasta ko juuvah lijjii jo tommittáá tulvâm et kárbáingin jiem vala pesâččii luovtâ rasta já nuuvt mun laiđiistim-uv pyerán čiähusân miestui tuáhá já kaččâlim pievlâi mield pááikán jođhijn ovdâskulij já sunnust lâi aaigâ moonnâđ oovtmano ko sunnuu peerâ lâi jo varrim toho luus puáđidijn oinim et tobbeen lâi oovdiš oornig ij kale lamaš pääihist mut eejikyevtis láin kiđđâpargoidis puuđâldmin já säpligijd pivdemin tegu suu ovdeldeijee lâi porgâm láin vyevis mield čonâdâm áálduid main iänááš uási lâi jo kuodâdâm já luoštâlum miäcán eergih lijjii luoštâlum veitâlâs mut toh iä lamaš vala vuálgám olgoláá maaŋeeš áldu lâi innig kiddâ já toh lijjii kogonii aldasijn suoi jutâláin pääihistläddin siirdâšmin äššin čuosâi čaalman et uáinojii ulmuuh já autoh jooreeštmin táváliist eenâb maŋeláá eellim te čielgâi tot-uv manen taggaar olmoošvalje maađijrähtim keežild lijjii karttâm cegâttiđ puuvdâ já tot puvdâ tooimâi nuuvdikiäzzái uđđâsub ääitist lijjii rahtum ildeeh pajaluvâi miätá seeinij já stuorrâ pevdi lâi loptejum kuávdoo lättee tiskân lijjii jyehilágáneh kävppitävireh tegu käähvih sukkâreh tubákkeh jätkänkäyrä ađai leŋkkimäärfi já eres purrâmâšverkki lijjii njálgáh še mii lâi muu mielâst puoh pyeremus äšši tooimâi uárbimpiällám mielâst lâi eromâš äšši et lâi jieijâs kävppi já kävppituállee lâi vala uápis olmooš finniistim ruttâpitá te taađeest kale elâččim tuálvumin tom puuvdân njálgái já leŋkkimäärfi vuástá lâi pikkâpuáldimsaje kuus suoi láin čokkim pikkâšijd láin tälviv kesittâm taid ergijguin toho tiättám maggaar tot pikkâpuáldimsaje lâš ko jiem lamaš ubâ kuuvijdgin uáinám tagarist hitruu uáiniđ eidu maggaar tot tibi te lii puoh áálduh lijjii kuodâdâm já luoštâlum te talle mij vuálgáččijm piihâ puáldiđ ko lijjii kuusah te eeči ij pesâččii vyelgiđ kuussân olgoláá kuusâi tipšom já paččeem keežild sajan vuálgáččij kiäin sun lâi jo sooppâm ääšist vala nuuvt et piihâ kolgâččij puáldiđ ovdil koškáduvâi älgim ko liččii vala váhá muotâtiälhuh-uv iiŋŋâm maŋa ij liččii innig pyeri tulâstâllâđ riävtui tiättám maid pikkâpuáldimreeisust tarbâšiččijm jiemge mušte maid ležžâp váldám fáárungin mut ko lâi vala kiđđâ já lodástemäigi te lâi kuittâg havlâpisso kuábbáást-uv vijlâsijn ko väzzilijm mottoom iiđeed piihâ puáldiđ vaazijm munjin-uv uápis enâmijd uápis pálgá mield paijeel kost mist lâi nijtto jeđe ton rasta mon maŋa pottii-uv rasta taavaabele njuškijm juvvii rasta jeđe korŋiisistijm mon viestârroobdâ tolliittijm tavas kilomeetter väzzim maŋa poođijm täsivis kuolbânân já kuávváástâlâi peesij tyehin ij lamaš maggaargin avâštâs eidu maggaar rakânâs tot pikkâpuáldimpiergâs ličij já hiämáskim-uv viehânáál ko poođijm ton luusâ kale lâi syebdeeleeji mii lâi tiäđust-uv luándulâš äšši mut jieš tot pikkâpuáldimpiergâs lâi tuše taggaar kiepâ litter muáiđoofaarpâl mii lâi lamaš jo-uv bensin- teikkâ oljolitte lâi ciäggust čunnuin rahtum aladâs alne já ko tot valdui tobbeen meddâl te čielgâi et farppâlist lâi lokkeuási čuoppum meddâl já tot lâi terppum movgáráin teikkâ pájávečiráin kooveeld já stellejum ton čunoialadâs oolâ rattin alne lâi ušom vala mottoomlágán ryevdisillee kuávdoo lâi korkkâräigi mast vuolgij ryevdipoccee uási poccest lâi čunnui vyelni mut keeči tirrái uáinusist mieldi pikkâ kulgâččij olgos pikkâliitán lijjii kuunah já čiiđah mast tieđij et tullâ lâi poldum ton alne meiddei vyettimist et taat siämmáš pikkâpuáldimsaje lâi lamaš jo kuhheeb ääigi kiävtust ko tullâsaje lâi puáris já paaldâst lijjii vala lávupeliruottuuh-uv ciäggust lâim kejâstâllâm váháš pirrâsân já viežžâm čääsi jeggiriddoost cokkiittâm pihâštuulâ tagarijn hyenebijn pikkâšijn káhvástâllâm já vuoiŋâstâm te riemâim paargon pargeeh kale láin já já mun lijjim tuše taggaar tiätuäŋgiris tarkkuustellee ko jiemhân mun riävtui ubâ tiättámgin maid kolgâččij porgâđ suoi skuálhuttâláin ákšusomeráin pikkâšijd loovŋijn já muldeest putesin já mieskâm oosijd vala verâstâláin meddâl pikkâšijd moh lijjii puttáh suoi sáhháástâláin suullân koldân maid suoi vala luádudáin siemin čieskâsin masa jo smákkun jeđe pardeškuođijn taid toho láskufarppâl siisâ tegu sávjáid te liččijn salttiimin ohtâ kerdi lâi pordum toho láskufarppâlân tot vala čavgejui nanosávt luttiimáin nuuvt et pihâškerdi pisoččij farppâlist meiddei talle ko tot komettuuččij ton lokkevuáláá oolâ suoi pordijn já luttijn vala kyehti pihâškeerdi lase nuuvt et faarpâl lâi aaibâs tievâ pikkâšijn maŋa farppâl puovtij lihâttâllâđ já jurâttâllâđ maht peri mut pikkâšeh pissuu siste lâi vala tärhistum et poccee lâi olmânáál kiddâ vuáláá korkkârääigist já áávus ige koggoon avedâm já mudoi-uv puoh ääših liijjii oornigist komettui pihâšfaarpâl vuáláá oolâ lâi vala čunnuiguin lävvejum huolâlávt farppâl vyelirobdâ amas tullâ peessâđ farppâl siisâ lâi pikkâpuáldimrakânâs vaalmâš stellij vala pikkâlite pikkâpocceekeeji vuoluubel puállááttij tuulâ farppâl pirrâ já nuuvt mij vyerdiškuođijm ääigi keččin pocceekeeči lievlistškuođij jeđe kuáškuškuođij vistig taggaar ránásub já njarbâdub aamnâs já loopâst tobbeen kuáškuškuođij čielgâ čapis pikkâ lâi uáli jo viehâvis haajâ já nabdam et jis ličij lamaš veikkâba lenccu te toos tot ličij lamaš uáli šiev lekittâs lâi šoddâm taggaar tobdo et pikkâpuáldim ličij mahtnii lovettes hommá addii manen mut kuittâg tot oroi lemin siämmáánáálá syelimâs hommá ko lâi kiđđâlodástem-uv toovâi-uv tom syelimâssân tot ko muu skipárijn lâi kuábbáást-uv havlâpisso fáárust jieijâs oovtpiijpog já viljâstân eeji kyevtpiijpog maht lâi mut ko tullâ lâi pyelimin pikkâfarppâl pirrâ já ko lâi jo viäigumin te muoi vuolgijm kejâstâllâđ jis maka vuoššâmlode kavnâččáim pásáččij vistig tullâtuállen nuorttâroobdâ taavaakeš ko tobbeen táválávt lijjii ain čäcilodeh vaarâhân lijjii talle-uv mut tontovváá muoi iän peessâm aldaniđ taid já ferttijm-uv maccâđ pikkâpuáldimsajan väzidijn ain oht mottoom pušksáágáš vuojâlij tulvesuánjust patârâsân smietâstáim et jispa muoi pivdáččáim-uv passeempuško já ton ooleest vaaldij-uv havlâpissoos pääččimkiärgusin oppeet vuojâlij puško tegu torpeedo já tot oroi-uv lemin kuármásub pavkkâlij tom vuojâdijn siämmáánáál ko ličij pavkkâlâm kirdedijn kyelepivdemhân lii taggaar et ij taarbâš ubâ teividiđgin kyele kohan alda mana te tot kolmâštuvá keevâi ton puuškon-uv tállân káškáttij čuávjipeeli pajas já kälistij tom kiddâ munnust lâi vuoššâmkyeli lâi kuullâm pääččim já jurdelâm tiäđust-uv et amahân loddesalâsáin tibi lává tääl tobbeen puátimin kii tiätá veikkâ čuánnjáin ij jo lamaš pieijâm čääsi-uv lieggâniđ miiba tast kulnâs iän lamaš finnim te peesâim kuittâg puško pasestiđ já pikkâpuáldim lasseen kiđđâpargoid kuulâi meiddei riämnjáviälppái uuccâm já kuáivum ko staatâ maavsij riämnjáviälppáin ušom määrhi koddemruuđâ läävejii ain ovdláhháá kiässum já tuálu suddâm toppiđ kuáivu fárusis já poisiđ riämnjávielpispiivdon kaandah já laavijn viššâlávt juškeđ meeccijd riämnjápiäjuid ucâmin mut meiddei já láin še uáli viššâleh jotteeđ riämnjápiäjui mield já kavnáin še vielpispiäjuid piäggám et ličij siämmáá kiiđâ kavnâm riämnjápiäju mast liččii lamaš penttâ käävci viälppád mij-uv tobbeen pikkâpuáldimreeisust časkalâdâim tyellittälli aldakuávlui čunoitiälhuid et vuáttojeh-uv riämnjá luodah pirrâ pyellee tuulâ ij puáhtám kyeđđiđ ohtuunis meendugin kuhes ááigán amas tullâ kárgáđ mist lijjii mottoomlágáneh kocceemvuáruh mun lijjim lyevvejum tain mut já viljâm toh vuáruttâláin já mun peessim ain kuás kuás viljâm fáárun ko sunnust ain nubbe vuolgij časkalâddâđ aašijd čielgâi et kale lijjii čunoitiälhuh valjeest-uv mut iä tagareh puolžiih moid riemnjis ličij puáhtám kuáivuđ piäju kale vuottuustâlâi čunoitiälhuin ain motomin mut luodah lijjii viljâm mielâst lijge stuárráh cijkkoriämnjá luoddân kavnâm oovtâgin piäju veikkâ uusâim kale viehâ tärkkilávt mut ko časkelijm nuorttiibel te tobbeen kaavnâim ton sulâsijd puolžâstuvâid main piäju pyereest-uv lâi pyehtiđ leđe kuittâg lamaš ko toh puolžâstuvviih lijjii liijkás juovviih mist paasij kuittâg jo ton kiiđâ riämnjávielpispivdem ko iä lamaš piäjuh kavnum já veikkâ mun vala maŋgii maŋa-uv uálkuttim viljâm vyelgiđ uuccâđ riämnjápiäjuid ko taggaar jiem lamaš vala kuássin uáinám te ij tot ávttám keččin ađai puáttee kiiđâ vuálgáččáim riämnjápiivdon viljâm lâi lopedâm munjin já toos ležžeem ferttim tuuttâđ mušte eidu tärkkilávt kalle peeivi mij lâim tobbeen mut tom kale muštám et áinoo pivdosalâsin mist paasij tot pääččim puško lijjii kale še čuuvčáh já kuáppileh mut kiihâmäigi lâi vissâ jo moonnâm lappâd jiem mušte kale farppâlverd pikkâšijd mij puohnâssân pooldijm piihâ jiemge riävtui tomgin ennuv-uv oovtâ farppâlist pikkâšijn šoodâi pikkâ et aainâs uási piihâst mij kurpoim pááikán neelji litter kanisterijguin ko poođijm pááikán te juáháš čovčjávrálijn oroi tietimin mii pikkâpuáldimreeisust veikkâ nuuvt hirmâd čuuvtij ep ääšist lamaš ubâ uvástâllâmgin pikkâpuáldim háárán oroi peri jotkuumin já tot lii jotkum kidâ onnáá peeivi räi ko valagin jiem tieđe lâi-uv pikkâpuáldim talle loválâš vâi ij tehálâš-uv kiđđâpargoh-uv ovdánii já ko muotâ já tuáli lâi suddâm te peesâim kendiškyettiđ pottáákpiälduid já kalveđ potákkijd nuuvt et toh liččii kolvum jonsahpeeivi räi maŋa liččii jonsahpeeivi markkâneh kuus iänááš uási čovčjávrálijn vaarâ vuálgáččii mut mun kale jiem áigum innig toho vyelgiđ sajan vuálgáččim kolliistâllâđ tiätu ääši tiet lâim jo škoovlâst makaš váháš hárjuttâllâm valastâllâm nurdâdâm kuula njuškom kuulmâläävhi kukkoduv aloduv já motomin meiddei stávránjuškom-uv lâi rammum sust lemin šiev kukkoduv- já aloduv njuškomsajeh já taid muoi vuálgáččáim testađ tobbeen lâi täsivis kuolbânâš mast lijjii še čunoitiälhuh paaldân lâi ornim alodâhnjuškimsteelligijd main lijjii senttimitoh já viiđâ seenti kooskâi rääigih spijkkár čuoggim várás spijkárij oolâ puovtij stelliđ rima tiätu alodâhân lâi suu jieijâs alodâhnjuškimvyehi maid sun jieš kočodij sisäjalantyylin alnaangis lâi vyehi maid mungis kočodim saksaustyylin lâi kuhheeb já juálgáb te sun peesâi ain mottoom seenti aleláá ko mun keevâi kukkoduv já kuulmâläävhinjuškomist-uv mut stávránjuškiimist lijjim mun pyereeb lâi váldám eejis lyevistáávrá váháš karsâstâllâm já šolbiistâllâm tom moin muoi njuškoim já ušom pessáim pajeláhháá kyevti meetter aloduvâst paijeel eeči tarbâšij piihâ kárbái kerrisij savehij já rievâi pikkâdmân te eelijm viljâinân vala nube-uv keerdi puáldimin piihâ tábáhtui jonsahpeeivi maŋa ko ulmuuh lijjii potâlâm markkânijn kiässum tuođâi já algii leđe jo iŋáduvah-uv ko oppeet väzziláim viljâinân eidu taggaar šoŋŋâ kuás ij liččii pase cokkiittiđ maggaargin sajostuulâ ij kuussân et ovdil tuulâ cokkiittem muoi rahttâđáim nuuvt et tevdijm puoh kuárus liitijd já kiemnijd čassijn já viešidáim taid pikkâpuáldimsajan ko togo alda ij lamaš maggaargin čäcipäikki čäcipäikki lâi maangâčyeđe meetter keččin jeggiriddoost kost láim tiävdám taid liitijd já kiemnijd peeleest tot pikkâpuáldim lâi kale kuittâg jo ton tove lovettes hommá ko meccipuáluváruttâs ääigi ij liččii lamaš lope cokkiittiđ maggaargin tuulâ miäcán kuittâg poldijm viehâ stuorrâ tuulâ masa pirrânpeivij mield tontovvááš pikkâmeeri lâi poldum te muoi oppeet kuoddijm kähvipánnoin já pessiportijguin čääsi pikkâpuáldimaladâsân já ton náálá časkâdáim pikkâpuáldimtullân nuuvt huolâlávt ko máhđulâš tullâsaijaan vala mottoom ääigi ovdil ko tuostáim kyeđđiđ tom ohtuunis jeđe väzziláim pááikán ohtâgin ránjáinân lah kuássin muu nuuvt čuuvtij suorgâttâm ko suorgâttij majebáá pikkâpuáldimreeisust lâi moonnâm pyereest-uv okko ko uáinip lasârääigi kiämppumin hirmâd huáppoin miibel já ko leehâst uuvsâ te jo uksâkozzâháást páárgád tot tii pikkâhävdi lii pyelimin ko mij ruámustep olgos te eštus tobbeen máddáákeeji paijeel paijaan nuuvt jo čapis já suohis suovâ et vala njunán-uv oopsijdmin ko suovâ lâi iđedist oinuuškuáttám lâi tiäđust-uv toohâm tállân meccipuálualmottâs já vaarâ valdâttâllâm pyellimsaijeen-uv ko juáháš tieđij mii pikkâpuáldimist jis tot pikkâpuáldim lâš lamaš lovettem te tääl kuittâg šodâččijm ášáskuttuđ jis meccipuálu lâi puállám mii tulâstâllâm keežild šiiljon lijjii puáttám ušom meiddei kiähnii ránnjákaandah-uv kuáivuidiskuin sehe kuávčáidiskuin já nuuvt muoi-uv toppijm kuáivuidân fáárun jeđe kaččâlijm fáruluvâi lamaš šoddâm vala ovdelaa leđe meccipuálu časkâdmist fáárust mut saavâid kale lijjim kuullâm et paahâshân jo kuittâg ličij täst forgâbalij uáináččim já vissásávt tiäđáččim tom-uv ääši mađe eenâb aldanep pikkâpuáldimsaijaan te tađe čappâdubbon oro suovâ-uv muttuumin jo viehâ vissáh et mii pikkâhävdi tot talde lâš tobbeen covâškuáttâm jeđe puállám pecivuávdán korŋiidijn suovâ ij innig oinum kuhes peesij keežild mun njunán kale oroi oopsijdmin tiijme saađđâm já pivâstuddâm maŋa aldanškuođijm paloisiähá tobdoiguin mii pikkâpuáldimsaje já veikkâ pieggâ kuás ij jo tobbeen kulij jielâstâm-uv te ij kuittâg tubdum njunán nuuvt viehâvin tot pikkâpuáldimsaje-uv iiđij uáinusân já kaleba helppij ko tot lâi aaibâs siämmáá oornigist maht láim viljâinân kuáđđám-uv tom talle oho tassaaš monâdijn ooinijm et suovâ ain-uv kale paijaan mut uáli kukken tavenuorttân lâi mecci puállám kostnii kuávlust mut suovâ oinui tegu ličij tastan porgestâm maacâim ko ij tarbâšâm liijká riehkâškyettiđ meccipyelimáin já vala tággáár pakkân totkin häittidâm maiden veikkâ oovtâ vuáttâmuš kievhibin šodâččijm leđe-uv vala mottoom áigáá puátteevuođâst tien-uv paargon vala kiergâniččim ađai pyerebeht-uv šodâččim jis ovdiih meerhah tiäivás tolâžeh mii táálust ij lamaš innig kärbismoottorgin ko viljâm lâi vuábdám tom moottor tälviv kandáid já lâi kale lopedâm et sun uástáččij saarellijn uđđâ moottor ovdil lyemeääigi älgim mut jiem tiättám kuábbáá sun uástáččij moottor vâi moottor láin šiev moottoreh já syele tuáivustellim-uv et sun uástáččij tom ko toin kenski sátáččim mun-uv piergiittâllâđ jiem vajaččii ruttiđ joton já tom kevttim-uv ličij čuuvtij vaigâdub lâi juurdâ vyelgiđ eelliđ vala ovdil lyemeääigi já ko kiđđâpargoh lijjii porgum te vyeijiláim viljâinân muštemin et vuojijm siämmáá peeivi kidâ räi moos orostáim ijâstâllâmmielâst lâi táálu iššeed suu eemeed sehe párnááh já lâi suullân muu ahasâš já ko čielgâi et leen kuohtuuh kyelialmaah te sun tállân hästistij-uv muu vyelgiđ suávvilijd uágguđ must iä lamaš tiäđustkin fáárust mut sun táálu išedin luoihâi munjin táálu stáágu ko moonáim juhâriidon lâi siämmáálágán rullâstággu maid lijjim kiävttám ovdil-uv táálu puotâ virde lii viehâ voohâd ko togo lii eidu kuoškuâivuš kárbá juuhân lâi oppeet taggaar kezis juhâmallisâš käärbis já iššeed toppij čyeimi kietân moonâi kárbá moojiikeš jeđe kočoi muu suuhâđ riddoost já mun suvâškuottim vyestiviirdán ko iššeed oppeet moojiikeččin kárbá nurdâškuođij čuoimijnis kárbá ovdáskulij pajas peessâm maŋa skipárâm njuolgij tuárguid čáácán já ušteškuođijm ige moonnâmgin kuhháá ko rullâ párgádij et amahân tidde ferttee leđe ko tieggáár jienâ šoodâi mut ko skipárâm lâš keellâm saallâs kárbá paaldân te stuorrâ suávvilba tiäđust-uv tobbeen lâi styeres et voojij penttâ ruulâ párgádittiđ savonâšpáiháá pajas išedân ravvui mield kidâ puáttee kuoškâ vuálá kogo finnijm vala muáddi stuorrâ suávvil puohnâsmere jiem innig mušte mut ehidist kuittâg peesâim vuoššâđ vorâs suávvilijd já kalehân toh njálgáh lijjii ko jiejah láim taid pivdám moonâi äigi jotelávt veikkâ sun ij puohalij addimgin maid mun ettim oppeet iberdim puoh maid sun sáárnui ko lâihân muu pyeremus skippáár-uv orjâlâš já vala vyejestáim kost táálu ulmuuh tiettii jo vuordâččiđ munnuu ááigán peessim oppeet puurrâđ sälttiluosâ kuullâđ huolhij saavâid já kuáhtáđ jieččân tiddepivdemskippáár maaššâmgin kuhháá leđe ko ferttejim koijâdistiđ kyeimistân muoi vyelgeen tiddepiivdon vuávám viljâinân et mäcceen ovdil luommimääigi já toin jurduin láin-uv tuše kolliistâlmin huolhijdân jotkâ hyelkkitáálust aalgij-uv pyereest oppeet puurrâđ luosâ peessim jotteeđ já uággumin suávvilijd já peessim meiddei tiddepiivdon juávkku še laavij jotteeđ tiddepiivdost korže vyelni já lâi-uv mottoomlágán kišto siiguin et kuábbááh tibi te kiergâneh ovdil korže vuálá pivdemvyevist lijjim váldám maali já rahttâttâm määđhi várás nuuvt et lijjim táttum ejistân ráskáviermilahhaa mon váldáččim fáárun lâi tääl munnuu reepust já aigum testađ tom tállán ko tilálâšvuotâ toos puáđáččij jo smiettâm valmâšin et juuhâ moos heiviittiččim kuálástemvyevi ličij lijjii vejehááh siemin savonâšpáihááh sehe virdepáihááh moid viermi stelliiččim testađ tom ääši ohtuunân jiemge huollâm skipárijd fáárun ollágin veikkâ kale muu uábi párnááh já liččijn lamaš mielâst vyelgiđ fáárun tuáppejim viermi fáárun já vuolgim kuálástiđ juhârido já ko lijjim mielâstân kavnâm vuovâs saje kogo viermi piejâččim stellejim tom eidu siämmáánáál ko tom stelliiččij savonâšpáiháást oinuustellii siemin vejehááh moh lijjii tiäđust-uv muu tideh já ko viermi lâi olmânáál sajestis viggim karbâđ tidijdân vuáluskulij jieččân pivdusân lijjii kuittâg nuuvt lašmâdeh et toh libžáástellii tuohu-teehi já veikkâ motomeh tain vuoijii-uv muu viermi njeigâ te ohtâgin ij toos tarvanâm ubâ panijdiskin tuáhá viärmán siämmáá riidon jiemge innig juátkám testam meiddei kierrust uággumin vejeháid mut veikkâ toh lijjii-uv muu tideh te muu mielâst toh lijjii kuittâg liijkás uceh mainâšim ääšist te iätá dohko gierragii gos lea dat čiekŋalis rokkit porgim tuolmâmmašináin mieli räi jeđe kuorâlim juuvâ pajas tassaaš ko puáđiškuottii jieŋâlis viälmáh maid lâi uáivildâm ko kočâttim vuogâ tagarân te eštus rovgij lijjii kuármáseh sehe kievrah já taid lâi hitruu uágguđ haŋkkâ lâi tievâ te väzzilim juuvâ vuálus pyerán luus já vyejestim táválumos kyelipurrâmâš lâi tiäđust-uv sälttitidde já vuoššum suávvil puohtim haaŋkâ tievâ stuorrâ vejeháid toh lijjii luosâtáálu-uv ulmuid spesiaalpurrâmâš vala nube-uv keerdi kierrust uággumin mut jiem innig finnim siämmáálágán saallâs mielâst oro et toh rogeh tobbeen juuvâ kierrust lijjii tagareh et vejehááh iä peesâ toid kuárŋuđ aainâs návt kesičääsi ääigi ko lii nuuvt cuáhi já ciägus mun vissâ kyerrejim taid talle ovdebáá keerdi já lasevejehááh pesâččii kuárŋuđ iäskán čuávuvâš kiiđâ ko čääci ličij juuvâst eenâb lâi kuuđâ hiävušvuáimásâš kärbismoottor mut tot lâi nuuvt styeres et mun jiem ooviittâm toin vyeijiđ vaijaam aldagin ruttiđ tom joton já tot lâi uáli tärkki toi kaasuttempuncij já stellimpiergâsijdiskuin já kale ruttiistáin tom joton kuás peri mut mun jiem tuostâm aldaniđgin kalleeb ton moottor tast et liččim vala vuáijám toin syele tuáivustellim et ko vyelgeen oppeet tiddepiivdon toho te sun luoihâttičij viljâstis ucceeb moottor ohtân kárbáinis eštus keevâi já vyeijiláim-uv tiddepiivdon jo viljâinân mottoom keerdi peessâm stivrimsuábán kiddâ já lijjim joba starttam-uv tom motomijd keerdijd lâi ravvim et kolgâččim teddiđ uimur puálu ucemustáá love sekunttid mut ain ko mielâstân lijjim tiäddám tom uimurpuálu jieččân mielâst tuárvi lijjim tuođâlávt tiäddám tom tuše muáddi seekunt vaarâ nuuvt huáppu starttađ já tondiet tot ravgottij-uv muu ain nuuvt hirmâdávt já vuolgij joton iäskán muádilov rovgim maŋa lâi uáinám muu ravgomijd já tieđij tärkkilávt mast lâi saahâ sun ravvij muu ko moonnim kárbá moojiikeš vyeijen deattát dan uimurboalu de rehkenastte siämmás gulul ovttas logi rádjái porgim já ko ravgejim te eštus harettij tállân joton já mätki kale še aalgij lamaš já viljâm sáátust nuuvt maŋgii et tiettim viehâ tärkkilávt maht puuvijd kolgâččij vyeijiđ vyeijim maŋa poođij vuossâmuš pohe ađai mon hurgâlim pajas tegu puáris miäštár kuás-uv maŋa poođij mon kuávdoo lâi suolluu puovtij vyeijiđ kuábbáá pele peri halijdij já pohe lâi nuuvt jieŋŋâl et ij lamaš maggaargin vaarâ potkur kuoskâmist poonán maŋa poođij kuheldâlâš päikki já päikki ađai moi kooskâst lâi meiddei pohetáávááš mon noomâ jiem innig mušte jeđe lâi vala lâi nuuvt kieŋŋâl et uážui ruokkâdávt vyeijiđ ton pajas kogo pehti peri mast polâstellim jo muneeld lâi lijjii algâkeesi ääigi rahtum šaldepilareh já toh lijjii muu mielâst nuuvt hirmoseh et jiem liččii mielâstân vuálgám vyeijiđ toi kooskâ pajas lâi mudoi-uv voohâd já toh pilareh lijjii ucánjáhháá muttám ton virde vala vohâdubbon ko láim vuáijám pajas te kevlejim riidon já ettim tun vyeje tuon pajas västidij mojonjalmij vuoje mun dalle čájehan gokko galgá vuodjit mun moonnim uđđâsist paloisiähá tobdoiguin kárbá moojiikeš rottejim moottor keevvâđ já tolliittim paijeel kulij vuolušuási moonâi pyereest veikkâ tot-uv lii viehâ voohâd lâi kuittâg tommittáá kubduv et kárbá tolâttem vyestiviirdán luhostui pyereest maŋa poođij taggaar kuánnil sulâstittee uási mast uási virdeest jis ij jo aaibâs jorgettâm pajaskulij te kuittâg-uv hiđoi nuuvt čuuvtij et ton mieldi oroi lemin vuovâs vyeijiđ poođij pove kezimus já vohâdumos uási mon lâi ravvim vyeijiđ aaibâs kuávdoo seevij stivriđ eenâb vala kuávdooláá jiem kuittâg orvâm tuálvuđ kárbá nuuvt váávlán ko lâi kolgâđ must lamaš vaarâ nuuvt korrâ liähtugin et liččim pastam haldâšiđ kárbá liijkás várugávt ton kuánnilsiähá nuorttârido virdemield pajaskulij mut ko poođij tot puoh vohâdumos uási povveest te virde rovgij-uv kárbá tuárrást já uccást ij kärbisnjune časkam ton šaldepilarin lijjim vuáijám aaibâs nuorttârido já luhhoost munnust lâi uánihub käärbis mii ij olláám ton šaldepiilaar räi munnust ličij lamaš tot kuhes käärbis liähust já mun vala stivrimsuábi keejist lâi sättiđ keevvâđ veikkâ mon hyeneeht vaarâhân ij liččiigin talle innig oskeldâm muu vyeijen miiba tast fäškittij fakkist tuárrást ige toos lamaš innig mihheen porgâmnáál šuvettij masa jo šaldepilaar njaavhâstmáin jeđe kulgijdáim tuáriskárbáin hirmâd sáttoin vuálus kuittâg časkâdistiđ já luptiistiđ jyelgi pajas käärbis lâi orostâm pove vuálá te iätá sajiid vala-uv viehâ pevhištum já jiärástum mut liijká vooijim šuáhkádiđ vain mun sirduustim kárbá ovdiikeš kuántui kárbá moojiikeš ruttij moottor joton já mätki oppeet jotkui toppij stivrimstáágun te moonâi siämmáin rutiinijn ko ovdil-uv já forgâ hurgottáim hyelkkitáálui já lappâd jeđe kejimield mast mield sáátkun já laddiistáim kárbá tupe lâi šoddâm munjin jo viehâ uápisin ovdebáá keesi ääigi já lijkkojim ijâstâllâđ tast ij lamaš hirmâd styeres ige eissigin uuđâs mut tast lâi miinii tagarijd mii čuuvtij muásuttij muu lâi ušom ohtâ stuorrâ ricci neeljičievvâg laasâ mast lijjii kuttâ ruuvdu já mii lâi jäävri kulij sehe täkkitáávááš mast čuoškah pessii pyereest tupán lâi raagâs mieldi et čuoškah iä peessâm ettiđ munnuu uáđđim mut punjijdii kale raggâs ulguubeln lâi rahtum vaarâ pelni já tom lâi ráhtám mottoom olmooš kote lâi lamaš munjin-uv kukkenhyelkki uávdukkis tuve máddáábeln lâi nubbe-uv tupe mast juávkkugis orostâlâi mut ton tuuveest jiem šoddâm kuássin eelliđ tuuveest oppeet motomijd iijâid ađai nuuvt kuhe et láim uážžum tarbâšân tiidijd salttim várás já meiddei passeem-uv várás munnust lâi oovdiš uštâččáim já já elâččáim ain tyellittälli časkelmin korže vuáláá et láá-uv tibi tideh puáttám toos ko tideh lijjii čokijdâm vuálá tuárvi ennuv te toppáim viermijn korže vuoluupele jeđe karbáim tiidijd toos saatij leđe lovettem mut ko kyelipoolisehkin iä tallaa ääigi lihâdâm tien kuávlust meendugin távjá te kuálástáim nuuvtko kuálástáim juávhust oroi lemin siämmáálágán kuálástemvyehi já muu mielâst oro et veikkâ tot lâi-uv vaarâ lovettem te puohah kuittâg tuhhiittii tom ige lamaš palo et kiinii kuoddâličij tiddefarppâleh lijjii tievvâm vyeijiláim já peessim oppeet toppiđ stivrimsuábán kiddâ tot eimâskâs moonâi tegu koolgâi-uv já láim forgâ riddoost kärbismoottor aldanškuođij já tađe mield meiddei munnuu vyelgim viljâinân lâi lamaš motomin saahâ et sun uástáččij kärbismoottor čuuvtij et moottor ličij eidu suotâs toin ličijgin sihottiđ miätá já jurdâččim munnuu vyelgimäigi poođij te lijjim pettâšum mon viljâm fiävrásij lâi-uv ađai tegu viljâm tom kočodij peesâ innig kuássin sihottiđ mield ko stáágun mun jiem kuássin tuostâččii toppiđ jurdâččim nievrismieláin maccim veikkâ munnust lâi-uv eenâb ko pele jotelub já masa jo pele keppisub-uv kärbismoottor ko maid lâi lamaš tot ovdebâš moottor lâi stuorrâsiähá käärbis moos viljâm lâi moonnâm keesi huksim liähu tarbâšâm muide ko stonccâliđ kárbá moojiikeš sruuviistiđ tom kiddâ jeđe hurgâliđ jäävri ool čalmaastellii já masa jo rämidii mut vaarâ siämmást kađâštii-uv munnuu uđđâ já stuorrâ moottor mon keevvâmjienâ-uv lâi masa jo siämmáá fiijnâ ko separaattor huurrân tot lamaš toho kulijgin ko maid lâi lamaš ton maašinkiiveer paavkâs kaandah já halijdáin távjá kärbissáátu mut meiddei kaandah tubdii mielâkiddiivâšvuođâ moottor kuáttá já kalehân sij moottorsáátuid távjá finnejii-uv ulmuuh tegu já sehe iäččám iä nuuvtkin perustâm kalleebgin ton rakânâsâst et tot lâi sijjân iänáážin maailmloopârakânâs ige tast liččii maggaargin puátteevuotâ sij liijká tubdâstii et lii tast mottoomlágán ävkki ko vuolgijm veikkâba koldeđ taavaakeš já moottor tuálvui kuohtuid koldemkárbáid lâi lamaš pargoost mut ko keesi tergâdumos äigi ađai luommimäigi aldanškuođij te puáđistij sun-uv pááikán luámáneh ladâškuottii suullân siämmái aaigij ko lâi nijttemäigi-uv aalgij lâi kuittâg taggaar vyehi et vigâččijm nijtteđ vistig kiedi já eres niijtoid taađeest ko kiergâniččijm mut ovdil luommimääigi kuittâg-uv laavij koccáđ uáli tooláá nijtteđ já mij iäráseh tađemield ko koccáástâlâim seervâim nijttohommáid fáárun ij lamaš meendugin arâhis olmooš já lijkkui-uv uáđástâllâđ váháš kuhheeb ääigi viijmâg tuulhâi viljân oođišvuotân já tuikkodškuođij toh kale kustoo uáđđih koskâpiäiván veikkâ kolgâččij kiergâniđ nijttemijn lâi uáđimin luuptâst já ko kuulâi iäččám tuikkodem te njunádui nuuvt čuuvtij et moonâi njuolgist olgos liššánoovdân já niijtij oovtmano ubâ kiedi viällud jeđe iätá iäčán ij taarbâš innig tuikkodiđ ko ij lah mihheen nijttemnáálgin ij lamaš eenâb maid västidiđ já lâi-uv joskâ muoi-uv láim joskâ ko lâi aainâs munjin vuossâmuš kerdi et oinim viljâstân tieggáár pele motomeh peeivih ovdil ko ráávhu já rähisvuotâ oppeet maacâi mii táálun ij kuássin vuálgám mii fáárun pic sun luommij ain ohtuunis lâi luommiimân-uv vyelgidijn siämmáá aarâh já väzzilij táválávt jo ovdil kuuđâ jiägán kulmâsist oppeet lâi kärbismoottor já čuuvtij stuárráb ovdâmune suhhee ránjáidân iähtun lyeštiđ sii masa puotâ ovdil ko vyeijiliččijm päikkiriddoost já liijká kiergâniččijm siisâ já lyemejiägán-uv ovdil sii tiet kuávlu lâi kuittâg nomâlâsân mii kulmâs luommimkuávlu já ránjáh juttii eres soojijn luommiimin tegu já juttii meiddei kuávlu jeegijn já já jeegijn luámáneh lijjii čoggum te kylá maacâi oppeet ovdii rávhálâš elimân já vuolgij kavpâšiđ luámánijd já kosseennâmliih táválávt pálkkááttii kyermautoinis sáátun kost sij ellii loonootmin luámánijdis puáttee täälvi purrâmâšverkkin nisujávvun ruuvâšjávvun sukkârin kááhván jna nuuhâm merhâšij meiddei tom et viljâm já uábbám ucâluin oppeet pargomailmân já muoi eijijnân passijm kuávttáá aassâđ táálu kuálmádin ij táttum äigi kuullâđ olmânáál ko iä lamaš siämmááahasiih kaandah talle ennuv ääigi riddoost ohtuunân vejeháid uágun já ko kolkkij te ääigikolloon moonnim vuoddâsângis stággoin já vuoggáin narriđ sávjáid lijjim kiddim jamâ porruu oppeet vuoddâs aaleeb keeđgi oolâ čokkáđ já veikkâ toh sávjááh vuojâdii tastan já háputtellii-uv motomin tom seepti te ij liijká ohtâgin toppim ij kuássin ääši já iskim jis jo veikkâ magarijd seeptijd já mááđuid-uv mut ohtâgin ráská ij toppim kale vuojâdii tastan cuávis čääsist motomeh joba kuármásuboh-uv šaapšah mut ohtâgin ij feilim toppiđ seepti talle ton jurdui et sávjááh ađai rááskáh teikkâ šaapšahkin iä toppii kuássin vuogân lâi-uv hirmâd stuorrâ olâttâs ko masa ihheed maŋeláá lijjim kandâinân uštemin uáivuš aldasijn ko ráská toppij vuogân lâi nuuvt stuorrâ iimâš et masa jo pallaam maŋeláá lam kale kuullâm et lii uáli táválâš et ráská tuáppee joba tälvivuogân et tiet-uv myytti cuovkkânij nuvâškuođij já lâi oppeet äigi maccâđ hovdimvuálásâzzân kansaškoovlâ viiđâd luokan lâi oppeet čälistâm kosmospennáin muu tuođâštusân já sajan iäččám noomâ ko sun ij lamaš valagin vuálánâm čäälliđ jieš noomâs lâš vávjáččij-uv tibi tääl maiden luuhâmpaje puáđidijn oinim et škovlâskipáreh lijjii oppeet kiäppánâm ovdii iähtun veikkâ kale sajan lijjii-uv puáttám motomeh kuittâg puáhtám nabdeđ sii jieččân skipárin ko sij lijjii vuosâluokkaliih já iänááš tagareh kiäid jiem lamaš kuássin uáinám kale meiddei tagareh-uv vuosâluokkaliih kiäid tubdim jo ovdiist-uv tegu ránnjátáálu nieidah já uárbimpiällám nieidâ kote lâi muáđás käimi čiččâd luokast lijjii meddâl peessâm muu hyelkkikandâ sehe suu tussarpääččimveerdih já kiäh pärttidii talle kiiveer lemnuiguin já tussaráin ko lijjim vuossâmuu luokast sehe vala monâččii ive aalgâst jotkâškoovlân lâim čokkânâm pajeluokan já toollâm iiđeedrukkoos te eštus nuurâi tuođâštusâidân meddâl suujâst sun ij ubâ vilšâstâmgin tuođâštusâi siisâ já tot lâi muu mielâst eromâš äšši muu jieččân neuroos ton tovváá ložžij nomâlâsân tot iäččán vuáláčáálus tuođâštusâst lâi tiäđust nuuvt et ijhân lamaš kuássin ubâ uáinámgin iäččán nommâčalluu ige liččii puáhtám mahten verdidiđ tom moossân suu uáinim nommâčallui ko lâi čáállâm iäččán noomâ aaibâs vuossâmuu luoka rääjist tibi muu lâš uásuttâm et ko sun peri vilšâstâš tom vuáláčáállus te tállân vávjá ton visesvuođâ ain-uv et ko sun tuđhâškuát tuođâštusâid te vissásávt tom áiccá já koččâmuš ličij tuše tast et mon kuhháá toos peri monâččij puáđáččim iälustiđ taan-uv čoovčâ paloinân ađai neuroosijnân já tuáivuđ et sun ij porgâččii tom aainâs vala taan čoovčâ lâim puohah uážžum pulbetijdân já čokánâm te kejâstâlškuottim uáppeeskipárijdân äšši lâi tot et taan täälvi čiččâdluokkaliih šodâččii leđe tuše kyevtis já suoi liččijn já kiäh čokkáin paješkoovlâ moojiikeččin aaibâs majemuin pulbetijn alda laasâi äšši mii meiddei imâštutij lijjii niäljádluokkaliih mielâst toh lijjii eenâb ko maid lijjii lamaš ovdebáá täälvi toh kuálmádluokkaliih suujâst lâi stellim muu aldemustáá olgouuvsâ ađai muu pulbettist ij lamaš uuksân mätki vissâ ko muáddi meetter tot merhâšij jiem tiättám jiemge puáttám kuássin tiettiđgin kaandâid tegu já sun lâi stellim olgoláá olgouuvsâst et ličij-uv tast lamaš mihheen merhâšuumijd lâi oppeet uáli väädis vuáijuđ ko lijjii maŋgâ taggaar amnâs moiguin jiem piergiittâllâm ollágin unohumos lâi äidinkieli já luuhâm mun jieččân mielâst luuhâđ mattim já luuhim-uv joba jiänusân-uv ko lijjim skipárijdânguin asuntolast veikkâba päikkiliävsuid porgâmin jiänusân meiddei ráiđukoveteevstâid tegu tâi mut ko koolgâi luvâškyettiđ škovlâluokast jiänusân te tast kale ij puáttám mihheen hirmosaamnâs lâi rekinistem já mittedemoppâ poođij vaarâ tast et rekinistem pargopitáh muttojii taađeest vaigâdubbon ko škovlâ ovdánij já ferttejim-uv tubdâstiđ joba jo olssân-uv et jiem määti rekinistiđ ollágin já ko adelij-uv iberdiđ tom aainâs iskosij ääigi moid vala-uv lijkkojim lijjii sárgum já meiddei vuáimástâllâm já valastâllâm lijjim iärásij-uv mielâst čeppi já tien valastâllâmhommáin lâi tot nelimaali ađai neeljimollâ puoh pyeremus uážui sobbijn ađai mailain vuođgâliđ páálu mon nuuvtkočodum purâtteijee ađai syöttäjä leggistij ááimun já jis časkee teividij páálun te uážui káččâliđ toi moolâi mieldi nuuvt kuhás ko pyevtittij uáli pyereest teividij páálu te tot kiirdij nuuvt kuhás et časkee peesâi kaččâđ puoh taid moolâid čoođâ ađai finnij kunnár taggaar-uv ain luhostui mut maŋgii keevâi meiddei nuuvt-uv et páálun ij teividâm ollágin lâi taggaar spellâ et tot spellui olgon sierâdemkiedist ađai leikkikenttääst já tast annojii pállu mailah já purâttemlyevdi lijjii paješkoovlâ kaandah ráhtám veerrâmtiijme ääigi veerrâmluokast já tot lâi rahtum luovdijn pirrâjurbâsin mon luoddiittâh lâi suullân meetterpeeli lâi muádi lyevdi asoduv verd eennâmtääsi paajaabeln já ton pargon lâi väldiđ vuástá páálu talle jis časkee ij toos teividâm pállu koočâi purâttemlyevdi oolâ tot spuákkái já toovgâi pajas já tast nuuvt purâtteijee ko časkee-uv tieđijn et pállu ij lamaš puástud purâttum tot kale lâi puástud purâttum jis tot koočâi ton lyevdi ulguubel ušom vala nuuvt et jis časkee ooinij et pállu lii puástud purâttum te toos ij tarbâšâm talle časkeđ já finnij uđđâ páálu lâi oppeet valastâllâmtijme já juurdâ lâi spellâđ neeljimoolâ ääigi ubâ pajeluokka poorgâi iänááš siämmáá ääši juovij spelleid kyevti juávkun nuuvt et juáhu lâi suu mielâst täsipiälásâš spelleeh suullân siämmáá ennuv kuábbáá-uv juávhust šiev spelleeh lijjii maaŋgâs tegu ovdâmerkkân ađai eeji nabdem sehe tiäđust-uv pajeluokast puárásuboh kaandah tegu já teikkâ tegu mij kočodijm suu jieččân luokast lijjii šiev já čepis spelleeh tegu já lâi jo jotkâšum mottoom ääigi já aainâs mun jieš nobdim et lijjim taan-uv speelâst čeppi maŋgii vuođgâlâm páálu já tot lâi kirdám viehâ kuhás ušom kunnár-uv kaččâm oppeet lâi muu vuáru vuođgâliđ páálu ađai syöttäjä leggistij páálu ááimun já ko čoskim te jiem tiäđustkin teividâm muštemin et purâtteijee lâi já sungis kiivšás páálhui nuuvt ollâ pááluid et toid lâi väädis teividiđ olmânáál sun oppeet purâttij te lâi vuod nuuvt olluv et oppeet soivâlim lappâd keerdi ko purâttij te miiba ereskin lâi tábáhtuđ oppeet vuođgâlim lappâd haardij nuuvt čuuvtij tot lappâd časkem et losâlim suttoin maila ton purâttemluávdán tagaráin vuoimijn et tot ryeškittij kaskoo rasta ij teivâsâm uáiniđ eidu tom luávdán časkem mut kuulâi kale tom juhkettem jeđe ko te vilšâstij te ooinij maht lâi keevvâm čovgâsiähá jienáin koijâdij must masa jo ruáŋgáámáin vai vahingossa tast hirmâdávt mut lijjim kuittâg kulâstâm sääni varsin já nobdim-uv et tääl sun haalijd tiettiđ lii-uv maila toijum varsi ađai noovdâ puotâ vahâgist mielâst varsi lâi pyerebeht-uv aldeláá kieđâ et ij tot togo pehti toijum mut váhá olgoláá kasseeb uási ličij maka talle tot maila eeđeest čuuvtij ko eres uáppeeh ruáhásii hirmâdávt sääni iberdim já vahingossa meiddei mut jiem addim mii tast ličij lamaš nuuvt hirmâd hitruu kuhháá tien tábáhtusâst ovdil ko poottim tiettiđ et máttáátteijem ličij halijdâm tiettiđ tom et toohim-uv ton tátulâs vâi vahâgist ij talle vala kuullâm muu sänivuárkán maila toijum väividij muu ubâ ton loppâääigi maid vala lijjim kansaškoovlâst já neeljimollâ ij innig kiäsuttâmgin muu nuuvt čuuvtij mun tom-uv spellim vala motomin ko lâi valastâllâmtijme tâi skipáreh vuorjâttii toos mut jiem innig lamaš siämmáá moovtâ ko ovdil távjá ađđiistellii tom fiäráán vai vahingossa keskeltä oroi lemin hitruus äšši sijjân mut muu mielâ tot ij čuuvtijgin movtáskittám jyehi peeivi jis lâi šiev šoŋŋâ vyejestim škoovlâ maŋa mut maŋeláá čohčuv ko šooŋah čuáskuškuáđáččii ferttiiččim pääcciđ asuntolan lâi seŋgâ já saje asuntola stuárráámus visteest mut maŋgâgin iijâ jiem tobbeen lamaš šoddâm ijjâdiđ aainâs návt algâčoovčâst ko šooŋah-uv lijjii vala toháliih ive muoi láim-uv távjá vuojâččâm oovtfááru mut tääl lâi peessâm škoovlâst meddâl iäge kuávlust lamaš kiähhán iäráseh muu ahasiih škovlâliih eereeb viärdám sust ij ušom lamaš pyerá ollágin lâi kale motomin skipárin pááikán vyelgidijn kiäin vyeijiláim oovtfááru tavas suin kuittâg ain alne mast sun ratkui páikkásis já mun jotkin ohtuunân ovdâskulij vdost ruške monâškuáđáččij lappâd te jurdâččim eelliđ já tot lâi-uv mii muu kiäsuttij pááikán lâi tot oovtpiijpog kaliber moin lijjim talle ovdebáá čoovčâ pááččám kyehti riävská vigâččim pääččiđ čuuvčá ääigi lijjii ostum fabrik lemnuuh moh lijjii merkkâsiih já toh lijjii pyereh toh suovâttesruuvtâ lemnuuh lâi vyehin päjidijn lekkâsiđ jis lâi liijkás korrâ leemnâ já nuuvtpa viljâm lâi ráhtám toos sraaŋgâst päägi mon koolgâi vuovláttiđ ain piso lođđâs oolâ amas lekkâsiđ mottoom pasepeivi-iiđeed oskeldettim vyelgiđ ohtuunân čuhčápiivdon skipárin lâi munjin jo mottoomverd uápis kuittâg jo uási lijjimhân viljâinân juškám tobbeen čuhčápiivdost iäččám lâi ravvim et jis jiem tiäđáččii tárkká kost mäddi lii te kolgâččim keččâđ pecioovsijd láá ain suohâduboh máddáábeln muorâ ko taavaabeln já tast tiäđáččim tärkkilávt kost mäddi lii já kuus kulij kolgâččim vyelgiđ jis liččim lappum ravvuu čuovvum tárkká já nuuvtpa pecivyevdist ij liččiigin nuuvt stuorrâ lappum vaarâ iäččám lâi ravvim et ko pisottâlâččim paijeel mannee linjáá suulâin te ton mieldi táiđáččim ain maasâd lâi viehâ kubduu já tot iäruttij staatâ eennâm enâmist mii lâi linjáá taavaabeln jo ovdiist et uumáást mielâstis uárreid já lijjim jo oppâm viljâinân jođedijn tubdâđ et kuás tot lii uárree uumáástmin lâi čuuvtij lääivib já häärvib oppeet umástem lâi uáli koorâs mestâ jo olvom já talle uážui tiettiđ et lâi pecilodde tâi puásui jis tot umástem kaidânij poccuid tot laavij meiddei rohhááttiđ kale kuhás taid ruotâttâm mut tommittáá kuittâg et olgoláá vuájálitij taid must lamaš pissokyeddimlope tađe eenâb ko miäcástemlopegin mut liijká vuovlâttim vijlâsáid já väzzilim lâi masa jo siämmáá kukke ko ton kyeddee-uv et masa jo peeccihkeeči eennâm kuoskâttâlâi pálgámield šaaldan jeđe šaldemield juuvâ rasta mast vuolgij tot linjâš paijeel tiäđust-uv ruotâi kukken ovdiibeln já pyevtittij čuuvtij ovdeláá koške eennâm roobdân ko mun ko mungis pyevtitškuottim te višâškuođij hirmâdávt tobbeen väärist jurdelim tiäđust-uv et čuuvčá kale lâš tääl te paldettâm muorân já kiergânim piso-uv jo háputtâllâđ mut ko jienâ oroi kaidânmin te tast tiettim et monnii ryettee huáđđoo maajeeld te lâš tääl sihhootmin jienâ kaidânij ain eenâb já eenâb já ko te mun-uv viijmâg pyevtittim linjâškiäčán te väzzilim ton mield viestârân luáttám jieččân täiđimân vala nuuvt hirmâd ennuv et liččim vuálgám šlumppâ väzziđ váárán tegu viljâinân láim porgâm pic tállân jis ucánjáhháágin sirdâšuvvim linjáást meddâl te ucâluvvim maasâd viehâ tärkkilávt ton linjáá alne ääigi keejist poođij muu luusâ hirmâdávt saađân jiemge šoddâm tiettiđ mon maŋŋaal lâš ruotâstâm linjáámield kidâ räi jeđe jorgettim ko olgoláágin jiem innig oskeldâttâm juátkiđ alne lâi mottoomlágán pälgistáávááš já poođij-uv mielân et kiähnii iäráseh-uv liččii kiävttâm linjáá muu náálá kiäinun ain tyellittälli umástij uárree mast mun tom ain šiggum já taiđim rissijn-uv ruomččâlâm moddii oroi lemin toos nuuvt rähis huáđđoo et tom tot ij joskâm uumáástmist veikkâ maid ličij porgâm vaarâ pooldij čielgâ pecilode-uv muorân mut lodde ij kierdâm umástem lâi tot hyenes vyehi et tot njuškoi ovttuu muorâ pajas já vuálus kočâdijn koozah tiäđust-uv ruokkii pecikoorâ pecilodde taggaar kierdâččij já puáris lodde ij eissigin kiäsáš uđâgâš vala nuuvt-uv sátáččij taggaar kierdâđ mut aainâs ton tovváá iän tagarijd kuáhtám karttim maccâđ vuossâmuu čuhčápivdemmäđhistân saallâsttáá pááikán ääšist iäččásân maht peenuv lâi ruotâstâm monnii huáđđoo maŋŋaal moos iäččám himettistij tot kale lâš lamaš njuámmil mielâstân et ko puoh loostah ležeh soovijn kočâdâm já ruške ollásávt nuuhâm iäláččim uđđâsist já váháš olgoláhháá-uv ko taan tove lijjim oskeldâttâm keččin irâttiččim uđđâsist hovdimvuálásâžžân ij orroom luhostuumin meendugin pyereest já muu mielâst oroi et tot ij luhostuuččii kale kiännán iärráskin hovdimvuálásâžžân mun suin oohtân váldám jiemge čuuvtij vuástálistámgin tegu motomeh škovlâskipáreh tohhii maŋgii ahheev já suu mainâsijd veikkâ sun ij lamaškin mii máttáátteijen muide ko oovtâ čohčâpuudâ mainâseh lijjii uáli hitruuh ige tast kalle sun meiddei tuálvuttâlâi kaandâid meeccist čuhčápiivdost oholoopâi ääigi paasij väividij tuše tot äšši et jiem peessâm kuássin suu fáárun eennâmloddepiivdon ko lijjim talle ain pääihist virkkuus já lašmâdis pennâgâš lâi uáli čeppi kavnâđ luudijd ige kovŋim taid meddâl ovdâmerkkân muorâ njeigâ njuškiimáin tegu mii lijjim jo viiđâd luokast já masa jo nuuvtkočodum stuorrâ kandâ te škovlâpeeivih urruu lemin unohâsah historjá- rekinistem- já mittedemoppâtiijmeh lijjii lussâdeh eennâmtiätu já pirâsoppâ lijjii tagareh amnâseh main jiem iberdâm jiem huos ige ceh liijká mottoomnáálá muásuttij tiätu tast et lijjim ain-uv mottoom muudon jiellâh tegu lijjim kale vyeliškoovlâ máttáátteijee-uv jiellâh ain-uv ucce uine ärgi já uáli sijvuu vissâ ton keežild noobdij muu lemin meiddei šiev já tottâlvâš kandâ maid tuođâi kale lijjim-uv aainâs jo máttáátteijei já asuntolahoittájeijee čolmij oovdâst äšši lâi talle ko lijjim skipárijdânguin riemmim joba ramâččâttâđ maht maka lijjim vuástálistám máttáátteijeid já fillim maht maht-uv tubdii kale muu já tiettii tuođâlâš tile et jiem tuostâččii vuástálistiđ sii väividij vala-uv hirmâdávt tot algâčoovčâ valastâllâmtiijme ääigi tábáhtum maila toijum ko lijjim vuođgâlâm tom neeljimollâ pálluspeelâ purâttemluávdán kaandâi mielâst tot oroi lemin nuuvt hitruus äšši et tävjittávjá kulluustij-uv vai vahingossa keskeltä riäčásii äšši čuávuččij muu vaarâ ubâ eellimahhaan lâi fiärttu te škovlâtijmij maŋa kesten koijâdhánnáá njuškejim ain pyeráool já vyeijilim pááikán mottoom ááigán pásáččii toh váiváás škovlâääših toho škovlâääiđi siskiibel vyejedijn čuovvum ruške ovdánem já ko te poottim pááikán te táválávt eeči lâi kuolijd čolliimin jävrriddoost tâi salttiimin taid kuáđist sun ij lamaš ääigild pissim vyelgiđ joddeid kuohâđ te saatij leđe vala-uv jodottâlmin teivâsij leđe pääihist te táválávt suoi láin iällám joddeid kuohâmin moottorkárbáin jo peiviv já kiergânâm čolliimist-uv viljâm ij lamaš pääihist te iäččám jodottâlâi ohtuunis uástim uccâkárbásijnis kaandah já sehe čeesih já meid jodottellii táálust lijjii jieijâs jodottâllâmsajeh iäge toh vaarâ lamaš mahten sooppumgim tieđij kogo lii mon-uv táálu joddeesaje ušom juttii meiddei já kuáláástmin sehe oholoppâ aldanškuođij te tot tieđij tom et pesâččim leđe pääihist ucemustáá kyehti iijâ maŋaluvâi merhâšij meiddei tom et pesâččim vyelgiđ čuhčápiivdon tegu lijjim ovdebáá pivdomääđhi maŋa jurdâččâm toohâđ-uv lávurduv nuuvâi ain táválávt tolebiššáá ko eres argâpeivij já jo ovdil kyevti lâim luovâsin vyelgiđ kuus peri tegu ijjávráliih já vissâ vala aŋŋelliih-uv paccii asuntolan oholoopâ ááigán mut mij iäráseh tolliittijm pááikán kii maht-uv kylást ässeeh tiäđust-uv väzzilii teikkâ vyejilii pyeráidiskuin pááikán mut tagareh kiäin ij lamaš pyerá ollágin teikkâ kihheen päikkiulmuin ij lamaš puáttám sii viežžâđ ferttejii vuordâččiđ almolâš sáátuid tegu postauto já linjâšauto škoovlâ nuuhâm maŋa elâččim vala asuntolast kyeđimin škovlâkiirjijd já eres-uv škovlâtarbâšijd skáápán jeđe njuškejim pyeráool já tolliittim tavas liäksukiirjijd já eres-uv pargopittáid lâi kolgâđ väldiđ fáárun pááikán-uv mut ko must ij lamaš maggaargin reppu škovlâmađhijnân te kuuspahan taid liččim tuvkkâlâm steellig oolâ taid ij puáhtám čoonnâđ veikkâba arvetiet iäge toh puoŋângin mattâm kale lâi alnaan mottoomlágán repputáávááš mut tot lâi uáivildum meccimađhijd ige tagaráin viiššâm škovlâmaađhijn fijnottâllâđ luuhâm eidu pyeremus loddepivdemääigi ij lamaš kiäsutteijee äšši ollágin já mielâkiddiivub homáh lijjii talle tiäđust ohtii oppeet vyeijiláim fáruluvâi tavas já távjá munnuin oovtfááru vyeijiláin še ässee kaandah já mun tubdim eromâš käimiohtâvuođâ ton keežild et sun lâi kuohtui ovdânoomâi tááhust munjin oleskäimi lâi niäljád luokast já ive nuorâb must ko oppeet lâi jo kuuđâd luokast veikkâ lâi-uv tuše muáddi mánuppaje must puárásub kaandâin luoddiärust já alne tegu maŋgii ovdil-uv lijjim toohâm pááikán kost oornig lâi oovdiš eeči raseldij kuolijguin jävrriddoost já tuikkodij ruške ruške váivášim ruške ko čuuvčáh já kuáppileh maid halijdim pivdeđ lijjii ruške ääigi čiähusist vuovâs äšši lâi kuittâg tot et viljâm lâi puáttám pááikán já meiddei uábbám kote lâi jo algâttâm táálu čurgim uábbám lâi jo pargomailmist kuás kost-uv ige lamaš innig fastâässen pääihist te táválávt ko sun motomin eelij pääihist te čurgij ubâ táálu já posâlij puoh mii pihtsijd tääl-uv lâi távjá meddâl pääihist et päikkiorron lâi táválávt eeči muštemin et savzačuurâ lâi uccom ko toh lijjii jo ovdebáá täälvi njuovâdum viehâ muudon lâi-uv kusâiguin já loppâsavzâiguin viehâlágán pargo ko taid koolgâi piemmâđ já paččeeđ ige kuussân olgoláá puáhtám vyelgiđ lâi hoittám šivettijd ko eejist lâi lamaš miinii tergâdis iäránijd kuusnii já lâi karttâm leđe iijâ meddâl pääihist veikkâ sun motomin puovtij elâččiđ-uv piemmâmin kuusâid ij kuássin čokánistám paččeemriäŋku oolâ paččeemdiet ko pasepeeivi iiđeedgis poođij já ličij lamaš äigi vyelgiđ čuhčápiivdon te arvai arvai jo iho puáttám hirmâd rášuarve korrâ tavepieggáin et iäččám ij pissim vyelgiđ joddeidgin kuohâđ veikkâ uáli ruástil lâi-uv šooŋâi háárán lâi ton peeleest hyeni et vuoddâsist lâi väädis tavaniđ olâppiegân mut joddei peeleest oppeet pyeri ko toh lijjii syejirido pelni ađai taavaakeččin jäävri kale et viermij kuškâdem ličij tiäđust mut iä nuuvt čuuvtij ko njivloččii olâppiegâ pelni suijâ toos et jiem peessâm čuhčápiivdon lâi tot et viljâm ij viiššâm vyelgiđ njuoskâdiđ jieijâs miäcán taggaar rášuarven ko sun ij vuálgám muu skipárin te jiem mungin šoddâm vyelgiđ kuávttáá čuhčápiivdon veikkâ must lijjii-uv nuuvt korrâ čuhčápivdemhaaluh et arve ij liččii hettim muu ollágin já viljâm kuittâg finnijn keessiđ jurduidân maasâd siämmáánáál ko láin finnim keessiđ jurduidân maasâd meiddei muu ovdiih škovlâskipáreh já talle ko lijjim pekkee puolâšin vyelgimin polgupyeráin pááikán riävskápiivdon áimukiveráin mii munjin lâi tiilájum jieččân tuše toin jurduin et lâi pyeri ko šoŋŋâ eestij čuhčápiivdon vyelgim ko ruškegin ij lamaš vala ollásávt lappâd ennuv loostah muorâin vala ain-uv ruškestii olssân et lááhân vala puátteeh-uv oholoopah kuás puávtáččim vyelgiđ čuhčápiivdon tiättâm vala talle et aainâs ton čoohčân iä innig puáđáččii magarehkin mahđulâšvuođah ko talvâškuođij puolâšeh já muotij mii merhâšij tom et jyehipiäiválâš päikkimääđhih nuvâččii toos já kartâččim kuákkáđ asuntolast joba oholoopâid-uv ääigist jiem mušte ennust maiden mut vaarâ vazzim škoovlâ siämmáánáál ko ovdil-uv kansaškoovlâst peessâm lâi muu hyelkki siämmáá ko kote lâi še siämmáá škoovlâst muin eenih láin uárbimpeližeh já eenij eejih oppeet láin viljâžeh kiäh láin kaandah já suhânommâ lâi lâi-uv aaibâs luándulâš äšši et juávkku pisánistij mii pááikán talle ko lâi iäránušmin kuávlust eromâšávt tälviv lii pááccám ohtâ peivi ive ko lijjim čuoigâmluámust ađai tegu suu paapâkirjenommâ čallui vyejestij ergijdiskuin mii pááikán orosistij toos já čokuttâlâi njuálgujuolgij máddáápiäláá laasâ pevdipellâst paasij tot et sust lijjii jurbâsiähá moijájeijee já ucánjáhháá ruápsájeijee muáđuh pajalist sämimááccuh sehe kamâspidoh já sovskammuh jyelgist et lijjim uáinám suu meiddei pygálusâst talle ko lijjim finnim škoovlâst luámu tađe várás savâstâlâi muu táluvievváin já mun kuldâlim lâi uáli moovtâ já oroi lemin nuuvt et suu ääših lijjii uáli šiev oornigist deminutiivhäämi poođij tast et sun lâi eččis käimi já tothân lâi tovláá nommâadelemvyevi miäldásâš nommâ eeči lâi puáttám viljâinis kuásnii pelimuddoost asâidui já šoodâi orjâlâžžân oppeet asâidui já sust šoodâi anarâš juovlâi poođij kuittâg murâšsaahâ lâi jáámmám kote munjin tom almottij jiem innig mušte hávdádui ušom jo ovdil juovlâi já lijjim mieldi siämmáánáál ko lijjim lamaš iännám-uv hávdájáin mieldi pelnub ive tassaaš jiem tubdâm siämmáá korrâ muurrâš já ahevuššâm mut tubdim muurrâš leeskâ kote lâi uáli šiev olmooš já suu párnái peeleest hävdi lâi tevdum kiddâ väzzilij satâšeijeejuávkku hävdienâmist sajan kost tollui muštotilálâšvuotâ še pottii tegu táválávt já finnijm tuođâštusâidân kietân et pesâččijm vyelgiđ juovlâluámun maađijpargo lâi ain joođoost já kyermautoh joreštii toho já maasâd mut ain nubijkulij ko liččim halijdâm mun liččim lamaš monâmin pááikán te autohpa vuoijii-uv máádás já ko mun liččim lamaš monâmin škoovlân te tohpa vuoijii-uv tavas harvii peessim kyermauto sáátust pááikán tâi škoovlân lâi kuittâg polgupyerá moin vyeijilim pááikán veikkâ puolâšsiähá šoŋŋâ lâi-uv pyerá lâi liijkás lussâd tuolmâđ vuástáluvâin te läiđejim tom já miätáluvvâid vuoijim já nuuvt mun viijmâg pyevtittim pááikán lijjii muu táálu-ulmuuh eeči já sehe asâiduvvim pááikán te kejâstâlškuottim tuođâštussân mii lâi oppeet huánánâm tom uábbásân já ko sun lâš mottoom ääigi kejâstâllâm tom te maiden eđâhánnáá toppij kosmuspeenâ já čälistij iäččán noomâ sajan kogo luuvâi já jiem ubâ viggâmgin čäittiđ tuođâštussân ko ij sun liččii toos kuittâg váldám maggaargin pele mielâst uábbám ij máttâm čäälliđ ađai väärendiđ eeji noomâ nuuvt pyereest ko mun jieš liččim máttâm čäällim nommâ lâi liijkás nuorâ ulmuu čäällim nommâ mast kietâ ij lamaš tuárgistám ollágin já nommâ lâi liijkás symmetrisâš já tááláá-áigásâš čäällim noomâst oppeet kieđâ tuárgistem vuottui čielgâsávt uáináh hárjuttâllâm suu noomâ čäällim nuuvt pyereest et vieres olmooš ij liččii uáinám maggaargin iäru munnuu čäällim noomâin lijjim tađe várás et jis ij liččiigin pääihist tai juovlâi te kale mun jieš čälističčim iäččán noomâ tuođâštusân lâi-uv pääihist já kiergânij porgâđ tom ovdil muu oinim et ovdebáá kiiđâ tuođâštus koskâárvu lâi lamaš mut tääl tot lâi innig vuálussun tot vala ubâ kočâččijgin kuuđižân lâi nummeer koččâm historjást já pirâsoopâst rekinistmist tot lâi koččâm penttâ viiđâ räi čiččâmân lâi nummeer puáránâm eenikielâ já kirjálâšvuođâ sehe eennâmtieđâ já tyeje uásild amnâs pehti numerij pajanem ij čuuvtijgin lohđuttâm muu ko eres amnâsij pehti toh lijjii luáštám ihepeeli tassaaš lâi huolâlâšvuotâ já tarkkuuvâšvuotâ koččâm lovveest oohcán veikkâ masa puohâin škovlâlijn tot lâi lovvááš kustoo hyenes uáppee veikkâ meddâl lijjim-uv lamaš tuše tijmed lijjim lamaš jiellâh já mottoom muudon sattim leđe jiellâh veikkâ tot tuođâštusâst ij mahten vuottumgin riemmâm škovlâašijdân innig tađe eenâb hundâruššâđ ko lijjim pääihist lâi já muu puoh ulmuuh eereeb eeni ij lamaš innig pääihist ko sun lâi masa muáddi ive tassaaš satâččum kirkkoenâmân lijjii lamaš masa puoh čovčjávráliih kosseennâmliih motomeh ijjävráliih já vala motomeh ucjuvliih-uv pottii mielân toh maaŋgah ääših maid suin liččim halijdâm porgâđ oovtâst mut tot ij lamaš innig máhđulâš muidego jurduin ige jurduingin innig nuuvt pyereest ko ovdil ko iännám lâi kuáđđám taan maailm já mii-uv te ohtâvuođâ finnim sunjin luhostui fakkist tábáhtui nuuvt et ko lijjim ahevuššâm já čiärrum suu jyehi eehid ain uđđâsist já uđđâsist peeivist piäiván já ohhoost nuubán já ko taat äšši lâi tarbâšân maŋgii tábáhtum te fakkist finnejim-uv sunjin ohtâvuođâ jieččân jurduinân kiädán nyettisááđhu já tuve pelimuudon suullân viiđâ meetter kiäčán pálgá viestârbel já čuorvum suu enni enni lâi almostum toos já tot oroi lemin aaibâs luándulâš tiet naverohtâvuotâ mottoom ääigi keejist lâš potkânâm te tot potkânij lopâlávt iskim finniđ sunjin ohtâvuođâ joba kansaškoovlâ maŋa-uv mut tot ij innig luhostum oppeet návt skammân-uv hurgettij masa jo liijkás-uv jotelávt já forgâ ličij oppeet vuolgâ škoovlân moos jiem kale lijkkum ollágin nieidiih já láin čohčuv puáttám škoovlâ vuossâmuu luokan já tot lâi tiäđust-uv mottoom muudon hitruus-uv äšši láin tääl kale muu škovlâskipáreh mut iävá eissigin tagareh škovlâskipáreh tegu láin já tâi veikkâba já muu tuárrumskippáár škovlâskipáreh kuittâg láin veikkâ sunnust ij lamaš ovdâmerkkân čierâstâllâmskipárin teikkâ ereskin skipárin tegu sátáččij leđe viiljâst kote lâi talle kuuđâ ihásâš puávtáččáim puátteevuođâst čierâstâllâđ já nuuvt ennuv ko peri halijdiččáim merikooskâi ferttejim-uv ain elâččiđ keččâmin suu mon jotelávt tibi te šadda mut hitásávt oroi šoddâmin lâi še uccâviiljâš kote lâi eidu oppâm väzziđ ige sust liččii moossân vala maaŋgâ ihán keerdi eellim keččâmin čierâstâllâmskipárân kiđđâtäälvi ko lijjim eidu tiävdám čiččâm ihheed jiemge lamaš vala kansaškoovlâst sun lâi eskânšoddâm vavvaaš kiäst ij lamaš moossân lâi nuuvt tehálâš äšši et veikkâ skammâpeeivih lijjii-uv uánihááh já puolâšeh-uv lijjii te liijká ferttejim eelliđ rähtimin olssân čierâstâllâmlättee siämmáá sajan kogo kaandah láin ráhtám jieijâs lättee vuolgij alaččist poođij peesi paaldâ mut ij jotkumgin innig tegu ovdeláá ko togo pehti lâi tääl mannee maađij ige ton paijeel puáhtám čierâstiđ tom peeleest et autoh liččii juovlâi ääigi joreštâm ovdâs-maŋas mut maađijroobdah lijjii nuuvt olluuh já ciägguseh ko aura lâi čummiittâm muottuid toho aalgij ige tast tađe eenâb tuálvui muu ergijguin tegu lâi porgâm maŋgii ovdil-uv veikkâ automaađij lâi vaalmâš masa jo räi ij kuittâg vala jottáám toho mut maađijpargo kyermautoh kale vuojâččii ovdâs-maŋas lávurduv máádás já vuossaargâ tavas jotemeh lijjii eidu nubijkulij eeči tuálvui muu te pyerá tiäđust-uv paasij tom maŋeláá oppeet tot kuohtii ivveest tábáhtuvvee tilálâšvuotâ mast kolgâččij adeliđ tuođâštus máttáátteijei lâi meiddei tot uápis polâstâllâm tast et vávjá-uv tibi máttáátteijee viijmâg-uv nommâčalluu puigâvuođâ vávjám já pyeri nuuvt škovlâargâ oppeet álgáččij mast mun jiem nuuvtkin perustâm surgâdvuođâ tiileest mielâ ucánjáhháá kuittâg movtijditij tot et pesâččim oppeet pygálusân aaibâs forgâbalij já maŋeláá vala čuoigâmluámun lah aaibâs vises et lâi-uv iäččám koijâdâm máttáátteijest love munjin eelliđ pygálusâst mut lijjim kuittâg jieš meridâm et moonâm toho veikkâ mii te ličij skipáreh já lijjii jo peessâm meddâl taan myesittes saajeest já kale mun-uv vala motomin pesâččim tääbbin meddâl juátkojii ovdii vyevi mield main iä lamaš movtijdittee ääših ennust ollágin väividij ain-uv tot uinevuotâ jiemge pastam valagin luuhâđ teevstâ kirjeest jiänusân iärásij kuulân tuárgistškuođij já loopâst nukkosij et jiem finnim jienâ innig olgos mielâst jiem kuittâg nuuvtkin čiäruškuáttám nuuvt heerkiht tegu ovdil tâi kuittâg nuuvt mun jieš nobdim veikkâ kuoimijdân mielâst návt vaarâ tábáhtui-uv ääši tieđen ain motomin iskâstij muu luuhâmkiärgusvuođâ mut ko tot lâi nollá te tot lâi nollá ige toos vaijaam maiden tágáreh maidentábáhtuuhánnáá peeivih juátkojii-uv ko mottoom tyejitiijme veistotunti ääigi tábáhtui suámálâš äšši mii mottoom muudon virkosmitij jurduid luohčâmistmin jieččân tyeje mii lâi kiddejum hiävlápeeŋkân ko puátá muu luus já iätá hiukses pittee lyhentee ääšist veikkâ muu vuoptah tuođâi lijjii-uv kuheh já uánidem táárbust lâi táválávt čuoppâm muu vuoptâid mut juovlâluámu ääigi sust ij lamaš asto toos já vuoptah lijjii pááccám uánidhánnáá lâi vala taggaar tikkeäigi já asuntola siäsá toolâi ain ehidist tikkepivdemtalgoid tikkečohomáin vuoptah lijjii uánihuboh te talle toi tihijguin-uv puovtij mottoom muudon piergiittâllâđ lâi vuoptâčuoppâmmaašin tobbeen veistoluokast já nuuvt sun komendij muu čokániđ mottoom peeŋkân kiesâstij čiäppát pirrâ vala maidnii liijnijd ađai sihâlduvâid jeđe čuopâškuođij lâi nk tovláá-áigásâš mast čuoppâm tábáhtui čáárvudmáin kyevti toppiittuv vievâst já tereh juttii ovdâs-maŋas luhostui ton peeleest pyereest et vuoptah uánánii masa liijgás-uv mut luoddâ ij lamaš aldagin siämmáá čurgâd ko maid ličij lamaš viljâm čuoppâm maŋa kale lâi siämmáálágán ko lâi viljâstân-uv et liijká tááiđám leđe jiellâh ko iärásij vuoptâid sun ij uánidâm ollágin veikkâ tárbu kale ličij lamaš tondiet ij uánidâm vâi cuápcee pyerebeht šluvgeliđ šlarvâkaandâi vuoptâin ko sij skilottudeh tienâspargoost et pygálus álgáččij forgâbalij já viljâm monâččij toho ij vuálgáččii ko sust lijjii kuusah já motomeh saavzah vala tipšomnáál kale motomin orostellii kuhebijd-uv aaigijd mii pääihist já poojij kuusâid já tipšoi saavzâid še tađemield ko lâi tobbeen puáris stuorrâ tupe aalgij leđe jo tommittáá koolmâs já masa jo liäggásmin-uv já ton suujâst sij lijjii rähtimin uđđâ tuve kesipááikán saatij leđe jo viehâ muudon vaalmâš-uv sij kuittâg orostellii mii pääihist eeči lâi táválávt kuávttáá pääihist te saje kale lâi lah aaibâs vises koijâdim-uv love pygálusân vyelgimân mut tuáivu mield koijâdim lávurduv mun kuittâg väzzilim pááikán toin jurduin et macâččim škoovlân iäskán tast maŋa ko pygálus ličij nuuhâm oppeet pygálusâst vyejestâm viljâinân toho já láim asâidum kaandâi káámpán viestârriidon kuus sij lijjii huksim lyevdikámpá já kuheldâlâs kámppá lâi huksejum viestârpele mieli oolâ mast lâi pygálusääđi luus masa kilomeetter tavenuorttiičievâst lâi ryevdikamina já kámppáást lijjii kyehti kubdâsiähá pajalâsriici miäldáluvâi sovâdávt lâi te toid šiettii käävcis uáđđiđ ležeh kámpá huksim ij must lamaš tiätu jiemge lamaš soddâm moonnâm ivegin eelliđ tobbeen sist lâi jo talle-uv lamaš siämmáš kámppá tobbeen tassaaš láim asâstâllâm já ijâstâllâm kaandâi kuáđist mii lâi aaibâs pygálus markkânsaje paaldâst mut tääl orostâlâččáim kaandâi já kámppáást lasseen tobbeen orostâláin ušom kaandah já ráánjá jiem innig mušte mut suu stuorrâsiähá kuáti lâi kaandâi kámpá puotâ nuorttiibeln já nubben aldemus kiän kuáti lâi ovdebáá kuáđist suullân pelnubčyet meetterid tavenuortâs moonnâm ive-uv lâi iäččám pááccám pááikán tupeorron kuusâid já saavzâid tipšođ lijjii meiddei riävskákielah maid koolgâi eelliđ piäiválávt oppâmin amas káránâsah já riämnjáh puurrâđ riävskáid viljâinân láim rahttâttâm pygálus várás kaarrâm kaavnijd já savehijd kerrisân jeđe lijjim kárvudâttâm kuárrum läđđeemáccuhân sovskammuid kamâspiddoid já enni-rohe peeskân tâi spáálčán jeđe láim leŋgiistâm vuájánijdân jieijâs muuzzig já vala lijge-eergi lijgkerrisáin já mun jieččân nolpo mii lâi piettih já ittáám koskâtäälvi suulâin lâi uástám tom já tot lâi tiäđust-uv suu meerhâst kuohtuin peeljijn kyever laavij palgâđ pyerebeht-uv pelni já ama ton keežild ässee lâi-uv vuábdám tom iäččásân ko ij vaarâ kuássin fattim tom ovdil pygálus mii tollui kiđđâtäälvi nolppo lâi piettih te tast sattii leđe čuárvih-uv mut roohâm maŋa ličij kočâttâm taid ääšist jiem tiäđustkin lah aaibâs vises já saatijba tot leđe veikkâ avepeeivi nolppo-uv já ko tot lâi táválávt vala šiev ollâsist te ama ij meendu čuuvtij roohâmgin tááhust jis tot lâi avepeeivi nolppo te ij ubâ pissimgin roohâđ čuárvisarvai oovdâst kuittâg lijjim leŋgim tom oppeet iäččám vyeijimkerris oovdân já ko iä lamaš makken nolpo kiäsutteijee tâi hokâttellee ääših vyerdimist ovdâmerkkân eidu kurgâlâm čuurâ tâi eres eergih aldasijn tegu lijjii moonnâm täälvi te lijjim finnim oppeet lääbži jieččân kietân täälvi kale lâi čielgâm et nolppo lii uáli šlarvâ läški já jiešpiäiválâš viljâm lâi kuittâg luáttám läbžikeeji oppeet munjin lijjimhân ive puárásub já tiäđust-uv ucánjáhháá kievrâb jeđe láim vyeijilâm pygálusân nolppo njolgestij tegu vyeŋes ergi kuás-uv masa räi mut te láškuškuođij já kuođâlduuškuođij viljâstân kuittâg ain tyelittälli vilpâstij maŋŋaalsis já jis lijjim čuuvtij kuođâldum te tolliittij vuájánis já vuordâččij muu koolgâi mudoi-uv ain motomij kilomeetterij kooskâi tolliittiđ já tállân toh hacâgii kužžâđ ij laavim suorgânâddâđ ennust masten já lâi tuođâlávt viehâ rievtâg já ruokkâd jis peri maatij vyeijiđ ađai stivriđ tom vyejestáim já tuve kooskâ lappâd ige lamaš mihheen eeđijd veikkâ tobbeen liijjii rievah já kerriseh-uv kovŋiimin tiijme keejist vyejestáim kaandâi kámppášiiljon kost luoštâláim ergijdân já eelijm tuálvumin taid kuátumân poccuuh lijjii ittinâš käärdist te moonáim tiäđust-uv muoi-uv toho já viljâm njuolgij suopânjis lâi vissâ-uv lohhei tárbu ko kote lâi talle puásui-išedin palgâsist táátui muu lohhen viljâm iävtuttâsâst já nuuvt algim taan räi vuossâmuu pälkkipaargon jiem mušte mut amahân ij lamaš meendu áhtánâs viäru tast ij kuittâg kessuuččii lâi merkkiđ tavlun jyehi áinoo rävis poccuu mii kessui kontturân mut čiermihááh iä ušom merkkejum pajas mon čievâst hiäŋgái lajopennâ päddikeejist lâi kiddejum päävir lijjii ušom čaallum jo valmâšin puoh mii siijdâ ulmui noomah já ain ko puásui kessui kontturân kolgim sargiistiđ suu noomâ pehti sárgá poccuu pehti kale kessee eeđâi et taat puásui ličij jo ohtii luuhum monnii eres pygálusâst já lohomerkkân liččii kyehti kuolgâsárgá poccuu čuámáttâs pehti kale čuávvum taid máhđulijd sárgáid ko uskum kessei saanijd já pargo lâi mudoi-uv uáli uuđâs já oomâs mielâst kale oro et maaŋgah poccuuh šoddii kontturân tiein lain et kessee almottij taam poccuu lemin jo luuhum ohtii veikkâ sárgáh sattii váiluđ monnii tain vuovvijn vuohâsávt já lâi uáli suotâs ain merkkiistiđ mii perruu poccuid jieškiän-uv noomâ pehti já ovdil viäigum mii konttur aalgij leđe masa tievâ pargo ehidist lâi čurruu lyeštim kontturijn já mii konttur pehti tot tábáhtui tast maŋa ko njuárustâllâmäiđi lâi kuorânâm kiäh lijjii táválávt muádis tâi kuulmâs lijjii kosseennâmliih já čovčjávráliih já sij lijjii jyehi eehid konttur ulguubeln vyerdimin ko verejâš lehâstui laiđiisteijee kiällulijge-ergijn sehe vyejetteijee luovâsvyeje já pennuinis čuurâ ehidist luoštui te tot lâi viehâ hoppuus tábáhtus tom toovâi vala tot et lyeštim tábáhtui miätálâhân já kontturist veddâšum já niälgum poccuuh iä vuárdám et laiđiisteijee pisottâlâččij toi ovdiibeln pic vuálgáččii oles liävttoin ruottâđ ferttij pisottâllâđ čurruu njunošist tâi mudoi čuurâ ličij ruottâm suu kuábbáá-uv pele lappâd já ličij lamaš talle veitâlâs viestârroobdâst lijjii tuurunjargâlij ijjávrálij čovčjávrálij já kosseennâmlij kontturij lasseen meid čáálkui já eres-uv ucjuvlij konttureh lâi viehâlágán huššâ ko sijdâkodeh luoštâlii čurruidis čurrui algâmätki lâi siämmáš já čuurâratkuuttuvâin kolgii leđe vaavtah valmâšin teikkâ koovŋah hiäŋgáámin amas čuurâ kuorâsiđ puástu jođáttâhân sijdâkodeh viestârbeln ääiđi luoštii čurruidis pygálusääiđi viestârpiäláá jeegi miätá já jeegi viestârkeejist toh rátkojii máádás tâi tavas já kosseennâmliih jođettii čurruu tälvimaađij mield máádás rasta jeđe mield máddáápiäláá kuolbânân já motomin vala viestârláá-uv lijjim vala kaandâš te jiem tarbâšâm uásálistiđ čuurâlyeštimân mudoi ko motomin leđe kovŋân jeegi viestârkeččin amas čuurâ kurgâliđ puástu jođáttuv mield eergih lijjii kámpá máddáápiäláá kuolbânist tegu lijjii kaandâi-uv eergih eergih lijjii sijvuuh et puohtim mun-uv eelliđ taid sirdemin jis viljâm ij monnii suujâst ostâm must laavij leđe lummolamppu mieldi já toin lâi pyeri tuosâstiđ ko iskâstij jááhál ässeeh lijjii spellâmin katko tâi kilinä já viljâm-uv čokkái rieggest ige ostâm vyelgiđ sirdeđ eergijd tuvkkâlim laampu lummosân já čuoigâlim ergij kuuvl eidu sirdám nolppom koiviistim muottuu já tuosâstim et lii-uv tibi togo jäävvil te huámášim aaibâs vorâs riävská luodâid já vuolgim kuorrâđ taid kuuloold čuoigân toi maajeeld já ko riävskáh lijjii álgám pärgidiđ te ervidim et forgâ toh liččii čieppâsist uáinám et luodah noheh já tie lii kustoo muottust räigi ličij vissásávt ton alda kogonii várugávt nuuvt alda čieppâs et ulâttiččim časkeđ toos sobijnân et rääigi puotâ tot ij vaarâ liččii pic ličij kuáivudâttâm váhá olgoláá rääigi mut mon kuhás jiem máttám miäruštâllâđ mun vuođgâlim sobijnân suullân kuulmâlov seenti kiäčán rääigist ropâguođij muottuu siste já kirdelij kale časkam alda mut jiem lamaš teividâm eres riävskáh iä lamaš kirdelâm já nuuvt pivdáskim nube riävská kuorrim luodâid já ko riävská lâi pärgildškuáttâm te forgâ kavnâččim čieppâs ko kavnim ton te toohim siämmáánáál ađai njaahim čieppâs časkemooláádmuudon mut keevâi tegu ovdeláá-uv lâi keevvâm et riävská kirdelij vala äigipuudâ já tuosâdim riävskáluodâid mut ohtiigin jiem luhostum teividiđ čieppâsist luđgájeijee riävská ko čoskim ovttuu paaldân eehid ko njuárustâllâm já keessim ääiđist lâi nuuhâm lijjii kámpá ässeeh oppeet sökörieggest tom homá já kihottim-uv viljâm mut te viijmâg tulkkim já jurdâččim vyelgiđ sirdeđ eergijd já kejâstâllâđ riävskáid uáli pivvâlis šoŋŋâ mut ij eidu njäbbi ige ollásávt polvâšoŋŋâgin hitruu oppeet čuoigâdiđ já tuosâstâllâđ riävská luodâid já jis vala luhostuuččim viijmâg-uv koddeđ tom kiästnii kuullâm motomin et kiinii ličij koddám riävská sobbijn ko tot lâi čieppâsist lijjim jieš-uv irâttâm ovdeláá mut jiem lamaš luhostum tastan kámpá aldasijn čuoigâdmin ko te uáiniškuottim iimmâš nuorttân šliäđgááttâlâi miinii poolvâi kooskâst tegu äijih te ličij koskâm mut ij kullum maggaargin juullân tárkká mutâ tuše pennui umástem kullui markkânsaajeest ige mihheen eres šliäđgáttâlmeh pištii maŋgâ miinut já toh lijjii tegu äijih aldâkkâsah iimmâš äigipuudâ jeđe ko te jooskâi šliäđgáttâlmist te moonnim káámpán já muštâlim ulmuid maid lijjim uáinám ij orroom oskomin muu jiem lah aaibâs vises tábáhtuvvii-uv riävskápivdemeh sobbijn já aldâkkâsâi uáinim eidu ive vâi mut iä kuittâg ive ko lijjim talle kaandâi kuáđist ige ko lijjim talle jotkâškoovlâst nuuvâi já vyejestáim viljâinân pááikán ličij maccâm já škoovlân savváid sun eđâččij muu meddâloromist jiem tiättám tom tiettim et aainâs sun ij rammuuččii jis liččim lamaš pygálusâst jieččân luámust lâi nuuhâm jiem lamaš aaibâs vises et lijjim-uv ubâ oho loválâš pygálusluámust vâi lijjim-uv lamaš jieččân luámust viehânáálá polâstellim et maid máttáátteijem tibi te eđâččij ko liččim suu njune oovdâst aalgij táválâš vuovijguin ađai iiđeedrukosáin já ko te lijjim máttáátteijein njunáluvâi te sun ij muide ko koijâdistij saavâid maht pygálusâst lâi moonnâm mun tiettim et liččim tuođâi-uv lamaš loválâš luámust vaarâ lâi et iäččám lâi muu tieđehánnáá koijâdâm máttáátteijeestân luámu ko tuođâigin muu perrust iä lamaš eres pygálusnavcâlâš almaah ko muoi viljâinân já poccuuh-uv liijká lijjii puohnâssân masa čyeđeverd pygálusmääđhih maid lijjim tááláá elimân ääigi toohâm čaittii čielgâsávt tom et lijkkojim puásuipargoid já must vala motomin šodâččij tuođâlâš puásuialmai nanodij vala tot et must lâi jo nubbe puásuimerkkâ mon čuopâstuvah lijjii uálgispelji njavkke já ohtâ maajeeld čižetpelji kyever já ohtâ maajeeld lâi šiev já čielgâ merkkâ mast poccuuh seiluu pyereest lâi ađai oovdiš merkkâ mon lijjim finnim olssân tom lijjim finnim jiem aaibâs tärkkilávt tiättám vissâ ärbejim tom vâi maht kal lâš lamaš lijjim lamaš aaibâs ucce te muu merkkâ lâi uálgispelji riämnjájalŋesnjavkke já ohtâ maajeeld čižetpelji rastasiisâ já ohtâ maajeeld muu oovdiš merkkâ lâi tääl ejistân kale leđe meiddei nuuvt-uv et äijihân merkkâ ličij lamaš vistig eejist já muoi liččijm talle koskânân lonottâm meerhâid tâi tuođâlávt iäččám ličij lonottâm munnuu meerhâid koskânis oovtpiälásâš miärádâssáin talle taat koččâmâš ij muu väividâm mut maŋeláá lam tom kale maŋgii hundâruššâm sátáččij leđe vala-uv čielgiimist ovdâmerkkân pehti já amnâseh tegu jo táássáš-uv lijjii lamaš já lijjii ain-uv uáli poočah moh mottoomgin muudon kiäsuttii lijjii tuše ivnepenâiguin sárgum valastâllâm já masa jo lávlum-uv mááláámân jiem lijkkum já enâmustáá mun vajedim rekinistem ko jiem addim tast ennust maiden mattim kale rekinistiđ já meiddei kepidiđ-uv mut prooseent- já murtoluku rekinistmeh lijjii hebrea jiemge uálináálá iberdâm moos mun taid tarbâšiččim äšši mii váhá lohđuttij lâi tot et must lâi pyerá škoovlâst já jis lávurduv lâi pivvâl tâi veikkâ ij liččii lamaškin pivvâl te vyejestiččim toin ain aalgij leđe jo tommittáá jotolâh et saatij peessâđ motomin joba kyermauto sáátust-uv tâi avveellâš kyermautovyeijee laavij távjá vuojâččiđ koppikyermautoinis huolâttâsvuájuid kuávlust já suu sáátun kale peesâi jis sun peri lâi rievtis kulij jotemin vyeijimkoopin ij táválávt šiettâm ko sust lijjii ain muáddi-uv ulmuu fáárust mut lava koopin kale šietâi já pyerá še fááru peessim motomijd keerdijd já suu liähtu oroi lemin koorâs lavakoopist ko lijjii kyehti uccâ laasâ alda kátturoobdâ já tain oinuustellii tuše pecikierruuh livkkáástâlmin lasettij vala tot et lava toolâi hirmâd šlaamâ já skaallân mist škovlâlijn lâi távjá saahâ korrâsávt vyejimist te ferttejim mun-uv rammuustiđ se se vasta kova onki ajamaan kiđđâtälvi kuuloold moonâi maiden eromâš tábáhtusâittáá jeđe poođij sijvottes äigi já meiddei škoovlâ nuuhâmäigi škoovlâ nuuhâm lijjim majemui siijvoi ääigi vuáijám pyeráinân jeđe lijjim peessâm pasepeeivi monnii autosáátust kuođâttâm pyerán vaarâ ton keežild et toin ij pesâččii aainâs vyejen maasâd ko maađij ličij talle masa njajâpiäldun kale lijjii tivodâm tai iivij mut liijká tot ličij vala návt kesimáánu-uv aalgâst nuuvt times já njaijii et pyeráin ličij väädis vyeijiđ kale tiettim et vääzin vissásávt monâččim mut kiäin jiem vala tiättám te lâim lávlum oovtâst saalmâ joutui armas aika ja suvi suloinen já tuođâštusah lijjii juohum te peesâim vyelgiđ kesiluámun tuđhâškuáttám tuođâštussân tađe tärhibeht tom tuše tärhistim et tast tuođâi-uv luuvâi luokalle ääši tärhistii vaarâ muu škovlâskipáreh-uv ko pyevtittâm te tobbeen lii-uv vyerdimin muu sijdâkyeimi sun tiäđustkin muu oovdeld lamaš puáttám mut uábis nieidâ já meiddei uárbimpiällám nieidâ oovdeld mut ko must-uv lâi siämmáš mätki te skippuudâđâim oovtfáárun mij neeljis väzzilijm väzzimmääđhist jiem ennustkin mušte mut ohtâ muštokove lii pááccám mielân ko luáštádâttâp kilomeetter ovdil suotâs oppeet peessâđ kesiluámun veikkâ munnust ij taan keesi liččiigin juurdân vyelgiđ uábbám luusâ tiidijd já luosâid pivdeđ lâi lopedâttâm kandáid šnikkárin ko sij huksiiškuáđáččii toho táálu lâi lopedâm muu vyelgiđ fáárun já vyelgim tábáhtuuččij jonsahpeeivi maŋa tállán potákkij kalvem maŋa korrâsávt tien määđhi ko kaandah lijjii mii hyelhih já já láin muu škovlâskipáreh-uv enni já kaandâi enni láin uárbimpeeliš peeivi puáđist viljâpiällám muu piälušteijee ko lijjim škoovlâ vuossâmuu luokast miibel já hástá muu vyelgiđ uuccâđ riämnjápiäjuid lâi miellâsâš háástus já jiem ubâ koijâdâmgin kuus liččijm monâmin et väzzeen iho já peiviv vuoiŋâsteen já nuuvt ittinâš eehid vyejestáim pyeráinân räi moi viestârbel kuođijm pyeráidân já väzziláim viestârân kuábbáást-uv lâi evvislavkkâ já kuáivuš uálgátuáivi alne saloŋgâš já must vala fáárust tuubdâi enâmijd uáli pyereest já taan määđhi ääigi uáináččim kost muoi šodâččáim juškeđ kilomeetter väzzim maŋa poođijm riidon mon rasta kälistáim já láim-uv jo pelni lijjii siemin puolžiih já čunoipaaihijd keejâdmáin oinijm jo tállán et ij kannat tärhibeht usâškyettiđ ko riämnjá luodah iä vuottum ollágin vazzijm ton moorâst máddáákeš já jeegi tyehin uáinojii jo maid iäláččáim časkelmin lijjii viehâ ennuv já ko mottoom riemnjis-uv vuottui te meridáim keččâđ puoh taid puolžijd čoođâ moonâi viehâ ennuv äigi já veikkâ piäjuid kávnáim-uv maaŋgâid te tain iä lamaš ässeeh lâi ravvim munjin et aassum piäju lii taggaar mon njäälmist láá ennuv riämnjá luodah lodetäävtih já piäjust lii seevđâhaajâ meerhâid mun tárkkojim mut taggaar piäju ij vala lamaš teivâsâm oovdân forgâ iiđeed piäiváš allaanškuođij já šoŋŋâ lieggânškuođij váhá vuoiŋâstiđ káhvástâllâđ já nohádistiđ-uv nomâttij taan saje lâi algâkeesi iäge lamaš čuoškahkin te peiviv-uv puovtij nohádistiđ ain uáđđimsaje stuorrâ peesi tâi suohis miestuu maddui nuuvt et ko piäiváš koorvij muorâ já šodâškuođij pakkâ te sirdâšuim taađeest ain suoivuubel káhvástâláim já jođhijm määđhi saje jiem mušte mut láim kuittâg väzzimin taggaar rotolágán vyevdist nuorttiibeln ko njunniiškuođij piegâ vuást jurdâččáim et amahân te lâš puásui tâi miinii tagarijd moos peenuv tobdâ mielâkiddiivâšvuođâ tâi kiitiätá veikkâ ličij riemnjis meridáim časkeliđ ääši toho kulij kuus peenuv njunnij já ko puátteen aldeláá te taa liivvâd njuorâh já eskinšoddâm soorvâvuásáš ij puáttám mielângin et kostsun tot áldugis lii pic toppij niijbes já kiergânim jo jurdeliđ et áigu-uvsun tom čuoggiđ vâi maid kal ááiguš kuittâg hacâgij vuássáá oolâ siämmáánáál ko čiermiháá oolâ hacâguvvoo já vojâškuođij jiejâs vittáčuopâštuvâid vyesi peljijd vittá lâi vaalmâš talle muoi kiäsádâdáim vuássáá lunne meddâl ko vaarâ áldu-uv ličij tain aldasijn já jis poccuuáldu rohhát ulmuu te kal vissâ sorvâáldu še tom porgâččij já ličij maaŋgâkerd kievrâb láim luovânâm taan episodist te soováim et kiässán iän kale muštâl täst äšši ličij tiäđust-uv talle jis kiinii kodáččij soorvâ mast ličij vittá peeljijn mut tom puávtáččij talle čielgiđ nuuvt et kiinii lâi kiivšás vittádâm soorvâ meerkân oovdân puáttee puolžijd já kavnáim ennuv-uv riämnjápiäjuid mut puoh lijjii kuárus saajeest kaalijm rasta jiemge tieđe tomgin eidu kogo muoi kaalijm lijjii munjin omâseh já orom muštemin et káláttuv pehti lâi suálui já kuoškâ lâi nuuvt koškes et juolgij njuoskâhánnáá pessáim juuvâ rasta máddáábeln algii tuotâ ennuv puolžah já jurdeláim et amahân te tääl kale kavnâžeem aassum piäju mut ij lijjii kale ennuv mut oovtâstkin iä lamaš riämnjá viälppáh ittii uáinusân já tyehin oinui kuávváámin táálu aasâi ađai kote lâi lodde- já elleetevdee ađai preparaattor te pyevtittáim suu táálu luusâ já ko lehâsteen olgoviäskár uuvsâ te taa nirváá riemnjis láim vázzám paijeel nelji penâkkullâm te iäskán tuve viäskárist kuáhtáim vuossâmuu riämnjá ubâ määđhi ääigi tuše et tot lâi tevdum penttâ porfâgij mut ko lâi apselistám huáđđoo te uásui kyessin ubâ peeivi já noháđistáim-uv mottoom tiijme mut oppeet ehidist jođhijm määđhi ađai vuolgijm maasâdkulij kaalijm rasta siämmáá saajeest tâi sattijm kale käälliđ pajeláhháá-uv rasta juurdân munnust lâi tot et macâččáim alfáárug eres kiäinu maasâd ko maid láim puáttám rastakäällim maŋa tolliittáim nuorttiipele tavas časkalâddâđ tom puolžârááiđu mii tobbeen lâi kooskâst kaalijm rasta juškijm kuolbânijd vuomijd já puolžâid päsiškuođij munnuu máddáábel mut hyenes riemnjislukko tot peri jotkui peeivi vyelgim maŋa láim máddáápele monâmin nuortâs máddáábeln lâi kuheldâlâš luobâl mon ferttiiččáim karveđ taavaapele ađai moonnâđ taan luobbâl já kooskâ ko togo pehti ličij vuohâsumos jotteeđ nuortâs masa jo monâttâm tuoivuidân kavnâđ oovtâgin riämnjápiäju kukken tast vala viälppáid já meridáim moonnâđ njuolgist pyeráidân luus já pááikán aldanáim luobbâl já vuolgijm suánjustuv pehti karveđ luobbâl tallet hirmâd stuorrâ puško paajij riddosuoinâlmâsâst tegu torpeedo toijui kidâ luobbâl kuávdáá räi kuus tot vaarâ orostij tuše tuikkodistij ko ij kiergânâm huámášiđ tom ovdil vuojâlem lâi saloŋgâš fáárust moin sun lâi pyehtiđ pavkkâliđ tom já ovdâmerkkân tágárij tilálâšvuođâi várás saloŋgâš lâi-uv fáárust mut meiddei eres-uv pivdem várás čäcilodeh potâlâm já čuhčá-uv kiivâi ovdâmerkkân pivdovaavtâid liččijm kuáhtám määđhist te sust ličij lamaš tađe várás čielgiittâs vaalmâš riämnjá viälppái koddem várás oppeet rasta já vuolgijm ton nuorttiipele máádáskis jođedijn pottii vala puolžiih oovdân maid muoi tärhistáim mut iän innig nuuvt tärkkilávt ko vaibâm-uv jo láim kávnojii já vyejestáim tien viiđâ peeivi ääigi väzziđ pyereest-uv nubečyet kilomeetterân uáinám ennuv riämnjáluodâid riämnjápiäjuid vittádâm soorvâvyesi uáinám oovtâ tevdum riämnjá mut iän oovtâgin riämnjá viälppá lâi lopedâm et vyelgeen muoigis vala taan kiiđâ uuccâđ riämnjápiäjuid mun tiäđáččim kuus ij aainâs kannattiččii moonnâđ sun tiäđáččij kost kannat uuccâđ moonnâm maŋgâgin peeivi ko vyejestáim viljâinân räi kuođijm pyeráidân maađijpellâs miestui tuáhá já väzziláim viestârân še lâi saloŋgâs vijlâsijn já kuáivu vala já mustkis lâi iäččán siemin suátiáigásâš saksalâš kenttälapio mon sun lâi kavnâm vissâ-uv finnij kuáivu-uási macâstiđ tuárrást já nuuvtpa toin puovtij-uv kuáivuđ čievrâ roggeest njuolgist pajas tegu saŋkkoin čääsi ij lamaš tääl fáárust ko viljâm lâi ton mielâst et tot ij išediččii munnuu riämnjápiäjui ucâmist mielâst äšši lâi masaba jo nubijkejij ko lâi ucce já ton luodah sulâstittii čuuvtij riämnjá luodâid já toh tuše sehhiiččii riämnjá luodâi tulkkuumist tegu eres-uv pennuin lâi taggaar vyehi et tot laavij ruottâđ já njolgestiđ ain ulmuu ovdiibeln já tiäđust-uv luodâstiđ čunoipáiháid tot lâi-uv pááccám pááikán eeji skipárin lâi talle pargoost tieđij suullân kogo pehti láim vázzám vááijuv okko tassaaš ko láim puáttám ton kuhes riämnjápiäjumääđhist já nuuvtpa iän vázzámgin eidu siämmáid enâmijd váháš nuorttâláá já munnuu väzzimkiäinu oolâ teivâsii siemin morâstááh tiävááh já jiäggááh puoh máhđulijd tiäváid já tarkkuim čunoipáiháid já vorâssiähá riämnjáluodah eštus vuottuustellii tyellittälli lijjii uceh já tast miäruštâláim et saahâ ličij cijkkoriämnjást finniđ čielgâs mon kulij vorrâsumoseh luodah ain monnii já poođijm ton puátusân et tavas toh monnii tieđij et liččijm jo máddáákeččin mut oovtâgin piäju iän lamaš vala kavnâm já ussáim veikkâ enâmeh iä orroomgin innig tagarin et piäju puávtáččáim kavnâđ vázzám ubâ peeivi já smiettáim jo macâškyettiđ pyeráidân luus lâi lamaš kuittâg nuuvt koorâs et ferttiiččáim vala káhvástâllâđ jeđe väzziliđ maasâd láim káhvástâllâm já purâsistám te toppijm tarbâšijdân jeđe väzziláim maasâdkulij poođij oovdân siemin juuvâš mon nubebeln oinui vala ohtâ siemin tiävááš juvvii rasta já ko puátteen tiäváá luusâ te riämnjá piäjuhân tast lii-uv oinijm tállán et piäjust láá viälppáh já kenski riemnjis-uv ko piäjunjäälmist lijjii luudij täävtih já piäjust lâi seevđâhaajâ tärhibeht tuđháim te tiäváást lijjii-uv kulmâ piäju ađai rääigi moi njaalmijn lijjii siämmááh meerhah merhâšij tom et puoh tieh rääigih ovtâstuuččii tiäváá siste ij lamaš olluv ige viijđes máhđulávt muádi meetter alosâš já muádi aari vijđosâš lâi tegu komo passeempánnu já piäjurääigih lijjii masa jeegi tääsist čuopâstij láánjáá kaarsâi tom jeđe caavij piäjurááigán mii oroi lemin puoh enâmustáá kevttum mii lâi suullân neelji meetter kukkosâs moonâi ubâ kukkoduvâs peeleest láskunjuolgist tiäváá siisâ viljâm čuopâstij vala muádimeettersâš láánjáá kaarsâi tom jeđe čuolmâdij paddijn tom ovdelááčuoppum láánjáá jotkân já tast tieđijm et iä liččii stuárráábeh moheh aainâs kuuđâ meetter määđhist merhâšij meiddei tom et kartâččáim kuáivuđ masa kyevti meetter jieŋŋâlsâš ruugijd ovdil ko ulâttiččáim piäjun láánjáin kogo pehti kuáivuččáim vuossâmuu roge enâmân já kuáivumpargo pesâččij älgiđ vala kyehti eres rääigi amas máhđulâš cijkkoriemnjis peessâđ syele kárgáđ kuáivuteeri lâi vuossâmuu keerdi julkkám tiäváážân te tieđijm siämmást tom et pargo ij liččii keppis vyelni oovdân poođij uáli korrâ mooreeneennâm mast ij finnim kuáivoin ko siemin pittáid luovâs tärhistáim vala piäjujäälmi te piäju káttu lâi siämmáš korrâ mooreen mii kuáivun-uv teivâsij et mooreenkerdi ličij suullân pelnub meetter asosâš já munnust lijjii tuše kuáivuh riäidun nuuvt jieŋâlis roge šodâččáim kuáivuđ te ferttijm jo aalgâ rääjist algâttiđ roge kuáivum tommiittáá vijđesin et olmooš toho šietâččij viljâm kuáivu lâi tommittáá styeres já pastel-uv et kuuloold rogge jieŋâluuškuođij oovtâ já siämmáá roge já kieddikuáivu lâi uáli šiev niävvu pođoi čievrâ pajas luptiimist lâi máhđulâš et cijkkoriemnjis ličij vala-uv piäjust te vuáruluvâi vahtijm saloŋgáin jis tot vuálgáččij veikkâ patârâsân nubbe kuáivui roge te nubbe čokkái piäjunjäälmist pissokieđâst lâi nuuvt koorâs et ferttijm iđedisiijâ káhvástâllâđ já váhá nohádistiđ-uv jeđe oppeet juátkiđ pargo masa ubâ iijâ jeđe iđedist viijmâg-uv pessáim mooreenkeerdi čoođâ já oovdân poođij timmâ čunoi ääigi keejist kavnáim meiddei piäju já ko láim putestâm rääigi tommittáá te tobbeen tubdui kietân meiddei tot láánjá tärkkilávt kuldâlij te piäjust kullui meiddei viälppái njihhoom tieđijm et liččijm alda ton uási piäjust mast viälppáh liččii ucebin já lašmâdub olmožin luáštádettim vuálusoivij pelnub meetter jieŋŋâlsâš roogán já uigâdim kieđâ nuuvt kuhás ko tot uulij mut mihheen ij teivâsâm toos njihhoom kuittâg kullui jo aaibâs alda tiptim leđe kiettân kuámmir pajaskulij tobbeen piäjust tegu pivdusin ko te tuubdâm et vielpis poođij ton oolâ mun čärvejim kuámmir já vielpishân toos paasij kiddâ tom piäjust já viljâm išedij muu juolgijn keesin pajas lâi suullân muádilov seenti kukkosâš mun oppeet luáštádettim roogán vuálusoivij já caahim siämmáánáál kieđâ pivdeđ ige moonnâmgin kuhháá ko nubbe vielpis tarvanij ruovdijd porgim tassaaš ko munnust lijjii jo vittâ viälppá maid viljâm taađeest kuudij čuoggiimáin spiijkáráin kazerrááigán äigipuudâ tiptim ruovdijd pivdeđ mut toh iä innig paccâm veikkâ čielgâsávt kullui-uv vala viälppái njihhoom oppeet káhvástâllâđ já hundâruššâđ maid porgâččáim maksuuččij koddemruttâ ušom märkkid vielpis já piäjust liččii aainâs muáddi viälppá vala já kiitiätá cijkkoriemnjis še čielgâ äšši et nube roge iän vajaččii innig aainâs kuáivuiguin kuáivuđ meridáim vyelgiđ elâččiđ tuuveest kost ličij rähtimin pajekeerdi portháid ko väzzimmätkigin ij liččii meendu kukke vaarâ kavnuuččij ryevdikaŋgâ moin ličij älkkeb justeđ vala oovtâ roge enâmân ovdil toppáim vala piäjunjäälmi já koivum roge jeđe väzziláim paijeel lâi eštus tobbeen šnikkárušmin iäge lamaš pääihist ollágin vuošâi munnui käähvi já pessáim vala váhá purâsistiđ-uv kostnii ryevdikaaŋgâ mon luoihâttáim lovettáá ko išedehkin iä lamaš pääihist lâi tallaa ääigi aaibâs táválâš vyehi jis peri macâttij luoikkâsis maasâd movtijdij vyelgiđ munnuin riemnjispiivdon já veikkâ sun lâi-uv jyelgis lammim tossumiinan evakkost puáđidijn já skiärmui mottoomverd te lâi kuittâg tääl vyeŋes almai leggistij ryevdikaaŋgâ uálgátuáivis oolâ já tallet mij väzzilijm kulij puáđidijn miäruštâlâim oppeet kogo kuáivuččijm uđđâ roge já ko saje lâi tiäđust justeškuođij mooreen innig mušte mon kuhe tast moonâi mut maaŋgâkerd uánihub äigi kuittâg mii munnust lâi moonnâm oovtâ roge kuáivuiguin kuáivumân rogge lâi vaalmâš já piäju oppeet kavnum te siämmáin pivdovuovvijn finnijm vala muáddi viälppá pajas viljâinân láim vala-uv tom mielâst et cijkkoriemnjis ličij ain-uv piäjust mij cokkiittijm peessijd já kočâttijm toho piäjun jeđe vyerdiškuođijm pissokieđâst kuás tibi te riemnjis pááčá olgos mut nuuvt ij tábáhtum ij lamaš piäjust ollágin tâi mij ep lamaš páittám tom te viijmâg taat korrâ urkko lâi porgum lâi vala ohtâ pargo oovdâst taid jieŋâlis kodderuugijd amas poccuuh tâi makken ereskin elleid kočâdiđ toid jeđe vuolgijm maasâd väzzilij ryevdikaŋgâ uálgátuáivi alne tupán juátkiđ šnikkárhomáidis já muoi viljâinân jođhijm vääzin maađij mield räi pyeráidân luus moiguin vyejestáim pááikán ij lamaš tääl pääihist lâi peerâ ton tááhust tiäđust-uv oppeet uccom keerdi muu mušto ääigi peerâ ucoi talle ko enni jaamij ađai ep innig tarbâšâm potákkijd nuuvt ennuv ko táválávt koolvijm potákkijd tuše kuulmâ piäldun piäldun já pooráá piäldun ep kalvam innig maiden maŋa iäččám paasij kuávttáá pááikán já muoi viljâinân vyeijiláim polgupyeráiguin huksiđ kandáid tuve mun jiem ennust maiden huksiiččii mut liččimbahân kuittâg mottoom muudon veikkâ iššeen pehti já lâi-uv puoh olgomus saje kost táássáš lijjim iällám tavas liččii munjin omâs enâmeh moonnâmmääđhist jiem kuittâg ennuvgin mušte tom et päälgis lâi čuuvtij kiäđgáb já hyeneeb ko ovdâmerkkân já koskâsâš päälgis lii pááccám kuittâg tot et moonáim kárbáin máddáákeččin já elâččáim vala pääihist monâdijn mut tast jiem lah aaibâs vises jođhijm-uv tast oovdâs eennâm vâi jäävri mield vissâ-uv kárbáin ko jävrikeejist-uv láim vuálgám kárbáin joton ääigi ko lâi vyehin kolliistâllâđ puoh tááluin moh määđhi pellâst lijjii mut muoi iän talle iällám taavaakeejist ovdâskulij kidâ räi päälgis lâi kuittâg täässiv já pyeri vyeijiđ eelijm vala kolliistâlmin pääihist kost lijjii meiddei muu škovlâskipáreh já jyemeheh já sehe kaandah já kiäh iävá ušom lamaš vala škoovlâst kuáđist lâi leskâ perruinis já sij tiettii jo vyerdiđ munnuu jieš tâi suu kaandah já lijjii jo kesittâm tupehiirsâid sajasis já aptam keđgijyelgi-uv lâi peessâm škoovlâst já lâi vala vyeliškoovlâst et suoi-uv láin muu škovlâskipáreh vala nuorâmus kaandâš kote monâččij škoovlân čohčuv já kote ij lamaš eidu ton tove pyereestpuáttám kyesih ko tot lâi munnuu hyelkkitáálu viljâinân lâi kuittâg vala uáli šiev muštoost riämnjápiäjui uuccâm já ko puáđidijn oinijm pálgá piälláin hirmâd mučis čunoipuolžijd já čunoipáiháid te iävtuttáim kandáid vyelgiđ vistig uuccâđ riämnjápiäjuid ovdil ko álgáččijm ciäkkumhommáid lijjii máátkán kiärguseh já nuuvt mij ehidist väzzilijm ubâ koŋkkaroŋkka viljâm já mun máádás kuáivuh vala uálgátoivij alne já motomijn vala pisoh-uv vijlâsijn kuávlun kost tieđij lemin riämnjápiäjuid já tiävááh sehe toi koskâsâš jávrááh já ladduuh lijjii nuuvt muččâdeh et avestân taid jiem kale vájálditáččii ubâ iijâ já káhvástâlâim-uv mottoom jávráá riddoost mut oovtâgin aassum piäju ep kavnâm maacâim iđedist saallâsttáá maasâd kost kuáđi ulmuuh lijjii eidu koccáástâlmin pivdosavváid iä siigin lamaš tuđâvááh mut maidba voijii tieđij vala motomijd puolžijd maid kannattičij eelliđ časkelmin mut toho mij ferttiiččijm moonnâđ kárbáin já tot tábahtuuččij iäskán ehidist ko liččijm vistig váhá nohádistám kaandâin lâi stuorrâsiähá käärbis mon moojiikeččin lâi viljâm vyebdim rovgij moottor pävkkiđ já jis kiinii lâš lamaš ehidist olgon veikkâba tâi tâi kostnii riddoost te vissásávt kuulâi et kaandah toh tääl ležeh tavanâm vaarâ muáddi kilomeetter jeđe laddijm nuorttâriidon kost lijjii tuotâ mučis puolžiih já toh urruu jotkuumin veikkâ mon kuhás mestâ kaačân vuolgim kuorâdiđ čunoipáiháid mut veikkâ mon kuhás liččijm moonnâm puolžij maajeeld te cijkkoriämnjá vorâs luodah iä kale vuottum masa ubâ iijâ puolžij mield siemin jávrái kooskâ já veikkâ riämnjápiäjuid já luodâid kaavnâim ennuv-uv te ep ollágin aassum piäjuid saatij leđe kale ton-uv peeleest masa jo liijkás maŋŋeed et viälppáh sátáččii leđe jo vuálgám ennis maajeeld piäjust meddâl saallâsttáá maacâim pavkkâsáin já tääl ciäkkumpargo puávtáččij-uv älgiđ ko iä liččii innig makken kiäsutteijee ääigiájánâsah hettiimin syeinimáánu moonâi munnust tuve ciäkkumhommáin kale jiem ciäkkum ollágin mut motomin išedistim hiirsâi luptiimist pajeláá et pajeláá navcâidân ooleest elâččáim jodottâlmin já uštemin-uv já kooskâi elâččáim táálust kolliistâlmin ađai sehe maid käibidim lâi uággumjuuhâ mast liččim puáhtám uágguđ vejeháid mut taggaar ij lamaš tobbeen kale lamaš mut tot lâi liijká aainâs kuulmâ kilomeetter keččin jiemge puáhtám uágguđ tobbeen ko must ij lamaš uággumstággugin fáárust ovdánij pyereest já orom muštemin et munnuu tobbeen orodijn ubâ kehá cekkui pajas já vala káttu-uv šoodâi uksâ- já lasâhommáid kaandah porgii jiečânis vala siämmáá keesi ääigi já peerâ peesâi varriđ uđđâ tupán loppâkeesi loopâst maccáim ko tobbeen liččii vyerdimin nijttopargoh já luommiimeh lijjii vala kuusah já moh tarbâšii suoinijd táálván poojij já tipšoi taid mut tuše kiedi syeinih iä lamaš aaibâs tuárvi kussáid já ferttijm vala-uv nijtteđ mut máddáákeeji niijto ep innig nijttám še poođij lyeme- já nijttoááigán pááikán išediđ mii já sust lâi-uv korrâsiähá pargo ko luommim já nijttem lasseen sun čurgij já skuvrij ubâ táálu sehe posâlij vala mii puohâi pihtâsijd nuvâškuođij já aalgij leđe oppeet äigi maccâđ škoovlân lâi táálu já piirâs moos aainâs mun jiem lijkkum ollágin mut kartâččim piergiittâllâđ toin vala muáddi ive maŋa puávtáččim jieš meridiđ maid porgâččim já kuus monâččim äšši oroi kuittâg lemin jo aaibâs čielgâs jiem innig kuássin monâččii maggaargin škoovlân eereeb jotkâškoovlâ mii lâi págulâš jiemge innig kuássin kuldâliččii oovtâgin máttáátteijee saavâid jyehilágán škoovlâid nuuvt kukken ko peri máhđulâš luuhâmpaje lâi nuhâmin mii lâi lamaš uáli mielâkiddiivâš keesi jiem lamaškin perruu lunne luosâid pivdemin mut lijjim lamaš ubâ keesi já uási meiddei ij lamaš muide ko luommimääigi já nijttoääigi pääihist já nuuvtpa sun ij lamaš ubâ uáinámgin muu tuođâštus tom peeleest et ličij eečigin tom uáinám mut liijká tobbeen já pehti luuvâi iäččán nommâ jieš tom väärendâm ađai vierestâm kosmuspennáin já tääl tot lâi eidu taggaar tegu iäččám te ličij tom čälistâm uábbásân tuođâštus já ettim et tääl eeči-uv ličij tom uáinám já pieijâm vala noomâs-uv toos mii ij tiäđustkin lamaš tuotâ ige tom ubâ oskomgin koskâárvu lâi ucánjáhháá pyereeb maid lâi lamaš čohčâluuhâmpaje ääigi já tääl tot lâi verdiddijn koskâárvu lâi pajanâm penttâ já meddâl lijjim lamaš tijmed mii poođij tiäđust-uv pygálusmääđhist já motomijn jieččân luámuin ko njuolgisteeđân pinnajim távjá škoovlâst mielâst mun jiem lamaš škoovlâ várás ige škovlâ lamaš muu várás aalgij čohčâmáánu aalgâst tegu táválávt já vyejestim-uv pyeráinân oppeet liččim kuuđâdluokkalâš já masa jo nuuvtkočodum stuorrâkandâ veikkâ stuáruduvváin jiem puáhtámgin ramâččâttâđ stuorrâkaandah lijjii čiččâdluokkaliih kiäh lijjii muu pursâlonottemskippáár já kaandah ko lijjii-uv puoh must kuhebeh mut motomeh must nuorâbeh-uv kaandah lijjii must kuhebeh já suámis nieidâ vala veikkâba iäččám nomâttem ađai sunjin ucánjáhháá lijkkuustum-uv ko sun lâi nuuvt mučis nieidâ ruokkâd kievrâ já sunhân lâi šoddâm muin vala siämmáá peeivi-uv evakkoääigi jiem kuássin adelâm suu iberdiđ et liččim sunjin mahten lijkkuustum mut ko lijjim talle viehâlágán stumppâ ađai kossuv te ferttejim ain ruttiistiđ čuávjám siisâ et liččim makaš váhá čuálččáb já raddab ko lijjim suu aldasijn tâi mahten suin tohâmušâst must kale liččii lamaš ubâ máhđulâšvuođahkin háárán ko mij puoh uáppeeh noobdijm et ličij makaš kote lâi muin siämmáá luokast já oppeet já láin veerdižeh lâi ton luuhâmive čiččâd luokast já ličij tiäđust-uv škoovlâ ruvnâttes kunâgâs sust táhtáás já korrâ čuurmah moh heerkiht kale meiddei čurmâdii kansaškoovlâst lâi oppeet olâttâs vyerdimin lâi vuálgám meddâl tâi celkkum luovâs hovdâmáttáátteijee virgeest já suu saajeest lâi tääl vyeliškoovlâ máttáátteijee lâi nuorâ nissoon kote lâi ušom lamaš jo moodijd iivijd vyeliškoovlâ máttáátteijen oroččij tiäđust-uv lemin luándulâš et hovdâmáttáátteijee ličij siämmást meiddei paješkoovlâ máttáátteijee mut ij lamaškin máttáátteijee lâi nuorâ vyelikersant suáldátpihtâsijdiskuin kiän nommâ lâi ko lijjii suáldátpihtâseh pajalist te sun lâi tiäđust-uv talle suátivievâst ađai armeijast mii lâi suu uásild vala koskân uáivildij tom et sun ličij pajeláhháá muádilove ihásâš suullân lovmat ihheed puárásub mij pajeluokkaliih peesâim tuáduttâllâđ suáldátkurin já tađe mield meiddei tahtâmaarsân purâdemäigi poođij te mij pajeluokkaliih stelliidâđâim kyehtin paldâlâskurgâlâssân já vaazijm tahtâmaarsâst asuntola porttái oovdân mast kurgâliččijm asuntola purâdemsalin kost purâdem tábáhtuuččij uđđâ máttáátteijem komendij koolgâim stergâgiđ sajasân koolgâim njuolgiđ kurgâlâs ađai jono já mars kaks kolme yks kaks yks kaks vasen kaks kolme já nuuvt ain moonâi mottoom äigi ovdil ko oopâim puoh taid aašijd mut muu mielâst toh lijjii kuittâg hitruuh mielâst oroi aainâs návt maŋa et lâi uáli šiev já kierdâvâš máttáátteijee kote kohtâlij puohâid siämmáánáál mušte et sun ličij kuássin kiämmán niddám teikkâ ličij lamaš epivuoigâlâš kiämmân uáppee kuáttá muštemin et vala ovdil talvâm suu suáldátpihtâseh muttojii táválâš pivtâsin já tot uáivildij tiäđust-uv tom et sun lâi peessâm siviilin kansaškoovlâ asuntolast lâi tábáhtum njunošmolsom mut vyeššen lâi ain-uv munjin uápis já liägus olmooš ij lamaškin innig rávhálâš já jiärmáás mut tääl tobbeen lâi-uv lâi lamaš ovdeláá-uv asuntolasiässán mut puáttám tääl uđđâsist jođettiđ asuntola já stiiváđ mijjân lâi ain-uv nieidâolmooš ađai puárispijgá veikkâ tääl sust lâi-uv almaiskippáár kiän nommâ lâi láin kuohtuuh elilâm ulmuuh já sunnust lâi šluŋkkepeeljâg já uánihiskuolgâg njuámmilpeenuv mon nommâ lâi lâi ruottâmpäddi asuntola tyehin kost tot iänááš aaigijd lâi-uv iššeed lâi meiddei meccialmai já távjá peenuv peesâi-uv viiššâđ já tuáridiđ njuámmil meccist lâi uáli sijvuus olmooš kote paasij kuittâg jo munjin viehâ omâsin ige sun ennust savâstâllâmgin asuntolapárnáiguin láá kuittâg ain párnááh já távjá mij kivsedijm ađai masa haardijm pennuu mij porgâm tom aainâs pennuu olgohäämi keežild veikkâ tot lâi-uv uánihis soksâmijguin já šluŋkkáás peljijguin fastes hortte mut tane et tot lâi masa käimi mii lâi ciägupelji já mon mij oonijm áárvust keežild mij távjá šoodâim-uv savváid já tain sun ij aainâs rämidâm mii skipáreh já motomeh iäráseh-uv lijjii peessâm kansaškoovlâst luovâs já monâččii puáttee ive aalgâst jotkâškoovlân mii pištáččij kiđđâluuhâmpaje sajan lijjii puáttám uđđâ uáppeeh kiäh algâttii vuosâluokast tegu mun algâttim talle vittâ ive tassaaš juávkun kuulâi eres lasseen kiäs lijjim uápásmâm moonnâm keesi ko láim lamaš viljâinân tobbeen uđđâ tuve huksimiššeen muu iše lâi eenâb-uv taggaar mooraallâš iše ko koŋkreetlâš iše mut iše kuittâg lâi tääl tääbbin škoovlâst lâi uáli movtigis kaandâš já veikkâ mii stuorrâkaandâi vuovvijd ij kuullâmgin siärvustâllâđ uccâkandijguin te savâstellim suin távjá oholoopah lijjii tagareh et maađijpiälláin ässee párnááh monnii táválávt pááikán talle mut ijjávráliih ferttejii pääcciđ asuntolan pasepiäiván škovlâliih lijjii talle nieidah já jyemeheh já sehe párnááh já asuntola oholoopah lijjii-uv viehâ joskâdeh ko tobbeen lijjii tuše ijjávráliih já ohtuunis kandân neljijn nieidáin läävejim vuojâččiđ pyeráinân iiđeed-eehid pááikán mut jis lâi arvešoŋŋâ tâi korrâ tavepieggâ te talle kale ijâstellim asuntolast lávurduv hästistim vyelgiđ muu pááikán kale mieđâi toos já nuuvtpa ko škovlâ nuuvâi te vyeijiláim toho tiäđustkin lamaš alnees pyerá mut sun kuárŋui muu pyerá steellig oolâ já mätki aalgij hárjánâm vyeijiđ pyeráinân veikkâ steellig alne ličij čokkám muu-uv stuárusâš skippáár uáináh maŋgii vuojâččâm luoddâpellâst ucâmin kiiveer já eres-uv lemnuid já maŋgii lâi steellig alne čokkám kiinii muu skipárijn lâi vuosâluokkalâš já must čuuvtij-uv ucceeb et must iä lamaš magarehkin vädisvuođah vyeijiđ pyeráin motomijd vuástáluvâid-uv vala pajas maid mudoi liččim laiđim poođijm pááikán te eeči-uv movtijdij ko ooinij kálgurohhees ađai iännámrohe hyelkkikaandâ koijâdâlâi saavâid maht kansaškovlâ lâi vuálgám joton já nuuvt ain lâi eidu pottáákkuáivumäigi já muoi išedáim iäččám potásij kuáivumist já kiällárân piejâmist moonâi jotelávt já vuossargiiđeed muoi vyejestáim maasâd já uđđâ škovlâokko aalgij lâi tot jiänusinluuhâm eres uáppei kullood lamaš aainâs já ääigi taggaar et jiem lamaš pastam luuhâđ maiden jiänusân nuuvt et jiem liččii riemmâm čiäruštuddâđ ij kuássin luvâttâm jiänusân et jiem tiättám maht tot ličij luhostum kustoo poorgâi tom siämmáá maid já láin porgâm ađai luvâttij uáppeid uánihis tekstâpittáid jiänusân polâstâlškuottim et maht tibi te kiävá ko vissásávt puáđáččij motomin muu-uv vuáru já nuuvthân tot poođij-uv innig mušte mii teevstâid tot lâi tâi maid tot kieđâvušâi mut ko lehâstim njálmán já luvâškuottim te tothân luhostui kale jienâ tuárgistij já lâi sijvuu mut čiäru ij kuittâg innig puáttám lâi tääl masa vaalmâš já viljâm iäránušâi-uv távjá tobbeen maavâs lunne ij vala vuáijám merikoskâsávt aainâs ton čoovčâ mut ucebij fiävruiguin toho kale jo peesâi lâi lamaš ubâ elimis ääigi mottoomnáálá taggaar pioneervuoiŋâsâš olmooš já ko miinii uđđâ aašijd poođij te sun kale skappui taggaar jis peri suuitij ejistân et tääl sun ličij uástám kiästnii mopedi lamaš vala uáinám tom mut tiettim et magareh mopedeh láá já vuordâččim korrâsávt tom ääigi et pesâččim uáiniđ tom já leđe vala sáátust-uv äigi kale vissásávt puáđáččij tuođâštij meiddei tot et sun lâi ovdâmerkkân uástám siemin pianohaidaráá keejâ kove juovlâmáánu siijđost kostnii já lâi máttááttâllâm suáittiđ toin braavuurnummeer lâi syömmein syksy toi mulle já še lijjim máttááttâllâm suáittiđ eidu tieid siämmáid pittáid ađđiistâlmáin suu já mielâstân lijjim luhostum-uv uáli pyereest lâi mudágávt ucce et tot soovâi uáli pyereest muu soolân ko pääihist hárjuttellim tom suáittim eeji kullood te vuottim čielgâsávt suu kejâstuvâin et sun ij táiđám lijkkuđ toos lâi jo maŋgâ ive tassaaš riemmâm kuldâliđ immeelpalvâlusâid radiost já tast tiettim et osko lâi sunjin uáli tehálâš jo masa nabdastellim et haidarsuáittim sátáččij leđe viehâ alda sudo já ko eeči ličij tuuveest te talle jiem aainâs suáitáččii haidar ääigi iä tábáhtum makken eromâš aašijd moh liččii pááccám mielân vuojâččim ain peeivimaacâi škoovlâst mut ko maŋeláá čohčuv šooŋah čuoskuu já talvâškuođij te kale paaccim loppâihán asuntolan siämmáá čoovčâ peessim meiddei uáiniđ viljâm uđđâ vuájáán já kalba tot lâi-uv fiijnâ nommâ lâi já tot poođij tast et mopedist lijjii silbâmaaláin máálájum tegu säävŋih meiddei uánihis máđháá vyeijiđ-uv toin mii šiljoost já kalba tot lâi fiijnâ tobdo mon ij puáhtám ubâ valdâttâllâđgin moottor ij lamaškin kevâmin te tast lijjii tagareh tuolmâmeh ađai polgimeh moiguin vuájáán puovtij tuolmâđ tegu polgupyerá já tot juuđij ovdâskulij kale jotelávt mut juuđij kuittâg keesi ko vuálgáččáim oppeet te iän innig vuájáččiigin polgupyeráiguin muáddi peeivi pic tuolmâstiččijm mopedijn oovtâ peeivist kale jiem lamaš kalle tiijme mopedijn vuájáččij mut aainâs pele jotelubbooht ko polgupyeráin loopâkeččin lâi kale ohtâ tábáhtus asuntolast mii paasij mielân tábáhtus keežild munnust diplomaatkoskâvuođah čuáskuškuottii já uccást iä jo potkân talvâm já pááikán vyeijim pyeráin ij innig luhostum ko lâi tommittáá puolâš et pyeráin ij olmânáál pallâm vyeijiđ automaađij tollii kale áávus lijjim asuntolast seŋgâ lâi talle stuorrâkaandâi visteest aldemustáá olgouuvsâ ađai ko viistán lavkkij te muu sengâ lâi tastan čižetpeln iällám poosâdmin já veluttâlâim seeŋgâst kii maht-uv já vuordâččijm siäsá kote časkâdičij čuovâid já tuáivuttičij pyeri iijâ veluttellim komolâs já ucánjáhháá čievčâdim jyelgilapijguin seeŋgâ monnjâryevdi siäsá lehâstij uuvsâ já ko ooinij maid mun lam porgâmin te tállán skuldui ei saa tehdä se on rumaa mondiet tot lii rumaa já muu skipáreh še ucánjáhháá hiämáskii talle mun tuágádim et mottoom muudon tot kale lâi-uv rumaa ko siäsá lâi nabdam et mun ađđiistâlâm niävzum ij kale lamaš muu mielâst ollágin pic reaktio kuvvij suu jieijâs nyeskis jurduid oovdâs jiem innig luáttám suu nuuvtkočodum loojaallâšvuotân pic epidim puoh suu ravvuid já miärádâsâid nuvâškuođij vistig asuntolast toollum uccâjuovlijd jeđe lopâlávt nuuvâi škoovlâ ohtsâš kuosâjuuhlán mast lijjii vyeliluokkalij já pajeluokkalij jieškote-uvlágáneh juovlâčáittuseh tiivtah já tien tiegáreh loopâst finnijm tuođâštusâid kietâsân máttáátteijeeh tuáivuttáin mijjân puorijd juovlâid já uđđâive já lâim kiärguseh vyelgiđ pááikán lah aaibâs vises maht ležžeem puáttám pááikán peessâđ joba mottom auto-uv fáárust ko poođijn kyehti eres-uv uáppee ko mun já suoi láin já kote lâi nieidâ ležžeem kuittâg puáttám jieččân pyeráin ko tom ij puáhtám kyeđđiđ juovlâi ááigán luuhâmpaje moonâi ovdii vyevi mield láin iäččám já viljâm mut tobbeen elâččij meiddei uábbám kote taaiđij leđe jo hotellist pargoost vyevis mield sun oppeet čurgij ubâ táálu posâlij mii tuolvâ pihtsijd veikkâ čääsi ferttij viešidiđ vuoddâs käldest čäcikiälháin vieššidmist mij almaah išedijm suu juovlâluámu lâi kale tuođâlávt čurgimluámu mon koŋkreetlâš hietteeh lâim mij almaah mun jiem tiäđustkin lamaš vala olmâ almai mut jieččân mielâst almaa algâ kale ij innig kolliistâllâm mii táálust jyehimin skeŋkâidis ko mun-uv lijjim jo ollásávt vises tast et taggaar ij ubâ lamaškin tot kale lâi kolliistâllâm ko tain lijjii vala uccâ párnááh mist lâi lamaš uđđâ máttáátteijee moos mun kale lijkkojim ääigi kiđđuv lijjim finnim tuođâštus mon koskâárvu lâi mut čohčâluuhâmpaajeest lijjim finnim koskâáárvu lâi koččâm já tom lâi kočâttâm luándutiätu mut rekinistem já mittedemoppâ lâi ain-uv tot siämmáš ko lâi lamaš ovdebáá-uv ive jiem riävtui ubâ iberdâmgin veikkâ tuođâlávt aassim já lijjim uáli alda luándu numerij uásild toh lijjii siämmááh ko ääigi-uv pehti must lâi vala ohtâ palomoomeent vyerdimin iäččám ij lamaš valagin vuáláčáállám huolâtteijee vuáláčáállus ige tom lamaš toohâm lijjim jieš tom čälistâm kosmuspennáin já oppeet ličij palo et vávjá-uv tibi taan muu vuáláčáállus vávjám ige epidâm maiden já kiđđâluuhâmpaje peesâi älgiđ ovdii vyevi mield rutiineh lijjii ovdiih viiđâ tiijme kukkosâš škovlâpeeivih mut lávurduv lâi táválávt uánihub škovlâpeivi ko iänááš asuntolast ässee škovlâliih vuolgii talle ain pááikán lijjii kale lamaš ubâ oho ain asuntolast mut lávurduv sij vuolgii pááikán lâi tälvi já korrâ puolâšeh te jiem tiäđustkin puáhtám vuojâččiđ peivimaacâi pääihist pic ferttejim leđe asuntolast puoh argâpeeivijd ađai masa oovtmano oho jo nuuvtkočodum stuorrâ kandâ veikkâ stuáruduv peeleest taiđim kale leđe vala kuálmádluokkalij stuárusâš lâi ain-uv tot kuulmâ juávkku já mun kiäh toolâim ovttuu kuoimijdân pele ovdâmerkkân rijdoaašijn mist lâi puoh kuhemus ađai eidusâš stuorrâ kandâ já muoi láim čuuvtij ucebeh já suullân kuoimijdân stuárusiih meiddei vuolgijm ain jyehi lávurduv vääzin pááikán já lâi-uv mii päikkijuávhui äšši toimâttiđ mii oppeet vuossaargân škoovlân mut uáli harvii teivâsij vuovâs sáttu já peesâim autosáátust pááikán mut iänáážin mij kale ferttijm väzziđ ubâ määđhi návt maŋeláá juurdâš tieid päikkimaađhijd te ijhân tain lamaš mihheen jiermijd leđe pääihist tuše oovtâ iijâ muoi kuittâg ko oppeet koolgâi vyelgiđ škoovlân aasâi tommittáá aldeláá et sun kiergânij siämmáá iiđeed moonnâđ škoovlân ko tot aalgij-uv eeči eelij ain muu tuálvumin pasepeivieehid ergijn maađij kale tollui áávus aurain ko tast lâi viehâ korrâ jotolâh maađij rähtim keežild mut tot lâi tuše argâpeeivij aurajum maađij lâi tiäđust-uv šolkkâmaađij te ton oolâ ij kannattâm ergijguin moonnâđ veikkâ pasepeeivij autoh iä vuáijám ennust ollágin kuittâg puáttiđ auto oovdeld tâi maajeeld já šolkkâmaađij alne ličij lamaš väädis tolliđ palaskâm eergi pasepeivijotoluv keežild autoid ij kannattâm moonnâđ vuordâččiđgin maađijpellâs jiem tieđe maht ránnjátáálui nieidah já ležžâv moonnâm škoovlân mut mun aainâs moonnim ejijnân ergijn ergijdân já vuojijm tälvimaađij mield pehti tobbeen miätá taavaakeš kost ain mield jeđe mield lappâd jeđe maađij rasta oppeet mon mield pessáim šiiljon kuittâg innig čokkám iäččám askeest siämmáá kerrisist tegu ovdil mut jieččân kerrisist já jieččân vuájánáin mii lâi tot merkkâ piettih nolppo lâi uáli uáiváás já läškis ergi mut nabdemist tast lijjii kale čuárvih čohčuv mut ko tot lâi piettih te tothân vaarâ roovâi jeđe kočâttij čorvijdis tegu eres-uv sarvah kuássin uáinám tast čoorvijd ko tot táválávt iiđij tiego juovlâi suulâin tâi maŋeláhháá paalgâi kuávlust já tondiet ergičonâdeijeeh tom ain fättejjii já toimâttii iäččásân máánu juovlâi lâi lamaš radiost já aavisist uuđâs et lâi pavkkâlâm sputnik aalman lâi taggaar tekokuu ađai rahtum máánu já máttáátteijee lâi finnim kostnii tärkkilis tijmeääigi-uv tiättun et eidu kuás tot kirdáččij paijeel merhâšij tom et mij puoh asuntolaliih-uv puávtáččijm uáiniđ tom mij čokkânijm olgos várdáđ pajas aalman sevŋâd já orom muštemin et äigi ličij lamaš tiego kuuđâ maŋa et máánu ličij aainâs máánu hámásâš já masaba jo siämmáá stuárusâš-uv kiinii cuoigij et tovl tibi te kirdá tot tekokuu čuuvtij ađai masa siämmáá čuuvtij ko motomijd iivijd tassaaš ko muu veerdi muštâlij munjin et sun tiätá kotka peesi mii lâi-uv tuše kuuđhâmiehtâ sääni kotka tâi tááláá čäällimvyevi mield gotka lii anarâškielân kutkâ pehti pettâšuvvim masa siämmáá čuuvtij ko tothân lâi-uv tegu siemin táásnáš mii juuđij uáli hitásávt eres taasnij kooskâst ušom máádás tien sputnikân lohtâsij vala maŋeláá taggaar-uv äšši et forgâbalij juovlâluámu maŋa oppeet almottij mijjân et tääl tot ryešilâš rahtum máánu ađai sputnik lii koččâm enâmân já puállâm kunnân ko lâi koččâm te maidba mij toos lâim kuittâg peessâm uáiniđ tom iimmâš veikkâ mihheen máánuid ij lamaškin kote lâi kieskâd peessâm suátivievâst vyelikersanttân lâi äŋgiris valastâllâm piälušteijee já tuárjoo avžuuttij škovlâlijd valastâllâđ jyehináál pievlân kaččâđ já väzziđ sehe tälviv čuoigâđ já luisteliđ ko toh liččii tárbuliih škovlâlij sävrivuotân lijjii lamaš čuoigâm maailmmiäštárkištoh kieskâd kostnii já syemmilâš čyeigeeh lijjii piergim tain uáli pyereest ive uárnejuvvojii še škoovlâikoskâsiih čuoigâmkištoh kostnii eres saajeest ko já iänááš lâi movtijdâm täin kištoin nuuvt čuuvtij et mist-uv lijjii čuoigâmkištoh škoovlâst main kolgâččij valjiđ ovdâsteijeid täid škoovlâikoskâsâš kištoid lijjim mielâstân koorâs čuoigâđ mut muu ruokkâdvuotâ ij kelijdâm čuoigâmkištoi räi veerdi lâi rammum eres škovlâskipáráid mon koorâs mun liččim čuoigâđ mut ko must iä lamaš lukkâsaveheh te jiem puáhtám makaš uásálistiđ toid mun kale liččim finnim škoovlâst tagarijd savehijd mut muu ruokkâdvuotâ nuuvâi koskân tuuttim leđe tuše keččen tain čuoigâmkištoin čyeigeeh moh muu mielân paccii lijjii já ušom piergij pyereest tain škoovlâikoskâsijn kištoin-uv ađai ušom vuoitij jieijâs sarja čuovvânškuottii já tälvi kärŋiluuškuođij kuuloold kiiđâ piälán pygálus še álgáččij forgâbalij koijâdâm máttáátteijeestân luámu tađe várás luámutárbun toin lain et liččim uáli tárbulâš jieččân perruu puásuipargoin nomâlâsân ko iäččám ferttiiččij leđe pääihist šivettijguin já mun liččim viljân skipárin pygálusâst kesimin poccuid kontturân já miärkkumin čiermihijd kale viehâ ucce ige máttáátteijem vaarâ tom keessimhomá váldám nuuvtkin tuođâst mut kuittâg finnejim oho luámu pygálusluámu aalgij já oppeet vyeijiláim viljâinân sun muzigijnis já mun iäččán rievtâgis čuoivâgáin lâi pááccám kuátiorron kuusâid tipšođ já suu čuoivâg paasij muu kevttimnáál lah aaibâs vises mii meerkân ađai muu piettihnolppovuájánân lâi tábáhtum mut tot ij lamaš innig mii ergičurrust mun koijâdim ääšist pääihist mut jiem tieđe maht toos loopâst keevâi lâi jo puáris ergi et amahân iäččám ij njuovvâm aainâs purrâmpuásujin mut saatij kale vyebdistiđ tom puásuiuásteid iäččán pievrihis nämičuárvičuoivâg jo ovdiist ko lijjimhân lamaš ton keessim kerrisist maaŋgâid keerdijd já kooskâ ko iäččám lâi tuálvum muu ain pasepeivieehid luovâsvyeje lâi lamaš tot kuulmâ juávkku já mun kiäh lâim meridâm et jyehi lávurduv táttup máttáátteijeestân eehidpeeivi rijjâ vâi peessâp väzziliđ pááikán já iäččám karttii ain reisiđ tuálvuđ mii škoovlân vaarâ tuámittij vuossargiiđeed maađijpellâs já njuškij mut moonnâm jiem riävtui tiättám leđe nuuvt et puárásubboin viiljâin kiinii elâččij suu tuálvumin jis jieš ij ostâm vuojij tiäđust-uv oovdâst já mun suu maajeeld mut lâiba hitruu leđe iäččán čuoivâg läbžikeejist já vala stivriđ tom lâi pyereest taammâm čuoivâgis já tot lâi uáli rievtâg lääbži ucánjáhháágin čovgiistij siijđo vuástá te tot lâi tegu tááláá ääigi tuolmâstičij auto kaasutuolmâm iähtun čuoivâgist lijjii täsivis enâmijn vyejedijn tuše kulmâ ovdánemvyevi njolge tuálvi já ruottâm ađai vázzám tot ij ollágin eereeb ciägu vuástáluvâid lâi-uv arvâlâm távjá kale sátáččij piergiittâllâđ puásuivyeijimkištoin-uv jis tom toho peri tuálvuččij lâi tuotâ lâi nuuvt vale et čonâdemääigi-uv tom lâi kulloo väädis fattiđ čurrust kiddâ tállán ko tot tieđij lemin suoppâinkeejist tot uásui já adelij ráávhust paggiđ jieijâs läbžikiäčán kale iäččám še arvâlij tast kale ferttiiččij naallâđ ko ijhân toiguin šietâččii eres nalâhij kooskân ollágin lâi tuotâ lijjii uáli stuorrâ nämičuárvih moi stuárudâh jyehi kulij lâi masa meetter merhâšittee ääši moi keežild tast ij kuittâg kuássin šodâččii kištoergi lijjii et tot aalgij leđe jo liijkás puáris kištoid ige tot lamaš meendugin šiljoruokkâd ohtâgin olmooš lâi šiljoost te tot tállân hitodij njolge já távjá spiekâstij-uv tot lattij oovdelpuátteiguin-uv mut monâdijn toh iä lamaš ko puohah lijjii monâmin pygálusân kaandâi kámppá lâi taavaapele riddoost mon šiiljon vyejestáim já tuálvoim ergijdân kuátumân ovdánij moonnâm tálváá vyevi mield iđedist sivláid maŋeláá čuážuttemááiđán kijkkiistâllâđ já kejâstâllâđ áálduid čuávvoo čiermiháid tastoo njuárustâllâmááiđán keessiđ poccuid kontturáid jeđe loopâst lyeštiđ čurruu já tuálvuđ tom čovčjávrálij já kosseennâmlij siijdâ enâmáid mušte mon kuhe pygálus piištij mut taan-uv tove peessim leđe mii siijdâ konttur puásuilohhen já tiänáđ váháš ruuđâ pygálusâst tábáhtui ohtâ suámálâš äšši mast jiem lah tuostâm kiässán vala mainâstiđ et viljâmgin ij lah tast muštâlâm kiässán lâi peiviv ruttim mii kontturân puáris čapis ááldu mast lâi masa muu merkkâ peeljist lâi tuše njavkke já čižetpele peeljist kyever já pittá maajeeld meerhâst lâi uálgispele peeljist njavhe lasseen pittá maajeeld mii taan čapis ááldu meerhâst vááilui čuopâstuvah lijjii kale siämmáálágáneh lâi ruoinâsiähá ij orroom lemin čuávjist já tot lâi nuuvt oomâs et jiem lamaš taggaar kuássin uáinámgin kale et tubdâččim puoh poccuidân ko iä toh vala nuuvt ennuv lamaškin poccuuh lijjii keessum kontturáid te ulmuuh vuolgâdškuottii ääiđist kii kuus-uv iänááš purâdiđ já káhvástâllâđ ovdil čurrui lyeštim mii čuurâ luoštuuččij forgâbalij já viljâm eeđâi munjin muoi vala teehi kontturân ulmuuh lijjii monâdâm já jo viäiguškuođij-uv te viljâm njuárustij tom omâs čapis ááldu kiddâ já faškâstáim tom iärtán kale jo ervidim mii šodâččij tábáhtuđ vojâstij ááldu uálgispele piälján siemin pittáá maajeeld toolâi vojâstâhsaje cápcusist mottoom áigáá jeđe luoštijm tom eres poccui siisâ jo tommittáá veigi et veikkâ pelji vardaččij-uv mottoomverd te čuurâlyešteehkin iä aicâččii munnuu rievdâdem ko tagaarhân tot čielgâsávt lâi lâi tääl muu meerhâst já tuáivoim et kihheen ij vávjáččii munnuu paatavo kihheen ij vávjámgin ko iä ettâm maiden nuuhâm maŋa vyejestáim pááikán kiđđuv koijâdim viljâstân ko sun lâi lamaš čovčjávrálij já kosseennâmlij siijdâ kuáđutmin ovdil ááldui čonâdem et maht ááldun lâi keevvâm já ain-uv tot ličij mii siijdâst muštâlij et áldu lâi lappum áldu lâi lappum tâi kuus moonnâm sun ij innig tiättám mut noobdij kale et ko áldu lâi vissásávt kolgolâš monnii maadâpalgâsist te tot ličij maka moonnâm toho kost lâi puáttám-uv taan rievdâdmist ij lamaš maggaargin ävkki munjin tađe eenâb ko viljâsângin lappui jis tot lâš kavnâm omâsteijes luusâ te iäigád lâš imâštâllâm lijge čuopâstuv ááldus peeljist usâstâláim viljâinân vitá še merkkâkiirjijn-uv et kavnuuččij-uv taggaar kosten mut iän kavnâm rikosist lii kuullâm äigi paijeel ihheed já tot lii puárásmâm et tääl tast tuástá jo váháš uvástâllâđ-uv maŋa moonnim oppeet škoovlân poođij kiđđâ já keesi aldanškuođij kiđđâtäälvist pygálus maŋa jiem mušte ennust maiden škovlâpeeivih monnii ovdii vyevi mield ko mihheen ij lah pááccám mielân ko škovlâ nuuvâi vyesimáánu majemuu peeivi te peesâim vyelgiđ kesiluámun pessii škoovlâst ollásávt meddâl tegu muu lomsalonottemskippáár já tiäđust kiähnii nieidah-uv kiäi noomâid jiem mušte koskâárvunummeer lâi ucánjáhháá pajanâm tot lâi ko čohčâluuhâmpaje tuođâštusâst tot lâi láin vuáláčáállám hovdâmáttáátteijee já paješkovlâmáttáátteijee puoh merhâšitteemus tiätu lâi kuittâg tot et tast luuvâi luokalle lijjim lamaš tijmed mii vaarâ čoggâšui oovtâ oho pygálusluámust já motomijn puoccâmpeeivijn lâi šoddâm jo ärbivyehin kolliistâllâm porgâččim taan-uv keesi já liččim tobbeen aainâs algâkeesi mut nijttoááigán ferttiiččim puáttiđ iäčán iššeen já lyemeääigi ij puáhtám viettiđ kosten eres saajeest ko tobbeen älgidijn poottim pááikán já talle tiäđust lâi puoh pyeremus riämnjápiäjui uuccâmäigi uuccâm lâi aainâs muu mielâst hirmâd kiäsutteijee já mielâkiddiivâš hommá et hokâttâlškuottim ránnján já ristiäččán vyelgiđ uuccâđ riämnjápiäjuid vissásávt tiäđáččij tagarijd puolžâid maid kannattičij eelliđ časkelmin lâi muu veerdi já mieđâi áášán veikkâ motomeh áálduh sust vala lijjii-uv läbžikeejist vyerdimin vuássáá šoddâm tipšoččij suu viljâ já miärhuččij še vuássáid já meid lijjii vala motomeh áálduh kiddâ moi vuássáid iäččám miärhuččij já luoštâličij maŋeláá skippuudâđáim veerdijnân et vyeijiliččáim pyeráidânguin tavas já vuossâmustáá časkeliččáim kierruu puolžijd main viljâpiällám lâi muáddi ive tassaaš kuáivum pajas penttâ käävci riämnjá viälppád maŋa tarkkuuččáim pirrâs puolžijd et kavnuuččij-uv tain cijkkoriemnjiš viälppáidiskuin lii taavaakeeji já maađij viestârbeln suullân kilomeetterpele uárjás porgáim mut piäjuin moh tain lijjii iä lamaš magarehkin meerhah pessiimist luodah piäjui njaalmijn kale lijjii mut piäjuin ij lamaš seevđâhaajâ tegu vielpispiäjust táválávt lii määđhi viestârân já tärhistáim puoh puolžijd kidâ já räi mon pirrâ še vazzijm ige ohtâgin piäju lamaš taggaar mon ličij kannattâm kuáivuškyettiđ väzzimiijâ maŋa láim hirmâd vaibâm tâi aainâs mun lijjim ko iän lamaš nohádistámgin ubâ iijâst te poođijm pyeráidân luusâ te vyeijiláim tiäđust-uv toho lâi suullân kilomeetterid já ko vuojij oovdâst já mun maajeeld te ain morettim toos et sun lâi jo kukken muu ovdiibeln kiddâ mut oppeet keevâi siämmáánáál ko lijjim vissâ nohádistám vyejedijn et sun lâi oppeet masa čyeti meetter keččin must mätki ovdánij kidâ räi já poottim ton mielân et lijjim koskâttuvâi ain nohádistám vyejedijn tuše tom et jiem lamaš rovvâm pyeráinân vyejedijn pic pissoon ton alne já tuolmâm uáđidijn tuše hitásubbooht iä lah kale puáhtám leđe meendugin kuheh mut tommiittáá kuheh kuittâg et kuođâlduvvim kyeimistân nohádistmeh väzidijn tábáhtuvvii vala kulmâ ive maŋ eláá-uv ađai kiđđuv ko čovčjávrálijn já kosseennâmlijn lâi majemuš läbžikyeddid talle já jieččân perruu räiđee ko lâim čonâdâm áálduid ubâ iijâ luoddiäru jeggipáiháást iđedist ko puoh čuávjiáálduh lijjii vedduumin já jyevdilâs poccuuh ađai čiermiheh ronoh já sarvah luoštum luovâs te peesâim väzziliđ pááikán vuoi âstiđ viljâpelijnân väzziláim kuus lâi mätki vittâ kilomeetter lamaš vázzám ko motomijd čuođijd meetterijd ko huámášâm et muu skippáárhân lii jo aainâs meetterid muu ovdiibeln mun tiäđust-uv väzistim suu kiddâ já ko vazzijm fáruluvâi mottoom áigáá te oppeet morettâm toos et lam oppeet kuođâldum kyeimistân aainâs meetterid väzistim suu ain kiddâ já taađeest še kuođâlduvvim ovdánij ubâ väzzimmätki kidâ räi já nohádistim vaarâ tien viiđâ kilomeetter määđhist aainâs lovmat kerdid mield iäččám stellij potákkijd iđettemloováid tupelättee oolâ kiälláruuvsâ já máddáápele laasâ pelimuudon lijjii lamaš kiällárist ubâ täälvi mut ko kalvemäigi aldanškuođij te taid koolgâi muáddi oho ovdeláá väldiđ peeivičuovân itteeđ moh lijjii masa meetter kukkosiih já meetterpele kobdosiih sehe lovmat seenti alosiih lijjii rahtum tondiet tiätu stuárusâžžân et taid voojij kyeddiđ ohtân potákkijdiskuin piälduroobdân lijjii rahtum tagarin et taid puovtij stelliđ pajaluvâi nuuvt et toi kooskân paasij šievlágán luámi peeivičuovâ várás tiällájuvvojii iđettemloováid nuuvt et toh iä lamaš pajaluvâi pic nuuvt et jyehi siemâpotákkist lâi jieijâs saje loovái koskâsâš luámi ličij lamaš liijkás asettem te peeivičuovâ ij liččii peessâm toho já potákkij iiđoin lijjii šoddâđ kuheh seegih já heerkiht luovâneijeeh čuovâ lâi tuárvi te iđoh lijjii vääŋkih nanosávt kiddâ mut kale uánihuboh ko sevŋâdâsâst šoddâm iđoh sijvottes äigi nuvâškuođij ovdláhháá kesimáánu pelimudo já potákkeh lijjii kolvum tiego jonsahpeeivi suulâin te poođij vyelgim äigi lâi kale jo mottoonlágán maađij mut tot ij lamaš meendugin šiev oornigist ko lâi vala koskân kale vuojâččii ovdâs-maŋas oholoopâi já kale peesâi jo persovnautoin-uv jis ij poollâm timmâ čunoiruugijn já stuárráábijn keeđgijn maađij alne ettâđ et pappâl räi kale jo peesâi autoin mottoomnáálá mut lijjii vala laigomin ađai paaččâlmin et tađe ovdeláá ij lamaš autoin vala äšši kuittâg peesâi maađijmield pyereest já smietâdim-uv et jispa vuájáččim-uv jieččân polgupyeráin toho must ličij alnaan vuájáán tobbeen jiemge tarbâšiččii kiästán luoihâttâllâđ taggaar mut viljâm lâi jo áigáá hilgom tuolmâmmaašin já sirdâšum mopedin mun jiem mahten pisoččii pyeráinân suu maajeeld elâččij kale taggaar-uv máhđulâšvuotâ et jispa heŋgâgiččim orrâkiäčán suu maŋŋaal mut hilgoim taggaar jurduu ko tot sátáččij leđe varâlâš stuorrâ keeđgih já timmâ rogeh maađijist čokánistim viljâm steellig oolâ já vyejestáim iäččám já passijn tupeorron steellig alne ij lah puoh vuohâsumos čokkáđ ko iä lah sajeh main juolgijd toollâđ ige maađijgin lamaš meendu täässiv oolâ lâi viljâm kaarrâm mottoomlágán timádâs et ličij váhá vuohâsub čokkáđ keesi láim lamaš moottorvuoimijn joođoost iänge tarbâšâm ijâstâllâđ ovdâmerkkân tâi tegu ovdebái iivij láim maŋgii karttâm toohâđ šoodâi uáli koŋkreetlâžžân orrâkeejist hiäŋgám nubáloh ihheed maŋel ađai ive ko sun kaartâi he gâgiđ skoot teráin saksalâš maŋŋaal leirâdemsaajeest tábáhtusâst lii tärhibeht muštâlum vyesimáánu noomáin mätki moonnâm suullân muáddi ive tast ko lijjim lamaš majemustáá uábbán kulen já toho lâi oppeet hitruu puáttiđ uuccâm lasseen kiäsutteijees hommá tääbbin ličij tiddepivdo moos must ličij oppeet máhđulâšvuotâ ko lijjim tääbbin já puoh pyeremus tiddepivdee maahâm viiljâ lunne lâi liägus já uáli jo rávhálâš olmooš lâihân sun vuolliš lijjim uáli hoppuus olmooš tegu lamaš ain-uv já ko lâi joođoost tâi maid peri pargeeldmin te talle kale huápu uážui vájáldittiđ puáđidijn kuittâg koijâdistim tállán veerdistân vyelgeen tiddepiivdon västidij moai farga vulge muu mielâst tiet farga uáivildij eidu siämmáá ääši ko forgâ já tot lâi muu mielâst masa siämmáš äšši ko tállân aainâs onnáá peeivi ääigi kuittâg viekkiistâlâi aašijd vuáđulubbooht ovdâmerkkân kuás tidde kuárŋuškuáđáččij já kuás tot pyevtittičij já korže räi taan muddoost keesihân tot tiäđust-uv lâi jo kuárŋum kierrui já mut tagarijd aašijd viekkiistâlâi lâi še tot peeli et ličij-uv suu pivdokištodeijee kote aasâi viestârriddoost jo pivdemin tobbeen tärkkilávt heiviittiđ eidu ton áigáduv kuás pivdokištokyeimi ij liččii lamaš aainâs pirrâmpiäiván já tideh liččii kiergânâm kuárŋuđ korže vuáláá kuánilân käärbis lâi sááđhust te talle ličij tušes reisu ko korževuálááš ličij talle kuárus ääših ain táválávt meridii tom kuás vuálgáččáim tiddepiivdon tiddepivdohân lâi taggaar et tideh čokijdii korže vuoluupiälááš kuánilân já paldâsâš päävti alne taid puovtij masaba jo rekinistiđ kalle toh liččii já mon stuárráh toh liččii viggii njuškomáin kuárŋuđ korže pajas já tot lâi vaarâ merkkân tast et toh liččii taan siämmáá juuvâst šoddâm-uv ađai korže tobbeen paajaabeln korževuálááš tiddemeeri lâi suullân tiäđust te tast maŋa tiällájui viermi korže vuáláá kuánnil vuoluubel väävli rasta mast lâi čääci suullân idduu räi já ko viermi lâi sajestis te talle koolgâi poršomáin vuájálittiđ tiidijd viärmán hommáhân tot kale lâi já pivdovyehi-uv taaiđij leđe lovettem mut tallaa ääigi iä kyelivaavtah vala čuuvtijgin joreštâm aainâs uálgijuuvâi piälláin sij kale vissâ lijjii ko tobbeen lijjii toh stuárráábeh kyeleh ađai luosah iän lamaš tiddepiivdost te vaarâ riämnjápiäjui uuccâm ličij talle nubben kiäsutteijeemus hommá tääbbin maahâm vyelgiđ uuccâđ riänmjápiäjuid še tääbbin-uv mut sun ij lamaš moovtâ tien áášán tieđij et riämnjáh iä pessii täin aldasijn kuittâg tieđij motomijd puolžijd maid sátáččij kannattiđ eelliđ časkelmin lijjii pele vieltist já moh meiddei kijkkiimáin uáinojii sehe nuorttiipiälááš puolžâš já uábbám puárásumos nieidâ kote lâi must muáddi ive nuorâb sehe sunnuu puárásumos kandâ láin jo ton muddoost et puávtáččim táttuđ sunnuu skipárin lijjim rahttâttâm kuáivoin já puvkkoin te suoi vuolgijn munjin skipárin já nuuvt mij eelijm časkelmin taid puolžijd nuorttiipiäláá puolžiist ij lamaš ohtâgin piäju já viestârpele tiäváin ušom muáddi puáris piäju mut iä tađe eenâb riämnjápiäijui uuccâmmätki lâi-uv pyerebeht taggaar sierâdemmätki ko pivdomätki tiddepivdo šoodâi leđe muu mielâsumos ääigiájánâs tääbbin maid muoi porgáim masa syeinimáánu loopâ räi suávvilij uággum tain aldasijn lâi še suotâs hommá ko kyehti puárásumos párnáá láin must távjá skipárin lâi ain-uv tot oovdebkiäsáš mii lâi uáli pyeri vyelgiđ joton já eellim sunnuin olgoláá-uv uággumin suávvilijd já meid tiidijd kidâ rääjist pajas mij ep kuittâg vuáijâm koskânân ko must lâi ain šiev muštoost tot tábáhtus mast nistettim kárbá jorgettiđ virdeest tuárrást já masa šaldepilari njeigâ vuálus kale lijjim ohtii jo vuáijâm mut vistig kolgâččij vyeijiđ pajas vâi puávtáččij vyeijiđ vuálus já tom mun jiem tuostâm porgâđ já nijttoäigi kuittâg aldanškuođij já talle muoi viljâinân ferttiiččáim vyelgiđ lijjii vala kyehti kuusâ já sehe savzâčurrâgâš et toid koolgâi nijtteđ suoinijd já luommiđ še kolgâččij kuittâg vala mottoom ääigi já pivdáččáim tiidijd lohtâsij taggaar äšši et lijjii kulmâ luosâpivdemjoddee main tavemuš lâi ađai aaibâs tuve uáinusist koskâmuš pelimudo viestârpele njargâkeejist já mädimus vuoluukeeji nuorttiibeln tiein joddein pottii iänááš tideh mut motomin še luosjyelgih já lâiba viljâinân koddâm vittâ ive ovdeláá ađai ive eidu tien koskâmuu joddest penttâ love kiilu luosâ mon tábáhtus suoi kale uáli mielâstis muštâččáin-uv ääših ovdánii nuuvt et ko viljâm lâi lamaš suhhen já maavâs lâi lamaš kyehhen já lâi tiäđust-uv tubdâm et tääl viermist lii stuorrâ kyeli jeđe lâi aiccâm-uv tom stuorrâ luosâ mii lâi masa jo pesâmin viermist luovâs ađai ličij eidu lamaš čaaŋŋâlmin kárbá vuálá lâi kuittâg tuámittâm ááiruin iššeen lâi čovádâm rohâstâmvage já uigâdâm tom šlumppâ kárbá nubebel já tooshân tot love kiilu luosâ lâi-uv rokkâsâm kulân lamaš viehâ kievrâ ko lâi aaibâs vyeŋes ađai vaibâhánnáá kyeli mut láin liijká finnim tom kárbás já huškom jaamâs keesi taan ihán nuvâškuođij já ferttijm vyelgiđ kost lijjii vyerdimin ereslágán hástuseh luommim já nijttem motomin še koldem-uv já mielâkiddiivâš algâkeesi perruu lunne lâi oppeet lappâd já láim viljâinân vyejestâm mopedáin liččii vyerdimin nijttemeh já luommiimeh sehe eres-uv loppâkeesi pargoh moid mun jiem tarbâšiččii uásálistiđ ko liččim talle jo škoovlâst kozzâmin oopâ pargoh lijjii ereslasseen huášširokkâmeh hoošij luávvádmeh muorâčuoppâmeh sehe jäävvildmeh moh iä liččii aainâs kandâpuice homáh pic rävis ulmuu korrâ pargoh já huáššipargoid porgâččáin-uv iäččám já viljâm kuávttáá iäččám laavij čuoppâđ soovijd iänááš nuorttâvieltist tâi ruške ääigi tâi váháš maŋeláhháá lijjii kyermis suávih maid sun laavij suáttudiđ toho jeđe kesittiđ kiđđâtäälvi ääigi ergijguin muorâluáddumsajan kuohtuin soojijn lâi suullân kyehti kilomeetter tuše paijeel keesittijn lâi vuástálâh lâi lamaš pääihist ubâ keesi já tipšom kuusâid sehe saavzâid maađijpargo lâi jo tommittáá ovdánâm tavas et iä lamaš innig magarehkin taan uđđâ maađijân kullee pargoh fálusist suujâst iäččám vuordâččij-uv puorijn mieláin lyemeääigi ejistân iä lamaš magarehkin tienâspargoh eidu ton keesi ađai jis eđâččij tááláá ettâmvyevi mield te sun lâi pargottem olmooš ij lamaš lamaš kuittâg kuássin pargottem já nuuvtpa iäččám-uv maaŋgâi iärásij náálá poorgâi taid pargoid moh lijjii porgâmnáál tivodij haasijd já luovijd tuovŋâdij ääiđi sehe aitârtij piäiválâš aašijd ađai poojij já piemâi kuusâid veikkâ kuusah kale piemmii jiejah jieijâs ko lijjii peeivijd meeccist siämmáá ko savzâčurrâgâš-uv saavzâid ij puáhtán kuittâg lyeštiđ ovdil nijttem ko saavzah veikkâ toh iä lamaškin innig nuuvt ennuv liččii kuittâg tuolmâm kiedi suoinijd tommittáá et taid ličij lamaš váddásub nijtteđ ulmuuh lijjii uáli täärhih tien ääšist siämmáá ko tast et keeđgijd ij uážžum kuássin koškâđ kiädán ko toh tulccodii liššáid lâi iäččán iššeen já movtijditten poođijm viljâinân te koldemäigi lâi ain-uv šiev muddoost eehid ain ko ložžij te iäččám tâi viljâm já mun vuolgijm nuuvdikiäzzáin koldeđ lijjim jieččân ahan verdiddijn ucessiähá te lijjim liijká tommittáá ápálâš já kievrâ et cevzim pyereest-uv ááiruin já puohtim leđe iänááš piiŋuupele kárbá suhhen peessim kuittâg tuárbumpele kárbás še suhhen já talle tiäđust-uv peessim še tuárbuđ lâi hitruus hommá koskâttuvâi ain váruttâlâi tuárbu liijkás korrâsávt tiäđust-uv suu ravvuid korrâ tuárbum ličij paldam alda orroo sávjáid juolis nyettičoolmij čoođâ nyeti ulguubel pyevtittem ohtâvuođâst uážui tuárbuđ nuuvt korrâsávt ko voojij viljâstân lâi tot vales já kievrâs te motomin eelijm koldemin še taavaakeeji vaarpijd čonâstuvvojii oohtân já viljâm vyejestij jäävri taavaakeš já kesiškuođijm vaarpijd väärpih lijjii vuáŋáseh te tain koddojii sávjááh pyereest mut meiddei stuárráábeh kyeleh já joba kuávžurááh-uv ääigi koldem maŋa kuolij jyehimist ep uážžum masa kuássin kuávžur jieččân liitán mut ain ko eelijm koldemin jäävri taavaakeeji já ko viljâstân lâi taat kievrâs moottor mii tuálvui koldeid vaarpij luusâ jotelávt te mii-uv liitán távjá ruámččái kuávžur lyemeäigi lâi nuuvt tehálâš iveäigi et ubâ peerâ čokijdij čuákán lijjiibâ perruu jesâneh kost peri keevâi taan-uv keesi lâi váldám jieijâs pargoost luámu já puáttâm pááikán luommim ááigán mii lâi šiev äšši pelni luommimäigi lii tehálâš äigi mut tááláá ääigi tot lii monâttâm merhâšuumees aainâs nuuvt et perruu ärbivuáválijd luommim- miäcástem- já jodottâllâmsoojijd ulguubeln puáttâm ulmuuh iä innig kunnijât já tot puátá tast et ennuv láá lamaš siisâvärrejeijee kesiässeeh jaavrij riddoid já sij iä peerust ollágin ärbivuáválijn vuovijn láá tááláá ääigi nuuvt ennuv kesiässeeh et olmooš ij viišâ tobbeen muide ko tuše huápu-huápu elâččiđ ääšist kale pyehtip sujâttiđ tuše kuávlu ässeid kiäh láá vuábdám ruttâvänivuođâs keežild enâmijdis riggáid já tiein lain kuáridâm jieijâs eellimtile ubâ kuávlust lâi tot kuuđâ hiävušvuáimásâš lusis kärbismoottor moos mun jiem lam tuostâm ubâ kuoskâđgin vissásávt mušte et kiddij-uv viljâm moottor mii stuárráb kárbá moojiikeš jo algâkeesi jeđe ličij tuálvum tom kuátán ovdil munnuu vyelgim moottor kuittâg lâi tobbeen puáris kuáđist jieijâs steelligist kiddâ kost tot lâi lamaš ubâ täälvi-uv lâi tommittáá lussâd et tom ferttij fievridiđ riidon riláiguin já tot lâi še kuáŋŋid ko tast tirrájii kyehti sylinder tuárrást main jotkân lijjii cokkiittâskinttâleh mielâst moottor lâi liijkás styeres já tuáŋgi čácádâhân lasseen tast lâi masa jo liijkás kuhes jyelgi et ovdâmerkkân paajaabeln toin ij puáhtám vyeijiđ ollágin ko potkur ličij hárávistám juhâpone já nastah liččii toijuustâllâm vuoluubeln ferttij moottor kärŋiluttiđ keessiđ kárbá pajas já masa kilomeetter määđhi čuáimuđ já suuhâđ räi kogo mij táválávt laavijm laddiđ já väzziliđ luommiđ mii viljâstân lâi täđe ovdeláá puovtij tom-uv kooskâ turâštiđ ubâ määđhi pajas pajas ferttij keessiđ kárbá monnii tegu táválávt obijnân já viljâinân luommijm já iäččám väzistij ain jyehi iiđeed kost sust lijjii tiätu já vises lyemesajadâsah ij puáhtám luommiđ ennust eenâb ko nubáloh litterid piäiván ko kurppommätki lâi paijeel viiđâ kilomeetterist kuulmâs oppeet puovtijm luommiđ nuuvt ennuv ko voojijm já kal mij luommijm-uv lijjii tobbeen tiätu sajeh maid mij časkelijm jyehi keesi ollâpoolsâi tyehin lâi masa muádi hehtaar jeggipááiháš kyevti suánju kooskâst mon kočodii lyemesajadâssân mun eellim jyehi keesi časkelmin já tast lijjii ain luámáneh aainâs oovtâ saŋko tievâ mut motomin joba muádi-uv saŋko verd lâi še alnaan tot jieččân ollâpolsâ mii lâi viestârbeln já kost mun še eellim jyehi keesi lâi šiev lyemepolsâ suullân muádi aari vijđosâš já uážžum noomâs tast ko lijjim aaibâs uccâkaandâžin lyemečuággim kooskâst nohádâm ton poolsân ko lijjim vaibâm nuuvt čuuvtij še lijjii jieijâs vises sajeh maid sun časkelij jyehi keesi já viljâm oppeet juálgáás já riskes almajin juuškij vijđásubbooht-uv tyehin rääjist kidâ räi riddoin lijjii eres-uv luommimsajeh tegu já maid še časkelijm koskâttuvâi mut puoh pehtilumos lâi kale ollâpolsâidiskuin kávnojii puoh enâmustáá luámáneh lijjii nuuvt olluuh et taid puovtij kiijkáráin uáiniđ masa love kilomeetter keččin máddáákeččin mut tááláá ääigi tieh pegâlmâs poolsah láá suddâm já vuáijum jiägán et ij innig pyevti ubâ kočodiđgin taid ollâpolsân ko toh iä lah innig ubâ lemingin lii tááláá ääigi tuše täsivis jeggi mast láá lyeiveeh tuogu táágu iäge luámáneh lah nuuvt valjeest ko lijjii tovláá ääigi stuáráámusâin suolluin ađai já še lijjii motomij keesij valjeest-uv luámáneh mut suolluuh lijjii tagareh luommimsajeh moh lijjii puoh čovčjávrálijd luommimnáál muštemin et tiein suolluin luámáneh ladâdii masa jo oho maŋeláá ko nannaampele jeegijn iä lah siämmáálágáneh jyehi ive já luámánij miärán vaikutteh-uv tejâdâsâi ađai lyemekukái liäđđumääigi šooŋah arveh iä pilledâm šado mut jis oorvij čuuvtij čuormâstij tâi lijjii čuáskimeh te luámáneh iä kale šoddâm keesi oroi lyemešaddo lemin aaibâs táválâš ij nuuvt hirmâd hyeni mut ij aldagin nuuvt pyeri ko keessiv kuás tuálvuim aainâs kiilud luámánijd ko luámáneh lijjii liitijn te oppeet lâi reisu oovdâst vyevi mield čovčjávráliih lijjii viešidâm luámánijdis kost toh loptejuvvojii kyermiauto lava ool tuálvum várás já kosseennâmliihkis lijjii fievridâm luámánijdis luoddâratkuuttâhân kost toh ožžuu sáátu moddii lamaš tien lyemevyebdimreeisust mieldi ko talle peesâi eelliđ mut taan tove jiem šoddâm vyelgiđ fáárun vuolgijn muu perruu uásild já suoi kavpâšáin ađai lonottáin lyemehivvâduv purrâmâšverkkin ađai margarinân nisu- já ruuvâšjávvoid redleibijd kottáid kahvijd sukkâráid sehe tiäđust-uv havlâpiso leemnân kale ferttij syele fievridiđ ko toi pyehtim lâi lovettem mut juáhhást tot kale luhostui tullialmaah vissâ vavjii et lemnuid še pyehtih mut iä lamaš riemmâm taid kuittâg tärkkilubbooht uuccâđ ko ij piäggám et kihheen ličij kavndâttâm tagarist kale jo uážui havlâpiso lemnuid tegu já lemnuid mut ulmuuh láitástellii taid kodettemmin haavlah lijjii korrâseh já vardettii čuuvtij lode lemnuuh lijjii pyereh já koddálâsah ton suujâst ko haavlah lijjii timásuboh iäge toh vardettâm nuuvt čuuvtij et juáháš meccipivdee tobbeen halijdij taid já skappui še lâi korttâäigi nuuhâm jo kiđđuv mut liijká tot kähvi oroi lemin mottoom muudon pyereeb nomâlâsân talle jis kaahvijn já kaahvijn raahtij siävuttâs käähvih lijjii ucánjáhháá vuoijiibeh ko käähvih mutâ taid ko siävuttistij koskânis te šoodâi kale šiev kähvi nijttohomáh monnii ovdii vyevi mield mut toi-uv luhostume lâi iänááš šooŋâin kiddâ oorvij čuuvtij te talle ij kannattâm aainâs kiedi nijteškyettiđ mut suánjuid kale nuuvt-uv keččin lâi kuus lâi älkkee väzistiđ liššáin já háráváin lii taggaar imâšlágán syeini lii tegu čäcilode selgi mast ij čääci piso ollágin lijjii vala kyehti kuusâ sehe savzâčurrâgâš mii lâi kale jo uccom čuuvtij ko iäččám lâi tain maŋgâ njuovvâm já vuábdám-uv motomijd et toid suoinij skappum ij lamaš nuuvt srevâlâš hommá ääigis tot-uv vaaldij keeppidmân vaikuttij še taggaar-uv äšši et mii perrust ij lamaš innig ohtâgin taggaar olmooš kote ličij máttâm ávhástâllâđ saavzâ uloiguin peskidiđ saavzâid kárttudiđ ulloid já panneeđ taid läigin sehe kuárruđ naahkijn ruávuid kale maatij peskidiđ saavzâid sehe njuovvâđ taid mut ij eres lâi lamaš áinoo olmooš mii perrust kote lâi máttâm saavzâ uloiguin já čevđijguin ávhástâllâđ mut sun lâi jáámmâm jo pajeláhháá kulmâ ive tassaaš ige riemmâm juátkiđ ennis ärbivyevi ovdâskulij já aalgijhân sust-uv leđe jo jieijâs eellim lyemečuággimeh nijttohomáh já lyemevyebdimmätki lijjii lappâd te aalgij leđe masa jo čohčâ mii lii áálug tovâttâm muu murâšlâžžân jo tot et šooŋah čuáskuh jeđe kalga vyelgiđ vala škoovlân já forgâ puáđáččij tot ruške-uv lâi talle já lii ain-uv puoh niävráámus já ahevumos äigi munjin mahten ibbeerd movtáskiđ tain ruške iivnijn veikkâ toh liččii mon muččâdeh já ivnááh peri lii luándu jieijâs systeem vuorkkiđ tagarijd aašijd moh toos láá teháliih já ton tááhust uáli iberdittee mut tot lii merkkâ še syeinišadoi já loostâi jämimist kesiludij varriimist meddâl sehe luándu jaskoodmist mii ij lah tavveen ässee ulmuu mielâst om muu mielâst ávudemvi ärdásâš äšši ollágin muide ko ekologâlávt puátá tast et ruške ääigi eennâmlodeh čuhčá já kuáppil sehe riävskáh-uv láá čiähusist jeegijn já jeggiriddoin puáimumin čoovčâ majemuid muorjijd ij kaavnâ eennâmluudijd pecivyevdist ko toh iä lah tobbeen ääigi muorâloostah kočâdeh enâmân kuocâgeh já opsijdeh nuuvt čuuvtij pennuu njunán et tot ij apse luudijd ollágin äägi jiem tiäđustkin innig loddáást ko toos ij lah tárbu mut tovláá ääigi toos lâi tárbu ko lâi saahâ áigápuáđust nievris jurduiguin vuordâškuottim čohčâmáánu vuossâmuu peeivi já škoovlâ älgim positiivlâš peeli škoovlâ älgimist muu mielâst lâi tuše tot et taat ličij majemuš já kuhháá vuordum čohčâ kuás lavkkiiččim kansaškoovlân oppâm mielâst já aaibâs majemuu keerdi ađai čiččâd luokan mii pištáččij čoovčâ já kiiđâ maŋa jiem macâččii innig kuássin kansaškoovlân oppâđ tâi luuhâđ maiden ličij tuše meccikurssâ čohčuv já oppâkenigâsvuođâ jotkâškovlâ kiđđuv maŋa pesâččim tuođâlávt já lopâlávt luovâs kalleebgin tom liebbuu systeemist mon mun kale lijjim majemui aaigij vaijeedškuáttám viehâ čuuvtij tiättám vala talle mon puástu jurdust lijjim eidu ovdláhháá škoovlâ älgim mut tot-uv äšši täst vala čielgâččij maŋeláá aalgij tegu táválávt já lävkkejim čiččâd luokan huámášim še et muu škovlâskipáreh lijjii vanettâm nuuvt čuuvtij et lijjim pááccám jieččân luoka ucemussân motomeh kuuđâdluokkalâš nieidah-uv lijjii must kuhebeh ko jiem lamaš keesi ääigi šoddâm ollágin äšši väividij viehâ čuuvtij muu ko lijjim jo liijká čiččâd luokast ađai stuorrâ kandâ mut jiem lamaš ollágin stuorrâ kaandâ stuárusâš jiemge ton nálásâškin jiem-uvsun mun-uv vala täst motomin šodâččii čiččâdluokkaliih lâim kuittâg tääl kansaškoovlâ áinooh stuorrâ kaandah epke tarbâšâm innig perustiđ eres stuárráábijn kaandâin kiäh lijjii moonnâm kiiđâ peessâm kansaškoovlâst meddâl lijjii muu hiäibum- já lodástemskippáár muu lomsalonottemskippáár kiäst lijjim kuullâm jieččân eellim vuossâmuu rockskiäru munnuu fággádâllâmskippáár já häppilis pállučiehčee sehe motomeh nieidah kiäi noomâid lam jo vájáldittám hovdâmáttáátteijee tegu ovdebáá-uv čoovčâ mist lâi oppeet uđđâ máttáátteijee kiäs adelim tuođâštussân muštâlim jieččân noomâ jiemge innig poollâm et sun vávjáččij vuáláčáállus ko ovdebáid ij lamaš ubâ uáinámgin sun viärdádâlškuáđáččij taid te sátáččij vävjiškyettiđ et vuáláčällee ij lah siämmáš olmooš uáináh oppeet čälistâm iäččán noomâ sajan tegu lijjim toohâm jo maŋgii ovdeláá-uv ko iäččám ij lam ubâ uáinámgin muu tuođâštus ovdil lâi uábbám huolâttâm iäččán noomâ čälimist neelji luuhâmpaje ääigi uđđâ máttáátteijee vaaldij tuođâštus vuástá kijttâlij já tuáivuttij pyereestpuáttim čiččâd luokan já nuuvt čohčâluuhâmpaje aalgij lâi jo ovdiist kote lâi vyeliškoovlâ máttáátteijee já še hovdâmáttáátteijee mut tääl mist lâi uđđâ hovdâmáttáátteijee já tegu ráámmáthistojást kuás-uv mii tađe hitrub máttáátteijee tievâslâš nommâ lâi kale já rävis ulmuuh suu kullojii koččoodmin mut mij škovlâliih kočodijm suu seelgi tyehin tiäđust-uv já sárnuttâldijn ´máttáátteijen´ tieđe kost sun lâš lamaš šaddaaš mut mäddiláá aainâs vaarâ kostnii peeleest sun ij vissâ lamaš aainâs savolâš ko savosuommân mun kale tubdim ohtâ muu máttáátteijein lamaš taggaar siäsá noomâ lam kale vájáldittám já vájáldittám lam tom-uv et lâi-uv sun siämmáš ko ihe tassaaš ađai saatij kale puáttiđ tast-uv et škoovlâ nuvâdijn mun ain vyeijilim pyeráinân pááikán must kale asuntolast seŋgâ já skäppi tävirij várás mut jiem šoddâm taid aainâs algâčoovčâst kevttiđ ko masaba jo šooŋâst peerusthánnáá tuolmâlim ain pááikán jis teivâsij rášuarve te talle tiäđust-uv ferttejim pääcciđ asuntolan luuhâmpaje máttáátteijen lâi lamaš kote lâi nuorâ almai mut sust lijjii korrâsiähá stivrimvyevih lâihân sun máttáátteijen puáđidijn suáldátpihtâsijguin já vyelikersant nacaiguin já heiviittij suátivievâ oopâid škoovlâst-uv veikkâ ep lamaš suátivievâst ääigi sun kale ložžij viehâ ennuv taid armeija äksiishommáid lâi movtigis nuorâ almai kiäst lijjii šiev uđđâ jurduuh já iänááš uáppeeh lijkkuustuvvii tállán suu jođettemvuáhán vissâ toh škoovlâ korrâooivâgeh-uv suu tuodduu ko iä nuuvt čuuvtij hárdám tegu lijjii hárdám ovdebáid máttáátteijeid lijjim ovdil čohčâluuhâmpaje älgim lamaš uáli nievris mielâst škoovlân vyelgim háárán te mahtnii finnij mii movtáskiđ tagaráid-uv amnâsáid moh iä lamaš ollágin kiäsutteijeeh já luuhâm´ lijjii ain-uv muu puoh niävráámus amnâseh ige finnim muu movtidiđ toid ollágin mut ovdâmerkkân ´kirjálâš hárjuttâsah´ já nomâlâsân essei ainekirjoitus čäällim oroi váhá kiäsutmin lijjii kuittâg sárgum tuoijum vuáimástâllâm já lávlum oroi lijkkuumin taaiđâlâš amnâsáid moid mun-uv ucánjáhháá lijkkojim ovdánij jieijâs vyevi mield koolgâim jotteeđ škoovlâ koolgâim luuhâđ liävsuid já koolgâim toohâđ päikkipargoid adelij taid viehâ ennuv vissâ toin jurduin et tiein lain škovlâliih kenski kuáđáččii paijeelmiärásâš skilottuddâm ucebân ko iä ostâččii päikkipargohomáh já liävsui luhâmeh paccii viehâ vänisin ko kuođâttim taid ain jieččân pulbettân tâi asuntola skáápán já pääihist lâi ain miinii mielâkiddiivâš porgâmâš talle pisostâllâm jo kuhheeb ääigi veikkâ pissokyeddimlope must ij lamaškin čohčuv ko lijjii vala motomeh čäcilodeh-uv taid pivdeđ mut čohčâlodástem lâi ton tááhust väädis et aainâs tuáršuh já vuonjâččeh sehe snarttâleh-uv lijjii tommittáá irrâseh et taid ij peessâm ubâ páčádâhângin čiivšâ liijká luhostuvvim pavkkâliđ ko ruške lâi moonnâm lappâd te eennâmluudijd puovtij pivdeđ čohčâmáánust peeivih láá jo tommittáá uánánâm et miäcástemreeisuh še lijjii viehâ uánihááh ko tyehin lâi vala škovlâpeivi kiergânij kuittâg motomin elâččiđ veikkâ maiden ij finnimgin maŋa riävská-uv kuuloold viälgudškuođij et tom še puovtij pyereest aiccâđ lâi hitruu kejâstâllâđ já perttuustâllâđ ko olgoláágin ij lamaš äigi moonnâđ riävská kavnui já motomin peessim tom pavkkâlistiđ-uv čoovčah lijjii tagareh et ruške ma a vistig kalmeškuođij já ko jäävrih já suánjuh lijjii olmânáál jiä um te iäskán talvâškuođij suullân roovvâdmáánu loopâst muotij noonâ jieŋ âi já suánjui oolâ moi mieldi lâi vuovâs jotteeđ áigás čoovčah láá oppeet tagareh et ko lii ucánjáhháá kalmestâm ađai jäävrih láá uážžum jo asettes jieŋâkeerdi te siämmást lii muáttám já pilledâm jieŋâid pääccih talle asettemmin já ko muotâ tiäddá jieŋ te ton oolâ paččaas távjá čääci já talle jie âi mield lii väädis jotteeđ iä kyedi olmânáál ko toh iä lah peessâm jiä uđ čohčâ lâi eidu taggaar ko koolgâi leđe-uv mottoom eehidpeeivi pááikán já kuullim ejistân et lâi kiinii kavnâm stuorrâviettuu jieŋâ alne já puáhtám tom pááikán ohtâ pivnohumosijn ääigiájánâsâin lâi jyehilágánij luudij kuuvij sárgum ko lodeh kiäsuttii muu ko kuullim ejistân taam ääši te vuolgim tállán keččâđ tom lode emedist kuullim et lodde ličij navittist já ton nommâ ličij tobbeenhân lâi kusâiguin já paajeeld uáinin jiem kale lamaš aaibâs vises et lii-uv tot viettuu vâi stuorrâviettuu lodde ličij lamaš kiđđâiivnijn te talle vaarâ liččim tubdâm mut tast lijjii kesi-iivneh já taaiđij leđe vala siämmáá ive uđâgâš-uv nääli eidu ton tovváá paasij must miäruštâlhánnáá mut luottim kuittâg toos et tot ličij stuorrâviettuu tegu lijji tom nabdam-uv lode keččâmin vala juovlâluámu ääigi já maŋeláá kiđđuv-uv ko tot kalâččij tobbeen ubbâsist ääših lijjii ovdánâm nuuvt et lâi lamaš puátimin taavaakeččin polgupyeráin jieŋâmield lâi vissâ lamaš riävskápiivdost lâi ucánjáhháá myetistâm jieŋâ oolâ te sun vuotij et miinii luudijd lâi kirdám jieŋâ čoođâ tirrájeijee viermiääli njeigâ já lâi lammim jieijâs vuotij et lodde lâi väzzilâm rido kulij já nuuvt sun kuorâlij keejist kavnui suájás lammim stuorrâviettuu mon sun vaaldij kiddâ já uigâdij reepun sun siävŋándijn pyevtittij maasâd já puovtij lode tupán te aainâs suu nuorâmuuh párnááh já movtáskáin tast puárásub uábbi ij lamaš talle pääihist ko sun lâi jo kansaškoovlâ nube luokast uážui tállân noomâ lodde orostâlâi vist tuuveest mut ko tiäđust-uv poškâččij toho te ferttij varriđ navittân kuusâi luusâ táálu eemeed eelij pačemin kuusâid te luoštij ain olgos já tobbeen tot sierâdij neelji ihásâš kandâ jeđe maacâi navittân enâmustáá veerdilui eidu já táájui suin ain ko toos lâi tilálâšvuotâ vaarâ tondiet ko lâi táálu ulmuin puoh ucemus já aldemustáá lode jieijâs stuáruduv puárásub viljâ kote lâi talle kuuđâ ihásâš lâi loodán miellâsâš veerdi mut puoh mielâsumos toos lâi viljâ muštâlij ive et vietij ubâ täälvi navittist já ko kiđđâ aldanškuođij já šoo ah lieggânškuottii te peesâi leđe kuhebijd aaigijd olgon posâdâđâi távjá čäcilááduin moh kiđđuv iđeškuottii suájá lâi täälvi ääigi puáránâm tommittáá pyereest et jo algâkeesist tot áppádij kirdeđ ulmuuh smietâdii et kuás tibi te kuáđá sii mut ubâ keesi pisottâlâi já vuojâdij jäävrist olgoláá-uv já eres-uv ludijguin mut ko kiinii táálu u l muin moonâi riidon leibipittá kieđâst já čuorvij te kale puáđistij veikkâ ličij lamaš jäävri nubebeln hersku lâi leibi já niisu moonâi suottâsávt já iäskán čohčuv tot lappui ij tieđe et paajij-uv tom kiinii vâi vuolgij-uv tot nälikuoimijdisk uin varrimmáátkán máádás te taalvâi já pottii puolâšeh te ferttejim orostâlškyettiđ asuntolast joba ohhoid lâi pivvâlis šoŋŋâ te talle vyejestim já oholoopân aainâs moonnim pááikán lâi šoŋŋâ maggaar peri maađij aalgij leđe jo ton muddoost et postauto še vyeješkuođij toho iiđeed-eehid iiđeedpeeivi ohtâ vuáru vuojij tavas já maacâi ehidist já nubbe vuárugis vuojij ehidist tavas jeđe maacâi iđedist mušte tärkkilávt et liččii-uv toh heivim äigitaavlus tááhust mijjân ko harvii tom aainâs jieš šoddim kevttiđ vissâ nuuvt et eehidautost ličij peessâm mut iiđeedauto tavveengis poođij nuuvt maŋŋeed et toin ij liččii kiergânâm oovce ááigán kuás škovlâ ain aalgij ohopeivi kuittâg lâi taggaar kuás škovlâliih-uv puohtii ávhástâllâđ toin já tot lâi pasepeivieehid tuše kulij fáárun puovtij še väldiđ polgupyerá ko auto moojiikeččin lâi steellig tađe várás tiet sáttumáhđulâšvuotâ lâi lemin te áinoo vises sáttu lâi kuittâg polgupyerá mon puolâšin lâi kale viehâ kaggâd tuolmâđ ij vaijaam tuolmâđ te talle ferttij laiđiđ mut miätáluvâid kuittâg puovtij hurgottiđ äššigâs lâi puáttám škoovlâ vuossâmuu luokan já piämmukandâ kiäm kočodii še lijjii kuhes kuovgâdis kuárvivuoptah main tiheh vaarâ mákkojii lâi koijâdâm mist kii mátáččij čuoppâđ vuoptâid ettim sunjin et vuoptâid kale jiem lah kuássin čuoppâm mut tiäđám kale maht taid kalga čuoppâđ maŋgii uáinám ko viljâm lâi čuoppâm ráánjái vuoptâid vuoptâčuoppâmmašináin tâi škoovlâst lâi cápcumáin tuáimee vuoptâmaašin mii lâi vissâ tot siämmáš moin lâi čuoppâm muu vuoptâid muáddi ive tassaaš miiba tast čokánij peeŋkâ oolâ já mun čuopâškuottim lâi ton peeleest älkkee ko asuntolahoittájeijee lâi adelâm miärádâs et kalga čuoppâđ päljisin porgim-uv já lâi muu vuossâmuš äššigâs vuoptâčuoppâm syergist eláá lam čuoppâm čuođijd ooivijd nomâlâsân tast ovdiskulij ko peskidškuottim armeijast skipárijdân ooivijd ive aldanškuottii já jo skammâmáánust adelij mijjân čiččâdluokkalâš uáppeid pargon rähtiđ maŋgâ nuuvtkočodum lasimaalaus iä lamaš tagareh mááláámeh maid máálááččijm njuolgist laasân pic tot liččii pápárist já paahvist rahtum stuorrâ tyejeh moh pieijuuččii talle juovlâjuhlij ääigi lassáid mušte kalle pargojuávhu mist lijjii mut ko paješkoovlâst lijjii ušom nelji laasâ te vaarâ mij lâim nelji pargojuávhu-uv pargojuávhust láin muu oovdiš liŋkkunijbetuárrumskippáár já ušom já lâš-uv lamaš vala teema lâi šoddâmân lohtâseijee kaavpug já ton talli tove kuás mist lâi ´sárgumtijme´ te mij pargeldijm toin tuojijn mij hammiistâlâim tom sárgumpápárân jeđe ko te aalgij leđe tohálâš talle mij sáárguim tom siämmáá kovvoos suullân pelnub meetter kobdosâš já masa kuulmâ meetter kukkosâš kartoŋkpaahvin lâi muorâtyejisali mii lâi tuárvi saijaa nuuvt stuorrâ tuojij kieđâvušmân sárgáh lijjii sajestis já puohah lâim tuđâvááh toos te talle mij čuoppâdškuođijm raaigijd paahvin raaigij oolâ lijmiiččijm jieškote-uv ivnásijd kreppipápárijd moi čoođâ čuovâ pesâččij päštiđ čoođâ lâi áijáás pargo já mist monnii maaŋgah sárgumtiijmeh ton rähtimân mut viijmâg tot lâi vaalmâš rähtim kooveest lâi täsni savzâkeččee ruákkisobijnis já talli mast kirkis čuovâ paaštij kuulmâ suundán ko puoh pargojuávhui tyejeh lijjii viijmâg vaalmâš te valjij mii pargojuávhu tyeje puoh pyeremussân veikkâ mun taan tyeje keežild ožžum-uv sárgumist tuođâštusân nummeer te rehálávt ferttiim kale tubdâstiđ et taan kove vuávám lâi juurdâ lâi uáli čeppi sárguđ jyehilágánijd kuuvijd já sun tot hammij ovdâmerkkân savzâkeččee vaardâ já suu suábi sehe suonjârijd moh pottii taali lasârääigi kiäh lâim pargojuávhu eres jesâneh lâim tuše hanttialmaah kiäh poorgâim tom maid iävtuttij et lovváá ožžuu jieijâs tuođâštusân meiddei muu pargojuávhu eres-uv uáppeeh ko ličijhân tot lamaš uáli epivuoigâlâš äšši jis tuše mun liččim uážžum lovváá juovlâi tollui kansaškoovlâ ohtsâš juovlâjuhle mon mučásmittii mii čiččâdluokkalij rähtim lasâmááláámeh já kale toh lijjii-uv muččâdeh tom juovlâjuhle ohjelmist jiem kale mušte ennust maiden mut nabdemist tot lâi maaŋgâpiälásâš já taaiđâlâš lâihân mist nuorâ já movtigis hovdâmáttáátteijee tuse muštám et jieččân tuođâštusân lijjim uáli tuđâvâš kiđđuv tuođâštus koskâárvu lâi lamaš te tääl tot lâi penttâ merhâšij tom et masa jyehi amnâs nummeer lâi puáránâm ovttáin numeráin maŋa juovlâluámu aalgij já ijjávráliih-uv pessii viijmâg pááikán lijjii ađai párnááh jyemeheh já sehe kote lâi vissâ talle vuossâmuu luokast sehe párnááh já pááikán peessâm ijjávráliih kuittâg ferttejii čokottâllâđ poccuu sáátust aainâs muáddi penâkkullâm ađai maaŋgâid tiijmijd škovlâliih muu lasseen láin já ađai já nieidâ čovčjávráliih aasâim maađij pellâst já peesâim pááikán jo muádi tiijme keččin juhle nuhâmist monnii tađe komebeht áávvudhánnáá já viljâm še láin pääihist čurgiimin já viljâm keččâlâdmin uđđâ moottorsááhás sááháhân tot lâi mut viljâsân uuđâs lâi uáináh toohâm čohčâtäälvi moottorij lonottâskaavpijd viljâpelijnis toin lain et lâi adelâm já lâi uážžum sajan lâi eeči kote oppeet lâi mii iänuipeeli jurdelim et puáttee keesi táiđáččijm leđe kärbismoottorttáá mut totpa lâi-uv taggaar sááhá mast laipa sajan puovtij kiddiđ tađe várás rahtum kärbismoottor jyelgi mon oppeet puovtij puunnjâđ kárbá moojiikeš kiddâ lâi šiev tiätu mun-uv tuostâččim toin vyeijiđ puáttee keesi veikkâ jiem lamaš vuáijám meettergin viljâinân soovijd muorâluáddumsaajeest já mun-uv iskâstim et maht moottorsáhháin sáhhám luhostuuččij já luhostuihân tot mottoomnáál lâi uáli lussâd ušom kiilud sáhhám-uv tábáhtui nuuvt et koolgâi kuovttijn kieđáin toppiđ sááhá čoorvijn kiddâ luptiistiđ tere muorâ oolâ já tastoo sáhhááškyettiđ terikettigist lijjii kuheldâlâš ciägu päänih maid koolgâi pastalmittiđ tuolbâ vijloin tááláá áigásij sááhái terikettigijd pastalmiteh jurbâ vijloin tere čuoppâmjotteelvuotâ lâi viehâ hiđes ko sáhhámluoddâ-uv lâi masa seenti kobdosâš uđđâ sááhást ađai meid kärbismoottorist lâi nuuvtkočodum uimurkaasutin mii uáivild tom et moottor uážui bensin tuárvi tuše talle ko kaasutin lâi ciäggust kaasutin kärŋilui eenâb ko cekkid te talle tast kulgâškuođij bensin kobđottâs- ađai uimurskuápu kärŋilum keežild já talle tiäđustkin moottor ij uážžum bensin já čaaskâi puovtij kuittâg punjâstiđ cekkid čižetpel já tom kolgâččij punjâstiđ aainâs talle jis riemâččij sáhháđ ciägu muorâ tâi váldáččij sááhá kärbismoottorkiävtun čižetpele toppiittâhčuárvi paaldâst lâi suullân seenti kukkosâš jurbâ taŋkki moos šietâi bensin tiego kuulmâ litter suulâin já ton tevdimpuncce kiäigái vinnood čižetpel nuut et ko sááhá kärŋilutij cekkid uálgispel te talle taŋkki šoodâi sááhá uálgispele roobdân já tevdimpuncce kiäigái uálgispel vinnood ij lamaš kaasuliibasin tegu tááláin moottorsááháin pic tast lâi taggaar virruu ađai vipu mon puovtij punjâstiđ tiätu sajan já talle moottor juurâi tiätu jotteelvuođáin sáhhái muorâ tâi ij lâi viehâ korrâ jienâ lâihân tast tuše muádilov seenti kukkosâš já suullân vijneputtâl kasosâš jurbâ patârkaasupoccee ađai pakoputki mast lâi tuumá kasosâš naappâlräigi olgoskulij ko oppeet patârkaasuh monnii njuolgist čáácán já ton suujâst jienâ lâi čuuvtij sijvub juovlâáptu poođij te elâččim luovtâ nubebeln ađai ránnjátáálust keččâmin maht táálu nuorâmusah pollii juovlâstáálust veikkâ tot lâi-uv ađai vissásávt vaavjij stáálu lemin čeccis lâihân sun jo kuálmád luokast mut visesvuođâ keežild kuittâg pisottâlâi ennis aldasijn párnááh ađai já lijjii aaibâs vissáseh et tot lii juovlâstáálu mast kalga-uv poollâđ máttááttâlâi talle eidu väzziđ mut čokottâlâi kuittâg ennis askeest táálust juovlâstáálu ij lamaš kolliistâllâm innig masa love ihán mii ij kale lamaš nuuvtkin stuorrâ vaahâg mottoom muudon lâi tot et jiem lamaš innig oskom juovlâstáálun aainâs kuuđâ ihán kale makaš tohâluddâm motomin et oskoččim tyehijuurdân vaarâ kuittâg tot et uážuččim pyerebijd juovlâskeeŋkâid juovlâpaseh iäččám tááhust monnii nuuvt et sun kuldâlij radiost vuoiŋâlâs vuolgâttâsâid ađai immeelpalvâlusâid iiđeedrukosijd já eehidrukosijd hoittái še jyehipiäiválâš pargoidis ađai sirdâččij ergijdis piemâi kusâidis já savzâidis luádui munnuu viljâinân sáhhám suáhikooldâid kuodij čieskâsijd siisâ já viešidij čaasijd tupán sehe navittân čuávui uáli tärkkilávt meid uđđâsijd já tađe mield já maailmpolitiik tieđij viehâ tärkkilávt mii kost já kuás-uv tábáhtui tieđij maid täsivääldi president já uáiváámus kuáš-uv pargeldáin já kost nommâ livkettij távjá suu saavâin taaiđij leđe tallaš uáiviminister lâi maalaisliitto tuárjoo já lâi ton mielâst et tot lii áinoo poolitlâš piäládâh mii tuárju meid ulmuid lijjii oppeet tagareh kiäh suu mielâst kuáridii já meid sun lâi riehtâgist aainâs tast et lâi ustev já lâi siämmáš äšši ko maalaisliitto ličij kale halijdâm kuáhtáđ jieijâs áárvustoonnum presideenti mut kuáhtám ij kuássin olášum veikkâ kale maŋgii kolliistâlâi-uv politijkkár kiäm sun oonij še uáli ollâ áárvust lâi lääni eenâmhiärrá iäččám lâi motomin kuáhtám-uv mut jiem šoddâm koijâdiđ et kuás tot tábáhtui já kost já láin nuuvtkočodum hiäimukuoimižeh siämmáá piäláduv almaah suullân siämmáá ahasiih siämmáásullâsiih stuorrâ čalmelaasah já kuábbáást-uv spuálččiuáivi lâi ain-uv tot lusissiähá mii tarbâšij stuorrâsiähá kuiva- já anodiparistoid moh lijjii kuittâg čuuvtij keppisuboh ko ovdedeijee kuávŋáás lusis aakuh pattereh iä táiđám leđe häälbihkin já eeči lâi uáli tärkki tast et kihheen ij kuldâliččii radio tušijdiet jiem riävtui tiättám et lijjii-uv pattereh finniimist kaavpijn ađai tâi vâi koolgâi-uv taid tiiláđ ovdâmerkkân olgoláá mield ránnjátááluh še lijjii skappum radioid olssis iäge innig tarbâšâm puáttiđ kuldâliđ uđđâsijd miibel mii lâi mottoom muudon hyenes äšši uáináh toos et ránjáh kolliistellii mii pääihist sij kuittâg kuldâlii uđđâsijd pääihist já kolliistellii ráánjái lunne mudoi vain aalgij já oroi lemin nuuvt et tääl monâččij jo pyerebeht ko ovdebij luuhâmpojij ääigi luuhâđ jo jiänusân iärásij kuulân mut ij tot kale raappâd lamaš lijjim kuittâg ovdánâm tast já áánsu puáhtá adeliđ mii vyelikersantmáttáátteijei já taan mii uđđâ hovdâmáttáátteijee lâi čeppi movtijdittiđ ärgibijd já uináb-uv uáppeid oroi lemin nuuvt ete taat majemuš škovlâáigádâh monâččij puoh pyeremusâht lâihân čohčâluuhâmpaje še moonnâm pyerebeht ko kuássin ovdil mieláin já movttáin algâttim kiđđâluuhâmpaje já vijnekävppijâs moonâi-uv pyereest tassaaš ko mist algii kiđđâčáitálduv hárjuttâsah lâi uáináh lijkkuustum čáitálduvâi näytelmäi orniimân já stivriimân lâi valjim kiđđâčáitáldâhhân ij eenâb ige ucceeb ko já ko roolijuáhu čielgâi te talle mun kale hirmástuvvim šoodâi ušom muu veerdi miäštárkokkân já miäštárkookâ išedeijen vâi lâi-uvsun tot nubijkejij pahatar šoodâi leđe kunâgâs já kunâgâdâr láin já lâi valjim já ađai muu vuoi hirmos sittágin ettâđ et mun pallajim tien priinsâ roolist viehâ čuuvtij máttáátteijen tien roolijuávu keežild mut ij tot ávttám šodâččim leđe prinssâ já kolgâččim väldiđ tiem rooli tuođâst lâi jo tiäđust kuás tiet čáitáldâh ličij škoovlâ pajeluokast mut tom meriääigi jiem innig mušte kuittâg ko vuossâmuuh hárjuttâsah tolluuččii te ferttiiččijm máttááttâllâđ puoh roolisänivuáruidân paajeeld liččii kale iššeen pápárân čaallum sänivuáruh-uv mušte maht hárjuttâsah monnii ama iä meendu pyereest ko lijjim toi maŋa uáli šlundáá já meridim et vuálgám tállân pááikán ko peesâm liččim pääihist talle ko tiet čáitáldâh ličij já ferttiiččij haahâđ prinssân kiännii eres uáppee mudágávt lâi meiddei pygálus joođoost et puávtáččim toin agâstâllâđ máttáátteijeesân mondiet jiem liččii čáitálduvâst mieldi tast puátteš lávurdâh poođij te tállân škoovlâ maŋa vyejestim pyeráinân já muštâlim iäččásân et lijjim uážžum luámu pygálus várás lamaš kale uážžum maggaargin luámu pic lijjim linccaamin pygálus lâi lamaš joođoost jo motomijd peeivijd já mun-uv vyejestim toho iäččán vales čuoivâgáin lâi jo já sun orostâlâi kaandâi kámppáást moos mun-uv pisánim kuittâg lamaš pygálusâst kallegin peeivi mut taid peeivijd maid lijjim tobbeen te njuárustâláim viljâinân poccuid já kessijm taid kontturân mottoom eehid pááikán lâi puáttám mottoom läddlâš kote halijdij sáátu lijjii ravvim suu miibel ko tiettii et mun puávtáččim satâččiđ suu toho äijih vaazij ehidist miibel stuorrâ lavkkâ vala kieđâst mon sun kuođij viäskárân já táátui must sáátu ko soováim sáátu haddeest já vyeijiliččáim iđedist toho paasij ijâstâllâđ miibel já nohádij tupeseeŋgân kuittâg maŋŋeed eehid vala olgon já luptiistim laavhâ mii lâi uáli lussâd vala já puttâlskiilâhân tobbeen kullui tállân et sun lâš vissâ tot pegâlmâs vijnekävppijâs maggaar mun-uv lijjim uáinám motomin lâi lamaš škoovlâst jo maaŋgâid iivijd taggaar raittiuskampanja mast mii lâim čáállám čalluid viijne já alkohol vaarâin lâi toimâm kustoo uáli pyereest ko muu-uv mielâst vijne lâi taggaar aamnâs mii pilledičij já myesittutáččij ulmui eellim iđedist ko koccáástâlâim te ettim kuássásân et mun jiem pyevtigin vyelgiđ sáttualmajin uáináh tom et jis kulostuuččij ovdâmerkkân mii máttáátteijeid et mun liččim satâččâm vijnekävppijâs te maht tallegis še lâi luptiistâm tom laavhâ ehidist já šluvgelâm vala já lâi ton uáivilist et vijnekävppijâs tot kale lii šoodâi tiäđust-uv eeti et kost täälgis finniiččij sáátu ko huáppu ličij ovdil pygálus nuuhâm koijâdij joba ejistân et puávtáččij-uv sun vyelgiđ sáttualmajin mut iäččám piettâlij ko sust liččii kuusah já saavzah tipšomnáál mun ettim et ránnjátáálust sátáččij leđe pääihist já sun kale sátáččij tuálvuđ kävppialmaa kieđâinân táálu já rävvejim vala et toho pesâččij nuuvt et macâččij vist já tast ratkuuččij uálgispel já vázáččij pajeláhháá kilomeetterpele jävrrido tavas äijih lâi vuolgâdmin uuccâđ sáttualmas já kiergânâm jo olgos te áiccá et kiinii puátá ergijguin vyejen sun rámškuškuođij kieđâiguin et vyeijee orostičij já vyeijeehân lâi-uv kiäst lâi vyeijimkerris lasseen kuárus riehâ lâi vissâ monâmin viežžâđ maidnii tävirijd já suu sáátun vijnekävppijâs peesâi lâi masa senttid kukke masa meetterpele olluv muáddilov senttid kubduv já teedij pyereest-uv kiilud mottoom peeivi elâččim te kuullim táálu vievâst et máttáátteijem lâi suáittám já koijâdâllâm muu ij lamaš vuálgám viežžâđ muu puhelimân ko mii táálui koskâ lâi masa kilomeetterpeeli já liijkás kukke puhelimân viežžâmmätkin tiettim et sátáččij tábáhtuđ mii peri mottoom eehidpeeivi uáinám ko pyerávyeijee vuájá taavaapiäláá jeggipáiháá rastá tavas já rátkoo šiiljon pyerávyeijee já vaardâst jo tubdim et tot lii cegâttij pyerás táálu seeini vuást já väzzilij teermi vuálus já luovtâ rasta tobdoiguin vuordâččim et maid tibi te iätá ulmuuh iä laavim skuálhuttiđ uuksân ko monnii vieres táálun mut skolkkâlij moddii já lavkkij siisâ maŋa iätá lähdin noutamaan kouluun miiba tast kerd lâi nuuvt te ferttejim vuálániđ já vyelgiđ oovtfááru pyerá lâi pääihist mut já miipele koskâ lâi korrâ šoolhâst et puohtim pyereest-uv vyeijiđ ton mieldi já väzzilij muu maŋŋaal smietâstim et jispa kárgááččim já vuájáččim nuuvt jotelávt ko máhđulâš luovtâ rasta jeđe vyeijiliččim paijeel tavas mut kuus tallegis vissásávt vyeijiličij muu maŋŋal já juvsâččij vuordâččim máttáátteijen šiljoost já ko sun pyevtittij toho te vyeijiláim oovtfááru muoi maidnii savâstâláim-uv mut tom kale jiem mušte mast vuosâeehid aldanij já hárjuttâsah lijjii tävjittávjá tain mieldi mut nimmâruššim ovttuu toin tuoivuin et jispa máttáátteijem molsoččij rooli kiäsnii iärásân mut nuuvt ij keevvâm tot muu poollâm stuorrâ eehid poođij já mij puoh čaittâleijeeh kárvudâđâim jieččân roolipihtâsáid lâi juáhhást ruvnâ uáivist prinsessast vala uáli kuhes vuoptah moh taiđii kale leđe jieijâs vuoptah kookâin kookâkapereh häldein čuhâlis häldeekapereh nuáidist pahatar suábbi já must lâi nyevist ponjeldum peruukki mii ij pissoom olmânáál uáivist must lijjii vielgis siskáldâs- ađai aluspuuvsah já čapis legâttes laŋkkajum kammuuh must lâi suámálâš suájáttes pusseer sulâstettee ruopsis piivtâs mon vyelni lâi vala vielgis päiđi luoka čáitussaje ađai näyttämö lâi lavastum áášánkullee piergâsijguin já siijdâ ulmuuh sehe nuorâmuuh škovlâliih čokkájii tievâ luoka vyeliluokast-uv lâi uárnejum keččei já kuldâleijei várás algâuási tábáhtusâid jiem mušte ollágin mut ko prinssâ koolgâi puáttiđ areenan te čáitussaje uálgispele roobdâst hiäŋgái haškânâm pumbulviermikápulâh mast sorjájii jyehilágán rääsih já syeinih lâi muorâmiekki puáhánjist já ko mun aldanškuottim tom viermi te kolgim ruttiđ miehi tuupâst já čuolâstiđ rääigi tom saigânâm viärmán jeđe vala kiškodiđ tom porgâdijn muu peruukki koočâi lättei já ulmuuh tiäđust-uv ruáhásii tom maasâd uáiván já tast maŋa peessim paaldân já kolgim cummâliđ suu mut jiem kuittâg kehtidâm komerdim váháš suu kulij já ettim tää voiko sinut herättää talle ko mun lijjim maka cummâlmin prinsessa te muu peruukki koočâi nube kerd lättei já ko ulmuuh oppeet ruáhásii te kale mun hepâniššim peruukki oppeet maasâd uáiván jiemge loppâtábáhtusâid mušte ollágin ij pissoom uáivist tondiet ko motomijd peeivijd ovdeláá lâi viljâm čuoppâm muu vuoptâid uáli uánihâžžân nisonij kevttim vuoptâpiinih moiguin peruukki lâi kiddejum uáiván iä cuápcánâm tast ollágin já peruukki koočâi lättei muu mielâst tien heeppâdlâš čáitálduv aktiivlâš uási lâi viijmâg lappâd te koolgâim vala puohah čokkâniđ toho čáitussajan mun kuittâg iänááš hepânâššâđ já leđe tobbeen vala mottoom ääigi kovvejii já muštâččâm et taat kove lâi motomin aavisist-uv mon jiem luhhoost peessâm kuássin uáiniđ kuittâg lâi rähtittâm ma gâ kove tien tilálâšvuođâst já muáddi kove šoddii munjin-uv máttáátteije n pehti historjálâš čáitálduvâst kidâ škoovlâ nuuhâm räi muu škovlâoopah monnii oppeet uáli hyeneeht ađai masa jyehi nummeer tuođâštusâst huánánij lâi koččâm kávccáást kidâ räi meddâl lijjim lamaš tijmed pallam keežild mut puoh tehálumos liijká lâi tiätu tast et sirdâšuuččim luokan luokan sirdâšumán lâi kale ohtâ iähtu ko kansaškovlâ álgáččij čohčâmáánust te kolgâččim puáttiđ toho vala kuulmâ ookon tuovŋâdiđ koskân pááccám opâidân ko moonnâm čoovčâ lijjim ilodâm tast et tääl te lavkkiiččim majemuu keerdi kansaškoovlân te keevâi-uv návt majemuš kesiluámu oppâkenigâsvuođâsysteem vuálásâžžân viijmâg aalgij já vyejestim pááikán še poođij ääigild tegu ovdil-uv postâauto vuojâččij moddii pirrâmpeeivist já toho peesâi kuás peri iän viljâinân innig tarbâšâm viettiđ ubâ keesi tâi kesilahe pic pessáim já pááikán kuás peri iän lamaškin taan keesi joođoost oovtfááru monâččáim jieččân äigitaavlu mield ko postâauto orostij puotâ te maađijpellâst lâi hirmâd stuorrâ čapis ameriklâš persovnauto mon nommâ lâi lâi steelligij alne já imâštellim mondiet ääši mavâstân já sun eeđâi toin ij pyevtigin vyeijiđ te tot lii liijká viehâ muččâd maađijpellâst nuuvthân tot kale lâi já heivij aainâs munjin jiem tieđe kale et sun ij táiđám čuuvtijgin lijkkuđ toos ko távjá tuikkodij skáppoo veikkâ magarijd piergâsijd moid ij lah maggaargin ano raati tuáhá lâi hitruu čokánistiđ já jurdâččiđ et makaš vuájáččij toin lâi taggaar puáris tävirij čuágildeijee já ohtâ tain lâi taat kale lâš tomgin skappum mut tast maađij pellâst tot kuittâg kuákkái puáris täävvir lâi še tot ameriklâš kärbismoottor mon viljâm tivodij já uážui meiddei joton já siämmást finnij tom olssis lâi taggaar moottor et ko viljâm rovgij tom kuálkkin joton te jienâ kullui penttâ já räi arvâlii-uv talle vyeijilij komálâš vuájáán mon vissâ-uv kiđđâtäälvi skappui kostnii lâi ryešilâš traktor nommâ lâi ratti ađai stivrimräätis lâi aaibâs jerdust pajaskulij já tot lâi tondiet ciäggust et peeŋkâ puovtij jurgâliđ raati ovdiibel já talle toin puovtij vyeijiđ maŋaskulij lâi dieselmoottor mut tom koolgâi vistig pieijâđ joton bensináin maašin kevâškuođij te orom muštemin et talle naftataaŋki virruu ađai vipu koolgâi punjâstiđ áávus já bensintaaŋki virruu oppeet kiddâ maašin kevâškuođij naftain lâi tondiet velttidmettum ko traktorist ij lamaš nuuvtkočodum acâkkittempiergâs ađai tom ij puáhtám hehkuttiđ tegu tááláá ääigi dieselijd lii ferttim leđe kale mottoomlágán kiintâl mii cokkiittij bensin mut ij nahcim cokkiittiđ nafta traktorist lâi tieggáár nommâ te taajigeh adelii-uv toos uđđâ noomâ mii lâi tallaa ääigi luttihâš- já tikkekoddemmiirhâ nommâ maahâm piälduh já mottoom uási kiedist-uv lijjii táássáš jurgâlum hiäppušáin mut tääl tot tábáhtui traktoráin lâi jo hárjánâm vyeijiđ toin já sun iänááš čokkái-uv raati tyehin já piälduh kale jurgâluvvii še ennuv vuojâččij toin kuás kost-uv já ohtii vyeijiláim toin ij lamaš maggaargin koppi tuše kezis peeŋkâš moos šietâi tuše vyeijee mun čokkájim monnjâskiärust njuálgujuolgij já ko ton tävgisysteemgin ij lamaš aaibâs taanáigásâš te suotâsvuođah lijjii uccáá uđđâ maađij ij lamaš meendugin täässiv mondiet vuolgijm nuuvt-uv kuhás ko iäččám táválávt čuopâi sovijdis mut moonnâm čoovčâ sun lâi čuoppâm taid ađai alda maađij já miiba pyereeb vuájáán toi keesitmân ko viivâs uđđâ vuájáán vyeijimliähtu ij lamaš kale áhtánâs masaba jo polgupyeráin pisoi ton liävtust et vyeijim piištij maŋgâ tiijme ij lamaš hirmâd kievrâ mut kuittâg čuuvtij kievrâb ko hiävuš jienâ-uv lâi váhá komálâš ko tast iä lamaš vissâ ko kyehti enâmustáá kulmâ sylinder ton jienâ sulâstitij masa jienâ mut ij lamaš eidu nuuvt koorâs puoh soovijd láim kesittâm muorâluáddumsajan mii luhostui uáli pyereest já ko lâi jo áigáá luoppâm jieŋâinis te eelijm keččâlmin uđđâ kärbismoottor kärbismoottor kiddejuvvoo liäkun kuovttijn kiddimsruuváin mut taan jyelgist lâi tuše ohtâ kiddimsruuvâ tom koolgâi puunnjâđ uáli čovgâsân já iššeen koolgâi kevttiđ juáhučovduu jakoavain vâi jyelgi piso liähust kiddâ jyelgi lâi kiddejum olmânáál moottorân te tot lâi ucánjáhháá kárŋá uálgispel polâstâlâi et pisoččij-uvsun tot tast sajestis mut kale tot pisoi viljâm rovgij moottor keevvâđ já lasettij kaasu te liävtuh kale algii stuorrâsiähá käärbis masaba jo njuškij čäsuáiván šnjagottiđ já láim kuohtuuh siämmáá mielâ et lii čuuvtij jotelub ko maid lâi hiävušvyeimi še iskâstim vyeijiđ já tothân luhostui uáli pyereest ovdil ljjim vuáijám tuše kuulmâ hiävušvyeimi lâi še tot šiev peeli et ko kaasu ložžij tuššekevâmân tyhjäkäynti te potkur še jooskâi jurâmist já taathân lâi eidu taggaar lii koskâpatârjukko keskipakoiskytkin já jis vuojij cuáhásân te ložžij peri kaasu já nasta ij talle toijum peeli oroi lemin tot et moottorist lâi korrâsiähá jienâ ääigi iä lamaš magarehkin peljisyejeh ige kihheen iberdâm nutkâđ piälján pumbul lii táválávt ain stivrimsuábbi mast lii siämmást kaasu mut taam ij lamaš taggaar tolliđ vyeleeb čuárvist kiddâ já tondiet kaartâi leđe uáli alda jienniis moottor ejijnân viärmástâláim čoovčâid te mun tiäđust-uv lijjim vyeijen já meiddei joddei kyehhen jiem addim suoijiđ peljijdân mahten já čižetpele pelji táválávt ain ehidist ucánjáhháá čuojâškuođij tâi njurgoškuođij poođij tiäđust-uv tast et čižetpele pelji lâi ald eláá moottor ko uálgispele pelji eláá ko lijjim radiosähkötteijee ađai titari ive rääjist te karttim kuldâliđ radionjurgâsijd já ko vyestisajattuv vasta-asema signaal lâi motomin uáli heeitug te koolgâi pieijâđ jienâ nuuvt korâsin ko máhđulâs já talle radiošaavvân radiokohina lâi uáli koorâs maŋ eláá toohâm kulokeččâlâdmij vuáđuld muu čižetpele peeljist lâi čuuvtij hyeneeb kulo ko uálgispele peeljist tábáhtusah iä lah kuittâg hettim muu eellim tađe komebeht čižetpele pe lji tuše kulá hyenebeht ko uálgispele pelji já tondiet mun peljipiälástâlâm-uv toin já kärbismoottor keččâlâdmij maŋa vyejestáim viljâinân maasâd já vyejestem piištij ucemustáá kulmâ tiijme lâi ennuv porgâmâš ereslasseen muoi eelijm tiäđust-uv tiddepiivdost já muoi távjá uágustáim ko tidde toppij tain viehâ pyereest já lappâdvyejedijn uágustáim še já mut já iän kuássin uágustâm lâi tom mielâst et vyelni tidde lâi uáli läški toppiđ já lâi liijkás jieŋŋâl já tast lâi liijkás hiäjus virde et luosah vuoijii njuolgist ton pajas ooroosthánnáá puoh pyeremus tiddepivdemsaje lâi kuittâg vuálááš mast vissásávt kuudij tide maŋgâ-uv táválávt maaŋgâid luuvijd jis ij lamaš kiergânâm kuorriđ tom lam ovdeláá-uv mainâšâm te já lâi mottoomlágán kišto tast et kuábáš kiergân vistig viermijnis korže vuálá te uážžu tiidijd tuávváid jiem šoddâm tiettiđ tärkkilubbooht mut ama saarellijn já lâi vissâ-uv mottoomlágán vižže kevttimvuoigâdvuođâin nomâlâsân háárán ko kuohtuin lâi aainâs tupe kiedist leđe nijttoäigi já nuuvtpa maahâm nijttemmaašin ij innig kiässámgin hiävuš pic lâi taggaar hiäppuš maŋŋaal kuálustemnáál nijttemmaašin mon puovtij kuálustiđ še maŋŋaal kale vaađâi vistig viehâlágán stelliistâllâm já heiviittâllâm mut loopâst tot luhostui já syeinih kale potkânškuottii kieddi lâi forgâ nijttum já ko viljâm tast kiergânij te iän innig pááccán haasiđ suoinijd iänge viešidiđ taid láátun pic njuškijm postâauton já vyejestáim ko tobbeen liččii oppeet luommiimeh já nijttemeh vuordâšmin já luommiimeh monnii ovdii vyevi mield ađai niijtijm vistig kiedi já luávádijm já haasijm suoinijd jeđe kiedist nijttum suoinijd fievridijm láátun syeinih paccii aiđum luovvijd vyerdiđ täälvi monnii nuuvt et iäččám luommiistâlâi já mun viljâinân já obijnân oppeet já ollâpoolsâin lâi uáli vuovâs kärbismoottorin já toin peesâi-uv vyeijiđ kidâ räi paijeel kale kaartâim keessiđ kárbá mut tast maŋa peesâim oppeet vyeijiliđ muádi saajeest ferttij orostittiđ potkur já kärŋiluttiđ moottor amas väldiđ kiäđgán muštemin et nasta ij tarbâšâm kuássin uđâdiđ ko jorree potkur ij kuássin teivâsâm kiäđgán lasseen et puovtij sáhháđ muorâid vyeijiđ čääsi mield kärbismoottorin te toin puovtij še vyeijiđ muottuu mield moottorkiälkkámoottorin lâi kiđđâtälvi ko munnui viljâinân poođij mielân et rähteenba moottorkiälhá ko siämmáá täälvi lâi päärtihlâš máttáátteijee uážžum moottorkiälhá olssis lâi vuossâmuš puáttám moottorkiälkká mii lii tááláá ääigi jäävri moottorkiälkkámuseost muoi vuávááškuođijm olssân moottorkiälhá já uážžoim tom valmâšin siämmáá kiiđâ kiälhá hyenes peellin lâi tot et toin ij peessâm ubbâsist kuussân tuše šoolhâst maađij alne já ryevdicuo ŋŋust toin puovtij vyei jiđ vuáijám vuájánijnân ko tuše ton oovtâ kiđđâpaje iänááš mun vuojâččim já talle muoi hilgoim tom moottorkiälk kákiävtust iivijd maŋ eláá ađai ive tot tolvui ohtân moottorijnis vissâ tâi suu kaandah ellii tom viežžâmin kaandah já láin vuojâččâm toin kesisiijvost kiedi mield tot tolvui vala kandáid kost vaarâ kaandâkyevtiskis vuojâččáin toin tast ma ŋa kiälkán lâš tábáh tum ij lah innig tiäđust moottorkiälhást lii artikkel sárgusijdiskuin porgemáánu noomáin aldanškuođij čohčâ já taan tove muu škoovlân moonnâm ličij tuođâlávt já lopâlávt majemuš lavkkiiččii innig kuássin kalleebgin ton čuovviittâs rakânâsân mii lâi kivsedâm muu eenâb ko maid lâi adelâm sajan lavkkiiččii ubâ škoovlâ šiiljongin ko pesâččim viijmâg-uv tobbeen meddâl aalgij já toh kulmâ oho maid mun tobbeen kuákkájim lijjii muu eellim puoh kuhemus ohoh mun lijjim kale jo káávcád luokast mut liijká ferttejim čokkáđ čiččâd luokkalijguin siämmáin pulbetijn pyereeb liijká návt et liččim pááccám luokan selvâniččim kuittâg kulmáin ohhoin taan jotkâškoovlâst tááhust taan jotkâškoovlâ ožžum nuáđđin eidu ton keežild et lijjim vuástálistám rooli vuástáväldim ađai jiem liččii halijdâm toos já tondiet lijjim nuuvt kuhe meddâl škoovlâst liččim uážžum mon peri eres rooli te vissásávt liččim váldám tom nimmârušhánnáá vuástá já škovlâtuođâštus-uv ličij lamaš čuuvtij pyereeb lâi kuittâg paggim muu eidu priinsâ roolin já tot lâi epivuoigâlâš äšši muu kuáttá máttáátteijest kolgâččij leđe še uáppee kuldâlemkenigâsvuotâ ige tuše meridemvuoigâdvuotâ čokkámsaje lâi kale luoka majemuu raddalâsâst já máttáátteijest puoh olgomustáá mut totkin ij helppim muu eellim mušte moh oppâamnâsijd must lijjii luuhâmnáál tâi maht mun kolgim taid läpittum tiijmijd kiärduđ mut ain ko škovlâ nuuvâi te puáissejim pyeráinân tiet kuulmâ oho purdo nuuvâi já celkkim lopâlávt jieččân meddâl kale ličij pággu eelliđ motomin ovdâmerkkân käävpist já poostâst-uv mut škoovlâ kulij jiem kejâččiigin ubâ kužâččiigin toho kulij čurttiđ kale puávtáččim muu jotkâškovlâ nuuvâi te peessim leđe mottoom ääigi pääihist ovdil ko meccikurssâ álgáččij lâi jo suoppim joddeidis suu jieijâs kevttim joddeesoojijd já ko mun mattim tääl vyeijiđ moottoráin te eelijm taid jyehi iiđeed kuohâmin puáđidijn čollijm kuolijd já iäččám salttij taid kiilu littijd sun tuálvuččij maŋeláá káávpán tärkkilávt mušte eidu kuás meccikurssâ aalgij mut talle ko tot aalgij te ferttejim moonnâđ postâautost muštoost lâi ain-uv pyereest tot munnuu mätki jieččân peljipohčâs keežild lijjim hirmâdávt vuáksám já kooskâst tääl polâstellim siämmáá lijjim jo väridâm čokkámsaje nuuvt ovdiikeš ko máhđulâš vâi uáináččim maađij já vyeksim várás lijjim väridâm še pävirseehâid et kuás tibi te vyevsistuuškuát mätki moonâi uáli pyereest ko maađij lâi viehâ njuolgâd mut suullân pelimuddoost já lâi pággu vyevsiškyettiđ já vyeksiđ masa räi maađij tommittáá njuolgâi et ij tarbâšâm innig vyeksiđ piištij ušom mánuppaje tâi pajeláhháá já tot tollui kansaškovlâpirrâsist aasâim ton ääigi asuntola nube keerdist já purâdijm siämmáá táálu purâdemsalist kansaškoovlâst lijjii škovlâliih maaŋgâkerd eenâb ko škoovlâst já ucánjáhháá korvâččim taid stuárráámus kaandâid ko toh lättejii tegu lättähaatuh kuás-uv kuursâ tuálleeh lijjii ij pááccám mielân ij lah pááccám totkin eidu maid mij tobbeen oopâim maidnii miäcán lohtâseijee aašijd ko amnâs nommâ-uv lâi tuođâštusâst metsätalous mut ubâlohán tot lii lamaš puoh tušemus kurssâ mast lam avestân lamaš kurssâ ličij lamaš mielâkiddiivâš já tehálâš te amahân miinii ličij talle pááccám mielân äšši meccikuursâst lâi tot et peesâi teivâdiđ škovlâskipárijguin kiäin pyeremus veerdih láin já eres-uv skipárijd lâi še hitruu teivâdiđ já juškeđ siiguin kylást já ton pirrâsist ko lâi tuotâ styeres verdiddijn kylán kuávdážân moonnâm várás koolgâi kuittâg koijâdiđ ain love asuntola siäsást kiän noomâ jiem innig mušte ij lamaš kurssâpeivi ađai tot lâi rijjâpeivi já talle toh kiäh pessii pááikán te monnii še mut ovdâmerkkân must lâi tommittáá kuhes mätki pááikán já já koskâsâš vyevsittemváddu vala et lijjim oholoopâid muštemin et še lâi nuuvâi ääigild já njuškejim postâauton tagaráin paloin et oppeet vuávsáččim kuittâg nuuvt šiev čokkámsaje auto ovdiikeččin et oinim pyereest maađij ige tarbâšâm vyeksiđ kale masa jo kovlottij eidu toin muálkkáámus soojijn mut piergiittellim liijká ääigi lijjii pääihist tábáhtum tagareh ääših main mun jiem lamaš tiäđulâš ollágin tiervâsvuotâ já naavcah lijjii tommittáá hiäjusmum et sun lâi karttâm luoppâđ kuusâin já savzâčurrâgáást-uv jiem tieđe et kiäs sun taid lâš vuábdám mut nuuvt lâi kuittâg tábáhtum merhâšij tom et mielkki táálust nuuvâi já suoinijd moh lááđust lijjii koolgâi adeliđ meddâl já lijjii vala kuusah já oskom-uv et iäččám vuobdij tâi skeŋkkij taid sijjân lâi vala aiđum syeinilyevi lâi še aiđum lyevi mut tast lijjii huáših já ko vuájááneergih ejistân vala lijjii te taid sun piemâi hošijguin huáših vaarâ nuuvt pyereest toollâm poccuu neelgi mut lijjii mottoomlágáneh heerskuh moid eergih lijjii uáli väimileh ergi lâi luovâs te hošijguin tom fattij uáli pyereest kiddâ lijjii uáli rávháliih masa jo liijgás-uv rávháliih ij innig tarbâšân paččeeđ kuusâid ige viešidiđ muorâid já čaasijd naavit liemâspääđi várás eergijd sun sirdâččij iiđeed-eehid juovlah lijjii še šlundááh ko já iävá lamaš innig navittist já mehisteijee savzâčurrâgâš-uv vááilui movtigis lâi innig päikkiellen já iäččán skipárin talle ko mun liččim oppeet škoovlâst moonnâm maŋa poođij olmâ jotkâškoovlân vuolgâ aalgij tegu škoovlah táválávt älgih juovlâluámu maŋa škoovlâ várás nuuvt et valdim pihtsijd fáárun tommittáá maid šodâččim tarbâšiđ tobbeen já njuškejim pirrâmpeeivi ovdil škoovlâ älgim postâauton še čokkámsaje ovdiikeččin auto vâi pesâččim čuávvuđ maađij amas vyevsistuuškyettiđ lâi adelâm munjin taggaar ravvuu tiettim et ciävzáččim pyereest aainâs räi ja vala lappâd tast-uv mut maađij loppâuási lâi nuuvt muálkkáá et vaarâ vuávsáččim já nuuvt eštus keevâi liijká vuáksám nuuvt hirmâd ennuv ko meccikuursân monâdijn mut kuvlum kale mottoomverd jo sevŋâd ko postâauto viijmâg orostij šiiljon autost meddâl jeđe väzzilim škoovlâ kulij šalde mield ko jiem tiättám et puotâ läävejii ulmuuh väzziđ njuolgist rasta kiinii stuorrâ nisonijd vaaldij muu vuástá já noomâ kulâdijn uápistij muu nube keerdi viistán mii lâi aaibâs vázáttuv keejist ton uálgispele roobdâst jeđe čaaitij munjin uáđđimsaje lijjii jo motomeh kaandah kiäid mun jiem tubdâm aalgij tast ittinâš já tobbeen eštus lijjii puoh muu luoka kaandah aaigijn mut muu luoka nieidah vailuu lijjii lamaš jotkâškoovlâst jo čohčuv äšši mon še huámášim aaibâs vuossâmuu škovlâpeeivi rääjist lâi purâdemvyehi puoh škovlâliih purâdii čokkod purâdemsalist já vala meccikuursâ ääigi-uv mut tääl tot tábáhtui aainâs jotkâškoovlâ uásild veistosalist ađai muorâtyejiluokast iä tiäđustkin lamaš čokkámpeeŋkah pic uáppeeh purâdii čuožžâd tâi čokkájii hiävlápeŋkkâkeejist tâi mii purrâmâšâid kuás-uv lâi fálusist puohtui veistosalin stuorrâ lokkelitteest já orom vala muštemin et leibin lâi nk näkkär ađai korrâleibi päänihhân mist puohâin kale lijjii pyereh et tot luhostui uáli pyereest hovdâ lâi elilâm nissoonolmooš kote oroi lemin uáli tärkki puoh aašijn jieččân máttáátteijen já luoka koccen oppeet lâi movtigis kote lâi motomin kolliistâllâm škoovlâst-uv muštemin et sun eelij čäittimin mijjân elleekuuvijd eres máttáátteijein lii pááččâm mielân tuše kálgu kiäst še lâi vuovâs máttááttemvyehi škoovlâ uáppei lasseen paccii mielân aainâs kote lâi uáli häppil já tyestil puoh aašijn ige poollâm lättähaatuin ollágin hitruus já kuáimáás kiäst luoihâttim savehijd ko vuolgijm čuoigâđ nubbe saaveeh kale toijui mut ij omâsteijee tast suttâm sijvuus nieidâ huálššáás vissâ-uv tâi já kote aasâi muin siämmáá visteest kiäin ostijm litter pakkeet suklaalahcâjieŋâ já puuráim kuávttáá tom ko eelijm väzzimin ratkuuttuvâst lâi maŋeláá autotivottâh ušom kiäst lâi cm moottorpyerá sun kale taaiđij leđe oppâškoovlâst ađai tääl ettuuččij luvâttuvâst jienniis lâi oovdiš ránnjá ige lamaš škoovlâst ucánjáhháá kale polâstellim suu jienniisvuođâ keežild sun vuojij postâauto já áásá tááláá ääigi sehe nuorttâlâš ađai kote oroi lemin puoh pyeremus veerdi ton jotkâškoovlâ oppâtijmetábáhtusâin jiem mušte ennust maiden mut tain uálgitábáhtusâin kale maidnii ko kulostui škoovlâst et mun liččim čeppi sárguđ te kálgu táátui muu rähtiđ taggaar plaakaat ađai juliste jieččân škovlâtábáhtusân mii ličij täst maŋeláá tekstâ ličij nuuvt et vistig kolgâččij leđe sääni já tast maŋa eres tekstâ mun jiem iberdâm tiem sääni ollágin jiemge addim et tot lâi kolgâđ leđe nuuvtkočodum otsake ađai paječáálus mun rahtim tom tiäđáttâs nuuvt et tekstân šoodâi jna et huveja vissâ uáivild suullân siämmáá ääši tegu uáli tâi hirmâd plaakaat lâi vaalmâš te čaittim tom máttáátteijei kejâstâlâi teevstâ já iätá tämä on oikein hyvä mutta olisi pitänyt olla otsakkeena ko jiem tiättám maid tot uáivild te jiem maaššâm leđe koijâdhánnáá ääši huveja tarkottaa västidij on monikkomuoto sanasta huvi tomhân mun kale jo iberdim riemmâm kuittâg tivodiđ ton plaakaat ko tast lâi lamaš liijká viehâ stuorrâ pargo kiddejui škoovlâ siäinán já ko tot huveja eehid poođij te munnust še lâi ohjelmnummeer tast lijjimhân mun masa jo čaittâleijee ko lijjim lamaš prinssâ škoovlâ čáitálduvâst munnuu vuáru poođij te munnust kuábbáást-uv lâi taldrik kieđâst ađai idea lâi tot et mun maka hástáččim kuáimám porgâđ siämmáánáál ko mun poorgâm taldrikeh lijjii mudoi siämmáálágáneh mut taldrik vuáđu lâi kieptum ohjelmnummeer aalgij nuuvt et vistig hastim kuáimám varmasti pysty tekemään niinku minä teen tiäđust-uv västidij varmasti pystyn čáitáldâh ovdánij nuuvt et vistig ruvviistim suormâiguin taldrikvuáđu já tast maŋa ruvviistim jieččân káálu poorgâi siämmáánáál kálluhân tiäđust-uv čápudij mottoom muudon já keččeeh himáttellii oppeet ruvviistim taldrikvuáđu já tast maŋa ruvviistim nube nierrân poorgâi siämmáánáál já keččeeh masa jo ruáhásii ruvviistim oppeet taldrikvuáđu já ruvviistim vala nube nierrân poorgâi siämmáánáál já keččeeh ruáhásii mun ruvviistim vala taldrikvuálu já tast maŋa jieččân kääibi poorgâi siämmáánáál já talle toh keččeeh penttâ riäčásii muáđuh lijjii aaibâs kieppân já tothân tot munnuu čáitálduv juurdâ lâi-uv puoh enâmustáá aplodijd ubâ ton tábáhtusâst já tothân tiäđust-uv lâi pyeri jieččân jieštoobdon aainâs ton prinsessa fiasko maŋa uálgitábáhtus mii lii uáli pyereest pááccám mielân lâi hiäppušij njolgekišto jieŋâ alne taaiđij leđe njuhčâmáánu loppâ tâi cuáŋuimáánu algâ jiemge mušte et lâi-uv tot argâpeivi vâi ij nabdemist kuittâg pasepeivi ko mij-uv peesâim keččâđ tom kištorađe lâi aurajum jieŋâ oolâ váhá škoovlâ vuoluubel tááláá puotâ škovlâliih ep uástám liipuid kiišton já moin ruuđáin liččijm uástám čuávuim tom škovlâteermi alne mast kištorađan lâi mätki enâmustáá meetterid hitruu keččâđ ko stuorrâ hiäppušeh njolgestii jieŋârađe alne hirmâd liävttoin ko tot lâi aainâs vuossâmuš kerdi munjin ko oinim taggaar pyeremustáá paccii mielân hiäppušij noomah já ko toh vuoittijn jieijâs sarjaid tobbeen še tamah-uv mut toi noomah iä pááccám mielân uálgitábáhtus mii še paasij mielân viehâ pyereest lâi tot ko peesâim mottoom kiđđâpeeivi aaibâs škovlâääigi vyelgiđ čuoigâđ tuoddâráid alnaan iä lamaš saveheh mut luoihâttim taid ko sust lijjii kyevtih já talle mij vyeijilijm bussijn mušto ääigi lijjim táássáš lamaš kieldâin tuše kieldâst já kieldâst sehe vala kieldâst mut tääl mij šyevittijn kieldân tâi jiešalnees já kieldâ rááján mast mij čuoigâlijm ađai muštottes ääigi ađai talle ko šoddim já juuttim evakkost puáđidijn tiäđust-uv maaŋgâi kieldâi čoođâ jiem taid muštám ušom muadilov uáppee juávkku kieldâi räjilinjáá mield räi já kuárŋuim vala ton oolâ-uv jeđe čierâstijm kulij kooskâst čierâstim siemin roggáá paijeel já talle saaveeh toijui ij toijum aaibâs luovâs rasta já pisoi mottoomnáál ohtân savehin et peessim toin kuittâg maađij pellâs saaveehlyeikkee lâi še mieldi já ooinij tábáhtus mut sun ij vaattâm saaveeh toijuumist maiden tast lâi vissâ jo ovdiist-uv mottoomlágán morrum já mun tuše tooijim tom lopâlávt muštám et saveheh lijjii keezih já poođij vyesimáánu peivi te jotkâškovlâ nuuvâi já ožžum tuođâštussân kansaškoovlâ tuođâštusân pottii eidu toh numereh maid ožžum čiččâd luokast ađai tot lâi viehâ hyeni jotkâškoovlâst tuođâštus toolâi siste oppâtijmed já tast ij lamaš koskâárvu ollágin jieš tom kuittâg maŋeláá já koskâárvun šoodâi mii lâi ucánjáhháá pyereeb ko kansaškoovlâ tuođâštusâst amnâseh kansaškoovlâ iähtun lijjii pirâsoppâ eennâmtiätu tiervâsvuođâ- já juvâhánnáávuođâoppâ terveys- ja raittiusoppi eennâmtuálu maatalous päikkituálu kotitalous lášmuttâllâm já valastâllâm voimistelu ja urheilu muorâtyeji meetaaltyeji maašinoppâ já meccituálu tuođâštussáin kolgâččim piergiittâllâđ ubâ loppâahhaan já šodâččim tom vala tarbâšiđ aainâs talle ko usâččim maidnii pargosoojijd tâi vigâččim monnii škoovlân jieččân mielâst škoovlân moonnâm palo kale ij liččii olssân lâi puáttám čuovâdis äigi ton tááhust et lijjim viijmâg peessâm kansaškoovlâst meddâl tááhustkis lâi puáttám sevŋis äigi tot lâi pyevtittâm sevŋis vuođâlohán masa puoh anarâšah suomâstii aainâs sijdâkuávdáin já tot oroi lemin uáli luándulâš äšši tegu škovlâlájádâs ličij luhostum pargostis uáli pyereest ulmenhân oroi lemin läpittiđ sämikielâ ollásávt kylápaaihijn ij sämikielâ kuullâm innig sänilahhaagin ton tááhust škovlâ lájádâs kale epiluhostui pargostis ko anarâškielâ tile liijká čuovvânškuođij veikkâ čuovvânškyettim aalgij iäskán niäljádâsčyeti-ihheed ma eláá ađai ive servi vuáđudui pyerebeht kielâ tile čuovvânškuođij ihheed ma ŋeláá k o servi vuáđudij vuossâmuu anarâškielâ kielâpiervâl kielâpiervâleh láá kulmâ kyehti já já ohtâ tile lii tääl pyereeb ko ovdeláá mainâšum sev is vuođâlovvoost ađai ihheed tassaaš kielâs monâttâm anarâšah sehe viereskielâliih-uv máttáátteleh anarâškielâ kuursâin moh láá tááláá ääigi viehâ valjeest fálusist alnees taan kirje nommâ lâi pyehtiđ leđe vuođâlohán mut ko algâttim kirje čäällim te jiem talle vala tiättám maht šodâččij leđe kovvee taan kirjeest jieijâs škovlâääigi kansaškoovlâst kovvee tallaa ääigi já tábáhtusâid dokument tärkkivuođáin mut nuuvt et tast lii šoddâm čaabâkirjálâšvuotâ mielâkiddiivâš roomaan piäsá jotteeđ fáárust uccâ kandii kiäđgáás pálgá läädi škovlâmailmist kirje tobdoo keeldâ kyevti maailm já kulttuur kooskâst tain lii päikki päikkikuávlu já säämieellim nubbe vist korrâ já omâs läädikulttuur mon pargon oro lemin säämikulttuur avkkâdem kontrast luholâš säämieellim já luhottes škovlâ já läädimaailm sáttoo kal meiddei ahevis tábáhtus mut tot lii liijká päikki uápis saje mast lii torvolâš čiärruđ čiärruđ lii karttâm meiddei škoovlâst vuođâlohán puáhtá oovdân siämmást meiddei taggaar äigipaje mast suáti lâi nuuhâm ovdebáá vuođâlovveest maađij lâi pargo vyeln já sputnik kiirdij ááimust jođádoh ääigist lii sobijgijn väzzim utke pyeri lii kale maađijmild já penttâ jesânáid tiervâslâč ko ucánjáhháá lii huimam váddu te suábih láá penttâ torvon jiem lekken čuoigâm innâg maaŋgâ ihán innâg ostâm ko juovdim pyeccest huolâ anneeđ ko vázzá te ain mottoom uápis autovyeijee puátá maajeeld ooroost já koijâd lii šiev jođádoh eštus rammuustam tääl kale lii kale nuuvtkin killájeh jyelgih vala mutâ jiem tieđe maht lišij ko álgášij čuoigâđ tot lii ko olmooč aheluvá te huáppuvuođah-uv kiäppánškyeteh já nuvâškyeteh vala ulmuuh láá nuuvt kirrâsáin oovtfááru liihâdmin et kirdemmašináin poccuid-uv oceh já čuákkejeh já toos vala enâmâsmašináin te kale puásuipargeid hadeh kárttojeh äigin iä lamač nuuvt tivrâseh já kuittâg poccuuh čokkânii väzzimist vala ucánjáhháá ko mottoom-uv uápis puátá maajeeld te iätá kuus savehijdâd lah kuáđđám tuš láá eštus västidâm ko saaveehpäädih potkânii te ferttejim väzziliđ nuuvt maka totkâs lâi iveh já täälvih iä lah innâg nuuvt ko lijjii ovdlist lijjii muottiibeh já puolâšuboh ko puolâšt ij tot kuhe pište lii koskâtäälvi äigi mutâ muotâ lii uccáá jiem mušte et návt muottiittâs tälvi lišij lamaš kale laa lamaš uđđivemánudist já njuhčâmánudist saatij-uv aigij toohöđ njääbi okkopajan njaabij oorvij ige vala uccáá arvamgin jeđe šoodâi cuáŋoi lâi veitâlâs paajeeln lâi kozzâmuári šoddâm vyelláá lâi korrâsub et pyereest kuoddânii ennijn láin tontuvváá kuávttáá mutâ nuuvt muoi uážžoin taid aldeláá nuuvt mun iäloostâm ohtuu joteh kyeseh mánoppaje lam lamač iä lah kales iällâm ulmuuhhân iä innâg kolliistâl nuuvtko ovdlist kojo kuusniikin lii äšši te tuáppejeh kännykkä te tie puoh äijiháid já áhhoid lâi tagarijn älgiđ uvástâllâđ lijjii kal ettâđ et tagarijd kale iä pyevtigin ubâ rähtiđ liihân táán ahan kiergânâm kale juo kuullâđ já uáiniđ veikâ maid já uđđâ já uđđâ ain keksejeh nuuvt kuhe ko maailm čuážuč mutâ ko loppâ poođič te talle puoh láppojeh täst ahe álgá juo hättiđ táám-uv čäällimpargo et ij standiiškyeđe innâg távjá šadda čälestum puástud ääšist mun liččim eres mielâ ko majemuu lâi et njuámmil molso pennuuh já njuámmileh siteh láá tovláá rääjist ettâm šoodâihân te maka kuittâg anarâškielân čaallum iššeed täälvi lijjim piemmâm uccloddáid piemmâmautomaattijn šiljostân já lijjim huámášâm et cissááh ijâstellii tyehišiljo vuovdâst mii lâi viehâ uuđâs kyehti ive lamaš muorâst já mast lâi ovdebáá keesi pessim kirjeloddááš já meiddei ovdâšiljo vuovdâst-uv mii lâi jo viehâ puáris nubáloh ihheed já mon rääigi lijjii uárreeh jursám já čääšnih pommittâm masa jo pilás lâi juálánâm já jurdâččim väldiđ kalleebgin tom rakânâs meddâl muorâst já tuvkkâliđ táákán aalgij kuittâg tot uárreesavotta keejâ porgemáánu nummeer čalluu hadde já nuuvt äšši vájáldui kesimáánu aalgâst tábáhtui mielâkiddiivâš äšši šiljopirrâsistân ko kesiloddááh poottâlškuottii vyevis mield tiäđust-uv moonâi tom moonnâmkiässáá vuovdâsis mut tobbeenba lâi-uv jo uđđâ iššeed mast lâi lamaš šievlágán ovdâmune vuovdâ väridem háárán eromâšávt moonnâm kiiđâ lâi kiergânâm jo monniđ toho já tot ij halijdâm luoppâđ vuovdâstis lâi tegu virgeolmooš jo finnejum hiäđuin tot toolâi uáli nanosávt kiddâ ijge halijdâm luoppâđ tain návt čuuvtij lijjii ääših moonnâm ruossâlâs te rijdohân tast tiäđust-uv šoodâi lii uáli puáššáá já pitá táválávt pyeidicissáást mut cissááš lâi tääl pieijâm nuuvt ennuu kiddâ vuovdân et tuostâi vuástálistiđ šiljo ovdii iššeed ijge adelâm seentigin piärán viigâi maŋgii moonnâđ vuovdân mut oovdeld poođij ain cissáá pastelis njune vuovdâ ulguubeln kirdâččeijee pyeidicissáá pelikyeimi volliittâlâi kirjeloddáá já nubij kejij láá taan ääigi uáli táváliih toh nurheväldidmeh moi lopâlâš uáivilin lii finniđ ubâ firma haldusis já kirjeloddááš lâi tääl eidu taggaar vuovnâlâš fiinaanshai peeivi pištám vuovdâ nurheväldidem kuittâg nuuvâi toos ko cissáášpaarâ ij vuálánâm ferttij luoppâđ vuovdâ väldidmist já tuuttâđ ovdâšiljo uárree jursám já čääšni čuággum vuovdâráátun ko vala ääigis tast vizârdij te finnij pelikyeimi-uv olssis mii monnij tom puáris vuovdâráátun kuittâg láitástâlâi kyeimis ko fijnásub aassâmviäsu ij lam nahcim skappuđ mut lâi kuittâg tuuttâm toos kirjeloddáásthân sättih leđe kyehti-uv pelikyeimi já ama taat vuovdâráátu lii ton hyeneeb päikki kakkoskoti tegu syemmilâš tom eđâččij já tot fijnásub ađai pyereeb päikki ykköskoti ličij kostnii eres saajeest tieđiš pyerrin iššeen lâi meiddei ränisrástágâšpaarâ mii lâi ráhtám piervâl siämmáá muorân ko mast lâi tot cissáá väldidem vuovdâ-uv já nuuvt sij oovtâst voijii vuástálistiđ kirjeloddáá toorjâ lâi kale iänááš taggaar mooraallâš toorjâ ko tuše talle toh volliittáin kirjeloddáá jis tot teivâsij seivittiđ eidu siämmáá uáksán mast lâi rástágáá piervâl toh kale tiptijn kirjeloddáá miänudiđ cissáin maht halijdij tonttirääjih lijjii čielgâm te ráávhu já rähisvuotâ luáštádâđâi oppeet ránjái kooskân já puohah pessii šoddâdiđ uđâgijdis masa ráávhust motomeh vuorâččâsah já lädikuávskáh tovâttii lijgepargo já meiddei ohtâ čapis-vielgis kissáfoostâg mii juuđij jyehi iijâ časkelmin jispa finniiččij älkkees já njaalgâ evvis ij tast kalle maainâshân juátkoo monniistij vala nuubijd moonijd já läliškuođij ko oovdiš uđâgâšpiäsádâh lâi kirdelâm kiäinusis moonâi-uv pyereest tassaaš ko tábáhtui katastroof já vuovdâráátu koočâi tobbeen viiđâ meetter aloduvâst enâmân iiđeed huámášim tom tobbeen viällud já káttu vala rovvâm meddâl oinui liihâdmin ton paaldâst keččâđ te kirjeloddáá uđâgâšriäpu tot tobbeen enâmist luptiistâlâi uáivis já togo lâi vala nubbe-uv uđâgâš vuovdâ siisâ já tobbeen lâi ohtâ uđâgâš já mane vala váruvávt uđâgáid vuovdâpiervâlân viežžim päädi já kamera tuuveest spokkâlim čuovâkove cegâttim railâsijd muorâ vuástá já korŋum muorân vuovdâ paddijn suullân siämmáá sajan kogo tot lâi lamaš tađe ovdil já tuoivum et kirjeloddáášpaarâ tuhhiittičij taan muu išepargo peelhij tast aldemuin muorâin ko puđâldim toin vuovdáin lijjim kiergânâm hommáást te ij moonnâmgin kuhháá ko loddááh puáđistáin tärhistiđ ääši ääigi toh imâštâláin muu päddičonâlduv mut viijmâg niŋálâs jävkittij vuovdân piemmâđ uđâgijdis já läälliđ tom oovtâ mane tieđe kalle uđâgáá lijjii ton vuovdâst lamaš tađe ovdil já livkkâlij-uv miinii elleid tain uási ton puudâ ko toh lijjii enâmist riävtui tieđe tomgin mon kuhe toh kiergânii leđe enâmist peeivipaštust loddái peerâeellim maaccâi oppeet ovdii stäđisvuotân te eellim jotkui suámálâš äšši kuittâg paasij munnuu koskâvuotân ko mun moonnim olgos te kirjeloddáášores pelhiškuođij tállân já peelhij nuuvt kuhe ko lijjim šiljoost tâi ton aldasijngin tot vissâ noobdij et mun tot kočâttim suu aassâmviäsu muorâst toomâi uđâgijdis piemmâmhommáin pajeláhháá oho mut mottoom iiđeed te aiccim et muu veerdiba ij innig piälháskâmgin munjin veikkâ moonnim-uv olgos vuovdâ masa jo lovmad miinut ijge toho moonnâm ijge puáttámgin kihheen mast nabdastellim ton lemin kuárus oppeet railâsijd cegâttim taid muorâ vuástá já korŋiistim pajas ij lamaškin kuárus lâi tot ohtâ mane mii lâi lamaš tobbeen jo talle-uv ko vuovdâ koočâi enâmân uđâgáá kale lijjii kirdelâm já vanhimeh láin tuálvum taid nuuvt kuhás šiljostân et ubâ uđâgâi evviskerjidem civkkemehgin iä innig kullum láin hirmástum aašijn moh tábáhtuvvii čoovčâbeln stelliim uđđâ já vyeŋes vuovdâ siämmáá sajan kogo tot oovdiš-uv lâi lâš puáttee keesi mahta tallegis kiävá iššeed täälvi lijjim piemmâm uccloddáid piemmâmautomaattijn šiljostân já lijjim huámášâm et cissááh ijâstellii tyehišiljo vuovdâst mii lâi viehâ uuđâs kyehti ive lamaš muorâst já mast lâi ovdebáá keesi pessim kirjeloddááš já meiddei ovdâšiljo vuovdâst-uv mii lâi juo viehâ puáris nubáloh ihheed já mon rääigi lijjii uárreeh jursám já čääšnih pommittâm masa juo pilás lâi juálánâm já jurdâččim väldiđ kalleebgin tom rakânâs meddâl muorâst já tuvkkâliđ táákán aalgij kuittâg tot uárreesavotta keejâ porgemáánu nummeer čalluu hadde já nuuvt äšši vájáldui kesimáánu aalgâst tábáhtui mielâkiddiivâš äšši šiljopirrâsistân ko kesiloddááh poottâlškuottii vyevis mield tiäđust-uv moonâi tom moonnâmkiässáá vuovdâsis mut tobbeenba lâi-uv juo uđđâ iššeed mast lâi lamaš šievlágán ovdâmune vuovdâ väridem háárán eromâšávt moonnâm kiiđâ lâi kiergânâm juo monniđ toho já tot ij halijdâm luoppâđ vuovdâstis lâi tegu virgeolmooš juo finnejum hiäđuin tot toolâi uáli nanosávt kiddâ ijge halijdâm luoppâđ tain návt čuuvtij lijjii ääših moonnâm ruossâlâs te rijdohân tast tiäđust-uv šoodâi lii uáli puáššáá já pitá táválávt pyeidicissáást mut cissááš lâi tääl pieijâm nuuvt ennuu kiddâ vuovdân et tuostâi vuástálistiđ šiljo ovdii iššeed ijge adelâm seentigin piärán viigâi maŋgii moonnâđ vuovdân mut oovdeld poođij ain cissáá pastelis njune vuovdâ ulguubeln kirdâččeijee pyeidicissáá pelikyeimi volliittâlâi kirjeloddáá já nubij kejij láá taan ääigi uáli táváliih toh nurheväldidmeh moi lopâlâš uáivilin lii finniđ ubâ firma haldusis já kirjeloddááš lâi tääl eidu taggaar vuovnâlâš fiinaanshai peeivi pištám vuovdâ nurheväldidem kuittâg nuuvâi toos ko cissáášpaarâ ij vuálánâm ferttij luoppâđ vuovdâ väldidmist já tuuttâđ ovdâšiljo uárree jursám já čääšni čuággum vuovdâráátun ko vala ääigis tast vizârdij te finnij pelikyeimi-uv olssis mii monnij tom puáris vuovdâráátun kuittâg láitástâlâi kyeimis ko fijnásub aassâmviäsu ij lam nahcim skappuđ mut lâi kuittâg tuuttâm toos kirjeloddáásthân sättih leđe kyehti-uv pelikyeimi já ama taat vuovdâráátu lii ton hyeneeb päikki kakkoskoti tegu syemmilâš tom eđâččij já tot fijnásub ađai pyereeb päikki ykköskoti ličij kostnii eres saajeest tieđiš pyerrin iššeen lâi meiddei ränisrástágâšpaarâ mii lâi ráhtám piervâl siämmáá muorân ko mast lâi tot cissáá väldidem vuovdâ-uv já nuuvt sij oovtâst voijii vuástálistiđ kirjeloddáá toorjâ lâi kale iänááš taggaar mooraallâš toorjâ ko tuše talle toh volliittáin kirjeloddáá jis tot teivâsij seivittiđ eidu siämmáá uáksán mast lâi rástágáá piervâl toh kale tiptijn kirjeloddáá miänudiđ cissáin maht halijdij tonttirääjih lijjii čielgâm te ráávhu já rähisvuotâ luáštádâđâi oppeet ránjái kooskân já puohah pessii šoddâdiđ uđâgijdis masa ráávhust motomeh vuorâččâsah já lädikuávskáh tovâttii lijgepargo já meiddei ohtâ čapis-vielgis kissáfoostâg mii juuđij jyehi iijâ časkelmin jispa finniiččij älkkees já njaalgâ evvis ij tast kalle maainâshân juátkoo monniistij vala nuubijd moonijd já läliškuođij ko oovdiš uđâgâšpiäsádâh lâi kirdelâm kiäinusis moonâi-uv pyereest tassaaš ko tábáhtui katastroof já vuovdâráátu koočâi tobbeen viiđâ meetter aloduvâst enâmân iiđeed huámášim tom tobbeen viällud já káttu vala rovvâm meddâl oinui liihâdmin ton paaldâst keččâđ te kirjeloddáá uđâgâšriäpu tot tobbeen enâmist luptiistâlâi uáivis já togo lâi vala nubbe-uv uđâgâš vuovdâ siisâ já tobbeen lâi ohtâ uđâgâš já mane vala váruvávt uđâgáid vuovdâpiervâlân viežžim päädi já kamera tuuveest spokkâlim čuovâkove cegâttim railâsijd muorâ vuástá já korŋum muorân vuovdâ paddijn suullân siämmáá sajan kogo tot lâi lamaš tađe ovdil já tuoivum et kirjeloddáášpaarâ tuhhiittičij taan muu išepargo peelhij tast aldemuin muorâin ko puđâldim toin vuovdáin lijjim kiergânâm hommáást te ij moonnâmgin kuhháá ko loddááh puáđistáin tärhistiđ ääši ääigi toh imâštâláin muu päddičonâlduv mut viijmâg niŋálâs jävkittij vuovdân piemmâđ uđâgijdis já läälliđ tom oovtâ mane tieđe kalle uđâgáá lijjii ton vuovdâst lamaš tađe ovdil já livkkâlij-uv miinii elleid tain uási ton puudâ ko toh lijjii enâmist riävtui tieđe tomgin mon kuhe toh kiergânii leđe enâmist peeivipaštust loddái peerâeellim maaccâi oppeet ovdii stäđisvuotân te eellim jotkui suámálâš äšši kuittâg paasij munnuu koskâvuotân ko mun moonnim olgos te kirjeloddáášores pelhiškuođij tállân já peelhij nuuvt kuhe ko lijjim šiljoost tâi ton aldasijngin tot vissâ noobdij et mun tot kočâttim suu aassâmviäsu muorâst toomâi uđâgijdis piemmâmhommáin pajeláhháá oho mut mottoom iiđeed te aiccim et muu veerdiba ij innig piälháskâmgin munjin veikkâ moonnim-uv olgos vuovdâ masa juo lovmad miinut ijge toho moonnâm ijge puáttámgin kihheen mast nabdastellim ton lemin kuárus oppeet railâsijd cegâttim taid muorâ vuástá já korŋiistim pajas ij lamaškin kuárus lâi tot ohtâ mane mii lâi lamaš tobbeen juo talle-uv ko vuovdâ koočâi enâmân uđâgáá kale lijjii kirdelâm já vanhimeh láin tuálvum taid nuuvt kuhás šiljostân et ubâ uđâgâi evviskerjidem civkkemehgin iä innig kullum láin hirmástum aašijn moh tábáhtuvvii čoovčâbeln stelliim uđđâ já vyeŋes vuovdâ siämmáá sajan kogo tot oovdiš-uv lâi lâš puáttee keesi mahta tallegis kiävá já poolvâi syeligâsvuotâ kuárjidij juhâriddoost ustevijdiskijn já lijjii eidu navdâšâm njaalgâ kiivsâid suovsâid kuorijáid já eres-uv tiivrijd purrâmâššân várdáástâlâi ääigikolloon lappâd purjâsteijee poolvâid irâttij čielgiđ maid toh merhâšii lijjii vissásávt almeest monnii suujâst eeđâi já ruohâi uáivis vain finniiččim čielgâs maid toh merhâšeh koijâdij já mutâ toh iävá máttâm čielgiđ poolvâi saavâid smietah kalleebgin tom ääši ennuv hittrub tuše veluttâllâđ porgâhánnáá maiden tâi veikkâba uáđđiđ jis ij muide keksii tergâd oppâđ iberdiđ poolvâi kielâ čielgij vissâ tain puáhtá uáiniđ maggaar šoŋŋâ lii puátimin mieđettij kuulâi tom te njuškij häppilávt čuožžâd maka poolvâin tiettiđ šooŋâ jiem lah kuássin ubâ kuullâmgin tot eeđâi já povvustij nuuvt et masa potkân šooŋâ maainâstmân poolvâid taarbâš piäiváš uáinoo talle lii piäivádâh timon čielgij já kihestij halijdâh tiettiđ lii-uv olgon arve te keigii kieđâd návt keeppil njuáská lii arve mainâseh iä povvâstittám tot puršâlij vuojâdâttâđ tággáár pakkâ peivin šuáhkádij syeligâsvuotâ paasij vala-uv raađhâšhánnáá nuuvtko uáinoo joođhij já keigij kepilis nuuvt kuhás ko ulâttij onne ij arve ollágin arvegin njuškij hiirsâ alne juuhân já puršâlij čääsi oolâ njuoskii tot tom ete tääl arva čuorvij juuvâst päkkišahe povvâstij nuuvt et čuávji vala tuáskistij siämmáá ton sajan nirviistij nievrismielâst lah hittruu ij ollágin tot tuikkodij eskin arva ko keeppil njuáská eidu ettim tuut kepileh lah tääl njuoskâm vissâhân tääl arva reeškij oppeet ruáhásij pozáttâlâi heko lâi-uvks tuot maka skalkkâsaahâ tot mulijdij já luággoin mielâsajasis peivinaharij väldimdet važottâlâi já kavâstâlâi uápásmuđ poolvâi syeligâsvuođáid motomin maŋeláá nuuvt lieggâ já uáđistuttees peivi já táágu lii nuuvt suotás leđe ete leejoončivgâ nohádij koskân sanijdis finnij viijmâg turkkâs koškesin já kuárjui tot-uv nubij paaldân pieivinaharid väldiđ ääigi keččin toos poođij kirahvi huihádij já puáttiđ sierâdiđ juurdâ eeđâi päkkišahe sierâdep já tast maŋa purâdep jeđe loopâst moonnâp maasâd vuoiŋâstiđ keksejii oovtâst maaŋgâid hävskis sierâid šadda forgâ uđđâ vavva mainâstij uážum uccâviiljâ teikkâ uábi mijjân šadda uđđâ sierâdemskippáár sierâdii nuuvt äŋgirávt ete iä hoksám ollágin maht čapis já assaas poolvah čokkânškuottii aalman siävŋánij tegu ijjâ ličij puáttâm korrâ pieggâ mii tuárgástitij muorâid já miestuid nuuvt korrâsávt ete loostah luovâneddii aldâkkâs čooskij äijihpoolvâst stuorrâ muorân já rášuarve caaimij eennâm stuorrâ arvečolmijgijn tääl tii-uv mielâst arva koijâdij ferttip tomâliđ toorvon huihádij iä adelâm tuárvi syeje rášuarveest huámášij ete juuvâ čääci aalgij paijaanškyettiđ ääštin ferttejii huápust patâriđ tulve oovdâst ruotâstii teermi pajas čuumâ oolâ tulvá tulvá huikkii puohhâid elleid maid kuáhtájii ruotâdijnis čuumâi oolâ toorvon orostij sáttá tarbâšiđ iše tot eeđâi pyevti kyeđđiđ iännám ohtuunis uuccâđ iännád oovtâst eeđâi lâi koorrâm stormân illá postii toollâđ čolmijdis áávus sujâttij muorâkierruid masa eennâm räi iännád puávtáččij leđe huuihij stoormâ paijeel oinim iännám tyebbiláá juhâriddoost purâmin muorâloostâid västidij huápust tohon eeđâi stuorrâ virdehiävuš ruotâi oovdeld seevij šohâlum tuohukulij lii pááccâm kuávdoo juuvâ uccâ suolluužân ege kihheen tuostâ moonnâđ išediđ ko virde lii nuuvt voohâd huápu čuorvij já ruotâstij virdehiäppuš čujottem kuávlun toh oinii-uv eeni uccâ suolluužist šävvee juuvâ kuávdoo huuihij nuuvt korrâsávt ko voojij já iátádudâi mij pyehtip porgâđ maiden koonstâid koijâdâlâi nuubijn lâi nievrismielâst tot ličij máttâm tulkkuđ poolvâid tot ličij tiättâm ete stormâ lii puátimin tot ličij máttâm váruttiđ eres elleid ege kirahviennigin liččii pááccâm čääsi faŋgân tääl ij lamaš asto jurdâččiđ poolvâid ko enni koolgâi piäluštiđ suollust puárree tot iävtuttij mielâst tot lâi šiev juurdâ jurdust tooimân keesij muorâin liaanijd já kyevtiskis nuuráin muorâruŋgoid puárree tarbâšin njuškij juuvâst rievdee ruŋgoi oolâ já stivrij taid riidon čoonnâm puárren oroi lemin vaigâd ko skipárušah hundâruššii te keksejii koonstâ moonâi čuážžuđ ruŋgoi nubekeš ton puudân ete já cuggáin liaanijd toi kooskâ já čoonâi liaanijd nanosávt oohtân čáácán huihádij irâtteen peessâđ suollui juuvâ suptâpááruh koškâdii puárree tegu smááhu mut pisoin ko pisoin-uv sáátust puárree ij rievdâm tarbâšân alda suolluu huuihij riävdá suolluu lappâd hoksájim eeđâi čoonâi liaani nube keeji puárrei kiddâ vaaldij nube keeji panijdis kooskân já njuškij puohâin apijnis rido kuávlun poršái čáácán ovdâkepileh ulâttii suáluiriidon rojoi puohâin apijnis virde vuástá mii irâttij tuálvuđ tom fárusis ko oroi lemin nuuvt ete ij pastaččii peessâđ enâmân kirahvienni fattij panijdiskijn kiddâ tom niskeest já ruttij enâmân lâi pittáám tolliđ liaanikeeji njäälmist ennijn suái oovtâst keesijn puárree suáluiriidon ilodij enni mun nuuvt poollim tuu peeleest huápust puárree oolâ toorvon njuškij puárree oolâ majemužžân mij kolgâp vala stivriđ puárree maasâd juhâriidon rastaldittem lâi varâlâš luhhoost juuvâ pááruh jođettii puárree eidu tohon kost já láin väldimin tom vuástá pesâdijn kirahvienni eeđâi uccâuábbád teikkâ viljâd šadda aaibâs forgâ tiäđám šiev saje kost vavva puáhtá šoddâđ eeđâi lii koške já makkuutteijees kuovđâšm kost távjá sierâdep kejâstâlâi alme kuávlun lijjii pieđgânmin fierttee tot eeđâi já hoksái siämmâst ete sunhân lâi álgám iberdiđ poolvâi kielâ elleeh lijjii kuullâm maht enni lâi kaaijum tulveest čokkânii tom kuovđâšm luus kost kirahvienni eidu lâi kyeddimin elleeh halijdii kijtteđ ruokkâdis sáŋgár- pargoost já aiccii et lâi šlundáá ij halijdâm väldiđ nubij kijttosijd vuástá liččim máttâm tulkkuđ poolvâi kielâ liččim tiättâm ete puátá rášuarve já tulve tot eeđâi šlundáht ennigin ij liččii šoddâm vaarân tot eidu iävtuttih-uv puárree rähtim eeđâi lijjih meiddei ruokkâd já njuškejih puárrest suollui ep liččii pastam finniđ eeni toorvon lah sáŋgár kuovđâšm ulguubel čokkânâm elleejuávhust kulluuškuođij ilolâš larmâ ruotâstii keččâđ maid ilohuikkâseh merhâšii oinii kirahvieeni njuálumin eskânšoddâm kirahvikálbáá keččâđ uđđâ uábbád tot eeđâi eeđâi puáhtá-uvks tot puáttiđ sierâdiđ miigijn vala onne kirahvienni västidij mojonjalmij kalga vistig oppâđ pisottâllâđ juolgijdis alne kirahvienni jorgettij piälán já eeđâi lah ruokkâdis uccâ leejoon ko piäluštih mii kirahvienni kálbáinis kolgáin peessâđ vuoiŋâstiđ vuolgii mecci- elleeh oppeet puđâldiđ jieijâs pargoid já algii sierâdiđ várdáástâlâi alme kuávlun já smietâi sierâdiđ čuorvij jiem oostâ sierâdiđ ferttiim oppâđ västidij leejoončivgâ täst nuuvt kuhháá ete oopâm luuhâđ poolvâi kielâ tot maka luhostuvá koijâdij almeest oinuu ubâ polvâpittááškin ferttij mieđettiđ ete lâi riehâgist aaibâs jalahis šoŋŋâ porgâp oppeet maidnii hitruid pakkânâm kote halijdij peessâđ čuáskuttâllâđ vaaldij liävtu já njuškij čáácán stirccái njuolgist oolâ oppeet-uvks arva leikkušij já ruáhásij já reškijn nuuvt ete penttâ čuávján vaaldij vilpoi kulmijdis vyele skipárijdis mutâ forgâ nubij ilolâš povvustem njuámui vala toos-uv lâi vuohâsávt keksejum reeškij já loopâst meiddei ij skyenidâm skipárijdis veikkâ toh váhá vigâttii-uv tom puáhtá povvustiđ veikkâ olsis-uv peivi lâi lamaš hittruu já kiäldulâš lijjii puoh nelji skipáruš siämmáá mielâ ahevuššâmčaalâ já suu káálgu alge čálám taam alestem tiet eennâm imelijd toin ko imeláid mun lam tulkkâm alestem tiet faaraoid toin ko lam tulkkâm sii tavvoid jieččân tiet mun taam čálám rammum tiet imelijd jiem rammum tiet kunâgâsâid jiem paaloost jiemge puátteevuođâ tuáivust elimân ääigi lam nuuvt ennuv feerim já monâttâm et ij tušes palo muu vääivid já jämimettumvuođâ tuáivun lam tulkkâm nuuvt tego lam tulkkâm imeláid já kunâgâssáid jieččân tiet mun taam čálám já togo peht mun jurdám et mun lam eresláván ko puoh eres čälleeh nuuvt moonnâm ääigist ko puátteevuođâst-uv ko tot mii puoh aigij lii čaallum tot lii čaallum jo-uv imelij tiet tâi ulmui tiet uáináh faaraoid-uv luuhâđ olmožin toin ko mii muđušiih sij láá vaajeest já paaloost haalust já pettuumist siste lah mihheen iäruid mii itoi veikâ sij tuhháát kerdid čalluuččii imelij juávkun tuhháát kerd tuhháát kerdid sij čalluuččii imelij juávkun sij láá ulmuuh eres ulmui láváneh lii väldi tutâdiđ vaajees já patâriđ paaloos mutâ hiimoost já pettuumist ij väldi sii šeešti mii lii čaallum tot lii čaallum kunâgâsâi miärádâsâst teikâ imelij rammum tiet teikâ ulmui fillim tiet oskođ taggaar mii ij lah tábáhtum et puoh lii tábáhtum nubenáál ko tuođâi lii tábáhtum et oovtâ tâi nube uási tast mii lii tábáhtum lii stuárráb teikâ ucceeb ko lii tuotâ mun uáivildâm eđâdijnân et ton tovláá rääjist onnáá peeivi räi puoh mii lii čaallum lii čaallum imelij tiet teikâ ulmui tiet máccá ovddii náál ige mihheen lah peeivi vyeln uuđâs ige olmooš muttuu veikâ suu pihtâseh muttojeh já meiddei suu kielâ säänih muttojeh oskom et ij puáttee aaigijngin čäällim muttuu tast mii taan räi lii čaallum kuás jo olmooš jieš ij muttuu pirrâ ulmuuh uáináh čomesteh nuuvt tego kiärppááh mietâkááhu pirrâ já mainâsteijee mainâseh láá tegu njaalgâ haajâ ko sun čokkáá kuusâ sondij sist kátučievâst mutâ tuotâvuođâ ulmuuh patâreh alge lam kuittâg puárisvuođâ já pettumvuođâ peeivijn kalanâm kiälásân čálám tuše jieččân tiet já čálám tuše tom maid jieš lam čolmijdânguin uáinâm teikâ kuullâm peht tuottân tiäđám mun lam eresláván ko puohah toh kiäh láá ovdil iällâm já puohah toh kiäh muu ma ¿a puáttih eelliđ ko almai kote čáálá saanijd pááppár oolâ já val eenâb almai kote čuolât noomâs já tavoidis kiäđgán iälá tuáivust et suu säänih lohhojeh já et maajeeldpuátteeh loheh suu saanijd já alesteh suu tavvoid já viijsesvuođâ muu saanijn ij lah ennuv maid alestiđ ige muu tavvoid kannat kijtteđ já muu viijsesvuotâ lii suuvres váimustân ige lah kiännân mielâmield saanijd iä párnááh čääli njajâtavluid čäällimhárjuttâssân saanijd iä vijsáh kiärdu vijsástâldijn muu vijsoduvváin taam čälidijn luovâm tuáivust et muu saanijd kihheen luvâččij teikâ addiiččii ko olmooš lii pahavuođâstis korrâsub já kaškosub ko virde krokodiil váimu lii korrâsub ko keđgi tušálâšvuotâ lii keppisub ko kovjâ suu čáácán te ko sust pihtâseh koškeh te sun lii siämmâš ko ovdil-uv suu soron teikâ pettuumân já jis sun tast paijaan te sun paijaan siämmáážin ko ovdil-uv muttuumijd lam mun uáinâm elimân peeivijn mutâ puoh lii oppeet siämmáánáál ko ovdil-uv ige olmooš lah muttum kal tagareh-uv kiäh eteh et ij taggaar mii lii tábáhtum lah kuássin ovdil tábáhtum mut taah láá tušáliih saavah oinim alge kuhâmin eejis jaamâs kátučievâst kievhijd paijaanmin riggái vuástá já imelijd imelij vuástá almaa kote lâi juuhâm viijnes kolleceerhijn koomeerdmin korimâžžân juhâčääsi kuámmiristiđ kiäh lijjii viekkim kole kerjidii kátučievâin já sii káálguh vuobdii jieijâs veškiriäggá haadan máálájum neegeráid vâi peessih uástiđ leeibi párnáidis nuuvt lii lamaš ovdil-uv paaimânkunâgâsâi ääigi viällái fiijnâ káttus vyeln almai kote lâi ijjâdâm njajâlättee alne talle viäráseh pottii já čoskii párnái ooivijd motten tálui uksâkozzâšáid já čonnii uárjin káálguid kiäh lijjii kárvuđâttâm kunâgâslâš piellivâsân almaah kiäh lijjii ráhtâm olssis haavdijd viestâr vaarijd časkojii jaamâs já sii rumâšeh leggistuvvojii viirdán lah tastoo tábáhtum mihheen uđđâsijd muu čolmij uáinud mutâ mii lii ovdil tábáhtum šadda tábáhtuđ täst tovho-uv olmooš ij lah muttum ovdil te ij sun šoodâ muttuđ täst tovhogin kiäh puátih muu ma ¿a láá siämmááh kiäh ellii ovdil muu sij talle puávtáččii iberdiđ muu vijsesvuođâ tuáivuččim sii luuhâđ sanijdân mun čálám taam jieččân tiet tondet ko tiätu káská muu vááimu tego sälttilaggâ já puoh illoon lam monâttâm eellimstân kuálmâd ive mun taam kirje algâttâm nuorttâmeerâ riddoost kost skiijpah vyelgih enâmân alda kuorbâdâs alda toi varij kost kunâgâsah tovle čuollii keeđgijd kuvijdis várás čálám taam ko vijne njadda počâsin čudduustân taam ko lam monâttâm haalu ilodiđ nisonijguin ege muorâkärdi já láddu kuolijdiskuin lah innig ilo muu čolmijd ijâi tälviv lieggee čapis nieidâ muu uáđđimsaje mutâ must ij lah ilo sust lam vyejettâm lávloid meddâl já kielâčuojânâsâi já huilui jienah härdih peljijdân čálám taam mun kote jiem poorgâ maiden riggoduvváin já kollecerhijguin myrhain čapis muoráin já elefantpaanijn ko puoh taat muste lii ige mihheen lah must valdum meddâl paleh uárjih muu suábi já vaavtah komerdeh uáivis já lyeštih kieđâidis iddui táásá muu oovdâst muu lavhij vijđodâh lii mittedum ige mihheen skiijpâid pyevti laddiđ kiäđgáás riidon jiem mun innig kuássin puáđi apseđ čapis mulde haajâ kiđđâiijâst já tondet čálám taam ohtii lâi muu nommâ čaallum faarao kollekiirján já aassim kolletáálust kunâgâs uálgis peln sääni teedij eenâb ko eennâm váldálij sääni ollâsuhâliih vuolgâttii munjin skee ¿kâid já kolleäävlih lijjii muu čiäppát pirrâ lâi puoh maid olmooš haalijd mut olmožin halidim eenâb ko olmooš puáhtá juksâđ lam tääbbin kost lam vyejettii faarao kuuđâd haldâšemive vâi mun čoskuuččim jaamâs tego peenuv jis puáđáččim maasâd vâi mun tapčestuuččim tegu cuábui kyevti keeđgi kooskân jis lavkkiiččim läävhigin meddâlkulij ton vijđoduvâst mii muu asâmed várás lii meridum lii kunâgâs miärádâs faarao kote ohtii lâi muu ustev lii ohtii juuhâm čääsi sun haalijd kuuvl maasâd koško ij čaaskâ moinnân eres maailm čassijn lii ohtii šoddâm sun käibid maasâd toin ko ij lah eennâm alne nubbe taggaar kaavpug muđusâš lii kuja pellâst šoddâm sun haalijd kuja pellâs maasâd seetrimuorâpalaccist sun haalijd maasâd njajâkuátán myrha já njaalgâ vuoidâsij haajâst sun iäccá suándituulâ já oljoost possum kuolij haajâ lonottiččim kievhij njajâkoopân jis ohtii vala uážuččim tuolmâđ eennâm timmâ mođe lonottiččim uárji kuárdásâm liiškán jis ohtii vala pesâččim kuullâđ juhâsuoinâlm šuuvâ kiđđâpiegâst tulvá árvukeđgin pajaneh kavpugeh ruánáá čääsist spálvááh mäccih kuorgah käällih njeetist mut mun lam meddâlist jiem lah spáálvâš mondet jiem lah kuorgâ kievrâs suájáiguin vâi pesâččim kirdeđ vavtâi lappâd maasâd enâmân ráhtáččim kirjáás stuálpui kooskân ko obeliiskih páštáččii tullân já kollen vihkâmsuovâ já pyeidis uhrepiärgui haajâst ráhtáččim kievhij kuja njajâpuvre káátu oolâ kincceh rievâid tuájáreh lijmejeh ruáhust pááppâr kävppijâsah kavpâšeh čuárvun tävirijdis kiksâ juurât suándipáálu keđgikááđu mield lâi nuorâvuottân čääci njäälgis lâi jollâvuottân já suvres lii puárisvuođâ vijne ige fijnásumos mietâleibi västid kievhivuottân korrâ leeibi iveh juurrâđ ruáptukkejij kuullâm iveh puurjâst alme mield viestârist nuortâs vâi vala ohtii finniiččim nuorâvuottân maasâd jiem mute ucemuskin tavo jiem nubben loonoot segis kuojâpennâ vuoi šolis ruáhupäävir adeliđ munjin maasâd tušálâš pargon nuorâvuottân já jollâvuottân čaalij enâmist vyejettum kievhimussân eennâm puoh kievhijn kirjeest eegyptlâš čallui noomâ lii adelâm jurgâleijee äššigâspalvâlem asiakaspalvelu@kirjavalitys.fi kvtilaus@ kirjavalitys fi teddilâs já vuávám kirje lii oppâkirje lii syeijejum rähteevuoigâdvuođâlavváin čuovâkopijistem lii kieldum jis čuovâkopijistmân ij lah haahum lope lii-uv oppâlájádâsâst vyeimistorroo kopijistemlope luuvijn já toi siskáldâsâst addel ry www.kopiosto.fi tâi ton uási digitaallâš kopijistem tâi rievdâdem lii aainâs kieldum kirjapaino láá tijpâlâš syemmilâš enâdâh jävričääsi šadoh láá vuáhádum šoddâđ jieškote-uv stielâsijn já tutkâp šaddoid kuleh tiäpuh elleeh já bakteereh plankton mikroskooppáin čässuáivi vyelni čielgitävtittemes elleid čielgitävtittemes elleeh já skálžu lává stuorrâ čielgitävtittemes elleeh kyeleh láá vuáhádum eelliđ čääsist kyele ráhtus lasaneh kolgee čaasijn kyeleh jäävrist pyehtih eelliđ maŋgâ kyelišlaajâ lii hitruus hommá lii táválumos vuonjâšlodde já lijgešoddâm jaavrijn lii sierâlágán loddemaailm kuleh jäävri enâdâhân čäcilodeh lodeh láá vuáhádum jieijâs eellimpirrâsân čäciluudijd njomâtteijeeh láá vuáhádum čäcielimân njomâtteijeeh já jamâ luándu hammiv oovtâst ekosysteem lijgešoddâm rievdâd jävriluándu vyelni lii koolmâs já sevŋâd iäláneh hämmejeh áinoošlajâsii iäláánsiärvus čielgitävtittemes elleid tiäppustielâsist livkkáásteleh čielgitävtittemes elleeh láá valjeest kyelinäälih lii valjaas já maaŋgâpiälásâš loddemaailm šoodâi já ovdánij meerâin juáhu kuávluin maailmist lii tobdos tuháttij jaavrij enâmin ij lah ollágin liijgás ettum ko láá masa jävrid uási lii penttâ love prosenttid ubâ vijđoduvâst nabdoo taggaar čäcikuávlu mon vijđodâh lii ucemustáá neljihâšmeetterid lii jävrriddo kilomeetterid jäävrih láá ohtâvuođâst nubijdis kuhes já muálkkáás čäcikiäinuiguin šaddeh stuorrâ čácáduvah eres javrijd verdiddijn iänááš uási jaavrijn láá viehâ cuáháseh juurdâštijn jäävrih láá merhâšittee uási enâduvâst mon vuáđujiešnäälih láá tevkisruánáá kuácceevyevdih já čuovjâdin šiälgoo jäävrih já toi ridoh láá luándupirrâsin aaibâs ereslágáneh ko ovdâmerkkân vyevdih muorâstuvah tâi piälduh kirjeest muštâlep maht šadoh já elleeh láá vuáhádum eelliđ čääsist tavveen iveaaigij mulsâšuddâm rievdâd eellimpirrâs čielgâsávt keesi lii sudes čääsi äigi tälviv jäävrih láá muottuu já jieŋâ vyelni uási jaavrijn láá kuorbâseh já väniraavâdliih kuorbâ jäävrih jäävrih láá uáli jieškote-uvlágáneh te taid puáhtá kuittâg jyehiđ kyevti váldujuávkun uási kyehti kuálmádâs jaavrijn láá kuorbâseh já väniraavâdliih uáivild tom et jaavrij čaasijn láá uccáá šadoi tarbâšem ravâdeh tegu fosfor já typpi vänivuođâ keežild lii čäcišadolâšvuotâ iänááš uccáá elleešlaajah já ohtâgâsah láá uccáá jaavrij ridoh láá källeelágáneh já juovviih táágu láá kuittâg mučis vuojâdiđ hokâttellee vuoddâseh luovtâin láá šadolâšvuođâ piäittám timmâponnásiih ridoh moh láá eromâš uággumsajeh jaavrijn lii čääci táválávt viehâ šeellâd mut čääsi ivne mulsâšud pirrâs mield jaavrijn lii čääci čielgâsávt ruškissiähá ivne puátá jeegij valjevuođâst ko tain kolgeh aldačácádâhân mieskâm šaddoamnâseh ađai humusamnâseh moh päinih čääsi jaavrijn čääci lii ränissiävŋus ko toid kolgá láirá jaavrijd pirâstittee piälduin jäävrih láá čunnust já čievrâst hámášum puolžâkuávluin jäävrih láá kuittâg main tuodârjaavrij čääci lii koolmâs já távjá masa siämmáá šeellâd tegu kristal lijgešoddâm jäävrih lovádâs siseennâm čaasijn láá lijgešoddâm ađai valjaasraavâdliih jäävrih moh spiekâsteh maaŋgânáál kuorbâsub jaavrijn lijgešoddâm javrijd kolgeh pirrâsist ennuv raavâdamnâseh moi keežild šadolâšvuotâ lii uáli valjaa tot puáhtá leđe nuuvt saahâd et čoođâ ij peesâ šaddošlaajah láá valjeest elleenäälih láá uáli ennuv já jieškote-uv šlaajah nomâlâsân čielgitävtittemes uccâ tivrááh láá ennuv lijgešoddâm jäävrih láá korrâ luándust njuolgisteeđân luándu-ustevij kuovđah main pessejeh čyeđeh joba tuhátteh čäcilodeh jäävrih láá maaŋgah cuávis uccâ jávrááh já stuárráábij jaavrij suáijáás luohtâpoođah täin jaavrijn lii távjá siävŋus ton keežild et čääsist láá valjeest pirrâsist kulgâm amnâseh sehe siemin tiäpuh já eres iäláneh aaigij maaŋgâi jaavrij šadolâšvuotâ lii lasanâm nuuvt čuuvtij et ferttee jo huolâstuđ ko čáácán šaddeh eromâšávt piälduin já vuovdijn paijeelmiärálávt raavâdamnâseh já humusamnâseh loho lasseet meid šoŋŋâduv lieggânem mii jođálmit šadoi šoddâm čääsih láá valjeest jyehilágáneh kolgee čääsih siemin juvvijn ain čuođij kilomeetterij kukkosáid juvváid uási tain lyeštih časijdis tâi juuvâin šävvee kuoškah láá aaibâs ereslágáneh šadoi já ellei eellimpirrâseh ko kuuloold kolgee čaasij rávháliih viälmáh tulveh luávdih vuálásis vijđes kuávluid tuulvij keežild juuvâi eellimpiirâs mulsâšud čuuvtij eenâb ko rávhálub jävriluándu eellimpiirâs kolgee juuvah já kuoškah iä jiäŋu tälvivgin kolgee čaasijn eellih maaŋgah tagareh-uv iäláánšlaajah maid ij kuáhtáá jaavrijn láá valjeest ässeeh já eennâmtuálu moh tyelvideh já lijgešoddâdeh juhâčääsi já valjaasraavâdliih jäävrih láá táválávt cuáháseh pyehtih pissoođ ubâ täälvi áávus soojijn eellih ennuv čielgitävtittemes elleeh já luosâkyeleh-uv mákkojeh tobbeen kalga toollâđ putesin jävri- juhâ- já merâriddoin láá paijeel miljovnpele astoääigi aassâmviäsu já toh láá syemmiláid uáli teháliih vuoiŋâstem já virkosmem várás ulmuuh vuojâdeh sávnuh lihâdeh kárbáin já purjâsteh lii tehálumos ääigiájánâs lááhân paijeel kyehti miljovn astoääigi kuálásteijed jieŋâ alne puáhtá luisteliđ já čuoigâđ já toi ridoh fäällih eromâš vandârdemmáhđulâšvuođâid čácáduvâid kalga kevttiđ nuuvt et toi čääci šadolâšvuotâ já elleeh siäiluh nuuvt luándulâžžân ko máhđulâš já ulmui eellimpiirâs siäilu asâmân mielâsâžžân tehálumos ulmen lii toollâđ čaasijd putesin merhâšume tiäddut vala tot et masa peeli syemmilijn kevttih jyehipiäiválâš juuhâmčääccin putestum jävričääsi tile puáhtá árvuštâllâđ nuuvt et tarkkuustâl taid šadoi já ellei eellimpirrâsin vyehi lii árvuštâllâđ toi kevttimtohálâšvuođâ ulmui táárbui vuáđuld árvu pyevtit siämmáá puáttus iänááš uási jaavrijn láá kvaliteet tááhust pyereh tâi eromâšeh tile lii pááihui hyeneeb luándusuojâlem ulmen lii turviđ eellimmáhđulâšvuođâid puohháid jaavrijn juuvâin já meerâst ellee iäláánšlaajáid lii siäiluttiđ enâduvâid nuuvt luándulâžžân ko máhđulâš já heiviittiđ rakânâsâid maađijijd já šooldijd muččâdávt enâduv uássin kulgijdeh kolmâkäldein tâi siemin ladduužijn kolgá čääci enâmustáá kiđđuv ko muotâ suddá láá masa jävrid uási jaavrijn láá väniraavâdliih já tain lii uccáá šadolâšvuotâ jaavrijn lii siävŋus čääci já valjaas šadolâšvuotâ čaasijn lii valjeest happi uási jaavrijn já juuvâin láá šiev oornigist ulmen lii turviđ puohâi iäláánšlaajâi eellimmáhđulâšvuođâid lii toollâđ čaasijd putesin já riddoenâduvâid muččâdin oppâkirje kove já teevstâ a väniraavvâdlii jäävri jiešnaalijn riddouáinuseh čääsi šeellâdvuotâ čäcišadoi meeri luudij meeri b jieijâd päikkikuávlust tágárijd jaavrijd oppâkirje kove já teevstâ a jäävri jiešnaalijd viärdádâlmáin väni- raavvâdlâš jáávrán riddouáinuseh čääsi šeellâd- vuotâ čäcišadoi meeri luudij meeri b jieijâd päikkikuávlu jaavrijn láá valjaasraavâdliih luvâttâllâm jiešvuođâin moh láá kolgee čassijd tijpâliih lokkelasâpuurkih ollâ ml mittolaasâ vielgistuálbus mittedemsäägih tâi jävričääci čäcipocceečääci piipeet metyleenčuovjislaggâ aldajäävri tâi jieijâd tuuváášrido čääsi kvaliteet kiärduh ááicuid ihásávt te aaicah čääsi kvaliteetâst máhđulávt tábáhtuvvee nubástusâid lokkelasâpuurkin putes čäcičáittus toopâ puurki já šluvgel čáittus lohe já oopsâš čääsi haajâ lii a hajâttem b läivis kyelihaajâ c motehaajâ d kuocâhaajâ e oljohaajâ pyehtih muštâliđ čääsi hyenes kvaliteetâst já ovdâmerkkân lijgešoddâmist haapi vänivuođâst tâi pasâttâsčaasij šoddâmist čáácán čääci ij opsuu ennust manengin te tot lii viehâ vissásávt putes suptâlume a lokkelasâpuurki lohhijd jävričääsi b puurki korrâsávt c ääigi mon kuhe mana ko čässuáiván šoddâm suptâ suddá čáácán a suptâd ollágin b ohtâ seekunt c sekunttid d paijeel sekunttid suptâ lii vala seekunt maŋa lii čääci nuáskum puáđusân puáđáh jis suptâ čokkân pieggân jävrriidon ivne a lasâpuurki jävričassijn b čäcičáituspuurki vielgis pááppár oolâ vâi iäruttâh čääsi iivne pyerebeht ivne lii a ruškâd tegu korrâ teejâ b kuovgis ruškâd c ivnettem d räänis e fiskisruánáá f čuovjisruánáá päinih jeggijaavrij čääsi ruškâdin jaavrijn ruškis ivne sáttá muštâliđ čääsi kvaliteetâst lii jävričääci távjá fiskisräänis čääsi fiskissiähá tâi ruánáá ivne sáttá puáttiđ tiäpuin ivne muštâl čuovjistiäpuin siävŋusvuotâ a vielgis pápárân čapis ruosâ mon čievâi kukkodâh lii cm já kobdodâh mm b ollâ mittolaasân jävričääsi nuuvt kuhháá et ruossâ láppoo paijeen keejân c čääsi aloduv já verdid tavlustuv árvoid alodâh mm siävŋus siävŋus čäcičáittus jaavrij lii iänááš suullân ađái ucánjáhháá suvráá ruvráb jävri sáttá killáđ suvromist jävričääci čäcipocceečääci šiälánemäigi kulâtteijee iäláneh ivnettemmin tállán valjeest h pirrâmpeeivi ennuv pirrâmpeeivi kulâtteijee amnâsij meeri čääsist a kuárus lasâpurkkijd kuáškánâs metyleenčuovjislaagâ b puurki aaibâs tievâ jävričassijn já nube puurki čäcipocceečassijn puurkijd huolâlávt ij uážu pääcciđ ollágin áimu c puurkijd sevŋis sajan tupán d laagâ iivne muttâšume lii ovtâstâh mii muttoo ivnettemmin haapi kulâtteijee iälánij tegu bakteerij vaikuttâsâst eenâb láá bakteereh čääsist tađe jotelubbooht laggâ muttoo ivnettemmin vielgistuálbus kárbást tâi ruugâst jäävri poonán tuálbus hitásávt já orostit tállán ko uáináh tuálbus päädist kiddâ čässuáivi tääsist luptii tuálbus pajas já mitted čääsi vuálá pááccám päädi kukkoduv ennuv lii uáinimjieŋŋâlvuotâ siävŋusvuotâ puáhtá leđe vuálgus lááirást tâi humusist mut meid tiäpuin jaavrijn uáinimjieŋŋâlvuotâ lii távjá ucce kukken puáhtá iäruttiđ jävrienâduvâst stuáruduvâs já häämis peeleest maaŋgâlágánijd šaddoid kiäččá tärhibeht te iäruh kávnojeh šadoi puoh oosijn kukkáást veerdist loostâin sehe eennâmvuáláin oosijn ađai eennâmveerdist já ruottâsijn puátá tast et jieškote-uv šadoh láá vuáhádum šoddâđ sierâlágán tiileest šaddeh-uv riddosárgá sundásiih šadolâšvuođâstielâseh čääsi vyelni šaddee šadoh iä uážu čiđđâdioksidi já haapi siämmáá älkkeht ko riddošadoh tegu paajaapiäláá kove riddorääsi já fiskisčalme tááhust čääsist ellee šaddoid čääci lii tuárvi ko oppeet riddošadoh kärttih šoddâdiđ ruottâsijdis vijđáht vâi uážžuh tuárvi čääsi siste livkkáásteleh maaŋgâlágáneh elleeh moh finnejeh raavvâd purâmáin šaddoid čäcilodeh já maaŋgah njomâtteijeeh kävnih meid suáijáás torvosaje rido aldasijn já maŋgâ šlaajâ pessejeh-uv toho šadolâšvuođâstielâseh láá lahtâ enâmist mákkojeijee eennâmšadoh ovdâmerkkân kollerääsi já riddorääsi já šadoh šaddeh pelduvváid čääsi vyelni kuhes verdi lii stoorgâs já távjá vuovdân láá ovdâmerkkân jävriruáhu já jävrihuášši láá čässuáivist kobđoo loostah já toi verdi tâi lostâsolgeh láá njuálččááh láá el luobbâsk já fiskisluobbâsk loostah láá seegih já verdi njuálččáá láá ovdâmerkkân puškosyevvi já nyettirääsi já kobđodeh čässuáivist luovâsin ovdâmerkkân njiivlâh já čäciherttâ jeggitäsnirääsi kollerääsi mirkkâposkâ láá eennâmšadoh šaddee šadoh kärttih selvâniđ lahtâvuođâ mulsâšudmijn pyehtih luptiđ čäcitääsi nuuvt pajas et enâmist šaddee riddošadoh kärttih aainâs-uv uásild čääsi vuálá häärvih muorâverdišadoh mákkojeh návt lahtâ enâmist láá kuittâg poijuuh já leeibih riddo lii vyeligâš te toos šadda riddonijtto mast šaddeh syeinih já luhteeh njuoskâ rido šadoh láá eres lasseen mučiskukkásiih kollerääsih jeggitäsnirääsih já riddorääsih riddorääsi ivnee riidon tevkisruopsis tiälhuid kukáh hämmejeh kuhes ruopsis liäđđus mii lii távjá maaŋgâsuorâg veerdi kierrust ij rantustâl šoddâmsaajees háárán mut muččâdumosin tot šadda šaddaas riddoost mast tot lii uásild čääsi vyelni puáhtá liijká kuáhtáđ še källeeriddoost aaibâs keeđgij kooskâst eellih aainâs-uv uásild čääsist šadoh ulâtteh čässuáivi paajaabel šadoh loptejeh storgâ versoidis ađai verdijdis lostâidis já liäđusijdis ollâgâsân čässuáivi paajaabel šadoi verdi lii kukke te čässuáivi aloduv mulsâšudmeh iä häittid taid šadoh ruotâsmuveh poonán láskud eennâmveerdi já tast suáráneijee ruottâsij vievâst šadoh sulâstiteh ráhtusis peeleest eennâmšaddoid ko uási šaddoost lii ááimust maŋgáid eennâmšaddoid toi veerdi ij lah kuittâg vuovdân tâi syeđđee áánsust happi piäsá jotteeđ loostâin eennâmviärdán já ruottâsáid moh tarbâšeh haapi eellimtoimâidis várás hämmee láiráponnásijd luovttáid vijđes já jotelávt lasaneijee šadolâšvuođââid ko tot vijđán pehtilávt eennâveerdis vievâst lasseen tot lassaan meid siemânijn moh siäiluh vaddâsijn täälvi paijeel kiiđâ räi moosijd pieggân ko jävriruávu roovâ loostah ruvviideteh nubijdis vuástá roobdah časâsteh älkkeht häävi kietân jis taid tuáppee várumettumávt puáhtá tuššâdiđ vuojâdemriddoin nijttemáin maŋgii keesist toi ruánáá versoid já maaŋgah lodeh kevttih jävriruávu pittáid piervâlhuksimamnâsin loostah láá čässuáivist šaddeh jieŋâlubboost ko áimuversolâš šadoh távjá korâdis liäđuseh sehe uási loostâin uáinojeh čässuáivi paajaabeln verdi lii ollásávt čääsi vyelni tot ij taarbâš leđe stoorgâs vâi pisoččij ciäggust čääcihân tom tuállee ciäggust áimuvuovdâi áánsust taah šadoh láá viehâ keppiseh lihâstuvah hiäilutteh sojelis já siđhes veerdijd lii vala-uv munnáb eennâmverdi ko áimuversolâš šaddoin kobđoolostâšadoh láá valjeest já toh hämmejeh olssis čielgâ stiellâs ovdâmerkkâšlaajah láá vielgiskukkásâš luobbâsk fiskiskukkásâš fiskisluobbâsk já ruopsiskukkásâš čäcinjuolâs šadda moteponnásijn suáijáás luovtâin lii kietâruottâs kasosâš eennâmverdi mon vievâst šaddo tálvástâl já lassaan ruotâstuveh eennâmveerdi vuáđun väldih šado kiävtun čääsi já šado tarbâšem raavâdamnâsijd tegu fosfor já tyypi mut ulmui mirhâlâš eennâmverdi lii piisamij hersku luobbâsk loostâin pajaneh čässuáiván kobđoolostân sojelis lostâsolge vievâst já uási loostâin pääccih čääsivuáláášlostân áppádeh väldiđ ááimust čiđđâdioksidi čuuvtij pehtilubbooht ko čääsivuáláášloostah čääsist uážžuh meiddei eenâb piäivááčuovâ suujâi keežild kobđooloostah áppádeh ohtiđ čuuvtij pyerebeht ko čääsivuáláášloostah kuorgâmiekki jävriruáhu jävrihuášši šlubborääsi luobbâsk čäcinjuolâs pyevtitteh sukkâr já haapi ohtiimáin šadoh já tiäpuh áppádeh rähtiđ čiđđâdioksidist já čääsist energiatuálusii sukkâr tábáhtus kočodeh ohtiimân annoo piäivááčuovâ ige tot lah máhđulâš sevŋâdâsâst luovvân pirrâsân happi maid iäláneh já elleeh tarbâšeh vuoiŋâmân kevttih jieijâs pyevtittem haapi vuoiŋâmân já sukkâr jieijâs energia vättee toimáid tegu šoddâmân sukkâr toh vyerkkejeh távjá tärkkelyssân jieijâs eennâmviärdán lii šado eennâmvuálááš uási mon vievâst tot ciävzá täälvi paijeel já lassaan pyevtittem sukkâr já happi láá meid eres iälánij kevttimnáál šadoittáá ij liččii eellimgin piäivááčuovâ happi káássán ááimust čáácán čiđđâdioksidi happi lostâ happi lostâsolge čiđđâdioksidi eennâmverdi ruottâseh lii čáácán vuáhádum šaddo kobđoh áimučuuđâi áánsust moh tain láá láá loostâi pajeasseest jotá lostâsolge vuágui mield eennâmviärdán uuštâsyevvi puškosyevvi nyettirääsi pajeasseest láá siemin ráigááh áimuluámih šaddo váldá ááimust čiđđâdioksidi já váldá meddâl toho čoggâšum paijeelmiärálii čääsi lievlân sehe haapi lii kässipiäittusâš et čääci kolgá meddâl kuáškánjâssân ige toopâ áimuloomijd já fiskisluobâskij veerdih láá jo-uv lostâsolgeh tâi kukái vaddâseh tuájá luobbâsk kuhes já sojelis lostâsolge te áiccá áimuvuovdâid mield áimu já ton sistetoollâm happi jotá eennâmviärdán kidâ ruottâsij räi kobđo luovâs ađai tot ij lah ruotâsmum ruottâsijguin poonán lii mii ucemus siemâšaddo já ton lostâ lii tuše muádi miili kukkosâš versoh tarvaneh nubbijdis kiddâ já hämmejeh tetis lovduu jäävri tâi juvvii čässuáiván lasaneh táválávt šoddâdmáin uálgiversoid láá eromâšávt vuonjâšludij raavvâd šaddeh ollásávt čääsist čäcišadoh šaddeh ollásávt čässuáivi vuoluubeln tâi siävŋus čaasijn tágáreh čääsivuálááššadoh iä lah meendu jieŋâlâsâst ko toh iä uážu tobbeen tuárvi čuovâ šlaajah tegu tieppimaadâ šaddeh vyelligâžžân ponneest ovdâmerkkân nyettirääsi šoddâdeh joba muádi meetter jieŋâlâsâst kukáidis čässuáiván čiđđâdioksidi väldim čääsist lii vaigâdub ko ááimust láá čääsivuálááššadoi loostah uáli asettemeh loostâi čoođâ váldá šaddo čiđđâdioksidi lasseen še čääsi já raavâdamnâsijd pargon páácá tuše šado kiddim poonán kulá táválumosáid čääsivuálááššaddoid čääsivuálááššaddo táiđá leđe aaibâs čässuáivi vuoluubeln pisottellee piärguporreešaddo čäciherttâ šadda jieŋâlubboost ko jävriruáhu já luobbâsk lii puigâ čääsivuálááššaddo ko tuše ton kukáh luptâneh čässuáiván verdi lii čääsivuálááššaddoid tijpâlávt soijeel et tot suilo čääsist páárui mield láá áimuvuovdah moh taheh veerdi keppisin loostah láá nuuvt asettemeh já čoođâuáinojeijeeh et tot kolná tállán jis kárttá čääsist meddâl čääsivuálááššaddoin spiekâstmáin lii puškosyevist segis eennâmverdi mon vievâst tot tálvástâl jäävri ponneest láá kuolij syeji- purrâmâš- já kuuđđâmsajeh lii piärguporreešaddo lii komálâš ruottâsttes šaddo mii kobđo luovâsin čässuáivi vuoluubeln láá asettis fiijnâstiellâsliih loostah moiguin tot váldá čääsist čiđđâdioksidi čääsi já raavâdamnâsijd ohtâd lostâidiskuin já návt tot sulâstit eres čäcišaddoid lii piärguporreešaddo stielâsijn láá siemin čuuđiih moh tuáimih katiska náál njaameest sieminelleežii tegu save ko tot kuoskât čuuđâ áŋálduvâid siisâ vuáčuh kolgoseh moh suddâdeh salâsellee raavâdamnâsijd šaddo njama olssis sudâhánnáá uásih pääccih čuuđân kuittâg ciävzá veikkâ ij uážuččiigin eelleeraavvâd šadoh láá vuáhádum šoddâđ jieškote-uv jieŋŋâlvuođâin hämmejeh nelji ridosundásii stiellâs riddošadoh áimuversolâš šadoh kobđoolostâšadoh já čääsivuálááššadoh šadolâšvuođâstiellâs šadoi kukáh verdi loostah eennâmverdi já ruottâseh láá ráhtusis peeleest tagareh et ohtim já šoddâm luhostuveh pyereest uáivild reaktio mast ruánáá šaddo tâi tiäppu muttá čiđđâdioksidi já čääsi sukkârin piäivááčuovâ energia vievâst šadoh láá teháliih eres iälánáid ko toh pyevtitteh raavvâd já haapi sehe fäällih syeji- já lasanemsoojijd a kove numeristum šaddošlaajâid oppâkirje siijđoi vievâst b elleešlaajâid tuubdah kooveest vihkosâd tavlustuv já tievâsmit riddošadoh áimuversolâš šadoh kobđoolostâšadoh čääsivuálááššadoh ovdâmerkkâšlaajâ kukká sáárgus tâi valdâlem veerdi rááhtus sáárgus tâi valdâlem loostâi rááhtus sáárgus tâi valdâlem eennâmverdi lii ij ruottâseh uániheh kuheh riddošadoi já čääsivuálááššadoi veerdih láá ereslágáneh a čuávvoo amnâsijn taid maid taarbâš ohtiimân sältti sukkâr čääci raavâdamnâseh happi čiđđâdioksidi piäiváá čuovâ siemâneh b raavâdamnâseh šaddeh ohtiimist c kaasuid ohtiimist luovvân a puškosyevi já luobbâsk čiđđâdioksidi väldim iärrán nubijnis b iäruid lii toi čääsi já raavâdamnâsij väldimist čäciherttâ finnee raavvâd ohtim lasseen aaviseh kyehti storgâ tuálbus šaddočájánâsah sárgumpááppár tarvelastik láá šaddaamus muddoost koskâ- já loppâkeesi ko čääsih láá lieggâseh älkkeht kuvviđ tâi nuurrâđ šolbimnáál päikkikuávlud riddo- já čäcišaddoid veikkâ vuojâdemmohe ohtâvuođâst šolbim liäđđoo čájánâsâid kuittâg vääldi šaddoid ruottâsijdiskuin tuše táválumosijd šaddoid taid oppâkirje siijđoi já miäruštâllâmuáppái vievâst tust ij lah šaddošolbimpiergâs kevttimnáál te lebbii čájánâsâid aavisij já kyevti tuálbus kooskân já piejâ tiijlâ tâi maidnii eres lusis tiiŋgâid tiäddun šaddo lii styeres te puávtáh šolbiidijn macâstiđ tom aavisijd ittenâš koške aavisáid já tast maŋa jyehi peeivi tassaaš ko šadoh láá koškáh koške čájánâsâid siemin tarvelastikpitáiguin sárgumpápárân jyehi šaadon tiätulaapu moos merkkiih jieijâd noomâ šado noomâ kavnâmsaje já ääigi šaddočuágáldâhân še siskáldâsluvâttâllâm kove miäldásii nommâkoolbâ mast uáinoo tuu nommâ kuvvimsaje já škoovlâ nommâ koolbâ šado paaldân siämmáá šaddoost táárbu mield maŋgâ kove vâi puoh tárbuliih ovtâskâssajeh uáinojeh kuuvijd skiärun tâi usb-muštosáágán vuorkkimhäämmin ovdâmerkkân jpg tâi gif šaddovuárkkásâd siskáldâsluvâttâllâm moos čáláh še puoh šadoi šoddâmsajetiäđuid meiddei rähtiđ kuuvijn tiätuvuárhá šaddočáittusin riddorääsi jävriruáhu fiskisluobbâsk já puškosyevvi styeredemlaasâ čäcilitte já lostâsolge a jieškote-uv šado veerdi tot lii nanosvuođâs tááhust b merhâšuumijd šaadon lii tággáár ráhtusist c veerdijn cm kukkosijd pittáid d veerdij rastačuopâstuv styeredemlassáin e šado veerdih láá kuuvijn f šadoi kiäčán ááimu čäcilite čáácán áimu čoođâ g merhâšuumijd tággáár ráhtusist lii šaddoid já a jieškote-uv šado lostâ lii korâsvuođâs tááhust b asoduvâs tááhust c aavhijd tággáár ráhtusist lii šaadon d šado loostah koškeh jotelumosávt ko toh láá loptejum čääsist a ivnásiih tuu nuurrâm šadoi kukáh láá toh b šaddoost lii kukká mon šaddoost liäđus c šaddo lassaan siemânij vievâst pyeremustáá eellih siemin tiäpuh já iäláneh moi uáinimân taarbâš mikroskoop kočodeh planktonân ko toh suiloh čääsist toh iä kobđo pic láá tállán čässuáivi vuoluubeln tutkâp taan lovvoost mane veikkâba kyeleh tâi skáálžuh iä rippâsiččii planktonttáá muštáh meiddei kiässáid čuovjistiäppu-uđđâsijd čuovjistiäpuh láá plankton magareh siemin čuággá stuárusiih päljis čolmijguin uáinimettum planktoniäláneh láá älgih planktontiäpuin kullee siemin tiäpuh láá eellimteháliih puohháid jäävri iälánáid ko toh pyevtitteh ohtim ohtâvuođâst haapi čáácán kalgeh pisottâllâđ alda čässuáivi ko tobbeen lii enâmustáá čuovâ ohtim várás porá planktontiäpuid oppeet poreh maaŋgah kyeleh aainâs toi čiivgah raavâd sirdâšuvá ovdâskulij kuhes raavâdkuálusijn moh älgih tiäpuin já juátkojeh kuolijd luddijd njomâtteijeid já loopâst vala ulmuu-uv räi motomeh bakteereh kuleh planktonân pieđgejeh jamâ iälánijd puáđusin čáácán luovâneh raavâdamnâseh maid čääsist suiloo planktontiäpuh tarbâšeh šoddâmân eromâšávt fosfor valjevuotâ čääsist lasseet čuuvtij tiäpui mere láá maaŋgâmuđušiih pisotteleh čässuáivi alda jieškote-uvlágánij suilom išedeijee ráhtusij vievâst láá kaasupuljâreh tâi oljokuáškánjâsah keeppidmin tiädu tiäpu rievtislágán häämi hittood vuáijum tuálbuslágáneh já täsnilágáneh seelah áppádeh suilođ čääsist masa sajestis oovtseellâgliih ruánáátiäpuh láá šelis ruánááh já távjá häämis peeleest hiärvááh ivne šadda lostâruánáást ađai siämmáá ivneamnâsist mii addel jävrišaddoid-uv ruánáá iivne láá eres lasseen tinnotiäpuh já ruánáátiäpuh elleeplankton planktontiäpuh bakteereh tehálumoseh raavâdkuáluseh älgih planktontiäpuin moh láá elleeplankton raavâd raavâd sirdâšuvá eres lasseen kuolijd miänástuveh lijgešoddâm jaavrijn lieggâ keesij toh laskeh čässuáivist kobđoo puárren sellâ sulâstit rasijáá mon lokke já vuáđu lává ucánjáhháá siskáluvâi sellâseeinih láá šoddâm tinnoamnâsist mii lii uáli nanos tärhis šlajâmiäruštâllâm váátá äššitobdee ko tinnotiäppušlaajah láá loveh tuhátteh tinnotiäpuin suilodeh rijjâ čääsist mut uási eellih šadoi já keeđgij asseest sättih njivlodiđ viermijd nuuvt paast et kyelipivdo lii máhđuttem iälusteh valjaht masa puohâin luándučaasijn ađai čuovjisbakteereh láá jo-uv oovtsellâgliih iäláneh tâi árppulágáneh sellâčuákih náálá toh-uv áppádeh ohtiđ iäráneh ruánáátiäpuin maaŋgânáál eres lasseen iivne peeleest peeli čuovjistiäppušlaajâin láá mirhâliih já valjaas iđosin toh sättih tovâttiđ vädisvuođâid čuovjistiäppuitoseh kávnojeh jaavrijn main láá valjeest raavâdamnâseh lii kiddâ keesi šoŋŋâtiileest kuálkkin já lieggâ šoŋŋân pyehtih čuovjistiäpuh lasaniđ jotelávt aainâs-uv suáijáás luovtâin main čääci liihâd uccáá čässuáivi painâšuvá miljovnij čuovjistiäpui keežild čuovjisruánáán ruškâsdissiähán tâi fiskâdissiähán čuuvtih nyeskidâm čääsist ij pyevti vuoijâđ ko tast puáhtá liške ittuđ uccâ párnááh já allergisiih ulmuuh pyehtih finniđ tuođâlijd tavdâmeerhâid jo ucebijn-uv tiäppumeerijn čuovjistiäpuin nuáskum čääci šadda čolmijd já njáálmán te toh pyehtih iilâštškyettiđ šadda nuárvuilágán tile vyevsitškuát já joba teekih poovčâštškyeteh lii oovtseellâg algâellee koiviih haavijn riddočääsist planktončáittus te uážuh salâsin meiddei luáváttâhelleid láá oovtseellâgliih suullân mm kukkosiih algâelleeh siste láá jieškote-uvlágáneh sellâorgaaneh já ton asseest láá lihâdem ovdedeijee rommâseh siijđost lii sellânjälmi moos raavâd mana rommâsij tovâttem virdedem keežild raavâd šadda seelâ siisâ mast sudâhánnáá aamnâs mana hilgottâsräägi mield meddâl luáváttâhellee kiävttá jieijâs ucebijd iälánijd tegu tiäpuid já bakteerijd lassaan táválávt juáhásmáin kyevti uásán rommâseh hilgottâsräigi raavâdvätti sellâvááimus sellânjälmi sparkkeevätti mirkkâ ij vyelgi meddâl vuošâmáingin tággáár čääsi ij pyevti kevttiđ lievlâčääccin ige tom uážu moonnân noomâst juuhâđ tâi adeliđ elleid tiäđust maaŋgah tábáhtusah main čuovjistiäppunalliis čääsi juuhâm ellee lii jáámmám meerhah čuovjistiäppumiirhâin tiättojeh te kalga ájáttâlhánnáá moonnâđ tuáhtárân láá elleeplankton lasâliitán valdum čäcičájánâsâst puáhtá uáiniđ siemin millimeetter kukkosijd tivráid moh lihâdeh niivhotmáin siemin rapuelleeh láá elleeplanktonân kullee saveh já syerijuolgâgeh láá maaŋgâsellâsiih elleeh já toi roopâst láá sierâlágáneh uásih já sisorgaaneh vyeijih hiäilutmáin tobdočuárvilágánijd andennijdis čuávjibeln lihâdeijee jyelgih šoddâdeh čäcivirde mii joođeet ohtânmanolávt vorâs čääsi suovđijd saveh väldih čääsist haapi já siämmást sillejeh raavvâd njálmásis ravâdin láá planktontiäpuh bakteereh sehe eres oovtseellâg iäláneh puoh saveh láá niŋálâsah šoddâdeh uđđâ saheniŋálâsâid šoovvâthánnáá lasaneh lieggâ čääsist jotelávt čohčuv ko čääsih čuáskuh te šaddeh oráseh orášeh šovâtteh niŋálâsâid te šaddeh pištee maneh moh tálvásteleh vuoijâmandeneh čuáli čalme manesekkâ tobdočuárviandeneh čalme syerijyelgih uáivist láá vuoijâmandeneh moi vievâst tot ovdán čääsist niivhotmáin vuájá syerijuolgijdis vievâst suiloh čääsist helppejeh ovdâmerkkân tuolbâ já kubdâ häämi kaasupuljâreh tâi oljokuáškánjâsah ruánáá- já čuovjistiäpuh pyevtitteh ohtiidijnis haapi planktontiäpuh láá jäävri raavâdkuállus algâ čuovjistiäpuh láá mirhâliih et toipilledem čääsi ij uážu kevttiđ já syerijuolgâgeh láá elleeplanktonân kullee rapuelleeh lii aainâs-uv kyelečiivgâi raavâd iäláneh kuleh planktonân a plankton suilom uáivild b planktontiäppoid lii tehálâš suilođ nomâlâsân pajaldâsčääsist a planktontiäpuh b elleeplankton c bakteereh láá teháliih jäävri eres iälánáid täin iälánijn jáávrán tijpâlii raavâdkuállus sahe siergi čivgâ ruánáátiäppu silkkešnjirgoo vuásku tavdâmeerhah pyehtih almostuđ jis vuojâd čuovjistiäpu pilledem čääsist planktonhaavi lasâpurkki mast lii planktonnalliis čääci mikroskoop čáituslaasâ loovdâlaasâ piipeet planktončáittus čääsist keesâšmáin planktonhaavi täsivávt ovdâsmaŋas čääsist čáittus haavi hanast lasâpuurkin stuárusiih planktoniäláneh láá bakteer styeredem luáváttâhellee styeredem ruánáátiäppu styeredem sahe styeredem a pipettân planktonnalliis čääsi já kuáškádist oovtâ kuáškánjâs čáituslaasâ oolâ b čáittus loovdâlassáin nuuvt et vistig ohtâ robdâ teivâs čäcikuáškánjâsân čäittusist uáinojeh tuše stuorrâ elleeh te puávtáh aalgâst keččâđ taid loovdâlasâttáá c uánihumos objektiiv vuáluskulij ađai keevti ucemus stuárádâs vistig d roovâstellimsruuvâst ađai stuorrâ sruuvâst e planktoniälánijd tuubdâ taid kirje kuuvij vievâst já sáárgu motomijd f elleežijd puávtáh keččâđ meid stuárráábáin styeredemlassáin tastoo fiijnâstellimsruuvâst rááhtus okulaar poccee objektiivskiärru objektiiveh preparaatpevdi roovâstellimsruuvâ lamppu fiijnâstellimsruuvâ lijgešoddâm jaavrij já kuuloold kolgee juuvâi riddočaasijn iälusteh maaŋgâmuđušiih siemin čielgitävtittemes elleežiih čäcišadolâšvuotâ fáálá toid valjeest raavvâd já syejisoojijd tuuđhah čääsist livkkáástellee huáđđoid váhá tärhibeht te puávtáh aiccâđ jieškote-uv šlaajâid lemin ráhtusis peeleest čuuvtij-uv ereslágáneh muštáh maht iäruttâh tiivre já evniellee nubijnis puávtáh kavnâđ eres-uv čäcielimân vuáhádum čielgitävtittemes elleid tegu maaŋgâjuolgâglâš rapuelleid koppákuorijáid šlieđđâelleid já jieškote-uvlágánijd mááđuid puáhtá tubdâđ ton ráhtusist s čaasij šlaajah láá vuáhádum eelliđ eidu tiätulágán eellimpirrâsist tegu čässuáivist šadolâšvuođâ siste tâi jäävri ponneest čääsist häppilávt lihâdeijee šlaajah láá piäđuh tegu paajaapiäláá kove pyehčeeh ko oppeet sajestis pisottellee elleeh poreh iänááš jamâ šaddoid já elleid keeđgij já šadoi mield čiessee skuápuh láá šaddoporreeh čielgitävtittemes iäláneh láá kuolij já luudij tehálâš raavâd njävli käškimčuáimáš čäcimittár haapi ááimust čuoškâ suoksâ njäävli suoksâ pyehčee čäciskorpion čäcipuŋkki skuápu maneh čäcievni vuoptâmáátu kyelinjaamaan haapi áimuvuárhást käškimčuáimáá suoksâ topsenjunčuoškâ suoksâ haapi liške čoođâ čääsist haapi suovđijguin čääsist skiärruskuáppu stávlákuátviežžee suoksâ riddočaasij ellein iänááš uási láá piäđuh uážžuh tárbulii haapi sierâlágán vuovijguin jo-uv čässuáivist tâi čääsist čäcielleeh vyeiŋih láá maaŋgâlágáneh vyevih finniđ haapi skáálžuin já käškimčuáimáá suovsâin láá syevđih moiguin toh väldih čääsist toos kásánâm haapi já motomeh tivresuovsah uážžuh haapi čääsist njuolgist liške čoođâ uigâd čässuáiván snorkkel sulâstittee kuhes vuoiŋâmpoccee já pyehčeekuorijááh eellih toh-uv viežžâmin ááimu čässuáivist pyehčeeh pyehtih leđe čääsi vyelni joba muáddilov minuttid toh uigâdeh poođâkeeji čässuáiván já väldih ááimu áimuvuovdân mii lii suájái vyelni joođeet monnjâroopâs soksâmijguin ááimu čääsivuálááš áimuvuárkkásis silbârävdee stuorrâčäciluttihâš njivleskuáppu uccâčäciluttihâš pyehčee suoksâ čäcievni njaamaan luisteleh čässuáivist kuhes juolgijdis vievâst muštâl čáácán vuáháduumeest luisteleh kuhes juolgijguin čässuáivi mield mättih meiddei kirdeđ ko toh kávnojeh motomin koške enâmist kildee silbârävdeeh joreh já skirviitteleh tuákkin čässuáivist mut vaarâ äštidijn toh puohčâleh majemuuh jyelgih láá tuolbâseh já áirulágáneh toh suheh hirmâd liävttoin ovdâskulij pehtiliteh jyelgiroobdâi storgâ soksâmeh komâris häämi já šolbis ase kepideh čääsi vuástus vuojâdijn láá loovdâsuájái vyelni kirdemsuájáh moi vievâst toh pyehtih kirdeliđ njuolgist čääsist stuorrâčäciluttiháá jyelgih láá kuheh já ááirulágáneh vuájá káávvud ko ton čuávjipiälááš čäcipuuljâr kaškâl tom ain káávvud čäciluttihâš ooroost te čäcipuuljâr loptee tom tállán čässuáiván lihâdeh voonâtmáin juávulâš roopâs ovdâskulij tâi vuojân ađai lipâritmáin roopâs já njäävli suovsah ryettih kuuloold ponneest já čäcišadoi alne main láá korrâ koorah čiesih hitásávt jyelgis vievâst ko oppeet skálžu lii vuáhádum eelliđ siämmáá saajeest jäävri ponneest moos tot lii tarvettâm jieijâs kiddâ šolbis ase áimuvuárkká suájái vyelni áirulágán jyelgih storgâ soksâmeh virdevijvesâš häämi lii čáácán vuáhádum tivre tiivreh ovdáneh kivsádâsah punjijdeijee čuoškah kävnih uhrees herkis áicuidiskuin čuoškâ pooráá kuhes njamonjunijnis rääigi ulmuu liiškán já njama jotelávt jieijâs tievâ voorâ vorrâčovjijn puáhtá niŋálâs monniđ čáácán joba čuođijd moonijd ovdánâm suovsah heŋgâgeh vuálusoivij čässuáiván já vyeiŋih poođâkeeji vuoiŋâmpoccee pehti lihâdeh kaašmârdmáin já siämmást toh pivdeh uccâelleežijd suoksâ molso näähkis maŋgii já loopâst skuáppuluvá peeivi keččin čässuáivist kobđoo skuápust itá rävis čuoškâ njuolgiistâllâm maŋa tot kirdel ovdánem maaneest rävis čuoškân pištá keessiv masa mánuppaje lii tievâslâš hämimolsom mane skuáppu já rävis čuoškâ hämimolsom lii vááijuvlâš hämimolsom ovdánmân ij kuulâ ollágin skuáppumuddo kočâttâl monijdis čáácán main mottoom ääigi keejist ovdáneh muádi senttimeetter kukkosiih kossâsiähá suovsah keejah käškimčuáimáá suovsâ tärhibeht te huámášâh et tast lii eromâš rááhtus pivdonaamar puáhtá pacâttiđ tom ovdâskulij já toppiđ toin saallâs kiddâ čäcieellim pištá táválávt maŋgâ ive já ton ääigi tot molso näähkis joba kerdid nähkimolsom maŋa suoksâ sulâstit ain eenâb já eenâb rävis käškimčuáimáá suoksâ kuárŋu čäcišado mield čässuáivi paajaabel nähki kiškán seelgibeln já rävis käškimčuáimáš kuánttu uáinusân tot pumppáá kolgos suájásuonáid te suájáh njyelgih já käškimčuáimáš kirdel pállupele hámásij viermičolmijguin rävis käškimčuáimáš uážžu tärhis kove jieijâs pirrâsist suhá ovdâskulij áirulágánij monnjâjuolgijguin njamonjunijnis tot sormee ucebijd elleid já porá taid maaneest ovdán suoksâ mii stuárudijn muttoo skuáppumudottáá kuuloold rävisin lii kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom lii tievâslâš hämimolsom láá nelji mudo manepakkeet čässuáivist suoksâ já skuáppu rävis čuoškâ vuájá káávvud hämimolsom lii vááijuvlâš ko tast váilu skuáppumuddo lii kuárŋum čääsist šaadon lii kiškánâm já rävis käškimčuáimáš kuánttu uáinusân lii pumppám kolgos suájáid suájáh láá kuškâm te käškimčuáimáš lii vaalmâš kirdeliđ jietânâs já torakkah láá maailm puárásumoseh tiivreh paijeel miljovn ihheed tassaaš čuuvtij ovdil hirmosliskoi ääigi kirdâččii riddoin já jeegijn aaibâs siämmáálágáneh käškimčuáimááh ko tääl-uv tain lii fossiilin pyereest siäilum suájákeejij koskâ lâi paijeel senttid julmes piätu piivdij tallaa ääigi eres stuorrâ tiivrijd iäláánšlaajah ovdánii uđđâlágánin miljovnij iivij ääigi mut käškimčuáimái rááhtus já eellimvyevih láá nuuvt eromâšeh et toh láá tuoi aaigij rääjist pissoom siämmáálágánin miänástuveh ain-uv uáli pyereest siste iälusteh ennuv čielgitävtittemes elleeh finnejeh haapi ááimust tâi čääsist njuolgist liške čoođâ tâi suovđijguin já čäciluttihááh vyejih jotelávt mut mättih meid kirdeđ hämimolsom lii tievâslâš kuleh mane- suoksâ- skuáppu- já rävismuddo hämimolsom lii vááijuvlâš kuleh mane- suoksâ- já rävismuddo hämimolsom lii kuuloold tábáhtuvvee šadda ráávvás sulâstittee suoksâ kove kove šlaajâin eellih a ponneest b čässuáivist c čäcišadolâšvuođâ siste sierâlágán vuovijguin kove elleeh väldih haapi ovdâmerkkâelleid sierâlágán vuovijguin kove elleeh lihâdeh ovdâmerkkâelleid sierâlágán vuovijguin kove elleeh häähih raavvâd ovdâmerkkâelleid tievâslâš já vááijuvlâš hämimolsom kove elleid juávhoid s kove vievâst noonâkevlisâš čäcielleehaavi tâi sillee vielgis kovli lasâpuurkih penssel tejâpastem petrimalja bakteerviljâlemlitte styeredemlaasâ preparistemmikroskoop akvaario nuurrâmsaijeen cuávis rido mast lii valjeest šadolâšvuotâ motomijd lasâpuurkijd pelimuudon čääsi haavijn hitásávt ovdâsmaŋas čäcišadoi kooskâst haavin šoddâm amnâs koovlin elleid várugávt pensseláin tâi pastemáin já sorttâd taid lasâpurkkijd puurkijd kooskâi luhhijn amas kirdee tiivreh kárgáđ čájánâsâid luokan tutkâmnáál elleid várugávt puurkist nuubán já keeppid siämmást čääsi tassaaš et puávtáh leškiđ jieijâd halijdâm ellee siemin čäcikuáškánjâssáin petrimalja siisâ petrimalja luhhijn elleid oppâkirje siijđoi já kuuvij tâi miäruštâllâmuáppái vievâst ellei ráhtus preparistemmikroskooppáin tâi styeredemlassáin a ellee roopâ häämi lii jieškote-uv oosijd tast láá b jyelgi ellest láá c čalmeh ellest láá ellest láá tobdočuárvih te magareh toh láá halijdâh tutkâđ ellei lattim tärhibeht te sirde taid akvaarion akvaario luhhijn amas kirdee tiivreh kárgáđ ááiguh sisestiđ akvaario te piejâ poonán čunnuid ištâd toos čäcišaddoid já teevdi akvaario jävričassijn akvaariost lii sillee te čääci siäilu kuhheeb ääigi pillâšuuhánnáá a elleid láá kuhes ääigi čääsi vyelni b láá čässuáivist tâi elâččeh kooskâi čässuáivist c ellee liihâd d ellee váldá haapi e já maht ellee porá elleid tutkâm maŋa maasâd čáácán uccâčäciluttihâš njäävli suoksâ pyehčee silbârävdee čäcimittár käškimčuáimáá suoksâ myersseečuáimáá suoksâ sahe pyehčee suoksâ skuápu maneh lii mirhâlâš piätu lii áinoo evni mii lii ollásávt vuáhádum eelliđ čässuáivi vuoluubeln ridoh láá ton tijpâliih eellimpirrâseh kođá láskuviermi já kiddee tom čäcišaddoid tot kobđán čässuáiván já hááhá poođâkeeji suohis soksâmij pirrâ stuorrâ áimupuljâr evni tuálvu áimupuljâr viermi vuálá amas tot kubđijdiđ pajas norá távjá nuuvt stuorrâ áimuvuárhá et tot ij taarbâš maaŋgâ piäiván pajaniđ čässuáiván vuoiŋâđ čäcievni vuoiŋâst puohčâlemkiällus siste tot pivdá alda teivâsâm čäcitiivrijd moh viermipaddijd vuojâdijn kävildeh jieijâs taat čepis já jotelis vyeijee vuálgá tuođâi piivdon já atâštâl puohâid jieijâs ucebijd huáđđoid tármuttit saallâs paanijn vuáččoo mirháin lii mirhâlumos evni käskistem ulmuu kietân västid viäpsá pääččim máccá salâsijnis áimukiälu suáján ko čääsist tot ij pyevti purrâđ čäcieevnist lii jieijâs puohčâlemkiällu mut algâkeesist ores ucâluvá aldemuu niŋálâs kiälu siisâ já parâttâl tobbeen niŋálâssáin mannee joba čyeti manneed skuápun maid tot lii pannaam viermist šaddee čiivgah láá ráávvás nálásiih ko eevnijn ij lah hämimolsom viettih puohčâlemkiälust ääigi mottoom oho jeđe vyelgih kiäinusis čäcievni ocá jäävri ponneest kuárus skuáppukoorâ já tiävdá tom áimoin maid tot viäzzá čässuáivist tot puhhiidât skuápu siisâ já tappa skuáppunjäälmi kođemáin toos viermi evni viättá täälvi oijâgâsâst skuáppukoorâ siste já vuoptâmááđust ij taarbâš poollâđ maaŋgah ulmuuh hirmástuveh ko äiccih riddočääsist čapis já masa love senttimeetter kukkosii mááđu mon lihâdemvyehi lii párulágán liškeest uáinojeh tuáris kiärduh já ton kuábbáá-uv keččin lii njamokoppâ vievâst máátu tarvan kiddâ kiäđgán tâi čäcišaadon ilgâdis huáđđoo lii stuorrânjaamaan ađai njammeemáátu mii lii táválâš ellee lijgešoddâm jaavrijn já lááduin finnee haapi čääsist njuolgist liške čoođâ liihâd iho tâi veigin ko čuovâdis ääigi tot lii älkkees saalâs maaŋgâ čäcipiätun ij njoomâ voorâ njomâtteijein ko ton uáluleh láá liijgás heeitugeh toi näähki raigâmân táválumosin ravâdin láá mááđuh já tiivrij suovsah motomin tot kiškood já njama še kyele tâi cuobbuu čiivgâid mannee čáácán já moonijn šaddeh siemin čiivgah suáluikuávlu já Åland jaavrijn iälust härvinâš vorrânjaamaan kevttii tovle paas voorâ njomâmân pyeccee ulmuin moi liiškán aalmugpyeredeijee ađai kuppár adelij taid njommâsiđ kiddâ kuulmâlov senttimeetter kukkosâš árppulágán vuoptâmáátu mákkoo moteponnásijn jaavrij riddočaasijn ij taarbâš poollâđ ko tot ij čaaŋâ ellee tâi ulmuu siisâ ij puurâ maiden ko tast ij lah njälmi já ton čuálih-uv láá kuáránâm váldá haapi čääsist njuolgist liške čoođâ eellih tuše parâttâllâm várás ko tast maŋa ores jáámá kiävá siämmáánáál ko tot lii vistig monnim tuháttijd šliijve suoijim moonijd moh tarvaneh čäcišaddoid ovdáneh vuálá miili kukkosiih áŋáldâhnjamonjunásiih suovsah puhhiidât monnii tiivre siisâ iälá tobbeen parasiittân jeđe kaašmârd mottoom peeivi olgos rävis vuoptâmááttun áimuvuárhás paaldâst láá njamokoopah moiguin tot njammaas kiddâ já čaasij koppákuorijááh láá eromâš pyereest čäcielimân vuáhádum koppákuorijááh main eellih suullân šlaaijâd uási kuorijáin mákkojeh lááduin já lijgešoddâm jaavrij riddoin láá čepis kirdeeh moh älkkeht turâšteh uđđâ láádun pyehčeeh láá masa viiđâ senttimeetter kukkosiih tuolbâ monnjâjuolgijguin toh suheh čääsist ovdâskulij viehâlágán sáttoin toh ferttejeh elâččiđ čässuáivist vuoiŋâmin toh tievâsmiteh áimuvuárhás mii lii áimupuuljâr monnjâroopâ keejist tâi áimuvuovdâ loovdâsuájái vyelni láá piäđuh moh volliitteh salâsin puoh iälánijd moh lihâdeh pyehčeeh vollitteh cuobbuusuovsâid já kyelečiivgâid-uv láá toi paldanâs suovsah-uv moh šlaajâi mield jo-uv suiloh alda čässuáivi vyeijih čäcišadoi kooskâst tâi kuánttuh jäävri ponneest láá kuhes já tävgilágáneh säittičalaneh maid tot stergâl salâsellei čoođâ suoksâ vuáččut salâsân kolgos mii läggee uuhrâ ton jieijâs näähki siisâ šadda määli maid suoksâ njama olssis pyehčeeh parâttâlškyeteh te ores časka kozâidis niŋálâs siälgán álgá vildáás stoovhâs ko niŋálâs vuájá já faškâsâd tegu vigâččij finniđ niskeest hiäŋgájeijee orráás meddâl maŋa niŋálâs voojâst rääigi čäcišaadon já uigâd moonijd šado siisâ lii puohâi koppákuorijái náálá tievâslâš hämimolsom eellih vuoiŋâmin ááimu uigâdmáin vuoiŋâmpoccee čässuáiv čoođâ suovsah skuáppuluveh te toh čiähádeteh riddoviemârân joreh já skirviitteleh čässuáivist alne muhâtteleh távjá luvijmield čapiskildee uccâ koppákuorijááh moh iä oro mättimin vuoijâđ njuolgist ollágin pic joreh já skirviitteleh tuohu teehi láá silbârävdeeh main iälusteh lovmat šlaaijâd lii fiijnâ ovdâmerkkâ tast maht ellee lii vuáhádum jieijâs eellimpirrâsân majemuin kuhes áirulágán jyelgipaaráin suhâmáin tot hurgá čässuáivist silbârävdee tuáppee salâsin čässuáivist ucebijd ellee tâi jamâ huáđđoid áiccá tobdočorvijdiskuin čässuáivi spoorrân já tađemield vollit saallâs tot váldá ááimust lii vuáhádum eelliđ kuálhis čässuáivist mast muštâl ton čoolmij rááhtus silbârävdee vuájá te tot ovdán čässuáivist nuuvt et čalmeh láá pelduvváid ááimust já pelduvváid čääsist pajeuási lii ovdánâm uáiniđ ááimust já vyeliuási oppeet hämmee puunnjâshánnáá kove čässuáivi vuoluubeln silbârävdee uážžu-uv kyevtipehtilsijd laasâid šoddâmskeŋkkân mannee monijdis jäävri poonán já tobbeen iälusteh še silbârävdee suovsah-uv kuánttuh jävripone moođeest já pivdeh kievrâs uálulijdiskuin uccâtivráid toh eellih viežžâmin ááimu čässuáivist suoksâ skuáppuluvá te tot kuánttu enâmân skuáppu kiškán já rävis silbârävdee máccá čáácán lii tievâslâš hämimolsom láá miäštárvyeijeeh ovdán jotelávt ko stuorrâčäciluttihâš hurgá kuhes monnjâjuolgijdiskuin suhâmáin ovdâskulij miäštárvyeijee vuájá tuše selgivuoijâm ađai káávvudvuoijâm stiälu tot miäruštâl čuovâ mield akvaariost vuojâdeijee čäciluttiháid tuásá vyeleedkulij toh jorgetteh vuoijâđ olmâpelij eellih kulmâ šlaajâ lii jotelis vyeijee mii juksá mon peri lappâd vyeijee ucceeb čäciellee sormee saallâs čuhâlis njamonjunijnis já njaameest saallâs sisorgaanâid čuávjásis liške puáhtá tiet njamonjune kujásávt povčâgittiđ ferttee kooskâi ain elâččiđ čässuáivist tievâsmitmin áimuvuárhás hiäŋgáá távjá meiddei siijvost čässuáivist sajestis tot kivkked vollit lappâdvyeijee tâi čáácán koččâm tiivre joreh já skirviitteleh čässuáivist vuájá selgi pajaskulij niivhotmáin vyejih jotelávt niivhotmán selgi pajaskulij moivejeh ovdâjuolgijguin ponnemođe ucâmáin tobbeen jyehimuđušijd uccâ elleežijd já toi jáámmám pasâttâsâid uccâčäciluttihááh-uv ferttejeh elâččiđ čässuáivist vuoiŋâmin ááimu láá meiddei musijkkáreh toh ruvvejeh ovdâjuolgijdis siskiipiäláid roobdâid korrâ uáivis vuástá te šadda širijdeijee jienâ ores muštâl jieijâs lemin aldasijn aldasijn lii miinii niŋálâsâid kiärgus parâttâllâđ tot rävvee orráás luusâs jieijâs širânáin iälusteh suullân čäciluttihâššlaaijâd já puohâin tain lii jieijâs tijpâlâš jienâ lii kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom tánssájeh jäävri paajaabeln já kuálhis kesi-iijâi tuhátteh njäävlih tánssájeh ohtânmaanoost jaavrij já juuvâi riddoin suájáiguin kirdemáin ubâ tuákki tegu šiätku pajas-vuálus monnii tiätu saje tegu luubbâskšadolâšvuođâ paajaabeln njäävlih pyehtih leđe nuuvt ennuv et toh sulâstiteh syelni- tâi suovâpoolvâ njäävlih láá oráseh moh hokâtteleh riddoost piättáástellee niŋálâsâid niŋálâs kirdá orásij tuákán te ohtâ tain parâttâl kirdedijn maŋa niŋálâs kirdá alda čässuáivi já tuvkkâl ain tyellittälli pottâkejijnis moonijd čáácán moh vuáijuh poonán ovdáneh suovsah moh eellih ive tâi muáddi já poreh jyehimuđušijd siemin elleežijd toh uážžuh suovđijguin suoksâ loonoot näähkis joba muáddlov kerdid suoksâ kuárŋu čässuáivi paajaabel já lyeddee näähkis tobbeen itá masa rävis njäävli sulâstittee tivre lyeddee kuittâg vala ohtii näähkis ovdil ko tot lii tuođâi räävis skuáppumuddo váilu ollásávt te njäävlist lii vááijuvlâš hämimolsom tiättojeh suullân njävlišlaaijâd toh eellih tuše oovtâ peeivi motomeh tuše motomijd tiijmijd stuárráámus já tobdosumos šlaajâ stuorrânjävli piso jiegâin liijká mottoom peeivi njävli ij puurâ maiden ko toi čuálih-uv láá kuáránâm já uccâloddááh navdâšeh mielâstis eehidpurrâmâš njävlituákist já kyeleh sehe čaasij piätutiivreh oppeet herskusteleh njäävli suovsâiguin luisteleh čässuáivist riddočääsist uáiná távjá valjeest čäcimittárijd monnjâ- já koskâjuogijguin ritmâlávt čievčân čäcimittáreh luisteleh jotelávt ovdâskulij sahis soksâmeh estih jyelgi vuájumist čässuáivi cuozâ čoođâ čäcimittár kuárŋu čäcišado oolâ mut tobbeen ton lihâdem lii kehnittes kuánttum láá čääsist ellee luttihááh ađai čäciluttihái hyelhih jaavrijn luisteleh lovmat jieškote-uv šlaaijâd čäcimittár vähtee saallâs siijvost sajestis juolgijn láá herhis ááicuh moiguin tot áiccá čässuáivi herkimušâid-uv sporânijd aicâdijn čäcimittár vollit tom fäŋgee ovdâjuolgijdiskuin já stergâl toos čuhâlis njamonjuunees äägi čäcimittár läggee saallâs sisorgaanâid jeđe njama tom kuárusin tohhejeh meiddei ellei pasâttâsah tegu čääsist kobđoo jamâ käškimčuáimáš raavâd kiäppánškuát te čäcimittár värree nube jáávrán oovtkiärdánâš vuovvijn tot lebbee suájáidis já kirdel ores já niŋálâs uuccâv ohtâvuođâ kuáimásis toh tuárgástiteh monnjâjuolgijdiskuin čässuáivi kenski almoot jieijâs uccâ reviirist já niŋálâs oppeet almoot jieijâs kiärgusvuođâst parâttâlmân maŋa niŋálâs mannee čáácán moonijd mast šoddâm ráávvás sulâstittee suovsâin ovdán rävis čäcimittár maaŋgâi nähkimolsomij maŋa mut skuáppumudottáá čäcimittárist lii-uv kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom eres čaasij uccâelleežijn spiekâstmáin čäcimittár kuánttu čohčuv enâmân já viättá täälvi oijâgâsâst šadoi syejeest tot máccá maasâd päikkijávrásis ráváseh iä puurâ maiden elimis ääigi láá-uv uáli uánihisahasiih tarbâšeh haapi ááimust riddočaasij stuárráámussáid šlieddâelleid kulá viiđâ senttimeetter kukkosâžžân šaddee stuorrânjivleskuáppu piähá hitásávt njivláás jyelgis párulágánij lihâstuvâigijn ponnekeeđgij já čäcišadoi alne já čoho vijlolágán roovâ njuohčâmáin siemin tiäpuid ravâdin taan keežild ulmuuh kevttih skuápuid akvaarios seeinij putesteijen poreh meiddei jamâ kuolijd njivleskuáppu ferttee luptâniđ čässuáiván vuoiŋâđ uáináh kulá kepisskuápui stuorrâ juávkun moi kepisin tuáimá loovdâvuovdâ mii lii koorâ syejeest skuáppu tiävdá vuovdâ áimoin mast keelijd happi mottoom ááigán viežâdijn tot távjá hiäŋgáá čässuáivist uási jaavrij já juuvâi skuápuin láá kepisskuápuh juávhust njivleskuápuh láá stuorrâ juávkku nubbe stuorrâ juávkku lii skiärruskuápuh tááhust skuápuh láá sehe niŋálâsah já oráseh mut keevâtlávt nubbeest lii niŋálâs já nubbeest orráás rooli maŋa enniskuáppu mannee čäcišadoi pirrâ kuhes šlijvepaadijd moi siste čiivgah ovdáneh skuápuh šaddeh kiđđuv lasaneh čohčuv já jäämmih puáttee täälvi ääigi šlaajah sättih eelliđ mottoom ive viettih täälvi uáđimáin oijâgâsâst jäävri ponneest muádi meetter jieŋŋâlvuođâst cimccâheh já assaas korrâ iärut juhâcimccâhskáálžu ađai juhâskáálžu eres skáálžuin tot váátá kolgee čuásis já putes čaasijd main lii čievrâponne tot motomin aaibâs cuávis čääsist viättá rávhálii elimis orostâl ivveest nuubán siämmáá saajeest já tiptá kolgee čääsi pyehtiđ olssis raavvâd já haapi tot kuittâg molso orroomsaajees pehimáin hitásávt pone mield tot leggistât virde tuálvumnáál já riävdá uđđâ aassâmsoojijd niŋálâs čolgá korâidis kooskâst čáácán čuođijd siemin suovsâid moh tarvaneh lappâd vyeijee luosâ kuávžur tâi vejeháá suovđijd suovsah iälusteh parasiittân puáttee kiiđân kočâtteteh sáátust meddâl já kuáivudeteh juhâpoonán šadda uáli hitásávt láá koorâi iherieggei vuáđuld iällám nubečyet ihán lii-uv puárásumos ellee loovdâvuovdân šadda tyellittälli cimccâh cimccâheh láá paijeel senttimeetter stuárusiih cimccâheh láá kuittâg uceh ivneváduliih já heerkiht muáluneijeeh juhâskáálžuid pivdii tovle hirmâd meerijd ovdâmerkkân ohtâ skálžupivdee saatij keesi ääigi luptiđ maŋgâ tuhháát juhâskálžud juhâskálžu lâi vaarâst lappuđ rávhuidittui jo kuhháá tassaaš mut kuoškâi putestem keeđgijn já juuvâi nuáskum láá tuššâdâm tom maaŋgâin soojijn láá innig motomeh loveh juhâskálžujuuvah vala uási tain láá tave- já nuorttâkuávluin mut meiddei já aaigij láá ovdijd skálžujuuvâid tiivoodškuáttám já ištâdškuáttám toid laboratorioin šoddâdum juhâskáálžuid parâinâd monnii s oovdânpuohtum čielgitävtittemes ellein ellest aainâs čuávvoo aašijd olgohäämi eellimpiirâs lihâdem čääsist raavvâdhaahâm vuoiŋâm lasanem eres mielâkiddiivááh ääših ellest oovdânpyehtim já oovdânpyehtee tom iärásáid iälá ponnjáás kalkkâkoorâ siste siisâ puáhtá šođđâđ cimccâh mast skerreeh kiäigájeh njuolgist ovdâskulij ferttee kunnijâttiđ tuommuđušii ellest puávtáččij toppiđ kiddâ rapupivdee tiätá et uáivi maajaapiäláá selgikoolbâst lii pyeri toppiđ kiddâ lii ollásávt korrâ kiitiinkoorâ siste lasseen rapu koorâst láá uáinimnáál uáivi juávulâš peeccih já ennuv lođâsjyelgih tegu eres-uv rapuelleeh kuleh lođâsjuolgâgij stuorrâ juávkun lii stuárráámus rapuellee haarniskist peerusthánnáá rapu liihâd njyebžilávt lii čielgitävtittemes ellee mon teekih láá kiddâ koorâ siskiibeln piäluštât kuáivu ruugijd já tuálá ravâdist kiddâ stuorrâ skerreejuolgijguin maajaapiälái väzzimjuolgijguin rapu jotá rávhálávt pone mield tot kuldâlâd pone kuhes tobdočorvijguin láá rapu tehálumoseh ááicuh tobdo haajâ já mááhu jieškote-uv kuávlun jorgáttellee viermičolmijguin rapu áiccá älkkeht saallâs tâi salâsteijee lihâstuvâid äštidijn peeccih tuolbâ ráptuiguin časkemáin rapu paattâr jotelávt maŋaskulij vuoluupiälái uccâ juálgáiguin tot hiäiluttâl čääsi suovđijd tot sirdá purrâmâš njálmásis rapu maneh eellih niŋálâs peeccih vyelni täälvi ääigi tobdočuárvih viermičalme vuoiŋâšeh čuávji váimu čuáli käibijyelgih skerreejyelgih syevđih väzzimjyelgih vepsijyelgih vepsirááptuh kullee rapust láá ennuv jyelgih viättá piäittáástellee eellim lii čääsi háárán vátávâš lijkkoo šelis putes já valjaashappisâš čáácán iälá cuávis riddočääsist távjá kiäđgáás timmâponnásijn riddoin skerreehuáđđoo piäittáástâl keeđgi tâi čäcišuálu vuálá kuáivum luámist já piälušt päikkiluámis äŋgirávt tot vuálgá joton uuccâđ raavvâd tohhee jyehilágán šaddoraavâd mut meid jamâ elleeh já jieijâs šlajâkyeimih-uv parâtteleh čohčuv fievrid moonijd peccihis vyelni täälvi paijeel já keessiv manekoorah cuovkkâneh čiivgah láá vuossâmuu keerdi lonottâm koorâs toh algâtteh jiečânâs eellim ferttee lonottiđ koorâs vâi tot puáhtá šoddâđ lii rapu varâlumos muddo ko muádi oho ääigi uđđâ korrâ lii times rapu lii älkkees saalâs piätukuolijd miŋkkijd já čiävráid rapu loonoot koorâs maŋgii ivveest mut olesšaddosâš tuše ohtii ivveest ohtâvuođâst potkânâm jyelgi sajan sáttá šoddâđ uđđâ jyelgi uđđâ jyelgi lii njuorâsub ko algâalgâlâš jyelgi lii kiäldulâš pargeldem álgá syeinimáánu loopâbeln já juátkoo roovvâdmáánu räi taarbâš čäcikuávlu omâsteijee love já rävis ulmuuh še staatâ kuálástuskoortâ pivdeh enâmustáá rapulanijguin main láá septin kyeličaskah lyeštih ehidist riddočáácán já kyehih tooláá iđedist tuđhâdijn huámmáš rapui ivnemulsâšuddâm killáá rapuroto pyerebeht ko juhârapu tiälkkurapu tobdá pivdeh rapulanijguin čuáli váimu čuávji loovdâ toppâmtekki syevđih váimu čuáli čääsi jotteem toppâmtekki syevđih kalkkâkorrâ njälmi niärvádâh jyelgi lii timmâ roppâ mon kalkkâkoorah syeijejeh láá ruánáásiähá čuovjissiähá já viehâ kuovgis rapuh saallâs noreh motomij peeivij ääigi ađai tassaaš ko rapuh láá vuoššâmtuárvi tâi vyebdimnáál vyešših čääsist mast láá njaddon tilli já sältti kočâtteh ellen tyeldee čáácán toh jäämmih nuuvt jotelávt et iä kiergân pijnâšuđ rapuh muttojeh ruopsâdin leevât rapuroto kuobârtavdâ rapurotto masa jo tuššâd algâalgâlijd juhârapuid suhâjämimân šadda rapu siste já leevvân jotelávt rapust nuubán ij häittid ulmuu leevvân meiddei tuolvâm pivdusij vievâst rapulaanijd kalga desinfistiđ huolâlávt ovdil ko sirdá jäävrist nuubán main juhârapu lii lappum láá ištâdâm pyerebeht rapuroto killájeijee jotelávt šaddee já korrâkorrâsii tiälkkurapu juhârapui ištâdmeh láá pyereest luhostum tagarijn čaasijn main rapurotto lii jo ohtii tuššâdâm nääli iälá koorâi syejeest kulá šlieddâelleid ráhtus puáhtá masaba verdidiđ kiirján roopâ syeijin láá kyehti koorâ moh láá vuástáluvâi já nubijnis kiddâ mottoomlágán säähir vievâst siskiipiälááš ase lii kildee cimccâhaamnâs mut skáálžuin tuše juhâcimccâhskálžu s puáhtá pyevtittiđ rievtis cimccâh koorâ siskiibeln lii timmâ loovdâ mii vuáččut koorâ siskiibeln láá kyehti syevđipaarâ já vala siskeláá skáálžu eidusâš roppâ mast láá sisorgaaneh kooskâst lii tiäkkáás jyelgi moin skálžu tárván poonán tâi liihâd hitásávt pone mieldi loovdâ syevđih korrâ jyelgi tehálumoseh ááicuh láá lovduuroobdâ tobdosoksâmeh čuovâ äiccee seelah sehe kemiallâš áiccu tâi čalmeh skáálčust iä lah skálžu kovkkâlist koorâs te čääci kuulgijd vuoiŋâmraaigijn siisâ já toidâ suovđijd moh láá loovdâvuovdâst sirdâšuvá suovđij vorrâjotemân já vááimu pehti jyehi sajan skáálžu mieldi uážžu skálžu njálmásis čääsist rievdee raavâdčalmaažijd plankton já eres sieminiälánijd mana meddâl hilgottâsrääigist mii lii vuoiŋâmrääigi paaldâst vaarâ áštá te skálžu toppâluvá kievrâs toppâmteekij vievâst skálžu lii-uv váiváás saalâs luddijd já njomâtteijeid riev- dih virdedem mieldi niŋálâsskáálžu siisâ ovdáneh suoksân cirgee suov- sâid čáácán tarvaneh kuálán já eellih kyele parasiittân skáálžuh kočâtteteh poonán lasanem suoksâ iälá parasiittân lyeštih šovâttemselâidis čáácán mast toh šaddeh vuoiŋâmrääigi pehti niŋálâs siisâ šovâtteh maneseelâid šaddeh suovsah maid niŋálâs cirgee čáácán vuáđuld suovsah tarvaneh kyele liiškán vepsijd tâi suovđijd eellih kyele parasiittân motomijd ohhoid kočâtteteh čáácán jeđe algâtteh jiečânâs eellim eellih stuorrâ jävri- já juhâskáálžuh mut meid siemin herttâ- já pálluskáálžuh puáhtá tubdâđ koorâ iivne já häämi vuáđuld ruškâdeh jävriskáálžuh láá uáli táváliih aainâs lijgešoddâm jaavrijn rapu kalga nohádittiđ lii ohtuunisellee mii viättá peivijdis jieijâs kuáivum luámist lii nuuvt äätis et rapu eiduttalde šiättá siisâ rapu lii piähám luámán já tobdá seelgist luámi káátu tot nohháád rápu finnee-uv nohádiđ ko mottoom ääigi njaavhâd ton seelgi finnee nohádiđ joba nuuvt et tot čuážžu vuálusoivij skerrei vievâst roopâ syeijin lii korrâ kiitiinkorrâ láá ennuv jyelgih skerreejyelgih väzzimjyelgih käibijyelgih já peeccihjyelgih lii puohporree ellee lijkkoo putes já happinalliis čassijd korrâ syeijee timmâ sisorgaanâid já tuálá ellee čuákist uážžu haapi já raavvâd siisâpuáttee čääsi mield suovsah eellih parasiittân kyele liškeest kuuvijd s já já muštâl rapu juolgijn a rapu porá b soojijn rapu iälá tiälkkurapu já juhârapu rapupivdem ravvuid čuávvoo nágguseh riehtâ vâi puástud a liihâd jotelávt čääsist b pivdá saallâs leehâstmáin koorâs c lii tärhis uáinu d suovsah skuáppuluveh láá pyeremustáá čäcielimân vuáhádum čiälgáliih elleeh siskiipiäláážin tuuvdârieggen láá čielgi kállu já täävtih lii šiervib ko enâmist ellee čielgilijn tastko čääci suvdá kyele syeijejeh kyele sisorgaanâid roppâ lii virdevijvesâš te vuojâdijn čääsi vuástus lii ucce váldá kyele kietân te tobdá et tot lii njivláá njivle keeppid čääsi vuástus vuojâdijn já ton vuoluupiälááh luámádâs čuomâseh taheh kyele syeijejeijee liške tobdoo še et kyeli lii siämmáá koolmâs ko čääci mast tot lii loptejum láá rievdeelieggâseh ađai toi liegâsvuotâ čuávu pirrâs liegâsvuođâ tile kyeli heivit jieijâs vuovâs jieŋŋâlvuotân stuárráámus tekki olá čielgi kuábbá-uv pelni uáivist peccihân tekki lihâttâl peeccih mon vievâst lyeli liihâd kiäldá peccihis kievrâs tuuvdârieggee áánsust kyeli lii keppis lii virdevijvesâš lii tehálumos lihâdemvepsi ase njivle keeppid čääsi vuástus kobđoot kyele já ton vievâst kyeli heiviittâl lihâdeemees jieškote-uv jieŋŋâlvuođâin váldá suovđijgijn haapi čääsist syevđih ovdâvepsi koskâvepsi monnjâvepsi selgivepsi peeccih láá vuáhádum eelliđ čääsist čievčâstmân mon vyeimist tot moddii čievčâstmáin pavkkâl joton já koskâvepsijgijn kyeli tuálá jieijâs sajestis já täsitiädust suvdemvyeimi já kooppânj áánsust lii kyeli čääsist keppis masa tiäduttem vuoluubeln lii kooppânj mii lii tievâ kaasust vievâst kyeli vuáhádut tiäddus jieškote-uv kieŋŋâlvuođáid tuáimá kobđottâssân mon kaasumere heiviittâlmáin kyeli liihâd älkkeht jieškote-uv kieŋŋâlvuođâin tarbâšeh eellimtoimâidis várás haapi tegu eres-uv elleeh kyeli váldá čääsi njáálmán moos happi lii kásánâm tot tappa njäälmis te čääci paččaas olgos suovđij pehti čääsist lamaš happi njommâs syevđiloostâi pehti vorrâsuonáid happituálusâš vorrâ jotá vááimu pumppám keežild vorrâsuonâi mield jyehi sajan roopâ ááicuh láá vuáhádum čääsist elimân čääsist já peiviv lihâdeijee kyeli taarbâš šiev uáinimááicu čääsist já sevŋâdâsâst eres ááicuh láá teháluboh láá stuorrâ ucánjáhháá olgoskulij pullájeijee čalmeh lii táválávt uccáá čuovâ et stuorrâ čalmeh láá anoliih ko toid piäsá čuovâ eenâb ko ucebáid čolmijd iä uáini kuhás mut uáinih kale vijđáht ko toi čalmeh láá uáivi kuábbáá-uv pelni pullájeijee čalmeh pyehtih meid lihâdiđ nuuvt et nubbe čalme kiäččá ovdâskulij já nubbe maŋaskulij uáinih uáivi ovdiipiäláá čuásáttuv siämmáá áigásávt kuohtuin čolmijn toh áppádeh árvuštâllâđ ovdâmerkkân kooskâ salâskuálán uáinih meid iivnijd tasthân muštâleh maaŋgâi kuolij kođoiivneh iä lah olgopeeljih mut tot kulá kale pyereest vyeligis jienâid ovdâmerkkân kárbást skalijdem sáttá paldeđ kuolij meddâl lii kállutaavtij syejeest sispeeljist lii kyele njune roggáážijn moi čoođâ čääci kolgá kyele vuojâdijn haajah ovdáneh čääsist pyereest te kyeli puáhtá apseđ čuásáttuv mii lii kukken-uv kyeli kiävttá raavvâd ucâmân njäälmist já njiälust lii máhuáiccu moin kyeli totká raavvâd kevttimtohálâšvuođâ kyeli ij vuojâ sevŋâdin iästui njeigâ čääsih láá távjá siävŋuseh já eromâšávt tälviv lii jieŋâ vyelni sevŋâd kyeleh mättih sundediđ oles sevŋâdist-uv siijđost lii uáivist peeccih räi ollee sijđosäärgis jyehi čuomâsist lii siemin räigi mii joođeet liške vuálásii šliijve tiävdám uálán láá áiccuseelah moi vievâst kyeli áiccá čääsi spoorrân sijdosärgisáiccu uáinimáiccu hajâáiccu máhuáiccu kuloáiccu láá maŋgâ ááicu lii tehálumos čääsist lihâstuvâi tovâttem teedâpááruh spejâlisteh iästuin škajânin sijđosärgisááicun ige kyeli vuojâ iästui njeigâ vievâst pyehtih kyeleh vuoijâđ še sahis uáiváduvâst-uv nurdâhánnáá kuoimijdis sijđosärgisáiccu lii mottoomlágán tutka mon áánsust kyeleh karveh iästuid já äiccih meid saallâs já salâsteijes-uv sisorgaanijd kyeleest láá čolliih kyele te kaavnah tobbeen maaŋgâid sisorgaanâid álgá njiälust já juátkoo kyele siste čuávjin já muálkkáás čuállin jeđe nohá pottârááigán uáivi tyehin kávnojeh váimu já vuoivâs asseest lii ruánáásiähá säppivätti raigâm kalga váruttiđ ko säppi páiná cuopâ poččân miätá uáinojeh ruškisruopsis kálálgâm voorâ sulâstittee manemušah ađai reevtih maid kalga čolliidijn já toidedijn ruokkâđ meddâl siste kávnoo še fiskâdissiähá meinisekkâ tâi kuovgis kuopsâsekkâ meiniseehâst láá jurbâ meeinih ađai maneseelah kuopsâst láá šovâttemseelah kyeleh kođeh te niŋálâs luáštá meeinijd čáácán já ores cirgee šovâttemseelâid oolâ puhâluveh maneselláid já nuuvt maneseelah šohânuveh šovâttem lii ulguupiälááš šovâttem ko tot tábáhtuvá organiismâ ulguubeln ovdáneh äiginis kyelečiivgah lii čielgilâš ellee mon tuuvdârieggee šadda čielgitäävtist káálust já taavtijn roopâ liegâsvuotâ čuávu eellimpirrâs liegâsvuođâ et kyeli lii rievdeelieggâ ellee vuáiŋá čáácán kásánâm haapi suovđijguin vievâst kyeli vuáhádut tiädus jieškote- uv jieŋŋâlvuođáid já sijđosärgisáiccu láá kyele tehá- lumoseh ááicuh ääigi oreskyele šovâttemseelah šovâtteh niŋálâs maneseelâid a čielgiláid kullee elleejuávhuid pyerrin oppâkirje tavlustuv s b täsilieggâ elleid ruopsâdáin já rievdeelieggâsijd čuovjâdáin tuáváduvâid a čielgilâš b rievdeeliegâs c ulguupiälááš šovâttem kyeli vuáhádut tiädus jieškote-uv jieŋŋâlvuođáid a luvâttâllâm kyele ááicuin b jieškote-uv ááicu merhâšume kuálán vuáđuduvá kyele ave miäruštâllâm čuávji manemuš kooppânj meinisekkâ syevđih váimu vuoivâs säppivätti čuáli pottâräigi kyeli skerreeh pinseteh vuáláášpááppár styeredemlaasâ a kyele näähki tot lii b kyeleest kyehti čuommâs main nubbe lii sijđosárgá puotâ taid styeredemlassáin tâi stellii diaraami siisâ já spejâldist vielgiskággás puáris kyeli lii c oppâkirje kove vievâst lii-uv kyeli voorâs d kyeleest veepsijd sijđosárgá čoolmijd njuneraaigijd pottârääigi já syevđilohe e skerreiguin kyele čuávji áávus pottârääigist suovđijd nube siijđo čielgi rääji f oppâkirje kove vievâst kyele sisorgaanâid g sisorgaanâid stellii taid pááppár oolâ já noomât taid h čyevđilohe luovâs já luovvii syevđi oosijd syevđist láá i kyele čalme já capcii ton siste liinsâ hámásâš tot lii kyele ave finnee čielgâsin puško ahe ive ihheed puško kukkodâh cm já puáris kyeleest láá siämmáá ennuv čuomâseh šaddeh ubâ eellimavvees já siämmást šaddeh toi čuomâseh-uv puáđusin jyehi čuomâsân šaddeh asettis rieggeeh kyeli šadda jotelávt já talle rieggeeh šaddeh olgoláá nubijnis šoddâm lii hiđes já talle šoddâm rieggeeh láá aldaluvâi šoddâm uáinoo čuomâsist assaabin tevkis riegisin lohomeereest puáhtá rekinistiđ kyele ave rieggei kooskâi vuáđuld puáhtá miäruštâllâđ še mon jotelávt kyeli šadda kevttih siergi- vuásku- já luosâkuolij ave miäruštâlmist čaasijn ellee kyelišlaajah pisotteleh iänááš šoddâmsojijnis toh joteh ridoi mield ko oceh raavvâd já sirdâšuveh táálván jieŋâlâsân moh láá eres lasseen luosâ já aŋgerias vajâldeh kuhás šoddâmsajestis eellimmudoh muttuusteleh já láá mielâkiddiivááh šadda juuvâst vaajâld stuárrumääigi kuávlust jeđe máccá maasâd šoddâmjuuhân šadda kukken jieŋâlâsâin vaajâld jeđe máccá maasâd riddočassijd kuuđđâđ jotteekyeleh täiđih maasâd šoddâmsojijdis šadda vohâdávt kolgee juuvâst ađai merâluosâ lii vajâldeijee mii šadda stuárráábân ko mihheen eres ellee kyelišlaajâid távjá paijeel lii kildee siilbâ ivnásâš já ton sijđosárgá paajaabeln láá tevkis tiälhuh kuopsâskyele ađai kuáijim ivne muttoo tevkkâdubbon čuávji muttoo ruopsâdin já kááibán šadda ruákki niŋálâs väljee kođosaijeen čievrâponnásii vohâdávt kolgee virdesaje älgidijn niŋálâs vistig čiähčá pecciháin juhâpoonán kođokyepi vuájá niŋálâs paaldân niŋálâs lii kuuđđâm meiniseehâst meeinijd kuápán te ores cirgee kuopsâ toi oolâ meeinih čiivgah uážžuh aalgâst raavvâd ruškâdâspursiist pivdeh stuárráámus uási luosâsalâsist vuáijuh roovâ čievrâ siisâ kost valjaashappisâš čääci toidá taid kočâtteh korâidis kiđđuv já pulttâseh čievrâ siste uáinusân ko toi ruškâdâspuursâš raavâdvuárkká lii kuorânâm čiivgah láá ohtuuniselleeh tiälláádeteh cuávis čáácán suáijáás keđgiloomijd kost toh väldideh olssis siemin reeviir raavvâdhaahâm várás tuápuh lappâdkolgee čääsist planktonelleid já siemin tivráid kävnih ravâdin meid keđgiloomijn já siävŋulmievtâin maaŋgâlágánijd čielgitävtittemes iälánijd láá tuolbâseh já láá tarvanâm vuáláážân ruákkijuolgijdiskuin láá aalgâst uceh mut ko čiivgah stuáruh te tot vijđedeh suáijáás eellimpirrâsijdis toh tuálih korrâ taištâlmijd já syejisajettáá pááccám čiivgah tuššeh pisotteleh juuvâst ive maŋa algâkeesi ko čääci lii maizâm luosâčiivgah vyelgih juuvâst meerân šadda uáivádâh já toh vájálditeh reeviirlattim ko vajâldeh juhânjäälmi kuávlun apsa šoddâmjuuvâs ucâluveh kuuloold juhânjäälmist áápán joteh uáivádâhhân já pivdeh silakijd já kilohailijd ääigi luosah poreh tuše kyele vâi toh šodâččii jotelubbooht lyeštee juuvâi luosah jukseh máddááuási jo čohčuv luosah láá vajâldâm kulmâ ive meerâst te toh vyelgih kuuđđâmvaajâldmân jieijâs šoddâmjuuvâ kuávlun máddááuásist lii mätki km ovdâmerkkân lyeštee luosah täiđih já tastoo ain rievtis uálgijuuhân vuáđuduvá šiev muušton já hajâááicun ko luosah tobdeh päikkijuuvâs ton haajâ vuáđuld haajâ lii šoddâm vuárkán kyele muušton jo čivgâmuddoost luosah kuárŋuh juuvâi kođosoojijd keessiv já kođeh tobbeen čohčuv kođosojijdis kuávlun kárttá luosâ njuškođ stuorrâ kiävŋái já kuoškâi pajas ääigi tot ij puurâ maiden pic piergiittâl pyeidivuárhás vievâst maŋa uási luosâin jäämmih já uási mäccih maasâd meerân pivdeh meerâst já juuvâst lii áárvust oonnum kyeli nuuvt mučis já stuorrâ olgohäämis ko njaalgâ cuopâs-uv keežild pivdeh áámmátlávt meerâst ko oppeet astoääigikuálásteijeeh juuvâin puoh luosâjuuvah láá puođđum šleđgâpyevtittâs várás et luosâi kuárŋum kođojuvváid lii estâšum merâkuávlu luosah láá uásild kyelišoddâdemlájádâsâin šoddâm luosah iäge juuvâst šoddâm luánduluosah lyeštee juuvâin tuše já eellih luánduluosâi lasaneijee näälih kuárŋuh já luánduluosah šoddâm meerâst šoddâm juuvâst uási luosâ šoddâmist tábáhtuvá meerâst já tobbeen tot juksá meetter kukkoduv muádi ivveest čiivgâid šoddâdeh kyelišoddâdemlájádâsâin pačeh ennikuolijn já kuopsâskuolijn meeinijd já kuopsâ jeđe sehhejeh taid maneseelâin tastoo lállojeh čiivgah ištâdem várás šoddâdeh eres lasseen luosâ já kuávžur čiivgâid ađai šoddâdmáin čiivgâid tiätu juuvâ čääsist taid finnee merâvajâldem maŋa viggâđ maasâd jieijâs šoddâmjuuhân láá velttidmettumeh ko čaasij pillâšume já juuvâi puáđumeh láá iästám vajâldeijeekuolij lasanem lii kepidâm luosâi mere kirjeluosâid lasetteh lájádâsâin já tastoo šoddâdeh purrâmkyellin eres lasseen viermiáldáin láá še ištâdâm maŋgáid čassijd kuálástem várás kođo ij luhostuu čácáduvâin et ištâdmijd ferttee toohâđ ohtânmaanoost pačeh ennikuolijn meeinijd jeđe šovâtteh taid orráás kuopsáin lállojeh tastoo čiivgah ištâdmij várás šoddâdeh el šaapšâid já kirjeluosâid purrâmkyellin čácáduvâst ellee jävriluosâ vajâldemkuávlu lii moos lyeštee juvváid tot kuárŋu kuuđđâđ čaasijn ellee vajâldemkyeleh láá aŋgerias merâkuávžur vajâldeijeešapšâ já nahkijâš šaddeh jieŋâlâsâin já toi suovsah rievdih mield riddočassijd toh kuárŋuh juvváid toh láá šoddâm lovmat ihheed te algâtteh vajâldem jieijâs kođokuávlun puoh sisčaasijn ellee aŋgeriaseh láá ištâdum puáhtá šoddâđ joba meetter kukkosâžžân lii jiešlágán vajâldeijee láá vajâldeijeeh moh eellih ive maŋa toh kuárŋuh čohčâláá juvváid viettih tobbeen täälvi jeđe kođeh kiđđuv maŋa nahkijááh jäämmih spiekâst maaŋgânáál kuolijn lii cm kukke já kyevdilágán iäge tast lah uáluleh iäge parâlâs veepsih saajeest nahkijáá njäälmist láá siemin páánááh moiguin tot puáhtá jursseđ rääigi ovdâmerkkân kyele siijđon lii algânálásâš čaasij ässee iä nabde eidusâš kyellin ollágin pic tot kulá huolhijdiskuin jieijâs juávkun käibittes čielgilijd nahkijâš oroččij-uv lemin aalgâst ilgâdis huáđđoo tot lii kuittâg pááihui halijdum purrâmkyeli pivdeh maaŋgâin lyeštee juuvâin ko tot kuárŋu toid kuuđđâđ lii tobdosumos nahkijâšjuuhâ ađai merâluosâ lii vajâldeijeekyeli mii šadda juuvâst stuáru já vaajâld meerâst jeđe máccá jieijâs šoddâmjuuhân kođá juhâkierruu kolgee já valjaashap- pisâš čievrâponneest puáđumeh čaasij pillâšum já lijgekuá- lástem láá kepidâm vajâldeijeekuolij mere šoddâdeh kyelišoddâdemlájádâsâin ištâdmij várás luosâ lassaanmist ravâdijd luosâ kiävttá elimis jieškote-uv muddoin tuáváduvâid a vajâldeijeekyeli b ruškâdâspuursâš c luosâi nálášuttem d kođovajâldem luosâ kávná šoddâmjuuvâs luosâi mere puávtáččij lasettiđ vajâldeijeekyeli ij sulâstit olgohäämis peeleest eres kuolijd ollágin lii kyevdilágán já vuájá kaašmârdmáin aŋgeriaseh láá meetterpeeleest meetter kukkosiih liške lii njivláá já čuomâseh láá uáli uceh lii merâkyeli mut tot iälá meiddei jaavrijn já juuvâin uási sisjaavrij aŋgeriasâin láá ištâdum jäävrih láá aŋgeriasâi mielâsajeh lii ponnekyeli mii liihâd iho já pivdá rapuid skáálžuid já kuolijd tot ucâluvá keđgiloomijd tâi kuáivudât timmâ ponnemotán aŋgeriaseh náđđájeh ponneest aŋgeriaseh korŋuu juvváid já toi mield še javrijd huksim maŋa aŋgeriaseh iä lah innig peessâm kuárŋuđ ovdijd eellimčasijdis aŋgerias lii iällám sisčaasijn ihheed te tot šadda suhâjuátkimahan tot ucâluvá meerân já vaajâldškuát jieijâs kuuđđâmsajan lii kukken alda kuus lii mätki suullân kilomeetterid lii-uv tuođâlâš vajâldeijeekyeli tot ij puurâ maiden pic iälá puoidijn mii lii čoggâšum ton tekkijd pyevtittijn aŋgeriaseh kođeh maaŋgâčyeđe meetter jieŋŋâlvuođâst já tastoo jäämmih kočâttâm suovsah kubđijdeh čässuáiván já rievdih mieldi kuávlun riddočassijd pištá suullân kulmâ ive pivdeh vuoggâčielgijn mon vuogâin láá septin uccâkuálááh já lapsemááđuh lii uáli vuoijiis kyeli mon táválávt poreh suovâstum häämist aalmuglâškyeli vuáđuivne já tevkis tuárissárgáh čiehih vuáskun s pyereest šadolâšvuođâ siisâ ko tot čiähádât salâsteijeidis oovdâst láá kyehti selgiveepsi láá čuhâlis sottuuh maid ferttee váruttiđ ovdâmerkkân čolliidijn koddem vuáskuneh teddih táválávt grammâd mut stuorrâ vuáskuneh pyehtih teddiđ joba pelnub kiilu vuáskuneh láá ovdâmerkkân uccâ mecciladduust liijgás te jyehi vuáskunân ij keelijd raavvâd láádu puoh kyeleh láá siämmáá stuárusiih uccâ vuáskunááh lii aalmuglâškyeli ige tušijtiet ko vuáskuneh láá masa puohâin jaavrijn meid meerâ riddočaasijn lii táválumos kyeli vuásku porá elleeplankton já siemin ponne-elleid maŋa tot purâškuát siemin kyelečiivgâid já rävisin ton ravâdin láá táválávt eres kyeleh liihâd iänááš uáivádâhhân iššeed raavvâd ucâmist ko tot lii uccáá fáálá syeje piätukuolij vuástá vuáskuneh puátih cuávis riddočassijd kuuđđâđ kuuđđâmsaje lii šadolâš riddo mast láá šadoh riseh já keeđgih kođá meinijdis päddin eellih šoovvâtmin maŋgâ kuopsâsvuáskun meinipäädi šlijve lii poočâs te eres kyeleh iä puurâ vuáskun meeinijd vuáskunááh tuáppejeh keessiv mielâstis vuogân vuáskuneh tuáppejeh pyerebeht iđedist tâi maŋŋeed eehidpeeivi ääigi vuáskuneh náđđájeh jäävri ponneest vuáskunijd pivdeh meid vuoggâčielgijn katiskain sehe viermijn já tälviv runneuággumáin läävejeh vuoššâđ passeeđ omânist suovâstiđ tâi passeeđ paistpáánust mávsulâš uáivádâhkyeli lii uccâ senttisâš silbâsijđosâš kuálááš lii árvukyeli ko tot kulá luosâkuolijd náálá tast lii selgiveepsi moojiibeln pyeidivepsi já siämmáástuárusii riäská iärut kääibist käibi lii kuhheeb ko njune kuáhtáá masa puohâin stuorrâ jaavrijn om kuáhtáá meid merâsaivâčaasijn lii tijpâlâš jorŋâčassijd vuáhádum uáivádâhkyeli lii tevkis selgi et paijeenkulij salâsteijee lodeh iä tom älkkeht aaicâ tevkis pone vuástá muuiku čuávji lii šeellâd te tom ij aacâ älkkeht vyellinkulijgin šelis alme vuástá vajâldeh jorŋâčaasijn ucâmáin planktonraavvâd muuikuh lijkkojeh čuásis čáácán toh eellih kesi-iijâi puurâdmin pajaldâsčaasijn já luástádeteh piäiván kolmâ jieŋâlâssáid kávná planktonrapuelleid uáinus vievâst sillee salâselleid vuoiŋâmčääsist syevđikeevlij silleepanijguin kođá roovvâd-skammâmáánust muuikuh čokkâneh uáivádâhhân korrâponnásijd riddočassijd kuuđđâđ ovdánem pištá ubâ täälvi kočâttâm čiivgah iälusteh vuossâmuu keesi riddočaasijn main lii ravâdin hiäivulâš plankton čiivgah sirdâšuveh olgoláá jäävri pajaldâsčassijd toh láá jo senttimeetter kukkosiih pivdeh viermijn sehe motomijn sisčaasijn já meerâst táválávt meid troolijn lii mii sisčaasij áámmátkuálásteijei tehálumos salâskyeli já meid päikkitárbukuálásteijeeh pivdeh tom mielâstis kevttih kyelikukkoin suovâsteh já paseh paistpáánust siävŋus čaasij kyeli lii kuhessiähá kyeli mast láá kyehti selgiveepsi teddih graamâst neelji kiilu räi miänástuvá já stuorrâ já koskâstuárusijn siävŋusčáccáás jaavrijn tiättoo meiddei meerâ riddočaasijn pyehtih leđe lijgešoddâm mut happi kalga leđe čääsist tuárvi kuha porá tiivrij suovsâid rapuelleid já kyelečiivgâid kuha válduravâdin láá maivâ muikku já meerâst siilâk kuhah lihâdeh jorŋâčaasijn ohtuunis tâi uccâ uáivádâhhân ij taarbâš ennuv čuovâ uáinimân ko tot puáhtá pivdeđ saallâs veigin-uv kođá cuávis njajâ- já čunoiponnásijn čaasijn vyesi-kesimáánust tarvaneh poonán kost ores vähtee taid mottoom ääigi pivdeh iänááš viermijn mut astoääigikuálásteijeeh meid uštemáin puáhtá kuha ušteđ jorŋâčaasijn kuha puáhtá passeeđ omânist tâi paistpáánust ponnepolttoo lii tuolbâs já olluv já tast lii uccâ uáiváš lahnah láá kildee siilbâ ivnásiih mut styeresin toh uážžuh kildee veški-iivne šadda styeresin nuuvtpa kuálásteijee salâslahnah láá iänááš kilusiih jaavrijn šoddâm lii uáli ereslágán čaasij lijgešoddâm keežild motomijn jaavrijn lii lijge sahis lahnanääli ige puohháid lah tuárvi raavâd jäävri lahnah pääccih älkkeht uccen mákkojeh stuorrâ lijgešoddâm jaavrijn räi já meerâ riddočaasijn lahnah viettih jieŋâlâsâin lihâdeh iänááš uáivádâhhân toh oceh raavvâd ponneest sahis uáivádâhhân te ravâdáin puáhtá pyerebeht ávhástâllâđ ko maid ohtuunis kyeli puávtáččij porá ponne-elleid já puurâddijn tot lii masa ciäggust njama pocceelágán njalmijnis ponnemoođeest siemin elleežijd tot possáád mođe meddâl já elleeh pääccih ton njáálmán lahnauáiváduv puáhtá aiccâđ ko čässuáiván luptâneh luovânâm ponnešadoh uággoo kalga lyeštiđ mátuvuogâs aaibâs poonán kođá maaŋgâ paajeest vyesi-kesimáánust cuávis já šadolâš riddoin korrâsávt stučâmáin lii njaalgâ purrâmkyeli maid astoääigikuálásteijeeh viggeh pivdeđ uággumáin vuoggâčielgijn já viermijn kevttih viermi já lääni puáhtá passeeđ omânist já suovâstiđ uáivistkyeli lii ollâ čivgân ränissiähá mut rävisin ruškis kyeli lii kukke já tävgilágán ellee ruvdáneh šaddeh eiduttâlde lovmat senttisâžžân mut jaavrijn toh šaddeh šaddeh hitásávt já toh láá uceh väni raavvâd keežild lii uáli siđhesjieggâsâš kyeli cevzih siemin já uccááhappisijn lááduin mast eres kyeleh iä rippâs ruvdán náđđáá sajestis pone aldasijn láddu jiäŋu pone räi te ruvdán kuáivudât ponnemootán já rippás ruvdán porá ennuv ponne-elleid já hááhá jieijâs vuoivâsân väriraavvâd tot ij puurâ maiden pic kiävttá taam vuárhá energiakäldeenis energia luovvân láádu hapittes tiileest šadda alkohol já čiđđâdioksidi ruvdán voorâst lii viehâ ennuv alkohol já tot lii vissâ-uv ucánjáhháá uáivist kođá miätá keesi iänááš iho kevttih uccáá purrâmkyellin ko ton cuopâst lii motesmakkâ puárrán jis ellee kyele tuálá muáddi peeivi putes čääsist ovdil purrâmâššân rähtim pivdeh haavijn septikyellin miänástuvá akvaariokyellin kolmâ čaasij kyeli lii kubdâuáivásâš já ruškiškirjáás kyeli mon kääibist lii njävilsáigu tot kuldâlâd ponne-elleid ravâdin láá kyehti main maajeeb lii kukke njäävi váldá kietân te huámmáš et ton liške lii times já njivláá njäävih teddih kilupeeleest neelji kiilun lii ponnekyeli mii mákkoo pyeremustáá jieŋâlis já čuásis jaavrijn láá valjaas njähinäälih viättá piäittáástellee eellim tot maaigârd jäävri jieŋâlâsâin mut táálván tot paijaan riddočassijd njäähi oca raavvâd iho já tälviv meiddei peiviv porá rapuelleid skáálžuid já kuolijd sehe toi meeinijd kođá kaskoo kolmâsumos täälvi kiäđgáás ponneest meiničalmaah sodâsteleh pone paajaabeln kočâtteh korâidis iäskán kiđđuv láá hárjánâm pivdeđ tälviv veikkâ ton cuoppâ lii njaalgâ keessiv-uv pivdeh njäävi viermijguin lanijguin katiskaiguin ja vogijguin kalga lyeštiđ voorâ tállán pivdem maŋa já tom kalga čolliđ ko cuoppâ pillâšuvá jotelávt pivdeh njäävi meid runneuággumáin pivdoäigi lii kođoäigi já keessiv eehidijjâ puáhtá vuoššâđ määli já tast puáhtá rähtiđ liemâ läädi harjus lii silbâsijđosâš kyeli tot lii finnim kuhes já ollâ selgiveepsis mield tuárgástitmáin suávvil áájá jieijâs revirân pokkiidâttâm kištodeijee meddâl kevttih selgiveepsi meid kođo ääigi lii peeccih ovdiibeln luosâkuolij tobdomerkkâ pyeidivepsi tiäddá kilupeeleest pelnub kiilun váátá eellimsajestis kolmâ já šelis čääsi tot mákkoo valjaashappisijn kolgee čaasijn main lii čievrâponne iälusteh jaavrijn juuvâin já merâsaivâoosijn toh láá já tuápu čässuáivist tiivrijd já ocá ponneest toi suovsâid tot porá meiddei uccâ kuáláid liihâd ohtuunis tâi iälust njarbis uáiváduvâin suávvil kođá cuávis virdesoojijn main lii čievrâponne väljee kuuđđâmsaje maid tot piälušt eres orásij vuástá čiähčá peccihijnis kođokyepi moos tot čiähá šohânum meeinijd maŋa ores vähtee čievrâ siisâ šoddâm meeinijd kočâtteh korâidis mánuppaje keččin lijkkojeh suávvilpiivdon ko tot lii kievrâs kyeli pivdeh virveláin já puzzâvuoggáin lii áárvustoonnum purrâmkyeli mut ko tot ij killáá fievridem te tom kalga vuoššâđ tâi passeeđ tuulâpaštust tállánbalij pivdem maŋa tuođâlâš piätukyeli stuorrâ kuheldâlâš uáivi sehe kuhes roppâ taheh tast virdevijvesii já jotelis stuŋgiitteijee ruánáá já fiskiskirjáás ivne suápih pyereest piäittáástâlmân šadolâšvuođâ siste láá táválávt muádi kilusiih mut stuárráámusah teddih joba muáddilov kiilud iälust jaavrjin juuvâin já merârido merâsaivâčaasijn puškoost lii jieijâs reeviir mast tot orostâl ubâ eellim avvees já maid tot piälušt pivdá enâmustáá vuáskunijd riäskáid mäddiláá siergikuolijd já meerâst meid silâkijd vähtee čäcišadolâšvuođâ siste aldan kuuloold saallâs jeđe korrâsávt čievčâstmáin vollit saallâskyele njalmijn já pastelis panijgijn tot halkkâl salâskyele šluvgel tom já vuordâš mottoom ääigi tot jurgâl saallâs já njielâst tom uávikeeči oovdâst kođá kiđđuv cuávis riddosuoinâlmáid ko jieŋah láá suddâm ääigi kuopsâspuško vuájá niŋálâs paaldân niŋálâs vuájá kuuloold ovdâskulij já ores čuávu tom paarâ vuájá paldluvâi te ores nurdâd niŋálâs siijđon peccihijnis meeinih já kuopsâ pačaseh čáácán meeinih láá šohânum te ores leevât taid hiäilátmáin peccihis uási puškosalâsist pivdeh uštemáin vuoggâčielgijn vogijguin já viermijguin pivnohis pivdovyehi lii katiskapivdo cuoppâ lii viehâ vuojâttem tom pasedijn tâi vuošâdijn-uv lii pyeri kevttiđ maidnii vuojâid plankton kevttee luosâkyeli lii silbâsijđosâš já virdevijvesâš kyeli mast láá ränis veepsih njälmi lii ucce já njune lii kuhheeb ko käibi iärut siämmáástuárusii muuiku já šaapšâ nubijnis lii luosâkuolij náálá selgiveepsi moojiibeln pyeidivepsi teddih táválávt kilupeeleest kiilu räi eellih ubâ mákkojeh stuorrâ já jieŋâlis jaavrijn main lii kolmâ šelis já happiriges čääci iälusteh meiddei juuvâin já nuorttâmeerâ merâsaivâoosijn puáhtá jyehiđ raavvâd mield kyevti tiijpân plankton porree šapšáid já plankton lasseen ponne-elleid porree šapšáid láá vittâ sierâlágán šapšânääli moh iäráneh nubijnis eres lasseen ráhtus já kođosaje mield lihâdeh uccâ uáivádâhhân já poreh elleeplankton kávnojeh ravâdin mááđuh tiivrij suovsah skuápuh já siemin skáálžuh kođeh maŋŋeed čohčuv jäävri tâi juuvâ čievrâponneest vuáijoo meeinijn šaddeh čiivgah kyevti tâi kuulmâ manuppaje keččin šapšânäälih poreh uccen peri plankton šapšâištâdmeh láá toohâm šaapšâst pááihui uáli táválii salâskyele pivdeh viermijn uággumáin puzzâvuoggáin já tälviv runneuággumáin vielgis cuoppâ lii njäälgis puáhtá suovâstiđ tâi passeeđ omânist já paistpáánust parâpargofáddán monnii oppâkirje s kyele láá kyele pyeremusah tobdomeerhah kyelijuávkun tunnuu kyeli kulá s čaasijn tunnuu kyeli iälá kyeli porá já maht tot hááhá raavvâd kyele koođoost kyele pivdeh já maht tom rähtih purrâmâššân kyele iärásáid sisčaasijn ađai jaavrijn já juuvâin eellih suullân kyelišlaaijâd oovtâ-uv jäävrist láá kuolijd jieškote-uvlágáneh eellimsajeh korrâ källeeriddoin šadolâšvuođâs peeleest šaddaaš luohtâpoođáid kyelišlaajâ lii-uv vuáhádum aaibâs tiätulágán pirrâsân tehálumoseh ääših eellimsaajeest cevzimân láá raavâd kođosaje syejisajeh já kyele salâsteijeeh kyele häämi muštâl et maggaar pirrâsist kyeli mákkoo ellee kyeleh láá táválávt tuolbâseh tegu njäähi tâi kyevdilágáneh tegu aŋgerias siste ellee kyeleh láá olluuh já tuolbâseh tegu lahna mii livkkáástâl njyebžilávt ruávustuv čääsivuálááš mailmist kyeleh ovdâmerkkân luosâkyeleh láá uáli virdevijvesiih pivdeh ravâdis sierâlágán vuovijguin kyeleh pivdeh ravâdis jieškote-uvlágánijn soojijn šlaajah láá spesiaalâšum raavvâdhaahâmstis tiättoo eres lasseen kuolij njäälmi ráhtusist almostuveh čässuáiván rieggeeh merkkân tast et salakeh tuápuh tiivrijd čässuáivist njälmi lii pajaskulij vinnood et tot kyeleh pivdeh ravâdis jieškote-uvlágánijn pirrâsijn njäälmi rááhtus muštâl jieškote- uvlágán raavvâd hahâmist kove kyelišlaajâid siijđo kyelitaavlu vievâst njama pocceelágán njalmijnis ponnemoođeest čielgitävtittemes elleid halkkâl pastelis panijguin saallâs tuápu pajaskulij vinnood njalmijnis čässuáivi tiivrijd ollâ já tuolbâ roppâ heivee pyereest sahis šadolâšvuođâ siste livkkáástâlmân heivee pyereest tággáár raavvâdhahâmân muuikust lii pajaskulij sundášum njälmi mut ton válduraavâd lii čääsist suiloo elleeplankton tot sillee čääsist silleepanijguin moh láá syevđikeevlijn lihâdeh veigin pajaldâsčääsist uáivádâhhân mut piäiván toh luáštádeteh jieŋâlâsân lii šiev ovdâmerkkâ ponne-elleid porree kyeleest vannee njalmijn tot njaameest ponnemoođeest siemin čielgitävtittemes elleid maŋa tot possáád mođe meddâl já ponne-elleeh pääccih njáálmán tuápu čääsist planktonelleid já sillee taid suovđij sillee- panijguin piätukuolijn lii stuorrâ njälmi já pastelis päänih saallâs kiddâtoollâm várás iä kuittâg áppád panijdiskuin caappâđ saallâs pic toh njielâsteh tom ubbân pivdeh saallâs jieijâsnáál vuájá jorŋâčaasijn já pivdá uccâkuáláid ko oppeet puško vähtee sajestis já vuárdá et saalâs puátá ton revirân tot vollit salâskyele kaašmârd čääsivuálááš loomijd veikkâba rapu maajeeld kyelišlaajah meid lihâdeh jieškote-uv pirrâmpeeivi aaigij mii keeppid ravâdist kištodem jäävri jieškote-uv kyelišlaajah láá vuáhádum eelliđ siämmáá čäcikuávlust lii kuolij kooskâst mottoomlágán pargojuáhu jieškote-uv šlaajâ lii vuáhádum eelliđ olssis mudágâš pirrâsist já haahâđ aaibâs tiätulágán raavvâd saajeest iä pyevti eelliđ kyehti ereslágán kyelišlaajâ moh kevttih aaibâs siämmáá raavvâd já moi eellimpiirâs lii aaibâs siämmáálágán elleešlaajâ lii spesiaalâšum jieijâs eellimpirrâsân já eellimvuáhán te lii saahâ ekologâlâš luávhust láá piäđuh moh pivdeh el eres kuolijd láá salâseh já salâsteijeeh čiähádât piätukuolijn jieijâs syeji-ivnijn jis tot ij piäluštât tâi paattâr jäävri pajaldâsčääsist lihâdeijee kuolij vuoluupiälááš ivne lii kuovgâd já paajaapiälááš tevkkâd ij aaicâ vuoluubeln nuuvt pyereest salâskyele paijeen puáttee čuovâ vuástá tááhust ovdâmerkkân čerrih ij aaicâ saallâs älkkeht paijeenkulij láá táválávt tevkkâdeh ovdâmerkkân njäähi peittâd táválávt riddokeeđgij kooskân sárgáh čiehih vuáskun čäcišadoi suoivânij kooskân já cegâgâm sottuuh pyehtih piäluštiđ vuáskun ton salâsteijest ruánááfiskis ivne čiähá puškosággáá salâsteijei oovdâst čäcišadolâšvuođâ siisâ puško oppeet hiätá syeji-iivnest ko tot piärttoo saallâs čäcišadolâšvuođâ siste já muuikun lii tijpâlâš eres kyelišlaajâi náálá suoijiidâttâđ liihâdmáin uáivádâhhân piätukyeli aldanškuát te uáivádâh lávvá sahâdubbon já talle piätukyeli ij määti älkkeht valjiđ saallâs lavvâ vyeijee uáiváduvâst keežild uáivádâh piso čuákist iäge kyeleh čiesâ nubijdis njeigâ paanij kooskân šoddâm kyele ovdâmerkkân siergi liškeest vuáču aamnâs mon eres kyeleh apseh uáiváduv kyeleh uážžuh váruttâs salâsteijest já patâreh kyeleh pyevtitteh ennuv maajeeldpuátteid luávkkulum tiättoo meiddei kođoäägist já saajeest já njäähi kuuđđâv tälviv jäävri ponneest uási kuolijn kođeh kiđđuv mut eres lasseen šapšâ ~čohčuv kođá kiđđuv riddošadolâšvuođâ kooskâst já ton meiničalmeh tarvaneh šaddoid kođá tooláá kiđđuv čääsivuáláid rissijd já šaddoid smaakâ keežild eres kyeleh kyeđđih meeinijd ráávhun kyelišlaajah kođeh nuuvt et čiivgah šaddeh kiđđuv jotelávt lieggâneijee riddočaasijn main lii valjeest plankton kyelečiivgâi ravâdin lii uáináh aalgâst plankton kyelečiivgah stuáruh te toh sirdâšuveh täin párnáikaardijn vijđásub kuávloid puurrâđ stuárráábijd elleid tegu tiivrijd plankton lii kiđđuv fálusist valjeest te kärttih čiivgah liijká kištodiđ tast maaŋgah jäämmih raavvâd vááijuvvuotân meiddei piäđuh poreh čiivgâid te häärvih peessih šoddâđ rävisin väätih jiejâs eellimpirrâsist syeje mudágis raavvâd já kođosaje häämi já rááhtus muštâleh toi eellim- pirrâsist já raavvâd hahâmist kištodeh eres šlaijâiguin ravâdist mut spesiaalâšum tiätu ravâdân taha toi eellim máh- đulâžžân siämmáá kuávlust kyelišlaajâst lii jäävrist jieijâs saje já pargo ađai jyehi šlaajâst lii toos tijpâlâš ekologâlâš luávkku oppâkirje kove luvâttâllâm kuolijn moh eellih a ponneest b cuávis čääsist c joorŋâst juávhoid kove kuolijd toi njäälmi ráhtus mield já muštâl maid ravâdijd toh pivdeh a uáivild ekologâlâš luávkku b vuáskun já lahna ekologâlâš luávhuid kyeleh ferttejeh pyevtittiđ ennuv čiivgâid kuálástem kulá pivnohumosáid hommáid keessiv kyelipivdo kulá astoääigielimân masa jyehi nubbe olmooš kuáláást láá šiev máhđulâšvuođah ko jaavrijn já mäddiláá meerâst-uv kávnoo puohháid saje riddoost astoääigipivdeid jieš kuálástem lii tehálâš ij nuuvtkin tot stuorrâ saalâs lijkkojeh uággumân já uštemân pivdovyevih láá kiälduliih ko tobdá stáágust maht kyeli tuáppee vuogân já piäsá váhá kámppádâllâđ toin ij lah siämmáá kiäldulâš mut toin finnee suullân pele astoääigi kuálásteijei salâsist iveaaigijn puáhtá pivdeđ maidnii kuolijd mut kuás lii pyeremus pivdoäigi já moi piergâsijguin finnee vissásumosávt kyele kalga tubdâđ kuolij eellimvuovijd ive já pirrâmpeeivi ääigi tiettiđ ovdâmerkkân vuáskun kođosoojijd tâi puško mielâsumosijd suoinâlmijd kávnojeh pyeremusah kyelipivdosajeh koddemmáhđulâšvuođah láá tađe pyerebeh mađe eenâb riddosäärgis muttuustâl tuáppee tâi mana pivdusân vissásumosávt njargâkeejist luohtâpoođâst čuálmist suoinâlm roobdâst tâi káárgu pellâst salâskyeleh vuáskuneh mákkojeh meiddei šooldij ruugâi já viirrâm muorâi vyelni sehe káárguin piärttojeh saallâs ohtuunis šadolâšvuođâ siste mut stuorrâ puškoh já vuáskuneh čuávvuh uccâkuálái uáiváduvâid meid jorŋâčaasijn jävričääci juáhás liegâsvuođâtiilees mield sierâlágán kerdijd ponneest lii koolmâs já alda čässuáivi liegâs lii iänááš kyelišlaajáid liijgás koolmâs já pajaldâsčääsist oppeet liijgás liegâs kyeleh mákkojeh tai čäcikeerdij kooskâst ađai koskâčääsist keerdist lii meiddei valjeest planktonraavâd uccâkuáláid et toho ucâluveh meiddei taid porree piätukyeleh-uv koskâčääci álgá muádi meetter jieŋŋâlvuođâst mut loppâkeesi iäskán meetter jieŋŋâlvuođâst keessiv ij kannat suoppiđ viermi liijgás cuáhásân kyeleh orosteleh ponneest ko čääci lii talle tobbeen lieggâsumos taid puáhtá narriđ runneuággumáin lii pyeremus äigi kuálástiđ kannat vyelgiđ kyelipiivdon tooláá iđedist algâehidist tâi ehidist puáhtá vyelgiđ ušteđ koskâpeeivi-uv toh láškuh mut virkosmuveh oppeet ehidist já arvešoŋŋâ kihtâl táválávt siävŋusist salâsteijee kuolijd joton jo peiviv tegu kuha já njäävi kesi-iijâi toh pivdeh iho-uv vuáskuäigi lii loppâkeesi suulâin kuás vuáskuneh čokkâneh stuorrâ uáivádâhhân räjivuojâmân kuolij kođoääigi koddá vissásumosávt kuolijd ko toh ucâluveh jieijâs kođosoojijd vuáskuneh já lahnah kođeh cuávis ruáhuluovtâin ko muuikuh oppeet jieŋâlâsâi vieltijn jieškote-uv kyelišlaajâi koddemsajeh láá jieškote-uv šlaajân tijpâlâš saajeest lii muásáidittee hommáástâlmuš lii pivnohumos kuálástemvyehi moin iänááš astoäägi kuálásteijeeh láá algâttâm puuđâldmis stáágust lii tuárgu kobđottâs tiäddu já vuoggâ kalga leđe stáágu kukkosâš seepti lii vuovâs lyeštiđ čáácán já saallâs älkkee toppiđ já luovviđ vuogâst heiviittâl seepti jieŋŋâlvuođâ čääsist já almoot meid kyele toppim tiädu pargon lii tuálvuđ seepti vuovâs jieŋŋâlvuotân vuogâš lii pyeri ko tot jäävkit njyebžilávt kyele njáálmán já siergikuolijd šiev septi lii lapsemáátu uážžu leđe kukke já vuoggâ-uv uážžu pääcciđ uáinusân kašmârdeijee máátu uáinoo já kyeli áiccá tast vyelgee spoorrân sijđosárgáinis čuásis koskâčääci salâskyele koddem movtijdit kuleh pyereest já ovdâmerkkân vuáskuneh sättih puáttiđ imâštâllâđ jienâ kyeleh kuittâg suorgânedeh jienâid kyelipivdee kalga lihâdiđ siijvost nuuvt riddoost ko kárbást-uv lihâstuvâin puáhtá miäruštâllâđ mii kuolijd lii toppim siergih tuše tuárgástiteh kobđottâs mut vuásku tuáppee vuogân nuuvt et kobđottâs jäävkit olmânáál čääsi vuálá uággoo kalga rovgiđ vuástá kobđottâs kärŋiluvá já vuálgá čässuáivist hurgeđ te talle vuogân lii toppim lahna uággoo kalga rovgiisistiđ ovdil ko kobđottâs vuáju jieŋâlâsân lahna čulgâd vuogâ meddâl njäälmist kuálásteijeeh vyelgih tälviđ runneuágguđ lii uánihâš já tast lii tuárgukeeli lii kildee meetaalpittá tälvivuoggâ mii jievžâd uccâkuáláá mon vaggeest lii siemin suoksâ kalga lyeštiđ runneest alda pone já tom kalga nivhottiđ ovdâsmaŋas kiäsut kuolijn kámppádâllâm vuoggân lii uuštâ mon kalga šlivgiđ stággoin olgoláá jeđe keelliđ maasâd kalga šlivgim maŋa tipteđ vuáijuđ vâi tot pisoččij pone aldasijn kost kyeleh-uv láá kyeli tuáppee uštui te uággoo ravgee vuástá vâi kyeli tarvan voggijd sulâstiteh uccâkuáláá tâi tovâtteh spoorrân rävkkih šelis ivnijguin kyele mielâkiddiivâšvuođâ kevttih puško já luosâkuolij pivdemân jorree uási toovvât spoorrân maid jämmee kyeli-uv toovvât kiäsut eromâšávt vuáskun sulâstiteh enâmustáá luándulii kyele ko kiäsá čääsist toh suáibudeh tuohutteehi tegu jämmee kyeli heivejeh vuáskun puško já luosâkuolij piivdon lii távjá kyele tâi suovsâ hámásâš timmâ vuoggâ mon pajeuásist lii vagge keessih čääsist stággoin alda pone salâskyeli lii mottoom ääigi vaibâdum tot kuubđijd čässuáiván tom lii älkkee kaivâstiđ haavijn pajas čaasijn kuálásteh puzzâvuoggáin faaškâst kuoškân tuárgu mon keejist lii kuoškâst ellee tiivre sulâstittee vuoggâ kalga tállán koddeđ vuoluukeččin lii lusis vyelipeeli já paajaakeččin kobđotteijee pajepeeli viermi piso čääsist ciäggust láá uccâkuálái pivdem várás já juáluheh stuorrâ kuolij pivdem várás suáppuh táválávt riddoost tavas lii sraaŋgâst rahtum piivdus moin koddá kuolijd aainâs kiđđuv vuáskun puško já siergikuolij kođoääigi finnejum kyele kalga kolkkâliđ jaamâs jeđe čuopâstiđ suovđij ovdiibeln vorrâsuonâid rasta kalga čuomâstiđ já čolliđ nuuvt jotelávt ko máhđulâš puáhtá passeeđ vuoššâđ tâi suovâstiđ lii tiervâslâš ton cuopâ šiev vuojâi keežild jigi lippa pastemuuštâ muorâkyeli vuogah láá uáli ivnááh já sulâstiteh uccâ kuáláá heivee uccâkuálái pivdemân puáhtá kaivâstiđ čääsist haavijn passeem tullâpaštust luhostuvá pyereest tobdá vorâs kyele cuoppâ lii teddildijn toovgâs kyele cuoppâ lii čovgâsávt kiddâ čielgitäävtist haajâ lii putes čalmeh láá kirkkâdeh já olgoskulij pullájeijeeh piäittá täsivávt ubâ kyele iivneh láá kirkkâdeh já nähki kildee syevđih láá kuovgisruopsâdeh siste siäiluttum kyele syevđih láá ränissiähá ruápsájáijeeh pivdosajeh kiävnojeh riddoin mast láá luándulávt muttuustellee sajeh pivdoääigih láá tooláá iđedist já ehidist kevttih pyerrin tiäđuid kuolij eellim- vátámâšâin lattiimist já ááicuin pivdopiergâseh láá vuoggâ viermi já šlivgomuuštâ uštuuh jievžâdeh kyele já ton lihâdem oppâkirje kove luvâttâlmijd a šiev kyelipivdosoojijn b kyelipivdusijn c maid kuolijd sierâlágán pivdusijn koddá pirrâmpeeivi ääigi monâččih kyelipiivdon vâi finniiččih a puškoid b kuhaid c njaavijd salâsin kuddum kyele kalga kieđâvuššâđ lii a uuštâ b jigi c koskâčääci kiiski kuha vuásku kyehti selgiveepsi ovdebáá selgiveepsist sottuuh luosâ tiälhuh sijđosárgá paajaabeln peccihist ceehis muikku käibi kuhheeb ko njune suávvil vejehâš ennuv tiälhuh siijđoin šapšâ pyeidivepsi njune kuhheeb ko käibi jävrikuávžur tiälhuh siijđoin peccihist ij lah ceehis roppâ kuheldâlâš selgivepsi monnjâveepsi puotâ stuorrâ kyeli puško njäähi njälmipiälláin njäävvilsááiguh kubdâ uáivi já ovdâroppâ monnjâroppâ seggi koskâveepsih ovdâveepsij ovdiibeln lahna säyne pasuri ruvdán saalak siergi pänittes njälmi já muttuustellee roppâhäämi koskâveepsih kukken ovdâveepsij tyehin ohtâ selgivepsi já peeccih kyevtiuásásâš kooppânj aŋgerias kuhes kyevdilágán roppâ koskâveepsih váiluh algâlâš kyelilágán ellee njälmi juurbâs siijđost syevđirääigih nahkijâš uápis tuáršu kulá kaavpugij ridoi muorâstuvâi já torij táválumosáid luddijd tuáršu ulmuu ránnján iälá-uv peliloijeen nisutuáršun te tot lii liijká luándust iirâs mákkoo maaŋgâlágánijn jaavrijn já riddoin joba siemin mecciladduužijn-uv maaŋgâlágánáid eellimpirrâsáid čielgee tom et tuáršu lii sisčaasij valjaamus lodde láá lode syeji já čiŋŋâ tuáršu jyelgih láá roopâ pelimuddoost tot stávru suámálávt koške enâmist väzidijn kooskâst lii kubdâ já assaas liškepuáimu vuoijâm pehtilittee vuoijâmcuozzâ vuojâdijn tuáršu kobđo keppisávt poođâš ucánjáhháá pajaskulij vinnood liške ij njuoskâ ko čäciludij puzzâkerdi lii nuuvt teetis et čääci ij peesâ ton čoođâ še tässee roopâ já taha tast virdevijvesii ferttee kuittâg toollâđ putesin já tane tuáršu kooskâi njuolgiistâl njunijnis puuzâid vâi toh pisoččii šolbâdin já lavvâ tot puáimu tuolvâ já tiihijd meddâl poođâkeeji pajeuásist lii tađe várás vuojâráksá mast vuáččoo vuojâ toh njyetih puzzâkeerdi syeijin sierrejeijee puzzâkeerdi vyelni lii linnâ uvjâkerdi mii tuálá pehtilávt liegâsvuođâ keežild tuáršu ij kolmuu kolmâ čääsistkin čáácán piäsá oljokuáškánjâskin te tot vahâgit puzzâkeerdi já čääci piäsá togo pehti njommâsiđ uvjáid lodde kalmoo älkkeht já ruáppán čääsi vyelni occee tuáršu poođâkeeči páácá kiäigáđ čässuáivi paajaabel čäcilodeh láá pelipyehčeeh s oceh raavvâd cuávis čääsist já tain lii kubdâ silleenjune mon suádásij čoođâ toh sillejeh čääsist purrâmâš purrâmâšliiston kuleh čäcišadoh já maaŋgâlágáneh siemin elleeh tuáršust láá maaŋgâlágáneh kiihâmlattiimeh oráseh čokkâneh távjá sahis tuákkin kivkked ohtâ teddil uáivis čääsi vuálá luptân ciäggud čääsi tuolmâmáin já faaškâst čiäpáttis maŋaskulij nuuvt et čääci vala stirccáá ááimun tot ráávvád já njurgee harâgâm pottâšis pajas já sujâlitmáin čiäpáttis ollâ tävgin tot viggá nevttiđ nuuvt styeresin ko máhđulâš tot viggá finniđ niŋálâs parâluđ toin suájáskuáčureh tetis puzzâkerdi áimu puuzâin käŋŋirskuáčureh vuovdâtäävtih čuárbbeltähti čielgi silleenjune kiäppáh mielgâtähti vuojâráksá áimuväätih vuoijâmcuozzâ lii vuáhádum sehe ááimun já čáácán kištodeh niŋálâsâi mielâstumvuođâst lii tehálâš kiihâmhommáin ores tuáršuh čaittâleh niŋálâssáid eromâšávt čuovjisviolet suájáspejâlijdis aldahuolhijn lii siämmáálágán mut eresivnásâš suájáspeeijâl já eidu tot iärut šlaajâid nubijnis iivnij já kovosij sehe lihâstuvâi vuáđuld niŋálâs tobdá jieijâs šlaajâ orráás já parâluvá toin kihâmijn luhostuveh stuárráámusah muččâdumoseh já äŋgirumoseh oráseh maŋa niŋálâs tuáršu huksee piervâl mii lii rogge šadolâšvuođâ syejeest tot mannee joba lovmat manneed niŋálâs paha alnestis puuzâid já uuvjâid moiguin tot skoođâst piervâl timesin já liegâsin ruškiškirjáás puzzâkerdi lii šiev syeji-ivne et lappâdmannee ij aaicâ älkkeht piervâlist huttájeijee niŋálâs vyeligidijn niŋálâs luávdá piervâl suoinijguin já puzâiguin vielgâdâs ruškâdâs algâčuolmâ ruškâdâspuursâš áimuvuovdâ kalkkâkorrâ algâskiärru vielgâdâspäddi manejođetteijee manesellâ ovdáneijee mane šovâttemsellâ parâttâllâm ohtâvuođâst manesellâ šohânuvá já ovdánškuát uđâgâžžân niŋálâs organiismâst lode čuávjist luovâneh puuzah šaddâ eromâs läällimtiälkku mast liegâsvuotâ sirdâšuvá pehtilávt moonijd mane ruškâdâsase algâskiärru ovdán šohânâssân já tastoo uđâgâžžân váldá vorrâsuonâidiskuin raavvâd mane ruškâdâsâst já vielgâdâsâst šohânâs uážžu haapi ááimust kalkkâkoorâ ase čoođâ loopâbeln uđâgáá njunán ovdán eromâš manepääni moin tot cyevkkee manekoorâ já čievčâdât olgos maaneest tuáršu-uđâgááh cyevkkejeh korâidis toh kyeđđih piervâl tállán puzzâkerdi kuškâm maŋa láá piervâlpaattârliih lodeuđâgááh mield tot tietih et enni liihâd já jiennâd vuáđuld toh nálášuveh iännásis tállán koorâi cuovkkânem maŋa ađai uáppih tubdâđ ennis olgohäämi sehe jienâ já čuávuh tom jyehi sajan huolât ohtuunis uđâgáin já stivree taid purrâmâš ucâmist sehe kolmâ já arvešooŋâ ááigán tot váldá uđâgáid puzâidis suáján miinii piäđuid tâi olmooš palda piäsáduv te enni tohâlud lemin páccá já hokâttâl vajalii meddâl piäsáduv aldasijn uđâsmiteh puzzâkeerdi ovdil varrim ko uđâgááh piergiittâlškyeteh jiečânis kočâtteh rävis lodeh stuorrâ uási puzâinis já škuáčurijnis meddâl keežild toh iä peesâ kirdeđgin muádi ookon šaddeh kuittâg uđđâ uđâgááh láá kočâttâm korâidis tuáršuin ij varrii pic pisottâl kaavpugij sudesin pissoo čaasijn hokâttâl kaavpugân meid faallum purrâmâš puuzah já skuáčureh lusis varrimmääđhi várás uási tuáršuin värrejeh čohčuv mut maaŋgah pääccih táálván kaavpugáid kiđđuv toh pessejeh komálumosáid-uv soojijd tálvástâllâm tuáršuh pyehtih algâttiđ pessim jo njuhčâmáánust ko taid ij lah sriäváidittám lusis varrimmätki já raavâd-uv lii lamaš fálusist valjeest ubâ ääigi tuáršun lii ävkki tast et toh láá oppâm eelliđ kaavpugpirrâsist polâhánnáá ulmuin jiešvuotâ čielgee tuáršui valjevuođâ váhá magarijn-uv eellimpirrâsijn já ááimu sistetuállee puzzâkerdi syeijee vuonjâšluudijd njuoskâmist já kolmuumist čäcilodeh sillejeh silleenjunijnis cuávis čääsist tiäpuid šaddoid já uccâelleežijd oráseh láá mučisivnásiih já niŋálâ- sâin lii ruškiskirjáás syeji-ivne ovdáneijee lodeuđâgâš uážžu raav- vâd vielgâdâsâst já ruškâdâsčuolmâst lodeuđâgááh kyeđđih piervâl tállán korâidis cuovkkim maŋa vuonjâšlodeh uđâsmiteh puzzâ- keerdis čohčâsâš varrimmääđhi várás a lii tuáršui meeri verdiddijn eres čäciluddijd b tahheeh čielgejeh tuáršu váljulâš miänástume a tuáršu liške ij njuoskâ vuojâdijn já puov- čâdijn b pargoid lii tuáršu vuojâráávsást c tuáršu ij kolmuu veikkâ čääci lii koolmâs a merhâšuumijd lii ores tuáršui ivnáás puzzâ- keerdist b eromâš kovosist niŋálâs tuáršu tobdá siämmáá šlaajâ orráás a vuovvijn maaneest ovdáneijee lode šohânâs uážžu haapi b šohânâs uážžu maaneest raavvâd c korâidis kočâtteijee uđâgâš cyevkkee manekoorâ uási enâduvváid tijpâlijn sisčaasijn láá viehâ kuorbâ jäävrih čääci lii táválávt nuuvt šeellâd et čääsist raavvâd occee lodeh uáinih pivdeđ kuolijd já eres čäcielleid jaavrij tijpâlâš luddijd kuleh tuhtuuh čuáđgih já kuálsih paajaabeln uáiná távjá stuorrâ kozzâlode čievčâ kuorbâ jaavrij lodeh pessejeh riddoid šadolâšvuođâ siisâ mut jorŋâčaasij päljis lássáin kaijuuh já čerriheh pessejeh távjá stuorrâ siärvusin jaavrij loddemailmân kuullâv meiddei riddoost kačâdeijee pešnirihhááš já tirlihhááš nubelágán loddemaailm lii uccâ lijgešoddâm jaavrijn moi čaasijn stuorrâ uási lii šadolâšvuođâ vyelni já main tuše tuogu táágu lii rijjâ čääci šadolâšvuotâ fáálá šiev syejisoojijd já čääsist láá valjeest purâttettee šadoh já uccâelleežiih maid lodeh háputteleh tevkis čääsist vuojâdeh tuáršuh já maaŋgah eres-uv vuonjâšlodeh sehe čuáđgih še mákkoo lijgešoddâm jaavrijn mut pessee stuorrâ jaavrij suáijáás luovtâin sehe jeegijn já čiđđâkäänih tánssájeh čuálččáás kiihâmmiännudmijnis njuhčâ piäluštui pelimuddoost lâi njuhčâ uáli uhkevuálásâš loddešlaajâ innig lovmat paarrâd moh pessejii asâhánnáá meccikuávluin já já moonij nuurrâm lijjii tuššâdâm njuuvčâ masa ollásávt piäluštij njuuvčâ maasâd luándun pegâlmâs kirjijdiskuin já tulevat takaisin pessejeh jo suullân njuhčâpaarrâd já nääli stuáru ton áánsust et pivdo já moonij nuurrâm lii nuuhâm já njuhčâ pelestis lii vuáhádum pessiđ aaibâs ulmui aassâmviäsui paaldâst-uv piervâl lii muorâluámist tâi vuovdâst kulá stuorrâ jaavrij táválumosáid luddijd lijkkoo ruáhuluovttáid moi ponneest tot puáhčá ravâdin siemin ponne-elleid piergiittâl maaŋgâlágánijn jaavrijn já lááduin tot kulá-uv tuáršu lasseen valjaamussáid čäciluddijd kiđđâkihâmijn oráseh fággádeleh koskânis niŋálâsâi mielâstumvuođâst irgástâl niŋálâs ovdâmerkkân hiäilutmáin uáivis maŋaskulij västid teddilmáin čiäpáttis čääsi vuálá huksee piervâlis jo-uv kierrâš puáris vuovdân tâi ulmuu huksim vuovdân mannee manneed já huolât ohtuunis toi lälimist uđâgááh láá cuovkkim korâidis toh njuškejeh piervâlvuovdâst veikkâ enâmân ličij maŋgâ meetter kočâttâh laiđist enâmân njuškim uđâgáid aldemuu jáávrán tot juáhá uđâgáid maaŋgâ sajan já toh kalgeh cevziđ jiešráđálávt čuáđgih värrejeh já konserteh lääččih javrijd fiijnâ tobdoid lii stuorrâ jaavrij tijpâlumos mut viehâ härvilohosâš lodde huikkâs kuuiik-ko kuuiik-ko tobdá älkkeht já tot kulloo maaŋgâ kilomeetter kiäčán kubdâ vuoijâmjyelgih láá aaibâs poođâkeččin ij áppád väzziđ toiguin pic čiähčá jiejâs koške enâmist kenhittemeht ovdâskulij sajan čääsist tuhtuu vuájá korrâ liävttoin roppâ masa ollásávt čääsi vyelni je čeve kaavreln lii vuovdâpessejeijee luánduvuovdah láá uccáá te čođgijd hiäŋguh riddomuoráid vuovdâid uđâgááh pisotteleh tärkkilávt ennis maajeeld já lijgešoddâm jäävri lodeh šlaajâid loddetaavlu s vievâst tot jäävkit čääsi vuálá stirccâlhánnáá čääsi puáhtá leđe čääsi vyelni joba vittâ miinut já iđestiđ iäskán kilomeetterpele keččin čässuáiván njunijnis tuhtuu tuápu čääsist kuolijd ferttee tuhtuu lááppuđ čässuáivist vyestipiegân vâi piäsá ááimun ucâluvá jyehi ive siämmáá sajan pessiđ já riddoässeeh ilodeh ton maccâmist piervâl lii aaibâs čäcirääjist já tot piäsá toho vääiviht pehimáin mannee kyehti stuorrâ mane maid kuohtuuh vaanhimeh läälliv vuáruttuvâi aldandijn puohčâl tuhtuu njuolgist piervâlist čáácán já pisottâl kuhháá meddâlist vuorâččâsah kiergâneh távjá piervâlân ij koolgâ luptiđ ollâ pááruid amas tuhtuu maneh tuidâšuđ čáácán anneev huolâ oovtâst uđâgáin já toh máttááttává taid puohčâđ já pivdeđ kyele kuáddá uccâ uđágáid távjá seelgis alne puško lii uccâ uđâgái paamus vajalâš keesi čuásu čohčân te čokkâneh tuhtuuh stuorrâ jaavrij jorŋáid kost toh tuálih mučis konserttâid láá mottoomlágáneh čohčâkihâmeh škäijee huikkâsij lasseen láá tuhtuu jienah vyeligis škoorrân já šlundááš piähum muáddi tuhtuu vuájáttâllâv kuoimijdis čässuáivist lápumáin čohčuv tuhtuuh värrejeh já riddokuávloid kiihâm lii hitruu keččâđ lii lijgešoddâm jaavrij pyereestuáinojeijee čäcilodde kyevtsuáráág vuoptah já čapisruškis nierâsiämuneh taheh tast eksootlâš hámásii vuájá jieŋâlâsâst já kuhes čeve ciäggust láá aaibâs poođâkeččin já jyehi jyelgisuormâ pirrâ lii vuoijâmnähki silkkešnjirgoo puáhtá jotteeđ tuše pehimáin náálá ferttee silkkešnjirgoo-uv lááppuđ čässuáivi mield ovdil ááimun peessâm uánihis suájáh já siemin poođâš muštâleh hyenes kirdemtááiđust äštidijn tot paattâr-uv mielâstubbooht puohčâlmáin tot meiddei hááhá ravâdis čuággumáin čuhâlis njunijnis uccâkuáláid čäcitiivrijd já skuápuid luudijn láá jieijâs kame stivrim lattimvyevih tegu kiihâmlihâstuvah já äštimlihâstuvah láá jieškote-uv loodán tijpâliih já sirdâšuveh ärbin maajeeldpuátteid aaibâs siämmáálágánin kiihâm uáivilin lii finniđ orráás já niŋálâs parâluđ koskânis kiihâmlattiimeh estih eres šlaajáid kullee luudij parâlum koskânis kihâmist láá maaŋgâlágáneh já uáli čuálččáás mudoh ääigi kulá meid šnjirgoi vyeligis já škorijdeijee jienâid pessejh távjá maaŋgâ paarâ siärvusin paarâ huksee čäcišaddopittáin kobđoo puárree já kiddee tom jäävri šaddoid mannee mane maid vaanhimeh läälliv vuáruttuvâi távjá rievedeh silkkešnjirgoo piervâlijn moonijd já talle piervâl ferttee huksiđ uđđâsist kyeddiv uđâgáid seelgis alne piäđuin torvoost šoŋŋân vaanhimeh väldiv uđâgáid suájáidis vuálá já pyehtiv tuálvuđ taid čääsi vuálá-uv čohčâ puátá te silkkešnjirgooh värrejeh já riddokuávloid taištâleh korrâsávt revirij raajijn äštimpuohčâlem uaivišluvgem piŋgviintanssâ orráás kommepuohčâlem niŋálâs kissástiällu kyeliskeŋkkâ parâttâllâm uđâgái fievridem kiihâm já lasanem mudoh jaavrij lodeh pivdeh ravâdin iänááš kuolijd já čääsi uđđâelleid jaavrij lodeh poreh ennuv meid čäcišaddoid tuhtuu kulá stuorrâ já kuorbâ jaavrij enâmustáá uáinojeijee já kullojeijee luddijd piergee stuorrâ jaavrijn já uccâ lááduin pessee muorâvuovdân silkkešnjirgoo mákkoo lijgešoddâm uccâ jávráin láá siämmáálágánin nubástuvvee jieškote-uv šlaajân tijpâliih kametooimah moi ääigi lodeh parâluveh a väniraavvâdlii jäävri kooveest luudijd b njune häämi muštâl et tuhtuuh kuálsih já čerriheh poreh kuolijd tuhtust puohčâleijen kyelipivden já kirden valjaasraavâdlii jäävri kooveest luudijd raavvâd pelipyehčee čäcilodeh poreh čuáđgi tijpâlijd jiešvuođâid a pessim já b uđâgái huolâttem tááhust jävri- tâi merâenâduv lii vaigâd jurdâččiđ ollâgâsâst ááimust sodâstellee riddoid kuorâdeijee tâi pessimsojijnis miänudeijee kaijuittáá vuáđuivne lii vyelni keejân vielgâd já selgi sehe suájái paajaaš láá tevkkâduboh já niŋálâs lává siämmááivnásiih uáinojeijee vielgis iivnest lii kaijuid ävkki tastko saallâs aiccâm kaijuu luáštádât tom viežžâđ eres kaijuuh äiccih ton aiguid já tuámih saallâs jyehiđ kyeličollimsajan teivâsâm kaijuu uážžu forgâ eres kaijuid skipárin láá uáli siärvulâš lodeh já piälušteh távjá stuorrâ juávhoin äŋgirávt pessimsojijdis pessejeh maaŋgâlágánijn soojijn láá sodâskirdeeh moi kuhes já kezis suájáh já segis roppâ muštâleh šiev kirdemtááiđust kaijuuh kobđoh tegu korkkâ ko toi puuzâin lii valjeest áimu muštâleh šiev vuáháduumeest čäcielimân kaijuuh usâsteleh cuávis čääsist jamâ kuolijd tiivrij suovsâid rapuelleid já šlieddâelleid kaijuuh kävnih valjeest purrâmâš hamânijn torijn já ruskâpaaihijn toh čuávuh kendimtraktor já hurttoh mááđuid láá-uv masa puohporreeh já uáppih älkkeht kevttiđ uđđâ raavvâd tegu ulmuu meddâl leggistem pasâttâsâid láá čepis kirdeeh já kežis suájáiguin toh pyehtih sodâstâllâđ piegâ fáárust kuhes-uv maađhijd pääiskih jo-uv aštâččeh tâi tiervâtteh kuoimijdis iänááš kaijuuh värrejeh máddáákeš tâi pessejeh maaŋgâlágánijn soojijn stuorrâ jaavrij já meerâi riddoin já källeelássáin siemin jávráin joba jeegijn-uv šlaajah láá oppâm eelliđ ulmuu läjidem eellimpirrâsist toh iä innig poolâ ulmuin nuuvt čuuvtij já ko toid tohhee purrâmâššân masa mii peri te kaijuuh láá luhostum haahâđ uđđâ eellimsaje já maaŋgah šlaajah láá peessâm loskâđ kaijuuvaanhimeh huksiv oovtâst piervâl koške šaddoin läälliv tast kulmâ mane já anneev huolâ uđâgáin vyelgih piervâlist muádi peeivi ahasâžžân mut pisotteleh vaanhimij tipšoost kidâ tassaaš ko kirdeleh piemmâv uccâ uđâgáid vyeksimáin toid pelduvváid suddâm purrâmâš já tevkisselgkaijuu jaavrij vuáđukaijuuh jaavrij uáppásumos já táválumos kaijuu lii päiski lii vuáhádum eelliđ meid ulmuu ránnján jävrridoi movtijditteemussáid jienáid kulá pääiski čuhâlis piškom ko tot korrâ škajânáin kullut jieijâs noomâ tot väljee mielâstubbooht rido stuorrâ keeđgijd já juovviis njargâkeejijd saajeest lällee päiski uáinoo kuhás jäävri kuávlun olmooš teivâs uđâgái aldasáid ko toh láá uceh te vaanhimeh piškoh já iätáduteh ulmuu paajaabeln mut čapissiälgásâš tevkisselgkaijuu lii táválâš jaavrijn puáhtá ettâđ nomâlâsân kaijun ko peeli maailm tevkisselgkaijuin pessejeh tääbbin tevkisselgkaijuu mákkoo joorŋâ uccâ suolluin mast šaddeh uánihis muorah já miestuuh lii irrâsub ko päiski já tot koorvâš ulmuu aassâmviäsuid jienah láá čuuvtij ruávásuboh já korrâsuboh ko pääiski piškom tot távjá huksee kuhás riddoost vyeligis muorâ tâi miestuu suáján kaijuin spiekâstmáin värree tevkisselgkaijuu räi aaigij enâmustáá miänástum kaijuu lii stuorrâlodde mii sulâstit pääiski mut lii čuuvtij vääŋkib ihelovoi ääigi lii stuorrâlodde loskâm nuuvt čuuvtij et tot lii pááihui väldidâm pääiski já tevkisselgkaijuu aassâmsoojijd pessee stuorrâ šiev tobdomerkkâ lii čapis selgi sulâstit pääiski lii stuárráb já tast lii njuuneest ruopsis tiälkku väldideh kaavpugijd stuorrâlodde já päiski sehe čerrih láá oppâm eelliđ kaavpugij ollâ táálui káátui alne pessejeh joba motomij luuvij paarâi siärváduvah pessimsaje lii keđgimuttiittâssáin syeijejum täsikáttu iä liihâd piäđuh já raavvâd finnee aldapirrâsist kuhesáigásâš kumevuotâ já oovtmanolâš arve pyehtih hemâdiđ uđâgái eellim piervâlist lii pessimpuáđus kuittâg lopâloopâst pyeri ässeeh iä ennustkin lijkkuu snielâhis larmâdeijee já luččoo kaijuin iäge káátu alne jottee ulmui uáiván skuvgááttellee čerrihijn lii šiev ovdâmerkkâ ellei vuáháduumeest uđđâ eellimpirrâsân lii puáhtám kaijuid uđđâ eellimsaje siärvádâhhân merârido källein já källeelássáin já lii tobbeen vijđánâm sisenâmân-uv puátá kiđđuv varrimmääđhist ovdeláá ko tevkisselgkaijuu já kiergân valjiđ pyeremusâid pessimsoojijd pyehtih meid puurrâđ eres kaijui uđâgáid siämmáásullâsii šlaajâ kištodmist stuorrâlodde lii kievrâb ko tevkisselgkaijuu eidu taan keežild láá tevkisselgkaijuh kiäppánškuáttám pessejeh stuorrâ siärvádâhhân kappeerpäiski lii kaijui suhâkoddeest puoh pyeremustáá vuáhádum eelliđ ulmuu huksim pirrâsist hommáástâl-uv ruokkâdávt torijn já ruskâpááihijn lii häppilis já uáli siärvulâš lodde mon algâalgâliih aassâmpirrâseh láá ruáhujäävrih já merâluovtah aaigij láá kappeerpääiskih kiäppánškuáttám mut kiäppánem suujâst ij lah vises tiätu pessimlááduin toh láá ollásávt lappum kappeespääiskih pessejeh stuorrâ joba tuhháát paarâ siärvádâhhân lii masa potkânhánnáá larmâ já rááhum olmooš puátá pessimláádu riidon te kaijuuh skuvgááttâlškyeteh já pommittâlškyeteh ulmuu luččâpomijguin já sättih joba ruomččâliđ suájáin uáiván já väälih uážžuh korrâ liävtu maaŋgah šnjirgooh já viettuuh pessejeh kappeerpaaiskij ohtsâškudij syejeest já uážžuh-uv eenâb uđâgáid suájáidis oolâ ko ohtuunis pessejeijee paarah jieškote-uv paarâst lii piervâlmievtâ pirrâ siemin reeviir mon piäluštmân äštee jiennâdmeh já lihâstuvah táválávt kelijdeh kiihâm álgá távjá äštee já skuvgááttellee lihâstuvâiguin ko lodeh iä vala tieđe kuoimijdis aiguin toh čuážžuv já komárdâllâv raddaag muštâlmáin návt kieresvuođâs kuáimásis tâi luáttámuš merkkân jurgâlává niehi kyeimis uáinimnáál eres-uv luudij pehti lii kaijui kiihâm uáivilin niŋálâs já orráás parâlum joođeet toos et ohtsâškode kaijuuh algâtteh pessim suullân siämmáá ääigi meiddei uđâgááh láá siämmáá ääigi já vaanhimeh piälušteh taid ohtân juávkkun laarmâ siste vaanhimeh já uđâgááh tobdeh nubijdis aainâs jienâ vuáđuld orrááš äštim pelikyeimih raddaag luáttámuš čäittim kaijuin láá piervâlist kulmâ mane piervâl pirrâ lii siemin reeviir kaijuuh vuájáliteh siisâpokkiidettee meddâl siärváduvâst kiihâm- já pessimáigásiih lihâstuvah láá jaavrij já merâridoi enâmustáá uáinojeijee lodeh kaijuuh láá puohporreeh já vuáháduveh älkkeht ulmuu läjidem eellimpirrâsáid te maaŋgah šlaajah láá loskâm tevkisselgkaijuu já stuorrâlodde láá jävrienâduv tijpâliih lodeh nääli laska jotelávt láá uhke ucebáid kaijuid pessejeh mielâstis stuorrâ siärvádâhhân já piälušteteh oovtâst vajalii vuástá kihâmijn lihâstuvah já jienah valmâšteh luudijd parâluđ já pessiđ siämmáá ääigi kaijuid vuoluupiälái jiešvuođâi uásild a kirdemtáiđu b vuoiŋâstem čääsist c jyelgi rááhtus d piervâl sajadâh e maneloho f vaanhimij uási uđâgái tipšoost aavhijd kaijuid lii a kuovgis puzzâkeerdist b maaŋgâpiälásii ravâdist c vuáháduumeest ulmui aassâmviäsui aldasáid päiski já tevkisselgkaijuu iäránává nubijnis a puuzâi iivnij b jienâi c pessimsaje d tálvástâllâmkuávlui tááhust hemâdâsâid stuorrâloddeest lii eres kaijuid a aavhijd kappeerpaiskijd lii siärváduvâst pessiimist b enni tobdá uđâgijdis luuvij iärásij juávhust c kappeerpaaiskij juávhust pessejeh šnjirgooh já viettuuh lii kočâttâhpyehčee tállán jieŋâi suddâm maŋa kulloo riämáskittee šnjiirgâs jäävrialn čierrih-čierrih-čierrih tobbeen páimá noomâs alme vuástá uáinojeh kuhes já kezis suájáh sehe syeripoođâš tot tobbeen kiirdâš luohtâpoođâi já riddocuáhásij alne ucâmin saallâs kirdá keppâ suájáčaskosijguin njune vuáluskulij sodâstâl kooskâi sajestis jeđe poršeet čáácán čerrihist lii kuálááš njunekeejist čerrih vuoiŋâst ollâ keeđgi alne tâi reimar keejist kulá stuorrâ jaavrij tijpâlumosáid luddijd mut toh pyehtih pessiđ še lijgešoddâm uccâ jávráážijn-uv joorŋâi päljis lássááh já káárguh láá ton tijpâlumoseh pessimpirrâseh soojijn láá oles čerrihsiärváduvah ton jesâneh skuvgáátteleh lappâd kirdee vuorâččâsâid kozzâluudijd já stuorrâ kaijuid toh še skuvgáátteleh äŋgirávt piškon šuvetteh lappâd nuuvt et suájáh sihosteh motomin uáivi čerriheh kuálásteh jäävri alne já eellih tuše ehidist já iđedist pessimsuolluinis toh pisottâlškyeteh ain kuhebijd aaigijd tain jeđe väldideh olssis siemin reeviir peeivi kyeimittes čerrih tuáppee siemin kuáláá já kirdá hiđes suájáčaskosijguin suájáh ollâgâsâst pessimlássáá pirrâ korrâsávt šnjirgomáin äägi keejist niŋálâs tiälláádât kuáláá fievrideijee orráás ovdiibel kirdeh maŋaluvâi šnjirgon já muhâttâlân toh lonottává kuáláá juátkoo vala enâmist kihlejái maŋa niŋálâs mannee eennâmkuápán kulmâ mane vaanhimeh läälliv moonijd já piemmâv uđâgáid älgee varrim tuálvu kyeličerrihijd viestâr- já maadâriddokuávloid já čerrih penttâ räi pecikierrust vaazzâš kuhesjuolgâg já kuhesnjuunáág masa meetter alosâš lodde mon uáivi čiŋŋân lii kuhes vuoptâtieppi čuážžu riddoruávustuvâst liihâdhánnáá tegu pääcis kivkked tot uigâd čuhâlis njuunees čääsivuál já stergâl kyele mon tot siämmást njielâst ridoi kuálásteijee lii ränishaigar luándu uđđâ puáđulâš mii vijđán enâmân mäddinkulij pessejeh já taid uáiná ain tävjibeht koskâoosijn kidâ räi mut kuávluin lii ränishaigar oinum tuše kerdid ränishaigar puáhtá čuávvuđ tooláá iđedist tâi maŋŋeed ehidist ko veigi lii ton pyeremus pivdoäigi ränishaigar tobdá muálkkičiäpáttist já čuumâld nevttee suájáin orosteleh mielâstis kuhes muorâi kierruin main toh meiddei ijâsteleh jävrienâduv viäigoo alme vuástá kuávvájeh ränishaigareh muorâkierruin mii lii uđđâ já suámálâš uáinus pessee peesi tâi kuosâ kierrui lii huolâmettumávt čuákkejum risseleeji paarâ pessee ohtuunis láá loded irrâseh já čeepih piäittáástâllâđ ränishaigareh pessejeh távjá siärvádâhhân já tuálih korrâ laarmâ te talle taid lii älkkee aiccâđ mannee piervâlân mane vaanhimeh läälliv moonijd vuáruttuvâi já huolâttává meiddei oovtâst uđâgáin lii kuohtuid korrâ pargo kuhes ááigán ko uđâgááh kirdeleh iäskán muádi mánuppajasâžžân uđâgááh kirdeleh te peerâ pisottâl čuákist já orostâl oovtâst lijgešoddâm jaavrijn já merâluovtâin ränishaigareh värrejeh já nuáttuh tolehumosáid värrejeijeid kullee kuussâgkuálsih láá stuorrâ já mučis čäcilodeh moh almostuveh riddomuálusáid siämmái aaigij ko čuáđgih čapisvielgis oráseh já ränis niŋálâsah čuážudeh tâi huttájeh sahis juávkkun jieŋâroobdâst mákkojeh ubâ stuorrâ já kuorbâ jaavrijn toh láá jävrikuávlust oroččij lemin kuuloold lassaanmin veikkâ tot lii-uv viehâ irâs lodde tot káččá čässuáivist lii olespyehčee mii čeepiht tuápu ucebijd kuolijd kuhes já segis njunijnis mast lii ruákki keejist sáhápäniroobdâi kooskâst njivláás kyeli piso pyereest kiddâ čokkâneh távjá stuorrâ tuákkin cuávis riidon nuáttuđ raddalâssân vuojân toh tuáškuh čääsi suájáidiskuin já vyejetteh kyeliuáiváduvâid cuávis rido kuávlun toh riemih pivdeđ kuolijd láá parâlum jo ovdil puátimis et kiihâm lii viehâ uccáá pessee stuorrâ vuovdân tâi vuovdâmuorân mut meid stuorrâ keeđgi tâi meccituuváá vuálá láá manneed pargon lii läälliđ moonijd já huolâttiđ uđâgáin sáttá čokkiđ fárusis vieres-uv uđâgáid nuuvt et ton maajeeld vyejih maŋgâlov uđâgáá kuussâgkuálsih vyelgih maŋŋeed čohčuv iäskán jaavrij jiäŋudijn uási tain tálvásteleh maadâoosijn mut ain enâbeh pääccih tááláá ääigi Åland čassijd taid puáhtá uáiniđ kuáláástmin joba tuháttijmield rijdâleh äŋgirávt revirijdis peeleest jurbâsiähá uáivis nuáiguttellee čiđđâkääni kulá komálumosáid čäciluddijd lattimvyevis tááhust njune já kállukolbâ šiälgájeh kuhás hiälpus tobdomerkkân čääsist jorgáttellee čiđđâkääni skiláidit meetaallágán jienáin čiđđâkääni tegu njuškee čääsi vuálá juolgijdiskuin liävtu čiehčâmáin jeđe tavga čässuáiván tegu korkkâ kuhes jyelgisuormâi pirrâ láá kubdâ vuoijâmnäähkih ravâdin láá iänáážin čäcišadoh mut mottoomverd še siemin elleežiih ij kirdel mielâstis ko tot kárttá kuhes määđhi kaččâđ já lááppuđ čässuáivist ovdil ko luuŋŋân maŋa pisotteleh čiđđâkäänih távjá stuorrâ tuákkin älgidijn tuákih pieđgâneh já jieškote-uv paarâ ucâluvá jieijâs uccâ revirân vaanhim piälušt jieijâs reeviir puáššáht eres čiđđâkaanij vuástá já äŋgiris čiđđâkaanij reeviirtaištâlmijd lii hitruu keččâđ puálláá kijves tuáru čiđđâkäänih luptânává čääsist vuástáluvâi radeh vuástáluvâi já šnuákkuv čiehčâv sehe huškov kyeimis suájáiguin piervâl lii koorilágán miehtâ siijđost lii távjá šalde mon mield vaanhimeh kuárŋuv piervâlân mannee lovmat manneed maid kuohtuuh vaanhimeh läälliv čapis já ruopsisuáivásiih uđâgááh vyelgih piervâlist muádi peeivi ahasâžžân čiđđâkäänih ucâluveh maadâossijd toh värrejeh iho te puáhtá sevŋis almeest kuullâđ toi vaigârdeijee jiänáttâllâm ridoi kačâdeijee táválumosáid ránnjáid kulá vyesimáánu rääjist tirlihhááš livârdeijee suájáiguin moh láá váhá čuumâld tot kiirdâs čässuáivi paajaabeln jorgettist kivkked eres kuávlun já ubâ ääigi piškoot čuhâlávt titiitiiit- titiitiiit čuhâlis jienâ kulá jaavrij tijpâlumosáid jienáid mii kulloo koskâkeesi ubâ iijâ lii virkkuus lodde alne tot jorgáttâl liävuttemeht tuohu teehi vuáttu pottâšis já nuáiguttâl uáivis káččá uáli häppilávt cuávis riddočääsist já tuápu lašmâdávt tiivrijd čääsist kiäđgáás čievrâridoh láá ton mielâsumoseh eellimpirrâseh lii stuorrâ já kuorbâ jaavrij áinoo kalâččeijeelodde já ubâ eennâm táválumosáid kullee kalâččeijee lii kesiviäsu ruugâ alne vuovâs várdámsaje jieijâs revirân ránnjávuođâst peerusthánnáá tirlihhááš ij kuássin tuádu ulmui pic piso ain irâsin miinii peri skuávit tot tállán kirdel já kiirdâš eeđeest piškon rido piälláin lii čeppi čiehâđ piervâlis toŋâsij kooskân táválávt vuávdán mottoom máđháá kiäčán riddoost tom heemmâd monnimmuddoost te tot älkkeht hilgo piervâlis vaanhimeh läälliv já ko nubbe láálá te nubbe vähtee toh tipšov oovtâst uđâgáid mut távjá pargo páácá ohtuunis orásân olmooš teivâs sajan te toh lává uáli eeđeest já tohâluddâv lämisin hokâttâllâmtiet ulmuu meddâl uđâgái lunne värrejeh loppâkeesi iijâi ohtuunis tâi uccâ tuákkin stuorrâ javrijd já juvváid loddenalijdân miänástuvvee alne uáiná távjá pääiski sulâstittee maavrestmáin škaŋkkee stuorrâ kaijuu mii lii čielgâsávt tast stuárráb hormišis njune kääibibeln lii ruopsis tiälkku lii stuorrâlodde ihheed tassaaš stuorrâlodeh pessejii meerâ olgomuu suáluikuávlu källeelássáin já tuše tyebbin tääbbin siseennâm stuorrâ jaavrijn ääigi stuorrâlodde vaja uáli pyereest ubâ merâkuávlust jyehi saajeest siseennâm jaavrijn já kaavpugáid-uv tot lii asâidum loskâškuođij uáli jotelávt ko stuorrâlodeh oppii uuccâđ raavvâd ruskâpaaihijn kuus lâi pessimsaajeest mätki joba kilomeetterid tohhejii še kyeliviljâlemlájádâsâi čevđikaardij já ovdâmerkkân kesiässei pasâttâsah stuorrâlodeh pivdeh suájáttes čäcilode uđâgáid stuorrâ jaavrijn stuorrâlodde pessee siämmáálágánijn soojijn já kiävttá siämmáá raavvâd ko tast ucebeh päiski já tevkisselgkaijuu kištodmist stuorrâlodde piergee älkkeht ucebáid kaijuid tovâtteh-uv nuuvt stuorrâ hemâdâs eres luddijd et ulmuuh láá viggâm raijiđ toi mere piervâl lii táválávt riddokällee alne tâi kiäđgáás lássáást pessejeh távjá stuorrâ siärvádâhhân vaanhimeh huksiv piervâl läälliv vuáruttuvâi moonijd moh láá kulmâ tipšov uđâgáid já piäluštává taid äŋgirávt uđâgááh vyelgih jo tooláá piervâlist te vaanhimeh huolâttává tain nuuvt kuhe ko toh kirdeleh uđâgâš skolkkâl vaanhim njune ruopsis tiälhu vyevsiškuát vaanhim toos pelduvváid suddâm raavvâd pessee kaijui siärváduvâin lii uáli siärvulâš lodde mon kiđđâvarrim ääigi uáiná stuorrâ tuákkin távjá ruopsisviettuiguin já čiđđâkanijguin tobdá čapisvielgis iivnest já uáivi tyehin livârdeijee vuoptâtiepist oráseh láá táválávt eenâb ko niŋálâsah te maaŋgah oráseh irgásteleh siämmáá niŋálâs lasseen kulá viettuu táválumosáid olespyehčeid ko tot-uv iälá maaŋgâlágánijn čácáduvâin já tiättoo ubâ enâmist jaavrijn mákkoo viettuu pyeremusâht ruáhuridoi já riddoniijtoi aldasijn já tot piergiittâl viehâ-uv kuorbâ jaavrijn aassâmviäsui tuškâ já jotoluv šlaamâ iä hettii tom kullojeh viettui čyejilis njurgoo jienah huksee piervâl táválávt riddosuoinâlmân já mannee toos manneed jäävri čääci puáhtá kiđđuv tulvâđ nuuvt ennuv et piervâl tuššá niŋálâsah pyehtih pessiđ aldaluvâi kuomijdis já sahis siärvádâhhân kyehti kulmâ niŋálâs sättih monniđ siämmáá piervâlân ucâluvá mielâstis pessiđ kappeerpaaiskij já čerrihij ohtsâškuddijd ko kaijuuh já čerriheh várutteh äštee vaarâst já ko toh piälušteh siärváduvâs te siämmást toh syeijejeh meid viettuu piervâlijd čohčâvarrim vana šoŋŋâtile mield ubâ čoovčâ ááigán taalvij tuháttij viettui tuákih ájátteleh vyelgimist suáluikuávlust mut loopâst toh tolliitteh já lii stuárráámus kalâččeijee lii já riddoniijtoi piäldujolgâdâsâi já jeegij lodde mon áiccá älkkeemusâht pessee härvinâžžân meid kuávluin-uv lávkku riddoniijtost kuuloold árvulii nálásâžžân já herhis kavrenjunijnist tot puáimu timmâ enâmist viehâ jieŋâlâsâst-uv purrâmâš kiihâmääigi luptân ores ááimun suájáidis tuárgástitmáin jeđe sooddâst vuáluskulij já puuljârd ahevávt luoimâmáin kuui kuui kuui pyevtithánnáá tot luptân uđđâsist ááimun já luáštádât oppeet vuálus orráás kiihâmjienâ moovtásk čuhâlis puljârdâsráiđun já kiihâmkirdem nohá kuhes timmâ visânân oráseh mittádeleh vuoimijdis korrâsávt čiehčâmáin já huškomáin suájáigijn já uđâgái aldasijn kuškástâhvaanhimeh joreštává iättáht hemâdeijee pirrâ teivâsâm vuorâččâs uážžu liävtuid ko kuškástâh skuvgááttâl tom kuhes njunijnis piervâl lii tuše roggááš enâmist mast láá uccáá timádâsah láá nelji mane maid kuohtuuh vaanhimeh läälliv hemâdeijee aldan te kuškástâh kaččâl njaavân piervâlist jo puorijn muunijn olgoláá já iäskán tobbeen kirdel iättáás huikkâsáin láá piervâlpaattârliih ađai toh vyelgih piervâlist tállán ko toi uuvjah láá koškáttâm kuškástâh varriištâlškuát máádás jo ovdil jonsahpeeivi já kuáđá uđâgáid orráás tiipšon já uđâgááh värrejeh loppâkeesi parâinâd monnii lode oppâkirjeest oovdânpuohtum luudijn iššeen oppâkirje lasseen eres-uv tiätu- käldeid jieijâd valjim loddešlaajân aainâs čuávvoo aašij uásild olgohäämi já tobdo- meerhah jienah eellimpiirâs vijđánem raavâd já tom haahâm kiihâmääigi tábáhtusah pessiimân lohtâseijee ääših mielâkiddiivâš ääših lode lattiimist varrim já tálvástâllâmkuávlu lode iärásáid riddoin já suolluin oceh raavvâd já pessejeh ennuv loddešlaajah toh eellih-uv siämmáá kuávlust te toi eellimvyevih spiekâsteh nubijnis šlaajah ovdâmerkkân kevttih sierâlágán raavvâd já pessejeh jieškote-uv šlaajân tijpâlâš vuovvijn ereslágánvuođah uáinojeh luudij lattiimist já ráhtusist ko ovdâmerkkân suájái juolgij já njune rááhtus muštâleh ennuv toi ravâdist já tast maht toh tom oceh eellimvuovij áánsust jieškote-uv loddešlaajah iä kištod koskânis siämmáá purrâmâšâst já pessimsoojijn häähih raavvâd maaŋgânáál kovvejum tuáršu aldahyelkkišlaajâi lasseen láá meid ovdâmerkkân njuuvčah moh láá pelipyehčeeh ko toi pottâ páácá kiäigáđ čässuáivi paajaabel toi hámsudijn čääsist raavvâd silleenjunijnis uási pelipyehčei ravâdist láá tiäpuh já čäcišadoh toi tijpâlâš eellimpirrâsin láá cuávis já šadolâš uccâ jávrááh já luohtâkaaviih eres čäcilodeh tegu čuáđgi kuálsih já viettuuh láá olespyehčeeh ko toh pyehčih távjá maaŋgâ meetter jieŋŋâlvuotân purrâmâšliiston kuleh čaasij čielgitävtittemes elleeh loddâšlaajâst lii jieijâs ekologâlâš luávkku oceh raavvâd sierâlágán soojijn já kevttih sierâlágán raavvâd piervâleh láá sierâlágán soojijn já siemin kuálááh piergiitteleh kuorbâ-uv čaasijn moi čääci lii šelâdub ko lijgešoddâm jaavrijn pelipyehčeeh já olespyehčeeh spiekâsteh nubijnis meid vuoijâmhäämis peeleest já kirdelem vuovijdiskuin jaavrij olespyehčeeh tuhtuuh já lijgešoddâm jaavrij šnjirgooh láá čuuvtij joteluboh já sävribeh ko pelipyehčeeh riddoost stávrudeijee tirlihhááš riddoniijtost árvulávt lávkkoo puškolodde já tobbeen tuámmee vuoptâlaahul iä čuuvtijgin sulâstit nubijdis kuleh kuittâg siämmáá loddejuávkun kalâččeijeid moh láá tijpâliih riddolodeh kalâččeijei kuhes jyelgih já kuhes njune muštâleh et toh oceh raavvâd riddočääsist main láá uánihuboh jyelgih mákkojeh aaibâs rido čäcirääjist kalâččeijein láá jyelgisuormâi kooskâst uccâ vuoijâmcuozah moh čäittih čäcielimân vuáháduumeest puáimuh timmâ enâmist tâi riddocuáhásist tiivrijd toi suovsâid mááđuid šlieddâelleid já rapuelleid já juolgij kukkodâh adeleh oonâ jieškote-uv šlaajâ ravâdist já kuhesčiäppátsâš ränishaigar kulá jaavrij jiešlágánumosáid luddijd mii kaalâš tâi stiärgáá liihâdhánnáá sajestis riddosuoinâlmist tot stergâl čuhâlis njunijnis kyele tâi cuobbuu skuvgáátteleh njuolgist ááimust uccâkuáláid já tuápuh taid kezis njunijnis láá eellimvuovijdis tááhust kočâttâhpyehčeeh stuárráb kočâttâhpyehčee lii čiehčâ kuhessuájásâš välli mii tuáppee alda čässuáivi vyeijee kyele kozâidis ovdâmerkkân šaapšâ puško tâi vuáskun iänááš jaavrij lodeh láá spesiaalâšum kevttiđ aaibâs tiätulágán raavvâd spiekâsteh kaijuuh tain toid tohhee masa mii peri láá sodâskirdeeh moh raavvâd usâdijn kirdâččeh távjá viehâ vijđáht šlaajâ pessee vyevvis mield lodeh spiekâsteh nubijnis pessimvuovijdis mield uáivilin lii suoijiđ moonijd já uđâgáid kolmâs já arve sehe piäđui vuástá piervâleh láá tijpâlávt rido aldasijn tâi aldemuu vyevdist táválávt uáli pyereest šadolâšvuođâ syejeest láá puuzah já uuvjah suoijiimin uđâgáid vyelgidijn lodeh lebbejeh moonij syeijin šado pittáid já puuzâid já tuhtui piervâleh láá aaibâs čäcirääjist vâi toh peessih älkkeht peehiđ piervâlân piervâl lii riidon kuovzâstum siemin roggááš mast láá timádâssân syeinipitáh já čerriheh rähtih enâmân tâi já jyelgih muštâleh luudij ravâdist já ton hahâmist tuáršu vuoptâlaahul tirlihhááš puškolodde ränishaigar tuáršu njuhčâ viettuu silkkešnjirgoo tuhtuu čuáđgi puájuivuávláš čerrih stuorrâlodde čiehčâ tevkisselgkaijuu päiski keeđgi oolâ piervâltááváá koške čäcišadoi pittáin lodeh iälusteh távjá siärvádâhhân já piälušteteh oovtâst salâsteijei vuástá já ränishaigar rähtih riissijn noonâ piervâl ollâgâsân muorân uccâloddááh huksejeh piervâlijdis enâmân miestui siisâ já muoráid jieškote-uv šlaajâ toos tijpâlii sajan mannejeh táválávt manneed kalâččeijeeh táválávt nelji já kaijuuh kulmâ mane tai luudij uđâgáin láá jo puuzah ko toh cyevkkejeh korâidis láá piervâlpaattârliih uđâgááh moh kyeđđih piervâl tállán ko puuzah láá koškáttâm toh liččii älkkees saalâs ovdâmerkkân riämnjáid já vuorâččâssáid mut enâmist keđgiluámih tâi šadolâšvuotâ fäällih toid syeje šnjirgoi já tuhtui uđâgááh láá piervâlpaattârliih uccâloddái uđâgááh piervâlist láá nelji mane vuossâmuš uđâgâš lii kočâttâm korâidis skuvgâl puohčâlmáin salâsis já tuálvu tom uđâgáid piervâlsis mii lii muorâkierrust ocá raavvâd cuávis čääsist tâi riddoniijtoin kost tot meiddei pessee čievčâst já vuoptâlaahulist láá ereslágáneh ekologâlâš luávhuh oppeet láá manekorâidis cuovkkim maŋa pietittemeh já čalmettemeh piervâlistpisottellee uđâgááh viettih piervâlist muáddi oho já láá ubâ ton ääigi vanhimijdis kieđâkeččeeh čievčâ já ränishaigar uđâgááh láá piervâlistpisottelleeh loddešlaajâst lii jieijâs saje já pargo já riddoost siämmáá šlaajâ lodeh kištodeh koskânis purâdemsoojijn ravâdist já pessimsoojijn loddepaarâ väldid olssis reeviir fáálá loddepaarân já uđâgáid syeje pessimsaje já raavvâd ubâ pessimááigán tiätu kuávlust pyehtih pessiđ tuše räijejum meeri siämmáá šlaajâ lodeh ko jieškote-uv šlaajah spiekâsteh nubijnis raavvâd já pessimsaje háárán te toh pyehtih iälustiđ siämmáá kuávlust uáli aldaluvâi kištodhánnáá koskânis ovdâmerkkân puškolodde já vuoptâlaahul pyehtiv pessiđ siämmáá riddoniijtost heemmâdhánnáá kuoimijdis jieškote-uv šlaajâst lii luándust jieijâs ekologâlâš luávkku muštâl šlaajâ saje luándust ovdâmerkkân tom maid tot porá kost tot ocá raavvâd já kost tot pessee naalijjn jieškote-uv šlaajâst lii toos tijpâlâš rooli jieijâs eellimpirrâsist kuittâg máhđulâš et sierâ šlaajâi ohtâgâsah kištodeh koskânis stuorrâlode nääli stuáru jotelávt já kievrâs lodden tot lii väldidâm eellimsaje ucceeb tevkisselgkaijust já pääiskist já puállunjunnjuhčâ pelestis pyehtiv rijdâliđ äŋgirávt reviris raajijn sillejeh tiäpuid já šaddoid cuávis čääsist uási olespyehčein pivdeh kuolijd já čielgitävtittemes elleid já juolgij rááhtus muštâleh lode eellim- taavijn já ravâdist uáivilin lii turviđ loddepaaráid já toi uđâgáid syeje pessimsaje já tuárvi raavvâd loddešlaajâst lii jieijâs ekologâlâš luávkku mii muštâl ton saje luándust tiätu ravâdân keeppid šlaajâi koskâsii kištodem oppâkirje kove vuovvijn já kost ravâdis oceh a tuhtuu b tuáršu c tirlihhááš d tevkisselgkaijuu e čerrih vuovvijn pelipyehčeeh já olespyehčeeh spiekâsteh nubijnis a ráhtus b čääsist lihâdem c kirdelem já d raavvâd peeleest a jäävri kyehti loddešlaajâ pivdev saallâs kočâttâhpuohčâlmáin b toi saalâs spiekkâst nubijnis c iäruid lii toi vuovijn toppiđ saallâs puáhtá kavnâđ a tuáršu b šnjirgoo c kalâččeijee d čerrih e čievčâ piervâl tarbâšeh kiijkár loddekirje muušton- čäällimpiergâset já šooŋân hiäivuliih pihtâseh juolgijdiskuin lii távjá ávhálâš lasepiergâs luudij tarkkuustâllâmsaje nuuvt et piäiváš lii loddemääđhi ääigi seelgi tyehin sajeh láá njeeššij roobdâi ollâ tiävááh tâi loddetoornah lii puoh pyeremus äigi loddemáátkán kalâččeijeeh njuuvčah čuánnjááh já vuonjâš- lodeh láá puáttám tulvenijttoid merâluovttáid já javrijd láá maaŋgah šlaajah mut luhhoost orásij tubdâm kiđđuv lii viehâ älkkee juáháseh kyevti juávkun pelipyehčeid já olespyehčeid vuoluu- piäláá kovepaarâ vuáđuld a pelipyehčei b olespyehčei ohtâgâsmeerijd čäciluudijd oppâkirje siijđoi kovetaavlu vuáđuld šlajâluvâttâlmijd pelipyehčein olespyehčein šnjirgoin kaijuin kalâččeijein luudij lattim lodeh taheh a poođâkeeči páácá čässuáivi paajaabel b raavvâd cuávis riddočääsist poođâš lii čässuáivi paajaabeln njuolgist čääsist viehâ ciäggust ollásávt čääsi vuálá raavvâd usâdijn poođâš lii čässuáivi vuoluubeln käččih vistig mottoom máđháá čäs- uáivist ovdil ko luptâneh njuáidusávt ááimun njuhčâ cm čuánjá cm snaartâl cm vielgisnierâčuánjá cm tuáršu cm čikšâ cm viettuu cm stuorrâviettuu táágu pehti lii kirjeest punasotka mut ko tot ij lah te väljejim sajan stuorrâviettuu cm kuussâgkuálsi cm čuáđgi cm kuálsi cm stuorrâlodde cm tevkisselgkaijuu cm kappeerpäiski cm päiski cm čerrih tuhtuu cm kähtee čiđđâkääni sillkešnjirgoo cm vuáksálodde cm čapisčudâšnjirgoo puškolodde cm tirlihhááš cm vuoptâlaahul cm iänááš njomâtteijeeh láá eennâmelleeh lii motomij eellimpiirâs kuittâg čääci čáácán vuáhádum luándu elleeh láá nuárjuh moh láá kuolijd porree piäđuh čácáduvâst iälust saimaanuárju láá nuorttâmeerânuárju já ränisnuárju s pivdee eres piäđuh láá čeevris já miŋkki ellee jursseeh láá maaijuv piisam já čäcisäplig vuáhádume uáinoo ellee ráhtusist čäcielimân vuáhádum ellein lii sahis já šolbis soovsâkerdi amas čääci peessâđ liške räi vyelni lii sahis ullokerdi mii syeijee kolmâs vuástá tot njuáská te kolmâ čääci piäsá liške räi ellee kolmuuškuát já puáccáá älkkeht lii liške vyelni assaas pyeidikerdi mii meiddei syeijee kolmâs vuástá nubben pargon lii šolbiđ já jurbiđ ellee roopâ áánsust čäcielleeh láá roopâs häämi peeleest virdevijvesiih mii taha vuoijâm älkkeebin čäcinjomâtteijein láá vuoijâmcuozah jyelgisuormâi kooskâst moh pehtiliteh vuoijâm ovdâjyelgih sulâstiteh kyele veepsijd toiguin nuárju stivree vuojâmis vuoijâmcuozah monnjâjuolgijn moi čiehčâmeh tuálvuh čääsist ovdâskulij nuárjui jyelgih láá uánihááh te toh ferttejeh peehiđ tuáŋgiht koške enâmist tâi jieŋâ alne maijui já čiävrái njune- já peljirääigih toppâluveh jiešmeidlist ko toh puohčâleh lii vuáhádum jävriluándun nuárjui náálá meid saimaanuárju hurgá čääsist korrâ liävttoin ko lii kuáláástmin näähkist lii tuše uáli sahis já uánihis soovsâkerdi čolmijdiskuin saimaanuárju uáiná čääsist pyereest já sahis njunenjävilijdiskuin tot kuldâlâd kiäinus jäävri siävŋus jieŋâlâsâin lii vuáhádum eelliđ tevkis jävričääsist mii ij lah siämmáá šeellâd ko merâčääci puáhtá pisottâllâđ čääsi vyelni muáddilov minuttid ko nuárjuh vyerkkejeh haapi jieijâs organiismân ovdil puohčâlem mielâsumoseh salâskyeleh láá muikku maivâ já šapšâ lii áinoo nuárju mii lii hárjánâm eelliđ jiäŋŋoo jaavrijn lii meid áinoo nuárju mii ráhtá táálván piäju syeijee nuárju kolmâsist já piäđuin piäsá puohčâliđ piäjust njuolgist jieŋâ vuálá tuálá ubâ täälvi piäju aldasijn vuoiŋâmrääigi áávus mast tot uážžu haapi pivdemmađhijdis ääigi kozâidiskuin tot ruákká käldee assab-uv jieŋân nabdam kale et panijdiskuin pehti tot piäsá meiddei jieŋâ oolâ vuoiŋâstiđ niŋálâs čivgá išedeh sevŋâdâsâst puohčâldijn já peljirääigih toppâluveh puohčâldijn lii virdevijvesâš pirrâ láá vuoijâmcuozah lii saahâd teetis já hilgo čääsi vyelni lii assaas pyeidikerdi tuáimá vuojâdijn stivrimmeellin lii vuáhádum eelliđ čääsist maaŋgânáál lii ucceeb ko nuárjuh mut tast láá sturáábeh čalmeh já vuoiŋâšeh tot taarbâš siävŋus já muálkkáás čaasijn puovčâdijn čiivgâst lii timmâ kuovgis turkkâ nuorttâmeerânuárju čivgâ piäjun kuovgis timmâkuolgiis čiivgâ maid tot njoomât uáli vuoijiis mielhijn kalga suojâliđ jieŋâääigi nuuhâm maŋa paccii nuárjuh siseennâm stuorrâ javrijd ko ohtâvuotâ meerân potkânij eennâm luptânem keežild tábáhtus puáđusin láá maailm uhkevuálásumosáid elleid kulleeh saimaanuárjuh nuárjuid pivdii čevđiellen mut meiddei tanen et toh pilledii viermijd ko kiškuu tain kuolijd lii lamaš jo kuhháá rávhuidittum ellee puátteevuotâ lii ovdâsvástádâsâst čácáduvâst eellih suullân nuárjud moh uážžuh ihásávt suullân čivgâd suojâlem lii kieldiđ algâkeesi viermipivdo nuárjučaasijn kiđđuv šoddâm čiivgah iä surruu viermijd mii lii toi táválumos jäämmimsuijâ aaštâ lii šoŋŋâduv lieggânem ko talle täälvih uánáneh piäjuh suddeh liijgás tooláá já kaččeh čiivgâi oolâ puáhtá še jäämmiđ kolmâsân ko piäju ij lah suoijiimin puátteevuođâ tááhust lii-uv pyeri et toh láá vuáhádum eelliđ ulmuiguin oovtâst siämmáá kuávluin hämmee jieijâs eellimpirrâs láá kyehti moh spiekâsteh nubijnis amerikmaaijuv já euroopmaaijuv asâttem láádust uáinojeh puátkejum já uállejum muorah rido kuávlun koivum raavih puáđuviemârdâsah já kuáđih huksejeijee maaijuv lii stuorrâ jurssee mii tiäddá kiilud já tot lii masa meetter kukkosâš vuájá já puáhčá monnjâjuolgij vuoijâmcuozâi vievâst já kubdâ sehe tuolbâ seibi tuáimá stivrimmeellin maaijuv suorgân tot spežžâl seibijnis čässuáiván maaijuvperrui kuleh niŋálâs já ores sehe toi taankiässááh já oovdebkiässááh čiivgah lii elleekode insiner mii hämmee jieijâs eellimpirrâs puátkum muorâin sehe moođeest já keeđgijn maajuvsiärvus huksee luuvij meetterij kukkosii puáđu maijuuh tulvâdeh jieijâs päikkiláádu nuuvt et čääci tulvá pirâstittee vuávdán toh jurseh njeidih já puátkuh muorâid huksimamnâsin já ravâdin jeđe vuojâtteh taid kuátán maijuuh poreh maaŋgâlágánijd čäcišaddoid mut tälviv toh kärttih tuuttâđ lostâmuorâi kooráid puohčâl jieijâs kuátán huksee oovtâst stuorrâ miehtâlágán já tetis kuáđi moos piäsá tuše puohčâlmáin čäcitääsi aloduv heiviittâllâm nubben uáivilin lii-uv toollâđ kuátiuuvsâ čässuáivi vuoluubeln maaijuv viättá kuáđi siste vyerkkejeh keessiv amerikmaaijuv euroopmaaijuv vijđánem nähcejeh njeidiđ viehâ stuorrâ muorâid toh poreh koorâ já oovsijd kevttih puáđu já kuáđi huksiimân njeidim muorâid láádu poonán nuuvt ennuv et tain keelijd purrâmâš ubâ táálván niŋálâs čivgá čiivgâ ovdil vanhimeh lává vuájálittám puárásumosijd čiivgâid kiäinusis euroopmaaijuv lâi tehálâš meccivalje-ellee mut ulmuuh tuššâdii tom jo puohtii amerikmaijuid já maŋeláá še euroopmaijuid kyevti šlaajâ koskâsii kištodmist amerikkalâš šlaajâ lii lamaš kievrâb láá jo tääl amerikmaijud já toh levâneh ain uđđâ aassâmsoojijd láá tuše käržis kuávlust huksejeijee maaijuv toovât älkkeht vaahâg tipšum vuovdijn já tondiet maijuid miäcásteh jyehi čoovčâ láá čäcielimân vuáhádum kuolijd porree njomâtteijeeh lii uáli uhkevuálásâš tuše čácáduvâst ellee nuárju kieldim lii pehtilumos vyehi suojâliđ saimaanuárju puáđuid maijuuh tulvâdeh kuáđi pirâstittee vyevdi vâi toh pyehtih vuojâttiđ tobbeen muorâid huksimamnâsin já ravâdin maaijuvšlaajah láá euroopmaaijuv já amerikmaaijuv nuárjui vuáhádume čäcielimân tai jieš- vuođâi háárán a roopâ häämi b ovdâjyelgih c monnjâjyelgih d čalmeh e njunerääigih f peeljih g soovsâkerdi a saimaanuárju láá tovle pivdám b vuovvijn saimaanuárjui siäilum puáhtá ovdediđ mađe várás maijuuh huksejeh puáđuid a maijuid tovle pivdii b maaijuvpivdo lii tááláá ääigi loválâš lii čepis kuálásteijee lii netiellee mii mákkoo jyehimuđušij čaasij piälláin ubâ ton jiešnäälih muštâleh et tot lii vuáhádum eromâš pyereest čäcielimân lii seggi já virdevijvesâš jyelgisuormâi kooskâst lii vuoijâmcuozzâ já kuhes seibi tuáimá stivrimmeellin peeljih já njunerääigih láá tuolbâ uáivi pajeuásist et pirrâsis tarkkuustellee čiävrást ij oinuu ennust mihheen čässuáivi paajaabeln čeevris tappa njune- já peljiraaigijd kuldâlâd pone sahis njävil- já njunesoksâmijdiskuin uási čiävráin láá ohtuuniselleeh moh juđâččeh ohtânmaanoost kuávlustis já miärkkuh revirijdis poškâiguin čeevris pivdá kuolijd eromâšávt siemin vuáskunáid já siärgáid čeevris piergiittâl tuše sudesin pissoo čaasij piälláin já tagaráid soojijd čokkâneh távjá eenâb-uv čiävráh purrâmâšlisto njunosist láá ládduponneest tálvástellee cuobbuuh čeevris liihâd lašmâdávt já kuáđá tälviv maŋŋaalsis luoddârááiđu maid lii älkkee tubdâđ uáiná et leikkiis čiävráh távjá čierâsteleh riddomielijn kiđđuv viättá čevrispaarâ hejâidis já parâlum maŋa niŋálâs skoođâst irvees mii lii riddomielist čivgá čiivgâ iirván já huolât tain ohtuunis čiivgah ovdáneh hitásávt pisotteleh päikki-irveest muáddi mánuppaje já uáppih pivdeđ kuolijd iäskán mánuppaje ahasâžžân vildáás sierah koppárâsah já hiäibumeh kuleh čiivgâi elimân pisoh čuákist puáttee kiiđâ räi čiävrá pivdii nuuvt čuuvtij et tot masa láppoo čiävrá rávhuidittii já tááláš nääli lii jo viehâ nanos já stuáru ubâ ääigi eellih suullân čiävrád tovâtteh mottoomverd hemâdâs kyelišoddâdemlájádâssáid lii aaštâ maŋgáid elleid lii čiävrá náálá čäcielimân vuáhádum netiellee mut tot lii vuálgus puohtii miiŋki moonnâm ihečyeđe aalgâst čevđiellen maid puávtáččij šoddâdiđ kaardijn ko tain lii uáli sahis já áárvustoonnum tälviturkkâ luánduvárásâš vildâmiŋkkinääli lii vuálgus kärdikárgulijn mákkoo čaasij piälláin mast ton vuoijâmcuozzâjyelgih-uv muštâleh miiŋkist lii jieijâs pivdoreeviir lii eromâš čeppi vuoijâđ já kuálástiđ táválumos salâsin aainâs tälviv láá vuáskunááh já siärgááh tohhejeh še cuobbuuh já rapuh pessee riddomieli suáijáás luámán lii vaigâd aiccâđ mut čiivgâi viiccân puáhtá kävildiđ tom niŋálâs čivgá vittâ äpittes čiivgâ keerdi toh oskeldeteh kuáđi ulguubel manuppaje ahasâžžân mánuppajasâžžân čiivgah uáppih vuoijâđ já hárjuttâlškyeteh enijnis saallâs pivdem ääigi maŋeláá peerâ pieđgân já čiivgah vyelgih kiäinusis piergiittâl jyehimuđusâš meeccist já livkkáás ellen tot totká eellimpirrâsis lii pehtilávt pivdee piätu mii kuolij lasseen porá uccânjomâtteijeid sehe luudij moonijd já uđâgáid sáttába tot toppiđ lällee lode-uv já lijgešoddâm jaavrij loddesiärváduvâin tot uážžu ááigán stuorrâ vaahâg vátámâšah eellimpirrâs háárán raavvâd haahâm nuuvt čääsist ko enâmist-uv já pehtilvuotâ piätuellen čielgejeh miiŋki jotelis loskâm ääigi tom puáhtá kuáhtáđ kost peri härvis vajalijn tuše riemnjis já stuorrâoppuu láá táváliih ääigi miiŋki nabdeh paas stäjideijen mon nääli kolgâččij raijiđ miäcásteijeeh láá ornim sierânâs kampanjaid miiŋki tuššâdmân tast lii šoddâm pisovâš luándu ässee juhâpuoidâ lappui ellii motomijd luuvijd iivijd tassaaš kulmâ nubijnis spiekâsteijee netiellee hiller juhâpuoidâ já miŋkki hiller iälust táálunkuávlusiijdâi aldasijn čäcipiälláin mákkojeijee juhâpuoidâ lii lappum já ameriklâš puáđulâš miŋkki lii levânâm ubâ enâmân luánduliih eellimpirrâseh láá tälviv sudesin pissoo juvviih sehe laddui já jávrái sahâdinšaddee ridoh moh láá kukken ulmui aassâmsoojijn tot pivdá jyehimuđušijd uccâ elleežijd säpligijd kašmârdeijeid luudijd kuolijd já cuobbuid láá ton eromâš hersku juhâpuoiduu luodah muhâtteleh ovtâskâssân juhârođoi siste toi paaldân almostuveh nubeh siämmáálágáneh luodah já forgâ luoddâpaarâ joođeet riddomieli kuátiluámmin hiäivulii sajan keesi niŋálâs čivgá vittâ čiivgâ maid tot tipšo loppâkeesi räi kuáhtájum juhâpuoidâ tuálá äŋgirávt čivgâidis pele piško já miännud sehe vollit arvâlhánnáá riämnjá tâi pennuu mii lii kavnâm ton kuátirääigi peerâ pieđgân já jieškote-uv čivgâ uážžu talle piergiittâllâđ puáttee täälvi paijeel jiešráđálávt juhâpuoiduu pivdii čevđiellen mut tom rávhuidittii jo kuhe tassaaš juhâpuoidânääli moonâi jotelávt maŋaskulij já loopâst tot lappui ollásávt ääigi juhâpuoiduuh láá vala mottoomverd eres lasseen já lappuumân láá maŋgâ suujâ tehálumoseh láá vyevdičuoppâmij já juuvâi keđgirenskiimij tovâttem eellimpirrâsij nubástusah paamus kištodeijee lii siämmáálágán eellimpirrâsist mákkojeijee miŋkki mii taan kyevti šlaajâ koskâsijn fággádâlmijn lii táválávt tot kievrâb uásipeeli viggeh macâttiđ juhâpuoiduu luándun šoddâdmáin taid kaardijn jeđe lyeštimáin elleid tastoo luándun lii šaddaaš ridoi ässee puohtii čyeti ihheed tassaaš čevđiellen ištâdii motomáid čuođijd javrijd main toh láá levânâm pirrâ šoŋŋâduvâst piisam tuurhâ kvaliteet ovdán eromâš pyerrin já pyeremus muddoost tot lii kiđđuv jieŋâi suddâm ääigi lii meccivalje-ellee maid pivdeh káskástuvâiguin lááduh já luohtâkaaviih láá piisam tijpâliih eellimpirrâseh monnjâjuolgijn láá vuoijâmcuozah ton kuhes já kezis seibi kiäigáá maŋaskulij mut puohčâldijn tot cáimá liävtu lase seibijnis lii jurssee mon ravâdin láá luobâskij čäciruávui já luhtei máihláás uásih jaavrij riddoin tot taha vaahâg tuššâdmáin kuolij kođo syeijejeijee čäcišadolâšvuođâ jaavrijn piisam jolgim sajeh oppeet fäälih šiev eellimpirrâs čäciluddijd kevttim elleeravâdin láá skáálžuh skuápuh já rapuh já miŋkki sehe stuorrâ väälih pivdeh piisamijd majemui aaigij loskâm lii tovâttâm piisam jotelis kiäppánem kimeääigi oráseh vuájátteleh kuomijdis já käskih pastelis luohčâmlágánijn ovdâpanijdiskuin nubijdis toh tärkkilisteh pessim- já raavâdpirrâduvâi raajijd kesikuáti lii riddoviemârân koivum piäjust kuus piäsá tuše čääsivuáláá jođáttuv mield niŋálâs čivgá keesi ääigi čivgâčurruu main puohâin láá suullân tuusinpeeli čiivgah piergiittâlškyeteh ohtuunis jo mánuppaje ahasâžžân huksee ollâ tälvikuáđi mon čääsivuálááš uási lii rahtum oovsijn já riissijn lii rahtum ruávuin suoinijn já hoošijn láá siähtáleh já mote siste lii vuovdâ mast láá kyehti jođáttuv čáácán iälá keesijd riddoost taalvijd enâmist lii stuorrâ muoldâg mii eres muoldâgij náálá porá tuše šaddoid puáhtá kuáhtáđ ubâ enâmist čäcisäplig mákkoo šaddaaš riddoin já cuávis čääsist eromâš hersku lii huášši mut purrâmâšvááljun kuleh maaŋgah eres-uv riddo- já čäcišadoh tegu jävriruáhu já luhteeh tolmišeh láá stuorrâ čäcišadoi eennâmveerdih maid säplig puáhčá ponneest niŋálâs huksee sahis riddošadolâšvuođâ siisâ jurbâsiähá ruáhukuáđi tâi kuávzá kuátivuovdâ riddomiälán ääigi tot čivgá penttâ nelji tâi vittâ čivgâčurruu main jieškiäst-uv láá čiivgah kyevtist oohcán oho njomâttem maŋa enni potkit njomâttem já vuájálit čiivgâid meddâl láá suuvâjuátkimavveest jo oho ahasâžžân čäcisäplig lassaan tuođâi pehtilávt toi näälih laskeh uáli styeresin jeđe kaččeh masa ovtâttemmin ciävžá tavekuávlu täälvist väriraavvâd vievâst tot kuárŋee koške enâmân já kuávzá toho joba muádilov meetter kukkosijd raaigijd ađai jođáttuvâid main šadda vijđes viärmádâh tot vyerkkee hirmâd ennuv jyehimuđušijd šadoi eennâmvuálážijd oosijd niestin puáttee täälvi várás stuorrâ herskun láá vuojârääsi ruottâseh já vielgiruottâs eennâmveerdih vuárkkáid láppojeh maŋgâsij šaddokäärdist porkkaneh potáseh já sipuleh vuossâmuuh ijjâpuolâšeh puátih te čäcisäplig tappa jođáttuvâidis njaalmijd já áimuraaigijd já iälá ubâ täälvi šaddoid purâmáin maid tot lii vuorkkim ij vyelgi tälviv kuussân jieijâs jođáttuvâin iälust ohtuunis já vuájálit vieres čäcisäplig kiäinusis evviseh noheh ferttee čäcisäplig vyelgij joton tot porá muorâi viäddáid já puáhtá tovâttiđ stuorrâ vahâgijd kuávlu muorâkaardijn lii ridoi siemin hurttoo viäđŋásiih láá tivreporreeh uási tain láá luándust táváliih piäđuh kyeđđih viäđŋásijd ráávhun toi kuocâ haajâ já počis smaakâ keežild lii stuárráámus viäđŋásâš lii mudoi kildeečappâd mut čuávjipeeji lii vielgâd vuáháduumeest muštâleh ton monnjâjyelgih main láá storgâsiähá áŋálduvah sehe kuhes já siijđoin tapčasâm seibi puáhtá kuáhtáđ ubâ jyehimuđušijn sisčaasijn já meerâ riddoin lii uáli vuávdáá mon iänááš äigi mana raavvâd hahâmân já purâmân pirrâmpeeivi ääigi tot sáttá puurrâđ maaŋgâkerd jieijâs tiädu herskun láá cuávis riddočääsi stávlákuátviežžei suovsâi syejiskuápuh moi siskáldâs tot rottee njálmásis siemin skuápuh láá purrâmâšlisto njunosist pivdedijn čäcikuáđhuš vuájá cuávis riddočääsist jotelávt já puáhčá pone räi vuájá saalâs njäälmist riidon já iäskán tobbeen porá tom šadoi já loostâi kooskâst tot kávná ravâdin maaŋgâlágánijd čielgitävtittemes elleid tegu koppakuorijáid já lapsemááđuid čäcikuáđhuš uážžu salâsin siemin cuobbuužijd tot vyerkkee taid riddomiälán kääskistmáin tain čielgi rasta čäcikuođhuust lii jieijâs revirin uccâ riddostielâsâš kimeääigi reeviirrääjih kuittâg láppojeh já oovtâ niŋálâs maajeeld sättih ruottâđ maŋgâ vizijdeijee orráás huksee kuáđi eennâmluámán já čivgá toho tuusinpele čiivgâid uási niŋálâsâin čivgeh tuše oovtâ čivgâčurruu keesi ääigi pisotteleh kuáđist suullân nelji oho lii vuáhádum korrâ tälvitilán nannaamjieŋâ äiginis loovdij ubâ te jieŋâroobdâ aldasijn vuojâdii valjeest nuárjuh nuvâdijn nuárjuh sirdâšuvvii mut uási tain paccii šoodâi nuárjupopulaatio nuorttâmeerânuárju oppeet láá äiginis sierânâm táálááh saimaanuárjuh s nuárjui šiev tobdomerkkâ eres kuávlu nuárjoid verdiddijn lii uánihis turbe já ollâ kállu oresnuárju tiäddá pajeláhháá čyeti kiilud láá nuárjui válduraavâd purrâmâšlisto njunosist láá uccâ uáivádâhkuálááh tegu siilâk já kilohaili sehe pone aldasijn iälusteijee áhupiddo já ryevdikuálmihâš miätá nuárjuh poreh eenâb ko kulâtteh já nuuvt toovân puáidudeh olssis täälvi várás nuuvt assaas näähkivuálááš pyeidikeerdi ko máhđulâš muddoost pyeidikerdi puáhtá leđe lovmat senttid eres nuárjuin spiekkâstmáin nuorttâmeerânuárju piergiittâl meerâst mii jiäŋu lii oppâm jursseđ ruunijd viehâ assaas jieŋân já tot tuálá ubâ täälvi áávus vuoiŋâm- já jotteemruunijd korrâ táálván lii nuárju vuáhádum še nuuvt et tot lii áinoo tälvipiäju rähtee nuárjušlaajâ lii koivum ollâ vaskâmân jieŋâ oolâ áinoo jotteemkiäinu mana jieŋâ vyelni čáácán čivgá lieggâ já suáijáás piäjun oovtâ čiivgâ mii lii laavcâivnásâš eeti šadda puáhtá niŋálâs toppiđ čiivgâ já puohčâliđ väripiäjun nuárjuh pisotteleh jiečânis niŋálâs piäjus aldasijn nuárjuh iälusteleh uccâ čurruin moh láá piäđgui äävist ääigi toh viettih še tobbeen já tot lii máhđulâš nuuvt et nuárjuh pyehtih še uáđđiđ čääsist čalme- já njuneraigijgijn toh luáštádeteh muádi meetter jieŋŋâlvuotân jeđe uáđidijn čievčâsteh jieijâs koskâttuvâi čässuáiván vuoiŋâđ nuárjui meeri lii korrâsávt muttuustâllâm ihelovoi ääigi nääli stuárudâhhân láá árvuštâllâm jo ohtâgâssâd já nääli stuáru ubâ ääigi iälusteh stuorrâ čurruin spiekkâst uáivis häämi peeleest nuárjust ränisnuárjust lii kuhes turbe já stuorrâ uáivi ores ränisnuárju sáttá teddiđ masa kulmâčyeti kiilud ađai tot lii čuuvtij stuárráb ko nuárju já tot kištod kuobžáin stuárráámus piätuellee sajattuvâst ränisnuárjunäällin láá árvuštâllâm paijeel ohtâgâssâd já nääli nanosmuva ain-uv keežild ränisnuárju pivdá stuárráábijd kuolijd ko nuárju purrâmâšliiston kuleh torskeh luosah já kuávžureh mut meiddei silâkkeh já findâreh ko nuárju lii ränisnuárju uáli sosiaallâš ellee ääigi aainâs olgomuu suáluikuávlu tiätu källeelássáid čokkâneh ränisnuárjuh luvijmield joba čuođijmield päštittiđ piäiváá pokkiidâttâm ränisnuárjuid uáiná koskâttuvâi rijdâlmin já nurdâmin kuoimijdis ko toh kištodeh lássáá šolbâdumosijn livvâdemsoojijn sáttá lássáin kulluđ kilomeetterij kiäčán ränisnuárjui paargâs mon muččâdávt puávtáččij nabdeđ ahevin ääigi ränisnuárjuh vyeijih kuhes-uv maađhijd jieškote-uv kuávluin niŋálâsah čokkâneh rievdee jieŋâpäldei oolâ stuorrâ čurrun ij räähti piäju mut ocá kuittâg mottoomlágán syeje morrum jieŋâi vyelni niŋálâs čivgá oovtâ kuovgis čiivgâ jieŋah láá torvoliih lasanemsajeh ränisnuárjoid mut čivgâm suulâin toh pyehtih leđe motomin rašeh já piegah láá korrâseh vala viehâ kehnittes čiivgah pyehtih pääcciđ luuvij mield lihâdeijee jieŋâi kooskân lammâšuđ já čájádiđ enistis já aainâs ränisnuárjuh tovâtteh kyelipivdeid vahâgijd pilledeh pivdusijd ko kiškodeh tain kuolijd nuárjunaalijd viggeh toollâđ kuáhtulâžžân miäccástmáin taid miäcásteh ränisnuárjuid já mottoomverd še nuorttâmeerânuárjuid mut saimaanuárju s lii ollásávt rávhuidittum parâinâd oppâkirjeest s monnii oovdânpuohtum čaasij njomâtteijee iššeen oppâkirje lasseen eres-uv tiätu- käldeid jieijâd valjim šlaajâst aainâs čuávvoo aašijd olgohäämi já tobdomeerhah eellimpiirâs lihâdem čääsist vijđánem raavâd já ton haahâm pessiimân já lassaanmân lohtâseijee ääših eres mielâkiddiivâš ääših ellee elimist máhđulâš uhkevuálásâšvuotâ já miäcástem ellee oovdânpyehtim já oovdânpyehtee tom iärásáid lovvoin lep uápásmâm maŋgáid jaavrij já juuvâi iäláánšlaajáid jäävri puoh siämmáá šlaajâ ohtâgâsah hämmejeh populaatio sárnuđ tiätu jäävri vuáskupopulaatiost elleeh já mikrobeh oovtâst hämmejeh jäävri iäláánsiärvus jäävrist lii jieijâslágán iäláánsiärvus luándu pirâstahheeh tegu čääsi kvaliteet čuovâ meeri raavâdamnâsij finnim já pone eennâmvuáđu merideh jäävri iäláánsiärvus čuággánmâš finnim čääsist tâi čässuáivist lii ellei eellimiähtu tarbâšen čiđđâdioksidi lii táválávt ain fálusist tuárvi ko tot luovvân ááimun tâi čáácán iälánij vuoiŋâdijn ellee já jamâ luándu lává ohtânmaanoost vuáruvaikuttâsâst koskânis já jamâ luándu hammiv oovtâst jäävri tâi juuvâ ekosysteem láá pyevtitteijeeh šadoh láá ekosysteem pyevtitteijeeh čaneh olssis piäivááčuovâ energia muálkkáás kemiallisii reaktiost mon kočodeh ohtiimân ađai fotosynteesân tábáhtuvá loostâ seelâi siemin uássáin ruánááčalmain lii valjeest lostâruánáá já tane iänááš šadoh láá-uv ruánááh tarbâšeh piäiváá suonjârenergia ubâ šoddâmpaje ääigi fiskisluobbâsk šoddâd keesi ääigi maaŋgâid stuorrâ kobđoo loostâid já puškosyevvi oŋâttuš kuuloold čässuáivi kuávlun energia lasseen ohtiimân taarbâš čääsi já čiđđâdioksidi čäcišaddoin váldá čääsi jäävri ponneest ruottâsijguin čääci paijaan veerdimield lostáid šadoh väldih táválávt loostâi áimulomijguin ááimust já tiäpuh uážžuh čääsi já čiđđâdioksidi njuolgist čääsist puáđusin šadda sukkâr sukkârist šadoh kevttih šoddâmân já eellimtoimâidis sukkâr toh vyerkkejeh tärkkelyssân tâi rähtih tast eres amnâsijd tegu vielgâdâsamnâs toh kevttih meiddei čääsimield eennâvuáđust finnejum mineraalamnâsijd ađai raavâdamnâsijd tegu tyypi já fosfor uálgipuáđusin šaddee happi luovvân ááimun tâi čáácán kevttih šadoi pyevtittem raavvâd iä áppád pyevtittiđ jieijâs raavvâd uážžuh raavvâd purâmáin eres elleid já láá tondiet kulâtteijeeh puáhtá jyehiđ šaddoporreid já piäđoid láá ovdâmerkkân skuápuh já piisameh já planktontiäpuid poreh uccâ rapuelleeh láá maaŋgah kyeleh tegu piäivááčuovâ čääci čiđđâdioksidi piäivááčuovâ sukkâr happi iäláneh čonnâseh kuoimijdis raavâdkuálusin moh oovtâst hämmejeh raavâdviärmáduv lii kulâtteijee mii kulá šaddoporreid kiävttá elleeraavvâd lii-uv piätu vuásku já puško sehe lodeh tegu tuhtuu já čiehčâ maaŋgah tiivreh tegu käškimčuáimáš láá piäđuh veikkâ láá-uv uceh čäcielleeh tegu tuáršu poreh sehe šaddo- já elleeraavvâd sahe porá planktontiäpu muikku save puško muuiku já čiehčâ puško šadda raavâdkuálus šádoi pyevtittem sukkâr já tast valmâštum amnâseh sirdâšuveh kuállus veevlist nuubán raavâdkuáluseh älgih pyevtitteijein pyevtittem raavâd lii ävkkin raavâdkuállus eres šlaajáid já ekologâlâš pyramiid kovvejeh ekosysteem tooimâ šlaajah kevttih ravâdin eres iäláánšlaajâd raavvâd jotteem ij pyevti kuvviđ oovtkiärdánâš kuálusin pic tom kalga uáiniđ pyerebeht-uv muálkkáás raavâdviärmádâhhân maaŋgah raavâdkuáluseh lohtâseh nubijdis pyramiid vievâst puáhtá kuvviđ raavâdkuállus ohtâgâsâi mere tâi mon styeres lii toi massa pyevtitteijeeh láá vyelemuu raapâst já kulâtteijeeh pajemuin raapâin lii kubdâvuáđusâš ko šadoi já tiäpui massa sehe ohtâgâsâi mereh láá julmeh láá čuuvtij ucceeb kezis čohe tiätu vijđodâh eeleet tuše muáddi piäđu energia kolá pyramiid jyehi raapâst valjeest iälánij jieijâs eellimtoimáid te energia sirdâšuvá paajeeb raapân čuuvtij ucceeb ko vyelebân ohtâgâs populaatio iäláánsiärvus ekosysteem ekosysteemân kuleh šadoh elleeh já jamâ luándu pirâstahheeh ekologâlâš pyramiid vyelemuu tääsist láá pyevtitteijeeh ađai tiäpuh já šadoh taa- sijn láá kulâtteijeeh ađai šaddoporreeh já piäđuh uđđâsistkevttih amnâsijd maŋa puoh iäláneh šaddeh pieđgejeijei ravâdin uážžuh raavvâd pieđgiimáin pooškâid já jamâ iälánijd oovtkiärdánub amnâsin láá čácáduvâi tehálumoseh pieđgejeijeeh rapu já skálžu lává pieđgejeijeeh puurrâvhân toh iänááš jamâ iälánijd keežild šaddeh amnâseh uđđâsistanon ekosysteemist já šadoh uážžuh kiävttusis tárbulijd raavâdamnâsijd sajan energia ij šoodâ uđđâsistanon lyevvejeh loopâ-uv jamâ iäláán sistetoollâm energia liegâsvuottân pirrâsis šadoh tarbâšeh ain uđđâ piäiváá energia ohtiimân lii rahtum ekosysteem moos vaikutteijee tahheid puáhtá mutâččiđ iäláánsiärvusân kuleh puoh tast ellee iäláánšlaajah já jamâ luándu pirâstahheeh hämmejeh oovtâst ekosysteem láá raavâdkuállus pyevtitteijeeh tiidijnis toh čaneh piäivááčuovâ energia sukkârin valmâšteh sukkârist já raavâdamnâsijn eres raavâdamnâsijd tegu vielgâdâsamnâsijd uážžuh energia já tárbulijd amnâsijd purâmáin šaddoid já eres elleid pieđgejeh jamâ iälánijd já lyevvejeh raavâdamnâsijd šadoi kiävtun tuáváduvâid a populaatio b iäláánsiärvus c jamâ pirâstahheeh d ekosysteem a ohtim tábáhtuvá b ohtiimist taarbâš c šadoh finnejeh ohtiimân tárbulijd amnâsijd d ohtiimist šadda e šoddâm amnâsáid tábáhtuvá a ekologâlâš pyramidijn puáhtá kuvviđ b pyramiid kiäzzán pajaskulij ovdebáin lovvoin kovvejum iälánijd rievtis paargon ekosysteemist kuha uccânjiivlâh skuáppu lahna ruánáátiäppu tuáršu syerijuolgâg jävriskálžu silkkešnjirgoo maaijuv rapu čäciherttâ jaavrijn láá uccáá raavâdamnâseh nuuvtko kirje vuossâmuu lovvoost muštâlui aaigij väniraavvâdlijd ađai kuorbâ javrijd láá šoddâm nuuvt ennuv jieškote-uvlágáneh raavâdamnâseh et toi šadolâšvuotâ lii lassaanškuáttám valjaasraavâdliih ađai lijgešoddâm jäävrih oppeet láá šodâškuáttám kiddâ paijeelmiärálij raavâdamnâsij keežild lijgešoddâm toovvât stuorrâ nubástusâid ubâ iäláánsiärváduvâst já vádásmit ulmui čääsi kevttim nabdeh lemin-uv sisčaasij já meerâ stuárráámus pirâsprobleem šadolâšvuotâ muštâl raavâdamnâsij lassaanmist jaavrijn já juuvâin lii táválávt vááijuvvuotâ raavâdamnâsijn eromâšávt fosfor sistetuállee mineraalâin eidu toi meeri heiviittâl riddo- já čäcišadoi šoddâm lasaneh ko raavijeegijn tâi vuovdijn kolgeh javrijd pieđgânâm orgaanliih amnâseh ađai humus já kesituuváážijn sättih kulgâđ javrijd já juvváid pasâttâsčääsih eromâšávt bakteereh kevttih täid orgaanlâš amnâsijd ravâdin já siämmást toh lyevvejeh tain raavâdamnâsijd raavâdamnâseh kolgeh čassijd ovdâmerkkân viehâkolvum piälduin já vuovdijn lasanem tiättoo jaavrijn já juuvâin nuuvt et šadolâšvuotâ lassaan šaddeh ain eenâb já eenâb kuhes áimuversoliih šadoh tegu ruávuh já huáših lasaneh meid kobđoolostâšadoh tegu luobbâsk já fiskisluobbâsk já ruggâstuálpuh njivloh ruánáátiäpu keežild planktontiäpuh lasaneh te čääci siävŋánškuát keesij tiättoo valjeest čuovjistiäppu já čääci puáhtá leđe talle kiälbuttem kevttiđ s čácádâh lijgešadda já mudoi-uv pillâšuvá te aainâs luosâsuhâliih kyeleh tegu šapšâ já muikku iä kierdâ čääsi siävŋánem já haapi kiäppánem pic láppojeh vuossâmustáá puátih ucceebárvusiih kyeleh tegu jotelávt lasaneijee siergikyeleh usâdijn toh kuáivuh jäävri pone já loptejeh tobbeen lase raavâdamnâsijd láppojeh vuossâmustáá tuhtuu já kuálsi nálásiih šlaajah moh iä uáini saallâs siävŋus čääsist jaavrijn kyelipivdo lii váádduh ko viermih já katiskah njivloh kyeli toid hyeneeht já taid lii ilgâd kieđâvuššâđ sáttá leđe puáđusin happiláppu jäävri poonán čoggâšuveh iivijmield ain eenâb já eenâb jamâ šadoh já elleeh jamâ amnâseh láá valjeest te meid pieđgejeijee bakteereh lasaneh jotelávt tarbâšeh jieijâs eellimtoimáid haapi et toi lasanem meerhâš haapi kiäppánem jieŋâ iästá haapi njommâsem ááimust čáácán já jieŋâ oolâ muáttám muotâ siävŋudit čääsi šadoi ohtim nohá ige taingin luovvân happi čáácán tiileest happi puáhtá ollásávt nuuhâđ tiättoo čielgâsumosávt kiđđuv tállán jieŋâi suddâm maŋa ko čässuáiván luptânâm já riddoid rievdâm jamâ kyeleh muštâleh happiláápust mereh jamâ elleeh já šadoh pyehtih talle čoggâšuđ jäävri poonán pieđgim puáhtá čáácán lase et lase raavâdamnâsijd lijgešoddâm šadda jotelubbon já jäävri tile huánnán ovdiist-uv já juuvâid kalga tipšođ juuvâi já meerâ lijgešoddâm sehe eres pillâšume puáhtá estiđ maaŋgânáál já ráhtulâšvuođâlájádâsâi pasâttâsčaasijd putesteh tááláá ääigi viehâ pyereest uási pasâttâsčaasij orgaanlâš pasâttâsâin já fosfor sistetuállee ovtâstuvâin väldih meddâl pasâttâsčaasij putestemlájádâsâin čácáduv já tom pirâstittee viljâlmij tâi vuovdij kooskân viggeh kyeđđiđ luánduviđá suojâlemstielâsijd já šadolâšvuotâ čaneh pehtilávt humusamnâsijd já raavâdamnâsijd et toh iä kuulgâ aldemuu jáávrán tâi juuhân ij uážu jođettiđ njuolgist čácádâhân stuorrâ raavâdamnâsij meeri jäävrist ađai lijgešoddâm uáinoo tiäpui já šadoi lassaanmin pillâšumán pyehtih vaikuttiđ maaŋgah ääših taid kooveest jäävri poonán čoggâšuveh ennuv jamâ šadoh já elleeh bakteereh pieđgejeh taid te čääsist kolá happi já šadda happiláppu puáhtá tovâttiđ kyelijämimijd lijgešoddâm jaavrij čáácán puáhtá tälviv jođettiđ ááimu amas happi nuuhâđ lijgešoddâm jaavrij ponneest láá kuovzâm stuorrâ meerijd toho čoggâšum jamâ šaddoid já ponnemođe riddoässee kolgâččij jieijâs uásild huolâttiđ sunjin nuuvt tehálii jäävri tâi juuvâ pyereestvajemist láá maaŋgah vyevih moh tuođâi išedeh toollâđ čácáduv oornigist já pirrâs makkuuvâžžân já liitijd ij koolgâ poossâđ njuolgist riddočääsist já kalga kevttiđ pirâsustevlijd poossâmamnâsijd várás láá čovgâ ravvuuh pasâttâsčaasij kieđâvušmist nuuvt et toh iä peesâ pillediđ čácáduv lii riddoin avžuuttettee moolsâiähtu ko tobbeen ij kuulgâ čääci jáávrán já pasâttâsâid puáhtá kompostistiđ já jäävri kooskân kalga kyeđđiđ syejistiellâs šadoh väldih kiävtun liijgijd raavâdamnâsijd iäge toh kuulgâ jáávrán eres-uv orgaanlâš pasâttâsâid lii vijsásumos nuurrâđ kompostân já levâttiđ tast šaddee mulde veikkâba myerjimiestui madduid uccâ jávráin moottorkárbái já čäciskootterij kevttim lii kieldum suoijâlmân kalga rakânâsâid stelliđ mottoom määđhi kiäčán riddoost šadolâšvuođâ tuáhá täi tooimâi keežild jäävrih já juuvah láá aalmugijkoskâsávt juurdâštijn viehâ šiev oornigist sisčaasij tile tarkkuustâl čäciluándu tááhust láá suullân prosenttid jaavrijn já paijeel prosenttid juuvâin eromâš tâi šiev oornigist toollâm pyerrin já tast vala pyredem váátá kuittâg tom et huolâttep nanosávt jieččân čäciluándu pyereestvajemist lasanem muštâl jäävri tâi juuvâ lijgešoddâmist kulgâm pasâttâsčääsih humusamnâseh já raavâdamnâseh tovâtteh čácáduv lijgešoddâm jáávrán puáhtá tälviv šoddâđ happi- láppu ko pieđgejeijeebakteereh kulâtteh čääsist haapi häittid jäävri eellim taha čääsi kevt- tim váiváábin já keeppid ulmui makkuuvâšvuođâ puáhtá jieijâs uásild huolâttiđ sunjin tehá- lii čácáduv pyereestvajemist uási jaavrijn já juuvâin láá kuáhtulâš šiev oornigist oppâkirje kove já teevstâ čääsi lijgešoddâm tiättoo a rido šadolâšvuođâvâst b plankton meereest c čääsi kvaliteetâst d kyelišlaajâin kooveest moh ulmuu tooimâid lasetteh čääsi lijgešoddâm muáddi ovdâmeerhâ tast maht kesi- viäsuin puáhtá estiđ čaasij pillâšume jieškote-uvnáál lijgešoddâm häittid jäävri kevttim raavâdamnâsij peessâm čácáduvváid puáhtá estiđ a kaavpugijn b táálunkuávlust jävričääci čuásku já loopâst jiäŋu jieŋâ oolâ muáttá te tiäpuh šadoh já elleeh kärttih eelliđ jieŋâ vyelni kolmâsist já sevŋâdist lii meiddei masa tievâslâš joskâdvuotâ já liihâdmettumvuotâ kalgeh cevziđ täälvi paijeel kiiđâ räi tassaaš ko jieŋah suddeh tarbâšeh vuoiŋâm várás haapi ferttejeh kuittâg piergiittâllâđ toin happimeerijn mii paasij jáávrán talle ko tot jiäŋui happi kiergân nuuhâđ ovdil jieŋâi suddâm te iänááš uási kuolijn já eres iälánijn jáámá tálvásteleh maaŋgâi vuovijguin vyelni sevŋâdist šadoh iä nahcii ohtiđ et toi eellim lii šiäđust tábáhtuvvee rippásem riddostiellâs áimuversošaddoin ovdâmerkkân jävriruáhu siäilut tälviv-uv veerdis já lostâidis puáttee kiiđâ pieggâ já pááruh tojâleh vaddâsijd já toh rievdih riidon kuovgâdin kulnâm stuorrâ haŋkkân sajan ponnemoođeest eennâmverdi já ruottâseh pisotteleh sajestis šadoh uážžuh kiđđuv raavvâd ovdil ko ohtâdškyeteh tegu eres-uv kobđoolostâšadoi verdi já loostah jäämmih čohčuv njiecih já vuájuh poonán kost bakteereh pieđgejeh taid já ruottâseh kuittâg siäiluh ovdâmerkkân nyettirääsi dortmanna tálvástâl tagarin ko lii iäláneh siäiluh manneen já suoksân planktontiäpuh jäämmih čohčuv já vuájuh poonán mieskâđ tiäpuin siäiluh jiegâin ponneest tálvástellee vuoiŋâstemiđosin čääci já raavvâd vänivuotâ tälviv räijejeh čuuvtij meid planktonellei eellim elleeh tegu saveh já syerijuolgâgeh piergiitteleh tälviv ko toid lii keessiv čoggâšum väriraavâd uási planktonellein jáámá čohčuv puáttee kiiđân tain selvâneh kuittâg maneh tâi suovsah ponneest bakteereh pieđgejeh tälviv-uv jamâ iälánijd čoggâšuveh čáácán ennuv raavâdamnâseh maid planktontiäpuh iä pyevti kevttiđ kolmâs já sevŋâd keežild kiđđuv čääsist láá valmâšin valjeest raavâdamnâseh já čuovâ sehe liegâsvuotâ lassaan taađeest ko keesi aldan planktontiäpuh lasaneh jotelávt eellimtooimah hiđásmuveh tálvá te iänááš čaasij tiivreh jäämmih ucâluveh riddošadolâšvuođâ siisâ pyehčeeh já čäcieevnih vuojâdeh čääsist tälviv-uv já uážžuh tobbeen tuárvi haapi já topsenjunčuoškâi suovsah juátkih elimis jäävri ponneest já skuápuh kuáivudeteh táálván ponnemootán já vuáijuh oijâgâsân peehih táálván jäävri láádu tâi juuvâ poonán toh láá oijâgâsâst te toh iä puurâ maiden pic piergiitteleh keesi ääigi čoggâšum pyeidi vievâst toh uážžuh njuolgist čääsist liške čoođâ kyeleh puáidudeh jieijâs keesi ääigi lihâdeh uccáá já poreh vääniht toh sundedeh sijđosärgisááicus vievâst raavvâd kulâttem lii-uv tuše lovádâs keesi kuulâtmist hiđes šoddâm uáinoo meiddei kuolij čuomâi šoddâmrieggein s kuittâg mieskih čohčuv kođá täälvi sevŋâdumos já kolmâsumos ääigi s njomâtteijein maaijuv já piisam viettih stuorrâ uási täälvist suáijáás kuáđistis vuálgá čääsivuálááš jođáttâh mon mieldi toh peessih viežžâđ jäävri ponneest raavvâd viättá tälviv stuorrâ uási äigistis muotâkuáđist mut tot meiddei kuáláást vijđáht tot uážžu jieŋân jurssem vuoiŋâmrääigist já miiŋkih juátkih tälviv-uv aktiivlâš piätuellee eellim já ucâluveh sudesin pissoo čaasij pellâs lihâdeijee kyeleh já ponneest oijâgistee cuobbuuh láá toid älkkees saalâs tälvikuáti lii ittáám uáinusân muottui suddâm maŋa kiđđuv saimaanuárju njäähi vuásku kuha lahna jieŋâ vyelni lii sevŋâd já koolmâs elleid láá tast peerusthánnáá aktiivliih olesjorgettem tábáhtuvá kuohtii ivveest jäävri čääci lii kiärdášum jäävrist tábáhtuvá raavâdamnâsij já haapi juurrâm jäävri čääci lii kiärdášum pieggâ sehhee jäävri čääsi čässuáiván pajaneh raavâdamnâseh já poonán sirdâšuvá happi keesi čohčâ tälvi kiđđâ plankton plankton plankton happi happi raavâdamnâseh raavâdamnâseh olesjuurrâm lii tehálâš tábáhtus jävričääci lii kiärdášum nuuvt et pajemustáá lii lieggâ já keppâ čääci já jieŋâlubboost lii kolmâ já lusis čääci huámášâh älkkeht vuojâdemriddoost ko luáštádâđah čääsist jerdust jyelgih oovdâst jiešvuotâ lii et tot lii lussâdumos liegâsvuođâst čohčuv čuáskum pajaldâsčääci vuáju vuáluskulij já jieŋâlubboost paijaan uđđâ lieggâsub čääci sajan čääsi kiäsáš kiärdášume čuávdánškuát ubâ jävriáldá čääci lii čuáskum siämmáá liegâsin te piegah peessih älkkeht muiviđ čääsi pone räi pajaneh pajaldâsčáácán valjeest raavâdamnâseh jyehičohčâsâš almoon lii čääsi olesjuurrâm jävričääci lii kolmâsumos tállán jieŋâ vyelni já lieggâsumos ponneest ij siähán ollágin täälvi ääigi happi puáhtá nuuhâđ aainâs jäävri ponneest kost pieđgejeijeebakteereh kulâtteh ubâ ääigi haapi jieijâs eellimtooimâin suddâm maŋa tiättoo oppeet siämmáásullâsâš čäcijuurrâm ko čohčuv mut läivibeht almoneh láá teháliih jäävri eellim tááhust piisam kuáđih čeevris maaijuv skuáppu eennâmverdi skálžu cuábui ruvdán čässuáivist jiäŋŋoo čääci lii keppisub ko jieŋâlâs čääci taan keežild jäävrih iä jiäŋu pone räi mii lii eromâš tehálâš jäävri iälánij tááhust olesjuurrâm áánsust raavâdamnâseh já happi siäháneh čáácán siemâneh luovâneh tälviv piegâ tuálvumnáál lii jieŋâ vyelni koolmâs sevŋâd já joskâd čäcišadoi eennâmveerdih já ruottâseh siäiluh ponneest täälvi paijeel itoseh já planktonellei vuoiŋâs- temhäämih siäiluh ellen ubâ täälvi ponneest bakteereh pieđgejeh tälviv- uv jamâ iälánijd kyeleh lihâdeh já poreh tälviv uccáá olesjuurrâm ääigi jävričääsi raavâdamnâ- seh já happi siäháneh jyehi sajan čáácán kirje kove a uásist jäävrist lii tälviv lieggâsumos b lii kolmâsumos c čääci lii vyelemustáá jäävri ponneest viettih täälvis a skuáppu b cuábui c kyeli d čeevris a tábáhtuva stuorrâ čäcišaddoid talvâ- dijn b šadoh finnejeh raavvâd ko toh kiđđuv algâtteh šoddâmis jäävri ponneest kirje iššijn kyehti jävriluándu tehálâš ääši a jäävrih iä jiäŋu pone räi b toh jiäŋuččii te mii hemâdâsâid tast ličij lii cuávis sismeerâ čuođijn juuvâin kolgá toos saivâ čääci muttuuččij-uv saivâčäciäldisin ađai jävrin jis ij puáđáččii čoolmij pehti sálttáás čääci saivâčääci já sálttáás čääci siähánává te šadda tijpâlâš merâsaivâčääci lii sältti vuálá ohtâ prooseent ko väldimeerâ sälttinalliisvuotâ lii prooseent iäláneh láá-uv áinoošlajâsâš siävuttâs jaavrij já meerâi iäláánšlaajâin veikkâ ij kuáhtáágin väldimeerâ stuorrâ iälánijd tegu válláid haid tâi ráávskuid merâluovtâi šadolâšvuotâ sulâstit jävrrido šadolâšvuođâ suáijáás kaavâin šadoh hämmejeh siämmáálágánijd stielâsijd tegu jäävri tâi juuvâ riidon eennâmmield šaddee rátká tâi pikkâleibi láá merârido tijpâlumoseh muorah láá vijđes jävriruáhušadostuvah šaddeh luobâskeh já fiskisluobâskeh já vala jieŋâlubboost čääsivuálááššadoh luovânij suullân ihheed tassaaš joba kuulmâ kilomeetter asosii nannaamjieŋâ tiädust rääjist lii riddokuávlu källeevuáđu já tađemield še eennâmvuáđu pajanâm já paijaan ain-uv kočodeh eennâmpaijaanmân puáđusin merâluovtah snorâneh kuuloold luovâs meerâst čääci muttoo saivâčääccin já luovtah muttojeh valjaasraavâdlâš jävrin luovtah ubbojeh kiddâ ubbum kuávluin láá valjeest šadoh já elleeh raavâdkuáluseh älgih távjá planktontiäpuin pajaldâsčääci penttâ tuáldá eellim ko tobbeen láá luhâmettumeh siemin tiäpuh kullee čuovjis ruánáá já tinnotiäpuh lassaanškyeteh tállán kiđđuv ko jieŋah suddeh já čuovâ lassaan pyehtih lasaniđ jotelávt ko pajaldâsčääsist láá valjeest typpi- já fosforraavâdamnâseh maid taarbâš šoddâmân äävi raavâdkuáluseh älgih planktontiäpuin poreh maaŋgah elleeh tegu elleeplanktonân kullee saveh já ponneest ellee kaccuuh láá pelestis maaŋgâi kuolij raavâd noheh stuárráábáid pänikuolijd luddijd nuárjoid tâi ulmui planktontiäpuh čuovâ typpi- já fosforraavâdamnâseh elleeplankton koskâvuođâlâš valje ihásâš mulsâšuddâm já ton miärán vaikutteijee tahheeh plankton meeri lassaan vuoččin hämmejeh ekosysteemist muálkkáás raavâdviärmáduv stuorrâlođâsrapu fiindâr ryevdikuálmihâš kaccuu skuáppu siilâk peljimeduusa torske havdâ merâpuákku čuovjisskálžu láá čääsi pajeoosijn suiloo planktontiäpuh källeeriddoin šaddeh tiäpuh stielâsin källeeriddoin láá jieškote-uvlágáneh tiäpuh távjá stuorrâ ohtâlâs šadolâšvuotâhân šaddeh čielgâ stielâseh ko cuávis riddočääsist sirdâšuvá jieŋâlubon čäcirääjist lii njalahis čapis stielâs mast šaddeh čuovjistiäpuh vuoluubeln lii árpputiäppustielâs mast šaddeh iänáážin siämutiäpuh mut meid eres maaŋgâsellâsiih ruánáátiäpuh jieŋâlubboost šadda ruškistiäppoid kullee kupâlâstiäppu lii algâalgâlávt meerâst mákkojeijee šlaajâ mii váátá viehâ sálttáás čääsi tot váilu já merâsaivâčaasijn šadda källee- já keđgiponneest siđhes verdi killáá pyereest páárui hiäiluttem iälusteh nuuvt valjeest elleeh et tom kočodeh-uv vyevdin lii pááihui muttum härvinâžžân sáttá leđe čääsi siävŋánem mon keežild kupâlâstiäpuh iä uážu tuárvi čuovâ kupâlâstiäppu lii pááihui lappum te maaŋgâi ellei eellim toi syejeest lii šoddâm máhđuttemmin šaddeh vala-uv jieŋâlubboost ko kupâlâstiäpuh ko toh iä taarbâš nuuvt ennuv čuovâ riddoin miänástuveh tuše muádih šaddošlaajah tile lii eennâmšaddoid koorâs eennâmvuáđust láá uccáá raavâdamnâseh já masa oovtmanolâš pieggâ hettee šoddâm ovdâmerkkân rááđháh šaddeh vyeligis miestân eennâm mield olgosuáluikuávlust šaddeh turnâmiestuuh moi ooraans muorjijn lii ennuv lii árppulágán ruánáátiäppu kulá ruškistiäppoid áimučuuđah tuálih tom loptosist čääsist lii vuoddâsij kuhes syeini šadda kiäđgáás riddoin lii ennuv tijpâlumosáid šaddoid kulá vuoddâsijn šaddee riddohaavvâr já kuorbâ källein mákkojeijee fiskisvuoivâssyeini já syeinisiipuul s uápis šaddoid kuullâv še riddorääsi já tejârääsi lijgešadda láá majemui ihelovoi ääigi šoddâm ennuv tiäpui já šadoi kevttim raavâdamnâseh aainâs typpi já fosfor ađai lii lijgešoddâm lii vaikuttâm sehe čääsi kvaliteetân já meerâst ellee iälánáid uáinojeijee nubástus lii planktontiäpui lasanem čuovjistiäpuh láá stuorrâ tiäppupuárren tiäpui tiettum kočodeh tiäppuliäđusin veikkâ tiäpuin iä lahkin liäđuseh čuovjistiäpuh láá mirhâliih et toi ivnim čáácán ij koolgâ moonnâđ vuojâdiđ puáhtá hitodiđ keeppidmáin raavâdamnâsij peessâm čáácán riddoenâmeh putesteh pasâttâsčasijdis pyerebeht ko ovdil já estih raavâdamnâsij tuidâšume piälduin já vuovdijn sierâlágán vuovijguin lasaneijee lijgešoddâm kulá kuittâg vala-uv paamussáid pirâsprobleemáid lii cuávis sismeerâ mon čääci lii vänisálttáás merâsaivâčääci suiloo siemin čuovjis- já ruánáátiäpuh láá planktontiäpuh maaŋgâsellâsiih ruánáá- ruškis- já ruopsistiäpuh hämmejeh čielgâ stielâsijd čääsi jieŋŋâlvuođâ mield láá šoddâm ennuv tiäpui já šadoi tarbâšem raavâdamnâseh lii lijgešoddâm puáđusin aainâs čuovjistiäpuh lasaneh já taheh stuorrâ puárreid kove já kirje teevstâ vievâst a olgosuáluikuávlu källeerido tiäppu- stielâsijd riddoost jieŋâlis čáácán b jieškote-uv stielâsân ovdâmerkkâtiäpu c tiäppustielâsist láá stuárrámusah tiäpuh vihkosâd tavlustuv já merkkii toos lijge- šoddâmân lohtâseijee nubástusâid lassaan kiäppán a meeri b meeri c šeellâdvuotâ d meeri noonâ čäcielleehaavi tâi sillee vielgis kovli lasâpuurkih penssel tejâ- pastem petrimaljah pinseteh prepa- ristemmikroskoop tiäppustielâsijd meerân njuáidusávt njeijee källeerido tast šaddee tiäpuid tiäppustielâsijd iäruttâh tiäppušlaajâid jieškote-uv stielâsijn šaddeh čielgitävtittemes elleid haavijn nuurrâmsaijeen cuávis rido mast láá čäci- šadoh já tiäpuh mielâstubbooht kupâlâstiäpuh motomijd lasâpuurkijd pelimuudon merâ- čassijn haavijn ovdâsmaŋas čäcišadoi já tiäpui kooskâst haavin šoddâm amnâs koovlin haavi várugávt oovtâ kupâlâstiäpu oolâ já luovvii tiäpu tom koovlin tiäpu vâi tast orroo elleeh luovâneh elleid várugávt pensseláin pinsetijguin tâi pastemáin já sorttâd taid lasâpurkkijd puurki kooskâi luhhijn amas kirdee tiivreh kárgáđ stávlákuátviežžee käškimčuáimáš njävli stuorrâlođâsrapu kaccuu njivleskuáppu merâpuákku čuovjisskálžu váimuskálžu čunoiskálžu moteskálžu skáálžui koorâid riddoost lastikseekân keeđgijd vyelni eellih maaŋgâlágáneh elleeh tegu skuápuh skáálžuh já mááđuh cuávis čääsi keeđgijd já nuurâ elleid sillei elleid várugávt lasâpuurkin puávtáh aiccâđ maaŋgâid kirdee tiivrijd šlaajâid elleid luokast pinsetijguin petrimaljaid elleid oppâkirje kuuvij tâi miäruštâllâm- kirjái vievâst planktonellei lasseen vuojâdeh aavijn tuše čielgitävtittemes elleeh sajan ponneest já aainâs kupâlâstiäppustielâsist láá čunnui já mođe siisâ kuáivudâttâm valjeest elleeh siste kávná älkkeht aaibâs päljis čolmijguin-uv sieminiälánijd täin čielgitävtittemes ellein láá kuolij já luudij tehálâš raavâd láá sehe meerâi já jaavrij elleeh eellimpirrâsân vuáhádum väldimeerâi ellein lii vaigâd eelliđ merâsaivâčääsist stuorrâ liegâsvuođâ muttuustâlmeh já kuhes tälvi hemâdeh ellei eellim spiekâstâhlâš tile keežild tobbeen láá ucceeb šlaajah ko väldimeerâin elleeh šaddeh hitásubbooht já pääccih ucebin ko väldimeerâ šlajâkyeimih sálttáásvuotâ kiäppán já poođáid monâdijn riddokuávlust kuáhtáá viehâ harvii väldimeerâ šlaajâid tááhust maaŋgah jaavrij elleešlaajah tegu tiivreh já skuápuh mákkojeh vänisálttáás merâluovtâi poođâin vaikuttâs iälánij vijđánmân merâšlaajâi lohomeeri moteskálžu peljimeduusa kupâlâstiäppu merâpuákku ruopsisfiindâr merâtäsni saivâčääsi elleeh merâsaivâčääsi elleeh merâelleeh jieškote-uv oosijn čääci lii koidâsumos tobbeen lii plankton jietânâs s lii čoođâuáinojeijee já šlijvelágán meerâi ässee tot lii uážžum neelji suhâpeliráávsá vuáđuld moh sulâstiteh peelji lii väldimeerâi šlaajâ já tot lassaan tuše sálttáámusâin oosijn peljimeduusaid puáhtá kuittâg uáiniđ meid riddokuávlust ko meerâ virdedmeh láá jođettâm taid tavas láá kuáhtám meid meetterpele kobdosijd peljimeduusaid mut toh láá čuuvtij ucebeh cm kobdosiih peljimeduusah rievdâdeh meerâi virdedmij mield toh pasteh še jieijah-uv vuoijâđ paskodâlmáin ritmâlávt jieijâs ruummâš porá uccâ rapuelleid já kuolijd maid tot tármuttit kuhes njälmisáiguidis puáldimsoksâmijguin kulá-uv polttijâšelleid s kullee ulloskerreerapu lii riddo- kuávlučaasij puáđulâš lii vuálgus riddokuávlust ij áppád lasaniđ vänisálttáás čääsist eellih maaŋgah rapuelleeh lii merâponneest mákkojeijee rapuellee tot lii suullân viiđâ senttimeetter kukkosâš lii syeijin ruškiš lođđâsijguin haarnisk lii salâsteijen hiđes já mielâstis tot porá-uv rááđuid kävnih jotelávt viermijd čaaŋŋâm kuolijd já jurseškyeteh taid lii maaŋgâi kuolij raavâd tegu torske ponneest eellih maaŋgah kaccuušlaajah láá siijđoin tuolbâseh muádi senttimeetter kukkosiih ponneest piäittáástellee elleeh láá maaŋgâi kuolij tehálâš raavâd lii rapuellee veikkâ vielgis kalkkâkoorâ vuáđuld tom puávtáččij nabdeđ skuáppun lihâttâl jieijâs syejeest puzzâlágán juolgijdis moh jođetteh čääsist suiloo plankton ton purrâmâššân puáhtá kiddiđ jieijâs ruugân kärbisvuáđun tâi kiäđgán rävis merâpuákuh iä pyevti lonottiđ orroomsaajees te toh ferttejeh eelliđ siärvádâhhân alda kuoimijdis vâi maneseelâi šovâttem ličij máhđulâš ponneest eellih maaŋgah šlieddâelleeh já skáálžuh láá koorâ syejeest ellee šlieddâelleeh eellih ponnjáás kalkkâkoorâ siste uási maailm skuápuin eellih meerâin mut motomeh šlaajah láá vuáhádum meid vänisálttáás čáácán senttimeetter kukkosiih tiäppuskuápuh eellih valjeest kupâlâstiäppustielâsist kuávzá roovâ njuohčâmáin tiäpust raavvâd tast láá syevđih te tot ij taarbâš pajaniđ čässuáiván vuoiŋâđ lii viiđâ senttimeetter kukkosâš ponneest ellee rapuellee láá muádi senttimeetter kukkosiih tuolbâ rapuelleeh lii koorâ siste ellee rapuellee tarvetteh jieijâs sajasis korrâ vuálážáid kiddâ láá siijđoin tapčasâm kyevti kalkkâkoorâ suoijim šlieddâelleeh lii tobdosumos skálžu maŋa čuovjisskáálžuh tarvetteh jieijâs segis sáiguiguin merâpoonán já pyehtih eelliđ stuorrâ juávkkun paldluvâi čuovjisskáálžuh kevttih siemin iälánijd maid toh sillejeh suovđijd toidee merâvirdeest láá haavdâi já findârij tehálâš raavâd čuovjisskálžu šadda joba senttimeetter kukkosâžžân já máddáápiäláá vala love senttimeetter kukkosâžžân mut riddoost ton kukkodâh lii innig nelji senttimeetter sálttáb merâčääci lii tađe stuárráábin čuovjisskáálžuh šaddeh já moteskáálžuh láá meerâ táválumoseh skáálžuh merâsaivâčääci stuorrâ liegâs- vuođâ muttuustâlmeh já kuhes tälvi taheh vaigâdubbon iälánij eellim eellih ucceeb elleešlaajah ko väldimeerâin mut tobbeen eellih meid jaavrij elleešlaajah ellee ohtâgâsah láá táválávt ucebeh ko väldimeerâst ellee šlajâkyeimih čielgitävtittemes elleeh láá kuolij já luudij raavâd láá almostum maaŋgah uđđâ čielgitävtittemes elleeh tegu ulloskerreerapu já väldimeerâ elleešlaajah iäráneh nubijnis a šlajâmere b ohtâgâsâi stuáruduv peeleest c tahheeh čielgejeh täid aašijd merâriddokuávlust puávtáh kavnâđ čuávvoo šlaajâid a peljimeduusa b stuorrâlođâsrapu c merâpuákku d čuovjisskálžu a elleejuávkun merâpuákku kulá b merâpuákuh eellih aldaluvâi nubijnis vihkosâd raavâdkuállus mast lii ohtân uásálâžžân a stuorrâlođâsrapu b čuovjisskálžu kyeleh luosâ tevkis tiälhuh sijđosárgá paajaabeln pyeidivepsi m čielgâ ceehis merâkuávžur valjeest tiälhuh sijđosárgá vuoluubeln cm siilâk selgivepsi koskâveepsi ovdiibeln cm kirjeluosâ siijđoin sehe selgiveepsist já peccihist tiälhuh cm kilohaili selgivepsi koskâveepsi moojiibeln čuávjičuomâseh čuhâleh cm torske kubdâ uáivi njälmipiälláin njäävvilsááiguh cm áhupiddo uáivist vieskah stuorrâ uáivi stuorrâ ovdâveepsih cm ryevdikuálmihâš seelgist kulmâ säägi cm säggifiindâr čalmeh siämmáábeln siijđo cm vollâsâš siijđoin tevkis tiälhuh cm čunoitokko koskâveepsih šoddâm oohtân cm ryevdikuálááš seelgist sottuuh cm njunekyeli kuhes njune já käibi cm šordeäimi äimilágán šordááš roppâ cm eellih suullân čyeti kyelišlaaijâd puoh sisčaasij kyeleh mákkojeh meid mut tuše mottoom merâkyelišlaajâ lii vuáhádum merisaivâčáácán táválumoseh salâseh láá sisčäcikyeleh puško kilohaili kuha já lahna merâkyeleh siilâk kilohaili luosâ já torske láá teháliih áámmátkuálásteijee salâskyeleh pivdeh troolijn lii siilbâränis aavij uáivádâhkyeli ij lah jiečânâs kyelišlaajâ pic tot lii ässee silde vyelišlaajâ mii lii vuáhádum eelliđ merâsaivâčääsist lii ucceeb ko väldimeerâ silde ige tot lah nuuvt vuoijii silâkeh puátih äpimeerâst stuorrâ uáivádâhhân kuuđđâđ riddočassijd kođeh merâponneest uási koođoost láppoo eres kuolij njáálmán tâi riävdá páárui fáárust meerâ áápán lii miärálávt já ekonomâlávt tehálumos kyeli kuittâg uccâ uásááš ovdán čivgân čiivgah poreh elleeplankton já stuáruh jotelávt čohčuv čiivgah láá lovesenttisiih koskâsii ääigi silâkkeh vajâldeh uáivádâhhân silâkkeh poreh elleeplankton lasseen joba eres kuolijd láá maaŋgâi pänikuolij raavvâd poreh eres lasseen luosâ já torske pivdeh lanijguin viermijguin já pehtilumosávt troolijguin lii ovttáin tâi kuovttijn tamppáin kesittittee stuorrâ sekkâlágán viermi já tom sulâstittee kilohaili kuálásteh suullân miljovn kiilud ivveest kilohaili tiättoo raajijn te kuálásteh iänááš uási maailm kilohailisalâsist já kilohaili uási áámmátkuálsteijei salâsist lii suullân prosenttid já kilohaili kevttih iänááš čevđiellei fuoddârin mut toh láá meiddei pivnohis purrâmâškyeleh siäiluttâhhân já suovâstum häämist mákkoo lii joba kuulmâlovkilusâžžân šaddee piätukyeli torske kođá miljovn meiničalmed meetter jieŋŋâlvuotân suiloh vuohâsávt sálttáás čääsist vuájuhánnáá poonán ovdáneh čiivgah tuše talle jis sälttinalliisvuotâ lii eenâb ko ohtâ prooseent torske lassaan tuše ton máddááuási jieŋâlâsâin čohčâstoormâi ääigi puáhtá čoolmij pehti kulgâđ táváliist eenâb sálttáás čääci sälttiupuulsâ maŋa torske lassaan riddočaasijn torskenääli nanosmuvá já salâseh stuáruh motomij iivij ááigán iä lah majemui iivij ääigi puáttám stuárráábeh sälttipuulsah te ~sälttinalliisvuotâ já siämmást meiddei riddokuávlu torskeh láá kiäppánâm torske lii ponnekyeli válduravâdin láá stuorrâlođâsrapuh mut kale toos tohhejeh ravâdin meid eres-uv stuáruduvâs peeleest mudágis ponne-elleeh puáhtá-uv kočodiđ meerâ kovjânjammen torske pivdá táválávt silâkijd mut tot porá še maaŋgâid eres kuolijd já rapuelleid kulá väldimeerâi ekonomâlávt mávsulumosáid kuolijd lii tehálâš salâskyeli veikkâ ton piivdost lii-uv stuárráb merhâšume já cuoppâ lii mávsulâš ko tom kevttih ulmui ravâdin iäge ellei fuoddârin pivdeh torske viermijn já runneuággumáin liihâd alda pone já ocá tobbeen rapuelleid já kuolijd ravâdin suddâluvá pyereest poonán šoddâdeh purrâmâškyellin ištâdeh še astoääikuálásteijeid tegu fiindâr láá ponne-elimân vuáhádum merâkyeleh čiivgah láá táválii kyele hámásiih mut stuárudijn ton siijđoh muttuuškyeteh paje- já vyelipeellin čalmeh já njunerääigih sirdâšuveh paajaapeellin muttâšuvvee siijđon šaddee sijđo kuávgud fiindâr muttoo tuolbâsin já ton kooppânj kuárrán findârist šadda siijđo alne viällájáijee tuolbâ ponnekyeli ij lah paarooh vuoijâđ et tot ferttee pivdeđ ponne-elleid perttuumáin viälláá merâponneest kuovgis já čalmettis sijđo vuáluskulij lii čeppi suddâluđ merâpoonán ko muádi minuttist tot áppád rievdâdiđ paajaapiäláá siijđo syeji-iivne merâpone iivne hámásâžžân tot puáhtá peittâttâđ čeepiht ponnečunnui tâi mođe siisâ nuuvt et čalmeh tuše pääccih uáinusân tot vuordâš ovdâmerkkân stuorrâlođâsrapu aldanem saalâs lii tuárvi alda te fiindâr fakkist vollit uáinusân já tuáppee tom tâi mođe siste ellee skáálžuid fiindâr kávná ko tot pođgát pone vepsijdiskuin fiindâr lii njaalgâ purrâmâškyeli te tast ij lah liijká stuorrâ ekonomâlâš merhâšume šoddâdeh áldáin šoddâdem lii tááláá ääigi tehálub iäláttâs ko ärbivuáválâš kyelipivdo niŋálâskuolijn pooččum meeinih šovâttuvvojeh kuopsâskuolij kuopsáin kočâttâm čiivgah šoddâduvvojeh purrâmâškyellin tâi ištâduvvojeh čácáduvváid šoddâdeh stuorrâ kobđoo áldáin eromâšávt kirjeluosâ mii lii algâaalgâst tave-ameriklâš šlaajâ mákkoo pyereest čääsist já šadda fuoddâr vuoimijn jotelávt šoddâdmist ij taarbâš tivrâs kuálástustaampâid pyehtih markkânistiđ kuolijd jo muuneeld ko áldáin puáhtá kuáivuđ sooppum ääigi tiätustuárusijd kuolijd puvdáid kirjeluosâ lii-uv tehálumos ekonomiakyeli tuidâšum fuoddâreh já kuolij pooškah lijgešoddâdeh aagij láá kuittâg ovdedâm ain pehtilubboid vuovijd moiguin lijgešoddâdeijee amnâseh vyerkkejuvvojeh ton sajan et toh šodâččii merâčáácán ištâdeh jyehi ive miljovnijd kuolijd eres lasseen merâluosâid já merâkuávžurijd torvejeh kyelinaalij siäilum láá teháliih nuuvt áámmát- ko astoääigikuálásteijeid-uv šoddâm oljo leevvân čässuáivist cuožžân turdeed čäcilode puzzâkeerdi nuuvt et tot ij pyevti innig kirdeđ kalga suojâliđ suoijâlmân láá maŋgâ suujâ lii áinoošlajâsâš ekosysteem mast iälá uáli jiešlágán meerâi já saivâčääsi šlaajâin čokkânâm iäláánsiärvus lii pegâlmâs luudij vuoiŋâstem- já tálvástâllâmkuávlu lii vuosâsajasávt kuálástem- já astoääigikuávlu lihâdeh ain eenâb já eenâb luámuvietteeh purjâs- já moottorkárbáidiskuin fáálá mielânpäccee vuáttámušâid merâluándust suoijâlmân láá vuáláčaallum maaŋgah sopâmušah tain lii sopâmuš mast riddostaatah čonnâseh kepidiđ nuáskum já lijgešoddâm kuáská tom kuávlu kost čääsih kolgeh peerusthánnáá äštih ain-uv maaŋgah vaarah peessih ain-uv liijgás ennuv raavâdamnâseh piälduin vuovdijn aassâmkuávdáin já ruossâlistemtaampâin lasanem puáđusin pyehtih tiäpuh lasaniđ paijeelmiärálávt já talle mirhâliih tiäppunäälih pyehtih äštiđ maaŋgâi elleešlaajâi eellim já astoääigikevttim láá lijgešoddâm puáđusin šoddâm vijđes hapittes kuávluh main ponne-ellei eellim lii váádduh tâi máhđuttem fievrideijee taampâi luhottisvuođah ađai merâpäärtih láá stuorrâ aaštâ aainâs kuávlust pessejeijee já tálvástellee luddijd levâneijee oljo pilled pirrâs ulmui-uv tááhust ihepoojij ááigán eellih sehe meerâ já jaavrij kyelišlaajah lii ekonomâlávt tehálumos kyeli luosâ torske já kilohaili láá teháliih salâskyeleh lii uáivádâhkyeli mii porá iänáážin ellee- plankton lii pone alda mákkojeijee piätukyeli lii ponne-elimân vuáhádum tuolbâ kyeli šoddâdeh kuolijd purrâmâššân já ištâdmij várás šoddâdeh stuorrâ áldáin suojâluvvoo maaŋgâi aalmugij- koskâsij sopâmušâi já miärádâsâi vievâst a ovtâstit siilâk já silde b mii iärut taid nubijnis a kuolijd šoddâdeh viermiáldáin b lii tehálumos šodâttettee kyeli tuáváduvâid čielgiittâsâi vuáđuld a lasanem puáđusin lii tiäpui já šadoi lasanem b kesittittee stuorrâ sekkâlágán kyeliviermi c mast stoormâ ääigi puátá meerâst ennuv sálttáás čääci d riddostaatâi sopâmuš mii kenigit enâmijd suojâliđ a äštee tahheid b täid aštuid puáhtá tuástuđ lii riges loddenälivalje šolbâdis källein vuoiŋâsteleh čäcilodeh tegu viettuuh já haavdah já čerriheh piškoh pessimlássáás paajaabeln mákkojeh kalâččeijeeh puáhtá uáiniđ puállunjunnjuuvčâ merâkuáskim já skaarfâ loddenäälih láá čuuvtij rievdâm majemui ihelovoi ääigi loddešlaajah eres lasseen merâkuáskim já stuorrâlodde láá lasanâm uđđâ-uv šlaajah láá asâidum pessiđ riddokuávlun láá kildeečapis skarfâ sehe suollui niijtoin já kaavpugmuorâstuvâi kiedijn suoinijd pahhee vielgisnierâčuánjá mákkoo merâpáárui alne lii stuárráámus olgosuáluikuávlu čäcilodde čapisvielgis oreshaavdâi humijdeijee kiihâmjienah kullojeh jyehi sajan já máddááuasi riddokuávluin maŋa oreshaavdah čokkâneh tuákkin já värrejeh vyesimáánu loopâst maadâuásán toh lonotteh kiihâmáigásii ivnáás juhlemáccuhis ruškis vuáđuiivnán huksee piervâlis suáijáás sajan ovdâmerkkân rááđhá vuálá skoođâst piervâl timmâ uvjâiguin já láálá mane suullân mánuppaje ääigi tot ij vyelgi piervâlist meddâl ko vuorâččâsah äštih vahtiihánnáá haavdâmoonijd källeelássáid korŋim olmooš-uv puáhtá tovâttiđ stuorrâ vaahâg paldemáin lällee niŋálâsâsâid meddâl piervâlist uđâgááh kyeđđih piervâl te maaŋgah niŋálâshaavdah tipšoh taid ohtsijn párnáikaardijn niŋálâsah pasteh piäluštâttâđ stuorrâludij já tevkisselgkaijui vuástá moh salâsteh lodeuđâgáid váldupurrâmâššân láá čuovjisskáálžuh maid tot puáhčá paijeel love meetter jieŋŋâlvuođâst looskâi jotelávt lasseen kulá suáluikuávlu tijpâlumosáid luddijd puállunjunnjuhčâ vuossâmuuh puállunjunnjuuvčah láá vuálgus Åland loddelááduin main luoštii njuuvčâid luovâs lasseen mäddin kirdii uđđâ ohtâgâsah já nuuvt puállunjunnjuhčâ vijđánškuođij riddokuávlu miätá ääigi pessejeh suullân puállunjunnjuhčâpaarrâd uđâgááh ovdáneh hitásávt te sudes čääci kalga leđe ihepele ääigi puállunjunnjuhčâ ij pyevti vijđániđ pessiđ tááhust šoŋŋâduv lieggânem keežild puállunjunnjuhčâ vijđán ain taveláá et taveláá puállunjunnjuhčâ mákkoo joba olgolássáin-uv te valjaamus puállunjunnjuhčânääli lii kuittâg suáijáás merâluovtâin ääigi tot pessee motomijn siseennâm jaavrijn-uv tot riijdásk älkkeht njuvččáin lii pelipyehčee mii kuhes čiäpáttijnis oŋâttuš ponneest tiäpuid já čäcišaddoid ravâdin haavdah čokkâneh kiihâm maŋa tuákkin havdâ láálá já tipšo uđâgáid njuuvčâid iäruttâh taid nubijnis lii lasanâm suojâlem keežild merâkuáskimijd riemmii piemmâđ mirhâttis haškâiguin te kuáskimnääli loskâškuođij miirhâi meeri lii kiäppánâm et kuáskimijd ij innig taarbâš piemmâđ ääigi pessejeh kulmâčyeđe merâkuáskimpaarrâd moh pyevtitteh siämmááverd uđâgáid ivveest merâkuáskimpaarah láá vijđánâm jo siseennâm jävrikuávloid-uv merâkuáskim iä lah vajedâm innig maaŋgâlov ihán te tot ij poolâ innig ulmust tegu ovdil loskâm lii ohtâ luándusuojâlem stuárráámusâin vuáituin čuolâst stuorrâ-uv salâskyele merâčässuáivist lii stuorrâ kozzâlodde ihheed tassaaš pollii et merâkuáskim jáámá suhâjämimân ko pessim suullân neljilov kuáskimpaarrâd pyevtittii tuše motomijd uđâgáid ihásávt pessimpuáđus poođij tast et pirâsmiirhah moh lijjii meerâst šoddii purrâmâš mield kuáskim organiismân já tađe mield moonijd sistetoollâm moonijn iä ovdánâm ennust ollágin uđâgááh suájákeejij koskâ lii joba meetter láá mučis ruákkinjune já vievsâs koozah já ruškis puuzah loddeest lii vielgis poođâš já kuovgisruškis uáivi merâkuáskim lii älkkee tubdâđ ko kubdâ kuhes já keejijn hárrájeijee suájáh pyehtih mielân haškânâm kirdee ráánu porá masa maid peri kuolijd luudijd já njomâtteijeid tot pivdá kuolijd eromâšávt puškoid tohhejeh meid rááđuh lii loddenalijdân uđđâ puáđulâš lii stuorrâ čapis já virdevijvesâš lodde s lii eromâš pyehčee puohčâlem tot áppád čarviđ ááimu meddâl puuzâi kooskâst já kubdâ melijuolgijguin čievčân tot puáhtá čuávvuđ kuolijd joba meetter jieŋŋâlvuotân puuzah njyeskih puohčâldijn ko tast váilu vuojâráksá maggaar lii vuonjâšluudijn s puáhtá-uv uáiniđ kuškiistâlmin suájáidis källei já merâmeerhâi alne lohomeeri lii stuárrum suojâlem áánsust ihásâš uđâgâšpyevtittâs pessiiškuottii riddokuávlust lovmat ihheed tassaaš láá luhostum pessiimist pyereest tondiet skarfâsiärváduvah láá tááláá ääigi maaŋgâin soojijn já riddokuávlust toháliih kyeleh láá riddokuávlust tuárvi et skarfâ lasanâš täst oovdâs-uv láá sujâttâm árvukuolij kiäppánmist mut tast ij lah tieđâlâš čáittu skarfâsiärvádâh rievdâd pessimsuollus šadolâšvuođâ ko pooškah hettejeh šadoi šoddâm s vuálá šoddâm källeelássááh láá meid enâduv peeleest aheveh uáiniđ vaattâm et skaarfâi mere kolgâččij toollâđ miäccástmáin hiäivulâžžân tuákih láá varrimmääđhi ääigi táválâš uáinámuš riddokuávlust tuhhiittij sinokiedijd tundra sajasâžžân lâi tobdos tuše kesilodden pessiiškuottii čuánnjááh moh lijjii vuálgus elleikäärdist lasanii jotelávt já ožžuu tievâsmittem meid eres saajeest šoddâm čuánnjáin vielgisnierâčuánjá lasanij nuuvt et tot lâi ovdâmerkkân riddokuávlui já muorâstuvâi enâmustáá uáinojeijee lodde lii vijđánâm jo pááihui siseennâm hiäivulijd pessimkuávloid-uv kaavpugij sinokiedih sulâstiteh vielgisnierâčuánnjái eidusij aassâmkuávlui ridoi jolgâ tundra te sirdâšem kaavpugij jolgâ sinokieddijd já golfkieddijd lâi älkkee pessejeh tááláá ääigi muáddi tuhháát vielgisnierâčuánnjád peeleest vielgisnierâčuánnjáá sulâstittee kanadačuánjá lii čielgâsávt stuárráb pessee riddokuávlust já pááihui sisenâmist-uv motomáin tuháttáin paaráin mield šlaajâ algâalgâliih aassâmkuávluh láá enâmân tegu lii kanadačuánjá vijđánân ištâdmij vievâst lii lamaš finniđ miäcástittee šlaajâ lii suáluikuávlu valjaamus lodde tehálumos raavâd čuovjisskálžu meerrid ton vijđánem raajijd mákkoo suáluikuávlust já riddokuávlust lii finnim noomâs njunemadduu čapis puálust ađai päähist ij ääšti lappum ko toh láá rávhuidittum já uđâgái stuárrum hemâdei- jee miirhah láá kiäppánâm meerâst lii suáluikuávlu uđđâ lodde puáhčá kuolijd joba luuvij meetterij jieŋŋâlvuođâst lii asâidum maŋgáid suolluid já kaavpugij muorâstuvváid ko toh sulâstiteh šlaajâ algâalgâliii aassâmkuávlu ađai jolgâ tundra kirje kove vievâst a iäruttâh čerrih já kyeličerrih b tevkisselgkaijuu já stuorrâlode nágguseh riehtâ vâi puástud a lii lasanâm b havdâvaanhimeh tipšov uđâgáid c puáhčá čuovjisskáálžuid purrâmâššân d pessee eres lasseen e lii pelipyehčee čuávvoo luudij válduraavvâd a havdâ b puállunjunnjuhčâ c merâkuáskim d skarfâ e vielgisnierâčuánjá a havdâ ij pessii b puállunjunnjuhčâ ij pyevti vijđániđ káiru tevkisselgkaijuu stuorrâlodde päiski čerrih kyeličerrih kappeerpäiski kaijuuh já čerriheh skarfâ merâčuánjá viettuu kubdânjunvuonjâš havdâ kuulnâs kuussâgkuálsi stuorrâviettuu áŋálâh ruokkâ eellih maaŋgah jieškote-uv čäciloddešlaajah já eres lasseen ruokah nelji miljard ihheed tassaaš eennâmpáálust ij lamaš maggaargin eellim loovdij ubâ plaaneet ige algâeennâmpáálu áimukeerdist lamaš happi merâčääci lâi eellim kiähtu ko čuođij miljovnij iivij ääigi šoddii puárásumos eellim ovdâsteijee bakteerijd sulâstittee iäláneh ovdánii vuossâmuuh čuovjistiäpui nálásiih iäláneh áppádii ohtiđ ađai čoonnâđ piäiváá čuovâenergia sukkârân maid toh valmâštii čiđđâdioksidist já čääsist ovdánmist taat lâi hirmâdsâš ovdánemlävkki já kuuloold meid ááimun luovvânškuođij happi iivij ääigi ovdánii ain uđđâlágán iäláneh eres lasseen vuossâmuuh ohtâsellâsiih kulâtteijeeh moh purrii siemin bakteerijd já tiäpuid iäláneh ovdánii meerâst iäláneh moh mattii ohtiđ ellii cuávis meerâi ponneest ko toh tarbâšii piäivááčuovâ oovtsellâsiih já oovtkiärdániih iäláneh lasanii juáhásmáin já puohtii luávdiđ merâpone vijđes kerdin ovdánii še vuossâmuuh maaŋgâsellâsiih šadoh já elleeh iälánij ovdánem jođettij seelâi šoddâm sierâlágánin puohtii šoddâđ sierâlágán pargoid tipšoo orgaaneh tegu váimu já syevđih iälánij ááicuh ovdánii ain pehtilubbon já maaŋgâpiälásubbon meerâin ellii maaŋgâlágáneh elleeh tiäpuh já algâliih šadoh pyevtittii ohtiidijn haapi lijjii meiddei tohálâš raavvâd taid porree vuossâmuid elleid tegu mááđoid merâtasnijd já lekkâkuolijd motomáid elleid tegu skálžoid šoodâi noonâ korrâ elleid oppeet ovdánii korrâ lođâsjyelgih táálái lođâsjuolgâgij ovdâeejih áppádii lihâdiđ jotelávt merâponneest aalgij kištoriäidudem main motomeh šlaajah ovdánii salâstiđ já motomeh suoijiidâttâđ piäđui vuástá uđđâ rááhtus tegu pyereeb syejipanssar adelij máhđulâšvuođâ šlaajâ šiev lassaanmân te ohtâgâsah lasanii já väldidii eellimsaje eres ellein táválávt kuuloold tábáhtuvvee šlaajâ ovdánem kočodeh evoluution muštâleh tovlái meerâi lođâsjuolgâgijn iäláánšlaajah stuorruu miljovnij iivij ääigi meerâin lijjii-uv stuorrâ čielgitävtittemes elleeh moh láá kuáhtám suhâjäämmim jo kuhháá tassaaš tobdeh tuše keđgilum pasâttâssân ađai fossiilin já trilobiiteh lijjii algâliih lođâsjuolgâgeh moh haldâšii meerâid miljovnij iivij ääigi kyevti meetter kukkosâžžân šoddâm merâskorpion piivdij saitijnis eres elleid lâi korrâ syejipanssar mii tooimâi tuuvdârieggen já syejiriäidun ovdáneh miljovn ihásijn källeevuáđu kiärdášuumijn láá kavnum muádi senttimeetter kukkosii iäláán pasâttâsah láá lamaš teekih moh láá lamaš kiddâ algâlâš čielgist uccâ elleežii nabdeh táálái čiälgálij ovdâeeččin vuáđuhäämist ovdánii evoluutio puáđusin uálultävtittemes algâkyeleh sulâstittii tááláá nahkijáá lâi vuossâmuš uálultávtálâš čiälgálâš uáivi suoijij noonâ tähtipanssar já korrâ panssarčuomâseh syeijejii roopâ panssarkyeleh šoddii muádi meetter kukkosâžžân lijjii jo maaŋgah ovdánâm jiešnäälih veepsih uáluleh päänih syevđih já čalmeh lijjii-uv tagareh jiešvuođâi kuáluseh main čovârkyeleh já tähtikyeleh puohtii ovdániđ lohhojeh haih já ráávskuh ij lah táhtáás čielgi ige kooppânj tegu tähtikuolijn eellih tuše väldimeerâin ko toh iä lah vuáhádum saivâčáácán kyelišlaajah láá čovârkyeleh ij lah táhtáás tuuvdârieg- gee lijjii meerâin miljovn ihheed tassaaš láá tähtikyeleh láá ohtân ovdánâm jiešvuottân kooppânj já táhtáás čielgi lasseen suovđijd syeijejeijee syevđiloheh tähtikuolijd kullee novdâvepsikuolij veepsih muttojii kuuloold nuuvt et toiguin puovtij peehiđ enâmist puohtii leđe maaŋgah-uv hiäđuh iä lamaš piäđuh lijjii máihláás šadoh purrâmnáál já jis lâi tárbu te eennâm mield puovtij sirdâšuđ láádust nuubán evoluutio ovdánij te kooppânj muttui algâlâš kepisin čiälgáliih sirdâšuvvii eelliđ eennâm oolâ já cuábuielleeh ovdánii pasteh rävisin lihâdiđ koške enâmist mut toi liške kalga pissoođ njuoskâsin lasaneh ovttuu čääsist ovdánii kašmârdeijeeh moh iä tarbâšâm lassaanmân čäcipirrâs tegu cuobbuuh mield uási eennâmellei ovdánemlinjáin láá kuittâg jottáám maasâd čäcielimân miljovn ihheed tassaaš meerâid haldâšii kyeliliskoh já njuhčâliskoh lijjii joba já njuhčâlisko čeve puovtij leđe käävci meetter kukkosâš ääigi meerâin ellee kašmârdeijeeh láá merâkolbâcuobbuuh já merâkyevdih ovdánân njomâtteijein-uv motomeh ovdánemlinjááh tegu nuárjuh já válláh láá vuáhádum čäcielimân kyeli šoodâi já ovdánij kuhháá meerâin ponneest eellih sevŋâdân kolmâsân já korrâ teddui vuáhádum elleeh eellim lii maaŋgâpiälásumos muddoost kooraalkáárguin šadda siemin kooraalellei kalkkâtuuvdârieggein s mákkojeh pyeremustáá lieggâ meerâi cuávis riddoin eellih vatâmettum eellim já pivdeh sojelis pivdojuolgijguin meerâst rievdee uccâiälánijd hammim káárguh fäällih syeje já raavvâd maŋgáid tiäppoid já elleid meerâ eellim lii valjaamus já ivnáámus kooraalkáárguin kočodeh-uv ráhtusis keežild meerâ stuorrâkaavpugin tâi maaŋgâhámásâšvuođâs keežild meerâ arvevyevdin elleeh láá oskomettum ivnááh tâi eellimtavijdis peeleest jiešlágáneh naamiorapu luávdá koorâs merâvuákuiguin ellei oovtâstelimist ađai symbioosist merâvuákuh syeijejeh rapu já uážžuh jieijâs uási ton purrâmâšpasâttâsâin šoodâi meerâin iäláneh lijjii oovtsellâsiih já algâliih iänááš bakteer nálásiih ovdánem läjidij vuáđu tááláá iäláánkoodán ovdánii maaŋgâsellâsiih šadoh je elleeh iälánijn uážžu tiäđu keđgilum pasâttâsâin ađai fossiilijn šlaajâ kuuloold tábáhtuvvee ovdánem miljovnij iivij ääigi kočodeh evoluution kyele ovdâeejist panssarkyeli čovârkyeli tähtikyeli cuábui- ellee kašmârdeijee lodde já njomâtteijee ohtiimân nähcejeijee iälánij šoddâm läjidij vuáđu eres eellim ovdánmân elleejuávkun kuleh čuávvooh tovlái meerâi elleeh a trilobiit b merâskorpion c njuhčâ- lisko d merâtäsni e lekkâkyeli vuáđustâssáin nabdeh panssarkyele lemin ovdánâm ellee kašmârdeijeeh láá pyerebeht vuáhádum eelliđ eennâm alne ko cuábuielleeh láá äiginis iällám merâkolbâcuobbuu já nuárju ovdâeejih tiileest kooraalelleeh mákkojeh juáhu juáhhojeh ráhtusis vuáđuld viiđâ váldujuávkun šadoh kuobbâreh elleeh algâiäláneh já bakteereh eenâb iälánij ráhtuseh sulâstiteh nubijdis tađe aldeláá hyelhih toh láá kuleh talle siämmáá juávkun tubdâm já nomâttem helppee toi soijim rievtis juávkun láá maaŋgâsellâsiih já toh láá nuuvt enâmist ko cuávis čaasijn-uv juáhhojeh lasanemvyevis vuáđuld kyevti juávkun siemâšadoh já iđosšadoh láá kukáh tane taid kočodeh meid kukkášaddon lasaneh kukkáid šaddee siemânij vievâst lasaneh itosij vievâst moh ovdáneh iđoskoođijn láá oovtsellâsiih tâi maaŋgâsellâsiih árppulágán iäláneh uási kuobbârijn eellih enâmist mut láá toh meiddei čääsist lii algâiäláán láá algâ- lumos iäláánjuávkku láá maaŋgâsellâsiih iäláneh moh juáhhojeh tuuvdârieggee mield kyevti juávkun čiälgáliih já čielgitävtittemeh lii siskiipiälááš tuuvdârieggee ađai čielgi ellein ij lah tuuvdârieggee ollágin tâi tuuvdârieggen lii ulguupiälááš korrâ láá vittâ mut čielgitävtittemes juávhuh láá čuuvtij eenâb juávhui šlaajah eellih sehe enâmist já čääsist juávkun kuleh oovtsellâsiih iäláneh já maaŋgâsellâsiih tiäpuh algâiäláneh eellih čääsist láá siemin oovtsellâsiih iäláneh maid uáiná tuše mikroskooppáin eellih enâmist čääsist já eres iälánijn ruotâs verdi loostah kukáh lasaneh siemânijn pikkâleibi kollerääsi ruopsissieđgâ šlubborääsi luobbâsk iä kukáh lasaneh itosij vievâst verdi já loostah stuorrâvuáŋŋášseevtil ruotâs verdi loostah jävrihuášši lasaneh itosij vievâst jäävvil kuopâkuobâr timáseh já kuobbârlágáneh jävrikuobâr čoođâuáinojeijeeh šlijvelágáneh pivdojyelgih meduusa láddupoolyyp mááđuh tuolbâ juávuttemes mááđuh lattana vuoptâmáátu távjá kooráin timmâ roppâ váimuskálžu njivleskuáppu čuovjisskálžu jävriskálžu juávulâš roppâ njaamaan roppâ radiaallâš kyevditäsni merâsiili merâtäsni panssar suoijim roppâ já jyelgih juolgijn lođđâseh jyelgih eenâb ko nelji paarâ merâpuákku kaccuu stuorrâlođâsrapu syerijuolgâg sahe čäcisijrá rapu kulmâ jyelgipaarâ čäcimittár pyehčee käškimčuáimáš čuoškâ silbârävdee uccâčäciluttihâš stávlákuátviežžee stuorrâčäciluttihâš njävli nelji jyelgipaarâ čäcipuŋkki čäcievni čácáduvâi kevttimtohálâšvuotâ lah tiätu pirâskuávdáš Åland aalmuglâškyeli lii vuásku algâskiärru amerikmaaijuv aŋgerias astoääigi kuálástus áiccutoimâ áimuluámi áimuversolâš šadoh bakteer cuábuielleeh čeevris čerrih čiđđâdioksidi čiđđâkääni čiehčâ čielgitävtittemeh čiälgáliih čovârkyeleh čuáđgi čuosâäigi čuoškah čuovjisbakteereh čäcievni čäciherttâ čäcikuáđhuš čäciluttihâš čäcimittár čäcinjomâtteijee čäcisäplig čääsi olesjuurrâm čääsivuáláášlostâ čääsivuálááššaddo eennâmverdi ekologâlâš luávkku ekologâlâš pyramiid ekosysteem ellee luándu elleeplankton euroopmaaijuv fiindâr fiskisvuoivâssyeini fossiil fotosyntees hajâáiccu happi happiláppu havdâ sopâmuš herttâskálžu huáših humus humusaamnâs iäláánsiärvus jamâ luándu jigi juhâcimccâhskálžu juhâpuoidâ juhârapu juhâskálžu jävriluosâ jävriruáhu kaccuuh kaijuu kalâččeijee kalkkâ kanadačuánjá kappeerpäiski kašmârdeijeeh katiska kihâmeh kiihâm kiitiinkorrâ kilohaili kirjeluosâ kobđoolostâšadoh kočâttâhpyehčee kođo kođovajâldem kompost kooppânj kooraalkárgu koskâčääci koškehiivsig kuálsi kuáti kuha kulâtteijee kuopsâsekkâ kupâlâstiäppu kupâlâstiäppustielâs kuškástâh kuuđđâmjuuhâ kuuđđâmsaje kuullâmáiccu kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom kuussâgkuálsi kyeleh kyeličerrih kyelišoddâdemlájádâs käškimčuáimáš lahna leibi lijgešoddâm lippauuštâ lođâsjuolgâgeh lostâruánáá luándusuojâlem luáváttâhellee luobbâsk luosâ luosâjuuhâ luosâkyeli luosâsuhâliih kyeleh läällimtiälkku maaijuv manemušah mááđuh máhuáiccu meccivalje-ellee meinisekkâ merâkuáskim merâkuávžur merâluosâ merâpuákku merâsaivâčääci merâvajâldem miŋkki muikku nahkijâš nálášuđ nálášuttem njamaneh njammeemáátu njomâtteijee njuhčâ njävli njäähi nuárju čivgâ nuorttâmeerânuárju nyettirääsi ohtim oijâgâs olespyehčee olgosuáluikuávlu parâlum pasâttâsčääsih pastemuuštâ pálluskálžu pelipyehčee peljimeduusa pessimsaje pessimvyehi pieđgejeijee piervâl piervâlistpisottellee piervâlpaattârlâš piisam pikkâleibi pirâsmirkkâ pirâsprobleem pirâstahhee piäivááčuovâ piärguporreešaddo piätu piätukyeli plankton planktonellee planktontiäppu polttijâšellee populaatio puájui puállunjunnjuhčâ purrâmâšsuddâdemuáli puško puškolodde puškosyevvi puuzah puzzâkerdi puzzâvuoggâuággum pyehčee pyeidikerdi pyevtitteijee päiski pänikyeli raavâdamnâseh raavâdkuállus rapu rapuelleeh rapurotto reeviir riddohaavvâr riddorääsi riddošadoh rievdeelieggâseh ruánáátiäppu runneuággum ruopsistiäppu ruškâdâspuursâš ruškistiäppu ruvdán ränishaigar ränisnuárju saalak sahis ullokerdi sahe saimaanuárju salâsteijee sálttáásvuotâ siergi siergikyleh siilâk sijđosärgisáiccu sijđosäärgis silbârävdee silde silkkešnjirgoo silleenjune sismeerâ sissuáluikuávlu siärvádâh skálžu skarfâ skuáppu (ellee skuáppu (tiivre sodâskirdee soovsâkerdi stálutullviežžee stuorrâčäciluttihâš stuorrâlodde stuorrânjaamaan suávvil sukkâr suojâlem suoksâ syeinisiipuul syejistielâs syerijuolgâg syevđih sälttipulssâ säppivätti šaddoporree šadolâšvuođâstielâs šapšâ šlieddâelleeh šlivgomuštem šnjirgoo šohânâs tevkisselgkaijuu tievâslâš hämimolsom tinnotiäppu tirlihhááš tiälkkurapu tiäppu tiäppuliäđđum tiäppuskuáppu topsenjunčuoškâ torske trooli tuáršu tuhtuu turnâmiestâ tähtikyeleh uággum uáinimáiccu uccâčäciluttihâš uccânjiivlâh ulloskerreerapu uuštâ vááijuvlâš hämimolsom váimu vajâldeijeekyeli vajâldeijeešapšâ valjaasraavvâdlâš verso vielgâdâsaamnâs vielgisnierâčuánjá viermi viermičalme viermiääldis viettuu vorrânjaamaan vuásku vuoijâmcuozah vuoijâmjyelgi vuoijâmnähki vuoiŋâstemitoseh vuoivâs vuojâráksá vuonjâslodde vuoptâlaahul vuoptâmáátu väniraavâdlâš aalmuglâšlodde väljejii aalmugjienâstmist aalmuglâšlodden eennâm symboolân aalmuglâšmecci mii siäluttuvvoo nuuvt luándutiileest ko máhđulâš lii uáivildum luándu almolâš uáinámuššân tuáimih siemin spiekâstuvâiguin jyehialmaa vuoigâdvuođah já kenigâsvuođah luándumecci arvekuávlu kulgâmkuávlu ase-ellee keeđgij ruggâstuálpui tâi šadoi asan jieijâs kiddim tâi toi mieldi lihâdeijee iäláán tiäpuh já skuápuh áiccutoimâ árbáduv stivrim já šoddâmstis uážžum lattimvyehi mii lii uáli myensterlâš om purrâmâš kerjidem áimuluámi ráigááh moh láá šado loostâ asseest pehti čiđđâdioksidi puátá šaadon pehti happi já lievlisteijee čääci vuálgá meddâl šaddoost áimuversolâš šaddo mon veerdi pajeuási paijaan čielgâsávt čässuáivi paajaabel jävriruáhu já kuorgâmiekki biotoop eellimpiirâs mast kuávdášliih pirâstahheeh láá siämmáásullâsiih lijgešoddâm jävri čiälgálâš ellee mon tuuvdârieggen lii čielgi já eres täävtih lodeh kašmârdeijeeh cuábuielleeh já jurbânjalmâgeh čielgitävtittemes ellee mast ij lah čielgi ellein lii om kalkkâkorrâ mast sisorgaaneh láá kiddâ rapu já skálžu čovârkyeli mon tuuvdârieggee lii čoovâr já ráávskuh tähtikyeli čuosah luddijd tábáhtuvvee puuzâi já skuáčurij mulsâšume čuosâäigi lii uđâgái jiečânâssânšoddâm já čohčâvarrim kooskâst čääsi kiärdášum jäävri ponneest lii čääci keessiv-uv ij kuittâg lieggân täsivávt pajas monâdijn pic tast láá sierâlágán keerdih áiccá et čääsi liegâsvuotâ muttoo kivkked tiätu jieŋŋâlvuođâst lieggâsumos čääci lii ponneest já kolmâsumos čässuáivist čääsi olesjuurrâm koskâčääci čääsi lijgešoddâm šaddee orgaanlâš pasâttâsâi já šaddoraavâdamnâsij tovâttem čäcišadolâšvuođâ já eres-uv iälánij loskâm čääsi pillâšum já nuáskum čääsi liäđđum kukkim loskâm nuuvt et toh ivnejeh pajaldâsčääsi čääsi lijgešoddâm čääsi nuáskum kvaliteet tiervâsvuođâlâš huánánem tondiet et čácádâhân šaddeh om pasâttâsah čääsi pillâšum já lijgešoddâm čääsi olesjuurrâm já kiđđuv jäävri ponnečääci paijaan pajas já pajaldâsčääci pelestis vuáju vuálus já happi siäháneh talle ubâ čäcimiärán tiättoo še cuávis oosijn čääsi pillâšum čääsi kvaliteet almolâš huánánem monnii pirâstahhee keežild čääsi lijgešoddâm já nuáskum čääsivuálááššaddo mon loostah láá čässuáivi vuoluubeln kuittâg pajaneh čässuáivi paajaabel puškosyevvi já nyettirääsi eenâmverdi eennâmvuálááš verdi tâi veerdi uásih main šaddeh om loostah iä kuássin šoodâ loostah šadoi väriraavâd lii eennâmveerdist lii maaŋgâin čäcišaddoin-uv luobbâsk já jävriruáhu ekologâlâš luávkku ekologâlâš sajadâh ekosysteemist jieškote-uv loddešlaajah eellih siämmáá jäävrist ucánjáhháá ereslágán pirrâsist kevttih jieškote-uvlágán raavvâd já pessejeh jieškote-uv soojijn šlaajâ lii talle jieijâs ekologâlâš luávhust ekologâlâš pyramiid mii kovvee ekosysteem pyevtitteijei já kulâtteijeij mere vuáđu lii kubduv ko pyevtitteijeeh láá enâmustáá taasijn pyramiid kiäzzán ko kulâtteijeeh láá ucceeb ekologia já toi pirrâs koskâvuođâid totkee tiettuusyergi kuleh jamâ luándu já puoh eres iäláneh ekosysteem kuávluin ellee iälánij já toi jamâ pirrâs hammim toimâlâš oleslâšvuotâ monnii jäävri juuvâ tâi ekosysteem iäláánsiärvus ellee luándu elimân vaikutteh eres iäláneh salâsteijeeh já kištodeijeeh elleeplankton plankton evoluutio kuuloold tábáhtuvvee nubástus fossiil iäláán pasâttâs mii lii siäilum eennâm- tâi källeevuáđust fotosyntees čavosmittem happiláppu táválávt loppâtäälvi tiättojeijee haapi vááijuvvuotâ suijân lii čääsist ellee iälánij aainâs pieđgejeijei haapi kulâtteijee eellimtooimah ko toh pieđgejeh jáávrán čoggâšum jamâ iälánijd lijgešoddâm sopâmuš enâmij tuhhiittem sopâmuš mii kiäldá meerâ pilledem ubâ arvekuávlu humus humusamnâseh pelduvváid pieđgânâm orgaanlâš amnâseh jäävri ponnemote já jeggilavŋe orgaanlâš amnâseh hämimolsom ellei tegu cuobbui já tiivrij vyehi muttuđ stuárudijn nuuvt et toh láá ovdáneemees algâmuddoost aaibâs ereshámásiih ko rävisin ištâdem já šaddošlaajâ sirdem uđđâ sajan tâi eromâšávt kyeli- já rapunaalij nanodem pyehtimáin čácádâhân kyelišoddâdemlájádâsâst šoddâdum čiivgâid iäláán ellein kuobbârijn tiäpuin já bakteerijn kevttum ohtsâš nomâttâs iäláánnääli populaatio iäláánsiärvus siämmáá kuávlust ellee iäláánšlaajâi hammim toimâlâš oleslâšvuotâ ekosysteem jamâ luándu elimân vaikutteijee jamâ tahheeh láá eres lasseen liegâsvuođâ tile raavâdamnâseh happi já čiđđâdioksidi kiihâm luudijn tiättojeijee lattim mon ääigi ores hokâttâl niŋálâs jieijâs paarrân lihâstuvâiguin já jienâiguin moh láá šlaajân tijpâliih kiihâmmááccuh luudij orásáid šaddee mučis puzzâkerdi mii lii muččâdumos muddoost kiihâmääigi kiihâmreeviir luudij vyehi mast orásij ohtsii kiihâmsaajeest jieškote-uv ores piälušt jieijâs uccâ vijđoduv ravgâ klorofyl lostâruánáá kobđoo šaddo pođoikobđoo kobđooloostâg šaddo mast láá čässuáivist šaddee loostah luobbâsk já fiskisluobbâsk kočâttâhpyehčee mii pivdedijn kočâttât ááimust čáácán čerriheh já čiehčâ kođo já cuábuiellei lasanemlattim mon ääigi niŋálâs luáštá meeinijd ađai maneseelâid čáácán maid ores šoovvât kuopsáin ađai šovâttemšelâiguin kompostistem amnâsij mieskâdem raavâdamnâsin tađe várás liäjádum šaddopasâttâsleejijn tâi sierânâs kompostorijn kooppânj áimuvätti mii lii kyele čuávjivuovdâst tâi keeppidmáin vääti ááimu puáhtá kyeli heiviittâllâđ jieštiädus nuuvt et tot kobđo jieškote-uv jieŋŋâlvuođâin koorâ molsom ellei vyehi lonottiđ šodâdijn koorâs ko oovdiš šadda ätisin rapu já käškimčuáimáá suoksâ kooraalkárgu siärvádâhhân ellee kooraalellei cuávis čáácán hammim suolluuh tâi káárguh kuorbâ jävri väniraavâdlâš jävri koskâčääci keessiv lieggâ pajaldâsčääsi já kolmâ ponnečääsi koskâsâš čäcikerdi kuálástuslope tárbulâš staatâ tâi kuálástuskuávlu omâsteijee lope já runneuággumân ij taarbâš love ij taarbâš love vuoggâkuáláástmân vuoggâ kulâtteijeeh moh poreh šaddoid šaddoporreeh tâi eres elleid piärguporreeh láá meid rátuporreeh parasiiteh já pieđgejeijeeh pyevtitteijeeh já pieđgejeijeeh kulgâmkuávlu arvekuávlu mast čääsih kolgeh siämmáá čácádâhân kulgâmkuávlu kuocâgem pirrâsist tábáhtuvvee jamâ iälánij pieđgim maid taheh eromâšávt bakteereh mieskâm kuopsâ mielkkilágán šovâttemkolgos meeinih kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom suoksâ ovdán kuuloold ráávvás hámásâžžân čäciluttihâš já vááijuvlâš hämimolsom kyelišoddâdem kyelečiivgâi tâi lasanemnavcâlij ohtâgâsâi šoddâdem ištâdmij tâi purrâmâškyellin kevttim várás ištâdem lijgešoddâm čääsi lijgešoddâm liäđus kukkáást šoddâm verso uási verso lostâruánáá klorofyl mii lii šadoi seelâin addel šaddoid ruánáá iivne já mon vievâst šadoi ohtim tábáhtuvá ohtim luándumecci luándukuávlu mii lii rávhuidittum tieđâlâš tutkâmuš várás lii táválávt päälgis mon mield väzzimáin puáhtá uápásmuđ kuávlun aalmuglâšmecci läällimtiälkku saje čuávjibeln mii lii läällimääigi maaŋgâi luudij niŋálâsâin pehtilit liegâsvuođâ sirdásem loddeest moonijd maaŋgâihásâš šaddo ive siämmáá saajeest šaddee šaddo tuše eennâmvuálááh uásih tegu eennâmverdi já ruottâseh siäiluh täälvi paijeel iänááš stuorrâ čäcišadoh manepääni ovdáneijee lodeuđâgáá čuhâlis njunepäkki moin tot cyevkkee manekoorâ meccivalje-ellee tâi lodde maid miäcásteh om piärgu tâi čeevđi keežild meeinih manesellâhaŋkkâ mon lii ovtâstittám šlijvelágán kolgos lasseen kuolijn skáálžuin já cuobbuin kuopsâ merâsaivâčääci merâčääci mii lii jävričääsi ađai saivâčääsi já merâčääsi siävuttâs čääci lii merâsaivâčääci mieskâm sistetuállee pirrâsist tábáhtuvvee jamâ iälánij pieđgim mon uážžuh áigá om bakteereh já kuobbâreh kuocâgem miirhâ riggom om elleesiilbâ lasanem iälánij organiismâst ko mirkkâ sirdâšuvá raavâdkuálusist ovdâskulij pirâsmirkkâ mikrobi uccâ iäláán et ton uáinimân taarbâš mikroskoop mineraalaamnâs raavâd nálášem maŋgáid vuonjâšluddijd já kalâččeijeid tijpâlâš lattimvyehi mast korâidis kočâttâm uđâgááh tuhhiitteh ennin vuossâmustáá kuáhtám lihâdeijee já jiänáttellee čuásáttuv já pisotteleh ton maajeeld lihâdeijee čuásáttâh lii ennilodde čiivgah nálášuveh šoddâmsaajees pirrâsâsân moos toh mäccih kuuđđâđ nálášuttem šoddâdum luosâčiivgâi toollâm ovdil meerân lyeštim ton juuvâst moos tuáivuh taid maccâđ kuuđđâđ muušton páácá juuvâ haajâ nálášem nieidâlâš lasanem ovdánem šoovvâthánnáá saveh nälimulsâšuddâm iälánij populaatioi stuárudâh muttuustâl iivij mield puáhtá leđe rytmâlâš tâi epinjuolgâduslâš muikkunaalij mulsâšuddâm nääli populaatio ohtim fotosyntees šadoh já eres ohtiimân navcâliih iäláneh valmâšteh čääsist já čiđđâdioksidist sukkâr moos čoonnâs piäiváá čuovâenergia luovvân happi kočodeh ekosysteemist vuáđupyevtittâssân olesjuurrâm čääsi olesjuurrâm olespyehčee mii raavvâd usâdijn puohčâl ollásávt čässuáivi vuálá tuhtuu já čuáđgi pelipyehčee oovtâsteellim symbioos orgaanlâš aamnâs sistetuállee ovtâstuvah moh láá šoddâm iälánist páccálattim luudij om vuonjâšluudij já kalâččeijei vyehi čaittâliđ lemin páccáin hokâttâllâm tiet piäđu meddâl uđâgái aldasijn parâlum várás tábáhtuvvee parâhammim luudijn parasiit mii monnii eellimmuddoost uážžu aainâs uási jieijâs ravâdist ellee iälánist skáálžu suovsah pasâttâsčääci já ráhtulâšvuođâ kevttim čääci mii táválávt jođettuvvoo pasâttâsčaasij putestemrakânâsân já tobbeen putestum häämist aldačácádâhân pelipyehčee mii raavvâd usâdijn puohčâl tuše pelduvváid čässuáivi vuálá tuáršu já njuhčâ olespyehčee pieđgejeijeeh moh pieđgejeh jamâ iälánijd šaddoraavâdamnâsin já macâtteh toi amnâsijd maasâd luándu pirrâjotemân luovvân meid čääci já čiđđâdioksidi láá om maaŋgah kuobbâreh já bakteereh pyevtitteijeeh já kulâtteijeeh piervâlistpisottellee uđâgâš mii pisottâl piervâlist vaanhimijdis piämust nuuvt kuhe ko kirdel piervâlpaattârlâš piervâlpaattârlâš uđâgâš tállán korâidis cuovkkim maŋa vyelgee lodeuđâgâš vuonjâšluudij já kalâččeijei uđâgááh piervâlistpisottellee pirâsmirkkâ jo siemin meripittán mirhâliih amnâseh main maaŋgah riggoh raavâdkuálusijn elleesilbâovtâstuvah miirhâ riggom piärguporreeh moh poreh iänááš piärgupurrâmâš nuárju šaddoporreeh piärguporreešadoh šaddo mii pivdá uccâ tivráid jieijâs typpitáárbu várás čäciherttâ piätuellee elleid porree ellee puško já nuárju plankton pajeoosijn suiloo tiäpuh planktontiäpuh tâi elleeh elleeplankton moh láá táválávt nuuvt uceh et taid uáiná tuše mikroskooppáin láá čaasij raavâdkuállus merhâšittee algâuási planktontiäppu plankton pođoikobđoo šaddo kobđoo šaddo mii váldá ravâdijd čääsist ruottâs ase čoođâ njiivlâh já čäciherttâ ponneiäláán juuvâ tâi meerâ ponnemoođeest ellee iäláán skáálžuh já skuápuh populaatio iäláánnääli kuávlust ellee siämmáá šlaajâ ohtâgâsah tiätu jäävri muikkupopulaatio ađai muikkunääli puáđulâššlaajâ mii lii jieš vijđánâm tâi puohtum kuávlun viehâ kieskâd ulloskerreerapu já piisam pyevtitteijeeh moh čaneh piäiváá čuovâenergia kiävttusis šadoh já tiäpuh láá pyevtitteijeeh moh ohtiimáin čaneh piäiváá čuovâenergia ubâ iäláánkode kiävtun raavâd šaddoraavâd mineraalaamnâs tarbâšem amnâseh maid toh väldih ruottâsijdiskuin čääsi mield enâmist čäcišadoh väldih raavâdamnâsijd še njuolgist čääsist loostâi ase čoođâ láá om typpi- já fosforsäältih raavâdkuállus tohálij amnâsij sirdásem ohtiimân pastee iäláánsiärvus šaddoin šaddoporreid já tain ain piäđoid já rátuporreid jyehi mohheest lii miinii iäláánšlaajâid raavâdviärmádâh iäláánsiärvus raavâdpyramidi ekologâlâš pyramidi raavâdviärmádâh puohâi raavâdkuálusij hammim oleslâšvuotâ mast jieškote-uv raavâdkuáluseh láá maaŋgânáál luámálâs nubijdiskuin jyehi mohheest lii miinii iäláánšlaajâid raavâdkuállus iäláánsiärvus raavvâduuccâmreeviir šaddee luosâčiivgâ uccâ vijđoduvâš mast tot ocá raavvâd reeviir rapurotto tovâttem älkkeht njuámmoo puácuvuotâ lii tuššâdâm ubâ rapunääli čuođijn jaavrijn reeviir paarâ tâi valve eellimkuávlu maid reeviirhaldâšeijeeh piälušteh siämmáá šlaajâ eres ohtâgâsâi vuástá torvee om raavvâd já pessimsoojij kelijdem riddošaddo čäcirääji paajaabeln šaddee eennâmšaddo vyeliuásih pyehtih tulve ääigi šoddâđ čääsi vuálá pikkâleibi já kollerääsi riddostielâs mon ponneest šaddeh čäcišadoh kulá še tot uási čäcirääji paajaapiäláá riddoost mii šadda tulve vuálá já maid šuármuh njuoskâdeh rievdeeliegâs ellee mon liegâsvuotâ čuávu pirrâs liegâsvuođâ täsiliegâs ruánááčalme sistetuállee čalmeh maid šaddo taarbâš ohtiimân lostâruánáá ohtim ruškâdâspuursâš ellei algâčuolmâ ovdánemáigásâš orgaan mii tuáimá väriraavâdkälden kyele tâi lode algâčuolmâ väriraavvâd sistetuállee puursâš ruškisčaasâg šaddaaš jävri jeegijn kolgee humusamnâseh tovâtteh čáácán ruškissiähá iivne aainâs čácáduvâin humus siärvádâh luudij om kappeerpaaiskij hammim pessimpiirâs šaddaaš jävri valjaasraavâdlâš jävri šadolâšvuotâ já ráhtusis peeleest ohtâlâs šaddopiäittusâš uási mon puáhtá páihálávt raijiđ monnii jäävri riddošadolâšvuotâ šaddoporreeh moh poreh tuše šaddoraavvâd maaijuv piärguporreeh šadolâš lasanem suvâttes lasanem šadolâšvuotâstielâs tâi meerâ riddoost šadoi hammim rido sundásiih šadolâšvuođâah main jieškote-uv šaddošlaajah tiättojeh njuolgâduslâš oornigist áimuversolâš šadoi stielâs tiäppustielâs sijđosärgisáiccu mii lii kyele siijđost kyeli áiccá čääsi spoorrân já siämmást še om nube kyele silleenjune tijpâlâš kubdâ já tuolbâ njune mon roobdâin láá siemin sibžááh toh sillejeh čääsist siemin elleid já šaddoid ravâdin siskiipiälááš šovâttem ovtâstum niŋálâs suhâpeliuálist kašmârdeijeeh lodeh já njomâtteijeeh ulguupiälááš šovâttem skuáppu tievâslâš hämimolsom muddo ko suovsâst lii šoddâm liihâdhánnáá skuáppu siste ovdán rävis tivre šlaajâ mon jesâneh pyehtih luándutiileest uážžuđ lasanemnavcâlijd maajeeldpuátteid sodâskirdee mii kirdá távjá sooddâstmáin kaijuuh šoddâmriegis čuomâsân šaddeh keessiv kuovgis tälviv kezis rieggeeh moi vievâst puáhtá miäruštâllâđ kyele ave skáálžu koorân šaddeh šoddâmrieggeeh šoddâmsajetahheeh čuovâ liegâsvuotâ šaddoraavâdamnâsij meeri já kvaliteet sehe eennâmvuáđu tâi čääsi suvrodâh šovâttem suhâseelâ sellâváimus ovtâstum šovâttem tábáhtuvá tast maŋa ko lieđikoovjâ čalme lii peessâm šovvoos noovdâst iämán já ovtâstum maneseelân orráás šovâttemsellâ ovtâstuvá niŋálâs maneseelân suájáspeeijâl tijpâlâš já čielgârájásâš suájá kovos mast lii merhâšume kihâmist já mast lodde tobdá jieijâs šlaajâ suvâlâš lasanem mii tábáhtuvá maneseelâ šovâttem pehti šovâttem suvâttes lasanem suvâttes šadolâšvuođâ lasanem šoovvâthánnáá maaŋgah šadoh lasaneh ruottâs tâi veerdi pittáin maaŋgâin ellein aainâs mikroobijn lii suvâttes lasanem suvâlâš lasanem syejistielâs stielâs mon kalga kyeđđiđ čácáduv riidon amas pirrâsist kulgâđ čácádâhân orgaanlâš amnâseh já raavâdamnâseh lii suojâliđ čääsi lijgešoddâmist čääsi lijgešoddâm syevđi čäciellei om kuolij vuoiŋâmorgaan mon vievâst ellee váldá čääsist haapi symbioos oovtâsteellim iäláánšlaajâ koskâvuotâ mast lii ävkki kuábážân-uv rapu já ton siälgán tarvanâm merâvuákku sälttipulssâ sälttičäcipulssâ čoolmij pehti puáttee táváliist stuárráb sálttáás čääsi puáttim tálutuálučääci juhâmân määlistmân posâdâtmân já om hiivsigvuovdâ toidemân kevttum čääci tievâslâš hämimolsom tijpâlâš hämimolsom mast maŋalâs muddon láá mane suoksâ skuáppu já räävis vááijuvlâš já kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom tivreporree já eres čielgitävtittemes uccâelleid porree ellee pešnirihhááš moos kuleh eres lasseen viäđŋásiih äimisäpligeh já muoldâg tiäppuliäđus čääsi liäđđum tiäppustielâs tiäppušlaajah láá vuáhádum sierâlágán čuovâ miärán já hämmejeh tađe mield riddoost jieŋâlâs kuávlun monâdijn nubijnis čielgâsávt iäruttuvvee čääsivuálááš stielâsijd šadolâšvuotâstielâs troolar mii kiäsá trooli ađai nyeti maajeeld trooli trooli maid kuálástustamppâ kiäsá maajeeld tähtikyeli uási kuolij láá tähtikyeleh moi tuuvdârieggee lii täävtist čovârkyeli tälvikuáti njomâtteijei tälvisyeijin huksim kuáti várás toh huksejeh nube kuáđi piisam tälvikuáti tälvioijâgâs ellei vuáijum táálván liihâdmettum já tiäđuttis tilán raavâdvaarij šeštimân ponnemotán táálván kuáivudettee cuábui täsiliegâs ellee mon liegâsvuotâ piso stäđisin pirrâs liegâsvuođâtiileest peerusthánnáá já lodeh rievdeeliegâs uhkevuálásâš iäláánšlaajâ mii lii vaarâst lappuđ ulmuu tovâttem pirâsnubástusâi keežild saimaanuárju ulguupiälááš šovâttem tábáhtuvvee suhâpeliseelâi ovtâstum kyeleh já cuábuielleeh siskiipiälááš šovâttem vááijuvlâš hämimolsom hämimolsomist váilu skuáppumuddo käškimčuáimáš tievâslâš já kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom vajâldeijeekyeli mii ucâluvá kuhás táválii eellimpirrâsist luosâ vaajâld meerâst kuuđđâđ jieijâs šoddâmjuuhân valjaasraavâdlâš jävri mon čääsist láá valjeest raavâdamnâseh já tondiet tast lii valjaas šadolâšvuotâ já távjá meid siävŋus čääci väniraavâdlâš já šelis jävri verso veerdi já ton loostâi hammim oleslâšvuotâ viermičalme tijpâlâš čalme mii šadda motomijn luuvijn já joba tuháttijn sierânâs uásičoolmijn viermiääldis kirjeluosâi šoddâdmist kevttum viermi pirâstittám čäcivijđodâh moos kyeleh piämmojeh já mast toh rievtisstuárusâžžân váldojeh meddâl já vuolgâttuvvojeh vyebdimnáál vijđánemkuávlu mast iäláánšlaajâ tiättoo vijđesvuođâ meerrid šlaajâ vuáhádume jieškote-uvlágán pirâstahheid liegâsvuođâ tile meerrid maaŋgâ šlaajâ vijđánem taverääji vuáđučääci vuoluupiälááš čääci mii lii čoggâšum eennâm siisâ vuáijum arve- já suddâmčaasijn lii om kááivuin já tyeldee kolmâkäldein vuáđupyevtittâs amnâs meeri tiätu ääigi maid šadoh já eres ohtiimân pastee iäláneh pyevtitteh ohtim vuoggâ uštedijn tâi šlivgodijn kevttum vuoggâ mii sulâstit távjá kyele vuoijâmcuozzâ vuoijâmnähki vuoijâmcuozzâ čäciludij já njomâtteijei suormâi koskâsâš nähki mii pehtilit vuoijâm vuoijâmnähki vuoijâmnähki čäciludij jyehi suormâ pirâstittee sierânâs nähkijorme šnjirgooh já čiđđâkääni vuoijâmcuozzâ vuoiŋâstemhäämi algâlij iälánij nahcâ hammiđ táálván šiev já noonâ ráhtusijd moh siäiluh ellen kuhes aaigijd save tälvimaneh já planktontiäpui vuoiŋâstemitoseh vuojâráksá mii lii vuonjâšludij seelgibeln pottâš maddust vuoijiis kolgosáin lodde vuáidá puzâidis čäcijehhen vyelimitto kyelišlaajáid meridum mitto mađe ucebijd ohtâgâsâid ij uážu pivdeđ jävriluosâ vyelimitto lii cm väniraavâdlâš kuorbâ jävri mon čääsist láá vääni šaddoraavâdamnâseh já ton keežild šadolâšvuotâ lii uccáá távjá jäävrist lii meid šelis čääci valjaasraavâdlâš jävri väriraavâd maid šaddo tâi ellee vyerkkee jieijâs organiismân puáttee kevttim várás algâellee alkueläin algâlâš alkeellinen algâskiärru alkiolevy asecuozzâ pintakalvo ase-ellee päällyseläin áimuversolâš ilmaversoinen áimuvuovdâ ilmaontelo áŋáldâhnjamonjunásâš väkäkärsäinen áŋálâh alli árpputiäppustielâs rihmalevävyöhyke cimccâh helmi cimccâhaamnâs helmiäisaine čiđđâdioksidi hiilidioksidi čovârkyeli rustokala čuđđâ rakkula čunoiskálžu hietasimpukka čuosâäigi sulkasato čuovjisskálžu sinisimpukka čuovjistiäppu sinilevä čäcievni vesihämähäkki čäciherttâ vesiherne čäcikuáđhuš vesipäästäinen čäciluttihâš malluainen čäcimittár vesimittari čäcinjuolâs vesitatar čäcipuŋkki vesipunkki čäcisijrá vesisiira čäcišuálu uppopuu čäcisäplig vesimyyrä čäcitikká reimari čääsi olesjuurrâm veden täyskierto čääsivuáláášlostâ uposlehti čääsivuálááššaddo uposkasvi ekologâlâš luávkku ekologinen lokero elleeplankton eläinplanktoni fiijnâstellimsruuvâ hienosäätöruuvi fiijnâstiellâslâš hienoliuskainen fiindâr kampela fiskisčalme ranta-alpi fiskisluobbâsk ulpukka fiskissijđopyehčee keltalaitasukeltaja fiskisvuoivâssyeini keltamaksaruoho happiláppu happikato hilgottâsräigi hylkyaukko hiller hilleri humussuvrâ humushappo irve saukon pesä iäláánsiärvus eliöyhteisö joskâvuotâ hiljaisuus jeggitäsnirääsi luhtalemmikki jietânâsčuáimáš jättiläiskorento vajâldeijeekyeli vaelluskala vajâldeijeešapšâ vaellussiika juávuttemes jaokkeeton juhâcimccâhskálžu jokihelmisimpukka juhâpuoidâ vesikko juhâskálžu raakku jurbânjáálmág ympyräsuinen jävrihuášši järvikorte jävriruáhu järviruoko jävrisyeini järvikaisla kaccuu katka káiru merilokki kepisskuáppu keuhkokotilo kiäigučuárvi oikosarvi kiärdášuđ kerrostua kobđoolostâ kelluslehti kočâttâhpyehčee syöksysukeltaja kolgâmuš kohtalo kollerääsi rentukka kommepuohčâlem haamusukellus koskâčääci välivesi kuáijim kojamo uros lohi tai taimen kubdânjunvuonjâš lapasorsâ kuopsâskyeli oreskyeli maitikala uroskala kuorgâmiekki kurjemniekka kuuloold tábáhtuvvee hämimolsom vähittäinen muodonvaihdos kyevditäsni käärmetähti kyevtipehtilsâš kaksitehoinen käibijyelgih leukaraajat käškimčuáimáš sudenkorento láddupoolyyp lampipolyyppi loovdâlaasâ peitinlasi loovdâvuovdâ vaippaontelo lostâsolge lehtiruoti luáváttâhellee tohvelieläin lummorapu taskurapu luobbâsk lumme läällimtiälkku hautomalaikku lääni rysä maivâ kuore mavrestiđ äännellä käheästi merâpuákku merirokko merâsaivâ murtovesi merâtäsni meritähti merâvuákku merivuokko metyleenčuovjislaggâ metyleenisiniliuos mirkkâposkâ myrkkykeiso mittárnjaamaan mittarijuotikas moteskálžu liejusimpukka muorâvuoggâ vaappu nahkijâš nahkiainen nálášem leimautuminen nálášuđ leimautua nálášuttiđ leimauttaa njaamaan juotikas njammeemáátu iilimato njamokoppâ imukuppi njiivlâh limaska njivleskuáppu limakotilo njuálččáá rento veltto njävilsáigu viiksisäie njävli päiväkorento novdâvepsikyeli varsieväkala nyettirääsi nuottaruoho olesjuurrâm täyskierto oovtseellâg yksisoluinen pelipyehčee puolisukeltaja peljimeduusa korvameduusa mittedemsäggi mittausliuska piervâlpaattârlâš pesäpakoinen piervâlistpisottellee pesäviipyinen piipeet pipetti pikkâleibi tervaleppä pišteemane kestomuna piätukyeli petokala plankton keijusto planktontiäppu planktonlevä pođoikobđoo irtokelluja puállunjunnjuhčâ kyhmyjoutsen puškosyevvi ahvenvita puzzâvuoggâ perho pyehčee sukeltaja pänikyeli petokala päiski kalalokki raavâdvätti ravintorakko rávsku rausku reimar reimari riddohaavvâr rantavehnä riddomuálus rantasula riddorääsi rantakukka rommâseh ripset roovâstellimsruuvâ karkeasäätöruuvi runneuággum pilkkiminen ruánáátiäppu viherlevä ruokkâ ruokki ruopsisfiindâr punakampela ruškâdâs ruskuainen ruškâdâspuursâš ruskuaispussi ruvdán ruutana ryevdikuálááš kymmenpiikki ryevdikuálmihâš kolmipiikki saalak salakka sahe vesikirppu sellânjälmi solunsuu sellâvááimus tuma siergi särki siilâk silakka sijđosärgisáiccu kylkiviiva-aisti silbârävdee hopeaseppä silleenjune siivilänokka siärgáš pieni särki skiärruskuáppu kiekkokotilo skuáppu kotilo rasia sodâskirdee liitolentäjä sparkkeevätti sykkivärakko stávlákuátviežžee vesiperhonen šadolâšvuotâ kasvisto šadolâšvuotâ kasvillisuus šadostâh kasvusto šolbim silittäminen stuorrâčäciluttihâš isomalluainen stuorrâlodde harmaalokki stuorrâlođâsrapu kilkki stuorrânjaamaan hevosjuotikas stuorrânjivleskuáppu isolimakotilo stuorrâviettuu lapasotka stuorrâvuáŋŋášseevtil isonäkinsammal suilođ keijua syeđđee hohkainen huokoinen syeinisiipuul ruoholaukka eli sipuli syerijuolgâg hankajalkainen säggináhkálâš piikkinahkainen sälttičäcipulssâ suolavesipulssi šlieddâellee nilviäinen šlubborääsi osmankäämi šnjirgoo uikku tavas ulapalle päin teedâpááru paineaalto tejârääsi mesiangervo tevkisselgkaijuu selkälokki tirlihhááš rantasipi tiäppuliäđđum leväkukinta tiäppuskuáppu leväkotilo tobdočuárviantenneh tuntoantennit topsenjunčuoškâ surviaissääski tuhtuu kuikka turnâ tyrni tähtikyeli luukala uccânjiivlâh pikkulimaska uccâčäciluttihâš pikkumalluainen ulloskerreerapu villasaksirapu vááijuvlâš hämimolsom vaillinainen muodonvaihdos váimuskálžu sydänsimpukka verdi varsi vielgâdâs valkuainen vielgâdâspäddi valkuaisnuora viermi riimuverkko viettuu tukkasotka vorrânjaamaan verijuotikas vuoijâmcuozzâ räpylä vuoijâmnähki uimaliuska vuojâráksá rasvarauhanen vuonjâšlodeh sorsalinnut vuoptâlaahul töyhtöhyyppä vuoptâmáátu jouhimato lii vuáđuškoovlâ luokan uáivildum biologia oppâkirje mii kieđâvuš sisčaasij iälánijd já eellim- pirrâsijd lii meid mast puáhtá uápásmuđ sierânâsjiešvuođáid já šlaajáid lovo loopâst lii čuákánkiäsu já pargopitáh lii meiddei oppâmvihko oppâm toorjân oppâkirje oppâmvihko máttáátteijee amnâstâh oppâmvihko vástádâsah pirâstiätu s pirâstiätu logo mustavalkoisena s oppâkirjeest lii ennuu tiätu tuu pirrâs aašijn tust alnaad já eres ulmuin šaddoin ellein almonijn já tábáhtusâin aašijd huolâlávt aašijd maid lah luuhâm já smietâ maid uđđâ aašijd lah oppâm teevstâst kuávdášlumosijd aašijd já opâttâl čäittiđ nomâttum paaihijd káártást oppâkiirján tâi pargokiirján pargopittáid oopah kiärduđ já kevttiđ tiäđuidâd maaŋgânáál vihkostâd jieijâd piirrâs kietâkirje sáárgu čielgâ ivnáás kuuvijd já čääli muuštonmiärkkumijd šiev kietâčáláduváin puávtáh čuoppâđ kuuvijd vihkod virkosmitmân láá totkee siijđoh main finniih ravvuid siemin iskosij toohâm já čáittusij nuurrâm várás tutkâmušâid puávtáh porgâđ pääihist jis eppeđ kiergân porgâđ taid škovlâääigi ruokkâdávt vandârdiđ luándun oopah pyeremustáá uáiniđ luándu muččâdvuođâ já áinoošlajâsâšvuođâ já suoijâl puoh eellim jieijâd pirrâ lase máttááttâsâst láá kirjekuállus päikkisiijđoh www.otava.fi tuáivuh rähteeh tiädus jurgalâm kirje lii jurgâlum suomakielâlâš kirjeest ympäristötieto mon vuoigadvuođâid oomâst já rähteeh já kirje lii oppâkirje čuovâkopijistem lii rähteevuoigâdvuođâlaavâ mield kieldum jis toos ij lah áásánkyeskee lope looveest lává ry já staatâ sooppâm mii kuáská čuovâkopijistem máttááttâsuáivilân motomijn máttááttâsministeriö vuálásâš oppâlájádâsâsin addel ry www.kopiosto.fi eres digitaal kopijistem tâi vuorkkim digitaallâš háámán lii aainâs kieldum kirjapaino škovlâlâš lii táválumos šiiveet lii čurgâdis ellee mákkoo čurrust lii árvuoornig lii jotelis ellee já päikkielleid kalga tipšođ pyereest lii pille-ellee kirdee njomâtteijee lii ulmui já ellei raavvâd tarbâšeh fuoddâr sijđo raavvâdamnâseh joteh luándust ohtiimist tábáhtuvá finnee oljo sukkâr já potákijd šaddo lii riddoost enâduvah lii pehtilumos ellee väärih enâduvah luádduh tuolbâjolgâdâsâid lii jiäggáámus kuávlu láá stuárráámusah jäävrih elleeh viljâlemkuávlu lii oovdiš merâponne tuháttij suollui muččâdvuotâ sárnoo ruotâkielâ iäláttâsah láá sijđo enâdâhkuuvijd s kulá lieggee lii stuárráámus lii jáválâš ráhtulâšvuođâeennâm pähtivarij já meerâ eennâm lii energiajietânâs lii meerâ já suollui eennâm pyevtittuvvoo šleđgâ piegâst lii masa ollásávt jieŋâ vyelni piegâ já jieŋâ eennâm tulemast sijđo já ááimust šleđgâ lii kiävtáh šleđgâpiergâsijd lii luovâs muttuusteleh sirdâšuvá maaŋgânáál sijđo čääci joođeet liegâsvuođâ jienâ ovdán sijđo jienáin jotá njuolgist jieijâd oornigist lii šiev tiervâsvuođâhuolâttâs ij uážu moonnâđ škoovlân hárjuttâlloo vuosâiše lii vuoigâdvuotâ torvolâš elimân lii ciälháttâs vuárhást vâi matti puursâst šiäštáh luánduvaarijd rašes jieŋâid láá vuáhádum eelliđ čääsist já vuásku táválumoseh kyeleh šadda juuvâst já stuáru meerâst kyeleh âtubdâmsijđo lii hitruus puđâldâs já skálžu iälustává jäävri ponneest láá javrij já meerâ šlaajah tarkkuustâlmin čäcipellâst tubdâmsijđo lodeh kulloo ruovgâm ááimust já saaŋaaš liškeest liäđđuh kiđđuv riddoost já riddočääsist sijđo iäláneh čuávvup čäciellei eellim vahâgit čácáduvâid káártá nommâusâttâh já káártá nommâusâttâh káártá nommâusâttâh káártá nommâusâttâh pirâstiätu čoovdâsänivuárkká s škovlâlâš škovlâihe vuolgij oppeet joton algâttem lii uápis äšši reppuseelgist puorijn aaigijn škoovlâ šiiljon kuáhtáđ puáris škovlâskipárijdâd luokast láá uđđâ-uv uáppeeh sii lieggâsávt pyeripuáttâm juávkun škovlâihe lii táválávt hävski iä lah meendugin kuheh kiärdojeh puáris já uáppojeh uđđâ ääših täsivis taavtâ mield muide ko lukko taan škovlâihán lah oppeet ive puárásub ko moonnâm čoovčâ huámášiđ et tust vuárdoo maaŋgâ ääšist eenâb ko nuorâbijn párnáin vanhimeh nabdeh et piergiittâlah pääihi já škoovlâ pargoin ovddiist jiešráđálubbooht já meiddei liävsuid hoittááh kočohánnáá pastah vissásávt toollâđ oornigist suotâs-uv sáttá leđe tiäđust kenski uážuh tyellittälli kocceeđ váháš kuhebuššáá-uv ko ovdil tâi kenski finniih motomin ruttâpitá-uv motomijn paijeelmiärálijn päikkipargoin kevttih maađij čižetpele roobdâ muštolisto škovlâlâš jotá škovlâmaađhijd vääzin tâi pyeráin kannat velttiđ ain ko toos lii máhđulâšvuotâ tun-uv nuuvt keppâ jotoluv väävli škovlâkiäinustâd ij lah vázáttâh tâi keppâ jotoluv vävli ferttiih väzziđ maađij čižetpele roobdâ lappâdvyeijee autoh iä moonâ tuu lappâd seelgibeln mut vyeijih tuu oovdeld uáináh auto já autovyeijee uáiná tuu kááđu ain syejiluodâ pehti jotolâhčuovâid já rastaldit kááđu ain ruánáá čuovâ pyellimääigi rullâluistájeijee čiehčâmluávdástellee já čiehčâmkiälhástellee kyeskih vandârdeijee jotolâhnjuolgâdusah s jotoluv kolbâ pyeráluoddâ já vázáttâh já vázáttâh paldluvâi jotolâhnjuolgâdusah kalga leđe iävtuittáá ain oornigist kosânij pettim miätáluvâst lii varâlâš ain-uv vyeijiđ vázáttuv mield maađij mield ton uálgispele roobdâ leđe ain kiärgus orostiđ ko aldanâh ratkuuttuv já čahhii vandârdeijeid vyeje skipárijnâd paldluvâi et jieh uážu kiämmân satâččiđ pyerád alne syejikappeer ij uážu vyeijiđ moottormaađij mield ijge moottorjotolâhmaađij mield ovdil ratkuuttuv et puávtáh rastaldittiđ vyeijimrađe pyerápuátkusárgá čäittim kiäinu mield et puávtáh rastaldittiđ vyeijimrađe pyerá maađij rasta vyeijimriäidoin vyejim kieldum pyeráin já mopoin vyeijim kieldum vandârdem sehe pyeráin já mopoin vyeijim kieldum kieldum vyejimsunde moottormaađij moottorjotolâhmaađij čahhimkenigâsvuotâ ratkuuttuvâst págulâš orostem ryevdirađe täsiratkuuttâh puomâittáá ryevdirađe täsiratkuuttâh puomâiguin eres vaarâ s várugávt vyelejotteemtunnelân varâliih sajeh joteh sehe vandârdeijeeh já pyeráinvyeijeeh tunnelân lii távjá heeitug toho ij uážu vyeijiđ meendu korrâ liävttoin suáittukiälloin meerhâ ko moonah tunnelân siävŋáneh jotelávt lii tárbu jotteeđ sevŋâdin arveest tâi njalahis sijvon pärttidem vaarâ lassaan maaŋgâkiärdásâžžân uáiná hyeneest eres maađij alne jotteid lii velttidmettum torvoreiskäppi sevŋâdin kalga kevttiđ meiddei tain kuávluin main láá kátučuovah puáhtá kevttiđ širottâs lasseen lummolaampu lii tot uási maađijist mon mieldi kalga vandârdeijee rastaldittiđ maađij jotoluv vävli lii vandârdeijeid já pyeráinvyeijeid uáivildum luoddâ lii maađij vyele jottee keppâ jotoluv vävli kiävttá maađij čižetpele roobdâ já pyeráinvyeijee maađij uálgispele roobdâ kalga vyeijiđ várugávt kalga ain kevttiđ širottâs maid vuárdáh älgee škovlâivveest a vuovvijn táválávt puáđáh škoovlân b eidu nuuvt jotolâhmeerhâid oppâkirje siijđoin s uásist uápásmup eennâmtálui elleid eennâmtáluidân putes já njaalgâ pyevtittâsâid s lii táválumos šiiveet kuva ayshire kooveest já čapisvielgis friisilâš láá mii táválumoseh šiiveetnäälih lieggâ porgemáánu peivi livvâdeh kieddiroobdâst muorâi suoivui syejeest mane kuusâi uáluleh lihâdeh tego suoskâččii suoskâmkumi iä lah pajekääibist ovdâpäänih ollágin pic tot kiävttá syeini pahemân ruávis njuohčâmis láá penttâ nelji čuávji main puohâin lii jieijâs pargo tot ij suoskâ purrâmâšâs ađai fuoddâr masa ollágin pic purrâmâš mana njuolgist ton vuossâmuu čuávján kuámuičuávján šiättá litterid purrâmâš et kuámuičuávji ij tievâ meendugin jotelávt maaŋgâi iälánij vievâst fuodâr pieđgânškuát kuuloold kuámuičuávján šaddeh kaasuh maid kussâ riäváttâl fuoddârist siähán kuámuičuávji kolgosân já juátká määđhis ovdâskulij kuusâ purrâmâšsuddâdmist eres čovjijd fuodâr máccá kuusâ njáálmán uđđâsist suoskâmnáál et kussâ smiereet kulá-uv smieretteijei stuorrâ elleečurrui s piärgušivetteh navittist oovtivnásâš charolâšvuáksákälbi tyehin ayshirevuáksákäälbih kuva finnip mielhi já piärgu kuáddá jyehi ive käälbi maŋa kussâ njuálu käälbi koškesin já talle táválávt kälbi sirdoo jieijâs lieggâ hiŋgálsis finnee noomâ já jieijâs peljimeerhâ mast tom puáhtá tubdâđ ubâ loppâelimis tehálâš et kälbi finnee vuossâmui eellimpirrâmpeivij ennis tolmišis ternimielhi oho ahasii káálbán puáhtá adeliđ mielhi lasseen ucánjáhháá fuoddâr kälbi riämá smierettiđ purrâmâšâs šoddâduvvojeh piärgušivettin šaddeh nuorâ kuusah ađai nuorukkááh já vuossâmuu käälbi kyeddim maŋa tain šaddeh paččeemšivetteh pača häävild suullân kyehtlov kiilud ađai kyevti saŋko tievâ mielhi lii kuusâ päikki iänááš kuusah láá kuátumist eereeb paččeemaaigijd toh tarbâšeh lieggâ naavit mast áimu molsâšuvá pyereest já čuovâ lii tuárvi kuusah láá kiddâ já juáhhást lii jieijâs saje piämmojeh já paččojeh jieijâs soojijn kuusah uážžuh jutâliđ rijjâ tain lii kuittâg jieijâs saje mast toh piämmojeh tievâ ryevsih teddih čuuvtij já kuusân šadda unohis tile kuusah uáppih jonottiđ nánnáht paččeemsajattâhân navdâšeh pačemist jotá paččeemmaašin poccei mield seilâttâhân mast mielkki čuáskuduvvoo puátá kuorriđ seilâttuv jyehi nube peeivi šiljostâhnavitteh láá tagareh et kuusah peessih jotteeđ olgon meiddei tälviv-uv olgonlihâdem tuálá-uv kuusâid šiev oornigist kuusah peessih täälvi maŋa vuossâmuu keerdi ruánáá kesikuáđuttâhân toh njuolgist čuáskuđeteh iiloost toh sättih lammiđ nuubijd aainâs-uv jis tain láá vala čuárvih kuusah kočoduvvojeh nolppon šiljostâhnaavit paččeemsoojijn kiävttoo uđđâsumos tekniik s kuusah láá kiddâ já juáhhást lii jieijâs saje peeljist lii kilgool lii ennuu pargo paččojeh kuohtii peeivist paččeem kuusâi ryevsih putestuvvojeh huolâlávt já ton uásih passojeh tärkkilávt jyehi paččeemkeerdi maŋa iänááš kuusah kuátuh kuáđuttuvâst toh finnejeh vuárkkáfuoddâr tâi koške suoinijd já lasseen vala valje tâi valmâšfuoddârijd piämmojeh maŋgii peeivist kalga leđe ain putes čääci njune oovdâst juhá joba litterid peeivist suándi já kužžâ čorgejuvvoo jyehi peeivi meddâl já kuusâ vuálážin lebbejuvvojeh oolgah tahhojeh ain siämmáá ääigi vâi kuusâ eellim ličij meriáigásâš láá kiäppánâm mašinij áánsust šiljostâhnavittiijn lii jyehi kuusâ čiäpáttist päggi lii radiosignaaláin tuáimee vuolgâttempiergâs mii almoot tiäturân et kotemuš kussâ lii puáttâm puurrâđ miärástâl jyehi kuusân eidu olmâ mere fuoddâr maaccât sudâhánnáá purrâmâš čuávjist njáálmán uđđâsist smierettemnáál lii njomâtteijee vuosmuš raavâd maid enni addel maajeeldpuátteidis lii oreskussâ lii niŋálâskussâ mii lii kuáddám käälbi lii niŋálâskussâ mii ij lah vala kuáddám lii smieretteijee kalga finniđ kuusâ tolmišis ternimielhi šoddâduvvojeh piärgušivettin šaddeh nuorâ kuusah ađai nuorukkááh já sáárgu purrâmâšlisto ko tot lii kälbi já räävis tot porá já juhá puoh kalga iššeedviehâ porgâđ et kuusah vajeh pyereest naavit peivioornig s lii čurgâdis ellee láá koozah já pieinis lii jiärmáás tiätuäŋgiris já toimâlâš čuurâellee ruávgá já kiljáttâl jienniht náálá ko nabdoo tot lii uáli čurgâd ij kuássin toovâ tárbuidis jieijâs livvâdemsaje alda jis tast lii peri tuárvi saje jotteeđ eres saajeest kesipeeivi tot mielâstis fierriittâl moođeest motekerdi čuáskud já syeijee kuovgis näähki piäiváápaštust já tuástu tiivrijd pakkâ peeivi iššeedviehâ puáhtá cirgottiđ sojopoccest kolmâ čääsi šave oolâ já tast-uv tot naavdâš taan fierriittâllâmvyevist moođeest lii vuálgus taat puástu juurdâ šave tuolvâvuođâst masa jyehi táálust eereeb lâi aainâs-uv ohtâ šahe tohhejii puoh purrâmâšpasâttâsah ijge maiden tarbâšâm leggistiđ meddâl räi šahe lâi stuárrum já toos lâi šoddâm assaas oolâs tot njuovvui kiävttojii puoh uásih piärgu vorrâ koozah já uáivi puásui lâi siämmáá sajattuvâst lâi tuođâlâš šeštim lii puohporree mon aldahyelkki šahe lii ocá purrâmâš enâmist moljomáin tohhee puoh šaddoraavâd mut tuáppee tot säplig-uv tâi porá lapsemááđuid jis peri kávná taid ij smiereet purrâmâšâs já ton päänih já purrâmâšsuddâdem láá siämmáá sulâsiih ko ulmust njuunijn já šiev hajâáicuinis tot kávná purrâmâšâs tot tobdá meiddei čurrus já išedis lii pehtilis piäiváávuoidâs šahetuálu stuorrâ šahenavittijn poreh šaveh jáávuid já valmâšfuoddâr vuávájuvvoo huolâlávt ko šaveh iä halijduu meendu puáidáhin piemmih elleid já iššeedviehâ puáhtá kocceeđ aašijd kamerai pehti šaveh finnejeh ain juuhâmautomaatijn puákuttuvvojeh maaŋgâi taavdâi vuástá já elleituáhtár lii uápis kyessi šahetááluin láá tááláá ääigist stuárráh tain pyehtih leđe paijeel šahheed s kuáddá häävild ennuu šavečiivgâid ääigi motomeh eennâmtááluh láá spesiaališum toollâđ niŋálâs šoovijd ađai šaheniŋálâsâid já ores šoovijd ađai šaheorásijd šaheniŋálâs puáhtá kyeddiđ häävild paijeel love šavečivgâd šaheniŋálâs huksee čivgáid peesi et hiŋgâlist kalgeh leđe valjeest timmâ oolgah ääigi šaddee čiivgah taheh šav ečivgâčurruu čiivgah láá uceh vuálá kilupiälásiih šaheniŋálâs livvâd eerti alne amas tuolmâđ čiivgâid čivgiih tarbâšeh lieggâlaampu mon vuoluubel toh mielâstis čokijdeh pihtlâttâđ aldahyelhi vildâšave čiivgâin láá sárgáh šaddeh šaheniŋálâsnavittijn njuovvâmšahheen väljejum čiivgah sirdojeh táválávt njuovvâm- ađai šoddâdemdemšahenavittáid šavečiivgah vuábdojeh njuovâttuvváid ko toh láá pelviiđâd mánuppajasiih já teddih juo paijeel kiilud puoh šavečiivgah vuábdojeh häävild maŋa njuovvâmšahenaavit putestuvvoo já tot lii vaalmâš uđđâ ässeid iššeed kirjee meriáigásávt tiäđuid piämmuhâsâinis lii niŋálâs já tast pyehtih leđe paijeel love šavečivgâd lii ores šahe ečivgâčuurâ šadda siämmáá ääigi šoddâm šavečiivgâin lii puohporree šaddeh šaheniŋálâsnavittist já toh šoddâduvvojeh piärgušahenavittist vildâšave eellim spiekkâst päikkišave elimist tâi čääli šave tipšomravvuid s mákkoo čurrust s kuva kesikuátumist láá kárgám ráánjá kiädán savzâ oro lemin lappum vala-uv olgoláá já jotá juo maađij kuávlun iššeedviehâ lii uáinám kárgám lii šiev keččeepeenuv mii ruáttá jotelávt kárgulii ovdiibel saavzâ čolmijd keččâmáin peenuv tego finnee tom hypnoosân já savzâ jorgeet jotelávt čurruusis mää tobbeen já mää mää tääbbin tobdá jiejâs torvâlâžžân čurrust suoijiiđât pokkiiđâtmáin čuákán mana čurruu hovdâ toho maneh iäráseh-uv láá tiätuäŋgireh mutâ várugâsah toh čuávuh pirrâs tábáhtusâid murrišin jesâneh savâsteleh koskânis jiänáttâlmáin já lattimkieláin savzâ tánccá tot váárut eres saavzâid mastnii mut siämmást áštá atâšteijee toh pasteh vuájálittiđ veikkâ taid atâšteijee pennuu meddâl smieretteh eellih ain-uv uáli alda luándu toh láá veitâlâs kuátumist já tälviv siste savzâvisteest saijaas hiŋgâlijn smiereet tego kussâ-uv puátá áigá väni-uv purrâmâššáin tot kuittâg šadda ko finnee njaalgâ suoinijd já valje lii uáli šiev kieddičyeppee já siämmást tot suándee eennâm kähirijdiskuin kesiviäsuliih väldih-uv muáddi saavžâ kesijiellâhin já macâtteh taid čohčuv päikkitáálun saavzah láá-uv uucán tuđâvááh tarbâšeh toh kuittâg tipšo jyehi peeivi tarbâšeh putes čääsi já tuárvi purrâmâš s kuva láá lábbáh kyehti tâi eenâb-uv lábbáh láá kovvejum kaiccâ pača paijeel kulmâ litter mielhi peeivist kuva ullo peskiduvvoo kuohtii ivveest jo-uv mašináin tâi skerreid sulâstittee ulloskerreiguin lii maaŋgâpiälásâš ellee mast finnee ulo piärgu já näähki lii siđhes já siđhes suomâsavzâ lii vuáhádum pyereest kolmâ šoŋŋâdâhân lii mielâstis olgon tälviv-uv ullo lii eromâš kildee já šievšlajâsâš láá távjá vielgâdeh mut meiddei ruškiš čapis já ränis suomâsaavzah láá ađai niŋálâssavzâ kuáddá ohtii ivveest joba nelji lábbá njameh saavzâ mielhi mánuppaijeed kočoduvvoo vierccân lii čepis kuárŋoo ađai kaiccâ kuáddá kiđđuv lábbá paččoo táválávt kieđâiguin suápá pyereest vuástá rähtimân já tom pyehtih juuhâđ maaŋgah kiäh láá kuusâ miälkán allergisiih tohhee ravâdin masa mii peri ruánáid náál tot-uv lii smieretteijee lii vuáhádum pyereest meiddei kolmâsân lii vuálgus pähtivaarijn já njuško häppilávt keeđgist nuubán lii tiätuäŋgiris huáđđoo mii mielâstis kuárŋu ollâgâsân já várdáástâl tobbeen šiljopirrâs láá čuárvih já aainâs-uv kaiccâvierccâ ađai oreskaiccâ tuohkâl älkkeht hemâdeijee lii niŋálâssavzâ lii oressavzâ lii niŋálâskaiccâ lii oreskaiccâ lii čuurâellee finnee piärgu ulo já näähki já kaiccâ lává smieretteijeeh saavzâ já kaaicâ a olgohäämi b eellimvuovijd jiešvuođah suomâsaavzâst láá mane saavzâin lii pyeri leđe čurrust s lii árvuoornig jottee käänih šnuákkuh purrâmâšâs enâmist šadda et käänih kirdeh uáli hyeneeht láá oovtkiärdánávt liijgás lussâdeh kirdemân kirdem kuáddá tuše motomijd meetterijd ij lah jáludâm taid kirdemân pic moonij pyevtitmân já jotelávt šoddâmân veitâlâsân ellee aldahyelhih lanjâsijn mättih kirdeđ masa siämmáá pyereest ko eres-uv lodeh lii tärhis árvuoornig savâsteleh ubâ ääigi láá maaŋgâlágáneh okâttâsah main lii jieijâs merhâšume viestâdeh meiddei maaŋgâi lattiimijguin almoot piškomáin já almaaštâlmáin et reeviir lii väldidum ij lah iärásijn äšši kääniorráás ollâ pottâšist já stuorrâ livârist oovtâ tuákán kuleh käännid já mottoom kääniores tuubdah kääniorráás s lii tärhis árvuoornig alemuu sajan peessâm käänih uážžuh puurrâđ vistig oroččij lemin julmes oornig tááhust tot lii kuittâg jiärmáá ko jis purrâmâš lii uccáá te aainâs-uv kievrâmusah käänih siäiluh jiegâin kuávzá já šnuákku purrâmâšâs mielâstubbooht enâmist porá jiivijd mut kale toos suovsah já mááđuh-uv tohhejeh njiälá meiddei uccâ kiäđgáid moh išedeh purrâmâš pieđgânem ton mááirást kávná purrâmâšâs tärhis uáinu vievâst lii meiddei šiev kulo käniviäsuh šoddâduvvojeh jieškote-uvlágánijn käniviäsuin käniviäsuin pyevtittuvvojeh uđâgááh nubij käniviäsui várás käniviäsuin láá sehe käänih já käänioráseh šovâtteh kaanijd já talle moonijd šadda algâčuolmâ ruškâdâs já vielgâdâs lává ovdáneijee algâčuolmâ raavâd lállojeh läällimmašinijn tuáimá siämmáá náálá ko moonijd lällee kääni tot joba jurâttâl moonijd tego kääni finnee stuorrâ mere uđâgáid ađai uvjâuđâgáid kočâttiđ korâidis siämmáá ääigi ovdán mane siste vielgâdâs ruškâdâs kalkkâkorrâ áimuvuovdâ algâčuolmâ ruškâdâspuursâš kanij piemmâm já monij nuurrâm lii älkkee s pyevtittuvvojeh käänimaneh monniiškyeteh suullân neelji mánuppajasâžân ij velttidhánnáá taarbâš kääniorráás ko käänih pyehtih monniđ mudoi-uv maneh norrojeh jyehi peeivi meddâl juátkih käänih monniimis já mannejeh suullân oovtâ mane peeivist mannejeh čuovâdâsâst čuovah tuállojeh käniviäsuin alne meriáigásávt láá kyvtlágáneh hekkikäniviäsuh já lätteekäniviäsuh kanij piemmâm lii maašinlâš já käänih finnejeh čääsi juuhâmautomaatijn lii fabrikist valmâštum fuodâr mast láá jivij lasseen vitamineh já eres tergâdis amnâseh vierrih kopán mast taid lii älkkee nuurrâđ puáhtá meiddei jođettiđ suočâlääbži mield vuárkán lättest láá kuškâdâsah maid käänih pyehtih kuovzâđ lii eenâb saje lihâdiđ já tain láá uulgah vuoiŋâdâttâm várás käänih mannejeh piervâláid main maneh vierrih suočâlääbži mield vuárkán láá piärgukäänih láá ovdedum šoddâđ uáli jotelávt puáhtojeh käniviässun siemin uvjâuđâgâžžân láá táválávt stuárráh siämmáá viäsust pyehtih leđe joba käännid häävild šoddâduvvojeh lätteekäniviäsuin toh láá juo olesšaddosiih já toh koddojeh ovdán mane siste uđâgâš jis mane lálloo já vielgâdâs lává ovdáneijee lodealgâčuolmâ raavâd lii eidu korâidis kočâttâm kääniuđâgâš lii tärhis árvuoornig iä taarbâš kääniorráás monnim tiet láá piärgukäänih iäruttâh kääni já kääniorráás tâi čääli iäruid lii hekki- já lätteekäniviäsust siemin uvjâuđâgááh mättih uuccâđ purrâmâš lii kalkkun pyeremus tobdomerkkâ s lodeh kääni tiäddu kg kääniores tiäddu kg kalkkun tiäddu kg viirijâš tiäddu gr vuonjâš tiäddu kg čuánjá tiäddu kg s lii jotelis ellee suuitih raccastemsyejikappeer päggi saatuul saatuulviltti kustâ njälmiryevdih jyelgituuvdâ raccastempuuvsah stevileh taarbâš olmâ reiskääpijd syejikappeer lii lamaš algâ aalgâst täsivis kuovđâi ellee hiäppuš lattiimeh láá vuálgus tobbeen iälustem vildâhiävuščurrust hiäppušeh láá ovttuu murrišeh já várugâsah peeljih jorgetteh siemin-uv skopânist já tot viilšâst toho kuávlun suorgân mast peri veikkâ piegâ fáárust kirdee lastikseehâst maŋa tot sáttá ruotâstiđ kiäinusis tego kissápiätu te ličij uávutmin tom lii tärhis árvuoornig čurrui kulá ohtâ ori já maaŋgah tamah já varsah piälušt čurrus mut táválávt čurruu joođeet puáris tamma meerrid kuus kalga vyelgiđ kuáttuđ hiäppušeh kyevzih nubijdis panijguin tâi fáškuh seibijnis kiärppáid nubijdis turbe oovdâst meiddei fierriitteleh enâmist toh ruvvejeh saŋedeijee sojijdis vuovâs muorâ tâi stuálpu vuástá aneh meiddei hoittájeijes jieijâs čurruu jesânin láá aaibâs tuđâvááh jieijâs sajadâhân ulmuu vuoluubeln toh ulmust purrâmâš já skooččân s šoddâduvvojeh párnái raccun ko finniiččim jieččân hiäppuš hiävuš lii maŋgâs peivinaver hiäppuš haahâm tarbâšâh ennuu tiäđu já hárjánem hiäppušijn finniih tuše hárjuttâlmáin koijâdiđ raccastem- tâi njolgetaalist finniiččih-uv jieijâd tipšohiäppuš hoittáđ já kustiđ tom já siämmást uápásmuuh hiäppuš taavijd uđđâ ulmuid já peesah hiävušulmui juávkun oopah vuáđuaašijd njolge já ruottâm láá hiäppuš lävkkišlaajah moh šaddeh uápisin juo vuosmui tijmij ääigi vistig hárjuttâlah raccastem puávtáh hárjuttâlškyettiđ veikkâ iästuraccastem tâi vyelgiđ fáárun raccastemvaajâldmân lii tego hiävušbaaleet hiävuš oro toimâmin jurduu vuoimijn mut tuođâlávt tot lii škuávlejum nuuvt pyereest et tot tottâl raccasteijee ucemus-uv oonâ hiävuš hoittájuvvoo kalga leđe suáijáás koške talli já saijaas hiŋgâl mii putestuvvoo jyehi peeivi uáđá čuožâd-uv mut táválávt tot uáđá liivâst tot taarbâš hiŋgâlsis kuškâdâssân ovdâmerkkân sáhájáávuid tâi oolgâid syeinih haavvâr já valmâšfuodâr láá hiäppuš purrâmâšah porá mielâstubbooht maŋgii peeivist porkkaneh já koškeleibi adeleh mulsâšuddâm purrâmâšliiston meerrid uážžu-uv hiävuš herskupittáid vâi ij et ele kuássin piemâ hiäppuš lovettáá čääsi hiävuš juhá litterid peeivist olgonlihâdem lii velttidmettum hiävuš lii luholumos stuorrâ kuátumist eres hiäppušijguin kalga raccastiđ tâi vyeijiđ maŋgii ohhoost ko tot taarbâš lihâdem taarbâš kammuid kustejuvvoo já ton koozah putestuvvojeh jyehi peeivi jotá taalist meriáigásávt huolâtmin hiäppušij koozâid kammim ij vahâgit hiäppuš ko kozzâ lii ulmuu koozâ nálásâš tobdottis aamnâs hiävuš puáccáá kalga koččođ elleituáhtár áánsáš šiev tipšo lii omásteijei kuhesáigásâš ustev ij valastâllâmpiergâs vuálá koozâ olmâ hámásâžžân já kiddee kammuu navlijguin koozân s lii ovdedum suomâ šoŋŋâdâhân uáiviláid láá ovdedum sierâlágán hiävušnäälih puáhtá jyehiđ ráhtusis peeleest lusis kolmâvorrânaalijd já keppisubboid lieggâvorrânaalijd ucebeh hiävušnäälih kočoduvvojeh ponin lii kolmâvorrâsâš mut tast láá meiddei lieggâvorrâsii jiešvyevih suápá maaŋgâ uáivilân pargohiäppušin njolgehiäppušin tâi raccun aaigij suomâhiäppušeh lijjii meiddei áárvustoonnum pargoskipáreh hiävuš lii iššeed räämi traktorij äigipaje lijjii pargohiäppušeh eromâšeh piäldupargoin koldâvyejimist já eres eennâmtáálu pargoin sáátust mađhâšui juovlâkiirkon já keessiv ráttáiguin miilon meijerân káávpán tâi kuus peri monnuigin hoittájuvvojii väddásij-uv aaigij pyereest lii oreshiävuš lii niŋálâshiävuš láá stuárráh já lusisráhtusiih láá seegih já keppâráhtusiih láá ucebeh hiävušnäälih lii tärhis árvuoornig njolge já ruottâm láá hiäppuš lävkkišlaajah suápá maaŋgâ uáivilân pargohiäppušin njolgehiäppušin tâi raccun lii sävris já maaŋgâkiävttusâš hiävušnääli lieggâvorrâhiäppušeh láá jotelis njolgehiäppušeh uáppee kiäst lii jieijâs tipšohiävuš puoh sun parga taalist alnaad lii tipšohiävuš maainâst jieijâd vuáttámušâin vihkosâd hiäppuš reiskääpijd já noomât taid vihkosâd čalluu amnâsist finnejim jieččân hiäppuš s já päikkielleid kalga tipšođ pyereest hoittáá já tarkkuustâl elleid uáppá ucánjáhháá iberdiđ toi kielâ elleešlaajâin já joba jyehi ellest láá jieijâs vyevih huámmáš tállân ko pennust lii koško tâi tot haalijd vuorrâđ tiätá táválávt tärkkilávt mon áášán jiellâh lijkkoo tehálâš mušteđ et ko lah váldám ellee tipšomnáál lah ovdâsvástádâsâst ton pyereestpiergiimist ij pyevti leggistiđ meddâl ko toos tolkká kalga hoittáđ pyereest ubâ ton eellim ääigi tust lii miinii jiellâhijd ama anah tast šiev huolâ eennâmtáálui iššeedviehâ tobdá šivettijd noomâi mield savâstâlloo já ruákkoo peelji tyehin tááluin láá ennuu šivetteh já iššeedvievâst ennuu pargoh ij kenski kiergân kiddiđ huámášume jyehi ovtâskâs šivettân siämmáá ennuu mut hoittáá kuittâg käärjis huolâlávt lii luomutáálu elleeh eellih nuuvt ennuu ko máhđulâš luándumiäldásávt orosteleh šiljostâhnavittijn main toh uážžih lihâdiđ rijjâ toh peesih olgos čuáskudâttâđ uážžu leđe kuhháá oovtâst enijnis já njoommâđ olmâ kuusâmielhi láá ovttuu oolgah hiŋgâlijnis vâi toh peessih moljođ taid toh peessih olgos já finnejeh čuáskudeijee čäcicirgosijd pyehtih jotteeđ uđâgijnis kaanijn lii eenâb saje ko hekki- tâi lätteekäniviäsuin já toh peessih keessiv olgokáárdán puáhtá tááláá ääigist uástiđ maaŋgâin kaavpijn tâi piärgu lii távjá váhá tivrâsub ko táválâš jiellâh sáttá tulkkâđ luccátmân lijkkojeh niske ruokkâmân šoddâduvvojeh čevđielleeh lii kolmâ tälvi já tane maaŋgâin ellein lii turkkâ lii-uv šoddâm ohtâ maailm tergâdumosijn pyevtitteijein šoddâduvvojeh čuovjisriämnjáh miiŋkih silbâriämnjáh já supipennuuh pyevtit enâmustáá čuovrisriämnjá čeevđijd eromâš ivnásâš riemnjis lii njaalâ čuovjisränis s häämi lii algâ aalgâst puohtum čevđiellen ivne muttuustâl vielgâdist ruopsisruškâdân já čappâdân miiŋkih luándust láá kärdikárgulij maajeeldpuátteeh eellih heekijn šoddâduvvojeh sraŋgâviermist rahtum heekijn lii hoittájeijee tááhust pyeremus oornig ko ohtâ olmooš puáhtá hoittáđ stuorrâ čurruu elleid kočâdeh viermi čoođâ já heekih pisoh putesin poreh fuoddâr mii lii rahtum kyeleest piärgust já valjeest elleid lii älkkee piemmâđ já toh finnejeh putes čääsi juuhâmautomaatijn čevđišoddâdem olmânáál láá siämmálágáneh ááicuh ko eres-uv luándust ellee huolhijn iälá luándust čäcipiälláin mut heekist tast ij lah mahđulâšvuotâ vuoijâđ lii luándust vijđes reeviir já tot kuáivu piäju viermiheekist tot ij pyevti lihâdiđ ijge kuáivuđ lii kieldum maaŋgâin enâmijn tot lii kuittâg lavâlâš iäláttâs ellei pyereestpiergiimist huolâstum ulmuuh láá luáštám čevđielleid luándun veitâlâs ij monnân tábáhtusâst uážu porgâđ veikkâ hekkišoddâdem tubduuččij-uv paan luoštum miiŋkih pyehtih jotelávt tuššâdiđ čäciluudijd já toi piervâlijd tain aldasijn elimis heekist lamaš miŋkki ij kulluu luándun lii suohis turkkâ mákkoo čäcipiälláin joođeet ellee lattiđ tiätulágán vuovvijn lii luándumiäldásávt viljâlum tâi šoddâdum pyevtittâs lii váldám ellee lii ovdâsvástádâsâst ton pyereestpiergiimist valjiimijguin puáhtá vaikuttiđ jiellâhij já šivettij pyereestpiergiimân šoddâduvvojeh viermiheekijn puávtáh jieš vaikuttiđ jiellâhij já šivettij pyereestpiergiimân motomeh vuástálisteh čevđikardim s lii pille-ellee lii ijjâellee tot kuldâlâd pirrâs killáá kolmâs já lahtâ pirrâs ulmui tohhejeijee máávut rootán-uv ruskâpääihih já roskeliteh fäälih njaalgâ evvis lahkin iimâš et rottá lii čuávvum ulmuu já vijđánâm eennâmpáálust masa jyehi sajan killáá váddásijd-uv tiilijd puátá áigá kolmâsist mut killáá pakkâs-uv mákkoo lahtâ tuolvâčäcipoccein já máttá meiddei vuoijâđ lii paarooh ruottâđ koorâs kuáivuđ já čeppi čiähádâttâđ kuárŋu já njuško häppilávt seeibis tot kiävttá stapârâšmân láá šiev ááicuh moiguin tot kávná puoh purâmân tuhhiittettee lii veigiellee tot kuldâlâd herkis njunesoksâmijguin lassaan jotelávt čivgá ivveest táválávt čivgâčurrud main juáhhást láá čivgâd lasaneh uáli pehtilávt mut láá uánihisahasiih čiivgah šaddeh čalmettemmin já pietittemmin njoomât čivgâidis nelji oho šaddeh lasanemahasâžžân juo muádi mánuppajasâžžân s eellih stuorrâperruin main láá táválávt lovmat rävisid tiätá saajees stuorrâperruu árvuoornigist taheh stuárráábijd ohtâduvâid rottáid kalga tuššâdiđ já ulmuu ohtsâšeellim ij latkit sovâlávt ulmui mielâst rottá lii ilgâdis spižáseibi faštašuvvoo já vajeduvvoo iimâš ko rotáh levâtteh meiddei taavdâid rotáh poreh valje já šivettij fuoddâr sehe pilledeh taid poškâinis puáhtá puurrâđ peeivist joba pele jiejâs tiädust iälust navittijn já eres eennâmtáálu viäsuin puáhtá jurseđ noonâ panijdiskuin rääigi seekân muorân tâi joba betonin jursá meiddei šleđgâjotosijd já nuuvt poorgân puáhtá tovâttiđ tullâpuálu lastikpocceeh já maaŋgâlágán piergâseh pyehtih šoddâđ rotá kieđâvuššâmân uáiná oovtâ rotá puáhtá leđe vises et aldasijn eres-uv rotáh láá vávjálâsah tuššâdmist láá šiev ravvuuh tárbuliih piäsá siisâ uucij-uv ráigái mield já ton päänih pasteh masa moos peri materiaalân taggaar huáđđoo puávtáččij toollâđ olgoláá korvâččeh puoh toos uđđâ tiiŋgâid toi pivdem liestâsijguin lii uáli vaigâd áinoo tuššâdemvyehin páácá rotái mirkkim lii tot et toh karveh puástu smakkâsâš purrâmâš já mirkkâseeptih šaddeh leđe kuoskâhánnáá rotáh láá joba vuáhádum mirháid kalga algâttiđ tállân ko vuossâmuuh meerhah rottáin oinuuškyeteh jursemluodah já koivum rääigih seinipiälláin muštâleh et rotáh láá puáttâm čiivgah láá šodâdijn pietittemeh já čalmettemeh vuáháduvá maaŋgâlágán tilán lasaneh jotelávt mut láá uánihisahasiih poreh já pilledeh fuoddâr já valje eennâmtáálust rotáh poreh pasâttâsâid rottá lii pastam vijđániđ masa jyehi sajan eennâmpáálust rottáid kalga tuššâdiđ aassâmviäsu aldasijn s kirdee njomâtteijee muttoo ijjân paajaabel almostuveh iijâ syelimâs kirdeeh nähkisuájáh suájáh šaddeh suormâkoskáid coggâšâm skinnáás liškejuármist ađai kirdemjyelgist täävtih láá seegih já keppiseh já nähkisuájáh kirdeh čeepiht láá tivreporreeh moi váldupurrâmâš lii ijjâpiäivááloddááh toh vyelgih joton iäskân viäigudijn lii nähkisuájái livkkáámus lihâdemäigi vuoiŋâsteh koskiijâ mut pivdeh oppeet iiđeediijâ ovdil peivivuoiŋâstmân moonnâm pieggân čuáskimist tâi arveest toh iä vyelgi ollágin joton nähkisuájá porá siämmáá iijâ ääigi luhâmettumijd tiivrijd maŋa ton tiäddu lii sáttâm pajaniđ joba kuálmádâssáin nähkisuájá viättá täälvi nähkisuájáh hiäŋgájeh monnjâjuolgijdis vievâst táálui kátturuustigijn kuovđâšmij káátust tâi muorâloomijn já oovsijn hiäŋgáádijn toh máccuh cuájáidis nuuvt et kirdemjyelgi ij oinuu nähkisuájáh šoddâdeh olssis oollâs toh viettih tälvioijâgâsâst toi ruummâšliegâsvuotâ luáštá alda nolá já vuoiŋâm sehe vááimučaskemeh hitoh nabdemist et assaas turhâttáá toh iä ciävzáččii návt tavveen nähkisuájáh koccájeh kiđđuv toh tarbâšeh jotelávt raavvâd uáiniđ nähkisuájáid čácáduvâi alda vijâlemenâmij roobdâin já joba kaavpugij kuávdážijn iälusteh fastâässen vittâ nähkisuájášlaajâ čohomin láá čurgâdis huáđđoh čohoh huolâlávt jieijâs ovdil pivdomáátkán vyelgim já ton maŋa jyelgi vievâst hiäŋgáámáin toh pyehtih kevttiđ nube jyelgi koozâid čohomin toh putesteh huolâlávt kirdem toh važotteleh toh njuolgiisteleh suájáidis já pozátteleh nähkisuájáh iä kirde toh oroh lemin tuáŋgih mättih meiddei peehiđ já joba vuoijâđ láá nähkikirdemjyelgih s pivdá tiivrijd škajâluođiimáin syelimâs áiccu jienah láá vyelligis vizâneh tâi hurâneh tâi nuuvt ollâ jienah et olmooš ij kuulâ taid kirdedijn nähkisuájáh jiänátteleh já miärušteleh kirdemkiäinus mäccee jienâ ađai škaajâ mield mättih meid aiccâđ saallâs jotteemliävtu stuáruduv já šlaajâ et nähkisuájáin lii škajâluođân lii tärhis kulo lii meid uáinimáiccu mut iivnijd toh iä uáini ko ivnij uáinimist ij lah ävkki láá njomâtteijeeh uđâgááh šaddeh kiđđuv láá ohtâ tâi kyehti šadda eenimielhi vievâst jotelávt kuáđá uđâgáá ohtuunis pivdomääđhi ááigán já máccá njomâttiđ tom nähkisuájáh lonotteh orroomsaje puáhtá uđâgâš kiinnâđ ennisis kiddâ já jotteeđ nuuvt ton fáárust láá kuhesahasiih lasaneh hitásávt mut toh láá kuhesahasiih pyehtih eelliđ joba ihheed motomeh elleeh pivdeh nähkisuájáid mii vähtee luuptâst nähkisuájái kirdemkiäinu pellâst puáhtá motomin toppiđ nähkisuájá lii nähkisuájá suormâi koskâsâš asettis skinnáás liškejuármi mon vievâst nähkisuájá kirdá nähkisuájá ruummâšliegâsvuotâ luáštá alda nolá já vuoiŋâm já vááimučaskemeh hitoh láá tivreporreeh viettih täälvi tälvioijâgâsâst kävnih kirdemkiäinu já saallâs jienâs škaajâ vievâst nähkisuájá pivdá nähkisuájá já lode a ráhtus b kirdem já b lasanem s kuva tif lii jiešvuođâlâš uáinus meiddei miätá ruotâsšadoh já puurrâmšadoh purrâmâš piälduin lii ulmui já ellei raavvâd tussejuvvoo kiđđuv ovdil siemânij kalvem vihne kuojâ jive lostâ vaadâs čuolmâ rááhtus iđedist haavârsuohâd tâi ruuvâšleeibi leibičaska koskâpittán ehidist päihistâd sämbyleh finniih energia já ennuu tergâdis raavvâdamnâsijd kannat puurrâđ jyehi purâdemtove láá syeinišadoh šoddâdum valješadoh láá niisu ohrá ruuvâš já haavvâr láá syeinišadoh liäđus lii kuojâ mast siemâneh láá lavvâ haavârist liäđus lii kuittâg njarbis haavvârliäđus já huámášâh et ruuvâš kuojâst láá kuhes säägih vihneh verdi lii vaadâs láá kossâguboh sajeh čuolmah main šaddo šadda kukkoduv šoddâduvvojeh siemânijn moh kočoduvvojeh jivveen já ruuvâš kalvojeh čohčuv já toh tálvásteleh ruánááiđosin toh algâtteh šoddâmis kiđđuv nuuvt tooláá ko máhđulâš haavvâr já kiđđâniisu kalvojeh iäskân kiđđuv s lii uánihis šaddopaje lii nuuvt tavveen et keesi mist lii uánih lii liegâs nuuvt uánihis ääigi et mihheen valješaddoid ij kiergân laddâđ šooŋah láá viehâ epistáđásiih pyehtih leđe koškáseh tâi arveh já talle siemâneh iä iđe tâi ruánááiđos šadda hyeneeht mii uáivild šaddopaje ääigi tábáhtuvvee uánihis puolâššooŋâ puáhtá pillediđ valješaddoid rášuarveh laimâdeh valje älkkest viällud já tot puáhtá pillâšuđ ääigi arveh hiäjusmiteh jivij kvaliteet pyehtih leđe čáccááh et lusis puimur ij pyevti kevttiđ já talle šaddo páácá mottoom muudon vuorkkiihánnáá jieškote-uv valje kiävttoo váátá kuhes šaddopaje já šiev eennâmvuáđu tom puáhtá šoddâdiđ tuše puáhtá liäibuđ leeibi pulá tâi eres liäibustuvâid makaroon já mannasuvrâmeh ráhtojeh niisust lii maailm tergâdumos leibivalje ruuvâš šoddâduvvoo tuše ubâ šaddoost ráhtoo ruvâšleibi miänástuvá ohrá kiävttoo iänááš šivettij fuodârin tast vuáššoo meiddei suohâd sehe finnee jáávuid liäibum várás já maldaid vuolâ kevttim várás haavvâr šoddâduvvoo iänááš fuodârin lii puohháid uápis já havârist finnee meiddei njaalgâ leeibi miänástuvá eereeb taarbâš maaŋgâlágánijd mašinijd ij puáđi áigá traktorttáá já eres-uv mašinijttáá šadovuorkkim maŋa eennâm táválávt kiändoo avrain ađai eennâm paajaškerdi jurgâluvvoo nubijpelij ko muotâ lii suddâm já piälduh koškettâm eennâm tussejuvvoo haŋkmoin mulde paajašuási finnâšuvvoo tuárvi fijnesin kalvojeh jiveh já viehâkolvuuh vievâst šadoh šaddeh pyerebeht piälduh iä kenduu ollágin mut viljâleijee tussee mulde pajekeerdi ucánjáhháá iäskân kiđđuv mááđuh uážžuh ráávhust luáđhuttiđ eennâm já enâmist šadda luáđhus ääigi valjepiäldust puáhtá tuššâdiđ pilletiivrijd já iilâskšaddoid tuástumamnâsijguin šadda jotelávt já muttuuškuát loppâkeesist fiskissiähán valje miäidoo čuoppâmpuimuráin nijttá valje renskee jiivijd já vyerkkee taid tassaaš ko tot kyerrejuvvoo traktor monnjâskiärun ađai valje vaddâseh kočâdeh enâmân kuáđđojeh toos suvlen tâi norrojeh meddâl šivettij kuškâdâssân maŋa jiveh kuškâduvvojeh šaddovuorkkim lii vaalmâš ovdâskulij vyebdimnáál kyerrejuvvoo čuoppâmpuimurist monnjâskiärun lii vadâsverdi lii nuorâ já uánihis valje algâ lii šivettij purrâmâš viljâlum valjeh láá niisu ruuvâš haavvâr já ohrá šooŋah pyehtih pillediđ valješado kiävttoo ellei fuoddârin já ulmui purrâmâššân niisu ohrá já ruuvâš kuojâid já uusâ tain čielgâsumosijd iäruid vihkosâd valjeviljâlem muddoid čohčâkendimist čuávvoo čoohčân nube čuávvoo pargopittáin a mašinijd eennâmviljâleijee taarbâš loostâin tâi kovevuárháin toi kuuvijd já kiddii taid vihkosâd mašinijd b tagarij purrâmâšâi reseptijd main kiävttoo ruuvâš tâi haavvâr reseptijd vihkosâd s tarbâšeh fuoddâr šiiveettáálu kiedijn šadda syeini kiävttojeh kesikuátumin já tain nijttoo šivettáid tälvifuodâr kalvoo tego valje mut kieddi ij kenduu täälvi maŋa syeinikiedist finnee šado kyevti joba kuulmâ ive ääigi viljâlum syeinih láá timotei sino já pennuusyeini šoddâduvvojeh suoinij lasseen meiddei apilah lii tergâdis šaddo puáhtá väldiđ ruotâsčuolmâidiskuin ááimust tyypi mii lii tergâdis šaddoraavâd taan tyypist páácá suvliđ eennâm láá ennuu vielgâdâsamnâseh moh láá eromâš tergâdeh paččeemšivettáid šoddâdum šadoh kočoduvvojeh syeinišaddon ruotâsčuolmâ páálui syelimâsvuotâ syeinist ráhtoo seeilâfuodâr rähtidijn toos lasettuvvoo suvrâ vâi tot siäluččij pyerebeht uáinojeijee vielgis lastikpááluh tuálih siste eidu seeilâfuoddâr syeini piäsá šoddâđ ovdil nijttemis oles miiton tast ráhtoo koškesyeini nijttoo já tot uážžu kuškâđ enâmist muáddi peeivi ääigi syeinih talâstuvvojeh maŋgii syeinih päälejuvvojeh jurbâpaalin tâi neeljičievvâg paalin pilled nijttum syeini jotelávt et eennâmviljâleijeeh čuávvuh šoŋŋâtiäđáttâsâid tärkkilávt ovdil nijttem aigij syeini nijttui já loptejui seibâháid hääsejui teikkâ luávádui ožžuu kuškâđ muáddi-uv oho jeđe kesittuvvojii láátun tarbâšuvvojii ennuu ulmuuh et pargo távjá porgui talgoovuoimijguin já maaŋgah mašineh láá helppim taam-uv eennâmtáálu pargo jurbâpaalih ráhtojeh stuorrâ paalimmašináin mii kiäsá suoinijd rullân seeilâfuodârpaalih siäiluh tälviv olgon koškesyeinipaalijd ferttee siäluttiđ lááđust amas toh njuoskâđ já pillâšuđ viljâluvvoo luándumiäldásávt keesit piäldun šiivetsuándi tâi kompostmulde ko tast láá ennuu raavâdamnâseh sun maaccât šadoi enâmist väldim raavvâdamnâsijd maassâd piäldun sierâlágán šaddošlaajah viljâluvvojeh vuáruttuvâi te eennâm piso šiev oornigist viljâlem pyereed eennâm raavvâdamnâsriggoduv sieminiäláneh já mááđuh láá luomuviljâlem pehtilis išeh toh pieđgejeh suándi já šaddopasâttâsâid tohálâš raavâdamnâsin šaddoid luomupiäldust váiluh mohnii teháliih amnâseh puáhtá piäldun lasettiđ luándust vuálgus amnâsijd ovdâmerkkân kaalhâ iä kuittâg keevti rahtum viehâkolvuid tâi tuástumamnâsijd kiässojeh lastik siisâ vâi fuodâr siäiluččij pyereest kuva lii vorâs syeini moos lii lasettum suvrâ siäilum pyeredem tiet lii šivettij tälvifuodâr tarbâšuvvojeh šivettij kuátumân sehe seeilâfuoddâr rähtimân sino pennuusyeini já apila láá syeinišadoh pyevtitmist iä kevttuu rahtum viehâkolvuuh tâi tuástumamnâseh timotei pennuusyeini já sino toi tubdâmmeerhâid njuoláin ruopsisapila lii tergâdis syeinišaddo s sij đo raavâdamnâseh joreh luándust päikkišiljostâd kompost sáttâm imâštâllâđ mane kompost ase ij ennuu luptân veikkâ toho lasettuvvoo aamnâs jieškote-uvlágáneh pieđgejeijeeiäláneh pieđgejeh orgaanlâš amnâsijd tego muorâkärdipasâttâsâid já purrâmâšpasâttâsâid kuuloold mulden láá ovdâmerkkâm bakteereh kuobbâreh já maaŋgâlágáneh siemin elleeh já eres mááđuh poreh kompost amnâsijd já lihâdeh kompost siste toh luáđhutteh kompost šoddâm mulde lii uáli raavâdlâš piäijoo šaddoenâmáid já kukkápeŋkkáid šadoh finnejeh raavâdamnâsijd kiävttusis raavâdamnâseh joreh kompostor tevkis saŋkko siävuttâsamnâsin ruškodâm já pieđgânâm muorâloostah tâi manekeno pitáh njaajâ tâi čunnuuh tuvnemááđuh pahvi lokken saŋkkovuáđun siävuttâsamnâsijd ovdâmerkkân loostâid já manekeno pittáid fáárun váhá čunnuid tâi njaajâ amnâsijd pyereest kompostorân tuvnemááđuid taid puáris kompostist tâi suándiliäjást láá lapsemááđust segibeh já tevkkâduboh piergejeh meiddei lieggâ tupeááimust mááđoid váhá heđâlmij tâi ruonâsij koorâid já luávdi pasâttâsâid siävuttâsamnâsáin poreh purrâmâšpasâttâsâid já toi pooškâin šadda mulde piemâ mááđuid liijgás toid ucánjáhháá purrâmâš tuše ohtii ohhoost lite amas tot kuškâđ moh purrâmâšpasâttâsâid hokâtteleh enâmustáá mááđuid puurrâđ polttođ kompost já rekinistiđ mááđuid kyevti oho kooskâ mááđui meeri muttoo s finnee oljo sukkâr já potákkijd oljo lah lamaš jonsahpeeivi ääigi lah sáttâm kiddiđ huámášume kolefiskâdin liäđđoo rypsipiäldoid kukáh opsijdeh viehâvávt já kiäsutteh tiivrijd já miäđušijneh kovjiitteh ryypsi kukkáid ađai tain tábáhtuvá tivrekovjim siemânijn láá siemin oljolágán siemâneh vyerkkejuvvoo čuoppâmpuimuráin čohčuv ko veerdih láá juo ruškodâm čärvejum oljo kiävttoo purrâmâšoljon tâi margarin rähtimân ráhtoo elleid fuodâr lii tehálumos oljošaddo sukkâr viljâluvvoo sukkârfabrikij aldasijn šoddâdem váátá raavâdvaljaas eennâm já kuhes šoddâdemääigi kalvojeh juo vyesimáánust keesij ruottâsáid kiergân čoggâšuđ ennuu sukkâr vyerkkejuvvoo iäskân roovvâdmáánust ruottâseh loptejuvvojeh stuorrâ luptimmašináin mii kiässoo traktor maajeeld ruottâsijn iäruttuvvoo sukkâr mast šadda putestem já kuškâdem maŋa kristalsâš já vielgâd njaalgâ massa lii kuusâi já saavzâi hersku loostah ađai kaalah tohhejeh šivettij fuoddârin tâi toiguin puáhtá suvliđ piäldu fiskis opsijdeijee kukáh kiäsutteh tiivrijd loptejuvvojeh tađe várás rahtum mašináin s eennâmverdi siemmânpottáák pottáák lii vuáđupurrâmâš pyeremus máhufeeriimáid kuleh uđđâ potákkeh leđe kenski jieš-uv lamaš kalvemin potákkijd jeđe keessiv kuokkâm kuohhijn lieggâ enâmist uccâ potákkijd lii ennuu tärkkelys mii lii ulmui tehálâš raavâd šoddâduvvojeh siemmânpotákkijn moh láá ovdebáá ive potákkeh šaddeh lieggâsist iđoh potákkeh kalvojeh oovtâi oovtâi pottáákpeeŋkâ salâttâhân nuuvt et juáhážân páácá šoddâmsaje tiävdojeh já muádi oho keččin vuossâmuuh loostah iteh eennâmviärdán šaddeh pottáákčuolmah ađai uđđâ potákkeh muldejuvvojeh meriaigij ađai šaddee potákkeh luávdojeh huolâlávt muldijn potákkeh finnejeh čuovâ te toh ruonijdeh potákkeh já pottáákloostah láá mirhâliih miänástuvá ubâ potákkeh šoddâduvvojeh lieggâ soojijn tađe várás rahtum suoggâm vyelni puáhtá kuáivuđ juo ovdil jonsahpeeivi maŋa potákkeh loptejuvvojeh miätá keesi tááluin potákkeh kalvojeh já loptejuvvojeh mašinijguin vyerkkejuvvojeh sevŋâdâsân čuásus kiällárân vâi toh siäiluččii pyereest viljâluvvojeh päikkipiälduin jyehi kuávlust mut stuorrâ viljâlmeh láá tuše já já maaŋgah šaddotaavdah vahâgitteh älkkest pottáák loostâid loostah jäämmih tärkkelys ij šoodâ já uđđâ potákkeh iä šoodâ tiivreh láá šadoi pilledeijeeh ivij láá puáttâm varâliih pottáákpilledeijeeh koloradotiivreh láá fiskis-čapissárgásiih kirdeekiivsah moh mannejeh pottáák lostáid ovdáneh jotelávt s láá lieggâ keesij eenâb ko čuáskásub keesij láá tijpâliih valjepiäldu pilledeijeeh kolmâ tälvi hiđásmit pilletivrij lasanem njameh šaddoin kolgosijd hiäjusmiteh šado tehálâš et iilâskšadoh tuššâduvvojeh pottáák- já šaddopiäldust iilâskšadoh iä renskejuu meddâl toh väldideh jotelávt ubâ piäldu lasaneh jotelávt siemânijn tâi ruottâs tâi eennâmveerdi palgoin lii tehálumos oljošaddo finnee sukkâr já šivettáid fuoddâr vyerkkee tärkkelys eennâmveerdi pottáákčuolmáid hiäjusmiteh šado et taid ferttee renskiđ meddâl soovsâuáivi vielgisruotâs jávvunjaajâg iilâsk piälduiämááš piälduviola a mon šaddoost rahtum purrâmâšoljo lii tuu pääihist b moos rypsioljo tâi eres purrâmâšoljo kiävttoo sierânâs haamijn lah puurrâm pottáák tuidum pottáák lasâpiällás mii toos tábáhtuvá s ohtiimist tábáhtuvá piäivááčuovâ energia čiđđâdioksiid happi sukkâr tärkkelys čääci loostah láá ruánááh ko tain láá siemin ruánááčalmaah ruánááčalmain lii tehálâš pargo ko tain šadda sukkâr já happi prosessist tarbâšuvvoo enâmist čääci já ááimust tast orroo kaasu čiđđâdioksiid vaalmâštmân tarbâšuvvoo meiddei energia finnejeh energia piäivááčuovâst tábáhtus kočoduvvoo ohtiimân šaddee sukkâr lii šado raavâd porkkan sukkârnjadda lii sukkâr čoggâšuvá šaadon tärkkelyssân ruotâsšaddoin potákkijn já valje jiivijn lii ennuu tärkkelys toh láá tiervâslâš raavâd ulmuid já šivettáid šadda meiddei happi maid tun-uv vuoiŋah ruánáá šadoh áppádeh ohtiđ s šaddo šoddâdâm jieš ruonâsšaddoid čohčuv lii hitruu tutkâđ šaddokäärdi šado maaŋgâlágáneh ruonâsšadoh já ruotâsšadoh šaddehkin lii hävski já maaŋgâi ruonâsšadoi šoddâdem luhostuvá uáli pyereest algâttellest-uv jieh taarbâš ubâ muorâkärdipalstakin ko šado puáhtá vuorkkiđ meiddei luptâstuvâst tâi jieijâd viste lasâlyevdi alne tâi uccâ luptâstâhviljâlmist-uv lii maaŋgâlágán porgâm šlaajâi vesaid ferttee ovdâšoddâdiđ kiđđuv siste vâi toh kiergâniččii šoddâđ keesi ääigi várás siemâneh kalvojeh vistig muuldán vesah láá šoddâm ucánjáhháá ištâduvvojeh toh jieijâs rukkoid äšši kočoduvvoo vesai škovliimin vesain šaddeh stuárráh já kievrah ištâduvvojeh olgos iäskân talle ko lii vissásávt juo tommittáá liegâs kalvem tâi ištâdem kalga šaddopiäldu mulde tussiđ já salgiđ renskejuvvojeh tärkkilávt meddâl šadoh väätih meid njárbuđittem raddalâsâst njáskojeh hiäjus vesah meddâl vâi kievrâmusah finnejeh eenâb šoddâmsaje peivij šaddoid kalga njuoskâdiđ jyehi peeivi uáinâm liäđđoo porkkan jieh ko porkkan lii kyevti-ihásâš šaddo mii liäđu iäskân nube šoddâmkeesis lii tolmišumos muddoost juo vuossâmuu keesi já šaddo vyerkkejuvvoo talle kiđđuv enâmân oles porkkan šoddâd uđđâ loostâid já meiddei liäđđus láá maaŋgah tergâdis raavâdamnâseh ovdâmerkkân já eromâš ennuu kalvojeh kiđđuv njuálgu raddalâssáid timmâ tussejum muuldán vesah láá muádi seenti kukkosiih raddalâsah njárbuduvvojeh nuuvt et kievrâs vesah pääccih muádi seenti kooskâi puáhtá nuurrâđ purrâmnáál miätá keesi mut tälviporkkaneh pajeduvvojeh iäskân čohčuv vyerkkejuvvojeh kiällárân ađai kaalah puátkejuvvojeh ovdil vuorkkim porkkan s já naavrâs lii jurbâ fiskájeijee ruotâsšaddo smakkâ lii ucánjáhháá riičâs já tom lii pyeri jurseđ aaibâs nuhtán tâi timesin vuoššum häämist lanttupurrâmâš táiđá leđe juovláid kullojeijee lanttuloová lii puáris viljâlemšaddo pottáák puáttim naavrâs lâi tergâdumos raavâdšaddo killáá pyereest kolmâs tot lâi-uv potákkist vissásub viljâlemšaddo aainâs-uv lääddist talle ko hyenes šaddo tovâttij tobbeen neelgi já vááijuvvuođâ lii laantust tuolbâsub já ucceeb laantust já navrâsist lii valjeest motomin kopšâdiđ laantu tâi navrâs hitásávt sajostuulâ kuunâst uulguš ucánjáhháá illâluvá lii siiskis jäälgis já herskulâš keežild laantu já navrâs viljâlem puáhtá leđe skäärpis kaalâkiärppái suovsah jurseh raaigijd laantu já navrâs ruottâsáid suovsah poreh laantu já navrâs loostâid uáppásumoseh láá fiskissiipuul ađai táválâš siipuul purjosiipuul já syeinisiipuul šoddâduvvojeh ištâdmáin enâmân siemin ištâdemvesaid moh láá šoddâdum ive ovdeláá šaddeh keesi ääigi stuorrâ sipulin lijkkojeh šoddâđ saajeest moos piäiváš páštá pyereest purâttettee uási šadda ton pajalâs loostâin moid siipuul vyerkkee sukkâr loostah láá kuovgâdeh ko toh iä finnii čuovâ kuškâduvvojeh enâmist luptim maŋa porrojeh ruánáá loostah já mulde vyelni šoddâm maadâ lii maaŋgâihásâš šaddo já tom puáhtá šoddâdiđ meiddei rukkoost puáhtá čuoppâđ skerreiguin já tot šadda jotelávt uđđâsist lii viehâvis smakkâ já tot lii uáli tiervâslâš šoddâduvvojeh ištâdmáin vielgissiipuul oosijd ađai koozâid enâmân juo ovdebáá čoovčâ sipulijn láá viehâvis oljoh moh finnejeh čoolmijd konjâldiđ šaddo lanttu naavrâs fiskissiipuul vielgissiipuul syeinisiipuul purjosiipuul s väättih šoddâmân lieggâ eennâm kannat kalveđ iäskân talle ko keesi lii olmânáál álgâm tarbâšeh tuvduu mon mieldi toh šaddeh pajaskulij loostâin láá segis kuárŋumviäddáh moiguin toh kineh nanosavt kiddâ tuvdui kannat renskiđ tärkkilávt amas heertâ vesah tarbâšiđ kištodiđ toiguin láá njálgáh já timáseh já toh porrojeh táválávt ubbân ohtân palgoidiskuin herttâšlaajâin porrojeh táválávt tuše heertah láá ennuu vielgâdâsamnâseh ađai proteiineh já toh suápih maaŋgâlágán purrâmâššáid siste kávnojeh motomin siemin piäivááloddáá herttâkäärijáá suovsah láá ruotâsčuolmah moh väldih ááimust haapi ruotâsčuolmâ herttâ láá jieškote-uvnálásiih veikkâ toh láá algâ-aalgâst ovdedum siämmáá šlaajâst väätih kuhes šoddâmääigi šoddâduvvojeh vistig siste vesan moh ištâduvvojeh maŋeláá enâmân puáhtá purrâđ jo-uv nuhtán tâi kopšâdum häämist láá tuođâi tiervâsliih já tuálih siste valjeest já kaalâpiäivááloddááh láá kaalâi pilletiivreh ráhtoo faskottâs já ovdâmerkkân kaalâpääti já määli kiävttoo liäđus mii lii táválávt kuovgâd liäđuseh porrojeh talle ko toh láá vala tevkis urbeh lii pyeremus kopšâdum häämist lii epitáválii hámásâš lostâi madduid šaddeh siemin uáivátteh tego siemin uáivátkaalah lii viehâvis smakkâ já pyeremus muddoost tot lii vuoššum häämist uáivátkaalâ kukkákaalâ ruusukaalâ parsakaalâ s já kurpic láá kyevtilágáneh uánihis kah miänástuveh meiddei olgon vesah ovdâšoddâduvvojeh siste ištâduvvojeh iäskân talle ko keesi lii álgâm olmânáál ko kurkkâ lii tuotâ herkki haalan lijkkojeh šoddâđ piäiváápaaštâsaajeest já väätih njuoskâdem jyehi peeivi norrojeh ruánáán ko fiskâdin toh láá juo paijeelladdâm ráhtojeh távjá siäiluttâhkuurkah jolgâeennâmkuurkah já kuhes šaddovistekuurkah jurbâ kurpiccijn ráhtojeh siäiluttuvah kuheldâlâš kesikurpicceh láá uáli pivnoheh kiävttojeh sehe nuhtán salaatijn já kopšâdum häämist paađijn maalijn já poossum purrâmâšâin lii älkkee šoddâdiđ šadda jotelávt já ohtâ vesa ráhtá maŋgâ kurpic vesah ovdâšoddâduvvojeh siste lijjkkojeh uáli raavvâdlâš enâmân maŋgâseh ištâdeh kurpiccijd kompost muuldán kesikurpic jolgâeennâmkurkkâ lii pottáák hyelkki láá tááláá ääigi maaŋgâ ivnásiih ruopsâdeh fiskâdeh ruopsisfiskâdeh já joba kuovgisruopsâdeh lijkkoo lieggâsân et šaddoviste lii toos pyeremus šoddâmsaje puáhtá luhostuđ seinikuorâ piäiváápaštust-uv šaddeh pyereest rukkoin lasâluovdij alne tâi luptâstuvâst já láá tuotâ njálgáh vesaid puáhtá uástiđ tâi šoddâdiđ siemânijn šoddâdmist keelijd puđâldem ijge meendu stuorrâ viljâlem kannat vuáđudiđ kalga njuoskâdiđ piäiválávt tarbâšeh meiddei mottoomlágán tuvduu vâi piso ciäggust puáhtá puurrâđ njuolgist taađeest ko toh läddih lii maaŋgâkiävttusâš já tiervâslâš ruonâsšaddo šaddo šadda ennuu puáhtá veikkâba vuoššâđ jieijâs keccup toomaat s ruuvâš ohrá niisu haavvâr timotei rypsi pottáák sukkârruotâs s kartta inarinsaameksi s kuva já kooskâst s lii riddoost káártást já ton luovtâid já et lii riddoost ránnjáriijkâin lii meiddei riddoost riijkâ lii viestârbeln uusah káártást paaihijd te ferttiih tubdâđ áimusuundijd taid kirje kove vievâst tave lii paijeen nuorttâ uálgispeln mäddi vyellin já viestâr čižetpeln uuccâmruvdustâh iššeed pääihi uuccâm káártást oppâkirjeest káártá usâttuv siijđost usâttuvâst kotemuu ruuvdust kaavpug lii já uusâ tom káártást km miljovn ässed km suomâkielâ sämikielâ já ruotâkielâ tave taveviestâr tavenuorttii viestâr nuorttâ uárji ađai maadâviestâr maadânuorttii mäddi pajeroobdâ puustav já ruvdustuv paldâsâš nummeer vievâst kaavnah tom ruuvdu mast päikki lii lii ruuvdust merâtääsist meetterid meetterijn merâtääsist meetterid s kuhes eennâm lii čáittá tuu čuuvtij ucebin ko maid riävtui lah náálá kárttá lii ucedum kove eennâmpáálust tâi ton uásist roobdâ mittokaava almoot mon čuuvtij koskâmääđhih láá uánidum káártást mittokaava lii távjá merkkejum sehe numerijguin já mittolinján rahtum mittopaddijn lii älkkeemus mittediđ koskâmaađhijd káártást mittopäädi rähtim kovekuállus vievâst mittopäädi já mitted oppâkirje káártást mon kuheh já lává ivne lii fiskâd tâi ruškâd alodâh mitteduvvoo merâtääsist tuuđhah káártá huámášâh et aainâs-uv njargâenâmist láá ollâ tuoddâreh váráduvâst láá vijđes tevkisruškiš kuávluh láá pajos ađai kuávlu mii lii paijeel meetterid merâtääsi paajaabeln káártást pajoseh láá ivnejum fiskâdin tâi ruškâdin alemuu tuoddâr puotâ ruuvdust lii merkkejum loho almoot tuoddâr aalaa aloduv meetterj mield merâtääsist tágárijd lovvoid eres-uv ollâ pähtivarij puotâ ivne lii ruánáá huámášâh et riddokuávlust eennâm paijaan ciäggud väldimeerâst sajan njuáidusmuveh taađeest ko sirdâšuvvoo kuávlun riddokuávlu lii ivnejum káártán ruánáán sehe já pelni ivne muštâl et kuávlu lii vuálá meetterid merâtääsi paajaabeln ađai vuáládâh eennâm muttoo vyeligis pajosân káártást kotemuš lii ivnejum ollásávt ruánáán alemus saje lii suullân meetterid merâtääsi paajaabeln ij lah vuáláduvâstkin aaibâs täässiv pic siemin poreh já tiävááh láá ovdâmerkkân táváliih vuonâ rähtim kuhes pävirstielâs pennâ et tuu rähtim mittopäddi suápá tuše oppâkirje káártán kártái várás ferttiih rähtiđ jieijâs mittopäädi ko tain lii eres mittokaava pävirstiellâs čievâ mittolinjáá nollásajan mittolinjáá numerijd pááppâr roobdân pááppâr já merkkii mittolinjáá toos uđđâsist maŋgii maŋaluvâi finniih tuárvi kuhes mito mittedâh tego vijviimáin s kovekárttá Åland lii čääsi ivne tego meerah jäävrih já juuvah láá merkkejum káártán čuovjis ivnijn tevkkâdub čuovjis ivne lii tađe jieŋâlub meerâst lii káártást kotemuu láá stuárráámusah jäävrih meiddei kotemuu láá jieŋâduvah ivnijn toh láá merkkejum káártán muštâl maaŋgâlágánijd aašijd sundedâh tuuđhâ sundedemkáártá mađhâšâh autoin kiävtáh maađijkáártá muštâluvvoo puáttee šooŋâst káártáh láá uáli maaŋgâlágáneh káártáh main kovvejuvvoo ovdâmerkkân tiätu ääši kvaliteet já meeri kočoduvvojeh teemakárttán oppâkirje kuuvijd ääših täin káártáin kovvejuvvojeh ovttuu huolâlávt jieškote-uv káártá kárttámerháid ko káártá luuhâm luhostuvá tuše toi vievâst muštâl mastnii tiätu aartân ađai teeman kullee aašijd almoot tiätu saje sajaduv káártást almoot mon ennuu tuođâlij koskâmađhij ucebeh koskâmääđhih káá káártást alodâh mitteduvvoo merâtääsist káártást čuávvoo koskâvuođâid a b c kulmâ ollâ tuoddâr kulmâ stuorrâ jäävri a b láá masa ollásávt pajos s enâduvah lii vijđoduvâs peeleest čiččâdin stuárráámus eennâm tuše lii stuárrâb lii viijđes mulsâšudeh luándutile já enâduvah čuuvtij jieškote-uv kuávlust puáhtá jyehiđ luándus já enâduvâidis peeleest kuuđâ sierâlágán kuávlun moh nomâttuvvojeh enâdâhkuávlun láá viljâlemkuávlu já rääjih iä lah meendu čielgâseh pic kuávluh rievdih nubben kuuloold viljâlemkuávlu tuodârjolgâdâs rääpis skierâs laajišvyevdi kuácceevyevdi luándu lii koorâs mut muččâd tavemus uási lii juáhhoo kyevti sierânâs uásán já taveuási lii päljis já njuáidus tuoddârij kuávlu tuodârjolgâdâsâst piergejeh tuše toh šadoh moh kierdih täälvi puurgâid já pekkee puolâšijd piegâcäimim kuávluin šaddeh siähtáleh já jáháleh loostah muttojeh čohčuv rušken pyellee ruopsâdin láá uccâlostâsâš toŋâsšadoh lii távjá rohâdis já masa šadottis juovâ rääpis lasseen tuoddârist mákkojeh piškelávt jiänáttellee piiččuseh já koddesäpligijd pivdee piehânjeh vuoluupiäláá tuodârsovij ađai laajišsovij stielâsist puáhtá uáiniđ riävskáid já vyevdiloddáid tuodârsuáhi lii táválii suávi hyelkki s elleeh já šadoh piiččus skyelfi piehânj riävská veigilodde vyevdiloddááš sávjáduvvâš leibiloddááš kielâviälgu njuuvččuálpáš puoidâ njuámmil koddesäplig sämiviola káránâsmyerji tuolbâtooŋâs kuorgâtooŋâs skierri vuorâččâsmyerji láá ennuu jeegih láá kuácceevyevdih tuše tuoddârij koskâsâš kuurâin já nubben stuárráámus jäävri pirrâsijn uáinojeijee stuorrâ jäävrih já láá tulvâdemáldáh láá huksejum čäcivyeimilájádâs várás mááddášuási ađai lii lyeiveejeegij sehe stuorrâ juuvâi kuávlu láá meiddei jievjâmijd šaddee uánihisuávság kinttâlkuosah já silbâsijđosiih suárvih láá häärviht já meiddei stuorrâ jäävrih láá uccáá kuva s lii já ohtâmsaajeest stuárráámus kaavpug lii kaavpugijn já láá šoddâm kuhemus juuvâ pellâs lii juuvâ njäälmist riddoost uáivikaavpug lii já ohtâmsaajeest näpikiärdu paaldâst tobdoo meiddei já ollâopâttuvâst kullee arktâsâš kuávdáš lii spesiaalâšum mailm tavemui kuávlui tutkâmân tobdos kaavpug lii siämmáánommâsâš jäävri riddoost räjikaavpug lii njäälmist lii šadoi ovdâmerkkân lostâmuorâi soorij já káránâsmuorjij loostâi čohčâsâš ivnečuovâ lii tuoddârij muorâttis kuávlu mast šaddeh tuše jáháleh siähtáleh já toŋŋâseh enâdâhkuávluh láá viljâlemkuávlu já tavemus uási kočoduvvoo juáhás já oppâkirje káártást mon enâdâhkuávlun tuu päikkikuávlu kulá vihkosâd taveuási káártá ivnii tast já noomât tom já noomât sárgumâd káártán čoovdânommâduv paaihijd s lii pehtilumos ellee s uusi kuva čielgii mii kuuvijn tábáhtuvá kuva jää pois allaoleva teksti vyesi čiermih vuonjâl vaareeh vuonjâláldu vyeveers áldu kodos koistâs maakkân nommâloppâ čielgiđ poccuu nomâttâsâid jonsahpeeivi äigi jorá ijâttis iijâst puásuiääiđist koozah ryeških poccuukiälui skaallân já ááldui ruovgâm tevdih ááimu láá čokkim poccuid kesimiärkkumáid uáivilin lii luuhâđ já vittádiđ uđđâ vuosijd váldoo kiddâ já ton peljijd čuáppoo siämmáálágán vittá ko lii ton ááldust maid tot čuávu puásui-iäigádist lii vittá mast sun tobdá poccuidis poccui čokkim pygálusááiđân iššeed paalgâdäigi čuoškah myevvireh já porruuh láá poccui kiksen vyejetteh já čuákkejeh poccuid čurrâgâžžân já toh ucâluveh pieggiis tuoddâráid maađijpiälláid tâi čievrâruggijd poccuuh láá várnuttis nálásiih ko tain lii talle porgeäigi poccuuh puáiduh lii poccuid fálusist valjeest tolmišis raavâd kävnih jeegijn já muorâčuoppâmjolgâdâsâin muorâi loostâid sino já syeini toh herskusteleh kuobbârijguin lii poccuu tälviraavâd apsa jááhál assaas-uv muottuu vyelni já kuáivu tom uáinusân kyepirijdiskuin ađai poccuu kozzâjyelgi heevee kuáivum lasseen pyereest meiddei muottust jotemân ko tot leevvân já kuáddá poccuu muottust kuácceemuorâi oovsijn hiäŋgájeijee jäävvil ađai jievjâm lii poccuu tergâdis tälviraavâd puásuituálukuávlu máddááoosijn poccuuh piämmojeh tälviv táálui šiljoin s kuva vasa.jpg šaddeh kiđđuv já puásuituálukuávlu kárttá kuva jätetään kokonaan pois s kuva já sämmiliih kiäsutteh turistijd lii čohčuv roovvâd stuorrâ orespoccuuh ađai sarvah rahtteteh kimeääigi ađai roovvâd korrâ taistâlmáid niŋálâspoccuin ađai áálduin láá ubâ roovvâdääigi uáli vaijaah já toh ryeinih ko toh iä oostâ puurrâđ norá pirrâsis luvijmield áálduid maid tot cooggâd ohtânmaanoost maŋa sarvah kočâtteh čorvijdis čuárvih pisoh sajestis kiiđâ räi vâi tain ličij älkkeb väldidiđ pyeremusâid kuátumsoojijd olssis já vuásásis lii kode pelilojes häämi šiiveet tot ij lah ko tot piergee luándust ohtuunis ulmuu išettáá kodeh iälusteh vala já tuoddârijn iälusteh já lii puásuialmai šaddonuurrâm poccuuh čuákkejuvvojeh moottorkiälháiguin pygálusááiđán maŋa álgá pygálus uási poccuin tuálvojeh njuovvâmnáál lii pehtilumos pyevtittâs mii poccust finnejuvvoo mut meiddei tyelji já čuárvih vyerkkejuvvojeh lii lamaš algâaalgâst sämmilij iäláttâs ääigist-uv kuálmádâs suullân poccust kuleh sämmiláid já korrâ taalvij ko lii assaas muotâ já korrâ cuáŋui jamâdeh ennuu poccuuh niälgán já tavdáid taid koddeh meiddei piäđuh tego ketki kumppi já kuobžâ poccuuh jäämmih kuittâg puásuikolarijn lii tergâdis iäláttâs korrâ mut mučis luándu kiäsut ivijmieldt tuháttijd mađhâšeijeid sij puátih čuoigâđ já čierâstâllâđ piäiváápaaštâsâš cuoŋŋu oolâ tobdosumoseh čuoigâmkuávdááh láá já čuovâdis keesi já ivnáás čohčâ láá pivnohis mađhâšemääigih várás láá tuoddâráid huksejum ävđintuveh main puáhtá ijâstâllâđ s uusi kuva uusi kuva keččâlmin kolletoidem kaavnâi kole juuvâin toidoo kolle moh láá luttihâš tikke tâi jiegâttem láá kollekuáivoi adelem noomah kollečolmijd moh kávnojeh kolle-enâmijn lii korrâ pargo eennâm kuáivoo räänin ađai káárán mast kolgee čääci joođet keppâ eennâmšlaajâid meddâl pááccâm eennâm komettuvvoo vaskoolân eennâmamnâsist toidoo uáinusân máhđulâš kollečunoi tâi čalme räi kavnum kollečoolmijn stuárráámus teedij gr já tot kavnui kuávlust lyeštee já kuávlu láá meiddei tergâdis kollekuávluh puáhtá iskâđ kolletoidem kollemuseost já loptejuvvojeh luosah šelis tuodârjuvviih já vohâdis luosâjuuvah láá pivnohis kyelipivdemsajeh lii pegâlmâs stuorrâ merâluosâinis moh kuárŋuh toho kuuđđâđ lasseen lii meiddei šiiveettuálu muorâovdedemfabrikeh ruukih já vyeimilájádâsah adeleh áigápuáđu maŋgáid ulmuid já lappiláid lii pelilojes ellee mii lii lojodum koddeest lii tergâdumos pyevtittâs mii poccust finnejuvvoo lii sämmilij tergâdumos iäláttâs korrâ luándu já hormišiš tuodârenâduvah kiäsutteh mađhâšeijeid ovdebáá tiijme sargum káártán čoovdânommâduvâst mainâšum čuoigâmkuávdáid siämmáá káártán puásuituálukuávlu kove čuávvoin poccui tâi puásuituálun kullee aašijn suoppâin kyeppir jievjâm já njuácu luvâttâllâm pyevtittâsâin moh finnâšuvvojeh poccust s väärih enâduvah seinin lii kalkkânálásâš källee olá nuorttiimuu kieldâst taavaapiäláá näpikiärdu räi tavemus uási lii máddáábeln vijđáneh mučis karriienâduvah kulá kuávlust láá ollâ väärih já meccikuávluh main láá jävritiälhuh lii kuheldâlâš ollásávt muorâi piäittâm ollâ termi varij kooskâst čuávjájeh jävrijoorŋah já pááihui láá lyeiveejeegih láá fiijnâ meccikuávlu meccikuávlu kávnoo vala-uv luándusuojâlemkuávluin main peggeemus lii aalmuglâšmecci puáhtá uápásmuđ já kuoškáid láá vajâldempálgá pellâst lii maaŋgâlágán uáinámuš hormišiš äävžih ollâ väärih já šävvee kuoškah päälgis muhâttâl koške pecikuolbânijn joskâdvuođâ cyevkkejeh tuše kuoškâ šaavvân já káránâs ruŋkestem s tuu paaldân sáttá seivittiđ kuávská kerjidiđ herskupitá kiäldulumos puudâid šoodah kuáhtáđ juhâavžij paijeel mannee hiäŋgušooldijn faallâm tubdâmušâid puáhtá kuittâg vyeittiđ kuobžâ pieđgim kuuđhâmievtâ kavnâm pálgá pellâst päälgis kuorâttâl vohâdávt kolgee juuvâi riddoid kooskâi kárttá kuárŋuđ ollâ váárán tâi kooskâi ciägu portháid aalaa kuávlun lasseen tobdosumoseh tälvivalastâllâmkuávdááh láá mädimus tuodâr sehe maadâriddoost pajaneijee ollâ vääri lii pegâlmâs mučis jävri- já värienâduvâidis peeleest kiäsutteh keessiv miälloid já kuoškâčierâsteijeid taistâliđ pyessinjâsâi vuástá láá varij alne siijdah láá varij alne láá šiev aassâmsajeh ko toi eennâmvuáđu lii šievšaddosâš alne lii meiddei lieggâsub ko vyeliláá maaŋgah eennâmtááluh láá njaskum varij oolâ adeleh pargo eennâm- já meccituálu lasseen mađhâšem já toos lohtâseijee palvâlemiäláttâsah taveuási kulá puásuituálukuávlun kaavpugeh láá javrij tâi juuvâi riddoin stuárráámus kaavpug lii stuorrâ riddoost riddoost láá já já láá eres stuorrâ čuákkipääihih lii stuorrâ valastâllâmkuávdáš s lii poccuu hyelkki kooskân pääccih vijđes asâhánnáá kuávluh main iälusteh kuobžah kuumpih já ilvâseh ellein láá vuálgus nuorttârääji tyehin vijđes meeccijn spesiaalvuotâ lii vyevdikodde sulâstit olgohäämis peeleest poccuu mut lii ucánjáhháá stuárráb jyelgih já kubdâ koozah čäittih et tot lii vuáhádum pyereest kossâmuottiis talvijd lappui masa ollásávt aalgâbeln suujah lappuumân lijjii pivdo já taavdah poccuiguin kištodem já ulmui aassâm vijđánem vaikuttii toos et vyevdikodeh kiäsádettii rávhálubboid kuávloid nuorttârääji tuáhá pelimuddoost aiccui et vyevdikodeh lijjii maccâm meccijd vyevdikodde asâidui luándun toh láá tobbeen juo muáddi tuhháát uásáš vyevdikuudijn láá sirdum kost toh láá tääl suullân neljičyeđe lii ollâ pore mon alne šaddeh muorah lii tobdos mučis miäccáás vaarijn kuleh já uási lii härvinâš ellee kukkodâh cm váhá stuárráb ko puásui jeegih já vyevdih keessiv luhteeh syeinih huáših kievânjuolâs sare tälviv jáháleh ohtâ vyesi ivveest sulâstit poccuu mut láá kuhebeh jyelgih láá aldeláá nubijdis ko poccust a vihkosâd káártá b káártán já čoovdânommâduv paaihijd teevstâst mainâšum vaarijd já tuoddârijd alemusvuođâoornigist alemus vistig s luádduh tuolbâjolgâdâsâid šapšâ lii pase kyeli mon lesti perhoin kesâččij pehti puáris kuuhâs muštâl maaŋgâin juuvâin moh luádduh taam ovdii merâpone lasseen enâdâhân kuleh piäldujolgâdâsah já vijđes jeggikuávluh láá uccáá tobdosumos jävri lii šoodâi tast ko stuorrâ meteoriit juhkái enâmân já ton toohâm rogge tevdui čääsist paijaan riddoost julmes jieŋâ teedij källeevuáđu vyeliláá jieŋâ suudâi källeevuáđu paijaanškuođij oovdižin pajanem juátkoo vala uáinoo čielgâsumosávt riddoost riddosäärgis sirdâšuvá meerâ kuávlun maaŋgâid meetterijd ivveest eennâm paijaan riddoost eennâm paijaan jotelubbooht riddoost ko sisâenâmist juuvâi kulgâm hito já juuvah tulveh aainâs-uv kiđđuv juuvah iä kiergân njiellâđ toid kolgee čääsi čääsih vijđáneh juuvâi pirrâs piäldoid puotâ šaddee jieŋâpuáđuh lasetteh tulvevahâgijd juvváid láá huksejum vyeimilájádâsah moh pyevtitteh šleeđgâ jeegijn loptejuvvoo lavŋe maid puáldimáin vyeimilájádâsâin pyevtittuvvoo šleđgâ já liegâsvuotâ lii tergâdumos puáldimlaavŋe pyevtittemkuávlu juuvah tulveh kiđđuv ive ive nubástusah láá šoddâm eennâm paijaanmist riddokuávlust s láá álššááh lii viljâlemkuávlu lasseen pyeremus viljâlemkuávlu kejâstâlah káártá huámášâh et piälduh já aassâm čuávuh juuvâi piälláid taas lii tot et juhâriddoenâmeh láá čääsi pyehtim mođe keežild heeđâlmliih viljâlem lii čoggâšum maadâossijd mut syeini já pottáák viljâluvvoo jyehi kuávlust tavepoođâeennâmliih láá vuáđudâm čevđikaardijd main šoddâduvvojeh miiŋkih čuovjisriämnjáh já silbâriämnjáh lii stuárrá ámus kaavpug riddokuávlust láá maaŋgah puáris kaavpugeh čuážžoo lii tergâdumos já stuárráámus kaavpug ässeiloho stuáru jotelávt ko ollâopâttâh já maaŋgah tiätutekniikfinnoduvah kiäsutteh ulmuid toho jyehi kuávlust kaavpugáid kuleh meiddei puotâsiih sehe já máddááuási kieldâin láá kyevtkielâliih ko kuávlust äässih meiddei ruotâkielâliih ulmuuh riddokuávlu suolluuh já čuođijd meetterijd kuheh vuoddâseh kiäsutteh keessiv mađhâšeijeid paldâsâš merâsuálui já riddoniijtoh fäällih ludij já šadoi usteváid valjeest uáinámuš šoddâduvvojeh ruonâseh lii njäälmist riddoost lii vijđes täsivis kuávlu lii riddoost pajanem lasseet kiđđâtuulvijd láá maaŋgah kyevtkielâliih kieldah káártást siijđoin kalle juuvâ láá áimusuundán masa puoh juuvâh kolgeh kárttávuárhá kieldâkáártást moh kyevtkielâliih kaavpugeh láá s lii jiäggáámus kuávlu láá merkkejum káártán ruškis ivnijn láá uáli táváliih jyehi kuávlust kulá-uv jiäggáámus enâmáid tääbbin láá ennuu jeegih šoddâmân vaikutteh šoŋŋâduv čuásusvuotâ sehe eennâm täässivvuotâ šoŋŋâdâhtiileest čääci lievlist hitásávt já nuuvt tot páácá kováduvvijd orroođ kuhebáid-uv aigijd lahtâ soojijd láá šoddâm jeegih šaddeh siähtáleh moh jämimis maŋa eennâmluveh lavŋen šaddeh meiddei talle ko ucebeh mecciladduuh ubbojeh kuuloold kiddâ eennâmpajanem puáđusin ittáám eennâm jeggiluvá älkkeht lii vááijuvvuotâ raavâdamnâsijn uási jeegi šaddoin šaddeh hitásávt ko jeggilavŋe lii hyenes šoddâmvuálááš šadoh láá maaŋgâihásiih et toh iä kooččât lostâidis čohčuv loostâi šoddâdmân kulâččii liijgás ennuu tivrâs raavâdamnâseh maht kiärppáálostâ lii vuáhádum eelliđ uccááraavâdsâš jeegist pivdá lostâdiskuin tiivrijd láá njivláás soksâmeh moid loostân seivittâm tivre tarvan suddâd saallâs timmâ oosijd já raavvâd sehe raavvâdamnâseh njommâseh kiärppááloostâ lostáid kiärppáálostâ finnee laseraavvâd moi vievâst tot šoddâd uđđâ loostâid jyehi ive láá jeegi táválumoseh šaddoporreeh kiäsutteh jeggijd uccâloddáid tažâligijd já cuobbuid juátkoo kuovdijd já kozzâluddijd tego jeggiluátkun ellein ovdâmerkkân sorvâ kolliistâl puurâdmin jeegist pivdá tiivrijd s alodâh s cm suájákejij koskâ s cm tiäddu s kg puzzâkerdi ruopsis uáivipaajaaš čapisvielgis kuhes čeve kuhes jyelgih jolgâ jeegih tâi karriih jieškote-uvlágán šadoh valjeh myerjih jeggijuuŋah tiivreh šlieddâelleeh mááđuh ollâ piervâl jeegist mane vanhimeh aitârdává uđâgáid pardalâsah pitkospuut ullorääsi tupasvilla kyevdi kyy puškolodde kuovi kuorgâ kurki sorvâ hirvi ulâštooŋâs suopursu hiävuštooŋâs kanerva lyeme muurain vuorâččâsmyerji variksenmarja cuábui sammakko kiärppáálostâ kihokki meccisäplig metsämyyrä ulâšrääsi suokukka tarfe rahkasammal jeggijuŋŋâ karpalo pessejeh jolgâ jeegijn puátih cuáŋuimáánust pessiđ puáhtá uáiniđ almeest luvij ludij varrimavraid ucâluvá päikkikuávlusis já iälust ubâ avvees oovtâst kiihâmtánssám maŋa kuorgah huksiiškyeteh piervâl kuávdoo lyeiveejeegi kalga leđe šiev uáinus pirrâsân amaš vajalâš ovdâmerkkân riemnjis peessâđ olâttiđ taid já uđâgáid lii styeres suullân meetter alosâš lodde mii táárbu mield piälušt ruokkâdávt piervâlis kuhes čuhâ njunijnis porá tiivrijd cuobbuid säpligijd já jeegi muorjijd ovdâmerkkân jeggijuuŋâid pessejeijee kuorgah värrejeh táálván taveossijd varrimmääđhi ääigi toh čokijdeh stuorrâ tuákkin valjepiäldoid lii stuárráámus kalâččeijeelodde jeegih láá pivnoheh maŋgáid luddijd tego puškolodde oceh jegginjeeššijn tiivrijd já mááđuid tuápu kuhes njunijnis meiddei rippoid já cuobbuid tego maaŋgâin eres-uv kalâččeijein láá kuhes kuhes käällimjyelgih moiguin lii pyeri jotteeđ jeegist piervâl lii vyeligis rogge suoinâlmâsâst niŋálâs mannee nelji mane maid kuohtuuh vanhimeh läälliv vyelgih varrimmáátkán kesimáánust forgâ uđâgái korâidis kočâttem maŋa páácá aitârdiđ uđâgáid mut čuávu niŋálâs juo syeini-porgemáánust värrejeh majemustáá tálvásteleh riddokuávluin s kukkodâh cm tiäddu gr ucceeb stuárráámus kalâččeijee stuorrâsiähá ruškiškirjáás kalâččeijee kuhes skuálminjune já kuhes jyelgih riddoniijtoh jolgâ jeegih já piäldu- jolgâdâsah vyelgih čohčâvarrimmáátkán juo kesimáánust oráseh já uđâgááh porgemáánust čielgitävtittes elleeh já myerjih rähtim kyeppi enâmist mane vanhimeh läälliv moonijd já aitârdává uđâgáid aaitârdškuát oho ahasijd uđâgáid ohtuunis ko niŋálâs vuálgá varrimmáátkân kulá jiäggáásumos kuávloid lii väniraavvâdsâš šaddosaje pessejeh jolgâ jeegijn lii kalâččeijeelodde láá ennuu jeegih oppâkirje kove siijđost láá kuorgâ pyeremusah tobdomeerhah oppâkirje kove siijđost láá puškolode pyeremusah tobdomeerhah viihkon kyehti jeegi raavâdkuállus s láá stuárráámusah jäävrih jođetteh mađhâšeijeid čäcikiäinuin káártást et ton taavaabeln láá ennuu stuorrâ jäävrih láá nuuvt pald-paldluvvâi et lii vaigâd ettâđ kogo ohtâ nohá já nubbe álgá stuárráámus jävri lii stuorrâ jäävrih láá já enâduvâst uáinojeh čuávjájeijee jävrijorŋâi lasseen valjeest miäccáás puolžah já kezis kuáđhuh nuorttiipiälááš mučis lâš puolžâin tobdosumos láá ennuu kesituuvááh kuhes já molsâšuddee čácádâhkiäinuh fäällih kárbáinjotteid mielânpäccee feeriimijd mielâst lii muččâdumos časij alne lii livkkáás tamppâjotolâh ko sisâčäcitaampah jođetteh mađhâšeijeid javrij muálkkáás čäcikiäinuin ohtâ jávri nohá nuárbá tamppâ kezis čuálmi pehti nube jáávrán uáiná kievrâs viešideijeid kesimin stuorrâ koldâpuárreid eellim lii livkkáá ko tuhátteh tuuváášässeeh puátih toho keesi viettiđ láá uáli muálkkááh muhâtteleh javrij koskâsijn kuáđhuin miäccáás puolžâi mield kuábbáá-uv pelni šiälgájeh jävrijoorŋah maađij joođeet šaaldan tâi värin mii joođeet mađhâšeijee čuálmi rasta láá riggodâh lii tergâdumos mecciráhtulâšvuođâkuávlu ko tobbeen lii ennuu ráhtulâšvuođâ tarbâšem materiaal ađai muorâ mield lii älkkee s vuojâttiđ muorâid fabrikkáid moh tarbâšeh valjeest čääsi čäcivuoimijn pyevtittuvvoo šleđgâ mii juurât fabrikij mašinijd eromâšávt máddáápiäláá riidon láá-uv šoddâm stuorrâ mecciráhtulâšvuođâkuávdááh kaavpugeh láá tagarijn soojijn main láá šiev eennâm- já čäcijotolâhohtâvuođah kuálmádin stuárráámus kaavpug lii šoddâm já koskâsii kuátkun pellâs lii čuoggâseijee njaargâst já lii kuulmâ jäävri koskâsii kuáđhust riddoost lává já kaavpugeh álgá uáli mon mield lii ohtâvuotâ já tälvivalastâllâmkuávdáástis pegâlmâs lii máddáápiäláá roobdâst lii puáris fabrikkaavpug uálist láá tapped rahtâtamppâ aldanmin tappee jäävrih já miäccáás puolžah kuleh enâdâhân lii tergâdumos mecciráhtulâšvuođâkuávlu siijđoin kotemuu enâdâhkuávlust láá čuávvoo jäävrih a b c s elleeh maŋa ubâ máddáápiälááš lâi čääsi vyelni eennâm pajanij te merâriddoluovtah muttojii kuuloold jävrin ovdâmerkkân taavaapiälái javrij ohtâvuotâ potkânij paccii maaŋgah merâelleeh mut stuárráámus uási tain tuššii paccii kuittâg nuárjuh moh vuáháduvvii eelliđ jäävrist nuárjuh kočoduvvojeh eellimkuávlus mield saimaanuárjun lii vuáhádum pyereest čäcielimân virdevijvesâš roppâ já vepsilágán vuoijâmjyelgih taheh tast eromâš puohčâleijee puáhtá leđe čääsi vyelni maaŋgâid minuttijd tot ferttee kuittâg puáttiđ čäsuáivân ko tot vuáiŋá kiäppáiguin tego eres-uv njomâtteijeeh já kuutti suojâluvvoo lii ollásávt rávhuiđuttum ko toh láá tááláá ääigist tuše muáddičyeđe suojâlemtoimâittáá tot jámáččij suhâjämimân nuárju váldupurrâmâššân láá kyeleh tot puáhtá pivdomađhijnis surruđ viärmân já hevvâniđ saimaanuárju eellimkuávlun láá vuáđudum suojâlemkuávluh tego aalmuglâšmecci lii suojâlemkuávluin kieldum já ulmui jotteem lii räijejum eromâšávt saimaanuárjui pessimääigi kiđđâtäälvi čääsi aloduv mulsâšuddâm lii aaštâ nuárjunääli lassaanmân kuáivu rido vaskâmân piäju kuus kuáddá oovtâ čiivgâ ađai kuuti jävri cuáhu piäju slancceet já kuutti sáttá jäämmiđ kolgâp porgâđ puoh amas saimaanuárju jäämmiđ suhâjämimân lii stuárráámus jurssee maaijuv lii masa meetter kukkosâš já tiäddá muádlov kiilud lii tevkisruškis s kildee turkkâ mut ton stuorrâ já tuolbâ áirulágán seibi lii pääljis jotá čääsist lašmâdubbooht ko enâmist tast tuáimá sehe peccihin já meellin monnjâjyelgikozâi kooskâin láá vuoijâmnäähkih moi vievâst tot vuájá já puáhčá čeepiht láá kubdâ luohčâmlágán jurssee päänih válduraavâd aainâs-uv tälviv lii lostâmuorâi eromâšávt suve korrâ maijuuh láá kiddim láddupoonán alda kuáđis raavâdpuárree mast láá suve suávi já poijuu uávsih maijuuh pyehčih ládduponneest fiskisluubbâsk eennâmveerdijd já eres čäcišaddoid maijuuh hukse jeh puáđuid väljee pessimsaijeen uccâ mecciladduu kuáti já čiivgah liččii torvoost riämnjáin já ilvâsijn kalga kuátinjälmi leđe ain čäcitääsi vuoluubeln visásmiteh-uv ääši huksiimáin puáđu juuvâžân huksejuvvoo muorâruŋgoin riissijn keeđgijn já moođeest keežild čääci sáttá kulgâđ riddomiäcán já tulvečääci avkkâd muorâid puurâdmin s kukkodâh cm tiäddu kg tuurhâst sierânâsstuárusiih kuovgisrobdâsiih rieggeeh jävriluándu kyeleh ohtâ čivgâ kuutti s ohtâgâssâd kukkodâh cm seibi cm tiäddu kg kubdâ tuolbâ já čuomâpiäittusâš seibi monnjâ- juolgijn vuoijâmnäähkih uccâ čalmaah já piäljááh čäcilááduh já jäävrih suve já suávi korrâ já nuorâ vesah sehe loostah já čäcišadoh algâkeesist čiivgâ puáhtá eelliđ paijeel kuáti lii pelduvváid čääsist rähtih kuáđis siämmáin huksimamnâsijn ko puáđu-uv maaijuvpeerâ lii torvoost viettih-uv stuorrâ uási äigistis kuárjidmáin tobbeen piso koškesin já kuáđist piäsá njuolgist čáácán lii liegâs tälviv-uv kuddii-uv majemuid maijuid maijuuh puáhtojii teehi já maaijuvnääli lii tááláá ääigist kuávlust láá lasanâm nuuvt pyereest et tááláá ääigist toh pivdojeh-uv jäämmim uáivild šlaajâ lappum ubâ eennâmpáálust lii aštuuvuálásâš ellee kuáhtáá tuše čácáduvâst heiviittâl láádu čäcitääsi puáđoin oppâkirje jiešvyevih nuárju olgohäämist muštâleh ton pyereestvuáhádume čäcielimân saimaanuárju puátteevuotâ lii ovdâsvástádâsâst oppâkirje kuuvijd já láá maijuu pyeremusah tobdomeerhah s viljâlemkuávlu lii oovdiš merâponne viljâlemkuávlust láá ennuu valjepiälduh vaikuttâs uáinoo čielgâsávt viljâlemkuávlust tot lii masa ollásávt vuáládâh já tobbeen láá vijđásumoseh njajâduvah lâi kuhháá merâponne šoddii ko jieŋâduvâst kolgee juuvah jođettii toho njaajâ pivnohit raavâdlâš já täsivis eennâm já meiddei liähmus šoŋŋâdâh šoddâmäigi lii kuhheeb ko eres kuávlust sujâi keežild viljâlemkuávlu lii tergâdumos viljâlemkuávlu keđgikirhoh já mučis kärdineh valjaas piäldui kooskâst muštâleh kuávlu puáris asâmist toimâm vuáttoo tääbbin čielgâsubbooht ko kosten eres kuávlust láá uážžum čahhiđ piälduid já stuorrâ moottormaađijeh já maaŋgah maađijeh luádduh täsivis viljâlemkuávlu vuáláduvâin kolgeh moiváás juuvah tain láá já moh jođetteh čaasijd láá tuše motomeh jäävrih viljâlemkuávlu piälduin já piäldui koskâsijn meccisuolluin iälusteh njuámmilij já soorvâi lasseen meiddei eres kuávluin puohtum elleeh já faasaan lává ištâdâsâi já tälvipiemmâmij keežild asâidum pyereest máddáápiäláá tergâdumos viljâlemkuávlu lah jotemin koskâkeesi viljâlemkuávlust uáináh muččâdin liäđđoo rypsipiälduid mii ryypsist ráhtoo norrojeh maŋeščoovčâ ollâ leeijin piäldurobdáid toh tuálvojeh sukkârfabrikkáid uásist piälduin šadda valje niisu ohrá ruuvâš já haavvâr stuorrâ käniviäsuh já šahenavitteh láá viljâlemkuávlust viljâlemkuávlust lii ovdánâm tergâdumos purrâmâšveerki pyevtittâskuávlu s syemmilijn äässih viljâlemkuávlust madâräijiheh asâttii vuosmustáá viljâlemkuávlu asâiduvvii merâriddoid já juhânjalmijd soojijd láá šoddâm meid puárásumoseh kaavpugeh já viljâlemkuávlust lii miänástuvvee eennâmtuálu lasseen valjeest jieškote-uvlágán ráhtulâšvuotâ taarbâš pargovyeimi já tane taan kuávlun láá varrim ennuu ulmuuh eres kuávluin stuárráámusâin kaavpugijn ovdâmerkkân já láá viljâlemkuávlust syemmilijn äässih viljâlemkuávlust já tot lii-uv sahâdumosávt aassum kuávlu riddokuávlust láá tergâdumoseh haammânkaavpugeh main stuárráámusah láá já tori kukkodâh cm tiäddu kg niŋálâs kukkodâh cm tiäddu kg puzzâkerdi lii meetaalšiälgusâš ruopsisruškišfiskisnalliis- já čapiskirjáá uáivist láá ruopsis livâreh lii kukke já kezzi lii ucceeb já uánihispottâšáin muorâkärdi piälduh já šiljoh siämmáin soojijn ubâ ive myerjih já tiivreh täälvist tälvipiemmâm vievâst suoinâlmâsâst piälduroobdâst muorâstuvâst tâi muorâkäärdist viljâlemkuávlu lii já viljâlemkuávlu lii pehtilumos eennâmtuálukuávlu viljâlemkuávlu lii sahâdumosávt aassum kuávlu kulmâ suujâ toos mane viljâlemkuávlu lii pyeremus eennâmtuálukuávlu kárttávuárhá läänikáártást moi läänij kuávloid viljâlemkuávlu olá káártást main juhânjaalmijn láá čuávvoo kaavpugeh a b s tuháttij suollui muččâ dvuotâ suolluin lii mecci taheh já Åland suáluikuávluh kuávlu mast láá aldasáid suollud lii ohtâ muččâdumosijn suáluikuávluin ađai rido aldasijn suolluin lii aassâm piälduh já mecci suolluuh láá ucebeh já korrâsuboh pieggiis suolluin šaddeh vyelligis ruáŋkkipeesih já rááđháh piegâ já páárui cäimim källeelássááh láá masa šadottemeh kapteen kalga tárkká tubdâđ suáluikuávluvlu čäcikiäinuid ko karguus čuálmih láá pááihui keezih já cuáháseh lii tergâdumos kuálástuskuávlu lii lamaš suáluikuávlulâžân ovttuu tergâdis iäláttâs lii tááláá ääigist pehtil pivdoo keessiv maajeeldkeessimnuottijn ađai troolijn lii viermijn rahtum stuorrâ sekkâ maid troolar ađai kyelipivdemkäärbis kiäsá já luosâ pivdoo viermijguin vuoggâčielgijn já laanijn já vuáskuneh mákkojeh suollui koskâsijn cuávis čoolmijn láá maaŋgah kyeliviljâlemlájádâsah main šoddâduvvojeh kiirjâgluosah piämmojeh viermiáldáin koškefuoddâráin fuodâr já kyele pooškah tyelvideh áldá aldačaasijd torske kiirjâgluosâ vuásku luosâ puško siilâk s troolar suáluikuávluväri pieggâvyeimilájádâs kyelikassâ čuovâtornâ merâkuáskim havdâ viermih stuorrâlodde ässeiloho stuáru maaŋgâkiärdásâžžân eellim virkosmuvá kárbáinjotteeh já kesiviäsuliih almostuveh suáluiriddoid lii maaŋgâi suollui válduiäláttâs mučis luándu källeenjaargah já vuodâskaavah láá šiev mätkičuásáttâsah pessejeh valjeest čäcilodeh kaijuuh čäcilodeh já kalâččeijeeh taheh älkkeebin tälvijotteem já tälviv suáluikuávlu jaskood kesiässeeh värrejeh nanamân já kesilodeh máádás já čohčuv rašes jieŋâi ääigi jotteemohtâvuođah nanamân láá hyeneh ko suollui koskâsâš jotoluv hoittájeijee värih iä pyevti jotteeđ jieŋâi keežild sijvottisaigij turvâstuvvoo kirdemmašináid helikopteráid já hydrokopteráid ko jieŋah láá nanoseh vuáijoo autoiguin já moottorkiälháiguin s jieŋâmaađijij mield já táálááääigi vuovâsvuođâi váilum lii kuorrim maaŋgâid uccâsuolluid aassâđ pááccâm suáluikuávluliih láá kuittâg vuáhádum suáluikuávlu äŋgiris tilán uhčâ pessee vyeijee vielgis lodde suájáh ucánjáhháá porfâgâm lii uápis uáinámuš luovtâin njune mast lii čapis njunepuállu almottává et lodde lii puállunjunnj uhčâ ijge njuhčâ puáhtá kolliistâllâđ suáluikuávlust varrimmađhijdis ääigi mut puállunjunnjuhčâ lii tobbeen fastâpessejeijen huksee cuávis čáácán ruávuin stuorrâ kobđoo piervâl lii pessimääigi uáli vaijaas já ruokkâdis lodde maid nubeh lodeh ferttejeh váruttiđ parâluveh ubâ eellimáigásis niŋálâs láálá te ores vähtee vijđánem tavemuu lii epivises keesi lii nuuvt uánihâš et uđâgááh iä kiergân ovdániđ kirden porá cuávis riddočaasijn tiäpuid já čäcičaddoid piälušt puoššuht uđâgijdis s lii čepis kirdee porá kuolijd paajaabeln sodâstellee merâkuáskim lii hormišiš uáinámuš pivdee merâkuáskim toovât paaniik čäciludij juávhust čäsilodeh kaijuuh já čerriheh kirdeleh piškon patârâsân pivdá kuolijd sehe čäciluudijd já toi uđâgáid mut meiddei rááđuh tohhejeh toos lâi lappuumin mut tälvipiemmâm keežild tot lii maccâm ilosmittiđ suáluikuávlu ässeid cm tiäddu kg suájákejij koskâ cm tobdomerkkâ lii ruopsisfiskis njune stuorrâ čapis puállu puzzâkerdi já jävri- já merâluovtah uási pessejeijee puállunjunnjuuvčâin sirdojeh tálvástâllâđ já riddokuávloid já tiäpuh piervâlmiehtâ alda rido uđâgáá cm suájákejij koskâ cm suájáh kuheh já kubduuh puzzâkerdi ruškâdissiähá njune fiskâd suáluikuávlui já meerâ riddokuávluin stuorrâ juuvâi já javrij riddokuávluin já päikkilodde čäcilodeh rááđuh já kuálástuspasâttâsah rissepiervâl pecikierrust uđâgáá toohâv já Åland suáluikuávluh já mađhâšem lává suáluikuávlulii tergâdumoseh iäláttâsah lii pessejeijee čäcilodde lii maccâm luándun tälvipiemmâm keežild jieijâd sanijguin sajaduv káártást kulmâ stuorrâ suolluu šiev já hyenes peelijd láá asâmist vihkosâd teevstâst puoh kyelišlaajâid já vuálávijvii taid maid lah puurrâm s Ålandist sárnoo ruotâkielâ já pelimudo Åland suáluikuávlu šadda suullân suollust suálui lii Åland nannaam mast lii suáluikuávlu áinoo kaavpug siemin suolluuh láá asâhánnáá Åland lii epitáválâš kuávlu ko tobbeen lii vijđes jiešhaldâšem Ålandliih uážžuh jiejah meridiđ maaŋgâin eennâmkoddees kyeskee aašijn lippu lii merkkâ Åland jiečânâs sajattuvâst Ålandist olgosadeluvvojeh jieijâs postâmeerhah main lii tekstâ Åland já moh vuábdojeh peri tobbeen Åland tego iänááš uási kieldâin lii ruotâkielâlâš kuávlu Ålandân lii vuovâs uápásmuđ pyeráin Åland lii pivnohis luámuviettimsaje keessiv syemmiliih škovlâliih láá uápásmâm leirâškovlâoho ääigi Ålandist lii mučis luándu lasseen meiddei valjeest historjálâš uáinámuš keđgikirhoh já kiälduliih laneh tego lanne muštâleh kuávlu kuhes historjást Ålandist lii mielânpäccee tubdâmuš ääigi puáhtá uápásmuđ mučiskukkásâš rotonijttoid tâi vuojâččiđ stuorrâ niinimuorâi robdâstittám maađij mield monnii leirâsajan moh suolluin láá maaŋgah hamânist lii huššâ lii livkkáámuš mađhâšemäigi hamânist kolliisteleh talle čuođijmield jieškote-uv stuárusiih taampah kerditáálu alosijn autotaampâin ucebáid purjâskárbáid tain láá ålandlij omâstusâst lii mađhâšem já kuálástus lasseen tergâdis iäláttâs eennâmtááluh láá uceh mut uáli pyereest hoittájum Åland lii šoddâm tobdosin maaŋgâin šaddoviistijn šoddâdum pyevtittâsâin tego kuurkâin já tomattijn pottáákvuolâttâsah kullojeh eennâmkode pyevtittâssáid s hamânist joteh ennuu taampah kuleh museotamppâ Ålandist lii liähmusumos šoŋŋâdâh šoŋŋâdâh lii šadoi šoddâmân hiäivulâš ko täälvih láá uánihááh asettismuottiih já liähmuseh láá kuittâg čuáskásuboh ko ko meerâ lii täälvi maŋa koolmâs suáluikuávlu liegâsvuođâtileh pisotteleh algâkeesist viehâ vyelligin ääigi merâčääci lieggân lieggâ merâčääci tuálá puolâšijd olgoláá šadoh moh iä miänástuu eres kuávluin mákkojeh šaddeh jálus lostâmuorah tego jalvâ saarni haikkâ niinimuorâ já vääđir Åland nommârääsi fiskiskiđđâčalme ivnee kiđđuv niijtoid fiskâdin já vielgistääsnih algâkeesi rotoniijtoin fiskikiđđâčalme kevätesikko Åland suáluikuávlu lii já pelimuddoost Ålandist lii vijđes jiešhaldâšem uáivikaavpug lii Ålandlij iäláttâsah láá mađhâšem merâjotteem já kyelipivdo Åland liipu Åland šoŋŋâdâh lii liähmusub ko šoŋŋâdâh päihistâd tâi käävpist pottáákvuolâttâsseehâ pottáákvuolâttâsah láá rahtum s iäláttâsah láá tarbâšep ruuđâ asâmân purrâmâšân pihtâsáid já puđâldâssáid pargeeh maaŋgâlágán pargo tiänájeh ruuđâ rähtimáin já vyebdimáin pyevtittâsâid tâi falâmáin eres ulmuid palvâlusâid pargei päälhist mana staatâ já kieldâ nuurrâm viäroid viäruruđâiguin máksojeh ovdâmerkkân puoh škoovlâ manoh tego oppâmateriaal škovlâpurrâmâš máttáátteijei päälhih já eres škoovlâ alnetuálu kuástiduvvojeh ovdâmerkkân pyecceetipšo maađijij rähtim sehâ kieldâlâš- já staatâhaldâttâh uási syemmilijn hárjutteh palvâlemiäláttâs iäláttâssân taid vuovijd moi vievâst ulmuuh skáppojeh áigápuáđus sierâlágán ámátteh kullojeh palvâlemiäláttâssáid vyeššee čorgejeijee tiervâsvuođâtipšoo já tuáhtár láá ámátteh maid lah oppâm tubdâđ juo škoovlâst poolis já puáluálmái lává palvâlemámátteh já pyecceetipšooh išedeh mii ko puáccáp koceh aalmugjesânij torvolâšvuođâ já máttáátteijee lává palvâlemámátteh puáhtá ennuu jáválâšvuođâ ráhtojeh stuorrâ mereh tiiŋgah já jieškote-uvlágáneh tárbâšeh sárnoo ráhtulâšvuođâst vaalmâšt ráhtulâšvuođâpyevtittâsâid olgoenâmáid já finnee tain stuorrâ puáđuid ráhtá muorâst luovdijd huksimtuálbusijd já pááppâr kulá mailm stuárráámussáid pááppâr vyebdeid kotemuš enâdâhkuávluin lii tergâdumos mecciráhtulâšvuođâkuávlu meccimaašinvyeijee já pävirmaašin hoittájeijee láá mecciáámmátpargeeh hoittájeijee kocá pááppâr rähtee mašinijd já stivree toi toimâm čuáppá muorâid meeccist moottorsáhháin ráhtá mašinijd já rakânâsâid mecciráhtulâšvuođâ pyevtittâsah maneh pyereest káávpán nuuvt kuátu- ko olgoenâmijn-uv huksejum taampah já pävirmašineh láá mailmkulluuvâšah lii tááláá ääigist tobdos elektroniikpyevtittâsâinis s stuorrâirâttâs ráhtá mätkipuhelimijd eenâb ko mihheen eres irâttâs mailmist uási mecciráhtulâšvuođâirâttâsâin láá viljâlemkuávlust já ámátteh láá ovdâmerkkân insner acâtteijee já stellejeijee pargeh ovdâmerkkân tamppâtelakist stellejeh moottorijd tâi tivoh mašinijd oovded mielhist piärgust já valjeest purrâmâšveerkijd ráhtoo eres lasseen vuojâ vuástá jooguurt já lahcâjieŋâ lii čokijdâm viljâlemkuávlun já piärgučyeppee porgâv purrâmâšverkkiráhtulâšvuođâst liäibuh leeibijd já pulláid liäibuttuvâin main toh tuálvojeh kavppijd pargeh njuovâttuvâin já šiiveettuálu kočoduvvojeh eennâmtuál lun finnee amnâsijd eennâmtááluin pargoo eennâmviljâlem já šiiveettuálu ađai eennâmtuálu eennâmtááluh finnejeh lasepuáđuid vyebdimáin muorâid ámátteh láá eennâmviljâleijee šiiveethoittájeijee muorâkárdár kuálásteijee já puásuialmai sämmiliih finnejeh áigápuáđus puásuituálust lii tergâdis iäláttâs eromâšávt jävri- já merâkuávlust ámátteh mätkipuhelimij čuákkejeijee já acâtteijee ovdeduvvojeh purrâmâšveerkih lii vyehi moin olmooš skáppoo áigápuáđus lii máksu mii máksoo päälhist tâi omâduvâst staatân já kieldân ráhtá stuorrâ meerijd tiiŋgâid já jieškote-uvlágánijd tarbâšijd uási syemmilijn pargeh palvâlemiäláttâsâin oovded amnâsijn jieškote-uvlágánijd pyevtittâsâid lii eennâmviljâlem já šiiveettuálu aainâs-uv love palvâlemámáttid čuávvoo noomâid olmâ ráhtulâšvuođâsuorgij vuálá sááhá teelaak pävirfabrik meijer njuovâttâh mätkipuhelinfabrik a láá tuu vanhimij ámátteh b iäláttâsjuávkun toh kuleh s enâdâhkuávlui lodeh merâkuáskim cm suájákečikoskâ cm värree porge-roovvâdmáánust máccá njuhčâ-cuáŋuimáánust piehânj cm värree čohčâ-roovvâdmáánust máccá cuáŋui-vyesimáánust njuhčâ cm suájákečikoskâ cm värree roovvâd-juovlâmáánust máccá njuhčâ-cuáŋuimáánust puállunjunnjuhčâ cm suájákečikoskâ cm värree roovvâd-juovlâmáánust máccá njuhčâ-cuáŋuimáánust kuorgâ cm suájákečikoskâ cm värree syeini-porgemáánust máccá cuáŋuimáánust puškolodde cm värree kesi-porgemáánust máccá cuáŋuimáánust piiččus cm värree porge-roovvâdmáánust máccá vyesimáánust faasaan cm cm s sijđo enâdâhkuuvijd a viihkon kove puustav moojiibel olmâ enâdâhkuávlu b noomâ vuálá mii lii tijpâlâš enâdâhân c enâduvâin sulâstit enâmustáá tuu päikkikuávlu d enâduvâst lii enâmustáá čääci e enâduvâst lii enâmustáá aassâm f enâdâhkooveest láá ennuu piälduh g oppâkirje káártást siijđoin kuvij kuvvimsoojijd já merkkii uuccâmruvdustuv ruuvdu enâdâhkuávlu noomâ moojiibel kuvia viljâlemkuávlu viljelysseutu s Åland s merâtääsist meetterid meetterijguin merâtääsist meetterid s lii láá hormišiš enâduvah väärih suáluikuávluh puigâmeeccih já laavakiedih lii ohtsâš suojâlemčuásáttâssâm riddoost láá meiddei enâmeh s kulá tavenääpi pohjoinen napapiiri tave näpikiärdu päiväntasaaja peeivitäsideijee láá merkkejum ruopsâdin káártán liipuin lii ristâkovos pohjoinen napapiiri tave näpikiärdu latvia liettua já láá merâriddoost kooveest uáináh vittâ nubijdis sulâstittee muččâdávt piegâst livârdeijee liipu láá sierâlágán iivneh mut puohâin lii siämmáásulâsâsš ristâkovos vissásávt tiäđáh-uv kooveest láá já liipuh viiđâ eennâm ohtsâš nommâ lii meiddei kiävttoo nommâ enâmeh káártást keejah kirjeest káártá huámášâh mon tavveen tuođâi-uv láá mädimuu rido siihâst kobdodâhpirrâdâh taavaapiäláá kobdoduv kuávlust mailmist veikkâba já ij lah návt tavveen masa ollágin aassâm ulmuuh návt tavveen äässih-uv rájášuveh meerân lii stuorrâ väldimeerâ láá kulmâ kullojeijee meerâ já lii suálui kukken viestârist kuávdoo já lává riddoost já kooskâst lii njargâeennâm mii čuoggâs mäddin tavas čielgi taha pááihui paijeel kyevti kilomeetter alosâš várádâh kyevti riijkâ já koskâsâš rääji kuorâttâl váráduv alemuid čuuhâid s tuálvá älkkeht tane ton suojâlem lii tehálâš ruátáliih já tanskaliih láá pegâlmâs merâjottei viikiŋgij maajeeldpuátteeh ihheed tassaaš vildáás viikiŋgeh purjâstii paijeel riddokuávlun ääigi sij asâttii kielâin ruotâkielâ tárukielâ já tanskakielâ láá alda hyelkkikielah sulâstit tovláá tárukielâ spiekâst ollásávt eres kielâin oovtâst meiddei ristâlâšosko mast toi liipui ristâkovos muštâl eellimvyevih-uv láá viehâ siämmáálágáneh já puoh lii ollâ eellimtääsi lii sisâmeerâ verdiddijn lii uccâ já cuávis sisâmeerâ juuvah pyehtih sisâenâmij jaavrijn saivâ čääsi čoolmijn kolgá toho väldimeerâ sálttáás čääci jävričääci já merâčääci siähánává šadda toi koskâhäämi vettâ muáručääci iälusteh saivâ- já sálttáás čääsi šaddo- já eelleešlaajah šadda áinoošlajâsâš merâiälánij siärvuš riddokuávlui já suollui muččâdvuotâ lii mailmpiäggâm já uccevuođâ keežild pillâšuvá kuittâg älkkeht pirrâs enâmeh láá sooppâm et meerân ij uážu lyeštiđ pasâttâsâid ijge miirhâid miärádâs keežild čääci lii viehâ putes ađai njargâeennâm várádâh lii ohtâvuođâst väldimeerân tuše kezis čolmij pehti lii vettâ jävri- já merâčääsi siävuttâs čääci lii muáručääci kullojeh já láá já riddoriijkah lii cuávis já vettâ sisâmeerâ luvâttâllâm aašijn moh ovtâsteh motomáin celkkuin maht spiekâst muádi peeivi ääigi aavisij muštâleijee uđđâsijn a lasseen láá enâmustáá uđđâseh b škoovlân mielâkiddiivâš uđđâs s lieggee lieggâ pieggâ lieggâ merâvirde lieggâ uárjipieggâ puáhtá mieldistis lieggâs ovdebáá lovvoost muštâlui siämmái kobdodâhpirrâduvâi kuávluin lii uáli koolmâs suálui mii lii siämmáá tavveen lii kilomeetterij asosii jieŋâ vyelni lii kuittâg čuuvtij lieggâsub lii lieggâsub ko väldimeerâ lieggâ merâvirde virded uárjipiegâi vievâst tavaskulij joođeet lieggâ čääsi kukken mäddin räi lukkon jotá njargâeennâm riddokuávlui pehti et merâvirde lieggee ubâ áánsust ulmui eellim lii máhđulâš piäggá táválávt viestârist tâi uárjist piegah-uv pyehtih lieggâ ááimu arva já muáttá tuárvi väldimeerâ alne šaddee arve- já muotâpoolvah rievdih viestâr- já uárjipiegâi mield njargâeennâm kuávlun meerâ alne šoddâm poolvah kuáhtájeh riddokuávlu várádâh päggee taid pajaniđ ain aleláá ollâ váráduvâst lii koolmâs poolvâi čäcilievlâ čuásku já lávvá arvečalmen njargâeennâm riddokuávlust já váráduvâst arva valjeest poolvah láá sirdâšum váráduv nuorttiibel toh láá monâttâm iänááš uási lavtâsvuođâstis já ton stuorrâ luovtâi já alne toh finnejeh lase lavtâsvuođâ jyehi kuávlust arva šadolâšvuođâ tááhust aaibâs tuárvi s kuva tuoddârijn lii saje vandârdiđ várádâh taavaapiälááš näpikiärdu já šadolâšvuođâstielâseh s tanskalâš roođoost meeccijn puáhtá kuáhtáđ kuobžâ kuva láá valjeest meeccih šoŋŋâdâh lii lieggâsub já čáccáb ko eres kuávlust siämmáá tavveen meid kuávlu luándu lii ereslágán uási lii mecij eennâm já láá vijđes kuácceevyevdih main šaddeh peesih já kuosah kuávlust láá meiddei valjeest jeegih máddááoosijn eromâšávt lii juo nuuvt liegâs et kuácceevuovdij lasseen tobbeen láá lostâvyevdih šaddeh maaŋgah härvinâš muorah ovdâmerkkân haaikah váráduv alemuin kuávluin lii nuuvt koolmâs et muorah iä pyevti šoddâđ tobbeen kuávluin lii jáhálijn siähtálijn já toŋâsijn šoddâm tuodâršadolâšvuotâ láá vyelligis já ruánzáás laajišvyevdih vyevdih láá uáli uccáá láá valjeest elleeh kuácceevuovdij tijpâlâš elleeh láá sorvâ njuámmil já uárree piäđuh láá kuobžâ kumppi já iilvâs já jävriluovtâin pessejeh njuuvčah tobdosumoseh elleeh láá puásui taid pivdee ketki já koskâttuvâi stuorrâ iällun vajâldeijee koddesäpligeh mädimuin lostâvuovdijn táváliih elleeh láá meccikodde tiälkkukodde mievri já vildâšahe keejist pessejeijee káttuhaigar lii postâkoortâin-uv uápis uáinámuš táálunkuávlust lii lieggâ merâvirde mon áánsust aassâm lii tavekuávlust máhđulâš pivâldit šoŋŋâduv puáttee poolvah pyehtih oorvijd já myetteid já láá valjeest meeccih mane arva já muáttá viehâ valjeest vuovvijn kuáhtulâš liegâsvuotâ já arvemeeri vuáttojeh šadolâšvuođâst luvâttâllâm kuácceevuovdijn ellee njomâtteijein já luudijn maid tiäđáh lemin a šaddoid porree elleeh b piäđuh s lii stuárráámus km ruotâkielâ ruvnâ táiđá leđe syemmiláid puoh aldemus ránnjáeennâm ko lâi čuođijd iivijd kunâgâskode nuorttâuási čyeđehtuhátteh syemmiliih värrejii pargo uuccâđ lii ain-uv pivnohis vyehi viettiđ uánihis luámu puávtáh kuáhtáđ aaibâs ellen tobdosumosijd ruátálijd tâi valastâllâmšlaajâin lii syemmiláid rákkásumos vajalâš rääjih láá paijeel oovce miljovn ässed eenâb ko oovtâgin eres lii meiddei vijđoduvâs peeleest stuárráámus siijđoin uáináh et tot lii uási njargâenâmist vuástásâš rääji jotá váráduv alemui čoroi miätá olá já lává já rääijin tuše kezis čuálmi sierree kyehti stuorrâ suolluu já kulluv váldukuávluh s láá valjeest eennâmtááluh káártást mädimuu kyeskee kobdodâhpirrâduv sirduuh ton mieldi viestârân huámášâh et olá čuuvtij mäddiláá ko máddááuásist šoŋŋâdâh lii-uv liähmusub já eennâmvuáđu tolmišub ko mist lii mädimuu peeleest lii vuáládâh mii lii masa ollásávt tievâ piäduin já niijtoin piälduin šaddeh valje lasseen maaŋgâlágáneh ruonâsšadoh ryypsih já sukkârruottâseh láá stuárráh já šadoh pyereh lii-uv pehtilumos já jáválumos eennâmtuálukuávlu láá stuorrâ jäävrih koskâuásih láá monâdijn piäldui meeri kiäppán já toi vijđododuvah uccoh láá eenâb já eenâb kuácceevyevdih mut ennuu meiddei eres lasseen haaikâid já väđirijd šaddee lostâvyevdih kejâdijn čolmijd čyecih motomeh jäävrih eromâšávt já láá čuuvtij stuárráábeh ko jäävrih láá eenâb ässeeh kaavpugeh já ráhtulâšvuotâ ko eres kuávluin elleikärdi kulá pivnohumosáid mađhâšemčuásáttâssáid elleikärdi kulá pivnohumosáid mađhâšemčuásáttâssáid láá stuorrâ já pyereesthoittájum eennâmtááluh s láá vijđes meccikuávluh já hormišiš enâduvah kuva lii stuorrâ kuácceevuovdij eennâm kyehti kuálmádâs vijđoduvâst lii mii olá tavemuu räi viestârpiälááš lii várádâh mon väärih já tuoddâreh láá čuuvtij ollâguboh ko uáiná maht várádâh kärŋiluvá rääjist kuávlun kulgijdeijee vohâdis juuvah šaddeh loopâst stuorrâ virden uási lii piäđgui aassum vijđes kuácceevuovdij eennâm lii čokijdâm juhâriddoid láá iänááš juhânjaalmijn riddokuávlust pävirfabrikeh já sááháh finnejeh amnâsijdis stuorrâ meeccijn álgá lii vandârdeijei já astoääigikuálásteijei pivnuuttem kuávlu alemus tuodâr paijaan paijeel kyevti kilomeetter alodâhân kulmâ váldukuávlu láá já lii pehtilumos eennâmtuálukuávlu lii sahâdumosávt aassum kaavpugij já ráhtulâšvuođâ kuávlu lii stuorrâ kuácceevuovdij já tuoddârij eennâm čäittiđ káártást já muštâliđ kogo ton rääjih joteh vihkosâd káártá toos kulmâ váldu-uási já sáárgu juáhâžân tijpâlâš enâduvâid s lii jáválâš ráhtulâš vuođâeennâm tergâdumoseh luánduriggoduvah láá kuácceevyevdih finnejum muorâst ráhtojeh päävir sehe lyevdih já laaŋkuh fabrikeh já sááháh láá riddokuávlust stuorrâ juuvâi njaalmijn ovdedum pyevtittâsah rähtejuvvojeh tobbeen mailm eres kuávloid kulá riddokuávlu stuárráámussáid ráhtulâšvuođâkaavpugáid láá stuárráámusah malmâväärih finnejum metalleh tego siŋkkâ já veški láá meetaalráhtulâšvuođâ amnâseh láá stuorrâ ryevdimalmâruukih ovdeduvvoo stääli mii tarbâšuvvoo ovdâmerkkân taampâi já autoi rähtimân já lává mijjân-uv tobdos automeerhah jáválâšvuođâ kuálmâd vuáđudâs taheh stuorrâ čäcivyeimiväärih luuvijn juuvâin láá puáđudum šleđgâvyeimi pyevtittem várás aatoomvyeimilájádâsah pyevtitteh šleeđgâ kuácceevyevdi lostâvyevdi ráhtulâšvuotâ aatoomvyeimilájádâs ruuki čäcivyeimilájádâs kaavpug luánduväärih já ráhtulâšvuotâ haammânkaavpugeh viestârriddokuávlu lii eennâm stuárráámus rahtâhaammân lii eromâš sajadâh suáijáás riddokuávlust njäälmist kost tast lii njuálgu ohtâvuotâ hamâneh iä jiäŋu kuássin et stuorrâ rahtâtaampah já oljotaŋkkereh pyehtih jotteeđ tälviv-uv láá hirmâd stuorrâ oljoseilâttuvah moid tampâi pyehtim oljo vyerkkejuvvoo oljo jođettuvvoo poccei mield ovdâmerkkân bensin rähtee ovdedemlájádâssáid lii merhâšitteemus ráhtulâšvuođâkaavpug já ässeidis peeleest nubben stuárráámus kaavpug s lii huksejum suolluid já njargáid riddoost lii kuálmádin stuárráámus kaavpug čuálmi nubebeln lii uáivikaavpug kaavpugij kooskân lii huksejum moottormaađij já ryevdirađe moh joteh pááihui šalde mield já pááihui tunnelist lii nuuvt olluv et stuárráámusah-uv taampah šiettih jotteeđ ton vyele sárnojeh paijeel čyeti kiellâd nabdoo riges rávhálâš já torvolâš enâmin te toho láá puáttâm mailm eres kuávluin valjeest siirdâliih já patâreijeeh sij láá stuárráámusâin kaavpugijn varrim ulmuuh já sii maajeeldpuátteeh láá paijeel miljovn eenâb ko monnân eres siirdâlâšjuávkku šadda syemmilijn várás láá škoovlâin luokah moi máttááttâskielâ lii suomâkielâ lii ennuu uáinámuš uáivikaavpug lii huksejum já koskâsáid njargáid já suolluid maid ovdâsteh tááláá ääigist loveh šaldeh pivnohumos čuásáttâh lii kaavpug mon kezis s kááđuin já kuujijn lii kiäldulâš jotteeđ tobbeen lii viehâlágán pokkiittâs ko turisteh joteh uccâpuvdiist nuubán ovdiibeln lii hävski čuávvuđ mučis juhlepihtâsáid kárvuđâttâm vahtâsuáldáttij paaraat ij lah innig kunâgâs päikki ko haldâšeijeepeerâ áásá eres saajeest kaavpug lii vááimus lii suotâstâllâmmuorâstâh ráhtulâšvuođâ amnâsin láá muorâ já maalmah láá čäci- já aatoomvyeimi já láá sturráámusah kaavpugeh láá ennuu eres kuávluin puáttâm siirdâliih já patâreijeeh uáivild ovdâmerkkân autoin tâi tamppáin jođettum tävirijd lii täävvirhaammân suujâid mane lii šoddâm tergâdumos rahtâhaammân kirje káártá s láá toh čuálmih moi paijeel moonah mađhâštijnâd a b c čielgâs ässee huolhijn já uáppásijn sij äässih sij láá varrim sij suomâkielâ s pähtivarij já meerâ eennâm káártást uáináh et lii uáli juo kuhes já kezis sehe uáli várráás eennâm enâduvâid haldâšeh váráduv čuhâčokkeväärih já jurbâaalaaštuoddâreh vielgâdin šiälgájeijee alemuuh alaččeh pajaneh masa meetter alodâhân já vijđes kuávluh láá jieŋâduvâi vyelni alemus kuávloid kulá jietânâsâi päikki tobbeen jieŋâlâsâst varij siste iälusteh taažâi aalmugmainâsij jietânâsah já stááluh láá uáinimist aalmugjuuhlijn já valastâllâmkištoi maskottân peeli vijđoduvâst lii muorâttis tuodârjolgâdâs mast šaddeh tuše siähtáleh jáháleh já toŋâseh tuodârpajosist posoh vašopiegah já muotâpuurgah arva masa jyehi peeivi stuárráámus uási šadolâšvuođâst lii siämmáásulâsâš kuácceevyevdi ko mist-uv lii kuhes já kezis merâluohtâ km tárukielâ ruvnâ láá tijpâlâs lasseen lii meerâ merhâšittee uásist enâduvâst pellâst lii uási mon nommâ lii finnee šiev mielâkove cuávhus riddokuávlust mon kukkoduv vuonah lasetteh láá kuhes kezis já kieŋâlis merâluovtah toh čuoggâseh kuhás várráás sisâenâmân vuonâi riddoin hiäŋgu källeeseeinih pajaneh masa jerdust joba kilomeetter alodâhân kaččee čääci šáává värivieltijn šiälgoo koržen já kuoškân já kuhemus vuonâ lii paijeel kilomeettersâš s já váráduv kooskâst lii riddotuolbâdâs mii lii kobdemus vuonâpoođâst kuorâdeh taan kezis tuolbâdâsâst vuonâriddoid jyehi vuonâpoođâst lii sijdâ teikkâ kaavpug vyevi mield tááluh láá máálájum kirkis já movtigis ivnijguin mađhâšuvvoo tampâiguin ovtâstit kuhes riddokuávlu kaavpugijd já siijdâjd nubijdis čyeti ive ääigi lii vuálgâm jyehi peeivi mađhâšeijeetamppâ kuhás mailm muččâdumos čäcikiäinu mield pištá suullân oho ääigi tamppâ läddee luvvijd vuonâi hamânáid já värih jođetteh autoid stuorrâ vuonâi rasta ovtâstiteh maaŋgâi soojij riddokuávlu suolluid kuáimásis já nanamân meerâst maađij jotá távjá maaŋgâi kilomeetterij kukkosij tunnelij mield vaarij čoođâ saajeest hormišiš ollâ šaldeh joteh kezis vuonâi jieŋâlis kuurâi tâi šävvee kuoškâi paijeel váráduvâst vaskâmeh tappeh tälviv mađijijd maaŋgâ piäiván myettee sáttá juksâđ autovyeijee kaskoo keesi-uv já väärih taheh šoŋŋâduv väldimeerâ já tast jottee áánsust lii tälviv-uv lieggâsub ko kosten eres kuávlust siämmáá tavveen hamâneh pisoh riddoost sudesin ubâ täälvi várádâh Åland láá uccáá ryevdirađeh s viestârriddokuávlust já váráduvâst arva korrâsávt lii čáccáámus kaavpug láá tuše fiärttupeivid ivveest arvemeeri lii joba kyehti meetter ađai kuulmâ kerd eenâb ko kuávlust arva viehâ čuuvtij láá čuáskáseh já täälvih liähmuseh lii tijpâlâš merâšoŋŋâdâh paijeel mm n mm n mm n mm ive arvemeeri vuálá mm paijeel mm arvekárttá láá tuhátteh kuoškah já koržeh já váráduvah haldâšeh enâduvâid láá valjeest kuhes já kezis merâluovtah vuonah lii merâšoŋŋâdâh čuásus keesi liähmus tälvi stuorrâ arvemeeri lii kezis já jieŋâlis merâluohtâ mii čuoggâs kuhás várráás sisâenâmân kirje valdâttâllâm vuáđuld enâduv káártást alemuu vääri já alemuu tuoddâr taid vihkosâd já čääli toi aloduvâid s lii energiajietânâs láá váráduvâi já stuorrâ arvemere tiet tuhátteh vohâdis juuvah já tyeldee kuoškah áánsust láá valjemusah čäcivyeimiväärih uási juuvâin já kuoškâin láá puođđum masa puoh kevttum šleđgâ pyevtittuvvoo čäcivuoimijn ij energia nuuvâ ko já pone källeevuáđust lii valjeest eennâmoljo poorámpuárreeh loptejeh taam čapis kole jieŋâlâsâst merâpone vyelni kirdettuvvojeh helikopterijguin puárreid poorám já pumppám šuármoo já tälviv jiäŋudeijee vašomeerâ alne lii vaigâdis já varâlâš pargo leehâst uđđâ poorámkiedi vâi piäsá ávhástâllâđ kullojeijee stuorrâ oljokäldeiguin main pumppájuvvoo eennâmoljo tiättoo meiddei eennâmkaasu kyehti energiakäldee láá iävtuittáá tergâdumoseh tuálvumpyevtittâsah moi áánsust kulá mailm riggásumos enâmáid lii oljoráhtulâšvuođâ kuávdáš kuva lii tergâdis iäláttâs addel kyele lii stuárráámus kuálástuseennâm ive miljovneh sildeh vajâldeh kuuđđâđ suáluikuávlu cuáhásáid já torskeuáiváduvah čuávuh taid s torske luosâ säiđi silde salâskyeleh kyeliuáiváduvah kiäsutteh taid pivdee kuálástustaampâid iänááš uási luosâin pyevtittuvvojeh kuittâg stuorrâ kyelišoddâdemáldáin moh láá miätá riddokuávlu viermiáldást láá tuhátteh luosah moh piämmojeh fuoddâráin viešiduvvojeh ohtân kuolijdiskuin njuolgist kyelifabrikân luosah čuállejuvvojeh päkkejuvvojeh já vuolgâttuvvojeh rekaiguin ovdâskulij vuolgâttuvvojeh jyehi peeivi vorâs taažâluosah vuábdoo olgoenâmáid seilâttâssân já kyelioljon kulá kuálástus já kyele ovdedeijee ráhtulâšvuođâ kuávdášpaihijd kuva sämmiliih áávvudmin yttende mai aalmugpeeivi lii kunâgâs lanne lii uáivikaavpug máddááoosijn šoŋŋâdâh lii liähmus eennâmvuáđu valjaa já vyevdih láá eenâb ko eres kuávluin leevijn liäđđuh kiđđuv oomeen- já päärynmuorah kunâgâskode uáivikaavpug lii eromâš saajeest aaibâs poođâst lii nuuvt jieŋŋâl et stuorrâ taampah-uv peessih kaavpug kuávdáá hamânân s pivnohumoseh mađhâšemčuásáttâsah láá museoh main láá uáinimnáálá tuhháát ihheed puáris viikiŋkárbáh já taažâ kávnusjuškei tutkâmuštaampah paaldâst lii mailmkulluuvâš čuoigâmkuávdáš taazah maneh mielâstis ubâ perruin mana suottâsávt čuoigâmlättee pellâst kištodeijeid movtijditmáin evvisijd purâmáin já uáppásijguin siärvuštâlmáin lii stuorrâ jietânâs aainâs-uv tälvivalastâlmist lii pivnohis mađhâšemeennâm joteh jyehi ive čyeđehtuhátteh mađhâšeijeeh navdâšeh hormišiš enâduvâin pyereest uárnejum palvâlusâin já torvolâš pirrâsist pivnohistám kiäinu jotá čoođâ mäddin tavas tavemuu njargâkiäčán saje moos nohá lii meetterid olluv hiäŋgupähtisâš riddokällee lii fiijnes ihastâllâđ koskâiijâ piäiváá mađhâšemčuásáttâs lii tavemus kaavpug láá meiddei tamppâmääđhih kullee suolluid vaarijd tavemus uási lii kiävttoo meiddei nommâ syemmilij eennâm puátá uáli tovláá syemmilâšasâmist já tavemuin oosijn eellim lii uáli siämmáálágán kyelipivdo já puásuituálu láá tergâdumoseh iäláttâsah puáhtá ihastâllâđ viikiŋkárbá tergâdumoseh tuálvumpyevtittâsah láá eennâmoljo eennâmkaasu já kyeliovdádâsah uáivikaavpug lii suáijáás saajeest poođâst vihkosâd moh láá čuávvooh pääihih já mane lii uáli riges eennâm postâkoortâ já muštâl maid puoh lah uáinám s lii meerâ já suollui eennâm km tanskakielâ ruvnâ uási lii tavaskulij cähhee njargâeennâm kesipeeivi ton viestârriddoost lii tuođâlâš olmoošliivkâs ko ulmuuh päštitteh piäiváá mučis vuoddâsijn láá tanskalij pivnohumoseh luámuviettimkuávluh já páruluávdástelleeh stapârušeh luovdijdis alne maid pieggâspäälih kirdetteh láá táválávt herskuliih maaŋgâi tievâdâsâiguin tevdum tanskaliih vuojâleeibih possoo pieggâ kirdeet vuoddâsijn čunnuid já čuákkee taid njuáidus tiävván láá šoddâm njargâenâmân kullojeijee joba kilomeetterij kukkosiih čunoivaskâmeh kirdeet čunnuid čunoivaskâmij paijeel syejebel já nuuvt toh sirdâšuveh kuuloold ovdâskulij stuorrâ lihâdeijee čunoivaskâmeh tevdii meeccijd já oles siijdâid ovdánem lii finnejum orostiđ kalvemáin toi oolâ suoinijd já peesijd leeijid čunnuid čunoivaaskân s kanava uáli čuálmi šadda njargâenâmist já čuođijn suolluin šaldeh ovtâstiteh suolluid já kooskâst já kooskân päccee rájášuvá tavveen kyevti kubdâ čuálmán čuálmih lává já nubebeln lává ráánjáh já uási šadda stuárráábijn já ucebijn suolluin moh láá paijeel stuárráámus suolluu lává já lii jyehi saajeest nuuvt alda et kosten ij lah riidon viđâlov kilomeetterist kuhheeb mätki šaldeh ovtâstiteh suolluid koskânis já nanamân lii šaldeohtâvuotâ paijeel ovdâskulij lii šaldeohtâvuotâ paijeel láá kyehti vuálá kulâvâš stuorrâ suolluu já lii siämmáálágán jiešhaldâšem ko lii lii mädimus lii vijđoduvâs peeleest nuuvt uccâ enâmâš et vijđodâhân šietâččii masa käävci láá kuittâg eenâb ässeeh ko lii-uv sahâdumosávt aassum spiekâst maaŋgâ eres-uv ääšist eres já sulâstit máddáápiäláá ráánnjás keežild lii lieggâsumos eennâm lii liähmus pieggiis já čáccáás merâšoŋŋâdâh s eennâmtááluh láá pyereest hoittájum táálunkuávlust lii älkkee vyeijiđ pyeráin lii asehäämis peelees täsivis vuáládâh täässivvuođâ keežild lii älkkee uápásmuđ tuolmâmmašináin lii šievoornigsâš já sahâdis pyerákiäinuviärmádâh lii kuácceevuovdij kuávlu mut láá kuácceevuovdij lasseen lostâvyevdih main šaddeh haaikah já pyekih uási meeccijn láá kuittâg ihečuođij ääigi čuoppum eennâmtuálu já aassâm oovdâst lii šadolâš eennâmtuáluriijkâ ubâ eennâmvuáđu lii šadolâš mulde šoŋŋâduv šadolâš já tuolbâ enâmij keežild lii mávsulumos eennâmtuáluriijkâ paijeel peeli riijkâ vijđoduvâst láá piälduh teikkâ niijtoh láá valjeest kylážiih kuusah kuátuh ruonâs niijtoin eennâmtuálu lii uáli uđđâáigásâš já pehtil kevttih ennuv tááluh láá sierâlum pyevtittiđ ovdâmerkkân valje ruonâsijd tâi heđâlmijd tehálumos syergi lii kuittâg šiiveettuálu tanskalâš eennâmtuálupyevtittâsah láá šavepiärgu vuojâ vuástáh já omenah pyehtih juovláid tanskalâš šavečuárbpeelijd šadda njargâenâmist já čuođijn suolluin lii ucemus já sahâdumosávt aassum lii tergâdumos eennâmtuálueennâm lii kuheldâlâš tiävá mon pieggâ lii čummiittâm čunnuin káártást njargâeennâm kubduumus saje kuhes mätki lii ton pelimuddoost aldemuu merâriidon mane eennâmtuálu lii miänástuvvee iäláttâs luvâttâllâm aašijn moi peeleest spiekâst eres s pyevtittuvvoo šleđgâ piegâ st šadda pieggâmuorâstâh possoo čovgâ piegah ovdáneh älkkest ubâ vyeligis já uccáávyevdisâš paijeel et pieggâšooŋah láá argâpiäválâš äšši tanskalijd lii ávhástâlškuáttâm jyehipiäiválij piegâiguin riidon láá huksejum ennuu stuorrâ pieggâmillomuorâstuvah main uccâ kuávluin láá motomij luvijmield pieggâvyeimilájádâsah kiävttoo pyerrin siämmáá náálá ko kolgee čääci juurât pieggâvyeimilájádâs kuhes suájáid já toi juurrâm nubástuttoo šleđgân šleđgâ jođettuvvoo šleđgâlinjái mield sijdáid kaavpugáid já fabrikkáid annoo áárvust ko tot ij nyeskid ááimu ijge mudoigin pilled pirrâs pieggâvyeimi pyevtittuvvoo eenâb ko kosten eres oljo já leegoh lii merâriddoost te tast lii kuhes ärbivyehi kuálástusenâmin kyelisalâsist finnâšuvvoo kost tanskaliih kuálásteh eromâšávt silde já torske uási salâsist jođettuvvoo hamânân jođetteh oljokiedijn oljo já eennâmkaasu riddokuávlun tego taazah-uv toh vyerkkejuvvojeh stuorrâ seilâttuváid lii meiddei tergâdumos oljohaammân já oljo ovdedeijee ráhtulâšvuođâ kuávdáš eennâmtuálu taha vuáđustâs kenski tobdosumos ráhtulâšvuođâsuárgán purrâmâšverkkiráhtulâšvuotân merhâšittee ráhtulâšvuođâkaavpugeh láá Århus já Ålborg kaavpugijn ulmuuh äässih mielâstis peerâtááluin moi pirrâ láá siemin muorâkäärdih sehe ruonâsšaddo- já myerjikäärdih já ässei pyereestpiergim puáhtá uáiniđ jyehi kuávlust fabrikist ráhtojeh lego-pitáh moh láá šoddâm tobdosin ubâ mailmist aldasijn lii uáli pivnohis mađhâšemčuásáttâh pittáin huksejum oles minikaavpug s minikaavpug väzzimkááđust lii torvolâš jotteeđ pyeráin já vääzin lii stuárráámus kaavpug pellâst suollust lii uáivikaavpug kävppijâsâi kaavpug lii meiddei stuárráámus haammân- já ráhtulâšvuođâkaavpug aassâm olá kuhás pirrâsân já taan kuávlust äässih masa kyehti miljovn olmožid lii stuárráámus kaavpug riddokeeđgi alne lii mučis pronssipääccis meerânieidâš meerânieidâš lii čäällim mailmkulluuvâs párnáimainâs válduhäämi já pääcis lii kaavpug tobdosumos uáinámuš meerânieidâš s suotâstâllâmmuorâstâh hookkât suotâstâllâđ lii kunâgâskodde stuárráámus väzzimkááđust lii iđedist maŋešehidân potkânmettum olmoošliivkâs uáiná jyehi saajeest pyeráinvyeijeid já sijjân láá sii jieijâs kiäinuh aaibâs kaavpug kuávdáást-uv lii kunâgâskodde já haldâšeijeepeerâ áásá stuorrâ lanneest lii stuorrâ suotâstâllâmmuorâstâh aaibâs kaavpug kuávdáást puáhtá suotâstâllâđ maŋgâ peeivi oovtmano eehid nohá riššoo hiärvástâllâmpavkkâsân Århus Ålborg pyevtittuvvoo piegâst šleđgâ láá valjeest šleeđgâ pyevtitteijee pieggâvyeimilájádâsah finnee eennâmoljo já eennâmkaasu kulá tergâdumosáid ráhtulâšvuođâsuorgijd lii stuárráámus kaavpug pieggâvyeimi kevttim suápá pyereest káártá vihkosâd autokiäinu päikkikodástâd maid párnáimainâsijd lii čáállâm s tavenääpi km ruánááeennâmkielâ tanskakielâ ruvnâ lii masa ollásávt jieŋâ vyelni lii mailm stuárráámus suálui lii tuođâlâš jieŋâ já muottuu väldikodde ko nelji viiđâduási láá maaŋgâ kilomeetter asosii jieŋâ vyelni rievdâdeh hirmâd stuorrâ jieŋâväärih liegâsvuođâmittár puáhtá tälviv čäittiđ ijge liegâsvuotâ keessivgin paijaan ennuv nolá paajaabel liegâsvuotâ lii kuittâg koskâkeesi love aste suulâin máddáápiäláin riddokuávluin lii jieŋâttis stielâs main lii ucánjáhháá šadolâšvuotâ iä šoodâ kosten kulá lippu muštâl et suollust lii kuittâg vijđes jiešhaldâšem eennâm nommân lii mii uáivild eennâm lii tergâdumos iäláttâs ovdeduvvoo seilâttâhhân já tot vuábdoo olgoenâmáid aassâm lii čokijdâm riddokuávlun asâttii vuossâmuuh ässeeh vajâldii suollui pelni paijeel ihheed tassaaš mailm tavemus aalmug kiävttá alnees noomâ inuiteh ulmuuh kievđâsäitti já tävgi lijjii inuitij pivdoviärjuh pivdojii viermijguin tuárguiguin já vogijguin lijjii pivdei tergâdumos saalâs ko inuiteh finnejii tain masa puoh maid tarbâšii čuálih vuoivâs já manemuš kiävttojii ravâdin tooimâi uccâ laampui puáldámuššân já taavtijn ráhtojii tyejiniävuh viärjukeejih já vuoggâvageh ráhtojii pihtâseh láávuh já kajakeh jieŋâkuobžah já válláh miäcástuvvojii inuiteh korruu jieŋâkuobžâ njaalâ tâi pennuu čeevđijn stevilijd nuárju čeevđijn lijjii keessiv čevđikuáđih tälviv keeđgist já lavŋeest rahtum maaŋgâ perruu viäsuh huksejii meiddei muotâkoođijd ađai iigluid moi siste lâi viehâ liegâs riddoid jođettem muorah vyerkkejuvvojii já kiävttojii puáldimmuorrân kessii rievâid moiguin inuiteh juttii kuhes-uv pivdomaađhijn paargon ääigist inuiteh äässih muorâtááluin ulmuuh joteh pargoost já sist lii siämmáásulâsâš eellim ko eres-uv tave-eennâmlijn sij joteh keessiv moottorkárbáiguin já tälviv mottorkiälháiguin tuše häärvih inuiteh eellih madâräijihijdis náálá miäccástmáin já kuáláástmáin mättih ain-uv rähtiđ täävtist já timmâ vuollâmkeeđgist mučis čiŋŋâtiiŋgâid sehe ludij puuzâin já skuáčurijn hervejum kaperijd já puserijd mainâseh já lavluuh muštâleh ovdij aigij korrâ elimist já vildáás feeriimijn kuva nieidâ čaittâl nuárjunäähkist koorrum kammuid kamik s piegâ já jieŋâ eennâm ihheed tassaaš meerâ máddáábeln tuoldâškuođij já suptâdškuođij pajanij korrâ julânáin pyellee sudes keđgi ađai laava päävkitmeh koškii acâkkistee laavačuággáid kuhás meerân tullâvääri rusoi muárráás vuoimijn maaŋgâ mánuppaje ääigi ton čuáskum laavast šoodâi máddáábel uđđâ suálui lii šoddâm siämmáánáál tot lii luptânâm acâkkistee laavan jieŋâlâsâst ponneest vuoluubeln lii uáináh stuorrâ källeekiškánem mon pehti eennâmpáálu siskiist paijaan uđđâ laava km islandkielâ ruvnâ pohjoinen napapiiri tave näpikiärdu s rusoh ain-uv láá penttâ muáddičyeđe tullâväärrid main lii stuárráámus já tobdosumos rusomeh láá tovâttâm viehâlágánijd vahâgijd uási lii laavakiedij vuálá šoddâm ävđineennâm já källeevuáđu liihâdmáid lohtâseh távjá eennâmtuárgástâsah moh tuárgistiteh eennâm vijđes kuávluin källeevuáđu tullâvuáđulâšvuođâst muštâleh meiddei čyeđeh kumekäldeeh moi kume čääci puuljârd já tuáldá lii kumekäldee mii koskâttuvâi ruso kumečäcicirgâsijd jieŋâduvah šävvee koržeh lii meiddei jieŋâ eennâm ko iänááš uási ton vijđoduvâst lii vijđes jieŋâduvâi vyelni stuárráámus jieŋâdâh lii mon asodâh lii nube kilomeetterân enâdâhân kuleh jieŋâduvâin kulgijdeijee juuvah main láá šävvee kuoškah já hiäŋgukoržeh tavemuuh uásih láá näpikiärdu aldasijn mut lieggee suolluu riddokuávluid lii tälviv lieggâsub ko keessiv oppeet čuáskásub lii čáccáás merâšoŋŋâdâh já jieŋâduvah láá masa jamâ kuávluh eennâmvuáđu lii koorâs já šadolâšvuotâ väänis islandliih čuoppii meeccijd vâi finniiččii puáldimmuorâid já huksimtarbâšijd taampâi várás meeccih láá kolvum riddokuávlui suáijáámus soojijd lii meerâvuálááš tullâväärist šoddâm suálui kuoškah láá tijpâlâš islandlâš enâdâh s haammân lii eromâš vuojâdemääldis paijaan kyeli lii härvimusávt aassum eennâm já ässeilovvos peeleest kulá ucemus enâmáid ij miänástuu ton korrâ tile keežild et leibivalje ferttee uástiđ olgoenâmijn čassijn lieggejum šaddoviistijn šoddâduvvojeh kuurkah tomatteh já eres ruonâsšadoh ulloost kođđojeh čääsi hilgoo assaas já lieggâ ullopusereh já kyeliovdedemráhtulâšvuotâ láá válduiäláttâsah stuárráámus uási tuálvumist láá kyeli já kyelipyevtittâsah vuábdoo torske já silde lassaan jotelávt pivnohumos mađhâšemčuásáttâh lii eennâm uáivikaavpug ađai kaavpug puátá kaavpug pirrâsijn porgesteijee kumekäldein main jođettuvvoo čääci táálui lieggiimân pivnohistám puđâldâsah lii vannaastâllâm lieggâ čääsist mailm stuárráámus ellei kijkkiistâllâm välissafarijn já kuhes raccastemmađhij toohâm islanhiäppušijguin sisâossijd uáppásmmân kiävttojeh mecciautoh vuálgâm viikiŋgeh aasâtškuottii paijeel tuhháát ihheed tassaaš tovlááh párnáimainâseh edah já saagah muštâleh viikiŋgij ruokkâdis feeriimijn mainâsij keežild kočoduvvoo mainâsij suálujin sárnuh ain-uv jiešvuođâlâš toovláštárukielâ sulâstittee kielâ maid eres tave-eennâmlih iä paste olmânáál iberdiđ s lii saje mast eennâm vyelni paijaan sudes keđgiamnâstâh alne tot čuásku laavan lii vijđes ohtâlâš kuávlu mon alne lii assaas jieŋâ lii koskâmiärálávt tuše cm alosâš eennâmtuárgástâsah já kumekäldeeh muštâleh källeevuáđu liävuttemesvuođâst láá vijđes jieŋâduvah já laavaävđinenâmeh čassijn liegâduvvojeh šaddovisteh aassâmviäsuh já vuojâdemáldáh lii tergâdub iäláttâs ko mongin eres enâmist láá čuávvooh islandliih pääihih já radiotoimâtteijen já muštâl tullâvärirussoom viikiŋgeh puávtáččii puáttiđ pyereest áigá táálái islandlijguin s tulemast enâmeh já kooskâ joteh piäiválávt maaŋgah jotelis taampah riddoost máddáábeln láá kulmâ siemin kyeimis sulâstittee riijkâ já kiävtoo ohtsâšnommâ uáivikaavpugân piäsá tamppáin muáddlov kerdid peeivist tampâiguin mätki pištá tuše pelnub tiijme mákkojeh kuávdáá kaavpugist mon pirâstit ollâ muvrâ vahtâmuvrâidiskuin kááđuin lii hävski väzziđ kejâstâllâđ kaavpug eellim já ostâččiđ tuom já taam syemmiliih eellih meiddei kävppitorijn já supermarketijn uástimin pihtâsijd já purrâmâšveerkijd lii suomâkielâ hyelkkikielâ lii älkkee jotteeđ virokielâ já suomâkielâ lává alda hyelkkikielah lii hitruu iärvádâllâđ maid virokielâ säänih uáivildeh puáđáh kolliistâllâđ te tunjin iättoo tulemast tunjin tuáivuttuvvoo nuávdittiđ pivdem ko eestieennâmlâš ustevâd iätá minule stuorrâ eestieennâmliih laavlâjuhleh main maaŋgah tuhátteh ulmuuh lávluh ohtân lávlumjuávkkun láá hormišiš tilálâšvuođah náálá eestieennâmliih mákkojeh kesituuváást já lijkkojeh sávnumân kulá tobdosumosáid kaavpugáid ollâopâttâh kulá puárásumosáid já tobbeen láá maaŋgah syemmiliih-uv uáppeeh ovdiibeln láá kyehti stuorrâ suolluu já já kooskâ joteh piäiválávt maaŋgah jotelis taampah s mákkojeh puáris kaavpugist kuva já tánssámfestivaalâ puáhtá poŋŋađ káttuhaigar já jäävrih enâmeh láá eennâmase häämi peeleest njuáidutiävávuáláduvah alemus saje lii mon alodâh lii tuše meetterid lii ucánjáhháá lieggâsub já lahtâsub ko láá valjeest kuácceevyevdih šaddeh eenâb ko já šadolâšvuotâ lii mudoi-uv valjab láá ennuu jäävrih stuárráámus tain lii šoŋŋâdâh já heeđâlmlâš eennâmvuáđu taheh šiev hiinâid maaŋgâpiälásâš eennâmtuálun tergâdumos luánduvääri lii pyellee keđgi lii keđgi mast finnejum kaasu já oljo kiävttoo liegâsvuođâ já šleeđgâ pyevtitmân vuábdoo ennuu ránnjáenâmân enâmij tergâdumoseh ráhtulâšvuođah láá meetaal- tekstiil- já purrâmâšverkkiráhtulâšvuotâ ráánjáh já já ässeeh sárnuh jieijâs jieššlajâsii kielâs aalmugist iä lah kielâhyelhih eres kuávlust mailmist iä meiddei ibbeerd nubijdis kielâ uáivikaavpug lii riddoost lii eennâm stuárráámus ráhtulâšvuođâkuávdáš já livkkáás haammân uáivikaavpug já masa siämmáá stuorrâ lává sisâeennâm kaavpugeh mut kuábbáást-uv lii juhâohtâvuotâ já kiäsutteh mađhâšeijeid enâmij valjaasšaddosiih luándusuojâlemkuávluh já riddokuávlui tuhháátuáivásiih kesiloddemuáđih kiäsutteh luándupuđâldeijeid tivodum historjáliih kaavpugeh láá pivnohis mađhâšemčuásáttâsah turisteh mákkojeh riddokuávlu luámukuávdáin já vuoddâsijn tälviv ulmuuh muássuh makkuutteijee lávguttuvâin já tuáijojum tekstiileh láá táválumoseh tulijááh enâmijn s láá kuhes vuoddâseh enâmeh láá já láá hyelkkiaalmug já virokielâ já suomâkielâ lává hyelkkikielah historjáliih kaavpugeh mučis vuoddâseh já valjaas luándu kiäsutteh mađhâšeijeid mađhâšeijeeh joteh mielâstis enâmijn puávtáččii uáivildiđ čuávvoo virokielâliih koččâmušah palju kell on palju see maksab km virokielâ ruvnâ km latviakielâ lati km liettuakielâ liti s já enâmijd main lii ristâlippu liipu ristâkovos muštâl enâmij párnái tiervâttâsah sulâstiteh nubijdis enâmân kolgâččij mađhâšiđ jis ááiguh a uástiđ pääihialn rahtum merâkässičiiŋâid b uáiniđ tullâvääri c uápásmuđ muumimailmân d uápasmuđ e eelliđ pääihist f uápásmuđ juovlâstáálun g uáiniđ merânieidii páccá h uáiniđ väristáálui kuátueennâm luvâttâllâm já enâmijn a vijđoduv miäldásâš oornigist b ässeilovo miäldásâš oornigist káártá riijkâin láá a kunâgâskodeh b täsivääldih lemin kiinii taan siijđo párnáin uánihis valdâttâllâm jieijâd enâmist syemmilâš reeivâlonottemskippáársâd tanska s uásist kuáhtáh imâštâlmin pirrâs almonijd čuovâ já jienâ s ááimust keesi syeinimáánu pakkâpeeivi vuolgij myerjimiäcán lijjii jotkâšum juo kuhháá já šoŋŋâ lâi pivâstittee lijjii motomeh pumbul sulâstittee poolvah poolvah lijjii juo eenâb já motomeh tain nevttii lemin tuotâ olluuh meridij vyelgiđ pááikân sun aaicâi et poolvah čááppudškuottii lâi teddee pesâdijnis vuosmuš kirkis aldâkkâs šleđgittij já forgâ čergij toomâi siisâ luovviđ televisio andenjottoos já puhelin čuoggiistuv šleđguu äijih čiärgui pieggâ čoovgâi já arve cäimiškuođij eennâm lii vuáimálâš já hormišiš šoŋŋâalmoon lii mučis luándučáitálmâs maid pyehtip ihastâllâđ láá kuittâg suu jieijâs vaarah mii pirrâ vaarâ motomin kuullâm ruoččâs pääiđi nuolâdijn lah joba uáinâm siemin čuođâlmijd puátá šleđgâvárádâsâi purgánmist meetaaltoppiittâhân kuoskâdijn puávtáh tubdâđ capciistuv suormâkejistâd sáttá tábáhtuđ ko kuoskâttâh televisio koveruuvdu lah tubdâm siämmáálágán capciistuv ko lah kuoskâttâm nube ulmuu šleđgâ lii jyehi saajeest mii pirrâ lii äijihšoŋŋân torvolâš saje ko aldâkkâs ij peesâ meetaalkoorâ siisâ oovtâst lastikvijvám silkkepäävir silkkepááppâr siemin pitážin peevdi oolâ lastikvijvám vuoptâdâidâd vijvám pävirpitážij alda huámášâh norá šleeđgâ ko tom ruvvee koške vuoptáid ruvviimáin finnejum šleđgâvárádâsah keessih pävirpittáid piälásis toohâđ siämmáálágán iskosijd meiddei eres piergâsijguin vijvám saajeest puávtáh kevttiđ lastijčohhoom já pävirpittái saajeest veikkâ puuzâid riisismiärusijd tâi saaltijd s äijihšoonah šaddeh álgá ovdániđ ko čuuvtij lieggânâm áimu paijaanškuát luptânâm lieggâ áimu čuásku alebijn áimukeerdijn fáárust pajaneijee čäcilievlâ lávvá čäcikuáškánjâssân já loopâst uáli paijeen jieŋâkristallin äijihpoolvah áimuvirdedmeh jođetteh jieŋâkristallijd äijihpoolvâst pajas já vuálus toh piäškuh oohtân já ruvvejeh nubijdis šadda ruvvimšleđgâ jieŋâkristalleh ruvvejeh nubijdis šadda polváid šleđgâvárádâs šoddâm lii-uv šleđgâlâš almoon s muštemnáál časka älkkest ollâ sajan ij kannat moonnâđ kuhes muorâ maddui suáján moonâ jolgâ sajan ko tobbeen puávtáh tun leđe alemus saje kukken ohtuunis muorâin keevti arvesyeje tâi čiđđâsááigust rahtum uággumstáágu lah vuojâdmin tâi kárbáin jotemin puáđi jotelávt riidon suáján orodijnâd toopâ uuvsâid já laasâid čokkáá tullâsaje tâi šleđgâpiergâsij alda ko aldâkkâs sáttá puáttiđ šleđgâjottoos mield sraŋgâpuhelin kevttim andenjottoos já šleđgâjottoos lii pyeremus luovviđ seeinist šleđgâvárádâs lii šoddâm tuárvi styeresin tot purgán pyehtih tábáhtuđ poolvâin tâi poolvâ já eennâm kooskâst vyeimist áimu kumo jotelávt já uáinip hirmâd šleđgittem ađai aldâkkâs áimu vijđán päävkitmáin já šadda äijih juullân uáinip aldâkkâs ovdil ko kuullâp čergim ko čuovâ jotá ááimust jotelubbooht ko jienâ miäruštâllâđ mon kukken äijih lii jis rekinistáh kalle seekunt kiergân moonnâđ aldâkkâs uáinim já jienâ kuullâm kooskâst jotá kilomeetter kuulmâ sekuntist kukken äijih lii jis kiergânâh luuhâđ hitásávt kuulmâ räi lii ruvviimáin ááigânfinnejum šleđgâvárádâs lii poolvâst šaddee šleđgâvárádâs purgánem juullân lii šleđgâvárádâs purgánmist šoddâm jienâ jieijâd vuáttámušâid äijihšooŋâst kukken äijih lii a jis kiergânâh luuhâđ hitásávt kuutân b jis kiergânâh luuhâđ hitásávt kyehtnubálohán já ivnii kuáluskove monnii ääšist maid kalga äijihšooŋâst väldiđ vaarân čielgâs mii äijihšoŋŋâjođos lii s šleđgâ lii eehid lii korrâ stormâ čokkáá luhâmin täkkituulâ paštust čuovah čäskih täkkituulâ paaštâ addel čuovâ viistán tuámá uuccâđ komerost lummolaampu tááláá ääigi ulmuuh huámášep šleeđgâ merhâšume iäskân talle ko šleeđgâ puáttim potkân ađai šadda šleđgâpotkâ siävŋán já televisio radio jieŋâskappi já puolâščukke jaskeh toimâmist pääihist lii šleđgâlieggiittâs nuuvt et šleđgâpattereh jaskeh lieggiimist já visteh čuáskuškyeteh lii cokkiittâm táákán tuulâ mon pellâst lii makkuutteijee čokkáđ já kuldâliđ joskâđvuođâ mij lep räđittemeh ovdil ulmuuh piergejii šleđgâttáá hundârušâi já lasettij muorâid táákán šleđgâpotkâ lâi taan tovváá uánihâš já šleeđgah pottii forgâ pááikán maŋa lii pyeri tärhistiđ et puoh šleđgâpiergâseh tuáimih šleđgâlinjâš šleđgâváldukuávdáš vyeimilájádâs mutáttâh šleđgâkaabel čuoggiistâhskuáppu šleđgâjođos taheh väldikodálii šleđgâviermi šleđgâ puátá mii pááikán pyevtittuvvoo vyeimilájádâsâin lii šleđgâfabrik mii pyevtit šleeđgâ šleđgâ jođettuvvoo šleđgâlinjái mield mutáttuvváid šleđgâ jođettuvvoo ovdâskulij tááloid main tot pyevtit šleđgâváldukuávdážân vyelgee šleđgâjotoseh jođetteh šleeđgâ čuoggiistâhskuáppoid já šleđgâlájádâssáid s laampu čuovâ cokk ân teddilâh jieijâd viste káttučuovânâs potkiittuv puálláá čuovânâs laampun čuovâ káttučuovânâs tego puoh eres-uv pääihi šleđgâpiergâseh já jotoseh láá ovtâstittum šleđgâviärmán lamppud-uv finnee šleđgâvirde stivriih šleeđgâ jotteem potkiittuvváin ko teddilâh čuovânâs potkiittuv šleđgâ piäsá jotteeđ šleđgâjottoos mield laampu čoođâ finnee ááigán acâkkâslaampu acâkkâssraaŋgâ kummoom já acâkkistem já škoovlâst puáhtá kevttiđ čuovânâssân meiddei šiärulaampuid toimâm vuáđuduvá laampu siskiipiäláá amnâs acâkkistmân já čuovâmân acâkkâssraŋgâ lasâkuubool maadâ rááhtus oovtâst moh tarbâšuvvojeh iskosijn já puáláán patter kyehti jottoos main láá puškokääibih tâi pävirlahteeh patter já puáláán jotosijguin kove miäldásávt puálánist tábáhtuvá puáláán nääpi nääpi patter toppum virdepirrâduv ađai kiäinu mon mield šleđgâ jotá virdepirrâduvâst šleđgâ jotá šleđgâjottoos mield patter plusnäävist nääpi puáláán madduu pehti acâkkâssraaŋgân kumo já čuává šleđgâvirde sirdâšuvá šleđgâjottoos mield puáláán madduu pehti patter miinusnáápán nääpi puoh šleđgâiskosijn virdekälden patterijd puáttee šleđgâ lii torvolâš kuássin toovâ iskosijd čuoggiistâhskuápuin puáttee šleđgâvirdijn s oovtâst tábáhtuvá ko luovviih iskos šleđgâjottoos patter miinusnäävist näävist ávus virdepirrâduv mast šleđgâ ij peesâ jotteeđ patterist puálánân já puáláán ij cokkân oovtâst vistig já iskâdâl tast maŋa kotemuš sárgus puálánijn cokkân puáláán cokkân te lah huksin toppum virdepirrâduv virdepirrâdâh lii šleeđgâ kiäinu mon mield šleđgâ piäsá jotteeđ ovdâmerkkân patter näävist nuubán jieijâd vuáttámušâid šleđgâpoođhâin maht ovdil šleđgâttáá a finnejui čuovâ b lieggejuvvojii tááluh c siäiluttuvvojii purrâmâšveerkih já mälistui d finnejui lieggâ čääci čielgâs kost päihistâd lii šleđgâváldukuávdáš já ton váldupotkiittâh s kiävtáh šleđgâpiergâsijd koccáá iđedist já cokkit čuovâid sun tuoldit čääsi čäcivuošâmáin lieggee pihtemáin pihtemleeibi já váldá kolmâ mielhi jieŋâskaapist taarbâš maaŋgâid šleđgâpiergâsijd iiđeettoimâidis ääigi puoh päikkimašineh tuáimih šleđgáin láá torvoliih ko taid máttá kevttiđ olmânáál jyehi ive tábáhtuveh täpitormeh moh puátih šleeđgâ kevttee huolâmettumvuođâst já várumettumvuođâst lii pyeri tiettiđ motomijd vuáđuaašijd šleeđgâst lummolamppu já peljisyejistereoh finnejeh šleđgâvirde patterijn puáttee virde ij lah jiegâvarâlâš sajan viermivirde mon finnee pääihi jyehi čuoggiistâhskuápust lii uáli vuáimálâš mutáttuvâin já ryevdirođij šleđgâroođijn jottee šleđgâvirde lii jiegâvarâlâš vaarâsoojijn láá váruttâskoolbah já varâlumoseh sajeh láá aiđum kuássin moonâ sierâdiđ tággáár soojijd cuovkkânâm šleđgâpiergâsijd láá rahtum veškisraaŋgâst mii lii uáli pyereest šleeđgâ jođetteijee aamnâs pirrâ lii sierânisten kumi tâi lastik amas šleđgâ peessâđ sirdâšuđ ulmui šleđgâjođos lii nuuhâm tâi morrum tom ferttee uđâsmittiđ kuássih lahte morrum šleđgâjottoos tâi cuovkkânâm šleđgâpiergâs ko tast sáttá finniđ šleđgâčaskem sierâin tego autoroođijn kiävttoo viermivirde mon finnee čuoggiistâhskuápuin jođettuvvoo mutten mii lii jotosist kiddâ já mii muttá šleđgâvirde sierân hiäivulâžžân mast ij lah tuáimee muttee ij uážu kuássin lahteđ čuoggiistâhskuápun sáttá šoddâđ tullâpuálu luovvimvyehi pilled šleđgâjottoos jotosist sáttá finniđ šleđgâčaskem muttee autorađe muttee tarbâšuvvoo átáh-uv kevttiđ olmânáál pääihi šleđgâpiergâsijd kiävtáh piäiválávt jieškote-uvlágánijd šleđgâpiergâsijd kevttiđ taid olmânáál já torvolávt lii älkkee liegâdiđ purrâmâš et mikropáru-uuvnâ ij uážu kevttiđ kuárusin ko tot sáttá cuovkkâniđ vanhimijdâdguin tärkkilávt kevttimravvuid já eromâš tärkkilávt toos magarijd liitijd toho puáhtá pieijâđ s já laampuh kumoh ko toh kiävttojeh toi oolâ ij uážu pieijâđ maiden ovdâmerkkân ijjâlaampu oolâ kačča kuáddá tast sáttá šoddâđ tullâpuálu ovttuu rävis ulmuu išediđ cuovkkânâm laampu molsomist puávtáh šeštiđ šleeđgâ mij cokkiittep viistán čuovâid tâi kyeđđip taid oolâ tađe eenâb juurdâšhánnáá et tarbâšuvvojeh-uv toh vâi iä mij tuhledep šleeđgâ ij kannat kyeđđiđ pyelliđ jis visteest ij lah kihheen šiärulaampuid ličij pyeri časkâdiđ jis lii meddâlist paijeel tijmepele šeštih šleeđgâ šleđgâpiergâseh láá táválávt uccâpiähtuliih iäge toh ohtuunis kuulât meendugin ennuu šleeđgâ taah piergâseh láá kuittâg pääihist ennuu te lii energia tuhledem toollâđ taid kuhes aaigijd alne et pääihi stuárráámusah ovtâskâs šleđgâsnielâheh láá jieŋâskappi já puolâščukke ele toolâ tušijtiet jieŋâskaapi já puolâščuhe áávus ličij meiddei pyeri časkâdiđ váldupotkiittuvâst ain ko keččâm koskâlduvá kuhheeb ááigán tiättur já spellâmmašinijd kannat časkâdiđ tállân kevttim maŋa šleeđgâ šiäštáh čielgâ ruuđâ đgâtorvolâšvuođâ muštolisto lii torvolâš ko muštá vuáđuaašijd moonâ šleđgâlinjái já mutáttuvâi alda šleđgâpiergâs ravvuid tuše čapo šleđgâpiergâsijd kevttim čääsi alda lii varâlâš oolâ ij uážu pieijâđ maiden mii sáttá puálláđ ij uážu tipteđ käškiđ šleđgâjotosijd lii piergâs mii muttá šleđgâvirde jieškote-uv šleđgâpiergâsân hiäivulâžžân puáttee viermivirde lii uáli varâlâš ko kiävtáh pääihi šleđgâpiergâsijd uáppásm vahimijdâdguin toi ravvuid a pääihi šleđgâpiergâsijd b piergâsijd uážuh jieš kevttiđ c šleđgâpiergâsijd lah onne tarbâšâm vuávám maht puávtáččijd pääihist šeštiđ šleeđgâ s lii luovâs puállájeh ihásávt tuhátteh tullâpuáluh uási tain tábáhtuveh paaihijn tullâpuálu cokkân kalgâ toimâđ jotelávt já tast šaddee suovâ levâneh jotelávt pyellim puáhtá aalgâst irâttiđ jieš časkâdiđ vyehi časkâkâdiđ tullâpyellim lii avkkâdiđ tom ovdâmerkkân časkâdemlovduin tâi lätteeráánoin tullâpyelimeh šaddeh távjá vájálditmist kume vuoššâmtuálbusân pááccâm kiemnist lii čääci tuoldâm loopân sáttá purrâmâš cokkâniđ pyellim časkâduvvoo avkkâdmáin náálá časkâduvvoo meiddei pyellee šleđgâpiergâs kuássin leškii čääsi šleđgâpiergâs oolâ vaarâ et čääci joođeet šleeđgâ já sáátáh finniđ šleđgâčaskem máhđulâš potkii šleeđgâid pääihi váldupotkiittuvâst amas šleđgâpiergâs finniđ šleeđgâ almoot vaarâst časkâd jieh finnii tuulâ tállân časkâđ kaččâl viežžâđ iše vala et kihheen ij pááccâm siisâ párnááh já jiellâheh sättih čiähádâttâđ skaapin tâi seeŋgâ vuálá tooppâđ laasâid já uuvsâid vuovvijn iästáh suovâ já tuulâ vijđánem ucceeb tullâ finnee haapi tađe hitásubbooht tot leevvân viäsuin tego škoovlâin láá časkâdempiergâseh puátá jávvu tâi kolgos mii avkkâd tuulâ kiävttá časkâdmân táválávt čääsi čuáskud pyellee čuásáttuv já tullâ čáská pyellimaalgâid puáhtá iskâđ avkkâdiđ časkâdemlovduin tullâ avkkâduvvoo kiemni luhhijn časkâdempiergâs časkâdemloovdâ puálusojopoccee s lii pyeremus puálutorvolâšvuotâ kalga leđe varâinis ij uážu kyeđđiđ ohtuunis pyelliđ ijge taid uážu toollâđ liijgás alda lasâliijnijd eres älkkest cokkâneijee materiaalâid kalga váruttiđ visteest vyelgee kalga časkâdiđ kinttâlijd cokkâneijee amnâseh ovdâmerkkân maalah já lakah tarbâšeh puálláámân tuše siemin čuođâlm taid kalga siäiluttiđ tuulâst syejeest kalga leđe eromâš tärkki oornigist kalga anneeđ huolâ já taid kalga kevttiđ torvolávt kalga leđe puáluvárutteijee váátá et jyehi aassâmviäsust kalga leđe puáluvárutteijee puáluvárutteijee puáhtá piäluštiđ tuu já perrud uáináh tobdá suovâhaajâ heerkiht já páárgâd čuhâlis já piškelis jienáin vâi uáđđee koccááččij já kiergâničij piäluštâttâđ tuáivuttettee et aassâmviäsu jyehi keerdist ličij aainâs-uv ohtâ puáluvárutteijee stellejuvvoo viste káátu alemuu sajan kesituuváást kalga leđe puáluvárutteijee kalga leđe uáinojeijee saajeest pääihist lii rahtum vuávám tast maid tullâpuálu ohtâvuođâst kalga porgâđ leppeđ sáttâm hárjuttâllâđ škoovlâ viistijn vyelgim já olgos čokijdem munevuávám já hárjuttâllâm kannat toohâđ meiddei pääihist smiettâmäigi ij innig lah puáhtá piäluštiđ jiegâ puálukoodán almottuvvoo jotelávt pyellim hiävuh pääccih táválávt uccen hälyttâh iše puálukoodán etinumerist kost suáitáh já kii lah mii lii tábáhtum ravvuid maid finniih puhelimest puhelin iäskân talle ko finniih toos love puálukode puáttim já uápist tom puálupááikân vihkosâd škoovlâd vuáđusárgus já merkkii toos luokkad piäluštâttâmkiäinu parâinâd puáluhälyttâs toohâm etinumerân tunnust lii hälyttâs tahhee já nubbe hälyttâskuávdáá pargee puáris sänivaaijâs lii šiev reŋgâ mut hyenes iššeed s muttuusteleh läävee runneest vuojâdiđ ruunnán moonnâm sun váldá olmâ lievlâid kume säävnist suu jyelgi teivâs spiijkár oolâ oro kumesin veikkâ muorâlavdhááh iä puáldigin pakkâ lievlâst sun tobdâ kivkháást pajaneijee liegâsvuođâ puáldimin peljijdis čáittá tobdá jieijâs tuárvi liegâsin vuálgá sun olgos ruunnán porgeestmáin luáváttuvah juolgijdis syeijin já aste puollâš vuástálistmáin sun vázzá tälvipálgá mield ruugân já pulččáá virkosmittee já kolmâ čáácán siämmâst sun paijaan kolmâ runneest já káččá porgeestmáin maassâd sáávnán mon virkosmittee šyehkit já leggist čääsi kivkhâžân tun iskâm runnevuojâdem muttá häämis muttoo orroomhäämist nuubán ovdâmerkkân talle ko čääci jiäŋu jieŋâ suddá čääci lievlist tâi lievlâ lávvá arvečalmen vaarâ et amnâsist láá kulmâ orroomhäämi tooškâs kolgos já kaasu amnâsist šaddee pittáin lii jieijâs čielgâ häämi häämi ij muttuu älkkest hámášuvá ovttuu lite háámán já ton ase páácá ovttuu láskud viggá vijđániđ jyehi sajan tobbeen moos tot lii toppum liegâsvuotâ vaaikut amnâs orroomháámán amnâsist lii toos jiešvuođâlâš suddâmliegâsvuotâ ađai suddâmčuágástâh já tuoldâmliegâsvuotâ ađai tuoldâmčuágástâh finniiččij toškâ uđđâivetane optuđ ferttiih toollâđ tom tanekuuvsest oommân alne tâi täkkituulâst tane muttoo liegâsvuođâ vaikuttâsâst kolgoslágánin te tot lii vaalmâš leškimnáál kolmâ čáácán tot muttoo oppeet kolgosist toškâ tanečuággin muttum vaaikut amnâs orroomháámán liegâsvuođâtile paijaan váátá aamnâs eenâb saje lieggâvijđánem kuáská nuuvt kaasuid já kolgosijd ko toškâ amnâsijd-uv vijđáneh eenâb ko kolgoseh já kolgoseh eenâb ko toškâ amnâseh toškâ amnâseh vijđáneh ucemustáá s orroomhäämih mii čääsi orroomháámán tábáhtuvá njuolâi pehti lieggân já tuoldâškuát lievlâšuvá kaasun mii kočoduvvoo čäcilievlân lievlâšuvá lávvá suddá jiäŋu aamnâs čäcilievlâ kuáhtáá kolmâ ase ovdâmerkkân laasâ tot muttoo maassâd kolgosin kočoduvvoo lavvâmân haljidâh rähtiđ juhâmâšân jieŋâpittáid piejah čääsi jieŋâpittásehhiižijd já piejah sehhijd puolâščuukán jiäŋu šadda toškâ aamnâs jieŋâ jiäŋŋum jieŋâpittáid juhâmâšân sudâškuát maassâd kolgosin jiäŋŋum- já suddâmčuágástâh lii siämmâš ađai s oovtâst speeijâl spejâlân aiccâmijnâd já čielgii mast lii saahâ liegâsvuođâmittár čäcilaasâ jieŋâpittááh laasân jieŋâpittáid já liegâsvuođâmittár mii liegâsvuođâmittárân tábáhtuvá jieŋâ suddâm jieškote-uv muddoin aiccâmijnâd čäcilaasâ kume čääci lastikcuozzâ teippi laasâ pelimuudon kume čassijn laasâ toškâsávt lastikcuozzáin já teippijn tábáhtumijd já čielgii mii tábáhtuvá liegâsvuođâtiileest kiddâ mon orroomhäämist aamnâs kuás-uv lii amnâsist lii toos jiešvuođâlâš suddâm- já tuoldâmčuágástâh pajanem ohtâvuođâst amnâseh vijđáneh eres amnâs ko uđđâivetane lah uáinâm suddâmin lieggee njuoskâ asfalt tábáhtuvá liegâsvuođâtiileest čääci a tuáldá b suddâ c jiäŋu s sirdâšuvá maaŋgânáál tubdâp pakkâ peeivi piäiváá liegâsvuođâ liškeest veikkâ piäivážân lii uáli kuhes mätki liegâsvuotâ sirdâšuvá suonjârin kuárus komovuođâ čoođâ áimukiärdán já enâmân lah juo oppâm et lieggâ áimu luptân pajaskulij sirdâšuvá-uv lihâdeijee amnâs ááimu mield puáhtá sirdâšuđ kulmáin sierâlágán vuovvijn suonjârdmáin rievdâmáin monnii amnâs mield tâi jotemáin nube amnâs mield sirdâšuvá suonjârdmáin vaarâ huámášâm et šleđgâlamppu pyevtit čuovâ lasseen liegâsvuođâ iskâđ ääši piejâmáin kieđâ vuáimálii laampu alda maht lamppu lieggee kieđâ lasseen laampust puátih oinuuhánnáá suonjâreh liegâsvuođâsuonjâreh äšši kuáská piäiváá lasseen et piäiváš čuává tot meiddei lieggee tevkis piivtâs oro lemin pakkâpeeivi kumásub ko kuovgis piivtâs aseh njameh liegâsvuođâsuonjârdem sierâlágán vuovijguin ase njama liegâsvuođâsuonjârijd olssis mut vielgis ase spejâlist taid alnees olgoskulij tevkis piivtâs oro lemin lieggâsub ko vielgis piivtâs tutkâđ liegâsvuođâsuonjârdem iskos vievâst sirdâšuvá rievdâmáin liegâsvuotâ riävdá tot sirdâšuvá monnii amnâs táválávt kolgos tâi kaasu mield liegâsvuotâ riävdá piegâ já merâvirdij mield oovtâst kyehti liegâsvuođâmittár čapis já vielgis päävir teippi tâi lahtee tuorâmeh seekuunttijme čuásáttâhčuovâ čapis já vielgis pápárist kove nálásijd pävirlummoid huolâ et lumoh láá siämmáá stuárusiih kuábbáá-uv luumân liegâsvuođâmittárijd lummoid pehtilis čuovâ suullân cm keejist tuálvu laampu liijgás alda pááppâr liegâsvuođâ tile miinut kooskâi já kirjii puátusijd pajas mittedem suullân viiđâ miinut ääigi huámášâh puátusijn s oovtâst kuámmirâd vuást posádum áimu oroi lieggâ merâvirdeh tego lieggejeh ááimu kiäinus pellâst ulmuu vorrâjotteem tuáimá liegâsvuođâ sirden lii tuu ruummâš normaal liegâsvuođâtile vievâst puávtáh tutkâđ liegâsvuođâ sirdâšume rievdâmáin sirdâšuvá jotemáin piejah čäcikiemni lieggâniđ vuoššâmtuálbus oolâ liegâsvuotâ sirdâšuvá kiemni čáácán jotemáin lieggee kiemnivuáđu já nuuvt liegâsvuotâ sirdâšuvá kiemnist čáácán amnâseh jođetteh liegâsvuođâ pyerebeht ko nubeh jođetteh liegâsvuođâ pyereest já muorâ oppeet jođetteh liegâsvuođâ hyeneeht kiemni toppiittuvah láá távjá lastikist vievâst kiemni puáhtá luptiđ oommân alne suormâidis puáldihánnáá išedeh meiddei pánnulaapuh moh tuáimih liegâsvuođâ sierânisten vaarâ et jyelgi teivâsij säävnist kume spijkkár oolâ oppeet iä puáldâm veikkâ toh-uv lijjii siämmáá liegâsvuođâst šadda meetaal šiev liegâsvuođâjođettemnaavcâst sirdâšuvá ovttuu aaleeb liegâsvuođâtiileest vyelebân uápásmuđ liegâsvuođâ jotemân iskos vievâst oovtâst kuhes spiijkár kiintâl riššâsäägih kinttâl spijkkárkeeji kinttâl tuulân spijkkár uáivi tubduuškuát suormâidâd kooskâst várugávt spijkkár kuoskâ spijkkárkiäčán ko tot lii tuotâ kume s liegâsvuođâtile mitteduvvoo áiccá ohtânmaanoost liegâsvuođâtiilijd pakkâ juhâmuš puáldá njäälmi ááimu keežild ferttip lasettiđ pihtâsijd liegâsvuođâtile mittedeijee ááicuh mist lyetittitteeh puáhtá testađ čuávvoo iskosáin oovtâst kulmâ lite toid kalga šiettâđ kietâ kulmâ sierâlágán čääsi lieggâ luškâ já kolmâ čääci oovtâ lite lieggâ oovtâ kolmâ já oovtâ luškâ čassijn nube kieđâ lieggâ čáácân já nube kolmâ čaacân kieđâid liitijn suullân miinut ääigi kuohtuid kieđâid siämmáá-áigásávt liitán mast lii luškâ čääci magarin luškâ čääci tobdoo kieđâin čiälgá et lieggâ čáácân pieijum kietâ tobdá luškâ čääsi kolmâsin já kolmâ čáácân pieijum kietâ oppeet liegâsin sirdem tiätu liegâsvuođâtiileest ij lah meendugin lyetittittee kiävtust láá-uv maaŋgâlágáneh liegâsvuođâmittáreh moi vievâst uážžup tärhis tiäđu liegâsvuođâtiileest liegâsvuođâmittárij toimâm vuáđuduvá kolgos vijđánmân liegâsvuođâtile pajanem ohtâvuođâst siste lii kolgospääcis mii luptân tađe aleláá mađe aaleeb liegâsvuođâtiileest mittár lii lii kiävtust liegâsvuođâtile mitteddijn ruátálii ovdedem ciäkkádâh meridij tutkâmušâinis et liegâsvuođâtile mast čääci jiäŋu lii liegâsvuođâtile mast čääci tyeldee lii juovij ceehij kooskâ čuátán siämmáá stuorrâ uásán ađai celsiuscekkin kumeštâsmittár čäciliegâsvuođâmittár visteliegâsvuođâmittár elektroonlâš kumeštâsmittár sävnimittár olgoliegâsvuođâmittár liegâsvuođâmittáreh liihâd suonjârdmáin rievdâmáin amnâs fáárust já jotemáin amnâs mield vievâst finnip tärkkilis tiäđu liegâsvuođâtiileest jieškote-uvlágánijd mittárijd tiäđáh lemin lii ulmuu normaal liegâsvuođâtile vuošah čääsi kiemnist mast huámášâh et čääsi liegâsvuođâtile paijaan s litter limonaadputtâl seenti šlanttâ ávus limonaadputtâl kolmâ čääsist puttâlnjäälmi huolâlávt čassijn puttâl peevdi oolâ šlaantâ tärkkilávt puttâlnjäälmi oolâ kieđâidid korrâsávt oohtân nuuvt et toh liegisteh kuámmirijdâd puttâl pirrâ já lieggii puttâl tárkká šlaantâ a šlaantân tábáhtuvá b joođeet liegâsvuođâ kyehti siämmáálágán párnáipurrâmâšpuurki kartoŋg čäci-ivnepuállu iskos tiskámpeevdi áldá alne nube puurki kume čassijn robdâi räi já ivnii čääsi čäci-ivnepuálloin čassijn koolgah leđe várugâs nube puurki kolmâ čassijn robdâi räi já piejâ purkkinjäälmi oolâ kartoŋgpitá kolmâ čassijn tevdum puurki kartoŋg vievâst vuálusoivij luhostuuh te čääci tuálá kartoŋg sajestis jieh luhostuu te čääci stirccáá áldás kolmâ čassijn tevdum puurki várugávt kume čassijn tevdum puurki oolâ purkkinjäälmih vuástáluvâi kartoŋgpitá váruvávt meddâl purkij kooskâst puurkijn tábáhtuvá s jienâ ovdán lii monâmin čuávvuđ jiellâhmuusikjuávhus konsert uksâpiällást juáhhojii puohháid kuldâleijeid peljipunceh peljij syeijin piejâi taid peljijdis lâi luuhâm et rock-konsertijn šlaamâ lii nuuvt koorâs et kulo ferttee suojâliđ peljipuncijguin kaavnâi olssis šiev kuldâlemsaje já paasij vuorddâččiđ jiellâhmuusikjuávhus siisâpuáttim ääigi keejist muusikjuávkku láávhui lava ool já konsert aalgij julijdii tovâttii viehâlágán tuárgástâsâid rummâšist jyelgih spuákuttii taahtâ oovtâst rumbal kesâččâm rumburáiđuiguin ollâ já vyelligis lávlumjienah finnejii ááigán kolmâ sporânijd vuojâdem seelgi miätá nuuhâm maŋa meridij uástiđ suáittimjuávhu skiäru já navdâšiđ ton kuldâlmist pääihist-uv oovtâst kumirieggee segis kumirieggee suormâidâd kooskân riggee nubbijn kieđáin uáináh kuulah já tuubdah ovdán sporânin kumirieggee spoorijdškuát sporijdem suormâinâd meiddei sporijdem tovâttâm jienâ sporijdem finnee ááigán pirâstittee ááimu sporijdem ovdán ááimust jienâpáárrun jyehi kuávlun spoorrân puátá piälján te vuoiŋâšeh tulkkojeh tom jiennân ovdán ain monnii amnâs tego ááimu čääsi tâi eennâm mield lii ollásávt joskâd ko tobbeen ij lah aamnâs mii puávtáččij sporijdiđ oovtâst vijvám vijvám nube keeji pulbettâd roobdâst vijvám nube rijjâkeeji siämmâst vijvám nuuvt et nubbe rijjâkeeči uánnân vijvám lihâstâs já jienâ muttuin vijvám spoorijdškuát já kulloo jienâ vijvám lii olgoláá pulbet roobdâ ulguubeln tot spoorijd hitásubbooht jienâ lii vyeligâš vijvám spoorijd jotelávt lii jienâ olluv pyehtip uáiniđ et mađe jotelub sporijdem lii tađe ollâgub jienâ šadda rámšku suájáidis jotelubbooht ko kiärpáš čuoškâ suájái jienâ lii ollâ punjijdem já kiärppáá kirdemjienâ vyelligis hurijdem s jienâ máccá maassâd kuássin huikkám alda källeeseeini tâi alda beetoon kerditááluid já kuullâm mottoom ääigi keejist jieijâd jienâ škääjitmin uđđâsist nommâ lii škaaijâm šadda tast ko jienâ sporijdem peeškit monnii korrâ ase vuástá já spejâlist tobbeen maassâd škajâluođânáin puáhtá čielgiđ čääsi jieŋŋâlvuođâ vuolgâttempiergâs vuolgât jienâpááru mii poonán teivâsem maŋa tavga maassâd vuástáväldimpiergâsân rekinist mon kukken ponne lii tamppâvuáđust škajânân vuáđuduvvee jienâalmoon kevttih pyerrin meiddei motomeh sevŋâdist orroo elleeh toh sundedeh jiänáttâlmáin jienah spejâlisteh iästuin pyehtih elleeh hammiđ pirrâsis elleeh láá ovdâmerkkân válláh já nähkisuájáh škajâluođân almoot čácáduv jieŋŋâlvuođâ ton vuáđuld mon kuhháá jienâst mana äigi poonán já maassâd peljijdâd pargomaašin šlaamâst láá jienâ pyevtittem spoorrân mii ovdán párulihâstussân lii mastnii iästust maasâd spejâlistám jienâpááruh suojâliđ kullood pargosoojijn šlaamâ puáhtá pajaniđ nuuvt korâsin et kulo lii vaarâst hiäjuniđ sajeh láá ovdâmerkkân jienniis konserteh já diskoh pargosoojijn ferttee kevttiđ kulosuojijd uáli korrâ jienah pyehtih vahâgittiđ suoijiihánnáá peeljijd ubâáigásâš šlaamâst orroom hiäjusmit kulo peljisuojijd-uv kevtidijn toollâđ jienâ vuáimálâšvuođâ vyeligâžžân elege kuldâl meendu kuhháá häävild meiddei teknisii pargoost kulosuojijd ovttuu ko tot lii tárbulâš ovdán ááimust čääsist tâi mastnii eres amnâsist sporânin jyehi kuávlun lii aaleeb mađe jotelub jienâ sporijdem lii sierâlágán jienâid sierâlágán tiŋgâiguin a tiiŋgâst puátá ollâ jienâ b tiiŋgâst puátá vyeligis jienâ olgon pirrâsâd korrâ jienâid kuulah lii oles joskâdvuotâ s sijđo jienáin áimupállu áimupállu läigi kyehti meetaalpoccee áimupáálu tievâ lääigi áimupáálun meetaalpoccee nubbijn meetaalpoccein áimupáálu päddikeejist jienâkäldee alda áimupáálun tábáhtuvá juuhâmlaasâ asettis juuhâmlaasâ asettis juuhâmlaasâ pelimuudon čääsi ovdâsuormâ čáácân já lihâttâl tom hitásávt lasâroobdâ tassaaš ko čuájá jieškote-uvlágánijd juurrâmjotteelvuođâid čäciase toovât jienâ šoddâm čáciaasan tábáhtui čääci puttâleh puttâláid jieškote-uvlágán mere čääci puttâláid jienâi aloduvah mulsâšudeh suáittiđ ovdâmerkkân s jotá njuolgist lii vuolgâdmin kiđđâsâš čierâstâllâmmáátkán määtki ááigán lii šoŋŋâtiäđáttâsâst lopedum piäivádâh te sun lii meridâm uástiđ olssis piäivášlaasâid já šiälgoo cuoŋŋuin spejâlistee čuová láá uáináh háituliih čolmijd kaavnâi-uv optikost kiđđâcuoŋŋuid pyeremustáá suáppee laasâid čuovâ jotá ep uáini maiden maggaar mailm ličij jis ličij ubâ ääigi sevŋâd lii uáli tergâdis uási mailm já mii pirâstittám ellee luándu taarbâš tom tääsnih čyevvih tommittáá et iäruttep mottoomnáálá motomijd haamijd vuosâsuonjâreh tyessih uáinusân muorâi táálui já ulmui haamijd muttojeh taađeest čielgâsubbon mađe eenâb čuovâ lassaan vaarâ jottáám sevŋâdist lummolaampu čuovâst čuovâst uáiná et čuovâsuonjâreh joteh njuolgist náálá pyehtip miärkkámeeccist uáiniđ enâmân teivâseijee čuovâsuonjârijd moh puátih njuolgist muorâi já ovsij čoođâ suonjâr teivâs njuolgist muorâruuŋgon muorâ tuáhá páácá tuosâhánnáá uási mii kočoduvvo suoivânin pasta čođâldittiđ motomijd amnâsijd ovdâmerkkân laasâ já čääsi amnâseh kočoduvvojeh čoođâuáinojeijen ko pyehtip uáiniđ toi čoođâ joteh njuolgist čuovâ spejâlist čuovâsuonjâreh teivâseh monnii asan tâi tiiŋgân toh tavgeh maassâd kočoduvvoo spejâlistmân spejâlist masa puoh toos puáttee čuovâ vuosâmuottuu muáttá enâdâh muttoo čuovâdubbon ko vielgis muotâ spejâlist pyereest čuovâ ovdil talvâm eennâm lii tevkkâd ij spejâlist ennust ollágin čuovâ pic njama tom olssis masa ollásávt čohčâiijah láá uáli sevŋâdeh uáinih tevkis pihtâsijguin jottee ulmuu hyeneeht jis sun ij keevti širottâs s oovtâst lummolamppu härvis čohhoom speeijâl lummolaampu já tuosâ toin njuolgist čohomân čuovâsuonjâreh já suoivuuh teivâseh laampu čuovâsuonjâráid já suoivuid tábáhtuvá speeijâl čohhoom tyehin kove čäittim náálá čuovâsuonjâreh tääl joteh čuovâ tuáijoo čuovâ jotá čoođâuáinojeijee amnâsist nube čoođâuáinojeijee amnâsân ovdâmerkkân ááimust čáácán ton jotteemsunde tuáijoo čääsist orroo säppipilli oro tego toijuumin čuovâsuonjâreh teivâseh čáácán toh mutteh sunde já finnejeh ááigán tobdo et pilli sojá kaskoo luptiih piili čääsist huámášâh et tot lii ain-uv njuolgist já lááduh iä neevti kuássin lemin nuuvt jieŋâleh ko toh tuođâlávt láá ko ponneest puáttee čuovâ tuáijoo ovdil ko tot teivâs tuu čaalman oovtâst čäcilaasâ juuhâmpilli laasâ čassijn piili čáácán piili čäciase pehti piilin oro tábáhtuumin puáhtá tuáijiđ čuovâ peeivi lah puáhtám uáiniđ maađij aln maidnii mii oro lemin čäciláddu veikkâ maađij lii aaibâs koškes áimu tuájá almeest puáttee čuovâ alda maađij já tuu uáinim láddu lii-uv toijum piäivááčuovâ keežild ulmuuh uáinih ävđinenâmist spejâlistmijd áimu tuájá čuovâ et kukken orroo čuásáttâsah oroh lemin alda tiŋgâ ij spejâlist maiden iivnijd tiŋgâ spejâlist puoh iivnijd tiiŋgah láá jieškote-uv ivnásiih spejâlisteh čuovâ mii toid teivâs uáinih tiiŋgâst spejâlistee čuovâ tiiŋgâ ivne miärášuvá ton čuovâ ivneest mon tiŋgâ spejâlist čolmijd tiiŋgah spejâlisteh čuovâ puoh iivnijd tiiŋgah iä spejâlist kuva šadda ko arvečalmeh pieđgejeh piäivááčuovâ jieškote-uv ivnen čuovâ ennust ollágin pic njamesteh ton olssis tâi šleđgâlaampu čuovâ niävttá ivnettemmin et tot lii vielgis čuovâ mii uáinim čuovâ lii maaŋgâ sierânâs iivne siävuttâs ihastâllâđ täid iivnijd äijihtäävgist oovtâst čuovâ lummolamppu šleđgâčuovâ tâi piäivááčuovâ vielgis pävirarkkâ vuoluupele čuovâ vuástá iivnijd uáináh asseest spejâlistee suonnjâr vielgis päviraarkân huámášâh lii saje moos čoođâoinuuhánnáá pittá iästá čuovâ peessâm lii čuovâalmoon mii uáinoo talle ko piäiváš páštá já siämmáá ääigi arva pieđgejeh čuovâsuonjârijd čiččâm ivnen ovdáneh njuolgist ase spejâlist puoh iivnijd ase njama puoh iivnijd jotteemsunde tuáijoo ko čuovâ kuáhtáá čäciase tun kuássin čalmettum koskâpuddâsávt kirkis čuovâ keežild tast tust jieijâd piäivášlaasah kiävtáh taid já sáárgu tilálâšvuođâst mast lah uáinâm äijihtäävgi s já lihâdâttâm lii tiervâslâš muštáh kevttiđ ášálijd riäiduid s jieijâd oornigist lii suotâs ko uážžu leđe tiervâs já iälšu lii pyeri vaja pyereest jotteeđ škoovlâ já kuáhtáđ skipárijd piso meiddei oppâmtaavtâst mieldi já lihâdem lii hitruu ko toh oroh pyereest luhostuumin jieš viehâ ennuu vaikuttiđ toos mon tiervâs já šiev iälšusâš lah tuárvi kuhes ijjânaver lii šaddee páárnán tergâd ahasâš pärni taarbâš jyehi iijâ tijmed uáđđimääigi imâšist maŋgâseh kuittâg cäpcejeh ijjânaharist uási eres hommáid čokkáá ehidist televisio tâi tiätturspeelâ paaldâst ijge maašâ moonnâđ uáđđáđ kuáđá liävsuidis toohâm majemuu puudân já viggá taid talle vaibâmläädist porgâđ puáhtá älkkest ervidiđ sáttá leđe jiärástum nuuvt čuuvtij čuávvoo peeivi iskosist et nahareh iä táátu ruttiđ pyereed tot et aalgât eehidtooimâid ääigild liävsuid tállân škoovlâst puáttim maŋa tâi algâehidist televisio keččâm majemustáá eehidoovce ääigi seeŋgâst ovdil nohádem miellâsii kirje tâi kuldâl rávhálâš muusik muássud já sirdá jurduidâd meddâl čuávvoo peeivi aašijn ennuu te váimu teekih já täävtih nanosmuveh s kandâ táiđá pivâstuđ tun kárvudâđah olmânáál čuoigâđ vyelgidijn olgon olgoáimu virkosmit čuážudem ij kuittâg keelijd pic olgon kalga sierâdiđ já lihâdiđ váimu šadda paargon já pumppáá ovdiist eenâb happiriges voorâ pirrâ rummâš váimu täävtih já teekih nanosmuveh já iälšu puárrân láá valjeest ulmuuh čuákist lii älkkee keksiđ porgâmuš lii vaigâdissiähá finniđ ääigi kuullâđ ránjástâd peenuv mon puávtáččij eelliđ olgon laiđiimin lah-uv iskâm eelliđ vuojâšmin pyeráin tâi čuoigâmin hävski ko puáhtá moonnâđ aaibâs jieijâs liävttoin já jurdâččiđ jieijâs aašijd väldiđ juhâmuš fáárun ko sáttá šoddâđ koško olmânáál jieh makkuu olgon smietâ puávtáččij-uv tot puáttiđ tast et jieh lah kárvudâttâm olmânáál pihtâsijd maid ij taarbâš olgon puohaađijn váruttiđ liijgás pihtâseh pajalist já ullokappeer uáivist pállá kolmâ-uv šooŋâst lii vuovâs vyehi suoijiiđâttâđ kolmâs vuástá uáivild tom et pajalist láá oovtâ assaas pivtâskeerdi saajeest maŋgâ asettis pivtâskeerdi lii tuođâi váádduh assaas haalarist já ullopuserist kuulgijd juo vuossâmuu vuástáluvâst lah kárvudâttâm vuohâsávt ij šoodâ pakkâ já vajah pyerebeht s meriáigásávt já tiervâslávt tiervâslâš purrâmâšâst puoh taid raavâdamnâsijd maid mij tarbâšep šoddâmân já vajemân já škovlâpurrâmâš láá tiervâslâš purrâmâšah kannat algâttiđ suohâdáin maaŋgâpiälásávt piärgu kyele šaddoid mielkkipyevtittâsâsid já leeibi smakkiistâlah ohtânmaanoost njälmistâd lii ubâáigásâš suvrâvolliittem ij toovâ pyere paanijd niälgádem meiddei puáidud älkkest kooskâst kolgâččij leđe mottoom tijme purâhánnáá lii pelipurrâmâš huolâ putesvuođâstâd meriáigásávt já mušte poossâđ meiddei vuoptâidâd ferttee poossâđ ain hiivsigist eellim maŋa já ovdil purâdem sirdâšuveh njáálmán taavdâtahheeh ađai jieškote-uvlágáneh viruseh já bakteereh kieđâid kannat poossâđ meiddei talle jis lii mađhâšâm bussijn tâi junáin tâi orostâllâm saajeest mast láá ennuu ulmuuh já eromâšávt olgoenâmijn kieđâid kannat poossâđ maŋgii peeivist lii šiev vyehi estiđ ovdâmerkkân čuávjitaavdâid lihâdem maŋa ferttee ain posâdâttâđ lii velttidmettum jieijâd tiet mut meiddei nubij ulmui vuáhán väldim keežild kalga poossâđ iiđeed eehid jieš čuoppâđ kozâidâd kieđâidâd lieggâ čassijn já saibáin tego viruseh já bakteereh levâtteh taavdâid tuárvi jyehi iijâ tijmed nahhaar já olgonlihâdem loptejeh iälšu tiervâslávt já karve tušes niälgádmijd a ääigi moonah uáđđáđ b uáđáh-uv tuárvi mielâstubbooht poorgah olgon uánihávt jiävttáá peeivi a aašijd toohih tuárvi b ličij kolgâm porgâđ nubenáál s lii šiev tiervâsvuođâhuolâttâs škoovlâahasâžžân eellih meriáigásávt ravviittuvâst tuu várás lii škoovlâst tiervâsvuođâtipšoo lasseen kuáhtááh motomin tuáhtár-uv lii mittedâm já viekkim tuu sehe tärhistâm tuu uáinu já kulo sáttá leđe meiddei váldám suormâstâd vorrâčáittus muštáh vaarâ puákuttâsâid finniih vanhimijdâdguin ravvuid maht toimâđ jieškote-uvlágánijn tiervâsvuotân já puácuvuotân kullee tilálâšvuođâin syeijee puácuvuođâin puákuttuvvojeh tállân njuorâhpárnážin syeijee varâlâš taavdâin čuudâsiejâst ađai difteriast já soinâttuvâst täid taavdâid iä máttâm tipšođ já távjá párnááh jammii toid sáttá tubduđ tuu mielâst unohâssân mut puákuttem áánsust šeštuuh maaŋgâin taavdâin puákuttâsah adeleh eellimahasii syeje motomijd oppeet ferttee uđâdiđ tyelittälli storgâčarviittâhpuákuttâs kalga uđâdiđ love ive kooskâi lii tavdâ mon puáhtá finniđ eennâmvuáđust ellee bakteerist puáhtá peessâđ rummâšân ovdâmerkkâ häävi pehti täärhist vorrâtedduu mitted kukkoduv s poovčâst mielâst uáivipoovčâs oro távjá tego uáivi pirrâ ličij čovgâ kiärdu kepideh ucánjáhháá uáivipohčâs mut tergâdumos ličij kuittâg čielgiđ mii pohčâs taha sáttá šoddâđ maaŋgâ sierâlágán suujâst puástu čokkámvyehi pulbetist tâi tiättur pellâst tovâtteh tekkikelduu čovgâdvuotâ spejâlist uáivipovčâsin paanij puástud käskim puáhtá tovâttiđ uáivipohčâs paanij njuolgimtipšo puáhtá išediđ ulmuin uáivipoovčâs šadda hiäjusmum uáinimnaavcâst puáhtá tärhistiđ uáinud já meridiđ tuu čalmetuáhtárân lah ollágin härvinâš et tuu ahasiist láá čalmelaasah sáttá tiettuđ povčâsin párnáin uáivipoovčâs šadda huolâin moh teddih ohtânmaanoost mielâ škovlâmiänástus ij lah nuuvt pyeri ko vanhimeh vyerdih miinii puđâldâsâid lii meendu vaigâd tâi miinii puáttee tábáhtusâid jiäráskit liijgás ääših tobdojeh távjá uáivipovčâsin tâi čuávjipovčâsin huolâin kolgâččij ain pasteđ sárnuđ kiäsnii talle lii-uv tuu alda kiinii rävisulmuid kiäs puávtáh sárnuđ rävisolmooš puáhtá leđe vanhimijdâd lasseen veikkâ jieijâd máttáátteijee tâi tiervâsvuođâtipšoo lii ennuu tiätu tast maht váduhis aašijn lii pyeri lattiđ kávnojeh čuávduseh čuolmáid já tuu tile puárrán láá eres-uv pargeeh ovdâmerkkân škovlâpsykoloog já škovlâkuraattor kiäi pargon lii išediđ uáppeid sii vaigâdvuođâin kuhháá pištee spellâm tiäturáin vaibâd tahhojeh párnáid meriáigásiih tiervâsvuođâtäärhistmeh iästojeh puácuvuođah puárrán pyeremustáá ko muštâl huolâidis kiäsnii lah majemustáá iällâm tiervâsvuođâtipšoo lunne tast a tilálâšvuođâin finniih uáivipohčâs b tipšoh uáivipohčâsâd s ij uážu moonnâđ škoovlân puohâin láá vuáttámušah puocâmist pyecih eenâb ko rävisulmuuh nuárvui kuorsâttâs já čuávjitavdâ njuámmuh heerkiht päärnist nuubán pieivikiäijust já škoovlâst já kuorsâttâs tovâtteh jieškote-uvlágáneh uccâ taavdâtovâtteijeeh viruseh iä spääiti virustavdáid já kuorsâttâstaalhâs pyehtih kuittâg helppiđ tile alnees kuorsâm lii tuše pyerrin ko tot váldá kiäppáin šliijve meddâl já putteest taid já kuorsâttâs luptiv távjá uccâ kumeštâs lii nuárvui kuorsâttâs já siemin kumeštâs lii talle nuárvuikumeštâs ađai lenccu ohtii täälvist ubâ eennâm čoođâ jotá älkkest njuámmoo influenssa lii ollâ kumeštâs já tekkipoovčâs ko puácuvuotâ pištá kuhheeb ko lenccu lii ulmuu organiismâ jieijâs vyehi vuástálistiđ virusijd já bakteerijd kalga pisottâllâđ pääihist tassaaš ko lii vissásávt tiervâs vuálgá pelitiervâsin joton sáttá finniđ monnjâtaavdâ ovdâmerkkân peljikuddum luáptá vuoim ijd pyeccee vyevsistuvá tâi sun ferttee ohtânmaanoost kaččâđ hiivsigist luččâtaavdâ keežild vyevsidijn já luččâtaavdâst rummâšist vuálgá ennuu kolgos lii tergâd juuhâđ valjeest ij uážu leđe liijgás njäälgis puárrân táválávt jotelávt liiškán pajaneh čäcičikâlâsah uáinoo ittuumin párnááh puákuttovvojeh maaŋgâi sierâlágán puácuvuođâi vuástá tááláá ääigist párnááh iä innig puosâ kunnâpuáhu tâi parotiitâ kunnâpuákku lii ain-uv maŋgâsân uápis tavdâ tun puoccâm tom jis lah ko tot táválávt puáccoo tuše ohtii finniih čäcipuáhu iäskân rävisolmožin tot lii čuuvtij varâlub tavdâ ko pärnin álgá táválávt kumeštâssáin já uáivipohčâsáin pajaneh čäcičikâlâsah moh kuuloold kuškâdijnis pyehtih saŋediđ hirmâdávt puáhtá helppiđ laggáin mon finnee apteekist vyehi lii eelliđ távjá riššoost puocâmân mana suullân okko čikâlâsah láá kuškâm puávtáh vyelgiđ škoovlân lii tušše uinástâllâđ toh puáráneh kale jotelávt s kooveest pargoo iä lah varâliih šaddeh älkkest čiivleh kieđáid já juolgijd láá virusij toovvâtmeh čiivleh láá unohâsah toh iä lah varâliih čiivleh sättih unohâstiđ väzidijn puáhtá irâttiđ väldiđ meddâl laggáin mon finnee apteekist mut táválávt toh puáráneh mottoom ive siste jiečânis uáivist párnáin áiccojeh tiheh vuástálistmân álgoo tállân ko toh levâneh heerkiht päärnist nuubán et láá-uv vuoptah tuolvâseh vâi puttáh ij meerhâš maiden lii eiduttâl te čolmijguin uáinojeijee tivre mii njama voorâ ulmuu uáivinäähkist já mannee niskevuoptáid huámmâš iäskân mottoom peeivi keččin ko tikkepurâttuvah saŋŋeedškyeteh täärhist saŋedeijee uáivinäähki piäsá meddâl ko vuoptah passojeh maŋgii viehâvis tikkeshampoin já pääihist tahhoo tievâslâš olesčurgim kapereh piäijojeh pirrâmpiäiván puolâščuukán uáđđáduvâid kalga tuálvuđ maaŋgâ tiijmán kume sáávnán já kume tuššâdeh tiihijd já toi moonijd puáccáá kalga pisottâllâđ pääihist tassaaš ko lii vissásávt tiervâs lii tergâd juuhâđ ennuu puáccáá tuše ohtii elimist vyelgih tikkeshampoin a puácuvuođâid moh tust láá lamaš b tain lâi ahheev puoccâđ c a puocâmist magarehkin šiev peleh b toh láá talkkâseh tuálvojeh apteekin s hárjuttâlloo vuosâiše et pargei heevee tuoijuudijn tâi valastâldijn sättih heeviđ siemin täpitormeh pyeri tiettiđ maht täpitormetilálâšvuođâst kalga toimâđ adelâh vuosâiše mušte pissoođ jieš rávhálâžžân pyeccee-uv tobdâ tiilees torvolâžžân tipšoh uccâ haavijd láá maaŋâlágáneh tiŋgâ tego puuvko taha čuuvtij kolgee vojâstâhhäävi sáttá iddui šoddâđ šietkâshävvi spijkkárân tuolmâsttijn finnee juálgásis čuoggimhäävi riemâh tipšođ häävi poosâ vistig kieđâidâd lii uáináh tergâd haavijd tipšodijn hävvi putestuvvoo čassijn tâi mielâstubbooht putestemlaggáin mon finnee apteekist koddá bakteerijd vojâstâhhäävi roobdah rottejuvvojeh lavvâ oohtân laastaráin stuárrâb häävi roobdah ovtâstittojeh hävviteippijn já hävvi syeijejuvvoo čonâssuoggâmáin ij ain kavnuu tuárvi stuorrâ laastar älkkeb luávdiđ häävi čonâsmacâttuvváin tâi čonassuoggâmáin hävvi lii styeres tâi jieŋŋâl já tast kolgá čuuvtij vorrâ kalga moonnâđ tuáhtárân kuáru häävi kiddâ já hävvi puárrân čuuvtij jotelubbooht ko jieš laastaristum hävvi lii tergâd ucebij haavij tipšomist ráhtoo kyeddimčoonâs čannoo šiätkus kuámmirist čannoo nuávlu suormâvahan s čuássid čárvum čolle vuodâttim vuosâiše raavâ tâi peeđeečtijn sáttá vuodâttim tâi kietâruotâs punjâsiđ nuuvt et tot veelčit saje puttân já tot poovčâst čuuvtij talle kuulmâ ravvuu čollestiällu čárvum ađai kompressio já čuássid kietâ tâi jyelgi loptejuvvoo pajaskulij saje čárvoo kieđáin tâi ton pirrâ kiässoo njyebžilis čoonâs tiäddoo jieŋâčovâsáin tâi muottuin paskosmit vorrâsuonâid já luážžee pohčâs tipšo ij uážu adeliđ tijmepele kuhheeb mut kannat uđâsmittiđ maŋgii uási ij uážu muokkiđ ovdil ko váddu lii puáránâm njune vorrâkulgâmân njunestâd kulgâškuát vorrâ nissáád njune kuárusin njunerááigán puáhtá pieijâđ pumbulpunce kumârâsoivij já čáárvu njuneraaigijd njune ulguubeln kärŋilutáh uáivád maŋaskulij kolgá vorrâ čuddui já tust lii vaigâd vuoiŋâđ vorrâkulgâm lii nuuvt koorâs et njunečárvum ferttee juátkiđ minuttid loopâst káđáldum voorâ meddâl njunestâd kolgâ vorrâ távjá ele tuáhtárist lii roske čalmaad riäggu toho lii sáttâm moonnâđ roske ruvvii čalme pic toide tom čassijn já keččâl siämmâst riäpčuttiđ tom iššeed meiddei talle jis lah finnim čalmasâd ovdâmerkkân saaibâ tâi maidnii muide iärdudeijee amnâs čaalman mana mirhâlâš aamnâs kalga čalme toideđ putes čassijn tijmepele tábáhtusâin pyeccee kalga ain tuálvuđ tuáhtárân njuuneest kolgá vorrâ čokkáá kumârâsoivij putestuvvojeh já luávdojeh nuávloin jyelgi tâi kietâ taarbâš čollestiälu čárvum já čuási vorrâkulgâm jaska ko njunerääigi čárvu tuárvi kuhháá a magarijd haavijd lah jieš finnim b toh tipšojii haavij putestem já čoonnâm čielgâs a kost päihistâd siäiluttuvvojeh vuosâišetarbâšeh b kost škoovlâ vuosâišeskappi lii s lii vuoigâdvuotâ torvolâš elimân njuolgâdusah já lattiimeh láá tunjin juo uáppáh maht škoovlâ vázáttuvâst kalga jotteeđ tijmekoskâvijđoduv raajijd já muštáh mii lii ettum muotâpálui koškâmist tuu luokast sierânâs njuolgâdusah tábáhtuvá jis kiivsed nube tâi tuáru jis vájáldit toohâđ liävsuid uccijd-uv aššijd tego peenâ čuhâmân tâi juuhâđ monâmân puáhtá rähtiđ njuolgâdusâid taan sullâsiih njuolgâdusah luokastâd láá ij luhostuuččii jotolâhnjuolgâdusâittáá tarbâšuvvojeh jieijâs njuolgâdusah siämmáá ko kooripáálust ij pyevti molsođ säti toho ko puáđusin ličij viehâlágán moive laavâ mield puohâin láá si ämmáálágáneh vuoigâdvuođah laavâ mield mist puohâin láá tiätu vuáđuvuoigâdvuođah uážžu ovdâmerkkân jotteeđ rijjâ saajeest nuubán čokkâniđ oohtân já vuáđudiđ seervijd čäälliđ lostáid arvâlusâidân lii vuoigâdvuotâ tubdâstiđ tom oskolduv maid halijdep motomeh ulmuuh olgoštuvvojeh ennuu ulmuuh moh olgoštuvvojeh ovdâmerkkân sii liškeiivne oskolduv tâi arvâlusâidis keežild olgoštem kočoduvvoo rasismân ulmuuh láá ferttim vyelgiđ kuátueennâmstis ko sij láá vajedum láá šoddâm patâreijeeh láá puáttâm patâreijeeh tuáivuh et finniiččii torvopääihi já maŋeláá máhđulávt aalmuglâšvuođâ syemmiliih šaddeh sujâlâžžân olgooštmân ovdâmerkkân kivsedem kiinii uáppeid kivseduvvoo ko sun lii ucánjáhháá ereslágán ko iäráseh lii olgoštem ulmuid kalga sovášiđ uáivild tom et puoh ulmuuh adeluvvojeh leđe ráávhust já leđe eidu tagareh ko sij láá lii vuoigâdvuotâ oovdânpyehtiđ rijjâ arvâlusâidis s šoddâd viehâvääldi já tiätturspeelah adeleh aaibâs puástu kove viehâvääldi vaikuttâsâsin elleekove sáŋgár cáimoo já čiähčoo joba páččoo sun pulttâs ain uđđâsist pajas já juátká ovdâskulij olmooš ij kierdâ tággáár viehâvääldi čuávján puáhtá cuovkkiđ siskálâšâid tego vuoivâs tâi kiäppáid muáđoid cyevkkee muátutaavtijd tâi lyevvee paanijd poŋkkâlem ruásmut vuoiŋâšijd lii kieldum lavváin tust lii oles vuoigâdvuotâ muštâliđ rävisulmuid jis uáináh viehâvääldi ij lah kuoddâlem lattiimist puátá ain ráŋgáštus uv čuávdiđ rijdoidâd uáiná moggedem tâi tuáru sáttá orroođ šiev vyehin hoittáđ váduhis ääši tuárrum maŋa covâškuát kuittâg vaje mii purgán älkkeht uđđâ tuárrun ennuu älkkeb čuávdiđ aašijd sárnumáin tain vuáđulávt leđe vijsásumos väldiđ kiännii pelettis kuldâleijee fáárun savâstâlmân puáhtá toimâđ sänituálvon jis tobdoh kumoh liijgás tâi soovâdvuotâ ij táátu kavnuđ uásipeleh kalgeh muštâliđ tärkkilávt maht sist alnees oro tergâd oppâđ västidiđ jieijâs porgâmušâin kalga sárnuđ maid puátteevuođâst tuáivu tábáhtuđ návt čielgih ääših main nubbeest ij lah lamaš maggaargin tiätu já soovâdvuotâ šadda älkkeht ij keejâ liške iivne uáivild olgoštem tâi luávkkám ovdâmerkkân nääli olgohäämi kielâ suhâpele tâi ave keežild uáivild tom et puoh ulmuin lii vuoigâdvuotâ eelliđ ráávhust já leđe tagarin ko sij láá lii olmooš kote lii karttâm vajedem keežild kyeđđiđ kuátueennâm laavâst puohâin láá siämmálágáneh vuáđuvuoigâdvuođah ij uážu olgoštiđ ovdâmerkkân ereslágánvuođâ keežild lattim lii lavváin kieldum a magarijn aašijn lah šoddâm riijdon tâi tuárun ustevijdâdguin b talle čovdijd koskâvuođâidâd aašijd anah áárvust ustevstâd čuolmah patâreijein láá aalgâst s lii ciälháttâs tilálâšvuođâ mast tust lii uáli nievris mielâ ovdâmerkkân kiinii lii ettâm tunjin ilgâdávt lijjih cuovkkim tâi láppâm tunjin tergâdis tiiŋgâ tâi miinii aaššijd ij lah luhostum tuoivuidâd mield talle porgih kovrâsiđ seŋgâsâd lovduu vuálá murâštiđ oroi pyerrin ko kiinii poođij tuu paaldân já njavhâdij vuoptâidâd tâi vaaldij tuu soolân muštâl iänááš peerustmist ulmuu kuoskâttem lii tergâd mákkojeh soolâst kuárŋuh mielâstis vala stuárráábin-uv rävisulmuu aaskan siärgádâllâmnáál kuobžâhiäibum lii meiddei aldavuotâ tuáškud tuu ärdeid tâi uáiván ko sun lii tuđâvâš tuu paargon kuoskâtteleh kyeimis uáppáseh já viäráseh tiervâtteh kieđâst vyeitteeh finnejeh luhotuáivuttâssalloom räähist nube uáli ennuu haalijd čäittiđ tom siärgádâlmáin já cummiistâlmáin kuoskâttâllâp meid jieččân kuoskâttâllâm muštâl ulmuu mielâtiileest olmooš sáttá čárvudiđ ohtânmaanoost suormâidis olmooš koovrâg jieijâs pirrâ uáivi ruokkâm puávtáččij uáivildiđ kuva fáárust lii suotâs väzziđ já tutkâđ maailm mielâst luhotuáivuttâssalloom s iä lijkkuu kuoskâttâlmân uáivilin lii táválávt čäittiđ nuubán et tun halijdâh leđe sunjin ustevlâš iä kuittâg lijkkuu kuoskâttâlmân já sii jurduid kalga kunnijâttiđ puohâin láá persovnliih sajeh main uážžup jiejah meridiđ sajeh moh pääccih vuojâdempihtâs vuálá kuleh tuše tunjin já tuše tun uážuh tain meridiđ kii taid uážžu kuoskâttiđ tuu kuoskâtteleh ahevis vuovvijn ferttiih tun tuostâđ muštâliđ ääšist kiäsnii rävisulmui tast veikkâ škoovlâd tiervâsvuođâtipšoi iššeed tuu selvâniđ tilálâšvuođâst sanijg uin puáhtá kuoskâttiđ tobdoh láá mieldi puoh aašijn maid poorgah muttoo viehâ hitásávt lah iđedist nievris mielâst ij peivi táátu jurgâluđ pyerebin veikkâ maid porgâččih mielâ spejâlist meiddei pargoidâd ijge mihheen oro luhostuumin oro nuuvt et kihheen ij ane áárvust tom maid tun poorgah sáátáh jurdâččiđ et jieh pyevti porgâđ tuššeeb pargo jis tuubdah et ulmuuh čuávuh tuu pargo aneh tom áárvust já láá tuđâvááh toos te pargo tobdoo miellâsâžžân addel iberdiđ perrud jesânáid já usteváid et čuávuh já anah áárvust sii pargo eeni ko sun lii mälistâm šiev purrâmâš uccâuábi ko sun lii oppâm maidnii uđđâ aašijd ustevâd oro lemin nievris mielâst keksii maidnii mii movtáskit suu ivnásâš piivtâs hitruus čovottâh luhostum purâttem jyelgipáálust puoh tohhejeh rammum arttân huámášiđ et ucceeb-uv mietimielâlâš äšši movtáskit ustevâd peeivi tunjin šadda pyeri mielâ sääni takkâ suápá maaŋgâ tilálâšvuotân já ilosmit ain suu kiäs tot iättoo eeči ko viežžih muu pááikân viljâ ko luoikkih munjin páálu ko poottih muin kirjeráájun jiemge tarbâšâm leđe ohtuunân muštâl peerustmist nube čááitáh et perustâh sust lii vuoigâdvuotâ piettâliđ kuoskâttâlmist ulmust perustem puáhtá čäittiđ meid lieggâ sanijguin já rammuumáin laaviih porgâđ talle ko lah sorolâš čááitáh vanhimijdâd et anah áárvust sunnuu porgâmijd moin aašijn puávtáččih onne kijtteđ ustevâd máttáátteijed tâi perruujesânijdâd s vuárhást vâi matti puursâst rävisulmuuh finnejeh ruuđâ rävisulmuin mana ruttâ ennuu mielâstâd lii ennuu ruttâ uáivild velgi sáttá leđe ucánjáhháá jieijâd ruttâ lah finnim ruuđâ lah jurdâččâm porgâđ ruuđáin láá sierâlágáneh vyevih adeliđ párnáid ruuđâ perruin máksoo okko- tâi mánuppajeruttâ perruin párnááh uážžuh ruuđâ ko sij pivdeh tom já agâsteleh ruttâtáárbus kulâtteijee tun lah kevttip ruuđâ sierâlágán uástusijd lep kulâtteijeeh tun kulâttâh ruđâidâd čuávvoo valdâttâlmijd já valjii olssâd pyeremustáá suáppee vyevi mittomere já šiäštám tassaaš ko suitám uástiđ olssân mielâsii pyevtittâs mottoom ääigi mut tuulhâm šeštimân tušes uástusáid já tot vääivid muu maŋeláá lah kuássin vises ennuu-uv must lii ruttâ ennuu maid kost tađe eenâb smietâhánnáá poottih moolsâiähtun tâi ferttiiččih tärhistiđ kulâttemvuovijdâd pyeri jis máátáh vuáváđ uástusijdâd muuneeld já šeštiđ nuuvt kuhháá et ruuđah vissásávt kelijdeh olmooš finnee uástusijnis ennuu ilo ađai ko sun lii kuhháá tuáivum maidnii tuoivuu olášume tobdoo pyerrin lii jiärmálâš ruttâkevttim uástusijdâd muuneeld te ruuđah kelijdeh täävvir sajan iäláh purrâmâškäävpist kejâstâl tävirij hoodijd mon ennuu perrust mana ruttâ tuše purrâmâšân vissásávt iberdâh et jyehi peeivi ij pyevti leđe njälgispeivi fijnesin finniđ uđđâ tävirijd já čaittâliđ taid skipáráid maidba jis spelâččih-uv tiätturspeelâ saajeest ubâ perruin maidnii lyevdispeelâid leđe puohah oovtâst já äigi hurgettičij suottâsávt já oovtâst porgâm lii čuuvtij tivrâsub ko uđđâ tävireh s omâduv ij uážu väldiđ poorgah jis kaavnah ruuđâ tâi maidnii tävirijd veikkâba kááđu alne tiiŋgâ kalga ain macâttiđ omâsteijei ij tieđe kiän täävvir lii tuálvu tom poolissajattâhân tâi junást kavnum täävvir puáhtá ain adeliđ vyeijei kavnum tiŋgâ lii tiivrâs lii kävnest vuoigâdvuotâ finniđ kavnâmpalhâšume lii rikos omâduv ij uážu väldiđ lovettáá škoovlâst ij lah kiästán vuoigâdvuotâ väldiđ tävirijd nube pulbetist lovettáá párnáid käävpi tävireh láá liijgás stuorrâ hokâttâs ruuđah iä keelijd uástimân sij tuvkkâleh ovdâmerkkân njálgáid tâi lummosis lii suáládem já ucceeb-uv tuápánjistem tâi stuárráb suáládem lává rikoseh jieš jieh suáládiččiigin mut tarkkuustâlah paaldâst vuovâs puudâ vâi skipárâd puávtáččij suáládiđ lah siämmáá sujâlâš ko skipárâd-uv taho lii išeadelem rikosân lii táválávt pehtilis kocceem et suáláádmist páácá älkkest kiddâ váldá ohtâvuođâ tuápánjistee vanhimáid já poolisân meriduvvoo ráŋgáštusâst lii nube omâduv väldim uáivild tom et suáládum täävvir árvu ij lah meendu styeres tárbulâš máttááttâllâđ šeštiđ ruuđâ já suáládem lává rikoseh tun šiäštáh ruuđâ magarijd uástusijd lah majemui aaigij toohâm čielgâs ennuu-uv máksá a njälgissekkâ b mielkkilitter c pelnub litter limonaad d suumijd oohtân já smietâ moos pisovubon taam sume puávtáččij kevttiđ hokâttâs lii styeres tuopânjistem lii ain rikos s anoin šiäštáh luánduvaarijd ihheed tassaaš eellim lâi čuuvtij ereslágán ko tääl jiejah pyevtittii purrâmâmâšverkijdis já tot vaađâi korrâ pargo et purrâmâšâst lii tušše nocceđâttâđ purrâmâš ij lah lamaš tommit tuovŋâduvvii maŋgii lijjii uccáá já toh lijjii čuuvtij oovtkiärdánuboh ko tááláá ääigi šoddii viehâ uccáá já toi tuššâdem lâi älkkee muorâtiiŋgah puáldojii omânist pihtâseh čuáppojii ránukuđâlmin main kođđojii mučis liggoráánuh peeivi eellim lii maaŋgânáál älkkeb lii čuovâ já liegâsvuotâ tuáimee päikkimašineh helppejeh tooimâid lasanem ohtâvuođâst lep uástiškuáttâm eenâb ko riävtui ubâ tarbâsepkin láá šoddâm maaŋgâlágáneh pirâshááituh paijeelmiärásâš lasanem lii váduhis äšši tuššâdem lii vaigâd já tiivrâs lii tergâd smiettâđ maid uástip sierâin iä pááccâm pasâttâsah kuva pasâttâsah šodâččii ucceeb vyehi kepidiđ pasâttâsâid lii uástiđ já kulâttiđ nuuvt uccáá ko máhđulâš huolâ pihtâsijnâd kammuinâd já eres tävirijnâd nuuvt et toh iä pillâšuu pic kierdih nuuvt kuhháá ko máhđulâš toolah visteed oornigist tävireh pisoh vuárhást jiehke taarbâš ain uđđâ täävvir lappum sajan käävpist pyevtittâsâid maid puáhtá uđđâsistanneeđ já main iä pääsi ennuu pasâttâsah kággást koorrum kävppiseehâ te jieh taarbâš jyehi tove uástiđ uđđâ lastikseehâ tarkkuuh paakâid te huámášâh et maaŋgah tävireh láá paijeelpakkajum ovdâmerkkân jyehi njälgisseehâ njäälgis lii kiessum vala sierânâs pápárân tävireh lonotteh omâsteijee tuu pääihist tábáhtuvá šievoornigsâš uccen pááccâm pihtâsáid tâi luistimáid jiärmálâš et puoh šievoornigsâš tävireh uđđâsistanno jeh puáhtá tuálvuđ uđđâsistanokuávdážân tâi skeŋkkiđ pyeretovâlâšvuođâornijdâhân ovdâmerkkân moolsâiähtu lii vyebdiđ tävirijd suámsurtorist puávtáh jieš kavnâđ maid kost siemin ruttâpittáin ovdâmerkkân uđđâ västideijee farkkupuuvsâid nuurrâmčuágálduvâst váiloo kuáluskoveloostâ tâi fiijnâ lasâliijnijd vistásâd s šadda maaŋgâlágán pasâttâs já uđđâsistanotäävvir pyevtittâs lii rahtum šeštimáin luándu toos puáhtá uuccâđ pirâsmeerhâ láá maaŋgah muštâl tast et pyevtittâs lii muokkim pirrâs nuuvt uccáá ko máhđulâs pirâsmerkkâ ađai uđđâsistanomerkkâ uáivild et pyevtittâs lii uđđâsistanotohálâš kalga šlajâttâllâđ piejah uđđâsistanon šiäštáh luánduvaarijd já energia nuuvt et toh kelijdeh puátteid-uv suhâpuolváid kočoduvvoo pištee ovdánmin šlajâttâllâđ pasâttâsâid toh šaddeh olmâ sajan já pilledeh luándu nuuvt uccáá ko máhđulâš pasâttislittijd piejâččih kove tävirijd ovdánem uáivild tom et kevttip eennâmpáálu luánduvaarijd nuuvt et toh šeštâšuveh puáttee-uv suhâpuolváid vyehi kepidiđ pasâttâsâi mere lii kulâttiđ nuuvt uccáá ko máhđulâš uđđâsistanopyevtittâsâid kepidâh pasâttâsâi mere jiärmáláš šlajâttâllâm joođeet taid olmâ kieđâvuššâmsajan a suujâid mane tušes tävirij uástim kolgâččij karveđ b tušes tävirijd lah jieš finnim tâi uástâm moh tävireh päihistâd šlajâttâllojeh já maid vala puávtáččij šlajâttâllâđ párnáid uáivildum ravvuu uđđâsistaanoost s aldandijn čuovâdis äigi kukko virkosmuvá nuuvt jieŋâ vyelni ko alne-uv s rašes jieŋâid piäiváápaaštâ hokâttâl jieŋâi oolâ čyeigeid uággoid já väzzeid hitruu kejâdiđ uápis riddoid jäävri kuávlust já jotteeđ suolluin moid keessiv ij peesâ meerâ já javrij jieŋah kierdih ulmuu jotteem tälvikyevdilist mut čohčuv já kiđđuv jieŋâi oolâ ij koolgâ moonnâđ koččâm lii uáli varâlâš čääci suvčâgit jotelávt já čääsist lii vaigâd peessâđ jiešiäluid pajas varâliih sajeh virdáás čääsih ruáiruh runeh cuáháseh lieggâ čääsi vaikuttâs s sierâd jieŋâčuorgiittuv alda kuva lähtö šadda stälijieŋâ ääigi pajaldâsčääsi liegâsvuodâtile luáštá nolá vuoluubel já čääci kuuloold jiäŋuškuát čääci lii häämis peeleest jieŋâ tot lii keppisub ko čääci jieŋâ piso čäsuáivist ijge vuáju poonán jiäŋŋum álgá riddočaasijn já luohtâpoođâin jiäŋŋuh jorŋâčääsih sehe virdepääihih liegâsvuođâtile muttuustâl korrâsávt já muáttá ennuu te jieŋâin iä šoodâ nanoseh maŋgâ pirrâmpeeivi pištee čovgâpuolâšeh finnejeh ááigán noonâ stälijieŋâ seenti asosâš jieŋâ kuáddá ulmuu láá kuittâg valjeest tagareh sajeh main jieŋâ tälvikyevdilist-uv lii raše tágárijd soojijd kooveest maŋa-uv jieŋâ alne jođedijn lii pyeri toollâđ jieŋânáskálijd mieldi muštâl rašes jieŋâin jieŋâ rašo áimu lieggân já jieŋâ rašoškuát vyelnikulij šaddeh ciägu päänih aimâsjieŋâ lii uáli raše seenti asosii aimâsjieŋâ čoođâ sáttá väzzee čolgâđ kiđđâjieŋâ ij ubâ lahk in jieŋah suddeh šaddeh jieŋâpäldeeh tiäddá taid távjá riddoid jieŋâčuorgiittâhhân táválávt cuáhu já jieŋâ vuálá pääccih kuárus lumoh ađai ruávhuh kuássin moonâ jieŋâčuorgiittuv vuálá tâi ruávkun sáttá lihâstiđ já tun tapčasâh lusis jieŋâleje vuálá s vasen laita jieŋâ tuáijoo tuu vyelni roosâ návt jieŋânáskáleh mááššud já huihe iše ton kuávlun kost poottih kieđâiguin jieŋâ já viigâ jieŋâ oolâ vuoijâmčiehčâmijd te peesah láskusajattâhân oolâ pesâdijn vierâ peevi já kuántu meddâlkulij tassaaš ko lah noonâ jieŋâ alne tállân lieggâsân oikea laita lah išeadeleijee roosâ návt etialmottâs numerân fáárun kievđâ suábi ááiru tâi mááccuh jieŋáid koččâm ulmuu noonâ jieŋâ kuávlust já peevi majemuid meetterijd piäluštâskuállus ulmuiguin kiäh láá pääihialn jieŋáid koččâm ulmuu jotelávt lieggâsân já tast maŋa tuáhtárân vihkosâd puoh kove varâlâš soojijd mađe várás jieškote-uv saajeest jieŋâ lii raše varâliih sajeh jieŋâasseest láá jieijâd pääihi alda mainâs párnáást kote kačča jieŋáid sun piäluštuvá s láá vuáhádum eelliđ čääsist riddoost feeriidijnâd lah vissásávt huámášâm et riddočääsist kaččâm lii lussâd vuojâdijn lah tubdâm jieijâd keppisin já lah puáhtâm joba kobđođ čääsist lii maaŋgânáál ereslágán eellimpiirâs ko eennâm já áimu tutkâp tääl maht kyeleh láá vuáhádum eelliđ čääsist jieškote-uv kyelišlaajâi olgohäämist láá iäruh lii puoh kuolij vuáđurááhtus siämmáálágán lii táválávt siijđoin tapčasâm já kuohtuuh keejih láá čuhâleh ađai tot lii uáli virdevijvesâš čääsi vuástus lii ucce vuojâdijn kuldâlâdah kyele te huámášâh et tot lii njivláá iššeed kyele lihâdem čääsist vááldáh eidu pivdum kyele kietân huámášâh et tot lii siämmáá koolmâs ko čääci mast tot lii eidu pivdum liegâsvuođâtile muttuustâl čääsi liegâsvuođâtile mield láá-uv rievdeeliegâsliih elleeh lii kyele kobđotteijee láá maaŋgah veepsih já tain láá jieškote-uv pargoh lii kubdâ peeccih mii lii tergâdumos lihâdemvepsi kyeli vuájá jotelávt tot lihâttâl peeccih tuárrást vuojâdijn tot kiävttá ovdâ- já koskâvepsijdis já selgivepsijn tot tuálá jieijâs täsitiädust kevttih hitásávt vuojâdijn ovdâ- já koskâvepsijdis s keesi šaddo kesän kasvu täälvi šaddo talven kasvu selgiveepsih selkäevät njuneräigi sierain čuomâ suomu peeccih pyrstöevä monnjâvepsi peräevä sijđosäärgis kylkiviiva ovdâvepsi rintaevä koskâvepsi vatsaevä syevđilokke kiduskansi rááhtus ave puáhtá rekinistiđ čuomâin puáris taat vuásku lii lihâdem čääsist lii älkkee ko tot lii čääsist keppis salâskyeli tiäddá kyehti kiilu ton tiäddu čääsist lii tuše rammid eres tavtijguin taheh kyele tähtirieggee mut ton täävtih láá čuuvtij šiervibeh ko eennâmellee täävtih lii meiddei siskálâžžân kooppânj mon tievâ lii áimu já tuáimá kobđottâssân vievâst kyeli heivit tiäddus čääsist jieškote-uv jieŋŋâlvuotân kyeli haalijd vuoijâđ jieŋâlâsân tot luáštá ááimu kopânjist já tađe mield loso tot haalijd luptâniđ čääsist aleláá tot lasseet ááimu kopânjân kávná čuállejum kyeleest alda čielgitäävti puáhtá rekinistiđ kyele ave lii čuomâi piäitust kyeleest láá siämmáá ennuu čuomah ko puáris kyeleest mut nuorâ kyele čuomah láá ucebeh kyeli šadda te jyehi čuomâ-uv šadda šadda keessiv kuovgis kubdâ šaddoriegis já tälviv kezis tevkis riegis tevkis riäggáid finniih čielgâsin kyele ave čuomah já njivlekerdi syeijejeh kyele puácuvuođâin šaddeh jieškote-uv stuárusâžžân já eellih jieškote-uv ahasâžžân spiekâsteh eres ellein nuuvt et toh iä kuássin jooskâ šoddâmist lii kyele tergâdumos áiccu kuolij ááicuh láá vuáhádum čäcielimân čalmeh láá stuárráh ko čääsist lii táválávt uccáá čuovâ já stuorrâ čalmeh pyehtih väldiđ vuástá eenâb čuovâ ko ucebeh čalmeh kyeli puáhtá lihâdiđ sijđosärgisááicus vievâst uáinoo kyele siijđost uáivist peccih räi tevkis särgisin sijđosärgisin áiccá sijđosárgás vievâst čääsi spoorijdmijd já toin lain áiccá iästuid já ovdâmerkkân salâskyele lii šiev kulo čoolmij ovdiibeln láá njunerääigih main lii hajâáiccu s vuáiŋá suovđijguin uáivist syevđilohe vyelni láá ruopsis syevđih kyeli vuáiŋá tot váldá njáálmán čääsi já čärvee tom suovđij čoođâ orroo happi sirdâšuvá talle suovđij vorrâsuonáid happituálusâš vorrâ ovdán vááimu pumppám vorrâsuonâi mield siskáluššáid puáhtá cuákkiđ vala kyele čolliidijn-uv lii meiddei čuávji já muálkkáás čuáli monnjâuásist lii niŋálâskyeleest fiskis meinimárdu mast láá maneseelah já oreskyeleest láá kuovgis kuopsah mast láá šovâttemseelah kyeli vuáiŋá tot váldá čääsi njáálmán tot toppâl njäälmi čääci paččaas suovđij čoođâ já happi sirdâšuvá suovđij vorrâsuonáid syevđih lii kyele asettis áimoin tevdum cuozzâsekkâ vievâst kyeli heiviittâl vuoijâmkieŋŋâlvuođâs lii kyele siijđo áiccuorgaan mii tuáimá tutka náálá väldimáin vuástá čääsi sporânijd lii čielgilâš ellee tuuvdârieggen láá čielgitähti já eres täävtih lii rievdeeliegâslâš ellee liegâsvuođâtile lii siämmâš ko čääsi liegâsvuođâtile vuáiŋá suovđijguin čáácán kásánâm haapi tergâdumoseh ááicuh láá sijđosärgisáiccu já uáinimáiccu kyeli puáhtá lihâdiđ älkkeht čääsist kyeli puáhtá mutteđ vuoijâmkieŋŋâlvuođâ puávtáh čielgiđ kyele ave s sijđo tutkâm kyeli vuáláášpäävir styeredemlaasâ skerreeh kyele suormáin a tot tobdoo b aavhijd kuálán lii tággáár liškeest kyele veepsijd kooveest kyeleest čoolmijd njuneraaigijd já sijđosárgá kyele čalme já capcii liinsâ ton siste hámásâš linssâ lii kyeleest kyehti čuomâ main nubbe lii sijđosárgá puotâ tom styeredemlassáin čuomâst kove vihkosâd kyele peeccih vuáluskulij já leškii ton njáálmám čääsi posâdemáldá paajaabeln čääci mana meddâl syevđilohe meddâl a ivnásiih syevđih láá b ivne puátá kyele čuávji áávus pottârääigist suovđij räi nube siijđo čielgitäävti rääji kyeleest kován nomâttum siskálâsâid njuneräigi sierain čuávji maha manemuš munuainen kooppânj uimarakko meinimárdu mätipussi syevđih kidukset váimu sydän vuoivâs maksa säppivätti sappirakko čuáli suoli pottâräigi peräaukko s já vuásku táválumoseh kyeleh tállân jieŋâi suddâm maŋa kulloo riddosuoinâlmâsâst viehâlágán stuučâ láá algâttâm kođo ääigi orespuško čuávu hitásávt vyeijee niŋálâs nurdâd peccihijnis niŋálâs já niŋálâs luáštá čáácán meeinijd ađai maneseelâid kuulgât meinij oolâ kuopsâ ađai šovâttemseelâid pokkiiđeteh maneselláid já nuuvt toh heđâlmittojeh maŋa ores leevât meeinijd poonán hiäilutmáin peccihis čääci piso liegâsin já meeinih ovdáneh uđâgâžžân lii ohtuunis iälusteijee piätukyeli finnejeh aalgâst ravâdis ruškâdâspursiist toh purâškyeteh čääsi sieminelleežijd já forgâ toh sirdâšuveh pivdeđ kuolijd väärrid olssis reeviir mast tot iälust ubâ elimis ääigi piälušt reviris eres puškoi vuástá já tobbeen tot meiddei pivdá salâsis ruánááfiskis syeji-ivne čiähá tom pyereest šadolâšvuođâ siisâ piärttoo salâskuolijd tego siergijd vuáskunijd tâi veikkâba jieijâs ucebijd puškoid áiccá saallâs stuorrâ čolmijdiskuin tâi sijđosärgisáicuinis selgi- já monnjâvepsi taheh oovtâst kubdâ ase moin korrâsávt čievčâstmáin puško vollit salâskyele kääskist pastelis panijdiskuin kyele já šluvgel tom maŋa tot halkkâl kyele uáivikeččin čuávjásis ores niŋálâs kuopsâ meeinih kođeh jieŋâi suddâm maŋa cuávis riddočääsist lii tijpâlâš piätukyeli lii virdevijvesâš roppâ já stuorrâ njälmi ruškâdâspuursâš finnejeh ravâdis ruškâdâspursiist s vyeijih uáivádâhhân lii šiev syeji piätukuolij vuástá lii uáivádâhkyeli lii vala puškoost-uv táválub kyeli lii uággoo táválumos salâskyeli nuuvt tälviv ko keessiv-uv ruánáá ivne já tevkis tuárissárgáh čiehih tom pyereest šadolâšvuotân vyeijih uáivádâhhân lii toid ävkki ko ovdâmerkkân nelgipuško lii alda láá uáiváduvâst pyerebeh cevzimmáhđulâšvuođah ko puško ij vollit uáivádâhân pic ohtuunis vyeijee kuálán syeijee meiddei selgivepsi mast láá čuhâlis sottuuh vuásku porá čääsi sieminelleežijd rävisin kuolijd kođá kiđđuv cuávis riddočáácán mast láá čäcišadoh keeđgih já riseh luáštá čáácán meeinijd já oráseh šovâtteh taid kuopsâinis lii kuolij já cuobbui vyehi lasaniđ niŋálâs luáštá čáácán meeinijd moi oolâ ores kuulgât kuopsâ kyeleuđâgâš finnee raavvâd ovdánmis algâmuddoost kođá tooláá kiđđuv riddosuoinâlmist iälust jieijâs revirist ubâ avvees lii tijpâlâš piätukyeli roppâ lii virdevijvesâš já tast lii stuorrâ njälmi mast láá čuhâlis päänih vuájá uáiváduvâin puško já vuáskun olgohäämi maht puško pivdá saallâs iäruid lii puško já vuáskun eellimvuovijn s šadda juuvâst já stuáru meerâst kuva tif lii siilbâkildee čapistiälkkusâš kyeli kuárŋumin luándust luosah ađai merâluosah šaddeh tuše já káártást täid juuvâid uásist toh láá luosâvejeheh láá iälustâm motomijd iivijd juuvâst toh vyelgih luáštádâttâđ juhânjäälmi kuávlun pesâdijn toh tolliitteh áápán luosah vyeijih uáivádâhhân já pivdeškyeteh kuolijd eromâšávt silâkkijd šaddeh meerâst jotelávt vajâldeh silâkkijd pivdedijn räi kuuđđâmvajâlde m luosah láá viättâm kulmâ ive máddááoosijn toh vyelgih vajâldiđ tavaskulij mittomeerrin lii maccâđ šoddâmjuhâsis kuuđđâđ máddááuásist taveuásán lii suullân kilomeetterid luosah pyehtih kavnâđ šoddâmjuuvâs vyeijih riddokuávlu miätá já puátih loopâst hajâááicus vievâst olmâ juuvâ njáálmán lii šiev muštokove tast magarin šoddâmjuuhâ hááisui talle ko toh iälustii vejehin juuvâst kuárŋuh juvváid keessiv kierruin vuojâdijnis luosâ kárttá njuškođ stuorrâ-uv kooržij pajas luhostuvá ko luosâ lii kievrâs kyeli čievrâponneest kođeh čohčuv juhâkierruu virdepaaihijn fášku peccihijnis cuávis čievrâpoonán kođokyepi niŋálâs teddil monnjâveepsis kuápán já kuulgâtškuát meeinijd toos te ores sirdâšuvá niŋálâs paaldân já heđâlmid meeinijd kuopsâinis hiäilutmáin luosah luávdih meeinijd čievrâ siisâ toh ovdáneh täälvi ääigi uđâgâžžân uđâgááh puátih uáinusân čievrâ siste já pivdeškyeteh siemin čäcielleežijd s pivdoo meerâst já juuvâst luosâ kannat pivdeđ veikkâ tom ij kodáččiigin muštâl et luosâ lii árvukyeli lii áárvust oonnum kyeli ko tot lii styeres já ton cuoppâ lii njäälgis cuoppâ lii ruopsâd já tast lii tiervâslâš vuojâ eenâb ko eres kuolij cuopâst pivdeh luosâ luosâjuuvâin luosah pivdojeh kuittâg viermijguin já laanijn meerâst uási meerâst pivdum luosâin iä kuittâg lah juuvâst šoddâm luánduluosah pic kyeliviljâlemlájádâsâst šoddâdun luosah eellim kuárŋu kođojuuhân tábáhtuvá juhâkierrust uđâgááh eellih aalgâst ruškâdâspursii vievâst pivdeh siemin čäcielleežijd ihásâžžân luosah luáštádâtškyeteh juhânjäälmi kuávlun pivdeh meerâst silâkkijd ađai merâluosâ šadda juuvâst stuáru meerâst já máccá šoddâmjuhâsis kuuđđâđ táiđá kođosajan ko tot muštá šoddâmjuuvâs čääsi haajâ liihâd máddááoosijn já porá siilâk tot stuáru jotelávt luosâ eellimmainâs šoddâmist luosâ sunded šoddâmjuhâsis s asij kyeleh uusi kuva tif sämmilij tehálumos pivdokyeli siijđo čuomah láá siilbâivnáseh já selgi lii čappâdub kulá luosâkuolijd já tast lii-uv čapis pyeidivepsi selgiveepsi já peeccih kooskâst láá maaŋgâlágáneh já toh láá nomâttum stuáruduv pivdemaigij já eellimvuovij mield jieškote-uvnáál veikkâ tááláá ääigi totkeeh nabdeh šaapšâid ohtân šlaajân láá juohum sierânâs juávhoid toi sillimpanij lovo mield lii uccâ šapšâšlaajâ maid pivdeh poskis viermijguin kođoääigi oorood om jieŋâlis soojijn nuuvt et tot joba pooggâg ko viermi loptee čäsuáiván šaapšah poreh čivgân planktonelleid maaŋgâi šaapšâi váldupurâmužžân šaddeh ponne-elleeh já kyelečiivgah šapšânäälih toh main láá sahis silleepäänih poreh tuše planktonelleid kođá čohčuv äigi riävdá čohčâmáánu aalgâst kidâ skammâmáánun lii tobdos putes gárguponnejavrij kyeli já ja vettâčasij kyeli tivrâs luosâkyeli lii uccâ já silbâsijđosâš luosâkuálááš tom tobdá selgiveepsi moojiipiälááš pyeidiveepsist mákkoo stuorrâ jieŋâlis já putes jaavrijn lijkkoo kolmâ čáácán muuikuh luáštádeteh kesipeeivij kolmâ jieŋâlâssáid toh pajaneh čäsuáiván purrâđ muikku-uáiváduvah vajâldeh javrij pajaldâsčaasijn pivdemin čääsi sieminelleežijd maid toh kävnih uáinus vievâst roovvâd-skammâmáánust muuikuh pajaneh jieŋâlâsâin kuuđđâđ tain šaddeh jietânâsuáiváduvah moh kođeh jieŋâlâsâi korrâponnásijn vieltijn láá masa puoh stuorrâ jaavrijn já meiddei vettâ oosijn pivdoo viermijn já nuottijn kiävttoo kyelikukkoin sehe passoo já suovâstuvvoo lii eennâmkoddekyeli s ponnekyeli lii kuhes kyeli mon uáivi lii kubduu já mon roopâst peeli lii peeccih kääibi vyelni lii njävilsáigu moin tot ocá ponne-elleid nähki lii njivláá já čuomah uáli uceh lii putes já kolmâ časij kyeli mii iälust jäävri ponneest tot pivdá ponne-elleid já kuolijd lii lihâstâsâidis peeleest hiđes mut sáttá ruškisruánáá syeji-iivnes keežild olâttiđ salâsis njäävih láá ubâ enâmist meid merâriddokuávlust kođá kaskoo täälvi kuovâmáánust tot paijaan jieŋâlâsâin kuuđđâđ javrij riddocuáhásáid tábáhtuvá paarâimield pivdoo viermijn já tälviv tot uággoo runneest cuoppâ lii njäälgis nuuvt keessiv ko tälviv-uv uusi kuva uággoo njaalgâ saalâs táiđá leđe maŋgâsân vuossâmuš kyeli mon lii koddám stággoin stuorrâ kubdâ selgivepsi liäbbáá muččâdávt ko kyeli vuájá čääsist ton lii-uv älkkee tubdâđ siijđoh láá váhá čappâduboh ko šaapšâst já távjá veeškiruškâdeh kávnoo ubâ tot lii tobdos kyeli veikkâ suávvileh láá sirdum meiddei čázáduvváid tot kávnoo kuávluin kost čääsi ij lah meendu sálttáá kođá kiđđuv vyesi-kesimáánust juuvâin já jaavrijn čunoi- čievrâ- tâi kárgupoonán porá aalgâst planktonelleid maŋeláá tiivrijd ponne-elleid já kyelečiivgâid puáhtá šoddâđ ivveest joba cm kukkosâžžân mut távjá kyeli ij šoodâ nuuvt jotelávt kuddum suávvil lii tiäddám kg s uusi kuva uusi kuva tif jaavrij kunâgâs kuávžur tuáppee vuogân te šadda huššâ lii kievrâs kyeli já tot njuško já keččâl šluvgeđ vuogâ meddâl njäälmist kuávžur vaibâdem váátá-uv kyelipivdest tááiđuid amas potkiittiđ kyele sulâstit ennuv luosâ mut lii táválávt čappâdub já vääŋkib kuávžur peeccih ij lah kooveeld sisâkulij nuuvt tegu luosâ peeccih kávnoo miätá ulguubeln tot kávnoo om já tot sirdui kuárŋu kuuđđâđ juuhân čohčuv šoddâm vejehááh iälusteh ive juuvâst mast tastoo luáštádeteh jáávrán tâi meerân vejehááh pääccih eelliđ juuhân ubâ eellimááigán poreh ponnetiivrijd já toi suovsâid tâi tiivrijd čäšuáivist kuávžur purâškuot meiddei kuolijd kođoäigi lii čohčâ-skammâmáánust kuás toh kuáivuh roge juuvâi čievrâpoonán meiničoolmijn šaddeh cm kukkosâš vejehááh lii njaalgâ já tiervâslâš purrâmuš siäilutmân juhâpivdo lii távjá kieldum kođo ääigi kuárŋoo merâkuávžur kuvžá lii loppâkeesi mielâsâš saalâs meiddei luosâpivdei kuávžurnääli lii torvejum kođoääigi rávhuidittem lasseen kyelikalvem pehti meeinih paččojeh já šovâttuvvojeh áldáin vejehááh luáštojeh vist jáávrán luándutilán tuodârjavrij fávru uággum kiđđuv tuoddârist lii vuáttámuš mon ij vajáldit lah toppiittâm ráávdu já ruttiih ton rääigist pajas peesah kejâdiđ ráávdu mučiđ siilbâivnásâš siijđo rávdu lii tuođâi-uv čappâd ton čuávji lii šeris ooraans tâi ruopsâd šiälgáá ruánáá tâi čuovjis iivnest roobdah láá vielgâdeh lii tavekuávlui kyeli mii váátá kolmâ šelis čääsi lii jävrikyeli mut merârávdu jotá meerân já máccá oppeet tálvástâllâđ já kođđeeđ sáivâčáácán jäävrist tâi juvviist lii uccáá purrâmâš te rávdunääli ucco spálččárávdun uccâšaddosâš rávdunäälin čácáduvâin kávnojeh kyehti rávduhäämi uccârávdu já stuorrârávdu rávdijäävrist kávnoo tuše nubbe taan kyevtist kávnoo sehe uccârávdu mon váldupurrâmâžžân láá ponne-elleeh já eres čielgitävtittemes elleeh já stuorrarávdu mii porá kuolijd rávdonääli lii killám tulvâdem keežild vala lâi rávdusaalâs kg ko saalâs lâi tuše kg láá sirdám nk ränisráávduid moh kođeh jieŋâluubon já kierdih tanen pyerebeht tulvâdem lah kuittâg vises tiätu tast lassaan-uv ränisrávdu šadda cm guhkkosažžan ivveest vist cm suullân ivveest kođá čohčuv kárgupoonán m jielâlâsân já hiäivulâš čääsi liegâsvuotâ lii ceehi suulâin iälá viehâ puárisin lii kuddum ihásâš kyeli kuddui ihásâš kyeli mii teedij kg s kyelišlaajah vuásku cm puško cm kuha cm muikku cm siergi cm lahna cm luosâ cm njäähi cm s lii hitruus puđâldâs lii pivnohumos vyehi kuálástiđ uusi kuva kuolijd jieŋâalnuággooh láá koddám uusi kuva pivnohumosáid puđâldâssáid kulá kuolij narrim ij lah ain finniđ stuorrâ salâsijd mut uáiviäšši lii muássuđ já uuccâđ uđđâ feeriimijd luándust jis haalijd haahâđ kyele purrâmuššân magarij piergâsijguin koddá kyele lii pivnohumos pivdovyehi lii stággu tuárgu korkkâ tiäddu já vuoggâ kalga leđe stáágu kukkosâš vâi septi ličij älkkee lyeštiđ čáácán meiddei saallâs toppim já vuogâst luovvim lii älkkeemus já tiädu vievâst uággoo puáhtá toollâđ seepti olmâ kieŋŋâlvuođâst kiävttojeh mááđuh tivrij suovsah já täigi lii šiev septi ko kyeleh uáinih vuogâst maškârdeijee mááđu já äiccih tast vyelgee spoorrân sijđosärgisáicuinis koorhâ lihâstuvâin puáhtá miäruštâllâđ maggaar kyeli tuáppee siärgááh finnejeh koorhâ tuše sporijdiđ septivuogân tuáppee vuásku korkkâ jäävkit čääsi vuál lahna tuáppee vuogân korkkâ vierrâl já hurgeškuát čäsuáivist jieŋâalnuággoo kyeleh närrejuvvojeh runneest jieŋâalnuággumáin kiävttoo siemin vuogâš stáágust lii keeli já tuárgu lii kildee meetaalpittááš já vagge moos puáibilduvvoo ovdâmerkkân kiärppáá suoksâ loptejuvvoo já luáštoo siemin lihâstuvâiguin tassaaš ko tobdoo et kyeli lii toppim maŋa tuárgu kuolijnis loptejuvvoo pajas s kiävttojeh sierâlágáneh vuogah kuva puáhtá poskis virmijguin koddeđ muuikuid kođoääigi čohčuv ko jäävrih jiäŋuškyeteh viermijd čääŋih meiddei riäskáh kooveest riäskáid já muuikuid finnee piätukuolijd pivnuusvuotâ vuáđuduvá toos et kuálásteijee kárttá fággádâllâđ kuolijn šlivgejuvvoo šlivgomstáágu kele já tuárgu vievâst kuhás čáácán maŋa kuálásteijee keellid tom maassâd sulâstiteh távjá kyele já toh láá kildeeh ivnááh já čääsist sporijdeijeeh áiccá uštuu uáinim- tâi sijđosärgisááicus vievâst kyeli tuáppee vuogân ravgee kuálásteijee stáágust vâi vageh tarvaneh salâskuálán kyeli lii vaibâdum loptejuvvoo tot haavijn pajas finnee salâsin puoh piätukuolijd stáágu tuárgu já uuštâ kiässojeh kárbá maajeeld kalga rávhálávt moottor-uv puáhtá kevttiđ uáivildum moottorkárbáin láá táválávt maaŋgah stááguh já uštuuh pivdojeh puško kuha já luosâkyeleh lii táiđušlaajâ šliivgâst tuárgukiäčán čuolmâdum tivre sulâstittee vuogâ kolgee čáácán tuáimá tego spižžá já tuálvu puzzâvuogâ nuuvt alda šaapšâ luosâ tâi kuávžur ko máhđulâš já katiska láá pehtilis pivdoniävuh kođđojeh táválávt noonâ já segis nailonáárpust finnee jyehilágánijd kuolijd kyeleh ovdâmerkkân kuávžureh pivdojeh juáluhijguin pivdojeh ucebeh kyeleh tego muuikuh suáppoo riddoost joorŋâ kuávlun kuáhhoo keessiv jyehi peeivi ko jamâ kyeleh pillâšuveh jotelávt lieggâ čääsist rahtum katiskain finnee kiđđuv já nomâlâsân kođo ääigi kuolijd lii äiđi mii stivree pivdus pirrâvyeijee kyele katiskan já puškoh láá táválumoseh kyeleh maid katiskain puáhtá koddeđ s puorijd kyelipivdemsoojijd láá pyeremusah kyelisajeh kyelisajeh láá njargâkeejih luohtâpoođah kárgupiälláh já suoinâlmâsroobdah lomâdeh suohis čäcišadolâšvuođâ siste já vuáskuneh mákkojeh ruugâi vyelni láá kuoškâpaaihijn kannat vyelgiđ kyelipiivdon tooláá iđedist tâi ehidist kuha já njäähi lává eehidveigin joođoost kuávžurijd já puškoid finnee šlivgomvuoggáin pyeremustáá iđedist já ehidist kyeli lii finnejum čääsist pajas tom kalga tállân kolkkâliđ jaamâs maŋa kyeleest puátkejuvvojeh vorrâsuonah syevđi moojiibeln čuomâstuvvoo já čuállejuvvoo nuuvt jotelávt ko mahđulâš puáhtá rähtiđ herskulâš já tiervâslâš purrâmâš uážžuh kuálástiđ mátuvuoggáin jieŋâalnuággumáin já šlivgomuštuin nuuvtá masa ubâ tun-uv keessiv kyelipiivdon kyelipivdemsajeh láá suoinâlmroobdah luohtâpoođah njargâkeejih já kárgupiälláh lii kuolij pyeremus pivdoäigi pivdoo iđedist já eehidveigin lii šiev kulo larmâd uágudijnâd luáštáh lyele maassâd čáácán luovvii vage ton njäälmist uáli várugát vahâgit kyele näähki kuálástuspiergâsijguin puškoh pivdojeh piergâsijguin uážuh kuálástiđ nuuvtá jieijâd kyelisalâsijn piergâsijguin finnejih salâsâd olmâ kyelimainâs s já skálžu iälustává jäävri ponneest viermiča lme verkkosilmä tobdočuárvih tuntosarvi skerreejyelgih saksijalat väzzimjyelgih kävelyjalat láá maŋgâ jyelgi lii maaŋgânáál omâs huáđđoo syeijjin lii panssar já tast láá suullân jyelgid imâšijd tot taha nuuvt maŋgáin juolgijn jyelgih láá spesiaališum maaŋgâ kiävtun rapu jotá ponneest já peeccihjuolgijguin tot vuájá tot tuáppee purrâmâšâst kiddâ já cáápá tom skerreejuolgijdis tot kiävttá jieijâs piäluštmân já kuáivudijn poonán loomijd juolgijn láá meiddei syevđih neljijn jyelgipaaráin tot pasta lihâdiđ pehtilávt ovdâs- maŋas- já tuáriskulij rapu olâttuvvoo tot tavga häppilávt maŋaskulij spežžâlmáin peccihis čuávjis vuástá šadda mut korrâ ij ij lah čielgi mut ton teekih já siskálâšah láá kiddâ ton korrâ koorâ sisâaaseest lii stuorrâ čielgitävtittis ellee lii šiev syejeest panssaris siste uáivi já koskâroopâ piäittá ohtâlâš kalkkâkorrâ já meiddei ton monnjâroppâ já puoh jyelgih láá koorâ syejeest maht rapu puáhtá šoddâđ ko tast lii korrâ korrâ ferttee jyehi keesi lonottiđ koorâs stuárráábân koorâ vuálá šadda uđđâ timmâ korrâ kuánttu puáris koorâst meddâl já šadda ucánjáhháá ovdil ko uđđâ korrâ kara ääigi rapu lii čiähusist luámistis eellim viättá peivijdis poonán kuáivum suáijáás luámistis tot piäittá paldanâs skerreiguin eehidveigin rapu vuálgá uuccâđ purrâmâš porá čäcišaddoid tiivrijd já jamâ kuolijd tot cáápá já piäjá juolgijguin njáálmán s pivdoo rapulaanijn herskusteleh ulmuu lasseen puško piisam já miŋkki ij älkkest pyevti olâttiđ ko tot uáiná čolmijdiskuin siämmáá áigásávt maaŋgâ kuávlun kyehti viermičalme láá punnjâseddee puncij keejist ađai tot keejâd pirrâsis punccečolmijguin uáivist láá meiddei kuhes tobdočuárvih moiguin tot áiccá haajâid máávuid já čääsi sporânijd pivdojeh syeinimáánu loopâst roovvâdmáánu räi lii kiäldulâš hommá pivdojeh sevŋis čohčâiijâi iänááš rapulaanijn mast lii septin jamâ kyeli rapupivdeeh kalâččeh čääsist já noreh rapuid laampu čuovâst päljis kieđâi tun rapuh mälistuvvojeh purrâmâššân toh kočâttuvvojeh ellen tyeldee čáácán mast toh jäämmih siämmást toh finnejeh kirkis ruopsis iivne lii uáivittis ellee kuákkájeh masa ubâ elimis jävriponneest kuus toh láá kuáivuđâttâm kiddâ syeijejeh kyehti korrâ kalkkâkoorâ siste lii skáálžu timmâ roppâ ij lah ollágin uáivi já ton váimu-uv lii jyelgist vyelni láá meiddei skáálžu syevđih váldá raavâdčalmaid čääsist maid tot vuáiŋá koorah láá-uv šiev syeji toh iä kuittâg suoijii tom ovdâmerkkân piisamijn kávnojeh-uv kiđđuv skálžukorrâlejeh moi siskijd láá piisameh purrâm láá rieggeeh main puáhtá rekinistiđ skáálžu ave siämmáánáál ko kyele čuomâin vuoiŋâmčääci happi já raavâd korrâ jyelgi lii pelduvváid poonán kuáivuđâttâm lii čielgitävtittis ellee mon teekih láá kiddâ roopâ luávdee koorâst rapu šadda tot ferttee lonottiđ koorâ láá kyehti koorâ moi kooskâst lii timmâ roppâ rapu kiävttá juolgijdis rapu suoijiiđât salâsteijein skálžu hááhá ravâdis s láá javrij já meerâ šlaajah taha vijđes já sahis šaddoduvâid já syeinisiipuul šođđâv riddokällei alne lii riddoost lii jävrridoi lasseen ennuu merâriddo áiccá et merâčääci lii kirkkâdub ko iänááš javrij čääci smäkkee čääsi te huámmáš et tot lii ucánjáhháá sálttáá lii-uv puáttâm merâčääsi já juuvâi pyehtim saivâčääsi siävuttâs kočoduvvoo muáručääccin šlaajah láá algâaalgâst jo-uv saivâčääsi tâi sálttáás merâčääsi šadoh já elleeh väldimeerâ elleid čääci lii liijgás veetâs láá viehâ uccáá šlaajah láá kuittâg maaŋgah javrij šadoh já elleeh lijgešaddeh suáijáás riddoin šaddee jävriruáhu lii algâaalgâst sisâčasij šaddo lii leevvâm vijđes šaddodâhhân meerâ suijáás riddoid láá maaŋgâi ludij pessim- purâdem- já syejisajeh päljis riddokällein šaddeh fiskisvuoivâssyeinih já syeinisipuleh ađai ruáhusipuleh liäđu muččâdávt källeeloomijn moh loppâkeesist tevdâšuveh šerisfiskis kukkálovduin láá assaas loostah moh vyerkkejeh čääsi áánsust tot lii vuáhádum pyereest koške šaddosoojijd loostâid puáhtá pavestiđ njaddon vuojâleeibi oolâ s järviruoko jävriruáhu haahka havdâ silakka siilâk ahven vuásku korvameduusa peljimedusa ahdinparta siämutiäppu turska torske sinisimpukka čuovjisskálžu rakkolevä kupâlâstiäppu kolmipiikki ryevdikuálmihâš merirokko merâpuákku kotilo merâtokko kilkki stuorrâlođâsrapu kampela fiindâr iälust maaŋgâšlajâsâš iäláánjuávkku láá merâellei párnáikäärdih čäcitääsi vuoluubeln šaddee tiäpuin muččâdumos lii ruškis kupâlâstiäppu lii finnim noomâs suorijdis kejij ááimu tevdim kupâlâsâid sulâstittee puljârijn vievâst tot piso ciäggud ijge šoodâ páárui luptim mođe vuálá lii stuárráámus tiäppu tot šadda joba meetterpele alosâžžân kupâlâstiäpuh suvâdeh páárui mield tego čääsivuálááš mecci libžáásteleh jieškote-uvlágáneh čielgitävtittis elleeh já tot fáálá šiev syeje já raavvâd meiddei kyeleuđâgáid šaddodâh kočoduvvoo-uv merâellei párnáikärdin salâsteh meiddei vuáskuneh já puškoh čäcirääjist källein já keeđgijn šadda šerisruánáá siämutiäppu lii táválumos ponne-ellee lii källeeridoi já vuoddâsij ässee pumppájeh tiijmest jieijâs čoođâ maŋgâ litter čääsi mast toh väldih ravâdin uccâtiäpuid koorâid kávná riddoin ennuu ko tot lii pááihui táválumos ponne-ellee ponne puáhtá leđe tievâ čuovjisskáálžui koorâin lii táválumos čäcilode ađai haavdâ tergâdumos raavvâd puáhčá čuovjisskáálžuid joba muádilov meetter jieŋŋâlvuođâst koorân láá távjá tarvanâm vielgis kalkkâkoorâ syejeest ellee merâpuákuh merâpuákku hááhá purrâmâš tot leehâst koorâs já hárávist njálmásis puuzâ sulâstittee juolgijdiskuin čääsi sieminelleežijd tarvaneh meiddei källei ruggâstuálppoid já kärbisvuáđoid s lii ponnekyeli kärbisvuáđust viiđâ seenti kukkosâš stuorrâlođâsrapu iälust jieŋâlâsâst merâponneest lii syeijin ruškis haarnisk mast láá lođđâseh porá poonán vuáijum jamâ kuolijd já meiddei viärmân surrum kuolijd lii torske já findâr raavâd lii suámálâš kyeli ko tot viälláá ponneest siijđoaln siijđost tast láá čalmeh toh uáinojeh ko tot čiäháđât čunnui siisâ tot oolât lappâd pehhee stuorrâlođâsrapu pajaldâsčaasijn-uv lii eellim riddočassijd almostuveh čoođâuáinojeijee já liivzâslágán elleeh láá peljimedusah moh lihâdeh hitásávt styereedmáin já ucceedmáin pállupele hámásii roopâs láá pivdojyelgih moi mirháin tot tármuttut uccâ elleid maid tot porá källee alne tâi šalde alne puáhtá uáiniđ čäsuáivist siilbâivnásijd šliäđgáttâlmijd šaddeh ko siilâkuáivádâh tuápu uccâelleežijd lii siilbâränis joorŋâi uáivádâhkuálááš tááhust tot lii kuálásteijei tergâdumos kyeli lii tergâdis purrâmâškyeli mii passoo suovâstuvvoo já tast ráhtojeh siäiluttuvah čääci lii vettâ muáručääci já suollui tijpâlâš šadoh láá fiskisvuoivâssyeini já syeinisiipuul já siämutiäpuh láá källeeriddošadoh iälusteijee čielgitävtittis elleeh láá čuovjisskáálžuh stuorrâlođâsrapuh já merâpuákuh lii tergâdumos purrâmâškyeli oppâkirje kove tâi čääli vihkosâd raavâdkuálusijd main uásálâžžân lii a čuovjisskálžu b siilâk hááhá raavâdsis a čuovjisskálžu b merâpuákku c havdâ s kuva tarkkuustâllâm lii hitruus hommá lii älkkee algâttiđ kiđđuv ko kiđđâvarrim lii loddemailmist livkkáás äigi pisotteleh kuhebijd aaigijd sajestis já tane taid kiergân tubdâđ lii ludij tarkkuustâlmist tergâdis piergâs uáináh lode mon jieh tuubdâ te tarkkuustâl tom huolâlávt huámášume nomâlâsân ton ivnijd stuárudâhân jiänáttâlmân já kirdemvuáhân loddetarkkummääđhist lii siijvost já várugâs te ij paldeet luudijd meddâl s tarkkuustâlmin almaaštâl kivâdijnis vuovdâst kuva čääsih kiäsutteh varrimmääđhist mäccee luudijd vuoiŋâđâttâđ pessimsaje lii kavnum álgá pelikyeimi uuccâm ađai kiihâm loddešlaajâst lii jieijâslágán kiihâm čaittâleh nubbijd orásáid kievrâvuođâs almaaštâlmáin toh viggeh čäittiđ et liččii hiäivuliih pelikyeimih puzzâkerdi lii kiihâmääigi muččâdumos muddoost kihâmeh láá mielâkiddiivâš äšši já pessim pelikyeimi lii kavnum lii pessim vuáru čäcilodeh huksejeh piervâlis enâmân riddošadoi suáján puáhtá leđe kobđoo miehtâ rido aldasijn šlaajah huksejeh piervâlis valmâš luámán tâi lodevuovdân mannee moonijd já läliškuát taid uđâgááh láá kočâttâm korâidis toh luágguh ennis maajeeld riddočáácán joođeet uđâgáid uuccâđ purrâmâš uđâgááh láá oppâm piergiittâllâđ jiečânis toh pieđgâneh já maneh kiäinusis lodeh láá rávhuiđuttum pessimääigi láá vuáhádum eelliđ čääsist čuáđgi já njuhčâ kuleh vuonjâšluddijd eellim váátá čäciluudijn tiätu jiešvuođâid toh kalgeh mättiđ vuoijâđ haahâđ raavvâd já cevziđ kolmâ čääsist já eres-uv čääsist ellee ludij puzzâkerdi lii jehhee mii syeijee taid njuoskâmist já kolmuumist s lii vuoijâmjyelgi já silleenjune láá stielâsjyelgih já čuhâ njune poođâš páácá čäsuáiván ko tot ocá raavvâd láá vuoijâmjyelgih lii kuulmâ jyelgisuormâ kooskâst liškepuáimu moi vievâst puáhtá vuoijâđ jotelávt pyehtih väzziđ stáávrun meiddei koške enâmist noonâ já kubdâ silleenjune lii ovdánâm raavvâd hahâmân čääsist láá suáđáseh moi čoođâ vuonjâččeh sillejeh čääsist uccâelleežijd vuonjâšlodeh oceh raavvâd čäsuáivist tâi oŋâttušeh cuávis riddočääsist poonán nuuvt et tuše poođâš já jyelgih uáinojeh čäsuáivist lodeh láá pelipyehč eeh láá čepis pyehčeeh ovdâmerkkân silkkešnjirgoo láá kuheldâlâš já kuhesčiäppátsâš čäcilodeh jyelgih láá roopâ monnjâuásist et tain lii vaigâd jotteeđ enâmist toh huksejeh miehtâlágán piervâlis čáácán láá stielâsjyelgih main jyehi jyelgisuormâ pirrâ lii jieijâs nähkistielâs tego silkkešnjirgoo puohčâleh ollásávt čääsi vuálá purrâmâš usâdijn pivdeh puohčâmáin ovdâmerkkân kuolijd já rapuelleid njune lii njuolgâd já čuuhâl lii ludij lassaanmân kullee lattim moos kuleh maaŋgâlágáneh lihâstuvah já jienah lii čäcilodde mii ocá purrâmâšâs čäsuáivist tâi oŋâttušmáin cuávis riddočääsist poonán nuuvt et tuše poođâš já jyelgih uáinojeh čäsuáivist hčee lii čäcilodde mii puohčâl ollásávt čääsi vuálá purrâmâšâs usâdijn já paattârdijn láá vuáhádum maaŋgânáálá eelliđ čääsist lii kiđđuv kiihâm lodeh láá pessimääigi rávhuiđuttum čäcilodeh láá vuáhádum eelliđ čääsist čäciludij kihâmist s čäcipellâst lii kildee tevkisruánáá uáivi já čiäppât pirrâ lii vielgis čeveriegis uáivist láá kyevtsuáráág vuoptah já kääibist nierâsiämu já niŋálâs lává siämmáánálásiih táválumos vuonjâšlodde puáhtá kuáhtáđ masa jyehi kuávlust puáhtá uáiniđ nuuvt mecciláádust ko meid kaavpug muorâstuvâin tuáršuin tálvásteleh kaavpugij suddepaaihijn kiihâm lii tooláá kiđđuv maŋa láá orásijn čuosah kiihâmpuzâi sajan šaddeh niŋálâštuársu sulâstittee ruškiskirjáás puuzah orásijn láá uđđâ čuosah já ton puuzah muttojeh oppeet muččâdin piervâl lii jo-uv riddoost tâi koške enâmist já távjá šadolâšvuođâ siste lii skođâstum niŋálâs uvjâiguin maid tot lii luovvim jieijâs puzzâkeerdist láá manneed maid niŋálâs láálá meiddei ana huolâ uđâgijnin tassaaš ko toh piergiiškyeteh jiečânis oŋâttuš njunijnis ponneest purrâmâš poođâš ciäggud lii pelipyehčee porá siemânijd čäcišadoi oosijd tiivrijd já eres čääsi uccâelleežijd olespyehč ee mákkoo ruáhujaavrijn já merâluovtâin já lii hormišiš kiihâm komárdeleh nuáigátteleh pyehčih já spiäžžuh čääsi kiihâmtánssáámij maŋa silkkešnjirroopaarâ huksee oovtâst kobđoo piervâl ruávustuv kuávdoo mii tarvan čäcišaddoid kiddâ láá mane maid paarâ láálá vuáruttuvâi neelji oho ääigi mättih vuoijâđ tállân ko kočâtteh korâidis vaarâ áštá váldá silkkešnjirroo uđâgijdis suáijáidis vuálá tâi siälgásis vanhimeh pivdev kuolijd uđâgáid ton räi ko toh piergiiškyeteh purrâmâšhahâmist jiečânis lii olespyehčee ravâdin láá iänááš uccâkuálááh mut toos tohhejeh meiddei čäcitiivreh já čäcišadoi uásih s lii ollâ kállu já uáli uánihis njune uáivist lii vielgis nierâtiälkku ij lah nierâtiälkku niskeest láá vuoptah siijđoh já čuávji láá vielgâdeh lii tevkisruškâd lii vuovdâpessejeijee kulá tobdosumos čäciluddijd mákkoo maaŋgâlágánijn čácáduvâin nuuvt olgosuáluikuávlust ko ucebijn jeggilááduin-uv ubâ čuáđgi suájáin kulloo njuurgâs mast tom lii älkkee tubdâđ kiđđâkihâmân kuleh hitruus uáivi hiäluttâlmeh oovdâs maŋas keejâ kove já skiččee jiänáttâlmeh pessee muorâvuovdân láá kuittâg nuuvt uccáá vuovdâmuorah et čođgijd kannat huksiđ vuovdâid kalga leđe iästuttis peessâm jäävri kuávlust ko čuáđgi kirdá korrâ liävttoin vuovdâsis mannee vuovdân manneed já ana huolâ toi lälimist joođeet uđâgijdis čáácán tállân ko toh láá njuškim meddâl vuovdâst lii olespyehčee ravâdin láá skuápuh rapuelleeh tiivreh já čääsi ponne-elleeh láá niskevuoptah lii uáli táválâš vuonjâšlodde mákkoo jyehi kuávlust maaŋgâlágán čaasijn ovdâmerkkân cuávis ruáhujaavrijn já merâluovtâin kirdeh távjá ucebijn moođijn iäruttuvá pyereest toi šiev tobdomerkkâ vielgis säärgis suájái monnjâroobdâst huksee piervâlis mielâstis ruávustâhân alda kaijui piälušteh pessimsaajees ruokkâdávt já tast hietih meiddei alda pessejeijee viettuuh mannee manneed ohtuunis huolât uđâgáin moh mättih kirdeđ suullân kyevti mánuppaje ahasâžžân lii olespyehčee ravâdin láá skuápuh skáálžuh já tiivreh maid tot puáhčá cuávis čaasijn s lii stuorrâsiähá lodde lii čapisvielgâd lii ruškiškirjáá láá suohis niskevuoptah si lii čepis kyelipivdee láá kiđđuv vuosmužžân värrejeijee čäcilodeh vuonjâšlodeh čokkâneh talle jieŋârobdáid vuoiŋâdâttâđ láá táváliih ubâ pivnohisteh stuorrâ já kirkis čaasijd piervâl lii čääsi alda vuovdâst tâi keeđgi tâi rakânâs vyelni láá táválávt huolât ohtuunis uđâgijnis lii olespyehčee porá iänááš kuolijd mut toos tohhejeh meiddei rapuelleeh já tiivreh kuálásteh mielâstis stuorrâ tuákkin vyejeet kyeliuáiváduv riddočáácán suájáiguin lápumáin já aalgât tobbeen kuálástem láá čappâdeh mut tain lii vielgis njune já kállutiälkku vyeijih nivkkomáin já niskees nuáigutmáin jyelgisuormâin láá vuoijâmstielâseh já niŋálâs lává siämmáánálásiih lii čiđđâčapis čäcilodde lii táválâš lodde eereeb tavemuu mákkoo já lijgešoddâm já ruávváás čácáduvâi piälláin miehtâlágán piervâl lii ruávustuv roobdâst huksiimân uásálistev kuohtuuh vanhimlodeh mannee manneed vanhimeh läälliv moonijd vuáruttuvâi lälidijn čiđđâkääni lii vaijaas lodde tot vuájálit meddâl puoh reeviirsâs puáttâm luudijd vanhimeh aitârdává oovtâst uđâgijn lii olespyehčee puohčâl ollásávt čääsi vuálá mut tavga masa siämmâst čäsuáiván porá čäcišaddoid siemânijd tiivrijd skáálžuid já uccâkuáláid s ivne lii kuovgâd lii räänis já njune fiskisruánáá já niŋálâs sulâstittev kyeimis lii puohporree lii masa vuorâččâs stuárusâš lodde puáhtá uáiniđ jyehi saajeest áásá mielâstis korrâ já kiäđgáás riddoin uáiná távjá kuákkáámin stuálppukeejist tâi monnii eres ollâ saajeest kost tot tarkkuustâl pirrâsis ruávuin já riisijn rahtum piervâl lii čääsi aldasijn ovdâmerkkân keeđgi alne enâmist tâi jeggimievtâ alne puáhtá leđe meiddei látukáátu alne tâi kaavpugist joba kerditáálu káátu alne mannee mane vanhimeh läälliv já aitârdává uđâgáid oovtâst lii puohporree tohhejeh ovdâmerkkân jamâ kyeleh já toi čollimpasâttâsah mááđuh tiivreh já maaŋgah eres-uv uccâelleežiih päiskituáki puáhtá uáiniđ kirdemin piäldu kendee traktor maajeeld purâmin piäldust mááđuid já tiivrijd lii vuoluubeln kejâdijn kuovgâd uáivipaajaaš lii vielgâd mut čalme pehti jotá niiskán čapis säärgis keejân čiehčâ lii tevkisruškâd lii peivikozzâlodde puáhtá uáiniđ čácáduvâi aldasijn kuáláástmin tot lii váhá härvinâšâb kirdá vyeligâsâst kuuloold riddoid kuorâdmáin já orosist kooskâi oovtsajan terppâđ suájáiguin tot fakkist skuvgát vuáluskulij já časka kozâidis kyele siälgán tot paijaan čääsist kyelettáá já motomin salâskyeli kozâidis kooskâst máccá ain siämmáá sajan pessiđ piervâl lii risselanne huksee piervâl oovsijn já ores skoođâst piervâl siähtálijguin já jáhálijguin lii ollâgâsâst ovdâmerkkân täsikierrâgsâš aaikâ pajeoovsijn láá kuittâg uccáá hiäivuliih muorah et čievččáid huksejuvvojeh aainâs-uv tahopiervâleh moh tohhejeh toid uáli pyereest mannee piervâlân mane maid tot meiddei láálá ana huolâ niŋálâs já uđâgái piemmâmist ton räi ko uđâgááh cevziškyeteh jiečânis kuáláást peiviv válduravâdin láá kyeleh mut tohhejeh toos meiddei cuobbuuh já säpligeh-uv s čäcipellâst čuáđgi telkkä cm värree čohčâ-skammâmáánust máccá njuhčâ-cuáŋuimáánust čiehčâ kalasääski cm suájákejij koskâ cm värree porge-čohčâmáánust máccá cuáŋuimáánust silkkešnjirroo silkkiuikku cm värree porge-roovvâdmáánust máccá cuáŋui-vyesimáánust čiđđâkääni nokikana cm värree čohčâ-roovvâdmáánust máccá cuáŋuimáánust tuáršu sinisorsa cm värree čohčâ-skammâmáánust máccá njuhčâ-cuáŋuimáánust viettuu tukkasotka cm värree čohčâ-roovvâdmáánust máccá cuáŋuimáánust kuussâgkuálsi isokoskelo cm värree čohčâ-roovvâdmáánust máccá kuovâ-cuáŋuimáánust päiski kalalokki cm värree porge-roovvâdmáánust máccá cuáŋuimáánust s loheh tuulihaukka pieggâvälli naurulokki kappeerpäiski kottarainen kottárâš kiuru leivosâš töyhtöhyyppä vuoptâlaahul lodeh kävnih purrâmâš piäldust jäävrist riddoniijton já piäldun kirdá piäldu paijeel kendee traktor čuávu larmâdeijee kappeerpäiskituákki fäälih maŋgáid loddešlaajáid raavvâd siemânijd tiivrijd já toi suovsâid sehe säpligijd häärvih loddešlaajah pessejeh piälduin ko jolgâ enâmist toh láá syejettemeh iä lah miestuuh moh suoijiiččii luudijd vajalijn leivosiih já vuoptâlaahuleh láá kuittâg vuáhádum pessiđ piälduin hietih kiđđâpargoin tuápuh eskinkendum piäldust mááđuid já eres herskupittáid tohhee masa mii peri eres-uv ravâdijd pessejeh táválávt siärvádâhhân lijgešoddâm čácáduvâi riddoin kappeerpääiski eres kaijuin ton čapis uáivist lii táválumos kaijuu kävnih mááđuid já eres-uv purrâmâš eskinkendum piäldust s uusi kuva ij kiddii huámášume ivnijdiskuin pic eromâš viizârdmijnis viizârd ollâgâsâst ááimust niijtost tâi laajišvyevdist luptân ollâgâsân loddááš mii kirdildijn civkká ettiis já pastelis jienáin ist-ist loddáást lii ruškis selgi já kuovgis radde mast láá čapis sárgáh lii nuuvt táválâš cisááš et olmooš ij ubâ aaicâgin tom ovdilgo oresloddááš kirdel pajas ááimun tieđettiđ jieijâs pessimreviirist kulloo šeris jienâ kostnii ááimust čiv-čiv-čiv-cicicicici fii-fii sodâstâl vuálus lebbejum poođâšáin já suájáidiskuin já vizârdem jaskood ráhtá piervâlis enâmân ige tom lah älkkee kavnâđ láálá moonijd muáddi oho ja kuohtuuh vaanhimloddááh piemmâv uđâgáid porá tiivrijd já čohčuv meiddei siemânijd värree táálván tâi čohčâ-roovvâdmáánust puátih vyesimáánust kuva harri puuljârd kirdeddijn murâšlâš huuihâs já puljârdem lii vaarâ uápis jienâ miätá värree vyesimáánust já vuossâmuuh lodeh varriiškyeteh kuhás jo kesimáánust veikkâ iänááš lodeh vyelgih-uv iäskán porgemáánust lii tobdos kalâččeijee kuhes juolgijdiskuin já kavrenjunijnis lii seelgibeln ruškâd já radde lii kuovgâd uáinijeh čielgâsávt kuovgis sárgáh iärut kuškástuvâst tast et tot lii čielgâsávt ucceeb já njune lii uánihub tobdos eellimpiirâs lii piäldu jeggi tâi vođđâ lii tuše roggááš enâmist moos njiŋálâs mannee mane moi lälimân meiddei oreslodde uásálist kirdeleh suullân mánuppaje puárisin porá sieminiälánijd tiivrijd já muorjijd s s kuva porá čohčuv pihlejâšmuorjijd seivitteh vyesimáánust maaŋgah ränislágán lodeh uucc tiivrijd já mááđuid škäijee jienah tevdih ááimu radde fiskáá já čuávjivuálááš viälgáá já siijđoin láá čapis tiälhuh paajaškeeči já uáivi láá ránáseh suájáh já seelgi pajeuási vist ruškâdeh lii masa kuávská matsâš cm kukkosâš ráhtá piervâlis njaajâst já suoinijn mottoom uáksisuárán mannee mane maid láálá muáddi oho kyeđđih piervâl kyevti oho keččin veikkâ iä vala määtigin nuuvt pyereest kirdeđ loopâst tâi roovvâdmáánust ränisrástágááh varriiškyeteh máádás ko pihlejâšmyerjih láá valjeest pääccih ennuv lodeh já tâi riddokuávloiv tálvástâllâđ lii kozzâlodde meeri lii kiäppánâm pivdá piäldu uccânjomâtteijeid pessee piälduroobdâst vuorâččâs puáris piervâlist tâi vuovdâst mii lii ovdiibeln áávus vitlov ihheed tassaaš pieggâvälli lâi táválumos kozzâlodde ruopsisruškis väälih uáinojii távjá piäldui já niijtoi paajaabeln säpligpiivdost toh fakkist masa láppojii arvâlum et suijâ ličij säpligáid hiäivulij raavipiällái kiäppánmist iä innig tarbâšuu ko piäldoid piäijojeh syelipocceeh ađai arvečääci jođettuvvoo eennâmvuálááš pocceid lii luddijd ennuu raavâd häärvih loddešlaajah pessejeh piälduin ko tobbeen iä lah suáijáás pessimsajeh já pieggâvalij meeri lii čielgâsávt kiäppánâm já čääli maggaar raavvâd lodeh kävnih piälduin piälduin pessejeh uccáá loddešlaajah s lodeh kottárâš cm värree čohčâ-roovvâdmáánust máccá cuáŋuimáánust leivosâš cm värree porge-roovvâdmáánust máccá cuáŋuimáánust säpligvälli cm suájákejij koskâ cm värree roovvâdmáánust máccá cuáŋuimáánust pieggâvälli cm suájákejij koskâ cm värree porge-roovvâdmáánust máccá cuáŋui-vyesimáánust piäldupuágui cm vuoptâlaahul cm värree syeini-čohčâmáánust máccá cuáŋuimáánust kiärdutuvvá cm värree čohčâ-roovvâdmáánust máccá cuáŋuimáánust kappeerpäiski cm värree porge-skammâmáánust máccá cuáŋuimáánust kulloo ruovgâm čokkâneh kođoláádun lasaniđ kođo kávnoo tooláá kiđđuv kiđđâpiäiváá suddâdem láádust álgá tábáhtuđ ponnemoođeest tálvástâllâm orescuobbuuh vyeijih kuhes já kievrâs monnjâjuolgijdis vievâst lieggân peiviláá lii äigi vyelgiđ lasanemsajan toh kuánttuh enâmân já njuškoškyeteh uuccâđ hiäivulii kuuđđâmčääsi lassaan kuđâ máin hiäivulâš saje lii kavnum lii äigi algâttiđ ruovgâmkonsert grouk-grouk-grouk-ruovgâsáin oráseh hokâtteleh pirrâs niŋálâscuobbuid parâttâllâđ toiguin toh meiddei almaašteleh eres orásáid maŋa cuobbuuh kođeh kođá čáácân joba paijeel tuhháát meiničalmed ađai manesellâd já ores heđâlmit taid šovâttemselâidiskuin s cuábui pivdá tiivrijd cuábui ucâluvá tálvástâllâmsajasis cuábui kođá tálvástâl lááduin já eres lahtâ soojijn meiničalme suoksâ hämimolsom nohá keessiv já cuábui kuánttu enâmân eellim jieškote-uv iveaaigijn hämimolsom heđâlmittum čapis maneseelâid pirâstit čoođâuáinojeijee šlijve tarvaneh nubbijd já luptâneh meiničuággin čäsuáiván šlijve čuákkee lieggâs piäiváápaštust piäiváápaaštâ lii láállâm meeinijd tuárvi kuhháá tain šaddeh suovsah ađai šluubbukuáivih láá aalgâst jyelgittemeh já vyeijih peccihis vievâst suovsah vyeiŋih suovđijguin et toh pyehtih eelliđ tuše čääsist poreh čääsi sieminelleežijd já šadoi tiäpu šluubbukuáivih láá okkosiih toi monnjâjyelgih šodâškyeteh ovdánškyeteh meiddei ovdâjyelgih loopâkeččin suovđij sajan ovdáneh kiäppáh já peeccih láppoo kyevtist kuulmâ mánuppajan pištee hämimolsom lii nuuhâm ollásávt ovdánâm cuábui lii tuše muádi seenti kukkosâš vaarah äštih cuobbuu cuobbui eellim nohá juo suoksâääigi ko šluubbukuáivih láá kuolij já maaŋgâi eres-uv čäciellei raavâd orescuobbuu valjim kođonješši košká já šluubbukuáivih jäämmih ton keežild cuobbuuh pyehtih šoddâđ kyevdi riämnjá kuorgâ tâi kozzâlode salâsin veikkâ maaŋgah elleeh kevttih cuobbuid ravâdin puoh cuobbuuh iä jäämi niŋálâscuobbuuh láá kiđđuv visásmittám ääši kuđâmáin meeinijd čáácán valjeest s mákkoo lahtâsist kuuđđâm lii lappâd vyelgih cuobbuuh čääsist meddâl já iälusteh loppâkeesi enâmist cuábui vuáiŋá kiäppái lasseen meiddei liškijnis et ton liške ij uážu kuškâđ taarbâš-uv lahtâ eellimpirrâs uáiná enâmustáá ehidist já iđedist ko talle lapse lii lahtâdâm šadolâšvuođâ já tuálá cuobbuu-uv liške njuoskâsin pivdeh ravâdin jotelis já turdáás njuohčâmijnis ovdâmerkkân tiivrijd rippoid já eres sieminelleežijd lii täälvi oijâgâsâst šoŋŋâ čohčuv čuásku já vuossâmuuh ijjâpuolâšeh puátih šaddeh cuobbuu lihâstuvah kolmâs keežild hitásubbon oceh olssis suáijáás já lahtâ tálvástâllâmsaje ovdâmerkkân láádu ponnemoođeest viettih täälvi oijâgâsâst toi roopâliegâsvuotâ luáštá alda tálvástâllâmsaje liegâsvuođâ láá rievdeeliegâsliih elleeh ellee roopâliegâsvuotâ muttuustâl pirrâs liegâsvuođâ mield lii rievdeliegâslij ellei vyehi tálvástâllâđ roopâliegâsvuotâ luáštá tálle alda lassaan kuđâmáin heđâlmittum maneseelâst šadda suoksâ ovdán hämimolsom maŋa cuobbuu-uđâgâš viettih täälvi oijâgâsâst cuobbuu suovsah kočoduvvojeh šluubbukuáivin lah uáinâm cuobbuid vuáttámušâinâd cuábui pivdá já čääli lii kuhes já turdáás njuovčâ moin tot pivdá tiivrijd s ááimust já saaŋaaš liškeest kesi-iijâ lah eidu nohháádmin ko peljimaddust kulluuškuát punjijdem čolmijdâd já uáináh punjijdeijee čokkáámin uáđđimvisteed seeinist spežžâlem siäinán já punjijdeijee lii lopâlávt jaskođittum páácá unohis vorrâtiälkku kâ lii kiergânâm čuoggiđ tuu liške vala saŋŋeed niŋálâsčuoškâ njama voorâ čuoggim punjijdeijee lii lamaš niŋálâsčuoškâ taarbâš voorâ vâi puávtáččij turviđ monijdis ovdánem lii uáivist kuhes säggi moin tot ráigá liške vorrâ káđálduđ njoommâm ääigi luáštá niŋálâs voorân jieijâs čuulgâ láá amnâseh moh finnejeh liške saŋediđ já ilâštiđ áiccá tuu juo kukken haajâd já ruummâšliegâsvuođâd vuáđuld njama ravâdin šadoi kolgosijd já rasij mieđâ sooj ijn láá valjeest čuoš kah lii tievâslâš hämimolsom ađai ton ovdánempajeh láá mane suoksâ skuáppu já räävis mannejeh monijdis čáccáás soojijd láá-uv enâmustáá jeegijn já čäcipiälláin ennuu čuoškah láá mast láá täälvi kossâ muottuu suddâm keežild ennuu čäcilááduh koškeh hitásávt já čuoškah šaddeh ubâ keesi ääigi korâinis čolgâm čuoškâsuovs ah pisotteleh čäsuáivist vuoiŋâmpocces vievâst seenti kukkosiih suovsah hiäŋgájeh vuálusoivij já poreh čääsi sieminelleežijd eeti puátá luáštáđeteh suovsah maaškârdmáin poonán ferttejeh kuittâg jotelávt peessâđ maassâd čäsuáiván vuoiŋâđ suovsâi asâttem nješši košká jotelávt toh jäämmih oho ahasâžžân suovsah skuáppuluveh čuoškâi skuáppu áppád lihâdiđ ovdiikeččin láá kyehti stuorrâ čalme et tot uáiná lii njoommâm jieijâs tievâ voorâ suovsah já skuáppu s čuáppá liške salâsteijes já puáhtá patâriđ ovdán skuápu syejeest rävis čuoškâ pištá tuše mottoom peeivi talle skuápu korrâ kiškán já rävis čuoškâ itá uáinusân soojijn lieggâ šooŋah tovâtteh motomin skuápui juávkkukiškánem já talle tobbeen láá tuođâi ennuu čuoškah láá siemin čuoškah láá uceh kiärppáá sulâstittee čuoškah ko čuoškâniŋálâsah myevvirniŋálâsah iä njoomâ uhrees voorâ mut toh čyeppih liške kaibijdiskuin šadda hävvi mast sáttá kulgâđ vorrâ ko myevvirniŋálâsâi voorâst láá voorâ káđáldum estee amnâseh maajeeldšaddo ovdán kolgee čaasijn myevvireh kivsedeh ulmuid šivettijd já jiellâhelleid juo loppâkiiđâ toh tiättojeh maŋeláá keessiv láá käskee kiärppááh jonsahpeeivi maŋa almostuveh porruuh láá stuorrâ kiärppááh moh aldaneh syelimâsâht joskâ já käskisteh tállân liiškán pesâdijn čuopâst pastelis njälmiosijdiskuin kuulmâčievvâg häävi liiškán já njama voorâ šoddâm čikâlâs lii raše já puáhtá saŋediđ korrâsávt kuva piirroksen tilalle já porruuh kivsedeh elleid pieni kuva nautapaarmasta suurennuslasin alla otetaan pois s kuva tun suoijih jieijâd čuoškâin suoijiđ jieijâs kivsádâsâin já eres-uv kirdee kivsádâsâi vuástá puáhtá suoijiiđâttâđ kuovgis pihtâsijguin uáivi já niske luávdee čuoškâviermi lii šiev syeji kávnojeh veikkâ magareh opsijdeijee čuoškâpaldanâsah kinttâleh já suovâsteijeeh sehe šleđgáin tuáimee piergâseh čuoškâi meddâl tolâmân pargon lii sehhiđ tiivre herkis hajâááicu čuoškâ ij kolgâččii tubdâđ ulmuu kiäsutteijee haajâid paldanâs haajâ vyelni halijdâh visásmittiđ olmâ ijjânaharijd piejâ seeŋgâ oolâ čuoškâviermi taarbâš voorâ lassaanmân lii tievâslâš hämimolsom láá ennuu čuoškah kuáluskove čuoškâ hämimolsom poojijn soojijn láá keessiv uccáá čuoškah čuoškâpaldanâsâid tun lah kiävttám njeeššist čuoškâsuovsâid taid styeredemlassáin suovsâ kove já valdâttâl ton olgohäämi s liäđđuh kiđđuv lii poijuu liäđus puájukisái itteem poijuid lii vises merkkâ kiiđâ puátimist lii poijuu liäđus já poijuuh láá-uv kiiđâ vuossâmuuh lieđđejeijee šadoh láá valjeest kukáh kuká syeijee kuolgiis syejilostâ syejiloostâin šadda puájuikissá timmâ turkkâ kukái syeijin ađai sieđgâ šovos- já emiliäđuseh láá sierânâs šaddoin láá šerisfiskâdeh emiliäđuseh ruánáásiähá láá maaŋgah šlaajah láá muorah miestuuh já toŋâseh šaddeh raavij já piäldui piälláin sehe riddoin já jeegijn siste kuáhtááh meiddei kiiđâ vuossâmuu hurijdeijee miäđušijnkunâgâdâr lii kunâgâttârân tergâdis šaddo ko kunâgâdâr njama mieđâ ravâdin ton liäđusijn lasseen kunâgâdâr taarbâš ennuu poijuu lieđikoovjâ lii huksim kuáđi enâmân syeinimiehtân tâi eennâmluámán huksee kuátivuáđun lieđikoovjâst já jieijâs rähtim kääsist kennoid moid tot mannee sieđgâ hiätá miäđušijnist kunâgâdâr kuássu šovosliäđusist ton kuolgiis tuurkân tarvan lieđikovjâ tot seivittist nube sieđgâ ađai poijuu emiliäđusáid sirdâšuvá lieđikovjâ kukái emiliäđusáid kovjim kočoduvvoo tivrekovjiimin ääigi miäđušijneh kavjejeh meiddei myerjimiestuid soorijd juuŋâid já maaŋgâid eres šaddoid poijuin lii pieggâkovjim šovosliäđus emiliäđus kavjejeh sieđgâ ađai poijuu s ruŋgo lii täsivávt räänis šadda távjá čääsi paaldâst šadda jyehi kuávlust lii táválâš muorâ ubâ loostah láá čuhâleh vuoluubeln ränissiähá já ucánjáhháá kuolgiih ruŋgo lii täsivávt räänis já emiliäđuseh láá siämmáá muorâst joođeet leeibi lieđikoovjâ juo tooláá cuáŋuimáánust leeibist iä lah talle vala loostah iästun piäsá lieđikovjâ kirdeđ pyereest emiliäđusáid já kovjim luhostuvá pyereest ulmuuh láá allergisiih leeibi lieđikoovjân já täälvi ääigi emiliäđuseh muttojeh siemin čapis paccâhin siemâneh kočâdeh täälvi puurgâin enâmân já sirdâšuveh tulvečasij mield uđđâ šoddâmsoojijd suojâluvvojeh lii lahtâ meecij já ridoi tivrâs muorâ šadda já näpikiärdu koskâsii kuávlust timmâ muorâamnâsist ráhtojeh maaŋgâlágáneh mučis tiiŋgah ij kuittâg lah meendugin táválâš muorâ et maaŋgah pikkâleibivyevdih láá rávhuidittum láá kildee jurbâ loostah moi keejist lii tego cäpcejum pittá meddâl láá ucánjáhháá turdááh já tast muorâ vaarâ lâš finnim noomâs-uv lii tevkkâd já ruábbáá lii pieggâkovjim levâneh čääsi mield leibi já pikkâleibi kočâttává lostâidis čohčuv ruánáán s láá stuorrâ vielgis liäđuseh suovsah poreh muorâ lostâttemmin já skođâsteh tom viermijn lii algâkeesi muččâdumos muorâ mákkojeh čuovâdis šoddâmsoojijn niijtoin já mecciroobdâin lieđđejeijee tuomah láá kiässááš uáináttâs opsijdeijee liäđuseh kiäsutteh tiivrijd uuccâđ mieđâ já tiivreh kavjejeh kuká liäđusij sajan šaddeh čapis ucánjáhháá mirhâliih myerjih huolâthánnáá myerjih láá maaŋgâ ellee tego ränisrástágáá raavâd já siemin piäivááloddáá tuomâpiäivááloddáá suovsah poreh tuomâ loostâid suovsah poreh muorâ aaibâs lostâttemmin toh skođâsteh muorâ asettis viermisuoggâmân tuomâ šoddâd juo siämmáá keesi uđđâ loostâid šado kovjim taheh tiivreh toh jođetteh lieđikoovjâ šado kuká šovosliäđusijn nube šado emiliäđusáid šado lieđikovjâ jotá piegâ fáárust šado kuká šovosliäđusijn nube šado emiliäđusáid kavjejeh tiivreh já pieggâ lii tivrekovjim já pikkâleeibist lii pieggâkovjim a luándust poijuu tuomâ sehe pikkâleeibi já leeibi loostâ taid vihkosâd b loostâid kuáluskove tast maht miäđušijnkunâgâdâr kavjee poijuu s riddoost já riddočääsist šáddá mäddin joba neeljimeettesâžžân kuva kuva arctica tif čiähádât eres suoinij siisâ kuássin sierâdâm čiähásierâ jävrriddoost ollâ ruáhulanjâsist puáhtá šoddâđ joba neelji meetter alosâžžân mákkoo sehe riddoost já čääsist lii syeinišaddo loostah láá korrâseh já pastelisrobdâseh et váárut amas skainiđ lii sahâdis haavvâr taha vijđes šaddoduvâid eennâmveerdis vievâst já riddoruávustâh lii-uv suáijáás eellimpiirâs maŋgáid tivrijd luddijd já siemin njomâtteijeid tâi jävrriddoost puávtáh kavnâđ njaalgâhaajâg syeini njaalgâhajâsyeini šadda táválávt vuálá meetterpele alosâžžân liäđu syeini-porgemáánust lii ruškisviolet ivnásâš šaddeh kiästui mield haajâ keežild hajâsyeinist ráhtojeh syeinikiärduh main liävá njaalgâ haajâ s lii stuorrâ vielgis kukká kukká lii fiskâd já fiskisluobbâsk loostah kobđoh čäsuáivist lii čäcišadoi kunâgâdâr vielgis fávru stuorrâ kukká lekkâs iđedist já aainâs-uv talle jis lii polvâšoŋŋâ toppâluvá juo ehidispeeivi solge šadda ain čääsi jieŋŋâlvuođâst kuhebin et jurbâ lostâ piso čäsuáivist veikkâ tulvâččij-uv kukká lii fiskâd kukká kolná te sajan päccee heeđâlm sulâstit šave turbe stuorrâ timmâ loosah já lostâsolgeh kierdih pyereest stuárráb-uv párustem elleeh poreh ponnemoođeest fiskisluobbâsk já luobbâsk kuovgis já máihláás eennâmveerdijd moh pyehtih leđe joba kietâruottâs asosiih tälvikuáti lii stuorrâ säplig sáátáh kavnâđ ruávustuvâst meetter alosii mievtâ imâšijd tot lii lii piisam tälvikuáti lii huksejum jävriruávuin já eres čäcišaddoin já olâ jäävri poonán mana jođáttâh tâi kyehti jođáttuv čáácán jieŋâ vuálá piisam puáhčá tälviravâdis ađai skáálžuid já skuápuid puáhtá leđe čääsi vyelni motomijd minuttijd puáhtá meiddei patâriđ salâsteijeidis jieŋâ vuálá tego miiŋki já riämnjá oráseh tuáruh korrâsávt niŋálâsâi mielâstumvuođâst maŋa jieškote-uv parâkodde ucâluvá jieijâs pessimkuávlun ađai reeviirsis já huksiiškuát kesikuáđi riddomiälán piäsá čääsivuáláá rääigi mield mii jotkâšuvá kuhes jođáttâhhân čivgá čivgâd já maŋeláá keessiv tast puáhtá leđe nubbe-uv čivgâčuurâ s kesikuáti lii riddomielist puurâd purrâmâšpeevdist piisam vuájá kuáđistis uuccâđ purrâmâš kuáđá vuojâdijn čáácán luuvsâ lii kuhes tuolbâ seibi mon tot tuálá vuojâdijn njuolgâdin tot spežžâl seibijnis liävtu kuáddá purrâmâšâs riddotuálbusân tâi täsivis čäcikeeđgi oolâ porá skáálžuid ruávuid šlubboraasijd já luobbâsk eennâmveerdijd ij kuulâ algâalgâlâš elleid pic lii puohtum čevđiellen paijeel čyeti ihheed tassaaš lii vuálgus ráhtá vijđes šaddoduvâid lii stuorrâ kuheldâlâš liäđus já fiskisluobâskist láá kossâ eennâmveerdih lii vuálgus vihkosâd jävriruávu já noomât toos šado oosijd piisam já maijuu siämmáálágánvuođâid já iäruid kaavnah tiivtâ tâi mainâs mon nommâ lii s sijđo iäláneh surviaissääski topsenjunčuoskâ järvikaisla jävrisyeini ruokokerttunen ruáhukiärttusâš järviruoko jävriruáhu sudenkorento käškimčuáimáš päiväkorento njävli lumme luobbâsk ulpukka fiskisluobbâsk vesimittari čäcimittár hopeaseppä silbârävdee hyttysen toukka čuoškâ suoksâ vesihämähäkki čäcievni isomalluainen stuorrâ čäciluttihâš ahvenvita puškosyevvi pikkumalluainen uccâ čäciluttihâš hevosjuotikas stuorrânjaamaan limakotilo njivleskuáppu suursukeltaja stuorrâpuohčâleijee vesirutto čäcirotto sudenkorennon toukka käškimčuáimáá suoksâ s sijđo čäciellei eellim stuorrâ čoođâuáinojeijee lasâ- tâi lastiklitte kievkkânsillee tâi haavi čunnuuh keeđgih čäcišadoh čäcielleeh littevuáđun mottoom seenti asosii putes čunoikeerdi littevuáđun keeđgijn mučis ráhtusijd lite čassijn várugávt nuuvt et čääci ij muivâšuu čunnui siisâ jäävrist tâi láádust viežžum čäcišaddoid haavijn tâi kievkkânsillein uccâkuáláid já čäcitiivrijd meiddei skuápuid já skáálžuid taid liitán čäciellei eellim pajasmiärkkumijd mottoom peeivi ääigi ellei lattiimist a uásist lite elleeh mákkojeh b toh lihâdeh c toh poreh d toh finnejeh haapi vuoiŋâmân elleid maassâd jáávrán tâi láádun s já mecciroobdâ šadoh puállurääsi cm kollerääsi cm ruopsissieđgâ m leibi m pikkâleibi m tuomâ m šlubborääsi cm jävriruáhu m s vahâgit čácáduvâid ravvuu adelâh kove kaandân šiev vuoijâmtááiđu lii maaŋgâ párnáá mielâsumos puđâldâs šiev vuoijâmtááiđu tast lii tunjin ennuu ilo já ävkki leđe várugâs jis vuojah omâs riddoost kuássin puohčâl čáácán jis jieh lah vises et vuoluubeln lii tuárvi ennuu čääci puohčâleijee puŋkkâl uáivis ovdâmerkkân čääsivuálááš kiäđgán tâi kooldân sáttá suu niske lammâšuđ tâi jyelgih halvaanduđ tahhojeh kärbismääđhih javrij riddoid et algâkeesist čäciluudijn láá maneh piervâlijn riddoin já čaasijn rávhálávt te adelâh luddijd pessimráávhu kalga moottorkárbáin jottee-uv mušteđ kyeđe riidon ruuskijd lasâpittááh láá uáli varâliih vuoddâsijn lii vaigâd aiccâđ ko toh láá táválávt čunnui siste skäinejeh kuittâg ahevávt nuuvt ulmuid ko elleid-uv s kuva čääsist lii hitruu vuojâdiđ jäävrih tyelvih heerkiht láá aldasáid jävrid uási tain láá cuáháseh já tagareh jäävrih tyelvih heerkiht lijgešaddeh jis toid kolgeh pasâttâsčääsih já raavâdamnâseh piälduin já meeccijn šodâškyeteh ovdiist eenâb čäcišadoh já ucebeh lááduh sättih šoddâđ ollásávt kiddâ jaavrijn čäcitiivreh já kyeleh killájeh happivááijuvvuođâst puáđusin meerân já javrijd sáttá šoddâđ čuovjistiäppu keesij čuovjistiäppu lii eenâb ko čuáskis keesij lii čuovjisruánáá šaddodâh mii kobđo čääsist siemin čuággin čuovjistiäppu lii ennuu tot sáttá rähtiđ vijđes-uv puárreid čuovjistiäpuin láá ulmuid já elleid mirhâliih vuojâ čääsist mast lii čuovjistiäppu ko tot toovvât čolmij riäggum já ittum ij uážu juuhâđ ijge adeliđ elleidgin ij meiddei uážu kevttiđ lievlâčääccin litij posâmân tâi šaddoeennâm njuoskâdmân s čácáduvâid puáhtá jieijâs toimâiguin suojâliđ čaasijd ij uážu lyeštiđ saibâčaasijd njuolgist jáávrán ij uážu posâdâttâđ saibáin ijge poossâđ liitijd saavnijd já hiivsigijd kalga huksiđ tommit kuhás riddoost já tuolvâčaasijd ij uážu lyeštiđ jáávrán kiäsán ij kuulâ matoi poossâm ruugâst pic taid kalga poossâđ mattopoossâmsoojijn jaavrijn čäciluándu vaja pyereest puáhtá väldiđ kevttimčääsi já tain lii hitruu vuojâdiđ nuuvt et puátteeh-uv suhâpuolvah uážžuh navdâšiđ putes čaasijn lii luánduvarij olmâ kevttim ađai pištee ovdánem já ton loostâi kooskâst kobđoo čuovjistiäppu muštâleh čääsi lijgešoddâmist raavâdamnâseh tovâtteh lijgešoddâm jäävrist šaddeh valjeest čäcišadoh jäävrist iäláneh pyehtih killáđ happivááijuvvuođâst čuovjistiäpuin láá ulmuid já elleid mirhâliih jävriluándu jieijâd toimâiguin njuolgâdusâid maid jävrriddoost kalga nuávdittiđ plaakaat čaasij suojâlem peeleest s aldâkkâs algâčaskâdempiergâs lanne áiccu áimusunde áldu árvuoornig ávus virdepirrâdâh enâmeh broiler cuábui čevđikärdi čiđđâkääni čiehčâ čielgitävtittem čivle čuáđgi čuáli čuálmi čuávji čuávjitavdâ čunoivaskâmeh čuoggimhävvi čuomâ čuosah čuoškâ čuovâ čuovâ spejâlistem čuovâ toijum čuovjisriemnjis čuovjisskálžu čuovjistiäppu čuurâ čäcipuákku edda eennâm luptânem eennâmtuálu eennâmtuárgástâs faasaan fiindâr fiskiskiđđâčalme fiskisluobbâsk fiskissiipuul fiskisvuoivâssyeini fuodâr haavvâr haavvârliäđus halla havdâ hekkikäniviäsu herttâ hiŋgâl hiŋgâlnaavit iglu iilâsk iilâskšaddo iilvâs influenssa inuit islandhiävuš ito iäláttâs jálus lostâmuorâ jeggi jerdustčiehâjorgettem jienâ jienâpááru jieŋâalnuággumvuoggâ jieŋâdâh jiešhaldâšem jievjâm jive jiäŋŋum jotunheimen jietânâsâi päikki njargâeennâm jävriruáhu kaaicâlääbis kaalâ kaasu kaiccâ kaiccâvierccâ kalâččeijee käniores kappeerpäiski katiska káttuhaigar keppâ jotoluv vävli ketki kiärppáálostâ kiihâm kiiski kirdemjyelgi kirjâgluosâ koddesäplig kolgos kolletoidem kolmâoijâgâs kolmâvorrânääli koloradotivre kompost kooppânj koskâvepsi kottárâš kozzâ kozzâ kuácceevyevdi kuálástus kuámuičuávji kuha kukkákaalâ kulâtteijee kumekäldeeh kumppi kunâgâslanne kuobžâ kuojâ kuopsâ kuorgâ kupâlâstiäppu kurkkâ kurpic kuškástâh kussâ kuuđđâm kuussâgkuálsi kyelišoddâdemáldáh kyeliviljâlemlájádâs kälbi kääni laajišvyevdi laava laavakieddi lahna lanttu lavvâm lássá lego-pittá leibi leivosâš liegâsvuođâ jotteem liegâsvuođâmittár liegâsvuođâ rievdâm liegâsvuođâ suonjârdem liegâsvuođâsuonjâr liegâsvuođâtile liegâsvuotâ lieggâvijđánem lieggâvorrânääli lievlâšum lijgešoddâm lostâvyevdi luobbâsk luomutáálu luosâ lätteekäniviäsu lääbis maijuu manemuš máddáápiälááš viljâlemkuávlu meccikodde mecciráhtulâšvuođâkuávlu mecciráhtulâšvuotâ meetaalráhtulâšvuotâ meinimárdu merâkässičiŋŋâ merâkuáskim merâluosâ merâpuákku merâšoŋŋâdâh miäđušijn mievri miŋkki monniittemkäniviäsu monnjâvepsi muáručääci muikku mutáttâh muttee myevvir naavrâs niisu njäähi njajâdâh njolge njuácu njuámmil njuhčâ njunevorrâkulgâm nuorukkâš näpikiärdu ohrá ohtim olespuohčâleijee ori orroomhäämih ovdâvepsi paalgâdäigi päiski palvâlemiäláttâs parsakaalâ patâreijee peeccih pelipyehčee peljimedusa peskidem piärgušahenaavit pieggâkovjimlâš pieggâkovjim pieggâmillomuorâstâh pieggâvälli pieggâvyeimilájádâs piisam pikkâleibi pirâsmerkkâ pištee ovdánem poni porkkan pottáákčuolmâ puájui puállunjunnuhčâ puáluvárutteijee kaavpug puárui puásui purjosiipuul purrâmâšverkkiráhtulâšvuotâ puško puškolodde puzzâvuoggâuággum pyellee keđgi pygálus rahtâ rapu rasismâ ráhtulâšvuotâ reeviir renskim riddosuáluikuávlu riddotuolbâdâs rievdeeliegâs roovvâd rotonijtto ruánááčalmaaš ruonâsšaddo ruopsisapila ruotâsšaddo ruottâm ruškâdâs ruškâdâspuursâš ruške ruusukaalâ ruuvâš ruvvimšleđgâ ryevdikuálmihâš ryevsih rypsi rääpis saaga saimaanuárju sarves savzâ savzâviste selgivepsi siemmânpottáák siergi siilâk siirdâlâš sijđorärgisáiccu sijvottisäigi silde silkkešnjirroo sino sisâmeerâ várádâh njrgâeennâm skuáppu sorvâ stuorrâlođâsrapu suáládem suddâm suddâmčuágástâh suhâjäämmim sukkârruotâš suoivâ enâdâhkuávluh suomâhiävuš suomâsavzâ suoppâin supipeenuv suvrâvolliittem syeinišaddo syeinisiipuul syeji-ivne syevđih syevđilokke säiđi säppivätti šaddoširrâ šadolâšvuođâstielâs šahečivgâčuurâ šaheniŋálâs šaheniŋálâsnaavit šaheores šavečivgâ šietkâshävvi šiljostâhnaavit škaajâ škajâluodân skálžu šleđgâ šleđgâváldukuávdáš šleđgâvárádâs šleđgâvirde šlivgomuštem šlivgomuuštâ šlubborääsi smieretteijee šnjirroolodde taavdâtovâtteijee salâskyeleh puáris kaavpug tamma tanskalâš eennâmtuálu tanskalâš vuojâleibi arvekárttá tavesuáluikuávlu teemakárttá ternimielkki tiervâsvuođâtipšoo tievâslâš hämimolsom tiivool tikke timotei tivrekovjimlâš tivrekovjim tiälkkukodde toomaat tooškâs toppum virdepirrâdâh torske tuáršu tuástumaamnâs tullâpuálu tullâvääri tuodârjolgâdâs tuodâršadolâšvuotâ tuolbâjolgâdâs tuoldâmčuágástâh tuomâ tuopânjistem suáluikuávlu tälvioijâgâs uáhum uáivádâhkyeli uáivátkaalâ uárree merânieidâš uđđâsistano uštem uvjâuđâgâš varsa váimu velčittem vielgâdâs vielgissiipuul vielgistäsni viermi viermičalme viettuu viikiŋg viikiŋgmuseo vildâšahe virus viäru vojâstâhhävvi vuáksákälbi vuásku Åland nannaam Åland suáluikuávlu vuoggâ vuoivâs vuonâ vuonjâšlodde vuoptâlaahul vyelejotteemtunnel vyevdikodde välissaafaar vääri äijihšoŋŋâ äijihtävgi Åland Ålborg Århus s jotolâh maađij muuneeldváruttâsmerkkâ ratkuuttâh täsirakuuttâh puomâittáá täsirakuuttâh puomâiguin täsiratkuuttuv aldanemmeerhah tâi maaŋgârađasii ryevdirađe täsiratkuuttâh vaarâ vyeijimsunde karvemsunde pyerákiäinu já vázáttâh já vázáttâh paldluvvâi bussiorostâh bussiorostâh nohá já raijimmeerhah vyeijim kieldum fiävruiguin vyeijim kieldum já mopoin vyeijim kieldum kieldum sehe polgupyeráin já mopoin vyeijim kieldum vyeijimsunde kiäinu nohá kuáhtáádijn kuáhtáádijn ratkuuttuvâst orostem s káártá nommâusâttâh sijđo tulvâdemjävri tulvâdemjävri kanava suáluikuávlu Åland Ålandmeerâ já káártá nommâusâttâh sijđo Åland uáli i várádâh Ålborg Ålesund Århus káártá nommâusâttâh sijđo uáli Ålborg Århus káártá nommâusâttâh sijđo korže s pirâstiätu čoovdâsänivuárkká lii poolvâst šaddee šleđgâvárádâs purgánem ovdán mane siste uđâgâš jis mane lálloo joođeet ellee lattiđ tiätulágán vuovvijn lii kuheldâlâš tiävá mon pieggâ lii čummiittâm čunnuin lii šivettij purrâmâš lii lieggâ merâvirde mon áánsust aassâm lii tavekuávlust máhđulâš lii vyehi moin olmooš skáppoo áigápuáđus já jienâ pyevtittem spoorrân mii ovdán párulihâstussân lii vijđes ohtâlâš kuávlu mon alne lii assaas jieŋâ lii šivettij tälvifuodâr lii niŋálâskaiccâ lii oreskaiccâ jotoluv vävli lii vandârdeijeid já pyerávyeijeid uáivildum luoddâ lii ludij lassaanmân kullee lattim moos kuleh maaŋgâlágáneh lihâstuvah já jienah lii nähkisuájá suormâi koskâsâš asettis skinnáás liškejuármi mon vievâst nähkisuájá kirdá lii rievdeeliegâslâš ellei vyehi tálvástâllâđ roopâliegâsvuotâ luáštá talle alda láá stuárráh já lusisráhtuseh lii kyele asettis áimoin tevdum cuozzâsekkâ vievâst kyeli heiviittâl vuoijâmkieŋŋâlvuođâs lii niŋálâskussâ mii lii kuáddám käälbi lii kuolij já cuobbui vyehi lasaniđ niŋálâs luáštá čáácán meeinijd moi oolâ ores kuulgât kuopsâ láá seegih já keppârahtuseh tovâtteh paijeelmiärásiih raavâdamnâseh jäävrist šaddeh valjeest čäcišadoh lii luándumiäldásávt viljâlum tâi šoddâdum pyevtittâs uáručääci lii vettâ jävri- já merâčääsi siävuttâs čääci lii muáručääci lii piergâs mii muttá šleđgâvirde jieškote-uv šleđgâpiergâsân hiäivulâžžân lii niŋálâskussâ mii ij lah vala kuáddâm hčee lii čäcilodde mii puohčâl ollásávt čääsi vuálá purrâmâšâs usâdijn já paattârdijn lii oreshiävuš lii olmooš kote lii karttâm vajedem keežild kyeđđiđ kuátueennâm ee lii čäcilodde mii ocá purrâmâšâs čäsuáivist tâi oŋâttušmáin cuávis riddočääsist poonán nuuvt et tuše poođâš já jyelgih uáinojeh čäsuáivist šado lieđikovjâ jotá piegâ fáárust šado kuká šovosliäđusijn nube šado emiliäđusáid pyevtittuvvoo pieggáin šleđgâ ovdánem uáivild tom et kevttip eennâmpáálu luánduvaarijd nuuvt et toh šeštâšuveh puáttee-uv suhâpuolváid láá ucebeh hiävušnäälih uáivild ovdâmerkkân autoin tâi tamppáin jođettum tävirijd lii täävvirhaammân uáivild olgoštem tâi luávkkám ovdâmerkkân nääli olgohäämi kielâ suhâpele tai ave keežild ráhtá stuorrâ meerijd tiiŋgâid já jieškote-uvlágánijd tarbâšijd ellee roopâliegâsvuotâ muttuustâl pirrâs liegâsvuođâ mield lii nuorâ já uánihis valje algâ já vielgâdâs lává ovdáneijee lodealgâčuolmâ raavâd kyeleuđâgâš finnee raavvâd ovdánmis algâmuddoost lii šadoi ovdâmerkkân lostâmuorâi soorij já káránâsmuorjij loostâi čohčâsâš ivnečuovâ lii ruvviimáin ááigánfinnejum šleđgâvárádâs šadda siämmáá ääigi šoddâm šavečiivgâin lii niŋálâs já tast pyehtih leđe paijeel love savečivgâd lii ores šahe lii niŋálâssavzâ lii vorâs syeini moos lii lasettum suvrâ siäilum pyereedmân lii kyele siijđo áiccuorgaan mii tuáimá tutká náálá väldimáin vuástá čääsi sporânijd lii ohtâvuođâst väldimeerân tuše kezis čolmij pehti lii mastnii iästust maasâd spejâlistám jienâpááruh maaccât sudâhánnáá purrâmâš čuávjist njáálmán uđđâsist smierettemnáál uáivild tom et puoh ulmuin lii vuoigâdvuotâ eelliđ ráávhust já leđe tagarin ko sij láá lii nube omâduv väldim jäämmim uáivild šlaajâ lappum ubâ eennâmpáálust lii saje moos čoođâoinuuhánnáá pittá iästá čuovâ peessâm lii vadâsverdi lii tot uási maađijist mon mieldi kalga vandârdeijee rastaldittiđ maađij tego viruseh já bakteereh levâtteh taavdâid lii niŋálâshiävuš muštâl mastnii tiätu aartân ađai teeman kullee aašijn lii njomâtteijee vuosmuš raavâd maid enni addel maajeeldpuátteisis šado kovjim taheh tiivreh toh jođetteh lieđikoovjâ šado kuká šovosliäđusijn nube šado emiliäđusáid virdepirrâdâh lii šleeđgâ kiäinu mon mield šleđgâ piäsá jotteeđ ovdâmerkkân patter näävist nuubán lii saje mast eennâm vyelni paijaan sudes keđgiamnâstâh tot čuásku laavan lii tuoddârij muorâttis kuávlu mast šaddeh tuše jáháleh siähtáleh já toŋâseh lii vijđes täsivis kuávlu uáivild tom et suáládum täävvir árvu ij lah meendu styeres nähkisuájá ruummâšliegâsvuotâ luáštá alda nolá já vuoiŋâm já vááimučaskemeh hitoh lii eidu korâidis kočâttâm kääniuđâgâš lii máksu mii máksoo päälhist tâi omâduvâst staatân já kieldân lii oressavzâ lii oreskussâ lii kezis já jieŋâlis merâluohtâ mii cááhá kuhás várráás sisâenâmân lii maađij vyele jottee keppâ jotoluv vävli lii ollâ termi mon alne šaddeh muorah juullân lii šleđgâvárádâs purgánmist šoddâm jienâ lii čuovâalmoon mii uáinoo talle ko piäiváš páštá já siämmáá ääigi arva pieđgejeh čuovâsuonjârijd čiččâm ivnen s pirâstiätu kiirján aaikâ aikkâ petäjän petäjä aihkimänty aartân arttâ aiheeseen aihe aasâtškuottii alkoivat asuttaa aaštâ uhka aatoomvyeimilájádâs ydinvoimala acâkkâslamppu hehkulamppu acâkkâssraŋgâ hehkulanka acâtteijee hitsaaja agâsteleh perustelevat aitârdává kaksikko huolehtivat alemusvuođâoornig korkeusjärjestys algâčuolmâ alkio almaaštâl mahtailee almaaštâlmáin mahtailemalla almonijd almoon ilmiöitä ilmiö atâšteijee ahdistelija ááicuh áiccu vaistot vaisto áálduin áldu vaatimista vaadin áigá toimeen áigápuátu toimeentulo áimuvuovdâ ilmaontelo álššáá yritteliäs áštá äštiđ uhkaa uhata ávhástâlškuáttâm alkanut käyttää hyväkseen cekki aste cevzimmáhđulâšvuođah selviytymismahdollisuudet ciäkkádâh asteikko ciälháttâs viesti covâškuát alkaa kyteä cuávhus rikkonainen cummiistâlmáin suukottelulla cuoppâ kalan liha cäimiškuođij alkoi piiskata čalmettemmin sokeina silmättöminä čalmettum koskâpuddâsávt häikäistynyt čanosmacâttuvváin sidetaitoksella čanossuoggâmáin sideharsolla čapiskirjáá mustankirjava časkâdempiergâseh käsisammuttimet čácádâhkiäinuh vesistöreitit čeerrân kirskutus čergij jyrähti čevđiellee turkiseläin čevđikaardijd turkistarhoja čevđikardim turkistarhaus čiđđâsááigus hiilikuitu čiehčâ kalasääski čiehčâmluávdástellee potkulautailija čielgilâš selkärankainen čiermih kermikkä čolgâđ mennä läpi čolle kohouma čollestiällu kohoasento čovgâdvuotâ kireys čovottâh kampaus čuáđgi telkkä čuákkipaaihijn taajamissa čuálih suolet čuánjá hanhi čuásáttâhčuovâ kohdevalo čuáskuđeteh kilostelevat hyppivät čuáskuškyeteh alkavat viiletä čuássid viileä čuávjájeh čuávjáđ siintävät siintää čudâsiejâst kurkkumädältä čunoivaskâmeh dyynit čuođâlmâsâi kipinöiden čuoggiistâhskuáppu pistorasia čuoggimhävvi pistohaava čuoppâmpuimur leikkuupuimuri čuosah sulkasato čuoškâpaldanâs sääskikarkote čuovâtornâ majakka čuovjisskálžu sinisimpukka čuovjistiäppu sinilevä čurrus čuurâ laumansa lauma čuurâellee laumaeläin čäcičikâlâs vesikello čäcicirgosijd vesisuihkuja čäcievni vesihämähäkki čäcilievlâ vesihöyry čäcimittár vesimittari čäcipuákust vesirokossa čäcirotto vesirutto čäcivuoššâm vedenkeitin eennâmhurgee maakiitäjäinen eennâmluveh maatuvat eennâmtiätu maantieto eennâmtuáluriijkâ maatalousvaltio enâdâhkuávlu maisema-alue enâduvah maisemat energiašiäštulaampuh energiasäästölamput epitáválâš poikkeuksellinen epätavallinen etinummeer hätänumero fabrik tehdas faskottâs raaste feeriimijn seikkailuista fierriittâl fierriittâllâđ kieriskelee kieriskellä fiindâr kampela fiskâdissiähán kellertäväksi fiskiluobbâsk ulpukka fiskiskiđđâčalme kevätesikko fiskisluobbâsk ulpukka fiskisvuoivâssyeini keltamaksaruoho fuoddâr fuodâr rehun rehu haavvârliäđus röyhy haikkâ tammi hajâáiccu hajuaisti halkkâl hotkaisee haŋkmoin äkeellä havdâ haahka hááhá hankkii háituliih háitulâš haitallisia haitallinen hárjuttâlškyettiđ alkaa harjoitella hemâdeijee häiritsijää herskupittáid makupaloja hiärvástâllâmpavkkâsân ilotulitukseen hiävušbaaleet hevobaletti hiävuštooŋâs tooŋâs kanerva hiinâid hinnâ edellytyksiä edellytys hiŋgálsis hiŋgál karsinaansa karsina hormiš henkeäsalpaava jylhä hormiš jylhä henkeäsalpaava hundârušâi tuumaili huššâ hyörinä vilske hääsejui haasioitiin hälyttâskuávdáá hälytyskeskuksen iilâsk pihatähtimö iilâskšaddoid rikkakasveja ijjâpiäivááloddááš yökkönen yöperhonen insner insinööri irâttâs yritysnjuovâttâh teurastamo iššeedviehâ isäntäväki ittum ihottumaa ittuumân ittum ihottumana ihottuma iälánij iäláán eliöiden eliö iäláttâs elinkeino iälšu kunto iärdutteijee ärsyttävä iästuraccastem esteratsastus jalgejum raivattu jálus lostâmuorah jalot lehtipuut jalvâ jalava jáválumos vaurain jávvunjaajâg jauhosavikka jeggiluátkun suopöllöön jehhee vedenpitävä jerdustčiehâjorgettem suorakulmakäännös jieččii itsenäinen jiellâmuusikjuávhus suosikkiyhtyeensä jieŋâalnuággum pilkkiminen jieŋâčovâsáin jääpussilla jieŋâčuorgiittâh jääröykkiö jieŋâduvah jieŋâdâh jäätiköt jäätikkö jiešhaldâšem itsehallinto jiešiäluid omin päin jiešvuođah ominaisuudet jiešvuođâid ominaisuuksia jiešvuođâlâš omaperäinen jiešvyevih jiešvyehi piirteet piirre jievjâm luppo jive jyvä jiäŋuškuát alkaa jäätyä jiäráskittem jännittäminen joddee verkkojata useampi verkko peräkkäin jolgâeennâmkurkkâ avomaankurkku jotemáin johtumalla jotolâhčuovah liikennevalot jotolâhnjuolgâdusâittáá ilman liikennesääntöjä juáluhijguin juáluh suurisilmäisillä verkoilla juávkkukiškánem joukkokuoriutuminen juhkái iskeytyi jävrisyeini järvikaisla kaaicâlääbis kili kaalâ naatti kaiccâvierccâ pukki vuohipukki kalkkânálásâš kalkkipitoinen kalkkun kalkkuna kammimrävdee kenkäseppä kappeerpäiski naurulokki karriienâduvah korpimaisemat karriih rämeet harvapuiset suot káránâsmuorjij riekonmarjojen kárgupiälláh karien kupeet káttučuovânâs kattovalaisin kátučuovah katuvalot kávnusjuškee löytöretkeilijä kehnittemeh avuttomat avuttomia kerdikárvudâttâm kerrospukeutuminen kesijiellâhin kesälemmikeiksi kesimiärkkum kesäerotus kesämerkintä kesituuvááš kesiviäsuš kesämökki kesiviäsuliih kesämökkiläiset kielâviälgu sinirinta kietâruotâs ranne kievđâsäitti harp puuna kievkkânsillee keittiösiivilä kiihâm soidin kiinnâđ takertua kilgool tunnistusmerkki nimilappu kineh kiinnâđ takertuvat takertua kirdemjyelgi lenninräpylä kirjâgluosâ kirjolohi kivkháást kivkkâhâš kiukaasta kiuas kiäččupeenuv paimenkoira kiäldulâš jännittävä kiändoo kendiđ kynnetään kyntää kiärdu vanne kiärdutuvvá sepelkyyhky kiärppáálostâ kihokki koddesäplig sopuli kode kodde peuran peura kođonješši kutulätäkkö kodos kunteus urosporo koistâs kosatus urosporo kolbâ viitta kolgosân kolgos nesteeseen neste kolgosijd nesteitä kolgoslágánin nestemäiseksi kollenallii kultapitoinen kollerääsi rentukka komovuođâ komovuotâ avaruuden avaruus kooppânj uimarakko korrâ korrâ kova kuori korže putous koskâvepsi vatsaevä kottárâš kottarainen kristalsâš kiteinen kuácceevyevdi havumetsä kuáddá kyeddiđ synnyttää kuáđuttuvâin laitumilta kuáhhojeh mon koetaan kuákkáámin kököttämässä istumassa kuámuičuávji pötsi kuárŋumviäddáh kärhet kiipimäelimet kuássu on kestitettävänä kuávžur taimen kuldâlâd tunnustelee kulgâškuát alkaa valua kumârâsoivij pää alaspäin etukumarassa kunnâpuáhu kunnâpuákku vesirokon vesirokko kuojâ tähkä kuolgiis karvainen kuopsah mon maitipussi kuorgâtooŋâs kurjenkanerva kuovdijd kyevdi kyykäärmeisiin kyykäärme kupâlâstiäppu rakkolevä kuškâdâsah kuivikkeet kuškâdâssân kuškâdâs kuivikkeeksi kuivike kuškástâh isokuovi kuuhâs loru kuujijn kujilla kvaliteet laatu kyeddimčoonâs kantoside kyelikassâ kalakassi kyeliovdádâsah kalajalosteet kyeliviljâlemlájádâsâst kalanviljelylaitoksessa kyevdi kyykäärme käälbi kälbi vasikan vasikka kääniores kukko kähirijdiskuin papanoillaan käniviäsu kanala kärdikárgulij tarhakarkulaisten käškimčuáimáš sudenkorento laajišvyevdi tunturikoivikko laanijn lääni rysällä rysä laavaävđinenâmeh laavan peittämät autiomaat laggáin laggâ liuoksella liuos lahtee tuorâmeh nitojan niittejä laimâdeh lakoonnuttavat lanjâsijn laanjâs viidakoissa viidakko lapse kaste lapsemááđuid kastematoja lapsemááđuid kastematoja lastikistum muovitettu lastikjvijvám muoviviivain latkit latkiittiđ luonnistu luonnistua lattiimijguin elein lattimkieláin elekielellä lavdhááh lauteet láávhui asteli lábbáh lääbis karitsat karitsa lápumáin räpistelemällä láskud vaakasuoraan lašmâdis reipas látukáátu alne ladon katolla lávguttuvâin kylpylöissä lávvá lavvâđ tiivistyy tiivistyä leeibi leibi lepän leppä lego-pittá lego-palikka leibičaska leibičaskes leivänpala leivänpala leibiloddááš leppälintu leivosâš kiuru libžáásteleh kuhisevat liegâsvuođâjođettemnahcâ lämmönjohtumiskyky liegâsvuođâsuonjâr lämpösäde lieggâvijđánem lämpölaajeminen lieggimvyeimilájádâs lämpövoimala lievlâšuvá höyrystyy liggoráánuh rättimatot lihâstâs liike liivâst makuulla sorkkaeläimestä lijgešaddeh rehoittavat lijgešoddâm rehevissä liškejuármi ihopoimu liškepuáimu ihopoimu livâreh liivâr heltat heltta livârist liivâr heltasta heltta liäibustuvâid leivonnaisia liäibuttâh leipomo luáđhus ilmava luáđhuttiđ möyhentää luágguh taapertavat luáptá kuluttaa luáštádâtškyeteh alkavat laskeutua luávádui suovattiin luávkkám loukannut loukkaaminen luccátmân luccááttiđ hellimiseen helliä luhotuáivuttâssalloom onnitteluhalaus lummolamppu taskulamppu lummolamppu taskulamppu luobbâsk lumme luomukälbi luomuvasikka luomutáálu luomutila luosâ lohi luptâstuvâst parvekkeella luškâ haalea luuvsâ uintivanan läliškuát alkaa hautoa lätteeráánoin lätteeráánu matolla matto maaijuv majava maajeeldpuáttee jälkeläinen maajeelkeessimnuottijn laahusnuotalla maakkân maakkana n vuotta vanha urosporo makkuutteijee viihtyisä viihtyisissä manemuš munuainen maneseelah munasolut mááššud máášu malttisi maltti máhufeeriimáid makuelämyksiin máihláás meheviä mávutteh maistuvat meccipargee metsuri meccisäplig metsämy yrä meetaalkorrâ metallikuori meiničuággin mätimöykkyinä meinimárdu mätipussi merâkässičiiŋah meripihkakorut merâkuáskim merikotka merâpuákku merirokko merâtokko meritokko meriáigásâš säännöllinen määräaikainen meriáigásávt säännöllisesti mieđâ mettä mielâstumvuođâst suosiosta mietâmiäđušijn mehiläinen mievri mäyrä minikaavpug pienoiskauounki miäđušijn kimalainen miäđušijnkunâgâdâr kimalaiskuningatar miäidoo meidiđ puidaan puida miärástâl miärástâllâđ annostelee annostella miärkkámeeccist sumuisessa metsässä moggedem nahistelu moiváá samea moljođ tonkia moljomáin moljođ tonkimalla tonkia monnjâtaavdâ jälkitaudin monnjâvepsi peräevä moođijn muáti parvissa parvi moottorjotolâhmaađij moottoriliikennetie moottormaađij moottoritie muáručääci murtovesi muássuh muássuđ rentoutuvat rentoutua muddoid muddo vaiheita vaihe munevuávám ennakkosuunnitelma muokkiđ rasittaa muorâkárdár puutarhuri muorâkärdi puutarha murrišin valppaana valppaina mutáttâh muuntamo muttee muuntaja muttuuškuát alkaa muuttua muuneeldestim ennaltaehkäisy nievris šooŋah huonot säät niinimuorâ lehmus nijttocivkkee niittykirvinen niälgádem välipalan syönti niärvástum hermostunut njalgâhajâsyeini tuoksuheinä heinä njajâduvah savikot njivleskuáppu limakotilo njolgetaalist njolgetalli ravitallilta ravitalli njuácu vimpa njuáidutiävávuáláduvah kumpuilevia alankoja njunesoksâmijguin viiksikarvoillaan njuorâhpárnážin vauvana njuovvâmšahheen lihasiaksi njuuvččuálpáš njyebžilis joustava njälmiryevdih kuolaimet njävli päiväkorento nocceđâttâđ kiukutella nommâloppâ nimiloppu nuárvuikuáškánjâsah nuhatipat nuávloin haavasiteellä nuorukkááh nuorukkâš hiehoja hieho nuurrâmčuágálduvâst keräilykokoelmasta nähkisuájá lepakko näpikiärdu napapiiri ohrá ohra ohtâduvâid ohtâdâh yksikköjä yksikkö ohtâlâš yhtenäinen ohtiđ yhteyttää ohtim yhteyttäminen okâttâsah kotkotukset olâttiđ yllättää olesčurgim suursiivous olgokáárdán ulkotarhaan oljoseilâttuvah öljysäiliöt oolât olâttiđ yllättää oolgah olgâ oljet olki optuđ apteđ valettua valaa orgaanlâš amnâseh eloperäiset aineet organiismâ organismâ elimistön elimistö ovdâšoddâdiđ esikasvattaa ovdâvepsi rintaevä ovdedemlájádâs jalostuslaitos paajaškerdi pintakerros päälejuvvojeh paalataan paalgâdäigi räkkäaika paan pahalta paččeemsajattâhân lypsyasemalle päggi päitset päikkišahe kesysika kotisika päiski kalalokki pardalâsah pitkospuut parotiitâ parotiittâ sikotautia sikotauti páruluávdástellee lainelaitailija paskohijguin paskooh tiheäsilmäisellä verkolla paskosmit supistaa pävirstielâs paperisuikale peeccih pyrstöevä peeđeečtijn telmiessä peerâtáálu omakotitalo peerustmist välittämisestä peivikozzâlodde päiväpetolintu ´päiväkynsilintu´ peivinaver haave peivivuoiŋâstmân päivälevolle pelettis puolueeton pelipyehčeeh puolisukeltajat pelitiervâsin puolikuntoisena puoliterveenä peljikuddum korvatulehdus peljimedusa korvameduusa peljipunceh korvatulpat peljisyejistereoh korvalappustereot pelnub puolitoista pennuusyeini koiranheinä piäiváávuoidâs aurinkovoide piäju pesäkolo luola piäldujolgâdâsah lakeudet piäldupuágui peltopyy piälduviola pelto-orvokki piäluiämááš peltoemäkki piämmuhâšâinis hoidokeistaan piärgušahenaavit lihasikala pieggâkovjim tuulipölytys pieggâvälli tuulihaukka pieggâvyeimilájádâs tuulivoimala piehânj piekana pieivikiäijust päiväkodissa piergiiškyeteh alkavat selvitä pietittemmin karvattomina alasti pihtemáin pihteđ paahtamalla paahtaa pihtemleibi paahtoleipä pihtih-uv pihteđ paahdoitko paahtaa piiččus kapustarinta pikkâsevŋâdist pilkkopimeässä pilletiivrijd tuhohyönteisiä piškomáin kiekumalla pištee ovdánem kestävä kehitys pivdeškyeteh alkavat saalistaa pivdojyelgih pyyntilonkerot pivnohisteh suosivat pokkiittâs tungos poođâš pyrstö poolissajattâhân poliisiasemalle poossum purrâmâš paistos posolâhč posolâhččâđ puhaltele puhallella potkiittuvváin katkaisimella pottáákčuolmah mukulat pozátteleh ravistelevat itseään puákku-uddoid rokonarpia puákuttem rokotus puákuttuvvojeh rokotetaan mon puáláán polttimo puáldâmuš polttoaine puállunjunnjuhčâ kyhmyjoutsen puállurääsi kullero puárreid lauttoja puigâmecci ikimetsä pumbulpunce vanutupon punjijdem ininä puohaađijn touhutessa puoidâ kärppä purgánmist purkaantumisesta purjâsluávdástellee purjelautailija purrâmâšverkki elintarvike purrâmâšverkkiráhtulâšvuotâ elintarviketeollisuus puškolodde kuovi puškosyevvi ahvenvita puzzâ höyhen pyeidiveepsist rasvaevästä pyeretovâlâšvuođâornijdâh hyväntekeväisyysjärjestö pyevtittâs tuote pyevtittâskuávlu tuotantoalue pyevtittii tuottivat raavâdamnâsijd ravintoaineita raavâdamnâsijd ravintoaineita raavâdvaljaa ravinteikas raccastemsyejikappeer ratsastuskypärä raccastemvaajâldmân ratsastusvaellukselle raccu ratsu ráhtulâšvuotâ teollisuus ránukuđâlmân matonkuteiksi rapuelleid äyriäisiä rašoškuát alkaa haurastua reeivâlonottemskippáár kirjeenvaihtotoveri reeviirsis reeviir reviirilleen reviiri riäggu kirvelee riäváttâl riäváttâllâđ röyhtäilee röyhtäillä riävtui oikeasti riddosuáluikuávlu sisäsaaristo riddosuoinâlmist rantaheinikosta riessâmliäđus kukinto rievdâmáin kulkeutumalla rievdeeliegâsliih vaihtolämpöiset ripoh rippo etanat etana riššâsäägih tulitikut riššoo räiskyvä riššoost riššo suihkussa suihku riäská pieni siikalaji riävááš syvän veden siikalaji rohâdis vaikeakulkuinen roovvâd kiima-aika rotonijtto lehtoniitty ruáhujaavrijn ruohikkoisissa järvissä ruáhukiärttusâš ruokokerttunen ruáiruh ruáiru railot railo ruánááiđosin oraana ruávhuh ruávkku komojäät komojää ruávustâhân ruoikkoon ruávváás ruoikkoinen runnevuoijâdem avantouinti ruŋkestem ronkkuminen korpin ruoččâs ruočâ ritinää ritinä ruonâsšaddo vihannes ruopsissieđgâ kiiltopaju ruopsisvuásáš punainen vastasyntynyt vasa ruotâsčuolmâidiskuin juurinystyröillään ruottâm laukka ruškâdâs ruskuainen ruškâdâspursiist ruskuáispussista ruškâdâspuursâš ruskuaispussi ruskâpääihih kaatopaikat ruuvâš ruis ruvvimšleđgâ hankaussähkö ryevdikuálmihâš kolmipiikki ryevdirađe rautatie ryevsih utareet ränisrástágâš räkättirastas rääpis rakka saaŋaaš kutina saarni saarni saatuul satula saatuulviltti satulahuopa sajattuvâst asemassa salâttâhân vakoon uurteeseen saŋŋeedškyeteh alkavat kutista sávjáduvvâš urpiainen seeilâfuodâr säilörehu sieđgâsuovhâ pajukon sieminiäláneh pieneliöt sierânistee eristin sierânisten sierânistee eristeenä eriste siergijd siergi särkiä särki siiguin heidän kanssaan siilâk silakka sijđosärgisáiccu kylkiviiva-aisti sijvottisaigij kelirikkoaikoina silbârävdee hopeaseppä šiljostâhnavitteh pihattonavetat silkkešnjirgoo silkkiuikku silleenjune siivilänokka sino nurminata sisaaseest sisäpinnalla sisâenâmist sisämaassa sisčäcitaampah sisävesilaivat siäiluttâhkuurkah säilykekurkkuja siämutiäppu ahdinparta siärgádâllâmnáál hellittäviksi siärvádâhhân yhdyskuntina siärvuš yhteisö siävŋus samea skainiđ haavoitta viiltämällä skappuu skappuđ hanki hankkia skerreejyelgih saksijalat skiččee nariseva skierri vaivaiskoivu skinnáás nahkainen skooččân rapsutus skuáččur linnun siipi- ja pyrstösulka skuáppu kotilo skuáppuluveh koteloituvat skyelfi tunturipöllö slancceet luhistuu smiereet smierettiđ märehtii märehtiä soinâttuvâst hinkuyskästa sojopoccest sojopoccee letkusta letku solge ruoti soováášvuotâ suvaitsevaisuus soovsâuáivi huopaohdake sovášiđ suvaita spálččárávdu kääpiörautu spejâlist heijastaa spejâlistmijd kangastuksia spesiaališum erikoistuneet spežžâlmáin läpsäyttämällä spoorijdškuát alkaa värähdellä sporânijd värähtelyitä spääiti späittiđ tehoa tehota sraaŋgâst sraŋgâ rautalangasta rautalanka sraŋgâpuhelin lankapuhelin stapârâšmân tasapainoiluun stellejeijee asentaja stielâsjyelgih liuskajalat storgâčarviittâhpuákuttâs jäykkäkouristusrokotus stuorrâ čäciluttihâš isomalluainen stuorrâlođâsrapu kilkki stuorrâlodde harmaalokki stuorrânjaamaan hevosjuotikas stuorrâpuohčâleijee suursukeltaja suáđáseh sälöt suájásporânijguin siivenväristyksillä suáluikuávluväri saaristolautta suámsurtorist kirpputorilla suáppoo verkko lasketaan suárvi kelo suávvil harjus sudâškuát alkaa sulaa suddâmčuágástâh sulamispiste sukkârruotâs sokerijuurikas sundástâs suunnistus suočâläbži liukuhihna suoggâm suogâ harson harso suoinâlmroobdah ruohikkojen reunat suonjârdmáin säteilemällä suoskâmkumi purukumi suptâtškuođij alkoi vaahdota suuitih ohjat suitset suvčâgit kohmettaa suvrâ happo suvrâvolliittem happohyökkäys syeinisiipuul ruoholaukka syevđih kidukset sämiviola lapinorvokki säpligvälli hiirihaukka säppivätti sappirakko säti toho noin vain šaddo sato kasvi šaddoraavâd kasviravinto šaddovistekurkkâ kasvihuonekurkku šaddovuorkkim sadonkorjuu šadolâšvuođâstielâseh kasvillisuusvyöhykkeet šahečivgâčurruu pahnueen šahetáálu sikatila šapšâ siika šaveniŋálâs emakko šaveores karju šaveuđâgâš porsas šiervibeh siervi hennommat hento šietkâshävvi ruhjehaava širottâs heijastin šiärulamppu loistelamppu šiärupocceelamppu loisteputkilamppu škajâluođân kaikuluotain škajâluođânáin kaikuluotaimella škajâluođiimáin kaikuluotaamalla šlajâttâllâđ lajitella šlanttâ kolikko šleđgâčaskem sähköisku šleđgâjođos sähköjohto šleđgâlinjâš sähkölinja šleđgâpotkâ sähkökatkos šleđgâsnielâheh sähköahmatit šleđgâttáá ilman sähköä šleđgâváldukuávdáš sähköpääkeskus šleđgâvárádâs sähkövaraus šlivgomuštemist heittouistelussa šlubborääsi osmankäämi šoddâdemdemšahenavittáid kasvatussikaloihin šovâtteh hedelmöittävät šovâttemseelah siittiöit šuáhkád šuáhkádiđ hönkäise hönkäistä šävvee kohiseva ryöppyävä tahopiervâleh tekopesät talâstuvvojeh pöyhitään talgoovuoimijguin talkoovoimin tamppâtelakist teelaak laivatelakalla telakka tanekuuvsest kukse tinakauhalla kauha tapčasuuh litistyt tappee sulku tarfe rahkasammal tavenääpi pohjoisnapa tavesuáluikuávlu ulkosaaristo tánccá polkee jalkaa tármuttut lamauttaa teekih tekki lihakset lihas tekkikelduu lihasjännitystä ternimielhi ternimielkki ternimaitoa ternimaito tiivool tivoli tijmekoskâvijđoduv välituntialueen tikkepurâttuvah täin puremat tivrekovjiimân hyönteispölytykseksi tiälkkukodde täpläpeura tiäpuid tiäppu leviä levä tiätuäŋgiris utelias tobdočuárvih tuntosarvet tohâlud tohâluđ tekeydy leiki tekeytyä tolmišis tolmiš ravitsevaa ravitseva tooškâs kiinteä toovláštárukielâ muinasnorjaa kieli toppum virdepirrâdâh suljettu virtapiiri topsenjunčuoskâ surviaissääski torske turska torskeuáiváduvah turskaparvet tuálvumpyevtittâsah vientituotteet tuáŋgih tuáŋgi kömpelöitä kömpelö tuápánjistem näpistys tuárguiguin siimoilla tuástumamnâsijguin torjunta-aineilla tullâvärirussoom tulivuorenpurkaus tullâvuáđulâšvuođâst tuliperäisyydestä tulvevaahâg tulvavahinko tuodâršadolâšvuotâ tunturikasvillisuus tuohkâl pökkää tuolbâjolgâdâs lakeus tuolbâtooŋâs sielikkö tuoldâmčuágástâh kiehumispiste tuoldâškuát alkaa kiehua tuoldâškuođij alkoi kiehua tuomâpiäivááloddáá tuomenkehrääjäkoin tussejuvvoo tussiđ muokataan muokata tuvduu tuuvdâ tuen tuki tuvnemááđuh tunkiomadot tälvikyevdilist keskellä talvea tälvioijâgâsâst talvihorroksessa uáhum käynti uáinimáiccu näköaisti uáinimnaavcâst näkökyvystä uáivádâhhân parvena kalasta uáivátkaalâ keräkaali uáli kanava uáluleh leuat uárjipieggâ lounaistuuli uástiškuáttâm alkaneet ostamaan ubbojeh ubbuđ umpeutuvat umpeutua uccâ čäciluttihâš pikkumalluainen uccâpiähtuliih pieneitehoiset uccâpuvdiist pikkukaupasta uđđâsistaanoin kierrättämällä uinástâllâđ kainostella ulâšrääsi suokukka ulâštooŋâs suopursu ullorääsi tupasvilla urbe nuppu ustev ystävä ustevijdâdguin ystäviesi kanssa uuccâmruvdustâh hakuruudukko uvjâuđâgâš untuvikko vaadâs korsi vaareeh urakka yli urosporo vadâsverdi korsivarsi vageh vagge koukut koukku vaibâmläädist väsyneenä vajalijn vihollisilta saalistajilta valdâttâllâđ kuvata valmâšfuoddârijd valmisrehuja varâinis varuillaan váimu sydän várádâh vuoristo várnuttis kurja vávjálâsah vávjálâs epäluuloisia epäluuloinen veigiellee hämäräeläin veigilodde punakylkirastas velčittâm nyrjähtänyt veškisraaŋgâst kuparilangasta vettâ attr vähäsuolainen viehâkoolvâkalvemmaašin kylvölannoitin vielgâdâs valkuainen vielgispieiniskodde valkohäntäpeura vielgisruotâs juolavehnä vielgistäsni valkovuokko vierččâ pässi viermisuoggâmân seittiharsoon viettuu tukkasotka vievâst avulla viirijâš viiriäinen vijđodâh pinta-ala vildáá hurja päinen vildâhiävuščurrust villihevosten laumasta viäigudijn hämärän tultua vogijguin koukuilla vojâstâhhävvi viiltohaava vorrâjotteem verenkierto vorrâtedduu verenpaineen vuáđustâs perusta vuáksá sonni vuáksákälbi mullikka vuálusoivij pää alaspäin vuárkkáfuoddâr säilörehua vuástáväldimpiergâs vastaanotin vuáttámušâid kokemuksia vuodâskaavah hiekkaiset poukamat vuodâttim nilkka vuoggâčielgi pitkäsiima vuoijâmjyelgi räpyläjalka vuoijâmnäähkih räpylät vuoinâđâttâđ levähtää vuonjâl vuongeli yli naarasporo vuonjâláldu vuongelivaami vuoivâs maksa vuoivâs maksa vuolgâttempiergâs lähetin vuollâmkeeđgist vuolukivestä vuonjâš ankka vuoptâlaahul töyhtöhyyppä vuorâččâsmyerji variksenmarja vuorrâđ leikkiä koiraeläimestä vuosâiše ensiapu vuovâsvuođâi mukavuuksien vyelejotteemtunnel alikulkutunneli vyevdikodde metsäpeura vyevdiloddááš järripeippo väldidum vallattu vääđir vaahtera vääivid väividiđ harmittaa vääri vuori väri lossi väristáálu vuorenpeikko väzzimjyelgih kävelyraajat vyeveers vuorso yli vuotta vaha urosporo vyesi vasa äijihšoŋŋâ ukkonen äijihšoŋŋâjođos ukkosenjohdatin äijihtäävgist sateenkaaressa ässeiloho asukasluku str photo ms ek saaristo siistinä ry and fi fi Åström takakansi uusi kuva www.samediggi.fi vuávám kove kove pirâstiätu pirâstiätu logo mustavalkoisena teddilâs já já kirje ympäristötieto mon vuoigâdvuođâid omâsteh já kirje lii pargokirje lii syeijejum rähteevuoigâdvuođâlavváin kirje ij uážu čuovâkopijist i ollágin kirje tâi ton uási digitaallâš kopijistem tâi rievdâdâllâm lii aainâs kieldum addel ry www.kopiosto.fi škovlâlâš lii táválumos šiiveet lii čurgâdis ellee mákkoo čurrust lii árvuoornig lii jotelis ellee já päikkielleid kalga tipšođ pyereest lii pille-ellee kirdee njomâtteijee lii ulmui já ellei raavvâd tarbâšeh fuoddâr finnee oljo sukkâr já potákkijd šaddo lii riddoost enâduvah lii tehálumos ellee väärih enâduvah luádduh tuolbâjolgâdâsâid lii jiäggáámus kuávlu láá stuárráámusah jäävrih elleeh viljâlemkuávlu lii oovdiš merâponne tuháttij suollui muččâdvuotâ aainâs kieldum Ålandist sárnuh ruotâkielâ iäláttâsah láá kulá lieggee lii stuárráámus lii jáválâš ráhtulâšvuođâeennâm pähtivarij já meerâ eennâm lii energiajietânâs lii meerâ já suollui eennâm pyevtittuvvoo šleđgâ piegâst piegâ já jieŋâ eennâm tulemast puáttim lii šleđgâ kiävtáh šleđgâpiergâsijd lii luovâs muttuusteleh sirdâšuvá maaŋgânáál jienâ ovdán jotá njuolgist jieijâd oornigist lii šiev tiervâsvuođâhuolâttâs ij uážu moonnâđ škoovlân hárjuttâllâp vuosâiše lii vuoigâdvuotâ torvolâš elimân lii ciälháttâs vuárhást vâi pursâ kuárus šiäštáh luánduriggoduvâid rašes jieŋâid láá vuáhádum eelliđ čääsist já vuásku táválumoseh kyeleh šadda juuvâst já stuáru meerâst čaasij kyeleh lii hitruu pivdeđ já skálžu iälustává jäävri ponneest láá javrij já meerâ šlaajah tarkkuustâlmin čäcipellâst lodeh kulloo ruovgâm ááimust já saaŋaaš liškeest liäđđuh kiđđuv riddoost já riddočääsist vahâgit čácáduvâid aainâs kieldum lii šiev išeniävvu ko luuvah pirâs- já luándutiäđu pyerebeht ko tust lii pargokirje láá pargopitáh moiguin hárjuttâlah ovdâmerkkân muuštonmerkkiimij toohâm tiäđui uuccâm já aašij árvuštâllâm porgâđ meiddei smaavâ tutkâmpargoid porgâđ taid pääihist jis jieh kiergân porgâđ taid škoovlâst oppâpitá loopâst lii tiäđuidâd já táiđuidâd uási uáináh maid lah oppâm já maid vala kolgâččij hárjuttâllâđ vástádâsâd mučis kietâčálusáin já ivnii ivnepargoid huolâlávt pargokirje lii suotâs laađiistâllâđ maŋeláá-uv čuávvoo meerhâid väätih mottoomlágán iskos toohâm lovottuv tâi statistiik tutkâm já juurdâpuátusij toohâm jieš piäsá keččâlâddâđ te uáppá pyerebeht ko tuše kirje luhâmáin peerust uáli čuuvtij luándutiäđust láá váduhis čuolmah čuávdimnáál moid sun taarbâš tuu iše sun kale siävvut aašijd já talle tun ferttiih suu išediđ toi čuávdimist láá tunjin meiddei teestah ruossâhááh já eres hitruus ääigiájánâsah www.otava.fi www merkkâ uápist tuu pirâstiäđu päikkisijđoid tobbeen lase pargopittáid škovlâlâš jotolâhnjuolgâdusâid já ivnii täid jotolâhmeerhâid fiävruiguin jođedijnâd kyeskih siämmááh njuolgâdusah tuu ko väzzeid-uv pyeráinvyeijei kyeskee ravvuid a mield kalga vyeijiđ ton uálgispele roobdâ čižetpele roobdâ b ihásâš uážžu vyeijiđ vázáttuv mield ij uážu vyeijiđ vázáttuv mield c ihásâš ij uážu satâččiđ iärásijd polgupyeráin uážžu satâččđ iärásijd polgupyeráin d aldandijn kalga lasettiđ hitodiđ liävtu e kalga vyeijiđ paldluvâi maŋaluvâi aainâs kieldum a kován jerdustjorgettem b maht jerdustjorgettem tahhoo kove a puáhtá tábáhtuđ jis pyeráinvyeijee vuájá várumettumávt vyelejotteemtunnelân b joteh eromâš várumettumávt c ravviiččih pyeráinvyejee aainâs kieldum vandârdeijei ađai väzzei kyehti širottâs taggaar soojijd main tain lii vissásávt ävkki avžut mii puohâid kevttiđ ovttuu syejikappeer kuttâs jieijâd škovlâskippáár sii syejikappeer kevttimist tavlustuv skippáár nommâ kiävttá syejikappeer suijâ mane kiävttá ij keevti syejikappeer ovttuu motomin aainâs kieldum lii táválumos šiiveet kuusâid já navittijd sierânâs suujâi keežild ulmuuh tuálih kuusâid oppâkirje kuuvijd já mielkkišivetteh já piärgušivetteh láá ereslágáneh uáiniđ a vuoluupiäláá kove elleeh mielkkišivetteh vâi piärgušivetteh b čurruu jesânijd já soojijd e f c livvâdeijee kussâ parga d kuusah smieretteh purrâmâšâs kuusâ jyelgih nuorukkâš aainâs kieldum a kuuvij navittijd b nággusijd rievtis navittân ruuvdun tâi kuohtuid láá kiddâ hiŋgâlist uážžuh jutâliđ navittist uážžuh purrâmâš jieijâs soojijn paččojeh jieijâs soojijn puátih tiätu paččeemsajattâhân pacceemnáál naavitpargoid aainâs kieldum mielkki puátá koveráidoin mielhi kiäinu purrâmâšpiävdán aainâs kieldum särgisdiagraamâ mielkkikuusâi lohon lii tábáhtum iivijn lohomeeri a kuusâi paččeem mielkkimiärán lii tábáhtum iivijn kussâ ivveest b mane mielkki lii tuárvi veikkâ kuusah láá tááláá ääigi čuuvtij ucceeb ko vitlov ihheed tassaaš aainâs kieldum lii čurgâdis ellee šahe lijkkoo a kuuvij vuálá maid šaveh láá tohâmin b kove šaveh lättejeh návt c moos šaveh lijkkojeh aainâs kieldum a vildâšahe já šahe lává ereslágáneh uáiniđ b šave já vildâšave raavvâd raavvâd sárgáin rievtis šahan šaveh já šahenavitteh láá kuuvij šahenavittijd já aainâs kieldum šahenaavit ässeid já soojijd d-f ohtân šoddâm koččâmâššáid šahe porá ááicuh šavveest láá pyereest ovdánâm šahe oopsâš šahe syeijee näähkis šahe porá ellee šahe lii já purrâmâšsuddâdem tááhust šahe sulâstit puáhtá kyeddiđ häävild paijeel šavečivgâd ráhtáččij čivgáid peesi lii aldahyekki šahan kuáddá häävild ennuv aainâs kieldum lii ču urâellee a saavzah oroh mielâstis čurrust b savzâtuálleeh kevttih iššeen pennuid a saavzah tuállojeh tälviv b saavzah piämmojeh piäiválávt a savzâviste ässeid b kove aainâs kieldum a uáivild peskidem b nuuvt kalga toohâđ kaaicâ já saavzâ kaiccâperruu jesânijd náágus kaaicân saavzân vâi kuohtuid ruossáin olmânáál a jotá pyereest juovâst kaiccâ savzâ b totá vánásub-uv piämun c mielhist vyestejeh vuástá d smiereet piämmus e kuárŋu mielâstis ollâ soojijd f ullo lii tehálâš pyevtittâs g nurvo h lii vuáhádum pyereest kolmâsân aainâs kieldum säniruossâháást ucemustáá kuttâ savzâ- tâi kaiccâarttâsâš sääni pyehtih leđe ciäggud láskud tâi vinnood já taid puáhtá luuhâđ meiddei vyelni pajas tâi uálgispeln čižetpel láá puohnâssân pyevtittâsâid moh láá rahtum saavzâ ulloost taid aainâs kieldum lii árvuoornig käänih lättejeh a kääni já kääniorráás b kääniorráás tobdomeerhâid já čuujoot taid njuolâiguin a kääniores piško sárnumpuljârân maid tot haalijd ettâđ b kove a käänih oceh purrâmâš b áicuiguin käänih kävnih purrâmâš c käänih poreh keeđgijd d känituáki kaanijn porá vuossâmužžân aainâs kieldum käniviäsuh láá aanoost a käänih poreh käniviäsuin b kaanijd piemmih hekkikäniviäsuin a lii kääniorráás pargon tagarijn käniviäsuin main pyevtitteh uđâgáid b moonij lälimân kevttih maašin a käniviäsutiijpâid b nággusijd rievtis käniviäsun pyehtih kuovzâđ eennâm lii viermist mannejeh piervâláid lii eenâb lihâdemsaje viäsust láá tuše motomeh käänih käänih láá siämmáá viäsust aainâs kieldum käänimane ráhtus käänimane šeris lamppu juuhâmlaasâ tâi kähvikoppâ styeredemlaasâ a lamppuin käänimane čoođâ uáináh b koorâ ase styeredemlassáin kaavnah c mane cuovhâs lasâroobdâ vuást vielgâdâs laasân já viigâ kyeđđiđ ruškâdâs korrâpele siisâ hámásâš ruškâdâs lii d uáináh vielgâdâs siste e lii tastan kalkkâkoorâ vyelni f tággáár käänimane láláččij te čolgâččij-uv tast kääniuđâgâš g jie i jâd nággus läävee väzziđ tâi kaččâđ kirdá tuše talle ko kalga peessâđ huápust patârâsân valjiđ kuuvijn kääni jyelgi jyelgi lii aainâs kieldum lii jotelis ellee hiäppušeh lättejeh a kove hiäppušeh já láá tohâmin b varsa pisottâl tama aldasijn c ori lii njuškim monnjâjuolgij oolâ aainâs kieldum lii hiäppuš rááhtus a nommâsâš lii hiäppuš jyelgi b hiäppuš juolgijd kalga tipšođ c hiäppuš juolgijd táválávt tipšo taalist kalga toimâđ kove piergâsijd www.otava.fi hiävuš aainâs kieldum a hiäppuš piemmâmravvuid b peiviohjelm hiäppušân a oppâkirje suomâhiäppuš já kove lieggâvorrâhiäppuš hiäppušeh iäránává ráhtusis tááhust b uáivilij várás suomâhiäppušijd šoddâdeh aainâs kieldum já päikkielleid kalga tipšođ pyereest kuuvij vuáđuld ellei mielâtile a kuuvijd maid peenuv haalijd b mielâst tun lah kuuvij kissáin c lii hiäppuš mielâtile aainâs kieldum a lii tehálâš mättiđ ucánjáhháá ellei kielâ b lii ovdâsvástádâs jieijâd jielâhijn tot uáivild luomu lii a taat merkkâ uáivild b luomukuusâi tipšom spiekâst eres kuusâi tipšomist čevđielle id šoddâdeh a várás čevđielleid šoddâdeh b lii pyeri šoddâdiđ čevđielleid elleid miŋkki supipeenuv já čuovjisriemnjis aainâs kieldum čevđiellei eellim heekist já luándust a ellee finnee purrâmâš heekist já luándust luándu tááhust huonijd lii kooveest b eellimpiirâs ellein lii lii riämnjápiäju luándust aainâs kieldum jieijâd tâi tuu skippáár pennuu kisá tâi eres jiellâhellee pargokiirján čuávvoo tiäđuid puáhtá meiddei kiddiđ tâi sárguđ ellee kove a šlaajân tâi náálán ellee kulá b puáris ellee lii c suhâpiälán ellee kulá d purrâmâš ellee porá tom kalga piemmâđ e ellee muštâl omâsteijei et tast lii nelgi tâi koško f ellee jienâid já toi merhâšume g ellee ááicuid ellee peeljih lihâdeh kuloáiccu tast lii h ellee uáinimááicu tot čuávumin aašijd čolmijguin i tâi sierâd-uv jiellâh j eresnáál ellee läävee lattiđ aainâs kieldum lii pille-ellee rottá lii miänástum pyereest kuuvijd moi aašij keežild rottá lii miänástum a ruossáin rootán hiäivulâš raavvâd b puávtáh jurdâččiđ rotá ravâdist aainâs kieldum juávhuin rotáh eellih a rottáid kalga tuššâdiđ b tilálâšvuođâin rotá utkáásvuotâ puátá pyereest oovdân c vädisvuođâid rotái mirhâttem puáhtá tovâttiđ d eres vuovijd rotái tuššâdmân a rootán vuovâs jođáttuv purrâmâš luusâ m b agâstâllâđ jieijâd jođáttuvvaljim aainâs kieldum a koččâmâššáid rottáid lii uáli väädis tuššâdiđ uáinám rotá rottá mana harvii pivdusân tot tuođâšt rottáást rottá puáhtá tovâttiđ tullâpyellim rottá sáttá leđe varâlâš ulmuid b čivgá häävild čivgâd čivgá táválát ivveest lii vuávdáás ellee porá peeivist mere mii västid joba kuldâlâd pirrâsis herkis eellih stuorrâperruin main láá táválávt rävis elled aainâs kieldum kirdee njomâtteijee a nähkisuájá kove sárgumáin toos kirdemjuolgijd b kove sárgáid nähkisuájá suormâid c kirdemjyelgi lii šoddâm a já noomât nähkisuájá purrâmâš b nähkisuájá pivdá saallâs aainâs kieldum nähkisuájáh iä kirde sevŋâdin muorâovsij tâi eres iästui njeigâ nähkisuájáh lättejeh a nähkisuájáh tálvásteleh b nähkisuájáh aneh huolâ jieijâs putesvuođâst já tiervâsvuođâst c kován njuoláin soojijd main nähkisuájá puávtáččij ijjâdiđ tâi tálvástâllâđ nähkisuájá lassaan aainâs kieldum elleekirje vuáđuld tiätukoortâid tavenähkisuájáást já peljinähkisuájáást g mm tobdomeerhah mielâkiddiivâš ääših g mm tobdomeerhah mielâkiddiivâš ääših aainâs kieldum lii ulmui já ellei raavvâd valjeh šoddâduvvojeh syeinišadoi oosijd a valješaddoid b jieškote-uv valjeest oovtâ tâi maŋgâ tobdomeerhâ c ruossáin taid vooljijd maid puáhtá viljâliđ tuu päikkuávlust viljâlemkuávlu aainâs kieldum a kočodeh haavvâr liäđđus b kočodeh eres voljij liäđđus a kuuvij valjepyevtittâsâid b valjeest tâi vooljijn puáhtá valmâštiđ pyevtittâs aainâs kieldum pargoid valjeviljâleijee parga a kuuvij eennâmtuálupargoid tussim kalvem já suvlim kendim tuástumamnâsij lebbim meidim kuškim b pargoid kiiđâst čoohčân nuuvt et adelâh vuossâmuu paargon nummeer ohtâ aainâs kieldum vädisvuođâid puáhtá šoŋŋâ tovâttiđ viljâlmân aainâs kieldum áigu vuáđudiđ jieijâs päikkimuseo várás sust láá lááđust puáris eennâmtuálumašineh kevttii talle ko eennâmtááluin iä lamaš vala traktoreh toh láá tuođâi puáráseh mašinijd kessii hiäppušeh tâi taid jurâttii sierânâs moottoreh já ovtâstit maašin já ton kove syeinijorreeh kalvemmaašin meidimmaašin avra tävgihaŋkmo hárávistemmaašin uáinám uđđâ tâi puáris eennâmtuálumašinijd magarijd aainâs kieldum tarbâšeh fuoddâr šaddoid syeinipiäldust šoddâdeh a kove šaddoid b kuuvijd c jyehi šaddoost oovtâ tâi maŋgâ tobdomeerhâ já merkkii taid kován njuoláin aavhijd lii apilast eennâmvuáđun aainâs kieldum fuoddâr rääjih maid kuuvijn láá porgâmin arvekeesijn koškesyeinih iä táválávt luhostuu olmânáál lamaš rajâmin suoinijd kove já čääli mainâs jieh lah lamaš rajâmin suoinijd te juurdâš maggaar tot ličij aainâs kieldum ruossâháá syeinipiäldu syeini syeini luomutáálust syeinipiäldun eennâmvuáđu išedeijee ääigi talgooh eennâm meerhâid taat lii šivettij koškádâssân aamnâs mii pyereed eennâm mon finnee kuusâst sahis syeini finnejeh apilast nuorâ suoinijn iä keevti taam amnâs aainâs kieldum finnee oljo sukkâr já potákkijd a šaddoid b šadoi pyeremusâid tobdomeerhâid njuoláin c kuuvijd rypsi já sukkârruotâs kiävttojeh a miäđušijnijd ryypsi kukkáid pargopiitán b ryypsist kiäsut tiivrijd c eennâmtuállee lii tuđâvâš ko kulá miäđušijn huurrân rypsipiäldust d ryypsi siemânijn rähtih aainâs kieldum potákkijd šoddâdeh a pottáákšoddâdmân kullee saanijd sajasis koverááiđun b soojijd a já b c lii tehálâš muldiđ aainâs kieldum a nágguseh vuoigist vâi puástud ruossáin šoddâdeh miätá váátá kuhes šoddâmääigi ištâdeh enâmân vesan ciävzá pyereest meid kuorbâ enâmist lieggâsub keesi tađe eenâb lii sukkârruottâsijn sukkâr kuáivuh enâmist kuohhijn finnee meiddei fuoddâr elleid b puástu nággusijd vuoigist šadoh valmâšteh raavvâd a kován mii šaddoid taarbâš ohtim b meid mii ohtiimist šadda já c elleeh já ulmuuh ávhásteleh toin et šadoh ohtâdeh www.otava.fi www ohtâdem aainâs kieldum šadoh ruonâsijn já ruotâsšaddoin láá uáppee fáádáh porkkan lanttu já naavrâs sipuleh herttâ kaalah kurkkâ já kurpicca sehe toomaat stuorrâ päviraarkah ivnepeenah koveh ruonâsijn já ruotâsšaddoin ruonnâs já ruotâsšado kove pápárân tiäđuid šaddoin ovdâmerkkân a maht šado šoddâdeh b moos šado kevttih c šado tiervâslâšvuođâst d magareh vädisvuođah pyehtih leđe šado šoddâdmist čokkim sárgáid a ruonnâs já ruotâsšado nommâ b moos šado kevttih c eres mielâkiddiivâš ääših oovtâ juávhust láá eenâb-uv šadoh ovdâmerkkân sipuleh valjii oovtâ siipuul já čokkii tast tiäđuid tiäđuh aainâs kieldum siste valjeest sááiguid láá ávháliih purrâmâšsuddâdmân aainâs kieldum pargoid ruonâskäärdist pargeh kuuvij vuálá maid šaddokärdipargoid tain láá porgâmin aainâs kieldum tiäđuidâd já táiđuidâd ruossâháá enni pyevtittâs päikkiellee algâ purrâmâš párnááh vajalâš vuáđupurrâmâš eeči mii taarbâš kammuid tálvástâllâmvyehi eeči mii taarbâš kammuid eeči mon purrâmâš máccá njáálmán uđđâsist aainâs kieldum šlaajâid maht ráhtáččih olssâd kompostor moolsâiävtu mii kovvee pyeremustáá tuu mättim pyeri viehâ pyeri hyeni aainâs kieldum lii riddoost lii oppâkirje káártá enâmijd lii a viestârbeln b taavaabeln c nuorttiibeln d máddáábeln ruuvdust kárttá lii a b c d a merâluovtâid lii ruuvdust b suolluid lii ruuvdust a mittopäädi oppâkirje káártá várás b toin já kukkoduv uálgispiäláá káártán puátusijd tavlustâhân kukkodâh km kukkodâh km kukkodâh km aainâs kieldum lii reliefkove oppâkirje káártást main lii láá ennuv a vuáládâh b pajoseh c ollâ tuoddâreh d stuorrâ jäävrih já juuvah a rastačuopâstâhsárgusân čääsi čuovjâdáin vuáláduv ruánáán já pajosijd ruškâdáin b sárgáid meerâ já merâluovtâ c sárgáid riijkâid tiäđuid káártást já tievâsmit tavlustuv eennâm alemus tuodâr tuoddâr alodâh aainâs kieldum a loovást noomâid kárttáid maađijkárttá šoŋŋâkárttá uápistemkárttá sundedemkárttá kovekárttá b ohtsijn noomáin kočodeh täid káártáid juuđij kesiluámu ääigi kirdemmašináin puohâin uáivikaavpugijn kirdemjođáttuv káártán já noomât uáivikaavpugijd algâttij määđhis já kirdij viestârmuu uáivikaavpugân sun joođhij määđhis mädimuu uáivikaavpugân sun kirdij njuolgist tavemuu uáivikaavpugân mast sun maacâi uáivikaavpug pehti maasâd nuorttiimuu uáivikaavpugân aainâs kieldum enâdâhkuávluin enâdâhkuávlui kieđâvušmân stuárudâh uáppee oppâtiijme oppâkirje kárttákirje sárgumpápáreh tame ađai lijme ivnepeenah postâkoortah já eres koveh sehe máttáátteijee kirje kárttávuáđuh oppâkirjeest sämikuávlust muštâleijee teevstâ tâi tammiđ kuávlu káártá sárgumpäviraarkân káártá kuávlu nomâiguin jäävrih juuvah čuákkipääihih jna káártá kevttimáin iššeen oppâkirje káártá s pápárân kove tâi postâkoortâ já čäälliđ toos koveteevstâ kuuvijd já muštâliđ kuávlu šadolâšvuođâst kuuvijd já muštâliđ kuávlun tijpâlâš ellein oppâkirje káártást s kuávlu kuhemus já kobdemus saje kuávlu tijpâlâš iäláttâsâin já ámáttijn kuávlun kullee lavluu tyeje puđâldâs purrâmâš suommân tet čokkim oovdânpyehtih jieijâs pargo kiddejuvvojeh luoka siäinán káártá pirrâ kárttá noomah kukkodâh km kobdodâh km valastelleeh tâi eres pegâlmâsah tâi eres iäláttâsah om tyejeh livđe elleeh šadoh postâkorttâ kovetekstâ aainâs kieldum enâduvah oppâkirje káártást siijđoin kotemuu enâdâhkuávlust lii tuu päikkikieldâ lii luándu kove a enâdâhân kullee aašijd kaavnah kooveest b kove vâi c kove olmânáál rääpis tuoddâr muorâttis uási tuodârjolgâdâs juovviis já kiäđgáás eennâm laajišvyevdi luándu ivnevalje čohčuv kuácceevyevdi jeggi tâi eennâm mast šaddeh uánihis muorah ruške tuodârkuávlu suáhivyevdi skierâs peesijd tâi kuosâid šaddee vyevdi aainâs kieldum elleid lii sämikielâlâš kárttá noomâid toos tulvâdemjävri aainâs kieldum lii tehálumos ellee oppâkirje kove a káártán puásuituálukuávlu b jotolâhmeerhâ káártán oppâkirje kove a sierâlágán vuovijguin poccuu fättee kiddâ b kiddâväldimvyehi lii tuu mielâst älkkeb c ovdiipiäláá vuásážân láá porgâmin aainâs kieldum čuávvoo saanijd a jievjâm b sarves c áldu d vyesi pyevtittâsâid maid poccust finnee hokâttâl turistijd káártán čuoigâmkuávdáid aainâs kieldum kove vuálá mon astoääigi tooimâst lii saahâ a keessiv b tälviv káártán a stuorrâ jaavrijd sárgái oolâ b juuvâid sárgái oolâ c čuákkipaaihijd sárgái oolâ aainâs kieldum ađai miäccáás väärih enâduvah eellih káártán a kooveest vääri já ivnii tom ruánáán b vääri iärut tuoddârist a vaarijd já tuoddârijd oolâ oppâkirje siijđoi káártá vuáđuld b čuákkipaaihijd ađai aassâmkuávdáid sárgái oolâ aainâs kieldum eennâmtuálleeh finnejeh áigápuáđus vyevdikodde lappui aalgâkeččin aainâs kieldum skipárijdâdguin pircco spellâmeerhah láá leggist pirco vuárustis já jotá jođáttuv mield čalmelovo miäldásávt spellee kárttá ■-ruuvdun te sun kalga toimâđ ravvuu mield lii tot kote lii vuossâmustáá jottáám pirrâ kote finnee stuárráámuu čalmelovo uážžu algâttiđ evvisijdâd vyelgimsajan maasâd vyelgimruuvdun láá ennuv ulmuuh oovtâ leggistemvuáru kuobžâ njurgiimin paijeelmiärálii leggistemvuáru kárbáin njuolgist paajaabel ruuvdu oovdân kievŋis kiäsut tuu oovtâ leggistemvuáru uážuh moonnâđ njuolgist puávtáh juátkiđ piällá leđe lappum vittâ ruuvdu maŋaskulij käälliđ rasta virkosmit tuu kiärduđ čuávvoo leggistem čalmelovo kuovttijn pargon lii cokkiittiđ tuulâ oovtâ leggistemvuáru hiäŋgušalde mieldi kalga jotteeđ kuuloold kyevti čuávvoo spellâmkerdijn tuše oovtâ ruuvdu häävild vaibâm ko lah jottáám čáccáás jeegij paijeel pardalâsâi mield oovtâ leggistemvuáru lah moolâst vandârdâm puohnâssân čiččâmlov kilomeetterid aainâs kieldum siijđost aainâs kieldum aainâs kieldum luádduh piäldujolgâdâsâid lii reliefkove káártán oppâkirje káártást siijđoin a káártá iivnij vuáđuld puáhtá ettâđ aloduvkoskâvuođâin b láá stuárráámusah kaavpugeh oppâkirje kove a almonist kove muštâl b kalle ive kuuvij väldim koskâ lii c nubástusâid kaavnah kove enâduvâi kooskâst kárttáruossâháá uážuh suomâkielâlâš noomâ aainâs kieldum kove a juuvah tulveh masa jyehi ive b vahâgijd tulve toovvât c tuulvijd já tulvevahâgijd keččâleh tuástuđ aainâs kieldum pyevtitteh pyevtittâskáártá a haammânkaavpugijd b ráhtulâšvuotâ lii c eennâmtuálupyevtittâsâid pyevtitteh haammân pävir-tâi selluráhtulâšvuođâ meetaalráhtulâšvuođâ kemiaráhtulâšvuođâ sáháráhtulâšvuođâ šivettijd čevđielleekaardijd šoovijd kaanijd šaddoviistijd potásijd aainâs kieldum lii jiäggáámus kuávlu tiätukoortâ luvâttâlmist mainâšum monnii šaddoost já ellest oppâkirje tiätukirjeh já ulâštooŋâs vuorâččâsmyerji kiärppáálostâ lyeme jeggijuŋŋâ meccisäplig ravgâ cuábui kyevdi tažâlig sorvâ njuhčâ nommâ kove kárttá tobdomeerhah om stuárudâh šoddâmvyehi liäđđus ivne tiäđuh šaddoost nommâ kove já stuárudâh kárttá aainâs kieldum láá ennuv jeegih aainâs kieldum oppâkirje káártást maggaar enâdâhkuávlust láá enâmustáá jeegih a sárgus numeristum jeggišaddoid já elleid b kove aainâs kieldum láá stuárráámusah jäävrih kaavpugeh láá káártán káártán a jaavrijd sárgái oolâ b kaavpugijd sárgái oolâ stuárráámusâid kaavpugijd kuuvij vuáđuld aainâs kieldum kulmâ suujâ mane lii šoddâm tehálumos mecciráhtulâšvuođâkuávlu čäcikiäinui mield joteh a káártán kanava jäävri merâluovtâ já kaavpugijd b kove vuáđuld maht tamppâ piäsá kanava puáđui čoođâ aainâs kieldum elleeh ellee lii nuárju celkkuid olmânáál a lii njomâtteijee ko tot porá eres elleid b lii piätu ko tot njoomât čivgâidis c lii čäciellee ko tot lii vuáhádum eelliđ čääsist d lii čielgitávtálâš ko ton rummâsliegâsvuotâ piso siämmáážin e lii täsiliegâs ko tast lii tähtiriggee tiätukoortâ kove saimaanuárjust oppâkirje siijđost a sárgáid já moh ääših čäittih saimaanuárju vuáhádum pyereest čäcielimân b kován saimaanuárju pyeremusâid tobdomeerhâid kove a saimaanuárju porá b vaarâid áštá saimaanuárju aainâs kieldum a saimaanuárju ráhtá čivgâpeesi b vaarâid áštá nuárjučiivgâ pesistis saimaanuárju suojâleh já noomât káártán saimaanuárju eellimkuávlu vuáváá kärbismääđhi áigu purjâstiđ a oppâkirje káártást s puáhtá-uv määđhi olášutt i b nelji jäävri moi pehti šadda jotteeđ aainâs kieldum maaijuv iälá sárgus já muštâl maid maaijuv parga numeristum soojijn vahâgijd maaijuv toovvât aainâs kieldum viljâlemkuávlu lii oovdiš merâponne purrâmâšveerkijd pyevtitteh iänááš viljâlemkuávlust a káártán viljâlemkuávlu b jieijâd sanijguin viljâlemkuávlu sajaduv aašij vuáđuld puáhtá tiettiđ et viljâlemkuávlu lii oovdiš merâponne pyevtittâskáártá a viljâlemšaddoid sárgáid a g b enâdâhkuávluin šaddoid iänááš viljâleh aainâs kieldum mane viljâlemkuávlu lii pyeremus eennâmviljâlemkuávlu enâdâhkuávlust äässih iänááš uási syemmilijn a káártán sárgáid love stuárráámus kaavpug b tain láá viljâlemkuávlust c enâdâhkuávluin ij lah ohtâgin stuorrâ kaavpug d enâdâhkuávlust láá nubben enâmustáá stuorrâ kaavpugeh aainâs kieldum oppâkirje káártást mon juuvâ njäälmist láá čuávvoo kaavpugeh a b c d e faasaan lavdâmkáártá oppâkirje siijđost a enâdâhkuávluin fasaneh eellih b faasaan tuu päikkikuávlu elleid tiätukišto čuággá oonâ čuággá oonâ čuággá oonâ vástádâs čuággáh a syeiniraaijâmpiergâs haammânkaavpug mädimus suomâkielân mii lii sudes pirrâ ive kaavpug b ellee stuorrâ kozzâlodde tehálâš tuálvum- suomâkielân haammân c njäälmist stuárráámus kaavpug uáivikaavpug d aatoomvyeimilájádâs- riddoost já kaavpug kooskâst e tobdos jazzjuhlijnis njäälmist f piccikaavpug tobdos puáris päikki- kuávdáást kaavpug g president kesi- unikeko kaavpug muumikaavpug kaavpug h Åbo oovdiš uáivikaavpug puárásumos kaavpug vástádâsâid pargokirje loopâst eromâš puáđus šiev puáđus tuđâttettee puáđus vuálá kaavpugáid uđđâsist aainâs kieldum tuháttij suollui muččâ dvuotâ eellih suolluid oppâkirje káártán s vuáđuld oppâkirje kove a iäláttâsâid kaavnah kooveest b puávtáh tiettiđ et suáluikuávlust piäggá távjá c mii numerijguin merkkejum soojijn tábáhtuvá aainâs kieldum a täid kuolijd b täin kuolijn kuleh luosâkuolijd a maid sijvottisvuotâ uáivild b suáluikuávlust talle ulmuuh joteh lodeh eellih a kován tobdomeerhâid moi vuáđuld puállunjunnjuuvčâ iärut njuuvčâst a puállunjunnjuuvčâ pessiimist já eellimvuovijn c puállunjunnjuhčâ ij pyevti lavdâđ miätá aainâs kieldum a njuolâiguin merâkuáskim pyeremusâid tobdomeerhâid b merâkuáskim ravâdist já uhkevuálásâšvuođâst juuđij moonnâm keesi kárbáin uási kuáhtám kárbáin jottee ulmuin mattii jotteeđ suáluikuávlust olmânáál jotteeh iä muštám et suáluikuávlu luándu lii uáli herkki spokkâlij kove taggaar ulmuin tun maht suáluikuávlust kalga lattiđ aainâs kieldum Ålandist sárnuh ruotâkielâ Ålandist eellih a Åland liipu b eennâm liipu tot sulâstit káártán a meerâ stuárráámus suolluu já uáivikaavpug sárgái oolâ b riijkâid sárgái oolâ a lii ålandlij eenikielâ b sämikielân čuávvoo saanijd vitsippan morgon gullviva moh láá Åland uáinámušah museoskiijpâ aainâs kieldum kuuvijd ålandlij iäláttâsâid šoŋŋâdâh lii Ålandist liähmusub ko eres kuávluin oppâkirje kove mađhâšâm autotamppáin jieijâd vuáttámušâin aainâs kieldum iäláttâsah láá paldâsâš sektordiagram lii stuárráámus iäláttâsjuávkku eennâm- já meccituálu ráhtulâšvuotâ palvâlemiäláttâsah a ámáttijd b iäláttâsjuávhu moos toh kuleh a áámmát a áámmát b iäláttâsjuávkku b iäláttâsjuávkku a áámmát a áámmát b iäláttâsjuávkku b iäláttâsjuávkku aainâs kieldum a áámmát a áámmát b iäláttâsjuávkku b iäláttâsjuávkku purrâmâšverkkirahtulâšvuotâ finnee rähtimamnâsijd áámmát ovdiibel toi enâdâhkuávlui numerijd main áámmát vuosâsajasávt pargeh kuálásteijee vyevdipargee jävritaampâ kapteen valjeviljâleijee värivyeijee čuo i gâmmáttáátteijee vistekálvufabrik pargee merâvahtâ pajeolmooš autotaampâ kapteen čevđikárdár tamppâhuksejeijee räjivahtâ meccimaašinvyeijee šaddovisteviljâleijee čuovâtornâvahtâ aainâs kieldum já lijmii siijđo vyeliroobdâ ráhtulâšvuođâpyevtittâsâid rievtis ráhtulâšvuođâsuorgij loováid aainâs kieldum tiäđuidâd já táiđuidâd koččâmâššáid kočodeh šoŋŋâkáártá kočodeh hiäjus jieŋâi ääigi kiđđuv já čohčuv kočodeh ollâ saje láá válduáimusundeh lii tuoddâr muorâttis uási lii sämikuávlu stuárráámus jävri lii šoddâm tobdosin kočodeh luándu ivnevalje čohčuv máávsuid piärroo päälhist kočodeh ollâ saje mast šaddeh muorah kočodeh tom mii almoot káártá ucedem láá lääni kaavpugeh lii alemuu tuoddâr nommâ kyehti tulvâdemjáávri láá aainâs kieldum káártán a enâdâhkuávluid sárgái oolâ b kaavpugijd sárgái oolâ c elleid já merkkii kuávlu nummeer ruuvdun aainâs kieldum káártá siijđoin nággus maŋŋaal rievtis enâdâhkuávlu noomâ lává vijđoduvâs tááhust kyehti stuárráámus já lii vijđoduvâs tááhust ucemus láá enâmustáá juuvah láá enâmustáá jäävrih lii alemus kuávlu lii viestârmus kuávlu lii tavemus kuávlu olá olgomustáá nuortâs láá enâmustáá kaavpugeh iävá ole merâriidon já ton moolsâiävtu mii kovvee pyeremustáá tuu mättim pyeri viehâ pyeri hyeni oppâkirje siijđoid aašijd jieh vala oro mättimin puávtáh porgâđ vâi opâččih tieid aašijd aainâs kieldum já enâmijn mo o lsâiähtu já kieđâvušmân stuárudâh uáppee oppâtiijme oppâkirje kárttákirje sárgumpápáreh tame ađai lijme ivnepeenah postâkoortah aavisčuoppâseh fáádáh oppâkirjeest eennâm kyeskee teevstâ paječálusin eennâm noomâ eennâm liipu enâmist tavlustuv vuoluupiäláá maali mield vijđodâh km olmoošloho uáivikaavpug haldâttâshäämi ruttâohtâdâh eennâm káártá já merkkiđ toos stuárráámusâid kaavpugijd merâkuávluid jaavrijd juuvâid luáháid tuoddârijd jet káártá kárttáivnijguin uánihávt eennâm luándust om enâduvah já šadolâšvuotâ tâi sárguđ jieijâd paargon enâmist muštâleijee kuuvijd já čäälliđ toid koveteevstâid paargon meiddei eres mielâkiddiivâš tiäđu om tobdos ulmuin tegu kirječällein taidârijn valastellein jet www.otava.fi já aainâs kieldum čokkimtavlustâh vijđodâh km olmoošloho uáivikaavpug haldâttâshäämi ruttâohtâdâh juávkkupargoost aainâs kieldum kulá láá káártán a sárgái oolâ b já meerâid sárgái oolâ oppâkirje káártái já vuáđuld ruosâ rievtis riijkâ puotâ a vijđoduvâs peeleest stuárráámus b vijđoduvâs peeleest ucemus c viestârmus d mädimus e nuorttiimus f olá tavemužžân g enâmustáá stuorrâ jäävrih h alemusah tuoddâreh i ollásávt vuáládâh j vijđásumoseh jieŋâduvah aainâs kieldum oppâkirje káártást já väldimeerâ a meerâin lii sismeerâ b meerâin lii cuáhásub c čoolmij pehti piäsá d čääci lii vettâsub ko čääci e nomâttâs čääsist kevttih g riijkâ láá riddoost ohtsijd lii a liipuid já ivnii taid b ohtsijd liipuin lii aainâs kieldum kielâčáittusijd oppâkirje siijđo dag dag ´an dag peivi päivää a kielah láá alda hyelkkikielah b täin kielâin sárnuh totkee siijđo oppâkirjeest a láá kunâgâskodeh b láá täsivääldih kunâgâsperruu noomâid rievtis rijkkáid aainâs kieldum orniistâl jieijâs šlanttâ- já postâmerkkâčuágálduv suu čäälliđ postâmeerhâi já ruuđâi vuálá rievtis riijkâ noomâ a b c d e f g h i j k l aainâs kieldum lieggee šoŋŋâdâh lii a já ivnii káártán lieggâ merâvirde b uánihávt maht vaaikut šoŋŋâdâhân a rastačuopâstuv sárgái oolâ väldimeerâ já váráduv b kove loová tevstâiguin sárgái a c oolâ arve uárjipieggâ viestârpieggâ polvâ paijaan aainâs kieldum a mittolassáid laasâ vuoluubeln almottum arvemere b kaavpugijd mittolaasâi vuálá oppâkirje arvekáártá vuáđuld c arvemeeri riävdá viestârist nuortâs monâdijn mm mm mm mm mm mm mm mm mm lii šadolâšvuotâ a šadolâšvuođâkáártán kuácceevyevdi ruánáán lostâvyevdi fiskâdin já tuodâršadolâšvuođâ ruškâdin iššeen káártá aainâs kieldum b šadolâšvuotâ lii enâmustáá c šadolâšvuotâ lii iänááš uásist d lii ollásávt lostâvyevdistielâsist e iä šoodâ kuáccee- já lostâvyevdih f váráduv alemuin soojijn iä šoodâ muorah a elleid b šadolâšvuođâkuávlu mast elleeh äässih aainâs kieldum vuolgât tunjin postâkoortâ jieijâs vandârdemmääđhist a kove vuáđuld kotemuu lii vaandârdmin b kove enâduvâst taan enâmân kullee jiešvuođâid aainâs kieldum lii stuárráámus lii a káártán raajijd ruopsis ivnijn b ránnjáriijkâid sárgáid c juuvâid merâluovtâ meerâ já čoolmijd sárgái oolâ stuorrâ suolluid sárgái oolâ aainâs kieldum a káártá sárgáid kulmâ váldukuávlu b kuuvijd sárgáin rievtis kuávloid a kuávluin lii stuárráámus b kuávlust láá stuárráámusah jäävrih kyehti stuárráámus jäävri káártá sárgái já oolâ c kuávlu lii pyeremus eennâmtuálukuávlu d kuávlust láá ennuv kuácceevyevdih e kuávlust äässih enâmustáá ulmuuh f kuávlust lii g kuávlust láá enâmustáá juuvah já noomât káártán aainâs kieldum enâmijkoskâsâš kišto nággusijd já merkkii ruosâ rievtis moolsâiävtu puotâ loopâst ruosâid eennâm vuoitij enâmijkoskâsâš kišto a lii vijđoduvâs peeleest stuárráb b lii olmoošlovo peeleest stuárráb c láá enâmustáá räjiráánjáh d láá alemusah tuoddâreh e olá taveláá f merâriddoost láá eenâb suolluuh g aassâmsaahâdvuotâ lii ucceeb h lii kuhheeb merâriddo i lii aldeláá tavenäävi haalijd vuolgâttiđ tunjin postâkoortâ koortân jieijâd noomâ já čujottâs lii vájáldum kovetekstâ já tiätu tast kost korttâ lii vuolgâttum taid koortân t aainâs kieldum lii jáválâš ráhtulâšvuođâeennâm oppâkirje káártá a váldukuávlust lii enâmustáá ráhtulâšvuotâ b váldukuávlust lii valjeest čäcivyeimi tobbeen lii valjeest čäcivyeimi c stuorrâ haammânkaavpugijd lii riddoost d kaavpug kuávlust lii ruukitoimâ e lii luánduriggodâh sárgusân a riijkâid já kaavpugijd sárgái oolâ b meerâ já čuálmi sárgái já oolâ c rekinist mon kubduu čuálmi lii s km tunnel paijeel km tahosuolluuh čuálmi ryevdikiäinu já moottorkiäinu tamppâväävlih aainâs kieldum peerâ varrij mottoom ihe tassaaš a uáppee luokast láá b luokast láá maaŋgah eres enâmijn puáttám párnááh šiev peelijd tast láá c vädisvuođah já eres luoka párnáin sättih aalgâst leđe d lii pyeri et luokast láá uccáá uáppeeh tavlustuv meeri a láá varrim enâmustáá patâreijeeh ennuv b láá ucemustáá patâreijeeh ennuv aainâs kieldum a ruossáin lii-uv náágus tuotâ vâi ij tuotâ ij lii siseennâm kaavpug puáhtá mađhâšiđ tamppáin lii mäddiláá ko lii kuálmádin stuárráámus kaavpug lii haammânkaavpug b puástu nággusijd káártán jäävri já meerâ sárgái oolâ oppâkirje kove a sajan lii šoddâm b kove tááluin já asâmist c tukholmalij kesipuđâldâsâid uáináh kooveest aainâs kieldum váráduvâi já meerâ eennâm šoŋŋâdâh lii arvekáártá a arva enâmustáá b arvemeeri riävdá ko sirdâšuvá riddoost paijeel šoŋŋâdâh lii a tälvi b keesi c arvemeeri tobbeen lii kárttákove lii oppâkirje káártást s mittolinjáin kukkoduv čuágástuvâst čuágástâhân km káártán oppâkirje káártá vuáđuld a váráduv tevkisruškâdin b pajosijd kuovgisruškâdin c vuáláduvâid ruánáán aainâs kieldum kuávlu iänáážin lii a pargopitá káártán alemuu vääri sárgá oolâ b noomâ maŋŋaal vääri aloduv c nommâsâš váráduvâst vääri lii rido káártást siijđost a kárttásárgusist já rido sulâstittee káártá já ivnii tom b káártá ko c noomáin kočodeh kuhes jieŋâlis já kezis merâluovtâ d pargopitá káártá sárgá oolâ kuhemus merâluovtâ oppâkirje káártá maađij mield puáhtá vyeijiđ miätá mäddin tavas b mäddin tavas mannee ryevdimaađij láá huksejum aainâs kieldum jotolâhkove a maađijij rähtim lii tiivrâs b vaarâid sáttá autovyeijee kuáhtáđ maađijij alne c maađijijd kalga rähtiđ mokkáán d lii livkkáás tamppâjotolâh aainâs kieldum lii energiajietânâs lii riges eennâm oppâkirjeest káártá s já arvekáártá lii ennuv čäcivyeimi kove a energian kullee pustavijguin merkkejum soojijd b taažah ávhásteleh meeráin soojijd aainâs kieldum já noomât oppâkirje káártá s vuáđuld a kaavpugijd sárgái oolâ b suáluikuávlu njargâkeeči já kuávlu sárgái oolâ njargâkeeči kuávlu suáluikuávlu aainâs kieldum säniruossâháá päikki tavemus njargâ troolarij päikkihaammân eennâm kuávdáš kevttim nomâttâs já silde pivdemkuávlu salâskyeli uáivikaavpug salâskyeli tavemus kaavpug aainâs kieldum šoŋŋâdâh já eennâmvuáđu spiekâsteh eres šoŋŋâduvâst já eennâmvuáđust uáinámusâid peerust čuuvtij valastâlmist čuággá valastâllâmpuátusijd taid a láá enâmustáá vuosâsajeh b piergejeh pyereest tälvivalastâlmist c eromâšávt taažah piergejeh pyereest puáibildemčierâstâlmist ađai skirviittâllâmčierâstâlmist d tanskaliih valastelleeh iä piergii tälvivalastâlmist stuorrâpuáibildem km čuoigâ m pääččimčuoigâm spinttâčuoigâm aainâs kieldum lii meerâ já suollui eennâm lii kárttá oppâkirjeest káártáid s já a lii mädimus b meerâi kooskâst lii c spiekâst eres asehaamij vuáđuld d lii vijđodâh eres verdiddijn e lii máddáápiälááš räjiránnjá f vyevdih šaddeh káártán a njargâeennâm já suolluuh sárgái oolâ b čuálmih já vuonâ sárgái oolâ aainâs kieldum oppâkirje kove já vuoluupiäláá sárgus a meerâ riddoost kove lii b áimusundeest piäggá c noomâid čunoitiäváin kevttih d čunnuu ovdánem viggeh orostittiđ lii maaŋgâpiälásâš eennâmtuáluriijkâ aavhijd eennâmtuálun lii a eennâm maadâsajaduvâst b eennâm vyelligâšvuođâst c šadolâš eennâmvuáđust kovvejeh já enâmijd sárgái já oolâ tobdosumosijd eennâmtuálu tuálvumpyevtittâsâid aainâs kieldum pyevtittuvvoo šleđgâ pieg gáin káártán a kaavpugijd sárgái oolâ b meerâ sárgá oolâ ubâ lii távjá pieggii pieggâvyeimi lii pirâsustevlâš aavhijd finnee aainâs kieldum oppâkirje kove a lii táválâš fiävru b tot lii šiev fiävru miätá uáinámušâid vuolgât tunjin postâkoortâ a koortâ kuvvimsaje b kuvvimsaje lii aainâs kieldum lii káártán a suálui riijkâ já kaavpug sárgái oolâ b meerâid já tavenäävi sárgái oolâ liipu a vijđoduvâst b šadolâšvuođâst c ässein aainâs kieldum tuulâ já jieŋâ eennâm lii káártán a meerâ já kobdodâhkiärdu sárgái já oolâ b tullâvääri já jieŋâdâh sárgái já oolâ c kaavpugijd sárgái já oolâ oppâkirje kove a maht suálui lii šoddâm b suolluu káártást já noomât tom pargopitá káártán puáhtá nomâttiđ tuulâ já jieŋâ enâmin aainâs kieldum kuuvij vuáđuld maht vulkaanlâšvuotâ uáinoo sárgái oolâ maht kume čääsi aneh ävkkin šadolâšvuođâkáártá a šadolâšvuođâkuávluid lii b iä lah vyevdih aainâs kieldum já liegâsvuođâtiilijd já arvemeerijd liegâsvuođâtile mánuppaje uđđâivemáánu kuovâmáánu njuhčâmáánu cuáŋuimáánu vyesimáánu kesimáánu syeinimáánu porgemáánu čohčâmáánu roovvâdmáánu skammâmáánu juovlâmáánu arvemeeri mm mánuppaje uđđâivemáánu kuovâmáánu njuhčâmáánu cuáŋuimáánu vyesimáánu kesimáánu syeinimáánu porgemáánu čohčâmáánu roovvâdmáánu skammâmáánu juovlâmáánu a lii lieggâsub ko b tobbeen lii talle lieggâsub c kaavpugist arva ive ääigi eenâb d e nomâttâsâid šoŋŋâduvâst kevttih diagram a diagraamist viärdádeleh b lii aainâs kieldum tulemast puáttim lii káártán a riijkâid sárgái oolâ b uáivikaavpugijd sárgái oolâ c suolluid já jäävri sárgái oolâ tavlustuv riijkâ vijđodâh km km km ässeiloho uáivikaavpug kielâ ruttâ lippu aainâs kieldum enâmijd ruossáin rievtis riijkâ a lii vijđoduvâs peeleest stuárráámus b láá enâmustáá ässeeh c lii riijkâin mädimus d láá enâmustáá räjiráánjáh e lii riddoost f uáivikaavpug lii kukken sisenâmist lii pyellee keđgi eestikielâlâš káártá saanijd sämikielân máttát tunjin eestikielâ koččâmâšcelkkuid sämikielân päiv on täna on teie nimi korge on palju maksab pilet aainâs kieldum tiäđuidâd já táiđuidâd ruossâháá já jieŋâlis merâluohtâ muáručää s i sálttáásvuotâ moh fievriduvvojeh tamppáin já autoin ässeeh káártást mon kuhes mätki lii jieškote-uv tavemuu saajeest eennâm mädimuu sajan mittopaddijn jieijâd árvuštâllâm aainâs kieldum káártán a riijkâid sárgái oolâ b uáivikaavpugijd sárgái oolâ tom moolsâiävtu mii kovvee pyeremustáá tuu mättim pyeri koskâkiärdásâš hyeni aainâs kieldum toovvât äijihšooŋâ a maht äijihšoŋŋâ šadda kooveest b kuuvijd lieggâ ááimun tábáhtuvá ááimu mieldi jottee čäcilievlân tábáhtuvá alemuin áimukeerdijn poolvân šadda šleđgâvárádâs aldâkkâs šadda toovvât äijih čiärgum aainâs kieldum ruossáin tavlustâhân láá-uv kove ulmuuh äijihšooŋâst vaarâ s t vâi torvoost jieijâd vástádâsâid aainâs kieldum a tarbâšičij iše kulá ko äijihšoŋŋâ aldan mut ij määti árvuštâllâđ mon kukken tot lii suu rekinistiđ mon kukken äijihuáhti lii ko aldâkkâs šleđgittem já juullân koskâsâš äigi lii sekunttid sekunttid sekunttid km km km b ravvuu tast maht puáhtá rekinistiđ mon kukken äijihšoŋŋâ lii já mast tun lah finnim ruvvimšleeđgâ tovâttem šleđgâčaskattuv áimupállu áimupáálu tievâ já ruvvii tom jieijâd pusseersuájá vuástá vuoluupiäláá tavlustâhân et piso-uv pállu seeinist kiddâ ruossáin jieijâd ennustem tavlustâhân piso-uv pállu seeinist kiddâ puáttus ruossáin tavlustâhân piso ij piso muu ennustem puáđus aainâs kieldum čäcikulgâm áimupállu ullopiivtâs ovdâmerkkân vaccâ vuoluupiäláá tavlustâhân puávtáh-uv stivriđ áimupálloin čäcikulgâm čääsi kulgâđ čäcihanast segis njuárgusin tevdum áimupáálu korrâsávt ullopihtâsân áimupáálu várugávt čäcinjuárgus paaldân páálu njuárgoo čääsi pirrâ stivriđ čäcinjuárgus jieijâd pálloin puávtám jiem pyevti muu ennustem puáđus almonist pargopittáin já lii saahâ aainâs kieldum šleđgâ lii šleđgâ puátá mii paihijd et lah perruin tälvieehid pääihist já šleđgâ potkân čuávumušâid tast láá šleđgáin tuáimee piergâsijd tust láá pääihist tâi tuu visteest já čääli kove vuáđuld maht mij finnip šleeđgâ pááikán aainâs kieldum sárgáid acâkkâslaampu oosijd potkiittâh a kován čuovjâdáin šleđgâjottoos potkiittuvâst acâkkâslaampun b várás lii potkiittâh vâi ij a kován šleđgâjotosijd nuuvt et lamppu cokkân b kočodeh kiäinu mon mieldi šleđgâ jotá já lamppu cokkân c tuu sárgum virdepirrâdâh finnee šleeđgâ d tábáhtuvá ko luovviih jieijâd sárgum virdepirrâduvâst nube šleđgâjottoos e kočodeh taam virdepirrâduv aainâs kieldum kiävtáh šleđgâpiergâsijd kiävtáh torvolávt šleđgâpiergâsijd šleđgâiskâdâlmijn ij aainâs uážu kevttiđ viärmádâhvirde maid finnee čuoggiistâhskuápuin lah uáinám tágárijd váruttâskoolbâid kieldum lávgum já rišo ääigi a kooveest šleđgáin tuáimee piergâsijd maid kevttih távjá hiivsigist tâi lávgumvisteest b čääsi aldasijn kalga leđe eromâš várugâs šleđgâpiergâsijguin aainâs kieldum a kove šleđgáin tuáimee piergâsijd b kován já čääli sárgáid maid vaarâtilálâšvuođâid uáináh kooveest c numeristum vaarâtilálâšvuođáid tivvoomiävtuttâsâid aainâs kieldum šiäštáh šleeđ gâ a maht tun já tuu peerâ kevttivetteđ šleeđgâ ruossáin tâi ovttuu čuovâid ko vuálgám visteest televisio ko vuálgám porgâđ liävsuid puáđám ohtuunân ehidist pááikán cokkiittâm tuše tárbulijd čuovâid ep keejâ televisio te časkâdep ton virdepotkiittuvâst pääihist energiašiäštulaampuid kuárus viistijn ep toolâ čuovâid alne tiätureh láá toppum ko ep keevti taid tävjibeht västidih te tađe šiäštuluboh šleđgâkevtteeh tun já tuu peerâ leppeđ b tun já tuu peerâ puávtáččijd šeštiđ šleeđgâ uásálist šleđgâšeštimkampanjan pargon lii rähtiđ plaakaat mast sanijguin já kuvijguin muštâluvvoo maht šleeđgâ puáhtá šeštiđ suu rähtiđ plaakaat aainâs kieldum lii luovâs kalga toimâđ tullâp uálu ääigi a tullâpuálu cokkândijn kalga toimâđ jotelávt b almolâš etinummeer c etinummeer kalga toollâđ uáinusist puhelin alda já moi piergâsijguin vigâččih časkâdiđ kove pyelimijd aainâs kieldum a pyellee čuásáttuv luávdim časkâd pyellim b časkâdempiergâs toimâm vuáđuduvá c amnâsijd puálukodde távjá kiävttá tullâpuálu časkâdmân d tot heivee uáli stuorrâ tullâpuálui časkâdmân kove a kove tullâpuálu lii nabdemist cokkânâm b toimâččih tággáár tiileest aainâs kieldum a lii tuu pääihi šleeđgâ váldupotkiittâh b šleeđgâid kalga etitábáhtusâst potkiđ váldupotkiittuvâst c láá tuu pääihi puáluvárutteijeeh a čielgâs kost láá tuu škoovlâ časkâdempiergâseh b čielgâs maht časkâdempiergâsijd kalga kevttiđ aainâs kieldum muttuusteleh amnâsij orroomhäämih muttuusteleh a čääsi orroomhaamijd kuuvij vuálá b kove rievtis liegâsvuotân sárgáiguin celkkuu já amnâs orroomhäämi a lii pissoo häämist b viggá levâniđ miätá ton saje moos tot lii pieijum c puáhtá leškiđ nube liitán tiälláádât lite háámán já ase lii láskud aainâs kieldum celkkuid čuávvoo orroomhäämi kovvejeijee sanijguin lievlâšuvá suddá cuáhu jiäŋu rähtiđ säppijieŋâ puolâščuukán sääpi mii nubástuvá kolmâsist toškâ amnâsin ađai herskustâllâđ säppijieŋáin já vááldáh ton puolâščuhheest säppijieŋâ njäälmist já njielah kolmâ sääpi šadda čudâpoovčâs kolmâs keežild ráhtá tunjin kume sääpi luáštá sääpi kiämnán já lieggee tom oommân alne ferttee väldiđ kiemni ääigild meddâl oommân alne ko mudoi čääci meddâl paijaan oommânpiegguutteijee laasân já a säävni lievlâčáácán kiävá ko tom tiškâl kume kivkkâháá oolâ b säävni laasah sovđâluveh ko tiškâlâh čääsi kume kivkkâháá oolâ sárgái oolâ rievtis orroomhäämi nubástume kovvejeijee sääni aamnâs aainâs kieldum já kolmâsist kuárus timmâ lastikputtâl l kyehti kiemni pakkâ já kolmâ čääci puttâl mottoom ääigi pakkâ čääsist puttâl koorhâ lavvâ puttâl nuuvt kolmâ čáácán ko máhđulâš tábáhtuvá já mane puttâl oppeet pakkâ čáácán tábáhtuvá ruossâháá maid lii tunjin ráhtám liegâsvuođâtile paijaan váátá aamnâs eenâb saje kočoduvvoo noomáin amnâsijn šaddee pittáin lii čielgâsávt taggaar toškâ häämi orroomhäämi amnâsist lii toos kullee suddâmliegâsvuođâ tile ađai mast aamnâs taarbâš enâmustáá saje ko tot lieggânškuát kaasuhäämi mon aamnâs lii juksâm ko tot tyeldee mast aamnâs vijđán ucemustáá ko liegâsvuotâ paijaan nummeer mast čääci tyeldee čäcilievlâ kuáhtáá laasâ tot muttoo oppeet kolgosin lii taan proosees nommâ saanijd šadda njuolâ puotâ aainâs kieldum sirdâšuvá maaŋgânáál kove vuálá sirdâšuvá-uv liegâsvuotâ tast suonjârdmáin rievdâmáin vâi jotemáin a njuoláin merkkejum merâvirde ruopsâdin b nommâsii merâvirdeest lii saahâ c tot vaaikut šoŋŋâdâhân d liegâsvuotâ sirdâšuvá merâvirde mield aainâs kieldum a amnâsijd jođetteh pyereest liegâsvuođâ b määlistmist tarbâšum kyelikieđah já fiärrumnoovdah láá táválávt muorâst tâi lastikist liegâsvuotâ mitteduvvoo a liegâsvuođâ mittedmân taarbâš mittár b tun lah tarbâšâm liegâsvuođâmittár tiäđu a sárgái oolâ moos kuuvij mittárijd kevttih b loován mon ennuv jieškote-uv mittár čáittá vâi koolmâs nube kieđâ vistig koške kieđâ kuámmirân tastoo njuoskâdum kieđâ kuámmirân kiedâst áimuvirde oroi lemin kolmâsub aainâs kieldum jieijâd liegâsvuođâmittár juuhâmputtâl l čäci-ivne näppi čääci poskis juuhâmpoccee pilli hammimkässi pahvipittá cm olluv já cm kubduv pennâ tarvelastik puttâl tievâ čäci-ivnijn ivnejum kolmâ čääsi hammimkääsi juuhâmpoccee pirrâ suullân cm:d poccee keejist vuálus poccee puttâlân já piejâ hammimkääsi lavvâ puttâlnjáálmán poccee pirrâ tarvelastikkáin pahvipitá puttâl ulguubel pááccám poccee uásán puttâl mottoom ááigán visteliegâsvuotân puávtáh viärdádâllâđ liegâsvuođâtiilijd siste já olgon sehe ovdâmerkkân viärdádâllâđ sierâliegâsvuođâlâš kolgosij liegâsvuođâtiilijd merkkiđ pahvipiitán jieijâd mittedmijd tuu liegâsvuođâmittár toimâm vuáđuduvá aainâs kieldum jienâ ovdán jienâ sirdâšuvá jienâid moh oroh tuu mielâst a mielâstutteeh b unohâsah a jienâ šadda ko čuoškâ kirdá b jienâ šadda ko kiärpáš kirdá c jienah lává ereslágáneh d jienâ oro lemin aaleeb a kován njuolâiguin mon kuávlun jienâ ovdán ko nieidâ huuihád b amnâs mield jienâ ovdán kooveest c tábáhtuvá ko jienâ teivâs seinijd aainâs kieldum jienâ spejâlist a uáivildeh ko eteh et visteest škáájá b jieijâd vuáttámušâid škaajâst c škaajâ spejâlistij maasâd tuu peljijd ovdánemliähtu lii čääsist m s škajâluođân vuolgâttij jienâ merâpoonán maacâi škajânin ponneest kuuđâ seekund keejist čääsi jieŋŋâlvuođâ aainâs kieldum olssâd pävirnjurgonâs ravvui mield asettis pááppár skerreeh já čuopâ asettis pááppár kove miäldásávt pápárân tábáhtuvá mutteđ njurgonâs jienâ olluvvuođâ jieijâd pargopaaráin árppupuhelin kyehti kuárus jooguurt- tâi loppimmielkkipuurki noonâ árppu muorâsäägih já skerreeh purkkivuáđoid uccâ ráigáá áárpu rääigist já čoonâ säägi árppukiäčán siämmáánáálá nube árppukiäčán nuuvt kuhás pargoparâstâd et árppu čovgân jienâ sirdâšume sárnumáin vuáruttuvâi puurkin já kuldâlmáin kuáimád sárnum kotemuš čuávvoo jienâin kulloo pyeremustáá jienâid vuáimálâšvuođâoornigân tađe mield maht toh tunnuu mielâst kullojeh jienâ merkkejuvvoo vuossâmužžân jienâ oornig culijdem sárnum puurki spuákuttem suormáin puurki spuákuttem pennáin keččâlâdmist tooimâi jienâ jođetteijee amnâsin aainâs kieldum jotá njuolgist suoivânân a čuovâleggistuvváid čuovâluuđijd fiskâdáin lättee räi b tuásá lamppu luággijuávhu lamppu já elleid lamppu kuuvijd lippustáágui suoivânijd aainâs kieldum jiešvuođah a čäsuáivi čäcilassáid b almonist lii saahâ čoolmijd kannat suoijiđ piäivášlasâiguin a piäivádâhhân kiđđâcuoŋŋuimield jođedijn b piäivádâhhân čaasij alne jođedijn spejâlistemoornigist kotemuš ivne spejâlist enâmustáá čuovâ čuovjâd fiskâd vielgâd čappâd a äijihtävgi šadda b äijihtäävgi ruopsâd ooraans fiskâd ruánáá čuovjâd tevkis čuovjâđ violet aainâs kieldum saibâpuljâreh lastiklitte suullân l čääci dl littepoossâmaamnâs juuhâmpoccee pilli čuovâ piäiváš tâi lamppu lastiklite čassijn já sehhii toos littepoossâmamnâs juuhâmpoccein čáácán já viigâ rähtiđ čáácán nuuvt stuorrâ puljârijd ko máhđulâš lite čuovâ oovdân já tuuđhâ maid iivnijd uáináh luándualmonist puávtáh uáiniđ siämmáid iivnijd máttát tunjin já tuu paarân kyehti čuovâkoonstâ a šlanttâ čoođâoinuuhánnáá litte čääsi kuárus lite peevdi oolâ já piejâ šlaantâ littevuáđun jieijâd paarâ keččâđ šlaantâ já sirdâšuđ kuuloold maŋaskulij tassaaš ko sun ij innig uáini šlaantâ suu čuážžuđ siämmáá saajeest já kaivađ lite čääsi liitán já táátu jiejâd paarâ muštâliđ mii šlaantân tábáhtuvá b äijihtävgi čäcilitte lummolamppu uccâ spejâlâš čääci lite lohhijd čääsi speeijâl mieigâđ čáácán vinnood áldá roobdâ vuást jieijâd paarâ tuossâđ njuolgist spejâlân jieijâd paarâ uuccâđ visteest äijihtäävgi äijihtäävgi iivneh kávnojeh aainâs kieldum tiäđuidâd já táiđuidâd tuáváduv rievtis miäruštâlmân mon mield šleđgâ piäsá jotteeđ ovdâmerkkân patter näävist nuubán mii muttá šleđgâvirde jieškote-uv piergâsân suáppen virdepirrâdâh estust maasâd spejâlistám jienâpááruh čiärgum šoddâm šleđgâvárádâs purgánem pyevtittem spoorrân mii ovdán koskâamnâsist moos čuovâ ij peesâ čoođâoinuuhánnáá iästu keežild purgánem keežild šaddee jienâ aainâs kieldum ruossâháá moin puáhtá čielgiđ čääsi jieŋŋâlvuođâ acâkkâslaampu acâkkâssraaŋgâ nuuvt et tot álgá acâkkistiđ mield pagulâš jyehi aassâmviäsust tullâčaskâdemvyehi moos šaddeh čiččâm jieškote-uv ivned moin puáhtá mittediđ liegâsvuođâ pyehtih leđe kulmâ tooškâs kolgos já kaasu mast aamnâs váátá eenâb saje ko lieggânškuát lii _______vijđánem mii ovdánškuát ko čuuvtij lieggânâm áimu paijaanškuát puáhtá sirdâšuđ kulmáin jieškote-uv vuovvijn suonjârdmáin rievdâmáin já aainâs kieldum lii voolti patter finniih čielgâs lii-uv patterist virde tom moolsâiävtu mii kovvee pyeremustáá tuu mättim pyeri koskâkiärdásâš hyeni oppâkirje siijđoid aašijd jieh vala oro mättimin puávtáččih porgâđ vâi opâččih tieid aašijd aainâs kieldum jieijâd oornigist lii tuu škovlâpeivi a tiijmán kale ääigi táválávt koccááh škovlâpeeivij b jieijâd iiđeedtooimâin aašijd poorgah iđedist poorgah vuossâmužžân ko puáđáh škoovlâst a kuhháá lah peeivi ääigi olgon b maid puđâldâh tobbeen c olgonlihâdem lii tehálâš ääigi poorgah liävsuid puđâldâh a jieijâd eehidtooimâin b ääigi moonah nohádiđ c tijmed táválávt uáđáh aainâs kieldum tiervâslávt a já čääli maid puurrih jiehti iiđeedpittán peivipittán peivimälisin eehidmälisin b jieijâd jiävttáid puurâdmijd jieijâd mielâst tuárvi jieijâd mielâst tiervâslávt liijgás ennuv koskâpittáid já njálgáid tuárvi ij lah pyeri puurrâđ ubâ ääigi a jieijâd peiviohjelm kale jiem tuárvi piäiválávt panijdân iiđeed eehid kieđâid ovdil purâdem tiervâslávt liijgás ennuv njálgáid šooŋâ mield ennuv televisio ennuv tiätturspeelâid b kolgâččih rievdâdiđ jieijâd peiviohjelmist vâi iäláččih tiervâslubbooht aainâs kieldum lii šiev tiervâsvuođâhuolâttâs tooimah a lii tuu škoovlâ tiervâsvuođâtipšoo nommâ b peeivij suin puáhtá teivâdiđ tiervâsvuođâtipšoo lii majemustáá išedâm tuu aašijn puávtáh muštâliđ tiervâsvuođâtipšoi taavdah a taavdâid moi vuástá puákutteh polio nuárvuikumeštâs čuávjitavdâ difteria ađai čudâsiejâ kunnâpuákku čäcipuákku storgâčarviittâh b puákkutmeh láá teháliih aainâs kieldum oppâkirje teevstâst kulmâ suujâ párnái uáivipohčâsân koortâ jieijâd tiäđuiguin rievtis moolsâiävtu cm luoka nubekeččin tavlun pyereest viehâ pyereest hyeneeht táválii sárnum pyereest viehâ pyereest hyeneeht puurrâmlusto lii pyeri viehâ pyeri hyeni rumâškuáddu lii pyeri viehâ pyeri hyeni lii uáivipoovčâs távjá motomin harvii lii čuávjipoovčâs távjá motomin harvii puoccâm keežild meddâl škoovlâst távjá motomin harvii jieijâd paarâ uáinu luoka ovdâuásán já tuu paarâ čuážžu luoka moojiikeččin paarâ čáittá kuámmiráin mon kuávlun sárgáh čujotteh pargoid aainâs kieldum ij uážu moonnâđ škoovlân a kumeštâsmittár čäittiđ ulmuu normaal rummâšliegâsvuođâtile lii ucánjáhháá vuálá b korrâ kumeštâs tust lii lamaš a lah lamaš majemustáá puocâmin b taavdâid tust lâi c tiettih et lijjih puáccám d tuu tipšuu e kuhháá tavdâ piištij čuávvoo taavdâid tavdâmeerhâi vuáđuld a láá tekkipohčâseh já sust lii korrâ kumeštâs mii pištá maaŋgâid peeivijd lii b lii nuárvui kuorsâttâs já ucánjáhháá kumeštâs lii c lii kumeštâs já uáivipoovčâs já liiškán luptâneh čäcičikâlâšah lii d vuáksá já lučo lii aainâs kieldum pyeccen ij uážu moonnâđ škoovlân tâi olgos pyeremustáá tuástuh puácuvuođâid muuneeld lii etiket já talhâsmiärádâs ml mikstuura kevttiđ ovdil párnái ooláádmuudon ml táárbumield kuorsâttâsân keerdi peeivist a talkkâsijd puttâlist lii b taalhâs lii meridum c távjá já mon ennuv talkkâs kalga väldiđ häävild d enâmist taalhâs lii rahtum e uáivild kevttiđ ovdil f oppâkirje kove puárásmân talkkâsáid kalga porgâđ talkkâseh iä uážu leđe uccâ párnái ooláádmuddoost aainâs kieldum a hemâdâsâid tiihijn láá ulmui b tiihijn piäsá meddâl c kiästnii uáppest láá tiheh te kost uáppeeh kannattiččii toollâđ kaperijdis lii puáccám leencun sunjin tipšoravvuid aainâs kieldum hárjuttâllâp vuosâiše vuosâiše adeluvvoo a haavijd kalga putestiđ desinfisistemamnâsáin b uccâ hááváá kalga tipšođ c stuorrâ häävi kalga tipšođ a kuulmâ ravvuu b kuulmâ ravvuu taarbâš c iätkálmijd já veelčitmijd kalga tipšođ kolmâsáin kuuvijd varda njune a ruossáin kaandâ kote parga olmânáál b njunevardem vuosâišeravvuid aainâs kieldum vuosâišetarbâšáid lii tárbu vuosâišetarbâšeh pääihist kolgâččii leđe ruossáin kooveest tárbulijd tarbâšijd tuu pääihist vuosâišetarbâšeh já talkkâseh láá vyerkkejum merkkiimáin ruosâid sárgástuvváid láá nuávlutarbâšeh talkkâseh tuššâduvvojeh láá torvolâš saajeest lii vuošâišelavkkâ lii uáinusist puhelin alda puohah etinummeer paajeeld ruosah láá kale-sárgástuvâst aainâs kieldum a vááduid puávtáh finniđ jis vierâlâh pyeráin b vááduid puávtáh finniđ jieŋâskiärru- tâi riŋŋettespeelâ i n c suoijiih jieijâd täin vááduin lii movtigis vyellee kooskâi liijgás-uv moovtig kuuvijd já ravvii suu puuvko torvolâš kevttimist puuvko lii tulcce liävus aainâs kieldum lii vuoigâdvuotâ torvolâš elimân škovlâd tagarijd njuolgâdusâid moh lasetteh torvolâšvuođâ škoovlâst vuáđuvuoigâdvuođah nelji vuáđuvuoigâdvuođâ moh láá aalmugjesânijn a ruossáin taid aašijd moi keežild motomijd ulmuid pyehtih olgoštiđ tâi piävuttiđ liške ivne kielâttemesvuotâ eres suommân spiekâsteijee olgohäämi spiekâsteijee kárvudâttâm vádulâšvuotâ b pieijih ruosâid puoh soojijd mij kolgâččijm jurdâččiđ já toimâđ amas kihheen šodâččii olgoštuđ aainâs kieldum ruossáin lii-uv náágus velttidhánnáá olmânáál vâi puástud olmânáál puástud láá vajedâm sii päikkienâmist puáttee patâreijee uážžu tállán aalmugjeessânvuođâ liškeiivne tâi oskolduv keežild kočoduvvoo rasismân ij lah rasismâ lii olgoštem vyestikeevâd lii soováášvuotâ viehâvääldi lah uáinám televisiost tâi tiätturspeelâin ulmui riävtui tábáhtuvá jis kiinii čievčâst suu korrâsávt uáiván tuárrum ij lah olmâ vyehi tipšođ aašijd aainâs kieldum a jieijâd škoovlâ já luoka ruosâ jieijâd mielâst mudágis sajan ovttuu ij kuássin škoovlâst puohah nuávditteh tijmekoskânjuolgâdusâid luokast puohah nuávditteh luoka jieijâs njuolgâdusâid škoovlâst puohah tuhhiitteh ereslágánvuođâ škoovlâst puohah tuhhiitteh jyehilágán ulmuid luokast puohah vuástálisteh viehâvääldi luokast mij mättip sooppâđ riijdoid savâstâlmáin škovlâ lii torvolâš saje b jieijâd vástádâsâid luokkaskipárijdâd vástádâssáid puátuseh siämmáásullâsiih čuággá saanijd já celkkuid moi kevttim lasseet škoovlâ makkuuvâšvuođâ já torvolâšvuođâ aašijd keksiih suu liiston aainâs kieldum lii ciälháttâs ađai viestâ kuoskâtmân lijkkuuh ruosâid mielâsumosáid askeest čokkám seelgi kuoskâttâllâm uávi njavhâdem ruvvim čagaldittem nube paaldâst uáđđim tâi maid tun jiellâhistáh kove vuálá maggaar tobdotile kove ulmuin lii aainâs kieldum lii vyeimi muáddi majemuu peeivi puávtáččih kijtteđ a iännád tâi iäččád b obijdâd já viljâidâd c luokkaskipárijdâd d máttáátteijed e mottoom eres ulmuu kiäin lah teivâdâm ääši keežild láá ulmuuh majemui aaigij rammum tâi kijttám tuu a ääši mon puávtáččih porgâđ tâi ettâđ onne já mii adeličij nuubán pyeri mielâ b nuuvt ko aiguh vuordâš rammum eeđah sunjin aainâs kieldum vuárhást vâi pursâ kuárus kiävtáh ruuđâ táválumosávt finniih ruuđâ lah majemustáá kiävttám ruuđâ šiäštáh ruuđâ oppâkirje kuvvim sierâlágánijn ruttâkevttimvuovijn kulâtteijee tun lah čuávvoo ovdâmeerhâid ravvuid adeliččih täid ulmuid a uđđâ merkkâfaarkuid mut must ij lah tuárvi ruttâ te finniiččim puuvsâid b ij lah ruttâ tiätturspelláid já puáris spelláid lam jo tulkkâm täälgis c luuhâđ puoh mut jiem suuite uástiđ taid poorgâm d vyelgiđ vandârdiđ muádi kilomeetter kiäčán mut must ij lah ruttâ bussiliipun poorgâm aainâs kieldum ulmuu perruuh smietâdeh maid lávurduv kolgâččij porgâđ a sierânâs moolsâiävtuid já árvuštâl mon ennuv jieškote-uv perrust kolá ruttâ jieijâd valjim moolsâiävtu puohah čierâstâllâđ ubâ piäiván čierâstâllâmluovdijd já savehijd vuojâdemhaalin já tast maŋa elâččep puurâdmin hamburlijd hitruus video já rähtip popcoornijd vandârdemtupán fáárun pakkâ sääpi termosputtâláid lii mieldi sávnum maŋa tääsni jeđe passeep läätyid kirjeráájust šiev kiirjijd já luuhâp taid b tuu peerâ läävee viettiđ oholoopâid kavnum täviráid kalga porgâđ puursâ poorgah kappeer tâi mätkipuhelin vájáldui buusin poorgah siä i luttâh a čovduidâd b ruttâpursâd c mätkipuhelimâd aainâs kieldum rikoseh käävpist koceh njälgisildeid omâdâhân ij uážu lovettáá kuoskâđ áášán kullee njuolgâdusâid vuoluupiäláid kuuvijd aainâs kieldum kevttimáin šiäštáh luánduriggoduvâid pasâttâsah sierrejuvvojeh a loovást pasâttâslittijd rievtis noomâid kove vuáđuld nuurrâmkartoŋg biopasâttâs koškepasâttâs nuurrâmpááppár probleempasâttâs meetaalpasâttâs nuurrâmlaasâ www.otava.fi www máátáh-uv uđđâsistkevttiđ aainâs kieldum b pasâttâs nummeer ton liitán moos pasâttâs kalga pieijâđ kuárus juuhâmputtâláid já alum i npurkkijd kalga porgâđ a pirâsmeerhâid jieijâd sanijguin maid ceelhâ pyevtittâs valmâštem lii muokkim pirrâs nuuvt uccáá ko máhđulâš uáivild aainâs kieldum a lijneseekân luándu-ustevlâš meerhâ b lijnesekkâ lii pyereeb moolsâiähtu ko lastiksekkâ a päikkimuseost láá maaŋgah puáris piergâseh já tiiŋgah halijdičij čäälliđ toid čielgiittâsâid suu piergâs valmâštemmateriaal b taah piergâseh liččii äiginis cuovkkânâm lopâlávt te kotemuu piergâs ličij lamaš váduhumos tuššâdiđ c eres piergâseh láá tuššâdum aainâs kieldum rašes jieŋâid soojijn jieŋâ lii raše oppâkirje kován numeristum soojijd main jieŋâ lii raše já noomât taid pargopittáást mainâšum varâlâš soojijn kulmâ já čielgii mane jieŋâ lii toin uáli asettem já varâlâš rašes jieŋâin pehtilis váruttâstavlu mii uáinoo pyereest aainâs kieldum kooveest tun lah a iše adeleijee b lah jieš koččâm jieŋáid kuábbáá-uv tábáhtusân ravvuid maht tain kolgâččij lattiđ a jieŋânáskálijd kalga toollâđ ko lii jotemin jieŋâi alne b jieŋânáskálijd ij kannat pieijâđ ovdâmerkkân reepun aainâs kieldum pargopitáh parâinâd jieijâd päikkikuávlu káártá vuáđuld luvâttâllâm soojijn main jieŋâ lii čohčuv já kiđđuv uáli raše a já muštâl aavisuđđâsijd luhottisvuođah jieŋâi alne láá tábáhtum b luhottisvuođâi suujâid já eromâšávt tom maht taid ličij puáhtám karveđ tuoijumtiijme ääigi jieŋânáskálijd jurbâ cm kukkosii muorâkuboláá spijkkár moi kukkodâh lii cm spijkkárijd kuboláid nuuvt et puávtáh uigâdiđ spijkkárijd vyestikevvee kuboláá rááigán já čuuvâ spijkkárijd raaigijd vyestikuboláá spijkkárân kubolái keijijd raaigijd já čuolmâd päädi päddi spijkkár räigi siäiluttem várás aainâs kieldum láá vuáhádum eelliđ čääsist kyeleh lihâdeh älkkeht čääsist a sárgáid elleejuávhuid moid kove elleeh kuleh b kove elleeh sulâstiteh häämis peeleest nubijdis c puohâi häämi lii siämmáásullâsâš čääsivuáláâškäärbis sulâstit kyele lii kyele čuomâ alne taggaar mii iššeed vuoijâm aainâs kieldum a kuálán veepsijd mallin oppâkirje kove b veepsijd sárgái oolâ c veepsi noomâ vuálá veepsi ulme a sárgái oolâ kyele tähtiriggee oosijd b láá kyele täävtih eennâmellei taavtij iähtun kállu a kyele siskálâsorgaan sárgá a oolâ b sárgáin kuolijd jäävri rievtis jieŋŋâlvuotân aainâs kieldum eellimtooimah a elleid toi rievtis rummâšliegâsvuođâ b sárgáid já mon kyevti juávkun elleeh liegâsvuođâs keežild kuleh liegâsvuotâ a kyele ááicuid kove sárgái oolâ b sárgái oolâ maid kyeli áiccá tai áicuiguin aainâs kieldum siskálâsah kyeleest láá a kyele vuoiŋâmorgaanâid ruopsâdin já noomât taid sárgá oolâ b kyele siskálâsâid sárgái oolâ pyerrin oppâkirje kove siijđost c orgaanâid a kost kove elleeh finnejeh vuoiŋâmân tárbulii haapi b toi vuoiŋâmorgaanâid aainâs kieldum já vuásku táválumoseh kyeleh puško lassaan a kooveest tábáhtuvá b sárgá oolâ maid niŋálâskyeli luáštá čáácán c sárgá oolâ maid oreskyeli luáštá čáácán d muddoin tábáhtuvá kuuvijd maid puškoh poreh elimis jieškote-uv muddoin aainâs kieldum piätukyeli pivdá áicuiguin puško áiccá salâskuolijd njuoláin moh piätukyele tobdomeerhah puškoost láá taid puško pivdovuovijn a perttum b volliittem c saallâs toppim aainâs kieldum vuásku syeijee jieijâs salâsteijein já ivnii kyele ruossáin kuábbáá kuálán náágus suápá vuásku puško rävisin stuárráb uáivádâhkyeli iälust ohtuunis väärrid olssis reeviir táválumos kyeli stuorrânjaalmâg ruánááfiskis syeji-ivne aalmuglâškyeli ruánáá já siijđoin tevkis sárgáh kyehti selgiveepsi kuuvijd mane vuásku ij šoodâ älkkeht piätukyele salâsin aainâs kieldum šadda juuvâst já stuáru meerâst luosâ kođá a oppâkirje siijđoi káártá vuáđuld káártán juuvâid main šaddeh luánduluosah b káártán čuovjis njuolâ mii čáittá luosâ vajâldem kođojuuvâst máddááuásán já ruopsis njuolâ vist čäittiđ kuuđđâmvaajâldmist kuuđđâmjuuhân c tiäđuid kuus šoddâm luosâvejehááh já stuárráb luosah vajâldeh merâáigáduvâst aainâs kieldum kuuvijd luosâ eellim kovvejeijee koveteevstâid luosah kävnih šoddâmjuuvâs aainâs kieldum luosâ pivdeh a tobdá peeccih ovdiipiäláá siemin pyeidiveepsist tom njuoláin já noomât kován b luosâkyeleh láá oppâkirje šlajâtubdâmsiijđost c lii luosâkyeli kiirjâgluosâ vuovvijn mälistum kiirjâgluosâ lah purrâm kuálástuspiergâsijd moiguin puáhtá pivdeđ luosâ meerâst juuvâin aainâs kieldum asijdâm kyeleh láá uáppee fáádáh siergi muikku njäähi lahna kiiski kuha puško vuásku luosâ stuorrâ päviraarkah ivnepeenah lijme kuolij koveh tâi lijmiđ kuállád kove pápárân njuoláin já čäälliđ kuállád šiev tobdomeerhâ maggaar čaasijn kuállád iälá maht kuállád hááhá raavvâd já maid tot porá maht kuállád lii levânâm káártá moi piergâsijguin kuállád pivdeh čokkim šlaajâ pyeremus tobdomerkkâ eellimsaje raavâd já tom haahâm pivdem aainâs kieldum aainâs kieldum lii hitruu pivdeđ piergâsijd kyelipiivdost kevttih a sárgái oolâ uággumstáágu oosijd b uággumstáágust lii rievtiskukkosâš tuárgu áicuiguin kyeli áiccá vuoggâmááđu tâi uštuu aainâs kieldum a pivdopiergâsijd b maht toiguin kalga pivdeđ kuolijd c jieškote-uv pivdusân monnii salâskyele aainâs kieldum já kuás kannat moonnâ k uálástiđ kován šiev kyelipivdosoojijd lii pyeremus kyelipivdoäigi tuárguh láá surrum kotemuš kyeli kulá kiäs kyeli kyeli kyeli kyeli aainâs kieldum kuuvijd salâskyele kieđâvuššâm muddoid vuogâ tâi uštuu já ivnii tom maali kirje kooveest aainâs kieldum já skálžu iälustává jävriponneest lii rapu eellim a rapu juolgijd sárgái oolâ b sárgái oolâ moos rapu kiävttá juolgijdis ulmeh láá rapu panssarist rapu molso koorâs ááicui vuáđuld lii rapu kavnâm jamâ kyele jieijâs purâmâššân aainâs kieldum rapu syeijee jieijâs salâsteijein rapuid uážžu pivdeđ kopšâm rapu mon puáhtá purrâđ ellee lii skálžu a kove sárgái oolâ skáálžu ráhtusoosijd b puáris kove skálžu lii skálžu uážžu čääsist mon tot váldá jieijâs siisâ aainâs kieldum láá javrij já meerâ šlaajah lii čääci lii čääci jävričääsi iähtun oppâkirje káártást s kost čääci puátá a sälttičääci b saivâčääci nomâttâsâid čääsist kevttih šadoh já tiäpuh šaddeh riddoin a kove sárgái oolâ šaddoid já tiäpuid b šaddoid já tiäpuid rievtis ivnásâžžân aainâs kieldum čielgitävtittemes elleeh láá a elleid sárgáid a lode b lii taan lode váldupurrâmâš c orráás já niŋálâs aainâs kieldum kuolijd láá láá kyeleh luvâttâllâm kove a kooveest kyehti tiäpu kyehti kyele kyehti čielgitävtittemes ellee b merhâšuumijd kupâlâstiäpust lii riddoelleid aainâs kieldum tiäđuidâd já táiđuidâd ruossâháá lasanemtábáhtus seelgist vuoiŋâmorgaan stuárráámus tiäppu čääsi nommâ mii lii kyele siijđost mast láá kuohtuuh čalmeh siämmáábeln uáivi vuossâmuš evvis árvukyeli maneseelâi seilâttâh šlaajâid aainâs kieldum miänástuveh-uv eennâmšadoh merâčääsist puurki desilitter mitto tejâpastem šadoh kuábbáá-uv puurkin desilitter čääsi nube puurkin niäljádâs tejâpastem saaltijd já sehhii lii suullân merâčääsi nálásâš kuábbáá-uv puurkin siämmáástuárusijd räsišaddoid šadoi tile muáddi peeivi iäruid huámášâh šaddoin iäruh šaddeh tom moolsâiävtu mii kovvee pyeremustáá tuu mättim pyeri koskâkiärdásâš hyeni oppâkirje siijđoid aašijd jieh vala oro mättimin puávtáččih porgâđ vâi opâččih tieid aašijd aainâs kieldum tarkkuustâlmin čäciluudijd tobdá a oppâkirje siijđo piergâsijd kalgeh leđe loddetarkkuumist b aššijd kannat kiddiđ huámášume ko keččâl tubdâđ luudijd c kiđđâ lii puoh pyeremus iveäigi ludij tarkkuumân čäcilodeh eellih a kove loddešlaajâ b ruossáin oreslode c maht kove ores lättee d luudijn lii kiihâmäigi čäciludij piervâlsoojijn aainâs kieldum a puoh lodeh láá rávhuidittum b lodeh láá talle rávhuidittum njuolâiguin já čääli kove paaldân moh ääših čäittih et čäcilodeh láá vuáhádum čääsist elimân kove já muštâl maht tuáršu hááhá purrâmâš aainâs kieldum a sárgáin kuábbáá čäciloodán njuneh já jyelgih kuleh b sárgái oolâ čäcilode juolgijd c sárgái oolâ čäcilode njuunijd lii loddetarkkummääđhist uáiná ki i jkáráin lode mon sun ij tuubdâ tubdâđ lode a muštoviihkon kove loddeest b njuoláin já čääli lode tobdomeerhâid main puávtáččij tom tubdâđ c luudijd lii kooveest oppâkirje šlajâtubdâmsiijđost d lodde ores vâi niŋálâs aainâs kieldum čäcipellâst ääsi aldasijn mákkojeijee luudijn stuárudâh uáppee fáádáh tuáršu silkkešnjirgoo čuáđgi viettuu kuussâgkuálsi kiepâkääni päiski já čiehčâ oppâkirje loddekirje stuorrâ päviraarkah sierânâs pápáreh lijme ivnepeenah mäŋgejum tâi loostâin čuoppum koveh juávhu loddeest oppâkirjeest já loddekirjeest lodestâd muštâleijee teevstâid paječálusin loddád noomâ tâi lijmiđ loddád kove pápárân kove sierânâs pápárân loddád lavdâmkáártá sierânâs pápárân loddád a niŋálâs já orráás tobdomeerhâid b tiäđuid pessimsaajeest já pessiimist c tiäđuid ravâdist d lasetiäđuid loddeest jieijâd pargo stuorrâ pápárân maali mield já pessim čuávvoo siijđo čuákánkiäsutavlustuv aainâs kieldum já pessim v âd tuáršu silkkešnjirgoo čuáđgi viettuu kuussâgkuálsi kiepâkääni päiski čiehčâ aainâs kieldum lodeh a lodeh láá kuuvijn b loováin luddijd vuovâs purrâmâš muldesäpligeh mááđuh siemâneh tiivreh myerjih a piälduin láá eromâšávt kiđđuv ennuv lodeh b tuše häärvih lodeh pessejeh piälduin pargopitá luddijd rievtis pessimsaje oonâ vuáđuld a pessee vuovdân tâi muorâvuágun b pessee ovddii vuorâččâspiervâlân c piervâl alda láá ennuv eres-uv siämmáá šlaajâ ludij piervâleh d piervâl lii suoinâlmist raavipellâst e piervâl lii tuše uccâ kuápáš piäldust aainâs kieldum leivosâš čáittá reviiris raajijd lii äššitobden radio tun västidiđ kuldâleijei koččâmâššáid a peerust čuuvtij leivosijn mielâst leivosii jienâ kuullâm meerhâš kiiđâ puáttim koijâd leivosii uáiná nuuvt harvii alda b muštá pyereest maht tovle lijjii ennuv kottáriih koijâd kottáriih ovttuu njuolgist kištottellii täi muu šiljovuovdâi alne mut tááláá ääigi toh iä tiettuu ennust ollágin toos lii suijân c suáittá já koijâd puátih teehi tavas uáli tooláá ko muotâ lii vala enâmist tain lii nuuvt huáppu já maht toh piergejeh kiđđâčuáskimij ääigi d vist suáittá kost láá vijđes piälduh koijâd mist láá kappeerpääiskih veikkâ mon ennuv ko kiđđuv porgâškyettip piäldupargoiguin tobbeen taat lodde já mon valjeest e suáitist já muštâl oinim aaibâs omâs já mučis luudijd moh kačâdii jienâttemeht ládduriddoost lijji veikkâ mon ivnásiih puzzâluuhah pajalist já toh tegu liččii komárdâllâm kuoimijdis luudijsun toh lijjii aainâs kieldum kulloo ruovgâm cuobbuuh lasaneh a iveääigi cuobbuuh lasaneh b cuobbuuh lasaneh kove vuáđuld mii cuobbuu hämimolsomist tábáhtuvá cuobbuuh eellih a tiätukoortâ tiäđuid mielâkiddiivâš tiäđuh aainâs kieldum a pirrâmpeivääigi cuobbuuh láá joođoost b eidu talle c cuobbuu liške ij uážu kuškâđ cuobbuuh tálvásteleh a cuobbuuh pargeh čohčuv ko áimu čuáskuškuát c cuobbuuh tálvásteleh áigu máttááttâllâđ raddevuoijâm vuoijâmvyevi cuobbuu vuojâmân a ohtsijd lii já cuobbuu vuojâmist b jiešvuođah cuobbuu ráhtusist helppejeh vuoijâm c já cuobbuu juolgijd piergâsijguin puávtáččij pyerediđ jieijâs cuábuivuoijâm aainâs kieldum cuobbui kullee tuáváduvâid a rievdeeliegâslâš b kolmâoijâgâs www.otava.fi www ryebbicuábui ryebbicuobbust elleikirje tâi oppâkirje päikkisiijđoh ryebbicuobbuu tiätukoortâ kove mielâkiddiivâš tiäđuh tast maht sun máttái vuoijâđ koččâmâšâid pápárân paarâ smiättá vástádâsâid tuu koččâmâššáid já tun smietah vástádâsâid suu koččâmâššáid aainâs kieldum ááimust já saaŋaaš liškeest čuoškah eellih a čuoškâ kove b já tivo jieijâd sárgus ravvui mield oovtâ jyelgipaarâ lase koskârummâšân suájáid koskârummâšân čuoggimnjune a čuoškah láá hettim tuu puoh enâmustáá b laaviih suoijiđ jieijâd čuoškâin a niŋálâsčuoškâ njama voorâ b čuoškâ čuoggimsaje saŋŋeed c puávtáh kepidiđ čuoggimsaje saŋedem d oresčuoškah poreh aainâs kieldum čuoškah lasaneh a koverááiđun čuoškâ hämimolsom muddoid b niŋálâsčuoškâ mannee c noomáin kočodeh čuoškâ hämimolsom uáiná et čuoškâ kulá tivrijd a tiivrijd b tiäđu rievtis tiivrán tâi tivrijd lii uccâ čuoškâš mii sulâstit kiärppáá lii stuorrâšaddosâš kiärpáš čuáppá ko káská liške čuulgâst lii aamnâs mii iästá káláldume käskimsaje puttân čikâlâssân já sáárgu raavâdkuállus moos čuoškâ kulá aainâs kieldum liäđđuh kiđđuv miäđušijn já puájui ávhástâllâv kyeimistis tiätukoortâ miäđušijnkunâgâdârist a rááhtus saje kenoi materiaal b lii miäđušijnkunâgâdâr pargon c miäđušijn ávhástâl šadoiguin d šadoh ávhásteleh miäđušijnijn já ivnii poijuu oppâkirje sijđo a lostâ b šovosliäđus c emiliäđus poijuuh šaddeh kuovttijn vuovvijn poijui kovjim tábáhtuvá aainâs kieldum tobdá leeibijd leeibijd loostâi vuáđuld mii iäruid lii a leeibij loostâin b leeibij ruŋgoin c leeibij šoddâmsoojijn leeibij kovjim tábáhtuvá tobdá tuomâ lii tuomâ šoddâmsaje lii tuomâ pyeremus tobdomerkkâ kiđđuv ellee raavâd tuomâ lii aainâs kieldum oppâkirje kove a tuomân lii tábáhtum b kove tuomân tábáhtuvá keesi ääigi tuomâ kovjim tábáhtuvá allergisâš nuárvui álgá jo cuáŋuimáánust já pištá vyesimáánu loopân muoráid sun puáhtá leđe allergisâš tavlustuv lieđđimääigih njuhčâmáánu cuáŋuimáánu vyesimáánu kesimáánu leibi pikkâleibi suáhi puájui pähkinmiestâ lieđđimäigi aainâs kieldum riddoost já riddočääsist šadoh šaddeh riddoost já čääsist a šaddoid b šaddoid a šado oosijd b šado c aavhijd luobbâskân já fiskisluobbâskân lii ton sojelis lostâsoolgijn aainâs kieldum piisam iälá piisam koođijd já tievâsmit tiäđuid tälvikuáti kuátisaje raavâd kesikuáti kuátisaje raavâd piisamin suáppee tuáváduvâid čielgilâš čielgitävtittem njomâtteijee kašmârdeijee salâsellee muldesäplig puohporree šaddoporree rievdeeliegâs täsiliegâs aainâs kieldum piisam salâsteijeid a piisam lii puohtum b piisam lii puohtum lii kuvvim sierâlágán smaavânjomâtteijeid nomâttiđ suu čuovâkuuvij elleid aainâs kieldum vahâgit čácáduvâid čaasij alne ravvuid suhheid muštâlus tobdomeerhâid moh suápih šiev kááijumlijváid láá ostum uđđâ kááijumliijvah láá eidu mudágáá stuárusiih kobđottiđ čäsuáivist láá kirkesivnásiih tääl huámmáš veikkâ suvâdičij olgoláá-uv riddoost lii kobđottâh niske pelni tuálá uáivi čäsuáivist noonâ lääbži vala uigâd häccikooskâ te liijvah kale pisoh vissásávt pajalist kuittâg kiäsut čuhâlisjienâsâš njurgonâs ij kuittâg uážu kevttiđ eres ko etitiileest aainâs kieldum jaavrijd putesin hemâdâs čuovjistiäpust puáhtá leđe a kooveest aašijd moh tovâtteh jäävri lijgešoddâm b moi toimâiguin taan jäävri čääsi finniiččij puttásubbon lii adelum aainâs kieldum rido já ääsi šlaajâid kove a sárgái oolâ šaddoid b sárgái oolâ kuolijd c sárgái oolâ luudijd jävrisyeini kuorgâmiekki aainâs kieldum tiäđuidâd já táiđuidâd ruossâháá ellei vyehi tálvástâllâđ moh oceh purrâmâš puohčâmáin nuuvt et poođâš já jyelgih pääccih uáinusân mon liegâsvuotâ riävdá ááimu liegâsvuođâ mield lasanemvyehi mast lieđikovjâ sirdâšuvá tivrij mield šado lieđišohosijn nube šado iämán tábáhtuvá ko čácádâhân peessih liijgás ennuv raavvâdamnâseh lassaanmân kullee lattimvyehi ađai lasanemvyehi mast lieđikovjâ sirdâšuvá piegâ mield šado lieđišohosijn nube šado iämán čääsi vuálá puohčâleijee lodde já kuolij lasanemvyehi aainâs kieldum šlaajâid jäävri riidon puáhtá tutkâđ já ervidiđ et lii-uv jäävri čääci vuoijâmtohálâš moolsâiävtu mii kovvee pyeremustáá tuu mättim pyeri koskâkiärdásâš hyeni oppâkirje siijđoid aašijd jieh vala oro mättimin puávtáččih porgâđ vâi opâččih tieid aašijd aainâs kieldum pargopitá vástádâsah a b c d e f g h vuoigâdvuođah aainâs kieldum www.samediggi.fi vuávám kove kove anarâškiel máttáátteijei já peivitipšoi škovlim vuáváámân já jotonpiejâmân seervi tutkâmuásádâh kielâi tutkâmkuávdáš lii mieđettâm ruttârááju juhleest njuhčâmáánu peeivi siärván euro išeruuđâ anarâškielâ iäláskittemprojektân valdijn vuástá seervi noomâst sahâtuállee já čällee servi lii ceggim išeruuđáin tutkâmjuávhu mii vuáváá já piäjá joton máttáátteijei já peivitipšoi kielâškovlim lii et ive aalgâst liččii ohtsis uđđâ peivitipšod máttáátteijed já máhđulávt eres-uv virgeolmožid kiäh pasteh porgâđ anarâškielân väljejuvvojeh tutkos jo čođâldittâm teikâ forgâpalij valmâštuvvee suomâkielâg máttáátteijeeh já peivitipšooh já máhđulávt eres ulmuuh kiäh tarbâšeh pargostis anarâškielâ fáárunpesâmân ovdebâš anarâškielâ táiđu ij lah velttidmettum mut vátámâššân lii kuittâg tot et fáárunpuáttest ferttee leđe mielâ porgâškyettiđ anarâškieláin já peivitipšoi škovlim kiäččoo tääl tehelumos anarâškielâ iäláskittemtoimân tastko uđđâsumos iäláskittemtutkâmijn lii čielgâm et anarâškiel máttáátteijei já peivitipšoi vänivuotâ ij čovdâšuu jiešalnees anarâškielâ mättee nuorah láá uccáá iäge sist lah ko muádis luhâmin máttáátteijen teikâ peivitipšon sirdemist eidu peivitipšoi já máttáátteijei rooli lii koskâsâš taah juávhuh kalgeh oovtâst vanhimijgijn finniđ kielâ ton táásán et tot sirdâšuvá puáttee suhâpuolváid seervi tutkâmjuávhust pargeh kuulmâs joođeet tuáhtár parga projektist uássin kielâi tutkâmkuávdáá pargoaigijn já iänááš jieijâs išeruuđáin išeruuđáin projektân pálkkááttuvvojeh kyehti pargee tutkâmassistenttin lii cuáŋuimáánu aalgâst algâttâm váldupargon šadda uápui já uáppei ruttâdemmyensterij čielgim já ohjelm luuhâmoornig rähtim aalgâst projektist aalgât meiddei kuálmád pargee koordinaattor lii porgâm jo kuhháá anarâškieláin já meiddei sárnu pyereest anarâškielâ kuáddá ovdâsvástádâs tagarijn aašin moh kyeskih kielâ iäláskitmân já ton keevâtlâš piälán vuáváá oovtâst ollâopâttuv oppâohjelm mast kuávdâšjuurdân lii oppâđ anarâškielâ intensijvâ ive pištee škovliimáin vijđodâh lii oppâčuággád mii tiätá pargotijmed uáppei oppâčyegis pargotijmed uáppei čođâldittojeh ollâopâttuv tuđhosvátámâšâi mield lii vuáváámin ohtsâšpargo meiddei álgá čohčuv anarâškielâ algâkurssáin mon vijđodâh lii nelji oppâčuággá fáárun peesih tagareh-uv kiäh iä ovdiist määti anarâškielâ maŋa uápuh juátkojeh jotkâkurssáin mii lii viiđâ oppâčuággá kurssâ kiinii uáppein máttá ucánjihhii anarâškielâ taam lii máhđulâš väldiđ vuotân suu uápuin tááhust proojeekt puáhtá testađ muuneeld uáppee kielâtááiđu já meridiđ mon rääjist eidu taat uáppee kolgâččij servâđ oppâohjelmân pelimudo suulâin uáppeeh mättih jo mottoom verd anarâškielâ juurdân lii pieijâđ uáppeid táválâš oppâtiijmij lasseen meiddei keevâtlâš kielâhárjuttâlmân mon vijđodâh lii oppâčuággá hárjuttâllâm juátkoo oppâohjelm loopâ räi tábáhtuvá kyevtináál proojeekt usâškuát hárjuttâllâmsaijeen tagarijd pargosoojijd mast anarâškielâ kulloo já kiävttoo hárjuttâllâmuásist lii juurdân heiviittiđ maailmist masa jo jämmee kielâi iäláskitmist kevttum ohjelm nuuvt kočodum kielâmiäštár-uáppee-ohjelm heiviittuvvoo projektist anarâškielâ tárboid táválâš luokkamáttááttâs paaldân váldojeh kielâmiäštáreh kiäh láá aaibâs táválâš anarâšah lii et kielâmiäštáreh kuádáččii meiddei ovdâsvástádâs tast et uáppeeh uáppih anarâškielâ kiäh älgih kielâmiäštárin uárnejuvvoo sierâ infotilálâšvuotâ já táárbu mield persovnlâš uápistem taam paargon lii et kielâmiäštáreh porgâččii kyevtináálá jis sij halijdeh te sij pyehtih stivriđ ubâ juávhu já teikâ väldiđ tiätuaaigij uáppeid fáárun jieijâs aargân lii tiäđust-uv uápásmittiđ kielâmiäštárijd já uáppeid koskânis ovdilgo uáppeeh vuolgâttuvvojeh kielâmiäštárij pááikán já argâelimân puáhtá tánávt oppâđ luándulávt aaibâs táválâš elimist-uv ige tuše oppâkiirjijn já luokkapirrâsist já uáppee koskâsâš kiellân puáđáččij tuše anarâškielâ kevttim ij lah anarâš pirrâsistkin aaibâs uđđâ äšši jo já paapah já totkeeh láá kiävttám anarâš kielâmiäštárijd já oppâm toin naalijn sämikielâ totkeeh lává ovdâmerkkân mijjân-uv tobdoseh já professoreh já puáhtá nomâttiđ kuittâg-uv mijjân uápis paapâ já paapâin usâškuát forgâpalij pyerebeht kiäh anarâšah halijdiččii älgiđ kielâmiäštárin iä taarbâš leđe škoovlâid jottáám kielâmáttáátteijeeh mut aaibâs táválâš kielâsárnooh kiäh tobdeh anarâšâi puáris eellimvuovijd já pyehtih savâstâlmij kooskâst ovdâmerkkân kuálástiđ miäcástiđ mälistiđ kuárruđ sämipihtâsijd já tuoijuđ oovtâst uáppeigijn pyehtih meiddei jiejah iävtuttiđ maid sij halijdiččii porgâđ uáppeigijn iähtu lii tot et puoh taat pargo kalga tábáhtuđ anarâškielân uássin škovliittâsân puátih oppâčuággá anarâškielâ vuáđu-uápuh moh láá jo kuohtii ovdil uárnejum ollâopâttuvvâst älgih ive aalgâst anarâškielâ oppâmân finnee noonâ teoreetlâš já keevâtlâš uási vuáđu-uápui paaldâst jotá oovdeld mainâšum keevâtlâš hárjuttâllâmuási tove lii vuávájum et vuáđu-uápui máttáátteijeeh liččii eenâb-uv juurdâš já tuáivu et kielâ sirdem puáttee suhâpuolváid ij liččii tuše ovtâskâs ulmui já kielâaktivistij pargo tyehin lii puáris afriiklâš eettâmvyehi oovtâ párnáá pajasšoddâdmân tarbâšuvvoo ubâ siijdâ vijsesvuotâ anarâškieltáiđusâš pargei finnim kalga-uv šoddâđ puohâi anarâšâi kenigâsvuottân kiinii taam lostâčalluu vuáđuld smiättá et sun halijdičij já puávtáččij riemmâđ moinnii naalijn fáárun taan projektin jo-uv kielâmiäštárin uáppei stivrejeijen pargoos pehti teikâ mottoomlágán kielâuápisin te proojeekt tuáivu-uv et sun váldáččij ohtâvuođâ proojeekt pargeid ohtâvuotâtiäđuh láá taan čalluu loopâst rooli já kielâmáttu lii taan tááhust anolâš já taarbâšlâš já oppuuh láá iänááš uáppáh sämmiláid já jis olmooš uáiná veikkâba mottoom čiäppâttes stuorrâuáivilode lääškiht luátkumin ovdâskulij te uážžu jo ervidiđ et saahâ lii viehâ vissásávt monnii oppuuloddeest äšši oppeet lii tot jis tiet lodde lii-uv viälguh teikkâ aaibâs českâd tegu tälviriävská mestâ ferttee ruvviisistiđ čolmijdis já kejâsistiđ vala uđđâsist et lâi-uvks tot ubâ tuotâgin jis ij lah vala kuássin uáinâm skyelfi ij lah nuuvt hirmâd uápis tááláid ulmuid eereeb ko loddekirjij siijđoin ko tot lii iänááš tuodârässee já uáli-uv harvii láppoo pecivuávdán mut motomin te liijká sáttá nuuvt-uv keevvâđ ij eidu puoh suohâdumos vuávdân te kuittâg-uv ton aldasáid já talle-uv nomâlâsân jolgâdâssáid pooráid jeggijd já jeggiriddoid ääigist šadda olmooš uáli-uv jo harvii jutâliđ tagarijn soojijn kost skyelfi puávtáččij kuáhtáđ mut kulmâlov ihheed tassaaš ko lijjim rääjist pargoost te talle kuáhtájim taam jievjâlode alne lii suullân penâkkuullâm keejist mäddin já tot kulá taan siämmáá tuodârkuálusân mii lii máddáábeln tovváá ko oinim lode te ferttejim ruvviisistiđ čolmijdân ovdilgo uskum et kaskoo keesi-uv kustoo puáhtá uáiniđ tággáár aaibâs českis lode mii ij lah puáđus veikkâba luándu konstušmist tâi nubenääl eeđân huáđđost mii lii nuuvtkočođum albiino mut et tot lii aaibâs olmâivnásâš oppuulodde mii iälust meiddei tääbbin tast láá toh päljis tuoddâreh já voođah aaibâs tavemuu já vala eenâb tiebbeen mut puoh enâmustáá toh kávnojeh já ohtsii tuodâr- já pähtivärikuálusist mii vuálgá suulâin já ovdán maadâviestârân kidâ táásán kávnoo meiddei taavaakeččin máhđulávt nummivoođâin já sehe vala motomijn eres-uv jieŋâmeerâ suolluin ovdâmerkkân suolluin áinoo keerdi ko lam luhostum uáiniđ skyelfi suu jiejâs luándulii aassâmsaajeest tot sodâstâlâi lääškiht mestâba iänááš ääigi eennâmtääsist vuálá meetter aloduvâst enâmist já pajanistij tyelittälli suullân viiđâst love meetter alodahân jeđe oppeet šnokkiištij masa eennâmtáásán tegu perttuđ maidnii kale moddii maŋa-uv uáinâm kukken vielgissiähá lode sodâstâlmin siämmáin kirdemskovosáin já vuovvijn ko skyelfi mut vissásávt jiem lah kale puáhtâm tubdâđ jiemge nomâttiđ tom eidu skyelfin kulá oppuuludij laahkon já taan lahkoost láá kyehti hiäimu moh láá tornâoppuuh já táváliih oppuuh maailmist láá love šlaaijâd já táváliih oppuuh šlaaijâd oppuuh moh pessejeh láá šlaajâi peeleest siämmáá ennuu ko tornâoppuuh ubâ maailmist láá love ivij ääigi lii meiddei tornâoppuu-uv pessiiškuáttám puoh mädimuu sehe meiddei minervaoppuu-uv moh láá lámáš táválávt máddáábij enâmij ässeeh aldemui puáttei ivij ääigi peessâp uáiniđ täid oppuid vala tääbbin nuuvt et táálááh lieggâsiähá šooŋah nomâlâsân tälviv älgih leđe tommittáá lieggâsuboh tovlái talvij iähtun et uđđâ eksootlâš šlaajah nuuvt njomâtteijee elleeh ko lodeh-uv láá vyerdimist enâbiššáá-uv tai aldemui puáttei iivij ääigi kunâgâs lii stuorrâoppuu suomâkielân huuhkaja mon kukkodah lii suullân senttid já puoh ucemus lii oppeet uccâoppuš suomâkielân varpuspöllö mii lii aldasáid lovmat senttid uánihub ko rástágâš seentin kukke mut piergee toos viehâ pyereest tot kozzâlodde lii kuálmádin stuárráámus oppuulodde já skyelfi já stuorrâoppuu kooskân šiättá tuše oppuu ađai sämioppuu suomâkielân lapinpöllö sämioppuu ij liijká lah aldagin nuuvt kyermis ko lii stuorrâoppuu mut tast láá suohis parfepuuzah moi keežild tot oro lemin stuárrâb ko ubâ liigin pessiiškuát tállân ko pievlah iđeškyeteh voođáid já jeggijd lii šiev koddesäpligihe tâi eres säpligeh láá valjeest tot mannee jobá kyehtnubaloh manneed mut hyenebij säpligivij ääigi tuše nelji já jis säpligeh iä lah ollágin teikkâ láá uáli uccáá skyelfi ij monnii ton kiiđâ ollágin lättejeh eres-uv oppuulodeh lodeh läävejeh riemmâđ läällimhommáid iäskán talle ko maneh láá puoh jo mannejum já čiivgah ton tááhust kočâtteh korâidis suullân siämmáá-áigásávt mut skyelfi já eres-uv kozzâlodeh läliškyeteh jo vuosmuu mane rääjist tast kiävá nuuvt et nuorâmuuh uđâgááh moh kočâtteh korâidis maŋeláá láá hiäjubeh já kärttih távjá puárásuboi já kievrâbij uđâgái niestin lii ulmuu mielâst váháš julmessiähá vyehi mut tot lii luándu jieijâs vyehi nuuvtkočođum kievrâb laahâ mii kale lii meiddei ulmui kooskâvuođâst-uv kiävtust jyehi peeivi veikkâbahan toh ulmuuh kiäh tom iänááš kevttih iä mielâstis tuubdâstkin tom vuovvijn luándu kuittâg täähid šlaajâ jotkâšume ton-uv tááhust et säpligeh vánuškuáđáččii hoittáá niŋálâs já orráás pargon lii haahâđ purrâmâš pištá suullâm mánuppaje já jis tuođâi säpligeh monnii suujâst kiäppáneh já noheh teikkâ ores ij nahcii kurppođ purrâmâš tuárvi te puárâsuboh já kievrâbeh čiivgâh purâškyeteh nuorâbijdis vyelgih piervâlist fárudiđ suullân kuulmâ okkosâžžân veikkâ iä vala määtigin kirdeđ já talle kuohtuuh vaanhimeh piemmâv taid ihelovoi ääigi skyelfih láá riemmâm tälviv varriistâllâđ eenâb já eenâb mádáskulij já ij lah ollágin iimâš et skyelfi kuáhtáá veikkâbá mottoom látukáátu alne kostnii kaavpug aldasijn tággáár varrim suijân lii purrâmâš nuuhâm mut nuuvthân tot lii kale mist ulmuin-uv tovle ko tááláá ääigist-uv lii purrâmâš kiäppánem nuuhâm tâi suáđi cokkânem táválávt suijân toos et olmooš-uv vuálgá šoddâmeennâmstis uuccâđ pyerebijd eellimmáhđulâšvuođâid pargeh meid lodeh-uv já toi varrimmääđhih láá čuuvtij älkkeebeh ulmui iähtun lááhan tain suájáh jis tárbu váátá te láá mist-uv suájáh kirdemmašinijn ko mij usâškyettip pyerebijd aassâmsoojijd olgoenâmijn te mii oovdeld láá ovttuu vyerdimin tullialmaah pooliseh já eres-uv virgealmaah ijge enâmân puáttim lah ain siämmáá älkkee ko luudijn mätki muu muáđá koijâdij jis vuálgáččim čuoigâmluámu ääigi reeisun suu fáárun keerdi čierâstâllâđ uábbi já uárbinpeeli vuolgijn meiddei fáárun lâi-uv tállán aalgâst ereslágán ko ovdebááh määđhih tanen ko mij vuojijm ubâ määđhi autoin já čoođâ mätki ij lamaš tuše ko maađhâšmân-uv moonâi ohtsis masa vittâ peeivi lâi tiäđust-uv kuhemus mätki oovdâst vistig ohtuunân bussijn kost junáin muoi moonáim mii lii alda orroo sijdâ muu muáđá luus ijjâdiđ ovdil ko iđedist mij vuolgijm vuojijm kyevti peeivist lâim iijâ suullân kilomeetter rääjist ucckaavpugist mij peesâim vuosmuu peeivi loopâst ep kavnâmgin hooteel mon muáđá lâi väridâm karvattâlâim masa tijme já irâttijm koijâdiđ ravvuid hooteel respaast puhelimáin respaast iä tiäđustkin máttám eŋgâlâskielâ ij olmânáálá sárnum eŋgâlâskielâ ko poođijm uđđâ enâmân eŋgâlâskielâ táiđu ulmuin huánánij peetijm ijjâdiđ nube hotellist mii ij lamâš kale nuuvt pyeri šleđgâskuápuh lijjii kuumelijmejum siäinán kiddâ mut puovtijm uáđđiđ peeivi moonâi-uv čoođâ vyejedijn mii lâi viehâ jiäráskittee ko säggiriäggáh lijjii tobbeen kieldum luholávt ep pááccám kiddâ valjiđ nuuvt jotelis kiäinu ko máhđulâš mii karvaččij oovdân puáttee stuorrâ kaavpugijd já mij puovtijm karveđ kukken mut vâi pesâččijm olmâ saajeest rääji paijeel koolgâim mii karveđ meendu alda muáđá lâi-uv ovdebáá määđhist lappum aldanijm maŋa aalgij enâdâh muttuđ piäldust já meecist várádâhhân peesâim ollâgâsân liččii uáinuseh ušom lamaš fijnáh mut muotij pasepeivi já ovdeeldpuáttee maađijpeeli lâi nuorbâsmum oholoopâ viettim puolalijn mut kaista mii tuálvui lâi luhhoost siijvos rastaldijm rääji uccâ já rávhálâš maađij puotâ já lâim ađai sijdâ kost mii hooteel lâi ij luhhoost lamaš kukken rääjist ijge tohon lamaš ko muáddilove kilomeetter moh kullojeh várádâhân láá já rääjist pirrâ láá ucckaavpugááh já vaarij peht monâdijn maangah lágáneh siijdah main lâi aainâs-uv ohtâ čierâstâllâmkuávdáš lâi toi kaavpugij já siijdâi kooskâst orroo sijdâ kost aldemus čierâstâllâmkuávdáš lâi suullân kilomeetter keččin mii kuulâi meiddei stuárráámusáid kuávddáid hooteel lâi ucce mut pyeri iä lamaš eres ulmuuh ko lâi off-season äigi lâim tobbeen kyevti hooteel tuállein te tot lâi aaibâs tego mij liččijm moonnâm kiännii táálun aassâđ hooteel čaaitij-uv eenâb stuorrâ táállun ko hotellin nubbe tuállein maatij uáli jo pyereest eŋgâlâskielâ te sun puovtij muštâliđ mijjân puoh maid lâi máhđulâš porgâđ lâim nelji oles peeivi savehijguin masa jyehi peeivi já elâččijm nuubijn uccâkaavpugijn nuuvtko peeivi čierâstâlâim meendu uccâ saajeest mii lâi vuosmuš siijdâ rääji maŋa čierâstâllâđ muotâluovdijn mut tast ij puáttám mihheen kale innig kuássin ááigu ton hoomán savehijd já vuáháduvvim čierâstâlmân ko majemustáá lijjim paijeel ive tassaaš čierâstâllâm peeivij čierâstâlâim já mon hooteel tuállee avžuuttij čierâstâllâmkuávdáš lâi kale mučis saje alemuin čierâstâllâmlättein lâi vuálus suullân vittâ kilomeetter mij kuittâg tuše čierâstâllâm tobbeen kuáškukeđgikuovđâšmist kuus koolgâi vistig väzziđ teermi pajas muáddi kilomeetter já siämmáá vääri vuálus mut ton siste lâi viehâ muálkkáás saje nuuvt sevŋâd et ep finnim šiev kuuvijd já tot mudoi-uv maavsij tuálvuđ kamera toho čierâstâllâmkuávddáá paijeen lâi purâdemsaje kost vuolgij gondolihissi nubben alemus čookán tobbeen lijjii kale fijnáh uáinojii puoh uccâ kaavpugááh já sijdiih já taavaabeln eenâb meiddei toin eres ucckaavpugijn nuuvtko já lâi ton vijđoduv stuárráámus kaavpug já mij eelijm tobbeen tuše kävppikuávddáást moddii elâččijm keččâmin muáddi kirho já muáddi käävpi lijjii uáli jo vyelligááh määli finnij purâdemsaajeest tuše pelnub euroin já kaavpijn-uv lâi meiddei hälbi lâi aaibâs pyeri aainâs-uv maid mun smakkiistim ko puurrim masa ain pica ko lâi faallâmnáálá ehidist speelâim biljardi já sáávnuim já eelijn meiddei raccâstmin váhá ääigi mut mun paaccim hotellân ep kiergânâm leđe ko nelji oles peeivi ko maađhâšmân moonâi nuuvt ennuv äigi ääigi ijjâdijm já taan tove mij kaavnâim tom olmâ hooteel tove meiddei kaavnâim nube kiäinu mii koorvij já kukken aautost kulâi aaibâs pyereest poorgâim puoh ain liävsui porgâmist sanniimij hundârušmân lâi nuuvt ereslágán ko ovdebááh ete vuálgáččim kale uđđâsist eromâsávt autoin vâi uáiná eres-uv enâmijd ko tuše tom kuus lii maađhâšmin läddih sareh pelimuddoost soorij toŋŋâsáid šaddeh vistig mučis kuovgisruopsis kukáh maid miäđušijneh kavjejeh maŋa kukáh muttojeh visehin mii ij lah vala njiäpcum lii visseeh viseheh láá vistig ruánááh já mutojeh tast kuuloold vala ruopsisviolet visehin visehijn toh njiäpcuh viijmâg njaalgâ čuovjis sarreen čoovčâ soorijd puáhtá nuurrâđ maŋgii vala čohčâmáánust-uv kuás toh láá tuođâi stuárrum já sáppum aalgâbeln ákku já vyelgiv saremiäcán toŋŋâseh láá-uv jo tievâ čuovjis njiäpcum soorijn láá innig uccáá já ákku kejâdává tutâvâžžân pirrâsis ko kivkked kulloo riävskái skeikkim já ákku uáiniv riävská piäsáduv kirdelmin vyevdiroobdâst ákku láá puáttám puurrâđ soorijd huuihád kustoo láá kuáppileh čuuvčáh já maaŋgah eres-uv lodeh já meeci elleeh tego kuobžah-uv kal poreh soorijd já eres-uv muorjijd láán maŋgii uáinám luudij myerjipooškâid-uv uáiná ete moi muorjijguin toh láá herskustâllâm láá keessiv já čohčuv tergâdis purrâmuš já raavvâd riävskáid ko myerjih láá keessiv já čohčuv valjeest te tot iššeed elleid selvâniđ pyerebeht täälvist-uv ko toh iä lah jo keessiv já čohčuv niälgum sehe elleeh tarbâšeh tiervâslâš muorjijd já ákku nuurrâv soorijd lii fáárust puáimur moin sun norá jotelávt ennuv soorijd mieldi kal luovâneh meid soorij loostah já váhá toŋŋâseh-uv já taid kalga tiäđust-uv renskiđ ovdil muorjij vuorkkim vuod liijkkoo nuurrâđ soorijd suormâiguin sun lii nuurrâm soorijd jo pärnivuođâ rääjist láá-uv nuuvt neppiris suormah ete sun norá soorijd kal siämmáá jotelávt ko puáimuráin-uv já ááhust láá lamaš fáárust nelji saŋko saŋkoh láá tievâ soorijn ko ákku já vyelgiv pááikán renskiđ já vuorkkiđ muorjijd renskim lii mielâst hitruu eromâsávt talle ko piäggá já luhhoost onne piäggá iššijn puáhtá renskiđ olgon masa puoh muorjij mieldi puáttám loostâid viäžžá kuárus saŋko mon sun stellee čuoldâ paaldân jieš kuárŋu čuoldâ oolâ saresaŋkkoin sun liäškuškuát kuuloold soorijd čuoldâ alne kuárus saaŋkon loostah láá keppiseh já toh kirdeh piegâ fáárust soorij kooskâst meddâl vuod láá váhá lussâduboh já kaččeh enâmist orroo saaŋgon kirdám ruuskijd tiäđust-uv renskee vala suormâiguin meddâl vuod lii jieijâs putestemvyehi lii muorjij renskimsillee piäjá soorijd sillei já jurâttâl soorijd sillest roskeh kaččeh sillee čoođâ enâmân já stuárráb ruuskijd ákku renskee suormâiguin meddâl sareh láá-uv putestum já já ákku peessâv vuorkkiđ taid saŋko soorijd ákku já vuoššâv säppin já kyehti saŋko suoi vuorkkiv ubbân puolâštemrasijáin puolâščuukán ulmuuh láá meid kuškâdâm soorijd čuávjitavdâtalkkâsin já vala-uv sare lii šiev čuávjitaalhâs lii oppâm jo pärnin vuoššâđ sääpi sarenjuvdosist já vuorkkiđ puttâlijn eennâmkiällárân sun haalijd ain vuoššâđ ärbivuáválávt njuvdosist sääpi kiemnist sehe ubbâ soorijn váhá uđđâäigásubbooht ´säppimaijaast´ ađai säppidemkiemnist vuorkkim várás ákku já lává váldám peevdi oolâ njuvdem puttâlijd kiemni säppimaija paskos fiijnâsukkârpakkeet já puolâštemrasijáid láá kulmâ uási já tom kalga čokkiđ ovdil sääpi vuoššâm piäjá vyelemuu uási helá oolâ já liäšku toos čääsi sun stellee koskâmuu uási mast lii segis sojopoccee vyelemuu uási oolâ säppi kolgá puttâláid mutâ muorjij vuoššâm ääigi tot lii čärvejum kiddâ tappein silleeuásán sun piäjá soorijd já fiijnâ sukkârijd já vala lohe tom oolâ uásist čääci tuáldá já tast paijaan kume lievlâ mii tiimeed kuuloold soorijd soorijn kulgâškuát säppi mii pelestis kolgá säppimaija koskâmuu uásán uásist tot kulgâttuvvoo sojopoccee já paskos pehti säppiputtâláid haalijd leđe ain säppivahtân já kulgâttiđ sääpi paskos čoođâ puttâláid já molsođ uđđâ kuárus puttâl tievâ puttâl sajan tiätá ete säppi lii kume já tondiet puttâlijd kalga kietâdâllâđ várugávt sääpi rähtim-uv lii hitruu já jiereskittee já ákku kyeđđiv säppimaija sääpi valmâštuđ já riämá nube hitruus paargon vuoššum sääpi várás soorijd kalga njuvdeđ njuvdá njuvdemáin soorijd saŋkkoost teeddâš soorijd njuvdemáin nuuvt ete tai korrâ cuovkkân já toh tiäpčuh muorjijn šadda njuuvdos puudâ ko njuvdá ákku piäjá kiemni helá oolâ já liäšku čääsi kiämnán tuoldâđ lii-uv njuvdám soorijd já kiämnán puáhtá lasettiđ sarenjuvdos já fiijnâ sukkâr já kyeđđiđ taid-uv tuoldâđ tuoldâm ääigi já ákku vuorkkiv ubbâ soorijd puolâštemrasijáid já pieijâv puolâščuukán sääpih-uv láá jo tuoldâm tuárvi kuhháá já taid puáhtá kulgâttiđ puttâláid tuálvu kolmâ eennâmkiällárán mast sääpih siäiluh pyereest pirrâ ive jo maŋŋeed eehid já ááhust já lii jo nelgi lii ráhtám loppimmielhi já nuuvtpa já ákku čokánává puurrâđ eehidpittán loppimmielhi vorâs sorijguin já juuhâđ njaalgâ saresääpi iiđeed suoi vyelgiv uđđâsist saremiäcán já ovdil vyelgim suoi puurrâv iiđeedpittán tiäđust-uv suohâd sorijguin já suohâdáin puurrâm lasseen ákku vuášá soorijn távjá saremääli teikâ kiissel já liäibu meid sarepiirâk täälvigin perruust ij šoodâ vänivuotâ soorijn kavjejeijee pölyttäjä kovjâttiđ kovjâttâm koovjât pölyttää kovjiđ kovjiim kavjee pölyttää kovjim pölytys kulgâđ kuulgâm kolgá valua kulgâttiđ kulgâttâm kuulgât valuttaa laddâđ laadâm láddá kypsyä marjoista lievlâ höyry liäškuškyettiđ liäškuškuáđám liäškuškuát alkaa kaataa nestettä tai marjoja loppimmielkki mielhi viili miäđušijn kimalainen muorjiđ muorjiim myerjee marjastaa muorjim marjastus myerji marja njiäpcuđ njiäpcum njiäpcu kypsyä mustikka variksenmarja puolukka njuuvdos njuvdos sose njuvdeđ njuuvdám njuvdá survoa njuvdem survin paskos suppilo puáimur poimuri puolâštemrasijâš rasijáá pakastusrasia renskiđ perata marjoja sieniä sare mustikka sáppuđ sappuum sáppoo kypsyä mehukkaiksi mustikka juolukka sojopoccee letku säppi sääpi mehu säppidemkiemni muhustin säppimaija mehumaija mehustin tappee klipsi eli sulkija tedâččiđ tedâččâm teeddâš painella tepčuđ tepčuum tiäpčoo litistyä timediđ timedâm tiimeed pehmittää tooŋâs toŋŋâs varpu tuoldâđ tuoldâm tuáldá kiehua visseeh marjanraakile vuorkkiđ vuorkkiim vyerkkee säilöä puoh stuárráámus ennâm alne fárudeijee ellee lii sorvâ mon lii mestâba juáhâš peessâm motomin uáiniđ ij lah teivâsâm eidu luándust kuáhtáđ te aainâs-uv televisiost láá kuittâg toh kiäh láá peessâm kuullâđ tom jienâ já muu mielâst oro et ton jienâ láá peessâm kuullâđ tuše tagareh ulmuuh kiäh monnii suujâst láá viggâm aldaniđ taan irâs já várugâs ellee nuuvtko ovdâmerkkân sorvâpivdeeh já luándukovvejeijeeh nomâttâsah láá sämmilij já syemmilij kooskâ aaibâs ereslágáneh kiävttá soorvâst šiiveetnomâttâsâid tegu ovdâmerkkân hirvisonni hirvilehmä hieho mullikka já vasikka nomâttâsah láá ennuv tärhibeh já toh čuávvuh siämmáid nomâttâsâid moh láá poccuin-uv kiävtust vuálá ihepiälásâš lii vyesi vuálá ihásâš čiermih ihásâš vuonjâl tâi vaareeh já kyevti ihásâš oppeet vyeveers tâi vuonjâláldu puárásuboh soorvah láá jo-uv sarvah teikkâ áálduh pyeidis sarves puáhtá teddiđ ovdil roovvâdääigi aldasáid kiilud rävis ronno paijeel kuđâčyet kiilust já čiermih-uv aldasáid kulmâčyet kiilud maŋa tiäddu tiäđust-uv kiäppán viiđáinluvvijn prosenttáin já piärgutiädduhân lii eres ko tot tiäddu mii lii talle ko ellee lii jiegâin herskupurrâmâš lii pihlejâš já supe tobbeen kost toh valjebeht kávnojeh mutâ iänááš purrâmâš moos sorvâ táválávt kárttá tuuttâđ láá suáhi já peeci kiävá vala nuuvt et toh-uv viijmâg noheh te etipurrâmâššân tuhhiv talle leibimuorâ já majemustáá vala kuosâ-uv mutâ talle lii kale juo tuotâ nelgi já rátká lava še soorvâ purrâmâš sehe vala syeini roovvâdäigi lii roovvâdmáánuust lii siämmáš äigi ko poccust-uv läävee kuorâdiđ ááldu luodâid já tyelittäl ain nirviisistiđ talle ko apselist ááldu poođâ teikkâ kuuâ njune pajekääibist lii nuuvtkočodum ráksá mii tobdá tállân haajâst lii-uv áldu kiärgus kuáppulmân nirvim leehâst pyerebeht raaigijd rááksán já taat siämmâš vyehi táiđá leđe kale puoh kyeppirellein tegu viercâin kaaicâin já vuávsáin-uv lii kimmást tuše oovtâ pirrâmpeeivi já jos sarves ij peesâ talle kuápuliđ te uđđâ kimeäigi puátá suullân mánuppaje keejist käävci mánuppaijeed ovdâskulij áldu kuáddá suullân siämmáá ääigi ko puásui-uv soorvâ vuásâš tiäddá nubaloh kiilud já lii siämmáá njuorâs ko poccuu-uv vuásâš já juo tiijme teikkâ muádi keejist šoddâm maŋa tot kuáikkus juolgijdis oolâ ko enni lii njuállum tom koškesin ij kuittâg vyelgi eenis čuávvuđ nuuvtko poccuu vuásâš taha já nuuvt tot iänááš páácá-uv ohtuunis livvâdiđ roton teikkâ suovkân ton pajan ko enni iälá puurâdmin ulmuuh láá-uv kavnâm motomin ohtuunis soorvâvuássáá liivvâdmin já jurdám et tot lii aalbâhvuásáš keevvâm motomin nuuvt-uv et olmooš lii vittádâm vuássáá jieijâs poccuumeerkân vittádij soorvâvuássáá suullân ihheed tassaaš riddoost ko láim ucâmin riämnjápiäjuid lii lámáš čoođâ aaigij sämmiláid jis ij juo aaibâs váldupurrâmâš te kuittâg-uv šiev purrâmâšjotkâ já ij taarbâš moonnâđ ääigist meendugin kuhás maŋaskulij ko sorvâ vala käškittij viehâ távjá ruuvnâ lovettáá-uv párnáást láá maŋgâ noomâ já jis noomah láá maaŋgah te tot meerhâš meid maidnii sämikielnomâttâsah láá pele eenâb ko suomâkielnomâttâsah ákku lii kamuvčeppi já lii kuárumin uđđâ sovskammuid lii njuovvâm poccuu já čuoppâm tyeljist kamâsijd sovskammui várás ákku taarbâš koddoor ađâi oovtâ poccuu kamâsijd ađâi nelji kaammâs njuává vistig kyepirijd ađâi lyevvee kyepirijd kamâsijn kamâsijd kalga kuškiđ koškee kamâsijd muorâst vuollum vuolâttâsâiguin stellee vuolâttâsâid kamâsij oolâ vâi vuolâttâseh njomâččii lahtâs kamasijn maŋa ákku niäská kamâsijd jiehhein ađâi fasko jiehhein cuozâ kamâsijn neskimlyevdi alne maŋa sun ostod kamâsijd ađai vuáidá taid nähkivoidâsáin ađai páárhust rahtum ostoin já vantta vala taid postâiguin leevât kamâsijd peevdi oolâ já stellee sovskammui myensterijd toi oolâ kuárrojeh maaŋgâin oosijn uásih láá ruojâs ooldâs šušme čimmâ ruoijâs sijđopittá čulgomeh monnjâvuáđu já oldâsjotkâ sárgu sovskammui oosijd kamâsáid já vaja taid uásih láá vooijum álgá sovskammui kuárrum ákku taarbâš šordeääimi kuárrumsuonâ já suormâkuáđi kuáru šordemaimijn já kuárrumsuonâin kammui oosijd ohtân lii kamuvčeppi já máttá kuárruđ kammuid noonâ já mučis saavŋijd sovskammuid sust lii čujohist suormâkuáti moin sun oigá šordeääimi kamâsist čoođâ pitái oohtân kuárrum maŋa kammuuh láá vala jorgod já nuuvtpa taid kalga vala jorgođ soksâmeh kalgeh tiäđust-uv leđe ulguubeln notká vala poccuu čuárvipittáin kammui njunekeejijd siisâ já esken tastmaŋa jorgo kammuid maŋa kammuid kalga suoiniđ notká suoinijd kammui siisâ vâi kammuuh vonâččii olmâ háámán sovskammui vuodduid ákku lii jo čuáldám valmâšin já nuuvtpa piäsá forgâ kevttiđ uđđâ sovskammuidis cuozzâ cuozâ kalvo kesi čimmâ kärki čulgoom čulgomeh sivukappale čyeldiđ čuáldám čuáldá kutoa paulaa faskođ faskom fasko raaputtaa raapia jiehhee jiekiö näskäysrauta jorgod nurin vaate yms jorgođ kääntää toisin päin kaamâs kaammâs koipinahka kamuvčeppi čeepi taitava kengänneuloja koddoor oovtâ poccuu kamâseh nelji kaammâs kuntura kuárruđ kuárum kuáru neuloa kuárrumsuonâ suonilanka monnjâvuáđu takapohja neskiđ niäskám niäská näskätä neskimlyevdi näskäyslauta njuovvâđ njuovâm njuává nylkeä nutkâđ nuuđhâm notká työntää oldâsjotkâ iltti osto parkki nahan parkitsemiseen ostodiđ ostodâm ostod parkita nahkaa poostah hohtimet ruoijâs sijđopittá varren sivuosa ruojâs varsi stielâs kaistale suoiniđ suoiniim syeinee työntää kenkäheiniä kenkiin suormâkuáti kuáđi sormustin sävŋi säävŋi sauma šordeäimi särmäneula šušme kantapää vantteđ vantam vantta venyttää várvu váárvu silmukka vooijâđ voojâm vaja leikata viiltää vuodâ vuodduu paula vuoidâđ vuoidâm vuáidá voidella vuoidâs vuoidâs voide vuolâttâs lastu kirje lii almostittum kulttuurruttârááju torjuin já tekstâ tärhistem já skannam editistem já teekstân heiviittem servi ry já servi ry já mainâseh kiäđgán piävádâh já jalahâs šoŋŋâ já sierâdává jäävri riddoost vuáŋŋâš-sierâ láá ennuv jieškote-uv stuárusiih já hámásiih keeđgih moi oolâ já alne lii hitruu njuškođ jurbâ šolbis keeđgij oolâ lii vaigâdub peessâđ ko vyeligis tuolbâ ruávis keeđgij oolâ já njuškov keeđgist kiäđgán sierâdává ete sun kote kačča čáácán kárttá maka vuáŋŋáá väldikodán tuon ollâ jurbâ šolbis keeđgi oolâ iävtut já njuškiv siämmáá ääigi ollâ jurbâ šolbis keeđgi oolâ kiirdâš já pirrâ siäivu siälgán já iirât fáškuđ tom seelgist meddâl ruossâl uigâd vahâgist já kooččât suu čáácán stávru váhá ääigi ovttâin juolgijn mutâ piso eiduttâl te keeđgi alne čuožâd kaččâ čáácán já porššáá čääsi vuálá njuáská já puŋkkâl idduu jäävri poonán puánhármist jotelávt čääsi vyelni suorgân já čiäruškuát mun kaartâm vuáŋŋáá väldikoodán halijdâm čääsist meddâl keigee kieđâs já kiäsá suu maasâd keeđgi oolâ ko uigâdim tuu vahâgist čáácán fáškuđ porruu seelgist meddâl já ruosâlim keđgi lii liijkás olluv já juurbâs munnui poolâ vuáŋŋâš aasâ návt cuávis čääsist jäävri riddoost lohđut láá njuoskâ pihtâseh já mun puŋkkâlim jieččân idduu halijdâm pááikán sikká ain njuškee keeđgi alne riidon já kaččâl pááikán njuškee riidon já kaččâl maajeeld kaččâv maŋâluvâi pálgá mield pááikán riddoost aaikân lii kiäđgáá pálgást vieggâs kiäđgán já puŋkkâl jieijâs peelgi čuávu ain já siäivu tääl piälgán tot kirdá nube piälgán kaaivâst tom peelgist-uv meddâl puánhármist já juátká kaččâm puttân já tot poovčâst ko sun kuárŋu maajeeld aaikân lii tuuveest ko já puáttiv siisâ moonâv čuážžuđ paldâluvâi ááhu oovdân luhottes hámásâžžân lii tábáhtum láá njuoskâ pihtâseh já iidâ varda lii pelgi puttânâm ákku huolâstuvá sierâdáim vuáŋŋáš-sierâ riddoost já njuškoim siämmáá ääigi siämmáá ollâ jurbâ šolbis keeđgi oolâ kirdâččij munnuu pirrâ já tot siäivui muu siälgán irâttim fađostiđ tom meddâl mutâ mun ruosâlim já uigâdim vahâgist čáácán puŋkkâlim jieččân idduu ko koččim čáácán sikká já čäittá uccâ häävi iddust varda váhá já iilâšt čoolmijn kolgeh stuorrâ konjâleh já snuolgâ-uv kolgá njuuneest čáittá puttânâm peelgis já muštâl áákun vieggâsim kiäđgán ko muoi kaččáim maŋaluvâi riddoost pálgá miätá pááikán räävki lii vissâsávt raše ko lii nuuvt puttânâm ákku iätá kiärásávt já poso peelgi tuoi kal taarbâšvettee pessinarvuu já risse-talkkâs ákku iätá já viäžžá taid aaihâ talhâsluámist ákku putteest häävi putes čassijn já koškee tom suávi lostáin vuoidâst vala risse-talkkâs piälgán já hááván amas hävvi vardeđ sun kiessâl pessinaarvâpittáid idduu já peelgi pirrâ kuárŋu ááhu aaskân čokkáđ váldá meid käŋŋirân askeest já käŋŋirist ahevis ääših muttojeh ain pyerebin váldá vala luumâst linnâ njuneliijne já sikko já čoolmijd já nisádit sunnuu njune miinii tiivrijd kirdá siisâ ákku siämmás puárui čuávui muu siisâ-uv huuihád já keččih porruu kirdem puárui kirdá siäinán já seeinist piävdán tot kirdá liäibán já leeibist kiämnán puárui juátká kirdem loppimmiälkán puárui juátká kirdem viäskárán já viäskárist olgos tot kiirdij olgos šuáhkád lii šoddâm jo pyereeb mielâ já nuuvtpa ákku iävtut njuoskâ pihtâsijd te mun viežâm tunjin koške pihtâsijd skaapist nuolâst njuoskâ pihtâsijdis já kárvudât uđđâ ruopsis koške vuálpu já fiskis uccpuvssijd ákku koijâd njuoskâ pihtâsijd aaihâ uáksán kuškâđ lii keesi piäiváš páštá já piäggá lieggâsávt mäddin rähis usteveh piäiváš já pieggâ kuškiv jotelávt pihtâsijd peesi uávsist ákku muštâl mun tuálvum taid kuškâđ loppeed iššááš váldá njuoskâ pihtâsijd käŋŋirân já kuárŋu heŋgástiđ taid aaihâ uáksán peelgi sun ij innig muštegin ko puátá maasâđ hävvi-uv lii joskâm vardemist já iilâštmist miäcán sierâdiđ peesist piäcán sierâ iävtut moovtâ koške vuálppu já uccpuuvsah pajalist moovtásk tállán já lii vaalmâš juátkiđ sierâid já kuárŋuv olgos povvâst luvvá uáivis já huikká vala párnái maŋŋaal forgâ puurrâđ pasam kuolijd já rááhtám pottááknjuvdos puátteen forgâ já huikkev ilolâžžân já hiäŋgáv jo nube peesi uávsist já käävpist já šoddii šiev skipárâšah rääjist sij láá sierâdâm oovtâst masa jyehi peeivi já ákku moonnâv káávpán stuorrâ markkânân já lii táttum já kävppireeisun fáárun lii kuhes mätki já toho kalga mađhâšiđ autoin ááhust lii uccâ ruopsis auto čokkáá ovdâpeeŋkâst já vuájá auto čokkáá tyehipeeŋkâst já kooskâst čokkáá kaskoo tyehipeeŋkâ já stáálupárnááh čokkáv paaldâst puáris torvostoovlijn láá meid torvopuáhhááh já iävá lah kuássin ovdil lamaš auto sáátust já nuuvtpa suoi poollâv váhá autost maađhâšmist ákku starttaa auto já já kuullâv auto moottor muávrum suoi suorgânává jienâid tot lii stáálui stáálu čaaŋŋâm kuusnii auto siisâ suoi huolâstuvvâv elimist-uv oroh lemin ennuv polâttittee ääših lii auto moottor jienâ kalga leđe moottor mudoi toin ij pyevti vyeijiđgin lii auto maašinpeeldi vyelni já tot ij lah ellee tiŋgâ ige tast taarbâš poollâđ maašinpeeldi puáhtá lekkâđ já ákku puáhtá motomin veikkâ čäittiđ tom tunnui ráávhut stáálupárnáid já šuáhkádává já rávhuduvvâv káávpán lii mokkáá já luákkáá mutâ ákku vuájá autoin čeepiht já rávhálávt ij laavii hurgottiđ alne já piällást láá meid poccuuh čuoškah já myevvireh kirdeh meeccist já kivsedeh poccuid puátih meeccist maađij oolâ čuoškâin já myevvirijn patarâsân piällást šaddee njaalgâ šadoh meid hokâtteleh poccuid meeccist ákku kárttá kooccâđ orostiđ já vyerdiđ ete poccuuh maneh oovdâst meddâl sun tuše keeppid liävtu kuácá uccáá já karva poccuiđ poccuuh tuálvisteh miäcán mutâ motomeh tuše uáhuh rávhálávt auto oovdâst ákku teddil jienâmeerhâ vâi poccuuh iberdiččii moonnâđ luodâ alne luodâ piällás piällást láá meid jotolâhmeerhah maid já imâštâllâv koolbâid tuoh láá já koijâdává ko uáiniv jurbâ- já kulmâhâš mallisijd fiskis-ruopsis jotolâhmeerhâid láá jotolâhmeerhah várutteh ulmuid maađij vaarâin já rävvejeh maht ulmuuh kalgeh maađij alne autoin vyeijiđ jotolâhmeerhâ siste lohá numerijguin mon korrâ liävttoin autoin uážžu vyeijiđ puásui-merkkâ vuod almoot ete maađij alne pyehtih leđe poccuuh-uv kulmâhâšmeerhah maađij piällást almotteh ete taan maađijst láá moheh já luáháh muštâl káávpán lii lamaš kukke mutâ vijmâg ákku já stáálupárnááh puátih stuorrâ markkânân lii jo alda huámmášává uđđâ jotolâhmeerhâid stuorrâ ratkuuttuv lii čuovjis-vielgis neljihâš mallisâš syejiluodâmerkkâ aalgâst lii čuovjis-vielgis jurbâ pyerá-já väzzimluodâ merkkâ já nieidâ lává eidu väzzimin maađij rasta já ákku kuácá já ooroost vuárdá ete väzzeeh peessâv torvolávt maađij nubepel maŋa ákku jorgeet maađij alne käävpi šiiljon já vuájá auto kyevti auto kooskân čižetpeln lii ruánáá persovnauto já auto uálgispeln lii čapis pakkeetauto autoi kooskâst lii nuuvt äätis ete ákku já iävá pyevti lehâstiđ auto uuvsâid te mun ferttiim murdettiđ auto já uuccâđ nube saje vâi pesâččijm autost olgos ákku hundâruš käävpi šiljoost láá liijká ennuv maaŋgâlágáneh jieškote-uv ivnásiih autoh já kuárus saje lii vaigâd kavnâđ ko ákku kiergân murdettiđ auto käävpist puátá olgos nuorâ kuhes kuovgisvuoptâsâš nissoon kuáddá kyevti stuorrâ lusis lastikseehâ tievâ purrâmušâid lii ruánáá auto vyeijee leehâst auto monnjâuuvsâ já piäjá seehâid auto täävvirsajan sun leehâst ovdâuuvsâ já čokkáán auton starttaa auto já murdeet tom meddâl ááhu auto paaldâst ákku já pyehtiv lehâstiđ auto uuvsâid já puohah peessih autost olgos já toppâv auto uuvsâid já ákku meid lukkâd taid já uáiniv käävpi pyerebeht nubebeln lii stuorrâ ollâ ränis rakânâs lii kävppi káátu alne lii käävpi nommâ já käävpi seeinist lii kolbâ mast lii käävpi áávusorroomäigi uuvsâst lohá kuulmâ sämikielân puáttim boahtin tiõrvân lii muštâlâm já ete ulmuuh uástih käävpist tagarijd purrâmušâid já tävirijd maid sij iä jieš pyevti ege määti teikâ kiergân šoddâdiđ čuággiđ pivdeđ teikâ mudoi rähtiđ láá uástupurrâmušah já tävireh puátih já káávpán maneh ohtânmaanoost ennuv ulmuuh já iävá lah kuássin uáinâm návt ennuv ulmuid monâdijnis ulmuin láá kuárus laavhah teikâ lastikseehah kieđâst já olgos puáđidijnis laavhah já lastikseehah láá tievâ maaŋgâlágán purrâmušâin já tävirijn uksâ lekkâs jiečânis automaatlávt ko vázzá jotelávt káávpán siisâ já kaččâv maajeeld mutâ ákku vázzá hitásávt sunnuu maajeeld váldá purrâmuškääryid moid sun áigu áhhoin nuurrâđ puoh uástusijd ákku-uv juksá já tuáppee uástuskääryin kiddâ váázáh nuuvt jotelávt ete lii jo vaigâđ juksâđ tuu ovdil ko peesah käävpi kaasan lam jo puáris já jyelgivääni ákku povvâst kal juuvsâm älkkeht rámmoo oskom kale ete tun juuvsah láá vala nuorâ já neppiris jyelgih puávtáh jotteeđ vala kaačân jođám innig tuše vääzin ákku iätá tun-uv peesah vala jotelávt muštoot ááhu ilolâžžân nuuvt mun-uv peesâm vala jotelávt ákku-uv iiloosm já váldá laavhâst uástuslisto uástuslistoost maid purrâmušâid muoi uásteen onne ákku iätá iän lah kuávttáá já lává fáárust muštoot ááhu lává taah uccâ stáálukyevtis fáárust kales mij lep ákku koijâd kyehti kulmâ nelji lep neeljis rekinist lep tuođâi neeljis käävpist mij uástip onne purrâmuššân ákku koijâd uđđâsist mojonjalmijn lohá uástuslisto moovtâ lii eidu oppâm luuhâđ veikkâ ij vala lah škoovlâstkin uástip šaddoid já heđâlmijd lohá listoost šaddoid muoi uásteen mun sáárnum tuše munnust ko kolgâččij sárnuđ mist šaddoid mij uástip ákku koijâd uástip tomattijd kuurku saalaat já kaalâ puávtám nuurrâđ taid loppeed já mana šaddoildee luus te mun nuurâm talle heđâlmijd heđâlmijd mij uástip ákku koijâd monâdijnis heeđâlmildee luus uástip appelsiinijd já bananijd muštâl já heeđâlmildeeh láá käävpi uuvsâ alda láá čižetpeln já heđâlmeh láá uálgispeln já kuárŋuv tállán tiätuäŋgirin šaddoildei šaddoid tutkâđ šaddoid taat pállu lii koijâd já váldá ruopsis toomaat kietân šaddoid taah láá koijâd vuárustis uccâ ruánáá kaalah kieđâst ruopsis pállu lii toomaat já láá ruusukaalah kieđâst västid já norá tomattijd uccâ lastikseehâ siisâ já viekkee taid viekkimpiergâsist teddil nummeertaavlust tomattij nummeer puátá kuittâ mast lohá ennuv-uv tomatteh teddih já mäksih lijmee kuuitâ seehâ oolâ tomatteh mäksih koijâd tiätuäŋgirin veikkâ ij ruuđâst maiden ibbeerdgin mäksih kyehti euro vittlov senttid lohá kuuitâst váldá vala kuurku já kaalâ šaddoilddest já viekkee taid-uv ij taarbâš viekkiđ ruánáá salatteh mäksih siämmáá ennuv väljee heeđâlmilddest bananijd já appelsinijd já lává kiergânâm heeđâlmildei-uv heđâlmijd imâštâllâđ heđâlmijd taat lii lii tego stuorrâ pihlejáámyerji koijâd já čáittá appelsin heđâlmijd taah láá imâštâl ruánáá vijnemuorjijd ooraans jurbâ heđâlmeh láá appelsineh já taid mun ááigum uástiđ- uv ruánáá kuheldâlâšjurbâ heđâlmeh láá ruánáá vijnemyerjih ákku muštâl já väljee bananijd appelsinijd sehe seehâid já viekkee taid láá vuohis potákkeh-uv iiloosm ko huámmáš kiivi-heđâlmijd toh lah potákkeh láá kiivi-heđâlmeh veikkâ váhá potákkijd sulâstiteh-uv povvâst ij maašâ kuhháá leđe siämmáá saajeest já sun njuškee viekkimpiergâs oolâ ooinij maht já ákku láin teddilâm viekkimpiergâs puáluid já haalijd jieš-uv keččâliđ viekkim láá šadoi já heđâlmij kuuvij lasseen muorjij koveh lam myerji já viekkiim tääl muu iätá já teddil luámmán kove talle kiinii áigu greeipi viekkiđ já lii pieijâmin tom viekkimpiergâsân oolâ suorgân já njuškee jotelávt viekkimpiergâsist meddâl kaavhâd kaččâ muu oolâ sun huuihád lii greippi-heeđâlm ete kiergânih greeipi vyelni meddâl ete puoh ulmuuh iä uáini tuu muštoot já lohá oppeet uástuslisto láá tomatteh kurkku kaalâ saalaat bananeh já appelsineh mij vala uástip ákku koijâd kolgâččijm uástiđ vala mielhi pime vuástá vuojâ leeibi kaahvijd já jáávuid vistig mielhi já pime viežžâđ láá siämmáá kolmâskaapist iävtut áákun peri ákku iätá já väzzil ovdâskulij mielkkiskaapi luus já imâštâllâv ko uáiniv ete mielkki-uv lii skaapist puurkij siste kuusah láá já koijâdává já kuovlâlává mielkkiskaapi tuáhá käävpist lah kuusah povvâst já váldá skaapist kuovgisčuovjis mielkkipuurki huámmáš ete kolmâskaapist láá ennuv maaŋgâlágáneh mielkkipuurkih mielhijd tuot lii koijâd já kiäččá kuovgisčuovjis mielkkipuurki lii vuojâttes mielkki västid já váldá vuojâttes mielkkipuurki lasseen vala kuovgisruánáá laktoosttes pimepuurki ilddest mielhijd tot lii pelestis koijâd ko uáiná pimepuurki lii pime lii vuojâttes laktoosttes pime mun uástám äijihân čielgee skaapist vuoijiiš mielhi-uv mielkki lii ruopsis mielkkipuurkist ááigum loppimmielhi rähtiđ loppimmiälkán jiem lijkkuu ollágin puurâm pyereeb jieš rahtum loppimmielhi lii pááccám loppimmielkkiliitán uccâ loppimmielkkitiälkku ađai loppiittâs liäškum vuoijiiš mielhi loppimmielkkitiälhu oolâ já siävuttâm tom loppimmielkkitiälhoin já tastmaŋa luávdám lite lohhijn tom leđe pirrâmpeeivi sevŋâdâsâst lohe vyelni loppimmielkki lii vaalmâš pärnivuođâst loppimmielhi-uv koolgâi jieš rähtiđ ákku iätá já viäžžá vuástá já vuojâ tuoi mielhi koijâd já muoi mielhi juhheen viežžeen mielhi vyevdist ässee kussâstáálu tuállest láá kyehti kuusâ já sun pača kuusâid jyehi peeivi láán máttááttâllâm kuusâid paččeeđ iätá lâi muu pärnivuođâst muádi poccuu lasseen kussâ já talle ij tarbâšâm mielhi ige vuojâ uástiđ mij kirnoim vuojâ puáris kirno lii-uv tääl mii kievkkân nurheest pooččim kuusâ já kirnum vuojâ jo pärnin kal puátá káávpán maaŋgâ mohe pehti tego eres-uv uástimnáál purrâmušah já tävireh ääigi ennuv kuusah láá siämmáá stuorrâ navittist já paččeemmaašin pača mielhi kuusâin stuorrâ vuovdân stuorrâ vuovdâauto viäžžá mielhi já tuálvu tom meijerân kost mielkki piäijoo purkkijd mielhist valmâštuvvoo vuojâ margarin juuguurt pime vuástá já lahcâjieŋâ-uv ákku muštâl mielkkiautoi auto tuálvu taid káávpán já käävpist toh tiällájuvvojeh kolmâskaapin ákku muštâl ulmuuh viežžih já uástih mielhi käävpist iätá nuuvt eellim lii tááláá ääigi váhá ereslágán ko talle ko mun lijjim pärni ákku hundâruš lii huámmášâm puolâščuhe kost láá lahcâjieŋah kuárŋu tiätuäŋgirin lahcâjieŋâid tutkâđ oigá njune čuukán mutâ murdá tállán ko tobdá kolmâsvuođâ keččâđ čuhheest lii tälvi já puolâš láá pieijum čuhe siisâ veikkâ lii keesi huuihád čukke lii puolâščukke já ton siste láá lahcâjieŋah lii ulmui stuorrâ hersku mii lii laavcâst rahtum muoi ákku onne lahcâjieŋâ-uv koijâd ááhust muoi pyevti návt kukken tuálvuđ lahcâjieŋâ pááikán ko lii pakka kesipeivi päikkimätki pištá nuuvt kuhháá ete lahcâjieŋâ kiergân kal suddâđ ton puudâ lahcâjieŋâ kalga leđe puolâšist tij maggaar lahcâjieŋâ mist lâi muu pärnivuođâst puáhtá paččeeđ já mij finnijm motomin juovlâi ääigi kalmaattum poccuumielkkipitá já tot lâi kal párnái hersku ákku čielgee vala já mana leibi-ildee luus láá ennuv maaŋgâlágáneh leeibih láá timmâ sämpyleh kavra- já ohraleeibih ilddest láá váhá korrâsub ruvâšleeibih já vyeli-ildeest láá korrâleeibih já kuárŋuv leibi-ildei-uv já kuldâlâddâv leibiseehâid já pakettijd leeibih láá korrâseh já motomeh láá timáseh leeibijd taat lii leeibijd taah láá já koijâdâllâv ulmui leeibih-uv hiämástutteh stáálupárnáid láá ruvâšleeibih já tuoh timmâsub leeibih láá kavra- já ohraleeibih láá korrâleeibih muštâl já váldá ilddest ruvâšleeibi moos sun lijkkoo puoh enâmustáá leibi máksá ađđiistâl veikkâ ij sungin ibbeerd hoodijn maiden ruvâšleibi máksá kulmâ euro västid mojonjalmijn lah viekkim leeibi mielhi já pime muštoot já mielkkipuurkist lii vijvekoodist jo hadde valmašin ij taarbâš viekkiđ muštâl já mana kähvi- já jávvu-ildei luus láá še ennuv maaŋgâlágáneh jávvuseehah já kähvipaketteh kaahvijd tuoh láá koijâd já čuujoot koleivnásâš kähvipakkeet lii tivrâs silleekähvipakkeet uástám ain hälbis pánnukähvipakkeet ko juuvâm pyereeb olmâ pánnukäähvi häälbib kähvi lii muu mielâst liijká njálgásub-uv ko tivrâsub kähvi ákku iätá já váldá pánnukähvipakkeet ilddest pelestis čuážžu jávvuildei oovdâst já hundâruš láá ruvâš- nisu- kavra- já ohrajávvuseehah jáávuid muoi uásteen onne sun koijâd ááhust já totká jávvuseehâid jáávuin mist liigin vänivuotâ innig moh jáávuh mist láá nuuhâm já ohrajáávuh nuhhii jieht ko enni liäibui niisuid já kakkij muštá já tuáppee nisu- já ohrajávvuseehâid ilddest jávvuildee tyehin kulloo ilolâš uccâ nieidii jienâ tyehin kuovlâl kielâpiervâlskippáár lep puáttám ennijn já eijijn káávpán uástiđ evvisijd párnái- já nuorâi muusiktábáhtusân já munjin šaddâ forgâ uccâ uábbi teikâ viljâ muštâl ilolâžžân tiervâ puáttip itten muusiktábáhtusân muoi tobbeen oovtâst kielâpiervâl livđe iävtut ličij kal hitruu taarbâš ohtuu livđuđ moovtásk eeči já enni-uv puáttiv tiervâttiđ ááhu já tiervâ tunjin kulloo vajah luámánijd čuággiđ eeči koijâd ááhust koijâdmist munjin kulloo vajâm lyemejeegist jotteeđ já máccuhijd sovskammuid já kurekammuiđ-uv kuárruđ tijjân kulloo jo muštâlij ete tijjân šaddâ forgâ vávvá ákku iätá mijjân šaddâ kolgâččij šoddâđ muádi oho keččin tääl te kiergânâm vala luámánijd čuággiđ mield kiergânâm vává šoddâm maŋa saremiäcán-uv tibi te kiävá enni muštâl ilolâžžân tuoi itten párnái- já nuorâi muusiktábáhtusân eeči koijâđ muoi láán puátimin enni-uv puátá iävtuttij ete suoi livđuuččáin oovtâst kielâpiervâl livđe tobbeen tot tunnui ákku koijâd tiäđust-uv kal livđuv pyereest oovtâst tego kesimáánust riddojuhleest kuulâim eeči iätá te mij itten talle uáinip muusikjuuhlijn ákku iätá mij uáinip tiervân enni já eeči tuáivuttává áákun já já vyelgiv juátkiđ uástusij nuurrâm liijká tuáivut tiervân tiervân já stáálupárnááh tuáivutteh perrui munnust láá puoh purrâmušah maid muoi tarbâšeen ákku hundâruš já väzzil käävpi kasa kulij kiäččá huolâstum nálásâžžân ááhu ko oigá uástuskääryid ááhu maajeeld já ákku väzziv njälgisildee lappâd kiäččá njálgáid já koijâd ááhust ákku mii peeivijd itten lii mii peeivijd itten liigin lávurdâh ákku maka hundâruš leikkusem tiet lii njälgispeivi-uv muštoot ááhu lii-uv jo vájáldittim tom njálgáid ááiguh uástiđ uástám stuorrâ njälgisseehâ mast láá maaŋgâlágáneh njálgáh salmiak- toffee- sehe heeđâlmnjálgáh faalâm njálgáid já iätá já váldá ilddest luholâžžân puoh stuárrámus já lussâdumos njälgisseehâ ákku já stáálupárnááh maneh käävpi kaasan uástusijd mäksiđ peivi tiervât kasa hoittájeijee ustevlávt já ilolávt já ááhu já ákku še tiervâttává suu loptee uástusijd kasa lääbži oolâ hoittájeijee lohá vijvekoodilohhein uástusij kuuitâin hoodijd já almoot tasmaŋa purrâmušâi ohtsâš hade mäksih ohtsis eurod almoot kasahoittájeijee puoh purrâmušâi ohtsâš hade lii váhá hyenessiähá kulo já sun ferttee koijâdiđ vala ko jiem kuulâ lii kulo huánánâm uáinu lii vala pyeri purrâmušah mäksih eurod iätá kasa hoittájeijee váhá korrâsub jienáin paŋkkikorttáin vâi ruuđáin sun vala koijâd ááhust ruuđáin máávsám onne haalijd paŋkkikoortâ kevttiđ ko kalga nuuvt ennuv numerijd já puohlágánijd tubdâlduvâid mušteđ iätá ákku já kaaivâst ruttâpuursâst euro seeddâl já keigee tom kasa hoittájeijei eurod maasâđ sun iätá já addel vuárustis áákun ruuđâ maassâd piäjá ruuđâid ruttâpuursân puudâ ko ákku máksá uástusijd pakkaa purrâmušâid kyevti stuorrâ ruánáá ááhu kuárrum kägislaavkân ij lijkkuu lastiksehháid ollágin láá roskeh moh láá hirmâd mirkkâ luándun iäge mieskâ kuássin luándust jieijâs kuárrum kägisseehah toh killájeh kuhháá sun ain paalijd ko iälá käävpist já uáiná ulmuid kyeddimin purrâmušâid lastikseehâin laavhah lussâdeh kyeddiđ taid ohtuu auton ákku koijâd vajam kal kyeddiđ täid pyereest laavhah láá keppiseh já munhân lam kievrâ ruáhásist já kuáddá laavhâid auton iššeed ain mielâstis ááhu jo eehid ko päikkimätki álgá kiäččá já kiäh kavastâllâv tyehipeeŋkâst láá vaibâseh pesâvettee pááikán uáđđiđ ákku loohđut uccâ vaibâs mađhâšeijeid ij västid áákun kulloo tuše uccâ škorjidem ko já lává jo nohádâm čärvee čolmijdis kiddâ mutâ ákku ij pyevti čarviđ čolmijdis oovtâgin sekuntin sun lii vala virkkuu já kirjeráájust ehidispeivi já puátá ennijn kielâpiervâlist pááikán šiljoost suu vuárdá ilolâš illâttâs já čokkáv ääiđi alne vyerdimin keččâv ko ákku norá čapisjiereehmuorjijd čapisjiereehmyerjimiestust láá ennuv čapisjiereehmyerjih já miestui uávsih aaibâs sojeh vuáluskulij muorjij tiädust muorjijd tuoh láá já koijâdává ááhust ääiđi alne čokkáádijnis iävá lah kuássin ovdil uáinám ege smakkim čapisjiereehmuorjijd láá čapisjiereehmyerjih iä šoodâ jiečânis meeccist pic ulmuuh ferttejeh šoddâdiđ taid šiljoost teikâ muorâkäärdist keesi kal láá šoddâm ennuv čapišjiereehmyerjih ákku sárnu já addel já smakkiđ muorjijd taatpa lii piškeris myerji lii siämáá pišker ko juŋŋâ iätá já nirvee taat lah ollâgin piškeris myerji lii njaalgâ myerji imâštâl já mávustâl já njama čapisjiereehmyerji njäälmist mojonjalmijn čapisjiereehmyerjih láá váhá piškereh mutâ enâmustáá vorâs laddâm myerjih láá njálgáh tot piškeris myerji lii-uv vitamiineh täin liijká láá tiervâsin ko porá muorjijd ákku-uv muštâl stáálupárnáid nurâmist ko kiergânâm te vuálgám kal juuŋâid-uv nuurrâđ pajedáim navrâsijd piäldust onne nuurâm čapisjiereehmuorjijd miestuin já itten muoi vyelgeen juuŋâid nuurrâđ pyehtivettee puáttiđ fáárun ákku iävtut stááloid liäkká verájáá já kuldâl imâštâlân ááhu sárnum ákku sárnu sun koijâd já vilppo šiiljon vâi uáináččij ááhu savâstâllâmskippáár sárnu já lává kustoo puáttám kolliistâllâđ muu luus čielgee ilolâžžân káččá uccâ stáálui luus já salo sunnuu lieggâsávt lopedij munnuu puáttiđ kolliistâllâđ tuu luus iätá moovtâ še ko tuoi pessáid kolliistâllâđ muu lam jo ahevuššâm tunnuu iätá já tuáppee miestust muáddi čapisjiereehmyerji já leggist taid čeepiht njáálmán ain ahevuššeen tuu jis iän lah uáinám tuu kuhes ááigán já ettâv láán smakkim čapisjiereehmuorjid láá njálgáh muštâl mielâst toh láá piškereh pelestis nirvee oppeet monâdijnis enni ana čalmeest já kuldâl ain já ááhu mielâkuvviittâsskippáársierâ lii vissâ njuámmum áákun-uv ko sun-uv jo sárnu uáinimettum stááluiguin já ákku lává oovtâst kal ubâ čiiŋah enni hundâruš mojonjalmij iššeedškuát ááhu čapisjiereehmuorjij nurâmist lii vaigâd kavrođ já nottođ já nuuvtpa sun iätá keččâđ ete láá-uv vyelioovsijn vala myerjih idduuh iä innig killáá nottom jiemge mudoigin lah innig nuuvt lašmâd tun lah vala lašmâdis kandâ já peesah älkkest nutâgiđ oovsij vuálá nuuttâg já paajeed vyelioovsijd láá vala veikkâ mon ennuv stuorrâ myerjih ákku myerjisaŋko täbbiláá te mun ulâttâm pieijâđ muorjijd toho já luáštádâttâv ääiđi alne enâmân moonnâv miestuu vyelioovsij vuálá já išedává nuurrâđ majemuid muorjijd tuoi muorjijd eeppid ko stáálupárnááh čyežžilává jyelgisuormâidis oolâ já irâttává nuurrâđ muorjijd muoi ulâtteen ele huolât já lopedává oŋâttâššâv muorjijd já koškâv nuurrum muorjijd saaŋkon já stáálukuáhtá jotelis já neppiris kieđâiguin já suormâiguin čapisjiereehmyerjih láá forgâ jotelávt nuurrum enni-uv puátá olgos vaccâkuuđâlm kieđâst kalenderist ete onne lii tuu kirjerájukirjij majemus macâttempeivi tun eelliđ ohtuu kirjeráájust kiirjijd maaccâtmin ij lah onne ehidist asto ko ferttiim täid vaacâid valmâšin kođđeeđ lii puáttee oholoopâ šoddâmpeivi já kođám vaacâid sunjin skeŋkkân enni iätá mun máátám ohtuunân-uv kirjerááju kiirjijd macâttiđ já uđđâ kiirjijd luoihâttiđ mun taarbâš ohtuunân kirjeráájun vyelgiđ vááldám já fáárun moovtásk jieh tuođâigin taarbâš ohtuunâd kirjeráájun vyelgiđ enni povvâst já mana siisâ soojijd tot lii já imâštâllâv lii stuorrâ viäsu kost ulmuuh pyehtih kiirjijd luoihâttiđ luoihâttem meerhâš tom ete olmooš puáhtá väldiđ kiirjijd pááikán já luuhâđ já keččâđ pääihist taid kalga liijká macâttiđ kirjeráájun tiätu ääigi keejist tuoi vyelgiđ muin kirjeráájun moonâm pyeráin toho já pesâvettee pyerá sáátun-uv iävtut stááloid lii tállán vaalmâš vyelgiđ kirjeráájun lii ain hitruu peessâđ uápásmiđ ulmui imâslâš elimân vuálgá siisâ kiirjijd viežžâđ já já pääcciv áhhoin majemuid čapisjiereehmuorjijd nuurrâđ viäžžá kirjerájukirjijd jieijâs visteest já piäjá taid reepun täärhist vala kirjerááju kuuitâst ete puoh kirjeh láá reepust váldá meid kietâpuhelin fáárun vâi puávtáččij suáittiđ iänán jis sunjin šaddâ minii eeđijd määđhist sun tuvkkâl vala luumân já leggist reepu siälgán puáhtá vala oovtâ eeni luoihâttem kirjerájukirje lâi pááccám vahâgist pivtâstem kirje kietâtyejiviistán leđđeeleje vuálá čiähusân já enni táttu tom-uv macâttiđ tuolmâmpyeráin vâi váázáh-uv kirjeráájun enni koijâd vuájám tuolmâmpyeráin já vááldám já sáátun iätá piäjá torvokappeer uáiván já tuámá olgos muhâttâl luodâ alne já keejâ tárkká uálgispel já čižetpel ete puátih-uv autoh ovdil ko vuájáh luodâ rasta ratkuuttâh lii čuuvtij varâlâš enni huikká maŋŋaal vuájám njuolgist já siijvoost luodâ alne luodâ roobdân ovdil ko moonâm luodâ rasta já keejâm ratkuuttuvâst uálgispel já čižetpel ete puátih-uv autoh loppeed iänán já tuámá olgos pyerá stivrimstáágust lii uccâ koori kuus já kuárŋuv nanosávt koori roobdâin kiddâ rävvee já tuolmâst pyerá joton tuálmá pyeráin rávhálávt ige muhâttâl kirjeráájun lii liijká vuástálâh já vyeijil tom pajaskulij tuolmâm lii lussâd já váátá vuoimijd čyežžil tuolmâmij oolâ já tuálmá hitásávt ovdâskulij maŋa lii luhhoost miätálâh já piäsá hurgottiđ miätáluv vuáluskulij korrâ liävttoin já kiljov iiloost mielâst tuolmâmpyerá sáátust lii hitruu já jiereskittee mađhâšiđ kirjeráájun kirjerááju lii ratkuuttâh ooroost já luáštádât pyerá alne kiäččá tárkká uálgispel já čižetpel ete puáhtá-uv sun moonnâđ torvolávt luodâ rastá lii jo alda já meerriđ laiđiđ pyerá loppâmääđhi kirjerááju šiiljon šiljoost piäjá pyerá pyerásteelligân já lukkâd tom čovduu sun tuvkkâl puksâluumân lii pivâstum já suu nierah ruápsájeh vyeijim maŋa váldá torvokappeer uáivist já sikko pivâstuv káálust sun heeŋgâst pyerá stivrimstáágun já kuárŋuv koorist meddâl tuoi pesâvettee kirjeráájun tunnust leehâst uuvsâ koijâd stááluin kávkkáv uuvsâ uksâ lii olluv kubduv já lussâd láán kal lijkás hiäjuh já uánihááh lehâstiđ nyevt ollâ kubdâ já lusis uuvsâ arvâl čižetpeln lii puállu mast teddilmáin uksâ lekkâs jiečânis še piäsá siämmáá naalijn olgos talle mun puávtám teddiliđ puálu ko mij moonâp siisâ kirjeráájun puáhtá teddiliđ puálu talle ko mij puáttip olgos kirjeráájust moovtásk já teddil tállán puálu lekkâs já já stááluh peesih siisâ kirjeráájun lii kuhes pevdi mon tyehin čokkáá ustevlâš nissoon lii kirjerááju hoittájeijee oovdâst peevdi alne lii tiättur čižetpel puáhtá pieijâđ macâttemkirjijd já uálgispel kiirjijd maid haalijd luoihâttiđ tobdá pyereest já sun tiervât ustevlávt tiervâ tunjin kulloo ohtuunâd kiirjijd macâttiđ koijâd tiervâ tiervâ munjin mihheen immâšijd kulluu ij kiergânâm onne fáárun já mun vuoijim tuolmâmpyeráin enittáá teehi mutâ jiem mun ohtuunân puáttám já poođijn muin kirjeráájun muštâl váldá kiirjijd reepust já piäjá taid peevdi oolâ tiättur čižetpel já suoi lává imâštâl já kuovlâl tuáhá mutâ ij uáini kiämmân lává muu uccâ stááluskipáreh iävá lah lamaš kuássin kirjeráájust čielgee já láá hitruus noomah moijáá já jurdá tiäđust-uv ete mielâkuvviittâsskipáreh láá peessâm fáárun já irâttává seevviđ mutâ ij uáini ige kuulâ sunnuu mield kirjeh iä lah maŋanum ige taarbâš mäksiđ sááhu huolât ko luvâškuát vijvekoodilohhein kiirjijd kirjeest lii tyehilohheest vijvekoodi mon lohá vijvekoodilohhein maneh kirje tiäđuh tiätumašinân šeermâst sun uáiná kirje noomâ čällee já kuás kirje lii luoihâttum já kirje macâttem peivimere kiäččá tiättur šeermâ já iätá lii tuu kirjij majemus macâttempeivi jieh taarbâš mäksiđ sááhu mutâ eeni luoihâttem pivtâstem kirje macâttempeivi lii lamaš jo áigáá áigáá já täst kalgâ uccâ sááhu mäksiđ lii kyehti euro iätá vuoi ij lah kal ruttâ fáárust huolâstuvá lii puáttám enijnis kirjeráájun enni kulá huolâ já iävtut puávtám lovniđ tunjin ruuđâ enni puáhtá mäksiđ loovnâ maŋeláá munjin suáitistâm vistig iänán já visásmitám ete uážum-uv mun lovniđ tust ruuđâ lii ettâm ete vieres ulmuin ij uážu väldiđ teikâ lovniđ ruuđâ iätá váldá puhelin reepust já suáittá iänán tääbbin tiervâ pivtâstem kirje lii maŋanum já tast kalga sááhu mäksiđ ij lah ruttâ mutâ enni lii kirjeráájust já sun haalijd lovniđ munjin ruuđâ mun sust ruuđâ lovniđ koijâd enni loppeed lovniđ ruuđâ já nuuvtpa enni luávnee kyehti euro viiđâihásâš ohtuunis kiirjijd luoihâttiđ munjin uđđâ kiirjijd ko ennigin ij lah fáárust vala koijâd ovdil ko mana uđđâ kiirjijd keččâđ viiđâihásáid-uv puáhtá kirjijd luoikkâđ kale tunjin uđđâ kiirjijd jis tust lii kirjerájukorttâ fáárust iätá pyeri lii kal kirjerájukorttâ luumâst mun moonâm čäittiđ já kirjerááju já valjiđ uđđâ kirjijd iätá peri vala pyereest valjiđ já luoihâttiđ uđđâ kiirjijd ovdil ko kirjerááju toppâs iätá já uáiniv ete kirjeráájust láá ennuv kirjeildeeh já kirjeh láá ildein ciäggud paldluvâi já motomeh kirjeh láá láskud pajaluvâi uásáduvâst oovtâ pajeildee alne láá še sierâelleeh já nube ildee vyeli-ilddest láá kirjij lasseen pittáspeelah-uv láá meid peevdih já stoovlih uásáduvâst láá vyeligâs stoovlih já jurbâ pevdi uásáduvâst láá alebeh stoovlih já peevdih láá rävisulmui- nuorâi- já párnáiuásáduvah puáhtá meid luuhâđ já luoihâttiđ loostâid já lasseen kirjeráájust puáhtá kuldâliđ mainâsijd muusik já spellâđ tiätturspeelâid muštâl já lii čokánâm kirjerááju muusik- já jienâkirjij kuldâlemnuurkán mainâs kuldâliđ já keččâđ mainâsân kullee kirje lii pieijâm hitruus stuorrâ peeljijd uáiván sulâstit munnuu pyeri skippáár huuihád toh lah peeljih kuldâl mainâs peljipiltoi pehti čielgee láá kal imâšliih ko mainâsijd-uv kuldâleh omâs tiiŋgah uáivist imâštâl enni pelestis čuážžu jo rävisulmui uásáduv kirjeildei oovdâst já väljee olssis kiirjijd já almai čokkáv já luuhâv loostâid peevdi piällást já ohtâ kandâ spiällá speelâ tiäturáin tiätturnurheest lii rávhálâš já mielâkiddiivâs saje iätá lii láá meid jieijâs njuolgâdusah kalga sárnuđ joskis jienâin ige uážu larmâdiđ já kaččâđ ige hettiđ iärásijd mätteen kal sárnuđ siijvoost sovkkâl mij taarbâš culidiđ ete ep sáárnu korrâ jienáin čielgee já mana párnái uásádâhân luoihâttâm ain kiirjijd párnái uásáduvâst muštâl já mana párnái uásádâhân lah páárnáš muoi-uv luoihâttiđ kiirjijd koijâd pyehtivettee kal valjiđ olssâd kiirjijd luoihâttâm taid muu kirjerájukorttáin já luuvâm kiirjijd tunnui pääihist kirjijd tuoi leppee kiddiistum kiirjijd tuoi haalijdvettee luoihâttiđ táttu tiettiđ kiirjijd ildein láá táttu tiettiđ láá kovekirjeh main láá tuše koveh ildein láá mainâskirjeh pyehtih leđe mainâsij lasseen koveh-uv lii jieš keksim já čáállám taid mainâsijd láá mielâkuvviittâsmainâseh ildeest láá muštâlus- já tiätukirjeh tiätukirjeh muštâleh aašijn moh láá tuođah kejâdává kiirjijd já smiettâv halijdâm keččâđ já luoihâttiđ kovekiirjijd ko jiemhân mun määti luuhâđgin iätá já kuárŋu vyeli-ildei kiškoškuát oovtâ kirje ilddest mutâ tot lii lijkás lussâd kirje masa jo kačča lättei kiergân eiduttâlde piälustiđ suu ilddest koččâmist láá aaibâs lijkás stuárráh já lussâdeh vâi já puávtáččáin jiejah väldiđ taid ildein ferttee išediđ sunnuu já liijká kuárŋuv ildein já tutkâv tiätuäŋgirin ildei kiirjijd já koijâdâllâv kiirjijd taat lii kiirjijd tuot lii kiirjijd taah láá kiirjijd tuoh láá lii kovekirje já tuoh-uv láá kovekirjeh lii mainâskirje já tuoh-uv láá mainâskirjeh västid jyehi koččâmušân kierdâvávt já tiptá stáálupárnáid ráávhust kiirjijd tutkâđ já lává tuođâi kiddiistum kirjerájukiirjijn luoihâttiččim mielâstân mainâs- já elleekiirjijd muštâl tun arvâlâh halijdâh-uv keččâđ täid kiirjijd koijâd váldá ilddest ellee- já já čáittá taid kale kuusah láá hitruus hámásiih sulâstiteh ennuv kuusâid moovtásk muumijn taah lah kuusah láá muumih mielâkuvviittâselleeh povvâst já piäjá kiirjijd peevdi oolâ šaddâ kuittâg tállán čuolmâ ko sun iirât lađâstiđ kovekirjij lääđih láá assaah já lussâdeh vaje ohtuu lađâstiđ vaidâl laađâst išán esken hárjutteleh kiirjij keččâm já lađâstem já sättih lađâstijnis vahâgist kiškettiđ laađijd ucceeb párnái kovekirjij lääđih láá maŋgii assaah já noonâ pápárist teikâ paahvist rahtum vala čielgee já lává kavnâm olssis mielâkiddiivâs kiirjijd väljee já mainâseh kirje sulâstit mielâst já hyelkkistááluid kávná olssis komovuotâ- já rakkeet kiirjijd já oovtâ dinosauruskirje já maainâs kirje já lává kiddiistum kiirjijn já loppeed luuhâđ taid-uv sunnui pääihist kiäččá kirjerááju tijme já huámmáš ete tot lii jo pel čiččâm toppâs čiččâm ääigi te mist lii jo äigi vyelgiđ toppâs forgâ iätá já váldá kirjerájukiirjijd käŋŋirân já tuálvu taid lohá oppeet vijvekoodilohhein jyehi kirje tiäđuid sun printtee kuuitâ mast uáinojeh kirjij tiäđuh já kuás taid kalga macâttiđ piäjá kiirjijd reepun já reepu siälgán já kuuitâ sun tuvkkâl oppeet puksâluumân sun vuálgá já olgos tiervân sun vala tuáivut tiervân já vyeje várugávt pyeráin muštoot kiäččá aalman já huámmáš ete alme ruáđđáá vääri tyehin itten lii piäivádâh ige arve lii šiev juŋŋâčuággim šoŋŋâ tun tiäđáh ete itten ij arve koijâd ko alme ehidist ruáđđáá te tot tiätá jalahâs šooŋâ čuávuváá piäiván ákku já äijih lává munjin máttááttâm mättiv kal pyereest ennustiđ šooŋâid luándu meerhâin munnuu ákku-uv ain ennust lii meid ettâm ete jis alme robdâ lii iđedist ruopsâd te ehidist sáttá arveđ lii maŋgii keevvâm-uv muštâl te mij ferttip vyeijiliđ tääl pááikán já ákku vissásávt jo vyerdiv mii iätá loptee stáálupárnáid koorin já njuškee jieš pyerá oolâ já tuolmâškuát pááikán já pyecceiviäsust äijih lii puosâškuáttám já karttâm pyecceiviäsun lâi lamaš maŋgâ peeivi korrâ kuorsâttâh nuárvui já kumeštâs lâi kašnattâllâm kuorsâm já karttâm ubâ paje njune nissoođ lijjii lamâš šovkkâdeh já sun lâi puáhtám tuše seeŋgâst viälláđ ige vaijaam porgâđ maiden šoodâi tállán uáivijorgáldâh jis sun irâttij čyežžiliđ lijjii leencuh já eres njuámmootaavdah njuámmun sunjin mutâ taan tovváá sun lâi lamaš nuuvt illávaje ete ij vaijaam lodde- já soorvâpiivdongin vyelgiđ veikkâ lâi pivdoäigi já láin juvâttâm äijihân sare- ja čapisjiereehmyerjisääpi já purâttâm luámánijd mutâ tohkin iä lamaš pyeredâm äijih kal lii pyeremus jo tuáhtárân vyelgiđ vâi finniiččih šiev talkkâsijd tuu taavdân já puárániččih tuálvum tuu autoin tuáhtárân ákku vijmâg eeđâi äijiháin ij lamaš kuássin lijkkum tuáhtárân monâmân mutâ taan tovváá sun vuolgij iävtulávt ááhu fáárun tuuđhâi äijih tárkká kuldâlij stetoskooppijn äijih kiäppáid já muštâlij ete äijihist lii kepispocceekuddum meridij äijih pääcciđ pyecceiviäsun tálhudem já tarkkum várás ko äijih lâi jo čiččâmlovviiđâ ihásâš já kumeštâs lâi nuuvt paijeen lii lamaš kulmâ peeivi pyecceiviäsust ko ákku já moonnâv suu keččâđ váhá jiärástuvá ete maggaar vajo äijihist lii kal lâi jo muštâlâm ete äijihist lii jo ennuv pyereeb vajo lâi jo luáštâm já kuorsâttâh já nuárvui-uv lâi nuuhâm äijih pesâččij pááikán-uv lii váldám já fáárun tiervâttiđ äijih tobdá jo uccâ stááluid pyereest já iiloosm ain ko uáiná uccâ stáluskipárijd vuod láá kyehti laavhâ fáárust tuolbâ lavkkâ já ruánáá kägislavkkâ tuolbâ laavhâ siste lii illâttâs äijihân laavhâst láá sareh luámáneh já čapisjiereehmyerjisäppi viistij uuvsâin láá numereh äijih viste nummeer lii love ko leehâst uuvsâ sun ooroost áhhoin uuvsâ tuáhá kuldâliđ kulloo povvâstem já ilolâš huullân visteest äijiháin viälláá meid äijih puáris skippáár lii lamaš lenccu já váhá váimuvääivih-uv já tubdâv kyeimis pyereest já suoi savâstâllâv iäljárávt koskânis kal meerhâš ete äijih lii puárránmin korrâ liävttoin hundâruš ilolâžžân ko leehâst uuvsâ já lävkkee siisâ viistán kiäh poođijn tiervâttiđ muu rákkásumos ulmuuh äijih iiloosm já koonjâl almostuvá suu čalmekiäcán tuámá tállán rähis äijihis luus já salo suu kuhháá puátá maajeeld mutâ sun mana tiervâttiđ tiervâ lah puosâškuáttám leencun já karttâm pyecceiviäsun vajo tust tääl lii ákku koijâd tiervâ tiervâ lii jo ennuv pyereeb vajo lam masa jo puáránâm västid tutâvâžžân iälá tiervâtmin lii hitruu kuullâđ ákku iätá já čokkáán äijih paaldân seeŋgân já saloskuát äijih tuáppee ááhu-uv käŋŋirân rähistâm tunnuu já lam kal ahevuššâm-uv tunnuu korrâsávt äijih iätá muoi-uv rähisteen tuu já láán ahevuššâm tuu iätá já ákku nuáigut uáivis tun lah puáránâm já vyeimih láá maccâm ko vajah muu käŋŋirán-uv toppiđ ákku ruáhásist tutâvâžžân huámmáš já já iiloosm sunnuu uáinimist tego arvâlij lah váldám uccâ stááluskipárijd-uv fáárun nuuvt ilosmâm ain ko uáinám tunnuu äijih iätá já váldá já kuámmir oolâ tust lii moonnâm tääbbin ákku koijâd äijihist must mihheen eeđijd lah lamaš ko visteskipárin ožžum láá kal saavah pijsám láán muštâččâm pärnivuođâ já nuorâvuođâ tiäđáh kyeli- já loddepivdosaavahkin iä kal munnust kuássin nuuvâ huolât lah kiergânâm kuhástuđ pyecceetipšooh-uv láá muu tipšom láá mittedâm must kumeštâs maŋgii peeivist já adelâm talkkâsijd lasseen ubâ paje kiinii tipšoin iälá koijâdâlmin ete lam-uv mun muštâm juuhâđ tuárvi ij lah kal kiergânâm šoddâđ ige purrâmušâstkin lah kal vänivuotâ purâtteh-uv muu maŋgii peeivist puurâdmist ko kiergân te jo kiinii puáhtá forgâ peivipurrâmuš njune oovdân äijih povvâst já peivipurrâmuš kooskâst eiduttâlde kiergân riššoost posâdâttâđ elâččiđ maka láittá leikkušem tiet ij kal kiergân tuolvâđ veikkâ ij sávnuđ peesâgin äijih-uv mieđeed lätteeh já hiivsigeh-uv láá ko čorgejeijee iälá jyehi peeivi čurgiimin taan viste sun sälkkee lyenilite já tastmaŋa sikko peevdijd já uuvsâ toppittuvvâid sun sappâd lättee já pasa hiivsigáldá- já vuovdâ lii kirkkâdub ko kirkkâdumos täsni almeest tarbâšeen kal piäivášlaasâid ko manneen kieđâid poossâđ äijih čielgee mojonjalmijn te tun lah jo masa tiervâs ko saavah-uv láá siämmáá hitruuh ko tiervâsin-uv elâččâm ráđádâlmin pyecceetipšoiguin ete kuás tun peesah pááikán ákku iätá já vuálgá tipšoiguin ráđádâllâđ páácá čokkáđ äijih paaldân huámmáš ete hundâruš maidnii eellim jieht tuáhtár lunne ravviittâsâst muštâl äijihân tun-uv lamaš illávaje tust oppeet peljikuddum teikâ čalmekuddum must lamaš pelji- ige čalmekuddum lâi viiđâihásij tärhistem tuávtir muu peeljijd já čoolmijd-uv tärhistij já kuldâlij stetoskooppijn muu vááimu já kiäppáid tärhistij meid muu uáinu já kulo sun viekkij já mittedij muu ferttejim meid sárguđ jieččân kove já čuoppâđ skerreiguin sárgá miätá meid vazzim lättest sárgá miätá já njuškum sehe kuovttijn já ovttáin juolgijn mun mainâstim kuuvijn já västidim tuáhtár koččâmuššáid sun puáhuttij muu amas puosâškuáđáččii varâlâš tavdáid ilâštij já mun čierrum-uv váhá mun ožžum valjid olssân uccâ sierâ väljejim ruopsis moottorkiälhá čielgee lii pyeri ete tun lah tiervâš puáhuttem ij pište ige iilâšt kuhháá lam finnim puáhuttâs tääbbin pyecceiviäsust mutâ jiem finnim kal sierâ äijih iätá já lii maka pettâšum tun vissásávt puáránâm tun jäämi äijih koijâd vala já kiäččá äijih já lii huolâstum must lii jo ennuv pyereeb vajo já lam puárránmin korrâ liävttoin äijih iätá kuittâg jáámá motomin tom puáris puáris aaihâ mii šiljoost toos keevâi jaamij já viirâi västid moh šoddii aaihâ pirrâ ovdil ko tot viirâi äijih koijâd vala uccâ piässááh šoddii ton pirrâ muštá tot lii ulmuin-uv enni šoddâd vává já vávváást šaddâ stuárráb pärni šaddâ nuorâ já tastmaŋa nuorâst rävisolmooš puáráásm já puáráásm já loppâloopâst sun lii vuorâs tego mij já áhhoin lep ko olmooš lii iällám tuárvi kuhháá sun jáámá tego muorah já eres šadoh já elleeh-uv jäämih párnáipárnááh talle tego uccâ piässááh moh pääccih šoddâđ já eelliđ puáris aaihâ jäämmim maŋa já tain šaddeh vuod puáris aaihah nuuvt kal motomin nuorâb muorâ-uv jäämmiđ tego nuorâb olmooš-uv ulmui-uv elimeh láá jieškote-uv kukkosiih lii kuhheeb eellim ko nubbeest liijká oskom ete muoi kal kiergâneen vala maŋgii kuálástiđ já miäcástiđ oovtâst äijih iätá vala kiäččá äijih tutâvâžžân ko ákku máccá viistán já iätá ilolâžžân peesah itten pááikán mutâ tun koolgah vala oho vuoiŋâstiđ pääihist ige jäävri oolâ jieh uážu ubâ ookon vyelgiđ oovtâ iijâ maŋa mun peesâm pááikán suotâs mun innig väzziđgin ko lam jo nuuvt kuhháá tuše viällám seeŋgâst äijih maka hundâruš mun porgâččim ubâ oho pääihist te vuossaargâ vuoiŋâstâm mainâstâm koškepiärgumääli koozâm vala tuoibâm várugávt váázám láávgust láávlum pastemijd poosâm äijih maka hundâruš já luvâttâl ohopeeivijd taat okko-oornig tunnui äijih koijâd mojonjalmij ááhust já heivee lopedâm poossâđ veikkâ jyehi peeivi ij lah lusis pargo ákku povvâst já povvâstává äijih ohopeivitiihtân huámmáš ááhu laavhâid já imâštâl čapis laavhâ čapis tuolbâ syeligâs laavhâid tust lii fáárust lii tiätturlavkkâ laavhâst lii tiätumaašin ákku muštâl äijihân já časka čalme sunjin leehâst laavhâ já tiälláá tiättur lovdduu oolâ äijih njune oovdân já addel tiättur säplig sun uigâd mokkula tiäturân immâšijd mun määti tiättur kevttiđ äijih imâštâl já kiäččá já ááhu tun taarbâškin mättiđ mätteen kal taam kevttiđ ákku iätá já leehâst tiättur puálu teddilmáin halijdeen virkosmittiđ tuu já čäittiđ tunjin moonnâm keesi kuálástemreeisu kuuvijd sehe ááhu kuárrum mááccuh kove já muu uđđâ kurekammui kove čielgee sun teddil säplig já ocá njuoláin kovekansio tiäturist já leehâst kansio taarbâš ko oho leđe pääihist meddâl te tun lah jo tiättur-uv máttáátállâm kevttiđ äijih iätá leikkušem tiet áákun tun kale oppih digikamera-uv kevttiđ äijih rámmoo ááhu lii šiev máttáátteijee lii muu máttááttâm vuolgâttim suu uđđâ mááccuh kove já čaalijm sunjin šleđgâpoostâ-uv ilosmij kal čuuvtij ko ooinij valmâšin koorrum mááccuh tállán ákku iätá lii váldám täid kuuvijd talle ko mij lâim kuulmâs ubâ peeivi jäävri alne čielgee moovtâ lii vuossâmuš kove kooveest tun suápuh viermijd iđedist nubbe kove lii valdum koskâpeeivi kooveest muoi ušteen tuin ko ákku váldá digikuuvijd já suhá kuddim stuorrâ kuávžur já tun kuddih puško lii kuálmád kove kooveest mij tulâstâllâp jäävri riddoost ehidispeeivi juuvah käähvi mielhittáá já sukkârttáá já puurah vuojâleeibi puurâm koškepiärgu já juuvâm saresääpi porá vuojâleeibi sehe koškepiärgu já juhá käähvi mielhijn já sukkâráin čielgee kuuvijd puurah koškepiärgu leibittáá já kähvittáá já äijih pelestis porá vuojâleeibi koškepiärguttáá moovtásk muštâliđ kooveest povvâst já juátká kuuvij čäittim lii niäljád kove kooveest tun kuovah viermijd ehidist já kodáh ennuv šaapšâid čielgee kale tom reeisu lâi kuálkki já jalâhis šoŋŋâ mutâ ehidispeeivi aalman pajanii piegâkoozah já piegâškuođij šoddii ollâ pááruh stáávrui nuuvt ete eiduttâlde puovtim kuohâđ viermijd äijih muštá talle arveškuođij-uv ákku-uv muuštâš lâi masa jo rášuarve ko peesáim pááikán mist lijjii kááijumliijvah já arvepihtâseh pajalist iätá já čáittá viiđâd kove mast sun čuážžu jäävri riddoost stággu kieđâst já njuoskâ arvepihtâseh pajalist liijká lii váhá koškásub kove ákku iätá já teddil mááccuh kove uáinusân lii meid uđđâ kurekammui kove ákku iätá já čáittá vala majemuu kove hitruu keččâđ kuuvijd äijih iätá tutâvâžžân lii jo mielâ peessâđ jäävri oolâ keejist muoi manneen kal vissásávt kuálástiđ sun vala šuáhkád mield maašah vuoiŋâstiđ tuáhtár ravvui mield ubâ oho te tastmaŋa peesah jäävri oolâ ákku loppeed já kiäččá tiijme jurdám ete mij vyelgip tääl pááikán já puátteen itten tuu viežžâđ tun peesah pááikán vala koijâd kyevti iijâ maŋa tuávtir lii lopedâm muu-uv pááikán mun-uv jo käibidâm pááikán já jäävri oolâ šuáhkád kolliistâllâđ mii-uv ko lah peessâm pááikán ákku iätá já piäjá tiättur laavkân puáđám skammâmáánust puáđám kolliistâllâđ ko peeivih láá uánánâm ige uáini innig olgon nuuvt kuhháá pargeldid loppeed laavhâid taat ruánáá lavkkâ lii äijih koijâd já kiäččá ááhu nube laavhâ mii lii pááccám lättei vuoi masa jo vájáldittim ubâ laavhâ laavhâst láá sareh luámáneh já čapisjiereehmyerjisäppi tunjin kale faallâđ täid kal porreen luámánijd já soorijd já juhheen čapisjiereehmyerjisääpi-uv veikkâ eehidpittán äijih loppeed takkâ mun-uv jo mielâstân muorjijd tai pyecceiviäsu purrâmušâi saajeest puurâm iiloosm ákku já peessih vyelgiđ saloh vala äijih sij tuáivutteh äijihân já tiervân já tuáivuttává áákun já stáálupárnáid tiervân tij-uv kolliistâllâđ muu-uv ubâ juávhoin tun puávtáh väldiđ tuu stááluskipárijd-uv fáárun iätá hiämmásk uáiná já sovkkâl vala áákun visteest olgos monâdijnis osko te sun uáiná-uv ákku moijáá čohčâ uánnán já iho lii jo sevŋâd piäiváš paijaan innig eiduttâl te vääri tyehin uáinusân tot ij oinuu ollâgin čuásku kuuloold já vyevdi elleeh rahtteteh táálván láá toppâm kuuđhâmievtâi vuovdâid iäge puáđi innig kuuđhâmievtâi ulguubel láá kirdám máádás uuvjah já puuzah já njuámmilij tuurhah láá muttuumin vielgâdin já uárrei tuurhah ränisin oceh tälvikoođijd čiehih kuobbârijd tälvičiävváid já tälviäigi lii älgimin já päikkivyevdist liijká lii vala ruške šadoi já muorâi loostah muttojeh fiskâdin oranssin ruopsâdin violettin já ruškâdin já päikkiaaihâ alda šaddeh meid suávih já suveh moi loostah muttojeh čohčuv fiskâdin já oranssin piäggá korrâsávt masa jo stormâ lyevvee fiskis já ooraans loostâid soovijn já suuvijn já kirdeet taid ááimust kikkárit káččá tuohuteehi loostâi maajeeld já iirât väldiđ taid kiddâ kirdeh já kaččeh almeest enâmân tun-uv vyejettiđ já koškâđ loostâid lii hitruu sun huikká ilolâžžân já kaška loostâid stuorrâ lostâleejeest pirrâpirrâ tovváá ij kiergân uásálistiđ sieráid lii tergâdis pargo koskân áigu lavviđ já sun lii eidu vuolâmin lávumuorâid lii uáinâm já kielâpiervâl šiljoost láávu já lává moddii passaam koškepiärgu já áhhoin já äijihijn láávust já ákku láin muštâlâm maht ulmuuh lijjii tovle aassâm-uv láávust lâi kuldâlâm iäljárávt muštâlusâid já sun-uv lâi movtáskâm lavviđ must lah onne asto kaččâđ loostâi maajeeld loostah koočâ almeest já suveh láá lostâmuorah já toh kočâtteh loostâidis ain čohčuv piegâ iššijn loostah luovâneh já kaččeh váhá jotelubboht muorâi oovsijn muštâl ooroost jaska kaččâmist já loostâi koškâmist kiäččá peesijd já imâštâl peesih kočâtteh kuácceid kuácceeh iä lah vala luovânâm lii kuácceemuorâ já tot ij kooččât kuácceid čohčuv tego lostâmuorah kočâtteh čielgee kierdâvávt uáinâm kal fiskis já ruškis kuácceid-uv enâmist iätá já norá enâmist ruškis kuácceid kietân kuácceeh-uv puárásmeh já kaččeh liijká pisoh maaŋgâ ive ääigi ruánáán já oovsijn kiddâ vâi hundâruš váhá ääigi ääši mutâ juátká jo forgâ ohtuu loostâi koškâm já ovdâsmaŋas kirdee loostâi maajeeld kaččâm juátká lávumuorâi vuollâm lii valjim já čuoppâm meecist njuolgâ lávumuorâid láá enâmist hiloi haloi káččá ain tuohu teehi loostâi maajeeld meid lávusaje rasta já kiäččá pajaskulij ij huámmáš lávumuorâid enâmist já lävkkee vahâgist oovtâ lávumuorâ oolâ ko tot tuáijoo jaska vuolâmist tuájáh muu lávumuorâid ko kaačah ovdâsmaŋas muu lávusaje rasta já tuolmah lávumuorâi oolâ páhudist vaijaht váldá toijum lávumuorâ enâmist já šuáhkád jiem kiergânâm vala lavviđ te ubâ láávu-uv ličij cuovkkânâm jis tun liččih kaččâm tom njeigâ juátká läittim lii váhá olgoláá meeccist nurâmin puáldimriisijd täälvi várás kulá já rijdâlem já puátá riseh käŋŋirist párnái luus sun lii čonâstâm paddijn ohtân kiästun čuážžu luhottes nálásážžân paaldâst já konjâleh kolgeh suu čoolmijn tuoi tääbbin kuullim ko korâstâlâi ákku iätá já luáštá rissekiästu enâmân lávumuorâ toijui ko tuolmâstij tom oolâ čielgee mun huámášâm tom ko irâttim väldiđ ááimust kirdee loostâid kiddâ jurdá ete ko sun lävvee te mun cuovkkiim láávu-uv iätá čiärun kuldâl rijdâlem váhá ääigi mutâ iätá talle kyehti uccâ stáálupäärni kolgâččáin čaahâđ stuorrâ miäcán sierâdiđ pyehtivettee sooppâđ muuneeld kost kuábás-uv sierâd jis tuoi sierâdvettee já porgâvettee eres sierâid já aašijd puáhtá kaččâđ váhá olgoláhháá lávusaajeest já lávumuorah iä kal nuuvâ meeccist puávtám išediđ tuu toi čuoppâmist ákku loppeed äšši liijká lii ete kihheen ij lammim jieijâs lah pyeri kaččâđ alda jis kiinii vuálá puvkkoin láá pasteleh já varâliih jyelgi ij toijum lávumuorâ saajeest ákku vala tuikkod já kejâdává kyeimis já turppáv tuoi sopâvettee koskânâd tunnuu riijdo puohâin lii pyereeb mielâ vijses ákku rävvee vala párnáid já loptee rissekiästu enâmist váldá päädist kiddâ mutâ siämmást päddi potkân já rissekiästu leevvân enâmân te taat lii jo viehâ puáris já nuuhâm päddi ko návt älkkeht potkân uđđâ já noonâ päädih laavii potkâniđ ákku muulijd jiečânis norá riisijd käŋŋirân já vuálgá siisâ já čuážžuv joskâ ain já hundâruššâv mana luus já salo viiljâs kiärásávt salo lieggâsávt ko mun tooijim tuu lávumuorâ pivdá addâgâs kal addâgâs tunjin já tothân lâi vaahâg lii ete jieh lammim jieijâd ko mun suttim tuu oolâ já korâstillim tunjin čuopâm uđđâ lávumuorâ meeccist já juáđhám vuollâm itten lii jo eehid já forgâ ciähhááškuát veikkâ lii lađâsmáánu äigi kalgeen vyelgiđ forgâ siisâ te eeči lii jo cokkiittâm tuulâ táákán iätá kiäččá aalman já uáiná stuorrâ jurbâ vielgis máánu kukken almeest vääri paajaabeln lii kal hitruu ko tot nohá já šaddâ ain uđđâsist lađâsmáánnun imâštâl tot lii maŋa tast šaddâ nohhee máánu já tasmaŋa šaddee máánu máánu maŋa ubâ jurbâ máánu lii uáinusist já tot lii oppeet lađâsmáánu muštâl ákku kuovlâl aaihâ uksâluámist já koijâd sooppâm tunnuu riijdo muoi láán sooppâm munnuu riijdo já ainhân muoi suáppeen loppâ loopâst munnuu rijdoid rääjist muoi čähheen pyereest oovtâst miäcán já oskottává puorijn mielâin já kuárŋuv eeni já eeji luus aaihâ siisâ siste kulloo ilolâš huullân ko já muštâlává iänán já iäčán peeivi tábáhtusâin páácá vala uksáluámán kejâdiđ olgos lii kustoo ložžim já áimu lii čuáskumin ain muttoo ubâ paje kolmâsubbon já kolmâsubbon te puáttee iijâ jo puolâštškuát veikkâ jävri jiäŋŋum iho tiätá tom ete mij peesâp forgâ juoŋâstiđ kuittâg vyerdiđ ete jieŋâ kiergân nanosmiđ tommittáá ete tot killáá väzzim ton alne jieŋâi oolâ ij koolgâ kuássin moonnâđ tibi te kiävá čohčâkeesi jo viijmâg muttuumin čohčâtälvin hundâruš ákku tutâvâžžân tappâ uuvsâ já mana čokkáđ eres perruin täähi oovdân lieggâ tuulâ pellâs piällást já tälviv stáálupeerâ läävee ain ehidist čokániđ oovtâst täkkituulâ pellâs tuoijuđ já puđâldiđ cokkit tuulâ táákán pihâšpeciháálguin vuollum cokkiittâsâiguin láá puoliččeh já toh cokkâneh jotelávt lieggee já čyevvee vuohâsávt stááluid ko olgon lii sevŋâd já koolmâs čokkáá suuhâmstoovlist já kođá sukkásagijguin ruopsis ullosuhháid kuáru stuorrâ nááloin já čapis laigijn ränis tiälhuid eeji ruánáá ráigánâm tälvipuvssáid já vuollâv peciháálguin cokkiittâsâid táákán lii puáhtám siisâ suuvij já soovij loostâid keeđgijd já paccâháid já sierâd toiguin lättest piällást eeči enni já ákku távjá mainâsteh párnáid meeci eres stááluin já ellein já muštâleh meiddei jieijâs pärnivuođâst oppeet tast ko tun teividih stáálui stáálu táttu eejist tuoi pahas nahârijd jis mun muštâlâm stáálust návt maŋŋeed ehidist ovdil uáđđám eeči koijâd lopedeen ete muoi iän poolâ stáálui stáálust já iän nievdâ pahas naharijd já oskottává iäčán te mun talle muštâlâm tunnui stáálui stáálust jis tuoi nuuvt korrâsávt táttuvettee eeči loppeed já muštâlškuát tábáhtui talle ko mun lijjim váhá puárásub ko tun oovceihásâš čohčâeehid já veigi ko mun váázám ohtuu meeccist mun uáinâm maidnii tuáŋgis já komâláš huáđđoid puátimin muu oovdeld jotá kaavren já vistig mun jurdám ete tot lii kuobžâ orostâm já keejâm tärhibeht ko tot puátá aldeláá tot kuobžâ kal lah mun huámášâm imâšijd tot puáhtá leđe mun hundârušâm vuárdám ete tot puátá muu luus kuulâm muávrum ton njäälmist ko tot aldân muu ko tot muávrád ton njäälmist njuškejeh cuobbuuh tot lii puátimin jeegist cuobbuid puurâdmist muu oovdâst čuážžu viehâ hormiš hámásâš kossâ uánihâs stáálu láá kuhes ruánáá-ränis tuággáás vuoptah moh čiehih suu čoolmijd stuorrâ ruábbáás njune já fastes stuorrâ njälmi láá uáinusist láá nelji hyenes ráigáás pääni láá kavraas suormah já suormâin láá kuhes kavraas koozah tego kuáskimist jyelgisuormah-uv láá meendu stuárráh já jyelgisuormâi koozah-uv láá kavraah stáálust lii stuorrâ juolis siähtálijn já jievjâmijn rahtum piivtâs lii še nuuvt haijii ete jiem pyevti masa vuoiŋâđgin ton alda tállán ete sun lii tot hirmâd stáálui stáálu mast eeči lii muu maŋgii váruttâm kuáhtááh stáálu meeccist te piso rávhálâžžân čääiti stáálui stáálun ete tun poolah sust ruokkâdin eeči ain laavij ravviđ muu tuođâi lijjim pärnivuođâst uáli tiätuäŋgiris já ruokkâdis kandâ poollâm stáálui stáálustkin veikkâ sun čuážui muu njune oovdâst muávrumin hormiš hámásâžžân stáálu mulgo muu vávjálávt já mun kejâdâm stáálui stáálu stáálui stáálu muávruškuát fastes jienáin uccâ stááluš ohtuu kaskoo meeci stááluid tun lah lam aikkâstáálu já aasâm puáris aaihâst eijijn já ennijn mun västidâm ruokkâdávt lam liijká tiätuäŋgir já mungis koijâdâm stáálui stáálust stááluid tun talle lah tun muu tuubdâ lam ubâ meeci hormišumos stáálu stáálui stáálu stáálui stáálu pahaduvá paajeed kieđâidis keigee taid muu kulij já iirât toppiđ must kiddâ nutâgâm jotelávt já čahhiim stáálui stáálu kieđâid mun jorgettâm já kaččâlâm patârâsân mun lam häppilis kandâ já puávtám kaččâđ häppilávt tego aldâgâs stáálu kaččâl muu maŋŋaal kuhes tuáŋgis lavhijguin láá nuorâ neppiris jotelis jyelgih mutâ ennuv uánihub läävhih ko stáálui stáálust vilpâstâm tyellitälli maŋŋaalsân já polâškuáđâm jo ete stáálui stáálu juksá muu forgâ kaačâm čikkááttâm muhâttâlâm já karvâm muorâid já keeđgijd neppirávt amas stáálui stáálu juksâđ muu oovdâst stuorrâ keeđgi mast lii uccâ luámi čiähádâđâm luámán já vuárdám ete stáálui stáálu kaččâččij lappâd stáálu liijká ooroost keeđgi nubebel já riämá karveđ keeđgi sáálust lii hyenes uáinu mutâ pyeri hajâáiccu apsa ete mun lam kostnii alda livkettâm luámist stáálui stáálu njune oovdâst já kaččâlâm oppeet patarâsân hápárâš kieđâiguin muu kulij já iirât väldiđ muu kiddâ muštâm ete eeči lii muštâlâm meid ete stáálui stáálu lii váhá tuávkki já lii älkkee filliđ suu jo sevŋâd já nuuvtpa mun keksiim kuárŋuđ piäcán mast láá ennuv paccâheh stáálu lii jo viehâ alda ko mun koškâškuáđám paccahijd nuuvt kuhás ko vajam koškâđ stáálu ooroost já kuldâl váhá ääigi kogobeht paccâheh kaččeh enâmân tot hárru paccâhij jienâ kulij já usâškuát muu čiävá aaibâs puástu saajeest pelestân luáštádâđâm peesist enâmân já njaavâm siijvost váhá määđhi nubekulij mun kaččâlâm pááikán nuuvt korrâ liävttoin ko kuássin puávtám kaččâđ jiemge keejâ ohtiigin maŋŋaalsân paje kal poolâm tast ete tot juksá muu já váldá muu kiddâ peesâm torvolávt pááikán já stáálui stáálu páácá kuusnii miäcán maŋa jiem teivâdâm innig kuássin stáálui stáálu uđđâsist jiemge liččii kal halijdâmgin eeči muštâl kiäččá párnáid já luvvá uáivis mojonjalmij kuldâldijnis lii joskâm vuolâmist já lii kuárŋum čokkáđ eeni aaskan kuldâlává mainâs loopâ räi aaibâs siijvost lii liijká tiätuäŋgiris kejastâh čoolmijn kihheen eres uáinâm ton maŋa stáálui stáálu meeccist sun koijâd láá kal uáinâm tom já ennuv lam mainâsijd stáálui stáálust kuullâm-uv oskom ete muin kaččâmân tot kuittâg tuulhâi tommittáá ete piso ain čiähusist ko mun jođám meeccist tot hoksái ete mun lam ennuv jotelub já vijsásub ko ij puáhtám juksâđ já väldiđ kiddâ muu eeči iätá vuolâst majemuu cokkiittâs já tuvkkâl puuvko tuupân muoi jotelubbooht ko stáálui stáálu táttu tiettiđ jurdám ete tuoi leppee ubâ meeci jotelumos já vijsásumos stáálupárnááh kal piergiivettee stááloin jis teividvettee tom eeči oskoot jo maŋŋeed eehid já enni huámmâš ete já jo kavâstâllâv naverseemeest láá vaibâseh ko tuoi kavâstâlvettee nuuvt korrâsávt lii kal äigi vyelgiđ uáđđiđ já jo cissâđ paanijd poossâđ já ijjâpihtâsijd kárvudâttâđ te mun puáđám lovdâččiđ tunnuu seeŋgân enni ávžoo párnáid vissâ keessiđ vala kárbá ollâsávt riidon já komettiđ tom vâi tot ij jiäŋuččii jáávrán jis iho puolâšt eeči vala hundâruš já vuálgá olgos eeči keesij onne puoh viermijd-uv čääsist já puovtij taid riidon mield jävri jiäŋu jotelávt vâi mij peessâp forgâ juoŋâstiđ já uágguđ-uv enni iätá ij šoodâ liijká vänivuotâ láá sehe koške- já sälttikyeleh-uv tommittáá ete mij ep niälgu tállán veikkâ ep jäävri oolâ váhá ááigán peesâgin ákku muštoot láá aikkâkiällárist meid luámáneh sareh juuŋah vuorâččâšmyerjih pihlejâšmyerjih já kuobbâreh-uv iätá uáđđiđ monâdijnis mij aassâp meeccist jäävri riddoost já jeegi alda finnip puoh purrâmušâid luándust enni šuáhkád monâdijnis lovdâččid stáálupárnáid já porkkanpiäldu-uv mist lii aaihâ tyehin já porkkaneh- uv láá kiällárist iätá lovduu vyelni kavâstâlân moskoot čolmijdis já nohháád tállán nahareh enni tuáivut já lovdâččijnis sunnuu nahareh tuáivut iänán jo naverseemeest já moskoot čolmijdis kullojeh nahareh kullojeh ákku-uv kavâstâl suhá kuuđđim valmâšin já nube suhá sukkáveerdi-uv ákku muuljid jiečânis mitted já verdid sukkáveerdi kukkoduv nube suhá viärdán já piäjá suhháid kođđeemkoorin viilpâst vala uksâluámist almeest päštee lađâsmáánu já uáđđiđ jieijâs seeŋgân kuárŋu aaikân siisâ já forgâ ubâ stáálupeerâ uáđá luholâžžân ulloräsilovdui vyelni jieijâs aikkâpääihist já niävdá täälvi vissâ maht já uápásmuin lyemejeegist já já uccâ stááluin šoddii pyeri skipárâšah teivâdem maŋa já elimist láá tábáhtum ennuv uđđâ já mielâkiddiivâš ääših kirjeest já peessâv ulmui káávpán kirjeráájun já pyecceiviäsun lah uáinám sunnuu kostnii elimist lii ain hitruu elâččiđ mutâ päikkivyevdi lii ain päikkivyevdi já puoh pyeremus já torvolumos saje uccâ stááloid aassâđ já eelliđ lii-uv já mainâseh kirje tot-uv čiälgá tunjin kirje lii almostittum kulttuurruttârááju torjuin já tekstâ tärhistem já skannam editistem já teekstân heiviittem servi ry já servi ry já mainâseh servi ry lii peiviv tipšoost anarâškielâ kielâpiervâlist ton puudâ ko enni já eeči lává pargoost lii majebargâ já kielâpievâlist lii sierâpeivi já suu tipšoskipáreh uážžuh väldiđ pääihist jieijâs sierâ kielâpiervâlân fáárun majebaargâ ij váldámgin fáárun sierâ pic suu stááluskipárijd já lii maŋgii muštâlâm stááluskipáráid kielâpiervâlist já vuod lává vuárdám jo kuhháá ete pesâččáin kielâpiervâlân áásá kielâpiervâl alda já nuuvtpâ enni tuálvu tiipšon vääzin lii ruánáá reppu seelgist já já čuppâpusseer luumâst ko sun vázzá ennijn kielâpiervâlân lii ruopsis táálust meeci alda markkânist šiljo pirrâ lii ruánáá-fiskis äiđi já ruopsis-ruánáá-fiskis verejâš šiljo lii lippustággu stáágust lii sämilippu porgemáánu peivi já sämiliipu tuhhiittempeivi seeinist olgouuvsâ paaldâst lii tavlu mast nieidâ já kandâ čuážžuv anârâšmááccuh pajalist já toollâv viermi kieđâst paaldâst hiäŋgájeh še olmâ viermih paajaabeln vuod lii hekki mast kiđđâtäälvi koškeh koškepiärguh já uáiniv kielâpiervâl šiljoost ennuv eres-uv mielâkiddiivâš aašijd lii olmâ láávu já käärbis-uv siste láá čokkámpiälhuh já tullâsaje párnááh tulâsteleh ain tyellitälli tipšoiguin já vanhimijguin láávust láá uccâ viermih já stááguh párnááh pyehtih sierâdiđ já hárjuttâllâđ viermij suáppum já kuohâm lii hitruu uágguđ já ušteđ sierâkuolijd já kárbá lasseen šiljoost láá kyehti muorâpoccuu čoorvijn hiäŋgáá suoppâin moin párnááh hárjutteleh njuárustem kielâpiervâlân puáđidijnis maŋgii njuárust muorâpoccuu teikâ suáppu viermijd láá meid uánihis lávumuorah moin párnááh pyehtih hárjuttâllâđ lavvim tyehin lii kubdâ ollâ noonâ päddiviermi mii sulástit olmâ viermi párnááh keksejeh hitruus kuárŋum- já kyelisierâid láávu tyehin lii puáris moottorkiälkká moin párnááh vyeijih sierâin juoŋâstem- já uággumreeisuid poccuid čokkiđ já piemmâđ tyehin láá kyehti táválii suilo já láávu paaldâst lii puškosuilo paaldâst lii čunoiloová mon hitruus saje taat lii já šuáhkádává tállán lavviđ já viärmán kuárŋuđ suoi koijádává moovtâ ferttip moonnâđ vistig siisâ lii onne mainâspuddâ mutâ tasmaŋa mij puáttip olgos sierâdiđ loppeed stááloid já mana eeni maajeeld siisâ kielâpiervâlân já nuálá kammuidis láá skaapih já naulakkoh párnái pihtâsij já reepui várás láá pajeskaapist já reepuh já olgopihtseh hiäŋgájeh naulakkoin lii jieijâs skappi já skaapi uuvsâst lii päärni nommâ já meeci ellee kove juáhháá naulakko oovdâst vyelgih ellei luodah orroomviistán iiđeed ettâv já enni ko lavkkiv siisâ kielâpiervâl viäškárân tipšoo puátá já eeni luus já tiervât ilolávt já eeni iiđeed tust sierâ fáárust vâi vájáldittih-uv tom pááikán koijâd ko uáiná kuárus kieđâid kale sierâpeeivi mutâ valdim fáárun muu uccâ stááluskipárijd já iätá mojonjalmij váhá jiärástuvá ete uáiná-uv stááluid ennigin sunnuu uáini tun valdih mielâkuvviittâsskipárijd fáárun lii hitruu tuu stáálukipáreh tääl láá haalijd tiettiđ lává muu čuppâpusseer luumâin muštâl kávkkáá luumâid mutâ ij uáini seebi keejigin stááluin já onne siämmáá aašijd ko mij-uv porgâp tääbbin kielâpiervâlist sun liijká koijâd mättiv kal porgâđ puoh siämmáid aašijd ko mij-uv iätá puáttim kielâpiervâlân maka tuáivut stááloid veikkâ ij sunnuu uáinigin takkâ hitruu peessâđ kolliđ kielâpiervâlân västidává já ustevlávt veikkâ ij sunnuu jienâgin tiäđustkin kuulâ piäjá reepu já olgopihtâsijd naulakkon já vuálgá paargon olgos sun iätá já tipšo- já pargopeivi tiervân pargopeivi tiervân tuáivuttává já iänán já moonnâv kielâpiervâl orroomviistán já kejâstâllâv tiätuäŋgirin luumâin kielâpiervâlist lii meid mainâspuddâ puárásub almai lii puáttám kielâpiervâlân muštâliđ elleemainâsijd čokkáá jo stoovlist párnái oovdâst kähvikoppâ kieđâst já vuárdá ete párnááh kävnih olssis šiev já rávhálâš čokkámsaje já čuážžuv vala já savâstâllâv muštâlává jieijâs noomâ já ave lii sierâ käŋŋirist já lii njobžâ kieđâst já čokkáv jo lättest já vyerdiv mainâspuudâ moovtâ lii njuámmil askeest já lii puško juolgij oovdâst viälláá lätteest káávvud sierâdmin kirdemmâšináin já já viälláv lätteest čuávji alne já sierâdává jieijâs sierâiguin spiällá speelâ já vuájá autoin huámášeh já suu uccâ stááluskipárijd já tuámih tállán luus poođij já sust láá já fáárust huikkeh ilolâžžân lii motomin muštâlâm eres párnáid já haalijd peessâđ tiervâttiđ uccâ stááluid já čäittiđ jieijâs sierâpeeivi sierâ sunnui stááluin já kielâpiervâl párnáin šaddeh tállán skipárâšah muštoot ustevlávt mainâspuudâst já párnááh mäccih mojonjalmij jieijâs soojijd peeivist šaddâ hitruus peivi ko já lává ubâ peeivi kielâpiervâlist já ton lasseen lii mielâkiddiivâš jiereskittee já motomin váhá polâttittee-uv mainâspuddâ lii ubâ čiŋŋâ ko keksee väldiđ mielâkuvvittâsskipárijd-uv kielâpiervâlân fáárun eres párnáin-uv mielâkuvviittâs pijsáá ko sárnuh mielâkuvviitâsskipáráid tego ellee tiŋgáid hundâruš jiečânis já puštá uáivis ko čokkáán lättei párnái paaldân muštâlusâid kuldâliđ já puátá kievkkânist määlist onne kielâpiervâlist lii ruopsis lijne uáivist ruopsis puuvsah já ruopsis siskammuuh jyelgist fiskis ovdâlijne oovdâst já čuovjis pajalist sust lii saresäppiputtâl já čižetkieđâst lii kähvipánnu lase käähvi kähvi tuu mielâst lijkás koorâs teikâ kooidâs sun koijâd käähvi tun kal vuošših mutâ mun lijkkuum eenâb korrâ kááhván vala koppâlahe juuhâđ takkâ kievkkânist puátá njaalgâ haajâ tun mälistâh onne mun vuošâm koškepiärgumääli já saresääpi-uv mun vuošâm jieht iđedispeeivi meeccist soorijd párnáiguin lâi tievâ soorijn ko mij poođijm meecist lâi nuuvt lussâd-uv ete eiduttâl te mij voojijm kyeddiđ saŋko kielâpiervâlân mun vuošâm saŋkkolahe säppin já nube saŋkkolahe mun piejâm puolâščuukân tälviv sarekiissel vuoššâđ teikâ sarepiirak párnáiguin liäibuđ já loppimmielhijn-uv soorijd lii pyeri puurrâđ sääpi-uv smakkiđ koijâd sareh jo laddâm lah kiergânâm saremiäcán ko lam moonnâm ohhoost lamaš koldemin masa jyehi peeivi mun saresáápán lijkkuum já eromâsávt jis tot lii párnái jieš nuurrâm soorijn vuoššum lii tego kuulmâkiärdâš vuáskuliemâ njäälgis tot kal lii smakkiim sääpi mainâspuudâ maŋa maŋa šaddâ ain koško ruáhásist mun koškepiärgumääli-uv tunjin faalâm jis tot kiergân kopšâđ ovdil ko vuálgáh pááikán loppeed kal ličij suotâs mutâ ko muu luus láá onne vala kyesih-uv puátimin viljâpeeli já suu kálgu puáttiv kirdemmâšináin já mun viežâm sunnuu kirdemkiedist ehidispeeivi ferttiim kiergâniđ mälistiđ onne ááigum vuollâđ já steikkiđ tom ovdil ko kyesih puátih ete mij vyelgip vala onne soorijd-uv čuággiđ jis toh kerdi láá laddâm sundáttâl ete kyesih halijdeh tuálvuđ soorijd sareh láá laddâm jo áigáá áigáá peri huápu huáppust miäcán jis ááiguh kiergâniđ čuággiđ soorijd ovdil ko halla tiimeed já puolâš koorâd taid huápput tiervât juhá vala käähvi ko sun huámmáš kiäččá ilolâžžân já koččo tiervâttiđ suu párnáid sun lii jo tiervâttâm já koijâdâm sii noomâid já oovijd keigee kieđâ já tiervât suu tiervâ mutâ tunhân lah äijih já ááhu mun tuubdâm pyereest äijih lâi muu pyeremus skippáár pärnivuođâst riävskápivdee já kuálásteijee-uv sun lâi jo nuorrân muoi kárdoim já oppáim nuuvt maaŋgâid riävskákielâid ete ij kihheen kal oskogin veikkâ magareh sälttipuolâšeh lamaš te muoi láin ain meeccist kárdumin teikâ jäävri alne juoŋâstmin tarbâšáim kal lieggâ pihtâsijd kamâspidoh kamâskistuuh já kurekammuuh pajâlist paalâi kal eromâsávt puolâšist koolgâi tovle riävskápiivdost já juoŋâstmist jotteeđ ko talle iä lamaš vala moottorkiälháhkin pivdoreeisuin-uv must láá veikkâ mon ennuv muštâlusah motomin muštâliđ tain-uv tijjân loppeed párnáid tiervâ tiervâ tiervât ustevlávt kiäččá čolmijd já nuáigádist uáivis lii máttááttâm muu-uv kárduđ já kuálástiđ sun vala muštâl nuuvt nuuvt ain ilošmuum ko kuulâm ete párnááh láá oppâm kárduđ teikâ kuálástiđ ahâsâš tun lah vala koijâd já kávkkáá siämmást tárkká luumâid aaibâs tego uáináččij já ij liijká sáárnu maiden stááloid lam viiđâihásâš västid já čáittá suormâiguin-uv jieijâs ave sun čokkáán lättei eres párnái juávkun puohah láá kavnâm olssis šiev kuldâlemsaje já mainâspuddâ puáhtá älgiđ muštâlškuát loddepivdo- já kuobžâmaainâs čohčâ já mun lijjim loddepiivdost meeccist kalga jo tooláá iđeedkiämáduvâst vyelgiđ iđedist lodeh láá puoh pyeremustáá joođoost ko toh oceh iijâ maŋa purrâmuš olssis toh iä lah nuuvt irâsehkin ko peiviv já tondiet iđedist lii älkkeb pivdeđ taid poreh muorjijd uurbijd já uccâ kiäđgáid-uv poreh iiđeedpitá tego tij-uv purâvetteđ ruáhásist já juátká muštâlem jeegi rasta já vuátám kyehti poccuu já soorvâ jeegi lii njettitiälkku já ellei luodah uáinojeh älkkeht njeetist kyepirij luodah láá čielgâsávt ááldu já vyesi luodah lii lamaš ohtuu já kaavnâm ton livvâdemroge-uv alda já soorvâ pooškâid-uv kaavnâm enâmist vuátám maidnii stuorrâ elleid láá čielgâsávt stuorrâ oreskuobžâ luodah mun hundârušâm já mittedâm suormâiguin luodâi kukkoduv já kobdoduv máhđulávt koddám poccuu teikâ soorvâ ovdil tälvinahârijdis kuobžâ-uv lii moonnân siämmáá kulij ko mun-uv lam monâmin jiem liijká lah kuobžâpiivdost já väzzilâm ovdâskulij peerusthánnáá tađe eenâb kuobžâ luodâin já puáđám forgâ jeggiriidon uusâm enâmist luudij meerhâid peesi paaldâst lii rogge mast miinii váhá stuárráb luudijd lii váhá ääigi tassaaš juurrâm tiäđám ete tot lii vorâs rogge tondiet ete kuácceeh ege loostah lah vala kiergânâm koččâđ peesijn já soovijn roge oolâ meetter keččin kaavnâm čuuvčá puuzâ já ton paaldâst čuuvčá já kuáppil vorâs pooškâid mun lam jo luudij alda váhá olgoláá meeccist čuuvčá já kuáppil soorijd purâmin já páájám taid saallâs jiem taarbâš jiemge haalijdgin luudijd huolâlávt já kiäsám taid sanomaloostân já piejâm reepun kalgâ kunnijâttiđ já kietâdâllâđ ain huolâlávt já pyereest koskâpeivi já must lii jo koško já nelgi lii koorâs muáddi koškepuškopitá lam puurrâm já čääsi váhá julestâm iiđeedpeeivi äigin ovdâskulij já usâškuáđâm tulâstâllâmsaje mučis uccâ jávráá riidon tot luho lodde kirdá tállán muu luus já čokkáán kuodduu oolâ tom luáštám reepu já piso seelgist já tiälláám taid peesi vuástá koške rissijd já oovsijd vuolâstâm cokkiittâsâid já passeem já cokkiittâm tuulâ cokkân jotelávt koške risijguin já ovsijguin reepust páánu já viežâm jäävrist čääsi páánun já tiälláám tom kuáŋku kiäčán kuodduu oolâ já turkkâlâm koškepiärgupitá passeemsäägi kiäčán já paseškuáđâm tom piäivádâh kuálkki já mučis šoŋŋâ puoh muččâdumos ruškeäigi luándust lii ivnáá já návt kirkis ruškeiivnijd jiem lah uáinám maaŋgâ ihán já suveh iä lah vala kočâttâm lostâidis já toh tegu acakkisteh fiskâdin já oranssin jäävri nubebeln já suvij tyehin pilá jeggi mast šaddeh ennuv skierih láá fiskis ooraans já ruopsis loostah saajeest enâmist še etimâsâi já soorij loostah láá ruápsudâm ologoláá mun kuulâm riävskái skeikkim miinii suorgât taid kirdeliđ patarâsân ko táválávt toh skeikkih tuše iđedist já ehidist veikkâ riemnjis-uv joođoost piškáástâl kostnii alda já kiirdâš muorâst muorân suovsâid já tiivrijd puurâdmin čuáđgi já njuhčâpeerâ-uv vuojâdeh rávhálávt jäävri alne já puškáristeh tyellitälli čääsi vuálá čäcišaddoid puurrâđ láá jo šoddâm styeresin veikkâ láá vala ránáseh tego nuorâ njuhčâuđâgááh läävejeh leđe taat puškuus jävri motomin kiđđâtäälvi moottorkiäháin teehi uágguđ vyeijiđ mun hundârušâm ko kejâdâm jäävri já luándu ton pirrâ tuáldá já mun lasettâm kaahvijd čááčán liijká käähvi tuulâ paaldân vala valmâštuđ já tuuđhâm ton puudâ váhá tulâstâllâmsaje pirrâs enâmist mieskâ stohe já moonâm aldeláá tom keččâđ stohheest stuorrâ pastelis koozâi luodâid lii vaarâ ruokkâm stohe já uuccâm suovsâid purrâmuššân stohheest olgoláá stuorrâ aaihâ tyehin mun uáinám ollâ puáris kuuđhâmievtâ elleid lii kuáivum eennâm ton pirrâ huámmášâm kuobžâ stuorrâ myerjipooškâ-uv lii puurrâm soorijd-uv ovdil tälvinahârijd aldeláá já huámášâm ete kuuđhâmievtâ nubebeln lii vuovdâ mii mana ton vuálá ete tot lii kuobžâ piäju kuáivuh motomin piäjus stuorrâ puáris kuuđhâmievtâ vuálá moonâ innig aldeláá piäju kuobžâ sáttá leđe jo uáđimin piäjust jiemge haalijd cuvnâđ tom kuobžâ nohháád maŋgii loostâi vuálá njaavâm sijvoost maasâd já puurâm koškepiärgu ráávhust muu tyehin kulloo hirmâd ruočâ njuškiim čuožâd nuuvt jotelávt ete kähvi tuš tiškáá polloost enâmân jorgettâm keččâđ imâšijd mun uáinám oreskuobžâ čuážžu monnjâjuolgij alne muádi meetter keejist já suuvnâš ááimu tot jo jorgeet ruotâst já láppoo jotelávt uáinusist kuusnii miäcán mun lijjim tom cuvnâm kuobžâ ij lamaš erduu veikkâ lâi koccám kaskoo tälvinahârij uáiván čokánâm vuálus kuodduu oolâ liäškum lase käähvi poolon já juáđhâm ráávhust koškepiärgu puurrâm maŋa mun tooidám páánu jäävrist já časkâdâm tuulâ huolâlávt čassijn čáská já innig ränis suovâ paijaan tullâsaajeest čapis čiiđah pääccih tullâsajan piejâm polo já páánu reepun já tärhistâm ete roskeh iä pääsi luándun piejâm reepu siälgán piso uálgi oolâ já väzzilâm pááikán vala kuobžâ piäju kulij já tuáivuttâm kuobžân tälvinahareh puáris kyeimi ráávhust jis maacah juátkiđ tälvinaharijd ko hettejim tuu vala jäävri-uv já hundârušâm ain ete lii-uvsun tot puškuus jävri já tipšooh láá kuldâlâm muštâlus aaibâs siijvost já jorgom čolmijdis ko muštâlij kuobžâ almostuumeest suu tuáhá kuobžâst ollágin párnááh koijâdâleh muštâlus maŋa lam puáris miäcásteijee mutâ kal muu váimu váhá julheškuođij ko mun njunáluvâi kuobžâin lijjim mieđeet párnáid halijdeh meid tiettiđ ete lii-uvsun kuássin pááččám kuobžâ muštâl ete ohtii eellimstis sun lii pááččám-uv kuobžâ lii kuobžâ tyelji-uv pääihist orroomviste seeinist pelestis koijâdâl párnáin já tipšoin ete lii-uvsun kiinii uáinám ellee kuobžâ meeccist teikâ kostnii eres saajeest lâi ohtii uáinám luámánij čuággim reeisust jeegi nubebeln kuobžâ soorvâ purâmin párnááh lijjii uáinám kuobžâ tuše televisiost já jieŋâkuobžâid-uv elleikäärdist já láin uáinám saremeeccist kuobžâ myerjipooškâ lâi ohtii keessiv kavnâm eijijn puáris kuobžâ piäju mutâ kuobžâ ij lamaš oinum ij lah sierâdemskippáár veikkâ ij kuobžâst taarbâš poollâđgin ko mana miäcán piso pyereeb čiähusist já mana patârâsân ko itá ulmuu oovdân vala oskoot párnáid maŋa fáálá já párnáid saresääpi čokáneh juuhâđ sääpi stuorrâ jurbâ vyeligis peevdi pirrâ já stoovlih láá liijkás vyeligááh mutâ suu mielâst lii tuše hitruu čokkáđ já savâstâllâđ párnáiguin uccâ peevdi piällást já lii korrâ koško já sij juheh säppilaasâid jotelávt kuárusin lii julestâm sääpis já pelestis juuhâv sääpi hitásávt halijdává navdâšiđ sääpi njaalgâ smaakâst laasah láá vala loohijn sääpist já mávustâllâv hitásávt sääpi njäälmist já sunnust lii vala laasâ tievâ sääpist ij kiergân vala juvâškyttiđ sääpi haalijd muštâliđ eeji sorvâpiivdost moovtásk nuuvt ete siävá korrâsávt kieđâiguin tuohu teehi kal kommáán forgâ ko tun siäváh nuuvt korrâsávt kieđâiguin váárut siävám tondiet ete halijdâm čäittiđ mon stuorrâ soorvâ muu eeči paajij moonnâm čoovčâ čielgee talle koomeet säppilaasâ já säppi kolgâ peevdi oolâ já peevdist ruánáá puvsáid já vala lättei-uv šadda čuovjis saresäppitiälkku mii stuáru já stuáru ko puuvsah njyeških saresääpist ete huuihád já tuámá kievkkânân viežžâđ sape putteest puuvsâid mutâ ijhân saresäppi vyelgi tuše soppijn sikkomáin puuvsah láá kal aaibâs tuolvâm koolgâh puuvsâid molsođ puuvsâid kalga tállán posâlemmašinist poossâđ já pieijâđ ennuv poossâmamnâs mašinân saresäppi tastmaŋâ vuálgá puuvsâin sappadâm vala lättee amas kiinii lavkkiđ sääpi oolâ mist láá eenâb-uv tuolvâ pihtâseh tust skaapist putes väripuuvsah koijâd must láá ennuv putes väripuuvsah skaapist västid já nuálá tuolvâ puuvsâid já addel taid sun viäžžá skaapist putes ruškis puuvsâid já kárvudât taid tun lijkkuu ruánáá iivnán ko algih päiniđ tuu puuvsâid čuovjâdin koijâd leikkušemdiet povvâst saavâid ko kárvudât ruškis puvsâidis ulmuuh kal läävejii päiniđ laaigijd já kággáid luándumateriaalijguin vuoššii pääđist kume čääsist ullolaaigijd já kággáid muorjiguin muorâi lostâiguin já párhuiguin šadoi lostâiguin verdijguin já ruottâsijguin kuobbârijguin jáhálijguin já maaŋgâ eres-uv luándumateriaalijguin šaddoin luovânij ivne já ivne tarvânij kággáid já laigijd iä liččii lamaš ivneh pihtâsijn já laaigijn masa ollágin motomeh ulmuuh vala-uv päiniđ laaigijd já kággáid muštâl vala kiäččá kievkkânân kost kyeree potákkijd páiná vala kággáid sun iätá já čuujoot puuvsâid keejâst puvsâidis lii uccâ saretiälkku puuvsâi poođâbeln sare lâi koččâm stoovli oolâ já lâi čokánâm huámmášhánnáá sare oolâ muččâd lam kustoo páinám olssân tiälkkupuuvsâid sun ruáhásist iä lah kal väripuuvsah fáárust te mun koolgâm leđe ubâ peeivi tiälkkupuuvsah jyelgist sun maka vaaigârd luoihâm tunjin muu väripuuvsâid iävtut ustevlávt kiävá jis mun luoihâttâm tust tuu väripuuvsâid toh munjin koijâd pyevti luoikkâđ tunjin puuvsâidis láá liijkás uceh já uánihááh tunjin iätá lii tuotâ mun pyevti luoihâttiđ tuu puuvsâid kuittâg ko lah nuuvt nánnáá ete luoihâččih munjin puuvsâidâd mun ferttiim piergiđ taan peeivi tiälkkupuuvsah jyelgist iätá já juátká potâkkij korrim saretiälkkupuuvsah jyelgist juuhâm maŋa kuáivu reepust rasijáá jo vájáldittim taam skeeŋkâ tijjân ko lâi nuuvt njaalgâ saresäppi sun iätá sust láá kuškâdum puškopitáh čáittá puškopittáid párnáid tij moh taah láá koijâd láá koškepuškopitáh tiätá taah láá tuu skipáráid-uv koškepuškopittáid sun iätá já addel rasijáá smäkkejeh pittáid moovtâ láá sálttááh tego siipsih párnááh huámmášeh toh kal láá iä lamaš siipsih já ton tagareh heerskuh puoh purrâmušâid koolgâi jäävrist teikâ meecist jieš pivdeđ já čuággiđ já nuuvtpa mij puurâim enâmustáá jieš pivdum kuolijd luudijd já soorvâid kiäin lijjii poccuuh purrii tiäđust-uv poccuu piärgu-uv iä lamaš ennuvgin já käävpih lijjii hirmâd kukken teikâ kuohtii ivveest peesâim káávpán piištij táválávt maaŋgâ peeivi koolgâi káávpán ergijguin vyeijiđ ko iä lamaš autoh ige autoluodahkin mij oostijm jáávuid sukkârijd já kaahvijd riävskáiguin já sälttikuolijguin já sälttikyeleh lijjii ruttân adelijm kävppijâssáid riävskáid já sälttikuolijd já sun adelij mijjân jáávuid sukkârijd já kaahvijd lâi tovle tergâdis purrâmuš ulmuid já mun kal puurâm tom vala-uv masa jyehi peeivi taarbâš siipsijd uástiđ ruáhásist puškoost šaddâ koškepuško koijâd puávtám motomin čäittiđ tijjân maht koškepuško ráhtoo ko kodám puškoid kalga vistig čolliđ já salttiđ maŋa tom kalga heŋgâstiđ ovdâmerkkân ääiti káátun kuškâđ muádi ookon já tastmaŋa tot lii vaalmâš purrâmuššân čielgee jieš taan puško koijâdává uccâ oobižeh já uuineht mun jieš kuddim taam já kossuv já lussâd já kukke-uv taat kal lâi muštâl já leevât kieđâid korrâ pargo kuohâđ viermi ko tággáár jietânâs čievčâdij viermist kal viermi-uv já masa keesij muu-uv čáácán stuorrâ kossâ lusis já kuhes puško jiem lah koddám kuhes ááigán leđe kuhheeb já kossub já lussâdub-uv ko tuoi rammust já mitted kieđâiguin oobižij kukkoduv já já kossuuvvuođâ iän lah kuássin nuuvt stuorrâ puško uáinâm nieidah imâštâllâv mungin lah uáinám mun-uv hiämáskim korrâsávt ko tom kuddim mieđeet tutâvâžžân lodeh ij lah vala huáppu kuussân sun juátká savâstâllâm párnáiguin kuullim ete tist lii onne sierâpeivi sierah láá muttum muu pärnivuođâst imâštâl ko keejâd párnái tááláid sierâid ko mun lijjim pärni te mij sierâdijm risijguin peesi párhuiguin já suávi pesijguin paccahijguin muorâi oovsijguin poccui čoorvijguin poccui- já kuolij taavtijguin keeđgijguin já moi peri luándumateriaalijguin maid mij kaavnâim meeccist já jäävri riddoost pargoid-uv mij koolgâim jo uccen máttááttâllâđ eijijn já ennijn porgâđ mij liijká táválávt ađđiistâlâim sierâin-uv já riävskápivdo lijjii muu mielâpargoh koolgâi máttáátállâđ meeccist muorâid čuoppâđ já tasmaŋa vala sáhháđ já čuollâđ taid ij lamaš šleđgâ já mij liegâdijm tuve-uv háálguiguin tarbâšii muorâid koolgâi täähist teikâ muorâhelá alne mälistiđ mist lâi olgon tullâsaje kost mij mälistijm puoh purrâmušâid mij kal mudoi-uv olgon pargoid poorgâim já sierâdijm jis pargoi porgâmist kiergânijm muštâl párnáid jieijâs pärnivuođâst eellip kielâpiervâl juávhoin masa jyehi peeivi meeccist sierâdmin lep sooppâm ete kunnijâttep luándu já ep vahâgit tátulávt šaddoid já luándu elleid tiptep kuuđhâid-uv jotteeđ ráávhust jieijâs pálgá mield já kuuđhâmievtâst lasseen mij ep kiško já tuáji oovsijd muorâin tušij tiet koččâm paccâhijguin oovsijguin risijguin sobijguin já mieskâm muorâiguin puáhtá kal sierâdiđ já nuurrâd taid kielâpiervâlân puđâldem várás muštâl še eellip tälviv uággumin já juoŋâsijd já njähivuogâid kuohâmin mij laavip soorijd já juuŋâid-uv čuággiđ kielâpiervâl párnáiguin muštâl lii kal pyeri lam kuullâm tii kuálástem- já muorjim reeisuin já puávtáččim motomin puáttiđ tii fáárun moovtásk tun puávtáččih mainâstiđ mijjân kyeli- já myerjimainâsijd iävtut mun puávtáččim loppeed sun huámmáš kieđâst mielâkiddiivâš sierâ luudijd tiet lii jo vaijaa hámásâš lodde sun iätá maka palolâš tohâludân lii iätá lii eŋgâlâškielâ já meerhâš vaijaas luudijd tot lii nuuvt vaijaa teikâ kiän oolâ tuu lodde lii suttâm koijâd tiätuäŋgirin lii spellâ fáárust já sun čáittá tom já čielgee lii spellâ šaveh suáládeh moonijd sutteh šoovij oolâ já tondiet toh láá nuuvt vaijaah ete šaveh suáládeh luudij moonijd já já lodeh sutteh toi oolâ láá šaveh-uv muttum ko luudij moonijd suáládeh ruáhásist váldá sierâ kietân já kiäččá lode maka vaijaht hámásâš tun tuođâi kal lah pärnivuođâst lijjii tuše olmâ vaijaas lodeh meeccist já toiguim ij puáhtám kal sierâdiđ ige spellâđ ijjâlodeh lijjii pessimäigin vaijaah koolgâi kal kukken karveđ ijjâluudij piervâlijd ko toh piälustii nuuvt vuáimálávt jieijâs moonijd já uđâgáid láá pastelis koozah já njune já tondiet kannat kal váruttiđ olmâ vaijaas luudijd sättih veikkâ rohhááttiđ ulmuu oolâ tij kuássin lamaš vaijaah já suttâm kiännii oolâ vala koijâd párnáin lam suttâm ohtii muu eeni oolâ käävpist moonnim viälláđ káávvud käävpi lättei já kiljum já nimmâruššim korrâ jienáin lijjim olmâ noccesekkâ muštâl tun suttih nuuvt hirmâdávt tuu eeni oolâ koijâd tiätuäŋgirin suttim suu oolâ ko sun ij uástám munjin njälgisseehâ tondiet ete ij lamaš njälgispeivi lijkkuum njálgáid já mun lijjim hirmâd hirmâd pettâšum já tutâmettum lii njälgispeivi ain lávurduv já talle lâi esken koskokko nimmâruššâm enni tunjin njálgáid koijâd vala uástám maavsij uástuid já muoi vuolgijm pááikán vuolgim váhá illámielâi käävpist meddâl muoi liijká keijáim kalenderist já rekinistáim oovtâst mon kalle iijâ ferttij uáđđiđ ovdil njälgispeeivi iätá ete muu päänih ráigáneh ige must lah puurrâmlusto jis mun puurâm jyehi peeivi njálgáid toh ráigáneh lii ennuv sukkâr já sukkâr ij lah pyeri paanijd lii pyereeb puurrâđ tiervâslâš muorjijd já šaddoid njálgái saajeest muštoot párnáid kalga poossâđ jyehi peeivi já eromâsávt njálgái puurrâm maŋa tiätá tij maggaar lii erduus olmooš tij lamaš kuássin erduuh koijâd puáhtá leđe vaijaas hámásâš veikkâ ij vaijaa lahkin lam motomin erduu jis mun lam vaibâm teikâ must lii nelgi teikâ mun lam puocâmin muštâl nuuvt olmooš sáttá veikkâ korâstâllâđ iärásáid veikkâ ij liččii suttâmgin kiännân oolâ sáttá leđe mudoi hyenes tile lam motomin iđedist erduu tego kuobžâ ko lam eidu koccám povvâst lam motomin suttâm jieččân skipárij oolâ jis kiinii lii váldám lovettáá muu sierâpeeivi sierâ já sierâdškuáttám toin muštâl vâi lam huámmášâm ete tist láá ennuv ohtsâš kielâpiervâl sierah-uv moiguin juáhâš uážžu sierâdiđ láá kárbáh vuogah viermih moottorkiälháh sierâkyeleh já meeci elleeh muorâpoccuuh já pygálysäiđi-uv lii liččii hitruu luoikkâđ jieijâs sierâ-uv iärásáid já luoihâttiđ olssis iärásij sierâid pesâččij sierâdiđ uđđâ sierâiguin iävtut párnáid puáhtá sooppâđ ete puohâi sierah láá ohtsiih tego kielâpiervâl sierah-uv peri uážžu sierâdiđ kiän peri sieráin kihheen ij suutâ kiännân oolâ teikâ niävrud jieijâs mielâ jis uáiná ete kiinii sierâd suu sierâiguin keksee lii kal šiev juurdâ taarbâš tušij tiet rijdâliđ já niävrudiđ mielâ vala oskoot párnáid sun čáittá maht jieijâs sierâ puáhtá ustevlávt luoikkâđ nuubán addel sierâriävská já addel jieijâs njoobžâ keksee ete párnáiguin puávtáččij sierâdiđ kejâstâh- já tobdo- sierâ tij leppeđ iloliih já luholiih mon hámásâš lii ilolâš já luholâš lodde iävtut párnáiđ sun uáiná ennuv ilolâš muáđuid ko párnááh moijájeh já povvâsteh ilolâžžân tun lah ilolâš tun ilodâh koijâd ilodâm tast ete must láá ennuv skipáreh já muu ákku kuáru munjin uđđâ kurekammuid iätá ilolâžžân puávtáh kal leđe ilolâš já luholâš ete tust láá skipáreh já ákku-uv vaja vala jieš kurekammuid kuárruđ láá tergâdeh ulmui já lieggâ kurekammuuh láá kal puoh lieggâsumos kammuuh eromâsávt ko láá sälttipuolâšeh lep sooppâm kielâpiervâlist ete mij lep skipáreh puoh párnáiguin já sierâdep puoh párnáiguin ij uážžu kyeddiđ sierâi ulguupel ige kiässán uážu ettâđ ete jieh uážu puáttiđ mii sieráid fáárun iätá nuuvt lii pyeri sopâmus já sopâmus kalga nuávdittiđ tij leppeđ vijses párnááh rámmoo párnáid lam luholâš já ilolâš ete enni lii šoddâdâm munjin uccâ uábi rähistâm suu já lijkkuum ennuv muu uábán ko uccâ uábbi šoodâi mun liijká lijjim aalgâst váhá murâšlâš já kaađâš kađâštim uábi já lijjim váhá noccesekkâ-uv jurdim ete enni ij innig räähist muu ige lijkkuu munjin tondiet ko sun hoittái vává ubâ paje uábbi čiärui ennuv já enni njomâttij suu askeest lijjim hirmâd tutâmettum tondiet ete jiem čaahâm masa kuássin eeni aaskan mun lam liijká tutâvâš jiemge innig kaađâst muu uábi láán sooppâm ennijn ete mun išedâm eeni ko vávvá njama eeni njammaast mielhi mun-uv čaavâm čokkáđ eeni aaskan uábbi finnee še muu uccâ sämimááccuh ko mun finniim uđđâ stuárráb sämimááccuh muštâl luholâžžân uccâ uábbi-uv lii luholâš já ilolâš ko tun hoittááh suu toh váváh láá ko iä määti vala maiden jieš porgâđ ige muštâliđ jis lii nelgi teikâ rašes čuávji sii kalga hoittáđ ennuv lii lamaš šoddâm maŋa vávvá veikkâ lam jo návt puáris uábbi kal šaddâ ubâ paje já sust šaddâ tunjin šiev sierâdemskippáár sun jo povvâst tunjin já váldá tävirijd kietân já piäjá taid njáálmán jorgeet čuávji oolâ kuánttu já kuárŋu jyehi sajan sun uáppá čuážžuđ väzziđ puurrâđ juuhâđ kaččâđ sárnuđ já sierâdiđ-uv tuin tust lii ain skippáár pääihist tuu uccâ uábist vala nommâ koijâd vala lah vala mutâ mist lii kästimjuhle muádi oho keččin hyelhih já eres kyesih láá puátimin juuhlán piejâm muu uđđâ sämimááccuh pajalân já mun liäibum áhhoin sarepiirak já sämikááhuid já lahcâkááhu-uv juuhlán iätá moovtâ lijjim ilolâš já luholâš ko kuddim nuuvt stuorrâ njäävi ete tot ij masa čaahâm runneest meddâl lijkkuum njááhán vuošâi tast njähimáállás já tot-uv lâi njäälgis tego kuulmákiärdâš vuáskuliemâ muštâl lijkkuum njááhán já lam ain tutâvâš já luholâš jis kodám stuorrâ njäävi já peesâm puurrâđ njähimáállás ruáhásist ij lah liijká ain ilolâš já luholâš munjin maggaar lii sorolâš já luhottes lodde juátká sierâ jurgâleh njälmipiälláid vuáluskulij já motomeh maka čiärruh já ruvvejeh čoolmijd tun lah sorolâš já mast tun niävrudâh jieijâd mielâ koijâd niävrudâm jieččân mielâ jis kiinii sárnu já korâstâl munjin fasteeht teikâ cyevkkee muu huksim toornâ teikâ eres sierâid muštâl sorolažžân talle kal šaddâ nievris mielâ mieđeet sárnum já korâstâllâm eres ulmuid ij lah kal šiev tääpi ij kal uážu cuovkkiđ kiännân toornâid teikâ sierâid mutâ motomin tiäđust-uv tävireh cuovkkâneh vahâgist-uv teikâ vahâgist talle kalga kuittâg sooppâđ já pivded addâgâs muštoot párnáid huksiđ uđđâ toornâ skipárân teikâ oovtâst skipáráin teikâ skipárijguin párnááh vala muštâleh nuuvt kal tietivetteđ ennuv aašijd rámmoo oppeet párnáid já juátká kejâduvâi koijâdâllâm lam ohtii pettâšum hirmâdávt já lijjim hirmâd sorolâš ko jiem koddám uággumreeisust oovtâgin kyele uággoim eijijn ubâ peevi oovtâ jäävri alne täälvi muoi kuddijm ennuv kuolijd siämmáá jäävrist eeđâi ete jävri lâi vaarâ huáihádâm muštâl nuuvt kale váhá pettâšuvá jis ij kode kuolijd ij liijká pyevti leđe siämmáá pyeri kyelilukkogin tuuttâđ toos maid jävri addel lah jáávrángin pyeri jis kyeleh noheh ollâsávt jäävrist vuod lam lamaš sorolâš já murâštâm ko mii puáris peenuv jaamij murâštim ton jäämmim kuhháá ko ahevuššim tom nuuvt ennuv ko munjin šaddâ korrâ ahheev mun keejâm eijijn ton kuuvijd áigu kal väldiđ mijjân uđđâ viälppá ko sun taarbâš uđđâ pivdopennuu-uv puárásmeh já jäämih ij vaje maiden ahevuššim kuhháá muu puáris pennuu ko tot jaamij tist láá koveh maid puáhtá keččâđ já muštâččiđ pennuu ete uđđâ pennuin tun lah oppeet ilolâš já puávtáh muštâččiđ puorijn mielâin tii puáris pennuu lohđut talle jis lodde suorgân maidnii teikâ pala mastnii hámásâš ličij suorgânâm palolâš já ärgis lodde haalijd tiettiđ piejih kieđâid njäälmi teikâ čoolmij oovdân já tuárgisteh maka paaloost kiäččá kote čokkáá puoh ärgimus hámásážžân lättest tun jieš poolah koijâd poolâm sevŋâdâsâst já ohtuu uáđimist jiärástuum távjá ko mun moonâm ohtuu jieččân viistán uáđđiđ halijdâm ain ete must lii ijjâčuovâ peevdi alne seeŋgâ paaldâst já muu viste uksâ lii áávus vâi mun kulâččim já uáináččim eeni já eeji muštâl mun-uv ain pärnivuođâst poollim váhá sevŋâdâsâst ij uáini pyereest já táválâš tävireh muorah já keeđgih-uv nevttih aaibâs ereslágánin ko peeivi čuovâst muttojeh tego suoivâ já láá čappâdeh álgá mielâkuvviittâs kirdeđ já keksiđ veikkâ magarijd jolâs aašijd já olmooš polâškuát aaibâs tušij tiet tiäđám mii iššeed toos peiviv peeivi čuovâst aašijd moh sulâstiteh ehidist teikâ iho sevŋâdâsâst maidnii hormišis aašijd tun puávtáh muštâlid olssâd sevŋâdâsâst ovdmerkkân ete tothân lii tuše stovli teikâ pivtâsleeji lättest teikâ miinii muorâid meecist mun stoovlist jiemge pihtâsijn teikâ muorâst poolâ mun ain porgim pärnivuođâst jiemge tiptám innig mielâkuvviittâs kirdeđ lohđut tij kuássin jiärástum táttu vala tiettiđ keesi mun jiärástuvvim korrâsávt já lijjim váhá uine-uv párnái já nuorâi muusikfestivaalist livđuim oovtâst lijjii ennuv ulmuuh keččâmin munnuu mun oinim kuldâleijei juávhust eeni já eeji čokkáámin mojonjalmij muu oovdâst jiemge mun innig jiärástum ollágin maŋa mun kaččim eeji aaskan muštâl váhá jiärástuvvim já lijjim aalgâst uines kandâ keččim muu ááhu já eeni já tastmaŋa lâi tuše hitruu livđuđ puoh ulmuid maŋa ulmuuh tuoškuu kieđâid munnui iäljárávt jiärástuum ain korrâsávt ovdil ko juovlâäijih puátá njuškom já motomin kiljom-uv ko kuulâm juovlâstáálu skuálhutmin uuvsâ tyehin lam meid uine já moonâm eeni tuáhá ko juovlâstáálu lävkkee siisâ iätá jiärástuum já poolâm ain ravviittâsâst elimist jis tiervâsvuotâtipšoo puáhut muu iilâšt váhá já motomin mun čiärum-uv váhá puáhuttem maŋa muštâl jiärástuum váhá puáhutmist eidu tondiet ete tot iilâšt váhá liijká iästá puosâškyetmist varâlâš tavdáid puáhtá kal jiärástud veikkâ magarijn aašijn sehe polâttittee já hitruus-uv aašijn jis vuárdá maidnii korrâsávt hundâruš lii tii mielâst tiätuäŋgiris lodde koijâd vala maka tiätuäŋgirin mutteh tállán tärhis kejâstuv čolmijd já kuovlâdeh jyehi kulij maneh leikkušem tiet tutkâđ keččâliđ suvnâđ mávustâllâđ já kuldâliđ tävirijd távjá totká já kuldâl tärkkilávt puoh aašijd já motomin lii olmâ kuđikozzâ-uv uážžuvetteđ puoh pyeremustáá tiäđuid aašijn ko keččâvetteđ keččâlvetteđ kuldâlvetteđ suvnevetteđ mávustâlvetteđ já tutkâvetteđ aašijd rävvee vala párnáid kuássin hiämáskâm korrâsávt hámásâš lii hiämáskâm lodde koijâd čaittâleh hiämáskâm jorgoh čolmijdis já lehâsteh njäälmi áávus jurbâsin tun lah hiämáskâm koijâd lam hiämáskâm já ilolâš ain čohčâtäälvi jis lii muáttám iho eennâm lii vielgâd veikkâ ehidist ij oinum vala muotâtiälkkugin lijkkuum táálván muštâl moovtâ lii kal tuotâ tegu muotâ vuossâmuš myettee kal hiämáskit já ilosmit muu-uv ain toomâm tego kandâpuicce olgos ilodiđ já imâštâllâđ muottuu ko uáinâm vuossâmuid muotâčoolmijd já tälvi tiätá meid tom ete piäsá juoŋâstiđ já uágguđ muotâäijihijd-uv tälviv koijâd mun motomin tälviv lam movtáskâm rähtiđ muotâäijihijd-uv jis láá ollâ vaskâmeh já njäbbi tiäđust-uv kalga leđe puáhtá tuše njuoskâ muottust rähtiđ kal ráánjáh láá meid hiämáskâm já koijâdâllâm must ete láá-uv must lamaš párnááh kyessin povvâst pärni lijjih tun jieš párnááh ervideh já povvâsteh saavâid mun lijjim šaddâ motomin tot sierâdemmielâ kiergânâm jieččân pärnivuođâst ennuvgin sierâdiđ ko toh pargoh lijjii tego mii sierah-uv mun rááhtám veikkâ muotâäijihijd tääl ko must lii eenâb asto ige taarbâš ubâ paje eres pargoid porgâđ tij mast mun lam jieš ohtii keessiv hiämáškâm oinim njuámmilčiivgâ já lädikuávskáuđâgáá sierâdmin oovtâst šiljoost vyejettáin nubijdis vuáruluvâi suávi pirrâ lâi vorâs suávi lostâ njäälmist mutâ tot kuođij tom enâmân lädikuávskán toppij tom njáálmán já kaačâi vuárustis lostâ njäälmist mottoom puudâ njuámmil oovdâst lädikuávská vuárustis kuođij loostâ njuámmilân sierâ jotkui veikkâ mon kuhháá mun lijjim kal viehâ hiämáškâm taarbâš televisio keččâđ ko luándust uáiná ennuv hitrub já pyereeb elleekuuvijd vala rävvee párnáid keččâl luumâs já kuáivuškuát luumâst maidnii luumâst lii ruŋk káránâs lii vala illâttâs párnáid kuáivu luumâst l-mallisii puško tähtipitá já iätá lâi muu pärnivuođâ sierâ tähtipittá tij ete mun máttááttâm tijjân oovtâ puáris sierâ koijâd hiäilut puško täävti já koijâd ruŋk káránâs kulij kyessi puátá sun leggist puško täävti lättei já kuus kulij täävti čiehâ čáittá te tobbeen kyessi puátá muštâl meid ete puáhtá koijâdiđ veikkâ kost kumppi teikâ mottoom eres elleid puátá movtáskeh sierâst tállán já leggisteh vuáruluvâi puško täävti já koijâdâleh kost eres elleeh puátih luus láá kal onne ennuv kyesih já elleeh puátimin tibi te kiävá čaavâm-uv mungin kielâpiervâlân innig jis kumppi riävská kuobžâ puásui sorvâ riemnijs ketki já puoidâ-uv láá teehi puátimin lii forgâ kielâpiervâl tievâ ellein ferttiim vaarâ jo vyelgiđ ete eres kyesih čäähih siisâ iätá mojonjalmij párnáiguin käähvist já saresääpist hitruu kuásástâllâđ tii lunne mottoom peeivi uđđâsist uđđâ mainâsijguin sun val loppeed čäittiđ mijjân maht koškepuško ráhtoo muštoot ko muštottâh muu mun muštám tom-uv ääši pyerebeht tunjin hitruu ko peessih mainâstiđ teehi puáttim uđđâsist liäibup mottoom peeivi párnáiguin sarepiirak-uv te jispa tun peesah talle tom-uv smakkiđ lopedává já takkâ puáđám smakkiđ já puurrâđ-uv sarepiirak ton smaaka-uv jo njäälmist njápcát njäälmi sarepiirak-uv tuu mielâst tego kuulmâkiärdâš vuáskuliemâ koijâd lii lii tuođâi tego kuulmâkiärdâš vuáskuliemâ ferttip forgâ olgos vyelgiđ iätá párnáiguin tij äiguvetteđ sierâdiđ šiljoost koijâd vala párnáin suiloon ettâv já tállán ááigum meid jyelgipáálu spellâđ muštâl vala sierâdeen kárbást kuálástemsierâ huihádává já sierâdep kumppi já puásui sierâ já vyeijip moottorkiälháiguin muštâleh já já njuárustep já kuárŋup viermist iätá kal hitruu pääcciđ tiiguin val sierâdiđ mutâ ko toh kyesih láá puátimin šuáhkát maka pettâšum nálásážžân kárvudât taaki já koibâkappeer ovdil ko vuálgá piällást sun vala jorgeet párnái kulij já iätá tist lii onne koške peivi ko koškepuško sehe koškepiärgumääli uážžuvetteđ puurrâđ kozzâđ koškepiärgumääli taldrikijd kuárusin muštoot párnáid tiervuođâid tuu áákun já äijihân já pyeri puáttim kuásástâllâđ muu luus stááluskipárijguin-uv iätá vala já čaška čalme sunjin nuáigut uáivis já moijáá ilolâžžân já ilosmává uáiná sunnuu uáiná já párnááh hiämáskeh já vilpâstává imâštâlân nubijdis tiervân tuáivut párnáid já leehâst uuvsâ já lävkkee olgos tiervân já tuáivutteh vuárustis já vyelgih viäskárán kárvuđâttâđ vyelgim maŋa kielâpiervâl párnááh já tipšooh vyelgih olgos mana vala kievkkânân vyelediđ helá liegâsvuođâ amas koškepiärgumäälis abbâsiđ sierâiđ moonnâđ cissâđ já kárvudâttâđ olgopihtâsijd ávžut párnáid noreh vistig sierâid já piejih taid ildeid já skappijd sij tuámih viäskárán kárvudâttâđ olgopihtâsijd kárvudâttâm párnááh eelih vala hiivsigist olgon koolmâš mij taakijd já suormâhijd pajalân párnááh koijâdeleh keejâst olgos já tastmaŋa sun totká liegâsvuođâmittár olgos šoŋŋâ onne lii kalle ceehi liegâs lii sun koijâd párnáin keččih laasâst olgos lii piäivádâh västid kiäččá liegâsvuođâmittár máttá jo numerijd já iätá moovtâ cekkid liegâs lii lii porgemáánu já čohčâkeesi já vala-uv láá lieggâ šooŋah veikkâ tooláá iđedist lii jo kolmâsub pihtâseh pajalist tijjân šadda kal pakkâ pajâlân olgopuuvsâid kuhessuájápuserijd teikâ čuppâpuserijd puáhtá pieijâđ koibâkaperijd teikâ kesipipoid te tij takittáá já haalârttáá onne pallâvetteđ pyereeb ete eppeđ pivâstuu arvâl lii liijká jo kiergânâm pieijâđ taaki-uv pajalân já koijâd sust tunjin pakkâ já pivâstuuh-uv tun tuot takki pajalist tun nuollâđ tom lii kal asettes kesitakki mun asettes kesitakki pajalist koijâd te asettes kesitaaki puáhtá kárvudâttâđ mutâ assaas taakijd ij kal taarbâš kárvudâttâđ tij pivâstuuvetteđ čielgee já ocá siämmást já reepust olgopuuvsâid mij talle suháittáá-uv já kammuittáá-uv sárnum maiden kammuin já suhháin vijsástâl já kiäččá mojonjalmij já kammuittáá eppeđ kal innig čohčâkeesi paalâ jyelgisuormah jo toittáá kalmojeh mudoi láá-uv puohah iällám hiivsigist koijâd kávná oobižij olgopuuvsâid já keigee puuvsâid sunnui lam iällám mun še eellim jo kulloo masa puohâi njäälmist eellim jo vuossmužžân hiivsigist já iätá ete suoi-uv lává iällám hivsigist kieđâid já poosáin-uv já kieđâid koijâd já luvvá oppeet uáivis mojonjalmij poossim kale kieđâid já mun išedim já kieđâid poossâđ västid naalijn já cissâv stuorrâ hiivsigliitán suoi koočâ čáácán koijâd čuážžu já cissá lite roobdâ alne já pelestis čokkáá lite roobd alne já cissá toin naalijn mun ferttiim luptiđ sunnuu toos já toollâđ še kiddâ sunnust čielgee já nuáiguttává uáivis kandâ já lii-uv sust nävli koijâd vala imâštâlân lii kandâstáálu já sust lii nävli lii nieidâstáálu já sust lii pimppâ muštâl suoi lává masa tego ulmuuh pic ete suoi lává uceh já sunnust lii seibi iätá já piäjá kammuidis juálgán já čuálmá vala kammui paadijd já keččâv imâštâlân kammui paadij čuolmâm huámmáš ete suoi lává hiämáškâm paadij čuolmâmist já muštâl sunnui maht paadijd kalga čuolmâdiđ paadijd kalga piejâd ruossâlâs alne orroo päädi kalga keessiđ vyelni orroo päädi vyele pajas kuohtuin paadijn kalga keessiđ nuuvt ete šaddâ vuossâmuš čuolmâ paadijn ráhtojeh säplig peeljih peeljih-uv piäijojeh ruossâlâs peeljij kooskân páácá räigi orroo säpligpeelji kalga meid keessiđ vyelni orroo säpligpeelji vyele pajas kuohtuuh säpligpeeljih kiässojeh já návt čuolmâ lii vaalmâš muštâl já já jorgov čolmijdis mielâst lii kal čeppi ko máttá paadijd čuolmâdiđ párnááh iä tállán maašâ riemmâđ kárvudâttâđ olgopihtâsijdis veikkâ sij láá taid jo naulakkoin já skaapijn váldám já pusereh já olgopuuvsah láá lättest hiloi haloi láá pihtâseh šiev oornigist paldâluvâi lättest mutâ sun ij mušte kárvudâtškyettiđ čokkáá olgopuuvsâi alne já lávlu já kikkárittev já fađđoov nubijdis puseráin já keččâv tiätuäŋgirin párnáid párnááh sulástiteh kal ennuv stáálupárnáid iän ain maašâ kárvudâttâđ já halijdeen ájáttâllâđ já tááijuđ iätá lii hitrub ko váhá tááju mieđeet já tuášku kieđâidis jo juávdá kievkkânist láá olgopihtâseh pajalist já piäivášlaasah uáivist ko sun puátá viäskárân koškepiärgumääli helá oolâ tuoldâđ já kopšâđ vyeligâs liegâsvuođâst tot ij abbâs ton puudâ ko lam tiiguin olgon muštâl sun koijâd kiämmân kárvuttiđ mättih vissâ jieš kárvudâttâđ kiäh láá kárvudâttâm olgopihtâsijd pyehtih vyelgiđ muin olgos čuážžu jo uuvsâ piällást já tuálá uuvsâ toppiittuvâst kiddâ vâi pesâččij lekkâđ uuvsâ lii čapis koibâkappeer uáivist ooraans čuppâpusseer pajalist já čuovjis olgopuuvsah já ränis tarraleŋkkareh jyelgist kiäččá puuvsâid taat paahijd tuu leegâst idduu vuoluubeln lii lii kustoo pááccám sispuuvsâi leggâ pajas ko lah luáštâm ulgopuuvsâi leegâ iätá já keččâl kieđâin leegâ váldá olgopuuvsâi leegâst kiddâ já iirât ruttiđ tom pajas ovttáin kieđâin mutâ leggâ ij paijaan kuohtuin kieđâin olgopuuvsâi leggânjäälmist kiddâ já ruttii leegâ pajas päähi paijeel ruttii sispuuvsâi leegâ vuálus já ruttii vala olgopuuvsâ leegâ vuálus ton oolâ rävvee ruttiim leegâ kuohtuin kieđáin iätá já rottee leegâid kuohtuin kieđáin ravvui mield oornigân te mij tääl peessâp olgos iätá kiäččá vuárustis mojonjalmij olgopusseer huámmáš ete kávkkáá suu mojonjalmij tun moijááh sun koijâd já keeijâst jieijâs viäskár spejâlist povvâstškuát lii olgopusseer ruáptud já ovdâlijne vala pajalist mun kal kárvudâttim-uv nuolâst pusseer já ovdâlijne meddâl sun piäjá taan tovváá rievtisnáál kiinii tuu kárvuttiđ jis jieh määti jieš kárvudâttâđ iävtut leikkušem tiet kal suápá munjin tun munjin ain olgopihtâsijd koijâd povvâstškuát mun-uv liijká máttááttâlâm kárvudâttâđ jieš mutâ váhá huolâlubbooht iätá leehâst uuvsâ já vuossâmuuh párnááh peessih olgos já čuážžuv viäskárist olgopuuvsah jyelgist must láá návt uánáhis já ätis puuvsah onne puuvsâin láá hirmâd uánihis leegah já čovgâ puksâpiirâs-uv pyevti väzziđgin taah jyelgist vaaigârd surgâdis jienáin must láá návt kuhes leegah já juolis puuvsah vaidâl já tuálá juolis puksâpirrâsist kuohtuin kieđáin kiddâ kiäččá nieidâid tärhibeht já ruáhásist rähis nieidah adelim puuvsâid já puuvsâid láá kustoo puuvsah jorgod-uv kolgâvettee vala molsođ puuvsâid já tun koolgah jurgâliđ tuu puuvsâid ko toh láá jorgod-uv iätá nieidáid molsov puuvsâid já pieijâv kammuid-uv juálgán iirât pieijâd kammuid juálgán kiäsá já kiäsá kammuid juálgán mutâ toh iä maatâ suu juálgán muu jyelgih šoddâm návt jotelávt vâi láá-uv kammuuh uccom sun imâštâl päähist toh mattii vala munjin pyereest toh tuu jieijâd kammuuh láá aaibâs liijkás uceh tunjin kal lii jis toh mättih tunjin imâštâl láá siämmáálágáneh kammuuh mutâ ucebeh ko tust láá muštá talle lii vissásávt pieijâm vahâgist tuu kammuid juálgán iätá já koččo siisâ molsođ kammuid já molsov kammuidis já viijmâg majemuuh-uh párnááh láá forgâ olgon puátá olgos majemužžân já iätá suin uuvsâ ko puáđáh olgos toopâm loppeed já tappa uuvsâ puohâh láá olgon já peessih hitruus olgosierâid sierâdiđ orroomvisteest láá uccâ vyeligâs peevdih já stoovlih pevdi lii juurbâs já nubbe lii neljiháá mallisâš paaldâst láá skaapih já ildeeh já ildeeh láá jieškote-uv alosiih kobdosiih já ivnásiih vyeligâs kubdâ ildee alne láá segis- já kossâ ivnepeenah segis- já kossâ lajopeenah sikkompiergâseh čuuhâmpiergâseh já uánihis- já kuhes njuálgusárgumeh ildee paajaabeln lii ruopsis kubdâ ildee ildee vyeli-ildest láá sárgumpápáreh sárgumpápáreh láá assaas máálámpápárij paaldâst láá jieškote-uv ivnásiih assaas puđâldemkartoŋkeh ildee uálgispeln lii ruánáá ollâ kezis ildee ildee pajemuu ildee alne láá skerreeh já lijmesäägih ildee alne láá hammimkääsih já hammimpiergâseh ildee alne láá čäci-ivneh já jieškote-uv kasosiih pensseleh ildee čižetbeln lii čuovjis kezis ollâ ildee pajemuu ildee alne láá kirjeh já kyevti vyelemuu ildee alne láá speelah nuorâb párnááh uáđđih peivinaharijd puudâ puárásub párnááh loheh kiirjijd spellih speelâid sárguh máálájeh hämmejeh teikâ puđâldeh peevdi piällást halijdeen sárguđ ettâv já já väldiv segis ivnepeenâid kubdâ fiskis ildest já sárgumpápárijd kubdâ ruopsis ildest leevât syejiliijne jurbâ peevdi oolâ já koijâd tuoi sárguvettee sárgoon uccâ stááluid já peri hitruu uáiniđ mon hámásiih suoi lává iätá keččeen maali já lává kaskoo peevdi tuu njune oovdâst já ettâv mojonjalmij vâi iätá já kávkká peevdi mutâ ijhân sun valagin uáini seebi keejigin stááluin čokkáá peevdi piällást já smiettâv ete puđâldiččáin-uv suoi maidnii vâi mááláččáin-uv suoi maidnii muoi veikkâ kuobžâid iävtut jiereskittee kuobžâmaainâs lii pááccám suu mielân moovtásk kuobžâi mááláámist já tuámá väldiđ čäci-ivnijd já kossâ pensselijd kezis ruánáá ilddest já máálámpápárijd kubdâ ruopsis ildest viäžžá sunnuu čäci-ivnekoppáid hiivsig čäcihanast čääsi addel já ucceeb máálámpápárijd láá liijkás stuárráh já já nuuvtpâ keksee mááláđ seibijn já kieđâiguin váldá penssel kietân já njuoskâd tom čääsist sun juurât penssel ruškis čäci-ivnepuálust sun mááláá stuorrâ ruškis páálu kaskoo pááppár lii kuobžâ roppâ aalgât máálám kuobžâ uáivist já koccáv já kárvudâttâv puáttiv keččâđ maid stuárráb párnááh pargeh tuoi mááláávettee suoi koijâdává já máálájeen kuobžâid iätá lii jo máálám kuobžân še uáivi juolgijd já piäiná sun mááláá jo ruškis soksâmijd kuobžâ roopân niŋâlâš vâi ores kuobžâ táttu tiettiđ mááláám ores-kuobžâ muštâl mááláám niŋâlâš kuobžâ já kyehti čiivgâ-uv toos oceh olssis tälvipiäju já poreh muorjijd ovdil tälvinaharij muštâl kuobžâ lii koddám soorvâ já porá tom vâi vajâččij uáđđiđ ubâ täälvi iätá já máálááškuát soorvâ enâmân kuobžâ oovdân já keččâv tiätuäŋgirin kaandâi máálám mutâ váhá ääigi keččin suoi jo tulkkâv tuše keččâmân já halijdává jiejah-uv maidnii porgâđ muoi porgâččáim koijâd muoi veikkâ puškoid iävtut já loptee skerreeloová já lijmesaagijd piävdán puđâldâm tom koddem kossâ kuhes lusis puško moovtásk já väljee assaas ruánáá já čuovjis puđâldemkartoŋgijd kubdâ ruopsis ildest puátá peevdi pellâs čokkáđ já koijâd já tuoi puuđâldvettee puđâldeen puškoid muoi sárgoon taid ruánáá kartoŋgân já ivnejeen fiskis tiälhuid toi siälgán muoi čyeppeen puškoid já lijmejeen taid čuovjis pápárân nieidah västidává moovtâ lii maŋgii lamâš eeji fáárust kuáláástmin já tiätá pyereest mon hámásâš já ivnásâš puško lii te muoi tarbâšeen val lajopeenâid já ivnepeenâid iätá já váldá segis lajopeenâid já kossâ ivnepeenâid kubdâ fiskis ildest kiäččá peenâid já huámmáš ete peenâi tereh láá tulceh mon tulces tereh ivnepeenâin já lajopeenâin láá teerijd kalga kal čuuhâđ penâiguin lii pyereeb sárguđ čuuvâm vistig ivnepeenâid sun iätá já váldá čuuhâmpiergâs já cuvâškuát peenâid čuuvâm lajopeenâid iätá já čuváškuát peenâid já lává jo tulkkâm máálámân já suoi-uv riemmâv išediđ já peenâi čuhâmist já čuuhâv já puoh kossâ ivnepeenâi já segis lajopeenâi teerijd pastelin já peessâv viijmâg sárguđ-uv já sárguv puškoi sárgáid já fiskis tiälhuid puškoi siälgán suoi čuoppâv puškoid huolâlávt sárgái miätá sárgu kuhes kossâ puško peeccih ij čaavâ pápárán já nuuvtpâ sun kalga sárguđ tom sierâ nube pááppár oolâ pelestis sárgu uccâ siemin puško pááppár vyeliroobdân kiäččá pááppár já iätá pápárân čäähih eenâb-uv puškoh lase puškoid kaskoo pááppár já pajeroobdân-uv iävtut lii uccâ puškooš vuojâleijee čielgee kal vuojâdeh stuorrâ uáiváduvâin kuittâg mii jäävri riddočääsist tiätá lam vyejettâm taid já uážžum kiddâ-uv oovtâ vuojâleijee rammust te mun talle sáárgum ennuv vuojâleijeid meerrid já sárguškuát lase kuolijd tun vájáldittih sárguđ puoh veepsijd puuškon huámmáš ko lii jo čuoppâm jieijâs puško vâi iätá já rekinist puško veepsijd kyehti kulmâ nelji vittâ kalle veepsi puškoost láá sun vala koijâd seeinist lii kyelitavlu já iššeed rekinistiđ puško kooveest veepsij lohomere kyehti kulmâ nelji vittâ kuttâ láá ohtsis kuttâ vájáldittim kustoo selgiveepsi ferttiim vala tom sárguđ sun iätá já sárgu puuškon vala selgiveepsi maŋa sun čuáppá já lijmee tom puško siälgán já lává máálám kuobžâid valmâšin joskâv mááláámist já tuálvuv pápárijd peeŋkâ oolâ kuškâđ tuu kuobžah jo kavnâm olssis tälvipiäju koijâd já kiäččá kuobžâid láá kavnâm šiev tälvipiäju stuorrâ čunoiteermist oovtâ jäävri alda muštâl kuobžâ usâškuát tälvipiäju esken soorvâ puurrâm maŋa lii nuorâ kuobžâ ige tast lah siämmáá huáppu kavnâđ tälviâpiäju ko puáris kuobžâin lii iä vaje kocceeđ nuuvt kuhháá čohčuv ko nuorâb kuobžah kuobžâ uáđđáá loostâ vuálá tiätá tot meerhâš koijâd meerhâš ete puáris kuobžâ ocá olssis tälvipiäju já piäjun ovdil ko muorah láá koččâttâm loostâid muu ákku lii munjin muštâlâm já muštâlij čielgee vala hammimkääsist tälvipiäjuid kuobžáid iävtut peri já pyehtiv hammiđ maidnii adelâm uccâ hämmimkääsi pittáid sunnui-uv já keččâlává vistig várugávt suormâiguin hammimkääsi lii váhá tego njaajâ iätá já váldá hammimkääsi kietân já čáárvud tom kuámmirist lii ooraans já njaalgâ hámásâš já nuuvtpa smäkkee tast uccâ pitá sun nirvee já čulgâd pitá tállán meddâl njäälmist tot lah njäälgis rävvee lâi adelâm kävppireeisu maŋa já jieškote-uv ivnásijd heeđâlmnjálgáid já mielâst hammimkässipittá sulástit heeđâlmnjálgáid ain iätá ete keččâlmáin uáppá aašijd lohđut piäjá čulgâdum pitá roskeliitán já addel sunjin uđđâ pitá lii aalgâst viehâ koorâs já kaggâd já vistig tom kalga čárvudiđ já timediđ kieđâiguin já jurâttává hammimkääsist stuorrâ jurbâ pááluid kuáivuv hammimkässinjibijn pálloid loomijd moh sulâstiteh kuobžâ tälvipiäju já irâttává jurâttiđ jurbâ pááluid mutâ sunnuu hammimkaasijn šaddeh kuhes segis mááđuh lii kuhheeb máátu ko rammust lii kal uánihub ko muu máátu iätá já piäjá jieijâs mááđu mááđu paaldân mitted mááđuid suormâiguin láá kal siämmáá kukkosiih sun iätá já lává sárgum stáálui kuuvijd valmâšin já čäittiv taid lii iätá lii vuoptah ciäggud já vuoptâin lii ruopsis hervâčuolmâ čalme uccâ njune njälmi já njäälmist láá kulmâ pääni muđusiih stuorrâ peeljih kyehti kieđâ kyehti jyelgi seibi já ruopsis vuálppu pajalist sulâstit kal ennuv táválii uccâ nieidii pic peeljih já seibi láá tego stááluin lii kal suámi já ilolâš hámásâš stáálu pelestis lii sárgum kove kiäččá suu-uv kove sun stuorrâ viljâ ko lii váhá kuhheeb já puárásub ko já ruánáá puuvsah jyelgist sulâstit táválii kaandâ pic seibi já peeljih láá tego lii kal fiijnes já virkkuus hámásâš mutâ iä-uv stááluin láá suháh já kammuuh ollágin koijâd maka huolâstum jienâin stááluh taarbâš kammuid ovdil ko maŋŋeed čohčuv jyelgih kalmojeh esken puolâšist já nuuvtpa sij pällih kammuittáá masa čohčâtäälvi räi čielgee vâi imâštâl mojonjalmij tuoi tunnuu sárgusijd siäinán vala koijâd nieidâin muoi piejeen täid siäinán lii čuovjistarra já koijâdává sárguseh kieđâst láá tyebbin ruánáá ildee alne lijmesaagij tyehin tuoi kuittâg vistig ivnepeenâid peevdi alne vala koijâd norreen taid vistig já lopedává láá peevdi alne hiloi haloi já nuurrâv ivnepeenâid pennâloován ko koijâdâlškuát peenâi ivnijd mon ivnásâš taat pennâ lii sun koijâd já čáittá ruopsis peenâ lii juuŋâ ivnásâš pennâ já tuot lii sare ivnásâš pennâ iätá já čuujoot ruopsis já čuovjis peenâid lii puállurääsi ivnásâš pennâ já taat lii siähtál ivnásâš pennâ čielgee já njuško ovdâsmaŋas fiskis já ruánáá peenâi paijeel ivnásiih taah peenah láá koijâd vuárustis já čuujoot ooraans ruškis já čapis peenâid smiättá váhá ääigi lii riämnjá ivnásâš pennâ tie lii kuobžâ ivnásâš pennâ já tuot lii vuorâččâšmyerji ivnásâš pennâ huámmáš vala peevdi nube roobdâst ränis já vielgis peenâid já sun iätá láá muottuu- já jááhhál ivnásiih peenah mun tieđe-uv pyereest iivnijd sun vala koijâd já kiäččá tutâvâžžân nieidâid huámmášâh kal pyereest iivnijd mutâ ulmui maailmist iivnijn láá jieijâs noomah já muštâlává já tiälláv peenâid paldâluvvâi peevdi oolâ já kuldâl tárkká te tun-uv oopah ulmui iivnijd suoi ettâv já čujottává suormâiguin vuáruluvâi jyehi ivne ivne lii ruopsâd sare ivne lii čuovjâd puállurääsi ivne lii fiskâd siähtál ivne lii ruánáá riämnjá ivne lii ooraans kuobžâ ivne lii ruškâd muottuu ivne lii vielgâd jááhhál ivne lii räänis já vuorâččâšmyerji ivne lii čappâd lii váhá ääigi joskâ piäjá čuijooh njáálmán keeijâd peenâid já hundâruš sun lävkkee ruopsis peenâ oolâ já tastmaŋa peenâst peenân já páimá jiečânis peenâi ivnijd ivne čuovjis ivne ruánáá ivne ooraans ivne ruskiš ivne čapis ivne vielgis ivne ränis ivne fiskis ivne mun olmânáál puoh iivnijd sun koijâd nieidâin oppih kal jotelávt iivnijd já rammuv cancco ilolâžžân kaskoo peevdi já tuášku kieđâidis lam oppâm ulmui iivnijd tääl mun máátám ulmui iivnijd já lává puđâldâm puškoid valmâšin lii čuoppâm ennuv vuojâleijeid já lijmim taid čuovjis pápárân maŋa sust láá pááccám ennuv uccâ kartoŋgpitáh peevdi oolâ viäžžá roskelite já áigu pieijâd pittáid roskeliitán lii joskâm hammiimist já totká ruánáá kartoŋkpitá kieđâst täst vala puđâldiđ maidnii sun koijâd lii eidu muddáág stuárrusâš já sun-uv halijdičij čuoppâđ já lijmiđ kuolijd mun puđâldâm uccâ siemin vuojâleijeid iä lah skerreeh mutâ mun puávtám veikkâ kiškođ pááppár pittái pittái sulástiteh vuojâleijeid já pittáid mun lijmiim čuovjis pááppár oolâ tego čáácán ličij talle vuojâleijei uáivádâh lii šiev juurdâ lah utkáás kandâ išedâm tuu lijmiimist iätá já viäžžá čuovjis kartoŋgijd ildest halijdâm leđe utkáá iätá já kiškoškuát ruánáá pááppár pittái pittái já lijmiv ruánáá pááppárpittáid čuovjis pááppár oolâ já hitruus kyelitaavluh láá forgâ valmâšeh peivipitá äigi já puoh nuorâbeh párnááh-uv láá koccám peivinaharijn noreh puđâldemtävirijd já váldá puđâldemliijne peevdist já vuojâleijee taavluh láá pááccám kaskoo peevdi láid jotelis nieidah ko kiergânáid vala puškotavluid lase-uv puđâldiđ sun iätá já já kikkárittev já já lijmiv čuovjistarráin já tavluid-uv siäinán peeivi já lává vuárdâm ton rääjist ko teivâdáin suoi peessâv kielâpiervâl peivitipšosajan párnáin lii sierâpeivi mutâ sierâ sajan váldá já fárusis lii ilolâš illâttâs kielâpiervâl skipáráid já iävá liijká lah áinooh kyesih lii kuálmád-uv kyessi mutâ kii sun lii já mondiet sun-uv lii puáttám onne tun-uv kolliistâllâđ já kielâpiervâl te tun-uv uápásmuuh sunjin já servi ry kirje lii almostittum kulttuurruttârááju torjuin já tekstâ tärhistem já skannam editistem já teekstân heiviittem servi ry já servi ry já tun já kuássin uáinám sunnuu vyevdist jeegist teikâ jäävri alne kielâpiervâlist käävpist pyecceiviäsust teikâ kirjeráájust máhđulâš ete suoi lává livkettâm kostnii mutâ jieh lah oskom jieijâd čoolmijd já lává uccâ siemin stáálupárnááh lii kuuđâihásâš viljâ já lii kuulmâihásâš uábbi aassâv enijnis ejinis já áhuinis čiähusist vyevdist puáris kossâ aaihâ vuovdâ siste lii uccâ jávráá riddoost mii sulâstit ulmui čolmijd eenâb láádu vuojâdeh liijká siämmááh kyeleh ko stuárráb jaavrijn-uv láá tuše ennuv ucebeh tego maaŋgah eres-uv tiiŋgah láá stáálui elimist láá-uv iäljáris kuálásteijeeh stáálui päikki já tävireh láá meid uáinimettumeh ulmuid párnááh já motomeh puárásub ulmuuh pyehtih uáiniđ stááluid já lii olmoošskippáár já lává uápásmum jeegist lyemečuággim reeisust lii viiđâihásâš virkkuus já ustevlâš kaandâš áásá enijnis ejijnis áhuinis já äijihijnis uccâ markkânist stáálui päikkivyevdi alda ákku já äijih-uv uáiniv já fáárust já peessâv uápásmiđ ulmui elimân lii peiviv tipšoost anârâškielâ kielâpiervâlist já viettiv peeivi kielâpiervâlist suoi uápásmuvvâv skipáráid já kielâpiervâl toomáid já oppâv ennuv uđđâ aašijd suoi peessâv še káávpán pyecceiviäsun já kirjeráájun tun-uv peesah kuovlâliđ já elimân liijká vistig et uáináh-uv tun stááluid čoolmijd kiddâ já laađâst leehâst čoolmijd tun uáináh mon hámásiih já lává tun-uv uáináh já já nuuvtpa tun peesah luuhâđ já mainâsijd kesi-iiđeed já päikkivyevdist já eeči já enni koccáv ain jo tooláá iđedist já vyelgiv tállán jäävri oolâ viermijd kuohâđ já eeči suuhâv já kuohâv viermijd vuáruluvâi enni suhá já eeči kuáhá viermijd lii jo tievâ elimist já luudij jienâin mutâ já uáđđiv ain tutâvâžžân lieggâ timmâ ulloräsilovdui vyelni elleeh-uv láá uáđđám iho já láá eidu koccám elleeh vuod láá koccáám já jottáám meecist ubâ iijâ ucâmin já pivdemin purrâmuš já sorvâ livvâdává já uáđđiv pyerebeht iho lii čuáskásub iäge čuoškah kirde iäge lah kiivsedmin taid nuuvt čuuvtij toh-uv lává vuálgám uuccâđ purrâmuš olssis lii jo korrâ nelgi já tot porá jáhálijd suoinijd kuobbârijd já eres šaddoid puorijn puurrâmlustoin pelestis lii káállám čáácán puurrâđ čäcišaddoid jäävri ponneest lii puigâstâm poorâst aaihâ uáksán toppim muáddi tiivre aaihâ ruŋgoost njálmásis já elâččâm viežžâmin kuobbâr-uv enâmist siemânijd uárree porá pyerebeht-uv tälviv še láá koccám muorâi oovsijn já loomijn visârdeleh ilolávt já kirdâččeh tuohu teehi já pivdeh já oceh tiivrijd suovsâid já siemânijd purrâmuššân uđâgáidis já olssis skeikkim-uv kulloo tyellittälli rido alda láá puáttám puurrâđ muorjijd uurbijd já uccâ kiäđgáid še ocá já šnuákku iäljárávt suovsâid peesi páárhust já riemnjis pelestis láá lamaš joođoost ubâ iijâ já láá tääl ucâmin olssis šiev uáđđimsaje mana miäcán rávhálâš sajan keeđgi oolâ kuárjidiđ já kuobžâ kávná olssis já čivgâsis jeggiriddoost šiev uáđđimsaje láá algâttâm pargoidis kuuđhâmievtâ siste já pirrâ päälgis lii jo tievâ kuuđhâin ko toh viežžih já tuálvuh tiivrijd saagijd já kuácceid kuuđhâmiehtân siste já ákku-uv lii koccám já pargeeld jo kievkkânist cokkit tuulâ táákán já vuášá suohâd já sun vuášá käähvi sun tuoldit valmâšin já loptee kähvipáánu täähi roobdân sun kuáđá vala kopšâđ tuulâ paajaabel sun mana cuvnâđ já njááhá uáđđimviistán já ciláidit siijvost uccâ tivgii lii luumâst uccâ tiivgâš moin sun ain iđedist covná stáálupárnáid koccáá leehâst čolmijdis já kuovlâl lovduu vyelni iiđeed iätá ákku ilolâžžân iiđeed ákku västid áákun vala naverseemist já ruvvee čolmijdis čokkáán seeŋgâ roobdân já njávkká vuoptâid moh láá ciäggud tego ain nuuvt iđedist ko peiviv-uv uáđá vala já ákku ciláidit kiälu uđđâsist muulijd maidnii naharist niävdá maidnii já siämmoo sovkkâl ákku vuáŋŋáš oppeet nahârist virkosmuvá já hundâruš ko kuldâl tun nievdah koijâd tiätuäŋgirin mutâ váhá paloisiähá jienáin niävdá maŋgii jiereskittee já váhá polâtittee-uv nahârijd nievdâm vuáŋŋáá já mun hiäibum vuáŋŋáin juátká ain mulijdem hiäilut kieđâid já juolgijd naharist já čievčâst lovduu-uv lättei koccáá lii váhá iäddum tun ákku cuuvnah munnuu ain nuuvt tooláá kaskoo pyeremus nahhaar hiäibum vuáŋŋáin paasij koskân jiem tieđe ete kuábás munnust vuoitij sárnu tutâmettumin vala naverseemist tun rähis naversekkâ lah ain oođis tegu kuobžâ aaibâs heibuh vuáŋŋáin naharist lah iimâš jis tun lah vaibâm hiäibum kal váátá ennuv vuoimijd tun lah kievrâs kandâ tun puáttee iijâ-uv nievdah vuáŋŋáá já talle čiälgá ete kuábáš tunnust vuáittá hiäibum ákku lohđut kiäččá jurbâ čolmijdiskuin lii motomin mainâstâm já vuáŋŋáást tondiet ete párnáákyevtis iävá monâččii ohtuu jäävri oolâ mainâsijn vuáŋŋâš áásá jieŋâlâsâst jäävri ponneest já váldá párnáid jieijâs väldikoodán jis sij maneh lovettáá jäävri oolâ poolâm vuáŋŋáást haalijd vuáŋŋáá nievdâđ nievdâm pyereeb kuhvittârijd láá nuuvt muččâdeh já sist láá čiŋŋâpoccuuh-uv čielgee áákun já tun taarbâš poollâđ vuáŋŋáást jis tot lii tuše tuu naharist iätá já virkosmuvá njuškee seeŋgâst čuožâd já vájáldit jo ubâ vuáŋŋáá njuškee seeŋgâst čuožâd tun ákku kuássin koijâd vala ááhust nievdâm kal ain tyellittälli maidnii ko luámáneh láá laddâmin jotelávt te mun nievdâm lyemejeegi já luámánijd ákku ruáhásist maŋa tun nievdah soorijd ko toh läddih keksee laddâm maŋa tun nievdah vala juuŋâid-uv iävtut áákun te mun puoh meeci muorjijd nievdâm váráshân mij tarbâšep ennuv muorjijd purrâmuššân vuorâččâsmuorjijd pihlejâšmuorjijd já stuorrâjeggijuuŋâid-uv mun nievdâm lasseen nievdâm meid kuobbârijd ákku puštá uáivis povvâsten já mana kievkkânân lii jo kopšâm já sun loptee suohâdkiemni-uv täähi roobdân maŋa sun kuovlâl kievkkânist já rävvee vala párnáid ijjâpihtâsijd já kárvudâttee cissâmin passee muáđuidâd já čohhoo vuoptâidâd ákku jo nyelleen ijjâpihtâsijd já kárvudâtteen peivipihtâsijd já oskottává áákun piejâm pajalân ruopsis vuálpu já piäjá pajalân fiskis já ruánáá šoorcijd muoi cisseen passeen muáđuid já čohhoon vuoptâid muštâl vala áákun já lii ain iđedist korrâ nelgi já suoi iävá kuássin ájáttâl kuhháá koccám maŋa nuollâv jotelávt ijjâpihtâsijd kárvudâttâv peivipihtâsijd poossâv muáđuid cissâv já čohhoov teikâ vaarâ pyereeb ličij ettâđ ete suoi siävuttává stááluvuoptâidis muorâsäägist rahtum čohomáin já moonâv kievkkânân já čokánává peevdi pellâs iiđeedpitá vyerdiđ já čokkáv paldâluvâi kievkkân peevdi piällást já kejâdává ááhu toomâid lii vuoššâm njaalgâ suohâd lii kopšâm timesin ton puudâ ko sun lâi cuvnâmin já ákku jieš smäkkee suohâd pastemáin te suohâd lii jo kopšâm ij lah kume ige kolmâ suohâd pic eidu mudâgâš lieggâ já timmâ suohâd njálgásumos suohâd lii times já liegâs sun iätá kuáivust kuvssijn suohâd kiemnist já piäjá tom já taldrikkáid tuoi suohâdân soorijd vâi vuojâ sun koijâd stáálupárnáin mojonjalmijn imâšijd imâšijd muoi uáineen mist vorâs sareh sareh jo laddâm tääl lah luámánij laddâmäigi já imâštâllâv ko ákku loptee ildest piävdán taldrik mii lii tievâ soorijn jieht ehidist jeegist keččâmin ete láá-uv luámáneh jo laddâm mutâ kavnim jeggiriddoost laddâm soorijd-uv mun-uv hiämáškim já aaibâs huihádim ete mii imâšijd maid imâšijd mun uáinám uáinám čuovjis laddâm soorijd sareh lijjii tommittáá ete nuurrim taid tunnui iiđeedsuohâd várás sareh láá kal vala viseheh já ruopsâdeh já toi laddâm kal kalga vyerdiđ te muoi talle áigoon sehe soorijd já vuojâ suohâdân ettâv já ilolâžžân tuoi juŋŋâsääpi vâi mielhi onne iđedist ákku koijâd juhheen pyereeb mielhi suohâdáin ain iđedist lijkkojeen ennuv miälkán já lunne lii ain hitruu eelliđ mielhi viežžâmin muoi kal juhheen mielâstân mutâ esken peiviv lijkkojeen eenâb koidâ juŋŋâsáápán ko korrâ juŋŋâsáápán stáálupárnááh muštâlává lijkkuum ain iđedist kááhván mutâ mun juuvân käähvi pyereeb mielhijn já sukkâráin ko mielhittáá já sukkârttáá ákku iätá mist leibi porreen leeibi-uv ain iđedist muoi lijkkojeen ennuv oolâ muoi halijdeen ain sälttikyele já vuástápitá muštoot ááhu piäjá vuojâčalme kuávdoo suohâd já soorijd sun piäjá vuojâčâlme pirrâ ákku turkkâl vala pastemijd suohâdân vuáidá meid vuojâleeibijd já piäjá toi oolâ vuástá já sälttikyele já iiđeedpittá lii vaalmâš puurrâmlusto ákku iätá ko addel suohâdtaldrikijd leeibijd já mielkkipolloid párnáid sun piäjá kuávdoo peevdi lii káánust lii kal tievâ mielhist várugávt mielhi tunnuu polloid amas mielkki liäškásiđ peevdi oolâ ákku váárut mun máátám várugávt mielhi liäškuđ loppeed poolon ákku liäšku käähvi já kááhván sun lasseet uccâ mielkkikuáškánjâs tuáppee vala sukkârpitá sukkârseehâst já čokkáán piävdán já puotâ kozâškyettiv suohâd kazza suohâd hitásávt já jurâttâl njuohčâmáin soorijd njäälmist pelestis hurtto nuuvt jotelávt ete ubâ njälmi lii tievâ purrâmušâst já suohâd kolgá peevdi oolâ-uv lii huáppu ko hurtoh nuuvt korrâ liävttoin tun kiergân njielâstiđgin purrâmuš ákku iätá halijdâm kiergâniđ väldiđ kárbá vuástá ko eeči já enni laddiv riidon iätá kiäččá olgos kievkkân aaihâ luámist jo suhá rido kulij lii kuálkki ige lah pááruh kal kuovváin viermijd huápust tun-uv váhá jotelubbooht vâi suohâd ij čuásku tun-uv keččâđ ko enni já eeči laddiv riidon eeni já eeji käärbis lii tievâ kuolijn moovtásk já kozâškuát suohâd váhá jotelubbooht taldrik lii kuárus tibi te kiävá mield liijká kyelifaarpâl lii tievâ kuolijn ákku povvâst já ráájá suohâdtaldrikijd já polloid peevdist sun suopâlist vala lättee risseluvdáin iiđeedpittáást párnááh kijttev ááhu maŋa já poossâv vala paanijd kuácceepänikustâiguin váldá jieijâs kyeličollimpuuvko mon sun áigu tuálvuđ riidon párnááh toommâv riidon eeni eeji já kyelisaallâs vyerdiđ já čuážžuv forgâ jäävri riddoost eeni já eeji vyerdimin hiäiluttává iäljárávt kieđâid iänán já iäčán já eeči huámmášává já já moijáv sunnui ilolâžžân lokke lii farppâl alne iäváge stáálupárnááh uáini vala kyelisaallâs já jiärástuvvâv jo korrâsávt kyelisaallâsist iävá mašâččii mahten vyerdiđ kyelfarppâl lohe lehâstem já njuškov já tuáškuv kieđâid moovtâ já mielâst lii ain jiereskittee uáiniđ kyelisaallâs kuolijd já kalle kyele kyelifarppâlist láá suoi jo hundâruššâv moovtâ iiđeed enni já eeči tuoi ennuv kuolijd huikkev já iänán já iäčán iiđeed já uáinivettee västidává eeči já enni enni já eeči laddiv riidon kuáddá kyelifarppâl kárbást vyeligâs keeđgi oolâ leehâst kyelifarppâl lohe esken tastmaŋa ko já lává ervidâm maid kuolijd já kalle kyele eeči já enni lává koddám kyele já maid kuolijd muoi kuddijm eeči koijâd já kyeleh uccáá vâi ennuv koijâd tiätuäŋgirin kyeleh láá uccáá já motomeh kyeleh láá ennuv mutâ tađe eenâb jiem tunnui muštâl eeči iätá mojonjalmijn kuávžur kulmâ vuáskun já vala čiččâm šapšâd ervid kuávžur nelji vuáskun já vittâ šaapšâ jurdá leehâst kyelifarppâl lohe já stáálupárnááh rekinistev vistig kuávžurijd kyehti kulmâ kuávžur suoi rekinistev vuáskunijd kyeti kulmâ nelji vittâ kuttâ čiččâm vuáskunid láá innig rekinisthánnáá já nuuvtpa suoi rekinistev vala taid-uv kyehti kulmâ nelji vittâ kuttâ čiččâm käävci oovce šapšâd kuovlâl kyelifarppâlân já iätá láá pyeidis kyeleh peessâp kal tuođâi kuolijguin herskustâllâđ kyeleh láá kal pyeidih iän koddám onne ruoinâ kuolijd kolgâččij čolliđ-uv haalijd čolliđ pyeidis kuolijd eeči koijâd ko huámmáš čollimpuuvko kieđâst já lává iššááš stááluh já halijdává tállán peessâđ kuolijd čolliđ čuállejeen kuolijd te tuoi pyehtivettee moonnâđ káhvástâllâđ párnááh lopedává iänán já iäčán valdim jo čollimpuuvko-uv fáárun iätá já čáittá puuvkos iäčán išedâm já ravviim párnáid kuolij čolliimist tuoi ráávhust käähvi juuhâđ já sälttikyelileeibi-uv puurrâđ te käähvigin ij lah kiergânâm vala täähi roobdâst čuáskuđ ákku arvâl te muoi talle manneen ennijn käähvi juuhâđ já sälttikyelileebi puurrâđ eeči já enni ilošmuvvâv já vyelgiv káhvástâllâđ čollim já kyeddiv áhhoin kyelifarppâl stuorrâ tuolbâ vyeligâs keeđgi oolâ mii lii riddoost máttá jo jieš čolliđ kuolijd ige sun taarbâš iše kuolij čolliimân čolliim vistig šaapšâid kuolijd tuoi čolliivettee sun koijâd já ááhust váldá puuvko tuupâst já čolliiškuát šaapšâ te muoi-uv čuállejeen vistig šaapšâ ákku iätá já addel uccâ pastelis puuvko rävvee teeri lii pastel puuvko noovdâst kiddâ puvkkoin šaddâ älkkeht hävvi ij lah ovdil čollim kuolijd já nuuvtpa ákku máttát suu já toollâv oovtâst puuvkonoovdâst kiddâ čuoppâv puvkkoin stuorrâ šaapšâ čuávji áávus väldiv čoolijd čuávjist meddâl já toidev kyele čääsist puudâ lii kiergânâm čolliđ jo kuttâ šaapšâ já tääl sun lii jo toidemin taid čollim maŋa sun čuállee vala kuávžurijd ij maašâ čolliđ kuolijd kuhháá já forgâ sun jo njuškee kalâččiđ čáácán já vuojâleijeid vyejettiđ máátám jo čolliđ kuolijd pyereest mun moonâm čáácán vuojâleijeid pivdeđ almoot áákun ko huámmáš čääsist vuojâleijei uáiváduv kal čuállejih šaapšâ ákku kijttá já čuállee vala vuáskunijd čoolijd suoi kyeddiv stuorrâ vyeligâs keeđgi oolâ luudij já eres ellei purrâmuššân olgoláá ollâ jurbâ keeđgi alne päiski lii ubâ paje annaam čalmeest kuolij čollim kirdá aldeláá já siäivu keeđgi oolâ herskudiđ čolijguin ij liijká taarbâš ohtuu herskudiđ lii apsam čolij haajâ já lii livkettâm meeccist čoolijd päiskijn puurrâđ juáhá čoolijd päiskijn láá kuolij čuálih tobbeen lii ain päiski-uv já kustoo puoidâ-uv ákku huámmáš já povvâstškuát já enni-uv maccâv káhvástâlmist riidon kaalâš vala čääsist já toidá puuvko riddočääsist tuoi leppee čollim čeepiht puoh kuolijd eeči já enni kijttev já ko kuovlâlává kyelifarppâlân láá viššâlis párnááh eeči rámmoo párnáid leeppee kal viššâleh enni-uv iätá tutâvâžžân kyelipurrâmušâid mij puurrâp onne tun kuolijd koijâd eejist ááigum suovâstiđ kyehti kuávžur já puoh šaapšâid kuávžur puáhtá salttiđ te mij peessâp puurrâđ sälttikyele-uv eeči iätá já mana cokkiittiđ tuulâ suovâstemlite vuálá te muoi áhhoin talle vyeššeen vuáskunijd muoi vala tarbâšeen toi lasseen enni koijâd já iävá smietâ vástádâs kuhháá tiäđust-uv vuáskunij lasseen potákkijd já saaltijd já ettâv iänán muoi áhhoin toideen potákkijd já vyeššeen taid kuolijguin te kiäh kuáivuh potákkijd enâmist enni maka hundâruš mojonjalmijn tiäđust-uv kuáivoon potákkijd enâmist já huihádává já kaččâlává tállán pottááklite já kyehi viežžâđ kuáivum lii uccâ pottáákeennâm aaihâ tyehin já toommâv moovtâ potákkijd kuáivuđ já mielâst potákkij kuáivum lii siämmáá hitruu já jiereskittee ko aarni uuccâm láá uáinusist mulde alne já potákkeh láá čiähusist mulde vyelni láá pottáák ruottâsijn kiddâ ij muuneeld tieđe mon stuárusiih hámásiih já nálásiih potákkeh láá tuáppee pottáákkaali já kiškoškuát tom lii liijká nuuvt nanosávt kiddâ enâmist ete tot ij paijaan hiäjus vuoimijguin puávtám kiškođ pottáákkaalijd enâmist jis tun luovviih potákkijd ruottâsijn já nuurah taid muldeest kiškomân taarbâš muu kievrâs kietâveerdijd rammust leikkusem tiet já čáittá maka kietâveerdis povvâst kal heivee munjin lah liijká puárásub já kievrâb ko mun já mun lam nuorâb já hiäjub ko tun peri tun pottáákkaalijd luovviim potákkijd ruottâsijn já nuurâm taid pottáákliitán kiškoškuát pottáákkaalijd enâmist já lyevvee potákkijd ruottâsijn norá taid muldeest já leggist pottáákliitán tuáppee kyehi noovdâ já kuákká vala toin mulde visásmit ete ohtâgin pottáák ij pääsi mulde vuálá čiähusân kiljom kulloo ain tyellittälli ain ko stáálupárnááh kavnâv hitruus hámásâš teikâ nálásâš pottáák pottáák sulástit vááimu já taat sulástit stáálu mast lii stuorrâ njune já uccâ peeljih čáittá moovtâ vááimu hámásâš pottáák já stáálu nálásâš pottáák pottáák lii juurbâs tego lađâsmáánu já tuot pottáák lii kuhendâlâš tego máátu povvâst já jurâttâl potákkijd kieđâstis litte lii tievâ potákkijn já hundâruš mist jo tuárvi ennuv potákkeh taah potákkeh pijsájeh ohtii vuošâmân liitán čaavâgin eenâb potákkeh iätá já jaska kuáivumist šaddeh še porkkaneh kiškettává meid muáddi porkkân enâmist láá šoddâm mielâkiddiivâš nálásâžžân já hámásâžžân porkkânist láá kyehti jyelgi já nubbe lii kaavreln tego vuogâ ruákki paajeed pottááklite já huámmâš ete sun ij vaje kyeddiđ tom lii lijkás lussâd sunjin kyekki keppisub kyeddiđ ko potákkeh pottááklitte lii vissâsávt lussâdub ko kyekki iätá lii kal keppis kyehi mun vajam kyeddiđ tun lusis pottááklite iävtut já váldá kyehi enâmist kuáddá lusis pottááklite já kuáddá keppâ kyehi keččee magarijd potákkijd já porkkanijd muoi kavnáim já huikkev ilolâžžân jo kukken ko pyehtiv kaačân potákkijd já porkkanijd iänán já áákun njuškiisteleh litteest pajas já vuálus já mottoom pottáák kačča enâmân-uv vääzin amas potákkeh koččâđ enâmân ákku váárut párnáid ko uáiná sunnuu kaččâmin korrâ liävttoin já čäittiv mielâkiddiivâš nálásijd já hámásijd potákkijd já porkkanijd áákun pottáák lii čielgâsávt jurbâ pállu já taat lii kuhendâlâš máátu pottáák kal lii váimu já tiehân lii čielgâsávt stáálu porkkanist láá kyehti jyelgi já taat lii kaavreln tego kuákki ákku-uv hoksáá tállán lii kal čeppi ko návt hitruus hámásijd potákkijd já porkkânijd máttá hammiđ täid ubâ puurrâđgin ko taah láá nuuvt fijnáh ákku iätá porreen kal tállán täid porkkânijd almoot áákun porree peri várás toh láá šoddâdum vitaminijd já tunnuu päänih nanosmeh ko purâvettee ennuv porkkanijd ákku povvâst porkkan tun puurah koijâd já tiptá suu valjiđ jieijâs porkkan väljee jyelgi-porkkân já nuuvtpa váldá olssis kuákki-porkkân sikkov huolâlávt mulde porkkanijn sevtilmiehtân já čokánává čuoldâ oolâ puurrâđ taid já enni toidestává potákkijd riddočääsist já tuálvuv taid siisâ piejâv potákkijd kiämnán tuoldâđ kuolijguin suovâstemlite suovâpocceest paijaan suovâ já šaapšah já kuávžureh kapšeh kuuloold suovâstemlitteest suovâkyele opsâ puátá já njunán já sunnui šaddâ jo korrâ nelgi pelipolviis šoŋŋâ já piäggá váhá joteh hitásávt mäddin tavaskulij láá ennuv jieškote-uv hámásiih já stuárusiih poolvah čuoldâ alne já kejâdává poolvâid já keksiv maid poolvah sulâstiteh polvâ sulástit čielgâsávt riämnjá kuárjid tuolbâ keeđgi alne imâštâl oovtâ poolvâ uáinám poolvâst poccuu livvâd mievtâ alne keksee já poccuu paajaabeln lii häldee-polvâ viälláá timmâ madrâs alne moovtásk já kyeleh láá suovâstum pyehtip vyelgiđ purâdiđ te kyeleh já potákkeh-uv láá jo kopšâm eeči muštâl párnáid já loptee suovâkuolijd kääri oolâ já njuškiv tállán keeđgi alne čuožžâd já toommâv siisâ ij taarbâš kuohtii koččođ purrâmušpiävdán vuoššum kuolijd potákkijd já suovâkuolijd puurrâđ koskâpeivi já stáálui purâdemäigi já iđedispeivi lii kuullâm jotelávt kuáláástmáin kuolij čolliimáin potákkij kuáivumáin kuolij suovâstmáin já kuolij potákkijguin vuošâmáin ij lah kuássin vänivuotâ pargoin já puuđâldmijn já potákkeh-uv láá jo kopšâm ko eeči puáhtá suovâkuolijd siisâ já stááluin lii-uv jo korrâ nelgi ko sij čokáneh purrâmušpiävdán kal njaalgâ kyele opsâ lijkkuum ennuv kuálán iätá aaibâs rähistâm kyele rámmoo te mij puoh vissâsávt lijkkup kuálán já rähistep kyele ko tom jyehi peeivi šiev puurrâmlustoin puurrâp eeči ruáhásist já tiälláá suovâkuolijd kaskoo peevdi poloh já juhâmâškáánuh-uv láá jo peevdi alne láá kulmâ juhâmâškáánu káánust lii čääci nube káánust lii juŋŋâsäppi já kuálmád káánust lii mielkki lii jo koško-uv já juáhás haalijd juuhâđ maidnii ovdil suovâkuolij puurrâm juhá mielhi kii juhá juŋŋâsääpi já kii juhá čääsi enni koijâdâl stááluperruust juhheen mielhi já almottává liäšku mielhi sunnuu polloid juuvâm čääsi eeči iätá já tuáppee čäcikáánu já leškee olssis čääsi juuvâm juŋŋâsääpi ákku iätá te mun-uv juuvâm juŋŋâsääpi pollolahe sääpi vâi polo tievâ sääpi enni koijâd vala ááhust juuvam tuše pollolahe sääpi takkâ ákku iätá liijká juuvâm polo tievâ sääpi enni iätá já liäšku áákun já olssis juŋŋâsääpi stááluh peessih puurrâđ suovâkuolijd váldá suovâkyele taldrikân já pestiškuát čuomâid já taavtijd kyeleest suormâiguin stááluh väldih kyeleest čuomâ meddâl já tasmaŋa sij pestih taavdijd cuopâst já mättiv jo jiejah kuolijd pestiđ pestivettee pyereest taavtijd njoommâđ puoh cuoppâpittáid taavtijn já kuolij čoolmijd-uv puáhtá njamestiđ eeči rävvee stáálupárnáid huolât eeči pesteen kal ain kuolijd nuuvt huolâlávt ete ohtâgin cuoppâpittá ij pääsi tavttijd já lopedává iäčán eeči mun piästám cuopâ taavtijn iätá iäčán já njama cuopâ taavtijn piästáh kal kyele tárkká já nuuvt piästá eeči rámmoo tutâvâžžân párnáid já váldá jieš jo nube šaapšâ taldrikân stááluh läävejeh savâstâllâđ kuáláástmist muorjiimist eres stááluin meeci ellein já peeivi tábáhtumijn já muštâlává maŋgii iäčán iänán já áákun jieijâs toomâin nievdim moonnâm iijâ vuáŋŋáá heibum naharist vuáŋŋáin tun kuássin nievdâm vuáŋŋáá teikâ uáinám jäävri alne olmâ vuáŋŋáá koijâd eejist mun nievdâm kuolijd mutâ kalhân mun motomin lam vuáŋŋáá-uv nievdâm peinijáá nievdim stáálupuiccen tasmaŋa ko olmâ vuáŋŋáin teividim jäävri alne tun olmâ vuáŋŋáá teivâdâm já hiämáškává mun lam teivâdâm mun läävejim puárreid rähtiđ já máttááttâllâđ viermijd kođđeeđ mun rahtim olssân noonâ suárvipuárree já kuuđđim jieš šiev viermi-uv já enni láin vuálgám miäcán riisijd nuurrâđ te mun meridim čuáimuliđ puárrein ohtuunân jäävri oolâ uđđâ viermi suáppuđ já enni láin kal maŋgii váruttâm muu jäävrist ässee vuáŋŋáást lijjim liijká ruokkâdis já tiätuäŋgiris stáálupuicce jiemge poollâm vuáŋŋáást ovdil ko oinim tom viermi puárrei já valdim kuhes suábi moin mun talle čuoimum jäävri oolâ kuálkki ige pááruh lamaš masa ollâgin mun tuostim váhá olgoláá-uv jäävri oolâ čuáimuđ liijká šoddii ollâ pááruh puárree pirrâ imâštillim ete maht tot lii máhđulâš ko ij pieggâmgin ollágin puárree stáávrui já stáávrui já masa jo komânij te mun piissum puárree alne mun huámmášim maidnii imâš huáđđoid stávrumin puárree oovdâst já paajeedmin pááruid imâšijd lâi jieš vuáŋŋáš mii stáávrui jäävrist pajas vuálus já šoddâdij pááruid irâttij komettiđ muu puárree vâi mun rovâččim čáácán suorgânim korrâsávt já munjin šoodâi eeti ete tääl tot váldá muu ko poottim lovettáá návt kuhás mun kal poollim vuáŋŋáást mun kuullim puárree paaldâst jienâ čáácán já oinim kyehti stuorrâ puško puárree paaldâst puško sárnuškuođij jotelávt viermi čáácán te muoi išedeen tuu pááccám imâštâllâđ ete maht puško máttá sárnuđ pic leggistim viermi puškoid valdijn viermi keejijd njálmásis puško vuojâi viermi njäälmist puárree čižetpel já nubbe puško vuojâi puárree uálgispel toh kessijn viermi muu já vuáŋŋáá kooskân ige vuáŋŋáš peessâm väldiđ muu kiddâ paasij njuškođ já kaivâsâddâđ kuárus kieđâiguin kaskoo jäävri ko mun čuáimulim riidon nuuvt jotelávt ko kuássin puohtim tuu viermi jáávrán vâi finnejih-uv tun tom kuássin maasâd koijâdij lâi almostum ehidist riddokeeđgi oolâ toh puškoh láin puáhtám tom riidon eeči arvâlij tun iäččásâd já iännásâd jieijâd kuálástemfiäránist suoi tuu oolâ ko tun lijjih moonnâm lovettáá ohtuu jäävri oolâ táátui tiettiđ mun muštâlim sunnui muu fiäránist suoi suttâm muu oolâ pic láin tuđâvááh ete mun peessim jäävri alne meddâl mun vuáŋŋáá teivâdem maŋa piissum kuáláástmin rido alda jäävri oolâ mun vuolgim stáálupuiccen tuše eijijn já ennijn ete mun tuše nievdâm vuáŋŋáá mungin haalijd toin teivâdiđ šuáhkát já porá majemuid suovâkyelipittáid taldrikkeest haalijd kuássin nievdâđgin vuáŋŋáá iän kal kuássin moonâ ohtuu lovettáá kuhás jäävri oolâ loppeed nuuvt lii ete tuoi-uv vala stuáruvettee ovdil ko vyelgivettee ohtuu kuhás jäävri oolâ eeči-uv rävvee vala já suovâkyeleh láá puurrum enni loptee stuorrâ vuojâpitá já kyelikiemni potákkijguin piävdán norá suovâkyelitaldrikijd peevdist já addel stááloid kahvâlijd já jieŋâlis taldrikijd kuolij já potákkij puurrâm várás iä lah vala kalanâm já nuuvtpa juáhás váldá kuolijd já potákkijd taldrik tievâ oolâ stááluh piejih stuorrâ vuojâčalme suddá jotelávt lieggâ potákkij alne já addel njaalgâ smaakâ kuolijd já potákkáid luámánij laddâmäigi já nuuvtpa ákku já enni vuáváv iäljárávt luámánij čuággim lii iällám jiävttáá peeivi jeegist keččâmin jo-uv luámáneh liččii laddâm luámáneh jo laddâm vâi lijjii-uv vala ennuv čoroheh enni koijâd ááhust láá kal laddâm čoorooh ooinim tuše onne ehidist jo vyelgiđ jiägán luámánijd čuággiđ ákku koijâd eenist kal heivee munjin tuoi vala ehidist munnuu fáárun lyemejiägán vyelgiđ enni koijâd stáálupárnáin uáđđeen ehidispeeivi peivinaharijd te muoi talle vaijeen pyereest vala ehidist-uv lyemereeisun vyelgiđ já muštâlává moovtâ iänán já áákun maŋa stáálupeerâ čokkáá váhá naaverseemist peevdi piällást lii kalânâm já já nahareh jo kullojeh uáđistuvá lâi njaalgâ purrâmuš lâi kal njäälgis tego kuulmâkiärdâsâš vuáskuliemâ iätá ákku njiäpčut njäälmis já sikko njälmipiälláid nuáigutteh uáivis tutâvâžžân purrâmušâst lam kal kalas iätá já tuášku čuávjis purrâmušâst mun-uv lam kalas šuáhkád purrâmušâst láá vaibâseh vaibâd stáálu tááiđám viälániđ seeŋgân peivinaharijd uáđđiđ ovdil ko nahareh rottejeh muu peevdi piällást iijâ nahareh rovvii ko čielgi lâi váhá raše kal aaibâs lodenahhaar ákku muštâl kavâstâl já vuálgá uáđđáđ peri tun-uv uáđđáđ lam vala virkkuu uáđám ain nuuvt pyereest iho raaijâm liitijd tiskáám já moonâm tastmaŋa eijijn viermijd čihtâđ viermijd ton puudâ ko tij uáđivetteđ peivinahârijd enni iätá já nurâškuát taldrikijd peevdist kavâstâl já ruvvee čolmijdis kal láá mutâ kal mun čiivtâm ráigánâddâm viermijd onne te mun virkosmuum viermijd čihtâmáin suáppuđ čihtum viermijd vala ehidist mield itten-uv lii siämmáá šiev kyelilukko ko onne-uv eeči iätá tuáppee ilddest čihtâmkiävu já kuárŋu olgos viermijd čihtâđ já uáđđiv peivinaharijd olgon lii ráhtám peci páárhust aaihâ pajeuáksán hiäŋgusuilo kost stáálupárnááh laaviv peivinahârijd uáđđiđ já kuárŋuv neppirávt hiäŋgusuuilon teddilává uáivis timmâ uvjâkuáddáid já kovrâsává uáđđiđ já pyeidicissááš visârdává sunnui naverlavluu já lieggâ kesipieggâ vuáttu kiärrásávt stáálupárnáid naharân aaihâ oovsij syejeest uccâ stááluin lii torvolâš já suotâs uáđđiđ jo eehid ko ákku já enni vyelgih lyemejiägán páštá ain enâmist lii ijâttes ijjâ já luámánijd uáiná čuággiđ iho-uv já stáálupárnááh láá uáđđám ehidispeeivi njaalgâ peivinaharijd já láá virkkuuh já enni pelestis lává čihtâm puoh ráigánâm viermijd vuálgá jäävri oolâ čihtum viermijd suáppuđ ton puudâ ko eres peerâ vuálgá lyemejiägán ij lah kuhes mätki mutâ stááluh tarbâšeh iše lyemelitij kyeddimân pyeri ergiskippáár puátá mielâstis išediđ stááluid já kyeddiđ selgistis stuorrâ lusis lyemeliitijd lii šiev kädisergi já peessâv eergi seelgist jiägán raccast ergijn já čuážžu lyemelitteest uáhu rávhálávt vâi stáálupárnááh iävá kočâččii enâmân tot finnee stááluin hoošijd já jáhálijd lii rokkâm iärgán jeggiláádust šaddee hoošijd já pieijâm taid haasin kuškâđ pelestis lává iällám nurâmin jáhálijd stuorrâ ollâ keeđgi alne lii nuuvt olluv ete ergi ij uulât jieš puurrâđ jáhháál keeđgi alne stááluh riemih tállán iäljárávt luámánijd čuággiđ puoh čoroheh-uv láá jo laddâm já forgâ ohtâ litte lii tievâ luámánijn já nubbe litte lii jo luuhijn luámánijn pyeremus lyemeäigi já ulmuuh-uv láá puáttám jeegi nubebel luámánijd čuággiđ ulmuuh láá enni já ákku jeegist ákku-uv lii iällám pärnivuođâ rääjist já tovle suu enni já ákku lává čuággám luámánijd siämmáá jeegist čuággih luámánijd nuuvt moovtâ ete iä ubâ huámmâšgin ulmuid ákku vuod vilppo tyellittälli jeegi nubebel lii huámmášâm stááluid sovkkâl jeegi nubebel tun uáináh tobbeen viilpâst jeegi nubebel já tastmaŋa sun kiäččá váhá tärhibeht liivvâd ergi uáini ete kiän meerhâst tot lii ergi kal liivvâd tobbeen mutâ uáináh-uv tun maiden muide ákku koijâd vala mojonjalmijn kávkkáá já kávkkáá já kivkked sun uáiná kyehti stáálupäärni stáálueeni já ááhu imâšijd imâšijd mun uáinám uáinám uccâ stááluid láá luámánijd čuággimin tego mij-uv huuihád stááluh-uv huámmášeh ulmuid já seevviv ilolávt stááloid suorgânává vistig lává uáinám harvii ulmuid iäváge ain tieđe kalga-uv ulmuin poollâđ vâi ij lii puáttám perruinis lyemejiägán lii kal suotâs olmooš tuubdâm suu jo muu pärnivuođâ rääjist ko mun lijjim áhuinân já enijnân tääbbin sierâdáim maŋgii piäittáástâllâm meeccist ton puudâ ko eenih já ááhuh čoggii luámánijd tuoi uápásmiđ olmooškaandân oskom ete sun lii siämmáá nánnáás olmoos ko suu ákku-uv lii stááluákku iävtut párnáid já kejâdává tiätuäŋgirin sulâstit ennuv stáálupárnáid láá kyehti čalme njune njälmi kyehti peelji kyehti kieđâ já kyehti jyelgi kieđâin sust láá vittâ suormâ lii tuše ennuv kuhheeb já stuárráb ko stáálupárnááh iäge sust lah čuhâlis stuorrâ peeljih ige seibi lii pajalist ooraans čuppâpusseer já čuovjis puuvsah sust lii čapis koibâkappeer já juolgijn láá ruánáá stevileh lii ustevlâš kejâstâh já sun moijáá já já arvâlává ete ij taarbâš poollâđ já nuuvtpa suoi-uv ruokásmává tiervâttiđ kieđâid hiäilutmáin enni ij huámmáš ige uáini stááluid já nuuvtpa sun imâštâl maid já ákku kaivâsâddâv čuoškah tunnuu ko nuuvt korrâsávt kaivâsâdvettee sun koijâd čuoškah kivsed munnuu uáineen áhhoin stááluid jeegi nubebeln já tiervâtteen sii čielgee moovtâ viilpâst jeegi nubebel mutâ uáiná tuše puáris eergi livvâdmin tobbeen oppeet mielâkuvviittâs kirdá enni ruáhásist já ákku laaviv motomin hitruus mainâsijd já saavâid keksiđ já enni jurdá ete suoi lává keksim jeegist stáálumainâs ličij liijká mielâ moonnâđ uápásmiđ já sierâdiđ stáálupárnáiguin já ákku mun moonnâđ uápásmiđ stáálupárnáid táátum sunnuu miäcán sierâdiđ piäittáástâllâm koijâd eenist já ááhust peri sierâdiđ láá jo saŋko tievâ luámáneh čuággeen vala muádi saŋko tievâ ovdil ko vyelgip pááikán ákku já enni ettâv ete keksee mielâkuvviitâsskipárijd olssis kiergân kuhástuđ veikkâ liččijm jeegi alne koskâiijâ räi enni iätá tutâvâžžân tuš moijáá já juátká luámánij čuággim káččá stáálui luus já tiervât sii ustevlávt lam já mun lam viiđâihásâš olmooškandâ já aasâm markkânist tij leppeđ já čuážžuv vistig joskâ já tuše keččâv mutâ talle ruokâsm sárnuškyettiđ lep aikkâstááluh já aassâp puáris aaihâst jäävri riddoost aaihâ kierâ uáinoo teehi muštâl já čuujoot aaihâ kulij lam já mun lam kuuđâihásâš stáálukandâ muštâl já tiervât kieđâst lam já kuulmâihásâš stáálunieidâ iätá váhá uuineht já ennistáálu-uv tiervâttává já kejâdeh ain nubijdis oovtâst miäcán piäittáástâllâđ iävtut stáálupárnáid já movtáskává tállán já vyelgiv miäcán mielâst oro lemin ustevlâš kandâ ige sust taarbâš poollâđ puávtám leđe vuossâmuš occee tuoi vistig čiähusân mutâ ellee vyelgi hirmâd kuhás amas lappuđ muštoot já muoi lappuu ässeen meeccist tobdeen meeci pyerebeht ko kihheen veikkâ muoi návt uceh láán-uv já povvâstává piäjá uáivi stuorrâ peesi vuástá čärvee čolmijdis kiddâ já rekinist love räi puudâ já peittâdâttâv kyehti kulmâ nelji vittâ kuttâ čiččâm käävci oovce love puáđám uuccâđ tunnuu huuihád já usâškuát stááluid ocá já ocá já kuovlâl muorâi keeđgij viäddái já čuoldâi tuáhá já vuálá mutâ sun ij kaavnâ stááluid kosten máccá peesi luus já kivkked sun kulá sehe paajaabeln já vuoluubeln kikkáristem kiäččá pajaskulij hiäŋgáá paajaabeln peciuávsist vuálusoovij já povvâst lijjim tääbbin ollâgâsâst peesi uávsist tuu paajaabeln aaibâs uáinusist jiehke tun huámmášâm muu povvâst kiäččá vuáluskulij já uáiná kuovlâmin peesi viäddá vyelni ij maašâ pissoođ kuhháá čiähusist lijjim tääbbin vyeligâsâst viäddá vyelni tuu vuoluubeln čiähusist almoot huámmášij vistig já nuuvtpa uážžu leđe čuávuvâš occee vuárustis teddil uáivis kiäđgán čärvee čolmijdis kiddâ já luávdá taid kieđâiguin káččá stuorrâ keeđgi tuáhá já liivket vuovdân čuoldâ siisâ ađđiistâl já rekinist lohán kyehti kulmâ nelji vittâ kuttâ čiččâm käävci oovce love huuihád lii nuuvt movtáskâm piäittáástâlmist ete suu seibi hiäilu ciäggud já uáinoo čuoldâ siste huámmáš suu tállán kávnoo älkkeht keeđgi tyehin maŋa lii vuárustis occen já sun-uv iirât rekinistiđ lohán kyehti vittâ kulmâ čiččâm love huuihád já usâškuát kaandâid viälláá kuodduu paaldâst já čokkáá kyevti stohe kooskâst kiljo iiloost ko kuovlâl kuodduu paaldân já kávná sun huámmáš čiävá stuuhij kooskâst piäittáástâllâm juátkoo iijâ räi iäge skipárâšah mašâččii joskâđ sierâdmist páštá ain veikkâ lii jo koskâijjâ já eenih láá joskâm luámánij čuággimist ulmui já stáálui lyemeliteh láá tievâ luámánijn já nuuvtpa já stáálupárnááh ferttejeh vyelgiđ áhhoin já ennijn pááikán já mist šoddâm skipárâšah vala visásmit stááluin ovdil ko mana eeni já ááhu luus mist láá šoddâm skipárâšah já nonniv ilolâžžân já toommâv jieijâs eeni já ááhu luus já ákku lává jo luptim lyemeliitijd eergi siälgán já já kuárŋuv toho jeegist stááluh seevvih áhhoin pelestis seevviv stááloid enni ij valagin uáini stááluid tiervân já ákku huikkev stááloid tiervân stááluh västideh väzidijnis ákku sovkkâl tist skipárâšah mist šoddii pyereh skipárâšah ete ko enni-uv uáináččij stááluid šuáhkád sun-uv uáiniškuát stááluid ko váhá puáráásm lii sierâdâm pärnivuođâstis stáálui ennijn taan siämmáá jeegist mutâ sun lii tuše vajâldittâm tom ákku lohđut mield mun jiem vajâldit kuássin já iätá já vuávááškuát jo uđđâ sierâid já piäsá pááikán já uáđđiđ sun smiättá ain uccâ stááluskipárijd já nuuvtpa sun uáđidijnis-uv niävdá já ääigi jieijâs seeŋgâin aaihâ siste uáđđiv luholâžžân meid já nievdâv tiäđust-uv já uđđâ sierâid já stááluin šoddii šiev skipárâšah maŋa olmoošpáárnán kalga adeliđ noomâ stáálupárnááh tarbâšeh noomâid tego já já liijká iävá lah moh peri stáálunoomâid anarâškielâ kielâpiervâl párnááh puđâldii stááluid puđâldâm koorhâst tuopâkággást já ullolääigist mallin kyehti uccâ nomâttes stáálupárnáá lâi tárkuttâs kevttiđ meid mainâsijn já párnááh jiejah-uv puđâldii stááluskipáráid nomâttes stááluid čuolmâ liijká lâi iä lamaš noomah mij smietâškuođijm oovtâst párnáiguin noomâid stááloid čuolmân kavnui kuulmâlov sekunttist kandâstáálu lii eeđâi neelji-ihásâš tállán nieidâstáálu puávtáččij leđe iävtuttij meid neelji-ihásâš párnááh nuáiguttii tutâvâžžân uáivis suoi láin já ooinij kii peri já láin-uv masa jyehi peeivi párnái sierâin fáárust párnáittáá já sii hitruus sierâittáá já stáálukyevtis iävá liččii taan kirjeestkin kijttoseh párnáid já mainâseh kirje muštâl já sunnuu perruu elimist oovtâ táválâš kesipeeivi äigin ij liijká iđiedist tieđe mii ehidist puáhtá vala tábáhtuđ já mainâsij fáárun te talle tun-uv tiäđáh tom markkâneh uási čohčâmáánu numerân čalluu lii čáállâm pele olmooš ive lii tárukielâst suomâkielân jurgâlâm já suomâkielâst anarâškielân jurgâlâm vuáđudem tuávváš ive staatâ lehâstij markkânijd já tiäđust-uv koijâdiđ manen virgeomâhááh oinii markkânijd nuvt tergâdin ohtâvuotâ tast lii toos maid lep täst kieđâvuššâm nomâlâssân tot et virgeomâhááh asâiduvvii ain eenâb rijjâkävppiustevlâš liinján finnij vaigâdis rijjâvuođâs ive lâi ekonoomlâš politiik luándulávt kuávdâšäšši koolgâi finniđ uđđâsist juolgij oolâ láá kiävtust eennâmhiärái viiđâivvááščielgiittâsah ivveest uáivilin lâi olgosadeliđ virgeomâhái uáinu eennâm ekonoomlâš tiileest täin viiđâivvááščielgiittâsâin šoodâi vuáđumateriaal ton kavpâšempolijtiikán maid hárjuttii kolgii toimâđ organisistum täävvirlonottem kuávdážin eeđân toh kolgii luávdiđ aalmug täävviruážžum táárbuid lâi ive stuorrâ já tergâdis pargo eromâšávt kost ulmuuh assii piäđgui já sijdâkävppijâsah-uv lijjii moodij ive maŋa pottii laavah moh adelii máhđulâšvuođâ vijđásub kaavpâšmân kaavpugij já sijdâi ulguubeln puáhtá loopâst vala miäruštâllâđ et puáránâm ohtâvuođâh já lasanâm sijdâkävppi tolvuu vuáđu markkânij tolâmijn meid máhđulâš jurdâččiđ aaibâs nubenáálá ko lii saahâ virgeomâhái tooimâin pyereestvaijeem iähtun toimâkode celkkust markkânkäävpist ton looppâtmist lohá ereslasseen jis áigu ain-uv leđe uási kalga tot jieš asâttiđ siämmáá hade taam eennâmvuoigâdvuođâst ko ulguupiälááh-uv mäksih mij littoost rijkkáin ige vijđánempolitiik lah vájáldittum palo ryešilij lassaanmist lii meid lâi et staatâ ferttij pyehtiđ oovdân aktiijvlâš politiik visesvuodâ tiet adelii markkânkáávpân viehâ rijjâ vuoigâdvuođâid kävppitäävvir šlaajâi háárân poođij vuáimán vijnekiäldu siämmáálágánijd jiem uáini tábáhtum kuás jo ive markkânkäävpi kirjetuálu mield niävttá lemin nuuvt et viini- já viijnevyebdim lâi uárnejum et markkânalmain já lâi oles tullirijjâvuotâ nuuvt pyehtim ko tuálvum-uv háárán čáittá tom et virgeomâháin lâi šiev tiätu tuođâlâš tiileest räjimarkkânijn almottui almenäähkist tááhust já markkânääigih peivimereh pottii uápisin já kävppilaavâst ive lii sierânâs markkâncekki mieldi nuuvt ässeeh ko kävppisoojij kävppijâsah-uv meid riäntuliih ožžuu ráávhust kavpâšiđ markkânijn mij pyehtip miäruštâllâđ et kävppitoimâ finnij stuorrâ iše staatâ peeleest šoddâmpiirâs äigipuddân markkânsaijeen šoodâi sirdâšumán toho lii čielgâ ohtâvuotâ toos et tääl lâi kävppijâsâin uáivirooli mii ovdil lâi kävppijâsah pottii távjá kárbáigijn já ton suujâst markkâneh tuállojii merâriddoost sajadâh lii pyeri ko juurdâš et pajeulmuuh pottii nannaam pelni mäddin já stuorrâ uási sist lijjii pele pajeulmuuh lâi loopâkeččin tááláá-áigásii ettâmvyevi keevtin šaddeekuávdâš sáttá vissásávt maŋgâs hiämáskittiđ mutâ lii väädis oskođ et aalmugrekinistempuátuseh kiälástâlâččii kuittâg maŋgâ metodilii muuneeld vuávájum porgâmvyehi čuolmâ ko kiävttá aalmugrekinistem historjállâš kälden kuittâg pyehtip uáiniđ meerhâid aalmuglassaanmist aalmug ovdánem já kuávluin kieldâ olmožid olmožid olmožid olmožid uáiná et aalmugloho lii stuárrum eenâb ko kuulmâkerd äigipaajeest ko vuod kirkkosiijdâ já siijdâ aalmuglovo stuárrum lii lámáš ennuv hiäjub viehâloho lâi enâmustáá čokijdâm kuávlun lemin nuuvt et iänááš uási aalmugist sirdâšui kuuloold aassâd vuonâ pootân kieldâ lâi juohhum rekinistimkuávlun juáhásij čuávuvávt kieldâ uáiná maht kuávlust lii šoddâm ässei peeleest riggásumos kuávlu ovdánem mii juátkoo vala stuárránmân loopâst vaikuttij tot et värrejii ulmuuh toho ässein lijjii šoddâm ässeeh lijjii sämmiliih mestâ ettâđ et sijdâ lâi suomâváldásâš tallaa ääigist lâi rijjâ eenâ já kii tiätá jospa markkânkävppi lii miäđuštâm taggaar ääši et sij láá finnim tiäđu máhđulâšvuođâst asâiduđ toho lopâlávt ornim tääl váháš maht kavpâšem ornejui käldeeamnâsij tiet maaŋgah koččâmušâh pääccih vástádâsâittáá ovdâmerkkân tiettip markkânij toollâmaaigijn meridij markkânij peivimeerijn ain ive räi jurdettettee et talle piäijojii kiddâ peivimereh te-uv lijjii tohhum jo ivveest lijjii vädisvuođâh toimâđ puohháid mielâmield koskâvuođâst nuvtko meid aalmug kooskâst lâi rijdo markkânij toollâmääigi háárân kaartâi távjá joba atâštusâi vuálá ko kost markkâneh tuállojii ivijmield lijjii tuše čohčâmarkkâneh rievdâdij ucánjihhii mut iänááš markkâneh tuállojii skammâ-juovlâmáánu mulsâšume suulâin pištii táválávt kyehti peeivi motomijn käldeetiäđuin sárnoo kuhheeb ääigist toos manen tuállojii čohčâmarkkâneh lii kietâdâllum ovdláhháá maŋasâš äigi addel jo aaibâs uđđâ kavpâšemkove iä tuárnusliih čaittâlâm uáiviuási mutâ tom saje lijjii váldâm taažâh eromâšávt já ´suolluu kävppijâsah tutkâp taid härvilohosijd čielgiittâsâid moh láá kevâttâsâst te niävttá lemin nuuvt et poccuupiärgu poccuunäähkih peeskâh njuppâheh já toi västideijeeh lijjii tääl pehtilumoseh nuuvtettum tuodârtävireh tävirijn te-uv ullo puuzâh luosâ riävská kamuvsyeini jno lâi ucceeb merhâšume čielgiittâsâin čielgâsávt ekonoomlâš lonottâstävireh aalmug kooskâst lijjii jáávuh suuvrâmeh käähvi traanioljo já parafin lii meid tot et uási ulmuin ostii kyele lii et sij lijjii iänááš pele sämmiliih kiäh porgii tom kuávlust keejân sii tergâdumoseh kävppikyeimih lijjii pajeulmuuh velttidmettum et markkâneh tuállojii čohčânjuovâmij ohtâvuođâst häärvih pajeulmuuh lijjii markkânij tolâmij vuástá koččâmuš lii meid tot kost markkânsajeh lijjii já maht toh láá uárnejum čielgâs et markkânij kuávdáš lâi sajaduvvâst ärbitiädu mield taampâh pottii ollâčääsi äigin já toh kiässojii riidon já škoovlâ kooskân käldein vuod čiälgá et lievlâtaampâh ađai höyrytaampâh juttii nuuvt alda rido ko peri lâi máhđulâš lijjii sii jieijâs sierânâs koppurááh markkânsaajeest kevâttuvvojii tuše kaavpâšmân markkânijn já ton suujâst toh lijjii kuárusin peivid ivveest markkâneh nuhhii paccii koppurááh eenâomâsteijeid lijjii ceggejum mestâba viehâ čielgâsávt nuorttâ-viestâr liinján koppurái stellim siämmáá liinján lâi aaibâs táválâš puohâin markkânpaaihijn ärbitiäđu mield koppurááh láá lámáš suullân talle ko markkâneh nuhhii tuálá tiäivás meid verdiddijn Østlyngen čáálá et tobbeen lijjii suullân markkânkävppijâssâd kävppijâsâin kyehtnubálovveest lâi markkânsaajeest šlamburkävppi rihkamapuoti ruokâsmup verdidiđ táid ohtâvuotâlovvoid te puáttip čuávuvâš rekigân čäittih et vuođâluuvijn kävppijâsâi lohomeeri lâi suullân lohomeeri teoreetilávt lišij puáhtám leđe suullân markkânsaajest lâi putká já purâmušvyebdimviste mast uážui uástiđ käähvi kottáid já meid lieggâ purrâmâš árvusâš lii meid tot markkânáid čyeccee tuotâäšši et páihálâš viehâ lâi varrim meddâl markkânááigân lijjii talle tiäđust-uv kuárusin já toh lijjii kuhesmätkilij aanoost kote ij varrim tälviaassâmvistásis lâi kävppijâs markkânsajest lii siäiluttum päikkinoomâin te-uv já lii koččâmuš markkânušmist lii väädis ettâđ maiden vissásijd et uásild mist váiluh lovoh markkânuššei ubâlovvoost lii ahevis äšši tast ko tot lišij uáli äigikyevdilis äšši ennuv aalmug lâi kiddâ markkânij tolâmist kuittâg pyeri et mist lii tiätu markkânijn moh lopâttuvvojii ive mield čiälgá et jyehi kävppijâsân lijjii koskâárvulávt ässed pyehtip miäruštâllâđ et markkânuššâm kuoskâttij ubânâsân olmožid tárbu tiäduttiđ tom et lii viehânáál ruokkâdis äšši verdidiđ tile markkânij lopâttem markkânkävppitoimâ nuuvâi ollásávt taah markkâneh main lâi čuođij ivij ärbivyehi lopâttuvvojii jo puáhtá ettâđ et tábáhtus ij lam meendugin áinookiärdásâš historjást ton historjállijd ohtâvuođâid tárkkoo vijđásubbooht te huámmáš et maaŋgah markkânsajeh lopâttuvvojii radikaalilávt já kooskâst lohomeeri kuittâg stáđásmui ive maŋa já pisoi siämmáálágánin majemuu suáđi räi stuárráámusah já ärbivuáválumoseh markkâneh ožžuu juátkiđ rááhtádlâš teollinen vääldikománem maŋa juávkun kullii markkâneh moh tuállojii kidâ räi markkâneh nuhhii nuuvt-uv tooláá ko ive markkânäšši kieđâvuššii kiđđuv looppâtmân čyeccee suijâ lâi tot et kävppivuáittu čielgâsávt ucoi uáinoo pyeremusâht vuoluupiäláá tavlustuvâst ihekävppilonottem markkânijn äigipaajeest ruuvnâin kr kr kr kr kr čäittip markkânij koskâmiärásii ihekävppilonottem siämmáá äigipaajeest huám markkâneh ivijmield kr kr kr kr kr tiäđust lii et láá kyevtih markkâneh ivveest nuuvt et lovoh iä lah njuolgist verdidemtoháliih lovvoin uáiná et kävppilonottem pajanij siämmáá ääigi ko tot luoštij ivij kävppilonottem luoštij njuolgist oskomettum ennuv ihekävppilonottem kr kr kr kr viiđâivvááščielgiittâs taat katastrofaallâš kävppilonottem uccom kuulmâ majemuu ive ääigi poođij iä käldeetiäđuhkin tieđe mainâšiđ maiden markkâneh markkâneh láá tovlááid anarâššáid merhâšâm viehâ ennuv lii aldasááid tieđâlâš čaalâ almostum tain pegâlmâs markkânijn moh pištii čuođijd iivijd lii jurgâlus pele ulmuu čáállâm kirjeest markkâneh mon lii tárukielâst suomâkielân jurgâlâm já suomâkielâst anarâškielân kirjááš lii čällee mield uáivildum ovdemustáá máttáátteijeid mut vaarâhân mij-uv kiäh tubdâp mielâkiddiivâšvuođâ já ton tovlááid markkânáid uážžup ucánjáhháá ávhástâllâđ toin pargeeld páihálâšhistorjáin škoovlâst te puátih ubâ äägi oovdân vuáđuliih koččâmâšâh maht puávtáččij ääši pyeremusâht pyehtiđ oovdân páihálâšhistorjá kyeskee oppâkirje olgosadelem räijejum kuávlun ij lah muu mielâst ollágin šiev čuávdus taat lii nuuvt áijáás pargo et ijba tääiđi leđe ollágin vises et kiinii porgâččij tom monnii eres pargo ohtâvuođâst tááhust oppâkiirján vuáđuduvvee máttááttem ličij nuuvt ärbivuáválâš et ton tuođâlâš vaikuttâs ličij uáivijurduu vuástá mon kolgâččij vuod luptiđ mielâkiddiivâšvuođâ páihálijd vaigâdvuođáid et ääši jiešlágánvuotâ puávtáččij leđe rađhâšeijen máttááttâshäämist kalgeh peessâđ tubdâđ nuuvt vijđáht ko peri máhđulâš et sij láá tääl fáárust tagarist mij ráhtá maidnii uđđâsijd já et sij lihâdeh kuoskâhánnáá eennâm alne tääl adelâm olgos taan uccâ čalluu kuávlu markkânijn lii tot ovdemustáá uáivildum škoovlâi máttáátteijeid sárnumvuovijn lii stuorrâ merhâšume et kirjááš kolgâččij toollâđ siste tiäđuid markkânijn nuuvt ennuv et tot anettičij škovlâmateriaalân puávtáččij kevttiđ käldeetiättun uáppei movtáskittem várás tuáivu mield valmâštuvá vuossâmužžân uáivilin ij lah leđe náguskirje lii viggum adeliđ maidnii tiäđuid taggaar ääšist mast ovdil ij lah čaallum mihheen erinomašijd ij lah lamaš älkkee kavnâđ tiäđuid tallain markkânijn mut muu mielâst lii kuittâg jiärmálâš äšši pieijâđ naavcâid taan áášân lii heeitug já pargeldem maaŋgâid čuođijd iivijd luávdee hirtorjállâš amnâshaŋkkáin lii čuolmii pyereest-uv máhđulâš et kávnojeh vala käldeetiäđuh moh pyehtih rievdâdiđ markkântiäđuid aaibâs uđđâ oornigân äššin puávtáččij jurdâččiđ ovdâmerkkân kävppijâsâi kirjetuálu sehe siämmáá sulâsijd ohtâvuođâid markkânáid lasseen markkânijn jurduu mieldi finniiččij lasetiäđuid sehe et aavisijn mut toi tiäđui kavnâmân mana äigi jurdâččâm taan amnâstuv hástusin iärásijd-uv ääšist perusteijeid halidâm kiddiđ huámášume paargon käldeeamnâstuv nurâmân meiddei finnim eromâš palvâlus ´suolluu kirjerááju pargovievâst et jiem tuubdâ sii noomâld mut avžuuttâm sii lieggâsávt uđđâivemáánu peeivi puáráseh markkâneh láá mii luándulávt vuossâmužžân smiättoo lii markkânij ahe kuhháá äigijurduu mield maŋaskulij lii uárnejum nuuvt vijđes já čuákkejum kävppitoimâ et puáhtá sárnuđ markkânijn et toos lii máhđuttem adeliđ tärkkilis vástádâs kuittâg lii čuávuvâš teoria hammim ohtâvuođâ keežild lii máhđulâš rekinistiđ kävppitooimâ älgim aalgân peeivi poođij vuáimán ráávhusopâmuš já kooskâst suáti lâi nuuhâm já luovâi vuoigâdvuođâst viäruttiđ merâsämmilijd tuodârsämmiliih ađai pajeulmuuh lijjii eromâš tilálâšvuođâst ton suujâst et sij lihâdii enâmist nuubán kyevtkiärdásii meid kuulmâkiärdásii sämmilij viäruttem lii loho jo ohtuunis moos kuittâg ep taan čallust tarvan tađe eenâb äigikyevdilis äšši taan čalluu ohtâvuođâst lii tot et kii lâi ruátálij viäruperree lijjii käldei mieldi pegâlmâs sundeeh finnejii jo kunâgâsâst kävppitooimâ nanodem sämmilijgijn puhhiidâttii ridoi räi kost sij vattii viäru kunâgâs peeleest kuábbáá-uv pelni kunâgâs vijđedij toimâvääldis já mainâsij mieldi taah sundeeh toimii äŋgiris viärunorren puohâin vuonâin kost peri kávnojii nuuvtkočodum sämmilâš markkânsajeh nuuvt ko já čielgâ ohtâvuotâ sundei puáris viärupeerrâmsoojij já markkânsoojij kooskâst sopâmuš maŋa ferttejii sundeeh koskâldittiđ viärunuurrâmtooimâs maŋa sij algii ollásávt kävppialmajin lii meiddei tot et ko sundeeh kavpâšii te sij siämmást nurrii meid viäru lii mainâšum kunâgâs kirjeest ive et jis puávtáččij jurdâččiđ nanosub naavcâi pieijâm kävppitooimân ive maŋa te lii meiddei tuotâäšši et sundeeh mainâšuvvojeh tast maŋa meid kaavpug porvarân tuárnusliih main lii mainâšum tiätukäldein lijjii áámmâtliih kävppialmaah lii te ton siämmáá lii muštâl et ive lâi pehtilumos kävppikuávdáš sajadâh lii máhđulijn soojijn pyeremus merâ- já juhâohtâvuođâinis já mieldi lijjii suullân kävppivisted ive siämmáá ennuv ko markkânijn lâi ton suujâst stuorrâ kävppikuávdáš já lii aaibâs čielgâs et kävppijâsah tobbeen lijjii meiddei markkânij vuáđudeijeeh äigipaajeest suijâ manen puávtáččijm jurdâččiđ markkânij vuáđudem vuođâlovo suuláid kávnoo tast ko kejâdep sämisiijdâ siskáldâs tile sämmilâš miäcástemkulttuur lii taan äigipaajeest sierrim motomijd kuávluid jo tondiet et kodeh lijjii lappuumin tiettip et koddepivdo lâi masa jo nuuhâm loopâbeln muštâl kirjestis oc ofuer for anno et syemmiliih adelii eennâmhiärán ellee puásujid ivijmield et sij uážuččii toollâđ kodderuugijd já kooskâst meccivaljelasemáksu oro lemin viehânáál tušes äšši tanen ko kuullâp et rogeh iä lah innig ubâ kiävtustkin láá meiddei vänibeht nomâlâssân maaijuv uáiviáigápuáttun toollum meccipivdo lii tääl muttum uálgiáigápuáttun jo oovtâ siijđost finnim tärkkilub čielgiittâs poccuu kevttimist já nube siijđost oppeet merâsämmilii kulttuurist vuonâpivdemist já šiiveettuálust ruávásávt jurdâččep et kyeli já poccuu piärgu lii lamaš pehtilumos ravâdâs te iberdep tom et spesiaalâšum lii lamaš vuáđđun lonottâskáávpán mast ulmuuh lonottii tävirijd koskânis puáhtá ettâđ et ulmuuh lonottii poccuupiärgu já kyele häämist lonottâskäävpi háárân juurdâštijn puáhtá peessâđ joba keđgiááigán jos peri haalijd et mij puávtáččijm kevttiđ markkân-sääni te ferttee leđe meiddei kävppitooimâst tiätustuárusâš kuávlu já tot kalga leđe stellejum monnii räijejum eenâtiälkun mielâstubboht vala tiätu aaigijn-uv eeđân koččâmuš kogo stellejuvvoo rääji markkânij já oles vildâ lonottâskäävpi kooskân páácá ávusin sajaduvah luándulâš et olmooš haalijd tiettiđ kost markkânsajeh láá lamaš koččâmuš lii smiettâm mottoom čaalâkuállusist ive lii nommâtotkee kote kiävttä sämmilâš päikkinommâtiäđuidis ašij čielgiimân lii čielgiđ kost markkânsajeh lijjii ovdil ko toh sirdojii lii teoria mon mieldi láá lamaš kyehti markkânsaje ovdil äigipuudâ mieldi puárásumos markkânpäikki lii lamaš uáináh kávnoo kiedditásádâh mon nommâ lii ´lasiidbaiki uáivild tárukielân päikki tiäđui mieldi taan saajeest tuállojii nelgimarkkâneh kiđđuv ašij vuáđuld miäruštâl et tot lii lamaš nuuvt ryešilij ko suomâruátálij-uv kävppi teoria naanoodmân noomât tom tuotâääši et puárásumoseh kirjáliih tiäđuh kevttih nommâtiättun saajeest já saajeest čáálá kuvviittâsâst et ulguupelni lii luohtâ mon kočodeh luohtân kolgá juuhâ mast puáhtá pivdeđ luosâ tuše juhânjäälmist tanen ko luosâ ij pyevti pajaniđ juuvâ pajas ferttee leđe maainâst ain et táruidum häämi päikki lii lamaš vuáđđun noommân ääigi nommâ lii šoddâm ubâ kuávlu nommân lemin nuuvt et teoriast ij lah noonâ vuáđu et nommâ ´lasiidbaiki uáivild pääihi ij muu mielâst lah mihheen stuorrâ tuođâštusâid tast et täst lii jurdâččum markkânalmai saje lii máhđulâš et kirjálâš tiäđui mieldi kávná kiinii eres čielgiittâs ovdilmainâšum čuolmâáášán lii koččâmuš äigipaajeest lep jo nanosub vuáđust ärbitiätu lii ohtuunis viehâ keppis mut alda kávnoo saje mon nommâ lii tuđâštussân lii sajadâh tuállojii keriveh já ereslágán virgálâš čuákkimeh lâi luándulâš äšši et markkânpäikki stellejui alda kirjeest oc ive mainâšuvvoo et tuállojii keriveh já vuoigâdvuotâ markkânij ohtâvuođâst já et pappâ särnidij kuáđist mon kočodii jos mij čielgip kost lijjii te lep meiddei kavnâm markkânpaaihijd kuvviittâsâst čáálá et láá lamaš kyehti kunâgâskuáđi kunâgâskuáti lâi penâkkullâm tave-nuorttii nuorttii kuávlun kost lijjii šiev kiedditásáduvvâh kuittâg iänááš sundetiäđuh láá puástud nuorttii kuávlust lii tuše jeggi iäge ollágin kiedditásáduvvâh kuávlun talle kolgâččij moonnâđ čáálá et lii vááijuv penâkkullâmid mij keččâp káártást te puáttip sajan mii lii alda já pirrâsijn láá šiev kiedditásáduvvâh ive meid von maainâst markkânijn hundâruš rähtimist já čáálá ereslasseen čuávuvávt lii hyenes meeccist mii jiäŋu tälviv já lii pääljis muorâittáá saje lii tollum hiäivulâžžân lii tot stuorrâ tuhhiimettum suijâ markkânij toollâm háárân mecci mii jiäŋu tälviv já kost láá uccáá muorâh ferttee leđe von addel kuittâg jyehi tááhust mijjân vuoigâdvuođâ jurdeđ et markkâneh láá lamaš aldasijn kirjálâš käldee ko lii koččâmuš markkânij toollâmsaajeest lii mielâstâm maajuur räjikoijâdâllâmpevdikirje rajakuulustelupöytäkirja máđhâšij kuávlust já koijâdâlâi ulmuin räjirastalditmijn lijjii sust kyehti čuákkim tobbeen čuákkim tollui ij lam kuittâggin tuđâvâš puátusân já kuovâmáánu peeivi sun toolâi uđđâ čuákkim aldasijn taažâ sämmilii ađai lii noonâ tuođâštus markkânpääihi sajaduvvâst tiettip et ässeeh lijjii varrim taan kuávlun tälviv uáiná et kirjáliih käldeeh láá siämmáálágáneh nubijdis verdiddijn já meid njálmálij ärbitiäđui háárán puáhtá mainâšiđ et láá kavnum aassâmviäsui ravnioh maid ulmuuh oskoh taid lemin motomin puáhtá viehâ stuorrâ visesvuođáin miäruštâllâđ et markkâneh äigipaajeest tuállojii aldasijn nuuvt ko meid ton luándu huámášum lâi šiev valjim markkânkävppituálust äigipaajeest tääl motomijd peelijd markkânkävppituálust taan äigipaajeest käldein čiälgá et markkâneh tuállojii algâaalgâst matrikkelistis ete eenâkirjestis maainâš peivimeerijd ton verd et toh láá lamaš meridum lii et vovdi lâi meridâm peivimeerijn kuittig lemin nuuvt et uážžuđ rievdâm markkânij toollâmääigi háárán räjikoijâdâllâmpevdikirjeest uáinip ovdâmerkkân et ive markkâneh tuállojii já čáálá peivikirjehäämist mii kuittâg enâmustáá kiddee huámášume lii tot et äigipaje lii koskâpuddâsâš lemin nuuvt et ässeeh ferttejii rávhálávt vuordâččiđ nuuvt kuhháá ko tuárnusliih pottii máhđulâš et taat vyehi lii hámádum páágu oovdâst vaigâdvuoiđâin moh pottii kuhes mađhij keežild lii tiättu et paj ´ulmuin lijjii vädisvuođâh kiergâniđ markkânpááikán olmâ ááigân toollâm ferttij talle sirdeđ kuittâg nabdeđ et markkâneh algii iäskán talle ko tuárnusliih lijjii pyevtittâm mii meid naanood markkânij čonâsemvuođâ ruátálâš kävppialmaaid vááldus lii peeivi tooimâh já kooskâst puáttee ookon ááigán peivi pasepeivi peivi vuolgim markkânáid kost ájánim kulmâ peeivi já kävppialmaah pottii vovnáin fárustis jáávuh näähkih paajâ mielkki vuojâ já vijne ucánjáhháá jyehi šlaajâ vuástá sij ostii säiđikyele já jieŋâkyele pištii peeivi peeivi juuttim käldeeh láá mielâkiddiiveh maaŋgâ-uv tááhust tain čiälgá nuuvt te-uv eres-uv käldeetiäđuin magarij tävirijgijn kavpâšui ostii kyele käldeetiäđuin mainâšuvvojeh meid näähkih moh algâaalgâst lijjii pehtiluboh ko kyeli lijjii pivnuus täävvir já taid lâi älkkee fievridiđ lii et sij iä uástám poccuu piärgu ij mainâšum ennust ollágin ereskin käldein toos lâi jiešalnestis čielgâs tom lâi älkkeb uástiđ tááhust poccuu piärgu lâi liijgás lussâd já kuáŋŋid verdiddijn ton áárvun tuotâäšši čielgee tom et manen markkâneh äigipaajeest tuállojii kaskoo täälvi iäge čohčuv leđe šiev tälvisiijvoh näähkih kávnojii stuárráábeh-uv mereh tuše tälviv iäge sij tarbâšâm leđe huolâstum čohčânjuovâmij tiet vala-uv mielâkiddiivub tai käldeetiäđui vuáđuld lii tot et tiei tiäđui mield markkânkaavpâšen ive lâi viehâ vätimettum mainâšuvvoo kävppialmaa já riehâd tiet mainâšuvvoo et matrikkelist ive kävppialmain lijjii motomeh čyeđeh poccuuh moiguin sij jiejâh vuoijii markkânkävppi monâttâm nuuvt ennuv tai ivij ääigi lâi-uv ihe čapis ihe kavpâšem háárán ij meiddei maainâst maađhâšmijn eres päikkikuudijn nuuvt et lii čielgâs et kävppijâsah lijjii tuše et torniolij kavpâšem kiäppánem lii álgám jo ive manen suijâ toos viehâ vissásávt lii tot et pomorkävppi lonottâskävppi lâi talle jo ollásávt joođoost kirjálâš čielgiittâs pomorkäävpist lii ive nuuvt et äigi heivee pyereest tággáár hundârušmân mieldi niävttá lemin nuuvt et olgoštii kävppialmaid kävppijâsah vaidâlii ruátálij puátimist vuástá kiävttojii moraalilâš aagâh nubenáál eeđân ulmuuh mainâstii et sist láá hyenes tävireh pahamus puohâin lâi tot et sij kevttii vävjittettee koonstâid kaavpâštijn maid taažah iä porgâm juvâttii ulmuid já kävildii sii eeđân lijjii iä-toivum já sii kolgâi finniđ huápumus lääji mield meddâl mottoom ääigi keejist ruátálijn kieldui sämmilijgijn kavpâšem markkânpaaihijn kalga oskođ et taažâi kavpâšem aalgâtmân lijjii eenâb-uv ekonoomâlâš ko moraalilâš suujâh puáđusin lâi et kävppialmaah lopâttii kavpâšem nomâttum kuávlust aalgâpelni puoh tergâdumos vuáđu kaavpâšmân lâi äigipaajeest meddâlist já staatâstivrâ lopâttij markkânijd iä lamaš magarehkin virgáliih markkâneh kuávlust nuuvt et ij lamaš maggaargin kavpâšem vâi jotkui-uv kavpâšem tast peerusthánnáá et virgáliih markkâneh iä tollumgin maid tiettip lii et siseennâm sämmilijn sehe já já máhđulávt rääjist lijjii vijđes kävppiohtâvuođâh kuávlun pappâ kovvee ovdâmerkkân et hirmâd ráiđu ulmuid monnii kirho lappâd njuhčâmáánust mäđhistis kavpâšiđ kullii máhđulávt ergid meiddei et lonottâskäävpi puáris häämi merâsämmilij já tuodârsämmilij kooskâst jotkâšui muštâl et taggaar lonottâskävppi tábáhtui meiddei kirkkosiijdâst pyehtip toollâđ viehâ vises äššin et taggaar lonottâskavpâšem jotkui puáris markkânsoojijn juurdâštijn kavpâšemkove lâi viehâ kirjáá ovdilgo tot uđâsmui ive kävppi luovânij staatâhaldâttâs lonottem maŋa kaavpâšmân pottii tuše härvis raijiittâsah ereslasseen ruokâsmittojii asâiduđ smaavâ kylážiid já sij finnejii viärurijjâvuođâ ihán vuáđuduvvojii ive já ´suálui iäskán ive ožžuu rijjâ vuoigâdvuođâid siämmáá-áigásávt ko olmoošloho já pyereestvaijeem lasanij syemmilih puohtii kavpâšiđ tulittáá mut ko täävvir lâi uccáá te lâi táválâš et syemmiliih karttii adeliđ ovdâsaje jonost tažžáid ryešilijgijn ij kuittâg lamaš uáinimist maggaargin olgoštem já nuuvtpa taažah vaidâlii ryešilijn siämmáánáál ko sij lijjii vaidâlâm tuárnuslijn eeđân markkânijn lijjii aalgâst maŋgâ kištodeijee puáttee numerist maainâs maainâs lii kirješlaajâs mield fantasiakirje mast ovtâstuveh fantasiakirje já sämmilâš maainâs já mainâstemvyehi maainâst kaandâ fiäránijn häldei maailmist peeivi kávná pääihi mast láá hirmâd kuhes jieŋâpureheh päävti vyeln kávná komálii hámásii kaandâ mon sun váldá vistig faŋgân mut te šadda suu ustevin já nuuvt piäsá uápásmiđ häldei maailmân lii puoh eresláván nuuvt tego tot-uv et iveääigih iä láh maŋaluvâi mut láá puoh siämmáá ääigi jieškote-uv kuávlust lii jieijâs árvumaailm já siärvudâh mast pajemustáá lii nuáidihäldee lii lamaš tobbeen váhá ääigi te sun huámmáš et ij sun lekken peessâm häldei luus sattum mild mut sun lii väljejum tohon stuorrâ tooimâ várás láá äštimin pahas stááluh já nuáidih moi viggâmušâid kolgâččij estiđ kávnojeh-uv tagareh vuoiŋâääpih et sun áppád haldâšiđ kievrâs nuáidisuábi sun vaarâ puávtáččij vyeittiđ pahas vuoimijd kirje čáálá ubbâsân uđđâ rađe ij lah taan kirjálâšvuođâ šlaajâst almostum kirje sämikielân já taat lii meiddei vuossâmuš anarâškielâlâš nuorâikirje návt nuorâ čällest tääiđi leđe ovdil almostum čaabâkirjálâšvuođâ kirje sämikielân čaalij taam kirje lii šoddâm i já sun sárnu eenikielânis sehe anarâškielâ já suomâkielâ áásá já jotá luvâttuv čalluuh láá ovdil almostum ¡äällim lasseen suu puuđeeldmijd kuleh pianosuáittim já kung-fu lii kuuvijd váldâm láá valdum riddoin já säämimuseost kuuvijn kuávdâšulmuid čaittâlává já lii stivrim já sun lii vuávám meiddei pivtâsteme lii kuástidâm servi kieldâst láá suullân anarâšpäikkinommâd main motomeh láá uáli suámáliih noomâin puáhtá tiettiđ kiäi mield nommâ lii šoddâm veikkâ ij lahkin tiäđust maht tot lii šoddâm já motomijn noomâin oppeet tahhee ij lah tiäđust mut vyehi maht nommâ lii šoddâm lii tiäđust meiddei tagareh noomah moi tahheeh já toohâmvyevih láá tiäđust mut viehâ stuorrâ uási noomâin láá tagareh et tiäđust ij lah ij kuábáškin ohjelmrááiđust kieđâvuššojeh tagareh päikkinoomah main lii mottoomlágán čielgiittâs teikkâ maainâs tast maht päikkinommâ lii šoddâm mainâseh moh lohtâseh mahtniigin päikkinoomân teikkâ ton tahhei láá fáárust päikkinoomah láá kuittâg tagareh et tiäđust lii tuše nommâ já talle tagareh noomah iä lah peessâm taan ohjelmkuálusân maŋgii hundâruššâm maht motomeh tááluh láá finnim noomâs ovdâmerkkân veikkâba mutâ vistig täst aalgâst táálu omâsteijein já meiddei tast kost táálu lii lamaš lii toovláš uđâstáálu mii lii tutkâmuš lahtoskáártá mield lamaš nuorttâriddoost mut káártást yleiskartta máddáábeln já káártást yleiskartta já pelimuddoost kuittâg nabdemist et táálu lii lamas nuorttiikeččin nuuvtko tutkâmuš čáittá lii vuáđudâm ive kote lii šoddâm já jáámmám já koskâsâš ääigi išedin tooimâi leskâ ađai js kote lii šoddâm já koskâsâš ääigi toimáin išedin kote tađe ovdeláá kočodui noomáin ennis mield eeči lâi táálu vuáđudeijee sehe ađai kote lâi šoddâm ive táálu omâstus sirdâšui ađai katekeetta kote lâi šoddâm ive já sun lâi išedin ive räi mon maŋa táálu omâstus lii sirdâšum ađai sehe suu ärbikoodán šoodâi ive já jaamij nuorttiibeln lii meiddei mon puárásub nommâ lii lamaš ađai tupekieddi kuás jo nuorttiikeččin lii sátku lii viehâ vissásávt káálgust js ko suoi assáin táálu mii lii lamaš jurdemist siämmáá saajeest kogo lii nomâttum tavenuortâs lii vala mii tááláá ääigist kulá ohtâsâšmiäcán já lii čuoppum päljisin nommâ lii lamaš ađai kuás jo nuorttiikeččin lii tot ovdeláá mainâšum sátku tääl jieš ton mast aalgâst jo lâi saahâ mon riddoost táálu lii lamaš lii tááláá ääigist mut puárásub nommâ lii lamaš mii mield lii uánánâm häämi säänist áldudâh mii oppeet uáivild ááldu tyelji nabdemist et suomâkiel nommâhammiittâs ličij lamaš tallaa ääigist ko markkân nuorttiipiäláá lii mon anarâšnommâ lii lâš viehâ vissásávt šoddâm suomâkielhammiittâs maŋeláá láá syemmiliih koččoočkuáttám jäävri noomáin mast tot lii kuuloold njaahâm anarâškielân háámán kuávlu máddáápiälááš lii siäiluttâm häämis veikkâ suomâkiel nommâhammiittâs lii-uv taavaabeln lii suálui mon nommâ lii lii kote lii šoddâm já jáámmám nobdui meiddei nuáidin já sust lii ađai katekeetta kote lii šoddâm já jáámmám ráhtám pilkkelavluu ovdánij tađe mield ko poorgâi nuáidikoonstâidis návt lavluu säänih monnii vuorâsluási áinoo nieidâ kuocâ ruoidâ nirvo ruáibu já paarnijd tuáivu tuurâšt já savzâidis muurâšt suávvilijd porá hurtto já poođâ čurtto kaška já juuhân paška rasa vuáskunuáiváá pasa ko kuárbá mecciláhháá nuárbá paalijd já litijguin skaalijd kal te iätá et pahakkâs te tiätá vyetist já kieđâ uáinist lavlust láá kale roovâsiähá säänih mut liiba tot liijká kevttum motomin páárnášvuáttumlavlun-uv muštâl kirjeest mainâseh siijđost et laavij lávluđ taan lavluu ko vuátuđij kandâidis kaandahhân lijjii já laavlâ lâi vala čuuvtij kuhheeb já ličij-uv suámi uáiniđ taid loopâid-uv veerstâid siämmáágo ton-uv et maggaar nuottâ tast lâi kesten lâš tiätu taan lavluu nuotâst já vala pyereeb et säänih-uv liččii tiäđust te ličij suámi taid kuullâđ nuáidikonstâin maid laavij kevttiđ vâi pivâldičij lai talvâsii kuolâi puáldim vaaldij kyehti keeđgi kumodij taid tuulâst jeđe tuálvui taid vaskâmân mield sun aasâi suolluustis já jaamij tohon mield lii jáámmám lássáážân mon nommâ lii láássáš já tot lii siämmáš láássáš maid noomât jieijâs suálujin lii km tavenuortâs nubbe já nuorâb nommâ lii jäämmimláássáš já ko jaamij ive te noomâ ahe lii talle ihheed ađai mield kote lii šoddâm já mainâstâm taan mainâs jienâpáádán ive et kuálástij mast lijjii stuorrâ suávvileh ja toolâi saavžâid maid sun eelij ain piäiválávt pačemin lássáá já koskâ lii km suuvâi-uv jyehi peeivi ucemustáá viiđâ kilomeetter määđhi ko sun eelij savzâidis pačemin sun vuolgij pivdeđ te ferttij sun vistig suuhâđ kilomeetter määđhi jeđe vala väzziđ pelkuálmád kilomeetter määđhi ovdilgo peesâi suávvilijd pivdeđ mield lii nomâttum vala mii lii viestârbeln taavaabeln lii mainâseh maainâst siijđost návt lâi mestâ tego olmooš lii taggaar uccâ tiiŋgâš taggaar kääpiö lijjii tobbeen koldemin poođij čáhálig táttuh iššeen koldeđ tothân kal vuolgij muáddi väärpi rävvejii maht kalga kievđâ keessiđ já nuuvt ain ko kiergânii te monnii já heŋguu nyeti ulgááid uulgah ko lijjii tallain ulmuin heŋgâstii já kuovttijn kárbáin nubeh nube pele já nubeh nube pele meiddei kosoi tom nyeti jáđe ko te kievđâ ko heŋgâstui toho ton ulgâkiäčán te surrui jieč ton kievđân já iä kiergânâm piäluštiđ te kákkásij toos hävdidii tom čáhálig jeđe tast te maka uážui noomâ lii ton vyeln tot tast lam tađe kuhheeb maainâs mainâs mun kuullim ákku-rohheest lâi eeji enni ákku kote lâi jiejâssuuvâst lii šoddâm ive lii pajasčáállám čáháliggeest mainâst kansatietoutta-kirje siijđost návt iäluust vääri čuuhijn eennâm siste já sun ij lah kuhheeb ko kulmâ kuárttil já sun lii piättáá já sust lii ennuu täävvir silbâ já kolle ko kávná suu rääigi te čana jievjâ káálluh tâi njuuppâh päädi kiäčán jeđe kurgâl vuálus tom jievjâ kammuu cááhá kuohtuid juolgiijd jeđe kiäsá tom kammuu paddijn jeđe olmooš kiäsá pajas tom čáhálig já tot táttu maasâd mut olmooš ij lyešti ovdil ko ruđâidis puoh lii puáhtám čáháligmaainâs siämmáá kirjeest maid lii meiddei pajasčáállám lii siijđost aaigijn lâi silbâruttâčiävá häldee mon nommâ lâi čáhálig heevejii sämmiliih tuoddârij mield jođedijnis vuámášiđ mieddei tom čáhálig kost sun iälustij sij nuollii kammuupeles ohtân vuodduin já leggistii ton sajan kost čáhálig lâi sun vaaldij tom já caavij kuohtuid juolgijdis ton kammuupele siisâ já kiesâi toin vuodduin já čuolmâdij ain kiesâdijn já eeđâi návt kiesâm já čuolmâdâm te tot kote suu lâi vahtiimin te kaččâlitij suu já ko sust lijjii kuohtuuh jyelgih oovtâ kammuupele siis kiessum te sun ij kostâm kuussân olmooš fattij suu já čolliistij já te suu čuávji sist lijjii silbâruuđah olmooš vaaldij taid siilbâid olssis já nuolâi kammâgis meddâl čáhálig juolgijn já kiesâi juálgásis já vuolgij meddâl tot čáhálig lâi ucc pietittemes já párnáážii muáđusâš já ain täälliv sämmiliih eteh párnáidiskuin ko sij piättáá kiškodâđâškyetih leppeđ ašta pietittemes čáháligeh tiäđu mield čáhálig kulá toid pyeritátulijd häldeid já taan mainâsist aainâs-uv ulmuu paavuotâ paijaan uáinusân ko sun čolliistij čáhálig silbâruđâi finnim tiet algâsii noomah kávnojen kieldâst puohnâssân love jävri tavenuortâs mon nommâ lii puáttâm máhđulávt _nommâsâš päähináigásii almaa noomâ mield kote iälustij mield sun lii hävdidum kuusnii riidon siämmáá ulmust maainâst kietâčalluustis ive ja tarinoita ympäristöltä suolluu taavaakeččin lii kieddi ryešilij aaigijn já päähinvuođâ aaigijn aasâi mottoom nommâsâš almâi kiäst lâi vyehin vuojân uávuttâllâđ jäävrialn suvâdeijee nieidâid nieidah liččijn paast peessâm suái suoppijn viermi sajan kogo vuojâi tot kammuidis tuáhá surrui kiddâ já vožâgij noomah láá kieldâst čiččâm já toh láá lasseen já taveviestârân láá muáddi midáttis ladduu moi nommâ lii pelkkimlááduh lii suámálâš já uáli puáris nommâ puáris noomah láá stuorráábijn jaavrijn já juuvâin tegu já láá vaarâ maŋgii hundâruššâm taan noomâ háárán et kiäh tobbeen láá pelhâččâttâm já manen já nuuvt porgim mun-uv teivâsim kejâstâllâđ čäällim kirje pohjola já tobbeenhân tot tiätu kavnui siijđoin mast sun lâi sahhiittâllâm pegâlmâs ađai já návt lii muštâlâm ääigi láin kyehti kiäin lijjii siämmáá jeegist koddepivdemrogeh lâi oovtâ roggeest kodde mon nubbe kuudij já njuovâi poođij nubbe-uv kote noobdij et rogge lâi suu ko kuohtui rogeh lijjii nuuvt aldaluvâi et puohtii siähániđ rijdáskáin já rijdâláin já pelhijn ubâ peeivi ko suoi nobdijn kuábbáá-uv lemin riehtâgist suoi viijmâg čokánáin kuábáš-uv jieijâspel roge já siävŋánij-uv et iävá puáhtám vyelgiđ innig páikkásiskin láin vaibâm já niälgum já nuuvt suoi sevŋis iijâst soováin et jyehiv kode cokkiittáin tuulâ vuoššáin piärgu já purâdáin kalas já láin tuđâvááh keejist alda rääji lii kieŋâlis kurrâ mon nommâ lii siämmâš kurrâ mii lii kansantietoutta mainâstij ive pajasčaalij já kandâ jurgâlij ive anarâškielân mainâs aaigijn kuás lâi lope pivdeđ puoh meccihuáđđoid te nurâdittii oovtsai anarâšah já nuorttâlâšah oolâ kost lâi toovláš stuorrâ kuáti rääji alne keejist lâi stuorrâ kurrâ paarah vuolgii čuoigâđ já kyevtis láin čuoigâmin ehidâspeeivi ton kuurâ alda arvâlij kieŋŋâlsun lii táát kurrâ tiättám nubbe-uv riävtui kuo kurrâvuáđu ij sooppâm oinuđ poođijn aldeláhháá já kuovlâlááin jienâ kulluuškuođij kurrâvuáđuust sárnumin puáris kieláin vaarij čuoigeežik já meecij jotteežik celkkiđ taid saanijd átt suu rettviiljâs lii jo jáámmám almaah suorgânááin ton vyerdihánnáá saavâst já čuoigâlááin kuáđi luusâ kuus lijjii potâlâm eres koddepivdeeh-uv lijjii maainâstmin juáháš kii maid lii koddám mut tast maŋa koijâdii et maid tuoh lává koddám toh arvâlááin jiegâ oolâ lii ovdil-uv peessum mut tommuáđušii jienâ iän vala lah kuullâm kuo onne kuulááim ko mainâstááin tom kuullâmsis te talle kullui kuáđist kivkked luoimâm vuoi kuo muu viljâm lii jo jáámmám oinii kuo uksâ kivkked lehâstui mahte uáinimettum jieggâ lâš kaččâm olgos maŋa láá kočoškuáttám tom kuurâ taveviestârriddoost lii kansantietoutta maainâst mainâs jotemin mon lii kirjim pajas lii ohtâ luohtâ mon nommâ lii šoddâm mon luohtâpoođâst lâi kesikyelipivdemsaje ulmuuh oinii et suolâčuđeh láá puátimin já eidu tohon kuávlui kost tot päikki lâi sij tolvuu kárbá meddâl olgoláá njaargâ tuáhán já nyetti ij lam riddoost tot lâi suollust taveláá ko toh čuđeh pottii alda kiäid ohtâ almai vahtij kuus šaddeh te sist ij lamaš ennuu äigi et lijjii kuussân patâriđ pic ferttejii puoh párnááid já pennâgijd kuátán väldiđ lâi tađe várás rahtum mecciláá ete jos te heeviiččij čuđeviehâ puáttiđ te ij kolgâččii oinuđ kuáti riidon nuuvt mis šoodâi ko monnii kuáđi lappâd ete iä vuámášâm tom pic monnii lappâd tassaaš kuo kavnii ain-uv roddoost kárbá mooin suvdâččii rasta čuálmi suolluujân kääzis tobbeen lemin táálu kuo oinii stuorrâ keeđgijd te jurdii ete toh láá viäsuh tot lâi uces suálui kost ij lamaš aassâmsaje kuo tuše poccuuh ton suollust moiguin sij rossii ubbâ peeivi já kavnii lojes eergijd muáddi keäid sij puttâdii kiddâ väldiđ já koddeđ kuo sij koddám lijjii te puállááttii tuulâ já possii oožžijd já njuovvii čeevđi tađemield kuo tarbâšii uáži čuoppâđ sij iijâ lijjii uáđđám te koccájii já vala possii oožžijd já purrii tassaaš kuo kalanii sij vuolgii rasta čuálmi nannaamân siämmáá mon mieldi sij puáttám lijjii suolluu nommâ lii táán peeivi rááján sij vazzii oovtâ váárán kost kavnii taas lojes poccuid sij ožžuu taas kiddâ taste-uv motomijd lojemusâid eergijd já kuddii pic oožžijd iä áppádâm innig purrâđ kuo suollust lijjii jo ennuu purrâm já arvâlii lâi poccuu uáži purrâđ pic ij tom innig lustii kuo čuuvtij lâi viehâv-uv kuo aštuu tulkkâdij te ij lah mudoi kuo tuše juolgijd čuoppâđ sij čuoppii tuše juolgijd tain kuddum eergijn já roopâid kuođđii nuhtán ubbân vääri nommâ koččoo táán peeivi rááján sij monnii nube pele maassâd máádás taveviestârân lii lássá mon nommâ lii lii meiddei väärpi nommâ mii lii lássáá paaldâst ja tarinoita ympäristöltä maainâst návt lâi rävis viehâ moonnâm koldeđ pááccám kandâ ooinij kyevti kárgulii vuojâmin suollui sun vuordâččij taid riddokällest toh poođijn aldeláá čuorvij tain nubbe hahhah čapis tuovŋâs pođâstâd ij adelâmgin filliđ jieijâs pic paajij kähteenjuoláin ovdebáá uáiván nubbe vuojâlij patârâsân mut kandâ kaačâi koldei puotâ almottiđ ääšist já talle sij vuolgii uávuttiđ tom-uv kárbáin já kuddii tom hävdiduin nannaampele kiäčán suolluu puotsâš värppi lii vala-uv lâi čaalâ ive nuorttiibeln lii mon nuorâb nommâ lii já puoh nuorâmus nommâ käällis lâi uccjuvlâš paiolmooš mainâseh maainâst maht stááloin sierâdij s návt enni mainâstij ton jieijâs piämmu-eeni tom et tot sierâdij ohtii stááloin lâi tobbeen keessiv pajekuáđist vissâ tobbeen kost laavij orroođ ákku meid lâi tast tot lâi páárnáš tot ij mut kuulâi vaaldij kaarijd já piejâi pajaluvvâi kommood já eeđâi stááloin njurgii taid kaarijd ko te njurgij te käärih rovvii pirrâ kuáđi taas poordij taid kaarijd kommood já iätá tääl val njurgii ko te njurgij te käärih pieđgânii rovvii jyehi kuávlun jiejah povvâstáva kullui nuuvt kuhe ko toin táájui ákku tot kiäččá já povvâst enni ko lâi páárnáš tot lijkkui toos lâi talle algânubalov-ihásâš lii lam peeivi äigi taggaar et iä lah lamaš käärdist poccuuh kullui tast kuáđist mut jieš kal ij oinum kosten tot jooskâi ko ij táttum innig njurgiđ leijii maŋgâ viiđâi-kuuđâi kale eeđâi et tot lii tuotâ návt mainâstij kandâsis ive mááddáákeeji nuorttiibeln puotâ lii uccâ jiägáš mopn nommâ lii lyemesajadâs kaavnâi ive ennuu luámánijd aasâi talle mut lyemečuággimreeisuin laavij motomin kolliistâllâđ sun lâi oppeet luommiimin já ko saŋkko tievâi te sun väzistij kollistâllâđ ránjáidis saŋkko lâi tievâ te ij viiššâm tuálvuđ ton tupán pic kyeđestij ton lyemesaŋkkoos ääiđi ulguubel sun maŋeláá maacâi saŋkkoos luus te kussâ lâi eidu moskočolmij purâmin taid luámánijd teddilij turbees ain sanko siisâ já luámáneh pačasii ton njáálmán ooinij tom te leškij taid loppâluámánijd-uv enâmân já eeđâi pergâlâh loopâid-uv taavaabeln lii mon riddoost lâi tälvipäikki mainâseh s maainâst elimist návt lâi kandâ aasâi tobbeen vyevdi kuávdoo kote jävrriddoost lâš aassâm vâi naajâi tolenääigist lâi tälvituve ráhtám tuáhá mottoom tivreladduu riidon tasta lâi tobbeen alda kuávdoo tuoddâr moonâi ain kiäsán tondet ko tobbeen lijjii hirmâd ennuu kyeleh ton ááigán jyehilágán kyeleh ucebeh já lijjii tagareh kuulmâ já neelji kilusiih kyeleh tobbeen já lijjii riddoost niijtoh-uv tot aasâi já paijeen taid niijtoid niijtij tot lâi njaskâm tohon ävđin miäcán niijtoid-uv olssis lâi kal taggaar piäggám mainâsäijih tieđij váhá maid-uv já tot lâi jottáám veikâ kost lâi jottáám tot lâi jottáám lâi uáli koorâs väzziđ vaibâhánnáá já kievrâ nuuvt hirmâd et vaaldij poostâ postâjođetteijen aalgij lâi ain keessiv viežžâmnáál tobbeen aasâi tobbeen hirmâd sruáŋgáás enâmij tyehin stuorrâ javrij tyehin tot postâviežžâmäigi poođij tallet kaččâlij kaačâi já tom myeđhi rasta kaačâi kuolbân rasta já nuuvt kiäčán já maŋgâ penâkkullâm suuvâi uccâ kárbsáin tohon talle tot vaaldij poostâ já väzzilij juuđij vääzin tobbeen já peht já já já peht lâi talle päälgis tohon já vittâ penâkkullâm val lâi ij muidego vázzá nuáđiseelgist nuuvt et já mađe losseeb nuáđi lii te tađe jotelobboht tot vázzá muštám tom tot lâi hirmâd stuorrâ äijih ärddeeh nuuvt kubduuh tegu čohčâhiäppuš pottâ to hirmâd kievrâs äijih keevâi toin lain et tobbeen ko poođij tot koolgâi väldiđ vala eres poostâ čälleelas káálvu ko lâi alda kävppijâssân ton ääigi kävppikáálvu vaaldij kiilud ađai nuuvt et tot postâ já tot kävppikálvu kaartâi kiilud nuáđi já lâi tiilám ryevdikaaŋgâ tot še lâi käävzi kiilu teddee ryevdikaŋgâ toin tiilái et kiedi ko reeŋgah njäskih te pyehtih ryevdikaŋgáin keeđgijd kaggâđ ettii et kal tohon ryevdikaŋgâ ličij moonnâmnáál mut ko kiilud lii jo nuáđi et mahtkis tot jotá ferttee taan tuvváá kyeđđiđ eeđâi et tothân väzzimsuábbin mana sust tiet käävci kiilu ryevdikaŋgâ et tothân mana kieđâst sunhân väzzimsuábbin tom tuálá tot vaaldij nuáđe já käävci kiilu ryevdikaaŋgâ já tallet tot vaazij oovtmano mottoom penâkkullâmid maacij ááigáš tot kal taggaar lâi et nuuvt koorâs ij lam kyeddiđ ohtâgen nuáđe ko suhânommâ lâi ko lâi pivdám kuolijd tobbeen lâi jyelgiááitáš alnees et sun lâi keessiv kuškâdâm taid kuolijd várdáiguin já pálkkusijguin te tievâ vuorkkim taid koške kuolijd tohon ááitán et ko tälvi puátá te sun iälá ergijguin tobbeen já sälttikuolijd já koškekuolijd váldá tälvipááikán tot lâi-uv neeti puáttâm tohon áittáá kuuvl já te lâi rääigi jursám ton ááitâžân já purâdâm tobbeen taid kuolijd ko ooinij et tot lii tobbeen sahelâm já rääigi jursám togo uksâpellâs te piejâi kaperis rääigi oovdân et ij olgos peesâ áigáá áittáin ko lijjii uáli poskis uuvsah taggaar seeini mield sirdemnáál uksâ kyevti pálkká kooskâst oovdâs maŋas jottee uksâ et ij lam lehâstemnáál moonâi tohon já siirdij tom uuvsâ kiddâ neeti tobbeen libžo pirrâ ääiti nuuvt jurdâččij et tääl kolgâččij koddeđ tom neđe mut maht tom juksá hirmâd neppir káálgust lâi tortti val tobbeen ääitist tast ko saavzah lijjii tast lâi tortti meid tobbeen moin ulloin lääigi pana ko kaamuvsuoinijd meiddei läävejii meidiđ ton ááhust lâi syeinicäimimkuurâh tobbeen ääitist fattij tom kietân et kal sun tääl pitá tot ráivudâđâi já huškodâđâi tobbeen pirrâ ääiti hirmâdávt nuuvt et koškeepurgâ lâi já tot muttij tom ááhu toorti-uv toin syeinicäimimkurâháin já viijmâg tot finnij tom neđe-uv koddeđ et ááhu tortti kal cuovkkânij mut ele peerust ákku neeti lii kuddum já sun finnee märkkid ton neđe čeevđist já sun puášhtá tääl suvrâmijd-uv uástiđ veikâ mon ennuu ele peerust koozâ mäle tiäđust-uv piällkkái et ko suu toorti huškoi motten toin luččâneeđijn lâi taggaar et tot ij máttâm luuhâđ ige čäälliđ lijjii iäráseh-uv kal ennuu kiäh iä máttâm ton ááigán luuhâđ ege čäälliđ poostâ ko jođettij tot te tot ain čaaitij ton poostâs et kiäs kulá mii et kotemuu nommâ mon loostâst lii já mon kirjeest talle ko kuulâi et kuus kalga tuálvuđ te nuuvthân tot juuđij tom postâreeisu ain ko ulmuuh ettii kiäs mii kalga ton ááigán-uv kiäh kuomâldii čalluid já mainâstii kuus tom koolgah tuálvuđ já kuus tuom talle táloh lamaškin ennuu ton kooskâst lâi tot aasâi tobbeen já lâi val tobbeen paijeen riddoost já táloh tot suoinijdâs lâi nijttám tot já vittâ soorvâ algii purâdiđ taid suioinijd já lyeveh ohtâ nubbe skuorrân ko toh soorvah eellih ain purâmin ko moonâi tohon ooinij et maht toh soorvah láá purrâm suu suoinijd te smietâi tom et maht kolgâččij taid koddeđ lâi njäälmildlemnim pisso rikkopisso mast lâi jurbâ lajoluođâ vaaldij suoppâin já ráiđukerris já keesij tohon lyeve vuál já pissoos val vaaldij ton kerrisân já njaamâi suoppâin já nuuvt moonâi vahtiđ ko pottii pirrâ lyeve te njuárostij mottoom kiddâ tast já jieš njuškij kerrisân soorvah tiäđost-uv ruotâstii ton stuorrâ jeegi rasta já suoppâinpaje keččin kiässoo ton kerrisist hirmâdávt kale vuájá tiäđost ko soorvâ čiäpáttist lâi suoppâin paajij mottoom soorvâ já tot paasij toos já leemnij já paajij nuuvt kuhháá ko viijmâg paajij val tom vuájánis-uv kuudij puoh taid vittâ soorvâ eeđâi et tast sust nijbe onnui já njuovâmâš še rijttái já piärgu ij nuuhâm ton täälvi já sunkkal adlij iärásáid-uv tom piärgu et vyeših tothân ij lam suu vuošâmist vittâ soorvâ amahân sun piejâi kuškâđ-uv mottoom uási tain piärguin tot eeđâi et keej-al maggaar käällis tust lii et piärguvänivuot ij lah tust tortti moonâi-uv te määli já piärgu kal rijttáá tot lâi taid tuuváid-uv ráhtâm tom tälvituve já tobbeen kesipääihist lâi tupe já naavit já jyelgiááitáš tot lâi ráhtám tuoddârân poccuiguim kesittâm kal muččâdeh lamaš toh tuuvááh mut já toh láá val tääl-uv ton tälvipääihist toh tupelugoh já kieddi kal ij lam uáli viijđes mut luánduniijtoh kuittâg lijjii tast aldasijn veik mon pyereh jeegih já juhâterminiijtoh niijtoh já já já luhtáh tobbeen lijjii veikâ mon ennuu ko aaibâs puárásmij já kálgu jaamij já nieidah lijjii áigáá jo moonnâm mailmân lijjii nelji nieidâ kiäh lijjii najâdâm já moonnâm tohon mailmân te jieš lâi val majemustáá tieđe lež-uv lam huudolâžžân vâi tálopuárisin mut tast tot kuittâg lâi tot lâi talle jo nuuvt puáres et ij tot innig tiättâm paljo maainâstiđgen já uáivi-uv lâi nuuvt čuárgudâm nuuvt tego jävillimppo ko puáráásm te tothân kal ij innig standii maiden nuorâbin lâi taggaar et tagareh iä lah veikâ kiäh taanááigâš olmooš ij moinnân ruuđáin ige moinnân uđhijgijn puávtáččii porgâđ ige olášuttiđ taid pargoid ko tallaš poorgâi tot ij lam kuássin jyelgivääneest ij kihheen kullum et tot ij koostâ hirmâd vale já kievrâ kirjeest maainâst mainâs kuumpi njuárustij s návt kuumpi njuárustij já njuovâi tom ko tot ruotâstij te eeđâi et lâi fávru ko vuolgij ruottâđ kuumpi njuovâi já te luoštij luovâs lijjii tagareh mainâseh kal puoh mainâseh tuođah lamaš mut kuittâg mainâstij oinim tom mut tassaaš lii kukke äigi čuuvtij sárnoo vuorâs val lâi vieltist pääihi taavaabeln lii puáris aikkâ mon nommâ lii peeci maddust laavij čieskâđ háálguid mainâseh maainâst návt lâi puásuikeččee nieidâ tot lâi _nommâsâš nieidâ lâi taggaar puárislágán almai maid kočodii lâi taggaar tuápánjâs äijih maid paahusijd te lamaš livkkâlâm ton puuvsâid já cááhá juálgásis já puátá teehin laavij ulmuid reŋguustâllâđ aalgij mijjân-uv muorâid čuoppâđ miđcán miste lâi puásuikeččeereŋgâ mad te kočodii lâi meiddei kandâalmai talle toi aigij siämmáá ko lâi nieidân peeivi maŋa poođij tot koijâdâl lii iätá kal moonâi miäcán muorâid čuoppâđ kuhe-uvsun láppoo mast tot kal sun tiätá na tassaaš kuittâg ko siävŋánâš enni moonâi toho olgos naavittân vâi kote paahusân lâš moonnâm lâi viehâ koskii te poođij sevŋâd lâi jo tuuveest talle aigij ko iä lamaškin ulmuin vala laampuh meendu valjeest nuuvtko tääl láá taan ááigán et láá jyehilá-án čuovah kuittâg kaasučuovah-uv jo láá jo tagarijn tuárispelntááluin-uv tettee aalgij ettâđ toin muu puuvsâid lah váldâm aalgij ettâđ puuvsâid mut nuhtán kost váldâm jorgostij mááccuhheelmijd já iätá iäuvba tuo lah muu puuvsah tuosâ tun tulitikuiguin nuuvthân kaartâi tulitikkuloová voskâđ toi puuvdâi keežild koijâdâl keejâba tuo láá muu puuvsah iätá tiegáreh puuvsah toh láá tuste kal täst maŋa tiäđám magareh puuvsah tuste láá lâi taggaar tuápánjâs almai ubâ avvees laavij livkkâliđ kiäst maid tot kal ij váldâm kiästen maiden mut kuittâg et tot ko lâi voorân tarvanâm tot et koolgâi ain maidnii finniđ tot almai ij tubdâm veikkâ tyeđe eenâb lišij lamaš te tom kal ij liččii väldiđ mut kalhân nuuvtko taggaar korrâ ruttâ märkki taid kal lâi sättiđ väldiđ muide mun jiem kal tieđe maid lišij na tubbáákrullâ kal laavij ain tom lun kal illá maašâi puáldám ij tubbáák mut laavij suoskâđ tugo piejâi njáálmán aasâi já váhá kost-uv toin tááluin te juuttâlij já reŋguustâlâi ulmuid lâi ~_nommâsâš lâi viljâ ´äijih-rohe kandâ lâi enni já ´äijih lâi kulá vala já viestârbeln lii mon nubbe nommâ lii čáálá kirjestis s návt lâi motomin finnim hokâttâllâđ jieijâs kiäčun kufittarij iälu já luho tagaráin lopádâssáin et ij kuássin addeel viärásân poccuidis ij ravžâ kisuráágin ij ruuđâst ijge nuuvtá ákku muuštij ain lopádâsâs äijihijnis ain juuđij merâriidon já oppeet maasât puáris kiäinuidis mield ko poccuuh kočâttellii čorvijdis te ákku muuštij ain tovláá vyevi mield ciägguđ taid jotteemkiäinu paaldân iälu stuárui-uv viijmâg hirmâd iällun et äiginis hoittái iälunoovkâ iälu stuárui et stuárui mut äiginis tot meid nuuvâi-uv maainâst kirjestis s návt čällee jurgâlus puásui-iälustis hurskes kale juovâččij poccuid kisuráid-uv adelij puohháid kievhijd kii peri poođij kerjidiđ kale ij adelâm tuikkodij peri ko äijih tuhledij et sunnui olsis loopâst ij pásáččii vuájáánergigin vâi puávtáččij joba jo láávu sirdeđ peri arvâlâdâi kale muoi láávu pyehteen sirdeđ mun kiäsám oovtâ kerris já tun nube äijih poccuuh nuuhâm veikkâ sun taid juovâččij-uv kievhijd ohtii poođij puáris varjâgâšákku kerjidiđ njuovvâmpoccuu ááhust ijge finnim eeđâi varjâgâšákku áákun adelâm munjin mut vala adelâh-uv ko puátá taggaar kote váldá láá tuu poccuuh puáttám já uárjipiegân toh oppeet maneh forgâ poođij-uv stuorrâ kumppivalve mii vuájálitij ubâ iälu jäävri oolâ aasâi talle lunne tuodârenâmist já kuudij luvijmield poccuid ko adelij kuumpi koddem poccuu rááđu máhđulávt čällee las pottii vala-uv stuárráábeh táápuh já láin eidu pyevtittâm stuorrâ iäluinis ko masa ubâ iälu kivkked ranjestij uárjipiegá vuást ijge perustâm ollágin ovdijn raajijn räi poccuuh ruottii já tohon toh paccii tondet láá kuovdâkiäinulij poccuuh vala tääl-uv čuoivâgeh já jievjah puotâ lii sátku lâi pegâlmâs puásuiriges kiän kandâ varrij perruinis ive mut maacâi siämmáá ive jäämmiđ erämaa järven takana s já paccii enni lâi pegâlmâs já nuuvtpa lii-uv vaarâ lamaš kiännii piämmukandân lii siemin njaargâš mon nommâ lii puáttâm tast ko njaargâst aasâi nissoon kote kočodui aaibâs pärnivuođâ rääjist lâi ruátálâš kote lâi šoddâm já jaamij lii tááláá ääigist-uv pegâlmâs käimi kote lii čepis lávloo eeči lâi italialâš sirgustitehtöör já niedâš algâttij ihásâžžân sirgusprinsessan eejis sirgusist kočodii meiddei ko sun tooimâi kokkân já tulkkân tiätu lii kirjeest já s vaikuttij-uv čuuvtij tooleeb riddoost ko ubâ poođij te vaarâ lii nuuvt et ~_noomâ sun finnij iäskân tast maŋa ko olmâ ađai van der lâi vajâldâm ive geologi já tooimâm tobbeen kollealmaid kokkân koskâmuddoin lii aasâi tovle viärráás almai kote kočodui ferttee leđe siämmâš olmooš mast maainâst kirjestis kirkkojen paimenten muisto s kuás jo kieldast iä lah tábáhtum eres olmoošpuurâmtábáhtusah tuše muštá puástud kirjeest almaa nommâ lii ađai nuuvtko kansantietoutta-kirjeest-uv já olmoošpuurrâmäšši tábáhtui ive já rääji aldasijn ko sun lâi maccâmin párnáidiskijn ovdánem ij lah siämmáálágán čielgiittâs já mield čielgiittâs já mainâs mield kuudij káálgus já muáddi párnáá ruovjij taid já heŋgij suovâstuđ lensman kuulâi ääšist já poođij väldiđ suu kiddâ te lâi eidu pasemin káálgus eerttig kiddâväldimjuávkku kuudij suu siämmáá sajan mield äšši kieđâvuššui kerivijn mut rikos lâi nuuvt viärráá et tot adelui njuolgist hoviriävtán já tobbeen ain kunâgâsân kunâgâslâš reiváin meridui et tuommiittuuččij loppâ-ahan laanan já paapah kolgâččii sunjin iäljárávt ciähuttiđ ristâlâš osko addim kulá vala kuávlu taavaabeln lii paaldâst luobâl mon nommâ lii riddoost lii siämmáánommâsâš táálu mon omâstij mut toos lâi tađe ovdil álgâm huksiđ táálu huksejeijee reŋgâ kuittâg verâstij ákšoin jyelgis rasta já vyehi lâi taggaar et jis kiinii šnikkárijn lammij jieijâs te pargo koolgâi kosgâldittuđ toos vala juáđháččij táálu huksim te tot ličij táátu vuástá koskâlditij pargoos já vuobdij hiirsâid mut nommân paasij lii adelâm ive varrij já huksij máddáákeš táálu njáálmán taavaakeččin lii ollâ suálui mon nommâ lii uábbi lii rrpähtt mon historjá mield lii čuávvoo aneh rrpähtt stuorrâ pase áárvust kost jurdemij mield ääsih eennâmvuálááš ulmuuh mädd-vuâlaž-ooumaž koceh iho já kuálhis kesi-iijâ puáhtá kuullâđ taid sárnumin alda ij uážu larmâdiđ já keessiv lappâd suvâdijn kolgâi áŋupaadijd njuoškâdiđ amas toh skižidiđ lappâd vyejedijn ij uážžum njolgestittiđ vuájánis mut kolgâi uávuttiđ ij uážžum mut koolgâi keččâđ njuolgist ovdâskulij já ko lâi pyevtittum muáddčyet meetter lappâd te kolgâi pajaniđ kerrisist já kuittâg-uv hurráá vääldist julástuv häldee kunnen puáhtá meid luptiđ puurgâ liivđest mainâšuvvoo et rrpähtt já mottoom pase vääri lijjii tovle oobižeh mut ko sij rijdáskii enijnis te enni lâi suttoost taid muttám keđgin lappalaiset s uábbi rrpähtt lii kuávlust km nuortâs mield kolle ij uáivild mineraal pic tot puátá nuorttâlâš saanijn jo-uv kool kulo tâi koll jet kulluđ kuálkkee te siijgâi tiškáástâllâm riidon kulloo mestâ ubâ jäävri pirrâ já nannaam kooskâst lii maainâst vala almostuuhánnáá fiilmâst kielemme návt viehâ lâi moonnâm koldeđ já kyehti ááhu láin pááccâm kuátiorron lijjii tallaa ääigist njellimlij saavzah já suoi huámášáin ko kuobžâ vuojâlij čuálmi rasta saavzâid purrâđ ááhuh toppijn sääiti fáárun suládáin kuobžâ maŋŋaal já ko te juvsáin te nubbe ááhuin stergâlij saittijn kuobžâ mii jaamij já vuájui jäävripoonán toos čuálmán almaah pottii koldemist te ááhuh máinâstáin sijjân et tobbeen ličij kuobžâ čuálmiponneest njuovvâmnáálá monnii keččâđ já eštus tobbeen jäävriponneest njaŋgai kuobžâ mon almaah loptejii tolvuu riidon já njuovvii já rääji alne nuorttiibeln lii jáávráš kansantietoutta mainâstuvvoo s kävppijâsâst kote eeđâi jieh osko mon čuuvtij nuorttâkáálguš kiävvul ko suorgân kodáččij mut ij muštáá viärjuid ton huápun tot njuškit kieđâi siämmáá almast lii koččâmuš kirjeest kielennäytteitä já s almaa nommâ lii lâi kävppijâs kote aasâi lâi lopedâm siälus pirun já toh uávutteelli-uv suu já sun kaartâi taid patâriđ kuus kuás-uv lijjii kiällárist uáiviskáálžuh já ko ijjâ poođij já piruh pottii suu viežžâđ te uáiviskáálzuh torruu toigijn lijjii kuittâg liijkás uccáá já nuuvtpa sun pálkkááttij orjâlâšnuáidi já mottoom syemmilii moonnâđ já kuáivuđ haavdijd já uuccâđ lase uáiviskáálžuid toh lijjii tarbâšân te suái vuolgijn maasâd kuittâg stormâ já puoh uáiviskáálžuh lávgásii meerân jiejah eiduttâlde pessáin riidon vuolgij já kaartâi luovâttiđ vááimus pirun kote lâi fijnáht kárvudâttâm hiärrá poođij táálun moonâi pajekiärdán kost pyeccee lâi seeŋgâst viälláámin já poođij mottoom ääigi keejist vuálust váimu vala taldrig alne taavaabeln lii mainâseh maainâst návt kuullim et tot piruin tuároi já stuorrânijbijn kuudij tom tot piru lâi skildušâm maht lâš lamaš ko motomin lâi jurdelâm et tiest kolgâččij peessâđ iärun tiem sijdâráánjást faste kal uštus tego tuánttá tot vuorâs tot stáálu tâi piru kuábáš lâš lamaš tuárrumsaje lâi tobbeen pirust lâi ákšu já tom lâi stuorrânijbe piru ko poođij tiettiđ et áigu suu toin čuoggiđ te fáálá tom áákšu et čuolâst toin suu ákšoin iätá et leggist tuos suu njune oovdân tom áákšu tot leggistij tot piru suu njune oovdân tom áákšu ko epidij et tot ij sääti leđe rievtis ákšu te tast lâi stuorrânijbe kieđâst já tot kuoskâttij čeelhiškeijijn tom áákšu ucánjáhháá tot tállân tarvanij tot čeelhiš tom áákšun ij muidego toin nijbijn čuopâstij áákšu räje meddâl luovâs tom čeelhiš já eeđâi et vâi tiegárijd pivdusijd tun munjin piejah ervidij et ij tot lekken rievtis talle tot jieijâs nijbijn volliittij já kuudij tom piru tom áákšu ij lijjii várottiđ te tot lâi tarvaniđ kieđáid nuuvt et ij lijjii pyehtiđ innig maiden tom stáálun porgâđ lâi taggaar nuáidiákšu mield nommâ lâi mainâseh s láá eenâb-uv já toh kávnojeh siämmáá kirjeest siijđoin riddoost lii mon alne jurbâ keđgisieidi sieidi láá palvâlâm kyelisieidin já koddesieidin katekeetta ij oskom et eennâm jorá mut ton sun lâi oskom et ko sieidi vuáidá kyele vuojáin te sieidi addeel kuolijd kansantietoutta s maainâst maht pooldij sieidi aaigij kuo ristosko vuoččin kulluuškuođij já poođij taaid lâi tääbbin oht almai kiän nommâ lâi lâi meiddei puáttám kuullâđ ristoskoost já kulmohtsii mut ton ääigi palvâlii ulmuuh ain sieidijd lâi iäpádusâst et ij sieidi lah aainâskin rievtis immeel sun pajeluv kejâškuođij sieidijd já arvâlškuođij taid hevâttiđ sieidist lâi vyeimi nuuvt ennuv ko sun toovâi pyeccen et ij sun vaijaam koldeđgin ferttij orroođ kuáttun ko iärráseh ellii koldemin orodejnis já illávajedejnis sun vuordij koldeid já keejâi kelirääigi mield olgos já te vuámmášij kuo pietittemes páárnáš peevvâš nyettuulgâi mield sun ärvidij et sieidi lii suu kumâttâlmin ceelhij näävt ákku uulgâi mield peevvâš mut ele huolâ tuonârokke kuo mun täst puáránižžeem kale tun vala puáláh te uštuu kuo sun puárránij te sun vuolgij sieidi kuuvl já nuurâi muorâid sieidi keeđgi oolâ sun puállátškuođij te poođij arve já pieggâ nuuvt et ij tullâ puállámgin sun ferttij nube keerdi puállátškyettiđ já oppeet poođij arve já pieggâ te tullâ vist čaaskâi sun vala kuálmád keerdi puállááttij já te luuhâlij täid saanijd maid sun lâi kuullâm já máttám alge já pasejiegâ noomân tullâ kemmâguođij já te sieidi puolij sieidipäikki lâi nuorttiibeln riddoost já täälliv ain uáinojeh kode čuárvih já täävtih ton sieidipääihist mušton tast et mii ovdâeejih láá tobbeen epi-immeel palvâlâm mield tobbeen lii temppâl kulá vala riddoost lii stuorrâ keđgi stuárráb keeđgi alne mii lii tegu stellejum kuulmâ ucceeb keeđgi oolâ nommâ lii já tot lii lamaš viehâ vissásávt sieidi kuás jo mainâs mield lii pajedâm ton tohon já sunhân lâi pegâlmâs sieidij hevâtteijee tiäđu mield ulmuuh läävejii koškâđ šlaantâid ton pellâs jáávrán já tot-uv äšši piäluušt sieidiääši kansantietoutta s maainâst mainâs pajasčáállâm návt aasâi motomin suollust mon nommâ lâi kieddist lijjii meiddei ässeeh-uv já ton siijdâ ulmuuh onnii epi-imelijd epi-immeel nommâ lâi nube nommâ lâi koččojeh täälliv vala siämmáá noomâ mieldi já toh lává toh väričoheh moh lává alda siijdâ lâi vievsâs almai nuuvt et suste ij pittáám ohtkin olmooš kiäh talle lijjii suu äigin táán maailmist elimin ko vuámmášij et sun lii puoh vievsâsumos oskeldâđâi heevâtškyettiđ sieidijd maid talle ulmuuh palvâlii tastko sunjin oroškuođij fasten et ulmuuh nuuvt humoh já joolah láá et väričuuhijd já keeđgijd immeelnis aneh vuámmášij et oht áinoo immeel lii almeest kale vaijeedškuottii suu tast maŋa kuo nistettii imelijdis moh lijjii toh omâsumoseh väričoheh ađai toh maid jiejah lijjii viggâm rähtiđ keeđgijn nabdemááid paihijd lijjii-uv toh páccáh tâi iärráseh tommuđušiih iä kuittâg suu puáhtám hevâttiđ tastko sij palaskâm lijjii stuorrâ aapijn vuámášij et ulmuuh suu aapijd tiet paaloost láá te ceelhij siijdâs ulmuiguim mij suuhâđ puoh siijdâ ulmuuh miäldáluvâi mun čááitám tijjân puohâid apijdân suládii toho monnii enâmân ceelhij puohah muu mield ucánjáhháá čuožžidij ciälkká kuoimijdiskuim ááigum táám stuorrâ keeđgi väldiđ já kyeddiđ tuon stuorrâ keeđgi oolá ij ohtkin toin ulmuin kiäh tast lijjii uáinimin ollágin oskom veik sij kale tiettii suu vievsâs almajin mottoom toin ulmuin pargo maid tun tääl ááiguh porgâđ tot lii aaibâs máhđuttem ulmuuid toppij kivkked enâmist keeđgi kyeddilij huápust källee piällás leggistij keeđgi ton oolâ korŋij tohon já ceelhij ulmuiguim kiäh tast uáinimin lijjii kulmâ uceslágán kiäđgáá mun piejâm taid jyelgin táán stuorrâ kiäđgán maid tääl kuáddám lam sun piejâi tom stuorrâ keeđgi maid jieš lâi puáhtám kuulmâ uccâ kiäđgáá oolâ maid sun nuuvt tivoi et toh láá jieškii-uv keđgičievâ vyelni ceelhij sijdulmuidiskuim kiäh lijjii čuuvtij palaskâm suu stuorrâ aapij tiet uáinivetteđ tij muu aapijd já táát keđgi maid mun lam pajedâm tuon källee oolâ liävus tijjân já maajeeldpuátteid mušton maccii maasât kost sist viäsuh lijjii já tast maŋa eelij ráávhust já sovâdist sijdâkuoinijdiskuim já puohâi tallai anarâšâiguim keđgi koččoo tääliv val tast maht ij luhostumgin sieidi tuššâdmist nuorttiibeln lii mon nommâ lii kansantietoutta s maainâst mainâs meerâst návt motomin kivsedii suu taažah ko sij-uv lijjii kuullâm et sun lii nuuvt vieksâ já lijjii táttuđ mielâstis uáiniđ suu stuorrâ vieksâvuođâ sun kihtui oppeet čäittiđ vuoimijdis já vaaldij stuorrâ keeđgi tom pajas já stergâlij eennâm siisâ keđgi vala onnáá peeivi lii tast oromin pääihist meerâ rido alda taavaabeln lii kyelevuojâ maggaar olmooš lâi taat peeleest suu ferttee anneeđ mainâsolmožin mield kiän kandâ lâi aasâi mainâs mield kiedist já sáttába leđe lamaš motomin aaibâs olmâ historjallisâš olmooš mield lâi pegâlmâs nuáidi mon vaikuttâskuávluh lijjii já mield lijjii kiedih já vala peeivih ađai lâi ärbitiäđu mield puáttám kandâ kiäst alnaas-uv lijjii kyehti kaandâ ij lamaš aainâskin eejis mielân čiälgá kirjeest kansantietoutta siijđost muštâlussân čallust eejist návt kirho taavaabeln lii tuodâr mon vyelni lii tovláá aassâmsaje kost tobdoo vala-uv saje mut toos láá jo rááđháh šoddâm já siähtáleh lâi kuodduustuuvâš vieksâ já koddealmai já ton lasseen vala nuáidi ete sun maatij kuudijd tuoddârist nube tuoddârân tuálvuđ lâi pegâlmâs saaveehalmai já čierâstijjee nuuvt et ij suu muáđuuž lamaš kihheen čierâstij meiddei ohtii ton ollâ tuoddâr vuálus viäđu oovdâst já sust lâi vuojánááppáš uáivi alne ige tot kománâm ko sun tom ciägu tuoddâr vuálus čierâstij šiljosis láin kyehti alge moi noomah láin puárásub já nuorâb eeččis ceelhij näävt lii njuággá mut kale munjin poottâl ervidâmgin ete šadda pegâlmâs almai vieksâvuođâs já tavoidis peeleest maid mainâseh tääl-uv tiettih ennuu sust muštâliđ tađe vuástá ko suu nuorâb algeest iä tieđe mainâseh maiden muštâliđ tien celkkust puáhtá nabdeđ et jieš lâi taavaabeln lii saanijn lii vuáđđun pelbi mii lii čuhâ njuolâ ive nommâ lii jo čaallum miärušuásis peeleest mestâ tááláá suomâkiel vuovvijn s mield tobbeen lii lamaš tuáru sämmilij já čuuđij kooskâst sämmiliih pááččám vajalâšjuávhu jaamâs nube traditio mield tuáru ličij tábáhtum pirkkallij já kantalahtilij kooskâ s mainâs mield ličij käldei uigâdum mottoom läädist puáttám tuámmár mon kale mainâs kullee eeppid mainâs mield tuámmár sáttualmai lâi aassâm vääri máddáábeln lunne aldasijn lii lamaš meiddei uhrekeđgi mos tälviv lii uhredum tááláá keejist tulâstâllâmsaje paaldâst lii táálu matsâš neeljičievvâg tuolbâ keđgi suullân x m vijđosâš jâ m alosâš mon alne šadda vala stuorrâ peeci sátáččij leđe pyereest-uv palvoškeđgi mast maainâst máddáábeln lii kuoškâ pelni lâi pegâlmâs orjâlâš ákku mast čáálá kirjestis s návt oovdiš jiešpiäiválâš ákku šivettij rođeldeijee já ránjái saavzâi keđgejeijee varriistâlâi ohtânmaanoost peelhin kuás mon-uv jävrriddoost teikkâ tuoddârist nuuvt et kuátisajeh láá miätá meecij já lii vala kuoškâ-uv kulá vala kuoškâeennâm taavaabeln mon suámálâš nommâ lii lii vuáđudâm ive omâsteijee lâi já kuálmád omâsteijee meccitärhisteijee koskâsii ääigi išedin lii lamaš ađai mon maŋa táálu juohhui kyevti uásán mast nube uási išedin lâi meccitärhisteijee já nube uási lâi nube uási išedin vala iivij koskâsii ääigi ääigist taavaabeln lii nommâsâš táálá mast áásá leskâ pehti lii mottoomlágán ruossâlâsvuotâ lii leskâ s vuáđudâm ~_nommâsâš táálu mut lâi kuittâg lamaš išedin ~-táálust vala ive räi lii lamaš kostnii aldasijn mon tärkkilis saje jiem lah vala kavnâm nuorttiibeln lii noomâs pehti ferttee smietâstiđ et kiisun tobbeengis lii posâdâttâm já kuás mainâstij et oovdiš js lijjii jeegist niijtoh moin suoinijd kyedidijn lyeve luus saatij jyelgi čolgâđ suvvâdeijee suánju čoođâ kuás pottâ šoodâi posâstuđ mon nommâperrui kuleh vala já máddáákeččin já kooskâst lii toimâttem kirjeest maainâs maainâst ohtâ sijvo nieidâ sust láin kyehti irge já kuohtuuh láin mielâst pyereh ige kuábbáágin tátuččii kieldiđ nurrii servikode puárásumosijd smiettâđ tom et kuábbáá kalga tain hilgođ smiettii ete tobbeen lii tommuđusâš päikki kuus moonnâđ kalgeh vuolgii suuhâđ tohon kesipiegâ pel já ko sij pottii ton čuálmán te servikode vuorâseh julâstii tuámu et kalga pieijuđ keeđgi oolâ kote lii kuávddoo čuálmi já kyehti irge kolgâv pieijuđ kuábbáá-uv piälán čuálmid togo puotâ já kolgâv pääččiđ tavgijn kyeimi kyeimis káálun eelliđ paasiš te tot kalga leđe almai iäráseh suládistii maasâdkuávlui tassaaš ko uáinih maht šadda vuordij pyerrin mielâst ain-uv puáđám tiettiđ kuábáš munjin páácá almajin lává kuohtuuh jos kuábás paasiš ko täävgih paccáin kuohtuin sun suorgânij ármugâs piäivâš máánu já täsnikodde mahte ležehkin ääših šoddâm toh kiäh kárbást lijjii oromin volliittii väldiđ keeđgi alne meddâl já ko sij monnii nube irge luusâ te kavnii suu jiegâttemmin njuolâ hävvi káállust sij monnii nube irge luusâ já kavnii tom siämmáánáálá te ton peeivi rääjist lii nobdum tot čuálmi já tot suálui já tot keđgi šoodâi čuuvtij muurrâhlâžžân et ij táttum mielâidis anneeđ lâi ohtâ almai ton kárbást kiän nommâ lâi kote riemâi puohâi apij lohđuttiđ já ko sij suhhii oovtâ suolluu luusâ táátui viehârâš enâmân lopedij sunjin leđe išálâš jyehivuođâst maid sun tarbâšâš ton suolluu nommâ lii taan peeivi räi kuččum já tot čuálmi poođij nubbe suálui mast lâi njargâ já toos táátui ain-uv enâmân já sun moonâi enâmân já čiärui čuuvtij sun ij táttum kárbás puáttiđ peic lopedâđâi sunjin läjidiđ almaa já nuuvt toovâi-uv sun vuolgij kote meerâst lii sun vaaldij mieldis já tobbeen lâi sijvo almai kote naajâi sun eelij uásálâžžân ubbâ avvees já kuálástij meerâst já meccijaavrijn já já lâi ráhtâm tälvipääihi piällásân koste ain tääl-uv lii kieddi mii koččoo taan peeivi räi kuleh vala já čokkešâš vijđes tuodâr alda jâ kieldâi rääji mon nommâ lii muštâl et kote lâi pegâlmâs stáálukoddee kandâ ooinij mottoom kesi-iijâ stuorrâ tuulâ pyelimin tuoddârist suorgânij já kaččâlij patârâsân kote lâi ohtii teivâsâm uáiniđ tuulâ ovdláhháá juovlâi lâi ruokkâdub vyeijilij ergijnis tuulâ kuávlun tullâ paaštij jyehikuávlun mut mađe aldeláá poođij tađe ucebân tullâ muttui soolâ keččin oroi tegu riššâsäggi te ličij coohâm tot-uv tullâtáávááš čaaskâi mast tullâ oinui lâi puáris kuátisaje já nuuvtpa lâi arvâlâm et piru tot tobbeen lâi tulâstâlmin puáris kuátisajestis kuleh vala já máddáábeln lii muštâl et mottoom nuáidi lii jáámmám taan jäävri riidon toolâi poccuidis noomâst kote kuáđuttij poccuidis lijjii pyerebeh kuáttumenâmeh ko jaamij ko sun lâi keččâmin iälus mii lâi kiäijust čällee las kote lâi talle nuorâ almai lâi ohtâ toin haarvijn kiäh teivâsii leđe pääihialn ko nuáidi jaamij jämimist lii tááláá ääigist kuullâm paijeel ihheed ko ađai lii šoddâm et nommâ-uv lii talle siämmáá puáris puátá suhânoomâ mieldi mii lii suhânommâ já lii ain tááláá ääigist-uv kiävtust kuleh vala já koskâmudo nuorttiipele riddoost lii mast mainâs mield kuudij stáálu lii kuullâm äigi jo aldasáid muáddičyet ihheed já návt maainâst ive lâi lamaš merâpiivdost já rijdáskâm tobbeen ryešilijgin vuolgâttii stáálu mavsâttiđ sij peeleest haastij hiäibuđ já littodui päikki kuus kolgâi kuulmâ peeivi keččin puáttiđ poođij te stáálu lâi jo vuordâšmin suái hiäibáskáin paasij vistig vuálá mut luhostui maŋeláá peessâđ oolâ stáálu táátui vyerdistiđ já piejâi tubbáágruulâ njálmásis maŋa suái algijn hiäibuđ uđđâsist mut stáálu tubdui-uv lemin kievrâb ko ovdil lâi mestâ jo táppáámin mut hoksái aaibâs majemuu muddoost ettâđ kulmâ ráámmád sääni já tállân stáálu šoodâi vyeimittemmin tiäđust-uv vuoitij ááigui vistig koddeđ stáálu jieijâs nijbijn mut stáálu váruttij čuoggii jieijâd nijbijn pic muu nijbijn lâi uáináh nuuvt et jis stáálu irâttij čuoggiđ jieijâs nijbijn te nijbe teivâsij-uv čyeggejeijei ijge stáálun čuoggij stáálu jaamâs stáálu jieijâs nijbijn já hävdidij tom toos ääšist maainâst mainâseh kirjeest siijđost mainâs já stáálu maainâs lii čuuvtij ereslágán ko lii maainâs já návt sun maainâst lii taggaar pähti tagareh tuolbâ keeđgih tegu tot lii lamaš maka keđgikirkko keđgikirkko toho te lii lamaš puáttâm stáálu já stááluin ij lâm lamaš pissim ton kirhostis te kaččâlitij tom stáálu já tot moonâi tissáá ko kaskoo lii nuorttiibeln roto tot tast lâi fattim tom stáálu já ubâ tubbáákrullâpele lâi njáálmán pieijâm ko kaččâlij já tom lâi suoskâm tassaaš ko stáálu fattij já talle tot tubbáákrullâ-uv suudâi njáálmán ko stáálu kuudij tuotâgâs jo ij lam tot kale lii te lâi kaskoo nuorttiibeln viehâ sturrâ suáhiroto kulá kuulmâ rođo juávkun moin kyehti láá já kieddi máddáákeččin mon uđđâsub nommâ lii lohtâs suhânommâ lii lamaš viehâ vissásávt ko lii vaikuttâm kuávluin pelimuddoost ovdâskulij kaandâkândâ lâi tot pegâlmâs stáálukoddee já ~_táálu vuáđudeijee kuleh vala ämmir kaavâ luovtâ já njargâ puotâ máddáábeln lii já tarinoita ympäristöltä čáálá máddáábeln aasâi uccâ nuáidi kiän nieidâ moonâi ohtii kárbáin muorâid viežžâđ nannaam pelni kuođij kaandâs kárbás mut mottoom ääigi keejist huámášij kárbá luovânâm riddoost já vuálgám ohtuunis rievdâđ kandâ vala fáárust sun ervidij et nuáidikoonstah tääl liččii koččâmušâst já et finniiččij kaandâs maasâd sun lopedij adeliđ skeŋkkâuhrân viercâ čiäppát já huihádij lii pyeidiviercâ čiäppát ko kuoca ruoida poođij-uv maasâd mut pááikán puáđidijn huámášij sun viercâs lappum ton lâi tuálvum päikki kogo nieidâ lâi riddoost iällám kočoduvvoo ain tääl-uv máddáábeln lii mon nommâ lii puáttâm nommâsii nuorttâlii mield kote piivdij uccâ vuáskunáid tien vuonâst siõhss uccâ vuáskunâš nuorttâkielân motomin _lovo pelimuddoin lâi patârâsâst caari armeija já tohon karttâm ličij tiättâm sunjin čiččâm ive palvâlusääigi lâi kandâ já taat äšši vuáđuduvá pärnivuođâ muušton sun lâi talle tiego viiđâ ihásâš pááikán poođij uáli puáris nuorttâlâš äijih kiän nommâ táátui eeni čuoppâđ vuoptâidis lâi kandâ já muštá et kyesist lâi spálfáá pottuš sulâstittee kuhes siämu partur aldanij tyehinkulij já toppij suu siämunist kiddâ eeđân et täst-uv váldoo te kyessi párgádij nuuvt hirmâdávt et muštá ton vala tääl-uv tegu jiävttáá peeivi luáštá já tovláá rääji puotâ tuoddâr uárjibeln mield já sijdâlensmankyevtis paijijn kuoimijdis jaamâs ko rijdáskáin räjiaašijn čuoldâ lâi vala ciäggust mield já rääji lâi tovle taveláá ko tááláš já kieldâirääji ađai ~_juhânjäälmi taavaabeln tááláá suulâin kansantietoutta maainâst mainâs tuáru s pajasčáállám tááláá ääigist nuuvt tovláá aaigijn-uv láá eennâm raajij alne rijdâlâmaš muštâlusâst muštâleh et já láin sijdâlensmaneh kiäh poođijn oovtsajan lävdialmaiguin rääji pirrâ arvâlâm várás já arvâldijnis raajij pirrâ iävá šietâškuáttám náguttâlškuođijn já suttâdâlááin sunnust láin táttuđ tiäđust-uv enâmis stuárráábin já rääji tyebbiláá mutteđ mut iävá kuábáškin miettâm kyeimis arvâlussááid suttááin suoi nuuvt čuuvtij et tuáruguođijn lâi kuábbáást-uv tävgi maid suoi keldilááin já áigoin kuábáš-uv kyeimis pääččiđ suoi jurâškuođijn oovtâ stuorrâ muorâ pirrâ já juurááin tassaaš ko suoi ohtân pacâttááin já kuábáš-uv kyeimis njuolááin teividááin já jaamijn kuohtuuh ulmuuh valdii sunnuu rumâšijd meddâl já čuoppii tom muorâ soolâ paijeen enâmist já kuođđii toos čuoldâ maid sij poldii olgoold pirrâ amas mieskâđ vâi kuhheeb čuážžu mušton já merkkân et täst lává kyehti lensman kuábbáš-uv kyeimis koddám tot čuoldâ čuážžu ain tääl-uv juuvâš pellâst riddoost já ton juvvii nommâ lii mield sijdâlensmankyevtis lává hävdidum rukkoosviste tuáhá kolgee mon njäälmist lii toovláš uđâstáálu lii vuáđudâm ive kote kočodui táválávt _lovo aalgâst táálu išedin lâi suu maŋa já suu suátireeisust viirrâm maŋa poolis kote lâi šoddâm lii pajasmerkkim ive siämmáánommâsiih ulmuuh assii siämmái aigij meid mut sij lijjii miärušuási uáđđi puátá veerbâst uáđđiđ já tien juuvâ riddoosthân lâi toovláš tälvisijđâ mast ulmuuh viettii ađai mestâba jo ođđii talvijdis suullân ihheed tassaaš mááddáškeejist km maadâviestârân luu ađai kote lâi sämmilij sáŋgár lâi saatâšmin čuuđijd rasta já pottii nomâttum lássáá puotâ te sun hokâttâlâi čuuđijd moonnâđ luámánijd puurrâđ tohon čuđeh monnii luámánijd puurrâđ te uigâlij ton puudâ kárbáid jáávrán já lavkkij jieš majemuu kárbás keejist poođij keččâđ te čuđeh iä muide ko nirviistellii já punjâdii oivijdis mieldi ive ličij já káártást kávnoo mii merhâšiččij váhá siämmáá ääši mut taat suálui lii viestârroobdâst ijge mield suálui ličij máddáábele riddoost km maadânuortâs lii huksij táálu ive nommâsâš poolis já tondiet finnij nommân sun jaamij te uđđâ nommân uđđâ ässee mield šoodâi čäcirääjist lii stuorrâ čuhâ keđgi mii sulâstit nommâ lii mast njaargâ-uv algâalgâlâš nommâ sáttá leđe sieidi paaldân láá tááláá ääigist vuáijám enâmijd vissâ-uv monniilágánin párusyeijin já kiäđgán láá máálájum čäciräjimeerhat viestârriddoost lii toovláš uđâstáálu mos uusâi vistig vuáđudemlove tálulii kanda máhđulávt ive mut luovâi maŋeláá ucâmušâstis já eeđâi et išedin puáhtá väldiđ kiän peri kuittâg tollui já táálu vaaldij haldusis ovdâskulij išedin lâi varrim já tast maŋa suu vivvâ já vala maŋeláá suu ärbikodde puátá nissoon noomâst huksij stuorrâ táálu ive já tot lâi tallai mitoi mield tuotâ styeres lâi kyevtikiärdásâš meetterid kubduu já meetterid kukke lasseen mon stuárudâh lâi já lii ain-uv x meetterid lijjii kyehti uáđđimkáámmár kievkkân já purâdemviste lâi tallaa ääigist stuárráámus táálu onnáá peeivistkin táváliih ulmuuh rähtih harvii siämmáá mittoluokkasijd tááluid táálu lii ävđin ijge lah ubâ aassâmoornigistkin mut lii lii olgoold keejân siämmáá muččâd ko lâi vaarâ talle tovláá ääigist-uv kuávlu já kooskâst lii ahe lii ucemustáá ihheed kuás jo kote lâi ohtâ tain ulmuin mieldi ko nommâ šoodâi lii jáámmám ive kote lii kandâ adelij taggaar tiäđu et lijjii kulmâ vuorrâs oovtfááru vaarâ puásuihommáin mottoom värivieltist kote aasâi kote aasâi uáivušist já lijjii ijjâdmin láávust nomâttum väärist ko lávuloovdâ puállái sij karttii tanccâđ ton lovduu alne vâi tot časkâččij já avžuuttii meiddei tanccâđ ij iberdâm manen váárju alne lâi kolgâđ tánssáđ já eeđâi se nyt yöllä rupiaa tanssaamhan louthen päällä nuorttiipiäláá maadânuorttiibeln lii tot lii finnim tast ko samudjávráliih viiljâžeh já láin kuáláástmin já tobbeen macâdijn heŋgijn viermijdis kuškâđ morâstân ton suujâst et kyeleh lijjii reepust nuuvt ennuu et suoi iävá innig vaijaam kurppođ toi lasseen njuoskâ viermijd moorâst olgoláá suoi eelijn viežžâmin viermijdis meddâl km maadânuortâs lii oovdiš pappâ maainâst kirjestis kirkkojen paimenten muisto s uđđâ tuodârviehâ lâi viggâmin já puátimin ko iä innig räjitoppâm keežild peessâm kiässán meerâ riidon pottii já kiäh tuhháátsâš iäluidisgijn juttii rääjist já raajijd já kidâ räi vuoijii kurgâlii juuvân já juoigân já lasettii viijne áŋkkárijn puttâláid kuhes já eres-uv vuovâs jeegijn ko iälu livvâdij ton ovdii päähinäigin mon lopâttij jiešalnees iäskán maaŋgâidluuvijd iivijd maŋeláá stuorrâ lihâttus mii lestadiolij särnialmai vaikuttâsâst aalgij toideđ tuodârenâmijd máddááeln lii aassâmsaje mon tááláš nommâ lii mainâseh maainâst mainâs s návt juttii ulmuuh maid kočodii čuđen lijjii kaladij luvij neljij-viđâiluvij já sattii lám čyeđe räi-uv juttii kost sáttojii kuorrii juhâriddoid suovâ uáinih toho lijjii-uv eennâm vyeln ulmuin kuáđeh et ij oinuu enâmân iho poldii tuulâ peiviv iä tuostâm suovâstiđ amas čuđeh uáiniđ njäälmist aassâmsaajeest togo peln lâi lamaš kuáti sämmilijn vavjii et čuđeh láá puáttâm láá peiviv puáttâm já nááđđum togo pirrâ kieddirááján lâi puáris ákku toh pieijii toho kavrođ lii maka sun čolmijttáá et sun ij uáini tothân tobbeen kavroi já ohtuu palijdij já paškeđ-uv roossâd já maid lâš lamaš já paha taid mievtâid já motomin pavveest čuđe vuoptâid-uv piälkká tobbeen ohtuunâs et ko láá nuuvt nanosist toh syeinih-uv et ij ubâ vyeiti pahheeđgin toh tolvuu tävirijdâs tohon kárbáid taid poojijd te lâš ákku kiergânâm tot kavroi tohon riidon sun maka lii nuuvt čolmijttáá já eiduttâlde kuástá te oovtâ kárbá toh kuođđii já tom toh raigii naappâl já puoh valdii já tehânde suládii tohon vuást čuđeh huámmášii et johân taah hemeliih láá kárgám toh toh-uv kaččâlii já ko ohtâ käärbis val lâi riddoost te uigâdittii toin toh ostâm tom keččâđ et lii-uv tot čapo ege lah naappâl ege ááiruhkin toh melluu tohon tiljápitáiguin maajeeld já te tiävdojii toos tobbeen ko vuojâdškuottii te jurgâlii toh almaah maasâd já huškuu taid toho juuhân toh hevvâniddii tohon já jiejah pessii patârâsân lii mainâstâm muu äijih eeni eeči maadânuortâs lii lii finnim noomâs mield mut ij lah tiäđust maht ličij kirdám arvâlum et sun ličij purjâstâm kárbáin teikkâ sust ličij lamaš nuuvt huáppu et lâi jottáám penttâ kirden ij uáivild koŋkreetlávt kirdem pic lii ettâmvyehi huápust jotemist já máddáákeeji kooskâst lii uáivild huálšisteijee ulmuu já nuuvt puáris sääni et ij lah innig kiävtust puáttiđ säänist avediđ maadânuortâs lii pelni suolluu nommâ lii lamaš máhđulávt tâi ko káártást ive suolluu puotsâš njargâ lii čaallum orjâlâškielân nommâ puátá tast ko äijih lii koskâstâm suollui nuuvt korrâsávt et luodah láá pááccâm vuoluubeln lii mon puárásumos nommâ lii tot uánánij vistig jeđe vala taavaakeččin lii mon puárásub nommâ lii suálui mield vuáđudij nommâsâš uđâstáálu ive eres noomah láá taavaakeččin ässei kiävttâm nommâ máddáákeeji ässei kiävttâm nommâ já mield taan oovtâ já siämmáá suollust láá-uv vittâ noomâ mii lii mottoom soortâ oláttâs evakkon vyelgim čohčuv lii čáállâm loopâbeln addelii miärádâs ete meccitáálui ässeid kalgeh sirdeđ lâi talle postâalmajin já tom säne talle puovtij lâi kolgâđ eelliđ mutâ ij sun innâg tohon kiergânâm saavâ tuálvuđ ko aalgij tävirij suvdem já aittijd maid iä suolluid tuálvum te čiehhii aldasáid miäcán kaandah já suu käällis lijjii suáđeest peeivi já vuolgijn stuorrâkárbáin pivtâssehâigijn vuálus juuvâ väzziláim pálgá meld já ađai muu vala kuoddijn vuáruttuvâi mun lam talle lamaš ive já kuulmâ mánuppaje puáres ko pessáim te sun aalgij rähtiđ stuorrâ kaassâid tävirij várás já puáttiv táálubel riddo kárbáin já sun mana riidon vuástá te sun ij kaavnâ jieijâs täävvir- já pivtâsseehâid ollágen ko sun koijâdâlškuát et kuus toh laa juovdâm te iätä kale iä lah eres saajeest ko ääitist tohon mun majemuid tävirijd já seehâid tolvum mun smietâškuottim ete čohčâ lii puátimen ege lah magarehken pakkâ pihtâseh fáárust eeđâm kale lii pággu vyelgiđ eelliđ mun jiem mahten piergii täi pihtâsijgijn já tälvi lii puátimen ijge kihheen tieđe kuhe-uv mij evakkost lep kal et lii varâlâš vyelgiđ ko partisaanihälytysah-uv laa lamaš mun algim reepun pieijâđ kähviniävuid já evvis te iätáduvá ete kale jieh vyelgi mun vuálgám skipárân nuuvt suoi vazzijn káhvástâlhennáá valddijn čiehum kárbá já suvváin čuálmi rasta moonnâv ääiti kuuvl já tobbeen eštus laa täävvirseehah moh lijjii kolgâđ moonnâđ laa muu seehah-uv iätá mahks toh teehen laa juovdâm pyeri lâi ko mun-uv vuolgim iä liččii magarehken tälvipihtâseh lamaš suoi vuolgijn maassâd oppeet čievváin já väzziláin vazzijn kiäčán já orostáin káhvástâllâđ iätá lah kale ovdil návt kuhháá káhvástâlhennáá vázzâm ko lava juhâmen te já puáttiv stuorrâ noođijgijn pálgá meld iätá kal pallaim ko mannee iijâ lijjii iällâm jyelgiääitist já puoh evvisijd lijjii váldâm komme ko iä tupán puáttâm lasattâs muu naabur eeči varrij algees kuuvl te munjin motomen maainâst maht sij uccii partisaanijd suáđi looppâst já evvis nuuvâi te sij pottii kiädán te sij valddii taid juuvâ rasta ko kallii te mehuputtâlijd vala kavnii suoi poođijn skávudijn te talle lâi káálgus piälkkâm maht ij tävirijn ane vyelgidijn huolâ lijjii ulmuuh smiettâm mahtsun toid kiävá ko lijjii maŋgâ hälytys-uv ehidâstpeeivi lamaš mottoom peeivi keččân saksalâš kolonna lai tuálvum ryevdirađeaseman já tast kuáhtá já viežžii táálun já kandâinâs já kandâidâskijn já viežžii pááikán evakkopääihi enni kale muuštij kuhe rammuđ moon pyereest siste tobbeen onnii huolâ päärnih já nieidah irgástâllâmhistorjá kirjeest uunjargâlâš ive orjâlâškielâst ääigi läävejii anarâšpäärnih najâdiđ kieldâ nieidâiguin já päärnih vist anarâšnieidâiguin almast lijjii kulmâ nieidâ já mottoom pärni lâi ton puárásumos nieidâ irgen täälvi tast maŋa ko sun lâi suu myerssein kihlodâttâm poođij sun suáŋustiđ vaanhimeh láin uáli mielâst tastko suoi tuáivoin et sunnuu nieidâ šadda riges táálu emedin suoi láin paapâ oovdâst naaijâm te suoi moonáin lijjii uđđâ eemeed purrâmâššân poccuuvuástáh koškepiärguh olâseertigeh ođđâmeh já piärguh vuáššojii jyehi eehid eehid lâi tot kuás piärgumääli ij vuoššum tälvi lâi kuullâm mottoom muudon te nohhojii puoh piärguin vuástáin já ođđâmijn ij sist šât lam eres purrâmâššân ko kuškâdum smaavâ jävrikuálááh maid sij onnii mälisalgân nissoon kote ij lam hárjánâm puurrâđ tággáár purrâmâšâid suu jieijâs táálust ij puáhtám puurrâđ täid tastko sun šoodâi meiddei illávaijeen iätá taat nissoon kale jiem sääti täid purrâđ taiguin am ebmis ležžih elliđ a taiguin ellep mâidai mige taiguinhân ležžeeh manjesâm eelliđ tastko taiguin eellip mij-uv västidij vyene ciälkká vist ain manje talle leid ucceeb falâdâttâđ muin já tääl liččii toh maid tij talle vuošâdijd munjin te ličij tääl čuuvtij pyereeb iätá vyene vekjet laitjæt go bárnin læk naitalam de dâsâ don golgak duttat ij iššeed läittiđ ko parnijn lah naaijâm te toos koolgah tuuttâđ täälvi te lâi siämmáá iäláttâsvyehi mii kiđđuv já keessiv-uv huávristškuođij taat nissoon eelliđ vanhimijdis kuásán taan siijdâ ulmuuh uálguttii taam nissoon vuánnám et ij sun kolgâm eissigin lyeštiđ suu vyelgiđ tastko sij arvâleddii kale pyereest et taat nissoon muštâl suu obbijdsâs tom eellimvyevi pirrâ mii lâi já mottoom pärni ton siämmáá saajeest lâi suu uábi irgen sun huávristij nuuvt korrâsávt kidâ tassaaš ko viijmâg peesâi vyelgiđ poođij vanhimijdis táálun já muštâlij puoh eellimvyevi mii ulmuin lâi oskov oobižeh puoh maid sun muštâlij polâškuođij tot koskâmuš uábbi ige šât áigum naaijâđ tain parnijn keesi šoodâi te poođij tot pärni iirgán juvâttij viijne vuoppâsasâsis já vyenesasâsis já koijâdij maid suoi toos ettâv ko sun lâi irgemielâi lopedáin kuábáš-uv mut jurdâččij eresnáál smietâi rääđi toos et maht sun kolgâččij vávjáttâllâđ huámmášij olssis forgâ rääđi eehid šoodâi te algii sij piärguid vuoššâđ eeči čuopâi piärguid páátán já čuopâi oollâs páátán kyesis várás rugâstáin ton olâspitá meddâl já piejáin kuškâdum sarvamielgâ njárččápitá syele pääđi siisâ mii lâi nuuvt koorâs tegu čoovâr määlis lâi vaalmâš te koivij eeči piärguid kääri siisâ nube käärist puuráin nieidâkyevtis já nube kääris siste purrii iššeed eemeed já kyessi já eemeed puuráin kuábbáá-uv keččin kääri mut kyessi puurâi kaskoo käärist tastko anarâšâin lii tot vyehi lâi iššeed tivodâm taam koške njáárčá kaskoo kääri já iššeed lâi ettâm kuossijn et tun koolgah taam purrâđ sun lâi nuuvt juuhâm et ij ubâ tubdâmgin et tot lâi korrâ njárččá mut sun juurdij et tot lâi olâspittá pärni aalgij tom njáárčá käskiđ mut ko sun ooinij et ij sun tast uážžum puurrâđ te luoštij tom kääri siisâ já vaaldij eres pitá já riemâi tom purrâđ ooinij tom já toppij tom pitá meddâl suu kieđâst já iätá tom mut poorgâ tuom puurrâđ mii vala njävhidâst-uv oroi jávuttáá tastko tot lâi heeppâd et kyessi kalga purâmušâid läittiđ tondiet ferttij ain tom korrâ njáárčá käskiđ sun ij uážžum tast maiden purrâđ já luoštij káárán puurâ ain ele kuásástâl eeđâi iššeed vaaldij vist eres pitá kietâsis já purâškuođij jurdâččij tom et ij sun oskeeld väldiđ pyeidimusâid käärist vaaldij oppeet meddâl piärgupitá já kočoi oppeet purrâđ tom njáárčá toovâi iššeed jyehi tove ubâ ton purrâmpaje oinijn tom já povvustáin syele nuuvt kuhe ko sij purrii sij kiergânii puurâdmist te raahtij eemeed kuásán saje puáššuluáidun jieijâs pel nieidâkyevtis oođijn nube pele luáidust čonnii raggâs mon siisâ sun uáđđái raavhâi enni koccáá tuulâ pieijâđ kote jurdâččij tom maht sun kolgâččij vávjáttâllâđ jorgettij nube pele oolâ já ruohâdij jieijâs ciälkká enni mane tun jieh koccáá tuulâ pieijâđ tun tääl roosah nuuvt omâsávt maht ovdil jieh leh lattim vâi puocâmin tun leh čokánij já ruohâdâđâi já viälánij oppeet kuábáškin vaje koccáđ eeđâi enni pajanij já puállááttij tuulâ riemâi sun tuulâ vuástá uáivis kuárdiđ já ruohâi kuovttijn kieđáin jieijâs uáivi ciälkká oppeet enni tun jieh kárvudât já iäluštškyeđe kuánttulij oppeet uáđđimsajasis já vaaldij koške puško mon sun ilbâdvuođâst lâi ehidist pieijâm uáivivuálášijdâs vuálá já riemâi tom käskiđ kaaskij uánihissii te viälánij uáđđimsajasis ciälkká vuod enni jieh-uv tun kuulâgin tun jieh kárvudât tun ovdil kale lemaž nuuvt puocâmin tun leh raggâs sist kuldâl já kiäččá nieidâkuáhtá et maht suoi roossâv já jurdâččij tom et mun jiem eissigin tyest huolâ irge lâi uážžum iđedâspurrâmâš te vaaldij sun myersses sierânâsân já eeđâi gâlgé ovtâst pârgât don dal jo leddjik nu laike ja rakkéslâš oađđemsâddjai mâid don dâlle dâgak goas mon im læk dast kalgeen oovtâst porgâđ tun lijjih nuuvt läški já rähislâš uáđđimsajan maid tun talle toovah kuás mun jiem lah tast vaaldij kihlijdis maasâd já eeđâi dal dærvan mǐtturi dâstko mon im šâtân boađe du varas tääl tiervân mietimái tastko mun jiem šât puáđi tuu várás päštá kirkkâdávd lii liegâs äittiportháá alne stuorrâ liäjá riävská pottušeh paaldâst finnim taid riävskápivdein já láá motomeh pottušeh tain-uv riävskáin moh láá čaaŋŋâm táágu táálu alda kielaaid oovtai puuzaid já piejâm taid vuárgán tagarijd maid jurdám et puávtám kevttiđ iimâš uáiniđ ko toh láá nuuvt maaŋgâ muođâših lah áinoo kote peerust riävskápottušijn tot neelji juolgâg perrui kullee čokkáá ain paaldâst ko tiätá ete páácá tast uccâ piärgupittáš kohan tâl puuzâh láá vist pohhum já tot kirdá maŋgii njuolgist njáálmán puátá mielân muu siäsá ko suin savâstâlain sunjin et lam vuod ráhtám riävská pođâšpuuzain maŋgâ pulla-suti já ulmuuh lijkkojeh tain ihásâš siäsá koijâdij taid riävskáid purrâđ-uv vâi pivdeh-uv taid tuše pođâšpuzâided sunjin et toh pottušeh láá riävskái pasâttâsâh já taid leggisteh tuuvnán imâšteleh mast lam keksim älgiđ tain rähtiđ sutijd já pensselijd ovdil lijjim iällám oovtâ tááluust iššeed lâi riävskápivdee lâi njuovamin riävskáid já stuorrâ liäjá lijjii pasâttâsâh pittušeh čiäpátteh oivijguin já suájáh tain pottušijn já čiápáttijn piärguliemâ taid poohim puuzaid já vuoššim tain šodâi uáli šiev liemâ ton puzzâliäjá maid tain ráhtáččim taid kaassâsiis já valdim fáárrun maŋeláá poodij juurdâ keččâliđ rähtiđ pulla-suti tain láá váárâ kiävttám ovdil-uv ton tárguttâsân nuuvt ko ludij suájáid-uv puárásub ulmuuh vaarâ mušteh já tietih toi kevttimist jieš lam heiviittam taan tovláá luándulii täävi taam ääigi kiävtun puuzaid pajaluvai já puzzâmadduid nanosávt novdân já tot tuáimá pyerest alnaan lii lam taggaar kiävtust paijeel vittâ ihhed já lii vala-uv kiävtust vuoidâm kiävá keppisávt taid jieččân usteváid uáppásáid já puohah lijkkojii et tot lâi pyeri liäibudijn lam vuábdám-uv taid ulmuuid láá kuövti stuárusih nubbe lii ucceb malli tot lii keecib pensselin pyeri tain lii uccâ mučis skââŋgâš mii puáhtá tuođâliijd tievâđâid kuávlust muu oovdiš máttáátteijee jieht savâstâllâđ peht jieččân puáris máttáátteijein kote lâi muu máttáátteijen loopâst savâstâllâm mahtnii čielgij munjin ennuv putestij ááimu máttáátteijee lii syemmilâš mäddin kulgâm tego tallaah máttáátteijeeh táválávt-uv lijjii sun vuod áásá mäddin mut jieijâs saanij mield sun aaibâš jyehi peeivi vaaidij tom mon tuárispelni lädikuávlu ubâ liigin já mon uccáá tobbeen tábáhtuvá jyehi ive kale iälá já lii toimâm muu puáris škoovlâst sajasâžžân-uv ain jis kiinii suu toho paargon koijâd sun kale mielâstis vuálgá lâi ennuv savâstâllâm peessim moonnâm ive elâččiđ keččâmin jieččân puáris škoovlâ lamaš toho jieččân varrim maŋa ive ollágin maccâm eidu taan škoovlâst lijjii muu pärnivuođâ muččâdumos muštoh tááhust munnust lâi ennuv chattam já savâstâllâm tiäđust-uv huámmášim et maaŋgahloveh iveh iä lamaš taam máttáátteijee mahten muttám kale lâi čielgâsávt-uv miinii muttum kuárŋumsteellig mii ain lâi siämmáš ko muu škovlâääigi-uv lâi sirdum suullân meetterid mecciláá lâi ohtâ äšši mii čuuvtij väividij já eskin tääl tuostim ruokkâdávt tom koijâdiđ lâi čielgâs et škovlâmáttáátteijee sáárnui suomâkielâ kale lijjii sämikielâ tiijmeh mut ko toh lijjii pajekielâ tiijmeh já karttim vala eenikielâlijgijn siämmáá juávkun vajedim taid tiijmijd nuuvt čuuvtij et joskim tobbeen jotemist lâi kale šiev sämikielâ máttáátteijee mut mun jiem lamaš ton tove olmâ tääsi uáppee tääl muu tiätuäŋgirvuotâ vuoitij várugávt vuossâmuu keerdi koijâdim taan máttáátteijest moin naalijn sun máttá sämikielâ vâi máttá-uv ollágin tiättám maggaar vástádâs kolgim vyerdiđ máttáátteijee västidij et iä suu kale vyebdi sämikiellân nuuvt et kale sun mottoom verd máttá teikâ váhá murâšlâžžân sun joođhij et sun maatij sämikielâ sun lii aassâm nuuvt kuhháá mäddin kukken sämikuávlust nuuvt et sust ij lah lamaš tile kuullâđ kielâ mudoi-uv sun tubdâstij et sust lii hyenes kielâuáivi adai sun ij oopâ kielâid älkkeht maid mun jiem tiättám sust sun ooinij já tieđij tom et sämikielâst ij lamaš noonâ saje škoovlâst já et sämipárnáid kolgâččij ain eenâb máttááttiđ jiejâs kielân ooinij čielgâsávt sämipárnái kielâmurrâšijd mun čálám eenâb-uv taan loostâst já tast moos tot tuálvui sun ij máttám kielâ nuuvt pyereest sun liijká keččâlij ovdediđ kielâ sun piejâi joton taid sämitiijmijd moin mun jiem anarâžžân ollágin lijkkum toh kale lijjii vuohâseh já anoliih maid mun jiem sust tiättám sun lâi kuvvim maaŋgâid sämikielâ oppâkiirjijd lâi lamaš suu vyehi ovdediđ páihálii kulttuur ij porgâm tom nuuvtkin stuorrâ sanijgijn mut joskis tavoigijn tove mun peessim sämikielâ totken kijtteđ suu liijká-uv veik muu jieččân uási ij tääl ko maŋeláá juurdâš lamaškin mihheen stuorrâ miänástusâid muštâliđ taam tastko nubbe maainâs mon lam čáállám taan loostân meiddei muštâl škoovlâst mut tot uáinu lii čuuvtij negatiivlub tehelâžžân tiäduttiđ tom et veik sämipárnái uási ij lam áhtánâs syemmilâš škoovlâst meiddei máttáátteijeeh tubdii jieijâs rooli mottoomnáál unohâssân lii lamaš täsitiädu uuccâm taan savâstâlmist munnust lâi čielgâsávt siämmáálágán uáinu sämipárnáid ferttee ain pajasšoddâdiđ toin naalijn et sij hárjáneh maaŋgâkielâgvuotân já maaŋgâ kulttuurân tiätá maaŋgâmuđusâš uáppei tuhhiittem pirrâsân já meiddei maaŋgâmuđusâš kulttuurvaiguttâsâi vuástáväldim lii sämmilij tááláš tile já meiddei puátteevuotâ lii stuorrâ máhđulâšvuotâ mut meiddei hástu kalga pasteđ siäluttiđ jieijâs kielâ já kulttuur váldukulttuur vuáimálâš čáárváin mun pieijim mááccuh pajalân já vuolgim škoovlân poođij škoovlân já mij ááiguim vyelgiđ mutâ bussi lâi tievâ iäge puoh čaahâm čokkáđ sooitij kote vaaldij já aavdon já talle mij vuolgijm taaiđâtábáhtusân mij lâim te mij puurâim piärgumääli ääigi aalgij vuosmuš čááitus čááitus lâi čiččâd lijjii teknisiih vááduh mudoi tot moonâi kal pyereest tast lijjii muáddi čáittus já puddâ maŋâ mij uážuim lávluđ mii čáittus uđđâsist keerdi iä lamaš teknisiih vááduh aalgij uáivi povčâstiđ mij oroim tobbeen muáddi tijme ko lijjii vala čáittuseh kaartâim lonottiđ viste ko tohon lijjii puátimin kaandah ton viistán kost mij lâim aiguu moonnâđ vuoijâđ kavnui viste já mij sirduim tohon tijme keččin tast mij paaldâst orroo visteest lijjii kulmâ cirgâs moh algii aaibâs fakkist nuuvt ete kihheen aainâs-uv kihheen ij uáinám ij lamaš pieijâm taid oolâ toh monnii oolâ lâi lasâuksâ nuuvt et mij ooinijm tom vala viemäri ij váldám tom čääsi nuuvt et tot masa poođij mii viistán tohon poođijn kyehti almaa já toh tivoin cirgâsijd já lehâstáin viemäri puurâim peivipitá jugurti banaani já lijjii peivipittán mij vuordijm ete kiinii eđâččij vyeitteid luoka vyeitteeh lijjii juávkku luoka sarjaast juávhu nommâ lii já nieidah luoka sarja vuoitij oppeet ohtâ juávkku mon noomâ jiem mušte mij vuolgijm maasâd škoovlân keerdi bussi ij lamaš nuuvt tievâ ko motomeh monnii eres buusin moin toh pessii pááikán potkânem peeivi maŋeláhháá koskâpeeivi lijjim pargeeldmin tiäturáin ko kulluuškuođij suámálâš huurrân lâi siämmáálágán huurrân ko maid tuálá ovdâmerkkân koppákuorijâš kirdedijn lâi kuittâg tälvi ige koppákuorijááh innig kirdáččii čižetkieđâbeln kiirdij stuorrâ tivre uáli hitásávt tegu hitodum fiilmâst muu muáđui já tiättur monitor kooskâ laasân já kirjeildee tuáhá vala paaštij pecikierruid te tivre vissâ juurdij et kiđđâ lâi jo puáttám já kolgâččij koccáđ jiem vala tubdâm tiivre mut ko tot moonâi laasân já ko tärkkilubbooht keččim te kale tot veepsis oroi lemin tom mielân et ko munjin lonottuvvojii laasah já uuvsah čohčâmáánu peeivi ađai muáddi manuppaje tassaaš te talle lâi roonnigveepsis peessâm siisâ je kiäsádâttâm kiirjij tuáhá vuordâččiđ kiiđâ tálvástâllâmsaje lâi toos vissâ liijgás liegâs já nuuvtpa tot koccái-uv liijgás tooláá kulá luándun ige tupán já ferttejim-uv tom mirhâttiđ tuostâm väldiđ taggaar riiskâ et liččim kuáđđám tom toho laasâ já kirjeildee kooskân juátkiđ tálvástâlmis ličij sáttám majemustáá kiđđâtäälvi koccáđ uđđâsist veikkâba iho já kirdeđ uáđđee paaldân já uáđáduvâi kooskân maŋeláá sirdim kirjeildee já kavnim čuuvtij konnâlum viäpsá mast špokkâlim kove kiđđâtälvi piäivádâh já muáddi ceehi puolâš peerâ iälá távjá uággumin lii vuálgám enijnis ejijnis áhuinis äijihijnis já uágguđ lii iäljáris uággoo já sun pakkaa ain jo ovdebáá eehid uággumreepu huolâlávt valmâšin lii čáállám olssis listo puoh uággumân tárbulijn tävirijn lohá jieŋânááváár reppu vuoggâ suovsah šuávlikukse poovij já puuvko täärhist vala ete vuogâ tuárgu já keeli láá oornigist juurât kele já visásmit ete tuárgu jotá pyereest vuálus já pajas iäge tuárgust lah čuolmah kuovlâl meid suoksâpuurkin já täärhist ete suovsah láá elimin já tuárvi sun siäilut jieŋâskaapist láá meid puolâščuhheest septikyeleh uccâ kuálááh maid sun lii uággum keessiv uággum já njähipivdo várás sun váldá fáárun tiätá meid pyereest maht uággumreeisust kalga toimâđ pargo lii ain puuhâđ uággumrääigi rääigist lii pyeri väldiđ šuávlikuvssijn šuávli meddâl putestem maŋa vuogân piäjoo suoksâ teikâ septikyeli meid täärhist mon jieŋâlâsâst ponne lii luáštá vuogâ nuuvt vuálus ete tot mana poonán tiätá ete vuoggâ lii ponneest ko tuárgu ložžân tuárgu kalga kelliđ váhá pajaskulij ääigi lii pyeri nivkkâliđ ain tyellittälli vuogâ pajaskulij luhhoin kyeli tuáppee tállán ige kyelisaallâs taarbâš vyerdiđ kuhháá alne puoh iäráseh pic eeči láá riemmâm uágguđ iäljárávt já láá jo koddám-uv kuolijd eečigin lah kiergânâm láškuttâllâđ pohá ain lase uággumraaigijd vâi uággooh puávtáččii molsođ uággumrääigi jis kyeli ij toppii vuossmuu rääigist enni čokkáá uággumstoovlist já nivkko vuogâ pajaskulij já orostit tom ain tyellittälli lii koddám jo vuáskun já luáštám voorâid tast koddem maŋa enni lii pieijâm uđđâ suovsâ vuogân vuogâ lyeštim čáácán enni lii liijká váldám šuávlikuvssijn šuávli rääigist meddâl sun vuárdá jo uđđâ saallâs läävee uágguđ čibástâlân poccuu tyelji alne lii koddám jo puško já lii kalgâmin vuogâ puško njäälmist meddâl sun luáštá puškoost voorâ ij čollii vala puško pic sun-uv piäjá uđđâ septikyele vuogân já juátká uággum lii moovtâ lii toppim vuogân huámmášij kyele toppim ko kuávžur rovgij tuárgust irâttij keessiđ kuávžur uággumrääigist tuárgu vievâst paajeedmáin mutâ kuávžur lâi nuuvt lussâd já kievrâ ete ferttij vaibâdiđ tom lehâstij kele luuhâ kellij tuárgu váhá pajaskulij lukkâdij oppeet kele já vaibâdij kyele váhá ääigi sun lehâstij oppeet kele luuhâ já kellij tuárgu pajaskulij já uážui návt kuávžur uággumrääigist pajas lii vuossmuš uággum kuávžur mast sun jieš luáštá voorâ já mon sun čuállee še jieš pelestis lii koddám jo šaapšâ já äijih lii koddám puško lii jo čollim-uv jieijâs šaapšâ já lii jo pieijâmin uđđâ suovsâ vuogân lii čolliiškuáttâm puško vuáváá jo tutâvâžžân koškepuško rähtim uágu riddoláhháá já lii koddám šaapšâ ij lah hirmâd lussâd já sun paajeed tom rääigist tuárgust kesimáin eeči-uv jaska raaigij puuhâm já piäsá navdâšiđ uággumist kolá jotelávt uággumáin peerâ viättá ubâ peeivi jäävri alne já máášá esken ehidist vyelgiđ pááikán arvâlah kalle kyele já maid kuolijd sij kuddii onne čibâstâllâđ čibâstâlâm čibâstâl työskennellä polviasennossa jieŋânááváár kairi keeli kele kela kelliđ kelliim kellee kelata siimaa koddeđ kodám koddá saada kalaa koškepuško puško kuivahauki kuávžur kuávžur taimen nivkkeđ nivkká nykiä siimasta nivkkođ nivhom nivkko nykiä siimaa puško puško hauki puuhâđ puuvâm pohá kairata rovgiđ rovgiim ravgee riuhtaista saalâs saallâs saalis septikyeli septikyele syöttikala snippođ napata onkeen stággu stáágu onkivapa suoksâ suovsâ toukka šapšâ šaapšâ siika šuávli šuávli sohjo šuávlikukse kuuvse sohjokauha toppiđ toppiim tuáppee napata onkeen tuárgu tuárgu siima tälviuággum pilkkiminen tälviuággumvuoggâ pilkkionki uággoo onkija uágguđ uágum uággu onkia uággumräigi pilkkireikä vaibâdiđ vaibâdâm vaibâd väsyttää kala vuoggâ vuogâ ongenkoukku sahavuáru ličij oskom val muáddi ive tassááš et must lii saahâ onne tääbbin lii tábáhtum lâm kal nievtâm ubâ muu eellim et mätáččim sárnuđ anarâškielâ maid ákku munjin uccâ nieidâžân sáárnui jurdâččim kuittâg jo et tot ij liččii kuássin mahđulâš tääl muu naver lii olášum anarâšnommâ lii ááhu suuvâst puohah láá čyeti prosentlâš nuuvt kuhás ko kirhokirjijn lii merkkejum pajas enni lii pelianarâš já mun oovtâ niäljád uási identiteettâm mun lam uážžum muu ááhust kiän kulen mun lâm viettám ennuv luholâš pärnivuotääigi enni maatij kieldiđ ubâ suu sämmilâšvuođâ ko sun kaartâi asattahškoovlân sun peesâi tuše juovlâi ääigi já keessiv já sämikielâ särnumist finnij ain ráŋgáštâs hirmâd tivrâs äšši et anarâškielâ lii vala-uv elimin já iälá veik ohtsâškodde ij lah adelâm taas maggaargin toorjâ ollâgin vala muu-uv nuorâvuođâst já luvâttuvâst mun jiem uážžum máttááttálláđ anarâškielâ sämmilâš kulttuur teikkâ ubâ kietâtuoijid motomeh láá kuittâg luhostum siäiluttiđ kielâs uási mii škovliittâsâst lii lamaš kolliistâllâđ kielâmiäštárij kulen kost mij lep uážum särnuđ eenikielâsâš anarâšâin ain halijdâm eres kielâmiäštár kuuvl et mun finniiččim oppâđ tubdâđ nuuvt maŋgâ ko máhđulâš talle markkânist lii suotâs molsodiđ muáddi anarâšsääni ain ko teivâdep lâm masa jyehi saajeest huámmášâm et lâm mottoomnáál hyelkki kielâmiäštáráid masa puohah anarâšah láá hyelhih koskânâš oppâm meiddei lase muu sämisuuvâst mielân lii puáttám ain ákku ko lâm lamaš kielâmiäštárij kulen lii siämmáálágán munjin rähis já muččâd mii lâi mahtnii kieldum muu pärnivuođâst tobdo lii siämmáálágán huáputtes já liegâs já mun lâm ain tubdâm et mun lâm sijjân meiddei tehálâš ko lâm anarâš rähistâm anarâškielâ já lâm máttááttállâm tom lii lamaš munjin tehálâš ihe haalijd et taat kielâ já kulttuur potkân mii suuvâst eidu munjin kulttuur must lii eskin tääl nanosmum já lam huámmášâm et tot lii nanosmum meiddei enistân kuábbáá-uv uábistân sehe párnáistân mii lii lamaš munjin hirmâd stuorrâ ilo škovliittâš lii meiddei išedâm muu nuuvt et jiem lah innig nuuvt poččâmielâst tast et muu nuorâvuođâst toh láá kuáđđám muu ulguupel oppâm ennuv meiddei kulttuurâst já lâm tuovŋâm tälviv čuuvtiv tom neelgi mii munjin lâi páácám tast et veikkâ mun toivum kihheen ij máttááttám muu nuorâvuođâst munjin ärbivuáválâš kietâtuoijijd márfum ađâi maht koškepuško kalgâ mälistiđ lieggâ purrâmužžân lii ohtâ tehâlumošijn aašijn maid mun lâm oppâm liččii kuássin oppâm ohtuu já jiem tieđe mondiet ij kihheen lah munjin kuássin máttááttám maht tom puáhtá mälistiđ tijjân kielâmiäštáreh uážžum uđđâ heersku jiemge ibbeerd mondiet tot ij lah faallâmnáál purâdemviistij purrâmušlistoijn teehi maassâd taam škovliittâs tiet muttâm tondiet meiddei ubâ muu perruu eellim jiem tuušij tiet ubâ ive lijjim ohtuu muu kulmáin nágguahasâš párnáigijn kiäh lijjii varriim teehi ko mun lijjim páguttâm käälis paasij máádás paargon lamaš älkkeb máttááttâlláđ nuorân ko iä liččii lamâs val perruu eeni pargoh ton lasseen mij lep puohah vaijaam já lâm peessâm iskosijn čoođâ aaibâs pyereest tot lii munjin uáli jo tehálâš äšši et muu párnááh láá kuittâg makkum hirmâd pyereest sáárnum pääihist tyelli tälli anarâškielâ párnáigijn já meiddei muu käälis jo máttá kuldâliđ njyebžilávt leđe et uážum puátteevuođâst sárnuđ anarâškielâ pääihist ohtânmáánost-uv nuuvt et kihheen ij suutâ muu oolâ vala ko muu nuorâsub nieidâ-uv vajaččij kuldâliđ luptiim hattâ muu perrui tast ive lii vaatâm ennuv meiddei muu peerâjesânijn oskom et maaŋgah mii kuursâst láá feerim taam siämmáá äšši lep lamaš uáli vättee juávkku mii máttáátteijei meiddei rävisulmuuh valmâs maistereh tuáhtáreh rehtor já pappâ kijttoseh tijjân máttáátteijeeh et tij leppeđ vaijaam kijttoseh tijjân puohháid kiäh leppeđ išedâm et taat škovliittâs lii olášum tuše oovtâ ivveest tast mij lep anarâškielâsâš máttááŧteijeeh kiäh láá masa ollâsávt váilum taan räi mij ep lah eenikielâliih ko tuše muáddi já mun poolâm et munjin teikkâ iärásijn ij keevâččii tego muu ruotâkielân mast mun ožžum laudatur ihheed tassaaš jiem piergii innig ollagin tain ko mun jiem lah tom kiävttâm jis mun lijjim finniđ máttááttálláđ págguruotâkielâ sajan anarâškielâ mun liččim kiävttâm tom muu huolhijgijn já ustevijgijn kalgâ kevttiđ vâi tot siäilu kalga leđe tárbu kevttiđ tom ličij jis tállân pesâččij anarâškielâsâš pargosajan jiem osko et käibidâm škovlâpeeŋgâst čokkáámist mut mun käibidâm čuuvtij anârâškielâsâš pirrâduv muu argâpiäiván kielâtáiđu lii vala nuuvt hiäjus já eskin šoddâm et pággu ličij tállân kávnâđ jyehi peeivi tilalâšvuođâ kevttiđ anarâškielâ et tot lii máhđulâš mijjân puohháid já ličij taggaar pirradâh kost ain puávtáččij sárnuđ anaráškielâ lâm huámmášâm et siämmáálágán tuoivâ lii meiddei puáris ulmuin pyecceiviäsust já puárásijpääihist dementia ovdân te mielâ máccá pärnivuođân já eenikielâst šaddâ nanosub tuáivum meiddei ennuv anârâškielâsâš tábáhtusâid luptiim haatâ meid puoh uáppeid mii kuursâst kiäin iä lah maggaargin sämmilâš madduuh já iä lah pärnivuođâst kuullâm anarâskielâ já kuittâg láá halijdâm máttááttállâđ tom tot kal kolgâččiigin leđe tađe kommeeb äšši ko et mij puohah lep máttááttállâm eŋgâlâškielâ kiäh halijdeh kolgâččij leđe máhđulâšvuotâ máttááttállâđ anarâškielâ sehe rävisulmuin et párnáin mađhâšem várás tarbâšiččii leđe olmâ ärbivuováliih ääših main muštâliđ ulmuid kuursâ ääigi lii šoddâm meid anarâškielâsâš lavlumjuávkku já maaŋgah lavluuh láá jurgâlum lâm jo karaokest álgáttám lavluđ anarâškielâin mii lii hirmâd hitruu já ulmuuh kuldâleh já imâštâleh tuáivum et meiddei tij pyereh kuldâleijeeh tuostâvetteđ keččâliđ maailmist ovdâmeerhah hepreakielâ lâi jo áigáá jaammâm ovdilgo staatâ vuáđudui já talle meridui et hepreast šaddâ virgálâš kielâ ij anarâškielâst-uv puávtáččij leđe puátteevuođâst siämmáálágán status kieldâst puáris anarâš ulmuuh maid mun lâm teivâdâm láá lamaš iloliih ko mun lâm oppâm anarâškielâ já láá koijâdâm et puávtám-uvks puáttiđ val uđđâsist kolliistâllâđ suuvâst lii lamaš meiddei kunnee jis kiinii ij-sämmilâš lii halijdâm pieijâđ sämimááccuh paijaalsis muu äijih lii meiddei tot jis kii peri haalijd máttááttálláđ anarâškielâ anarâškielâ ávusin puohháid talle tot iälá já šaddâ já neppir já mätki čohčâmarkkânân porgemáánu loppâ já lii korrâ arvešoŋŋâ lam oovtâ puáris táálu šiljoost hirmos muu timmâ sevtilpeesihân lii aaibâs njuoskâs muu čapis-fiskis kirjáás šiev turkkâ lii njuoskâs já ton lasseen must lii hirmâd koolmâs já nelgi uccâ čapis jyelgih láá forgâ jiäŋŋum já muu uccâ peeljijn lii čääci lii muu uccâ uánihis seibi huh pyeri hommá tääbbinhân tot lii já mun lam uáđđám čiččâm kuhes ihheed tot kale lii jo äigi oppeet pulttâsiđ peesist lii hirmâd pyeri mušto mun kale muštám ete láá stuorrâ markkâneh taan ive muu skipáreh já hyelhih láá tobbeen láá aainâs-uv tuhháát skipárid teikkâ miljovn mun tääl tárkká mušte ete nuuvt maŋgâ já mun še halijdâm moonnâđ mun ferttiim váhá puurrâđ já talle mun ferttiim tiäđust-uv poossâđ muu siemin paanijd láá šiev ovdâpäneh já toh láá hirmâd vielgâdeh já čuhâleh rähistâm puurrâđ siähtálijd vorâs seevtil lii njäälgis puurâm meid čapis vuorâččâsmuorjijd toh láá ain hirmâd ennuv já masa jyehi saajeest já vala mun ferttiim suáittiđ lii muu rähis viljâpeeli já mun lam váhá sorolâš ko mun jiem tieđe kost sun lii puáhtá leđe kost peri veikkâ hirmos mun suáitám fakkist sunjin muu nommâ lii lii riddoost lii jo pulttâsâm peesist já puurrâm iiđeedpitá já sun meiddei muuštij taid markkânijd itám ko mun lam ilolâš ko mun kuulâm suu jienâ mun kale ferttiim vyerdiđ ko lii hirmâd hävski moonnâđ markkânân oovtâst viljâpeelijn moonâm čokkáđ mottoom ränis keeđgi vuálá tondiet ko arva taat še kale lii nuuvt pyeri já timmâ saje ete mun váhá uáđám aaibâs váhá lii jo nuuvt neppirjuálgág ko sun lii ocá já hundâruš ete mon immâš saajeest suu viljâpeeli lii sun huámmâš maidnii fiskâdijd keeđgi vyelni nuuvt tobbeenhân lii-uv lijkkuustâl šiev kirjáás tuurkân lii fiskis ja čapis ivne raddeest lii vielgis ivne uáivi lii aaibâs čappâd já čalmeh meiddei liiba sun fiijnes lii jo hirmâd huáppu älgih jo itten ruottâv hirmâd jotelávt paaldâst lijjii motomin hirmâd stuorrâ poccuuh aainâs-uv čuottii nuuvt stuárráh ko já ohtsis já iävá poolâ tuše ruottâv ovdâskulij já šuđgev suái lává jo markkânist já uáiniv aainâs-uv tuhháát skipárid ko sist puohâin lii tuođâi hitruu tobbeen tánssájeh já poreh joteh ovdâskulij já maŋaskulij sij uástih purrâmâš ko forgâ lii jo tälvi uástih muorjijd já vorâs siähtálijd ko toh láá sii herskupurrâmâšâh já tääl lii jo pasepeeivi eehid já markkâneh láá nuuhâm lii liegâs já muččâd páštá vala käččih vala váhá tuohu teehi lii-uv jo ijjâ já markkânsaajeest ij lah innig kihheen láá vissâ moonnâm jo uáđđiđ teikkâ ruottâm kuuvl vissâ oppeet čiččâm ive keččin uccâ kozzsäpligskipárâš tievâsmittemškovlim pištee anarâškielâ tievâsmittemškovlim vuolgij joton vuossaargâ porgemáánu peeivi pottii uápped olášittoo ollâopâttuv anarâškielâ máttááttâsvuávám mield čođâldittojeh anarâškielâ algâ- já jotkâkurssâ anarâškielâ vuáđu-uápuh já uási amnâsuápuin vuáđu- já amnâsuápui ohjelm lii heiviittum tievâsmittemškovlim várás toin naalijn et čoovčâ ohjelmist máttááttuvvoo kielâtáiđu mii tastoo tievâsmittoo eromâš hárjuttâllâmossijn lii táválii anarâškielâ oppâohjelmist kuulmâ oppâčuággá kurssâ mut tääl tot lii vijđedum cuággá kurssân lii lamaš ubâ máttááttâsohjelm váddásumos uási vuáváđ vistig-uv ton várás uárnejuvvojeh anarâš kulttuurkuursah máttááttâskuávdáást nubben toos kulá ärbivuáválâš pargohárjuttâllâm anarâškielâ sárnoo pargosoojijn já kuálmádin toos lii vala rahtum seervi tutkâmjuávhust vuorâsulmui kielâlávgum nuuvt kočodum kielâmiäštárohjelm hárjuttâllâmuási ulmen lii finniđ uáppeid nanosub keevâtlâš kielâtááiđu ärbivuáválâš kielâmáttááttâsuási ruttâd mut motomij ovtâskâs kuursâi puotâ máttááttâs tievâsmittoo máttááttâskuávdáá ornim anarâškielâ kielâkursâigijn láá vuávájum oovtâst máttááttâskuávdáin anarâš kulttuurkuursah moi máttááttâs ruttâd máttááttâskuávdáš ruttâdmân seervi tutkâmjuávkku lii finnim sierânâs išeruuđâ já ruttâráájust uási ohjelm vuávámuásist lii ruttâdâm tutkâmjuávhu pargei já pálkkááttem já proojeekt piäiválâš koloh lii porgâm iäláskittemprojektist kielâi tutkâmkuávdáá pelitoimâstis já nube pele sun lii ruttâdâm já ruttârááju persovnlâš išeruuđáin ubâ budjet vuávámuási máttááttâs hárjuttâllâm já uáppei ruttâdmeh lii suullân eurod lii vuávájum ive pištee máttááttâssân škovliittâs spesiaalluándu tiet škovliimân láá rekrytistum já väljejum uásálisteeh tiätu áámmátjuávhuin láá jo tiätu áámmátsuorgij ulmuuh já sij urruu finniimin pargorijjâvuođâ sämikielâ uápui várás puoh älkkeemusávt oovtâ oles ihán vuálgá kielâsárnoi táárbust finniđ kielâ sirdâšuđ pyerebeht párnái já nuorâi kiellân ferttee tábáhtuđ iänááš-uv paaihij ulguupelni tastko sämmilâš vaanhimeh iä innig maaŋgâgin pääihist pyevti sirdeđ sämikielâ párnáidis lii vistig-uv tutkum magareh áámmátjuávhuh puoh pyeremusávt sirdeh kielâ láá peivitipšooh já máttáátteijeeh tievâsmittemškovlim lii väädis já tiivrâs orniđ tondiet lâi tárbu vijđediđ áámmátjuávhuid nuuvt et fáárun škovliittâsân puátih meiddei tagareh kiäh pyereest tuárjuh tai priimaaráámmátjuávhui pargo já tágáreh lijjii toimâtteijeeh rähtih radio- já anarâškielân paapah já virgeulmuuh ličij kale škovliđ ovdâmerkkân tuáhtárijd já puárrásijtipšoid-uv sämikielâ táiđusâžžân mut kielâ iäláskittem uáinust huápumus iäláskittemtoimâ lii finniđ vistig tagarijd pargeid kiäh pasteh pehtilávt sirdeđ anarâškielâ nuorâ ulmui kiellân tánávt ij porguu te talle kielâpiervâl já anarâškielâ vyeliškoovlâ jottáám párnááh kärttih sirdâšuđ suomâkielâ máttááttâsân já tastmaŋa sii sämikielâ táiđu šodâškuát passiivlâžžân ko sij iä kosten pyevti kevttiđ sämikielâ väljejum uáppei ruttâašij ornim oles luuhâmpajan lii lamaš seervi tutkâmjuávhu pargon lii lam toohâđ juáhážân anarâškielâ uápuid ruđâlávt máhđulâžžân lii selvâttum kiäst lii máhđulâšvuotâ maggaar ruttâdem ucâmân uáppeeh vuolgii fáárun toin naalijn et sii pargoadeleijee máksá sijjân päälhi luhâmij ääigi uáppeeh vuolgii fáárun torjuin vuod lii uápui ááigán pargovyeimiškovliittâs ruttâdem láá finnim išeruuđâ uápuidis ááigán uásist uáppein lii aanoost mottoomlágán oovdeld mainâšum ruttâdemmyensterij kombinaatio išeruttâ mottoom esken ruttâdemvyehi pelestân et taat oppâihe ličij uáppeid luholâš já puohnáálá luhostum já mielânpäccee meiddei taan ohtâvuođâst kijtteđ puoh taid instituutâid lágádâsâid já ovtâskâs ulmuid kiäh láá lopedâttâm vyelgiđ fáárun iäláskittiđ anarâškielâ et sij uáináččii čolmijdis oovdâst tom et anarâškielâst láá amnâseh ovdániđ šiev já kevttum kiellân já tom et jieijâs aktiivlâš roolijn puáhtá vaiguttiđ kielâ iäláskitmân peregrinus lii suullân vuorâččâs matsâš jáluvälli mon suájáh láá madduin kubduuh keejijn čuhâleh já poođâš lii koskâkukkosâš nierah já čeve láá kuovgâdeh já njävilsárgáh kubduuh sehe uáivi čappâd rävis tigâlväälist lii kuovgâdissiähá mast láá tuárissárgáh já seelgipeln tot lii tevkis čuovjisräänis lodde lii seelgipeln ruškâdissiähá raddeest já čuávjist tast láá mietisárgáh kukkodâh lii cm suájákeejij koskâ cm já tiäddu g ores g niŋálâs puáhtá siävuttiđ stuárráábân já kuovgâdubon riävskáváálán mut riävskáväälist lii njävilsäärgis epičielgâsub jyelgih láá fiskâdeh nuorâ loddeest ruánáásiähá fiskâdeh lii räänis keeči tevkkâd já njune vyelimaadâ lii fiskâd lii rävis loddeest fiskâdissiähá ruánáá já nuorâ loddeest čuovjâdissiähá hervâcuozzâ lii tevkisruškâd já čalme pirrâ lii ruánáásiähá fiskis čalmerieggee piervâl puáhtá leđe lyeiveejeegi mievtâ alne tâi pähti-ildest mut motomin še muorâst piehâin tâi čievčâ puáris piervâlist ij jieš huksii piervâl pic kuávzá juolgijguin mottoomlágán piervâlroge miehtân mannee cuáŋuimáánu loopâst tâi vyesimáánu aalgâst fiskisvielgis mane maid kuohtuuh vaanhimeh läälliv pirrâmpeivid uđâgááh láá uceh te niŋálâs lieggee taid já ores kurppo purrâmâš ubâ perrui ko uđâgááh stuáruh te kuohtuuh vaanhimeh ferttiv kurppođ toid purrâmâš tot pivdá kirdee luudijd já ko tot vollit saallâs paijeen vuáluskulij te ton jotteelvuotâ puátá leđe joba km tiijmest lii-uv maailm jotelumos lodde kirdeleh piervâlist pirrâmpeeivi ahasâžžân mut pisotteleh vaanhimij aldasijn vala motomijd ohhoid varriistâlškuát máádás porgemáánu loopâst já varriistâllâm pištá roovvâdmáánu loopâ räi tálvástâl já sehe mut lieggâ taalvij meiddei värree maasâd cuáŋui vyesimáánust já aalgât oppeet pessimhommáid váruttâsjienâ lii roovâ já korrâ kra-kra-kra kiäppánškuođij čuuvtij pirâsmiirhâi keežild já pyevtittij masa suhâjäämmim muudon mut lii tastoo iäláskâdmim näällin láá árvuštâllâm paarrâd paarrâd main suullân paarrâd tom láá kuittâg luokittâllâm hiäjusmum šlaaijân já tondiet tot lii-uv rávhuidittum ubâ tuubdâm äijih kiäst láá nuuvt šiev peelijh et sun táttu kuullâđ tagarijd-uv maid kihheen ij lah ettâm ko sárnu te sun kal tom kulá pyereest já olmânáál ton lasseen eresnáál ko eres ulmuuh sun kulá ain mottoom puustav vala ekstran sunjin iätá taggaar sääni ko aske te sun kulá ete časkeđ sunjin iätá et äimi te sun kulá ete cäimiđ sunjin iätá et oskođ te sun kulá ete kuoskâđ äijih nommâ lii tot ij aasâ aaibâs muu naaburist veikkâ pyereest mun suu tuubdâm-uv taan ääigi ij taarbâš ain jotteeđ pirrâ enâmij jis haalijd kiäinnii savâstâllâđ veikkâ váhá toovláš lii-uv lii sun-uv skappum kietâpuhelin läävee munjin ain motomin suáitistiđ tove mun oppeet lijjim suáittám sunjin lijjim eidu käävpist pááikán väzzimin must lâi kävppisekkâ nube kieđâst tot čuojâškuođij luumâst te mun ruggim tom uáinusân já västidim kote sooitij ij tiättâm et mun olgon jođám sun piegâ jienâgin tubdâm ko sust láá nuuvt hyenes peeljih räi muoi palijdáin vaigâdvuođâittáá ko mun peessim pääihi uuvsâ tuáhá lijjii čovdduuh luumâst mut ko nube kieđâst lii sekkâ já nube kieđâst puhelin te jiem áppád tom väldiđ čärvejim puhelin uálgátuáivi já peelji kooskân já algim uuccâđ čovdduid luumâst kuulâihân tot viijmâg et miinii epitáválijd tobbeen muu keččin kulloo koijâd te mii tobbeen tääl tábáhtuvá ko tieggáár skovijdem kulloo mulijdâm et "vyerdlist mun uusâm čovdduu mun talle kavnim-uv tom čovdduu já peessim siisâ savâstâláim vala tieid já täid peeivi tast ovdâskulij postâ almoot et munjin lii puáttám pakkeet siste lâi siemin puttâlâš já pävirpittááš mon lâi čáállám tunjin kusâttâstaalhâs sun čaalij ko kuusah ovttuu tuubdâm äijih kiäst láá nuuvt šiev peelijh et sun táttu kuullâđ tagarijd-uv maid kihheen ij lah ettâm ko sárnu te sun kal tom kulá pyereest já olmânáál ton lasseen eresnáál ko eres ulmuuh sun kulá ain mottoom puustav vala ekstran sunjin iätá taggaar sääni ko aske te sun kulá ete časkeđ sunjin iätá et äimi te sun kulá ete cäimiđ sunjin iätá et oskođ te sun kulá ete kuoskâđ äijih nommâ lii oppeet ohtii jotemin tuoddârijn váhá taggaar čuáskimis šoŋŋâ čoovčâ vuossâmuuh muottuuh-uv lijjii jo kiergânâm myettiđ veikkâ suddâm tállân lijjii-uv láim jotemin tagarijn kuávluin kost lijjii viehâ täsivis enâmeh já tobbeen ooinij tondet kuhás jyehi kuávlun kal jiem lamaš kárvuđâttâm tuárvi mut ferttejim ain tyelli tälli lieggiđ njune kieđâiguin já talle vala possoođ kieđâid liegâsin ij kale perustâm šooŋâst maiden mut juuđij ain ovdâskulij kuhháá muoi láán jo mađhâšâm mun koijâdistim tot kale ij tuušijd sárnum ige västidâm maiden tot tiäđust-uv talle sárnustim lase šievnáál kale uáiná olmooš maŋgâ kilomeetter lah väärih kosten talleba eidu huámášim kyehti stuorrâ vääri kostnii kukken toho kulij já pahudistim mut te olmâ ämmireh tot toos maiden mut adelij munjin kistuid munhân kale lijkkojim toos veikkâ jiem eidu iberdâmgin eskin talle ko tijmepele keččin koijâdij must vala-uv kuámmireh láá kolmâseh mun tom tieđe lâš-uv kuássin taid ämmirijd huámášâmgin servi lii áppádâm viehâ pyereest olášuttiđ njuolgâdusâidis miäldásii tooimâ ive ađai anarâškielâ kielâpiervâl- lostâ- já kirjetoimáin sehe tiätujyehimáin kijttoseh kuleh iäljáris kielâpiervâlpargeid ja kuleh meiddei kieldân ko tot lii uástám seervist sosiaalpalvâlusâid kielâlávgumpeivikiäju häämist já tiäđust-uv mii lii mieđettâm kieldân ruuđâid sämikielâlâš sosiaalpalvâlusâi pyevtitmân moiguin tot lii uástám seervist ovdeláá mainâšum palvâlusâid sehe já kulttuurministerön já ko toh mieđettáin siärván ohtsis eurod uđđâ kielâpiervâlij várás kuleh meiddei kuhesáigásii seervi tuárjoi kote ive ääigi lii skeŋkkim kielâpiervâlân puttâlčuággimruuđâid sehe professorkuáhtás já ko suoi lává jyehi mánuppaje skeŋkkim kielâpiervâlân ruuđâ eurod ađai ive ohtsis eurod meiddei já ko suoi lává jyehi manuppaje skeŋkkim kielâpiervâlân eurod ađai ohtsis eurod jesâneh lijjii ive stiivrâst jesâneh etteijee värisaavâjo etteijee ällee ruttâtuállee jeessân jeessân ääigi stivrâ okkânij ohcii já toovâi uávvoo miärádâsâid pajepargorijjâpeivi- kesiluámu- pälhittesluámu- puoccâmluámu- sajasâšvuođâaašijn já kiddâorroomääigist ucâmist kyevti uđđâ kielâpiervâl várás já já vaanhimij sehe ááhui já äijihij anarâškielâ jotkâkuursâ tuárjumist kielâpiervâltáálui ucâmist kávnojii kielâpiervâlvisteh mut uásild äšši sirdâšuvá ihán kielâpiervâlpargei pálkkátmist kiäh láá já kielâpiervâlij viestâdem- já ruttâjotolâhaašijn vuosâišeškovlim orniimist pálkkátmist uđđâ kielâpiervâlij vuávám várás moos väljejui pargoadeleijeesiärván já väldimist anon pargoiähtusopâmuš já táálái kielâpiervâlpargei paalhij täärhistmist kielâpiervâltáálu huksiimist moos väljejui meridij koloid uásálistmist ruttâucâmušâi tohâmist ihán luovâtmist projektân sämikuávlust´ toimâttemaašijn já tooimâtmijn molsomist orniimist ihán valmâštui roovvâdmáánust mon čaalij já máácui lâi kirdee tiivreh lâi ollásávt neelji-ivnásâš já teddilemmeeri lâi pittád juohhui puoh jesânáid almostitmist ive čáállám párnáikirje faŋgâ almostui juovláid čäällim párnáikirjij sehe já kutkâ almostittem ij olášum almostui neljii main ohtâ lâi kalendernummeer numereh lijjii ivnenumereh já čällen lijjii Éva já sárgooh já kovevuárháh kovevuárkká kovealbum kovealbum kovealbum kovealbum fi fi fi fi já lâi já loostâ tiilájeijeeh lijjii jyehimist škovlâlijd juovij stipendijd kuávlu škovlâlijd čuávvoo juávvoin viereskielâlâš máttááttâs vyelitääsi uáppee eenikielâlâš máttááttâs vyelitääsi uáppee viereskielâlâš máttááttâs pajetääsi uáppee eenikielâlâš máttááttâs pajetääsi uáppee viereskielâlâš máttááttâs luvâttuv uáppee eenikielâlâš máttááttâs luvâttuv uáppee já pajeuáppen čáállám luvâttuv uáppee uážžooh lijjii paješkoovlâ eenikielâlâš máttááttâs luoka uáppee vyeliškoovlâ eenikielâlâš máttááttâs luoka uáppee vyeliškoovlâ eenikielâlâš máttááttâs luoka uáppee vyeliškoovlâ viereskielâlâš máttááttâs luoka uáppee luvâttuv uáppee luvâttuv pajeuáppen čáállám uáppee toimâi várás mieđettui olgosaddelmân mieđettui vuorkkim várás mieđettui uđđâ kielâpiervâl vuáđđudmân mieđettui kulttuurruttâráájust uđđâ kielâpiervâl vuáđđudmân mieđettui kielârääđist kielâlävdikoddeest ornim várás mieđettui várás mieđettui kieldâst ornim várás mieđettui uđđâ kielâpiervâl vuáđđudmân mieđettui ijjâ konsert mieđettui servikoddeest ornim várás mieđettui toorjâseervist konsert mieđettui puttâlčuággimruuđâid já já jyehi mánuppaje leeirâ ornim várás lâi ive aalgâst kyehtičyeđekyhtilovohtâ já ive loopâst kyehtičyeđeneljilovkyehti lijjii juáhásâm návt jesâneh ihejesâneh ihejesâneh pärnijesâneh moh toorjâjesâneh lohhojeh ihejesânin toorjâjesâneh ovtâstusjesâneh kunneejesâneh ohtsis ohtsis ohtsis ohtsis ohtsis ihejeessân lii-uv iäruttum seervi jeessânvuođâst mävsihánnáá jeessânmáávsui keežild tot ij uáivild tom et sunjin ij vuolgâttuuččii kale vuolgâttuvvoo mut kalender ij vuolgâttuu rääjist láá jáámmân puohnâssân jesânid láá jáámmâm tievâsmittemškovliittâs oč tutkâmjuávkku lii keesi rääjist vuávám já olášuttâm oovtâst ollâopâttuv já máttááttâskuávdáin anarâškielâ tievâsmittemškovliittâs tievâsmittemškovliittâsproojeekt uáiviulmen lâi čuávdiđ sierâ áámmátsuorgij kroonisâš anarâškielâlâš pargovievâ vänivuođâ lâi jotkâ kielâpiervâltooimân mii lii pištám jo paijeel love ihheed taan proojeekt kielâpiervâlpárnái kielâtááiđu ovdánem já siäilum ij puáhtám tähidiđ tuárvi pyereest lii tot et ko párnái já nuorâi vanhimeh láá enâmustáá suomâkielâliih te párnái já nuorâi kielâtáiđu kalga puáttiđ pääihi ulguubeln kielâiäláskitmist lâi tehálâš vuáijuđ eidu toid áámmátsuorgijd moh pääihi ulguupeln ovdedeh anarâškielâ aktiivlâš kevttim já tuáimih tienuuvt kielâsirden tievâsmittemškovliittâs ruttâdem mieđettij išeruuđâ tutkâmjuávkun škovlim vuáváámân já olášutmân olášui išeruuđáin mon mieđettij já ruttârááju já iäláttâshaldâttâs adelij škovliittâs vuáváámân já olášutmân tilittem ollâopâttuv peht adelij dokumentistem várás oppâmateriaal rähtimân kuvvimtorjuu já pyevtittâstorjuu já ruttârááju išeruuđah moh lijjii mieđettum persovnlâš tutkâmuštooimân sirdojii ruttârááju luvvijn tutkâmjuávhu kiävtun škovliittâs dokumentistem várás ruuđâin ruttârááju lâi vistig máksám tilin kost summe lii sirdum seervi tutkâmtilin máksojeh ive njuolgist já ruttâráájust seervi tutkâmtilin tievâsmittemškovliittâs máttááttâs olášui ollâopâttuv anarâškielâ vuáđu- já amnâsuápui uáppuohjelm mield vuávái já olášutij seervi tutkâmjuávkku várás laiguuttij máttááttâskuávdáást toimâsaje luokkaviste já toimâttâhsaje já rahtii kuursâ várás oppâmateriaalijd já tutkâmjuávkku printtij já kopijistij taid oppâmateriaal ij lamaš ollágin ovdil škovliittâs pic puoh materiaaleh ráhtojii eidu taan škovliittâs várás rähtimist proojeekt poostij kevttiđ iššeen oppâmateriaalproojeekt mon lâi algâttâm luvâttâh- já rävisulmuimáttááttâs várás ihe nuuvâi kielâuápuin lâi moonnum čoođâ vuáđu- já jotkâkurssâ sehe jienâdem- já sujâttemoppâ ohtsis oč aalgâst kielâuápuh juátkojii siämmáá ääigi sierâ hárjuttâllâmoosijguin olášui uáppumuddo kirjekielâ mudoh oč já máttáátteijen tooimâi oč uáppumuddo lâi já máttáátteijen tooimâi maŋa máttááttij anarâš teevstâid já uđđâsub čaabâkirjálâšvuođâ oč já ton maŋa jotkui meiddei nubbe kurssâ čäällim oč oč olášui luámádâs čäällimkuursâ já hárjuttâllâmoosijguin máttáátteijen tooimâi kii máttááttij meiddei jurgâlemkuursâ oč oč máttáátteijen tooimâi máttááttui uáppumuddo anarâš kuávlukielah oč mii tollui eidu ovdil škovlim loppâjuuhlij máttáátteijen tooimâi tievâsmittemškovliittâs máttááttâsohjelmân kullii oppâčuággá vijdosâš hárjuttâllâmubâlâšvuotâ šoodâi kuulmâ uásist anarâškielâlâš pargosaajeest oč eenikielâlâš sárnoiguin oč kulttuurân uápásmittee kuursah oč já kielâmiäštárhárjuttâllâm olášutmist sehe koloin oonij huolâ seervi tutkâmjuávkku kulttuurkuursah olášuttojii ohtsâšpargoost máttááttâskuávdáin nuuvt et tutkâmjuávkku vuávái já olášutij škovliimijd já máttááttâskuávdáš maavsij máttáátteijei paalhijd maađhijd já škovlimsajekoloid máttááttâskuávdáá kurssân ornâšuvvii kievkkânkurssâ kuálástemkurssâ mediakurssâ tievâsmittee anarâškielâkurssâ anarâškielâ vuáđu- já jotkâkuursâ uássin sehe puohháid anarâškielâ sárnoid uáivildum komiikkurssâ maavsij toollum kievkkânkuursâst puáttee uáppei maađhijd já išemáttáátteijei paalhijd sehe mätkikoloid tábáhtui kielâpiervâlist škoovlâ anarâškielâlâš máttááttâsjuávhuin juávhu anarâškielâlâš toimâttâsâst tutkâmuškuávdáá anarâškielâ kielâtipšom- já tutkâmsaajeest sehe já toimâttâsâin šoddii koloh tuš máttáátteijei já kielâpiervâl pargei pargostivriimist koloruuđâid maavsij valdii uási kielâmiäštárhárjuttâlmân ohtsis peivid per uáppee meeri lâi tijmed kielâmiäštárteeivâdmeh luhhii čiččâm tiijme peeivih kuulâi meiddei mätkiäigi nuuvt et tuođâlâš kielâmiäštárijguin viettum äigi saatij leđe uánihub ko čiččâm tijmed maavsij kielâmiäštáráid tijmepäälhi teeivâdmijn já uáppeid maađhijd kielâmiäštárij luus lasseen kielâmiäštárhárjuttâlmist šoddii mätkikoloh já purrâmuskoloh ko kielâmiäštáreh pottii luokkateeivâdmáid láiguviste oonij taarbâšlâžžân laiguuttiđ táálu proojeekt toorjâsaijeen kullii vijđes keevâtlâš máttááttâsuásih maid ij puáhtám olášuttiđ táválâš luokkavisteest koolgâi laiguuttiđ tondiet ko iä kavnum tuárvi stuorrâ projektân suáppee tááluh lâi maaŋgânáál tarbâšlâš stuorrâ kievkkân lâi uáli vuovâs ärbivuáválii purrâmuškuursâ várás tego poccuu koozâid voorâ piärgu já čoolijd puovtij haahâđ jo muuneeld já vuorkkiđ táálu puolâšskáápán kielâmiäštároosijd lâi vuovâs orniđ pääihinálásii saajeest puoh kielâmiäštáreh iä puáhtám väldiđ uáppeid jieijâs pááikán te táálu lâi vuovâs meid sii várás pargohárjuttâllâmuásih uárnejuvvojii táálust talle ko puoh eres toimâsajeh lijjii kiävtust lasseen máttáátteijeeh já kielâmiäštáreh puohtii ijâstâllâđ táálust máttáátteijee juuđijn já já suoi ijâstâláin perruinis proojeekt táálust máttááttâspargoos ääigi lâi máttááttâsmudoi ääigi koskâmiärálávt oho teikkâ kyehti oho manuppaajeest sun kaartâi perruinis leđe kyehti já peli mánuppaje ohtânmaanoost uánihis kuursâi máttáátteijeeh ijâstillii táálust liččii lamaš vuovâs pieijâđ máttáátteijeid hotellijd teikâ mökkijd moh liččii lamaš tivrâseh projektân já toi finnim ain táárbu mield já tuárvi alda siijdâ ličij lamaš liijkás vaigâd ko proojeekt vuávái máttááttâs já keevâtlâs toimâm koolgâi leđe visesvuotâ rijjâ toimâsoojijn já tondiet táálu laiguuttem lâi vuovâs čuávdus projektân dokumentistem oppâmateriaal já tutkâmpargo várás tievâsmittemškovliittâsâst kevttum hárjuttâllâmuási máttááttâsmetodeh tego kielâmiäštár-uáppee-meetood sehe kulttuurkuursâi máttááttâsmetodeh láá lamaš áinoošlajâsiih lâi kiävtust mii tiettim mield ubâ maailmist vuossâmuu keerdi návt struktuursávt seervi tutkâmjuávkku tieđij et taat ličij vissâsávt-uv áinookiärdásâš tilálâšvuotâ dokumentistiđ návt viijđáht já pyereest uárnejum kielâmiäštártooimâ oovtâst kulttuurkursâiguin kielâmáttááttâstilálâšvuođâi ornim lii uáli tiivrâs já tast lii meiddei korrâ pargo lâi tehálâš eidu tääl meiddei tondiet et noonâ kielâsárnooh láá jo puáris ulmuuh já eidu sii šiev kielâ kalga finniđ vuárkán ärbivuáválâš aanaarsämmilâš kulttuur lii lappuumin nuuvt et taan-uv uáinust filmâmateriaal lii puátteevuođâst kiävtust sehe oppâ- já tutkâmmateriaalân já meiddei toorjân puáttee suhâpuolvâi kielâ já toos čonnum kulttuur sirdemist pálkkááttui toimâtteijee kuvvij ohtsis suullân tijmed materiaal main uásist sun lii ráhtám jo kulmâ fiilmâ máttááttâs várás já tai fiilmâi vuosâeehid lâi algâaalmugij uđđâivemáánust kuvvimpargoost toovâi toimâtteijee sehe anarâš toimâtteijeeuáppee suu uđâstoimâttâspargo ääigi koloh máksojii uásild kielâmiäštáruási budjetist já uási ruuđâin poođij maŋa tutkâmjuávkku oonij tehálâžžân nuurrâđ vala tiäđu tast maht škovlimproojeekt lâi luhostum kielâmiäštárij uáinust sahhiittâllâm já tiäđui nuurrâm várás pálkkááttui kote lâi eidu valmâštum tievâsmittemškovliittâsâst nuurrâm várás sun sahhiittâlâi anarâškielân persovnlávt puoh kielâmiäštárijd kiäh lijjii já čuovâkoveh vyerkkejuvvojeh tutkâmuš- já arkkâdâhkiävtun láá litteristum suomâkielân rahtui meiddei raapoort puátteevuođâ kielâškovlim vuávám várás tehálâš lâi finniđ kieŋâlis tiäđuid kielâmiäštármeetood toimâmist lii meiddei tiätu kielâmiäštárij jieijâs kielâ historjást sehe sii jieijâs jurduuh eenikielâstis ko pargee sahhiittâlâi kielâmiäštárijd sun peesâi meiddei muštâliđ uáppei kijttosijd já tiervuođâid kielâmiäštáráid asâttum ulmij olášum tollui anarâškielâ tievâsmittemškovliittâs loppâjuhle moos valdii uási uáppei máttáátteijei já proojeektpargei lasseen kyesih nuuvt et juhlevievâ lohomeeri lâi ohtsis suullân olmožid ulmen asâttum toimâlâš kielâtáiđu olášui ko puoh uápped pissuu fáárust aalgâst loopâ räi anarâš kielâsiärvádâh uážui uđđâ kielâsárnod main kyehti algâttáin pargoos tállân čohčuv anarâškielâlâš máttáátteijen já ohtâ uáppee anarâškielâlâš škovlâišedeijen škoovlâst máttááttâskuávdáást pargee máttáátteijeeh láá meiddei váldám anarâškielâ fáárun pargosis já uási sist máttát anarâškielâ vuáđu-uápuid áámmátškoovlâst uáppee máttát anarâškielâ viereskiellân vyeli- já paješkoovlâst luvâttuvvâst sehe aalmuglâšopâttuvvâst já tuálá vala anarâškielâlâš savâstâllâmpuudâid já máttááttâskuávdáš lii tai puudâi uárnejeijee kyevtis párnáikärdimáttáátteijee já párnáitipšoo lává algâttâm pargoos já kielâpiervâlijn uáppee lii pálkkááttum rähtiđ tiervâsvuođâ sänirááju láá macâttâs mield annaam pargoos tehálâžžân já uđđâ sárnooh láá valdum pyereest vuástá kielâsiärvádâhân kielâsiärváduv aktijvâlâšvuotâ lii lasanâm uđđâ tuáimei mield já toimâm lii meiddei vijđánâm ääigi láá meiddei uárnejum maaŋgâlágán tábáhtuseh main uáppeeh láá lamaš aktijvâlávt fáárust ive pargeeh kiäin lâi mánuppajepälkki hovdâ pälkki tutkâmuškuávdáš já pälkki tievâsmittemškovliittâsprojektist räi pälkki tievâsmittemškovliittâšprojektist já tutkâmušassistent kovvejeijee pargeeh projektist ive kiäh láá finnim paalhijd teikkâ koloruuđâid vuávám já oppâmateriaal rähtim juoŋâstemkuursâ išemáttáátteijee konsulttoimâ já oppâmateriaal kietâtyejipáájá išemáttáátteijee kievkkânkuursâ išemáttáátteijee kovvejeijee loppâjuhle teknisâš toorjâ já kovečáittus valmâstâllâm filmâkuvvim filmâkuvvim filmâkuvvim já pyevtittem kuvvimpalvâlusah filbma- já sátneduodjist toimâm kielâmiäštâreh ive iä pálhášumeh já ääigi tohhu m määđhih ive tohhii kielâmiäštárij luus ohtsis mätkid láá uážžum tain maađhijn koloruuđâ jieijâs aauto kevttim mield €/km ožžuu koloruuđâ ohtsis maađhijn kielâmiäštárteeivâdmij ohtâvuođâst sajanmáksu olášui jieijâs aauto kevttimist staatâ mađhâšemnjuolgâdus mield pargei määđhih já máttááttâskuávdáš mavssijn koloruuđâ tijmemáttáátteijei maađhijn máttáátteijee poođijn jieijâs máttááttâspaje ááigán kirdemmašináin ijâstâláin proojeekt táálust tijmemáttáátteijei paargon kullee maađhijd já maasâd suoi vuojijn láiguautoin mätkikoloid maavsij proojeekt kulttuurkuursâi išemáttáátteijeeh ožžuu koloruuđâ neelji määđhist uásálistee pargeeh ožžuu sajanmáávsu čiččâm määđhist já kielâmiäštárij sahhiittellee kyevti määđhist muotâpargoi tahhee uážui máávsu meid kyevti määđhist määđhih määđhi kielâmiäštárteeivâdmáid kullee määđhih tilitoimâttâhân kavppijd ohtsis oovce mätkid lasseen sun uážui koloruuđâ kulmii kovvejeijee sáttumaađhijn já sijdâvyeijimist škovlimsaajeest kopijistemsajan toolâi oovdânpyehtim anarâškielâ tievâsmittemškovliittâsâst mon ornij já meiddei ollâopâttuv orniimist peeivijn maađhijn sun finnij sajanmáávsu jieijâs aauto kevttim mield hoovdâ määđhih haldâttâsân máttááttâsân já hárjuttâllâmstivriimân kullee määđhih já maasâd ohtsis oovce mätkid máttááttâsân já hárjuttâllâmstivriimân kullee määđhih já maasâd ohtsis mätkid ráđádâllâmmätki tutkâmjuávkku kielâpiervâlhaahâ uđđâive-vyesimáánu kielâpiervâlhaahâ sirdášui keessiv haldâttâsân peic proojeektkoordinaattor pälkki mätkikoloh já toimâttâhkoloh sirdášui pargen kesimáánust toimâčielgiittâs kuáská ive algâpiälán kuás lâi servi ry pargee uáivičuásáttâh lâi ain ive täsiväldi jođhijn kyehti kielâpiervâl nuuvt ko toh láin toimâm čoovčâ rääjist uápásmij juávhui tooimân uđđâivemáánust ko sun eelij já uđđâsist vyesimáánust ko talle lijjii kielâpiervâlhaavâ škovlimseminaar já stivrimjuávhu čuákkim ovdánij ive algâpeeleest nuuvt et raavâkirje nubbe čällee haavâ páihálâš kordinaattor eelij kuás já sun rahtijn kirje dispositio já kuábás-uv čaalij jieijâs oosijd oovtâst ovdánij kiiđâ ääigi tuš ucânjihhii vänis ääigi keežild pessáin čäälliđ kirje tuš motomin ko eelij anarâškielâlâš kielâpiervâl toimâiävtui čielgim aalgij tuođâlávt kidduv puoh vanhimeh kiäin láá párnááh peivitipšoost finnejii koijâdâllâm koijâdui kiäh liččii kiddiistum kielâpiervâlist páihálâšloostâst almostui čaalâ kielâpiervâltooimâst já vala almottâs fáádást iä puáttám uáli maaŋgah mutâ tiäđáttâs kuittâg lasettij kiddiistume já avveellâš perruin šoodâi tuárvi stuorrâ páárnášjuávkku uđđâ piervâl várás anarâškielâlâš kielâpiervâl algâttij tooimâs roovvâdmáánust tollui kielâpiervâlhaavâ kuálmád škovlimseminaar taan tove lâi vuossâmuš seminaar kost lijjii fáárust ovdâulmuuh sierâ kuávlui syemmilâš-ugrâlijn kielâjuávhuin lijjii fáárust čuávuvááh kielâjuávhuh kildinsämikielâ komi kärjil vepsä inkeroinen vatja suomâ taverkärjil mari udmurtti komipermjakki já hanti ovdâsteijein lijjii párnáikärdimáttáátteijeeh fáárust lijjii eres párnáikärdipargeeh škoovlâi teikkâ toi uásáduvâi hoovdah máttáátteijeeh virgeomâhááh já totkeeh tárguttâs lâi adeliđ tiäđu kielâpiervâltooimâst já kielâ iäláskitmist syemmilâš-ugrâlij kielâi sárnumkuávluin já meiddei koccááttiđ kiddiistume páihálâš kielâpiervâlhaavâin toimii lasseen ollâopâttuv dooseent já syemmilâš-ugrâlâš kielâtutkâmuš vs professor sehe il tieđ âkuávdáá totkee konkreetlâš puátusijn puáhtá mainâšiđ aainâs-uv vuáváámijd kuávlulâš seminaarij orniimist já täsivaaldijn ive ääigi toolâi ive algâpeeleest čuávuvâš oovdânpyehtimijd sahâvuáruid já luvâlduvâid leijee maađhij lasseen vaaldij uási suhâ-aalmugpargojuávhu čuákkimân mii tollui njuhčâmáánust kielâpiervâlhaavâ ruttâdem išeruttâ mast láá sirdum tutkâmjuávhu tilist tutkâmjuávhu párnái já nuorâi já uásálisteeh aalgij tijme táálust tollui ovdebáá ohhoost ovdilgo škovlâ aalgij jyehi argâpeeivi tijme almottitmeh lijjii puáttám uáli uccáá peeivi räi mii lâi majemuš almottittempeivi leeirâst lijjii kal lamaš maaŋgah loostâst kielâpiervâlist škoovlâst já lijjim vala vuolgâttâm šleđgâpoostâ perruid main láá párnááh peeivi táálun pottii kuittâg já lasseen käävci párnážid oho ääigi saahâ levânij já luovisân pottii vala nelji pajekielâlâš párnáá párnááh lijjii mast čiččâm anarâškielâlii já vittâ pajekielâlii pajekielâlâš nieidâ uásálistii tuš kyevti majemuu peeivi ääigi kyevtkielâlâš čáitálduv rähtimân já agenda lâi ruokâsmittiđ párnáid anarâškielâ sárnumân kielâpiervâl já škoovlâ ulguupeln orniimáin sijjân rijjâääigi tooimâ luámu äigi vaaldijm taan ive vuossâmuu keerdi fáárun meiddei pajekielâlâš párnáid lâi ruokâsmittiđ kuábbáá-uv kielâjuávhu párnáid sárnuđ koskânis sämikielâ ton saajeest et suomâkielâ ličij ain áinoo ohtsâš kielâ tove láin meiddei fáárust kyehti stivrejeijee ulmen lâi jyehiđ juávhu kyevti uásán nuuvt et nubbe stivree nuorâbijd párnáid já nubbe puárrásub párnáid ain mottoom uási peeivist ađai ohjelmin lâi jyehilágán kreatiivâ toimâm halijdáim ruokâsmittiđ párnáid oovdânpyehtiđ jieijâs meiddei kielâttáá ovdâmerkkân liihâdmáin já kieđâ puđâldâsâigijn já peeivij siskáldâsâst mij uápásmijm nubijdân já párnááh ožžuu jiejah rähtiđ ohtsâš leirânjuogâdusâid moid mij kiddijm siäinán nuuvt et puohah oinii taid šoddii aaibâs jiärmálâš njuolgâdusâi lasseen meiddei njuolgâdusah uážžu kaččâđ seeini vuástá já eres suotâs ääših pissuu viehâ pyereest njuolgâdusâi raajij siste ubâ leeirâ ääigi já táárbu mield sij meid muštottii nubijdis tain piäiván muoi láin pivdám párnáid väldiđ fáárun monnii olssis tehálâš ääši teikâ tiiŋgâ kuulâim kuoskâtteijee muštâlusâid ko mij čokkáim riggeest muštâlii mondiet eidu maailm kárttákirje teikkâ t-päiđi lijjii peessâm fáárun oopâim uđđâ aašijd kyeimistân ja peesâim siämmást oppeet kevttiđ anarâškielâ kuhes kesiluámu maŋa toovâim vuossâmuu peeivi meiddei lihâdemhárjuttâsâid nuuvt et mij lihâdijm maaŋgânáál mij vaazijm tánssáim kuántuim njuškoim já juurâim puohlágán muusikpitái taavtâst taištâlijm meiddei uáinimettumes vajalij vuástá mielâsierâdem lâi peivipitá purâdem mon ohtâvuotân šoodâi kävppisierâdem táálu lii šiev saje käävpi sierâdmân ko kievkkân seeinist lii luŋkká sali piälán juávhust raahtij kievkkânist peivipittáleeibijd já eres uccâ purrâmušâid já iäráseh čallii haddelisto mii heŋgâstui siäinán párnáin raahtij vala sierâruuđâid puohah pessii eelliđ uástimin maid halijdii kevttim tááhust taat sierâdem mii šoodâi párnái jieijâs jurdust lâi puoh tehálumos máttájii kuittâg pivdeđ siijvost mehu leeibi jugurt keeksi porkkan já nuuvt ain oppii meid tiiláđ kijtteđ já ettâđ pyerrin liävus oskom et sij ton siämmást oppii meiddei maidnii numerijn já ruuđâin jotkui já ovdánij jyehi peeivi já iđedist vuossâmuš koččâmuš lâi táválávt onne käävpi ohjelmân kullii tiäđust-uv meiddei olgosierah kal lijjii-uv muččâdeh ton ohhoost sierah tego koŋkka love säggid lyevdi alne puáldimpállu hippa speeijâl kissá já säplig piäittáástâllâm já majemuš paarâ uuvnâst olgos lijjii šiev ääigikolo mij raahtijm meiddei fiijnâ tile- teikkâ luándutaaidâpargo kirdempállukieddin keksejii vistig muštâlus häldest já suu lane vähtejeijee kuobžâst já ton maŋa sij rahtii faardâid já väldikode čunnuin keeđgijn paccâhijn saagijn loostâin jáhálijn já eres aldapirrâs materiaalijn mij oopâim já kiärduim maaŋgâid luándusaanijd leirâpeeivi lâi meiddei rijjâ sierâdempuddâ kuás juáháš uážui toohâđ tiijmepele maid halijdij oroi lemin tehálâš puddâ párnáid ruggii tállân sählymaailaid já spelâškuottii kiinii luuvâi kirje nubbe sáárgui já kiinii vaaldij lumostis jieijâs sierâ já sierâdij toin huámášáim et nelji tiijme peeivist lii viehâ kuhes äigi párnáid já jieijâs rijjâ sierâdem merhâšume šoodâi čielgâsávt stuárráábin tađe mield ko oholoppâ aldanij ohjelmnummeer mii paasij mielân lâi tuáivutaavlu rähtim ožžuu čuoppâđ kuuvijd loostâin taggaar aašijn main sij nievdih já lijmáđ taid stuorrâ kartoŋgân uážui vuárustis muštâliđ jieijâs taavlust et mondiet tast lii jaapaanlâš puustavmerkkâ savzâ teikkâ kove lijjii kal uáli kuoskâtteijeeh leirâpeeivi párnááh ožžuu iskâstiđ rollâpihtâsijd čáitálduvah teikkâ puáhtá ettâđ čáitálduv uásih šodâškuottii tállân muddoost párnááh lijjii kyevti juávhust stivrij stuorrâ nieidâid já mun uccâ kaandâid juávhust tábáhtumeh estraadist algii maŋgii pyereest ovdâmerkkân nuuvt et tiiger vyejettij bátmán mutâ talle tábáhtumeh iä mahtnii ovdánâmgin pic paccii siämmáá sajan tuolmâdiđ jurdim et moonâm tuš fáárun rollâfardân já tienuuvt mielâkuvviittâs tábáhtussáid ittii uđđâ jorgálduvah já uđđâ toimâm irâttijm rähtiđ párnáiguin uccâ čáitálmâs vanhimij várás mon teeman ličij sovášem lemin kuittâg nuuvt et improvisistem lii hitruub ko sooppum ohjelmist pissoom já nuuvt algâvuáváámist paccii loppâčáitáldâhân tuš rollâpihtâseh lijjii kuittâg uáli moovtâ ko pessii čájáttâllâđ vanhimáid nieidah lijjii pissoom pyerebeht ko kaandah vuáváámist já ráhtám čájáttâs mast láin kyehti sämikielâ romantiik já muusik suotâs kejâdiđ ko párnááh lijjii nuuvt iloliih oovtâst porgâmist leirâpeeivi mij nuurâim puohah oovtâst soorijd main šoodâi hiärskulâš piirak vanhimáid maarfijd tuulâ piällást láávust čájáttâlâim vanhimáid mii čáitálduvâid já lopâttijm leeirâ pyeri mieláin ulmeh mielâst ulmeh tievvii kal imâstillim tyelli tälli mon hiäjus anarâškielâ táiđu mottoom párnáin lii ij lamaš olâttâs et ohtânmaanoost koolgâi muštottiđ mon kielân leirâ tuáimá lâi tot mon vaigâd sárnum oroi lemin ko muoi muštottáim anarâškielâ kevttimist nubeh iä sárnum innig maiden nubeh lijjii tego iä liččii kuullâmgin muštottâs keevâi nuuvt et ko stivrejum sierâ nuuvâi kielâ muttui tállân suomâkiellân tot mana meiddei talle ko radiotoimâtteijee lii sahhiittâllâm párnáid kielâ muttoo tállân ko mikrofon mana kiddâ párnááh kuittâg sarnuu masa ain sämikielâ tot mana meiddei škoovlâst já kielâpiervâlist et pargeiguin sij sárnuh sämikielâ já skipárijguin suomâkielâ ettim ovdil et sárnum oro lemin vaigâd párnáid sij puohah kuittâg iberdii čielgâsávt munnuu sárnum já munnuu adelem ravvuid hástu puátteevuođâst lii-uv finniđ párnáid sárnuđ sämikielâ meiddei koskânis peeivij ääigi leeirâst lâi tuš ohtâ pajekielâlâš pärni fáárust maht sun jieš keevtij kielâ vuossâmuuu peeivi já talle nube peeivi lâi tuođâi dramaatlâš tego iijâ ääigi puoh ääših liččii moonnâm sajasis suu uáivist peeivi iđedist sun ibbeerdškuođij anarâškielâ já meiddei sáárnui pajekielâ iärásijguin puáhtá ettâđ et sunjin kulá kunnee tast et iäráseh ubâ motomin sarnuu sämikielâ koskânis leirâ vaikuttij tuođâi taan pajekielâlâš kaandân kon sun halijdij algâttiđ škoovlâst-uv anarâškielâ luuhâm nieidâi juávhust lâi váhá ereslágán tile ko tast lijjii nelji pajekielâlii já tuš ohtâ anarâškielâlâš huámášáim jotelávt et ij lah mihheen jiermijd koččođ sii sárnuđ sämikielâ urruu lemin nuuvt moovtâ čáitálduv rähtimist et ličij lamaš vaahâg muštottiđ ohtânmaanoost sämikielâ sárnumist ličij vissâsávt häittidâm sii kreatiivâlâšvuođâ sijjân lâi kuittâg aaibâs luándulâs äšši kevttiđ kuábbáá-uv sämikielâ roolâi peht oskom et anarâškielâlâš párnááh meid oskeldittii kevttiđ sämikielâ aktiivlubbooht nuuvtko ulmen lâi-uv mielâst oroi et tiätu tiilijn tego puurâdmist já hiivsigist elimist fraasih lijjii uáli pyereest kiävtust soojijn oppeet tego abstrakt aašijn párnááh iä máttám ennuv anarâškielâ sárnum oroi lemin tuođâi vaigâd lijjim uáli ilolâš motomin ko mij luhostuim vonâttiđ taid raajijd já párnááh postii ovdâmerkkân kuvviđ tobdoidis já jurduid tuoivâtaavlu teikkâ tiäđu hárjuttâsâi ääigi ooinij et párnááh tarbâšeh ennuv torjuu sämikielâ kevttimist meid škoovlâ já kielâpiervâl ulguupeln jis mij halijdep et sii kielâtáidu ovdán oovtâst jurdâččemtááiđuin párnái peht lii stuorrâ tárbu tággáár rijjâääigitooimân mielâst šiev ovdâmerkkâ láá animaatiopáájáh maid láá škovlâlij várás ornim škovlâ seervi toimâ já elleekovekuávdáš ohtsâšpargoost kalgeh peessâđ iskâdiđ sii kielâ já jurdâččem raajijd reaktiivâlâš pirrâsist kielâ váátá riges kielâkevttimpirrâs ličij tehálâš finniđ tagarijd feeriimijd et anarâškielân puáhtá sárnuđ mast peri já porgâđ mast peri mielâkuviittâs addel piärán ij tuš poossâđ kieđâid teikká rekinistiđ matematiik škoovlâst já kielâpiervâlist pargeh meid ennuv aašijd moh ruokâsmiteh kreatiivâlâšvuotân mutâ tiätu njuolgâdusah noormah ja rutiineh láá kuittâg ain oovdâst njuolgâdusâid ij pyevti vájáldittiđ rijjâaaigijngin mutâ párnáin lii meiddei tárbu peessâđ váhá vuoiŋâstiđ já veik tááijuđ-uv skipárijguin argâpeeivirutiinij ulguubeln tileh toimâmvyevih juávhuh já sosiaallâš ohtâvuođah šoddâdeh meiddei uđđâlágán kielâkevttimpirrâs tuáivum et luhostuvá meiddei ive tiijme peeivist sáttá leđe liijkás kuhes äigi párnáid kuorâttâllâđ ličij-uv ovdâmerkkân kulmâ tijme peeivist hiäivulâš kukkodâh stivrejeijei leirâ vist tooimâi uáli pyereest mielâst tot lii vuovâs tääpi meiddei puátteevuođâst lijjii tääl vuossâmuu keerdi fáárust pajekielâlâš párnááh luhostui taan tove aaibâs pyereest uásild tondiet et sii iänááš pottii leeirân eskin kyevti majemuu peeivi ääigi kalga kuorâttâllâđ meid tom lii-uv šiev äšši väldiđ sii fáárun sii vanhimeh láá adelâm pyere macâttâs eidu taan ääšist vanhimeh lijkkojii toos et párnáid ornášui ohtsâšsämmilâs toimâm leirâ luhostui šievnáál já mun oskom et tast paasij pyeri mielâ leirâláid munnui stivrejeijeid já meiddei vanhimáid lijjim nubben stivrejeijen anarâškielâlâš bändipargopáájást mii tollui stivrejeijen tooimâi kii máttááttij suáittim pargouássin lâi teevstâiguin porgâm eidu anarâškielân koolgâi uásálistiđ viiđâ kaandâ bändi mon juávhust kyevtis láin anarâškielâliih muštâlij munjin et sun lii porgâm kandâiguin jo maŋgâ ive já nuotah kale šaddeh mutâ tevstâiguin kaandah iä ovdán lam jieš opâttâllâm mottoom verd kreatiivâ čäällim aalmugopâttuvvâst já áámmátollâškoovlâst sehe rock-lyyrik pargopáájást ko mun jiem lah jieš áámmátmusikkár teikkâ laavlârähtee jurdim et muu pargo lii muštâliđ kandáid čälimist já muusik rähtimist já tienuuvt adeliđ sijjân váhá liävtu ovdâskulij jis lyriikah iä oro šoddâmin tiettim kal jo aalgâst et kyevti peeivi ääigi iä tábáhtuu immâšeh ijge lah mihheen jiermijd vuáváđ miinutäigitaavlu kyevti peeivi várás mun halijdim kuldâliđ kaandâi jurduid já tuoivuid maid sij tarbâšeh já irâttiđ talle västidiđ toos muu tááiđui mield algâttijm pargopáájá koskoho kuulmâ ääigi vyeliškoovlâ muusikluokast alne láin-uv tuš kyehti kaandâ tondiet ko bändi lâi ušom pieđgânâm lâi lamaš et bändi ličij suáittám vástuppeeivi ijjâ muusikfestivaalist párnái- já nuorâi konsertist já oovdânpuáhtám veik pargopáájá puátusijd mutâ mij hilgoim taam jurduu jo aalgâst lâi čuákkim eidu talle te mun algâttim kandâiguin suuttáá kaandah láin kuohtuuh anarâškielâliih te iberdem lâi älkkee mun muštâlim sunnui maidnii almos aašijd lyyrik rähtimist oroin lemin vaibâm škovlâpeeivi maŋa te mun smiettim et lii sijjân pyereeb porgâđ maidnii ige tuš kuldâliđ adelim sunnui pargon čäälliđ love minuttid mii peri mielân šadda koččâmuš lâi kalga-uvks leđe sämikielân adelim love čäälliđ mon kielân peri čäällimhárjuttâs tárguttâs ij lam šoddâdiđ mahten valmâš teikkâ ubâ jiärmálii teevstâgin nuuvt ko táválávt škoovlâst teevstâ ij tarbâšâm čäittiđ kiässân pic mij pargeldijm toin ovdâskulij maŋeláá mij joođhijm teevstâigijn ko lii hárjánem puohlágán taavijn rähtiđ teevstâ te lâi älkkee adeliđ uđđâ ravvuid jotelávt táárbu mield kaandah čaalijn runoid suoi finnijn rijjâvuođâ rähtiđ luoka suáittimpiergâsijguin jienâ teikkâ nuotâ teikkâ maggaar peri kuldâlittee puáhtus muddoost še poođij fáárun pááján algâttáin pargo já forgâ šoodâi bassohäämi mon pirrâsân šoodâi loopâst ubâ muusikpittá ko vaaldij vala kiitaar kietâsis já nuuvt sij soittii oovtâst jooskâim pargopáájá ton peeivi kuuđâ ääigi peeivi mij algâttijm oppeet kuulmâ ääigi lâi oppeet čuákkimist te mij joođhijm teevstâigijn porgâm muštâlim vistig sierâlágán assosiaatiokuálusmyensterijn maid puáhtá kevttiđ iššeen ko ráhtá lyyriik muusikpiitán mij raahtijm oovtâ hárjuttâs ton fáádást mun adelim sunnui jurgâlempargo lâm huámášâm et talle ko jurgâl runoid teikkâ lavluid uáppá siämmást lyyriklub ettâmvuovijd anarâškielân jurgâláin uási suomâkielâlâš rock-pittáást mon láin jiejah valjim mij kuldâlijm päädist pitá mon sij lijjii jiävttáá peeivi ráhtám já mij čaalijm oovtâst taavlun assosiaatiokuállus teikkâ juurdâkáártá ton pittáást ij peessâm mii fáárun ollágin ton peeivi te mun adelim kandáid love soitâččiđ maid peri majemuu tiijmepele jooskâim viiđâ ääigi ko kaandâin lâi huáppu nube bäändi sound checkin mun kuullim et kaandah láin finnim maidnii olssis pargopáájást mii lâi tiäđust-uv tehá-lumos äšši mun oinim et tileh eelih já ain kannat kuittâg riemmâđ ávus mieláin stivriđ kreatiivâ toimâm ličij šiev äšši et kaandah uážuččáin oppeet bäändi čuákán meid pyeri orniđ muusikrähtimpargopáájáid ovdâmerkkân oholoopâi teikkâ luámui ääigi nuuvt et nuorah iä liččii nuuvt vaibâm tego kaandah láin tääl škovlâpeeivij maŋa lii kal olmâ potentiaal seervi ulmen njuolgâdusâidis mield lii anarâškielâ kielâpiervâl- lostâ- ja kirjetoimáin sehe tiätujye himáin taat ulme vuohâsumosávt ovdáničij tuáivu servi jesânijdis väldiđ ruokkâdâdávt uási seervi toimáid já tađe mield ovdediđ mii puohâi ääši seervi jesâneh uásálisteh-uv seervi toimáid viehâ pyereest te servi taarbâš liijká ain lase vuoimijd já avžut jesânijdis uásálistiđ vala-uv eenâb seervi toimáid lii tot et táássáš seervi toimáid uásálistám ulmuin maaŋgah láá lamas nuorâbeh ulmuuh nomâlâsân sijjân mut meiddei táássâžân-uv porgâm ulmuid ánšášeh meiddei anarâškielâ iäláskittemkurssâliih ko maaŋgah sist láá meiddei seervi jesâneh jotkâšuvá ovdii vyevi mield ađai servi já kieldâ juátkiv uástupalvâlemsopâmuš sosiaalpalvâlusâi pyevtitmist seervist kielâlávgumjuávkkupeerâpeivikiäju häämist juovlâmáánu loopâ räi jis servi finnee já tađe várás uuccum meriruuđâ já servi já kieldâ peessâv sopâmušân kielâpiervâlij joođeetmân kullee haaldâtlâš tooimâst servi finnij sehe já meriruuđâ kyevti uđđâ kielâpiervâl vuáđđudmân kielâpiervâl vuáđudui-uv čohčuv mut nubbe kielâpiervâl piäsá joton puáttee máánu peeivi kielâpiervâlij haldâttâs lii čuuvtij lasanâm te servi pálkkát uási- teikkâ olesáigásii haldâttâspargee tađe mield ko finnee ruuđâ toos servi lii toohâm táluhuksejeijee njálmálii sopâmuš tast et sun huksee kyevtuásásii uđđâ kielâpiervâltáálu kuusnii tuáhá ličij nk parâtáálu mon kuábbáá-uv keejist ličij kielâpiervâl lii taggaar et táálu valmâštuuččij puáttee keesi ääigi já toos sátáččij peessâđ varriđ jo čohčuv omâstusâst lii tááláš kielâpiervâltáálu čujottâsâst jis vuávám olášuvá te tááláš táálu pásáččij seervi toimâtáállun kost puávtáččij siäiluttiđ om siärván čoggâšum omâduv maapijd kiirjijd loostâid kasettijd jna já tot ličij siämmást máhđulii haldâttâspargee toimâsaje sehe stiivrâ čuákkimsaje servi vuáláčáálá kieldâ škovlâtooimâjođetteijein škovlâpárnái eehidpeivitooimâst sopâmuš ovdil čohčâluuhâmpaje älgim tađe mield ko lii tárbu keessiv vihelem ij luhostum te viggâmuššân ličij orniđ monniilágán virkosmittemtábáhtus keessiv meer lii tâ neelji nummeer várás occoo eurod já já eurod toimâttává já máccum taha almostuvá ive ääigi neljii main ohtâ num kalender rääjist almostuuškuáttám nettilostâ almostuvá meiddei ive jyehi nube oho ive loopâ räi kolgii almostuđ kyehti čäällim mainâs sehe já kutkâ ij olášum ive já nuuvtpa taid ferttee-uv sirdeđ ihán almostittem sirdâšui ihán tuájimân já teddilmân occoo ruttâ lii vuávám juáhá kiđđuv stipendijd kuávlu škoovlâi anarâškielâ uáppeid ovdii vyevi mield lii rähtimin párnái já nuorâi lavluid maid servi kuástid paddim- já mätkikoloi tärkkilis summe čiälgá lopâlávt ko pargo lii toohum lii vaalmâš taggaar mast láá motomeh lavluuh já toi siämmái lavlui soittum versioh vâi puáhtá karaoke rähtiđ áigu jieijâs uási pargoost skeŋkkiđ siärván já avžut et kieldâ uástáččij seervist skiäruid ráđádâl kieldâin lii-uv máhđulâš sirder kielâpiervâltooimâ ollásávt kielda haaldun já jis lii te ihečuákkim taha miärádâs tast peeivi šoodâi tallaa kappallâžân kuálmád pärni kote šoodâi maŋeláá vaikuttiđ viehâ ennuu sämmilij já toi kuáttá meiddei anarâšâi kulttuurlâš ärbivyevi pajasčälimân finnij nommân kote varrij perrus mieldi kiđđâtäälvi lâi talle eidu tiävdám ihheed perruu mast lijjii vaanhimij lasseen kyehti palvâleijee já kuttâ párnáá sehe hiävuš puohnâssân love olmožid lâi oovdeld ergiráiđuinis tallaš lukkár ađai nieidâinis moonnâm ihečyeđe aalgâst lâi vala kierdoškovlâoornig já katekeetta máttááttij párnáid talle ooinij kuittâg pyerebin pálkkááttiđ päikkimáttáátteijee párnááidis já kiäh láin talle škovlâaavveest päikkimáttáátteijee nommâ lâi puárásumos pärni kote poođij lovmad ihheed maŋeláá kavnâđ keđgiáigásijd kuátisoojijd lâi juo talle luhâmin markkânist algâttij kale kansaškovlâ ive mut ij kiergânâm servâđ toos ko sust lâi aaigâ algâttiđ lyseost luuhâđ čohčuv algâttem lyseost siämmáá čoovčâ ij kuittâg olášum ton suujâst et sun ij peessâm čoođâ lyseo kirjálâš siisâpeessâmiskosist ohtân uássin lâi uáináh kiärdutavlu mättim já sun lâi algâttâm kiärdutavlu numeristim čyeđeest vuáluskulij ko lâi kolgâđ algâttiđ ovttiist pajakulij ij kannattâm kuittâg innig vuolgâttiđ maasâd já kansaškoovlân pic syemmilii valmâstellee škoovlâ rehtor vaaldij suu oovtâ ihán škovlâsis mon maŋa peesâ-uv lyseo uáppen lyseost čiččâm ive luuhâm maŋa sun čaalij pajeuáppen ihásâžžân ive filosofia kanditaattân sun valmâštui ive filosofia lisenssiaattân ive já viijmâg filosofia tuáhtárân ive tuáhtárhattâ teddilui suu uáiván sun lâi talle tuše ihásâš tooimâi toovláštieđâlâšvuođâ toimâkode muinaistieteellinen toimikunta amanuenssân toimâkode intendenttân já ubâ toimâkode uásádâhhovdân koskâsâš ääigi lâi meiddei toovlášmušto-ovtâstus čällen čuovviittâsseervi stiivrâ jeessân tieđâakatemia jesânin ive of and kunneejesânin sehe vala kunneejesânin ive koskâsâš ääigi sun toovâi tutkâmušmätkid já puátusin sun čaalij kyevtiuásásii kirje lappalaiset já ive kyevtiuásásii nuorttâkielâ sänikirje ja kuolanlapin sanakirja já ive toimâttij kirje kansantietoutta mos materiaal lâi nuurrâm keessiv vaaldij suullân kovveed sämmilij elimist já čaalij pajas suullân anarâš päikkinommâd já äššitobden sust lâi maaŋgâid iivijd ađai tutkâmušmađhij lasseen sun toovâi tutkâmušmaađhijd meiddei ive ive já sehe majemustáá vala ive já kálgus šoddii kulmâ párnáá já kiäin šoodâi professor ääigi elimistis aasâi já nuuvtko ovdeláá lii čielgâm sun lái uáli čuuvtij áárvusoonnum kielâtieđâldeijee já kielâtotkee jaamij ive toollâm luvâlduv mield sun lii čáállâm tieđâlâš teevstâid paijeel sijđod veikâ sust lâi tääppin ettâđ aašijd uánihávt skeŋkkij stuorrâ uási eejis kiirjijn maainâs motomin lijjii ulmuuh suhâmin stuorrâ kárbáin markkânân já myerssee meid láin jotemin kulluuttâs pieijâđ toh te suhhii keeđgi oolâ tom kárbá mut ij tot vyelgi keeđgi alne algii smietâstâllâđ kogogâs lii tot keđgi myerssee iätá fijnásávt lii muu poođâ vyelni ko tom kuulâi et myerssee nuuvt fasteeht eeđâi te hilgoi myersses ij lamaškin vyenesaasâ mielâmield juo kuáttun asâmin ko vyenesaasâ vuámmáš et irge lii puátimin kolliđ leggist ääimis lättei já álgá makasun tom uuccâđ koijâd lah ucâmin iätá lappim meid álgá kejâstâllâđ tuáppee tom ääimis já iätá kal kavnim áimám mut tun jieh kaiccâ kaavnâ pođâttimes nieidâ kandâ ko tom kuulâi et sun ij kaavnâ pođâttimes nieidâ te naajâi uđđâsist tom nieidâ eellimtäävih lijjii ennuv eresmuššuuh ko tääl iä aassâm nuuvt čuákist ko tääl piäđgui päikkikooskah lijjii kuheh suujâst tallaah ulmuuh piergejii-uv pyerebeht suittui kyeli jaavrijn já meccist lodeh ij lamaš rávhuttum mihheen puoh uážui koddeđ mii oovdân poođij lamaš tyejettemesvuot nuuvt ko taan äigin veik ij-uv ennuv ruttâ puáttám te kuittâg pyereest piergejii äigin ulmuuh rahtii puoh jiejah kieđâi mii leš lamaš mađe nuuvt nisoneh ko almaah-uv tyeji lâi puoh almaid pivtâstiđ tallaa äigin iä uástám valmâš pihtâsijd ege lamaš vinniimist puoh korruu jiejah kieđâi iä lamaš mašineh ege lamaš tagareh čuovah eehidpoojijd ko tääl láá täähist puollii te lâi šiev čuovâ täähičuovâst tuáijojii ij lamaš vaccâ- ige sukkákođámâš iä lijgom muidego särgikođemân korruu máccuhijd puuvsâid ulloläigi lâi kuárrumsuonnân äigin puvsáid puáluid iä tarbâšâm ege puáhháá ullolääigist pärgidii viettâr toin čonnii ištâmijd pajas áigááh ulmuuh iä annaam lijnepuuvsâid päiđi lâi eidu ij totken juáhhást áigááh ulmuuh iä annaam suhháid kammuid talâstii suoinijd čuoppii keessiv tyeji lâi nuuvt nisonij ko almai-uv taid čuoppii rotojuvvijn já kuovđâšmijn toh lijjii timásuboh meidiđ lâi stuorrâ pargo koolgâi muorâkurâháin keeđgi alne huškođ já tast maŋa koolgâi vala kieđâi ruvviđ tassaaš ko timánii pieijii tagarijd šolis uulgâid enâmân toi oolâ levvuu syeinikieddeid kuškâđ lijjii kuškâm talle kiäddááttii já vyerkkejii täälvi várás áigááh ulmuuh iä mátáččii meeccist eelliđ nuuvt ko tovle iä salttim ennuv ko ij lamaš leibi moin purrii koolgâi oinuđ puoh iälámâš kuškâdii koškee lâi-uv šiev purrâmâš ige pillâšum lijjii-uv kyeli kuškâdem káátuvuálááh lijjii mahte valjeäitti te kuškii jyehi šlaaja kyeleh lijjii roottum puškoh kyeliruánniheh koskâmeh kuškâdemeh já vicásvuáskuneh kuhe lijjii káátu vyelni ko kuškii kiemârdii já tolvuu ááitán kosostii pajas lasekuškâm tiet lâi neelji jyelgi alne iä kolgâm kiivsahken peessâđ äittijuolgijd pikkâdii suohis pihháin ko vuolgii pajas te tarvanii toos iä peessâm säpligeh koškeid purrâđ várás rahtii hirsâluovdijd amas tohken peessâđ suojâlii tom-uv valje ääitist lâi meiddei ton áigáin ulmuin šiev purrâmâš pecimääli já vuojâpeesih toh láin pentâ rettâpurrâmâšah mon lii heiviittâm tááláá čäällimvuáhán mon tärkkilis saje ij lah tiäđust luohtâ mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kulgijdeijee alne mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa kylást mon tärkkilis saje ij lah tiäđust sáttá kale leđe riddoost lii vuáđudâm paiolmooš ive saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust saje ij lah tiäđust alda mon taärkkilis saje ij lah tiäđust kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust máddáápele mon tärkkilis saje ij lah tiäđust váárááš alda mon tärkkilis saje ij lah tiäđust saje ij lah tiäđust markkân km saje ij lah tiäđust kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust moi tärkkilis saje ij lah tiäđust kuábbáá-uv pelni saje ij lah tiäđust kj paajaakeččin s mon tärkkilis saje ij lah tiäđust njargâ mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mut sáttá leđe siämmáš ko tom aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust alda moi tärkkilis saje ij lah tiäđust já kooskâst mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust alda mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kulá vala puotâ mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kj koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kj koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kj mon tärllikis saje ij lah tiäđust kj ruuvnâmeccitorppa mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm orjâlâš ive já alda mon tärkkilis saje ij lah tiäđust aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mield kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust tâi mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kulá vala paaldâst mon tärkkilis saj eij lah tiäđust riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust taveuási nuorttiibeln mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust s mon tärkkilis saje ij lah tiäđust jesmi nuorâ njuhčâ mon tärkkilis saje ij lah tiäđust riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kulá vuoluukeččin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mield čuđeh kuddii lojes eergijd já čuoppii tain juolgijd mut kuođđii roopâid s kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mut máhđulávt aldasijn lii vuáđudâm ive ruuvnâmeccitorppa mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive ruuvnâmeccitorppa aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust vuoluubeln mon tärkkilis saje ij lah tiäđust vuoluubeln mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust máddáábele riddoost luovâttum uásist mon tärkkilis saje ij lah tiäđust jeggi aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust leđe koččâmuš kote varrij perruinis moonnâm ihečyeđe aalgâst orjâlâš noomâst tâi mield kááráb lii ryešilâš purjâskäärbis mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mut sáttá leđe ~_suolluin nubbe tâi kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mut sáttá leđe siämmáš ko tom máddáákeččin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust vuoluukeeji aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust tâi mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ~-táálu aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust viestârân mon tärkkilis saje ij lah tiäđust koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust paaldâst tiätu ive mon tärkkilis saje ij lah tiäđust vuoluukeččin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mááddáškeeči km saje ij lah tiäđust já saje ij lah tiäđust koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust alda mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kulá vala kieddi km mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust taavaakeččin mon tärkkilâs saje ij lah tiäđust nuorttlâš ~-noomâst kuleh vala já ruuvnâmeccitorppa leeveest mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm leskâ s ive toos poođij uđđâ išedin ruuvnâmeccitorppa máddáábeln mos tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mitto~ säänist riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust taavaakeččin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive lâi ákšualmai já lii ciäkkum ovdâmerkkân tuve ive mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm kylipivdee kálgu ive aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust alne mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kuullâv vala lasseen já já koskâsâš mon tärkkilis saje ij lah tiäđust pajeuásist moi tärkkilis saje ij lah tiäđust já pelimuddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mut sáttá leđe siämmâš ko syeinisuálui moi tärkkilis saje ij lah tiäđust luovâttum uásist mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive ruuvnâmeccitorppa leeveest mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust paajaakeččin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kárguliih suhhii kárbáigijn suollui kj rievedii já kuddii eergi paččii taid puoh eereeb oovtâ já rááđuh kiässojii láádun mon čääci lii vala-uv voorâ nálásâš saje ij lah tiäđust saje ij lah tiäđust luovâttum uásist mon tärkkilis saje ij lah tiäđust paajaakeččin luovâttum uásist mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa ~_kylást mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust viljâ mieldi i träsk befintlig holme der han veli överträffade i att lyfta sten kallas än efter honom vielja suolo brors holme s saje ij lah tiäđust máddáábele riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust keđgi mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa riddoost kalga leđe vissâ mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust já kooskâst mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mield kolgee kuoškâ maađij alne mast nubebeln lii juhâävži já nubebeln ciägu värivieltti ađai pähti saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust paajaakeččin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive taveuási saje ij lah tiäđust uđâstáálu riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mut sáttá leđe lamaš máddáábele riddoost lii vuáđudâm ive mut vittâ ive maŋeláá sun varrij perruinis já táálu išedin paasij mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust máddáákeččin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kolgee kuoškâ mon tärkkilis saje ij lah tiäđust tâi tuodâr kierrust viestârân sááiđádž tuodâr tâi vääri saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive ruuvnâmeccitorppa mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive já kooskâst alda leđe siämmáš ko saje ij lah tiäđust taavaakeeji já kooskâst mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa ~_kylást mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive ruuvnâmeccitorppa ~_kylást mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust alda mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust uáivušist mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust alda mon tärkkilis saje ij lah tiäđust já vyeppee aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust já ton pehti aldasijn lii luohtâ mon poođâst lii neeljičievvâg ääiti hámásâš keđgi mii palvâlui sieidin sieidi lihâstij ko miinii päikki mainâšui te tobbeen lijjii talle kodeh pivdemnáálá adeluvvojii siäidán s tärkkilis saje ij lah tiäđust já kooskâst mon tärkkilis saje ij lah tiäđust koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust kuávlust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lappalaiset s saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mut tärkkilis saje ij lah tiäđust mut tärkkilis saje ij lah tiäđust saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa ~_kylást mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive alda mon tärkkilis saje ij lah tiäđust s saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive toovláš uhrekeđgi mon alne lijjii uulgah heŋgâstui njuovvum čiermih ovdâjuolgijn kiddâ saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust já räjipäikki mon tärkkilis saje ij lah tiäđust njargâ mon tärkkilis saje ij lah tiäđust vuoluubeln mon tärkkilis saje ij lah tiäđust paaldâst mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust aldasijn mon tärkkilis saje ij lah tiäđust aldasijn lii vääri mon alda ij sooppâm karodiđ ijge larmâdiđ koččâmuš nuáidiruumbu večirist návt lii te jävri sátáččij leđe tâi miinii riddoost mon tärkkilis saje ij lah tiäđust koskâmuddoin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust luohtâ mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust ruuvnâmeccitorppa mon tärkkilis saje ij lah tiäđust lii vuáđudâm ive suulâin mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust mon tärkkilis saje ij lah tiäđust tievâsmittemškovliittâs juhlemessu kirhoost mield kiävá näävt lâi varriimin enâmist kočoi savváidis palvâleijeid já oskoi ubâ omâduvvâs sii tuáhá sun adelij vittâ talentâ siilbâ nuubán kyehti já kuálmádân oovtâ jieškiäs-uv suu naavcâi mield sun varrij enâmist kote lâi uážžum vittâ talentâ riemâi tállân paargon sun kavpâšij toigijn já haavâi vuáitu toos lasseen vittâ talentâ tot kote lâi uážžum kyehti talentâ vuoitij lasseen kyehti tot kote lâi uážžum tuše oovtâ talentâ kuáivui enâmân kyepi já čievâi tohon išedis ruuđâ ääigi keččin iššeed poođij maassâđ já vaađij palvâleijein lovo kote lâi uážžum vittâ talentâ puovtij vittâ toos lasseen já eeđâi tun adelih munjin vittâ talentâ uáináh lam haahâm vuáitu toos lasseen vittâ eeđâi sunjin lah šiev já lyetittettee palvâleijee lah lamaš oskolâš mun piejâm tuu ennuu hälden hiärrád ilojuuhlán tot kote lâi uážžum kyehti talentâ poođij já eeđâi tun adelih munjin kyehti talentâ uáináh lam haahâm vuáitu toos lasseen kyehti eeđâi sunjin šiev já lyetittettee palvâleijee lah lamaš oskolâš mun piejâm tuu ennuu hälden hiärrád ilojuuhlán poođij tot palvâleijee kote lâi uážžum tuše oovtâ talentâ já eeđâi mun tiettim et tun lah korrâ almai čuopah tobbeen kuus jieh lah kalvam já nuurah tobbeen kuus jieh lah siemmân leggistâm poollim já koivum talenttâd enâmân lii tuu uámi västidij sunjin kiälbuttes já läškis palvâleijee tiettih et mun čuopâm tobbeen kuus jiem lah kalvam já nuurâm tobbeen kuus jiem lah siemmân leggistâm tun lijjih kolgâđ tuálvuđ muu ruuđâ paaŋkin vâi liččim puáđidijnân uážžum muu uámi maassâd riäntuigijn meddâl suu talentâ já ađeliđ toos kiäst laa love talenttâd kiäst lii adeluvvoo já sun uážžu valjeeht mut kiäst ij lah tast váldoo meddâl tot-uv mii sust lii tom kiälbuttes palvâleijee olgos sevŋâdâsân lii čiärrum já paanij kiccâ särni adalduvai kevttimist sáárnui já máttááttij viärdádâsâigijn láá távjá uánihis mainâseh sárnu viärdádâsâstis tast maht mij kolgâččijm eelliđ lii ovdâsvástádâs tast maid mij lep porgâm já tast maid ep lah porgâm juáháš lii njunáluvvâi váátá lovo tast maht mij lep kiävttám mijjân uskum talenttâid lâi tuon ääigi stuárráámus ruttâohtâduh västidij denaarâd já ohtâ denaar lâi pargoalmaa táválâš peivipälkki palvâleijest lâi stuorrâ omâdâh kiävtust puáhtá iberdiđ tiäđust-uv nuuvt ete ruuđâid ferttee kevttiđ jiärmálávt viärdádâsâst lii jieŋŋâlub merhâšume koččâmâš lii ubâ elimist já kyehti talentâ uážžum palvâleijeeh láin kiävttám taid pyereest iššeed poođij maassâd suoi láin haahâm vuáitu čyeti prosenttid kuálmâd palvâleijest ij lam moonnâm nuuvt pyereest ko iärrásijn eeđâi ete sun poolâi sun tast ete sun ij määti kevttiđ taleentâid ete sun ij luhostuu teikâ sun pargâ maidnii puástud iä-uv sust lamaš naavcah porgâđ tom maid kolgâččij muu mielâst oro távjá et must iä lah naavcah jiemge määti porgâđ jieččân uási elimist palvâleijee tile lâi taggaar te mondet iššeed lâi nuuvt koorâs sunjin tehálumos äšši lii kuittâg tot ete iššeed adelij talentâid jieškiäs-uv suu naavcâi mield kiäst lâi ohtâ talenttâ lijjii kale naavcah porgâđ vijsásávt sunjin uskum talenttáin sun ij viiššâm ijge perustâm porgâđ maiden älkkeemus čuávdus lâi tot ete sun kuáivui siilbâ enâmân iššeed eeđâi kiälbuttes já läškis palvâleijee palvâleijest ličij lamaš liijgás ennuv teikâ liijgás vaigâdis pargo já tondet sun ij liččii luhostum te iššeed ličij västidâm sunjin eresnáál sun ličij kuittâg irâttâm viärdádâsâst juáháš kuittâg uážui talentâid naavcâidis mield ij lah kišto lii adaldâh mast juáháš lii uážžum talentâidis jieijâs eellimuási jiermi ibârdâs naavcâid já tááiđuid máttá já kalga kevttiđ taid jieijâs já ohtsâš pyerrin taid čiähá ij pyeregin pyevti porgâđ iššeed poođij maassâd sun ij árvuštâllâm palvâleijeid ton mield ete mon ennuv sij lijjii haahâm vuáitu árvuštâlâi ton mield ete lijjii-uv sij lamaš oskoliih lah lamaš oskolâš mun piejâm tuu ennuu hälden sun eeđâi palvâleijeid kiäh lijjii kiävttám talentâid ličij lappum já jáámmám jis iä liččii lamaš tagareh ulmuuh kiäh láá kiävttám talentâidis anarâškielâ pyerrin láá lamaš oskoliih ucceest iä lah čiehâm talentâidis iäláskittem lii vuálgám joton sii vááimust rähisvuođâst anarâškielân já kulttuurân pargo puátuseh láá ivij mield kuuloold puáttám uáinusán škoovlâst kirjálâšvuođâst pargo ánsu lii ete mij tievâsmittemškovliittâs uáppeeh lep peessâm fáárun anarâškielâ iäláskitmân já ete mist láá juhleh onne ettâđ ete mist uáppein lii lamaš mohtâ mielâst ohtâ tehálumos äšši taan kuursâst lii lamaš šiev ohtâvuotâ anarâšâigijn máttáátteijeigijn já kielâmiäštárijgijn pargohárjuttâlmist kuálástem- purrâmâš- já mediakuursâin já lávlumehidijn motomeh anarâšah kiäh iä lah tuostâm innig sárnuđ anarâškielâ láá oppeet ruokâsmâm sárnuškyettiđ jieijâs vááimu kielâ lah lamaš oskolâš mun piejâm tuu ennuu hälden iššeed iätá palvâleijeid kiäh láin ruokkâdávt kiävttâm talentâidis lâi tot ete iššeed adelij sunnui vala eenâb ovdâsvástádâs já pargo kuittâg sunnuu naavcâi mield tááhust tot meerhâš ete anarâškielâ iäláskittem já pargo anarâškielâ pyerrin juátkoo ovdâskulij párnááh láá puátimin uđđâ kielâpiervâlijd škoovlâst láá uđđâ anarâškielâ uáppeeh lii ennuv mutâ ilo já naavcah paargon puátih meiddei tast ko uáiná ete anarâškielâst lii puátteevuotâ kijtteđ tast mii lii taan räi tábáhtum láá suu adâlduvah já sun lii sivnám toi kevttim láá šoddâm anarâšâi ohtsâš pyerrin viärdádâs uáivil lii ruokâsmittiđ mii eelliđ jieččân eellimuásist já lyettiđ já turvâstiđ ubâ eellim já mii talentah láá suu adalduvâh te uážžup ruhâdâllâđ iše mii elimân já puátteevuotân sääni iätá näävt poolâ lam lonestâm tuu lam tuu noomâ mield koččom tun lah muu väärih virâččii já čuumah suáibuččii te muu rähisvuotâ tunjin ij viirâ ige muu ráávhulitto suáibu lii nuuvt ete meiddei taggaar olmooš kote lii čiehâm talentâs uážžu ruokkâdávt väldiđ tom kiävtun tastko elimist ij taarbâš poollâđ lii ármugâs já sun addel mijjân puátteevuođâ já tuáivu já kulttuur tutkâmservi vuáđudui vuáđudui ja kultuvrra dutkansearvi já kulttuur tutkâmservi da kulttuur tuʹtǩǩeemsieʹbrr kielen ja kulttuurin tutkimusseura lii tieđâlâš servi mon ulmen lii ovdediđ sämikielâ já kulttuur tieđâlijn kevttimohtâvuođâin uáivilduvvojeh puoh sarnum sämikielah spesiaalsyergi lii sämikielâ já kulttuur nonnim toimâmulmeh iä vuáđuduu etnisâš tuáváážân pic tieđâlâš toimáid eromâšávt kielân já ton nonniimân sierâ konteevstâin sehe ovtâskâs ulmuu et juávhu teikâ kielâsárnoi juávhu tääsist toimâkuávlun lii ubâ ulmen lii sämikielâ já kulttuur tutkâm já ovdediđ taan paradigma tobdosintoohâm já almugijkoskâsávt tutkâm mii huksee tuđhâttettei já totkei koskâsii täsiárvusii vuáruvaiguttâs já lasseet sämikulttuur já eres kulttuurij koskâsii ibárdâs tiäđu já tiätámuš ucceeblovo- já algâaalmugkielâin já kulttuurijn sämikielâ nonnim já macâttem vijđáht ubâ sämikiel kielâ- já kulttuurpirrâsijd moh išedeh sämikielâ siäilum ubâ enâmist sämikielâ kevttim já macâttiđ kielâ anon tobbeen kost ton kevttim lii lappum teikâ kiäppánâm sierâ kielâkevttimohtâvuođâin kyevti- já maaŋgâkielâgvuođâ toin naalijn et sämikielân piergee riijkâraajij rasta já ain eenâb maaŋgâkielâlii ohtsâškoddeest-uv sämikielâ nonniimân labdaseijee hahhuid já kulttuur tutkâmservi vuáđđud tieđâlii almostittemrááiđu ja kultuvrra dutkansearvvi dieđalaš áigečála já kulttuur tutkâmseervi tieđâlâš äigičaalâ da kulttuur tuʹtǩǩeemsieʹbr tiõđlaž äi ǧǧpââ ´jjlõstt ulmen lii finniđ sämikielâ nanosubbooht anon tiettuu kiellân já faallâđ lohheidis tutkâmân vuáđuduvvee tiäđu nuuvt sämikielâst ko kulttuurist-uv eromâšávt maaŋgâkielâgvuođâst já luhostum kielânonnimohjelmijn tuáivu ennuu jesânijd persovn- já servijesânijd moh jieijâs toimáin nannejeh sämikielâ já sämikulttuur jyehih kielâ- já kulttuurtiätámuš sehe ovdedeh syergi tieđâlii tutkâm jesânin puáhtá uuccâđ rijjâ čaallum ucâmuššáin mii čujottuvvoo já kulttuur tutkâmseervi haldâttâssân kalga oinuđ moin naalijn occee kiäččá et sun oovded tutkâmseervi toimâprinsiipijd ulmuuh labdeh ucâmušân vuáđuštâlmijd já cv vuolgâtteh vuáđuštâlmijd njuolgâdusâid toimâčielgiittâs já tiličielgiittâs puáhtá toimâttiđ sämikielân teikâ suomâkielân ruotâielân teikâ eŋgâlâskielân toimâttuvvojeh čujottâsân tutkamservi@gmail.com adelává saavâjođetteijee já čällee saavâjođetteijee värisaavâjođetteijee čällee irja.seurujarvi-kari@helsinki.fi marja-liisa.olthuis@oulu.fi puh puh reeisu já nieidah lávlumjuávkku vuoitij jieijâs sarja taaiđâtábáhtuumeest já peesâi tábáhtumán muoi já čälleen tast maid mij poorgâim tobbeen vuolgijm bussijn uási vyelgein lâi vuálgâm jo lonottui vyeijee lijjii hävskis ulmuuh kove hárjuttâl mij iäráseh poođijm te poođij tohon lâi vuálgám jo oho ovdil enijnis já ejijnis puovttijn hooteel kost lijjii-uv jo vyerdimin já mij viežâim mii čovduu respaast viste nummeer lâi maŋa mij moonâim puurrâđ škoovlân tobbeen lâi makaronloová purrâmuššân maŋa mij eelijm šoppaamin oostij tobbeen lahcâjieŋâ já liipu mij moonâim maasâd hotellin te muoi keijáim mij vuolgijm kulttuur tábáhtume algâjuuhlán tobbeen čuojâttij mii lâi jazz-bändi já kertovat mii lâi nieidâi lávlumjuávkku iä lamaš ennuu ulmuuh poođijm maasâd hotellin te já viežžáin tonnikyelipica eehidpittán já mij hárjuttâláim ton puudâ lavluu maŋa mij moonâim uáđđáđ iiđeed mij moonâim puurrâđ iiđeedpitá purâdemsalin puurâim ovdâmerkkân leeibi piärgu kuurku oomeensääpi já muffins mij piejâim mááccuhijd pajalân hárjuttâlâim vala ohtii já moonâim oppeet puurrâđ škoovlân maŋa mij moonâim työväenopiston lávluđ ko peesâim lávluđ te mij vuordijm kuárus luokkavisteest mii vuáru já vala saliuuvsâ tyehin-uv ko lâi mii vuáru te mij lâim tuáivum et puáđáččii vittâ mikrofon mutâ pottii-uv tuše kyehti moonâi pyereest já mij finnijm tuše pyeri árvuštâlmijd ettii ete mij lâim ruokkâdeh já ete mist lijjii mučis jienah ettii meid ete kandâi jienah kullojii pyerebeht ko nieidâi jienah lavluu mii lasseen ovdâmerkkân konservatorion kanteletrio já keejâim já kuldâlijm meid rap já rhythm and blues bäändijd toh lijjii häävskih já pyereh vuolgijm puurrâđ škoovlân já tom maŋa mij moonâim hotellin molsođ pihtâsijd já vuolgijm vuoijâđ lijjii kulmâ hävskis čäcičierâstâllâmluáhá lâi taggaar kost lâi sevŋâd nubbe lâi taggaar mast koolgâi čierâstâllâđ riggein já kuálmádist lâi loopâst njuškiittâh iäláh te kannat eelliđ tobbeen maŋa mij eelijm purâmin maŋa mij eelijm keččâmin ehidist bäändijd já lijjii hirmâd pyereh maŋa lâi-uv jo uáđđámäigi iiđeedpitá maŋa mij eelijm kävppitorist mutâ mihheen kaavpijd ij lamaš áávus muidego ohtâ lahcâjieŋâkioski lâi meid áávus eelijm uástimin njálgáid já majemuid tulijáid pááikán mij moonâin buusin já eelijm lanneest čuovâkuuvijd väldimin ääigi mij keejâim dvd-elleekove ympäri päivässä já mij lâim-uv jo mij já moonâim buussist taksijn pááikán neelji ääigi iđedist já oođijn tijme räi já koccáin láin olgon masa ubâ peeivi spellâmin jyelgipáálu já ehidist piäká enni já eeči viežžáin suu pááikán já trendijuhâmuš vâi ärbivuáválâš taalhâs lii lamaš saavâin távjá moonnâm aaigijn loostâin sehe interneetist sierâlágán čalluin ulmuuh savâsteleh tyevlist já magareh vaikuttâsah tast láá tiervâsvuotân láá movtáskâm kevttiđ tom ettâđ ete tyevliteejâ juhâmist lii šoddâm nuuvt pivnohis äšši et tot lii jo megatrendlâš tyevli nommâ lii pakurikääpä já tieđâlâš nommâ lii lii sääni čááná ađâi spabbâ mut jiešalnees tot uási mon uáinip já mon kevttip ij lekken čááná mut šodâlmâs mast iä lah itoseh láá kale kuobbâreh mut tyevli iđosenni puátá uáinusân muorâ vyelni eskin talle ko tot lii jáámmám šaddeh meid eskin talle láá mieskâdeijeekuobbâreh moh kávnojeh lostâmuorâin távjá soovijn čapis já čiiđâ hámásâš päähi lii älkkee tubdâđ já huámmášiđ muorâi ruŋgo alne njuámu ko muorâ ruŋgo lii vahadum já kuobâr piäsá tast siisâ koddá muorâ ivveest tyevli kevttim ärbivyevih láá kuheh mutâ hirmâd ennuv tiätu ij lah siäilum taan peevi räi et tyevli talhâsin kevttim madduuh láá vuálgus nuorttân ađai já tyevli herbalistlâš kevttimhistorjá uulât ain ive kiäčán tot lâi kočodum oortâi kunâgâssân ton vaikuttâsâi keežild mield tyevli kevttui tiervâsvuođâ paijeentoollâm já eellimave kuhedem tiet tyevli lii lamaš kiävtust puoh vijđásumosávt mut ton kevttimhistorjást ij lah tärhis tiätu iivijd tyevli lii kuittâg kuullâm aalmugtálhutemärbivuáhán tipšui ovdâmerkkân puurâs tuberkulos diabetes jieškote-uvlágán čuávjitaavdah teikkâ lišketaavdah maŋâ tyevli lâi vijđásávt kiävtust käähvi saajeest ko olmâ käähvi ij finnim sämmiliih láá kiävttám tom meiddei teeijân já talhâsin nuorttâsämmiliih juheh ennuv teejâ já sij láá nuurrâm tyevli teejâ amnâsin ive ääigi tyevlist láá rahtum suullân tutkâmuššâd láá maaŋgah amnâsuásih main láá vaikuttâsah tiervâsvuotân já taavdâi estimân sehe puárránmân láá paijeel antioksidanttid sehe eres amnâsuásih moh láá pyereh tiervâsvuotân já moh aktiivlávt vuástálisteh virusijd bakteerijd já purâsseelâid naanood vuástálistemnaavcâid já iššeed leencui vuástá lii ereslágán uáivil tyevli vaikuttâsâin mielâst tutkâmusah iä lah tuárvi oskottetteeh ige tyevli vaikuttâsâid pyevti vuáđustâllâđ mahten mielâst ton vyeimi lii tuše oskotáálhudmist tyevli markkâneh lekkâsii ko purrâmâškálvutorvovirgetoimâttâh tiiptij ton kiävtu laseravâdâssân já uccâ mittokaava kiävtust ovtâmerkkân teejâst valjij tyevli ive talhâsšaddon kalga nuurrâđ tuše ellee muorâin vâi ton pehtilis amnâseh vaikutteh ferttee njizzeđ muorâst várugávt já vahâgittiđ muorâ nuuvt uccáá ko máhđulâš päikkikuávlust tyevli nurâmân jieijâs kiävtun staatâ enâmijn ij taarbâš love peic aalmugmeeccist teikkâ luándumeeccist ferttee ain leđe eennâm omâsteijee lope maŋâ tyevli kannat čuoppâđ pitážin já kuškâdiđ uuvnâst säävnist teikkâ peeivipaštust olgon ääigi uuvnâ luŋká kalga toollâđ áávus puáhtá vuoššâđ oles tyevlin pittán teikkâ jávvun haalijd millođ tyevli já kevttiđ jáávuid te tom kannat millođ vorâsin já eskin talle kuškâdiđ eenâb puorijd amnasijđ finnee mađe ucceeb pittán tom vuášá vuoššâm äigi lii kiddâ tast mon tevkis teejâ haalijd puáhtá lasettiđ njaddosijd smaakâ mield puáhtá kevttiđ maaŋgânáál tyevli liemâ suápá pyereest veikkâ piärgumáállásân pirtelön teikkâ kááhván liemân šadda njaalgâ käähvi finnee fiijnâ smaakâ já ivne jis tom vuášá tyevliliemâst muštâlij ete tovle suu ečirokke laavij vuoššâđ uáli viehâvis tyevliliemâ liemâspääđist moin sun puovtij ciiccâđ ađai päiniđ pumbulviermijd še läävejii päiniđ tyevliliemâst mut kevttii tom še käähvi korviken tâi ton lasattâssân ađai jotkân sämmilijn láá lamaš eres-uv vyevih kevttiđ tyevli ličij hitruu tiettiđ eenâb-uv taan ääšist ij haalid jieš vyelgiđ miäcán viežžâđ tyevli taan ääigi tom puáhtá uástiđ käävpist-uv tehálâš mušteđ et antibiotijd penisilliin voorâkáđáldumestimtalkkâsijd teikkâ suonâsiskáldâs glukoos ij pyevti kevttiđ siämmáá ääigi tuovlijn tondet ko ton vaikuttâsah láá vyestikečileh ij soovâ tallegin jis lii kuobârallergia láá ennuv mahdulâsvuođah tálhudem já tiervâsvuođâ ovdedem várás mutâ maaŋgah láá vala kavnâhánnáá luándu talkkâseh lijjii ulmuid uáppáseh já argâpiäiváliih lii pyeri et ulmuuh láá oppeet kiddiistum tain tyevli lii trendijuhâmuš te tast láá vissásávt meid pyereh vaikuttâsah tiervâsvuotân tiervâttâs servi finnij uđđâ stiivrâ kuovâmáánust já tääl čálám vuossâmuu keerdi seervi saavâjođetteijen servi lii tiäđust-uv siämmáš servi ko ovdil-uv mut muu mielâst miinii lii kuittâg muttum aainâs-uv mun ferttiim hárjániđ toos et seervi kuhesáigásâš saavâjođetteijee já čällee iävá innig tooimâgin saavâjođetteijen já čällen tego uási mottoomlágán instituutiost ličij lappum tobdo ij lah mihheen immâšijd tastko suoi lává stivrim seervi oles niäljádâsihečyeđe ivveest ihán ohtâvuođâst halijdâm-uv kijtteđ sunnuu váimulávt anarâškielâ pyerrin porgum pargoost mii luhhoost ain juátkoo tuáimá ain seervi stiivrâst já parga kielâašijgijn já toin naalijn sun ain táárbu mield rävvee maajeeldpuátteidis vuod tooimât tego taan-uv räi saavâjođetteijee luáttámuštooimâ vuástáväldim lii lamaš nube tááhust älkkee já nube tááhust vaigâd tot lii lamaš toin naalijn et lam majemui ivij stivrim anarâškielâ tievâsmittemškovliittâs mii lii vuávájum já toimâm seervist pargokieddi lii siämmást šoddâm uápisin ige toin naalijn lah lamaš väädis väldiđ ovdâsvástádâs seervi pargeehaldâttâsâstkin meiddei lamaš tievâsmittemškovliittâs loopâpelni ucâmin ruttâdem kyevti uđđâsumos kielâpiervâlân nuuvt et vuáijum kielâpiervâlij budjetmaailmân poođij luándulávt jieččân pargoi fáárust piäiválii pargoost kielâtipšon totken já ollâopâttuv lehtorin vuod láá šoddâm kontakteh moh láá seervi tooimâst-uv anoliih unohis peleh-uv luáttámuštooimâ vuástáväldimist láá lamaš kavnâđ ääigi seervi pargoid piäiválii pargo já perruu lasseen lukkon láá šiev pargoskipáreh nuuvt et lam pastam jyehiđ ovdâsvástádâs vädis peellin lii lamaš tot ko jiem aasâ aldasijn pic kaartâm porgâđ uási pargoin káidus- já mätkilavkkâpargen čälijdijn čokkáám kirdemmašinist já lam joođoost tááhust mätkilavkkâpargovuáhán hárján iäge kirdemmääđhih siste lah nuuvt kuheh ko vistig sátáččij nabdeđ olgoeennâm läävee paldeđ et ko kerd jieččân piäiváliih pargoh já meiddei tievâsmittemškovliittâs ornim láá luhostum káiduspargon te amahân te seervi pargohkin iä kolgâččii leđe tađe komáluboh ko piäiválâš pargoidân keežild kuittâg-uv ferttiim mađhâšiđ távjá siämmái mađhij ohtâvuotân puáhtá älkkeht orniđ stivrâčuákkimijd-uv já čokánistiđ njunáluvâi seervi ulmuigijn-uv váimustân tuáivuttiđ seervi uđđâ stiivrân já seervi puoh pargeid luho já moovtâ anarâškielâ oovdedmân kielâjuávhuš finnee ennuv ááigán ko tot pasta porgâđ oovtâst já tuostâ luándun kulá uđđâs já oommâs uuccâm já tárbu čielgiđ aaššijd sahhiivuotâ lii ennuv ovdedâm tutkâmuš já toin naalijn pyeredâm ulmui eellimtile stuorrâ kavnâmušah nuuvt tego om šleđgâ ruuvtah já aatoom láá eenâb já ucceeb puáđusin ulmuu vuáđuhaalust väldiđ čielgâs äšši lii tiäđust-uv tot et mon ennuv taah kavnâmušah kiävttojeh ulmui ävkkin já mon ennuv vahâgin sujâi tiet olmooš lii kavnâm merâkiäinu máddáákeeji pirrâ já kuárŋum alemuu čohe oolâ olmooš ličij tuuttâm jyehipiäiválii eellimtilán te maaŋgâ ääši ovdánem ličij pááccâm olášuuhánnáá teikâ kuittâg maŋanum ennuv ulmuuh láá joskâm jotemist taggaar oopâ mon keejist vuárdá šiev áámmât já tienâs kiinii lii joba luoppâm torvolâš virgeest já álgâm epivises viggâmuššáid mast kievhivuođâ máhđulâšvuotâ lii stuárráb ko jáválâšvuotâ motomijn tágárijn ulmuin lii šoddâm pegâlmâs kirječällee taaiđâčeppi njunošvalastellee riges liikealmai jna ko oroi lemin čielgâs et anarâškielâ láppoo oovtâ suhâpuolvâ ääigi kavnui tyestilvuotâ ovdediđ aaššijd uđđâ vuovijguin servi já puátuseh láá vijđáht tiäđust koolgâi leđe tast-uv et algâttui ij vaarâ kaleskin oskom et kielâpiervâl finnee tágárijd puátusijd ááigán moh láá tääl uáinimist piervâlpárnááh láá jo peessâm vuáđuškoovlâst álgá čiččâd taggaar luuhâmihe et škoovlâst lii anarâškielâ lasseen meiddei eres oppâamnâsij máttááttâs anarâškielân servi áigu finniđ ááigán anarâškuávddáá lâi muáddi ive tassaaš et annoo anarâš tutkâmkuávdáš tutkâmkuávdášjuurdâ lii vijđánâm kalga leđe anarâškuávdáš mast lii eres-uv ko tutkâmuš váráshân láá ollâopâttuvah moigui puáhtá porgâđ oovtâst liččii meiddei arkkâdâh loostâ toimâttâs nuorâi toimâ jna ij lah vala tiäđust ige toimâsajegin mut kalga kuittâg irâttiđ tot ličij jis mij finniičijm taam jieččân kuávddáá ovdil ko sämitigge kulttuurkuávddáá ko tággáár uccâ almugâš tego anarâšah-uv viggá ovdediđ kielâ já kulttuur te ij koolgâ smiettâđ meendu ennuv et lii-uvsun taat máhđulâš keččâđ kuhás já uáiniđ ovdâskulij kalga orvâđ pargo ij lah pessimistâi pargo pággu leđe optimist tuáivuččim meiddei et taat mii toimâ adeličij eres-uv sämmilâšjuávhoid moovtâ já tyestilvuođâ riemmâđ älššidiđ kielâs pyerrin nuorttâliih pieijih joton tágárijd vuáháduvâid ennuv kielâpiervâleh anarâškielâ kielâpiervâleh leđe nuuvt maŋgâ kielâžân pijsáá kale ohtâ-uv piervâl majemui aaigij karttâm čielgiiskyettiđ tom mondiet anarâškielâ ij piergii ovttáin kielâpiervâláin toos mondiet kielâpiervâlij mere lii lamaš pággu lasettiđ oovtâst kuulmân láá puáttám anarâškielâ iäláskittem uáinust mij tiettip-uv anarâškielâ sárnooh láá suullân já kielâ sárnumkuávlu lii mudoi-uv eennâmtieđâlávt kärži äšši kielâ sirdem tááhust lii tot et kielâsuhâpuolvâi kielâttum keežild iänááš sárnooh láá suullân teikâ vala-uv puárrásuboh sirdâšume iähtunhân lii tot et kielâst láá meiddei pärnisárnooh já pargoahasâš sárnooh pyeri kuovllistiđ statistiikân anarâškielâ kielâpiervâl algâttij tooimâs ive já tot lii taan räi pastam máttááttiđ anarâškielâ nyevt páárnážân pärnimeeri lii lamaš tallain pargeemeerijn maksimi mut liijkágin taat pärnimeeri ij pyevtit kielân eenâb ko suullân uđđâ kielâsárnod ivveest tááhust jyehi suhâpuolvâst kiävá nuuvt et kielâpiirâs patârit ulmuid adai puohah kielâsárnooh iä šoodâgin kielâsirden konstâ toos et kielâsárnooh šaddeh eenâb puátteevuođâst lii kielâpiervâlij mere lasettem uáinust kulmâ kielâpiervâl-uv láá uáli uccáá tááhust lii pyeri mušteđ et anarâškielâ lii kiävttám maorikielâ kielâpiervâlmeetood já maoripiervâleh láá lamaš pyeremui aigij toimâmin paijeel mij muštep tooimâi kielâpiervâl jo loopâst mut ko tot lopâttui já toimâ muttui kielâ- já kulttuursijdân siämmást nuuvâi meiddei anarâškielâ sirdem párnái kiellân anarâškielâ kielâ- já kulttuursiijdâst ellii iänááš nissoonulmuuh kietâtuojij keežild eeđâ et taat toimâ ličij lamaš mahten hyeni mut tääl anarâškielâ lii kuittâg monâttâm love mávsulii ive pärnisárnoi pajasšoddâdmist pärnisárnoi finniimân kielâ- já kulttuursiijdâ ceggim ij lah lamaš meendugin šiev konstâ ääigi lii meiddei lamaš korrâ pargo čielgiđ tom et kielâpiervâleh láá sämmilij nanosumos vyehi pajasšoddâdiđ uđđâ kielâsárnoid já kielâ sirdem lii kuhesáigásâš proosees iäláskittem uhken lii meiddei tot et laahâ ij tuubdâ kielâpiervâlijd já tagareh tooimah moh váhágin kyeskih párnáid já sämikelân láá kočodum kielâpiervâlin kielâkerhoh iä šoddâd uđđâ kielâsárnoid tego kielâpiervâleh maht talle jis nabda kielâkerhoid kielâpiervâlin ulmuuh koccájeh nyevt ive keččin kielâ hyenes tilán já omâttâlleh et kielâpiervâleh iä lekken pajasšoddâdâm uđđâ kielâsárnoid tego lâi juurdân lii tehelâš et kielâpiervâlmeetood tuáimá tego tot lii vuávájum-uv meiddei tehelâš viggâđ toos et kielâpiervâleh šaddeh tuárvi ennuv nuuvt et kielâsárnoi meeri tuođâlávt lassaanškuát ličij talle kielâ iäláskittem tááhust torvolâš kielâpiervâlij meeri anarâškielâ várás persovnlávt uáináččim aainâs-uv anarâškielâ kielâpiervâlid tááhust kielâ kolgâččij vijđediđ kieldâ ulguupel-uv onnuuččii ain eenâb kielâpiervâlpargeeh taas visioh rahtuuččii oskom et piervâlij kevtteeh še kavnuuččii statistiikâi mieldhân jo prosenttâd sämipárnáin ääsih ulguupeln tutkâđ kost taah anarâš párnááh iänááš liččii äšši lii kuittâg tot et kielâlaahâ ij kuoskâ kieldáid sämikuávlu ulguupeln adai maht kennigâttiđ lädikieldâid sämikiel peivitipšo orniimân peht finnee uđđâ pargeid kiäh láá iänááš-uv sämikielâ nubben kiellân sárnooh čuolmâi čuávdimân onnuuččij totkei politijkkârij já ruttâmieđetteijei ohtsâšpargo tulkkum lam ovdil čáállâm masa ävhittes jurgâlusâin mun arvâlim nuuvt et puoh jyevdilis äššipápárij jurgâlem sajan kolgâččij toos kevttum ruuđâid pieijâđ ávhálub tevstáid om oppâkirjijd lii arttâ čäälliđ masa ävhittes tulkkuumist sämitige čuákkimijn tulkkojuvvojeh puoh ääših kuulmâ sämikielân nuuvt kuhháá ko čuákkim piištiš et tulkkum mana tušás ko masa kihheen ij kuldâl tulkkum kuldâleijeeh liijká vala láá-uv ain maaŋgâs mut anarâš- já nuorttâkielâ kuldâleijeeh kal iä lah masa ohtâgin kal lii ton peeleest älkkeb et jis váibá tulkkuđ já säänih šaddeh uuccâmnáál te ij kihheen oinuu vilppomin tulhâi kuávlun et maht tot tulkkâ nievt čuorbuš sárnooh vist sárnuh tyeldih hirmâd jotelávt já talle tom ij kiergân tulkkuđ pyereest sárnoo saavâst sáttá meiddei jiermi joto potkânâddâđ saavâ ferttee tiäđust-uv viggâđ tulkkuđ nuuvt maht tot lii ij tulkkâ koolgâ tom tivodiđ tast še lii anarâškielâ tuulhâst älkkeb kihheen tuulhâ lääiti tuulhâ pargo lii tulkkuđ ige smiettâđ tom ávhálâšvuođâ liijká motomin oro et lii porgâmin ävhittes pargo puáhtá smietâstiđ tom et mon ennuv ruttâ mana kuulmâ kielân tulkkuumân lii tiäđust-uv säämi kielâlaavâ suijâ já ánsu mield puoh staatâ já kieldâ palvâlusah kalgeh adeluđ meiddei sämikielân meiddei iättoo et sämikiellân nabdojeh puoh kulmâ sarnum sämikielâ lii val jieijâs pargo-oornigist-uv meridâm et puoh sämikielah láá täsiárvusiih puoh lii stuorrâ prinsiiplâš ovdánem ucceeblovo sämikielâi tááhust kolgâččij peicâ rammuđ ige läittiđ kielâlaavâ já tom tuottântoohâm kolgâččij kuittâg taan tulkkumääšist uáiniđ táágu peht nuuvt et tot olášit ulmuu vuáđuvuoigâdvuođâ finniđ palvâlusâid jieijâs eenikielân ko tááláá sämitiggeest anarâškielâ ij lah eenikiellân oovtâstkin te tulkkum páácá tuše ton lahâceehi olášitteijen et virgeomâhâš kalga faallâđ kielâpalvâlusâid jo valmâšin nuuvt et ij faalâ tuše talle ko kiinii váátá taid lii tot-uv sämitigge jieš čáittá ovdâmeerhâ iärásáid-uv kuittâg lii tuáivumist et valduuččii anon pehtiluboh vyevih moiguin anarâškielâ já anarâšâi tile ovdeduvvoo sämitiggeest ij lah ohtâgin anarâškielâlâš jeessân ličij te ij taam čalluugin tarbâšiččii čäälliđ vaaljâin mij kolgâp anneeđ huolâ tast et tiggeest já ton lävdikuudijn liččii anarâškielâliih jesâneh ličij tuulhâi paalhijn-uv rievtis ano já tuulhâin-uv pyereeb motivaatio láá taan paje mudoi-uv sämitiggeest motomijn aašijn kopsettâttâm eidu väljejum vaaljâlävdikoddeest ij lah ohtâgin anarâš ij värijesâningin ijba liččii meendu mohtišis pargo tääl toimâđgin ko stuorrâ uási naavcâin oro monâmin rijdâlmân lii ennuv pyerediđ sämitigge kolgâččij hilgođ áhčááttâllâm pyerettesvuođâ já kađâšvuođâ määđhi loppâ njuhčâmáánu pelimuddoost väzzimin mieldi ko vuátám omâs luodâid lijjii uceh já toh lijjii čielgâsávt monnii neeljijuolgâg ellee luodah já lihâdem lâi lamaš vaigâd tom mielân et huáđđoo lii lamaš uárree veikkâ läävhih lijjii-uv uáli uánihááh läävee njuškođ mut taat ellee lâi uáhum tegu vaaibâh čiermih te läävee porgâđ et ellee lâi peessâm maađij rasta jeđe lâi kuárŋum uánihis lavhijguin peŋka paijeel já lappum toho tađe eenâb smiettâm tom ääši tábáhtusâst lâi kuullâm suullâm kulmâ peeivi ko lijjim oppeet väzzimin myetistâm lâi iho muáddi seenti tien siämmáá saje lappâd kogo lijjim uáinám taid lammâšun uárree luodâid mut jiem aiccâm maiden já pelimuddoost jorgeetmin já ko te pyevtittâm siämmáá sajan kogo vuottim taid uárree luodâid te oppeet oinim taid lâi puáttám tobbeen vyeppee kuávlust já siämmáá saajeest ko muáddi peeivi ovdeláá-uv lâi luáštádâttâm keppâjotoluv kiäinu oolâ fárudâm ton rasta jeđe tuopâdâttâm peŋka oolâ kost tot lâi kuáhtám sorme lâi tom čovádâm jeđe kirdelâm must ij tiäđustkin lamaš väzzimmääđhist kamera mieldi tađe eenâb ko meettermittogin ko pyevtittim pááikán te elâččim tuuveest viežžâmin kamera já meettermito jeđe vyeijilim tábáhtussajan nuuvt jotelávt ko máhđulâš lijjii ain siämmáá saajeest ige kihheen lamaš kiergânâm taid sotkâđ kovvejim saje já mittedim muottui pááccám suájákejij kooskâ mii lâi suullân senttid saahâ ferttee leđe kuáppilväälist ađai jierssest ko piehânjeh iä vala njuhčâmáánust lah puáttám hadde tassaaš čaallim vuorâččâsâst já ton haddeest vuorâččâs časkâdij ubâ kylá čuovâid mottoom ááigán ko parttâšui šleđgâmundee oolâ siäivudijn já kuorbâi toos mainâsist lii nuuvtkočodum luholâš loppâ veikkâ saahâ lii-uv haddeest uárree haddeest oinui távjá loddepiemmânlyevdi alne puáidáhis uárree já jurdâččim ton lemin lamaš šiev piämust ađai paccâhâšhivvâduv paaldâst ko lâi nuuvt šiev ollâsist mielân et amahânde tie lii tot uárree mii telkkar máinusist siävá pähkinijguin kyermejum kyermiauto aldeláá auto ooroost já šavgâl ubâ pähkinkyermi uárree čujottâm sajan tooimâid čuávudijn imâštellim váhá et uárree táválávt roškái ain táálu nurhe tuáhá ijge ruotâstâm meeci kuávlun nuuvtko ličij lamaš nabdemist ij tast mihheen uárreeba jieš tiätá kuus kuás-uv lii monâmin já maid porgâmin tááhust taat uárree oroi lemin mottoomlágán hosmiäštár kote vuájálitij ovttuu eres uárreid kiäinusis vâi piäsá jieš herskustâllâđ ohtuunis pähkinijguin já piäivááräsisiemânijguin tot häppilis huáđđoo lii-uv te uccâloddáid tot tiiptij ráávhust purâdiđ lyevdi alne tâi riävtui tot ij vaijaam toid maiden ko loddáin lijjii suájáh lijjim autokáttus vyelni maidnii iäránušmin ko kulluuškuođij skooppân káátu alne tobbeen lemin lädikuávskáid ko toh läävejii motomin kiärávuššâđ káátu alne jiemge tađe eenâb smietâškuáttám ääši viiššâm ubâ kovŋiđgin taid meddâl kale toh tobbeen vuálgáččii äiginis meddâl kuittâg oroi jotkuumin já ferttejim-uv moonnâđ olgoláá vâi uáináččim káátu oolâ magareh kiŋgâreh tobbeen liččii monâmin alne ij lamaš kihheen ijge mihheen skovijdeijeeh ferttiiččii leđe lieggâkáátu já kolmâkáátu kooskâst railâsij mield luptâluuŋkán já kuovlâlistim toho mut ij tobbeengin oinum mihheen já liijká skooppân kullui skooppân kullui kolmâkáátu vuoluupiäláá paahvi já kolmâkáátu kooskâst já tääl tobbeen kullui meiddei jiänáttâllâm-uv mast tubdim já ervidim et uárreeveerdi tot tääl lâš tobbeen maidnii porgâmin paamus tábáhtum uárree piäsá paahvi já káátu kooskân te vissásávt tot pesâččij meiddei luuptân-uv táálust lii nuuvtkočodum tuplavartti káttu mii uáivild tom et toh káttutuálbuseh láá tagareh párulágáneh párukoskâ suullân senttid lusis muorârailâsijd restháá vuástá já korŋiistim várdáástâllâđ loomijd mut toi siste lâi sevŋâd jiemge uáinám maiden et tääl te lâš uárree huksiimin olssis poorâ já ferttiiččim tom estiđ ovdilgo čivgá láánjáá já skurbâlim ton káttuluámi mield moi suulâin jurdâččim skooppân kulluđ já eštus forgâ kuikettáin kyehti uárreeuđâgáá uáinusân main nubbe koočâi vala enâmân já nubbe kiäsádâđâi maasâd káttuluámán koččâm uđâgâžân ij orroom keevvâm mahten já tot roškái auto monnjâskiäru vuálá keččâđ et maht tibe te keevâi toos mut totkis lâi innig tobbeen muu vuordâšmin senttisâš uđâgâš lâi moonnâm kiäinusis ko uárree lâi juo asâidum káttum vuálá lâi innig maŋŋeed vuájálittiđ tom já ton uđâgáid meddâl ličij porgâmist innig tot et uárree estuuččij čivgâmist nube keerdi luuptân ko vissásávt tot tom porgâččij loppâkeesist loomijd káátu maddáápele restháást já toh lijjii puohnâssân merhâšij tom et taavaabeln liččii siämmáá ennuu ađai puohnâssân luámmid mun taid topâččim ávttám eres ko vyelgiđ ryevdikáávpán kejâstâllâđ jispa tobbeen kavnuuččij čuávdus áášán kavnuihân tobbeen lijjii tagareh muádi miili asosiih já x senttisiih ryevdih main lijjii oovce sruuvâräigid juo valmâšin já hadde senttid stukkâ merhâšij tom et ferttiiččim pieijâđ ruuđâ ruovdij várás eurod tarbâšiččim sruuvâid já vâi ulâttiččim stelliistâllâđ ruovdijd sajasis vala taid-uv já toh maksii ohtsis eurod tarbâšij hadden šoodâi eurod taah puoh lijjii skáppojum lâi innig oovdâst ruovdij sruuviistâllâm loomij oovdân já tot pargo piištij suullân käävci tijmed makaš rekinistáččij vala jieijâs-uv paargon maidnii veikkâba eurod tiijmán te puohnâssân čuávjiuárree hadden šoodâi suullân eurod mii ličij puáris ruuđâst märkkid já inflaatio vala oolâ toh taan ääigi miärušteleh rávhuiduttum ellei hoodijd te kolgâččij mestâ já meccituáluministeriön iävtuttiđ uárree hadden eurod já ovdeláá luvâttâllum vuáđustâsâid vala fáárun kale lâi tovle uáli tiivrâs ko tot kevttui ruttân-uv já kiitieđiš veikkâ lâš lamaš-uv tááláá ruuđâst eidu tien eurod juovlah moonnâm maaŋgah juovlah puáris aassâmpääihist lâi rahtum ihečyeđe aalgâst lâi puohtum juovlâmuorâ lâi juovlâmuorâ vaigâd viežžâđ ko lâi puolâšpeivi ige ain nuuvt älkkest kavnumgin lâi peevdist säävnist eellim kullui áptupiäiván lijjii párnááh sierâdii muorâ pirrâ lijjii puohâi ohtâsiih lâi iloäigi skaamâ täälvi kooskâst lahjijnis monnii iveh párnááh šoddii peerâ varrij uccâ kámárist jieijâs táálun nubebel vuonâ viehâ kiäppánij mut juovlâ-sääni pisoi juovlâin juovláid já meid juovlâmielâ ihe poođij juovlâi äigi mut ep lamaš innig lâi seeini tyehin ij innig riddoost muottuu tyehin eemeed lopedij viežžâđ juovlâmuorâ jieijâs meeccist ko mist iä lamaš vala nuuvt valjeest muorah lâi ennuv čuoigim já kaallim tohon paasij eeji čuoigâmsuábbi mut muorâ puohtim kavnui keessiv lieggânij já juovlâmuorâ lâi uđđâ tuuveest jurduuh jurrii puáris pääihist kuittâg et náávt lâi pyeri já ahheev lâi vala liijgás styeres tast mainâstiđ lijjii čuovah älkkee táálu liegâdiđ juovlâskeŋkkân lâi táát puoh pyeri aassâmtääsi pyeri já lieggâ mielâ iänán iäčán já munjin juovlah lâi nubbe ko enni lâi meddâlist oskomettum juovlah vala-uv mut tuotâ lâi kuárus sun lii uđđâ juovlâi uđđâ pääihist puollii kinttâleh juovlâijjâ siävŋánij jiem lamaškin ohtuu ive servi r y kirje lii almostittum oppâmateriaalruđâiguin stivrim pihtâseh servi r y servi r y loho lâi čuoigâmin lâi čuoigâm jäävri rasta já juátkâm nube pele miäcán tieđij et tobbeen kulij láá hirmâd stuorrâ jieŋâpureheh já toh lijjii ennuv sun lâi lamaš tobbeen ovdil-uv sust ij lam talle lamaš äigi tutkâđ tom saje tärkkilubbooht já tondet sun ááigui val eelliđ šiev aigijn tutkâmin loopâid-uv ton suámálâš jieŋâpuureehsaajeest lâi suullân kuulmâ kilomeetter keččin já toho čuoigâm piištij suullân tijme ko ij lamaš kuussân huáppu ooinij vuossâmuid jieŋâpurehijd lijjii stuárráábeh ko sun muuštijgin čolgâttij savehijd jyelgist já vaazij toi jieŋâpurehij lappâd maid sun lâi jo uáinâm já mon eennâm lâi jo kiergânâm tutkâđ stuorruu já stuorruu mađe eenâb vaazij ooinij veikkâ magarijd jieŋâpurehijd ucceest já keppisist stuárrás ja lussâdân vaazij ain ovdâskulij já imâštâlâi jieŋâpurehij styeresvuođâ kejâdij jieŋâpurehijd ääigis lijjii muččâdeh já iänááš ennuv kuhebeh ko sun sun váldáččij sááhá fáárun sáhhááččij oovtâ jieŋâpuureeh rasta já kiäsáččij tom sii šiiljon tot ličij muštomerkkân tast mon hitruid já suámálijd tiiŋgâid luándu puáhtá rähtiđ čuoigâlij maasâd uccâ hirsâtuuváážân kost sun lâi aassâm taan čuoigâmloma sun uážui leđe jieijâs ráávhust já passeeđ veikkâ koškepiärgu mii sust lâi-uv ennuv fáárust sun luuvâi kiirjijd já fantasiakirjeh lijjii še sunjin miellâseh sun ličij halidâm leđe tâi tego čaalij uccâ ličij lamaš pyeri jis ij mihheen iärásijdgin puávtáččii leđe iđedist vuolgij oppeet jieŋâpurehij kuuvl sust lâi-uv kiälkká já rievtis sááhá fáárust tot kiälkká lâi-uv styeres stuárráámus maid sun kaavnâi tot saatij leđe liijkás ucce stuárráámus jieŋâpureháid čuoigâi viehâ jotelávt ige kuulmâ kilomeetter mätki pištám eenâb ko tijmepele halidij tiettiđ maht kevâččij toi jieŋâpurehijguin kiälkká liijkás ucce vâi ličij-uv tot muddáág ääši smietâi ubâ ääigi lâi jo tobbeen vaaldij savehijd meddâl já cegâttij taid muottui vaazij já keejâi maaŋgâkukkosijd jieŋâpurehijd uusâi mudágis jieŋâpuureeh kiälhás várás mut taggaar ij táttum kavnuđ čokánij kiälhá oolâ vuoiŋâstiđ puoh lâi lamaš tuše hitruu mut tääl puoh lâi jo aaibâs tušše ooinij liijkás stuorrâ jieŋâpurehijd já toi paaldâst lijjii aaibâs mitáttes kukkosiih jieŋâpureheh ij tarbâšâm mut iä lam ereskukkosiihkin sun ooinij monnii liihâdmin oovtâ jieŋâpuureeh paaldâst keejâi tohon kulij tárkká mut mihheen ij oinum ijge mihheen kullum sun aalgij uđđâsist uuccâđ mudágis jieŋâpuureeh tom tieđe et ličij-uv tot lamaš veikkâ kumppi ucâmist sun ij luhostum pyereest ko siämmást koolgâi ain keččâđ pirrâsis et jis miinii oinuuččij tâi kulluuččij jo siävŋániđ ferttij vyelgiđ jieŋâpuureehttáá jurdâččij kuumpi vâi mii tot lâi suijâ lâi ko sun ij finnim tom jieŋâpuureeh kal asto lâi mut sátáččij moonnâđ kuhháá-uv ovdilgo mudágis jieŋâpuureeh kavnuuččij já jyehi peivi mon sun kiävtáččij jieŋâpuureeh ucâmân lii moonnâm tušás ääigi finniiččij jis sun váldáččij telta já uáđđimpiergâsijd fáárun já ličij jieŋâpuureehsaajeest iijâ loho koskâokko ko vuolgij val keččâđ jieŋâpurehijd lâi váldâm fáárun puoh maid ihenis sáttá tarbâšiđ väripihtâseh uáđđimsekkâ kompas kárttá tullâsäägih väritijme-uv já ennuv eres tiiŋgah lijjii suu laavhâst piergiiččij pyereest sunhân lâi jo oppâm pyereest meeccist jotteeđ vuolgij tiegu love ääigi lâi šiev paaštij já mittár čaaitij suullân love asted kolmâs vuolgij já tot ij innig nuuvt ennuv häittidâm et sun ij finnimgin tom jieŋâpuureeh aaibâs jieht val täst val äigi maŋgâ peeivi sun smietâi moonâi toho čuoigâmân äigi eenâb ko táválávt lâi lavkkâ mast lijjii hirmâd ennuv tävireh já ton lasseen val teltta moonâi suullân pelnub tijme ij häittidâm ollágin mielâst lâi hitruu čuoigâđ meeccist já šoŋŋâ lâi mudoi-uv šiev lâi talle pel kyehtinubaloh ko poođij viijmâg jieŋâpuureehsajan mii ličij jo niäljád kerdi sun ááigui telta cegâttiđ mut talle sun arvâlij kuittâg keččâđ jieŋâpurehijd vistig juuđij jieŋâpurehij lappâd já kejâstâlâi taid sun ooinij oppeet maidnii vielgâdijd liihâdmin čalmečievváin masa uáinimettumist kejâstij jotelávt toho kulij mut ij uáinâm innig maiden mii ličij puáhtâm lihâdiđ lâi kuittâg vises et ooinij maidnii já tääl tot ij vissásávt lamaš kumppi sun kejâdij jyehi kuávlun já sun ooinij-uv monnii monâmin luámán mii lâi šoddâm tast ko kyehti jieŋâpuureeh lijjii viirrâm vuástáluvâi vuolgij maajeeld mut sun ferttij kyeđđiđ telta meddâl ko tot lâi nuuvt lussâd sun kiergânij ton luámi kuuvl te sun ooinij uánihissii aaibâs suámálâš kaandâ lâi vielgis mááccuh já taggaar mallisâš kappeer já juolgijn lijjii kammuuh moh iä lamaš kuittâg poccuu näähkist rahtum tiŋgâ vuolgij patârâsân já lâi-uv paarooh kaččâđ irâttij val kačâttiđ tom kiddâ mut tiŋgâkandâ kaačâi tego puuma lamaš ävkki kačâttiđ vuoiŋâstij já vuoiŋâi váhá ääigi lâi kuittâg vises et kaččâmáin tom ij fattii kiddâ leđe rievtis skelmâ vaazij maasâd telta já laavhâ kuuvl cegâttij telta já aalgij várugávt čoonnâđ paadijd viermin joođhij tom nuuvt kuhháá et sust lijjii kuttâ viermi joođhij pargoos veikkâ ooinij-uv tom suámálâš tiiŋgâ čalmečievváin maŋgii já ličij halidâm väldiđ tom kiddâ sun piejâi telta aldasáid já čievâi taid muottuu vuálá tieđij et tot tiŋgâ keejâi ubâ ääigi maid sun poorgâi já tondet sun lâi-uv nuuvt várugâs amas tot ervidiđ maid sun lâi porgâmin pargo maŋa jo váhá siävŋánškuođij já cokkiittij tuulâ já poosij poccuu koškepiärgu purâmâššân maŋa moonâi teeltan ij kuittâg uáđđám mut vuordij kuldâlij tárkká mii olgon kullui já tábáhtui kuulâi taggaar jienâ tego kiinii toppiiččij segis muorâst hiäŋgááččij tast já te luáštáččij kivkked kieđâidis kaččâlistij olgos lummâlamppu kieđâst já ooinij monnii hiäŋgáámin viermist mii lâi muorâst kiddâ tuosâi toho já tuubdâi tállân tom lâi siämmâš tiŋgâ mii lâi kivsedâm suu tuu kiddâ ilodij muu lyešti muu tiŋgâ huihádij kivkked tun sárnuđ imâštâlâi veikkâ ij tast nuuvtkin lamaš imâštâlmâš tot aaibâs tego olmooš tom tieđe jis ličij-uv mun máátám tääl lyeštiđ muu osko tiŋgâ koorâi mun tääl luáštám tuu te tun kaačah tállân patârâsân mun kaačâ uážuh tast häldee sääni tiŋgâ lopedij keejâi tiiŋgâ kii noobdij jieijâs hälden váhá ääigi häldeeh lah sun eeđâi talle maid immâšijd mun tääbbin talle poorgâm jis jiem lah tiŋgâ koijâdij mut ko häldeeh iä lah te tungin jieh lah häldee tun tiäđáh et häldeeh iä lah jis jieh lah kuássin uáinâmgin taid tieđij et tast ij lamaš mihheen jiermijd mut ko jo tiŋgâ ij muide áigum ettâđ te sun ij viiššâm savâstâllâm juátkiđ tun lah häldee liävus nuuvt mut mast mun tiäđám kalga-uv häldeid lyettiđ puávtám lopediđ et puáhtá povvâstij já čuopâi nijbijn viärmán rääigi nuuvt et häldeetiŋgâ peesâi tast meddâl ij val tuođâštâm et tiŋgâ pisoččij kulen já váhá vuordij-uv tom et tiŋgâ kárgááččij mut ko tiŋgâ peesâi enâmân te tot paasij čuážžuđ váhá määđhi keš lâi joskâ já keejâi kuáimásis tuu nommâ lii koijâdij kivkked tuše tondet et joskâdvuotâ nuvâččij kočodeh mut noomah iä meerhâš häldeid ennuv lâškin mun koijâdâm val tuu noomâ lam sun västidij halidij vissâ val juátkiđ taam häldeesierâdem talle nuuvt smietâi syele tun tääbbin ohtuu sun talle koijâdij tääbbin lase häldeeh mun lam västidij häldei enâmist teehi keččâđ maggaar tääbbin mailm lii jurdim et kihheen ij finniiččii muu kiddâ nuuvtko tun finnejih tot lah nuuvt iimâškin ko lam návt alda ulmui vissâ koolgâi tábáhtuđ kuásnii láá kukken taan saajeest imâštâlâi mätki sáttá leđe ennuv ulmuu mielâst mut häldeid tot lii liijkás uccâ mááđhâš häldei já ulmui kooskâst eeđâi moonâi jotelávt ko koijâdâlâi häldei taavijd já nubij pelij ij huámášâm et tot čuovâ mii val lâi kiäppánij já kiäppánij ko huámášij et lâi jo sevŋâd te lâi jo liijkâs maŋŋeed lâi viehâ kukken jieijâs telttaast ige sun tääl tom innig kavnâččii lâi pááccâm kuusnii lii jo návt sevŋâd já muu teltta lii kostnii kukken ige must lah maggaargin tiätu kost tot lii kivkked eeđâi tun puávtáččih puáttiđ muu kuuvl taan iijân iävtuttij lii vissásávt mudoi-uv lieggâsub ko tuu telttaast kal mun puávtám puáttiđ västidij veikkâ sust lâi-uv váhá epiosko sun pyereest ubâ tiättâmgin kii tuot lii päikki ij lamaš kukken tuše taggaar čyeti meetterid lâi taggaar räigi keeđgist mon ij liččii huámášâm mahten jis ij liččii tiättâm tárkká et kogo kolgâččij uuccâđ moonáin siisâ lâi liegâs já táálu lâi viehâ styeres-uv lijjii suámáliih pihtâseh já eres-uv komáliih tävireh lâi tego poccuu čuárvi mut tot lâi aaibâs liijkás styeres tanen kal tieđij tom puásuialmaa kandân lasseen tot lâi čappâd ij tuostâm ervidiđgin kost tot lâi puáttâm keejâi eres tävirijd moh lijjii seeinijn lijjii puoh tego njuolgist monnii elleekooveest suámálâš elleekooveest tävireh lijjii nuuvt omâseh et ij lamaš kuássin uáinâm toi sullâsijdgin tävirijd moh tobbeen hiäŋgájii ij ubâ suu äijihkin kulen suu äijih lâi kal iällâm veikkâ kost lâi lamaš suáđist-uv já puáhtâm tobbeen hitruus piergâsijd nuuvtko miehijd já toh-uv lijjii maŋgâ soortâ kypárijd kevttum tyyki lemnuid já veikkâ maid muide mut tot ij lam val mihheen jis verdidij täviráid maid eeđah muu árvupiergâsijn koijâdij tun lah täid puoh tävirijd kavnâm imâstâlâi mun lam kiergânâm jotteeđ nuuvt ennuv taan maailmist já lam uáinâm viehâ ennuv puáris tun talle lah mun lah luuhâm mij häldeeh ep luuvâ iivijd nuuvtko tij ulmuuh ubâ ervidiđgin mun eeđâm et lam puárâsub ko čyeti ihheed tot pyevti leđe máhđulâš ij jiem mungin lah ko mut mun lam siämmáá styeres ko tun ovdâmerkkân tot ettim tunjin et mun lam häldee eellih kuhheeb ko ulmuuh jiehhân tun lah häldee eeđâi ij viiššâm innig taam sierâ sierâdiđ jurdim et tot äšši lâi jo čielgâs et mun liččim čuážžum liihâsthánnáá talle ko lijjim adlâm häldee sääni jis jiem talle lahkin häldee jiem mun tieđe kalhân iä kuássin osko muide ko sii jieijâs čoolmijd puáđi olgos tuođâštâm et taat ij lah mihheen sierâid vaaldij mááccuh siste monnii čevepäädi vuolgij olgos maajeeld čaaitij toin oovtâ jieŋâpuureeh já eeđâi kyehti sääni maid ij iberdâm vuolgij aldâgâs já jieŋâpuureeh pávkkái pitážin suoijij jieijâs kieđâiguin jieŋâpittáin val miinii koijâdij ij puáhtâm ettâđ maiden loho moonáin uđđâsist siisâ ige puáhtâm ettâđ váhá ááigán maiden sun lâi halidâm leđe tâi sun ij lamaš jurdâččâm et tot puávtáččij tábáhtuđ taan elimist kuhháá häldee puáhtá eelliđ talle koijâdij tađe eenâb smietâhánnáá mun tieđe jiemhân mun ige kihheen lah taid luuhâm västidij aalgij myettiđ já pieggâđ pyeri et sun finnij ijjâsaje smietâi keejâi tijme lâi pel oovce tuot lii koijâdij lii tijme táin puáhtá keččâđ ääigi já täst uáiná mon ennuv tijme lii tääl aavhijd tast lii kal tiäđám mudoi-uv kuás kalga maid-uv porgâđ mut táin puáhtá mittediđ ääigi tärkkilubbooht já táin puáhtá mittediđ et mon kuhháá tust mana veikkâ ko tun kaačah na veikkâ tom määđhi mon muái karttáim väzziđ teehi ton saajeest kost tun fattiittittih tust eenâb-uv tieh tun tággáár mun jiem tarbâšiččii tom mut tot sovâččij muu árvutäviráid oinim tävirijd toh tuu árvutävireh tain maggaargin árvu talle tiäđust-uv enâmist kiinii sátáččij mäksiđ tain muáddilovtuhháát tii maarhijd toh nuuvt tivrâseh imâštâlâi já muuštij čoorvijd oskoččii et toh liččii mongin árvusiih maht tust láá toh tijmeh mut must ij lah ko taat mut vyerdi kuáivuškuođij laavhâs suu kieđâin lâi väritijme mon sun lâi váldâm veikkâ ij oskom et tast ličij mihheen aavhijd sun adlij tom kuittâg ij sun kievhi lamaš täst eeđâi ko lâi váldâm tijme já oovtâ sekuntist lâi jo moonnâm nube viistán poođij tobbeen tijme saajeest suámálâš suábbi kieđâst ko adlih tijmád munjin te tääl mun adlâm tunjin taam mučis suábi keejâi tom váhá ääigi lijjii árvukeeđgih tievâ tâi tanen toh kuittâg čaittii já tot saatij leđe tuše jurduin mut aaibâs nuuvtko tast ličij váhá páštâm čuovjis čuovâ sevŋis visteest taam suábi tijmeest tot nuuvt tiivrâs lamaš eeđâi vääldi tom kuittâg vaaldij suábi ko kuoskâttij suábi te suábbi muttui nuuvtko uccâ piäivážin já čuovânitij ubâ viste čuovjis čuováin pallai já kočâttij suábi lättei váimu čooskij korrâsávt mut ko sun kejâstij te sun ooinij aaibâs uccâ njäälmi lihâdem sust já ervidij mii lâi tábáhtum kočâttih tom majettudâi porgih tuom koonstâ nuuvt-uvks addâgâsân povvâstij lii kuittâg tuu sun lasettij meridij kieđâs aldaniđ várugávt suábi já kivkked sun toppij tom ij tábáhtum lii tuu eeđâi tijme ij vissásávt lamaš nuuvt tiivrâs tot häittid tun vááldáh tom jiehke eeđâ innig maiden lâi tast maŋa joskâ ijhân häldee uážžum härdiđ láin kuhháá siijvost tondet ko ij pyereest tiättâm maid häldein kolgâččij sárnuđ eenâb tuuđhâi já irâttij kavnâđ tobdomeerhâid moh iä lamaš ulmuin ij ettâm ennuv tuše keejâi já vissâ smietâi aašijd kal tááiđám vyelgiđ uáđđáđ tääl viijmâg eeđâi ijjâ eeđâi jotelávt láá suámáliih jurduuh smietâi kal lii-uv häldee já häldein láá-uv ain suámáliih jurduuh nuuvt kuittâg lâi äijih ettâm lâi ettâm meid kuásnii et häldein láá táválávt hirmâd ennuv koleh já eres árvutävireh já sun lâi ettâm et lâi maidnii suu tävirijn-uv finnim häldein ij oskom tom láá-uv ain koonstah párnáápárnái várás uážuh uáđđiđ muu kyessivisteest eeđâi kivkked tyehin herkittij ij lamaš kuullâm ko poođij tot suápá munjin västidij siijvost mun jurdim et tun moonnih jo uáđđáđ mun vistig eellim piejâmin kyessiviste valmâšin vuolgijn kyessiviistán lâi suullân vittâ kerd käävci meetterid styeres já tobbeen lâi seŋgâ ijjâpevdi čäällimpevdi já motomeh tiiŋgah seeinijn kuittâg aldagin nuuvt ennuv ko aassâmvisteest já peevdih lijjii rahtum monnii suámálâš čuovjisláván muorâst maid ij tubdâm lâi koorâs já keppis já mudoi-uv šiev rähtimaamnâs jis ollágin tast tieđij tääbbin uáđđiđ já veikkâ čäälliđ maidnii tuon loovást peevdi alne láá čäällimpiergâseh ravvij muorâst taat lii rahtum taat seŋgâ koijâdij já kuoskâttâlâi tom nuuvt šlaajâ jieh kaavnâ kosten muidego häldei enâmijn seŋgâ lii tobbeen rahtum já taah peevdih já peenah še jiešalnees masa jyehi áinoo piergâs lii ton muorâst rahtum lii hirmâd šiev muorâ tast finnee njaalgâ heđâlmijd maid mij häldeeh kočodep tot lii šiev amnâsmuorâ tot puálá-uv kuhháá já tast puátá ennuv liegâs vuolgij kyessivisteest já keejâdškuođij viste keejâi magareh peenah láá maggaar pááppâr loovást lâi já sun kejâstij meiddei tävirijd seeinijn mut toh iä iäránâm ennuvgin aassâmviste tävirijn čokánij seeŋgâ oolâ mon sun lâi finnim lâi val-uv suu kieđâst aalgij tutkâđ tom váhá tärkkilubbooht nuuvtko tot ličij val-uv páštâm mut peivi lâi lamaš kukke ige lah iimâs jis taggaar peeivi maŋa uáiná maidnii suámálijd piejâi suábi ijjâpeevdi oolâ já viälánij seeŋgân loho koccái te sun ooinij et peivi lâi jo ollâgâsâst njuškij čuožâd já kárvudâđâi kejâstij tom mučis suábi mii lâi ijjâpeevdi alne ij páštâm ervidij et lâi lamaš liijkás vaibâm ehidist poođij suu viistán purâmâštaldrik nube kieđâst já nube kieđâst sust lâi suámálâš koppâ mast lâi čääci tâi miinii tagarijd purrâđ maidnii lii täst piärgu čapis leibi motomeh ruonâseh já tággáár pasekeeđgi čääci lah kuullâmgin tyegárijn purâmâšâin imâštâlâi lii tovben häldei enâmijn ellee puásui lii kal stuárrâb ko tii puásui čoorvijd lâi-uv vissâ uáinâm taa lii taat leibi tot lii aaibâs siämmááláván ko tii ruškis leibi tuše váhá eresivnásâš ruonâseh láá siämmááláváneh ko tist-uv mii tot pasekeeđgi čääci lii tot miinii vyeimijuhâmâšâid lah mij häldeeh tuše ettâp oovtâ keđgišlaajâ pasekeđgin já taat juhâmâš kolgá taggaar keeđgi siste siste lii-uv vissásávt vaigâd iberdiđ tot lah ubâ čääcigin lii tuše juhâmâš mii kolgá pasekeeđgist láá ennuv mineraaleh já veikkâ moh tot talle vyeimijuhâmâš puáhtáhân tom nuuvt-uv jurdâččiđ vaaldij tom taldrik já vuolgij piejâi tom taldrik peevdi oolâ já smakkij jyehi šlaajâ vuáruluvâi smakkâ lâi tego tot ličij ulmui poccuu piärgu kolgâččij njuolgist ettâđ te ij tast nuuvt ennuv lijkkum tondet ko sun lâi olmooš leibi lâi njäälgis aaibâs tego ruisleibi mast lâi sukkâr smakkâ toos lâi kuittâg pááccâm čaittii siämmáálávánin ko sun lâi hárjánâm uáiniđ mut ko sun smakkij taid te sun huámášij et smakkâ ij lamaš aldagin siämmâš tego toh liččii lamaš tiervâsluboh ko táválâš ruonâseh já toh lijjii mahtnii njálgâsuboh mii lâi puáttâm pasekeeđgist ij lamaš nuuvtkin smakkâ mut jis tárkká keejâi te puovtij uáiniđ et tot porgestij váhá poođij mielân čuávjihappotaalhâs ovdâmerkkân samarin sun lâi purrâm te sun vuolgij uuccâđ tobbeen táálu siste lâi visteest kost lâi seŋgâ já pevdi mon alne lijjii mohnii čäällimpiergâseh já eres-uv pápáreh já tiiŋgah já nurheest lâi val čukke mast lâi stuorrâ lukkâ tun purrih jo eeđâi vuolgijn olgos táálust huámásij tállân kost teltta lâi já lummâlamppu-uv oinui čáppáámin enâmist viermi paaldâst moos lâi karttâm faŋgân halidiččim čäittiđ tunjin muu päikkieennâm eeđâi kivkked eelliđ häldei enâmist smietâi monnii ääigi mon kukken tot lii häldei eennâm tot lah täst ko tijmepele mätki naa mut mon jotelávt kalga jotteeđ lah čuottii parohub ko mun toho taarbâš jotteeđ tuše čuážžuđ ubâ määđhi västidij tun tääl koijâd maiden uáináh irâttij val finniđ lase čielgâs häldei enâmist mut ij viiššâm tâi halidâm mainâstiđ talle val eenâb tast sun eeđâi et uáináh joo mun vuálgám toho talle viijmâg eeđâi mun koolgâm eelliđ jieččân tuuveest viežžâmin lase tävirijd já siämmást mun tuálvum nuubijd meddâl itten tâi mun koolgâm sirdeđ määđhi já tast mun jiem lijkkuu puáđám itten ele huolât leđe joskâ tast maid oinih iä ain ibbeerd täid aašijd lopedâm tom ulmui kunneesaanijn vuolgij sun peesâi hirsâtuve kuuvl leehâi laavhâ já račoi tom ollásávt sun aalgij tevdiđ tom uđđâsist já smietâi maid tarbâšičij häldei enâmist mainâsij mield sun talle toho piejâi halidij val eelliđ äijih kulen čäittimin suábi já ko mudoi-uv sun lâi vyelgimin kuhes máátkán te lâihân aaibâs hitruu uáiniđ äijih-uv äijih aasâi suullân viiđâčyeđe meetter keččin ij ájánâm kuhháá ko sun moonâi toho sehe vääzin já kaačân miinut keččin sun lâi uuvsâ paaldâst mast luuvâi lâi äijih nommâ lehâstij uuvsâ já lavkkij siisâ lâi čokkáámin já luhâmin uđâsloostâ äijih lâi jo viehâ puáris siämu lâi kukke mut sun lâi kuittâg aaibâs tiervâs vala lâi masa ain ilolâš já pyeri mielâst láá imâstâllâm maht sun lii nuuvt kuhháá iällâm ij tiättâm tom tárkká äijih lam uáinâm maŋgii tuu suátitävirijd já mätkimuštoid já tääl mun čááitám tággáár suábi tunjin eeđâi lah muččâd keejâi suábi mottoom ääigi vissâ váimu orostij siemin ááigán ko čalmeh lijjii muáddi seekunt tego liččii kome uáinâm ij pištám kuittâg kuhháá ige maiden tast innig perustâm váhá ääigi keččin tuše imâštâlâi mon puáris äijih jo lâi ko nyevt konstušij tun lah taam finnim äijih koijâdij já čarvij suábi kavnim tom ko mun eellim taid jieŋâpurehijd keččâmin kiälástâlâi nuuvt maiden tuše koijâdim ääigi kolloon äijih eeđâi já adlij suábi maasâd ij-uvks lah-uv mučis suábbi tot uážu läppiđ tom jurdám et tom ij kal kannat vyebdiđgin veikkâ lii-uv nuuvt muččâd tom jieš mun aigum-uv tot tuu nuuvt čuuvtij huolât ko tot lii nuuvt mučis suábbi heeppâd jis tot lappuuččij äijih majettudâi láá ain toh äijihij koonstah smietâi ko moonâi olgos já väzzilij tuve kuuvl moonâi maasâd lavŋekuátásis já joođhij rahttâttâm máátkán häldei enâmân moonâi val hirmâd kuhháá ko sun valjij maid sun váldá fáárun já maid ij suujâ tet sun vaaldij uážžum suábi-uv fáárun sun ij puáhtâm keksiđ eres suujâ ko tom et tot lâi suu áinoo häldei piergâs ko sun vuálgá häldei enâmân loho lâi váhá vaibâm valmâštâllâm lâi váldâm ennuv ääigi ehidist ääigi sun lâi kuittâg jo viehâ virkkuu sun lâi purrâm já aalgij val majemuid pargoid porgâđ määđhi várás sun čuoigâlij jieŋâpuureehsajan lâi suullân ohtânubaloh ko sun vuolgij lâi jieŋâpurehij kulen suullân koskâpeeivi ääigi ij oinum kosten vaaldij savehijdis meddâl já keejâi pirrâsis poottih jo eeđâi kyevti meetter keččin sust pallai ij kuássin lamaš vaalmâs vaalmâš vyelgiđ máátkán koijâdij pyereest ko máhulâš eeđâi váimu čooskij val korrâsávt viišâ ain paldattâllâđ muu nievt mun vaje toos maiden pyehtih jotteeđ jotelávt já siijvost láá mudoi-uv šiev peeljih ep pyevti paldattâllâđ kuáimán nuuvt kulij muái tääl vyelgeen mušte tuše čuážžuđ smietâi váhá ääigi talle ko mun kaavnâm šiev saje vazzijn mottoom ääigi já ussáin maidnii ige tiättâm maid kolgâččij uuccâđ orostij sun huihádij muái kalgeen vistig sirduđ häldeienâmân ij lah älkkee jis ij määti annoo häldee iä opâččiigin tom veikkâ keččâliččii máttááttâllâđ muái väzzileen muu päikkihäldeesiijdân lii mätki suullân kilomeetterid já muái kalgeen moonnâđ oovtâ kaavpug já tälvieennâm čoođâ ton nommâ lii tälvieennâm lii ain tälvi tobbeen häldeienâmist iveääigih iä moonâgin ääigi mield tot talle lii iveäigi tot lahkin tiäđustkin lii jieččân kielâ mast ij lah taggaar sääni ko iveäigi saajeest puáhtá leđe ain keesi nube saajeest talle lii-uv ain kiđđâ tâi čohčâ tot nuuvt puáhtá leđe kuittâg lii kiđđâ keesi čohčâ já tälvi vuáruluvâi viišâ koijâdâllâđ joolâid ij ettâm aalgij sárnuđ maidnii saanijd maid ij kuullâm ollásávt já maid kuulâi te ij iberdâm ij huámášâmgin maht eennâm aalgij muttuđ já sust oroi lemin váhá vaaibâs sun kuittâg koccái já huámášij et eennâm lâi muttum innig ij lam ollágin muotâ já jieŋâpureheh še lijjii lappum čokkáin keeđgi alne meeccist já pirrâsist uáinojii muorâšlaajah main ij tubdâm oovtâgin muái láán muu enâmist eeđâi oroi lemin pyeri mielâst mun lam tággáár saajeest jiem kal lah aaibâs čiälgus tääl imâštâlâi sirdim munnuu taan sajan ko tun lah olmooš te mun jiem puáhtâm tipteđ tuu leđe aaibâs čiälgusin váhá moivejim tuu mielâ taat tääl häldeieennâm västidij maht muái leen tääbbin tun porgih koijâd jieh tun kuittâg addii tom lah olmooš joskâ väzziláin ain ij addim ennuvgin ige sun viiššâm koijâdiđ ko sun tieđij et ij uážuččii vástádâs lâi tääl häldeieennâm já lâi pyereeb tottâliđ häldee suái poođijn sajan kost algii leđe suámálii muđušiih loostah enâmist já taggaar ruške muorâin mii ij västidâm ulmui eennâm ruške aldagin vissâ poođijm čoovčâ enâmân koijâdij várugávt taan eennâm nommâ lii čohčâeennâm lii mučis eennâm já šiev aassâmpäikki lii šiev piäldueennâm tääbbin ij kihheen talle aasâ tääbbin mut tun jieh vissâ uáini kiämmân tääbbin uáináh-uv jiem västidij povvâstâlâi lah kaavpugist čielgij kaavpugist lii ohtâ häldeieennâm kaavpug muái talle láán lii kal viehâ uccâ kaavpugâš mut häldee kal uáináččij tom lii ko čalme iärut maidnii tááluid te tast jo huámmâš et lii kaavpugist čalme tiäđust-uv láá häldeikaavpugeh jiem uáini oovtâgin ulm häldee tääbbin lii tondet ko häldeeh iä jođe nuuvtko ulmuuh kaavpijn pargoin já nuuvt ovdâskulij láá jieijâs tuuveest já kulâtteh tuše ääigi tobbeen sij maneh kuusnii te sij maneh nuuvt siijvost já várugávt et sii ij huámmâš nuuvt älkkest maht mun talle oinim tuu tobbeen jieŋâpurehij kulen saatij leđe lukko västidij ige ton maŋa viiššâm ettâđ maiden juuđijn ton meccimaađij mield mii lâi-uv tuođâi häldeikaavpug luoddâ mut veikkâ maht keččâlij uáiniđ oovtâgin häldee tâi sii táálu sun ij huámášâm maiden lii viehâ joskâd häldeeh vissâ paleh tust eeđâi sij polâččii must lam tuše páárnâš toh tietih tom ko iä lah kuássin ulmuu uáinâm mun lam masa tego häldee iä lah ennuv masa iäruh iä lah ennuv häldei čalmeh láá pyerebeh ko ulmui munhân ettim jo tom tun taid puoh aašijd tiäđáh ulmuin já häldein tondet ko mun lam häldee kote aasâm ulmui enâmist västidij vazzijn taggaar tijmepele já áimu aalgij muttuđ kolmâsubbon já kolmâ pieggâ posoškuođij enâmist lâi-uv muotâ já muáđuh iä lamaš innig iloliih mut várugâsah já korrâseh taat-uvks lii tot tälvieennâm lâi tälvieennâm tot lâi-uv lii-uvks taat lii taan saajeest váddun nuuvt tiäđám et miinii lii ko tun jieh sáárnu maiden mun vissâ koolgâm mainâstiđ tunjin taan tälvieennâm miäštárist jyehi iveääigienâmist lii jieijâs miäštár kii haaldâš tom eennâm čohčâeennâm miäštár lii häldee mast lii-uv tot ubâ čohčâeennâm finnim noomâs já sun lii viehâ ollâárvusâš häldee taan ubâ häldeienâmist taan tälvieennâm miäštár lii lii varâlâš ige taan eennâm lappâd kolgâččii kuássin moonnâđ viggá väldiđ máđhálijd faŋgân sun talle parga faŋgâiguin sun poorgât toid nuuvt ennuv pargoid et sij láá pelijiegâst sun koddá taid já váldá sii pittáid jyehimuđusâš amnâsin main sun ráhtá veikkâ magarijd juhâmâšâid sun sáttá leđe val-uv viärráb lii čepis nuáidi mut ohtâgin häldee ij haalijd aassâđ tälvienâmist tondet ko lii hyenes miäštár já kiävttá kieldum koonstâid juhâmâsâi já nuáidipiergâsij rähtimist mainâstim taam tunjin tondet vâi puávtáh leđe várugâs kuulâi tom te sun lâi jo viehâ hirmástum ige sun lamaškin innig nuuvt pyeri mielâst tast et vuolgij ton máátkán häldeienâmân loho aalgij leđe ain eenâb já eenâb muotâ já muorah kiäppánii jotelávt iä oinum ko muáddi muorâ ain tyelli tälli ooinij uccâ taaluu čižetpeln já monnii maccii masa ulmuu hámásii väzzimin ton kuuvl lâi ruánáá mááccuh já tot juuđij jotelávt mut ij aldagin nuuvt jotelávt ko tot ij kuittâg puáhtâm leđe häldee tot lâi nuuvt faste já kieđah-uv lijjii tego syeinimievtah tuo lii koijâdij ij ettâm maiden mut suu muáđuh muttojii vielgâdin tego ličij kome uáinâm tom sun vissâ lâi-uv uáinâm já sun eeđâi tuše oovtâ sääni kačâškuođij já suu maajeeld kaččáin nuuvt jotelávt ko kiergânáin kuittâg kaačâi mut váhá ääigi keččin sun ij uáinâm innig maiden suujâid kaččâđ ko mihheen tâi kihheen ij vyejettâm sunnuu já sun orostij sattui kejâstiđ tuáhásis já ko ooinij et ij kaččâm innig te sun-uv orostij muái ferttejeen kaččâđ ovdilgo sun fättee munnuu tiŋgâhân lii kukken tyehin eeđâi jiem uáini maiden suujâid kaččâđ ko patârâsân kiergân väzzimáin-uv koolgah kaččâđ tääl miinii teividij tego aldâgâs tâi taggaar roovâi enâmân já kivkked tuubdâi et suái luptânáin já sirduuškuođijn oovtâ viehâ stuorrâ muorâ kuuvl suái láin ton muorâ maddust te kivkked suái koččáin enâmân sun já láin viermist mii hiäŋgái muorâst vaaldij jotelávt niijbes já irâttij potkiđ paadijd main viermi lâi rahtum lâi koccáástâlmin tiervâs koijâdij siämmást ko viigâi čuoppâđ viermipäädi lam mut kost muái láán koijâdij ij máttâm västidiđ ko sun ij lamaš kiergânâm iberdiđ masten maiden lah vises mut mahtnii mun puávtám ervidiđ et taam viermi lii pieijâm vissásávt vâi sun finniiččij faaŋgâid vuoiŋâstij ij lamaš vala ollágin potkânmin uáivi čielgâi te sun-uv huámášij siämmáá ääši huámášij et muáđuh korrii já sun ááigui porgâđ maidnii vissâ monnii häldeekoonstâ kuulâi et culidij maidnii saanijd mut sun ij iberdâm oovtâgin tain tun culidâh koijâdij mut ij uážžum vástádâs mii ij lamaš ollágin iimâš sun ličij finnim vástádâs ääigi keččin sun iberdij et ij kuullâmgin suu ige sun talle innig viggâmgin koijâdiđ maiden ääigi keččin jooskâi sárnumist joođhij päädi čuoppâm veikkâ tast ij val lamaš ollágin ävkki lam koččom häldeid sijdâstân teehi mut mun jurdám et toh iä kiergân eeđâi korrâ mieláin tiest lah mihheen aavhijd päddi ij potkân sun joođhij ooinij čalmečievváin monnii puátimin kejâstij toho já ooinij tom fastes tiiŋgâ puátimin sunnuu kuuvl lâi val viehâ kukken ige uáinâm tom val nuuvt pyereest mut tot lâi viehâ vises et siijdâ häldeeh iä kiergâniččii toho ovdilgo lâi liijkás maŋŋeed ij vaijaam maiden muide ko keččâđ maht tiŋgâ vaazij hitásávt viermimuorâ kulij sun kuulâi etâmin jorgettij já ooinij et čaaitij laavhâ mii lâi enâmist saajeest olá väldiđ tuom laavhâ tom kolgâččij väldiđ koijâdij mut ij viiššâm vyerdiđ vástádâs ko ij tom kuittâg finnii mut piejâi kieđâs viermi čalmeest já eiduttal te finnij laavhâ kieđâidis veikkâ tot ij mattâmgin viermi čalmeest tääl maka mun tieđe tobbeen sáttá leđe miinii moin pesâččij luovâs tääl lii jo nyevt alda leehâi laavhâ mut ij viiššâm porgâđ tom jotelávt ij lamaš innig máhulâšvuotâ uusâi val maidnii mast sátáččij leđe ävkki mut mihheen ij kavnum já ááigui leggistiđ jolâs laavhâ nuuvt kuhás ko voojij koolgah kevtti suábi miinii jienâid eeđâi kivkked suu uáivi siste sun imâštâlâi sun tieđij et ij lamaš tom ettâm suábi huámášij tääl suábi mon sun lâi finnim vaaldij tom já tiiptij laavhâ koččâđ maasâd vuálus tun koolgah smiettâ et suábbi kolgâ ij uoppâ viermi nuuvt et tuái pesâvettee luovâs tääl smietâi veikkâ tieđij et tast ij puáhtâm leđe mihheen aavhijd nijbegin ij čuoppâm viermi ooinij et tiŋgâ lâi innig muádilov meetter keččin muorâst mast suái hiäŋgáin sun smietâi val korrâsubbooht mielân pottii skerreeh čuoppâmin viermi já kivkked suu jurduuh lijjii nuuvt siähánâm et sun ij ubâ uáinâmgin kuussân sekuntist tot lâi lappâd já viermist lâi nuuvt stuorrâ räigi et maatâi tast čoođâ ij oskom čolmijdis huuihij imâštâlâi tom váhá ääigi mut talle sun-uv poođij jotelávt olgos viermist lâi taggaar vittânubaloh meetter keččin sunnust já ko tot ooinij et suái láin peessâm olgos viermist tot orostij ij lamaš vises mut tot vissâ sárnuškuođij maidnii saanijd maid ij iberdâm jurdâččij et toh lijjii vissâ mohnii nuáidisäänih lâi kuullâm ko lâi kuohtii culidâm siämmáálávánijd saanijd já kuábbáá-uv keerdi miinii lâi tábáhtum tiŋgâ-uv irâttij maidnii kalgeen kaččâđ huuihij sookh áigu pää i aldâgâs jienâ eeđâi rávhálâš jienáin uásild imâštâlâi mut eenâb hirmástui nuuvt mun talle poorgâm koijâdij siämmást ko kaačâi paaldâst tun koolgah smiettâ et ko sookh páá aldâgâs te suábbi aska tom maasâd nuuvt et tun jieh taarbâš porgâ maiden lii nuuvtko tennismaila tom smietâi já suu mielân poođij kove mailast mii kiirdij ááimust já čooskij páálu mii lâi tego aldâgâs nuuvt et ij tarbâšâm porgâđ maiden tast maŋa tiŋgâ mahtnii paajij kyehti uccâ aldâgâssáá já kuávlun monnii nuuvt jotelávt et ij liččii kiergânâm porgâđ maiden mut talle mielâ siähánij oppeet tot moonâi lappâd te suovâ pajanij tast kost tiŋgâ lâi čuážžum maŋa suábbi kiirdij maasâd kieđáid já čaaskâi tábáhtui koijâdij jiem tieđe eeđâi já imâštâlâi maht sun jieš ij lamaš jierestum koijâd elege maainâst kiässân maiden ielgiim tunjin taam maŋeláá jienâ eeđâi keejâi toos kuus tiŋgâ lâi vierâlâm päikki suovâstij ige suovâ čoođâ oinum tiiŋgâ ruumâš lâi nuuvt suohâd oroi smiettâmin maidnii loho vuolgijn ton saajeest juátkiđ määđhi ij ettâm ennuvgin veikkâ smietâi et ton maŋa tot ličij lamaš tehálâš eeđâi tun kii taat tiŋgâ lii nuuvt lii jaamij tot lâi tot ij vissásávt jáámmâm toin uccâ aldâgâssáin tasthân porgestij suovâ-uv nuuvt raahtij suovâ tađe várás vâi pesâččij patârâsân imâštâlâi muái lamaš kaččâmin patârâsân muttojii táválávt tot lâi majemuš äšši njäälmist lâin vázzâm vissâ love miinut viehâ jotelávt tälvieennâm mield ko sunnuu oovdâst aalgij kulluđ váhá jienâ tego čuárvinjuneh ruotâččii mut jienâ lâi tuše ucceeb puátih muu siijdâ häldeeh kolgii piäluštiđ munnuu mut iä kiergânâm eeđâi sun val lasettij pyereeb et lah kuittâg kyevti meetter keččin must amas häldeeh jurdâččiđ et tun lah váldâm muu faŋgân eeđâ val maiden sáárnum juávhu uáivihäldein tuubdâm suu keejâi ko juávkku poođij ain aldeláá já aldeláá häldeejuávhust kaččii siämmáá jotelávt ko já ko juávkku kiergânij sunnuu kuuvl ohtâ häldein eeđâi maidnii já nubeh orostii häldee vaazij kuuvl já häldee eeđâi oovtâ sääni västidij siämmáánáál já suái algijn sárnuđ mastnii ij iberdâm maiden tast mut keksij et tot lii siämmâš nuáidikielâ maid sun lâi ovdil-uv kuullâm aalgij vyerdiđ et miinii tábáhtuuččij mut ko já nubbe häldee jođhijn sárnum nuáidikieláin ige mihheen tábáhtum ervidij et tot ij lamaškin mihheen nuáidikielâid lâi vissâ häldei kielâ poođij kuuvl já eeđâi lii lii taam juávhu merideijee já västid muu siijdâ torvoost lâi kukke ennuv kuhheeb ko tâi já suu čalmeh já muáđuh lijjii korrâseh tego keđgi siijdâ torvoost koijâdij et kihheen ij peesâ pillediđ mij tááluid tâi koddeđ sijdâlijd nuuvt porgâččij stááluh ovdâmerkkân veikkâ mun jiem lahkin kuullâm tain kuhes ááigán vises lii ain vises sun mainâstij sun poođij váhá aldeláá suábist ij kannat ettâđ maiden iä osko tom kuittâg poođij taggaar epičielgâ já vaibâsis vajo tego sun ličij lamaš nievdâmin ige sun finnim innig pyereest masten čielgâs kočodum häldee poođij já kuuvl lam sun eeđâi kuullim et sun lii váldâm tuu teehi häldeienâmân mun halidim uáiniđ taam eennâm västidij tego maašin oroi lemin váhá suttâm mut ij iberdâm innig mondet jorgettij uđđâsist kuávlun já joođhij sárnum ij tääl innig iberdâm já sárnum aašijn tâi iärâsistkin maiden sij kuittâg vuolgii maasâd siämmáá kuávlun kost häldeejuávkku lâi puáttâm já lâi puohtum taggaar kiälhá láván kost suái uážžoin čokkáđ keesij ellee mon ij tubdâm ij vissâ liččii tubdâm čielgâsingin já ellee stivrij viehâ kuhes já ruoinâ häldee kii oroi lemin ustevlâš eiduttal te kuulâi naharijdis čoođâ häldee noomâ häldest lâi suu nommâ lâi uccâ miähâš seelgist já reppu mii lâi še ucce mut ooinij et tobbeen lijjii hirmâd ennuv tävireh ij kuittâg imâštâllâm tom eeđâi noomâs häldei veikkâ lâi-uv ollásávt olgon maailm aašijn sij lijjii vuáijâm iärâseh kaččâm taggaar love minuttid te ovddiibeln oinuuškuođij mecci mast ij lamaš innig muotâ uáivi-uv aalgij váhá čielgâđ eeđâi álgá s kesieennâm lii muu päikkieennâm uáinoo muu päikkisijdâ tun ettihkin kesieennâm s kesieennâm tivoi váhá mij lamaš eskin tälvienâmist tääl kolgâččii puáttiđ kiđđâeennâm majettudâi váhá taah enâmeh moonâ siämmáá oornigist ko tii ulmui iveääigih maŋa puáhtá puáttiđ veikkâ kiđđâeennâm já ton maŋa uđđâsist kesieennâm kal taam tälvieennâm já s kesieennâm iärut uccâ eennâmpittááš mon puáhtâ ettâđ kiđđâenâmin ij lah jieijâs nommâ ige jieijâs miäštár ko tot ij lah jieijâs eennâm lii puáttâm tast ko kesieennâm lii suddâdâm uási tälvienâmist mut tälvieenâmist puátá tommit kolmâ áimu et kiđđâeennâm ij suudâ ollásávt uccâ enâmâš lii jyehi eennâmrääjist mun uáinâm taggaar rääji ton čohčâeennâm čohčâeennâm ton čohčâeennâm já taan tälvieennâm kooskâst tobbeen-uv monniiláván räjieennâm mut tot ij lah nuuvt styeres ko čohčâ álgá leđe jo čuáskásub ko keesi jotkii ain ovdâskulij já eennâm aalgij muttuđ njuoskâsin mut taggaar ij lamaš kuhháá meetter keččin eennâm lâi jo pievlâst já muorah algii leđe eenâb já njuškijn meddâl kiälhást já ohtâ häldein kuodij kiälhá lijjii rääsih jyehi saajeest já smietâi et tot lâi hirmâd mučis päikki já pyereeb aassâđ ko mihheen eres soojijd eeđâi-uv tom lii mučis päikki lii vissâ ennuv pyereeb aassâđ ko veikkâ ovdâmerkkân čohčâenâmist lii čohčâeennâm tääbbin lii vissásávt pyereeb aassâđ ko tobbeen kejâstij jieh lah val uáinâm ubâ taam eennâm tuotâ et tääbbin val lii muččâd já viehâ pyeri aassâđ mut täst ij taarbâs moonnâđ ko love kilomeetterid sisâenâmân te álgá leđe jo liijkás kume ige tobbeen innig šoodâ masa te mihheen ij lah pyeri aassâđ čohčâeennâm ij lah ain návt muččâd mut tot muččâdvuotâ lii pieđgânâm jyehi sajan ton eennâm ij keksim toos maiden maid ettâđ já tiiptij tondet ääši leđe juuđij val uánihissii mut orostij miäcán vaazij oovdâst já poođijn maajeeld tääl koijâdij lep muu siijdâst eeđâi muuštij häldeikaavpug čohčâenâmist ige koijâdâm maiden kaavpug ij oinuu mondet ucceeb sijdâ kolgâččij oinuđ sun ooinij et lase häldeeh puáđiškuottii sii kuuvl pottii já kuuvl mut motomeh iä tuostâm puáttiđ monnii suujâ tienuuvt alda eeđâi maidnii motomân vissâ viehâ puáris häldei västidij siämmáánáál tääpi lâi vissâ miinii tiervâttemcelkkuid häldee eeđâi tiervâ já västidij toos eeđâi maidnii já puáris häldee kejâstij poođij kuuvl sun eeđâi tun tiäđáh muu noomâ imâštâlâi tom puáris häldee eeđâi jolâs koččâmuš smietâi häldee jienâ lâi joskâd ige sun vissâ máttâm sárnuđ nuuvt pyereest sämikielâ lii siijdâ puárásumos eeđâi tun tiäđáh-uv mun lam tiervâttij siijdâ puárásummoos kočom tunnuu já muu tupán lii äšši tunnui tot lii koijâdij tiäđáh eeđâi já väzzilii suujâ tet jurduid poođij suábbi mii lâi luáštâm suu já viermist kuáivui tom lavhâstis já keejâi tom váhá ääigi et lii äigi mainâsti tunjin miinii jienâid eeđâi suu uáivi siste tuubdâi jienâ siämmáážin mii lâi ravvim suu viermi kulen ij lamaš kuldâlâm jienâ nuuvt tárkká mut tääl ko kuldâlij te tot lâi tego kiinii sárnuččij stuorrâ visteest mii škáájá kuárusin tun lah koijâdij sijvos jienáin nuuvt et iärâseh iä kulâččii lam nuáidihäldee jienâ eeđâi jienâ oroi váhá ääigi siijvost ij vissâ pyereeb et tun li ih ohtuu monnii suujâ le e ohtuu jurduuh lijjii váhá moivááh ij tiättâm maid ettâđ ee veikkâ et tun halidâh smiettâ váhá ääigi ohtuu tom mii lii tábáhtum jienâ talle eeđâi ij jieš pyereeb suujâ keksim jotelávt te maidba sun ličij muidegin ettâm halidiččim leđe uánihissii ráávhust te mun moonâm váhá määđhi kiäčán jurdâččiđ maid lam jo onne porgâm sun eeđâi häldeid já keijáin kuáimásis mut eeđâi tun še tarbâšah jieijâd ääigi nuuvtko mij-uv lii-uv pyereeb váhá imâštâlâi ko lâi miettâm toos nuuvt älkkest mut talle sun kuittâg moonâi taggaar love meetter kiäčán nuubijn mun ettim-uv mun lam nuáidihäldee stivriim tuu taan mää hi ääigi ij lah tehálâš kuittâg halidâm et tun puá áh nuáidihäldei enâmân mun toho koolgâm puáttiđ mun ubâ tieđegin kost tot lii kost tun lah maht tun sáárnuh munjin mondet váhá mun jiem kiergân västidi puoh maailm ko âmuššáid puá áh nuáidihäldei enâmân fáárust lii monâmin toho kuittâg kuásnii já mun lam tobbeen já tot lii suijâ mondet tun-uv toho puá áh tun tobbeen munjin sáárnuh tun kuullâm kuássin telepatiast potkij celkkuu lâi áigum koijâdiđ maht lâi tiättâm noomâ mut tot ij lamaš tääl tehálâš lâi nuáidihäldee lam kal luuhâm tain nuáidikonstâkiirjijn västidij uáivildâh taid ulmui almekäidimkiirjijd ij lah ollágin siämmâš tun et tun kiävtáh telepatia muin sárnumân imâštâlâi nuuvt tun toohâđ nuuvt-uv ferttiim mainâsti et tom mun jiem ohtuu pyevti porgâ lii kukke já tuu jurduuh vaigâdeh juksâ mun puávtám kevtti telepatia tuše talle ko muu skippáár puáhtá vuáimád munjin luoikkâ addel vyeimi tommit ko taarbâš talle lii tuu vyeimiskippáár tot lah ellee tiŋgâ tun tiä áh ij viiššâm västidiđ koonstah toh tuše lijjii lam ráhtâm tom suábi máttá mahtnii jieš jurdâ i já tast lii siemin muštooš moin sun puáhtá tubdâ häldeid tâi ulmuid-uv ton muštoost láá mun sookh eennâmmiäštáreh tun já muáddi eres ulmuu já häldee mun ko tun lah kuoskâttâm suábi tiä ust-uv mut mondet lâi joskâ váhá ääigi ko sun-uv lii kuoskâttâm suábi tuubdâi jieijâs váhá jollân ige innig tiättâm maid ettâđ smietâi val tom maid lâi ettâm maht tun lah ráhtâm suábi jis tot lii ellee tiŋgâ sun kivkked koijâdij muštáh te mun lam nuáidihäldee já máátám porgâ veikkâ maid maŋa jienâ ij innig ettâm maiden ličij lamaš val ennuv maid koijâdiđ mut veikkâ sun maht keččâlij čárvuđ suábi já anneeđ kieđâin te jienâ ij innig almostum ferttij vyelgiđ maasâd tun kuullâm koijâdij tállân tuše koččâmusân mut kost tun lah sust kuullâm mun mušte kiälástâlâi lah vissâ kuásnii ettâm maidnii sust vaazij kuuvl já eeđâi lii myyttihäldee häldeieennâm kievrâmus nuáidihäldee asâččij nuáidihäldei enâmist jis sun ličij tuotâ nuuvt jis ličij tuotâ ij lah kuássin lamaš lii tuše myyttihäldee myytijn nuáidipiergâseh lijjii kievrâmusah ige kihheen vaijaam toid maiden kievrâmus nuáidipiergâs lâi nuáidisuábbi maainâst et toin sobbijn puovtij porgâđ maid halidij tot suábbi ij lah totkin tuotâ ko lâi kuldâlâm te sun iberdij et sun toolâi kieđâstis ubâ häldeieennâm vuáimálumos nuáidipiergâs já sun maatij val kevttiđ tom lâi tot et veikkâ maŋgâ häldee kal oinii tom ubâ ääigi te iä kuittâg oskom toos kejâstij jotelávt suábi olmânáál tun láppojih koijâdij jienâst ige huámášâm et já puoh kullii tom imâštâlâi tun nuuvt ettih maiden tuše eeđâi mut siämmást tuáivui et eđâččij val maidnii kuulâi val et ličij ettâm maidnii et ij tot kuorsâm lamaš mainâstij vala tast ko sij vazzii ovdâskulij et mon šiev nuáidihäldee lâi ko tuáruttij tâi ličij jis ličij tuotâ iberdâh et jieh koolgâ mainâsti must eeđâi oppeet suu uáivi siste iä osko et mun lam tun mainâsti ih must te sij iä osko ii maiden já val toos lasseen jurdá ii tuu káigán täälgin ij ettâm eenâb te piejâi suábi laavkân vazzii pááikán mii lâi muorâi tyehin viehâ kukken meeccist ij huámášâm kogobeht suu sundefiättu lappui mut viijmâg ko sij lijjii táálu paaldâst te sust ij innig lamaš maggaargin juurdâ kost kulij sij lijjii jiem tieđe kost mij lep eeđâi konstâ lii viehâ ennuv kevttum haaliid et ohtâgin omâs häldee ij koolgâ tiettiđ kost sun áásá sun siävut sii sundefiätu sun nuuvt puáhtá porgâđ nuáidipiergâsijguin moh láá rahtum toos mut sáttá leđe et kiävttá monnii uđđâ koonstâ monnii siisâ oroi lemin ulgguubeln hirmâd ucce já váhá imâštâlâi-uv tom et nuuvt ollâárvusâš häldest ij lam tađe stuárrâb táálu peesâi siisâ sun tieđij tállân et táálu ij lamaš ucce viste lâi ennuv stuárrâb ko maid juurdij ubâ táálu lemin lijjii stoovlih já peevdih viehâ ennuv já jyehi peevdi alne lijjii maljakoh já eres čiŋŋâtävireh tot lamaš val masa mihheen ton visteest vuolgii kyehti uksârääigi val visteh liččii ennuv stuárráábeh ko taat vuossâmuš uccâ viäskárâš taat lii ollágin máhulâš imâštâlâi styeres ij iberdâm mut talle sun eeđâi tun uáivildâh taan táálu styeresvuođâ tot uáinoo uccen ulgguubeln mut lii-uv styeres siskiibeln tot puáhtá leđe návt styeres jurdám et taat konstâ lii rahtum tondet amas stuorrâ táálu oinuđ nuuvt kuhás taathân lii uccâ tááluš haaliid puohâid oskođ val olgos čááitám tunjin maidnii moonáin olgos keejâi váhá ääigi maidnii ervidim eeđâi kivkked lii nuáidum uási táálust uáinimettumin huámmâš jis kiäččä tárkká taas čaaitij ááimun tast lah mihheen eeđâi tääl tárkká ij viiššâm rijdâliđ mut keejâi toos nuuvt tárkká ko puovtij tot oroi tuše jollâvuottân mut ko keejâi mottoom ääigi toos te sun aalgij uáiniđ ruškâd puátimin toos pallai váhá já jurgâlij čolmijdis meddâl tast tuše siemin ááigán mut talle tot ij lamaš tast innig uáináh tot lâi koijâdij jotelávt lâi táálu seini táálu oinih uási táálu seeinist mon lii čiehâm lii siämmâš táálu ko taat täst čaaitij táálu lii čiehâm uási táálust et tot ij oinuuččii nuuvt kuhás ige tot oinuuččii nuuvt styeresin mun talle oinim tom šuáhkádij lii-uv taggaar koonstâ älkkee toohâđ mast miinii láppoo ij vissâ taarbâš nuuvt ennuv pargo et tast lii pággu pääcciđ miinii uccâ tiŋgijd talle ko tom vájáldit te ton koonstân šadda feilâ lappumkoonstâst feilâ lii tot et jis tom kiäččá tuárvi kuhháá já tárkká te seeini puáhtá uáiniđ mun tondet uáinâm ennuv stuárráábijd-uv feeilâid mun oinim tom tuše váhá ääigi jurgâlih čolmijdâd meddâl tast tun koolgah algâttiđ uđđâsist aalgâst jis halidâh seeini uáiniđ monnii tast kuittâg oppeet siisâ já vuordijn jo tobbeen tuái moonáid koijâdij mun tuše čaittim oovtâ koonstâ eeđâi eeđâi koolgah vyelgiđ eelliđ taan eennâm miäštár kulen lii hirmâd moiváás äšši lah olmooš já taan enâmist mij miäštár ij lyešti oovtâgin ij-häldee sijdáid ovdilgo sun lii uáinâm taam já lii vises et sun ij lah varâlâš vaaldij suábi laavhâst hitásávt nuuvt et kihheen ij epidâm maiden tot lah sunjin hirmâd varâlâš talle sun eeđâi já tieđij et tääl kuulâi suu et sun totká jyehi elleetiiŋgâ kote ij lah häldee ollágin láá tobbeen kal torvoanneeh ige sun jieškin lah pyeidis läškis äijih lii parohis nuáidihäldee já lii lamaš nuorâbin šiev torvoannee lii tuotâ eeđâi lâi kieđâin tääl lam tubdâm suuvâ viehâ kuhháá suuvâ almaah láá ain lamaš šiev nuáidihäldeeh imâštâlâi váhá et mon puáris ubâ lâigin vissâ vuálgám toho talle vuolgâ lii kal tun puávtáh eelli tobbeen pyeri jis pyehteen val uáđđiđ taan siijdâst iävtuttij talle itten eeđâi toos vuálgám fáárun torvoannee puáttih še já vuolgijn meddâl táálust lâi meridâm oovtâ häldee palvâliđ sunnuu huámášij et mađe puárásub häldee tađe stuárrâb meridemvyeimi sust lii siijdâin sundefiättu lappui tääl-uv palvâleijee vaazij kuittâg sunnuu oovdâst ige suu sundefiättu lamaš kuussân lappum tuon häldee sundefiättu ij lappuu culidij ijhân tuot häldee lah oomâs västidij kierdâvâš jienáin herkittij ij lamaš muštám ij ettâm maiden aaibâs tego ij liččii kuullâmgin innig váimuinfaarkteh smietâi já piejâi suábi laavkân tuálvui sunnuu oovtâ viste kuuvl ivne lâi oomâs ij oinum kuhás ko tot lâi aaibâs pirâsmeeci ivnásâš tot ij lamaš styeres mut ij nuuvt hirmâd uccegin kullii ohtsis kulmâ viste visteest lâi tállân pevdi já ton alne mohnii kolmâ purâmušâid pirrâ lijjii nelji stoovli visteest vuolgii kyehti uksâluámi mast kuábbást-uv peesâi viistán moin lâi siämmááláván visteoornig ko visteest ulmuimaailmist čäällimpevdi stovli já ijjâpevdi rahtum tobbeen-uv muorâst mon šlaajâ ij tubdâm seeinijn árvutävireh nubbe viste lii tunjin já nubbe munjin eeđâi moonâi jieijâs viistán lâi lamaš kukke já sun lâi vaibâm moonâi njuolgist seeŋgân nohádem sun val kiärdui puoh mii lâi ton peeivi tábáhtum loho koccái ko luuvij suu kuhháá aiguh val uáđđiđ sun koijâdij ennuv tijme talle lii koijâdij vuoiŋâšeh val uáđimin ep keejâ tiijmijn ääigi uáiná jis višá olgos keččâđ keejâi olgos ij kuittâg uáinâm maiden mii ličij mainâstâm tijmeääigi kolgâččij keččâđ sun koijâdij já kavâstâlâi já siämmást ooinij uáivi ij kuittâg uáinâm ennuvgin vuoptâid jieh uáini tom uáinih tuše häldeeh tuu vuoptah láá lappum koijâdij čalmeh tääl jo áávus čuoppim meddâl muáihân láán kesienâmist tääl keejâ muu nievt vuolgij visteest já veikkâ lâi-uv vaibâm te sun kuittâg pajanij já keejâi suu jieijâs tijme mii lâi ijjâpeevdi alne čaaitij pel kuuđâ muuštij et jieht ko sun vaaldij tijme meddâl te tijme lâi lamaš váhá paijeel kyehtinubaloh ij lamaš uáđđâm ubâ kuttâ tijmegin mon lâi sunjin puáhtâm lâi še tast ijjâpeevdi alne lâi purâmâš mii ij iäránâm ennuvgin ton iiđeedpurâmâšâst mon sun lâi finnim kulen ulmuimaailmist maŋa sun uusâi já suái vuolgijn olgos koskâjolgâdâsân eeđâi et já vuordijn sunnuu tobbeen suái láin tobbeen láin já vuolgij já vuástá já tiervâttij häldei kieláin leppee-uv valmâšeh vyelgiđ sun talle koijâdij sunnust västidij poođij še já tiervâttij já talle keejâi kulij iiđeed sun tuáivuttij västidij tego pyereest šoddâdum kandâ tovâččij-uv lâi kuittâg val hirmâd vaibâm sáárnui val já já ko ij ereskin pargo lamaš te sun vaaldij suábi laavhâst kullui tállân jienâ uáivi siste vaazij váhá olgoláá iärâsij kulen iiđeed eeđâi já kavâstâlâi smiettâ mondet cuuvnâi tuu nuuvt tooláá viigâ kieldiđgin tom uá ih ucceeb iijâst ko ulmuuh koolgâm vissâ ettâđ et mun tarbâšâm naharijd eenâb viiđâ miinut keččin jolgâdâsân poođijn kyehti häldee moh láin vissâ toh torvoanneeh main lâi mainâstâm suái poođijn aldeláá te tuubdâi nube lâi siämmâš häldee kii lâi stivrim kiälhá mon alne já láin čokkám taa lává já siijdâ pyeremusah torvoanneeh mainâstij puáttiv mii fáárun nubbe häldee mon ij tubdâm tiervâttij omâs kieláin muáđuh lijjii mahtnii korrâseh mut kuittâg viehâ iloliih lâi pajalist ruškis huppumááccuh lâi masa puohâin ton siijdâst ko tom tääl smietâi mon nommâ lâi lâi kuhesláván já peeljih lijjii tego iärâsijn-uv kuheh kejâstij já tieđij et tot lâi tiervâttem mut ij tiättâm maht koolgâi västidiđ toos sun ij kiergânâmgin ko jurgâlij uáivis uđđâsist kuávlun kii lâi adlâm sáátu tiervâttij siämmáánáál já poođij kuuvl lam vises et muštáh muu sun eeđâi mieđettij lâi miekki vala-uv seelgist ohtân reppuin mut tääl ooinij muide-uv keerdi sun lâi lamaš váhá siähánâm mut tääl sun lâi aaibâs oornigist maid tääl váhá vaibâm pihtâseh lijjii siämmááláváneh ko mut sun ij lamaš nuuvt kukke ege suu muáđuh lamaš nuuvt korrâseh lâi ton lasseen val kasseeb já oinui lemin viehâ ennuv kievrâb ko lâi kuittâg šođbâsub já smietâi et sun vissâ ličij parohub kaččâđ nuuvt eeđâi jienâ uáivi siste jienâ imâštâlâi já oppeet sun toovâi tom feeilâ keejâi suu mut ij ettâm maiden imâštâlâi tom maiden mun tuše jurdâ im jienáin västidij mut miinii tast lâi mon ličij halidâm tiettiđ tast sun lâi vises mainâstij ain maidnii ige iberdâm maiden sun kaartâi tuše vyerdiđ tyellittälli sun savâstâlâi mut sun ij viiššâm ige nuuvt tuostâmgin sárnuđ lâi nuuvt korrâláván häldee já joskáin sárnumist já poođij kuuvl piivdám addâgâsân et karttih návt kuhháá vyerdiđ mut tääl mij lep valmâšeh vyelgiđ et peessâp kuusnii väzzilii kuuvl kost te aasâš-uv tuše smietâi et lâi hitruu ko häldeeh iä kiävttâm magarijdgin sáátuid ko ulmuuh láá keksim aavdoid já kirdemmašinijd ko sun tom eenâb smietâi te huámášij et tobbeen ij mihheen ruso patârkaasuid tâi eres miirhâid saatij leđe-uv suijân huámášij et ko sij lijjii puáttâm viestârist te tääl sij vuolgii tavaskulij merhâšij et sij iä sirdum meddâl kesienâmist vâi miks tot lâigin mut iä moonnâm eennâm siisâgin kost lâi kume já väivi leđe ain kuásnii sáárnui já koijâdâlâi aašijd mut harvii sun kuittâg finnij maggaargin vástádâs sun še čielgij et kolgâččij tipteđ uáđđiđ váhá kuhheeb mut sun ij lamaš vises lâi-uv tast mihheen aavhijd orostii suullân tijme kulmâ ehidispeeivi kal tieđij ko sust lâi tijme fáárust já sust lâi hirmâd nelgi lâi kuttâ iđedist ko sun lâi majemustáá purrâm maidnii purrii monnii suámálii liemâ lâi njäälgis já adlij vuoimijd maasâd vyeimiliemâid tot-uv vissásávt lâi smietâi piištij val suullân tijmepele purrâm maŋa já savâstâlâi val váhá alne viälláádijn mielân poođij suábbi vaaldij tom laavhâst jurdám et tij leppe ´s kesieennâm uáivikaavpugist tain sáttoin vissâ suullân peeivi ke in uštus kullui-uv jienâ keejâi pirrâsis já oonij visesin et kihheen ij lamaš alda mii tunjin kulloo sun talle koijâdij tust miinii äššin-uv lah mut tunhân taam algâttih noskáttij lâi váhá ääigi siijvost mut tuubdâi jo nuuvt ennuv et tieđij et sun ij lamaš suttâm ij lah kal mihheen äššin mut ijba lah ereskin pargon joođhij lii nuáidihäldee tiätá tállân et tuu suábbi lii nuáidisuábbi tiätá tom-uv et tun máátáh kevtti tom mun tuše ee âm et ij kannat viggâ kiälástâllâ jurdáh et mun liččim áigum kiälástâllâđ uáivildâm et tom ij taarbâš mahten iehâ mut koolgah val-uv le e siijvost jis iärâseh láá kulâmin lii čielgâs já koskâsâš sáárnudmâš lâi taggaar uccâ savâstâlmâš saatij ain tyellittälli čielgiđ maidnii já saatij koijâdiđ maidnii mut lâi ennuv taggaar-uv äigi et kuábâškin ij ettâm maiden kuulâi mahtnii já talle sij vuolgii oppeet ovdâskulij vaazij kuuvl kote vaazij pálgá mield nuuvtko iärâseh-uv imâštâlâi mon kuhháá häldee puáhtá kaččâđ vaibâhánnáá kuhháá jurdáh moonnâđ val ovdilgo mij lep ´s tot lâigin ´s eeđâi smietâhánnáá mon kuhháá mana val ovdilgo mij lep ´s kesieennâm uáivikaavpugist smietâi váhá ääigi saatij kuullâđ maidnii saanijd mut tot saatij aaibâs pyereest leđe tuše jurduin-uv jurdám et toos mana peivi eeđâi vâi nuuvt eeđâi keejâi luándu já verdidij tom jurduinis ulmui maailmân lâi hirmâd ennuv eresláván veikkâ tom ij uáinigin jis jotelávt keejâst stuorrâ iäruh lijjii ovdâmerkkân toh et mecci ij lamaš ruškâd mut eenâb nuuvtko čuovjisláván iärut eskin talle ko álgá tärkkilubbooht keččâđ aalgâst imâštâlâi tom mut mottoom ääigi keččin muuštij čuovjisláván stoovlijd já peevdijd moh lijjii rahtum čuávjájeijee muorâšlaajâst ovdâmerkkâ lii veikkâ elleešlaajah lâi uáinâm tom-uv ellee mast čuárvih maid sun lâi uáinâm ulmuimailm pääihi seeinist hiäŋgáámin lijjii finnejum lâi styeres mut ij nuuvt styeres ko lâi jurdám lijjii tuše nuuvt stuárráh et imâštâlâi maht tot ellee kostâdij taid kyeddiđ eeđâi tom taggaar nommâ ellee ij lamaš vissâ jieŋâ uáinâmgin hirmâd omâs iäru lâi tiäđust-uv taah eres enâmeh lii liegâs já láá ennuv ivneh mut moinnii soojijn ij taarbâš moonnâđ ko čyeti meetterid kuusnii te álgá leđe-uv koolmâs ij mahten iberdâm já sun arvâlij et tiptáččij tom ääši leđe ovdilgo jaloččij aaibâs orostij já meridij iärâsijd-uv orostiđ já leđe siijvost kuldâlii mut ij kuittâg kuullâm maiden lâi mahtnii váhá pallam tâi eenâb-uv várugâs já tot ij lamaš šiev merkkâ puohah leđe siijvost sun eeđâi sijvos jienáin väziškuođij ovdâskulij siijvost meiddei tohhii siämmáánáál ääigi keččin kulâškuođij jienâ mii kullui tego pyeidis elefaantih liččii ruotâstâm juttii ain mut forgâ orostij já keejâi jienâ kuávlun täst lah ävkki tietih et mij lep tääbbin tietih koijâdij joskis jienáin kii čuážui suu paaldâst še masa culidij imâštâlâi siämmást ko kuáivui suábi laavhâst lii tuotâ kullui jienâ oppeet maailmist toh iä lah nuuvt uccáá ko ulmuimaailmist västidij pottii taan maailmân tii maailmist ko iä puáhtâm tobbeen innig aassâđ ráávhust mij kolgâp soottâđ toiguin jyehi peeivi ij-uvks toos onnuu häldee et ko sirdoo maailmist nuubán tot lâi-uv nuuvt toh iä piergim mahten ulmuiguin ko ulmuuh lijjii nuuvt skeelmah já sist lijjii nuáidivuođah stáálui vuástá stááluh finnejii jieijâs šamaanijd já sirdojii masa ollásávt teehi nuuvt masa ollásávt pallai nuuvt maailmist láá val stááluh tun jieh taarbâš kuittâg poollâ toh láá pyereest peittâttâm hoksái et miinii lâi puástud tom savâstâlmist mut tom sun ij kuhháá ostâm smiettâđ ko vuossâmuuh stááluh kaččii uáinusân lijjii val kukken mut tobbeen-uv toh čaittii noorsu mattsâžžân ij puáhtâm muide ko keččâđ siämmást ko kuulâi miärádusâid kostnii paaldâst aldanii jotelávt já forgâ puovtij uáiniđ toi fastes muáđuid lienjâdii ruopsâdin já njäälmist kočâdij vaje suptâ huihádij jo čaranij já ooinij et nubeh lijjii moonnâm viehâ stuorrâ keeđgi tuáhá já lijjii val ráhtâm monnii muđušii lasesyeje muorâin toos mut ij tot hirmâd noonâ lanneest keevvâm láá ennuv eeđâi váhá poollâmjienáin láá ennuv mieđettij moonâ kuusnii kost uážuh le e ohtuunâd moonâi oovtâ soopân uccâ lanneest talle koijâdij joskis jienáin ko lâi keččâm pirrâsis mut ij uážžum vástádâs tun láppojih koijâdij uđđâsist valgin mihheen ááigui jo pallađ mut kivkked kullui uápis jienâ eeđâi mut mondet tom ij tiättâm jieh västidâm šuáhkádij ornejim oovtâ ääši västidij tun koolgah vyejetti stááluid meddâl noskáttij nyevt ele vájáldit et tust lii pirrâmailm kievrâmus nuáidisuábbi kie âinâd ton lasseen mun ornejim váhá iše-uv tunjin šuáhkádij keejâi suábi mast lijjii kiddâ maaŋgâláván mučis keeđgih moh lijjii vissâ árvukeeđgih-uv aldaneh keejâi val ohtii suábi mii kolgâččij piäluštiđ sii mun koolgâm porgâđ sun viijmâg koijâdij mahtnii nuuvt et stááluh orosteh lii aaibâs siämmáá maht maid jis mun smietâm puástud ij häittid ennuv muštáh mun ornejim iše tunjin já jis tun jieh tállân määti te uážuh ääigi nube máhulâšvuotân äigi ee âm kuás lii äigi aldanii hirmâd jotelávt kejâstij jotelávt juávhu mii lâi muádi meetter keččin tuše keejâi mut suu čoolmijn ooinij et sun-uv poolâi lijjii nuuvt stuárráh já toh lijjii ennuv veikkâ lâi stuorrâ já kievrâs häldee te poolâi sun-uv lâi kuittâg kuábbáást-uv miekki kieđâst já suái vuordijn stááluid ruokkâdávt kejâstij val já kuávlun mut monnii suujâ tet suu jurduuh siähánii ruttij čolmijdis jotelávt meddâl sunnust já jurduuh čielgii kivkked sun ij kiergânâm smiettâđ taid ij kal lamaš aldagin vaalmâš toos mut sun jurgâlij stáálui kuávlun aalgij smiettâđ seeini stáálui oovdân seeini mon čoođâ puovtij uáiniđ mut lâi koorâs tego keđgi lâi kuittâg siđhes nuuvt et tom ij puáhtâm čuovkkiđ lâi oppâm škoovlâst biologia tiijmijn ko lâi saahâ taavtijn lijjii korrâseh mut siämmást sitkáh čoođâ kal iä oinuu smietâi tom jotelávt valmâšin mut tot ij rijttám já stááluh kaččii njuolgist valmâštuuhánnáá seeini čoođâ hirmástui mut kivkked stááluh sirdojii maasâd taggaar čyeti tâi vittâlov meetterid ij áigum oskođ čolmijdis lâi iše mon lopedim álgá tuu nubbe irâttâs jienâ tävistij suu uáivist kuulgâi káálu mield valmâštij seeini kove mielâstis uđđâsist tot ij lamaš nuuvt jotelávt rahtum ko majemustáá te sun kiergânij lopâttiđ pargoos ovdilgo stááluh lijjii liijkás alda seini ij lamaš val stáálui oovdâst tom tääl saajeest ij finnim innig čielgâs maid sun eidu poorgâi mahtnii tuše luoštij seeini luovâsin já šoodâi korrâ ruočâ ko stááluh ruámččájii siäinán koolgah kuldâli tárkká almottij stuárráámus jienâ maŋa láá šamaaneh fáárust moh vissásávt irâtteh tääl uovkki tuu seeini tääl talle koijâdij ij lah rahtum masten tijlâst tâi muorâst lii val-uv tuu mielâst já ton korâsvuotâ lii nuuvt kievrâ ko tuu já suábi mielâ irâtteh volliitti tuu mielâ mut tun puávtáh suoiji mielâd suábi mieláin ko tuubdah monnii mielâstâd te vääldi suábi mielâ išán já nuuvtko šlooviih šaamaan mielâ toin ij vistig tast ennuv iberdâm mut sun keksij tom tállân ko vuossâmuš šaamaan irâttij suu mielâ časkeđ lâi tego kiinii ličij leggistâm tennispáálu uáiván mut lâi moonnâm siisâ vuoiŋâšáid smietâi suábi já šaamaan já kivkked sun kuulâi-uv luoimâm kostnii kukken mut kuittâg tego suu uáivi siste já tennispállutobdo lappui rohhátmeh pottii lase lijjii váhá korrâsuboh nuuvtko pesipááluh mut motomeh lijjii eenâb piŋŋispááluh áinoo keerdi čooskij maasâd miinut keččin aalgij jo smiettâđ et vajaččij-uv sun ko rohhátmeh iä áigum nuuhâđ já lâi jo viehâ sile kuittâg joođhij ruokkâdávt šamaanij vollitmeh kiäppánii já viiđâ minuttist ubâ stálujuávkku lâi moonnâm ucceeb stáálu val čuážui luáhá alne já keejâi já häldeid lâi mahtnii suámálâš stáállun ij iäruttâmgin pyereest iivnijd nuuvt kukken te eres stááluh lijjii eenâb tâi ucceeb ruškâdeh mut taat uccâ stááluš lâi ruánáá ige tot mudoigin lamaš stáálu muđusâš lasseen nubeh stááluh lijjii kuittâg kuohtii nuuvt stuárráh ko taat ruánáá stáálu mast tom tiätá lii-uvsun tot eidu tot stálušaamaan tom tietimist liččiigin lamaš innig ilo ko suámálâš stáálu lappui eres stáálui fáárun lâi vaibâm lâi lamaš uánihâš mut koorâs čokánij viehâ stuorrâ keeđgi oolâ mii lâi toimâm uássin sii syejeest veikkâ tom sij iä tarbâšâmgin toimum kullui jienâ kočâttij vahâgist suábi ko suorgânij nuuvt toppij tom uđđâsist jis suorgânih kuittâg cevzih tast pyereest eeđâi siles jienáin tot lâi viehâ lusis pargo tot sáttá le e jis ij lah tagarân hárjánâm mun luáštám suábi já moonâm kuusnii vuoiŋâstiđ almottij já piejâi suábi laavkân sun kuittâg vaaldij tom uđđâsist mun halidâm val koijâdiđ et ko finnejih munjin iše te tun kolgih sárnuđ kiäsnii nuuvt-uvks tiä ust-uv mieđettij tun sárnuđ talle puohháid siämmáánáál ko munjin talle lâi joskâ váhá ääigi vissâ smietâi eennâmpirrâsist láá tääl taggaar love elleetiŋgâd kiäh iä jiejah keevti telepatia mut moiguin mun puávtám sárnu telepatia kevttimáin mun puávtám sárnu toiguin moh še mättih telepatia toh talle láá ij lah tehálâš mut tot tuáimá ain huolhijguin jis sárnu lii ain ohtâvuotâ kandâsân tust kandâ suu nommâ lii tun toin tiä oin poorgah jiemba vissâ maiden máhulâšvuotâ lii jis kiästnii lii nuáiditiŋgâ mon mun lam ráhtâm nuuvtko tust kalga kuittâg le e viehâ kievrâ et mun puávtám tom uuccâ jie ân vuoimijn mun peesâm sárnu toin elleetiŋgáin piejâi suábi meddâl já uusâi saje kost puovtij váhá vuoiŋâstiđ maid sun lâi eidu porgâm lâi lamaš lusis pargo ige sun lamaš kuássin tom porgâm ovdil loho sun huámášij et puohah váhá vuoiŋâstillii kostnii ij iberdâm mondet puohah lijjii nuuvt vaibâm ubâ pargo lâi porgâm lâi kuittâg aaibâs siämmáá ko sun lâi nuuvt vaibâm et ij viiššâm smiettâđ ääši juávkku vuoiŋâstij váhá ääigi taggaar tijmepele tuubdâi jieijâs tommit virkkun et koostâi čyežžiliđ te puohah algii še pajanâddâđ sun tieđij et kihheen ij tiättâm tast maid sun lâi porgâm poođij kuittâg mielân et iärâseh lijjii vuárdâm tom et sun vajaččij pajaniđ puohah lijjii čuážžumin já oinui savâstâlmin já láin cuovkkiimin lane maid sij lijjii stáálui várás ráhtâm imâštâlâi ääši mut poođij ton loppâuáivilân et häldeeh halidii anneeđ eennâm putesin ääigi keččin poođij kuuvl jo koccám koijâdij mun lam aaibâs čiälgusin vyelgip tääl mij lep ´s uáivikaavpug kulen ovdil iijâ aalgâst imâštâlâi já váhá epidij tom kuittâg vuolgii ain ovdâskulij leđe jo viehâ sevŋâd mut ovdil oles iijâ siemin čuovah oinuuškuottii ovdiibeln láá uáivikaavpug čuovah almottij jiem jieš lah nuuvt mielâstum tom kaavpugân tondet ko tobbeen láá nuuvt ennuv häldeeh et tot lii jo mahtnii ulmuukaavpug hámásâš vissâ kuulâi tom já kaačâi sunnuu paaldân tot sáttá sulâstittiđ váhá ulmuikaavpug mut tot lii puttásub ucceeb já kuittâg-uv häldeikaavpug mielâst tot lii tuše hitruu eelliđ kostnii tággáár saajeest eeđâi ij tiättâm maid uáivildij toin mut sun lâi vises et iberdij juovdii viijmâg kaavpugân häldeekaavpugijn iä lah noomah mut sun kuulâi taggaar noomâ ko mon sun uáivildij ´s uáivikaavpug nommân lâi vissâ mahtnii puunnjum tâi ´s noomâst kaavpug lâi viehâ ennuv siämmááláván ko eres-uv kaavpugeh maid lâi kiergânâm uáiniđ kaavpugliih iä lamaš nuuvt äärgih vazzii luodâi mield nuuvtko ulmuuh-uv jieijâs kaavpugijn ij kuittâg uáinâm nuuvt ennuv häldeid ko lâi vuárdâm mainâsijn juttii uáiviluodâ mield mottoom ääigi oovdâst pajanij viehâ stuorrâ táálu mii lâi viehâ komálâš häldei kaavpugist lâi čiŋâttum veikkâ magarij mučis keđgijguin já saatij leđe fáárust kolle já silbâ-uv lijjii kyehti uuvsâ paldâluvâi já toh láin kuábbááh-uv vissâ kuittâg kulmâ meetter olluuh já meetter kubduuh ij lamaš rahtum čuovjis muorâst mut tot-uv šlaajâ lâi oomâs tot lâi eenâb ruopsisláván häldee čuážžoin uvsâi paaldâst já sunnust lâi kuábbáást-uv monnii muđusâš lusis já kuhes suábbi kieđâst aldanij nube häldee eeđâi maidnii já häldee västidij lâi jo oppâm tubdâđ häldei tiervâttâssân eeđâi talle maidnii kuldâlij já talle kočoi nube häldee lehháin uuvsâ vissâ sijjân lävkkejii siisâ lâi čiŋâttum pyereest siskiipeln-uv já koleh já siilbah lijjii kevttum ennuv lijjii árvukeeđgih já mohnii piergâseh magarijd lâi uáinâm veikkâ kost ovdâmerkkân pääihist viste ij lamaš nuuvt styeres ko lâi aalgâst jurdâččâm mut lâihân máhulâš et táálust ličij nubbe kerdi-uv pajekerdi vaazij hitásávt oovdeld lâi kuittâg čielgâs et sun lâi lamaš tobbeen ovdil-uv vaazij njuolgist maaŋgâláván vistij čoođâ já tieđij tárkká kuus lâi monâmin lävkki škaajâi ko iärâseh vazzii suu maajeeld keččâlij uáiniđ kostnii portháid mut oovtâgin visteest toh iä lam kal lijjii muččâdeh mut hirmâd uceh jis verdidij táálu styeresvuotân ucebeh ko táálu veeskir halidij väldiđ suábi laavhâst mut sujâttáá tot ličij epitáválâš sun kuođâldui ain váhá já váhá majemužžân sun vaaldij várugávt laavhâ já kuáivui suábi kieđâidis tust miinii äššin kullui uápis jienâ uáivist mun tuše almottâm et mun lam jo tääbbin culidij et tiä áh jo ´s uáivikaavpug noomâ lii nommâ mon kevttih tuše kaavpugliih lii stuorrâ kaavpug vissâ stuárráámuš häldeekaavpug ubâ maailmpirrâsist lii še viehâ ennuv ulmui kaavpugij mu usâš kaavpugliih halidii adli toos noomâ nuuvtko ulmuuh-uv pargeh siijdâin já kaavpugijn häldeeh iä haaliid kevtti noomâid já tun jieh taarbâš ain mainâsti munjin kost tun lah tiä ám tom mudoi-uv lâi oppeet tiätu moin tun jieh poorgâ maiden lii vissâ táálu ij-uvks lah ääši mun jiem taam táálust ibbeerd kolgâččij leđe stuorrâ táálu mut siste jis kiäččá te visteh láá hirmâd uceh muštáh-uv tun maiden päikkisiijdâst maid nuuvt tun táálu uáivildâh-uv tun et ličij kiävttâm tast nuáidikoonstâid imâštâlâi olmânáál masa aledij jienâs liijkás ennuv mut kiergânij estiđ tom lâi kuittâg masa tállân rávhálâš mondet sun nuuvt porgâččij culidij uáivildâm ust-uv puohah vyerdih et iveäigieennâm miäštárist lii stuorrâ táálu jieš ij kuittâg lijkkuu tast et lii liijkás ennuv saje mon ij taarbâs sun lii kiävttâm taam koonstâ mielâst juáhhást uážžu leđe nuuvt stuorrâ tâi uccâ táálu ko haaliid mut tun lah-uv olmooš já lii ollâ áárvust jis tii presidentti asâ ij monnii hirsâtáálust kaavpugist láá ennuv häldeeh moh jurdeh taam kaavpug häldee-eennâm pyeremus päikkin asâ ij hyenes táálust tot mainâsti ij kaavpug kievhivuo âst já motomeh häldeeh sutâ ii ij haaliid tast lah jiermi mailm aašijn ij lah ain jiermi ij tääbbin ige ulmui maailmist vaazij ain ovdâskulij puohâi maajeeld sun kuittâg viigâi peessâđ maasâd kuuvl kost sun lâi lamaš ovdil-uv sirdui ain váhá ohtânmaanoost já viijmâg sun lâi-uv táválâš sajestis paaldâst ij vázzâm meendu jotelávt já lâi äigi keččâđ táálu sun piejâi meerkân eenâb ko ij tarbâšâm portháid uuccâđ peln lijjii čiiŋah já árvutävireh mut táálu ij kuittâg lamaš tego lanne mut tot lâi pääihi láván viistijn lijjii peevdih stoovlih skaapih já eres vistetiiŋgah lâi tego tuše stuorrâ aassâmtupe ige eennâmmiäštár palacci ij pištám kuhháá veikkâ kuhheeb ko oskoččij orostij oovtâ uuvsâ kulen mii ij lam eresláván ko iärâsehkin leehâi tom já moonâi siisâ ubâ eres juávkku maajeeld lâi viehâ styeres mut ij ennuvgin stuárráb ko veeskir seeinijn lijjii táváliih árvutävireh mut toh lijjii eresláváneh ko tävireh epidij et toh lijjii viehâ ennuv tivrâsuboh ko tävireh maid sun lâi jo uáinâm lâi meiddei miinii omâsijd maid ij máttâm keksiđ lâi čuovjis skappi čäällimpevdi já ton tyehin häldee mii ij lamaš nuorâ mut ij puáriskin lâi čälimin maidnii tiervâttij häldee mon lâi jo ervidâm tuáivuttij siämmáá já jurgâlij uáivis já kyevti torvoannei já moh láin ubâ ääigi tuše čuážžum maiden eđâhánnáá láá taah et lah puáhtâm ulmuukaandâ fárustâd muu fáárust láá já torvoanneeh muu siijdâst meiddei muu siijdâst já olmooš kii lii puáttâm häldei enâmân muáddi peeivi tassaaš keejâi juáhháá tárkká kuittâg enâmustáá mut tot ij lamaš iimâs sun imâštâlâi et keejâi eenâb ko iärâsijd ij suu mielâst lamaš mihheen nuuvt komálijd lâi aaibâs táválâš häldee jurduu povvâstij jurduinis tom ličij ettâm kiäsnii ulmui maailmist te tot ij kal liččii lamaš táválâš ollágin eeđâi jienáin mii lâi nanos mut ij äštee koolgâi tottâliđ mut tot ij liččii ollágin väivi tom jienâ puovtij kuvviđ västidij smietâhánnáá keevtij sárnummaali tunjin mainâstum et mun halidâm uáiniđ jyehi elleetiiŋgâ muu enâmist kiäh iä lah häldeeh miäštár tondet ko tun jieh lah häldee mun halidâm sárnuđ tuin vuolgij oovtâ uuvsâ kuávlun fáárust já moonáin viistán mii lâi ennuv ucceeb ko čäällimviste mut tot lâi tuše táválâš viste mattsâš mii soovâi pyerebeht lâi čäällimpevdi mut tot lâi eenâb epivirgálâš viste mudoi-uv lijjii eenâb já tain lijjii puáris kirjeh já piergâseh seeinijn kal rijttájii lijjii tego jieijâs aarni jyehi häldest jieijâs omâdâh mii kovvee eellimtäävi eenâb árvutiiŋgah tađe pyereeb eellim lam viehâ vises et tiäđáh muu tááiđuid mun tiäđám-uv västidij tom ij kal lam kuullâm tom mut sun tiiptij val leđe jiem-uvks mun ettâm maidnii kiälástâlmist koccái pallai jienâst lâi oppeet vájáldittám pieijâđ suábi laavkân mut ko sun ij puáhtâm västidiđgin te sun tuše piejâi tom meddâl moijái tuubdâm tubdâm jo muáddičyet ihheed ij oskom aalgâst peljijdis tiäđám meid et suábbi mon pieijih laavkân lii nuáidisuábbi mon lii ráhtâm tuubdah imâštâlâi jurdim et tun jieh ubâ oskogin sunjin tun tiäđáh et mun lam nuáidihäldee lam taggaar neljičyeđe ihheed puáris já lâi muu máttáátteijee mainâstij oroi joskâ váhá ääigi sattih še tubdâđ maidnii nube visteest koijâdij tain tävirijn lâi tubdâm maidnii et toh iä lah táváliih tom lahteđ mahtnii čielgâškuođij toh nuáidipiergâseh rähtim nuáidipiergâseh lah viehâ vijses ulmuukandâ poođij tobdo et sun kolgâččij väldiđ suábi sun juurdij et poorgâi tom mut talle sun muuštij et tot lâi ovdil-uv tábáhtum tom tieđij vaaldij uđđâsist suábi laavhâst jurduuh lijjii nuuvt siähánâm tast et sun ij innig iberdâm pyereest maid eeđâi já váhá ääigi keččin suu uáivi siste jienâgin ij kullum innig škajâmin mut eenâb visteest sun ooinij já kuulâi vuossâmuš äšši mon sun muuštij tom maŋa ko sun vaaldij suábi uđđâsist kieđâidis lâi ko sun vaazij maasâd visteest iärâsij kuuvl loho koccám lâi eskin visteest mon lâi adlâm suu já kiävtun sohva aln lâi vises et ovdil tom sij lijjii sárnum val maidnii já lâi tuođâštâm rievtis ellee tiŋgân mii kal puovtij eelliđ häldei enâmist kiinii lâi tuálvum suu já viistán kost suái tääl-uv láin poođij viistán taldrik kieđâin puohtim tunjin váhá purâmâš keejâi taldrik lâi ennuv siämmááláván purâmâš ko tast maid sun puurâi ulmuimaailmist kulen piärguid ruonâsijd leibi já juhâmâš ko sun ooinij te sun huámášij mon nelgi sust tuođâi lâi sun lamaš purrâm maaŋgâ tiijmán maiden já purâmâš väzzimkooskâst lâi lamaš njäälgis mut viehâ uccáá vuolgij kuusnii čielgij mondet mut ij kuldâlâm meendu tárkká ige sun liččii ennuv čielgâs vissâ uážžumgin tuše puurâi maŋa viälánij timmâ seeŋgâ oolâ ij lamaš val vaibâm mut tuše purrâm nuuvt ennuv čyežžilij jotelávt já suu váimu aalgij časkeđ maŋgii sekuntist hyenes luho suábbi lâi val-uv suu kieđâst ige sun lamaš huámášâm tom ij tallegin ko aalgij purâdiđ et jieh lamaš vaalmâš kuullâ muu jienâ eeđâi kolgâččii paldattâllâđ muu nuhtâlij váimu čooskij nuuvt et sun váhá ääigi poolâi et tot časka jieijâs olgos tobbeen jienâ eeđâi ij eidu povvâstâm mut ij tot kukkengin lamaš lii tunjin äšši kolgâ ih moonnâ toho maid talle sunjin kolgâččii mainâstiđ huolât kal piergee tuuttáá mottoom miinut vuárdá tuu jo ličij val halidâm pääcciđ vyerdiđ mut jis já halidává suu toho tállân vissâ sun koolgâi talle vyelgiđ vaazij olgos sunnuu visteest kulij mun moonâm sun koijâdij ko lâi vistig huolâttâm et kihheen ij lamaš kulâmin vuálgáh uálgispel vuolgij toho já vaazij nuuvt kuhháá ko kuulâi oppeet jienâ täst ižetpel ravvij piištij muáddi miinut já majemuu ravvuu maŋa moos kuulâi skuálkuttem uuksân kiinii meridij siisâ lâi tast lâi vises leehâi uuvsâ já lavkkij siisâ čokkái siämmáá saajeest kost lâi čokkám ovdil-uv tiervâttij västidij tiervâttâsân halidim tuu teehi tondet ko mun halidâm et tun poorgah maidnii munjin tot lii koijâdij tárkká kuulâi jienâ mušte et mun lam tääbbin pajanij mučis stovlistis já vaazij tävirij kuuvl halidâm et muu máttáátteijee finniiččij taam silbârasijáá eeđâi já vaaldij uccâ rasijáá lyevdi alne mii lâi pieijum toos tuše tävirij várás tuše áásá nuuvt kukken et mun jiem jieš kiergân tom tuálvuđ tun halididiččih et mun iäláččim tom tuálvumin epidij olmânáál halidij ettâđ maidnii mut ko lâi sust koijâdâm sun ij puáhtâm ettâđ ij vaikuttij jienâ tuálvum tom viijmâg eeđâi kuittâg koijâdiđ mondet kihheen eres ij pyevti tom tuálvuđ vaazij jieijâs čäällimpeevdi kuuvl mut ij čokánâm tollij siilbâst rahtum kuullijn já árvukeđgijguin čiŋâttum uccâ rasijáá kieđâin suullân vááimu paaldâst já keejâi toos lii nuáidipiergâs mii lii puáttâm mailmân kieđâi peht rasijáást lii vyeimi taggaar vyeimi et tot ij suovâ kiämmân vieres ellee tiiŋgâ väldiđ jieijâs lamhân mun-uv vieres toos muštottij jiem lah kuássin ubâ uáinâmgin tom lah kuittâg kuoskâttâm suábi mii lii tääl-uv tust kie âst mun tuubdâm tuu já jis mun tuubdâm tuu te muu nuáidipiergâseh tobdeh tuu västidij mahtnii koččâmusân moos lâi jo västidum čaittâlij et kuldâlij mut sunhân ij tarbâsâm innig vástádâs mielâst čielgiittâs lâi kuittâg hirmâd hyeni tondet sun halidij tiettiđ maid rasijâš porgâččij vieres ellee tiŋgáid tot parga talle jis tot ij tuubdâ tom kii tom váldá koijâdij já siämmást kii saatij västidiđ pyerebeht-uv ko jiem lah kiämmân meridâm toos kuoskâđ kiergânij västidiđ tun puávtáh koijâdiđ tom ko peesah toho val lasettij moje njäälmist jieh taarbâš vyerdi mun kuullim ko âmuš smietâi váhá já vuordij já tuáivui et ij liččii mihheen hirmâd tehálâš aašijd ij ettâmgin maiden lii äigi ko mun rahtim tom rasijáá mut kal mun tom val muštám rasijâš ij talle ollágin lijkkuu eres ellee tiiŋgâin ko tain maid mun tuubdâm jiem jieš tom keksim mut tot rasijâš šluávee vieres ellee tiiŋgâid jis taid tobdá kuoskâmin olssis tot sáttá le e nuuvt vuáimálâš et ellee tiŋgâ jáámá toos njielâstij tuše puovtij tuáivuđ et tot maid lâi ettâm tubdâmist toolâi tiäivás keččâlij kuldâliđ val mahtnii veikkâ sun smietâi rasijáá finnij tom čielgâs et sun vuálgáččij tuálvuđ koddeerasijáá jo itten vaazij hitásávt vistij lappâd sun ij mahten puáhtâm leđe suttâm te sun lâi kuittâg viehâ erdum tast et eidu sun koolgâi vyelgiđ jođettiđ rasijáá ko häldeienâmist lijjii veikkâ mon ennuv häldeeh val tagareh-uv kiäh tobdeh siämmást rasijáá suu já viistán ij lamaš kukke mut erdumvuotâ lâi jo masa lappum ko sun lâi sunnuu visteest leehâi uuvsâ já poođij siisâ ij lamaš val puáttâm te arvâlij et sárnuččij váhá ääigi vaaldij laavhâ já ááigui väldiđ suábi tobbeen mut talle sun huámášij et tot lâi val-uv suu kieđâst ličij lamaš šiev saje suorgâttiđ suu ige lijkkum tast tun tobbeen algâttij koijâdmáin já tieđij siämmást mon tuávhis koččâmâš tot lâi eres saajeest mun li im mun tieđe tust äšši munjin smiettim et lii-uv tot aaibâs vises et tot rasijâš tobdá muu tun smiettih tom hundârušâi tun lyeti munjin epidij mun vissâ luátám mut tästhân sáttá leđe muu jieggâ panttân lah vuoigâdist mut mun lam viehâ vises et tiä ám maid tiŋgâ mon mun lam ráhtâm parga tiŋgâ ij lah ain lamaš táálust adlim tom sunjin ko sun poo ij muu uáppen ovdil tot rasijâš lâi lamaš must taggaar vittâlov ihheed talle et tubdâččij tom pyerebeht ko tun eeđâi nuuvt ko tot lii lamaš tust vittâlov ihheed já tääl mon ennuv-uvks tot lâigin ihheed lâi siijvost muáddi seekunt tot tom meerrid talle koijâdij eppivuotâ eppivuotâ lasseen mun rahtim tom já tondet mun tiä ám tast jo aalgâst hirmâd ennuv eenâb ko eres nuáidihäldeeh tiä ám mudoi-uv maht tom kalga tutkâ nuuvt tiäđust-uv jo hepânâšâi ij ettâm maiden joo uáineen talle eeđâi viijmâg já piejâi suábi laavkân poođij tuše miinutpele ton maŋa sunnuu viistán aaibâs nuuvtko sun ličij kuldâlâm já kostnii ij tiäđustkin lamaš ijhân sun puávtáččii mudoigin kuullâđ já jis kulá tuše te tot ij häittidiččii ij lamaš sárnum ennuv tuše kuldâlâm tun eellih koijâdij mušte imâštâlâi já muuštij et lâi ettâm tom sun ij tuše lamaš kuldâlâm moonnim kuuvl savâstâllâđ mätkiaašijn mätkiaašijn imâštâlâi vyelgip nuáidihäldeienâmân imâštâlâi maht tom tieđij mainâstâm lâi-uv mainâstâm kiäsnii kii lâi talle mainâstâm eellim kulen eeđâi sun meridij muu vyelgiđ toho tiäđám tom västidij já vuordij joođhâ mut mast vâi koijâdij kuullim tom tun tiäđust-uv muštáh vâi maid lâi iällâm kulen já sun lâi meridum suoijiđ tuu muu hirmástui kalhân tun muštáh taid stááluid muuštij liijkás-uv pyereest iä lam suotâseh sun ij jäämi toos ko sun váldá rasijáá te stááluh poreh suu čokánij sohva oolâ ij lamaš vaibâm veikkâ olgon lâi jo sevŋâd aaibâs nuuvtko sun ličij uáđđâm mottoom ääigi sun tärkkilubbooht tom smietâi te sun hoksái et sun ij muštám maiden ton maŋa ko sij lijjii iällâm kulen ovdemustáá ton räi ko sun lâi čokkáámin ton siämmáá seeŋgâst lam-uv mun uáđđâm onne keejâi nuuvt lah tuše ko mun jiem kuittâg lah ollágin vaibâm kejâstij tijme já tot čaaitij pel kyehtinubaloh lii jo návt ennuv mungin lah vaibâm västidij mut tun lah häldee jieh taarbâš nuuvt ennuv naharijd jis tot lii-uv häldeemailmist váddu koijâdij huolâttemeht tondet häldeehkin iä taarbâs nuuvt ennuv naharijd ij liččii maggaargin jiermi jis tot mailm ličij rievtis mailm mut tot ij lamaš lâi häldeemailm mon ij tubdâm aldagin te tondet sun tiiptij tom leđe ij kuittâg čielgim tom ääši et mondet sun ij mušte maiden kulen elimist tot puáhtâm leđe miinii nuáidikoonstâid lâi aaibâs epičielgâs moonáin uáđđáđ veikkâ ij lamaškin vaibâm lâi uccâ vistááš kost lâi seŋgâ uáđđimpevdi ige tađe eenâb lijjii uáđđimvisteh maid ij tarbâšâm kevttiđ eres pargoid tâi tooimâid tuše oođij njaŋgai lovduu vyelni mieigâi seeŋgâ jyelgi vuást já suábbi lâi uásild olgon laavhâst lâi mahtnii torvolâš leđe já sun nohádij loho cuuvnâi suu já sun lâi tiäđust-uv vaibâm veikkâ ij nuuvt čuuvtij ko oovdebpeeivi lâi tast suullân kuttâ já smietâi-uv et škovlâpeivij-uv uážui uáđđiđ kuhheeb lâi tijmepeeleest purrâm já rahttâttâm valmâšin stuorrâ máátkán nuáidihäldei enâmân sun kal ij tiättâm mon kuhes mätki tot ličij já vazzijn vistij čoođâ ij muide ko čuávui ääigi keččin sun huámášij et ij ubâ tiättâmgin kuus suái láin jotemin kuittâg moonâi njuolgist olgouuvsâ kuuvl vuordijn já lijjii siämmááh pihtâseh ko sust ain läävejii-uv leđe ruškisláván huppumááccuh lâi vielgis mááccuh já sun lâi hirmâd árvulii hámásâš mii sun kal lâi-uv jurduuh čielgii viehâ pyereest já suu nahareh nuhhii lopâlávt ko vaaldij mááccuh vyelni rasijáá já kollerasijáá mast lijjii veikkâ magareh čiiŋah vääldi taam kočoi ij liččii mahten halidâm tom toohâđ te sun tieđij et jis ij vääldi sovâlávt te kal puovtij pieijâđ suu väldiđ tom aldanij rasijáá hitásávt sun lâi nuuvt alda et puovtij toppiđ rasijáá kietâ aldanij rasijáá siämmáánáál ko sun lâi aldanâm hitásávt já várugávt sun toppij tom jotelávt já vuordij moskočolmij et rasijâš huškoškuáđáččij suu mut ij kuittâg mihheen tábáhtum leehâi čoolmijd já rasijâš lâi suu kieđâst moijái huámášâh tot tobdá tuu ličij vissásávt tubdâm jieijâs jollân mut sun lâi nuuvt hiälputtum et toos ij lamaš äigi tiervâttij já ko lâi vistig tiervâttâm pyeri määđhi te sun já väzzilii pálgá mield sun ij lamaš tiättâmgin et puátá te tot lâi lamaš kuittâg mahtnii čielgâs et ij pásáččii vuolgii tave-nuortâs já jis sun iberdij olmânáál te tot merhâšij et sij kuáđáččii na tom kesieennâm tuáhásis vazzii viehâ kuhháá vissâ taggaar kyehti tijme koijâdâlâi ain tyellittälli maidnii enâmustáá häldei maailmist ij ain västidâm maht ličij halidâm ege vástádusah lamaš čielgâseh já tondet kove ton maailmist ij ennuv muttum sun še koijâdij ain kuásnii maidnii mut eenâb lâi kii västidij jis kiinii ubâ västidijgin kuhes mätki toho lii ohtii koijâdij ko lâi smiettâm já huámášâm et sun ij tomgin tieđe hundârušâi koččâmuš váhá ääigi sáttoin mij lep tobbeen suullân tiegu neelji peeivi siste mut mij kolgâp ain motomin orostiđ täst puátá val hyeneeb eennâm kost ij peesâ ige uážu väzziđ návtkin jotelávt paaihijd tot lii álgá koskâeennâm ij lah meendu styeres mut hirmâd hyenes luoddâ tobbeen lii hyenes eennâm lii eidu ton merkkân et ellee tiiŋgah tiäđáččii mon kuhás kannat moonnâđ já kuás kalga orostiđ nuuvt tobbeen miinii varâlijd ij mut nuáidihäldei enâmist láá nuáidihäldeeh iä kuittâg toovâ mijjân maiden tondet ko ovdâmerkkân mun-uv lam nuáidihäldee smietâi sääni ovdâmerkkân mut ij ettâm maiden vissásávt tieđij maidnii tehálijd mut ij ettâm tot puávtáččij leđe vazzii val mottoom kilomeetter já orostii sajan mon oonij pyerrin lijjii kyehti stuorrâ keeđgi paldâluvâi já toi kooskâst lâi luámi kuus maatâi kuittâg viehâ pyereest koskâ lâi táálu hámásâš suovâ peesâi meddâl uccâ ráigáá mield mii lâi táálu káátust lijjii meiddei kyehti uuvsâ tiäđust-uv ko kyehti keeđgi lává paldâluvâi raahtij val monniiláván syejimuuvrâ sii táálu pirrâ siämmást ko kejâdij táálu siskiibeln et maggaar lii já mainâstij val maid parga já meiddei sii määđhist ko ´s kesieennâm já nuáidihäldei eennâm kooskâst lii taat hyenes eennâm enâmin kočodum te tot lii stálui já eres pahas elleetiiŋgâi kolgoeennâm láá kyehti eennâm moh láá ohtâvuođâst já puoh stááluh já eres komeh kevttih eennâm vâi sij pesâččii nube enâmist nube enâmân sättih puáttiđ tai enâmij alda ráhtá syejimuuvrâ tobbeen talle stááluh koijâdij tom tieđe mut toos ij lah stuorrâ máhulâšvuotâ ij ko tot lii kolgoeennâm smietâi tom já jurdâččij et kal tast váhá lâi jiermi mut ij kuittâg ettâm tast maŋa maiden vuoiŋâstii tast tuulâ paaldâst já kozzii maidnii liemâid mon lâi-uv jo smakkim lasseen sij purrii kolmâ jieŋâpoccuu piärgu já juhhii pasekeeđgi čääsi monnii uáđđáđ ko siävŋánij kaartâi koccáđ tooláá nuuvtko táválávt-uv jotkii määđhi viehâ jotelis sáttoin oinuuškuođij mecci mii ij lamaš innig ollágin eres meeci hámásâš lâi sahis čapisláván sevŋis mecci já tobbeen uáinojii ennuv stuorrâ keeđgih já jievjâmeh hiäŋgájii muorâin lâi čielgâsávt hirmâd puáris mecci mut siämmást hormiš já puovtij vyettiđ ko stááluh lijjii vázzâm nuuvt et stuorrâ luodah lijjii pááccâm ij aldagin lijkkum ton meeccist mut kuittâg sij juttii ain toho kulij väzzim ij pištám kuhháá já muáđuh muttojii várugâssân vaaldij hitásávt suábi kietâsis jis miinii tábáhtuuččij vazzii hyenes pálgá mield sahis meeccist kuulâi jienâ tego kyehtilov almajid kiljoččii peljimaddust jienâ kullui aaibâs suu tyehin já sun jorgettij stáálu čuážui meetter keččin sist já keijáin stáálu sun ij kuullâm ovdilgo stáálu ruohâstij suábi kuhás kieđâin njuolgist muotâliäján murdelij já irâttij peessâđ muotâliäjá kuuvl poođij suu maajeeld já láin muádi meetter keččin sust mut iävá porgâm maiden huuihij já sun huuihij mut kuábâškin ij ettâm maiden tâi porgâm maiden mii ličij išedâm aldanij suu ubâ ääigi já kuábâš-uv poođijn ohtân stáálu kuuvl mii lâi jo meetter keččin eeđáin muáddi sääni já siämmást kuábbáá-uv kieđâin vuolgii monniiláváneh vielgis tâi fiskis suonjâreh njuolgist stáálun kiljoškuođij jienáin mii lâi val-uv korrâsub ko majemustáá muádi seekunt keččin moh lijjii kuhebeh ko minutteh stáálu roovâi enâmân korrâ ruojáin tuše keejâi tom ubâ čáittus váhá ääigi kolgâččijm vissâ vuoiŋâstiđ täst iävtuttij viežâi suábi maasâd ij oinum merkkâgin ruohâstmist lâi vuárdâm et ličij ettâm maidnii mut sun lâi siijvost viijmâg koijâdij ko lâi vises et kihheen ij lamaš alda eeđâ maiden veikkâ jieh kuássin ettâm et lâi nuáidihäldee tun li ih toin tiä oin porgâm västidâh ain nievt tot lii tuotâ ij-uv lah-uv iberdij et sun ij monnii suujâ tet uážžum tiettiđ puoh ovdilgo lâi äigi maŋgâ ääši kuittâg čielgii stááluh rohhááttii sii ton te sun ij puáhtâm keččâđ ige tondet ko sij lijjii nuáidihäldeeh tääl sun kal puáhtá keččâđ sunnuu tuše talle lâi nuuvt lii koččâmuš moos sun ij oskom finniđ vástádâs ovdilgo äiginis vuoiŋâstii ton saajeest taggaar tijmepele lâi aalgâst annaam saje hyennin ko stáálu ruumâš lâi nuuvt alda mut ton puudâ ko sun savâstâlâi ruumâš lâi lappum sattii leđe nuáidihäldei koonstah mut sun ij lamaš vises väzzilii oppeet uccâ pođhii maŋa poolâi et sij kavnâččii val lase-uv stááluid mut eeđâi et tääl ij lamaš stáálui kolgoäigi tuše hyenes lukko ko tot ohtâ-uv lâi oinum imâštâlâi stááluin-uv kolgoäigi tego luudijn kuittâg oovdeld oinuuškuottii eenâb suávih já muorah lijjii mudoi-uv váhá ucebeh lâi vissâ ton merkkâ et eennâm pásáččij tuáhá já nuáidihäldei eennâm álgáččij loho eennâm lâi viehâ muččâd mut ko almeest lâi ubâ ääigi taggaar suovâ hámásâš te peivigin ij oinum pyereest lâi mudoi-uv miinii váhá hormišijd vaikuttij tot et uccâloddááh iä lávlum mut lâi ubâ ääigi kulâmin siemin sárnum tâi lávlum kostnii puáhtâm ettâđ kost tot kullui lâi tego ij liččii kosten já jyehi saajeest moonnâp taan pálgá mield nuuvt kuhháá ko puátá stuárrâb luoddâ čielgij kalga talle vyelgiđ uálgispel já ij-uvsun sun-uv kavnuu tobbeen kostnii eres mun tieđe tuái leppee veikkâ sooppâm maidnii maid mun jiem tieđe oskogin lii taat šuuđiidmijd tääbbin ubâ ääigi imâštâlâi toh sárnuh mondet tast šadda taggaar jienâ kevttih táválávt telepatia ain ko sist lii miinii äššin lii ko čuođij mield nuáidihäldeeh kevttih telepatia siämmáá ääigi jurdim et telepatiast ij šoodâ ollágin jienâ táválávt mut ko sárnooh láá ennuv te alme šuuđiid jotkii pálgá mield keejâi eennâm já luándu puovtij uáiniđ siemin iäruid táválâš häldeieennâm já nuáidihäldeieennâm kooskâst iäru lâi tot suovâ mon suujâst peivi lâi-uv tego sevŋis eehid tâi iiđeed kiergânâm moonnâđ kuhháá ko sij lijjii jo ton stuárrâb luodâ alne mast lâi mainâstâm luoddâ lâi viehâ ennuv stuárrâb já ton alne lâi monniiláván keđgiloovdâ tego ulmuimaailmist lii asfalt lâi tuše ko ulmuuh rähtih luodâ te sij pieijih vistig čievrâ já talle luávdih tom asfalttáin enâmist nuuvt ij lamaš rahtum jorgettii uálgiskuávlun nuuvtko lâi sooppum-uv já väzzilii keđgijguin lovdum luodâ ovdâskulij enâmist lâi vissásávt miinii komálijd smietâi poođij mielân monniiláván pase eennâm kost pase ulmuuh tâi häldeeh eellih ij uážuččii kuoskâđgin siämmáánáál ässeeh kolgâččii uážžuđ leđe ráávhust aašijd ko smietâi te sun tuubdâi jieijâs lemin aaibâs puástu saajeest suu uáivi siähánij já muttui lussâdin tobdo masa njeeidij suu keejâi kieđâidis ij oinum tondet ko tot lâi suu laavhâst lavkkâ kiddâ čoonnum koijâdij sun lâi majemuš já viehâ kukken já kolgâvette jorgetti eidu tääl ižetpel jurduuh lijjii siähánâm oppeet ij lamaš vuossâmuš kerdi ige vissâ majemuškin ij tađe eenâb iberdâmgin koolgah tuše ettâ et tij kolgâvette jorgetti ižetpel tääl eeđâi forgâ ko ij lamaš ettâm maiden maŋa sun ij ettâm innig maiden já jurduuh-uv čielgii muuštij tom tuše naverin tego tot ličij tábáhtum maŋgâ ive tassaaš já eidu muáddi seekunt tassaaš sun lâi muštám tom tábáhtus moonâi kuuvl já eeđâi et sij kolgii jorgettiđ čižetpel eeđâi stuorrâ imâšin meerhâš et ij lah kukken tuše jorgettij luodâ alne já vaazij njuolgist miäcán poođij maajeeld ij iberdâm tast eenâb ko tom et koolgâi vyelgiđ šiev luodâ alne miäcán kost lijjii vissásávt veikkâ moh čuoškah já eres tivreh väzzilij sunnuu fáárun mut vaaldij siämmást suábi laavhâst ige viiššâm porgâđ tom ubâ syelegin taat puoh meerhâš sun koijâdij jo ibbeerd jieh taarbâš innig suábi taas lam nuuvt alda tuu jo et suábi vyeimi ij innig meerhâs maiden mon immâš tet mij koolgâim vyelgiđ miäcán lii mudoi-uv jo lusis pargo väzziđ vittâlov kilomeetterid peeivist ko kalga ton lasseen koccáđ aaibâs liijkás tooláá ton kuávlust mun aasâm mondet toho ij moonâ maggaargin luoddâ monâ ij te talle kal jyehi häldee tiä ij must piejâi suábi maasâd laavkân uáináh kuulah muu aaibâs pyereest kuulah-uv tun muu jiem kulâ ii tast lah mihheen jiermijd et tun puávtáh sárnuđ puohháid kiäh láá muádi kilomeetter keččin tust kiinii iätá maidnii te tun tuše kuulah tom sárnooh láá ennuv te tun siävuttâh aaibâs kii sárnu ko mun vuossâmuu kerd sarnum tunjin suábittáá tuu jurduuh siähánii ij-uvks nuuvt lâi äigi kuás mun ovtâstittim jie ân jurduid tuu jurduid tun puávtáh sárnu munjin ubâ ääigi já nubij pelij meerhâš tom et sun sáttá pallađ veikkâ kuás lah pyeri lii tuše tot et mätki mii kooskâst ij uážu le e eenâb ko love kilomeetterid ij ettâm váhá ááigán maiden lâi finnim maaŋgâ koččâmušân vástádâs tuše imâštâlam sust ko mun ettim et kalga väzziliđ miäcán te sun eeđâi et lâi jo äigi-uv sun tieđij tast tast ko mun ettim tom sunjin ettim tom jieh-uv kuullâm maht tiä ust-uv muštáh te sun lii nuáidihäldee nuuvtko mun-uv tiä ust-uv mondet jiem ettâm njuolgist kost mun aasâm ubâ ke âlgin koijâdi tom ij viiššâm ettâđ innig maiden vaaldij já kiddâ väzzimáin váhá jotelubbooht mon čoođâ sij kolgii väzziđ lijjii tievâ maaŋgâláván omâs šadoh maid ij lamaš uáinâm mongin šaddokirjeest lijjii meiddei tivreh-uv main motomeh lijjii stuárráh-uv mut iä vissâ lamaš varâliih tuše kirdâččii sii pirrâ já lijjii viehâ hormišeh-uv maht lâi ij lijkkum tain tiivrijn älkkee jotteeđ ton meeccist mut monnii suujâ tet sun ij lamaš aaibâs vises kost sij lijjii puáttâm já kuus sij lijjii monâmin kuittâg ervidij mondet tiiptij já moonnâđ váhá ovdeláá tot lah sun koijâdij sijvos jienáin uáivildâh sundetobdo lappum te nuuvt mun tot lam uápis jienâ kullui škajâmin suu uáivi siste mondet tiä ust-uv amas eres häldeeh täi i teehi mungin tieđe kuus kulij lam jotemin jieh taarbâš siävuttiđ muu jurduid munhân koolgâm-uv peessâđ toho konstâ ij tooimâ nuuvt siävut juáhháá mielâ kii puátá taan miäcán peic mielâ lii nuuvt tehálâš kuulah tom val kuásnii lâi suullân kyehti tâi kulmâ kilomeetter viijđes tyehin lâi kieddi kost šoddii suávih häärviht pirrâ lâi sahâdub mecci jyehi kuávlust nube keččin lâi omâsláván hirsâtááluš ličij puáhtâm leđe aaibâs táválâš hirsâtááluš mut tieđij et tot ij lamaš čuovjis čuovâ paaštij táálust já ubâ kieddi já mecci oroi lemin pase eennâm aldanii táálu hitásávt juuđij várugâsávt ooinij monnii tiiŋgâ tâi häldee čuážžumin táálu uuvsâ oovdâst sij pessii aldeláá tieđij et tot tiŋgâ lii häldee viehâ puáris häldee lijjii ruškis vuoptah čapis uánihis siämu já ruškis mááccuh mii čievâi tom masa ollásávt tuubdâi suu veikkâ ij lamaš kuássin uáinâmgin lâi moonâi oovdeld kuuvl já suái tiervâttáin viehâ omâsávt-uv lâi čielgâs et suái lâin tubdâm kyeimis kuhes ääigi já poođijn sunnuu kuuvl eeđâi jienáin mon tuubdâi pyereest västidij siisâ sun koijâdij tiäđust-uv tušijdet monnii puohah táálun lâi suullân ton hámásâš magarin lâi suu jurdám-uv mut kuittâg viehâ ennuv eresnálásâš vuoptah adlii tom kove et sun lii lamaš ennuv stáluiguin rosâmin nuuvt čielgâsávt tot poođij mielân ij liččii kuássin lamaš nuuvt hitruus siemin äijih náálá muštái maidnii tehálijd vaaldij rasijáá laavhâst já adlij tom lii tot rasijâš mon mun vuolgim tuálvuđ tunjin eeđâi mut ij porgâm rasijâžân maiden muide ko piejâi tom oovtâ ilddei imâštâlâi tom váhá ääigi koijâdiđ maidnii koijâdij talle kolgim tuálvuđ tuom rasijáá tunjin čaaitij tom tun jieh poorgâ toin maiden jieh lâi joskâ uánihissii já keejâi et tun jieh lah huámášâm val mááđhád uáivisuujâ tot lamaš taat tot talle lii teehi monnii oohtân táálu viistijn vaaldij oovtâ pááppârkiesâlduv já jurâttij tom áávus peevdi oolâ lâi miinii káártáid mast lijjii meerhah maid ij tubdâm mut ervidij häldeepuustavin lii eennâm taat lii ´s kesieennâm čielgij jotelávt kost lâi mii-uv lii eennâm já taa lává taah kyehti kumij eennâm lii čokkim stuorrâ juávhu taas sun čaaitij oovtâ pääihi mii lâi suullân eennâm já ´s kesieennâm kooskâst juávkku kuhvittâreh láába motomeh nuáidihäldeeh-uv vuálgâm suu fáárun sun lii taggaar juávhu čokkim várás tiäđust-uv mij pyehtip porgâđ tun poottih teehi tondet et tun poorgah maidnii toos pyehtim lâi tuše tondet et uáivipargo pisoččij čiähusist mun jiem ettâmgin njuolgist maiden sáttá kuldâliđ ep haalijd eenâb vaigâdvuođâid fáárun mun-uvks iišijd must puáhtá leđe lii suábbi čoolmijn ij lamaš mihheen epičielgâsijd uáivildij eidu tom maid eeđâi-uv kejâstij já láin aaibâs siämmáá tuđâvááh puávtáččii porgâđ tom pyerebeht ko mun lává nuáidihäldeeh mut mun jiem lah ubâ nuáidiolmooškin puohah leppeđ nuáidihäldeeh mut mun lam tuše táválâš ulmuukandâ tuotâ et tun lah ulmuukandâ mut jieh táválâš eeđâi taha tust kievrâ já tuu mielâ lii tommit nanos et puávtáh vuástálistiđ munhân adlâm suábi kiäsnii tist já sun vuálgá vuástálistiđ já suu juávhu ij lah nuuvt älkkee eeđâi tarbâšep tuu iše tääl häldeesuuhâ taarbâš tääl tuu iše veikkâ ij tieđegin tast maiden vittâčyeđe ihheed tassaaš ko mun majemustáá toorrum mun vuoittim suu tuše sobbijn mon lijjim eidu kiergânâm rähtiđ táppái já finnij korrâ sáátu tälvieennâmsis ige lah puáhtâm vyelgiđ tobbeen ovdilgo tai peeivij ääigi lukko lâi kuittâg fáárust já sun maatij pieijâđ suábán karottâs mii kodáččij häldee kii tuostâččij kevttiđ suábi jiem tiäđustkin porgâm toin maiden mut adlim tom muu kaandân jis sun veikkâ kavnâččij ulmuu kiän mielâ ličij tommit koorâs et puávtáččij kevttiđ suábi kandâ sirdui ulmuimailmân uuccâđ taggaar ulmuu čyeti ihheed tassaaš sun kaavnâi olmoošperruu kiän mielâ lâi koorâs vuordij já taggaar love ihheed tassaaš šoodâi kandâ mon mielâ lâi nuuvt koorâs et tot rijttááččij vissásávt suábi kevttimân tääl taat kandâ lii tuođâštum tommit korâsin kevttiđ suábi já tolvum häldeemailmân et sun šlooviiččij suátijuávhu já čonâččij tälvienâmân kiddâ mailm loopâ räi kuldâlij maŋgâ ääši finnejii njuolgist vástádâs mon mielâ lâi koorâs lâi tiäđust-uv suu peerâ já suu äijih lii nuuvt suámálâš häldeemainâsijdiskuin ko lii tondet ko sun lii uáinâm taid uáinâm vissásávt suábi-uv finnim tävirijd tain já nuuvt ovdâskulij tun lah kiälástâllâm avvaad sun eeđâi mottoom ääigi keččin ko lâi kiergânâm smiettâmist tiäđáh maht mun lam kooveest fáárust sun moijái lam kandâ lii muu eeči puoh lâi hirmâd komálâš mut siämmást tot čielgij ennuv aašijd ige ucemustáá já taavijd já tom maht suái tieđijn kuás maid-uv kalga porgâđ tâi leđe porgâhánnáá sun ij lamaš kal val keksim suujâ lii talle täst fáárust sun keejâi já já kejâstij kii lâi čuážžum masa ubâ ääigi oovtâ saajeest maiden eđâhánnáá sun lâi čoolmijn hirmâd vijses já ollâárvusâš häldee náálá väzzilistij peevdi kuuvl mon alne kárttá-uv lâi čaaitij oovtâ saje já suu suormâ vyelni lâi miinii teevstâid maid ij iäruttâm lam taan kiđđâeennâm miäštár ige muu nommâ lah tuođâi mut mun kuullim et lâi kavnâm ulmuukaandâ kii puáhtá kevttiđ suábi te tiptim enâmân mon nommâ lii kiđđâeennâm leđe já vuolgim kuuvl lâi pyeremus päikki puáttiđ suoijiđ tuu ij epidâmgin maiden mondet puoh taat čiehâm kihheen ij uážu tiettiđ ko ij lah peljittem teikkâ čalmettem sun tiäđáččij tust váhágin eenâb tun liččih vissâ jo jáámmâm mainâstij lâi kuullâm váhá ááigán kalas čokánij oovtâ peeŋkâ oolâ smiettâđ jurduidis et sun lâi maka kievrâsmielâsâš tom et kyehti peeivi tassaaš sun lâi illá kuullâm häldein maiden tom et forgâ sun kartâččij piäluštiđ ubâ häldeesuuvâ já čuođijd eres aašijd mielâ siähánij já sun illá huámášij et sun čyežžilij vaazij nube viistán já viälánij seeŋgân mii lâi ton visteest sun uáđđái sun kuulâi uápis rávhálâš jienâ tääl tun tarbâšâh vuoimijdâd itten loho já kii lâi-uv tuođâi väzzilii tállân maasâd ´s kesienâmân ton sajan maid čaaitij káártást ko peivi pajanii ravvuuh škaijii uáivist ko sij vazzii ain ovdâskulij leđe ubâ ääigi várugâs suábi kalga kevttiđ nuuvt já návt mut puoh tehálumoš äšši lii et ko lah vaalmâš čoonnâđ kiddâ jieijâs enâmân koolgah ettâđ suábán tuše sääni čoonâ tiätá maid parga mušte et mun lam tääbbin oppeet jienâ kullui kivkked ij lamaš tom vuárdâm ij sun pallamgin mun tuše imâštâlâm et maht tun puávtáh kevttiđ suábi vuoimijd veikkâ karottâs ij lah lappum kuussân pahudistij aaibâs čielgâ jienáin ij tarbâšâm innig poollâđ jis kiinii kulâččij lâi čiehâm sunnuu savâstâlmijd ubâ määđhi ääigi aaibâs tušijdet jiem keevti suábi vyeimi tot lah tun kote tom kiävtáh nuuvt lii váhá vaigâd ielgi mut jis tun ubâ kuoskâttâhkin suábi te suábist vyeimi kolgá tunjin já talle mun eskin kiävtám tom mun lam tuše taggaar adapter tom nuuvt-uv jurdâ i sij iä vázzâm siämmáá luodâ ko puáđidijn mut monnii eenâb puoh mecij čoođâ njuolgist toho kuus lâi mätki eennâm lâi aaibâs kezzi togo kogo sij monnii tom čoođâ ige masa ubâ huámášâmgin tom lâi korrâsub ko puáđidijn já tondet sij lijjii kaavpugist jo ton peeivi ääigi monnii oovtâ táálun kost lâi puárisláván häldee já finnejii ijjâsaje monnii masa te njuolgist uáđđiđ ij lamaš aaibâs vises lâi-uv tâi suijâ toos sij jotkii määđhi rääji kuávlun kost já tot stuorrâ juávkku kolgâččij leđe muttuuškuođij eenâb epitäsivin já stuárráábeh já ucebeh keeđgih lijjii jyehi saajeest orostii kyevti stuorrâ keeđgi luámán purâdiđ maidnii já vuoiŋâstiđ puátih kivkked kullui huikkemin suu uáivist kuávlust pajanij keččii rääji kuávlun já forgâ tobbeen oinuuškuottii-uv vistig häldee mattsiih tiiŋgah já toi maŋa stuorrâ kuobžâláváneh tiiŋgah lijjii taggaar čyeđe meetter keččin sist lii tábáhtum ovdil-uv smietâi já luptij suábi keeji koolgah kavnâđ čielgij lii kostnii tuom juávhu tyehin maht mun toho peesâm já orostitteen toi ovdáneme ton puudân et tun kiergânah kuuvl culâguođij häldeesaanijd já forgâ joođhij tom suin säänih iä lamaš aaibâs siämmááh mut toh soppii oohtân pyereest jorgettáin čokkim juávhu kuávlun já paijijn aldâgâs hámásijd njuolâid toho kulij paargâs kulluuškuođij ton juávhust já kivkked tot luoddânij kaskoo nuuvt et toos šoodâi taggaar luoddâ kullui uáivi siste kaččâlij eskin rahtum luodâ mield ovdâskulij kuhvittâreh já eres komeh keččii suu luodâ kuábbáá-uv peln já parguu nuuvt ennuv ko voijii lâi nuuvt koorâs et kaartâi pieijâđ kieđâid peljijdis oolâ kuođij jotelávt juávhu tuáhá já joođhij miäcán lâi eidu taggaar fastes já mučis meeci kooskâst ko tot lâi hyenes eennâm já šiev eennâm räjieennâm keeđgih mut siämmást viehâ ennuv šadoh já muorah lijjii suávih já meiddei peesih kaačâi pirrâ ton meeci mut ij uáinâm kosten sun ubâ taan meeccist ollágin smietâi já orostij vuoiŋâstiđ oovtâ keeđgi oolâ sun ooinij monnii liihâdmin eidu seelgis tyehin já kejâstij toho fastes tiŋgâ čuážui stuorrâ keeđgi alne tuše meetterpele keččin sust lijjii soksâmeh tievâ kieđâi já tast lâi ruánáá mááccuh já päädist rahtum poovij sekuntist tiŋgâ lâi časkam suábi meddâl kieđâin koijâdij sijvos jienáin veikkâ ij vuárdâmgin vástádâs lah tot ulmuukandâ kii áigu vyeittiđ muu tääl poorgah ko suábbi ij suoijii tuu innig lah tääl aaibâs táválâš ulmuukandâ mon mun puávtám tapčestiđ siäinán tego čuoškâ jienâ lâi koolmâs já jiegâttem sáárnui hyeneeht sämikielâ aaibâs tego kiinii ličij ruttim suu njuohčâm meddâl suujâ tet ij kuittâg poollâm já tom váhá vissâ imâštâlâi jieh pyevti tapčestiđ muu siäinán tondet ko tääbbin iä lah seeinih mii tuot lii kivkked huihádij já čaaitij suormáin maidnii seelgi tyehin jorgettij keččâđ tom veikkâ tobbeen ij lamaškin mihheen já siämmást njuškij suábi kuuvl jorgettij maasâd masa te siämmást mut tot ij ávttâm lâi jo kieđâin skelmâ ulmuukaandâš muu tun tääiđigin leđe nuuvt viijses ko moonah nyevt puáris koonstân haardij ruáŋguškuođij já paajij aldâgâs mut lâi neppir já piejâi suábi rähtiđ koolbâ moin sun talle tuástui aldâgâs paajij jieš sobbijn monnii muđušii luođâ mut tuástui tom älkkest aldâgâsâi lonottem piištij ääigis tondet ko lâi liijkás suttâm keksiđ eres koonstâid já tondet ko ij tiättâm muidegin maid porgâđ kuittâg tuulhâi tagarân já keksij eres koonstâ raahtij mielâstis kove alnees siämmást ko tuástui aldâgâsâid sun kuođij kove toos tego hologrammin já jieš sirdui tuáhá lâi nuuvt jallom vaajeest et ij huámášâm maiden immâšijd kote ij innig tuástum aldâgâsâid mut toh monnii čoođâ lâi-uv muu mielâst ain jolâs nommâ eeđâi seelgi tyehin já ij kiergânâm muide ko jorgettiđ ko eeđâi sääni poorgâi mii lâi meridum já vistig pirrâ šoodâi päddi mii čoonâi suu kiddâ nuuvt et sun ij puáhtâm porgâđ maiden párguškuođij já siämmást sun uási uásild lappui ij-kuussân kullui val ton maŋa-uv ko lâi jo lappum lappui vissâ tälvienâmân smietâi čuážui váhá ääigi saajeest kost tuáru lâi tábáhtum sun keksij mondet sun lâi ryevdimielâ olmooš ličij pallam suu saajeest mut sun jieš maatij jurdâččiđ tagarijn soojijn aaibâs siämmáá pyereest ko mudoi-uv liihâdba váhá ij lah nuuhâm ubâ tot suátijuávkku lii val luovâs jurdim et já ij ko tipšov taid iävá lah vyeittimettumeh jo kaččâlij maasâd kulij ooinij et stuorrâ suátijuávkku lâi peessâm luovâs ääiđi siste mon nuáidihäldeekyevtis láin ráhtâm já aldanij sunnuu mun tääl poorgâm sun koijâdij lâi áinoo sääni mon sun kuulâi ij puáhtâm ton puudâ muide ko tuše keččâđ maht suátijuávkku aldanij hitásávt suu ustevijd jienâ poođij maasâd et sirdáh ubâ juávhu tälvienâmân tot lii kuulâi monnii suáhkádem já kivkked suu čolmij oovdân almostui kárttá mast lâi čaallum stuorrâ pustavijguin et sirdáh taid konstâ tun tiem porgih tot ij lah tääl tehálâš tom et sirdáh ubâ juávhu toho keevti suábi smietâi vistig tom stuorrâ juávhu já talle káártá mast lâi tälvieennâm nommâ já talle sun mainâstij tom suábán puovtij tubdâđ ááimust ubâ suábi vyeimi ko tot siirdij paijeel kyehtičyeđe stáálu kuhvittâr kome viärráás nuáidihäldee já eres elleetiiŋgâ kuittâg vittâlov kilomeetter määđhi seekunt keččin puoh lâi lappâd vaibâškuođij jotelávt já viälánij enâmân ooinij kyehti uápis häämi puátimin láin kulen jotelávt toimum kijttâlij luptij čuožâd já sij väzzilii hitásávt maasâd korrâ pargo maŋa mätki ij ovdánâm jotelávt já sij lijjii kulen eskin kyevti peeivi keččin lâi viehâ pyeri mielâst veikkâ lâi-uv nuuvt vaibâm jyehi peeivi uážugin piäluštiđ häldeemailm ässeid paasij kuuvl val muádi piäiván já vuoiŋâstij puurâi häldei eennâm purâmâšâid já kejâstâlâi tärkkilubbooht häldei eennâm šaddoid já elleid tieđij et häldeeh lijjii kijtoliih veikkâ iä tom ettâmgin peeivi iđedist sun eeđâi uáinimijd já já vuolgij maasâd ulmuimailmân vazzijn eennâm čoođâ ´s kesienâmân eelijn miäštár kulen mut vuolgijn masa siämmást ličij tiäđust-uv halidâm et suái pásáččáin váhá ááigán mut suái kuittâg jođhijn määđhi vazzijn tälvieennâm kuávlun mut ko suái pessáin toho te huámášij-uv et tot lâi aiđum ruopsisláván muvráin mon čoođâ puovtij keččâđ ij lamaš vises mut aaibâs tego tobbeen ličij kaččâm já siämmást párgum monniiláván uccâ fastes häldeš korvijn tälvieennâm nuuvt et moonáin kiđđâeennâm čoođâ mon miäštár lâi kiđđâeennâm oođijn táálust mon palvâleijee adlij sunnui já jođhijn iđedist määđhi čohčâenâmân jotkui aaibâs toho kuus suái láin majemustáá almostum ulmuimaailmist já kost lâi vuossâmuu keerdi imâštâllâm tom pääihi jurduuh siähánii nuuvtko ovdil-uv já suái sirduin ulmuimaailmân lijjii sajestis mahtnii oomâs leđe oppeet jieijâs mailmist mun vuálgám täst maasâd eeđâi sáátám kuásnii eelliđ tuu keččâmin et ele tiervân tiervân tiervâttij piejâi savehijdis juálgán moh lijjii vuárdâm suu ubâ ääigi já čuoigâlij eeđâi val suu tyehin orostij já jorgettij kuávlun liävus majettudâi já čuoigâlij maasâd jieijâs uccâ hirsâtuuváážân siäidán ive kesimáánu peeivi tábáhtui viehâ eromâš äšši ađai lii nabdemist et tot lii táássáš majemuš uhredem siäidán já nomâlâsân siäidán moos mun-uv šoddim väldiđ uási vuolgij joton nuuvt et filmârähtee vaaldij munjin ohtâvuođâ tagaráin aššijn et kolgâččim uápistiđ suu kuulmâ sieidi luus lii kuvviimin fiilmâ mii muštâl ulmuu kuáđđám luodâin ive perioodijn sieidin sieidi kyelisieidi já sieidi ko toi luusâ ličij puoh älkkeemus peessâđ pyevtittijm sieidi luusâ filmij sieidi pirrâs njäälmi já jieš sieidi moonâi äigi suullân tijmepeeli maŋa kyevtis kote lii neeneec já suu eellimkyeimi cokkiittáin suullân love meetter kiäčán sieidist já tuoldiittáin tejâčääsi teejâ lâi vaalmâš povdijn muu-uv tejâstâllâđ já purâdiđ koolgâim jieškote-uv purrâmâššlaajâ puurrâm ohtâvuođâst leggistiđ siemin pittáá lii neneccij vyehi ko sijhân eellih ain-uv luánduoskolduv pirrâsist ijge ristâlâšosko lah sijjân vala olláám láá kale tobbeen tiäđust-uv jottáám mut nenecceh iä lah váldám tom vala vuástá tooimâi maŋa rugâstij lavhâstis ruopsis já vielgis laaigijd jeđe ponjeldij kulmâ ruopsis-vielgis ponjálduv mijjân jieškiäs-uv mij tarbâšiččijm uhredem loopâkeččin suullân seenti kukkosiih ponjálduvah lijjii valmâšeh aalgij jieš tot uhredem já muoi passijm váhá olgoláá vaaldij lavhâstis siemin puttâláá mast lâi nuárju vuojâ kieđâst sun aldanij siedi várugávt muádi meetter keejist komerdij siäidán moddii jeđe notánij siedi paaldân leškiistij kietân nuárjuvuojâ jeđe vuoidâi sieidi uhreálttár toin maŋa sun vuoidâi nuárjuvuojáin meiddei sieidi uhreálttár paajaapiäláá fiskis uási mast čáálá kirjestis ja seidanpalvontaa ivveest návt seita rannalla suussa pohjoisrannalla on hyvin ruma halkeillut kivi ei kovin suuri on palveltu ennen ja voideltu niin että se on keltaisena vieläkin sieidi lâi vuoidum murdettij sieidist maŋaskulij já komerdij vala oppeet moddii sieidi jeđe maacâi juhâriidon já leškiistij puttâlist njuárjuvuojâ maŋa poođij munnuu uási já tiäđust-uv uási toin lain et čuolmâdijm puohah suu ponjeldâm läigiponjálduvâid sieidi paldâsâš suávi ovsijd já uhredem lâi toohum taah uhredemtooimah maid poorgâi láá neneccij kiävtust vala onnáá peeivi-uv láá luánduimeleh vaarâ siämmáá ennuu ko lijjii tovláin päähinanarâšâin-uv pehti lii tehálâš tot et purâdem tábáhtuvá sieidijn oovtâst tom et maid peri puurah-uv sieidi paaldâst koolgah adeliđ toos uási puurrum evvisijn ađai purrâmâšâin tovváá mij puurâim leeibi vuástá känimane já juuvâim teejâ mist adelij uási siäidán tain purrâmâšâin olmooš eđâččij et taathân lii päähinoskoldâh sáttá leđe mut mii lii tot päähinoskoldâh päähinoskoldâh taggaar et olmooš osko moosnii tagarân mon immeel sun ij lah kuássin uáinám mut mii maka kolgâččij leđe tot áinoo olmâ oskoldâh päähinoskoldâh taggaar et olmooš kenigittoo oskolduv noomâst koddeđ puástuoskolduv ulmuid päähinoskoldâh taggaar et olmooš jođettuvvoo nuuvt stuorrâ uámitobdo tuskijd et sun ferttee surmiđ jieijâs päähinoskoldâh taggaar et kalga suárdiđ ráánnjás ton keežild et sun spiekâst kuávlu ađai siärváduv válduoskolduvâst sänivaajâs kuittâg iätá šadda avdâgâssân jieijâs oskolduváin tot ferttee leđe ij lah kiästán vuoigâdvuotâ riemmâđ árvuštâllâđ tâi aainâskin tuommiđ kiämmán ovtâskâs ulmuu oskolduv vuáđuld lâi tot mii peri konsert luokka ađâi ško o vlâ luokka ornij ustevpeivi konsert lâi jo nubbe kerdi ko konsert uárnejui já sij kiäh lijjii lamâš moonnâm ive tiettii jo maid vyerdiđ ruuđah moonnii mij leirâškovlâ pyerrin aalgij kuuđâ ääigi já lippu maavsij vittâ euro rävisulmuin já párnááh pessii nuuvtâ piištij suullân pelnub tijme kull i i muusikčáittuseh já ullosuhái huikkemkävppi soundcheckist lâi hirmâd hävskis áimupiirâs mutâ ain ko tijme moonâi ovdâskulij aa lgij jiereskittiđ eenâb já eenâb mist lijjii hirmâd čepis miksimalmaah kiäh porgii pargoidis pyereest lijjii puđâldâm puoh pargeid já artistijd tagarijd fiijnâ laapuid kost luuvâi nommâ já tot maid jieškote-uv parga čallii meid jieš puoh sänivuáruidis auditorio lâi tievâ ulmuin lâi äigi vuossâmuu pitá várás lâi kost čuojâttij poikkihuilu já mun piano keevâi nuuvt ete siähánij nuotâinis mutâ mun tuš jotkim koijâdij kost muoi leen monâmin te puohah ruáhásii meid mun já ko mottoom ääigi lijjii povvâstâm te kiinii huuihii aalgâst muoi algâttáim aalgâst já taan keerdi moonâi váhá pyerebeht láávlui já čuojâttij kitara lâi jo moonnâm ive suáittimin mutâ talle sust lâi tuávááščuojâtteijen čuojâtmin piano čaaitij kulmâ pitá ohtuunis já oovtâ suu ucc obijguin já pitáh lijjii suomâ já eŋgâlâskielân lâi mii luoka muusikpitái vuáru juávhust lijjii fáárust já mun lijjii kyehti muusikpitá maid čuojâttijm lâi lávloo pittá já nubbe lâi párnái suosikkilávloo pittá palanen hävski uáiniđ maht párnááh tuostii tánssáđ fáárust muddoost lâi äigi keččâđ et mon ennuv ruttâ lii fáárust ko ličij ullosukkáhuikkemkäävpi äigi lijjii tääl-uv muččâdeh já veikkâ mon stuárusiih ruuđah moh huikkemkavp pijn-uv pottii maneh še mii leirâškoovlâ pyerrin ko juávkku čuojâttij meid moto mijd pittáid meid pitá mon ep lamaš kuullâm ovdil jeessân mááinui ain pitái kooskâst val oovtâid suhh áid moh iä lamaš huikkemkäävpist vuobdum maŋa artist joođhij ohjelm čuojâttij kitara si ämmást ko láávlui já mottoom kooskâst meid huuliharppu pittáást sust lâi beatboxaamin tuáváážist lääđi oolâ pajanij mainâstij puohháid ilouđđâsijd et sust lii puátimin forgâ uđđâ skiärru räppäi meid oovtâ pitá ton suu uđđâ skiärrust lâi hirmâd šiev lopâttâs mii konsertân hävski ete ulmuuh lijjii oppeet nuuvt ennuv keččâmin já tuárjumin mii luoka leirâškovlâmääđhi lâi luhostum já puohháid paasij pyeri mielâ finnij keččeid fáárun fijnâ já kuoskâtteijee performans mááinui suhháid luholâš puátusijn puávtáččij ettâđ et sun lâi anarâškielâ čäällim já muštâlemärbivyevi pioneer ađai oovdâstjottee tááhust sun lâi uáli táválâš já vyeligâš anarâš mut sun lâi čeppi čäälliđ sämikielân já suomâkielân já sun meiddei pyereest maatij muštâliđ puohlágán mainâsijd čaalij sämikielân távjá loostân já suomâkielân loostân ivijdis sun vala kiergânij toimâđ loostâ äššialmajin ulmuuh kiäh suu vala mušteh eteh-uv et tobbeen ij lamaš kuássin ahheev kost lâi suu mainâsijd lâi suotâs kuullâđ sun lâi čuuvtij kirjálâš olmooš já čeppi muštâliđ te sun maŋgii tooimâi kielâtotkei kielâmiäštárin já anarâškielâ máttáátteijen sijjân kuittâg jo nuorâ almajin aalgâst já maŋeláá pelimuddoost šoodâi vyesimáánu peeivi vanhimeh oovdiš já oppeet maŋeláá já j uážžoin čiččâm pärnid vittâ kaandâ já kyehti nieidâ sunnuu párnáin jammii nuorrân lâi sunnuu viiđâd pärni vanhimeh láin kievhis kuálásteijeeh já nuuvtpâ párnááh viehâ tooláá karttii-uv vyelgiđ meddâl pääihist tiänáđ leeibis vuolgij reŋguustâllâđ já juuđij táálust táálun ääigi ij lamaš kosten alnestis päikki mut sun aasâi ain tobbeen kost kuás-uv reŋguustâlâi išedij tálulijd päikkipargoin já tooimâi puásuikeččen toovâi reŋguustâllâmmaađhijd meiddei pel já tobbeen sun kuáhtái ennuv ulmuid já kuulâi sist ennuv saavâid já mainâsijd moh oppeet lijjii vuáđđun suu jieijâs mainâsáid makkuuttij puoh taid ulmuid kiäi kuvlân sun kuás-uv orostâlâi lasseen jođettij poostâ ohtii ohhoost tuálvui meiddei jieijâs eemeed oovdiš jieijâs suuvâst kuuvl lâi pááccám leskân ive ko suu oovdiš käälis lâi jáámmám espanjataavdân vistig reŋguustâlâi motomijd aaigijd iššeed jäämmim maŋa já kiđđuv sun naajâi táálu emedáin sust šoodâi ečipeeli kuuđâ páárnán sust iä lamaš kuássin párnááh maŋa poorgâi enâmustáá päikkipargoid kuálástij já piivdij riävskáid äigistis lii ettâm uápisulmuid et lâi suotâs finniđ olssis pääihi kost aassâđ lâi kustoo vaibâm kolgolâšelimân lâi pääihist ereslágán ko eres ulmuigijn muštâl suu nieidâpeeli omâs ulmuigijn sun savâstâlâi ennuv mut pääihist sun lâi ain uáli joskâd äššin sust lâi talle päikkipargoi porgâm sun lâi lamaš jotemin já poođij páikkásis te sun ij kuássin muštâlâm vistig saavâid mut esken talle ko kiinii poođij kolliistâllâđ te talle sust mainâsčukke lekkâsij suu eemeed taan uđheest maidnii huámmášutij te ain pahudistij kiergânhân te vala tääl-uv saavâid kuullâđ tot toi savâiguim nuuvt huáppu lah jaamij njuhčâmáánu peeivi kepispurâttâhân kijttoseh já sehe nieidâpiälán kiäh ustevlávt láá muštâlâm já tast maggaar olmooš sun lâi peivikozzâlodeh päiväpetolinnut tiättojeh aainâs taah peivikozzâloddešlaaijâd main lii saahâ taan kalenderist kuávluin láá kale tiettum motomeh peivikozzâlodeh moh härvinâšvuođâs keežild iä lah peessâm taan kalenderân fáárun já toh láá nipalensis mon kove lâi ive lohheest maŋa lii arokuáskim lappum aainâs čiččâm kerdid veikkâ ton aassâmkuávluh láá-uv tobbeen kost aroh-uv láá ađai nuorttâoosijn nuortâs apivorus lii tiettum vittii migranis lii tiettum kerdid percnopterus lii tiettum ohtii čokkái muorâst puáris ruskâpääihi pellâst kost tot paččui já lii tääl tevdum vissâ monnii škoovlâst subbuteo lii tiettum nubáloh kerdid vespertinus ohtii buteo vulpinus ohtii láá taan kalenderist nelji riävskávälli pieggâvälli ciskeváálláš já tigâlvälli láá uccâ tâi koskâstuárusiih peivikozzâlodeh moi suájákeejih láá viehâ čuhâleh já toh láá jotelis já čepis kirdeeh jáluväälih tuáppejeh saallâs ááimust kuábbáá-uv roobdâst lii nurssáás pääni saallâs koddem já kiškodem várás iä táválávt huksii piervâl pic pessejeh eres loddešlaajâi piervâlijn vuovdâin tâi pähti-ildein toh kevttih luudijd tiivrijd tažâligijd já eres kašmârdeijeid sehe säpligijd já eres uccâ njomâtteijeid láá taan kalenderist kyehti jierssee ađai kuáppilvälli gentilis já cissáášvälli nisus uáivild tom et väälih pivdeh ravâdin eres luudijd pivdeh kale še jáluväälih-uv mut toh pivdeh meiddei uccânjomâtteijeid já tiivrijd-uv mield maailmist láá puohnâssân loddevällišlaaijâd láá taan kalenderist kyehti säpligvälli buteo já piehâin ađai piehânj lagopus jo nommâ-uv iätá te toh poreh säpligijd lii uáli táválâš mut eidusâš säpligvälli ij tiäđui mield liččii pessim kuássin tâi mut tiettum kale lii lovmat kerdid ađai jeggiväälih láá taan kalenderist ohtâ ko ruškisjeggivälli aeruginosus lii uáli härvinâš ađai láppoo teehi harvii tom láá kuáhtám lovmat kerdid veikkâ tot lii-uv maadâ- já merâriddokuávlui välli nijttojeggivälli pygargus já arojeggivälli macrourus váiluv taam listoost ko toh lává uáli härvinâšah iä lah kuáhtám kuássin já arojeggivääli-uv tuše ohtii láá taan kalenderist ohtâ čiehčâ haliaetus mii rekinistui ovdil jieijâs hiäimun mut tááláá ääigi tom luokkadeh vaalij hiäimun kullen lii uáli táválâš lodde já tavemuuh čievčah pessejeh kieldâ taveoosijn láá taan kalenderist ohtâ merâkuáskim albicilla mii kulá kuáskimij hiäimun láá maailmist käävci šlaaijâd main páihálii merâkuáskim lasseen vaarâ tobdosumos lii vielgisuáivimerâkuáskim leucocephalus ko tot lii aalmuglâšlodde kuáskimeh láá taan kalenderist ohtâ kuáskim chrysaetos mii lii uáli táválâš lodde puáhtá joba nomâttiđ lodden ko tot pessee iänááš já suuvâ kuáskimeh láá maailmist love mut kuáskimáid rekinistum eres peivikozzâlodeh tegu merâkuáskimeh uccâkuáskimeh jálukuáskimeh kyelikuáskimeh já kyevdikuáskimeh láá ohtsis lasseen láá vala kuttâ eres kuáskimšlaajâ moh kuleh suuvâ vyelihiäimun já toh láá rosvokuáskim malayensis vuoptâkuáskim occipitalis ävžikuáskim isidori gasellikuáskim bellicosus vuoptâvielgiskuáskim melanoleucus já kiäisárkuáskim coronatus suuvâ vyelihiäimun kulá oppeet filippiinijkuáskim jefferyi já vyelihiäimun kuleh vala kyehti kuáskim ađai härjikuáskim cheela já sodâskuáskim ecaudatus taah kuáskimšlaajah láá main fastâässen láá tuše kyehti peivikozzâludij mánuppajeh rusticolus ađai kuáppilvälli gentilis ađai piehânj lagopus tinnunculus columbarius nisus eli kalasääski haliaetus cyaneus buteo peregrinus albicilla chrysaetos laasâ paaldâst já puáldám tubbáák ennuv nuorah juhloh šoddâmpeeivis návt ohtuu pääihist puáldá pakettij mield tubbáák já lii ilolâš tast ete uážžu leđe pargoost meddâl šoddâmpeeivi kunnen eres ij lah ettâm šoddâmpeivi ko tuše muu pomo jieht pargoost siämmást ko lopedij munjin rijjâ peeivi škoovlâstkin kihheen muštám lappâd kolgee ulmuuh keččih muu ko čokkáám tast laasâ piällást vises ete suoi smiettâv tien-uv nuorâ kaandâ ko pilled elimis tubákkijn iä tieđe maiden muu elimist sist lah mihheen luuvijd smiettâđ muu aašijd já árvuštâllâđ iä tieđe maiden čäälliđ taam peivikirje ete pisoččim jiermijnân táválávt tot lii vissâ nieidâi pargo peivikirje čäällim mut pággu lii kuusnii sárnuđ muu aašijn já tobdoin šoddâmpeivi mun ihheed poođij onne pááikán tieđe kost sun poođij mutâ suu haajâst puávtám ervidiđ háisu nuuvt pahan et lam vises ete sun lii juuhâm ubâ tom nelji peeivi mon sun lâi meddâl skipárijd sun ain västid jis koijâdâm et kost sun lii lamaš sun lii paijeel oho-uv meddâl eeči vala eenâb lává ain juhâmin ihepele taat lii jo jotkum ij lah pargo innig mun iälám jyehi peeivi škoovlâ lasseen kyevti pargoost ete finniiččim maidnii purrâmušâid pááikán já ete mist ij vuálgáččii taat táálu eenist et ij-uvks sun muštám muu šoddâmpeeivi já sun eeđâi muštim já cummâlij muu nierâ meid lopedij ete adeličij munjin skeeŋkâ talle ko eeči-uv lii pääihist toos keerdi kyevti ookon moijájim taat peivi lâi pyeri koccájim tiijme tooleeb ko táválávt ađâi neelji ääigi eeđâi jieht ete eeči puátá onne čorgejim iđedist ovdilgo vuolgim paargon maŋa škoovlân škoovlâst pááikán ij lam eeči vala puáttám nube paargon käävci ääigi pááikán valagin eeči viežžâđ eeni skaapist lase tubbáák lii ain tubbáák ijge sun huámmáš jis vááldám sust talle sun ij peerust oppeet laasâ piällást tast jyehi peeivi smiettâmin já porgootmin ovdilgo keejâm váhá liävsuid já moonâm uáđđáđ tot eeči kuittâg-uv onne vâik sun ij vistig oinum vissâ eeđâi sunjin maidnii muu šoddâmpeeivist já skeeŋkâst ko eeči čuárvui muu luusâs ete finniiččim monnii skeeŋkâ nuuvtko enni lâi lopedâm mutâ ožžum-uv čuurmâst čuávján já eeči huuihij munjin puoh ete jiem-uv tieđe et mist ij lah ruttâ maggaargin skeeŋkân vala moddii čuurmâst ko jiem västidâm ete sun ij kuássin huško muáđuid moonâm uáđđáđ nahareh nuuvâi ettii munjin ete kooolgâm pyerediđ numerijd puáttee ive jis must lii mielâ peessâđ kuussân škoovlân iäráseh láá iloliih ko luámu aalgij mutâ munjin tot meerhâš tuše lase pargo kesiääigi mäksiđ eenâb purrâmâšâid siämmást ko eeči váldá must eenâb ruuđâ suu juhâmâššáid ij kuássin vääldi must must ij lah mihheen pargoid mutâ itten já masa ubâ loppâkeesi must láá kyevtist kuulmân pargo peeivist mun finnejim taid puoh mudoi puáđáččii vädisvuođah mäksimist kiergân čäälliđ ennuv kesiääigi mield killáám ubâ keesi peivi ubâ keesi ääigi ko must ij lah ollágin pargo uáđđám ubâ peeivi já eeči lává kostnii lah oppeet uáinám sunnuu maaŋgâ piäiván tääl vuálgám olgos ko tobbeen piäiváš páštá jiemge lah vala ollágin iällám merâriddoost taan keesi ääigi lâi muččâd maht ulmuuh tollii häävski já lodeh kirdii keeđgi alne já tuše keččim moonâi ovdâsmaŋas já mun keččim kuldâlim muusik nuuvt pyeri tobdo ko ij lam mihheen maid kolgâččij porgâđ škovlâpeivi majemuu ive paješkoovlâst ettii ete lam ruoinâm maŋa paargon já siämmáš juátkoo ko moonnâm ive lâi onne tuše kiilud já lam cm kukke eeđâi ete kolgâččim puurrâđ eenâb tot lah máhđulâš kale puurâm nuuvt ennuv ko vajam ain veik purrâmuš ličij poččâ mutâ pääihist koolgâm puurrâđ uccáá ete lii ruttâ ubâ máánu purrâmâššáid já eres mávssoid pyevti väldiđ eenâb pargoid vissásávt kyeđe eeni já eeji uážu suáittiđ sosiaaltooimâ ulmuid koolgâm huolâttiđ ete enni já eeči puurrâv já ete mist siäilu táálu čurgiđ kielestiđ tiervâsvuotâtärhisteijei kaartâi pyecceeviäsun alkohol tiet lii pääihist já juhá ubâ ääigi eenâb peeivih já ohoh láá siämmáš ruutiin ij muttuu vyeimih láá nuhâmin masa jaamij mutâ kuittâg sun aalgij oppeet juuhâđ huámášim et lam álgám puáldiđ eenâb tubbáák kale mun piergiim must lii vyeimi lii ain ettâm ete mun lam vuáimálub ko ulmuuh táválávt mielâ siste lam vuáimálub luokkaliih imâšteleh mondiet lam tuše ohtuu ain tuše kuldâlâm muusik jiemge eeđâ maiden must já muu elimist tot sijjân kulluu soittii iänán muu árvusaanijn kielestij nuuvtko mun-uv ain poorgâm enni muu haalijd monâttiđ vaje innig kuhháá vaje ij lah juovlâluámun ruttâ finniim ruuđâ iššeed muu poorgâm tuubdâ innig maiden vaje čäälliđgin pääihist juovlah ohtuu uáđđám ubâ luámu ij lah ennuv uđđâihe poođij pááikán ete kolgâččim škoovlân moonnâđ lii oppeet pyecceeviäsust nube pargo oppeet škoovlân moonnâđ já nube paargon sij iberdii muu já ete lam nuorâ já tarbâšim eenâb luámu pargoost ovttáin pargoin must ij lah ruttâ purrâmâšân lii vala-uv pyecceeviäsust suu ruđâiguin moiguin sun táválávt uástá juhâmâšâid uástám purrâmâš käävpist nieidâ moijái munjin já tiervâttij sun koijâdij maht must mana máttáátteijei já tiervâsvuotâtärhisteijee lasseen ij lah koijâdâm maht must mana tiet jiem halidâm kielestiđ sunjin mutâ jiem ettâđ tuotâvuođâgin nuuvtpa ettim ete jiem määti västidiđ nieidâ imâš nieidâ poođij muu luokan mudoi viehâ siämmáá sárnu munjin jyehi peeivi muu ráávhun mun haalijd sunjin kielestiđ ijge must lah äigi škoovlâ ulguupeln kiässán já sun halijdičij káhvástâllâđ muin must lah äigi eelliđ pargoost já huolâttiđ eenist lah äigi ettâm nieidân jyehi keerdi ko sun koijâdij ete jiem pyevti puáttiđ škoovlâ maŋa kuussân já ij sun ij pyevti puáttiđ muu luus mut jiem ettâm kuássin suujâ ko poottim pargoost pááikán te sun lâi tobbeen lâi luáštám suu siisâ mutâ lâi lamâš nuuvt uáivist ete lâi časkâm veskirlättei nieidân ete jiem-uvks lam ettâm ete sun kalga pissoođ meddâl tuš eeđâi ete ij halidâm kyeđđiđ muu ohtuu ustevpeivin eeni meddâl tast kaskoo lättee já algim rähtiđ purrâmâš nieidân-uv váhá ko sun ij vuálgám meddâl veik mon távjá ettim já ton maŋa sárnoim ubâ eehid sun uáđá muu seeŋgâst mun čokkáám oppeet laasâ piällást porgootmin must ij lah innig iiđeedpargo moonâi tiipšon alkohol tiet mana ubâ ääigi pyerebeht iälá muu lunne masa jyehi peeivi já muoi sárnoon já sárnoon lii ucâmin olssis pargo áigu juátkiđ tipšo mutâ jotteeđ pargoost siämmáá ääigi suu pääihist-uv eenâb já sun ij huško muu innig ijge huuihegin nuuvt ennuv piivdij must onne addâgâs puoh maid lam karttâm killáđ moonâi viijmâg tiipšon povvâstim onne eenâb ko lam povvâstâm kuhes ááigán iššeed muu škovlâaašijn jyehi peeivi muoi kalgeen čielgiđ máttáátteijeid tuu aašijd sáttá išediđ tuu finniđ váhá pyerebijd numerijd sun eeđâi iberdii adeleh munjin máhđulâšvuođâ porgâđ muáddi iskos já meid váhá áármu ko adeleh munjin tuođâštâs árvusaanijd jis loppâive poorgâm puoh pyereest ettim nieidân mon kuhháá taat lii jotkum te sun imâštâlâi maht sosiaalpargeeh iä lam porgâm maiden čielgejim sunjin maht lijjim kielestâm ennuv já čiehâm aašijd nuuvt pyereest kihheen lamaš maiden huámášâm finnij pargo nuuvtpa mun puávtám joskâđ jieččân pargo já porgâđ škovlâaašijd vala pyerebeht orroođ nieidáin finnij pargo suoi lává pissoom kukken alkoholist já enni kale puáldeen tubbáák mutâ onne enni eeđâi vuosmuu keerdi ete ij lijkkuu muu porgootmist láá tuđâvááh muu iskosáid já eres škovlâaššijd lijjim vuosmuu keerdi kuhes ááigán eres-uv nuorâiguin ko nieidáin muu rijjâääigi lâi pyeremus kuássin nieidáin já skipárijguin já lâi hävski eejist já eenist-uv skeeŋkâ kááhu nuuvâi koskâárvu ennuv hyeneeb nieidâ koskâárvu lâi maidnii tuđâvâš já must lii masa jo normaal nuorâ eellim peivikirje jiem taarbâš tuu innig eellim lii viijmâg-uv pyereest láá skipáreh já muu nieidâ láá vaanhimeh kiäh anneev huolâ iäváge lah uáivist peessim luvâttâhân tunjin ete kuldâlih keesi já kesimáánu láá ittáám sovvijd já ákku lává jo vuárdám suáhiloostâi itteem já stuárrum vâi pesâččáin uđđâ sävnivastaid rähtiđ lii-uv iäljáris sávnoo hitruu čokkáđ säävni liegâsvuođâst já fađđoođ vastain roopâ ij tieđe maiden pyereeb haajâidgin ko vorâs sävnivasta haajâ lieggâ säävni lievlâst pääihi tyehin šaddeh suávih moi vyelioovsijn ákku já čuoppâv nibijn oovsijd vasta várás kalga leđe meid čonâstâh moin vasta uávsih čannojeh oohtân čuáppá nuorâ segis suáhivesast čonâstuv sun fasko nijbijn koorâ meddâl piäjá čonâstuv madduu jyelgi vuálá já ponjá já miäidá tom keeji sun vala čohá nijbijn pelestis čuákkee suáhioovsijd kuámmirân mučis kiästun já karsa siämmást paijeelmiärásijd oovsijd toppiittuvâst meddâl puunnjâm čonâstuv sun uigâd toppiituv čoođâ já kiessâl moddii ton pirrâ já čuolmâst vala čonâstuv vyelni sun uigâd oppeet čonâstuv toppiittuv siisâ kiessâl váhá määđhi keejist uđđâsist toppiittuv pirrâ já čuolmâst keejist ákku čuolmâdist vala váárvu mast vasta puáhtá heŋgâstiđ säävni naulakkon vyerdiđ sávnum vasta ij liijká kiergân naulakkon haalijd tállán sávnuđ uđđâ vastain piäjá vasta kolmâ čááčán vyerdiđ sávnum já lieggiiškuát säävni kuáddá háálguid sáávnán já cokkit tuulâ kivkkáháá tullâpiäsán te sun jo forgâ čokkáá säävni liegâsvuođâst vastain fađodâtmin čokkiđ čokkiim čuákkee koota čonâstâh čonâstuv vitsas sidenaru čoonnâđ čoonâm čana sitoa čuuhâđ čuuvâm čohá terottaa itteeđ iđám itá tulla esille itää paljastua kiesâliđ kiesâlâm kiessâl kääräistä korrâ koorâ kuori maada madduu tyvi meidiđ miäidám miäidá pehmittää ponjes ponnjáás kierre puunnjâđ puunjâm ponjá kiertää sávnoo saunoja sävni säävni sauna toppiittâh toppiittuv kädensija vasta vasta vasta vuojâšmin moottorkiälháin lii šaddaaš mut aassâm viehâ kuhes ääigi suobbâdsuomânist čalluu veerdi lii šaddaaš váháš mäddiláá ađai sun kulá määdialmaid lii enâbuššáá elilâm olmooš ko meikkilâš mut saavâi mield lamaš nuorâbin korrâ pivdoalmai tâi kyelipivdeehhân toh muu veerdih táválávt láá lamaš tiäđu mield sun ij lah tieingin aašijn kuássin ramâččâttâm mut motomijn ohtâvuođâin láá ulmuuh ettâm nuuvt lemin lâi vissâ-uv jottáám suátivievâ ko lâi čeppi pääččiđ já taaiđij tot leđe miinii suátialmaid vâi lâš-uv lamaš kenraal tothân lii masa siämmáš äšši juábbáš kuábbáš tot toingin kuássin ramâččâttâm mut motomijn ohtâvuođâin láá ettâm et tast ličij kenraal árvu lâi palvâlâm panssarjuávhuin já lamaš vissâ viehâ maŋgii kiärdumhárjuttâsâin ko lâi nuuvt ollâ suáldátáárvun pajanâm já liihân toos ferttim jotteeđ upseerškoovlâ-uv vala tommittáá ton miäccástmân et lâš-uv liijká kuássin pááččâm tegu soorvâid tâi čuuvčáid ko iä toh muu tiäđu mield suu kuátukuávlust lah kuássin lamaš riävskáin sárnuhánnáágin taas kale lii tiäđust ko tobbeen ij lah muotâ ollágin ađai ij tääđi leđe veerdi kuássin aainâs riävskákielâiguin peessâm pivdeđ uážžu porgâđ tuše muotâääigi ađai tälviv já kale soorvâ-uv lii áijáá kuorrâđ jis muotâ váilu tiäđust-uv tot luhostuvá jis lii šiev peenuv tast kale kuássin lamaš peenuv pääihist lah kale kuássin iällám jieččân veerdi pääihist oovtkiärdánávt tondiet et sun ij lah kuássin muu toho povdim talle lah storrám povdiihánnáágin čaŋâdiđ nubij aassâmviäsuin vala povdiihánnáá kyessin uksâkiälu čuojâttiđ tot iäskán väividičij jieijâs-uv ko liijká tääbbin vuálgáččij toho máádás ige veerdi liččiigin pääihist tot iäskán ličij liebbuulágán tušes reissim meikkilâžân kale must lâi jo ovdiist tiäđust taan jieččân veerdist et miäcástemhommáin toos lâi heevvim elimis ääigi ohtii pärtti já viehâ paa-uv ko tot lâi kijkkiimin maidnii lamaš vahâgist paaččum luođâ vâi mii ko kostnii lâi puáttám tyyki lemnuu pittâ vâi luođâ-uv lâš kivkked teivâsâm kiijkárân já linssâ lâi uigâsâm čaalman nuuvt et tast lâi lappum uáinu ubâ loppâelimân maŋa ton muáđuin kale huámmášij et čižetpele čalme lâi mahtnii vahadum tot kuittâg taamgin háváduumeest kuássin jieš mainâšâm maiden mut monnii ohtâvuođâst láá ettâm nuuvt tábáhtum kuittâg puovtij leđe liijká pargoost veikkâ nubbe čalme vááilui-uv tast lijjii lamaš vuástuseh elimist ko vuossâmuš kálgu lâi jáámmám já lâi karttâm eelliđ mottoom ääigi leskân tot tastoo kavnâm olssis nube eemeed vâi lâi-uv tot eemeed kavnâm taan muu veerdi tast tot kal siämmáá juábbáš kuábbáš lâi ton uđđâ eemeed nommâ mudoi lah-uv viehâ syemmilâš nommâ veikkâ ij tot eidu nuuvt čalluu mut puáhtáhân tom liijká ettâđ et tot taam leskâvuođâst já uđđâ emedistkin maiden munjin lamaš kuássin mainâšâm ige tuom uđđâ káálgugin lamaš kuássin iällám čäittimin kuittâg täin aašijn ko monnii ohtâvuođâst lijjii ettâm nuuvt lemin veikkâ veerdi lâi-uv čalmepeeli te puoh aašijn kuittâg ooinij jo paajeeld et ruttâ tien almast lii moin leiccidiđ ađai tom kale tiettim et šiev pálkkásâš staatâ virge tast lii tot veerdi lâi ohtânmaanoost pirrâ maailm já miiba tast tot tääl-uv puátimin mii luusâ ige kirdem lah mihheen ruđâttes ulmuu hommá ko tobbeen mäddin-uv tavas kirdá já uážuihân sun tiäđust-uv päälhi viärutmist čalmestis invaliidkiäpádâs et kietân päccee summe šoodâi stuárráábin aaibâs tegu meikkilâš meccipargee uážžu moottorsááhákiäpádâs tot veerdi tuon šiev virgeestkin munjin kuássin maiden mainâšâm mut motomijn ohtâvuođâin tuše láá nuuvt ettâm lemin kale taat veerdi kulá toid vyeligumosáid almaid moh muu veerdipirrâsist láá kuássin lamaš já jiemge mun riävtui ramâččeijeid tâi puoh maailm šlaarvâid veerdin ubâ huolâččiigin täst jieččân veerdist muštâlâm moonnâm häämist tondiet ko sun jaamij jo maaŋgâid iivijd tassaaš já lii hävdidum čunnuu vuálá jaamij jo peeivi roovvâdmáánu tom veerdiriävu lâi pijnedâm jo kuhheeb ääigi tääl lii tuot nubbe eemeed tuot leskân já kannat leskân pisottâllâđ-uv ko uážžu šiev leeskâiäláttuv tom tiäđám et ij kiirdâš nuuvtko kirdâččij vala talle ko kállás lâi jiegâin veerdi mieldi tot peesâi ovttuu reissiđ maajeeldkietân kalga kale ettâđ et veerdi lii lamaš šievluándusâš almai ko voojij kálguinis kirdâččiđ ko vájálditám vala oovtâ tehálâš ääši te ráávhu veerdi siälun tom kiälkkáreeisusthân mun kolgim čäälliđ lâi helduvâiäigi ive já tärhibeht eeđân peivi vyesimáánu já tot lâi pasepeivi ääigi lâi vala valjeest muotâ nuubán jotkum piäiváápaaštâ tuše lâi njuoskâdâm tom šuávlin lâi jo jiävttáá eehid puáttám mottoom paaŋki káámpán lamaš nuuvt et äigi ij lamaš kuullâm tobbeen uáli pyereest vâi lâš-uv uážžum jo jieijâs ruuđâid rekinistiđ lâi koččom mottoom almaa suáittiđ et halijdičij eelliđ kolliistâlmin talle pasepeeivi páihálâš puásuikäärdist keččâmin et láá-uv áálduh jo kuodâdâm veerdi lâi lamaš moottorkiälkkávyeijee vááijuv tast váháš smietâdim et vuálgáččim-uv ko lâi pasepeivi-uv et siämmááhân tot lii ko tuot veerdi-uv lii nuuvt kukken vaijaam puáttiđ teehi littosaijeen et veerdi puátá páihálij sáátus puásuituállee šiljoratkuuttâhân tot jieš liččii táiđám toho vyeijiđ ko ij lamaš tobbeen kuássin ovdil jottáám mun ostâm tom viežžâđ ko lâi sooppum nuuvt et lam vyerdimin suu kiälhán já rievváin tastoo littosaajeest puásuikáárdán mii lâi värivieltist kilomeetter keččin veerdi halijdij uáiniđ poccuid ko ij lah taid kuássin ovdil ellen uáinám lasseen lâi eidu kyeddidäigi monâmin et miiba tast hitrub sämireeisu kliimaks tot ličij veerdi-uv uáinimčievâst tuoivâ lâi olášuumin jo puorijn muunijn vuordâččiđ sooppum ääigi já rievváin puásuituállee táálu ratkuuttâhân já eidu sooppum ääigi tot veerdi poođij-uv skikâlâš almai ko lâi tot kuássin jieijâs skikâlâšvuođâst munjin maiden mainâšâm kuittâg jieš tom já motomijn ohtâvuođâin ulmuuh láá nuuvt ettâm kuántui autost olgos räjikosáttuv paajâpihtâsijn já suátialmaa árvumerhâiguin lâi luoihâspihtâsijguin mottoom halijdij leđe toos olmoošlâš ko lehâstij autouuvsâ tot tobbeen puátá vuoi liebbuu veerdi suotâs oppeet uáiniđ kuhes ááigán tast ohtuunân jurdâččim já eres-uv ulmuuh pottii autost olgos mieldi še mottoom vielgisvuoptâsâš nissoon tuot tot kálgu smietâdim ohtuunân já mottoom čapisvuoptâsâš almai-uv tállán tuoi iärrásij maajeeld uálgis kietâ vala čižetpele puoŋâst já masa pusseerheelmist kiddâ et ličij-uv tuot mut talle hoksájim et tothân lii-uv jáámmám jo áigáá mainâšum ulmust lâi murrišis kejâstâh já mudoi-uv neevtij lemin niärvášum mun tuom tiervâttâm kuáimáht tiervâ juuvdálâš miiba kulloo määdi almai tâi kalebâ lah puárásmâm ko majemustáá oinâláim čalmepeeli tâi lii-uv majemui peeivij ääigi lamaš čunoipurgâ liijká-uv et puárásub olmožin uážuččij jieš meridiđ tiervâttemrituaalijn moijáámáin tegu ain tot poođij muu luusâ paaldân luptij kieđâs kooibân já keigij tastoo kuámmiris tiervâtmân muoi talle kuohtuuh njiäzzáim tiervâttâlláim já nuáiguttáim tast tobbeen tyehin še tiervâttij kieđâst eelij mielâst et jispa leikkušiččim toin já eđâččim tuon et taat lii vissâ tuu kálgu vâi feiliim-uv oppeet tot paasij ton tovváá kuittâg maainâšhánnáá niärváalmai čapisvuoptâsâš liijká tiervâttijn mainâšij ovdânoomâs já jieijâs pargo torvoalmai lâi-uv et muštâlij alnestis ko taggaar muu veerdipirrâdâhân ij vala talle kuullâmgin tast tuukaavpijd toin iäruttâssáin et mun tom sáárnutškuottim kuáhtámtilálâšvuođâst poođij kale mielân et láá-uvsun muu veerdist vajaliih tääbbin-uv ko kalga leđe ohtânmaanoost jyehi áinoo lihâstuv vahtiimin tain meendu rapâdis kielâtáiđu lamaš kesten iä suomâkielsäänigin njäälmist uážžum olgos tast maka savâstâlâim stellim riehân poccuutuoljijd valmâšin poođâ vuálá ko iä lamaš finniimist ävđineennâm lieggâ čunnuuh tâi kaameel soksâmeh lijjim čovgim karâstuvâid tuárrást kyevti sajan et já uážžuv toollâđ tain kiddâ ko vyeijilep veerdin et čokkáán tun tuos moojiibel já tollii ubâ ääigi kuámmirijnâd karâstuvâst kaskoo rievâ kiddâ moonnân noomâst tollii riehâroobdâin ko riehâ čiäsá šuávlimuottust vineviältán já piäškáástâl pessijd puáttiđ vaahâg já mušte tom joo-uv majemuš sääni eŋgâlâskielân jees-uv lopedij jieijâs suomânáin et joo joo kyehti majemuu sääni eŋgâlâskielân okei okei já čokánij sajasis já tollij kiddâ karâstuvâst kálgu čokánij ovdiibel já ettim toos siämmáid saanijd já vala visásmittim et joo-uv oppeet eŋgâlâskielân jees-uv já västidij ucánjáhháá eres suomânáin ko et joo joo eŋgâlâskielân jees jees tast puhhiidâđâi jiešpiäiválávt čokkáđ monnjâsteelligân selgulâs moonnâmkulij já vahtiiškuođij rievâst čokkájáijeid já ton pirrâ orroo ulmuid toos et čokkáánba rievtiskulij tegu almaah tuos kiälhá rievtis čokkámsajan muu moojiibel tot iäskán lii-uv varâlâš čokkáđ selgulâs moonnâmkulij ko jyelgih-uv pääccih hiäŋgáđ keessimááisá já tela kooskân eŋgâlâskielân jees-uv eeđâi et joo joo eŋgâlâskielân jees jees já sirdâšui rievtis sajan joton já tallet mij vyeijilijm skirviittellim peesij kooskâ te ain koskâttuvâi vilpâstim maŋas maht tot muu veerdi tobbeen piergiittâl čiesâi ohtânmaanoost vieltist kiälkkáluodâ mietivieltibel já ucánjáhháá tot šuávlimuotâ-uv kiirdij riehân veerdi muáđuh tuše moijájii nuuvt kuvdâgávt njäzzái já piäiváš-uv paaštij tuše nube čaalman muáđuin kuittâg mattim čielgâsávt luuhâđ maid tot eidu talle jurdâččij hebreakielân tot cirgálâh tuot muu veerdi šiev moottorkiälkkáalmai ličij šoddâm šiev panssarvavnuvyeijee mijjân ävđinenâmân vissásávt vuájáččij nuuvt et čunoi tuše pođgáččij já korvâččišij palestiinalij siŋgo luodâid tegu mun-uv ovdil nuorâbin vuoi motjanan tot vilpoi kiälhá tela já vahtij ko šuávli kiirdij rievâ njunán ko puáris panssarvavnualmai tuubdâi mielâkiddiivâšvuođâ tela kuáttá vâi poolâi-uv sun máhđulii telamiina pelimuddoost tot talle peškittiđ olmânáál robdâ poŋkkái piäcán maŋas maht äijihân keevâi ij mihheen eeđijd tobbeen tuše njiäzzáástâlâi tegu ovdil-uv ige perustâm maiden já nuuvt joođhijm määđhi puásuikäärdi aiccim ko tuállee rievâ roobdâin kiddâ ige karâštuvâst já vorrâ kuulgâi muottui rievâ čižetpel kiälhá te tot čáittá kieđâinis et ovdâskulij peri vuojijm puásuikáárdán já juávkku čyežžilij aiccim et veerdi čižetkieđâ suormâin kolgá vorrâ viehâ korrâsávt paajâpihtâsáid tot lâi še kulgâm keejâim tärhibeht veerdi váádu te kyevti suormâst kuulgâi vorrâ já nähki lâi kiškásâm luovâs motomij seentij verd kiälháin maajeeld puáttám tallaš komserjâs poođij še tutkâđ váádu tiättámgin tom et sun sárnu še eŋgâlâskielâ uáináh keejâi veerdi kieđâ já iätá ou ou et almai sárnu tuše saksakielâ ko lâi uážžum enistis germaanlâš kielâtááiđu geenij pehti tallaa ääigi máttám väldiđ magarijdgin vuosâišetarbâsijd máátkán fáárun faallim jieččân snuolgâliijne já tot kiesâi ton suormâidis pirrâ já äšši lâi čielgâs ton riävust lamaš tain räjikosáttuv paajâpuuvsâi lummoingin makken iäge ereskin juávhust tuhhij veerdin syemmilâš snuolgiis nuávlu veikkâbahan tuberkelibasillijttáá tot tast kale viigâi váháš estâliđ mut ij tot ávttám jurdâččij et kalehân veerdin kalga tommittáá lyettiđ et paas basillijd ij njuámmud tot halijdâm käärdist koskângin vyelgiđ ovdil ko puásuihomáh lijjii čođâldittum ferttee ettâđ et nággáris almai lâi tuot tiileest tom aiccim já meiddei motomijn ohtâvuođân láá ettâm nuuvt lemin mudoi huámášim et toolâi nanosávt kiddâ karâstuvâst tárbu-uv ko sijvo lâi huánánâm nuuvt čuuvtij já riehâ ruáškáástâlâi ohtânmaanoost pessijd páhudiđ et kale oppeet máttááttij veikkâ aaibâs tobbeen ep lamaškin luoddâratkuuttuvâst avveellâš tuáhtár teškâlij laastarijd kuulmâ suormân já leggistij snuolgâliijne šuávlán tot tuáhtár ubâ viiššâm koijâdiđgin kiän tot nestug lâi tot paasij šuávlán siskáldâsâidiskuin moh lijjii suobbâdlâš stuorrâ njuuneest nisádum snuolgâ já juuvdálâš vorrâ halijdij kuusnii miäcán toho paaŋki kámpá suuláid tiäđust-uv kurvarij tooimâst lâi huksejum kilomeetter kiäčán miäcán taggaar stuorrâ purâdemterassi pirâstittii mučis tuodârenâduvah já ij ko oppeet máátkán rievâinis jotelávt auton já paaŋki kámpá šiiljon vuordâččiđ kote lâi jo siste kiergânâm navdâšiđ tiäđust-uv viini já vissâ maidnii evvis-uv saatij purâstâm tot puáđáččij olgos siämmáin juávhoin mii tast lâi jo tobbeen puásuikäärdist eledijn tast et puátá-uvsun tot innig muu sáátun jis vala vardeškyeteh nube-uv kieđâ suormah skippáár ij koolgâ kyeđđiđ taat siämmáš eđâldâh lii lamaš israellij-uv ettâmvyehi ko tâllán tuámittij muu kiälhá riehân veikkâ eres-uv kiälháh liččii lamaš fálusist tot čokánij tegu ovdil-uv já kálgu tot tiäđust-uv čokánij še jieijâs sajan já čokánij tegu almaah kuás-uv muáđuh moonnâmkulij ige čokánâm steellig oolâ mätki moonâi hirmâd fijnáht mudoi eereeb maajeeld puáttee komserjâs vuojij kiälhás tuáli alne šuávlán já tarvanij kiddâ ubâ maajeeld puáttee rááiđu mätki orostij toos mij neeljiš vuojijm ráávhust piäivášterassin veikkâ kale noccáástâlâi et ep-uv vuárdáččii taid iärásijd-uv maka iberdâm já nuuvt pyevtittijm vuossâmužžân merisajan vuordâččij poccuusteeikâ já eres-uv páihálij kievhibij ulmui evviseh tegu luámáneh jeggijuŋŋâliivzâs čuánnjáávuoivâs kusâvuástá čapismyerjisäppi já eres argâjuhâmâš já purrâmâš iärásijd vuordâštijn toppij suárvipeevdi alne maiden eđâhánnáá oovtâ vuolâputtâl já juuvâi tom lâi koško já vahtij pirrâsis uáinojeh-uv vajaliih tobbeen tagareh lamaš ko tuše peesih já skierâs vuolâhommáást oppeet jurdâččim et viehâ jiešráđálâšhân tot lii já motomijn ohtâvuođâin meid nuuvt láá ettâm lemin loopâst poođij eres-uv juávkku et komserjâs kiälkká lâi pááccám moottorkiälkkákiäinu paaldân šuávlán ij lamaš uážžum tom meddâl já almai lâi tastoo njuškim eres juávhu sáátun máttám vyeijiđ kiälhá šuávlist veikkâ lâi škuávlejum panssarvavnujuávháduv hovdân ađai telavuájáán ličij kolgâm haldâšiđ tast puurâddijn et kale muu veerdi tyeččih tast maaŋgâlágáneh tyeččeeh suu pirrâ tot kálgugin tot tuočâhánnáá pááccâm čuávoim aaibâs paaldâst tast siämmáá peevdi keejist steikkuu já valdijm oovtâ viiski tot lâi pággu porgâđ ko nomâlâsân halijdij faallâđ já miiba tast ko maŋgâ tiijme tobbeen terassist moonâi purâdijn tuon steikkust ij lamaš olmâ mááhu lâi steikkejum vuojân já tom kale eeđâm et tot lâi tuoi juuvdálij suijâ ko iä toh hemeliih puurâ šavepiärgu tábáhtui-uv tastoo aaibâs ovdii vyevi mield laastaráin tuovŋum suormah tollii čovgâsávt kiddâ fievridem ääigi tom tuárrástčavgejum karâstuvâst paaŋki kámppátááváážân monâdijn tot kámppá lâi ko olgoseeinih-uv lijjii huksejum tovláá muorâst ađai suárvist já kale tot ákku tot navdâšij sáátust já tast tyehin čokkái peeŋkâ alne tegu almaah kuás-uv ige čokkám monnjâsteelligist lâi čuuvtij uáccáb ko vuossâmuu keerdi vyeijildijn já lâi lopâttâm taid lattiimijd puáđidijm kuođijm iärutiervuođâid mij adelijm kieđâ povvâstijm já solâstâlâim čielgâsávt ko keejâi vala moottorkiälhá já árvuštâlâi tom jiečânis hebreakielân et tot vaarâ šiev kiälkká tuot veikkâ tast lii-uv kumist rahtum tela ličij jiänusân ettâm et lah kuássin tággáár telakettigsáátu vuáttám já et lii tot eromâš et ovttáin kumitelain puáhtá vyeijiđ tággáár šuávlist nuuvt-uv korrâ liävttoin neppiris piergâs tust lii veerdi vaarâ västidâm sunjin et maidba tyest ijhân tot panssarvaavnu viärdásâš lah moonâi veerdi paaŋki tuuváá siisâ jieijâs aašijd tipšođ maŋa veerdi miäcástemtááiduid main tot jieš ij lamaš sárnum kuássin tot olmâ meccialmai lamaškin čielgâi et tot cirgálâhhân lâi miäcástâm ellee ulmuid taid palestiinalijd kulân iä lamaš rávhuidittum ollágin ovdil ive tuotkin rávhuidittemmiärádâs lah riävtui toollâm tot peri lâi miäcástâllâm vala maaŋgâid iivijd tuom miärádâs maŋa-uv ko meccireeisust paccâšui ive te tot lâi kijkkim palestiinalijd kiijkáráin ige maiden olmâ meccivalje tegu aalgâst jurdim já kiinii tain lâi javgâlâm pissoin ton kiijkárân já lâihân tot almai lamaš korrâ kiärdumhárjuttâsâin vala maŋgii ton tábáhtus maŋa-uv lijjii toollum mast muu veerdi lâi juláidittám panssarvavnuin čunoimieli mield já kijkkiistâllâm oovdâst uinojeijee almeroobdâ lâihân tot lamaš še kuttâ peeivi pištee suátihárjuttâsâin ránnjáriijkâiguin já vala ucebijn hárjuttâsâin lâi väldidâm kuávluid já eres-uv kuávluid mielâst tuon kuuđâ peeivi kiärdumhárjuttâsâin toos ličij kolgâm aainâs oovtâid naccaid adeliđ jiemba tieđe et láá-uv toh innig finniimist jis lii jo kenraal ko tärkkilubbooht veerdi tuávváá čielgiistellim te oles virgekiälbuttemhân tot almai lii lamaš lâi kale lamaš staatâ virgeest mut vissâ hyeneeht miänástum lâi kooskâi lamaš piäluštâsminister kooskâi olgominister kooskâi uáiviminister já veikkâ mii tot taggaar almai lii mii ij nahcii pisovávt tipšođ oovtâ adelum pargo mun lam aainâs ton mielâst et tuot lâi tot ohtâ suijâ mondiet muoi iän lah tast maŋa innig toollâm ohtâvuođâ mun riävtui peerust tyeggáár ulmuin ohtâ kerdi lâi tuárvi tot veerdi tastoo čápudij pasepeivieehid kálguinis toin já eres juávhuinis mun vala et tobbeen lâi-uv vahtiimâš muddáág ton ko selvânij tääbbin nuuvt uccáá pargoin et taan reeisu maŋa jiem lah veerdi eres aaigij uáinám ko maid telkkarist tyellittälli lii livkkáástâllâm talle ko tot lâi vala jiegâin tom mun eeđâm et veerdi muuštij vissásávt loppâavvees kii tot hávádutij suu nube keerdi sieidi arkeologi roovvâdmáánu peeivi uápisin lâi pärnivuođâs viättám kote áásá tááláá ääigi puáris mätkimuštâlus mield máddáákeččin kolgâččij leđe sieidi já eelijm ive časkelmin tom mut iän kavnâm maiden šoddim tiettiđ et lâi kavnâm sieidi já almottim tast noobdij tom toin et hormišis stuorrâ keeđgi aldasijn sun lâi kavnâm kuulmâ keeđgi vyelni lyevdi hámásâš muorâid moh lijjii kieđâvuššum vissâ-uv nijbijn já ákšoin lyevdi hámásâš tiiŋgâst lijjii kulmâ neeljičievvâg rääigi moid cuijooh ličij šiettâm já muáddi eres-uv teriamnâsáin kieđâvuššum lyevdi lâi littosaijeen taavaakeeji luoddiäru já teivâdem maŋa vuojijm räi autoin lâi lamaš puolâš aainâs cekkid já lâi jo jiäŋŋum mut ko poođijm te ooinijm et tot lâi vala sudes kärbismoottor vistig rávgottij uáli čuuvtij mut ko sun piejâi teentu pensin poccei te talle tot viijmâg harettij já peesâim vyeijiliđ lâi jo muotâ suullân muáddi seenti mut suolluin lâi tuše pice muorâin já enâmist luusâ pesâdijn täärhistškuođij keeđgi madduu já siskii ko tot lâi luoddânâm aainâs kuulmâ uásán iä kuittâg kavnum magarehkin uhredem meerhah já lâim masa jo vuolgâdmin kárbá luus ko kaavnâi mottoom keeđgi vyelni suullân seenti alosâš luámi mast lijjii čiiđah sun váháš oŋâttusâi olgoláá te tobbeen lâi muádilov seenti kukkosâš muorâpittá mon nubbe keeči lâi vuolâstun tâi verâstum pastelis teerijn tuđhâškuođij rääigi já tobbeen kávnojii lase čiiđah luáminjäälmist ađai ton siskiibeln lâi masa meetterpele kukkosâš muorâ mon ohtâ sijđo lâi vuollum täsivin já mon nubbe keeči lâi siähtálij vyelni já mieskâm čiiđah liččii kavnum täsivis enâmist te tot ličij lamaš luándulâš tulâstâllâmsaje mut taat luámi ij lamaš taggaar kiinii tulâstâlâččij tieggáár saajeest nuurâi čiiđâid radiočiđđâäigidem várás já vaaldij tom vuollum muorâ-uv fáárun siämmáá uáivil várás keđgiluámi lâi suullân meetter keččin sieidist já puávtáččij-uv nabdeđ et tot ličij lamaš tuárvi torvolâš koskâ mottoommuđusâš uhredmân aldeláá ij toovláš päähinriäpu liččii ubâ tuostâm aldaniđgin ko ovdâmerkkân kuohtui alaččist iä lah kavnum magarehkin uhredem meerhah láá tábáhtum torvolâš määđhi keččin ovdeláá kavnâm luovdijd ep kuittâg ton tove kavnâm mut puátteevuođâst toh-uv sátáččii vala kavnuđ suollust ton viestârriddoost lâi jo ovdeláá kavnâm puáris kuátisoojijd já eelijm taid vala keččâmin lijjii taggaar vyelligis riddotermituolbâdâs alne já riddoost lii mučis vuodâs nubebeln lii mast sun lâi kavnâm keđgiáigásâš aassâmsoojijd já moh lijjii jo pelduvváid pááccám čääsi vuálá vuálá tondiet et tulvâdem maŋa ton čäcitääsi lii pajanâm masa muáddi meetter já kannattičij tutkâđ tärhibeht já nuuvt arkeologi ááigui porgâđ-uv čáálá tutkâmušâstis návt lii máddáábeln suullân kilomeetter nuortâs mudârdum kuátisaje já kyehti aarrânpardattuv láá taveviestârân čuoggâseijee uccâ njargiist kezimus saajeest kyevti jieškote-uv tääsist vijđesvuođâ lii väädis miäruštâllâđ täärhib iskosrugijttáá ko njaargâ mievtah taheh vaigâdin kuátisojij já aarrânpardattuvâi aiccâm kuávdoo lii viirrâm jalŋes mon maddui siste kávnojii puállám keeđgih ruopsâdin puállám čunnuuh puállám täävtih já toi pasâttâsah eres kuátisaje mudârdâsah iä lah nuuvt čielgâseh ko kuátisaajeest čohcâ forgâ jo tälvi lâi čuáskum já váhá puolâštâm-uv lâi mutâ ij liijká lamaš vala muáttám cancoi meeccist já orostij ain tyellittälli purâdiđ toŋŋâsijd šaddoid já muorâi koorâid lâi tutâvâs purrâmuš vala valjeest jyehi saajeest ko muotâ ij lamaš vala čiehâm toŋŋâsijd já eres šaddoid lâi moonnâm kiiđâ čivgâ ige tot kal lamaš täälvi vala kuássin uáinámgin já purâdijnis lâi njuámmilâžžân šoddâm koško já nuuvtpa tot cancoi-uv uccâ jávráá riidon juuhâd komerdij juuhâđ čääsi jäävrist mutâ njuškij tállán maŋaskulij lâi suorgânâm lâi uáinám jäävrist mučis vielgis njuámmil kuovlálij uđđâsist várugávt čáácán já oppeet tot ooinij vielgis njuámmil kávkkái vielgis njuámmil já eeđâi ustevlávt mutâ várugávt vielgis njuámmil lam ränis njuámmilâš lii kal mučis vielgis turkkâ tun tobbeen jäävrist lam jurdám ete jäävrist äässih tuše kyeleh kal ooinij ete vielgis njuámmil lihâttâlâi njäälmis talle ko njuámmilâš jieš-uv sáárnui mutâ maggaargin jienâ ij ton njäälmist kullum lii vaarâ nuuvt uine ete tuástá tuše culjidiđ munjin njuámmilâš hundârušâi já irâttij tiervâttiđ uđđâsist vielgis njuámmil tohâlui nuuvt ustevlâš nálásâžžân ko máhđulâs njuámmilâš kal mudoigin lamaš mihheen polâttettee ige epiustevlijd elleid vielgis njuámmil lam ränis njuámmilâš eenâb njuámmilâš ij kiergânâmgin sárnuđ vielgis njuámmilân ko tot kuulâi jieijâs tyehin uárree jienâ imâšijd tun tääbbin ohtuunâd paljidâh kuolijd uárree koijâdid tiätuäŋgirin mun ohtuunân sáárnu áásá vielgis mučis uines já irâs njuámmil já mun irâttâm uápásmuđ toos liijká kuulâ tom jienâ ko tot tuše cuuljid munjin tot pala must njuámmilâš muštâlij uárrei já lâi huolâstum ruáhásistij já njuškij njuámmiláá paaldân jäävri riidon oovtâst tuu mučis vielgis njuámmil uárree eeđâi njuámmilážân váhá tegu viigâtmáin já uárree komerdáin oovtâst keččâđ vielgis njuámmil lii tääl ränis uárree-uv njuámmil hiämáskij já murdelij riidon povvâstij tun rähis ustevân tun lah ubâ čiŋŋâ jieijâd tuurhâ ränis turkkâ lii muttum vielgis tälviturkkân ruškis kesiturkkâ vuod lii muttum ränis tälviturkkân oinih kuálhis čäsuáivist jieijâd kove lah tääl aaibâs vielgâd pic peljikeejih láá čappâdeh uárree muštâlij mojonjalmij njuámmilâžân kejâdij kepilijdis já tuurhâs tot keejâi jieijâs čäsuáivist já povvâstškuođij jieš-uv lam jieš tuođâi aaibâs vielgâd jieš oinuum jäävrist lah iimâs jis vielgis njuámmil ij munjin västidâm maiden njuámmilâš huolâstui mun tääl piättáástâlâm meeccist piätuellein ain ravvij muu canccoliđ peciruŋgo paaldân čiähusân ko lijjim keessiv pessijn nuuvt siämmáá ivnásâš kuáskim-uv tääl uáiná muu älkkeht já vollit muu ko lam návt vielgâd lah tääl tuođâi tego vielgis muotâpállu kaskoo meeci mutâ ele huolât kal myetiškuát já talle ij mihheen ige kihheen iärut tuu vielgis muottust turkkâ lii talle tuu pyeremus syeji-ivne mutâ myettee räi tun koolgah pisottâllâđ já asâstâllâđ sahis meeccist já uáđđiđ miestui vyelni uárree ravvij ustevis já toomâi jo miäcán juátkiđ jieijâs tooimâid paasij jäävri riidon kejâdiđ já imâštâllâđ vielgis tuurhâs turkkâ lâi ton mielâst nuuvt muččâd ete tot ihastâlâi já vilpâstij ain uđđâsist já uđđâsist jieijâs čäsuáivist lâi nuuvt rähistum uđđâ vielgis turkkâsis já čiävláá mučis turhâstist ete tot jo vájálditij ollásávt tárkkuđ pirrâsis lâi oppeet eidu kávkkáámin jieijâs čäsuáivist ko tot kuulâi uárree čuárvumin peesi uávsist váárut lii kirdemin teehi kulij kejâdij aalman já siämmást jo ooinij kuáskim jäävri paajaabeln aldânmin tom njuškij jotelávt pajas já canccolij korrâ liävttoin miäcán muorâi já miestui suáján váimu juulhij ko tot viijmâg kaavnâi torvolâš čiävá sahis miestuu vyelni kost tot piättáástâlâi eehid räi ij liijká viiššâm kuhháá uuccâđ njuámmiláá pic kirdelij jo forgâ ovdâskulij uđđâ saallâs uuccâđ vuod paasij asastâllâđ ubâ čohčâtáálván čiähusân sahis miäcán já vyerdiđ talvâm ij moonnâmgin ko vuossmuuh muotâčalmeh kooččâdškuottii enâmân já forgâ ubâ eennâm lâi-uv vielgâd já miäcán šoddii ollâ vaskâmeh vielgis vaskâmij kooskâst cancodijn njuámmilâš tuubdâi oppeet tiles torvolâžžân mutâ tuurhâs tot ij innig kuássin pááccám ihastâllâđ kuhes ááigán ij keessiv ige tälvivgin čhč já šaapšâi kođäigi puátih kuuđđcuávis čácán táválávt kárgoid lii meid puoh pyeremus šapšâpivdemäigi lii irâs kyeli já mana älkkeebeht viärmán iho sevŋdâsâst já eeč-uv laaviv suáppuđšapšâviermijd čhčv eehid já já eeč ráhttâttâv jäävri riddoost joddeid suáppuđ lii heŋâstâm viermi viermiääiti siäinán já putteest tom váldá viermist meddâl viärmán tarvanâm čcišaddoid já kiäč ete láá-uv viermist rääigih maid kolgâči čhtâđ lii jo čhtâmkiäpu kieđst valmâšin mutâ taan tovváá ij taarbâškin tom lii tutâvâš ko uáiná ete viermi ij lah räigánâddâm já paje- sehe vyelirešmi-uv lává oornigist eeč-uv puátá riidon lii illâttâs lii kavnâm äijih viermiääitist puáris ibles bumbulviermi mast láá pajereešmist pessikuárvih já vyelireešmist keđisehhiih kiptân äijih puáris ibles pumbulviermi taan-uv viermi já kečen maht taat puáris viermi pivdá šaapšâid eeč koijâd já čittá puáris viermi peri lii šiev šapšâviermi ko ij lah torssii viärmán šaapšah iä kal moonâ viermi tot kalga šapšâpiivdost leđ viermihân tot lii mutâ ij lah valagin mihheen viermisaaŋid iätá já totká puáris šapšâviermi lah kal viermisaaŋ lii annaam pyereest huolâ puáris viermijn taat kal lii mutâ kalhân täin vala pivdá kuolijd eeč-uv mieđet já tuálvu puáris viermi kárbás puikkárist putestum viermis já tuálvu tom kárbás láá vala pudoh já kobđttâsah moin láá viermimeerhah já merkkâliipuh kalga vala väldiđfáárun já kobđttâs láá čonnum paddijn oohtân já kobđttâsâid kalga pieijâđjoddee kuohtuid keijijd kárbás kyeddim maŋ já eeč pieijâv vala kááijumliijvâid pajalân čkkáán kárbás váldá ááiruid já piäjá taid ááŋid lii hitruu leđ áirulâš já nuuvtpa sun suhá onne já eeč pelestis suáppu viermijd uigâd kárbá čácán já njuškee jieš-uv toos suvâškuát káárgu kulij alne eeč čolmâd pudo já kobđttâs-päädi viermi pajereešmi páádán puddo vuáju poonán já tuálá tienuvt viermi sajestis kobđttâs merkkâlippuin vuod páácá kobđđčsuáiván já váárut eres jäävri alne lihâdeijeid joddest čonnum viermimeerhâst kuálástustärhisteijeeh vuod uáinih ete kuálásteijest lii lope kuálástiđviermijguin suápuškuát viermi suáppu viermi kuuloold puikkárist čácán viermi suáppum maŋ sun čolmâd viermi pajereešmi páádán nube viermi pajereešmi päädi já suáppu nube viermi-uv oohtân čonnum viermist šaddâ joddee pyehtih leđ eenâb-uv viermih mutâ taan tovváá já eeč pivdev tuše ovttáin uđ viermijn já äijih puáris pumbulviermijn čolmâd vala nube viermi-uv pajeriäšmán kobđttâs já pudo láá joddee kuohtuin keejijn kobđttâsah váárutmin viermijn vievâst kávná viärmástellee jieš-uv joddes pyerebeh já eeč kyeđv viermijd pivdeđjá áiguv puáttiđkuohâđtaid itten iiđed já eeč njuškiv oppeet kárbás já moonnâv kuohâđviermijd aalgât viermij kuohâm maajeeb viermist keerdi ferttee vuáppáđađi jođttiđkárbá áiruiguin maŋskulij viermijd eeč tuše kálgá tain šaapšâid já ige kyeđ viermijd inniđčácán mut kiäsá taid pajas uđ viermist ete puáris viermist láá-uv ennuv šaapšah já já eeč koddev šiev kyelisaallâs keessim maŋ suhá riidon já toommâv tállán člliđšaapšâid amas kyeleh pillâšuđ kuolijd suoi áiguv salttiđjá suovâstiđ hankain áiru ááiru airo áirulâš áirulii soutaja cuáhi cuávis matala vesi člliđ člliim čállee suolistaa kalaa čsuáivi vedenpinta ibles iblá ohutlankainen verkosta joddee jata verkkojono kalgâđ kaalgâm kálgá päästää kalat verkosta kárgu káárgu kari kiptâ kiiptâ verkonkives kiäikkoo pystyssä kelluva verkon merkkikeppi kobđđ kobđm kobđ kellua kobđttâs tupuli kelluke kođäigi kutuaika kuárvih tuohikoho verkossa kuohâđ kuovâm kuáhá kokea verkkoa kuuđđ kuuđm kođ kutea käärbis kárbá vene pajerešmi reešmi yläpaula pillâšuđ pillâšuum pillâšuvá pilaantua ponne pone pohja puddo pudo riippakivi puikkár puikkari puikkáristiđ puikkáristám puikkárist koota verkkoa puikkariin putestiđ putestâm putteest viermi puhdistaa verkkoa suáppuđ suápum suáppu viermi laskea verkko suuhâđ suuvâm suhá soutaa toideđ tooidám toidá viermi huuhdella verkkoa torssii torssiis paksulankainen verkosta viermi verkko viermimerkkâ meerhâ verkkomerkki viermisaaŋ saaŋ verkkoresu viärmástellee verkottelija vuáppáđ vuáppáám vuáppáá huovata vyelirešmi reešmi alapaula piäivádâh já kuálhis kesipeivi lii šoddâm jäävri riddoost já puárui-uv kirdá šooŋâst puškoh maneh mielâstis peeivipaštui suoinâlmâsân suoinâlmâs lii šiev vihálâh ađâi puškoi pivdosaje čuážžu jäävri riddoost já keejâd alme já suoinâlmâs ličij šiev vihelemšoŋŋâ ko lii piäivádâh já kuálkki lii šoddâm nuuvt pyereest ete amahân te puškoh láá moonnâm toho peeivipaštui viheliđ äijih iävtut áákun onne lii puoh pyeremus vihelemšoŋŋâ jo kirdá lam kođđáám uđđâ vihháál-uv peri viheliđ ákku-uv moovtásk äijih já ákku vyelgiv viheliđ suhá kárbá nuuvt siijvoost ko máhđulâs já aldan suoinâlmâs várugávt amas paldettiđ puškoid suoinâlmâsâst meddâl ovdil vihháál suáppum pargon lii suáppuđ vihháál ákku čuolmâdist vihháál nube keeji riddoost šaddee suáhán suoinâlmâs paaldân äijih suvâškuát siijvoost já ákku suáppu viermi suoinâlmâs pirrâ nubebel páácá saje kogo äijih suhá kárbá suoinâlmâsân ákku já äijih väldiv ááiruid já poršoškyettiv puškoid viärmán irâtteh vuoijâđ patârâsân puškoh vyejih viermist čoođâ mutâ stuárrábeh sorrojeh viärmán maŋa ákku kiäsá viermi já kálgá tast puškoid já äijih kođđev ennuv stuorrâ puškoid lii tuođâi šiev vihelemšoŋŋâ áiru ááiru airo kalgâđ kaalgâm kálgá päästää kaloja verkosta kuálkki kuálhi kuálhis tyyni porššođ poršom porššo polskuttaa puárui porruu paarma suáppuđ suápum suáppu laskea verkko suoinâlmâs rantaheinikko vihálâh viháluv käestyspaikka viheliđ vihelâm vihheel käestää vihháál käesverkko mätki kale jo ohtuunân jurdâččâm et nannaamân jiem innig lavkkiiččii mut jis uáli vuovâs sáttu teivâsičij te kale sátáččim vala elâččiđ taggaar sáátun lâi-uv máhđulâšvuotâ ko savâstellim ohtii joutsenolij verdijdânguin muštâlii et puávtáččij elâččiđ joba peeivimaacâi já viisumttáá ige tarbâšiččii leđe moiváás ryešilii maađijjotoluvâst oroi lemin vuovâs oornig já meridijm et keessiv mii tovâččijm taggaar määđhi reisejim jeđe syeinimáánu peeivi iiđeed passâ- já eres muáđulâšvuođâi maŋa lävkkejim hamânist verdijdângijn m s mii lii stuárráámus sisčäcitamppâ m s lii uánádâs eŋgâlâskielâ saanijn motor ship mii lii moottortamppâ lijjii kyehti sisteekâ sisäkansi já ohtâ stuorrâ piäiváštekkâ aurinkokansi lii huksejum ive já ton oovdiš nommâ lii lamaš m s mut päikkihaammân ive rääjist lii lamaš lii meetterid kukke já meetterid kobdo já toos šiettih olmožid lii vuáđulávt tivodum historjás ääigi kulmii já majemustáá taan ive ađai tamppáin mii tastoo vuálgáččijm kanavan ruošâk kanal já tothân lii čácádâhkiäinu mii ovtâstit čácádâhkuávlu pehti vihkui kiävtun ive já ráávhust ive kanava paasij uásild mut ive laiguuttij tom olssis ihán rahtui uđđâ hammiittâs ive kanava uási lii ollásávt kaavpug siste já ton kukkodâh lii kilomeetterid uási kukkodâh lii kilomeetterid ađai kanava oleskukkodâh lii suullân kilomeetterid lii meetterid já tast láá käävci topâlduvvâd moi kočâttâhaloduvah láá meetterist meetterân paijeel maneh čiččâm lehâstemnáálšalded já kuttâ táválii šalde kobdodâh lii meetterid já ton jieŋŋâlvuotâ lii enâmustáá kuttâ meetter vyelgimpeeivi iiđeed lâi uáinimist et onne puáđáččij tuotâ pakkâ peivi sátáččij joba äijih-uv koskâstiđ já čergiđ ige tot tiäđustkin liččii vuovâs äšši čaasij alne jođedijn lâim puohah kavnâm sojijdân taampâst te tavanijm hamânist ovdláhháá käävci já tolliittijm kanava kuávlun s lijjii suullân pelnubčyeđe olmožid mieldi koorvijm ton taavaapele jeđe vuojijm kejimield suullân viiđâ kilomeetter määđhi ollâ vyele já tast ain kanava uáivušân jeđe kanavan kilomeetter vyeijim maŋa poođijm pajemuu topâldâhân mii lâi hormišis kočâttâh lii puoh stuárráámus ađai meetterid kanavasthân láá puohnâssân käävci topâlduvvâd paajaakeččin lii taggaar puáđu mon puáhtá táárbumield teddiliđ vuálus tâi luptiđ pajas já vuoluukeččin lii kyevti verejáá puáđu mon verejâšuuvsah lekkâseh vyestiviirdán keččâm tiijmest mon kuhe mist moonâi topâlduvâst mut arvâliččim ton pištám suullân minuttid topâlduv maŋa vuojijm suullân kilomeetter määđhi ko pyevtittijm topâldâhân kočâttâh lâi tuše meetterid km vyeijim maŋa pyevtittijm topâldâhân mon kočâttâh lâi še tuše meetterid lii majemuš topâldâh ovdil rääji já tast vuojâččijm pyereest-uv lovmat kilomeetterid ovdilgo pyevtittijm keččâm káártást já tiettim et rääji monâččij jäävri rasta fakšuustellim jäävri nuorttârido já eštus pelnub kilomeetter keččin aiccim räjikarsâttuv mast spokkâlim muáddi kove karsâttuvâst lâi miinii suámálijd karsâttâh vaarâ lâi ton lovmat meetterid kubduv tegu eres-uv saajeest mut uási muorah urruu lemin masa pele kuhebeh ko muorah makaš nuuvt et liččii motomin čuoppâm muorâid kidâ rääji räi mii totkin ij orroom lemin oskottettee äšši paasij iärvádâssân lâim peessâm te topâlduvah puáđiškuottii tävjittávjá lâi ruošâk mon kočâttâh lâi kanava nubben stuárráámus ađai metterid lâi oovdiš ruošâk mon kočâttâh lâi meetterid kuálmád oovdiš ruošâk mon kočâttâh lâi tuše meetter niäljád lâi oovdiš ruošâk mon kočâttâh lâi meetterid já majemuš lâi oovdiš ruošâk mon kočâttâh lâi meettrid maŋa lâim-uv jo topâlduv pehti lâi taggaar komálâš äšši et mudoi kale uážui kuvviđ maid peri mut topâlduvvaavtâ siemin tuuváá ij uážžum kuvviđ ij uážžum meiddei ryešilii passâtärhisteijee mii poođij časkelâddâđ taampân passâtärhisteijee ij tärhistâm puohâi paassâid já leš-uv kale tärhistâm kiämmán paasâ lâi vissâ-uv kejâstâlmin tobbeen ulmuid kiäid ličij máhđulávt tárbu tutkâđ ucánjáhháá tärkkilubbooht tobbeen passâtärhistemsaajeest ovdiih noomahkis puátih tast et ovdil soođij ubâ kanava kuulâi siämmáá ko še kanavamääđhi ääigi pakkâ lasanij taađeest ko piäiváš pajanij aleláá monâdijn lâim taampâ koskâteekâ moojiikeččin já masa ubâ ääigi suoivust še posodij tommittáá et taampâst ij lamaš aaibâs merettis pakkâ pakkâ šoodâi esken talle ko tiälláádâđâim kurgâlâssân já puhhiidâđâim passâtärhistenviistán lâi lamaš pajeláhháá oovtâ ko lâim lavkkim taampâst olgos mut passâtäärhistmist saatij moonnâđ pyereest-uv tijmepeeli jo taampâst tiävdám enâmânpuáttimpápárijd já stellim taid paasâ kooskân tiätu sajan koordij uáli pakkâsávt já ferttejim kooskâi čovádiđ koibâkappeer uáivist já sikkođ pivâstuv selvânem maŋa lavkkijm buusin já tot tuálvui mii torin lavkkiidijn ryešiliih uccâkandiih stuŋgiittii tállán mii já viggii kavpâšiđ maid kost keččâm sii tävirijd mut amahân iä lamaš áhtánâsah pellâst lâi syemmilij huksim kävppihallâ kuus mij tallegis moonâim aainâs suoivui jis maiden ep uástáččiigin lâi siäilum jotkâsuáđi vollitmist ko ryešiliih lijjii väldidâm lâi meiddei eennâmkoddearkkâdâh já kasarmeh sehe vala motomeh eres-uv tááluh main jiem šoddâm väldiđ čielgâs kasarmeh láá tivodum aassâmviässun mut ryešilâš museovirgádâh lii annaam huolâ tast et olgohäämi lii siäilum siämmáálágánin ko tot lâi lamaš ovdil soođij-uv lijjii jyehilágáneh tävireh já anokäävnih vyebdimnáál mut puoh enâmustáá paasij mielân vorâspiärgutiskâ já ryevjipitáh lijjii nuhtán tiiskâ alne moiguin kiärpášarmeija ávhástâlâi ige kävppijâs perustâm ubâ ääijiđgin taid meddâl ij lamaš meendu kiäsutteijee já paahâs oroi lemin aainâs siämmáá koorâs ko olgon-uv vuolgijm uuccâđ čuásásub saje já tot kavnui toornâst lâi raavâdviäsu mon pyereeb nommâ sátáččij leđe juuhâmviäsu ko tobbeen ij kihheen lamaš puurâdmin tornâ ađai tykkitornâ lii huksejum pákkumist iivijn kaavpugmuuvrâ ulguubel suoijiđ nuortâs lekkâseijee válduverejáá ađai viemâsdâsâid já muuvrâid roččuu já oovdâst paasij tornâ ohtuunis toovlášmušton sajasis toos uárnejii suámálii já hitruus kähvi- já raavâdviäsuoornig raavâdviäsust čokkái ohtâ rávásub parâkodde já lijjim pyeri mielâst et kiinii eres-uv pivâstuddá siämmáánáál ko mun veerdikyevtis já iävá pivâstuddâm mut taat šaddaaš almai tađe-uv eenâb ađai siämmáánáál ko mun-uv lâi jo taampâst väldistâm tommittáá juhâmuš et tot lâi jo čielgâsávt vuottuumist sunnuu piävdán já tiiláim juhâmuš láin muáddi suáitteenissoon nube nommâ lâi šaddaaš almai iätá sunnui polka tij tuálvuid-uv já mijjân paasij tuše polkka.´ eštus soittijn suu tiilám pitá veikkâ ij tot kale aaibâs nuuvt moonnâm ko tien polkkaast mana tattum suáittiđ ruvsud´ mon suoi meiddei soittijn já lávloin tuoivuu maŋa nissoonkyevtis meridáin et toivum pittáást kalga jieškii-uv mäksiđ euro mijhân maavsijm já oppeet oovdiš ruávinjargâlâš eeđâi pihlejáá ko mist lâi juurdâ moonnâđ aaibâs räi mut ep peessâmgin.´ nissoonkyevtishân kale soittijn já lávloin uáli pyereest raavhâst lii tot saje mast lávlu:´ tornin hämärässä paikassa niin hilpeässä ilo oli irrallaan niin kuin vain voi te lâim äigipuudâ čokuttâllâm toornâst te vuolgijm vala uástiđ ryešilii leeibi já maidnii jis kavnâp leibipuvdâ kavnui já lâi vala uástám olssis mučis pusseer te lâim kiärguseh vyelgiđ taampân et moonnâp-uv vääzin vâi bussijn ličij kuittâg uánih tuše kilomeetterpeeli mij väzzilijm moonâi-uv pyereest mut ko poođijm haammân uáinusân te mii oovdân iđestáin kyehti nuorâ almaa kavpâšiđ uáli agressiivlávt maidnii fiilmâid tâi tuárjuim kavpâšemirâttâsâid karvemáin sunnuu já siämmást mun aiccim et jis mun monâččim teermi já kááđu kooskâ te mun finniiččim šiev kove lanneest lii huksejum ive ko ruátáliih tohhii kuálmád ruossâmääđhi monâttij kuittâg lane tälvisuáđi ääigi já uđđâsist vala jotkâsuáđi ääigi mun väzzilim ohtuunân tiäváá já kááđu kooskâ já väzziláin tiäváá paijeel haammân kuávlun iävá vuálgámgin muu maŋŋaal pic hiäđuštáin vala já tobbeen tiäváá alne lâi kuittâg jo nuuvt alda et almaakyevtis ferttijn kyeđđiđ kavpâšem toos já ko haammânuápis vala kuulâi ääšist te sun huccâlij tállán milisijd sunnuu maŋŋaal mield tágáreh siämmáásullâsiih ääših láá myesittuttám haammân pirrâs jo kuhheeb ääigi ja haammânpargeeh láá tiäđustuv viggâm čurgiđ tom skelmušeijee kävppijâsâin já eres-uv rikolijn ášástellein lâi uápis seggim mijjân peelgis merkkân tast et taah sáŋgáreh láin šoddâm kiddâ já milisij haaldun lâi kulloo taggaar taktiik et jis turisteh riemmih kavpâšiđ siiguin te toh čovádeh äššigâšâs ruttâpuursâ tâi tyehinkulij volliitteh maŋgâ almaa já rievedeh suu operaatio várás lii almain táválávt ain auto vyerdimin togo aldasijn vâi peessih jotelávt patârâsân láin kale viehâ pyereest valjim kavpâšemsaajees ađai ko mij kuáhtáim sunnuu te haammânverejâš ij vala oinum ko tot lâi ton tiäváá tyehin maŋa peesâim oppeet lavkkiđ tiego neelji suulâin já päikkimätki aalgij ep kuittâg peessâm čokániđ siämmáid soojijd main lâim lamaš puáđidijn lâi aaibâs tievâ ađai mij mađhâšeijeeh lâim tääl mut peesâim kuittâg siämmáá koskâteekâ monnjâuásán mast kale ij lamaš maggaargin syeji piäiváá kuárdim estimân máhđulâš te tääl piäiváš koordij vala-uv pakkâsubbooht ko puáđidijn nuorttân oinui äijihuáhti já moddii koskâstij-uv mut arve ij aldanâm mii et liččijm váhágin peessâm suoivui korrâ paahâ oovdâst vuojijm topâlduvâi čoođâ mut tääl nubij kulij monâdijn topâldâhpuáđui koskâsâš čääci cuávui já mij luáštádâđâim taampâ fáárust vuálus te tääl puáđui koskâsâš čääci tuulvâi já mij luptânijm taampâ fáárust pajas pakkâ šooŋâ keežild maaŋgah kanava vuoddâseh lijjii aaibâs tievâ vuojâdeijein syeti kilomeetter tamppâmätki nuvâškuođij já majemuš-uv topâldâh ađai paasij tuáhá lekkâsij jeđe haammân iiđij uáinusân lâi jo tommittáá čuáskum et ij tarbâšâm innig pivâstuddâđ nuuvt hirmâdávt aalgijhân tijme-uv leđe jo love suulâin ehidist mut uáivi lâi liegâs njuolgisteeđân paahâs ij lamaš maggaargin piäivášvuoidâs fáárust moin lâi pyehtiđ suoijiđ uáivis ovdeláá parduristám olssân puálččiuáivi já ko vuoptah iä lamaš syeijin te tääl uáivinähki já muáđuh-uv lijjii aaibâs ruopsâdeh masa jo ilâštii lijjim kuittâg toohâm määđhi já lijjim uáinám tom kaavpug mast lâi sättiđ šoddâđ nubben stuárráámus kaavpug jis ličij nahcim toollâđ já tađemield alnestis tot polkainis ličij tääl mut kale pihlejáinis ličij ain-uv haaldust määđhi vuáttámušâi maŋa lam oppeet ohtuunân jurdâččâm já meridâm et jiemba tääiđi innig kuássin lavkkiđ nannaamân aainâs iävtutátulávt tááhust ij kolgâččii kuássin ettâđ ij kuássin mielâkiddiivâš já kiäsutteijee falâldâh vala teivâsičij oovdân te kiiba tom vala tiätá lijjii čiččâdeh main te viijmâg eellim skippuudâttâm mut sun lâi ehidist toppiittâttâm nuorvui ige vaijaam vyelgiđ toho vyejestim ohtuunân markkânehhân láá jotkâ markkânáid moh lopâttuvvojii jo já jo noomâs-uv vuáđuld toh tuállojii markkânij nommâ lii já vuossâmuu keerdi toh tuállojii tááláá häämist skammâmáánu peeivi še lii muttum já tääl markkâneh tuállojeh sämimuseo šiljopirrâsist ađai láá tagareh puáris ääigi markkâneh main ij čuojâ korrâjienâsâš muusik iäge tobbeen lah vyebdimnáál muovist rahtum toprigeh ađai rihkameh uáivilin lii iäláskittiđ tovláid markkânärbivuovijd já muu mielâst sij láá uáli pyereest tast luhostum-uv tobbeen ij lamaš vijne ige mihheen ereskin uáivádittee vyebdimnáálá tegu tain markkânijn mut tobbeen lijjii fálusist kuávlust ärbivuáválávt tuáijojum anotiiŋgah já käävnih tegu sovskammuuh kamâspidoh vaacah suháh laavhah luáváttuvah jna lijjii še jieškote-uv luándupyevtittâsâin valmâštum purrâmâšah tegu ovdâmerkkâm saavzâ- já poccuu piärgu maaŋgâlágán häämist myerjih já muorjijn rahtum sääpih siráppeh koške kuobbâreh jna tovlááh njaalgâ heerskuh maid uuccim markkân vyebdimsoojijn kuittâg váiluu kosten jiem kavnâm reedleeibi jiemge kottáid páihálijn verdijnân et tobdeh-uv sij tagarijd heerskuid mut iä tubdâm lii mahtnii imâšlâš äšši ko ij tiein kottáin já reedleeibijn kolgâččii leđe äigi ko pajeláhháá ihheed lijjii še saavzah já hiäppušeh puohtii párnááh eelliđ raccastmin siemin mohháá ko iäigádeh laiđijn hiäppušijd vuovâs äšši markkânijn lâi tot et tobbeen lijjii ennuv sämipihtsáid kárvudâttâm ulmuuh já sij lijjii miätá veerdijd ránnjátáálu eemeed já tiäđust-uv páihálijd veerdijd keesi ferttee eelliđ markkânijn uđđâsist já väridiđ ucánjáhháá eenâb ruuđâ fáárun ko hadeh kale lijjii sálttááh motomin lam čaŋâdâm markkânijn te tobbeen lam kuáhtám uápis ulmuid čuuvtij ucceeb ko maid kuáhtájim veikkâ lii muu päikkisijdâ lii saahâ te lii vuovâs váháš macâttiđ markkânij historjá mielân mield markkâneh algii jo loopâst já návt sun čáálá ive almostum kirjestis markkâneh peeivi šoodâi vuáimán ráávhusopâmuš já kooskâst suáti lâi nuuhâm já luovâi vuoigâdvuođâst viäruttiđ merâsämmilijd tuodârsämmiliih ađai pajeulmuuh lijjii eromâš tiileest ton keežild et sij juttii enâmist nuubán kyevtkiärdásii meid kuulmâkiärdásii sämmilij viäruttem lii loho jo ohtuunis moos kuittâg ep taan čallust tarvan tađe eenâb äigikyevdilis äšši taan čalluu ohtâvuođâst lii tot et kii lâi ruátálij viäruperree lijjii käldei mieldi pegâlmâs sundeeh ožžuu jo kunâgâsâst kävppitooimâ nanodem sämmilijgijn puhhiidâttii ridoi räi kost sij vattii viäru kunâgâs peeleest kuábbáá-uv pelni kunâgâs vijđedij toimâvääldis já mainâsij mieldi taah sundeeh toimii äŋgiris viärunorren puohâin vuonâin kost peri kávnojii nuuvtkočodum sämmilâš markkânsajeh nuuvt tegu já čielgâ ohtâvuotâ sundei puáris viärupeerrâmsoojij já markkânsoojij kooskâst sopâmuš maŋa ferttejii sundeeh koskâldittiđ viärunuurrâmtooimâs maŋa sij algii ollásávt kävppialmajin lii meid tot et ko sundeeh kavpâšii te sij siämmást nurrii viäru lii mainâšum kunâgâs reeivâst ive et jis puávtáččij jurdâččiđ nanosub naavcâi pieijâm kävppitooimân ive maŋa te lii meiddei tuotâäšši et sundeeh mainâšuvvojeh tast maŋa meid kaavpug porvarân tuárnusliih main lii mainâšum tiätukäldein lijjii áámmâtliih kävppialmaah lii te ton siämmáá lii muštâl et ive lâi pehtilumos kävppikuávdáš sajadâh lii máhđulijn soojijn pyeremus merâ- já juhâohtâvuođâinis já mieldi lijjii suullân kävppivisted ive siämmáá ennuv ko markkânijn lâi ton suujâst stuorrâ kävppikuávdáš já lii aaibâs čielgâs et kävppijâsah tobbeen lijjii meiddei markkânij vuáđudeijeeh äigipaajeest suijâ manen puávtáččijm jurdâččiđ markkânij vuáđudem vuođâlovo suuláid kávnoo tast ko kejâdep sämisiijdâ siskáldâs tile säämi miäcástemkulttuur lii taan äigipaajeest sierrim motomijd kuávluid jo tondiet et kodeh lijjii lappuumin tiettip et koddepivdo lâi masa jo nuuhâm loopâbeln markkânlaavlâ kansantietoutta ááigum lávluđ markkânijn lii nuuvt hitruu vazâččiđ kost ennuv čuáhist láá lii tot šiljo mon alne toh vazâččeh ij lah tain palo kuássin veik päikki faste lii markkânšiljo roobdâst stuorrâ ävži lii kost paldâluuvâi pajaluuvâi távjá kávnojeh ko peivi meddâl nuuhâm lii já eehid šodâškuát te nieidah päärnih väziškyeteh parâluuvâi täst lääiti markkânpäärnih markkânnieidâidâd mut laiđiistillâđ já tuálvudiđ njaalgâ vijne puuvdâi mield tuššâd markkânpäärnih puoh ruđâidâd ij tevdimist lah kuássin taat vijđes maailme markkânsajeh lijjii ovdil ääigi čáálá kirjestis návt luándulâš et olmooš haalijd tiettiđ kost markkânsajeh láá lamaš koččâmuš lii smiettâm mottoom čaalârááiđust ive lii nommâtotkee kote kiävttä sämmilâš päikkinommâtiäđuidis aašij čielgiimân lii čielgiđ kost markkânsajeh lijjii ovdil ko toh sirdojii lii teoria mon mieldi láá lamaš kyehti markkânsaje ovdil äigipuudâ mieldi puárásumos markkânsaje lii lamaš uáináh kávnoo kieddituolbâdâs mon nommâ lii ´lasiidbaiki uáivild tárukielân päikki anarâškielân oroččij lemin čällee huám tiäđui mieldi taam saajeest tollii nelgimarkkânijd kiđđuv aašij vuáđuld miäruštâl et tot lii lamaš nuuvt ryešilij ko suomâruátálij-uv kävppisaje teoria naanoodmân noomât tom tuotâääši et puárásumoseh kirjáliih tiäđuh kevttih nommâtiättun saajeest já saajeest čáálá valdâlmist´ et ulguubeln lii luohtâ mon kočodeh luohtân kolgá juuhâ mast puáhtá pivdeđ luosâ tuše juhânjäälmist tanen ko luosâ ij pyevti kuárŋuđ juuvâ pajas ferttee leđe maainâst ain et táruidum häämi päikki lii lamaš vuáđđun noomân ääigi nommâ lii šoddâm ubâ kuávlu nommân lemin nuuvt et teoriast ij lah noonâ vuáđu et nommâ ´lasiidbaiki uáivild pääihi ij muu mielâst lah mihheen stuorrâ tuođâštusâid tast et täst lii jurdâččum markkânalmai saje lii máhđulâš et kirjálâš tiäđui mieldi kávná kiinii eres čielgiittâs ovdilmainâšum čuolmâáášán lii saahâ äigipaajeest te lep jo nanosub vuáđust ärbitiätu lii ohtuunis viehâ keppis mut alda kávnoo saje mon nommâ lii tuođâštussân lii sajadâh tollii kerivijd já jieškote-uvlágánijd virgálijd čuákkimijd lâi luándulâš äšši et markkânsaje stellejui alda kirjeest oc ive mainâšuvvoo et tuállojii keriveh já vuoigâdvuotâ markkânij ohtâvuođâst já et pappâ särnidij kuáđist mon kočodii jis mij čielgip kost lijjii te lep meiddei kavnâm markkânsoojijd valdâlmist čáálá et láá lamaš kyehti kunâgâskuáđi kunâgâskuáti lâi penâkkullâm tavenuorttii nuortâ kuávlun kost lijjii šiev kieddituolbâdâsah kuittâg iänááš sundetiäđuh láá puástud avenuorttii nuortâ kuávlust lii tuše jeggi iäge ollágin kieddituolbâdâsah kuávlun talle kolgâččij moonnâđ čáálá et lii vááijuv penâkkullâm mij keččâp káártást te puáttip sajan mii lii alda já pirrâsijn láá šiev kieddituolbâdâsah ive meid von muštâl markkânijn hundâruš rähtimist já čáálá ereslasseen návt lii hyenes meecist mii jiäŋu tälviv já lii pääljis muorâittáá saje lii toollum hiäivulâžžân lii tot stuorrâ tuhhitmettum suijâ markkânij toollâm háárân mecci mii jiäŋu tälviv já kost láá uccáá muorah ferttee leđe von addel kuittâg jyehi tááhust mijjân vuoigâdvuođâ jurdâččiđ et markkâneh láá lamaš aldasijn kirjálâš käldee ko lii saahâ markkânij toollâmsaajeest lii mielâstâm maajuur räjikoijâdâllâmpevdikirje mađhâšij kuávlust já koijâdâlâi ulmuin räjirastalditmijn lijjii sust kyehti čuákkim tobbeen čuákkim tollui ij lamaš kuittâg tuđâvâš puátusân já kuovâmáánu peeivi sun toolâi uđđâ čuákkim aldasijn taažâ sämmilii ađai lii noonâ tuođâštus markkânsaje sajaduvâst tiettip et ässeeh lijjii varrim taan kuávlun tälviv uáiná et kirjáliih käldeeh láá siämmáálágáneh nubijdis verdiddijn já meid njálmálij ärbitiäđui háárán puáhtá mainâšiđ et láá kavnum aassâmviäsui pasâttâsah maid ulmuuh oskoh lemin taid motomin lamaš puáhtá viehâ stuorrâ visesvuođáin miäruštâllâđ et markkâneh äigipaajeest tuállojii aldasijn tegu meid ton luándu huámášem lâi šiev valjim äigipaje kuás markkâneh iä toollum virgálávt ollágin mane toh iä toollum virgálávt sátáččij leđe viäruttâs iä liččii virgáliih markkâneh te iä tobbeen liččii sundeehkin čáálá siämmáá kirjeest iä lamaš magarehkin virgáliih markkâneh kuávlust nuuvt et ij lamaš maggaargin kavpâšem vâi jotkui-uv kavpâšem tast peerusthánnáá et virgáliih markkâneh iä tollumgin maid tiettip lii et siseennâm sämmilijn sehe já já máhđulávt rääjist lijjii vijđes kävppiohtâvuođah kuávlun pappâ kovvee ovdâmerkkân et hirmâd ráiđu ulmuuh monnii kirho lappâd njuhčâmáánust kavpâšiđ kullii máhđulávt ergid meiddei et lonottâskäävpi puáris häämi merâsämmilij já tuodârsämmilij kooskâst jotkui muštâl et taggaar lonottâskävppi tábáhtui meiddei kirkkosiijdâst pyehtip toollâđ viehâ vises äššin et taggaar lonottâskavpâšem jotkui puáris markkânsoojijn juurdâštijn kavpâšemkove lâi viehâ kirjáá ovdilgo tot uđâsmui ive kävppi luovânij staatâhaldâttâs lonottem maŋa kaavpâšmân pottii tuše härvis raijiittâsah ereslasseen ruokâsmittojii asâiduđ smaavâ kylážiid já sij finnejii viärurijjâvuođâ ihán vuáđuduvvojii ive já ´suálui iäskán ive ožžuu rijjâ vuoigâdvuođâid siämmáá-áigásávt ko olmoošloho já pyereestvaijeem lasanij syemmilih puohtii kavpâšiđ tulittáá mut ko täävvir lâi uccáá te lâi táválâš et syemmiliih karttii adeliđ ovdâsaje jonost tažžáid ryešilijgijn ij kuittâg lamaš uáinimist maggaargin olgoštem já nuuvtpa taažah vaidâlii ryešilijn siämmáánáál ko sij lijjii vaidâlâm tuárnuslijn eeđân markkânijn lijjii aalgâst maŋgâ kištodeijee markkâneh oppeet algii ovdâskulij main ulmuuh tiettii já tiäđust-uv sundeeh še pessii viäruttiđ ulmuid juátká staatâ lehâstij markkânijd já tiäđust-uv koijâdiđ manen virgeomâhááh oinii markkânijd nuuvt tehálâžžân ohtâvuotâ tast lii toos maid lep täst kieđâvuššâm nomâlâssân tot et virgeomâhááh asâiduvvii ain eenâb rijjâkävppiustevlâš linjâžân finnij vaigâdis rijjâvuođâs ive lâi ekonoomlâš politiik luándulávt kuávdâšäšši koolgâi finniđ uđđâsist juolgij oolâ láá kiävtust eennâmhiärái viiđâivvááščielgiittâsah ivveest uáivilin lâi olgosadeliđ virgeomâhái uáinu eennâm ekonoomlâš tiileest täin viiđâivvááščielgiittâsâin šoodâi vuáđumateriaal ton kavpâšempolijtiikán maid hárjuttii kolgii toimâđ uárnejum täävvirlonottem kuávdážin eeđân toh kolgii luávdiđ aalmug täävviruážžum táárbuid lâi ive stuorrâ já tehálâš pargo eromâšávt kost ulmuuh assii piäđgui já sijdâkävppijâsah-uv lijjii tuše moodij ive maŋa pottii laavah moh adelii máhđulâšvuođâ vijđásub kaavpâšmân kaavpugij já sijdâi ulguubeln puáhtá loopâst vala miäruštâllâđ et puáránâm ohtâvuođah já lasanâm sijdâkävppi tolvuu vuáđu markkânij tolâmijn sirdâšuvvii äiginis já čielgee et mane äigipuddân markkânsaijeen šoodâi sirdâšumán toho lii čielgâ ohtâvuotâ toos et tääl lâi kävppijâsâin uáivirooli mii ovdil lâi kävppijâsah pottii távjá kárbáigijn já ton suujâst markkâneh tuállojii merâriddoost sajadâh lii pyeri ko juurdâš et pajeulmuuh pottii nannaam pelni mäddin já stuorrâ uási sist lijjii pele pajeulmuuh lâi loopâkeččin tááláá-áigásii ettâmvyevi keevtin šaddeekuávdâš sáttá vissásávt maŋgâs hiämáskittiđ mutâ lii väädis oskođ et aalmugrekinistempuátuseh kiälástâlâččii kuittâg maŋgâ metodilii muuneeld vuávájum porgâmvyehi čuolmâ ko kiävttá aalmugrekinistem historjállâš kälden kuittâg pyehtip uáiniđ meerhâid aalmuglassaanmist aalmug ovdánem já kuávluin kieldâ olmožid olmožid olmožid olmožid uáiná et aalmugloho lii stuárrum eenâb ko kuulmâkerd äigipaajeest ko vuod kirkkosiijdâ já siijdâ aalmuglovo stuárrum lii lámáš čuuvtij hitásub viehâloho lâi enâmustáá čokijdâm kuávlun lemin nuuvt et iänááš uási aalmugist sirdâšui kuuloold aassâd kieldâ lâi juohhum rekinistemkuávlun juáhásij čuávuvávt kieldâ uáiná maht kuávlust lii šoddâm ässei peeleest riggásumos kuávlu ovdánem mii juátkoo vala-uv stuárránmân loopâst vaikuttij tot et värrejii ulmuuh toho uási ive ässein lijjii šoddâm ässeeh lijjii sämmiliih mestâ ettâđ et sijdâ lâi suomâváldásâš tallaa ääigist lâi rijjâ eennâm já kii tiätá jispa markkânkävppi lii miäđuštâm taggaar ääši et sij láá finnim tiäđu máhđulâšvuođâst asâiduđ toho lopâlávt markkâneh pyevtittii kuittâg äiginis kiäinus kiäčán tegu maaŋgah eres-uv markkâneh lâi tiätu suijâ mast muštâl návt markkânkävppitoimâ nuuvâi ollásávt taah markkâneh main lâi čuođij iivij ärbivyehi lopâttuvvojii jo puáhtá ettâđ et tábáhtus ij lam meendugin áinookiärdásâš historjást ton historjálijd ohtâvuođâid tárkkoo vijđásubbooht te huámmáš et maaŋgah markkânsajeh lopâttuvvojii radikaallávt iivij já kooskâst lohomeeri kuittâg stáđásmui ive maŋa já pisoi siämmáálágánin majemuu suáđi räi stuárráámusah já ärbivuáválumoseh markkâneh ožžuu juátkiđ rááhtádlâš teollinen vääldikománem maŋa juávkun kullii markkâneh moh tuállojii kidâ räi markkâneh nuhhii nuuvt-uv tooláá ko ive markkânääši kieđâvuššii kiđđuv looppâtmân čyeccee suijâ lâi tot et kävppivuáittu čielgâsávt ucoi uáinoo pyeremusâht vuoluupiäláá tavlustuvâst ihekävppilonottem markkânijn äigipaajeest ruuvnâin kr kr kr kr kr čäittip markkânij koskâmiärásii ihekävppilonottem siämmáá äigipaajeest huám kyevtih markkâneh iivijmield kr kr kr kr kr tiäđust lii et láá kyevtih markkâneh ivveest nuuvt et lovoh iä lah njuolgist verdidemtoháliih lovvoin uáiná et kävppilonottem pajanij siämmáá ääigi ko tot luoštij iivij kävppilonottem luoštij njuolgist oskomettum ennuv ihekävppilonottem kr kr kr kr taat katastrofaallâš kävppilonottem uccom kuulmâ majemuu ive ääigi šoodâi iä käldeetiäđuhkin tieđe muštâliđ maiden viiđâivvááščielgiittâs lii uánihis historjávááldus já markkânijn ličij et taah markkâneh finniiččii tom siämmáá sajaduv mii tain lii lamaš jo ton tovláá rääjist kuás anarâšáh-uv juttii ergiráiđuiguin tâi vääzin tain kale še jotteep mut ep innig meecij čoođâ epke loonoot riävskáid já poccuupiärgu purrâmâšverkkin čoođâ jotemist lii tuše mušton anarâšpäälgis mon iäláskittii ive kuás vuossâmuš juávkkuväzzim tábáhtui keesi láá stuorrâvuonâliih já uunjargâliih merkkim pálgá keeji nuuvt pyereest et ulmuuh iä innig kolgâččii lappuustâllâđ toho täst keččâmin pálgá merkkim ton aalgâkeččin já puotâ lii maađijpellâst kolbâ mast lohá vaarâ leđe lii väzzimmätki káártá mield suullân kilomeetterid mut tuođâlávt kale čuuvtij-uv kuhheeb vuossâmuu kyevti kilomeetter määđhist ađai pálgá ratkuuttuvah láá merkkejum tuše kulmáin kolbáin mut tobbeen kogo jieš päälgis álgá ađai ton vyelgimsaajeest lii meid suomâkielnommâ ličij lamaš jis tobbeen ličij meiddei anarâškielân ko anarâšâinhân täst lii saahâ já anarâšâi mield päälgis-uv lii uážžum noomâs iällám vyelgimsaje olgoláá ko must lijjii keppâ lädikammuuh jyelgist já jeggi poođij oovdân mut nabdemist lii et siämmáálágáneh koolbah láá aainâs räi já máhđulávt vala ordârääji räi kost pálgá merkkim juátkoo pajalâskeđgijguin päälgis tast ovdâskulij merkkejum meid čielgâsubbooht ij must lah tiätu puáttee keesi eelliđ keččâmin tom máánu peeivi álgá oppeet čäciludij loválâš pivdoäigi já maaŋgâlágáneh miäcásteijeeh ruámusteh juuvâi já javrij riidon ton tuoivust et pesâččii vuošâstiđ vorâs lode piärgu tuoivâ vaarâ tevdâšuvá mut siämmáá maŋgâsân kiävá nuuvt et kärttih vuoššâđ suájáttes čuálihaaŋkâid moh iä kale riävtui lah ubâ purâttetteehkin eeđân pyehčeeludij uđâgáid moh iä koostâ ubâ kirdeđgin pyerebeht kuástih kirdeđ taah lodeh já toi uđâgááh-uv veikkâ láá-uv siämmáá kiiđâ puáđuliih lodde lâi vuonjâš mii lii čohčuv vaarâ čuánnjáá maŋa puoh irrâsumos čäcilodde já jieččân hepâdân ferttiim meiddei tubdâstiđ et jiem lah kuássin luhostum pääččiđ taan irâs lode čohčuv kiđđuv kale motomin mut tot lii-uv tápáhtum tovle já lii meiddei váháš tegu eres äšši kale meid tom-uv et iä maaŋgâskin pyevti ramâččâttâđ čohčâvuonnjâš päčimist muidego kirdedijn várugâs tot lii talle lohhojeh meid čuánnjááh já eres pelipyehčeeh já vuonjâš lii-uv taan loddešlaajâ nubben stuárráámus jis čuánnjááh iä rekinistuu fáárun lii tuáršu kukkodah lii seentin já tot tiäddá kilupeeleest kiilun suájákejij koskâ lii senttid vuonjâšlodeh láá muččâdeh ige taan vyevist spiekâst vuonjâškin lii uáivi pähkinivnásii ruškâd njune stääli sulâstittee räänis já kuhes čeve aaibâs českâd mon vielgis ivne jotkâšuvá kezis čuhâ stielâsin uáivi moojiibel aaibâs čolmij táásân já nohá toho vielgâdâs jotkâšuvá raadan tast čuávjivuáláážân já viijmâg vala juolgij lappâd aaibâs pođâšmaddui mast ivne muttâšuvá čappâdin láá fiijnâ stääli sulâstittee čuovjâdeh já suájáspeijâleh láá čapis-ránáseh láá viehâ čuuvtij siämmáá iivnest já häämiist-uv ko láá äskilist já čapis-vielgâdeh sulâstit viehâ čuuvtij tuáršu-niŋálâs mut lii čielgâsávt tast ucceeb válduivne lii täsivis ránis-ruškâd mut rade pehti tot lii vielgâdub njune lii stääli räänis teikkâ čuovjâd ko vuod tuáršu-niŋálâs njune lii eenâb ruškâdân čyeccee ores vuonjâš lii-uv viehâ stuorrâ lodde te ton kiihâmjienâ lii liiká viehâ njuorâs já sulâstit ucánjihhii čiivšâ kiihâmjienâ mun lam kuullâm taan jienâ motomin te jiem lah aainâskin máttâm ovtâstittiđ tom vuonjâš jiennân lam jurdám et tot lii miinii kalâččeijeeluudijd čiävžui miähástâh tâi miinii eres ores vuonjâš kuittâg jiennâd puávtáččij ettâđ et ton jienâ lii siämmáá herkki ko láá ton ton iivneh-uv meendu čuuvtij čiŋâdâttâm mut ij argâpihtâsijngin jienâ oppeet sulâstit hyelkkis tuáršu jienâ já vaarâ maaŋgâs keessiv sehhejeh-uv taan kyevti hyelkki-niŋálâs koččomjienâid nubbiijdsâs mielâst niŋálâs vuonnjâš jienâ lii vala-uv ruávásub ko lii tuáršu vâi maid kuldâleijeh juurdâšvetteđ puátá tiego vyesimáánu pelimuddoin já kiihâm maŋa mannee manneed kesimáánu algâpeeivijn láá kuovgâdislágán ruáná iivnest já niŋálâs láálá taid pirrâmpeivid tipšo uđâgáid suullân pelnub mánuppaje já ton ääigi toh láá iänááš enâmist čiähusist maŋa toh láá-uv kirdemavveest loopâbeln álgá vuonjâččij farrimmätki máádâs já táálván toh reisejeh já pirrâsáid kiästnii lii iäráán tälviv ovdâmerkkân veikkâba te puáhtá uáiniđ motomijd vuonjâččijd tobbeen tuáršutookijn moh láá pááccâm viettiđ täälvis teehi tuákih láá aainâs jo mut vaarâ eres-uv soojijn taid luudijd kočodeh pullasorsan tast ko toh láá aainâs jo tälviááigân loijoom tommittáá et väldih vuástá ulmuu faallâm nisuleeibi miiba tast ääigist ko lâi vala kiđđâpivdo mottoomnáálgin loválâš te rävis kiđđâvuonjâččist lâi tievst ain sitkâdis čeve já nuuvtpa tast teikkâ ton čiäppát porrest lii pááccâm meiddei sänivaajâs-uv maajeeldpuáttee suhâpuolváid mon vaarâ iä nuuvtkin kales innig tieđe kuoskâttij já uáivildij nomâlâsân taggaar ulmuu kiäst lijjii erinomaš pyeri käibivyeimih teikkâ šiev päänih já návt sänivaajâs kullui te-uv te vuonjjâš čiäppát lâi suhânomâstis já vuálgus aasâi já sun lâi iännâm uárbimpele käälis já mudoi-uv hitruus almai sust te lijjii meid šiev päänih aassâmkuávlu lii iänááš räi já to váilu vissâ tuše tavemuin merârido kuávluin mut eres soojijn tot kale kolgâččij kavnuđ njurgottâl já rááhu mijjân aalgâst ubâ porgemáánu ääigi servi ornij vuosâišekuursâ pargeidis já máttáátteijee roovvâdmáánu peeivi tollui kielâpiervâl viistijn kerditáálust lâi vuosâiše já tom toolâi lii tiervâsvuođâtipšoo vuosâišeškuávlejeijee já meiddei forgâ valmâš pargotiervâsvuođâtipšoo aalgij mottoom tiijme teoriaossijn já ton maŋa lâi-uv jo taggaar parâhárjuttâs smiettâđ maid porgâččáim jis leen joođoost já tobbeen lii tábáhtum autopärtti láá lamaš mieldi nelji ulmuu já muái liččijm vuossâmuuh kiäh toos puátteen te maht talle smiettâđ maid kuábáš-uv porgâččij tuálvuččij etikulmiháá kuábáš suáitáččij iše kiän luus kuábáš-uv monâččij vistig já maht toimâččáim paarâ smietâi taid siämmáid aašijd já talle mainâstij maht ličij toimâm loopâst savâstâlâim ete maht ličij kolgâm porgâđ peivi jotkui talle teoriain já tiäđust-uv máttááttâsân kuulâi meiddei vuáđuiällááttâs maid mij peesâim hárjuttâllâđ koolgâi possoođ já teddiđ vuáruluvâi iđedist vistig kiärduim lávurduv tergâdumosijd aašijd já talle oopâim om ete maht jámálgâm ulmuin kalga roossâđ já maht jis olmooš lii šookist já meid ete maht kalga roossâđ jis olmoos lii ruttim vieres tiiŋgâ vuoiŋâstâhân lijjii vuárust häävih já vorrâkulgâm tuuvdâ- já lihâdemorgaanvááduh puáluvááduh liegâspuácuvuođah já kolmâs tovâttem vááduh čalme- pelji- já njunetäpitormeh käskimeh já čuoggiimeh mirhâttâsah já čoonnâm já nuhostem hárjuttâlâim vala vorrâkulgâm cipcim čonâmijd já tiälgudmijd máttáátteijee lâi pieijâm tagarijd toimâčuogâstuvâid mast parâluvâi koolgâi čäittiđ táiđuidis čođâldittii kuursâ lâi pyeri já tehálâš mutâ puohâi tuoivâ kuittâg lii ete kuássin ij tarbâsiččii kevttiđ taid tááiđuid rievtis elimist ennuv takkâ siärván škovlâmätki cuáŋuimáánu pelimuddo ko muu vanhimeh eeđáin et forgâ peesâm vyelgiđ škoovlân oroi muu mielâst uáli somán já šoddim-uv moovtâ ko peesâm vyelgiđ nuuvt kuhás omâs paihijd já omâs ulmui kuuvl maŋgii et mon kalle iijâ val kalga uáđđiđ ovdil ko peesâm vyelgiđ škoovlân tot äigi poođij maid nuuvt korrâsávt vuordim leŋgij eergijd já piejâi kiälhá ool tuoljijd já eres kuđjoid-uv moi siis mun čokánim já mätki aalgij orostempäikki lâi kost aasâi tobbeen muái káhvástâláin já purâdáin mätki jotkui já já tast ko lâi te jiem kolmum määđhi ääigi ollágen määđhist jiem mušte ennuugen mut tot lii pááccâm mielân et ko poođijm škovlâšiiljon te škovlâliih lijjii puáttâm keččâđ uđđâ uáppee puáttim vaazij tállân muu kuuvl já koijâdij et mii lii uáivikaavpug lijjim luuhâm tiätukiirjijd tommittáá et tiettim västidiđ et tot lii toos et ijba lekken tot lii ko lii tääl vääldi vyeln šoodâi pyerimielân ko juurdij tietimis eenâb ko mun lâi škoovlâst váhá ääigi já talle vuolgij maasâd paaccim ohtuu omâs pááikán já omâs ulmui siis lijjii iänááš omâseh munjin oroi omâšim ko lijjim hárjánâm aassâđ suáhivyevdist tááluh lijjii muu mielâst hirmâd stuárráh paaccim ohtuu te vuolgim vazâččiđ já keččâđ tááluid já škovlâpirrâs paaldâst lâi stuorrâ äitti vuoi mii lâš lam moonnim tohon já tobbeen lâi luptâ kuus monnii railâseh korŋum luuptân já viälánim tohon smiettâđ aašijd jurdâččim et mun lam kal vissâ puoh jolâmus olmooš taan maailmist ko tággáár pááikán lam halijdâm puáttiđ viällám mottoom ääigi te kulluuškuođij kiinii čuárvumin muu noomâ jienah lasanii ubâ ääigi mut mun jurdâččim et ko láá ohtii álgâm uuccâđ muu te kalgeh uuccâđ mun jiem västid jiemge puáđi olgos lâi kiergânâm moonnâđ pááikán ko soittii et kandâ lii lappum tiäđust-uv kočoi uuccâđ puoh máhulijn paaihijn já časkeliđ puoh luodâid et jis mun lam kaččâlâm kuusnii ääigi keččin eeči sooitij et jo-uv lii kandâ kavnum já ko kuulâi et ij leeh te eeđâi et sun vuárdá vala tijmepele já puátá jieš uuccâđ sun kal kávná vissásávt kaandâ ij tarbâšâmgen puáttiđ ko almottii škoovlâst et tääl lii kavnum ko lijjii ääigis čuárvum já uuccâm muu te mottoom kandâ kuárŋui luuptân já kaavnâi muu já eres rivgooh koijâdii et mondet lijjih čiäháđâttâm jiem jienâdâm maiden iäge siigen tutkâm tađe eenâb iä leeh pááccâm ennuugen tábáhtusah ton pelnub mánuppaje ääigist maid lijjim škoovlâst šoddâm kuássin koijâdiđ eejist et mon suujâst muu tuálvui škoovlân nuuvt maŋŋeed cuáŋuimáánust ige ive aalgâst jurdám et muu škovlâäigi lâi váddásub ko maaŋgâ eres uáppest suijâ toos lâi tot ko škoovlâst lijjii kyehti kaandâ kiäh kuoddâlii máttáátteijei uáli višâlávt et mun lam porgâm ain maidnii lovettemijd nommâsâš nissoon kočoi muu talle puáttiđ luoka oovdân já meridij muu čuážžuđ tiijme tast keerdi kolgim jo čuážžuđ kyehti tijme jođhijn ain taid kuoddâlemijdis moh lijjii puoh kiäláseh lijjim ohtii sierâdmin šiljoost nuuvt et mun maka kooškâm maidnii ááimun oinii tom já mainâstii máttáátteijei et mun lam koškâm keeđgijd škoovlâ káátu ool veikâ jiem lamgen toohâm nuuvt korrii tađemild mun karttim čuážžuđ tastmaŋa ain kyehti tijme kieđah paijeen mii lâi tuođâi eenâb ko vaibâdeijee immâš náál mun kuittâg ain selvânim ton keččâlusâst mun lijjim nuuvt tietimáttum já ärgi et jiem máttâm jiemge tuostâm piäluštiđ jieččân moingen naalijn škovlâliih iä kivsedâm muu ennuu maid váhá imâštillim alda lâi puárásijtáálu kost muu eeji enni aasâi eelij ain motomin muu keččâmin já puovtii munjin nisupittáá já kamuvsuoiniid oroi somán kihheen ereshân ij iällâm muu keččâmin tiäđust-uv ain mottom jaamij já rummâš tolvuu oovtâ viistán mii lâi puárásijtáálu alda laavijm váhá poollâđ ton puáris visteest epge tuostâm moonnâđ alda tom kaandah ko läävejii paldattâllâđ mii maainâstmáin jyehilágán kommemainâsijd maka lijjii uáinâm veikâ magarijd kuumijd já kuullâm veikâ magarijd jaamišij jienâid tom viste sist kaandah kal uskuu taid já pollii ko lâi te saksaliih suáldátteh uáinojii ain motomin sáárnui toiguim kielân maid mii ep addim kirdii saksaliih mašijneh škoovlâ paijeel já talle nieidah kaččâlii olgos já sevvii toid já huikkii et puáđi maasâd lah nuuvt muččâd jyehi peeivi kullui jäävri tyehin hirmâd juurrân já oinuuškuođij čunoipolvâ mii pajanij pecivyevdi paajaapel lâi monâmin talle saksaliij kyermiautokolonna viehâ kuhháá ovdilgo puoh autoh lijjii moonnâm lappâd oroi hirmâd kukken mut luhhoost kuullim iärásijn et keesi ko puátá te talle škovlâ nohá ko lâi suddâm já jieŋah vuálgâm jaavrijn asuntolahoitájeijee aalgij jyehi peeivi almottiđ kii kuás piäsá vyelgiđ pááikán te almottij munjin et tääl lii tuu vuáru vyelgiđ ko iäččâd sooitij et sun lii puátimin viežžâđ tuu vala čielgâsávt mon pyerimielân šoddim tegu liččim pesâmin káđottâsâst meddâl munjin iä pááccâm škovlâääigist uáli hyenes muštoh maid lam maŋa váhá imâštâllâm poođij viežžâđ muu já talle muái vuolgijn pááikán láin iijâ pääihist ijjâ paasij mielân tondet ko ton pääihist lijjii nuuvt ennuu luthááh et eeči ij puáhtâm uáđđiđ ollágin ko ferttij koddeđ lutháid ubâ iijâ áánsust mun ožžum uáđđiđ mottoom náál tuikkodij iđedist et ij pissim uáđđiđ lutháin ollágen eeđâi et sun ij leeh uáinâm oovtâgen vahâgeh lijjim čokkáámin tiättur pellâst já tutkim maidnii interneetist fakkist ohtâvuotâ potkân já mun pásám imâstâllâđ et mii imâšijd tábáhtui tutkim já uuccim váádu maŋgâ miinut jiemge keksim tooimâi pyereest puoh tiätureh lijjii oornigist keččâđ peevdi vuálá já mii tobbeen kávnoo lii rasta ton nubbe keeči lii viälppá njäälmist já vielpis lii váhá jo moovtâ tieba suijâ lii vielpis nommâ lii já sun lii labradorviežžee teevstâ čälidijn lii peli-ihâsâš ijge must lah ovdil lamaš peenuv lam nuurrâm já valjim motomijd jurduid maid lam šoddâm smiettâđ taan ubâ penuuvproojeekt äigin tast ko smietâstim ubâ jurduu pennust taan miinut räi ko lam taam čalluu čáállám penuvproojeekt aalgij jo čohčuv ko smiettim et neeljijuálgág skippáár sátáččij leđe hitruu tutkim já luuhim motomijd penuvkiirjijd čoođâ et maht tiegáráin huáđđoin ubâ piergee tast tot juurdâ kuuloold šoodâi lijjim jo meridâm et kalehân mun toin piergiiččim koolgâi peri valjiđ šiev rotu já moolsâiävtuh lijjii kale láá maangah čyeđeh juáhhást láá šiev peleh hyenes peleh já maaŋgah láá jo pilás jalostum mielâsâš rotu liččij taggaar mii lii sijvuu älkkee škovliđ ijge lah korrâuáivásâš já tom puáhtá toollâđ kaavpugist räijee jo čuuvtij kaavpugist ko lii väädis toollâđ pennuu mast lii korrâ miäcástemtáttu tááhust päikkipennuin maŋgâsist lii vahtimtáttu mii meid ij heivii kaavpugân já kerditáálun láá meid távjá uceh já tanen korrâuáivásiih sehe jienâsiih meiddei lijkkuum miäcástiđ te ličij soma jos pennuu puávtáččij škovliđ meccipenuvin mun lijjim ton mielâst et mottoomlágán viežžee heiviiččij munjin pyereest ko miäcástemtáttu meerhâš viežžâm ijge vyejettem toh láá älkkeeh škovliđ iäge uumáást tušij tiet pegâlmâs viežžeerotu lává labrador- já kolleviežžee lam kuullâm et ton jalostus ličij moonnâm še liijgâs kuhás toi tiervâsvuotâ ij lah meendu šiev oornigist já puohlágáneh šadoh láá probleemin lasseen kolleviežžee ij lah taan ääigi meendu ennuv miäcástemkiävtust já nuuvt meccitááiđuh láá lappuumin tot ličij vissásávt pyeri lii oppeet ain korrâ miäcástemkiävtust tothân lii ohtâ puoh enâmustáá registeerejum penuvrotuin tot meiddei narkotiikpenuvin poolisist já čalmettes ulmui palvâlempenuvin láá meid sijvuuh korrâseh tovhustiđ iäge toh táválávt poolâ vieres ulmuin pennuin tâi soojijn tast ij kale šoodâ pic jis halidâh et tuu labrador puáhtá roosvon-uv kammuid viäskárân tâi kost peri rosvo lii siisâ puátimin láá juohhum kyevti eres juávkun čáitálmâs- já miäcástemlinjáážân iä lah stuárráh miäcástemlinjáá pennuuh láá váhá ruoinâsuboh já motomij mielâst toh palvâleh pyerebeht tot oroččij lemin muu rotu koolgâi kavnâđ kennel já viälppáid smiettim jo tooláá et juovlâi ääigi heiviiččij pyereest talle must lii luámu já mun kiergânâm tovhustiđ já hárjuttiđ vuosmuid tergâdis aaššijd viälppás must lâi-uv lukko loopâst hoksájim et labradorrotuornijduv siijđoin lâi eidu munjin hiävulâš vielpisvalve lâi kennel alda já viälppáh šodâččii ohhoost eidu mudágávt čälistim siämmást kennelân šleđgâpoostâ já mainâstim et mun halidiččim uástiđ viälppá tasthân keevâi pyereest mun lijjim vissâ vuossâmuš tâi kuittâg vuossmui juávhust väldimin ohtâvuođâ já pyeri nuuvt kuullim et puoh viälppáh monnii ovdil ko lâi vises et lâi-uv kimâttem ubâ luhostumgin já muu kihlum eelijm keččâmin viälppáid ko toh lijjii já kalehân toh lijjij-uv uceh kyevtikilusiih viälppáh voijii tovhustiđ lovmat miinut ovdil ko vaibâseh šoddii já pennuuh nohádii oovtâi jo hoksájim oovtâ viälppáin sust lâi maalâmerkkâ čielgist já sun oroi lemin ain vuossâmužžân kocemin lâi meid vuossmuš vielpis kote vuolgij tutkâđ maailm já majemuš mii vaaibâi tot ličij tiettii mainâstiđ et taat muu valjim vielpis lâi meid stuárráámus já sust máhulávt šodâččij siämmáá styeres ko orásijn veikkâ niŋálâs lii-uv iberdâm et niŋálâs pennuuh láá pyerebeh palvâlempennuuh mut meeccist táppájeh orásáid ko láá ucebeh ij kale piergiiččij ko pessáim keččâmist te aalgij korrâ smiettâm uđđâsist orniđ pääihi ličij pennuu viste sun purâččij láá lättein tâi alda lättei moh liččii hitruuh jurseđ pääihist koolgâi rähtiđ vielpisustevlii koččâmuš ličij viälppá viste tot kolgâččij leđe rávhálâš já torvolâš vâi vielpis puáhtá ráávhust uáđđiđ vielpis ko sáttá uáđđiđ nuuvt-uv ennuv ko tijmed peeivist lii larmâ já tobbeen láá maaŋgâlágán šleđgâšlambureh moh láá liijgás-uv njálgáh nube tááhust lii čuuvtij pyereeb ton sáttá rávhuiduttiđ ollásávt iäge tobbeen lah meendu ennuv šleđgâšlambureh jotteem kolgâččij meid pyehtiđ raijiđ meridim et iho viälppá saje lii kievkkânist ijge muu uáđđimviistán lah kuássin äšši sáttá toppâđ uvssáin mut kievkkânân ferttejim keksiđ maidnii lâi verejâš eellim uástimin millisii rima já tast huksejim verejáá tast šoodâi-uv lijjim moovtâ kuhheeb ääigi lijjim jo smiettâm et ličij soma huksiđ maidnii jieš já tieba tääl lii tááhust pääihist koolgâi orniđ já čurgiđ čiehâđ šleđgâjohtoid väldiđ mattoid meddâl amas cissâđ oolâ jâ luptiđ kammuid sehe puohlágánijd uccâšlamburijd pajeláá korrâ urkko tot lâi-uv ohtâ ubâ okko moonâi toos ko mun čurttum lätteetääsist smiettâmin et mii ain ličij hirmâd hitruu toppiđ já váhá smakkiistiđ-uv koolgâi uástiđ veikkâ maid puurrâm- sehe juuhâmlite tukkurâsâid seeŋgâ heerskuid kozzâčuoppâmskerreid jursemtaavtijd já maaŋgâlágán uccâtiŋgijd maid jiem innig ubâ muštegin tot stuorrâ peivi poođij-uv iđedist oovce suulâin koolgâi vyeijiliđ kuávlun valdim fáárun viälppá seeŋgâ mii lâi nutkum puáris posâldâhkoori siisâ mottoom siholduv já talouspááppár lâi val hyeni iho lâi muáttám lovmat senttid já maađij lâi pááihui tuođâi njalahâs moonâi kuittâg pyereest já moonáim hoittâđ pävirpargo meddâl viälppást kulmâ lijjii jo viežžum meddâl lijjii suullân neeljikilusiih já kale ain viehâ riävuh suháh ráigánii jo ko ohtâ viälppáin lâš-uv lamaš eidu smakkiistij muu jyelgipeelgi tien ahasijn viälppáin láá pastelis päänih toh láá tegu nááluh suujâst tot jyelgipelgi lii-uv hersku omâsteijeeh lijjii hirmâd ustevliih káávpán kullui ohtâ puurrâmlitte pilli nuuvtkočodum dami viežžeelaiđimpäddi já kg evvis lasseen suái adeláin munnui kg lase evvis tukkurâsâid jursemtaavtijd nube puurrâmlite já muáddi vuorâččâssuájá maasâd kuávlun já sijvo lâi ain-uv hyeneeb lijjim polâstâllâm et maht vielpis piergee paijeel kulmâ tijme avdost láin finnim puáris siholduv mii lâi toollum vielpislaatikost lâiba fáárust miinii mast lii uápis haajâ jis álgá ahevuššâđ čaaŋâi jieijâs seeŋgân já oođij ubâ määđhi pááikán ain taađeest kejâstij mii tábáhtuvá já nohádij uđđâsist puáđidijn peessim iskâđ muu fiijnâ verejáá vuossmuu keerdi lijjii ennuv já kurppum oovdâst meddâl suu seeŋgân pieijim verejáá kiddâ já moonnin kurppođ tävirijd siisâ kiergânâm kuháskin ko masa jo vieggâsâm muu verejâš ij toimâm ollágin tot kale ain lâi mut ton luámih lijjii nuuvt stuárráh et uccâ vielpis čaaŋâi tast älkkest čoođâ sruuviđ toos kovalevypitá kiddâ amas peessâđ čoođâ ijjâ lâi-uv jiäráskittee jiem kale tieđe lâi-uv eenâb munjin ko val ko kuođđim suu ohtuu jo vuossmuu ijjâ tasthân palaskij já čiäruškuođij ääigi mun kuldâlim tom já ko ij joskâm te must lâi pággu varriđ paaldân tast lâi-uv pyeri uáđđiđ kuittâg kale koccâjim tijme kooskâi ko poođij muáđuid njuálluđ tâi njuškij oolâ mun algim smiettâđ maht ain jiem pyevti jyehi iijâ uáđđiđ paaldâst nuuvt tot ij uážu moonnâđ mun porgim vuávám uážžu uáđđiđ orroomvisteest kost mun lam sun kalga uáđđiđ lättee alne kuus mun levâttim mottoom puáris fiilti ääigi sun imâštâlâi et maht kalga mut ko mun ain kurppum suu ton fiilti oolâ uáđđáđ te sun kale iberdij peeivist et tie te lii suu saje mun algim sirdeđ tom fiilti ain olgoláá must já aldeláá suu olmâ uáđđimsaje mun porgim nubij kejij mun sirdim muu madrâs seeŋgâ paaldân já meridim et sun kalga uáđđiđ tobbeen ijge muu madrâs alne ko koccájim já tovhustij maidnii muide te mun kurppum suu maasâd suu seeŋgân já keigejim muu kieđâ sunjin váhá tegu et mun lam ij lah eeti ovdâskulij mun sirdim jyehi iijâ muu madrâs ain olgoláá operaatio lâš pištám suullân kyehti oho iijâ lâi jo uáđđám aaibâs ohtuu verejâš kiddâ já mun jieččân seeŋgâst uuvsâ tyehin ko mottoom ijjâ hoksái et sunhân lii-uv aaibâs ohtuv šoodâi-uv eeti suullân neelji ääigi iho ko kievkkânist kullui hirmâd njihhoom veerdi lijjim oppâm luuhâd et tubdim jienâst et mihheen tuotâ eeđijd ij lamaš koččâmušâst peri halidij skippáár et jiem kuldâl já viggim juátkiđ naharijd jis tääl mieđâččim te peenuv uáppá et njihomáin sun finnee skippáár já tot ij lah pyeri opâttâs lâi pajeláhháá tijme maid sun njivoi ovdil ko vaaibâi já jooskâi tábáhtui meid čuávuváá iijâ talle tot piištij tuše tijmepele iijâ meid vala viigâi mut jooskâi jo miinut maŋa maŋa jiem lah innig koccám njihomân tergâdis äšši maid viälppás ferttee opâttiđ lii cissâm já paškem nomâlâsân tot et taid uážžu porgâđ tuše olgon lâi lukko kennel valjiimist tiet äšši lâi kennelist vyelgidijn nuuvt pyereest iberdum ko vielpis tom puáhtá iberdiđ kal pottii siisâ toos ij vaje maiden iberdij pyereest olgos ko moonáim te tobbeen vuossâmužžân čurttái já ciisâi vielpis ij vaje tolliđ ciisâ meendu kuhháá enâmustáá pelnub tijme jis hirmâdávt toovhust te miinut-uv sáttá leđe jo liijgás ij išedâm eres ko tuálvuttiđ olgon tijme kooskâin já liijkâ vahâgeh sáttojii mestâ jyehi peeivi mánuppaje ahasâš máttá jo tolliđ váhá ijge totkin meendu kuhháá stuorrâ äšši láá täävih já jyelgipeelgi käskim lii čielgâsávt kieldum lasseen muu mielâst lii tehálâš et láá ennuv ääših moi várás peenuv taarbâš love purâdem ij uážu ruotâstiđ njuolgist evvislite kuuvl já kuorriđ tom lovettáá čokkáán vistig finnee tast maŋa lite suu njune vuálá já páácá vyerdiđ love hommâ ko vyelgeen olgos sun ij uážu toommâđ uuvsâst olgos lovettáá ijge sun uážu njuskiđ autost meddâl lovettáá lii kukke lii suijâ peenuv hárján et láá ääših maid ferttee vyerdiđ peenuv máášá vyerdiđ talle-uv ko maidnii tuođâi ferttee vyerdiđ ijge vyerdim lah probleem lasseen vyerdimhárjuttásâin lii ohtâ hirmâd šiev čuávumuš lopesääni lii ovdâmerkkân tâi miinii sulâstittee meridim et muái kevtteen pennuu noomâ ađai tot lii älkkeemus jis maŋeláá áigu väldiđ lase pennuid tot lii hirmâd šiev tääpi nanodiđ pennuu noomâ ko hárján toos et ain suu noomâ maŋa sun piäsá porgâđ maidnii hirmâd hitruid noomâst šadda uáli positijvâlâš ij taarbâš ko čuorviđ noomâ já peenuv ruáttá tutkâđ et maid-mii-kost áármuid láá talle toh vyerdimettum vahâgeh maid mun mainostim jo muáddi siijđo tassaaš tust lii peenuv te tun kale tiäđáh jo liččih mon pyereest valmâštâllâm tuu pääihi šiljo já puoh viälppás tot liijká keksee maidnii lii meeštir keksiđ ääigiájánâs mestâ jyehi keerdi tot ääigiájánâs lii miinii maid tun kiäldáččih tunba jieh pyevti leđe ain kieldimin jieh lah ain vahtiimin maid tot täälgis kávná ko lii masa kuuđâ mánuppaje ahasâš mun ain smiettâm pááikánpuáđiđijn et maidsun tot lii täälgis hoksám lii tuššâdâm kampanjamáinus mii ij skaađim nuuvt ennuv tot lii puurrâm internetkaabel rasta tot jo häittidij puhelimest láá nelji päniluodâ luhhoost tuáimá vala lii kiergâd jieš lii ohtâ vyerdimettum vaahâg mast láá nelji jyelgi já čuhâlis päänih vyesimáánu já kyeddid palgâsijn puásuialmaah kyediddeh álduidis ääiđist mutâ motomijn palgâsijn áálduh kyeddih veitâlâs miäcán ááldust lii peeljist poccuu omâsteijee vittá omâsteijest lii ereslágán vittá puásuialmaah uáinih kiän meerhâst poccuuh láá láá maaŋgâlágáneh nijbesäänih já nijbesaanijn láá jieijâs noomah láá särgi tijlâ pittá njavkke njavkke já njavhesiisâ rappânjavkke rasta rastasiisâ kuohtii rastasiisâ kyeveer lyeddejum luoddiistâh vine čuuhum riämnjájalŋes skivŋe skivŋe já skiivŋesiisâ vyestinjavkke vyestinjavkke já njavhesiisâ räigi räägist lyeddejum já lodekozzâ vittádeh vyesi piälján siämmáá vitá ko ááldust-uv lii šoddâm vuosijd poccui omâsteijeeh vittádeh jo ääiđist ovdil ääiđist olgos lyeštim mutâ meeccist šoddâm vuosijd sij vittádeh maŋeláá ohtsâs vyesimiärkkumist tábáhtuvá táválávt jonsahpeeivi ääigi kesimiärkkumääiđist paalgâd vyejeet poccuid stuárráb sijdâid vuod čuákkejeh siijdâid kesimiärkkumááiđán möŋkijáiguin moottorpyeráiguin teikâ vääzin álgá táválávt iho kuás lii čuássáb sáttá leđe pakkâ já talle poccuuh pyehtih muokkâšuđ liijkás já tot ij lah pyeri eromâsávt vuossijd poccuuh láá vyejettum miärkkumááiđán puásuialmaah jo-uv väldih vuosijd kiddâ njuoccuin teikâ njuárustmáin teikâ kieđâiguin väldim maŋa vyesi kalga numeristiđ ađâi vyesi čiäpáttân piäjoo kilgool vyesi piäsá uuccâđ jieijâs eeni omâsteijeeh keččih mon ááldu vyesi čuávu vittá já vyesi nummeer čállojeh pajas já oppeet vyesi váldoo kiddâ peljid čuáppojeh nijbijn siämmáá nijbesäänih ađâi vitá ko ááldust-uv lii já vittádem maŋa vyesi piäsá oppeet eenis luus poccui omâsteijeeh vittádeh puoh vuosijd maŋa áálduh já vyesih peesih maasâd miäcán já tuoddâráid kuáttuđ áldu ááldu vaadin naaras poro čokkiđ čokkiim čuákkee koota čuásis čuássás čuásis viileä čuuhum terotus kesimiärkkumäiđi ääiđi kesämerkintäaitaus kilgool kilkula numerolappu kuohtii rastasiisâ poikki ja kaksi pisteltä sisään kuáttuđ kuáđum kuátu laiduntaa kyeddid vasonta-aika kyeddiđ kuádám kuáddá vasoa kyeddim vasominen kyediddiđ kyediddâm kyeddid vasottaa kyeveer haara lodekozzâ linnunvarvas lyeddejum luoddiistâh halki maajeeld pittá tâi särgi alla pistel tai pykälä merkkiđ merkkiim merkkee merkitä muokkâšuđ muokkâšuum muokkâšuvá rasittua nijbesääni sääni leikko korvamerkissä njavkke päältähanka njavkke já njavhesiisâ päältähanka ja hangansisään njuácu njuoccuu vimpa oovdeld pittá tâi särgi päällä pistel tai pykälä paalgâd räkkä pittá pykälä rappânjavkke rappuhanka rasta poikki rastasiisâ poikki ja pistel sisään riämnjájalŋes ketunkanto räigi já räägist lyeddejum reikä ja reiästä halki sijdâ siijdâ porotokka skivŋe skiivŋe altahanka skivŋe já skiivŋesiisâ altahanka ja hangansisään särgi säärgi pistel šoddâđ šoodâm šadda syntyä tijlâ tiili vine oovdeld tâi maajeeld vita päältä tai alta vittá vitá korvamerkki vittádiđ vittádâm vittád merkitä vyesi vasa vyesimiärkkum vasanmerkintä vyestinjavkke vastahanka vyestinjavkke já njavhesiisâ vastahanka ja hangansisään nr saavâi uđđâseh já puátteš ohjelm servi toolâi ihečuákkim lávurduv väljee ain ihán uđđâ stiivrâ ive stivrâ lii siämmáš ko moonnâm ive juátká suu väärrin suu väärrin já ruttâtuállen suu väärrin lasseen stiivrâ jesânin juátkih suu väärrin já suu väärrin lii lasanâm puástu ruuđâi rähtim já toh vuáttojeh meid kuávlust täälvi äigin láá jo maaŋgah loveh puástu ruuđah kavnum kuávlust ruuđah láá čeepiht puástud rahtum já tondet taid lii väädis iäruttiđ olmâ ruuđâin muštâl pargee tärhisteh puoh stuárráábijd pááppárruuđâid fattiiđâttii moonnâm ive ruttâpuástudeijed ruuđah láá lamaš teikkâ euro stuárusiih pááppárruuđah kieldâ täähid motomijd irattâsâid loovnâ suullân euro oovdâst finniv já oppâkuávdáš uástá uđđâ kiddâduvvâid já oppâkuávdáš tivo ovddii eemeedškoovlâ loonjâid ličij šoddâmin om hissi škovlâtáálu ulguupel já arvečäcioornig já olgokáttu tivvuuččij pyehtih tääl uástiđ miäčástemlove kietâpuhelimáin nuuvtko om riävská luuvijd ij val pyevti hommáđ puhelimijgijn mut čäciluudij njuámmil já meid uccâpiäđui pivdemluuvijd puáhtá hommám lii älkkee ko suáittá palvâlemnumerân te tot rävvee maid kalga porgâđ já tekstâsaavâin puátá talle tiätu tast lii-uv lope mieđettum vei ij ulmuuh iä taarbâš sierâ pivdoluuvijd luudij já ellei pivdemân muide ko soorvâ pivdemân láá meccihaldâttâs nettisiijđoin www.metsa.fi kirkkosiijdâ paješkoovlâ puátteevuotâ lii ain epičielgâs čuovviittâslävdikodde lii hilgom paješkoovlâ já asuntola tivvoomsunâttâllâm haalijd et kieldâ tovâččij uđđâ sunâttâllâm mast tivvuuččij vyeliškovlâ hovdâ mieldi škoovlâi tivvoomsunâttâlmeh iä ovdán jos kieldâhaldâttâs ij piejâ äššilistoid maid kietâdâleh lii meridâm juátkiđ ráđádâlmijd läänihaldâttâssáin vâi pajetääsi škovlâ tivvuuččij lii lopedâm pajetääsi tivomân miljon eurod ja taam máhđulâšvuođâ ij kannattiččii kyeđđiđ kevtihánnáá muštâl kieldâ haldâttâshovdâ ollâopâttuv säätiö lii álgám čuággiđ ruuđâid ollâopâttuv várás ruđâigijn lii juurdân orniđ ollâopâttuv ive juhle já tuárjuh ollâopâttuv lahânubástusâid moh láá puátimin puáttee čoovčâ čuággim pištá porgemáánu loopâ räi kieldâ lii meridâm et ij kuássut viijne kuosijdis kieldâ tilálâšvuođâin já tuáivu et kieldâ irattâsah čuávuččii meid siämmáá ovdâmeerhâ já haldâttâshovdâ almottáin et suoi iävá innig täst ovdâskulij tuhhit viijnerekigijd já taid ij lah lope pieijâđ kieldâ mäksimân kieldâ haldâttâs saavâjođetteijee vaaldij taam vijneääši oovdân ääšist láá kieldâst savâstâllâm ovdil-uv saavah äigikyevdil maainâs runo e-mail anja.kaarret@yle.fi anarâš okkolostâ petter.morottaja@anaraskielaservi.net www.anaraskielaservi.net/kieras vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ sanijgijn almostitij čalluid ucceeblovokielâi kirjálâšvuođâst seervi ihečuákkim ääših luhhum saavâi uđđâseh já puátteš ohjelm ađai päikkieennâmkielâi tutkâmkuávdáš lii njuhčâmáánu aalgâst almostittám sanijgijn mast láá čalluuh jieškote-uv peln sarnum kielâin almostittem kietâdâl ucceeblovokielâi kirjálâšvuođâ já ton šoddâm láá puoh kulmâ peln sarnum sämikielâ romanikielâ já seevvimkielâ lii toimâttâm já tot lii kavnâmist kotus päikkisiijđoin www.kotus.fi celkkâl ovdâsiijđost liiŋkâ láá sehe äššitobdei já táválâš kielâkevttei čalluuh totkee lii čáállám almolâš uáinust kielâi kirjálâšvuođâ šoddâmist já lává čáállám vist sämikielâin já sunnuu lasseen sämikielâin tärkkilubbooht láá čáállám já láá čáállám já já seevvimkielâst já uásild neetist puáhtá keččâđ meid videoid wmv moin seevvimkielâ puáhtá čuávvuđ lii uásild uáivildum meid faallâđ čaallum kielâ lohheid táin kielâin čaallum materiaal ij lah ennuv servi toolâi ihečuákkim moonnâm máánu peeivi väljejuvá ain oovtâ ihán uđđâ stivrâ tovváá iä puáttám nubástusah saavâjođetteijee lii ain värisaavâjođetteijee ruuđâid tipšo já fastâjesânin juátkiv já meiddei mannoo ain čoođâ tilitärhistem toimâmuštâlus já toimâvuávám savâstâllui meiddei tieđeetmist já om tooimâtmist iävtuttui nuuvt et rahtuuččij teemanummeer mii lohtuuččij puáhtá meiddei tiiláđ njuolgist pááikán postâloován jiem tieđe lâi-uvks täst saahâ čuákkimist teemanummeer rähtim-uv lii máhđulâš mut teemast kannat vala savâstâllâđ tot ličij pevdikirje vuolgâttuvvoo táválávt čuákkimist čuávuvâš pevdikirje puáhtá meiddei eelliđ luođiimin seervi nettisijđoin láá čujottâsâst www.anaraskielaservi.net/board já kuvvim o s kirjálâšvuotâ lii iänááš jurgâlusah tavekielâst teikkâ motomin suomâkielâst tággáár lii suullân maainâs kuobžâst kote kámppádâl ruttâašijguin lii vistig tavekielân čáállám toimâtteijee já anarâškielân jurgâlâm tiäđust-uv anarâškielân mielâstis uáináččij eenâb algâalgâlâš anarâš teevstâid ij kale kannat vájáldittiđ luuhâđ täid motomin mottoom-uv jurgâlemproosees uáinám kiirjijdgin páárnáš lii puosâškuáttám já sun ferttee vyelgiđ viežžâđ elleituáhtár išán roossâm ij kuittâg lah ain nuuvt oovtkiärdán ko meeccist aassâm ellee vistig jurdáččij smiettâđ ruttâtile mätkikoloid já paalhijd ulmuuh láá ustevliih mut motomijn oroh lemin tuše jieijâs hiäđuh mielâst selvân kuobžâ ulmui maailmist mainâstemvyehi lii hitruu moivee masa jo siämmáá celkkui kyehti ereslágán uáinu kuobžâst uáinu lii uápis eres mainâskiirjijn mast kuobžâ sárnu já smiättá tego olmooš uáinu vist lii ulmui uáinu kuobžâ lii varâlâš ellee já siijdâst jottee kuobžâ lii city-kuobžâ mainâstemvyevi áánsust kirje lii suotâs luuhâđ huámmáš viehâ älkkest taggaar tulkkum et kuobžâ lii sämmilâš já ulmuuh láá syemmiliih jiešalnees kirje tyehilokke-uv jo masa nuuvt iätá ij kale lah ton vuástá mihheen mut oro tuše váhá omâsin kavnâđ párnáikirjeest postkolonialistlâš metaforaid jiemhân mun ubâ tieđe lii-uvks taat párnáikirje iä lah uáli vaigâdis celkkuuh teikkâ säänihkin já fonttâ-uv lii tuárvi styeres luuhâđ hárjánmettum-uv čolmijguin mut višá-uv páárnáš luuhâđ tagarijn aašijn ko rekigij mäksimijn teikkâ tast lii-uv elleituáhtár pargo ruđâlávt kannattettee tekstâ lii luándulávt já maŋgii hiärváht-uv čaallum tot ij liijká tääiđi leđe eidu taggaar stijlâ mon párnáid uáivildum teevstâin kiävtáččij oro lemin váhá lappum čuosâttâsjuávkku ađai toi lohhei juávkku kiäid kirje lii uáivildum čuosâttâsjuávkku párnááh nuorah vâi vuorâsulmuuh tot škovlâliih teikkâ máttáátteijeeh jurdám et tágáreh ääših iä lah nuuvt ennuv smiettum ko kirjálâšvuotâ lii mudoi-uv lamaš nuuvt uccáá puáhtá luuhâđ oovtâ ehidist peic vanhimeh kiäh uážžuh luuhâđ tom oho verd lii suotâs maainâs já lii mottoomnáál meid nuuvtkočodum ääigikove saavah lii jyehi oho almostujeijee anarâškielâlâš radio-ohjelm já nuorttâlij ovdâsteijeeh láá tohâmin sahâaalgâ oovtâviärdásâšvuođâst jeessân muštâl et sahâaalgân lii tárbu veikkâ tai aaigij kal oovtâviärdásâšvuotâ lii ennuu puáránám meridij taan oho čuákkimist meid et tot paddiiškuát olesčuákkimijd čälidijn lii älkkeb tärhistiđ čuákkim ovdánem ko tom puáhtá kuldâliđ maŋeláá já uđđâsist muštâl saavâjođetteijee láá pevdikirjeh maŋanâm mangáin máánoin ko pevdikiirjij tärhisteijeeh iä lah taid vuáláčáállám ääigild uusâi moonnâm čoovčâ ruuđâ kielâpiervâlij várás máttááttâsministeriöst já tääl tot lii mieđettâm eurod taan ihán lii tuše uási ton ruuđâst maid kielâpiervâleh tarbâšeh kieldâst tuáimih tääl kyehti kielâpiervâl anarâš já nuorttâlâš kielâpierval já ráđádeleh tai aaigij ruuđâi jyehimist kalva ráávdu vejeháid sämikuávlu javrijd pivdoturistij tiet kalvojeh taid javrijd moin láá lamaš ráávduh mut toh láá nuuhâm já meid tagarijd javrijd moin iä lah lamgin ráávduh já kuávluin ráávduh láá sirdum suulân jáávrán uási jaavrijn láá luodâ alda ištâdusah láá uáivildum eenâb turisti-irâttâsâi kiävtun já jaavrijn láá-uv pyereest ráávduh mut páiháliih kuálástusturisti-irâttâsah laa uccáá lii ištâdâm jo muáddilov ihheed lito haldâttâs saavâjođetteijee já staatâpeeivijeessân lii ton mielâst et meecijd ij tarbâšiččii lase suojâliđ kuávlu meecijn láá jo suojâlum kuálmádâs lii teháláš äšši mut kostnii mana rääji muštâl muštâl meid et vuovdijd čyeppih tuše meccituálu kiävtun ja nuuvt et čuoppâmijn puátih tuše uccáá vahâgeh tuáivu-uv et mecci-irâtteijeeh iä vuállán áášán mut juáđháččii meccičuoppâmijd siämmáánáál ko ovdil-uv postâpalvâlusah sirdojeh kesimáánu aalgâst loonjáid mieldi postâpalvâlusah láá uážžumist siämmáánáál ko táássáš-uv mut postâ lii kuhheeb áávus siämmáá kuhháá ko kävppi-uv já lii áávus meid lávurduv saavah äigikyevdil runo muusik jotoseh e-mail anja.kaarret@yle.fi anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ saavâi uđđâseh já puátteš ohjelm já luoddâ ovdán já tääl lii čielgimnáál kogo peht luoddâ kolgâččii jotteeđ maađijpirrâduvvâst muštâl et sist láá kyehti molsâiävtu luoddâ puávtáččij jotteeđ kuávddoo siijdâ teikkâ siijdâ máddáábeln puátih taan kiiđâ äigin uáinimnáál já ulmuuh pyehtih pyehtiđ oovdân jieijâs uáinu lii vuástálistám luodâ rähtim sunâttâlmist västid maađijpirrâdâh já ruuđah puátih kuávluovdedâmruttâráájust mii lii lopedâm projektân eurod láá finnim toorjâruuđâid kuávlust toorjâ ožžuu eurod kollemuseoservi eurod já lääni museo eurod láá uáivildum maaŋgâkultuurlâšvuođâ oovdedmân almostittemtoimáid já kulttuuräärbi paargon kieldâ tieđeet läänihaldâttâssân et tot lii olášuttám markkân škoovlâ tivvoompargoid moonnâm juovlâmáánust tohhum sunâttâlmij mieldi aavžut kieldâ omâstem älgiđ sunâttâllâđ tivvoompargoid koškepiärgupaje uáinoo čielgâsávt poccuupiärgu vyebdimlovoin irâttâsâst muštâl et algakiiđâ poccuupiärgu vyebdim lassaan koškepiärgu tiet joba vaaikut enâmustáá algâive piärgukavppijd uđđâivemáánust njuhčâmáánu loopân já luánduiäláttâs já nuorttâlij táálu huksimiišij kietâdâlmeh láá koskâldum pargovyeimi- já iäláttâskuávddáást lii moonnâm ive loopâst komettum asâttâs mon sajan eennâmtuáluministeriö ij lah ráhtám uđđâ asâttâs asâttâsâst lijjii miärádâsah táálu rähtim iše meereest ton vuáđuld mii lii perruu olmoošloho já täälu vijđodâh tääl lii tile tot et ko aassâmtáálui huksimišeh iä kulluu toorjâoornigân ollágin te miärádâsah láá komettum lah tagareh miärádâsah moh stivrejeh toorjâmeerijd tááluid olmoošlovo já vijđoduv vuáđuld muštâl kuávddáást kieldâhaldâttâs halidičij staatâst ožžum sämikielâlâš sosiaal- já tiervâsvuotân uáivildum ruuđâid njuolgist kieldâ kiävtun ruuđah láá mieđettum já kieldâ lii tast maŋa finnim taid ruuđâid moin om kieldâ lii uástám seervist kielâpiervâl palvâlusâid váátá meid staatâ irattâsâst lase ruuđâ sämikielâlâš sosiaal- já tiervâsvuođâ palvâlussáid já lii joođoost ohtsâš mon ulmen lii iäláskittiđ já toohâđ tobdosin nuorttâlâškulttuur já kielâ lii kulmâ ive pištee moin irâtteh meid lasettiđ enâmij koskâsii ohtsâšpargo nuorttâlij kooskâst proojeekt pargee lii nuorttâlâšmuseost mielâst taat lii ohtâ puoh aaigij stuárráámus keččâlâddâm iäláskittiđ já pyehtiđ uápisin nuorttâlâšvuođâ rasta raajij kuosij meeri lii koččâm ellii tiijmá vuálá olmožid tot lii suullân ucceeb ko oovdeb ive suijân puáhtá leđe ulmui hyenes ruttâtile já meid moonnâm keesi tivrâs puáldámuš já kolmâ keesi meeri kuittâg lasanij já vyerdimist lii et meid taan ive olgoeennâmliih eellih museost eenâb ko syemmiliih lijjii peeivi njuhčâmáánust kuávlu ulmuin ij lam nuuvtkin pyeri lukko teikkâ táiđu nissoon lâi saajeest almain paijeel pyeremus lâi sun laij kii lii lamaš pyeremus uággoo mut lii tääl varrim lâi kištoost lijjii ohtsis mii lii hirmâd uccáá nisonij juávhust uággooh lijjii tuše vuálá lii-uv uággoi koskâahe olluv oholoopâst erä- já kyelialmaah uárnejeh uággumkišto lávurduv kišto álgá tijme ääigi já pištá nelji tijme kištopuátuseh uággoi juávhust paijeel saavah tu já vá äigikyevdil saahâ ellein runo muštâl puásuihommáin tovle toimâtteijen uápisin uásist saahâ skypest e-mail anja.kaarret@yle.fi anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ áhkubat teatterjuávkku oovdâst säminuorâid riijkâ tääsist seervi staatâtorjuuh ohtâvuotâäšši ovdán luhhum idiomisanakirja saavâi uđđâseh já puátteš ohjelm tiäđáttâs säminuorâi taaiđâtábáhtuumeest paješkoovlâ teatterjuávkku áhkubat vuálgá ovdâstiđ säminuorâid väldikodálâš tábáhtusân vyesimáánust já čeepiht pivtâstum juávkku šadda luokaid väzzee nuorâin bártni soakŋomátki kieđâvuš alge kuáššummääđhi já tom lii stivrim áhkubat juávhu čáitáldâs lii muusikteatter já tast láá mieldi já väljejui säminuorâi ovdâsteijen väldikodálâš tábáhtusân uárnejum säminuorâi taaidâtábáhtusâst tuámárin toimáin caittâleijee-toimâtteijee já teatteripargo uáppee taaidâtábáhtusâst palhâšuvvojii meid čuávvoo teatterčáitáldâsah škoovlâ sämiluokai nuorat juávku čáitáldâs mast tehálâš teeman luptânij luándu nuáskum stivrij škoovlâ juávku čáitáldâs boagán gos liidni mast tehálâš koččâmâšah lijjii ulmui koskâvuođah rehálâšvuotâ já addâgâsânadelem stivrij paješkoovlâ juávku čáitáldâs sámegiella mast kieđâvuššui sämikielâ sajattâh já kevttim palvâlusâin stivrijn já palhâšui meiddei škoovlâ filmâjuávkku mii lâi valmâštâm uánihiselleekove nuorttâsämikielâlâš uáppein šaddee juávkku finnij palhâšume čeepiht rahtum aanaarsämikielâlâš animaatioelleekuuvijn servi tieđeet kulttuurlävdikodde lii čuákkimstis mieđettâm siärván staatâtorjuu eurod toimâtorjuu eurod almostittemtorjuu almostitmân já eurod almostitmân tassaaš potkij maaŋgâ táálust sraŋgâohtâvuođâid já sajanfaalâi sraŋgâttes ohtâvuođâid jyehi saajeest tagareh mobiiliohtâvuođâh iä tooimâ ovdâmerkkân kieddi lii nuuvt hiäju et masa stoovli oolâ ferttee puhelin kieđâst lavkkiđ lii kuittâg mottoomlágán tuáimee internet-ohtâvuotâ oovdeb šlegâpostâčujottâs ij lah innig kiävtust suu uđđâ čujottâs lii mattimorottaja@gmail.com já tiädus meerhâš taggaar eđâldâh mast säänih iä aainâs meerhâškin tom maid táválávt veikkâba ettâđ et nelgi koddá ij uáivild et sun ličij jämimin niälgán mut ete sust lii uáli nelgi já čokkim idiomisänikirjeest kávnojeh sehe idiomih já čielgiittâsah tast maid idiomi meerhâš já magarijn ohtâvuođâin toh táválávt kiävttojeh láá paijeel neljičyeđe já toh láá puustavoornigân uárnejum láá suomâkielân já tondet kirje puáhtá luvâstâllâđ taggaar-uv kote ij anarâškielâ mudoi määti vist pyehtih macâttiđ muštosis magareh eđâlduvvah anarâškielâst láá kevttum láá teddilum aainâs-uv jo kulmâ tiäddus ko vuossâmuuh tiädduseh vuábdojii loopân palsta nommâ lii luhhum imâštâllâđ kii lohá sänikirje lohheest lookán taat kirje lii-uv taggaar mon eidu tánávt kalga moonnâđ čoođâ láá kale uuccâmsäännin mut harviiba kihheen vistig muštá idiomi já talle ocá čielgiittâs oro et kirjeest ličij kale puáhtám orniđ idiomijd váhá eresnáál-uv ko puustavoornigân ličij temaatlâš juáhu šoŋŋâ ulmuuh poccuuh já nuuvt ain luvâdijn mun huámášim et anarâškielâst láá uáli ennuv eđâlduvvah maid mun jiem lah kuássin ubâ kuullâmgin leđe et uásisuijâ lii tot et motomeh kirje eđâlduvvah láá mudoi-uv uáli harvii kevttum teikkâ spesiaaleh ovdâmerkkân uáivild mainâseh mield lâi koorâs kiälástâllâđ já mainâseh merhâšeh kieles saavâid kiiks tot lii mastpa taan ääigi nuorâ tom tiäđáččij kirjeest lijjii ennuv tagareh eđâlduvvah moh urruu uápisin veikkâ mušto iätá et ij tuubdâ idiomijd lii hitruu luuhâđ já imâštâllâđ saavah lii jyehi oho almostujeijee anarâškielâlâš radio-ohjelm saavâi uđđâseh kieldâ já sosiallävdikodde lává ráđádâllâm sämikielâlij sosial- já tiervâsvuođâpalvâlusâin já toi ruttâdmist já nuorttâkielâ kielâpiervâltooimah juátkojeh nuuvtko táássáš-uv kielâpiervâl vuábdá kieldân peivitipšopalvâlusâid maid kieldâ uástá sämitiggeest ožžum ruuđáin kielâpiervâl halijduuččiij meid liččii lovmat pärnid kiäh puávtáččii pyereest leđe sämikiel kielâpiervâlist ive keččin páásá tááláš peivitipšoo iäláttáhân já ton keežild sáttá nuuhâđ peivitipšo toimâ vaanhimijn halidiččii tavesämikielâlii kielâpiervâl mut meid anarâškielân piervâl puávtáččij toimâđ jos kavnuuččii pargeeh elleekovekuávdáš uárnee säminuoráid elleekovepargopáájá vyesimáánu peivi pištá suullân vittâ tijme mon áigin máttáátteijeeh já máttááttává elleekuuvij rähtim lii suomâ- já sämikielâ lii nuuvtá já fáárun čäähih uásálistee mut kalgeh leđe aainâs-uv vittâ uásiväldee vâi pargopáájá puáhtá älgiđ lii uáivildum pajetääsi já luvâttuv ahasijd nuoráid pyehtih puáttiđ meid eres kuávlu nuorah iäge tuše ässeeh muštâl kalga almotittiđ jos áigu puáttiđ mieldi nummeer lii já šleđgâpostâ suvi.west@gmail.com uárnejeh vyelni tuáimee servi servi taiđârij tuárjumservi já máttááttâskuávdáš tutkâmkuávdáš lii jo muáddi ive tärhistâm já tivvoom sämikielâlâš paihijnoomâid já luoddâmeerhâid já tääl taat pargo lii vaalmâš uđđâ káártáh láá valmâštum ja loopah almostuveh taan ive loopâst tutkâmkuávddáá nommâpargoost mieldi lamaš lii tuđâvâš taan paargon já muštâl et tot nannee sämmilij jieštobdo já sämikielâ sajaduv kuávlukiellân láá sämikielâlâš noomah nuuvt tave- anarâš- ko nuorttâkiellân ohtsis suullân máttááttâskuávddáá uđđâ ovdedemhovdân lii väljejum virgeest lii tađe ovdil lamaš lijjii oovce occed lii táássáš porgâm máttááttâskuávddáá sunâttellen mut sirdoo tääl álgá puáttee máánu aalgâst já pištá ive loopân syelepivdem lii porgâttâm taan kuávlu poolisijd já räjivaavtâid máánu aalgâst oovtâ oho äigin tutkii kulmâ pivdorikkoos tábáhtui luándu meeccist kavnii luodâid mast kiälháigijn vyeijeeh lijjii vyejettâm kuumpi muádi peeivi keččin räjialmaah kavnii nuorttiibeln kuddum kuumpi já meid tast láá amahan te kevttum kiälháh iššeen tutkâmij mieldi siämmáá ääigi lii lam joođoost lováláš keeđhi pivdem mast lâi lope meid kevttiđ moottorkiälhá ohhoost meccihaldâttâs luánduvahtâ kaavnâi alda markkân luodâid mast ličij kuddum ketki já tast-uv iššeen kevttum moottorkiälkká mieldi virgeulmui naavcah iä paste suojâliđ puoh kuávlu piäđuid muštoot meid et ohtuunis piätu ij pyevti toohâđ nuuvt stuorrâ vahâgijd et tom kannat lovettáá koddeđ ohhoost lijjii kieldâ škoovlâi koskâsiih čuoigâmkištoh pyeremus čyeigeeh lijjii já luoka nieidâin lâi jieijâs juávhust viiđâd juávhu jotelumos lâi táppái pelnub minuttid luoka kaandâin lâi niäljád sun táppái vyeittei pajeláhháá miinutpele vyeittee lâi vyeliškovlâlâš luoka nieidâin lâi kuálmád jieijâs juávhust tom vuoitij avveellâš táppái vuálá miinutpele luoka kaandâin moonâi anarâšâi tááhust pyereest lâi nubbe já niäljád vuoitij táppái sunjin masa miinut já paijeel kyehti miinut puátusijd puáhtá eelliđ keččâmin kieldâ nettisiijđoin saavah äigikyevdil taaiđâtábáhtume runo sieidi sieidi e-mail anja.kaarret@yle.fi anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ palstah rääjih joteh säämi kuávlust joskâ vâi kuuloold ohhoost aalgât oppeet uđđâ palsta čáálá já fáddán láá já sämmilijd kyeskee ääših olgoenâmijn aainâs-uv kost áásá lii vuáđudum anarâšâid kyeskee uđđâsij já tiäđáttâsâi jyehimân mut taat lii meiddei savâstâllâm já uáivilij oovdânpyehtim várás tust lii mielâ čäälliđ veikkâ ohtii mánuppaajeest monnii fáddáást moos lijkkuuh te tun-uv uážuh palsta olssâd ij kale pyevti mäksiđ čalluin tego mut mun lam smiettâm monniilágán čäällimkišto ovdâmerkkân jyehi nube mánuppaje palhâšuuččij ton paje pyeremus čällee veikkâ skeŋkkâkorttijn teikkâ herskukoorijn čäälliđ täst vala lase maŋeláá mut tággáár kišto váátá aainâs-uv tom et láá váhá eenâb čälleeh toimâtteijee uđđâ palstaast muštâluvvoo maht eellim kielâ já kulttuur uáinoo ulguupeln álgá oho tassaaš finnejim šleđgâpoostâ hollandlâš mon kuvvim- já toimâtteijeejuávkku lâi iällám lijjii paddim čiččâm päddid tievâ sämmilij eellim puásuituálu já škoovlâ lâi amnâstâh eurooplâš politiikkár já toimâtteijee ohjelmân en grenzen van já rääjih´ lii ruánáá piäluduv oovdiš ovdâolmooš já tááláš tassaaš mun aštus mađhâšim mediakavpugân keččâđ juávhu ohjelmrähtim já sii määđhi puátusijd lâi aggâ-uv jurgâlemuásádâh ij piergim nuuvt komálâš kieláin ko sämikielâ te čokkájim kuhes peeivi studiost ohjelm stivrejeijein já toimâtteijee ohjelm jurgâlusâid mut nube tááhust selvâttim lase sämmilijn poottim pááikán tehân te ulmuuh rohhááttii koijâdiđ maggaar olmooš lâi mielâst sun lâi hitruus viijses lieggâ olmooš kiäst lâi viijđes uáinu puohlágán aššijd lâi uáli älkkee savâstâllâđ te savâstâllim suin anarâškielâst-uv já anarâškielâ iäláskitmist koijâdij uáli vuáđulávt moin naalijn nyevt stuorrâ proojeekt finnee pajaniđ enâmist mun västidim et korrâ pargoin já noonâ oskoin já čepis pargoskipárijgijn já tagarij ruttâdeijeigijn kiäh oskoh mii navccáid tehelumos čuávdus lii faallâm monttáá anarâškielâ iäláskittem ij liččii luhostum näävt pyereest ääigi lâi iänááš saahâ tast maid já kost juávkku lâi paddim čuávui tom moin naalijn šoŋŋâdâh lii muttum sahhiittâlâi sämmilâš puásuialmaa kote sáárnui maaŋgâin aašijn já toovâi čielgâsin kiäh sämmiliih láá maggaar kielâ sij sárnuh já maggaar kulttuur sist lii ilolâš tast et lâi luuhâm liävsuidis pyereest sij tiettii jo et láá kulmâ sämikielâ eellimvyevist keččei čiälgá tot et ko šooŋah lieggâneh skierijd porree suovsah iä jäämigin tego táválávt korrâ puolâšist mut toh pääcih eelliđ já poreh muorâid já nuuvt te muorah jäämih majemustáá muádi kuulmâ ive keččin suoksâpäärti älgimist keežild riävskái purrâmuš váánu já nuuvt te puátih hyenes riävskáiveh já poostijn meiddei čielgiđ veik suoi iävá sárnumgin siämmáá kielâ moin naalijn olmooš tiänáá leeibis luándust koččâmuš paasij hirmâd pyereest muu mielân puáhtá-uv olmooš eelliđ jieijâs tienâsijgijn puásuituálust västidij toos et sun ij tuubdâ pelni oovtâgin sämmilii kote iäláččij tuše puásuituálust čielgij et sämmilij eellimvyehi lii ain lamaš-uv taggaar sämmilijn láá poccuuh sij kuálásteh já miäcásteh sist láá muáddi kuusâ muáddi saavzâ já myerjih meecist ij kuássin puáđi luándust oovtsaajeest kulttuur ij lah ovdil meendugin čielgâsávt oinum lii muu tääbbin orroomääigi vuosmuš kerdi ko sämmiliih já sii eellimvyehi puáhtojeh näävt pyereest uáinusân vuolgâttâs puátá olgos kesimáánust meerhâš tom et ij tohhuu mihheen jienâid miinii t kiinii lii joskâ čokkái siijvost sun ij jienâdâm maiden taan ääigi siijvost kiävttoo meiddei hitásávt jotteem kuvviimân áigu vissâ jorgettiđ teehi ko nyevt siijvost vuájá ääši puávtáččij ettâđ et vuájá hitásávt t suolgâi säänist vist lii nubbe-uv merhâšume orroođ joskâ veikâ tot kal härvibeht kiävttoo siijvost säänist láá kuittâg kyehti merhâšume te tot sättih kyeimis sehhiđ lii vaarâ pyeri kevttiđ joskâ sääni kuvviđ jienâttesvuođâ kalga čokkáđ joskâ joskâ čokkâi joskâ ubâ kollimpaje wörterbuch sänikirjeest siijvost kale meerhâs siämmáá ko sivvâdávt šiev oornigist skikâlávt čurgâdávt lii tast sijvo sääni sujâttâs lii tot kote rasa siijvost taađeetaan merhâšume mield lii ožžum merhâšume mii kuávlust kale iä kiävttâm tággáár merhâšuumeest taam siijvost sääni kielâst lii kale sijvo nieidâ já sijvuus olmooš anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ pessijâšluámu maŋa ocá anarâšâid čuovâkoveinstallaation vuáđukurssâ aalgij noomah luhhum ohhoost ij pessijái keežild almostum mut taan ohhoost juátká ain vorâsubbon ääigi láá lamaš maaŋgâlágán jurduuh maid puávtáččij almostittiđ kiärdum váhá moos puáhtá kevttiđ já moos vala kannat-uv ääših láá táválávt nuuvt mitáttemeh et stuorrâ loostah tego iä čääli tain ennuv uáinu lii ereslágán mij tiäđust-uv lep kiddiistum puoh šladârijn maid anarâš kulttuurist lii tábáhtuumin teikkâ sáttá tábáhtuđ probleem lii kuittâg tot et mij lep levânâm pirrâ mailm epke ain tieđe mii kost-uv tábáhtuvá ulme lii tieđettiđ tagarijn tábáhtusâin ulme lii išediđ uáivilij jyehim ulmuuh pyehtih čäälliđ jurduidis já kale taid almostit et almostuvá tuše ohtii ohhoost taha kale vaigâdubbon olmâ savâstâllâm ohtâ okko mana toos ko kommentistám mottoom čalluu já nubbe toos ko čällee kommentist maasâd aainâskin ovttáin celkkuin pyevti tágárân älgiđ várás mist kolgâččij leđe monniilágán forum mon hommám ij kale kolgâččii leđe mihheen máhđuttes pargoid tom vyerdidijn puáhtá čäälliđ palstaid tiäđáttâsâid já taid kommentijd-uv jis ij lah huáppu kuussân ko loostâ toimâtteijee asta čäälliđ já vuáváástâllâđ uđđâ fáádáid tuše muáddi tijme ohhoost lostâ lii tađe pyereeb mađe eenâb lohheeh čäällih liijká lah kiämmán páágutmin mut eeđâm taam tondet et kihheen ij vyelligâsvuođâ tiet oroččii čälihánnáá puáhtá veikkâ lasettiđ jieijâs palsta mast kietâdâl monnii olssis mielâsâš fáádá numerist algâttij mottoomlágán palsta tiilájeijeeh láá tääl tast vala mätki táásán mut loho lii kuittâg pajanâm ubâ loostâ historjá ääigi lâi moonnâm čoovčâ kuvviimin anarâšâid tast lâi váhá saahâ saavâin já sun lii maccâm juátkiđ suu proojeekt lii suu almottâs ij kale jieš sáárnu anarâškielâ mun lam almottâs jurgâlâm sämikielân lam ässee kovečeppi já lam rähtimin čuovâkove- já jienâinstallaatio aanaarsämikielâst lii finniđ kove puohâin kielâ sárnoin já čokkiđ kuuvijd čáitáldâssân oovtâ viistán nuuvt et puoh aanaarsämikielâ sárnooh láá čuákist mun lam jo moonnâm čoovčâ kiergânâm teivâđ takkâ puohháid uásiväldeid lam oppeet porgâmin proojeekt oovdân já keččâlâm kuvviđ nuuvt maaŋgâs ko máhđulâš taan kiiđâ ääigi pargoost muu išedičij ennuv jis toh kiäid jiem lah vala kiergânâm teikkâ tiättám kuvviđ váldáččii munjin ohtâvuođâ jotelitičij muu pargo ennuv jiemge tiäđustkin mungin talle suáitáččii hyenes ááigán asâvetteđ kieldâ ulgguubeln ij totkin häittid keččâlâm orniđ mađhijdân nuuvt et puohâi kulen oostâm eelliđ jis asâvetteđ kukken ton stuárráb suijáin väldiđ ohtâvuođâ leđe et kihheen ij lah hoksám mainâstiđ munjin et máátáh kielâ kuvvim ij pište kuhháá mun piejâm čapis kággá tuáváážân já väldistâm kove ohtâvuođâ puh uárnee taan kiiđâ anarâškielâ vuáđukuursâ tijme ääigi uáppeeh peessih uápásmiđ tiervâtmân já nuubijd eđâlduvvâid táválumos saanijd já kielâoopâ vuáđoid tuálá lii álgám jo moonnâm oho koskoho máttááttâssaje lii tijme mun jiem maiden västidgin keččâl áášán koveh jurgâlâm servi maainâst meerâ alda ässee kandiist kii uápásmuvá válláin nommâ lii já sust lii mottoomlágán čuolmâ moos sun tuáivu iše sun haalijd tiivgâ tom uážžu lohhee jieš selvâttiđ kirje tyehilokke ij halijdâm mainâstiđ te jiemba mungin lii fáárust meid ij lah skippáár ko sun lii karttâm já maainâs álgá-uv tast maht nievris juurdâš suu lam taan palstaast laavim sárnudiđ kiirjij čuosâttâsjuávhuin já mainâšâmba tast tääl-uv maidnii lii uánihâs já tekstâ lii oovtkiärdán já nuuvtpa taat-uv kirje kulá párnáikiirjij juávkun mut maid puárásuboh-uv ferttejeh luuhâđ ko mihheen ereskin ij lah tast láá koveh mut muu kale váhá hettee tot tobdo et toh láá tobbeen tuše tevdimmielâst láá artistliih mutâ aheviih siijđost lii aauto kove nube kooveest lii kissá toh ubâ lahtojeh mainâsân iä mudoigin oro lemin párnái várás mut eenâb tuáijei lasemateriaalin taat kirje lii párnái várás rahtum mondet iä puávtáččii leđe tagareh koveh maid párnááh halijdiččii keččâđ ivneh já eenâb tagareh actionkoveh mast tábáhtuvá miinii mielâkiddiivijd maainâs lii muu mielâst váhá oomâs lii väälis kii máttá sárnuđ mut tot ij oro eissigin lemin mainâs uáiviäšši fáddá lii tiäđust-uv tivgâ já tom miäcástem siijdâ käävpist mut viehâ ennuv meiddei mainâstuvvoo eejist kii lii elimin já tuáivu mield puátá tiervâsin maasâd ettâđ et mainâs teema lii ustevvuotâ motomeh usteveh láppojeh já nubeh puátih sajan mahtkis tot väälis mielâst ubâ vájáldui aalgâ maŋa vâi lâi-uvks sun-uv tuše taggaar ustev kii láppoo tego tot aaibâs älkkest čäälliđ sajan nuuvt uccáá mainâsist lii kieđâvuššum taat spektaaklâš sárnoo väälis mainâs juurdâš nuuvt et tot ij maainâst nuuvtkin sárnoo vállást mut eenâb ustevvuođâst te talle maainâs lii jiešalnees viehâ čieŋŋâl já voorâs-uv ärbivuáválâš sämmilâš mainâsijn lii persovn mon nommâ lii já ustevvuotâ lii muu uáinust ennuv mielâkiddiivub ko já lii uáinimist monniilágán kulttuurij teivâm veikkâ kirjeest ij ennuv toos kiergânâmgin vuáijuđ kirje kuittâg párnáikirjen viekkejum anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ iä innig lahtoseh anarâšâid šoodâi skippáár vâi skipárin lohheeh sättih-uv tiettiđ tom et puoh almostum láá luođimnáál nettisijđoin čujottâsâst www.anaraskielaservi.net/kieras loostah šaddeh mudoi-uv neetin te mondet vuolgâttiđ šleđgâpostáin maiden tääl taggaar keččâlâddâm et jyehi vuossaargâ lii lahtos saajeest liŋkkâ mon teddilmáin uážžu luođiđ loostâ nettisijđoin peleh motomijn tiilájeijein toh lahtoseh iä monnii suujâ tiet tooimâ já jis sirdojep maŋeláá kevttiđ te toh iä teevdi kiämmân šleđgâpostâmaapâ taan vyevist šaddeh mohnii vädisvuođah te almottiđ munjin já keksiim oppeet maidnii taid tiilájeijeid kiäh finnejeh pävirloostâ njuolgist postâloován taat äšši ij mahten kuoskâgin luuhâđ ovdâskulij toimâtteijee seervi sijđoin lii viehâ kuhháá lamaš liŋkkâ ko teddil te tot tuše vaidâl et seervi forum ij lah vala aanoost lamaš uáivil taggaar vuáđudiđ mut tot váátá mottoomverd pargo tom puáhtá smiettâđ maggaar tárbu toos lii já magareh ääših tobbeen kieđâvuššuuččii iävtut motomijd teemaid maid puávtáččij forumist kietâdâllâđ savâstâlmân seervi internetsiijđoid savâstâllâmmooduul mon peht puávtáččij kieđâvuššâđ maaŋgâlágán aašijd mooduul palsta puávtáččij leđe taggaar et ulmuuh pyehtih čäälliđ toos mainâsijd já iäráseh kommentisteh teikkâ juátkih taid ličij hitruu mooduul puávtáččij leđe kielâoppâmooduul koijâdeh já kiähnii västideh pyehtih leđe kiäh peri kiäh tiettih tegu wikipedia meeinig mooduul sátáččij leđe nuorâi várás et sij puávtáččij jyehiđ jurduidis já tobdoidis sämikiellân vuod puávtáččij leđe vanhimij várás kielâravviittah sátáččij toimâđ tobbeen veikkâ maid muide-uv peri tahhee tai pirrâsij rähtimân kávnoo tot kielâkyeimi ubâ lâigin keččâmin kielâkyeimitooimâ pelivirgálâs nettisijđoin lii meiddei savâstâllâmpalsta mast puáhtá koijâdiđ já västidiđ láá suomâkielân ko tooimâst láá fáárust tagareh perruuh kiäh iä vala määti nuuvt pyereest sämikielâ sämikielâ-uv kale tuáimá ton palstaast skippáár lii talle jis tot lii lokatiivhäämi ohtâvuoðâst šoodâi skippáár celkkust subjekt lii skippáár skipárin lii talle jis tot lii nominatiivhäämi ohtâvuoðâst šoodâi skipárin celkkustkis subjekt lii tot suujâst lii puástud ettâð šoddáin skipáreh skipárâšah lii ettâð šoddii skipáreh skipárâšah teikâ šoddáin skipárin skipárâššân lii täin olmânáál šoodâi kukke vâi sun šoodâi kukken almai šoodâi jollâ vâi almai šoodâi jollân anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ luhhum já sun kuvvim jurgâlâm läänihaldâttâs lii oppeet ohtâ jurgâlum párnáikirje njune oovdâst kirje historjást lii tot hitruus peeli et veikkâ tot lii orjâlâškielâst jurgâlum algâalgâlávt tot lii čaallum suomâkielân veikkâ maainâs lii sämmilâš čällei tom mainâstij mainâsist ferttee ettâđ et tot oro sulâstitmin eres-uv aalmugij ärbivuáválâš mainâsijd lii maaŋgâ mohe uáinám maainâs ferttiim kuvviđ mainâs uáli uánihávt lii kote oro lemin uáli kievrâ ááhu evvisij áánsust láá motomeh reeŋgah já ohtâ siämuäijih mainâsist meid feeree lii jieš-uv uáli uánihâš já jotelávt luhhum rävisolmooš ko čoođâ kejâstij ettâđ et koveh láá viehâ muččâdeh veikkâ jyehi nubbe kove lii-uv čapisvielgâd šiäštui tiet návt toohum jiem tieđe kirje lii čielgâsávt párnái várás rahtum tot uáinoo nuuvt kuuvijn ko mainâsist-uv lii älkkee já koŋkreetlâš punjâstij idduu vuál já ohtânmaanoost miinii mielâkiddiivijd tábáhtuvá mun aainâs-uv maaššim luuhâđ loopân lii jo viiđâd kirje mon mun árvuštâlâm taan palstaast taa reknistillim et täin liävttoin must ij moonâ ko taggaar ohtâ ihe te lam kiergânâm moonnâđ čoođâ oles anarâškielâsâš čaabâkirjálâšvuođâ ferttee älgiđ čäälliđ jotelávt kiirijd mudoi must noheh ääših oho keččin jieŋah parguu malli lii maŋgii liijkás älkkee piejâliđ nuhtán meiddei sämikielân taggaar vaarâ lii han hän kevttim koijâdempronominij ohtâvuođâst ceelhâ tuo on lii jurgâlmist siämmáá vuáhán tuot lii jis lii ceelhâ eläin tuo on te tom ij heiviigin jurgâliđ návt elleid tuot lii čyeggee kuittâg muu kielâpiälján kalga sun leđe uáivisääni ohtâvuođâst elleid sun tuot lii maaŋgâlovvoost eläimiä nuo ovat elleidsun tuoh láá anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ kuálásteijeid tuoljij nomâttâsah uđđâseh saavâi uđđâseh já puátteš ohjelm lii taggaar äigi ivveest et jodotteijee taarbâš tággáár koonstâ jieŋah lihâdeh kiđđuv jaavrijn já juuvâin te toh tuálvuh táválii viermikobđottâs ohtân joddein iästá puáris anarâš konstâ kiäikkoo lii meetter kukkosâš teikâ kuhebiššááš-uv suábbi mii kobđo nuuvt et keeči uáinoo muádi kuárttil verd jieŋâ jotá ton paijeel te tot njiihâl já ceggân vist kiäikkuđ ko jieŋâ lii moonnâm tom ij koolgâ čoonnâđ siämmáá páádán ko mii viermist mana puudon kuittâg joddee läävee tedduđ já talle kiäikkoo puohčâl várás kalga leđe sierâ päddi puudon kiäikkoo piso aaibâs nuuvt tego lii tiällájum-uv tuoljijn láá jieškote-uvlágán noomah tađe mield mon sorttâsii poccuu tyeljist lii saahâ vyesi vuá sádâh čiermih čie rmihât vuonjâl vuo njâlgât áldu áldudâh ronno ronnodâh vaareeh varehât vyeveers vye versât spääilih spä ilihât ergi iärgádâh láá merkkejum meerhah ettâmraavân iä kevttuu táválii čäällimvyevist kale eres ellei tuoljijn-uv taanvuáhásiih nomâttâsah nuuvt tego savzâdâh kálbádâh já kuobžâdâh iä lah munjin nuuvt uáppáh mut mun kavnim taid sänikirjeest já soorvâst ij lah vaarâ eres ko čevđi teikkâ nähki ucebijn ellein kal lii nuuvt merhâšittee ellee et puásui-sääni mield ij lah šoddâm tyelji nomâttâs ko ain lii lamaš tárbu nomâttiđ tärhibeht teikkâ jo ettâđ tuše tyelji taggaar ličij puá suigât vâi mii rievedeijeekyevtis táppáin rollaattoráákun volliittáin vyesimáánust kollečeepi puuvdâ kavpugist láin puáttám kavpugân skootteráin moin koolgâi peessâđ jotelávt patârâsân vuojijn skootterijnis kollečeepi puuvdâ oovdân jeđe rohhááttáin siisâ kuođijn skootter joton kááđu oolâ lâi tyehiloonjâst puvdâstis ko almaakyevtis volliittáin pisso kieđâst siisâ lukkâdij uuvsâ já sooitij poolisân pelni almaakyevtis peesáin ráávhust cuovkkiđ lasâvitriinijd já suoi ráávoin muádi miinut siste cimccâhid peljiheervâid suormâsijd já kollesalvânijd lavkkâsis ääigi kollečeepi lappâd juuđij rollaattorákku kote ooinij puuvdâ tábáhtusâid addij et joođoost leijee skootter lâi uáivildum rievedeijei patâremvuájáánin jorgettij rollaattoris toin naalijn et uulâi väldiđ čovduu meddâl virdeluuhâst jeđe skootter moottor čaaskâi joođhij määđhis nurhe tuáhá toppij puhelin lumostis já sooitij poolisân riävvárkyevtis tuámittáin tievâ lavhâinis olgos puuvdâst sunnuu vuordij ahevis olâttâs vuájáán ij vuálgámgin joton ferttijn patâriđ rikossaajeest kaačân čuávvuvâš konstân lâi orostittiđ mottoom lappâdjottee puárásub parâkode auto sunnust lâi uáli jo hyenes lukko suoi sattuin orostittiđ ovdii poolishoovdâ auto mut iävá tiättám tom et poolishovdâ lâi uáli jo virkkuu já maatij punjâstiđ rievedeijeekuáhtá idduidis vuálá ovdilgo taah huámmášáin maiden išán vuoijii kulmâ poolisauto pargon paasij pieijâđ skeelmâkuáhtá vuárkán kollečeppi lâi kaččâlâm suáládeijei maŋŋaal já finnij puoh tävirijdis maassâd laavhâ sun kuittâg ferttij luovâttiđ poolisij haaldun poolisuđđâseh markkân paješkoovlâ tivvoompargoh puátih mäksiđ eenâb ko lijjii algâaalgâst jurdâččâm tanen ko meid uási asuntola loonjâin tivvojeh škoovlâ kiävtun loppâkeččin tollum tieđettemčuákkimist mainâstui et pajetääsi škovlâ lii šiev oornigist peic vyelikerdi kost láá čäci- já lieggimpocceeruustigeh lii mieskâm muorâ haajâ mii leevvân pirrâsân puástud rahtum áimuruustigij tiet čielgâi meid et lihâdemloonjâi vijđedem ij lah tääl máhđulâš já asuntola ohtâvuotân šaddeh kievkânloonjah moh láá taan räi lamaš-uv já ton lasseen pänituáhtár tiervâsvuođâkuávdáš já suomâ- já tavesämikielâlâš peivitipšomsajeh siämmáá kuávlun sunâttâleh meid kulmâ ráiđutáálu moid šaddeh ohtsis láiguvisted já huksiimeh puátih ohtsis mäksiđ paijeel kuttâ miljovn eurod oho tassaaš eelij kolliistâlmin eurovaljâ iävtukkâs vááimu alda láá aldaulmuitipšooh mut meid kuávlu já sämmilâšvuotâ adelij sahhiittâllâm radion ištâdeh taan ive eenâb rávduvejeháid ko tijmá ištâduvvojeh ohtsis kyellid já ponnešaapšah váhá ucceeb ko tijmá lasaneh juhânjaalmijn mut váánnuh eres kuávluin jäävrist ärbivuáválâš leu`dd-muusik pirrâ rahtum filmâ lii uáinimnáál enâmijkoskâsâš algâaalmugij filmâfestivaalijn taan máánu loopâst lii rahtum ive já tom lii stivrim filmâ lii táássáš čaittum suullân eres filmâfestivaalijn pirrâ maailm lii uážžum pyeremus fiilmâ palhâšume já kunneemainâšume muotiin projektân kullojeijee šišnelavkkâ pargopáájá tuálloo máttááttâskuávddáást taan oho vástuppeeivi láá kulmâlov tyejičeepi miätá lääni muotiin proojeekt lii iäláttâs ovdedemproojeekt mon ulmen lii movtáskittiđ tyejirähteid tuoijiđ šišneest aaibâs uđđâ káálvuid ärbivuáválâš tuojij lasseen máttááttâskuávdáš joođeet proojeekt pištá ive skammâmáánu loopân uážžu presideenti mieđettem eenipeivimitali vielgis ruusu vuossmuu luoka mitali kolleristáin lii já sun lii šoddâdâm käävci párnáá vaaldij mitali vuástá eenipeeivijuuhlijn moonnâm pasepeeivi lii mield meid presidentti ive kulmâlovčiččâm ennid ožžuu tággáár eenipeeivi palhâšume saavah to já vá äigikyevdil ja savâstâllâv njuuvčâin uápisin spellâm e-mail anja.kaarret@yle.fi anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ nuorah kevttih anarâškielâ škoovlâ maŋa kurssâtáárbuh ij vala luhhum saavâi uđđâseh já puátteš ohjelm láá oppeet nuhâmin taan kiiđân já maaŋgah oovcádluokkaliih láá forgâ tiävdám sii oppâkenigâsvuođâ finnejeh lyeštimtuođâštus já vyelgih kii kuus-uv juátkih luvâttâhân já loheh amnâsijd vala muáddi ive nuuhâm lii kuittâg ain mottoomlágán eellimnubástus tot nubástus uáinoo meid anarâškielâ mättimist oro lemin uáli škovlâtiädulâs kielâ láá iällááttemstrategiah kielâpiervâlist ain oovcád luoka räi mut talle lii-uv jo vuossâmuš koččâmuš maid jis anarâškielâ lohhee ij moonâgin luvâttâhân kost sun puávtáččij juátkiđ anarâškielâ hárjuttâllâm maid tibi luvâttuv maŋa iä toh puohah pyevti moonnâđ anarâškielâ apro luuhâđ anarâškielâ lii kielâ mon kalga sárnuđ škoovlâst sij škoovlâ čođâtteh ij lah mihheen foorumijd kost sij anarâškielâ tarbâšiččii tyelli tälli lii lamaš saahâ nuorâitooimâ orniimist láá toh siämmááh probleemeh moh jyehi ohtâvuođâst njuškejeh aaskan kii parga já moin ruuđáin tááhust lii älkkee ko kieldâ huolât tast et ruttâ kávnoo mut ton-uv syergist lii pargeetile ain váhá epivises jyehi tááhust mun váhá karttiim aašijd moh muu mielâst išediččii anarâškielâ kevttim škoovlâ ulgguubeln já jiešalnees ko nuorâ jieš-uv lam te lam mun-uv tagarijn aašijn kiddiistum puáhtá smiettâđ maid anarâškielân jo puáhtá luuhâđ teikkâ kuldâliđ lii já radio-ohjelm ohtii ohhoost lasseen láá váhá kirjeh moh láá čoođâ luhhum škoovlâst mediah iä faalâ materiaal nuorâi várás ko tuše harvii láá kale ain motomin lamaš nuorâi teemanumereh ferttee ettâđ et jis nuorâ ličij kiddiistum luuhâđ te kal sust jiešalnees ličij ennuv valjimvääri ij tot luuhâm lah taggaar jiešárvu siskáldâs lii tot tehálumos äšši já jis tot ij lah mielâkiddiivâš ij tom kihheen viišâ luuhâđ ucemustáá kielâ puáhtá kevttiđ mudoi-uv ko tuše čälimáin já luhâmáin já kuursah puoh pyeremus vuovijn orniđ nuorâitooimâ ličij muu mielâst orniđ maŋgii ohhoost puđâldemehidijd láá kuittâg motomeh vädisvuođah tivrâsin tot šadda já tot ij ole ko oovtâ siijdân lemin et jis tágáreh puđâldemehideh olášuveh toh šaddeh talle om nuorah pääcciđ pááikán keččâđ televisio ohtân vyehin veikkâba kuohtii mánupaijeest tom puávtáččij kevttiđ já máinuđ stuorrâ tábáhtume nuorâid-uv meiddei orniđ pargopáájáid já kuursâid moh pišteh uánihis ääigi mut tuállojeh jyehi peeivi ovdâmerkkân animaatiopargopáájá moonnâm čoovčâ mii piištij oovtâ oho mut tollui jyehi peeivi kulmâ tijme škoovlâ maŋa tollui kale škoovlâst ige škoovlâ ulgguubeln elleekoveh koveh anarâškielâsâš media lii nuuvt tekstâvuáittusâš tiäđust-uv tondet ko čäälliđhân kale máttá kii peri mut nabai sárguđ meid oppeet itá teddilem lii tiivrâs kuuvij tuáijim lii vaigâd kovvejeijeeh láá ruttâporreeh elleekuvvim tot eskin tiivrâs lii taan ääigi puoh lii hálbum jieijâs digikamerain finnee nuuvt šiev kuuvijd et toh tohhejeh loostân vist ij lah innig tuše áámmâtlij pargo mut maaŋgah rähtih jieš siemin elleekuuvijd nollábudjettáin seervist-uv lii videokamera já tain puávtáččij olášuttiđ maaŋgâlágán kuvvimprojektijd servi algâttičij kietâčaalâkišto já vuáittun ličij siemin budjettâš elleekove kuvviimân kuálmád juurdâ čana puoh eres-uv jurduid oohtân interneetin puáhtá pieijâđ maid peri já tobbeen puáhtá almostittiđ maid peri já saavah joteh jyehi kuávlun kuus kiinii lii sraaŋgâid kiässám ij lah tuše tiäđu falâmist mut meiddei faallâđ máhđulâšvuođâid jieš vaiguttiđ já väldiđ uási uáli tehálâš pargo ličij anarâš foorum vuáđudem ferttee kale mušteđ et tot foorum ij tobbeen maiden iššeed jis kihheen ij tom keevti tot ij rijttáá jis ohtâ kiävttá ij sungin uáli kuhháá ohtuunis tobbeen savâstâl oskom et loppâloopâst tot lii nuorâst alnestis kiddâ haalijd-uv sun vala sárnuđ anarâškielâ škoovlâ maŋa-uv jis sun ij haalijd suijân ij uážuččii leđe tot et anarâškielâ ij lah nuorâi kielâ lii puáttám koijâdâllâm magareh kurssâtáárbuh anarâšâin liččii ihán mottoom kuhesáigásub kielâkurssâ vâi ličij-uv tárbu mottoom uánihub kielâkuursân leđe mottoomlágán kulttuurkuursah anarâškielân tust láá kurssâiävtuttâsah teikâ tuoivuuh vääldi ohtâvuođâ puh teikâ marja-liisa@olthuis.net oovtâst iävtuttâllâđ uđđâ kuursâi orniimijd numerist kolgim mainâstiđ toimâttâm kirjeest jieŋah parguu mut totpa lâi-uv kuhheeb ko muštimgin sirdeđ árvuštâllâm puáttee ookon amas joollâid čäälliđ kiäinupirrâs puáttee keesi stuárráámus luoddâpargoh tábáhtuveh luoddâpiirâs lii uážžum miljon eurod luodâi pyeredem várás ruuđâst miljon eurod mana já koskâsii luodâ tivomân luodâ älgih tivvoođ tääl kesi- syeinimáánust já koskâsii luodâ tivoh sunâttâlmij mieldi ive ärbitiäđuid vuáđudum dokumenttifilmâ čalme tahhoo maaŋgâkulttuurlâš ruđâigijn já pargojuávhuigijn kuávdáštoimâkodde lii juáhám eurod pargojuávhu filmâproojeekt várás kulá uássin jođettem viijđes tutkâmprojektin nuorttâlii tovláá já tááláá ääigi pirrâ váldučällee muštâl et taat projekti poođij luándulávt já heivee sijjân pyereest čalme fiilmâst láá mainâseh moh láá nuurrum kuávlu nuorttâlij siijdâst čuággoo kyevti pargopáájást já stivrejeijee taan fiilmâst lii australialâš nuorttâlâš filmârähtee lii mieldi taan fiilmâ rähtimist mielâst nävt uccâ ruttâsummijn ij táválávt paste rähtiđ dokumenttifiilmâ mut taan lii ereslágán vyehi sun keččâl kuvviđ já vuorkkiđ ärbivuáválâš tiäđuid digitekniikkain pargopáájái ohtâvuođâst teevdij taan ohhoost ihheed kunnen almostitit kirje ja haaldâš vijđoduvvâst kuálmád uási enâmijn já čaasijn oho saavah puátih keežild oovdâst savâigijn já láá tuše tijmepele kukkosiih keerdi saavah kullojeh koskoho já talle vástupeeivi iđedist peeli taan tijmeest lii nuorttâkiellân saavah tme já tme oovtâst savâigijn muusik ja runoh e-mail anja.kaarret@yle.fi anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ oppâkirje taarbâš jienâ viälláđ livâdiđ kuárjidiđ luhhum jieŋah parguu speeijâl čuovâ saavâi uđđâseh já puátteš ohjelm lep tääl korrâsávt rähtimin anarâškielâ oppâkirje luvâttuv várás já teevstah älgih leđe forgâpalij čuákist oppâmateriaal ij kuittâg lah tuše tekstâ mut ferttip meiddei paddiđ teevstâid já kuldâlemhárjuttâsâid vâi uáppeeh hárjáneh še kuullâđ kielâ ličij sárnuđ jienâpáádán aainâs-uv mottoomverd materiaal jo kesimáánu nube oho mii álgá peeivi lii tárbu maaŋgâlágán jienâid tondet ko teevstâin láá maaŋgâlágán ulmui vuárusäänih pyeri jis toh iä puoh finniiččii jienâs oovtâ ulmuu njäälmist tágáreh persovneh tarbâšiččii jienâ mainâsteijee almai puáris almai puáris almai nuorâ almai nuorâ almai nuorâ nissoon puáris nissoon nuorâ nissoon nuorâ nissoon nuorâ nissoon nuorâ kandâ kandâ kandâ persovnij lasseen láá vala eres-uv jienah moh kuleh tagarijd nomâttes ulmuid persovnijn láá tuše muáddi vuárusääni motomijn vist eenâb tuu jienâ suápá monnii luámán listoost te luoihâ tom mijjân lii älkkee kalga tuše luuhâđ pápárist vuárusaanijd páádán ij taarbâš poollâđ taid lii uáli älkkee čuoppâđ meddâl meiddei rävvejep já stivrejep epičielgâ aašijn lii áávus mut maŋgâ tijme taat hommá ij kale kolgâččii äjittiđ paddim olášuvá tot tábáhtuvá kesimáánu nube oho tun lah ton kuávlust vääldi ohtâvuođâ já koijâd lasetiäđuid numerân teikkâ vuolgât šleđgâpoostâ čujottâsân petter.morottaja@helsinki.fi peeleest taah säänih kiävttojeh tađe mield mii teikâ kii tom lii tohâmin kussâ sorvâ já kaameel livâdeh mut toh iä viälláá ege kuárjid läävee leđe koskâpeiviliivâin ađai kuárjuh tagareh elleeh moh vuoiŋâsteh nuuvt et kiessâseh jurbâsin já monnjâjuolgijd val rottejeh čuávji vuást läävejeh kuittâg peenuv kissá riemnjis kumppi já ketki viälláá kovvejeijee säänih láá val vannađ poggáđ já njaŋgađ puáhtá meiddei viäluttâllâđ talle ko ij lah olmânáál teikkâ tuođâi viälláámin lii tuše viälánistám lohheid njuámmil vuoiŋâst of the institute lii ollâopâttuv sämikielâ professor kote lii vijđáht tarkkum jieškote-uv sämikielâi jiešvuođâid lii almostittám sänikiirjijd maaŋgâ sämikielâst meiddei anarâš sänikirje oovtâst já meiddei kielâtieđâlijd oppâkiirjijd jieŋah parguu lii meiddei oppâkirje veikkâ aalgâst mun jiem tom huámášâmgin uáináh vistig kirje tavekielân čaallum laiđiittâs paijeel maccim toho luvâstâllâđ tärkkilubbooht eskin kirje loppâkeččin lii uáivildum rävisolmoošmáttááttâsân luuhâmkirjen tot kal čielgee mondet kirje loopâst lâi sänilisto taathân kale lii šiev jotkâ muu kirjeárvuštâlmijd kulmâ párnáikirje ohtâ sänikirje já tääl lam luuhâm oppâkirje tom ij tiäđustkin hoksáá tondet ko mainâseh iä lah oppâkirje várás čaallum láá nuurrum iänááš já radiost kullum saavâin motomeh čalluuh meid já kiirjijn mainâseh já aalgâst láá já čalluuh kielâ tiileest já anarâšâi statusist lii motomin sárnum radion anarâš paaihijn tego já já toh muštâlušah láá kavnâm meid taan kiirján čalluuh tego uápásmiteh lohhee anarâš maailmân amal tot lii lamaš mottoomlágán ulme-uv täi čallui valjiimist láá eenâb tovlááh muštâlušah hiärváás teikkâ hormiš tábáhtusâin eromâšávt mainâseh kovvejeh moonnâm ihečyeđe anarâš eellim viehâ pyereest lii tovláá eellimvyevi já uđđâáigásij piergâsij teivâm ulmuuh fievrâdeh kirdemmaašin ponttoonijd pyeráiguin kiinii vuáváá tave vuossâmuu moottorkiälhá já mottoom keččâl kárbá moottor vuossâmuu keerdi avestis jieŋah parguu lii viehâ uđđâ kirje tast lâi jo maŋgâ ihekeerdi mast valjiđ mainâsijd uđđâsub teevstah iä kuittâg lah meendu ennuv ohtâ almostum tekstâ kirjeest kávnoo loostâi stijlâ mahtnii muttum nuuvt et mainâseh iä innig mainâstiččii nuuvtkin anarâš elimist mut eenâb taggaar moderni maailmist sáttáhân kale leđe tuše vahâgist sattum návt oro et mainâsij teema lii eenâb tot moonnâmvuotâ ko puátteevuotâ keežild taat kirje ij lah tađe komálub ko anarâš kirjálâšvuotâ mudoigin mast moonnâmvuotâ lii vala-uv stuárráámus mainâsij käldee kale lääiti muu mielâst mainâseh lijjii hiärváh pottii ennuv munjin uđđâ säänih jiemhân mun puásuisaanijd tuubdâ aldagin jieŋah parguu tiäđust-uv lii nuuvt et jis loostâid já nuubijd čuágálduvvâid lii luuhâm te iä taan kirjeest innig ennuv uđđâ teevstah sääti oinuđ taa et ličij-uv čuávuvâžžân árvuštâllâmvuárust čokkim mainâseh vâi mainâsijn čokkejum ferttee távjá tuossâđ lamppuin mudoihân ij uáini piäivádâhhân še annoo čuovâ talle ko kolgâččij uáiniđ taggaar sajan kuus piäivâš ij pääšti suoivust tot eskin sevŋâd lii-uv tohon ij lamppuingin finnii tuárvi čuovâ ko piäivâš páštá nuuvt kirkkâdávt toho pirrâ já čolmijd val lii šiev konstâ tot ko tiälláá speeijâl nuuvt et tot tuásá piäiváá čuovâ toho sevŋis sajan kal lii čuovâ tommit jiešalneeshân tot lii-uv piäivâš mii páštá speeijâl peht seervi stivrâ čokkânij moonnâm ohhoost juáhá stipendijd škovlâlijd kiäh loheh anarâškielâ lii meiddei orniđ vihelem- teikkâ koldempeeivi ij lah val čielgâs ko tot kalga leđe lieggâ peivi tieđettemäššin vala lâi et kielâpiervâl lii kiddâ tot juátká tooimâs oppeet porgemáánu aalgâst sosiaalpalvâlusah lijjii oovdâst sosiaalsyergi oppâkuávddáá seminaarist moonnâm oholoopâst lâi uáivildum sämikielâlijd sosiaalsyergi pargeid tegu peivitipšopargeid anarâškielâ kielapiervâl pargeeh lijjii fáárust ruttârááju lii juáhám euro oovdâst išeruuđâid ruttârááju lii taan ive annaam tiähálâččân nuorttâlâš kulttuur tuárjum já adelii nuorttasämmilijd merkkâive juuhlij orniimân eurod lii taan ive juhle vaaldij vuástá nuorttâlij luáttámušolmooš mieldi nuorttâlâškulttuur- já kielâ iäláskittem taarbâš jotelávt tooimâid máttááttem kolgâččij lasettiđ mut máttáátteijeeh láá vääniht aassâmkuávlun kolgâččij meid finniđ pargosoojijd amas nuorah varriđ pargo maajeeld meddâl muštâl säätiö uážui eurod nuorttâlij kulttuurist muštâleijee kirje rähtimân čälimân já kuuvij čuággimân saavah äigikyevdil puddâ ijjâ muštâl varrimist anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ oppâmateriaal paddiimist nettisijđoh uđâsmuvvii ruttâdem moonnâđ pilán vâi pillâšuđ saavâi uđđâseh já puátteš ohjelm numerist mun almottim luvâttuv oppâmateriaalij paddiimist ohhoost mii álgá kesimáánu peeivi motomeh láá jo lopeđâttâm išediđ lii tot siämmáš listo meerhâš tom et persovnân lii jo jienâ tiäđust mainâsteijee almai puáris almai puáris almai nuorâ almai nuorâ almai nuorâ almai nuorâ nissoon puáris nissoon nuorâ nissoon nuorâ nissoon nuorâ nissoon nuorâ kandâ kandâ taan listo lasseen láá vala muáddi vuárusääni eres jienâid pyehtih tuođânálásávt paddiđ taah siämmááh kiäh váldupersovnij jienâid puátih paddiđ ohtâvuođâ munjin jotelávt jis haaliivetteđ fáárun puáhtá eelliđ luhâmin neetist-uv láá kale aalgâ rääjist lamaš puoh almostum loostah rtf-häämist maid puáhtá luođiđ já luuhâđ mut täst ovdâskulij loostâid puáhtá luvâstâllâđ njuolgist neetist jis ovdâsiijđost teddil tom uđâsumos loostâ mainâs te tot lekkâs siämmáá siijđon nubástume kuáská meid puárásub loostâid mut taid jiem lah vala kiergânâm puoh mutteđ puáhtá luođiđ siämmáánáál ko ovdil-uv lii puátimin meid palsta-vuárkká haalijd luuhâđ tuše monnii palstaast almostum mainâsijd te ij taarbâš uuccâđ jyehi almostum loostâ čoođâ lam kiergânâm olášuttiđ tom luhhum paalstan mut puátimin láá meiddei aainâs-uv já konstâ-palstah forum lii meid lekkâsâm iä kale lah vala kihheen lii čujottâsâst www.foorumi.info/anaras já jis väldip tom mii kiävtun te tot lii jotelis almottem- já savâstâllâmtyejipiergâs forum ij määvsi maiden tot lii nuhtán mijjân-uv foollum siijđost láá lasetiäđuh om rekisteristmist mii ij lah págulâs ličij taggaar lyevdispellâ mast kalga meeccist uuccâđ kuobbârijd anarâškielân uástáččih-uv tom taggaar lyevdispellâ masa lii láá jo vuávájum speelâ koveh láá sargum já kuobbâreh-uv láá anarâškielân jurgâlum kolgâččij innig tuše teddiliđ mut tot teddilem lii šoddâm lusis nuáđin lii tađe mađe stuárráb pittámeerijd teddil äšši lii uáli vaigâd mijjân anarâššáid ko jis váldá nuuvt-uv siemin pittámere ko te talle-uv jo šadda teddiliđ pitá jyehi anarâšân taarbâš-uvks jyehi anarâš jieijâs pitá lyevdispeelâst spellâ lii rahtum jo taan muudon oskom-uv et ep taarbâš pittád lyevdispeelâ te mottoom pittá kale tuhhiiččij taat lii hitruus spellâ tun arvâlâh kiinii tággáár speelâ vuábdáččij mon ennuv liččih vaalmâš tast mäksiđ anarâš foorumân adeliđ uávilâd www.foorumi.info/anaras lam meiddei pieijâm toho motomijd tiäđuid speelâst lii táválâš ettâmvyehi mennä pilalle lii liijkás-uv älkkee jurgâlistiđ nuhtán sämikielân moonnâđ pilán tot ij lah vuovâs veikkâ tot kale kustoo viggá njaahâđ korrâsávt kielân iättoo et tot pillâšui taathân lii pillâšum jna moonnâđ-veerbân kuálustum säänih láá-uv távjá viggâmin sämikielân njuálgu jurgâlussân ovdâmerkkân návt mennä nukkumaan moonnâđ uáđđiđ vrd uáđđáđ mennä poikki moonnâđ rasta vrd toijuđ potkâniđ mennä ansaan moonnâđ kielân vrd čaaŋŋâđ kielân tikku meni kynnen alle säggi moonâi koozâ vuál vrd suáđis poostij koozâ vuál juomana menee vesikin juhâmuššân mana čääci-uv vrd juhâmuššân tohhee čääci-uv meneehän se työpuserona manahân tot pargopuserin vrd aaneethân tot pargopuserin aalgâ rääjist postâpalvâlusah sirdojeh s-market vaskoolin palvâl argân tme já lávurduv tme vuossaargâ fálloo käähvi tme jieš lii áávus jyehi peeivi tme pivdá iše päikkikode ulmuin tovláá kulttuuräärbi karttiimist lamaš ennuu tagareh kuávluh moh iä lah kärttejum já jo kärttejum paaihijn kávnojeh motomeh uđđâ pääihih kuávlust meccihaldâttâs krttee já aalmugmeccikuávlust kulttuurčällee virge láá uuccâm paijeel kyevtlovvees nuuvâi taan ohhoost hovdâ muštâl et val taan ohhoost okko sii čokkâneh valjiđ taid kiäid koččoh pargosahhiittâlmân mii lii kesimáánu peeivi kulttuurčällee aalgât tooimâs porgemáánu aalgâst talle tááláš kulttuurčällee páácá iäláttâssân álgá kesiluámu škovlâpeivi lii škoovlain lávurduv já čohčâpaje álgá porgemáánu peeivi saavah jâ äigikyevdil runo e-mail anja.kaarret@yle.fi anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ kesiluámu pottáákpiäldusäänih páácá kesiluámun maŋa älgee ohhoost lam maađhâšmin já tondiet jiem paste toimâttiđ loostâ jis kiästnii lii mielâ älgiđ sajasâžžân te väldiđ munjin ohtâvuođâ toimâttem váátá mainâsij čokkim nettisijđoi peividem já pävirloostâ vuolgâttem maacâm loostâ toimâttiđ ohhoost já čuávuvâš lostâ kolgâččij almostuđ peeivi syeinimáánust toimâtteijee lii meiddei potás kalga vistig iđettiđ vâi finnee siemâpotákkijd iä kolgâččii leđe meendu kuheh sättih toijuđ kieđâvuštijn kalga vistig kendiđ ovdil ko siemâpotákkijđ puáhtá kalveđ maŋa taid kalga luávdiđ muldijn potás kaalih láá šoddâm mottoom muudon te taid kalga muldiđ vâi šaddeh váhá čieŋâlubon mulde siisâ potáspiäldust kalga renskiđ ilâskijd piäsá potákkijd kiškođ anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ kesiluámu lii nuuhâm já paddiimist tievâsmittemškovliittâs álgá mánuppaje keččin lii eskin pelimuddoost mut máccá jo kesiluámustis puáhtá oppeet vuolgâttâllâđ tiäđáttâsâid já eres mainâsijd varriim porgemáánu aalgâst mut tooimâtmân tot ij tuođânálásávt vaaikut ennuvgin ko toho-uv taan ääigi finnee jotelis internet-ohtâvuođâ tááhust sáttá kale leđe älkkeb čäälliđ loostân ko jieš áásá tobbeen kost tábáhtuvá suijân lii tiäđust-uv anarâškielâ tievâsmittemškovliittâs kost mun lam ohtân máttáátteijen maŋa ferttiim kale varriđ maasâd ko oopah láá koskân ain majebargâ-iiđeed tärhistiđ maid maainâst toimâtteijee aalgâst čaallim oppâmateriaalteevstâi paddiimist ij luhostum vala kesimáánust ko oppâmateriaal ij lamaš ton muddoost et tom ličij kannattâm paddiđ oppâmateriaal lii uáivildum luvâttuv anarâškielâ viereskielân lohhei kiävtun ađai tot máttát kielâ aalgâ rääjist áigup kevttiđ tom meiddei tievâsmittemškovliittâsâst já tondiet lep annaam mottoomverd huápu pargo mudoi kale lii taggaar et stuorrâ huáppoin ij sääti finniđ nuuvt šiev tääsi ko halijdičij lii tääl ovdánâm nuuvt et vuossâmuš kurssâ lii jo tärhistum-uv já ton peeleest tom puávtáččij jo paddiđ-uv kuursâst jiem lah vises šodâččij-uv tot meiddei páádán siämmáin čokkáámáin ko majemustáá-uv lâi saahâ et paddimhommá lii vala váhá áávus te jiem täälgin vala eeđâ mongin tiätu ääigi kuittâg aldan já muštottâm jo taan muddoost et tarbâšeb maaŋgâlágán jienâčaittâleijeid láá uáli uccáá vuárusäänih motomijn vist váhá eenâb numerijn já lijjii luvâttâllum persovneh kiäh tarbâšeh jienâid taan siämmáá áášán vala puáttee numerist já amal vala piejâm tom listo-uv uáinusân tievâsmittemškovliittâs lii seervi já máttááttâskuávdáá proojeekt mon ulmen lii škovliđ áámmátulmuid anarâškielâtáiđusâžžân lii uáli viijđes já ton valmâstâllâm-uv lii vaattâm uáli kuhes ääigi álgá vuálá mánuppaje keččin peeivi porgemáánust uápped algâtteh kielâ oppâm aaibâs aalgâ rääjist ive ääigi sii pargo lii máttááttâllâđ anarâškielâ olespiäivásávt iđedist eehidpiäiván vuáđuh láá jo čielgâseh te älgih kielâtieđâliih já kulttuur-uápuh já majemustáá válá pargohárjuttâllâm anarâškielân lukko já iäljárvuotâ sijjân šadda vissásávt mainâstiđ lase-uv maŋeláá anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ nr paddim tábáhtuvá máhđulávt porgemáánu nube ohhhoost puátteš nummeer maŋanuvá muáddi peeivi pelimuddoost paddip luvâttuv oppâmateriaal pittáid já kuldâlemhárjuttâsâid kurssâ lii jo tärhistum já aainâs-uv tom mij paddip ličij koorâs meiddei nube kuursâ paddiimân mut tom sáttá ferttiđ kyeđđiđ puátteevuođâ pargon lii mottoomlágán listo jienâin maid vuossâmuu kuursâ materiaal váátá siste lii persovn nommâ maŋa lohá lii-uv persovn nissoon vâi almai já mon puáris sun lii suullân ij taarbâš leđe siämmáá ahasâš láá pieijum oornigân ton mield kiäst láá enâmus celkkuuh vuossâmuu kuursâst iä kal lah aaibâs täärhih almai sl celkkud nissoon sl celkkud nissoon sl almai sl nissoon sl kandâ sl nissoon sl máttáátteijee almai kandâ sl almai sl almai sl almai sl nissoon sl láá vala kuldâlemhárjuttâsah moh pyehtih leđe kiän peri jienah meiddei uážžu luuhâđ kuursâst láá suullân siämmááh persovneh veikkâ ceelhâmereh kale sättih leđe viehâ ereslágáneh taan keerdi ij nube kuursâ teevstâid šodâččiigin paddiđ ličij tiäđust-uv hitruu finniđ siämmáid čaittâleijeid meiddei maŋeláá fáárun paddimpeeivih iä lah valagin čielgâm kalga koijâdiđ vistig radiost vâi čiälgá tot kuás sijjân heivee tehális tiätu lii tot kuás jienâčaittâleijeid suápá oro nuuvt et šiev äigi ličij porgemáánu nube oho peeivih lii-uv masa majemuš hiäivulâš äigi ton tááhust et škoovlah já tievâsmittemškovliittâs láá talle jo nurhe tyehin vahtiimin kuullâđ jis kiästnii jo lopeđâttâm ulmuin láá korrâ huápuh eidu taan ääigi moonnâm numerist jo čaallim-uv mun lam varriimin porgemáánu aalgâst keežild puáttee oho ij almostuu aaibâs táválii ääigi mun lam määđhist eidu oho aalgâst maŋanuvá peeivi teikkâ muáddi anarâš okkolostâ vuolgât šleđgâpoostâ tâi suáiti puhelimáin toimâtteijei noomâd puhelinnumerâd šleđgâpostâ- tâi aldačujottâsâd já halidâh-uv šleđgâ- vâi pävirloostâ lii nuuvtá mut tiilájeijee ferttee mättiđ anarâškielâ lii äigi tiilád lii anarâs viermádâhlostâ mast cällih äigikyevdilis anarâs aasijn lii almostum juo vittâ häävi ohtâ nummeer ohhoost ij määvsi maiden mut tot kote haalijd loostâ ferttee cälistid teikâ suáitistid toimâtteijei nuuvt et suu nommâ lasettuvvoo tiilámregisterân fastâ toimâtteijee lii meridâm et lostâ ij vuolgâttuu tiilááhánnáá tastko tot passivist ulmuid vuolgâttuvvoo tagaráid kiäh mättih anarâskielâ kuittâg mottoom verd váldá mielâstis vuástá lohhei calluid já almottâsâid pyeri jis ulmuuh tieditticcih iärrásáid-uv taan loostâst puáhtá cäällid cujottâsân petter.morottaja@helsinki.fi anarâškielân keevâtlâš pággu vâi máhđulâšvuotâ uccâ kielân pro gradu pargo ollâopâttâh tuávááš já ulmeh raijim ulmeh já amnâstâh já išeniävuh já prinsiipeh ekvivalens jurgâlemteoriah já jurgâlus árvuštâllâm árvuštâllâm jurgâlem já toos kyeskee tutkâmuš já sämikielâsâš ráámmátteevstâi historjást ráámmátteevstah ráámmátteevstah ive jurgâlum ráámmátteevstah maŋa jurgâlum ráámmátteevstah čuákánkiäsu tuávááš já eres kirholij teevstâi jurgâlem já almostittem aalmug jieijâs kiellân lii vaiguttâm maaŋgâi kielâi kirjekielâ šoddâmân já ovdánmân lii keevvâm anarâškielâ kirjekielâ šoddâmist-uv siämmáánáálá ko suomâkielâst anarâškielâsâš anarâšâi várás jurgâlum já teddilum kirje kiela aapis kirje almostui ive tuálá sistees tekstâpittáid kirholii máttááttâs lasseen tááhust onnáá peeivi táárbuh čonnâseh eenâb kielâ iäláskitmân veik anarâškielâ kirjekielâ ij lahkin vala nanosávt vuáhádum uccâ kielâ várás taarbâš lasettiđ jieijâskielâsâš kirjálâšvuođâ já vijđediđ kielâkevttimpirrâduvvâid moos suápih pyereest meiddei ráámmátteesvtâi jurgâlusah lasseen ráámmátteevstâin lii jieijâs árvu kirhoi immeelpalvâluskiävtust já ovtâskâs ulmui persovnlii kiävtust kirhoi vuáđuprinsiipin lii-uv lamaš et juáháš kolgâččij uážžuđ luuhâđ ráámmátteevstâid jieijâs kiellân já vuoiŋâlii áárvui lasseen ráámmátteevstâin lii meiddei tiätulágán kulttuurlâš árvu já ulmeh tutkâmuš kulá kielâtieđâlâš jurgâlemtutkâmuš pirrâsân já tot kieđâvuš ráámmátteevstâi jurgâlem já jurgâlmijd aanaarsämikielân ađâi anarâškielân ulmen lii selvâttiđ maht kreikakielâsâš testament algâteevstâ teermah já realistuvvojeh anarâškielâsâš testament teevstâin moh láá jurgâlum ive kirkkoráámmát suomâkielâsâš teevstâ vuáđuld selvâttâm meid magareh anarâškielâsâš testament teevstah láá jurgâlussân jis taid verdid vuolgâtekstâsis ive suomâkielâsâš kirkkorámátân já nube tááhust kirkkoráámmát testament vuolgâteekstân ađai kreikakielâsâš algâteekstân mon siskâldâs oovdânpyehtim lii anarâškielâsâs jurgâlmij-uv viggâmuššân raijim čuosâttâhhân láá ive suomâkielâsâš kirkkoráámmát vuáđuld rahtum testament teevstâi jurgâlmeh anarâškielân lii uccâ suullân sárnoo kielâ mii lii ärbivuáválávt sarnum tuše pirrâsijn ráámmátteevstah láá jurgâlum suomâkielâsâš ráámmátteevstâi vuáđuld tasko majemui iivij räi iä lah lamaš äššitobdeeh kiäh puávtáččii jurgâliđ ráámmátteevstâid njuolgist algâkielâst anarâškielân uccevuođâ tiet meiddei suomâkielâst anarâškielân jurgâleijeeh láá lamaš vääniht ráámmátjurgâlmeh iä lah tutkum ovdil eromâšávt eenikielâlij jurgâleijei uccáávuođâ tiet taan fáádá tutkâmuš lii merhâšittee tastko ráámmátteevstah láá taan räi jurgâlum uccáá já toin-uv uási lii jurgâlum puárásub ive suomâkielâsâš testament teevstâ vuáđuld lam valjim ristâlâš teologisâs termilogia väljejim kyehti kuávdááš teologisâš teerma veerbâ vuáđumerhâšume piäluštiđ já substantiiv vuáđumerhâšume jieggâ pieggâ moh vuáttojeh távjá testament kiirjijn lasseen kuorâttâlâm veerbâ vuáđumerhâšume tevdiđ mast láá sierâlágáneh metaforisâš kevttimtäävih mon tiet tot sáttá realistuđ jurgâlmijn maaŋganáálá já nube tááhust tovâttiđ jurgâlemčuolmâid väljejum teermâi uásild mun lam ráhtám tuávááštiättun selvâttem algâaalgâlii kreikakielâsâš sääni merhâšuumeest kiävttutaavijn sehe ton vyettimist testament kiirjijn teevstâin mun lam valjim vuáđuld jurgâlum anarâškielâsâš testament teevstâin taid veerstâid moin vuáttojeh tutkâmuščuosâttâhhân leijee teermah moonnâm systemaatlávt čoođâ teermâi jurgâlusâid já juáhám taid luokai mield ton vuáđuld maht toh láá kevttum anarâškielâst ulmeh lii tutkâđ maht tutkâmuščuosâttâhhân leijee teermah kiävttojeh anarâškielâsâš testament teevstâin moh láá jurgâlum vuáđuld ohtâvuođâst mun suogârdâlâm meid tutkâmvuálásâš veerstâi tááhust tom magareh anarâškielâsâš ráámmátteevstah láá jurgâlemteoria uáinust jis taid verdid vuolgâtekstâsis ađai suomâkielâsâš teekstân já nube tááhust vuolgâteekstân kreikakielâsâš anarâškielâst keejâ algâteekstân viekkiistâlâm meiddei tom monmit já magarijn iävtuin anarâškielâsâš ráámmátteevstâid puávtáččij jurgâliđ kreikâkielâsâš algâteevstâ saajeest suomâkielâsâš teevstâin ulmen lii kevttiđ tutkâmpuátusijdân ävkkin anarâškielâ ráámmátjurgâlempargoost mii lii eidu tääl álgám lii et vuáđuld anarâškielân jurgâlum testament teevstah nuávditteh iänááš formaallii ekvivalens já láá puustâvliih jurgâlmeh suomâkielâst nuávditteh suomâkielâsâš teevstâ sänioornig já suomâkielâsâš ettâmvuovijd ain ko tot peri lii máhđulâš ađai keevâtlávt aldasáid puoh soojijn kuáská sehe tutkâmvuálásâš teermâi jurgâlmáid ete ubâlâšvuođâst tutkâmušâst mieldi orroo verstáid lii máhđulâš ton suujâst et suomâ- já anarâškielâ lává hyelkkikielah vuáđuld puáhtá toohâđ juurdâpuáttus et anarâškielâsâš vuáđuld jurgâlum testament teevstâin spiekâstuvvee jurgâlus tuođânálásávt spiekâstuuččij meiddei sänihaamijn já jurgâlemčuávdusijn vuáđuld puáhtá nabdeđ et iänááš uási anarâškielâsâš testament teevstâin puávtáččij jurgâliđ njuolgist suomâkielâsâš vuáđuld tastko suomâkielâst anarâškielân puáhtá jurgâliđ viehâ njuolgist já säänist sáánán já nube tááhust ij tarbâsičči viekkiistâllâđ teologisâš uáinuid jurgâlmist huáputtičij já ovdedičij jurgâlempargo tááláá tiileest kuás tagareh äššitobdeeh kiäh mättih sehe anarâškielâ ete testament algâkielâ kreeika láá vääniht jurgâlus monâččij jurgâlem maŋa čoođâ tärhistemmudo mast tom tärhističčij algâkielân verdidmáin teologisâš äššitodee kote máttá sehe anarâškielâ ete algâkielâ lii taarbâšlâš amas jurgâlusâst šoddâđ algâkielâ vuástásâš puáđus tastko lii jurgâlum dynaamisâš ekvivalens prinsiipij mield já pááihui viehâ rijjâ kalga kiddiđ huámmášume eromâšávt tagaráid soojijd moin ij lamaš máhđulâš jurgâliđ njuolgist pic lii kolgâm kevttiđ eres sänihäämi tâi ettâmvyevi teikkâ ereslágán ráhtus ráámmátteevstah puátih ovdemustáá evaŋgelâš-luteerlâš kirho kiävtun ovdâmerkkân immeelpalvâlusâin luhhum evaŋgelium- já epistolatekstân kiävtun heivejeh pyereest anarâškielâsâš teevstah moh nuávditteh suomâkielâsâš siämmáálágán kiävtust leijee ettâmvuovijd já sänihaamijd lasseen kannat vala mainâšiđ et evaŋgelâš-luteerlâš kirkko lii anarâškielâsâš ráámmátteevstâi jurgâlempargo toimânpieijee já uáiviruttâdeijee já amnâstâh tutkâmuš lii kielâtieđâš empiirisâš jurgâlemtutkâmuš tuuđhâm anarâškielâsâš testament teevstâi jurgâlmij ekvivalens ađâi jurgâlus já ton vuolgâteevstâ västideijeevuođâ viärdádâlmáin taid sehe vuolgâteekstân ete kreikakielâsâš algâteekstân mon saavâ oovdânpyehtim lii meiddei anarâškielâsâš teevstâi eidusâš ulmen lii kuulmâmuddosâš muddoost mun lam valjim teermâid moi vuáđuld lam kuorâttâllâm jurgâlusâid lam selvâttâm tutkâmvuálâsij teermâi vuottumsoojijd moin kávnoo anarâškielâsâš vuáđuld jurgâlum tekstâ várás lam hammim listo jo jurgâlum luuhâmpittáin já veerstâin tastko testament teevstâin tuše evaŋgeliumist mield láá puoh veerstah jurgâlum vuáđuld mield lii almostittum sierâ kirjen mon lasseen uásih láá mieldi meid evaŋgeliumluuhâmpittái juávhust lasseen luuhâmpitáh já ovtâskâs veerstah láá almostittum toimâttâsâi kirjeest já meid tuálá sistees veestâid almostitmijn luuhâmpitáh já teevstâi uásih láá fáádámiäldásâš oornigist taid kalga nuurrâđ liiston já rähtiđ tain tavlustuv mii nuávdit testament kiirjij oornig vâi puáhtá kavnâđ tutkâmušâst tarbâšum veerstâid lam valjim veerstâid moin tutkâmvuálásâš teermah vuáttojeh čokkim veerstâid luvâttâlmân kost jieškote-uv veerstâ puotâ lam sajaiduttâm vuáláluvvâi kreikakielâsâš algâteevstâ suomâkielâsâš teevstâ já anarâškielâsâš jurgâlus listo taha máhđulâžžân teevstâi viärdádâllâm já jurgâlusâi analysistem maŋa lam karttim teermâi finnim suomâkielâsâš já anarâškielâsâš jurgâlemvastuid tutkâmvuálásâš veerstâin já ráhtám toi vuáđuld tavlustuvvâid moin čielgejeh toi vuottummereh kuálmád muddoost lam anylysistâm jurgâlusâid tutkâmvuálásâš teermâi uáinust lam kuorâttâllâm veerstâi anarâškielâsâš jurgâlmijd ubâlâsvuottân nube tááhust suomâkielâsâš vuolgâteevstâ peht já nube tááhust ton vuolgâteevstâ ađai kreikakielâsâš algâteevstâ peht kuleh algâkielâsâš ađai kreikakielâsâš testament teevstah sehe suomâkielâsâš já ton vuáđuld jurgâlum anarâškielâsâš testament teevstah teevstah láá evaŋgelium mield ubbân já ton lasseen ovtâskâs luuhâmpitáh já veerstah moh láá jurgâlum toimâttâsâi kirje já várás já já já išeniävuh mun kiävtám jurgâlem já jurgâlemteoriaid kieđâvuššee kirjâlâšvuođâ já ereskielâsâš eromâšávt tavesämikielâsâš ráámmátjurgâlusâid sehe toi jurgâlem jurgâlemtekniik já jurgâlemčuolmâi kieđâvuššee kirjâlâšvuođâ tutkâmušâstân išeniävvun jieškote-uvlágánijd sänikiirjijd sänikonkordansijd kielâoopâid já eres raavâkiirjijd táárbu mield sehe taan tutkâmušâst kreikâkielâsâš teevstâ mii lii lamaš vuolgâtekstân já mii kiävttoo valauv almolávt ráámmátjurgâlusâi uáivikälden kávnoo ovdâmerkkân tieđâlijn almostitmijn editio teikkâ editio lovvoost oovdânpuávtám jieččân tutkâmušân čonnâseijee jurgâlemtutkâmuš já jurgâlemteoriaid sehe suomâkielâsâš anarâškielâsâš já almolubbooht sämikielâsâš ráámmátjurgâlmân kyeskee oovdeb tutkâmuš já historjá puáhtá jyehiđ oosijd maaŋgânáálá mield tot juáhás kyevti uásán vuáđututkâmuššân já heiviittum tutkâmuššân moin vuáđututkâmuš juáhás teoreetlâš já empiirisâš tutkâmuššân mield teoreetlii tutkâmušân kuleh jurgâlemteoriah já empiirisâš tutkâmušân vuod jurgâlemtutkâmuš mii vuáđuduvá kielâpaarâi viärdádâlmân kieđâvušâm tagarijd moh čonnâseh muu tutkâmušân dynaamisâš ekvivalens relevansteoria funktionaallâš skoposteoria sehe skoposteorian kullee loojaalvuotâ peht kiddiim huámášume eromâšávt empiirisâš tutkâmusân ađai jurgâlmij ekvivalens tutkâmân jurgâlemvaastâohtâvuođâi viärdádâlmân já jurgâlusâi árvuštâlmân já prinsiipeh jurgâlemteoriai šoddâm jurgâlusah juáhhojii kuulmâ juávkun jurgâlemtäävi uáinust rijjâmielâsâš mielivaltainen jurgâlus formaallávt västideijee ađai sänitärhis jurgâlus já semantlávt västideijee ađai rijjâ jurgâlus jurgâlusssân annoo jurgâlus mon peht jurgâleijee saatij lasettiđ kyeđđiđ meddâl teikkâ mutteđ maidnii siskáldâsâid jurgâlusah lijjii táváliih čaabâkirjálâšvuođâ jurgâlmist aalgâ räi ekvivalens ađai vaastâvuotâ jurgâlusâst meerhâš tom et jurgâlus västid vuolgâteevstâ hámálávt ađai lii sänitärhis jurgâlus mii nuávdit iärásij lasseen vuolgâteevstâ sänioornig ja ceelhâopâlijd ráhtusijd jurgâlemtääpi lii kevttum ennuv ovdâmerkkân ráámmátteevstâi jurgâlmist kevttum tääpi jurgâlmist lii lamaš meiddei rijjâ ađai semantlávt västideijee jurgâlus mii meerhâš tom et vuolgâteevstâ äššisiskáldâs oovdânpáhtoo puátukiellân ton luándulij vuovij já haamij mield eidusâš jurgâlemteoriah lijjii lingvistliih já šoddii almolâš kielâtiettuu ovdánem já jurgâlustáárbui lasanem mieldi kielâtiettust iberdui kielâi verdidem vuáđuld et kielâi iäruh tiättojeh tast magarijn vuovijn toh olgospyehtih merhâšuumijd maht säänih kuálustuvvojeh celkkust celkkui ceelhân já maid lii pággu olgospyehtiđ jieškote-uv kielâst jurgâlemteoriah vuáđuduvvii toos et jieškote-uv kielâst kielân siämmáá äššisiskáldâs puáhtá oovdânpyehtiđ jieškote-uvlágán vuovijn teoriai uáinust šiev jurgâlus sirdá vuolgâteevstâ merhâšume ađai tot västid vuolgâteevstâ semantlávt semantlâš ekvivalens lingvistliih teoriah kovvejeh teoria häämist tom maid ovdil kočodii rijjâ jurgâlmân jurgâlemteoriah láá ain-uv anoliih ovdâmerkkân jurgâlemčuolmâi čuávdimist ekvivalens šoddii vuossâmuuh kommunikatiivliih jurgâlemteoriah moin vuosmužžân já tobdosumosin lâi hammim dynaamisâš ekvivalens teoria jurgâlemteoriah vuáđuduvveh viestâdemteoriaid mii meerhâš tom et jurgâlusâst viestâ ađai saahâ sirdoo vuolgâkielâsâš vuolgâtteijest puátukielâsâš vuástáväldei lâi lingvist kote ráámmátservipargostis kuáhtái távjá jieškote-uvlágán jurgâlemčuolmâid ko ráámmátteevstah jurgâluvvojii algâaalmugij kieláid formaallâš ekvivalens teoria nuávditmáin iäge kulttuurliih iäruh valdum vuotân várás ovdedij jieijâs dynaamisâš ekvivalens teoria moos vuáđuduvá meid suomâkielâsâš ive kirkkoráámmát ekvivalens vuáđujurduu mield jurgâlus kalga leđe iberdettee já vaikutteijee lii vuolgâteevstâ ekvivalent jis tot vaaikut toin naalijn et puátukielâsâš viestâ vuástáväldee reaktioh láá siämmáálágáneh ko vuolgâkielâsâš vuástáväldee reaktioh várás jurgâlusâst ferttee kevttiđ luándulâš puátukielâ já valjiđ aldemus luándulijd jurgâlemvastuid nuuvt et jurgâlus ij oroččii jurgâlussân ekvivalens olášutmist puáhtá spiekâstiđ vuolgâkielâ häämist já ubâ merhâšuumeest-uv vâi jurgâlus puohtuuččij aldeláá vuástáväldee jieijâs kulttuur teoria lii kevttum ennuv ráámmátjurgâlmist veik lii-uv meid árvustâllum eres lasseen tondiet et jurgâlus oskolâšvuotâ algâteekstân ij lah tiäduttum já et vuástáväldei reaktioid lii vaigâd tâi ubâ máhđuttem mittediđ jurgâlemteoriah ekvivalens teoria vuáđuld ovdeduvvii funktionaallâš jurgâlemteoriah moh sulâstiteh tom já láá meiddei kommunikatiivliih še kočoškuođij jieijâs teoria funktionaallâžžân mii lii tovâttâm mottoomlágán siähánem nomâttâsâin já siskáldâsâin ekvivalens teoriain tiäduttuvvoo vuolgâteevstâ já jurgâlus funktio ađai kiävttutárguttâs mii kolgâččij leđe jurgâlusâst siämmáásullâsâš ko vuolgâteevstâst jurgâlemteoriai juávkun kulá meid ovdedem relevansteoria mii vuáđuduvá viestâdem relevansteorian tiäduttuvvojeh viestâ vuástáväldee kognitiivlâš piirâs já tot maggaar informaatio sun áppád väldiđ vuástá já iberdiđ jieijâs tuávááštiäđui já nabdemij vuáđuld mield jurgâlus lii luhostum jis tot sulâstit vuolgâteevstâ toin oosijn moh láá relevantliih vuástáväldei kognitiivlâš pirrâsist suu táárbui tááhust já puátuteevstâ vuástáväldei kognitiivliih pirrâseh sättih spiekâstiđ viehâ čuuvtij-uv koskânis kulttuurlij iärui keežild mii meerhâš tom et vuástáväldei kooskâst lii kontekstuaallâš ävži äävži tiet vuástáväldee sáttá iberdiđ jurgâlus viestâ eresnáálá ko vuolgâteevstâst lii tárguttum äävžih láá maŋgii ráámmátjurgâlemčuolmâi tuáváážist aavžijd puáhtá čuávdiđ maaŋgânáálá ovdâmerkkân eksplisistmáin ađai teevstâ implisiitlii merhâšume olgospyehtimáin ja oovdânpuovtijn jieijâs skoposteoria mii lii kommunikatiivlâš já funktionaallâš lii finnim noomâs kreikâkielâ säänist skopos mii meerhâš monniilágán tooimâi tárguttâs tâi ulme kuávdâšsaajeest lii jurgâlemtooimâ já jurgâlus skopos ađai toi tárguttâs mield šiev jurgâlus lii adekvaatlâš ađai olášut jiejâs skopos mii táárgut jiešalnees jurgâlus jieijâs funktio olášuttem olášuttem luhostuumist annoo tehálâžžân maht jurgâlus västid vuástáväldei táárbuid já tuáimá puátukielâsâš siärváduvvâst jurgâlempargo strategia já olášuttemvyevih väljejuvvojeh ton mield mii lii jurgâlus várás meridum skopos sáttá leđe ovdâmerkkân jurgâliđ dynaamisâš ekvivalens mield teikkâ sänitárkká já ovdâmerkkân jugâlmist jieškote-uv ráámmátkiirjijn sáttá leđe jieijâs sierâlágán skoposeh skoposan kuleh maŋgâ ulmeh moin lii tehálâšvuotâoornig koskânis skopos sáttá leđe siämmáš teikkâ čuuvtij-uv ereslágán ko vuolgâteevstâ ulme skoposân ađai uulmán vaaigut meid tot maggaar vuástáväldeejuávkun jurgâlus lii uáivildum já tondiet vuástáväldeejuávkku kalga leđe tiäđust skopos miäruštâldijn meriduvvoo jurgâlusân táválávt toimânadelem ohtâvuođâst ađâi toimânadeleijee kuástideijee teikkâ jurgâleijee jieš meerrid jurgâlus tárguttâs já ulme tom maŋa jurgâleijee meerrid moin naalijn ja magarijn vuovijn sun olášut jurgâlempargo lii oovdânpuáhtám skoposteorian tuáváduv loojaalvuođâ meerhâš tom et veik skoposteoria mield jurgâlus ulme sáttá spiekâstuđ vuolgâteevstâ ulmeest já jurgâlus ulme lii tehálub ko jurgâlemvyevih ubâ ton räi et tárguttâs passoot vuovijd jurgâleijest lii oovdâsvástádâs puoh uásipeelij kuáttá ij uážu pääcciđ puástu uáivilân ovdâmerkkân tast maggaar ohtâvuotâ jurgâlusâst lii vuolgâteekstân kuáská sehe jurgâlus vuástáväldeid jurgâlempargo toimânadeleijeid ete vuolgâteevstâ algâalgâlijd čälleid kiäid puohháid jurgâleijee kalga leđe loojaallâš pargostis já jurgâlus árvuštâllâm jurgâlemtutkâmušâst tutkâmvyevih väljejuvvojeh ton mield maggaar lii tutkâmuš čuosâttâh uáinu já teoreetlâš vuolgâsaje ekvivalens puáhtá tutkâđ viärdâdâlmáin jurgâlus ton vuolgâteekstân puáhtá leđe jo-uv vuolgâtekstâvuálgusâš teikkâ jurgâlusvuálgusâš tutkâmušâst puáhtá tutkâđ magarijd jurgâlemvastuid finnejeh ovdâmerkkân vuolgâteevstâ tiätu kielâopâlij kategoria säänih tutkâmuš vuod jottáá jurgâlus analyysist mast puáhtá selvâttiđ ovdâmerkkân jurgâleminterferens ađai vuolgâkielâ vaikuttâsâid jurgâlus kielân jiešvuođâi já toi ovdâstem kulttuurij ereslágánvuođâ tiet säänist sáánán jurgâlem pyevtit tuš uáli harvii jurgâlus mii lii tego vuolgâteevstâ speeijâlkove sehe häämi ete siskáldâs absoluutlâš vaastâvuotâ já ton lasseen vala luándulâš puátukielâ ereslágán ráhtusij sehe saanij ja olgospuohtimij epitärhis vaastâvuođâi keežild tiäđu tâi saavâ sirdem vuolgâkielâst puátukielân toovât hämimolsomijd smavvâ epitärhisvuođâid já spiekâstuvvee ceelhâopâlijd čuávdusijd jurgâlmist lii kavnâđ vuolgâkielâsâš teekstân rievtis já hiäivulijd puátukielâsâš jurgâlemvastuid lii puátukielâ sääni tâi olgospyehtim mii lii kevttum tâi puávtáččij kevttuđ tiätuteevstâst vaastân vuolgâkielâ sáánán tâi olgospyehtimân puáhtá leđe šiev koskâkiärdásâš hyenes teikkâ meid puástu vaastâ tiätusáánán teikkâ olgospyehtimân sáttá meid leđe šiev oovtâ uáinust mutâ vuod hyeni nube uáinust ocá jurgâlemvastuid kielâ ohtâduvváid moin láá merhâšumeh ohtâduvvah láá hierarkiast koskânis nuuvt et paajeeb ohtâdâh ain tuálá sistees vyeleeb ohtâduvvâid láá čuávuvááh vuoluubeln pajaskulij morfeem sääni iäđus ceelhâ eđâldâh tekstâpaje já oles tekstâ nuubán jurgâldijn sáttá leđe máhđulâš kavnâđ jurgâlemvastuid meiddei morfeemtääsist meerhâš tom et vuolgâkielâ morfeemáid kavnojeh vaastân puátukielâ västideijee morfeemeh nuuvt et jurgâlus kielâ lii luándulâš puátukielâ ij lah táválâš kavnâđ jurgâlemvastuid ain siämmáá hierarkiatääsist nuuvt et puátukielâst ij oinuuččii vuolgâkielâ interferens ađai vaiguttâs puátukielâ olgoháámán iärut morfeemtääsi jurgâlusâin sänisánásâš já puustâvlâš jurgâlusâid sanasanainen ađai säänist sáánán jurgâlusâst viggâmuššân lii kavnâđ jurgâlemvastuid sänitääsist mutâ morfeemtääsi vastuid-uv lii máhđulâš kavnâđ jurgâlusâst lii interferensvaarâ tastko ulmen ij lah mutteđ jurgâlus teevstâ puátukielâ kielâoopâ vátámusâi mield kirjaimellinen ađai sänimiäldásâš sananmukainen jurgâlus vuod váldá vuotân puátukielâ kielâopâlii ráhtus mutâ tot lii alda sänisánásii jurgâlus sänirááju tááhust jurgâlus hiäjuvuottân lii metaforisâš ađai koválii merhâšume jurgâlem vaigâdvuođah tastko vuolgâsaijeen láá ovtâskâs saanij já morfeemij jurgâlem noomât njyebžilis jurgâlussân taggaar jurgâlus mast tekstâ jurgâluvvoo nuuvt tárkká ko máhđulâš nuuvt rijjâ ko lii taarbâšlâš meerhâš tom et vuolgâsajasávt jurgâleijee ocá jurgâlemvastuid morfeem- já sänitääsist mutâ spiekâst vuolgâteevstâ čuávdusijn tállân já siämmást tuše talle ko hámálávt täärhib jurgâlusâst šodâččij puátukielâ tááhust tuhhiimettum kielâoopâ merhâšume teikkâ stiijlâ tááhust árvuštâllâm kvaliteet árvuštâlmist vuolgâsaijeen lává vuolgâtekstâ já jurgâlus moi kielâamnâs totkoo lingvistlávt viärdádâlmáin váldojeh vuotân kielâ häämi merhâšume já pragmaatliih ohtâvuođah kvaliteet suogârdalloo neelji uáinust kielâopâlii ráhtus kielâ variaatio merhâšume já pragmaatlii uáinust ráhtusij tááhust totkoo kuás jurgâleijee lii nuávdittâm ráhtus já kuáš vuod spiekâstâm tast ráhtus nuávdittem peht kalga kiddiđ huámášume toos vuáttoo-uvks teevstâst interferens mii meerhâš tom et vuolgâteevstâ myenster lii nuávdittum liijkás uárjálávt peht vist teháláš tiätu lii tot mon keežild spiekâstem lii tábáhtum páágust vâi sujâittáá variaatioi kevttim molsâšuvá eres lasseen aaigij eennâmtieđâlâš sajaduv teikkâ teevstâ funktio mield variaatio tááhust kalga miäruštâllâđ stijlâtiijpâid almoskielâ sárnumkielâ kirjekielâ já eennâmtiedâlijd dialektijd ađai kuávlukielâid sehe sierâlágán ucceeb sosiolekti idiolekti teknolekti minilekti sáttá molsâšuđ meid ääigi mield ađai tekstâ sáttá leđe puáris teikkâ čaallum puárissiähá kiellân sirdášum tááhust kalga árvuštâlmist kiddiđ huámášume lasâttâssáid meddâlkyeddimáid merhâšumeivnijd epitärhisvuođáid já eidusâš feiláid sättih leđe eidusiih semantliih lasâttâsah kuás jurgâlusân lasettuvvoo miinii lasemerhâšuumijd tâi eksplisiittistem kuás jurgâlusâst olgospuáhtoo teevstâ implisiitlávt sistannee merhâšume vuod láá jo-uv semantliih kuás kuáđđoo meddâl teevstâ siskáldem merhâšume teikkâ implisiittistem kuás teevstâst olgospuohtum merhâšume vuáttoo jurgâlusâst jiešmeidlist sanijttáá já epitärhisvuođah sättih tovâttiđ puástuibárdâsâid puástuassosiaatioid teikkâ mudoi jođettiđ lohheid puástu-uáivilân sáttá keevvâđ jis väljejum jurgâlemvaastâ lii liijkás maŋgâtulkkusâš sääni pajevaastâ teikkâ jis ton merhâšumeivne ij soovâ ceelhâohtâvuotân feeilah-uv vuáttojeh ain motomin uáinu tááhust suogârduvvoo olášuveh-uv jurgâlusân meridum ulmeh ja funktioh puátukielâst viekkiistâllojeh sehe ovtâskâs jurgâlemčuávduseh ete jurgâlus ubâlâsvuottân tarkkuumist suogârduvvoo ovdâmerkkân maht jurgâlus dynaamisâš vaastâvuotâ lii luhostum já maggaar tieđâlâš teikkâ esteetlâš taaiđâlâš teikkâ miinii eres áárvuid jurgâlusâst lii čuávdusij tarkkuumist vuod váldojeh vuotân vuolgâteevstâ já jurgâlus koskâsâš iäruh nube tááhust toi kulttuur- tiätu- äigi- já čuovviittâspirrâduvvâin já nube tááhust iäruh toi kielâpirrâduvvâin já jurgâlus koskâsâš kulttuur- tiätu- äigi- já čuovviittâspirrâduvvâi iärui keežild lii maŋgii taarbâšlâš helppiđ älkkeedittiđ vuástáväldei iberdem árvuštâlmist suogârdâlloo maht jurgâlus teevstâ sistanneem informaatio lii vuáhádittum heiviittum sopeutettu tievâsmittum teikkâ nubásmittum muokattu vâi uđđâ lohheeh puávtáččii iberdiđ jurgâlus siskáldâs puáhtá tarkkuđ sierâlágán jurgâleijee rähtim ovtâškâs čuávdusijd semantlâš lasattâsâid já meddâlkyeđđimijd sehe nubástusâid teikkâ tom maht omâs noomâi mitoi lágádâsâi jna kieđâvuššâm lii luhostum jurgâlusâst já láá-uv toh systemaatlávt jurgâlum já jurgâlus kielâpirrâduvvah ađai toi kielâkevttimnjuolgâdusah já täävih spiekâsteh maŋgii nubijnis olgospyehtimijd ij jyehi tove pyevti jurgâliđ tagarin veikkâ toh iä liččiigin lamaš puástud kielâopâlii ráhtus peeleest tastko jyehi kielâst láá jieijâsmuđusiih ettâmvyevih já olgospyehtimeh jieškote-uv aššijd uv kielâin kiävttojeh meiddei jiejâslágán kollokaatioh ađai kyevti tâi eenâb sääni ovtâstumeh mii meerhâš tom et tiätu sääni ohtâvuotân suápá suápih tuše tiätu sääni säänih kiäččoo meid maht jurgâleijee lii luhostum jurgâliđ metaforijd čuávdiđ idiomaatlijd teikkâ fraseoloogilijd čuolmâid teikkâ kevttiđ koskâmeerhâid puátukielâ njuolgâdusâi mield jurgâlem já toos kyeskee tutkâmuš kalga leđe viggâmuššân et jurgâleijee jurgâl jieijâs pyereest mättim kielâst jieijâs eenikielân jurgâlusah šaddeh eenikielâlii teikkâ kyevtkielâlii jurgâleijee pargo puáđusin toin iävttoin et eereeb iärásij jiešvuođâi já tááiđui sun haaldâš puátukielâ maŋgânáálá pyereest jurgâlus ferttee kuittâg rähtiđ eenikielâst máttááttâllum kielân teikkâ viärrááb tiileest máttááttâllum kielâst nube máttááttâllum kielân tastko tot lii sáttám leđe áinoo máhđulâšvuotâ finniđ ráámmátteevstâid tiätukielân ovdâmerkkân kirhoi vuolgâttâspargoost vuod jurgâlus vuolgâtekstân ij pyevti kevttiđ algâkielâ ovdâmerkkân jis vuolgâtekstâ lii čaallum monnii čuosâttâhkielâ pirrâduvvâst uccáá tiettum kiellân já kuohtuid kielâid mättee jurgâleijeeh váiluh tiileest sáttá leđe taarbâšlâš jurgâliđ teevstâ monnii váldukielân rahtum jurgâlusâst peht taggaar čuávdus lii lamaš táválâš ovdil mutâ uđđâsub tábáhtusah-uv láá peht ovdâmerkkân čäällim lii jurgâlum tárukielân ruotâkielâ jurgâlus peht láá tääl joođoost suullân ráámmátjurgâlemhaahâd moin suullân projektist jurgâlem tábáhtuvâ koskâkielâ peht lii tot et iä lah resurseh škovliđ jurgâleijeid jurgâliđ algâkielâst a mield tááláá ääigi ráámmátjurgâlempargoost prinsiipin lii et jurgâleijen pyehtih toimâđ tuše eenikielâliih mutâ vala jurgâlusâi čuosâttâhkielâ lâi jurgâleijeid máttááttâllum kielâ ive asâttum ráámmátjurgâlemkomitea čällee ciälkká et ive suomâkielâsâš jurgâlmist lâi prinsiipin dynaamisâš ekvivalens ađai vaastâvuotâ veik ráámmátjurgâlemkomitea ij tom njuolgist olgospuáhtámgin maainâš et komitea oonij pyerrin kieđâvuššâđ ráámmátteevstâ merhâšumeráhtus peht já viggâđ olgospyehtiđ ton sisanneem informaatio nuuvt luándulii suomâkiellân ko máhđulâš maainâš meiddei et ráámmátjurgâlemkomitea meridij kyeđđiđ säänist sáánán jurgâlem já sänikonkordans já et puáttee jurgâlus viggâ sirdeđ siämmáá informaatio já tobdosiskáldâs ko algâtekstâ lasseen komitea meridij viggâđ jurgâliđ teologisâš sierânâssaanijd nuuvt systemaatlávt ko máhđulâš mon keežild ovdâmerkkân sääni vanhurskesvuotâ lii siäilum kiirjijn muštâl meid já ovdedem funktionaallâš vaastâvuođâst já tekstâtiijppáid jyehimist moi vuáđuld váldojii vuotân ráámmátteevstâi jieškote-uvlágán tekstâtiijpah já toi stiijlâi sirdášum lii tutkâm metafora muáđuh sirdášum suomâkielâsâš ráámmátjurgâlusáid kieđâvuš náguskirjees laiđiittâsuásist tuáváá já jurgâlemteoriaid sehe prinsiipijd oovdânpuáhtá et ráámmátjurgâlemkomitea ij váldám pele jurgâlemteoriain mudoi ko ton verd et sänitärhisvuođâst luáppoo já jurgâlusâst šadda algâteevstâ siskálduv já stiijlâ nuávdittittee tááláákielâsâš jurgâlus jurgâlmist kiävttojii viärdádâllâmamnâšin jieskote-uv kielâsâš uđđâsub ráámmátjurgâlusah moh lijjii väljejum eres lasseen toi jurgâlemteoreetlii tuávváá mield mield tehálumosin tain lâi ruotâkielâsâš jurgâlus mon testament valmâštui mield vuod valmâštum tárukielâsâš ráámmátjurgâlus lâi kuávdášsaajeest čuujoosjurgâlussân maainâš meid et ive tárukielâsâš jurgâlus uđâsmittui já et lâi pargo vyelni jo uđđâ jurgâlus tárukielân mii almostui nyeste bibeloversettelsene til ráámmátjurgâlusah láá tutkum mottoom verd mutâ sämikielâsâš ráámmátjurgâlusah iä oro tutkum ennustgin pelni tagareh tutkâmusâh iä lah rahtum jiemge kavnam oovtâgin eres tave-enâmijn ráhtum tutkâmuš já sämikielâsâš ráámmátteevstâi historjást ráámmátteevstah suomâkielâsâš teddilum kirje lâi aapiskirje mii sulâstitij ton ääigi katekismusijd historjá álgá ive almostum testameentist lâi jurgâlâm jieijâs saanij mield uásild kreika- läättin- säksi- já ruotâkielâsâš ráámmátteevstâi vuáđuld jurgâlij meid niäljádâs testameentist eereeb iärásij psalttar mutâ pargo paasij koskân ruttâvänivuođâ tiet suomâkielâsâš oles almostui eskin lii vaiguttâm suomâkielâ kirjekielâ ovdánmân eenâb ko mihheen eres ovtâskâs kiirjijd šoodâi kyevti jurgâlemkomitea já neljilov ive pargo puáđusin já vuáđudui jurgâlem tevstâid moh lijjii tivodum já uđâsmittum ton várás maŋa almostuvvii kielâlávt tivodum teddilmeh iivij já almostum tivodii meid jurgâlemfeeilâid almostum pisoi virgálâš jurgâlussân ain ive räi tastko kielâäššitobdeeh iä tuhhiittâm almostum kielâlávt pyeredum tâi uddâsist jurgâlum ráámmátteevstâid asâttui virgálâš ráámmátjurgâlemkomitea valmâštâllâđ uđđâ jurgâlem ij tom kuittâg tuhhiittâm peic asâttij oppeet uđđâ komitea mon jurgâlusiävtuttâs testament uásild tuhhiittui koskâpuddâsávt já lopâlávt tivodum häämist eskin tom maŋa ko testament lâi tuhhiittum lii ettum et tot lâi puárásmâm jo šoddâdijn tastko jurgâlemkomiteast vuoitij arkaaisâš kielâ kannatteijee sunde puárissiähá kielâ tiet já nube tááhust ráámmáttutkâmuš ovdânem tiet šoodâi tárbu uđđâ ráámmátjurgâlmân asâttum uđđâ jurgâlemkomitea njuolgâdussân lâi velttiđ arkaaisâš ettâmvuovijd já eromâš ráámmátkielâ tuhhiittum kirkkoráámmát jurgâlui iivij ráámmátteevstah sämikielâsâš teddilum kirjeh almostuvvii aalgâst ráámmátteevstâid sistees toollâm kirje lâi salmâ- já messukirje mii almostui ive vuod almostui tuárnussämikielân kirkkokietâkirje mii sistoonij eres lasseen ráámmátteevstâid já katekismus ive keččin teddilui siämmáá kirje umesämikiellân almostui umesämikiellân testament ive já oles ive vuossâmuu sämikielâsâš oles testament uási teddilui meid sierâ já olgoenâmij ráámmátseervi ruttâdmáin já foollui sämmiláid lasseen já sämmilijn lâi vaigâd iberdiđ maadâsämikielâ mutâ lii ton mielâst et sämmilijn vaigâdvuottân lâi tot et tuše häärvis sämmilijn maatij luuhâđ almostui testament eskin ive mield maaŋgah vuolgâttâssärnideijeeh já paapah jurgâlii ennuv katekismusijd ráámmátoosijd já eres-uv vuoiŋâlijd kiirjijd tavesämikielân mutâ toin tuše muáddi katekismus teddiluvvojii puoh teddilhánnáá pááccám kietâčalluuh láá lappum almostuvvii vuossâmuuh jurgâlum já teddilum tavekielâsâš ráámmáátteevstah já ive almostui testament testament tekstâ revisistui já teddilui já testament jurgâlempargo algâttui lâi vuossâmuš kerdi ko jurgâleijen toomâi eenikielâlâš sämmilâš testament jurgâlus valmâštui jo muttâ ruttâdemvaigâdvuođâi tiet oles almostui eskin tot-uv vala revisistem maŋa tastko ovdebááh jurgâlusah vuáđuduvvii puárásub ráámmátversion já toid halijdii tärhistiđ uđđâ tárukielâlij vuáđuld almostum sämikielâsâš ráámmátteevstah lijjii muáddi lovo evaŋgeliumist já evaŋgeliumkirje moh lijjii jurgâlum kuávlu tavesämikielân lasseen jurgâluvvii aapiskirjeh já katekismuseh já eres vuoiŋâliih kirjeh iänááš tavesämikielân toimii já paapah já kirkkohiäráh vuod jurgâlui já almostui kyrillisâš ortografiain evaŋgelium ive pelduvvái kieldâsämikiellân já pelduvvái äkkilsämikiellân já ive nuorttâlâškiellân almostum ráámmátteevstâi jurgâlusâi juávhust vuosmuuh oroh lemin anarâškielân jurgâlum já mield almostittum kirjálâšvuotâ viermisijđo moid pele käldeeh iä tuubdâ almostui evaŋgelium mield vuod almostui maadâsämikiellân evaŋgelium mield mii jurgâlui kreikakielâst almostui anarâškiellân mield ive já iivij ráámmátuásih já pitáh moh siskálduvvii toimâttâsâi kiirján já almostittum kirjálâšvuotâ viermisijđo kirkkokäsikirjojen taustaa viermisijđo já ráámmátseervij ohtsâšpargon jurgâlui tavekielâsâš testament mii almostui já já ráámmátseervij ohtsâšpargon šoodâi almostum juulevsämikielâsâš testament oversettelser viermisijđo almostum testament lâi vuossâmuš puáđus já ráámmátseervij ohtsâš ráámmátjurgâlemprojektitst lii algâttum já iänáás oosijn rahtum mutâ uásipele pargon lii lamaš jurgâliđ vuossâmuu kuálmâdâs testameentist mii koolgâi valmâštuđ ive jurgâlemprojektist vuáđđun lii lamaš idiomaatlávt jurgâlum tárukielâsâš almostum já revisistum ráámmátjurgâlus mon lasseen išeniävvun láá kevttum suomâkielâsâš ive kirkkoráámmát já ive tavekielâsâš ráámmáttekstâ tavesämikielâsâš testâment jurgâlem tábáhtui tárukielâst tavekielân mii lâi jurgâleijee eenikielâ maŋa jurgâlusah tärhistuvvojii sehe teologisávt vuolgâteevstâ vuáđuld ete kielâlávt sämikielâ uáinust lává toimâm teologisâš äššitobdee já eenikielâlâš sämikielâ äššitobdee ulmen lii lamaš idiomaatlâš jurgâlus mast kiävttoo luándulâš njyebžilis já modern sämikielâ mutâ lii almostum ijge maht käldee iätä iätá et teologisâš tärhistem tábáhtuvá vuolgâ- ađai vuáđuteevstâ vuáđuld mutâ epičielgâsin páácá kuábbáá vuolgâteevstâ sun uáivild tárukielâsâš vâi kreikakielâsâš vuolgâteevstâ kuittâg čiälgá et sun uáivild kreikakielâsâš algâteevstâ jurgâlmist váldojeh vuotân puáris jurgâlus teermah já ettâmvyevih olgospyehtimeh nuuvt ennuv ko peri máhđulâš lii jiešalneeš ton mielâst et uđđâ tavesämikielâsâš ráámmátjurgâlus puáhtá nabdeđ jurgâlussân kreikakielâst ton vuáđuld et tavesämikielâsâš jurgâlus tekstâ lii nuuvt vuáđulávt tärhistum kreikâkielâsâš algâteevstâst om en norsk algâpelni tavekielâsâš testament jurgâlem lii vala koskân já ive testament tekstâ lii tärhistemvyelni testament tekstâ tärhistuvvoo já uđâsmittoo suomâkielâlii ive testament vuáđuld nuuvt et jurgâlus tivvoo tárukielâ vaiguttâsâin testament tekstâ tivvoo puustavlii suundán já nube tááhust oovtâlub suundán testament jurgâlussáin testament tekstâ lii jurgâlum iänááš tárukielâsâš ive jurgâlus vuáđuld mutâ suomâ pele pargojuávkku lii porgâm jurgâlempargo suomâkielâsâš ive testament vuáđuld pele jurgâleijeeh vuod kevtiškuottii vuáđđun uđđâsumos tárukielâsâš lii et tavekielâsâš oles almostuvá ive b ive jurgâlum ráámmátteevstah kirjekielâ já čaallum kielâ algân puáhtá anneeđ säksikiellân čäällim tutkâmuš den mii almostui ive tutkâmušâst láá almostum meiddei vuossâmuuh anarâškielân jurgâlum ráámmátteevstah testament sivnedemmaainâs já evaŋgelium värisärni moi jurgâleijee ij lah tiäđust čaalâ lâi kuittâg kielâtieđâlâš vuáđututkâmuš mii tuálá sistees jienâdâh- já sujâttemopâlijd oosijd sehe luovâs celkkuid jurgâlusâidisguin já sänilisto a motomeh anarâškielâsâš ráámmátteevstâ pitáh almostuvvii katekismusist mii olgosadelui kiela aapis kirje uássin lâi jurgâlâm kielâmiäštárijnis tallaš kappallâš kii čođâlditij anarâškielâ uápuid ive vuosmužžân maailmist já finnij tuođâstus professor lâi vuossâmuš anarâškielâsâš kirje mii lâi uáivildum táválâš ulmui várás kevttui eres lasseen oppâkirjen kiärduškovlâst b maŋa almostui vala ive kirkkohiärä čäällim språkprof med ordregister mii oonij sistees anarâškielâ kielâoopâ kielâčáittusijd já sänilisto sehe lahtosin pajasčäällim anarâšâi mainâsijd sagor tutkâmuš vuáđuld máttááttâlâi anarâškielâ meid puáttee kirkkohiärrá kote čođâlditij anarâškielâ tutkos ollâopâttuvvâst loppâkeččin toimâdijnis sun jurgâlij kielâmiäštárijdiskuin já historjá moh vuáđuduvvii ráámmáttevstáid já onnii sistees ráámmátlii sänirááju c lâi merhâšittee rooli jurgâlmij lääččimist sehe anarâškielâlij ete tavekielâlij teevstâi jurgâlempargoost ive ääigi almostum maŋa almostuvvii tuše kulmâ anarâškielâ kyeskee kirje moin ohtâ lâi säksikielân čäällim nuurrum mainâsijn kansantietoutta já kuálmád vuoiŋâlâš kirjááš tun lasseen almostuvvii anarâškielâsâš calluuh äigipajeloostâin iänááš looštâst ráámmátjurgâlempargo algâttui eskin kuás maailmvijđosâš kiddiistume ucceeblovokieláid vaikuttij meid sämikielâi tiilán anarâškielâsâš kirjálâšvuođâ almostittem lassaanškuođij kuuloold já anarâškielâ kevttim iällááškuodij almostittum kirjálâšvuotâ viermisijđo jurgâlem vuossâmuš kirje almostui já ruáváást jurgâlem mield vuod vuossâmuš kirje lii jurgâlum suomâkielâsâš testament jurgâlmist testamentti nykysuomeksi mield vuod vuáđuduvá čielgâsávt iivij kirkkoráámmát teekstân maŋa jurgâlum ráámmátteevstah jurgâlem anarâškielân jotkui mutâ taan tove uđđâ uáinust ovdâskulij anarâškielâsâš ráámmátteevstah jurgâluvvojii ive uđđâ suomâkielâsâš kirkkoráámmát teevstâi vuáđuld láá ain jurgâlum iänááš suomâkielâst iäge ráámmátteevstâi algâkielâin tastko iä lah lamaš äššitobdeeh kiäst ličij sehe anarâškielâ ete kreika- teikkâ hepreakielâtáiđu jurgâlem mield almostui sierâ olgosadelussân já almostui mii tuálá sistees evaŋgelâš- luteerlâš kirho vuosmuu ihekeerdi evaŋgeliumteesvtâid eres lasseen pittáid evaŋgeliumist pitáh kávnojeh meid almostum toimâttâsâi kirjeest moos siskálduveh sierâlágán pitáh sehe ete testameentist toin láá mottoom verd heiviittum häämist siämmáánáálá ko ive almostum jurgâlem teevstâin-uv láá tagareh oovtâ teikkâ muádi veerstâ kukkosâš pitáh moid lii tarbâšâm čielgâsvuođâ tiet lasettiđ monnii ovdebáá veerstâi sistanneem tiäđu juávkun puáhtá vala rekinistiđ almostum jurgâlem veik ton teevstah iä lahkin njuolgist mield lii jurgâlum suomâkielâsâš teevstâ vuáđuld mutâ išeniävvun láá kevttum puáris ive tavekielâsâš sehe motomeh eŋgâlâškielâsâš já hollandkielâsâš jurgâlusah tärhisteijen lii toimâm ruáváást já anarâškielâ lii tärhistâm máttáátteijee ráámmátteevstâi tárbu lii lasanâm sämmilij paapâ anarâškielâ tááiđu já teevstâi kirholii kiävtu lasanem mieldi evaŋgelâš-luteerlii kirho kirholâščuákkim mieđettij meriruuđâ anarâškielâsâš ráámmmátteevstâi jurgâlem várás lii tievâsmittiđ anarâškielâsâš evaŋgeliumkirje jurgâlus evankelis luterilainen kirkko jurgâlemproojeekt lii pieijum joton ive aalgâst já spiekâst ovdebáá jurgâlemprojektijn eres lasseen tast et jurgâlempargoost kiävttoo ráámmátjurgâlemohjelm siskáldâs puáhtá valjiđ já heiviittiđ pargo vyelni leijee proojeekt táárbui mield já ohjelm tuálá sistees meiddei sänikirjijd já sierâlágán tyejipiergâsijd kommentistem já tärhistem tábáhtuvá siämmáánáálá jurgâlemohjelmist mon áánsust máhđuliih feeilah iä peesâ nuuvt älkkeht lopalii teekstân jurgâldijn puáhtá väldiđ vuotân algateevstâ merhâšuumijd taggaar-uv jurgâleijee kii ij määti algâkielâ lovvoost mut čielgiim maht tutkâmvuálásâš teermah vuáttojeh já kiävttojeh testament kreikakielâsâš algâteevstâst já magarijd merhâšuumijd toh sättih finniđ mun lam ráhtám listo soojijn moin kreikakielâsâš teermah vuáttojeh kreikâkielâsâš testament algâteevstâst vuottumsoojij juávhust mun lam valjim tutkâmân tagarijd moin kávnoo anarâškielâsâš vuáđuld jurgâlum versio várás mun lam vistig hammim listo jurgâlum luuhâmpittáin já veerstâin tastko testament teevstâin tuše mield láá puoh veerstah jurgâlum vuáđuld pitáh já veerstah láá piäđgui evaŋgeliumkirjeuásist toimâttâsâi kirjeest já mun lam moonnâm čoođâ muu čokkim listoid já valjim tobbeen veerstâid moh kávnojeh ovdebáá listoost maŋa lam čielgim kreikakielâsâš teermâi merhâšuumijd já maht toh kiävttojeh kreikakielâsâš testament algâteevstâst lam valjim vuosmužžân testament kreikâ-suomâ sänikirje nubben testament kreikâ-säksi sänikirje kuálmádin testament kreikâ-säksi sänikirje já niäljádin já kreikâ-eŋgâlâs sänikirje sänikirje lii áinoo suomâkielâsâš testament sänikirje já sänikirjeh kávnojeh meiddei interneetist digitaallâš häämist já sänikirje lii vijđes kreikâ eŋgâlâs sänikirje mii kieđâvuš vijđáht tovláá kreikâkielâsâš kirjálâšvuođâ sänirááju puárásub teddilmeh kávnojeh meiddei digitaallâš häämist interneetist tuálá sistees puoh veerstâid moin vuáttoo termâ kreikakielâsâš testament algâteevstâst láá vuálásargum veerstah moin kávnoo anarâškielân ive maŋa rahtum jurgâlus láá merkkejum vuottumkeerdih sehe kreikakielâsâš ete anarâškielâsâš teevstâin kreikâkielâsâš algâteevstâst já anarâškielâsâš jurgâlusâin ive maŋa vuálásargum vuottumsajeh testament kreikakielâsâš algâteevstâst käldee ráammátjurgâlemohjelm já ive maŋa anarâškielân rahtum jurgâlusâin vuottumsajeh láá vuálásargum testament sänikiirjijn s v testament kreika suomâ sänikirje addel veerbâ aktiivháámán kulmâ vuáđumerhâšume kááijuđ piäluštiđ ovdâmerkkân vaarâst etitiileest tâi jämimist pelastaa vaarasta hädästä kuolemasta pyerediđ tiervâsin parantaa taudista já piäluštiđ tâi pestiđ s v oovdânpuáhtá siämmáásullâsâš merhâšuumijd veerbâ aktiivháámán kááijuđ tâi piäluštiđ vaarâst aus einer erretten testameentist vuosâsajasávt piäluštiđ tâi pestiđ vuoiŋâlâš pillášuumeest já nievrivuođâst sehe finniđ lonestim uástim pestim ađai šoddâđ piäluštum pestum s v lii já siämmáá uávilist veerbâ merhâšuumijn kááijuđ piäluštiđ tâi šeštiđ vaarâst erhalten bewahren in piäluštiđ tâi pestiđ puácuvuođâst erretten aus piäluštiđ majemuu tuámust já moraallii pillâšuumeest eskatologisâs já piäluštâshistorjálii kreika-eŋgâlâs sänikirje kieđâvuš saanijd viijđáht eeposijn arâkoskâääigi čallui räi s v sänikirjeest veerbâ aktiivhäämi finnee vuáđumerhâšume kááijuđ piäluštiđ anneeđ vuárhást tipteđ torvoost save keep moh juáháseh cuávuvávt ulmuin piäluštiđ jämimist vuárhást siäiluttiđ to keep safe preserve nuávdittiđ ovdâmerkkân laavâ to keep tuálá sistees puoh veerstâid moin vuáttoo termâ kreikakielâsâš testament algâteevstâst láá vuálásargum veerstah moin kávnoo anarâškielân ive maŋa rahtum jurgâlus láá merkkejum vuottumkeerdih sehe kreikakielâsâš ete anarâškielâsâš teevstâin kreikâkielâsâš algâteevstâst já anarâškielâsâš jurgâlusâin ive maŋa vuálásargum kreikâkielâsâš algâteevstâst já anarâškielâsâš jurgâlusâin ive maŋa vuálásargum vuottumsajeh testament kreikakielâsâš algâteevstâst käldee ráammátjurgâlemohjelm já ive maŋa anarâškielân rahtum jurgâlusâin vuottumsajeh láá vuálásargum s v testament kreika-suomâ sänikirje addel substantiivan käävci vuáđumerhâšummeed pieggâ tuuli vuoiŋâm vuoiŋâstem ađai vuoiŋâstâh hengitys henkäys jieggâ eellimvyeimi henki tai paha tâi tai jiegâ adaldâsah hengenlahjat jiečânâs huáđđon itsenäisenä s v še oovdânpuáhtá siämmáásullâsâš merhâšuumijd substantiiván jielâ vuoiŋâstâh jieggâ der der adeluvvojeh čuávuvááh tärhibeh merhâšumeh jielâ hijmâ pieggâ vyeimi die schaffende mii a oro b oro servikoddeest c vaaikut aalmug historjást d lii personifisistum e uáivild sierâlágán vaikuttemvuovijd f uáivild sierâ jiegâadalduvvâid teikkâ persovn kiäst immeellâš oro paas jiegâ vaikuttemvyeimi der huáđđooh kiäh moh áppádeh toimâđ mutâ iä lah čoonnum ruumâšlâšvuotân s v juáhá substantiiv merhâšume čiččâm manifestaatioh ađai tiettuumeh vuottuumeh ulmuu jiegâst der der im maailm jieggâ mii lii s v sänikirjeest substantiiv finnee kuttâ vuáđumerhâšume jielâ hijmâ pieggâ blast wind vuoiŋâstem tâi vuoiŋâstâh huáđđoo eŋgâl spiritual or immaterial being angel retoriikâst ceelhâ mii lii ettum tuálá sistees puoh veerstâid moin vuáttoo termâ kreikakielâsâš testament algâteevstâst láá vuálásargum toh veerstah moin kávnoo jurgâlus anarâškielân ive maŋa láá merkkejum vuottumkeerdih sehe kreikakielâsâš ete anarâškielâsâš teevstâin kreikâkielâsâš algâteevstâst já anarâškielâsâš jurgâlusâin ive maŋa vuálásargum kreikâkielâsâš algâteevstâst já anarâškielâsâš jurgâlusâin ive maŋa vuálásargum vuottumsajeh testament kreikakielâsâš algâteevstâst käldee ráammátjurgâlemohjelm já ive maŋa anarâškielân rahtum jurgâlusâin vuottumsajeh láá vuálásargum s v testament kreika-suomâ sänikirje addel veerbân kuttâ vuáđumerhâšume tevdiđ tievvâđ tâi tevduđ täyttää täyttyä tievvâđ ääigist tâi lohomeereest ajasta täyttyä olla kulunut toohâđ tâi šoddâđ tievâslâžžân tehdä tai tulla täydelliseksi finniđ valmašin tâi loopân čođâttiđ saattaa päätökseen päättää tevdiđ tâi olášuttiđ ovdâmerkkân miärádâs teikkâ táttum täyttää määräys tai pyyntö olášuđ olášuttiđ tevdiđ ovdâmerkkan čalluu tâi s v oovdânpuáhtá veerbâ vuáđumerhâšummeen erfüllen já čielgee taid čuávuvávt relatiivlávt tevdiđ maidnii moinnii tâi tievvâđ mito saje tâi lohomere b toohâđ tievâslâžžân merhâšume tâi siskáldâs etwas bringen ovdâmerkkân ennustâs tâi lopádâš e tevdiđ tâi olášuttiđ kiännii táttum teikkâ laavâ miärádâs s v lii já suullân siämmáá uávilist veerbâ merhâšuumijn tevdiđ tievâsin tevduđ tievvâđ anfüllen voll machen čuávuvávt a miinii soojijd tiävdoo spatiaallávt b kiinii tiävdoo tâi tiävá viärdádâskoválávt ovdâmerkkân vyeimist teikkâ jiešvuođâst toohâđ tievâsin tâi ollásin sessiistiđ olášuttiđ ovdâmerkkân a lohomere b äigipaje c vátámuš teikkâ táttum d ennustâs tâi lopádâs toohâđ šoddâđ tâi leđe tievâslâžžân tevdiđ táárbuid finniđ maidnii pargoid valmâšin tâi loopân s v sänikirjeest veerbâ finnee vuáđumerhâšume toohâđ tievâsin tâi tievâslâžžân to make full já toos čuávuvâš moinnii tievvâđ mastnii fill with sajehaamijttáá tevdiđ suomâkiellân miehittää pargovieváin ovdâmerkkân taampâ man ship šovâttiđ kasodiđ ovdâmerkkân saje mäksiđ ollásávt render pay in full tevdiđ táárbu supply it make it good tevdiđ olášuttiđ tuđâttiđ tâi finniđ valmâšin fulfill execute observe ovdâmerkkân laavâ táárbu ennustâs tevdiđ tievâsin ovdâmerkkân leškiđ liitán teikkâ tevdiđ maidnii spatiaallâs soojijd olášuttiđ intransitiivlávt juksáđ tievâslâš mito räi teikkâ šoddâđ tievâslâžžân mito tááhust comes in full ovdâmerkkân luodâ kukkodâh vyelilovoin lii jyehi teermâ puotâ vistig luvâttâllâm veerstâin moin vuáttoo tiätutermâ uáiná maggaar häämist termâ lii kreikâkielâsâš algâteevstâst suomâkielâsâš ive kirkkorámattist já anarâkielâsâš jurgâlusâst veerstâin láá kyehti anarâškielâsâš versio uási anarâškielâsâš veerstâin láá jurgâlem láá almostittum mield já toimâttâsâi kirjeest nubbe versio lii almostittum já taid lii jurgâlâm lává merkkejum veerstâi peht uánádâssâiguin já jis tot lii tarbâšum čielgâsvuođâ tiet mutâ puoh merkkiihánnáá veerstah láá jurgâlem uánádâsah láá čuávvooh ráámmátjurgâlmist kevttum kreikâkielâsâš algâtekstâ mii kávnoo tieđâlii editioin editioh já testamentum graece editioh kávnoo meiddei ráámmátjurgâlemohjelmist ive almostum suomâkielâsâš kirkkoráámmát tekstâ mield anarâškiellân jurgâlâm ive almostum anarâškielâsâš jurgâlâm ive almostum anarâškielâsâš toimâttâsâi kirje jurgâlâm suomâkielâsâš ive tuhhiittum katekismustekstâ mon vuossâmuš teddilem valmâštui ive ive almostum anarâškielâsâš jurgâlâm maŋa kávnoo tavlustâh kost kávnojeh anarâš jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já tot moin suomâkielâsâš saanijn toh láá jurgâlum sehe toi vuottumsajeh já mereh testament kiirjijn maŋa kávnojeh veerstâi ubbâteevstah kuulmâ kiellân vuáláluvvâi já veerstâ jurgâlus analyys kávnoo jieškote-uv ubbâ teevstâuási vyelni veerstâin motomij uásild lii kieđâvušsum ubâ veerstâ tekstâ já iärásij peht tuše uási veerstâst iänááš ton suujâst et tuše uási veerstâst lii jurgâlum lii analysistiđ já árvuštâllâđ tutkâmvuálásijd veerstâid kyevti uáinust vuosmužžân ton tááhust maht tiätu tutkâmušân väljejum teermah láá jurgâlum anarâškiellân já nubben ton tááhust maggaar anarâškielâsâš tekstâ lii suomâkielâst anarâskielân rahtum jurgâlussân ađai maht tot västid teevstâ já ton lasseen maht tot västid kreikâkielâsâš algâteevstâ mon vuáđuld suomâkielâsâš lii jurgâlum tutkâmušâst ij lah tárguttâs árvustâllâđ suomâkielâsâš teevstâ jurgâlussân tastko tutkâmuš čuosâttâhhân láá anarâškielâsâš jurgâlusah iäge teologisâš koččâmušah já nube tááhust anarâskielâsâš jurgâlusâi ohtân skoposin lii čielgâsávt toi kevttim luteerlii immeelpalvâlusâin teevstâi náálá moh láá toos tuhhiittum kávnojeh jyehi teermâ vyelni tutkâmvuálásâš veerstâi ubbâteevstah kuulmâ kiellân vuáláluvvâi já toi vyelni toi analysistem tuálá sistees kyehti uási maht tutkâmvuálásâš termâ lii jurgâlum tiätuveerstâst já maggaar anarâškielâsâš veerstâ tekstâ lii jurgâlussân suomâkielâsâš teevstâ tááhust já toi kreikâkielâsâš algâteevstâ tááhust uásist mun moonâm čoođâ tutkâmvuálásâš teermâi jurgâlusâid ton uáinust maht jurgâlusâst oovdânpuáhtojeh teermâi merhâšumeh lii et jurgâlum teermâi merhâšumeh västideh sehe suomâkielâsâš teermâi ete kreikâkielâsâš teermâi merhâšuumijd kieđâvušâm tiätuteermâ jurgâlus iänááš ton tábáhtusâst et tot spiekâst mahtnii merhâšume tááhust tábáhtusâin analyysist lii mainâšum tuše et termâ västid já merhâšuumijd uásist árvuštâlâm anarâškielâsâš jurgâlus ton tááhust maht tot spiekâst sänisánásâš ađai säänist sáánán jurgâlusâst lam juáhám kuttâ spiekâstemjuávkun lii sänitärhis jurgâlus ađai lii jurgâlum tievâslávt säänist sáánán nuuvt et jurgâlemvastuuh láá morfeemtääsist já jurgâlus nuávdit vuolgâteevstâ sänioornig já kielâopâlii ráhtus huolâhánnáá jurgâlus kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko ohtâ sääni lii olgospuohtum kuovttijn teikkâ eenâb-uv saanijn teikkâ kyehti tâi eenâb-uv sääni lááolgospuohtum ovttáin saanijn juávkun kuleh meid implisiittistmeh já eksplisiittistmeh olgospyehtim lii jurgâlusâst olgospuohtum ovdâmerkkân eres lovvoost sajehäämist modusist tempusist rektiost persovnist tâi ereslágán säniornigáin teikkâ ráhtusáin vâi jurgâlus šodâččij luándulâš já idiomaatlâš kiellân sääni jurgâlemvastun lii kevttum toi paje- vyeli- tâi aldatoopâ teikkâ miinii eres saanijd moi merhâšume lii alda vuolgâteevstâ sääni merhâšume sääni lii kuođđum meddâl ađai lii pááccám jurgâlhánnáá ige koččâmuš lah implisiittistmist sääni teikkâ olgospyehtim lii jurgâlusâst olgospuohtum puástud jo-uv printtimfeeilâ teikkâ puástujurgâlem tiet nr kullee sänitárkká jurgâlum veerstâi puotâ lii iänááš tuše uánihávt mainâšum et jurgâlus kulá spiekâstemjuávkun nr nr huolâhánnáá jurgâlus sáttá lijká leđe viehâ sänitärhis jurgâlus teikkâ puustávlâš jurgâlus já jis jurgâlus lii ton lasseen luándulâš já idiomaatlâš puátukielâ tom puáhtá anneeđ meiddei dynaamisâš funktionââllii jurgâlussân tuálá sistees puoh veerstâid moin vuáttoo kreikakielâsâš algâteevsta teermâ anarâškielâsâš vaastâ mii lii jurgâlum ive maŋa láá merkkejum suomâkielâsâš ive almostum sistanneem jurgâlemvastuuh já toi vuáđuld jurgâlum anarâskielâsâš vastuuh tiätu verstâ kávnoo meiddei ive almostum veerstâ peht láá merkkejum kyehti anarâškielâsâš jurgâlemvastuu tastko sistanneem ráámmátpitáh láá jurgâlum suomâkielâsâs katekismusteevstâ vuáđuld häämi jurgâlemvaastâ jurgâlemvaastâ hän pelastaa sun piästá sun piälust pelasta piälušt minä paranen mun puáránâm on parantanut lii pyeredâm oli terve lâi tiervâs pelastuu piäluštuvvoo pelasta piälušt pelastaa piäluštiđ pelastua piäluštuđ pelastuu piäluštuvvoo säästyisi šeštuuččii pelasta piälušt on auttanut lii išedâm auttamaan išediđ avukseen iššen on pelastuva kalga piäluštuđ pelastuisi piäluštuuččii on pelastanut lii piäluštâm on parantanut lii pyeredâm pelastamaan piäluštiđ on auttanut lii išedâm auttakoon išedus pelasta piälušt pelasta piälušt meidät on pelastettu mij lep piäluštum olet pelastuva tun šoodah piäluštuđ hän pelasti sun piäluštij jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já toi vuottumsajeh já mereh tuálá sistees veerbâ sierâlágánijd anarâškielâsâš jurgâlemvastuid já toi vuottummeerijd jieškote-uv testament kiirjijn jurgâlemvastui maŋa láá merkkejum suomâkielâsâš vastuuh vuottumsajeh láá ohtis ive maŋa rahtum anarâškielâsâš ráámmátjurgâlmijn mutâ jurgâlemvastui vuottummereh láá ohtis tastko oovtâ veerstâ kyevti anarâš jurgâlusâin iä lah kevttum siämmáá vastuuh algâteevstâst verbâ vuáttoo ohtsis kerdid pyerediđ parantaa puárániđ parantua leđe tiervâs olla terve jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já toi vuottumsajeh já mereh tuálâ sistees anarâškiel jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuid já suomâkiel veerbâ vuáđuld jurgâlum teermâid moin anarâškielâsâš vastuuh láá jurgâlum kávnojeh jieskote-uvlágán jurgâlemvastui vuottumsajeh ađai veerstah moin toh vuáttojeh kieđâvuššojeh siämmáá oornigist ko toh láá tavlustuvvâst jurgâlemvaastâ jurgâlemvaastâ pyerediđ parantaa puárániđ parantua jurgâlemvaastâ jurgâlemvaastâ leđe tiervâs olla terve jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já suomâkielâsâš teermah moin toh láá jurgâlum jieškote-uv jurgâlemvastui vuottumveerstah já mereh kávnojeh tutkâmvuálásâš veerstâi ubbâteevstah kuulmâ kiellân vuáláluvvâi já toi vyelni toi analysistem kieđâvuššojeh siämmáá oornigist ko toh láá tavlustuvvâst piäluštiđ pestiđ konkreetlâš merhâšuumeest sänikirjeest juávkku nr oskoldâhlâš merhâšuumeest sänikirjeest juávkku nr oskoldâhlâš merhâšuumeest sänikirjeest juávkku nr šoddâd alge já tun koolgah adeliđ aalgan noomâ tastko sun piästá almugis ton suddoin šoddâd alge já tun koolgah adeliđ suu nommân tastko sun piälust aalmugis ton suddoin lii valjim veerbâ jurgâlussân veerbâ aldatoppuu pestiđ päästää vapauttaa vapahtaa mii västid sehe ete sistanneem teermâi merhâšuumijd pestiđ västideijee veerbah láá kevttum taan ohtâvuođâst maaŋgâ testament jurgâlusâin ovdâmerkkân suomâkielâsâš ive vapahtaa já tavesämikielâsâš beastit jurgâlusâst vuod lii kiävttám veerbâ piäluštiđ sänitárkká suomâkielâsâš teevstâ mield jurgâlemmolsâiävtuh láá máhđuliih teevstâ tááhust veerstâst láá kyehti jurgâlus anarâškiellân moh spiekâsteh sehe nubijnis ete teevstâst mottoom verd jurgâlem tekstâ álgá saanijn sun já jurgâlem tekstâ vuod saanijn toos lii tot et lii jurgâlâm veerstâ vuáđuld já vuod vuáđuld kost taat verstâ lii sierâ já tondiet lii heiviittum ađai čielgâsvuođâ tiet persovnpronomin sajan lii pieijum eksplisiittistum nommâ čielgâ iäru kávnoo veerbâ peht tastko lii kiävttám veerbâ pestiđ jurgâlussân veerbân pelastaa spiekâstemjuávkku nr já vuod veerbâ piäluštiđ sänitárkká suomâkielâsâš teevstâ mield lii jurgâlâm essiivolgospyehtim nimeksi akkusatiivolgospyehtimáin noomâ spiekâstemjuávkku nr tuođânálásávt tondiet et tot oro luándulubbon vuod lii jurgâlâm mield nommân mutâ karvam epiluándulii puáttus nuuvt et lii jurgâlâm substantiiv pojalle pronominijn suu spiekâstemjuávkku nr kreikâkielâsâš algâteevstâ tááhust kuábáš-uv häämi suápá iäge toin lah iäruh merhâšume tááhust lává jurgâlâm olgospyehtim sinun tulee olgospyehtimáin tun koolgâh spiekâstemjuávkku nr mii lii tárkká jurgâlus mutâ ij nuávdit suomâkielâ rektio tastko tot ij liččii luándulâš anarâškielâst lasseen lii monnii suujâst kiävttám veerbâst piäluštiđ puustâv s puustâv saajeest piälust anarâškielâsâš jurgâlusah láá puustâvliih jurgâlusah suomâkielâsâš vuáđuld já toi kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen toh västideh teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko máttááttâspárnááh cuvnii suu já ettii piälušt mii hevvânep västid já merhâšuumijd ko sun ooinij maht piegâi korrâsávt sun pallai já hevvânškuođij piälušt muu sun čuárvui västid já merhâšuumijd anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist neelji saajeest celkkuu aalgâst ceelhâvastuu huomatessaan sajan lii pieijum uálgiceelhâ ko sun ooinij spiekâstemjuávkku nr tuođânálásávt ton suujâst et gerundi kevttim ij liččii tovâttâm luándulâš já idiomaatlâš kielâ taan saajeest celkkust vuod olgospyehtim rajusti tuuli lii jurgâlum piegâi korrâsávt spiekâstem nr ađai sänioornig lii nubástittum tuođânálásávt siämmáá suujâst ko ovdebáá veerstâst lasseen vala olgospyehtim alkoi vajota lii jurgâlum hevvânškuođij spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst lii taggaar máhđulâšvuotâ almottiđ tooimâ älgim inkoatiivveerbâin lasseen verbâ hevvâniđ ij lah aaibâs sänitärhis jurgâlus veerbân vajota pic toi aldatoopâ spiekâstemjuávkku nr jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus suomâkielâsâš vuáđuld já nuávdit dynaamisâš funktionaallâs ekvivalens kreikâkielâsâš kuáttá siämmáá náálá ko tot kote táttu piäluštiđ elimis láppá tom mut kote elimis muu tiet láppá kávná tom västid já merhâšuumijd veerstâst celkkuu loopâ futuursâš olgospyehtim on sen löytävä sajan lii pieijum anarâškielân luándulub preesenshäämi kávná spiekâstemjuávkku nr lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko já ettii puávtáh pieđgiđ temppâl já rähtiđ tom uđđâsist kuulmâ peeivist tääl jieijâd jis kerdi lah vuálus riistâst västid já merhâšuumijd aalgân lii lasettum konjunktio já tastko ovdebáá veerstâ ceelhâvaastâ päätään nyökyttäen lii jurgâlum sij luvvii uáivis mii váátá konjunktio já spiekâstemjuávkku nr anarâškielâsâš versio nuávdit teevstâ lii viehâ sänitärkki já ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko eeđâi almai já moonâ lii piäluštâm tuu västid já merhâšuumijd s aalgâst sisteanneem konjunktio ja ij lah ollágin jurgâlum spiekâstemjuávkku nr mii ij kuittâg toovât merhâšumeiäiruid lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko tom mii lii lappum lii puáttám uuccâđ já piäluštiđ västid já merhâšuumijd já ettii lah juudalij kunâgâs te piälušt jieijâd västid já merhâšuumijd riistâst hiäŋgájeijee paatahhee pelhittij sun uv eeđâi uv tun lah tääl jieijâd já munnuu västid já merhâšuumijd s s anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist muádi saajeest celkkust maaŋgâlovo olgospyehtim riippuvista pahantekijöistä lii jurgâlum oovtâlovvoost hiäŋgájeijee paatahhee spiekâstemjuávkku nr veik tot lii maaŋgalovvoost teevstâst-uv sajan oroččij kuittâg sopâmin siämmáá pyereest sehe oovtâloho ete maaŋgâloho tastko toin ij lah iäru merhâšume tááhust taan ohtâvuođâst iärrun lii maaŋgâlovo persovn pronomin meidät jurgâlem kyevtlovo personv pronominin munnuu spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst lii kiävtust kyevtloho nubástusah iä kuittâg toovât magarijdgin merhâšumeiäruid jiešalnees jurgâlus ličij tovâttâm puástuibárdâs jis kyevtloho ij liččii kevttum talle ličij šoddâm ibárdâs et paatahheeh lijjii eenâb ko kyehti ulmuu huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus já ton kielâ luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko piäluštij mii posâmáin mii putesin nuuvt et šoodâi uđđâsist já uđâsmitij mii västid já merhâšuumijd lii jurgâlum nuuvt sänitárkká ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist pic oovtâ saajeest lii čielgâ feilâ lii pááccám printtimfeilâ ađai ohtâ puustâv lii koččâm meddâl já ton mieldi meid merhâšume lii ollásávt nubástum šoddâđ koolgâi leđe jurgâlusâst maaŋgâlovo persovn häämist šoodâi m mutâ puustâv m meddâlpääccim tiet veerbâ lii-uv oovtâlovo persovn häämist šoodâi spiekâstemjuávkku nr lii šoddâm vahagist tastko taan veerstâ tekstâ ij lah vaigâd jurgâlem tááhust ij liččii tovâttâm puástuibárdâs veerstân jis jurgâlus teevstâst ličij kevttum subjektin persovnpronomin mij taan veerbâ ohtâvuođâst mutâ tot lii jurgâlum suomâkielâ myenster mield tuše s verbáin lii mudoi sänitärhis já luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funtionaallávt mudoi pic printtimfeeilâ uásild ovdâkove mield tii piälušt tääl kaastâ ij tondiet et tij tast luovâččijd nyeskis elimist mut ko toovâi tiigijn šiev uámitobdo lito ovdâkove mield tii piälust tääl kaastâ ij tane et tast tij luovâid nyeskis elimist pic ko toovâi tiijguin pyeri uámitobdo lito västid já merhâšuumijd veerstâst láá kyehti jurgâlus anarâškiellân moh spiekâsteh sehe nubijdis tááhust ete teevstâst mottoom verd säni- já morfeemtääsi rahtusijn jurgâlem tekstâ spiekâst teevstâst oovtâ saajeest veerbâ luoppâđ peht sun lii kiävttám modusin konditionaal já jurgâlâm luovâččijd imperfektolgospyehtim luovuitte saajeest spiekâstemjuávkku nr tuođânálásávt tondiet et tot lii orroom luándulubbon jurgâlem tekstâ spiekâst teevstâst oovtâ saajeest sänioornig lii nubástittum nuuvt et te siitä saajeest lii pieijum tast tij spiekâstemjuávkku nr tastko tot oro luándulubbon suu kevttim olgospyehtim tane ohtâvuođâst ete toohâm nubástusah iä kuittâg mute veerstâ merhâšume mahten rähtim já rähtim jurgâlusâi koskâsâš iäruh láá ohtis käävci ovdeláá mainâšum iäruh teevstâin já toi lasseen kiävttá tondiet saajeest tane tiijgijn saajeest nube kuávlukielâst kevttum häämi tiijguin mut saajeest pic já šiev saajeest pyeri já toi lasseen veerbâst piäluštiđ puustâv saajeest puustâv s piälust siämmáánáálá ko ovdeláá kieđâvuššum veerstâst kj s ete kevttim moolsâiävtuh láá puoh máhđuliih tastko toin láá siämmáásullâsiih merhâšumeh ađai toh iä toovât merhâšumeiäruid veerstâ siskáldâsân huolâhánnáá kuohtuuh s s jurgâlusah láá puustâvliih jurgâlusah já toi kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš já ton lasseen toh västideh teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko piäluštuđ oskoldâhlâš merhâšuumeest sänikirjeest juávkku nr puátih vajediđ tii muu noomâ tiet mut tot kote killáá kiddâ loopâ räi piäluštuvvoo västid já merhâšuumijd loopâst olgospyehtim loppuun asti lii jurgâlum kiddâ loopâ räi ađai jurgâlusân lii lasettum eksplisiittistum nanodeijee sääni kiddâ spiekâstemjuávkku nr já illatiivráhtusâš olgospyehtim loppuun asti lii jurgâlum genetiivráhtusáin loopâ räi spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst postpositio räi rektio váátá genetiiv spiekâstmeh iä kuittâg toovât merhâšumeiäiruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko máttááttâspárnááh kullii taam sij hiämástuvvii ja koijâdii talle puáhtá piäluštuđ västid já merhâšuumijd olgospyehtim olivat ihmeissään lii jurgâlum hiämástuvvii spiekâstemjuávkku nr tastko tot lii luándulub olgospyehtim ige toovât merhâšumeiäiruid huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá tom osko já uážžu kaastâ kalga piäluštuđ ij osko tot tuommiittât káđuttâsân västid já merhâšuumijd lii jurgâlum nuuvt sänitárkká ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist pic fuutuurlâš olgospyehtim on pelastuva lii jurgâlum kalga piäluštuđ spiekâstemjuávkku nr mii ij kuittâg toovât merhâšumeiäiruid lii tuše ráhtuskoččâmus tasko kuábbáágin kielâst ij lah fuutuur pic tom kalga karveđ huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko koččâm siemâ meerhâš ulmuid kiäh kuleh sääni mut kiäi vááimust tallân puátá väldiđ tom meddâl et sij iä oskoččii já piäluštuuččii västid já merhâšuumijd s s lii jurgâlum nuuvt sänitárkká ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá morfeemtääsist smavvâ iäru ráhtusijn kuittâg kávnoo nomâlâssân anarâš olgospyehtim luoddâpellâs lii kuálussääni mutâ suomâkielâsâš olgospyehtimist láá kyehti sierâ sääni tien laitaan spiekâstemjuávkku nr huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko lep piäluštum tot lii vises tuáivum tuáivu mon jo uáiná tievâsmittum ij lah innig tuáivu tuáivu taggaar mon jo uáiná västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist smavvâ iäru ráhtusijn kuittâg kávnojeh passiivlâš olgospyehtim meidät on pelastettu lii jurgâlum mij lep piäluštum spiekâstumjuávkku nr tastko anarâškielâst passiivist lii ereslágán rektio ko suomâkielâst iäru lii sänioornigist olgospyehtim ei enää ole lii jurgâlum i j lah innig spiekâstemjuávkku nr tastko eres oornigáin ij pyevti olgospyehtiđ anarâškielâst huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko tun njalmijnâd tubdâstâh et lii já váimustâd oskoh et lii ravkkâm suu jämimist tun šoodah piäluštuđ s s västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist tuše oovtâ saajeest piäluštuđ anarâškielâsâš fuutuurlâš olgospyehtim tun šoodah piäluštuđ lii eresnáálá rahtum ko suomâkielâsâš versio olet pelastuva spiekâstemjuávkku nr verbâ lii fuutuurhäämist lii tuše ráhtuskoččâmus tasko kuábbáágin kielâst ij lah fuutuur pic tom kalga karveđ já olgospyehtid eresnáálá já tondiet taat nubástus ij toovât merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko kote haalijd et puoh ulmuuh piälustuuččii já šodâččii tubdâđ tuotâvuođâ västid já merhâšuumijd kote killáá loopâ räi piäluštuvvoo västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá morfeemtääsist smavvâ iäru ráhtusijn kávnoo illatiivráhtusâš olgospyehtim loppuun asti lii jurgâlum genetiivráhtusáin loopâ räi s spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst räi ornášuvá genetiiváin ađai ton rektio váátá tom veerstân ij lah lijká lasettum nanodeijee sääni kiddâ mii lâi lasettum ovdeláá kieđâvuššum veerstân kj s huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärkki já ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko pyerediđ taavdâst sänikirjeest juávkku nr jorgettij ooinij nissoon já eeđâi leđe ruokkâdâs mieláin nieidâžâm oskod lii pyeredâm tuu västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist tuše oovtâ saajeest veerbâst leđe ij lah persovn imperatiivhäämi já ton saajeest kevttum orroođ veerbâ imperaatiivhäämi ij soovâ eidu taan ohtâvuotân imperatiiv ole lii kolgâm karveđ já olgospyehtiđ uážuh leđe spiekâstemjuávkku nr lii tuše ráhtuskoččâmus ige tot toovât merhâšumeiäruid lii viehâ sänitärkki lii luándulâš já idiomaatlâš já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko eeđâi sunjin uáinud lii pyeredâm tuu s västid já merhâšuumijd puárániđ taavdâst sänikirjeest juávkku nr uáináh jurdâččij tuše uážum kuoskâttiđ suu pihtâs mun puáránâm västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá morfeemtääsist smavvâ iäru ráhtusijn kuittâg kávnojeh olgospyehtim hänen viittaansa lii jurgâlem toi pajetoppuin suu pihtâs spiekâstemjuávkku nr tuođânálásávt ton suujâst et västideijee sääni ij lah kavnum já ton lasseen omâstemkiäjus ij lah kevttum jurgâlusâst spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstempronomin já omâstemkiäjus iä pyevti leđe siämmáá olgospyehtimist iä kuittâg toovât merhâšittee merhâsumeiäruid oles veerstâ siskáldâs já viestâ tááhust lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko leđe tiervâs tiervâs sänikirjeest juávkku nr puudâ rääjist nissoon lâi tiervâs västid já merhâšuumijd lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá morfeemtääsist smavvâ iäru ráhtusijn kávnoo olgospyehtim siitä hetkestä lii jurgâlum ton puudâ rääjist spiekâstemjuávku nr ađai olgospyehtimist lii eksplisiittistum uási tastko toin olgospyehtim lii luándulub anarâškielâst iäru ij vaaigut meerhâšuumán eenâb ko máhđulávt ivnetääsist huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko sänikirjeest juávkku nr tot äigi ij uániduuččii ohtâgin olmooš ij šeštuuččii västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist iäru ráhtusijn kávnoo olgospyehtim sitä aikaa ei lyhennettäisi lii jurgâlum tot äigi ij uániduuččij spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst passiiv rektio váátá tom passiiv hämmejuvvoo nuuvt et tot mii suomâkielâst lii ceelhâopâlávt objekt sitä aikaa lii anarâškielâst ceelhâopâlávt subjekt tot äigi iäru ij vaaigut meerhâšuumán huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko išediđ leđe iššen leđe iššen sänikirjeest juávkku nr sun kale lii išedâm västid já merhâšuumijd mut jieijâs sun ij pyevti išediđ sun kunâgâs puáđus tääl riistâst vuálus mii oskop sunjin västid já merhâšuumijd ettii tääl puátá uv suu iššen västid já merhâšuumijd lii jurgâlum nuuvt sänitárkká ko máhđulâš láá kavnum morfeemtääsist pic oovtâ lahtospartikkâl iärrun teevstâi kooskâst lii tot et olgospyehtim katsotaanpa lii jurgâlum uáinip spiekâstemjuávkku nr tastko suomâkielâ pa lahtospartikkâl västideijee anarâškielâst ba ij soovâ taan ohtâvuotân merhâšuumán taat iäru ij vaaigut mahten huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko čuážui keččâmin uv lijjii tobbeen pilkkedmin ettii sun kale lii išedâm västid já merhâšuumijd išedus tääl jieijâs jis sun kerd lii väljejum västid já merhâšuumijd tuálá sistees puoh veerstâid moin vuáttoo kreikakielâsâš algâteevstâ teermâ anarâškielâsâš vaastâ mii lii jurgâlum ive maŋa láá merkkejum s s suomâkielâsâš ive almostum sistanneem jurgâlemvastuuh já toi vuáđuld jurgâlum anarâskielâsâš vastuuh tiätu verstâ kávnoo meiddei ive almostum veerstâ peht láá merkkejum kyehti anarâškielâsâš jurgâlemvastuu tastko sistanneem ráámmátpitáh láá jurgâlum suomâkielâsâs katekismusteevstâ vuáđuld häämi jurgâlemvaastâ jurgâlemvaastâ hengessään jiegâstis henget jiegâid saastaisia henkiä epiputes jiegâid tii henkeni jieggân váiguttâsâst tahtoa táttu henkensä jiegâs henkeni muu jieggâ jođáttâsâst häämi jurgâlemvaastâ jurgâlemvaastâ henkeni jieggân aaveen kome aaveella kommeest teidän henkenne tii jiegâ jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já toi vuottumsajeh já mereh tuálá sistees substantiiv sierâlágánijd anarâškielâsâš jurgâlemvastuid já toi vuottummeerijd jieškote-uv testament kiirjijn jurgâlemvastui maŋa láá merkkejum suomâkielâsâš vastuuh jurgâlemvaastah vuáttojeh ohtsis kerdid ive maŋa rahtum anarâškielâsâš ráámmátjurgâlmijn algâteevstâst substantiiv vuáttoo ohtsis kerdid jieggâ ulmuu jieggâ jieggâ eellimvyeimi jieggâ nyeskis epiputes paas uárjivuođâ jieggâ táttu tahto jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já suomâkielâsâš teermah moin toh láá jurgâlum jurgâlemvastui vuottummereh jieškoteuv testament kiirjijn tuálâ sistees anarâškielâsâš jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuid já suomâkielâsâš substantiiv vuáđuld jurgâlum teermâid moin anarâškielâsâš vastuuh láá jurgâlum jurgâlemvaastâ jurgâlemvaastâ jieggâ uárjivuođâ henki orjuuden táttu tahto jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já suomâkielâsâš teermah moin toh láá jurgâlum jieškote-uv jurgâlemvastui vuottumveerstah já mereh kávnojeh tutkâmvuálásâš veerstâi ubbâteevstah kuulmâ kiellân vuáláluvvâi já toi vyelni toi analysistem kieđâvuššojeh siämmáá oornigist ko toh láá tavlustuvvâst sänikirjeest juávkku nr tuálvui ävđinenâmân vâi piäsá suu kivsediđ västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist oovtâ saajeest sistanneem partisiiprááhtus kiusattavaksi lii jurgâlum uálgicelkkuin vâi piäsá suu kivesediđ spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst ij lah västideijee partisiiprááhtus lii tuše ráhtuskoččâmus ijge tot toovât merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko muu palvâleijee kiäm lam valjim muu räähis kiäs lam mielâstum luáštám jieggân suu oolâ já sun särnid almugáid vuoigâdvuođâ västid já merhâšuumijd lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist iäru ráhtusijn kuittâg kávnoo olgospyehtim hänen ylleen lii jurgâlum suu oolâ spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttiđ oovtâst omâstempronominijn huolâhánnáá jurgâlus lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko eeđâm tijjân jyehi suddo já pilkke adeluvvoo ulmuid addâgâs mut pilkkedem ij adeluu addâgâs västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist muádi saajeest olgospyehtim sen tähden lii jurgâlum tondiet spiekâstemjuávkku nr tastko tot lii ohtâ sääni anarâškielâst teevstâ fuutuurlâš olgospyehtim tullaan antamaan lii olgospuohtum anarâškiellân preesenshäämist adeluvvoo spiekâstemjuávkku nr verbâ lii fuutuurhäämist lii tuše ráhtuskoččâmus tasko kuohtuin kielâin váilu fuutuur já tom kalgâ karveđ já olgospyehtiđ eresnáálá já tondiet taat nubástus ij toovât merhâšumeiäruid laseen olgospyehtim ei anteeksi anneta lii jurgâlum eres säniornigáin ij adeluu addâgâs spiekâstemjuávkku nr tastko tom ij pyevti olgospyehtiđ nubenáálá anarâškielâst suomâkiellân-uv tággáár sänioornig oroččij luándulubbon huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko koijâdij talle váiguttâsâst koččo suu hiärrán iätá västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist kávnoo ohtâ iäru olgospyehtim innoittamana lii jurgâlum toi pajetoppuin vaiguttâsâst spiekâstemjuávkku nr tuođânálásávt ton suujâst et aldelub jurgâlemvaastâ ij lah kavnum iäru ij toovât merhâsittee merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ jođáttâsâst sun poođij temppâlân já ko vanhimkyevtis puovttijn párnáá tohon et suoi porgâččáin tom maid laavâ mield kalga porgâđ västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist viiđâ saajeest nubástus lii eksplisiittistem ađai suomâkielâ olgospyehtim vanhemmat lii olgospuohtum anarâškiellân tärhibeht vanhimkyevtis spiekâstemjuávkku nr ađai toos lii eksplisiittistum sääni kyevtis tastko anarâškielâst lii kiävtust kyevtiloho já tággáár kyevti ulmuu tárgutteijee sääni olgospyehtim vanhemmat toivat lii jurgâlum kyevtlovvoost vanhimkyevtis puovttijn spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst lii kiävtust kyevtloho já jurgâlus peht šodâččij puástuibárdâs jis kyevtloho ij kevttuuččii ceelhâvaastâ tehdäkseen lii jurgâlum et suoi porgâččáin spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst ceelhâvastuu ij pyevti kevttiđ taggaar ohtâvuođâst olgospyehtimist lii meiddei kevttum kyevtloho porgâččáin vuolgâteevstâ maaŋgâlovo saajeest spiekâstemjuávkku nr siämmáánáálá ko ovdebáá tábáhtusâst iäru lii veerbâ tempusist nesessiivlâš olgospyehtim oli tehtävä lii jurgâlum preesensist sehe ereslágán ráhtusáin kalgâ porgâđ spiekâstemjuávkku nr máhđulávt ovdebáá konditionaal keežild olgospyehtim tááhust kuábáš-uv tempus lii hiäivulâš nubástusah iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid jiešalnees jurgâlus ličij tovâttâm puástuibárdâs jis kyevtloho ij liččii kevttum talle ličij šoddâm ibárdâs et vanhimeh lijjii eenâb ko kyehti ulmuu huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko s leppeđ uážžum mii addel mijjân párnáá vuoigâdvuođâ já nuuvt mij čuárvup västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist kuittâg kávnoo čuávuvâš iäru olgospyehtim olette saaneet lii jurgâlum tij leppeđ uážžum spiekâstemjuávkku nr ađai pronomin lii eksplisiittistum tastko suomâkielâst puáhtá kyeđđiđ pronomin meddâl jis tot čiälgá mudoi-uv nuuvtko taan veerstâst olette saaneet pronomineh iänááš merkkejuvvojeh veerbâi ohtâvuođâst eromâsávt celkkuu aalgâst huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko iššeed mii kiäh lep hiäjuh tieđe maht mij kolgâččijm ruhâdâllâđ et ruhâdâlâččijm olmânáál iššeed mii kiäh lep hiäjuh mij tieđe maid kolgâččijm ruhâdâllâđ vâi ruhâdâlâččijm riehtâ västid já merhâšuumijd veerstâst láá kyehti jurgâlus anarâškiellân moh spiekâsteh nubijnis mottoom verd jurgâlem verstâ nuávdit teevstâ tievâslávt säänist sáánán já aaibâs s s s morfeemtääsist spiekâstemjuávkku nr jurgâlusâst lii kuođđum međđâl sääni meid tastko tot váilu jurgâlus algâteevstâst iärrun lii ton lasseen tot et lii pieijâm persovnpronomin mij eres sajan ko já lii kiävttám sääni oikein jurgâlussân sääni riehtâ kevttim olmânáál saajeest iäru lii nube uálgicelkkust kost lii kiävttám pronomin maid kevttim maht saajeest lii čielgâ suijân tot et teevstâst kiävttoo taan ohtâvuođâst pronomin mitä mii lii jiešalnees táválub jurgâlus sáánán veik miten maht lii siämmáánáálá máhđulâš jurgâlus iäruh iä lah rekinistum spiekâstmij juávkun iäge valdum vuotân analyys čuákánkiäsust tastko jurgâlus lii teevstâ miäldásâš jieš kuittâg sárnu mii peeleest sänittes šyehkimáin jieš kuittâg sárnu mii peeleest sänittes šuáhkusijguin västid já merhâšuumijd veerstâst láá kyehti jurgâlusah anarâškiellân moh spiekâsteh nubijdis mottoom verd sänivaljiimij tááhust kiävttá veerbâ šyehkiđ aktiohäämi šyehkim já vuod veerbâst šyehkiđ suorgiittum substantiiv šuáhkus moin láá suullân siämmáá merhâšume jurgâleijeeh lává jurgâlâm taan veerstâ tievâslávt säänist sáánán sun kote totká vááimuid tiätá maid uáivild tastko sárnu táátu mield posij peeleest s s s sun kote totká vááimuid tiätá maid uáivild tastko sárnu táátu mield poosij peeleest västid já merhâšuumijd veerstâst láá kyehti jurgâlus anarâškiellân moh láá ollásávt siämmáálágáneh pic oovtâ smavvâ iäru puotâ čáálá pyhien ovttáin o-pustâváin posij já vuod kuovttijn o-pustâváin poosij moin láá siämmáá merhâšume taas lii valmâštâm mii já táhádâssân sun lii adelâm mijjân västid já merhâšuumijd heđâlmeh láá rähisvuotâ ilo ráávhu killeelvuotâ ustevlâšvuotâ pyerivuotâ oskolâšvuotâ västid já merhâšuumijd s s s veerstâ anarâškielâsâš versio lii viehâ sänitärhis jurgâlus mutâ spiekâst ráhtusist oovtâ saajeest partitiivolgospyehtim hedelmää taas ovat lii jurgâlum heđâlmeh láá spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâ partitiiv ij soovâ tággáár ohtâvuotân ijge jurgâlemvastun sooppâm oovtâlovo nominatiiv taan ohtâvuođâst olgospyehtimijn lii mottoomlágán iäru merhâšumeivneest mutâ tot ij oro vaaigutmin veerstâ merhâsuumán teevstâst sääni heeđâlm lii ovtâlovvoost lasseen sääni taas jurgâlemvaastâ váilu anarâškielâsâš versiost tastko tot váilu meiddei mii lii vuolgâtekstâ huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš já ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko ráávhu čonnâsijguin siäiluttiđ lääččim ohtâvuođâ västid já merhâšuumijd tuše ohtâ ruumâš já ohtâ nuuvtko meiddei tot tuoivâ moos leppeđ puávdejum lii ohtâ västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist kuulmâ saajeest olgospyehtim niin kuin lii jurgâlum nuuvtko spiekâstemjuávkku nr tastko s s anarâškielâšt tot lii ohtâ sääni lasseen olgospyehtim teidät on kutsuttu lii jurgâlum lepped puávdejum kost pronomin teidät lii implisiittistum ađai ton jurgâlemvaastâ lii kuođđum meddâl spiekâstemjuávkku nr já anarâkielâsâš passiivrááhtus lii ereslágán ko suomâkielâsâš spiekâstemjuávkku nr huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš já ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko časkâd västid já merhâšuumijd sänikirjeest juávkku nr pic veerstâ peht juávkku nr šoddâm tábáhtui näävt enni lâi kihlum sunnuu litto lâi nanosmittum huámášui et váiguttâsâst lâi párnái vuástá västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist viiđâ saajeest spiekâstem lii meddâlkyeđđim monnii suujâst tuođânálásávt vahâgist s teevstâ epiteet lii kuođđum meddâl anarâškielâsâš jurgâlusâst spiekâstemjuávkku nr pronomin heidän liittonsa lii jurgâlum tärhibeht sunnuu litto spiekâstemjuávkku nr tastko koččâmus lii kyevti ulmust já anarâškielâst lii oovtâ- ja maaŋgâlovo lassseen meiddei kyevtloho já omâstemkiäjus ij lah jurgâlum spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstempronomin já omâstemkiäjus iä pyevti leđe siämmáá olgospyehtimist lasseen olgospyehtim ennen kuin lii jurgâlum ovdilgo spiekâstemjuávkku nr tastko tot lii ohtâ sääni anarâškielâst já raskaana lii jurgâlum párnái vuástá spiekâstemjuávkku nr tastko tot lii idiomaatlâš olgospyehtim anarâškielâst tain nubástusáin epiteet meddâlkyeđđim toovât tiätulágán merhâšumeiäru mutâ ij mihheen puástuibárdâsâid huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ puustâvlâš já ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko jurdâččij taam sunjin almostui iho naharist eŋgâl kote eeđâi alge ele poolâ väldimist kálgun olssâd mii sust lii šohânâm lii vuálgám västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist kyevti saajeest olgospyehtim älä pelkää ottaa vaimoksesi lii jurgâlum ele poolâ väldimist kálgun olssâd spiekâstemjuávkku nr ađai rektio lii ereslágán tastko anarâskielâst poollâđ verbâ váátá lokatiiv olgospyehtim vaimoksesi lii jurgâlum idiomaatlii kielâ vátámusâi tiet kuovttijn saanijn kálgun olssâd spiekâstemjuávkku nr mon puávtáččij jurgâliđ suomâkielân meid vaimoksi itsellesi nubástusah iä vaaigut mahten veerstâ merhâšuumán huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš já ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko káástám tii čassijn puárádâsân mut muu maajeeld puátá nubbe kote lii muu vievsâb jiem tuhhii ubâ suu kamuvvuodduidgin pestiđ kástá tii já tuuláin västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist oovtâ saajeest olgospyehtim riisumaan kenkiä hänen jalastaan lii jurgâlum suu kamuvvuodduidgin pestiđ spiekâstemjuávkku nr mii lii nube tááhust teevstâ siskáldâs heiviittem sämmilâš kulttuurân já nube tááhust vyelitoppuin jurgâlem nubástus ij toovât merhâšittee merhâšumeiäruid já lii jiešalneeš aldeláá teevstâ tastko tot uáivild sandaalijd moh lijjii čoonnum juolgij vuálá já nube tááhust jyelgih iä mainâšuu teevstâst jurgâlemvastuuh láá kavnum aaibâs morfeemtääsist lii viehâ sänitärhis jurgâlus já ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko iätá maidnii vuástá sunjin adeluvvoo addâgâs mut kote sárnu vuástá sunjin ij adeluu addâgâs ij taan ige puáttee maaimääigist västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš láá kavnum morfeemtääsist smavvâ iäru kuittâg kávnoo sistanneem olgospyehtim ei anteeksi anneta lii jurgâlun ij adeluu addâgâs spiekâstemjuávkku nr ađai iäru lii ráhtus sänioornigist tastko nubijkejij ij pyevti ettâđ anarâškielâst huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärkki já ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko tääl já rähtiđ puoh almugijd muu máttááttâspärnin kästiđ sii já já noomân västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist kyevti saajeest olgospyehtim minun opetuslapsikseni lii jurgâlum muu máttááttâspärnin spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttiđ oovtâst omâstempronominijn sistanneem olgospyehtim siis lii jurgâlum aldatoppuin tääl spiekâstemjuávkku tuođânálásávt tondiet et šiev vaastâ ij lah kavnum anarâškielâst versio tekstâ nuávdit taan ohtâvuođâst teevstâ kreikâkielâ konjunktio mii olgospuáhtá juurdâpuáttus puávtáččij jurgâliđ suomâkielân eres lasseen meid sanijguin näin niin teikkâ nyt huolâhánnáá jurgâlus lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko västidij puátá tuu oolâ vyeimi luávdá tuu suoivuinis meiddei páárnáš mii šadda lii pase já sun kočoduvvoo s västidij puátá tuu oolâ vyeimi luávdá tuu suoivuinis meid páárnáš kote šadda lii pase já sun kočoduvvoo västid já merhâšuumijd veerstâst láá kyehti jurgâlus anarâškiellân moh spiekâsteh nubijnis mottoom verd sänivaljiimii tááhust jurgâl sääni siksi saanijn tondiet já vuod saanijn tane moin láá siämmáásullâsiih merhâšumeh saajeest kiävttá pronomin mii já vuod pronomin kote moin še láá taan ohtâvuođâst suullân siämmááh merhâšumeh já jurgâlem teevstah spiekâsteh teevstâst morfeemtääsi vaastâvuođâ tááhust kyevti saajeest olgospyehtim sinun yllesi lii jurgâlum tuu oolâ spiekástemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti lohtâsid postposition oolâ ijge pyevti kevttid oovtâst omâstempronominijn olgospyehtim häntä kutsutaan lii jurgâlum sun kočoduvvoo spiekâstemjuávkku nr tastko passiivhäämi ráhtoo anarâškielâst eresnáálá ko suomâkielâst mutâ merhâšume lii siämmáš huolâhánnáá kuohtui jurgâlusâi kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen toh västideh teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko eelij hurskes já immeelpallee almai kiän nommâ lâi vuordij lopedum lohđuttâs já lâi suu alne västid já merhâšuumijd s s lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš láá kavnum morfeemtääsist iäru ráhtusijn kuittâg lii olgospyehtim hänen yllään lii jurgâlum suu alne spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti lohtâsid postposition alne ijge pyevti kevttid oovtâst omâstempronominijn huolâhánnáá jurgâlus lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko lâi sunjin almottâm et jäämmim ij kuáhtáá suu ovdilgo sun lii uáinám västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist iäru ráhtusijn kuittâg vuáttojeh olgospyehtim ettei lii jurgâlum et ij spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst ij lah oovtsáánág vaastâ olgospyehtimân ettei lasseen olgospyehtim ennen kuin lii jurgâlum ovdilgo spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst olgospyehtim lii oovtsáánág huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko kote muu noomâst vuolgât uápist tijjân puoh já maaccât tii mielân puoh maid lam tijjân sárnum s s mon muu noomâst vuolgât máttát tijjân puoh já maaccât mielân puoh maid lam tijjân sárnum västid já merhâšuumijd veerstâst láá kyehti jurgâlus anarâškiellân moh spiekâsteh nubijnis kuulmâ saajeest rähtim jurgâlusâst lii čielgâ feilâ olgospyehtim jonka minun nimessäni lähettää sun jurgâl kote muu noomâst vuolgât spiekâstemjuávkku nr ađai sääni lii pááccám meddâl mii toovât merhâšittee merhâšumeiäru vuolgâteevstâ já jurgâlus kooskân veerstâ jurgâlem- teikkâ editistemproosees monnii muddoost lii tábáhtum miinii tuođânálásávt vahâgist tastko tekstâ ij lah vaigâd jurgâlem tááhust sääni lii koččâm meddâl já kielâlii tärhistem ohtâvuođâst pronomin mon sajan lii pieijum pronomin kote tastko mon ij sooppâm muttum celkkui kielâopâlávt vuod lii jurgâlâm olmânáál mon muu noomâst vuolgât iäru tiättoo olgospyehtim opettaa jurgâlmist jurgâl tom uápist já vuod máttát moin láá siämmáásullâsiih merhâšumeh lasseen olgospyehtim mieleenn e jurgâlmist versio lii tii mielân spiekâstemjuávkku nr já versio vuod mielân spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst ij pyevti kevttiđ omâstemkiäččusijd siämmáánáálá ko suomâkielâst rähtim jurgâlus lii viehâ sänitárkká jurgâlum já jurgâlemvastuuh kávnojeh mudoi morfeemtääsist huolâhánnáá rähtim jurgâlus lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko sun lâi taam ettâm sun posolij sii oolâ já eeđâi posádij sij kuávlun já eeđâi s s s västid já merhâšuumijd veerstâst láá kyehti jurgâlus anarâškiellân moh spiekâsteh nubijnis muádi saajeest anarâškielâsâš jurgâlusâi kooskâst láá sänivaljiimijn jurgâl veerbâ puhalsi veerbâin posolij já vuod veerbâin posádij moin láá siämmáásullâseh merhâšumeh lii momentaanlâš-subitiivlâš verbâ já posádiđ vuod momentaanlâš verbâ verbâ uávild tooimâ mii tábáhtuvá ohtii já fakkist teikkâ huápust já momentaanlâš verbâ vist uáivild tooimâ mii tábáhtuvá tuše ohtii jurgâlem verstâ spiekâst oovtâ saajeest morfeem- já sänitääsiráhtusist já oovtâ saajeest sääni merhâšume tááhust spiekâstem lii ceelhâvastuu karvem uálgicelkkuin ađâi olgospyehtim sanottuaan tämän lii jurgâlum ko sun lâi taam ettâm spiekâstemjuávkku nr nubástus ij toovât magarijdgin merhâšumeiäruid spiekâstmist olgospyehtim kohti lii jurgâlâm aldatoppuin oolâ spiekâstemjuávkku nr mii ij lah aaibâs tärhis jurgâlus suomâkielâsâš teekstâst mutâ västid kale teevstâ vuod lii jurgâlâm suomâkielâ myenster mield kuávlun jurgâlem teevstâst váilu veerstâ algâuási já ton lasseen toos lii eksplisiittistum nommâ pronomin hän sajan tastko tot lii jurgâlum vuáđuld jurgâlem veerstâ ij valduu vuotân taan analyys čuákánkiäsust huolâhánnáá kuohtuuh jurgâlusah láá puustâvliih jurgâlusah sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen toh västideh teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko tii puohâi uássin ármu rähisvuotâ já ohtâvuotâ västid já merhâšuumijd s piäluštij mii posâmáin mii putesin nuuvt et šoodâi uđđâsist já uđâsmitij mii västid já merhâšuumijd verstâ lii kieđâvuššum jurgâlus peeleest ovdeláá veerbâ ohtâvuođâst kj s proofeetlaš sääni ij lah puáttám julgâ ulmui táátust pic ulmuuh láá sárnum joođeettijn tom mon láá uážžum västid já merhâšuumijd sänikirjeest juávkku nr s s lâi kastum sun pajanij tallân čääsist almeh lekkâsii já ooinij luáštáđâtmin vuálus tego tuvvááš já asâttâtmin suu oolâ västid já merhâšuumijd lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá morfeemtääsist smavvâ iäru morfeem- já sänitääsi ráhtusijn láá olgospyehtim laskeutuvan lii jurgâlum luáštáđâtmin vuálus ađai toos lii lasettum veerbâ merhâsume nanosmittee eksplisiittistum sääni vuálus spiekâstemjuávkku nr mii ij mute merhâšume olgospyehtim kyyhkysen tavoin lii jurgâlum tego tuvvááš spiekâstemjuávkku nr tuođânálásávt kielâ idiomaatlâšvuođâ tiet lasseen olgospyehtim hänen päälleen lii jurgâlum suu oolâ spiekâstemjuávkku nr tastko postposition oolâ ij pyevti lasettiđ omâstemkiäččus huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko jis mun vuájám paas jiegâid vuoimijn tallehân väldikodde lii jo puáttám tii kuuvl västid já merhâšuumijd lii kiävttám veerbâ vyeijiđ jurgâlussân veerbân karkottaa mutâ taan ohtâvuotân oroččij sopâmin vala pyerebeht verbâ vyejettiđ mon sun lii kiävttám nube saajeest kj s kiäid joođeet láá párnááh västid já merhâšuumijd sänikirjeest juávkku nr eppeđ sáárnu jiejah tist sárnu tii västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist iäru liijká kávnoo olgospyehtim lii jurgâlum tii spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttid oovtâst omâstempronominijn já nube tááhust anarâškielâst lii maaŋgâin soojijn luándulub kevttiđ omâstempronomin ko omâstemkiäččus huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko s sänikirjeest juávkku nr piälušteijee lii ij pyevti uážžuđ tastko maailm ij uáini ige tuubdâ suu tij tubdâvetteđ suu tastko sun piso tii kuvlân já lii tist västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist iäru morfeem- já sänitääsi ráhtusijn liijká-uv kávnoo olgospyehtim luonanne lii jurgâlum tij kuvlân spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäjus ij pyevti lohtâsiđ postposition oovdân ijge tom pyevti kevttiđ oovtâst omâstempronominijn huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko puátá sun uápist tii tubdâđ ubâ tuotâvuođâ ij uáináh sáárnu jieijâs noomâst mut sárnu tom maid kulá já almoot tijjân mii kalga puáttiđ västid já merhâšuumijd s veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst ráhtusist kyevti saajeest maaŋgâlovo olgospyehtim omissa nimissään lii jurgâlum oovtâlovvoost jieijâs noomâst spiekâstemjuávkku nr kielâ idiomaatlâšvuođâ tiet lasseen fuutuurlâš olgospyehtim mitä on tuleva lii jurgâlum mii kalga puáttiđ spiekâstemjuávkku nr lii tuše ráhtuskoččâmus tasko kuábbáin-uv kielâin ij lah fuutuur pic tom kalga karveđ já olgospyehtid eresnáálá já tondiet taat nubástus ij toovât merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko jieggâ ulmuu sänikirjeest juávkku nr laa jiegâstis kievhih tastko sii lii oolmij väldikodde västid já merhâšuumijd tuubdâi tallân jiegâstis maid sij jurdâččii já eeđâi sijjân tij tuogárijd juurdâšvetteđ västid já merhâšuumijd s lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš láá kavnum morfeemtääsist iäru kuittâg kávnoo oovtâlovo olgospyehtim tuollaista lii jurgâlum maaŋgâlovvoost tuogárijd spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst ij pyevti kevttiđ oovtâlovo taan ohtâvuođâst nubástume ij mute merhâšume ollágin lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko muu jieggâ áávvud muu västid já merhâšuumijd lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš láá kavnum morfeemtääsist smavvâ iäru kávnoo sistanneem olgospyehtim minun henkeni lii jurgâlum muu jieggâ spiekâstemjuávkku nr ađai omâstemkiäjus ij lah kevttum tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttid oovtâst omâstempronominijn huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko ráávhu pasottus tii ollásávt já varjâlus ubâ oromâd tii jiegâ siälu já rummâš nuuvt et leppeđ vavettemeh mii puáđidijn västid já merhâšuumijd s s verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš láá kavnum morfeemtääsist iäru liijká-uv kávnojeh olgospyehtim teidän henkenne sielunne ja ruumiinne lii jurgâlum tii jiegâ siälu ja rummâš spiekâstemjuávkku nr já lii jurgâlum mii spiekâstemjuávkku nr ij lah kevttum tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttiđ oovtâst omâstempronominijn já nube tááhust anarâškielâst lii maaŋgâin soojijn luándulub kevttiđ omâstempronomin ko omâstemkiäččus huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko jieggâ eellimvyeimi sänikirjeest juávkku nr čuárvui oppeet korrâ jienáin já adelij jiegâs västid já merhâšuumijd čuárvui korrâ jienáin tuu kieđáid mun oskom jieggân sun lâi taam ettâm sun šyehkittij majemuu kerd västid já merhâšuumijd s veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist muádi saajeest olgospyehtim sinun käsiisi lii jurgâlum tuu kieđâid spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttiđ oovtâst omâstempronominijn olgospyehtim tämän sanottuaan lii jurgâlum ko sun lâi taam ettâm spiekâstemjuavkku nr tastko taggaar ceelhâvaastâ ij lah máhđulâš anarâškielâst nubástusah iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid jurgâlemvastuuh láá kavnum aaibâs morfeemtääsist huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko jieggâ nyeskis epiputes paas sänikirjeest juávkku nr ko eehid šoodâi puáhtojii kuuvl maaŋgâs kiäid paas jiegah väividii vyejettij sanijnis jiegâid já pyeredij puoh pyecceid västid já merhâšuumijd teevstâ mainâšem paas jiegâin lii jurgâlum kreikâkielâsâs veerbâ leđe väividum paas jiegâ tooimâst vuáđuld ige lah tondiet kieđâvuššum taan ohtâvuođâst veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist muádi saajeest spiekâstem lii passiivráhtus jurgâlusâst olgospyehtim tuotiin monia lii jurgâlum puáhtojii maaŋgâs spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst toohâm čuosâttâh lii subjektin passiivráhtusist partisiipolgospyehtim pahojen henkien vaivaamia lii jurgâlum kiäid paas jiegah väividii spiekâstemjuávkku nr tastko taggaar rááhtus ij lah máhđulâš anarâškielâst lasseen olgospyehtim ajoi ulos lii jurgâlum vyejettij ađai sääni ulos ij lah jurgâlum spiekâstemjuávkku nr mii toovât mottoomlágán iäru merhâšuumán veik meddâlkyeđđim lii-uv implisiittistem ulos jurgâlem jo-uv saanijn olgos teikkâ saanijn meddâl ličij adelâm täärhib ibárdâs ääšist já pyevtittâm siämmáánáálá luándulii kielâ spiekâstmeh ráhtusist iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko kočoi jieijâs kyehtinubáloh máttááttâspärnid luusâs já adelij sijjân vääldi vyejettiđ epiputes jiegâid já pyerediđ puohlágán taavtaid ja vaaivijd västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist oovtâ saajeest olgospyehtim kaksitoista opetuslastaan lii jurgâlum jieijâs kyehtinubáloh máttááttâspärnid spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst ij pyevti tággáár ohtâvuođâst kevttiđ omâstemkiäččus olgospyehtim kaikkia lii jurgâlum olgospyehtimáin puohlágán tastko jurgâlem saanijn puoh ličij adelâm ibárdâs puohrekkân mutâ suomâkielâ partitiivolgospyehtim ij táárgut tom lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko nyeskis jieggâ vuálgá ulmust tot juuttâl ävđinpaaihijn já ocá vuoiŋâstâs mut ij kaavnâ saastainen henki lähtee ulos ihmisestä se harhailee autioilla seuduilla ja etsii lepopaikkaa mutta ei löydä västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist muádi saajeest olgospyehtim lähtee ulos lii jurgâlum olgospyehtimáin vuálgá spiekâstemjuávkku nr ađai sääni ulos lii implisiittistum čiälgá tonttáá-uv mutâ siämmáánáálá ko veerstâ kj s peht meddâlkyeđđim toovât mottoomlágán iäru merhâšuumán ulos jurgâlem ličij adelâm täärhib ibárdâs ääšist já pyevtittâm siämmáánáálá luándulii kielâ nubástus lii olgospyehtim autioilla paikoilla jurgâlem saanijn ävđinpaaihijn spiekâstemjuávkku nr tastko tot lii kuálussääni anarâškielâst lasseen olgospyehtim lepopaikkaa lii jurgâlum vuoiŋâstâs spiekâstemjuávkku nr veik veerstâst kj s tot lii jurgâlum olgospyehtimáin vuoiŋâstemsaje mii lii tärhis jurgâlemvaastâ spiekâstmeh ráhtusist iä kuittâg toovât merhâšittee merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko talle tot viäžžá čiččâm vala paab jieggâd já toh puátih siisâ já asâttâtteh tohon aassâđ ton ulmuu tile lii loopâst paab ko áálgust kiävá meiddei taam paas suhâpuolvân västid já merhâšuumijd anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist oovtâ saajeest olgospyehtim samoin käy lii jurgâlum siämmáánáál kiävá meiddei spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš teekstân lii lasettum eksplisistum nanodeijee partikkâl meiddei lasâttâs ij toovât maggaargin mehâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá nyeskis jieggâ vuálgá ulmust tot čájádâl ävđinkuávluin já ocá vuoiŋâstemsaje mut ij kaavnâ tot piättá maacâm páikkásân kost vuolgim västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist muádi saajeest olgospyehtim lähtee ulos lii jurgâlum olgospyehtimáin vuálgá spiekâstemjuávkku nr ađai sääni ulos lii implisiittistum čiälgá tonttáá-uv mutâ siämmáánáálá ko veerstâ kj s ja kj s peht meddâlkyeđđim toovât mottoomlágán iäru merhâšuumán ulos jurgâlem ličij adelâm täärhib ibárdâs ääšist já pyevtittâm siämmáánáálá luándulii kielâ spiekâstem lii olgospyehtim autioilla seuduilla jurgâlem saanijn ävđinkuávluin spiekâstemjuávkku nr tastko tot lii kuálussääni anarâškielâst veerstâst olgospyehtim lepopaikkaa lii jurgâlum vuoiŋâstemsaje mii tärhis jurgâlemvaastâ vrd veerstân kost tot lii jurgâlum vuoiŋâstem spiekâstmeh ráhtusist iä kuittâg toovât merhâšittee merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko s tot viäžžá čiččâm vala paab jieggâd já toh puátih siisâ já asâttâtteh tohon aassâđ ton ulmuu tile lii loopâst paab ko aalgâst västid já merhâšuumijd jieggâ uárjivuođâ sänikirjeest juávkku nr eppeđ lah uážžum uárjivuođâ jiegâ mii jođettičij tii oppeet palo vááldán västid já merhâšuumijd táttu sänikirjeest juávkku nr s s já ruhâdâllâđ amas tij šoddâđ kivsádâsân ulmust lii mut luándu lii hiäju västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist oovtâ saajeest olgospyehtim ettette joutuisi lii jurgâlum amas tij šoddâđ spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst lii suupiinrááhtus tagarij olgospyehtimij várás spiekâstem ij toovât magarijdgin merhâšumeiäruid jurgâlemvastuuh láá kavnum jurgâlusân aaibâs morfeemtääsist lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko sänikirjeest juávkku nr palaskii čuuvtij tastko sij jurdii et sij uáinih kome västid já merhâšuumijd versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist oovtâ saajeest lii ceelhâvastuu karvem uálgicelkkuin ađâi olgospyehtim näkevänsä lii jurgâlum et sij uáinih spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst ij pyevti taan ohtâvuođâst kevttiđ ceelhâvastuu nubástus ij toovât magarijdgin merhâšumeiäruid jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist s huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko muu kieđâid já juolgijd mun taa lam ij kihheen eres muu uáiniđ jiejah kommeest lah uážži ege täävtih tego uáinivetteđ must västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist muádi saajeest olgospyehtim minun käsiäni ja jalkojani lii jurgâlum muu kieđâid já juolgijd spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttid oovtâst omâstempronominijn já nube tááhust anarâškielâst lii maaŋgâin soojijn luándulub kevttiđ omâstempronomin ko omâstemkiäččus olgospyehtim niin kuin lii jurgâlum tego spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni iäruh iä toovât magarijdgin mehâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko tuálá sistees puoh veerstâid moin vuáttoo kreikakielâsâš algâteevstâ teermâ anarâškielâsâš vaastâ mii lii jurgâlum ive maŋa láá merkkejum suomâkielâsâš ive jurgâlemvastuuh já toi vuáđuld jurgâlum anarâskielâsâš vastuuh almostum anarâškielâsâš kávnoo tuše ohtâ verstâ mast vuáttoo veerbâ anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ s häämi jurgâlemvaastâ jurgâlemvaastâ täyttäisimme tiävdáččáim toteutuisi olášuuččij toteuttamaan tevdiđ toteutuisi olášuuččij tuli täyteen tievâi on täysi tiävá kävisivät toteen olášuuččii kävisivät toteen olášuuččii täyttyi viisaudella viijsoi saa täyttymyksensä olášuvá tulisi täydelliseksi šodâččij tievâslâžžân on täynnä lii tievâ on täydellinen lii oles jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já toi vuottumsajeh já mereh tuálá sistees veerbâ anarâškielâsâš jurgâlemvastuid já toi vuottummeerijd neelji testament kirjeest jurgâlemvastui maŋa láá merkkejum suomâkielâsâš vastuuh jurgâlemvastuuh vuáttojeh ohtsis kerdid ive maŋa rahtum anarâškielâsâš ráámmátjurgâlmijn algâteevstâst verbâ vuáttoo ohtsis kerdid leđe tievâ olla täynnä jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já suomâkielâsâš teermah moin toh láá jurgâlum jurgâlemvastui vuottummereh jieškoteuv testament kirjeest tuálâ sistees anarâškielâsâš jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuid já suomâkielâsâš veerbâ vuáđuld jurgâlum teermâid moin anarâškielâsâš vastuuh láá jurgâlum kávnojeh jieskote-uvlágán jurgâlemvastui vuottumsajeh ađai veerstah moin toh vuáttojeh kieđâvuššojeh siämmáá oornigist ko toh láá tavlustuvvâst jurgâlemvaastâ jurgâlemvaastâ leđe tievâ olla täynnä jurgâlusâst kevttum jurgâlemvastuuh já suomâkielâsâš teermah moin toh láá jurgâlum jurgâlemvastui vuottumveerstah já kávnojeh tutkâmvuálásâš veerstâi ubbâteevstah kuulmâ kiellân vuáláluvvâi já toi vyelni toi analysistem kieđâvuššojeh siämmáá oornigist ko toh láá tavlustuvvâst olášuđ sänikirjeest juávkku nr pic veerstâ peht juávkku nr taat tábáhtui et olášuuččij tot maid lii proffeet njalmijn almottâm västid já merhâšuumijd anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist muádi saajeest nubástus lii teevstâ sänioornig muttem tämä kaikki lii jurgâlum puoh taat spiekâstemjuávkku nr tastko anarâskielâst ij pyevti leđe eres sänioornig taan tábáhtusâst spiekâstem lii tot et olgospyehtim kävisi toteen lii jurgâlum anarâskielân olgospyehtimáin olášuuččij spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni ličij meiddei máhđulâš olgospyehtiđ veerbâ ovttáin saanijn toteutua taan ohtâvuođâst nuuvtko lii tohhum ovdâmerkkân veerstâst kj s lasseen olgospyehtim mitä lii jurgâlum tot maid spiekâstemjuávkku nr tot lii mottoomlágán eksplisiittistem mutâ tonttáá-uv puávtáččij olgospyehtiđ ääši taan tábáhtusâst suomâkielâ myenster mield siämmáánáálá ko čuávuváá veerstâst nubástusah iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko sun oroi jäämmim räi olášui maid lâi proffeet njalmijn almottâm mun kuččum algan västid já merhâšuumijd anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist muádi saajeest illatiivráhtusâš olgospyehtim kuolemaan asti lii jurgâlum genetiivráhtusáin jäämmim räi spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst räi ornášuvá genetiiváin sistanneem olgospyehtim kävi toteen lii jurgâlum olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s nubástusah iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko olášui taat proffeet ciälkkám ennustâs västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum aaibâs morfeemtääsist iäru sänitääsi ráhtusijn kuittâg kávnoo olgospyehtim kävi toteen lii jurgâlum olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s iäru ij toovât maggaargin mehâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärhis jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko já asâttâđai tobbeen kaavpugân mon nommâ lii tábáhtui et olášuuččij profeetij ennustâs suu kalga koččođ västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist kyevti saajeest olgospyehtim kävi toteen lii jurgâlum olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s spiekâstem lii tot et olgospyehtim häntä kutsutaan lii jurgâlum anarâskielân olgospyehtimáin suu kalga koččođ spiekâstemjuávkku nr mii lâi tuođânálásávt luándulub olgospyehtim ko sänitärhib jurgâlus sun kočoduu nubástusah iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko tábáhtui et olášuuččij profeet sääni västid já merhâšuumijd et olášuuuččij tot mii lii ettum profeet kirjeest västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist kuulmâ saajeest iäru sänitääsi ráhtusijn lii sistanneem olgospyehtim kävi toteen jurgâlem saanijn olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s olgospyehtim mitä lii jurgâlum tot maid spiekâstemjuávkku nr tot lii mottoomlágán eksplisiittistem mutâ tonttáá-uv puávtáččij olgospyehtiđ ääši taan tábáhtusâst suomâkielâ myenster mield lasseen passiivrááhtus mitä on sanottu lii jurgâlum anarâskielân olgospyehtimáin mii lii ettum spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst passiivrááhtus hämmejuvvoo eresnáálá ko suomâkielâst nubástusah iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko et olášuuččij taat profeet ettâm sääni västid já merhâšuumijd vâi taat profeet sääni olášuuččij västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš láá kavnum morfeemtääsist smavvâ iäru sänitääsi ráhtusijn kávnoo sistanneem olgospyehtim kävi toteen lii jurgâlum olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko tábáhtui vâi olášuuččij taat proffeet sääni västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš já jurgâlemvastuuh láá morfeemtääsist ráhtusijn kávnoo ohtâ smavvâ iäru sistanneem olgospyehtim kävi toteen lii jurgâlum olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s iäru ij toovât mehâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus mast lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko maht talle olášuuččii čalluuh moi mield näävt kalga tábáhtuđ västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš láá kavnum morfeemtääsist smavvâ iäru sänitääsi ráhtusijn kuittâg kávnoo sistanneem olgospyehtim kävi toteen lii jurgâlum olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s iäru ij toovât maggaargin mehâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko puoh taat lii tábáhtum et profeetij čalluuh olášuučččii västid já merhâšuumijd ráhtusijn kávnoo ohtâ iäru sistanneem olgospyehtim kävi toteen lii jurgâlum olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s iäru ij toovât maggaargin mehâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko olášui taat profeet sääni västid já merhâšuumijd verstâ lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum aaibâs morfeemtääsist smavvâ iäru sänitääsi ráhtusijn kuittâg kávnoo sistanneem olgospyehtim kävi toteen lii jurgâlum olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s iäru ij toovât maggaargin mehâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko mun eeđâm tijjân innig jiem puurâ pessijâšmáállás ovdilgo tot olášuvá väldikoddeest jurgâlus olášuvá ij lah aaibâs sänitärhis jurgâlus mutâ tot västid já merhâšuumijd lii jurgâlum nuuvt säänist sáánán ko peri máhđulâš nuuvt et jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist smavvâ iäru sänitääsi ráhtusijn kuittâg kávnoo olgospyehtim ennen kuin lii jurgâlum ovdilgo spiekâstemjuávkku nr tastko tot lii anarâškielâst ohtâ sääni lasseen olgospyehtim saa täyttymyksensä lii jurgâlum olášuvá spiekâstemjuávkku nr tuodânálásávt ton suijâst et anarâskielâst ij lah kavnum vaastâ sáánán täyttymys ličij meiddei máhđulâš olgospyehtiđ veerbâ saanijn toteutua taan ohtâvuođâst smavvâ iäruh iä toovât merhâšittee mehâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko eeđâi sijjân mun uáivildim ko lijjim vala tiigijn já sarnum tijjân tot koolgâi olášuđ mii laavâst proffeetij kiirjijn já psaalmâin must lii čaallum västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist neelji saajeest sistanneem olgospyehtim kävi toteen lii s s jurgâlum olášui spiekâstemjuávkku nr ađai anarâškielâsâš jurgâlemvaastâ lii ohtâ sääni teermâ kieđâvuššâm kj s spiekâstem lii tot et teevstâ ceelhâvaastâ ollessani lii jurgâlum anarâskielân olgospyehtimáin lijjim já spiekâstemjuávkku nr tastko ceelhâvaastâ taan ohtâvuođâst ij liččii luándulâš já njyebžilis kielâ spiekâstmist lii koččâmuš passiivráhtusist olgospyehtim mitä on kirjoitettu lii jurgâlum mii lii čaallum spiekâstemjuávkku nr tastko passiivrááhtus lii anarâškielâst ereslágán ko suomâkielâst nubástusâst lii koččâmus sänioornigist suomâkielâ olgospyehtim on minusta lii jurgâlum must lii spiekâstemjuávkku nr tastko nubijkulij ij pyevti olgospyehtiđ anarâškielâst taggaar ohtâvuođâst nubástusah iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko tevdiđ sänikirjeest juávkku nr pic veerstâ peht juávkku nr västidij sunjin tääl estâl muoi kalgeen porgâđ vâi tiävdáččáim vanhurskes táátu mieđâi suu ánumân västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já täyttäisimme lii jurgâlum muoi kalgeen porgâđ vâi tiävdáččáim mast maaŋgâlovo persovn häämi meidän lii jurgâlum kyevtlovo persovn haamijn muoi spiekâstemjuávkku nr tastko koččâmuš lii kyevti ulmust já anarâškielâst lii kiävtust kyevtloho iäru kávnoo siämmáá ráhtusist nesessiivlâš olgospyehtim meidän on tehtävä lii jurgâlum muoi kalgeen porgâđ spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst ij lah västideijee partisiiprááhtus iäruh iä toovât magarijdgin mehâšumeiäruid veerstân jiešalnees jurgâlus ličij tovâttâm puástuibárdâs jis kyevtloho ij liččii kevttum talle ličij šoddâm ibárdâs et ulmuuh lijjii eenâb ko kyehti huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko juurdâš et mun lam puáttám laavâ teikâ profeettijd tuolmâđ mun lah puáttám tuolmâđ mut tevdiđ jurgâlus tevdiđ ij lah aaibâs sänitärhis jurgâlus mutâ tot västid já merhâšuumijd lii ruumâš já suu tievâsvuotâ suu kote tiävdá puoh mii lii västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist oovtâ saajeest olgospyehtim kaiken kaikessa täyttää lii jurgâlum anarâskielân olgospyehtimáin tiävdá puoh mii lii spiekâstemjuávkku nr tuođânálásávt tavekielâsâš jurgâlus mield tastko sänitärhib jurgâlus ij liččii lamaš s luándulâš nubástus ij toovât merhâšittee merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáá náálá ko tievvâđ sänikirjeest juávkku nr tot tievâi te kuálásteijeeh kessii tom riidon čokánii já nurrii šieu kuolijd littijd mut leggistii kiälbuttes kuolijd meddâl västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist viiđâ saajeest olgospyehtim tuli täyteen lii jurgâlum anarâskielân ovttáin saanijn tievâi spiekâstemjuávkku nr tastko tot olgospuáhtoo anarâškielâst ovttáin saanijn version lii lasettum eksplisiittistum nanodeijee särnumkielâst kevttum sääni te spiekâstemjuávkku nr veik tot ij liččiigin aaibâs velttidmettum olgospyehtim lajittelivat lii jurgâlum nurrii spiekâstemjuávkku nr já koreihin lii jurgâlum pajetoppuin littijd spiekâstemjuávkku nr tuođânálásávt tavekielâsâš jurgâlus mield taah jurgâlemvastuuh västideh lijká teevstâ mast lii saahâ eidu nurâmist já liitijn hyvät kalat huonot lii jurgâlum šieu kuolijd kiälbuttes kuolijd spiekâstemjuávkku nr ađai toos lii lasettum eksplisiitvaastâ nubástusah iä toovât merhâšittee merhâšumeiäruid huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko aainâs ejijdâd täävi mield tassaaš ko mitto tiävá västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist kuulmâ saajeest olgospyehtim tapaan lii jurgâlum anarâskielân täävi mield spiekâstemjuávkku nr tastko tot lii idiomaatlâs kielâ olgospyehtim kunnes jurgâluvvoo kuovttijn saanijn tassaaš ko spiekâstemjuávkku nr tastko tot olgospuáhtoo anarâškielâšt kuovttijn saanijn olgospyehtim on täysi vuod lii jurgâlum ovttáin saanijn tiävá spiekâstemjuávkku nr tastko tot lii luándulub olgospyehtim nubástusah iä toovât merhâšumeiäruid veerstân ubâlâsvuottân veik olgospyehtimáin olla täysi já tievvâđ lii-uv tiätulágán iäru huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko vaaldij tievâ puttâl puigâ hirmâd tiivrâs nardusoljo vuoidâi juolgijd já sihoi taid vuoptâidiskijn viste tievâi vuoidâs haajâst västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist kyevti saajeest olgospyehtim tuli täyteen voiteen tuoksua lii jurgâlum anarâskielân tievâi vuoidâs haajâst spiekâstmist kyevtsáánág olgospyehtim tuli täyteen lii jurgâlum ovttáin saanijn tievâi spiekâstemjuávkku nr já nubben olgospyehtim tuoksua lii jurgâlum nube rektioin haajâst spiekâstemjuávkku nr tastko anarâskielâst olgospyehtimeh tievâ já tievvâđ väätih s lokatiivhäämi nubástusah iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko leđe tievâ sänikirjeest juávkku nr mut tii váimu lii tievâ murrâšist tondiet maid tijjân ettim västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist kuulmâ saajeest olgospyehtim sydämenne lii jurgâlum tii vááimu spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttiđ oovtâst omâstempronominijn ijge taan ohtâvuotân soovâ omastemkiäjus mudoigin olgospyehtim täynnä murhetta lii jurgâlum tievâ murrâšist spiekâstemjuávkku nr tastko olgospyehtimeh tievâ já tievvâđ väätih anarâškielâst lokatiiv olgospyehtim sen johdosta lii jurgâlum tondiet spiekâstemjuávkku nr tastko tot olgospuáhtoo anarâškielâst ovttáin saanijn nubástusah iä toovât merhâšumeiäruid veerstân huolâhánnáá jurgâlus lii puustâvlâš jurgâlus sehe luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko leđe oles sänikirjeest juávkku nr s räi tij eppeđ lah áánnum maiden muu noomâst te tij uážžuvetteđ já tii ilo lii oles västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist kyevti saajeest illatiivolgospyehtim tähän asti lii jurgâlum genetiivráhtusáin taan räi spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst räi ornášuvá genetiiváin olgospyehtim teidän ilonne lii jurgâlum tii ilo spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttiđ oovtâst omâstempronominijn huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärkki ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko šoddâđ tievâšlâžžân sänikirjeest juávkku nr sárnum tijjân taam et tist ličij muu ilo váimuinâd já illood šodâččij tievâslâžžân västid já merhâšuumijd s s veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist kyevti saajeest olgospyehtim minun iloni lii jurgâlum anarâskielân muu ilo spiekâstemjuávkku nr tastko anarâškielâst omâstemkiäččus ij pyevti kevttidđ oovtâst omâstempronominijn teidän ilonne vuod lii jurgâlum illood spiekâstemjuávkku nr siämmáá suujâst nubástusah iä toovât magarijdgin merhâšumeiäruid veerstân jurgâlemvastuuh láá kavnum morfeemtääsist huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ sänitärkki ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko vijsođ sänikirjeest juávkku nr šoodâi kievrâsmij já viijsoi já ármu čuávui suu jurgâlus viijsoi ij lah aaibâs sänitärhis jurgâlus mutâ tot västid já merhâšuumijd veerstâ anarâškielâsâš versio spiekâst morfeem- já sänitääsiráhtusist oovtâ saajeest olgospyehtim täyttyi viisaudella lii jurgâlum viijsoi spiekâstemjuávkku nr máhđulávt ton suujâst et sänitäärhib jurgâlus tievâi visesvuođâst ij orroom luándulâžžân anarâškielâst olgospyehtim västid tárkká merhâšume já tondiet taat spiekâstem toovât veerstân mottoomlágán iäru merhâšumeivneest huolâhánnáá jurgâlus lii viehâ puustâvlâš ton kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš kielâ já ton lasseen tot västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko s čuákánkiäsu rahtum teermâi já veerstâi analyys puátuseh láá nuurrum já maaŋgânáálá čovdâččum čuávuváid tavlustuvváid veerstâi teeermâi já spiekâstemjuávhui mield jurgâlem vuáđumerhâšume piäluštiđ lii jurgâlum sänitárkká suomâkielâsâš mield pic oovtâ veerstâst jurgâlussân lii kevttum veerbâ aldatoopâ mii västid sehe ete sistanneem teermâi merhâšuumijd vuáđumerhâšume pieggâ jieggâ lâi systemaatlávt jurgâlum sänitárkká suomâkielâsâš mield vuáđumerhâšume tevdiđ jurgâlusâin pajeláhháá kuálmád uási lii jurgâlum sänitárkká já eres-uv jurgâlusah spiekâsteh tuše sänimeerij peeleest ađai ohtâ sääni lii jurgâlum kuovttijn saanijn já nubij kejij kielâ idiomaatlâšvuođâ tiet pic oovtâ saajeest lii kevttum veerbâ aldatoopâ mii västid sehe ete sistanneem teermâi merhâšuumijd teevstah jurgâlussân árvuštâllui ton mield mon ennuv já magareh spiekâstmeh sänitärhisvuođâst säni- já morfeemtääsi räi jieškote-uv veerstâ jurgâlusâst vuáttojii mield oovdânpuohtum luvâttâlmeh spiekâstmijn kávnojeh lahtosijn verbâ substantiiv já verbâ juáhhojii spiekâstemtiijpâi mield kuuđâ juávkun moh kávnojeh čuávuváá tavlustuvvâst láá merkkejum meiddei spiekâstemjuávhui vuottummereh veerstâi tâi soojij mield nr meerhâš tievâslávt säänist sáánán jurgâlum ađai sänisánásâš jurgâlus aaibâs morfeemtääsist tai vuottummereh láá merkkejum veerstâi mield nr aneh sistees spiekâstmijd ucceeb iäruin stuárráábijd moin nr meerhâš iäru sänimeerijn já nr meerhâš čielgâ feeilâ jurgâlusâst spiekâstmeh já toi vuottummereh láá merkkejum teermâi já spiekâstemjuávhui mield veerstah láá juohhum kyevti uásán jis tiätutermâ lii vuottum veerstâst kuohtii veerstâin vuod lii valdum tutkâmušân tuše uási ovdâmerkkân ton suujâst et anarâškielâsâš tekstâ ana sistees tuše uási veerstâst sänitärhisvuođâst %-uási puoh veerstâin soojijn lii sänitärhis jurgâlus ađai lii jurgâlum tievâslávt säänist sáánán nuuvt et jurgâlemvastuuh láá morfeemtääsist já jurgâlus nuávdit vuolgâteevstâ sänioornig já kielâopâlii ráhtus huolâhánnáá jurgâlus kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš já västid teevstâ dynaamisávt funktionaallávt siämmáánáálá ko verstâd ohtâ sääni lii olgospuohtum kuovttijn teikkâ eenâb-uv saanijn teikkâ kyehti tâi eenâb-uv sääni lii olgospuohtum ovttáin saanijn juávkun kuleh meid implisiittistmeh já eksplisiittistmeh olgospyehtim lii jurgâlusâst olgospuohtum ovdâmerkkân eres lovvoost sajehäämist modusist tempusist rektiost persovnist tâi ereslágán säniornigáin teikkâ ráhtusáin vâi jurgâlus šodâččij luándulii já idiomaatlii kiellân sääni jurgâlemvastun lii kevttum toi paje- vyeli- tâi aldatoopâ teikkâ miinii eres saanijd moi merhâšume lii alda vuolgâteevstâ sääni merhâšume sääni lii kuođđum meddâl ađai lii pááccám jurgâlhánnáá ijge koččâmuš lah implisiittistmist sääni teikkâ olgospyehtim lii jurgâlusâst olgospuohtum puástud jo-uv printtimfeeilâ teikkâ puástujurgâlem tiet nr ohtsis veerstâi analyysist kevttum spiekâstemjuávhuh já toi vuottummereh veerstâi tâi soojij mield sänitärhisvuođâst juávhui mield juávhuh nr veerstah saijjeed veerstâi spiekâstemjuávkku nr mereh teermâi mield já spiekâstemsajeh säni- já morfeemtääsi sänitärhisvuođâst teermâi já spiekâstemjuávhui nro mield vuáđuld tutkâmvuálásâš veerstâid puáhtá jyehiđ kuulmâ juávkun veerstah moh láá sänitárkká jurgâlum ađai sänisánásâš jurgâlusah spiekâstemjuávkku nr moi uási lii suullân puoh veerstâin veerstah moin vuáttojeh spiekâstmeh puátukielâ jiešvuođâi já idiomaatlâšvuođâ tiet ađai puustâvliih jurgâlusah spiekâstemjuávhuh nr moh láá puoh veerstâin veerstah moin vuáttoo čielgâ feilâ spiekâstemjuávkku nr moi uási lii aldâsáid sänitärhis ete puustâvlii jurgâlusâi kielâ lii luándulâš já idiomaatlâš anarâškielâ feeilah vuod láá čielgâsávt editistemfeeilah kávnojeh tááh juávhuh já toi veerstâi mereh já prooseentuásih puoh veerstâin tâi soojijn teermâi mield oovdânpuohtum ohtsis puoh veerstâin veerstah sänisánásâš jurgâlus spiekâstemjuávkku nr vuáttojeh puustâvlâš jurgâlus spiekâstemjuávhuh nr čielgâ feila spiekâstemjuávkku nr ohtsis jurgâlum veerstâi puustâvlávt jurgâlum veerstâi já čielgâ feeilâ sistannee veerstâi vuottummereh já toi prooseentuásih puoh tutkâmvuálásijn veerstâin teermâi mield láá oovdânpuohtum sänitärhis veerstâi mereh já prooseentuásih teermâi mield uáiná et veerbâ peht morfeentääsi räi sänitärhis veerstah láá čielgâsávt ucceeb meeri ličij ohtsis já toi uási puoh veerstâin jis olgospyehtim käydä toteen jurgâlem verbáin olášuđ ij rekinistuuččii spiekâstmij juávkun ađai viiđâ veerstâst tot lii áinoo spiekâstem sänitärhisvuođâst puoh teermâi ohtsâš sänitärhis veerstâi uási ličij suullân puoh kieđâvuššum veerstâin veerstah veerstâi uási tutkâmvuálásâš veerstâi já sänitárkká jurgâlum veerstâi mereh sehe sänitärhis veerstâi prooseentuásih teermâi mield láá jurgâlum táásáš vala uccáá anarâškielân jurgâlempargo aalgij eskin loppâpelni veik vuossâmuuh pittááh láá-uv jurgâlum pelimuddoost ráámmátjurgâlusah iä lah kuittâg taan ovdil tutkum lii ávhálâš tääl ko ráámmátteevstâi jurgâlem anarâškielân lii oppeet algâttum oppeet ive aalgâst tutkâmuš ulmen lâi čielgiđ maht kreikakielâsâš testament algâteevstâ teermah já realistuvvojeh ive maŋâ jurgâlum anarâškielâsâš ráámmátteevstâin vyelni lijjii taah teermah já anarâškielâsâš veerstah moin teermah vuáttojeh ulmen lâi čielgiđ tutkâmvuálášâš teermâid sistannee veerstâi uásild magareh anarâškielâsâš testament teevstah láá jurgâlussân jis taid verdid vuolgâtekstâsis ive suomâkielâsâš kirkkorámátân já nube tááhust kirkkoráámmát testament vuolgâteekstân ađai kreikakielâsâš algâteekstân teologisâš teermah láá jurgâlum suomâkielâst nuuvt sänitárkká ko peri máhđulâš peht tuše oovtâ veerstâst lii jurgâlussân kevttum veerbâ aldatoopâ mii västid sehe suomâkielâsâš ete kreikâkielâsâs vuolgâ- já algâteevstâi merhâšumijd lii systemaatlávt jurgâlum sänitárkká suomâkielâsâš vuolgâteevstâ mield jurgâlusâin uási lii jurgâlum sänitárkká já eres-uv jurgâlusah spiekâsteh tuše sänimeerij peeleest ađai ohtâ sääni lii jurgâlum kuovttijn saanijn já nubikejij kielâ idiomaatlâšvuođâ tiet já oovtâ saajeest lii kevttum veerbâ aldatoopâ mii västid sehe suomâkielâsâš ete kreikâkielâsâs vuolgâ- já algâteevstâi merhâšuumijd testament jurgâlusah láá puustâvlávt jurgâlum uásild aaibâs sänitárkká jurgâlum já ton lasseen luándulâš já idiomaatlâš anarâškielâ veerstâ já verstâuási juávhust láá sänitárkká jurgâlum aaibâs säni- já morfeemtääsi räi láá puustâvliih jurgâlusah já feilâ vuáttoo aldasáid veerstâin já toin soojijn kost vuáttoo spiekâstem sänitärhisvuođâst tutkâmvuálásâš veerstâin kávnojeh kyehti feeilâ moh láá čielgâsávt mottoomlágáneh editistemfeeilah feeilah iä lah innig máhđuliih taanáigásâš ráámmátjurgâlmist tastko jurgâlem tábáhtuvá ráámmátjurgâlemohjelmáin moi peht teevstah meiddei tärhistuvvojeh anarâškielâsâš teevstâid puáhtá anneeđ njyebžilis jurgâlussân tastko toin láá spiekâstum vuolgâteevstâ morfeem- já sänitääsiráhtusijn iänááš talle ko tot lii lamaš taarbâšlâš tâi velttidmettum puátukielâ idiomaatlâš- já luándulâšvuođâ tiet testament teevstah nuávditteh dynaamisâš funktionaallâš ekvivalens kreikâkielâsâš algâteevstâi kuáttá siämmáánáálá ko toi suomâkielâsâš vuolgâtekstâ ive kirkkoráámmát ij oro vuottuumin jurgâlusâin tastko máhđuliih interferenssullâseh jiešvuođah tuođânálásumosávt čonnâseh toos et suomâkielâ lii vaiguttâm jo kuhháá anarâškielân já toos et jieš kirholâš já teologisâš terminologia lii puohtum suomâkielâst anarâškielân lasseen suomâkielâ já anarâškielâ láá hyelkkikielâh mii lii-uv toohâm náávt sänitärhis jurgâlus mahđulâžžân ij oro vaiguttâm jurgâlus kielâolgoldâhân eenâb ko toin naalijn et jis suomâkielâsâš vuolgâteevstâ sänioornig lii orroom luándulâžžân anarâškielâst jurgâleijee ij lah muttám veik miinii eres säniornigijd ličij-uv lamaš siämmáánáálá máhđulâš anarâškielâst suomâkielâsâš ive kirkkoráámmát já anarâskielâsâš jurgâlusâi funktioh láá suullân siämmááh ađai ráámmátteevstâi kevttim sehe kirholii immeelpalvâlusâin ete ovtâskâs ulmui ráámmátteevstâi luhâmist já puátuteevstâ vuástáväldei kognitiivliih pirrâseh láá siämmáásullâsiih ađai eidusâš kontekstuaalliih äävžih vuolgâteevstâ já puátuteevstâ kooskâst iä lah jurgâlus tárguttâs ađai skopos lii siämmáálágán ko vuolgâteevstâ ulme puátusij vuáđuld ađai anarâškielâsâš ráámmátteevstâi tááhust puáhtá nabdeđ et jurgâlmeh olâšutteh jieijâs skopos ađai västideh anarâškielâlii vuástáväldei táárbuid já tuáimih anarâš siärváduvvâst suomâkielâsâš jurgâlem ohtâvuođâst láá jo valdum vuotân kulttuur- tiätu- äigi- já čuovviittâspirrâduvvâi iäruh kreikâkielâsâš algâteevstâ vuástáväldei já tááláá ääigi ässee vuástáväldei kooskâst jurgâlusâst ij tarbâšâm eidusávt heiviittiđ informaatio vâi lohheeh iberdičii tom pyerebeht tastko anarâškielâlâš vuástáväldeejuávkku ađai anarâškielâ sárnooh ääsih iänáás tâi aldaa orroo kuávluin já enâmijn siämmáásullâsijn pirrâduvvâin veerstâin vuottui tuše ohtâ saje kost informaatio lâi heiviittum anarâš kulttuurân ovdâmerkkân ettâmvyevih olgospyehtimeh já kollokaatioh láá valdum vuotân anarâškielâsâš jurgâlusâin mon uáiná toin soojijn kost jurgâlus spiekâst vuolgâteevstâ ráhtusijn mutâ olgospuáhtá ton merhâšume já lii luándulâš puátukielâ tutkâmuš puátusij vuáđuld puáhtá anneeđ čielgâsin et anarâškielâsâš ráámmátteevstâid ij lah tárbu viggâđ jurgâliđ algâkielâst testament uásild kreikâkielâst puáhtá jurgâliđ anarâškielân koskâkielâ ađai suomâkielâ peht já kreikâkielâtáiđusâš äššitobdee vuod tarbâšuvvoo eskin tärhistemmuddoost lii merhâšittee tastko sehe olmoošresurseh ete ekonoomliih máhđulâšvuođah láá vääniht anarâškielâlii siärváduvvâst já toi uánádâsah mield jurgâlâm evaŋgellâš-luterilii kirho ristâoppâ kirholâščuákkimist ive jurgâlâm evangelâš-luteerlâš kirho kirkkokietâkirje anarâškielân jurgâlâm toimâttâsâi kirje evangelâš-luteerlâš kirho kirholij toimâttâsâi kirje anarâškielân väljejum uásih jurgâlâm tuálá sistees eres lasseen tavekielâsâš ive testament teevstâ já išeniävuh ráámmátjurgâlemohjelmán ravvuuh kielten tutkimuskeskuksen julkaisuja kielâi tutkâmkuávdáš inarinsaamenkielen kielioppi láá suullân uuccâmsäännid almostui ive käldeeh mield jurgâlem proojeekt njälmâlâš tiätu finnejum a ráámmátjurgâlemprojektijn njälmâlâš tiätu finnejum b ráámmátjurgâlemproojeekt njälmâlâš tiätu finnejum a servi tekstâ kávnoo b servi tekstâ kávnoo viermisijđoin c servi tekstâ kávnoo viermisijđoin iäláskittem tutkâm já puátteevuođâ visioh kirjekielâ lii já maht tot šadda toim almostittum kirjálâšvuotâ musea servi tutkâmvuálásâš jurgâlusâin vuottum spiekâstemjuávhuh já toi mereh veerstâi mield jurgâlus jurgâlus vuáttojeh sänitärhisvuođâst juávhui mield x x x x x x x x x x x x x x x tutkâmvuálásâš jurgâlusâin vuottum spiekâstemjuávhuh já toi mereh veerstâi mield jurgâlus jurgâlus vuáttojeh sänitärhisvuođâst juávhui mield x x x x x x x x x x x x juátkoo juátkoo jurgâlus jurgâlus vuáttojeh sänitärhisvuođâst juávhui mield x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x veerstâ nubbe jurgâlus ij valduu vuotân analyys čuákákiäsust tastko tot lii jurgâlum vuáđuld mii lii heiviittum taan veerstâ peht ađai spiekâst teevstâst lii kieđâvuššum kuohtii taan analyysist tastko tot tuálá sistees sehe veerbâ ete substantiiv árvuštâllâmuásist tot lii kuittâg valdum vuotân tuše ohtii tutkâmvuálásâš jurgâlusâin vuottum spiekâstemjuávhuh já toi mereh veerstâi mield uáinoo mon veerstâin láá kyehti jurgâlus anarâškielân jurgâlus jurgâlus vuáttojeh sänitärhisvuođâst juávhui mield x x x x x x x anarâš nuorâ kielâlâš identiteet ollâopattâh já kyevtkielâlâšvuotâ identiteet já anarâškielâ kielâiäláskittem kielâpirrâsin kielâtuávváš táiđu kevttim já merhâšume pargostân kyevti oovdeb kielâpiervâlpäärni kielâlii identiteet taam fáádá tastko lam kiddiistum tast moin naalijn já magarijn tilálâšvuođâin oovdeb kielâpiervâlpárnááh kevttih sämikielâ nuorrân já magareh láá sunnuu koskâvuođah anarâškielân lii taggaar mii ij lah ennuv tutkum anarâškielâ pirrâsist pargostân šoddii kielâ kevttimpiirâs eenikielâ já kielâtáiđu munejurduuh kielân já kielâkevttim puátteevuotâ valdim čielgâs kost já kiäiguin nuorah sárnuv sämikielâ eenikielâ miäruštâllâm já kielâtáiđu kuleh meid tutkâmušân kielân já nuorâi sämikielâkevttim puátteevuotâ lijjii muu mielâst teháliih selvâttiđ et moin naalijn suoi uáiniv jieijâs kevttim sämikielâ já šoddâv-uv suoi kielâsirden pargo várás lam sahhiittâllâm kyehti säminuorâ kiäh lává šoddâm pelimudo maŋa já aassâv ain ääigi suoi láin uáppen nube tääsi škoovlâin mättiv sehe suomâkielâ ete anarâškielâ pargo kiäččoo kielâsosiologisâš kielâkevttimtutkâmuššân lii kvalitatiivlâš tutkâmuš já sahhiittâllâmamnâstâh lii uáiviroolâst toorjân lam nuurrâm teoria mii suápá sahhiittâllâmamnâstuv kietâdâlmân já muu informantij tuávvái toorjân väljejim sahhiittâlmáid kyehti nuorâ kiäh lává lamaš pärnin kielâpiervâlist informanteh aassâv ain kieldâst já lává šoddâm pelimudo maŋa love sahhiittâlmân sehe nuorâin ete sunnuu vanhimijn love vistig nuorâin alnestis tastko koččâmušâst lii kuittâg sunnui kyeskee tutkâmuš teemasahhiittâllâm amnâstâhnuurrâmmetodijn ko oroi lemin luándulâš koijâdiđ nuorâin uáinuid já fiäráánijd sunnust alnees peht ožžum nomâlávt sunnuu uáinuid nuorâid ive loopâst sehe uđđâive peln sahhiittâlmijn lijjii siämmááh teemakuávluh väljejim smiettâmáin moh liččii tergâdumoseh tutkâmuščuolmâi keežild teemasahhiittâlmist iäránmâin nuurrim amnâstuv pelistrukturistum sahhiittâlmáin häämi lâi pelistrukturistum vyehi tondiet ete sahhiittâlmijn iä lamaš valmâš vástádâsmolsâiävtuh nuuvtko strukturistum sahhiittâlmist láá sahhiittâlmist sahhiittâllâmkoččâmušah liijjii miäruštâllum tárkká mutâ tai oornig puovtij molsâšuđ já táárbu mield puáhtá koijâdiđ täärhib koččâmušâid informantijd lijjii siämmááh koččâmušâh moid suoi uážžoin västidiđ jieijâs sanijguin paddiđ sahhiittâlmijd ko paddim toovâi máhđulâžžân vuáijuđ informantijd já sahhiittâllâmtilálâšvuotân ijge tarbâšâm vuáijuđ ovdâmerkkân muštonmiärkkumij čälimân analyysist siskâldâsân jiemge háámán meddâl sahhiittâlmij litteristmijn monnii verd jienâdâlmijd já paijeelmiärásijd kiärdumijd tondiet ko toin iä lah informantij vástádâsâi iberdem tááhust merhâšume mainâšum ulmuid ij pyevti njuolgist tubdâđ lii čiehhum nuuvt ete sahhiittâllâmuásist iä informantij noomah puáđi tiättun váá lam muttám noomâid háámán informant já informant lasseen jiem lah muštâlâm tárkká šoddâmive tâi aassâmsaje keejâ meid já eenikielâ miäruštâlmeh láá mokkááh tastko miäruštâlmeh láá maaŋgah uceh já vijđáseh pargoost lam kiävttám uáinuid kyevtkielâlâšvuođâst sehe eenikielâst puáhtá miäruštâllâđ metodij mield neljijn sierâ kriteeráin láá álguvuolgâ haldâšem kevttim já identifisistem kriiteer mield eenikielâ lii kielâ mon lii oppâm vuossmužžân kriiteer mield eenikielâ lii kielâ mon máttá pyeremustáá kriiteer mield eenikielâ lii kielâ mon kiävttá iänáá kriteerist eenikielâ lii kielâ moos jieš identifisist tâi maid eres ulmuuh aneh persovn eenikiellân uáinu mield pyeremus miäruštâllâm eenikielân lii ete eenikielâ lii tot kielâ mon lii oppâm vuossmužžân já moos identifisistiđ jieijâs mield olmooš puáhtá oppâđ meiddei kyehti tâi maaŋgâid eenikielâid vuossmuu kiellân ađâi eenikielah láá maaŋgah já eenikielâ puáhtá eellim ääigi muttuđ miäruštâlmij mield miinii kielâid puáhtá leđe monnii eres kriiteer mield eenikielâ puáhtá leđe kyevtkielâlâš miäruštâlmist lii vala viiđâd kriiteer mii lii aalmuglâš miäruštâllâm miäruštâlloo eenikielâ eres lasseen mon kielân persovn niävdá já mon kielân sun rekinist eenikielâ kriiteer jiem kuittâg keevti taan tutkâmušâst ettâđ et olmooš lii kyevtkielâlâš talle ko kyehti kielâ tevdiv eenikielâ kriteerijd miäruštâlmist láá siämmááh kriteereh ko eenikielâst miäruštâlmij tááhust toh kuittâg iäráneh lii tot kii lii oppâm kyehti kielâ perrust eenikielâlijn sárnoin aalgâ rääjist tâi tot kii lii kiävttám kyehti kielâ paldaluvvâi aalgâ rääjist miäruštâlloo algâvuolgâ kriiteer mield kyevtkielâlâš kiiteer mield kyevtkielâlâš lii persovn kii máttá kyehti kielâ tievâslávt tâi eenikielâlii sárnoo náálá máttá meiddei kyehti kielâ siämmáá pyereest tâi pasta sárnuđ suullân tievâslijd sárnumijd nube kielân meiddei tobdá já haaldâš monnii verd nube kielâ kielâopâlijd rahtusijd tâi lii karttâm leđe kuoskâttusâst nubbijn kieláin kriiteer mield kyevtkielâlâš persovn kiävttá tâi puáhtá kevttiđ kyevti kielâ jieijâs tuáivumij já ohtsâškode vátámušâi mield kyevtkielâlâš olmooš puáhtá meiddei identifisistiđ kyevtkielâlâžžân kyevti kielân já tâi kyevti kulttuurân tâi toi ossijd puáhtá meiddei leđe taggaar persovn mon iärráseh aneh kyevtkielâlâžžân tâi kyevti kielâ eenikielâlâš sárnon tutkâmušâst mield puávtáččij mainâštiđ kyevtkielâlâšvuođâ miäruštâlmist tastko uáinuseh láá siämmáá maaŋgah ko totkeeh-uv vâi iä šodâččii puástuibbeerdmeh lii ohtân teeman muu tutkâmušâst lahtoo koččâmušân kii mun lam táárgut identifisistem moosnii ovdâmerkkân kielân juávkun tâi aalmugvuotân miäruštâlmeh láá siämmáá maaŋgah ko láá totkeeh-uv já tondiet identiteet lii uáli vaigâdis termâ ton maaŋgâmerhâlâšvuođâ já tulkkumvääri tiet jiem miäruštâl tieid taan tutkâmušâst vijđáht mield identiteetist puáhtá iäruttiđ kyehti vuáđutiijpâ persovnlâš já kollektiivlâš identiteet čuujoot persovn jieštubdâmân nubbe jiešvuođáid já uáinuid moi peht persovneh identifisisteh nubijdis já rähtih juávhuid táárgut persovnlijd já sosiaallijd jiešvuođâiđ moh kuleh ulmuu mun-kován já šaddeh ulmuu identifisistmist identiteet puáhtá anneđ oovtlágán lijmen mon vievâst tiätujuávkku čana jesânijdis čovgâdubbooht oohtân tutkâmušâst nuuvt kočodum lijme lii kielâ oovtâst ulmuu persovnlii identiteet kollektiivlii etnisii identiteetân lahtoo meid tutkâmušân mut tastko taat lii uánihis tutkâmuš te jiem kietâdâl etnisii persovlii jiemge kollektiivlii identiteet eenâb lii tergâd sehe jieijâs jiešvuođâ tietimân ete kielâ sárnoojuávkun kullum keežild táárgut identifisistem tiätu kielân kielâsárnon já kielâjuávhu jesânin ađâi tiettim jieijâs juávhu kielâst ij meerhâš tuše tiätukielâ sárnum váá tom siste láá meid kielân kullee árvu- já tobdomerhâšumeh jurdemtäävih távjá ubâ maailmkove já ton peht ohtâvuođâ tobdo eres siämmáá kielâ sárnoid kevttim já tom merhâšume sosiaallii vuáruvaaikutmist jieijâs juávhoin ko eres-uv juávhuigijn láá tergâdeh kevttim já identiteet joteh kietâluvvâi kielâ kevttim lii ohtâvuođâst positiivlii juávkkuidentiteet šoddâmân mii pelestis vaaikut positiivlijd kielâmunejurduid já jieijâs kielâ kevttim jiellâmân eenâb já täävjib kielâ kiävttoo já mađe positiivlub uáinuseh kielân já kielâsárnoin láá tom kievrâb kielâidentiteet já tobdočoonâs kielân lii vaikutteijeeh ráhtuseh láá sosiaallâš já kulttuurlâš piirâs kost kuás-uv iälá molsâšuvá tom mield kii sárnu kiäid já mon tilálášvuođâst tot sárnoo ulmuin láá taan tááhust maaŋgah-uv kielâliih identiteetih identiteet tuálá sistees meid spiekâstem juávhuin kiäh iä sárnu eidu tom kielâ lii tergâd tiettiđ kiäh mij já iärráseh láá puáhtá tienávt leđe merkkân etnisii identiteetist kielâ haldâšem addel máhđulâšvuođâ sirdumân juávhust nuubán mut jiejâs moonnâmääigi já maddui tubdâm láá kuittâg tergâdeh jieijâs verdidmist nube kielâ sárnoid já kulttuurân tutkâmušâst kielâidentiteetân vaikutteijee tuávááštahhein merhâšitteemušah láá eenikielâ päikkikielâ já škoovlâjotteem kielâ- já aalmugmunejurduuh kielâ kevttim eres tilálâšvuođâin já jiešárvuštâllum kielâtáiđu láá ohtâvuođâst kielâlâlii identifisistmân puáhtá ettâđ et kielâlâš identiteet siskâldâs munejurduuh kielân já tom sárnoid uáinu alneest kielâsárnon já tuoivuuh tiest maht halijdiččij mättiđ kielâ já maht já kost tom kiävttá lii ohtâ oovce maailmist sarnum sämikielâst sárnoi meeri lii lamaš ain ucce tuše mottoom čyeti já enâmustáá ääigi sárnooh láá suullân já etnisiih anarâšah láá suullân lii čuuvtij uhkevuálásij kielâi listoost anarâškielâ kevttimpiirâs lii oovtâ staatâ já oovtâ kieldâ raajij siste pirrâsist mutâ taan ääigi sárnooh láá meid olgoenâmijn aalgâ rääjist kielâ sárnoimeeri aalgij kiäppániđ suujah láá maangah el nubbe maailmsuáti espanjatavdâ já suomâkielâlâš škovlâpiirâs espanjataavdân jaamij suullân anarâšâin suujâst maaŋgah párnááh paccii uárbisin já sij karttii suomâkielâlii párnáipááikán kost sämikielâ vájáldui maailmsuáđi maŋa syemmilâš uđâsaassâm lasanij korrâsávt ovdil toimâm kiertoškoovlah lopâttuvvii já sajan vuáđuduvvojii suomâkielâlah kansaškoovlah párnááh karttii kielâttemin suomâkielâlii škoovlân já te aalgij kielâmolsomproosees mon tááhust anarâškielâ sárnoi meeri jotelávt kiäppánij je motomeh anarâš aktiivulmuuh vuáđudii servi ry ovdediđ anarâškielâ pargoh láá lamaš puátuliih kielâ lappum lii orostâm já kielâ iäláskám tile lâi kriittisâš nuorâmus kielâsárnoo lâi jo nubálov ihásâš lâi uhkeest jäämmiđ muádi suhâpuolvâ ääigi iivij ääigi anarâškielâ lii uážžum uđđâ sárnoid aktiivlii kielâiäláskittem peht kevttim lii lasanâm nuorâ ulmuin já toos lii vaikuttâm seervi algâttem kielâpiervâltoimâ já ton lasseen anarâškielâlâš škovlâluokka já anarâškielâ máttááttâsâst muštâlâm eenâb tyebbiláá lävkki anarâškielâ iäláskitmân lâi ive algattum ive kukkosâš tievâsmittemškovliittâs mast anarâškielâ mättimettum maaŋgâlágán áámmátulmuin škuávlejuvvii jieijâs syergi kielâsirdeh kyehti suhâpuolvâ lijjii monâttâm kielâs ađâi kielâ tarbâšij pargeid kielâjuávhu ulguubeln máttááttâskuávdáš lâi šoddâm tile mast pargoahasiih kielâsárnooh lijjii liijkás uccáá ko verdiđ párnáid já puárásub aheluokaid tievâsmittemškovliittâs västidij taam hastâlusân konkreetlii puáđusin maaŋgah uáppein láá finnim anarâškielâlii pargo čoovčâ rääjist ovdâmerkkân máttáátteijen já párnáitipšon láá álgám sárnuđ anarâškielâ meiddei kielâpiervâlist jottee párnáidis je ettâđ ete tievâsmittemškovliittâs ánšu lii máttááttâskuávdáást ive álgám anarâškielâ- já kulttuur ive kukkosâš škovliittâs lii tárguttum puohháid anarâškielâst já kulttuurist kiddiistum ulmuid lii vaikuttâm merhâšitteht anarâškielâlij pargei finniimân já ubâ kielâ tilán anarâškielâlâš kielâpiervâl vuáđuđui ive je peeivi anarâškielâ kielâpiervâleh láá kulmâ já já je lii peivitipšomsaje mast lii juurdán ete párnáitipšooh sárnuh tuše anarâškielâ párnáiguin aaibâs aalgâ rääjist veik párnááh iä määti anarâškielâ ollágin kočoduvvoo tievâslâškielâlávgummetodin moin pärni uáppá kielâlávgumkielâ masa siämmáánáálá ko eenikielâ juurdân lii ete päärnist lii jotelis luándulâš kielâuáppám táiđu já pärni uáppá jotelávt kevttiđ saanijd já uánihijd celkkuid já joba muádi mánuppaajeest päärnist lii passiivlâš kielâtáiđu kielâtáiđu ovdân hitásubbooht já kielâoppâm molsâšuvá párnái kooskâst kielâpiervâlân lâi vátámâš ete kielâpiervâlân peessih tuše tagareh párnááh kiäin lijjii sämmilâšmadduuh tâi suuvâst anarâškielâ táiđusiih ulmuuh taat vátámâš lii kuođđum meddâl kielâpiervâl lii váldám maali maori kielâpiervâl kohanga reo tooimâst vuáđudui maailm vuossmuš kielâpiervâl já tot lâi maorikielâlâš lâi viehâ siämmáálágán tile ko anarâšâin ovdil et tuše puáris ulmuuh mattii kielâ reo st párnáid hoittájii maoritáiđusiih rävisulmuuh já nuorâbeh kiäh iä veltihánnáá máttám maori ulmuuh opâttij maorikielâ já kulttuur párnáid já nuorâ vuorâsulmuid je láá vuáđuđum kielâi iäláskittem tiet ete ucceeblovokielâh iä lappuuččii maailmist puátuseh láá pyereh já láá kielâpiervâleh puoh sarnum sämikieláid eres soojijn maailmist kielâpiervâleh láá vuáđudum ucceeblovokielâi siäiluttem tááhust sämmiliih láá váldám maali maori kielâpiervâltooimâst já kielâpiervâltoimâ lii lamaš ovdâmerkkân kärjilkielâ kielâpiervâlijn meetood lii kievrâsumos kielâiäláskittem meetood pärnáid je máttááttem aalgij vuáđuškoovlâ pajetääsist tijmemáttááttâssân i já eres amnâsij anarâškielâlâš máttááttâs aalgij i ko vuossmuuh kielâpiervâlpárnááh monnii škoovlân anârâškielâ lii máttááttâsvuáváámist sehe vieres kiellân ete eenikiellân vuáđumáttááttâsâst puáhtá luuhâđ luvâttuvvâst vieres- tâi eenikiellân lukion pöytäkirja luvâttuvvâst lii ive rääjist lamaš máhđulâšvuotâ čäälliđ anarâškielâ eenikielâ tâi viereskielâ pajeuáppeeiskosin meeri lii lasanâm jo maaŋgâid iivijd tego uáppei meeri-uv puoh luokain puáhtá luuhâđ anarâškielân motomijd eres oppâamnâsijd anarâškielâ lasseen ađai puoh oppâamnasijd ij pyevti oppâđ anarâškielân ovdâmerkkân lihâdem máttááttâs väivid oppâmateriaalvänivuotâ veik oppâmateriaal meeri lii puáránám láá uccáá máttááttásân vaaikut meid anarâškielâ táiđusij máttáátteijei uccâ meeri veik tile lii puáránâm škovliittâšâi keežild čáállám maŋgii sämikielâst sämikielâ táárgut taan tutkâmušâst eromâšávt anarâškielâ sämikielâin lam čáállám toin noomáin ađai tavesämikielâ nuorttâkielâ jna täst tarkkuustâllâđ informantij eenikielâid eenikielâ- já kyevtkielâlâšvuođâkriteerij mield informantij kielâtuáváin kielâpiervâlist onnáá piäiván muu informantijn lává oppâm sämikielâ tego eenikielâlâš majemustáá kielâpiervâlist te aainâs-uv identifisistem kriiteer olgopiälásâš uáinu tiävá ađâi suoi lává jo taan tábáhtusâst kyevtkielâliih nuorâin lává lamaš kielâpiervâlist moonâi kielâpiervâlân ko lâi nelji já lâi piervâlist ain toos räi et kuálmád luokka nuuvâi algâttij kielâpiervâlist suullân kuulmâ teikkâ neelji ahasâžžân já lâi toon räi et sun moonâi škoovlân ääigi sun vala juuđji škoovlâ maŋa kielâpiervâlist eehidpeivitipšoost sunnuu eenikielâst aaibâs aalgâst lii oppâm vuossmužžân suomâkielâ mainâstij váhá muuhij peht et suu eenikielâ lii meid sämikielâ informaantân lii aaibâs čielgâs et suu eenikielâ lii sämikielâ sun muštâlij et suomâkielâ lii suu nubbe eenikielâ ađai sust láá kyehti eenikielâ já sun lii kyevtkielâlâš lii kielâ mon sun lii oppâm vuossâmužžân já suomâkielâ ton paaldâst u v uolgâ kriiteer mield informant eenikielâ lii sämikielâ já informant suomâkielâ tot eenikielâ lii suomâkielâ ko jiem mun pääihist sá rnu ollágin s ämikielâ ko mun lam mii perrust áinoo kii sárnu eenikielâ lii anarâškielâ já tot lii tane ko mun lam aaibâs uccâ kaandâst sáárnum sämikielâ pääihist kihheen eres ij sáárnu sämikielâ pic informant päikkikiellân lii suomâkielâ suuvâst láá lamaš anarâškielâsárnooh madârvaanhimijn informant pääihist sárnoo sämikielâ perrust tuše eeni eenikielâ lii suomâkielâ aainâs-uv álguvuolgâ-kriiteer mield mutá sun lii oppâm anarâškielâ já lii sárnum tom sunjin puoh iärráseh informant perrust sárnuh sämikielâ já tot lii meid päikkikiellân sun meid sárnu sämikielâ láá perruu jesâneh meiddei suomâkielâliih te kiin ii muu m adarvaanhimijn lii lama anarâš eenikielâ lii suomâkielâ já eejist tot lii anarâškielâ sun lii kuásnii vájáldittâm tom já talle aalgij sárnuđ uđđâsist anarâ škielâ ko mun lijjiim nuuvt uccâ kandâ te jieš-uv algâttij sárnuđ tom eenikielâ lii anarâškielâ já äijih eenikielâ lii tâi äijih ij sárnu anarâškielâ mutá ibbeerd tom já suu eenikielâ lii anarâškielâ veikkâ ij tom sárnu kriiteer mield informant ličij kyevtkielâlâš ko lii šoddâm anarâškielâjuávkun kielâpiervâlist já škoovlâst já lii tiein naalijn šoddâm sämikielâlâžžân kriiteer mield meid informant kiäččoo eeni- ja kyevtkielâlâzzân kriiteer mield informant lii eeni- já kyevtkielâlâš ko sun lii kiävttám tom enâmustáá aainâs-uv pärnin já ko lâi škovlâlâš puáhtá kevttiđ kyehti kielâ njyebžilávt puáhtá kevttiđ sämikielâ meid njyebžilávt te sun lii kevttim kriiteer mield kyevtkielâlâš kriiteer mield informanteh lává kyevtkielâliih tastko máttáv tâi lává máttám kyehti kielâ tievâslávt tâi eenikielâlii sárnoo náálá sehe paste sárnuđ tievâslijd sárnumijd nube kielân jna humámmášiđ et eenikielâ puáhtá muttuđ eellimääigi informanteh kiäččojeh eeni- sehe kyevtkielâlâžžân haldašem-kriiteer mield informanteh lává jottáám vuáđuškoovlâ luokaid anarâškielân anarâškielâlij tijmij lasseen lijjii motomeh oppâamnâseh suomâkielân mielâst vuáđuškovlâ lâi šiev piirâs anarâskielâkevttim tááhust tavesämikielâ máttáátteijein puovtij sárnuđ anarâškielân jis lâi tárbu anarâškielâ máttáátteijeeh movtijdittii já avžuuttii kevttiđ sämikielâ škovlâlijd koskânis-uv jis sij sarnuu suomâkielân mield koskâtijmij kielâ lâi enâmustáá suomâkielâ harvii sämikielâ tondiet ko iänááš uási uáppein lijjii suomâkielâliih ääigi informant lii luvattuvvâst já nubbe pelestis áámmátškoovlâst luhâmin informant lohá anarâskielâ eenikiellân kost informant lii uáppen lii máhđulášvuotâ oppâđ anarâškielâ muáddi kuursâ taan pittáást nuorâi sämikielâtááiđu ton mield maid suoi jieš arvustâlâv sunnuu kielâtááiđu kevttim kiäppánem lii hyenedâm informant sämikielâtááiđu tiijmeh iä lah innig luvâttuvvâst nuuvt ennuv ko vuáđuškoovlâst lijjii ko puoh tiijmeh pic sämikielâtiijmeh láá suomâkielân mielâst suu sämikielâ táiđu uážuččij leđe pyereeb sämikielâ táiđu lii suu mield pyeri jyehi peeivi pääihist sárnum já pärnin kielâpiervâlist orroom lii vaikuttâm suu kielâtááiđun informanteh láin tom mielâ et sämikielâtááiđu puávtáččij ain pyerediđ informantijn láin siämmáá mielâ tiest ete lává peessâm taanáigásii kielâtááiđun sárnumáin sämikielâ sárnu tuše škoovlâst máttáátteijeiguin sämikielâ tuše muáddi tiijme ohhoost informaantijn sárnu sämikielâ päihistis jyehi peeivi ovdil lam jo čáállám kuohtuuh vástidáin et kielâsárnum kuittâg puávtáččij leđe pyereeb sämikielâ čäällim- já luuhâmtááiđuh láá kuohtuin jieijâs mielâst pyereh eeđâi et luuhâm lii talle väädis jis tekstâ lii čallum puáris ortografiain mut taanäigisiih teevstah láá älkkeeh luuhâđ váhá pyerebeht čäällimtáiđu ko sárnuđ jiem lah vises puoh ettih ete muu sämikiel čäällim ho máh láá pyereh mielâst aaibâs pyereest tost ij lah mihheen vaigâdvuotâ sämikielâtááiđu kuvvim vaađâi kuhes smiettâmääigi ij máttám kuvviđ jieijâs sämikielâtááiđu västidij ete kielâ oro meendu tuáŋgin já sun haalijd mättiđ sárnuđ pyerebeht kooskâst puáhtá luuhâđ et sämikielâ kevttim lasseetmân ličij tárbu smietâi et sun haalijd oppâđ sämikielâ nuuvt pyereest et motomin sun puáhtá sárnuđ tom jieijâs párnáid tot leđe váhá pyereeb ete kal mun iberdâm masa puoh ete mut tot sárnum puávtáčcij leđe kale pyerebeht tom ij keevti pääihist ollágin tot váhá vááikut vissâ toos ete tom puáhtá juátkiđ jiejâd párnáin já talle päärni párnáijn ete tot siäilu tot kielâ informantijn tom et mii lii sunnuu mielâst tuárvi pyeri sämikielâ informant maatij västidiđ koččâmušân leđe et vuossmuš informant tiätá já tobdá kielâsárnumist tieid oosijd moin haalijd ovdániđ já máttá verdidiđ jieijâs kielâsárnon kii sárnu kielâ njyebžilávt et tom puhtá sárnuđ nuuvt ko nonstop tego suomâkielâ veik ete ij taarbâs ubâ peeivi smiettâđ ete mii tot lâi mii tot sääni lâi maht ton suuijâđ já et sänirááju lii stuorrâ muštâlij et sun halidičij šoddâđ pyereeb sárnon já et čäällimtáiđu ovdániččij puátteevuođâst halidiččij puátteevuođâst et puáhtá sárnuđ sämikielâ eenâb ulmuigijn sehe kielâkevttim lasaniččij nuuvt sárnumist já luhâmist halidává et kielâtáiđu ovdán maht já magarijn tilálâšvuođâin informanteh kevttiv sämikielâ sunnuu elimist tarkkuustâlâm tom maid sämikielâ meerhâš sunnuid mii lii sämikielâi puátteevuotâ sunnuu mielâst maid suoi jurdev sämmilâšvuođâst já maht suoi uáiniv jieijâs kevttimin sämikielâ puátteevuođâst informantijn et moin naalijn eenâb vâi ucceeb suoi lává kiävttám anarâškielâ kielâpiervâl maŋa informant muštâlij et vuáđuškoovlâ aalgâst sun vala keevtij sämikielâ meendu ennuv tot aalgij ucániđ tastko eres amnâseh aalgij leđe suomâluokkalijguin já tääl luvâttuvvâst ij lah innig ennuv sämikielâ lii kiävttám sämikielâ eenâb kielâpiervâl maŋa ko tiätá kiäh sárnuh tom já sänirááju lii šoddâm stuárráábin kale ete vuáđuškovlâ aalgâst te puoh tiijmeh lâi sämikielâluokka tiijmeh já talle pajetääsist lâi engalâskielâ tai ruotâkielâ moh lâi suomâluokkalijguin te talle ij innig sárnum nuuvt ennuv sämikielâ ko talle ko lâi nuorâb eenâb ko talle ij máttám toid puoh saanijd talle ucceb já talle pi ejâi suomâkielâ sääni ton sajan ääl toid saanijd láá oppâm meendu pyereest te pu áhtá sárnud eenâb já talle tääl äigi tiätá kiäh sárnuh sämikielâ lává kiävttám sämikielâ viehâ eresnáál vuáđuškoovlâ maŋa ko sunnuu verdid nubijdis kii ij sáárnu pääihist sämikielâ lii kiävttám tom uáiviääšist škoovlâst tom verd maid škoovlâst puáhtá sárnuđ máttáátteijeiguin lasseen sun lii sárnum sämikielâ motomin kielâpiervâl tipšoiguin já radiopargein meid et láá-uv sust tááláá ääigi skipáreh kiäiguin sun sárnu sämikielân sun muštâlij et iä lah tile lii viehâ ereslágán ko sun lii sárnum sämikielâ pääihist ááhu já äijih kulen sehe puásuipargoin ulmuigijn kiäh mättih sämikielâ eellimvyevist sämikielâ iälá puoh máttáátteijein hoittájeijeiguin talle jis lii kiinii ton anarâskielâ pirrâsist tai anarâs pirrâsist ko já puoh tágárijd no peerâin já áhhoin já äijihijn puásuiulmuigijn kuásnii mii máttáátteije i n kiä i nnii skipárijguin já no vaarâ puohâid kiäh mättih anarâškielâ jis toh älgih sárnuđ sämikielâ kevttim lii sunnust ulmuust kiddâ et sárnu-uvks informant sämi- vâi suomâkielâ já tutkâmušain láá siämmááh huámmášumeh et ulmuuh kevttih tom kielâ mon lii hárjánám sárnuđ tiätu ulmuiguin mun jiem sárnu muide ko sämikielâ jiem mun tieđe áhhoin jiem sárnu muide ko sämikielâ eres ulmuin tot vaihtelee toos sáttá sárnud sämikielâ já kuásnii suomâkielâ iberdává eres sämikielâid mut suoi iävá määti sárnuđ taid muštâlij et sun ij määti luuhâđ eres sämikielâid eeđâi et sun ibbeerd aainâs-uv tavesämmilijd mut ij veltihánnáá ovdâmerkkân tavesämmilij kuávlukielâid tavesämikielâ iberdâm mutá jiem määti sárnuđ mun aainâs-uv nuuvt ko tavesämmiliih sárnuh te iberdâm masa puoh taggaar savastâllâm tavesämikielân lii sämikielâin enâmustáá sarnum kielâ já tom kulá kieldâ kuávlust-uv ennuv mield monnii eres sämikielâ lii máhđulâš oppâđ jis lii aldâluvvâi nubij kielâiguin lii oppâm iberdiđ tavesämikielâ ko tavesämikielâ lii suu mielâst meendu siámmáálágán ko anarâškielâ veik tavesämikielâ kulá sämikielâi viestâr kielâjuávhoid já anarâškielâ nuorttâpel juávhoid lii oppâm eres sämikielâid iberdiđ sárnumáin sämikielâ eres sämmilijguin pykálus soojijn jiem tieđe ko tot tavesämikielâ lii meendu siämmáálágán ko anarâškielâ soojijn vaikka ete ko tobbeen láá eres sämmilijd te toiguin lam sárnum ete toh ettih maidnii tave- tâi nuorttâlâskielân te mun lam vástidâm toos anarâškielân jis ij tieđe monnii sääni te puáhtá koijâdiđ ete maid tot uá i vilid lâi ulmuin kiäh láá álgám sárnuđ munjin sämikielâ jis tot koijâd sämikielân maidnii te ij tom viišâ suomâkielân västidiđ ovdil lam jo muštâlâm kielâidentiteet pittáást juávkun kulluumân tarbâšuvvoo miinii čonâstuvvâid táárgut identifisistem tiätu kielân kielâsárnon tâi kielâjuávhu jesânân lii taan tutkâmušâst sämikielâ tondiet ko kuohtuuh informanteh mättiv tom sämikielâi iberdem meerhâš muu informanttijd tom et kommunikistem eres aalmugijn ij lah eennâmraajijn já eenâblovokielâin kiddâ lasseen ko ibbeerd eres sämikielâid tobdá ete kulá stuárráb juávkun ko maid anarâškielâjuávkku lii informantijn maid eres sämikielâi iberdem meerhâš sunnui lii tiennáálá pyeri ko máttá toid eres-uv sämikielâid teikkâ tom tavesämikielâ te lii taggaar tobdo ete lii eenâb tast säämi meiningist fáárust et anarâskielâ piirâs lii nuuvt ucce já tavesämikielâ lii stuárráb ko anarâskielâ ko já sárnoo tom tot tehálâ ete ainhan tot lii pyereeb tot kommunik ointi lii pyeri meid sárnuv sämikielâ toigijn kiäid informanteh tiettiv sämikielâlâžžân muštâlij et sun sárnuškuát suomâkielân vistig jis sárnumskipárin lii kiinii vieres olmooš mut talle anarâškielâ ko vieres olmooš sárnuškuát sämikielâ kiävttá olgoenâmijn om engâlâškielâ tondiet ko sun ij määti tavekielâ já tom lasseen láá eres sämikielah maid sun ij ibbeerd informaantist láá sämikielâliih skipáreh mut sij iä sáárnu koskânis sämikielâ sárnu toigijn anarâškielâ kiäid sun tiátá anarâš- nuorttâ- teikkâ tavesämikielâlâžžân kiävttá anarâškielâ tobbeen kost ulmuuh sárnuh eres sämikielâid ovdil lam jo mainâšâm kielâ kevttim lii ulmust já tast kiddâ mon kielâ lii hárjánám sárnuđ tiätu ulmuigijn jos tot lii olgoenâmijn te nuuvtko lijjim te lâi kirkkopeeivih tobbeenhan enamustáá ulmuuh sárnoi ton maadâsämikielâ talle kale engalâskielâ kevttim ko jiem mun ibbeerd maiden tast maadâsämikielâst mm no must lii tavesämikielâliih skipárijd mut jiem mun suomâkielâ mun toin sárnum lii hiälbub meerhâš informanttáid onnáá peeivi viehâ sierâlágán aašijd ko verdid sunnuu uáinuid koskânis sämikielâ merhâšume ij lah innig nuuvt styeres ko lii lamaš ovdil kielâ kevttim lii kiäppánâm ennuv vuáđuškoovlâ maŋa lii tot kielâ maid sun kiävttá enâmustáá te tot meerhâš-uv sunjin ennuv sämikielâ lii tehálâš kielâ čielgâdávt haalijd aktiivlávt juátkiđ sämikielâ sárnum já haalijd et kielâ siäilu puátteevuođâst-uv lii sunjin nubbe eenikielâ já sun taarbâš tom jyehi peeivi mut tot ij lah sunjin nuuvt tergâdis kielâ ko anarâškielâ lii ilolâš ko anarâškielâ tile lii pajanâm čäittih tom et mađe eenâb kiävttá kielâ ton merhâšume-uv šadda ain tergâdubbon tego tutkâmušâstis lii tuođâstâm ij hettii sämikielâ informantij mield jurdij et sämi- já suomâkielâ lává viehâ siämmáálágáneh kielah te suomâkielâ lii sämikielâ sárnumist toorjân tothân lii taggaar sämikielâ merhâšume mun tieđe ko ton sämikielâ taikka tom merhâš ume ij lah innig nuuvt styeres te ij tot innig nuuvt ennuv meerhâš ko oovdeb jiem määt i olmanáál oikein ettâđ tothan su omâkielâ lii tot kielâ maid enâ mustáá kiävtám ete ton tááhust tot meendu ennuv meerhâš lii taggaar kielâ sämikielâ mii puáhtá láppuđ nuuvt hiälpust et tom kannat sárnuđ já tot lii pyeri ete ulmuuh láá álgám sárnud tom já máttááttâllâd uđđâsist nuuvt tot lii teháláš kielâ tot lii nubbe eenikielâ suomâkielâ já ij tot munji n lah nuuvt tehálâ ko anarâškielâ mutá tom taarbâš jyehi peivi nuorah lává šoddâm kyevtkielâlâžžân majemustáá kielâpiervâlist lává siämmáá mielâ tiest et kyevtkielâlâšvuotâ lii pyeri äšši peleh iä sunnuu uáivilij mield lah lii adelam informant mield tagarijd máhđulâšvuođâid maid ij pesâččii feeriđ jis ij mátáččii kuohtuid kielâid lii tot lii adelam ennuv ereslágán hommái d maid ovtkielâliih iä tääbbin finnii et o láá lama p uoh toh tábáhtusah te tot lii e ij tast muu mielâst lah lama maiden hyenees peelijd pargopittán lâi arvuštâllâđ suomâ- já sämikielâ kevttim prosenttij peht lii váldukielâ já ton tááhust halijdim tiettiđ mon ennuv suoi kevttiv sämikielâ muštâlij et ličij pyeri sárnuđ eenâb sämikielân mut iä lah tagareh ulmuuh kiäh mátáččii anarâskielâ te tot lii vaigâd suomâkielâ vissâ maidnii prosenttijd te meendu ennuv tot suomâkielâ lii tááláá ääigi keevti sämikielâ jyehi peivi nuuvt ko talle vuáđuškoovlâ aalgâst aaigin tot lâi jyehi peivasâš peeivihân lii tuš maid kulmâ vâi kyehti kerdi ohhoost sämikielâ škoovlâst-uv nuuvt ennuv innig mun eenâb suomâkielâ sárnum vaarâ ličij-uv kyehtlov tâi kulmâlov prosenttid sämikielâ kähcilov prosenttid suomâkielâ tot lah aaibâs fifty-fifty anneev sämmilâšvuođâ positiivlâš äššin et maggaar lii leđe sämmilâš nuorâ já anarâš nuorâ tiettiđ tubdâv-uv suoi ete lává-uv ucceeblovo ucceebloho vâi ohtâ aalmug eres sämmilijguin vástádâsâst čiälgá et sun tobdá oohtânkulluuvâšvuođâ eres sämmilijguin já et sämmiliih láá ohtâ juávkku já iärráseh jurdáččemvyehi lii ulmuin já aalmugijn luándulâš identiteet miäruštâlmist kooskâst tággáár rääjikeessim tarbâšuvvoo vâi toh tobdeh jieijâs já nubijdis sierânâsjiešvuođâid muštâl et sämmilâšvuotâ já sämikielâtáiđu láá tego adalduvah nuuvt ko ettim tast lii váhá tego siistiä ko lii tast meeiningist fáárust tast puoh já ibbeerd puoh taid sämmilâš aašijd ete talle uážžu povvâsti maidnii maadâsyemmiliih ete nuuvt hmm anarâš nuorâ no jiem mun halidiččim aassâđ kostnii eres saajeest ko ete halidiččim leđe tää bbin nuuvt kuhhááko máhđulâš mii sämmilâšvuotâ lii taggaar la hja lii lahja leđe sämmilâš já mättiđ sämikielâ anarâšvuotâ lii váhá siämmáálágán ij tot hirmâd lah muu mielâst hitruu lii luhhum uhkevuálálâš kielân já kielâ iäláskittem lii álgám pelimudo maŋa lâm čáállám lovvoost anarâškielâ já kielâiäláskittem mielâst sämikulttuur ij siäilu kielâttáá kielâ lii stuorrâ uási sämikulttuur já kielâ lii kulttuur vuáđu informantijn láá siämmáánálásiih jurduuh tutkâmušâst almos huámmášume lâi et ääigi mield toi juávhoi identiteet šadda hiäijun moin váilu jieijâs ohtsâš kielâ lii muu informantij mield pyeri já teháláš äšši anarâškielân et kielâ já kulttuur siäiluv lii vaikuttâm informant elimân toinnaalijn et láá puáttám uđđâ máttáátteijeeh tot aaibâs šiev hommá mut munjin tot ij lah ennuv váikuttâm ete tot lii vaikuttâm ete tom tost lii toid uđđâ máttáátteijeid puáttám lii tehálás ko talle puoh kiäh láá vájáldittâm kielâ já kiäh halideh oppâđ te toh uážuh máttááttâllâd tom lii tehálâš ko lii nuuvt uccâ kielâ kuittâg ko anarâskielâ lii et tot siäilu mield anarâškielâ puátteevuotâ oro pyerrin já pyereeb kuávlun lii monâmin kohân kielâiäláskittem juátkoo mielâst tavesämikielâ tile já puátteevuotâ lii pyeri tastko tom sárnoo enâmustáá tiileest já puátteevuođâst informanteh iävá máttám ettâđ ko iävá lah uápásmâm tom tilán informanteh lává siämmáá mielâ ääšist et sämikielâst lii ävkki sunnui puátteevuođâst jurdij et sämikielâ puáhtá adeliđ pargoid hiälbubeht tavveen ko mielâst sämikielâlâš pargo ličij aalgâst aainâs-uv meendu vaigâd mut sun kenski halidičij taggaar pargo mield sämikielâst lii ävkki já jis ij määti ruotâ- ijge tárukielâ meiddei sust et halidičij-uv sun taggaar pargo mast puáhtá kevttiđ sämikielâ muštâlij et sust lii jo taggaar pargo ko puásuipargoost puáhtá kevttiđ sämikielâ ijge sun haalijd porgâd eres ko puásuipargoid sust láá poccuuh sun ij ááigu varriđ meddâl ijge sun haalijdgin ij halijdiččii varriđ meddâl mut lii masa pággu luvâttuv maŋa vâi puáhtá oppâđ tom maid haalijd ko informantijn láá jieijâs párnááh suoi áiguv sárnuđ párnáidis sämikielâ já pieijâv sii sämikielâlii luokan talle ko toh maneh škoovlân eeđâi et áigu sárnuđ sämikielâ suu párnáiguin já piäjá kielâpiervâlân jis áásá vala haalijd et párnááh finniiččii siämmáá mahđulâšvuođâid ko maid sun lii finnim jis sun áásá te sämikielâ kevttim ij lah vises tieđe jis mun aasâm talle vala tääbbin tot kale ko talle tääbbin tot pärni meiddei kulá tom sämikielâ pääihi olgopeln-uv mun aasâm te talle jiem tieđe igum sárnuđ sämikielâ párnáidis ko muu eenikielâ lii lama s anarâškielâ meid suomâkielâ mut ááigum mun toos kuittâg sämikielâ sárnuđ ij vala tieđe maht sun puátteevuođâst kiävttá anarâškielâ vuáváámist lii vyelgiđ oppâđ teknisii syergi já sun ij osko et sämikielâst lii stuorrâ merhâšume ton pirrâsist áigu kevttiđ anarâškielâ párnáiguin já eres ulmuiguin arvâlij et anarâškielâ kevttim ij uccáán teikkâ lassaan ennuvgin tutkâm kyevti anarâš nuorâ kielâlii identiteet já kielâkevttim lâi selvâttiđ magarijn tilálášvuođâin já kiäiguin nuorah kevttiv kielâ sehe magareh láá sunnuu sämikielâ tááiđuh já koskâvuođâh sämikielân identiteet miäruštâlmân kevttim ävkkin eenikielâ já kyevtkielâlâšvuođâ miäruštâlmijd já sahhiittâllâmamnâstuv miäruštâllâm lâi väädis nuorâst láá čielgâsávt kyehti eenikielâ ij njuolgist ettâm et sämikielâ lii suu eenikielâ já kyevtkielâlâšvuođâ miäruštâlmij mield kuohtuid nuorâid puáhtá kuittâg anneeđ eeni- já kyevtkielâlâžžân puáhtá ettâđ et peerâtuávááš já škovlâ vaikuttááv merhâšitteht kielâidentiteetân oroh meid lemin nube nuorâ tábáhtusâst merhâsittee kielâkevttimpiirâs kost puáhtá sárnuđ anarâškielâ perrust ij sárnuu sämikielâ te vuáđuškoovlâ maŋa sämikielâ kevttim uccáán ennuv sämikielâtáiđu sunnuu mield lii puohnassân pyeri halijdává ovdániđ sämikielâ sárnumist já halijdává et sämikielâ kevttim lassaan aneh anarâškielâ kielâiäláskittem pyerrin já sunnuu mield kielâ tile ain paijaan iäláskittem áánsust já kyevtkielâlâšvuođâst lii ävkki elimist ko piäsá feeriđ tagarijd aašijd maid ij pesâččii porgâđ sämikielâttáá lii rigesvuotâ mättiđ kuohtuid kielâid mielâst sämmilâšvuotâ lii adaldâh já lii suotâs leđe sämmilâš tubdâv ete kulluv oovtâ stuorrâ sämiaalmugân ijge anarâšvuotâ oro lemin sunnust mahten epitáválâš identifisistev sämikielân já sämmilij juávkun anneev sämikielâ tergâdin merhâšume lii tast kiddâ mon ennuv tom kiävttá nuorâin sárnu sämikielâ jyehi peeivi te kielâ merhâšume lii ton mield styeres kii ij sáárnu sämikielâ päihistis suomâkielâ merhâšume lii stuárráb tastko sun kiävttá tom enâmustáá kii sárnu jyehi peeivi anarâškielâ áigu kevttiđ kielâ puátteevuođâst-uv nuuvt maht tááláá ääigi kiävttá tom sárnu kielâ enâmustáá perruujesânijguin já puásuipargoi ohtâvuođâst sun áigu sárnuđ sämikielâ puátteevuođâst suu párnáidis já juátkiđ kielâsirden nuorâ kielâkevttim lii kiddâ tast kuus sun vuálgá luvâttuv maŋa sárnu sämikielâ enâmustáá tuše máttáátteijeiguin te kielâkevttim uccáán vala eenâb maid tääl jo lii sun vuorâsolmožin áásá te sun áigu meiddei sárnuđ suu párnáiguin sämikielâ sämikielâ kevttim lii ulmust kiddâ já tast mon kielâ lii hárjánám sárnuđ tiätu ulmuigijn peht vuáttá et nuorah iävá sáárnu suullân siämmáá ahasij skipárijguin sämikielâ luhostui muu mielâst pyereest ličij puáhtám smiettâđ tärhibeht lasekoččâmušâi sehe eenikielâ já kyevtkielâlâšvuođâ miäruštâllâm várás nubbe sahhiittâllâmkerdi ličij puáhtám leđe ano taarbâšlâš tastko maidnii koččâmušâid ličij puáhtám koijâdiđ eresnáálá já nuorâi adelem vástádâsâid ličij puáhtám tienávt čielgâdiđ ličij puáhtám koijâdiđ uđđâ mielân puáttám koččâmušâid ličij mielâkiddiivâš juátkiđ kollektiivlii já etnisii identiteet uáinust tutkâmuš lii uáinihis tutkâmuš mast ij puáhtám väldiđ uáinusân eres uáinuid ko tuš ettâm verd tááhust ličij meid mielâkiddiivâš porgâđ siämmáánálásâš vijdâsub tutkâmuš tutkâm ličij meid mielâkiddiivâš tastko ton peht motomijd munejurduid puávtáččij mutteđ já aašijd puávtáččij oovdedškyettiđ pyerebin ličij meid tutkâđ tärhibeht nuorâi kielâtááiđu taan tutkâmušâst nuorah árvuštâláin kielâtááiđu jieijâs sanijguin te täärhib tutkâmušâst kielâtááiđu puávtáččij mittetiđ monnii kriteerij mield sehe puávtáččij väldiđ vuotân kielâkevttim pirrâsijd indigenous languages to recreate a lost generation škovlâ máttááttâskuávdáš http://www.sogsakk.fi http://www.samimuseum.fi/anaras koččâmušah tun lah šoddâm lii tuu aassâmpäikki tuu áámat lii lii tuu eenikielâ já mondiet lii tuu vaanhimij já ááhui já äijihij eenikielâ kielâtile lamâš ain siämmáálágán pääihist ahasâžžân algattih kielâpiervâlist kuhháá tun lijjih tobbeen sämikielâ meerhâsij tunjin ko lijjih škovlâlâš lah lâmâs sämikielâ luokkaast luokáin tun lah lamâš lâi koskâtiijmij kielâ piirâs škovlâ lâi anarâskielâkevttim tááhust vyelitääsist já pajetääsist lah kiävttám anarâškielâ vuáđuškovlâ maŋa luuhâm anarâškielâ luvâttuvvâst kostnii eres škoovlâst teikkâ kuursâst jurdáh ääigi kielâpiervâl maŋa te lah-uv kiävttám anarâškielâ eenâb teikkâ ucceeb monnii pargoost kiävttám sämikielâ tun lah sárnuh sämikielâ sämikielâ meerhâs tunjin onnáá peeivi suomâkielâ meerhâs tunjin suomâkielâ sämikielâ teikkâ máátáh-uv eres sämikielâid lah oppâm tot meerhâš tunjin ete tun iberdâh eres sämikielâid tun tääl sárnuh sämikielâ tááláá ääigi tun sämikielâkevttim pááikánčonnâsum sämikielâ ain pääihist teikkâ škoovlâst tun sämikielâlâstábáhtuumijd toigijn anarâškielâ kiäin tun tiäđáh ete sij mättih anarâškielâ tobbeen kost tiáđáh ete eres ulmuuh mättih eres sämikielâid anarâskielâ eres sämikielâ sárnoigijn tust oro ko kiinii sárnuškuát tunjin sämikielâ sämikielân vâi suomâkielân naharijd suomâkielân vâi sämikielân lii leđe sämmilâšnuorâ lii leđe anarâšnuorâ lah peessâm tááláá kielâlii tilán sämikielâ táiđu tust lii jieijâd mielâst lii váikuttâm toos pyereest tun máátáh sárnuđ anarâškielâ pyereest tun máátáh čäälliđ anarâskielâ pyereest tun máátáh luuhâđ sämikielâ tun kuvviiččih tuu jieijâd sämikielâ tun sárnuh tom lii tuu mielâst tuárvi pyeri sämikielâ pyereest halidiččih mättid sämikielâ verdidâh suomâkielâ já sämikielâ kevttim jieijâd tááláá elimist te mon ennuv kiävtáh suomâkielâ já sämikielâ jis eeđâh veikkâ prosenttijd tun jurdáh kyevtkielâlâsvuodâst tun jurdáh kielâiäláskitmist merhâšume anarâškielâ iäláskitmist lii lamâš tunjin motomin sárnuđ anarâškielâ tuu párnáidâd já mondiet pieijâđ párnááh kielâpiervâlân teikkâ sämikiel luokán et sämikielâst lii ävkki tunjin puátteevuođâst taggaar pargo mast puáhtá sämikielâ lii tuu mielâst anarâškielâ puátteevuotâ eres sämikielâi puátteevuotâ halidiččih ete tuu anarâškielâtááiđun já kielâkevttimân tábáhtuvá puátteevuođâst motomin varriđ meddâl tun uáináh puátteevuođâst jieijâd kevttimin anarâskielâ sämikulttuur siäiluttiđ kielâttáá kandidaatpargo ollâopâttâh instituut já ulme já ton kietâdâllâm lähteä lihâdemveerbâ semantiik já kevttimohtâvuođah vyelgiđ lihâdemverbâ já allatiiv suomâkielâst já modaliteet šlajâttâllâm šlajâttâllâm jurgâlem kulij adverbrááhtus kiäinoid ettâmvyehi rááhtus koskâsiih iäruh vyelgiđ kuus ráhtusist máttááttem uáinust amnâstuv oovdânpuáhtám merhâšittee iäruh ceelhâopâlâš šlajâttâllâm juávhuh sanoin kielten tutkimuskeskus jottáá já symboleh kirdâččeh fantasia suájáiguin symbolijn ij kuássin pyevti tiettiđ maid toh merhâšeh addim váátá eres symbolijd uápis symbolijd maid ferttee ovtâstâllâđ mon moos-uv viijmâg arvâl et tot omâs symbol merhâšume lii čielgâm ko tom lii puáhtâm lahteđ uápis symbolij merhâšuumijd ulmui kielâi säänih láá eidu tágáreh olmooš tobdá pustavijd já viijmâg máttá luuhâđ sääni olmooš lohá saanijd já forgâ sust lii ceelhâ symboleh láá tego ulmuu mušto ruámusteh šuáláđ puáris uđđâsijd já tovláid ravvuid symboleh vist maid ep lah kuássin ovdil uáinâm iä muštoot mut mainâsteh sättih mainâstiđ kuhheeht veikkâba historjást teikkâ tuše uánihávt mainâšiđ kiäm sun lii oovdâstmin mainâseh láá ain vorâseh peeli lii tot et jis toh láá omâs symboleh mainâseh láá kryptilâš kielâ ferttee jiešalnees jieš meridiđ maid omâs symbol meerhâš taat lii teema mast ááigum čäälliđ symboleh já omâs symboleh taah kyehti keeji kuleh akselân mii kovvee luovvimproosees tarbâšiččii ubâ sárnuđ symbolijn ollágin mohnii ääših láá mijjân uápiseh já mohnii vist omâseh luovvimpargoost veikkâba čälidijn ciäggá teevstâs tuše uápis aššijd teevstâst šadda mailm replikaatio šadda tuše ohtâ styeres uápis symbol mon merhâšume lii jo čielgâs luvâhánnáá-uv tááhust aksel nubbe keeči omâs keeči lii siämmáánáál máhđuttem omâsvuotâ piso omâsvuotân jis tom ij pyevti lahteđ uápsis aššijd ij puávtáččii tulkkuđ eresnáál ko jyehináál mii meerhâš puoh mailm aašijd siämmáá ääigi sanoin kielten tutkimuskeskus vâš juurdâ mut jispa olmooš liijká-uv haaliid tiäđuid pyerebeht-uv vuáruluvâi ko puoh ohtân nomâttâm tääl uápis aašijd realismin já omâs aašijd fantasian ovdâstit olmâ mailm já fantasia vist puoh tom mii lii realism ulgguubeln ko čällee puáhtá almosáid jurduu mii ij lah ovdil kullum sun lii iäránâm realismist fantasia kuávlun čielgâsvuođâ tiet huámášuttiđ et taam myenster mield klassilâš fantasiakirjálâšvuotâ ij lah uáli fantastlâš siämmááh persovn- já mailmráhtuseh kiärduttuveh jyehi kirjeest já lohhein láá ennuv uápis ideah veikkâba sáŋgármainâseh moid toppiđ realism sátáččij siävuttuđ realismstiijlân tomgin jiem uáivild ij lah tuše čaabâkirjálâšvuođâ jiešvuotâ fantasia lii siämmáá tehálâš puáhtá čäälliđ maaŋgâ náál maht tábáhtus kovvee ij kuássin lah siämmâš äšši ko mii tuođâi tábáhtui láá tuše symboleh moh hämmejeh stuárráábijd symbolijd reportaas čälidijn kiävttá aavdo saajeest stuorrâ aavdo čällee jurduuh láá jo váldâm läävhi ovdâskulij mielâst avdo ohtuunis ij lah tuárvi tot taarbâš uđđâ uáinu taat čällee máhđulâšvuotâ adeliđ mailm jiešvuođáid mon tulkkos ihenis lii maid mun kočom fantasian lii ain vuáđukoččâmuš tot et čáálá-uv eenâb realistlávt vâi fantastlávt valjim lii automaatlâš tondet ko lii tárkká tiettum mondet čäälliđ vist teevstâ ulme ij lah siämmáá čielgâs mediah iä huolâ ko tiätulágán čalluid veikkâba loostâ kolumniuásih ferttee leđe alda realism tot ij uážu pajaniđ liijkás ollâgâsân ulmui vuoiŋâšij uulâtmettumân tááhust ton ulme lii pyehtiđ persovnlâš uáinu ige tondet pyevti tuuttâđ neutraalijd eđâlduvâid lii čielgâ ulme já tondetpa kolumnisteh táválávt tietih maggaar luámist realism já fantasia kooskâst pyehtih čäälliđ láá maŋgii toh kiäin láá eenâb máhđulâšvuođah já siämmást eenâb hundâruššâm ennuv tekstâ kolgâččij sulâstittiđ oovdeb kirjálâšvuođâ ennuv realism já uápis ideaid teekstân tuástá kyeđđiđ ennuv taid tuástá čuollâđ härvibân kirjálâšvuotâ lii ain myenster puátteš kirjálâšvuotân lii maŋgii eidu tot realism mon ij nuhtán uážu kopijistiđ mut mii fáálá šiev vuáđu uđđâ jurduid jurdâččijdijn šadda meiddei smiettâđ mii lii lamaš vuáđu aaibâs vuossâmuid teevstâid lii ferttim leđe uáli oovtkiärdánis ideanurâldâh mottoom sääni mii sierâdâl koččâmuššáin maid jis sanoin kielten tutkimuskeskus anarâškielâ taan tiileest ihheed tassaaš ij lamaš anarâš kirjálâšvuotâ lâi tuše viereskielâsâš kirjálâšvuotâ mii aaibâs tyelli tälli heiviittui anarâškielân lii uáli alda tom ävhittes replikaatio mast lâi saahâ ovdeláá šoddâmân heiviittâsah láá kale vaiguttâm ápálávt mut iä uđđâ ideai šoddâdmân ij lamaš luovvimpargo tot lâi jurgâlempargo kirjálâšvuotâ já media lii šoddâm muáddilov ive äigin nuuvtko jurdáččij-uv vuossâmuuh teevstah láá várugâs keččâlâdmeh moh finnejeh vuáđus eres kielâi myensterijn lii kiergânâm jo čäälliđ kirjerájuidis tievâ jieškote-uvlágán stiijlâ kiirjijd já anarâškielâ lii eskin luhâmin taid čoođâ čallum media já äššiteevstâi fantasia kal puáhtá čäälliđ mist láá kyehti-uv foorum kost puáhtá almostittiđ čalluid lii mii lii almostum jo kyehtlov ihheed mist lii meiddei jyehi oho almostujeijee nettilostâ mii lii vuálgâm joton čohčuv almostuvá viehâ harvii mut ton mainâseh pyehtih leđe nuuvt vijđáseh ko fáddá váátá vist vuolgât uđâsumos tiäđuid masa tállân ko tot taid čuággá nuuvt et kuhes almostittemkooskah iä hettii anarâš tieđettem taah loostah tevdih jo viehâ pyereest anarâšâi luuhâm- já čäällimtáárbuid ja magarijd čalluid táid loostâid kolgâččij čäälliđ vuáđukoččâmuš media vädisvuotân lii lamaš tot et ulmuuh iä tom tuođâi taarbâš tot kal lii mut ij siämmáánáál ko media táválávt lii tieđeet ulmuid mut anarâš media lii iänááš tieđettâm tuše tagarijd aašijd maid ulmuuh jo tietih lii čielgâ suijâ ereskielâsâš media mii lii ennuv iäljárub já pehtilub ij lah ubâ keččâlâmgin tuođâi toimâđ uđâslostân mii lii kal iberdettee media uáiviárvu ij lah nuuvtkin tieđeetmist keččâl pyehtiđ anarâšâid oohtân já siämmást tot oovded anarâš čäällimkulttuur loostâi vuáđu-ulme lii faallâđ mottoomlágán luhâmuš anarâškielân kost myenster čallui várás láá loostâ myenstereh suomâkielâ peln veikkâ mon ennuv mut pyehtip-uv mij kevttiđ suomâkiel loostâid myensterin jis mii loostâi ulme ij lah siämmâš ko syemmilâš loostâin čäällip já äššiteevstâid já reportaasijd veikkâ jiešalnees mist iä lah mii jieččân sanoin kielten tutkimuskeskus čäällimvuáđuh vala aptum lâš-uv tot nuuvt et vuáđu šadda jiešmeidlist vistig suomâ myenster mield já vuáháduvá tađe mield ko mijjân čiälgá mon ääšist eidu kannat čäälliđ já mon puáhtá kyeđđiđ ereskielâsâš mediaid äšši lii vuáháduđ rievtisnáál jis loostâi mainâsijd vuáháduvá tuše jurgâliđ systemaatlávt loostâid ij kuássin šoodâ rievtis meerhâslâš ano eeđâm et anarâškielâsâš äššiteevstâin kolgâččij kavnuđ fantasia puávtáččij koijâdiđ et ij-uv tom suomâkielâsâš teevstâin taarbâš taarbâš tekstâ lii kuárus já ahheev juurdâ lii kuittâg tot et fantasia ij jurgâluvvuu anarâškielân sirduuččij jurgâlum teevstâ fáárust jis anarâškielâ sárnooh iä iberdiččii algâkielâ ko sij masa ain iberdeh já tot meerhâš tom et ohtâgin jurgâlus ij pyevti adeliđ uđđâ vorâs jurduid oppeet et anarâš jurgâlusah láá teháliih kielâ máttátmist já tuárjumist toh iä lah anarâšâi jieijâs kirjeh iäge uuigâ anarâš čäällimkulttuur teikkâ kirjálâšvuođâ ovdâskulij jurgâlusah láá fantasiakoddeeh ko toh nanodeh puástulágán pargoruutiin toh meiddei pyehtih anarâš čäällimkulttuurân koškevuođâ siämmáš tekstâ lii sehe suomâkielân já hyeneeht jurgâlum anarâškielân lii uáli älkkee valjiđ suomâkiel versio iättoo siämmáš äšši mut tom lii älkkeeb iberdiđ suomâkielâ vijđesvuotâ vuástá ij äävti soottâđ siämmâš skenaario puávtáččij leđe eresnáál-uv jis anarâškiel tekstâ ij liččiigin njuálgu jurgâlus mut monniilágán lasattâs äšši ličij kieđâvuššum anarâš uáinust jurgâlemtaavijd ij kuulâ ääši teikkâ uáinu muttem mut totpa lii-uv taam máhđulâšvuođâ kievrâs peeli tot liččii jurgâlus ollágin mut áášán ličij lasettum miinii lii puohtum anarâš fantasia jurgâlusâi vädisvuođah láá kale viehâ pyereest tiettum toos vuállán ko ij lah asto smiettâđ lasseen motomijd virgálijd teevstâid lii pággu jurgâliđ säänist sáánán árvu ij lekken jieš kielâst mut kielâ status luptiimist pággujurgâlusah láá kuittâg šoddâdâm stuorrâ táárbu uđđâ saanijd lii muttum jo maŋgii ige anarâškielâst lah lamaš tuápáduvah uđđâ almoonijd ääigi anarâškielâst sáttá teivâđ sanijguin moh vuosmuu viilpâstmáin poorájeh mielân rääigi ovdâmerkkân lii jotâlâhnuorbâs sänikirje tom čollee aktiivlih kielâkevtteeh sättih jo tonttáá-uv tiettiđ säänih láá ennuv šoddâm táárbun mainâstiđ tááláá ääigi maailmist láá maaŋgâs rahtum suomâkielâ myenster mield já tondet vistig viggá jurdâččiđ et toh láá siämmáá koškáh ko njuálgujurgâlusah lii-uv tot eidu nuuvt toh kyedi anarâš uáinu sistees ko jo taid jurgâldijn lii lamaš pággu smiettâđ puáris anarâš saanijd já heiviittiđ anarâš kielâmailm uđđâ modern mailmân ovdeláá sanoin kielten tutkimuskeskus smietâstim omâsvuotâ lii fantasia nuuvtpa uđđâ sääni omâsvuotâ lii meiddei fantasia puáhtá anarâš čäällimkulttuurân raavvâdamnâsijd saanij fantasia probleem äššiteevstâ uáinust lii tot et äššitekstâ viggá leđe uáli tärkki maggaar saajeest omâsvuođâ puáhtá teekstân pyehtiđ uđđâvuotâ kolgâččij leđe jieš ääšist ige čoonnum uđđâ sääni háámán já tondet jis haaliid anarâš äššiteevstâid fantasia ferttee leđe uáli várugâs kuás kiävttá uđđâ sääni já kuás ij säänih láá motomin lohhei lusis kyermi kyeddiđ eenâb omâs säänih tađe eenâb tulkkummáhđulâšvuođah já tot meerhâš tom et ääši addim šadda vaigâdubbon säänih láá uáli maŋgii eidu tagareh säänih maid ij uážuččii puástunáál iberdiđ peeleest puávtáččij masa ettâđ et jis äššiteevstâst láá ennuv uđđâ säänih teevstâ fantasia lii tuhledum já kááivun leggistum lii jorgoäšši eidu äššiteevstâin stuárráámus uási uđđâ saanijn liččii tehálumoseh taat tom et anarâškielân kolgâččij rähtiđ saanijd moi tehálumos kevttimohtâvuotâ lii čaabâkirjálâšvuotâ adjektiiveh iä lah valjeest čaabâkirjálâšvuođâ moonnâmkuávlu lii lamaš pyereeb tiileest ko äššikirjálâšvuotâ láá čallum muštâlušah já motomeh muštâluškirjeh láá meiddei teddilum nuuvtko maainâs já mainâseh anarâšah láá ain mainâstâm já nuuvtpa lii luándulâš et vuossâmuuh kirjeh láá tágáreh mainâsčuágálduvah lii taggaar hyenes peeli et toh láá čuágálduvah toh iä nuuvtkin lasseet mainâsijd mut čuággih tagarijd moh láá jo mainâstum láá várugâs keččâlâdmeh keččâlii puáhtá-uv anarâškielân čäälliđ jis taat maainâs ličij-uv pááppâr alne iberdiččii-uv ulmuuh mainâseh siämmáá suotâseh ko sárnumáin mainâstum kieđâvuš tađe tärkkilubbooht magareh mainâskirjeh láá jurgâlum anarâškielân lam kiddiistum tuše algâalgâlâš anarâš kirjálâšvuotân lii juátkâm muštâlusâiguin já älkkees mainâsijguin lii iberdettee tárbu čäälliđ historjá pajas já siämmáánáál tárbu luovviđ luhâmuš já oppâmateriaal párnáid lává lamaš stuárráh lah lamaš asto smiettâđ fantasiaid já realismijd čaabâkirjálâšvuotâ lii ferttim tuuttâđ toos et finnee valmâš ideaid nuubijn ij iššeed tot et anarâšah láá uccâ juávhuš kiäh masaba ohtuunis viggeh luptiđ kielâs siämmáá táásán ko suomâkielâ tâi veikkâba tavekielâ láá toh kirječälleeh kiäh ovdediččii anarâš sanoin kielten tutkimuskeskus čaabâkirjálâšvuođâ aktiivmusâin lii mut sungin ij čääli váldupargon uáinust anarâškiel mainâsij čäällim lii ain lamaš jyehi kielâmättee pase vuoigâdvuotâ čalluid peri váldoo aplodijn vuástá smietâstiđ lii-uv taat äšši tánávt pyeri mii teevstâid peri ij pyevti leđe ain šiev tekstâ mut nube tááhust ij lah ereskin lii oppeet eenâb anarâšâi oohtânkulâmist ige mainâsist mast koheesio lii jeehil já draama tävgi sajestis lasseen teekstân puáhtá pyehtiđ uđđâ uáinu veikkâ ij mátáččiigin čäälliđ tot rijttáá et juurdâš monnii ääši váhá eresnáál ko iäráseh mielâst vädisvuođâin huolâhánnáá ličij máhđulâšvuotâ oŋâttuššâđ fantasia kuávlun sarnum fantasia peeleest äššiteevstâi peht já tääl mun čujottâm čaabâkirjálâšvuođâ meid maainâs kalga tuostâđ čäälliđ ereslágánin ko oovdeb kalga pyehtiđ sierâdâllâđ kalga keččâliđ moonnâđ nuuvt kuhás siähánemvuotân ko maainâs čielgâsvuotâ tiptá ij vala pyevti leđe siämmáá ruokkâd ko suomâkielâst suomâkielân puávtám leikkušiđ já sujâttiđ riisi riistä mut anarâškielân omâs sujâttâsah láá ain tuše feeilah siähánemvuođâ rääji kalga aldaniđ já ain aldaniđ já meiddei keččâliđ kavnâđ tom rääji mii iärut muorâjyelgi feeilâst čaabâkirjálâšvuotâ ij majemui ivij lah ovdánâm siämmáá jotelávt ko anarâš media ij tot lah eidu orostâmgin lii mottoomverd epičielgâs já lii ennuv kiddâ tast magareh persovneh puátteevuođâst älgih kiirjijd čalâččiđ jurdám et ko čäällimkulttuur nanoduvá já eres projektij vaiguttâsâst tot uáinoo meid čaabâkirjálâšvuođâst tyestih čäälliđ váhá ložžâsub pennáin já tipteđ mielâkuvviittâs kuárŋuđ vääri oolâ sanoin kielten tutkimuskeskus kielâi tutkâmkuávdáš kirjekielâ lii já maht tot šadda kirjekielâ tuálvu jurduid kielâ čaalâlâš kevttimân já nuorâ kirjekielâst čääl- limvuáhán mii lii eenâb-uv čäällimteknisâš äšši lii kuittâg tuše uási kirjekielâ šoddâmprosessist mield kirjekielâ ovdánmân merhâšittee jorgálduvah puátih maŋgii kielâ ulguubeln já nuuvt meiddei anarâškielâst kirjekielâ já ton šoddâm lii nanosávt čonnâsâm maaŋgâlágán siämmáááigásâš nubástussáid ohtsâškoddeest kirjekielâ šoddâmân merhâšittee ääših láá lamaš sämikielâ kielâlaavâ vuáimánpuáttim anarâškiel peivitipšo šoddâm anarâškiel škovlâ- já ollâopâttâhmáttááttâs älgim já meiddei tááláá kielâtutkâm já kielâ iällááttem algâttem nubástussáid čonnâseh-uv valjaas jurgâlusah oppâ- já sänikirjepargoh já meiddei kielâ anonväldim piäiválâš kiellân ääših láá šoddâdâm nubelágán táárbu kielâ kevttimân kirjekielâ historjá lii uánihâš kielâ kirjálâš algâ olá lovo pelimuudon kielâ lii kuittâg kevttum uáli uccáá vala aalgâ räi čäällimmáttu lii nube tááhust suullân ihheed puáris mut stuorrâ paradoksi lii tot et onnáá peeivigin maaŋgah sämmiliih iä määti čäälliđ kielâs ohtsâškode kielâtile lii ovdánâm majemui love ive ääigi nuuvt kuhes lavhijgijn et puáhtá pyereest-uv äigidiđ anarâškielâ kirjekielâ šoddâm esken majemui love ihán čálám vistig-uv tast maht anarâškielâ lii čalluuškuáttám já magareh keevâtlâš peleh láá lamaš kirjekielâ šoddâmist ij šoodâ jiešalnees tot lii moinnii naalijn kielâkevttim aktiivlâš stivrim puáđus kulá ennuu eenâb ko tuše čäällim- já luuhâmmáttu sanoin kielten tutkimuskeskus čalluuškuát lävkki kirjekielâ šoddâmân lii tot et kielâ kiävttoo já čalluuškuát kirje mast anarâškielâ kevttui čaallum häämist lâi kirje den aalgâst lii vistig jienâdâhoppâuási tastmaŋa sujâttemoppâ táválâš sárnumist pajasčaallum luovâs celkkuuh evangelium mon jurgâleijest ij lah tiätu já majemustáá vala sänilisto addel mottoomlágán kielâmyenster tast maggaar kielâ anarâškielâ lii lii iho tupe áávus uuvs šoodâi čuáskis olgon tälv tääsnih almeest oinuu piäggá olgon kalmeh čielgee kirjestis et anarâškielâ ij lah ovdil čaallum tađe eenâb ko muádi luovâs celkkuu já rukkoos verd nuuvt et sun jieš ferttij čäliškyettiđ kielâ toin naalijn ko pyerrin ooinij čalluid puáhtáuv anneeđ anarâškielâ kirjekielâ algân kirje lâi eenâb uáivildum tiettei várás já nuuvtpâ häärvih anarâšah pessii já mattii tom luuhâđ a táválâš ulmuid uáivildum kirjálâšvuotâ lii oskoldâhlâš kirjálâšvuotâ lii iberdettee tastko ton ääigi kirhoost lâi ovdâsvástádâs sämmilij škovliittâsâst já čuovviittâsâst škoovlâ kiellân lâi-uv virgálávt suomâkielâ lii tiäđust et puohah sämmiliih iä máttám škoovlâ kielâ a sämikiel luhâmuš lii vissásávt-uv puáttám anon já táárbun táválâš ulmui várás uáivildum anarâškiel kirje lâi pappâ čäällim kiela aapis kirje já katkismus lâi vuosmuš olmooš kiäst lâi tuođâštus anarâš uápui čoođâtmist sun lâi finnim anarâš- já pajekielâ uápu professor kote adelij sunjin kuohtuin kielâin kijtettettee árvusääni tááhust kirjeest kiävttoo šiev anarâškielâ kielâmiäštárin lâi tallaš servikode lukkár kote máttááttij sämikielâ já kiäst jieš oopâi suomâkielâ a lâi mudoi-uv tehelâš olmooš čáálá eellimstis näävt lam šoddâm čohčâmáánnud lovváád peeivi kievhis vanhimijn siijdâst pääihist vanhimijn ij lamaš purrâmuš ege pihtâseh mij leim čiččâm párnááh lâi ennuu pargo já väivi mii elettiđ ááigán pyehtiđ kuo sunnust mottoomij aaigij ij lem mihheen purrâmuššân eres kuo pec-cääsist vuoššum mon nommâ lii peciliemâ sanoin kielten tutkimuskeskus mij eelijm taalvijd ton räi ko iäččám kiđđuv luuddijd kodeškuođij já talle kuo jäävrih suddii te kuolijd-uv ucánjihhii kodeškuođij peessâim ain eelliđ koskâttuvâi ij keessivkin lamaš eres purrâmâš kuo peciliemâ já vuorâčmyerjih já pyeri lâi kuo tohkin lijjii tee poođij oht pappâ kiän nommâ lâi talle kuo mun lijjim kävcinubáloh ive puáris ege lamaš vala rippâškoovlâstkin iällám vaaldij muu luusâs oonij muu ripškoovlâst já peestij já meiddei piemâi muu ripškovlääigi kuo must ij lam evviskin ovdemus keesi vaaldij muu luusâs já máttááttij muu suomâkielâ pyerebeht luuhâđ já čäälliđ já numerijd tubdâđ já tassaaš oonij muu lunnees kuo mun máttájim nuuvt it majemustáá piejâi muu nubben škovl-almajin párnáid máttááttiđ siämmáš pappâ lâi muu piämmueeči nuuvt kuhháá kuo lâi tääbbin mun suu vááldát nuuvt kuhe kuo mun iälám almostum já servikoodán uáivildum kirjeh láin historjá taah annojii iššeen škovlâmáttááttâsâst kevttum kielâ lii siämmáálágán tego táálášuv sämikielâ mield čäällim oro västidmin sárnum viehâ tárkká lii jurgâlum uđâsmittum versiost mii lii kielâ tááhust čuuvtij pyereeb já uđđâáigásub luuhâđ ko jurgâlus keejâ lasseen kiirján lii lasettum uási mast láá čielgejum ristâlâšvuođâ vuáđuääših omt suddo pákkumeh vijđáht čielgejum merhâšumijdiskijn já meiddei jäämmim já pajaspajanem já toi merhâšume historjást vuod čielgejuvvojeh já kuávdášääših já tábáhtumesajeh láá jottáám maaŋgah kielâtotkeeh tobdosumoseh láá já lâi ive keessiv kulmâ mánuppaje kuás sun nuurâi vijđes mainâsvuárhás kansantietoutta kiirján mii almostui esken uđđâ ihečyeđe pelni ive lii suomâ- kielân jurgâlâm kote meiddei tievâsmitij tom muuštončälimijdisgijn já tärhistij kirje suomâ-ugrâlâš taarhâčäällim su tarkekirjoitus tutkâmij keežild anarâšah jiejah-uv čäliškuottii sämikielân suu anarâš kielâmiäštáreh čallii sunjin lase muštâlusâid já taah sii čäällim reeivah siäiluttuvvojeh ain kirjálâšvuotarkkâduvvâst analyysi maid jieččân uáppeeh porgii ive čaaitij et jyehi čällest lâi jiešlágán čäällimvyehi já jyehi kielâmiäštár vaaidij hárjánmettumvuođâs sämikielâ čälimist čáálá-uv täst mudágávt ađai ortografia lii jyehi kielâst šoddâm nuuvt maht kielâ kevtteeh láá tom čáállám aigij mield eenâb ucceeb maht sáttoo harvii ollásávt loogilávt vuod tuuđhâi anarâškielâ jienâdâhoopâ já suu tutkâm und des sanoin kielten tutkimuskeskus almostui ive kansantietoutta kirjeest tiädus já tutkâmušâst anarâškielâ lii čaallum suomâ-ugrâlâš taarhâčalluin nuuvt et táválâš čäällimvyehi tast ij kevttuu tiet taah kirjeh láá-uv váddáseh luuhâđ táválâš ulmui kansantietoutta kirjeest valdui kuittâg nubbe tiädus ive já toos čäällimvyehi-uv lii nubástittum táválâžžân algâkeččin viššâlumos anarâš čällee lâi kote čaalij loostân ain loopân a tooimâi ennuv meiddei kielâtotkei kielâmiäštárin eromâšávt-uv lâi-uv mield tehelumos kielâmiäštár kiän jienâ kulloo-uv maaŋgâin puárrásub jienâpaadijn jienâpaadij muštâlusâin lii čuákkejum meiddei kirje čájttuzeh mast láá ennuu sahhiittâlmeh já meiddei jieš sahhiittâl anarâšâid taan kirje algâsaanijn maainâš kirje amnâstâh lii nuurrum ive talle ko anarâškielâ vala kevttui já kullui piäiválâš kiellân anarâš paaihijn almostui já ain tyellittälli miinii mut kielâ kevttuuškuođij čaallum kiellân täävjib esken kirjekielâ ovdánmân merhâšittee lii lamaš ihe kuás vuáđudui servi vuáđudem lii iänááš-uv lamaš kyevti ulmuu já kuhesáigásâš pargo puáđus jieijâs eenikielâ pyerrin ohtân tehelâš ulmen lii lamaš anarâškielâ ovdedem lostâ- já kuástidemtoimáin taat lii oinum anarâškielâ kirjekielâ ovdánmist maasâm vuáđulubbooht maŋeláá čielgâsumos merkkâ lii lamaš seervi jienâčuárvi lostâ mii almostui vuosmuu keerdi ive uccâ kopijistum lostâžin tot almostui tuše ohtii talle-uv loostâ labdosin mut jo loostâ logoin ovdâs- kulij tot lii almostum kulmii teikâ neljii ivveest tađe mield ko ton almostitmân lii mieđettum ruttâ rähtimist viššâlumos olmooš lii lamaš ton kuhesáigásâš uáivitoimâtteijee anarâškielân almostum čaabâkirjálâšvuotâ lii lamaš tehelâš kirjekielâ ovdánmân čaabâkirjálâšvuođâ aalgâst lii annaam huolâ runokirjijnis ináh-uv mii almostui ive ocá runoidis teemaid luándust já iveaaigijn servi lii aneškuáttám huolâ anarâškielâ kirjekuástidemtooimâin seervi almostittem kirje lâi párnáikirje mon algâkielâ lâi pajekielâ lii anarâškielân jurgâlâm já tot almostui ive muštâl kiän skippáár lii varrim kuittâg kávná olssis uđđâ ustev mii addel suu elimân ilo ive almostui meiddei čäällim párnái fantasiakirje faŋgâ sanoin kielten tutkimuskeskus lii tien tááhust merhâšittee kirje et tot ij lah innig jurgâlus mut ton algâkiellân lii anarâškielâ kirje kuástideijee lii muštâl kaandâkuáhtást já kiäh kuáhtáv já suu pennuu kiäh tuálvuv kaandâkuáhtá kuuvl suoi keččâlává piäluštiđ kiäm suoi kuáhtáv lunne almostuvvii kyehti kirje kirje já kirje moi almostitmist seervi rooli lâi merhâšittee kirjeh kuvviv kuohtuuh tiätu äigimuddoid kirječällei elimist taah kirjeh iävá lahkin uáivildum historjákirjen tain liijká-uv lii tiätulágán historjálâš árvu puáttee suhâpuolváid tovlái ulmui eellim ibbeerdmist kirje tuálvu lohhes suáti- já evakkoááigán já tábáhtuumijd ton maŋa pááikán puáttim ääigi kirje vuod muštâl čällee jieijâs vuosmuu luuhâmivveest kansaškoovlâst já tast maht párnááh karttii kielâtteemmin suomâkiel škoovlân ovdâskulij anarâškielân lii masa jo jyehi ive almostum miinii ihetuhhát molsodijn anarâšah láá finnim nuorâ kirječällee kote čáálá anarâškielân ive almostitij vuosmuu fantasiakirjees maainâs kirje muštâl kote uáiná häldee kuáhtáámist álgá mätki häldeienâmân kost stááluh käččih luovâsin já nuáidihäldeeh vyeših juhâmušâidis já mirhâidis almostui nubbe fantasiakirje kirjeest muttoo päärti peht riävskán já loh- hee piäsá jotteeđ fáárust riävská luodâid já uáiniđ maht kieddi muttoo ko čalmeh láá aldeláá eennâm kiirjijd lii kuástidâm servi kulá tom suhâpuolvân mii lii kielâ illáeellim já lappum uhke vyelni pastam oppâđ anarâškielâ eenikielânis já siäiluttâm kielâtááiđus nuorrâ almajin sun lii-uv ohtâ viššâlumos anarâškielâ ovdedeijein čälidijn anarâškielâ lii oinuuškuáttám čaallum häämist täävjib ko kuássin ovdil ana huolâ jotonpieijâm nettilostâ mii almostuvá ohtii ohhoost los- tii merhâšume anarâškielâ ovdánmân já iäláskitmân lii-uv tondiet čuuvtij tehelâš tääl vuosmuu keerdi anarâškielâ historjást anarâšâin lii máhđulâšvuotâ luuhâđ äigikyevdilis uđđâsijd já almottâsâid jieijâs eenikiellân oholávt taah kirjálâš tooimah adeleh-uv pargoid pisovâš saje anarâškielâ kirjekielâ já kirjálâšvuođâ uánihis historjást aaigij uđđâsub fiktiivlâš čaabâkirjálâšvuotâ lii šodâškuáttám eenâb-uv lii puáđusin anarâškielân almostum nooveelčuágáldâh maccâm já eres novelleh mun jieš lam čäliškuáttám fiktio sämikielân pees- sâm čuávvuđ alda tom ko kielâpiervâlpárnái suhâpuolvâ lii sárnuškuáttám anarâškielâ já olláám škovlâahan jieččân lii suullân siämmááahasâš sanoin kielten tutkimuskeskus ko anarâškielâ kielâpiervâl-uv já lam tääl kyevti párnáá ennin já sämikielân pajasšoddâdeijen karttâm murâštiđ anarâškiel párnáikirjálâšvuođâ vänivuođâ taat lii pieijâm muu čokkáđ pennâ kieđâst já čäälliđ párnáid luhâmuš anarâškielân jieš pajaššoddim suomâkiel pirrâsist kost ij páárnážin oppâm čäälliđ ige luuhâđ sämikielâ lam halijdâm adeliđ tááláid párnáid ereslágán šoddâmpirrâs kost puáhtá hitruusnáálá ovdediđ luuhâm- já čäällimtááiđus sämikielân taan ohtâvuođâst láá šoddâm juovlâmáánu loostâst almostum mainâseh kyevti njoobžâčiivgâst já já ráiđu moos kuleh nelji kirje pessijâšmarkkâneh b jonsahpeivkähteeh c juovlâtijdâ tulossa já juovlâtaaidâr tulossa kirje lii kuástidâm já nube já kuálmád servi kirje ij lah taam čälijdijn vala teddilum tábáhtumesaijeen lii já tobbeen njobžâpárnái táálu kost ääsih uárbis njobžâpárnááh sii tipšooh já tábáhtumijd vaigutteh kuittâg siijdâ ulguubeln puáttee njoobžah kiäi pyeritátulâš fáárunpuáttim toovât ain vädisvuođâid siijdâ njobžáid párnáiroomaan lii muu čäällim párnáiroomaan faŋgâ tulossa lii monâmin kyevtokkosâš kesiluámun ááhus já äijihis kuuvl já ákku puátá suu viežžâđ linjášautost já äijih luusâ vyejedijn kuittâg ákku lattiiškuát suámálávt ige tuubdâgin kote ferttee čielgiđ tom mii immâšijd ááhu väivid álgá suu mätki kufittârij enâmân kost ij lah älkkee peessâđ meddâl kirje kuástid servi kuhebijd laavhijd anarâškielâ kirjekielâ lii váldám eidu taan ive kielâst lii šoddâmin tiettuu kielâ kevttui vuosmuu keerdi historjás ääigi tieđâlâš kiellân jieččân nágustilálâšvuođâst cuáŋuimáánust já lam pastam almostittiđ anarâškielân oovtâ tieđâlâš artikkâl iäláskittem tutkâm já puátteevuođâ visioh mii almostui juhlekirjeest sánit sátnehámit b kielâi tutkâmkuávdáá nettialmostitmân puátih jo kyehti anarâškielân čaallum artikkâl mii ain tuálvu kielâ ovdâskulij mast vala lovmat ihheed tassaaš uđđâ kirje almostum lâi hirmâd stuorrâ tábáhtus lam jieččân illoon huámmášâm et uđđâ kirjeh kävnih tállân saajees lohheidis kieđâst stuorrâ kiŋgârij váilum kirjij almostum ohtâvuođâst lii muu mielâst čielgâ merkkâ tast et anarâškielân lii almostuuškuáttám eenâb kirjálâšvuotâ já et uđđâ kirjeh láá kirjekielâ ovdánmist luándulâš já táválâš almoon nuuvt čuuvtij ko uđđâ kirjeh annojeh-uv áárvust sanoin kielten tutkimuskeskus šoddâm kielâ puáhtá čäälliđ kalga tiettiđ maht tot čálloo kielâ esken čalluuškuát táválávt čälimân iä lah ennustkin ravvuuh ege noormah šaddeh eidu čäällimteknisâš sopâmušah adai tot maht mon jienâduv ferttee teekstân merkkiđ čäällimteknisâš piälán tarbâšuvvoo čäällimvyehi adai ortografia ortografia vuáđu rahtui suulân siämmáá ääigi ko pajekielâ ortografia-uv ij lam olmâ myenster anarâškielâ čälimân sun raahtij taggaar čäällimvyevi mon lâi älkkee čäälliđ anarâškielâ čälimân sust lijjii suomâ- ruotâ- já läättinkielâ čaalij sämipuustuvijd kuovttijn merháin tááláš lâi sust c´ lâi z´ lâi d´ lâi n´ já lâi s´ čäällimvyevi mield sämipuustuvijd lâi älkkee čäälliđ čäällimmašináin-uv čuávui alda tom maht eres sämikielah-uv finnejii toi aaigij čäällimvyevis ustev pappâ raahtij jieijâs čäällimvyevi pajekielân kevttui suu sänikirjeest oomâst kirjees algâsaanijd nuuvt et lii vyerdimist et suoi lává savâstâllâm ortografiakoččâmušâin-uv ij lah tiäđust mondiet čaalij kirjestis sämipuustuvijd eresnáál ko kirjehân almostui kyehti ive maŋeláá ko sänikirje pyereest-uv leđe et lâi algâttâm pargoos tiätunáálá ige halijdâm mutteđ tom loppâkeččin lâihân sun jo ihheed ovdil kirjees almostume ive nuurrâm anarâškielâ amnâstuvâs áigáá tastmaŋa pajekielâst ortografia finnij paldâsis kielâtotkee ortografia mii stáđásmij suu sänikirjeest over det lappiske sprog med latinsk og norsk forklaring samt en oversigt over sprogets grammatik ovdâmerkkâ ortografia rähtimist lâi tot ko ferttij árvuštâllâđ tallaa kirkkohiärá pajekiel katkismusjurgâlus já hilgođ tom vädis ortografia keežild ortografiast addel ovdâmerkkân sanij duššás tušás já agalaččat avalávt čäällim čaalij dusjhshjas já agaladshjdshjat a čáálá-uv et luhhoost kirkkohiärrá jieš ij innig kiergânâm kuullâđ katkismusistis adelum tuámu a ij lah kuittâg meendugin čovgâdávt annaam jieijâs rähtim ortografiast kiddâ tastko suu uáppee pappâ čuávui jieijâs aabiskirjeest já myenster sämipuustuvij čälimist jurgâlem já historjást oinuuškuát ain eenâb tááláš ortografia táid kirjijd anarâškielâ tááláš ortografia iänááš vuáđuduvá-uv sanoin kielten tutkimuskeskus ortografia merkkâolmooš lii meiddei akateemikko kote uđâsmitij ovdebáá ortografia já keevtij tom meiddei sänikirjestis suu ortografia lâi täärhib ko kevttim ortografia anarâškielâ čalluuškuođij ain eenâb loostâ almostume keejild lâi tárbu smiettâđ tallaa ortografia anolâšvuođâ já nuuvt anarâšah jiejah tivodii kielâs ortografia ive suulâin ortografiast vuottui vuosmuu staavvâl diftongij puotâ kielâhistorjálâš vuáđđu mii ij innig kullum sárnumist kielâkevtteid lâi väädis iäruttiđ oa já uá diftongijd tastko sárnumist kullui tuše uá koolgâi čäälliđ oaksi já oarree mut kuittâg kuástuđ já kuárániđ lâi tot et jis sääni sänikirjehää- mist oinui nube stavâlist i teikâ e te tagarijd saanijd čallui vuosmuu stavâlân oa vuod sänikirjehäämist lâi nube stavâlist miinii eres vokalijd ko i teikâ e vuo- smuu stavâlân čallui uá váddásub äšši lâi diftongij eä já iä čäällim koolgâi čäälliđ omt keällu veik tot ettui-uv kiällu iäruid puovtij uáiniđ omt sääni deminutiivhäämi genetiivist kiällu sääni deminutiiv lii kelluu vä- dis äšši lâi tot et anarâškielâ máttááttui talle škoovlâst iänááš-uv viereskiellân já talle viereskielâ sárnooh iä uáinám čälimist iäru a já tááláá kooskâst máttát- mist väädis finniđ párnáid luuhâđ škovlâ togobeht kost čallui puáris čäällimvyevi mield škovla kávnojeh meiddei minimpaarah moi iärutmist a já iäru čälimist lâi tehelâš omt pallađ já pallâđ čállojii kuohtuuh puáris vyevi mield siämmáánáál pallađ et čälimist puáris oa já uá iäruttâs láppoo já čálloo kuohtuin tábáhtusâin sárnumkielâ mield uá meridui et eä já iä diftongij iäru láppoo já kuohtuuh čállojeh iä n sárnumkielâ mield meiddei et a já redusistum jienâduv koolgâi iäruttiđ jienâduv merkkân valdui anon tast huolâhánnáá et tot kiävttoo taarhâčälimist paijeel- kukkoduv merkkân lasseen lâi tárbu čäliškyettiđ pelivokaalijd saanij siste loogisubbooht j čalluuškuođij ij iij nijbe niijbán já nubbe pelivookaal v já ton ovdiibeln u čalluuškuođij uv uuv puvdâ puuvdâst poođij šiev ááigán ovdilgo anarâškielâ čalluuškuođij eenâb já ovdilgo anarâšah pyerebeht máttááttâlškuottii jieijâs kielâ čäällim kielâsárnooh tuhhiittii-uv älkkeht nubástusâid arvâlui et uđđâ čäällimvyehi ličij čaalman faste uáiniđ jurdâččui et ulmuuh hárjániččii uđđâ čäällimvuáhán jotelávt já nuuvt lii ivveest keevvâm-uv kulá ulmuin et puáris čäällimvyehi lii čaalman uáli jo toovláš já sänikirjááš sänikirje rahtui motomijd iivijd ortografianubástus maŋa já tot meiddei išedij kielâsárnoid uđđâ čäällimvyevi kevttimist lostâ já uđđâsub kirjálâšvuotâ lává pelestis nonnim uđđâ čäällimvyevi sanoin kielten tutkimuskeskus normim algâ čáálá puáhtá čäällimvyevi sárnum sanij merhâšuumijd sujâttemoopâ ceelhâoopâ stijlâaašijd kielâkevttimvyevi jna ain pyereeb et kielânormâ ráhtoo oovtráđálávt kielâkevttei kooskâ normiimist lii pyeri mušteđ tom et tot kielâ maid anarâšah kevttih jieškote-uv aassâmkuávlust lii rievtis kielâ já kirjekielâ lii eenâb já ucceeb rahtum kielâ kirjekielâst ferttejeh leđe tiätu njuolgâdusah já sopâmušah tast et sääni teikâ kielârááhtus čálloo já iättoo jyehi saajeest siämmáánáál škovlâkiirjijn já virgálâš kevttimist kalgeh leđe ääših sooppum nuuvt et čäällimvyehi teermah já kielâopâlâš ääših láá ain siämmáánáál kuorâttâl-uv kirjestis ravvuuh anarâškielâ ravviimân já normiimân kyeskee táválumos koččâmušâid koskâvuođâst lii vuovâs smietâškyettiđ moin naalijn čalloo olmâ já mučis kielâ šadda kielâ konkreetlâš normimtárbu tot kuáská távjá jienâduvâi kukkoduvâi čälimân sujâttemhaamij kevttimân uđđâ saanij rähtimân já eres kielâi vaiguttâssân sämikielâst láá ennuv tagareh normiimân kyeskee ääših maid ovtâskâs kielâkevttee teikâ kielâtipšoo ij oorvâ ohtuu meridiđ lii lamaš anarâškielâst stuorrâ vädisvuotâ majemui ivij kuás kielâkevttim lii čuuvtij lasanâm áášán lii luhhoost kavnum mottoomlágán čuávdus keessiv ko anarâškielâ finnij lakkepeivpaargon kielâtipšoo lasseen taan pargoost lává toimâm já pargo caggen vuáđudui anarâškielâ kielâravvimjuávkku kiäs kuleh muu lasseen já juávkku tuáimá kielâlävdikode adai tave-enâmij kielâlävdikode anarâškielâ juáhus vyelni juávkku lii pastam normiđ kielâ já väldiđ pele kielân puáttee uđđâ saanijd já tai tohálâšvuotân a normimääših tábáhtuveh kielâst aaibâs jiešalnees taat šadda ton puotâ et tiätučälleeh čäälih eenâb ko iärráseh já eidu viššâlis čällei kielâ jiešvuođah šaddeh mahtnii normân puáhtá anarâškielâst nomâttiđ motomijd kuulmâstaavvâlsaanijn maaŋgâ kielâsárnost kulloo redusistum kačâttâđ tieđettâđ já rähtittâđ kuittâg čállojeh kačâttiđ tieđettiđ já rähtittiđ ovdâmerkkân puáhtá adeliđ pelikukkoduvâi čäällim uánihâžžân omt kyeli pino já alge genetiivhäämi sänikirje čäällimvyevi mield aˈ lge puáhtá nomâttiđ motomijd ennuv kevttum suárgásijd masa jo jyehi saajeest uáiná omt ohopeeivi noomâ čaallum lávvárdâh veik siämmáá máhđuliih kolgâččii leđe sanoin kielten tutkimuskeskus meiddei paldâlâshäämih lávvárduh teikâ lávvárdoh šadda čielgâsávt-uv tast et tiätu-ulmuuh tego rähteeh kevttih tiätuhäämi tiätusääni uáinoo ain tiätuhäämist tast šadda normâ lii lam saahâ meiddei uánánâm haamijn moh vuáttojeh čaallum kielâst taansullâsâš saanijn tego suálui uán suáloi já puárui uán puároi päänih uán päneh já pááruh uán pároh veerbâin uáinoo siämmáš almoon tego haamijn kuárui uán kuároi já čiärui uán čiäroi moh lává oovtâlovo persovn preterithäämih imperfekthäämih veerbâin kuárruđ já čiärruđ sajeh iä lah kirjekielâst valagin meendu čovgâdávt nuármejum kielâravvimjuávkku lii taan ive váldám pele tággáár haamij kevttimân čaallum kielâst virgálub ohtâvuođâin tego oppâkiirjijn kolgâččij prioristiđ normaalhaamijd häämih pääcih kuittâg ain eelliđ omt čaabâkirjálâšvuotân ige taid lah tárbu tobbeen tivvoođ meridui et virgálub ohtâvuođâin prioristoo maaŋgâlovo genetiivist kuhheeb häämi omt iivij já kuusâi mut uánihub häämi-uv tiäđust-uv páácá anon siämmáá pyereest ivij já kusâi meiddei tast et škovlâliih iä tágárijd iäruid tađe pyerebeht juurdâš mut loheh njuolgist tienuuvt tego kirjijd lii čaallum peellin kielâtipšomist lii viereskielâi vaiguttâs sämikielân iälá iänááš suomâkiel pirrâsist já tondiet suomâkielâ vaiguttâs toos uáinoo-uv maaŋgânáál láá kyevt- já maaŋgâkielâgeh já veik šievnáál já keevâtlávt kyevtkielâg olmooš ij táválávt siävutkin kielâidis iä kielah liijkágin tooimâ aaibâs sierâ loováin ulmuu uáivist olmooš ij mottoom suujâ tiet kaavnâ čuávdus ovttáin kieláin sun puáhtá ain lehâstiđ nube-uv kielâvuárhás já keččâđ láá-uv tobbeen amnâseh moigijn sun piäsá äšistis ovdâskulij puáhtá-uv ettâđ et kielah vaigutteh kuáimásis kielâsárnoin nubbe kielâ lii čielgâsávt vuáimálub ko nubbe mut motomijn toh láá suulân siämmáá pyereh vuod lii iälustâm kuhháá päikkikiellân mut tääl tot-uv viggá ohtsâškode kiellân já virgekiellân lii čielgâs et sämikielâ váldá myesterijdis ohtsâškoddeest nanosub kielâin iänááš suomâkielâst nube kielâ vaiguttâs nuubán puáhtá anneeđ pyerrin mut motomin vuod nube kielâ rááhtus liijká-uv vaaigut negatiivlávt nube kielâ kevttimân lii koččâmuš nuuvt kočodum interfereensist läävejeh talle ettâđ et suomâkielâ páiná sämikielâ nube kielâ vaiguttâs lii pyeri talle sierâ kielah láá täsitiädust iäge toh hettii mahten kyeimis já šiev tekstâ mast ij lah tivomuš lii älkkee luuhâđ já iberdettee ige tom luuhâm eromâšávt paajeed magarijdgin tobdoid vuod kielâtipšoo kárttá pargeldiđ mojonjalmijn sun lii kavnâm hitruus já povvâstittee kielârássáid kielâtipšoo jurduuh láá čappâduboh ko teevstâst kávnoo interferens sanoin kielten tutkimuskeskus nube kielâst tivo feeilâid ääigis mut motomin kuittâg sáttá leđe aggâ noormâi täärhistmân pyehtiđ taam siämmáá uáinu oovdân lohhei-uv já tondiet kiävtám artikkâl loopâst talsuunálásâš taalsâ talsuu ´pakina´ muštâleijee stiijlâ uáivijorgáldâh ađai kielâtipšoo ruopsispennâ čielgâ merkkâ kielâpeelji uáivijorgálduvvâst láá nk kielârássááh et jyehi kielâsárnoo kote sárnu eenâb ko oovtâ kielâ motomin kulá ulmui njäälmist suámálâš lapsusijd teikâ jieš-uv iätá maidnii suámálijd taid tärhibeht juurdâš huámmáš tállân mon mielâttemeh tágáreh etâmeh láá äigi tassaaš kuldâlim maht ulmuuh hervâttii juovlâkuusâ pieijii ton kierrui tääsni já kosostii vala mučis kildee pááluid ton ovssijd tovváá savâstâllim sämiáhhoin kote smietâdij mondiet sämipárnááh iä sáárnu sämikielâ koskânis nuuvt ennuu čielgiistij vala maht motomeh suhâpoolvah láá kielâttum saahâ lâi juovlâkuosâ heervâtmist já suhâpuolvâi kielâtááiđust tááhust suomâkiel säänih joulukuusi já sukupolvi lává jienâdâhlávt vaiguttâm sämikiel sáánán kielârássáid kielâtipšoo ruopsis pennâ ain tiivoost ovdilgo tuommiim iärrásij kielâkevttim ferttiim jieš-uv kejâstiđ speijâlân lijjii kyesih kiäigijn lijjim suomâstâm jo muáddi tiijme keččim maht jieččân talle käävci-ihásâš kárvudâđâi olgos kote lam kielâolmooš já valabâ kielâtipšoo koijâdim sust sämikielân tust lii tuot kesitakki alne keejâi muu imâštâlân já västidij piejâm kesitaaki ko olgon lii tääl nuuvt liegâs sämikielân kale eteh et takki lii pajalist ige alne lijjim kustoo ain sárnumin suomâkielâ mut taan tovváá sämikiel sanijgijn já tien tovváá suomâkielâ postpositio päällä tarbâšij sämikiel vastuu kuittâg al- moot ääši tärhibeht ko suomâkielâ taat postpositio päällä puáhtá leđe sämikielâst alne omt lii peevdi alne teikâ pajalist pihtâsijn pahudistem lâi must huolâmettum kielâkevttim ko kerd jieččân nieidâš taam feeilâ huámmášij ferttiim oskođ et lijjim ovdil kiävttám tom sárnumstân olmânáál mun táválávt suu áinoo piäiválâš sämikiel sárnumkontakt hiärváás kielârássááh láá kielâtipšoo pargo sukkârpitáh moh tipteh kocemin láá nuuvt čielgâ sanoin kielten tutkimuskeskus feeilah et páárnáš-uv taid huámmáš tego munjin keevâi kielâtipšoo-uv vissásávt ain tivo illáeellim nubbe tääsi lii-uv jo kielâsárnoi ucánjihhii vaigâdub huámmášiđ ko nk vavettemes kielârássááh esken mainâšum kielârássáid ij kale lah meendugin styeres nube tääsi etâmeh láá tuš tagareh moh iä nuuvt čuuvtij povvâstit ko ovdebááh tábáhtuseh nube táásán kullee ovdâmeerhah njäähih kielâkevttei kielân syele já kuittâg muu-uv mielâst kielâtipšon toigijn ferttee leđe eenâb kocemin ko vuosmuin tábáhtusâin kielâpelji lii čielgâsávt peljittuumin motomijn soojijn kost saanij siähánem vuáttoo suomâkielâ vaiguttâs keežild sänipaarah láá omt muštâliđ vs muštâččiđ já ihe vs ahe uái- vild jurdâččem muštâlem vuod mainâstem kuittâg suomâkiel muistella sääni syergis ella ele siävut sämikiel sárnoo-uv já nuuvt te sämmilâš-uv muštâl jáám- mám ulmuid talle ko sun kolgâččij sii muštâččiđ vuod lii saahâ ulmuu avveest kolgâččij koijâdiđ ahasâš tiet kandâ lii kuittâg kulá puástunáál taam koččâmuš ihásâš tiet kandâ lii en kyllä huoli mainâšum rektioid lam kale kielâtipšon tivvoom mut ko tiätusoojijd kárttá jyehi tovváá tivvoođ lii aggâ jo savâstâlškyettiđ kielâ normiimist já tast mon čovgâdávt puáris rektionoormâid kalga nuávdittiđ kielâtipšoo kalga adeliđ piärán já tuhhiittiđ suomâkiel rektio sämikielâst paldâlâshäämmin kielâtipšost ij lah taan tááhust lope hilgođ puáris sämikiel rektioid sanoin kielten tutkimuskeskus oovdeld mainâšum veerbâi lijkkuđ poollâđ já huollâđ rektioid anarâš- kielâ kielâravvimjuávkun arvâlâddâm várás tuuđhâi ääši já kommentistij veerbâ puárrásumos rektio lii illatiiv lijkkuđ moosnii mut viehâ puáris lii meiddei lokatiiv mii lii lamaš ennuu aanoost táágubeht kielâ ovdánmist ferttee adeliđ piärán já tuhhiittiđ meiddei táválâš lokatiivrektio anarâškielân lii loválâš ettâđ jo-uv lijkkuum tunjin teikâ lijkkuum tust veerbâ kiävtust vuod kielâravvimjuávhu uáinu lâi čielgâs já oovtâmielâlâš ton áinoo tuhhiittettee rektio lii lokatiiv lii ittáám esken majemui ivij kielân kiävttoo iänááš kielâpiervâlpárnái kielâst já tot lii ain vieres rektio anarâškielâst lijkkuđ veerbâst uáiná lii maŋgii ääigi koččâmuš kuás tágáreh kielân vieres rektioh šaddeh nuuvt kievrân et toh viggeh loválâš paldâlâshäämmin jámálgem ađai uđđâ saanij puáttim kielân láá majemui iivij puoh enâmustáá oinum uđđâ säänih moh puátih kielân kieleesthánnáá jyehi jurgâlusâst já teevstâst tutkâmušâi mield anarâškielân láá jo rahtum suulân uđđâ säännid a vááijuvvuotâ šadda tast et sämikielâ lii kevttum kuhháá tuše päikkikiellân já nuuvtpâ tast váilu tááláá uđđâáigásâš ohtsâškode sänirááju jurdâččiđ et mađe uđđâáigásub já spesifub kielâkevttimohtâvuođâst sämikielâ kiävttoo tađe vissásubbooht iteh rääigih säniráájun rääigih láá harvii valmâšin kielâtipšoo peevdi alne teikâ sänikirje rähtest uáinimnáál rähtimtárbu vuálgá-uv maŋgii ovtâskâs kielâkevttee táárbust kielâpargeeh tarbâšeh kielâkevttei iše et puohah säänih moh motomin láá kevttum puáđáččii meiddei sänikiirján toh puátih sänikiirján taid kalga kuittâg normiđ kiävá älkkeht nuuvt et siämmáá čuosâttuv várás ráhtojeh eenâb-uv säni-iävtuttâsah ige mihheen tain pääsi olmânáál anon keevâi om pajekielâ oppâkiirjijn moin sierâ jurgâleijeeh lijjii rähtistâm jieijâs säni-iävtuttâsâid peelji oosij várás kielâtipšomist ohtân peellin lii anneeđ huolâ säni-iävtuttâsâi valjiimist virgálâš anon já nubben peellin aaibâs uđđâ saanij rähtim toin čolmijn et ulmuuh tuhhiitteh taid omâs säännin-uv säänih ráhtojeh olmânáál toh ráhtojeh talle kielâkevttei vuárdámušâi mield sääni lii taggaar et tast tállân ibbeerd mast lii saahâ veik ij liččii tom sanoin kielten tutkimuskeskus kuássin uáinámgin puáhtá maŋgii väldiđ jurgâluslovnân teikâ ruávislovnân mottoom uápis kielâst teikâ heiviittiđ loovnâ kielâ jienâdâhsysteemân jo lovnim ohtâvuođâst puátih maŋgii tobbeen kost vaiguttâsah-uv tágáreh säänih láá kompleksisâš säänih láá majemui aaigij rahtum ennuu uđđâ säänih saanijn uđđâ säänih láá ovdâmerkkân lieđikovjâ tivrekovjim já čielgimielgâsâš keejâ tärhilubbooht čepis jurgâleijee pasta motomin karveđ čielgiimáin sänirááju räigisoojijd mut motomin vuod áinoo máhđulâšvuotâ lii rähtiđ räigisajan uđđâ sääni artikkâl čälidijnân jiem lah puáhtám velttiđ uđđâ saanijd säänih láá lamaš jo mottoom verd máttááttâsâst aanoost já tondiet lam taid täst-uv orvâm kevttiđ kale huámmáš saanijd moh iä lah lamaš aanoost aaibâs jyehipiäiválii kielâst lostâ lii almostum taam čälidijn motomijd mánuppoojijd já loostâ puáttim lii puáhtám kielân kuittâg-uv kyehti uđđâ sääni almostuvá jyehi ohhoost já talle tot almostuvá oholávt mii tuáimá suomâkiel viikottain sääni vaastân loostâ keežild puáhtá ettâđ et lostâ lii pyevtittâm anarâšâi kooskân uđđâ almoon čálám-uv ovdiláhháá ko muštâlâm et anarâškielâ lii esken oinuuškuáttám čaallum häämist täävjib ko kuássin ovdil lam jiešalnees karvam sääni váilum kielâst sääni sajan lijjim vistig ucâmin vastuu suomâ- kiel sáánán säännöllisemmin mut tággáár sääni ij kielâst kavnum kielâ- ravvimjuávkku lii váldám taas pele já ávžoo kevtiškyettiđ säni-iävtuttâsâid merikoskâsâš suomâkiel sääni säännöllinen vaastân já merikoskâsávt suomâ- kiel sääni säännöllisesti vaastân ohtâvuođâin lává oinum aanoost meiddei njuolgâduslâš já njuolgâduslávt mut taah iävá oro lemin hirmâd pyereh koččâmuš lii kuittâg taan ohtâvuođâst ääigist ige nuuvtkin tast et kiinii ličij meridâm loostâ almostum sääni puátá kevttiđ tagarijn-uv ohtâvuođâin et ulmust pyehtih leđe merikoskâsâš puáđuh teikâ merikoskâsâš purâdemääigih lii kale kiävtust meiddei šiev sääni koskâttuvâi mut tot meerhâš tyellittälli já tien tááhust tom ij pyevti táágubeht já taan uđđâ merhâšuumeest kevttiđ et jis liččim tevstâstân čáállám anarâškielâ lii esken oinuuškuáttám čaallum häämist merikoskâsubbooht ko kuássin ovdil te kielâsárnoi kielâpeeljih liččii táágubeht šuuđááškuáttám korrâsávt oonnim pyerebin karveđ ubâ vädisvuođâ já kevttiđ taggaar sääni mii jo kavnui kielâst sanoin kielten tutkimuskeskus artikkâlstân lam puáhtám oovdân maht anarâškielâ lii čalluuškuáttám tot čallui vistig tuš ucánjihhii já kuuloold ain eenâb tot ij čalluu vala hirmâd ennuv mut kuittâg eenâb ko kuássin ovdil loostâst já ton stuorrâviil- jâst lii anarâškiel čäällim oovdedmist merhâšittee rooli iššeen lii meiddei tot et tááláin ulmuin lii jo sämikiel čäällimmáttu iäge teevstah taarbâš innig šoddâđ paapâi já kielâtotkei peenâ peht ive ääigi kielân láá rahtum ennuv uđđâ säänih já kielâ lii kevttuuškuáttám uđđâ pirrâsist piäiválâš já virgálâš ohtâvuođâin taat toovvât kielân uđđâ kevttimtáárbu jis vuod anarâškielâ ovdedempargo vuáđuld keččâl miäruštâllâđ kirjekielâ tot ij muu mielâst lah tuše taggaar kielâ mii kiävttoo čaallum häämist teikâ almoskiellân mut tot lii čuuvtij eenâb tot lii kielâ mii lii jyehináál anolâš ohtsâškode já čuovviittâs kiellân toos et anarâškielâ toimâškuát ain pyerebeht spesiaalohtâvuođâin-uv anarâšah kalgeh ain viggâđ já meiddei kielâtipšoo kenigâsvuotâ lii nube tááhust uđâsmittiđ kielâ nuuvt ennuv et kieláin piergee ain pyerebeht ohtsâškoddeest sierâ kielâkevttimohtâvuođâin tááhust kielâkevttee kenigâsvuotâ lii meiddei piergiittâllâđ nuuvt kuhás ko máhđulâš kielâst tobdos säniráájuin lii ain mottoomlágán täsitiädu uuccâm ij uážu leđe liijkás uđđâáigásâš já uđâsmittee mut nube tááhust ij liijkás toovláškin kuus rääji kuás piäjá kalga miäruštâllâđ jyehi uccâ puotâ sierâ normimpargo ovdánškuát lii-uv vyerdimist et toos-uv kávnoo čielgâsub linjá lii-uv tot konstâšem mast kielâtipšost ravvimjuávhust já táválâš kielâkevttest váttoo čeppivuotâ lii uáivildum puohâi anon tot ij kevttimáin nuuvâ mut mottoomnáálá kahhoo já šadda sárnoidis nálásâžžân liävus mii puohâi ohtâsâš anarâškielâ kirjekielâ sanoin kielten tutkimuskeskus lâi sárnum olmooš raahtij čäällim häämi kevttimáin uáivilduvvoo viggâm njálmálâš kielâkevttimist kielâ čälimân almostitmist kieđâvuššoo čaallum häämi kevttim pajekielâ anarâš- já nuorttâlâškielâ roomaankielâ já meiddei syemmilâš já suomâ-ruátálâš seevvimkielâ uáinust häämi kevttim lii ohtsâškoddálâš almoon muttá tiäđu ovdâskulij tuálvum já tot nubástut ääigi já pääihi rääji kielâkevttim taha meiddei máhđulâžžân čuuvtij pehtilub vääldikevttim mast ij kevttuu čaallum häämi páácá taggaar kielâ juolgijd mast lii jo čaallum häämi kielâ páácá ucceeblovokiellân láá majemui aigij ain eenâb čuávvum čaallum häämi kevttim tuáimá om totkeeviärmádâh ja kirjallistuminen já čaallum häämi http://www.finlit.fi/tutkimus/kansanihmiset_ja_kirjallistuminen.htm lii joođoost saksakielâ čäällim algâpuudân kyeskee tutkâmhaahâm keejâ meid om almostitmist čáálá almolâš uáinust čaallum häämi kevttimist muštâl maht sämmiliih algâaalmugin finnejeh čaallum häämi kevttim peht jieijâs kuávlu jieijâs soojijd uáinusân lii sämikiel noomâi oinuumist luoddâkoolbâin já kárttáin kielah láá jo kuhháá kevttum kirjálávt syemmilâš ucceeblovoi kielâin sämikielâ lii čaallum jo čuođijd iivijd sämikiel kirje almostui aalgâst kiirjij aarâhhistorjást já ton ohtâvuođâin kirho toimáid čáálá kieđâvuš anarâškielâ čaallum häämi algâaaigijd já tááláid uáinuid já muštâl nuorttâlâškielâ kiäđgáás pálgást kirjekiellân sanoin kielten tutkimuskeskus meiddei kielah moi kirjálâš kiävttu lii smiettum esken täi aigij kielah láá syemmilâš já suomâ-ruátálâš seevvimkielâ maid taan almostitmist kieđâvuš čielgee artikkâlstis roomaankielâ kirjálâš kevttim ij lah puáris ige vuáhádum táárbust čäälliđ roomaankielân láá maaŋgâmuđusâš uáinuh häämi šoddâm tábáhtuvá meiddei ovtâskâs ulmuu tääsist ohtân vuosmuin pargoin lii máttááttiđ luuhâđ já čäälliđ já iänááš ulmuuh uáppih-uv čaallum kielâ esken škoovlâst ulmuu eenikielâ ij lah eenâblovokielâ čaallum häämi šoddâm tábáhtuvá távjá viereskiellân feeriimijd já tobdoid ucceeblovoeenikielâstis pyehtih uáinusân já já savâstâllâv seevvimkielân smiettâđ västid-uv taan almostittem várás päddejum seevvimkielâ savâstâllâm sarnum kielâi kirjálâš kevttim almostittem ucceeblovokielâi čälleeh láá valmâštâm artikkâlis vistig jieijâs eenikielân mon maŋa sij láá hammim čallus suomâkiel lohhei várás rähtim láá ovdedâm njuálgulohhen já jurgâlusâid lii ráhtám já siävvám noomâ lii hutkâm já puoh čälleid čálám lieggâ kijttos almugijkoskâsâš eenikielâ peeivi kielâi tutkâmkuávdáš aamnâsuápuh sajasâš mere adverbiaal ađai sullâsâš miärus totká magareh koskâvuođah láá saanijn moin ceelhâ lii rahtum ađai tom mii váttoo toos et šadda ceelhâ säänist lii jieijâs merhâšume mut luovâs saanijn ij vala šoodâ ceelhâ om čeppi kandâ rähtiđ muččâd kukse saanijn šodâččij ceelhâ toh kalgeh leđe tiätuoornigist já saanij oohtânkuullâm ferttee čäittiđ sänihaamij muttuumijn adai saanijd ferttee sujâttiđ já suorgiittiđ kandâ raahtij mučis kuuvse tiätusaanijn lii čovgâ ohtâvuotâ čepis kandâ mučis kuuvse čepis já mučis miäruštâlleh váldusäänis ko vuod táin saanijn lii ohtâvuotâ predikaatveerbân raahtij tuše váldusäänis peht uv celkkuujesâneh moin lii tuše predikaatverbâ láá om lii ceelhâoopâ kuávdáš termâ tievâslâš ceelhâ lii ceelhâopâlâš ubbâvuotâ mast kalga leđe kuittâg predikaatverbâ mii almoot pargo teikâ tohâmuš celkkust láá eenâb- moin láá eenâb ko ohtâ sääni pyehtih leđe maaŋgâlágáneh koskâvuođah já piäggá arva piäggá čapis pennuu pennuu mii lii čappâd leeibi já vuojâ leeibi vuojâ säänih pyehtih leđe paldâluvâi siämmáá áárvust já tooimâst távjá tággáár koskâvuođâ merkkân lii sääni mii čana kyehti ceelhâuási táválávt kyehti sääni oohtân eeči já pottii jieht puurâim já juuvâim uáinám já kuullâm et pyehtih leđe válduceelhâ já uálgiceelhâ puáhtá leđe ohtuunis ceelhân mut uálgiceelhâ ij uv puáhtá hammiđ tievâslii celkkuu mut távjá tom tievâsmit uálgiceelhâ láá om uv táválávt válduceelhâ lii merhâšumes tááhust uáli kuárus sääni lii paldâlâš konjunktio orroo celkkuuh lii táválávt celkkuu vuáđujuurdâ lii ceelhâ mii ij lah nube celkkuu jeessân ohtuu- káččá čokkáá njuoskâd kukkáid ađai vuálálistum ceelhâ suom alisteinen lause ij ohtuu pyevti hammiđ tievâslâš celkkuu mut tot lii ain nube celkkuu jeessân já álgá vuáládâskonjunktioin alistuskonjunktio teikkâ relatiivsaanijn ko toh láá kuškâm maid meecist lâi uáinám et sun vuálgá seelvât teikâ miäruštâl pyerebeht válducelkkuu njuoskâd kukkáid ko toh láá kuškâm muštâlij maid meecist lâi uáinám eeđâi et sun vuálgá álgá táválávt et nuuvt et jis ko tondiet ko ton tiet ko veik amas nuuvtko tego oorvij nuuvt čuuvtij et njuoskim aaibâs čoođâ porgâččih jis liččih riges mii moh kii kiäh kote jne mušte maid sun toos eeđâi uv kiäid sun lii teehin koččom sanijgijn älgee uálgiceelhâ puávtáččij maŋgii leđe ohtuu- celkkuuh lii táválávt ohtâ fiiniitverbâhäämi mii sojá ääigi persovn já lovo mield piejâim tuulâ ferttiivetteđ rähtiđ uđđâ sopâmuš iä puáhtám vyelgiđ kuussân láá celkkuuh moin oovtâkiärdánis celkkuuh láá ovtâstittum ohtân ceelhân celkkuuh luuhim kirje já keejâi uđđâsijd já- tiäđám et puátá uálgiceelhâ objektân uv lii ellips tain lii miinii ohtsâš celkkuujesânijd lijjim uáđimin ko poođij uálgiceelhâ adverbiaalân celkkuuh celkkuin- vaaldij suábi já äijih väzzilij räähist já räähist táváliih láá já celkkuuh celkkuin syntaavsâlâš rááhtus váilu toh láá keđgilum ettâmvyevih peivi leibi celkkuuh váilu miinii oosijd mon kuittâg puáhtá tulkkuđ konteevstâ vuáđuld kočoduvvoo ellipsân celkkuuh láá uáli táváliih sárnumkielâst uv itten vyelgi itten uv jo máksám reekkig kale muu uđđâ kammuuh láá vyelni informaatio teikâ koččâmušpartikkâl juáhhojeh kuulmâ juávkun tađe mield maht toh kiävttojeh tiäđu sárnost kuldâleijei teikâ čällest lohhei vaađâ vuástáväldest reagistem lâi talle aaibâs uđđâ mááccuh kuldâleijest teikâ lohhest informaatio vástádâs koččâmušsäänih om kuás kalle kuus kost maid kii jna moh väätih äšši- -‐uv mii váátá vástádâssân mieđettem teikâ kieldim kuldâleijest teikâ lohhest reaktio mii ij veltihánnáá sistetoolâ informaatio sárnoi teikâ čällei tobdomerkkân lii veerbâimperatiivhäämi tohon kieleest tiervân celkkuuh oovdânpyehtih imâštâllâm láá siämmááhámásiih ko koččâmušcelkkuuh já muštâlemcelkkuuh älgih partikkâlijgijn omt kale jo te peri ko peri jna lii jo puolâš peri liččim jo lâi ráhtám kulmâ uđđâ kárbá äijih parga sun lii jo siisâ ij miäruštâllojeh celkkuu ráhtus já semantlâš jiešvuođâi vuáđuld láá muštalemcelkkuuh koččâmuscelkkuuh já koččomcelkkuuh a ceelhâtijppâ lii marginaal já puáhtá kevttuđ tuše rájálâš tábáhtusâin eromâsávt luándutiilijn lii tuše predikaatverbâ ij pyevti jurdâččiđ subjekt ige formaallâš subjekt tot tot arva tot siävŋán b leđe noomin koolmâs puolâš pasepeivi taat ceelhâtijppâ lii marginaal sulâstit feerimcelkkuid já toid puáhtá tiätu ohtâvuođâin lasettiđ lokatiivjeessân om lii koolmâs ij pyevti jurdâččiđ subjekt mut sárnumkielâst tain celkkuin formaallâš subjekt lii uáli táválâš lii uáli puolâš lâi pasepeivi noominuási lii predikatiiv akk vyevsit ceelhâtiijpâ puávtáččij anneeđ táválii transitiivcelkkuu varianttin mast subjekt ij lah pieijum uáinusân tastko tot lii taarbâšmettum celkkuu válduinformaatio tááhust lii celkkuu objekt celkkuuh pyehtih uážžuđ nominatiivjeessân subjekt já talle akkusatiivjeessân objekt lii veerbâ maajeeld aššijn miänudem njuolgist jo vyevsit muu akk ibbeerd ervid celkkuid puáhtá anneeđ transitiivcelkkuu varianttin mast akkusatiivloođâs lii objekt subjekt lii tággáár celkkuu informaatio tááhust taarbâšmettum mut jis tot piäijoo uáinusân te talle akkusatiivjeessân objekt lii veerbâ maajeeld ibbeerd tom nom leđe nom ess akk lah čeppi lâi mielâmield lâi riges suuvâst lii čällee lâi aaibâs juuhâm šoodâi njäälgis lii rááhtus subjekt predikaat predikatiiv nom leđe nom lii oovdiš president lâi puáhtá mutteđ noominoosij oornig nuuvt et celkkuu merhâšume ij muttuu rááhtus subjekt predikaat predikatiiv nom leđe lok lii olgon lii kuáđist lii iälu lunne vrd eksistentiaalcelkkuuh rááhtus subjekt predikaat adverbiaal nom čokkáp oođij iä táválávt finnii objekt rááhtus subjekt predikaat máhđulâš eres celkkuujeessân- kaačâi uáivis obj siäinán ko sun kaačâi sun čooskij uáivis siäinán nom akk ooinij kuobžâ pikkâdij kárbá láá tagareh moh ain uážžuh objekt nom ill lok lijkkuum kuálán poolâi kuobžâst čooskij leeibist mii málásist láá alda transitiivcelkkuid veerbâ maajeeb argument ill lok lii juurdâtääsist siämmáá sullâsâš ko transitiivcelkkui akkusatiivjeessân subjekt predikaat adverbiaal rektio kielâst lii molsom akkusatiiv já eres sajehaamij kooskâst ij kuoskâ muu munjin suomâkielâ suátká sämikielâ rektioid jiem lijkkuu kuálán jiem lijkkuu kyeleest ulmen toollâđ kielâ putesin viereskielâ vaiguttâsâin lok leđe nom lii peenuv láá kyehti uuvsâ almotteh omâstem predikaat leđe subjekt lok leđe nom lâi ákku lijjii ulmuuh saje predikaat leđe subjekt lok šoddâđ nom šadda kukse saje predikaat objekt a lok nom lii koolmâs predikaat predikatiiv lii ahhev predikaat predikatiiv kuáluh kieđah predikaat objekt ij lah subjekt ceelhâtiijpâ puávtáččij luuhâđ nesessiivcelkkuu varianttin om láá piärguh vuoššâđ b ill kom keevâi hyeneeht predikaat adverbiaal mana pyereest predikaat adverbiaal lii marginaal ceelhâtijppâ tastko veerbâi já adveerbâi valjimmáhđulâšvuođah láá rájáliih táválumos veerbah moonnâđ já keevvâđ adveerbah pyereest já hyeneeht nom leđe lijjii kulmâ lâi uccáá lii subjekt almotteh mere juáhhojeh viiđâ juávkun a ohtâ kyehti jna b häärvis maaŋgâs c kiinii juáháš su yksilökvanttorit d kvanttoreh motomeh maŋgâseh maaŋgâs e ennuv ucánjihhii váhá mottoom verd lok leđe nom inf láá kyeleh vyebdiđ láá kammuuh kuárruđ predikaat leđe predikatiiv nominatiiv inf attribuut nom moonnâđ moonâi kiddâ moonâi cuovhâs ceelhâtijppâ lii marginaal iä lah nuuvt kalle veerbâ moigijn tágárijd celkkuid puáhtá rähtiđ subjekt predikaat adverbiaal tile nom pass ill purrui kuumpin purrui pennui subjekt predikaat adverbiaal moolâ nom akk inf kočom tuu joskâđ lopedâm tuu vyelgiđ lopedâm puáttiđ itten a subjekt predikaat objekt objekt inf b subjekt predikaat objekt adverbiaal uv -‐uv lahtâpartikkâláin teikâ nuuvt et molso oovtâ ceelkkuujeessân koččâmušsäännin puáhtá mutteđ koččâmušceelhân jo- uv pasepeivi uv koolmâs uv ooinij kuobžâ uv peenuv uv lii uv lii vuárdoo mieđettem teikâ kieldim ooinij kuobžâ lii peenuv lii iä lah máhđuliih tilecelkkuin iä táválávt čuujoot veerbân mut koččâmuš sáttá čuoccâđ monnii ceelkkuu- uásán mii almoot ääigi pääihi teikâ eres taggaar koččomcelkkuuh leđe imperatiiv joskâ koččomcelkkuuh imperatiiv leeibi koččomcelkkuid puáhtá anneeđ meiddei muštâlemcelkkui varianttin tego koččâmušcelkkuid- uv láá sierâ juávkkun tondiet ko váilu táválávt nominatiiloođâs subjekt mii västideijee muštâlemcelkkuin lii uáli táválâš puoh muštâlemcelkkuid ij pyevti mutteđ koččomceelhân celkkuid puáhtá jesândiđ kyevtináál ketjujäsennys kuás totkojeh celkkuu nominaalisâš jesâneh jesânistmáin kuás totkoo tot moin naalijn celkkuu uásih láá čonnâsâm nubijdis jesândem lii täärhib västid čuávvuvâš koččâmuššáid almoot celkkuu tahhee semantlâš roolih mield kuáru kammuid finnejim päälhi tuubdâm šoodâi máttáátteijen čokkáá suotâs ko poottih suotâs čäälliđ lâi kukken toijui luoddânij pikkâdui sáánán sáánán sáánán sáánán lii táválávt teikâ pronomin mii lii nominatiivist huksij olssis táálu huksij táálu lii ruopsâd lii ain nominatiivist hävski sierâdiđ muottust suotâs čäälliđ reeivâ formaallâš subjekt puáhtá leđe demonstratiivpronomin tot lii pyeri jis ohtâgin sämikielâ seeilâčij ij lah pyeri ko tääbbin lii lii varâlâš muotâääigi luodâ käälliđ ruttâčiävá kuuvl suotâs ko poottih lah pyeri et vuálgáh tääl jo lii ain subjektsääni já motomin toos lahtâseh meiddei miäruseh attribuutih vielgis táálu lii styeres taat táálu vielgis táálu táálu lii subjektsääni taat já vielgis lává attribuutih táálu kandiih sierâdeh olgon kandiih lii subjektsääni uccâ lii attribuut kandiih táálu ulmuuh kale láá riggáh ton táálu táálu ulmuuh ulmuuh lii subjektsääni ton lii attribuut táálu táálu lii attribuut ulmuuh subjekt lii almottum jo predikaatveerbâst celkkust ij lah sierânâs subjektsääni uáinusist jieht pááikán vyelgivetteđ luándutile almotteijee veerbâin ij lah kuássin subjekt veerbâi subjekt nommâ lii nollâsubjekt merkkân lii suomâkielâ vaaigut sämikielâ ráhtusân já sämikielâ iäruh subjekt almootmist lii miinii mere almottem interferens eromâšávt maaŋgâlovo partitiiv puotâ subjektsääni lii maaŋgâlovolâš sämikielâst subjekt ml nominatiivist predikaat maaŋgâlovvoost oli nähtävyyksiä ennuvvuođâ merhâšume sääni kuittâg oovtâlovvoost oli kaikkialla partitiivsubjekt epimiärálâš meeri västid čuávvuvâš koččâmuššáid almoot kiäst miinii lii puáhtá leđe tuš taggaar celkkust mast válduverbâ lii puáhtá leđe tuš sääni mon referent lii olmooš teikkâ eres ellee tiŋgâ maajeeb nominatiivist leijee uási lii celkkuu subjekt já kuás habitiivrááhtus lii lokatiivist lii stuorrâ táálu lii uáivipoovčâs kuás habitiivrááhtus lii illatiivist šoodâi nelgi láá tunjin uđđâ kammuuh leđe teikkâ šoddâđ miäruštâl váldusäänis mii táválávt lii substantiiv attribuut kiävttoo uáivisäänis ovdiipeln miäruštâl váldusäänis kvaliteet västid koččâmuššân lii stuorrâ táálu oostij uđđâ kárbá lii puáris hattâ cuuvnâ uáđđee kuobžâ lii váldusäänis ovdiipeln távjá attribuuthäämist adjektiivijn ij lah attribuuthäämi uv tast miinii aavhijd tot lii ulmuid lii sämmilâš nissoon annoo meiddei substantiivin almoot kiän teikâ mon omâstussân teikâ haaldun váldusääni kulá västid koččâmuššáid lii muu käärbis kistuuh láá koččâm lättei ulmuuh lijjii moonnâm markkânân aasâi piämmukandân ulmui tááluin lii ain nominatiivist almoot táválávt tittel mii lii noomâ oovdâst eelij kielâpiervâlist lâi tehálâš äšši mijjân uv tun kuássin sárnum president sämmilij aašijn láá kyevtih saveheh lii ohtâ peenuv lii saveheh peenuv láá pelikongrueensist váldusanijnis leijee säänih iä suujâ tievâslávt vrd uáivisääni kyevti kárbást kyevti kárbá čyeđeh ulmuuh peic ovttáid saveháid appositio táválávt luovâs lasattâsah celkkust appositioattribuut lii távjá piilkui kooskâst saje lii ain váldusääni maajeeld puáris peenuv lii lappum poođij jieht tuorâstuv agent leđe tuš agentráhtusist lii ráhtusist mon puáhtá ain mutteđ uálgiceelhân agentattribuut lii genetiiv häämist eeji čäällim reivâ reivâ mon eeči čaalij lii čáállám kuumpi koddem puásui puásui mon kumppi lii koddám ááhu kođđeem suháh suháh maid ákku lii kođđáám eeni kuárrum mááccuh mááccuh mon enni luu kuárrum lii partisiip perfekt lii aktio nominatiiv meiddei miäruštâl já tievâsmit válducelkkuu lii puásui mon kumppi lâi koddám lii mááccuh mon enni lii kuárrum ij lah mihheen maid puurrâđ ij lam kihheen kiäs turvâstiđ lii ain relatiivceelhâ lii kielâtiettee vyehi jurdâččiđ lii kunnee keigiđ tunjin taam kirje lii vyehi kavnâđ elimân merhâšume lii lope puáttiđ leksikaalistum litto ij nuuvtkin inf attr uccii hiäivulâš ääigi vyelgiđ láá kammuuh kuárruđ pronomin lii pelikogruensist váldusanijnis suháh láá lieggâseh savehijd jiem haalijd uástiđ kamuvtuálppi kale lii jo nuuhâm luámánijd mun uussim jieht pronomin ij lah pelikongruensist váldusanijnis pronomin jieš jiejah lii ain pronomin mii teikkâ kii luhhum kirje vyelgee päälgis iäláttuvvâst leijee ulmuuh iäruh suomâkielân finnee sierâ attribuuthäämi ferttee máttááttâllâđ sierâ adjektiiveh já toi attribuut systematia oro váilumin attr teikâ s- loppâsiih iä lah hirmâd ennuv nuo r nuorâ nuo´ r kuhes diftong uánnán kuocâ kuosâ kuo ´câ jollâ joo l jo l âs viek sâ vievsâ vie ´vsâs poččâ poočâ počis adjektiiveh já toi attribuut e táválávt s- loppâsâš ku j e kuje ku j es ucce uce uccâ adjektiiveh já toi attribuut -‐i -‐s-‐loppâsâš ´di pyeidi pye ´idis kki tuávhi tuá ´vhis adjektiiveh já toi attribuut -‐o já -‐u ohtâ o- adjektiiv pođoisänikirjeest hu m o humo hu m os u- adjektiiveh iä kavnuu ollágin pođoisänikirjeest adjektiivih já toi attribuut -‐il väimil pehtil tyestil attr is ij täsimolsom kukkodâhmolsom -‐(e)el killeel jotteel njulččel ij täsimolsom kukkodâhmolsom -‐âl kieŋŋâl kieŋ ŋâl kie ´ŋâlis âs koorâs korrâs korrâ liegâs lieg ´gâs lieg ´gâ čielgâs čiel ´gâs čie ´lgâ čoovgâs čovgâs čovgâ ruoinâs ruoi ´nâs ruo ´inâ âs tiivrâs tivrâs ti ´vrâs voorâs vorrâs vorâs os nanos nannoos noonâ adjektiiveh já toi attribuut vuáv ´dáá kiäđ ´gáá kirjáá -‐s -‐uu rijduu erduu šiet tuu -‐s -‐âv/-‐uv viehâv viehuv vie ´hâvis vie ´huvis h evis -‐ev ahheev a ii tuol ´vii harvii ruttii -‐s -‐es riges riggáh riges putes puttáh #putes siämmááĺágán ko ol nom váilu suomâkielâst kiirjijd taatkis lii lii eskin almostum aabiskirje uv tot almai jo iällám almaid já pronominattribuut lává pelikongrueensist saaveeh saveheh oovtâ saaveeh oovtâi savehij oovtâ saaveeh oovtâid savehijd oovtâ savehân oovtâi savehijd oovtâ savehist oovtâin savehijn ovttáin saveháin oovtâi savehijgin oovtâ saaveehttáá oovtâi savehijttáá attribuuteh tuáimih suullân siämmáánáál ko suomâkielâst- uv almoot toohâm teikâ tábáhtume hämmee celkkuu koskâsâš uási ceelhâ ij lah tievâslâš ceelhâ puáhtá leđe adai uáiviverbâ ohtuu poođij jaamij moonnâm ive arva já piäggá lává nk ohtâpersovnsâš veerbah válduverbâ arvam ubâ peeivi ij lah puáttám vala jiem pyevti vyelgiđ vala onne sáttá puáttiđ- uv onne puáhtá leđe leđe kieldimverbâ i-‐ já om pyehtiđ sättiđ sullâsâš merhâšume tááhust kuárus veerbah moh hämmejeh verbâsalvân verbiketju adeleh celkkui moodaalvuođâ ađai muštâleh maggaar kvaliteet tooimâst lii koolgah porgâđ näävt uážu vyelgiđ aaibâs vala väldiđ taam vuotân kalga lekkâsiđ aalgij kulluđ tááhust kuárus veerbah kolgâđ uážžuđ älgiđ miäruštâl subjekt tärhibeht kiävttoo táválávt veerbâ já motomin meiddei já veerbâi ohtâvuođâst celkkust mast lii predikatiiv iä pyevti leđe akkusatiivhámásâš uásih västid čuávvuvâš koččâmuššáid leđe šoddâđ orroođ puáhtá leđe a mii lii adjektiiv lii puáris láá táválávt puáráseh almai lii riges almaah láá riggáh lii nággár láá nággáreh tábáhtusâin predikatiiv puáhtá tubdâđ tast et tom puáhtá sirdeđ subjekt oovdân attribuuttin mii lii kuittâg motomijn talle eromâš attribuuthäämist puáris ákku ááhuh riges almai almaah nággáris ákku ááhuh b mii lii substantiiv lii máttáátteijee lává máttáátteijeeh lii sämmilâš láá sämmiliih lâi postâalmai lavá postalmaah c vrd predikatiivadverbiaal lii puásuireŋgân sun lii máttáátteijen puáhtá leđe lii njäälgis lii illávaje lii máttáátteijee lâi mii suuvâst nommâ lii almoot pargo čuosâttuv ađai tom moos teikâ kiäs čujottuvvoo västid čuávvuvâš koččâmuššáid ooinijm stuorrâ ruškis kuobžâ meecist caavâi juálgásis stuorrâ stevilijd tuálvui kuosijd postâauton uv ko ohtâ oinim käävpist veerbâst puáhtá leđe tuše ohtâ objekt objekteh pyehtih leđe eenâb- käävpist omenijd kaahvijd já leeibi celkkust láá eenâb objekteh toh láá sierâ tääsist obj uástiđ obj auto semantlâš roolih mield raahtij kárbá lyeddejim muorâ máálái peevdi kočâttim keeđgi kiäččá muu lijkkoo kuálán ij poollâm kuobžâst porgâđ tom- uv pargo suttâdij eejis juuvsâi puáhtá leđe a noomin oinim kuobžâ kavnim ennuu luámánijd kuddim stuorrâ ráávdu kaavnâi lappum kaandâ b noomin rektio mii málásist váhá leeibist c lii oppâm väzziđ d kuullâm et sun lii čeppi sárguđ muštemin et suoi kolgáin onne vyelgiđ ibbeerd mondiet ulmuuh iä tuostâ sárnuđ sämikielâ e rektio lijkkoo kuálán iäruh suomâkielâ já sämikielâ kooskâst objekt akkusatiiv akkusatiiv n- loppâsâš genetiiv nominatiiv meeri teikâ ubâlâšvuotâ leijee toimâ teikâ amnâssaanij ohtâvuođâst loppâsâš objekt suomâkielâst mii nohá já mast lii puáđus lehden suomâkielâst leijee toimâ lehteä sämikielâst uáinoo epimiärálâš já miärálâš objekt meeri ij tiäđust lehtiä huomenna tiätumeeri ovdiist soppum äšši lehdet huomenna sämikielâst uáinoo koskân leijee proosees taloa kolme päivää máálájim táálu kulmâ peeivi kirjettä koko illan čaallim reeivâ ubâ eehid puhetta pari päivää saavâ muáddi peeivi máálájim táálu kuulmâ peeivist talon kolmessa päivässä čaallim reeivâ oovtâ ehidist kirjeen yhdessä illassa valmâštâllim saavâ muádi peeivist puheen parissa päivässä nominatiiv sämikielâst ain akkusatiiv määräinen objekti ko verbâ lii passiivist tämä kirja kirjastoon taam ki rje kirjeráájun kirja nyt ki rje tääl tää uus filmi koolgâm luuhâđ taam ki rje sinäkin tämä kirja tun- uv taam ki’rje se leipä tom leeibi ráhtuseh on aikaa minulla on aikaa siivota varasto must lii asto čurgiđ rááju pargoo loopân lii ain koskân on aikaa siivota varastoa on mahdollisuus tilaisuus on nyt tilaisuus ostaa oma talo lii máhđulâšvuotâ tile uástiđ jieijâd táálu hyvä mukava pyeri finniđ uđđâ ki rje tantum vanhat sukset puáris savehijd lokatiivhámásâš objekt kavnuu suomâkielâst tágárin puurrim váhá leeibist mii málásist váhá taan piärgust máhđulávt partitiiv infinitiivobjekt lii oppâm väzziđ lam hárjánâm jotteeđ vaastâ maŋgii infinitiiv illatiiv infintiiv illatiiv vaastân sämikielâst infinitiiv meiddei saje almootmist vuálgám čuoigâđ adverbiaal menen hiihtämään objekt tootaalobjekt puáhtá leđe genetiivist nominatiivist teikâ akkusatiivist uđđâ muštosäägi peenâ máttáátteijei munjin uđđâ muštosäägi peenâ id máttáátteijei puáris savehijd skaapist skerreid tuše pronominij ohtâvuođâst objekt uásiobjekt partitiiv almoot pargo mii tábáhtuvá eidu tääl proosees lii koskân juhlamekkoani uánidmin juhlevuálppun juhlamekkoni lii posâmin liitijd lii kesimin kiälhá almoot epimiärálii mere mielhi já puurrim váhá leeibist objekteh suomâkielâst tuše motomeh ulmuu fyysisâš tile kovvejeijee veerbah tuáimih siämmáánáál ko suomâkielâst kašneet vyevsit kuorsât smietâm ko epidâm tom hepânâšâm ilodâm čiärum čiärustuum čiärustellim kaađâm smietâm povvâstâm oro ko omâttâlâm suutâm mastnii tuárgistâm ferttee čielgiđ celkkuid almoot pääihi ääigi täävi suujâ mere västid čuávvuvâš koččâmuššáid uv naalijn náál kuleh toh uásih celkkust moh iä lah subjekteh objekteh predikatiivih predikaatih kvanttoreh iäge ceelhâlasâttâsah adverbiaalih adverbiaalih láá tagareh adverbiaalih moh rähtih celkkust tievâslâš celkkuu adverbiaalih láá celkkuu korrektvuođâ tiet teháliih kuleh veerbâ vaaleensin lii áásá láá pargoost adverbiaalih adverbiaalih láá tagareh moh iä lah celkkust páguliih mut toh pyehtih celkkui maidnii lasetiäđuid lii tievâslâš já korrekt adverbiaalttáá- ceggejii láávu riidon moonâi čuoigân adverbiaalih vrd predikatiiv já essiiv predikatiivist lii leđe nominatiiv teikkâ leđe essiiv lii puásuireŋgân sun lii máttáátteijen lii mottoom eres verbâ ko leđe essiiv čii lähjin eemeedsân meiddei toimâm máttáátteijen paasij kuárusin nisoneh paccii pargotteemmin koskoho peiviv mottoom peeivi tijme duratiiv piäiván kyevti ihán luámu ááigán ahepiäiván pištem peeivist kyevti ivveest ij piäiván ij kyevti ihán koskoho räi iiđeed räi ovdil ive keesi räi koskohhoost ivveest keesist meiddei väljejui presidenttân adverbiaal moonâi ceggejii riidon láávu ana čuávvuvâš celkkuid lokatiivadverbiaalin eelij lii riddoost onne kuvlân lii kuávdoo lättee adverbiaal moonâi jieht koccájim kuuđâ ääigi ääigi adverbiaal puáhtá almottiđ lii alda genetiiv ij págulâš adverbiaal naalijn náál kaskoomijn poođij kaačân mii maajeeld muččâdávt čokkáđ luádui ákšoin muorâid ij olmooš piergii meendu kuhháá savâstâllim adverbiaal vuobdij táálu munjin taan kirje pennui purrâmuš adverbiaal šiev ravvuid adverbiaal kielâ ovdedem tiet poorgâm taan pargo lii puásuireŋgân lii puásuireŋgâ objekt sajasâš akkusatiivhäämist mere almotteijee ij págulâš adverbiaal mon kuhháá miinii pištá duratiivlâš pištem sajasâš mere adverbiaal ađai sullâsâš miärus lappui tobbeen oho kuhháá vaazij penâkkulâm kuhes mätki uv kiärdum neljii kuttii láá maaŋgâ säniluoka säänih juávhust maŋgâ vyelijuávhu lohosäänih ohtâ kyehti čyeti jna häärvis maaŋgâs mottoom jyehi nubbe ohtâ já nubbe su yksilökvanttorit ij kihheen ij mihheen mottoom juáháš miinii kii peri kuábáš- kvanttoreh motomeh häärvih kiäh peri kuohtuuh maaŋgah su paljouskvanttorit ij ollágin váhá mottoom verd puoh ennuv uccáá maŋgii kiärdum kuuđâd keerdi kallaad keerdi keerdi ađai predikaat uási iševerbâ infinitiiv tuáimá iševeerbâ tievâdâssân keejâ meiddei predikaat kuvvim koolgah porgâđ näävt väldiđ taam vuotân kalga lekkâsiđ uážu vyelgiđ aaibâs vala aalgij kulluđ ááigum luádduđ muorâid áigu vyebdiđ kuolijd hävski sierâdiđ muottust ahheev vyerdiđ kuhháá ij sooppâm vyelgiđ talle lii pyeremus vyelgiđ celkkuin ij lah nominatiivhámásâš subjekt veerbâ lii objekt veerbân uccii hiäivulâš ääigi vyelgiđ sáánán infinitiivân máátáh čäälliđ jiem vaje innig porgâđ halijdâm luuhâđ espanjakielâ siste láá kyehti siskáldâs objekt uuhâđ miäruštâl halijdiđ luuhâđ lii adjektiivattribuut äigi lii substantiivattribuut vyelgiđ infinitiiveh láá oonnum predikatiivin teikâ adverbiaalin pápáreh liččii luuhâđ juovlâkoortah liččii čäälliđ ličij pääni kiškottiđ infinitiiv oonnum tuše adverbiaalin lii anneeđ tágárijd infinitiivijd predikaat verbaal uássin pápáreh liččii luuhâđ juovlâkoortah liččii čäälliđ ličij pääni kiškottiđ lii ráhtus tááhust váhá tego kolgâđ lii kielâtiettee vyehi jurdâččiđ siste lii ubâ celkkuu predikatiiv siste infinitiiv lii attribuut mii miäruštâl váldusääni vyehi lii lope puáttiđ láá kammuuh kuárruđ tavgij siste almoot omâstem já tot lii ubâ celkkuu subjektceelhâ lope já kammuuh lává subjektsäänih moh finniv attribuutmiärrus totkeeh láá koččom tágárijd celkkust majemustáá orroo attribuut majeattribuuttin su jälkiattribuutti attribuut čuujoot uáivisánásis mii lii merkkejum kursiiváin lii kunnee keigiđ tunjin taam kirje lii vyehi kavnâđ elimân merhâšume celkkuuh tavgij siste láá predikatiivcelkkuuh lii attribuuttin toi siste uálgiceelhâattribuutist ij lah mihheen maid puurrâđ ij lam kihheen kiäs turvâstiđ vuolgij nijtteđ monnii uágguđ ovdâmeerhâin infinitiiv almoot saje vuolgij kuolijd vyebdiđ siste leijee ceelhâuási lii ubâ celkkuu adverbiaal uáivisäännin lii infinitiiv mon miäruštâl vala objekt luoštim pennuu vyelgiđ ohtuu lii ubâ celkkuu objekt mii finnee infinitiivtevduu mii vuod lii adverbiaal subjektin čielgâs et sun kiergân pargoost jo onne pyeri jis ohtâgin sämikielâ seeilâčij lah vuovâs et sun tääl jo vuolgij väivi ko tot lenccu piištij nuuvt kuhháá semantlâš viirgijd lii válducelkkust uálgicelkkust lii celkkuu predikaat sajan heivee om pronomin lii čielgâs ličij pyeri ij lah vuovâs lii väivi objektin addii mondiet sun ij jo puáđi tiäđám maht sun moonâi ooinij ko peenuv volliittij stuorrâ kuobžâ lam kuullâm et lii čeppi sárguđ uálgicelkkuu sajan akkusatiivhäämist addii tom tiäđám tom ooinij tom lam kuullâm tom attribuuttin miäruštâl já tievâsmit válducelkkuu lii puásui mon kumppi lâi koddám lii mááccuh mon enni lii kuárrum lavkkij kárbás mon sun lâi jieht uástám vuojij stuálpun mii toijui já viirâi lii almai kote lii koddám kuobžâ ij lah mihheen maid puurrâđ ij lam kihheen kiäs turvâstiđ peesâi meetaankaasu mii cokkânij já assáin kuhháá kost meiddei sunnuu nieidâ áásá perruinis kote jaamij ive lâi meiddei lamaš evakkost lii tievâslâš attribuuttáá- subj leđe predikatiiv adj uv adverbiaalin umástij ko kuulâi kyesi puátimin advl advl ilosmim ko sun poođij advl advl já kiergânáin leđe naaijâm ihheed ton räi ko jaamij váimuvahan räi lii sajasâžžân tassaaš ko máttáátteijee máccá enniluámust räi nabda et koččâmušâst lâi huolâmettumvuotâ moin naalijn vyehi objekt celkkuid veerbah väätih tiätu sajehäämi miärusijnis tábáhtusijd kočodeh rektiotábáhtussân hárjániđ jiem lah hárjánâm tääbbin asâmân lijkkuđ lijkkui toos táppáđ lâi táppám mottoom ryešilâžân čuoigâmist tulkkâđ lam nuuvt tulkkâm toos turvâstiđ turvâstep ain tuuttâđ ij tuuđâ moossân huollâđ tot- uv manen jieh huollâm vijneest joskâđ iä joskâm polâmist kiergâniđ sun kiergânij puurâdmist pallađ láá pallam sust tubdâđ uv tibi máávvust et kiäi poccuu piärgu lii nuhhuđ kiđđâtäälvi nuhhui ruuđâst rahtuđ ij lah sukkârist rahtum árvuttuššâđ árvuttuš poccuiguin roossâđ sij rossii ubâ peeivi ettâđ eeđâi muin et meerhâš ete celkkuujesâneh viggeh suuijâđ siämmáá häämist lohosänikongruens ij lah tievâslâš láá oovtah saveheh on yhdet sukset tievâslâš kongruens tuše oovtâid uđđâ savehijd ainoastaan yhdet uudet sukset vuoidâs ovttáid saveháid voidetta yksiin syksiin tievâslâš kongruens savehijgijn ij vala poorgâ maiden suksilla ei tee vielä mitään pennuu umástii pennuu pennuu čiehâ lâi cuovkkânâm pennuu finnejim oholoopân kulmâ pennuu tiipšon pennuu adelim purrâmuš kuulmâ pennui maaŋgâ pennui pennust ij lam päikki maaŋgâ pennust tun kulmáin pennuin ááiguh maŋgáin pennuin maŋgâ sojá siämmáánáál love love käävci love pennud umástii love pennuu čiehâ lâi cuovkkânâm finnejim oholoopân käävci love pennud tiipšon adelim purrâmuš käävci love pennui love pennust ij lam päikki tun kavccijn luvvijn pennuin ááiguh láá uáinám tääbbin meecist kuobžâ mielâst tot lii iimâš mun lam muštâlâm kuobžâst lam uáinám kove kuobžâst mun lam sárnum ääšist sárnooh kiäi kielâst ij lah maaŋgâloho ollágin láá uáinám kuobžâ ennuv uccáá mottoom verd kesänä ei ollut paljon hilloja keesi iä lamaš ennuv luámáneh päin hilloja oli jonkin verran kuávlust luámáneh lijjii mottoom verd oli niin vähän etten poiminut niitä lainkaan lijjii nuuvt uccáá ete mun jiem nuurrâm taid ollágin attribuut pelikongruens šiev- sääni ij suujâ lii pyeri táálu táálu lii hiđes huksiđ uv tun pyere táálu tun varriih pyere táálun táálust lii suotâs aassâđ tááloin uážžu čiävluttâllâđ láá pyereh saveheh savehij hadde lii ain ollâgub ko hyenebij kal ostim puorijd savehijd vuoidâs puorijd saveháid savehijn lii ain šiev cuápci mun koolgâm puorij savehijgijn teikkâ maaŋgâverbâlâš predikaat čäittih máhđulâšvuođâ esim infinitiiv vuáđuhäämi infinitiiv kevttuu meiddei alkaa ehtiä mahtaa meinata olla vähällä saada saattaa tahtoa taitaa tavata olla tapana uhata voida infinitiiv minut ui ma an muu vuoijâđ on totuttanut koiransa syö mä än lusikalla lii hárjuttâm pennus puurrâđ pastemáin tottunut herää mä än aikaisin lam hárjánâm koccáđ tooláá meni osta ma an uutta autoa moonâi uástiđ uđđâ auto opettanut koirasi kerjää mä än ruokaa lah pennud kerjidiđ purrâmuš on vielä kirjoittamatta lii vala čälihánnáá čálám čäli-‐ lâi elehánnáá iälám ele-‐ työ on vielä tekemättä pargoh láá vala porgâhánnáá infinitiiv lahtâs modaalsâš teikkâ eres abstraktlâš veerbân já hämmee toin kyehti- voida saattaa taitaa ja mahtaa já veltihánnáávuođâ esim täytyä pitää tarvita ja joutua pyehtiđ sättiđ täiđiđ kolgâđ ferttiđ karttâđ ferttee kevttiđ infitiiv om voimme lähteä joutui lähtemään infinitiiv vuáđuhäämi infinitiivi lii táválávt kannattaisi opiskella saksaa tunnetta ei voi kuvata sanoin kannattaa pitää sopia tarvita täytyä infinitiiv infinitiivi illatiiv ma-‐ iness elatiiv pientä koiraa kerjää mä ssä ruokaa uccâ pennâgáá kerjid min purrâmâš tuota koiraa kerjää mä stä ruokaa tuom pennuu kerjid m i st purrâmâš ma-‐ adessiiv oppii máin máttáá uáppá asiat selviävät ääših čielgih yllätti minut kutsumalla minut illalliselle olâttij muu koččomáin puurrâđ eehidmáállás abess -‐hánnáá jätti ilmoittamatta miksi hän ei tullut oli vielä juomatta lâi vala juvâhánnáá juuhâđ juuvâm uánánem juvâ- lii ceelhâvaastâ puáhtá leđe uálgicelkkuu saajeest sun moonâi sun vala njurgoi sun vala njurgoi persovnist mun njurgum mij njurgoim persovnist tij njurgoid tun njurguh persovnist sij njurguu suoi njurgoin turisteh kiäh puátih eelih meiddei uđđâ museost gah puáttee turisteh eelih meiddei uđđâ museost láá suháh maid ákku lii kođđáám láá ááhu kođđeem suháh kuulâi et juovlâstáálu puátá porgâm teikâ toohâm čuosâttâh almotteijee veerbâi ohtâvuođâst kuulâi juovlâstáálu puátimin essiiv essiiv tubdâldâh lii -‐min almoot porgâmin maidnii essiiv lii celkkuu objekt ooinij et äijihuáhti puátá oolâ ooinij äijihuávti puátimin oolâ kuulâi ko peenuv umástij kuulâi pennuu uumáástmin kun- uálgiceelhâ essiiv sämikielâst hänen tulevan et sun vuálgá että hän lähtee hänen tulevan huomenna et sun puátá itten preesens preesens miäruštâl uáivisäänis attribuuttin lii relatiivcelkkuu saajeest preesens ij suujâ ceelhâvastust koolgâ cuvnâđ kuobžâ mii uáđá koolgâ cuvnâđ uáđđee kuobžâ jeđđij párnáá kote čiärui jeđđij čiärroo párnáá koolgâ cuvnâđ kuobžâid moh uáđih koolgâ cuvnâđ uáđđee kuobžâid jeđđij párnáid kiäh čierruu jeđđij čiärroo párnáid miäruštâl celkkuu subjekt ohtâvuođâst verbâ lii aktiohäämist ige partisiip perfektist láá jyelgist kammuuh maid ákku lii kuárrum láá jyelgist ááhu kuárrum kammuuh agent aktio subjekt suháh maid ákku lii kođđáám láá jo uccánâm ááhu kođđeem suháh láá jo uccánâm láá saveheh maid äijih lii ráhtám távjá tom maht ulmuuh joteh láá äijih rähtim saveheh lii adverbiaalin almoot täävi ij peessâm nuuvt et suuvâi ige nuuvt et vuojij ij peessâm suuvân ege vyejen monnii tavas nuuvt et ruottii pálgá mield monnii tavas ruotân pálgá mield vuolgijm šiljoost nuuvt et čuoigâim vuolgijm šiljoost čuoigân veerbah kaččâđ kaačân väzziđ vääzin vyeijiđ vyejen vuoijâđ vuojân uálgicelkkuu saajeest gerundin lahtâs meiddei possessiivsuffiks lii maŋgii merhâšuumeest talle ko ton ääigi ko kiävttoo ko- kaahvijd ko puáđáh kaahvijd puáđidijnâd sun juuđij tääbbin sun laavij kuálástiđ jođedijnis sun laavij kuálástiđ lâi ko jaamij sun lâi lii täävi adverbiaalin almoot maht miinii tábáhtuvá piergii tienuuvt et ij puurâ ij piergii vyelgi nuuvt et mun jiem tieđe uv sun nuuvt tuárvi pyeri čeppi nuuvt et sun piäsá kieldâstiivrân uv sun tuárvi pyeri kieldâstiivrân säästää rahaa lähteäkseen maailmanympärimatkalle šiäštá ruuđâ maailmpirrâmáátkán pirrâmaailmmáátkán šiäštá ruuđâ vâi piäsá maailmpirrâmáátkán pirrâmaailmmáátkán vâi piäsá mađhâšiđ maailm pirrâ vyelgi muu tieđehánnáá ceelhâvaastuin fiinaalrááhtus vaastâ sämikielâst ohtâkiärdánubbooht teki kaikkensa parantaakseen yhteishenkeä poorgâi puoh maid maatij ete vâi ohtsâšjieggâ puáráničij käydäkseni lääkärissä ja apteekissa vuoijim ko mun aigum eelliđ tuáhtárist já apteekist vuoijim tuáhtárân já apteekin hän riittävän hyvä päästäkseen kunnanhallitukseen puátih mielân veikâ magareh ääših puátih mielân veikâ magareh ääših syödessäni palelin kauheasti ko kuullim jämimist jämimist kulâdijnân mun šoddim murâšlâžžân ajaessani näin tiellä kolme poroa vuoijim oinim luodâ alne kulmâ poccuu vyejedijnân oinim ceelhâ puáhtá táválávt uážžuđ meiddei referatiivrááhtus temporaalrááhtus tääl tábáhtuvvee jäädessä tulee mieleen kaikenlaista päsidijnis puáhtá smiettâđ puohlágán aašijd páácá iäláttâsân puohlágán ääših puátih mielân päsidijn puátá mielân veikâ mii l i määli määlis máállás kozâdijnân mun kalmojim puurrim määli máállás kozzim máállás te must lâi hirmâd koolmâs surulliseksi kuullessani kuolemasta murâšlâžžân ko kuullim et lâi jáámmám temporaalrááhtus moonnâm äigi adverbiaal infiniittisâš ceelhâ muutettua pois kotoa isä jäi yksin asumaan taloa kandâ lâi varrim meddâl pääihist paasij eeči ohtuu aassâđ táálun referatiivrááhtus mii puáhtá uážžuđ objektis että celkkuid vuáđđun lii sujâttem mon mield säänih láá ärbivuáválávt juohhum kuulmâ juávkun sojeh soojijn om táálu táálun táálust tááloin sojeh persovn já ääigi mield puáđám puáđáh puátá iä ollágin suujâ teikâ tain lii vááijuvâš sujâttem ete ko já vááijuv pajas kale säniluokah juáhhojeh merhâšume mield juáhu šadda tágárin pyehtih leđe juávulâš teikâ jyevihánnáá säänih appellatiiveh láá om čääci käähvih jáávuh appellatiiveh láá om vääri pastem puuvsah pevdi já proprih láá konkreetlâš substantiiveh lasseen láá vala abstrakt substantiiveh ustevvuotâ huáppu šerrâdvuotâ koorâs ruopsâd sevŋâd adjektiivijd lii vaigâd iäruttiđ substantiivijn lii sämmilâš láá sämmilâš madduuh ohtâ nelji käävci čyeti tuhhát láá uccáá ige taid pyevti suorgiittiđ eres säniluokai saanijn pronomintiijpah láá mun muoi mij taat tot tiet tuot kii mii kalle kii mii kote mottoom mihheen uv toh tuáimih veerbâ teikâ ubâ celkkuu miärusin adai adverbiaalin huápust sooitij mannjeed uv sun macâttij ucâmušâs adveerbah kiävttojeh kvanttorij já nubij adveerbâi miärusin puáhtá jyehiđ čuávuvâš ossijd maadâ loho sajehäämi omástemkiäjus tálu i n ân leđe moonnâđ kaččâđ vyeijiđ puáhtá jyehiđ čuávuvâš ossijd maadâ passiiv tempus äigi modus tääpi persoon monn i m monâ čči h monn u i almotteh ääigi tääpi teikkâ vyevi sehe pääihi já västideh koččamuššâid kuás maht já kost láá kyehti váldufunktio lii uáli paahâs kaavnâim hirmâd ennuv soorijd koččov tágárijd attribuuttin orroo adveerbâid ad- adjektiivin láá iäruttum vala moodaaladveerbah moh čäittih sárnoo jurdâččem jieijâs etâmân láá ceelhâopâlávt kommentadverbiaalah analyys mield toh almotteh täävi tohâludâi et sun maka uáđá sun mudoi kale puáđi uv sun tieđij ääšist ávt- loppâsâš säänih láá meiddei adveerbah muččâdávt sivvâdávt joskâdávt häppilávt já postpositioh taah táválávt väätih miärrus mii lii maŋgii genetiivist vääri alda alda vääri ruáttá iššeed paaldâst iä hammii celkkust jiečânâs uási mut toh labdeh oohtân sierâlágán ráhtusijd láá om ete já jis ko tondiet ko mut teikâ vâi veik já mut vâi et ko veik jis eromâšávt sárnumkielâst na hei vuoi ai o ruoški peški puršši kiävttojeh meiddei vástádâsâin vâi nuuvt na ij suigen te tallaah škovlâvisteh še lijjii tuššâm škoovlâ huksejii pajekeerdist lijjii aassâmvisteh kyevti máttáátteijei viässun lâi uáppei várás aassâmviäsu mon pajekeerdist lâi kookâ aassâmviste celkkuin subjekt já miäruštâl ton semantlii rooli celkkuin attribuuthaamijd já miäruštâl maggaar attribuutist lii saahâ objekt já miäruštâl ton semantlii rooli celkkuin adverbiaal já miäruštâl tom celkkuin meiddei predikaatijd predikatiivijd já habitiivijd meiddei kvanttorijd predikaat subjekt attribuut objekt adverbiaal predikatiiv saksaliih tuššâdii já poldii lijjii asuntola hoovdâ já uáppei várás visteh já kievkkân purâdemviste sierâ posâdâttâmviste já stuorrâ kiällár siäiluttii potásijd laantuid porkkanijd já navrâsijd lâi äitti mon ohtâvuođâst lijjii aggrikaat várás ohtâ viste hiivsigeh liider puáldimmuorâi várás já kyehti viste purrâmuš já eres tiŋgâi várás skammâ uđđâivemáánu algâ ko koolgâim vyelgiđ škoovlân eelij mii ergijguin tuálvumin škoovlân mielâst oroi tegu uđđâsist evakkon liččijm karttâm láin paješkoovlâst tykistö kapteen já vyeliškoovlâst vuolgâttâspargee lijjii hyenes niärváh laavij hiälpust suttâđ ruáŋgui já korâstâlâi uáppeid mestâ jyehi iiđeed talle vyeliškoovlâst já kuullim pyereest ton korrâ roŋgâs já korâstâllâm et jiem kuássin tarbâšiččii leđe suu uáppen tuoivâ olášui sun vuolgij ovdilgo mun sirdojim paješkoovlân vuod lâi lamaš vuolgâttâssärnideijen puáris oskovâš olmooš kote sämmilijd huánui árvuštâlâi távjá eeđâi taid väivid já pahasvuoiŋâ rijváá já asuntolahovdâ lijjii láá maŋgâ kievrâs eergi láá jävilkyermih mut kal tun peesah vuájáh mottoom jävilkyermi alne mielâmield ko peessim pááikán jiemge tarbâšâm čuoigâđ puolâš kale lâi asuntolast almootmin pááikán vyelgimist já valdim pivoid moh iä nuuvt áhtánâsah lam lam suotâs tot mätki kalmojim já oroi et kilomeetter mätki ij nuuvâ kuássin tiijme čokkájim ton jäävvilkyermi alne nuuvt kolmum et jyelgisuormâin ij lam tobdo päänih skalijdii já tuárgistim viijmâg juovdâim pel elâččim tuuveest lieggiidâtmin já ko jyelgih lieggânii nuuvt et tobdo maasâi kaččâlim pááikán jäävri rasta tuostâm siisâ tupán moonnâđ ko iännám lâi kiäldám nuuvt távjá pááikán puátimist ij lam suttâm ige toollâm säärni munjin merilapin ja luulajanlapin kaasussyntaksi ravvuuh kielâi tutkâmkuávdáš lii uhkevuálásâš kielâ mii lii aigij mield iällám jieijâs ránnjákielâi čáárváin cevzim lii aštum já vala aalgâst ubâ kielâ oroi olásávt lappuumin muštâlij seervi love ive juhlesavâstis skammâmáánu peeivi anarâškielâ renesanssi aalgij loopâst kielâ kulluuškuođij radiost almostuvvii motomeh vuoiŋâliih kirjeh já anarâškielâ máttááttâs aalgij škoovlâst anarâškielâ tile lii ovdánâm kuhes lavhijgijn já motomin kielâulmust-uv lii lamaš väädis pissoođ ovdánem fáárust aktiivlâš iäláskittem algân puáhtá anneeđ seervi vuáđudem ive rääjist seervi almostittemtooimâi puotâ kielâ lii kevttum ain eenâb čaallum kiellân já eres-uv uđđâsub kirjálâšvuođâst ulmenhân lii lam ovdediđ anarâškielâ kielâpiervâl- lostâ- já kirjetoimáin sehe tiätujyehimáin jorgálduvah anarâškielâ kielâtiileest láá taan räi lamaš kyehti sämi kielâlaavâ vuáimánpuáttim ive mast rahtui uđđâsub laahâ ive keejâ já anarâškielâ kielâpiervâl vuáđudem ive vuáimánpuáttim keežild ive kielâ status muttui ko tot kevttuuškuođij päikkikielâ paaldâst virgekiellân ohtâvuođâst vuottui tállân et kulttuurân čoonnum päikkikielâ säniráájuin ij innig piergim tááláá ohtsâškoddeest tárbu aktiivlávt viijđedškyettiđ sänirááju já taat terminologiapargo puátá jotkuđ vala kuhháá a älgim rääjist anarâškielâ lii uđđâsist šoddâm párnái eenikiellân já nubben kiellân lii čielgâsávt mudoi-uv pastam pajediđ anarâškielâ kevttim piäiválâš kiellân anonväldim virgekiellân já piäiválâš kiellân lii vuod uážžum ááigán kyehti stuárráb jorgálduv kielâtiettuu pelni já táid jorgálduvváid lii jieijâs pargoin vaiguttâm anarâškielâ status muttum já kielâ kevttim lasanem lává šoddâdâm táárbu máttááttiđ kielâ ollâopâttâhtääsist máttááttâs pieijui joton vuosmuu keerdi ive já nube keerdi ive kerdij lii kuáddám ovdâsvástádâs anarâškiel oppâohjelm vuáváámist já máttááttâs olášutmist tááhust kielâtile ovdánem lii merhâšâm anarâškielâ tutkâmân uđđâ táárbuid já aalgâ täst pargo já äššitubdâmuš lii lamaš čuuvtij tehelâš aspekt taan tutkâmušâst lii tot et anarâšah láá jiejah pasteškuáttám tutkâđ eenikielâs almoonmijd já mudoi-uv ovdediđ kielâs artikkâlist kuvviim anarâškielâ iäláskittem tutkâm já kielâ iäláskittemvuovijd maid servi lii eidu vuáváámin já piejâmin joton iäláskittem uđđâ jurduuh rääjist anarâškielâ iäláskittem lii tábáhtum kielâpiervâlist tooimâ paaldân seervist lii tääl paijaanmin kyevtuáság kielâ iäláskittemproojeekt kuleh vistig-uv anarâškielâ tutkâm já nube tááhust kielâ iäláskittem vijđásubbooht-uv kielâ sárnoi juávhust tutkâm lii kielâ iäláskittem tutkâm ulmen lii tuárjuđ tom proosees et kielâ oppeet sirduuškuáđáččij motomij suhâpuolvâi poođhâ maŋa puáttee suhâpuolvâi kiellân proojeekt puáhtá olášuttiđ tego tot lii jurdâččum tutkâm paaldân puáđáččii anarâškiel ehidij orniimeh ohtii ohhoost já anarâškiel nuorâitooimâ jotonpieijâm moh konkreetlávt láá jurdâččum kielâ kevttim laaseetmân iäláskittem tutkâm lii kielâ siäilum tááhust tehelâš já äigikyevdil kielâ puátteevuotâ lii kuuloold sirduumin tagarij suhâpuolvâi ärdei oolâ kiäi sämikielâ eenikielâ táiđu ij lah siämmáá nanos ko puárrásub ulmuin tááhust nuorâb suhâpuolvâ kielâtáiđu lii ereslágán ko puárrásub ulmuin táálááh suhâpuolvah láá jođeškuáttám škoovlâid sämikiellân já sij haldâšeh anarâškielâ uđđâsub sänirááju mii lii esken tai aigij puáttám kielân meiddei b aspektij vuáđuld tutkâmist puáhtá kuorâttâllâđ maht olmooš uáppá sämikielâ já maht já maggaar tiileest sun pasta sirdeđ tom jieijâs párnái já puáttee suhâpuolvâi kiellân proojeekt nubbe uási adai anarâškiel ehidij já nuorâitooimâ jotonpieijâm viggá aktiivlâš kielâ iäláskitmân vuálgá ton jurdust et kielâ oppâm já kevttim lává ulmuu ubâ eellimááigán kyeskee prosesseh olmooš taarbâš-uv kielâlâš torjuu sämikielâ kevttimân jyehi eellimavestis lii tuš máhđulâš talle ko kielâst lii ulmuu ubâ eellimpajan luándulâš já aktiivlâš kevttimpiirâs b tááláš tile ij vala ole toos anarâškielâhân kiävttoo iänááš kielâpiervâlist vyelitääsi máttááttâsâst já tuš motomij perrui päikkikiellân párnááh vyelgih vyelitääsist pajetáásán sii anarâš piirâs čielgâsávt káržu vyerdimist et sii kielâtáiđu ij innig ovdán já pyeremuu tááhust-uv tot siäilu tuš siämmáá tääsist kielâ ij kevttuu hyenemuu tááhust aktiivlâš kielâtáiđu muttuuškuát jotelávt passijvâlâžžân já passijvâlâš kielâtááiđu haldâšeijee ij innig áppád sirdeđ kielâ puáttee suhâpuolváid seervi juurdân lii tääl vijđediđ sämikielâ kevttim kielâpiervâl já vyelitääsi ulguupel nuuvt et kielâ šodâččij ain eenâb ulmui äigiájánâsâi já oovtâst pargeldem kiellân lii jurdâččum et nuorah kolgâččii finniđ olssis sämikiel äigiájánâsâid oskoh et puoh taah tooimah oovtâst pasteh pyerebeht lasettiđ kielâ kevttim iäláskittem tutkâm iäláskittem tutkâm lii jiešalnees kejâstâh kielâ puátteevuotân visioi rähtim tast maht kielâ siäilu ellee kiellân lii čuávvumtutkâmuš ovtâskâs ulmui tááláá kielâtiileest já ton ovdánmist já teikâ muttuumist tot lii tagarij historjálâš faktai čielgim mondiet anarâškielâ tááláš tile lii taggaar ko tot lii uáinuid puáhtá čoonnâđ tááláá ááigán já puátteevuođâ visioid toin naalijn et kielâ tááláá tiileest já ovdil tohhum feeilâin puáhtá oppâđ maidnii kielâ lâi vala muáddilov ihheed tassaaš lappuumin lii čielgâs et motomijn soojijn kielâ kevttimist lii feilejum uáinust lii tehelâš tiettiđ kogopeht ääših monâškuottii puástud nuuvt et ij kuittâg innig feiliiččij siämmáin soojijn ij innig pyevti monâttiđ oovtâgin suhâpuolvâ sämikiel tááiđu äštihánnáá ubâ kielâ puátteevuođâ jo kovvejim-uv tutkâm tehelumos ulmen lii uuccâđ vuovijd toos maht ovtâskâs ulmuu kielâ ovdánem puáhtá tuárjuđ nuuvt et taan ulmust šodâččij kielâsirdee miäruštâlmist lii tehelâš rähtiđ nk kielâmáttuciäkkáduvâid su kielitaitoasteikko já kielâtááiđu mittárijd moigijn puáhtá mittediđ mon táásán ovtâskâs ulmuu kielâtáiđu kalga ucemustáá ovdániđ nuuvt et sust šadda kielâsirdee meiddei tehelâš čielgiđ magareh keevâtlâš vädisvuođah kielâsárnoin puátih oovdân sämikielâ kevttimist já magareh kielâ ulguupeln puáttee ääših vaigutteh kielâ valjiimân já kielâtilán ovdil jo čielgejim-uv kielâ ovdánem juátkoo ulmuu ubâ eellimääigi já toos tarbâšuvvoo kielân luándulâš kevttimpiirâs kielâ ovdánem lii kuhesáigásâš proosees tondiet meiddei čuávvumtutkâmuš ferttee pišteđ kuhheeb ääigi kuittâg jo ihheed keejâ b ääigist ovtâskâs ulmuu kielâovdánemproosees pasta čuávvuđ tassaaš ko sun šadda pärniavveest rävisolmožin tehelâš čielgiđ magareh ääših vaigutteh tai luvij ivij ääigi suu sämikielâ kevttimân proojeekt finnee olmânáál joton tutkâmuási peht čiälgá vááijuv love ivveest álgá-uv kielâ kevttimmáhđulâšvuođâi lasettem njuolgist korrelistiđ kielâsárnoi mere lassaanmáin tutkâmuš lii esken älgimin magarehkin puátuseh tast iä lah vala čáittimist proojeekt ocá ruuđâ já pargeid čälijdijn servi lii finnim siemin ruttâdem kielâlävdiloddeest moin pasta rähtiškyettiđ mottoomlágán tutkâmpiergâsijd párnái kielâtile karttiimân valjim kielâtile karttiimân nk peivikirjetutkâm ráhtojeh teevstah já hárjuttâsah moigijn páárnáš puáhtá kuvviđ sämikielâ kevttim piäiválâš eellimstis škoovlâst pääihist huolhijdiskijn já skipárijdiskijn lii čuávvuđ kielâpeivikirjijgijn kulmii teikâ neljii ivveest maht párnáá kielâtile ovdán já muttoo puátih vistig-uv maaŋgâvaljimpargopitáh moin páárnáš puáhtá valjiđ jieijâs kielâtile pyeremustáá kovvejeijee moolsâiävtuid peivikirjijd ráhtojeh aktiivlâš kielâtááiđu mittedeijee pargopitáh moin uáppee kárttá sánálávt kuvviđ sämikiellân monnii tábáhtus olášuvá škoovlâst sämikiel eenikielâ máttááttâs uássin iäláskittem tutkâm lii kuhesáigásâš pargosyergi já tast annojeh eres-uv pargeeh láá ennuu nuuvt kielâ ko kulttuur pelni ko tutkâm álgá pajaniđ toos onnuuččii meiddei tutkâmvirgeh iäláskittem tutkâmân puáhtá älkkeht ovtâstittiđ ollâopâttuv gradupargoid já náguskirjetutkâmušâid puátusijd puávtáččij maŋeláá pyereest heiviittiđ meiddei eres sämikielâi kielâtile tutkâmân puátteevuođâ jurduigijn tuáivuttâm váimustân ennuu luho suu šoddâmpiäiván já tuáivum et sun pastaččij kuhháá já tiervâsin čuávvuđ já stivriđ anarâškielâ tutkâmpargoid piervâl ihekerdi porgemáánu juhlesaahâ servi r o ihekerdi njuhčâmáánu servi r y toimâčielgiittâs ive ihekerdi kesimáánu