# -*- cg-pre-pipe: "$GTHOME/giella-core/scripts/preprocess --abbr=$GTHOME/langs/sme/tools/preprocess/abbr.txt | hfst-optimised-lookup $GTHOME/langs/sme/src/analyser-disamb-gt-desc.hfstol | $GTHOME/giella-core/scripts/lookup2cg" -*- # Divvun & Giellatekno - open source grammars for Sámi and other languages # Copyright © 2000-2016 UiT The arctic University of Norway # http://giellatekno.uit.no & http://divvun.no # # This program is free software; you can redistribute and/or modify # this file under the terms of the GNU General Public License as published by # the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or"# (at your option) any later version. The GNU General Public License # is found at http://www.gnu.org/licenses/gpl.html. It is # also available in the file $GTHOME/LICENSE.txt. # # Other licensing options are available upon request, please contact # giellatekno@hum.uit.no or divvun@hum.uit.no # ==================================================================== # # N O R T H E R N S Á M I D I S A M B I G U A T O R # ==================================================================== # # ==================================================================== # Sámi language technology 2003-2016, UiT The arctic University of Norway # # =========================================== # # Short table of contents # # =========================================== # # Delimiters # Tags and sets # Disambiguation rules # One-cohort disambiguation - cycle 0 # Local disambiguation - cycles 1 and 2 # Cycle 1a: Special cases # Cycle 1b: Cleaning up after the special cases # Cycle 2: Other local disambiguation # Mapping of COMP-CS<, CC and CS # More diambiguation # Verb mappings # Disambiguating nouns # Mainly mapping-rules # Disambiguating nouns # Case disambiguation # Cycle 3: Global disambiguation # Cycle 4: Syntactic disambiguation # Cycle 5: Post-syntactic morphological disambiguation # =============== # #!! !!!DELIMITERS # =============== # DELIMITERS = "<.>" "" "" "<...>" "<¶>" "<..>" "" "" "<¶.>" "<❡>" (sent) sent ; #!! Sentence delimiters are the following: <.> <...> <¶> #PARENTHESES = "<$(>" "<$)>" "<$[>" "<$]>" "<${>" "<$}>" "<$«>" "<$»>" ; # ================== # #!! !!!TAGS AND SETS # ================== # SETS #!! !!Tags #!! This section lists all the tags inherited from the fst, and used as tags #!! in the syntactic analysis. The next section, __Sets__, contains sets defined #!! on the basis of the tags listed here, those set names are not visible in the output. # Tags declared as single-membered LISTs # ====================================== #!! !Beginning and end of sentence LIST BOS = (>>>) () (sent) ; #!! BOS LIST EOS = (<<<) () (sent) ("❡") ("¬") ; #!! EOS # We define end of clause and beginning of clause in a way so that the file # may be read both by the CG-2 and the vislcg formalisms. # CG3 doesn´t function without >>> and <<< ! #!! !Parts of speech tags LIST N = N ; #!! N LIST A = A ; #!! A LIST Adv = Adv ; #!! Adv LIST V = V ; #!! V LIST Pron = Pron ; #!! Pron LIST CS = CS ; #!! CS LIST CC = CC ; #!! CC SET CC-CS = CC OR CS ; LIST Po = Po ; #!! Po LIST Pr = Pr ; #!! Pr LIST Pcle = Pcle ; #!! Pcle LIST Num = Num ; #!! Num LIST Interj = Interj ; #!! Interj LIST ABBR = ABBR ; #!! ABBR LIST ACR = ACR ; #!! ACR LIST CLB = CLB ; #!! CLB LIST LEFT = LEFT ; #!! LEFT LIST RIGHT = RIGHT ; #!! RIGHT LIST WEB = WEB ; #!! WEB LIST QMARK = """ ; # " syntax colouring reset. LIST PPUNCT = LEFT RIGHT PUNCT ; #!! LEFT RIGHT because of apertium SET PUNCT = PPUNCT - QMARK ; LIST DASH = "–" "—" "-" ; LIST COMMA = "," ; LIST ¶ = ¶; #LIST V* = V* ; #!! !Tags for POS sub-categories LIST Pers = Pers ; #!! Pers LIST Dem = Dem ; #!! Dem LIST Interr = Interr ; #!! Interr LIST Indef = Indef ; #!! Indef LIST Recipr = Recipr ; #!! Recipr LIST Refl = Refl ; #!! Refl LIST Rel = Rel ; #!! Rel LIST Coll = Coll ; #!! Coll LIST NomAg = NomAg ; #!! NomAg LIST G3 = G3 ; #!! G3 LIST Prop = Prop ; #!! Prop LIST Allegro = Allegro ; #!! Allegro LIST Arab = Arab ; #!! Arab LIST Rom = Rom ; #!! Romertall LIST Subqst = Subqst ; LIST CLBfinal = CLBfinal ; #!! !Tags for morphosyntactic properties LIST Nom = Nom ; #!! Nom LIST Acc = Acc ; #!! Acc LIST Gen = Gen ; #!! Gen LIST Ill = Ill ; #!! Ill LIST Loc = Loc ; #!! Loc LIST Com = Com ; #!! Com LIST Ess = Ess ; #!! Ess LIST Sg = Sg ; #!! Sg LIST Du = Du ; #!! Du LIST Pl = Pl ; #!! Pl LIST Cmp/SplitR = Cmp/SplitR ; #!! Cmp/SplitR LIST Cmp/Attr = Cmp/Attr ; #!! Cmp/Attr LIST Cmp/Cit = Cmp/Cit ; #!! Cmp/Cit LIST Cmpnd = Cmpnd ; #!! Cmpnd LIST Cmp/SgNom = Cmp/SgNom ; #!! Cmp/SgNom Cmp/SgGen LIST Cmp/SgGen = Cmp/SgGen ; #!! Cmp/SgGen LIST Cmp/PlGen = Cmp/PlGen ; #!! Cmp/PlGen LIST Cmp/Sh = Cmp/Sh ; #!! Cmp/Sh LIST Cmp = Cmp ; #!! Cmp LIST PxSg1 = PxSg1 ; #!! PxSg1 LIST PxSg2 = PxSg2 ; #!! PxSg2 LIST PxSg3 = PxSg3 ; #!! PxSg3 LIST PxDu1 = PxDu1 ; #!! PxDu1 LIST PxDu2 = PxDu2 ; #!! PxDu2 LIST PxDu3 = PxDu3 ; #!! PxDu3 LIST PxPl1 = PxPl1 ; #!! PxPl1 LIST PxPl2 = PxPl2 ; #!! PxPl2 LIST PxPl3 = PxPl3 ; #!! PxPl3 LIST Comp = Comp ; #!! Comp LIST Superl = Superl ; #!! Superl LIST Attr = Attr ; #!! Attr LIST Ord = Ord ; #!! Ord LIST Qst = Qst ; #!! Qst LIST IV = IV ; #!! IV LIST TV = TV ; #!! TV LIST Prt = Prt; #!! Prt LIST Prs = Prs ; #!! Prs LIST Ind = Ind ; #!! Ind LIST Pot = Pot ; #!! Pot LIST Cond = Cond ; #!! Cond LIST Imprt = Imprt ; #!! Imprt LIST ImprtII = ImprtII ; #!! ImprtII LIST Sg1 = Sg1 (p1 sg) ; #!! Sg1 LIST Sg2 = Sg2 (p2 sg) ; #!! Sg2 LIST Sg3 = Sg3 (p3 sg) ; #!! Sg3 LIST Du1 = Du1 (p1 du) ; #!! Du1 LIST Du2 = Du2 (p2 du) ; #!! Du2 LIST Du3 = Du3 (p3 du) ; #!! Du3 LIST Pl1 = Pl1 (p1 pl) ; #!! Pl1 LIST Pl2 = Pl2 (p2 pl); #!! Pl2 LIST Pl3 = Pl3 (p3 pl); #!! Pl3 LIST Inf = Inf ; #!! Inf LIST ConNeg = ConNeg ; #!! ConNeg LIST Neg = Neg ; #!! Neg LIST PrfPrc = PrfPrc ; #!! PrfPrc LIST VGen = VGen ; #!! VGen LIST PrsPrc = PrsPrc ; #!! PrsPrc LIST Ger = Ger ; #!! Ger LIST Sup = Sup ; #!! Sup LIST Actio = Actio ; #!! Actio LIST VAbess = VAbess ; #!! LIST Known = Known ; #!! # The ("ge" Pcle) etc. are used in Apertium #!! !Tags for clitic particles LIST Foc/Neg-ge = Foc/Neg-ge ; #!! Foc/ge LIST Foc/Pos-ge = Foc/Pos-ge ; #!! Foc/ge LIST Foc/ge = Foc/Pos-ge Foc/Neg-ge ; #!! Foc/ge LIST Foc/gen = Foc/gen ; #!! Foc/gen LIST Foc/ges = Foc/ges ; #!! Foc/ges LIST Foc/gis = Foc/gis ; #!! Foc/gis LIST Foc/naj = Foc/naj ; #!! Foc/naj LIST Foc/ba = Foc/ba ; #!! Foc/ba LIST Foc/be = Foc/be ; #!! Foc/be LIST Foc/hal = Foc/hal ; #!! Foc/hal LIST Foc/han = Foc/han ; #!! Foc/han LIST Foc/bat = Foc/bat ; #!! Foc/bat LIST Foc/son = Foc/son ; #!! Foc/son LIST Foc/mis = Foc/mis ; #!! Foc/mis LIST Foc/mat = Foc/mat ; #!! Foc/mat #!! !Derivation tags LIST Der/PassL = Der/PassL ; LIST Der/Pass = Der/PassL Der/PassS ; #!! Der/PassL Der/PassS LIST Der/NomAg = Der/NomAg ; #!! Der/NomAg LIST Actor = NomAg Der/NomAg ; #!! NomAg LIST Der/adda = Der/adda ; #!! Der/adda LIST Der/alla = Der/alla ; #!! Der/alla LIST Der/easti = Der/easti ; #!! Der/easti LIST Der/d = Der/d ; #!! Der/d LIST Der/eamoš = Der/eamoš ; #!! Der/eamoš LIST Der/amoš = Der/amoš ; #!! Der/amoš LIST Der/geahtes = Der/geahtes ; #!! Der/geahtes LIST Der/h = Der/h ; #!! Der/h LIST Der/Car = Der/Car ; #!! Der/Car LIST Der/Caus = Der/Caus ; #!! Der/Car LIST Der/huhtti = Der/huhtti ; #!! Der/huhtti LIST Der/huvva = Der/huvva ; #!! Der/huvva LIST Der/halla = Der/halla ; #!! Der/halla LIST Der/l = Der/l ; #!! Der/l LIST Der/lasj = Der/lasj ; #!! Der/lasj LIST Der/las = Der/las ; #!! Der/las LIST Der/meahttun = Der/meahttun ; #!! Der/meahttun LIST Der/muš = Der/muš ; #!! Der/muš LIST Der/NomAct = Der/NomAct ; #!! Der/NomAct LIST Der/sasj = Der/sasj ; #!! Der/sasj LIST Der/st = Der/st ; #!! Der/st LIST Der/stuvva = Der/stuvva ; #!! Der/stuvva LIST Der/upmi = Der/upmi ; #!! Der/upmi LIST Der/supmi = Der/supmi ; #!! Der/supmi LIST Der/vuota = Der/vuota ; #!! Der/vuota LIST Der/InchL = Der/InchL ; #!! Der/InchL LIST Der/laakan = Der/laakan ; #!! Der/laakan LIST Der/laagasj = Der/laagasj ; #!! Der/laagasj LIST Der/jagáš = Der/jagáš ; #!! Der/jagáš LIST Der/A = Der/A Der/A* ; #!! Der/A Der/A* pga av bug i lookup2cg LIST Der/Dimin = Der/Dimin ; #!! Der/Dimin LIST Der/viđá = Der/viđá ; #!! Der/viđá LIST Der/viđi = Der/viđi ; #!! Der/viđi LIST Der/veara = Der/veara ; #!! Der/veara LIST Der/AAdv = Der/AAdv ; #!! Der/AAdv LIST Der/Adv = Der/Adv ; #!! Der/Adv LIST Der/dáfot = Der/dáfot ; #!! Der/dáfot LIST Der/keahtta = Der/keahtta ; #!! Der/keahtta LIST Der/nuolus = Der/nuolus ; #!! Der/nuolus LIST Der/náittot = Der/náittot ; #!! Der/náittot LIST Der/seagat = Der/seagat ; #!! Der/seagat LIST Der/suttat = Der/suttat ; #!! Der/suttat LIST Der/ár = Der/ár ; #!! Der/ár LIST = ; #!! LIST Cmp/Hyph = Cmp/Hyph ; LIST = ; LIST = ; LIST Err/Orth = Err/Orth Err/Lex Err/Orth-a-á Err/Orth-nom-gen Err/Orth-nom-acc Err/DerSub Err/CmpSub Err/UnspaceCmp Err/HyphSub Err/SpaceCmp Err/Spellrelax err_orth_mt ; LIST Err/Orth-spes = Err/Orth-a-á Err/Orth-nom-gen Err/Orth-nom-acc Err/DerSub Err/CmpSub Err/UnspaceCmp Err/HyphSub Err/SpaceCmp Err/Spellrelax err_orth_a_á_mt err_orth_nom_acc_mt err_orth_nom_gen_mt ; #!! !Semantic tags INCLUDE semsets.cg3 ; SET TIME-N-SET = N + Sem/Time ; LIST NOT-TIME = "dulvi" "lohpi" "vuorru" ; SET TIME-N = TIME-N-SET - NOT-TIME ; #!! ! Syntactic tags LIST @+FAUXV = @+FAUXV ; #!! * @+FAUXV : finite auxiliary verb #!! ** ferte: Son ferte oaidnit ollislaš gova. - She must see the whole picture. LIST @+FMAINV = @+FMAINV ; #!! * @+FMAINV : finite main verb #!! ** oaidná: Son oaidná ollislaš gova. - She sees the whole picture LIST @-FAUXV = @-FAUXV ; #!! * @-FAUXV : infinite auxiliary verb #!! ** sáhte: In sáhte gáhku borrat. - I cannot eat cake. LIST @-FMAINV = @-FMAINV ; #!! * @-FMAINV : infinite main verb #!! ** oaidnit: Son ferte oaidnit ollislaš gova. - She must see the whole picture. LIST @-FSUBJ> = @-FSUBJ> ; #!! * @-FSUBJ> : Subject of infinite verb outside the verbal. #!! ** mu: Diet dáhpáhuvai mu dieđikeahttá. - It happened without me knowing about it. LIST @-F = @-FOBJ> ; #!! * @-FOBJ> : Object of infinite verb outside the verbal. #!! ** váldovuoittuid: Sii vurde váldovuoittuid fasket. - They waited to grab the main prizes. LIST @SPRED = @-FADVL> ; #!! * @-FADVL> LIST @-F = @-FSPRED> ; #!! * @-FSPRED> LIST @-FOPRED> = @-FOPRED> ; #!! * @-FOPRED> LIST @>ADVL = @>ADVL ; #!! * @>ADVL LIST @ADVL< = @ADVL< ; #!! * @ADVL< LIST @ = @ADVL> ; #!! * @ADVL> LIST @>N = @>N ; #!! * @>N LIST @Interj = @Interj ; #!! * @Interj LIST @N< = @N< ; #!! * @N< LIST @>A = @>A ; #!! * @>A LIST @P< = @P< ; #!! * @P< LIST @>P = @>P ; #!! * @>P LIST @HNOUN = @HNOUN ; #!! * @HNOUN LIST @INTERJ = @INTERJ ; #!! * @INTERJ LIST @>Num = @>Num; #!! * @>Num LIST @Pron< = @Pron< ; #!! * @Pron< LIST @>Pron = @>Pron ; #!! * @>Pron LIST @Num< = @Num< ; #!! * @Num< LIST @OBJ = @OBJ ; #!! * @OBJ LIST @ = @OBJ> ; #!! * @OBJ> LIST @OPRED = @OPRED ; #!! * @OPRED LIST @ = @OPRED> ; #!! * @OPRED> LIST @PCLE = @PCLE ; #!! * @PCLE LIST @COMP-CS< = @COMP-CS< ; #!! * @COMP-CS< LIST @SPRED = @SPRED ; #!! * @SPRED LIST @ = @SPRED> ; #!! * @SPRED> LIST @SUBJ = @SUBJ ; #!! * @SUBJ LIST @ = @SUBJ> ; #!! * @SUBJ> LIST @PPRED = @PPRED ; #!! * @PPRED LIST @APP = @APP ; #!! * @APP LIST @APP-N< = @APP-N< ; #!! * @APP-N< LIST @APP-Pron< = @APP-Pron< ; #!! * @APP-Pron< LIST @APP>Pron = @APP>Pron ; #!! * @APP>Pron LIST @APP-Num< = @APP-Num< ; #!! * @APP-Num< LIST @APP-ADVL< = @APP-ADVL< ; #!! * @APP-ADVL< LIST @VOC = @VOC ; #!! * @VOC : Vocative #!! ** Miss Turner : Bures boahtin deike, Miss Turner! - Welcome her, Miss Turner! LIST @CVP = @CVP ; #!! * @CVP : Conjunction or subjunction that conjoins finite verb phrases. #!! ** go : Leago guhkes áigi dassá go Máreha oidnet? - Is it a long time since you saw Máret? LIST @CNP = @CNP ; #!! * @CNP : Local conjunction or subjunction. #!! ** vai : Leago nieida vai bárdni? - Is it a girl or a boy? LIST @X = @X ; #!! * @X : unknown LIST ADVL = @ADVL @ADVL> @ADVL< @ADVL @-F ; SET SUBJ = @ OR @SUBJ ; SET SPRED = @ OR @SPRED ; SET OPRED = @ OR @OPRED ; SET FOBJ = @-F ; SET FMAINV = @-FMAINV OR @+FMAINV ; SET FAUXV = @-FAUXV OR @+FAUXV ; SET OBJ = (@) OR (@OBJ) OR (@-F) ; LIST = @OBJ> @-FOBJ> ; SET -OTHERS = OBJ> OR (Gen) OR (Nom) OR (Ess) OR (Loc) OR (Adv) ; SET NOT-FAUXV = FMAINV OR OBJ + V OR ADVL + V ; # Works after the mapping rules for verbs. SET SYN-V = FMAINV OR FAUXV OR V + SUBJ OR OBJ + V OR ADVL + V OR (V @>N) OR (V @N<) OR (V @A<) ; LIST WORDLEMMA = (".*"r) ; # ======== SETS # ======== #!! !!Sets containing sets of lists and tags #!! This part of the file lists a large number of sets based partly upon the tags defined above, and #!! partly upon lexemes drawn from the lexicon. #!! See the sourcefile itself to inspect the sets, what follows here is an overview of the set types. #!! !Sets for Single-word sets #!! OKTA and go, and the set INITIAL for initial letters LIST OKTA = "okta" "akta"; #!! OKTA LIST go = "go" ; #!! go LIST INITIAL = "a" "b" "c" "d" "e" "f" "g" "h" "i" "j" "k" "l" "m" "n" "o" "p" "q" "r" "s" "t" "u" "v" "w" "x" "y" "z" "á" "æ" "ø" "å" "ö" "ä" ; #!! INITIAL #!! !Sets for word or not LIST WORD = N A Adv V Pron CS CC Po Pr Interj Pcle Num ABBR ACR \? ; #!! WORD # any word SET REAL-WORD = WORD - Num - Ord ; #!! REAL-WORD SET REAL-WORD-NOT-ABBR = WORD - Num - Ord - (ABBR N) ; # This is former REALWORD-NOTABBR #!! REAL-WORD-NOT-ABBR SET WORD-NOT-de = WORD - ("de") ; #!! WORD-NOT-de SET NOT-COMMA = WORD - COMMA ; #!! NOT-COMMA # Note! We also have CLB_NOT-COMMA #!! !Derivational affixes LIST DER-V = Der/adda Der/alla Der/d Der/g Der/h Der/halla Der/huhtti Der/huvva Der/l Der/st Der/stuvva Der/InchL Der/Caus ; #!! DER-V LIST DER-V2 = Der/adda Der/alla Der/halla Der/huhtti Der/huvva Der/stuvva Der/InchL ; #!! DER-V LIST DER-N = Der/Dimin Der/eamoš Der/Car Der/NomAct Der/muš Der/upmi Der/vuota Der/NomAg Der/NomAct ; #!! DER-N LIST DER-A1 = Der/sasj Der/geahtes Der/Car Der/laakan Der/laagasj Der/lasj Der/meahttun Der/t (Ex/V A) Der/A ; #!! DER-A1 SET DER-A = DER-A1 - Adv ; #!! DER-A LIST A-V = (Ex/V A) ; #!! A-V SET A-NOT-V = A - A-V ; #!! A-NOT-V #!! !Case sets # --------- SET ADVLCASE = Ill OR Loc OR Com OR Ess - (Actio Ess) ; #!! ADLVCASE # Sg Nom - Sg Nom | Pl Nom - Pl Nom # Sg Acc - Sg Acc | Pl Acc - Pl Acc # Sg Gen - Sg Gen | Pl Gen - Pl Gen # Sg Gen - Sg Ill | Pl Gen/Ill - Pl Ill # Sg Gen - Sg Loc | Pl Loc - Pl Loc # Sg Com - Sg Com | Pl Gen/Com - Pl Com # Ess - Ess LIST CASE-HALFAGREEMENT = Ill (Sg Loc) (Pl Com) Ess ; #!! CASE-HALFAGREEMENT LIST CASE-AGREEMENT = Nom Acc Gen (Pl Ill) Loc Com Ess ; #!! CASE-AGREEMENT LIST CASE = Nom Gen Acc Ill Loc Com Ess ; #!! CASE SET NOT-NOM = CASE - Nom ; #!! NOT-NOM SET NOT-GEN = CASE - Gen ; #!! NOT-GEN SET NOT-ACC = CASE - Acc ; #!! NOT-ACC #!! !Verb sets # --------- # Verbs and their complements # - - - - - - - - - - - - - - SET NOT-V = WORD - V ; #!! NOT-V #!! !Sets for finiteness and mood # - - - - - - - - - - SET REAL-NEG = Neg - Sup ; #!! REAL-NEG SET MOOD-V = Ind OR Pot OR Imprt OR ImprtII OR Cond OR (Neg Sup) ; #!! MOOD-V LIST GC = ("gč") ; #!! GC SET VFIN = GC OR MOOD-V - ConNeg ; #!! VFIN SET VFIN-POS = MOOD-V - ConNeg - Neg ; #!! VFIN-POS SET VFIN-NOT-IMPRT = VFIN - Imprt ; #!! VFIN-NOT-IMPRT SET VFIN-NOT-NEG = VFIN - Neg ; #!! VFIN-NOT-NEG # this might be to strict, besides, 'iige' can be written 'ii ge' SET NOT-PRFPRC = WORD - PrfPrc ; #!! NOT-PRFPRC #!! !Sets for person # - - - - LIST SG1-V = (V Sg1) (vblex p1 sg) ; LIST SG2-V = (V Sg2) (vblex p2 sg) ; LIST SG3-V = (V Sg3) (vblex p3 sg) ; LIST DU1-V = (V Du1) (vblex p1 du) ; LIST DU2-V = (V Du2) (vblex p2 du) ; LIST DU3-V = (V Du3) (vblex p3 du) ; LIST PL1-V = (V Pl1) (vblex p1 pl) ; LIST PL2-V = (V Pl2) (vblex p2 pl) ; LIST PL3-V = (V Pl3) (vblex p3 pl) ; #SET POSITIVE-V = SG1-V OR SG2-V OR SG3-V OR DU1-V OR DU2-V OR DU3-V OR PL1-V OR PL2-V OR PL3-V ; This set doesn't function in Apertium # Note that imperative verbs are not included in these sets! # Some subsets of the VFIN sets # - - - - - - - - - - - - - - - SET SG-V = SG1-V OR SG2-V OR SG3-V ; SET DU-V = DU1-V OR DU2-V OR DU3-V ; SET PL-V = PL1-V OR PL2-V OR PL3-V ; SET DU-PL-V = DU1-V OR DU2-V OR DU3-V OR PL1-V OR PL2-V OR PL3-V ; SET 1-2-V = SG1-V OR SG2-V OR DU1-V OR DU2-V OR PL1-V OR PL2-V ; SET 2-V = SG2-V OR DU2-V OR PL2-V ; #!! !Sets consisting of forms of "leat" (these ones need to be rewritten) # - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - SET LEAN = ("leat") + Prs + Sg1 + Ind OR ("leat") + V + Prt + ConNeg ; SET LEAT = ("leat") + Prs + Pl1 + Ind OR ("leat") + V + Prs + Pl3 + Ind OR ("leat") + V + Prs + Sg2 + Ind OR ("leat" V Inf) OR ("leat" V Prs ConNeg) + Ind ; SET LEAT-FIN-NOT-IMPRT = ("leat" V) - Imprt; LIST PRFPRC-V = (V PrfPrc) ; LIST LEATPRFPRC = ("leat" PrfPrc) ; SET PRC-NOT-LEAT = PRFPRC-V - LEATPRFPRC ; # In order to distinguish between real leat-constructions and participles of other verbs LIST HABEO-SG3 = ("leat" Sg3) (V Neg Sg3) ("šaddat" Sg3) ("leat" p3 sg) (vblex neg p3 sg) ("šaddat" p3 sg) ; LIST HABEO-PL3 = ("leat" Pl3) (V Neg Pl3) ("šaddat" Pl3) ("leat" p3 pl) (vblex neg p3 pl) ("šaddat" p3 pl) ; #!! !Pronoun sets # ------------ LIST MUN = (Pron Pers Sg1 Nom) (pers p1 sg nom) ; LIST DON = (Pron Pers Sg2 Nom) (pers p2 sg nom) ; LIST SON = (Pron Pers Sg3 Nom) (pers p3 sg nom) ; LIST MOAI = (Pron Pers Du1 Nom) (pers p1 du nom) ; LIST DOAI = (Pron Pers Du2 Nom) (pers p2 du nom) ; LIST SOAI = (Pron Pers Du3 Nom) (pers p3 du nom) ; LIST MII-PERS = (Pron Pers Pl1 Nom) (pers p1 pl nom) ; LIST DII = (Pron Pers Pl2 Nom) (pers p2 pl nom) ; LIST SII = (Pron Pers Pl3 Nom) (pers p3 pl nom) ; SET PPRON-NOM-NOT-DAT = MUN OR DON OR SON OR MOAI OR DOAI OR SOAI OR MII-PERS OR DII OR SII ; SET PPRON-DU-PL = MOAI OR DOAI OR SOAI OR MII-PERS OR DII OR SII ; SET PRON-DU = MOAI OR DOAI OR SOAI ; SET PPRON-NOT-SII = MUN OR DON OR SON OR MOAI OR DOAI OR SOAI OR MII-PERS OR DII ; LIST PPRON-GEN = (Sg1 Gen) (Sg2 Gen) (Sg3 Gen) (Du1 Gen) (Du2 Gen) (Du3 Gen) (Pl1 Gen) (Pl2 Gen) (Pl3 Gen) (p1 sg gen) (p2 sg gen) (p3 sg gen) (p1 du gen) (p2 du gen) (p3 du gen) (p1 pl gen) (p2 pl gen) (p3 pl gen) ; SET PPRON-NOT-GEN = (Pron Pers) - PPRON-GEN ; LIST SG-DEM = (Pron Dem Sg Nom); LIST PL-DEM = (Pron Dem Pl Nom); SET NOT-DEM = WORD - Dem ; LIST SG-PRON = (Pron Sg1) (Pron Sg2) (Pron Sg3) (Pron Sg) (Pron PxSg1) (Pron PxSg2) (Pron PxSg3) (prn p1 sg) (prn p2 sg) (prn p3 sg); LIST DU-PRON = (Pron Du1) (Pron Du2) (Pron Du3) (Pron PxDu1) (Pron PxDu2) (Pron PxDu3) (prn p1 du) (prn p2 du) (prn p3 du); LIST PL-PRON = (Pron Pl1) (Pron Pl2) (Pron Pl3) (Pron Pl) (Pron PxPl1) (Pron PxPl2) (Pron PxPl3) (prn p1 pl) (prn p2 pl) (prn p3 pl); LIST DU-PRON-NOTPX = (Pron Du1) (Pron Du2) (Pron Du3) (prn p1 du) (prn p2 du) (prn p3 du) ; LIST FIRST-PX = PxSg1 PxDu1 PxPl1 ; LIST DU-NR = Du1 Du2 Du3 (p1 du) (p2 du) (p3 du) ; SET NOT-SG-PRON = DU-PRON OR PL-PRON ; LIST DAT-PRON = ("dat") ("dát") ("diet") ("duot") ("dot") ; LIST QUANT-PRON = "ollu" "olu" "unnán" "uhccán" "uhcán" "váháš" "veaháš" "veháš" ; # This set is for choosing between Adv and Pron Indef. #!! !Adjectival sets and their complements # ------------------------------------- SET LEX-A = A - DER-A ; SET A-CASE = A - Attr - Adv ; LIST A-CC = A CC ; SET NOT-A = WORD - A ; # This is former NOT-ADJ SET NOT-A-COMMA = WORD - A - COMMA ; SET NOT-Attr = WORD - Attr ; SET NOT-A-PCLE = WORD - A - Pcle ; SET NOT-A-CC = WORD - A-CC ; # This set was removed, for a good reason? SET NOT-A-ADV = WORD - A - Adv OR ("maid") ; LIST NEG-ADV-PRON = "gostege" "goassege" "ge" (Adv Foc/Neg-ge) (Pron Foc/Neg-ge) ; LIST NOMINAL-A = "guoktilaš" "lámis" "oasálaš" "suttolaš" "viissis"; LIST OLLU = "ollu" "olu" ; # and many others #!! !Adverbial sets and their complements # ------------------------------------ SET LEX-ADV = Adv - (Ex/A) - Der/keahtta ; SET NOT-ADV-DE = WORD - Adv ; SET NOT-ADV = NOT-ADV-DE OR ("de" Adv) OR CLB ; SET NOT-ADV-N = NOT-ADV - N; SET NOT-ADV-PCLE = NOT-ADV - Pcle ; SET NOT-ADV-INDEF = NOT-ADV - Indef ; SET NOT-ADV-PCLE-ILL-LOC-COM = WORD - Adv - Pcle - Ill - Loc - Com; SET NOT-A-ADV-PCLE = WORD - Pcle - A - Adv OR ("maid") ; # LIST MOVT = "govt" ("got" Adv) "mo" "mot" "movt" ; LIST MO-MANge = "danne" "goas" "gokko" "gos" "gosa" "govt" ("got" Adv) "makkár" "man" ("man ládje" Adv) ("man_ládje" Adv) "manne" "guđe_ládje" "guđe ládje" ("manin" Adv) "mo" "mot" "movt" ("nugo" @CVP) (V Qst); SET MO = MO-MANge - Foc/ge ; # Introduce finite clauses. LIST PLACE-ADV = "bajábealde" "bajábeallai" "davábealde" "davábeallai" "lagabus" "máttabealde" "máttabeallai" "nuorttabealde" "nuorttabeallai" "oarjjábealde" "oarjjábeallai" "oarjjabealde" "oarjjabeallai" "olggobeale" "olggobeallai" "vuolábealde" "vuolábeallai" ; # There will usually be a Gen in front. LIST DOPPE = "badjin" "bajil" "dakko" "davveoarjin" "davvin" "dá" "dákko" "dáppe" "diekko" "dieppe" "do" "dokko" "doppe" "duohkin" ("duo" Adv) "duokko" "duoppe" "gaskan" "guhkkin" "olgun" "lulde" "lullin" "nuortan" "oarjin" "veastan" "vuollin" ; # Adverbs with a locativic form, but don´t get Loc as a tag. LIST DOHKO = "bajás" "báldii" "deike" "deikke" "diehke" "diehko" "dohko" "duohko" "gaskii" "gurrii" "lulás" "olggos" "ruoktot" "sisa" "vuovdimassii" "vulos" "vuolás" ; # Adverbs with a illativic form, but they don´t get Ill as a tag. LIST PO-ILL = "ala" "lusa" "vulos" "bajás" "vuollái" "geahčai" ; #!! !Sets for coordinators # ------------ SET Foc = Foc/ge OR Foc/gen OR Foc/ges OR Foc/gis OR Foc/naj OR Foc/ba OR Foc/be OR Foc/hal OR Foc/han OR Foc/bat OR Foc/son OR Foc/mis OR Foc/mat ; LIST NEGFOC = (Neg Foc/Neg-ge) ; LIST XGO = "dego" "dugo" "nugo" "seammaládjego" "seammaláhkáigo" ; # Compounds LIST SEAMMAX = "seamma_ládje" "seamma_láhkái" "seamma ládje" "seamma láhkái" ; # Those combine with go LIST MADE = "mađe" "mađi" ; LIST DADE = "dađe" "dađi" ; SET CRD = COMMA OR CC OR NEGFOC OR XGO OR ("/") OR ("-") OR DADE ; # coordinators SET NOT-CRD = WORD - CRD ; SET LCRD = @CNP OR ("asdfasdf") ; # local coordinator SET GCRD = @CVP OR ("sadfasdf") ; # global coordinator SET CRD2 = (@CNP) OR COMMA OR NEGFOC OR XGO OR ("/") OR ("-") OR DADE ; # AFTER LCRD vs. GCRD disambiguation #!! !Sets for adverbs that have lookalikes # ------------------------------------- #!! Here come some adverbs that have identical twins in other POS. #!! If these are found in Adv contexts, we treat them as adverbs. LIST LACCAT-ADV = "absoluhtalaš" "agálaččat" "aitosaččat" "aktiivvalaš" "almmolaš" "analogalaš" "automáhtalaš" "álgoálgosaš" "álgovuolggalaš" "árbevirolaš" "beaivválaččat" "biologalaš" ("buhttet" Der/lasj) "bustávalaš" "čálalaččat" "čearddalaš" "dábálaš" "duođalaččat" ("dutkanpolitihkka" Der/lasj) "eahpedábálaš" "eahpeformálalaš" "eahpekritihkalaš" "eahpevirggálaš" "eaktodáhtolaččat" "ekologalaš" "ekologálaš" "ekonomálaš" "eksplisihtalaš" "elektrovnnalaš" ("eahpidit" VAbess) "etihkalaš" "etymologalaš" "fágalaš" "fonehtalaš" "fonologalaš" "fonotávttalaš" "formálalaš" "fysiologalaš" "gaskamearálaš" "geavatlaš" "gelbbolaš" "geográfalaš" "gielalaš" "girkorievttálaš" "globálalaččat" "gorálaš" "govttolaš" "hálddahuslaš" "historjjálaš" "ideologalaš" "iešheanálaš" "implisihtalaččat" "jahkásaččat" "jeavddalaččat" ("jietnadatoahppa" Der/lasj) "juridihkalaš" "konkrehtalaš" "kritihkalaš" "kronologalaš" "kulturhistorjjálaš" "kulturpolitihkalaš" "kultuvrralaš" "logihkalaš" "luđolaš" "máŋggafágalaš" "mekánalaš" "metodalaš" "moralalaš" "morálalaš" "morfologalaš" "našuvnnalaš" "negatiivvalaš" "njálmmálaččat" "njuolgguslaččat" "oaiveáššálaš" "obbalaš" "obbalohkái" "oktasaččat" "oktilaš" "ollislaččat" "oppalaččat" "optimalalaččat" "ovttabealálaš" "ovttajienalaš" "ovttamielalaš" "pedagogalaš" "politihkalaš" "praktihkalaš" "prinsihpalaš" ("priváhtariekti" Der/lasj) "priváhtarievttálaš" "profehtalaš" "psykologalaš" "ráfálaččat" ("reálapolitihkka" Der/lasj) "riektehistorjjálaš" "rievttálaš" "riikkaidgaskasaš" "sámegielalaš" "riikkagottálaš" "ruđalaš" "rumašlaš" "sámepolitihkalaš" "sekundáralaččat" "semantihkalaš" "servodatávkkálaš" ("siviilariekti" Der/lasj) "sosiálalaš" ("stáhtapolitihkka" Der/lasj) "strategalaš" "teknihkalaš" "teorehtalaš" "topográfalaš" ("váldoášši" Der/lasj) "virggálaš" "virolaš" ; LIST MOD-NP-ADV = "áibbas" "dušše" "erenoamážit" "goitge" "man" "measta" "meastui" "oalle" "oba" "oktiibuot" "oppa" "sullii" ; LIST MOD-ADV-ADV = ("áibbas" Adv) "badjelmeare" ("eanet" Adv) "čielgasit" ("erenoamáš" Adv) ("erenoamáš" Adv) ("hirbmat" Adv) "hui" "man" ("mealgat" Adv) "measta" "menddo" "oalle" "nu" "oba" "oppa" ; LIST EASKKA = "easkka" "easka" ; LIST NOT-ARG-ADV = "aiddo" "ain" "aivve" "albma" "aŋkke" "álggos" "báifáhkka" "beanta" "beare" ; #LIST NOT-ARG-ADV2 = "aiddo" "ain" "aivve" "albma" "aŋkke" "álggos" "álgobáliid" "álo" "báifáhkka" "beanta" "beare" "dakkaviđe" "dal" "dan_dihte" "danne" "dasto" "dattetge" ("dábálaš" Adv) "dávjá" "de" "dieđinge" "dieđusge" "duođaid" "easkka" "fal" "fargga" "fas" "fárrolaga" "gal" "goas" "goasse" "gos" "gosa" "gostege" "govt" "gusto" "hedi" "juo" "justa" "loahpas" "maiddái" "manin" "manne" "nuppes" "suige" "šat" "vel" "viimmat" "vuos" ; LIST ADV-NOT-V = "dušše" "viimmat" ; LIST ADV-NOT-N = "easka" "várra" ; LIST ADV-NOT-PROP = "Ain" "Anne" "Diego" "Dieppe" "Enge" "Galle" "Haga" "Joba" "Johan" "Liikka" "Mai" "Mannes" "Mo" "Naba" "Nan" "Oktan" "Sierra" "Sokka" "Villa" ; SET ADV-NOT-OTHER-POS = ADV-NOT-V OR ADV-NOT-N OR ADV-NOT-PROP ; LIST MANNEL = "maŋŋel" "maŋŋá" ; #!! !Sets of elements with common syntactic behaviour # ================================================ SETS #!! !Sets for verbs # ----- LIST NOT-REAL-V = (Actio Nom) (Actio Gen) (Actio Loc) (Actio Com) PrsPrc Ger ; SET REAL-V = V - NOT-REAL-V ; #!! V is all readings with a V tag in them, REAL-V should #!! be the ones without an N tag following the V. #!! The REAL-V set thus awaits a fix to the preprocess V ... N bug. SET LEX-V = V - DER-V ; # VERB but not DER-V # The set REAL is smaller than COPULAS, made for verbs with PrfPrc complements: Seammás REAL-COPULAS son dovdan iežas... LIST REAL-COPULAS = "dáidit" "leat" "soaitit" "veadjit" ; #!! * The set COPULAS is for predicative constructions LIST COPULAS = "dáidit" "gártat" "leat" "soaitit" "šaddat" "orrut" "veadjit" ; # "bissut" ? # 'Dáidit' can appear without 'leat'. SET NOT-COP-V = V - COPULAS ; LIST MOD-ASP = "áigut" "bállet" "berret" "dáidit" "fertet" "galgat" "gillet" "lávet" "sáhttit" "seahtit" "soaitit" "viggat" ; # Verbs that never have arguments of their own - so we leave out "áigut", for ex. LIST AUX-OR-MAIN = "áigut" "álgit" "beassat" "galgat" "háliidit" "máhttit" "ollit" "orrut" "sihtat" "veadjit"; #"nagodit" "nagadit" " # These verbs can take arguments, so they do not belong in the AUX group, # but they are nevertheless mapped to (@+FAUXV). # Added "álgit" to the group (Lene) - Made rules for "boahtit" which sometimes can be AUX # Magga (1982: 120): áigut, dáidit, deaivat, fertet, galgat, lávet, máhttit, oažžut, sáhttit, soaitit, veadjit - in some of the meanings # Halvhjelpeverb: álgit, berret, dohkket, gártat, heivet, liigut, šaddat - in some of the meanings # Svonni 2015 s. 101: astat, áigut, beassat, dáidit, duostat, fertet, galgat, máhttit, oažžut, sáhttit, soaitit, šaddat, veadjit SET AUX = COPULAS OR Neg OR MOD-ASP OR AUX-OR-MAIN ; SET NOT-AUX-V = V - AUX ; # This is former V-NOT-AUX # The set of verbs that cannot be auxiliaries. # Does not include AUX-OR-MAIN. SET VFIN-NOT-AUX = VFIN - AUX ; SET MAIN-V = V - COPULAS - Neg - MOD-ASP OR ("orrut") ; # All active verbs with a TV tag, including AUX-OR-MAIN. LIST V-TRANS = (V TV) (Der/h V) (Der/Caus V) ; SET TRANS-ACT-NOT-AUX-V = V-TRANS - Der/Pass - AUX ; #!! TRANS-V is the set for verbs really taking objects SET TRANS-V = V-TRANS - Der/Pass + REAL-V ; #SET TRANS-V = V-TRANS - Der/Pass - (Actio Nom) - (Actio Gen) - (Actio Loc) - (Actio Com) - PrsPrc ; #!! * Sets for verbs choosing oblique objects or adverbials # - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - # bargat "čoallut" "borrat" lohkat "gazzat" vuoššat #!! * __STVLIST__ is the list of strictly transitive verbs. In the rules, refer not to STVLIST, but to the set STV defined below. LIST STVLIST = (Der/h V) (Der/Caus V) "addit" "amašit" "atnit" "álggahit" "ánssášit" "árvalit" "árvidit" "árvvoštallat" "ásahit" "ávžžuhit" "bajidit" "bassat" "bearrat" "biebmat" "bidjat" "bilidit" "billistit" "bissehit" "bisuhit" ("bissut" der_h) "boaldit" "boktit" "borahit" ("borrat" der_h) "buhtadit" "buktit" "buoridit" "caggat" "coggalit" "coggalit" "cealkit" "cegget" "čađahit" "čatnat" "čiehkat" "čiegadit" "čielggadit" ("čielgat" der_d) "čilget" "čoaggit" "čoavdit" "čohkket" "čuoččuhit" ("čuožžut" der_h) "čuohppat" "čuollat" "čuovvulit" ("čuovvut" der_l) "dadjat" "dagahit" ("dahkat" der_h) "dahkat" "dáhkidit" "dáhttut" "dárbbahit" "dárbbašit" "dárkkistit" "dávistit" "deaivat" "deattuhit" "deavdit" "diehtit" "dikšut" "diktit" "doahttalit" "doaimmahit" ("doaibmat" der_h) "doalahit" ("doallat" der_h) "doallat" "doalvut" "doarjut" "dohkkehit" ("dohkket" der_h) "dovdat" "dovddahit" ("dovdat" der_h) "dulkot" "duođaštit" "eahpidit" "eaiggáduššat" "eaktudit" "ealáskahttit" "ealihit" ("eallit" der_h) "eavttuhit" "evttohit" "fáhtet" "fállat" "fidnet" "fievrridit" "fuobmát" "fuolahit" ("fuollat" der_h) "fuomášit" "garvit" "gaskkustit" "gazzat" "gádjut" "gáhttet" "gáibidit" "gáržžidit" "gávdnat" ("gávnnadit" Sg1) ("gávnnadit" Sg2) ("gávnnadit" Sg3) ("gávdnat" der_d sg) "geahčadit" ("geahččat" der_d) "geassit" "geasuhit" "geatnegahttit" "geavahit" "gieđahallat" "giddet" "givssidit" "goddit" "gohččut" "gohčodit" ("gohččut" der_d) "goikadit" "gokčat" "goldit" "gozihit" ("gohcit" der_h) "guoddalit" "guođđit" "guođohit" "guorahallat" "guorrat" "guoskkahit" ("guoskat" der_h) "hábmet" "háhkat" "hálddašit" "heaittihit" ("heaitit" der_h) "heivehit" ("heivet" der_h) "hilgut" "ipmirdit" "iskat" "iskkadit" ("iskat" der_d) "jeahkit" "jođihit" ("johtit" der_h) "juksat" "juohkit" "juolludit" "kártet" "lágidit" "láhčit" "láigohit" "loahpahit" ("loahppat" der_h) "lohpidit" "loktet" "luoikat" "luoikkahit" ("luoikat" der_h) "luoitit" "massit" "mearkkašit" "mielddisbuktit" "movttiidahttit" ("movttiidit" der_ahtti) "muddet" "muitalit" "muitit" "muittuhit" "namahit" "nammadit" "namuhit" "nannet" "nanosmahttit" "njiellat" "nuppástuhttit" "oaidnit" "oastit" "oaivvildit" "oamastit" "oažžut" "ođasmahttit" "ođastit" "olahit" "ollašuhttit" "organiseret" "ovdanbuktit" "ovdánahttit" "ovddastit" "ovddidit" "prioriteret" "ráddjet" "ráđđet" "ráfáidahttit" "ráfáiduhttit" "ráhkadit" "rávkat" "rávvet" "rievdadit" "rihkkut" "sakŋadit" "sáddet" "sáhtostit" "sávvat" "seaguhit" "seailluhit" ("seailut" der_h) "sihkkarastit" "sihtat" "siskkildit" "sisttisdoallat" "skeŋket" "stevdnet" "suodjalit" "suovvat" "unnidit" "vađastit" "vahágahttit" "váillahit" "váldit" "válljet" "várret" "vásihit" "váttásmahttit" "viežžat" "viiddidit" "virgádit" "vuhtiiváldit" "vuođđudit" "vuođđudallat" "vuohttit" "vuoitit" "vuojuhit" ("vuodjut" der_h) "vuoruhit" "vuostáiváldit" "vuosttaldit" "vuovdit" ; #removed geahččat (geahččat suorpmaid čađa) # Strictly transitiv-verbs - a start. This set is ment as a help choosing Acc or Gen. Example: "Mun borren eatni kafeás." - there is Gen, no Acc, even if the verb is transitive. That´s why "borrat" is not in this set. # These verbs: "addit", "fidnet" and "oažžut" can, when it´s about sex, be without object: "Son oaččui gonagasa bártnis." SET STRICT-TV-V = STVLIST + V - Der/Pass OR ("čielgat") + Der/d - Der/Pass ; # because of apertium is čielgat here. I don't understand why it doesn't function inside the set. #!! STRICT-TRANS-V is the set for verbs which don't let a GenAcc be a modifier of anything else than an object, e.g. Mun organiseren eatni gievkkanis. - eatni wants to be the object SET STRICT-TRANS-V = STRICT-TV-V + REAL-V ; LIST LOC-V = "ávkkástallat" "ballat" "beassat" "beroštit" "biehttalit" "bihtit" "ceavzit" "dinet" "dolkat" "eastadallat" "eastadit" "fitnat" "fuolahit" "fuollat" "garvit" "gáibidit" "gažadit" "heaitit" "hehttet" "ilbmat" "jearrat" "jearralit" "luohpat" "máinnašit" "nohkkot" "oassádallat" "oassálastit" "spiehkastit" "váibat" "váruhit" "vástidit" "veaddit" ; #Note that "fuolahit" obviously has two homonymous variants: #fuolahit1+Acc, fuolahit2+Loc LIST COM-V = "álggahit" "álgit" "árvalit" "árvvohuššat" "ávkašuvvat" "bálddastahttit" "bálddalastit" "bártašuvvat" "birgehallat" "birget" "bivvat" "buohtastahttit" "čoahkkinastit" "deaivvadit" "deavdit" "digaštallat" "doarrut" "duhkoraddat" "ealihit" "flirtet" "gávnnadit" "gárvodit" "giksašuvvat" "gilvalit" "gulahallat" "gulaskuddat" "hilbošit" "joatkit" "juogadit" "juohkit" "kombineret" "lágastit" "láhttet" "leaikkastallat" "loahpahit" "lohpádaddat" "lohpádallat" "lonuhit" "meannudit" "malssidit" "molssodit" "náitalit" "oastit" "oktiibidjat" "oahpásmuvvat" "ovttasbargat" "ovttasdoaibmat" "ovttastahttit" "ovttastit" "ovttastuvvat" "rahčat" "ráđđádallat" "reivvestaddat" "riidalit" "riiddáskit" "rohcošit" "ságastit" "seaguhit" "servvoštallat" "servvoštaddat" "soabadit" "soahpat" "soahtat" "soardit" "stálostallat" "stoahkat" "šiehtadallat" "šiehtadit" "šiehttat" "veahkehit" "veardidit" "viiddidit" "vrd" "vuogáiduvvat" ; # vuogáiduvvat : when the choice is between Com and Loc, then it is Com #Note that "leaikkastallat" has two homonymous variants: #leaikkastallat1 (IV), leaikkastallat2+Com LIST ILL-V = "áibbašit" "álgit" "ásaiduvvat" "báitit" "bahkket" "beassat" "čohkkedit" "čujuhit" "čuohcit" "deaivat" "doaškut" "dorvvastit" "došket" "duhtat" "gullat" "guoskat" "gustot" "hárjánit" "heivet" "irgidit" "irggástallat" "jáhkkit" "liikot" "luohttit" "mannat" "máhccat" "mieđihit" "miehtat" "njiedjat" "oahpásmuvvat" "ollet" "oskut" "riepmat" "ráhkkanit" "soahpat" "searvat" "suhttat" "váikkuhit" "vástidit" "vuolgit" ; ###"geahččat" Lene: fjerna denne LIST TRANSL-V = "jápmit" "duššat" "hávkat" "náitalit" "gaskkalduvvat" "nohkat" "goarránit" "heahpanit" "boakčánit" "šlundut" "ráigánit" "vuollánit" "gopmánit" "fuotnánit" "roahppánit" "reakčanit" "bieđganit" "luoddanit" "guvggodit" "liegganit" "suorganit" "báhkkanit" "cuovkanit" "hedjonit" "lohppet" "goikat" "galbmot" "goallut" "ruostut" "buoidut" "guvggodit" "suvrut" "suddat" ; # Taken from Helander (2001) p. 89, might be useful in the future as those verbs typically take humans and places in illative case. LIST REKS-V = "áibbašit" "deaivat" "dorvvastit" "duhtat" "gustot" "hárjánit" "jáhkkit" "liikot" "mieđihit" "ollet" "ráhkkanit" "searvat" "vuolgit" "beroštit" "biehttalit" "bihtit" "ceavzit" "dinet" "dolkat" "eastadallat" "eastadit" "fuolahit" "fuollat" "geargat" "luohpat" "oassálastit" "váikkuhit" "váruhit" ; # This set is for giving infitives @ADVL after the verb. "soahpat" "heaitit" LIST ACC-LOC-V = "biehttalit" "čuovvut" "earuhit" "gieldit" "jearrat" ; LIST ACC-ILL-V = "addit" "bidjat" "mearkkašit"; # Two-place predicates that take a direct object and an illative adverbial. LIST MIELDE-V = "addit" "bidjat" "bovdet" "dáidit" "leat" "oastit" "oažžut" "váldit" ; # Verbs that take mielde as their complement. # Son attii girjji mielde. LIST TIME-ADVL-V = "ádjánit" "ássat" "bargat" "bistit" "bivdit" "eallit" "fievrridit" "guohtut" "joatkit" "láddet" "oahpahit" "ođasmahttit" ; # Do not take members of the time set as an object LIST TIMEOBJECT-V = "addit" "atnit" "árvalit" "bálvalit" "čuovvut" "deavdit" "diŋgot" "evttohit" "fátmmastit" "gáibidit" "gávdnat" "geavahit" "gierdat" "guhkidit" "hábmet" "jorgalit" "juolludit" "lasihit" "liigudit" "loahpahit" "loaktit" "markeret" "mearridit" "molsut" "oanidit" "oažžut" "soahpat" "šiehttat" "várret" "viiddidit" ; # might take time as an object - verbs which are not members of PLACE-V: LIST DURATION-V = "ádjánit" "bargat" "bistit" "čuoigat" "eallit" "gollat" "guohtut" "leat" "sáddet" "vázzit"; LIST POINT-IN-TIME-V = "árrit" "bissehit" "caggat" "cakkadit" "cakkastallat" "doalahit" "doallat" "duostut" "dustet" "eastadit" "gieldit" "goahcat" "heađuštit" "hehttet" ; LIST ROUTE-ADVL-V = "boahtit" "čuoigat" ; # bevegelse langsmed noe, innafor et bestemt område LIST ROUTEOBJECT-V = "ásahit" "bidjat" "botnjat" "basuhit" "buoridit" "čielggadit" "čuovvulit" "čilget" "čuorvut" "čurvet" "dieđihit" "duođaštit" "duorggastit" "geavahit" "geahpedit" "geahpidit" "gudnejahttit" "guorahallat" "gieđahallat" "guođđit" "gilljut" "heahtit" "huikit" "huikkádit" "juoigat" "lávlut" "lohkat" "loahpahit" "mearridit" "máidnut" "nannet" "njulget" "oahpahit" "ráhkadit" "sivdnidit" "suokkardit" "unnidit" "válmmaštit" "vurket" ; LIST HAB-V = "boahtit" "leat" "goallut" "heaŋgát" "jápmit" "šaddat" ; # To be used in habitative-sentences. #!! !Valency sets # - - - - - - - LIST INF-V = "astat" "ádjánit" "áigut" "álgit" "ásahit" "bágget" "bávččagit" "beassat" "berret" "bivdit" "bivvat" "bistit" "boahtit" "bovdet" "čohkkát" "čohkkedit" "čohkánit" "čoahkkanit" "čuoččahit" "čuoččastit" "čuorvut" "čurggodit" ("dadjat" Der/PassL) ("dadjat" Der/PassS) "dagahit" "dáhttut" "dáidit" "dárbbašit" "defineret" "diktit" "doaivut" "doapmat" "duostat" "fertet" "fuobmát" "fuolahit" "galgat" "gáibidit" "gárrut" "gártat" "geahččalit" "geargat" "geatnegahttit" "gierdat" "gillet" "gohččut" "háhppehit" "háliidit" "hárjánit" "heivet" "lávet" "liikot" "lihkkat" "mannat" "máhttit" "máššat" "movttiidahttit" "muitit" "nagodit" "navdit" "oahpahit" "oahpástuvvat" "oahppat" "oažžut" "ollet" "ribahit" "riepmat" "sáhttit" "seahtit" "sihtat" "soaitit" "suovvat" "šaddat" "stađđat" "suovvat" "veadjit" "viggat" "viššat" "vuogáiduvvat" "vuolgit" "vuollánit" "vuordit"; LIST ACC-INF-V = "álgit" "bivdit" "čuorvut" "dagahit" "diktit" "gohččut" "movttiidahttit" "sihtat" "suovvat" ; # These are verbs taking accusative objects and infinitives at the same time; # a subset of INF-V. #$ Ii suova nieiddas náitalit. LIST OPRED-V = "alidit" "atnit" "álggahit" "ásahit" "bargat" "bidjat" "ceavzit" "dadjat" "dahkaluddat" "dahkat" "doalahit" "dovdat" "dulkot" "gártat" "geavahit" "geahččat" "gohčodit" "gohččut" "kvalifiseret" "málet" "meroštallat" "nammadit" "navdit" "oaidnit" "oaivvildit" "ráhkadit" "sihkkarastit" "sivdnidit" "váldit" "válljet" "virgádit" "rábmot" "vihahit" ; # Verbs that occur with objects that have secondary predicates. LIST OKTII-V = ("boallu" Der/huvva) "goallostit" "beaškkehit" "bidjat" "čatnat" "suddat" "heivet" "bidjat" "časkit" "geassit" "gullat" "rehkenastit" "ordnet" "soahpat" "gávnnadit" "heivehit" "doaibmat" "iskat" "laktit" "seaguhit" "sorrot" ; # Danger: This list could be too long, in certain respects. # TODO: Think of counter examples, i.e. sentences where we have these verbs, but where oktii is not an adverbial. LIST VGEN-V-TRIGGER = "beassat" "bidjat" "bijadit" "bivdit" "boahtit" "buktit" "čohkket" "čuovvut" "doalvut" "duolmmadit" "fidnet" "fitnat" "galgat" "girdit" "gálašit" "gávdnat" "goastit" "guođohit" "gurgalit" "gárgidit" "jávkkihit" "joatkit" "johtit" "jorgut" "loahpahit" "mannat" "mátkkoštit" "njahkalit" "njoammut" "oasálastit" "rasttildit" "ruohttat" "sihkkelastit" "váccašit" "vájuldit" "vánddardit" "viehkat" "viehkalit" "viežžat" "vuodjit" "vuolgit" ; LIST VGEN-V = "bassit" "bárdnat" "bealkit" "beavkit" "biškut" "boahtit" "borrat" "bossut" "cealkit" "ciellit" "civkit" "čárvut" "čállit" "čeargut" "čierrut" "čohkkát" "čuoigat" "čuorvut" "doapmat" "doarggistit" "duorrat" "fáiput" "garrudit" "galkat" "gáhččat" "gállit" "geargat" "geavzut" "gievvut" "gilljut" "girdit" "gullat" "guoddit" "guorsat" "heahpanaddat" "hoigat" "holvut" "huikit" "hupmat" "itnut" "jápmit" "johtit" "juorbut" "jorgut" "jullat" "juoigat" "láddjet" "lávlut" "likšut" "luoibmat" "mannat" "murdit" "njáhkat" "njoammut" "njuikut" "njurgut" "oađđit" "oahkut" "oaidnit" "ohcat" "orrut" "ráhtat" "reaškit" "riehčut" "rievdat" "riidet" "rohkut" "ruohttat" "ruossut" "sáđđat" "sihkkelastit" "skeaikit" "skierbmut" "soabbut" "speažžut" "steamput" "suhkat" "suoibut" "šlivgut" "šloahtat" "šnjirgut" "vázzit" "viehkat" "vuodjat" "vuodjit" "vuohčut" "vuoššat" ; # bassit? # bárdnat: geat leat lahka bártna bissut riegádahttin institušuvnnaid lahkosis. # bealkit: Son maid njuikii bealkki bealkki, # beavkit: Rievssat seivo fas beavkki muhtun sieđgabohttui. # reaškit, biškut, riehčut: Mánnačora gievvuda ja gilvala reaškki, biškku ja riežu. reaškki reaškki repl. MJ # boahtit: boađi boađi repl. # borrat: Gaskan bora viehkalin olggos. # bossut: boahtá bosu sisa, bosu bosu repl. MJ # civkit: goddesáhpán skuvihii civkki . # ciellat: Beatnagat girde ciela olggos. # čárvut: čárvvu čalmmiid # čállit: "Lávllu juoigga čáli"-girji # čeargut, huikit: huikki ja čearggu viehkan birrat birra gohttensajis . huikki huikki repl. MJ # čierrut: Áhkku manai čieru báhpa lusa # čohkkát: # čuoigat, vázzit: rasttildit vácci dahje čuoigga # čuorvut: bođii čuorvvu ruovttuluotta # doapmat: doama doama repl. MJ # doarggistit: Go nisu árvidii ahte ii lean čiegadeames, de bođii doarggis ovdan # duorrat: Botta maŋŋel vas bođii duora ja dál ruovdi gieđas # fáiput: guhkes gákkaniin bođii fáippu . # galkat: galkka galkka rel. MJ # gáhččat: lea aiddo gáhča gáhča boahtimin # gárrudit: Juoigga bođii ja garrut manai # gállit: rasttilda gáli joga # geargat: geargga geargga repl. # geavzut: Bođii geavzzu # gievvut: # gilljut: vulggii gilju olggos # girdit: bođii girddi # gullat: sii gula hallet ollesolbmuiguin # guoddit: bođii guotti soames olbmo # guorsat: guorssa guorssa repl. MJ # heahpanaddat: njiejai hui váddásit ja dego heahpanatta dearvvas juolggi báldii ja gessui fárus . # hoigat: bođii sihkkeliid hoigga (Sipirjá) # holvut: guorbmebiila bođii geaidnoráigge holvvu # hállat: hála hála repl. MJ # hupmat? # itnut: inu inu repl. MJ # jápmit: lahka jámi # johtit, orrut: Buoret lea jođi go oru . # juorbut, ráhtat: guorbmebiillat juorbbu ja ráđa ja smávva meahccebiillat daid maŋis # jorgut # jullat: jula jula rep. MJ # juoigat: sii manne juoigga # láddjet # lávlut: bohte lávllu # likšut: beatnagat ruohtastedje seaibbit livššu ovddal. # luoibmat: čurvo čieru ja luoimma # mannat: mana mana # murdit: Son liikui vázzit sihke ovddos ahte murddi. # njáhkat: váccii njága niittu rastá # njoammut: iigo boađe njoamu # njuikut: njuikku njuikku repl. MJ # njurgut: manná njurggu # oađđit: Buohkat unnán oađi ja morraša siste . # oahkut # oaidnit # ohcat: gii oza gávdná # reaškit: muitaleaba reaškki # rievdat: boahtá olles viessu rievdda # riidet: bođii riide # rohkut: barddii rogu # ruohttat: Boazu manai ruohta, ruohta ruohta repl. MJ # ruossut # sáđđat: sáđa sáđa repl. MJ # sihkkalastit, viehkat: čuoigga, sihkkelastti ja viega gilvalit, viega viega repl. MJ # skeaikit: girddii ovtta skeaikki # skearbmut: Muhtimat bohte skierpmu soppiiguin # soabbut: lášmmohalle vácci, soappu ja viega # speažžut: Mii čuožžut speačču gieđaid # steamput: doarridii ovtta steamppu sudno # suhkat: bohtet suga gáddái, suga suga repl. MJ # suoibut: bohte suoibbu # šlivgut: Bivden luosa šlivggu # šloahtat: Son ii jođege šloađa ja vilppodala # šnjirgut # vuodjat: vuoja viežžat ealgga # vuodjit: bođii vuoji # vuohčut: mannet vuožu # vuoššat # MJ : Jomppanen, Marjatta. 2015. Davvisámegiela reduplikatiiva vearbagenetiiva boađi boađi ja bosu bosu – morfologiija, syntáksa ja semantihkka. [english summary: Reduplication of the non-finite form called the verb genitive in north saami.]. Sámi dieđalaš áigečála 2015(2):33–59. LIST SOURCE-V = "gáibidit" ; LIST MOVEMENT-V = "ádjit" "báhtarit" "beassat" "boahtit" "čuoigat" "čuoiggadit" "fárret" "finadit" "finihit" "fitnat" "gálašit" "gállit" "girdit" "johttát" "johtit" "jorahallat" "mannat" "mátkkoštit" "njuiket" "ollit" "riidet" "ruohttat" "sáhtostit" "sihkkelastit" "soabbulit" "soabbut" "šloahtat" "váccašit" "vádjolit" "vájaldit" "vájuldit" "vánddardit" "vázzit" "viehkalit" "viehkat" "viežžat" "vuodjalit" "vuodjat" "vuodjit" "vuojadit" "vuojašit" "vuolgit" ; # These verbs typically combine with place adverbials in the genitive case @ADVL # (i.e. not accusative) I am not sure if the verbs in the second line do that too. They denote movement anyway. # These verbs take GEOGRAPHICAL-PLACE in Acc @OBJ. LIST JOHTIT = "čuoigat" "čuoiggadit" "gálašit" "gállit" "girdit" "johttát" "johtit" "mátkkoštit" "njoammut" "riidet" "ruohttat" "sihkkelastit" "soabbulit" "soabbut" "šloahtat" "váccašit" "vádjolit" "vájaldit" "vájuldit" "vánddardit" "vázzit" "viehkalit" "viehkat" "vuodjalit" "vuodjat" "vuodjit" "vuojadit" "vuojašit" ; LIST HUMAN-ACTIVITY-V = "áitit" "bassit" "báhčit" "bealuštit" "beaskidit" "beastit" "bidjat" "biebmat" "bivdit" "boaldit" "botket" "buktit" "buvttadit" "časkit" "čatnat" "čájehit" "čállit" "čoaggit" "čoavdit" "čugget" "čuohppat" "dearpalit" "dearpat" "dearvvahit" "deavdit" "devdnet" "dikšut" "divvut" "doarrádallat" "doidit" "dolastit" "čuojahit" "dovddastit" "dubmet" "duddjot" "duvdilit" "ferdnet" "gáhkket" "gárvodit" "gásttašit" "gávkat" "geahččat" "gilvit" "goarrut" "goddit" "gođđit" "gohččut" "goikadit" "goivet" "gokčat" "gottihit" "guldalit" "guolástit" "hábmet" "hervet" "hoigat" "hoitát" "hukset" "huškut" "huškkohallat" "jugahit" "juhkat" "juksat" "juogadit" "juohkit" "láddjet" "láibut" "láktadit" "loaiddastit" "luddet" "merket" "mihtidit" "murret" "nannet" "náitalit" "njuoskadit" "oahpahit" "oastit" "ohcat" "olahit" "ovddastit" "rahpat" "ráhkadit" "ráidnet" "rátkit" "registreret" "rekruteret" "riŋget" "ruohkkat" "sahát" "sáddet" "sáltet" "sárgut" "sihkkut" "siktet" "skihtardit" "skoalkalit" "tevdnet" "vadjat" "veahkehit" "vikšet" "vuođđudit" "vuosehit" "vuoidat" "vuoiddadit" "vuoitit" "vuostáiváldit" "vuoššat" "vuovdit" "vurket" ; # in contrast to abstract "activities" and static verbs. # According to the rules choosing Loc or Com, all activity-verbs do not select TOOL, ABSTR-TOOL, CONCEPT or HUMAN in (Pl Loc). LIST BODY-ACTIVITY-V = "borrat" "čiekčat" "čujuhit" "čuorbmat" "gullat" "guoskkahit" "jorahit" "lihkahit" "lihkastahttit" "loktet" "njávkkadit" "njávkkastit" "oaidnit" "seavvit" ; # These verbs can also have BODY as a tool. The verb-set belongs to the superset of dynamic-verbs, so they will also work with TOOL and ABSTR-TOOL in Com. "Giehta" is in both the TOOL-set and the BODY-set because it selects in Com to a lot of verbs. LIST PLACING-ACTIVITY-V = "bidjat" "buonjostit" ; LIST WRITING-ACTIVITY-V = "čállit" ; LIST HANDICRAFT-ACTIVITY-V = "buddet" "botnit" "goarrut" "hervet" "vadjat" "vikšet" ; SET ACTIVITY-V = BODY-ACTIVITY-V OR WRITING-ACTIVITY-V OR PLACING-ACTIVITY-V OR HUMAN-ACTIVITY-V OR HANDICRAFT-ACTIVITY-V ; LIST DADJAT = "čuoččuhit" "dadjat" "jáhkkit" "láhttestit" "lohkat" "muitalit" "navdit" "oaivvildit" ; # This set is for cealkkavástta: DADJAT + Acc + Inf or PrfPrc LIST HUPMAT = "dáikit" "dárostit" "digaštallat" "digaštit" "duoldat" "háladit" "háleštit" "hállat" "hoallat" "humadit" "hupmat" "jurddašit" "logaldallat" "máidnut" "máinnašit" "muitaladdat" "njurgut" "oaivvildit" "savkalit" "ságastaddat" "ságastallat" "ságastit" "sámástit" "sámistit" "sárdnidit" "sárdnut" "sártnodit" "smiehttat" "solžat" "suomastit" ; # These should not take HUMAN as object LIST VERBAL-ACTIVITY = "árvalit" "cealkit" "čilget" "čuoččuhit" "basuhit" "bealkit" "cuoigut" "čuorvut" "čurvet" "dadjat" "deattastit" "gielistit" "gilljut" "gopmulit" "háladit" "háleštit" "hállat" "hoallat" "huikit" "huikkádit" "jearrat" "juoigat" "kommenteret" "láhttestit" "lávlut" "lohkat" "muitalit" "namahit" "namuhit" "rávvet" "sivdnidit" "váruhit" "vástidit" ; SET VERBAL-ACTIVITY-V = VERBAL-ACTIVITY OR HUPMAT ; #Under construction! (as most of the other LISTs) # According to the rules choosing Loc or Com, the these verbs select TOOL, ABSTR-TOOL, CONCEPT or HUMAN in (Pl Loc). # SATNI in Com LIST HUMAN-AGENT-V = "áŋgiruššat" "ásahit" "beahttit" "buoridit" "čielggadit" "čuovvulit" "dássidit" "deattastit" "deattuhit" "dieđihit" "dievvat" "duođaštit" "ealáskahttit" "geahpedit" "geahpidit" "gudnejahttit" "guorahallat" "illudit" "lassánit" "liekkadallat" "loahpahit" "luohpat" "mearridit" "moivašuhttit" "namuhit" "nannet" "ovddidit" "oassálastit" "suokkardit" "unnidit" "váikkuhit" "válmmaštit" "verrošit" "vurket" ; # According to the rules choosing Loc or Com, the these verbs do not select TOOL, ABSTR-TOOL, CONCEPT, SATNI or HUMAN in (Pl Loc). LIST NOT-HUMAN-OBJECT-V = "bargat" "borrat" "čállit" "lohkat" "vuodjit" ; # transitive verbs that typically do not have humans as their object and usually have an intransitive reading LIST USUALLY-IV = "boradit" ; # TV verbs which usually are used intransitively #LIST ABSTR-EVENT-V = "lassánit" ; # In contrast to the HUMAN-AGENT-V set, this one presupposes no human or human-like actor who initiates the action. LIST INTELLECTUAL-ACTIVITY-V = "dovdat" "fuobmát" "fuomášit" "huobmát" "jurddahit" "jurddašit" "smiehttat" ; # According to the rules choosing Loc or Com, the these verbs do not select TOOL, ABSTR-TOOL, CONCEPT or HUMAN in (Pl Loc). LIST VEHICLE-PLACE-V = "addit" "bearrat" "gaikkihit" "gáibidit" "geiget" "oastit" "oažžut" "suoládit" "váldit" ; # According to the rules choosing Loc or Com, these verbs do not select TOOL, ABSTR-TOOL and CONCEPT in (Pl Loc), but HUMAN or ACTOR in (Pl Loc). # HUMAN is source and locative, VEHICLE is locative LIST VEHICLE-TOOL-V = "beassat" "boahtit" "buktit" "doalvut" "fievrridit" "vuolggahit" ; # HUMAN is source and locative, VEHICLE is comitative SET HUMAN-SOURCE-VEHICLE-V = VEHICLE-PLACE-V OR VEHICLE-TOOL-V ; # The two subsets differ in their choice of case for members of VEHICLE, but both choose locative for members of the set HUMAN (with the thematic role source) LIST ABSTR-ENTITY-COM-V = "investeret" "lihkosmuvvat" "lihkostuvvat" "lihkustuvvat" "ruhtadit"; # According to the rules choosing Loc or Com, these verbs do not select TOOL, ABSTR-TOOL, CONCEPT, ABSTR-ENTITY and ACTOR in (Pl Loc). LIST ONLY-PLACE-LOC-V = "álggahit" "bártidit" "bargat" "čohkkedit" "dahkat" "geahččalit" "olahit" "veahkehit" ; # According to the rules choosing Loc or Com, these verbs only select (Pl Loc) if PLACE or ORGANIZATION. LIST HUMAN-LOC-V = "atnit" "báhcit" "geavahit" "gohčodit" "namuhit" ; # According to the rules choosing Loc or Com, these verbs choose only (Sg Com) if CONCEPT or HUMAN or "sátni". # Abstract #!! * __PLACE-V__ Those get only not locative if the target is a member TOOL, ABSTR-TOOL or ANIMATE or CONCEPT. Selects more locatives than ONLY-PLACE-LOC-V LIST PLACE-V = "ássat" "buolvvastallat" "buolvvastit" "čippostallat" "čohkkát" "čohkahit" "čuožžut" "čuččodit" "morihit" "gullát" "morránit" "orrut" "orodit" "stuorrut" "veallát" "veallahit" ; LIST ABSTR-PLACE-V = "váilut" "heivet" "hiehpat" "sisttisdoallat" "soahpat" "šiehttat"; # Verbs without agent # TIME/AIGODAT are locative LIST STATE-V = "eallit" ; LIST REM-WITH-PARTS = "gaikkihit" ; # Belongs to the DYNAMIC-V. They also take PARTS in comitative case. LIST PERCEPTION-V = "áicat" "dovdat" "ealvit" "fuomášit" "fuobmát" "gullat" "haksit" "huobmát" "huomihit" "navdit" "oaidnit" ; LIST ILLNESS-V = "buohcat" "buohccát" ; # "dearvvašmahttit" "dearvvašmuvvat" "dearvvašnuvvat" "dearvvaštuvvat" ; LIST ADV-PX-V = "geahččat" ; ## son geahččá birrasis # HIERARCHY: #SET STATIC-V = PLACE-V OR EMOTION-V OR PERCEPTION-V ; SET DYNAMIC-V = ACTIVITY-V OR MOVEMENT-V OR VERBAL-ACTIVITY-V OR HUMAN-AGENT-V OR INTELLECTUAL-ACTIVITY-V OR ABSTR-ENTITY-COM-V OR HUMAN-SOURCE-VEHICLE-V OR REM-WITH-PARTS ; # According to the rules choosing Loc or Com, dynamic-verbs do not select TOOL, ABSTR-TOOL or CONCEPT in (Pl Loc). # Human becomes either Loc or Com depending on its subset membership. SET N-TIMEOBJECT-V = MOVEMENT-V OR ACTIVITY-V OR VERBAL-ACTIVITY-V OR INTELLECTUAL-ACTIVITY-V OR PLACE-V ; # Those verb sets in addition to TIMEADVERBIAL-V do not take TIME expressions as objects # : LIST MUITALIT = "árvalit" "árvidit" "bivdit" "boagustit" "cealkit" "cuoigut" "čilget" "čurvet" "čuorvut" "dadjat" "dahkaluddat" "deattastit" "deattuhit" "diehtit" "doaivut" "eahpidit" "geardduhit" "geažuhit" "gielistit" "gilljut" "hállat" "hoallat" "huikit" "huikkádit" "imaštallat" "jearrat" "jievžat" "joatkit" "juoigat" "jurdilit" "jurddašit" "kommenteret" "lávlut" "lasihit" "loahpahit" "lohkat" "lohpidit" "máidnut" "máinnašit" "muitalit" "muittuhit" "nágget" "njávggádit" "oaivvildit" "rávvet" "savkalit" "sárdnidit" "šuohkihit" "váidalit" "váruhit" "vástidit" ; #$ Deaŧalaš lea sihkkarastit eamiálbmogiid ovddastusa dákkár čállingottis, dadjá Keskitalo. LIST JEARRAT = "dárkkistit" "diehtit" "jearrat" "mearridit" "iskat" "imaštallat" "imaštit" ; # verbs which makes the rel/interr pron to an Interr and go to Qst: Son jearai gii boahtá odne. Isket leat go duhtavaš kollektiiva­fálaldagain. #!! !Adverb sets # ------- # Adverbs as predicates # - - - - - - - - - - - # in combination with verbs LIST COM-ADV = "fárrolaga" "oktan" "oktanaga" "ovttamielas" "ovttas" "ovttasráđiid" "ruossalassii" "searválagaid" "searválaga" ; # Could also be perceived as particles within complexs verbs. # others: vuhti combines with váldit - Com # Other adverb sets # - - - - - - - - - LIST GRADE-ADV = "áibbas" "badjelmeare" "beare" ("duođaid" Adv) ("duođas" Adv) ("eanet" Adv) "erenoamán" "erenoamáš" "hirbmat" "hui" "ila" "issoras" ("man" Adv) ("mealgat" Adv) ("mearkkašahtti" Adv) "measta" "menddo" "muhtun_muddui" "muhtun muddui" "nu" "oalle" "oba" "ollu" "olu" ("ollásit" Adv) ("oppa" Adv) "sakka" ("seammá" Adv) ("veaháš" Adv) ("uhccán" Adv) ("unnán" Adv) "vehá" "veháš" "veahá" "veaháš" "viehka" "mearihis" ; # mearihis as adv ? LIST PLURALIZER = "buot" "buotlágan" "buotlágaš" "earálágan" "iežálágan" "gait" "gaitlágan" "goappaš" "goappašat" "máŋggalágan" "moattelágan" ; # Singular nouns can have a plural form combined with those LIST BUOT = "buot" "gait" "gaitin" "gaitdivnnat" ; LIST UNNAN = "unnán" "uhcán" "uhccán" ; #!! !Adjective sets # ---------- # Lexical valency sets # - - - - - - - - - - - # here we have adjectives according to their semantic properties LIST NUMAG-A = "čeahppi" "viššal" "láiki" ; # This set for vuovdi etc., not for nisson etc. # Here thus not ?stuorra vuovdi, etc, # in periphrastic constructions (together with "leat") # these subcategorize for comitative, locative etc. depending on # the noun's semantic properties LIST COM-A = "duhtameahttun" "duhtatmeahttun" "duđavaš" "duhtavaš" "ollis" "oppa" ; LIST ILL-A = "gullevaš" "bahá"; ## Ja danin son lei šaddan nu bahá tálaide ja bustávaide. LIST ACTIVITY-A = "hilbat" "oskkáldas" ; # denote som kind of activity, might take HUMAN comitative? LIST DEHALAS = "dábálaš" "dárbbašlaš" "dehálaš" "deaŧalaš" "duhtavaš" "geatnegas" "gearggus" "lunddolaš" "mearkkašahtti" "eahpedábálaš" "oktasaš" "positiivvalaš" "vejolaš" "suohtas" "váttis" ; # When Attr = pred.form #$ Lea suohtas kurssas. # not Attr #$ Lea čuovvovaš kurssas. # Attr # Nickel: predicative adjectives (take a complement) "fargat" "heavnnas" "sáiggas" "suhtas" # Other adjective sets # - - - - - - - - - - - LIST A-N = "buoidi" "čeahppi" "headju" "heittot" "jalla" "neavri" "nuorra" "oahpis" "oarbbis" "ráhkis" "rikkis" "váivváš" "vuoras"; # nouns that have very specific semantics and are derived from adjectives # those nouns are animate LIST A-N-CASE = "varas" ; # adjectives which are also nouns in other cases than nominative LIST NON-GRADE-A = "sápmelaš" "alternatiiva" ; # gradable under certain circumstances, for example if we write "nu" "hirbmat" "hui" "oalle" "oppa" "veháš" # mon dagahallan NU sápmelažžan = jeg later som jeg er SÅÅ same/samisk? # mon anán du VIEHKA sápmelažžan LIST GRADE-A = "fávru" "headju"; # The ones that have a strong adjective meaning, and are inclined to be adjectives rather than nouns in Ess constructions LIST A-LEX-AS-NOUN = "bassi" "guovddáš" "nuorra" "oahpis" "váivi" "oainnus"; # Those are quite strongly lexicalized as nouns. NBNB Earlier LEX-A, but this was another set LIST TIME-A = "boahtte" "čuovvovaš" "maŋit" "maŋimus" "ovddit" ("mannat" PrfPrc) ("vássit" PrfPrc) ; LIST DURATION-A = "heila" "eanas" "eanet" "geažo" "geažos" "guhkki" "obba" "oba" "ollis" "oppa" "visot" ; LIST POINT-IN-TIME-SPEC = "dološ" "eará" "iežá" "nubbi" ; #!! !NP sets defined according to their morphosyntactic features # - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - SET NORM-LOC = Loc - (South Loc) ; LIST N-SG-NOM = (N Sg Nom); SET LEX-N = N - DER-N ; LIST PROP = (N Prop); SET COMMON-N = N - Prop; SET HEAD-N = N - Cmp/SplitR ; SET HEAD-N-NOM = (N Nom) - Cmp/SplitR ; SET SUBJECTHEAD = N OR A OR Pron - Refl ; # These, can be subject heads SET NP = N OR A ; # anything that can take except numerals SET NP-HEAD = Pron OR HEAD-N - ("buorre") ; SET NP-HEAD-SG = SG-PRON OR (N Sg) OR (A Sg) - Cmp/SplitR - Dem - ("buorre"); SET NP-HEAD-PL = PL-PRON OR (N Pl) OR (A Pl) - Cmp/SplitR - Dem - ("buorre"); SET NP-HEAD-SG-NOM = SG-PRON + Nom OR (N Sg Nom) OR (A Sg Nom) - ("buorre") - Cmp/SplitR ; SET NP-HEAD-PL-NOM = PL-PRON + Nom OR (N Pl Nom) OR (N Coll Nom) - ("guovttis") OR (A Pl Nom) - Cmp/SplitR - ("buorre"); SET NP-HEAD-NOM = NP-HEAD-SG-NOM OR NP-HEAD-PL-NOM ; SET NP-HEAD-ACC = (Pron Acc) OR (N Acc) OR (A Acc) - Cmp/SplitR - (Dem Attr) - ("buorre"); SET NP-HEAD-GEN = (Pron Gen) OR (N Gen) OR (A Gen) - Der/NomAct - Cmp/SplitR - (Dem Attr) - ("buorre") ; #!! !The PRE-NP-HEAD family of sets #!! These sets model noun phrases (NPs). The idea is to first define whatever can #!! occur in front of the head of the NP, and thereafter negate that with the #!! expression __WORD - premodifiers__. SET PRE-NP-HEAD = (Prop Attr) OR (Prop @>N) OR (A Attr) OR (ABBR Attr) OR ("buorre") OR (Pron Pers Gen) OR (N Gen) OR BUOT OR Num OR Cmp/SplitR OR CC OR (Pron Dem) OR (Pron Refl Gen) OR (Indef Attr) OR (PrfPrc @>N) OR PrsPrc OR (A Ord) ; # The strict version of items that can only be premodifiers, not parts of the predicate SET PRE-NP-V = PrfPrc OR PrsPrc OR Der/NomAg OR Actio OR Der/NomAct OR (V A) OR (Prs Sg3) + Ind OR (Prs Sg1) + Ind OR (Imprt Du2) ; # to be used together with PRE-NP-HEAD before @>N is disambiguated SET NP-MEMBER = PRE-NP-HEAD OR N ; SET PRE-A-N = (Pron Pers Gen) OR (Pron Pers Acc) OR (Pron Indef) OR Num OR (A Ord) OR (Pron Dem) OR (Pron Refl Gen) OR (Pron Refl Acc) ; # Acc pga av manglende disambiguering tidlig i fila SET NOT-PRE-A-N = WORD - PRE-A-N ; LIST PUNCT-LEFT = (PUNCT LEFT) ; LIST PUNCT-RIGHT = (PUNCT RIGHT) ; LIST JA/DAHJE = "ja" "dahje" "dehe" ; SET PRE-APP = COMMA OR PUNCT-LEFT OR PRE-NP-HEAD ; # This set ist not only for what can # stand in front of appositions but also # postmodifiers. #!! The set __NOT-NPMOD__ is used to find barriers between NPs. #!! Typical usage: ... (*1 N BARRIER NPT-NPMOD) ... #!! meaning: Scan to the first noun, ignoring anything that can be #!! part of the noun phrase of that noun (i.e., "scan to the next NP head") SET NOT-NPMOD = WORD - PRE-NP-HEAD OR ABBR OR @CVP ; # This is the previous NPNH (npnh) set. # NOT-NPMOD = "NOT-PRE-NP-HEAD" SET NOT-NPMOD-ACC = NOT-NPMOD - Acc OR ABBR ; SET NOT-NPMOD-ACC-ADV = NOT-NPMOD - Acc - Adv OR ABBR ; # To be used in mappingrules, before the disambuation of Acc and Gen. SET NOT-NPMODADV = WORD - PRE-NP-HEAD - Adv - (Pcle) OR MO; # NOT-NPMODADV = "NOT-PRE-NP-HEAD-OR-ADV" SET NOT-NPMODADV-INDEF = WORD - PRE-NP-HEAD - Adv - Indef ; ## NOT-NPMODADVI = " ...-OR-INDEF" SET NOT-NPMODADVII = WORD - PRE-NP-HEAD - Adv - Indef - Ill ; # Illative indir.obj. SET NOT-NPMODADVIIP = WORD - PRE-NP-HEAD - Adv - Indef - Ill - Pcle ; # <== is this our NOT-NPMOD set? SET NOT-NPMODCC = WORD - PRE-NP-HEAD - COMMA - LCRD ; SET NAPP = WORD - PRE-APP ; # SET TOLERANT-PRENPP = V ; (everything non-NP-head!) # ... Most sloppy BARRIERs # Set for NP with participle premodifier # ... IF *-1 X BARRIER NOT-NPMOD OR # LocComIll are ok, but only with a PrfPcc to the right #!! !Other negatively defined morphosyntactic noun sets SET NOT-N = WORD - N ; #SET NOT-A = WORD - A ; SET NOT-N-A = WORD - N - A ; SET NOT-NAPrfCC = WORD - N - A - CC - PrfPrc ; SET NOT-NP = VFIN-NOT-NEG OR ConNeg OR Inf OR Pcle OR Interj OR CS ; # The set NP-BOUNDARY is bigger. SET CLB_NOT-COMMA = CLB - COMMA OR PUNCT-LEFT OR PUNCT-RIGHT ; SET NOT-QMARK = WORD OR CLB OR PUNCT - QMARK ; SET W-NOT-ACC-GEN = WORD - Acc - Gen ; #!! !Noun sets #!! Nominal sets defined according to their morphophonological properties #!! Sets for lexeme homonymy (most of them are moved to where the actual rules are.) #!! The words in the set __N-PO__ can be both N and Po, the set takes that into account. #LIST N-PO = "áigi" "gaskan" "gaskka" "gaskkas" "guovddáš" "ovddas" "ráji" "vuostá" "guvlui" ; LIST N-PO = "áigi" "guovddáš" "vuostá" ; #!! !The LAHKA set family LIST LAGA = (".*bargo#lága"r) "spábbačiekčan#lága" ; LIST LAGALAHKA = (".*bargo#láhka"r) "spábbačiekčan#láhka" "sierraláhka" ; SET LAHKA = (".*láhka"r) - LAGALAHKA ; LIST LAHKA-MOD = "almennet" "almmolašvuohta" "apotehka" "arkiiva" "áhpenuohtástit" "álbmotoadju" "bargi" "bargobiras" "báikenamma" "bákti" "bátnedearvvašvuođabálvalus" "bivdu" "boazodoallu" "čázádat" "dálkkas" "dásseárvu" "deatnu" "dearvvašvuođabargi" "dearvvašvuohta" "dearvvašvuođafitnodat" "dearvvašvuođabargiidláhka" "dearvvašvuođaregisttar" "divššohasvuoigatvuohta" "doaibmi" "eana" "eanasuodjaleapmi" "eanavuovdin" "elliidsuodjaleapmi" "energiija" "fápmudus" "Finnmárku" "friddjasuohkan" "fuođđu" "gávpot" "geaidnu" "gearggusvuohta" "gielddadearvvašvuođabálvalus" "gielda" "gili#oppalašeana" "girku" "golli" "guollebiebman" "háhkan#konsešuvdna" "hálddašeapmi" "heaggadieđut" "huksen" "industrikonsešuvdna" "jávrebivdu" "joatkkaoahpahus" "johtolat" "konsešuvdna" "kulturmuitu" "lavdnjeloggut" "lotnolasealáhusabargi" "luodda" "luonddusuodjalus" "luopmu" "luossa" "mánáidgárdi" "mánáidsuodjalusbálvalus" "mearraguolásteapmi" "mearraresursa" "minerála" "mohtorjohtolat" "muddet" "namma" "Norga" "norga" "oahpahallat" "oahpahus" "oahppu" "oassálastinláhka" "olgunastin" "olmmošvuoigatvuohta" "oktasašsápmi" "pasieantavuoigatvuohta" ("ráŋggáštit" Der/NomAct) "resursahálddašeapmi" "riekteveahkki" "sáivabivdu" "sápmi" "searvan" "sierra" "spesialistadearvvašvuođabálvalus" "stáhtaborgárriekti" "stáhtafitnodat" "tuollu" "uhccimusmihttonjuolggadus" "varasguolli" "várri" "vearrodahku" "vearru" "vuođđu" "vuođđoskuvla" "vuovdedoallu" "vuovdegáhttet" "vuovdi" "1789" "1842" "1863" "1888" "1899-#bivdu" "1899" "1920-#várri" "1933" "1965" "1975-#várri" ; # This list is for lahka compounds written with two single words LIST LAHKA-A = "boaris" "dálá" "dáláš" "gustojeaddji" "gustovaš" "nationála" "ovdalaš" "sorjjasmeahttun" ("suodjalit" Der/PassL PrfPrc) ; LIST LAHKA-V = "addit" "áimmahuššat" "árvalit" "ásahit" "čállit" "čuovvulit" "čuovvut" "dohkkehit" "gáibidit" "geatnegahttit" "geavahit" "gieđahallat" "jorgalit" "kriminaliseret" "mearridit" "muhttit" "ovddidit" "ráŋggáštit" "viiddidit" ; LIST LAHKA-V-PASS = "atnit" "ásahit" "báhkkodit" "báhkkot" "čállit" "čuoldit" "dadjat" "dahkat" "dohkkehit" "duššadit" "eaktudit" "fámuhuhttit" "geatnegahttit" "jorgalit" "jurddahit" "jurddašit" "kriminaliseret" "mearridit" "muddet" "njulget" "oaivvildit" "rievdadit" "ráŋggáštit" ; # This one works in combination with others, f.in. LAHKA-POST. LIST LAHKA-N = "§" "almmolašvuohta" "eanagirji" "eanagirji" "čađaheapmi" "fápmudus" "fápmuiboahtin" "gáibádus" "geatnegasvuohta" "geavaheapmi" "gonagas" "hálddašangeavat" "juksanmearri" "kap" "kapihtal" "konvenšuvdna" "láhkaásahus" "láhkaovdabargu" "láigohanvuoigatvuohta" "mearrádus" "njuolggadus" "nr" "paragráfa" "riekteáddejupmi" "riektegáldu" "riektegeavat" "riektesubjeakta" "sámekonvenšuvdna" "vuoigatvuođabargu" "vuoigatvuohta" ; # This one does it more likely to be "láhka" in combination with f.i. LAHKA-V: LIST LAHKA-SUBJ-N = "eiseváldi" "guovddášeiseváldi" "stáhta" ; LIST LAHKA-GEN-N = "§" "buohkaidvuoigatvuohta" "cealkka" ("fápmu" Ill) "hápmi" "johtolatvuoigatvuohta" "kapihtal" "láhkavuođđu" "ovdabargu" "rámma" "ráhkkananbargu" "ráidu" "sátne#mearkkašupmi" "ulbmilparagráfa" "vuođđu" "vuođđoeaktu" "vuolit" "V"; # "vuolit" is an adj. but suit pragmatically to the set. LIST LAHKA-ASAHUS = (".*riekti"r) (".*diggi"r) ; LIST LAHKA-POST = "bokte" "olis" "mielde" "vuođul" ; #!! !Nominal sets defined according to their semantical properties # ------------------------------------------------------------- # Here we will write what sets we have and how we divide them. #!! * Spatial noun sets. These nouns behave like postpositions LIST SPATIAL-N = "guovlu" "osku" "sadji" "vuođđu" ; # These nouns in essiv get @ADVL: LIST ESS-ADVL-N = "arvedálki" "arvi" "árga" "baika" "bajándálki" ("bassi" N) ("báhkka" N) "beaivvádat" "beaivvadat" "biegga" "bievla" ("buolaš" N) "borga" "čakčaseavdnjat" "čáppadálki" "čuoika" "čuovga" "cuoŋu" (".*dálki"r) "dulvi" "fiertu" "goalki" "guoldu" "mánoheahpi" "mierká" "muohta" "njáhcu" "obbadálki" ("seavdnjat" N) "varra" "veaigi"; # These nouns/adjectives in essiv can get @ADVL: LIST ESS-PROB-ADVL-N = ("bassi" N) "boaris" ("nuorra" N) ; #!! * Time sets # - - - - - LIST MANNU = "ođđajagemánnu" "guovvamánnu" "njukčamánnu" "njuvččamánnu" "mársamánnu" "cuoŋománnu" "cuoŋosmánnu" "gáranasmánnu" "miessemánnu" "máimánnu" "geassemánnu" "suoidnemánnu" "borgemánnu" "šnjilčamánnu" "šnjilžamánnu" "čakčamánnu" "golggotmánnu" "skábmamánnu" "novembermánnu" "ritnemánnu" "juovlamánnu" ; # Duomma:ii LIST AIGODAT = "áigi" (".*áigodat"r) "álgoáigi" "bargoáigi" "soahteáigi" "soahtegaskaáigi" ; # Duomma:lea LIST VAHKKU-DUR = "álgojahki" "árrageassi" "beaivi" "jándor" "bodda" "čakča" "čakčageassi" "čakčaseavdnjat" "čuohtejahki" "dálvi" "diibmu" "eahketbodda" "geassi" "giđđa" "idja" "iđitbodda" "jahki" "jahkebealli" "jahkečuohti" "kaleanddarjahki" "loahppajahki" ("[0-9]*-#lohku"r) "maŋŋe#giđđa" "mánnu" "minuhtta" "njealjádasjahki" "skuvlajahki" "tiibma" "vahkkoloahppa" "vahkku" ; # these are periodes and can be Acc # ("[0-9]*-#lohku"r) doesn't work in APERT LIST VAHKKU-TIME = "b" "beassážat" "biidnovahkku" "bievlajahki" "bivdoáigi" (".*beaivi"r) "d-beaivi" "dienasjahki" "doaibmajahki" "eamiálbmotjahki" "earrejahki" "gaskaidja" "geardi" "juovllat" "juovlabassi" "luomejahki" "luopmojahki" "mihcamárat" "muorjejahki" "nissonjahki" "stuorradiggeáigodat" "vuoitojahki" "vuođđoskuvlavahkku" ("[0-9]*-#jahki"r) ("[0-9]*-#jahki"r) "[0-9]*-[0-9]*-#jahki" "[0-9]*-[0-9]*-#lohku" ("[0-9]*-#lohku"r) ("[0-9]*-#lohku"r) "eahket" "iđit" ; # The quoteless jahki here is since the preprocessor is not fine-tuned # yet, it still gives '"1870-" # jahki N Sg Com'. # lets see if "dbm" works # Duomma:lea SET VAHKKU = VAHKKU-DUR OR VAHKKU-TIME ; LIST JAHKI-NUM = "jahki" (".*jahki"r) ; # Years which can be numerated LIST PARTTIME = "čavčča#bealle" ; # This set is for finding Gen in expressions like PARTTIME OR TIME Gen. LIST AIGI = "áigi" (".*náigi"r) ; LIST SP-BEAIVI = "albmáimannan#beaivi" "bargočoahkkin#beaivi" "beassášbeaivi" "mánnodat" "vuossárga" "disdat" "maŋŋebárga" "gaskavahkku" "duorastat" "bearjadat" "juovlabeaivi" "lávvardat" "lávvordat" "sotnabeaivi" "sábbát" "skilleduorastat" ; LIST GEN-BEAIVI = "álbmotbeaivi" "árgabeaivi" "bargobeaivi" "beaivi" "duopmobeaivi" "riegádanbeaivi" "skuvlabeaivi" ; # General-beaivi can have Gen modifier, like "skuvlla árgabeaivi". #LIST DATE1 = ("[0-3][0-9]\.[0-1][0-9]\.[0-3][0-9][0-9][0-9]"r) ("[0-3][0-9]\.[0-1][0-9]\.[0-9][0-9]"r) ("[0-9]\.[0-1][0-9]\.[0-3][0-9][0-9][0-9]"r) ("[0-3][0-9]\.[0-9]\.[0-3][0-9][0-9][0-9]"r) ("[0-9]\.[0-9]\.[0-3][0-9][0-9][0-9]"r) ("[0-3][0-9]\.[0-3][0-9]"r) ; #SET DATE = DATE1 - ("[0-9]*"r) ; # En litt klosset måte å gjøre det på, fikk ikke regex i DATE1 til å fungere som de skulle SET BEAIVI-REF = SP-BEAIVI OR GEN-BEAIVI OR Sem/Date ; LIST BEAIVI = "beaivi" "b" ; LIST YEAR = ("[0-2][0-9][0-9][0-9]"r) ; SET TIME = MANNU OR VAHKKU OR BEAIVI-REF OR AIGI OR YEAR OR Sem/Time ; # Do not add AIGODAT, it has some other characteristics in some cases. # But fix!! # "Sámediggeráđđi lea áigodagas doallan 5 čoahkkima." # Today believed to be obj. SET NOTIME = N - TIME ; LIST GEASSET = "dálvet" "dálvit" "giđđat" "geasset" ("geassit" Adv) "čakčat" ; # What is special here? LIST PAST-MARKER = ("mánná" Ess) "dalle" "diibmá" "dolin" "dološ" "dovle" "duvle" "eske" "gieskat" "ikte" ("nuorra" Ess) "ovdal" ("ovddit#beaivi" Gen) ("vássánáigi" Loc) ("boaresáigi" Gen) ; LIST PRESENT-MARKER = "dál" "ihttin" "odne" "otne" ("boahtteáigi" Loc) ("boahtteáigi" Gen) ; SET TIME-MARKER = PAST-MARKER OR PRESENT-MARKER ; LIST OTHER-TIME-ADV = "árabuš" "árrat" "dál" "diibmá" "easkka" "easka" "guhká" ("guhkit" Adv) "maŋimustá" "maŋŋel" "maŋŋá" "maŋŋelaš" "maŋŋeleappos" "maŋŋit" "muhtumin" "ovdal" ; SET TIME-ADV = TIME-MARKER OR OTHER-TIME-ADV OR GEASSET; LIST PLACE-PO = "duohken" ; #!! * Amount sets LIST VOLUME = "cl" "lihtar" (".*lihtter"r) "dl" "lihtter" "ml" ; LIST WEIGHT = "mg" "kg" "kilo" "gilo" "tonna" ; LIST LENGTH = "čuoldabadji" "dumá" "fierbmebadji" "gaska" "miila" (".*mehter"r) "sente" "cm" "tumá" "állan" "salla" "gaska" "km" "mm" ; LIST TEMPERATURE = "buolašceahkki" "buolašgráda" "lieggaceahkki" "lieggagráda" ; LIST AMOUNT = "uhcánaš" "unnánaš" ; LIST TIME-UNIT-MEASURE = "minuhtta" "sekunda" "diibmu" "vahkku" ; # in MEASURE-set LIST TIME-UNIT2 = (".*jahki"r) "mánnu" "beaivi" ; SET TIME-UNIT = TIME-UNIT-MEASURE OR TIME-UNIT2 ; # For use for rules hitting "maŋŋel" as Adv instead of Po. SET MEASURE = VOLUME OR WEIGHT OR LENGTH OR AMOUNT OR TEMPERATURE OR TIME-UNIT-MEASURE OR ("m2") ; LIST CURRENCY = "denára" "dollár" "euro" "kruvdnu" "kr" "ru" "rubel" "ruvdno" "ruvdnu" "¢" "€" "$"; SET CURRENCY-GEN = CURRENCY + Gen ; LIST NUMUNIT = "čuohti" "duhát" "miljovdna" "mill" "milj" "miljárda" "mrd"; LIST KIND = (".*šládja"r) ; LIST COUNTABLE = "gáhppálat" "oassi" "kapihtal" "paragráfa" ; LIST NUMMAR = (".*nummar"r) "njuolggotlf" "nr" "vuorkááššenr" ; LIST KLASS = "ášši" "bálkáceahkki" "čuokkis" "s" "siidu" "§" "§§" "paragráfa" "oassi" "kap" "kapihtal"; LIST PEOPLE-NUM = "guovttis" "golmmas" "njealjis" "viđas" "guđas" "čiežas" "gávccis" "ovccis" "logis" ; LIST GUOVTTIS = "guovttos" (".*guovttos"r) "guovttis" ; #!! * Sets for nouns with morpho-syntactic preferences # ---------------------------------------- #!! * Number-related sets LIST PL-N = "áiru" "beaivváščalbmeláset" "beassážat" "biddu" "čalbmeláset" "čázet" "fáhcca" "gállot" "gálssot" "gáma" "gistta" "goikket" "gummestevvel" "heajat" "hellodagat" "juovllat" (".*mállásat"r) "nagir" "njealjejuvllat" "njuorjjot" "nuhtat" "nuvttat" "nuvttot" "sabet" "sáppat" "sisttet" "skárrit" "skierat" "skuovva" "stevvel" "suohkku" "suorbmafáhcca" "suorpmahat" "ullofáhcca" "ullosuohkku" "vuotta" "viljjit" ("[0-9]*-#jahki"r) ("[0-9]*-[0-9]*-#jahki"r) ("[0-9]*-#jahki"r) ; # Nominals that appear with plural numerals. LIST SG-WORD = ("addit" Der/upmi) "almmolašvuohta" "anistupmi" "arvi" "áigemearri" "álgu" "áŋgirvuohta" "ávvu" "ballu" "bargguhisvuohta" "bággu" ("bávččas" Der/vuota) "boazodoallu" "borakeahttáivuohta" "buorredáhtolašvuohta" "ceaggáivuohta" (".*deaddu"r) "diehtemeahttunvuohta" "doaivu" "dárogiella" "duhtavašvuohta" "fárta" "feber" "Finnmárkoláhka" "fuolalašvuohta" "garrarohkka" "gaskkamuddu" "gávvilvuohta" "geargatvuohta" "geardun" "geavaheapmi" "gelbbolašvuohta" "giellageavaheapmi" "gihtta" "giitevašvuohta" "gudnejahttin" "guođoheapmi" "fápmu" "guossoheapmi" "guovttegielalašvuohta" "hearvásvuohta" "hoahppu" "iešdovdu" "illu" "imaštallan" "ipmilbalolašvuohta" "ipmárdus" "isitvuohta" "juonalašvuohta" "kulturduogáš" "kulturgelbbolašvuohta" "láhkavuođđu" (".*lihkku"r) "leahttu" "leaktu" "luondu" "luondduvuođđu" "loahppa" "mandáhta" "máŋggabealatvuohta" "mielki" "miella" "šlundi#miella" "miellasuvvan" "moraš" "muohta" "musihkka" "oamedovdu" "olahahttivuohta" "ovddasvástádus" "ovttasbargu" "ovttajienalašvuohta" "ovttadássásašvuohta" (".*politihkka"r) "promilla" "ráffi" "ráfi" "rabasvuohta" "ráhkisvuohta" "rávisvuohta" "riska" "roahkkatvuohta" "rohkka" "sámegiella" "sámegielmáhttu" "sámekultuvra" "ustitvuohta" "vanhurskkisvuohta" "vásáhusduogáš" "vázzin" "veahkaválddálašvuohta" "vuohki" ("vuordnut" Der/NomAct) "vuosteháhku" ; # Words that are used in singular unless their plurality is stressed by words such as "goappaš", "goappašat", "earálágan", "máŋgalágan" or Num or Ord. #!! * Sets for case, possessive, etc. LIST LOC-N = (".*dilálašvuohta"r) "dáhpáhus" "ipmárdus" ; # Those nouns appear in locative unless a head asks for comitative. LIST VUOHKI = (".*vuohki"r) ; # Usually in comitative, see rule LIST N-NOPXLIST = "atnu" "almmolašvuohta" "áibmu" "áigemearri" "ára" "álbmotjienasteapmi" "álgoálgu" "álgo#stávval" "álgu" "álki" ("árvidit" Der/NomAct) "bargoáigi" "báhkka" ("beaivádit" Der/NomAct) "bievlajahki" "boahtteáigi" "boahtu" "boazodoallu" "boraspire" ("buorre" Comp) "cealkka" "čakča" "čakčageassi" "čáppagirjjálašvuohta" "čiegus" "čiehča" "dálvi" "dáža" "divregiksi" "dollagáddi" "dološ" "duo" "eahket" "fylkkamánni" "fylkkaviessu" "Finnmárkkuopmodat" "geatnegas" "geavahanriektelaš" "geavat" "gaskkamuddu" "gárvi" "geassi" "genitiivahápmi" "guhkká" "giđđa" "giellageavaheapmi" "girkosiida" "hálddašanguovlu" "háldejaš" "hoahppu" "historjá" "jahki" "japma" "jođán" "johgáddi" "johtu" "kilo" "láhka" "leansmánne#árvvošteapmi" "loahppa" "logaheapmi" "lohku" "lohpi" "luondu" "maŋŋi" "máŋggaidlohku" "meallu" "meannudeapmi" "mielladearvvašvuođa#dikšu" "muitu" "njunuš" "nuoraidskuvladássi" "nuppádas" "nuppát" "oahpaheapmi" "oasálaš" "ođas" "ođđajahki" "oktavuohta" "olámuddu" "olle" "olmmoš" "ortnet" "ovttaidlohku" "ovttasbargu" "predikatiiva" "ráfi" "rávásmanahki" "riektegeavat" "riikkaarkivára" "sápmelaš" "sisriika" "sivva" "Skjerstad-ášši" "smávvaskuvladássi" "soaittáhat" "stáhtaráđđi" "stuorradiggi" "suohtta" "várá" "unnitlogugiella" "vahkku" "valljodat" "viiddis" "viso" ("[0-9]*-#lohku"r) Coll ; # atnit muittus / árvvus # Nominals that probably do not have a Px ('1600-logus'). LIST N-PX = "áddjá" "áhčči" "áhkku" "bárdni" "beana" "biigá" "boadnji" "eadni" "eammi" "gáibmi" "guoibmi" "hearrá" "nieida" "oabbá" "olmmái" "ráhkis" "reaŋga" "skibir" "skihpár" "ustibaš" "ustit" "viellja" ; # Nominals that well may have a Px. LIST ALU = "alu" "gasu" "govddu" "guhku" "losu" "stuoru" "viiddu" "čieŋu" ; # Those are words that only appear in one form, which Nickel calls A/G. # They are only in a predicative position. # These are ABBR: LIST REAL-TITLE = "prof" "cand.mag" "cand.oecon" "cand.philol" "cand.real" "cand.scient" "cand.theol" "cand" "dr.art" "eksp.hoavd" "eksp.sj" "fenr" "fig" "fil.tri" "gen.lt" "genr" "genr.lt" "h.r.adv" "hr" "kapt" "korp" "lekt" "lic" "ltn" "mag.art" "mag" "merc" "miss" "Mr" "mr" "Mrs" "mrs" "odont" "oecon" "ordf" "ossod.dir" "stud.phil." "res.kap" "stud.philol" "vit.ass" "dr" "dr.med" "dr.philos" "dr.theol" ; LIST TITLE-LIKE = "gásttašeaddji" "justitiárius" "majestehta" "miss" "ránnjá" ; # Ránnjá Ole Vuolab imašta manne .... #!! * Sets for nouns as pred # subcategorizing for a particular case LIST LOC-COMPL-N = "ávki" "árvalus" "dovdu" "ipmárdus" "ovdamearka" "sáhka" ; # Nouns that take a locative # There is also an idiomatic use of "ovdamearka" in the constructions "ovdamearkka dihte" and "ovdamearka" (Ess). LIST COM-COMPL-N = "ákkastallan" "bargu" "čoahkkin" "dahkamuš" "dárbbašmeahttun" "dearvuohta" "deaivvadeapmi" "digaštallan" "duhkoraddan" "earrodearvvuođat" "gaskavuohta" "gulahallan" "konsultašuvdna" "lihkku" "oktavuohta" "oktiigullevašvuohta" "oktiibidjan" "ovttaoaivilis" "ovttasbargočoahkkin" "ovttasbargu" "ovttasráđđi" "ovttastallan" "ovttasássi" "ovttasbargošiehtadus" "ovttastus" "rohcošeapmi" "ságastallan" "skearru" "šiehtadus" "vuostálaga" ; SET LOC-HEAD = LOC-V OR LOC-COMPL-N ; SET COM-HEAD = COM-V OR OKTII-V OR COM-COMPL-N ; LIST PREGEN = "álggogeahčen" "beallemuttus" "beallemuddu" ("bealli" N Sg Loc) "gaskamuddu" "gaskkamuddu" ("gaskavuohta" N Sg Loc) "loahpageahčen" "loahpa#geahči" "oktavuohta" "ovttasbargu" ; # Nouns and adjectives that take a preceding genitive. # Possessor hierarchy # + P o s s e s s e d | # Possible possessors + FAMILY FAMILY-ALSO-ABSTRACT NON-FAMILY + # ------------------------ + -------- ----------------- ------------ | # Prop Sem/Plc + x x | # HUMAN-INDIVIDUAL + x x x | # FAMILY pronouns + | # HUMAN-GROUP + x | # PROFESSION + x x x | # OFFICE + x x x | # HUM-FUNCTION + x x x | # ABSTR-TEXT + x x x | # PLACE (not NATURE-PLACE) + x x | # NATION + x x | # ANIMAL + x | # EDUCATION + x x | # ORGANIZATION + x x | # INSTITUTION + x x | # INDUSTRY + x | LIST FAMILY-ONLY-HUMAN = (Prop Sem/Mal) (ant m) (Prop Sem/Fem) (ant f) (Prop Sem/Sur) cog "áddjut" "áhkká" "áhkkut" "bárdnemánná" "bárdni" "boadnji" "čeahci" "čeahcit" "dálueamit" "eahki" "eamit" "eammi" "eanu" "goaski" "goaskit" "guoibmi" "ipmi" "ipmit" "irgi" "isit" "lunta" "mánáidmánná" "mannji" "máhka" "máttaráddjá" "máttaráhkku" "moarsi" "muoŧŧá" "muoŧŧal" "náittosguoibmi" "neahpi" "oabbá" "oabbábealle" "oambealle" "oappáš" "oarpmealle" "osku#guoibmi" "ristváhnen" (".*sássa"r) "siessal" "siessá" "vieljaš" "viellja" "vielljabealle" "vilbealle" "vuohppa" "vuonáhkku" "vuoni" ; # These can only be possessed by HUMAN-INDIVIDUAL, HUMAN-GROUP, PROFESSION, OFFICE, HUM-FUNCTION, ABSTR-TEXT LIST FAMILY-ALSO-ABSTRACT = "áhčči" "áddjá" "áhkku" "bearaš" "eadni" "oapmahaš" "sohka" "sohkagoddi" "váhnen" "veahka" ; # These can be possessed by HUMAN-INDIVIDUAL, HUMAN-GROUP, PROFESSION, OFFICE, HUM-FUNCTION, ABSTR-TEXT, PLACE (minus NATURE-PLACE), Prop Sem/Plc, NATION, ANIMAL, EDUCATION, ORGANIZATION and INSTITUTION. Can also be used as metaphors. # Giellaplánaid eadni. SET FAMILY = FAMILY-ONLY-HUMAN OR FAMILY-ALSO-ABSTRACT ; LIST NON-FAMILY = "bárdni" "bártnáš" "divššohas" "gánda" (".*guoibmi"r) "guossi" "kránnjá" "lagamuš" (".*mánná"r) "mánáš" (".*nieida"r) "nieiddaš" (".*nisson"r) (".*nisu"r) "nuorra" "oskkuviellja" "olmmái" (".*olmmoš"r) "ránnjá" "rumaš" "sámenuorra" "sápmelaš" "skibir" "skihpár" "smávvagánda" (".*ustit"r) "verdde" "viissis" ; # These can be possessed by HUMAN-INDIVIDUAL, HUMAN-GROUP, PROFESSION, OFFICE, HUM-FUNCTION, ABSTR-TEXT, EDUCATION, PLACE (minus NATURE-PLACE), Prop Sem/Plc, NATION, EDUCATION, ORGANIZATION, INSTITUTION and INDUSTRY. LIST HUMAN-LIKE = "beahtu" "beargalat" "eŋgel" "háldi" "hearrá" "ipmil" "stállu" "suodjalus#eŋgel" "ulda" ; # This set is used in Gen/Acc-rules. LIST SAPMI = "davvisápmi" "julevsápmi" "lullisápmi" "máttasápmi" "mearrasápmi" "nuortasápmi" "oarjesápmi" "sápmi" "Sápmi" ; LIST PROP-ATTR = Sem/Mal Sem/Sur Sem/Fem (ant m) (ant f) ; LIST PROP-SUR = Sem/Sur Sem/Mal Sem/Fem (ant m) (ant f) cog ; SET HUMAN-INDIVIDUAL = HUMAN-LIKE OR FAMILY OR NON-FAMILY OR Sem/Hum - SAPMI OR ("gii") OR ("guhte") OR PROP-SUR ; LIST HUMAN-GROUP = "álbmot" (".*álbmot"r) (".*bearaš"r) (".*čearda"r) "delegašuvdna" "gázzi" (".*guovttis"r) (".*guovttos"r) (".*joavku"r) (".*kommišuvdna"r) (".*komiteá"r) "ráidu" "ráđđi" ("sápmi" N Pl) "unnitlohku" (".*veahka"r) (Sem/Group_Hum) ; ## group of humans that connot be a building at the same time LIST PROFESSION1 = (".*advokáhta"r) (".*advokáhtta"r) (".*duopmár"r) "arkeologa" (".*artista"r) (".*assisteanta"r) (".*áittardeaddji"r) "ákšoalmmái" (".*bargi"r) "buorideaddji" "ámmátolmmái" "ámmátolmmoš" (".*mánni"r) (".*hoavda"r) (".*meannudeaddji"r) (".*ámmát"r) "boazoeaiggát" (".*geahčči"r) (".*bagadalli"r) (".*bagadeaddji"r) (".*konsuleanta"r) "bargoveahka" "bassaleaddji" "bassi" "báhkár" "báhppa" "bálvaleaddji" (".*čálli"r) "bearremánni" "bibliotekára" (".*biigá"r) ("biila#divvut" Der/NomAg) (".*vuovdi"r) "birasgáhttenráđđeaddi" (".*terapevta"r) (".*terapeuta"r) "bisma" "bismá" "bispa" (".*bivdi"r) (".*hábmejeaddji"r) "boanda" "boazodoalli" "boazosápmelaš" "boazosápmi" "bolesmeašttir" (".*vuoddji"r) "buvttadeaddji" "čalbmeáhkku" "čalbmeeadni" "čálaoahppavaš" "čiekči" "čorgejeaddji" (".*čuojaheaddji"r) "dáidár" (".*dáiddár"r) "dálon" "dálueamit" "dáluisit" "dárkkisteaddji" "davvisápmi" (".*dikšu"r) (".*direktevra"r) (".*dirigeanta"r) (".*divššár"r) (".*doaimmaheaddji"r) (".*doavttir"r) "dulka" "duojár" (".*duopmar"r) (".*dutki"r) "ealáhusdoalli" "eallo#doalli" "eanadoalli" "eananhearrá" (".*sadjásaš"r) "eatnandoalli" "fáldi" "fitnodatdoaibmi" "fitnodatoamasteaddji" "gávpejas" "giellaráđđi" (".*veahkki"r) "girdi" "girko#bálvaleaddji" "girkodulka" "gollerávdi" "gonagas" "govvadáidár" "govvejeaddji" "guođoheaddji" "guolásteaddji" "hárjeheaddji" (".*teknihkar"r) (".*jođiheaddji"r) "johttisápmi" "johttisápmelaš" (".*journalista"r) "keaisár" "kirurga" "koahkka" "kuráhtor" "korefereanta" "kursaoahppi" "lágideaddji" "láibu" "lávlu" "leanut" "logopeda" "luhkkár" "máilmmimeašttir" "máhttájeaddji" "máttasápmi" "mearraalmmái" "mearraolmmái" "mearrasápmi" "miššoneara" "museabargi" "musihkkadahkki" "musihkkár" "návetvázzi" "neavttár" "njunuš#jurista" "noaidi" "offiseara" (".*oahpahalli"r) (".*oahpaheaddji"r) "oahppi" ("oaivadit" Der/NomAg) "oaivámuš" "ođashoavda" "ođaslohkki" "ossodatdirektevra" "ossodatdirektøra" "parkeren#fákta" "pedagoga" "plánejeaddji" "poliisa" "politiija" ("prentet" Der/NomAg) "profehta" "professor" "rádjefákta" "rádjesoalddát" "ráđđeaddi" "ráđđeolmmái" "reainnár" "rávdi" "reaŋga" "redaktevra" "rehketdoallodárkkisteaddji" "rehketdoalli" "rektor" "ruhttejeaddji" "ruvdnaprinsa" ("ruvvet" Der/NomAg) "sámediggeráđđi" "sámeduojár" "sárdnideaddji" "sávzadoalli" "sealgeeadni" "sester" "silbarávdi" "snihkkár" "soalddát" "sosionoma" "spábbačiekčanhárjeheaddji" "spábbačiekči" "stipendiáhta" "studeanta" "sundi" "suohkanbáhppa" "suohkan#plánejeaddji" "šibitdoalli" "táksevuoddji" "telefonvástideaddji" "tuollár" "turistaofelaš" "uksafákta" "universitehtalektor" "váldodoaimmaheaddji" "váldodoaimm" "viessohoiddár" "vuoktačuohppi" ; SET PROFESSION = PROFESSION1 - Prop ; LIST OFFICE = "áirras" "ámtamánni" "bajitbáhppa" "boazodoallohoavda" (".*čálli"r) "dekána" "farao" "fylkkaráđđi" "gonagas" "leansmánni" (".*ministtar"r) "nissonáirras" "politihkar" "prinseassa" "ráđđe#láhttu" "ruvdnaprinseassa" "ságadoalli" "sámedemokráhtta" "sámediggeáirras" "sámediggepresideanta" "sámediggeráđđi" "sátnejođiheaddji" "stivrralahttu" "ovdaolmmoš" "presideanta" "stáhtaráđđi" "várrepresideanta" ; SET TITLE = REAL-TITLE OR TITLE-LIKE OR PROFESSION OR OFFICE OR Actor ; LIST HUM-FUNCTION = "buohcci" "divššohas" "kandidáhtta" "kandidáhta" "nomáda" "oahppanolmmoš" "oktavuođaolmmoš" "olbmobárdni" "pasieanta" "ráđđealmmái" "riikkavuloš" "sámedemokráhtta" "skohtervuoddji" "soahteolmmái" "stáhtaboargár" "suttolaš" "turista" "virgeguoibmi" "virgeolmmoš" "vuorasolmmoš" ; #XXX bad name # Don´t add veahkki + Ess. LIST HUM-ATTR = "bassi" "divššohas" "eanaeaiggát" "eaiggát" "fástaássi" "gávttehas" "informánta" "lestadiánalaš" "sámegielat" "suttolaš" ; # adjectival LIST HUM-VERB = "ássi" "boaris" "bálvaleaddji" "bálvalanguoibmi" "boazoeaiggát" "dállodoalli" "eanaeaiggát" "geavaheaddji" "giliássi" "muitaleaddji" "ovttasássi" "riikkaássi" "vuotnaássi" "vuostebelle" "vuostebealli" ; # vearbal LIST NATIONAL-IDENTITY-NOT-SAPMI = (".*sápmelaš"r) "dáčča" "dánskalaš" "dáža" "duiskalaš" "guovdageaidnolaš" "hollándalaš" "indiána" "israellaš" "judálaš" "juvddálaš" "kvena" "maya-#indiána" "nuortalaš" "olgoriikalaš" "palestinalaš" "romalaš" "romer" "samarialaš" ; # Also regional identity # Duomma:lea LIST SUOPMA = "Davvi-Ruoŧŧa" "Davvi-Suopma" "Lulli-Ruoŧŧa" "Lulli-Suopma" "Mátta-Ruoŧŧa" "Mátta-Suopma" "Oarje-Ruoŧŧa" "Oarje-Suopma" "ruošša" "Ruošša" "ruoŧŧa" "Ruoŧŧa" "suopma" "Suopma" ; # This set is used in Gen/Acc-rules. # Duomma:lea SET NATIONAL-IDENTITY = NATIONAL-IDENTITY-NOT-SAPMI OR SAPMI ; SET HUMAN = HUMAN-INDIVIDUAL OR HUMAN-GROUP OR PROFESSION OR HUM-FUNCTION OR HUM-ATTR OR HUM-VERB OR OFFICE OR Sem/Hum ; SET NOT-HUMAN = N - HUMAN ; #!! * Sets for animals LIST GEN-ANIMAL = "ábegáhttu" "ásen" "beana" "bohkká" "bussá" "čeavrris" "ciiku" "čivga" "dámmá" "ealit" "fuođđu" "gáhttu" "gáica" "gálbi" "gihcci" "guigu" "gussa" "heasta" "horti" "láppis" "loddi" "máhtu" "njiŋŋálas" "ore" "sávza" "sávzabeana" "smávvafuođđu" "spiinnečivga" "spiidni" "vársá" "vársi" "vielppis" "vierca" "vuoksá" "vuoncávaris" "vuonccis" Sem/Ani ; LIST PREDATOR = "gumpe" "guovža" "bierdna" "geatki" "albbas" ; LIST HUNT-ANIMAL = "ealga" "rievssat" ; LIST BOAZU = "áldu" "boazu" "čearpmat" "čora" "eallu" "heargi" "miessi" "sarvvis" "vierroboazu" "vuonjal" ; LIST FISH = "bálddis" "čuska" "dápmot" "diddi" "diksu" "dorske#guolli" "dorski" "duovvi" "gilot" (".*guolli"r) "hávga" "juksu" "luosjuolgi" "luossa" "luossaguolli" "luossanálli" "muortu" "sallit" "sáidi" "sáivaguolli" "šákša#dorski" "stábbasáidi" "stáinnir" "stuorasáidi" "rutnot" "veajet" ; LIST BIRD = "ákta" "báiski" "bovttáš" "cagan" "čearret" "gádde#loddi" "gáiru" "mearaloddi" "skávli" "skuolfi" "šuoršu" "albatrossa" "alitbađuš" "alitgaccet" "alitoaigaccet" "bakku" "bastesuorsi" "bađošgaccet" "beahcebáhcatloddi" "beahceloddi" "bealdocihci" "bealdo#garjá" "bealdo#vuorra" "bealgeloddi" "beallje#loađgu" "bealljerásttis" "bearalskuolfi" "beasterages" "beibboš" "beibbošcihci" "beibbošcizáš" "belddoš#vizar" "beškkoš" "beštor" "bieggafálli" "biehkan" "bigán" "bihcabasčáihni" "bihcebasgáski" "bihcebasčáihni" "bissehávka" "bižus" "boaimmáš" "boallonjukča" "boađđocivkkán" "borjjastit" "borsenjunni" "bovttáš" "bulddogas" "bumbá" "buoidegaccet" "buokčat" "buokči" "bupmálaš" "bursanjunni" "bussáskuolfi" "buvvedat" "báiski" "bákteduvvá" "bárbmofálli" "bávgoš" "cagan" "cagán" "cielláš" "cihceskuolfi" "cihrrelastavizar" "civkaleivvoš" "cizášfálli" "cizopaš" "cizot" "davvelastavizar" "davveloddi" "davvevizar" "deaggačáihni" "deagge#báiski" "deaggecihci" "dearbmerásttis" "derpmoš" "dieldá" "dielkoduvvá" "dihtti" "diksobáhppa" "dirre#lihká" "doadjosuorsi" "dokta" "dovtta" "duoršu" "duottarbižus" "duottarcivkaleivvoš" "duvvá" "duvvárásttis" "dálvebeštor" "dálveruoivil" "dálvi" "dážaboaimmáš" "dážasuorsi" "fasána" "fiehta" "fiervá#vierru" "fierváviroš" "fiskesbeštor" "fiskescihci" "fiskescižáš" "fiskesgaccet" "fiskesjievžžan" "fiskesnjungáhkkor" "fiskesvizar" "fiŋka" "gaccepaš" "gaccet" "gahperbáiski" "gahpervizar" "garjá" "gassa#njunni" "gazzaloddi" "gazzebiehtár" "geađgejorgu" "geađgerásttis" "giega#biigá" "giehka" "giehpa#vuonccis" "giellavealgu" "gierdo#duvvá" "gierdorásttis" "gierdosuorsi" "gierdo#čuonjá" "gierra" "giljobaš" "gilljobaš" "gilvabeštor" "girjebáhcatloddi" "girjelivkkár" "giron" "goahcce#loddi" "goahppil" "goahppil#gálli" "goahtegoljaš" "goalsi" "goalsoruoššehas" "goalšovizar" "goarga" "goargaloddi" "goargŋohaŋŋá" "goaski" "goaskin" "gollaš" "gollebeibboš" "gollecihci" "golle#gahpir" "golli" "golláš" "gorges#hávda" "gorgeslihkká" "govuskuolfi" "gođa#loddi" "gožu#vuoražas" "guoikgáhrit" "guoikgárri" "guoksa" "guolbba#vierru" "guolbbaviroš" "guolbba#čoavžžu" "guollefálli" "guollečearret" "guorga" "guossabáhcatloddi" "guossagaccet" "guossaruossanjunni" "guossavizar" "guovssat" "guovssoloddi" "gussagoalsi" "guškil#vierru" "guškil#viroš" "guškkástat" "gáddebuvvet" "gáddeskirvi" "gádde#vierru" "gáddeviroš" "gáhkkor" "gáiru" "gállat" "gálli" "gállit" "gáranas" "gáranas#loddi" "gárggogoalsi" "gárgo#goalsi" "gávlačuonjá" "hálkaloddi" "haŋŋá" "heartavizar" "hoaššacihci" "hurrat" "hurri" "hurri#goahppil" "hurri#čukčá" "háigir" "háigir#loddi" "hálka" "hálkagonagas" "hálka#čielkkis" "háskil" "hávda" "idja#skuolfi" "jeaggefálli" "jeaggemeahkástat" "jeagge#čoavžžu" "jeaggehávut" "kanárialoddi" "keaisár#pingviidna" "jiekŋačielkkis" "jiesmi" "jievjaskuolfi" "jievželoddi" "jávresopmir" "leahttofálli" "leahttospálfu" "leaibeloddi" "leivvoš" "lidnu" "liidn-elláš" "liin-elláš" "litnut" "livkkár" "loađgu" "loddi" "loddegonagas" "loddejievži" "luhkka#loddi" "láfol" "láhtospálfu" "látteguoksa" "látteguovssat" "láttovuonccis" "láŋgá" "meahkástat" "mearragoaskin" "mearragáiru" "mearra#čuonji" "mearračuonjá" "miellespálfu" "miesttacihci" "miesttarásttis" "miesttavizar" "miesttašurrevizar" "moldecizáš" "muhkkecizáš" "muogir" "muorracivkkán" "muorragakcu" "mákreallačearret" "niehttegarjá" "niitocivkkán" "njukča" "njurggu" "njurgut" "noaideloddi" "nuortacihci" "nuortalastavizar" "nuorti" "náhkke#soadjá" "oanehisnjunčuonjá" "paradiisa#loddi" "pelikanloddi" "pingviidna" "ribeskáiti" "riddocivkaleivvoš" "riddo#vierru" "riddoviroš" "rievssat" "rievssatcižáš" "rievssatfálli" "roavgogonagas" "rohtogaccet" "rohtovizar" "rohtočoavžu" "rohtočoavžžu" "rukses#bađoš" "ruksesbeibboš" "ruksescivkaleivvoš" "ruksesfiehta" "ruksesguškil" "ruksesjuolčoavžžu" "ruksesruivil" "ruksesruoivil" "ruksesrásttis" "ruksessoadjá" "ruksessuorrehávut" "ruoivil" "ruonábeibboš" "ruonácihci" "ruonácizáš" "ruonájuolčoavžžu" "ruoná#čáihni" "ruossalas#njunni" "ruovddagas" "ruovdecihci" "ruovdecizáš" "ruođa" "ruoššaboaimmáš" "ruoššaskire" "ruošša#skirri" "ruoššaállat" "ránescihci" "ránescizáš" "ránesháigir" "ráneslivkkár" "ránesrásttis" "ránesskuolfi" "ránes#skávli" "ránessnárttal" "ránesčuonjá" "ránesčáihni" "rásttis" "rávgoš" "salletgáiru" "sallitgáiru" "seallecižáš" "siesse#mohkki" "sieđgacivkkán" "sildegáiru" "silkebuokča" "sitronbeštor" "skierru" "skilkeskálka" "skire" "skirri" "skiŋgegaccet" "skoarra" "skuolfi" "skutnjaloddi" "skáhpeloddi" "skáiti" "skárfa" "skárfa#čielkkis" "skávli" "snárttal" "soadja#njálla" "sopmir" "spoađđo#duoršu" "spálfu" "stoarbmaloddi" "stoarbmaspálfu" "stohkkegaccet" "stohkkerievdu" "stohkkespálfu" "stohpoháigir" "stohpospálfu" "struhcca" "struhccaloddi" "stuorrafiehta" "stuorragiljobaš" "stuorraguškil" "stuorraguškkástat" "stuorrameahkástat" "stuorraskáiti" "stuorraskávli" "stuorravuodja" "stuorravuojaš" "stuorračarkkus" "stuorračoavžu" "stuorračoavžžu" "stuorračuonjá" "stálobeibboš" "stárra" "suoidnesuorsi" "suoidnečiksa" "suolaskáiti" "suorrespálfu" "suorsi" "suotnjoliráš" "suotnjočoavžžu" "suovkacihci" "suvlá" "sáhcomeahkástat" "sáhpánboaimmáš" "sáhpánskuolfi" "sáiva#hávda" "sávjahávda" "sávza#loddi" "toardnagarjá" "toardnagájon" "uhcabuokča" "uhcabuvvedat" "uhca#báiski" "uhcaciellá" "uhcacihci" "uhcameahkástat" "uhca#njukča" "uhca#saddi" "uhca#vierru" "uhcaviroš" "uhca#čoavžžu" "uhcačáihni" "ummolcizáš" "upmolcizáš" "unduláhtta" "uvlohávut" "varra#loddi" "veastareaddji" "vigláčoavžžu" "vilgesnierčuonjá" "vilges#soadja#skávli" "vilgesummolcizáš" "vilges#vierru" "vilges#viroš" "vilges#čoavžu" "vilges#čoavžžu" "vilgessealčáihni" "vintán" "vuoncáčivga" "vuoncávaris" "vizardit" "vuodja" "vuojaš" "vuoktafiehta" "vuoktagaccet" "vuoktagoalsi" "vuoktaláfol" "vuoktaskárfa" "vuonccis" "vuonccisloddi" "vuoražas" "vuorččis" "vuovdaduvvá" "vuovdecivkaleivvoš" "vuovdegaccet" "vuovdeloddi" "vuovdemeahkástat" "vuovderásttis" "vuovdevizar" "vuovde#vuorččis" "vuovde#čoavžu" "vuovdečoavžžu" "ábirievssat" "áhpedokta" "áhpedovtta" "áhpe#háskil" "áhpehávda" "áhpelihkká" "áhpespálfu" "ákta" "állat" "čarkkus" "čearret" "čiekčá" "čielkkis" "čierggesrásttis" "čiksa" "čoađgi" "čukčá" "čuohtegielas" "čuohtegiella" "čuonji" "čuonjá" "čuonjáfálli" "čáhcebávgoš" "čáhcevuonccis" "čáhppes#bađoš#guškil" "čáhppesbuokča" "čáhppessealbeštor" "čáhppesgaccet" "čáhppesrásttis" "čáhppesčoavji" "čáhppes#čoavžu" "čáhppesčoavžžu" "čáihnecizáš" "čáihnegaccet" "čáihni" "šilljocihci" ; #LIST ANIMAL-PLANT = # Plants that are rather animals (lingustically) SET ANIMAL = GEN-ANIMAL OR HUNT-ANIMAL OR BOAZU OR FISH OR PREDATOR OR BIRD ; SET ANIMATE = HUMAN OR ANIMAL ; #!! * Sets for things LIST TOOL = "ákšodearri" "áibmi" "ákšu" "bargobierggas" "baste" "bastevuogga" "báddi" (".*rusttet"r) "beana" "bieggamillorusttet" "biebmu" "bierggas" (".*bissu"r) (".*bivddus"r) "bivttas" "boazonjuovvan#niibi" "bohtal" "borramuš" "buiku" "buođđu" "čáhci" "čála" "čogu" "čujonas" "čuoibmi" "datni" "datneárpu" "dáidda" "dálkkas" "dihtor" (".*mašiidna"r) "doarta" "dolgevuogga" "dolla" "dorte" "duodji" "duorgu" "ettetviidni" "fierbmi" "gáddenuohtti" "gáidánuohtti" "gáffal" "gáktesoadjá" "gazirdanniibi" "giehta" "giehtaváđđu" "gievdni" "giikan" "gohppu" "golgadat" "golle#bánno" "gurutgiehta" "hárpa" "jávre#vuogga" "joddu" "joddu-#buođđu" "kohppa" "kruvdnu" "láhkki" "láibi" "liidna" "liidnesihkaldat" "liššá" "luovosbeana" "luossa#vuogga" "luovos#fierbmi" "lyra" "maŋŋečanus" "mašiidna" "miehkki" (".*mihttu"r) "millu" (".*telefovdna"r) "mohtorsahá" "muorječoaggi" "muorravuogga" "nállu" "niibi" "njozon" "njuovvan#niibi" "oar-#juolgi" "oaggunstággu" "oaggunstávrá" "olgešgiehta" "olju" "riffal" "roahkkefierbmi" "ruhta" "ruvdnu" (".*sahá"r) "sáibma" "sáiti" "sálti" "seaila" "siibma" "sihkaldat" "sirpe" "skárbban" "skierat" "snáldu" (".*soabbi"r) "sabet" "soavvelvuogga" "spánnja" "speallanmašiidna" "spihkár" "stággu" "stávrá" "stivrran" "suohpan" "suorbma" "šlivgun#boksa" "váđđu" "várve" "veahkke#mohtor" "veaike#baste" "vealgi" "viidni" "vuogga" "vuoiddas" "vuoigŋan#mašiidna" Sem/Tool Sem/Obj-el Sem/Obj-clo Sem/Obj-rope Sem/Tool-catch ; # Those could be further subdivided into: kitchen tools, working tools, hunting tools, fishing tools, writing tools... #LIST FISHING-TOOL = "buođđu" "fierbmi" "gáddenuohtti" "giehtaváđđu" "goallun#stoahku" "joddu" "joddu-#buođđu" "liidna" "luovos#fierbmi" "vuogga"; #LIST HUNTING-TOOL = "bissu" "HV-#bissu" "njuolla"; #LIST KITCHEN-TOOL = "baste" "gealva" "millu" "bánno"; #LIST WORKING-TOOL = "ákšu" "goaivu" "mohtorsahá" "nibi" "sirpe" ; #LIST COMMUNICATION-TOOL = "mobiilatelefovdna" ; #LIST MACHINE = "bieggamillorusttet" "mašiidna" ; #LIST EATING-TOOL = "gáffal" ; LIST MUSIC-INSTRUMENT = "bássa" (".*čujonas"r) "gitárra" "hárpa" "lyra" "njálbmehárpa" "njurgganas" "piáno" "stráŋga" "urggut" Sem/Tool-music ; LIST WRITING-TOOL = "bliánta" "bleahkka" "dihtor" "krihtta" "liánta" "peanna" "peanná" "tušša" ; #LIST HANDICRAFT-TOOL = "áibmi" "datneárpu" "nálu" "suorbmagoahti" "vikšamuorra" ; # preliminary name for the set: LIST ABSTR-T = "bargobearráigeahčču" "bargodearvvašvuođa#bálvalus" "bearráigeahčču" "cummá" "dánsa" "dánsu" "dearvvašvuođageahčču" "doarjja" "eallin" "fápmu" "ivdnen" "gásta" "geahčču" (".*goansta"r) "gullu" "heagga" "jahkebargu" "giellalokten" "lasseruhtadeapmi" "láhkavuođđudus" "mearka" "oahppu" "oaidninvuohki" "preassadoarjja" "prošeakta" "ruhtadoarjja" "sisabahkken" "soabadanproseassa" "sosialiserenproseassa" "suvli" "varra" "vuohki" ; LIST SINGLE-SOUND = "fonema" "jietna" "jietnadat" "loahppa#jietnadat" "vokála" ; # Can be part of a word LIST SOUND-SYSTEM = "básonšuokŋa" "čottajuoigan" "gohččun" "lávlunvuohki" "luohti" "musihkka" "riedja" "rohkos" Sem/Prod-audio ; LIST LANGUAGE = "jiddisch" (".*giella"r) (".*suopman"r) Sem/Lang ; SET SOUND = SINGLE-SOUND OR SOUND-SYSTEM OR LANGUAGE ; LIST SATNI = "adjektiiva" "advearba" "bárahisstávvalvearba" (".*tearbma"r) "doaba" "kásushápmi" "kontráktavearba" "laktapartihkkal" "laktapartihkal" "miehtan" "namma" "partihkal" "partihkkal" "postposišuvdna" "preposišuvdna" (".*tearbma"r) "sátni" "sátnemátta" "substantiiva" "tearbma" "tihttel" "vearba" (".*sátni"r) (".*namma"r) ; ## tool for verbal activity LIST WORD-PARTS = "akseantamearka" (".*bustávva"r) "goallossáhcu" "gravismearka" "stávval" ; SET ABSTR-TOOL = SOUND OR ABSTR-T ; # Premilinary dividing of the set as a help for dimambiguating "gullat" vs. "gullát". #Those are typically comitative (instead of locative) if they go together with verbs from the LIST HUMAN-AGENT-V and probably also from INTELLECTUAL-ACTIVITY-V. The counterpart for locative is until now SITUATION, we might have to consider making a new list ABSTR-TOOL comprising SITUATION and other elements. #!! * Sets for qualities # - - - - - LIST COLOUR = "alit" "čáhppat" "fiskat" "fioleahtta" "ránis" "ruoná" "ruoksat" "runta" "ruškat" "sáhppat" "vielgat" "violeahtta"; #!! * Sets for things, not necessarily tools # - - - - - - - - - - - - - - - - LIST MATERIAL = "ávnnas" "báhkki" (".*náhkki"r) "gámas" "gihtta" "gusanáhkki" "materiála" "muorra" "náhkki" "ullu" "sávzzanáhkki" "silba" "stálli" ; LIST PLANT-PART = "lasta" "ruohtas" "upmol" ; # of plants etc. LIST SHOE = "čázet" "gállot" "gálssot" "gáma" (".*gáma"r) "goikket" "gummestevvel" (".*guohpá"r) (".*loabát"r) "njuorjjot" "nuhtat" "nuvttat" "nuvttot" "sabet" "sáppat" "sisttet" "skárri" "skuovva" "stevvel" "suohkku" (".*suohkku"r) ; # anything that will go on feet. IV-verbs like "vázzit" can take these as objekt. LIST BEDCLOTHES = "beaska" "gávnnit" "oađđádagat" "rátnu" "roavgu" "seaŋga"; # anything that can be used as bedclothing. IV-verbs like "oađđit" can take these as objekt. LIST CLOTHES = "avvi" "báidi" (".*báidi"r) "beaska" (".*bealjus"r) "bivttas" "boagán" (".*boagán"r) (".*buksa"r) (".*buser"r) (".*busir"r) (".*bivttas"r) "čalbmeláset" (".*čuhppa"r) "čuvla" "dorka" "fáhcca" (".*gahpir"r) "gákti" "gárvu" (".*gákti"r) "gistta" (".*hámet"r) (".*liidni"r) (".*luhkka"r) "rahpot" (".*readdju"r) (".*reddjo"r) "T-báidi" (".*váhcca"r) (".*váhttu"r) (".*vuolpu"r) Sem/Clth; LIST FOOD = (".*biebmu"r) (".*biergu"r) (".*borramuš"r) (".*muorji"r) "fuođar" (".*guolli"r) "gordni" (".*mális"r) (".*jáffu"r) "jokŋa" (".*láibi"r) "mális" "málli" "márfi" "niesti" "sarrit" "spelle" (".*gáhkku"r) Sem/Food ; # potential tool for political activity etc., potential place for other food, insects etc. LIST LIQUID = "bohccomielki" "bruvsa" "buolleviidni" "buolleviidna" "buollin#viidna" "buollánviidna" "buollánviidni" "čáhci" "čáhppesmuorjesákta" "čielgamielki" "deadja" "duolvačáhci" "gáffe" "gáiccamielki" "gearra" "girkoviidna" "girkoviidni" "goden" "gusamielki" "jugus" "juhkamuš" "kirkoviidna" "kirkoviidni" "mielki" "rihppaviidna" "rihppaviidni" "ruksesviidna" "ruksesviidni" "sarritsákta" "sáivačáhci" "sákta" "sávzzamielki" "suvramielki" "viidna" "viidni" "vilgesviidna" "vilgesviidni" "vuola" "vuolla" Sem/Drink ; LIST PLANT = "alášbađverássi" "alitdiehpperássi" "ávža" "báhpačehporaš" "beahci" "bastilislátnjá" "beahceguolbba" "beatnatnjuovččarássi" "biehtárguhkká" "biehtárrássi" "bievlaguolbba" "boallorássi" "biello#daŋas" "biellorássi" "cizáš#vuolpu" "duopma" "duottarbusságeahpil" "fiikkonmuorra" "fiskesrássi" "gálla" "gámasuoidni" "gáiski" "gáskálas" "gieddeguolbba" "gieddemáđir" "gollerássi" "guossa" "heasttagazzarássi" "horbmá" "jámešbátni" "jeagil" "juopmu" "lastamuorra" "lageš" "leaibi" "miestta" "muotkenjárgaguolbba" "niittoguolbba" "njálanjuovčča" "oaivejeagil" "oaksi" "rásseguolbba" "reatká" "sállja" "sieđga" "skáhpi" "skierri" "soahki" "suhpi" "uvlo#rássi" "vándádivga" "vilgesmáđir" "vuodjarássi" "vuovdeguolbba" Sem/Plant ; # Plants could be actors in fairytales (Alice) LIST FURNITURE = "áltár" "beavdi" "hildu" "ildu" "seaŋga" "skáhppe" "soffá" "stuollu" ; #!! * Sets for things such that people can be inside them: LIST SPACIOUS-VEHICLE = (".*fanas"r) (".*biila"r) "báska" "borjjasvanca" (".*busse"r) "čáhcegirdi" "dámpa" "drošša" "drošše" "fievru" "gádjunhelikopter" "geaksu" "girdi" "heargeráidu" "helikopter" "láivi" "mohtorfievru" "mohtorvanca" "njealjit" "njealjejuvllat" "ruvttobiila" (".*sáhttu"r) "skuvla#biila" "suhkkivanca" "tákse" "táksi" "toga" "tráktor" "vanas" "vanca"; #!! * Sets for things such that people cannot be inside them: LIST SMALL-VEHICLE = "ásen" "beana" "fievrošibit" "heargi" "heasta" (".*sáhttu"r) (".*sihkkel"r) "mohtorgielká" "mopeda" "njealjejuvllat" "skohter" "spárka" "skuter" "sykkel" "njealjejuvlageassi" "vuoksá" ; SET VEHICLE = SPACIOUS-VEHICLE OR SMALL-VEHICLE OR Sem/Veh ; LIST TEXT = "áppes" (".*listu"r) (".*čálus"r) (".*girji"r) (".*-girji"r) (".*gažaldat"r) (".*aviisa"r) (".*áviisa"r) (".*bábir"r) (".*logahallan"r) "bargobihttá" (".*prográmma"r) (".*lávlla"r) (".*bláđđi"r) (".*mearrádus"r) "bušeahttapoasta" (".*čála"r) (".*cealkámuš"r) "čuovus" (".*teaksta"r) (".*dieđáhus"r) (".*journála"r) "dokumeanta" (".*girje"r) "e-poasta" (".*eksamen"r) "eksámenbihttá" "fáddásiidu" "fáksa" "gáldu" "gullugovva" "journála#čállin" "journáladiehtu" "kárta" "lasta" (".*láhka"r) "láđđi" "leaksu" "mátkemuitalus" "mielddus" "neahttasiidu" "novealla" (".*raporta"r) (".*reive"r) "riektedieđa" "romána" "ruovttubargu" "ruovttusiidu" (".*konvenšuvdna"r) "sárdni" "sitáhtta" "statistihkka" "šiehtadus" "telegrámma" "váidda" Sem/Txt ; # A potential place (locative?) for sth. written. # Maybe one should differentiate between written and spoken texts LIST ABSTR-TEXT = "áddejupmi" (".*plána"r) (".*mearrádus"r) (".*evttohus"r) (".*njuolggadus"r) (".*ortnet"r) (".*árvalus"r) (".*cealkámuš"r) "cuvccas" "doaibmabidju" "eaktu" "eanačujuhus" "gažaldat" "gáhtten#eaktu" "gáldokoda" "geasku" "giellagažaldat" "jearaldat" "lappekodisilla" "láhkaásahus" "luođaleaktu" (".*mearrádus"r) "máinnas" "muitalus" "resolušuvdna" "sáme#kodisilla" (".*soahpamuš"r) ; # A potential place (locative?) for sth. written, spoken or abstract activity #!! * Part-whole sets for human LIST BODY = "alimat" "aski" "ámadadju" "bahta" "bahtačalbmi" "bahtaráigi" "bavssa" "bállosuotna" "bátni" "beađbelađas" "bealgi" "beallji" "bierggas" "biežadákti" "billu" "buđđá" "bullječalbmi" "čalbmečiehka" "čalbmedeahkki" "čalbmegolláš" "čalbmegulbmi" "čalbmeguolga" "čalbmeluopma" "čalbmi" "čatnan#gođđu" "čeabet" "čelččen" "čeŋkkeš" "čibbeskálžu" "čibbi" "čižžebátni" "čižži" "čielgeađa" "čielgedákti" "čielgi" "čoalli" "čoamohas" "čoarbbealdeahkki" "čoarbbeallađas" "čoarbbealli" "čoavji" "čorbma" "čorbmaoassi" "čorbmaváimmus" "čorbmavuođđu" "čotta" "čuožžamasdeahkki" "čurti" "čuvdi" "dábba" "dáđvi" "dáktegođus" "dákti" "dávdi" "deahkkegođus" "deahkki" "erttet" "erttetdeahkki" "gahpárus" "gahperus" "ganjalčalbmi" "gardnjil" "gaskasuorbma" "gassačoalli" "gassaváhkká" "gáddu" "gáibi" "gállu" "gánis" "gátnis" "geađđi" "geahpis" "giegir" "giehta" "giehtadeahkki" "giehtagávva" "giehtaramas" "giehtaruohtas" "giehtasealgi" "giehtaváibmu" "gilga" "gipsajuolgi" "goapmirváimmus" "goaŧŧočotta" "goaŧŧu" "goikedákti" "gorut" "gullu" "guoggomas" "guoggomasráksá" "gurutgiehta" "hárdu" "heaggaroasmmoheapmi" "jarri" "juolgebealgi" "juolgečelččen" "juolgedeahkki" "juolgegávva" "juolgelađas" "juolgeláhpi" "juolgemátta" "juolgesuorbma" "juolgevuođđu" "juolgi" "lađas" "láhpelađas" "manin" "maŋŋebuoidi" "mánágoahtečotta" "mánágoahti" "mielganjunni" "monimuš" "monin" "monnejođas" "monneráksá" "morčesuotna" "morči" "muohtu" "náhpi" "nealgečoavji" "niehkki" "nierra" "niskegohpi" "niski" "njálbmi" "njiehcehas" "njunni" "njuovčča" "oaiveassi" "oaivečohkka" "oaivi" "oalgedeahkki" "oalgenorasdeahkki" "oalgenorasváhkká" "oalgi" "oalul" "obbalággá" "orbbeš" "raddi" "rápma" "rumaš" "rumaš#golggus" "rumašlahttu" "rumašnjalbi" "sáhppesuvri" "rumašlahttu" "rumašnjalbi" "salla" "sáhppesuvri" "siidu" "siskkitbeallji" "sotkenoalli" "spirralat" "suolbmudanoalli" "suorbma" "suorbmageahči" "šušmi" "váhkkádeahkki" "váibmu" "vuohččecuozza" "vuoivvas" "vuokta" "vuolit" "vuorggu" Sem/Body "garragiehta" ; LIST WEATHER-ENTITY = "balva" "arvi" "muohta" Sem/Wthr ; #!! * Sets for places LIST BUILDING = "áiti" (".*skuvla"r) "barta" "badjedállu" "boasta" "buhcciidsiida" (".*viessu"r) "buvda" "buvri" (".*dállu"r) (".*buvri"r) "geaidnogievkkan" "goahti" "gávpi" "girku" "hotealla" "kaféa" "krámbuvda" "láđđu" "láhtu" "lávvu" "lonuhusgávpi" "návet" "návetgoahti" "návste" "návstu" "oktasaš#barta" "poasta" "rámbuvra" "rásseláđđu" "stálla" "stálle" "stállja" "stohpu" "synagoga" "šloahtta" "tempel" "universiteahtta" "visti" Sem/Build ; LIST GENERAL-PLACE = "albmi" "almmiravda" "almmiriika" "areála" (".*guovlu"r) "ássanbáiki" "badjegeardi" "badjeeana" "báikegoddi" "báiki" "báktehárji" "bealdu" "biegga#báiki" "biras" "boazoguohtoneana" "buođđosadji" "čakčaeana" "čakčaeana" "čakčabáiki" "čakčaorohat" "čiegus" "čoahkkebáiki" "dálvebáiki" "dálveeana" "dálveguohtoneana" "dálveorohat" "davviriika" "davvisiida" "dánssa#báiki" "diggebáiki" "dimbbar#čuohppan#sadji" "dollagáddi" "duiska#eana" "eanandoallo-#eana" "eanandoalloeana" "earre#sadji" "fanasláttasadji" "fágabiras" "gádde#báiki" "gádde#ravda" "gávpebáiki" "gávpemárkan" "gávpot" "gávpotpoarta" "geaidnoguorra" "geaidnoravda" "geassebáiki" "geasseeana" "geasseguohtoneana" "geasseorohat" "geassesadji" "gilli" "giddagas#báiki" "giđđabáiki" "gieddeeana" "gilvvagárdi" "gilvvohallanbáiki" "girkogárdi" "goahtesadji" "goikeeana" "guoddinseaŋga" "guollebáiki" "guollebivdosadji" "guohtoneana" "guohtuneana" "guottetbáiki" "hámman" "hávdeeana" "helvet" "jeaggeeana" "jeagelguohtuneana" "jienastanbáiki" "kálka#eana" "kontineanta" "lassieana" "láigoeana" "luome#eana" "luossabáiki" "luonddubiras" "máilbme#čiehka" "máilbmi" "márkan" "meahcceeana" "meahccegilli" "njáskan#báiki" "njunušsadji" "nuortaeana" "oahppobáiki" "oaivegállobáiki" "oktasašeana" "oktasašorohat" "olgobáiki" "olgoriika" "orohat" "orrunbáiki" "priváhtaeana" "rasttidan#báiki" "ránnáriika" "riddo#eana" "riika" "ruoktu" "ruovdemáđidja" "ruovttueana" "sadji" "sáidebáiki" "sámieana" "sámeeana" "sámevearroeana" "šallju" "siida" "siseana" "skoaltabáiki" "skuvlabiras" (".*šillju"r) "stáhtaeana" "stáhta#sadji" "TV-šearbma" "váhneneana" "várddobáiki" "vearroeana" "viessosadji" "viesttar#bađa#eana" "virgebáiki" "vuoiŋŋastanbáiki" "vuopmeeana" ; LIST NATURE-PLACE = "almennet" "ávži" "bákti" "beahcevuovdi" "borri" "buollán#ávži" "coagis" "čázádat" "čolpi" "darfejeaggi" "dearbmi" "duottarjávri" "duottaroassi" "eatnu" "fielbmá" "fiervá" "gáddi" "gáisá" "gáisi" "gárggu" "gárgu" "gieddi" "gieva#jeaggi" "gohpi" "gohppi" "gorži" "guolbba" "gurra" "jávri" "jávregáddi" "jeaggi" "jiehkki" "johka" "johka#gaska" "johkagáddi" "johkaleahki" "johkanjálbmi" "láddu" "láttu" "latnja" "lavdnjejeaggi" "leahki" "lokta" "luohkká" "luokta" "luondu" "luoppal" "luossajohka" "meahccegieddi" "mearra" "mielli" "mohkki" "muotki" "njárga" "njunni" "oaivi" "oalgejohka" "oalgi" "orda" "orrit" "rádja#čázádat" "reašši" "riddogáddi" "riddu" "riidi" "ruovttugieddi" "soahkevuovdi" "stealli" "várrevielti" "várri" "vearroduottar" "vielti" "vuohppi" "vuotnabahta" "vuotnagáddi" ; #LIST ELEMENT = "áibmu" "čáhci" "dolla" ; ## (probably often place) They are often tools - they are not probably Pl Loc. LIST SETTLEMENT-PLACE = "ássanguovlu" "duottar" "eana" "eanaguovlu" "gáddi" "geassesiida" "gilli" "guovlu" "mátkeguovlu" "meahcci" "mearragáddi" "njárga" "riddu" "sámisiida" "siseana" "siseatnansiida" "sis#vuotna" "suolu" (".*jávregáddi"r) "vággi" "vuotna" "vuotnabahta" "vuotnagáddi" "vuotnaguovlu" "vuovdi" ; SET GEOGRAPHICAL-PLACE = NATURE-PLACE OR SETTLEMENT-PLACE ; LIST GEN-POLITICAL-PLACE = "gávpot" "gilli" (".*suohkan"r) "fylka" "orohat" "rádji" "riika" "riikkarádji" "ruovttugávpot" "sámeeana" "Sámeeana" "siseatnangilli" "stáhta" "válgabiire" "vuotnagávpot" ; ## can also function as an actor LIST FYLKA = "Finnmárku" "Romsa" "Nordlánda" "Lulli-Trøndelag" "Davvi-Trøndelag" "Hedmárku" "Akershus" "Buskerud" "Vestfold" "Østfold" (".*Agder"r) "Rogalánda" "Hordalánda" "Opplánda" "Fjordane" "Romsdal" "Telemark" ; LIST NORGA = (".*Norga"r) "norga" "norggabealli" ; LIST NATION-NOT-NORGA = "Columbia" "davvi#ruoŧŧa" "Duiska" "Frankriika" "Guatemala" "Israel" "Kanada" (".*Amerihká"r) "naššuvdna" "riika" "Ruoŧŧa" "Sápmi" "sápmi" "Skandinávia" "stáhta" "Suopma" (".*Ruošša"r) ; SET NATION = NATION-NOT-NORGA OR NORGA ; SET POLITICAL-PLACE = NATION OR GEN-POLITICAL-PLACE OR FYLKA OR (".*gielda"r) ; # Can be an actor # This set is important for distiguishing "vuodjit" and "vuodjat", so there shouldn`t be words which can be combined with "vuodjat": LIST CONCRETE-ROUTE = (".*máđidja"r) (".*máđii"r) (".*bálggis"r) (".*luodda"r) (".*geaidnu"r) (".*gáhtta"r) (".*guorra"r) (".*láhttu"r) (".*ráigi"r) "ráidu" "spáiddarráidu" ; # and others! LIST ABSTR-ROUTE = "gaska" "mátki" "miila" "mohkki" "tuvra" ; SET ROUTE = CONCRETE-ROUTE OR ABSTR-ROUTE ; LIST WATER = "ája" "áhpi" "álddis" "basseaŋŋa" "čáhci" (".*čázádat"r) "eatnu" "fielbmá" "jávri" "johka" "luokta" "mearra" "sálteája" "vuodjanálddis" "vuojadanálddis" "vuotna" ; LIST GOAHTI-PLACE = "árran" "boaššu" "loaidu" "reahpenráigi" "soggi"; LIST ROOM = (".*kantuvra"r) (".*latnja"r) "bártniidhivsset" "feaskkir" "gámmár" "gámmir" "garáša" "gievkkan" "guovllukantuvra" "hivsset" "lášmmohallansále" "lášmmohallansálla" "lokta" "nieiddaidhivsset" "šallju" "stohpu" "studio" "šillju" Sem/Build-room ; SET PLACE = GEOGRAPHICAL-PLACE OR POLITICAL-PLACE OR GENERAL-PLACE OR ROUTE OR BUILDING OR ROOM OR GOAHTI-PLACE OR Sem/Plc ; LIST MAIN-ORGANIZATION = (Prop Sem/Org) "alimusriekti" "ámtadiggi" (".*ásahus"r) "bargokantuvra" "báhpaskuvla" "bálvalandoaibma" "bearráigeahččanorgána" (".*bellodat"r) "buohccestohpu" "buohcceviessu" "buhcciidsiida" "dearvvašvuođafitnodat" (".*departemeanta"r) "dearvvašvuođadutkanguovddáš" "diggi" (".*direktoráhta"r) "duopmostuollu" "eanajuohkindiggi" "eiseváldi" "Finnmárkokommišuvdna" "firbmá" "fitnodat" "fylka" "fylkkagielda" "geahččo#doaibma" "geahččoeiseváldi" "gelbbolašvuođaguovddáš" "giddagas" "gieldda#diggi" "giellaguovddáš" "giellakantuvra" "giellaráđđi" "girjerájus" "girku" "girkoráđđi" "gozihankomitea" "guovddášeiseváldi" "guovllubuohcceviessu" "hálddašanorgána" "hállehus" "dearvvašvuođaguovddáš" "fylkkadiggi" "institušuvdna" "justiskomitea" "klinihkka" "komitea" "kommišuvdna" (".*lávdegoddi"r) (".*listu"r) "mánáidgárdi" "media" "meieriija" "militeara" "musea" "nationála#diggi" "oahpahusdoaibma" "oahpahuskantuvra" (".*organisašuvdna"r) "orgána" "parlameanta" "psykiatriijabuohcceviessu" "preassa" "ráđđehus" (".*ráđđi"r) "Sámediggi" "sámediggi" "sámeinstitušuvdna" "sámekomitea" "sámemišuvdna" "sámemusea" "sámesiida" "searvegoddi" (".*searvi"r) "servodat" "sierraduopmostuollu" (".*skuvla"r) "skuvlakantuvra" "stáhta" "stuorradiggi" "suodjalankomitea" "suohkan" (".*stivra"r) "synagoga" "universiteahtta" "universitehta" "universitehtabuohcceviessu" "dearvvašvuođastašuvdna" "gielda" "riddogielda" "ruovttugielda" "sámegielda" "vuotnagielda" ; LIST DEPARTMENT = "doaibmaguovddáš" "fakultehta" "etáhtta" (".*guovddáš"r) "hálddahus" "instituhtta" "kantuvra" "giellakantuvra" "mearridanorgána" (".*ovttadat"r) (".*ossodat"r) ; SET ORGANIZATION = DEPARTMENT OR MAIN-ORGANIZATION OR Sem/Org ; #Not sure about Sem/Org #!! * Sets that can both be buildings/places and represent humans LIST INSTITUTION = "guovddáš" "instituhtta" "kulturráđđi" "searvegodderáđđi" ; # the previous items can both represent abstract processes and humans LIST MEDIA = "media" "oahpahus#rádio" "rádio" "televišuvdna" "TV" ; #SYMB-INSTITUTION = "njuolggadus" "vuoigatvuohta" "láhka" "ortnet" "čoahkkinortnet" ; # Those cannot be buildings, but 'act' , 'say' things for example.. # Two aspects: Place and institution: # and a couple of other words that do not really have to do with that # suits "vázzit" + Acc LIST EDUCATION-1 = (".*skuvla"r) (".*gursa"r) (".*kursa"r) (".*oahppu"r) "badjedássi" "báhpaskuvla" "boazodoallofága" "boazodoallosuorgi" "dásseárvofága" "fága" "gaskadássi" "giellafága" "luohkká" "luonddufága" "musihkkadiibmu" "musihkkasuorgi" "oahppofálaldat" "oahppoinstitušuvdna" "oahppoásahus" "oahppodássi" "sámegielfága" "sámegiel#gaskafága" "seminára" "skuvla" "stáhtainternáhtta" "stáhtainternáhta" "stuorraskuvla" "universiteahtta" "universitehta" "vuolledássi" Sem/Edu ; SET EDUCATION = EDUCATION-1 - ("fálaldat") ; # suits to LANGUAGE Gen LIST LESSON = "álgokursa" "dáiddaoahpahus" "gaskafága" "gealbu" "gelbbolašvuohta" "giellaovdáneapmi" "fálaldat" "joatkka#fáddá" "joatkkakursa" "lávdaoahppofálaldat" "lohkanbajioahppu" "máhttu" "musihkkadiibmu" "oahppa" "oahppofálaldat" "oahpahus" "váldofága" "vuođđofága" ; LIST OTHER-INDUSTRY = (".*ealáhus"r) "biedjo#bivdu" "bivdu" "boazodoallu" "Deanubivdu" "duodji" "ealáhusdoaibma" "eanandoallu" "fuođđobivdu" "geasse#guollebivdu" "giđđa#guollebivdu" "goddebivdu" "guollebivdu" "industriija" "johka#luossabivdu" "lassiealáhus" "luossabivdu" "oapmedoallu" "riektepolitihkka" "rievssatbivdu" "ruvkedoaibma" "sáivaguollebivdu" "sáivabivdu" "sosiálapolitihkka" "šákša#dorske#bivdu" "sámeduodji" "smávva#bivdu" "šibitdoallu" ; # Not related to certain political verbs # Duomma:lea LIST POLITICAL-INDUSTRY = (".*politihkka"r) ; # Related to certain political verbs # Duomma:lea SET INDUSTRY = POLITICAL-INDUSTRY OR OTHER-INDUSTRY ; LIST RIEKTEDILLI = "bajithearrávuohta" "bálvalusfálaldat" "čearddalašvuohta" "diggegirji" "dilálašvuohta" "ealáhusvuođđu" "eanajuohkinsuohkan" "eanadoallobuvttadeapmi" "eanavuovdinkantuvra" "hálddašeapmi" "kultuvra" "matrihkal" "meahcceriggodat" "opmodat" "rádjemearka" "rádji" "rádjá" "resursageavaheapmi" "riektedilli" "riekteáddejupmi" "riddomearraguovlu" "sierraortnet" "stáhtaeana" "suodjalanguovlu" "váldofierpmádat" "vearronjuolggadus" "vuoigatvuođadilálašvuohta" (".*vuoigatvuohta"r) "vuovde#atnu" "vuovde#njuolggadus" "suverenitehta" "kulturdoarjja" ; # FYLKA in front of the set is usually in Gen. LIST STAHTA-GEN = "IT-doaibmaplána" "almennet" "bargiidgiehtagirji" "boazodoallohálddahus" "bálvalus" "dearvvašvuođageahčču" "dearvvašvuođaiskkadeapmi" "dearvvašvuođa#gozáhus" "doaibma" "doaibmaplána" "doarjja" "doarjjavuogádat" "dássi" "eaiggáduššanvuoigatvuohta" "eaiggátgáibádus" "eana" "eiseváldi" "gaskadilleortnetdoarjja" "geahččoortnet" "geatnegasvuohta" "geavat" "gáibádus" "háldu" "joatkkaskuvla" "kulturráđđi" "mearrabodni" "oahppodoaibma" "oaidnu" "oaivil" "orgána" "ovddasteaddji" "peršonalgiehtagirji" "ruhta" "sosiálapolitihkka" "spesialistadearvvašvuođabálvalus" "tariffašiehtadus" "vuostebealli" "áddejupmi" "ámmátolmmoš" "ásahus" ("jávri" Pl) "oassálastin" ("vuovdi" Pl) "áŋgiruššan" ; # "stáhta" in front of the set, is usually Gen. LIST SAMEDIGGI-GEN = "autoritehta" "áirras" "árvokommišuvdna#lahttu" "ásaheapmi" "bargu" "bušeahtta" "bušeahttamearrádus" "bušeahttavuogádat" "čielggadeapmi" "čilgehus" "čoahkkin" "čoahkkinortnet" "dievasčoahkkin" "doaibma" "doaimmahat" "ealáhusfoanda" "ekonomiijahálddašeapmi" "ekonomiijastivret" "hálddašanapparáhtta" "jahkedieđáhus" "joavku" "kulturviesso#bušeahtta" "lahttu" "mearrádus" "mihttu" "njuolggadus" "nuoraidkonferánsa" "oaidnu" "oassálastin" "ollesáigepolitihkkár" "opposišuvdna" "ovttasbargoaktøra" "politihkar" "rehketdoallu" "sadji" "ságajođiheaddji" "šiehtadusmálle" "ulbmil" "váldoášši" "váldohálddahus" ; SET ACTOR = ANIMATE OR INSTITUTION OR ORGANIZATION ; # Should EVENT be part of this set? # To be used in habitative-sentences: SET HAB-ACTOR = ACTOR OR HUMAN-GROUP OR EDUCATION OR Coll OR ("gii") OR Pers OR ("eará") OR ("iežá") OR ("buohkat") OR ("gaikkat") OR ("juohkehaš") OR ("goappašagat") OR ("soames") OR ("okta" Indef) OR Sem/Hum - SAPMI ; SET HAB-ACTOR-NOT-HUMAN = INSTITUTION OR ORGANIZATION OR INDUSTRY OR EDUCATION ; LIST STATE = "bahávuohta" "dearvvasvuohta" "gaskavuohta" "mielladearvvašvuohta" "ráfi" "váivi" "veahkki" Sem/State; LIST OTHER-ABSTR-ENTITY = "ášši" (".*prošeakta"r) (".*plána"r) "hehttehus" "váttisvuohta" ; # can represent a concrete entity LIST MONEY = "ánsu" "árvu" (".*bálká"r) (".*bušeahtta"r) (".*buhtadus"r) "dienas" "divat" (".*doarjja"r) (".*gollu"r) "haddi" "juolludeapmi" "juolludus" ("liigudit" Der/NomAct) "máksu" "reantu" (".*ruhta"r) "sáhkku" "sisaboahtu" "tienas" "vealgi" "vearru" "vuoitu" Sem/Money ; # Ambiguous with respect to concreteness, either the symbolic amount or the concrete coins and bills SET ABSTR-ENTITY = MONEY OR STATE OR OTHER-ABSTR-ENTITY ; LIST MEASUREADJS = "jahkásaš" "kruvdnosaš" "ruvdnosaš" ; # more adjs denoting measure in here, blocking Num + Gen (Ožžon 10 ruvdnnosaš buhtadusa) LIST GEN-CONCEPT = "anistupmi" "álgu" "áŋgirvuohta" "áigumuš" "árbevierru" "ávžžuhus" "ballu" "bálvaleapmi" "bálvaluskvaliteahtta" "bargomálle" "boađus" "dárbu" "dássi" "doaibma" "duođaštangeatnegasvuohta" "duogáš" "eaiggátvuohta" "eallinvuohki" "erohus" "evttohus" "fádda" "friddjavuohta" "fuolalašvuohta" "gaskamearri" "gaskaoapmi" "geargatvuohta" "geatnegasvuohta" "gelbbolašvuohta" "gudnejahttin" "gudni" "hállu" "hástalus" "isitvuohta" "konflikta" "kontákta" "kulturduogáš" "kulturmáhttu" "kvaliteahtta" "loahppa" "loatnaetymologiija" "lohpi" "máhttu" "máŋggabealatvuohta" "miella" "mihttomearri" "molssaeaktu" "muitu" "oamedovdu" "oktavuohta" "olahahttivuohta" "ovdamearka" "ovddasvástádus" "ovttadássásašvuohta" "perspektiiva" "ráffi" "ráfi" "ráhkisvuohta" "rámma" "riekteprinsihppa" "rolla" "sámegielmáhttu" "sámekultuvra" "sihkkarastin#strategiija" "strategiija" "šiehtadallanfáddá" "symbola#systema" "ulbmil" "ustitvuohta" "vanhurskkisvuohta" "váibmu" "váikkuhanfápmu" "váikkuhus" "váldosivva" "vásáhusduogáš" "vearrivuohta" "virgelohpi" "vuordámuš" (".*vuoigatvuohta"r) ; # very abstract # Adding words to this set, consider if they suit to the SG-WORD-set as well. LIST EMOTION = "gierisvuohta" "moraš" "ráhkisvuohta" "vašši" Sem/Perc-emo ; LIST STRUCTURE = "álgu" "loahppa" "struktuvra" "maŋŋegeahči" "lasáhus" "loahppageahči" "álgogeahči" "álgooassi" "sisdoallu" "veršuvdna" ; LIST PROPERTY = "burrodat" "fastivuohta" "hedjodat" "allodat" "gassodat" "kvaliteahtta" "sturrodat" "guhkkodat" "govdodat" "hápmi" "ivdni" "fearga" "dovdomearka" "iešvuohta" "viidodat" ; LIST IDEOLOGY = "buddhisma" "geahččanguovlu" "kommunisma" "oaidninčiehka" "osku" "sosial#darwinisma" ; SET CONCEPT = GEN-CONCEPT OR STRUCTURE OR PROPERTY OR IDEOLOGY ; LIST ACTIVITY = "aktivitehta" (".*dutkamuš"r) "čađaheapmi" "dearvvašvuođadutkan" "fuolaheapmi" "geahčastat" "guorahallan" "heahtebargu" (".*lodden"r) "lodden" "mátki" "návetbargu" "sisafárren" "šiehtadallan" ; # semantically comparable to Actio forms + lexicalized Der/NomAct forms. # probably change of state in the course of time LIST PROCESS = (".*proseassa"r) ; # Reminds of time sets LIST TOPIC = "areálaášši" "áideášši" "boazodoalloášši" (".*-#ášši"r) "buhtadusášši" "bušeahttagáržžidanášši" "čázádathuksen#ášši" "čiekŋudanfáddá" "čoahkkin#ášši" "diggeášši" "doarjja#juohkin#ášši" "eallinášši" "eaŋkalášši" "eanaoastinášši" "giellaášši" "girkoášši" "gudnerihkkun#ášši" "guolle#ášši" "guovlogáhttenášši" "hálddašanášši" "huksenášši" "individuála#ášši" "juogadanášši" "konsešuvdnaášši" "lassiášši" "luonddugáhttenášši" "meroštan#ášši" "muddenášši" "namma#logahallan#ášši" "nággoášši" "rádjaášši" "ráfáiduhttinášši" "rávdnje#huksenášši" "riidoášši" "sámeášši" "sisbuksa#ášši" "suohkanstivrraášši" "plánaášši" "riekteášši" "sámeášši" "suopman#ášši" "váiddaášši" "váidinášši" "váldoášši" "vearroduottarášši" "vuoigatvuođaášši" ; SET ABSTRACT = ABSTR-ENTITY OR CONCEPT OR ACTIVITY ; LIST DILLI = (".*dilli"r) ; # Likely to be locative in most contexts LIST WEATHER-SITUATION = "beaivvádat" "bievla" "buolaš" (".*dálki"r) "fiertu" "goalki" "siivu" "jođádat" "liekkas" "linádat" "oppas" "riđđu" "muohtti" "ilbmi" "balva" "čuoika" "čoaskin" "biegga" "nuorttadat" "davádat" "oarjjádat" "luládat" "orjješbiegga" "nuortabiegga" "obbadálki" "balvadálki" "balva#ilbmi" "arvi" "savda" "savda#arvi" "liehmu" "láfubiegga" "baján" "johtti" "gállu" "jiella" "hieibma" "šlahtti" "seaŋáš" "borga" "guoldu" "dobadat" "dulvi" "moarri" "geardni" "cuoŋu" "jealahas" "jalahas" "geasádat" "dálvvádat" "jáldu" "lievhnu" "galmma" "guostta" "čođđolat" "čođđálat" "sealádat" "šearádat" "bálgu" "bálggádat" Sem/Wthr ; SET SITUATION = DILLI OR WEATHER-SITUATION ; SET ACTOR-ROLE = HUMAN OR ORGANIZATION OR POLITICAL-PLACE OR EDUCATION OR Sem/Org ; # Institution: Restricting possible actor subjects. LIST EVENT-TOOL-ACTIVITY = Der/NomAct "addin" "dearvvašvuođaiskkadeapmi" "goddin" "hárjehallan" "jápmin" "ráđđádallan" "šiehtadallan" "vázzin" ; LIST EVENT = (".*čoahkkin"r) "čoakkalmas" (".*márkan"r) "boazodoallošiehtadallan" "cup" "čuoigancup" "deaivvadeapmi" "doallu" "feasta" (".*festivála"r) "heajat" (".*gilvu"r) "konferánsa" "konsearta" "kursa" "máilmmisoahti" "mátki" "mearridanproseassa" "proseassa" "ruhkos" "soahti" (".*válga"r) "vuosttaščájálmas" Sem/Event ; #XXX bad name, too general SET ABSTR-PLACE = ORGANIZATION OR INSTITUTION OR EVENT OR EDUCATION OR INDUSTRY OR SITUATION ; LIST ILLNESS = "albmasuoigi" "allergiija" "anemiija" "báhti" "bátnevárka" "bátnevearka" "bárku" "bearri" "boahkku" "buohcu" "buohcuvuohta" "buollán" "buozalmas" "čoavjebávččas" "čoavjebonjahat" (".*dávda"r) "eksema" (".*feber"r) "gárrenávnnas" "gárrenávnnasváttisvuohta" "gárrendilli" "influeansa" "juhkanvuohta" "leasmi" "mánodávddat" "nuorvu" "oaivvesvuohta" "ráŋka" "ruodnu" "skihpa" "suohtta" "varrasonahat" (".*váddu"r) (".*vihki"r) (".*vuolši"r) "vuorri" Sem/State-sick ; # LIST ANIMAL-ILLNESS = "luossadávda" "vuorri" ; LIST MIELLA = "áigi" "áigumuš" "árbevierru" "bággu" "beroštupmi" "dárbu" "diehtu" "dilli" "doarjja" "ealjárvuohta" "fápmu" (".*gelbbolašvuohta"r) "geatnegahtton" "geatnegasvuohta" "gudni" "hállu" "hárjáneapmi" (".*lohpi"r) "miella" "niehku" "ovddasvástádus" "plána" "resursa" "riekti" "searat" "sávaldat" "váldi" "vejolašvuohta" "vuođđu" "vuohki" "vuoigatvuohta" "vuorru" ; # These give Inf @N< instead of @ADVL (like more concrete nouns: ruhta, bileahta, dálki ...) #!! * Sets denoting relations LIST OASSI = "gonagasoassi" "riikkaoassi" "oassi" "oasáš" "teakstaoassi" "váldooassi" ; # Might be useful for partitive constructions. # Try to make a set of nouns wich not will be Gen in a AccGen string. LIST HEADOFPARTS = "eanetlohku" "unnitlohku" "mearri" "nissonoassi" "oassi" "váldooassi" "bealli" "guhtemuš" "goappašat" "proseanta" "%" Sem/Part ; # This may be a better partitive set. #!! !Miscellaneous sets # ------------------ LIST Px = PxSg1 PxSg2 PxSg3 PxDu1 PxDu2 PxDu3 PxPl1 PxPl2 PxPl3 ; SET N-NOPX = N-NOPXLIST OR LAHKA OR EDUCATION ; LIST GASKAL = "gaskal" "gaskkal" "gaskii" "gaskka" "gaskkas" ; # p-positions that like coordination LIST TIME-PP = "badjel" "čađa" "earret" "gaskkal" "guovddáš" "maŋŋel" "maŋŋá" "miehtá" "ovdal" ; SET NUM = Num - OKTA ; # this set does not contain ordinals, I am not sure if that is necessary. SET NOT-NUM = WORD - Num ; LIST MANGA = "máŋga" "galle" ; # Not referred to by any rule. SET CARDINALS = Num - Ord - MANGA ; SET NOT-CC = WORD - CC ; SET NOT-PCLE = WORD - Pcle ; LIST COMPAR = ("dávji" A Comp) "eambbo" "eanet" "earálágan" "eará" "iežá" "earret" "seammás" "seammalágan" "seamma láhkái" "seamma_láhkái" ; LIST EAMBBO = "eambbo" "eanet" "eambo" "eambu" ; #Sammallahti/Nickel sátnegirjji mielde (kommer mer) # eambbo, eambo/eambu: # indef: mehr mehrere # adv: eher, eher listig als klug # eambo ahte/ja eambo, # eambo go dabalaččat # # # These combine with "go" Pcle, but COMPAR stands for 'comparison' rather than # 'comparative'. LIST CONTRA = "muhto" "muhte" ; # In lean muitalan, muhto dál muitalan. LIST PROSEANTA = "proseanta" "%" ; SET REAL-CLB = CLB - COMMA ; SET NOT-INITIAL-CC = WORD - INITIAL - CC ; #!! !Border sets and their complements # --------------------------------- SET CP = (Pron Interr) OR (Pron Rel) OR MO ; LIST BOUNDARYSYMBOLS = "\;" ":" "-" "–" ; # This set if for disambiguating rules after mapping @CVP and @CNP to all CS and CC readings, therefore we cannot have @CVP in the set SET S-BOUNDARY-NOT-CVP = CP OR BOUNDARYSYMBOLS OR CONTRA OR ("de" Adv) OR (Neg Sup) ; SET S-BOUNDARY = CP OR BOUNDARYSYMBOLS OR CONTRA OR ("de" Adv) OR (Neg Sup) OR (@CVP) OR ("vel" Adv Qst) ; # does not include CS, because of "go" in questions, before it is disambugated. # includes CP # this one includes @CVP, the conjunction which actually connects two sentences (each with a finite verb) to each other, # and not @CNP, which coordinates internal NP-/AdvP-/AP ... coordination # To be used only AFTER the disambiguation of @CVP and @CNP taking place in the chapter right before "Disambiguating pronouns" SET BOC = S-BOUNDARY OR BOS ; SET BOC-PUNCT = BOC - ("-") - ("–") ; SET EOC = S-BOUNDARY OR EOS ; SET NP-BOUNDARY = BOS OR EOS OR REAL-CLB OR VFIN OR Inf OR (Actio Ess) OR ConNeg OR VGen OR Sup OR PPRON-NOT-GEN OR Recipr OR Po OR Pr OR Pcle OR ("jed") OR Interj OR CS OR CP OR @CVP ; SET APP-BOUNDARY = REAL-CLB OR VFIN OR Inf OR (Actio Ess) OR ConNeg OR VGen OR Sup OR Recipr OR Po OR Pr OR Pcle OR Interj OR CS OR CP ; # A special barrier used with mapping of appositions. # This set contains FMAINV with @, which means that it functions for all kind of mainverbs after the verb-mapping rules SET SV-BOUNDARY = S-BOUNDARY OR Inf - AUX OR Sup OR FMAINV ; # VFIN-NOT-AUX ; # should be MAIN-V linked to VFIN-aux to the left. (cg-3) # This set is ment to use in rules for disambiguating due to verbs or verbsets. It contents @. SET SVF-BOUNDARY = S-BOUNDARY OR VFIN ; # This set is ment to use in rules for disambiguating due to verbs or verbsets. # Here we search for either an S-BOUNDARY or a finite verb, either aux or main. SET CCCOMMA = CC OR COMMA ; # remember that those are potential sentence boundaries, too #!! !Syntactic sets # -------------- LIST ALLSYNTAG = (@+FAUXV) (@+FMAINV) (@-FAUXV) (@-FMAINV) (@-FSUBJ>)(@-FOBJ)(@-F)(@>A) (@>ADVL) (@ADVL<) (@) (@ADVL) (@>N) (@APP) (@APP-N<) (@APP-Pron<) (@APP>Pron) (@APP-Num<) (@APP-ADVL<) (@VOC) (@CNP) (@CVP) (@P<) (@>P) (@HNOUN) (@INTERJ) (@Pron<) (@OBJ) (@OBJ>) (@) (@SPRED) (@PPRED) (@Num<) (@SUBJ) (@) (@X); #!! ALLSYNTAG SET NON-APP = ALLSYNTAG - (@APP); #!! NON-APP #!! ''These were the set types.'' BEFORE-SECTIONS REMOVE CLBfinal ; #!! !!Guessing: Rule for adding Sem/Date as a tag to readings which looks like dates #SUBSTITUTE:Date1 (Num Arab Sg) (Num Sem/Date Sg) TARGET ("<[0-3][0-9][.][0-2][0-9][.][1-2][0-9][0-9][0-9]>"r) + Num ; #SUBSTITUTE:Date1 (Num Arab Sg) (Num Sem/Date Sg) TARGET ("<[0-9][.][0-9][.][1-2][0-9][0-9][0-9]>"r) + Num ; #SUBSTITUTE:Date1 (Num Arab Sg) (Num Sem/Date Sg) TARGET ("<[0-3][0-9][.][0-2][0-9][.][0-9][0-9]>"r) + Num ; #SUBSTITUTE:Date1 (Num Arab Sg) (Num Sem/Year Sg) TARGET ("<[1-2][0-9][0-9][0-9]>"r) + Num ; #SUBSTITUTE:Date1 (Num Arab Sg) (Num Sem/Year Sg) TARGET ("<[1-2][0-9][0-9][0-9][-][0-9][0-9]>"r) + Num ; SELECT:SemYear Sem/Date (0 Num) ; SELECT:SemYear Sem/Year (0 Num)(NOT -1 CURRENCY)(NOT 1 CURRENCY OR MEASURE OR ("jahki")) ; #% Bures boahtin 2016 beaivái SELECT:SemYear Sem/Year (0 Num)(NOT -1 CURRENCY)(1 Po) ; SELECT:SemYear Sem/Year (0 Num)(1 ("jahki") + Pl) ; #apertium REMOVE:SemYear Sem/Year (0 Num) ((-1 CURRENCY) OR (1 CURRENCY OR MEASURE)) ; REMOVE:SemPhonenr Sem/Phonenr (0 Num) ; #vi fjerner alle inntil videre SELECT:Sem/DateGen Sem/Date + Gen ((1 Po) OR (-1 Pr)) ; #foreløpig, for MT SELECT:Sem/Date Sem/Date + Nom ; #foreløpig, for MT SELECT:clock Sem/Time-clock + Nom ; REMOVE:alphabet (".*alphabet"r) (NEGATE 0 (abbr)) ; #apertium #!! !!Guessing: Rule for adding Adv Sem/Adr as a tag to readings which looks addresses #SUBSTITUTE (?inf) Adv + Sem/Adr TARGET (""r ?) OR ("http.*"r ?) OR ("<[A-Za-z][a-z].*[.][a-z][a-z].*"r ?) OR ("<[A-Za-z].*[@][a-z].*"r ?) OR ("<[A-Za-z].*[(][a][t][)][a-z].*"r ?) ; #for hfst, fungerer ikke # #SUBSTITUTE (?) Adv + Sem/Adr TARGET (""r ?) OR ("http.*"r ?) OR ("<[A-Za-z][a-z].*[.][a-z][a-z].*"r ?) OR ("<[A-Za-z].*[@][a-z].*"r ?) OR ("<[A-Za-z].*[(][a][t][)][a-z].*"r ?) ; #COPY:NNom (N Nom) EXCEPT Adv TARGET Sem/Adr ; # ## www.samediggi.fi http://yle.fi/sapmi lene62@gmail.com anja.irina.ahola(at)gmail.com SELECT:ArabNom (Arab Nom) (-1 BOS)(NEGATE 1 Po)(NEGATE 1 Sem/Time LINK 1 ("áigi") + Adv)(NOT 0 Prop OR Sem/ID) ; SELECT:Arab1 (Arab Nom)(0 ("1")) ; #$ a) Álgogursa 1 sámegielas #SELECT:ArabNomPlc (Arab Nom) (-1 Sem/Plc)(NEGATE 1 Po)(NOT 0 Prop) ; SELECT:Sem/ID Sem/ID IF (-1 ("§")) ; REMOVE:Sem/ID Sem/ID IF (1 CURRENCY) ; SELECT:Arab Arab IF (NOT 0 Ord OR Prop OR Arab + Err/Orth) ; # In Apertium we get analysis both with and without the tag. REMOVE:diNom Coll (-1 ("dii") OR ("diibmu")) ; REMOVE:dyn Arab (0 Prop) ; # foreløpig løsning, til vi har ny løsning for numerals.lexc #!! * Rule for adding to verbs denoting verbal actions like: ... dadjá Aili Kestkitalo. ADD:muitalit TARGET MUITALIT (0 REAL-V LINK -1 COMMA) ((1 HUMAN-INDIVIDUAL + Nom OR PROFESSION + Nom OR (Prop Sem/Plc Nom)) OR (1 Gen + Sem/Org OR Gen + SAPMI) OR (1 Attr LINK 1 HUMAN-INDIVIDUAL + Nom OR PROFESSION + Nom OR (Prop Sem/Plc Nom))) ; # BARRIER NOT-A LINK *1 EOC BARRIER WORD - Prop) ; #$ Dál fertejit stuoridit, muitala beaivválaš jođiheaddji Eva Nordfjell. #$ Sii leat áŋgiruššan fágalaš sisdoaluiguin, dadjá Sámi Allaskuvlla rektor Gunvor Guttorm. ADD:muitalit TARGET MUITALIT (0 REAL-V LINK 1 EOC) (-1 HUMAN-INDIVIDUAL + Nom OR PROFESSION + Nom OR (Prop Sem/Plc Nom) LINK *-1 COMMA BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #$ Mii sávvat sutnje bures boahtin, rektor Gunvor Guttorm cealká. #SUBSTITUTE:muitalit (V) (V ) TARGET MUITALIT (0 REAL-V LINK -1 COMMA LINK *2 HUMAN-INDIVIDUAL + Nom OR (Prop Sem/Plc Nom) BARRIER NOT-A LINK *1 EOC BARRIER WORD - Prop) ; #$ Sápmelaččat eai leat goassege luohpan meara riggodagain, ja danne ii sáhte eahpidit sápmelaččaid vuoigatvuođaid mearrariggodagaide, deattuha Keskitalo. #$ – Ii leat duohta , lohká direktora Smuk. #$ Mii fertet maiddái geahčadit makkár lassi guoimmuhemiid galgat fállat vai bohtet vel eanet olbmot boahtte jagi, loahpaha duhtavaš beaivválaš jođiheaddji Eriksen. #$ Dat čájeha ahte sámi guovllut leat geasuheaddjit ealáhusovdáneapmái, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka. ADD:sme () TARGET WORD ; ADD:sme () TARGET PUNCT ; #!! ! Removing or selecting proper nouns that are lookalikes #!! * __AvvilProp__ selects Prop for Avvil SELECT:AvvilProp Prop IF (0 ("Avvil")) ; #$ Avvila dulvesuodjalan áššedovdibargojoavku. #!! * __SamediggiProp__ selects Prop after Ášši 01/12 SELECT:SamediggiProp Prop IF (-2 ("ášši"))(-1 Num); #$ Ášši 02/13 Sámedikki čoahkkinortnet. REMOVE:finnmárku ("finnmárku") IF (0 ("Finnmárku")) ; REMOVE:Johan ("Jo") IF (0 ("Johan")) ; REMOVE:Állet ("Állet") IF (-1 BOS) ; REMOVE:JA ACR (0 ("ja") OR ("go") OR ("illu")) ; REMOVE:og CC (0 ("OG")) ; REMOVE:Gusto Prop (0 ("Gusto") LINK 0 Adv OR VFIN) ; REMOVE:Gusto Prop (0 ("Áigi") OR ("healbat") OR ("Davvin")) ; #ADD:subqst () TARGET V ; # IF (0 @+FMAINV OR @+FAUXV LINK -1 @+FMAINV OR @-FMAINV) ; REMOVE:PropACR (Dyn) IF (0 Prop OR Adv) ; REMOVE:Prop Prop IF (0 ("Ai") LINK 0 Adv) ; #!! we don't want propernoun analysis of these words, initially in sentences LIST NOT-PROP = "Ai" "Ain" "Áigi" "Alm" "Árran" "Beaska" "Bierdna" "Vuoksá" "Áddjá" "Áigi" "Álgu" "Barta" "Čeabet" "Daa" "Dalan" "Davvin" "Dávgi" "Dieđut" "Dronnet" "Duodji" "Duolba" "Fiervá" "Fiske" "Forum" "Gáldu" "Gahpir" "Galle" "Gámas" "Geassebáiki" "Giđđa" "Gieddi" "Gielas" "Gielda" "Girjjis" "Guksi" "Gusto" "Gulli" "Guoika" "Guovssahas" "Hel" "Heasta" "In" "Internáhtta" "Jávregáddi" "Jávri" "Jo" "Johka" "Just" "Háhtta" "Li" "Loss" "Márkan" "Miestta" "Muvra" "Muitte mu" "Náhkki" "Návet" "Náhkki" "Njunni" "Nuora" "Ob" "Ohcan" "Oja" "Olle" "Ose" "Ovdal" "Profehta" "Ra" "Riidi" "Sámeskuvla" "Sápmelaš" "Sápmi" "Sieidi" "Sisa" ("Siv" Loc) ("Siva" Loc) "Skávžá" "Stállu" "Varis" "Vággi" "Váldi" "Visti" "Vuotna" "Vuoigŋa" ; REMOVE:InitialSapmiNoun Prop IF (0 ("Sápmi") + Sg + Nom)(1 CC)(2 N + HUMAN OR N + Sem/Lang) ; #$ Sápmi ja dárru galgaba báldalagaid oččodit givvuid Romssa gávpogii. SELECT:InitialÁlletNoun Neg IF (0 ("Állet") + Sg + Nom)(1 ConNeg) ; REMOVE:Sokki Prop IF (0 ("Sokki") LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(NEGATE 0 Loc LINK 1 HUMAN + Nom) ; #$ Sokkis sii seailluhit diŋggaid, muhto go lávus leat ollu olbmot, de sáhttet soggái maid nohkkat. #!! * __InitialSapmiProp__ the initial Sápmi rule. SELECT:InitialSapmiProp Prop IF (0 ("Sápmi") + Sg + Nom LINK *-1 BOS OR (":") BARRIER WORD)(NOT 1 Prop + HUMAN); SELECT:InitialSapmiProp Prop IF (0 ("Sápmi") + Sg + Loc LINK *-1 BOS OR (":") BARRIER WORD) ; SELECT:InitialSapmiProp Prop IF (0 ("Sápmi") + Sg + Ill LINK *-1 BOS OR (":") BARRIER WORD) (1 Ess) ; SELECT:InitialSapmiProp Prop IF (0 ("Sápmi") + Sg + Ill LINK *-1 BOS OR (":") BARRIER WORD) (1 ("galgat")) ; #Comment: All initial Sápmi in Korp are Prop. In theory, they could be nouns as well, but we need authentic examples. #Lene: I added + Sg, but still this one is too strong, and needs some constraints, so I commented it out. There are several examples counterexamples in the goldcorpus. #Trond: New try: demanding Nom or Loc, thereby getting correct goldcorpus. Especially Gen implies non-Prop. SELECT:Girjjás ("Girjjás") + Gen (1 ("čearru")) ; #!! * Rules for removing some Props which are identical to common nouns REMOVE:Prop=noun Prop IF (0 NOT-PROP OR PROP-ATTR + Pl OR PROP-SUR + Pl LINK *-1 BOS OR (":") BARRIER WORD)(NOT 0 ("soggi"))(NEGATE 0 ("Girjjás") LINK 1 VFIN + Sg3) ; # Comment: Min Áigi is Prop but Áigi in the beginning of the sentence is not. Unnit is not Unni+Pl REMOVE:PropPl (Prop Pl) IF (0 Sem/Mal OR Sem/Fem LINK 0 Sg); #!! *Removes __PropPl__, but problems with names as Davviriikkaid Ráđi, there we want Prop Pl REMOVE:PropPl (Prop Pl) IF (0 COMMON-N LINK NOT 0 Sem/Obj OR Sem/Org) (NEGATE 1 ("ráđđi"))(NEGATE 0 VGen); #$ Sápmelaččaide lea hui mávssolaš ahte sin dárbbut váldojit vuhtii. #% Davviriikkaid Ráđi - It should not hit this LIST NOT-SUR = "Kárášjohka" "Oslo" "Romsa" "Farmen" "Kenya" "Brasilia" ; SET NATION-NOT-SUR = NOT-SUR OR NATION OR CONCRETE-ROUTE ; REMOVE:PlcSur Sem/Sur IF (0 NATION-NOT-SUR) ; REMOVE:PlcSur SUB:1 Sem/Sur + NATION-NOT-SUR ; REMOVE:PlcSurNoHyph SUB:1 Sem/Sur - Cmp/Hyph ; REMOVE:ACRPropPlLoc Pl + Loc IF (0 Prop + ACR + Com) ; #$ Mii bargat NSR:in. #!! *Select __PlcSur__ (Sem/Plc) (Sem/Sur) SELECT:PlcSur0 Sem/Sur IF (0 (Prop Sem/Plc Ill)) (-1 Prop + Sem/Fem OR Prop + Sem/Mal)(*0 ("riŋget") OR ("čuojahit") BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY OR CC) ; #$ Sárá riŋgii Trond Trosterudii. #% Son riŋgii Kárášjohkii. SELECT:PlcSur1 Sem/Sur IF (0 Sem/Plc LINK *-1 Sem/Fem OR Sem/Mal OR BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR OR COMMA LINK NOT 0 Sem/Sur OR Sem/Plc)(NEGATE 0 (Prop Ill) OR (Prop Loc) LINK NEGATE *-1 Sem/Fem OR Sem/Mal BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR OR COMMA)(NEGATE 0 (Prop Ill) OR (Prop Loc) LINK *-1 Sem/Fem OR Sem/Mal LINK *-1 MOVEMENT-V BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 0 ("Ravna")) ; #$ Linda England. #$ Linda B. England. #% De vuolgá Biret Trosterudii. #% 1980:s manai Anny Hámmárfestii vázzit buohccedivššárskuvlla. SELECT:PlcSur2 Sem/Sur IF (0 (Prop Sem/Plc Com)) (NEGATE 0 SAPMI OR SUOPMA) ; #$ Mun bohten Trosterudain. SELECT:PlcSur3 Sem/Sur IF (0 (Prop Sem/Plc Loc)) (*0 ("jearrat") BARRIER Loc OR REAL-V OR S-BOUNDARY OR CC LINK NEGATE 0 ("jearahit")) ; #$ Mun jerren juoidá eksámena birra Trosterudas. #$ Mun jerren juoidá eksámena birra Trosterudas Guovdageainnus. #% Mátkkálaččat Norggas jearahit dákkár vásáhusaid. SELECT:PlcSur4 Sem/Sur IF (0 (Prop Sem/Plc Ill) LINK NOT 0 Pron)(*0 VERBAL-ACTIVITY-V OR ACC-ILL-V BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY OR CC) ; #$ Atte reivve Trosterudii. SELECT:PlcSur5 Sem/Sur IF (0 (Prop Sem/Plc Gen)) (1 ("lusa") OR ("luhtte") OR ("geahčai") OR ("geahčen")); #$ Biret vuolgá Trosterud lusa. #$ Biret lea Trosterud luhtte. #$ Biret vuolgá Trosterud geahčai. #$ Biret les Trosterud geahčen. SELECT:PlcSur6 Sem/Sur IF (0 (Prop Sem/Plc)) (-1 PROFESSION + Nom + Sg); #!! !Some propernouns have two parts and the first is not a genitive. We still have problems with abbr when these propernouns are inflected or are a part of a cmp. The copy rule adds Attr reading to names which not get it in the fst (Soria). The select rule selects Attr when the next word is e.g. Moria. LIST PROP-FIRST = "Harry" "Soria" "Stuorra" "Hearrá" ; LIST PROP-SECOND = ("Moria.*"r) ("Potter.*"r) "Sarvvis" "Ipmil" ; #!! * __SoriaAttr__ Soria Attr Moria, Harry Attr Potter-girji COPY:SoriaAttr Attr EXCEPT (Nom Gen Acc Sg) TARGET PROP-FIRST (NOT 0 (Prop Attr))(*1 PROP-SECOND BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR) ; #!! * __SoriaMoria__ SELECT:SoriaMoria PROP-FIRST + Attr IF (1 PROP-SECOND) ; #$ Soria Moria-julggaštusas definerejuvvojedje davviguovllut Norgga deaŧaleamos nannensuorgin boahttevaš jagiid. #!! ! Rules for giving Attr to names, e.g. Ole Attr Kåven. #!! * __PropAttr__ #SUBSTITUTE:PropAttr (Sg Nom) (Attr) PROP-ATTR + Nom (NOT 0 Attr LINK *1 PROP-SUR BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR OR COMMA)(NEGATE 0 Sem/Sur LINK -1 Sem/Fem OR Sem/Mal LINK 2 Sem/Fem OR Sem/Mal LINK 1 Sem/Sur) ; #SUBSTITUTE:Attr (Sg Nom) (Attr) PROP-ATTR + Nom (NEGATE -1 Prop)(1 JA/DAHJE LINK 1 (Prop Attr) LINK *1 (N Prop Sem/Sur)) ; #SUBSTITUTE:Attr (Prop Sem/Mal Sg Nom) (Prop Sem/Mal Attr) ("Hearrá") (1 ("Ipmil")) ; #$ Dá leaba Brita ja Ove Kåven. #!! Remove unwanted analyses REMOVE:divAttr (Prop Allegro Attr) OR (Prop Attr Gen) OR (Prop Attr Acc) OR (Prop Pl Attr) ; SELECT:PropHyph ("[A-Z].*-#.*"r) IF (0 Sem/Hum) ; #$ Máhtte-vilbealle #!! !!Southern Locative vs. Essive #!! * __SouthLoc__ removes Southern Locative vs. Essive REMOVE:SouthLoc (South) ; #REMOVE:SouthLoc (N Sg Loc South) OR (A Sg Loc) IF (0 Ess)(NEGATE -1 CC LINK -1 Loc LINK NOT 0 Ess); #REMOVE:SouthLoc (N Sg Loc South) OR (A Sg Loc) IF (0 Ess)(NEGATE 0 Actio LINK NOT 0 ESS-ADVL-N)(NEGATE -1 CC LINK -1 Loc LINK NOT 0 Ess); #$ girkun # This is a rule that prevents southern dialectal forms to destroy the rest of the # parser. It should be commented out whenever analysing texts with Locative -n only. # All words with Cg will avoid this rule, since e.g. várin is southern Loc only. #$ Luossa-bivdin joddu-buođuin deanus. #!! * __Apertium-rule__ we want Num as alternativ to Ord reading #COPY:Apertium (Num Arab Sg Nom addsent) EXCEPT (A Ord Attr) TARGET (ord) ; #COPY:Apertium (Num Sem/Year Sg Nom) EXCEPT (A Ord Attr) TARGET (ord) ; #REMOVE:TestNum (ord) IF (1 ("[a-z].*"r)) ; # #ADDCOHORT ("<.>" "." sent) AFTER (Num Arab Sg Nom addsent) ; SECTION REMOVE:PropNom Acc (0 PROP-SUR + Prop + Nom)(NEGATE *0 REAL-V) ; SELECT:min ABBR (0 ("min") LINK -1 Arab) ; #REMOVE:abbr ABBR (NOT 0 Ord) ; #!! !!Numerals # ----------------------- SET NOT-ERR-NUM = Num - (Num Err/Orth) ; REMOVE:numerrorth (Num Err/Orth) IF (0 NOT-ERR-NUM) ; #!! * __NumRom__ in beginning of sentence SELECT:NumRom (Num Rom) (0 ACR OR ABBR LINK -1 BOS)(NOT 0 Sem/Obj-el) (NEGATE *1 ConNeg BARRIER Neg ) ; #$ I Áššebáhpirat #% CD máksá 160 ruvnnu. #REMOVE:Rom Rom (0 Neg LINK *1 ConNeg OR NEG-ADV-PRON OR ("danin") BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; REMOVE:Rom Rom (0 Neg LINK NOT 1 PUNCT) ; REMOVE:IINeg Neg (0 Rom LINK NEGATE *1 ConNeg BARRIER Neg)(NEGATE 0 Neg LINK -1 ("dahje") OR CONTRA OR ("vai")) ; SELECT:Nom Nom (0 Arab LINK -1 (":")) ; #probl. apertium SELECT:Nom Nom (0 Arab LINK 1 RIGHT) ; SELECT:CD Sem/Obj-el (0 Rom) ; #!! !!Lexicalised derivations # ----------------------- #!! * __derVuohta__ removes A Attr Der/vuota if A Der/vuota. REMOVE:derVuohtaAttr Attr IF (0 Der/vuota) ; REMOVE:vuohtan (".*#vuohtan"r) OR (Err/Lex) IF (0 Der/vuota) ; LIST DYNCMP = (".*#.*"r) ; #!! * __eapmi__ compounds with eapmi if they have Der/NomAct analysis REMOVE:eapmi (".*#eapmi"r) (0 Der/NomAct) ; REMOVE:cmpDer_laš DYNCMP + Der/lasj (0 Der/lasj) ; REMOVE:cmpDer_laš DYNCMP + Der/NomAct (0 Der/NomAct) ; #$ Doppe lea diktatuvrralaš stivrenmálle. #$ .. ja álggahit ráŋggáštusaid jus ležžet lobihuššamat. #!! * __derN__ removes DER-N if lexicalised non-essives REMOVE:derN DER-N IF (0 LEX-N LINK NEGATE 0 Ess OR ("dahkat")); REMOVE:derN SUB:1 DER-N IF (0 LEX-N LINK NEGATE 0 Ess OR ("dahkat")); REMOVE:derN DER-N IF (0 Der/NomAg LINK 0 (".*eaddji"r)) ; # A #$ Dat lea oahpaheaddjin doppe. # Since Der/NomAct was included in the DER-N set, this rule now removes # many Actio. This may be unfortunate. If so, the # Der/NomAct is removed from the DER-N set. REMOVE:semAct N + Der/NomAct IF (0 N + Sem/Act - N + Der/NomAct); REMOVE:semNomAg Der/NomAg IF (0 NomAg); REMOVE:modasp-derNomAg Der/NomAg IF (0 MOD-ASP); #!! * __derNEss__ removes DER-N if lexicalised essives (revise this) - flytter denne til slutten av fila #REMOVE:derNEss DER-N IF (0 DER-N LINK 0 Ess)(0 LEX-N LINK 0 Ess)(NEGATE 0 (NomAg Ess) OR (Der/NomAg Ess)); ## Boarrásis leai dat vel eanaš ealáhussan ge. # Removes DER-N if O is also a lexical noun, and both nouns are essive. #!! * __derA__ removes DER-A if lexicalised A REMOVE:derA DER-A IF (0 LEX-A); ## Dábálaš mearrádusat. #!! * __derlasj__ removes Der/lasj if lexicalised N REMOVE:derlasj Der/lasj IF (0 Sem/Plc LINK 0 N) ; #$ sieiddálaš LIST DER-A-ADV = (Der/lasj Der/AAdv Adv) ; SET NOT-DER-A-ADV = Adv - DER-A-ADV ; REMOVE:derAdv DER-A-ADV (0 NOT-DER-A-ADV) ; #!! * __derV__ removes DER-V if lexicalised V, REMOVE:derV DER-V IF (0 LEX-V) ; REMOVE:TESTderV SUB:1 DER-V ; # IF (0 LEX-V OR Der/NomAct) ; REMOVE:A_derhuvva Der/huvva IF (0 (".*huvvat"r)) ; #$ Son oaivvilda iežas bealjehuvvagoahtán. LIST VDER-ONE = Der/h Der/Caus Der/st Der/d Der/l ; LIST VDER-TWO = Der/alla Der/halla ; #OBS: se på denne! LIST VDER-LAST = Der/NomAct Der/NomAg Der/InchL ; #!! * __derHderAlla, derAlla, derH, derST__ chosses longest Der/tag REMOVE:DerDer1 VDER-ONE IF (0 VDER-TWO) ; REMOVE:DerDer2 VDER-ONE OR VDER-TWO IF (0 VDER-LAST - VDER-ONE - VDER-TWO) ; REMOVE:derPassderNomAct (Der/PassL Der/NomAct) IF (0 Der/Pass) ; REMOVE:derAlla Der/halla IF (0 Der/alla) ; REMOVE:derPass Der/Pass + Der/d ; #% Prošeakta lea beroštahttán riikkalaččat ja guovdilis politihkárat leat jo fitnan galledeamen skuvlla oažžun dihtii eambbo dieđuid lážáldaga birra . #!! * __derPassActio__ removes Actio Nom/Gen/Acc for passive forms. I don't think they exist in Sg, we prefer the PrfPrc analysis. REMOVE:derPassActio Der/Pass + Actio IF (0 PrfPrc) ; REMOVE:derPassActio Der/Pass + Der/NomAct IF (0 PrfPrc) ; #$ Dalle galget miesit leat merkejuvvon eaiggáda merkii. #!! !Particular verbs SELECT:orrut ("orrut") (1 (Actio Essive)) ; #$ Dat orro leamen nu ahte nissonolbmot váldet vuostá hástalusaid. SELECT:mannan PrfPrc (0 ("mannan") LINK 1 Sem/Time) ; REMOVE:mannan N (0 ("mannat") LINK 1 N) ; # too strong ? #$ Dalle šattašii liikka buoret dálki go mannan sotnabeaivve. REMOVE VFIN (0 ("muhte") LINK -1 BOS OR COMMA) ; #muhte LIST NOT-REAL-V-LEMMAS = "álbmotregistreret" ; #!! * __notRealV__ removes verb readings from verbs like álbmotregistreret REMOVE:notRealV REAL-V (0 NOT-REAL-V-LEMMAS) ; #!! * __notN__ removes N for adjectives which have got noun analysis because of Px for Divvun LIST A-NOT-N = ("buorre" Superl) "čeahppi" "ipmilbalolaš" "láhkásaš" "ovddeš" "rikkis" "vártnuheapme" ; REMOVE:notN A-NOT-N + N (0 A) ; REMOVE:notNbuorre N (0 ("buorre") LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; REMOVE:NAess N (0 A-LEX-AS-NOUN + Ess LINK *0 ("dovdat") OR ("doalahit") OR ("dahkat") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #!! * __leapmaDimin__ removes it REMOVE:leapmaDimin ("leapma" Der/Dimin) ; #!! * __leage__ removes leahki Allegro REMOVE:leage ("leahki") + Gen (0 ("leat")) ; #!! * __Divvun__ SELECT:Divvun ("Divvun") (1 ("joavku")) ; SELECT:nisu ("nisu") (0 ("nissu") LINK 0 Cmp) ; SET VFIN-NOT-PASS = Ind - Der/Pass ; #!! * __Der/PassS__ removes some Pass-readings in favour of V not Pass REMOVE:Der/PassS (Der/PassS) (0 ("guovlat") OR ("diehtit") OR (".*ut"r) + Der/Pass)(NOT 0 ("beahttut"))(0 VFIN-NOT-PASS) ; REMOVE:beahttut ("beahttut") (-1 ("garrasit")) ; LIST NOT-PASS = ("oaktut" Der/PassS Sg3) ("guovlat" Der/PassS Sg3) (IV* Der/PassS) ; #!! * __notPass__ removes som Pass readings which are not likely at all REMOVE:notPass NOT-PASS ; #$ Dat gal lea maid okta fáktor muhtin guvlui, muhto gávdnojit maid eará. LIST LEX-PASS = "čadnot" "čirrot" "čoggot" "doddjot" "dovdot" "galbmot" "gávdnot" "gessot" "goddot" "gullot" "haksot" "láhppot" "oidnot" "rahppot" "savvot" "sorrot" "váldot" ; #!! * __LEX-PASS__ removes passive forms of some lemmas in favour for the lexixalised one REMOVE:LEX-PASS (Der/PassS) IF (0 LEX-PASS LINK NEGATE 0 ("geassit")) ; # geassit vs gessot #!! * __LEX-PASSPrfPrc__ selects PrfPrc when noun to the right SELECT:LEX-PASSPrfPrc PrfPrc IF (0 LEX-PASS LINK 1 N)(NEGATE *-1 Neg BARRIER REAL-V) ; #!! * __VGenPass__ remove when Pass or LEX-PASS REMOVE:Pass VGen IF (0 LEX-PASS) ; REMOVE:Pass VGen + Der/Pass ; #!! * __Allegro__ REMOVE:allegro Gen + Allegro (NOT 0 Sem/Time OR Sem/Plc)(NOT 1 Po)(NEGATE 0 Prop LINK 1 N) ; LIST AVVIR = "Ávvir" ; # eller andre typiske for Cmp SELECT:Ávvir SUB:1 Prop (0/* AVVIR + Cmp) ; SELECT:Ávvir ("Ávvir#.*"r) ; #xfst #$ Ávvirgáibmi #!! * __LexSelbeassat__ REMOVE:LexSelbeassat ("besset") IF (0 ("beassat"))(*1 (V Actio Loc) OR Inf OR Ill BARRIER SV-BOUNDARY OR CC) ; #$ Mun bessen vuolgimis. #$ Nuppi iđida ollii mánáidsuodjalus festii ja easka de besse nuorat guođđit dán ilgadis feastta. #!! * __LexSelgieldit__ SELECT:LexSelgiedit ("gieldit") IF (0 ("gieldu" Ill))(*1 Inf OR (Actio Loc) BARRIER REAL-V) ; #$ Go su áhčči jámii de gildui sámegiela hállat telefuvnnas. #!! * __LexSelmuohttit__ SELECT:LexSelmuohttit ("muohttit") IF (0 ("muhttit"))(NEGATE *-1 Nom) ; #$ Muhtii. #!! * LexSelvuhttot SELECT:LexSelvuhttot ("vuhttot") IF (0 ("vuohttut"))(-1 Loc) ; SELECT:LexSelvuhttot ("vuhttot") IF (0 ("vuohttut"))(NEGATE *0 ("geahttu")) ; #!! * __LexSelollet__ SELECT:LexSelollet ("ollet") IF (0 ("olli"))(*1 Ill BARRIER SV-BOUNDARY OR CC) ; #$ Nuppi iđida ollii mánáidsuodjalus festii ja easka de besse nuorat guođđit dán ilgadis feastta. #!! * __Lexdiehttelasaid__ diehttelasaid Adv SELECT:Lexdiehttelasaid Adv IF (0 ("diehttelasaid") OR ("čihkosis") OR ("čihkosii") OR ("árvideames") OR ("gávdnamis")) ; #!! * __Lexmearajiekŋa__ SELECT:Lexmearajiekŋa ("jiekŋa")(-1 Cmp) ; #!! * __Lexmaniija__ REMOVE:Lexmaniija ("maniija")(0 ("manin")) ; #!! * __Lexgeassit__ geassit Adv vs geassit V #SELECT:Lexgeassit ("geassit" Adv)(NEGATE *-1 AUX OR INF-V BARRIER NO) ; SELECT:Lexgeassit ("geassit" Adv)(*0 GEASSET) ; SELECT:Lexgeassit ("geassit" Adv)(1 ("fas")) ; SELECT:Lexgeassit ("geassit" Adv)(-1 DOPPE OR ("dalle")) ; SELECT:Lexgeassit ("geassit") + Adv IF (-1 COPULAS) ; SELECT:Lexgeassit ("geassit") + Adv IF (1 Loc LINK 1 COPULAS) ; #$ Rásit liđđot juogo geassit, čakčat dahje dálvit. #!! * __Lexvaldot__ váldot V, not váldu SELECT:Lexvaldot ("váldot" V)(0 ("váldu") + Sg + Ill) ; #$ Áššáiduhtton dievdu lei orrunbáikkis ja váldui gitta dramatihka haga. #!! * __Lexsáhttit__ sáhtašit V, sáhttit Err/Orth SELECT:Lexsáhttit ("sáhttit") + V IF (1 Inf) ; #$ Sii sáhtašedje leat cahkkehan visttiid.. #!! * __Ger and GER-NOTV__ remove Ger-forms which are not likely at all REMOVE:Ger Ger IF (0 ("geavat" N) OR ("vásedin") OR ("hálihit")); LIST GER-NOTV = "barggadit" "bijadit" "čohkkedit" "dagadit" "deaivat" "dutkkadit" "geahčadit" "jugadit" "lihkkat" "logadit" "manadit" "njuovadit" "ozadit" "šlivggodit" ; # "bargat" Ger is more likely than "barggadit" Ger, and so on. REMOVE:GER-NOTV GER-NOTV + Ger IF (0 Ger - GER-NOTV); REMOVE (PrsPrc Qst) IF (0 VFIN + Qst) ; REMOVE:PrsPrcAUX PrsPrc IF (0 ("áigut")) ; #more AUX? REMOVE Ord IF (0 ABBR) ; REMOVE (A Comp) IF (0 Inf LINK *1 CS OR CC OR BOS BARRIER WORD) ; # jođihit deattuhit SELECT ("beaivádit" PrfPrc) IF (1 Sem/Date) ; SELECT ("geahččat" Imprt Sg2) IF (0 VGen LINK NEGATE -1 Neg) ; REMOVE:eadjit (".*#eadjit"r) ; REMOVE:girjjis ("girjjis") IF (0 ("girji")) ; REMOVE:giisi ("giisi") IF (0 ("giisá")) ; REMOVE:lávke ("lávke") IF (0 ("lávka")) ; REMOVE:olle ("olle" N) IF (0 A ) ; REMOVE:juoga ("juoga" N) IF (0 Pron ) ; #what is juoga N? # Lexicalised adjectives # ---------------------- REMOVE:r549 VGen IF (0 A); #$ Na varas guolli dal lea buorre. REMOVE:Der/A Der/A IF ((0 PrsPrc LINK 1 N) OR (0 (".*#.*"r))); REMOVE:r550 PrsPrc IF (0 A LINK NOT 1 N); #% Áššis biddjui mearrideaddji deaddu dasa ahte... #REMOVE:r551anotv (Ex/V) - Der/NomAct IF (0 A-NOT-V - Px) ; #$ Dat lea seammá guhkki go govdat. #% Prošeakta lea beroštahttán riikkalaččat ja guovdilis politihkárat leat jo fitnan galledeamen skuvlla oažžun dihtii eambbo dieđuid lážáldaga birra. #% Son fuomášii ahte čoarveeallit johtilit iežaset luottaid mielde. REMOVE:A A IF (0 ("suoma")) ; REMOVE:A A IF (0 PrfPrc LINK *-1 ("leat") BARRIER REAL-V)(NEGATE 0 Der/Pass) ; REMOVE:Der/NomAg Der/NomAg IF (0 PrsPrc LINK 1 N LINK NEGATE 0 Prop)(NEGATE 1 (N Gen) LINK 1 N) ; #!! !!Propernouns #!! * __PropVfin__ selects propernouns which can be Vfin in the beginning of a sentence SELECT:PropVfin_a Prop IF (0 VFIN - Qst LINK *-1 BOS BARRIER WORD)((1 VFIN + Sg3) OR (1 COMMA LINK 1 Imprt + Sg2)) ; SELECT:PropVfin_b Prop IF (0 VFIN - Qst LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 Pcle)(2 VFIN + Sg3); SELECT:PropVfin_c Prop IF (0 VFIN - Qst LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 CC OR COMMA)(2 Prop OR Pers); SELECT:PropVfin_d Prop IF (0 VFIN - Qst LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 CC OR COMMA)(2 (Pers Gen)); SELECT:PropVfin_e Prop IF (0 VFIN - Qst LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 CC OR COMMA )(2 Indef)(3 N); #$ Lásse dat lei sihtan mu váldit dan. #$ Máhtte ii sáhttán boahtit ovdal. #$ Máhtte ja Ánne eaba sáhttán boahtit ovdal. #$ Sáhtán, gáidda eret! REMOVE:pcle (pcle) OR ("dot") (0 (np) OR (n)) ; #for apertium LIST CONF-PROP = "Lea" "Lassi" "Dan" "Hu" "Goa" "Mo" "Moa" "Man" "Naba" ; #!! * __confProp, Lea, Man, Hui, Mo, Prop__ removes Props which confuces the analyser, SELECT:confProp CONF-PROP + Attr - ("Lea") IF (-1 BOS OR PUNCT OR (":"))(*1 Sem/Sur OR Sem/Fem OR Sem/Mal BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR OR COMMA) ; #$ Dan Robert Larsen #$ Lea O. Olsen REMOVE:confProp CONF-PROP IF (-1 BOS OR PUNCT OR (":"))(0 Sem/Sur OR Sem/Fem OR Sem/Mal OR Attr)(NEGATE 1 SG3-V); #$ Lassi dutkandoarjagat sáhttet leat mielde... #$ Lea dušše okta Ipmil. Lea idja. REMOVE:confProp Prop IF (0 CONF-PROP LINK 0 Adv OR Pron OR V) ; #$ De son celkkii sutnje: "Mana basadit Siloaláddos." #!! * __Dert__ Rule for removing Der/t Prop when there are other analysis REMOVE:Dert (Der/t) IF (0 Prop) ; #SELECT (org) ; # IF (0 Cmp/Hyph) ; # apertium SELECT (org) + Cmp/Hyph ; # apertium REMOVE (Der/t) IF (0 Prop) ; REMOVE Prop IF (0 Pron) ; REMOVE:PropUnni Prop IF (0 ("unni" Attr))(1 Der/Dimin OR ("mánáš")); SELECT:PropNorga ("Norga") IF (0 ("norga")); # The form "norga" is not in the dictionary... #SELECT:Gen NP-HEAD-GEN IF (0 ("sieidi") LINK 1 ("bálvaleapmi")); ## Sieiddi bálvalemiin sturron eallu gohčoduvvui bálvvoseallun, mii sáhtii jávkat, go oamasteaddji jámii dahje go sieidi ii bálvaluvvon. LIST LOHKU = ("[0-9]*-#lohku"r) ; SELECT:lohku LOHKU IF ; # "1960-#lohku", not loahku or logus SELECT:lohku-apertium ("lohku") IF ((0/1 Num) OR (-1 Sem/Year)); #!! !Some adjectives are never derived as Adv REMOVE:NeverAdv Adv IF (0 ("nuorra" Adv) ) ; #!! !Rules for Prop Attr, Sem/Sur and Plc SELECT:ProLiet ("Liet") IF (0 ("Lie")); SELECT:ProLiet ("gurut") IF (0 ("Guro")); SELECT:Pro (Prop Attr) IF (0 Sem/Org LINK 1 ("oasseváldi") OR ("finála") OR ("gilvu") OR ("loahppagilvu")); #!! * __PropAttrIfPropx__ removes Attr if no Prop on the right side REMOVE:PropAttrIfPropx (Prop Attr) - Der/lasj IF (NEGATE *1 Prop BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR OR COMMA)(NEGATE 1 CC LINK 1 (Prop Attr) LINK *1 Prop BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR OR COMMA); #$ Ášši 05/01 Ođđa áššiid dieđiheapmi. #!! * __nationalOrg__ removes Prop after nation #REMOVE:nationalOrg Prop + Sem/Org IF (-1 SUOPMA + Gen)(0 N - Prop) ; #$ Suoma Sámedikki presideanta #% Buollimat namuhuvvo maiddái gaskavahkku Suoma Riikkabeivviin. #!! * __PropInsideProp__ Selects Prop if capital letter inside clause SELECT:PropInside Prop IF (NEGATE *-1 BOS OR (":") BARRIER WORD - Num)(0 N LINK NEGATE 0 (Der/t) OR (Der/lasj))(NEGATE 0 Neg LINK *1 ConNeg BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 CC) ; #$ #!! * __AttrPropDerlaš__ Selects (Prop Der/lasj Attr) if first one to the right is a noun SELECT:AttrPropDerlaš (Prop Der/lasj Attr) IF (1 N) ; #$ oslolaš gánda šattai Eurohpameašttirin skohtergilvvus. #!! * __PropAttr__ Removes (Prop Attr), but not if to the right is Prop or Ord OR ABBR REMOVE:PropAttr (Prop Attr) IF (NEGATE 0 PROP-ATTR OR PROP-SUR LINK 1 PROP-ATTR OR PROP-SUR OR Ord OR INITIAL OR ("von")); #$ Várdobáiki Evenáššis #% Dat lea dehálaš, lohká Svein Ottar Helander. # All these superseded by the remove rule above: #!! * __PropSur__ Selects (Prop Sem/Sur) if finite verb to the left. Immediately to the right is Sem/Fem OR Sem/Mal SELECT:PropSur (Prop Sem/Sur) IF (*-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) (1 Sem/Fem OR Sem/Mal LINK NOT 0 Sem/Sur LINK NEGATE 1 Sem/Sur LINK 1 CRD) ; #OBS #$ De vuolgá Biret Turi Lene Antonsen lusa. #$ De vuolgá viimmat Biret Turi Lene Antonsen lusa. #$ Dovdágo Biret Turi Lene Antonsen? SELECT:PropSur Sem/Sur IF (1 Sem/Fem OR Sem/Mal LINK NOT 1 Sem/Sur)(-1 Sem/Fem OR Sem/Mal) ; #$ Dan muitala riektediehtaga professor ja girječálli Øyvind Ravna. SELECT:PropSur Sem/Sur IF (1 COMMA LINK NEGATE 1 Sem/Fem OR Sem/Mal) ; #OBS REMOVE:PropAttr Attr IF (-1 VFIN + Sg3 LINK NOT -1 (Nom Sg))(0 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur LINK 1 Sem/Plc + Ill OR Sem/Plc + Loc) ; #$ 1980:s manai Anny Hámmárfestii vázzit buohccedivššárskuvlla. #!! * __PropAttr1__ Selects Attr if you are Sem/Fem OR Sem/Mal, Sem/Sur or INITIAL and to your right is Prop which is Sem/Fem OR Sem/Mal or Sem/Sur SELECT:PropAttr1 Attr IF (0 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur OR INITIAL - Loc) (*1C Prop BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR OR COMMA OR PUNCT LINK 0 Sem/Sur OR Sem/Fem OR Sem/Mal OR ("von")) (NEGATE 1 Sem/Plc + Ill OR Sem/Plc + Loc LINK -2 VFIN + Sg3) ; # LINK NEGATE 0 ADVLCASE LINK -1 Nom LINK NEGATE *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY); #(NEGATE 0 Acc LINK *1 Acc BARRIER NOT-NP LINK NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal) ; Lene: kommenterte ut denne fordi den hindret regelen i å fungere på alle setninger, vi får se på hva slags constraint det bør være. #$ Áirras nr. 10 Ole Henrik Magga oaččui permišuvnna. #$ Dat lea dehálaš, lohká Svein Ottar Helander. #$ Do boahtá Biret Turi Sara. #$ Áirras nr. 17 Randi S. Pedersen oaččui permišuvnna. #$ De vuolgá Biret Turi Lene Antonsen lusa. #$ Ánde Máhtte Somby Sandvik beasai guokte vahku áigi diehtit ahte son beassá vuolgit. #$ – Ii leat duohta , lohká direktora Smuk. #$ Norggas fuolaheigga Thomas von Westen ja Knud Leem 1700-jagiin ahte muhtun sámit ožžo oahpaheaddjeoahpa. SELECT:PropAttr2a (Prop Attr) IF (-1 V + Sg3 LINK 2 Prop LINK 1 Prop LINK 1 CLB); SELECT:PropAttr2b (Prop Attr) IF (-1 Prop LINK -1 V + Sg3 LINK 3 Prop - Ill - Loc LINK 1 CLB); #SELECT:Xr1914 (Prop Attr) IF (-1 Prop LINK -1 V + Sg3 LINK 3 Prop LINK 1 CLB); SELECT:PropAttrCoord (Prop Attr) IF (NEGATE -1 Prop)(1 JA/DAHJE LINK 1 (Prop Attr) LINK *1 (N Prop Sem/Sur)); #$ Dá leaba Brita ja Ove Kåven. REMOVE:PropAttr1 (Prop Attr) IF (NEGATE 1 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur OR INITIAL OR Ord); #$ De vuolgá Biret Merete Trosterudii. #This one gets Sem/Sur SELECT:firstname Sem/Fem OR Sem/Mal (0 Sem/Plc)((1 FAMILY OR NON-FAMILY) OR (*1 ("gii") OR ("guhte") BARRIER WORD)) ; #$ Salmai riegádii Boas, gean eadni lei Rahab. #$ Rama bártnit ledje Saba ja Dedan. SELECT:PropAttr2 Attr IF (0 Sem/Fem OR Sem/Mal OR INITIAL)(NEGATE 0 Loc)(1 INITIAL LINK *1C (Prop Sem/Sur) BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR)(NEGATE 0 Acc LINK *1 Acc BARRIER NOT-NP LINK NOT 0 Sem/Fem OR Sem/Mal); #SELECT:Xr1920- Attr IF (0 (Prop Sem/Sur))(NEGATE 0 Loc)(1C Sem/Sur)(NEGATE 0 Acc LINK *1 Acc BARRIER NOT-NP LINK NOT 0 Sem/Fem OR Sem/Mal); #$ Áirras nr. 17 Randi S. Pedersen oaččui permišuvnna. #$ Áirras nr. 10 Ole Henrik Magga oaččui permišuvnna. # Two rules in order to avoid Sem/Sur Attr to Sem/Fem OR Sem/Mal. SELECT:PropGen_a Gen IF (0C Prop LINK NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal)(1 ORGANIZATION - Prop - ("stuorradiggi"))(NEGATE -1 TRANS-V LINK NOT 3 Acc); #Lene: la inn C for å unngå at den treffer Lea osv. SELECT:PropGen_b Gen IF (0C Prop LINK NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal)(1 PROFESSION OR SAPMI LINK 1 ORGANIZATION); #Lene: la inn C for å unngå at den treffer Lea osv. #$ Oslo universiteahta namas Oslo namma lea genitiivvas. #$ 1982:s gitta 1993 rádjái jođihii son Norgga Álbmotmusea sámi ossodaga Oslos. #% Mávsseža go Ánde aviissa ihttin? #% World Indigenous Higher Education Consortium, WINHEC, dohkkehii Sámi allaskuvlla eamiálbmotásahussan áigodahkii 2008–2018. #!! * Removes __PropAttr__ if no Prop on the right side REMOVE:HLPropAttr (Prop Attr) - Der/lasj IF (NEGATE *1 Prop BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR) ; #!! * Removes __PropEss__ if no Der/lasj REMOVE:PropEss (Prop Ess) - Der/lasj ; #$ Tveiten #!! * Removes __HearránEss__ we want Px for Voc (we should we add it to the Prop version) REMOVE:HearránEss Ess IF (0 ("Hearrá" Prop)) ; #!! * Selects __PropNom__ SELECT:PropNom Nom IF (0 Sem/Sur LINK 1 Sem/Hum LINK 1 EOS)(NEGATE *-1 REAL-V BARRIER (":")) ; #$ Govven: Inga Marie Guttorm Journalista #!! !MISC #!! * __NotConNegII__ removes ConNegII if no Neg Imprt around. This is important, as the homonym forms are common. - 30850 REMOVE:NotConNegII (ConNegII) IF (NEGATE *-1 (Neg Imprt) BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Dasgo mii oinniimet su nástti badjáneamen ja leat boahtán... #$ Stáhta galgá fuolahit ahte gávdno divššohasbearráigeahčči juohke fylkkas. SELECT:PropNom Nom IF (0 ("samas.no") LINK -1 Sem/Org) ; #$ Dieđit Sámi Allaskuvlii samas.no SELECT:nisuCmp ("nisu") (0 ("nisut") + Cmp LINK 1 Sem/Hum) ; #apertium #$ nisuvuovdaleaddji REMOVE:VerbIll VFIN (0 (N Ill) LINK -1 (Dem Ill)) ; #$ Huksenteknihkalaš konstrukšuvnnat čatnasit njuolga elektrihkalaš rusttegiidda ja daidda doaimmaide. LIST UVVAT = (".*uvvat"r) ; #!! * __errsub_uvvo__ removes -uvvat Err/Orth Sg3 if Der/PassL, e.g. čujuhuvvo REMOVE:errsub_uvvo UVVAT IF (0 Der/PassL) ; #$ Das čujuhuvvo lága doaibmaviidodaga máinnašupmái bajábealde. #REMOVE:uvvat (".*uvvot"r) IF (0 (".*uvvat"r) LINK 0 Der/PassL) ; referanse REMOVE:Vbearaš Pot (0 ("bearaš")) ; #!! * sutnje is not verb REMOVE ("suotnjat") + Ind IF (0 Pers LINK -1 VFIN) ; #!! * __ABBR__ Removes ABBR in favour of Adv, Pcle or Pron, e.g. "dii" when there is no punctuation REMOVE:Badv ABBR + Adv IF ( 0 ("b") LINK -1 Sem/Fem OR Sem/Mal) ; REMOVE:ABBR ABBR IF (0 Adv OR Pcle OR Pron) ; #!! * __ollit__ removes ollit when ollu - move this one? REMOVE:ollit ("ollit" V) IF (0 OLLU) ; #!! * __FocbaDu3__ removes Foc/ba when Du3 verbs like máhttiba and Adv like juoba and Prop like Jáhkoba (Acc) REMOVE:Focba Foc/ba IF (0 Du3 OR ("juo") OR Prop) ; #!! * __Focmis__ removes Foc/mis when Loc REMOVE:Focmis Foc/mis IF (0 Loc) ; #$ ruovttubuohccedikšumis #!! * __Focson__ removes Foc/son when Sur REMOVE:Focson Foc/son OR Pcle IF (0 Sem/Mal LINK 0 Sem/Sur) ; #$ Johnson #!! * __Focmat__ removes Foc/mat when not Imprt REMOVE:Focmat Foc/mat IF (0 N) ; #$ Veahá doarrumat, muhto muđuid oalle jaskes idja. #!! * __Fochan__ removes Foc/han when adp REMOVE:Fochan Foc/han IF (0 Pr OR Po OR Adv) ; #$ čađahan #!! * __Focbe__ removes Foc/be when juobe Adv REMOVE:Focbe Foc/be IF (0 ("juobe") OR ("healbat")) ; #$ juobe, Helbe #!! * __Focge__ removes Foc/ge when Adv like dieđusge REMOVE:Focge Foc/ge IF (0 ("dieđusge")) ; #!! * __Focge-dis__ disambiguation Foc/Neg-ge and Foc/Pos-ge REMOVE:Foc-dis1 Foc/Pos-ge IF (0 Foc/Neg-ge LINK *-1 Neg BARRIER S-BOUNDARY OR CS) ; REMOVE:Foc-dis2 Foc/Pos-ge IF (0 Foc/Neg-ge LINK *1 Neg BARRIER NOT-ADV) ; REMOVE:Foc-dis3 Foc/Neg-ge ; #!! !!!ONE-COHORT DISAMBIGUATION - CYCLE 0 #!! The idea behind "cycle 0" is to have safe rules without context first. #!! These rules typically chose lexicalisations over derivations, #!! Saami words instead of marginal names, etc. #!! !!Lexicalised derivations #!! *Removes __derN__ if lexicalised. REMOVE:derN DER-N IF (0 LEX-N LINK NEGATE 0 Ess OR ("dahkat")); #!! *Removes __derNEss__ if lexicalised, and both nouns are essive. REMOVE:derNEss DER-N + Ess IF (0 LEX-N + Ess) ; #(NEGATE 0 Actio); # Vi hadde denne constrainten tidligere, vi får se på om vi trenger den #$ Dat lea oahpaheaddjin doppe. #!! *Removes __derA__ or PrsPrc or VGen if lexicalised. VGen is a chance. REMOVE:derA DER-A IF (0 LEX-A); REMOVE:VGen PrsPrc OR VGen IF (0 LEX-A LINK NOT 1 N); #$ Dábálaš mearrádusat. #$ Áššis biddjui mearrideaddji deaddu dasa ahte... #$ Na varas guolli dal lea buorre. #!! *Removes __derAdv__ when Adv is lexicalised. REMOVE:derAdv (Ex/A Adv) IF (0 LEX-ADV); #!! *Removes __VAbess__ when Adv is lexicalised. REMOVE:VAbess VAbess IF (0 (".*keahttá"r)) ; REMOVE:Derkeahtta Der/keahtta IF (0 LEX-ADV) ; #$ Dat ii vealttakeahttá gáibit ruhtajuolludemiid. #!! * Removes __derVhmm__ Does this function? REMOVE:derVhmm DER-V IF (0 LEX-V) ; #!! * __derHderAlla__ removes Der/h Der/alla if Der/halla. REMOVE:derHderAlla (Der/h Der/alla) IF (0 Der/halla) ; #$ Mii bovdehalaimet heajaide. #!! * __derAlla__ removes Der/halla if Der/alla. REMOVE:derAlla Der/halla IF (0 Der/alla) ; #$ Mii bovdehalaimet heajaide. #!! * Removes __derH__ if Der/InchL. REMOVE:derH Der/h OR Der/Caus IF (0 DER-V2) ; #$ Nillá-mága gasttihišgođii. #!! * Removes __derST__ if Der/ahtti #OBS se på denne #REMOVE:derST Der/st IF (0 Der/h OR Der/Caus) ; #$ Heasta vuoiŋŋastahttá juolggi go čuožžu golbma juolggi nalde. REMOVE Der/Car IF (0 (".*heapme"r)) ; REMOVE (A Comp Attr) IF (0 Der/Car OR (".*heapme"r))(0 N OR V) ; #$ lasihit REMOVE:ihttin ("ihtit") IF (0 ("ihttin")) ; REMOVE:olgu ("olgu") IF (0 ("olgun")) ; #!! !!Fragments and headliners #!! * __foto__ SELECT:foto1 PrfPrc IF (0 ("čállit") OR ("govvet") OR ("filbmet") OR ("čuohppat") LINK 1 (":")) ; SELECT:foto2 PrfPrc IF (0 ("čállit") OR ("govvet") OR ("filbmet") OR ("čuohppat") LINK 1 ("ja") LINK 2 (":")) ; SELECT:foto3 PrfPrc IF (0 ("čállit") OR ("govvet") OR ("filbmet") OR ("čuohppat") LINK 1 EOS LINK -2 HUMAN + Nom LINK NOT 0 Sg1) ; SELECT:foto4 N IF (0 ("govva") + Loc LINK 1 (":")) ; #$ Filbmen ja čuohppan: Bengt Roger Kåven SELECT:čállit N + Nom - Der/NomAg IF (0 Inf OR Imprt LINK 1 EOS)(-1 BOS) ; SELECT:imprt N + Nom (0 Der/NomAg OR NomAg)(1 PrfPrc + ("gávdnot")) ; #$ Goargŋu gávdnon jápmán. #!! * __Sem/Act__ selects lexicalised NomAct in fragments (instead of looking for VFIN). SELECT:Sem/Act Sem/Act + Nom IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(NOT 0 Prop)(NEGATE *1 WORD) ; SELECT:Sem/Act Sem/Act + Nom IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(1 CC LINK *1 (N Nom) BARRIER NOT-NPMOD LINK NEGATE *1 WORD)(NEGATE 0 Cmp/SplitR) ; SELECT:Sem/Act Sem/Act + Nom IF (-1 Sem/Time-clock) ; #$ Dutkan # dutkan has Err/Orth reading as VFIN #$ Dutkan ja alit oahpahus # dutkan has Err/Orth reading as VFIN #$ Dii. 10:00 Levgen olggobealde Diehtosiidda. #!! * __AnomInf__ initial adjectiv or ceartain nouns SELECT:AnomInf Inf IF (NOT 0 COPULAS LINK -1 A + Nom OR ("bággu") + Nom OR Sem/Plc + Ill LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(NEGATE *1 VFIN BARRIER ("ahte")) ; SELECT:AnomInf Inf IF (NOT 0 COPULAS LINK -1 A + Nom OR ("bággu") + Nom LINK -1 Adv LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(NEGATE *1 VFIN BARRIER ("ahte")) ; SELECT:AnomInf Inf IF (0 TRANS-V LINK -1 Acc LINK -1 A + Nom - OLLU OR ("bággu") + Nom LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(NEGATE *1 VFIN BARRIER ("ahte")) ; #$ Váttis goastadit buot vuoittuid. #$ Alaskai gazzat oahpu máttuid bálgáid maŋis. #$ – Dehálaš čájehit ahte guldalit eamiálbmogiid. #$ Ain vejolaš ohcat Sámi allaskuvlii #$ Bággu beassat hivssegii. #$ Váttis dievdoolbmuid oažžut bargat dásseárvoáššiiguin. #% Davviriikkalaš dearvvašvuođadirektevrrat galledit Sámi ja Sámedikki. #!! * __ACompPl__ adjective plural nomitative, not comp sg nor adv SELECT:ACompPl Pl + Nom IF (0 DEHALAS LINK -1 Nom)(NEGATE *0 VFIN) ; #$ – Eanandoallu ja boazodoallu dehálaččat mátkeealáhussii. #!! * __viimmatAdv__ SELECT:viimmatAdv ("viimmat" Adv) IF (NEGATE 1 Inf); REMOVE:bivnnuheapme Comp IF (0 ("bivnnut") + Pl + Nom) ; REMOVE:bárdnat V IF (0 ("bárdni")) ; #$ bárdni joavkkuinis ráhkadan Formel 1 gilvobiilla #!! * __SA kurssat__ SELECT ("DUO") + Nom OR ("BOA") + Nom OR ("JUO") + Nom IF (0 (np)); #$ DUO 100 SELECT ("duddjon") + Nom IF (-1 ("DUO")); #$ DUO Duddjon ja sámegiella. #!! * __NotGen__ SELECT:NotGen N + Nom IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(0 Gen LINK NOT 0 PrfPrc OR Attr LINK 1 Sem/Time LINK NEGATE *1 REAL-V) ; #$ Giđđajohtin minuvttas minuktii. #% Mannan ija dáhpáhusat. #% Vuosttáš báddenbeaivi. #Trying out generalisations: SELECT:HLNomAct N IF (0 Sg1 LINK NEGATE -1 Pers + Sg1 OR DASH)(0 Sem/Act + Nom LINK 1 CC LINK 1 N + Nom)(*1 ("❡")) ; REMOVE:HLSg1 Sg1 IF (0 PrfPrc LINK NEGATE *-1 Pers + Sg1 OR DASH BARRIER SV-BOUNDARY OR REAL-V)(*1 ("❡")) ; REMOVE:HLSg1exep Sg1 IF (0 PrfPrc LINK -1 ("álo"))(*1 ("❡")) ; #SELECT:HLPrfPrcSg1Acc PrfPrc IF (0 Sg1 LINK 1 Pers + Sg1 + Acc) ; #$ Siidda organiseren ja váldi. SELECT:HLXXPrfPrc PrfPrc IF ((0 BOS) OR (-1 N + Nom LINK -1 BOS))(*1 ("❡") BARRIER REAL-V) ; SELECT:HLPrfPrcCoor PrfPrc IF (1 JA/DAHJE LINK 1C PrfPrc LINK 1 ("❡")) ; #$ CUVKON, MOLLEN JA BOALDÁN ❡ . SELECT:HLInfmearridit Inf IF (-1 ("mearridit") + PrfPrc) ; SELECT:duššeAdv Adv IF (0 ("dušše"))(1 Num LINK *1 PrfPrc BARRIER REAL-V) ; SELECT:duššeAdv2 Adv IF (*-1 VFIN)(0 ("dušše"))(1 Num); #SELECT:PassPrfPrc PrfPrc IF (-1 PrfPrc + Der/Pass LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 EOS OR ("–"))(NEGATE 0 A) ; #SELECT:PassPrfPrc PrfPrc IF (0 Sg1 + Der/Pass LINK NEGATE *-1 Sg1 OR Neg BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 A + Attr LINK 1 N)(NEGATE 0 A) ; #SELECT:PrfPrc PrfPrc IF (-1 Nom LINK *-1 BOS BARRIER NOT-NPMODADV) (1 Acc OR Adv LINK *1 ("❡")) ; #SELECT:PrfPrc PrfPrc IF (-1 Nom LINK -1 Attr OR Gen LINK *-1 BOS BARRIER WORD) (1 Acc OR Adv LINK *1 ("❡")) ; #SELECT:PrfPrc PrfPrc IF (-1 Nom LINK *-2 BOS BARRIER WORD) (1 ADVLCASE OR A OR Adv LINK *1 ("❡")) ; #SELECT:PrfPrc PrfPrc IF (-1 BOS) (1 Attr LINK 1 Acc LINK *1 EOS BARRIER WORD) ; #SELECT:PrfPrc PrfPrc IF (-1 Gen LINK -1 Num LINK *-1 BOS BARRIER NOT-NPMODADV)(*1 ("❡") OR EOS OR (":") BARRIER REAL-V) ; #SELECT:PrfPrc PrfPrc IF (-1 Com LINK -1 Nom LINK *-1 BOS BARRIER Sg1)(*1 ("❡") BARRIER Sg1) ; #SELECT:PrfPrc PrfPrc IF (-1 ADVLCASE LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 ADVLCASE LINK *1 ("❡")) ; SELECT:HLNom Nom IF (-1 Gen LINK -1 Gen LINK -1 CC LINK -1 Nom LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 ("❡")) ; SELECT:HLPl Pl IF (0 A + Comp LINK 0 Sem/Hum)(1 ADVLCASE LINK *1 ("❡")) ; #REMOVE:HLSg1 Sg1 IF (0 N OR PrfPrc LINK 1 ("❡")) ; SELECT:HLCopAdvPrfPrc Adv IF (1 PrfPrc - ("leat") LINK *1 ("❡"))(NEGATE 0 Po) ; REMOVE:HLattrNum Attr IF (0 ("miljovdna") LINK 1 Ill LINK *1 ("❡"))(-1 Num) ; REMOVE:HLáddjá A IF (0 ("áddjá") LINK *1 ("❡")) ; REMOVE:HLattrA (A Attr) IF (1 PrfPrc LINK *1 ("❡") BARRIER V) ; #$ Son muitalii maid ahte sin fanashoteallas leamašan dán jagi dušše vihtta guossi REMOVE:HLadv Adv IF (0 (A Pl) LINK *1 ("❡") BARRIER V) (-1 Pl + N LINK *-1 BOS BARRIER V) ; REMOVE:HLImprtDu2 Du2 (0 Imprt LINK 0 PrsPrc LINK 1 N LINK *1 ("❡")) ; #$ Dieđihuvvon láhppon – gávdnon dearvan. #$ Olgeš čohkken olbmuid buot válgabiriin. #$ Golbma olbmo duššan biilalihkohisvuođain dán rádjái. #$ Sámi bárdni joavkkuinis ráhkadan Formel 1 gilvobiilla. #$ Heargeráidduin vuoddján soagŋuide. #$ Terminologiijadieđa ja sámi fágagielaid dutkan ❡ . #$ Vel okta nuorra boazodoalli massán heakkas ❡ . SELECT:HLSem/Act Nom IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(0 Sem/Act) (0 PrfPrc LINK 1 CC LINK 1 Sem/Act LINK 1 Ill LINK 1 ("❡")) ; #TEST SELECT:HLSem/Act Nom IF (-1 CC LINK -1C Nom LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(0 PrfPrc LINK *1 ("❡")) ; #TEST #$ Ovtta­stallan ja suohta­stallan nuoraide ❡ . #SELECT:PrfPrc PrfPrc IF (0 ("giddet") LINK 1 ("luodda") OR Sem/Route) ; # #SELECT:PrfPrcHealiner PrfPrc IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(0 PrfPrc LINK *1 ("❡") BARRIER VFIN) ; #TEST #SELECT:PrfPrcHealiner PrfPrc IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(0 PrfPrc LINK *1 ("–") BARRIER VFIN LINK *1 ("❡")) ; #SELECT:PrfPrcHealiner PrfPrc IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(0 PrfPrc LINK *1 Rel OR CS OR CC BARRIER VFIN LINK *1 ("❡")) ; #TEST #$ Čavgen gearggusvuođa uđasvára geažil. #SELECT:PrfPrcHealiner PrfPrc IF (-1 CC LINK *-1 BOS BARRIER VFIN)(0 PrfPrc LINK *1 ("❡") BARRIER VFIN) ; #TEST #$ Gidden sisabuktinvejolašvuođa ja maŋidan áigemeari. SELECT:HLInf Inf IF (-1 Acc LINK -1 TRANS-V + PrfPrc LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(*1 ("❡") BARRIER VFIN) ; SELECT:HLInf Inf IF (-1 Ess LINK -1 Acc LINK -1 TRANS-V + PrfPrc LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(*1 ("❡") BARRIER VFIN) ; #$ Váldán advokáhta čielggadit iežas vuoigatvuođaid ❡ . #$ Váldán advokáhta veahkkin oažžut vástádusa gielddas ❡ . #SELECT:HLInf Inf IF (1 CC LINK 1 Inf LINK *1 ("❡")) ; #SELECT:HLInf Inf IF (-1 CC LINK -1 Inf LINK *1 ("❡")) ; #SELECT:HLInf Inf IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(1 ADVLCASE OR Adv LINK *1 ("❡"))(NEGATE 0 Pl1 LINK -1 PUNCT LINK -1 BOS) ; #$ Oassálastit ja suohtastallat deháleappot go vuoitit čiekčamiid. #$ – Háleštit earáin gii ádde lea buoremus dálkkas man goassige lean dovdan ❡ . SELECT:HLPl1 Pl1 IF (-1 DASH LINK -1 BOS)(0 Inf OR Sg2 LINK *1 ("❡")) ; #!! * __compgo__ SELECT:compgo A + Comp IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(1 go) ; #$ Buoret go goassege ovdal. SELECT:HLNom Nom IF (0 HUMAN LINK *1 Ill BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 ("❡"))(NOT 0 A + Attr)(*-1 BOS BARRIER VFIN) ; SELECT:HLNom Nom IF (0 HUMAN LINK 1 Gen OR Attr LINK 1 Ill LINK 1 ("❡"))(NOT 0 A + Attr)(*-1 BOS BARRIER VFIN) ; #$ Forfang máilmmicupa rahpamii ❡ . SELECT:NomPunctRight ABBR + Nom IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(1 (PUNCT RIGHT)) ; #$ a) Álgogursa 1 sámegielas SELECT:NomFragm KLASS + Nom IF (*-1 BOS BARRIER WORD)(1 ACR OR Num OR PUNCT) ; #$ Ášši DC 002/12 #REMOVE:NotVfinFragm VFIN (0 PrfPrc LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(*1 EOS BARRIER REAL-V OR Adv) ; #$ Čuvvon ášši. SELECT:§Attr Attr (0 ("§") LINK 1 Num) ; #$ Njuolggadusat nággolága § 204:s § 209 rádjái ožžot seammá geavahusa. SELECT:HLNom N IF (0 Imprt LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(*1 PrfPrc BARRIER SV-BOUNDARY LINK *1 ("❡")) ; #$ Juoigi bargošiehtadus lebbejuvvon almmolašvuhtii. #MAP:HL () TARGET N IF (*1 ("❡") BARRIER WORD - Po) ; SELECT:NomKlass Nom IF (0 ACR OR Num)((-1 ACR OR Num LINK -1 KLASS + Nom LINK -1 BOS) OR (-1 KLASS) )(NEGATE -1 ("§") LINK 2 Po)(NEGATE 0 Loc) ; #% Dearvvašvuođaásahusas mearriduvvo divvun dahje sihkkun dearvvašvuođabargiidlága § 44 mielde. SELECT:NomKlass Nom IF (0 ACR OR ABBR)(-1 Num LINK -1 KLASS) ; #$ Ášši DC 002/12. REMOVE:NomACR Acc IF (0 ACR OR ABBR)(*-1 BOS BARRIER WORD) ; SELECT:NomACR Nom IF (0 ACR OR ABBR)(*-1 BOS BARRIER WORD)(1 PUNCT) ; #$ Ovttas.no - Sámi oahpponeavvut neahtas #SELECT:PrfPrcFragm PrfPrc (0 Prs + Sg1 LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 (":") OR EOS) ; #SELECT:PrfPrcFragm PrfPrc (0 Prs + Sg1 LINK -1 Nom - Sg1 LINK *-1 BOS OR LEFT BARRIER WORD)(1 (":") OR RIGHT OR EOS) ; #SELECT:PrfPrcFragm PrfPrc (0 Prs + Sg1 LINK -1 Gen LINK -1 Num LINK -1 BOS)(1 (":") OR EOS) ; #SELECT:PrfPrcFragm PrfPrc (0 Der/NomAct LINK -1 Nom LINK -1 BOS)(1 (":") OR EOS) ; #SELECT:PrfPrcFragm PrfPrc (0 Der/NomAct LINK -1 Nom LINK -1 CC LINK -1 N LINK -1 BOS)(1 (":") OR EOS) ; SELECT:N N + Nom (0 Der/NomAct LINK -1 CC LINK -1 N LINK -1 BOS)(1 PrfPrc LINK 1 (":") OR EOS) ; #$ Gásttašeapmi njiedjan. #$ Gásttašeapmi ja konfirmeren njiedjan. SELECT:PrfPrcFragm PrfPrc (0 Prs + Sg1 LINK -1 (N Nom) LINK -1 BOS)(1 CC OR EOS) ; #$ Sámekonvenšuvdna almmuhuvvon ja gaskaboddosaččat dohkkehuvvon SELECT:Coor PrfPrc (0 Prs + Sg1)((-1 CC LINK -1C PrfPrc LINK NEGATE *-1 VFIN) OR (-1 Adv LINK -1 CC LINK -1C PrfPrc LINK NEGATE *-1 VFIN)) ; #$ Sámekonvenšuvdna almmuhuvvon ja gaskaboddosaččat dohkkehuvvon #!! !!Adjectives or nouns, not adverbs #!! * __Aifeambbo__ selects A after eambbo SELECT:Aifeambbo A - Px IF (-1 EAMBBO)(NEGATE 0 Pl); #$ Muhto eambbo eahpidahtti lea čielggadusa s. 17 cealkámuš. #SELECT:Aeambbo (Comp Attr) IF (0 EAMBBO LINK 1 N)(NEGATE -1 ("ahte")); #$ Diŋgojitgo eambbo biergu? #SELECT:r1306 Adv IF (0 EAMBBO); #$ Gittabivdosiin ii leat lohpi bivdit deanu eambbo go beallái. #!! * __muhtunlagan__ removes lága Ess if Indef ja lágan A SELECT:muhtunlagan A IF (-1 Indef)(0 ("lága" Ess)); #$ muhtun lágan #!! * __aiggePo__ removes áigge Po, which belongs to MT and thu REMOVE:aiggePo ("áigge" Po) ; #!! Adjective plural, not comparative #!! * __positivepl__ Pos Pl not Comp Pl for man A sii leat REMOVE:positivepl Comp IF (-1 ("man"))(0 A + Sg + Nom)(1 Pl OR Pl3 + Nom)(2 V + Pl3) ; #$ Olbmot eai dieđe man boarrásat sii leat. #!! !!Adverbs #!! * IFF __buotAdv__ : buot Adv in front of Superl IFF:buotAdv ("buot" Adv) IF ((1 Superl) OR (-1 Acc LINK 2 Inf) OR (-1 TRANS-V LINK 2 ("dat" Acc) OR (Dem Acc)) OR (-1 COPULAS LINK 2 (N Ess)) OR (-1 REAL-V + IV LINK NOT 0 Pron LINK 2 COMMA OR EOS) OR (-1 (Nom Pl) LINK 2 VFIN + Pl3)) ; #$ Buot buoremus lea ieš vuolgit. #$ Son dáhtui buot dan ollašuvvat, vai eatnat olbmot bisošedje heakkas. #$ Son lea njuoskan buot, mii lea fuones ášši. #$ Skávžá lea buot soalsin ja njuoskkas. REMOVE:rajesAdv ("rájes" Adv)(-1 Gen) ; SELECT:AdvLACCAT1 Adv IF (NEGATE *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 (N Pl) OR PPRON-DU-PL BARRIER Nom LINK 0 Nom)(NEGATE 0 (Comp Sg) LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 (N Sg) OR SG-PRON BARRIER Nom LINK 0 Nom)(0 LACCAT-ADV) ; SELECT:AdvLACCAT2 Adv IF (0 LACCAT-ADV LINK NEGATE 0 Pl LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-A-ADV LINK *-1 NP-HEAD-NOM + Pl BARRIER NOT-ADV-PCLE)(1 A OR N LINK NEGATE 1 go) ; #$ Guovddáš lea fágalaččat iešbirgejeaddji ásahus. #$ Divššohas lea duođalaččat roasmmuhuvvan. #!! !Lexicalised adverbs #!! It is useful to select early the adverbial reading for potensial nouns or verbs. #!! * __aibbasAdv__ áibbas dolin SELECT:aibbasAdv ("áibbas" Adv) IF (1 A OR Adv LINK *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Áibbas dolin nissonat botne láiggi snálduin, dál sii botnet dorttiin. #!! *__aloGen__ removes állu Gen, álo Adv vs. N Gen REMOVE:aloGen ("állu" Gen) IF (NEGATE 1 Po) ; #!! * __aiddo__ SELECT:aiddo Adv (0 ("aiddo") OR ("áidu")) ((1 CC LINK 1 ("áidu") OR ("aiddo")) OR ((-1 CC LINK -1 ("áidu") OR ("aiddo")))) ; #!! *__bealisAdv__ SELECT:bealisAdv ("bealis" Adv) IF (0 ("bealli")) ; #$ Bargiidebellodaga joavkojođiheaddji Magnhild Mathisen fas bealistis doarju ollásit ráđđehusa ekonomalaš politihka . #!! *__bearreAdv__ beare vs bearri SELECT:bearreAdv ("beare" Adv) IF (0 ("bearri")) ; #$ Dál lohká iežas garrasit behtton fylkamánnái , go oaivvilda beare unnán bohccuid ovddas ožžon buhtadusa . #!! *__ilusAdv__ SELECT:ilusAdv ("ilus" Adv) IF (0 ("illu")) ; SELECT:balusAdv ("balus" Adv) IF (0 ("ballu")) ; SELECT:jáhkkimisAdv ("jáhkkimis" Adv) IF (0 ("jáhkkit")) ; SELECT:beallemudduAdv Adv IF (0 ("beallemuddu") OR ("gaskamuddu")) ; SELECT:geavadisAdv ("geavadis" Adv) ; #!! *__rámisA__ SELECT:rámisA ("rámis" A) IF (0 ("rápmi")) ; #!! * __mannelTimeAdv__ golbma jagi maŋŋel SELECT:mannelTimeAdv MANNEL + Adv IF (-1 VAHKKU-DUR OR ("dat") + Sg + Loc - Attr) ; SELECT:mannelTimeAdv MANNEL + Adv IF (1 go ) ; ## Dat dáhpáhuvai golbma jagi maŋŋil. #$ Logi minuvtta maŋŋel nagodii Sørøy Glimt čiekči Stig Martinsen dulbet bohtosa ovttain moalain. #$ Go jagi maŋŋil álggahuvvui Kárášjoga gymnása, de fárrejin ruoktot ja vázzen guokte maŋimus jagi dáppe. #!! * __Advbadjelii__ nahkehit badjelii SELECT:Advbadjelii Adv IF (-1 Acc LINK *-1 ("nahkehit") OR ("coggat") BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc LINK NOT -1 Acc); #$ Dan oktavuođas lei njunuš, Lene Nystrøm, nahkehan gávtti badjelii mainna šleŋggodii. #!! * __AdvSTV__ váldit mielde, oahppat bajil. eará? STRICT-TRANS-V is too strong SELECT:AdvSTV1 Adv IF ((-1 Acc LINK *-1 ("váldit") OR ("oahppat") OR ("čurvet") OR ("dáhttut") OR ("goastadit") BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc LINK NOT -1 Acc) OR (-1 Gen LINK -1 Num LINK *-1 ("váldit") OR ("oahppat") OR ("čurvet") OR ("dáhttut") OR ("goastadit") BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc LINK NOT -1 Acc)) (0 Po LINK 0 ("bajil") OR ("mielde") OR ("fárrui") LINK NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-A-ADV); SELECT:AdvSTV2 Adv IF (-1 Acc LINK -1 (Pron Gen) LINK *-1 ("váldit") OR ("oahppat") BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc LINK NOT -1 Acc)(0 Po LINK NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-A-ADV); #$ Váldot beatnaga mielde! #$ Oahpa lávlaga bajil! SELECT:mieldeAdv Adv IF (0 ("mielde") LINK 1 (Actio Ess))(NEGATE -1 N + Gen - Prop) ; #$ Sanila-Aikio mielde ođasmahttimin sámediggelága. #% Dasgo leavssuid čállin orru vástádusaid mielde leamen dábáleamos čálamáhtolaš doaibma, SELECT:Advleat2 Adv IF (*-1 ("leat") BARRIER SV-BOUNDARY OR Nom LINK -1 Loc + HAB-ACTOR) (0 Po LINK 0 ("mielde") LINK NEGATE -1 Sem/Time + Gen); SELECT:AdvNum3 Adv IF (-1 N + Gen LINK *-1 MEASURE + Gen BARRIER NOT-A LINK -1 Num + Nom LINK NOT 0 Sem/Year) (0 Po LINK 0 ("mielde") LINK NEGATE -1 Sem/Time + Gen); #$ golbma kilo hášša mielde SELECT:HLAdvleatFarmen Adv IF (0 Po LINK 0 ("mielde") LINK 1 ("Farmen") OR Sem/Prod-vis OR Sem/Event LINK 0 Loc LINK 1 ("❡")) ; #!! * __cadaAdv__ if oažžut juoidá čađa SELECT:cadaAdv ("čađa" Adv) IF (*-1 ("oažžut") BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY)(NEGATE -1 ("geardi") OR TIME); #$ Mii oažžut daid áššiid čađa. #!! * __cohkkutAdv__ čohkkut REMOVE:cohkkutAdv Der/NomAg IF (0 ("čohkkut") + Adv) ; #$ Geahččal oččodit pasieantta čohkkut dahje veallut. #!! * __dussaiAdv__ SELECT:dussaiAdv ("duššái" Adv) IF (*0 ("golahit") OR ("mannat") BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #!! * __gaskanAdvVGen__ SELECT:gaskanAdvVGen ("gaskan" Adv) IF (1 VGen); #$ Gaskan bora viehkalin olggos. #!! * __gotAdv__ SELECT:gotAdv ("got" Adv)(-1 ("jur")) ; #eksempler på CS? #!! * __ovdalgoCS__ #SELECT:ovdalgoCS CS IF (0 ("ovdalgo")) ; REMOVE:ovdalCS ("ovdal") + CS ; #venter på brukseksempler REMOVE:ovdalPo ("ovdal") + Po (NEGATE -1 Gen) ; #!! * __ikteAdv__ SELECT:ikteAdv ("ikte" Adv) IF (*0 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Mu mielas lei heajut dálki ikte. #!! * __miehtaV__ SELECT:miehtaV VFIN IF (NEGATE *-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE -1 Gen LINK NOT 0 Nom)(0 ("miehtá"))(NEGATE 1 Gen LINK 0 TIME OR PLACE); #$ Jus divššohas dasa miehtá, dahje dilálašvuohta lea nu,... ## Jus divššohas dasa miehtá,... #!! * __mannelAdv__ SELECT:mannelAdv_a Adv IF (1 TIME-UNIT + Acc LINK 1 MANNEL); SELECT:mannelAdv_b Adv IF (1 Num LINK 1 TIME-UNIT + Acc LINK 1 MANNEL); #!! * __miehtaPr__ SELECT:mannelPr Pr IF (0 VFIN)(1 PLACE or Sem/Plc LINK 0 Gen) ; #$ Ealgabivdu miehtá fylkka. #!! * __aigiAdv__ guokte vahku áigi SELECT:aigiAdv Adv IF (NEGATE -2 (Num Gen))(-1 TIME-UNIT + Acc)(0 ("áigi")); #$ Ánde Máhtte Somby Sandvik beasai guokte vahku áigi diehtit ahte son beassá vuolgit. SELECT:duppalitAdv ("duppalit" Adv); #!! * __dalleAdv__ SELECT:dalleAdv ("dalle" Adv); #!! * __dusseAdv__ SELECT:dusseAdv1 ("dušše" Adv) IF ((*-1 VFIN OR (Neg Foc/Neg-ge) BARRIER NOT-ADV) OR (*-1 go OR ("eará_go") BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY LINK -1 VFIN) OR (-1 NP-BOUNDARY OR S-BOUNDARY LINK 2 Num LINK *1 N BARRIER NOT-A-ADV LINK 1 VFIN) OR (*1 Num BARRIER NOT-ADV LINK *-2 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)) ; # OR (1 N OR Pron LINK 1 Rel) OR (1 Nom - Pl - Pl3)); #$ Dan mun muitalan dušše dutnje. #$ Áiggun geahččat dušše moadde filmma. # This function because geahččat is homonym to VFIN #$ Lea go dus dušše okta mánná? #$ Dušše ovtta lanjas leat jorba beavddit. #$ Buot álbmogiid hearvásvuođat ja riggodagat buktojuvvojit gávpogii , muhto ii mihkkege buhtismeahttumiid beasa sisa , ii ge oktage fastivuođa ja giellása bálvaleaddji , muhto dušše sii geaid namma lea čállojuvvon Lábbá eallima girjái. SELECT:dusseAdv2 ("dušše" Adv) IF (1 (N Pl) LINK *1 VFIN + Pl3 BARRIER S-BOUNDARY); #$ Dušše inuihtat ja sápmelaččat sáhttet adnojuvvot Davviriikkaid eamiálbmogin. SELECT:dusseAdv3 ("dušše" Adv) IF (-1 COMMA LINK *-1 ConNeg BARRIER (Pl Nom)) ; #$ Čilgehusat eai gávdnon, dušše sámegiel giehtačállosiid kopiijat. SELECT:dusseAdv4 ("dušše" Adv) IF (NEGATE *-1 ANIMATE + (Pl Nom) BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY OR COMMA)(NEGATE *-1 ANIMATE + (Sg Gen) BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY OR COMMA LINK -1 Num)(NEGATE *1 ANIMATE + (Pl Nom) OR (A Pl Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 1 VFIN + Pl3)(NEGATE -1 Coll LINK 2 ("johtolat")) ; #(NEGATE *1 (Num Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 1 ANIMATE + (N Sg Gen)) ; #% 13:s dušše johtolagas. SELECT:dusseAdv5 ("dušše" Adv) IF ((1 VFIN + Pl3) OR (-1 Inf OR PrfPrc)) ; # Buohkat dušše hállet ahte Liissá lei diekkáraš ja diekkáraš, dajai Soldatkin ja moaráhuvai iežas sániin. SELECT:negadvpron Indef + Foc/ge OR ("goste" Foc/Neg-ge) IF (-1 Neg - Sup) ; SELECT:goste Adv (0 ("goste") LINK 1 ("ge")) ; #$ ii maninge #$ ii leat jietna goste ge #!! * __alggageAdv__ SELECT:alggageAdv ("álggage" Adv) IF ((*-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY) OR (*1 Nom BARRIER S-BOUNDARY)); #$ In mun leat álggage heajut go dát. #$ Sis, geain eai lean álggage njuovvanbohccot, ... #!! * __bearraiAdv__ SELECT:bearraiAdv ("bearrái" Adv) IF (*-1 ("geahččat") BARRIER NOT-ADV) ; #$ geahččat bearrái #!! * __boaittobealeAdv__ SELECT:boaittobealeAdv ("boaittobeale" Adv) IF (1 REAL-V) ; #$ Guhkkelis boaittobeale orru mánát bohte Gárdima ja Mollešjoga, Šuoššjávrri ja Iešjohleagi duoddarstobuin. REMOVE:boaittobealeAdv ("boaittobeale" Adv) IF (1 N) ; #!! * __buresAdv__ SELECT:buresAdv ("bures" Adv) IF (*1 ("mannat") BARRIER REAL-V) ; #$ Bures dat manná. #!! * __cadatAdv__ SELECT:cadatAdv ("čađat" Adv) IF ((-1 VFIN - Neg - Pl3) OR (1 VFIN - Pl3)) ; #$ Lea čađat dárbu ođasmahttit jorgalusaid. #$ Son muitala ahte dii čađat jurddašehpet min iluin. #!! * __cuozzutAdv__ SELECT:cuozzutAdv Adv IF (0 Inf)((-1 ("bissut")) OR (-1 Nom LINK -1 ("bissut"))) ; #$ Sávvamis bissot logut dássidit ná, vaikke logut dieđusge veahá rievddadit jagis jahkái. #!! * __dadjatAdv__ SELECT:dadjatAdv ("dadjat" Adv) IF ((-1 COMMA) OR (1 ("juo")) OR (*-1 VFIN - AUX - INF-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)) ; #$ Muhto joddobuođuiguin bivdojuvvo luossa miehtá deanu, dadjat njálmmi rájes gitta gierragii. #$ Háhkan lea šaddan dadjat juo cieggan riektedilli. #$ Dan ii máhte ipmirdit eambbo dat geat dainna sohtet measta dadjat beaivválaččat. #$ Leat badjánan dadjat garra oaivilat manin bohccobiergu lea nu jođuheapmi. #!! * __dadjatAdv2__ SELECT:dadjatAdv2 ("dadjat" Adv) IF (*-1 V - AUX OR COPULAS BARRIER NOT-ADV)(*1 (N Ess) OR (A Ess) BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Dat šattai duođai dadjat ođđa girjin vuosttaš klássa várás. #$ Eanavuovdinorgánat ledje maid ovdal dulkon mearrádusa áddejumi viidát, dan ektui go Direktoráhta dulkui njuolggadusa vuosttasvuoigatvuohtan árjjalaš eanadolliide ja guollebivdiide dadjat juo njuolggadussan mas ii spiehkastuvvo. REMOVE:KillDadjatAdv ("dadjat" Adv) ; #Comment: Kills all remaining "dadjat" adverbials. #!! * __dainnaAdv__ IFF:dainnaAdv ("dainna" Adv) IF (*1 ("ahte") BARRIER WORD); #$ ...muhto sáhttá vuordit dainna go ferte vuoruhit dikšuma. #Pers #$ Kvaliteahtta sihkkarasto dainna, ahte bargit dovdet kultuvrra. #!! * __danin__ (Pron Ess OR Adv) SELECT:danin (Pron Ess) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 ("danin"))(1 EOS OR CLB); #$ ...jos oapmi fierpmit leat danin,... #!! * __daninAdv__ selects danin Adv. It is a special rule, only negative restrictions. SELECT:daninAdv ("danin" Adv) IF (NEGATE *1 (N Ess) BARRIER NOT-A-ADV)(NEGATE 0 Ess LINK NEGATE *1 Nom BARRIER NOT-ADV LINK *-1 Ess LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV)(NEGATE 1 CLB)(NEGATE *-1 OPRED-V BARRIER NOT-ADV)(NEGATE *1 OPRED-V BARRIER NOT-ADV); #$ Danin badjánii jurdda lága ráhkadit. #$ Sierralágan diehtojuohkingeahččaleamit leage danin dehálaččat. #$ Návetruittu lávejit danin atnit. #Essive - hence the restrictions. Special rule, only negative restrictions. #!! * Select Ess, and then kill? #SELECT:r1286 Ess IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV)(0 ("danin"))(1 CLB); # ## ...jos fierpmit leat danin,... #SELECT:r1287 Ess IF (0 ("danin"))(*1 OPRED-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #SELECT:r1288 Ess IF (0 ("danin"))(*-1 OPRED-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); # ## Návetruittu lávejit danin atnit. #!! * __dassaAdv__ SELECT:dassaAdv_a Adv IF (0 ("dassá") OR ("dassái"))(1 go LINK *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY); SELECT:dassaAdv_b Adv IF (0 ("dassá") OR ("dassái"))(-1 VAHKKU-DUR); #$ Dassá go son jámii, lea guhkes áigi. #$ Vuosttažettiin adnui sámi kultuvra árvvoheabbon go dáža kultuvra 100 jagi dassá. #!! * __dakkoAdv__ SELECT:dakkoAdv ("dákko" Adv) IF (*0 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ ... oaiviliid ja ákkaid bokte mat dákko ovddiduvvojit,... #$ Hammerfeastta suohkanbáhppa Harboe lea dákko maid, nu go eará oktavuođain, buorre gáldu. #!! * __jusCS__ SELECT:jusCS ("jus" CS) IF (NEGATE 1 COMMA OR EOS); #$ jus, #!! * __duoAdv__ SELECT:duoAdv ("duo" Adv) IF (NEGATE -1 Dem or (A Attr))(0 ("duo")); #$ Áddjá go duo lea boahtime? #!! * __duoN__ REMOVE:duoN ("duo" N) IF (0 Pron LINK NEGATE 1 NP-BOUNDARY); #!! * __duodaidAdv__ SELECT:duodaidAdv1 ("duođaid" Adv) OR ("duođas" Adv) OR ("golgosis" Adv) ; # IF ((-1 BOC LINK 2 COMMA) OR (-1 Nom LINK 2 VFIN)); #$ Duođaid, mun cealkkán didjiide:... SELECT:duodaidAdv2 ("duođaid" Adv) OR ("duođas" Adv) IF (-1 COPULAS)(1 Ess OR Nom); #$ Eatnandoallu šattai duođaid buressivdnádussan sámiide, nugo dat lei iežáge álbmogiidda. #$ Muhto lei duođas ovddasmannibargu. SELECT:duodaidAdv2 ("duođaid" Adv) OR ("duođas" Adv) IF ((*-1 ("váldit") BARRIER SV-BOUNDARY) OR (1 ("váldit"))); LIST ADV-NOT-ESS = "olahahttin" ; #!! * __plcadv__ words like nuortan adv (DOPPE) not N Ess SELECT:plcadv Adv IF (0 (N Sem/Plc Ess) OR DOPPE OR ADV-NOT-ESS LINK NEGATE 0 Po LINK -1 Gen) ; #$ várit nuortan #!! * __AdvNotNA__ Adverbs, not nouns or adjectives LIST ADV-NOT-NOMEN = "bealleheggii" "beare" "birrasiid" "čoahkkái" "čoahkis" "fárrui" "fárus" "gárrenoaivvis" "ihttážii" "jávkosis" "goalmmádassii" "nuppádassii" "oidnosii" "ođđasis" "olámuddui" "oppalohkái" "ovdagihtii" "ovttasráđiid" "ruossalassii" "ruovttoguvlui" "sullii" "válbmasii" "lihkus" ; #!! * __biras__ is noun and not adverb if in GN context SELECT:biras N IF (-2 CS OR BOS)(-1 Gen)(0 ("birrasiid")); # Vi bør generalisere denne. REMOVE:AdvNotNA N OR A IF (0 ADV-NOT-NOMEN) ; #!! * __AComp__ remove A Comp when Adv REMOVE:AComp (A Comp) IF ((-1 DYNAMIC-V) OR (-1 Ill LINK -1 DYNAMIC-V))(0 Adv LINK NOT 0 EAMBBO OR ("unnit") OR Indef OR ("buorre"))(NEGATE *1 go BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Eadni ráhkadii johtilit ruovttusiiddu. #$ Son sártnui sidjiide garrasit ja jearai: #% Mun čállen romit reivve go don. #SELECT:ACompAdv Avd IF (0 ("eanet") OR ("unnit") LINK 0 A + Comp); # legg til constraint REMOVE:ACompAdv (A Comp) IF (-1 BOS OR CLB)(0 Adv)(1 EOS OR CLB); REMOVE:ACompAdv (A Comp) IF (-1 V - COPULAS)(0 Adv)(1 (N Ess) OR Inf); REMOVE:buoretAdv ("buoret" Adv)(0 (A Comp) LINK 1 N) ; #!! * __birrasii__ removes birrasii N REMOVE:birrasii N IF (0 ("birrasii") LINK 1 Num OR HEADOFPARTS OR Sem/Year OR Sem/Date OR Sem/Amount)(NEGATE -1 Gen) ; #!! * dieđusge chooses adv SELECT:dieđusge ("dieđusge") + Adv ; SELECT:dieđus ("dieđus") + Adv ; #!! * __sávvamis__ chooses adv SELECT:sávvamis ("sávvamis") + Adv ; #!! * __beali__ chooses adv SELECT:beali ("beali") + Adv (1 Comp) ; #!! * __doarvaiAdv__ removes birrasii N SELECT:doarvaiAdv ("doarvái" Adv) ; # IF ((-1 COPULAS LINK 2 Nom OR CS) OR (-1 TRANS-V LINK 2 (N Acc)) OR (-2 TRANS-V LINK 3 (N Acc)) OR (-1 Neg + Ind LINK 2 Adv) OR (-1 Der/Pass LINK *2 Nom BARRIER NOT-A)) ; #$ Vaikko mánáin lei doarvái bargu skuvllas ja bihtáidbargamiin beaivvi mielde, de berre liikká dál maŋŋá fuomášuhttit ahte máŋggaid jagiid ii lean makkárge lágiduvvon asttuáigefálaldat mánáide. #!! * __doložat__ removes doalut N REMOVE:doložat N IF (0 ("dološ")) ; #!! * __eanasAdv__ SELECT:eanasAdv Adv IF (*-1 NP-HEAD-NOM BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("eanas") OR ("eanaš"))(NEGATE *1 N BARRIER NOT-A-ADV); #$ Muhto báinnan dat gal eanaš lea. #$ Áššemeannudeapmi lea eanaš dárogillii. #$ Nuppádassii leat čielga gáibádusat eaktodáhtolaš oskui, mii guoská giddodahkii, eanaš vuođđuduvvon registrerema oktavuođas. #!! * __eambbogo__ selects Adv eambbo go SELECT:eambbogo Adv IF (0 EAMBBO LINK -1 REAL-V)(1 ("go")) ; SELECT:eambboN Attr IF (0 EAMBBO LINK 1 N LINK 1 Inf) ; #$ Lullisámi juoigi Marja Mortensson lohká Spellemann-nammadeami addit vel eambbo movtta bargat sámi musihkain. SELECT:eambboN Adv IF (0 EAMBBO LINK 1 N) ; #$ iige oktage oahppi lohkan ahte son čállá eanet sámegillii go eanetlogugillii vaikko livččiige vástidan ahte hállá gal eanet sámegiela go eanetlogugiela. #!! * __eanetAdv__ SELECT:eanetAdv1 ("eanet" Adv) IF ((-1 ("ja") OR ("ahte") LINK -1 ("eanet")) OR (1 ("ja") OR ("ahte") LINK 1 ("eanet") LINK NEGATE 1 N + Pl))(NEGATE 1 N + Pl) ; #(*1 A OR REAL-V BARRIER S-BOUNDARY); #$ Dutkangaskkusteapmi ja jearru dutkanbohtosiidda šaddá eanet ja eanet guovddáš oassi dutkama árgabeaivvis. SELECT:eanetAdv2_a Adv IF (0 ("uhcit") OR ("unnit") OR ("eanet")) (1 ("uhcit") OR ("unnit") OR ("eanet")); SELECT:eanetAdv2_b Adv IF (0 ("uhcit") OR ("unnit") OR ("eanet")) (-1 ("uhcit") OR ("unnit") OR ("eanet")); SELECT:eanetAdv3 Adv IF (0 ("uhcit") OR ("unnit") OR ("eanet")) (1 go LINK 1 Num); #$ ...muhto dál lea eanet uhcit jávkan. #$ Go vierroopmodaga geavaha ja eaiggát unnit eanet čielgasit dasa leat miehtan,... #$ Go eaiggát eanet unnit čielgasit dasa lea miehtan. #$ Mearrádusaid gittaopmodaga luobaheamis, mat leat dahkkojuvvon uhcit go njealji stivrralahtu doarjagiin, ferte Sámediggi ja Finnmárkku fylkkadiggi dohkkehit. SELECT:eanetAdv3 ("eanet" Adv) IF (1 A-CASE OR REAL-V - ("leat") LINK *1 N BARRIER NOT-A-ADV)(NEGATE 1 (N Pl))(NEGATE 0 Pl + Nom LINK 1 VFIN + Pl3) ; #$ Báhkkodeamis ferte leat sáhka geavaheamis mii lea oktoráđđejeaddji dahje ainjuo čielgasit eanemus čalbmáičuohcci. #% 2010 rájes leat ceggejuvvon eanet sajit go dan mii lei vurdojuvvon. #% Eanebut ožžot barggu. SELECT:eanetAdv4 ("eanet" Adv) IF (1 Inf OR ConNeg LINK NEGATE 1 N)(NEGATE 0 (A Pl) OR (Pron Pl) LINK 1 VFIN + Pl3) ; REMOVE:eanetAdv3 ("eanet" Adv) IF (*1 (N Pl) BARRIER NOT-A) ; #$ 2010 rájes leat ceggejuvvon eanet bargosajit go dan mii lei vurdojuvvon. REMOVE:eanetV V IF (0 ("eanet" Adv))((*0 COPULAS BARRIER S-BOUNDARY) OR (*1 N BARRIER NOT-A-ADV LINK *-1 ("eanet") LINK -1 VFIN)) ; #$ Dál go ruhtadilli lea buoret go ovdal, de leat gávttis eanet čiŋat. #$ Ovdal ledje eanet láttagat Olmmáivákkis, muhto boanddat leat goikadan ollu jekkiid ja gilván daidda rásiid. SELECT:eanemusatAdv ("eanemusat" Adv) (1 Num) ; #$ Juohke mánná oaččui guokte ja eanemusat golbma mánu oahpahusa jahkái. #!! * __AdvComp__ #SELECT:AdvComp Adv IF (0 Comp)(NEGATE 0 Pron)(NEGATE 1 Dem OR N OR A); #$ Dat lea eanet go 10. #$ Lea 43 olbmo unnit go diibmá dán muddui. # Ambiguous: ## ...hálida universitehta almmuhit eanet dieđalaš artihkkaliid sámegillii. #- hence the condition (NEGATE 1 A). #!! * __easkkaAdv__ SELECT:easkkaAdv1 EASKKA + Adv IF (0 EASKKA)(1 ("dalle") OR go OR ("de") OR Num OR MANNEL); #$ ...easkka maŋŋel 1529 ásaiduvve olbmot duođas báikkiide. SELECT:easkkaAdv2 Adv IF (0 EASKKA)(*1 TIME BARRIER NOT-A-ADV); #$ ...mii easkka maŋimuš áiggiid lea jávkágoahtán. #$ Dat lei boahtán ruoŧagielain easkka jagi 1863. #$ Muhto easkka 1898:s dovdagohte Láhppiolbmot dan mii maŋŋelis bođii. # Ambiguous: ## Dat čielgá dálá oasálaččaide easkka proseassas. SELECT:easkkaAdv3 Adv IF (0 EASKKA)(-1 MOD-ADV-ADV); #$ Lea hui easkka čuožžilan gažaldat. SELECT:easkkaAdv4 Adv IF (0 EASKKA)(1 PrfPrc); #$ dat ebmos vuoksá lei oaffaruššojuvvon easkka huksejuvvon áltára alde. LIST CUT-V = "boatkanaddat" "botket" "boatkanit" "oažžut" "gáskkistit" "čuohpastit" "čuolastit" "dodjit" "doadjit" "čuohppat" "gáskit" "mannat" ; #!! * __gaskatAdv__ SELECT:gaskatAdv ("gaskat" Adv) IF (*-1 CUT-V BARRIER S-BOUNDARY) ; #!! * __goassigeAdv__ SELECT:goassigeAdv ("goassige") OR ("goassege") IF (*-1 Neg BARRIER VFIN) ; #$ Ii leat stáhtas várra goassige leamaš ruđalaš ávki dán ámmahis. #!! * __gosaAdv__ SELECT:gosaAdv ("gosa" Adv) IF (*1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY); #$ Gosa don čihket dan? #$ Son oinnii báikkiid gosa juo ledje ásaiduvvan. #!! * __gustoAdv__ SELECT:gustoIsAdv ("gusto" Adv) IF (-1 ConNeg); #$ In leat gusto dan guovllu áidna turista. REMOVE:gustoAdv ("gusto" Adv) IF (NEGATE *-1 VFIN - Neg BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 1 VFIN - ("duššat")) ; #$ Juos evttohusa meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheami birra, mii juogo gusto dušše Kárášjoga, Guovdageainnu, Unjárgga, Porsáŋggu ja Deanu gildii dahje gusto dušše restii Finnmárkkus, dorjot golbma ja dušše golbma stivrralahtu, de sáhttet golbma stivrralahtu ovtta oli gáibidit ášši gieđahallat oktii vel. #!! * __gustoAdvláhka__ REMOVE:gustoAdvláhka ("gusto" Adv) IF (*0 LAHKA) ; #$ Guđe fylkkasuohkana doaimmaide gusto láhka? #!! * __guhkasAdv__ SELECT:guhkasAdv Adv IF (*-1 REAL-V BARRIER NOT-ADV-N)(0 ("guhkká") LINK 0 Loc OR Gen)(NEGATE 1 COPULAS OR Acc)(NEGATE 1 (V Neg) LINK 1 COPULAS) ; SELECT:guhkasAdv Adv IF (-2 REAL-V)(-1 (A Nom) OR (N Nom) OR Ess)(0 ("guhkká") LINK 0 Loc OR Gen) ; SELECT:guhkasAdv Adv IF (-1 BOS OR CC OR CS)(0 ("guhkká") LINK 0 Loc OR Gen)(*1 REAL-V LINK -1 NP-HEAD-NOM) ; #$ Dilli joatkašuvvá dákkárin guhkás boahtteáigái. #$ Son bálkestii spáppa guhkás. #$ Guhkás son bálkestii spáppa. SELECT:guhkaAdv Adv IF (0 ("guhkká") + Gen)(-1 ("šat")) ; #!! * __VifVFIN__ removes V #REMOVE:VifVFIN V ((0 Adv LINK 1C VFIN OR PrfPrc) OR (0 Adv LINK -1C VFIN OR PrfPrc)); #$ Don gal gusto beroštat čuovvut. #!! * __harveAdv__ SELECT:harveAdv ("hárve" Adv) IF (NEGATE *-1 PLANT OR ("bealdu") OR ("eana") OR ("gieddi") OR ("tráktor") BARRIER S-BOUNDARY)(0 Adv)(NEGATE *1 PLANT OR ("bealdu") OR ("eana") OR ("gieddi") OR ("tráktor") BARRIER S-BOUNDARY); #$ Boazoealáhusas ovddasteaddjit hárve vuosttaldit viessohuksema. #!! * __juogoQst__ IFF:juogoQst ("jogo" Qst) IF (NEGATE *1 ("dahje") OR ("dehe")); #$ Jogo gikse dat guolit? #!! * __justeAdv__ SELECT:justeAdv ("juste" Adv) IF ((-1 ("jur")) OR (1 PAST-MARKER OR PRESENT-MARKER OR MO)); #$ jur juste #$ juste dalle #!! * __jámasAdv__ SELECT:jámasAdv ("jámas" Adv) IF (*-1 FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 ("bargat") OR ("heahpanit") OR ("gálbmot")); # láhkai # - - - - SELECT:láhkaiAdv Adv IF (-1 Attr OR Indef LINK NOT 0 Gen)(0 ("láhkai")); #$ Seammá láhkai go váldojournála ja lassijournála geavaheami oktavuođas... #$ Juohke láhkai .. #!! * __loahpasAdv__ SELECT Adv IF (NEGATE -1 Gen)(0 ("loahpas")); #!! * __liikkaAdv__ SELECT:liikkaAdv ("liikka" Adv)(0 N LINK -1 VFIN)(1 A OR Adv) ; SELECT:liikkaAdv Adv (0 ("lihkká")) (*1 VFIN BARRIER SV-BOUNDARY OR REAL-V) ; #$ Dalle šattašii liikka buoret dálki go mannan sotnabeaivve. #$ muhto lihkká dat manne golbma dievas beaivvi ovdal válmmasteimmet. (LIA) LIST SLIP-V = "luoitit" "beassat" "gaikkihit" "luovvanit" "oažžut" "nuollat" ; #!! * __luovosAdv__ SELECT ("luovos" Adv) IF (*0 SLIP-V BARRIER S-BOUNDARY) ; #REMOVE Interj ((-1 WORD - Interj) OR (1 WORD - Interj)) ; #!! * __maninAdv__ SELECT:maninAdv ("manin" Adv) IF (NEGATE *-1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Ess LINK *1 OPRED-V LINK -1 Acc) ; #$ Manin don leat heittohit nohkkan? #% Manin don geavahat dan? SELECT:LIAmannetV V IF (0 ("mannat") LINK *1 PLACE + Ill OR DOHKO OR PO-ILL BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ dáppe bohte ovdamearkka dihte skábman dat bohte dáppe diekko Leavvajoga Deanu ala ja em . (LIA) SELECT:LIAmannetV V IF (0 ("mannat") LINK 1 ("jo") LINK 1 Inf OR DOHKO OR PLACE + Ill) ; #$ na dološolbmot dikšo dainna lágiin ahte juohke geasi go bohte nuohttái manne jo iskat vuohččanaga jávreoivoša leat go riba ja ruska buktán giđaža (LIA) #!! * __manneAdv__ SELECT:LIAmanneAdv1 ("manne" Adv) IF (1 ("bat")); #!! * __manneAdv__ SELECT:manneAdv1 ("manne" Adv) IF (*-1 BOC OR PUNCT OR COMMA BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR CC LINK NOT 0 N)(NEGATE 0 Qst)(NEGATE 1 Qst)(NEGATE -1 ("de")); #$ Ja manne moraštehpet biktasiid dihtii? #$ Naba dii, manne dii ieža rihkkubehtet Ipmila báhkkomiid? #$ Manne dis leat diekkár bahás jurdagat din váimmuin? #$ Manne rievddadit luonddudilálašvuođat? #% Sii manne isideaset lusa ja muitaledje buot. # BARRIER CC! SELECT:LIAmannemanne ("manne" Adv) IF (1 ("manne" Adv) LINK *1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ ahte manne manne dál eai sáhte muhto na go juo stáhtas leat ruđat ahte arbeidsledighetstrygdaid ja diekkáriid máksit jaja na dat manná dalle bures SELECT:LIAmanneAdv2 ("manne" Adv) IF (*-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR CC OR CLB OR Du1 + Nom OR Pl + Nom LINK NOT 0 Neg)(*-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR CC OR CLB)(NEGATE 0 VFIN LINK *1 DOHKO OR PLACE + Ill BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 VFIN LINK *1 Gen BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 1 PO-ILL) ; #$ Jos oktage jearaš dudnos manne doai dahkabeahtti dan,... #% dat manne dat albmát manne vuos deikke bygget viesuid ja . (LIA) #% muhto de lei dálvi lávededje dien dábálaččat die februar mánus go dat dážaid diggehearrát de manne manne duon duo Kárášjohkii . (LIA) #% na dat gal dieđus ge njigui go dat oinnii dat manne buot dat olbmot. (LIA) SELECT:LIAmannemanne ("manne" Adv) IF (-1 CONTRA)(1 VFIN ) ; #$ dat máđut leamašan das muhto manne bohte dalle áhkkorat SELECT:manneAdv3 ("manne" Adv) IF (-1 BOC)(1 N OR Adv LINK 1 ("?")) ; #$ Manne Sámi allaskuvlii? #!! * __muhtuminAdv3__ SELECT:muhtuminAdv ("muhtumin" Adv) ; #$ Muhtumin lea deaŧalaš čállit journála dalán. #!! * __njuolgaAdv__ SELECT:njuolgaAdv ("njuolga" Adv) IF ((*1 Ill BARRIER NOT-A-ADV) OR (1 Gen LINK 1 N + Ill)) ; #$ Nuppi vuoru goalmmát minuvttas Anette nivkalii čiehkačievččastaga čábbát njuolga mollii. #!! * __oddasitAdv__ SELECT:oddasitAdv1 ("ođđasit" Adv) IF (-1 ("fas")) ; #$ Elia gal boahtá dahkat buot fas ođđasit. SELECT:oddasitAdv2 ("ođđasit" Adv) IF (*-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY)(*1 NOT-AUX-V BARRIER S-BOUNDARY); #$ Eat mii sáhte ođđasit ásahit vuođu. #!! * __oktanAdv__ SELECT:oktanAdv Adv IF (0 ("ovttas") OR ("oktan"))(*1 Com BARRIER NP-BOUNDARY); ## Divššohasas lea vuoigatvuohta iežas journála geahččat oktan mildosiiguin. #!! * __ollengeAdv__i SELECT:ollengeAdv ("ollenge" Adv) IF (*-1 Neg); #$ Ii mus lean gal ollinge jurdda searvat juoiganoassái. #!! * __ovttasAdv__ REMOVE:ovttasColl ("ovttas" Coll) ; REMOVE:oktaLoc OKTA + Loc - Attr IF (NEGATE 1 COPULAS + Pl3 OR COPULAS + Sg3) ; SELECT:ovttasAdv1 ("ovttas" Adv) IF (-1 (Pl Nom))(1 PL3-V); #$ Ferte oaidnit ollislaš gova maid soahpamušat ovttas vuođđudit. SELECT:ovttasAdv2 ("ovttas" Adv) IF (-1 N LINK *-1 NUM + Nom BARRIER NOT-A-ADV)(*1 PL3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Ferte oaidnit ollislaš gova maid dát guokte soahpamuša ovttas vuođđudit. LIST OKTII-ADV = "oktii" "guktii" "golbmii" "njelljii" "vihttii" "guhttii" "čihččii" ; #!! * __oktiiV__ remove REMOVE:oktiiV SG3-V OR Num IF (*-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(-1 ("dušše"))(0 OKTII-ADV); #$ Vuoigatvuohta gusto dušše oktii. #$ Dušše oktii lean oaidnán čájáhusa mii čájehii álgoálbmoga rávdebarggu. #$ Ja dušše oktii lean oaidnán čájáhusa mii čájehii álgoálbmoga rávdebarggu. #$ Lulli-sámiguovllu biirret heajumusat go sis lea dušše oktii leamaš listu mas nisu lea njunnožis. #$ Oktii lei gotka gii ii jáhkkán Kilimanjaro gávdnot. #!! * __oktiiAdv__ select SELECT:oktiiAdv1 OKTII-ADV IF (-1 BOC)(1 go OR (N Pl) OR VFIN); #$ Oktii go leimmet mannamin rohkadallanbáikái, bođii min ovddal muhtun šlávvanieida. #$ Oktii cuohpaid galgá biddjot luossa go sáltejuvvo. SELECT:oktiiAdv2 OKTII-ADV IF (1 ("njunni" N Pl Gen) OR ("juolgi" N Pl Gen) OR ("sealgi" N Pl Gen) OR ("geahči" N Pl Gen) OR Sem/Time); #$ Dat čohkkáiga oktii njuniid. SELECT:oktiiAdv3 OKTII-ADV IF (*-1 OKTII-V OR COM-V) ; #$ Porsáŋggu loguin leat buot klássaid submi biddjon oktii. SELECT:oktiiAdv4 OKTII-ADV IF (*1 TIME + Loc BARRIER N OR V OR Pron)(*1 Ill OR Loc BARRIER NOT-A-ADV); #$ Oktii stuorradiggeáigodagas ovddiduvvo dieđáhus daid doaibmabijuid birra mat galget sihkkarastit ja ovddidit sámi giela. SELECT:oktiiAdv5 OKTII-ADV IF (-1 ("vel") OR REAL-V) ; #$ Lea go Sámedikki mielas Microsoft duođaid ánssášan vel oktii nuvttá máidnosa, mii ii leat duohta ge? REMOVE:oktiiAdv Num IF (0 ("oktii")) ; #waitingfor examples of Num Ill #!! * __ollasitAdv__ selects SELECT:ollasitAdv1 Adv IF (0 ("ollásit" V))((*-1 REAL-V - INF-V BARRIER SV-BOUNDARY) OR (*1 Loc OR Ill BARRIER NOT-A-ADV) OR (*1 NP-HEAD-GEN BARRIER NOT-A-ADV LINK 1 Po) OR (-1 MOD-ADV-ADV LINK 2 Adv OR ADVLCASE) OR (1 REAL-V)) ; #$ ...ahte historjjálaš ovdáneapmi čielggaduvvo ollásit. #$ Nu leatge geasseguohtumat, mat leat váris, measta ollásii norggabealde. #$ Gaup gal devddii dán rolla ollásit. #!! * __radjaiPo__ selects SELECT:radjaiAdv Po IF (-1 Num)(0 ("rádjai") OR ("rájes")); #$ Njuolggadusat nággolága § 204:s § 209 rádjái ožžot seammá geavahusa. # # This rule should be extended to all postpositions likely to occur after # # number expressions. Todo: Make a set. #!! * __rabasAdv__ selects SELECT:rabasAdv Adv IF (-1 COPULAS)(0 ("rabas") LINK NEGATE *1 N BARRIER NOT-ADV); #$ Guktot uvssat leat rabas. #!! * __rabasAttr__ selects SELECT:rabasAttr Attr IF (0 ("rabas") LINK 1 Sem/Event)(NEGATE -1 COPULAS LINK *-1 Nom BARRIER WORD) ; #$ rabas seminára #% Sajosa restauráŋŋa Caiju lea rabas festivála áigge. #!! * __rabasANom__ selects SELECT:rabasANom Nom IF (0 ("rabas") LINK -1 COPULAS LINK *-1 Nom BARRIER WORD) ; #% Sajosa restauráŋŋa Caiju lea rabas festivála áigge. #!! * __sámásAdv__ selects SELECT:sámásAdv Adv IF (0 ("sámás") LINK -1 BOS) ; SELECT:sámásAdv Adv IF (0 ("sámás") LINK 1 (":")) ; #% Sajosa restauráŋŋa Caiju lea rabas festivála áigge. #!! * __soaittáhagasAdv__ selects SELECT:soaittáhagasAdv Adv IF (0 ("soaittáhagas")); #$ sierralávdegoddi ii dieđe daid luottaid ja meannudit soaittáhagas gos bivdit besset vuodjit. # The rule has no restrictions, so keep an eye out, it removes loc of soaittáhat #!! * __seahkáPl__ selects Pl SELECT:seahkáPl N + Pl (1 ("seahká")); #$ Ja soames báikkiin lea smávva sieđga, muhto jos eai leat goikesieđggat, de lea headju buollit, muhto go leat goikan sieđggat seahká, de lea buorre buollit. #!! * __seammaAdv__ selects SELECT:seammaAdv ("seammá" Adv) IF (1 OLLU OR go)(NEGATE -1 Dem) ; #$ Soabadanráđis galget leat golbma miellahtu ja seamma ollu várrelahtut. #$ Seamma go ovdalis namahuvvon riektehistorjjálaš ovdanbuktimis... #!! * __unnanAdv__ selects SELECT:unnanAdv UNNAN + Adv IF (1 VFIN OR PrfPrc LINK NEGATE 0 N); REMOVE:unnanV V IF (0 UNNAN + Adv LINK *-1 BOC BARRIER WORD); #$ Eanaš duopmárat unnán dovdet eamiálbmogiid historjjá. #$ Dat orru oppanassii unnán čilgejuvvon 1800-logu gaskamuttu. SELECT:unnánAdv Adv IF (-1 MOD-ADV-ADV)(0 UNNAN)((1 REAL-V) OR (-2 REAL-V)) ; SELECT:unnánAdv Adv IF (-1 COPULAS)(0 UNNAN)(1 PrfPrc) ; #$ Sii leat hui unnán dahkan guorahallat "sámi vieruid ja riekteáddejumiid". #$ Eanetlohku lea menddo unnán bidjan Finnmárkku mihtilmas diliid vuođđun. #!! * __varraAdv__ selects SELECT:varraAdv1 ADV-NOT-N + Adv IF (*0 (N Nom) BARRIER S-BOUNDARY OR CC); #$ Mearkkašahtti Ruonáeatnama ruovttustivrii dál várra lea váttisvuohta ruhtadit buot áššesurggiid hálddašeami. SELECT:varraAdv2 ADV-NOT-N + Adv IF (-1 CLB)(NEGATE *1 SG3-V); #$ Sápmelaččat geat ledje birgegoahtán dušše boazodoaluin, várra ledje buot friddjamusat. SELECT:varraAdv3 ADV-NOT-N + Adv IF (-1 COPULAS LINK 2 A + Nom); #$ Muhtun diliin lea várra váttis beassat eret das. SELECT:varraAdv3 ADV-NOT-N + Adv IF ((1 Adv LINK 1 ("ahte")) OR (1 ("nu ahte"))); #$ Dat lea várra nu ahte ... #!! * __valjisAdv__ selects SELECT:valjisAdv ("valjis" Adv) IF (*1 N + Pl + Nom BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Čáziin bákŋe valjis guolit. #!! * __vehaziidAdv__ selects SELECT:vehaziidAdv ("vehážiid" Adv) IF ((-1 ("vehážiid")) OR (1 ("vehážiid"))) ; #$ ...mii easkka maŋimuš áiggiid lea vehážiid vehážiid jávkagoahtán. #!! * __visotdAdv__ selects SELECT:visotAdv ("visot" Adv) IF (1 Dem) ; #$ Visot dat stuora mánát leat boahtán. SELECT:visotAdv ("visot" Adv) IF (1 ("mielde")) ; #$ Illá goastadit visot mielde. #this one is ambigious SELECT:r1426 ("visot" A Attr) IF (0 ("visot"))(1 (A Attr)); ## Jus ulbmilat politihkain galget šaddat duohtan fertejit visot náššuvnnalaš unnitálbmogiid dárbbut ja beroštumit váldojuvvot vuhtii juohke oasis riikkas ja buot servodaga dásiin. SELECT:r1427 ("visot" A Attr) IF (0 ("visot"))(*1 (N Pl Gen) BARRIER NOT-PRE-A-N); SELECT:r1428 ("visot" A Attr) IF (0 ("visot"))(*1 (N Pl) BARRIER NOT-NPMOD); SELECT:r1429 ("visot" A Attr) IF (0 ("visot") LINK 1 Refl LINK *1 (N Pl) BARRIER NOT-NPMOD); ## Visot mánát leat boahtán. ## Ii leat vel visot čohkkejuvvon. ## Visot dan maid NRK sádde digitála fierpmis sáhttá maid gullat neahttaradios. # This one doesn´t work. SELECT:visotIndef ("visot" Indef) (*-1 ("leat") + HABEO-SG3 OR ("leat" ConNeg) BARRIER Nom)(1 PrfPrc) ; #!! * __vuhtiiAdv__ SELECT:vuhtiiAdv ("vuhtii" Adv) IF (*-1 ("váldit") BARRIER FMAINV OR CLB) ; #$ ...muhto ferte váldit vuhtii máná agi ja láttasvuođa. #$ Eai váldde man ge láhkái vuhtii ahte … #$ Sii čállet ahte luhttet dasa ahte eiseválddit šaddet váldit sin oainnu vuhtii. #$ … eai leat váldán sámi oahpaheddjiid oainnu vuhtii. #!! !!Pronouns #!! * __recipr, reciprPl__ select Recipr SELECT:recipr Recipr IF ((-1 Recipr) OR (1 Recipr)); SELECT:reciprAttr (Recipr Attr) IF (1 Recipr) ; SELECT:reciprPl Pl IF (-1 (Recipr Pl))(0 Recipr); REMOVE:reciprPl Pl IF (-1 (Recipr Du))(0 Recipr); #$ ...de dadje guhtet guoibmáseaset:... #$ Gielddat berrejit ásahit fásta dulkaveaga, kánske ovttasbarggus nubbi nuppiin. REMOVE:Killrecipr Recipr IF ; #$ Jos dajan nubbái: Mana! de son manná. LIST PLUR-LEMMA = "deadja" "gáffe" "gávdni" "muohtu" "spahká" "noađđe#spahká" "mánná#guoddi-#spahká" "urgu" ; REMOVE:SgPlurlemma PLUR-LEMMA + Pl (0 PLUR-LEMMA) ; REMOVE:derCar (Der/Car) IF (0 Der/NomAct OR Inf) ; #!! !Nouns, not verbs # ---------------- #!! * __álbmotN__, ii V. SELECT:álbmotN ("álbmot" N) (0 V)(-1 Gen) ; #!! * __headisge__, ii heađisge. SELECT:headisge ("heahti" Loc) + Foc/ge IF (0 ("heahtit")) ; ## ii heađisge #!! * __loahppa__ after TIME Gen. SELECT:loahppa ("loahppa") IF (0 REAL-V OR Adv LINK -1 TIME LINK 0 Gen) ; REMOVE:r595 VAbess IF (0 ("orohat") OR ("vuojahat")); ## Guovlu lea orohaga olggobealde. REMOVE:fatnasit ("fatnasit") IF (0 ("fanas")); #waiting for examples with the verb LIST FIRSTPERS = Du1 Sg1 Pl1 (p1 du) (p1 sg) (p1 pl) ; REMOVE:Imprt1p Imprt + FIRSTPERS (0 (N Nom) LINK NOT 1 Inf OR Adv)(NEGATE 0 TRANS-V LINK 1 Acc) ; #$ Giitu mu oasis! #$ Gilvu golmma joavkku gaskka #$ Bivdu ja guollebivdu #% Váldot beatnaga mielde! #% Gárvodeahkku ja mannu geahččat dien nieidda, gii váccii stuora gápmagiiguin. REMOVE:HLvfin VFIN IF (0 N + Nom) ((1 (":") OR Rel OR EOS OR ("❡") LINK -2 BOS) OR (0 (N Gen) LINK 1 ("guovttos"))) ; #$ Ohcci: Per M. Buljo , Guovdageaidnu #$ Ohcci geas lea earenoamáš gelbbolašvuohta sáhttá árvvoštallojuvvot seniorráđđeaddin. #$ Ohcci guovttos áigguiga ovdánahttit áibbas ođđa ja konkrehta buktagiid . #$ Álbmot mii ballá ii leat friija álbmot. #% Ohcci áhči! LIST N-NOT-V = "deasta" "viessu" "giella" "lávlla" "muddu" "nieida" "oadju" "skuvla" "guovlu" "golli" ; REMOVE Imprt (0 N LINK *1 ("leat") - Imprt BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #$ Giela boahtteáigái lea erenoamáš dehálaš ahte nuorain stuorát proseantaoassi go gaskaleamos buolvvas máhttet hállat kymrigiela . REMOVE (Imprt Sg2) (-1 BOC LINK 2 (Pers Nom) LINK NOT 0 Sg2) ; #$ Giela sii gal besse gullat dievva beljiid . REMOVE Imprt (0 Pron)(1 CS) ; REMOVE Imprt (0 ("bargi") LINK 1 Sem/Org + Loc) ; #$ Bargit Dutkanhálddahusas. REMOVE Imprt (0 N-NOT-V LINK -1 BOC)(1 VFIN) ; #$ Giela oahpat go guldalat, humat, čálát, neavttát ja ovttastalat earáiguin, lohkaba girječállit. SELECT:Vgielaheapme ("giellat" V) (0 ("gielaheapme")) ; SELECT:afterSami N (-1 NATIONAL-IDENTITY + Gen)(0 ("dutkan")) ; #$ Sámi dutkan REMOVE:LIAABBR ABBR (*1 ("¬")) ; REMOVE:LIAfiskat Imprt (0 ("fiskat")) ; IFF:Jos ABBR (0 ("jos") LINK 1 BOS OR Arab) ; # Rules made especially for LIA spoken corpus: the words often has little context. The rules should be safe. REMOVE:LIAbivvatDer ("bivvat") (0 ("bivastat")) ; REMOVE:LIAdassatDer ("dassat") (0 ("dassái") OR ("dat")) ; REMOVE:LIAmearratDer ("mearrat") (0 ("mearra")) ; REMOVE:LIAviessutDer ("viessut") (0 ("visot")) ; REMOVE:LIAolletDer ("ollet") (0 ("olles")) ; REMOVE:LIAgarratDer ("garrat") (0 ("garas")) ; REMOVE:LIAviessutDer ("viessut") (0 ("viessu")) ; REMOVE:LIAáibatDer ("áibat") (0 ("áibbas")) ; REMOVE:LIAmannetDer ("mannet") (0 ("mannat")) ; SELECT:LIAoažžudadjat Sg3 (0 ("oažžut") LINK 1 ("dadjat") + Inf) ; SELECT:LIAoažžu Sg3 (0 ("oažžut") LINK 0 Der/NomAg) ; REMOVE:LIAváibatDer Der/NomAct (0 ("váibat") LINK 0 Der/NomAct LINK 1 LEAT) ; REMOVE:LIAlávetDer Der/NomAct (0 ("lávet")) ; REMOVE:LIAfertetDer Der/NomAct (0 ("fertet")) ; REMOVE:LIAnuorrat ("nuorrat") (0 ("nuorra")) ; REMOVE:LIAvarraPx Px (0 ("varra") LINK 0 ("varas")) ; REMOVE:LIAviessuPx Px (0 ("viessu") LINK 0 ("visot")) ; REMOVE:LIAoaktutV V (0 ("oaktut") LINK 0 ("okto")) ; REMOVE:LIAviessatV V (0 ("viessat") LINK 0 ("viessu")) ; REMOVE:LIAunniditV V (0 ("unnidit") LINK 0 ("unnit")) ; REMOVE:LIAbuoriditV V (0 ("buoridit") LINK 0 A) ; REMOVE:LIAgossatV V (0 ("gossat") LINK 0 ("gosa")) ; REMOVE:LIAovttastitV V (0 ("ovttastit") LINK 0 ("ovttas")) ; REMOVE:LIAsilditV V (0 ("sildit") LINK 0 ("sildi")) ; REMOVE:LIAdiehtitV Imprt (0 ("diehtit") LINK 0 ConNeg LINK NOT 1 ("juo")) ; REMOVE:LIAballatV Imprt (0 ("ballat") LINK NOT 0 ConNeg) ; REMOVE:LIAeanášitV V (0 ("eanašit") LINK 0 ("eanaš")) ; REMOVE:LIAdiehtitV Imprt (0 ("ollit") LINK 0 ConNeg) ; REMOVE:LIAdietnutV V (0 ("dietnut") LINK 0 ("dieno")) ; SELECT:gáhkkuNom Pl (0 ("gáhkut")) ((-1 CC OR COMMA LINK -1 Nom) OR (1 CC OR COMMA LINK *1 Nom BARRIER NOT-A)) ; SELECT:gáhkkuAcc Acc (0 ("gáhkut")) ((-1 CC OR COMMA LINK -1 Acc) OR (1 CC OR COMMA LINK *1 Acc BARRIER NOT-A)) ; SELECT:gáhkkuNom Pl (0 ("gáhkut")) ((-1 V + Pl3) OR (1 V + Pl3)) ; SELECT:gáhkkuNom N (0 ("gáhkut")) (*-1 Num BARRIER NOT-A) ; SELECT:skuvla Ill (0 ("skuvlet") LINK *-1 ("mánáidgárdi") + Loc OR ("váikkuhus") BARRIER NOT-NPMODADV) ; SELECT:skuvlii Ill (0 VFIN LINK 1 Ger) ; SELECT:filbmii Ill (0 ("filbmet") LINK -1 CC LINK -1 ("teáhter")) ; #$ Sámi girjjálaš muitalanárbi ja dan oktavuohta teáhterii ja filbmii. SELECT:duorastat N (0 ("duorastat") LINK NOT -1 ("mii")) ; SELECT:ollis A (0 ("ollis") LINK *-1 BOC BARRIER WORD) ; #$ Olles Sámis dárbbašuvvojit oahppan oahpaheaddjit mánáidgárddiin. REMOVE:lean PrfPrc (0 ("leat") + ConNeg)(NEGATE -1 ("leat")) ; SELECT:logahat N (0 ("logahat") LINK *0 Sem/Edu) ; SELECT:logahat N (0 ("logahat"))((-1 ("/")) OR (1 ("/"))) ; #$ Sisabeassanvuođđu sáhttá leat juogo oppalaš lohkangelbbolašvuohta (čađahan joatkkaskuvlla/logahaga) dahje realagelbbolašvuohta. SELECT:Vnotverb1 N-NOT-V IF (0 V LINK -1 HUMAN + Gen OR (Pron Gen) OR SAPMI + Gen OR PLACE + Gen OR Attr OR ("buorre" A) OR PrsPrc OR PrfPrc LINK NOT 0 N + Nom) ; #$ Geafes olbmá viessu. #$ Ođđa viessu boahtte jagi. #$ Seamma ládje lea maiddái go Kristus hábme máhttájeddjiid vuoiŋŋalaš viessun ja ealli tempelin. #$ – Mu niidii Sire . #% Ráhkkerávjju sámegieloahpaheaddji skuvlii maid eará fágain go sámegielas. SELECT:Vnotverb2 N-NOT-V IF (0 V LINK -1 go LINK -1 VFIN) ; #$ Iskka massá go viessu ollu lieggasa. SELECT:Vnotverb3 N-NOT-V + Sg IF (0 V LINK -1 VFIN + Sg3) ; #$ NVE lea geavahan viesu go leat barggus Kárášjogas dahje Deanus , ja maŋemus lei viessu anus mannan čavčča go Válljoga guovllus ledje barggus. SELECT:Vnotverb4 N-NOT-V IF (0 $$CASE LINK 0 N OR Pron)(*-1 JA/DAHJE OR COMMA OR NEGFOC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 N + $$CASE) ; SELECT:Vnotverb4 N-NOT-V IF (0 Imprt LINK 0 N OR Pron)(1 JA/DAHJE OR COMMA OR NEGFOC LINK *1 N + Nom BARRIER NOT-NPMOD) ; SELECT:Vnotverb4 N-NOT-V IF (0 $$CASE LINK 0 N OR Pron)(1 JA/DAHJE OR COMMA OR NEGFOC LINK *1 N + $$CASE BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Dákkár guovlluin ii galgga álggahit doaibmabijuid mat sakka sáhttet muhttit eanadaga hámi dahje mihtilmasvuođa , numo omd. viesut, rusttegat, geainnut ja čievravieččahagat. #$ Lean čuoldán searrobáttiid sihke gándii ja niidii. #$ Alcces ja niidii, čieža jahkásaš Sarai, ii astta báljo goarrut šat maidege . SELECT:Vnotverb6 N-NOT-V IF (0 V LINK 1 ("vuovdimassii") OR Rel OR MO OR Po LINK NOT 0 Adv) ; #$ Viessu vuovdemassii Kárášjogas. #$ Viesus gos jápmán dievdu gávdnui galge lean eambbo olbmot , muhto Guovdageainnu leansmánni Klemetsen ii hálit duođaštit ledje go olbmot viesus ii ge gallis de livčče leamaš. #$ Giela dáfus maid leat beahtahallan. #% Ráhkkerávjju sámegieloahpaheaddji skuvlii maid eará fágain go sámegielas. SELECT:Vnotverb6 N-NOT-V IF (0 N + Ess LINK -1 Ess) ; #$ Lea go dus leamaš sámegiella nubbin giellan skuvllas álggo rájes? SELECT:Nniidii N (0 ("nieida") OR ("skuvla")) (0 Ill LINK *0 ILL-V OR ("addit") BARRIER REAL-V OR Ill) ; SELECT:Nvierut N (0 ("vierru") LINK -1 ("vuoiŋŋalaš")) ; SELECT:LexSelsahttit ("sáhttit") (0 ("sáhtašit") LINK *1 Inf BARRIER SV-BOUNDARY) ; # sáhttit Err/Orth #$ Sámegiela oahpahusa Roavvenjárggas sáhtašii ain lasihit. SELECT:LexSelgullat ("gullat") IF (0 ("gullát") OR ("gullet"))(*1 Ill OR ("vuollai") OR Acc OR ("ahte") BARRIER SV-BOUNDARY LINK NOT 0 SOUND) ; SELECT:LexSelgullat ("gullat") IF (0 ("gullát") OR ("gullet"))(*-1 Ill OR ("gosa") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Redaktevrapláhkát gieldá váldodoaimmaheddjiid diktimis eaiggádiid stivret iežaset, ja eanaš friddja áviisat gullet dán šiehtadussii. #$ Gosa dat gullá? SELECT:ealliPrsPrc PrsPrc IF (0 ("ealli") LINK 1 Sem/Lang OR Sem/Org OR Sem/Plc) ; #$ Mii dárbbašat ollislaš ja oktasaš giellapolitihka, mii láhčá sámegielaide saji vai šattašedje lunddolaš, servodatguoddi ja ealli giellan min servodagas. REMOVE:PrsPrcProp PrsPrc IF (0 N LINK 1 Prop) ; REMOVE:PrsPrc PrsPrc IF (0 LEX-N + Sg)(NEGATE -1 ("nu") LINK 2 go)(NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-A-ADV)(NEGATE -1 PLACE + Loc OR Adv OR Po)(NEGATE -1 ("leat") OR BUOT LINK 2 N)(NOT 0 ("gullat")) ; #(NEGATE 1 CC LINK 1 Attr LINK 1 N) SELECT:PrsPrc PrsPrc IF (0 LEX-N + Sg)((-1 ("nu") LINK 2 go) OR (-1 ("leat") OR BUOT LINK 2 N) OR (1 CC LINK 1 Attr LINK 1 N) OR (0 ("gullat") LINK *1 N BARRIER NOT-A)) ; #$ Dat mearkkaša ahte badjelaš bealli buot oassálasti ohppiin hállet, gullet ja geavahit sámegiela boarrásut olbmuiguin ságastallamis. #$ Dainna ii leat vissis mearri galljodagas. #% Rusttegat mat fievrridit dahje nuppástuhttet elektrihkalaš energiija oktan dasa gulli elektrihkalaš huksehusaiguin ja huksenteknihkalaš konstrukšuvnnaiguin ... # Should not hit cealkkavástaga with PrsPrc + Obj. #% Son láhčá diliid nu ahte mis lea ealli ja girjás sámi kultureallin mas lea buorre dássi. REMOVE:NomcopNom V - AUX (0 (N Sg Nom) LINK NOT 0 VFIN LINK 1 COPULAS LINK 1 (Sg Nom))(NEGATE 0 PrfPrc LINK *-1 ("leat") BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Ii ge ságastallan leat vejolaš jus eai leat journalisttat geat máhttet sámegiela bures. #% Mun livččen sáhttán leat dronnet. #% Dán jagi ii sáhttán leahkit buoret vuoiti Min Áiggi lihkkoluossa gilvvus. REMOVE:mánnatV V (0 ("mánnat")) ((-1 OKTA) OR (*0 VFIN + Sg3 BARRIER REAL-V OR (N Sg3)) OR (1 Inf OR Rel)) ; #$ Agivuloš mánná gean váhnemat eai eale ovttas, oažžu almmotge eaiggáduššat bohccuid siidaoasis sihke eatni ja áhči bealde . #$ Ja de gávnnahin ahte dán ii galgga munno mánná vásihit. #$ Mii leimmet njeallje ollesolbmo ja okta mánná geat galggaimet orrut internáhtas juovllaid . #$ Dasgo mánná mii lea su siste, lea sahkanan Bassi Vuoiŋŋa bokte. #$ Guovllu ja agi mielde, hállá go mánná sámegiela vai ii. # čilget vs čielgat # ------------------- SELECT:LexSel ("čilget") IF (0 ("čielgat"))((1 Acc OR ("makkár")) OR (1 CC LINK 1 V + Sg3 LINK 1 Acc OR ("makkár"))) ; #$ Sámediggedieđáhus sámegiela birra čilge ja ságaškuššá makkár rolla ja politihkalaš váldi Sámedikkis galgá leat giellagažaldagain. #!! !Lexical selection - nouns # ambigous lemma # - - - - - - - - # ambigous with respect to case, in which case one should not simply remove lemma2 (such as AMB-LEMMA2 Nom could be AMB-LEMMA1 Gen/Acc) LIST AMB-LEMMA1 = (".*Afrihká"r) (".*Amerihká"r) (".*bearal"r) (".*bovra"r) (".*fenomena"r) (".*gámmir"r) (".*guolbba"r) ("Juhán") ("Ravna") (".*kaleandar"r) "keaissir" "lassá" (".*lassá"r) (".*kapihtal"r)(".*meašttir"r) (".*partihkal"r) "savu" "skážir" (".*skibir"r) (".*speajal"r) (".*spigir"r) "varis" (".*varis"r) ; LIST AMB-LEMMA2 = (".*Afrihkká"r) (".*Amerihkká"r) (".*bearral"r) (".*bovrra"r) (".*fenomen"r) (".*gámmár"r) (".*guolban"r) ("Juhá") ("Ravn") (".*kaleanddar"r) (".*kapihtal"r) "keaisár" "lasá" (".*lasá"r) (".*meaštár"r) (".*partihkkal"r) "savvon" (".*skihpár"r) "skáhčir" (".*spihkár"r) (".*speadjal"r) "varris" (".*varris"r) ; REMOVE:amblemma AMB-LEMMA2 IF (0 AMB-LEMMA1 LINK NEGATE 0 (Sg Nom) LINK NOT 0 Px); LIST LEMMA-ADJ1 = "asehaš" "čáppat" "eahpesihkar" "guorus" "njálggat" "oppalaš" "sihkar" ; LIST LEMMA-ADJ2 = "aseheapme" "čáppis" "eahpesihkar" "guoros" "njálggis" "oppal" "sihkar" ; REMOVE:lemmaAdj LEMMA-ADJ2 + A IF (0 LEMMA-ADJ1); # nisson, skihpár, spihkár jnv. # - - - - - - - - - - - - - - - SELECT:r622 (".*nisu"r) (0 (".*nisson"r) LINK NOT 0 (Sg Nom)) ; SELECT:r623 (".*nisu"r) (0 (".*nisson"r) LINK 0 (Sg Nom) LINK 0 Px) ; #$ Gielddat sáhttet eambbo ulbmillaččat stivret iežaset servodaga ealáhusovdáneami, nu ahte sin gielda šáddá buore gieldan maiddái nissoniidda orrut. # guhkki A vs. guhkkat V # - - - - - - - - - REMOVE:LexSel V (0 ("guhkki")) ; # áddjá N vs. áddjái A # - - - - - - - - - SELECT:LexSel ("áddjá")(0 A LINK -1 Attr) ; ## ja dat lei jábálaš áddjá das lei guokte návet šibihat dievva . (LIA) REMOVE:LexSel A (0 ("áddjá") LINK NOT -1 ("nu") OR GRADE-ADV) ; # albmi vs. almmái # - - - - - - - - - SELECT:LexSel ("albmi")(0 Ill LINK *-1 ("čohkket") OR ("ihtit") OR ("bajás") OR ("máhccat") OR ("váldit") OR ("mannat") OR ("čállit" Der/PassL) BARRIER SV-BOUNDARY) ; ## Muhto čohkkejehket alccceseattet dávviriid albmái. SELECT:LexSel ("albmi")(0 Ill LINK *1 ("rahpat") BARRIER SV-BOUNDARY) ; SELECT:LexSel ("almmái")(-1 ("noađđi")) ; # áitit vs. náitit # - - - - - - - - - SELECT:r626 ("goddin#áitit") IF (0 ("goddi#náitit")); # bassi vs bassi N G3 # - - - - - - - - - REMOVE:bassiEss NomAg OR Der/NomAct IF (0 ("bassi" Ess) LINK 1 VFIN); REMOVE:bassi1 N IF (0 (A Ess) LINK NOT 0 Der/NomAct LINK *0 OPRED-V)(0 ("bassi")) ; ## Maŋŋá jápmimis de aliduvvui Gonagas Olav bassin. #% Son atná iežas sápmelažžan. #Needs one for N Ess aswell? # Try to make a general rule. SELECT:bassi2 (A Attr) IF (0 ("bassi") LINK 1 (N Ess) OR ("vuoigŋa") OR ("báiki") OR ("guovlu")) ; ## Suomagiella šattai bassi giellan. ## Bassi Vuoiŋŋas dievva Jesus máhcai Jordanis SELECT:bassi5 (A Attr) IF (0 ("bassi") LINK 1 N )(NEGATE -1 Gen) ; SELECT:bassi3 NomAg IF (0 ("bassi" Sg Nom) LINK *-1 (N Gen) BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 NATIONAL-IDENTITY) ; ## Gulan go Bienne Káre-Ánne, skuvlla bassi, boahtá. SELECT:bassi4 NomAg IF (0 ("bassi" N Ess) LINK *-1 ("bargat" V TV)) ; ## Mun lean bargan bassin. # bára vs. bárra # - - - - - - - - SELECT:bar ("bára") IF (0 ("bárra"))(*0 ("čohkkát") OR ("juhkat") OR LIQUID); SELECT:par ("bárra") IF (0 ("bára"))(*0 DU-V); # biile vs. biila # - - - - - - - - SELECT:r638 VEHICLE IF (0 (".*biile"r)); # boahtu vs. boađđu vs. boađus # - - - - - - - - - - - - - - - SELECT:r660 ("boađus") IF (-1 COPULAS)(0 ("boahtu"))(1 Num); SELECT:r661 ("boađus") IF (0 ("boahtu"))(1 COPULAS)(2 Num); ## Maŋŋil láivves vuosttaš vuoru lei boađus 0-0. # borri # - - - - REMOVE NomAg (0 ("borri") LINK *-1 (Num Gen)) ; # čiekči vs. čiekčá # - - - - - - - - - SELECT:r665 ("čiekči") (0 ("čiekčá") LINK *0 ("spábba") BARRIER S-BOUNDARY); # čuođi vs čuohti # - - - SELECT:čuohti1 Num IF (0 ("čuđđi") OR ("čuhti"))(1 MEASURE OR ("mielde") OR ("miel")) ; SELECT:čuohti2 ("čuohti" Num) IF (-1 ("beannot")) ; ## Sin jahkásaš johtolagat sáhtte leat čuđiidge kilomehteriid, ja olle dálá Suomabeale vuovdeguovlluid dálveorohagain Jiekŋameara rittu geasseorohagaide. REMOVE:davviEss Ess (0 ("davvi") OR ("máddi") OR ("lulli") OR ("oarji") OR ("nuorti") LINK 0 Adv) ; # eamit vs. eapmi # - - - - - - - - REMOVE:r675 ("eapmi" Pl) IF (*1 SG-V BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY); # eana # - - - LIST EANAN = "eana" ; REMOVE:r677 Sg IF (*-1 ("stáhta") OR ("priváhta") OR ("matrikuleret"))(0 EANAN + (Pl Loc)); #$ Stáhta eatnamiin. SELECT ("eana") (0 EANAN) ; # fáddá # - - - SELECT:LexSelfáddá ("fáddá") IF (0 ("fáddá")); # fádda fáddá+Err/Orth-a-á+N+Sg+Nom Foreløpig regel, fádda er veldig sjeldent ord # fálli # - - - SELECT:LexSelfálli ("fálli" NomAg) IF (*0 ("fitnodat")); SELECT:LexSelfálli ("fálli" NomAg) IF (-1 ("vulobeale")); #$ Sis leat olu Finnmárkku fitnodagat fárus vulobeale fállin. # geassi vs. geasis vs. geassi # - - - - - - - - - REMOVE NomAg (0 ("geassi") LINK -1 DURATION-A OR TIME-A) ; REMOVE NomAg (0 ("geassi")) ; # This is preliminary # gielda vs gieldda # - - - - - - - - - SELECT:LexSelgielda1 ("gielda") IF (-1 (Prop Sem/Plc)); SELECT:LexSelgielda1 ("gielda") IF (0 Gen LINK 1 N); SELECT:LexSelgielda2 ("gielda") IF (1 JA/DAHJE LINK 1 ACTOR-ROLE OR Prop OR ("fylkkadiggeválga") OR ("válga")); #$ Gieldda ja Finnmárkkuopmodaga áššegieđahallamii gusto hálddašanláhka. #$ Deanu gieldda SELECT:r682 ("gielda") IF (-1 FYLKA + Gen); # gilvu vs. gilvvu Adv # - - - - - - - - - - SELECT:LexSelgilvu ("gilvu") (0 Adv LINK *0 ("vuoitit") BARRIER SV-BOUNDARY); # guovddáš # - - - - - SELECT:r693 Attr IF (0 ("guovddáš"))(1 N LINK NOT 0 TIME OR PLACE OR VFIN); ## Guovddáš doaibmabidju lea vuođđudit sámegiela álgooahpahusa. REMOVE:guovddasAttr Attr IF (0 ("guovddáš") LINK -1 Attr) ; #$ Ođđa alit guovddáš Romsii. # gurra # - - - SELECT:r697 ("bákte#gurra") IF (0 ("bákte#guorra")); SELECT:r698 ("lássa#gurra") IF (0 ("lássa#guorra")); # juogus vs. jugus # - - - - - - - - - LIST JUGUS-V = "juhkat" "návddašit" "šlaggat" "vuoššat" ; SELECT:jugus1 ("jugus") (0 ("juogus" Acc) LINK *0 JUGUS-V BARRIER S-BOUNDARY) ; ## Áhčis biográfiijas Vest geažida mo duon erenomáš juhkosa návddašeapmi skihpáriiguin lei šaddagoahtán dehálaš áigegollun maŋŋá go lei máhccan ruoktot. SELECT:jugus2 ("jugus") (0 ("juogus") + $$CASE LINK *0 FOOD + $$CASE BARRIER S-BOUNDARY) ; ## Mun válddán juhkosa ja márffiid mielde. SELECT:jugus3 ("juogus") IF (-1 NATION + Gen OR SUOPMA + Gen OR SAPMI + Gen)(0 ("jugus")) ; # LINK NEGATE *0 ("juhkat")); ## Maŋŋel bođii Suoma juhkosa evttohus. # juste SELECT:juste1 Adv IF (-1 V) (0 ("juste")); SELECT:juste2 Adv IF (0 ("juste"))(1 Nom); # lága vs láhka # - - - - SELECT:r712 ("lága") IF (0 ("lága"))(-1 ("eará") OR ("iežá"))(*-1 BOS LINK *1C ("lága")) ; ## Lága gáibida menddo olu eará lágaid ektui. ## Sii bidjet menddo stuora gáibádusaid min lágii eará lágaid ektui. SELECT:r713 LAGA IF (0 LAGA) ; # láhka # - - - # The point here is to disambiguate "láhka" from "lága". SELECT:r714 LAHKA - Px IF (0 LAHKA LINK NOT 0 Der/laakan); ## Čujuhuvvo maiddái sierramotiivvaide dearvvašvuođalága 45. paragráfii čuolbmačilgehusaid birra jávohisvuođageatnegasvuođa ja geigenlobi ektui epikriissa oktavuođas (oasi dearvvašvuođabargiidlágas oktan mearkkašumiiguin). SELECT:r716 ("láhka") IF (0 ("lága"))(*1 ("fápmu") BARRIER V - COPULAS LINK 1 ("boahtin")); #SELECT:r717 ("láhka") IF (0 ("lága") LINK *1 LAHKA-N OR ("kriminaliseret") BARRIER V - COPULAS); ## Norgga stáda lea iešguđet lágaid ja láhkaásahusaid bokte geatnegahtton. ## Sosiálabálvalusaid lága § 4-3. #SELECT:r718 ("láhka") IF (0 ("lága"))(*-1 LAHKA-N OR ("gč") OR ("kriminaliseret") BARRIER V - COPULAS) ; ## Gč. lága suoidnemánu b. 1992 nr. 97. ## Fápmuiboahtin ja eará lágaid rievdadusat. ## Gonagas addá láhkaásahusa lága geavaheami birra. #TEMPLATE lahkanoun = (*-1 LAHKA-N OR ("gč") OR ("kriminaliseret") BARRIER V - COPULAS) OR (*1 LAHKA-N OR ("kriminaliseret") BARRIER V - COPULAS) ; #SELECT ("láhka") IF (T:lahkanoun)(0 ("lága")) ; #SELECT ("láhka") IF ((*-1 LAHKA-N OR ("gč") OR ("kriminaliseret") BARRIER V - COPULAS) OR (*1 LAHKA-N OR ("kriminaliseret") BARRIER V - COPULAS)) ; SELECT:r719 ("láhka") IF (0 ("lága"))(-1 ("rievdadit") OR ("jorgalit") LINK 0 Der/Pass); SELECT:r720 ("láhka") IF (0 ("lága"))(*1 ("rievdadit") OR ("jorgalit") BARRIER NOT-AUX-V LINK 0 Der/Pass); ## Rievdaduvvon láhka.... ## Ođđa lágat galget jorgaluvvot sámegillii. SELECT:r721 ("láhka") IF (*-1 MANNU LINK 1 Ord LINK 1 ABBR LINK 1 Num)(0 ("lága")); ## Dat lea dahkkon skábmamánu 28. b. 1898 lága mielde. SELECT:r722 ("láhka" Loc) IF (0 ("lága"))(*-1 BOC LINK *1 LAHKA-V-PASS LINK 0 Der/Pass) ; ## Dat lea mearriduvvon lágas 33. ## Ii adnon norgga lágas daid attáldagaid birra maid dáččat mákse iežaset gonagassii. SELECT:r723 ("láhka") IF (0 ("lága" Loc))(*-1 ("reguleret") OR ("sihkkarastit") OR ("ovdanboahtit") OR Der/Pass + ("oaidnit") BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; ## Dan ferte reguleret lágain. SELECT:r724 ("láhka") IF (0 ("lága"))(1 ("guoskat") OR ("gustot")) ; SELECT:r725 ("láhka") IF (0 ("lága"))(*1 Rel BARRIER WORD LINK 1 ("guoskat") OR ("gustot")) ; ## Lágat gusket moadde gielddaide Norrbottena leanas. ## Vuođđun leat maiddái dálá lágat, mat gustojit mánáid- ja nuoraidsuorgái. SELECT:r726 ("láhka") IF (*1 ("mearridit") OR ("čuoldit") BARRIER VFIN)(0 ("lága" Sg Gen))(*1 Po BARRIER V); ## Dat lea mearriduvvon lága 3 mielde. SELECT:r727 ("láhka") IF (*-1 Gen BARRIER NOT-A LINK 0 LAHKA-MOD OR NATION-NOT-NORGA)(0 ("lága")); ## Ráđđehus háliida lágidit dearvvašvuođa- ja sosiálabálvalusaid oktagaslaš dárbbuid mielde, earret eará pasientavuoigatvuođaid lágain ja dearvvašvuođabargiid lágain. SELECT:r728 ("láhka") IF (-1 LAHKA-A)(0 ("lága")); SELECT:r729 ("láhka") IF (0 ("lága"))(1 LAHKA-POST)(*-1 BOC LINK *1 LAHKA-N OR LAHKA-V-PASS) ; SELECT:r730 ("láhka") IF (0 ("lága"))(1 LAHKA-POST)(*1 LAHKA-N OR LAHKA-V-PASS BARRIER S-BOUNDARY) ; # In addition to a LAHKA-POST, there is a noun or pass.verb which make it more likely to be "láhka". ## Sis lea leamaš geatnegasvuohta čállit journálaid maiddái ovddeš lágaid mielde. ## Lága mielde lei vejolaš oažžut albma eanangirjji mii dáhkidii oamastanvuoigatvuođa gávpe- ja árbeoktavuođain ge. SELECT:r731 ("láhka") IF (0 ("lága"))(*-1 BOS LINK *1 LAHKA-SUBJ-N LINK 0 NP-HEAD-NOM LINK *1 LAHKA-V) ; ## Guovddášeiseválddit árvaledje lága vai sidjiide livčče vejolaš váikkuhit Finnmárkku čearddalašvuođadiliide. SELECT:r732 ("láhka") IF (0 ("lága"))(*-1 BOS LINK *1 LAHKA-V LINK *1 LAHKA-ASAHUS LINK 0 Ill OR Loc) ; ## Dáidá šaddat váttis ovddidit lága Stuoradiggái dál. SELECT:r733 ("láhka") IF (0 ("lága"))(-1 ("čuovvut") OR ("čuovvulit")) ; # If it´s "lága", then one should expect a Gen., like "sin lága, gávpoga lága". ## Olbmot eai čuovo lága. SELECT:r734 ("láhka") IF (0 ("lága" Gen))(*1 LAHKA-GEN-N BARRIER NOT-A) ; ## Dan oaidná lága ráhkkananbarggus. SELECT:r735 ("láhka") IF (0 ("lága"))(1 LAHKA-POST)(2 ("lohpi") OR LAHKA-N) ; SELECT:r736 ("láhka") IF (-1 ("lohpi") OR LAHKA-N)(0 ("lága"))(1 LAHKA-POST) ; ## Sis lei lága mielde lohpi vuosttaš vuovdimis prioriteret dážaid sámiid ja láddelaččaid ovddabeallái. ## Sis lei lohpi lága mielde. SELECT:r737 ("láhka") IF (0 ("lága"))(1 ("olis") OR ("vuođul") OR ("ovdal")) ; ## Ii mihkkege hehtte nammadeames ovddasvástideaddji maiddái dakkár doaimmain mat eai adno ## dearvvašvuođaásahussan lága olis. SELECT:r738 ("láhka") IF (0 ("lága") LINK *1 ("vuostá" Po) BARRIER NOT-N LINK 1 ("váldit") LINK 1 ("vuhtii")); ## Mii geahččat bearrái ahte lágat vealaheami vuostá váldojuvvojit vuhtii. SELECT:r739 ("láhka") IF (0 ("lága" Acc))(*-1 BOC LINK *1 LAHKA-V) ; ## Ja de bohciida jearaldahkan leat go sii geat dán lága čálle, bidjan sápmelaččaid sisriikalažžan. ## Stáhta galgá jorgalit lága sámegillii. # láhka in coordination SELECT:r740 ("láhka") IF (0 ("lága"))(-1 ("eará") OR ("iežá"))(*-1 BOS LINK *1C LAHKA) ; ## Dan áiggi rájes go láhka fápmui biddjo, dahkkojit čuovvovaš njuolggadusat eará lágain. SELECT:r741 ("láhka") IF (0 ("lága"))(*-1 LAHKA) ; SELECT:r742 ("láhka") IF (0 ("lága"))(*1 LAHKA) ; ## Go teavsttas lea guhkes láhkanamahus, de sáhttá lága namahusa bidjat aisttonmearkkaid sisa. # This one might make trouble for "lága". SELECT:r743 ("láhka") IF (0 ("lága"))(1 CC OR COMMA LINK 1 ("konvenšuvdna") OR ("láhkaásaheapmi") OR ("láhkaovdabargu") OR ("politihkka") OR ("ekonomiija") OR ("riektegeavat") OR ("hálddašit" Der/NomAct)); SELECT:r744 ("láhka") IF (0 ("lága"))(-1 CC OR COMMA LINK -1 ("konvenšuvdna") OR ("láhkaásaheapmi") OR ("láhkaovdabargu") OR ("politihkka") OR ("ekonomiija") OR ("riektegeavat") OR ("hálddašit" Der/NomAct)); ## Gihpa gieđahallá maid vuoigatvuođaid, mat vuođđuduvvet lágaide ja konvenšuvnnaide. ## Sámi perspektiiva lea mielde dehálaš dearvvašvuođa- ja sosiálpolitihkalaš guorahallamiin ja mearrádusdokumeanttain, nugo lágain, láhkaásahusain ja bagadusmateriálain. SELECT:r745 ("láhka") IF (*-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1C LAHKA OR TEXT OR ("stáhta"))(0 ("lága")); SELECT:r746 ("láhka") IF (*1 CC LINK *1C LAHKA OR TEXT OR ("stáhta") BARRIER NOT-NPMOD)(0 ("lága")); ## Máŋggabealatvuohta ja ovttadássásašvuohta čuovvula maiddái ođđa pasientavuoigatvuođalágaid ja lága dearvvašvuođabargiid birra. # lávka/lávki vs. lávke # - - - - - - - - - - - SELECT:LexSel ("jiehtanas#lávki") IF (0 ("jiehtanas#lávke")); SELECT:LexSel ("lávki") IF (0 ("lávke" Com) LINK -1 (Num Com)) ; # logi # - - - SELECT:r749 ("logi" Pl) IF (0 ("loahki") LINK *1 (N Pl) BARRIER NOT-A); ## Almmiriika sáhttá veardiduvvot logiin nuorra nieiddain geat válde lámppáset ja vulge olggos irggi ovddal. #$ Son lea logiid fáhcaid juo láhppán. # luohkká vs. luohká vs. luohkki # - - - - - - - - - - - - - - - - LIST LUOHKKA = "gártnet#luohkká" ; SELECT:r757 LUOHKKA IF (0 LUOHKKA); # luopmu vs. lupmu (we don´t know the semantics of the latter one) # - - - - - - - - - SELECT ("luopmu") (0 ("lupmu")) ; # mális vs málli # - - - - - - - - REMOVE:r3586 ("málli") IF (*0 ("duoldat") BARRIER SV-BOUNDARY)(0 ("mális" Nom)); REMOVE:r3586 ("málli") IF (*-1 go BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 ("duoldat"))(0 ("mális" Nom)); ## Duolddaža go mális vel? # mánni vs. mánná vs mánná G3 # - - - - - - - - REMOVE G3 (0 ("mánná") LINK NEGATE *-1 ("borrat") BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; # Vi må lage flere regler for når det kan være G3. i NT er det mánna # mánnán N or PrfPrc, because of sub-path -án PrfPrc # - - - - - - - - REMOVE ("mánnat" PrfPrc)(0 ("mánná" Ess))((NEGATE *-1 ("leat") BARRIER NOT-ADV-PCLE) OR (1 N)) ; # meassut # - - - - - SELECT ("meassut") (0 ("meassu")); # meastagis # - - - - - SELECT:r764 N IF (0 ("measta" Adv Foc/gis)); SELECT:r764 A IF (0 ("sámegielat" A) LINK 0 Foc/gis) ; # moalla vs. molla # - - - - - - - - LIST MOALLA-V = "báhčit" "boahtit" "bidjat" "bidjalit" "coggalit" "čiekčat" "čievččastit" "deaddilit" "dearpalit" "fieraldahttit" "galkat" "gárrut" "joavdat" "loktestit" "nahkehit" "nivkalit" "ollet" "roaiskalit" "siktet" "viehkat" ; # when "moalla" Ill SELECT ("moalla") IF (-1 ("rabas")); SELECT:r766 ("moalla") IF (*-1 MOALLA-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 ("moalla" Ill)); SELECT:r768 ("moalla") IF (*-1 ("bidjat") OR ("mannat") BARRIER SV-BOUNDARY)(0 ("moalla" Ill)); # násti vs. nástá # - - - - - - - - - - REMOVE ("nástá") IF (0 ("násti") LINK *1 ("čuovgat") BARRIER SV-BOUNDARY) ; ## Nieida bođii ráhkkásis mielde. # ráhkis vs. ráhkká # - - - - - - - - - - REMOVE ("ráhkká" Ill) (0 ("ráhkis")) ; ## Nieida bođii ráhkkásis mielde. SELECT Attr (0 ("ráhkis") LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 Indef + Nom OR N + Nom LINK 1 EOS OR COMMA) ; #$ Ráhkis buohkat, # reavri vs. revre # - - - - - - - - - SELECT:r773 ("ruovde#revre") IF (0 ("ruovde#reavri")); # riggi vs. rikkis # - - - - - - - - - SELECT:r774 ("riggi") IF (*0 ("dolla") OR ("lávvu") OR ("báhti") OR ("árran") OR ("heaŋgát") BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("rikkis")) ; # ruoktu vs. rukto/ruktu # - - - - - - - - - - - - #SELECT:r777 ("ruoktu") + Px ; ## Ale bala váldimis Márjjá ruktosat áhkkán. SELECT:r778 ("poasta#ruktu") IF (0 ("poasta#ruoktu")); SELECT:r779 ("turnea#ruvtto") IF (0 ("turnea#ruktu")); # ruvke vs ruvki # - - - - - - - - SELECT:r780 ("urána#ruvke") IF (0 ("urána#ruvki")); # Prop Plc Der/t # - - - - - - REMOVE:r782 (Prop Der/t) IF (0 ("sápmi") OR ("ruošša") OR ("duiska")); # sáhka vs. sáhkat # - - - - - -- - - #!! * __sahkaEss__ if Mii lea sáhkan. SELECT:sahkaEss ("sáhka" Ess) IF (0 PrfPrc LINK -1 COPULAS LINK -1 ("mii" Nom)) ; #!! * __sahkaPl__ after PLURALIZER in NP IFF:sahkaPl ("sáhka" Pl) IF (0 TV LINK *-1 PLURALIZER BARRIER NOT-NPMOD) ; # sissi vs siessá # - - - - - - - - REMOVE:r783 ("siessi") + Px IF (0 ("siessá")); REMOVE:r783 ("siessi") + Ill IF (0 ("siessá") LINK NEGATE *0 MOVEMENT-V OR ("čohkkedit") BARRIER SV-BOUNDARY); # soadji vs. sodji # - - - - - - - - - SELECT:r785 ("soadji") IF (0 ("sodji"))(1 BIRD LINK 0 Gen); ## Eará symbola lei Gáissáža soajit, ja manin dás geavahedje juste lotti sojiid? # soahti vs. sohti/sođđi soađis # - - - - - - - - - - - - SELECT:r787 ("Krim#soahti") IF (0 ("Krim#sohti")); SELECT:soahti ("soahti") IF (0 ("soađis") LINK *0 ("goddot") OR ("goddit")); # suorgi vs. suorggis # - - - - - - - - - - SELECT:r789 ("suorgi") IF (-1 ("priváhta"))(0 ("suorggis")); SELECT:r790 ("áittardan#suorgi") IF (0 ("áittardan#suorggis")); ## Mot lea sámi nissoniid posišuvdna obbalaččat bargoeallimis (vuođđoealáhusain, almmolaš- ja priváhta suorggis , smávva fitnodagain je.) ja erenoamážit go leat bargin sámi ásahusain ja organisašuvnnain ? # A coordination rule might work in this case too. # testameanta vs. testamentet V # - - - - - - - - - - REMOVE:r792 V IF (-1 ("ođas"))(0 ("testameanta")); # vihtta Num vs. vihtta N SELECT:vihtta Num IF (*-1 ("diibmu"))(0 ("vihtta")); # viergi vs. virgi # - - - - - - - - LIST VIRGI = (".*virgi"r) ; LIST VIRGI-V = "almmuhit" "árvalit" "ásahit" "bealljemerket" "dagahit" "deavdit" "geahpedit" "gilvalit" "gustot" "guoskat" "hálddašit" "heaittihit" "lasihit" "nannet" "ohcat" "ruhtadit" ; LIST VIRGI-ADJ = "almmolaš" "bealle" "bissovaš" "bistevaš" "dieđalaš" "fásta" "girkolaš" "hálddahuslaš" "lassi" "mearrideaddji" "rabas" "sadjásaš" "2/3" "7,5" ; # Verbs are in Der/NomAct: LIST VIRGI-N = "ásaheapmi" "bálká" "deavdin" "doaibmagollu" "gollu" heaittiheapmi "lohku" "virgáibidjan" ; LIST VIRGI-LOC-N = "almmuhusteaksta" "vuorrobargu" ; SELECT:r796 VIRGI IF (0 VIRGI) ; SELECT:r797 ("virgi") IF (*-1 ORGANIZATION OR INSTITUTION BARRIER NOT-A LINK 0 Gen)(0 ("viergi")); ## Nuoraidskuvlla virggiin lea buorre bálká. SELECT:r798 ("virgi") IF (0 ("viergi"))(1 ORGANIZATION OR INSTITUTION LINK 0 Loc); ## Dat sáhtášedje maid viššaleappot čuovvulit báikegotti studeanttaid ja fállat daidda virggiid ruovttugielddas. SELECT:r799 ("virgi") IF (-1 PROFESSION)(0 ("viergi")); ## Eai leat lahkage doarvái logopedat, geat dikšot geavaheaddjiid klinihkain, eaige sámiid ássanguovllus leat galle gieldda, mat leat ásahan logopeda virggiid. SELECT:r800 ("virgi") IF (-1 VIRGI-ADJ)(0 ("viergi")) ; ## ... almmolaš virggiid .. SELECT:r801 ("virgi") IF (*-1 VIRGI-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 ("viergi" Acc)) ; SELECT:r802 ("virgi") IF (*1 VIRGI-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 ("viergi" Acc)) ; ## Olbmot eai oza diekkár virggiid. ## Hálddahus berre nannet suorggi ovttain virggiin. SELECT:r803 ("virgi") IF (0 ("viergi") LINK *-1 ("bidjat") OR ("oažžut") OR ("gáibidit") OR ("beassat") OR ("háliidit") BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 ("olmmoš") OR ("fágaolmmoš") OR ("kandidáhta") OR EDUCATION OR HUMAN BARRIER NOT-A-ADV) ; SELECT:r804 ("virgi") IF (0 ("viergi") LINK *1 ("bidjat") OR ("oažžut") OR ("gáibidit") OR ("beassat") OR ("háliidit") BARRIER SV-BOUNDARY LINK *1 ("olmmoš") OR ("fágaolmmoš") OR ("kandidáhta") OR EDUCATION OR HUMAN BARRIER NOT-A-ADV) ; ## virggiide biddjojit olbmot ## oažžut olbmuid virggiide SELECT:r805 ("virgi") IF (*0 ("fállat") OR ("beassat"))(0 ("viergi" Ill)) ; SELECT:r807 ("virgi") IF (1 ("guoskevaš") LINK 1 ("resursa"))(0 ("viergi" Ill)) ; SELECT:r808 ("virgi") IF (*1 ("hálddahus") BARRIER NOT-NPMOD)(0 ("viergi" Ill)) ; SELECT:r809 ("virgi") IF (0 ("viergi" Ill) LINK *-1 ("ohcat") BARRIER SV-BOUNDARY); SELECT:r810 ("virgi") IF (0 ("viergi") LINK *-1 BOS LINK *1 ("virgáibidjat") OR ("váldo#bidjan") OR ("bálká")) ; SELECT:r811 ("virgi") IF (0 ("viergi" Gen))(*1 VIRGI-N BARRIER NOT-A) ; ## Mii váldit Finnmárkku olggobeale virggiid goluid, maiguin ásahit dakkár gelbbolašvuođa... SELECT:r812 ("virgi") IF (*-1 ("luohpat") OR ("bissut") OR ("bidjat") BARRIER NOT-ADV)(0 ("viergi" Loc)); SELECT:r813 ("virgi") IF (0 ("viergi" Loc))(*1 ("luohpat") OR ("bissut") OR ("bidjat") BARRIER NOT-NPMOD); ## Virgeloguid lea suohkan dássážii geahpedan dainna lágiin go olbmot luhpet virggiin. ## Doavttir lea máŋgii biddjon eret virggiin miehtá Suoma. SELECT:r814 ("virgi") IF (0 ("viergi" Loc))(1 COPULAS)(*2 HUMAN OR VIRGI-LOC-N BARRIER NP-HEAD-NOM LINK 0 Nom); SELECT:r815 ("virgi") IF (*-1 HUMAN OR VIRGI-LOC-N BARRIER NOT-NPMOD OR REAL-V LINK 0 NP-HEAD-NOM)(0 ("viergi" Loc)); ## Virggiin leat nu ollu sámegielat doaktárat go vejolaš. SELECT:r816 ("virgi") IF (*0 ("resursavátnivuohta") OR ("servodatsuorgi") BARRIER NOT-NPMOD)(0 ("viergi" Gen))(1 ("ektui")); SELECT:r818 ("virgi") IF (0 ("viergi" Loc) LINK 1 COPULAS LINK 1 VIRGI); ## Okta dain virggiin lea giellamielbargivirgi. # vuorru # - - - - REMOVE G3 (0 (".*#vuorru"r)) ; #REMOVE G3 (0 ("vuorru") LINK 0 () OR Cmp) ; #REMOVE G3 (0 ("vuorru") LINK SUB:1 ()) ; #apertium REMOVE G3 (0 ("vuorru") LINK -1 HAB-ACTOR + Gen) ; ## Odne lea mu vuorru. ## Vuorru lea leamaš jagi jogas. SELECT G3 + Nom (0 ("vuorru") LINK *0 MOVEMENT-V BARRIER SV-BOUNDARY) ; # vuovdi # - - - - LIST FOREST-V = "boaldit" "hukset" "šaddadit" "njáskat" "njiedjat" "njeaidit" "čuollat" "čorget" "njiedjat" "ođasmuvvat" "ritnut" "čáhpodit" "ávkkástallat" "šuvvat" ; # "hukset" does possibly not belong to this set, same goes for "šaddadit". May need spesific rules. LIST FOREST-ADJ = "galmmas" "suohkat" "viiddis" "stuoris" "smávis" "goikkis" "ruonas" ; LIST FOREST-PREP = "guovdu" ; LIST FOREST-WORD = "Amazonas" ; SELECT:vuovdiHumanActivity NomAg (0 ("vuovdi" Sg Nom) LINK *0 HUMAN-ACTIVITY-V + Sg3 OR DADJAT + Sg3 OR VERBAL-ACTIVITY + Sg3 OR HUMAN-AGENT-V + Sg3 BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA) ; ## Vuovdi bolddii buot báhpáriid ovdalgo politiijat bohte. ## Vuovdi dajai munnje dan. SELECT:vuovdiPlc Sem/Plc IF (*-1 MOVEMENT-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 ("vuovdi" Sg Ill)) ; ## Luonddufága láide dien guvlui ahte galgá váldit vuođu báikkálaš luonddus, muhto buot ovdamearkkat váldet gis vuođu máttanorgga diliin, oahppit galget mannat vuovdái geahččat giđđaliđiid ja čoaggit hasselnihtiid ja ruvsumurjjiid. ## Go Niillas olle vuovdái ja čuollá ovtta muora, de son oaidná ahte ii doppe nagot čuollat buot muoraid. REMOVE:vuovdiNomAg ("vuovdi" NomAg) IF (0* RIEKTEDILLI BARRIER S-BOUNDARY) ; SELECT:vuovdiPlc2 Sem/Plc IF (*-1 FOREST-ADJ + Attr BARRIER NOT-NPMODADV)(0 ("vuovdi" Sg Nom) OR ("vuovdi" Sg Ill)) ; ## Diekko galgá šaddat nu stuora ja suhkkes vuovdi ahte ii mihkkege beasa čađa. ## Áhkku manai stuora, sevdnjes vuovdái. SELECT:vuovdiCOP ("vuovdi" Nom NomAg) IF (*1 COPULAS BARRIER V OR S-BOUNDARY LINK *1 NUMAG-A + Nom BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; ## Vuovdi lea čeahppi. SELECT:vuovdiPlcCOP ("vuovdi" Nom Sem/Plc) IF (*1 COPULAS BARRIER V OR S-BOUNDARY LINK *1 FOREST-ADJ + Nom OR FOREST-V + (TV Der/PassS PrfPrc) OR FOREST-V + (TV Der/PassL PrfPrc) OR FOREST-V + (IV PrfPrc) BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; ## Vuovdi lei goikkis dego geassit láviige. ## Vuovdi lea njeidon. REMOVE:vuovdi1 Actor IF (*-1 FOREST-V OR ("báhcit") BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("vuovdi" Ill)) ; ## Áhčči njiejai váris vuovdái. ## Piera bázii vuovdái, muhto áhčči manai ruoktot. REMOVE:vuovdi2 NomAg IF (*1 ("buollit") OR ("šuvvat") BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("vuovdi" Nom)); ## Vuovdi bulii mannan vahkkus Ivgubađas. REMOVE:vuovdi3 NomAg IF (*-1 FOREST-PREP BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("vuovdi" Sg Nom)) ; ## Dii galgabehtet čuohppat aivve guovddáš vuovddi das go guovdu lea buoremus vuovdi. REMOVE:vuovdi4 NomAg IF (*1 FOREST-V BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("vuovdi" Sg Nom)) ; ## Vuovdi ii bálle ođasmuvvat go ealgavallji lea buot ođđa muoraid jávkadan. REMOVE:vuovdiEss Sem/Plc IF (*-1 ("bargat") BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("vuovdi" Ess)) ; ## Mun barggan vuovdin. #REMOVE:vuovdiNUMAG-A Sem/Plc IF (-1 NUMAG-A)(0 ("vuovdi")); #REMOVE:vuovdiLOCATION NomAg IF (-1 ADJ-LOCATION)(0 ("vuovdi")); #I suspect these do not have any function at this stage. Concider removing them. REMOVE:vađastit NomAg IF (*-1 ("vađđa"))(0 ("vuovdi" Nom)) ; ##Vađas goasii vuovdi jávká. REMOVE:vađastit2 (V "vađastit") IF (0 ("vađđa" Sem/Plc)) ; ##Vađas goasii vuovdi jávká. #Not a good rule if the tag "Sem/Plc" is given an other name in the future. #!! * __UsImprt__ removes Imprt Sg3 for all nouns in -us SET UN-N = (".*us"r) + N ; REMOVE:UsImprt Imprt IF (0 UN-N OR ("oažžut") LINK NOT 0 ("šaddat")) ; #!! * __SUBImprt__ removes Imprt when it can be a part of an NP REMOVE:SUBImprt Imprt IF (0 (Sg Nom) OR Attr) ((*1 V + Sg3 BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V OR CS) OR (*1 (Rel Nom) LINK *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V LINK *1 COMMA LINK 1 V + Sg3 )) ; #$ Bargu sámi fanasduddjonvieruid ektui lea dakkár bargu masa Sámediggi sáhtášii váikkuhit eanet dutkama bokte . REMOVE:SUBImprt2 (TV Imprt) IF (0 Attr LINK NEGATE *1 Acc BARRIER S-BOUNDARY)(1 N) ; #$ Njuolggadusat meahccegeavaheami rievdamis – rabas gulaskuddan. REMOVE:Imprt STRICT-TV-V + Imprt IF (0 N LINK NEGATE *1 Acc OR Inf OR ("ahte") BARRIER REAL-V) ; #$ Eavttut gánnáhahtti boazodollui leat iešguđetláganat guovllus guvlui. REMOVE:r599 VFIN IF (-1 ("makkár"))(0 N); REMOVE:r600 Inf IF (-1 ("makkár"))(0 N); ## Makkár gáhkut dis leat? #!! * __oahppit__, ii Imprt. SELECT:oahppit ("oahppi" Pl Nom) (0 Imprt LINK *1 VFIN + Pl3 BARRIER REAL-V) ; #$ Oahppit leat čeahpit. #!! * __bargi__, ii Imprt. SELECT:bargi ("bargi") (0 Imprt) ; # LINK *1 VFIN + Pl3 BARRIER REAL-V) ; #!! !mánnu vs mánus REMOVE ("mánus") (0 ("mánnu" Loc) LINK 0 Gen) ; #!! !Not noun #!! !!Adposition or not #!! * The rules __Pooaivai, Pogiedas__ removes oaivái and gieđas as Po REMOVE:Pooaivai Po IF (0 ("oaivái") LINK NOT -1 HUMAN) ; #$ Eksempel fra N/S som skal ha Po: Válden vealggi vielljan oaivái. REMOVE:Pogiedas Po IF (0 ("gieđas") LINK 1 ("eret")) ; #$ Eksempel fra N/S som skal ha Po: Go bohccot leat olbmuid gieđas. #!! * __aldatV1, aldatPo, KillaldatV__ for the problem aldat V vs. alde Po REMOVE:aldatV1 V IF (0 ("aldat") LINK 0 ("alde"))((-1 Gen) OR (-1 CC LINK -1 Po)) ; SELECT:aldatPo Po IF (0 ("alde")) ((-1 Gen OR Acc) OR (-1 CC LINK -1 Po)) ; #$ Doaibmabijut maid alde šiehtaduvvo , mearkkašit hui ollu sámi guovlluid eanadollui. #$ – Olbmot berrejit muitit ahte joga lahka dahje alde, berre leat hirbmat várrugas. REMOVE:KillaldatV ("aldat" V) ; #foreløpig regel til vi finner ut hva aldat betyr #!! !!Not Qst #!! * __AdvQst__ removes dego/nugo Qst REMOVE:AdvQst (Adv Qst) OR (Po Qst) OR (Pr Qst) IF (0 CS)(NEGATE 1 ("?")); #$ Su ámadadju báittii dego beaivváš. #$ Nugo dieđát, de lean dál. #!! !!Interjections #!! * __Interjlemma__ voja voja nana nana select interj if repeated #SET INTERJ-LEMMA = (".*"r) + Interj ; SELECT:Interjlemma_a $$WORDLEMMA + Interj IF (1 $$WORDLEMMA + Interj); SELECT:Interjlemma_b $$WORDLEMMA + Interj IF (-1 $$WORDLEMMA + Interj) ; #$ Guohttehehket dál dearvan mu bohccuid, nana nana voja voja. SELECT:vuoi ("vuoi" Interj) IF (*-1 BOS OR ("vuoi") OR (":") BARRIER WORD)(1 Acc OR ("surgat") OR COMMA) ; SELECT:juo ("juo" Interj) IF (*-1 BOS OR ("juo") OR (":") BARRIER WORD)(1 PUNCT OR CLB OR EOS OR Interj) ; #!! * __Interj__ or not IFF:Interj Interj IF (*-1 BOS BARRIER WORD LINK *1 Interj LINK 1 COMMA OR EOS); #$ Maid, iigo leat boahtán? #!! !!Px-rules for special nouns #!! * __NnoPx__ Remove Px for special nouns REMOVE:NnoPx Px IF (0 N-NOPX + Px OR Num + Px OR Der/NomAct + Px OR MANNU + Px OR WEATHER-SITUATION + Px)(0 Loc OR Nom + Px OR Ess + Px); #$ Čoahkkin lea eahkedis. #$ Mun gal ceavzzán du goargŋumis. #!! * __gaskaneaset__ selects Po for gaskaneaset SELECT:gaskaneaset Po IF (0 ("gaskan") + Px)(NEGATE 1 VGen); #$ Sii árvališgohte gaskaneaset. #!! !!Some verb rules #!! * __vfingo__ selects VFIN in front of go Qst SELECT:vfingo VFIN IF (-1 BOC)(NEGATE 0 OLLU OR Adv)(1 go + Qst LINK NOT 1 VFIN) ; SELECT:jearrat VFIN IF (-1 JEARRAT)(1 go); SELECT:vfingo VFIN - ConNeg IF (-1 BOS)(NEGATE 0 OLLU OR Adv)(0 Qst) ; #$ Dáhtut go min gaikut dan eret? #$ Lea go dus ruhta? #$ Isket leat go duhtavaš kollektiiva­fálaldagain. #!! * __buoritV__ removes buorit as V REMOVE:buoritV V IF (0 ("buorre" Pl Nom) LINK 1 (N Pl)) ; #$ Das leat buorit lanjat. REMOVE:muhtoNotConNeg ConNeg IF (NEGATE *-1 Neg BARRIER CONTRA); #!! * Some brave rules for removing Imprt REMOVE:TESTImprt Imprt - ConNeg - Neg IF (NEGATE -1 CC OR BOS OR COMMA OR (":") OR (";") OR ("de") OR PUNCT OR ("""))(NEGATE 0 (Imprt Sg3) LINK -1 (Pron Sg3) OR (N Sg) OR ("nu"))(NEGATE 0 (Imprt Sg3) LINK 1 (Pron Sg3) OR (N Sg)); #% Geas ležžet bealjit, son gullos! #% Nu báitos din čuovggas ge olbmuide. #% Na čájet mat. REMOVE:ImprtInf Imprt IF (-1 BOS)(NEGATE 0 INF-V) (1 Inf) ; #$ Govas oaidnit bátnedivššáriid Marit ja Inger. SELECT:RelVFIN VFIN (0 Pl3 OR Du3 LINK -1 (Rel Pl Nom)) ; #$ Oahpaheaddjit geat leat leamaš dán suorggis leat sihke sámit ja dážat, muhto dat geat bohte olggobealde ledje ovdal bargan dearvvašvuođabálvalusas sámi guovlluin REMOVE:ImprtCase Imprt IF (0 $$CASE - Px LINK -1 COMMA OR CC LINK -1 $$CASE - Px )(NEGATE 0 (Imprt Sg3))(NEGATE -2 Imprt LINK -1 BOS) ; REMOVE:ImprtCase Imprt IF (0 A + Nom OR Ess LINK -1 COMMA OR CC LINK -1 A + Nom OR Ess)(NEGATE 0 (Imprt Sg3))(NEGATE -2 Imprt LINK -1 BOS) ; #% Fina iežat báikkálaš báŋkkus dahje huma minguin telefuvnnas de beasat eambbo diehtit. REMOVE:ImprtNomAg Imprt IF (0 Actor LINK 1 PROP-SUR) ; # PROP-SUR has also Mal and Fem #REMOVE:ImprtCoor Imprt IF (-1 JA/DAHJE LINK -1 ConNeg OR VGen) ; # #!! * __ImprtCopPrfPrc__ removes imperative readings in front of coopulas and PrfPrc REMOVE:ImprtCopPrfPrc Imprt IF (-1 BOS)(*1 COPULAS BARRIER NOT-ADV LINK 1 PrfPrc) ; #$ Oahppit leat lohkan ollu girjjiid. #!! * __FocV__ revmoves Foc when Actio, PrfPrc, VGen, e.g. čađahan, ovttasge REMOVE:FocV Foc IF (0 Actio OR PrfPrc OR Indef LINK NOT 0 Pron + Foc); #$ Studeanttat geat leat čađahan váldofágaeksámena... #$ Ii han ovttasge du sogas leat dat namma. #% Mo son Duommá lea dahkan? #!! !Particular CS #!! * __madeCS__ for mađe/mađi and dađe/dađi IFF:madeCS MADE + CS IF (*1 DADE) ; #!! * __dadeCS__ for mađe/mađi and dađe/dađi IFF:dadeCS DADE + CS IF (*-1 MADE) ; #$ Mađe mielde oaivi, dađe mielde ságat. #$ Mađe stuorit RAM-muitu du dihtoris lea, dađe eanet dihtorprográmmaid sáhtát geavahit oktanaga. #!! !Verb or Noun? SELECT:buresboahtinIll Ill IF (*-1 ("boahtin" Nom) BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY LINK -1 ("bures")) ; #$ Bures boahtin Čáhppes Bearralii. SELECT:VFINSg3TEST VFIN-NOT-IMPRT + Sg3 IF (*-1 NP-HEAD-SG-NOM BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 VFIN LINK NEGATE *-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE *1 VFIN - Foc/Neg-ge BARRIER S-BOUNDARY OR Foc/Neg-ge)(NEGATE 0 Pl3 LINK *-1 NP-HEAD-PL-NOM)(NEGATE 0 Gen LINK 1 Po)(NEGATE 0 VFIN + Pl3 LINK *-1 NP-HEAD-PL-NOM BARRIER NOT-NPMODADV) ; ; #$ Fápmu čiehká iežas luottaid. #$ Go čálalaš kultuvra lea eahpedábálaš minoritehtaid gaskkas ja go oskkáldasvuohta ja heahpu lea leamaš dábálaš, de sáhttá dás oaidnit ráhkadusdovdomearkka, nammalassii ahte fápmu čiehká iežas luottaid. #$ Eat atnán sahá, muhto ákšu vai muorra bissu divttisin iige mieskka nu jođánit. #% Bures boahtin Čáhppes Bearralii. #% Nuorat ođđe buvrriin geasset, muhtumin dálvet maid. #% dat manne dat albmát manne vuos deikke bygget viesuid ja . (LIA) #!! * __Včiehká__ selects V instead of N when nomintive to the right and accusative to the left ''fápmu čiehká luottaid'' SELECT:Včiehká (V TV) IF (*-1 (N Nom) BARRIER SV-BOUNDARY OR NP-BOUNDARY)(0 ("čiehká"))(*1 (N Acc) BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Go čálalaš kultuvra lea eahpedábálaš minoritehtaid gaskkas ja go oskkáldasvuohta ja heahpu lea leamaš dábálaš, de sáhttá dás oaidnit ráhkadusdovdomearkka, nammalassii ahte fápmu čiehká iežas luottaid. REMOVE NomAg (0 ("veahkaváldi")) ; #!! !!Adpositions #!! !Adpositions, not verbs #!! * __bealisPo__ removes imperatives when Po lookalikes REMOVE:bealisPo Imprt IF (-1 Gen)(0 Po); ## Dan bealis. SELECT:ektuiPo Po IF (-1 ("diibmá"))(0 ("ektui")) ; #$ Sámi allaskuvlla ohcciidlogut leat lassánan 37 proseanttain diimmá ektui. #!! !!!Section 2: LOCAL DISAMBIGUATION - CYCLE 1 # ================================== # ================================== SECTION #!! !!FAMILY pronouns #!! !Pron Pers 1. p. #!! * __moai__ This rule is not in use because of REMOVE:Prop #SELECT:moai MOAI ( *1 DU1-V); #$ Moai čilgejetne dan ášši. #!! * __miiPersLeft1, miiPersLeft2, _miiPersRight__ select mii Pers SELECT:miiPersLeft1 Pers IF (0 MII-PERS) ((-1 go LINK -1 PL1-V LINK -1 BOC) OR (-1 (V Prs Pl1 Qst) + Ind) OR (-1 (V Neg Pl1))) ; #$ Eat go mii leat profehtastallan du nammii? #$ Eat mii sáhte vuolgit. #SELECT:miiPersLeft2 Pers (*-1 PL1-V BARRIER NOT-ADV OR ("seammá"))(0 MII-PERS)(NEGATE 0 Rel LINK *1 SG3-V BARRIER NOT-ADV); SELECT:miiPersLeft2 Pers IF ((-1 PL1-V LINK -1 MO) OR (-1 ("go" Qst) LINK -1 PL1-V) OR (-1 PL1-V + TRANS-V LINK -1 Acc) OR (-1 PL1-V LINK -1 Acc LINK 3 PrfPrc + TRANS-V)) ; #$ Goas oinniimet mii du nelgon dahje goikan? #$ Dán leat mii bargan ovttas guoskevaš čearuid, boazoorohagaid, ja eiseválddiid áirasiiguin. #% Dán geasi ledjen doppe menddo guhká , go gergen láittastuvvagoahtit ja ohcalit fas iežan barggu , de olles dat prosessa bijai mu smiehtadit mii dat lea mii čatná olbmo báikkiide SELECT:miiPersRight Pers IF (0 MII-PERS)((*1C Rel BARRIER WORD) OR (*1 PL1-V BARRIER S-BOUNDARY OR VFIN LINK NOT 0 Adv) OR (1 CC LINK 1 (N Nom)))(NEGATE 0 Foc/ge LINK 1 N + Pl + Acc)(NEGATE -1 ("vaikko") OR ("vaikke") OR ("feara") LINK NOT -1 CS) ; SELECT:miiPersRight Pers IF (0 MII-PERS)(1 Neg + Pl1) ; #$ .. de mii, guđet leat eatnagat, leat okta rumaš. #funker ikke pga 1C Rel #$ Dasgo mii oinniimet su násti badjáneamen. #$ Mii ja farisealaččat atnit borakeahttáivuođa. #!! !Pron Pers 2. p. #!! * __donDem__ selecst don as Dem instead of Pers SELECT:donDem Dem IF (0 ("dot") + Gen)(1 Po OR ("bealli")); #$ Don beale ceakkus váriid ihtet ruoná guolbanat. #!! * __donPers__ selecst don as Pers instead of Dem SELECT:donPers Pers IF (0 DON)((*-1 V + Sg2 BARRIER SV-BOUNDARY LINK NOT 0 Adv) OR (*1 SG2-V BARRIER PUNCT)); #$ Liikotgo don Abbai? #$ Don it leat nama čállán. SELECT:donPersEllipse Pers IF (0 DON)((**1 (A Sg Nom) OR (N Sg Nom) BARRIER NOT-A LINK 1 ("!")) OR (*1 (N Com) BARRIER NOT-NPMODADV) LINK 1 ("?")) ; #$ Son celkkii: Don ipmilmeahttun jalla! #!! !Pron Pers 3. p. #!! * __sonSG3V, sonRel, goson__ select son as Pers, Rel or Pcle SELECT:sonSG3V Pers + Sg3 + Nom IF (0 ("son"))(NEGATE -1 Qst OR go) ((*-1 SG3-V BARRIER SV-BOUNDARY) OR (*1 SG3-V BARRIER N)) ; SELECT:sonSG3V Pers + Sg3 + Nom IF (0 ("son"))(NEGATE -1 Qst OR go) (1 PrfPrc LINK 1 COPULAS + Sg3) ; #$ Ii son liikon dohko. #$ Son fertii vuolgit. #$ Eatnistis son árben lea dan luonddu čáppa moji. SELECT:sonRel Pers IF (0 ("son" Pron Pers Sg3 Nom))(1 (Pron Rel Sg)); #$ Son gii addá veahki galgá mearridit. SELECT:goson Pcle IF (NEGATE -2 CLB)(-1 Qst OR go)(0 ("son"))(1 Nom LINK NEGATE 0 Refl OR Inf OR Cmp/SplitR); #$ Lea go son Máret boahtán? SELECT:nuPlce Pcle IF (-1 ("mii" Indef) OR ("gii") OR ("gos"))(0 ("nu")) ; #because of Apertium REMOVE:nuPlce Pcle IF (0 ("nu")) ; #!! * __dePcle__ de as Pcle SELECT:dePcle ("de" Pcle) IF ((-1 REAL-V LINK 2 Adv) OR (-1 ("dál") LINK 2 REAL-V)) ; #$ Buohkat gilvalit de vuostálaga, ii leat sierra luohkká mánáide. #$ Dáidda heŋgejuvvojit gurpasat, ja maid dál de guottehit lea áigumin. IFF:dePcle ("de" Pcle) IF (-1 N LINK NEGATE *-1 REAL-V) ; #!! * __sutnje__ ( = forms of the verb "suotnjat") SELECT:sutnje_a (Pron Ill) IF (0 ("son"))(1 (Pron Rel Sg)); SELECT:sutnje_b (Pron Ill) IF (0 ("son"))(*-1 V + Ind); #$ Dearvvašvuođabálvalus galgá addit sutnje gii ohcá ... #$ Son galgá addit sutnje dárbbašlaš dieđuid. #!! * __datPlIll__ selects dát Pron Dem Pl Ill SELECT:datPlIll Ill IF (0 ("dáidda"))((-1 NP-HEAD-NOM OR ("lassi") LINK NOT 0 Attr) OR (*1 (N Pl Ill) BARRIER NOT-A-ADV)); #$ ...ja dáidda gielaide sáhttá čállit journálaid. #$ Sus lea álgovuorus dušše guohtunvuoigatvuohta dáidda. #$ Lassin dáidda lea Sámi vuoigatvuođalávdegotti ovdaolmmoš... #!! * __daiddaVerb__ removes dáidda N Sg Nom REMOVE:daiddaVerb Nom IF (0 ("dáidda"))((*-1 TRANS-V OR ILL-V BARRIER SV-BOUNDARY OR CS) OR (*1 ("bidjat") OR ("lasihit") BARRIER NOT-AUX-V)) ; #$ ...lea čađahan iskamiid muhtun orohagain ja ávžžuhan boazologu dáidda. #$ ...mat gullet dáidda 1972-konvenšuvnna mielde. #$ Ferte mearridit makkár deattu dáidda galgá bidjat. #% Guovlulaš ja báikkálaš eiseválddiin lea maiddái ovddasvástádus váikkuhit dan ahte sámi dáidda, kultureallin ja sámi ásahusat ovddiduvvojit ovttas. #!! * __dasaVGen, dasaLassin dasa,datSg3, datSg3PrfPrc__ ( = forms of the verb "dassat"): REMOVE:dasaVGen VGen IF (0 Pron); #$ Na muhto don it leat dasa nama čállán! #!! * __dasaILLV__ choses dasa to the left of verbs like duhtat, suhttat, luohttit SELECT:dasaILLV (Pron Ill) (0 REAL-V) (1 ILL-V - TV) ; #$ Muhto ii Emil dasa duđa. SELECT:dasaLassin Ill IF (0 DAT-PRON)(1 ("lassi" Ess)); #$ Dasa lassin buvttán dás lasseargumenttaid. SELECT:IllvsAdj N + Ill IF (0 (A Nom) LINK NOT 0 Comp OR Superl OR Px LINK NEGATE *-1 COPULAS BARRIER REAL-V)(NEGATE 0 VFIN) ; #$ Ii fal runiidan jalges gittiide, muhto meahccái, gosa návddit dávjá ja lunddolaččat fievrredit ráppiid. #% Norgga guđát buoremus boarrásat junior báhčči. # selects if there is no Pl3-verb, and in front of Rel Sg, and if the next word is not N SELECT:datSg3 Sg3 IF (NEGATE *0 PL-V BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("dat" Sg3 Nom) LINK NOT 1C (Pron Pl))(NEGATE 0 Pcle LINK -1 (N Nom) OR (Pron Nom))(NEGATE *1 (N Nom) BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY LINK NOT 0 VFIN)(*0 SG3-V BARRIER PL-V) ; #$ Dat movt sámi oahpahus lea doaibman... #$ Dat orru leamen buorre fanas. #$ Dat gal lei beare unnán. # selects dat in front of leamaš SELECT:datSg3PrfPrc Sg3 IF (NEGATE *-1 PL-V BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("dat" Sg3 Nom))(1 ("leat" PrfPrc) LINK *1 Sg BARRIER NOT-A-ADV) ; #$ Dat leamaš hui stuorra noađđi midjiide. # selects dat Sg in front of Rel Sg SELECT:datSgRel (Pron Sg Nom) IF (*1 (Rel Sg) BARRIER WORD) ; #$ Dat mii sáhttá háhkkojuvvot, lea ovdalis juo namuhuvvon.. #% Čorgestallat mii maid várra veahážiid juohke beaivvi, .. # selects dat Sg in front of ahte SELECT:datSgAhte ("dat" Pron Sg Nom) IF (1 COMMA)(2 ("ahte" CS)); #$ Duopmokapihttalis lea álot vuođđojurddan dat, ahte nisson- ja almmáiolbmuin buohkain leat seammalágan vejolašvuođat. # selects dat Pl in front of Rel Pl SELECT:datPlRel (Pron Pl Nom) IF (*1 ("mii" Rel Pl) OR ("gii" Rel Pl) BARRIER WORD) ; #$ Dat mat sáhttet háhkkojuvvot, leat ovdalis juo namuhuvvon.. #!! * __DemPlLoc__ selects Dem when Dem Pl Loc and agreement, perhaps no need for it here because we have agreement-rules later. Men viktig: her blir vi kvitt duo N. SELECT:DemPlLoc Dem IF (*1 (N Pl Loc) OR (A Pl Loc) BARRIER NOT-A-ADV)(0 (Pl Loc)); #$ Fertet vázzilit vai it báze duoin earáin. # viktig: her blir vi kvitt "duo" N #$ Miessegietti dállu lei okta dain dáluin Davvi-Romssas maid duiskkat eai boaldán. #denne er det ikke hast med #$ Dain hirbmat váriin ja mehciin sin guovllus lei earenoamáš vallji sihke elliid ja eará dáfus. #denne disambigueres først seinere med agreement-regler pga av at her er "hirbma" N #!! * __DemPlCom__ selects Dem when Dem Pl Com and agreement, perhaps no need for it here because we have agreement-rules later. SELECT:DemPlCom Dem IF (*1 (N Pl Com) BARRIER NOT-A-ADV)(0 (Pl Com)); #$ Gal mun goasttan daiguin sabehiiguin. #!! * __datPersCopulas__ select Pers in front of copula. I setninger som Riššat dat gal leat musge, jus eai leačča njuoskan. tolker jeg dat som Pcle. Derfor constraint hva som kommer etter. SELECT:datPersCopulas Pers IF (-1 Nom)(NEGATE -1 Pers)(0 ("dat" Nom))(*1 REAL-COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 1 CLB OR EOS); #$ Hei, soiddas dat lea, máistte don dan gáfe! #$ Gean mearkka bohccot dat ledje? #!! * __datPcle1__ selects dat Pcle between N and finite, even if there is agreement between verb and dat . SELECT:datPcle1 ("dat" Pcle) IF (-1 (N Nom) OR (Pers Nom) OR (Pers Loc) LINK NOT 0 A OR Interr OR PrfPrc LINK NEGATE *-1 Gen BARRIER WORD - Acc - Gen)((*1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE) OR (1 Adv LINK *1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE))(NEGATE 1 ("bohtti")) ; #$ Máret dat boahtá. #$ Mun dat lean. #$ Nissonat dat eanaš duddjojit sámi biktasiid. #% Ođđa plána dat lea. #% Gean mearkka bohccot dat leat? #!! * __datPcle2__ selects dat Pcle when there is no agreement between verb and dat . SELECT:datPcle2 Pcle IF (NEGATE *-1 V + Sg3 OR V + Du3 OR V + Pl3 BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 BOC)(0 ("dat" Nom))(NEGATE *1 Rel BARRIER WORD)(NEGATE *1 N BARRIER NOT-NP)(NEGATE *1 V + Sg3 OR V + Du3 OR V + Pl3 BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Na vuolggán dat gal mun ge. SELECT:datPcle3 ("dat" Pcle) IF (1 ("dat") + Nom); #!! * __KilldatPcle__ removes the remaining dat Pcle REMOVE:KilldatPcle ("dat" Pcle) ; SELECT:nuPcle ("nu") + Pcle (-1 ("gii")) ; #for apertium with other preprocess (not gii_nu) #!! * __PersAcc__ selects Pers Acc in accusativ infinitive clauses with object SELECT:PersAcc (Pers Acc) IF (-1 Acc LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER NOT-A-ADV)(0 Dem)(1 REAL-V LINK NOT 0 VFIN) ; #$ Son logai oappás dan bargan. #!! * __datPers__ selects Pers. I made it stronger than it was. ref. r897 in sme-dis.rle #SELECT:datPers Pers IF (0 DAT-PRON)(NEGATE 0 ("dasgo") OR ("danin") OR ("dainna"))(NEGATE 1 A OR Num OR N OR Indef OR Attr)(NEGATE 1 PrfPrc LINK *1 N BARRIER NOT-A-ADV)(NEGATE 0 Nom LINK 1 ("gal") OR Pcle LINK 1 (N Nom))(NEGATE 1 NP-HEAD-GEN LINK 1 (Actio Nom) LINK 1 N)(NEGATE 1 ("seammás"))(NEGATE 0 Acc LINK *1 STRICT-TRANS-V BARRIER S-BOUNDARY LINK NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-A-ADV); #$ Dá dat leat. #$ Moai soabaime dasa. #$ Aiddo sii movttidahttojuvvojit daid buot smiehttat sámegillii. #!! * __datDemSg__ selects Dem from Pron Pers Sg3 Gen #SELECT:datDemSg (Dem Sg) IF (NEGATE *-1 STRICT-TRANS-V LINK NEGATE *2C Acc BARRIER N)(0 (Pron Pers Sg3 Gen))(NEGATE 1 Po)(NEGATE *1 STRICT-TRANS-V BARRIER S-BOUNDARY OR Acc)(NEGATE *1 Pl + N OR Ess OR Com BARRIER N)(NEGATE -1 BOS LINK 2 Prop) ; #$ #% Nubbi noađđeheargi goallostuvvo giehtahearggi lávžái ja goalmmát fas dan nuppi lávžái. #It shouldn´t take this one. #% Jearahallan ii goassege deaddiluvvon áviissas, daningo daláš doaimmaheaddji Bjarne Store Jakobsen biehttalii dan deaddileames. # It shouldn´t hit: Mun gohčodan dan eadnin. Sii čurvot dan dáhkiid alde. De dearvvahehket dan ráfiin. Son dasto attii dan eadnásis. Disse vil bli tatt hånd om i More pronouns #!! * __datPersPl3__ selects dat Pl3 in front of V Pl3 and V Du3 and Rel Pl #SELECT:datPersPl3 DAT-PRON + (Pers Pl3) IF (*1 V + Pl3 OR V + Du3 OR (Rel Pl) BARRIER NOT-ADV-PCLE OR Neg)(NEGATE -1 Neg) ; #$ Dan guovtto dat leat. SELECT:DemAccNum (Dem Sg Acc) (1 Num LINK 1 TIME-N + Gen LINK NOT 1 N) ; #$ Mun ledjen man nu láhkai oktavuođas internáhttaohppiin dán 22 jagi maid ledjen skuvllas. #!! !!An early rule for "eanaš"/"eanas" SECTION #!! * __eanasPron__ selects Pron in front of Pron Loc SELECT:eanasPron Pron IF (0 ("eanaš") OR ("eanas"))(1 (Dem Loc) OR (Pers Loc)); #$ Eanaš dáin gálduin leat hui unnán dieđut. #!! !!Px constraints SET NOTPXACC-V = LOC-V OR MUITALIT OR HUPMAT OR VERBAL-ACTIVITY-V OR ("bargat") ; #!! First select Px, then remove all remaining Px #!! * Set with adjectives, which are documented to have Px in our corpus LIST ADJ-PX = "boaris" "ipmilbalolaš" "nuorra" "ráhkis" "vistelágaš" ; #!! * __APxifN__ Remove A Px if N: REMOVE:APxifN A + Px (0 N LINK NOT 0 ADJ-PX) ; #!! * __PxAlone__ Remove Px if it is only word in the sentence, and not a typical px-term REMOVE:PxAlone Px (NEGATE 0 N-PX)(NEGATE -1 WORD)(NEGATE 1 WORD) ; #$ Dieđihančállosat. #!! * __APx__ Remove A Px if Adv of A Ess og A Attr og PrfPrc or Loc REMOVE:APx A + Px (0 Adv OR (A Ess) OR (A Attr) OR PrfPrc OR Loc)(NEGATE 0 ADJ-PX) ; #$ Son čuoččastii ja geahčadii vehá dobbelaččas Sipirjá-Liissá českes goruda. #$ Dáikkihin ahte lei juo golggotmánu loahpageahči, ja dat šlundudii ovddežisge. #$ Rásit liđđot juogo geassit, čakčat dahje dálvit: dat ii mearkkaš olus , dasgo dain alddiineaset ii leat goiku iige nealgi, iige eallin. LIST ANYLEMMA = (".*"r) ; #!! * __PxLocIll__ Remove Px if viesus vissui or similar REMOVE:PxLocIll Px (0 $$ANYLEMMA + Loc LINK 1 $$ANYLEMMA + Ill) ; #!! * __NPxPrfPrc__ Remove Px if PrfPrc with leat to the left REMOVE:NPxPrfPrc N + Px (0 PrfPrc LINK *-1 ("leat") BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #!! * Nouns: __NomPxSg1__ (not Ess) as the only word in a sentence. Needs no disambiguation. SELECT:PxSg1Nom N-PX + (N Nom PxSg1) IF (-1 BOS)(NEGATE 0 VFIN)(*1 EOS OR VFIN - Der/Pass BARRIER WORD); #$ Ustibažžan! #$ Vielljan sáhttá vuoitit gilvvu. SELECT:ahccamet N-PX + FIRST-PX (-1 BOC OR COMMA)(*1 EOC OR COMMA) ; #$ Áhččámet, don guhte leat almmis. # also "áhččámet" N Sg Nom #!! * Nouns: __AccPxSg1__ after a TV verb. Exception for Aux. SELECT:PxSg1Acc (N Acc PxSg1) IF ((-1 TRANS-V + Sg1 - OPRED-V LINK NOT 0 AUX) OR (-1 TRANS-V + PrfPrc - OPRED-V LINK -1 COPULAS + Sg1) OR (-1 TRANS-V + ConNeg - OPRED-V LINK -1 Neg + Sg1))(NEGATE *-1 VFIN - Sg1 BARRIER S-BOUNDARY OR CS)(NEGATE *1 Acc BARRIER REAL-V LINK NOT 1 Po)(NEGATE *1 ("ahte") BARRIER WORD); #!! * Nouns: __AccPxSg1__ after a TV Inf verb. SELECT:PxSg1Acc (N Acc PxSg1) IF ((*-1 TRANS-V + Inf - OPRED-V BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 SG1-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 ("leat")) OR (1 ("ruovttoluotta") LINK *-2 OPRED-V + Inf BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 SG1-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 ("leat")))(NEGATE 0 Dem) ; SELECT:PxSg1Acc (N Acc PxSg1) IF (*-1 TRANS-V + Inf - OPRED-V BARRIER SV-BOUNDARY OR CC OR CS OR COMMA OR VFIN OR Acc LINK *-1 SG1-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 ("leat"))(NEGATE 0 Dem) ; #$ Mun oidnen vielljan. #$ Mun lean oaidnán vielljan. #$ Mun in oaidnán vielljan. #$ Dál mun ferten gaikkodit visson. # visson is also PrfPrc #$ Mun attán heaggan sávzzaid ovddas. #$ Addet munnje eatnama hávdebáikin, vai mun beasan hávdádit jápmán áhkkán. #% Mun válddán ovdamearkan Buolbmága. # It shouldn`t take this example. #% Son lei hárjánan ohcat doarjalusa iežas eallimii vássán beivviin . #!! * __PxSg1LocAcc__ is Acc to the right. SELECT:PxSg1LocAcc (Loc PxSg1) IF (-1 SG1-V + TRANS-V)(1 Acc); #$ Mun roggen ozastan njálgáid mánáide. #!! * __PxSg1Acc__ is Acc to the right. SELECT:PxSg1Acc (N Acc PxSg1) IF (-1 TRANS-V) ((*-1 SG1-V BARRIER VFIN OR Acc - Actor OR S-BOUNDARY LINK NEGATE 0 PrfPrc LINK -1 ("leat")) OR (-2 COPULAS LINK -1 SG1-V))(NEGATE 0 PrfPrc)(NEGATE 1 Acc)(NEGATE 0 Ess LINK *-1 OPRED-V BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Mun háliidan mánnán boahtit ruoktot! #$ Mun in oaidnán vielljan jahkái. #$ Mun in leat oaidnán vielljan jahkái. #$ Mun in oaidnán vielljan. #% geaid bellodagat ja jienasteaddjijoavkkut leat ásahan evttohassan. #% juo go geađggi lea ipmil sivdnidan láibin dat han gal #!! * coordination __PxSg1coord__ SELECT:PxSg1coord1 (PxSg1) IF (*-1 SG1-V - ("leat") LINK NOT 0 PrfPrc)(NEGATE 0 Dem OR PrfPrc)(1 JA/DAHJE OR COMMA LINK 1 PxSg1) ; #% Guolban mánáidgárddis lei karnevalbeaivi , ja danin ledje mánát gárvodan prinseassan , politiijan ja tigerin . #!! * __PxSg1coordLast__ for the last word of a coordination SELECT:PxSg1coordLast (PxSg1) IF (*-3 SG1-V - ("leat"))(-1 JA/DAHJE LINK -1C PxSg1)(NEGATE 0 Dem); #$ Mun attán heaggan, áhkkán ja ruhtan sávzzaid ovddas. #!! * __ReflPxSg1__ lean oahppan alddán SELECT:ReflPxSg1 (Refl PxSg1) IF (*0 Sg1 BARRIER VFIN)(0 Adv); #$ Dan lean oahppan alddán. #!! * Nouns: __PxSg2__ if SG2-V. The rule needs no disambiguation. The DON-constraint because of homonymi with (N Pl) SELECT:PxSg2 (PxSg2) IF (-1 SG2-V - REAL-COPULAS LINK -1 DON)(NEGATE 0 Attr OR Adv LINK *1 N BARRIER NOT-PRE-A-N)(NEGATE 0 VFIN + Sg2)(NEGATE 0 Acc LINK *-1 SG2-V + IV)(NEGATE 0 REAL-V) ; #$ Don attát heakkat mu ovddas? #% Don galggat mannat árkii, don ja du bártnit, du áhkká ja bártniidat áhkát oktan duinna. #% Don fertet oahppat vuoruhit ja árvvoštallat makkár bovdehusain oaččut eanemus ávkki. #!! * __PxSg2Acc__ if TV to the right SELECT:PxSg2Acc (Acc PxSg2) IF (0 (N Pl Nom)) ((*-1 TRANS-V + Sg2 BARRIER SV-BOUNDARY OR CS OR COMMA OR Acc OR ADVLCASE LINK NOT 0 A OR Imprt OR Inf OR Pl3 OR (N Pl Nom) LINK NEGATE *-1 Sg1 OR Pl1) OR (*-1 TRANS-V + ConNeg BARRIER NOT-A-ADV OR COMMA LINK -1 (Neg Sg2)) OR (*-1 TRANS-V + PrfPrc BARRIER NOT-A-ADV LINK *-1 COPULAS + Sg2 BARRIER NOT-ADV) OR (-1 Qst LINK -1 AUX + Sg2 LINK *3 TRANS-V + Inf BARRIER NOT-ADV)) (NEGATE 0 Inf)(NEGATE 0 Attr LINK *1 N - Actor BARRIER NOT-A) ; #$ Máhtát go namat čállit? #$ Leat go oaidnán oappát? #$ Ale cáme beatnagat, ii dat leat sivalaš. #% Mánat ja nuorat besset deaivvadit ja oahpásmuvvat. #% dat giellapolitihkka nu ahte eai leat duostan hállat? #!! * __PxSg2AccImprt__ if TV Imprt to the left SELECT:PxSg2AccImprt (Acc PxSg2) IF ((*-1 (TV Imprt Sg2) - AUX BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv OR Loc LINK *-1 BOC BARRIER WORD) OR (*-1 (TV Imprt Sg2) - AUX BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv OR Loc LINK -1 COMMA OR ("ja" CC) LINK *-1 (Imprt Sg2) - AUX BARRIER NOT-ADV)) (NEGATE 0 Adv)(NEGATE 0 (N Pl Nom) LINK *-1 CC OR CLB BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Nom)(NEGATE 0 (N Pl Nom) LINK -1 Attr LINK 0 Imprt)(NEGATE 0 Gen LINK 1 Po)(NEGATE 0 Sem/Plc OR Sem/Txt LINK *1 Acc BARRIER NOT-NPMOD) ; # (NEGATE 0 (N Pl Nom) LINK *1 PL3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Váldde mánát sallasat! #$ Buvtte dasto oaffarskeaŋkkat! #$ Lihka bajás, váldde seaŋggat ja vázzil! #$ Viečča vieljat boradit! #$ Lihka bajás, váldde seaŋggat ja vázzil! #% Nuppi iđida ollii mánáidsuodjalus festii ja easka de besse nuorat guođđit dán ilgadis feastta. #% Čále girjásat bártniid namaid. #!! * __PxSg2AccPrfPrc__ after PrfPrc SELECT:PxSg2AccPrfPrc (Acc PxSg2) IF (-1 PrfPrc + TRANS-V - NOTPXACC-V LINK *-1 SG2-V BARRIER NOT-AUX-V)(0 N-PX - Nom); #$ Leat go oaidnán oappát? #!! * __NotPxSg2__ if no Sg2 REMOVE:NotPxSg2 (N PxSg2) IF (0 Adv LINK NEGATE *-1 Sg2) ; #$ Danne sáhttá váttisvuođaid mat čuožžilit gaskasaš konvenšuvnna beaivválaš dilis, buoremusat čoavdit riikkaidgaskasaš orgánain, mas leat loahpalaš mearridanváldi. #!! * __PxSg2GenPo__ if in front of Po, after til verb SELECT:PxSg2GenPo (Gen PxSg2) IF (*-1 Sg2 BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA LINK NEGATE 0 Pl3)(0 (N Pl Nom))(1 Po LINK NOT 0 N OR ("fárus") OR ("mielde"))(NEGATE *2 NP-HEAD-GEN BARRIER NOT-NPMOD); #$ Go don rohkadalat, de mana gámmárat sisa. #!! * __PxSg2Loc__ after habitivconstruction SELECT:PxSg2Loc (N Loc PxSg2) IF (-1 COPULAS + VFIN LINK -1 HAB-ACTOR) ; #$ Mii dus lea ozastat? #!! * __ánsuPx__ SELECT:atnitPx Px (0 Loc LINK 0 ("ánsu") LINK *0 ("juogadit") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Juogada ánssus iežas álbmogiin. #!! * __atnitPx__ removes Px for for atnit muittus, gudnis, árvvus, čalmmis REMOVE:atnitPx Px (0 Loc LINK 0 ("muitu") OR ("gudni") OR ("árvu") OR ("čalbmi") LINK *0 ("atnit") BARRIER NOT-ADV) ; #$ Lea dehálaš atnit čalmmis iežat ruhtadili mii ii leat nu buorre juste dál. REMOVE:doallatPx Px (0 Loc LINK 0 ("čalbmi") OR ("fápmu") OR ("dássedeaddu") OR ("guovddáš") OR ("árvu") OR ("sadji") OR ("salla") OR ("miella") LINK *0 ("doallat") BARRIER NOT-ADV) ; #$ Go mánáid álo galgá čalmmis doallat, amaset eai šatta biilla vuollai, váidala Gerd ja Biret-Áhkku lea ovtta oaivilis. #!! * Nouns: __PxSg3Acc__ if Sg3 or Sg to the left SELECT:PxSg3Acc (Acc PxSg3) IF (0 HUMAN LINK *1 PrfPrc OR Inf BARRIER WORD - Pron - Acc - Gen)(-1 MUITALIT) ; #$ Son logai oappás dan bargan. #!! * Nouns: __PxSg3Acc__ if Sg3 or Sg to the left SELECT:PxSg3Acc (Acc PxSg3) IF ( (*-1 TRANS-V + Sg3 - AUX BARRIER Nom OR S-BOUNDARY OR CS OR Acc OR COPULAS LINK *-1 HUMAN + (Nom Sg) OR (Sg3 Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V OR CC) OR (*-1 TRANS-V + ConNeg - AUX BARRIER HUMAN + Nom OR S-BOUNDARY OR Acc OR COPULAS OR CS LINK NOT 0 NOTPXACC-V LINK *-1 (Neg Sg3) BARRIER NOT-ADV LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V OR CC) OR (*-1 TRANS-V + Sg3 - AUX BARRIER Nom OR S-BOUNDARY OR Acc OR COPULAS OR CS LINK -1 go OR CC) ) (0 Loc LINK NOT 0 PLACE OR Sem/Org LINK NOT -1 Num)(NEGATE 0 Po) (NEGATE *-1 NOTPXACC-V - ("čurvet") BARRIER SV-BOUNDARY) (NEGATE 0 Attr LINK *1 N - SAPMI BARRIER NOT-NPMOD) #(NEGATE 0 Attr LINK *1 SAPMI + Gen BARRIER NOT-A LINK 1 N) (NEGATE 0 (N Gen) LINK *1 (N Acc) BARRIER NOT-A LINK NOT 0 Po OR TIME-N OR SAPMI LINK NOT 1 Loc) (NEGATE 1 Po LINK NEGATE 0 Pr LINK 1 Gen) (NEGATE 0 TEXT OR ABSTR-TEXT LINK *-1 MUITALIT BARRIER REAL-V) (NEGATE *1 ("ahte") BARRIER N - ADVLCASE OR REAL-V) (NEGATE 0 Loc LINK 1C (Indef Acc)) ; #$ Son beastá álbmogis sin suttuin. #$ Son hárve gullá eatnigielas. # This one needs verbdisambiguation of hárve #$ Dat guhte ráhkista bártnis dahje nieiddas eanebut go mu, ii dohkke munnje. #$ Jesus leai sullii golmmalotjahkásaš go álggahii doaimmas. #$ Bargojoavku ovddidii árvalusas čakčamánu 8. b. 2003. #$ Vearrámus lea go nu váttis lea oažžut eret dan gova, lohká nisu, gii ii hálit namas aviisii. #$ Bárdni ozai beatnagis miehtá gili. #$ Juos mearriduvvo meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheapmi golmma ja dušše golmma stivrralahtu doarjagiin ja olles uhcitlohku vuođđudallá oainnus sámi kultuvrra, boazodoalu, meahcásteami, ealáhusdoaimmaheami ja servodateallima destii. #$ Son vuolggahii muhtun bálvaleaddji lusa vai son oččošii oasis viidnegárddi šattuin. #$ Juos mearriduvvo meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheapmi golmma ja dušše golmma stivrralahtu doarjagiin ja olles uhcitlohku vuođđudallá oainnus sámi kultuvrra, boazodoalu, ealáhusdoaimmaheami ja servodateallima destii. #% Mun muittán ahte mun máŋgii ijas fertejin lihkkat deavdit parafiinna petromávssaide ja pumpet daid. #% Mari Boine juoigá jiekŋašloahtas. #% Son šálloša go máilmmidálkkádatčoahkkimis ii boahtán buoret čoavddus. #% Muhto sárgu mielas dárbbaša sámi servvodat eambbo ironiija. #!! * Nouns: __PxSg3AccPrfPrc__ if PrfPrc and Sg3 to the left SELECT:PxSg3AccPrfPrcInf (N Acc PxSg3) IF ((-1 PrfPrc + TRANS-V - NOTPXACC-V LINK *-1 SG3-V BARRIER NOT-AUX-V OR Nom OR Acc LINK *-1 (Sg Nom)) OR (*-1 Inf + TRANS-V - NOTPXACC-V BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 SG3-V BARRIER NOT-AUX-V OR Nom OR Acc LINK *-1 (Sg Nom)) OR (-1 Inf + TRANS-V - NOTPXACC-V LINK -1 (Sg Nom) LINK *-1 SG3-V BARRIER NOT-AUX-V OR Nom OR Acc))(NEGATE 0 PLACE + Loc OR EVENT + Loc OR Adv)(NEGATE 0 Loc LINK 1 Acc LINK NOT 0 Sem/Time)(NEGATE 0 Sem/Time OR Sem/Mat OR ("ruovdi") OR Sem/Substnc) ; #$ Nu geavai ovdal go Márjá lei riegádahttán bártnis. #$ Gozihanlávdegoddi galgá čilget gozihandoaimmas, árvvoštallat stivrra jahkemuitalusa ja dilálašvuođaid maid dat siskkilda, ja árvvoštallat mo dát láhka doaibmá ja leago sávahahtti dan nuppástuhttit. #$ Raporttas galgá gozihanlávdegoddi čilget gozihandoaimmas, árvvoštallat stivrra jahkemuitalusa ja dilálašvuođaid maid dat siskkilda, ja árvvoštallat mo dát láhka doaibmá ja leago sávahahtti dan nuppástuhttit. #% UNTAK boahtá lávlut márkanšilljus ja Juhlsa silbarávddis beaivet, ovdalgo dollet konseartta kulturviesus. #% Divvunprográmma ii máhte jorgalit , vaikko dan sihkkarit áiggi vuollái sáhttá oahpahit jorgalit sánis sátnái. SELECT:PxSg3AccPrfPrcInf (N Acc PxSg3) IF (1 Inf + TRANS-V - NOTPXACC-V LINK NEGATE *1 Acc BARRIER REAL-V)(*-1 SG3-V + AUX - ("leat") BARRIER NOT-AUX-V OR Acc)(NEGATE -1 Num) ; #$ Dalle fertejit buotlágan ávnnaslaš eavttut maid dárbbaša vai duođalaččat galgá sáhttit kultuvrras dikšut. SELECT:PxSg3AccSTV (N Acc PxSg3) IF (*-1 STRICT-TRANS-V - ("muitalit") BARRIER SV-BOUNDARY OR REAL-V OR Acc OR CLB LINK NOT 0 Attr LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER NOT-NPMOD)(NOT 0 ("bealis") OR Sem/Time OR Sem/Event OR Sem/Org OR Sem/Plc) #(NEGATE *-2 Acc BARRIER SV-BOUNDARY OR CC LINK NOT 0 Loc) (NEGATE 0 Sem/Plc OR Sem/Org OR Sem/Ani LINK -1 ("viežžat") OR ("oaidnit") OR ("oažžut") OR ("fidnet") OR ("oastit") OR ("gávdnat") OR ("ohcat") OR ("deaivat")) ; #$ Juos mearriduvvo meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheapmi golmma ja dušše golmma stivrralahtu doarjagiin ja uhcitlohku vuođđudallá oainnus sámi kultuvrra, boazodoalu, meahcásteami, ealáhusdoaimmaheami ja servodateallima destii mii lea árvvoštallojuvvon Sámedikki válddahusaid vuođul, de sáhttá uhcitlohku ovtta oli stivrračoahkkima áigge gáibidit ášši Sámedikki gieđahallamii. #$ 70 jagi čiegadii son sámevuođas. #% na ja mii oaččuimet rávddus gitta kruvnnu vihttalot evrre kilos alimus. SELECT:Pxoidnosis N-PX + PxSg3 + Gen (1 ("oainnus")) ; #$ Gállábárdni geahčái buoremussan livkkihit eret áhčis oidnosis. SELECT:oidnosis ("oainnus" N) (0 Adv LINK -1 HUMAN + Gen) ; LIST NOT-PXPO = "beali" "dievva" "áigi" "maŋŋel" "maŋŋá" "ovdal" ; #!! * __PxSg3GenPo1__ in front of Po, to the left of the owner SELECT:PxSg3GenPo1 (Gen PxSg3) IF (*-1 BOC OR COMMA BARRIER NOT-NPMOD)(1 Po - NOT-PXPO LINK NOT 1 go)(*2 SG3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 A LINK *1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 Loc LINK 1 (Adv Sem/Plc)); #$ Raporttas bokte dáhttu bargojoavku čalmmustahttit Sámedikki. #!! * __PxSg3GenPo2__ in front of Po, to the left of the owner SELECT:PxSg3GenPo2 (Gen PxSg3) IF (1 Po - NOT-PXPO OR ("veara") LINK NOT 0 CS LINK NEGATE 0 Pr LINK 1 Gen)(NEGATE 0 Loc LINK 1 (Adv Sem/Plc) OR ("fárus") OR ("mielde")) (NEGATE 0 N LINK NOT 0 HUMAN LINK 1 ("mielde") LINK *-1 COPULAS BARRIER REAL-V) (NEGATE 1 ("ovdal")) (NEGATE 0 PLACE + Loc LINK 1 PLACE + Ill) (NEGATE 0 EVENT + Loc LINK 1 Pr LINK *1 Gen BARRIER NOT-NPMOD) (0C N) ; #$ Mánná bođii eatnis mielde. #$ Ábo logai eatnis maŋis eahketrohkosas. #$ Terje hárve hupmá mediain, muhto son áinnas hupmá sápmelašvuođas birra. #% Heahtečoahkkimis gaskal Eanandoallo- ja biebmodepartemeantta duorastaga ii leat boahtán čielga boađus . #!! * __Genguossis__ is selection Gen, not only with Px. The FAMILY-set would be better than Sem/Hum-tag, but there is often a propernoun connected to the noun. guossái and guossis should have Po analysis? SELECT:Genguossis Gen IF (0 Sem/Hum LINK 1 ("guossi" Ill) OR ("guossi" Loc)) ; #$ Odne lea Joneš-bojá vuolgimin Biette-eagis guossái. #!! * __GenNPFinal__ selects Gen as the modifier of a noun in the end of a sentence. SELECT:GenNPFinal Gen + Px IF (-1 COPULAS)(0 HUMAN + Loc LINK NOT 0 Attr OR A)(1C (N Nom) - Prop LINK 1 EOC) ; #$ Ábo lei eatnis čalbmebealle. #!! * __PxSg3Nom__ SELECT:PxSg3Nom (Nom PxSg3) IF (-1 go LINK -1 Comp LINK *-1 NP-HEAD-NOM BARRIER Nom OR S-BOUNDARY OR COMMA)(NEGATE 0 Attr LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD); #$ Máhttájeaddji ii leat stuorit go oahpaheaddjis, ii ge bálvaleaddji stuorit go hearrás. #% Mávssut leat adnon eambbo go bušeahtas. #!! * __PxGenNorPo__ SELECT:PxGenNorPo (Gen PxSg3) IF (0 N OR A) (*-1 (Sg Nom) OR (Sg3 Nom) BARRIER Pers OR S-BOUNDARY OR NOTPXACC-V OR Num OR Dem LINK NOT 0 Attr)(NEGATE *-1 (Imprt Sg2) BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 (N Nom) OR (N Acc))(0 N-PX)(NEGATE 0 Loc LINK 1 (N Ill) OR ("leat") + VFIN)(*1 N OR Po BARRIER NOT-A OR COMMA) ; # (NEGATE *-1C (V TV) + Ind BARRIER SV-BOUNDARY) ; SELECT:PxGenNorPo (Gen PxSg3) IF (0 N OR A) (-1 Adv LINK *-1 (Sg Nom) OR (Sg3 Nom) BARRIER Pers OR S-BOUNDARY OR NOTPXACC-V OR Num OR Dem LINK NOT 0 Attr)(NEGATE *-1 (Imprt Sg2) BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 (N Nom) OR (N Acc))(0 N-PX)(NEGATE 0 Loc LINK 1 (N Ill) OR ("leat") + VFIN)(*1 N OR Po BARRIER NOT-A) ; # (NEGATE *-1C (V TV) + Ind BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Nieida bođii ráhkkásis mielde. #$ Son ii váiban goassege guldaleames áhčis muitalusaid. #% Dat ferte addojuvvot dan dihte mánnái buoidi njammat, go ii eatnis leat mielki. #!! * __PxGenNum__ SELECT:PxGenNum (Acc PxSg3) IF (0 N OR A) (-1 Num LINK *-1 (Sg Nom) OR (Sg3 Nom) OR (Sg3 V) BARRIER Pers OR S-BOUNDARY OR NOTPXACC-V OR Num OR Dem LINK NOT 0 Attr) (NEGATE *-1 (Imprt Sg2) BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 (N Nom) OR (N Acc))(0 N-PX)(NEGATE 0 Loc LINK 1 (N Ill) OR ("leat") + VFIN) ; #(1 N OR Po) ; #$ Son vulggii árra iđit meahccái ja čurvii vel golbma beatnagis fárrui. #!! * __PxGenPr__ SELECT:PxGenPr (N Gen PxSg3) IF (-1 Pr LINK -1 BOC)((*1 VFIN + Sg3 OR (Pers Nom Sg3) OR (N Nom Sg) BARRIER NOT-ADV-PCLE) OR (1 Adv LINK 1 VFIN + Sg3 OR (Pers Nom Sg3) OR (N Nom Sg))) ; #$ Maŋŋá jápmimis de aliduvvui Gonagas Olav bassin. # "de" er en del av NOT-ADV-PCLE, derfor to regler #!! * __PXGenoaivai__ for oaivái Po, there could be more Po for this rule? SELECT:PXGenoaivai FAMILY + Gen IF (1 ("oaivái")) ; #$ Válden vealggi vielljan oaivái. #!! * __eallitAcc__ Selects Acc for eallit IV if you are ''eallin'' or ''eallinahki'' SELECT:eallitAcc Acc IF (*0 ("eallit") BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("eallin") OR ("eallinahki")) ; #$ Son elii eallimis Norggas. #!! * __PXAccCoor__ SELECT:PXAccCoor Px + Acc IF (-1 JA/DAHJE LINK -1C Acc) ; #$ Dat guhte ráhkista bártnis dahje nieiddas eanebut go mu, ii dohkke munnje. #!! * __PxSg3CC__ in coordination with the owner SELECT:PxSg3CC (PxSg3) IF (-1 JA/DAHJE LINK -1C N-PX + Px + Sg); #$ Mun lean boahtán bidjat soahpameahttunvuođa bártni ja áhčis gaskii. REMOVE:PxSg3Loc (PxSg3) IF (0 Sem/Plc + Loc)(NOT 0 ("bargu")); #$ Ruovttus hálaimet eanaš sámegiela, muhto mis ledje ollu dárogielat ránnját. #!! * __PxSgIllPx__ SELECT:PxSgIllPx Ill + Px IF (0 Sem/Plc OR Sem/Txt)(1 Acc OR EOS) (NEGATE 0 Po LINK -1 Gen)(NEGATE 0 (N Pl Nom) LINK -1 V + Pl3 ) ; #$ Čále girjásat bártniid namaid. #% Dan duođaštit čállosat.. #!! * __gaskaAcc__ REMOVE:gaskaEss ("gaska" Ess)(0 ("gaskan" Adv) + Px) ; REMOVE:PxPlaceV PxSg3 (0 Loc OR Adv LINK 0* PLACE-V OR ("leat") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Muhto čohkkájin ovtta sajis livttisin gollan duolba geađggi alde ja gehččen čáhcái. #$ Čuđiid jagiid vásáhusat ja duođašteamit leat buori muddui oidnosis , ahte álbmot ii sáhte šaddat kristtalažžan giela haga maid Ipmil oktii lea bidjan sin váimmuide ja sin baksamiidda . SELECT:heakkaAcc Acc (0 ("heagga") + Px LINK *-1 ("massit")) ; #$ Vel okta nuorra boazodoalli massán heakkas ❡ . SELECT:heakkaAcc Acc (0 ("ulbmil") + Px LINK -1 TRANS-V) ; #!! We end section 2 by removing all remaining Px #!! * __KillPx__ removes all remaining Px readings REMOVE:KillPx Px (NEGATE 0 Adv) ; #!! !!Section 3: Certain verb readings SECTION #!! * __FinGoInf__ for vai áigu go njulget.. Lene: we don't need this #REMOVE N OR PrsPrc IF (1 ("go" Qst))(2 Inf); ## vai áigu go njulget boares boasttuvuođaid LIST ADV_INF = "čohkut" "veallut" ; #!! verb or adv SELECT:adv_inf Adv IF (0 ADV_INF LINK 1 CC LINK 1 ADV_INF) ; SELECT:adv_inf Adv IF (0 ADV_INF LINK -1 CC LINK -1 ADV_INF) ; #$ Dás galget nuorat, čohkut dahje veallut duorggaid alde buolli árrandola ovddas vuostáiváldit oahpahusa sis. #!! * __NotVGenIfDer__ removes VGen if 0 = Der/Pass or Der...(r947) REMOVE:NotVGenIfDer VGen IF (0 Der/Pass OR Der/InchL OR Der/st OR Der/l OR MOD-ASP); #!! * __NotVGenIfDer__ selects Actio Ess SELECT:ActioEss (Actio Ess) IF (0 (N Ess) LINK *-1 COPULAS OR ("fitnat") BARRIER REAL-V OR Attr OR Num); #!! * __NotActio__ selects Actio Ess REMOVE:Acc (Actio Ess) IF (0 Acc LINK -1 (Actio Ess)); #!! !All imperatives #!! For imperative disambiguation we need the following: #!! Pick imperative contexts, and thereafter remove imperative. #!! Such contexts are: Imperative verb sentence-initially with exclamation mark # Imperative examples: ## ..., geahčá sámediggeválgalága láhkaásahusas. # Non-imperative examples: ## Rievdaduvvo leat ná: ## Doaimma birra¶ ## Evttohus 1¶ ## Bargu sámi fanasduddjonvieruid ektui lea dakkár bargu masa Sámediggi sáhtášii váikkuhit eanet dutkama bokte . ## #!! * __NotEmbeddedImprt__ removed Imprt after CS REMOVE:NotEmbeddedImprt Imprt IF (-1 CS)(NEGATE 0 ("geahččat") LINK -1 COMMA) ; #$ Go ollet sáhpánvári ala, de muitte čuovvolit bálgá. #% Dán njuolggadusa deaŧalaš eaktu lea ahte ođđa siidaosiid ásaheapmi ii galgga dagahit ahte boazolohku šaddá alit go siidii mearriduvvon lohku, geahča dás maŋŋelis. #!! * __NotImprtWhenInd__ removes Imprt if part of an Ind domain #REMOVE:NotImprtWhenInd Imprt IF (*-1C Ind OR Rel BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 COMMA); #$ Beana jávkkai guhká ovdalgo bođii njága suolggaid, vilppui munnje ja manai fas. #denne funker med VGen-regel #% Olles máilmmis ii lean dakkár gievrras boles, jurddaš. #% Geahča, dá lea áhkkát, váldde su ja mana! #!! * __NotImprtWhenIndCoor__ removes Imprt when coordination of an Ind domain - a very special case REMOVE:NotImprtWhenIndCoop Imprt IF (0 ConNeg LINK -1 ("ja" CC) OR ("dahje" CC) OR ("dehe" CC) LINK **-1 ConNeg LINK -1 Neg); #$ Bearehan dal son ii geige vel gieđa ja váldde maiddái eallima muoras ja bora ja beasa nu eallit agálaččat. #!! * __NotImprtIfAttrLeft__ removes Imprt after attribute REMOVE:NotImprtIfAttrLeft Imprt IF (NEGATE -1 BOC OR COMMA)(NEGATE -1 CC LINK -1 Imprt LINK -1 BOC)(0 (N Nom) OR PrsPrc); #$ Buot oahppit leat mannan. #% Gárvodeahkku ja mannu geahččat dien nieidda, gii váccii stuora gápmagiiguin. #!! * __NotImprtIfRel__ removes Imprt after Rel, unify this with other left context (r948) REMOVE:NotImprtIfRel Imprt IF (*-1C Rel BARRIER S-BOUNDARY OR CC OR COMMA); #!! * __ImprtDADJAT__ removes DADJAT REMOVE:ImprtDADJAT Imprt IF (0 DADJAT + VFIN LINK *1 HUMAN + Acc LINK 1 Inf) ; REMOVE:Sg2DADJAT Sg2 IF (0 DADJAT + Pl3 LINK *1 HUMAN + Acc LINK 1 Inf)(*-1 BOS BARRIER WORD) ; #$ Jáhkket Elin Kåvena vuoitit #!! !Sg1 - early cycle, safe rules LIST NOT-SG1-V = "lassánit" "geahppánit" "čoagganit" "čoahkkanit" ; REMOVE:lassanan V + Sg1 IF (0 NOT-SG1-V + PrfPrc LINK NOT -1 Pron + Sg1) ; #$ Lassánan doarjagat sámi aviissaide. #!! * __VSg1IfLeftMun__ selects Sg1 when "mun" is to the left (r949) SELECT:VSg1IfLeftMun V + Sg1 IF (*-1 MUN BARRIER Nom OR SG1-V OR S-BOUNDARY LINK NEGATE *-1 SG1-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 PrfPrc LINK *-1 REAL-COPULAS BARRIER S-BOUNDARY OR CLB)(NEGATE 0 PrfPrc LINK *-1 SG1-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Dego mun dás vuollelis mottiin ovdamearkkain čájehan,... SELECT:VSg1NoMun V + Sg1 IF (-1 Po LINK -1 Gen LINK -1 BOS) ; #$ Telefuvnna bokte ožžon Álttá Johtolatstašuvnna ságaide. #!! * __VSG1IfRightMun__ selects Sg1 when "mun" is to the right (r950) SELECT:r950 V + Sg1 IF (*1 MUN BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Man guhká ferten mun gierdat din? #!! !Sg2 - early cycle, safe rules #!! * __VSG2IfLeftDon__ selects Sg2 when "don" is to the left (r951) SELECT:VSG2IfLeftDon SG2-V IF ((*-1 DON BARRIER SG2-V OR ConNeg OR S-BOUNDARY OR VFIN LINK NEGATE *-1 SG2-V BARRIER S-BOUNDARY) OR (-1 (Rel Nom) LINK -1 DON)); #$ ...jos don fal luoitádat ja gudnejahtát mu. #$ Rohkadallet dasto ná: Áhččámet, don guhte leat almmis. #!! * __VSG2IfRightDon__ selects Sg2 when "don" is to the right (r952) SELECT:VSG2IfRightDon SG2-V IF (NEGATE 0 Num)(*1 DON BARRIER S-BOUNDARY LINK NEGATE *1 SG2-V BARRIER S-BOUNDARY OR CC OR CS); #$ Leat go don dat guhte galgá boahtit? #$ Reason for last LINK condition: Don sáhtát válljet galle alit sáni don háliidat. #!! * __VInfIfAhte__ removes Inf if there is no other VFIN between BOS and "ahte" (r953) REMOVE:VInfIfAhte Inf IF (*-1 BOS BARRIER VFIN)(*1 ("ahte" CS) BARRIER NOT-ADV); #$ Dainna lágiin fuobmát jođánit ahte sámi gielladilis lea árvu maid eará riikkain. #!! !Sg3 - early cycle, safe rules #!! * __VSG3IfLeftSon__ selects Sg3 when "son" is to the left (r954) SELECT:r954 V + Sg3 IF (*-1 SON BARRIER Nom OR SG3-V OR CS OR PUNCT OR CC LINK NEGATE *-1 SG3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 Adv LINK *1 SG3-V); #$ Geas ležžet bealjit, son gullos! #!! * __VSG3IfRithgSon__ selects Sg3 when "son" is to the right (r954) SELECT:r955 V + Sg3 IF (*1 SON BARRIER NOT-ADV-PCLE OR go LINK NOT 1 V + Sg3 )(NEGATE 0 CS)(NEGATE 0 Adv LINK *1 V + Sg3 BARRIER SV-BOUNDARY); #$ ...oažžu son atnit dušše dan čázis mii sutnje lea mearriduvvon. #!! * __VNotSg3When12Left__ removes Sg3 if 12 Pron immediate left (r955) REMOVE:VNotSg3When12Left V + Sg3 IF (-1 (Pron Nom))(NEGATE -1 Sg OR Sg3); #$ Sii manne vissui. #!! * __VNotSg3IfCom__ removes Sg3 in X with Y is... (r957) REMOVE:VNotSg3IfCom V + Sg3 IF (-1 (Sg Com))(-2 (N Nom))(0 Du3); #$ Biret-guovttos Juffáin leaba čeahpit duddjot. #!! * __Sg3vdic__ selects Sg3 if VERBAL-ACTIVITY between comma and Nom SELECT:Sg3 (Ind Sg3)(-1 COMMA)(0 VERBAL-ACTIVITY)(*1 (N Nom Sg) OR (?) BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Dáinna galggat don vuodjit, čilge Vegard ja cuige skutterii. #$ Dáinna galggat don vuodjit, čilge Veggard. # ? unknown names REMOVE:r958 V + Pl3 IF (-1 (Pron Rel Sg))(0 V + Sg3 ); #$ Kapihttalis mas čilge orrunlanjadagaid latnjačovdosa nannejuvvo ahte lanjadat leat plánejuvvon orruide geat dárbbašit divššu guhkit. #!! * __NegSg3BeforeFoc__ selects Neg before Foc/ge or ConNeg (r959) SELECT:NegSg3BeforeFoc (V IV Neg Sg3) + Ind IF (0 ("ii"))(*1 Foc/ge OR ConNeg BARRIER COMMA OR PUNCT); #$ Ii oktage lea boahtán. #!! * __vfin__ removes verb reading when the reading should be noun REMOVE:vfin1 VFIN - Qst IF (0 (N Sg Nom) LINK *1 VFIN + Sg3 BARRIER NOT-ADV-PCLE OR Qst) ; REMOVE:vfin2 VFIN IF (0 Acc LINK *-1 TRANS-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY LINK NOT 0 Po)(NEGATE 1 Acc OR go)(NEGATE 0 VFIN LINK -1 Inf) ; #% Galgabehtet muitit, ahte báhčit oažžu dáppe meahcis... REMOVE:vfin3 VFIN IF (0 N LINK 1 ("vai" CC) LINK 1 N LINK NOT 0 VFIN) ; #$ Birasgáhttenlihkadus ja álgoálbmogat – ovttasbargit vai vuostálagaid? REMOVE:vfin4 REAL-V IF (0 N LINK 1 ("dat" Pcle)) ; #$ Riššat dat gal leat musge, jus eai leačča njuoskan. REMOVE:vfin5 VFIN IF (0 (N Pl Nom) LINK *1 VFIN + Pl3 BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 Inf) ; REMOVE:vfin4 VFIN - Qst IF (0 N LINK *-1 AUX BARRIER NOT-ADV-PCLE OR Qst)(*1 Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Áigugo fas skuvlii álgit? SELECT:vfin5 VFIN + LOC-V IF (0 Ill LINK -1 CC)(1 Loc) ; #$ Tommi geahčai boksii dugo heajuid vihkume ja jearai sus. REMOVE:vfinPrfPrc Der/Pass + Sg1 IF (0 PrfPrc LINK *1 N)(NEGATE *-1 Pron + Sg1) ; #!! Negative verb, not abbreviation or roman numeral Ii. #!! !Du1 - early cycle, safe rules #!! These Du1, Du2 rules are (almost) not in use in our corpus, but we keep them for completeness. #!! * __VDu1IfMoaiLeft__ selects Du1 when "moai" left (r960) SELECT:VDu1IfMoaiLeft V + Du1 IF (*-1 MOAI BARRIER DU1-V OR S-BOUNDARY OR PUNCT LINK NEGATE *-1 DU1-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Moai dihte ahte dát lea munno bárdni. #!! * __VDu1IfMoaiRight__ selects Du1 when "moai" right (r961) SELECT:VDu1IfMoaiRight V + Du1 IF (NEGATE 0 Adv LINK *-1 BOS OR PUNCT BARRIER NOT-CC)(NEGATE 0 Adv LINK *-1 V + Du1 )(*1 MOAI BARRIER S-BOUNDARY); #!! !Du2 - early cycle, safe rules #!! The next two rules are not found in the corpus, but logically #!! they belong, to cover the whole paradigm. There is no verb-internal #!! homonymy here, but there is homonymy with e.g. Illative for certain verbs. #!! * __VDu2IFDoaiLeft__ selects Du2 if "doai" to the left (r962) SELECT:VDu2IFDoaiLeft V + Du2 IF (*-1 DOAI BARRIER DU2-V OR SV-BOUNDARY OR PUNCT LINK NEGATE *-1 DU2-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Manne doai ozaide mu? #!! * __VDu2IFDoaiRight__ selects Du2 if "doai" to the right (r963) SELECT:VDu2IFDoaiRight V + Du2 IF (*1 DOAI BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ #!! !Du3 - early cycle, safe rules #!! The competitor to Du3 is -ba Foc. #!! * __VDu3IfSoaiLeft__ selects Du3 when "soai" left (r964) SELECT:VDu3IfSoaiLeft V + Du3 IF (*-1 SOAI BARRIER DU3-V OR SV-BOUNDARY OR PUNCT LINK NEGATE *-1 DU3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Soai leaba dahkan čielga oavdudagu. #$ Soai ferteba mannat. #!! * __VDu3IFSoaiLeft__ selects Du2 if "doai" to the right (r965) SELECT:VDu3IFSoaiRight V + Du3 IF (*1 SOAI BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Fertebago soai mannat? #!! * __VDu3IfGuokteLeft__ selects Du3 if "guokte" left (r966) - 15 SELECT:r966 V + Du3 IF (*-1 ("guokte" Nom) BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Guokte nissona ferdneba milluin. #!! * __VDu3IfGuokteRight__ removes Sg3 if "guokte" right and 0 Du3 (r967) REMOVE:VDu3IfGuokteRight V + Sg3 IF (0 Du3)(*1 ("guokte" Nom) BARRIER NOT-NPMODADV); #$ Mus leat dušše dát guokte oappá geaid don dás oainnát. #!! * __VDu3IfNjaNLeft__ selects Du3 as verb with coordinated subject to the left (r968) - 43 SELECT:VDu3IfNjaN V + Du3 IF (*-1 (N Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 ("ja") BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 (N Nom)); #$ Per Berg ja Rolf Olsen leaba doppe. #$ Deanu Searat ja Sámi Siida leaba ovttas ordnen dáid gilvvohallamiid. #$ Stuorra nieida ja unna gánda ferteba leat doppe. # Note that 'Searat' is Pl, hence no number requirement in this rule. #$ Mu vánhemat, sihke eadni ja áhčči, leaba jápmán. #!! * __VDu3IfNjaNRight__ selects Du3 as verb with coordinated subject to the right (r969) - 12 SELECT:VDu3IfNjaNRight V + Du3 IF (*1 (Sg Nom) BARRIER NOT-NPMODADV LINK 1 ("ja") LINK *1 (Sg Nom) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Dá leaba Brita ja Ole Kåven. #!! * __VDu3IfCollLeft__ hmm, remove this? REMOVE:r970 V + Sg3 IF (*-1 (Coll Nom) BARRIER SV-BOUNDARY )(0 V + Du3 ); #$ Biera-guovttos Márehiin leaba daid mánáid váhnemat. #!! !Pl1 - early cycle, safe rules #!! The competitor here is obviously Inf, but also Pl3 and Prt Sg2. #!! * __goasbeareInf__ goas beare Inf SELECT:goasbeareInf Inf (-1 ("beare") LINK -1 ("goas")) ; #$ Su rašes eallinláigi sáhtii goas beare boatkanit. #!! * __VPl1IfMiiLeft__ selects Pl1 if "mii" Pron to the left (r971) - 3163 SELECT:VPl1IfMiiLeft V + Pl1 IF (*-1/* MII-PERS BARRIER VFIN OR PUNCT LINK NEGATE *-1 PL1-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *-1 AUX + Pl1 BARRIER REAL-V OR COMMA)(NEGATE 0 Inf LINK -2 ("vaikko") OR ("vaikke")); # underlesning pga Apertium: Miihan čoahkkanit dohko ávvudit su barggu #$ Mii sápmelaččat gal leat vásihan dán... #$ Miihan čoahkkanit dohko ávvudit su barggu. #!! * __VPl1IfMiiRight__ selects Pl1 if "mii" Pron to the right (r972) - 272 SELECT:VPl1IfMiiRight V + Pl1 IF (*1 MII-PERS BARRIER NOT-ADV-PCLE OR ("seammá") OR S-BOUNDARY LINK NEGATE *1 SG3-V BARRIER NOT-A-ADV OR CLB)((*-1 BOS BARRIER WORD - Adv) OR (-1 Acc LINK *-1 BOS BARRIER WORD)); #SELECT:VPl1IfMiiRight V + Pl1 ((1 ("go" Qst) LINK 1 MII-PERS) OR (-1 MO OR ("danne") LINK 2 MII-PERS) OR (0 TRANS-V LINK -1 Acc LINK 2 MII-PERS)) ; #$ Galgat go mii vuordit muhtun eará? #$ Čorgestallat mii maid várra veahážiid juohke beaivvi. #!! * __VPl1NotImprIfMiiLeft__ removes Imprt if if "mii" Pron to the left and 0 = "mii" (r973) - 557 REMOVE:r973 Imprt IF (-1 MII-PERS OR (N Pl Nom))(0 (V Prs Pl1)); #$ Mii áigut maiddái leat aktiivvalaččat mielde juohke dásis. #!! !Pl2 - early cycle, safe rules #!! These rules are not used when disambiguating the corpus #!! * __VPl2IfDiiLeft__ selects Pl2 if "dii" Pron to the left (r974) - 0 SELECT:r974 V + Pl2 IF (*-1 DII BARRIER NOT-ADV-PCLE); #!! * __VPl2IfDiiRight__ selects Pl2 if "dii" Pron to the right (r975) - 0 SELECT:r975 V + Pl2 IF (*1 DII BARRIER NOT-ADV-PCLE OR MO); #$ Addet dii sidjiide borramuša! #!! !Pl3 - early cycle, safe rules #!! Select... #!! * __r976__ SE V Pl1 if *-1 SII SELECT:r976 V + Pl3 IF (*-1 SII BARRIER PL3-V OR S-BOUNDARY OR PUNCT LINK NEGATE *-1 PL3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 Adv LINK *1 PL3-V BARRIER S-BOUNDARY); #$ ...vai sii áiggi mielde oččoše doarvái gelbbolašvuođa. #!! * __r977__ SE V Pl1 if *1 SII SELECT:r977 V + Pl3 IF (*1 SII BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 Adv OR Po LINK *1 PL3-V BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Sg3 LINK -1 Nom + Sg) ; #$ Máhttego sii čilget áššiset dárogillii? #!! * __VPl3jaPl3__ selects Prt Pl3 in coordination (r978) SELECT:VPl3jaPl3 (Prt Pl3) IF (*-2C (Prt Pl3) BARRIER VFIN)(-1 JA/DAHJE); #$ Ja buot olbmot imaštalle sakka ja jerre. #!! * __muVPl3__ removes Prs Pl1 after mu REMOVE:muVPl1 Prs + Pl1 IF (-1 ("mun") + FIRSTPERS + Acc); #$ Manne mu doalahit olggobealde dákkár áššis man birra mun nai liikošin gullat #!! The following two may be joined: #!! * __VPl3IfPronRelLeft1__ selects Pl3 if -1 Rel is linked to -2 Pl (r979) - 7801 SELECT:VPl3IfPronRelLeft1 V + Pl3 IF (-1 (Pron Rel Pl Nom) OR MOVT)(-2 (N Pl)); #!! * __VPl3IfPronRelLeft2__ selects Pl3 if -1 Rel is linked via COMMA to -3 Pl (r980) - 853 SELECT:VPl3IfPronRelLeft2 V + Pl3 IF (-1 (Pron Rel Pl) OR MOVT)(-2 COMMA)(-3 (N Pl)); #$ Njuolggadusat movt meannudit oanehisáigge vealgegáibideami, beaivádan 25.04.00. #$ Vai bálvalusas lea buohccedikšofágalaš dássi eaktuduvvo ahte leat fágabargit geat virgáibiddjojit. #!! * __VPl3IfCSLinkPl3Left__ selects Pl3 if -1 Rel is linked via COMMA to -3 Pl (r979) - 341 SELECT:VPl3IfCSLinkPl3Left V + Pl3 IF (-1 CS)(*-2 V + Pl3 BARRIER VFIN LINK -1 (N Pl Nom) OR (Pron Pers Pl3 Nom))(NEGATE 0 Inf LINK 1 COMMA OR CC LINK 1 Inf); #$ Sii ožžot smiehttanáiggi jos háliidit muitalit dan birra. #% Diet vuoigatvuođat leat ráddjejuvvon guoskat dan vuoigatvuhtii ahte oamastit, atnit, ovddidit ja mearridit daid eatnamiid ja riggodagaid mat sis leat odne árbevirolaš čanastumi dihte. #!! Remove... #!! The following two may be joined: #!! * __r982__ removes Prt Sg2 if Pl3 subject - 6002 REMOVE:r982 (V Prt Sg2) IF (*-1 NP-HEAD-PL-NOM BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY)(0 V + Pl3 ); #$ Daid gažaldagaide, mat dán čielggadeamis galget gieđahallot, ... #!! * __r983__ removes Prt Sg2 if Pl3 subject via CS - 305 REMOVE:r983 (V Prt Sg2) IF (-1 CS LINK *-1 NP-HEAD-PL-NOM)(0 V + Pl3 ); #$ Hálddašanásahusat maid várra fertejit dákkár deasttaid atnit rievttálaš árvvoštallamis go galget mearridit mii dan sisdoallu berrešii leat. #!! * __VPl3Lookalikes__ removes "verbs" like "manne" and "dušše" (r984) - 274 REMOVE:VPl3Lookalikes V + Pl3 + Ind IF (1C VFIN)(NEGATE 1 Pl3) ; #$ Manne ii leat áviisa boahtán? #$ Máhtte manai čuoigga skuvlii. #$ Vihtta bivdovuogi mun gal dušše namahin. REMOVE:vissalit V IF (0 ("viššal") + Adv LINK -1 REAL-V ) ; #!! * __VSg3Lookalikes__ removes "verbs" like "skuvlii" REMOVE:VSg3Lookalikes V + Sg3 + Ind IF ((*-1C VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V OR CC OR CS OR COMMA LINK NOT -1 Rel) OR (0 (N Ill) LINK -1 Gen LINK NOT 0 TIME))(NEGATE 1 (Nom Sg3) OR (N Nom Sg) OR ("leat")) (NEGATE -1 (Nom Sg3) OR (Nom Sg)) ; #$ Moai vázze ruovttus skuvlii. #% Vai bálvalusas lea buohccedikšofágalaš dássi eaktuduvvo ahte leat fágabargit geat virgáibiddjojit. #!! * __VPl3NotSg2BefPassive__ removes Sg2 for Pl3 and Inf before passive (r985) REMOVE:r985 Prt + Sg2 IF (NEGATE *-1 (Pron Pers Sg2))(0 Prs + Pl3 )(*1 Der/Pass BARRIER NOT-ADV); #$ Reivelonuhallan sámi institušuvnnaiguin galgá dahkkot sáme- ja dárogillii. # Probably not prodrop if passivized Sg2. #!! * __EssNotV__ selects Ess instead of VFIN SELECT:EssV Ess IF (0 ESS-ADVL-N)(*-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Beaskkain bivvá buolašin. #!! * nuorra (vs. nuorrat V) REMOVE:nuorraV V IF (0 ("nuorra") LINK *-1 NOT-COP-V BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Son bođii dohko nuorran. REMOVE:nuorraV V IF (0 ("nuorra") LINK *1 V BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Min nuorat leat mielde nu olu doaimmain, sii leat oidnosis sápmelažžan. # #LIST DU2-OR-NOUN = "áitit" "besset" "busset" "čuovgat" "doaibmat" "dulljat" "girdnut" "girjet" "gođđit" "latnjat" "lavdnjet" "láhtut" "oassálastit" "nuorrat" "njallat" "sáhkat" "válgat" "váret" "vierrut" "vistit" ; # REMOVE:Du2 Ind + Prt + Du2 IF (0 N - DER-N LINK NEGATE *-1 (Nom Du2))(NOT 0 ("leat") OR ("váldi")) ; #REMOVE:Sg2 Ind + Prs + Sg2 IF (0 N - DER-N LINK NEGATE *-1 (Nom Sg2))(NOT 0 ("leat")) ; #!! * __PlNomCoor__ Selects (N Pl Nom) REMOVE:Sg2 Prs + Sg2 IF (0 (N Pl Nom) LINK *-1 CC BARRIER NOT-A LINK -1 Nom + Pl) ; # gođiide nuoraide nuorat #$ De lei erohus oahpahusas «dáččamánáide» ja «sámi nuoraide». #$ Dákko leat sihke mánát ja nuorat hearkkit. #% Dát lea dat beaivi go meastui válddiide gitta Jack Sparrowa! #% Makkár lágán diŋggaid lávet gávdnat? #% Go ollet Sáhpánvári ala, de muitte čuovvulit bálgá. #% Maid siđat odne? #% Bora vai ealát. #% Lávet go vuovdit guliidat? #!! * __johtilit og bastilit__ removed johtit + Der/l SELECT:Vjohtilit VFIN + Pl3 IF (0 Adv) (-1 N + Nom + Pl)(NEGATE *1 REAL-V BARRIER SV-BOUNDARY) ; REMOVE:johtit Der/l IF (0 ("johtilit") + Adv OR ("bastilit") + Adv OR ("ceavzilit") + Adv OR ("spáitilit") + Adv OR ("bahččagit") + Adv) ; #$ Maŋŋá bohten diehtit athe son lei ieš cealkán iežas eret barggus ja vuolgán nu johtilit ahte ii Ullage lean gullan maidige. REMOVE:johtit Der/l + Inf IF (0 Adv) ((-1 Inf OR VFIN) OR (-1 Acc LINK -1 Inf + TV OR VFIN + TV)) ; #!! !PrsPrc # - - - - #!! * __PrsPrc__ selects PrsPrc if coordinated with A - 10 SELECT:PrsPrcA PrsPrc IF ((-1 GRADE-ADV LINK 2 N) OR (1 JA/DAHJE OR COMMA LINK 1 A LINK 1 N)) (NEGATE 0 Sem/Hum OR ("goargu")); #$ Soahpamušas váilot njuolggadusat smávit vahágahtti ja geavatlaš bággolonistemiide. #$ Mearridanváldi berre leat nu čadni go vejolaš. #$ Mudden ferte dagahit janza ja hui vahágahtti meassamiid. #!! Early rule since many PrsPrc readings are removed later. SELECT:PrsPrcAdvl PrsPrc IF ((-1 PLACE + Loc) OR (-1 PLACE-PO LINK -1 Gen) OR (-1 Adv LINK *-1 BOS OR (":") BARRIER NOT-ADV-PCLE))(NEGATE 0 VFIN LINK *-1 (Nom Sg)) (1 N)(NEGATE 0 ("orrut") + VFIN LINK *1 PrfPrc BARRIER REAL-V)(NEGATE 0 VFIN LINK 1 (Nom Sg) LINK NEGATE *1 VFIN + Sg3)(NEGATE 0 ("oažžut")) ; ; #$ Finnmárkkus ássi olbmuid divat ii galgga leat alit go guovtti dan mađe go gielddas ássi olbmuid divat. #$ Uvnna duohken orru sáhpánat rikkerejit beaivvi. #$ Guhkkelis boaittobeale orru mánát bohte Gárdima ja Mollešjoga, Šuoššjávrri ja Iešjohleagi duoddarstobuin. #$ Ledje gal geahččalan, vaikko unnán lihkostuvve, ásahit smávva skuvlastobožiid, gos johtti oahpaheaddji ja skuvliiohcaleaddji nuorat sáhtte gávnnadit moadde vahkku ain háválassii. #% Seammás orru Alimusriekti Skjerstad-áššis dovdan iežas čadnojuvvon dupmui. #% Dál bissu čájáhus Davvi-Norgga Dáiddamuseas borgemánu 27. beaivái. #!! OBS: denne er ikke helt bra #SELECT:PrsPrcAdv2 PrsPrc IF (-1 COPULAS)((-2 PLACE + Loc OR Adv) OR (-2 Po LINK -1 Gen))(1 N); #$ Muđui ledje johtti oahpaheaddjit, muhto eai doarvái. REMOVE:NomAgPrsPrc PrsPrc IF (0 NomAg LINK NOT 0 ("johtti") OR ("ealli") OR ("orru")) ; SELECT:PrsPrcealli PrsPrc IF (0 ("eallit") LINK 1 Sem/Org) ; #$ báikkit gos lea ealli álbmotstivra SELECT:gradeadv Adv IF (0 GRADE-ADV LINK 1 PrfPrc) ; #$ Ballagohten, muitala Astrid Johnskareng ja lohká iežas mealgat váfon go šattai geahpedit lášmmohallama. SELECT:PrsPrcImprt PrsPrc IF (0 (Imprt Du2) LINK 2 (Neg Pl3)) ; # Bør utvides #$ Leahkki vuoigatvuođat eai lihkahallojuvvo. SELECT:bealliGen Gen (0 ("bealli") LINK -1 Prop OR Sem/Plc)(1 N) ; SELECT:ovddidan Actio + Nom IF (0 ("ovddidit") LINK 1 ("arena")) ; #$ Sámi mánáidgárddioahpaheaddji studeanttat čállet mánáidgárddi giellaealáskahttima birra ja ovddidan arenan. #!! * Actio Gen SELECT:GenVeara_a (Actio Gen) IF (1 ("veara") OR ("dihte")); SELECT:GenVeara_b (Actio Gen) IF (1 CC LINK **1 Gen BARRIER NOT-NPMOD-ACC LINK 1 ("veara") OR ("dihte")) ; #$ Dasgo bargi lea bálkkás veara. #$ Guoimmuhan ja lassiruđa háhkama dihte lágiduvvojedje maiddái eará doalut, nugo iešguđet lágan smávit gilvvožat. SELECT:ActioNom (TV Actio Nom) IF (0 N - Der/Pass LINK -1 HAB-ACTOR + Gen OR (Pers Gen) LINK NOT 0 NATIONAL-IDENTITY LINK NEGATE *-1 COPULAS OR DADJAT BARRIER SV-BOUNDARY)((*1 N BARRIER NOT-A LINK NOT 0 ("dihte")) OR (1 Attr LINK 1 N)) ; #$ Dán gieđahallamii ii searvit Finnmárkku fylkkadikki válljen maŋimuš stivrralahttu. #% Lea maiddai ohppiid lonohallan suohkaniid gaskkas ja oahppit leat sirddihuvvon skuvllaide nuppe beallai rája. REMOVE:ActioNom (Actio Nom) OR (Actio Com) ; # until we have examples of Actio Com REMOVE:ActioGen (Actio Gen) IF (NOT 1 Po OR ("veara") OR ("miella") + Loc OR Sem/Org)(NEGATE 1 CC LINK 1 Gen LINK 1 Gen LINK 1 Po OR ("veara") OR Sem/Org) (NEGATE 0 ("boaittobealli") OR ("geardi") OR Sem/Time) (NEGATE -1 Num) ; #$ Sii lohket fatnasa gopmánan. #$ Sii lohket bártni lápmašuvvan. SELECT:GenMielas (gen) (1 ("miella") + (loc)) ; #apertium rule, in apertium smenob we don't go for mielas Po SELECT:ENr2996b PL3-V IF (NEGATE *-1 VFIN BARRIER CS OR CC)((*1 (Sg Nom) BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv LINK 1 CC LINK 1 Nom) OR (*1 (Pl Nom) BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv OR Inf) OR (1 Attr LINK 1 (Pl Nom) LINK NOT 0 Adv OR Inf) OR (1 ("leat" PrfPrc) LINK *1 (Pl Nom) BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv OR Inf) OR (1 ("leat" PrfPrc) LINK *1 NUM + Nom BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv OR Inf) OR (*1 NUM + Nom BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv OR Inf)) (NEGATE 0 ("leat" Imprt Pl2))(NEGATE 0 Inf LINK -1 MOVT)(NEGATE 0 Imprt LINK -1 CC OR BOS OR COMMA OR (":") OR ("de") OR PUNCT)(NEGATE 0 Po LINK -1 Gen)(NEGATE 0 Sg3 LINK -1 Nom + Sg) ; ## Muhto dorskit gal leat varrasat. ## Ja dis leat velá buot oaivvi vuoktačalmmit lohkkojuvvon. #$ Son lea čállán lohkameahttun čállosiid sámi historjjás ja sus leat leamaš ollu luohttámušdoaimmat. #$ Dáhpáhusa lágidit Sámemusea ja luondduguovddáš. #% Mii doarjut Sámelávdegotti evttohusa oainnu ahte sámegiela berre sáhttit válljet fágan dan sadjái go duiskkagiela gymnásaráhkkaneaddji linnjás nuoraidskuvlla ovccát jagis. SELECT PL3-V IF (NEGATE *-1 VFIN BARRIER CS OR CC)(1 Loc OR DOPPE LINK *1 NUM + Nom BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv OR Inf) (NEGATE 0 ("leat" Imprt Pl2))(NEGATE 0 Inf LINK -1 MOVT)(NEGATE 0 Imprt LINK -1 CC OR BOS OR COMMA OR (":") OR ("de") OR PUNCT)(NEGATE 0 Po LINK -1 Gen)(NEGATE 0 Sg3 LINK -1 Nom + Sg) ; #$ Dál leat 28 jagi vássán ja 2017 čavčča leat Sámi allaskuvllas 270 studeantta. SELECT:ENleatPl3Rel ("leat" Pl3) IF (*-1 PL3-V - Neg BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY LINK -1 (Rel Nom Pl) LINK -1 NP-HEAD-PL-NOM) (*1 NP-HEAD-PL-NOM BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Oahpaheaddjit geat leat leamaš dán suorggis leat sihke sámit ja dážat, muhto dat geat bohte olggobealde ledje ovdal bargan dearvvašvuođabálvalusas sámi guovlluin ja ledje integrerejuvvon sosiálalaččat ja dađistaga maiddái gielalaččat. # leat sihke #!! * __BeallileatPl3__ when bealli or oassi + Pl Loc SELECT:BeallileatPl3 ("leat" Pl3) IF (*1 ("bealli") OR ("oassi") BARRIER NOT-NPMODADV LINK 1 Pl + Loc) ; #$ Doaimmahusgoddi lea mearridanválddálaš, juos das leat bealli miellahtuin ja ságajođiheaddji. #!! * __ENInf1__ SELECT:ENInf1 Inf IF (*-1 INF-V OR MOD-ASP BARRIER S-BOUNDARY OR CS OR Neg OR COMMA OR CC LINK NOT 0 N - Der/NomAg OR PrfPrc)(NEGATE *1 Inf BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc)(NEGATE 0 Adv); #$ Bissuin galgá heahkkahuhttit, ii nie váigadit goddit; sáhttá leat váiga. #$ Dearvvašvuođabargit galget divššohasa agi, silolaš dilálašvuođa, láddama ja vásáhusduogáža ektui láhčit dilálašvuođaid buoremus lági mielde. #$ Vuoittut mat galge čohkket olbmuid básárii ja oažžut sin rahpat sin juovlaburssaid, ledje gal anolaš ja ođđaáigásaš diŋggat. #% Jos galggaš sáhttit ovddidit mánáidgárddiid orgánan gos oahppat ja ollašuhttit oahppogáibádusa mánáidgárdelága mielde, #!! * __ENInf2__ selects Inf (NOTE, this was further down in sme-dis) SELECT:ENInf2 Inf IF (*-1 INF-V + V BARRIER SV-BOUNDARY OR Neg OR CS OR COMMA OR CC)(NEGATE -1 Attr)(NEGATE -1 Attr OR PrfPrc LINK *-1 CC BARRIER NOT-ADV)(NEGATE 0 Adv LINK 1 A) ; #$ Skuvla galggai oahpahit sámemánáide dárogiela. #$ Prošeavtta áigut čađahit. #% Mearrasápmelaččat ledje áŋgiris ja oahppan bivdit. #!! * __ENInfcoor1__ selects Inf coor SELECT:ENInfcoor1 Inf IF (*-1 INF-V + V BARRIER SV-BOUNDARY OR Neg OR CS OR COMMA OR CC)(NEGATE -1 Attr)(NEGATE -1 Attr OR PrfPrc LINK *-1 CC BARRIER NOT-ADV)(NEGATE 0 Adv LINK 1 A) ; #$ Guovlluide mat leat árbevirolaš sámi geavahan- ja ássanguovllut, ferte dasto sihkkarastojuvvot dárbbašlaš gelbbolašvuohta ja resurssat čuovvolit dan sámepolitihka maid stáhta, guovlulaš ja báikkálaš hálddahusdásit hábmejit. #!! * __ENInfcoor2__ selects Inf coor SELECT:ENInfcoor2 Inf IF (-1 CC OR COMMA LINK *-1 Inf BARRIER SV-BOUNDARY OR REAL-V OR CS OR CC OR COMMA)(0 AUX OR INF-V + V LINK 1 Inf) ; #$ Seammás bohte eanet ja eanet gáibádusat dasa ahte boazosápmelaš galggai dovdat lágaid, máhttit doaimmahit rehketdoalu ja eará báberbargguid ja čállit reivve. #!! *__listInf__ in lists SELECT:listInf Inf (0 COPULAS LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(1 Nom OR Ess) ; SELECT:listInf Inf (0 HUMAN-AGENT-V LINK *-1 BOS BARRIER WORD) ; #$ Leat diehtoguovddáš studeanttaide. #!! !!!Section 4: CYCLE 1B: REMOVING THE READINGS THAT WERE LEFT FROM THE 1A RULES # ===================================================================== SECTION #!! We don't need more Px sections, it's done alrady #!! !!Noun, adjectiv, PrsPrc or not? SELECT:NCoor (N Nom) (0 VFIN LINK -1 JA/DAHJE OR COMMA LINK -1 (N Sg Nom))((1 EOS) OR (1 JA/DAHJE LINK 1 (N Sg Nom)))(NEGATE 0 Cmp/SplitR) ; #$ Seamma gusto uhcit fuđđožiidda nu go neahti, čeavrris, mievri ja rieban. LIST NAMMADIT = "nammadit" "válljet" "virgádit" ; SELECT:Prof N + Ess IF (0 PROFESSION LINK *-1 OPRED-V BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA) ; #$ Sámediggepresideanta Aili Keskitalo nammadii bearjadaga Guovddášbellodaga Anne Toril Eriksen Balto (40) ođđa politihkalaš ráđđeaddin. SELECT:NounNotEará N IF (-1 (A Attr) OR (Indef Attr) LINK NOT 0 OLLU)(NEGATE -1 Adv OR Interr)(NEGATE 0 Inf OR VFIN OR Der/veara OR ("veara") OR ("leat" PrfPrc) OR Indef OR Foc/gis)(1 NP-BOUNDARY)(NEGATE 0 PrfPrc LINK -1 GRADE-ADV); #$ Dat lea čuovvovaš sajis. #$ Áhku vuostá lea buoremus vuostá maid mun dieđán. #$ Jáhkán livččii váddáseabbu leamaš jus ii livčče juogalágan bearašoktavuohta, lohká Budeaju nieida gii lea bajásšaddan gávpogis. # It should not take the latter one. #% Maŋimuš jagiid áigge lea almmuhusdienas mearihis olu njiedjan #% Sii leat hui unnán dahkan guorahallat "sámi vieruid ja riekteáddejumiid". #% Ballagohten, muitala Astrid Johnskareng ja lohká iežas mealgat váfon go šattai geahpedit lášmmohallama. #!! * __NnotAcoord__ removes A instead of N (earlier: selects N instead of A), based on coordination with N, and a vfin-verb REMOVE:NnotAcoord A IF (NEGATE 0 PrfPrc LINK *0 REAL-COPULAS + PL-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 N LINK NOT 0 A LINK 1 COMMA OR JA/DAHJE LINK *1 HEAD-N BARRIER NOT-NPMOD OR CC LINK 1 JA/DAHJE OR EOC OR VFIN); #SELECT:NnotAcoord N (NEGATE 0 PrfPrc LINK *0 REAL-COPULAS + PL-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 A LINK 1 COMMA OR JA/DAHJE LINK *1 HEAD-N BARRIER NOT-NPMOD OR CC LINK 1 JA/DAHJE OR EOC OR VFIN); #$ Sápmelaččat ja dážat leat ovdal eallán ovttas. #$ ...ležžet sii dál sápmelaččat, dážat dahje kveanat. #!! * __NPlbeforeRel, NSgbeforeRel__ select N in front of Rel and MO SELECT:NPlbeforeRel N + Pl IF (NEGATE 0 Inf OR Adv)(*1 Rel + Pl - ("mii" Rel Pl) BARRIER WORD LINK NOT 0 Sg) ; SELECT:NSgbeforeRel N + Sg OR Pron + Sg IF (NEGATE 0 Adv OR Po OR VFIN OR PrfPrc)(NEGATE -1 HEADOFPARTS OR (Dem Pl Loc))(*1 Rel + Sg BARRIER WORD LINK NOT 0 Pl) ; # Lene: fjerna MO og la til not Sg/Pl pga av maid som kan være både Sg og Pl SELECT:NbeforeRel N IF (NEGATE 0 Adv OR Po OR VFIN OR Inf)(NEGATE 0 PrfPrc LINK -1 ("leat") + VFIN LINK NEGATE *-1 Nom)(NEGATE -1 HEADOFPARTS OR (Dem Pl Loc))(1 Rel LINK *1 VFIN) ; #$ Dat leat doaimmat, maiguin mun barggan. #$ Gažaldat lea dušše, man ollu ... # NOT 0 Adv! #$ Lea miellagiddevaš lohkat, maid ...# NOT 0 Inf! #% Nuba áddjá árvala ahte eiseválddit galggaše bálkáhit baicce vuorrolohkkiid, vai rehkenasto vuorruid mearri maiddái, iige dušše dat mearri guliin mii goddo deanus. #% Lea registreren maid ja man ollu lea borran. #!! !!Adjectives and adverbs #!! !Adv or not? #!! maid has many readings and as Rel it is a member of S-BOUNDARY. Therefore we need to disambiguate is early in this file. Most important is to select Adv. Because of that A ang N still can have Vfin readings, it is difficult to make very general rules. SELECT:manAdv Indef + Gen IF (0 ("man") LINK 1 N + Ill OR N + Loc) (NEGATE 1 Nom LINK 1 VFIN) ; #!! * __vaikkomii__ IFF:vaikkomiiIndef ("mii") + Indef - Foc/ge OR ("gii") + Indef - Foc/ge OR ("goabbá") + Indef - Foc/ge OR ("makkár") + Indef - Foc/ge IF ((-1 ("vaikko") OR ("vaikke") OR ("feara")) OR (1 ("nu")))(NEGATE 0 ("man") LINK 1 A)(NEGATE 0 (Sg Nom) LINK 1 Neg + Pl1) ; #(NEGATE 0 (Sg Nom) LINK *1 VFIN + Pl1 BARRIER SV-BOUNDARY) SELECT:vaikkomiiAdv_a ("vaikko" Adv) IF (1 ("mii" Indef) OR ("gii" Indef) OR ("makkár" Indef) LINK NEGATE 0 (Sg Nom) LINK *1 VFIN + Pl1 BARRIER SV-BOUNDARY) ; SELECT:vaikkomiiAdv_b ("vaikko" Adv) IF (1 ("man") LINK NEGATE *1 VFIN) ; SELECT:vaikkomiiIndefSg ("mii" Indef Acc Sg) IF (-1 ("vaikko") OR ("vaikke")) ; SELECT:miiPllAcc ("mii") + Indef OR ("gii") + Indef IF (1 N + Pl + Acc) ; #!! * __giitu__ or not REMOVE:giituV VFIN (0 ("giitu")) ; #!! * __gilvu__ or not SELECT:gilvu N (0 ("gilvu") LINK -1 ("viidáset")) ; #!! * __AdvPx__ SELECT:AdvPx Adv + Acc IF (0 Px LINK -1 ADV-PX-V) ; #$ Son geahččá birrasis. #!! * __comparAdv__ SELECT:comparAdv Adv IF (0 COMPAR LINK 1 Dem OR (A Attr) OR go OR PrfPrc) ; #$ Viđát siiddus lea eanet dien ášši birra. #!! * __badjelisAdv__ SELECT:badjelisAdv Adv IF (0 ("badjelis") LINK -1 Nom OR Sem/Measr + Gen OR Sem/Measr + Acc) ; #$ Mus lea gákti badjelis. #$ Diagrámma badjelis čájeha ... #$ Mis ledje ránnját moadde kilomehtera badjelis, geat maiddái barge eanandoaluin. #!! * __guhkáAdv__ SELECT:guhkaAdv Adv IF (0 ("guhká") LINK 1 PrfPrc) ; SELECT:guhkaAdv Adv IF (0 ("guhká") LINK -1 ("nu") OR ("man")) ; #$ Guhká bargan journalistan. #!! * __lasiAdv__ SELECT:lasiAdv Adv IF (0 ("lasi") LINK 1 N + Pl OR ("gáffe") OR Sem/Drink OR Sem/Food); #$ Vižže lasi stuoluid. #!! * __loanasAdv__ IFF:loanasAdv ("loanas") IF (0 Adv LINK *-1 ("oažžut") OR ("váldit") OR ("jearrat") OR ("addit") BARRIER SV-BOUNDARY); #$ don oaččut loanas ... #!! * __oaivvisAdv__ IFF:loanasAdv ("oaivvis") IF (0 Adv LINK -1 ("leat")); #!! * __guossaiAdv__ IFF:guossaiAdv ("guossái") IF (0 Adv LINK *0 ("bovdet") OR ("boahtit") BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 Gen + HUMAN); #!! * __AdvinfrontofPrfPrc__ SELECT:AdvinfrontofPrfPrc Adv IF (0 A LINK 1 PrfPrc - COPULAS LINK NOT 0 N)(NEGATE 0 Po LINK -1 Gen) ; #$ Jouni lea hárjánan bivdi ja lohká iežas hirbmadit illudan go vuittii váldovuoittu. #!! * __viidáseappotAdv__ SELECT:viidáseappotAdv Adv IF (0 ("viidáseappot")) ; #$ Válljejin dán fáttá go vuhtten ahte dáppe Álttás ii leat nu álki fievrridit sámegiela viidáseappot mánáide. #!! * __viidásetAdv__ SELECT:viidáseappotAdv Adv IF (0 ("viidáset") LINK -1 ("ain")) ; SELECT:viidáseappotAdv Adv IF (0 ("viidáset") LINK 1 ("gilvu")) ; #$ Duopmárat rámidedje su ja ieš sávvá ahte olbmot jienastit su ain viidáset gilvvus. #!! * __vuostálagaAdv__ SELECT:vuostálagaAdv Adv IF (0 ("vuostálaga") OR ("vuostálagaid")) ; # LINK *0 ("gilvalit") OR ("bargat") OR ("bidjat") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Márjjábeivviid oktavuođas lágiduvvo njoarostangilvu, ja dán jagi galget sihke mánát, nuorat, nissonolbmot ja almmáiolbmot gilvalit vuostálaga. #$ Birasgáhttenlihkadus ja álgoálbmogat – ovttasbargit vai vuostálagaid ? #$ Nugo oalle máŋgga eará gilisge, de leat Kárášjogasge leamaš sogat geat árbevirolaččat leat leamaš vuostálagaid. #!! * __maidAdv1__ selects maid Adv when there is no vfin to the right. SELECT:maidAdv ("maid" Adv) IF ((NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY - ("de") OR CS) OR (*1 COMMA BARRIER VFIN LINK 1 CC) OR (1 Nom LINK -2 Loc LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-PCLE LINK NEGATE *-1 Nom))(NEGATE *1 NP-HEAD BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 Rel LINK *1 VFIN LINK *1 VFIN)(NEGATE 1C CC)(NEGATE -1 BOC LINK *1 EOS BARRIER VFIN) ; #$ Dán oktavuođas čujuhuvvo maid oanáduslistui ja gáldolistui. #$ Sápmelaččat oasálaste maid dasa, muhto lassin ledje sis vel eará resursat. #$ Dá lea reive maid. #$ Dattetge bohciida maid sierra gažaldat, ... #$ Boahtágo son maid? #$ Riggodagaide gullet maid fuođđut ja lottit. #% Maid mii dál vihtaniiguin? #!! * __maidAdv2__ selects maid Adv copulas and PrfPrc or Actio Ess. We need this rule because of that there can be an Inf to the right which also has Vfin reading. SELECT:maidAdv ("maid" Adv) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV)(*1 PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER S-BOUNDARY OR ("leat")); #$ Lea maid lassin gávnnahan metodalaččat váttisin mearridit... #!! * __maidAdv3__ selects maid Adv even if there is a vfin to the right. SELECT:maidAdv ("maid" Adv) IF (*-1 CS - go - ("amas") OR BOS OR Rel BARRIER VFIN OR CLB)(NEGATE -1 go)(NEGATE 0 Rel LINK -1 Acc LINK -1 BOS)(NEGATE 0 Rel LINK 1 Po OR ("de"))((*1 VFIN - Pot LINK NEGATE *1 VFIN BARRIER CC OR COMMA) OR (NEGATE *1 TRANS-V BARRIER CC OR COMMA OR REAL-V) OR (*1 COPULAS BARRIER REAL-V LINK 1 PrfPrc OR (Actio Ess) LINK NEGATE *1 VFIN)) (NEGATE *1 ("?"))(NEGATE 1 VFIN LINK *-1 PrfPrc)(NEGATE -1 Nom + N OR Nom + Superl LINK *2 TRANS-V BARRIER Acc LINK NOT 1 CS) ; SELECT:maidAdv ("maid" Adv) IF (-1 MO) ; #$... nu ahte dat maid siskkilda ávnnaslaš kultureavttuid. #$ Maid moarsi lea borran. #$ ... mat maid leat politihkalaš bellodagat. #$ Suomas maid lei dilli váttis. #$ Sidjiide maid lei Ruija. #$ Lea go stáhtas maid geatnegasvuohta doarjut dán kultuvrra. #$ Leago stáhtas maid geatnegasvuohta doarjut dán kultuvrra. #$ Maid moarsi ja irgi leaba čiŋadan gávttiiguin. #% Na maid dal juo dagaža ja maid ii dagaš. # derfor VFIN - Pot #% Dan maid dalle dárbbaša fievrridit, ferte olmmoš noađuhit. #% Dat materiála maid giellaguovddážat ráhkadit giellaoahpahusa váste, ... #% Oahpahusoktavuođas geavahuvvon dan giela birra maid vállje váldogiellan. #% Stuorimus maid sápmelaš sáhttá oažžut #!! * __maidAdv4__ selects maid Adv between two verbs or the verb after is IV SELECT:maidAdv ("maid" Adv) IF (NEGATE -1 TIME OR MEASURE) (1 VFIN + IV LINK NEGATE 0 AUX LINK *1 Inf OR PrfPrc OR (Actio Ess) OR ConNeg BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA); SELECT:maidAdv ("maid" Adv) IF (*-1 INF-V BARRIER REAL-V OR N)(*1 Inf BARRIER REAL-V); #$ Mun háliidan maid mannat. #$ Sápmelaččat galge maid vearu máksit Danmárku-Norgii. #!! * __maidAdv5__ selects maid Adv in front of Comp which at this stage can have vfin analysis. SELECT:maidAdv ("maid" Adv) IF (-1 COPULAS)(*1 (A Comp) BARRIER NOT-ADV); #$ Geainnut ledje maid guhkit rabas. #!! * __maidAdv6__ selects maid Adv between copulas Pl3 and N Pl. SELECT:maidAdv ("maid" Adv) IF (-1 COPULAS + Pl3)(*1 (N Pl Nom) BARRIER NOT-NPMODADV); #$ Romssa universitehtas leat maid plánat álggahit fálaldagaid. #!! * __maidAdv7__ in a special construction with geahččat SELECT:maidAdv ("maid" Adv) IF (*1 ("geahččat") BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 VFIN OR ConNeg OR PrfPrc OR Inf LINK 1 Ill); #$ Maid don geahčat munnje? #!! * __maidAdv8__ selects maid Adv after a Pers SELECT:maidAdv8 ("maid" Adv) IF (-1 (Pron Pers Nom) - ("dat")) ; #$ Mun maid ferten málestit guktii vahkus. #$ Jus lean váiban ja don maid leat váiban, de manne nohkkat. #!! * __maidAdv9__ selects maid Adv even SELECT:maidAdv9 ("maid" Adv) IF (-1 (N Sg) LINK NOT 0 Sem/Group LINK NEGATE *-1 REAL-V)(1 VFIN LINK NEGATE *1 VFIN + Sg3) ; #$ Lágamánneriekti maid dubmii dievddu máksit 130 000 kruvdnosaš buhtadusa gillájeaddjái. #!! * __maidAdv10__ selects maid Adv iežas SELECT:maidAdv10 ("maid" Adv) IF (-1 DADJAT)(1 (Refl Acc))((2 Inf OR PrfPrc) OR (2 Adv OR Acc LINK 1 Inf OR PrfPrc)) ; #$ Patrika eadni, Anna Margrethe Bæhr, lohká maid iežas hirbmadit suorganan go gulai mii lea dáhpáhuvvan. #!! * __maidAdv11__ selects maid Adv iežas SELECT:maidAdv11 ("maid" Adv) IF (-1 COPULAS)(1 Inf LINK 1 ("ahte")) ; #$ Stuora vuoitu sutnje lea maid ahte olbmot geat eai oainne iežaset sápmelažžan, leat álgán boahtit festiválii, dán sii eai leat ovdal dahkan. #!! * __maidAdv12__ selects maid Adv for Lea maid A Inf SELECT:maidAdv12 ("maid" Adv) IF (-2 BOS)(-1 ("leat") + Sg3)(1 A)( 2 Inf OR ("ahte")) ; #$ Lea maid vejolaš oastit liegga borramušaid ja bruvssa. #!! * __maidAdv13__ selects maid Adv for SELECT:maidAdv13 ("maid" Adv) IF (*1 MIELLA BARRIER NOT-A LINK 1 Inf)(-1 VFIN) ; #$ Lea maid vejolaš oastit liegga borramušaid ja bruvssa. #$ Oahpaheaddjeoahppu addá maid vejolašvuođa oažžut gitta 60 000 ruvnno stipeandda Sámedikkis. #!! * __AdvPlc__ selects Adv for REMOVE:AdvPlc N IF (0 PLACE-ADV)(NEGATE 0 ("olggobealli") + Gen LINK 1 Sem/Hum) ; ; REMOVE:Po Po IF (0 PLACE-ADV LINK NOT -1 Gen) ; #!! * __KillmaidAdv__ removed the remaining maid Adv REMOVE:KillmaidAdv ("maid" Adv) ; SELECT ("maŋŋeleappos" Adv) ; SELECT ("máŋgii" Adv) ; #!! * __mielasAdv__ SELECT:mielasN Po IF (0 ("mielas") LINK -1 Gen) ; SELECT:mielasN N IF (0 ("mielas") LINK -1 Attr) ; SELECT:mielasA A IF (0 ("mielas") LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(1 Inf OR CS OR Ill) ; SELECT:mielasAdv Adv IF (0 ("mielas")) (*-1 REAL-V BARRIER Gen OR Attr OR S-BOUNDARY) ; #!! __matPcle__ IFF:matPcle ("mat" Pcle) IF (-1 Imprt OR ("gea") OR ("dego") OR ("gal") LINK *-1 BOC OR COMMA BARRIER WORD - Pcle - Adv) ; #$ Dán mii gávnnaimet, dutkka mat leago dat du bártni gákti. #!! The following two rules are omitted. They only inflect on the disambiguation of mat pcle, a wackernagel, which is done in the rule over here, I think. # * __miiRel__ selects maid Rel when there is vfin to the right and comma #SELECT:miiRel ("mii" Rel)(*1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY LINK *1 COMMA BARRIER S-BOUNDARY LINK 1 VFIN)(NEGATE -1 (N Pl) LINK *2 PL3-V BARRIER NOT-ADV); #$ Dan maid dalle dárbbaša fievrridit, ferte olmmoš noađuhit. #$ Buot maid dii dahkabehtet, lea buorre. #$ Don galggat doallat dan maid leat vurdnon Hearrái. # * __miiRelcoord__ selects maid Rel in a coordination with Rel or MO #SELECT:miiRel ("mii" Rel) (1 JA/DAHJE LINK 1 MO OR Rel); #$ Lea registreren maid ja man ollu lea borran. SELECT:manAdv ("man" Adv) IF (1 (A Nom) OR UNNAN OR Adv OR PrfPrc OR OLLU OR ("muddu") LINK NOT 0 Der/sasj) (NEGATE 1 Nom LINK 1 VFIN)(NOT 1 Po) ; #$ Man stuoris mánná lea? #$ Man ollu sudnos lea alddiska ruhta? #$ Girkonjárggas fuomášin man ollu negatiiva oainnut dan áigge ledje sámiid vuostá. REMOVE:manAdv ("man" Adv) IF ((1 N + ADVLCASE) OR (-1 COMMA LINK -1 N) OR (-1 N)); #!! * __olluNom__ SELECT:olluNom OLLU + Nom IF ((0 Qst) OR (1 go))(*1 COPULAS)(NOT -1 ("nu") OR ("na")); #$ Ollugo diibmu lea? #$ Ollu go diibmu lea? #$ Man ollu lea diibmu? #$ Bargiid guottut mearkkašit seamma ollu go fáktadieđut. REMOVE:manV-N V OR N IF (-1 ("man" Adv) OR ("mihá"))(NEGATE 0 Po)(NEGATE 0 N LINK 1 VFIN); #$ Man guhkki lea girkui? #$ In dieđe man buorit dat leat. #$ Muhtun riggodagaid geavahit mihá unnit dál. REMOVE:seammaV V IF (-1 ("seammá"))(*1 go BARRIER NOT-N-A LINK NOT 1 VFIN); SELECT:Vihkinassii REAL-V IF (-1 ("ihkinassii")); #$ Mun áiggun čuovvut du ihkinassii manažat. SELECT:vissásit Adv (0 ("vissásit") LINK NEGATE 1 N) ; #$ Muhto ii goassege dieđe vissásit SELECT:AdvPrfPrc Indef IF (0 ("olus") LINK -1 COPULAS + Pl3)(1 PrfPrc); #$ Guovdageainnus leat olus čadnon gillii ja kultuvrii. SELECT:CopAdvPrfPrc Adv IF (-1 COPULAS)(1 PrfPrc - ("leat")); SELECT:ovttasAdv Adv IF (-1 REAL-V OR Com)(0 COM-ADV)(NEGATE 0 Foc/ge OR Num); #$ Divššohas lea duođalaččat roasmmohuvvan. #$ Bátnedoavttir galgá ovttas eará bargiiguin mearridit. #!! * __olluAdv__ SELECT:olluAdv1 OLLU + Adv IF ((-1 AUX LINK 2 Inf OR PrfPrc) OR (1 Adv LINK NOT 0 N) OR (1 go LINK 1 (A Nom) OR VFIN) OR (-1 REAL-V LINK NEGATE 2 A OR N OR EOC)) ; #$ Dolin olbmot lávejedje ollu dulkot nieguid. #% Dát dieđusge mearkkaša ollu dan olbmui gii lea vuoitán. SELECT:olluAdv2_a OLLU + Adv IF (NEGATE *-1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY)(1 Pron LINK *1 VFIN); SELECT:olluAdv2_b OLLU + Adv IF (NEGATE *-1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY)(1 VFIN LINK NOT 0 N) ; #$ Nissonat duddjojedje dieđinge biktasiid, gávnniid ja biergasiid maid ieža atne, muhto ollu sii vuvde márkaniin, sihke Bossegohpis ja Ivgubađas. #$ Ollu eará maŋŋá dollojuvvon boazosápmelaččaid riikkačoahkkimiin leat skuvladilálašvuođat leamaš áššin. SELECT:olluAdv3 OLLU + Adv IF (-1 GRADE-ADV LINK -1 REAL-V - AUX) (1 N + ADVLCASE OR Pron) ; #$ Ja go geahččá maŋás historjjás, de lea Bargiidbellodat bargan hui ollu sámepolitihkain, dadjá Ørnebakk. SELECT:olluAdv4 OLLU + Adv IF (-1 GRADE-ADV)(1 REAL-V - AUX) ; #$ Maŋimuš jagiid áigge lea almmuhusdienas mearihis olu njiedjan. SELECT:ovdamearkkadihte ("ovdamearkka dihte") ; IFF:ruovttusAdv ("ruoktu" Sg Loc)((*1 Ill BARRIER NOT-NPMOD) OR (-1 Gen LINK NEGATE -1 TRANS-V)) ; ## Adv REMOVE:sajisAdv ("sajis") IF (0 ("sadji") LINK *-1 Num BARRIER NOT-A-ADV); #$ Dat lovttohalai leabuheamet julggiid ja vikkai jorggáhallat ovtta sajis. #!! * __valjitAdv__ SELECT:valjitAdv ("valjit" Adv) ; #more to come #!! * __vejolaččatAdv__ SELECT:vejolaččatAdv ("vejolaččat" Adv)(NOT 1 ("go")) ; #more to come #!! * __aččatAttr__ REMOVE:aččatAttr Attr + Comp (0 (".*aččat"r) + Adv LINK NEGATE *1 ("go")) ; #more to come SELECT:vuoiA (A Nom) IF (-1 ("vuoi")); #$ Vuoi surgat dan gándda! SELECT:eanasAdv Adv IF (-1 COPULAS)(0 ("eanas") OR ("eanaš"))(1 N)(NEGATE 1 TIME)(*2 EOC BARRIER N); #$ Dál lea eanaš ovttamielalašvuohta, ahte... #$ Ovdal ledje eanas vuonaid bivdán, muhto go skoavdefatnasat bohte... #$ Ealus leat eanaš álddut. SELECT:eanasAttr (A Attr) IF (-1 V OR Acc)(0 ("eanas" A) OR ("eanaš" A))(1 N LINK NOT 0 Ill); #$ Ná sáhttá geavvat eanas geasi. #SELECT:Aeambbo Attr IF (0 $$A-COMP LINK -1 ("ahte") OR ("ja") LINK -1 $$A-COMP) ; #SELECT:Aeambbo Attr IF (0 $$A-COMP LINK 1 ("ahte") OR ("ja") LINK 1 $$A-COMP) ; # SELECT:CompahteComp Comp (0 $$ANYLEMMA + Comp LINK -1 ("ahte") OR ("ja") LINK -1 $$ANYLEMMA + Comp) ; SELECT:CompahteComp Comp (0 $$ANYLEMMA + Comp LINK 1 ("ahte") OR ("ja") LINK 1 $$ANYLEMMA + Comp) ; #$ Dat šattai heajut ahte heajut. REMOVE:A A IF (*-1 IV BARRIER SV-BOUNDARY OR CC LINK NOT 0 COPULAS OR ("áibbas") OR Indef)(0 Adv)(1 EOC); REMOVE:Amannit A IF (*-1 IV BARRIER SV-BOUNDARY LINK NOT 0 COPULAS)(0 ("maŋŋit" Adv))(1 Ill OR DOHKO)(2 EOC); #$ Boađán maŋŋeleappos. #$ Eatnandoallu bođii maŋŋit Sápmái. SELECT:gradeAdv GRADE-ADV IF (0 REAL-V LINK 1 A OR Adv) ; SELECT:gradeAdvA GRADE-ADV + Adv IF (0 A OR Indef LINK 1 (A Nom) OR (A Ess) OR (A Attr)) ; SELECT:gradAdvAdv MOD-ADV-ADV IF (1 Adv OR Indef LINK NOT 0 Po OR N OR ("maiddái") OR ("maid")) ; #$ Dii uhccán oskkolaččat. #$ Man uhccán osku dus lea! SELECT:galmmasAdv ("galmmas" Adv)(*-1 ("mannat") BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; SELECT:guhkkinAdv ("guhkkin" Adv)(1 ("eret") OR ("meahcci" Loc)) ; SELECT:hoahpusAdv ("hoahpus" Adv)((-1 REAL-V) OR (1 REAL-V)) ; #!! * __jogoAdv__ jogo and juoga as adverbs SELECT:jogoAdv Adv (0 ("jogo") OR ("juogo"))(NEGATE *-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Jogo gikse dat guolit? SELECT:jogoAdv Adv (0 ("jogo") OR ("juogo"))(*1 ("dahje") BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Rásit liđđot juogo geassit, čakčat dahje dálvit. #!! * __AdvPx__ selects Adv Px instead of N Px SELECT:AdvPx Adv + Px (0 N + Px) ; #$ Atnet sálttiid duohkineattet, ja dollet ráfi gaskaneattet. #!! * __AdvwhenAPl__ selects A Pl instead of Adv REMOVE:AdvwhenAPl Adv (0 (A Pl Nom) OR (N Pl Nom)) ((1 VFIN + Pl3 LINK NOT 0 Inf) OR (-1 ("leat" Pl3)) OR (-1 ("leat" Inf) LINK -1 AUX + Pl3))(NEGATE *-1 NP-HEAD-PL-NOM OR Sem/Group BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Riggámusat vulget lupmui juohke jagi. #$ Álgoálbmogat ellet hui iešguđetlágán eavttuiguin ja sáhttet leat riggát dehe geafit. #% Ii fal runiidan jalges gittiide, muhto meahccái, gosa návddit dávjá ja lunddolaččat fievrredit ráppiid. SELECT:APl Pl (0 (A Pl Nom) LINK -1 Refl + PxPl3 LINK -1 DADJAT) ; SELECT:LIAboahtitV V IF (*-1 Sem/Veh + Com OR ("linnjá") + Com OR Pl + Nom BARRIER VFIN OR PrfPrc OR SV-BOUNDARY OR CS) (0 ("boahtit")) ; #$ ii hal dađi eambbo gal maid dainna biillain bohte die dat lei buot gal . (LIA) #$ dat bohte dat bohte dat bohte dalle Ruŧŧii dat bohte soađi áigge . SELECT:LIAboahtitV V IF (0 ("boahtit") LINK *1 ("boahtit") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ dáppe bohte ovdamearkka dihte skábman dat bohte dáppe diekko Leavvajoga Deanu ala ja em . SELECT:LIAboahtitV V IF (0 ("boahtit") + Pl3 LINK 1 Neg + Pl3) ; #$ ja dohko bohte sii dušše bivdit muhto gáddebargit maid ? (LIA) #!! !!Disambiguating abbreviations #!! Abbreviations are also disambiguated via normal case disambiguation rules, #!! but some contexts are special to abbreviations, and therefore dealt with #!! separately here. Keep in mind: perhaps the placement of these rules is to early. #!! * __AttrABBRNum__ SELECT:AttrABBRNum Attr IF (*-1 BOS LINK NEGATE *1 V)(0 (N ABBR))(1 Num); #$ Sd.prp.nr. 63:s. SELECT:AttrNr Attr IF (0 NUMMAR OR CURRENCY LINK 1 Num); #$ Áirras nr. 10 Ole Henrik Magga oaččui permišuvnna. SELECT:NrNom Nom (0 ("nr")) ; #!! !!Disambiguating particles #!! * __sonPcle__ selects son Pcle, the remaining Pcle are removed SELECT:sonPcle Pcle IF (0 ("son"))(1 NP-HEAD-NOM)((NOT -1 PUNCT LINK -1 BOS) OR (-1 N LINK *-1 BOS BARRIER NOT-NPMOD)) ; #$ Mo son Duommá lea dahkan? #$ Dan viesu son mun dovddan. REMOVE:KillSonPcle Pcle IF (0 ("son")); #$ Son mu nama ipmirdii boastut. #!! !!Disambiguating rom attr REMOVE:RomAttr Attr IF (0 Rom LINK NOT 1 COUNTABLE); #$ Prošeavtta II. oasi jođiha ođđasisnammaduvvon sámi vuoigatvuođalávdegoddi. #!! !!Disambiguating clitics REMOVE:Dego Qst IF (0 ("dego") OR ("dugo")); ## Su ámadadju báittii dego beaivváš. REMOVE:Nugo Qst IF (NEGATE *-1 REAL-V BARRIER WORD)(0 Adv)(NEGATE *1 ("?")); ## Nugo dieđát, de lean dál. REMOVE:leagis Foc/gis IF (0 ("leahki")) (1 EOC OR CCCOMMA); ## Mánát bohte Kárášjoga leagis, Deanu leagis ja Anárjoga leagis. # Philosophy: "Dat leagis duohta" (if possible?): -gis modifies something to the right. # If correct, the rule might be generalised. #!! !!Disambiguating numerals REMOVE (Num Rom) IF (0 (N ACR))(NEGATE -1 BOS) ; REMOVE Coll IF (0 Num LINK -1 ("diibmu") OR KLASS OR ("sullii") OR ("birrasii") OR Sem/Time + Adv) ; #!! !!Disambiguating adpositions #!! !čađa #!! * __caddaN__ if čađa and movement-v REMOVE:caddaN ("čađđa") IF (0 ("čađa") LINK 0* MOVEMENT-V BARRIER SV-BOUNDARY) ; REMOVE:caddaN ("čađđa") IF (0 ("čađat")) ; #$ Gal sii besset čađa. #!! Commented out som adp-rules we don't need anymore: # čađa Po and Pr if TIME-N Gen #SELECT:cadaPoTime ("čađa" Po) (-1 TIME + Gen)(NOT 1 TIME + Gen); #$ Ii sáhte dieđusge dušše suohtastallat go rievtti mielde leat dát meassut áiggiid čađa leamaš girkostallanmeassut. #SELECT:cadaPo1 Po (0 ("čađa") LINK -1 Gen)(1 MANNU + Gen LINK 1 Ord); #SELECT:cadaPrTime ("čađa" Pr) ((1 ("gaska" Gen)) OR (1 TIME-N + Gen LINK NOT -3 TIME-N + Gen)); #$ Nu dáhpáhuvai čađa gaskka. #!! !geahčai #!! * __geahcaiPP__ not geahččat V REMOVE:geahcaiPP ("geahčai") IF ((0 ("geahččat") LINK NOT -1 Gen) OR (0 ("geahččat") LINK *1 Ill BARRIER NOT-NPMOD)); #$ Áhkku geahčai iežas speadjalis. #$ Tommi geahčai boksii. #!! !guovddaš #!! * __guovddasPP__ or not REMOVE:guovddasPo ("guovddáš" Po) IF (NEGATE -1 GENERAL-PLACE OR VAHKKU-DUR) ; REMOVE:guovddasPr ("guovddáš" Pr) IF (NEGATE 1 GENERAL-PLACE OR VAHKKU-DUR) ; REMOVE:guovddasA ("guovddáš" A Sg) OR ("guovddáš" A Ess) IF (NEGATE -1 COPULAS) ; #Needs constraints #% Dat váccaša guovddáš márkana. #!! !mađe #!! * __madePo__ after Num Gen SELECT:madePo MADE + Po IF (-1 (Num Gen)) ; #!! * __NumMade__ Num before mađe SELECT:NumMade Num IF (1 MADE); #!! !miehta #!! * "miehtá" is also VFIN, and miehtá needs special treatment #!! ** __miehtaPo__ after place or time Gen SELECT:miehtaPo ("miehtá" Po) IF (-1 PLACE + Gen OR VAHKKU-DUR + Gen OR Sem/Plc + Gen)(NEGATE 1 Sem/Plc OR ("riika")) ; #$ Áldu mii dálvvi miehtá njamaha miesi gohčaduvvo čearpmateadni. #$ Beaivvi miehtá galget earát lohkat galle geardde viehká mearriduvvon guhkkodaga, ja galgá sáhttit árvidit galle geardde háhppeha viehkat 12 diimmus. #!! ** __miehtaPr__ before place or time Gen SELECT:miehtaPr ("miehtá" Pr) IF (1 PLACE + Gen OR VAHKKU-DUR + Gen OR Sem/Plc + Gen) ; #$ Dalle bisttii luossaguolli miehtá dálvvi. #$ Sii dieđihedje dan miehtá guovllu, ja sii bukte su lusa buot buhcciid. #$ Searvegottiin lei dál ráfi miehtá Judea ja Galilea ja Samaria. #$ Áldu mii dálvvi miehtá njamaha miesi gohčoduvvo čearpmateadni. #$ Dat sáhttet leat ovttasbargošiehtadusat oanahis áigái, dahje oktasašdoallu muhtin áiggiid jagis, dahje vaikko miehtá jagi. #$ Beaivvi miehtá galget earát lohkat galle geardde viehká mearriduvvon guhkkodaga, ja galgá sáhttit árvidit galle geardde háhppeha viehkat 12 diimmus. ## Olbmuin bisttii luossaguolli miehtá dálvvi. #!! * __oidnosisAdv__ SELECT:oidnosisAdv ("oidnosis" Adv) ; # IF (*0 ("leat") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #!! * "ovddas" has many readings and needs special treatment #!! ** __ovddasPo__ - commented out because we don't need it #SELECT:ovddasPo ("ovddas" Po) (-1 Gen LINK *-1 NP-HEAD-NOM BARRIER S-BOUNDARY)(1 V); #we don't need it anymore #$ Láilá Susanne Vars lea ge dál Sámedikki ovddas bargamin njuolggadusaiguin Finnmárkoláhkii. #!! * special rules for rastá because it often is Adv, and it can be an object connected to the PP #!! ** __rastaAdv__ čuohppat/časkit/sahet rastá SELECT:rastaAdv ("rastá" Adv) IF (*0 ("čuohppat") OR ("časkit") OR ("čuohpastit") OR ("sahet") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #!! ** __rastaPo, rastaPr__ fievrridit olbmo man nu rastá REMOVE:rastaPo ("rastá" Po) IF (-1 HUMAN + Acc OR (Pers Acc) LINK *0 ("doalvut") OR ("fievrridit") OR ("guoddit") OR ("láidet") BARRIER SV-BOUNDARY) ; REMOVE:rastaPr ("rastá" Pr) IF (1 HUMAN + Acc OR (Pers Acc) LINK *0 ("doalvut") OR ("fievrridit") OR ("guoddit") OR ("láidet") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #!! ** __rastaPr__ rastá ráji/rájá SELECT:rastaPr Pr IF (0 ("rastá") OR ("badjel"))(1 ("rádji" Gen) OR ("rádjá" Gen)) ; #!! ** __sisaAdv__ sisa SELECT:sisaAdv Adv IF (0 ("sisa"))(-1 Acc LINK *-1 ("viežžat") OR ("guoddit") OR ("oažžut") BARRIER REAL-V) ; #$ vižžen vel muoraid sisa #!! ** __unnimusatAdv__ SELECT:unnimusatAdv Adv IF (0 ("unnimusat"))((1 Num) OR (1 ("árvosátni") LINK 1 Num)) ; #$ unnimusat 35 čuoggá #!! * __birraPo, birraPr__ special rules for birra because it often is Adv, and it can be an object connected to the PP SELECT:birraPo ("birra" Po) IF ((-1 ("máilbmi" Gen)) OR (-1 NP-HEAD-GEN LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V OR ("diehtit") OR MUITALIT BARRIER NOT-ADV-PCLE)) ; #$ Dattetge ii leat muitaluvvon geavahanriiddu birra dálolaččaid ja boazodoalu gaskkas. #!! * __muitalitPo__ muitalit X birra SELECT:muitalitPo ("birra" Po) (-1 Gen LINK *-1 MUITALIT + REAL-V OR ("gullat") + REAL-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Pr) ; #$ Son muitala dás iežas skuvllafearaniid birra Buolbmát skuvllas. #$ Dattetge ii leat muitaluvvon makkárge namahan veara geavahanriiddu birra dálolaččaid ja boazodoalu gaskkas. REMOVE:searvvis Po IF (0 ("searvvis") LINK -1 NATION + Gen) ; #$ E-boasta lea hui álkes ja jođánis vuohki sáddet reivviid birra máilmmi. SELECT:birraPr ("birra" Pr) IF (1 ("máilbmi" Gen)) ; #$ E-boasta lea hui álkes ja jođánis vuohki sáddet reivviid birra máilmmi. #!! * "vuostá" has many readings and needs special treatment #!! ** __vuostaAdv__ váldit vuostá/vuostái SELECT:vuostaAdv Adv IF (*-1 ("váldit") OR ("jienastit") BARRIER SV-BOUNDARY)(0 ("vuostá") OR ("vuostái")); #$ Sámi servodagas váilu árbevierru váldit vuostá almmolaš diehtojuohkima dakkár hámis. #!! ** __vuostaPr__ váldit vuostá/vuostái REMOVE:vuostaPr Pr IF (0 ("vuostá") OR ("vuostái"))(*-1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY LINK NOT 0 REAL-COPULAS) ; #!! * vuollel ja badjel as Adv in front of Num SELECT:vuollelbadjelAdv Adv IF (0 ("vuollel") OR ("badjel"))(1 Num LINK *1 Loc OR Gen BARRIER NOT-NPMOD-ACC OR COMMA) ; #$ Vuollel 12 jahkásaš mánáin ii leat iešheanalis geahččanvuoigatvuohta. #$ Vuosttasnaššuvnnaid čoagganeapmi ovddasta badjel 300 indiánaservodaga miehtá Kanada ja gáibida dál iešstivrejumi Davvi-Amerihká buot eamiálbmogiidda. #% Lohku ii ožžon heađisge njiedjat vuollel viđa, dasgo dalle gielddas dahje Skuvlaráđđehusas lei vuoigatvuohta loahpahit diekkár gánnetmeahttun fálaldaga. #!! !Adpositions that take modifiers SELECT:GenPrGen Pr IF (-1 Gen)(0 ("bealde") OR ("beale") OR ("beallai") OR ("geahčai") OR ("geahčen") OR ("geaže"))(1 Gen)(NEGATE 1 TIME); #$ Daid sáhttá heaŋggastit dan heargái mii daid eará goahtemuoraid lea guoddimin, guokte bealji goappáge beallái hearggi. SELECT:gaskalPo GASKAL + Po IF (-1 NP-HEAD-GEN LINK -1 CC LINK -1 NP-HEAD-GEN) ; #$ Dat lei min ja din gaskkas. SELECT:gaskalPrNum GASKAL + Pr IF (1 Num LINK 1 CC LINK 1 Num); #$ Gaskal 12 ja 16 jahkásaš mánáin lea muhtun muddui iešheanalis. SELECT:gaskalPoNum GASKAL + Po IF (-1 Num LINK -1 CC LINK -1 Num) ; #$ Alimusriekti veadjá leat jagiid 1854 ja 1897 gaskka doallan siskkáldas čoahkkima. SELECT:gaskalPr GASKAL + Pr IF (*1 NP-HEAD-GEN BARRIER SV-BOUNDARY LINK 1 CC LINK *1 NP-HEAD-GEN BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Ferte navdit ahte dáža duopmostuolut ja eará riektegeavaheaddjit dábálaččat dulkojit dáža siskkáldas rievtti nu ahte garvá vejolaš vuostálasvuođa gaskal dákkár álbmotriektenorpma ja siskkáldas norgga njuolggadusa. #$ Lága mearrádusat galget váikkuhit luohttevašvuođa gaskal divššohasa ja dearvvašvuođabálvalusa. SELECT:gaskalPr GASKAL + Pr IF (*1 (N Gen) BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 CC BARRIER NOT-NP LINK *1 (N Gen) BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 HEAD-N); #$ Dán láhkai lea leamaš muhtun muddui lotnolas doahttaluvvon dássádatdilálašvuohta gaskal stáhta almenneteaiggádin ja geavahanvuoigaduvvon giliássiid. SELECT:gaskalPrNum GASKAL + Pr IF (*1 NUM BARRIER NOT-NPMOD); #$ Ferte oaidnit oktavuođa gaskal dan guovtti soahpamuša. SELECT:gaskalPrA GASKAL + Pr IF (1 A LINK 1 CC LINK 1 A LINK *1 (N Gen) + HEAD-N); #$ Galgá válljejuvvot gaskal vejolaš ja dohkálaš iskkadan- ja dikšunvugiid. SELECT:gaskalPo GASKAL + Po IF (-1 (N Gen) LINK *-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 (N Gen)) ; #$ Riiddut boazodolliid ja eará vuoigatvuođaoamasteddjiid gaskkas livčče lassánan. # Does not function because of barrier #!! !LIST LG-MATERIAL = Inf Adv Nom ; LIST LG-MATERIAL = Inf Adv Nom ; # Eará? #!! * __gaskasPosticky, gaskasPrsticky__ selects Po after coordinating language materials SELECT:gaskasPosticky GASKAL + Po IF (-1 $$LG-MATERIAL LINK -1 JA/DAHJE LINK -1 $$LG-MATERIAL) ; SELECT:gaskasPrsticky GASKAL + Pr IF (1 $$LG-MATERIAL LINK 1 JA/DAHJE LINK 1 $$LG-MATERIAL) ; #$ Sániid oamastit ja eaiggáduššat gaskkas geavahuvvo "ja". #!! * __PoParantes__ selects Po after paranteces SELECT:PoParantes Po IF (-1 RIGHT LINK *-2 LEFT LINK -1 Gen); ## ...sáhttá dulkot telestudio dahje govvatelefovnna (ruoná nummira) bokte. #!! !Requiring Genitive SELECT:punct Po IF (-1 RIGHT)(0 ("dihte") LINK 1 VFIN) ; SELECT:punct Po IF (-1 Inf)(0 ("dihte") LINK 1 VFIN) ; #$ «Cihppa, cinná ja anašit» dihte bálkestuvvui sátnegirji. SELECT:mieldeadv Adv (0 ("mielde") LINK -1 ("beassat") OR ("boahtit")) ; SELECT:PoCompl Po IF (*-1 NP-HEAD-GEN OR (A Gen) OR (Num Gen) OR (Actio Gen) OR (Refl Gen) BARRIER WORD LINK NOT 0 Rel + Acc)(NEGATE 0 N OR A OR ("mielde"))(NEGATE 0 Pr LINK *1 Gen BARRIER NOT-NPMOD) ; REMOVE:PoCompl Po IF (NEGATE *-1 NP-HEAD-GEN OR (A Gen) OR (Num Gen) OR (Actio Gen) OR (Refl Gen) OR (Pers Gen) BARRIER WORD) ; #!! * __PoNomCompl__ removes Po if no possible complement to the left #REMOVE:PoNoCompl Po IF (NEGATE *-1 NP-HEAD-GEN OR (A Gen) OR (Num Gen) OR (Actio Gen) OR (Refl Gen) BARRIER WORD)(NEGATE 0 ("gaskan"))(NEGATE -1 CC LINK -1 Po LINK -1 Gen) ; #$ Jus divššohas lea badjel 16 jagi boaris,... #$ Dat lea dušše badjelaš állanbeali guhku. #$ Jesus manai fatnasii ja vulggii rastá jávrri iežas gávpogii. #$ ... muhto ovdal dan áiggi ledje "sápmelaččat boahtán dán guvlui". #$ Ovdal dan áiggi ledje sápmelaččat boahtán dán guvlui. #$ Vuollel 12 jahkásaš mánáin ii leat iešheanalis geahččanvuoigatvuohta. #$ Dát dáhpáhuvvá dávjjit go dat, maid ovdal namuhin. #$ Seamma go ovdalis namahuvvon riektehistorjjálaš ovdanbuktimis leat dán barggus maid muhtun buhtes historjjálaš dilit, ja almmuhuvvo danne joavkku čielggadeami mielddusin (2. mielddus). #% Dorkka geavahedje gávtti vuolde. #% Beaskka geavahedje gávtti badjel. #% Vuittii bártniid badjel. #!! * __PoMeasure__ removes Po when MEASURE to the left REMOVE:PoMeasure Po IF (-1 MEASURE LINK -1 Num)(NOT 0 ALU)(1 Gen); #$ Ádjá viessu lea guokte miilla bajábeal márkana. # Contraints? #!! * __PrGen1__ selects Pr SELECT:PrGen Pr - Foc IF (NEGATE -1 NP-HEAD-GEN OR (A Gen) OR (Num Gen))(*1 NP-HEAD-GEN OR (A Gen) OR Num + Gen BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 1 (Loc Attr) LINK 1 Loc)(NEGATE *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc) ; #$ Maŋŋegiđa ja árrageasi guohtu boazu lulábeali rámaid, čohkaid ja jekkiid. #$ Jus divššohas lea badjel 16 jagi boaris,... #$ Jesus manai fatnasii ja vulggii rastá jávrri iežas gávpogii. #$ Ovdal dan áiggi ledje sápmelaččat boahtán dán guvlui. #$ Dat váccaša guovddáš márkana. #$ Vuosttasnaššuvnnaid čoagganeapmi ovddasta badjel 300 indiánaservodagaid miehtá Kanada ja gáibida dál iešstivrejumi Davvi-Amerihká buot eamiálbmogiidda. #$ 1978 láhka balansere gaskal sámi vuoigatvuođaid boarásmuvvan oainnu,... #$ Maŋŋil láivves vuosttaš vuoru lei boađus 0-0. #% Son čuoččastii ja geahčadii vehá dobbelaččas Sipirjá-Liissá českes goruda. #!! * __PrGen2__ selects Pr SELECT:PrGen Pr - Foc IF (NEGATE -1 NP-HEAD-GEN OR (A Gen) OR Num + Gen)(**1 Attr BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 NP-HEAD-GEN OR (A Gen) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Loahpageahčen ovddit jahkečuođi bohte ollu láddelaččat Sápmái, ja sis lei buorre máhttu eatnandoalu birra. #$ Maŋŋá jápmimis de aliduvvui Gonagas Olav bassin. #$ Gánda: "Birra buot oppa máilmmi." SELECT:Pr Pr IF (1 Gen LINK 1 EOC)(0 Adv OR Pr LINK -1 Acc LINK *-1 ("ohcat") BARRIER NOT-NPMOD ) ; #TRANS-V #$ Ohcet dievddu maŋŋel viessobuollima. #!! * __PrNoCompl__ removes Pr if no complement to the right REMOVE:PrNoCompl Pr IF (NEGATE *1 NP-HEAD-GEN OR (A Gen) OR Num + Gen BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Na mun gal hupmen dan birra. #$ Dán vuostá sáhttá dadjat, ahte ... #$ Dát dáhpáhuvvá dávjjit go dat, maid ovdal namuhin. #!! * __PoGen__ selects Po SELECT:PoGen Po - Foc - N-PO IF (-1 NP-HEAD-GEN - Qst LINK NEGATE 0 Acc LINK *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE -1 VAHKKU-DUR + Acc LINK -1 REAL-V) (NEGATE 0 Pr LINK *1 NP-HEAD-GEN - (Rel) OR (A Gen) OR Num + Gen BARRIER NOT-NPMOD LINK NEGATE *1 Po BARRIER SV-BOUNDARY) (NEGATE 1 STRICT-TRANS-V LINK NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE -1 Dem LINK 2 ADVLCASE) (NEGATE 0 ("mielde") LINK -1 Nom LINK 0 Err/Orth + Gen OR Err/Orth-spes + Gen) (NEGATE 0 ("mielde") LINK *-1 MIELDE-V BARRIER NOT-ADV-PCLE) (NEGATE 0 ("mielde") LINK 1 (Actio Ess)) (NEGATE 0 ("sisa") LINK *-1 ("guoddit") OR ("viežžat") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Vuoi dan olbmo gean bokte fillehusat bohtet. #$ Nieida bođii ráhkkásis mielde. #$ Tommi ja Annika dárkilit geahččaba Pippi oaidnin dihte mo diŋggaohccit barget. #$ Mun gal attán dutnje bealji vuollái. #$ Mii bidjat boaldinmuoraid bearpmehiid gaskii. #$ Váldde biergasiid iežat fárrui! #$ Su vuosttaš girji bođii jagi 1986, ja girji lea muitalus nuorra sámenieidda birra gii šaddá bajás internáhtas. #$ Lávvomuoraid nala bidjat álo loavdaga. #$ Dattetge ii leat muitaluvvon makkárge namahan veara geavahanriiddu birra dálolaččaid ja boazodoalu gaskkas. #% Ii galgga leat vejolaš addit nuppi áššebeallái viidát vuoigatvuođaid dahje geatnegasvuođaid go alddis leat. #% Áhku vuostá lea buoremus vuostá maid mun dieđán. SELECT:PoGenLahka Po - Foc - N-PO IF (-1 Num LINK -1 KLASS LINK -1 TEXT + Gen OR LAHKA + Gen) ; #$ Dearvvašvuođaásahusas mearriduvvo divvun dahje sihkkun dearvvašvuođabargiidlága § 44 mielde. ####SELECT:PoGenSTV Po - Foc - N-PO IF (-1 NP-HEAD-GEN - Qst LINK *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 Acc LINK NOT 0 Nom LINK NEGATE *-1 TRANS-V BARRIER Acc)(NEGATE -1 VAHKKU-DUR + Acc LINK -1 REAL-V)(NEGATE *1 NP-HEAD-GEN OR (A Gen) OR Num + Gen BARRIER NOT-NPMOD) (NEGATE 1 STRICT-TRANS-V LINK NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-NPMODADV); SELECT:PoGenSTV Po - Foc - N-PO IF (-1 NP-HEAD-GEN - Qst LINK *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 Acc LINK NOT 0 Nom LINK NEGATE *-1 TRANS-V BARRIER Acc)(NEGATE -1 VAHKKU-DUR + Acc LINK -1 REAL-V) (NEGATE 1 STRICT-TRANS-V LINK NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-NPMODADV); #$ Beaskka geavahedje gávtti badjel. #$ Dorkka geavahedje gávtti vuolde. #% Sámediggi lea bivdán ráđđehusa váldit Sámedikki mielde árvoháhkanprográmmabargui. #!! !Diambiguation Noun vs. Po or Pr: #!! * __vuollaiPo__ selects SELECT:vuollaiPo Po IF (*-1 Gen BARRIER WORD)(1 CC)(NEGATE -1 Acc LINK *-1 CC BARRIER NOT-NP LINK -1 Acc LINK *-1 TRANS-V BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 0 ("mielde") OR ("fárrui")); #$ Jos sáddo deavdá buođu vuollái dahje jos sáddo hávddarda buođu vuolde... #!! * __beallaiPo__ selects SELECT:beallaiPo ("beallai" Po) IF (-1 Gen LINK NEGATE 0 Loc LINK *2 NP-HEAD-GEN BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE -1 REAL-V OR Adv)(NEGATE 0 TIME-PP)(1 TIME); #$ Sámi guovlluin ožžo Sámeparlameantta Suoma beallái jagi 1976. #!! * __PrTime__ SELECT:PrTime Pr IF (0 Po LINK 1 Sem/Time + Gen - ("jahki")) ; #needs probably more constraints #$ Go Sámedikki dievasčoahkkin ovddabealde juovllaid bijai eret NSRa presideantta ja NSRa ráđi, de dat dáhpáhuvai ortnega mielde. #!! * __ovdalPr__ selects SELECT:ovdalPr Pr IF (0 TIME-PP)(1 TIME OR ("soahti") LINK NEGATE 1 Num)(NEGATE 2 Po)(NEGATE 0 ("čađa") LINK 1 MANNU LINK 1 Ord LINK -3 Gen); #$ Bođeža go Ánne ovdal gaskaija? #!! * __gaskanPo__ selects SELECT:gaskanPo ("gaskan" Adv) IF (-1 ("guovttá")) ; ## Mun áiggošin duinna guovttá gaskan hupmat. #!! * __gaskkasPo__ selects SELECT:gaskkasPo Po IF (-1 Gen)(0 ("gaskkas") OR ("vuostá"))(NEGATE 0 ("vuostá") LINK *-2 BOC BARRIER NOT-NPMOD); #$ Son lea buoremusaid gaskkas. #!! * __lassinPo__ removes REMOVE:lassinPo ("lassin" Po) IF (NEGATE -1 Gen) ; #!! * __ovddasPo1__ selects SELECT:ovddasPo1 ("ovddas" Po) IF (-1 Gen)(*1 ("máksit") OR ("máksu") BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Spider-Man-gova ovddas máksojuvvo bures! #$ Daid ovddas gal in máksán maidege. #!! * __ovddasPo2__ selects SELECT:ovddasPo2 ("ovddas" Po) IF (-1 Gen LINK *-1 ("máksit") OR ("máksu") BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Logut čájehit makkár kilohatti gaskamearálaččat Finnmárkkus ferte máksit ealggabierggu ovddas. #!! * __ovddasPo3__ selects SELECT:ovddasPo3 ("ovddas" Po) IF (*-2 Acc BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 ("máksit") OR ("máksu") BARRIER NOT-NPMOD)(-1 Gen) ; #$ ...maid ovddas sihtá máksit bálkámassima 30 beaivvi ovddas. #!! * __ovddasPocoord__ selects SELECT:ovddasPocoord ("ovddas" Po) IF (-1 Gen LINK *-1 (V Neg) BARRIER V OR Pr OR Po LINK *-1 ("ovddas" Po) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Sámediggi lea miehtan sutnje máksit 800 ruvnno juohke árgabeaivvi ovddas, muhto ii fal lávvordagaid, sotnabeivviid ja bassebeivviid ovddas. #!! * __NwhenPo__ removes N if Po REMOVE:NwhenPo N IF (-1 Gen LINK NOT 0 Num)(0 Po)(NEGATE 0 N-PO)(NEGATE 1C Po); #$ Ábo logai eatnis maŋis eahketrohkosa. #!! * __VwhenPo__ removes V if Po REMOVE:VwhenPo V IF (-1 Gen)(0 Po)(NEGATE 1C Po); #$ ... maid ektui sáhtii leat buori oskkus. #$ Gávpot mii lea vári alde, ii sáhte leat čihkosis. SELECT:GengoGenPo Gen (0 Acc LINK 1 go LINK **1 Gen BARRIER NOT-NPMOD-ACC LINK 1 Po LINK 1 EOS) ; #$ Dieđálin eanet Oslo go iežan gili birra. SECTION # 9 #!! !!Some particular subjunctions and Neg Sup #!! * __amasCS__ selects CS, not A or Neg Sup SELECT:amasCS CS IF (0 ("amas"))(*1 Neg BARRIER WORD - Nom) ; #$ Prinsihpa maid lean čuovvon lea juohkehačča ektui fuolahan, amas ii vuovdi vahágahtto. #!! * __amasA__ selects A, not CS or Neg Sup SELECT:amasA A IF (NEGATE -1 Neg LINK NEGATE *2 N BARRIER NOT-NPMOD)(0 ("amas") LINK NEGATE *1 Inf OR ConNeg BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP) (NEGATE *1 Neg BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY); #$ Máŋgasat leat sakka fuolastuvvan amas ja dovddus vahágiin. #$ Ollu sápmelaččaide lea dál ain amas jurdda. #$ Eai dovdda amas olbmo jiena. #$ Amas olbmo jiena ii dovdda. #$ Sáhpánvuovddi bajil lea máŋga beaivvi girddašan amas, stuora loddi. #!! * __amasNegSup__ selects Neg Sup, not CS or A SELECT:amasNegSup (Neg Sup) IF (0 ("amas") LINK NEGATE *-1 REAL-NEG BARRIER ConNeg)(*1 Inf BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP)(NEGATE 0 A LINK 1 CC)(NEGATE 0 Attr LINK 1 N LINK NOT 0 Inf LINK *1 VFIN BARRIER REAL-V)(NEGATE 1 Nom + Pl LINK 1 VFIN + Pl3) ; #$ Bávlos lei nappo mearridan gárvit Efesosa, amas ájihuvvot Asia eanangottis. #$ ...amas lojes hearggit livvut. #$ Oahpaheaddji šattai geavahit buot čehppodagas, amas massit vátna oahppiidis. #% Ii amas olmmoš soaitte álo leat buoret . #% Ávvir čálii ivttáš aviissas 7-jahkásačča birra gean amas dievdu geahččalii fillet ruđaiguin iežas biilii . #% – Biilavuddjiide geat eai leat oahppásat guovllus orru mohkki mii lea ovdalaš šalddi amas ja váttis vuodjit. #!! * __amasNegSup__ selects Neg Sup, not CS or A SELECT:amasNegSup (Neg Sup) IF (0 ("amas") LINK NEGATE *-1 REAL-NEG BARRIER ConNeg)((1 ConNeg) OR (1 WORD - REAL-NEG LINK 1 ConNeg)) ; #$ Dasgo stáhtaossodagat mearrašuvvet oahppiidlogu mielde, de fertešii logahagas leat dás ovddosge 35-40 oahppovázzi, amas bajásdoallan šatta rásehit gieldda ekonomiija. #!! * __amatNegSup__ selects Neg Sup, not CS SELECT:amatNegSup (Neg Sup) IF (0 ("amat") LINK *1 Inf BARRIER NOT-ADV); #$ Sii guddet du gieđaideaset alde, amat norddastit juolggát geađgái. #!! * __dasgoCS__ selects CS, not Qst SELECT:dasgoCS CS IF (0 ("dasgo"))((NEGATE *1 ("?")) OR (1 Interr)) ; #$ Dasgo Herodes lea ohcamin máná goddin dihtii dan. #$ Dasgo goabbá lea stuorit,... #!! * Select and remove __vaikkoAdv__ , SELECT:vaikkoAdv Adv IF (0 ("vaikko")) ((1 MO-MANge OR Interr OR ("goabbá")) OR (0 Foc/ba) OR (-1 AUX + VFIN LINK *3 Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE)) ; SELECT:vaikkoAdv Adv IF (0 ("vaikko") LINK NEGATE *1 VFIN) ; SELECT:vaikkoAdv Adv IF (0 ("vaikko") LINK 1 ("ieš") LINK 1 N OR Inf) ; SELECT:vaikkoAdv Adv IF (0 ("vaikko") LINK 1 Inf)(-1 AUX) ; #$ Áigot vaikko nealgudit jus eai oaččo buohcciviesu Áltái. REMOVE:vaikkoAdv Adv IF (0 ("vaikko") LINK NOT 0 Foc/ba) ; #$ Ásahusa journálaovddasvástideaddji sáhttá liikká rievdadit journála vaikko gustojit vuolláičállojuvvon journálamerkesteamit. #$ Lea ráfálaš ja seammás sáhttá vaikko mii dáhpáhuvvat. #% Ja moai boazodoallu áirasat áigguime vaikko guovttá joatkit barggu. #!! !!go as CS and Qst Pcle #!! First select all "go" Qst Pcle, then remove them so the rest will be "go" CS #!! * __standQst__ selects Pcle in standard questions with question mark. Also without question mark if the verb is in 2. person. SELECT:standQst Pcle IF (-1 VFIN LINK -1 BOS OR CLB OR PUNCT)(0 go LINK *1 ("?")); SELECT:standQst Pcle IF (-1 VFIN + 2-V LINK NOT 0 ("buorre") LINK -1 BOC OR CLB OR PUNCT)(0 go); SELECT:standQst Pcle IF (-1 VFIN + 2-V LINK -1 JEARRAT)(0 go); #$ Muhto boađát go? #$ Eai go báhkinat ge daga aiddo nu? #$ Judas, beahtát go Olbmobártni cummáin? #$ Addet go máŋga dearvvašvuođabargiidjoavkku veahki ja fállojuvvo go divššohasaide birrajándororrun? #$ Ja hálida go Uhcastáloš duođaid stálostallat nieiddain? #$ Isket leat go duhtavaš kollektiiva­fálaldagain. #!! * __standQst__ selects Pcle in standard questions without question mark SELECT:standQst Pcle IF (-1 VFIN + Sg3 LINK -1 BOC OR CLB OR PUNCT OR CC)(0 go LINK 1 (Sg Nom) LINK NEGATE *1 V + Sg3 ); #$ Ja hálida go Uhcastáloš duođaid stálostallat nieiddain. SELECT:iiQst Pcle IF (-1 Neg LINK -1 CS) ; #$ Son de jearrá guovžžas , ahte ii go gille rastá eanu doalvut? #!! * __objQst__ selects Pcle in questions which function as object in the clause SELECT:objQst Pcle IF (**-2 VFIN BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP LINK NOT 0 Inf)(-1 VFIN LINK NOT 0 Inf OR Comp LINK NOT -1 Neg + Ind)(0 go)(NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP LINK NOT 0 Inf OR PrfPrc)(NEGATE 1 (A Nom) LINK NOT -2 COPULAS); #$ Dalle ferten iskat lea go dus feber. #$ De oaidná olmmoš dárbbaša go oalgebáddi luoitiluvvot. #$ Dalle mun ferten iskat lea go dus feber, ja mihtidit dus varradeattu. #$ Farisealaččat atne Jesusa čalmmis oaidnit áigu go buoridit sábbáhin. #$ Politihkas lei 1866 rájes sáhka ahte galggai go stivrregoahtit gii oažžu eatnama láigohit stáhtas. #$ Lea eahpečielggas lea go mánáidgárddiid lohku lassánan vai unnon. #% Mearridanváldi berre leat nu stuoris go vejolaš #% Oidnen man váttis dilli lei mánáide geat eai máhttán go sámegiela. SELECT:objQst Pcle IF (**-2 VFIN BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP LINK NOT 0 Inf)(-1 VFIN LINK NOT 0 Inf OR Comp LINK NOT -1 Neg + Ind)(0 go)(1 NEG-ADV-PRON) ; #$ Mii háliidit diehtit dáhpáhuvvá go mihkkege, ja jos nu dagaš, makkár áigemeriid siste dán áššis. #!! * __objQst2__ selects Pcle in standard questions where an object follows VFIN SELECT:objQst2 Pcle (-1 VFIN LINK -1 BOS OR CLB OR PUNCT)(0 go LINK 1 Acc OR Gen) ; #$ Oinnežan go su ihttin, dan in dieđe. #!! * __subQst__ selects Pcle in questions as subordinated clause SELECT:subQst Pcle IF (*-2 VFIN-NOT-IMPRT LINK NEGATE 0 Inf LINK *-1 AUX BARRIER REAL-V)(-1 VFIN LINK NOT 0 Ill OR COPULAS LINK -1 COMMA OR CC)(0 go LINK NEGATE *1 VFIN) ; #$ Mun jurddašin iežainan, leažžá go duohta? #$ Eat dieđe, bođeža go Elle ihttin. #$ Addet go máŋga dearvvašvuođabargiidjoavkku veahki ja fállojuvvo go divššohasaide birrajándororrun. #!! * __vaiQst__ selects Pcle in questions with vai SELECT:vaiQst Pcle IF (-2 ("vai"))(0 go); #$ Boahtá go eadni, vai ii go boađe? #$ ...vai geahččaluvvo go gávdnat čovdosiid bissovaš rievttis,... #$ Dárbbahat go dálkasa vai hálidat go doaktáriin sárdnut? #!! * __auxQst__ selects Pcle in questions as subordinated clause, starting with AUX SELECT:auxQst Pcle IF (-1 (V Neg) OR MOD-ASP OR COPULAS)((*-2 Ger OR ConNeg OR VFIN BARRIER WORD LINK NEGATE *-1 Rel BARRIER COMMA) OR (*-2 (Refl Nom) LINK *-1 ConNeg OR VFIN BARRIER WORD))(0 go LINK *1 PrfPrc OR Inf OR ConNeg BARRIER AUX) (NEGATE *-2 Neg BARRIER NOT-V ) ; #$ Árvvoštaladettiin galgá go addit lobi lea dattege gažaldat das,... #$ In mun gal dieđe sáhtežit go vuolgit dál. #$ Son jearrá it go boađe? #$ Sámedikki eará orgánat mearridit ieža galget go čoahkkimat leat rabas vai gitta. #$ Dan ferte oaidnit makkár diliin guovllut leat, leat go áitojuvvon dakkár stuorát sisabáhkkemiin. #% Eará molssaeaktuhan mis ii leat leamašge go ceavzit. #!! * __refQst__ selects Pcle in two main clauses, the first one a question which is referred to in the second. SELECT:refQst Pcle IF (-1 VFIN LINK -1 BOS OR REAL-CLB OR PUNCT OR COMMA)(0 go)(*1 COMMA BARRIER VFIN LINK 1 ("dat" Pers)); #$ Oinnežan go su ihttin, dan in dieđe. #!! * __nounQst__ selects Pcle for go after NP SELECT:nounQst Pcle IF (-1 N LINK *-1 BOS BARRIER NOT-NP OR Interr OR MO)(NEGATE -1 ("hávvi"))(0 go)(*1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP)(*1 ("?")); #$ Eatni goarrun gákti go dus lea die? #% Mii ávkkiid go lásat eai mana gitta? #!! * __poQst__ selects Pcle for go after Po SELECT:poQst Pcle IF (-2 (N Gen) LINK *-1 BOS BARRIER NOT-NP)(-1 Po)(0 go)(*1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP); #$ Girdi mielde go don manat Helssegii? #!! * __negQst__ selects Pcle for go after Neg SELECT:negQst Pcle IF (-1 Neg); #$ It go don gula die leat oappážat golbma geat jogŋet leat vuolgán. #!! * __AdvQst__ selects Pcle for go after WORD SELECT:wordQst Pcle IF (-1 Adv OR A LINK *-1 BOS BARRIER NOT-PCLE)(0 go)(*1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP)(*1 ("?")); #$ Na geasset go bođii diehtit ahte ii beasa skuvlii? #!! * __killPcle__ removes all remaining Pcle for go REMOVE:killPcle Pcle IF (0 go) ; REMOVE:ConNegIfAttr ConNeg IF (-1 (A Attr))(0 PrfPrc LINK 1 N) ; REMOVE:ConNegIfAdv ConNeg IF (0 Adv LINK 1 ConNeg LINK NOT 0 Adv) ; #$ Gállá diđii, ahte son ii okto birge Riibmagállásiin. REMOVE:LIAConNegIfNeg ConNeg IF (*-1 REAL-NEG BARRIER ConNeg OR PrfPrc OR SV-BOUNDARY OR CS) (0 N + Gen LINK 1 Po LINK 1 ConNeg) ; #$ duottarjávrriin mun gal sáhtán vatnasin leahkit muhto in in meara nalde liiko riekta . (LIA) SELECT:ConNegIfNeg ConNeg IF (*-1 REAL-NEG BARRIER ConNeg OR PrfPrc OR SV-BOUNDARY OR CS) (NEGATE 0 N OR PrfPrc OR Pron OR A LINK *1 ConNeg BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 VFIN)(NEGATE 0 Loc LINK -1 NEGFOC LINK -1 Loc)(NEGATE 0 Inf LINK *-1 REAL-NEG LINK -1 ConNeg LINK -1 REAL-NEG)(NEGATE 0 Comp LINK1 go)(NEGATE 0 Attr LINK 1 N LINK *1 ConNeg BARRIER REAL-V)(NOT 0 ("galle")) ; #(NEGATE *1 ("leat") + FMAINV ); #$ Jearranskovis ii jerrojuvvon leatgo mánáin vieljat dahje oappát geat servet seammá dutkamuššii. #% Máhttájeaddji ii leat stuorit go oahpaheaddjis, ii ge bálvaleaddji stuorit go hearrás. #% Ii amas olmmoš soaitte álo leat buoret . #% Ahte ii ovttage amas dahje joavdelas olbmui addo lohpi čuollat makkárge muorraávdnasiid almennetvuovddis ii alcces iige earáide , go buot murrema galget guovllu fásta ássit dahkat. #SELECT:ConNegIfNeg ConNeg IF (*-1 REAL-NEG BARRIER ConNeg) ; # OR PrfPrc OR SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 N OR PrfPrc LINK *1 ConNeg BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 Loc LINK -1 NEGFOC LINK -1 Loc)(NEGATE 0 Inf LINK *-1 REAL-NEG LINK -1 ConNeg LINK -1 REAL-NEG) ; #$ Iige njuovvan ja bierggu rádjan leat mihkkege dearvvašvuođaváttisvuođaid.Lea erenoamáš dehálaš movttiidahttit doaktáriid bargat gielddain. REMOVE:ConNeg ConNeg IF (-1 ConNeg) ; #!! !!!Section 9 WORD-SPECIFIC RULES # ============== # SECTION # ============== # #!! !!Some particular subjunctions #!! !!Adverb rules #!! !!!MAPPING OF COMP-CS< , COMPLEMENTS OF PARTICLES IN COMPARISON #!! First map all COMP-CS<, then remove the other readings #!! * __compInf__ Inf go Inf MAP:compInf (@COMP-CS<) TARGET Inf ((*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-ADV LINK -1 Inf) OR (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-ADV LINK *-1 Comp OR ("baicca") BARRIER SV-BOUNDARY LINK -1 Inf))(*-1 ("go" CS) LINK *-1 Comp BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 AUX + VFIN LINK *1 PrfPrc OR (Actio Ess)) ; #$ Anán buorebun odne vuolgit go ihttážii vuordit. #$ Čállit lea buoret go lohkat. #% Álget fas sáddet go vuojahit. MAP:compInf2 (@COMP-CS<) TARGET Inf (*-1 N BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 ("go" CS) LINK -1 Inf LINK *-1 Comp OR ("baicca") BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 AUX + VFIN LINK *1 PrfPrc OR (Actio Ess)) ; #$ Son lea neavttártaleanta gii niegadivččii baicca Beaivváš Sámi Našunálateáhteris neaktit go Hollywood-nástin šaddat. #!! * __ComptimeAdvl__ buoret go ovdal MAP:ComptimeAdvl (@COMP-CS<) TARGET TIME-ADV (-1 ("go" CS) LINK -1 A OR COMPAR)(NEGATE *1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Dál go ruhtadilli lea buoret go ovdal, de leat gávttis eanet čiŋat. #!! * __ComptimeAdvl__ ii nu ollu go dál MAP:ComptimeAdvl (@COMP-CS<) TARGET TIME-ADV (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-ADV LINK *-1 A OR COMPAR BARRIER REAL-V LINK *-1 Neg OR ConNeg BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *1 REAL-V) ; #$ Eai lean boraspiret, eai ealggat, eaige nu ollu bohccot dain duovdagiin go dál. #!! * __Compadvlcase__ eará sivas go fuorrávuođas MAP:Compadvlcase (@COMP-CS<) TARGET $$ADVLCASE (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 $$ADVLCASE BARRIER ADVLCASE)(1 COMMA OR EOC)(NEGATE 0 Gen LINK -1 Num) ; #$ Juohkehaš guhte earrána áhkástis mange eará sivas go fuorrávuođas, dagaha su rihkkut náittosdili. #!! * __CompNumP__ uhcit go njealji stivrralahtu doarjagiin MAP:CompadvlcaseNum (@COMP-CS<) TARGET ADVLCASE + N (*-1 Num BARRIER NP-BOUNDARY LINK -1 ("go" CS) LINK -1 Comp) ; #$ Mearrádusaid gittaopmodaga luobaheamis, mat leat dahkkojuvvon uhcit go njealji stivrralahtu doarjagiin, ferte Sámediggi ja Finnmárkku fylkkadiggi dohkkehit. MAP:CompAccNum (@COMP-CS<) TARGET Acc + N (*-1 Num + Acc BARRIER NP-BOUNDARY LINK -1 ("go" CS) LINK -1 Comp) ; #!! * __CompNumP__ numerals MAP:CompNomNum (@COMP-CS<) TARGET Num + Nom (-1 ("go" CS) LINK -1 ConNeg)(1 Gen) ; #$ Máilmmis leat máŋga duhát giela, ja dat lohku sorjá das maid mii oaivvildit gielain, ja stáhtat eai leat go guokte čuođi. MAP:Compadvl (@COMP-CS<) TARGET ADVLCASE + N (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Comp)(1 EOC) ; #$ Mávssut leat adnon eambbo go bušeahtas. MAP:Compadvl (@COMP-CS<) TARGET ADVLCASE + N (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 ("earálágan") OR ("seammalágan") OR ("seammá")) (1 EOC) ; MAP:Comp>P (@COMP-CS<) TARGET Gen (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Gen LINK *-1 Comp BARRIER NOT-NPMOD)(1 Po LINK 1 EOS OR COMMA) ; #$ Dieđálin eanet Oslo go iežan gili birra. MAP:Compadvl (@COMP-CS<) TARGET ADVLCASE + N (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 ("earálágan") OR ("seammalágan") OR ("seammá") LINK -1 BOC)(1 NOT-NP) ; #$ Seamma go ovdalis namahuvvon riektehistorjjálaš ovdanbuktimis leat dán barggus maid muhtun buhtes historjjálaš dilit. #!! * __CompEanet__ dohko eanet go MAP:Compadvleanetgo (@COMP-CS<) TARGET $$ADVLCASE - Rel - Interr (*-1 ("go" CS) BARRIER CS LINK -1 ("eanet") LINK *-1 COMMA LINK *-1 $$ADVLCASE) ; #$ Internáhta váhnenčoahkkimiidda bohte ollu váhnemat, ollu eanet go lágiduvvon biirečoahkkimiidda maidda bohte váhnemat geat orro skuvlla lahkosis. #% Muhto sii eai leat nu gallis, eai eanet go ahte sin nagoda lohkat ovttain gieđain. #!! * __Compvejolas__ go vejolaš MAP:Compvejolas (@COMP-CS<) TARGET ("vejolaš") - Attr OR ("vejolaččat") (-1 ("go" CS) LINK -1 A OR Adv OR ("ollugat") OR ("máŋggas") OR PrsPrc LINK -1 ("nu")) ; #$ Nu guhkás go vejolaš galgá dat čuovvoluvvot. #$ Sin mearridanorgánain berre mearridanváldi leat nu viiddis go vejolaš ja nu čadni go vejolaš. #$ Oahppit geahččaleigga sámástit nu ollu go vejolaš. #$ Dat galgá čuovvoluvvot nu guhkás go vejolaš. #$ dat álo galgá nu bures go vejolaččat doaimmahuvvot #!! * __compNomHead__ NP-HEAD-NOM (ADVL) go NP-HEAD-NOM (ADVL). VFIN-NOT-IMPRT pga manglende disamgiguering MAP:compNomHead (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-NOM - Comp ((*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-NP OR Nom OR REAL-V LINK NOT -1 VFIN-NOT-IMPRT OR CC OR BOC OR ("nu")) OR (-1 Attr LINK -1 ("go" CS) LINK NOT -1 VFIN-NOT-IMPRT OR CC OR BOC OR ("nu")))(*-1 ("go" CS) LINK *-1 Comp OR ("seammá") OR ("ovdal") OR ("earálágan") OR ("seammalágan"))(0 Nom OR ADVLCASE LINK NEGATE 0 Gen LINK 1 N)(NEGATE 0 Attr OR PrfPrc OR TITLE LINK 1 N OR A)(NEGATE *1 VFIN BARRIER SV-BOUNDARY OR CC OR COMMA)(NEGATE 0 Gen LINK -1 Num); #$ Ovdabarggut állanit seamma beallái go "láhkateavstta lunddolaš lohkan". #$ Ovdabarggut állanit seamma beallái go "láhkateavstta lohkan". #$ Sápmelaččat guđet orrot Norgga bealde Deanu, geavahit seammá gávtti go sápmelaččat Suoma bealde Deanu. #$ Son lea viššaleabbo go mun. #$ Dalle dat viežžá čieža eará vuoiŋŋa vel, bahábuid go son ieš. #$ Máhttájeaddji ii leat stuorit go oahpaheaddjis. #% Dutket eambbo go 120 veagalváldinášši. #!! * __CompNomHead__ Comp NP-HEAD-NOM leat go NP-HEAD-NOM MAP:CompNomHead (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-NOM (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 NP-HEAD-NOM BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP OR CS LINK -1 Comp)(NEGATE *-1 go BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 VFIN LINK *-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP OR CS)(0 Nom OR ADVLCASE)(1 EOS OR CLB) (NEGATE 1 CLB LINK *1 VFIN BARRIER CC) (NEGATE 1 CLB LINK *1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD) (NEGATE 2 Interr LINK *1 VFIN LINK *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP OR CS); #$ ...muhto galjibut dat lea go guv-čalmmit. #$ Dán njuolggadusa deaŧalaš eaktu lea ahte ođđa siidaosiid ásaheapmi ii galgga dagahit ahte boazolohku šaddá alit go siidii mearriduvvon lohku, geahča dás maŋŋelis. ## Ii máhte vuos dán 'mearriduvvon' dihte #!! * __compMisc__ go geassebuođut, go dán áigge MAP:compMisc (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-NOM - Attr - Comp OR TIME + Gen (*-1 ("go") BARRIER NOT-NP OR Nom LINK NOT -1 VFIN OR BOS OR ("nu"))((1 S-BOUNDARY) OR (1 CLB OR CC LINK NEGATE *1 VFIN - Imprt BARRIER CC))(NEGATE 0 VFIN); #$ Muhto buođđogeažit ja giđđabuođut ráhkaduvvojit muđui seammá vugiid mielde go geassebuođut, ja danne heive buođđun birra obbalohkái juo muitaluvvot. #$ Šibihat ledje ovdal unnibut go dán áigge. #$ Viššalat ohppet eanet go láikkit. #% – Turisten nu guhká go sáhtán. MAP:compmade (@COMP-CS<) TARGET ("mađe") OR (A Nom) (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Comp OR ("seammá"))(1 go); #$ Finnmárkkus ássi olbmuid divat ii galgga leat alit go guovtti dan mađe go gielddas ássi olbmuid divat. MAP:Compgo (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-NOM - Px OR (Num Nom) ((*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-NPMOD-ACC LINK NOT -1 ("nu")) OR (-1 Gen LINK -1 ("go" CS)) OR (-1 TITLE + Nom LINK -1 ("go" CS))) (*-1 ("go" CS) LINK *-1 Comp LINK *-1 VFIN - TRANS-V BARRIER S-BOUNDARY OR TRANS-V)(NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Attr OR Gen LINK 1 N)(NEGATE 0 Attr OR Gen LINK 1 Attr LINK 1 N)(NEGATE 0 TITLE LINK 1 (Prop Nom)) ; #!! * __Compdego__ dego @COMP-CS< MAP:Compdego (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-NOM - Px OR (Num Nom) OR (ABBR Nom) ((*-1 XGO BARRIER NOT-NP OR CC LINK NEGATE *-1 (N Pl Nom) BARRIER WORD) OR (*-1 XGO BARRIER NOT-NP OR CC LINK -1 Inf LINK -1 COPULAS + VFIN))(NEGATE *1 VFIN-NOT-IMPRT OR AUX BARRIER S-BOUNDARY OR CC OR CS)(NEGATE 0 Attr OR (N Gen) LINK 1 N)(NEGATE 0 Attr OR Gen LINK 1 Attr LINK 1 N)(NEGATE 0 OKTA LINK 1 (N Nom))(NEGATE 0 (Refl Nom) LINK -1 NP-HEAD-NOM)(NEGATE *-1 XGO LINK -1 COMMA) ; #$ Sii leat dego eŋgelat almmis. #$ Son oahppaladdá min allagasas dego beaivváža badjáneapmi. #$ Dat lea dego olmmái gii manai olgoriikii. #$ Dego njamaheaddji eadni dikšumin mánáidis. #$ Dat guhte ii biso mu siste, bálkestuvvo olggos dego oaksi ja son goldná. #$ Ráhkkásiiddán, allet vajáldahte ahte Hearrái lea okta beaivi dego duhát jagi ja duhát jagi dego okta beaivi. #MAP:CompdegoAdvl (@COMP-CS<) TARGET $$ADVLCASE - Px (*-1 XGO BARRIER NOT-NP LINK *-1 $$ADVLCASE BARRIER WORD)(NEGATE *1 VFIN-NOT-IMPRT OR AUX BARRIER S-BOUNDARY OR CC OR CS)(NEGATE 0 Attr OR (N Gen) LINK 1 N)(NEGATE 0 Attr OR Gen LINK 1 Attr LINK 1 N)(NEGATE 0 OKTA LINK 1 (N Nom)); #$ Dolin sámit leat geavahan raddeleahpi eanaš guovlluin, nugo dán áigge julevsámi ja oarjesámi guovlluin. #!! * __compAccdego__ Acc dego Acc MAP:compAccdego (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-ACC - Px (-1 XGO - ("nugo") LINK -1 NP-HEAD-ACC OR (Pron Acc))(NOT 1 Po)(NEGATE *1 VFIN-NOT-IMPRT OR AUX BARRIER S-BOUNDARY OR CS OR CC OR COMMA)(NEGATE 0 Attr OR Gen LINK 1 N LINK NOT 1 Po)(NEGATE 0 Attr OR Gen LINK 1 Attr LINK 1 N); #$ Mun vuolggahan din dego sávzzaid gumppiid gaskii. #!! * __compAccgo__ Acc go Acc MAP:compAccdego (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-ACC (-1 go LINK -1 Comp LINK -1 NP-HEAD-ACC)(1 EOS OR COMMA); MAP:compAccdego (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-ACC (-1 go LINK -1 NP-HEAD-ACC LINK -1 Comp)(1 EOS OR COMMA); #$ Dat guhte ráhkista bártnis eanebut go mu, ii dohkke munnje. #!! * __compNum__ TRANS-V eambbo go Num MAP:compNum (@COMP-CS<) TARGET Num (-1 ("go" CS) LINK -1 Comp)(NEGATE 1 N + ADVLCASE)(NEGATE 1 Gen LINK 1 ("mađe")) (NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR CS OR CC); #$ Ii heargi gal nagot guoddit eambbo go guokte diekkára. #$ Ii oktage sáhte leat lahttun eambbo go logi jagi oktilassii. MAP:compEss (@COMP-CS<) TARGET (N Ess) (-1 ("go" CS) LINK -1 Nom LINK -1 Comp LINK *-1 (N Ess) BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Noađđeheargin dárbbašuvvojit sakka lojit hearggit go geresgeassin. #!! * __compCoord__ coordination MAP:compCoord (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-NOM (*-1 CRD BARRIER NOT-NPMOD-ACC LINK -1 (@COMP-CS<))(NEGATE 0 Attr LINK 1 NP-HEAD-NOM)(NEGATE 1 VFIN) ; #(1 CRD) (*2 Nom BARRIER NOT-NPMOD); #$ Seamma gusto uhcit fuđđožiidda nu go neahti, čeavrris, mievri ja rieban. #$ Dat ledje beakkán ja dovddus olbmot nu go Diaz, Maria, Anne, Erik ja vel muhtin eará dovddus olbmot. # ii máhte maŋemuš oassi #$ Dat ledje beakkán ja dovddus olbmot nu go Diaz, Maria Hætta, Anne Gaup, Erik ja vel muhtin eará dovddus olbmot. # ii vuos dán #!! * __compCoordAttr__ coordination again, now with Attr. Speacial rule because of that Attr also has other readings. MAP:compCoordAttr (@COMP-CS<) TARGET NP-HEAD-NOM (-1 Attr LINK -1 CRD LINK -1 (@COMP-CS<))(NEGATE 0 Attr LINK 1 NP-HEAD-NOM) ; #$ Jesus lea gievrrat go Sáhtán ja bahá vuoiŋŋat. #!! * __compInf__ MAP:compInf (@COMP-CS<) TARGET Inf (-1 ("go" CS) LINK -1 Nom LINK -1 Comp OR COMPAR) ; #$ Ja de son riegádahtii máná jođidettiin, ja de ii lean iežá dorvu go coggat ohcii máná ja vuojehit ein bohccuid. #!! * __compInf__ MAP:compInf (@COMP-CS<) TARGET Inf (-1 ("go" CS) LINK -1 ConNeg LINK -1 Neg) ; #$ Ledje láikkes olbmot geat eai veadján go bargat oasi jagis, ja muđui oaggut, bivdit ja murjet. #!! * __compInfCoor__ MAP:compInfCoor (@COMP-CS<) TARGET Inf (-1 JA/DAHJE LINK *-1 @COMP-CS< BARRIER Nom OR REAL-V) ; #$ Ja de son riegádahtii máná jođidettiin, ja de ii lean iežá dorvu go coggat ohcii máná ja vuojehit ein bohccuid. SECTION #!! * __killAllnotComp__ Removes analysis which are not @COMP-CS< SELECT:killAllnotComp @COMP-CS< ; #!! !! ** ''This was the kill all not Comp rule!!'' #!! * __goCSbeforeComp__ Selects CS analysis in front of @COMP-CS< SELECT:goCSbeforeComp ("go" CS) IF (*1 @COMP-CS< BARRIER REAL-V OR CC) ; #!! * __ACompgo__ Selects Comp analysis in front of go and @COMP-CS< SELECT:AdvCompgo Adv + Comp IF (1 go LINK *1 @COMP-CS< BARRIER REAL-V OR CC)(*-1 REAL-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 COPULAS OR AUX) ; SELECT:Compgo A + Comp IF (1 go LINK *1 @COMP-CS< BARRIER REAL-V OR CC)(NOT -1 ("seammá") OR ("ovtta")) ; SECTION #!! !!!MAPPING OF CC AND CS #!! Mostly we map both @CNP and @CVP, then we select @CNP, after that we remove them so @CVP remains #!! * __cnpCompSC__ Map @CNP if @COMP-CS< or COMPAR ahte MAP:cnpCompSC (@CNP) TARGET ("go" CS) (*1 @COMP-CS< BARRIER S-BOUNDARY OR CC OR CS); #$ Son lea buoret go mun. #$ Internáhta váhnenčoahkkimiidda bohte ollu váhnemat, ollu eanet go lágiduvvon biirečoahkkimiidda. #!! * __cnpCompSpec__ special rule because of PrfPrc = VFIN MAP:cnpCompSpec (@CNP) TARGET ("go" CS) (*1 PrfPrc BARRIER REAL-V LINK 1 NP-HEAD-NOM - Attr - Comp) ; #$ Dat ii galgga dagahit ahte boazolohku šaddá alit go siidii mearriduvvon lohku. #!! * __CSasCNPCVP__ Map some CSs both @CNP @CVP MAP:CSasCNPCVP (@CNP @CVP) TARGET CS (0 ("go") OR ("vai") OR XGO OR DADE); #!! * __CSasCVP__ Map @CVP to CS MAP:CSasCVP (@CVP) TARGET CS (NEGATE 0 Indef) ; #$ Leago guhkes áigi dassá go Máreha oidnet? #!! * __CCasCNPCVP__ Map (@CNP @CVP) to CC MAP:CCasCNPCVP (@CNP @CVP) TARGET CC ; #!! * __ahteCNP__ ahte CC @CNP, remove the rest IFF:ahteCNP ("ahte" CC @CNP) IF (-1 COMPAR OR Comp)(0 ("ahte"))(1 COMPAR OR Comp); #$ Dárogiel sánit bohtet eanet ahte eanet sámegiela sisa. #$ Dat šattai heajut ahte heajut. #$ Áiggi mielde eanet ahte eanet lohkagohtet sámegillii. #!! * __killAllahtenotCS__ All other occurrences of "ahte" are CSs. SELECT:killAllahtenotCS ("ahte" CS) ; SELECT:degoCNP (@CNP) + XGO ((*1 @COMP-CS< BARRIER NOT-NPMOD) OR (NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) OR (-1 COPULAS LINK 2 Inf) OR (-1 COPULAS LINK 2 ADVLCASE OR Adv LINK 1 Inf))(NEGATE *-1 BOS BARRIER WORD) ; #$ Dat guhte ii biso mu siste, bálkestuvvo olggos dego oaksi ja son goldná. #!! * __RelCNPRel__ maid ja gos SELECT:RelCVPRel (CC @CNP) IF (0 JA/DAHJE) ((-1 Rel LINK 2 Rel) OR (-1 Interr LINK 2 Interr OR ("man" Adv)) OR (-1 Rel LINK 2 ("man" Adv) LINK 1 A OR Adv)) ; #$ Lea registreren maid ja man ollu lea borran. #!! * __vaiCCCNP__ vai as CC or CS SELECT:vaiCCCNP (CC @CVP) IF (0 ("vai")) (-1 Inf)((1 Inf) OR (1 Adv OR N OR A LINK 1 Inf)); #$ Buriid dahkat vai baháid dahkat. #% Sii fertejit dahkat juoga vai ođđa čállit álggášedje čállit girjjiid sámi mánáide ja nuoraide. #!! * __vaiCC__ remove vai as CC REMOVE:vaiCC CC IF (0 ("vai"))(NEGATE *-1 Qst OR Interr OR ("go" Pcle))(NEGATE 1 Qst OR Neg)(NEGATE 2 ("go" Pcle))(*1 VFIN LINK NOT 0 N)(NEGATE *1 ("?")); #$ Árranis sii vušše liepmasa ealuide vai sestet goikerásiid. #$ Vai miehtan galgá leat lágalaš, ferte divššohas leat ožžon ... #!! * __vaiCCNegQst1__ vai CC @CVP before Neg or question SELECT:vaiCCNegQst1_a (CC @CVP) IF (0 ("vai")) (1 Neg LINK 1 Qst OR ("?")); SELECT:vaiCCNegQst1_b (CC @CVP) IF (0 ("vai")) (1 VFIN + Qst); SELECT:vaiCCNegQst1_c (CC @CVP) IF (0 ("vai")) (1 VFIN LINK 1 ("go" Pcle)); #$ Leago sámeálbmogis vuoigatvuođat vai eai? #$ Dáhpáhuvvá go dat ođđa lágaid bokte, vai geahččaluvvo go gávdnat čovdosiid bissovaš rievttis? #$ Dáhpáhuvvá go dat ođđa lágaid bokte, vai geahččaluvvogo gávdnat čovdosiid bissovaš rievttis? #!! * __vaiCCNegQst2__ vai CC @CNP in question about two alternatives SELECT:vaiCCNegQst2 (CC @CNP) IF (-1 N OR A OR Adv)(0 ("vai"))(*1 N OR A OR Adv BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT 0 VFIN LINK NEGATE *2C VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR CS) ; # (*1 ("?")); #$ Leago nieida vai bárdni? #$ Odne vai ihttin? #$ ...čállogo journála elektrovnnalaččat vai báhpárii? #$ Sámedikki eará orgánat mearridit ieža galget go čoahkkimat leat rabas vai gitta. #!! * __vaiCCPrfPrcInfQst__ vai CC @CNP in question about two alternatives SELECT:vaiCCPrfPrcInfQst (CC @CNP) IF (0 ("vai") LINK -1 REAL-V LINK *-1 Qst BARRIER VFIN)((-1 PrfPrc LINK 2 PrfPrc) OR (-1 Inf LINK 2 Inf) OR (-1 Actio + Ess LINK 2 Actio + Ess)) ; #$ Lea eahpečielggas lea go mánáidgárddiid lohku lassánan vai unnon. #!! * __killAllvainotCSCVP__ Select all vai CS @CVP SELECT:killAllvainotCSCVP (CS @CVP) IF (0 ("vai")); #!! * __dadeCNP__ removes dađe @CNP, so @CVP remains REMOVE:dadeCNP (@CNP) IF (0 DADE) ; #$ Mađe mielde oaivi, dađe mielde ságat. # ii leat VFIN #!! * __CVPNPron__ No finite verb or verbalactivity in front N/Pron @CNP N/Pron REMOVE:CVPNPron (CC @CVP) IF ( (-1 NP-HEAD-NOM OR (Pron Nom) LINK NEGATE *-1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP OR CS) OR (-1 NP-HEAD-NOM LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER NOT-NPMOD)) (*1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD-ACC-ADV) (NEGATE -1 @COMP-CS<); #$ Maid moarsi ja irgi leaba čiŋadan gávttiiguin. #$ Mun ja mu ustibat manaimet kinoi geahččat buot ođđaseamos Harry Potter-filmma. #% Dat guhte ii biso mu siste, bálkestuvvo olggos dego oaksi ja son goldná. #!! * __CVPnoVfin__ No potential finite verb following REMOVE:CVPnoVfinAttr (@CVP) IF (0 CC LINK *-1 N BARRIER WORD - COMMA) (1 Adv OR A LINK 1 N LINK NEGATE 1* VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR CS OR PUNCT-RIGHT OR COMMA)(NEGATE *1 ("leat" PrfPrc) BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP OR PUNCT-RIGHT OR CCCOMMA LINK NEGATE *-1 PrfPrc BARRIER REAL-V)(NEGATE 1 MO - ("nugo") OR ("de") OR Rel LINK *1 VFIN)(NEGATE -1 BOS) ; #$ Mu givssidedje danin go hállen sámegiela ja heajos dárogiela. #$ Mu givssidedje danin go hállen sámegiela, ja heajos dárogiela. #$ Rusttegat mat fievrridit dahje nuppástuhttet elektrihkalaš energiija oktan dasa gulli elektrihkalaš huksehusaiguin ja huksenteknihkalaš konstrukšuvnnaiguin, leat earret eará fápmojođđasat... #% Ledjen optimista ja dollen logaldallamiid ášši birra. #% Eanaš internáhtat ledje gieldda hálddus, ja maiddái Finnmárkku rittus ledje muhtun gieldda internáhtat. #!! * __CVPnoVfin__ Infitive following REMOVE:LocLoc (@CVP) IF (0 CC) (-1 (N Loc) OR ("birra" Po)) (*1 (N Loc) BARRIER NOT-A-ADV LINK 1 Inf) ; #$ Dás son muitala iežas vásáhusaid birra Cizáš mánáidgárddis Oslos ja muđuid rahčamušain oažžut mánáguovtto guovttegielalažžan. REMOVE:CVPnoVfin1 (@CVP) IF (NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR CS OR PUNCT-RIGHT) (NEGATE 1 S-BOUNDARY)(NEGATE -1 BOC) (NEGATE 0 CONTRA LINK *1 Rel BARRIER REAL-V OR SV-BOUNDARY LINK *1 VFIN LINK *1 VFIN)(NEGATE *1 ("leat" PrfPrc) BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP OR PUNCT-RIGHT OR CCCOMMA LINK NEGATE *-1 PrfPrc BARRIER REAL-V)(NEGATE 1 MO - ("nugo") OR ("de") OR Rel LINK *1 VFIN)(NEGATE -1 BOS)(NEGATE 1 CC OR CS LINK *1 VFIN)(NEGATE *1 Inf BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY LINK *-2 Inf BARRIER REAL-V LINK *-1 MOD-ASP OR INF-V BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #$ Mun máhtán láibut sihke šuhkoládagáhku ja lákcagáhku. #$ Mii bidjat dávviriid skáhpiide ja lođáide. #$ Mii vuolgit Londonii golmmain mánáin ja ovttain beatnagiin. #$ Dain hirbmat váriin ja mehciin sin guovllus lei earenoamáš vallji sihke elliid ja eará dáfus. #$ Bargiidbellodaga Per Nils Saari beasai suohkanstivrii ja válljii ovttasbargat olgešbellodagain, gurutbellodagain ja johttisámi listtuin. #$ Eai galgga sii geat gullet dakkáraš minoritehtaide ovttas eará láhttuiguin mat gullet sin jovkui, manahit vuoigatvuođaideaset dikšut iežaset kultuvra, "mihkkege" Pron Indef Sg Acc ja geavahit iežaset oskku, dahje geavahit iežaset giela. # This does not function yet because it needs verb disambiguation. #$ Muhto go Martha Hoffmann dáppe oastigođii ránuid maid son vuvddii Lulli-Norgii, sihke museaide ja olbmuide, de šattai fas gánnáhahtti gođđit ránuid. #$ Ja nugo olmmoš gohčodii guđege ealli, nu dat šattai navdojuvvot. #!! * __CVPnoVfin_iige__ didn't succeed including iige in barrier in the last rule REMOVE:CVPnoVfin_iige (@CVP) IF (1 N LINK *1 Neg + Foc/Neg-ge BARRIER WORD )(NEGATE 1 S-BOUNDARY)(NEGATE -1 BOC) (NEGATE 0 CONTRA LINK *1 Rel BARRIER REAL-V OR SV-BOUNDARY LINK *1 VFIN LINK *1 VFIN) (NEGATE *1 ("leat" PrfPrc) BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP OR PUNCT-RIGHT OR CCCOMMA LINK NEGATE *-1 PrfPrc BARRIER REAL-V)(NEGATE 1 MO - ("nugo") OR ("de") OR Rel LINK *1 VFIN) (NEGATE -1 BOS)(NEGATE 1 CC OR CS LINK *1 VFIN)(NEGATE *1 Inf BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY LINK *-2 Inf BARRIER REAL-V LINK *-1 MOD-ASP OR INF-V BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #$ Vibeke Larsen muitala ožžon fálaldagaid Olgežis ja Árjjas, iige leat hilgon goappáge vuos. #!! * __CVPInfInf__ between to Inf REMOVE:CVPInfInf (@CVP) IF ((-1 Inf LINK NOT -1 N) OR (-1 Inf LINK -1 Acc LINK -1 REAL-V))(0 CC)(1 Inf); REMOVE:CVPInfInf (@CVP) IF ((-1 Inf LINK NOT -1 N) OR (-1 Inf LINK -1 INF-V) OR (-1 Inf LINK -1 Acc LINK -1 REAL-V))(0 CC)(1 Inf); #$ Dii oahppabehtet lohkat ja čállit sámegillii. #$ Liná liikui sárgut ja tennjet. #!! * __CVPadvladvl__ between to ADVL REMOVE:CVPadvladvl (@CVP) IF (-1 ADVLCASE)(1 ADVLCASE LINK 1 COMMA LINK 1 VFIN LINK *1 Nom BARRIER SV-BOUNDARY ) ; #$ Láhkaásahusa rievdadus dagaha dan ahte dál ferte árjjalaččat ohcalit máná kultuvrralaš ja gielalaš vuoigatvuođaid goziheami dalle go biddjojuvvo biebmoruktui ja mánáidsuodjalanásahussii, cealká Sámediggeráđi lahttu Jåma loahpas. #!! * __CVPAdvAdv__ between to Adv REMOVE:CVPAdvAdv (@CVP) IF (-1C Adv)(0 CC LINK 1C Adv); #$ čohkut dahje veallut #!! * __CVPActioNom__ REMOVE:CVPActioNom (@CVP) IF (-1 (N Nom) LINK -1 (Actio Nom) LINK -1 HAB-ACTOR + Gen)(*1 VFIN) ; #$ Stáhta nammadan lahttu ja sadjásašlahttu galgaba deavdit gáibádusaid. REMOVE:CVPPrfPrc (@CVP) IF (-1 PrfPrc)(0 CC)(1 PrfPrc LINK NEGATE 0 VFIN + AUX LINK *1 Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE); #% Jus lean váiban dahje ferten lihkkat árrat, de manan nohkkat oalle árrat. REMOVE:CVPCase (@CVP) IF (-1 Com)(0 CC)(1 Com); #$ Son oažžu vuokkain ja luovosfirpmiin bivdit miehtá deanu. REMOVE:CVPAPrcPrf (@CVP) IF (-1 A)(0 CC)(1 PrfPrc LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD-ACC); #$ Sámeskuvla šattai oktasaš deaivvadanbáikin hárvelohkosaš ja hádjánan minoritehtii. REMOVE:CVPNomNom (@CVP) IF (-1 (N Nom))(0 CC) (*1 (N Nom) BARRIER NOT-NPMODADV-INDEF LINK 1 EOS); #$ Pippi viesu bálddas lei nubbi gárdin ja nubbi viessu. #% Oabbá válddii biillas ja vuoddjái. REMOVE:CVPnoVfin3 (@CVP) IF (-1 N LINK NEGATE *-1 VFIN BARRIER BOS)(0 CC)(*1 N BARRIER NOT-A LINK *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Grammatihkkavuđot giellateknologalaš reaiddut teakstaanalyseremii ja giellaoahpahus ja digitálalaš sátnegirjjit leat buot gielaide eaktun dasa ahte sáhttet ceavzit geavahangiellan ođđaáigásaš servodagas. #!! * __CVPnoVfinAdvl__ No finite verb in front ADVLCASE @CNP ADVLCASE REMOVE:CVPnoVfinAdvl (@CVP) IF (-1C ADVLCASE OR Adv - ("easka") LINK NEGATE *-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY-NOT-CVP OR CS)(1 ADVLCASE OR Adv LINK 1 VFIN); #$ Ii fal runiidan jalges gittiide, muhto meahccái, gosa návddit dávjá ja lunddolaččat fievrredit ráppiid. # Should not hit sentences like this: #% Lávdegoddi lea dasa lassin guorahallan báikkálaš riekteáddejumiid Finnmárkkus ja vuordimis áigu dán ilbmadit iežas boahtte čielggadeami mielddusin. #% Dat lea mainna lean olahan bohtosiid herggiin ja seamma ládje geahččalin heasttain. #$ Grammatihkkavuđot giellateknologalaš reaiddut teakstaanalyseremii ja giellaoahpahussii ja digitálalaš sátnegirjjit leat buot gielaide eaktun. #% Dállu lea divrras midjiide danne go dat vuosiha govt mearrasámit elle ovdal ja makkár viesut sis ledje. REMOVE:CVPMiella (@CVP) IF (-1C ADVLCASE OR Adv LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*1 ADVLCASE OR Adv BARRIER NOT-NPMOD-ACC-ADV) ; REMOVE:CVPMiella (@CVP) IF (-1C ADVLCASE OR Adv LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*1 Attr BARRIER NOT-NPMOD-ACC-ADV LINK *1 ADVLCASE OR Adv BARRIER NOT-NPMOD-ACC-ADV) ; #$ De lea divššohasas ja su lagamus oapmahaččas vuoigatvuohta oažžut dieđuid. #!! * __CVPAdvNom__ Nom @CNP Adv Nom REMOVE:CVPAdvNom (@CVP) IF (-1 NP-HEAD-NOM LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER NOT-NPMOD)(*1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMODADV); #$ Son lohká bargit ja maiddái fáŋggat fertejit oažžut sámegiel oahpahusa. #!! * __CVPCopNomInf__ COPULAS Nom @CNP Nom Inf REMOVE:CVPCopNomInf (@CVP) IF (-1C (N Nom) LINK *-1 VFIN BARRIER NOT-NPMODADV)(1C (N Nom) LINK 1 Inf); #$ Jagi 2005 Sámediggi álggahii Divvuma, mii lei prošeakta ja bargojoavku ráhkadit sámegielaid sátnedivvunprográmmaid. #!! *__CVPoppramsing__ Lásse, Iŋgá ja mun REMOVE:CVPoppramsing (@CVP) IF (-1 Nom LINK *-1 COMMA BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Nom)(0 CC)(*1 Nom BARRIER NOT-NPMOD); #$ Lásse, Iŋgá ja mun leimmet Romssas. # "Lásse" also have VFIN reading. #!! *__CVPCmp/SplitR__ Cmp/SplitR @CNP REMOVE:CVPCmp/SplitR (@CVP) IF (-1 Cmp/SplitR); #$ Ulbmil seammádássásaš bohtosiid juksamis galgá gustot álo beroškeahttá makkár giella- dahje kulturduogáš dárbbašeaddjis lea. #!! * __CVPwrongCmpnd__ wrongly formatted compounds REMOVE:CVPwrongCmpnd (@CVP) IF (-1 ("\-") LINK -1 (\?) LINK -1 BOS)(0 CC LINK 1 N); #$ Eanandoallo- ja biebmoministtar Lars Sponheim lohká ahte goas boazodoalloláhka biddjo Stuoradikki ovdii mearrideapmái, lea dan duohken man muddui Oarje-Finnmárkkus lea dohkálaš boazolohku cuoŋománu 1. beaivvi. #!! * __CVPAAttr__ A Attr @CNP A Attr REMOVE:CVPAAttr (@CVP) IF (-1 (A Attr) OR Gen LINK -1 CC OR CS)(0 CC)(1 (A Attr) OR Gen OR (@>N)); #$ Olbmuin geain leat lihkadanváttut leat váttisvuođat go boares ruovdemáđiija vovnnaid oláheapmi ii leat nu buorre, ja ođđa ja stuorit stášuvnnain ges lea heajos čalmmálaš. #!! * __CVPA__ A @CNP A REMOVE:CVPA (@CVP) IF (-1C A)(0 CC)(1C A LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD); #$ E-boasta lea hui álkes ja jođánis vuohki sáddet reivviid birra máilmmi. #!! * __CVPAccAdv__ Acc @CNP Adv Acc REMOVE:CVPAccAdv (CC @CVP) IF (-1 Acc)(*1 Acc BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 VFIN)(NEGATE 1 Num LINK 1 Gen LINK 1 VFIN); #REMOVE:CVPAccAdv (CC @CVP) IF (-1 Gen)(*1 Gen BARRIER NOT-NPMODADV LINK 1 Po OR ADVLCASE); #$ Juos gorreválggain lea dárbbašlaš deavdit gáibádusa, man mielde lahtuid ja sadjásašlahtuid gaskkas galget leat sihke nissonat ja dievddut. #% Beassášmárkaniin fitne sullii 9000 guossi ja 3500 guossi ledje čakčamárkaniin. #!! * __CVNFauxcFmainv__ SELECT:CVNFauxcFmainv @CNP IF (-1 N + Nom LINK NOT 0 REAL-V LINK *-1 VFIN + AUX BARRIER NOT-ADV-PCLE)((*1 N BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 Inf - AUX) OR (*1 Gen BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 N + Nom LINK 1 Inf - AUX)) ; #$ Mearrádusaid gittaopmodaga luobaheamis, mat leat dahkkojuvvon uhcit go njealji stivrralahtu doarjagiin, ferte Sámediggi ja Finnmárkku fylkkadiggi dohkkehit. #% Jus lean váiban dahje ferten lihkkat árrat, de manan nohkkat oalle árrat. SELECT:CVP (@CVP) IF (*-1C VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(*1C NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(0 @CNP)(NEGATE 0 go LINK *1 Inf BARRIER VFIN) ; #$ Áhčči vulggii, ovdalgo mun bohten. #$ Mun mannen maŋŋilgo mii leimmet čorgen. # fungerer ikke enda pga manglende verbdisambiguering REMOVE:CS (@CVP) IF (-1 CS)(1 CS) ; #$ Jos ja go suodjalus ii šat dárbbaš guovllu, dat galgá máhcahuvvot sámi geavahussii, Skum cealká. REMOVE:Prop (@CVP) IF (-1 Prop + Gen)(1 Prop + Gen LINK 1 Po) ; #$ Sotnabeaivve guolddut dagahedje bárttiid, Šuoššjávrre ja Gievdneguoikka gaskkas ledje máŋga biilla darvánan. REMOVE:ja (@CVP) IF (-1 Num LINK -1 Pr)(1 Num) ; #$ Sihke ovdal ja maŋŋil dan leat gaskkal vihtta ja logi olbmo ožžon dávdda jagis. REMOVE:ja (@CVP) IF (-1 Prop + Gen LINK -1 Inf OR (Actio Ess) LINK -1 AUX) (1 Prop + Gen LINK 1 N) ; REMOVE:ja (@CVP) IF (-1 Prop + Gen LINK -1 VFIN) (1 Prop + Gen LINK 1 N) ; #$ Guovdageainnu suohkan áigu ovttasbargat Eanodaga ja Álttá suohkaniiguin, ovdánahttit mátkkoštanealáhusa. #!! * __killAllCNP__ removes all remaining @CNP REMOVE:killAllCNP @CNP IF (0 @CVP) ; #!! * __XCC-CS__ removes CC and CS with no synttag MAP:CC-CS (@X) TARGET CC-CS ; REMOVE (@X) ; #!! !!PRONOUNS #!! !Plural? #!! * __PlSg3V__ removes plural in front of Sg3 verb (and __SgPl3V__ does the opposite) REMOVE:PlSg3V NP-HEAD-PL-NOM IF (0 (Inf) OR NP-HEAD-SG-NOM)(*1C SG3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); ## Dát lei deháleamos ágga. REMOVE:SgPl3V (Pron Sg Nom) IF (*1C PL3-V OR DU3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); ## Dát lei deháleamos ágga. #$ Dathan han gal leat buorit guolit. #!! !!Interrogative and relative pronouns #!! * __Interr__ selects interrogative pronouns in questions SELECT:Interr Interr IF ((-1 COMMA LINK *-1 CS LINK *-1 BOS BARRIER NOT-PCLE) OR (*-1 BOC OR LEFT BARRIER NOT-PCLE LINK NOT 0 ("maid") OR Interr) OR (-1 COMMA LINK -1 HUMAN + Nom LINK *-1 BOC BARRIER WORD))(0 Rel OR Indef LINK NOT 0 ("man" Adv)) ((*1 ("?")) OR (2 Pot)); #$ Juos Ipmil lea min beale, gii lea min vuostái? #$ Maid don doaivvut, mun gielistan? #$ Na maid don diŋgojit? #$ - Áhčči, mii lea duot čáppa alit násti doppe guhkkelis? #% Maid mii dál vihtaniiguin? #% Maid de barggažan, dehaleamos lea ahte oaččun bargat maiddái sámegillii ja sámi áššiiguin. SELECT:Interr Interr IF (-1 JEARRAT)(0 Rel OR Indef LINK *1 VFIN); SELECT:Interr Interr IF (0 ("goabbá") + Sg)(NOT 0 Foc/Pos-ge) ; #!! * __InterrIfPot__ selects interrogative pronouns in potential sentences, and after that we remove the remaining Interr SELECT:InterrIfPot Interr IF (*-1 BOC BARRIER NOT-PCLE)(0 Rel)(*1 TRANS-V + Pot BARRIER S-BOUNDARY OR VFIN-POS); #$ Na maid dal juo dagažat ja maid it dagaš. SELECT:miiPlAcc Interr IF (0 ("mii") OR ("gii") OR ("mihkke" Foc/Neg-ge) OR ("mii" Foc/Neg-ge) OR ("guhte" Pl))(1 Acc + Pl LINK 1 VFIN) ; #$ Mii gielaid gullo ja geavahuvvo ruovttus. REMOVE:KillInterr Interr ; #!! * __munPl3__ removes Pron Pers Pl3 if there is no verb agreement REMOVE:munPl3 Pers IF (NEGATE *-1 PL1-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 ("mii"))(*1 SG3-V BARRIER PL1-V OR SV-BOUNDARY LINK NOT 0 Pl1); #$ Dát ii guoskka dikšui mii boahtá psykiatriija vuollái. #!! * __Rel__ selects Rel SELECT:Rel Rel IF (*-1 NOT-AUX-V BARRIER S-BOUNDARY LINK *-1 NP-HEAD-NOM BARRIER S-BOUNDARY)(*1C NP-HEAD-NOM BARRIER S-BOUNDARY); #$ ...ahte olbmot besset oaidnit maid sii sáhttet vuordit. #!! * __RelSg1, RelSg2__ select Rel SELECT:RelSg1 (Rel Sg) IF (-1C NP-HEAD-SG OR (Num Sg))(NEGATE *-2 NUM BARRIER NOT-NPMOD)(*1 VFIN)(*1 TRANS-V); REMOVE:RelSg2 (Rel Sg) IF ((*-1 (N Sg) BARRIER WORD LINK *-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 N) OR (-1 Interr)); #$ Mun oasttán peanna ja bliántta, maid mun dárbbašan skuvllas. #$ Nubbi maid fuobmáimet lei ahte... #!! * __RelPl__ selects Rel SELECT:RelPl (Rel Pl) IF ((-1 NP-HEAD-PL LINK NOT 0 NP-HEAD-SG) OR (-1 NP-HEAD-SG LINK -1 Num)) (*1 VFIN); #$ ...go lei sáimmaiguin bivdán jávrris maid stáhta lei láigohan. #$ Doaibma gullá doaimmaide maid ulbmil lea movttiidahttit sámi nuoraid... #!! * __RelPl__ removes Rel REMOVE:RelPl (Rel Pl) IF (NEGATE *-1 (N Pl) OR NOT-SG-PRON BARRIER N OR Pron)(NEGATE *-1 N LINK *-1 Num OR CC BARRIER V)(0 (Rel Sg)); #$ Lávvui gullá maid uvssot. REMOVE:miiPl Pl IF (*-1 BOC-PUNCT OR (":" CLB) BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 ("mii" Pron Acc) LINK 0 Rel OR Interr); ## Maid don doaivvut, mon gielistan? SELECT:manAcc Known + Rel IF (0 Acc)(*-1 N + Sg BARRIER WORD) (1 VFIN) ; #$ Sámi allaskuvlla lektor Lovisa Mienna Sjöberg bealušta iežas doavttergrádadutkamuša sivdnideamis, man lea dahkan Oslo Universitehta Teologalaš fakultehtas. #!! !!Emphatic ieš #!! * __ies1Pl, ies2Pl__ select Pl for ieža SELECT:ies1Pl Pl IF (*-1 PL-V OR (V Imprt Pl2) OR MII-PERS OR DII OR SII OR (Pron Rel Pl Nom) BARRIER SV-BOUNDARY OR PUNCT)(0 ("ieš" Pron Refl Pl Nom))(NEGATE *1 DU-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Allet dubme, amadet ieža dubmejuvvot! #$ ...muhto leat maiddái muhtumat geat ieža leat dahkan iežaset #$ dohkketmeahttumin... SELECT:ies2Pl Pl IF (0 ("ieš" Pron Refl Pl Nom))(*1 PL-V BARRIER SV-BOUNDARY); #$ ...ja didjiide mihtiduvvo seammá mihtuin mainna ieža ge mihtidehpet. #!! * __iesDu__ select Pl for ieža SELECT:iesDu Du IF (*0 DU-V OR MOAI OR DOAI OR SOAI BARRIER SV-BOUNDARY OR PUNCT)(0 ("ieš" Pron Refl Du Nom)); #$ Doai galgabeahtti ieža mannat. #$ Ieža soai muitaleigga mii lei dáhpáhuvvan mátkkis. #!! !!Numerals #!! * __NifNum__ REMOVE:NifNum N IF (0 Num)(*1 (N Sg Gen) OR Superl + Gen BARRIER NOT-A - Indef - PrfPrc)(NEGATE 0 (N ACR))(NEGATE 0 Coll LINK 1 PrfPrc OR Num)(NEGATE 0 Nom LINK *1 VFIN BARRIER NOT-A); #$ Mii finaimet doppe guđa geardde. SELECT:Num1 Num IF (0 Loc LINK 1 Num + Ill - Attr) ; SELECT:Num2 Num IF (0 Loc LINK 1 Num + Gen LINK 1 ("rádjai")) ; SELECT:Num3 Num IF (0 Ill LINK -1 Num + Loc - Attr) ; SELECT:Num4 Num IF (0 Gen LINK 1 ("rádjai") OR ("áigi")) ; #$ Nullas čuođi rádjai, de galgá ádjánit sullii 2,1 sekundda. #!! * __AdvOvtta__ REMOVE:AdvOvtta Adv IF ((0 OKTA + Acc LINK 1 (Sg Acc)) OR (0 OKTA + Attr LINK *1 N + Sg + Loc OR N + Sg + Ill BARRIER NOT-A)); #$ Soai vácciiga ovtta gaskka. #!! * __AdvNumEss__ REMOVE:AdvNumEss Adv IF (0 OKTA + Ess)(1 Ess); #$ Mii barggaimet oktan joavkun. #!! * __NumCurrency__ Selects Num SELECT:NumCurrency Num IF (1 CURRENCY OR MEASURE); #$ Dainna čuđiin ruvnnuin áiggun bierggu oastit. #!! * __NumNomJahki__ Selects (Num Nom) SELECT:NumNomJahki (Num Nom) IF (1 ("jahki" Pl Gen)) ; #$ 1970-1980 jagiid ásahedje maiddái sámi kulturguovddážiid dáid skuvllaid olis, ja maid stáhta ja fylkkagielda ruhtadedje. #!! * __NumDassa__ Selects (Num Nom) SELECT:NumDassa (Num Nom) (1 TIME-N + (Sg Gen) LINK 1 ("dassá") OR ("dassái")) ; #$ #!! * __NumAccCurrency__ Selects (Num Acc) SELECT:NumAccCurrency (Num Acc) IF (NEGATE *-1 COPULAS OR Der/Pass BARRIER NOT-ADV - CLB)(NEGATE -1 CC LINK -1 N LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV - CLB)(NEGATE *-1 Nom BARRIER NOT-ADV LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMOD)(NOT -1 Num)(1 CURRENCY + Acc OR MEASURE + Acc LINK NEGATE 0 Gen LINK 1 COPULAS OR Po) ; #$ #% Ráhkkásiiddán, allet vajáldahte ahte Hearrái lea okta beaivi dego duhát jagi ja duhát jagi dego okta beaivi. #!! * __árvosátniNum__ Selects (Num Nom) SELECT:árvosátniNum Nom IF (-1 ("árvosátni"))(0 Arab)(NEGATE 1 Po); #!! * __NumNom__ Selects (Num Nom) SELECT:NumNom (Num Nom) IF (-1 ABBR OR ACR OR ("árvosátni") OR ("§") OR ("paragráfa") OR ("kapihtal") OR ("govus") OR ("tabealla") OR HEADOFPARTS OR JAHKI-NUM OR TEXT OR LAHKA LINK NOT 0 Ess)(NEGATE -1 ("b" ABBR))(NEGATE -1 ("nr"))(0 Num)(NEGATE 1 Ill - Attr OR Loc - Attr)(NEGATE -1 JAHKI-NUM OR TEXT OR LAHKA LINK 2 Po)(NEGATE 1 Po); #$ ... maid KITH gárvvistii ja almmuhii geasset 2001. #$ Son vuittii Davviriikkaid Ráđi girjjálašvuođabálkkašumi jagi 1991 dán girjji ovddas. #!! * __NumNomCoord__ Selects (Num Nom) SELECT:NumNomCoord (Num Nom) IF (-1 JA/DAHJE LINK -1 Num LINK -1 ABBR OR ACR OR ("árvosátni") OR ("§") OR ("paragráfa") OR ("kapihtal") OR HEADOFPARTS OR JAHKI-NUM OR TEXT OR LAHKA LINK NOT 0 Ess)(NEGATE -1 ("b" ABBR))(NEGATE -1 ("nr"))(0 Num)(NEGATE 1 Ill - Attr OR Loc - Attr); #$ Riekti oaivvilda dán vuoigatvuođadilálašvuođa dál sáhttit lea ain eanet cieggan almmá vuostálastima haga nu go leamaš vássán áiggis gitta das rájes go advokáhta Schiefloe almmuhii girjjiidis jagiin 1952 ja 1955. # These rules leave only the Nom Num reading, #!! * __r1082__ Selects (Num Nom) SELECT:r1082 (Num Nom) IF (-1 COUNTABLE - Ess OR ("nr"))(0 ABBR OR ACR OR Num) ; #$ Dieđáhusa oasis I ovdanbuktojuvvo Bb:a sámepolitihkalaš vuođđolávdi. #$ Áirras nr. 10 Ole Henrik Magga oaččui permišuvnna. #!! * __year__ Selects (Num Gen) SELECT:year (Num Gen) IF (-1 GEASSET) ; #$ ...maid KITH gárvvistii ja almmuhii geasset 2001. #!! * __numunit__ Selects (Num Gen) + NUMUNIT SELECT:numunit (Num Gen) + NUMUNIT IF (-1 (Num Acc)) ; ## Dat máksá guokte duhát ruvnno. #!! * __NumGenPo__ Selects Gen if you are Num and there is a Gen following the first Gen to the right ''gávcci máná njuni ovddas'' SELECT:NumGenPo Gen IF (0 Num LINK **1 (N Gen) BARRIER NOT-NPMODADV - Acc - Indef - Pcle LINK 1 Po) ; #$ Miehtá čájáhuslanja lea lebbejuvvon plastihkkagovččas ja gávcci máná njuni ovddas lea čáhcemála. SELECT:geaidnuNum (Num Arab Sg Nom) IF (-1 (".*geaidnu"r)) ; SELECT:jagiGen (Num Sg Nom) IF (-1 ("jahki" Gen)) ; REMOVE:Locattr (Num Loc Attr) IF (NEGATE *1 (N Loc) BARRIER NOT-NPMOD-ACC - Indef) ; REMOVE:Illattr (Num Ill Attr) IF (NEGATE *1 (N Ill) OR Num + Ill BARRIER NOT-NPMOD-ACC) ; REMOVE:LocIllattr NUM + (Loc Attr) OR NUM + (Ill Attr) IF (1 (N Gen)) ; SELECT:numPlAccn (Num Pl Acc)(1 MEASURE + Pl) ; SELECT:WWNumOrdGen Gen IF (0 Num OR Ord LINK NOT 0 Acc)(1 (N Gen) - PROSEANTA LINK *1 (N Acc) OR (N Gen) OR (N Nom) BARRIER NOT-A)(NEGATE -1 TRANS-V LINK NEGATE *3 Acc)(NEGATE -1 TRANS-V LINK *3 Acc LINK 1 Po); ## Dan eatnamis oažžu ovtta gusa fuođđara. SELECT:nubbiAttr Ord + Attr (0 ("nubbi") LINK 1 ("jođiheaddji")) ; # vanlig med særskriving SELECT:nubbiAttr Ord (0 ("nubbi") + Ess LINK 1 ("jođiheaddji")) ; # vanlig med særskriving #!! * __WWNumOrdIllAttr__ selects Ill Attr and Loc Attr for numerals and ordinals SELECT:WWNumOrdIllAttr (Ill Attr) IF (0 Num OR Ord) (*1 (N Ill) - Arab OR (Num Ill) - Arab BARRIER NOT-A); #$ Mun attán girjji ovtta oahppái. #$ Skuvlaáigi lei gáržžiduvvon golmma vahkkui. #$ Spábba guoskkai ovtta Snøgga čiekčái ja manai mollii. #Comment: We are lacking some rules for: 'Skuvlaáigi lei gáržžiduvvon 3 vahkkui.' and also: 'Skuvlaáigi lei gáržžiduvvon guovtti dahje golmma vahkkui, jus juo obanassiige čađahuvvui oahpahus.' the last one beeing a coordinated sentence. SELECT:WWNumOrdIllAttr (Ill Attr) IF (0 NUM OR Ord OR ("nubbi")) (1 (N Gen) LINK *1 (N Ill) BARRIER NOT-A)(NEGATE 0 (Num Nom) LINK 1 (N Sg Gen)); SELECT:WWNumOrdIllAttr (Loc Attr) IF (0 NUM OR Ord OR ("nubbi") LINK NOT 0 Sem/Date OR Sem/Year) (*1 (N Sg Loc) BARRIER NOT-A - Indef OR Ord) ; SELECT:WWNumGen Gen IF (0 ("nubbi") LINK NOT 0 Sem/Date OR Sem/Year) (*1 (N Gen) BARRIER NOT-A - Indef OR Ord) ; #SELECT:WWNumOrdLocAttr (Loc Attr) IF (0 Num - Sem/Date - Sem/Year OR Ord)(*1 (N Sg Loc) BARRIER NOT-A - Indef OR Ord) ; ## Ovtta ovddasteaddjis divššohasa ovddas lea vuoigatvuohta... ## Na gal don dal oaččut dan beannot čuohtái, go juo válddežat. REMOVE:WWNumOrdAttr (Num Attr) + ADVLCASE OR Indef + Attr + ADVLCASE IF (NEGATE *1 ADVLCASE + N BARRIER NOT-NPMOD-ACC OR Ord) ; #$ Nuppi vuoru goalmmát minuvttas Anette nivkalii čiehkačievččastaga čábbát njuolga mollii. SELECT:galleIndef ("galle" Indef) IF (*-1 Neg BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Eaige sámiid ássanguovllus leat galle gieldda, mat... REMOVE:galleIndef ("galle" Indef) ; SELECT:galleNum ("galle" Num) IF (NEGATE -1 Neg)(*1 N BARRIER NOT-NPMOD); #$ ...ja govve galle joga leat Deanučázádaga njuoskkadagas. SELECT:nubbiGen ("nubbi" Pron Indef Gen) IF (1 ("dáfus" Po) OR ("beali" Po) OR ("hávvi") OR ("beallai" Po) OR ("bealli") OR ("sohkabealli") OR ("bealde") OR ("beales") OR ("láhkai") OR ("riika") OR ("máilbmi")); #$ Nuppe dáfus deattuha suohkan, ahte... SELECT:nubbiIndef ("nubbi" Pron) IF ((*-1 ("nubbi") OR ("guokte") BARRIER ("goalmmát") OR ("vuosttas") OR ("vuosttaš")) OR (*1 ("nubbi") BARRIER ("goalmmát"))) ; #$ Ja go iđit šaddá, de fas reainnárat bohtet ealuin ja de álget fas rátkit seammáládje go vuosttaš beaivve : čuldet nuppit vuohččan, ja go lea unnon eallu, dat bihttá mii lea searvelahkki, de álgojuvvo guovtte guovllus čuoldit. #Comment: <==galggašii deaivat, muhto ii nagat BARRIER dihtii SELECT:nuppiIndefCom ("nubbi" Pron Com) IF (1 ("sátni" Com)); SELECT:IndefLoc (Indef Loc) IF (-1 COMMA OR CC LINK -1 (N Nom) LINK *-1 COPULAS BARRIER REAL-V LINK -1 (N Pl Loc)); #$ Muhtun siiddain leat moanat goađit, nuppiin unnánat, dan duohken leago rájá siskkobealde stuorra dahje unna eanaguvlloš. #SELECT:nubbiIndefPl ("nubbi" Pl)(0 ("nubbi" Indef Pl) LINK NOT 1 PL-N); #not good SELECT:nubbiOrd ("nubbi" Ord) IF (*0 ("vuosttas") OR ("vuosttaš") OR ("goalmmát") OR ("listu")) ; #$ Vuosttaš vuojahaga fávllimus čuolda lea goaratčuoldan ja nubbi čuolda fas gáddeoal-čuoldan. #$ Nubbi noađđeheargi goallostuvvo giehtahearggi lávžái ja goalmmát fas dan nuppi lávžái. #$ Sii leat Ohcejogas golggotmánu vuosttaš beaivvi, Gáregasnjárggas nuppi beaivvi ja Njuorggámis ges goalmmát beaivvi. SELECT:nubbiOrdManu ("nubbi" Ord) IF (-1 MANNU + Gen)(1 ("beaivi") OR ("b") OR ("vahkku")); #$ Son lei doppe Ohcejogas golggotmánu nuppi beaivvi. SELECT:nubbiOrdSuperl ("nubbi" Ord) IF ((-1 ("juohke")) OR (1 A LINK 0 Superl OR Loc OR ("maŋit" Superl))); #$ Listu lea gieldda nubbi stuorámus bellodat. #$ Nubbin vuolemusas lea Guovdageaidnu Finnmárkku listtus. SELECT:nubbiIndefIll ("nubbi" Indef) IF (-1 (N Sg Loc))(0 ("nubbi" Ill)); #$ Son lea viehkan čoahkkimis nubbái maŋŋebárgga rájes. SELECT:nubbiOrdLex ("nubbi" Ord) IF (1 ("geardi") OR ("buolva" Loc) OR ("giella") OR ("máilbmesoahti") OR ("lađas") OR ("čuokkis") OR ("vuorru") OR ("moalla")); SELECT:nubbiOrdLex ("nubbi" Ord) IF (1 Gen LINK 1 ("moalla")); #$ Henrik oaččui buot gussiid dearvan nuppi gearddi čađa, gos ii buollán. #$ Soai leigga fulkkežat nuppi buolvvas. SELECT:nubbiIndefOkta ("nubbi" Indef) IF (*-1 OKTA BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V); #$ Okta nubbi vuodjá tráktor máđiiráigge. #$ Riektegeavadis sáhtášii danin geavahit guokte váldolinjjá, okta ovdal ja nubbi fas maŋŋá 1970. SELECT:nubbiOrdEss ("nubbi" Ord Ess) IF (*-1 MOVEMENT-V OR COPULAS BARRIER REAL-V) ; #$ Sii olihedje diibmá nu movt dán jagi nubbin. SELECT:nubbiIndefAcc ("nubbi" Indef Acc) IF (*-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(1 Inf); #$ Ulbmil lea oažžut nuppi boagustit. SELECT:nubbiIndefUnnimusat Indef IF (-1 ("unnimustá") OR ("unnimusat"))(0 ("nubbi")); #$ Mánáin lea ovttastallanvuoigatvuohta unnimustá nuppiin váhnemiin. REMOVE:nubbiAttr Attr IF (0 ("nubbi"))(1 Dem OR Adv); #$ ... ja nubbi dán suorggi siskkabeale hálddahusortnegiid birra. #$ ...nubbi fas rávesolbmuid psykiatriijas. SELECT:KillnubbiOrd Indef IF (0 ("nubbi" Ord)); #$ Okta ášši lea mii lágas mearriduvvui, nubbi lea man kommišuvnnat čuvvo mearrádusaid. #!! !!Indefinite pronouns #!! The rules are not documented yet #!! * __IndefAttr1__ Selects (Indef Attr) REMOVE:IndefAttr1 (Indef Attr) IF (*-1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT LINK NEGATE *1 PRC-NOT-LEAT BARRIER VFIN)(NEGATE *-1 COM-HEAD BARRIER NOT-NPMOD)(0 ("muhtun") OR ("soames"))(*1 Loc BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE *1 VFIN); #$ #REMOVE:r1568 (Pron @>N) IF (*-1 LEAT-FIN-NOT-IMP LINK NEGATE *1 PRC-NOT-LEAT BARRIER VFIN)(NEGATE *-1 COM-HEAD BARRIER NOT-NPMOD)(0 ("muhtun") OR ("soames"))(*1 Loc BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE *1 VFIN); #$ Son lea profehta, aiddo dego muhtun boares profehtain. #Comment: Both rules are necessary in exactly this order #OBS #!! * __IndefAttr2__ Selects (Indef Attr) SELECT:IndefAttr2 (Indef Attr) IF (0C Pron - ("nubbi"))(NOT 0 Ill OR Loc)((*1 N - Prop BARRIER NOT-A-PCLE - Indef OR go) OR (1 (Actio Gen) LINK 1 ("veara") LINK 1 N - Prop))(NEGATE 0 ("eará") LINK -1 ("earret")); #$ Dan muitalii muhtin mátkkošteaddji gean namma lei Keilhau. #$ Njuolggadusain ledje eará ge mearrádusat. #$ Dattetge ii leat muitaluvvon makkárge namahan veara geavahanriiddu birra dálolaččaid ja boazodoalu gaskkas. #!! * __IndefAttr3__ Selects (Indef Attr) SELECT:IndefAttr3 (Indef Attr) IF (1 (A Attr))(*2 HEAD-N BARRIER NP-BOUNDARY); #$ ...ja eará almmolaš dahje priváhta doaibma. Comment: Please write the whole sentence as an example. #SELECT:r1571 (Indef Attr) IF (1 ("láhkai")); #$ Seammá láhkái go váldojournála ja lassijournála geavaheami oktavuođas... #!! * __NoAttr__ Removes Attr if you are Pron and first one to your right is (Pron Rel) REMOVE:r1572 Attr IF (0 Pron)(1 (Pron Rel)); #$ Lea unnán maid sáhttit dahkat. #!! * __NoIndefAttr__ Removes (Indef Attr) if first one to the right is (Pron Pers Loc) REMOVE:r1573 (Indef Attr) IF (1 (Pron Pers Loc)); #$ Ja muhtun sis viegai dakkaviđe su lusa. #!! * __NoIndefGen__ Removes (Pron Gen Indef) or (Pron Acc Indef) if intransitive mainverb to the left and end of sentence to the right ''muhto gávdnojit maid eará'' REMOVE:NoIndefGen (Pron Gen Indef) OR (Pron Acc Indef) IF (*-1 FMAINV + IV BARRIER Nom OR SV-BOUNDARY)(1 EOS) ; #$ Dat gal lea maid okta fáktor muhtin guvlui, muhto gávdnojit maid eará. #!! * __IndefAttr4__ Selects Indef if you are Interr, and to the left is ''jus'' SELECT:IndefAttr4 Indef IF (*-1 ("jus") OR ("jos") OR ("juos") OR ("joas") BARRIER S-BOUNDARY)(0 Interr); #$ Jus guhtege dadjá áhččásis dahje eadnásis:... #$ ...ahte doaimmat eai juogaduvvo menddo ollugiidda. #SELECT:r1579 Indef IF (*-1 BOC BARRIER NOT-ADV)(*1 N BARRIER NOT-NPMOD); ## Ollu amerihkálaččat doivot Oslo Ruoŧa oaivegávpogin. # Adv REMOVE:r1580 Adv IF (*-1 REAL-COPULAS BARRIER S-BOUNDARY OR CC OR REAL-V)(0 Indef)(NEGATE 1 A)(NEGATE *1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY OR CC); ## Doppe ledje ollu olbmot. ## Diet gal lei beare unnán. # Indefinite pronouns, not adverbs, if there is no verb other than 'leat'. REMOVE:r1581 Adv IF (*-1 CC OR CLB BARRIER NOT-ADV)(0 Indef)(NEGATE 0 Loc)(*1 N BARRIER NOT-NPMOD); ## Dán áššis, nugo eanaš eará áššiin,... REMOVE:r1583 Adv IF (0 Indef)(1 Interr); ## Attášii sutnje buot maid dárbbašit. ## Danne lea váttis čohkket barggu buot surggiide oktanaga. # Possibly sentences such as: ## Son lea njuoskan buot, mii lea fuones ášši. # could be counterexamples, but until now a comma is supposed to be inbetween. #% Dávjá ii boađe ovdan makkár gielladuogáš sis lea. # Particular indefinite pronouns # ------------------------------ # This is an important section. It should first be expanded # and then probably generalised according to classes of # indefinite pronouns. # buot # - - - #!! * __AttrBuot__ IFF-rule IFF:AttrBuot BUOT + Attr IF (*1 N OR (A Pl) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Sii meannudit buot velggolaččaid máksingeahpádusohcamiid. #$ Mii addit bálvalusfálaldaga buot álbmogii. #$ De fertejit buot vihtta miellahtu oassálastit. #$ ahte buot náitalan olbmuin galggai leat guolástanvuoigatvuohta. #!! * __IndefNom__ Selects (Pron Indef Nom) if you are BUOT and first one to the right is PL3-V SELECT:IndefNom (Pron Indef Nom) IF (0 BUOT)(1 PL3-V); #$ Vuollásaš ráđit buot heaittihuvvojedje oktasaš hálddahuslaš jođiheapmái. #!! * __IndefNom2__ Selects Indef Nom if you are BUOT and there is no transitive verb to your left or roght in the clause SELECT:IndefNom2 (Indef Nom) IF (NEGATE *-1 TRANS-V BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY)(0 BUOT)(NEGATE *1 TRANS-V BARRIER S-BOUNDARY LINK 0 MAIN-V OR Inf); #$ Buot lea lávkkas. SELECT:r1597 Nom IF (-1 ("gullat" Pl3) LINK -1 Ill)(0 BUOT); # trenges ikke ## Dat mearkkaša ahte dása gullet buot mat eai leat spiehkastuvvon. #SELECT:r1598 Indef IF (*-1 TRANS-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 BUOT LINK 1 S-BOUNDARY OR REAL-CLB); # trenges ikke ## Mun borren buot. #SELECT:r1599 Indef IF (0 BUOT)(*1 TRANS-V BARRIER Acc OR S-BOUNDARY); # trenges ikke ## Sii fertejit buot earret eatnamiid gohčodit danin. # eará # - - - SELECT:r1601 (Indef Attr) IF (0 ("eará") OR ("iežá"))(1 PrfPrc)(2 N); ## ...ja eará vuostáiváldojuvvon dokumeanttaid... SELECT ("eará" Gen) IF (-1 ("earret")) ; # earri # - - - REMOVE:r1602 ("earri" N Sg Acc PxSg2) IF (-2 V + Pl3 )(-1 COMMA)(0 ("eará") OR ("iežá"))(1 V + Pl3 ); ## Muhtimat čállet, earát ožžot jorgalan- ja bagadallanveahki dán bargui. REMOVE:r1603 ("earri" N Sg Acc PxSg2) IF (-1 BUOT OR ("máŋga")); ## Buot earát. REMOVE:r1604 ("earri" N Sg Acc PxSg2) IF (NEGATE *-1 Sg2)(*1 V + Pl3 ); ## ... go dat maid earát vásihit. REMOVE:r1605 ("earri" N Sg Acc PxSg2) IF (1 (Pron Rel Pl)); ## ... ja earát geat háliidit ... # eatnat # - - - SELECT:r1606 Indef IF (-1 ("giittos"))(0 ("eatnat")); # juoga # - - - SELECT:r1607 (Indef Nom) IF (-1 CLB)(0 ("juoga"))(1 Rel); ## ..., juoga mii boahtá ovdan Romssa universitehta plánain. #!! * __miiIndef__ it vaikko mii or mii beare #IFF:miiIndef ("mii" Indef) IF ((-1 ("vaikko")) OR (1 ("beare")))(NEGATE *0 V + Pl1 BARRIER SV-BOUNDARY) ; IFF:miiPl ("mii" Rel Pl) IF (*-1 (N Pl) BARRIER WORD) ; # ollu # - - - REMOVE:killOLLUAdv OLLU + Adv ; SELECT:r1608 Pron IF (-2 Pron)(-1 CC)(0 OLLU); ## Váilos unnán dahje ollu. SELECT:r1609 Pron IF (-1 ("seammá"))(0 OLLU)(*1 N BARRIER NOT-NPMOD); ## Jus eanebut leat ožžon seamma ollu jienaid, de mearriduvvo boađus vuorbádemiin. # seamma/seammá # - - - - - - - SELECT:seammaAdv Adv IF (0 ("seammá"))(1 A OR Adv); SELECT:r1610 Attr IF (0 ("seammá"))(*1 N BARRIER NOT-NUM); ## Dasto smiehttatge fas seamma sullasaš jearaldagaid. ## Sáhttá leat ulbmillaš, ahte seamma olmmoš áimmahuššá máŋga dain doaimmain. SELECT:r1611 Attr IF (0 ("seammá"))(1 Adv OR OLLU + Pron)(NEGATE 1 REAL-V OR ("gusto")) ; ## Mu oainnu mielde sáhttá seammá bures oaidnit dan láhkai, ahte... # The "gusto" here should be removed by a set of sentence adeverbials # Then we kill the rest of the attributes... # But did we catch enough attributes? #REMOVE Attr IF (0 ("seammá")) ; ## Seammá gusto poliklinihkalaš divššus. ## Seamma gusto poliklinihkalaš divššus. # unnán # - - - SELECT:r1612 Indef IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-AUX-V)(0 UNNAN)(NEGATE 1 PrfPrc LINK *1 NP-HEAD-ACC BARRIER NOT-NPMOD); ## Dat gal lei beare unnán. #!! !!Demonstrative pronouns - should have a look at these #!! * __DemPlIll__ removes Dem Ill and Dem Loc in front of Acc #REMOVE:DemPlIll Dem (0 (Pers Ill) OR (Pers Loc))(1 (N Acc)); #$ Muhto boanddat leat goikadan ollu jekkiid ja gilván daidda rásiid. #!! * __DemSgNom__ selects Dem Nom Sg if VFIN Sg3 SELECT:DemSgNom (Dem Sg) IF (*-1 VFIN + Sg3 BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NOT 0 Pers LINK NEGATE *1 N BARRIER NOT-A-ADV OR PL-V)(NEGATE 0 Pl LINK 1 Pl3) ; #SELECT:DemPl (Dem Pl Acc) IF (0 Pers)(*1 PrfPrc BARRIER NOT-A-ADV LINK 1 (N Pl Acc) - TIME); #$ Guovtti dehálaš ja guovddaš rapporttain oaččuimet daid maŋimus divoduvvon veršuvnnaid 12.03.2010, dan beaivvi go mis lei dat maŋimus ovttasbargočoahkkin Finnmárkku fylkkain gos gárviimet min oktasaš evttohusa. #!! * __DemIndefAttr__ selects Dem in front of Indef Attr, no verb to the left #SELECT:DemIndefAttr Dem (NEGATE -1 REAL-V)(1 (Indef Attr)); #$ Nuppi geahči dan seammá lávžžis fas biddjojuvvo bađa birra. #!! * __DemGenSeammas__ selects dat Dem Gen in front seammás #SELECT:DemGenSeammas (Dem Gen) IF (0 ("dat" Sg) LINK 1 ("seammás")); #!! * __DemSg__ removes Dem Sg when there is no Sg N to the right #REMOVE:DemSg (Dem Sg) IF (0 ("dat" Sg))(NEGATE *1 (N Sg) BARRIER NOT-NP LINK 0 HEAD-N)(NEGATE 1 PrfPrc LINK *1 (N Sg) BARRIER NP-BOUNDARY)(NEGATE 1 (Indef Sg) OR ("seammás")); #$ .. ja dan golut leat govttolaččat veahki ektui. #!! * __datPersSg3__ selects dat Pers Sg3 when there is no N to the right #SELECT:datPersSg3 ("dat" Pers Sg3)(NEGATE *1 (N Pl) OR (Indef Pl) OR NUM BARRIER NOT-NP)(NEGATE 1 NP-HEAD-GEN LINK 1 (Actio Nom) LINK 1 (N Pl))(NEGATE 0 Dem LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD-ACC) ; #$ ...ja ahte dat dáhttu čielgasit berre doahttaluvvot. #$ Harry viežžá báđi návsttis ja dainna vuoššat guliid dolas. #$ Dat, ahte Nielsenii eai lean čájehan makkárge hávdesajiid, sáhttá čuovvut máŋgga áššis. #$ In dieđe, vaikko vel sáhkohattažan dainna. #!! * __PersNRel__ selects Pers Sg3 when there is a N and a Rel to the right #REMOVE:PersNRel Pers (0 (Dem Gen))(1 N LINK *1 Rel BARRIER WORD); #!! * __DemMeasure__ removes Dem in front of a Num and MEASURE or NUMUNIT in Ill #REMOVE:DemMeasure Dem (0 Pers)(1 (Num Gen))(2 MEASURE + Ill OR NUMUNIT + Ill) ; #$ Na gal don dal oaččut dan beannot čuohtái, go juo válddežat. SELECT:Attr Attr IF (*-1 Neg OR Qst OR ("go" Pcle))(0 (Pron Attr) + Foc/ge)(*1 N - Prop BARRIER NOT-NPMOD); # In use? LIST MAKKAR = "makkár" "dakkár" "dákkár" "diekkár" ; SELECT:DemAttr Attr IF (0 MAKKAR LINK *1 N BARRIER NOT-A) ; #$ Jáhkát go dakkár balddonasmuitalusaide? #!! !!Disambiguating adjectives #!! !Rules related to specific adjectives #!! * jagáš SELECT:DerDiminA ("jagáš") + Attr IF (-1 Dem)(0 Der/Dimin LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Dán jagáš mánát gal leat buohkat fitnan Sámis ovdal. #!! * boaris A or N SELECT:boarisA A IF (0 ("boaris") LINK -1 TIME-N) ; #$ Son lea vihtta sáhpánjagi boaris. SELECT:Comp Comp IF (0 ("boaris") OR ("nuorra") LINK 1 ("geađgeáigi"r)) ; #$ boarrásat geađgeáigi #!! * dáláš REMOVE Imprt IF (0 ("dáláš"))(1 N + Nom); ## Dáláš ortnet ahte dieđut juogaduvvojit soaittáhagas ii leat dohkálaš. #!! * dološ SELECT:r1684 (A Attr) IF (0 ("dološ"))(*1 N BARRIER NOT-NPMOD); #$ ...go lea gažaldat háhkamis dološ áiggi rájes geavaheami... #!! * garra N vs. garas A SELECT:garasAttr1 Attr IF (0 ("garas"))(1 (N Nom)); SELECT:garasAttr2 Attr IF (NEGATE *-1 SG3-V)(0 ("garas" A Attr))(1 A OR N)(NEGATE *1 SG3-V)(NEGATE -1 VFIN); #$ Norggas lea leamaš gal garra digaštallan sámi oahppoplána hárrái. #$ Beatnagat eai biva viššat garra buollašiid. #!! * nanus SELECT:nanusA A IF (-1 GRADE-ADV)(0 ("nanus")); #$ Dat lea hui nanus. #!! * adjective or noun? SELECT:adj A IF (-1 GRADE-ADV - Foc)(0 N + Sg + Nom); #$ Beaivvádagas lei oalle liekkas. SELECT:adj A IF (0 N + Sg + Nom LINK *1 Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE) (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Rággasa vuolde lea liekkas nohkkat, eaige nu olu čuoikkat. #!! * sierra SELECT:sierraAAttr (A Attr) IF (0 ("sierra"))(*1 N BARRIER NOT-NPMOD); #$ Sámelága vuođul lea ásahuvvon sierra ovddasteaddji orgána. #!! * surgat SELECT:surgatA (A Sg Nom) IF (0 ("surgat"))(-1 Interj); #$ Hei surgat, lea divrras! #!! * veara SELECT:vearaANom (A Nom) IF (-1 Gen OR ("eanet"))(0 ("veara")); #$ De bođii geafes leaska ge gii bijai guokte smávvaruđaža, moatte šlántte veara. #$ ...buot dan mii leat ráhkistan ja gudnejahttin veara. REMOVE:vearaN N IF (0 Der/veara OR ("veara")); #$ Buhttenrievttálaččat ii nuppástuvvon mearkkašanveara... #!! * __vulitAttr__ SELECT:vulitAttr Attr IF (0 ("vuolit"))(1 ("gráda") OR ("dássi")); #$ Skuvla dušše addá oahpu vuolit dásis. #!! * __Comp__ rules select Comp A SELECT:Comp Comp IF (NEGATE -1 ("nu") OR ("seammá") OR CC)(NEGATE 0 (Pl Nom) LINK -1 Comp OR COMPAR LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 VFIN)(1 N LINK *1 go BARRIER NOT-N); #$ Dážat navde Finnmárkku buoret guovlun go iežaset ruovttubáiki. SELECT:Comp Comp IF (-1 ("mihá")); SELECT:Comp Comp IF (-1 ("olu"))(NEGATE 0 (Pl Nom) LINK *1 PL3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Nuppe dáfus ledje mihá eanebut geat bivde lagabus gátti. #$ ...ja danin lea buot nu olu álkit inuihtaide. #!! !Attribute disambiguation SELECT:AttrTitle REAL-TITLE + Attr IF (0 N)(*1 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR); #$ Gilette, Mr. Sparrowis lea diibmu harcamuoras ja lea vahát jus boahtá maŋŋit. #!! * __AttrVFIN__ removes Attr in front of VFIN REMOVE:AttrVFINx Attr - DAT-PRON IF (1 VFIN LINK NOT 0 N OR A OR PrfPrc); #$ Lea dehálaš deattuhit, ahte IKT ii doaimma. #$ Seamma guoská geassemánu. #$ Dan gal juohkehaš fuobmá dakkaviđe. SELECT:AttrVFINx (A Sg Nom) IF ((-1 COPULAS + Sg3 LINK -1 NP-HEAD-SG) OR (-1 COPULAS LINK -1 AUX + Sg3 LINK -1 NP-HEAD-SG))(1 MANNU + Gen LINK 1 Ord); #$ CD galgá leat válmmas geassemánu 10. beaivvi 2005. #!! * __AttrnotNA__ removes Attr when no N or A to the right REMOVE:AttrnotNAx Attr - DAT-PRON IF (NOT 0 Indef OR Num OR ABBR)(NEGATE *1 N OR A OR (\?) OR PrfPrc BARRIER NOT-NPMODCC)(NEGATE 1 CC LINK *1 (A Attr) OR PrfPrc BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *1 N BARRIER NOT-NPMODCC)(NEGATE 1 PUNCT-LEFT LINK *1 PUNCT-RIGHT LINK *1 N BARRIER NOT-NPMODCC); #$ Dalle sáhttá beaktilit háhkat guovtte ja maiddái golmmagielat (maiddái suomagielat) gelbbolašvuođa. #$ Ollu go dus lea ruhta? #$ Maŋimus maid Will Turneris oinniimet lei go son vuojui meara bodnái. #$ Jos viessu lea dohkálaš, de ráfi orru dan badjel. #!! * __AttrnotNA__ removes Attr when no N or A to the right REMOVE:AnomInf Attr IF (0 DEHALAS + Nom LINK 1 Acc LINK 1 TRANS-V LINK 1 Inf)(*-1 BOS BARRIER WORD) ; #$ Váttis dievdoolbmuid oažžut bargat dásseárvoáššiiguin. REMOVE:AnomInf Attr IF (0 DEHALAS + Nom LINK 1 Prop) ; REMOVE:AnomInf Attr IF (0 DEHALAS + Nom LINK *1 Inf + COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY OR AUX) ; #$ Dehálaš Sámediggái leat mielde nannemis heargegilvvuid dál. #!! * __ANomILLA__ selects Nom when ILL-A SELECT:ANomILLA ILL-A + Nom IF (1 Ill); #$ Ja danin son lei šaddan nu bahá tálaide ja bustávaide. #!! !Rules for Attr between Dem and N #!! * __AAttrDemSg1, AAttrDemPl1__ SELECT:AAttrDemSg1 (A Attr) IF (*-1 (Dem Sg Nom) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Sg Nom) BARRIER NOT-NPMOD); SELECT:AAttrDemPl1 (A Attr) IF (*-1 (Dem Pl Nom) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Pl Nom) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Dalle dat geahppaset gurppas daddjojuvvo veajan. #$ ...jus dát máinnašuvvon árbevirolaš dilálašvuođat eai geahččaluvvo čuvgejuvvot. #!! * __AAttrDemSg2, AAttrDemPl2__ SELECT:AAttrDemSg2 (A Attr) IF (*-1 (Dem Sg Acc) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Sg Acc) BARRIER NOT-NPMOD); SELECT:AAttrDemPl2 (A Attr) IF (*-1 (Dem Pl Acc) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Pl Acc) BARRIER NOT-NPMOD); #$ ...ja son doaimmaha dán dábálaš dahje eanaš geavaheami. #$ Nuppe beales geahččalit dahkat dáid siskkáldas áddejumiid duođaštanfáddán. #!! * __AAttrDemSg3, AAttrDemPl3__ SELECT:AAttrDemSg3 (A Attr) IF (*-1 (Dem Sg Gen) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Sg Gen) BARRIER NOT-NPMOD); SELECT:AAttrDemPl3 (A Attr) IF (*-1 (Dem Pl Gen) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Pl Gen) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Dán konkrehta háve gustojedje gáržžideamit nappo earáide go boazosápmelaččaide. #$ No cases left after the Dem Pl Acc-Attr-N Pl Acc rule? #!! * __AAttrDemSgIll, AAttrDemPlIll__ SELECT:AAttrDemSgIll (A Attr) IF (*-1 (Dem Sg Ill Attr) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Sg Ill) BARRIER NOT-NPMOD); SELECT:AAttrDemPlIll (A Attr) IF (*-1 (Dem Pl Ill) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Pl Ill) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Dás lei maiddái gažaldat geavahanvuoigatvuođas vuovdái ja dan vejolaš viidodahkii. #$ ...mat gullet dáidda ja eará lunddolaš sullasaš doaimmaide. #!! * __AAttrDemSgLoc, AAttrDemPlLoc__ SELECT:AAttrDemSgLoc (A Attr) IF (*-1 (Dem Sg Loc Attr) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Sg Loc) BARRIER NOT-NPMOD); SELECT:AAttrDemPlLoc (A Attr) IF (*-1 (Dem Pl Loc) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Pl Loc) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Sápmelaččat ledje vuosttasin dahje okta dain vuosttaš álbmot-joavkkuin,... #$ ...dainna váilevaš vejolašvuođain... #!! * __AAttrDemComPl__ SELECT:AAttrDemComPl (A Attr) IF (*-1 (Dem Pl Com) BARRIER NOT-NPMOD)(*1 (N Pl Com) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Geainnuin livččii eambbo turistajohtolat suohkana čoahkkeássanguovddážiid čađa daiguin ekonomalaš oalgeváikkuhusaiguin. #!! * __AAttrDemdakkar__ SELECT:AAttrDemdakkar (A Attr) IF (*-1 MAKKAR BARRIER NOT-NPMOD)(*1 N BARRIER NOT-A-CC)(NEGATE 0 N LINK *1 VFIN BARRIER NOT-ADV)(NEGATE 0 Gen LINK -1 (Dem Gen)) ; #$ Mo Alimusriekti meannudii vaikkoba dakkár vuolit dási olbmuid vihtančilgehusaiguin? #$ Muhto dakkár radikála rievdadus eahpitkeahttá buktá garra reakšuvnnaid. #% Sii lohket iežaset leat oalle duhtavaččat dán jagáš básárdoaluin. #!! !Other attribute rules #!! * Not attribute in front of Ess: dovddus sánálaš nissonin SELECT:dovddusEss (A Nom) IF (0 ("dovddus") OR ("beakkan") OR ("deaŧalaš"))(1 Attr OR Gen LINK *1 (N Ess) BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V)(NEGATE 0 Attr LINK 1 Nom LINK 1 Ess) ; #$ Son lea dovddus sánálaš ja girjjálaš nissonin. #$ Dovddus juoigi váldoartistan. SELECT:ANomCop (A Nom) IF (0 DEHALAS + Attr LINK 1 Sem/Hum + Gen LINK 1 N + Ill) ; SELECT:ANomCop (A Nom) IF (0 DEHALAS + Attr LINK 1 ("ollis")) ; #$ Mánáidgárdi - deaŧalaš mánáid giellaovdánahttimii. SELECT:ANomCop (A Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV LINK *-1 BOC BARRIER Nom)(0 DEHALAS + Attr LINK 1 N - Nom - Gen LINK NEGATE *1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Lea suohtas kurssas. SELECT:ANomCop (A Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV LINK *-1 BOS BARRIER Nom)(0 DEHALAS + Attr LINK 1 N + Gen LINK 1 Ill) ; #$ Lea dárbbašlaš sámegiela boahtteáigái ahte sámegielagiid lohku lassána. #!! * __AAttrN__ no copulas close to the left SELECT:AAttrN (A Attr) IF (NEGATE *-1 COPULAS BARRIER NP-HEAD-NOM OR NOT-AUX-V)(NEGATE 0 Num OR Inf OR Comp OR ("nubbi") OR V) (NEGATE 0 Adv LINK 1 Gen LINK 1 N)(NEGATE 0 Adv LINK 1C (N Gen))((1 N OR A LINK NOT 0 TIME - Ess OR PLACE - Ess) OR (1 Num LINK 1 N LINK NOT 0 TIME OR PLACE))(NEGATE 1 VFIN OR Inf OR PREGEN OR Prop)(NEGATE 0 (N Sg Nom) LINK *-1 SG3-V BARRIER NOT-NPMODADV LINK NEGATE *-1 NP-HEAD-NOM BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE *-1 ("go") BARRIER NOT-NP LINK NOT -1 VFIN LINK NOT 1 EOS)(NEGATE 0 Gen LINK -1 (Dem Gen)); #$ Oainnán ollu olbmuid. #$ Boahtte golbma vuoruhansuorggi leat suorggit ... #$ Gonagas sáhttá mearridit dábálaš njuolggadusaid báikkálaš dilálašvuođaid ektui. #$ Sis-Finnmárkkus lea vuolit gaskamearálaš bruttoboahtu go fylkkas... # gaskamearálaš #$ ...go galgá válljejuvvot gaskal vejolaš ja dohkálaš iskkadan- ja dikšunvugiid. # dohkálaš #$ Olbmot geat ellet náitoslágan dahje guimmešvuođalágan gaskavuođain. # guimmešvuođalágan #$ Máttimus sápmelaččat eahpidedje dáža dutkiid eanet go davit sápmelaččat. #$ Golbma čáppa, doaimmalaš nieidda livžo áhčiset riegádanbeaivve. #$ Dan dihte ohcat guokte lassi stipendiáhttavirggi sámi/eamiálbmotguoskevaš dutkamiidda. #$ Olles doaibmaviessu lea sullii 2300 njealjehasmehtera stuoru. #$ Lea erenoamáš dehálaš movttiidahttit sámegielat doaktáriid bargat gielddain. #$ Olggosaddin sáhttá liikká dáhpáhuvvat jos gávdnojit dasa beaktilis sivat. #$ Sámedikki vuosttamuš dábálaš dievasčoahkkima maŋŋá... #$ Oktasaš vuoigatvuođat ledje šaddan dološ áiggi rájes... #$ ...galget divššohasa lagamus oapmahaččat oažžut dieđu... #% Sii lohket iežaset leat oalle duhtavaččat dán jagáš básárdoaluin. #!! * __AAttrCop__ copulas close to the left SELECT:AAttrCop (A Attr) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 0 Adv LINK 1 A) (NEGATE 0 (A Pl) LINK *-1 COPULAS LINK -1 Pl OR Pl1 OR Pl2 OR Pl3) (1 A OR N LINK NOT 0 Superl OR Ord) (NEGATE 1 Gen LINK *1 Po OR Loc OR Inf BARRIER NP-BOUNDARY OR Indef) (NEGATE 1 Adv OR REAL-V OR ADVLCASE)(*2 go OR EOC OR Neg BARRIER NOT-NP) (NEGATE 0 Pl + Nom LINK -1 COPULAS + Pl3 OR COPULAS + Du3) ; #$ Sis-Finnmárkkus lea vuolit gaskamearálaš bruttoboahtu go fylkkas... # vuolit #$ Interneahtta lea máilmmiviidosaš oktavuohta dihtoriid gaskkas. #$ Dieđuid diehtogieđahallama ovddasvástideaddjin leat guovlluguovdasaš dearvvašvuođadoaimmat.f6513 #$ Dán áiggi sii johtet biillaiguin, jos headjavissui lea guhkit mátki. #$ Sámegiella ja dárogiella leat ovttaárvosaš gielat. #% Fiettar orohaga jođiheaddji Ann Catharina Lango ja orohatolmmoš Nils Mathis Sara leaba duhtavaččat oaiviliskkadeami loguiguin. #!! * __AttrPlacelaš__ This rule selects Sem/Plc Der/lasj A Attr in front of Prop or N SELECT:XAttrPlacelašr1718 (Sem/Plc Der/lasj A Attr) IF (1 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur OR N); #$ Oslolaš Jostein Johnsen šattai Eurohpameašttirin skohtergilvvus. #$ Oslolaš gánda šattai Eurohpameašttirin skohtergilvvus. #!! * __AttrCord__ SELECT:AAttrCord A + Attr IF (-1 COMMA LINK -1C A + Attr)(1 N) ; #$ Sihke ohppiide ja váhnemiidda lei skuvla sosiálalaš, oktasaš báiki. REMOVE:Xr1719 VFIN IF (NEGATE *-2 Rel OR CS BARRIER S-BOUNDARY)(-1C VFIN)(NEGATE 0 ConNeg); #$ Mun áiggun oastit biilla. #$ Gos dáppe lea máddi? #$ Ánne-Sofe buvttii varas biergguid. #$ Máhtte manai čuoigga skuvlii. #$ Dan dihte go lea čađat dárbu ođasmahttit jorgalusaid. #$ Tommi geahčai skuvlii. #$ Bargu lei árvvoštallat dan. # As we see, this rule can lead to a verbal, a nominal, an adjectival or an # adverbial reading. It comes here because this is where it is first needed. #!! * __AdvManimus__ SELECT:AdvManimus Sem/Plc + Adv IF (NEGATE *0 VFIN)(-1 N)(1 EOS) ; #$ NSR-Henrik bajimusas. REMOVE:AdvManimus Adv IF (NEGATE *-1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY)(0 A LINK 1 Rel)(NEGATE 1C A OR Dem)(NEGATE *1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY); # This rule makes sense to this sentence. #$ Maŋimus maid Will Turneris oinniimet lei go son vuojui meara bodnái. #% Unnimusat 90 oahppočuoggá ovtta fágasuorggis. #!! * __Advovdalaš__ SELECT:Advovdalaš Adv IF (0 ("ovdalaš") LINK 1 Num) ; #$ ovdalaš njealji #!! * __AttrIllCop__ SELECT:AttrIllCop Attr IF (-1 (N Nom) LINK *-1 COPULAS LINK -1 HUMAN + Ill OR (Pers Ill))(0 A)(1 (Nom)) ; #$ Sidjiide lei maid liegga Ruija geasuheaddji guovlu. #!! * __AttrAdv__ SELECT:AttrAdv (A Attr) IF (-1 Adv LINK NOT 0 GRADE-ADV)(NEGATE 0 Inf OR VFIN OR Cmp/SplitR)(*1C N BARRIER NOT-A)(NEGATE 1 CLB LINK 1 N)(NEGATE 1 Prop)(NEGATE 0 (A Pl) LINK *-1 PL-V OR DU-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Mánná viehkalii olggos álás julggiid. #$ Universitehtas lea maiddái čielga nášunála ovddasvástádus... #$ Dalle sáhttá beaktilit háhkat guovtte ja maiddái golmmagielat (maiddái suomagielat) gelbbolašvuođa.Gonagas sáhttá mearridit dábálaš njuolggadusaid báikkálaš dilálašvuođaid ektui. REMOVE:AttrVejolaš ("vejolaš" Attr) IF (*-1 COPULAS)(1 REAL-V) ; REMOVE:Cmp/SplitRA (Cmp/SplitR A) IF (0 (Cmp/SplitR N)) ; REMOVE:Cmp/SplitR_Cit Cmp/SplitR + Cmp/Cit IF (0 Cmp/SgNom OR Cmp/SgGen OR Cmp/PlGen) ; #!! * __Cop__ SELECT:CopANom (A Nom) (-1 COPULAS LINK -1 HUMAN + Nom OR Pers + Nom)(0 Attr)(NEGATE 1 Nom OR Loc OR Gen OR Cmp/SplitR) ; #$ Son lei suollemas dainna doaivvuin ahte galgá leat nu.. REMOVE:attrcom Attr (0 COM-A + Nom LINK 1 Com)(NEGATE 0 ("ollis") OR ("oppa")) ; #$ Sara advokáhta Trond Biti lea hui duhtavaš bohtosiin. #!! * __ANom__ removes A Nom REMOVE:ANom (A Nom) IF (NEGATE -1 COPULAS LINK 1 DEHALAS LINK *1 ADVLCASE - Ess BARRIER NOT-NPMOD)(0 (A Attr))(NEGATE 0 (Pl Nom) LINK *-1 PL-V OR DU-V BARRIER NOT-ADV-PCLE OR CS LINK NEGATE *-1 (Pl Nom) BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 (Pl Nom) LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 0 Pl3)(NEGATE *1 NP-HEAD-NOM OR Ess BARRIER NOT-A-ADV)(NEGATE *-1 (Refl Acc) BARRIER NOT-ADV)(*1C N OR Cmp/SplitR BARRIER NOT-NPMOD OR (PUNCT RIGHT) OR CC LINK NOT 1 Po OR PREGEN)(NEGATE 1 Prop OR Ill)(NEGATE 1 COMMA LINK 1 N)(NEGATE 1 Gen LINK *1 Po OR PREGEN BARRIER NP-BOUNDARY)(NEGATE 0 Pl LINK *-1 Pl3 BARRIER VFIN)(NEGATE -1 COPULAS LINK 2 Com) ; #$ Dat lea čuovvovaš sajis. #$ Ánne-Sofe buvttii varas biergguid. #$ Mun čállen romit reivve go don. #$ Vuoigatvuohta leat Sámedikkiid jienastusloguin lea lassin dábálaš jienastanvuoigatvuođa eavttuide. #% Dálut eai lean nu ráhpadat ođđasishuksenáigge. #% Suoma Sámedikki presideanta, Tiina Sanila-Aikio lea duhtavaš konvenšuvnnain. REMOVE:AifProf (A Attr) IF (0 PROFESSION LINK 1 PROP-SUR) ; #$ Várrelahttu: Ráđđeaddi Berit Ellen J. Eira REMOVE:ASup A + Attr IF (0 Superl LINK 1 Sem/Plc + Loc) ; #$ Inger Alette gávccádin buoremus Norggas #!! * __AAttr__ selects A Attr SELECT:AAttr (A Attr) - ("nubbi") IF (NOT 0 (Ex/V A) OR Adv - Superl OR Inf)(NEGATE 0 PrfPrc OR DEHALAS LINK *-1 REAL-COPULAS BARRIER REAL-V)(NEGATE 1 PREGEN)(NEGATE *-1 COPULAS BARRIER NOT-A-ADV-PCLE) (*1 N - Ess BARRIER NOT-NPMOD OR Dem OR Indef OR Num LINK NOT 1 Po)(NEGATE 0 Gen LINK -1 (Dem Gen))(NEGATE 1 CC LINK 1 Num OR N)(NEGATE 0 (Pl Nom) LINK 1 VFIN + Pl3) (NEGATE 0 (Neg Sup) LINK 1 Inf)(NEGATE 0 N LINK 1 REAL-V)(NEGATE 0 DEHALAS LINK *1 Inf BARRIER REAL-V)(NOT 1 Prop) ; #$ Máttimus sápmelaččat eahpidedje dáža dutkiid eanet go davit sápmelaččat. # davit #$ ...main leat mielde dušše priváhta oasálaččat, ii leat... #$ Sámedikki ásaheapmi lea eanet ideologalaš go čielga mearrádus. # čielga #$ Lávži goallostuvvo dan ovddit noađđehearggi čeabehii. #$ Dábálaččat earuha gaskal dábálaš (oppalaš) geavahanvuoigatvuođaid ja sierranas (partiála) geavahanvuoigatvuođaid. #$ Váillui guhkit áiggi heivvolaš oaivil. #% lea dehálaš vuovdingálvun #% Dán girjji vuođul ja ságastallamiiguin lullisámiin lea munnje báhcán millii ahte internáhttadoaibma ii lean gal alla dásis, muhto internáhttaskuvlii dattetge bohte viššalit lullisámi bearrašat. #% Konferánsa atná hui dárbbašlážžan ahte buot sámi mánát ja nuorat buot golmma davviriikkas besset oahppat ovddidit eatnigielaset. #% Oahpaheaddji šattai geavahit buot čehppodagas, amas massit vátna oahppiidis. #% Dasgo stáhtaossodagat mearrašuvvet oahppiidlogu mielde, de fertešii logahagas leat dás ovddosge 35-40 oahppovázzi, amas bajásdoallan šatta rásehit gieldda ekonomiija. LIST TYP-ADV = "garrasit" "čielgasit" ; #!! * __ASuperlAttr__ selects A Superl Attr SELECT:ASuperlAttr (A Superl Attr) IF (1 Num LINK 1 N) ; #$ Son lea leamaš oahpaheaddji maŋimuš 15-20 jagi. SELECT:AAttrNotAdv (A Attr) - ("nubbi") IF (0 Adv - Superl OR Inf LINK NOT 0 TYP-ADV)(-1 VFIN - COPULAS)(1 N)(NEGATE 0 Comp LINK 1 Gen OR Attr ) ; SELECT:TYPAdv TYP-ADV ((-1 REAL-V - COPULAS) OR (-2 REAL-V - COPULAS) OR (1 REAL-V - COPULAS)) ; #$ Dattetge lea dárbu dovddahit dan čielgasit láhkaásahusain. SELECT:OrdAttr (Ord Attr) - ("nubbi") IF (1 N) ; #$ Son lea viđát luohkás. #!! * __AdvN__ removes Adv REMOVE:AdvN Adv IF (NEGATE -2 NOT-AUX-V)(-1 Gen OR Dem OR Indef LINK NEGATE -1 PrfPrc)(0 Attr LINK 1 N); #$ Muhto dán geasi gal áiggun bargat vai dinen veháš ruđaid. #!! * __AAttrPunct__ SELECT:AAttrPunct (A Attr) IF (1 PUNCT LINK *1 Attr BARRIER NOT-ADV LINK *1 N BARRIER WORD) ; #$ Dalle sáhttá beaktilit háhkat guovtte ja maiddái golmmagielat (maiddái suomagielat) gelbbolašvuođa.Gonagas sáhttá mearridit dábálaš njuolggadusaid báikkálaš dilálašvuođaid ektui. #!! * __AAttrgoAAttr__ SELECT:AAttrgoAAttr (A Attr) IF (-1 COMPAR)(1 go)(2 (A Attr) LINK NOT 0 Nom)(*3 N BARRIER NOT-A); #$ Sámedikki ásaheapmi lea eanet ideologalaš go čielga mearrádus. # ideologalaš #!! * __AttrTIME__ bad rule #SELECT:AttrTIME (A Attr) IF (NEGATE 0 Num OR PrfPrc)(NEGATE 0 Adv LINK *-1 REAL-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 Pl LINK *-1 Pl3 BARRIER VFIN)(*1 TIME BARRIER WORD - Num); #$ Guovdageaidnu čájehii fámuid vuosttaš minuvtta rájes. #$ Ollu jagiid mielde lei dáhpin šaddan ahte stuorra gánddat bohte min geahčái lávvardaga ja sotnabeaivve go radios ledje sáddagat skeittástan- ja čuoigangilvvuin. #% Dálut eai lean nu ráhpadat ođđasishuksenáigge #!! * __AAttrCoord1__ coordination, first part SELECT:AAttrCoord1 (A Attr) IF (1 CC OR COMMA LINK *1 (A Attr) OR ("nubbi") OR PrfPrc OR PrsPrc BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 1 N)(NEGATE *-1 ("leat") BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *3 Attr OR PrfPrc LINK NOT 1 Nom)(NEGATE 0 Der/A OR ("dávjjit")) ; #$ Duodji lei deaŧalaš sivva manne olbmot Gáivuonas birgejedje nu bures váttes jagiid vuosttaš ja nuppi máilbmesoađi gaskkas. #$ ...go galgá válljejuvvot gaskal vejolaš ja dohkálaš iskkadan- ja dikšunvugiid. # vejolaš #$ Olbmot geat ellet náitoslágan dahje guimmešvuođalágan gaskavuođain. # náitoslágan #$ ...go viidáset gaskkusta oppalaččat álbmoga historjjálaš, kultuvrralaš ja politihkalaš dieđuid. # kultuvrralaš #$ Ráđđehus hálida erenoamažit buktit ovdan ILO-konvenšuvnna nr. 169 eamiálbmogiid ja čearddaid birra iehčanas stáhtain, jagi 1966 ON-konvenšuvnna siviila ja politihkalaš vuoigatvuođaid birra artihkal 27,... #% 1613 rájes ledje rittut ja vuonat ja lagamus eatnamat siskelis, visot Danmárkku-Norgga vuolde. #!! * __AAttrCoord2__ coordination, first part SELECT:AAttrCoord2 (A Attr) IF (NEGATE 0 Prop)(1 COMMA LINK 1 Attr LINK 1 JA/DAHJE OR ("vai") LINK *1 HEAD-N BARRIER NOT-NPMODADV); #$ ...go viidáset gaskkusta oppalaččat álbmoga historjjálaš, kultuvrralaš ja politihkalaš dieđuid. # historjjálaš #!! * __AAttrCoord2__ coordination, second part SELECT:AAttrCoord3 (A Attr) IF (NEGATE 0 Prop)(-1C JA/DAHJE OR ("vai") LINK -1C Attr ) ; #$ Leat go Suomas eanet dahje unnit ássit go Norggas? #!! * __PrfPrcCoordA__ selects PrfPrc in coordination with an A SELECT:PrfPrcCoordA PrfPrc IF (*-1 JA/DAHJE OR ("vai") OR COMMA BARRIER NOT-ADV LINK -1 A); #$ Dilálašvuođaid álgu sáhttá leat dovdameahttun dahje jávkan historjjá seavdnjatvuhtii. #$ Johtalus rabas dahje galbmon mearas lea muddejuvvon. # galbmon #!! * __ACoordPrfPrc__ selects A itn coordination with PrfPrc SELECT:ACoordPrfPrc (A Attr) IF (NEGATE -1 ("leat"))(1 JA/DAHJE OR ("vai") OR COMMA)(*2 PrfPrc BARRIER NOT-ADV)(*3 N BARRIER NOT-NPMOD); #$ Johtalus rabas dahje galbmon mearas lea muddejuvvon. # rabas #!! * __AAttrContra__ selects A itn coordination with PrfPrc SELECT:AAttrContra (A Attr) IF (*-1 Neg BARRIER S-BOUNDARY OR VFIN)(*1 CONTRA BARRIER WORD LINK 1C Attr); #$ ILO-konvenšuvdna nr 169 ii vuođđuduva formála, muhto funktionála oamastanvuoigatvuođa doahpagii. IFF:sapmelas ("sápmelaš") + A IF (0 Attr LINK 1 N LINK NOT 0 VFIN) ; #$ Dušše inuihtat ja sápmelaččat sáhttet adnojuvvot Davviriikkaid eamiálbmogin. #!! !Special rules for 'buorre' (the only adjective showing case agreement) REMOVE Attr IF (0 ("buorre") OR Dem OR ("nubbi")) (1 Num LINK *1 (Sg Com) BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 N) ; SELECT:SeCaseAgrBuorre $$CASE-AGREEMENT + A IF (0 ("buorre") OR OKTA OR Dem LINK NOT 0 Superl OR Comp) (*1 $$CASE-AGREEMENT BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 N)(NEGATE -1 Nom LINK NOT 0 Gen) ; SELECT:SeComAgrBuorre Com IF (0 ("buorre") OR OKTA OR Dem OR ("nubbi")) (0 Sg LINK *1 (Sg Com) BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 N)(NEGATE -1 Gen LINK -1 OKTA) ; SELECT:SeLocAgrBuorre (Pl Loc) IF (0 ("buorre") OR OKTA OR Dem) (*1 (Pl Loc) BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 N) ; ## Son dadjá dan nuppiin sániin. #$ Báhppa fertii dávjá konfirmeret sin dáiguin unnán dieđuiguin mat sis ledje. SELECT:SeCaseHalfagrBuorre (A Gen) IF (0 ("buorre") OR OKTA OR Dem) (*1 CASE-HALFAGREEMENT + N BARRIER NOT-NPMOD); SELECT:ovttaAgreem OKTA + Attr IF (1 N + Sg + Loc OR N + Sg + Ill); SECTION #!! !Comparatives V Pl3 #!! This block of rules is there to ensure case agreement for comparatives. #!! * Select Pl Nom if V Pl3 SELECT:PlNomifVPl3 (N Pl Nom) IF (NEGATE -1 DADE OR MADE)(0 Comp LINK *1 V + Pl3 BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY); #$ Lea buoret borramuš go dat maid nuorat dán áigge njillet. #!! * Remove Nom, Acc and Gen if Comp REMOVE:GenifComp Gen IF (0 Comp)(*1 HEAD-N BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 NOT-GEN); #$ Sámedikki doarjjastivra lea doallan čoahkkima Ákšovuonas árat dán mánus. # árat REMOVE:AccifComp Acc IF (0 A + Comp LINK NOT 0 EAMBBO)(*1 HEAD-N BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 NOT-ACC); #$ Ja ožžot eanet buhtaduvvot jávkan elliid ektui go boazodoallu vaikko eai leat luođus guhton eambbo snoagga ¼ oasi jagis, goit dáppe davvin. # eambbo REMOVE:NomifComp Nom IF (0 Comp)(*1 HEAD-N BARRIER NOT-NPMOD OR PUNCT LINK 0 NOT-NOM LINK NOT 0 Inf)(NEGATE 1 COMMA OR CC)(NEGATE 0 (Pl Nom) LINK *-1 PL-V OR DU-V BARRIER NOT-NPMODADVIIP)(NEGATE 0 (Pl Nom) LINK -1 CC LINK -1 (Pl Nom) LINK *-1 PL-V OR DU-V BARRIER NOT-NPMODADVIIP)(NEGATE 0 (Pl Nom) LINK *-1 ConNeg OR PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER NOT-NPMODADVIIP LINK -1 PL-V OR DU-V)(NEGATE 0 (Pl Nom) LINK *1 V + Pl3 BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 0 (Sg Nom) LINK *-1 SG3-V BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 1 Gen LINK *1 Po OR PREGEN BARRIER NP-BOUNDARY)(NEGATE 1 Dem); #$ Finnmárkkuopmodat sáhttá dárkileappot albmaduvvon guovlluide mearridit gáržžádusaid beassat ávkkástallat ođasmuvvi valljodagain nugo namahuvvo vuosttas lađđasis, juos deasta valljodagas gáibida dan. # dárkileappot #$ Finnmárkkus ledje ovdal sihke doaktárat ja buohccedivššárat dábálaččat Lulli-Norggas eret, ja máŋggas ledje dušše leamaš moadde jagi dahje vel oanibut davvin. # oanibut ## Álggahit eará doaibmabijuid gáibida baicca lassi árjja... # álggahit #% Go dii lehpet šiegat ealibiin. #% Soai vácciiga seamma luohká go Liná, ja leigga čeahpit eanas fágain. #!! !alit vs. allat Comp Attr LIST ALLAT = "boazolohku" "dáiddaoahpahus" "dássi" "divišuvdna" "dutkan" "eallindássi" "gealdda" "gráda" "iešmássa" "lohku" "oahppa" "oahppolágádus" "oahppu" "oahpahus" "oahppat" "riekti" "sápmi" "lávdaoahppofálaldat" "virgi" ; #!! * __allat__ in front of ALLAT OR MONEY OR EDUCATION OR go SELECT:allat ("allat") IF (0 ("alit"))(1 ALLAT OR MONEY OR EDUCATION OR go); #$ Finnmárkkus ássi olbmuid divat ii galgga leat alit go guovtti dan mađe go gielddas ássi oblmuid divat. #PrsPrc needs a mapping rule #$ Dán njuolggadusa deaŧalaš eaktu lea ahte ođđa siidaosiid ásaheapmi ii galgga dagahit ahte boazolohku šaddá alit go siidii mearriduvvon lohku, geahča dás maŋŋelis. SELECT:allatMeasure ("allat") IF (-3 ("badjel") OR ("vuollil"))(-2 Num)(-1 MEASURE)(0 ("alit")); #!! * __alitColour__ in coordination with COLOUR SELECT:alitColour ("alit") IF (0 ("allat"))(*0 COLOUR OR (".*ivdni"r) BARRIER NOT-CRD); #$ Fiskes, rukses, alit, ruoná ha muđuid buotlágaš ivnnit. #!! * __alitN__ in front of VEHICLE, CLOTHES, BEDCLOTHES, BUILDING and more SELECT:alitN ("alit") IF (0 ("allat"))(*1 ("Volvo") OR VEHICLE OR ("čalbmi") OR ("dielku") OR ("russa") OR ("čuovga") OR ("albmi") OR ("ivdni") OR ("fearga") OR ("násti") OR ("muorji") OR ("lieđđi") OR ("girji") OR ("loddi") OR CLOTHES OR BEDCLOTHES OR BUILDING OR ("guovddáš") BARRIER WORD - Attr ); #$ Min bussás leat alit čalmmit. #!! * __alitEOS__ in the end of a sentence SELECT:alitEOS ("alit") IF (-1 go OR Qst)(0 ("allat" Nom))(1 EOS); #!! !Comparative or A Pl #!! * __APlNomafterCop__ selects A Pl Nom after copulas and Pl Nom OR Pl Pron SELECT:WAPlNomafterCop (A Pl Nom) IF (*-1 COPULAS + Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 PL-PRON + Refl + Acc)(NEGATE 0 N)(NEGATE 1 A)(NEGATE 1 Adv LINK 1 A); SELECT:WAPlNomafterCop (A Pl Nom) IF (*-1 COPULAS OR ("fas") BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 (N Pl Nom) BARRIER S-BOUNDARY OR (Sg Nom))(NEGATE 0 N)(NEGATE 1 A)(NEGATE 1 Adv LINK 1 A); SELECT:WAPlNomafterCop (A Pl Nom) IF (*-1 COPULAS + Du3 BARRIER NOT-ADV-PCLE) (NEGATE 0 N)(NEGATE 1 A)(NEGATE 1 Adv LINK 1 A); #$ ...ja dan golut leat govttolaččat veahki ektui. #$ ...jus dat leat čuožžovaččat ja dárbbašlaččat. #$ Riekteháhkama eavttut geavahusa njuolggadusaid mielde eai oro absoluhtat. #$ Muhtimat ledje stuorábut go earát, já muhtimat fas unnibut: muhtimat ledje viššalat. #$ Biret-guovttos Juffáin leaba čeahpit duddjot. #!! * __APlNomafterCop2__ selects A Pl Nom after copulas and Pl Nom OR Pl Pron SELECT:WAPlNomafterCop2 (A Pl Nom) IF (*-1 ("leat") + Inf OR ("leat") + PrfPrc BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 V + Pl3 )(NEGATE 0 N)(NEGATE 1 A)(NEGATE 1 Adv LINK 1 A); #$ Álgoálbmogat ellet hui iešguđetlágán eavttuiguin ja sáhttet leat riggát dehe geafit. #!! * __APlNomafterDu__ selects A Pl Nom after copulas and Du SELECT:WAPlNomafterDu (A Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 (Du1 Nom) OR (Du2 Nom) OR (Du3 Nom) BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 N)(NEGATE 1 A)(NEGATE 1 Adv LINK 1 A); #$ Vuoi, doai leahppi nu čeahpit! #!! * __ASgNomNoSubj__ selects A Sg Nom after copulas Sg3 or Neg Sg3 SELECT:WASgNomNoSubj (A Sg Nom) IF ((-1 COMMA LINK NEGATE *2 VFIN) OR (*-1 ("leat") + Sg3 BARRIER NOT-ADV-PCLE) OR (*-1 ("leat") BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 (Neg Sg3))) (NEGATE 0 N OR Inf OR Indef)(NEGATE 1 Adv LINK 1 A)(1 NP-BOUNDARY OR PrfPrc)(NEGATE 0 Attr LINK 1 N)(NEGATE 0 GRADE-ADV LINK 1 A); #$ Lea ártet go it gallet fulkkiid. #$ Ii leat vuogas geavahit hálduiváldima dálá fásta opmodagaide. #$ Gávpoga geaidnu lei ráhkaduvvon gollis, buhtis dego čađačuovgi láse. #!! * __ASgNomafterCop__ selects A Sg Nom after copulas and Sg Nom, not so strong constraint for the target SELECT:WASgNomafterCop (A Sg Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 (Sg Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 BOC OR CP BARRIER NOT-ADV-PCLE)(1 NP-BOUNDARY OR PrfPrc LINK NOT 0 N); #$ Vuoigŋa gal lea geargat, muhto oažži lea headju. # geargat, headju #$ ...dan dihte go geassegollebivdu lei áibbas heittot leamaš,... # heittot #$ Joddu suhppejuvvo go doaris lea gárvvis. #$ Buođđu lea dál gárvvis. #% Dat lea guhkimus fanas. #!! * __ASgNomEssCopNeg__ selects A Sg Nom after copulas Sg3 or Neg Sg3s, SELECT:WASgNomEssCopNeg (A Sg Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 (Neg Sg1) OR (Neg Sg2) OR (Neg Sg3) BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 N OR Indef)(NEGATE 1 N OR A)(NEGATE 1 GRADE-ADV LINK 1 A); #$ Boazosápmelaččain ii leat bassin vejolaš fievrridit gálvvu gerresiiguin. #$ Jos dat ii leat vejolaš, de mii fertet mannat. #% Son lei oainnat plánen irggis lusa vuolgit ovdal ođđabeairuohta, muhto dálki ii orron gal dasa riekta miehtame. #SELECT:WASgNomifCopEOC (A Sg Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 (Sg Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 BOC OR CP BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *1 CLB OR EOS BARRIER NOT-ADV-PCLE); #SELECT:Wr1769 (A Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY LINK *-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Nom)(NEGATE 0 N)(NEGATE 1 REAL-V OR A); #!! * dsfa SELECT:Wr1772xc (A Sg Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 (N Sg Nom) OR (Pron Sg Nom) OR (Sg1 Nom) OR (Sg2 Nom) OR (Sg3 Nom) BARRIER S-BOUNDARY LINK NOT 0 Ess)(NEGATE 0 N OR Inf OR Adv)(NEGATE 1 REAL-V)(NEGATE 1 CC LINK 1 Adv)(NEGATE *1 N BARRIER NOT-NPMOD); #$ ... berre mearridanváldi leat nu viiddis go vejolaš ja nu ... #$ Dilálašvuođaid álgu sáhttá leat dovdameahttun dahje jávkan historjjá seavdnjatvuhtii. #!! * __AcompGo__ Selects (A Comp Nom) even if there is no verb (ellipse) SELECT:AcompGo (A Comp Nom) IF (*-1 (N Sg Nom) OR (Pron Sg Nom) OR (Sg1 Nom) OR (Sg2 Nom) OR (Sg3 Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 Ess)(NEGATE 0 N OR Inf OR Adv)(1 go); #$ Máhttájeaddji ii leat stuorit go oahpaheaddjis, ii ge bálvaleaddji stuorit go hearrás. #!! * __Wr1775xc__ Selects (A Sg Nom) if you are (N Sg Loc), Der/NomAg or (Ex/N A). Copulas is to the left. EOS or CLB is to the right SELECT:Wr1775xc (A Sg Nom) IF ((*-1 COPULAS + Sg3 BARRIER NOT-A-ADV) OR (*-1 COPULAS + ConNeg BARRIER NOT-A-ADV LINK -1 @+FAUXV + Neg ))(NEGATE 0 Inf)(0 (N Sg Loc) OR Der/NomAg OR (Ex/N A))(*1 EOS OR CLB BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Dudno mielas lea suohtas. #$ Mu mielas ii leat suohtas dáppe. #!! * __Wr1776xc__ selects (A Sg Nom) SELECT:Wr1776xc (A Sg Nom) IF (-1 NP-HEAD-SG-NOM LINK NOT 0 (A Attr) OR Adv)(*-2 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NEGATE *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Adv LINK 1 Adv)(NEGATE 0 Attr LINK *1 (N Sg Nom) BARRIER CLB OR NOT-NPMOD)(NEGATE 0 (TV Inf) LINK *1 Acc) ; #$ Dábálaččat lea čuollu guhkit, golbma, njeallje fierbmebaji guhku. # guhkit #% Skuvlaráđđehusas lei vuoigatvuohta loahpahit diekkár gánnetmeahttun fálaldaga. SELECT:Wr1777c (Sg Nom) IF (*-1 Ill BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*-1 SG3-V BARRIER NOT-AUX-V)(NEGATE 0 PrfPrc OR ILL-A)(NEGATE 0 NUM LINK *1 ALU OR ("velggolaš") BARRIER NP-BOUNDARY); #$ ... muhtun gii lei sutnje velggolaš logi duhát taleantta. #$ Mus lea dutnje juoga dadjamuš. SELECT:Wr1778xc (A Pl Nom) IF (*-1 (N Pl Nom) OR ("visot") BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 PrfPrc); #$ Mánnáguoddi-spagáin leat spahká-oaivvit sakka guhkibut. # guhkibut #$ Dán oktavuođas leat dološ geavahusa njuolggadusat miellagiddevaččat. # miellagiddevaččat SELECT:Wr1779xc (A Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 (V Neg) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 0 DU-PL-V)(NEGATE 0 N)(NEGATE 1 REAL-V OR A); SELECT:Wr1780c (A Sg Nom) IF (*-1 BOS OR REAL-CLB BARRIER NOT-CC)(1 (Dem Sg Nom) OR MUN OR DON OR SON); #$ Ja ávdugas son guhte oskkui. #SELECT:Wr1781c (A Pl Nom) IF (*-1 BOS OR REAL-CLB BARRIER NOT-CC)(*1 NP-HEAD-PL-NOM BARRIER NOT-NPMOD); #$ Ávdugasat sii geat moraštit. SELECT:W (A Nom) IF (-1 go LINK -1 (A Nom) LINK *-1 COPULAS BARRIER S-BOUNDARY)(0 REAL-V LINK NEGATE 1 N) ; REMOVE:Wr1782 REAL-V IF (-1 COPULAS)(0 Nom)(NEGATE 0 PrfPrc)(1 (Pron Rel)); #$ Dat geaidnu lea govdat mii doalvu gáđohussii. SELECT:Wr1783 (A Nom) IF (-1 COPULAS)(0 Nom)(1 (Pron Rel)); #$ Dát dáidá leahkit duohta maid boazodoalli lohká. #$ Dat geaidnu lea govdat mii doalvu gáđohussii. REMOVE:Wr1784 VFIN IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-INDEF)(0 Attr)(1 N OR EOS); SELECT:Wr1785 A IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-INDEF)(NEGATE 0 REAL-V OR Ord OR N)(1 N OR EOS); #$ ...de dilli orru leamen earalágan. SELECT:Wr1786xc A IF (-2 (N Sg Nom))(-1 ("leat" Sg3))(NEGATE 0 N OR PrfPrc OR Inf)(NEGATE 0 Ill LINK 1 PrfPrc)(NEGATE 0 Adv LINK 1 A); #$ Sin váilevaš oahppu ja giellamáhttu lea guhkit áiggi leamaš heađušteaddjin. # guhkit REMOVE:Wr1787c (A Attr) IF (0 A)(1 COMMA)(NEGATE 2 A OR PrsPrc)(NEGATE 2 CC LINK 1 Attr); REMOVE:Wr1788xc (A Attr) IF (0 A)(NEGATE 1 A OR N OR Num OR Actio OR PrfPrc OR PrsPrc OR CC OR COMMA OR (\?)); REMOVE:Wr1789xc (A Attr) IF (0 A-CASE OR Adv)(1 CC LINK *1 A-CASE BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Dan dihte leage riekta ja dehálaš go skuvla čielga vugiin dovddasta dat lea maiddái sámi ohppiid skuvla. # riekta SELECT:Wr1791xxc (A Sg Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV LINK 0 SG3-V LINK NEGATE *-1 Loc BARRIER N)(NEGATE -1 Gen)(NOT 0 WEATHER-SITUATION OR Inf OR Attr)(NEGATE 0 Adv LINK *1 REAL-V BARRIER NOT-ADV)(NEGATE 1 PrfPrc)(NEGATE 1 CC LINK 1 Adv) (NEGATE 0 Adv LINK *1 (A Sg Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Lea veahá eahpidahtti, ahte eanaš oassi ođđa govvadáidagis,... # eahpedahtti SELECT:APlNom (A Pl Nom) - Der/lasj IF ((*-1 COPULAS + DU-PL-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 NP-HEAD-PL LINK 0 Nom) OR (*-1 COPULAS - SG-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 DU-PL-V LINK 0 Neg OR COPULAS))(0 Sg); #$ Biktasat leat nannosat. #$ Bártnit ledje čeavlát. #$ Sii eai lean duhtavaččat priváhta olbmuid luhtte orrumiin ja háliidedje skuvlainternáhta nugo lei leamaš Guovdageainnus ja Buolbmágis. SELECT:Wr1793c (A Pl Nom) IF (1 (Pron Pl2))(*2 COPULAS BARRIER REAL-V)(*2 PL2-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Man čeahpit dii lehpet hilgut Ipmila báhkkomiid! SELECT:Wr1795 (A Pl Nom) IF (*-1 ("orrut") BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*-1 PL3-V BARRIER SV-BOUNDARY); SELECT:Wr1796xc (A Pl Nom) IF (-2 (A Pl Nom) LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(-1 CC); #$ ...jus dat leat čuožžovaččat ja dárbbašlaččat. # dárbbašlaččat REMOVE:Wr1797 (A Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER REAL-V)(*-1 SG3-V BARRIER NOT-AUX-V)(*1 (A Sg NOM) BARRIER SV-BOUNDARY OR Nom); ## No hits? # Coordination # ------------ SELECT:Wr1798c (A Sg Nom) IF (-2 (A Sg Nom))(-1 JA/DAHJE OR COMMA)(1 JA/DAHJE OR COMMA)(2 (A Sg Nom)); #$ e. e. man bissovaš, dovddus ja bindil dat lea. # dovddus SELECT:Wr1799 (A Sg Nom) IF (-2 (A Sg Nom))(-1 JA/DAHJE)(1 CS OR EOS)(NEGATE 0 Inf LINK -2 Inf); ## Vare livččet jogo galmmas dahje liekkas! # liekkas REMOVE:Wr1800c (A Attr) IF (1 COMMA OR JA/DAHJE)(2 A)(NEGATE *1 N BARRIER NP-BOUNDARY); #$ ...man bissovaš, dovddus ja bindil dat lea. # bissovaš #$ Lehket álo ustitlaččat, vuollegaččat ja guhkesmielalaččat. # ustitlaččat SELECT:Wr1801c (A Pl Nom) IF (-2 (A Pl Nom))(-1 JA/DAHJE OR COMMA)(1 JA/DAHJE OR COMMA)(2 (A Pl Nom)); #$ Lehket álo ustitlaččat, vuollegaččat ja guhkesmielalaččat. # vuollegaččat SELECT:Wr1802c (A Pl Nom) IF (-2 (Pl Nom))(NEGATE -2 Adv)(-1 JA/DAHJE)(1C NP-BOUNDARY); #$ Lehket álo ustitlaččat, vuollegaččat ja guhkesmielalaččat. # guhkesmielalaččat #$ De bohte ollu tuollárat ja suttolaččat ja čohkkájedje beavddis. # suttolaččat SELECT:Wr1803 (Pl Nom) IF (-2 (Pl Nom))(NEGATE -2 Adv OR Inf)(-1 JA/DAHJE)((1 JA/DAHJE OR CLB LINK 1 NP-BOUNDARY) OR (1 CLB)) ; SELECT:PlNomCCPlNom (Pl Nom) IF (1 JA/DAHJE LINK *1C (Pl Nom) BARRIER NOT-NPMOD-ACC)(NEGATE 2 Interr); #$ Dása gullet Sámi sierrabibliotehka, oahpahushálddašeami doaimmat ja sierra sámi mánáidgárdedoarjagat. #!! !!And now some rules for adverbs that modify adjectives SELECT:AdvModA2 Adv IF (0 A LINK NEGATE 0 Inf)(1C A LINK NEGATE *1 N BARRIER NOT-NPMOD); ## ...jus ii leat čielgasit dárbbašmeahttun dahje geavatlaččat veadjemeahttun. SELECT:AdvModA3 Adv IF (0 A LINK -1 CC LINK -1C Adv); # not in use? SELECT:AdvModA4 Adv IF (0 A LINK 1 CC LINK 1 Adv); ## ...dan muddui go dat lea geavatlaččat ja ruđalaččat vejolaš. # Funker ikke med 1C Ad ## Maŋŋá soađi lea sámi álbmot rahčan ollu vai dat adnojuvvošii seammá dássásažžan, sihke duođalaččat ja rievttálaččat. #$ Sámedikki eará orgánat mearridit ieža galget go čoahkkimat leat rabas vai gitta. SELECT:InfMiella Inf IF (-1 MIELLA LINK *-1 VFIN)(NEGATE 0 COPULAS) ; #$ Ferte dasto sihkkarastojuvvot dárbbašlaš gelbbolašvuohta čuovvolit dan sámepolitihka maid stáhta, guovlulaš ja báikkálaš hálddahusdásit hábmejit. #% Sivvan dasa lea go ođđa stivra ii nagot rehketdoalus lohkat gosa doarjagat leat mannan. #This rule comes ones more SELECT:SECr2996b PL3-V IF (NEGATE *-1 VFIN BARRIER CS OR CC)((*1 (Pl Nom) BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv OR Inf) OR (1 ("leat" PrfPrc) LINK *1 (Pl Nom) BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 Adv OR Inf)) (NEGATE 0 ("leat" Imprt Pl2))(NEGATE 0 Inf LINK -1 MOVT)(NEGATE 0 Imprt LINK -1 CC OR BOS OR COMMA OR (":") OR ("de") OR PUNCT)(NEGATE 0 Sg3 LINK -1 Nom + Sg); ## Ja dis leat velá buot oaivvi vuoktačalmmit lohkkojuvvon. #$ Son lea čállán lohkameahttun čállosiid sámi historjjás ja sus leat leamaš ollu luohttámušdoaimmat. #% Mii doarjut Sámelávdegotti evttohusa oainnu ahte sámegiela berre sáhttit válljet fágan dan sadjái go duiskkagiela gymnásaráhkkaneaddji linnjás nuoraidskuvlla ovccát jagis. REMOVE:InfCS Inf IF (0 VFIN LINK NOT 1 REAL-V)((-1 CS) OR (-1 Rel) OR (-1 COMMA LINK *-1 Rel BARRIER S-BOUNDARY OR Inf LINK NEGATE *-1 AUX BARRIER REAL-V) OR (*-1 Acc BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 (TV Pl3) BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 Rel BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 (N Nom Pl)))(NEGATE -1 go OR ("ahte") LINK NOT -1 BOC OR COMMA)(NEGATE -1 (Neg Sup)) ; #$ Go bassat lihtiid dahje málestit siiddas, de sáhttit seammás guldalit radio. #$ Organisašuvnna bláđđi man gohčodit Fokusin muitala ahte gonagas Olav su áiggistis lei bivdán beassat leat servodaga suodjaleaddji. #$ Áirasat geat vuostálastet eavttuhusa jienastit nu ahte deaddilit boalu "vuostá" ja čuožžilit. #% Son dáhttu geiget jahkásaš sámi musihkkabálkkašumi maid bokte áigot gudnejahttit, čalmmustahttit ja ovddidit sámi kultuvrra ja musihka #% Oahpaheaddji šattai geavahit buot čehppodagas, amas massit vátna oahppiidis. #% Ovddidit sámi terminologiija ja dahkat dan olahahttin. SELECT:InfCSPrt Prt IF (0 Prs LINK NOT 1 REAL-V)(-1 CS LINK -1 Prt) ; #$ Buorre lei go bohtet. SELECT:NomAct Nom IF (0 PrfPrc LINK 1 COMMA OR JA/DAHJE LINK 1 Nom LINK 1 COMMA OR JA/DAHJE) ; SELECT:Nom Nom IF (0 Gen LINK 1 ("(") LINK 1 Nom)(NEGATE *-1 TRANS-V) ; #$ Oahpus lea bealli lágiduvvon oassi (duddjon, logaldallamat, bagadallamat, bargobájit, seminárat jna.) ja bealli iešheanalaš bargan (duddjon, lohkan, bargobihtáid coavdin, reflekterema cállin jna.). SELECT:NomAg (NomAg Nom) IF (NEGATE *-1 REAL-V)(1 (":") LINK 1 Prop) ; #$ Čoahkkingirjji čállit: Ellen Aina Eira ja Ellen Mienna SELECT:Nom (Prop Nom) IF (1 EOS OR CC)(*-1 (":") BARRIER WORD - Prop LINK -1 (NomAg Nom) LINK NEGATE *-1 REAL-V) ; SELECT:Nom (Prop Nom) IF (1 EOS OR CC)(*-1 CC BARRIER WORD - Prop LINK -1C Nom) ; #SELECT:InfMiella Inf IF (-1 MIELLA LINK *-1 BOS BARRIER WORD) ; #$ Sámegieloahput mat addet gelbbolašvuođa lohkagoahtit sámegiela dahje eará oahpuid bachelordásis Sámi allaskuvllas. ## SELECT PrfPrc, instead of VFIN SELECT:PrfPrcSemyear PrfPrc (0 ("riegádit")) ; #constraints? #$ Riegádan 1958 ja bajásšaddan Kárášjogas. SECTION SELECT:duššan PrfPrc IF (0 ("duššat") LINK 1 HUMAN) ; REMOVE:oza N IF (0 ("ohcat") LINK 0 (vblex)) ; #foreløpig regel for apertium, fordi apert ikke tolker tab eller avsnittslutt som setningsdelimiter når utenfor html. #SELECT:vfin VFIN IF (NEGATE *-1 VFIN)(NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Attr LINK 1 N)(NEGATE -1 Nom LINK *-1 ("leat" PrfPrc))(NEGATE -1 MIELLA + Nom OR MIELLA + Acc)(NEGATE 0 TRANS-V LINK -1 Acc LINK -1 MIELLA + Nom OR MIELLA + Acc)(NEGATE -1 Acc LINK -1 BOS LINK 3 EOS OR ("vai"))(NEGATE 0 Inf - AUX - Imprt LINK -1 BOS) (NEGATE 0 Inf - ("leat") LINK NOT -1 Nom + Pl LINK 2 EOS - ("?")) (NEGATE 0 Inf - ("leat") LINK NOT -1 Nom + Pl LINK NEGATE *2 WORD) ; #$ Dál lean cealkán dan dudnuide. #$ Oahpa goarrut gávtti ja gođđit ránu. #$ Bohccot livvadit. #% Njuolggadusat meahccegeavaheami rievdamis – rabas gulaskuddan. #% Leamaš váttis ipmirdit dan. #% Áigemearri váidalusa buktit. #% Duššan skohtervuoddji gullevaš boazodollui. SELECT:HeadlinerInf Inf (NEGATE *-1 VFIN)(NOT 0 ("leat"))(NEGATE *-1 (Nom Pl1))(NEGATE 0 Pl3 LINK *-1 (Nom Pl))((1 EOS - ("?")) OR (NEGATE *1 WORD)) ; #$ Áigemearri váidalusa buktit. #$ Vuoigatvuohta journála geahččat. #% Bohccot livvadit. SELECT:Pl1coord (vblex p1 pl) IF (0 Pl1 OR Inf LINK *-1 CC OR ("de") BARRIER NOT-ADV LINK *-1C V + Pl1 BARRIER VFIN OR Inf) ; #$ Go bassat lihtiid dahje málestit siiddas, de sáhttit seammás guldalit radio. #$ Sámi servodat lea vuos ain huksemin servodagas, ja mii leat vuoruhan ja ain fertet vuoruhit kultuvrra ja giela vuođđoosiid. SELECT:Imprtmat Imprt IF (1 ("mat")) ; #$ Dán mii gávnnaimet, dutkka mat leago dat du bártni gákti. REMOVE:ImprtQst Imprt IF (*1 Qst BARRIER REAL-V OR COMMA OR (":") OR (""")) ; #$ Girdi mielde go don manat Helssegii? #!! !!Proper nouns #!! !!!VERBS #!! !!Disambiguating verbs - part 1 #!! First ConNeg forms, they are dependent upon Neg verbs. Then Imperative #!! (with their special syntax), infinitive, and other infinite forms. #!! Person comes later (in part 2) #!! !!ConNeg forms #!! Number following the rule headers below refer to numbers of hit in a 13 053 859 word corpus. #!! * __ConNegImp__ selects ConNeg Imprt if Neg Imprt to the left. - 4265 SELECT:ConNegImp (Imprt ConNeg) IF (*-1 (Neg Imprt) BARRIER ConNeg OR SV-BOUNDARY); #$ Ale ge jorggit selggiid sutnje gii bivdá dus loanas. SELECT:NegImp Neg + Imprt IF (1 ConNeg + Imprt) ; #!! * __PrfPrcConNeg__ to ConNeg Aux after PrfPrc SELECT:PrfPrcConNeg ConNeg + AUX IF (*-1 PrfPrc BARRIER REAL-V OR SV-BOUNDARY LINK *-1 REAL-NEG BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *1 REAL-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Ii dal láhppán gal leat. # Problem 1 #!! * __ConNegIfNeg__ selects Ind ConNeg if Neg Ind to the left. This is the main (and common) ConNeg rule. - 660327 SELECT:ConNegIfNeg ConNeg IF (*-1 REAL-NEG BARRIER ConNeg OR PrfPrc OR SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 N OR PrfPrc LINK *1 ConNeg BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 Loc LINK -1 NEGFOC LINK -1 Loc)(NEGATE 0 Inf LINK *-1 REAL-NEG LINK -1 ConNeg LINK -1 REAL-NEG)(NOT 0 Adv) ; #$ Eai dat dohkke šat maninge. #!! * __ConNegPrt__ selects Prt if Prt to the left SELECT:ConNegPrt (ConNeg Prt) IF (0 (ConNeg Prs) LINK -1 REAL-NEG LINK *-1 S-BOUNDARY LINK *-1C Prt) ; #$ Marit lei áidna sis gii ii hállan sámegiela. #!! * __ConNegCondIfNeg__ selects Cond ConNeg if Neg Cond to the left. Less used, obviously. - 0 - homonymi? SELECT:ConNegCondIfNeg (Cond ConNeg) IF (*-1 REAL-NEG BARRIER ConNeg OR SV-BOUNDARY); #$ Ii go son ollu eanet gárvvohivčče din? #!! * __ConNegPrfPrc__ selects ConNeg for leat when topicalised PrfPrc between Neg and leat - 713 SELECT:ConNegPrfPrc ConNeg IF (*-1 PrfPrc BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 Neg BARRIER SV-BOUNDARY)(0 ("leat"))(NEGATE *1 PrfPrc BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Ii dál láhppán gal leat. # Need more advanced rule to select ConNeg when there is more # material between Neg and ConNeg. #!! * __ConNegImpCC__ catches the second ConNeg in cases like don't smile or laugh - 0 SELECT:ConNegImpCC (Imprt ConNeg) IF (*-1 ("dahje") + CC BARRIER NOT-ADV LINK *-1C (Imprt ConNeg) BARRIER REAL-V); #!! * __ConNegIndCC__ catches the second ConNeg in cases like doesn't smile or laugh - 369 SELECT:ConNegIndCC Ind + ConNeg IF (*-1 ("dahje") + CC BARRIER NOT-ADV LINK *-1C Ind + ConNeg BARRIER NOT-ADV); #$ Allet nappo moraš ja cealkke... #!! * __NotConNegIfNotNeg__ removes ConNeg if no Neg to the left. Consider unifying with NotConNegNotNeg. - 1094269 REMOVE:NotConNegIfNotNeg ConNeg IF (NEGATE *-1 Neg BARRIER CLB OR Ind)(NEGATE *-1 Nom LINK -1 Neg)(NEGATE *-1 (@CVP) OR COMMA BARRIER NOT-A-ADV LINK *-1 ConNeg BARRIER VFIN)(NEGATE -1 ("ja" CC) OR ("dahje" CC) LINK **-1 ConNeg LINK -1 Neg) ; #$ Juohke muorra mii ii šaddat buriid šattuid, čullojuvvo ja bálkestuvvo dollii. #$ Gávpot mii lea vári alde, ii sáhte leat čihkosis. #% Bearehan dal son ii geige vel gieđa ja váldde maiddái eallima muoras ja bora ja beasa nu eallit agálaččat. #% Ii dal láhppán gal leat. ## Jesus celkkii: "Oanehis áiggi lean velá din luhtte." #% Allet atte beatnagiidda dan mii lea bassi, alletge bálkes bearraliiddádet spiinniid ovdii, vai dat eai duolmma daid, fallet din ja gaikkot din. #!! * __NotConNegNotNeg__ removes remaining ConNegs whenever no Neg to the left. - 5862 REMOVE:NotConNegNotNeg ConNeg IF (NEGATE *-1 Neg BARRIER SV-BOUNDARY OR go) (NEGATE -1 Rel LINK -1 Neg)(NEGATE -1 Adv LINK -1 Neg)(NEGATE -2 Rel LINK -1 Neg)(NEGATE *-1 (@CVP) BARRIER NOT-A-ADV LINK *-1 ConNeg BARRIER VFIN)(NEGATE -1 ("ja" CC) OR ("dahje" CC) LINK **-1 ConNeg LINK -1 Neg) ; #% Buorástahttit, máidnut, buriin mielain bargguid doaimmahit vai ii čuorvvo heajos diliid ja ii de fidne guoli. # Look at this and the previous one: they overlap appr 95%, but both catch some cases the other rule does not. #!! !!Imperative #!! See also ''Imprt or Ind'' some sections down. #!! * __PassLNotImprt__ removes Imprt when passive (sentence-initial, hence important) REMOVE:PassLNotImprt Imprt IF (0 Der/PassL)(*1 Rel or CS); #$ Ásahuvvo bargojoavku mas leat sámi mediaid ovddasteaddjit. # Perhaps without the Rel/CS condition as well. #!! * __ImprtLeat__ says BOS Leat A is Imprt - 575 SELECT:ImprtLeat Imprt IF (-1 BOS OR PUNCT OR REAL-CLB)(0 ("leat"))(1 A); #$ Leage buorre! #!! * __ImprtDál__ SELECT:ImprtDál Imprt IF (-1 BOS OR PUNCT OR REAL-CLB)(1 ("dál")); #$ Gullet dál, maid veardádus gilvi birra mearkkaša... #!! * __SelImprtExcl__ selects initial Imprt when excl mark SELECT:SelImprtExcl Imprt IF (-1 BOS OR PUNCT OR REAL-CLB)(*1 ("!")); SELECT:SelImprtExclPl (Imprt Pl2) IF (-2 Nom + Pl)(-1 COMMA)(*1 ("!")); #$ Mánát, váldet alcceseattet láibevajahasaid! SELECT:SelImprtExclSg (Imprt Sg2) IF (-2 Nom + Sg)(-1 COMMA)(*1 ("!")); #!! * __ImprtComma__ SELECT:ImprtComma Imprt IF (-1 COMMA LINK -1 Imprt LINK *-1 BOS BARRIER NOT-ADV)(NEGATE 1 COMMA LINK 1 VFIN LINK NOT 0 Imprt LINK NOT 1 Nom) ; #% Huikkádallet, šuhkket, boagustit, snuđđot. #!! * __ImprtNotVGen__ REMOVE:ImprtNotVGen VGen IF (*-1 BOS OR PUNCT OR REAL-CLB BARRIER WORD)(0 Imprt)(NEGATE *1C VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE); REMOVE:ImprtNotVGenOza VGen IF (0 ("ohcat") LINK 1 Ill) (NOT -1 ("ohcat")); #!! * __NotImprtInd__ REMOVE:NotImprtInd Imprt IF (*-1/* (neg) OR Neg BARRIER CLB OR Ind); #!! * __NotImprtConNeg__ REMOVE:NotImprtConNeg Imprt IF (*-1 ConNeg BARRIER COMMA OR SV-BOUNDARY); #$ Go bohciida soahpameahttunvuohta das ahte galget go journála... #$ Mánát eai gillen dálu čorget. #$ Na muhto don it leat dasa nama čállán! #!! * __NotImprtA__ REMOVE:NotImprtA Imprt IF (-1 A LINK NOT 0 Ess); #!! * __NotImprtN__ REMOVE:NotImprtN Imprt IF (-1 N OR Po); #$ Čuorvvas gullo Ramas. #$ Boarrásis leai dat vel eanaš ealáhussan ge. # This will work fine when headings no longer interfere. #!! * __NotImprtVFIN__ REMOVE:NotImprtVFIN Imprt IF (*1C VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NEGATE 1 go); #$ Lágas ii duššaduvvo oktage bustávaš dahje čuoggáš, ovdal go... #% Iskka massá go viessu ollu lieggasa. #!! * __NotImprtSlash__ REMOVE:NotImprtSlash Imprt IF (*-1 ("\(") BARRIER ("\)"))(0 N); #$ Láigolihtus eai čuovo makkárge sierravuoigatvuođat gáddái (buo. riehkit, stárat). # Moving candidates down: #!! * __NotImprtGo__ REMOVE:NotImprtGo Imprt IF (1 ("go" Pcle)); #!! * bearrat TV or berret IV - berret is aux SELECT:berret ("berret") (0 ("bearrat") LINK *1 Inf BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #$ Válljedettiin journálaovddasvástideaddji berre árvvoštallat su fágagealbbu. #!! !!Infinitive REMOVE:Inf Inf (0 VFIN LINK -1 COMMA LINK -1 VFIN)((1 COMMA LINK 1 VFIN) OR (1 EOS)) ; #$ Huikkádallet, šuhkket, boagustit, snuđđot. REMOVE:PlNom Nom + Pl (0 Inf) ((-1 ("leat") + Sg3) OR (-1 Adv LINK -1 ("leat") + Sg3)) ; #$ lei beare vázzit #!! * __r2974__ was moved up to select PL3-V after N Pl, might be relaxed to REMOVE Inf SELECT:Pl3V PL3-V IF (*-1C (N Pl Nom) OR (A Pl Nom) OR (Indef Pl Nom) BARRIER Pl3 OR Du3 OR Rel LINK *-1 BOC BARRIER Pl3 or Du3) ; ## Divššohasaid birra geat leat uminddegin dahkkon. ## Eatnagat bohtet nuortan ja oarjin. ## Geafit gal leat álo din luhtte. #!! * __headofparts__ SELECT:headofparts PL3-V IF (-1 Loc + Pl LINK *-1 HEADOFPARTS + Nom BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 BOC BARRIER Pl3 or Du3) ; #$ Eanaš oassi olbmuin cahkkehit dola boastut. #!! * __r2976__ was moved up to select PL3-V after N Pl, might be relaxed to REMOVE Inf SELECT:r2976 PL3-V IF ((*1C NP-HEAD-PL-NOM BARRIER PPRON-NOT-SII OR S-BOUNDARY LINK 0 HAB-ACTOR) OR (*1C NUM LINK *1 (N Sg Gen) + HAB-ACTOR BARRIER NOT-A))(NEGATE *-1 VFIN BARRIER CS)(NEGATE 0 Inf LINK 1 COMMA LINK 1 Inf)(NEGATE 2 VFIN + Pl3) ; #$ Ohppiidráđis lea stuora fápmu skuvllas dan dihte go leat nu máŋggas geat hupmet ovttas áššiid birra. #$ Dása gullet Sámi sierrabibliotehka, oahpahushálddašeami doaimmat ja sierra sámi mánáidgárdedoarjagat. #$ Dál leat sus 137 gáicca. #% Diet vuoigatvuođat leat ráddjejuvvon guoskat dan vuoigatvuhtii ahte oamastit, atnit, ovddidit ja mearridit daid eatnamiid ja riggodagaid mat sis leat odne árbevirolaš čanastumi dihte. #!! * __r1809__ Not Pl1 (but Inf) if VFIN to the left, This is the basic Inf rule. REMOVE:r1809 Pl1 IF (*-1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE-ILL-LOC-COM OR S-BOUNDARY LINK NOT 0 N)(0 Inf); #REMOVE:r1809 Pl1 IF (-1 VFIN LINK NOT 0 N)(0 Inf); # old, careful version #$ Bargu lei kánske árvvoštallat dan. #!! * __r1812__ SELECT:r1812 Inf IF (*-1 NP-HEAD-SG-NOM BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 CC BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 Inf BARRIER NOT-ADV); #$ Dearvvašvuođaveahkkedárbu galgá árvvoštallojuvvot ja diehtu addojuvvot. # This rule has to come before the ones below. #!! * __InfCompCs__ SELECT:InfCompCs (Inf @COMP-CS<) IF (NOT 1 Inf); #$ Anán buorebun odne vuolgit go ihttážii vuordit. # For tøff regel #$ Anán buorebun ahte mii vuolgit go ihttážii fertet vuordit. # For tøff regel # The above rule leans on the following one: # MAP (@COMP-CS<) TARGET Inf IF (*-1 ("go" CS) BARRIER NOT-ADV LINK -1 Inf)(NEGATE *1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE); #!! * __r1811__ SELECT:r1811 Inf IF (*-1 ("ii" Neg Sup) BARRIER REAL-V); #$ ...amaset sin čalmmit oaidnit,... # ! * __r1814__ #SELECT:r1814 Inf IF (-1 BOS)(*1 ("ii" V IV Neg Sg3) + Ind BARRIER V); #$ Viežžat viervván rivgo čiektageregin ii leat ásti, iige sáváháhttin. #!! * __EssInf__ SELECT:EssInf Inf IF (*-1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT BARRIER NOT-ADV LINK -1 Ess); #$ Sin bargun lei váldit fáŋgan Gonagasa. #!! Rules that prevent later selection of Inf for a finite verb in the frame SELECT:InfCoord Inf IF (0 VFIN LINK 1 COMMA OR CC LINK 1 Inf LINK 1 COMMA OR CC LINK 1 Inf) ; #$ Diet vuoigatvuođat leat ráddjejuvvon guoskat dan vuoigatvuhtii ahte oamastit, atnit, ovddidit ja mearridit daid eatnamiid ja riggodagaid mat sis leat odne árbevirolaš čanastumi dihte. #!! ''INF-V...CC...'' #!! * __r1816__ REMOVE:r1816 Inf IF (*-1 NP-HEAD-PL-NOM BARRIER NOT-NPMODADV LINK -1 CC)(NEGATE *-1 A BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *-1 INF-V OR Inf BARRIER REAL-V); #! * __r1817__ #REMOVE:r1817 Inf IF (*-1 (Num Nom) BARRIER NOT-N-A LINK -1 CC LINK NEGATE *-1 Inf OR INF-V BARRIER VFIN); #$ ...ja ollugat biehttalit iežaset sámevuođa. #$ ...ja máŋga Davviálbmogiid fakultehta studeantta leat oasi oahpus gazzan Romssa universitehtas. #!! * __r1818__ REMOVE:r1818 Inf IF (-1 CC LINK NEGATE *-1 Inf BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Interneahtta leat mediat mat leat guovddážis nuoraidkultuvrras , ja leat danin stuorra hástalussan barggus sihkkarastit. REMOVE:Inf Inf IF (0 VFIN LINK *-1 BOS BARRIER REAL-V OR MIELLA + Nom OR S-BOUNDARY)(NEGATE *1 COPULAS BARRIER REAL-V)(NOT 1 ("vai")) ; #$ Norggas gávdnat boazodoalu Finnmárkkus davvin gitta Hedemárkui lullin. #!! * __r1819__ SELECT:r1819 N IF (-3 (A Attr))(-2 CC)(-1 PrfPrc)(0 N); #$ Áirasat geat vuostálastet eavttuhusa jienastit nu ahte deaddilit boalu "vuostá" ja čuožžilit. #$ Mearrasápmelaččat ledje áŋgiris ja oahppan bivdit. # Going for Pl1 instead of Inf # - - - - - - - - - - - - - - #!! * __r1820__ REMOVE:r1820 Inf IF (-1C Adv LINK *-1 BOS BARRIER NOT-NPMOD); #$ Vulobealde guorahallat fas mo sáhtášii deattuhit dákkár jávohisvuođa. #!! * __r1821__ REMOVE:r1821 Pl1 IF (-1 BOS)(0 Inf)(NEGATE 0 Qst OR Imprt); # Now we select Inf # - - - - - - - - - # The first rule seems much better without the NOT 0 Adv. SELECT:XYr1822 Inf IF (*-1 INF-V + V BARRIER SV-BOUNDARY OR Neg)(NOT 0 Adv); ## Skuvla galggai oahpahit sámemánáide dárogiela. ## Prošeavtta áigut čađahit. #% Dás galget nuorat, čohkut dahje veallut duorggaid alde buolli árrandola ovddas vuostáiváldit oahpahusa sis. #!! * __r1823__ SELECT:r1823 Inf IF (*-1 INF-V + V BARRIER NP-HEAD-PL-NOM OR SV-BOUNDARY LINK 0 VFIN OR PrfPrc OR Inf LINK NOT 0 N)(NOT 0 ("leat")); #$ Son oažžu vuokkain ja luovosfirpmiin, namalassii golgadagain, bivdit miehtá deanu. #!! * __r1824__ SELECT:r1824 Inf IF (-2 Inf)(-1 COMMA)(1 COMMA OR CC); #$ Luondduresursaealáhusat sáhttet álggahuvvot, bisuhuvvot ja ovddiduvvot. # This rule looks backwards across a relative clause: #!! * __r1825__ SELECT:r1825 Inf IF (*-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY LINK *-1 (Pron Rel) BARRIER S-BOUNDARY LINK *-1 INF-V BARRIER Inf OR SV-BOUNDARY); #$ ...galgá sihke divššohas ja váhnemat dahje earát geain lea váhnenovddasvástádus oažžut dieđu. #!! * __r1827__ SELECT:r1827 Inf IF (*-1 (A Nom) BARRIER NOT-ADV OR COMMA LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE); #!! * __r1828__ SELECT:r1828 Inf IF (-1 ADVLCASE LINK *-1 (A Nom) BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Dál lea váttis dadjat juste beaivvi goas váttisvuođat čoavdašuvvet. #$ Danne go mii orrut tunealla lahka, de lea álki isidii vuodjit tunealla go manná girdišilljui. #!! !!Verbgenitive # ------------ # Background: # VGen is a bad lookalike for various finite forms. It is rare, and occurs in # special contexts. # Philosophy: # 0. We remove some VGens that otherwise would have turned up' # 1. We make rules selecting VGen where we feel safe to say we have found it. # 2. We remove all remaining VGen readings. # 0. These are not VGen #!! * __VGen__ is typo REMOVE:TypoNotVGen VGen IF (0 ("mielddistit") OR ("gohčodit") OR ("ráhkkanit") OR ("soaitit")); # 1. Looking for VGen. #!! * __VGen__ selects VGen after VGEN-V-TRIGGER-verb SELECT:VGen1 VGen IF (*0 VGEN-V-TRIGGER + MAIN-V BARRIER Neg OR SV-BOUNDARY OR COMMA)(0 VGEN-V LINK NOT 0 Der/Pass OR Loc OR Inf)(NEGATE 1 CC LINK 1 VGEN-V-TRIGGER) ; #$ Ii lean ávki geahččalit gávdnat čoavdaga oađi dahje oza. #$ Suga láviime fitnat gitta Biessavvonis. #% Mánát geat orro nu guhkkin eret ahte eai sáhttán beaivválaččat vácci boahtit skuvlii, orro internáhtas ja boradedje doppe, ođđe oađđensálain ja barge bihtáid klássalanjas maŋŋelgaskabeaivve. #!! * __Gen2__ selects VGen after after gaskan and lahka SELECT:VGen2 VGen IF (-1 ("gaskan") OR ("lahka"))((NEGATE 0 Der/Pass OR Loc OR Inf OR (N Gen) - ("bora")) OR ((0 ("borrat") OR ("jápmit")))); ## Gaskan bora viehkalin olggos. #!! * __VGen3__ selects VGen after copulas SELECT:VGen3 VGen IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 VGEN-V LINK NOT 0 Der/Pass OR Loc OR Inf OR (N Nom)); ## Muhtumat ledje vácci, ja muhtumat ledje čuoigga. #!! * __VGen4__ SELECT:VGen4 VGen IF (-2 COPULAS)(-1 Indef OR Adv)(0 VGEN-V LINK NOT 0 Der/Pass OR Loc OR Inf); ## Dát ađa lea uhccán vuošša. #!! * __VGenCoor__ SELECT:VGenCoor VGen IF (-1 CC LINK -1C VGen) ; #$ Biilaráiddut jurre ijatbeaivái Duortnosjohkaráigge boares geainnu mielde davás: stuorra dievvalástejuvvon guorbmebiillat juorbbu ja ráđa ja smávva meahccebiillat daid maŋis. # 2. Done that, now we remove whatever VGen was left. #!! * __KillAllVGen__ removes all VGen (r1842) REMOVE:KillAllVGen VGen IF (0 (VGen)); #!! !!Supinum vs. potential -- no example found in large corpus #!! !!Perfect Participle REMOVE:inCoor PrfPrc IF (-1 CCCOMMA OR JA/DAHJE LINK -1 N + Nom)(0 N + Nom LINK 1 CCCOMMA OR JA/DAHJE LINK 1 N + Nom); #$ Sámi mánáidgárdeoahpaheaddjeoahppu, MOA 2017 joavkku, lea odne čájehan Duodji, Juoigan ja Hutkáivuohta (DJH) máhttoviidodaga joavkoeksámena. REMOVE PrfPrc IF (0 N LINK 1 ("/") LINK 1 N); #$ Dát ruhta galgá juhkkot njealji sadjái, namalassii čuoigan/luođovaláštallamii ja golmma spábbačiekčanjovkui. #!! * __r1844__ removes PrfPrc if 0 is the second N in an N and ... N construction REMOVE:Yr1844 PrfPrc IF (*-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 N LINK NEGATE *-1 REAL-COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV)(0 N)(NEGATE 0 ("leapma" Der/Dimin))(NEGATE -1 CC LINK *-1 PrfPrc BARRIER REAL-V); ## Journála sirdin ja luoikan. ## ...de lassánii maid sisafárren ja koloniseren dáidda guovlluide. #!! * __r1844__ removes PrfPrc if 0 is the second N in an N and Gen ... N construction (this is marginal) REMOVE:Yr1845 PrfPrc IF (*-1 Gen BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 N LINK NEGATE *-1 REAL-COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV)(0 N)(NEGATE 0 ("leapma" Der/Dimin)); ## Iige njuovvan ja bierggu rádjan leat mihkkege dearvvašvuođaváttisvuođaid. # The reason for the specific mention of Gen in this rule is that at this stage, # the nominals in question are both Acc and Gen. Since Acc is NOT-NPMOD, it acts as a # barrier for the previous rule. #!! * __PrfPrc_Ess__ removes N Ess if 0 PrfPrc REMOVE:YPrfPrc_Ess (N Ess) IF (*-1 COPULAS + ConNeg BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 Neg BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 PrfPrc)(NEGATE *1 ConNeg OR PrfPrc BARRIER S-BOUNDARY); ## Manne son ii leat ohcan dan ođđa virggi? #!! * __r1852__ selects PrfPrc if copula to the left SELECT:Yr1852 PrfPrc IF ((*-1 REAL-COPULAS OR ("galgat") BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 0 VFIN LINK NOT 0 PrfPrc) OR (-1 LEFT)) (NEGATE 0 Ess LINK 1 (A Nom) OR PrfPrc)(NEGATE 0 ESS-ADVL-N)(NEGATE 0 Actio LINK 1 PrfPrc LINK 0 MAIN-V LINK NOT 0 VFIN)(NEGATE 1 ("veara"))(NEGATE 1 CC LINK 1 Actio LINK NOT 0 PrfPrc)(NEGATE 0 Actio OR N LINK *1 ("leat" PrfPrc) BARRIER COPULAS) ; SELECT:Yr1852 PrfPrc IF (-1 Adv LINK -1 REAL-COPULAS OR ("galgat") LINK 0 VFIN LINK NOT 0 PrfPrc) (NEGATE 0 Ess LINK 1 (A Nom) OR PrfPrc)(NEGATE 0 ESS-ADVL-N)(NEGATE 0 Actio LINK 1 PrfPrc LINK 0 MAIN-V LINK NOT 0 VFIN)(NEGATE 1 ("veara"))(NEGATE 1 CC LINK 1 Actio LINK NOT 0 PrfPrc)(NEGATE 0 Actio OR N LINK *1 ("leat" PrfPrc) BARRIER COPULAS); ## Norgga láhkaaddit leat áigá jo suokkardan vuđolaččat kvenaid eamiálbmotstáhtusa gažaldaga. SELECT:sonSG3V PrfPrc IF (-1 Pers + Sg3 + Nom) (1 COPULAS + Sg3) ; #$ Eatnistis son árben lea dan luonddu čáppa moji. #!! * __r1853__ selects PrfPrc if Rel to the left which again is linked to copula SELECT:Yr1853 PrfPrc IF (*-1C Rel LINK -1 Pron OR N LINK *-1 REAL-COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 Ess LINK 1 (A Nom) OR PrfPrc)(NEGATE 0 Actio LINK 1 PrfPrc LINK 0 MAIN-V LINK NOT 0 VFIN)(NEGATE 1 ("veara"))(NEGATE 1 CC LINK 1 Actio LINK NOT 0 PrfPrc)(NEGATE 0 Actio OR N LINK *1 ("leat" PrfPrc) BARRIER COPULAS); ## Muhtin biirres leat gávcci 12 áirasis leamaš nissonolbmot, ja eará biirres leat buohkat geat leat válljejuvvon leamaš dievddut . # The relative sentence version. ##! * __PrfPrcModA__ selects PrfPrc as modifier to an adjective SELECT:PrfPrcModA PrfPrc IF (1 A LINK NOT 0 N)(NOT 2 N); SELECT:PrfPrcModN PrfPrc IF (-1 VFIN)(*1 N BARRIER WORD - Attr) ; #$ Sámi servodat dárbbaša oahppan sámegielat journalisttaid. #!! !Topicalized version # - - - - - - - - - - #!! the following chapter should be possible to unify. #!! * __r1855__ selects PrfPrc if Nom to the left linked to copula SELECT:Yr1855 PrfPrc IF (*-1 Nom BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 REAL-COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NEGATE *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Ess LINK 1 (A Nom) OR PrfPrc)(NEGATE 0 Actio LINK 1 PrfPrc LINK 0 MAIN-V LINK NOT 0 VFIN)(NEGATE 1 ("veara"))(NEGATE 1 CC LINK 1 Actio LINK NOT 0 PrfPrc)(NEGATE 0 Actio OR N LINK *1 ("leat" PrfPrc) BARRIER COPULAS)(NEGATE 0 AUX); ## Muhtin biirres leat gávcci áirasa leamaš nissonolbmot, ja eará biirres leat buohkat geat leat válljejuvvon leamaš dievddut. #!! * __r1857__ selects PrfPrc if Acc to the left linked to copula SELECT:Yr1857 PrfPrc IF (*-1 Acc BARRIER NOT-ADV LINK *-1 REAL-COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 0 Actio LINK -1 PrsPrc)(NEGATE 1 COMMA LINK *1 Actio BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 Actio LINK *1 PrfPrc BARRIER NOT-ADV-PCLE); ## Leago barggu ohcan? #!! * __r1858__ selects PrfPrc if NP head to the left linked to copula SELECT:Yr1858 PrfPrc IF (-1 NP-HEAD-NOM LINK *-1 REAL-COPULAS BARRIER NOT-NP)(NEGATE 0 Actio LINK -1 PrsPrc)(NEGATE 0 Actio LINK 1 CC LINK 1 Actio LINK *1 N BARRIER NOT-NP)(NEGATE 1 ("veara"))(NEGATE 0 N LINK -1 A + Attr) ; ## Leatgo sii njuovadan juo? #% Sihkkelastin lea mu mielas hui friddja valáštallan. #!! * __r1857__ selects PrfPrc if copula to the left SELECT:Yr1859 PrfPrc IF (*-1 REAL-COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY OR CC OR CS LINK NOT 0 PrfPrc LINK 0 VFIN)(NEGATE 0 Actio LINK *1 PrfPrc BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 PrfPrc)(NEGATE 0 Ess LINK 1 (A Nom) OR PrfPrc)(NEGATE 0 ESS-ADVL-N)(NEGATE 1 ("dihte") OR ("dihtii"))(NEGATE 1 COMMA OR CC LINK *1 Actio BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 1 ("veara"))(NEGATE 1 ("veara"))(NEGATE 0 N LINK -1 A + Attr) ; ## Biret-Elle lea easka skuvllas geargan. #% Dat lea min guhkesáigge áŋgiruššan sámegielaiguin. #% dat lea min guhkesáigge áŋgiruššan sámegielaiguin. #!! * __r1861__ selects PrfPrc if VFIN to the left SELECT:Yr1861 PrfPrc IF (*-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR (Refl Acc))(NEGATE 0 N OR Actio OR Ess)(NEGATE *-1 CC OR COMMA BARRIER VFIN); ## Sámediggi sáhttá mearridit meannudit ášši giddejuvvon uvssaid duohken. #% Ingalill Olsen lohká gal iežas garrasit behtton ja healkkehan gielddarievtti duomu geažil . # PrfPrc if there is not a Sg1 to the left, but if there is a CC to # the right of a possible Sg1, then we forget about the Sg1. #!! * __r3576__ selects PrfPrc if Acc to the left linked to activity verb SELECT:Yr3576 PrfPrc IF (*-1 Acc BARRIER NOT-ADV LINK -1 Acc LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER NOT-NPMOD) ; ## Son logai oappás dan bargan. #!! * __r1863__ is the mannan vahkku rule SELECT:Yr1863 PrfPrc IF (0 ("mannat"))(1 TIME); ## Ii leat boahtán mannan vahkus. ## Mannan čuohtejagi gaskkamuttos lei stuorra gilvu. REMOVE:PrfPrcifN PrfPrc IF (0 N LINK -1 Dem + Attr)(NEGATE *1 N BARRIER NOT-NPMOD) ; ## Dákkár áŋgiruššan lea máŋgga dáfus buorre. #!! !!Actio #!! !!Present participle #!! !!Rules for "orrut" (there are som more rules at #!! *orrut vs. orrot) #!! !!Rules for "addit" (which is an adjective, but more often a verb) #!! !!Actio Loc = N Loc LIST JAHKKIT = "jáhkkit" "sávvat" "vuordit" "beassat" ; #!! * __ActioLocleat__ is an IFF rule, we also need rule for 'leat', like in lea go biergu oastimis SELECT:ActioLocleat (Actio Loc) IF (0 ("oažžut") OR ("fidnet") LINK *-1 ("leat") BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #$ Odne leat dákkár herskot hárve oažžumis midjiide gávpotsápmelaččaide. #!! * __ActioLoc__ is an IFF rule, we also need rule for 'leat', like in lea go biergu oastimis IFF:ActioLoc (Actio Loc) - JAHKKIT IF (0 (N Loc) LINK *-1 ("ceavzit") OR ("heaitit") OR ("geargat") OR ("gieldit") OR ("váibat") OR ("dolkat") OR ("ádjánit") OR ("beassat") OR ("vajálduhttit") OR ("hehttet") OR ("biehttalit") OR ("ballat") BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #Lene: removed "leat" #% Dáruiduhttin lea hearkkes ášši, danne leat nu olu dovddut dán digaštallamis. #!! !!Actio Nom = Ess SELECT:ess Ess (0 (Der/NomAct Nom) LINK *-1 OPRED-V BARRIER NOT-A-ADV) ; #$ Máttagánda Erik Loftsgård (17) vuittii sotnabeaivi vuosttas Finnmarksløpet-junior-gilvvu ja gárttai seammás historjjálaš vuoitin. SELECT:vierruEss Ess (0 ("vierru") LINK -1 COPULAS)(*1 Inf BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Juovllaid sudnos lei vierrun ruovttus ávvudit, ovttas váhnemiiguin ja unnaoappážiin. #!! !!Imprt or Ind #!! * __removeAllImp__ #REMOVE:removeAllImp Imprt ; #!! !!Nouns or verbs #!! The rules are no documented yet #!! * __VFINAttr__ REMOVE:VFINAttr VFIN IF (-1C Attr LINK NOT 0 ("eanet")); #$ Eambbo doaimmat ruovttuin váikkuhit maiddái veahkkebálvalusossodaga. #$ Máhtte-vilbealle duddjui ođđa fatnasa. #!! * __NPlbuorit__ SELECT:NPlbuorit (N Pl) IF (-1 ("buorre" Pl Nom))(0 V + Ind); #$ Das leat buorit lanjat čáppa guovllus. #!! * __ActioEssNum__ REMOVE:ActioEssNum (Actio Ess) IF (-1 (Num Gen) OR (Num Nom))(0 (N Gen)); #$ Odne leat golbma vihaheame. #!! * __ActEssIfSensationv__ SELECT:ActEssIfSensationv (Actio Ess) IF (-1 Acc LINK *-1 PERCEPTION-V OR DADJAT BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Go gulan olbmuid sámásteame, de lea dego doložii máhccat, go mánnán gullen áhči, eagi ja Ristiinna-imi humadeame. #!! * __NoActorIfSg3__ REMOVE:NoActorIfSg3 Actor IF (0 VFIN + Sg3)(NEGATE 0 Gen LINK 1 Po OR N) ; #$ Heasta čuožžu golmma juolggi nalde. #$ Dat orru buorre fanas. #% Muhto sárgu mielas dárbbaša sámi servvodat eambbo ironiija. #!! * __GenIfPo__ SELECT:GenIfPo Gen (1C Po OR ("gaskasaš")) ; #$ Soames muitalii oktii ahte son muitalii lulli dážaide ahte sus gal lea lávvu mas lea golbma gearddi , parabola ja vuojadanálddis vel árrana bálddas. #!! * __semináraNOM__ SELECT:semináraNOM Nom (0 Sem/Event LINK 0 Gen)(*1 Gen BARRIER NOT-A LINK 1 ("birra")) ; #$ Seminára vieruid birra čohkkii birrasit 100 olbmo. SECTION #!! !!Demonstrative pronouns, agreement in DP - should it be moved to after verbmappings? #!! The rules are no documented yet #!! * __DemAttr__ SELECT:DemAttr $$CASE + (Dem Sg) IF (0 DAT-PRON)(*1 $$CASE + (N Sg) BARRIER NOT-NPMOD - Pcle OR TIME-N OR Num LINK NOT 0 VFIN OR ("leat") OR (Actio Ess) OR Po)(NEGATE 0 Acc LINK *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER Acc LINK NOT -1 Acc LINK *2 Dem LINK NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Dalle galgá beare uhccán ovddastuvvon sohkabeali evttohasaid loktet badjeliidda dan listtas. #$ Jáhkán leat giehtalaga vel dán ge áššis. #% Mun muitalin dan vielljasan. # Should not hit this one. SELECT:nubbiAttr $$CASE + ("nubbi") + Attr IF (*1 $$CASE + (N Sg) BARRIER NOT-NPMOD OR TIME-N OR Num LINK NOT 0 VFIN OR ("leat") OR (Actio Ess) OR Po)(NEGATE 0 Acc LINK *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER Acc LINK NOT -1 Acc LINK *2 ("nubbi") LINK NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-NPMOD) ; #!! * __IndefAgree__ guhtege goappašat iešguhtege guhte SELECT:IndefAgree $$CASE IF (0 ("goappašat") OR ("iešguhte") OR ("guhte") OR ("guktot"))(*1 $$CASE + N BARRIER NOT-NPMOD OR TIME-N OR Num LINK NOT 0 VFIN OR ("leat") OR (Actio Ess) OR Po) ; REMOVE:guovttos ("guovttos") (0 ("guktot") LINK NOT -1 (N Gen)) ; SELECT:demPlLocAttr (Dem Pl Loc Attr) IF (0 (Dem Pl Com Attr)) ((*1 (Pl Loc) BARRIER NOT-NPMOD) OR (1 PrfPrc LINK 1 (Pl Loc))) ; #new analysis REMOVE (Dem Pl Loc Attr) ; #!! * __DemCASEPl__ SELECT:DemCASEPl $$CASE + (Dem Pl) IF (0 DAT-PRON)(*1 $$CASE + (N Pl) BARRIER NOT-NPMOD) ; #!! * __DemCASESg__ SELECT:DemCASESg $$CASE + (Dem Sg) IF (0 DAT-PRON)(1 Gen - Num LINK 1 $$CASE + (N Sg)) ; #!! * __DemAttrNum__ SELECT:DemAttrNum $$CASE + (Dem Sg) IF (0 DAT-PRON)(1 $$CASE + Num LINK *1 (N Sg) BARRIER NOT-NPMOD OR TIME-N OR Num LINK NOT 0 VFIN OR ("leat") OR (Actio Ess))(NEGATE 0 Acc LINK *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER Acc LINK *1 Dem LINK NEGATE *1 Acc BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 Acc LINK 1 Num LINK 1 Sem/Time) ; #$ Dovddat go dan vihtta bártni geat leat doppe. #% Märtha Louise oaččui dan 16 jagi áigi. #!! * __DemAcc__ REMOVE:DemAcc (Dem Acc) IF (0 DAT-PRON)(1C ADVLCASE)(NEGATE *-1 TRANS-V BARRIER REAL-V OR COMMA); #SELECT:DemAcc (Dem Acc) IF (0 DAT-PRON)(1C ADVLCASE - Ill); #$ De našunálastáhtat válde daid háldoseaset. #Comment: Surely the original REMOVE is a mistake? or concider moving to after verbmappings! #!! * __DemAttr__ REMOVE:DemAttr (Dem Attr Sg) IF (0 DAT-PRON)(NEGATE *1 (Sg Loc) OR (Sg Ill) BARRIER NOT-NPMOD); REMOVE:DemAttr (Dem Attr Pl) IF (0 DAT-PRON)(NEGATE *1 (Pl Loc) OR (Pl Ill) OR (Pl Com) BARRIER NOT-NPMOD); REMOVE:TESTAttr Attr IF (NEGATE 1 A OR N OR Num OR Pr OR CC OR COMMA OR PrfPrc OR Attr)(NEGATE 1 Actio LINK 1 ("veara") OR Po) ; #% Dattetge ii leat muitaluvvon makkárge namahan veara geavahanriiddu birra dálolaččaid ja boazodoalu gaskkas. #% Dat ledje muhtin eará dovddus olbmot. #!! !!!VERB MAPPINGS LIST TEXT-@>N = ("mearridit") ; #!! !!Verbs as predicatives (@SPRED>) and (@) and (@) TARGET PrfPrc (-1 BOC)(0 Der/Pass)(1 ("leat") LINK NOT 1 V)(*2 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NP); #$ Buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá Hearránammii. #!! * __opredPrfPrc__ MAP:opredPrfPrc (@N LINK 1 TEXT OR ABSTR-TEXT) ; #$ Seammás orru Alimusriekti Skjerstad-áššis dovdan iežas čadnojuvvon dupmui. #$ Nu dovdá Bierna iežas geatnegahtton seailluhit sámi kultuvrra. #!! * __opredPrfPrc__ MAP:opredPrfPrc (@N): #!! * Some verbs will not be @>N if not Pass LIST NOT-@>N = "bargat" "báhcit" "bálkestit" ("beahttit" Der/PassS) "beroštit" "bidjat" "boahtit" "buollát" "buohcat" "čadnot" "čuolastit" "eallit" "fitnat" "galbet" "gearggus" "hálbut" "hárjehallat" "juhkan" "johtit" "leat" "lebbet" "logaldallat" "náđđut" "oaidnit" "oažžut" "orrot" "orrut" "ihtit" "rahčat" "ráigat" "suhtadit" "unnut" "vuodjit" "váldot" "vuodjat" Der/InchL ; #!! * __NPrfPrc1__ with 1C N Nom MAP:>NPrfPrc1 (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (NEGATE *-1 Neg BARRIER REAL-V)(NEGATE -1 COPULAS LINK *-1 Ill BARRIER NOT-A)(NEGATE 0 AUX)(NEGATE 0 TRANS-V LINK *1 Acc BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 MOVEMENT-V LINK *1 Ill OR DOHKO OR ("lusa") BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 PrfPrc LINK NOT 0 Der/Pass LINK 1 Attr)(*1 (N Nom) - Prop BARRIER NOT-A OR COMPAR OR PUNCT) ; # LINK NEGATE 0 TITLE LINK 1 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur) ; #$ Son lea oahppan olmmoš. #$ .. maid almmolaš dohkkehuvvon dearvvašvuođabargit addet, .. #$ Mearrasápmelaččat ledje áŋgiris ja oahppan bivdit. #$ Sus leat hervejuvvon gálssohat main heaŋgájit čáppa diehpit. #$ Sieiddi bálvalemiin sturron eallu gohčoduvvui bálvvoseallun, mii sáhtii jávkat, go oamasteaddji jámii dahje go sieidi ii bálvaluvvon. #$ Ruonáeana lea čielgasit ráddjejuvvon geográfalaš guovlu. #% Dieđihuvvon láhppon – gávdnon dearvan. MAP:>NPrfPrc (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (-1 VFIN OR PrfPrc)(0 ("oahppat") OR ("duššat"))(*1 PROFESSION OR HUMAN BARRIER WORD - Attr) ; #$ Sámi servodat dárbbaša oahppan sámegielat journalisttaid. #!! * __NPrfPrc2__ with -1C Dem or Num or Attr or Indef MAP:>NPrfPrc2 (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (*-1C Dem OR Num OR Attr OR Indef BARRIER NOT-A LINK NOT 0 Ill)(NEGATE 0 AUX)(*1 N BARRIER NOT-A); #$ Galgá leat okta čohkkejuvvon divššohasjournála. #!! * __NPrfPrc3__ with PrfPrc or ConNeg to the left, the N can be different cases MAP:>NPrfPrc3 (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (-1 PrfPrc LINK *-1 ("leat") OR Neg BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY)(NEGATE 0 AUX)(1 N - Ess); #$ ...dan mii lei dáhpáhuvvan bosttahuvvon olbmuide. #$ Ránnjá Ole Vuolab imašta manne eai leat čorgen eaige čázi ge gidden buollán viesus. #$ Ii lean boahtán mannan vahkus. #!! * __NPrfPrc4__ mannat in front of TIME MAP:>NPrfPrc4 (@>N) TARGET PrfPrc (0 ("mannat") OR ("vássit"))(1 TIME); #$ Dalle šattašii liikka buoret dálki go mannan sotnabeaivve. #$ Mu oambealle lei dáppe mannan čavčča maid. #!! * __NPrfPrc5__ for LEX-PASS MAP:>NPrfPrc2 (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (0 LEX-PASS LINK 1 N LINK NOT 0 PLACE); #$ Ohcame láhppon dievddu Nordlánddas. #!! * __NPrfPrcPr__ after Pr MAP:>NPrfPrcPr (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (*-1 Pr BARRIER NOT-NP LINK -1 NP-BOUNDARY LINK NOT 0 ("leat"))(NEGATE 0 AUX)(1 (N Gen)); #$ 1978 láhka balansere gaskal sámi vuoigatvuođaid boarásmuvvan oainnu,... #!! * __NPrfPrcPo__ before Po MAP:>NPrfPrcPo (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (*1 (N Gen) BARRIER NOT-A LINK 1 Po)(NEGATE 0 AUX)(NEGATE 0 MOVEMENT-V LINK *1 Ill OR DOHKO OR ("lusa") BARRIER REAL-V)(NEGATE *-1 ("leat") BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Áššiin meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheami birra galget stáhtalaš, fylkkagielddalaš ja gielddalaš eiseválddit árvvoštallat, mo nuppástupmi váikkuha sámi kultuvrii, boazodollui, meahcásteapmái, ealáhusdoaimmaheapmái ja servodateallimii. #% Dan čájehit guorahallamat maid Telemarksforskning lea čađahan Sámedikki ovddas. #!! * __NPrfPrcGen__ after Gen MAP:>NPrfPrcGen (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (-1 Gen LINK *-1 REAL-V - COPULAS BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 AUX)(1 N - ADVLCASE)(NEGATE 0 TRANS-V LINK 1 Acc) ; #$ Juos ášši gusto restii Finnmárkku meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheamis, de ii searvit Sámedikki válljen maŋimuš stivrralahttu gii ii ovddas boazodoalu. #!! * __NPrfPrc__ between aux and prfprc MAP:>Nbetween (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (-1 VFIN + ("leat"))(1 N LINK *1 PrfPrc BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Son lea mannan áigodaga leamaš Sámediggeráđis ja sus lei ovddasvástádus kultuvrra ja dearvvašvuođa ovddas. #!! * __NPrfPrc6__ the verb can be to the right MAP:>NPrfPrc6 (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (*0 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR (Refl Acc))(NEGATE 0 AUX)(*1 N BARRIER NOT-A LINK NOT 0 TIME OR Prop LINK NEGATE 1 TIME - Sem/Date)(NEGATE *-1 COPULAS OR Neg BARRIER Nom OR S-BOUNDARY OR REAL-V)(NEGATE 0 TRANS-V LINK *1 Acc BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 PrfPrc LINK *-1 COPULAS OR Neg BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V)(NEGATE 0 TRANS-V LINK 1 Ess) # LINK *1 Acc BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 PrfPrc LINK *-1 COPULAS OR Neg BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V) (NOT 1 PUNCT)(NEGATE 0 TRANS-V LINK *1 Acc BARRIER NOT-A)(NEGATE 0 PrfPrc LINK NOT 0 Der/Pass LINK 1 Attr)(NEGATE -1 CC LINK *-1 PrfPrc BARRIER SV-BOUNDARY LINK -1 COPULAS)(NEGATE -1 CC LINK *-1 PrfPrc LINK -1 Adv LINK -1 (Refl Acc) LINK *-1 MUITALIT) ; #$ Ovdamearkan oaivvilduvvon fálaldahkii lea sámi kulturdieđu lohkanbaji. #$ Sus lea ovddasvástádus gárrenávnnasfuolaheami spesialiserejuvvon osiin. #$ Son deaivvai náitalan nissona. #$ Seammago ovdalis namahuvvon riektehistorjjálaš ovdanbuktimis leat dán barggus maid muhtun buhtes historjjálaš dilit, ja almmuhuvvo danne joavkku čielggadeami mielddusin (2. mielddus). #$ Divššohasas, gii dárbbaša guhkit áiggi ja oktiiheivehuvvon dearvvašvuođabálvalusaid, .. #% Vuosttas čuokkis ii gusto daid opmodagaid luobaheapmái mat leat čuldojuvvon almmolaš juohkogávppi bokte ja mat leat biddjojuvvon huksenguovlun plánain plána- ja huksenlága mielde, dahje čuldojuvvon duktasajiide maidda lea huksejuvvon. #% Ingalill Olsen lohká gal iežas garrasit behtton ja healkkehan gielddarievtti duomu geažil . #% Dál lohká iežas garrasit behtton fylkamánnái, go oaivvilda beare unnán bohccuid ovddas ožžon buhtadusa . #!! * __NPrfPrc7__ Der/Pass, no TIME to the right #MAP:>NPrfPrc7 (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N IF (*-1 S-BOUNDARY BARRIER NOT-NPMODADV)(0 Der/Pass)(*1 N BARRIER NOT-A LINK NOT 0 TIME); #!! * __NPrfPrcCoor__ coordination MAP:>NPrfPrcCoor (@>N) TARGET PrfPrc - NOT-@>N (1 JA/DAHJE LINK 1 PrfPrc - NOT-@>N LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE -1 Adv LINK -1 (Refl Acc) LINK *-1 MUITALIT) (NEGATE *-1 ("leat") BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #$ Ja de lei álgit fas álggus, bráhkáin ja eará gaskaboddosaš lanjain dahje báhcán ja mieskan ja bombejuvvon skuvlavisttiin. #!! !(@+FAUXV) and (@+FMAINV) target Neg, orrut #!! * __+FAUXVNeg__ MAP:+FAUXVNeg (@+FAUXV) TARGET Neg (NEGATE 0 A LINK 1 CC LINK 1 A) ; #$ In. #!! * __+FMAINVorrut__ finite orrut MAP:+FMAINVorrut (@+FMAINV) TARGET ("orrut") + VFIN (NEGATE *1 PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 PrfPrc LINK *-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Sápmelaččat guđet orrot Norgga bealde ... #$ Dat orru buorre fanas. #$ Mun orun stuorra vilges viesus. #$ Oro jaska! #!! * __FAUXVorrut__ finite orrut MAP:+FAUXVorrut (@+FAUXV) TARGET ("orrut") + VFIN-NOT-IMPRT (*1 PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #$ Nieiddat orro váibagoahtán. #$ Mánás orru leamen borranmiella. #!! * __FAUXVorrut__ infinite orrut MAP:-FAUXVorrut (@-FAUXV) TARGET ("orrut") - VFIN (*1 PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Mánás ii oro leamen borranmiella. MAP:Inf__ MAP:SUBJ>Inf (@SUBJ>) TARGET Inf (1 COPULAS + VFIN)(*2 A BARRIER NOT-ADV); #$ Vuolgit lea suohtas. #!! !(@N)(NEGATE 0 ("leat")) ; #$ Veahkehit miljovdnabeliin bosádit heakka ásaheapmái. #% – Ii sáhte guođohemiin eastadit goaskinvahágiid. #% Finnmárkkuopmodat sáhttá dárkileappot albmaduvvon guovlluide mearridit gáržžádusaid. #!! * __ADVLInf__ Inf in questions MAP:N)(NEGATE 0 ("leat"))(*-2 VFIN BARRIER S-BOUNDARY); MAP:veahkkiF) TARGET Inf (1 TRANS-V + VFIN)(-1 BOC) ; #$ Galgabehtet muitit, ahte báhčit oažžu dáppe meahcis... #!! * __N BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY OR (A Nom) OR MIELLA) ; #$ Don fertet máhttit čilget niegu veardádusaid, ovdalgo sáhtát dan dieđu ipmirdit. #$ Dalle galget miesit leat merkejuvvon eaiggáda merkii. #$ Čuollun sáhttá leat dušše okta fierbmi gurgaluvvon. #% Min ulbmil lea ahte galgá leat vejolaš eallit mielkebuvttadandietnasiin fylkkas, deattasta Tretnes. #!! * __+FMAINVcopInfconstr__ leat before Inf MAP:+FMAINVcopInfconstr (@+FMAINV) TARGET ("leat") + VFIN (NEGATE *-1 PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA)(*1 Inf BARRIER REAL-V) ; #$ Mis lea cahkkehit dola. #$ Govt lei vuodjit... #$ Gean vuorru lea dál bálkestit birccu? # __+FMAINVcopInfconstr2__ leat before Inf #MAP:+FMAINVcopInfconstr (@+FMAINV) TARGET ("leat") + VFIN (-1 HAB-ACTOR + Loc)(1 Inf LINK *1 Acc BARRIER NOT-NPMOD); # perhaps no need for this? #!! * __+FMAINVCop__ copulas even if PrfPrc coming after MAP:+FMAINVCop (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-IMPRT + COPULAS (*1 Nom BARRIER PrfPrc OR (Actio Ess) LINK *1 COMMA OR CS BARRIER VFIN LINK *1 COPULAS + PrfPrc BARRIER VFIN OR Nom OR S-BOUNDARY OR LEFT) ; #$ Eará guovlluin gos leat vel unnit sámit go Finnmárkkus, leamaš dákkár ákkain vel stuorát deaddu almmolaš ságastallamis. #!! * __+FAUXVCop__ copulas coming before the mainverb MAP:+FAUXVCop (@+FAUXV) TARGET VFIN-NOT-IMPRT + COPULAS (*1 PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY OR (PUNCT LEFT) LINK NOT 0 (@>N) LINK NOT -1 (Num Nom)) ; #$ Son lea leamaš oahpaheaddji maŋimuš 15-20 jagi, sihke mánáidskuvllas ja joatkkaskuvllas. #% Mun, Johanas, lean dat guhte lean gullan ja oaidnán buot dán . #% Eará guovlluin gos leat vel unnit sámit go Finnmárkkus, leamaš dákkár ákkain vel stuorát deaddu almmolaš ságastallamis. #!! * __+FAUXVCop__ copulas coming before the mainverb, relative clause inbetween MAP:+FAUXVCop (@+FAUXV) TARGET VFIN-NOT-IMPRT + COPULAS (*1 Rel LINK 1 ("leat") + VFIN LINK *1 PrfPrc LINK *1 PrfPrc BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY OR (PUNCT LEFT) OR CC LINK NOT 0 (@>N) LINK NOT -1 (Num Nom)); #$ Muhtin biirres leat gávcci 12 áirasis leamaš nissonolbmot, ja eará biirres leat buohkat geat leat válljejuvvon leamaš dievddut. #% Guoskevaš eiseválddiin lea maid váidinvuoigatvuohta ođđa dieđuid vuođul mat leat boahtán maŋŋá vuosttaldanáigemeari. #!! * __+FMAINVcopMannan__ leat before mannan TIME MAP:+FMAINVcopMannan (@+FMAINV) TARGET ("leat") + VFIN (*1 ("mannat" PrfPrc) BARRIER SV-BOUNDARY OR REAL-V LINK 1 TIME); #$ Mu oambealli lei dáppe mannan čavčča maid. #!! * __+FMAINVHabconstr__ in habitive constructions MAP:+FMAINVHabconstr (@+FMAINV) TARGET ("leat" Pl3) OR ("leat" Sg3) (-1 HAB-ACTOR + Loc); MAP:+FMAINVHabconstr (@-FMAINV) TARGET ("leat" PrfPrc) (-1 HAB-ACTOR + Loc); #$ Áhkus leat sávzzat. #$ Áhkus leamaš sávzzat. #$ Sus leat hervejuvvon gálssohat main heaŋgájit diehpit. #$ Mearrasámiinge ledje ovdal moadde dábmojuvvon bohcco maid guođohedje, muhto dat jávke loahpas siseatnama sámiid bohccuid sisa. #$ Eŋgelis lei gollemihttosoabbi gávpoga ja dan poarttaid ja muvrraid mihtideami várás . #!! * __+FMAINVCoopCoord__ coordination MAP:+FMAINVCoopCoord (@+FMAINV) TARGET ("leat" Du3) OR ("leat" Pl3) (*1 (N Nom) OR (A Nom) OR (Num Nom) BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 VFIN LINK -1 NP-HEAD-NOM OR HAB-ACTOR + Loc OR TIME OR TIME-MARKER OR DOPPE)(NEGATE *1 N OR A LINK *1 (Actio Ess) OR PrfPrc BARRIER VFIN OR SV-BOUNDARY); #$ Nemi ja Pondus leaba sárgojuvvon hámit. #!! * __+FAUXVleat__ MAP:+FAUXVleat (@+FAUXV) TARGET ("leat") + VFIN-NOT-IMPRT ((*1 PrfPrc - @>N OR (Actio Ess) BARRIER SV-BOUNDARY OR REAL-V OR (PUNCT LEFT) LINK NOT -1 Num LINK NEGATE 2 (N Nom) LINK *-1 VFIN LINK -1 Nom OR HAB-ACTOR + Loc) OR (1 ("nu") LINK 1 MOVT))(NEGATE *1 ("mannat" PrfPrc) BARRIER SV-BOUNDARY OR REAL-V LINK 1 TIME); #$ Sápmelaččat ledje orron dáin guovlluin 1600-logu birrasiin. #$ Mun ledjen borramin. #% Ja soames báikkiin lea smávva sieđga, muhto jos eai leat goikesieđggat, de lea headju buollit, muhto go leat goikan sieđggat seahká, de lea buorre buollit. #!! * __+FMAINVAux1__ MAP:+FMAINVAux1 (@+FMAINV) TARGET VFIN + AUX-OR-MAIN (NEGATE *1 Inf BARRIER S-BOUNDARY); #$ Maid Máret áiggui goarrumis? #!! * __-FMAINVAux2__ MAP:-FMAINVAux2 (@-FMAINV) TARGET ConNeg + ("leat") (*1 (N Nom) BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT 0 PrfPrc LINK *-1 REAL-NEG LINK -1 Nom OR HAB-ACTOR + Loc); #$ Muhto dus ii leat riekti dearpat su beare dan dihte. #!! * __+FAUXVCop__ copulas coming after the mainverb MAP:+FAUXVCop (@+FAUXV) TARGET VFIN-NOT-IMPRT + COPULAS (*-1 PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 SYN-V OR (@>N) OR (N Nom)) ; #$ Ja boahtán ledje su gudnejahttit. #% Lonohallan lea čatnon Barents regiovdnii, dát mearkkaša ahte lonohallan lea Ruššii. #!! * __+FAUXVboahtit__ boahtit coming before the mainverb MAP:+FAUXVboahtit (@+FAUXV) TARGET VFIN-NOT-IMPRT + ("boahtit") (NOT 0 Imprt LINK *1 AUX + Inf OR PERCEPTION-V + Inf OR MOVEMENT-V + Inf BARRIER NOT-ADV) ; #$ Nuppi bealis lea vejolaš bidjat ráji oarjelii dainna lágiin ahte caggá Sirgása bohccuid beassamis Gjerdalenii, mii boahtá šaddat Hápmirii mávssolaš guohtunguovlun boahtteáiggis. #$ Jus dulvvi niegadat, de boađát gullat unohis šlárvaságaid. #!! * __+FMAINVCop__ copulas MAP:+FMAINVCop (@+FMAINV) TARGET VFIN + COPULAS (NEGATE *-1 Inf OR PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY)(NEGATE *1 Inf OR PrfPrc - @>N OR (Actio Ess) BARRIER VFIN OR S-BOUNDARY OR (PUNCT LEFT)); #$ Mun lean Romssas. #!! * __+FMAINV__ to the remaining finite verbs which are not AUX MAP:+FMAINV (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX (NOT 0 V + OBJ OR V + SUBJ OR V + ADVL OR (V @>N) OR (V @N<))(NEGATE *0 VFIN-NOT-AUX OR @+FMAINV BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA OR LEFT OR RIGHT) (NEGATE *-1 (V @>N) BARRIER NOT-A OR LEFT) (NEGATE *-1 REAL-V - @>N BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA OR LEFT) (NEGATE *1 VFIN OR PrfPrc - @>N BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA OR RIGHT)(NEGATE 0 Inf LINK -1 CC LINK *-1 Inf BARRIER REAL-V LINK -1 AUX) ; #$ Boađe boahtte vahku. #$ Son lea oappáin náitalan. #$ Mánná čohkána láhttái. #$ Son gii oažžu lobi, galgá vuostáiváldit goartta dahje sullasačča, mii čájeha ahte sus lea lohpi. #$ Ovdal go čielggadan dan lagabui,... #$ Gal mun birgen, Gállá dajai, go manadettiin deaddilii uvssa gitta. #$ Norggas gávdnat boazodoalu Finnmárkkus davvin gitta Hedemárkui lullin. #% Mun lean ráhkkásisttán ožžon cummá. MAP:+FMAINV (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX (NOT 0 V + OBJ OR V + SUBJ OR V + ADVL OR (V @>N) OR (V @N<))(0 Pl3 LINK -1 Nom + Pl OR Nom + Pl3) ; #$ Eai dat hála dáppe sámegiela dat hállet dušše dárogiela (LIA) #$ dat bohte dat bohte dat bohte dalle Ruŧŧii dat bohte soađi áigge . (LIA) MAP:+FMAINVinfv (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX + INF-V (1 Inf) ; #$ Liná liikui sárgut ja tennjet. MAP:+FMAINVC (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX IF (NOT 0 V + OBJ OR V + SUBJ OR V + ADVL OR (V @>N) OR (V @N<)) (0C VFIN) ; MAP:+FMAINVObjV_a (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX + TRANS-V (NOT 0 V + OBJ OR V + SUBJ OR V + ADVL OR (V @>N) OR (V @N<) OR Ill)(1 V + OBJ); MAP:+FMAINVObjV_b (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX + TRANS-V (NOT 0 V + OBJ OR V + SUBJ OR V + ADVL OR (V @>N) OR (V @N<) OR Ill)(1 Acc LINK 1 TRANS-V + OBJ) ; #$ Dii oahppabehtet lohkat ja čállit sámegillii. #!! * __+FMAINV__ to finite verb after mainverb MAP:+FMAINVafterInf (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX + INF-V (NOT 0 V + OBJ OR V + SUBJ OR V + ADVL OR (V @>N) OR (V @N<)) (-1 (V @OBJ>) LINK -1 BOC) ; #$ Galgabehtet muitit, ahte báhčit oažžu dáppe meahcis... # Mapping both verbs in a rel bisetning even if no comma MAP:+FMAINVRel1 (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX (NOT 0 V + OBJ OR V + SUBJ OR V + ADVL OR (V @>N) OR (V @N<) OR Adv) (*-1 Rel BARRIER SV-BOUNDARY LINK NEGATE *-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; MAP:+FMAINVRel2 (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX (NOT 0 V + OBJ OR V + SUBJ OR V + ADVL OR (V @>N) OR (V @N<) OR Adv OR N) (*-1 FMAINV BARRIER REAL-V LINK *-1 Rel BARRIER SV-BOUNDARY LINK NEGATE *-1 VFIN) ; #$ Áldu mii dálvvi miehtá njamaha miesi gohčoduvvo čearpmateadni. MAP:+FMAINV (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX (NOT 0 SYN-V) (*-1 (N Nom) OR (Pron Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 Inf LINK NEGATE *-1 REAL-V - @>N BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA)(NEGATE *1 VFIN OR PrfPrc - @>N BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA) ; MAP:-FMAINV (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (NOT 0 SYN-V) (*-1 FAUXV BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY)(NEGATE 0 AUX LINK *1 Inf BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; #$ Čuollun sáhttá leat dušše okta fierbmi gurgaluvvon. MAP:-FMAINV (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (NOT 0 SYN-V) (*-1 MOVT BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY LINK -1 ("nu") LINK -1 FAUXV)(NEGATE 0 AUX LINK *1 Inf BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY) ; MAP:+FMAINV (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX + Imprt (NOT 0 SYN-V) (*-1 BOC BARRIER NOT-ADV)(NEGATE 1 Inf LINK NOT -1 INF-V)(NEGATE 0 Attr LINK *1 (N Nom) BARRIER NOT-A) ; MAP:+FMAINV (@+FMAINV) TARGET AUX + VFIN (NEGATE *1 Inf OR PrfPrc - @>N OR (Actio Ess)) ; #$ Mearrasápmelaččat ledje áŋgiris ja oahppan bivdit. MAP:+FMAINV (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX + Pl3 (NOT 0 SYN-V)(*1 NP-HEAD-PL-NOM BARRIER NOT-NPMODADV) ; MAP:+FMAINVQst (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX (NOT 0 SYN-V)(*-1 BOS BARRIER WORD)(1 go + Qst) ; MAP:+FMAINV (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX + Sg3 (NOT 0 SYN-V)(NEGATE *-1 REAL-V - @>N BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA)(*1 NP-HEAD-SG-NOM BARRIER NOT-NPMOD-ACC-ADV LINK NOT 1 VFIN + Sg3) ; #$ Loahpas jearai Johttisámelisttu Anders Somby jr. sudnos njuolga háliida go čearru gulahallat, juo dahje ii. #% Ádjá viessu lea guokte miilla bajábeal márkana. MAP:+FMAINV (@+FMAINV) TARGET VFIN-NOT-AUX + 1-2-V OR VFIN-NOT-AUX + Sg3 (NOT 0 SYN-V)(*-1 BOC BARRIER REAL-V)(NEGATE 0 N LINK -1 Dem)(NEGATE 0 N LINK *-1 COMMA OR @CNP BARRIER NOT-A-ADV LINK -1 N)(NEGATE 0 Pl LINK *1 VFIN + Pl3 BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY OR COMMA)(NEGATE *1 VFIN OR PrfPrc - @>N BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA)(NEGATE 0 Inf LINK -1 CC LINK *-1 Inf BARRIER REAL-V LINK -1 AUX) ; MAP:-FMAINVfragment (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (NOT 0 SYN-V) (-1 Adv LINK -1 BOS) (1 Ess OR ADVLCASE LINK NEGATE 1 WORD) ; #$ Guhká bargan journalistan. #!! !(@-FMAINV) and (@-FAUXV) #!! * __-FAUXVConNegCop__ to ConNeg COPULAS MAP:-FAUXVConNegCop (@-FAUXV) TARGET ConNeg + COPULAS (*-1 REAL-NEG BARRIER REAL-V)(*1 PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY); #$ Muhto juos Kristus ii leat bajásčuožžilan, .. #!! * __-FAUXVConNegAux__ to ConNeg AUX-OR-MAIN MAP:-FAUXVConNegAux (@-FAUXV) TARGET ConNeg + AUX-OR-MAIN (*-1 REAL-NEG BARRIER REAL-V)(*1 Inf OR PrfPrc BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY LINK NOT 0 OBJ); #$ Eai guovttis ge nagot loktet dan geađggi. #$ In sáhte olles gáhku borrat. #$ Daid ii galgga suovvat bargat joavdelasaid. #$ Ii daid galgga joavdelasaid bargat suovvat. #% – Ii son fal siđa munno boahtit , dajai Mattias #!! * __-FAUXVConNegAux__ to ConNeg AUX MAP:-FAUXVConNegAux (@-FAUXV) TARGET ConNeg + AUX - ("leat") (*-1 REAL-NEG BARRIER S-BOUNDARY OR ConNeg)((*1 Inf BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY OR Attr LINK NOT 0 OBJ) OR (0 TRANS-V LINK *-1 Acc BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 Inf BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY OR Attr LINK NOT 0 OBJ)); #$ Ii sáhte suohtastallat. #$ Ii sáhte dieđusge dušše suohtastallat. #$ Eat mii sáhte vuolgit. #$ In sáhte gáhku borrat. #% It don leat mus goahtemuorran orron. #% – Ii son fal siđa munno boahtit , dajai Mattias MAP:-FAUXVConNegAuxNeg (@-FAUXV) TARGET ConNeg + AUX - ("leat") (*-1 REAL-NEG BARRIER S-BOUNDARY OR ConNeg)(1 Ind + Neg LINK *1 Inf BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY); #$ Lean diŋgaohcci ja in háliit in minuhta ge duššái golahit. #!! * __-FMAINVConNeg__ to ConNeg MAP:-FMAINVConNeg (@-FMAINV) TARGET ConNeg (*-1 ConNeg BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY)(NEGATE *1 Inf OR PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY)(NEGATE **1 Adv BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY LINK 1 Inf)(NEGATE 0 Inf LINK -1 REAL-NEG LINK -1 ConNeg LINK -1 REAL-NEG) ; #$ Ii son liikon dohko. #$ Sieiddi bálvalemiin sturron eallu gohčoduvvui bálvvoseallun, mii sáhtii jávkat, go oamasteaddji jámii dahje go sieidi ii bálvaluvvon. #$ Iigo dutnje šat boađe áviisa? #% Ja go álget johttágoahtit, de eai oaččo ealuid čoahkkái, ja go ožžot, de lea nu arvi ja muohtti, ahte leat visot nu njuoskasat. MAP:-FMAINVConNegCoor (@-FAUXV) TARGET (Prs ConNeg) + AUX (-1 ("ja" CC) OR ("dahje" CC) LINK **-1 ConNeg LINK -1 Neg)(*1 Inf BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY)(NEGATE 0 VFIN); #$ Bearehan dal son ii geige vel gieđa ja váldde maiddái eallima muoras ja bora ja beasa nu eallit agálaččat. #% Olmmoš gean lusa stállu lea vuolgán, ii oaččo šat ráfi ja ferte vuolgit olggos fággádallat suinna. MAP:-FMAINVConNegCoor (@-FMAINV) TARGET (Prs ConNeg) (-1 ("ja" CC) OR ("dahje" CC) LINK **-1 ConNeg BARRIER VFIN LINK *-1 Neg)(NEGATE 0 VFIN); #$ Bearehan dal son ii geige vel gieđa ja váldde maiddái eallima muoras ja bora ja beasa nu eallit agálaččat. #% Olmmoš gean lusa stállu lea vuolgán, ii oaččo šat ráfi ja ferte vuolgit olggos fággádallat suinna. #% Ánne ii lean guhkes áigái leamaš ná buohcci, lei nu illáveaje ja šliettas, ii veadján maidege. #!! * __-FMAINVConNeg__ to ConNeg #MAP:-FMAINVConNeg (@-FMAINV) TARGET ConNeg (*-1 REAL-COPULAS + VFIN OR ("orrut") + VFIN OR Neg BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *-1C PrfPrc BARRIER REAL-V OR N); MAP:-FMAINVConNeg (@-FMAINV) TARGET ConNeg (*-1 REAL-NEG BARRIER SV-BOUNDARY OR ConNeg)(NEGATE 0 AUX LINK *-1 PrfPrc BARRIER REAL-V)(NEGATE 0 AUX LINK 1 Inf)(NEGATE 0 Inf LINK -1 REAL-NEG LINK -1 ConNeg LINK -1 REAL-NEG) ; #$ Ii okta ge geahččalan eará sivaid ohcat. #% It don leat mus goahtemuorran orron. #% De ledje baicca eatnašat dan dilis ahte eai máhttán stávetge. #!! * __-FMAINVConNeg__ to ConNeg Aux after PrfPrc MAP:-FAUXVConNeg (@-FAUXV) TARGET ConNeg + AUX (*-1 PrfPrc BARRIER REAL-V OR SV-BOUNDARY LINK *-1 REAL-NEG BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *1 REAL-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 1 Nom); #$ Ii dal láhppán gal leat. #% Ii ge ságastallan leat vejolaš jus eai leat journalisttat geat máhttet sámegiela bures. #!! * __-FMAINVConNegCop__ to ConNeg COPULAS MAP:-FMAINVConNegCop (@-FMAINV) TARGET ConNeg + COPULAS (*-1 REAL-NEG BARRIER REAL-V)(NEGATE *1 PrfPrc OR Inf OR (Actio Ess) BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY OR Nom); #$ Ii lean šat nu álki vuovdit. #MAP:ConNegCop (@-FMAINV) TARGET ConNeg (*-1 REAL-NEG BARRIER S-BOUNDARY OR ConNeg)(0 ("leat"))(1 (A Nom)); #$ Ii ge almmolaš sámi ságastallan leat vejolaš jus eai leat journalisttat geat máhttet sámegiela bures. #!! * __-FAUXVPrfPrcAux__ to PrfPrc AUX before Inf or Actio Ess MAP:-FAUXVPrfPrcAux (@-FAUXV) TARGET PrfPrc + AUX (*1 Inf OR (Actio Ess) BARRIER SV-BOUNDARY OR (N Ess) OR (A Ess))(*-1 ("leat") BARRIER NOT-ADV-PCLE) (NEGATE 0 AUX-OR-MAIN LINK *1 Acc BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 1 Inf + OBJ); #$ In leat sáhttán gáhku borrat dan rájes. #% Jus lean váiban dahje ferten lihkkat árrat, de manan nohkkat oalle árrat. #!! * __-FMAINVPrfPrc__ to PrfPrc MAP:-FMAINVPrfPrc (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (*-1 REAL-COPULAS + VFIN OR ("orrut") + VFIN OR Neg BARRIER S-BOUNDARY) #(NEGATE *-1C PrfPrc BARRIER REAL-V OR N) (NEGATE -1 PrfPrc); #$ Muhto boanddat leat goikadan ollu jekkiid ja gilván daidda rásiid. #$ Mu mielas lea suohtas oahppat sámegiela. #$ Ja Biret-Elle lea easka skuvllas geargan. #$ Máŋgasat leat maid vásihan, ahte sii leat bártidan. #$ In leat leamaš mielde gáhku láibume ovdal. #$ Moanaid guovlluin gos lavdnji lea leamaš adnon boaldámuššan lea buot lavdnji dál čuhppon. #$ Oahppit leat lohkan ollu girjjiid. #$ Lean mun gal oaidnán čakčaseavdnjadiin dola rievdamiin čázi alde Deanus. #!! * __-FMAINVPrfPrcEss__ to PrfPrc before Ess MAP:-FMAINVPrfPrcEss (@-FMAINV) TARGET PrfPrc IF (*-1 REAL-COPULAS OR ("orrut") BARRIER PrfPrc OR (Actio Ess))(NEGATE 0 AUX LINK *1 Inf BARRIER S-BOUNDARY)(1 Ess); #$ Moanaid guovlluin gos lavdnji lea leamaš adnon boaldámuššan lea buot lavdnji dál čuhppon. #!! * __-FMAINVPrfPrcleat__ to PrfPrc leat MAP:-FMAINVPrfPrcleat (@-FMAINV) TARGET ("leat" PrfPrc) ; #$ Ránus lea álo leamaš buorre haddi. #!! * __-FMAINVPrfPrcafterAuxAux__ to PrfPrc after two Auxs MAP:-FMAINVPrfPrcafterAuxAux (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (*-1 REAL-COPULAS OR ("orrut") BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 Neg BARRIER NOT-ADV); #$ Olbmot eai orron čadnon dušše iežaset mearragáddái bivdit. #!! * __-FMAINVPrfPrccoord__ to PrfPrc coordination MAP:-FMAINVPrfPrccoord (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (*-1 CC BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY LINK *-1 PrfPrc - @>N BARRIER REAL-V OR S-BOUNDARY LINK *-1 REAL-COPULAS OR ("orrut") BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 VFIN + AUX LINK *1 Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ ... dákkár orgánii leat boahtán dahje ovddiduvvon. #$ Sápmelaččat ledje dohkkehuvvon Norgga álgoálbmogin ovdalgo konvenšuvnna ledje šiehtadan gárvásii ja dasa vuolláičállán. #% Jus lean váiban dahje ferten lihkkat árrat, de manan nohkkat oalle árrat. #!! * __-FMAINVPrfPrccoord__ to PrfPrc coordination MAP:-FMAINVPrfPrccoord (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (-1 CC LINK -1 @-FMAINV) ; #$ Son lei vuolggahan mu dán máilbmái dáhpedorpmis geainna nu, riegádahttán ja guoddán mu heakkastis vahágis, biebman ja bivttastan dalle go muittii. #!! * __-FMAINVPrfbeforeAux__ to PrfPrc before the Aux MAP:-FMAINVPrfbeforeAux (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (*1 REAL-COPULAS + FAUXV BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NEGATE *1 PrfPrc OR (Actio Ess) BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE -1 BOC LINK 1 Der/Pass LINK 1 ("leat") LINK *2 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NP); #$ Ja boahtán ledje su gudnejahttit. #!! * __-FMAINVPrfafterMan__ to PrfPrc before the Aux MAP:-FMAINVPrfafterMan (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (-1 ("man"))(*1 ("leat") BARRIER REAL-V); #$ Dattetge duvdet min sámepolitihkkarat iežaset buorren ovdamearkan álgoálbmotservvodagas , dasa ahte man lihkostuvvan min Sámi ovttasbargu stáhta eiseválddiiguin lea leamaš. MAP:-FMAINV (@-FMAINV) TARGET ("beaivádit" PrfPrc)(1 Sem/Date) ; #MAP:N) TARGET PrsPrc #((-1 (N Loc) OR BUOT OR Attr OR (N Gen)) OR (-1 CC LINK -1 Attr)) ((*-1 VFIN BARRIER COMMA OR S-BOUNDARY) OR (1 N LINK *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA)) (NEGATE 0 N - Der/NomAg)(NEGATE 0 ("orrut") LINK *-1 Ill) (1 N)(NEGATE 0 VFIN LINK *1 Inf BARRIER REAL-V)(NEGATE 1 (N Gen) LINK 1 N) ; #% – Biilavuddjiide geat eai leat oahppásat guovllus orru mohkki mii lea ovdalaš šalddi amas ja váttis vuodjit . MAP:NPrsPrc2 (@>N) TARGET PrsPrc ((0C PrsPrc) OR (0 ("johtit") LINK 1 N)); #MAP:NPrsPrc2 (@>N) TARGET PrsPrc (NOT 0 NomAg OR VFIN LINK 1C N) ; #% Viežžat studeanttakoartta (dan oažžu maŋŋel go leat máksán studeantadivvaga). #!! * __ActioNom__ with 1C N Nom MAP:ActioNom (@>N) TARGET (Actio Nom)(-1 HAB-ACTOR + Gen)(*1C (N Nom) BARRIER NOT-A) ; #$ Stáhta nammadan lahttu ja sadjásašlahttu galgaba deavdit gáibádusaid. #$ Dán gieđahallamii ii searvit Finnmárkku fylkkadikki válljen maŋimuš stivrralahttu. #!! * __VAbess (@ADVL>) TARGET VAbess - Attr (*1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; #!! * __VGen__ VGen ADVL MAP:ADVL>VGen (@ADVL>) TARGET VGen (*1 VFIN OR Inf BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Suga láviime fitnat gitta Biessavvonis. MAP:ADVL>VGen (@ADVL>) TARGET VGen (*1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; #!! * ____ MAP:ADVLGer> (@ADVL>) TARGET Ger (*1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY); #$ Konvenšuvdnaevttohusa ráhkadettiin delegašuvnnat leat váldán vuhtii Ruoŧa ođđa boazodoallolága. #$ Báhpa boradettiin biigá lei bassaladdame. #!! * __-FMAINVLoc__ Actio Loc MAP:-FMAINVLoc (@AActioGen__ Actio Gen MAP:>AActioGen_a (@>A) TARGET (Actio Gen) (1 ("veara")); MAP:>AActioGen_b (@>A) TARGET (Actio Gen) (1 CC LINK 1 Gen LINK 1 ("veara")) ; #$ Dasgo bargi lea bálkkás veara. #!! * __PrfPrcEllipsis__ being verbal head when finite verb is missing MAP:PrfPrcEllipsis @-FMAINV TARGET PrfPrc (NEGATE *-1 VFIN)(1 A OR N); #!! !And then we remove the verbs which didn't get any syntactic tag, in favour of verbs with syntactic tags. MAP:fragmverb (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (0C PrfPrc) ; MAP:fragmverb (@-FMAINV) TARGET PrfPrc (-1 BOS)(1 EOS) ; #$ Ođastuvvon: 07.03.2017 - 16:29 #!! * __realverbX__ MAP:realverbX (@X) TARGET REAL-V ; ## Oađidettiin gullen olbmo boahtimin. #!! * __NomActLocX__ MAP:NomActLocX (@X) TARGET (Der/NomAct Loc)(0 @N)) ; #!! * __IfonlyVerb__ selects the FMAINV reading in the cohort SELECT:IfonlyVerb FMAINV IF (NEGATE *0 FMAINV BARRIER S-BOUNDARY)(NOT 0 FAUXV OR (Inf @A<) OR (Inf @N<))(NEGATE *-1 ("go") LINK *-1 VFIN) ; #$ Juohke loddi gielainis lávlu. #$ Das maŋŋá dajan juoidá álbmotrievtti mearkkašumi birra, ja geavahan das veahkkin ođđaseamos riektegáldu. #% Lea 43 olbmo unnit go diibmá dán muddui. # The last NOT clause keeps the correct Ill in the 43 sentence. # The intuition is that the frame "Lea ... go ... (lei)" is an ellipsis frame. # Problem 2 #!! * __IfonlyConNeg__ ConNeg if it is @-FMAINV or @-FAUXV SELECT:IfonlyConNeg ConNeg IF (0 (ConNeg @-FMAINV) OR (ConNeg @-FAUXV))(NEGATE 1 ("leat") + REAL-V) ; #% Iige almmolaš sámi ságastallan leat vejolaš. #% De ledje baicca eatnašat dan dilis ahte eai máhttán eai stávetge. #% Ja go álget johttágoahtit, de eai oaččo ealuid čoahkkái, ja go ožžot, de lea nu arvi ja muohtti, ahte leat visot nu njuoskasat. #!! !__killifVinCohort__ This rule removes all other readings, if there is a mapped V reading in the same cohort. Every case which this goes wrong, should be fixed in mapping rules or previous disrules. SELECT:killifVinCohort SYN-V ; #!! * __X__ REMOVE:X (@X) ; #SELECT:Sg2 (V Prt Sg2) IF (0 Prs + Pl3 LINK *-1 BOS BARRIER WORD)(NEGATE 1 go LINK 1 HAB-ACTOR + Loc) ; SELECT:Adv Adv (0 A OR Loc LINK 1 @+FMAINV OR @+FAUXV)(-1 N OR Pers) ; #$ Tommi ja Annika dárkilit geahččaba Pippi oaidnin dihte mo diŋggaohccit barget. #$ Son lei oainnat plánen irggis lusa vuolgit ovdal ođđabeairuohta, muhto dálki ii orron gal dasa riekta miehtame. SELECT:Adv Adv (0 A LINK 0 GRADE-ADV LINK 1 @+FMAINV - ("leat") OR @+FAUXV)(NOT 0 Pron)(-1 N OR @CVP OR Po) ; #$ Biret ja Máret leigga ruovttus juovlabasiid, go issorasat dálkkáskii. SELECT:IV (V IV) (0 ("lávet") + FAUXV OR ("áigut") + FAUXV) ; SELECT:TV (V TV) (0 ("lávet") - FAUXV OR ("áigut") - FAUXV) ; #!! !!!NOUNS # Disambiguating nouns # Nouns vs. adjectives REMOVE A + $$CASE IF (NOT -1 ("leat"))(0 N + $$CASE) (1 V) ; #$ Dutkansearvvi áigečállaga doaimmaheamis vástida doaimmahusgoddi. # Disambiguating proper nouns #!! !!!CASE DISAMBIGUATION #!! !!Num as subject, tricky cases - the rule should be here because of the verbdisambiguation SELECT:NumNomSubj (Num Sg Nom)(0 NUM LINK -1 V + Pl3 LINK NOT 0 Imprt LINK NEGATE *-1 (N Pl Nom) OR (Pers Pl3) OR (Coll Nom) OR Sem/Group + Nom OR NUM + Nom BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 1 Gen LINK 1 Po) ; SELECT:NumNomCoor (Num Sg Nom)(0 Num LINK *-1 JA/DAHJE BARRIER NOT-ADV LINK -1C (Num Nom))(NEGATE 1 Gen LINK 1 Po) ; #$ Juos evttohusa meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheami birra, mii juogo gusto dušše Kárášjoga, Guovdageainnu, Unjárgga, Porsáŋggu ja Deanu gildii dahje gusto dušše restii Finnmárkkus, dorjot golbma ja dušše golbma stivrralahtu, de sáhttet golbma stivrralahtu ovtta oli gáibidit ášši gieđahallat oktii vel. SELECT:NumNomSubj (Num Sg Nom)(0 NUM LINK -1 Loc LINK -1 V + Pl3 LINK NOT 0 Imprt LINK NEGATE *-1 (N Pl Nom) OR (Pers Pl3) OR (Coll Nom) OR Sem/Group + Nom OR NUM + Nom BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 1 Gen LINK 1 Po) ; #$ Dál leat sus 137 gáicca. SELECT:NumNomCop (Num Nom) IF ((*-1 COPULAS + FMAINV OR Der/Pass + FMAINV BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-ADV-PCLE) OR (*-1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 COPULAS + FMAINV BARRIER NOT-A LINK -1 (CC @CVP) OR ("de") OR BOS))(1 (Sg Gen))(NEGATE 2 Po OR (A Nom) OR Pr) ; #$ Ja go geassit eret dábálaš goluid, de lea buhtes sisaboahtu sullii 100 000 ruvnnu, muitala Eriksen. SELECT:NumNomCop2 (Num Nom) IF (*-1 COPULAS + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(1 ("jahki") + Gen) ; #$ Norgga álbmogis leat jo miljovdna ássi badjel 60 jagi. SELECT:NumNomYear (Num Nom) IF ((0 Sem/Year LINK -1 Sem/Sur LINK 2 (":") OR (";") OR (PUNCT RIGHT)) OR (1 MANNU)) ; SELECT:NumNomYear (Num Nom) IF (0 Sem/Year LINK -1 Sem/Sur LINK -1 (PUNCT LEFT))(1 COMMA OR (";") OR (PUNCT RIGHT)) ; SELECT:NumNomPage (Num Nom) IF (-1 (":") LINK -1 Sem/Year LINK -1 Sem/Sur) ; SELECT:Sur (Sem/Sur Nom) IF (-1 (":") OR (PUNCT LEFT) OR (";") LINK 2 Sem/Year LINK 1 (":") OR (";") OR (PUNCT RIGHT) OR COMMA) ; #$ Nu lea ášši (Magga 2001; Johansen 1992). #$ Oaivevearbbat ja koloratiivavearbbat gávdnojit maid davvisámegiela sátnegirjjiin (Sammallahti 1989, 1993; Vest 1995). #!! * __DiminNomPxSg1__ SELECT:DiminNomPxSg1 Nom IF (0 (Der/Dimin PxSg1) OR (".*š"r) + PxSg1 LINK -1 COMMA OR BOC LINK 2 COMMA) ; #$ Jurddaš, ustibažžan, don leat nu nuorra ja liekkus. #!! !!ACCUSATIVE-GENITIVE DISAMBIGUATION #!! !!Secure rules for choosing Acc # pron (select/remove Gen) #!! * __PGenN__ selects Gen when (Pron Pers) to the left and N to the right ''mu sámevuođa iđuid'' SELECT:PGenN Gen IF (-1C (Pron Pers) + Gen LINK NOT -1 CC)(1 (N Acc) OR (N Com) OR (N Ill) OR (N Nom))(NEGATE 0 Num OR (Pron Rel))(NEGATE 1 V); #$ Dárogiella ja norgalaš cukcasat eai livčče sáhttán seammalágan fátmmasteaddji vugiin guoddit mu sámevuođa iđuid. #$ Hans A. Oppstad lei sátnejođiheaddji mu Skuvvanári álgojagiid. #$ Vearrámusat leat min iežamet olbmot. #% Soai lohkaba su girjji eaŋgalasgillii. #!! * __CoGen1__ (quite strict) selects the first of coordinated genitives ''riikkaid, čearuid ja boazoorohagaid ovttasbarggu'' SELECT:CoGen1 Gen IF (0 Gen LINK 1 COMMA LINK 1C Gen LINK 1 JA/DAHJE LINK 1 Gen LINK 1 (N Acc));#(NEGATE -1 Gen)(NEGATE -1 ("sihke"))(NEGATE -1 JA/DAHJE LINK -1 Nom)(NEGATE 0 Num); #$ Konvenšuvdna galgá ovddidit ja ovdánahttit riikkaid, čearuid ja boazoorohagaid ovttasbarggu, nu maiddái ovttaskas boazodolliid ovttasbarggu. #$ Moai bijaime girjái elliid, guliid ja jávrriid dovdomearkkaid jna. #% De ledjen mun jo muhtun áigge muitalan gaskadási ohppiide sihke máidnasiid, cukcasiid ja gobmemuitalusaid sámi sisdoaluin. #% Mii juohkit guovllu viđa guovllulaš oassái: Romsa ja davágeaži Norrbotten, Davit Nordlánda ja gaska ja lulimus Norrbotten, Helgelánda ja Västerbotten, Davvi-Trøndelága ja davágeaži Jämtlánda. # Negate is for Västerbotten. #% Maŋŋil váccii joatkkaskuvlla Álttás ja logai psykologiija, davviriikalašfága ja pedagogihka váldofága Romssa Universitehtas. SELECT:CoGen2 Gen IF (-1 COMMA LINK -1C Gen)(0 Gen)(1 CC LINK 1 Gen LINK 1C Acc); #Comment: Make a rule that selects Gen for sentences like: Goalmmát oasis lea bargosajiid ja bargoeallima eavttuid birra, njealját oasis lea fidnooahpuid, giehtaduoji ja boaittobeali báikkiid ealáhusaid birra. => boaittobeali should not be Acc #!! ! Semantihkka: Choosing accusative or genitive semantically # By frequence : # Xx Best rules! # X Good rules # x Found, but not necassarily good #!! * __vuoiAcc__ selects accusative if ''vuoi'' or ''vuoi surgat'' to the left SELECT:vuoiAcc Acc IF ((*-1 ("vuoi") BARRIER NOT-NPMODADV) OR (*-1 ("surgat") BARRIER NOT-NPMODADV LINK -1 ("vuoi"))) ; #$ Vuoi mu, maid mun dál galggan? #$ Vuoi dan olbmo gean bokte fillehusat bohtet. #$ Vuoi surgat dan gándda! #!! * __lihkkuAcc__ selects accusative SELECT:lihkkuAcc Acc IF (0 ("lihkku") LINK 1 ("beaivi") LINK 0 Ill OR Com) ; #$ lihku beivviin LIST SAPMI-N-HEAD = "álbmot" "álbmotbeaivi" "álbmotdálkkodeapmi" "álbmotjoavku" "árbevierru" "ássanguovlu" "ássi" "áviisa" "beales" "beroštupmi" "boaris" ("boazodoallu" Nom) ("boazodoallu" Loc) "byråkráhtagiella" "diehtobáŋku" ("dearvvašvuohta" Cmp/SplitR) "dievdu" "doaibma" "eamiálbmotdutkan" ("dutkan" Sg) "ealáhus" "fágabiras" "fierpmádat" "giella" "gilli" "giliássi" ("guovlu" Pl) "kulturovdáneapmi" "kulturviessu" "plána" "doaibmaplána" "geavaheaddji" "gelbbolašvuođadoaibma" "giellaláhka" "girjjálašvuohta" "guolásteapmi" "guovddášguovlu" "hálddašanguovlu" "iešdovdu" ("nuoraidsearvi" Pl) "oahppoplána" "oktasaš" "perspektiiva" "mánná" "nisu" "álbmot" "bargi" "geavaheaddji" "jienastuslohku" "kulturmuitu" "kulturmuitohálddašeapmi" "kulturmuitosuodjalus" "kultuvra" "náhkkegálvu" "nuorra" "oktavuohta" "resursageavaheapmi" "riggodat" "riikkajoavku" "searvevuohta" "searvi" "servodat" ("siida" Pl) "siseana" "siseatnansiida" "sisafárren" "sosiáladutkan" "strategiijaplána" "valáštallan" "vierru" "vuohki" "vuoigatvuohta" "vuoigatvuođabargu" (PUNCT LEFT) ; LIST SAPMI-PROP-HEAD = "allaskuvla" "bálvalusguovddáš" "cup" "dihtorlávdegoddi" "dearvvašvuođadutkanguovddáš" "doavttersearvi" "ealáhusfoanda" "eanahálddahus" "giellaláhka" "giellalávdegoddi" "giellaráđđi" "guovddáš" ("joatkka" Cmp/SgNom) "kulturmuitoráđđi" "l" "L-97" "leatna" "meašttirgilvu" "ossodat" "ovdanahttinfoanda" "parlamentáralaš" ("riddu" Cmp/SgNom) "sátnevuorká" "sierrabibliotehka" ("siida" Sg)"teáhter" "valáštallanlihttu" "válgalávdegoddi" "válgalihttu" "vuoigatvuođalávdegoddi" "vuoigatvuođalávdegoddi" ; # Gen MODIFIERS; most are kalled SEM+ # HUMAN #!! * __SEMnotPossessor__ Removes Gen if you are not a possible possessor (a human) # HAB-ACTOR REMOVE:SEMnotPossessor Gen IF (0 (N Acc) or (Rel Gen) LINK NOT 0 HUMAN-INDIVIDUAL OR HUM-FUNCTION OR HUM-ATTR OR HUM-VERB OR HAB-ACTOR OR ABSTR-TEXT OR ANIMAL OR TIME OR TITLE OR NATION OR ("dállu") OR ("báiki") OR ORGANIZATION OR Prop OR Sem/Hum) (NEGATE -1 Num OR Pr)(*1 ("bearaš"))(NEGATE 0 ANIMAL LINK *1 FAMILY-ALSO-ABSTRACT BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 ("viidni") OR ("čáhci") OR ("illu") LINK -1 ("eallin")) ; #$ Biret addá skeaŋkka Lemehii. #$ Moai oste bileahta Harry Potter-filbmii. #% Abrama áhká namma lei Sarai, ja Nahora eamit lei Milka, Hanana nieida. #% Loahpas jearai listtu Anders Somby jr. sudnos njuolga háliida go čearru gulahallat, juo dahje ii. #% Hearrá guhte lea profehtaid vuoiŋŋa Ipmil, lea vuolggahan eŋgelis čájehit bálvaleddjiidasas dan mii fargga dáhpáhuvvá. #!! * __SEMnotHUM__ removes Gen. This is when an NP is thought to be the OBJ, because it's not in the human sets and to the right is NON-FAMILY ''njálgáid mánáide''. REMOVE:SEMnotHUM Gen IF (0 (N Acc) LINK NOT 0 (Prop Sem/Plc) OR HUMAN-INDIVIDUAL OR HUMAN-GROUP OR Prop OR PROFESSION OR OFFICE OR HUM-FUNCTION OR HUM-ATTR OR HUM-VERB OR ABSTR-TEXT OR PLACE OR NATION OR EDUCATION OR ORGANIZATION OR INSTITUTION OR INDUSTRY OR TIME OR Sem/Domain OR Loc)(NEGATE 0 (NomAg Gen))(NEGATE -1 Num OR Ord OR Pr)(NEGATE -1 @CNP LINK -1 Gen)(*1 NON-FAMILY BARRIER NOT-A)(NEGATE 1 COMMA)(NEGATE *1 TRANS-V + FMAINV BARRIER S-BOUNDARY); #$ Mun roggen ozastan njálgáid mánáide. #$ Mun lean boahtán bidjat soahpameahttunvuođa bártni ja áhčis gaskii. #$ Lei hui vuogas boahtit Kárášjohkii nuppiid badjemánáid lusa, dáppe in dárbbašan doarrut ja cielauhuvvot ja doaruhuvvot go ledjen badjeolbmuid mánná. #% Čáhppesmurjjiid olbmot gazze milkkiin ovdal. #% Mo almitdási riekti meannudii vaikkoba dakkár vuolit dási olbmuid vihtančilgehusaiguin? #!! * __SEMXr2066__ Removes Gen if there is a human or org to the right, exeption for ''čállingiela áhčči'' and so on REMOVE:SEMXr2066 Gen IF (0 Der/NomAct)(*1 HUMAN-INDIVIDUAL OR PROFESSION OR OFFICE OR HUM-FUNCTION OR HUM-ATTR OR HUM-VERB OR ("bearaš") OR NATION BARRIER NOT-A LINK NOT 0 ("eadni") OR ("áhčči") OR ("čállit")); #$ Vuosttaš sámi oahppan dearvvašvuođabargit bohte Kárášjohkii 1970-logu álggus. #$ Dearvvašvuođabargiidlága § 10, mii gieđahallá dieđuid addima pasienttaide, ja pasientavuoigatvuođalága § 1-3, mii gieđahallá vuoigatvuođa informerejuvvon miehtamii, leat ovdamearkkat dakkár vuoigatvuođain. #SELECT:SEMr2067 Gen IF (0 ("áhčči") OR ("ipmil"))(1 ("Vuoigŋa") OR ("vuoigŋa")); #$ Ehpet dii leat ieža sárdnumin, muhto Áhčádet Vuoigŋa sárdnu din bokte. SELECT:SEMalmminávli Gen IF (0 ("albmi"))(1 ("návli")); #$ Guhkes ja losses vuojeheame maŋŋá sii deive Davvinástti dahjege Almmi Návlli lusa. SELECT:SEMpálla Gen IF (0 ("pálla"))(1 ("sadji")); #$ Lohke dat golmmas geat pálla saji ožžo. #REMOVE:SEMr2068 Gen IF (0 ("vuoigŋa"))(1 ("ipmil")); #$ Muhto jos mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid Ipmila Vuoiŋŋa fámuin. #!! * __SEMgenEss__ Removes Acc if there is Gen + Ess, like ''dálu eamidin'' REMOVE:SEMgenEss Acc IF (0 PLACE LINK 0 Gen)(1 HUMAN LINK 0 Ess); #$ Vánit eahpiduvvo ahte stáhta geatnegasvuođat sámiid ektui 27. artihkkala mielde dagahivččii stáhta dihto guovlluid eaiggádin geatnegassan doaimmahit eaiggáduššanvuoigatvuođa nu ahte deavddášii 27. artihkkala geatnegasvuođa. #$ Máret beasai dálu eamidin. #REMOVE:SEMTr Gen IF (0 (N Acc) LINK NOT 0 TIME-N OR Sem/Route LINK *1 TIME-N + Gen BARRIER NOT-NPMOD OR CC)(*-1 STRICT-TV-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Num) ; #not a good rule #$ Vuojadansearvi váldá din fitnodagain oktavuođa vahkku 20:s, gullat mo dii sáhttibehtet veahkehit. #REMOVE:SEMr2070 Gen IF (0 SINGLE-SOUND)(1 ROUTE); #$ Ii son bealkke ii ge čuorvvo, ii ge oktage gula su jiena gáhtaid alde. #!! * __SEMXxr2071__ Removes Gen: Nobody can possess a Proper name? Except from (Pron Pers) and Sem/Fem OR Sem/Mal REMOVE:SEMXxr2071 Gen IF (NEGATE -1 Num OR Pr)(0 (N Acc) LINK NOT 0 NATION OR Sem/Plc OR TIME OR Sem/Fem OR Sem/Mal OR ORGANIZATION OR ACR)(1 Prop LINK NOT 0 NATION OR ("Vuoigŋa")) (NEGATE 1 (Prop Sem/Org))(NEGATE 1 (Prop Attr) LINK 1 (Prop Sem/Org))(NEGATE 0 N-PX LINK 1 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur LINK *1 Po BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE -1 CC LINK -1 (Prop Sem/Plc) LINK 3 Gen LINK 1C Nom); #$ Moai boraime njálgga gáhkuid Hánssa ođđa láibbohagas.#Comment: except it doesn't hit this at all.. #$ ...go čielggadii oamastanvuoigatvuođa Finnmárkku eatnamiid hárrái. #% Dalle ledje njeallje bistevaš skuvlla Finnmárkkus. #% Romssa ja davágeaži Norrbottena boazoorohagat ja čearut riikaráji guoras ja konvenšuvdnaguovlluin. #% Romsa ja davágeaži Norrbotten, Davit Nordlánda ja gaska ja lulimus Norrbotten, Helgelánda ja Västerbotten, Davvi-Trøndelága ja davágeaži Jämtlánda. #Comment: davágeaži can "possess" (or mofify if you will) Jämtlánda. #% Loahpas jearai listtu Anders Somby jr. sudnos njuolga háliida go čearru gulahallat, juo dahje ii. #!! * __SEMXxPropOrg__ Removes Gen: Who can possess Prop Sem/Org? REMOVE:SEMXxrPropOrg Gen IF (NEGATE -1 Num)(0 (N Acc) LINK NOT 0 NATION OR Sem/Plc OR TIME OR ACR)(1 (Prop Sem/Org) LINK NOT 1 (Prop Sem/Org)); #$ Álggos coggalii Anti vuosttaš spáppa Sørøy Glimt mollii 22 minuvtta maŋŋel go čiekčamat ledje álgán Niitoguolban stadionas. #!! * __SEMlohkat__ REMOVE:SEMlohka Gen IF (NEGATE -1 Num)(0 Sem/Edu + Acc LINK 1 (".*dássi"r))(*-1 ("lohkat") BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Sámegieloahput mat addet sámegielgelbbolašvuođa lohkagoahtit sámegiela dahje eará oahpuid bachelordásis Sámi allaskuvllas. #!! * __SEMNation__ Removes Gen: Who can possess Sápmi? REMOVE:SEMNation Gen IF (0 (N Acc) + Prop)(1 NATION + Prop); #$ Bovden Eurohparáđi Sápmái. #!! * __SEMdep__ Select Gen if main-organization in front of department SELECT:SEMdep Gen IF (0 MAIN-ORGANIZATION OR EDUCATION)(1 DEPARTMENT) ; #!! * __SEMorghum__ select gen if organization or education in front of human or text #SELECT:SEMorghum Gen IF (0 ORGANIZATION OR EDUCATION - ("oahpahus") - ("oahppu") LINK NOT 0 Attr)(1 HUMAN OR TEXT LINK NOT 0 Ess OR Sem/Sur)(NEGATE 1 ("norgalaš"))(NOT 0 Nom)(NEGATE 0 ("oahppu") LINK -1 ("gazzat")) ; #$ gaskadási ohppiid #% Alaskai gazzat oahpu máttuid bálgáid maŋis. #% ja leat njunnošis fállamin oahppofálaldagaid sámi servodagaid dárbbuid ja ávkki vuođul. LIST WEBPAGE = (".*\.no"r Prop) (".*\.fi"r Prop) ; SELECT:SEMwebpage Gen IF (0 WEBPAGE)(1 TEXT) ; #$ eandalit dán oahpa.no neahttasiiddus SELECT:SEMedu Acc IF (-1 ORGANIZATION OR EDUCATION - ("oahpahus") OR Sem/Edu LINK NOT 0 Attr)(0 Sem/Edu + Acc OR ("master") + Acc LINK NOT 1 N OR @CNP) ; #$ NOKUT lea dohkkehan Sámi allaskuvlla viđa jagi oahpaheaddjeoahpuid masteriid vissis eavttuiguin. #!! * __SEMXr2073__ Remove Gen: Accusative in front of a human group ''loktema sámiid buorrin'' REMOVE:SEMXr2073 Gen IF (0 (N Acc) LINK 0 Sem/Act)(NEGATE -1 Num OR Ord)(1 HUMAN-GROUP); #$ Ráđđehus deattuha sámi kulturáddejumi gelbbolašvuođa loktema sámiid buorrin. #!! * __SEMr2074__ Selects Gen in front of HUMAN-GROUP SELECT:SEMr2074 Gen IF (0 Sem/Plc OR Sem/Org OR ACR)(1 HUMAN-GROUP) ; # or (".*joavku"r) ? #$ #!! * __SEMGenOrg__ Selects Gen in front of Sem/Act SELECT:SEMGenOrg Gen IF (0 Sem/Org LINK NOT 0 Nom)(1 Sem/Act OR Der/NomAct) ; SELECT:SEMGenOrg Gen IF (0 Sem/Org LINK NOT 0 Nom)(1 CC LINK 1 Sem/Org LINK 1 Sem/Act OR Der/NomAct) ; #$ Sámediggeráđđi ádde ahte dáhpáhus lea maŋidan departemeantta ja ráđđehusa barggu #!! * __SEMactor__ Select Gen in front of ABSTRACT and RIEKTEDILLI ''unnitlogu oaidninčiegas'' SELECT:SEMactor Gen IF (0 HAB-ACTOR + Acc OR (Pron Acc) LINK NOT 0 Loc)(*1 ABSTRACT - ("ovdamearka") OR RIEKTEDILLI BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE *-1 TRANS-V + FMAINV OR Inf BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc)(NEGATE 1 ("ja"))(NEGATE 0 (Pron Dem) LINK 1 Acc); #$ Romeriid vealahanáššis lea dárbu geahččat sihke ovttaskas olbmo, struktuvrralaš ja unnitlogu oaidninčiegas. #!! * __SEMXr2076__ Selects Gen if you are HUMAN or Pron with an ABSTRACT to your right ''iežaset vuoigatvuođa'' SELECT:SEMXr2076 Gen IF (*-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc LINK 0 FMAINV OR Inf )(0 Acc + HUMAN OR Acc + Pers OR Acc + Refl)(*1 ABSTRACT OR RIEKTEDILLI BARRIER REAL-V OR Gen LINK 0 Acc); # LINK NEGATE 0 VERBAL-ACTIVITY-V OR DADJAT OR HUMAN-AGENT-V OR NOT-HUMAN-OBJECT-V #$ Mátta-Norgga almennehiin dihtto ahte giliolbmot gitta 1700-lohkui dahke iežaset vuoigatvuođa almennehiidda erenoamážit gustojeaddjin Gonagasa eiseválddiide. #!! * __VocNom__ SELECT:VocNom (N Nom) IF (-1 COMMA LINK -1 Imprt LINK -1 BOS)(1 COMMA OR EOS) ; #$ Gula, Pippi, oažžugo čoaggit visot maid dievás gávdná? #!! * __SEMyouareNom__ Removes Gen and Acc when 0 FAMILY or PROFESSION because you are Nom. Not if -1 Num and VFIN is LEAT or IV ''Oahpai go Sire sámegiela'' REMOVE:SEMyouareNom Gen OR Acc IF (*-1 VFIN BARRIER SV-BOUNDARY)(0 (N Nom) + FAMILY OR NON-FAMILY OR PROFESSION1)((*1 EOS BARRIER WORD - Acc OR TIME-ADV OR (VGen)) OR (*1 Acc BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT 0 TEXT LINK 1 Loc OR Ill LINK 1 EOS)) (NEGATE *-1 NUM - NUMUNIT BARRIER NOT-Attr LINK *-1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT OR IV OR TV BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE *-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER NOT-NPMOD LINK NEGATE *2 Acc BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 SAPMI)(NEGATE *-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER S-BOUNDARY LINK -1 Nom OR ("vai")) ; # (NEGATE *-1 NUM - NUMUNIT BARRIER NOT-Attr LINK #$ Oahpai go Sire sámegiela? #$ Oahpaigo Sire sámegiela universitehtas? #$ Do boahtá Lemet Niillas, min ođđa oahpaheaddji. #% Jávregáttis leat guokte olbmá. #% Doppe Ambram čuorvvi Hearrá nama. #% Giliviessu geassá 200 olbmo. #% Dovdágo Biret Turi Lene Antonsen? #Comment: If you get problems with Acc, concider making a separate rule for it. #!! * __SEMyouareGen__ Removes Nom if movement verb to the left and illative to the right, because you are the modifier of Ill ''mannat Madame Tussaud kabinehttii'' REMOVE:SEMyouareGen Nom IF (*-1 MOVEMENT-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(0 Nom OR Gen LINK NOT 0 Acc)(1 Ill)(NEGATE 0 Prop LINK 1 Prop + Ill)(NEGATE 1 ("ealáhat") + Ill); #$ Odne áigo mannat Madame Tussaud kabinehttii. #$ Háliidetne geahččat dien nieidda, gii easká lea boahtán ránnjá vissui, eadni, dajai Tommi. #$ Árračavčča bođii skuvlladirektevra Gjermundsen guossái. #% 1980:s manai Anny Hámmárfestii vázzit buohccedivššárskuvlla. #!! * __SEMnotNom__ Removes Nom if a Nom to the right followed by a transitive verb. 0 is animate and to the right is Ill. You are the modifier of Ill REMOVE:SEMnotNom Nom IF (*-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 Pron + Nom OR N + Nom BARRIER S-BOUNDARY)(0 Acc OR Gen)(NEGATE *-1 MOVEMENT-V BARRIER SV-BOUNDARY)(1C Ill OR Acc)(NEGATE 0 Num) ; #$ Máttimus sápmelaččat eahpidedje dáža dutkiid eanet go davimus sápmelaččat. #$ 1961 manai Fokstad ealáhahkii. #$ Doppe Abram čuorvvui Hearrá nama. #% Finnmárkkuláhka ii nuppástuhte geavahan- ja oamastanvuoigatvuođaid Finnmárkku eatnamiidda (earret opmodagaid sirdima Statskog SF as Finnmárkkuopmodahkii). #REMOVE:XXX Acc OR Nom (*-1 MOVEMENT-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 (N Gen))(*1 Ill BARRIER NOT-Attr)(NEGATE 0 ABSTR-ROUTE + Acc OR ("ádjit"))(NEGATE 0 Nom LINK *-1 MOVEMENT-V + (+FMAINV) BARRIER SV-BOUNDARY) ; #% 1980:s manai Anny Hámmarfestii vázzit buohccedivššárskuvlla. #% Muhtumat válljejedje vázzit beanagullama skuvlii nuppi guvlui. #SELECT:SEMbody Gen (*-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(0 Prop OR Pron)(*1 BODY + Acc BARRIER NOT-Attr)(NEGATE 0 (Pron Dem) OR (Pron Refl))(NEGATE 1 Gen LINK 1 Po) ; REMOVE:SEMLang N + Gen IF (0 Nom OR Acc LINK NOT 0 NATION OR NATIONAL-IDENTITY OR Sem/Hum OR HUMAN OR Sem/Time OR Sem/Org OR Sem/Lang)(1 Sem/Lang LINK NOT 0 ("suopman") OR ("giella") OR ("váldogiella") )(NEGATE -1 Pr OR Num) ; #$ Jorgalanprográmma davvisámegielas dárogillii dahká álkibun geavahit sámegiela. #% Seminára váldogiella lea davvisámegiella. # Accusative in front of a NATION or "sápmi": #!! * __SEMXxr2081__ Removes Gen if NATION or POLITICAL-PLACE are to your right ''dilálašvuođaid sámi'' REMOVE:SEMXxr2081 Gen IF (0 Acc LINK NOT 0 NATION OR GENERAL-PLACE OR ORGANIZATION OR EDUCATION OR ANIMATE OR ("evangelium") OR (Prop Sem/Plc) OR ACR)(0 N LINK NEGATE *-1 Pr OR Num BARRIER NOT-NPMOD)(0 N LINK NEGATE -1 Attr LINK -1 Pr OR Num) (*-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(1 NATION OR POLITICAL-PLACE LINK NOT 0 ("sápmi" Pl)); #$ Ráđđehus láhčá dilálašvuođaid sámi kultuvrra máŋggadáfotvuođa seailluheapmái. #% Politihkalaš bellodagat ja listtut ráhkkanit čavčča gieldda- ja fylkkadiggeválggaide. # "Sámegiela hálddašanguovlu/hálddahusguovllu" #!! * __SEMr2082__ Selects Gen if you are LANGUAGE, giellanjuolggadus or giellaláhka in Acc-case and to your right is SAPMI-N-HEAD ''sámegiela hálddašanguovlun'' SELECT:SEMr2082 Gen IF (0 LANGUAGE + Acc OR ("giellanjuolggadus") + Acc OR ("giellaláhka") + Acc)(1 SAPMI-N-HEAD); #$ Sámiláhka meroštallá sámegiela hálddašanguovlun Kárášjoga, Guovdageainnu, Unjárgga, Deanu, Porsáŋggu ja Gáivuona gielddaid. #SELECT:SEMr2083 Gen IF (0 ("sámiláhka"))(1 ("giellanjuolggadus")); #!! * __SEMr2084__ Selects Gen for ''hálddašanguovllu suohkanat/gielddat'' SELECT:SEMr2084 Gen IF (0 ("hálddašanguovlu") OR ("hálddahusguovlu") LINK 0 Acc)(1 ("gielda") OR ("suohkan") OR ("fylka")); #$ Hálddašanguovllu suohkanat leat ovttasráđiid mearridan nu. # Gen + MEDIA #SELECT:SEMr2086 Gen IF (0 NATION LINK 0 Acc)(1 MEDIA); #$ Mediat Ruoŧa rádio, Oahpahusrádio ja Ruoŧa Televišuvdna, ožžot jagis 2002 ođđa sáddenlobiid. #!! * __SEMguovttis__ selects genitive in front of guovttos and guovttis SELECT:SEMguovttis (N Gen)(0 HUMAN LINK 1 GUOVTTIS) ; #$ Muhto loahpas nagodeigga nissoniid guovttos oažžut botnjiideaskka mielde. #!! * __SEMXr2087__ selects Gen if you are a Prop/Plc followed by "gielda" or "suohkan" SELECT:SEMXr2087 Gen IF (0 (Prop Sem/Plc Acc))(*1 ("suohkan") OR ("gielda") BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 Sg); #$ #!! * __SEMXr2087__ Selects Gen if you have "eana" or "guovu" immediately to your right ''Gomorra eatnamii'' REMOVE:SEMXr2087 Acc IF (0 (Prop Gen Sem/Plc))(1 ("eana") OR ("guovlu")); #SELECT:SEMr2087 Sem/Plc + Gen IF (0 (Prop Acc))(1 CC LINK 1 Gen LINK 1 ("eana")); #$ Sodoma ja Gomorra eatnamii geavvá geahppaseabbot duopmobeaivvi go dan gávpogii. #!! * __SEMhumgroup__ , tja SELECT:SEMhumgroup HUMAN-GROUP + Gen IF (-1 Prop)(1 (".*bálkkašupmi"r)) ; #$ Davviriikkaid ráđi girjjálašvuođabálkkašupmi. # "guovddášlihttu" #SELECT:SEMr2088 Gen IF (0 ("gielda" Pl))(1 ("guovddášlihttu")); #$ LIST SIERRA-GUOVLU = (".*guovlu"r) "suomabealli" "norggabealli" "riddu" "ruoŧabealli" "ruoššabealli" ; #!! * __SEMplcGen_a__ Selects Gen if you are GEOGRAPHICAL-PLACE or (Prop Sem/Plc) in front of PLACE-ADV ''Finnmárkku máttabealde'' SELECT:SEMplcGen_a Gen IF (0 (Prop Sem/Plc) OR GEOGRAPHICAL-PLACE LINK 0 Acc)(1 PLACE-ADV); #!! * __SEMplcGen_b__ Selects Gen if you are GEOGRAPHICAL-PLACE or (Prop Sem/Plc) after a PLACE-ADV SELECT:SEMplcGen_b Gen IF (0 (Prop Sem/Plc) OR GEOGRAPHICAL-PLACE LINK 0 Acc)(-1 PLACE-ADV); #$ vealgelogahallama mearkkašumi fylkkain Finnmárkku máttabealde #$ Nuppe dáfus ledje mihá eanebut geat bivde lagabus gátti. #Comment: I've added "lagabus" to the set PLACE-ADV, but please observe that this adv only can be positioned IN FRONT of the Sem/Plc-word (?bivde gátti lagabus). If a situations should emerge, concider dividing the PLACE-ADV to two (or more) sets for adv based on weather they can be placed in front or following the Sem/Plc-word, or both. #!! * __SEMplcGen2__ Removes Gen in front of a GENERAL-PLACE or POLITICAL-PLACE, if you are a noun ''bidjen hildu sadjásis'' REMOVE:SEMplcGen2 Gen IF (0 N LINK NOT 0 ABSTR-PLACE OR ACTIVITY OR HUMAN OR TOPIC OR PROCESS OR INDUSTRY OR INSTITUTION OR ORGANIZATION OR TIME OR Prop OR SIERRA-GUOVLU OR SAPMI OR LANGUAGE OR ("bealli") LINK NEGATE *-1 Pr BARRIER NOT-NPMOD)(1 GENERAL-PLACE + Loc OR POLITICAL-PLACE + Loc LINK NOT 0 ("biras" Pl Loc) OR ("sápmi")); #$ Mun oidnen dan golbmasa gávpešiljus. #$ Mun bidjen hildu sadjásis. #% Sii leat ságastallan daid sápmelaččaiguin geat dárbbašit dálvejagi ja geassejagi guohtuneatnamiid nuppi bealde riikaráji. #!! * __SEMplcGen3__ Removes Gen in front of GENERAL-PLACE or POLITICAL-PLACE, if you are ABSTR-TEXT or TEXT ''cealkámušaid guovlluid dearvvašvuođafitnodagaid jahkedieđáhusain'' REMOVE:SEMplcGen3 Gen IF (0 ABSTR-TEXT OR TEXT LINK NEGATE *-1 Pr BARRIER NOT-NPMOD)(1 GENERAL-PLACE OR POLITICAL-PLACE LINK NOT 0 ("biras" Pl Loc) OR ("sápmi")); #$ Sámediggi sáhttá maid buktit cealkámušaid guovlluid dearvvašvuođafitnodagaid jahkedieđáhusain ja plánaárvalusain. #!! * __SEMXr2079__ Removes Gen if you are Acc in front of MANNU ''guđii virggi skábmanánu 1. b.'' REMOVE:SEMXr2079 Gen IF (0 Acc LINK NOT 0 ("jahki") OR Sem/Time OR LAHKA OR ("Sámediggi") OR Sem/Year)(NEGATE *-1 Num OR Pr BARRIER NOT-NPMOD)(1 MANNU); #$ Carsten Smith guđii Sámi vuoigatvuođalávdegotti ovdaolbmo virggi skábmamánu 1. b. 1985. # Genitive in front of ''virgi'' #REMOVE:SEMr2080 Acc IF (0 OFFICE OR PROFESSION)(1 ("virgi")); #$ Carsten Smith guđii Sámi vuoigatvuođalávdegotti ovdaolbmo virggi skábmamánu 1. b. 1985. #Ritva comment: dása gal ferte gávdnot eará čoavddus (gullá oktii bajit njuolggadusain). #!! * __SEMxhab__ Selects Acc if COPULAS to the left of HAB-ACTOR ''lea min'' SELECT:SEMxhab Acc IF (0 HAB-ACTOR)(*-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 (Pl Acc) LINK -1 ("mii" Sg Nom)) ; #$ Mii ávkkiid lea min doppe johtit? #!! * __SEMxboaris__ Selects Gen if you are ''boaris'' in front of SAPMI-N-HEAD or SAPMI-PROP-HEAD ''sii dolvo áhku boarrásiid siidii'' SELECT:SEMxboaris Gen IF (0 ("boaris" Pl Acc) LINK 1 SAPMI-N-HEAD OR SAPMI-PROP-HEAD) ; #$ Sii dolvo ieža áhku boarrásiid siidii. #Comment: modified, but still not sure we need this rule at all.. #!! * __EMeallimamuorra__ Selects Gen eallima muorra SELECT:SEMeallimamuorra Gen IF (0 ("eallin" Sg) LINK 1 ("muorra")) ; #!! * __ACRGen__ Selects genitive: NRK Sápmi SELECT:ACRGen (ACR Gen)(NOT 0 Attr)(1 (Prop Sem/Obj) OR (Prop Sem/Plc) OR (Prop Sem/Org)) ; #$ NSR Lulli-Sámi sámediggeáirras, NRK Sápmi #!! * __ACRAttr__ Selects genitive: IL Nordlys SELECT:ACRAttr (ACR Attr)(1 (Prop Sem/Obj) OR (Prop Sem/Plc) OR (Prop Sem/Org)) ; #$ IL Nordlys #!! * __AccSemFeat__ Selects genitive: IL Nordlys SELECT:AccSemFeat Acc IF (0 Sem/Feat)(*-1 ("vásihit") BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Váhnemat vásihit unohisvuođaid dearvvašvuođasuorggi deaivvadeamis. # "heagga" #SELECT:SEMr2090 Gen IF (0 (Acc))(1 ("heagga") LINK 0 Px); #$ Sii ealihit sin heakkaset vuodjimiin ja geasehemiin. #REMOVE Acc IF (-1 HUPMAT)(0 HUMAN) ; #$ Mun human Tronda beatnaga birra. # buo. #SELECT:SEMr2091 Acc IF (*-1 ("buo") BARRIER NOT-NPMOD)(0 (N Gen)); #$ , buo. sierra sámestáhta. # ovttasráđiid #REMOVE:SEMr2092 Gen IF (1 ("ovttasráđđi" Pl Gen)); #$ SELECT:SEMváldit Acc IF (0 ("boddu") + Gen LINK *-1 ("váldit") OR ("doallat") BARRIER NOT-NPMOD); #$ NRK lea váldán biilla giđđajohtima sáddemis. #!! * __SEMXxr2093__ Selects accusative: if váldit to the left and mielde to the right: ''váldit mielde'' SELECT:SEMXxr2093 Acc IF (*-1 ("váldit") BARRIER NOT-NPMOD)(0 Gen)(1 ("mielde") OR ("fárrui")); #$ Sámediggi lea bivdán ráđđehusa váldit Sámedikki mielde árvoháhkanprográmmabargui. #$ Ii lean dábálaš váldit mánáid mielde rohkosvissui. # "barggahit" #SELECT:SEMr2094 Acc IF (*-1 ("barggahit") BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 HUMAN)(NEGATE 0 Gen LINK 1 HUMAN); #$ #!! * __SEMXr2096__ Removes genitive: because Accusative in front of an organization REMOVE:SEMXr2096 Gen IF (NEGATE -1 Num)(0 Acc LINK 0 TEXT OR ABSTR-TEXT OR ABSTRACT)(1 ORGANIZATION - ("poasta")); # We could do it the other way: IF (O Acc LINK NOT HUMAN OR POLITICAL-PLACE OR GENERAL-PLACE). # Or we could concider to widen the other part: (NEGATE 1 HUMAN-INDIVIDUAL OR HUM-FUNCTION OR HUM-ATTR OR HUM-VERB OR ANIMALS OR ABSTRACT) #$ Dat lea goappaš riikkaid eiseválddiid hálddus addit lobi boazoguohtunlávdegotti ja dárkkistangotti miellahttui. #% Ruđat ledje biddjojuvvon Giellaprošeavtta postii Sámedikki bušeahtas, ja Sámediggi ávžžuhii giellabirrasiid ohcamiid sáddet Sámediggái. #REMOVE:SEMr2097 Gen IF (0 N LINK NOT 0 NATION OR TIME)(NEGATE -1 Num)(1 ("sámediggi") OR ("Sámediggi")); #$ Sámedikkit nammadit lahtuid sámedikkiid gaskasaš ovttasbargoorgánii. #Xx #!! * __SEMGenORG__ selects Gen (modifier): in front of an organization ''Stáhta Oahpahuskantuvra'' SELECT:SEMGenORG Gen IF (0 NATION LINK 0 Acc)(*1 ORGANIZATION OR INSTITUTION OR EDUCATION OR INDUSTRY BARRIER NOT-NPMOD OR CC LINK NOT 0 ("skuvla"))(NEGATE *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc)(NEGATE -1 Gen LINK -1 CC LINK -1 Acc LINK *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc) ; #$ Artihkal maid dás almmuhat, lea logaldallan maid son doalai internáhttakonfereanssas maid Stáhta Oahpahuskantuvra Finnmárkkus lágidii Guovdageainnus 1999:s. #$ 80-logu beallemuttus ásahuvvojedje sámi organisašuvnnat. #$ Norgga ja Ruoŧa ráđđehusaide kommišuvdna lea jagi 1997 cuoŋománu rájis bargan doaimmaiguin mat dasa ledje biddjon ja ela odne, čoahkkimis Helssegis, loahpahan barggu ovttahienalaš evttohusain. #% 1970-1980 jagiid ásahedje maiddái sámi kulturguovddážiid dáid skuvllaid olis, ja maid stáhta ja fylkkagielda ruhtadedje. #% Deanu vuoigatvuođaid oamasteaddjit stevdnejit Suoma stáhta diggái. #% Deanu vuoigatvuođaid oamasteaddjit stevdnejit Suoma ja Norgga stáhtaid diggái. #!! * __SEMGenORG__ selects Gen (modifier): in front of an organization ''Stáhta Oahpahuskantuvra'' SELECT:SEMGenOrgyear Gen IF (0 ORGANIZATION OR INSTITUTION OR EDUCATION OR INDUSTRY LINK 1 Sem/Year LINK 1 Sem/Prod-cogn OR Sem/Txt OR Sem/Money OR ("rehketdoallu")) ; #$ Sámedikki 2017 bušeahta SELECT:SEMsemyear Gen IF (0 Sem/Year LINK *-1 ORGANIZATION OR INSTITUTION OR EDUCATION OR INDUSTRY BARRIER NOT-ADV-PCLE - V)(1 Sem/Prod-cogn OR Sem/Txt OR Sem/Money OR ("rehketdoallu")) ; #$ Sámediggeráđđi lea 2013 bušeahtas evttohan dan. SELECT:SEMGenOrgtime Gen IF (0 (Sem/Measr_Time) LINK 1 Sem/Prod-cogn OR Sem/Txt OR Sem/Money OR ("rehketdoallu")) ; #REMOVE:SEMr2099 Gen IF (0 N LINK NOT 0 TIME OR ANIMATE OR NATIONAL-IDENTITY OR POLITICAL-PLACE)(NEGATE -1 Num)(1 ("servodat")); #$ Lea dan vuođul geatnegasvuohta ovddidit buot mánáid beroštumiid servodagas. # Should consider if we could put in (1 ORGANIZATION). Then we have to add at least Prop as 0. # x #!! * __SEMgen1__ removes Acc if buot, gait or buohkat in front of a genitive, followed by a plural noun ''buot Norlándda ohppiid'' REMOVE:SEMgen1 Acc IF (-1 BUOT OR ("buohkat"))(0 (Sg Gen) LINK *1 (N Pl) BARRIER REAL-V); #$ Son lea almmuhan eanemus girjjiid buot sámi čálliin. #$ Kantuvra meannuda buot Nordlándda, Romssa ja Finnmárkku ohppiid ja studeanttaid loatna- ja stipeandaohcamiid, ja buot velggolaččaid máksingeahpádusohcamiid, geat orrot seamma guovllus. # "bargat" + object: X #!! * __SEMgen2__ removes Acc if bargat or dihte are FMAINV or Inf and are found somewhere to the left of a Gen, which is followed by a noun ''bargame boazodoallolága ođastemiin'' REMOVE:SEMgen2 Acc IF (*-1 ("bargat") BARRIER SV-BOUNDARY OR ("dihte") LINK 0 FMAINV OR Inf)(NEGATE -1 Pr)(0 Gen LINK NOT 0 TEXT OR ("bargu") OR Refl LINK *1 N BARRIER VFIN)(NOT -1 Num + Acc) ; #$ Leat maid bargame dálá boazodoallolága ođastemiin. #$ Dán leat mii bargan ovttas guoskevaš čearuid, boazoorohagaid, ja eiseválddiid áirasiiguin. #$ Almmatge lea jáhkkimis ahte boahtteáiggis bargojuvvo dáiguin jurdagiiguin, dannego kommišuvnna oaivila mielde eai boađe makkárge eará čovdosat nu bures buorrin buohkaide. #$ De son barggai guokte jagi buohccidivššárin Kolvereidas, Trøndelágas. #!! * __SEMXr2103__ Selects accusative: OASSI is usually accusative ''hálddaša stuora oasi'' SELECT:SEMXr2103 Acc IF (*-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 Num)(0 OASSI LINK 0 Gen)(1 Gen LINK NOT 0 Der/NomAg); #$ Dát foanda hálddaša stuora oasi Boazodoallošiehtadusa ruđain. #$ Son vuolggahii muhtun bálvaleaddji lusa vai son oččošii oasis viidnegárddi šattuin. #Comments: Try to make a set of nouns which cannot be Gen in a AccGen string. # Possible Gen-construction: Nuppi oasi geavaheaddji ...... # Writing a TEXT: #!! * __SEMXxr2104__ Selects accusative: if WRITING-ACTIVITY-V to the left and you are a TEXT ''čállá vaidaga'' SELECT:SEMtext Acc IF (*-1 WRITING-ACTIVITY-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 Num)(0 TEXT OR ABSTR-TEXT LINK 0 Acc)(NEGATE 1 CONCEPT OR TEXT OR ABSTR-TEXT OR LANGUAGE OR Po); #$ Sámi geavaheaddjit galggašedje sáhttit váidalit njálmmálaččat, man vuođul fylkkadoavttir de čállá váidaga, dárbbu mielde dulkka vehkiin. #!! * __SEMXxacc__Removes accusative: if WRITING-ACTIVITY-V to the left and a noun to the right ''čállit Norgga vásáhusaid'' REMOVE:SEMXxacc Acc OR Nom IF (*-1 WRITING-ACTIVITY-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 Num)(NEGATE 0 TEXT OR ABSTR-TEXT OR LANGUAGE OR ("namma"))(*1 N LINK 0 Gen OR Acc)(NEGATE 0 A LINK 1 N); #$ Dán oasis mii čállit Norgga ja Ruoŧa vásáhusaid ja juohkit daid osiide. #% Dá lea son Deanu girjerádjosis nuoraide muitaleamen mo čállit buori giehtačállosa. #% Sii bovdejedje 400 neavttára mielde čállit nama seksuálaillasteami vuostá. REMOVE:SEMXxacc Gen IF (*-1 WRITING-ACTIVITY-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 TEXT OR ABSTR-TEXT OR ("namma"))(NEGATE 1 TEXT OR ABSTR-TEXT OR ("namma")); #$ Sii bovdejedje sin čállit nama seksuálaillasteami vuostá. #!! * __SEMXxOrgRep__ Selects genitive: An organization´s representative ''Sámiráđi ovdaolmmoš'' SELECT:SEMXxOrgRep Gen IF (0 Acc LINK 0 ORGANIZATION OR INSTITUTION OR (Prop Sem/Org))(1 PROFESSION OR HUM-FUNCTION OR HUM-ATTR OR HUM-VERB OR OFFICE LINK NOT 0 Pl); #$ Dán gáibideigga foandda hoavda Per Edvard Klemetsen ja Norgga Sámiráđi ovdaolmmoš Aslak Nils Sara gielddaministaris Arne Rettedalas geainna soai maŋŋebárgga deaivvadeigga Oslos. #$ Jus áššebáhpirat leat váilevaččat, de galgá lávdegotti jođiheaddji addit sutnje, gii ovddida ášši, áigemeari divvut váilevašvuođaid. # ášši #! * __SEMr2106__ Gen if -1 NATIONAL-IDENTITY #SELECT:SEMr2106 Gen IF (-1 NATIONAL-IDENTITY)(0 ("ášši")); #$ # fáktemuš #!! * __SEMxr2107__ Acc if *-1 fáktemuš SELECT:SEMxr2107 Acc IF (*-1 ("fáktemuš") BARRIER NOT-NPMOD)(0 (N Gen))(NEGATE 1 Acc OR Po); #$ Dain lea fáktemuš juohke balvva. #Comment:Subjeaktapredikatiiva objeakta @SPRED BARRIER Nom)(0 Nom) ; #$ Sii leat áŋgiruššan fágalaš sisdoaluiguin, dadjá Sámi Allaskuvlla rektor Gunvor Guttorm. # SÁMEDIGGI / STÁHTA #REMOVE:SEMr2124 Gen IF (0 (N Acc) LINK NOT 0 ("Norga") OR NATION-NOT-NORGA OR HUMAN)(1 ("Sámediggi") OR ("stáhta")); #$ Departemeanttat buktet jahkásaš mearkkašumiideaset Sámedikki doaimmaid hárrái. SELECT:SEMrolla Gen IF (0 ("Sámediggi"))(1 ("rolla")); #$ #SELECT:SEMr2127 Gen IF (0 ("stáhta") LINK 0 Acc)(1 ("sápmi" Gen) OR ("Sápmi" Gen))(2 ("joatkkaskuvla")); #$ SELECT:SEMstahta Gen IF (-1 FYLKA LINK 0 Gen)(0 ("stáhta") LINK 0 Acc)(1 ("oahpahuskantuvra")); #$ SELECT:SEMr2130 Gen IF (0 ("Sámediggi" Acc))(*1 SAMEDIGGI-GEN OR TEXT OR ABSTR-TEXT BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT 0 Ess); #$ Sámediggi lea geigen jahkedieđáhusas departementii Sámedikki doaimmas 2005. #!! * __SEMstahta1__ Gen if 0 stáhta 1 org etc. SELECT:SEMstahta1 Gen IF (0 ("stáhta") OR ORGANIZATION LINK 0 Acc)(*1 STAHTA-GEN OR ORGANIZATION OR TEXT OR ABSTR-TEXT OR INSTITUTION OR RIEKTEDILLI BARRIER NOT-NPMOD OR COMMA OR CC OR (":") OR Dem LINK NOT 0 Ess OR ("Norga"))(NEGATE *-1 STRICT-TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc) ; # TEXT and ABSTR-TEXT are perhaps too big. #$ Heiveheami ovddidit ovttas Sámedikkiin ja Davvi-Norgga spesiálapedagogalaš birrasiiguin, stáhta spesiálapedagogalaš doarjjavuogádagain ja Læringssenteret:iin. #% Deanu vuoigatvuođaid oamasteaddjit stevdnejit Suoma stáhta diggái. # FYLKA #!! * __SEMfylka1__ Gen if you are FYLKA followed by fylka ''Romssa fylkkasuohkan'' SELECT:SEMfylka1 Gen IF (0 FYLKA + Acc)(1 ("fylka") OR ("fylkkagielda") OR ("fylkkasuohkan") OR ("ámta")); #$ Romssa fylkkasuohkan lea dahkan Ráissá joatkkaskuvlla sáme- ja suomagieloahpahusa ovdavázzinskuvlan. #Comment: Isn't this actually taken care of by GenGYLKA3? #!! * __SEMfylka2__ Gen if you are FYLKA, then "ja" to the right followed by FYLKA ''Finnmárkku ja Romssa fylkkagielddaide'' SELECT:SEMfylka2 Gen IF (0 FYLKA + Acc)(1 CC)(2 FYLKA + Gen); #$ Giellanjuolggadusat leat váikkuhan vaikkoba Finnmárkku ja Romssa fylkkagielddaide nu, ahte leat váldigoahtán ovdan dákkár áššiid. #!! * __SEMfylka3__ Gen if FYLKA and some place or org to the right ''Finnmárkku ássiide'' SELECT:SEMfylka3 Gen IF (0 FYLKA + Acc)(*1 GEOGRAPHICAL-PLACE OR GEN-POLITICAL-PLACE OR HUMAN OR DILLI OR INDUSTRY OR RIEKTEDILLI OR ORGANIZATION BARRIER NOT-NPMODADVII LINK NOT 0 ("stuorradiggi")); # NPNHAI #$ Prinsihppa ahte láhka ii lihkahala sajáiduvvan vuoigatvuođaid gusto maiddái dážaide, kvenaide ja eará Finnmárkku ássiide. #$ Álbmotrievttálaš ja historjjálaš ođđa riektegáldoosiid ferte árvvoštallat stáhta dálá geavada ja riikka lágaid ektui, erenoamážit Finnmárkku eatnamiid vuoigatvuođaid deasttas. # OTHER #!! !Other genitive rules #!! * __topGEN__ Selects Gen if sentence intitial. To the right a Prf Prc that modifies nominative ''Stáhta nammadan láhtu'' SELECT:topGEN Gen IF (-1 BOS)((0 Gen LINK 1 (@>N) + PrfPrc LINK 1 Nom) OR (0 Gen LINK 1 Gen LINK 1 (@>N) + PrfPrc LINK 1 Nom))(NEGATE 0 ABBR) ; #$ Stáhta nammadan láhttu ja sadjásašlahttu galgaba deavdit gáibádusaid, maid Lahtut ja sadjásašlahtut nammaduvvojit gitta njealji jagi rádjai háválassii. #$ Skuvllaviesu báhcán fiellut ja ávdnasat dolvouvvojedje Goalsevuohpái ja adnoje doppe skuvlii. #$ Plána celkojuvvon mihttomearri, juobe vuosttaš veršuvnnas, lei bajásgeassit ođđa sámebuolvvaid. #$ Su iežas ráhkadan govus 1 čájeha jurddadási #% Ollesdálveskuvlla ožžon easka go jagi maŋŋeil mannen Kárášjohkii vázzit Sámi álbmotallaskuvlla. #!! * __NomQst__ Selects Nom in a Qst-sentence. To the left is Nom and leat with a Qst-particle ''Leat go álbmotmeahcit veahkaváldi'' SELECT:NomQst Nom ((*-1 Nom BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 (Qst "leat") + FMAINV BARRIER NOT-NPMODADV LINK -1 BOS) OR (*-1 Nom BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 Qst BARRIER NOT-NPMODADV LINK -1 ("leat") + FMAINV LINK -1 BOS))(NEGATE *1 Nom BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Leat go álbmotmeahcit veahkaváldi báikkálaš olbmuid vuostá? #!! *__Genlassin__ Selects Gen if first one to the right is lassin ''bargostipeanddaid lassin'' SELECT:Genlassin Gen (1 ("lassi" Ess)) ; #$ Bargostipeanddaid lassin leat juolludan vel mátke-, lohkan- ja ávnnasstipeanddaid, sadjásaš stipeandda ja álggahanstipeanddaid oktiibuot 580 000 ruvnnu ovddas. #!! *__lassinIll__ Selects Ill if first one to the left is lassin ''lassin Sarai'' SELECT:lassinIll Ill (-1 ("lassi" Ess) LINK NOT -1 Gen OR Ill) ; #$ Lassin Sarai ožžot golmma jagi bargostipeandda girječálli Sara Margrethe Oskal, govvadáiddár Matti Aikio, hábmejeaddji Anne Berit Anti ja girječálli Sigbjørn Skåden. #!! !Gen and preposition/postposition #!! * __GenAPP__ Selects genitive when a preposition to the left, or when a postposition to the right ''rastá riikarájiid'' SELECT:GenAPP Gen IF ((*-1C Pr BARRIER NOT-NPMOD) OR (*1C Po BARRIER WORD))(NEGATE 0 NUM + (Sg Acc) LINK -1 Pr LINK 2 Gen)(NOT 0 Ess) ; #$ Beana goarjádii beavddi vuollái. #$ Seammás sáhttet riikat nannet luohttámuša ođđa konvenšuvdnii ja nu hukset buori ovttasbarggu rastá riikarájiid. #$ Gánda: "Birra buot oppa máilmmi." #% Vuosttasnaššuvnnaid čoagganeapmi ovddasta badjel 300 indiánaservodaga miehtá Kanada ja gáibida dál iešstivrejumi Davvi-Amerihká buot eamiálbmogiidda. #!! * __NomIfPo__ removes Nom if sentence initial, because it modifies Gen REMOVE:NomIfPo Nom IF (-1 BOS)(1 Gen LINK 1 Po)(3 COPULAS + FMAINV LINK NEGATE *1 A BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Pippi viesu bálddas lei nubbi gárdin ja nubbi viessu. #% Olmmái háma duohken hehtte suoládeami. #!! * __GenPoCoordPunct__ Selects genitive for coordinated postpositions: with PUNKT to the left SELECT:GenPoCoordPunct Gen IF (1 PUNCT-RIGHT LINK *1 Gen BARRIER NOT-NPMOD LINK *1C Po OR ("gaskasaš") BARRIER WORD) ; #$ #!! * __GenPoCoord__ Selects genitive for coordinated postpositions ''ráŋggáštusa ja buhtadusa hárrái'' SELECT:GenPoCoord Gen IF ((1 JA/DAHJE OR ("dahjege") LINK *1C Gen BARRIER NOT-NPMOD LINK *1C Po OR ("gaskasaš") BARRIER NP-BOUNDARY OR Nom) OR (1 JA/DAHJE OR ("dahjege") LINK 1 Gen LINK *1C Gen BARRIER NOT-NPMOD LINK *1C Po BARRIER NP-BOUNDARY OR Nom) ) (NEGATE -1 Gen LINK 2 JA/DAHJE LINK 1 Gen LINK 1 Acc)(NEGATE -1 FMAINV + STRICT-TRANS-V) (NEGATE 0 Cmp/SplitR) ; #$ Ovdamearkan sáhttá namuhit ahte dábálaš mearrádusat ráŋggáštusa ja buhtadusaid hárrái bohtet prinsihpalaččat go dahkkojuvvojit dagut mat eai leat gullevaččat boazodollui. #$ Dárkkisteami maŋŋil gárte dan guovtti riikka boazodoallolágat measta áibbas ovttaláganat viidodaga ja sisdoalu dáfus. #$ Guhkes ja losses vuojeheame maŋŋá sii deive Davvinástti dahjege Almmi Návlli lusa. #% Lávdegoddi lea maiddái atnán áiggi ságastallat davviruoŧa čearuid ja Romssa boazoorohagaid gaskaneas váttisvuođaid birra. #% Olmmoš galgá čuovvut iežas guovllu gáktemálle, muhto sáhttá válljet liinni ja ivnni miela mielde. #% Mun attán heaggan, áhkkán ja ruhtan sávzzaid ovddas. SELECT:GenPoCoord Gen IF ((1 COMMA LINK 1 Gen LINK 1 JA/DAHJE OR ("dahjege") LINK *1C Gen BARRIER NOT-NPMOD LINK *1C Po OR ("gaskasaš") BARRIER NP-BOUNDARY OR Nom) OR (1 COMMA LINK 1 Gen LINK 1 JA/DAHJE OR ("dahjege") LINK 1 Gen LINK *1C Gen BARRIER NOT-NPMOD LINK *1C Po BARRIER NP-BOUNDARY OR Nom) ) (NEGATE -1 Gen LINK 2 JA/DAHJE LINK 1 Gen LINK 1 Acc)(NEGATE -1 FMAINV + STRICT-TRANS-V) (NEGATE 0 Cmp/SplitR) ; #$ Dáruiduhttináiggis Anders Larsen geahččalii kultuvrra, politihka ja dáidaga vehkiin sámiálbmoga árvvu loktet. #SELECT:GenPoCoord2 Gen #%Vuosttaš láđđasis njealját lađđasii gustojit seamma láhkai áššiide meahcceeatnamiid dahje vuoigatvuođaid meahcceeatnamiin luobaheami ja láigoheami birra. #$ Goalmmát oasis lea bargosajiid ja bargoeallima eavttuid birra, njealját oasis lea fidnooahpuid, giehtaduoji ja boaittobeali báikkiid ealáhusaid birra. #!! * __GenGenPo__ (modifies pp-phrase) selects Gen in front of postposition-phrase ''álgojagiid soađi maŋŋá'' SELECT:GenGenPo Gen IF (1C Gen - Pron)(2C Po)(NEGATE -1 (Pron Refl))(NEGATE 0 Acc LINK *-1 TRANS-V BARRIER Acc OR SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 Acc LINK *-1 (@CNP) BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Acc)(NEGATE 0 Adv OR PrfPrc OR VFIN OR Nom)(NEGATE 2 Px)(NEGATE 0 Acc LINK 1 (Pron Rel))(NEGATE 0 (Pron Dem) OR (A Ord) OR TIME-N)(NEGATE 0 BODY + Acc LINK *-1 Prop + Gen OR Pron BARRIER NOT-Attr LINK *-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Internáhtta ii sáhte leat ruovttu sajis, muhto álgojagiid soađi maŋŋá lei olbmuin gárži ruovttuin ja ovttahat biebmu. #$ Dat ii leat hábmejuvvon sámi boazodoalu beroštumiid mielde. #$ Muhto leimmet gal bivnnuhat gili nieiddaid gaskkas. #% Sii galget hábmet iežaset oaiviliid historjjá birra. #% Ledjen optimista ja dollen logaldallamiid ášši birra. #!! * __GenORG__ (modifies Loc) selects Gen if you are MAIN-ORGANIZATION and to your right is Loc ''dearvvašvuođafitnodagaid jahkedieđáhusain'' SELECT:GenORG Gen IF (0 MAIN-ORGANIZATION + Gen)(1 SAMEDIGGI-GEN + Loc) ; #$ Sámediggi sáhttá maid buktit cealkámušaid guovlluid dearvvašvuođafitnodagaid jahkedieđáhusain ja plánaárvalusain. #$ Evttohus bođii suohkana politihkkariin. #$ Ledje stuora hástalusat oahpahusráđi barggus ja lei somá bargagoahtit Edela buori bargovuođu ala. #!! * __GenPropSem/Semcon__ SELECT:GenPropvuogádat Gen IF (0 Prop + Gen)(1 Sem/Semcon LINK 1 Po) ; #!! * __SEMnom__ (modifies Nom) removes Acc if sentence boundary or adv to the left. To the right is Nom followed by a transitive verb and Acc ''stálu beana njoallu háviid'' REMOVE:SEMnom Acc IF (-1 Adv OR BOC OR S-BOUNDARY)(1C (N Nom))(2 TRANS-V + FMAINV)(NEGATE 0 (Pron Dem))(*3 Acc BARRIER COMMA OR S-BOUNDARY); #$ Jus stálu beana njoallu stálu háviid, de hávit savvojit. #$ Mánáidgirjjiin muitaluvvo dávjá govt olbmuid mánát deivet nuppi máilmmi ássiid. #$ Boazodoallu gal lea dorvvastan suddjemiidda go dat oaidná movt eatnamat ja meahcci gáržžiduvvo go ruđa fápmu vuoitá. #!! * __SEMDomain__ SELECT:SEMDomain Gen IF (-1 NATION)(0 Sem/Domain LINK 1 Sem/Plc - Prop OR Sem/Group) ; #$ Buresboahtin Giellateknoi – sámi giellateknologiija guovddážii. #!! * __deaivatGenlusa__ selects genitive when used like deaivat Gen lusa/lahkosii even if the verb deaivat belongs to the strict TV set. SELECT:deaivatGenlusa (N Gen)(-1 ("deaivat") + VFIN)(*1 ("lusa" Po) OR ("lahkosii" Po) BARRIER REAL-V); #$ Guhkes ja losses vuojeheame maŋŋá sii deive Davvinástti dahjege Almmi Návlli lusa. #!! !Genitive in place adverbials ROUTE #!! * __GenPlc__ Selects genitive if you are ROUTE, and there is a MOVEMENT-V to your left or right ''boahtiba dán geainnu'' SELECT:GenRoute Gen IF (*0 MOVEMENT-V BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA OR NP-HEAD-ACC - (Pron Dem))(0 ROUTE)(NOT 0 ("mátki"))(NEGATE -1 OKTA)(NEGATE *-1 JOHTIT + IV BARRIER SV-BOUNDARY LINK *1 ROUTE BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Soai boahtiba dán geainnu. #$ Fertiimet vázzit bálgáid geasset ja Deanu mielde dálvet. #$ Mii vujiimet duon luotta. # the NOT "mátki" is there since the mátki form was Err/Orth Gen/Acc, and gave Gen to sentences like "Mátki lei buorre" #!! * Selects accusative if you are ROUTE, and the verb čuovvut to the left. SELECT:AccRoute ROUTE + Acc IF (*-1 ("čuovvut") BARRIER SV-BOUNDARY OR (N Acc) LINK 0 FMAINV OR Inf) ; #$ Son rávve olbmuid čuovvut skohtermáđii dárkilit go sáhttá leat suddi goappat beale luotta. #!! * __ruovttoluottaAdv__ SELECT:ruovttoluottaAdv ("ruovttoluotta" Adv) ; #((0 Acc LINK -1 TRANS-V LINK 2 Acc) OR (NEGATE *0 TRANS-V)) ; #$ Eiseválddit gesse ruovttoluotta dán gáibádusa. #!! !Adjectives take object SELECT:oazzulat (N Acc) (-1 ("oažžul")) ; #$ Mánát leat oažžulat guliid. #!! !Temporal adverbials: Choosing accusative or genitive TIME #!! * __GenMannuOrdRight__ selects Gen if you are mannu and to your right is A Ord ''miessemánu 10.'' SELECT:GenMannuOrdRight Gen IF (0 MANNU LINK 1 Ord)(NEGATE 0 (Sg Gen) LINK -1 Num) ; #$ Mu riegádanbeaivi lea čakčamánu 3. b. #$ Juo cuoŋománu 10. beaivvi ija vuostá mátkkoštii Ruvdnaprinseassa Märtha badjel ráji Ruŧŧii oktan Ruvdnaprinsabára golmmain mánáin. #!! * __GenMannuOrdLeft__ selects Gen if you are mannu, to your left is Ord and to your right is a numeral SELECT:GenMannuOrdLeft Gen IF (-1 Ord)((0 MANNU LINK 1 Num) OR (0 ("beaivi") OR ("vahkku"))) ; #$ 23. cuoŋománu 1728 dovddus geaskkus lea ee. celkon ahte mearraguollebivdu lea luđolaš earret #$ Evaluerenraporta addojuvvui GOD:ii geassemánu 20. beaivvi 2000. #$ Geassemánu 8. beaivvi 2001 láhkaásahus nr 676 oktagaslaš plánaid birra dearvvašvuođalágaid vuođul lea addojuvvon láhkamearrádusaid láhkavuođuin. SELECT:Du3 Nom IF (0 Sg LINK *-1 CRD BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Nom + Sg LINK *-1 VFIN + Du3 BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 VFIN)(NEGATE 1 Nom); SELECT:Du3 Nom IF (0 Sg LINK 1 CRD LINK *1 Nom + Sg BARRIER NOT-NPMOD)( *-1 VFIN + Du3 BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 VFIN); #$ Norggas fuolaheigga Thomas von Westen ja Knud Leem 1700-jagiin ahte muhtun sámit ožžo oahpaheaddjeoahpa. #!! * __JahkeNumNom__ selects Nom if you are Num, to your left is beaivi, then ord/Num and then mannu ''borgemánu 1. b. 1891'' SELECT:NumNomMannu Nom IF (-3 MANNU)(-2 Ord OR Num)(-1 BEAIVI)(0 Num); #$ Sámedikki bargiidčoahkkimis Guovdageainnus juovlamánu 7. beaivvi 2001 mearridii... #$ Maiddái borgemánu 1. b. 1891 čuovvu njuolggadusain. #$ Juovlamánu 1. beaivi 1972 lei buorre beaivi. #$ Carsten Smith guđii Sámi vuoigatvuođalávdegotti ovdaolbmo virggi skábmamánu 1. beaivvi 1985. #!! * __GenBoahtte__ selects Gen if you are time, to your left is boahtte, boahtit, čuovvovaš or ovddit SELECT:GenBoahtte Gen IF (-1 ("boahtte") OR ("boahtit" PrsPrc) OR ("čuovvovaš" Attr) OR ("ovddit" Attr))(0 TIME)(NEGATE 0 Px) ; #$ Boađe boahtte vahku. #Comment: Assuming that the time-expression following those words will be in an idiomatic construction that implies a point of time rather than a period #!! * __TIMEobs__ selects Gen if you are time, and to your right is an intransitive real-verb. No adverbials allowed to the right ''vuolggán bearjadaga'' SELECT:TIMEobs TIME + Gen IF (*-1 REAL-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 TRANS-V OR ("orrut"))(NOT 1 ADVL)(NEGATE 0 VAHKKU-DUR + Acc)(NEGATE 0 Nom LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 Num) ; #$ Mun vuolggán bearjadaga ja boađán duorastaga. #$ Mánát leat olgun čierastallame juovlabasiid, ja sáhttet čierastit njuolgga stálu sehkkii. #$ Gursa bistá miessemánu beallemuddui. #$ Mun boađán bearjadaga. #% Mii leat sullii diimmu fávllis ovdalgo suhkat gáddái. #% Arkiivaávdnasat galget sáddejuvvot go leat sullii 25-30 jagi boarrásat. #!! * __GenGuhte__ selects Gen if you are vahkku with guhte to your left ''guđe beaivvi'' SELECT:GenGuhte Gen IF (-1 ("guhte" Gen))(0 VAHKKU LINK 0 Acc); #$ Dieđátgo guđe beaivvi mis lea čoahkkin? #!! * __GenMan__ selects Gen : man adj SELECT:GenMen Gen IF (0 ("mii") LINK 1 (A Attr)); #$ Mii háliidit maiddái diehtit man guhkes áiggi don geavahat jorgalit dan guokte teavstta. LIST AVZZUHIT = "dáhttut" "ávžžuhit" "veahkehit" ; REMOVE:avzzuhit Acc IF (-1 AVZZUHIT)(0 (N Gen)) ((*1 HAB-ACTOR BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 Inf) OR (*1 ("giellabiras") BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 Acc LINK 1 Inf)) ; #$ Sáhttá maiddá veahkehit guovllu eará boazoeaiggádiid buoridit dietnasa. REMOVE:avzzuhit Gen IF (-1 AVZZUHIT)(0 (N Gen) + HAB-ACTOR) ((1 Inf) OR (1 Acc LINK 1 Inf)) ; #$ Sámediggi ávžžuhii giellabirrasiid ohcamiid sáddet Sámediggái. REMOVE:guovllu Acc IF (-1 TRANS-V)(0 (N Gen)) (*1 (N Acc) BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 Inf) ; #$ Sáhttá maiddá veahkehit guovllu eará boazoeaiggádiid buoridit dietnasa. #!! * __Nom_b_1__ selects Nom if you are b/beaivi with a numeral/Ord to your left and a mannu to the left of that. To your right a finite verb čuovvut SELECT:Nom_b_1 Nom IF (-2 Gen LINK 0 MANNU)(-1 Num OR Ord)(0 ("b"))(*1 VFIN + Sg3 BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR LINK 0 ("čuovvut")); ## Maiddái borgemánu 1. b. 1891 čuovvu njuolggadusain. #Comment: Not in use? b. gets now only Adv analysis #!! * __Nom_b_2__ selects Nom if your are b with a numeral/Ord to your left and a mannu to the left of that. To your right copulas followd by beaivi in nom-case ''juovlamánu 1. b. 1972 lei buorre beaivi'' SELECT:Nom_b_2 Nom IF (-2 Gen LINK 0 MANNU)(-1 Num OR Ord)(0 ("b"))(*1 COPULAS + Sg3 BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR LINK *1 BEAIVI-REF + Nom); ## Juovlamánu 1. b. 1972 lei buorre beaivi. #Comment: Not in use? b. gets now only Adv analysis #!! * __Nom_b_3__ selects Nom if you are b/beaivi with Num/Ord to your left, with mannu to the left of that, with copulas even futer to the left and beaivi to the left of copulas SELECT:Nom_b_3 Nom IF (-4 BEAIVI-REF + Nom)(-3 COPULAS + Sg3)(-2 Gen LINK 0 MANNU)(-1 Num OR Ord)(0 ("b")); ## Mu riegádanbeaivi lea čakčamánu 3. b. #Comment: Not in use? b. gets now only Adv analysis #!! * __aigiAcc__ Gen if 0 TIME 1 áigi SELECT:aigiAcc TIME + Acc IF (NEGATE -1 Num)(1 ("áigi" Adv)) ; #$ Son bođii jagi áigi. #!! * __GenBeaivi2__ selects Gen if you are beaivi with the end of the sentence or comma to your right. Restrictions to the left ''riegádanbeaivvi,'' SELECT:GenBeaivi2 Gen IF (NEGATE *-1 STRICT-TRANS-V OR DURATION-V BARRIER SV-BOUNDARY OR DURATION-A LINK NOT 0 ("leat"))(0 BEAIVI-REF)(1 EOS OR COMMA LINK NEGATE *1 REAL-V); #$ Mii leimmet doppe mu riegádanbeaivvi, čakčamánu 3. b. #$ Mun vuolggán ihttin, bearjadaga. #$ Mun láven basadanlanja bassat juohke bearjadaga. #!! * __GenBeaivi3__ selects Gen if you are beaivi with the beginning of the sentence to your right ''Bearjadaga mii vuolgit'' SELECT:GenBeaivi3 Gen IF (*-1 BOC OR NP-BOUNDARY BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 BEAIVI-REF LINK NOT 0 ("beaivi") LINK NOT 1 COPULAS + FMAINV) ; #$ Bearjadaga mii vuolgit oaggut. #$ Mánnodagaid gehčče vel Sámi mánáid-TV ovttas mánáiguin. #$ Giellatekno álggahuvvui 1.8.2001 prošeaktan ráhkadit sámegiela grammatihkalaš analysa. #!! * __GenBeaivi4__ selects Gen if you are beaivi with a NP-boundary to your right SELECT:GenBeaivi4 Gen IF (-1 NP-BOUNDARY)(0 BEAIVI-REF - ("beaivi") LINK NOT 1 COPULAS + FMAINV); #Not in use? #!! * __GenDate__ selects Gen if you are Sem/Date SELECT:GenDate Gen IF (0 Sem/Date LINK NOT 1 COPULAS + FMAINV); #!! * __GenJuohke__ selects Gen if juohke or seamma to the left ''juohke dálvvi'' SELECT:GenJuohke Gen IF (-1 ("juohke") OR ("seammá"))(0 TIME); #$ Mun ledjen doppe juohke dálvvi. #$ Son lei doppe seamma dálvvi go don. #$ Juohke giđa sii lávejedje bassat dáhki ja seinniid. #!! * __GenJahkiNum__ selects Gen if you are jahki num with a numeral to your right ''Skuvlajagi 1998-99'' SELECT:GenJahkiNum Gen IF (0 JAHKI-NUM)(1 Num); #$ Skuvlajagi 1998-99 rivde doarjjajuohkima eavttut. #$ Soaŋu-girji, mas leat noveallat, bođii jagi 1971. #$ Son vuittii Davviriikkaid Ráđi girjjálašvuođabálkkašumi jagi 1991 dán girjji ovddas. #!! * __AigiModifier__ (modifier) selects Gen if aigi to the right ''konferánssa áiggi'' SELECT:AigiModifier Gen IF (NEGATE 0 REAL-V)(1 ("áigi"))(NEGATE 1 (Sg Loc) LINK 1 ("áigi" Sg Ill)); #$ Čoahkkimis lea lávdegoddi árvalan konfereanssa áiggi, báikki ja fáttáid. #$ Soađi áigge duiskalaččat bolde eanaš viesuid Finnmárkkus ja Davvi-Romssas. #$ Organisašuvnna bláđđi man gohčodit Fokusin muitala ahte gonagas Olav su áiggistis lei bivdán beassat leat servodaga suodjaleaddji. #$ Son riegádii gonagasa Herodesa áiggi. #$ Dán áiggi sii johtet biillaiguin, jos headjavissui lea guhkit mátki. #!! * __GenHávvi__ selects Gen for hávvi if Acc somewhere to the right SELECT:GenHávvi Gen IF (0 ("hávvi"))(*1C Acc BARRIER S-BOUNDARY); #$ Váilevaš vejolašvuohta doaimmahit kultuvrra ávnnaslaš beliid sáhttá muhtun háviid mearkkašit álbmotriekterihkkuma. #!! * __GenHávvi2__ selects Gen for hávvi if a transitive verb cannot be found somewhere in the sentence SELECT:GenHávvi2 Gen IF (0 ("hávvi"))(NEGATE *0 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Fágalaš sudjadeapmi daid háviid go doavttir lea dahkan biehttaleami. #$ Eará háviid ii leat hoahpu journálačállimiin. #!! * __GenGeardi__ selects Gen if the beginning of the sentence to the left ''Eará háviid'' SELECT:GenGeardi Gen IF (*-1 BOC BARRIER NOT-NPMODADV)(0 ("áigi") OR ("bodda") OR ("geardi") OR ("hávvi")); #$ Eará gerddiid ii dáhpáhuvvan nu go álggus leimme jurddašan. #$ Ovddeš áiggiid čoakkalmasviesut ledje nuoraid áidna deaivvadansadji. #!! * __GenRbeaivi__ (modifier) selects Gen if riegádanbeaivi to your right SELECT:GenRbeaivi HAB-ACTOR + Gen IF (1 GEN-BEAIVI); #$ Golbma čáppa, doaimmalaš nieidda livžo áhčiset riegádanbeaivve. #$ Mii leimmet doppe bearjadaga, mu riegádanbeaivvi. #!! * __GenGeardi2__ selects Gen for geardi if Num Gen or Ord to the left SELECT:GenGeardi2 Gen IF (-1 (Num Gen) OR Ord)(0 ("geardi")); ## Galggat golmma geardde beaivvis borrat ovtta tableahta. #!! * __GenTimePl__ selects Gen for TIME-N + Pl if an attribute to the left ''lagamus beivviid'' SELECT:GenTimePl TIME + (Pl Gen) IF (-1 Attr); #$ NVE dieđiha maid, ahte dáid lagamus beivviid eat dárbbaš Finnmárkkus ballat dulvvis. #$ Duodji lei deaŧalaš sivva manne olbmot Gáivuonas birgejedje nu bures váttes jagiid vuosttaš ja nuppi máilbmesoađi gaskkas. #Time-accusative: #!! * __GenDURadj1__ selects Gen if a duration adverbial to the left SELECT:GenDURadj1 Gen IF (NEGATE -1 DURATION-A)(0 ("čakčageassi") OR ("giđđadálvi") OR ("čakčadálvi") OR ("giđđageassi") LINK 0 Acc); #$ Unjárgga guvlui, muitaluvvo ahte olbmot lávejedje čakčageasi, go lájuiguin gerge, mannat Oardajávrái ja Oardavuonjoga bajágeahčái Báhcavuona suohkanii bivdit dálvuoli. #Comment: Duomma says that those compounds typically are in Genitive and not accusative case if they are a time adverbial. #!! * __GenDURadj2__ removes Gen for TIME-N, if duration adjective to the left ''olles dálvvi'' REMOVE:GenDURadj2 TIME + Gen IF (*-1 DURATION-A BARRIER NOT-NPMOD OR Num)(NEGATE 1 N + Nom) ; #$ Jus oahppi dahje ohppiidjoavku jávká lobihemiid osiid diimmus dahje olles diimmu. #$ Bohccot šaddet gárddis jorrat guhkes beaivvi 20-30 buolašgrádas. #$ Doai leahppi áŋgirit lohkan sámegiela olles dálvvi. #Time-accusative: #!! * __accgenbeaivi__ ávvudit riegádanbeaivvi SELECT:accgenbeaivi Acc (0 GEN-BEAIVI LINK *-1 ("ávvudit") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Mii ávvudit Sámi allaskuvlla vuosttaš professora ja Sámedikki vuosttaš presideantta Ole Henrik Magga 70. riegádanbeaivvi seminárain. #!! * __GenDURNumPl__ duháhiid jagiid REMOVE:GenDURNumPl Gen IF (*0 PLACE-V OR DURATION-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 (Num Pl) OR ("moanat" Pl) LINK *1 VAHKKU-DUR + (Pl Gen) BARRIER NOT-A LINK NOT 1 Ill OR TIME OR Po OR PREGEN LINK NEGATE 0 Nom LINK 1 EOS)(NEGATE *-1 Dem OR TIME-A OR Ord OR Indef OR PREGEN OR Pr BARRIER NOT-NPMOD)(NOT 1 ("biras" Pl Loc)); #$ Sápmelaččaid historjá álbmogin lea duháhiid jagiid boaris, muhto dálá ássanguovlluin sápmelaččat eai leat ássan nu guhká. #$ Son lei moanaid jagiid lullisámi skuvllajođiheaddjin. #!! * __GenDUR1__ removes Gen for VAHKKU-DUR if duration verb or place verb somewhere in the sentence. Restrictions. ''ádjánii beaivvi'' REMOVE:GenDUR1 Gen IF (*0 PLACE-V OR DURATION-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 VAHKKU-DUR + Acc - Pl LINK NOT 1 Ill OR TIME OR Po OR PREGEN LINK NEGATE 0 Nom LINK 1 EOS)((NEGATE *-1 Dem OR TIME-A OR Ord OR Indef OR PREGEN OR Pr OR Num BARRIER NOT-NPMOD) OR (-1 ("moanat")))(NOT 1 ("biras" Pl Loc) OR STRUCTURE) ; #$ Mii leat sullii diimmu fávllis ovdalgo suhkat gáddái. #$ Skiippaguras Kárášjohkii ádjánii bures beaivvi, muhto vuloseano ii ádjánan go beaivvi go dábálaš olu čáhci lei (Fixdal 1938: 64). #$ Mii oruimet doppe jagi. #$ Beaivvi mun čohkkájin doppe. #% Sápmelaččat ledje orron dáin guovlluin 1600-logu birrasiin. #% 1700-logu álggus leai Suoma ja Ruošša gaskasaš soahti giksin. #!! * __GenDURNum__ vázzen guokte maŋimuš jagi doppe REMOVE:NomDURNum Nom IF (*0 PLACE-V OR DURATION-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 (Sg Num) LINK *1 VAHKKU-DUR + (Sg Gen) BARRIER NOT-A LINK NOT 1 Ill OR TIME OR Po OR PREGEN LINK NEGATE 0 Nom LINK 1 EOS)(NEGATE *-1 Dem OR TIME-A OR Ord OR Indef OR PREGEN OR Pr BARRIER NOT-NPMOD)(NOT 1 ("biras" Pl Loc)); #$ Go jagi maŋŋil álggahuvvui Kárášjoga gymnása, de fárrejin ruoktot ja vázzen guokte maŋimus jagi dáppe. #$ Niillas lea máŋga jagi bargan sámi áššiiguin, ja Álttá-Guovdageainnu riiddus son lei okta nealgudeddjiin Stuoradikki olggobealde. #$ 1982:s son roasmmohuvai bávkilahttima oktavuođas Álttádulvadeami vuostá, váldojuvvui gitta, muhto báhtarii Kanadai, ja orui doppe álgoálbmogiid luhtte moadde jagi. #!! * __GenDUR2__ removes Gen for VAHKKU-DUR if the duration verb or place verb to the left is perfectum participle or infinitive with an auxiliary to the left REMOVE:GenDUR2 Gen IF (*-1 PLACE-V OR DURATION-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 PrfPrc OR Inf LINK *-1 AUX OR Neg BARRIER SV-BOUNDARY)(0 VAHKKU-DUR + Acc LINK NEGATE *-1 Dem OR TIME-A OR Ord OR Num BARRIER NOT-NPMOD LINK NEGATE *1 VAHKKU-DUR + Acc LINK 1 Po)(NOT 1 ("biras" Pl Loc)); #!! * __NoTimeAcc__ removes Acc for time if POINT-IN-TIME-SPEC or Ord to the left ''vuosttas beaivvi'' REMOVE:NoTimeAcc TIME + Acc IF (-1 POINT-IN-TIME-SPEC OR Ord)(NEGATE -1 Ord LINK *-1 STRICT-TRANS-V); #$ Eará beaivvi soaitá čuožžut ahte galgat láibut bihpporgáhkuid jna. #$ Vuosttas čoahkkinbeaivvi deattuhuvvojedje muhtun ráji dat čuolmmat ja hástalusat Skandinavias leat ovddabealde boranávddiid hálddašeami oktavuođas. #$ Čalmmehis stálu maid stohke dološ áiggi. #$ Vuos galgá liinna seaktit, de suohpput ja nuppi iđida fas geassit dan. #% Ovddemus galge nannet dárogieloahpahusa juogidettiin vuosttaš ja nuppi jagi goabbat sadjái. #!! * __NoTimeAccII__ removes Acc for time if POINT-IN-TIME verb to the left REMOVE:NoTimeAccII TIME + Acc IF (*-1 POINT-IN-TIME-V BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Bivdu, eandalii beatnagiin bivdin, sáhttá hehttet boazobarggu čohkken- ja johtináiggi. #!! * __NoTimeAccIII__ removes Acc for time if POINT-IN-TIME verb to the left is infinitive or perfectum participle with an auxilliary or negation to the left REMOVE:NoTimeAccIII TIME + Acc IF (*-1 POINT-IN-TIME-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 PrfPrc OR Inf LINK *-1 AUX OR Neg BARRIER SV-BOUNDARY); #$ # Comment: Can still be Acc @ADVL if standing after a DURATION-A # Comment: That is why these rules have to stand after the DURATION-A rule #!! * __AccBeaivi__ removes Acc for relative pronouns if followed by general beaivi ''guđe beaivvi'' REMOVE:AccBeaivi Acc IF (0 (Pron Rel) LINK 1 GEN-BEAIVI) ; #$ Dieđátgo guđe beaivvi mis lea čoahkkin? #!! * __timeADVL__ selects Gen for time: when perfectum participle or infinitive to the left are time adverbial verbs or not time object verbs, to the left of this there shall be an auxiliary ''lean čoavdán cealkagiid maŋimuš áiggi'' SELECT:timeADVL1 TIME + Gen IF (*-1 TIME-ADVL-V OR N-TIMEOBJECT-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 (PrfPrc) OR (Inf) LINK *-1 AUX BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 Attr LINK -1 Num + Acc)(NEGATE -1 Num + Acc)(NOT 0 ("sesoŋŋa")) ; #$ Skuvllas mun lean čoavdán ollu cealkagiid maŋimuš áiggi. #$ Sápmelaččat ledje orron dáin guovlluin 1600-logu birrasiin. SELECT:timePP Gen IF (0 TIME OR ("lohku") LINK 1 ("loahppa") OR ("álgu") LINK 0 Loc OR Ill) ; SELECT:timeADVL3 TIME + Gen IF (*-1 TIME-ADVL-V OR N-TIMEOBJECT-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 Acc LINK *-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Acc OR Attr LINK *-1 STRICT-TRANS-V)(NEGATE -1 Attr LINK -1 Num + Acc)(NEGATE -1 Num + Acc)(NOT 0 ("sesoŋŋa")) ; #$ Jugaheadnu sutnje viinni maiddái dán ija, ja mana don gis ja veallá suinna. #% Girjjis leat boares govat ja ođđa lyrihkka mat čatnet oktii doloža ja dálá áiggi. #% Ovddemus galge nannet dárogieloahpahusa juogidettiin vuosttaš ja nuppi jagi goabbat sadjái. #% De fárrejin ruoktot ja vázzen guokte maŋimus jagi dáppe. SELECT:timeADVL4 TIME + Gen IF (**-1 Acc BARRIER SV-BOUNDARY LINK -1 TRANS-V + FMAINV)(NEGATE 0 Acc LINK *-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Acc OR Attr LINK *-1 STRICT-TRANS-V)(NEGATE 0 Pl LINK -1 Num + Pl)(NEGATE -1 Attr LINK -1 Num + Acc)(NEGATE -1 Num + Acc OR ("buorre") + Acc) ; #$ Ja don ii dahkan maidege dan jagi, muhto bođii fas nuppi jagi, ja de ledje sus guoimmit mielde. #% Sivdnidit biebmobázahusaid, ja sávvat buori boahtteáiggi. SELECT:timeADVL2 TIME-N + Gen IF (*1 FMAINV - ("golahit") BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 Nom LINK *1 FMAINV + COPULAS OR FMAINV + DURATION-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 1 MANNEL)(NEGATE 0 Prop)(NEGATE -1 Attr LINK -1 Num + Acc)(NEGATE -1 Num + Acc)(NOT 0 ("sesoŋŋa")) ; #$ Dán geasi áiggun bargat. #% Eahket gollá jođánit. #% In háliit in minuhta ge duššái golahit. SELECT:timeADVLacc TIME + Acc IF (NEGATE *-1 Num BARRIER NOT-A)(1 MANNEL) ; #$ Go jagi maŋŋil álggahuvvui Kárášjoga gymnása, de fárrejin ruoktot ja vázzen guokte maŋimus jagi dáppe. SELECT:GenIndef Indef + Gen IF (1C TIME + Gen) ; SELECT:GenMuitalit Gen (0 (Pers Acc) OR (Refl Acc) LINK -1 ("muitalit") LINK 2 Loc) ; REMOVE:AccINF-V Acc (0 Gen LINK -1 INF-V)(1 N + ADVLCASE LINK 1 (IV Inf))(NEGATE 0 Pers + DU-NR LINK 1 Com) ; # Accusative sentence-finally # --------------------------- # Removed this one because it made trouble. The example function although. #REMOVE Gen IF (NEGATE *-1 Pr OR Num OR CC BARRIER NPNH)(0 N OR Pron)(NEGATE 0 TIME) # (*1 EOC2 BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; ## Ferte čájehit várrugasvuođa go lea sáhka sihkkumis dakkár dieđuid. #SELECT:TESTr2021 Acc IF (*-1 NP-HEAD-ACC BARRIER VFIN LINK *-1 TRANS-V BARRIER NOT-NPMOD OR @CVP)(*-1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 Gen LINK NOT 0 Loc)(1 EOS); ## Unna mánážat dulbmet eatni askki, stuora mánát fas váimmu. # CC in the preceding rule because of coordination after Pr. The following rule compensates for it. #!! * __theAccusative___ selects Acc if you are a N or Pron with CC to your right, followed by Acc and a CLB or VFIN ''gápmagiid ja vuoddagiid, sii geavahedje'' SELECT:theAccusative Acc IF (NEGATE *-1 Pr OR Num BARRIER NOT-NPMOD)(0 NOTIME OR Pron)(NEGATE 0 Nom OR Loc OR Adv OR NOT-REAL-V OR (Prop Plc)) (*1 JA/DAHJE BARRIER NOT-ADV - ABBR LINK *1 Acc BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 CLB OR VFIN OR Attr - ("gaskaneas") OR @CVP BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NEGATE *1 Gen BARRIER NOT-NPMOD) (NEGATE -1 COMMA LINK -1 Gen)(NEGATE -1 Gen LINK -1 COMMA LINK -1 Gen)(*0 TRANS-V); #$ Muhtun sámi biktasiid, nugo gápmagiid ja vuoddagiid, sii geavahedje guhkit, gitta 1960-logu rádjai. #$ Ii oktage goit hálit billistit iežas birgejumi vuođu, sihke eatnamiid ja elliid. #$ Gielddaid, fuođđo- ja guolástaneiseválddiid jna. ja guoskevaš geavaheddjiid servviid galgá gullat ovddalgihtii. #% Suoma Riikkabeaivvi eanetlohku dohkkehii Norgga ja Suoma soahpamuša. #% Dáruiduhttin lea Norgga historjá, ii ge dušše sápmelačča dahje kveana. #SELECT:nugo_Acc Acc IF (0 Gen - Num LINK *-1 ("nugo") BARRIER NOT-A-ADV OR CRD LINK *-1 Acc BARRIER SV-BOUNDARY OR Nom OR N - ADVLCASE LINK NEGATE *-1 VERBAL-ACTIVITY)(NEGATE 1 N OR VFIN) ; #$ Sámit soitet erenoamážit amašit norpmaid nugo guhkes váccahagaid ja oktasašvuođa váiluma. SELECT:Colon_Acc Acc IF (0 Gen - Num LINK *-1 (":") BARRIER NOT-A-ADV OR CRD LINK *-1 Acc BARRIER SV-BOUNDARY OR Nom OR N - ADVLCASE LINK *-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK NOT 0 VERBAL-ACTIVITY)(NEGATE 1 N OR VFIN) ; #$ Sii bukte skeaŋkkaid mánnái: golliid, suovvasiid ja myrra. #% 2: Duommá ja Máret leaba gárdimis. #SELECT:TESTr2024 Acc IF (NEGATE *-1 Pr OR Num BARRIER NP-BOUNDARY)(0 NOTIME OR Pron)(NEGATE 0 Nom OR Loc OR Adv OR NOT-REAL-V OR (Prop Plc))(1 CC LINK 1 Gen LINK 1 Acc LINK *1 CLB OR VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NEGATE *1 Gen BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE -1 COMMA LINK -1 Gen)(NEGATE -1 Gen LINK -1 COMMA LINK -1 Gen); #SELECT Acc IF (NEGATE *-1 Pr OR Num BARRIER NOT-NPMOD)(0 NOTIME OR Pron)(NEGATE 0 Nom OR Loc OR Adv OR NOT-REAL-V)(*1C CLB OR VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NEGATE *1 Gen BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 2 ("ii") LINK 1 Gen LINK 1 N); ## Jus divššohas roasmmohuvvá dahje oažžu duođalaš váttisvuođaid,... ## Liggen dihtii viesuideaset, ferte ollusat muoraid boaldit. #!! * __NotGenitive__ selects Acc if you are a N or Pron with punctuation marks to your right, followed by a noun-phrase boundary REMOVE:NotGenitive Gen IF (NEGATE *-1 Pr OR Num BARRIER NOT-NPMOD)(0 NOTIME OR Pron)(*1 PUNCT BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 1 NP-BOUNDARY) ; #$ Jos sámegiela universitehta eksámen (vuođđofága dahje gaskafága) ii adnojuvvo bálkábajidanfágan, de mii evttohat ahet sáthta juolluda stipeanddaid oahpaheddjiide geat váldet dán eksámena. #$ Huitfeldt - fidnii munnje olles govvaalbuma maid su eadni lei govvidan Finnmárkku-mátkkis iežas vánhemiiguin 1901:s. REMOVE:TESTr2026 Gen - Dem IF (*-2 TRANS-V BARRIER S-BOUNDARY OR Pr OR Acc)(NEGATE *-1 Pr OR CC OR (Num Nom) BARRIER NOT-NPMOD)(-1 Gen)(0 NOTIME OR Pron)(NEGATE 0 ALU)((*1 CLB OR LEFT BARRIER NOT-ADV-PCLE) OR (*1 TIME BARRIER NOT-NPMOD OR Num OR CRD) OR (1 Num LINK 1 TIME) OR (1 Adv LINK 1 COMMA OR EOS)) (NEGATE 1 COMMA LINK 1 Gen LINK *1 Po OR (N Ill) OR (N Loc) BARRIER V)(NEGATE -1 Gen LINK -1 CC LINK -1 Gen); #$ ...ahte vuhtiiváldit divššohasa dárbbuid, beroštumiid ja riektesihkarvuođa dearvvašvuođabálvalusa ektui. #$ Sámi servodat dárbbaša dárbbašlaš veahki hukset min iežamet oahpahusvuogádaga guhkit áiggi boahtteáiggis. #$ Dievasčoahkkin galgá dán háve meannudit ášši mii šaddá láidestit min doaimmaid máŋga jagi ovddasguvlui. #% Danne lea ráđđehussii deaŧalaš sápmelaččaid oassálastin dálkkádatáššiid bargui ja lea maid deaŧalaš ahte sámit ásahusaideaset bokte sáhttet leat mielde ásaheamen máhttovuođu luonddu, birrasa ja dálkkádatrievdamiid oktavuođas. # oktavuođas is N Loc #% Juos mearriduvvo meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheapmi golmma ja dušše golmma stivrralahtu doarjagiin ja olles uhcitlohku vuođđudallá oainnus sámi kultuvrra, boazodoalu, meahcásteami, ealáhusdoaimmaheami ja servodateallima destii mii lea árvvoštallojuvvon Sámedikki válddahusaid vuođul, de sáhttá uhcitlohku ovtta oli stivrračoahkkima áigge gáibidit ášši Sámedikki gieđahallamii. # destii is N Ill #% Mun lean lohkan ollu girjjiid dán dálvvi. REMOVE:TESTr2027 Gen IF (*-1 TRANS-V)(0 ("dat" Acc))(1 CC OR CS); ## Šloahtta dieđiha gait suohkaniidda gos kruvdnoprinsabárra manná guossis dan ahte sii geat sihtet govvet mannet dohko gos preassagovvejeaddjit leat. # Difficult to make a border... #!! ! Reflexive pronouns: acc or gen REMOVE:genFinally Gen (0 Acc LINK NOT 0 Nom LINK NOT -1 Pr OR Num)(NEGATE *-1 REAL-V)(NEGATE -1 Nom)(*1 EOC OR CS BARRIER WORD) ; #$ Naba daid stuora dorskiid, gosa daid bidjet? #$ Muhtun sámi biktasiid, nugo gápmagiid ja vuoddagiid, sii geavahedje guhkit, gitta 1960-logu rádjai. #% Boazodoallu čuohtejagi perspektiivvas. # Genitive between "nugo" and N #!! * __NUGOr2159__ selects Gen between nugo and N ''nugo suorri dulkaoahpu'' SELECT:NUGOr2159 Gen IF (-1 ("nugo"))(1 N LINK NOT 0 PLACE); #$ Ráđđehus áigu ruhtadit dehálaš oktasašdoaimmaid, nugo suorggi dulkaoahpu ja diehtojuohkinbálvalusa. #$ Muhto sierraortnegiid, nugo lasi klássaid juogadandiimmuid, eai ožžon jos skuvllat eai atnán iežaset giellaseahkalasskuvlan ja čáhkadan sámi kulturoahpu. # Genitive in comparison SELECT:COMPAr2169 Gen IF (NEGATE *-1 TRANS-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 V)(1 (A Comp Ess))(NEGATE 1 V OR Adv)(NEGATE 2 go); #$ Mun jáhkán du iežan falibun. #!! * __AccIEScoord__ selects (Pron Refl Acc) Acc in front of "ja" to the left. To the right Loc or Ill ''elliideaset ja iežaset ealáhussii'' #SELECT:AccIEScoord (Pron Refl Acc)(-1 ("ja") LINK -1 Acc)(1 (N Loc) OR Ill)(NEGATE -1 ("ja") LINK -1 Acc LINK -1 Gen) ; #$ Sii ožžot geavahit eatnama ja gáttiid ja elliideaset ja iežaset ealáhussii. #Comment: Is this perhaps too narrow? Might wanna make one for objects in general. Seems like a good idea! Anyhow, for now: this rule only works when Acc already has been chosen (remove C to see this). #!! * __GenIES__ (modifier) selects (Pron Refl Gen) if NON-FAMILY OR ("bellodat") OR SAMEDIGGI-GEN to the right ''iežaset mánáide'' SELECT:GenIES (Pron Refl Gen) IF (*1 NON-FAMILY OR ("bellodat") OR SAMEDIGGI-GEN BARRIER NOT-Attr LINK NOT 0 Ess)(NEGATE *-1 OPRED-V BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Riektavuođa dihtii berre namahuvvot ahte cealkámušas maiddái addui vejolašvuohta ásahit sierra linnjáid váhnemiidda geat dáhttot iežaset mánáide eanet sámegiela oahpahusa geavaheami. #$ Dan mun muitalan dušše dutnje, iežan buoremus olmmái. #% John Issát oaivvilda ahte sámegiella lea issoras dehálaš oassi sámis, ja dan seamma lea ahte olmmoš dovdá iežas sápmelažžan, álohii, ii ge dušše dalle go álcces lea ávkin. #!! * __AccIES__ SELECTS accusative object (Pron Refl Acc) SELECT:iesAcc (Pron Refl Acc)(*1 Inf BARRIER WORD - Ess) ; #$ Ráhkkanit galggat iežat vuolgit, mun doalvvun du siidii. #!! * __AccIES__ (modifier) removes accusative object (Pron Refl Acc) if Ill or Loc to the right, but not if a transitive verb is found to the left REMOVE:AccIES (Pron Refl Acc) IF (NEGATE *-1 TRANS-V BARRIER Acc OR S-BOUNDARY)(NOT -1 CC)(1 Ill OR (N Loc) OR Inf); #$ Sáhttágo Finnmárkkuopmodat bidjat dárkilet eavttuid bivdui, guolásteapmái ja lubmemii iežas eatnamiin? #$ Sii ožžot geavahit eatnama ja gáttiid ja elliideaset ja iežaset ealáhussii. #!! * __GenIESinf__ removes (Pron Refl Gen) if a transitive verb to the left and an Inf to the right REMOVE:GenIESinf (Pron Refl Gen) IF ((*-1 MUITALIT - ("juoigat") BARRIER Acc OR S-BOUNDARY) OR (-1 Adv LINK *-1 MUITALIT BARRIER Acc OR S-BOUNDARY) OR (-1 Nom LINK *-1 MUITALIT BARRIER Acc OR S-BOUNDARY))((*1 Inf OR Ess OR PrfPrc OR Nom BARRIER NOT-NPMOD) OR (1 Adv OR A LINK 1 Inf OR Ess OR PrfPrc)) ; #$ Sii lohket iežaset leat oalle duhtavaččat dán jagáš básárdoaluin. #$ IL Nordlysa beaivválaš jođiheaddji, Nils Peder Eriksen, lohká iežaset leat oalle duhtavaččat dán jagáš básárdoaluin. #$ Máze hárjeheaddji, Aslak Anders Tornensis, logai iežas duhtavažžan go juohkit šadde čuoggáid Hámmárfeastta 2:in. #$ Olli lohká diehttelasaid iežas duhtavažžan go olles bellodat lea su duogábealde, nu ahte son dovdá stuorra doarjaga čavget sámediggeválgii. #$ Vaikko leage šaddan addit gieđa ja čalmmi sámi vuoigatvuođaid doarrumis, de liikká ii loga Somby iežas olu vaháguvvan. #% Marit Kristine juoigá iežas ipmiba Nils Ante Triumf. REMOVE:GenIESEss (Pron Refl Gen) IF (*-1 OPRED-V OR MUITALIT BARRIER REAL-V OR Acc)(*1 Ess OR Ill OR (A Nom) OR ("illu" Loc) BARRIER NOT-ADV) ; REMOVE:GenIESEss (Pron Refl Gen) IF (1 ("jamás")) ; REMOVE:AccIESPo (Pron Refl Acc) IF (NEGATE *-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER Acc OR S-BOUNDARY)(*1 (N Gen) BARRIER NOT-Attr LINK 1 Po)(NEGATE 0 TIME-N) ; #$ Dieđálin eanet Oslo go iežan gili birra. #$ Mii leat fitnan su luhtte ja bivdán su muitalit iežas skuvlavázzima birra. #!! * __NomIfProp__ Removes Acc and Gen when you Prop because you are Nom. To the left is a sg3-verb. Should not hit Prop that are Sem/Plc. REMOVE:NomIfProp Acc OR Gen IF ((*-1 SG3-V BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA) OR (*-1 FMAINV BARRIER WORD - Attr LINK -1 SG3-V)) (NEGATE *-1 Acc OR (A Attr) BARRIER SG3-V LINK *-1 Nom BARRIER SG3-V LINK *-1 SG3-V) (0 (N Nom) + Prop OR (N Acc) + Prop)(NEGATE 0 (Prop Sem/Plc))(NEGATE -1 Acc LINK *1 Ill BARRIER NOT-Attr)(NEGATE 0 Gen LINK 1 N - Prop - ABBR LINK *-2 SG3-V LINK -1 Nom)(NEGATE -1 ACC-INF-V LINK 2 Inf) ; #$ Logi minuvtta maŋŋel nagodii Sørøy Glimt čiekči Stig Martinsen dulbet bohtosa ovttain moalain. #$ de liikká ii loga Somby iežas olu vaháguvvan. #% Issát ásai Beer Lahai Roi birrasiin. #% Doppe Abram čuorvvui Hearrá nama. #% Suovai Liná vuoiŋŋastit go váibbai. #!! * __NomIfProp2__ Removes Acc and Nom when you are Prop Sem/Plc because you are Gen. To the left is a sg3-verb. To the right is a noun. REMOVE:NomIfProp2 (Nom Sem/Plc) OR (Acc Sem/Plc) (*-1 SG3-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur)(0 (N Nom) + (Prop Sem/Plc) OR (N Acc) + (Prop Sem/Plc))(*1 N BARRIER NOT-Attr) ; #$ Issát ásai Røros birrasiin. #$ Sidjiide lei maid liegga Ruija geasuheaddji guovlu. #$ Vuosttasnaššuvnnaid čoagganeapmi ovddasta badjel 300 indiánaservodaga miehtá Kanada ja gáibida dál iešstivrejumi Davvi-Amerihká buot eamiálbmogiidda. #!! * __NomSentFin__ Selects Nom if you are Acc or Gen and EOS is to yoru right. Copulas is found to the left SELECT:NomSentFin1 Nom (*-1 FMAINV + COPULAS BARRIER NOT-NPMOD)(0 Acc OR Gen LINK 1 EOC)(NEGATE *-1 Num BARRIER NOT-A) ; SELECT:NomSentFin2 Nom (-1 VFIN + COPULAS)(0 Acc OR Gen LINK 1 FMAINV + COPULAS LINK 1 EOC) ; #$ Organisašuvnna bláđđi man gohčodit Fokusin muitala ahte gonagas Olav su áiggistis lei bivdán beassat leat servodaga suodjaleaddji. #!! * __jr_sr__ Selects (ABBR Nom) if you are ''jr'' or ''sr'' and first one to your left is (Sem/Sur Nom) SELECT:jr_sr (ABBR Nom)(0 ("jr") OR ("sr") LINK -1 (Sem/Sur Nom)) ; #!! !Accusative object #!! * __AccActioEss__ Selects accusative: when a Strict transitive verb actio ess to the left, but not if there is an other Acc to the right followed by EOS SELECT:AccActioEss Acc IF (*-1 STRICT-TRANS-V + (Actio Ess) BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc)(NEGATE 1 Acc OR Gen LINK 1 EOS)(NEGATE 1 Acc + Der/NomAct OR Acc + Sem/Act) ; #$ Lea maid deaŧalaš ahte sámit ásahusaideaset bokte sáhttet leat mielde ásaheamen máhttovuođu luonddu, birrasa ja dálkkádatrievdamiid oktavuođas. #% Sáhttá leat mielde nannemin boazodoalu ceavzima rašes guovllus #Comment: "Steals" some sentences from AccTV1 and 2, but the alternative is to make those rules even longer than they already are.. #!! * __AccEss__ removes Acc when you are SAPMI-N-HEAD with an Ess to your right, but not if there is a transitive mainverb to the left ''dutkama duogážin'' REMOVE:AccEss Acc IF (0 SAPMI-N-HEAD LINK 1C (N Ess) LINK NEGATE *-1 TRANS-V + FMAINV - ("bargat") - ("ollit") BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 SAPMI-N-HEAD LINK 1 (N Ess) LINK 1 Loc)(NEGATE 1 (N Ess) LINK 1 FMAINV); #$ Son láve bargat áviissa váldodoaimmaheaddjin. #$ 2. máilmmesoađi maŋŋá fuobmágohte dutkit sosiáladarvinisttalaš osiid ja nálalaš mearkkaid mat ledje ovddeš politihka ja dutkama duogážin. #% Dán váilevašvuođa vigge buoridit nuvttá sámegielkurssa fállama bokte ja bálkálasáhusaiguin sidjiide geat máhtte geavahit giela veahkkin oahpahusas. # Main rules are: AccTV1, r2271, AccTV2, AccTV3, topOBJ1, topOBJ2, AccInf #!! *__topOBJPers__ Removes Gen if you are Acc, and to you right is a Pron followed by a transitive verb. You have to be sentence initial REMOVE:topOBJPers Gen (0 Acc LINK 1 Pron LINK 1 TRANS-V)(-1 BOC) ; #$ Gáhkuid mii goikadit geađggi alde. #!! *__AccVAbess__ Selects Gen if to the right is abessive SELECT:AccVAbess Acc (0 (N Gen) LINK 1 (TV VAbess))(NEGATE -1 Num) ; #$ #!! * __topOBJ1__ Selects accusative: when a Strict transitive verb to the right (topicalized object) ''beaskka geavahedje'' SELECT:topOBJ1 Acc IF (*1 STRICT-TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA OR XGO OR Acc LINK NOT 0 FAUXV OR VAbess LINK NEGATE *1 Acc - Rel OR ("ahte") OR Inf OR VAbess OR VFIN - Neg BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA) (NEGATE 0 (Sg Nom) - Px LINK *-1 V + Sg3 BARRIER SV-BOUNDARY LINK NEGATE *-1C Nom BARRIER SV-BOUNDARY) (NEGATE 0 (Sg Nom) - Px LINK *1 V + Sg3 BARRIER NOT-ADV-PCLE) (NEGATE 0 (Sg Nom) - Px LINK -1 CC LINK -1 Nom LINK *3 V + Du3 OR V + Pl3 BARRIER NOT-ADV-PCLE) (NEGATE 0 (Pron Gen) LINK 1 Attr) (NEGATE -1 NUM)(NEGATE -1 PrfPrc LINK NEGATE *-1 REAL-COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY) (NEGATE 0 PrfPrc OR Adv OR VFIN OR Loc OR NUM LINK NOT 0 Px) (NEGATE 0 Gen LINK 1 Nom) (NEGATE 0 Gen LINK 1 (@>N) + PrfPrc LINK 1 Nom) (NEGATE 0 Nom LINK *-1 @CNP BARRIER WORD - Attr LINK -1 Nom LINK *-1 VFIN + Du3 BARRIER WORD - Attr) ; # Comment: topOBJ1 looks only for the strict-TV: it doesn't care where FAUX is, it doesn't need a finite mainverb, and these things seem to be an advantage. TopOBJ2 is actually more strict in that manner. #$ Áigubeahtti go iežade dálu vuovdit? #$ Beaskka geavahedje gávtti badjel. #$ Vuovssá goddá boanda. #$ Son mu nama ipmirdii boastut. #$ Dat gal lea čalmmehis ášši dan čuoččuhit. #$ Duosttažan go dan dahkat? #$ In mun gal mánnásan diekkár oahpaheaddji sávaše. #$ Láđđi fertejetne oastit, nu ahte láđđegákti lei divraseabbo. #% Áššiin meahcceeatnamiid nuppástuvvan geavaheami birra galget stáhtalaš, fylkkagielddalaš ja gielddalaš eiseváldit árvvoštallat, mo nuppástupmi váikkuha sámi kultuvrii, sboazodollui, meahccásteapmái, ealáhusdoaimmaheapmái ja servodateallimii. #% Bengt jorgalii ja oinnii nieiddaža iežas ovddabealde gean ii dovdan ii gostege. #% Dan galgaba Anne ja Elin muitalit Sápmái. #% Dan galgaba Anne Henriette Hætta Reinås ja Marita Kristin Eilertsen Tøsse muitalit Sápmái. #!! * __topOBJ2__ Selects Acc when a transitive finite mainverb to the right (less strict) ''dan juohkehaš fuobmá'' SELECT:topOBJ2 Acc IF (*1 TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA OR @CNP OR Po OR XGO OR Acc OR N LINK NOT 0 FAUXV OR VAbess OR Ger LINK NEGATE *1C Acc OR ("ahte") OR VAbess OR VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA) (*1 TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA OR @CNP OR Po OR XGO OR Acc LINK NOT 0 FAUXV OR VAbess OR Ger LINK NEGATE *1 (N Acc) BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA LINK NOT 0 Nom LINK 1 EOC OR Dem) (NEGATE 0 (Sg Nom) LINK NOT 0 Px LINK *-1 V + Sg3 BARRIER SV-BOUNDARY) (NEGATE -1 PrfPrc LINK NEGATE *-1 REAL-COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY) (NEGATE -1 NUM) (NEGATE 0 PrfPrc OR Adv OR VFIN OR Loc OR NUM LINK NOT 0 Px) (NEGATE *-1 (N Acc) OR (Pers Acc) OR (Rel Acc) BARRIER SV-BOUNDARY) (NEGATE 0 Nom - Px) (NEGATE 0 Gen LINK 1 (@>N) + PrfPrc LINK 1 Nom) (NEGATE 0 (Pron Refl) LINK 1 (N Ess)) (NEGATE 0 (Pron Pers) - ("dat" Pron Pers) LINK 1 (N Nom) + FAMILY-ONLY-HUMAN) (NEGATE *-1 ("leat") + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA) (NEGATE 0 (Dem Gen) LINK 1C (N Gen)) (NEGATE *1 OPRED-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY LINK 1 Ess LINK 1 Inf)(NEGATE -1 go + CS LINK NOT -1 BOS)(NEGATE 1 Nom LINK 1 VFIN LINK 1 Gen LINK 1 Po) ; #(NEGATE *1 (N Nom) BARRIER NOT-Attr) #$ Dan gal juohkehaš fuobmá dakkaviđe. #$ Gáhkuid mii goikadit geađggi nalde goardagis. #$ Gos daid lehpet goldán? #$ Sarridiid mii gal borašeimmet. #$ Daid heasttaid son lohká heivet buoremusat deike galbma guovlluide. #$ Nillá-mága gasttihišgođii. #% Maiddái su eadnái ja villjii son attii divrras skeaŋkkaid. #% Ja álbmotčoahkkimat dollojit gos báikki olbmot besset buktit oaiviliid. #% Ehpet dii leat ieža sárdnumin, muhto Áhčádet Vuoigŋa sárdnu din bokte. SELECT:topOBJ2CC Acc IF (*1 (N Ill) BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 CC LINK *1 (N Ill) BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 TRANS-V + FMAINV LINK NOT 0 FAUXV OR VAbess OR Ger LINK NEGATE *1C Acc OR ("ahte") OR VAbess OR VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA) ; #$ Mávssu lahtuide ja sadjásašlahtuide máksá dat orgána, mii lea nammadan guoskevačča. #SELECT:TEST Nom (0 ("dušši") LINK -1 go LINK -1 Comp) ; #!! * __topOBJ3__ Selects Acc. It is not depending on a transitive verb like topOBJ1 and 2, but selects Acc when Aux to the left, but only if there is no chanse of it beeing a Nom SELECT:topOBJ3 Acc IF (*-1 BOC BARRIER NOT-NPMOD)(0 Acc OR Gen LINK NEGATE 0 Nom)(*1 FAUXV BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 TIME-N OR TIME LINK NEGATE -1 ("ollis"))(NEGATE *-1 Num BARRIER NOT-A)(*1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Dán filmma leat Kárášjoga nuorat oaidnán, eaige šat vuolgge sirkusii. #$ Min ii leat veara dohko vuolgit. #$ Mii doarjut Sámelávdegotti evttohusa oainnu ahte sámegiela berre sáhttit válljet fágan dan sadjái go duiskkagiela gymnásaráhkkaneaddji linnjás nuoraidskuvlla ovccát jagis. #$ Prošeavtta leaba Beate Mortensen Nesheim ja Svanhild Andersen čállán. #$ Dáid ii galgga suovvat bargat joavdelasaid. #$ Sajáiduvvan fágadoahpagiid sáhttá dieđusge geavahit. SELECT:AccTVspec Acc IF (*-1C STRICT-TRANS-V BARRIER NOT-NPMODADV - (N Ess) - (N Loc) - Pcle - (A Ess) LINK NEGATE *-1C Acc BARRIER S-BOUNDARY OR CC) (0 NP-HEAD-ACC OR Num OR EAMBBO LINK *1 Sem/Time BARRIER WORD - Num) (NEGATE *-1 NUM BARRIER NOT-Attr LINK NOT 0 NUMUNIT) (NEGATE 0 (Pron Indef) OR Adv) (NEGATE 1 (N Nom) OR Ger) (NEGATE 0 Dem LINK -1 OLLU LINK -1 STRICT-TRANS-V) (NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal + Nom OR Sem/Sur + Nom LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V OR DADJAT OR HUMAN-AGENT-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK *2 ("ahte") OR EOC) (NEGATE -1 )(NEGATE *-1 ("váldit") BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 Gen LINK 1 Ill + BODY) ; #$ ja mii galggai earenoamážit bargat guovlluid giellabirrasiid ektui, ja geavahit jagi doaibmabijuid identifiseremii, mat Norlándda Fylkkamánnis leat ožžon doarjaga máŋga jagi. #!! * __AccTV1__ Selects accusative: when a Strict transitive verb to the left (barrier exludes everything but: adv, N Ess , N Loc and Pcle). No Acc allowed to the left of the verb. No Acc allowed to the right of you, except pronouns and education (sentenceboundary and N Ess as barriers). Only numunit numerals are allowed to the left. You are not Acc if you are: time, ruote or Pron Indef. Neither if you are Pron Refl with Gen to your right followed by N Ess. Neither if you are Pron Refl with Gen to your right followed by Po. N Nom and Ger not allowed immediatly to your right. You are not Acc if you are a Nom cased Prop and the verb is some kind of verbalactivityverb and ahte or sentenceboundary is to the right. Vdic not allowed immediately to your left. If váldit is the verb, you are likely to be a Gen if Ill-body noun is found to the right. ''oste mielkki gávppis'' SELECT:AccTV1 Acc IF (*-1C STRICT-TRANS-V BARRIER NOT-NPMODADV - (N Ess) - (N Loc) - Pcle - (A Ess) LINK NEGATE *-1C Acc BARRIER S-BOUNDARY OR CC) (0 NP-HEAD-ACC OR Num OR EAMBBO LINK NEGATE *1 Acc - Pron BARRIER S-BOUNDARY OR (N Ess) OR Ill OR ("sihke") LINK NOT 1 Ger) (NEGATE *-1 NUM BARRIER NOT-Attr LINK NOT 0 NUMUNIT) (NEGATE 0 (Pron Indef) OR Adv)(NEGATE 0 (Pron Refl) LINK 1 (N Ess))(NEGATE 0 (Pron Refl) LINK 1 Gen LINK 1 Po) (NEGATE 1 (N Nom) OR Ger) (NEGATE 0 Dem LINK -1 OLLU LINK -1 STRICT-TRANS-V) (NEGATE 0 Refl + Gen LINK 1 N) (NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal + Nom OR Sem/Sur + Nom LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V OR DADJAT OR HUMAN-AGENT-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK *2 ("ahte") OR EOC) (NEGATE -1 )(NEGATE *-1 ("váldit") BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 Gen LINK 1 Ill + BODY) ;#(NEGATE 0 Prop + Gen OR Pron + Gen LINK *1 BODY + Acc BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Moai oste mielkki gávppis. #$ Šiehtadus sisttisdoallá dárkilis evttohusa movt guohtuneatnamiid sáhttá atnit ávkin goabbat bealde riikaráji. #$ Soai oastiba bileahta su filbmii. #$ Mii fertiimet doalvut su buohccivissui. #$ Sin bargun lei váldit fáŋgan gonagasa. #$ Lean mun gal oaidnán dola rievdamin čázi alde Deanus, muhto dat leamaš vissa gobmi. #% Dieđálin eanet Oslo go iežan gili birra. #% Raporttas galgá gozihanlávdegoddi čilget gozihandoaimmas, árvvoštallat stivrra jahkemuitalusa ja dilálašvuođaid maid dat siskkilda, ja árvvoštallat mo dát láhka doaibmá ja leago sávahahtti dan nuppástuhttit. #Hits láhka #% Dát dieđusge mearkkaša ollu dan olbmui gii lea vuoitán. SELECT:AccRelbetween Acc + Interr (*-1 JEARRAT BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 Nom LINK NEGATE *-1 VFIN)(*1 TRANS-V BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Ja Ipmil diehtá maid Vuoigŋa hálida dasgo Vuoigŋa rohkadallá bassi olbmuid ovddas Ipmila dáhtu mielde. SELECT:AccTV Acc IF (*-1C STRICT-TRANS-V BARRIER NOT-NPMODADV - (N Ess) - (N Loc) - Pcle - (A Ess) LINK NEGATE *-1C Acc BARRIER S-BOUNDARY OR CC) (1 A + Attr LINK NOT 1 Acc) ; #$ Sámediggeráđđi háliida nannet Sámedikki rolla boahttevaš boazodoalu politihkkahábmemis. #!! * __gosnevrriid__ selects Acc in the special cases where there is an Acc Pl in the beginning of the question which is not the object of the verb: Gos nevrriid... SELECT:gosnevrriid Acc (*-1 TRANS-V BARRIER Acc - Dem OR S-BOUNDARY LINK *-1 (Acc Pl) LINK -1 MO)(0 Gen LINK *1 ("?")) ; #$ Gos nevrriid Fávdna lei fidnen dan fiinna dávgebissu? SELECT:AccSTV Acc IF (*-1 STRICT-TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY - (N Ess) - (N Loc) - (Pcle) - (A Ess) LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER S-BOUNDARY)(1 Acc LINK 1 (Ger TV)) ; #$ Stivrra lahttu, gii eaktodáhtus dahje sahtedohko lea dagahan Finnmárkkuopmodahkii manahusa luohttámušdoaimma čađahettiin, lea geatnegas buhttet manahusa. #!! * __PronNP__ (removes Acc): selects Gen for Pron Pers if Acc or Ill to the right, given that there is a secure object or that no transitive verb is found ''bija ruđa mu kontoi'' REMOVE:PronNP Acc IF (0 Pers + Gen)(NEGATE 0* TRANS-V + FMAINV BARRIER Acc OR S-BOUNDARY)(*1 Acc OR Ill BARRIER NOT-Attr LINK NOT 1 Inf) ; #$ Oinniide go Mihkkala, munno nuoramus bártni? #$ Bija fal ruđa njuolgga mu kontui. #$ Min márkanii lea ráhkaduvvon ođđa skuvla. #$ Mun oainnán fierpmi, su merkka, ja dieđán ahte Spider-Man lea leamaš das. #$ Mun lean náitalan, ja mu eamit bargá girdišiljus. #$ Áhkku láve boahtit min siidii čakčat. #!! * __dahkatGen__ selects Gen when dahkat or bargat takes only adverb SELECT:dahkatGen Gen IF (-1 ("dahkat") OR ("bargat"))(0 Acc + HUMAN OR Pron + Acc)(1 N + Loc LINK 1 Adv) ; #$ Mun dahken iežan mielas bures #in apertium smenob we don't go for mielas Po #!! * __r2206__ selects Gen when a finite verb to the left and Nom or Acc to the right ''lohkaba su girjji'' SELECT:r2206 Gen IF (*-1 VFIN BARRIER N OR (Pers Pron) OR CLB)(0 N OR Pron LINK NOT 0 ("buorre") OR VFIN) (*1 (N Nom) OR (N Acc) BARRIER NOT-NPMOD OR (":") OR PrfPrc OR CC OR PUNCT OR ("ollis") OR Pron LINK NOT 0 Prop OR Loc OR PrfPrc OR TIME)(NEGATE 0 Num OR Dem OR VGen OR PrfPrc OR PrsPrc OR Indef OR Interr OR (Pron Rel) OR Adv OR TIME-N OR Loc OR (Actio Ess) OR Nom)(NEGATE *-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER NOT-NPMOD OR @CVP LINK *1 (Pron Refl Acc) BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 Ess) (NEGATE 1 CLB) (NEGATE *1 Po OR V-TRANS BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *-1 PrfPrc + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY LINK *1 ANIMATE + Acc BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 Gen)(NEGATE *-1 Num + Acc BARRIER NOT-Attr) ; #$ Soai lohkaba su girjji eaŋgalasgillii. #$ De son ohcá stálu silbbaid. #$ Beana lea olbmo buoremus ustit. #$ Buvtte deike su pistovlla. #$ Dat mielddisbuktá ahte mánát ja ollesolbmot fertejit guođđit mánáidgárddi njeallje seainni ja šilju ja vuolgit mátkái. #% Alimusriekti gávnnai dettetge doarjaga Čáhppesvuovdeášši bohtosii riikkaidgaskasaš álgoálbmot- ja unnitlohkorievttis. SELECT:AccRefl Acc (0 Refl) ((-1 Nom LINK -1 OPRED-V) OR (-1 Nom LINK -1 OPRED-V))(1 Ess OR PrfPrc + Der/Pass) ; #$ Nu dovdá Bierna iežas geatnegahtton seailluhit sámi kultuvrra. #!! * __r2271__ Removes genitive when a transitive verb to the left and you (not if you are a pronoun) are followed by Ill/Loc/Com/Adv: ''doalvvui stálu meahccái'' REMOVE:r2271 Gen IF (*-1 TRANS-V - ("bargat") BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc OR COMMA LINK NEGATE *-1C Acc BARRIER SV-BOUNDARY)(0 (N Acc) LINK NOT 0 (Pron)) (1 Ill OR Loc OR Com OR Adv LINK NEGATE *1 Acc BARRIER TRANS-V)(NEGATE 0 Refl) (NEGATE -1 @CNP LINK -1 Attr OR Gen) (NEGATE *-1 Pr OR NUM BARRIER NP-BOUNDARY) (NEGATE *-1 ("mii") BARRIER Acc OR S-BOUNDARY OR Po) (NEGATE *-1 CC BARRIER NOT-NP LINK *-1 GASKAL BARRIER S-BOUNDARY) (NEGATE *-1 HEADOFPARTS LINK 1 Gen LINK 1 Loc) (NEGATE *2 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY); #$ De son doalvvui stálu meahccái. #$ Biera oahpaha matematihka munnje. #$ Duopmár bosádii vuoru johtui. #$ Máŋga gávpeolbmo lonuhedje fáhcaid gálvvuiguin. #% Ja dál mun goittotge lean riegádahttán bártni su boaresvuođa beivviin. #% Leat maid bargame dálá boazodoallolága ođastemiin. #% Sámi mánáidgárdeoahpaheaddjeoahppu ráhkkanahttá bargui otná ja boahtteáiggi mánáidgárdái. #!! * __AccTV2__ Selects accusative: when a transitive verb to the left. No Acc allowed to the left in the sentence (sentenceboundary as a barrier). No Acc allowed to the right (barriers are CC, comma and sentenceboundary). Note that Gen to the right followed by a noun is allowed. You shall not be: route, time, Pron Dem. You are not Acc if you are: Gen-cased Pron or Animate with Ill immediately to your right. No Acc, Com, N Nom or Gerundium allowed immediately to your right. No Gen followed by Po allowed immediately to your right. A SG3-verb is only allowed to your left (barriers excluding everything except NP-heads and adverbs, PrfPrc is also a barrier) if there is a Nom left to the SG3-verb. No vdic allowed immediately to your left. You are not Acc if: you are a Nom-cased Prop, followed by ahte or EOS and the verb found to the left (SV-boundary) is some kind of verbalactivityverb or a humanagentverb. SELECT:AccTV2 Acc IF (*-1C TRANS-V - Imprt BARRIER NOT-NPMODADV OR @CVP LINK NEGATE *-1 Acc - Num BARRIER S-BOUNDARY OR (N Ess) OR NEGFOC) (0 NP-HEAD-ACC LINK NEGATE *1 Acc BARRIER CC OR COMMA OR SV-BOUNDARY LINK NOT 0 (Pron Gen) LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD OR COMMA) (NEGATE *-1 NUM BARRIER NOT-Attr LINK NOT 0 NUMUNIT) (NEGATE 0 (Pron Dem) LINK *1 N BARRIER NOT-Attr) (NEGATE 0 ANIMATE + Gen OR Pron + Sg + Gen LINK 1 Ill) (NEGATE 1 (N Acc) OR Com OR (N Nom) OR Ger) (NEGATE 1 Gen LINK 1 Po)(NEGATE *-1C SG3-V BARRIER NOT-NPMODADV OR PrfPrc LINK NEGATE *-1 (N Nom) OR (Pron Nom) BARRIER S-BOUNDARY) (NEGATE -1 ) (NEGATE -1 COMMA LINK -1C Gen) (NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal + Nom OR Sem/Sur + Nom LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V OR DADJAT OR HUMAN-AGENT-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK *2 ("ahte") OR EOC) ; #(NEGATE *-1 ILL-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY LINK *1 (N Gen) + SAPMI OR SUOPMA OR ("dáža") OR ("dáčča") LINK *1 Ill BARRIER NOT-A - ("ja") + @CNP) ; # OR COMMA #$ De son ohcá stálu silbbaid. #$ Sámegillii galbet universitehta lea šaddan realitehta. #$ In máhte suomagiela, eaige nieiddat máhte nu bures eŋgelasgiela. #$ De son ohcá stálu silbbaid ja politiija golliid. #$ Fidniimet gillái náitalan nissona veahkkin, ja guokte vuosttamuš jagi vuoššaimet liema ja biđđosa. #$ Iežas ealu son doalai sierra iige luoitán daid mastat Labana sávzzaiguin ja gáiccaiguin. #% Dieđusge ledje sámisogalaččat Muosáin, ja velá dat olbmotge gulle dáža, sámi ja kveana seaguhussii. #% Mánáidgárddi ulbmilin lea nannet mánáid sámi iešdovddu ovddidettiin sámegiela geavahusa. #Make or fix a SEM-rule for this. #!! * __AccTV3__ Selects accusative: when transitive verb to the left, if it doesn't find a barrier: comma, Num, real-v, Ess, s-boundary. Acc not allowed to the left of the verb. Not Acc if animate or Gen in front of Ill. Numerals the only Acc allowed to the right. Not Num, time route or adv. Not Com or Ger immediately to the right. Neither Po. Not Acc if sg3-verb to the left without a Nom to its left. Not Pron Dem followed by N, neither Pron Rel followed by time. No vdic immediately to your left. No Nom-cased Prop with some sort of verbal activity to its left is allowed.. SELECT:AccTV3 Acc IF (*-1 TRANS-V BARRIER COMMA OR Num OR REAL-V OR Ess OR S-BOUNDARY OR (N Acc) LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER S-BOUNDARY) (NEGATE *-1C Acc BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 ANIMATE + Gen OR Pron + Gen LINK *1 Ill BARRIER NOT-NPMOD) (NEGATE *1 Acc - Num BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA OR @CVP) (NEGATE 0 Num OR Adv)(NEGATE *1 Po BARRIER NP-BOUNDARY) (NEGATE 1 Com OR Ger) (NEGATE *-1C SG3-V BARRIER NOT-NPMODADV OR PrfPrc LINK NEGATE *-1 (Sg Nom) BARRIER S-BOUNDARY) (NEGATE 0 (Pron Dem) LINK 1 N)(NEGATE 0 (Pron Rel) LINK 1 TIME-N) (NEGATE -1 )(NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal + Nom OR Sem/Sur + Nom LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V OR DADJAT OR HUMAN-AGENT-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK *2 ("ahte") OR EOC) (NEGATE 0 ("jr") OR ("sr") LINK -1 Sem/Sur) (NEGATE *-1 VAbess BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Loc) (NEGATE 1 ADVLCASE LINK -2 @CNP LINK -1 Attr OR Gen) ; #$ Biera oahpaha munnje matematihka. #$ Oastte min ja min eatnamiid láibbiin, de mii ja min eatnamat šaddet farao opmodahkan. #$ Son áiggui sáddet iežas bártni mu viežžat, son muitalii. #Comment: correct, but not't sure it's a good idea.. mu is obj of viežžat. #$ Nieiddat liikojedje guldalit sávaldatkonseartta ja mánáidbottu. #% Lávvui gullá maid uvssot. #% Dieđátgo guđe beaivvi mis lea čoahkkin? #% Mii fertet maiddái geahčadit makkár lassi guoimmuhemiid galgat fállat vai bohtet vel eanet olbmot boahtte jagi, loahpaha duhtavaš beaivválaš jođiheaddji Eriksen. #Comment: search for the vdic-rule. #% Seammás go skuvlla, sámi oahpahusráđi ja Sámi boazodoallohálddáhusa ovddasteaddjit háliidedje ahte sámegielat oahppit ožžot oahpahusa sámegillii, de dajai Eanandoallooahpahusráđi jođiheaddji Ola Nystø ahte LOR bealis leat álo geahččan boazodoalloskuvlla fágaskuvlan boazodoalus. #!! * __OLDr2466__ Selects accusative: when transitive verb to the left, but not if the TV is FAUX OR LOC-V SELECT:OLDr2466 Acc IF (*-1C TRANS-V - Imprt BARRIER SV-BOUNDARY OR NOT-NPMODADV OR XGO LINK NOT 0 FAUXV OR LOC-V LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER SV-BOUNDARY OR (Neg Foc/Neg-ge))(NEGATE 0 (Sg Nom) LINK NOT 0 Px LINK *-1 V + Sg3 BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 PrfPrc LINK NEGATE *-1 REAL-COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *-1 NUM BARRIER NOT-Attr LINK NOT 0 NUMUNIT)(NEGATE 0 PrfPrc OR Adv OR VFIN OR Loc LINK NOT 0 Px)((*1C NP-BOUNDARY OR S-BOUNDARY OR TIME-N + Ill BARRIER WORD - (N Ess) - (A Ess) LINK NOT 0 Actio OR Inf) OR (0 Dem OR ("juobbá") OR ("nubbi" Sg) LINK 1 Acc)) ; #$ Sus báhkkanii olles gorut go oinnii Lárina čuvges vuovttaid. #$ Easkka 1968:s oaččui vejolašvuođa vázzit jahkebeallásaš gávpeskuvlla Romssas, ja 1972:s lohkagođii gymnásafágaid privatistan. #$ Son vállje juoppá máná. #SELECT:duration (DURATION-V objeakta sáhttá leat akk hámis!) #!! * __AccInf__ Selects Acc if the verb to the left is TV + Inf (you are the obj of the Inf). Differs from the other rules by not beeing restricted by an Acc to the right ''hállat eatnigiela'' SELECT:AccInf Acc IF (*-1 TRANS-V + Inf OR (V TV PrfPrc) + @N) OR Attr OR Dem)(0 Num); #$ Son mávssii mannan jagi 43 ruvnnu kilos. #Comment: what's the difference between this one and XXr2006 (put it the other way: why wasn't XXr2006 chosen over this?) #!! * __NomIfNum__ Removes Acc if Gen to the right (because you are Nom). Transitive verb with an Acc to the right ''máŋga gávpeolbmá lonuhedje fáhcaid'' REMOVE:NomIfNum (Num Acc) IF (1 (N Gen))(2 NOT-FAUXV + TRANS-V)(*3 (N Acc) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Máŋga gávpeolbmá lonuhedje fáhcaid gálvvuiguin. #Comment: The subject is a numeral. #!! __NumGenMeasure__ Genitive numerals in front of ruvdnosaš with friends SELECT:NumGenMeasure (Num Gen) IF (1 MEASUREADJS)(2 N); #$ Lágamánneriekti maid dubmii dievddu máksit 130 000 kruvdnosaš buhtadusa gillájeaddjái. #Comment: Goldcorpus has Gen on the numeral, hence Gen. #!! * __NumAcc2__ Selects Acc for singular numerals if there is a transitive verb somewhere in the sentence and the numeral is followed by a noun ''logi báhkkoma'' OBS SELECT:NumAcc2 Acc IF (*-1 NOT-FAUXV + TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 NUM + Sg LINK NOT 0 NUMUNIT OR Sem/Year)(*1 N + Sg + Acc BARRIER NOT-Attr - Gen LINK NOT 0 Ill)(NEGATE *-1 COPULAS + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *-1 Der/Pass OR (Dem Nom) BARRIER NOT-ADV)(NEGATE *1 COPULAS + FMAINV BARRIER COMMA OR SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 NUMMAR)(NOT 1 MEASUREADJS); #$ Sii máhtte áddekeahttá bajillohkat logi báhkkoma ja Áhččámet. #$ Áiggun dušše geahččat moadde filmma. #$ Dákkár dáhpáhusat, ja máŋga iežá dáhpáhusa ja digaštallama dahke munnje persovnnalaččat váttisin dáid gažaldagaid mat bohciidedje Gáivuonas. #% Oarje-Finnmárkkus leat dál registrerejuvvon 8.500 muohtaskohtera. #% Buot njeallje máná ledje náđđon eagi vuostá. #% Áirras nr. 10 Ole Henrik Magga oaččui permišuvnna. #% Son lea čohkken 14 eamiálbmoga biepmuid ovtta girjái. #Comment: Is intended to work with GenIfNum (or NewGen in some cases.) #$ Guovtti jagi badjel čuovvut guhtta verdde, golbma badjeolbmo ja golbma mearragátte ássi. # Missing rule for coordination: #SELECT:NumCoord Acc (0 NUM + Sg LINK NOT 0 NUMUNIT)(1 ("ja") LINK *1 (Num Sg Acc) BARRIER WORD - Adv - A) ; #$ Juohke mánná oaččui eanemusat guokte ja eanemusat golbma jagi oahpahusa jagis. #Comment: Make it more general? #!! * __GenIfNum__ (complement of numerals) Selects Gen Sg if there is a Num Sg to your left ''guđa geardde'' SELECT:GenIfNum (Gen Sg) OR CURRENCY + Gen IF (*-1 NUM + Sg + Gen OR NUM + Sg + Nom BARRIER MEASUREADJS OR NOT-A OR (":") LINK NOT 0 NUMUNIT OR Sem/Year OR Sem/Time-clock)(0 (N Gen))(NEGATE 1 Po)(NEGATE -1 CC) ; #$ Mii finaimet doppe guđa geardde. #$ Viđa máná biktasat ledje jávkan. #% Sii geat máhtte dušše moadde luođi, ohppe máŋga ođđa luođi internáhtas orodettiin. #% De ohccu moadde girjji. #Comment: GenIfNum always pics genitiv for the noun that follows a Sg Num. There are two varieties, depending on whether preceded by TV (a transitive verb) = akk+gen or IV (intransitive verb) = gen+gen. #!! * __NumAccCo__ (coordinated num) Selects Acc if you are Num Sg and to your right: CC with a Num to the right ''guokte ja eanemusat golbma'' SELECT:NumAccCo Acc IF (0 NUM + Sg LINK NOT 0 NUMUNIT)(1 CC LINK *1C (Num Sg Acc) BARRIER NOT-ADV); #$ Juohke mánná oaččui guokte ja eanemusat golbma jagi oahpahusa jagis. #!! * __NumAccIV__ Selects Acc SELECT:NumAccIV Acc (*-1 (N Nom) OR (N Ess) BARRIER FMAINV)(*-2 ("leat" V IV PrfPrc) + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(0 NUM + Sg LINK NOT 0 NUMUNIT)(1 N + Gen) ; #$ Rátnogođđin lea leamaš mearrasámi árbevierru goitge 1300 jagi. #OR CLB OR @CNP OR @CVP #!! * __NumAge__ Selects Acc for Sg numerals if a time unit to the right is followed by boaris ''vihtta jagi boaris'' SELECT:NumAge Acc (0 NUM + Sg LINK NOT 0 NUMUNIT)(1 TIME-UNIT + Gen LINK 1 ("boaris")) ; #$ Son lea vihtta jagi boaris. # PLURAL #!! * __NumAccPlRight__ Selects Acc when transitive verb to the left. You are Num Pl and to your right is Acc ''goarui viđaid gápmagiid'' SELECT:NumAccPlRight Acc IF (*-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 Num + Pl OR Indef + Pl + Foc/ge)(1 Acc) ; #$ Máret goarui viđaid gápmagiid. #$ Mun osten guvttiid buvssaid ja ovtta jáhka. #$ Mun osten dušše ovttaid sabehiid. #$ Son ii fuola ovttaidge sabehiid. #? Sin jahkásaš johtolagat sáhtte leat čuđiidge kilomehteriid, ja olle dálá Suomabeale vuovdeguovlluid dálveorohagain Jiekŋameara rittu geasseorohagaide. #!! * __NumAccPlLeft__ Selects Acc when tranistive verb to the right (same as the previous. Only differs in which direction the verb is found). ''galliid sabehiid don ostet'' SELECT:NumAccPlLeft Acc IF (*1 Acc BARRIER WORD)(*2 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 Num + Pl) ; #$ Galliid sabehiid don ostet? #$ Galliid heajaid dii lehpet doallan? #!! * __NumAccPlLeft__ Selects Acc if you are N Acc Pl and to your left is Num Acc Pl ''galliid sabegiid'' SELECT:NumAccPl Acc IF (-1 (Num Acc Pl))(0 (N Acc Pl)) ; #$ Galliid sabehiid don ostet? #$ Sápmelaččaid historjá álbmogin lea duháhiid jagiid boaris, muhto dálá ássanguovlluin sápmelaččat eai leat ássan nu guhká. #$ Sin jahkásaš johtolagat sáhtte leat čuđiidge kilomehteriid, ja olle dálá Suomabeale vuovdeguovlluid dálveorohagain Jiekŋameara rittu geasseorohagaide. #$ Dat lea duháhiid jagiid boaris. #% Vaikko mánáin lei doarvái bargu skuvllas ja bihtáidbargamiin beaivvi mielde, de berre liikká dál maŋŋá fuomášuhttit ahte máŋggaid jagiid ii lean makkárge lágiduvvon asttuáigefálaldat mánáide. # OKTA #!! * __NumOktaAcc__ Selects Acc if 0 okta followed by a noun. Transitive verb to the left ''oidnen ovtta nieidda'' SELECT:NumOktaAcc Acc IF (*-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(0 OKTA + Sg)(1 N LINK NEGATE 0 Gen LINK 1C Acc) ; #$ Mun oidnen dušše ovtta nieidda. #$ Árvaluvvon juohkin dáhpáhuvvá dáinnalágiin ahte juohke suohkan beassá vuos árvalit ovtta evttohusa stipendii. #% Dan eatnamis oažžu ovtta gusa fuođđara. # Genitive after quantifier #REMOVE Gen IF (*-1C (@>N) BARRIER NPNH)(NEGATE *1 N BARRIER NOT-NP); #SELECT:QUANr2135 Gen IF (*-1C (Num Nom Sg) BARRIER NOT-NPMOD OR Gen OR CC OR PUNCT OR REAL-CLB OR Ord LINK NOT 0 OKTA OR Ord OR (Num A) LINK NOT -1 ("jahki"))(0 (@Num<))(NEGATE 0 V OR ("nr") OR ("nummar") OR ("s")); #(NEGATE -1C (@>N) LINK NEGATE *1 N BARRIER NOT-NP); ## Golbma čáppa, doaimmalaš nieidda livžo áhčiset riegádanbeaivve. #SELECT:QUANr2136 Gen IF (-1 (@>N) LINK -1C Num LINK NOT 0 OKTA OR Ord OR (Num A) LINK NOT -1 ("jahki"))(0 (@Num<))(NEGATE 0 V OR ("nr") OR ("nummar") OR ("s")); #SELECT:QUANr2137 Gen IF (*-1C Num BARRIER NOT-NPMOD OR Gen OR CC OR PUNCT OR REAL-CLB OR Ord LINK NOT 0 OKTA OR Ord OR (Num A) LINK -1 ("jahki") LINK -1 (PrfPrc @>N) OR (A @>N) OR (Dem @>N))(0 (@Num<))(NEGATE 0 V OR ("nr") OR ("nummar") OR ("s")); ## Son mávssii mannan jagi 43 ruvnnu kilos. #SELECT:QUANr2138 Gen IF (*-1 (Num Sg) BARRIER NOT-NPMOD OR Gen OR PUNCT OR REAL-CLB LINK NOT 0 OKTA OR Ord LINK *-1 REAL-COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR CC); ## Joavkkus leat vihtta oahppi Kárášjogas. #SELECT:QUANr2139 Gen IF (*-1 Num BARRIER NOT-NPMOD OR Gen OR PUNCT OR REAL-CLB LINK NOT 0 OKTA OR Ord LINK -1 CC OR CLB LINK *-1 (Num Nom) BARRIER NOT-NP)(NEGATE 0 Num LINK -1 CC OR CLB); ## Joavkkus leat vihtta oahppi Kárášjogas, vihtta oahppi Muosáhis ja vihtta Bearalvágis. #!! * __QUANgenCoord__ Selects Gen for coordinated complement of a numeral SELECT:QUANgenCoord Gen IF (-1 JA/DAHJE)(-2 Cmp/SplitR)(*-3 NUM + Acc BARRIER NOT-NPMOD OR PUNCT)(NEGATE 0 NUM); #$ Máŋga sámi dearvvašvuođa- ja sosiálabargi vásihit dan. #!! * __QUANgen1__ Selects Gen if a numeral with Nom-case to the left and 3Pl-verb to the right SELECT:QUANgen1 Gen IF (*-1 (Num Nom) BARRIER NOT-NP OR CLB)(NEGATE -1 CC)(*1 PL3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 A); #Comment: Subject-numerals #$ Máŋga Romssa universitehta dutkanbirrasa leat ásahan ovttasbargguid... #$ Máŋga min sámegielat máná ledje beallegielagat. #% Midjiide ledje guokte smávva lohkanlanja maid ovdal min boahtima geavahedje oađđinlatnjan. #!! * __QUANr2142__ Selects Gen if a numeral to the left and genitive to the right. Transitive verb not allowed to the left. #SELECT:QUANr2142 Gen IF (*-1 NUM BARRIER CC OR CLB OR NOT-NPMOD OR PUNCT OR ("ruvdnu") OR HEADOFPARTS LINK 0 Nom LINK NOT -1 ABBR OR CLB)(NEGATE *-1 (Num Acc) BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY OR CC)(NEGATE *-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(*1 Gen BARRIER NOT-NPMOD); #$ Máŋga Romssa universitehta dutkanbirrasa leat ásahan ovttasbargguid... #% Ráhkkásiiddán, allet vajáldahte ahte Hearrái lea okta beaivi dego duhát jagi ja duhát jagi dego okta beaivi. #!! !Leftover accusatives REMOVE:AccErrSub Acc + Err/Orth OR Acc + Err/Orth-spes (0 Nom) ; #!! *__COMPInfAcc__ Selects Acc if you are Gen and to the left is an Inf TV @COMP-CS< SELECT:COMPInfAcc Acc IF (0 Gen LINK *-1 (Inf TV @COMP-CS<) BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Ja de son riegádahtii máná jođidettiin, ja de ii lean iežá dorvu go coggat máná ohcii ja vuojehit ein bohccuid dassážii go ollejit dohko gosa gođiid leat dahkame. #$ Ja de son riegádahtii máná jođidettiin, ja de ii lean iežá dorvu go coggat ohcii máná ja vuojehit ein bohccuid dassážii go ollejit dohko gosa gođiid leat dahkame. # Acc, Gen or Nom; in front of Inf #!! * __NomInf__ Selects Nom SELECT:NomInf Nom IF (-1 FAUXV LINK *-1 Acc)(NOT 0 Adv)(1 FMAINV + TV) ; #$ Muhto sámediggepresideantta ii hálit giellaguovddášjođiheaddji cuiggodit dan dihtii go presideanta ii sámástan ođđajagisártnistis. #!! * __NomInf__ Selects Nom SELECT:NomInf Nom IF (*-1 BOS OR COPULAS + FMAINV BARRIER NOT-NPMOD)(0 MIELLA LINK 1 Inf) ; #$ – Stuora gudni oažžut dán bálkkašumi ❡ . #!! * __AccInf2__ Selects Acc if Inf immediately to the RIGHT ''guliid čoallut'' SELECT:AccInf2 Acc IF (*1C TRANS-V + Inf OR (V TV PrfPrc) OR (V Actio Ess) BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 (@>N))(NEGATE 0 Adv)(NEGATE 0 Prop + Nom)(NEGATE -1 Num)(NEGATE *-1 COPULAS + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY )(NEGATE *-2 Loc BARRIER Nom OR SV-BOUNDARY)(NEGATE -1 ("ja") + @CNP LINK -1 Nom) ; #$ Son čájeha midjiide mo galgat guliid čoallut. #$ Mun láven basadanlanja bassat juohke bearjadaga. #$ Organisašuvnna bláđđi man gohčodit Fokusin muitala ahte gonagas Olav su áiggistis lei bivdán beassat leat servodaga suodjaleaddji. #? Gii lea cuigen din báhtarit boahttevaš moarreduomus? #? Guohtuma kvalitehta ii leat duššefal das gitta maid oaidná eatnamis, muhto gálgá vuhtiiváldit maiddái bohcco dárbbuid beassat earalágan eatnamiidda. #% Jagis 2007 álggii Giellatekno bargat interaktiivvalaš pedagogalaš prográmmaiguin. #!! * __AccNomCOPconstr__ Selects Acc in front of Inf; only if there is no chance for itself beeing Nom SELECT:AccNomCOPconstr Acc IF (1 TRANS-V - FAUXV)(*-1 (N Nom) BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 COPULAS + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 HAB-ACTOR + Loc OR (N Loc) OR (N Nom) BARRIER BOC) ; #$ Divššohasas lea vuoigatvuohta iežas journála geahččat. #!! * __AccTV4__ Selects Acc if transitive mainverb to the left. Lots of restrictions to the right SELECT:AccTV4 Acc IF (*-1 TRANS-V + FMAINV - ("bargat") BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 ("gullat") LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA OR Ger)(NEGATE 0 Ord OR Adv OR Prop OR (N Prop) OR (Pron Dem) OR (Pron Indef))(NEGATE 0 Num + Sg LINK 1 Gen)(NEGATE 0 (Pron Refl) LINK 1 Ill)(NEGATE 0 (Pron Pers) LINK 1 (Pron Refl))(NEGATE 0 (Pron Refl) LINK 1 Com)(NEGATE 0 TITLE LINK 1 Prop)(NEGATE -1 Num LINK NOT 0 (Num Pl Acc))(NEGATE -1 (Pron Dem Nom))(NEGATE 1 Po OR Acc OR Ill)(NEGATE 1 Num OR Nom OR Ger)(NEGATE 0 Gen OR Nom LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V OR HUMAN-AGENT-V BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE -1 COMMA LINK -1C Gen) ; #$ Alimusriekti ii badjelgeahččange sápmelaččaid nu sakka go vuolit instánssa duopmu. #$ Silje lasiha 3-0 nuppi vuorus. #% Dáid doaibmabijuid viidáset ovdáneami, earret eará ođasmahttit sámegieloahppomateriála, sáhttá áimmahuššat universitehta bušeahttarámmaid siskkobealde. #% Leat maid bargame dálá boazodoallolága ođastemiin. #% Goalmmáda son guđii viesu seainni ovddabeallái čohkkát. # Pron Rel #!! * __AccPronRel__ Selects (Pron Rel Acc) when a secure Acc or Nom to the left ''gáibidedje internáhttaskuvlla man'' SELECT:AccPronRel (Pron Rel Acc) IF ((-1C Acc OR Nom) OR (-1 COMMA LINK -1C Acc OR Nom))(0 ("mii"))(NEGATE *2 ("leat") + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 1 Nom LINK *2 Der/Pass BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Lullisámit gáibidedje internáhttaskuvlla man stáhta jođihii. #$ Oahppit lohke jitnosit čálabáikkiid maid ledje bajil oahppan. #$ Dan čájehit guorahallamat maid Telemarksforskning lea čađahan Sámedikki ovddas. #% Son lea čállán mánáidgirjji man namma lea Mellet. #% Stáhta nammadan láhttu ja sadjásašláhttu galgaba deavdit gáibádusaid, maid Lahtut ja sadjásašláhtut nammaduvvojit gitta njealji jagi rádjai. #Odd sentence btw.. #!! * __AccPronRel2__ Selects (Pron Rel Acc) when somewhere in the sentence is a Nom (barrier is sv-boundary), but only if leat isn't the main verb. ''geaid eamiálbmogat'' SELECT:AccPronRel2 (Pron Rel Acc) IF (*1 Nom BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc LINK NEGATE *1 Acc BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA) ; #$ Genadutkit geaid eamiálbmogat miehtá máilmmi leat vuosttaldan garrasit, leat dál jođus Sápmái, ja sii ohcet sámi dievdduid genadutkamii. #$ Juohke gielddas ožžot olbmot skoviid maid sii galget deavdit ja sii jearahallet maiddái olbmuid, muhto Isaksen imašta kommišuvnna bargovugiid. #$ Eadni dal ieš čohkká ommangáttis ja boraha uhca nieiddažis gean son doallá askkistis. #!! * __AccPronRel3__ Selects Acc if there is a (Pron Rel Nom) to the right. Obs: not hit nominatives, hence negations. ''eanu mii šealgá'' SELECT:AccPronRel3 Acc IF (0 (N Acc))(1C (Pron Rel) + Nom OR MO)(NEGATE *-1 BOS BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE *-1 ("leat") + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 Prop)(NEGATE -1 Pr); #$ De eŋgel čájehii munnje eallima čázi eanu mii šealgá dego kristálla.. #!! * __AccActioLoc__ Selects Acc when transitive Actio Loc somewhere in the sentence ''guldeleames muitalusaid'' SELECT:AccActioLoc Acc IF (*0 (TV Actio Loc) BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA OR TRANS-V + FMAINV OR Inf OR Acc LINK NOT -1 Acc)(NEGATE 0 Num) ; #$ Son ii váiban goassege guldaleames áhčis muitalusaid. #$ Sii jáhkke ahte eatnigiela geavaheapmi hehtte oahppamis riikka váldogiela ja nu muđuige oahpahusa. #$ Lávdegoddi lea dasa lassin guorahallan báikkálaš riekteáddejumiid Finnmárkkus ja vuordimis áigu dán ilbmadit iežas boahtte čielggadeami mielddusin. #% Láhkaásahus gieldá earret eará jeahkáliid viežžamis Nordfjella ja Selbu guovllus. # OTHER #!! * __AccAhte__ Selects Acc when ''ahte'' is found to the right SELECT:AccAhte (N Acc) IF (0 Acc)(1 ("ahte"))(NEGATE *-1 BOC BARRIER NOT-Attr)(NEGATE *-1 ("leat") + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 ANIMATE LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V OR DADJAT OR HUMAN-AGENT-V OR NOT-HUMAN-OBJECT-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 MAIN-ORGANIZATION LINK *-1 ("háliidit") OR ("sihtat") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Jagi maŋŋil oaččuimet Skuvvanváris gažaldaga ahte áiggošeimmet go fállat skuvllaálgiide dakkár oahpu. #% De vástidii Otterbech ahte Norgga sámemišuvnna stivra ii hálidan dan. #% Seammás go skuvlla, sámi oahpahusráđi ja Sámi boazodoallohálddáhusa ovddasteaddjit háliidedje ahte sámegielat oahppit ožžot oahpahusa sámegillii, de dajai Eanandoallooahpahusráđi jođiheaddji Ola Nystø ahte LOR bealis leat álo geahččan boazodoalloskuvlla fágaskuvlan boazodoalus. #!! * __AccAux__ Selects Acc if beginning of sentence to the right and aux, not leat, is to the left. No Acc allowed to the left ''láđđi fertejetne oastit'' SELECT:AccAux Acc IF (*-1 BOS BARRIER NOT-NPMOD)(0 (N Gen) OR (N Acc))(1 FAUXV - ("leat") - Neg LINK 1 TRANS-V + Inf LINK NOT 1 Acc)(NEGATE 0 ACTOR OR PLACE OR Rel OR (N ACR))(NEGATE *2 (Der/PassL) OR (Der/PassS) BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *1 (N Acc) BARRIER S-BOUNDARY); #(NEGATE *1 ("ahte") BARRIER S-BOUNDARY); #$ Dan ášši ferte čilget nállevealaheami ektui sierra. #$ Fága galgá ovddidit ovttasbarggus Sámedikkiin ja sámi dearvvašvuođa- ja sosiálabargiiguin. #% Divššohasbearráigeahčči galgá dahkat ortnega dovddusin. #!! * __HabGenAdvl__ Removes Acc; in a habitive adverbial construction with Gen, but only if there is no chans of 0 beeing Nom ''Dat lea áhči'' REMOVE:HabGenAdvl Acc IF (-2 Nom LINK NEGATE 0 (Pron Rel))(*-1 ("leat") + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY OR Adv LINK NEGATE *1 VFIN OR Nom BARRIER S-BOUNDARY)(0 ANIMATE + Acc OR Gen LINK NOT 0 Nom)(1 EOS)(NEGATE 0 Adv)(NEGATE 1 Gen LINK 1 Po)(NEGATE *-3 @CVP BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Dat lea áhči. #% Norgga sámegielat-dárogielat guovlluin skuvl aovddastii dušše ovtta kultuvrra, ja dat lei dáru. #Comment: Naba? Fanas, mii lea gáttis, lea mu. #!! * __AccIll__ Selects Acc if a strict transitive verb is found to the left and Ill to your right. You are not allowed to be a possible modifier of ill: Pron, Px. ''buktán heasttaid meahccái'' SELECT:AccIll Acc IF (*-1 STRICT-TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc)(1 Ill)(NEGATE *1 Acc BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA)(NEGATE 0 Pron OR Px OR ABBR)(NEGATE -1 Gen)(NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal + Nom OR Sem/Sur + Nom LINK *-1 VERBAL-ACTIVITY-V OR DADJAT OR HUMAN-AGENT-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK *2 ("ahte") OR EOC) ; #$ Leimmet buktán heasttaid meahccái, goivon ollu dávviriid eatnamii ja vuodján fatnasiid Detnui. #$ Mu váhnemat eaba nagodan doallat mánáid gymnásii ja dalle ii ožžon stipeandda iige loana dan dássái. #$ Mánáid orrun ja ovttastallan áhkuin ja ádjáin attii sudnuide eambo vejolašvuođaid giellaovdáneami ja vejolašvuođa oahppat eará doahpagiid sámegillii. #$ Lotnolasdiimmuin juhken olles joavkku guovtti oassái, 7. jahkeceahkki lei sierra. # GERUNDIUM #!! * __Gerundium0__ Selects Acc as the complement of Ger SELECT:Gerundium0 Acc (*-1 (V TV Ger) BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA - @CNP)(0 Acc OR Gen)(NEGATE 0 (Pron Dem) LINK *1 N BARRIER NOT-Attr)(NEGATE 1 Acc); #% Sus mun jerren ráđi go mun iežan barggus deaivvadin sámegiel hálli olbmuiguin. #% Nu ožžot sámi beroštumit mat ovddastuvvojit stuorát deattu deaivvadettiin riikkalaš ja stuorraservodaga beroštumiiguin. #!! * __Gerundium1__ Removes Gen if no other object available for the preceding tv-verb REMOVE:Gerundium1 Gen (*-1 TRANS-V + VFIN BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER S-BOUNDARY)(0 Acc OR Gen)(1 Ger) ; #$ Ja mii loahpaheimmet dán oahpu doaladettiin suollemas ja duođalaš válggaid mas oahppit oassádallet. #$ Ja de son riegádahtii máná jođidettiin. #$ Dálveskuovat godde maiddái julggiid váccidettiin. #$ De mun ohppen sin áddestaladettiin máttanorgga suopmana hállat. Note! Questionable.. #$ Mun gal ohppen vuođđofága logadettiinan bargodisipliinna ja diekkáriid, maid in goassege lean dárbbašan oahppat oahpaheaddji skuvllas. Note! Questionable.. #!! * __Gerundium2__ Selects Acc in front of Ger, but not if it is not HAB-ACTOR/Pron Pers. No transitive verb allowed to the left, exept it it has an object of its own. SELECT:Gerundium2 Acc (0 Acc OR Gen)(1 Ger)(NEGATE 0 HUMAN OR (Pron Pers))(NEGATE *-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER Acc LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Konvenšuvdnaevttohusa ráhkadettiin delegašuvnnat leat váldán vuhtii Ruoŧa ođđa boazodoallolága. #$ Norgga delegašuvdna, várrepresideanttain, doalai sártni dievasčoahkkimii čoahkkima loahpahettiin, mas doarjjui WHO boahtteáiggi barggu dearvvasvuođain. #% Báhpa boradettiin biigá lei bassaladdame. #!! * __GerundiumTEST__ Selects Acc SELECT:GerundiumTEST Acc (*-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER Acc LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER S-BOUNDARY)(0 Acc OR Gen)(1 (V Ger TV) LINK NEGATE *1C Acc BARRIER S-BOUNDARY); #!! * __GerundiumTEST__ selects Gen for HAB-ACTOR and Pron Pers in front of Ger, but only if there is an Acc belonging to a transitive to the left #SELECT:Gerundium3 Gen (*-1 Acc OR Gen BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(0 HAB-ACTOR OR (Pron Pers) + Gen)(1 (V TV Ger)) ; #$ Son muitalii dan buot olbmuid guladettiin. # Rules needed for: #$ Son muitalii dan buot olbmuid guladettiin. #$ Nu ožžot sámi beroštumit mat ovddastuvvojit stuorát deattu deaivvadettiin riikkalaš ja stuorraservodaga beroštumiiguin. #$ Vihtta bivdovuogi leat Deanus luosa bivddidettiin. # Accusative or Nominative ##!! * __NomIfProp__ Removes Acc and Gen when you Prop because you are Nom. To the left is a sg3-verb. Should not hit Prop that are Sem/Plc. #REMOVE:NomIfProp Acc OR Gen IF (*-1 SG3-V BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA) #(NEGATE *-1 Acc OR (A Attr) BARRIER SG3-V LINK *-1 Nom BARRIER SG3-V LINK *-1 SG3-V) #(0 (N Nom) + Prop OR (N Acc) + Prop)(NEGATE 0 (Prop Sem/Plc))(NEGATE -1 Acc LINK *1 Ill BARRIER NOT-Attr)(NEGATE 0 Gen LINK 1 N - Prop - ABBR LINK *-2 SG3-V LINK -1 Nom) ; # #$ Logi minuvtta maŋŋel nagodii Sørøy Glimt čiekči Stig Martinsen dulbet bohtosa ovttain moalain. # #% Issát ásai Beer Lahai Roi birrasiin. # #% Doppe Abram čuorvvui Hearrá nama. # ##!! * __NomIfProp2__ Removes Acc and Nom when you are Prop Sem/Plc because you are Gen. To the left is a sg3-verb. To the right is a noun. #REMOVE:NomIfProp2 (Nom Sem/Plc) OR (Acc Sem/Plc) (*-1 SG3-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur)(0 (N Nom) + (Prop Sem/Plc) OR (N Acc) + (Prop Sem/Plc))(*1 N BARRIER NOT-Attr) ; # #$ Issát ásai Røros birrasiin. # #$ Sidjiide lei maid liegga Ruija geasuheaddji guovlu. # #$ Vuosttasnaššuvnnaid čoagganeapmi ovddasta badjel 300 indiánaservodaga miehtá Kanada ja gáibida dál iešstivrejumi Davvi-Amerihká buot eamiálbmogiidda. # ##!! * __NomSentFin__ Selects Nom if you are Acc or Gen and EOS is to yoru right. Copulas is found to the left #SELECT:NomSentFin1 Nom (*-1 FMAINV + COPULAS BARRIER NOT-NPMOD)(0 Acc OR Gen LINK 1 EOC) ; #SELECT:NomSentFin2 Nom (-1 VFIN + COPULAS)(0 Acc OR Gen LINK 1 FMAINV + COPULAS LINK 1 EOC) ; # #$ Organisašuvnna bláđđi man gohčodit Fokusin muitala ahte gonagas Olav su áiggistis lei bivdán beassat leat servodaga suodjaleaddji. # ##!! * __jr_sr__ Selects (ABBR Nom) if you are ''jr'' or ''sr'' and first one to your left is (Sem/Sur Nom) #SELECT:jr_sr (ABBR Nom)(0 ("jr") OR ("sr") LINK -1 (Sem/Sur Nom)) ; #!! !!Accusative before @COMP-CS< #!! !!Accusative before some A #!! !!Accusative sentence-finally #!! !!Genitive #Not in use? #!! * __r2143__ The most frequent genitive rule: Gen when postpos immediately to the right: SELECT:r2143 Gen IF (NEGATE 0 Adv OR PrfPrc OR (Num Nom))(1C Po)(NEGATE 1 Px OR ("eret")); #Comment: Iskka doallágo deaivása. #!! !!Nominative and accusative #REMOVE:NAr2285 Gen IF (NEGATE *-1 Pr OR NUM BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 TIME)(1 Inf LINK 0 V-TRANS-ACT)(1C REAL-V); ## Vuoigatvuohta journála geahččat. AccInf2 #REMOVE:NAIfWeWantAcc Gen (0 Acc LINK NOT 0 TIME OR ROUTE LINK 1 Neg LINK *1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY); ## Dáid guohtuneatnamiid ii sáhte dáhkidit sin atnui. topOBJ2 #!! * __NAr2266__ Selects Nom SELECT:NAr2266 Nom IF (-1 BOC)(0 N)(1 Rel)(2 VFIN LINK *1 COMMA BARRIER S-BOUNDARY LINK 1 VFIN LINK *1 NP-HEAD-ACC BARRIER NOT-NPMOD); #$ Ja Ipmil guhte suokkarda váimmuid, diehtá maid Vuoigŋa hálida, dasgo Vuoigŋa rohkadallá bassi olbmuid ovddas Ipmila dáhtu mielde. NAr2266 #!! *__NomIFInitialThenSg3__ Selects Nom if -1 BOS and 1 oblique / Sg3 lookalike. Works in fragments. SELECT:NANomIFInitialThenSg3 Nom IF (-1 BOS)(0 (N Acc))(1 ILL-V OR LOC-V OR COM-V LINK 0 SG3-V); #$ Liná liikui sárgut ja tennjet. (Liná) #REMOVE:NAr2267 Gen IF (*-1 BOC BARRIER NOT-NPMOD OR Pl)(0 NP-HEAD-SG LINK 0 Gen)(NEGATE 0 TIME OR ROUTE)(1 (Pron Pers))(*1 VFIN); #REMOVE:NAr2268 Gen IF (*-1 BOC BARRIER NOT-NPMOD OR Sg)(0 NP-HEAD-PL LINK 0 Gen)(NEGATE 0 TIME OR ROUTE)(1 (Pron Pers))(*1 VFIN); ## Daid mun sáltejin. ## ...man mii dan áigge dovdat gonagasriika Norgan. ## Daid heasttaid son lohká heivet buoremusat deike galbma guovlluide. #!! * __NAAccEllipsis1__ Selects Acc SELECT:NAAccEllipsis1 Acc (-1 Nom LINK -1 STRICT-TRANS-V LINK NEGATE *-1 Acc)(1 CS); #!! * __NAAccEllipsis2__ Selects Acc SELECT:NAAccEllipsis2 Acc (-1 Nom LINK *-1 CS BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Acc)(0 Gen)(1 EOS); #$ Ovdal buorida Ipmil dálkkiidis go neavrres olmmoš dábiidis. #REMOVE:NAr2269 Gen IF (-1 BOC)(1 Adv)(NEGATE 1 N OR A); ## Dieđuid maiddái ii dárbbaš addit go... #REMOVE:NAr2271 Gen IF (*-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc OR COMMA LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *-1 Pr OR NUM BARRIER NP-BOUNDARY)(NEGATE -1 ("mii"))(NEGATE *-1 CC BARRIER NOT-NP LINK *-1 GASKAL BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 TIME OR ROUTE OR Refl)(1 Ill OR Loc OR Com OR Adv LINK NEGATE *1 Acc BARRIER TRANS-V)(NEGATE *2 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE *-1 HEADOFPARTS LINK 1 Gen LINK 1 Loc); ## Dalle Jesus moaitigođii gávpogiid gos son lei dahkan eanas fámolaš daguidis. #REMOVE:NAr2272 Gen IF (*-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *-1 Pr OR NUM BARRIER NP-BOUNDARY)(NEGATE -1 ("mii"))(NEGATE *-1 CC BARRIER NOT-NP LINK *-1 GASKAL BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 TIME OR ROUTE)(1 Ill OR Loc OR Com OR Adv LINK *1 Gen BARRIER REAL-V LINK 1 Ill OR Loc OR Com)(NEGATE *-1 HEADOFPARTS LINK 1 Gen LINK 1 Loc); ## Kripos lea dutkan jápminášši vuonas veahkkin NuortaFinnmárkku politiijaide. #REMOVE:NAr2273 Gen IF (-1 (Dem Acc) LINK *-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Acc)(NEGATE *-1 Pr OR NUM BARRIER NP-BOUNDARY)(NEGATE -1 ("mii"))(NEGATE *-1 CC BARRIER NOT-NP LINK *-1 GASKAL BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 TIME OR ROUTE)(1 Ill OR Loc OR Com OR Adv LINK NEGATE *1 Acc BARRIER TRANS-V)(NEGATE *-1 HEADOFPARTS LINK 1 Gen LINK 1 Loc); ## Dalle Jesus moaitigođii daid gávpogiid gos son lei dahkan eanas fámolaš daguidis. #REMOVE:NAr2274 Gen IF (*-1 go BARRIER Acc LINK -1 TRANS-V)(0 Acc)(1 REAL-CLB); ## Eai lean váldán go niestebohcco. ## Son gádju min eret min vašálaččain. # It shouldn´t hit this one. #REMOVE:NAr2275 Gen IF (*-1 V-TRANS-ACT BARRIER SV-BOUNDARY)(*-1 Acc BARRIER V-TRANS-ACT LINK 1 CC)(NEGATE *-1 Pr OR NUM BARRIER NP-BOUNDARY)(NEGATE -1 ("mii"))(NEGATE *-1 CC BARRIER NOT-NP LINK *-1 GASKAL BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 TIME OR ROUTE)(1 Ill OR Loc OR Com LINK NEGATE *1 Acc BARRIER TRANS-V)(NEGATE *-1 HEADOFPARTS LINK 1 Gen LINK 1 Loc); ## Mun vuovddán gusa ja áhči beatnaga oahpaheaddjái. #REMOVE:NAr2276 Gen IF (NEGATE *-1 Pr OR NUM BARRIER NOT-NPMOD)(0 N)(1 Dem); ## Jahkásaš bušeahttarámma dán prošeavtta doaimmaide gártá oktiibuot 70.000 ruvnno. #REMOVE:NAr2277 Gen IF (NEGATE *-1 Pr OR NUM BARRIER NOT-NPMOD)(1 SP-BEAIVI); ## Sii bivdet luosa mánnodaga. #REMOVE:NAr2278 Gen IF (*-1 OPRED-V BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT 0 N OR Der/Pass LINK NEGATE *-1 NP-HEAD-ACC BARRIER SV-BOUNDARY)(1 Ess); ## Don galggat gohčodit su Jesusin. #REMOVE:NAr2279 Gen IF (*-1 TRANS-V BARRIER S-BOUNDARY OR Acc)(1 ("§")); ## Vuoigatvuohta oažžut dearvvašvuođaveahki § 2-2. # This rule would work fine if we could make an earlier rule select Gen # for all occurrences of compounds in -lága in front of§. #REMOVE:NAr2280 Gen IF (NEGATE *-1 Pr BARRIER NP-BOUNDARY)(0 (Prop Nom))(1 CLB)(NEGATE 2 (Prop Gen)); ## Gažaldat áirasis Egil Olli, Bargiidbellodaga sámediggejoavku. #!! * __r2281__ marginal #REMOVE:NAr2281 Gen IF (*-1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 N)(1 CC)(2 (Pron Sg3 Gen)); ## Váldde máná ja su eatni fárrui. #REMOVE:NAr2283 Gen IF (NEGATE 0 Dem)(*1 ("hávvi" N Sg Gen) BARRIER NOT-NPMOD); ## ..geasa dearvvaávuođabálvalus addá dahje fallá veahki juohke áidna háve... #REMOVE:NAr2284 Gen IF (NEGATE *-1 Pr OR NUM BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 TIME OR Num)(1 CLB)(2 CC); ## Dat váikkuha ollu dasa, mo olbmot vásihit bálválusaid, ja oažžu sin dovdat stuorát oadjebasvuođa. #!! * __NAr2288__ Removes Nom REMOVE:NAr2288 Nom IF (*-1 Acc BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 ACC-INF-V BARRIER SV-BOUNDARY OR PUNCT)(NEGATE *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *-1 (Interr Acc) BARRIER Acc); #$ Hearrá, suova mu vuos mannat ruoktot hávdádit áhččán. #REMOVE:NAr2290 Acc IF (NEGATE *-1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *-1 CS BARRIER V LINK 1 @COMP-CS<)(NEGATE *-1 (":") BARRIER TRANS-V)(NEGATE *-1 OLLU BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 TIME OR Dem OR Num)(NEGATE 0 NUM LINK *1 TIME OR MEASURE BARRIER NOT-A)(NEGATE 0 ("dat") LINK 1 CS)(NEGATE *1 TRANS-V BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 ABSTR-ROUTE)(NEGATE 1 V-TRANS-ACT + Loc)(NEGATE 0 MEASURE)(NEGATE 1 EOS OR COMMA)(NEGATE 1 (Pron Rel)); ## Sámedikkis lea leamaš čoahkkin 14.03.01. ## Leago dudno mielas suohtas go sáhttá rabas julggiid vázzit? SELECT:acc Acc IF (0 Nom LINK NOT 0 HUMAN LINK 1 STRICT-TRANS-V LINK 1 EOS)(NEGATE -1 Acc) ; #apertium krever NOT 0 HUMAN, #% Sámediggeráđđi oaivvilda ahte mánnái lea buoremus maiddái sin kultuvrralaš ja gielalaš identitehta gozihit. #!! !!Nominative # Nominative # ========== # Miscellaneous rules # Vocatives, subjects of sentence fragments # Nominative in titles and sentence fragments # Nominative after "go", "dego", "dugo" and "nugo" # Nominative subjects # Preverbal subjects # Postverbal subjects # Nominative predicatives # Nominative as objects in existential clauses # Nominative in coordination and apposition # Nominative in parallell constructions # Not nominative #!! !Miscellaneous rules # -------------------- #!! * __NDnom__ Selects Nom SELECT:NDnom Nom IF (0 Coll + Loc LINK *0 Du3) ; #$ Bođežeaba go Ánne-guovttos ovdal gaskaija? SELECT:NDnom Coll IF (0 Loc LINK *0 Pl1) ; #$ Mii vuolgit njealjis biillain Agrai. #!! * __NDr2300__ Selects Nom if Gen immediately to the left. You are N-SG-NOM and to your right is SG3-V ''Du ášši lea dehálaš'' SELECT:NDr2300 Nom IF ((-1 Gen) OR (-1 Po LINK -1 Gen) OR (-1 Adv LINK -1 Gen) OR (-1 Adv LINK -1 Po LINK -1 Gen))(NEGATE -1 (Pron Dem Gen))(0 N-SG-NOM LINK NOT 0 Loc)(NEGATE 0 PrfPrc OR Ill OR Po)(1 SG3-V); #$ Du ášši lea dehalaš. #$ Dan ášši ferte dutkat. #$ Miššonbarggu álggu rájes juo Leem háliidii oahppat sámegiela ja sámi jurddašanvuogi. #Comment: HMM, brave.. - but it seems to work! #Commet: Note that the tag is selected, the set is in the condition. #!! * __NDr2302__ Selects Nom if immediately to the left is "ruvdno" and to the left of it is Num ''70 ruvnno mehtar'' SELECT:NDr2302 Nom IF (-2 Num)(-1 ("ruvdno")); # 0-3 #$ Láđđi máksá 70 ruvnno mehtar. #!! * __NDr2304__ Selects Nom for (Num Sg Loc) if to the left is a spesific word and to the right is EOC SELECT:NDr2304 (Num Sg Loc) IF (-1 ("álgit") OR ("boahtit") OR ("vuolgit") OR ("diibmu") OR ("biellu"))(1 EOC); # 0-3 #$ Filbma álgá čiežas. #!! * __NDr2305__ Selects Nom for (Coll Nom) if to the left is (Pers Pl Nom) ''mii golmmas'' SELECT:NDr2305 (Coll Nom) IF (-1 (Pers Nom))(-1 Pl1 OR Pl2 OR Pl3); # 0-2 #$ De mii golmmas leansmánniin manaimet geahččat. SELECT:CollNomEllipse (Coll Nom) IF (*-1 (Coll Nom) BARRIER Nom) ; #$ Guovttis bohte Finnmárkkus, guovttis Romssas, golmmas Nordlánddas, okta Davvi-Trøndelágas ja okta Lulli-Trøndelágas. #!! * __NDr2306__ Selects Nom for (N Nom) if to the left is "okta" or "nubbi" ''okta lihtter'' SELECT:NDr2306 (N Nom) IF (*-1 OKTA + Nom OR ("nubbi" Nom) BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT 0 Foc/ge); #$ Málli vuššojuvvui okta lihtter. # Nominative if two names in a row #!! * __NDr2308__ Selects Nom for PROP asdf 11231 SELECT:NDr2308 Nom IF (*-1 PROP BARRIER REAL-WORD-NOT-ABBR)(0 PROP)(NEGATE 0 Gen LINK 1 N)(*1 SG3-V BARRIER VFIN); #$ Birasgáhttenminister Siri Bjerke dajai čielgasit ahte... #!! !Vocatives, subjects of sentence fragments # - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - #!! * __NDr2309__ Selects Nom SELECT:NDr2309 Nom IF (*-1 BOS OR (":") BARRIER NOT-A)(0 Prop)(1 COMMA); #$ Biera, du sabehiid! #$ Jovsset, Dávveda Bárdni! #!! * __NDr2310__ Selects Nom SELECT:NDr2310 Nom IF (NEGATE -2 HUMAN-INDIVIDUAL)(-1 COMMA)(0 Prop)(1 EOS); #$ Boađe deike, Duommá! #!! * __NDr2311__ Selects Nom SELECT:NDr2311 (Sg Nom) IF (*-1 MUN OR DON OR (Pron Sg3) BARRIER NOT-A LINK *-1 BOS OR (":") BARRIER NOT-A-CC)(1 EOS); # 3-0 #$ Son celkkii: Don jalla! #!! * __NDr2312__ Selects Nom SELECT:NDr2312 (Pl Nom) IF (*-1 MII-PERS OR DII OR SII BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 BOS OR CLB BARRIER NOT-A-CC)(1 EOS); # 0-2 #$ Dii guoktilaččat! #!! * __NDr2313__ Selects Nom SELECT:NDr2313 (A Pl Nom) IF (-2 MII-PERS OR DII OR SII LINK *-1 BOS OR CLB BARRIER NOT-A-CC)(-1 Adv OR Indef)(1 EOS); # 0-3 #$ Dii uhccán oskkolaččat! #!! * __NDr2314__ Selects Nom SELECT:NDr2314 Nom IF (*-1 BOS OR PUNCT BARRIER NOT-NPMOD)(1 COMMA)(2 Imprt); #$ Sáhtán, gáidda eret! #!! * __NDr2315__ Selects Nom SELECT:NDr2315 Nom IF (-1 BOS OR PUNCT OR REAL-CLB)(1 COMMA); #$ Oahpaheaddji, mun áiggun čuovvut du. #!! !Nominative in titles and sentence fragments # - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - # A single word is nominative #!! * __NDr2317__ Selects Nom: A single word is nominative SELECT:NDr2317 Nom IF (-1 BOS OR (":"))(NEGATE 0 VFIN)(0 N OR A OR Pron)(1 EOS); #$ Katja. #$ Bálvaleaddjit manne dalle isideaset lusa ja jerre: Hearrá! # A single word with a numeral in front of it is nominative #!! * __NDr2318__ Selects Nom: A single word with a numeral in front of it is nominative SELECT:NDr2318 Nom IF (-2 BOS)(-1 Num)(1 EOS); #$ # An NP head with a genitive modifier is nominative #!! * __NDr2319__ Selects Nom: An NP head with a genitive modifier is nominative SELECT:NDr2319 Nom IF (-2 BOS)(-1 Gen)(0C N)(1 EOS); #OBS #$ # A title is nominative if it has a Nom reading at all. #!! * __NDr2320__ Selects Nom: A title is nominative if it has a Nom reading at all SELECT:NDr2320 Nom IF (0 TITLE OR N + Sem/Hum LINK NOT 0 ABBR LINK 1 Sem/Fem OR Sem/Mal OR Sem/Sur LINK 0 Ill OR Loc OR Com); #$ Stuorra giitu maiddái professor Birger Stuevold Lassenii. # in this case the title of a person is meant, not a sentence fragment # An NP head with an Attr modifier is nominative. #!! * __NDr2321__ Selects Nom: An NP head with an Attr modifier is nominative SELECT:NDr2321 Nom IF (-2 BOS)(-1 Attr)(1 EOS); #$ REMOVE:ipmi Foc/ba IF (0 FAMILY + Foc/ba LINK 0 FAMILY - Foc/ba) ; #$ Marit Kristine juoigá iežas ipmiba Nils Ante Triumf. # only propernouns are nominative #!! * __onlyProp__ Selects Nom SELECT:onlyProp (Prop Nom) IF (*-1 BOS BARRIER WORD - Prop) (*1 EOS OR PUNCT BARRIER WORD - Prop - Arab - Sem/Year) ; SELECT:onlyProp (Prop Nom) IF (-1* (":") OR LEFT BARRIER WORD - Prop) (*1 PUNCT BARRIER WORD - Prop - Arab - Sem/Year) ; #$ Paul Fjellheim, Røros 2003 (Govva: Basia Głowacka). # A propernoun followed by colon and new word is nominative #!! * __nomAuthor__ SELECT:nomAuthor (Prop Nom) IF (1 (":"))(2 ("<[A-ZÁČŠ](.*)>"r)); ## Eino Koponen: Gielladikšuma hástalusat # A Gen series is broken by an intermediate Prop #!! !Nominative after "go", "dego", "dugo" and "nugo" # - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - #!! * __NDr2324__ Selects Nom SELECT:NDr2324 Nom IF (*-1 go BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT -1 VFIN)(*-1 COPULAS BARRIER NOT-AUX-V OR CS)(NEGATE 1 N OR A); #$ Jesus lea gievrrat go Sáhtán ja bahá vuoiŋŋat. #!! * __NDr2325__ Selects Nom SELECT:NDr2325 Nom IF (*-1 go BARRIER NOT-NP LINK NOT -1 VFIN)(NEGATE 0 Acc OR VFIN)(1 EOC); #$ Ii leat almmustuvvan oktage stuorit go gásttašeaddji Johanas. #!! * __NDr2326__ Selects Nom SELECT:NDr2326 Nom IF (*-1 XGO BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 Attr LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD)(*1 NP-BOUNDARY OR CLB BARRIER WORD); #$ Su ámadadju báittii dego beaivváš. #!! * __NDr2327__ Selects Nom SELECT:NDr2327 Nom IF (-2 XGO)(-1 Gen OR PrsPrc)(1 NP-BOUNDARY); #$ ...johtá dego gillju ledjon ozadettiin muhtuma... Comment: We are supposed to have full sentences without the "..." so we can check it with smedist whenever needed! #$ ...dego vuonccis čohkke čivggaidis soajáidis vuollái. Comment: We are supposed to have full sentences without the "..." so we can check it with smedist whenever needed! #!! * __NumNomgo__ Selects (Num Nom) SELECT:NumNomgo (Num Nom) IF (-1 go LINK -1 Comp LINK NEGATE *-1 TRANS-V BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ ...go heaittihanáigemearri lea oanehat go vihtta jagi. Comment: We are supposed to have full sentences without the "..." so we can check it with smedist whenever needed! #!! * __NumAccgo__ Selects (Num Acc) SELECT:NumAccgo (Num Acc) IF (-1 go LINK -1 Comp LINK *-1 TRANS-V BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ # Nominative of "nummar" preceding a cardinal # - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - # Nominative subjects # ------------------- #!! !Preverbal subjects # - - - - - - - - - - # The noun is very seldon, if it as at all. #!! * __NDr2331__ Selects (N Nom) SELECT:NDr2331 (N Nom) IF (*-1 (Dem Nom) BARRIER NOT-A)(NEGATE 0 ("leapma" Der/Dimin) OR Px); #$ Noađđespagáin leat dat geažit guokte golbma tumá guhku. #$ ...ja ahte dat dáhttu čielgasit berre doahttaluvvot. #!! * __NDr2332__ Selects (Num Nom) SELECT:NDr2332 (Num Nom) IF (-1 (Dem Sg Nom)); #$ Dát guokte ášši Siviilaáittardeaddji geavadis leat váldon... #!! * __NDr2333__ Selects (Num Nom) SELECT:NDr2333 (Num Nom) IF (*1 TIME + Gen BARRIER NOT-A LINK *1 ("leat") BARRIER N LINK *1 Nom BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Vuosttaš logi minuvtta lei buorre áigodat Nordlysa ektui. #!! * __NDr2334__ Selects Nom SELECT:NDr2334 Nom IF (*-1 BOC OR PUNCT BARRIER NOT-NPMODADV OR (Dem Acc))(0 Sg OR ABBR LINK NOT 0 Ord)(NEGATE 0 Adv - ("seammá") OR Loc OR Po OR VFIN)(NEGATE 0 Ess LINK *1 Nom BARRIER NOT-NPMOD) (NEGATE 0 Ess LINK *1 OPRED-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK *0 Nom BARRIER WORD)(NEGATE 0 Attr LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD) ((*1C SG3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE) OR (*1 (N Com) OR (N Loc) BARRIER WORD - Dem LINK *1C SG3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NEGATE *1 (Sg Nom) BARRIER NOT-NPMOD)) (NEGATE 0 Acc LINK *1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK NOT 1 Acc) ; #$ ...ahte doaimma jođihangoddi vejolaččat mearrida... Comment: We are supposed to have full sentences without the "..." so we can check it with smedist whenever needed! #$ Almmolaš sámi ságastallan lea vejolaš. #% Dán artihkkalis mun čájehan ahte málle sáhttá geavahit maiddái unnitlogugiela čálamáhtu konteavsttaid govvideamis. #!! * __NomEss__ Selects Nom when not copula SELECT:NomEss Nom IF (*-1 BOC OR PUNCT BARRIER WORD - Attr) (0 N)(NEGATE 0 Adv) (NEGATE 0 Ess LINK *1 OPRED-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK *0 Nom BARRIER WORD)(NEGATE 0 Attr LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD) (1 Ess); #$ Dovddus juoigi váldoartistan. #!! * __NDr2335__ Selects Nom SELECT:NDr2335 Nom IF (*-1 BOC OR PUNCT BARRIER NOT-NPMODADV OR (Dem Acc))(0 Sg)(NEGATE 0 Adv OR Loc)(NEGATE 0 Ess)(NEGATE 0 Attr LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD)(1 (Num Nom))(*2C SG3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ NOU 1995:6 cealká earret eará nu. #!! * __NDr2336__ selects (N Sg Nom) when 1 SG3-V SELECT:NDr2336 (N Sg Nom) IF (NEGATE 0 Gen OR Po OR Loc)(1 SG3-V LINK NEGATE 0 N)(NEGATE *2C Nom BARRIER S-BOUNDARY) (NEGATE 0 Ess LINK *-1 Nom BARRIER REAL-V); #$ Doaibmaplána árvvoštallan čájeha maiddái dan. #% Dan ášši ferte čilget nállevealaheami ektui sierra. # Comment: Topicalised object. #% Dainnago sámegiela bissovašvuohta beaivválaš giellan lea boatkanan. #!! * __NDr2337__ Selects (N Sg Nom) SELECT:NDr2337 (N Sg Nom) IF (NEGATE 0 Acc)(1 ("oktan") LINK 1 Com)(3 SG3-V)(NEGATE 1 N)(NEGATE *4C Nom BARRIER S-BOUNDARY); #$ Ohcan oktan cealkámušaiguin sáddejuvvo boazodoallohálddahusa bokte Eanadoallodepartementii. #!! * __NDr2338__ Selects (N Sg Nom) SELECT:NDr2338 (N Sg Nom) IF (NEGATE *-1 (N Sg Nom) BARRIER S-BOUNDARY OR CC OR CLB)(NEGATE 0 Loc)(1 (Neg Sg3)); #$ Sámi dutkan ii leat dan dihte soaittáhagas válljejuvvon dutkansuorgi. #!! * __NDr2339__ Selects (N Sg Nom) SELECT:NDr2339 Nom IF (*-1 BOC OR PUNCT BARRIER NOT-NPMODADV)(0 Pl)(NEGATE 0 Adv OR Ill OR VFIN)(*1 PL3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ ...go beaktilis sivat bealuštit dan. Comment: We are supposed to have full sentences without the "..." so we can check it with smedist whenever needed! #$ Ruovttus fárren sáhttá čuohcit olbmui sakka. #Comment: The idea here is that 0 is not accusative, since there is an ILL-V. #Comment: So we could alternativelyREMOVE:ND Acc. But the present rule seems to work. #!! * __NDr2341__ Selects Nom SELECT:NDr2341 Nom IF (*-1 CS OR BOS OR CC OR CP BARRIER NP-HEAD - ("buot" Pron Indef Attr) OR VFIN)(0 NUM)(*1 PL3-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *1 Nom BARRIER S-BOUNDARY); #$ Guokte jahkásaš doavttergrádakurssa leat lágiduvvon. #$ Go máŋggas galget čállit seamma journálii, de... #Comment: In the last example, the reading N Sg Nom is chosen because of the reading #Commet: Num Sg Loc. #$ Buot njeallje máná ledje náđđon eagi vuostá. # Comment: In order for the numeral to be the head in this sentence, I had to add - ("buot") to the BARRIER NP-HEAD which includes pronouns. #!! * __NDr2341__ Selects Nom SELECT:NDr2342 Nom IF (*-1 CS OR BOS OR CC OR CP BARRIER NP-HEAD OR VFIN)(0 NUM)(*1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 (Pl3) LINK NEGATE *1 PrfPrc OR Inf BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Vihtta bivdovuogi leat Deanus luosa bivddidettiin. #!! * __NDr2343__ Selects (Sg Nom) SELECT:NDr2343 (Sg Nom) IF (*-1 CS OR BOS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE 0 Adv OR PrfPrc OR Pl + Nom)(NEGATE 0 Qst)(*1 SG3-V OR DU3-V BARRIER NOT-NP OR Nom OR Ess OR SV-BOUNDARY LINK NEGATE *1 NP-HEAD-SG-NOM BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 0 Gen LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 Ess)(NEGATE 0 Acc LINK *1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK NOT 1 Acc) ; #$ Mii vuordit ahte stáhta sámi vuoigatvuođaid barggu oktavuođas čuovvu... #$ Gánda: "Vuoksá dan jugai." #% Dán artihkkalis mun čájehan ahte málle sáhttá geavahit maiddái unnitlogugiela čálamáhtu konteavsttaid govvideamis #!! * __NDr2345__ Selects Nom SELECT:NDr2345 Nom IF (0 ("galle"))(*1 PL3-V BARRIER Nom OR VFIN); #$ ... ja albmada galle 'mearrasámi' ledje vearrováldit. SELECT:NDr2346 Nom IF (0 Coll)(*1 PL3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Dakkár doaimmat, main máŋggas čállet dieđuid journálaide,... #$ Go logi jagi lea vássán maŋimus journálamerkesteami rájes,... #$ Man uhccán osku dus lea! #!! * __NDr2350__ Selects Nom SELECT:NDr2350 Nom IF (0 Sg LINK 1 CC LINK *1 (Sg Nom) BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 DU3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Silas ja Timoteus báziiga Bereai. #$ Tommi ja Annika dárkilit geahččaba Pippi oaidnin dihte mo diŋggaohccit barget. #!! * __NDr2351__ Selects Nom SELECT:NDr2351 NP-HEAD-NOM IF (*-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 NP-HEAD-NOM)(1 PL3-V); #$ Árbevierru ja geavat sáhtášedje leat dulkonmomeanttat. #Comment: No examples in corpus? #!! * __NDr2353__ Selects Adv SELECT:NDr2353 Adv IF (*-1 (N Pl Nom) BARRIER S-BOUNDARY OR COPULAS OR ("orrut"))(0 (A Pl Nom)); #$ Eamiálbmotlaš áššit jogo systemáhtalaččat dubmejuvvojit menddo siivut... #!! * __NDr2354__ Selects Adv - Outcommented: This rule does not function well #SELECT:NDr2354 Adv IF (0 (A Pl Nom))(*1 NOT-AUX-V BARRIER S-BOUNDARY)(*1 (N Pl Nom) BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 1 CC OR COMMA LINK *1 N OR A BARRIER NOT-NPMOD); #$ Nappo leat gažaldagas historjjálaččat háhkkojuvvon vuoigatvuođat. #!! * __NDr2355__ Selects Adv SELECT:NDr2355 Adv IF (-1 BOC)(0 (A Pl Nom))(NEGATE 1 CLB)(NEGATE *1 DU3-V OR PL3-V BARRIER SV-BOUNDARY); #$ ...go cálálaččat lea registreren maid ja man ollu lea borran. Comment: We are supposed to have full sentences without the "..." so we can check it with smedist whenever needed! #$ Reálapolitihkalaččat gehččojuvvon, de lea mihtilmas... Comment: We are supposed to have full sentences without the "..." so we can check it with smedist whenever needed! #!! * __NDr2357__ Selects (A Pl Nom) SELECT:NDr2357 (A Pl Nom) IF (*-1 BOC BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*1 Neg OR COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 0 Pl3)(NEGATE *1 NOT-AUX-V BARRIER S-BOUNDARY); #$ Nu maŋimuččat šaddet vuosttamužžan. #!! * __NDr2358__ Selects (A Pl Nom) SELECT:NDr2358 (A Pl Nom) IF (*-1 BOC BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*1 Neg OR COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 0 Du3)(NEGATE *1 NOT-AUX-V BARRIER S-BOUNDARY); # 0-4 #$ ...ahte oasálaččat eaba leat dássásaččat. Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2359__ Selects (A Pl Nom) SELECT:NDr2359 (A Pl Nom) IF (*-1 BOC BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*1 Neg OR COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 0 Pl3 LINK *1 CC BARRIER S-BOUNDARY LINK *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY); # 8-0 #$ Geafit gal leat álo din luhtte ja sidjiide sáhttibehtet dahkat buriid. #The end of accusatives: removes all accusative leftovers #!! !Postverbal subjects # - - - - - - - - - - #!! * __NDr2360__ Selects Nom SELECT:NDr2360 Nom IF (*-1 VFIN BARRIER NOT-NPMOD OR Nom LINK NEGATE *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY)(*-1 VFIN BARRIER NOT-NPMOD OR Nom LINK *-1 NP-HEAD-ACC BARRIER S-BOUNDARY)(0 N LINK NOT 0 PrfPrc OR VFIN)(NEGATE *1 Nom BARRIER S-BOUNDARY LINK NOT 0 Po); #$ Dán áiddi huksii stáhta. #$ Liná liikui sárgut ja tennjet. (sárgut) #% Sin bargun lei váldit fáŋgan Gonagasa. #!! * __NDr2361__ Selects Nom SELECT:NDr2361 (N Sg Nom) IF (*-1 SG3-V BARRIER NOT-NPMODADVIIP OR CP LINK NOT 0 (Imprt Sg2) LINK *-1 BOC BARRIER Nom LINK NOT 0 Nom)(NEGATE -1 ("buorre" Acc))(NEGATE 0 VFIN OR PrfPrc OR Indef OR Gen OR Ill OR Loc OR (Actio Ess) OR Po OR (A Nom))(NEGATE 1 ("ahte"))(NEGATE 0 Loc LINK *1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 PrsPrc LINK 1 (N Sg Nom))(NEGATE 0 Attr LINK 1 N)(NEGATE 0 Adv LINK 1 A); #$ Guovddážis dán barggus lea Sámi dutkamiid guovddáš. #$ Riikkaid galgá Piera oaidnit. #% Muhtun diliin lea várra váttis beassat eret das. #!! * __NDr2364__ Selects (Sg Nom) SELECT:NDr2364 (Sg Nom) IF (*-1 (Imprt Sg3) BARRIER NOT-NP)(NEGATE 0 Acc OR Ess); #$ Nu báitos din čuovggas ge olbmuide. #!! * __NDr2366__ Selects Nom SELECT:NDr2366 Nom IF (*-1 Der/Pass BARRIER CC OR NOT-NPMODADV)(NEGATE *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE -1 (Der/PassS PrfPrc) OR (Der/PassL PrfPrc) LINK NEGATE *-1 REAL-COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY OR PUNCT)(NEGATE 0 Attr LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD)(NOT 0 Attr); #$ ...ahte lea ráhkaduvvon diehtojuohkinmateriála. Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #$ #!! * __NDr2367__ Selects Nom SELECT:NDr2367 Nom IF (NEGATE *-3 Nom BARRIER S-BOUNDARY)(-2 Der/Pass)(-1 (Der/PassL PrfPrc) OR (Der/PassS PrfPrc)); #$ Váldonjuolggadussan galgá geavahuvvot čohkkejuvvon journála... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2368__ Selects (N Pl Nom) SELECT:NDr2368 (N Pl Nom) IF (*-1 PL3-V + IV BARRIER NOT-NPMODADVIIP LINK *-1 BOC BARRIER Nom)(NEGATE 0 PrfPrc OR Inf); #$ 1995:s gárvánedje rádiobuvttadeapmái lanjat. #!! * __NDr2369__ Selects (Pl3 Nom) SELECT:NDr2369 (Pl3 Nom) IF (*-1 PL3-V BARRIER NP-HEAD-NOM LINK *-1 BOS OR CS OR CLB BARRIER NP-HEAD-NOM)(NOT 1 NP-HEAD-NOM); #Comment: No hits? #!! * __NDr2370__ Selects (Num Nom) SELECT:NDr2370 (Num Nom) IF (*-1 ILL-V BARRIER NOT-NPMODADV LINK 0 (Pl3) LINK *-1 Ill BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Eanetlohku, masa gulle Riektejoavkku 6 eará lahtu,... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2372__ Selects (Pron Pl Nom) SELECT:NDr2372 (Pron Pl Nom) IF (*-1 PL3-V BARRIER NP-HEAD-NOM OR SV-BOUNDARY LINK *-1 BOC BARRIER NP-HEAD-NOM); #$ Eará osiid giddodagaid dáfus, leat dát dávjá dilit maid... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #$ Sáhttetgo earát gáibidit buhtadasa boahtá das makkár beroštumiin lea... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2373__ Selects Nom SELECT:NDr2373 Nom IF (*-1C PL3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE OR MO LINK *-1 BOC BARRIER Nom + Pl)(0 Coll OR NUM LINK NOT 0 Adv); #$ Mus báhce moadde girjji logakeahttá. #$ Go sotnabeaivi šattai, de čuoigaledje máŋggas várrái. #$ Eksámen vahku šaddet maid guokte oahpahusbeaivvi. #% De ohcot moadde girjji. #% Arkiivaávdnasat galget sáddejuvvot go leat sullii 25-30 jagi boarrásat. #Comment: Why is this marked? #!! * __NDr2375__ Selects Nom SELECT:app Nom IF (*-1 COMMA OR LEFT BARRIER NOT-NPMOD LINK NEGATE *-1 MAIN-V BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Adv OR ("leat" PrfPrc) OR Imprt OR Po OR VFIN)(NEGATE 0 Actio LINK 1 ("veara")) ;#(NEGATE 0 PrfPrc LINK *-1 MOVT LINK -1 ("nu") LINK -1 ("leat")); #$ Dá dat leat, 350 ruvnno. #$ Solveig Joks (váldodoaimm.) #% Eará guovlluin gos leat vel unnit sámit go Finnmárkkus, leamaš dákkár ákkain vel stuorát deaddu almmolaš ságastallamis. # It should not take the latter one. #!! * __NDr2376__ Selects Nom SELECT:NDr2376 Nom IF (*-1 VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 COMMA LINK *-1 VFIN)(NEGATE 1 Nom); #$ Don leat jallu, dadjá Tomi. #$ Don leat jallu, dadjá Tomi skihpár. #!! * __PostVNom__ Selects Nom if a singular third person verb to the left with no Nom to the left of it SELECT:PostVNom (N Sg Nom) IF (*-1C SG3-V BARRIER NOT-NPMODADV - Qst OR PrfPrc LINK NEGATE *-1 (Sg Nom) OR (Pron Sg3) BARRIER S-BOUNDARY LINK NOT 0 Sem/Year)(NEGATE 0 Gen LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 Loc LINK *1 (Sg Nom) BARRIER VFIN)(NEGATE 0 Po OR Loc)(NEGATE 0 Attr LINK 1 N); #$ Lávvui gullá maid uvssot. #$ Jagis 2007 álggii Giellatekno bargat interaktiivvalaš pedagogalaš prográmmaiguin, álggos ráhkadeimmet davvisámegiel VISL-veršuvnna, ovttasbargoguoibmi dán barggus lei Syd-Dansk Universitet. #% Bovnnas lei viessu, ja viesus lei nuorra nisu mánnáváivvis. #% Son lea njulgen čielggi, ja lea nuorra ja searra. #% Son liiko guollái. #!! * __PostVNomComp__ Selects (N Sg Nom) SELECT:PostVNomCop (N Sg Nom) IF (*-1C COPULAS + Sg3 BARRIER NOT-NPMODADV - Qst OR PrfPrc LINK NEGATE *-1 (Sg Nom) OR (Pron Sg3) BARRIER S-BOUNDARY)(0 Nom LINK 1 (A Sg Nom)); #$ Lea go Čáhppes Bearral buorre dutnje? #!! !Nominative predicatives # ----------------------- #REMOVE:NDr2377 A IF (NEGATE *-1 COPULAS OR OPRED-V BARRIER NOT-AUX-V)(0 N)(NEGATE 0 ("veara"))(1 CLB)(NEGATE 2 A OR PrsPrc); ## Ulbmil lea ovddidit guovddáža eamiálbmotdutkamiid guovddážin. # This rule has to follow identification of subject. #!! * __NDr2378__ Selects (Sg Nom) SELECT:NDr2378 (Sg Nom) IF (*-1 ("leat") BARRIER SV-BOUNDARY OR PUNCT OR NP-HEAD-NOM LINK 0 Sg3)(0 NP-HEAD OR (A Nom))(NEGATE 0 PrfPrc OR Der/NomAg OR (Prop Loc) OR Ess)(NEGATE 0 N-PO)(NEGATE 0 Loc LINK *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY OR PUNCT)(NEGATE 0 A LINK 0 Ill)(NEGATE 0 Adv LINK 1 Pr OR VGen)(1C NP-BOUNDARY LINK NOT 0 TRANS-V); #$ Dasgo dus boahtá oaivámuš gii lea mu álbmoga Israela báimman. #$ Dat gal lei beare unnán. #% Sámediggeráđđi oaivvilda ahte mánnái lea buoremus maiddái sin kultuvrralaš ja gielalaš identitehta gozihit. #!! * __ND__ selects Nom if; you are HUMAN and immediately to your right is a place. Leat is to the left, and there is HUMAN or Pers to the left of leat ''Son lei oahpaheaddji Kárášjogas'' SELECT:ND Nom IF (*-1 ("leat") BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 HUMAN OR Pers)((0 HUMAN LINK 1 PLACE OR Sem/Plc) OR (0 HUMAN LINK 1 ("ja") LINK 1 HUMAN LINK 1 PLACE OR Sem/Plc)) ; #$ Bjørn Aaseth lei oahpaheaddji Kárášjogas 1949-73. #$ Bjørn Aaseth lei oahpaheaddji ja rektor Kárášjogas 1949-73. #!! * __NDr2379__ Selects (Sg Nom) SELECT:NDr2379 (Sg Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER CC OR NOT-NPMODADV OR (Sg Nom))(*-1 SG3-V BARRIER NOT-AUX-V)(NEGATE 0 Loc OR Ess OR Adv)(NEGATE 0 N-PO)(*1C NP-BOUNDARY BARRIER WORD); #SELECT:NDr2379 (Sg Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER CC OR NOT-NPMODADV OR (Sg Nom))(*-1 SG3-V BARRIER NOT-AUX-V)(NEGATE 0 Loc OR Ess OR Adv)(NEGATE 0 N-PO)((*1C NP-BOUNDARY OR COMMA BARRIER WORD) OR (*1 TIME-N BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 NP-BOUNDARY OR COMMA)); #$ Go šattai eahket, de... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2380__ Selects (Pl Nom) SELECT:NDr2380 (Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY OR PUNCT OR NP-HEAD-NOM LINK 0 PL-V OR DU-V)(0 A OR NP-HEAD LINK NEGATE *1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 Inf OR Indef); #(1C NP-BOUNDARY OR (N Pl Nom)); #$ Vuollel 7% Finnmárkku eatnamiin leat vuovddit. #$ Olmmošlassáneami geažil šadde eanebut geat galge juogadit buriid. #$ Ledje go hilbadat mánát? #$ Muhto leimme gal bivnnuhat gili nieiddaid gaskkas. #!! * __NDr2381__ Selects (Pl Nom) SELECT:NDr2381 (Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY OR PUNCT OR NP-HEAD-NOM LINK 0 Pl3)(0 A OR NP-HEAD)(NEGATE 0 Inf)(1 CLB)(2 NOT-NP); #$ ...main leat mielde dušše priváhta oasálaččat, ii leat... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2382__ Selects (Pl Nom) SELECT:NDr2382 (Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 0 Pl3)(NOT 0 Inf)(1 BOC OR COMMA); #$ ...seammás go nuppe dáfus leat veháš várrugasat, ja dadjet ahte... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2383__ Selects Nom SELECT:NDr2383 Nom IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV OR PrfPrc LINK *-1 MUN BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*-1 SG1-V BARRIER NOT-AUX-V)(NEGATE 0 PrfPrc OR (Actio Ess))(NEGATE 0 Loc LINK *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY OR PUNCT)(NEGATE 0 Ess)(NEGATE 1 N OR A)(NEGATE *1 PrfPrc BARRIER SV-BOUNDARY); # 0-3 #$ Vaikko mun lean friddja in ge lean geange vuollásaš,... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2384__ Selects Nom SELECT:NDr2384 Nom IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV OR PrfPrc LINK *-1 DON BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*-1 SG2-V BARRIER NOT-AUX-V)(NEGATE 0 PrfPrc)(NEGATE 0 Loc LINK *-1 Nom BARRIER S-BOUNDARY OR PUNCT)(NEGATE 1 N)(NEGATE *1 PrfPrc BARRIER SV-BOUNDARY); # 0-3 #$ Mii diehtit ahte don leat Israela oahpaheaddji. #!! * __NDr2385__ Selects Nom SELECT:NDr2385 Nom IF (*-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *-1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 0 REAL-V OR Adv OR Loc OR Ill OR Ess)(*1 S-BOUNDARY BARRIER NP-HEAD OR (A Nom)); #$ ...maidda lágas eai leat sierra njuolggadusat, muhto... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2386__ Selects Nom SELECT:NDr2386 Nom IF (-2 Nom)(-1 COPULAS)(0 N OR A)(NEGATE 0 PrfPrc OR Ess OR (Prop Loc))(1 EOS OR ("go")); #$ ...ahte dat leat earalágan go eará joavkkut. Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #Commet: Hits here because "earálágan" does not agree? #!! * __CollNom__ Selects Nom SELECT:CollNom Nom IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 Coll)(NEGATE 1 N); #$ Stobus leigga guovttis. #$ Mii leimmet golmmas. #!! * __CollGen__ Selects Nom SELECT:CollGen Gen IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 Coll LINK 1 N); #$ lea go dievdduguoktá giehtačálus dárkkistuvvon ráppi báhpáris? #!! !Nominative as objects in existential clauses # -------------------------------------------- #!! * __NDSgr2388__ Selects Nom SELECT:NDSgr2388 Nom IF (0 Sg LINK *-1 COPULAS + Sg3 BARRIER NOT-NPMODADV OR Dem - Nom LINK *-1 NORM-LOC BARRIER N OR SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 Adv OR Ess OR PrfPrc)(NEGATE *1 Nom BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 Attr LINK 1 N); #$ Ii dus leat gávdni masage. #!! * __NDPlr2388__ Selects Nom SELECT:NDPlr2388 Nom IF (0 Pl OR NUM LINK *-1 COPULAS + Pl3 BARRIER NOT-NPMODADV OR Dem - Nom LINK *-1 NORM-LOC BARRIER N OR SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 Adv OR Ess OR PrfPrc)(NEGATE *1 Nom BARRIER NOT-NPMOD); #$ Mus leat golbma máná. #!! * __NDr2389__ Selects Nom SELECT:NDr2389 Nom IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV OR Nom LINK *-1 Loc BARRIER N OR A OR SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 PrfPrc)(1 NP-BOUNDARY)(NEGATE 0 Attr OR PrsPrc LINK *1 N BARRIER NOT-A-CC)(NEGATE 0 Adv LINK *1 Nom BARRIER S-BOUNDARY); #$ Dat bulle ja goldne go dain ii lean ruohtas. #!! * __NDr2390__ Selects Nom SELECT:NDr2390 Nom IF (*-1 COPULAS BARRIER Inf OR PrfPrc OR SV-BOUNDARY OR Nom)(*-1 PL3-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 Loc BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 NUM); #$ Davviriikkain leat eahpitkeahttá guokte álbmoga maid atnit álgoálbmogin. #!! * __NDr2391__ Selects Nom SELECT:NDr2391 Nom IF (*-1 Loc BARRIER SV-BOUNDARY OR Nom LINK *-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY OR Nom LINK NEGATE *-1 Nom BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 PrfPrc)(NEGATE 0 Adv LINK *1 Nom BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Attr LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 VFIN LINK -1 CLB)(1 NP-BOUNDARY); #$ Ovdal go kristtalašvuohta bođii Sápmái lei noaiddis erenoamáš #$ rolla oaidnilin ja dálkkodeaddjin. #!! * __NDr2392__ Selects Nom #"REMOVE:NDr2392 Acc IF (*-1 COPULAS BARRIER PrfPrc OR Inf OR (Actio Ess) OR SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 TIME OR MEASURE)(1 CS OR EOS); #$ Dain áššiin lea Ruonáeatnama ruovttustivrras ráđđeaddi váldi. #"REMOVE:NDr2393 Nom IF (NEGATE 0 Dem)(1C (N Nom))(NEGATE 1 PUNCT OR Num OR Interr)(NEGATE *-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 ("son"))(NEGATE *1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY LINK NEGATE *1 NOT-AUX-V BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE -1 Gen LINK 1 Actio LINK 1 N); #$ Divššohasjournála láhkaásahus. #$ ...maid buot journála geavaheaddji dearvvašvuođabargit áddejit. #"SELECT:NDr2394 (Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY OR go OR Nom LINK 0 Pl3)(1 EOS); #$ Váikkuhusat divššohasa lagamuččaide leat mearkkašahtti stuorrát. #"SELECT:NDr2395 (Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV OR PrfPrc)(*-1 DU-PL-V BARRIER NOT-AUX-V OR CS)(*-1 PPRON-DU-PL BARRIER S-BOUNDARY LINK NEGATE *-1 (Pl Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *1 TRANS-V BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Ehpet go dii leat ollu mávssolaččabut go dat? #!! * __NDr2396__ Selects (Pl Nom) SELECT:NDr2396 (Pl Nom) IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV OR PrfPrc)(*-1 DU-PL-V BARRIER NOT-AUX-V OR CS)(NEGATE 0 Inf)(*-1 (N Sg Nom) BARRIER S-BOUNDARY LINK *-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 (N Sg Nom)); #$ Anne ja Biret leaba goappašagat nu jallat. #!! * __NDr2391__ Selects Nom SELECT:NDr2397 Nom IF (*-1 COPULAS OR (IV) BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 NUM)(1 ("ruvdno")); #$ Doaibmabiju jahkásaš bušeahttarámma lea: 380.000 ruvnno. #!! !Nominative in coordination and apposition # ----------------------------------------- #"REMOVE:NDr2398 Nom IF (*-1 VFIN LINK NOT 0 Pl)(0 Loc LINK 1 CRD LINK *1 Nom LINK NEGATE *1 VFIN); #$ Plána lei ahte galggai čađahit johtaluslohkamiid diimmá jagi skuhtervuodjimis ja bievlavuodjimis. #!! * __NDr2399__ Selects Nom SELECT:NDr2399 Nom IF (*-1 CRD BARRIER NOT-NPMODADV LINK -1 Nom LINK NOT 0 Acc LINK NEGATE *-1 NOT-AUX-V BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 0 VFIN)(1C NP-BOUNDARY); #$ Divššohas dahje su ovddasteaddji gii oaivvilda ahte... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! SELECT:coordFirst N + Nom IF (0 Gen)(1 CRD LINK *1C Nom + N BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 Ess LINK 1 XGO); #$ Dan galgaba Anne Henriette Hætta Reinås ja Marita Kristin Eilertsen Tøsse muitalit Sápmái. #% Son lea juo vuorrasit beallái, 84-jahkásaš, muhto dovdá iežas nuorran dego giđđarássi. #!! * __NDr2400__ Selects Nom SELECT:NDr2400 Nom IF (-2C HEAD-N-NOM)(-1 CRD)(NEGATE 0 Cmp/SplitR OR Der/NomAg OR Adv)(NEGATE 0 Attr OR Gen LINK 1 (N Nom))(NEGATE 0 PrfPrc LINK -1 CC LINK *-1 PrfPrc BARRIER REAL-V)(NEGATE 0 VFIN); #$ Eamiálbmogat ja riekti - muhtun prinsihpalaš vuolggasajit. #!! * __NDr2401__ Selects Nom SELECT:NDr2401 Nom IF (-2 (Pron Nom))(-1 CRD); #$ Jesus Kristus ieš ja Ipmil. #!! * __NDr2402__ Selects Nom SELECT:NDr2402 Nom IF (-1 CRD LINK *-1C (Num Nom) BARRIER NOT-N-A)(0 Num); #$ Journála divodeapmi ja sihkkun. #$ Joavkkus leat guokte Riikaoasselávdegotti ovddasteaddji ja 2 Sámedikkis. #!! * __NDr2403__ Selects Nom SELECT:NDr2403 Nom IF (-2C Nom)(-1 CRD)(1 Gen LINK *1 Po BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE *1 Nom BARRIER Po); #$ Dearvvašvuođaásahusas mearriduvvo divvun dahje sihkkun dearvvašvuođabargiidlága § 44 mielde. #!! * __NDr3529__ Selects Nom SELECT:NDr3529 Nom IF (*-1 TITLE BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 ADVLCASE)(0 Prop); #$ Son logai dan maiddái professoriidda Asbjørn Kjønstad ja Kristian Andenæs. #$ Son logai dan maiddái professoriidda Kjønstad ja Andenæs. #SELECT:NDr2404 Nom IF (*-1 CRD BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 Nom BARRIER WORD LINK NOT 0 PrfPrc)(1 CS OR EOS OR (PUNCT RIGHT))(NEGATE 0 Inf LINK -1 CC LINK -1 Inf); #$ ...Jáhkoba ja Jovssesa eadni, ja Salome. #SELECT:NDr2405 Nom IF (NEGATE 0 PrfPrc LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(1 CRD)(*2C Nom BARRIER W-NOT-ACC-GEN LINK NOT 0 Rel LINK 1 NP-BOUNDARY OR CLB OR PUNCT-LEFT OR PUNCT-RIGHT); #$ 3) Oččodeapmi, diehtojuohkin ja ásahusovttasbargu. #$ Molssaevttolaš dálkkasdiehtaga našunála dutkanguovddáš ja Sámi dearvvašvuođadutkanguovddáš (goappašat fágabirrasat gullet Romssa universitehta vuollái) berrejit sáhttit oassálastit dán bargui. #!! * __NDr2406__ Selects Nom SELECT:NDr2406 Nom IF (1 COMMA LINK *1 Nom BARRIER NOT-NP LINK 1 CC LINK *1 Nom BARRIER NOT-NP LINK *1 PL3-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Sámedikki hálddahusa nannen, dearvvašvuođa- ja eallindiliiskkadeami #$ ruhtadeapmi ja Sámi dearvvašvuođadutkanguovddáža doaimmaid viiddideapmi #$ váldojit ovdan. #!! * __NDr2407__ Selects Nom SELECT:NDr2407 Nom IF (NEGATE 0 Loc OR Adv)(1 COMMA)(*2 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 CC LINK *1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 CC OR COMMA OR NP-BOUNDARY); #$ ...dikšu, dearvvašvuođabisuheaddji, veajuidahtti dahje dikšun- ja fuolahanulbmilat. #!! * __NDr2408__ Selects Nom SELECT:NDr2408 Nom IF (1 COMMA)(*2C NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 COMMA LINK *1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD); #$ Romssa universitehtas lea sámi dutkan, gelbbolašvuođahuksen, #$ oahpahus ja eará gaskkustepmi leamaš... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2409__ Selects Nom SELECT:NDr2409 Nom IF (1 ("/"))(*2C Nom BARRIER NOT-NPMOD); #"SELECT:NDr2410 Nom IF (-2C Nom)(-1 ("/")); #$ Vuoroheapmi lea: isit/eamit,... #$ Lea ráhkaduvvon diehtojuohkinmateriála/oččodanmateriála. #!! * __NDr2411__ Selects Nom SELECT:NDr2411 Nom IF (*-1 COMMA BARRIER VFIN LINK -1C NP-HEAD-NOM)(1 COMMA)(*2 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD); #$ ..persovdnarievtti dábálaš láhkavuogádagat, bearašriekti, árberiekti,... #!! * __NDr2412__ Selects Nom SELECT:NDr2412 Nom IF (NEGATE 0 REAL-V OR (A Attr))(1 COMMA)(*2 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD OR CC OR COMMA LINK 1 EOS OR S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Acc LINK 1 COMMA LINK *2 NP-HEAD-ACC BARRIER NOT-NPMOD); #$ Jáhkobii riegádii Jovsset, Márjjá boadnjá. #!! * __NDr2413__ Selects Nom SELECT:NDr2413 Nom IF (-2C Nom)(-1 COMMA)(1 EOC)(NEGATE 0 Adv LINK 1 CS)(NEGATE 0 VFIN); # 3-0 #$ Olusat dadjet munnje dan beaivvi: Hearrá, Hearrá! #!! * __NDr2414__ Selects Nom SELECT:NDr2414 Nom IF (-2C Nom)(-1 COMMA)(0 N)(NEGATE 0 Loc)(1 Inf); # 0-3 #$ Muhto ruovttustivra ii leat ožžon mearridanválddi dakkár áššiid hárrái go stáhtavuođđoásahus, stáhtaborgárdoaba, pássa- ja visumváldi, váldi mearridit stáhtasymbolaid,... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NomCCNom__ Selects Nom SELECT:NomCCNom Nom IF (*-1 V + Pl3 BARRIER NOT-NPMOD LINK NEGATE *-1 (Pl Nom) OR (Pl3 Nom) BARRIER S-BOUNDARY)(1 CC LINK *1 Nom BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ ...maid liikká fertejedje leansmánni ja guokte albmá čujuhit. Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2416__ Selects Nom SELECT:NDr2416 Nom IF (*-1 COMMA BARRIER NOT-NPMODADV LINK -1C Nom)(NEGATE 0 VFIN)(1 CC); #$ ...geat leat divššohasa lagašolbmot, fuolaheaddji dahje veahkefuolaheddji. Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2417__ Selects Nom SELECT:NDr2417 Nom IF (1 CC)(2C (Pron Nom))(3 (Pron Nom)); #$ Gonagas Agrippa ja dii buohkat geat lehpet dás minguin! #!! * __NDr2418__ Selects Nom SELECT:NDr2418 Nom IF (1 CC)(2C (N Nom))(2 HEAD-N); #$ Jos dát leažžá dušše olbmuid dáhttu ja dahku,... Comment: Please add the whole sentence in stead of "..."! #!! * __NDr2420__ Selects Nom SELECT:NDr2420 Nom IF (-2 Nom)(-1 NEGFOC); #$ Eai ovdabarggut, teoria iige geavat doarjjo klausula áddejumi. #!! * __NDr2421__ Selects #SELECT:NDr2421 Nom IF (-1 PUNCT-LEFT)(0 KLASS LINK NOT 0C ADVLCASE)(*1 PUNCT-RIGHT BARRIER Po OR TV OR N); #$ Sámediggi sáhttá maid buktit cealkámušaid guovlluid dearvvašvuođafitnodagaid jahkedieđáhusain ja plánaárvalusain (kap. 3.4). #$ (čuokkis 10) #!! !Nominative in parallell constructions # ------------------------------------- #!! * __NDr2422__ Selects Nom SELECT:NDr2422 Nom IF (*-1 BOS LINK *1 Gen LINK 1C NP-HEAD-NOM LINK *1 TV)(-1 Gen)(0 N LINK NOT 0 REAL-V LINK *1 TV); #$ Dearvvašvuođabargiilága § 10, mii gieđahallá dieđuid addima pasienttaide, ja pasientavuoigatvuođalága § 1-3, mii gieđahallá vuoigatvuođa informerejuvvon miehtamii, leat ovdamearkkat dakkár vuoigatvuođain. #!! * __NDr2423__ selects Nom if it finds a Nom to the left of CC and to the left of a verb. No verb allowed to the right ''eamit barggai vuođđoskuvllas ja isit fas gymnásas'' SELECT:NDr2423 Nom IF (-1 CC LINK *-1 REAL-V LINK -1 Nom)(NOT 0 REAL-V OR Adv)(NEGATE *1 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY)(NOT 0 (Num Sg Acc) LINK 1 (N Gen)); #$ Nubbi goallostuvvo giehtahearggi lávžái ja goalmmát fas dan nuppi lávžái. #$ Bjørn Aarseth lei oahpaheaddji ja rektor Kárášjogas 1949-73. #$ Okta lei Hámmarfeastta gávpeguovddážis ja golbma eará fas Álttá-Dálbmeluovtta báhpasuohkanis. #$ Eamit barggai vuođđoskuvllas ja isit fas gymnásas. #% Juohke mánná oaččui guokte ja eanemusat golbma mánu oahpahusa jahkái. #!! * __nomHnoun__ Selects Nom SELECT:nomHnoun Nom (NOT 0 Sem/Date)(*-1 BOS OR (":") BARRIER WORD)(1 (":") OR EOS) ; #$ Fáksa: 22242786 #!! * __SOV__ Selects Nom in front of an Acc SELECT:SOV Nom IF (0 Nom LINK -1 BOS OR (":"))(1 Acc LINK NOT 0 Nom LINK 1 TRANS-V); #$ Gánda: "Ákšu dan čuohpai." #$ Gánda: "Vuoksá dan jugai." #!! !Not nominative # -------------- #!! * __NDr2424__ Removes Nom REMOVE:NDr2424 Nom IF (*-1 NOT-AUX-V BARRIER S-BOUNDARY OR PUNCT LINK *-1 (Pron Nom) BARRIER S-BOUNDARY OR PUNCT OR COMMA)(NEGATE *-1 PrsPrc BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 Adv)(NEGATE 0 Nom LINK *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE -1 ("diibmu"))(NOT 0 Coll); #$ Maid don dainna dieđuin, vástidii Liná ja áiggui vázzát viidáseappot. #% Danne son oaččui nama Peres. Comment: We want Nom on this! #!! * __NDr2425__ Removes Nom REMOVE:NDr2425 Nom IF (*-1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 COPULAS OR FAUXV LINK *-1C Nom BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*1 NOT-AUX-V BARRIER S-BOUNDARY)(NOT 0 Coll); #$ Dii galgabehtet vuđolaččat bargat. #!! * __NDr2426__ Removes Nom, but not Actio REMOVE:NDr2426 Nom - Actio IF (*-1 BOC BARRIER NOT-NP)(NEGATE 0 Adv)(NEGATE 1 Prop)(*1C (N Nom) BARRIER CC OR CLB OR NOT-NPMOD OR PUNCT LINK *1 VFIN BARRIER NOT-NP)(NEGATE 1 (Interr Nom))(NEGATE -1 Gen LINK 1 ABBR); #$ Romssa universitehta vuosttaš čielgadeapmi sámi dutkama birra dahkkui... #!! * __NDr2427__ Removes Nom REMOVE:NDr2427 Nom IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 Loc BARRIER NOT-ADV-PCLE)(*1 Nom BARRIER S-BOUNDARY OR NOT-NPMOD OR PUNCT); #$ Sámedikkiin lea ráđđeaddi váldi buot sámi beroštumiide guoskevaš áššiin. #!! * __ND__ Removes Nom REMOVE:ND Nom IF (0 HUMAN + Gen)(*1 BODY BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Moarsi oaivvis lea ruvdnu mas heaŋgájit guhkes hearvabáttit. SELECT:ImprtSg2 Imprt (*-1 BOC BARRIER WORD)(0 Sg2 + TRANS-V LINK 1 Refl + PxSg2) ; #$ Suddje iežat ja geavat čalbmesujiid. #!! * __ImprtAcc__ removes Nom REMOVE:ImprtAcc Nom IF (0 Acc LINK *-1 TRANS-V BARRIER NOT-NPMODADV OR @CVP); #$ Loga 2018 jahkehoroskohpa #!! !!Comitative rules #!! !NP internal disambiguation of Com #!! * __PlSg-W__ removes Pl when SG-WORD REMOVE:PlSg-W Pl IF (0 SG-WORD LINK NOT 0 VFIN)(NEGATE *-1 Ord BARRIER NOT-NPMOD)(*-1 BOS LINK NEGATE *1 PLURALIZER BARRIER S-BOUNDARY); #$ Go funet lea guolli goddomin, de fitná olmmoš buođu luhtte dušše oktii jándoris savdnjileamen joddu amas dat dierrut, suollemasat dainna doaivvuin ahte nago de lea boađistan. #$ Buoremus sámepolitihkka ožžojuvvo áigálii sámi veahkadaga ja ráđđehusa gaskaneas ipmárdusain. #!! * __SgCom__ removes Sg when PLURALIZER or OASSI OR HEADOFPARTS REMOVE:SgCom1 (Sg Com) IF (*-1 PLURALIZER OR OASSI OR HEADOFPARTS BARRIER NOT-NPMOD OR Num)(0 (Pl Loc) - SG-WORD ); #$ Jus ulbmilat politihkain galget šaddat duohtan fertejit visot náššuvnnalaš unnitálbmogiid dárbbut ja beroštumit váldojuvvot vuhtii juohke oasis riikkas ja buot dásiin. REMOVE:SgCom2 (Sg Com) IF (*-1 OASSI BARRIER S-BOUNDARY OR Loc)(0 (Pl Loc) - SG-WORD ); #$ Osiin gelbbolašvuođaguovddážiidda juolluduvvon ruđain sáhttá maid ruhtadit sadjásašgoluid hospiterema oktavuođas dahje lassigoluid, mat Kárášjogas / Leavnnjas šaddet joatkkaoahpus. #$ Nuba áddjá árvala ahte eiseválddit galggaše bálkáhit baicce vuorrolohkkiid, vai rehkenasto vuorruid mearri maiddái, iige dušše dat mearri guliin mii goddo deanus. REMOVE:SgCom3 (Sg Com) IF (-1 Sem/Plc + Gen LINK -1 PROSEANTA)(0 (Pl Loc) - SG-WORD) ; #$ Dutkamušat čájehit ahte olles 60 proseantta Norgga studeanttain eai birge ruđalaččat jus eai bargga seammás go studerejit. #!! * __Locgoabbat__ selects Pl Loc after goabbat Foc/ge SELECT:Locgoabbat (Pl Loc) IF (-1 ("goabbat") + Foc/ge)(0 (Sg Com)) ; #$ Goabbatge joavkkuin lonuhit čikčiid juohke viđát minuvttas. #!! * __LocNames__ selects Pl Loc SELECT:LocNames (Pl Loc) IF (0 ("Davviriikkat")) ; #!! * __NumCom__ selects Num Com: guvttiin nieiddain if not plural-noun like: guvttiin heajain SELECT:NumCom (Num Com) IF (*1 Com BARRIER NOT-A LINK NOT 0 PL-N + Pl); #$ Juhán vulggii viđain nieiddain. #!! * __gástaCom__ selects Com: Johánas gásta SELECT:gástaCom Com IF (0 ("gásta") LINK -1 ("Johanas")); #$ Sii vástidedje: Johanasa gásttain. #!! * __ComDemNum1__ selects N Com if there is a Dem or Num or buorre + Com to the left: Exception for plural-nouns SELECT:ComDemNum1 (Sg Com) IF (0 (Pl Loc) LINK NOT 0 PL-N)(*-1 DAT-PRON + (Dem Com) OR (Num Com) OR ("buorre" Com) OR ("nubbi" Com) OR ("goabbá" Com) BARRIER NOT-A); #$ Romssa guovllubuohcceviessu lea bargamin dáinna áššiin. #$ Dainna sániin dadjat, de mearkkaša dat ahte ... #$ Ovttain sániin dadjat, de mearkkaša dat ahte ... #$ Mo sáhttá mottiin sániin dadjat... #!! * __Comburiin__ selects N Com if there is a safe N Com to the right: buriin vugiin SELECT:Comburiin (Sg Com) IF (0 (Pl Loc))(1C Com); #$ Áššebealit galget juohke jagi šiehtadallat ekonomalaš doaimmaid, fágalaš sosiála áššiid ja eará gažaldagaid ja doaimmaid mat buriin vugiin ovdánahttet boazodoalu. #!! * __ComCOM-A__ selects Sg Com after COM-A SELECT:ComCOM-A (Sg Com) IF (*-1 COM-A OR ("lihkku") BARRIER Com OR SV-BOUNDARY)(0 (Pl Loc)); #$ Ja son lei doppe oppa joavkkuinis. #$ Sii lohket iežaset leat oalle duhtavaččat dán jagáš básárdoaluin. #!! * __Comduhtavas__ selects Sg Com after duhtavaš #SELECT:Comduhtavas (Sg Com) (*-1 ("duhtavaš") OR ("lihkku") BARRIER NOT-NPMOD)(0 (Pl Loc)); #$ Sii lohket iežaset leat oalle duhtavaččat dán jagáš básárdoaluin. #!! * __ComComAdv1__ selects Com after COM-ADV or juohke SELECT:ComComAdv2 Com IF (*-1 COM-ADV OR ("juohke") BARRIER NOT-NPMOD); #$ Ii lean dárbu dábálaš eanavuovdimii, oktan opmodatregistreremiin. SELECT:ComFood Com IF (0 FOOD + (Pl Loc) LINK *0 ("vuostáiváldit")) ; #$ Dálueamit Ánná Nilsen vuostáiválddii njálgga mállásiin, - guossohii luosa ja dieđusge luopmániid. SELECT:ComRapmi Com IF (0 ("rápmi") + (Pl Loc) LINK 0* ("čájehit")) ; #!! !ILLNESS-V SELECT:ComIllness (Sg Com) IF (*-1 ILLNESS-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 ILLNESS); #$ Jus leimmet buohccán ovdamearkka dihtii beallje- dahje čottavulššiin, de manaimet guvhllára lusa gii "bosui" eret dávdda. #!! * __vuoitit__ select Com Sem/Time SELECT:ComvuoititTime (Sg Com) IF (0 Sem/Time)((-1 ("vuoitit")) OR (-1 Num LINK -1 ("vuoitit"))); SELECT:ComvuoititAni (Sg Com) IF (0 (Sem/Ani-fish))((-1 ("vuoitit")) OR (-1 Num LINK -1 ("vuoitit")) OR (1 ("vuoitit")) ); #$ Gilosaš njágáin vuittii 15 000,- SELECT:guovttis Com IF (0 HUMAN + (Pl Loc) LINK -1 GUOVTTIS) ; #$ Dát ordnašuvai, ja vuosttaš beaivve rájes leigga Sissel-guovttos Uhcaoappáin priváhtaoahpaheaddjin nubbi nubbái. SELECT:ComOrth Com IF (0 ("čállinvuohki" Pl Loc) LINK *0 ("almmuhit") OR ("almmuhus") OR ("veršuvdna") OR ("olggosaddin")) ; #$ Dá lea ođđaset veršuvdna, dálá čállinvugiin. SELECT:ComSemAct Com IF (0 Sem/Act + (Pl Loc) OR Der/NomAct + (Pl Loc))((*0 ("veahkki")) OR (*0 ("bargat") OR ("nákcet") OR COM-HEAD BARRIER SV-BOUNDARY)) ; #$ SELECT:ComSemAct Com IF (0 (Pl Loc))(0 ("veahkki") LINK -1 Gen) ; SELECT:ComInstr (Sg Com) IF (0 Pl + Loc LINK 0 MUSIC-INSTRUMENT OR ("joavku") OR ("koarra") OR (Sem/Group_Hum) LINK *0 ("čuojahit") OR ("juoigat") OR ("lávlut")) ; #$ De son ozai eará sálmma ja galggai čuojahit urgguin. #!! !Disambiguation based upon verb valency SELECT:com-head (Sg Com)(0 TOOL)((1 COM-HEAD) OR (-1 COM-HEAD)) ; #$ Lei álfárot gildojuvvon dolain duhkoraddamis, muhto moai ean goassege duostan luohttit dasa ahte oahppit čuvvo dán gildosa. #!! * __comheaitit__ select Sg Com if heaitit SELECT:comheaitit (Sg Com) IF (*-1 ("heaitit") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #!! * __LocLocVL1, LocLocVR__ select Pl Loc if there is a LOC-V SELECT:LocLocVL1 (Pl Loc) IF (NOT 0 VEHICLE OR Sem/Act) (*-1 LOC-V - ("heaitit") BARRIER SV-BOUNDARY OR COM-HEAD OR Loc - Attr LINK NOT 0 Adv)(NEGATE *-1 CC BARRIER S-BOUNDARY LINK -1 LOC-V)(NEGATE 0 Num OR Pron LINK *1C (N Com) BARRIER NOT-NPMOD)(0 Com OR Px) ; #$ Juohke dáhpáhusas ferte áibbas boastut leat beroškeahttá sámiid riekteáddejumiin. #% Sihke mun ja mu oappát ja vieljat heittiimet etniin sámásteamis, in dieđe manne. SELECT:LocLocVR (Pl Loc) IF (NEGATE 0 DAT-PRON OR Actio)(NEGATE *1C Com BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 (Coll Nom) LINK 1 (Sg Com))(NEGATE 0 (Sg Com) LINK -1 (Coll Nom) OR ("buorre" Com))(*1 LOC-V BARRIER SV-BOUNDARY OR COMMA); #$ Maiddái sámi fágabirrasiin ja ásahusain sáhttá jearrat ráđiid. #!! * __LLocAccLocVL__ select Pl Loc if there is a ACC-LOC-V SELECT:LocAccLocVL (Pl Loc) IF (*-1 ACC-LOC-V BARRIER NOT-NP OR Loc - Attr)(NOT 0 TOOL)(NEGATE 1 (N Loc) OR (Actio Loc)) ; # Removed "viežžat" from ACC-LOC-V, because it can take Com: "Mun vižžen su biillain." #!! * __Loc-v__ select Sg Loc if LOC-V to the left in the clause. No mainverb to the right in the clause SELECT:Loc-v (Sg Loc) (*-1 LOC-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE 0 (Pron Dem) LINK 1 N)(NEGATE 0 (Pron Rel) OR Adv OR Sem/Fem OR Sem/Mal)(NEGATE *1 FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Son oaidná dili seavdnadin ja ballá heakka ala sisriikasoađis dahje dakkáris. #$ Eai suige stálut bala borggas. #!! !Disambiguation of Com depending on Adv or certain verb or N #!! * __ComComAdv1__ selects Com for ACTOR OR ACTOR-ROLE after og before COM-ADV SELECT:ComComAdv1 (Sg Com) IF (0 (Pl Loc) LINK 0 ACTOR OR ACTOR-ROLE)((-1 COM-ADV) OR (*1 COM-ADV BARRIER NOT-ADV)); #$ Leahppi go fárrolaga ádjáineatte? #$ Son fitná doppe juohke skuvllain. #!! * __Comboahtit__ selects riika Com when boahtit: boahtit riikkainis, which is a special construction SELECT:Comboahtit (Sg Com) IF (0 ("riika") + Px LINK *0 ("boahtit") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Muhtumat eai muosát jápmima ovdal go oidnet Olbmobártni boahtimin riikkainis. #!! * __Comjohtit__ selects bihttá and čájálmas and čájáhus Com SELECT:Comjohtit (Sg Com) IF (0 ("bihttá") OR ("čájálmas") OR ("čájáhus") LINK *0 ("johtit") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Dál lea Beaivváš Sámi Našunálateáhter johtigoahtán iežaset ođđa bihtáin, «Johan Turi». #!! * __Comnamma__ selects namma Com SELECT:Comnamma (Sg Com) IF (0 ("namma") LINK *-1 Prop BARRIER WORD) ; #$ Son šattai dovddusin «Hårfagre» namain. #!! * __Combealli__ selects riika Com when boahtit: boahtit riikkainis, which is a special construction SELECT:Combealli (Sg Com) IF (0 ("bealli") OR Num OR Sem/Curr) ((-1 ("unnut") OR ("lassánit") OR ("loktanit") OR ("stuorrut") OR ("njiedjat") OR ("juohkit")) OR (*-1 ("unnut") OR ("stuorrut") OR ("lassánit") OR ("loktanit") OR ("njiedjat") OR ("juohkit") BARRIER WORD - Num) OR (1 ("unnut") OR ("lassánit") OR ("stuorrut") OR ("loktanit") OR ("njiedjat") OR ("juohkit"))) ; #$ Rievssatbivdu unnon beliin. #$ Ruhtadeapmi lassána 2,6 miljovnnain. #!! * __ComComplPl-N__ selects Sg Com for HUMAN, ORGANIZATION, INSTITUTION, STATE, EVENT-TOOL-ACTIVITY, láhka when there is a COM-COMPL-N to the left or right SELECT:ComComplPl-N (Sg Com) IF (*0 COM-COMPL-N BARRIER SV-BOUNDARY)(0 HUMAN OR ORGANIZATION OR INSTITUTION OR STATE OR EVENT-TOOL-ACTIVITY OR ("láhka") OR Pron)(NEGATE *-1 SOURCE-V BARRIER SV-BOUNDARY)(*0 REAL-V BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Dearvvašvuođabargiid doaibma adnojuvvo priváhtan, vaikke vel dearvvašvuođabargiin lea fástadoavtteršiehtadus dahje eará šiehtadus almmolašvuođain, muhto eai leat dattetge virggis almmolaš ásahusas. #$ Das lei ee. oktavuohta čakčamánu 7. b. 1854 lágain. #$ Várrepresideanta lea maid 05.01.00 leamaš čoahkkimis Sosiála- ja dearvvasvuođadepartemeanttain čilgen dihte Sámedikki juolludemiid sámi dearvvasvuođa- ja sosiálaplána čuovvuleamis . #$ Vuojadansearvi váldá din fitnodagain oktavuođa vahkku 20:s, gullat mo dii sáhttibehtet veahkehit. #% Giellabargu mánáidgárddis gáibida ollu barggu sihke bargiin ja vánhemiin. #% Váimmolaš dearvuođat mánáin, vivain, manjiin, mánáidmánáin ja máttarmánáin. #!! * __Comoktavuohta__ selects Sg Com when oktavuohta is to the left or right SELECT:Comoktavuohta Com IF (*0 ("oktavuohta") BARRIER S-BOUNDARY OR COPULAS OR N); #$ Vuoigatvuohta oktavuođa váldit divššohasbearráigeahččiin. #!! * __ComDU-NR__ selects Sg Com after Pers dualis: moai áhčiin, munno vieljain #SELECT:ComDU-NR (Sg Com) IF ((-1 $$DU-NR + Pers LINK *1 Com BARRIER NOT-A LINK *1 $$DU-NR + V BARRIER SV-BOUNDARY OR CC) OR (-1 (Pers Gen) + DU-NR LINK 1 N LINK 1 N) OR (-1 BOC LINK 2 VFIN + DU-NR)); SELECT:ComDU-NR (Sg Com) IF (0 HUMAN - Prop LINK *-1 DU-NR + Pers BARRIER NOT-A) ; #$ Moai áhčiin manaime dohko. #$ Dat lea munno vieljain dállu. #$ Son lei iežas isidiin fárrolaga vázzime luonddubálgá , go isidiinnis gulaiga imaš jienaid , jáhkkimis guovžža jienaid. #$ Munnos isidiin lei illun sin oažžut ustibin nuorravuođa rájes juo. SELECT:PropFamily (Sg Com) IF (0 N-PX OR ("joavku") OR ("bearaš") OR ("veahka") LINK *-1 Sem/Mal OR Sem/Fem BARRIER NOT-A LINK *-1 BOS BARRIER WORD - Prop) ; #$ Biehtar-Uvllá nieiddainis. #!! * __ComHumanOrg__ selects HUMAN Sg Com after HUMAN, ORGANIZATION, INSTITUTION SELECT:ComHumanOrg (Sg Com) IF (*-1 HUMAN OR ORGANIZATION OR INSTITUTION BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 Nom LINK NOT 0 LOC-HEAD OR A)(0 (Pl Loc) + HUMAN)(*1 VFIN OR PrfPrc BARRIER WORD); #$ Norgga delegašuvdna, várrepresideanttain, doalai sártni dievasčoahkkimii čoahkkima loahpahettiin, mas doarjjui WHO boahtteáiggi barggu dearvvasvuođain. #!! !Animate nouns #!! * __ComAnimate__ selecst Sg Com if there is an animate to the left, and the noun itself is not a ABSTR-TEXT, TEXT, PLACE, INDUSTRY, EDUCATION, INSTITUTION, ANIMATE #SELECT:ComAnimateL (Sg Com) IF (*-1 ANIMATE BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 Nom OR Gen)(0 (Pl Loc) LINK NOT 0 ABSTR-TEXT OR TEXT OR PLACE OR INDUSTRY OR EDUCATION OR INSTITUTION OR ANIMATE)(1 CLB OR EOS)(NEGATE 0 (Pl Loc) LINK *-1 OKTA BARRIER NOT-NPMOD); #$ Sii vástidedje: Johanasa gásttain. #$ 1996:s rájes lea Romssa universitehtas leamaš Sámi dutkamiid guovddáža bokte formaliserejuvvon ovttasbargu St. Petersburga Hertzen universitehta Davviálbmogiid fakultehtain. # Does it really need (1 CLB OR EOS)? #!! * __ComProp__ selecst Prop Sg Com for person names. Exception for habitive constructions. SELECT:ComProp (Prop Sg Com) IF (0 Sem/Mal OR Sem/Fem OR Sem/Sur OR Sem/Ani)(NEGATE 0 Loc LINK 1 COPULAS + Sg3 OR COPULAS + Pl3 LINK *1 Nom BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Nystø mielas leaba soai Lene Hanseniin rievttes olbmot ovddastit sámi álbmoga dáhtu Tromssa ohcamušas. #$ Moai Birehiin barggašeimme mánáidgárddis. #$ Moai Sisseliin leimme áidna oahpaheaddjit vuosttaš jagiid. #!! !HAB-ACTOR in habitive-constructions #!! * __LocHab1, LocHab2__ select Pl when HAB-ACTOR SELECT:LocHab1 (Pl Loc) IF (0 (Sg Com) + HAB-ACTOR) ((*1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT BARRIER SV-BOUNDARY LINK *1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD) OR (*-1 go + Qst LINK -1 AUX LINK *1 HAB-ACTOR LINK 1 ("leat" Inf)))(NEGATE *0 COM-V BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Divššohasain lea vuoigatvuohta dearvvašvuođaveahkkái dan áigodagas. #$ Searvegottiin lei dál ráfi miehtá Judea ja Galilea ja Samaria. #$ Galgá go báikkálaš olbmuin leat vuosttašvuoigatvuohta luondduriggodagaide? SELECT:LocHab2 (Pl Loc) IF (*-1 (Pron Rel) BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 NP-HEAD-NOM)(0 (Sg Com) LINK 0 HAB-ACTOR)(*1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT BARRIER SV-BOUNDARY LINK NEGATE *1 PRC-NOT-LEAT); #$ Orru čielga vuohki: Dat friddjavuohta mii guođoheddjiin dássážii lei leamaš, gáržžiduvvui dađistaga. #!! * __LocHab1, LocHab2__ select Pl when HAB-ACTOR SELECT:LocGenerell (Pl Loc) IF (0 (N Sg Com)) ((*1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT BARRIER SV-BOUNDARY LINK *1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMODADV) OR (*1 Neg BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 1 ("leat" ConNeg) + FMAINV LINK *1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMODADV) OR (*-1 go + Qst LINK -1 AUX LINK *1 HAB-ACTOR LINK 1 ("leat" Inf)))(NEGATE *0 COM-V BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 TOOL LINK *0 HUMAN-ACTIVITY-V BARRIER S-BOUNDARY) ; SELECT:LocGenerell (Pl Loc) IF (0 (N Sg Com)) (*-1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT BARRIER NOT-NPMOD)(*1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE *0 COM-V BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 TOOL LINK *0 HUMAN-ACTIVITY-V BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Divššohasain lea vuoigatvuohta dearvvašvuođaveahkkái dan áigodagas. #$ Searvegottiin lei dál ráfi miehtá Judea ja Galilea ja Samaria. #$ Galgá go báikkálaš olbmuin leat vuosttašvuoigatvuohta luondduriggodagaide? #$ Muhtun guovlluid gávttiin eai leat nu ollu čiŋat oskku geažil. #$ Manne dis leat diekkár bahás jurdagat din váimmuin? #!! * __LocGenerell__ select Pl SELECT:LocGenerell (Pl Loc) IF (*-1 (Pron Rel) BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 NP-HEAD-NOM)(0 (N Sg Com))(*1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT BARRIER SV-BOUNDARY LINK NEGATE *1 PRC-NOT-LEAT); #$ Dálveskuovain ledje stállerávddat ja go buot oahppit vihke feaskáriin, de sáhtten gullat ahte čolkkii. #!! váldit vára + Loc SELECT:Locválditvára (Pl Loc) IF (*-1 ("vára" Adv) BARRIER NOT-NPMODADV LINK -1 ("váldit")) ; #$ Go bohcco lea njuovvan, de váldá vára čoliin oahppan dihte iešguđet suolbmudanoali osiid birra. #!! dahkat earrodearvvuođat geainna nu SELECT:Comdearvvuođaid (Sg Com) IF (0 HUMAN) ((-1 ("dearvvuohta" Acc) OR ("earrodearvvuođat" Acc) LINK -1 ("dahkat")) OR (-1 ("dahkat") LINK -1 ("dearvvuohta" Acc) OR ("earrodearvvuođat" Acc)) OR (1 ("dahkat") LINK 1 ("dearvvuohta" Acc) OR ("earrodearvvuođat" Acc))) ; #$ Dát lei vuogas vuohki maiddái ohppiide - earrodearvvuođaid dahkat ustibiin ja skuvlaskihpáriin. #!! eallit mainna nu SELECT:Comeallit (Sg Com) IF (0 OTHER-INDUSTRY LINK *0 ("eallit") OR ("heaitit") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #!! !Disambiguation based upon verb valency #!! !COM-V #!! * __ComVR, ComVL__ select Com when COM-V SELECT:ComVR (Sg Com) IF (*-1 COM-V + REAL-V BARRIER SV-BOUNDARY OR Com - Num - Dem)(NEGATE 0 PLACE OR SITUATION)(NEGATE 0 ORGANIZATION LINK *-1 ("álggahit")) ; #$ Dieđut galget meannuduvvot várrugasvuođain. #$ Sámediggi lea váldán badjelasas váldoovddasvástádusa sihkkarastimis doaibmadoarjaga Nuortasámi museai (vrd. čoahkkimiin Njávdámis 05.06.01). #$ Sii čuvvot sámilága mearrádusaid, veardit siskkáldas goziheami geatnegasvuođain. #% Nissonat barget gávppiin. #% Nu lei maiddái álkit gulahallat ja soabadit singuin skuvladiimmuin. SELECT:ComVL (Sg Com) IF (*-1 COM-V + REAL-V OR ("geargat") + REAL-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 POLITICAL-PLACE OR EDUCATION OR INSTITUTION OR INDUSTRY OR ORGANIZATION)(NEGATE 0 ORGANIZATION LINK *-1 ("álggahit")) ; #$ Sii áigot šiehtadit ođđasit skuvllain. SELECT:ComVX (Sg Com) IF (*1 COM-V + REAL-V BARRIER SV-BOUNDARY)(NEGATE *1 COPULAS BARRIER REAL-V LINK *1 COM-V + Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE -1 OKTA LINK -1 COPULAS) ; #!! * __ComVOktiiL__ select Com when OKTII-V SELECT:ComVOktiiL (Sg Com) IF (*-1 ("oktii") BARRIER NOT-NPMODADV LINK *-1 OKTII-V OR COM-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); # (0 N BARRIER Loc); #$ Mii heive bures oktii ránes datneláiggiin? # we have to think about a barrier, another Loc to the right for example #!! * __ComVOktiiR__ select Com when OKTII-V SELECT:ComVOktiiR (Sg Com) IF (1 OKTII-V LINK 1 ("oktii") LINK NEGATE *1 Com BARRIER S-BOUNDARY); #% Porsáŋggu loguin leat buot klássaid submi biddjon oktii. #!! !tools (concrete and abstract) #!! * __ComTool1, ComTool2, ComToolCoord__ select Com TOOL when ACTIVITY-V, MOVEMENT-V, PLACE-V-V SELECT:ComTool1 (Sg Com) + TOOL IF (*-1 ACTIVITY-V OR MOVEMENT-V OR PLACE-V BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Dan moai ráidniime skárbbaniin. SELECT:ComTool2 (Sg Com) + TOOL IF (*1 ACTIVITY-V OR MOVEMENT-V OR PLACE-V BARRIER NOT-ADV); #$ Mon in leat dugo Sivvar - mii láve bissuin ja beatnagiin mannat dugo livččii dáčča. SELECT:ComToolCoord (Sg Com) + TOOL IF (1 JA/DAHJE LINK *1 Com BARRIER NOT-NPMODADV)(*1 ACTIVITY-V OR MOVEMENT-V); #$ Mon in leat dugo Sivvar - mii láve bissuin ja beatnagiin mannat dugo livččii dáčča. #!! * __ComHuman__ selects Com ABSTR-TOOL OR SATNI when HUMAN-AGENT-V - does it function? SELECT:ComHuman (Sg Com) IF (*-1 NP-HEAD-NOM + HUMAN BARRIER S-BOUNDARY)(0 ABSTR-TOOL OR SATNI)(*0 HUMAN-AGENT-V BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Soađis ja ráfis presideanta mearrida miehtamiin. #!! !BODY as an instrument #!! * __ComBodyVerbalV__ selects Com BODY when VERBAL-ACTIVITY-V SELECT:ComBodyVerbalV (Sg Com) + BODY IF (*-1 VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER VFIN OR LOC-HEAD)(0 (Pl Loc)); #$ Son rávvii buohkaid bissut Hearrá luhtte duođalaš váimmuin. # Idea: Body as an instrument to perform verbal activity. #!! * __ComHumanVerbalV__ selects Com HUMAN when VERBAL-ACTIVITY-V or báhcit SELECT:ComHumanVerbalV (Sg Com) IF (0 HUMAN OR ("media") OR Sem/Ani) ((*-1 VERBAL-ACTIVITY-V OR ("báhcit") BARRIER VFIN OR LOC-HEAD OR (Dem Pl Loc)) OR (1 VERBAL-ACTIVITY-V))(0 (Pl Loc))(NEGATE -1 Num - Com); #% Máŋga jagi dan maŋŋil muitalii muhtin dain ohppiin munnje ahte son ii lean oahppan maidege. #!! * Abstract-entity-com-verbs #!! * __ComAbstract__ selects Com if ABSTR-ENTITY-COM-V somwhere SELECT:ComAbstract (Sg Com) IF (*0 ABSTR-ENTITY-COM-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 (Pl Loc) LINK 0 ABSTR-ENTITY OR ACTOR); #$ Mii leat lihkostuvvan bures prošeavttain. #!! * __ComOnlyPlaceV__ is Only-place-loc-verb SELECT:ComOnlyPlaceV (Sg Com) IF (0 (Pl Loc) LINK NOT 0 PLACE OR ORGANIZATION OR HUMAN OR MATERIAL)(*0 ONLY-PLACE-LOC-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf); #$ ...go sápmelaččat duođas álge eanadoaluin bargat. # It can be ambiguity with ORGANIZATION. #!! * __ComMaterial__ selects Com Sem/Mat when some verbs SELECT:ComMaterial (Sg Com) IF (0 Sem/Mat OR Sem/Substnc) (*-1 ("loavdit") OR ("gokčat") BARRIER VFIN OR LOC-HEAD)(0 (Pl Loc)) ; #$ Dan sáhttá maid loavdit bessiin ja darffiin. LIST SEAHKKA = (".*seahkka"r) "lávka" (".*lásta"r) "rehppo" ; SELECT:ComMovemVL (Sg Com) IF (*-1 MOVEMENT-V BARRIER SV-BOUNDARY OR ("diehtu") LINK 0 FMAINV OR Inf LINK NOT 0 ("boahtit"))(0 (Pl Loc) + SEAHKKA); #$ Sudno geažil sáhtiime vuolgit Sirbmái veaháš báikkálaš diehtoseahkain ja ollu ráđiiguin. #!! !Dynamic-verbs #!! * __LocdynamicVR, LocdynamicVL__ select Pl Loc if there is a DYNAMIC-V and the noun itself is not a TOOL, ABSTR-TOOL, WRITING-TOOL, CONCEPT, HUMAN, VEHICLE, buorre, Der/NomAc SELECT:LocdynamicVR (Pl Loc) IF (*-1 DYNAMIC-V - ABSTR-ENTITY-COM-V OR ("dahkat") + Der/Pass BARRIER SV-BOUNDARY OR COM-V OR COM-HEAD OR (Pl Com) OR COM-ADV LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 (Sg Com) LINK NOT 0 TOOL OR ABSTR-TOOL OR WRITING-TOOL OR CONCEPT OR SATNI OR ANIMATE OR VEHICLE OR BODY OR CLOTHES OR ("buorre") OR Der/NomAct); #$ Son beastá álbmogis sin suttuin. #$ Ikte moai finaime golmmain mállásiin. #$ Min mielas goit lea veara jurddašit nissongova birra mii boahtá ovdan jearahallamiin. #$ Lávdde luhtte juiget olbmot olles čoddagiin. #$ Terje hárve hupmá mediain, muhto son áinnas hupmá sápmelašvuođas birra. #$ Son ii daja njuolga rievttes namain. #$ Dan geažil lea dehálaš ávžžuhit bargiid sámástit ráđđádallamiin. #$ Sii máinnašuvvojedje vearrologahallamiin earáid maŋŋá. #$ Dálvet golggadettiin lea guovttegeardán skoađas birra gietkama, vuohččan lea sisti birra, mii gal adnojuvvo geasset ja dálvet, muhto dálvet adnojuvvo nubbi skoađas nalde, mii lea dahkkojuvvon gápmasiin. #$ Oahppit bohte dábálaččat vuođđoealáhusain. #% Dan sáhttá maid hukset bessiin ja darffiin. # ABSTR-ENTITY-COM-V SELECT:LocdynamicVL (Pl Loc) IF (0 (Sg Com) LINK NOT 0 TOOL OR ABSTR-TOOL OR WRITING-TOOL OR CONCEPT OR HUMAN OR VEHICLE OR BODY)(*1 DYNAMIC-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf); #$ Sámi guovlluin ožžo Sámeparlameantta Suoma beallái jagi 1976. #$ Mánáidgirjjiin muitaluvvo dávjá govt olbmuid mánát deivet nuppi máilmmi ássiid. #$ Guovlluid dearvvašvuođafitnodagain gáibiduvvojit dakkár rutiinnat. #$ Gielddat berrejit dearvvašvuođastašuvnnain deattuhit mánáid ja nuoraid váttisvuođaid ovddalgihtii eastadeami ja psykososiálabarggu mánáid ja nuoraid váras. #$ Dálá sámiid máidnasiin ja muitalusain muitaluvvo dološ oskui gullan hálddiid birra . #$ Muhto mii diehtit ahte fágagirjjit leat divrasat ja diibmá jagi bušeahtain ii sáhttán investeret. #$ Muhto Ipmil lea seammá sániin vurken dáláš almmiid ja eatnama duopmobeaivvi dola várás, go ipmilmeahttumat duššaduvvojit. #skal ikke treffe guvssiin #$ Ja ovdal go háhppehin basttiin goivestit eret de Ánddar guvssiin bođii. #skal ikke treffe guvssiin #!! !Event-tool-actio #!! Most actio can be both tool and event. #!! !PLACE-V #!! * __LocFurniture__ select Pl Loc FURNITURE if there is a PLACE-V SELECT:LocFurniture (Pl Loc) IF (*-1 PLACE-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 FURNITURE); #!! * __ComPlaceV__ select Com ANIMATE, CONCEPT, TOOL, ABSTR-TOOL, EVENT-TOOL-ACTIVITY if there is a PLACE-V SELECT:ComPlaceV (Sg Com) IF (*0 PLACE-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 (Pl Loc) LINK 0 ANIMATE OR CONCEPT OR TOOL OR ABSTR-TOOL OR EVENT-TOOL-ACTIVITY); #$ Soai leigga čohkkámin fatnasis áhčiineaskka čiktimin firpmiid. #$ ..gohčodedje maid earáid go sámesogat olbmuid, geat orro sámesiiddain. #$ Gávpotbussiin olbmot dávjá fertejit čuožžut. #!! * __HumPxComPlaceV__ SELECT:HumPxComPlaceV (Sg Com) IF (*0 PLACE-V OR ("leat") + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY)(0 (Pl Loc) + FAMILY); #$ Son lei ruovttus etniinis. SELECT:HumPxComFamily (Sg Com) IF (*-1 VFIN + Sg3 BARRIER VFIN OR ("diehtu") + Acc)(0 (Pl Loc) + FAMILY - ("váhnen")); #$ Sáriggá jugada káfe etniinis. #% Giellabargu mánáidgárddis gáibida ollu barggu sihke bargiin ja vánhemiin. #SELECT:HumPxComXGOFamily (Sg Com) IF (-1 HUMAN LINK -1 XGO LINK *-1 VFIN + Sg3 BARRIER VFIN)(0 (Pl Loc) + FAMILY); #!! * __HumPxComPlaceV__ SELECT:HumPxComPlaceV (Sg Com) IF (0 (Pl Loc) + FAMILY LINK -1 Sem/Time + Gen); #$ vihtta vahku vieljain. #!! * __LocInstitution__ select Loc INSTITUTION if there is a ABSTR-PLACE-V SELECT:LocInstitution (Pl Loc) IF (*-1 ABSTR-PLACE-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 INSTITUTION); #$ Go sápmelaččat ohcet fuolahanbálkká lagaš olbmuideaset dikšumii, de galgá gielda juolludeamis váldit vuhtii, váilugo bálvalusain giella ja kulturgelbbolašvuohta. #!! * __LocPlaceIndustry__ select Loc GEOGRAPHICAL-PLACE if there is a INDUSTRY to the right SELECT:LocPlaceIndustry (Pl Loc) IF (*-1 INDUSTRY BARRIER NOT-NPMOD)(0 GEOGRAPHICAL-PLACE); #$ Guollebivdu jogain ja jávrriin. #!! * __LocSourceVR__ select (Pl Loc) SELECT:LocSourceVR (Pl Loc) IF (0 HUMAN OR ORGANIZATION)(*1 SOURCE-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK NOT 0 Adv)(NEGATE *-1 CC BARRIER S-BOUNDARY LINK -1 LOC-V); SELECT:LocSourceVL (Pl Loc) IF (*-1 SOURCE-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK NOT 0 Adv)(NEGATE *-1 CC BARRIER S-BOUNDARY LINK -1 LOC-V)(0 HUMAN OR ORGANIZATION); SELECT:LocHumanAgVR (Pl Loc) IF (*-1 NP-HEAD-NOM LINK 0 HUMAN OR ORGANIZATION OR (Pron Rel))(0 ORGANIZATION OR HUMAN OR EVENT LINK 0 (Sg Com) LINK NOT -1 PRON-DU)(*1 HUMAN-AGENT-V - Actio LINK NEGATE *1 N BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA); #!! * __LocHumanAgVL__ XXX This one was commented out (cf. 0 .. LINK ... BARRIER). Note that this rule did not affect the test result #SELECT:LocHumanAgVL (Pl Loc) IF (*-1 HUMAN-AGENT-V - Actio LINK NOT 1 N)(0 ORGANIZATION OR EVENT LINK 0 (Sg Com) BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA LINK NOT -1 PRON-DU); #$ Departemeanta áigu ovttasbargat Sámedikkiin ja movttiidahttit gielddaid ovddidit doaimmaid, mat nannejit sámi mánáid ja nuoraid identitehta ja oktiigullevašvuođa sámi servodagain. # servodagain # This rules assumes that abstract activities are performed with a tool but not with the help of others in comitative case. The set of abstract-activity verbs might have to be restricted to those verbs that do have these features. #!! * __LocHuman-agentV__ XXX This one was commented out (cf. 0 .. LINK ... BARRIER). Note that this rule did not affect the test result #SELECT:LocHuman-agentV (Pl Loc) IF (0 ORGANIZATION OR HUMAN OR EVENT LINK 0 (Sg Com) BARRIER S-BOUNDARY OR COMMA LINK NOT -1 PRON-DU)(*1 HUMAN-AGENT-V - Actio LINK NOT 1 N); #!! !STATE-V (eallit) SELECT:StateV (Pl Loc) IF (*0 STATE-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 (Sg Com) LINK 0 STATE); #$ Olbmot geat ellet náitoslágan dahje guimmešvuođalágan gaskavuođain. #% Buolvvaid gaskkas leat stuora erohusat, vuorrasat leat eallán vuođđoealáhusain ja dujiin. #!! !Periphrastic constructions SELECT:ComActivityV (Sg Com) IF (*-1 ACTIVITY-A BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 REAL-COPULAS BARRIER S-BOUNDARY OR REAL-V)(0 ANIMATE OR TOOL); #$ Mun ledjen hilbat mánáin. #!! !Idiomatic expressions SELECT:ComOaivil (Sg Com) IF (*-1 ("oaivil" Loc) BARRIER NOT-NPMOD)(0 TEXT OR ABSTR-TEXT OR ACTOR-ROLE); #$ Jus lea sáhka 12 jagi deavdán mánás, gii ii leat ovtta oaivilis mearrádusain, gozihanlávdegoddi galgá gieđahallat mearrádusa. SELECT:ComUlbmil (Sg Com) IF (*-1 ("ulbmil" Nom) BARRIER NOT-NPMOD)(0 TEXT OR ABSTR-TEXT OR ("prošeakta") OR Sem/Prod-ling); #$ Eará guovddáš ulbmil prošeavttain lea fuomášahttit dan máhttodárbbu maid riikkaidgaskasaš ja sisriikkalaš birasulbmilat bohciidahttet. #!! !Verbal-activity-verbs SELECT:ComVerbalactV- (Sg Com) + SATNI IF (*0 VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 (Pl Loc)); SELECT:LocVerbalactV (Pl Loc) IF (*-1 VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 Com LINK 0 EVENT OR EVENT-TOOL-ACTIVITY); SELECT:LocText (Pl Loc) IF (NEGATE *-1 COM-HEAD BARRIER NOT-NPMOD)(0 TEXT OR ABSTR-TEXT)(*0 VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 Der/Pass ); SELECT:LocWeather- (Pl Loc) IF (*-1 PERCEPTION-V OR VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER SV-BOUNDARY)(0 WEATHER-ENTITY OR SITUATION); #!! !Movement-verbs SELECT:ComboahtitR (Sg Com) IF (*-1 ANIMATE OR PPRON-NOM-NOT-DAT BARRIER S-BOUNDARY LINK *1 ("boahtit") LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 (Pl Loc) LINK NOT 0 PLACE OR ABSTR-PLACE OR EVENT-TOOL-ACTIVITY OR Sem/Group); #$ Son bođii biillain. #$ Son bođii politihkkariin. SELECT:ComboahtitV- (Sg Com) IF (0 (Pl Loc) LINK NOT 0 PLACE OR ABSTR-PLACE OR EVENT-TOOL-ACTIVITY)(*1 ANIMATE OR PPRON-NOM-NOT-DAT BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 ("boahtit") BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf); SELECT:ComMovemVL (Sg Com) IF (*-1 MOVEMENT-V BARRIER SV-BOUNDARY OR ("diehtu") LINK 0 FMAINV OR Inf)(NEGATE 0 HUMAN LINK *-1 ("boahtit"))(0 (Pl Loc) LINK NOT 0 PLACE OR ABSTR-PLACE OR EVENT-TOOL-ACTIVITY); #$ Máhtte vujii biillain. #% Sáhttá viežžat dieđuid divššohasa oapmahaččain. SELECT:ComMovemVR (Sg Com) IF (0 (Pl Loc) LINK NOT 0 PLACE OR ABSTR-PLACE OR EVENT-TOOL-ACTIVITY)(*1 MOVEMENT-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf LINK NOT 0 ("boahtit")) ; SELECT:LocMovemVL (Pl Loc) IF (*-1 ANIMATE OR PPRON-NOM-NOT-DAT BARRIER S-BOUNDARY LINK *-1 MOVEMENT-V LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 (Pl Loc) LINK 0 PLACE OR ABSTR-PLACE OR EVENT-TOOL-ACTIVITY); SELECT:LocMovemVR- (Pl Loc) IF (0 (Pl Loc) LINK 0 PLACE OR ABSTR-PLACE OR EVENT-TOOL-ACTIVITY)(*1 ANIMATE OR PPRON-NOM-NOT-DAT BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 MOVEMENT-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf LINK *1 VEHICLE OR ANIMATE BARRIER S-BOUNDARY); #$ Suovva bođii biillain. #rule doesn't hit this one SELECT:LocboahtitVL (Pl Loc) IF (*-1 NP-HEAD-NOM BARRIER S-BOUNDARY LINK 0 CONCEPT LINK 1 ("boahtit"))(0 (Pl Loc) LINK NOT 0 TOOL OR ABSTR-TOOL); #$ Evttohus bođii politihkkariin. SELECT:LocConcept (Pl Loc) IF (0 (Pl Loc) LINK NOT 0 TOOL OR ABSTR-TOOL)(*1 NP-HEAD-NOM BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 CONCEPT); #$ Evttohus bođii suohkana politihkkariin. #!! !The super-set Dynamic-verb according to choose (Pl Loc) or (Sg Com) #!! The idea is that the superset DYNAMIC-V are not connected to TOOL, ABSTR-TOOL or CONCEPT in (Pl Loc). This is the "minste felles multiplum". The sub-sets are different, f.i. many of them (but not all) are not connected to HUMAN in (Pl Loc), one is not connected to ABSTR-ENTITY and ACTOR in (Pl Loc). We work with negation so the rules don´t destroy analysis because of insufficent sets. #!! First the general-rules for selecting (Sg Com), then the more special rules for selecting (Sg Com), and then we selct (Pl Loc) for the rest of them under # Another round of locative rules. #!! * __ComDynV__ Dynamic-verbs selects Com when TOOL, ABSTR-TOOL, WRITING-TOOL, CONCEPT, EVENT-TOOL-ACTIVITY SELECT:ComDynV (Sg Com) IF (*0 DYNAMIC-V - LOC-V OR ("bargat") BARRIER S-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 (Pl Loc) LINK 0 TOOL OR ABSTR-TOOL OR WRITING-TOOL OR CONCEPT OR EVENT-TOOL-ACTIVITY); #$ Geahččoeiseválddit galget bearráigeahčuin váikkuhit dasa ahte dearvvašvuođa- ja sosiálabálvalusain váldet vuhtii geavaheaddjiid vuoigatvuođa oažžut áddehahtti informašuvnna ja vuoigatvuođa informerejuvvon miehtamii, ja fágalaččat dohkálaš doaimmaid giellagáibádusaid. #$ Gittabivdosiin ii leat lohpi bivdit deanu eambbo go beallái. #% SDD lea nammadan guovlluid dearvvašvuođafitnodagaid stivrraid, mat vástidit doaimmaineaset dušše stáhtii, mii daid eaiggáduššá. # "Minste felles multiplum" for the dynamic verbs. The same rules come the other way round after the comitative-chapter - after we have picked out the special cases. #!! * Dynamic-verb selects Com when HUMAN, but not for HUMAN-SOURCE-VEHICLE-V #SELECT:ComDynamisV (Sg Com) + HUMAN (*0 DYNAMIC-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf LINK NOT 0 HUMAN-SOURCE-VEHICLE-V)(0 (Pl Loc) LINK NEGATE *-1 Num - Com BARRIER NOT-NPMOD); # "Minste felles multiplum" for the from-human-verbs. The same rules come the other way round after the comitative-chapter - after we have picked out the special cases. #!! * __ComBody__ Body-activity-verb Selects Com when BODY, for BODY-ACTIVITY-V or VERBAL-ACTIVITY-V SELECT:ComBody (Sg Com) + BODY IF (*0 BODY-ACTIVITY-V OR VERBAL-ACTIVITY-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 (Pl Loc)); #$ Muhto ieža eai hálit daid lihkastahttit suorbmagežiin ge. # They belong to the dynamic-verbs, but they can also have BODY as a tool. #!! * __LocBody__ deaddu Selects Loc when BODY SELECT:LocBody (Pl Loc) + BODY IF (*-1 ("deaddu") BARRIER NOT-NPMOD)(0 (Sg Com)); #$ Suorggahahtti deattut kasserejuvvon gorudiin. #!! * __ComVeh__ Selects (Sg Com) if you are VEHICLE, default is Sg Com SELECT:ComVeh- (Sg Com) + Sem/Veh IF (0 (Pl Loc) LINK NEGATE *0 PLACE-V BARRIER SV-BOUNDARY) ; #SELECT:ComVeh- (Sg Com) + Sem/Veh IF ((*0 VEHICLE-TOOL-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf) OR (-1 (".*mátki"r) OR ("johtu" Loc)))(0 (Pl Loc)); #$ Sii bukte girjjiid biillain. #$ Go eanet geainnuid ráhkadedje, de sáhtiimet ordnet ruovttumátkkiid bussiin eanaš ohppiide. #!! !HUMAN-LOC-V #!! * __LOCsatni__ Selects (Pl Loc) SELECT:LOCsatni- (Pl Loc) IF (0 (Sg Com) + SATNI)(*1 HUMAN-LOC-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf LINK *0 WORD-PARTS OR SINGLE-SOUND BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 Acc OR Nom ); #$ Váldonjuolggadus lea ahte báikenamain dábálaččat eat ane goallossázu. #$ Movt báikenamain geavahuvvo goallossáhcu čilgejuvvo 2.1.5 čuoggás. #!! * __LOCwordparts__ Selects (Pl Loc) SELECT:LOCwordparts- (Pl Loc) IF (*0 HUMAN-LOC-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf LINK *1 WORD-PARTS OR SINGLE-SOUND BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 Acc OR Nom )(0 (Sg Com) LINK 0 CONCEPT OR HUMAN OR SATNI); #$ Atnit stuora bustáva lágaid namain: #$ Gravismearka adnojuvvo sámegielas dušše muhtun vierronamain. # Have to preceede the next Sg Com rules because they are an exception to it with respect to SATNI #SELECT:ComHumanLocV (Sg Com) IF (0 (Pl Loc) LINK 0 CONCEPT OR HUMAN OR SATNI)(*0 HUMAN-LOC-V BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf); #$ Sámediggeráđđi šálloša ja imaštallá go departementa ii namut sámi skuvlla sániin ge skuvlla IKT-áŋgiruššanplánain. #% Ollu ásahusat geavahit dan sin doaimmain. #!! !COPULAS SELECT:ComCop (Sg Com) IF (*-1 ("šiega") OR ("bahá") OR ("siivui") OR ("buorre") BARRIER SV-BOUNDARY LINK 1 COPULAS LINK 0 PrfPrc OR Inf OR ConNeg OR VFIN)(0 (Pl Loc) LINK 0 ANIMATE OR CONCEPT LINK *-1 A - Ord - Attr BARRIER NP-BOUNDARY); #SELECT:ComCop (Sg Com)(0 (Pl Loc) LINK 0 ANIMATE OR CONCEPT LINK *-1 A BARRIER NP-BOUNDARY)(*1 COPULAS LINK 0 Inf OR ConNeg OR VFIN BARRIER S-BOUNDARY LINK NEGATE *1 REAL-V LINK NEGATE 0 VFIN LINK NOT 0 COPULAS); # This one is not good, it hits Hab #$ Go dii ehpet leat šiega leamaš ealibiin. #$ Go dii lehpet šiega leamaš ealibiin. #$ Go dii lehpet šiega ealibiin. #$ Son lea šaddan beakkán su joavkkuinis. SELECT:LocCop (Pl Loc) IF (*-1 COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY OR NP-HEAD-NOM OR COM-HEAD LINK NEGATE *-1 Loc BARRIER SV-BOUNDARY OR CC)(0 (Sg Com) LINK 0 EVENT OR PLACE OR ORGANIZATION); #$ Beassášmárkaniin fitne sullii 9000 guossi ja 3500 guossi ledje čakčamárkaniin. #$ Skuvlajagis 2001/2002 leat oktiibuot 469 oahppi suohkana vuođđoskuvllain. #!! * bivvat - we don't need this any more #SELECT:Combivvat (Sg Com) IF (*0 ("bivvat") BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 (Pl Loc) LINK 0 CLOTHES OR BEDCLOTHES OR MATERIAL); #$ Beaskkain gal bivvá buolašin. #!! * ealihit SELECT:ComealihitL (Sg Com) IF (-1 NP-HEAD-ACC LINK *-1 ("ealihit") BARRIER W-NOT-ACC-GEN)(0 (Pl Loc)); SELECT:ComealihitR- (Sg Com) IF (0 (Der/NomAct Pl Loc))(1 NP-HEAD-NOM LINK 1 ("ealihit")); #$ Sii ealihit sin heakkaset vuodjimiin ja geasehemiin. #!! * ipmirdit / áddet SELECT:Comipmirdit (Sg Com) IF (0 (Pl Loc) + Foc/ge)(1 ("ipmirdit") OR ("áddet") OR ("fáhtet")); #$ In vel čilgemiinge ipmirdan. # It should be possible to claim that 0 has to be Der/NomAct , but the tags are not there because of lexical baseform: #!! * ruhtadit SELECT:Comruhta1- Com IF (0 ("ruhta" Com) LINK NEGATE *-1 HEADOFPARTS BARRIER S-BOUNDARY)(*1 ("ruhtadit")); SELECT:Comruhta2- Com IF (0 HEADOFPARTS LINK 0 Com LINK *1 ("ruhta" Loc) BARRIER S-BOUNDARY)(*1 ("ruhtadit")); #$ Osiin gelbbolašvuođaguovddážiidda juolluduvvon ruđain sáhttá maid ruhtadit sadjásašgoluid hospiterema oktavuođas dahje lassigoluid, mat Kárášjogas / Leavnnjas šaddet joatkkaoahpus. #!! * ávvudit SELECT:Comávvudit- Com IF (0 Sem/Food OR Sem/Event LINK NEGATE *-1 HEADOFPARTS BARRIER SV-BOUNDARY)(*-1 ("ávvudit") BARRIER SV-BOUNDARY); SELECT:Comávvudit- Com IF (0 Sem/Food OR Sem/Event LINK NEGATE *-1 HEADOFPARTS BARRIER SV-BOUNDARY)(*1 ("ávvudit") BARRIER SV-BOUNDARY); #!! * suokkardit and čielggadit SELECT:Comsuohkkardit- (Sg Com) IF (*0 ("suokkardit") OR ("čielggadit") BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 (Pl Loc) LINK 0 ACTOR); #$ $SDD áigu suokkardit Sámedikkiin, sáhttágo dán plána doaimmaid čađaheami delegeret Helse Nordii. #!! * haddegoargŋun SELECT:Lochaddegoargŋun (Pl Loc) IF (-1 ("haddegoargŋun"))(0 (Sg Com) LINK 0 Sem/Clth OR Sem/Food); #$ Unnán haddegoargŋun biepmuin. #!! * vástidit SELECT:Locvastidit1- (Pl Loc) IF (*-1 ("vástidit") BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 FMAINV OR Inf LINK *1 Ill BARRIER NOT-NPMOD)(0 (Sg Com)); SELECT:Locvastidit2 (Pl Loc) IF (*-1 ("vástidit") BARRIER NOT-NPMOD LINK 0 FMAINV OR Inf)(0 (Sg Com) LINK *1 Ill BARRIER NOT-NPMOD); #$ SDD lea nammadan guovlluid dearvvašvuođafitnodagaid stivrraid, mat vástidit doaimmaineaset dušše stáhtii, mii daid eaiggáduššá. #!! * Coordination SELECT:ComCoord Com IF (*-1 CRD2 BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1C Com BARRIER WORD); #$ Das ráhkaduvvo vuojahat gátti guvlui nu galliin čuolddain (dahje oar-julggiin) go lea vuogas. #$ Bargiidbellodaga Per Nils Saari beasai suohkanstivrii ja válljii ovttasbargat olgešbellodagain, gurutbellodagain ja johttisámi listtuin vai ožžot eanetlogu suohkanstivrras. SECTION # Accusatives SELECT:miiPlAcc (N Pl Acc) OR (A Pl Acc) IF (-1 ("mii") OR ("gii") OR ("mihkke" Foc/Neg-ge) OR ("mii" Foc/Neg-ge) OR ("guhte" Pl))(1 NP-BOUNDARY OR Adv); #$ Maid ipmašiid doppe dagat? #$ Buot álbmogiid hearvásvuođat ja riggodagat buktojuvvojit gávpogii , muhto ii mihkkege buhtismeahttumiid beasa sisa. #$ Guđiid biktasiid mun galggan bassat? #!! * __AccTV1NoC__ was Eckhard's late version of AccTV1 without C. We will look at this. SELECT:AccTV1NoC Acc IF (*-1 STRICT-TRANS-V BARRIER NOT-NPMODADV LINK NEGATE *-1 Acc BARRIER S-BOUNDARY OR CC)(0 NP-HEAD-ACC LINK NEGATE *1 Acc - Pron BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE *-1 NUM BARRIER NOT-Attr LINK NOT 0 NUMUNIT)(NEGATE 0 TIME)(NEGATE 0 ANIMATE + Gen OR Pron + Gen + Sg LINK *1 Ill + Sg BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 0 (Pron Refl) LINK 1 (N Ess))(NEGATE 0 (Pron Refl) LINK 1 Gen LINK 1 Po)(NEGATE 1 (N Nom) OR Ger)(NEGATE -1 ) ; #!! * __AccEOS__ is The Dangerous Rule: it is one of the last rules before removing all leftover Acc. It only selects Acc if Nom is not an option, dont change this btw, and the end of the sentence is the next one to the right SELECT:AccEOS Acc IF (0 Acc OR Gen LINK NOT 0 Nom)((1 EOS OR Dem + Gen LINK *-1 TRANS-V) OR (1 Ger OR VAbess LINK NOT -1 HUMAN) OR (1 COMMA LINK *1 Nom BARRIER NOT-Attr LINK NOT 0 Acc LINK 1 EOS))(NEGATE 0 TIME OR TIME-N OR Adv OR ("bassi" A)) (NEGATE -1 Pr)(NEGATE -1 Num LINK *-1 TRANS-V + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Unná mánážat dulbmet eatni askki, stuora mánát fas váimmu. #$ Nu ožžot sámi beroštumit mat ovddastuvvojit stuorát deattu deaivvadettiin riikkalaš ja stuorraservodaga beroštumiiguin. #$ Don ráhkistat bilideaddji sárdnuma, behtolaš njuovčča. #$ Dán artihkkalis mun čájehan ahte málle sáhttá geavahit maiddái unnitlogugiela čálamáhtu konteavsttaid govvideamis vearditkeahttá nu ollu. #$ Hástalussan šaddá ásahit buriid hálddašanstivrraid mat sihkkarastet resurssaid ceavzilis ávkkástallama dan ovdáneami ektui mii lea sávahahtti sámi servodahkii. #% Dat čohkkáiga oktii njuniid. <== Make a rule for this in the "acc/gen-section". #% Mánná viehkalii olggos álás julggiid. <== Note that both are IV-verbs. #!! * __AccEllipse__ SELECT:AccEllipse Acc IF (0 Acc OR Gen LINK NOT 0 Nom)(*-1 CC OR COMMA BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1C Acc BARRIER NOT-ADV-PCLE - CC - COMMA)(1 EOS OR CC OR COMMA OR Adv) ; #$ Ailu (12) lea maiddái oaidnán luonddus máŋggaid ealliid, muhto maiddái riebaniid, ealggaid ja guovžžage. #!! * __genRel__ removes genitive if Rel OR @CVPg to your right ''ožžot olbmot skoviid maid'' REMOVE:genRel Gen ((0 Acc LINK NOT 0 TIME-N LINK *1C Rel OR @CVP BARRIER WORD) OR (0 Acc LINK NOT 0 TIME-N LINK 1 ("dalle") LINK 1C Rel OR @CVP) OR (0 Acc LINK NOT 0 TIME-N LINK 1 COMMA LINK 1 Nom))(NEGATE *-1 (Num Nom) OR (Num Acc) BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE *-1 Pr BARRIER NOT-A) ; # dalle go @CVP is not MWE in Apertium #$ Dan maid dalle dárbbaša fievrridit, ferte olmmoš noađuhit. #$ Juohke gielddas ožžot olbmot skoviid maid sii galget deavdit ja sii jearahallet maiddái olbmuid, muhto Isaksen imašta kommišuvnna bargovugiid #!! * __genAcc__ selects Acc SELECT:genAcc Acc (-1 BOC)(0 Nom)(1 Rel LINK *1 FMAINV LINK *1 TRANS-V BARRIER Nom LINK NEGATE *1 Acc) ; #$ #!! * __TopObj__ selects Acc for Finnish-style topicalisation SELECT:TopObj Acc (*-1 BOC BARRIER NOT-NPMODADVIIP)(0 Gen)(1 MOD-ASP)(2 Inf + TV) ; #$ Huksengohcimii dárkkuhuvvon ohcamušaid galgá doaimmahit čujuhussii: SELECT:TopObjNegLeat Acc (*-1 BOC BARRIER NOT-NPMODADVIIP)(0 Gen)(1 Neg + Sg3)(2 ("leat"))(3 A OR N)(4 Inf + TV) ; SELECT:TopObjLeat Acc (*-1 BOC BARRIER NOT-NPMODADVIIP)(0 Gen)(1 ("leat") + Sg3)(2 A OR N)(3 Inf + TV) ; #$ Erenoamážit muslimanissoniid ii leat lohpi govvet. #$ Árbevirolaš sosiolingvisttalaš oainnu mielde, de giela lea vejolaš dutkat. SELECT:TopObjLeat Acc (-1C Po)(0 Gen)(1 ("leat") + Sg3)(2 A OR N)(3 Inf + TV) ; #$ Árbevirolaš sosiolingvisttalaš oainnu mielde giela lea vejolaš dutkat ovttadahkan mii geavahuvvo dihto hálliidjoavkku gaskkas. #!! * __genNom__ removes Acc REMOVE:genNom Acc (-1 BOC)(0 Nom)((1 Rel LINK *1 FMAINV LINK NEGATE *1 TRANS-V) OR (1 Rel LINK *1 COMMA LINK *1 COPULAS BARRIER Nom)); #$ Gávpot mii lea vári alde, ii sáhte leat čihkosis. #!! * __makkárAcc__ selects Acc after makkár, if not time or route SELECT:makkárAcc Acc (0 Gen LINK -1 MAKKAR)(NOT 0 TIME OR ROUTE)(NEGATE 0 Gen LINK 1 Acc) ; #$ Logut čájehit makkár kilohatti gaskamearálaččat Finnmárkkus ferte máksit ealggabierggu ovddas. #!! * __DemAcc__ selects Den Acc after the last acc-disambiguation of nouns SELECT:DemAcc (Dem Acc)(0 Gen LINK 1C (N Acc)) ; #$ SELECT:MeasureAndAcc Acc (*-3 TRANS-V BARRIER NOT-NPMODADV)(-2 Num)(-1 MEASUREADJS); #$ Lágamánneriekti maid dubmii dievddu máksit 130 000 kruvdnosaš buhtadusa gillájeaddjái. SELECT:Acc Acc (0 Gen)(-1 ("/") LINK -1 Acc); #!! * __KillAcc__ Removes Acc if you are Gen REMOVE:KillAcc Acc IF (0 Gen) ; #$ Mii leat geardumiin juo álgán, nággestii unna vieljaš. #$ Ehpet dii leat ieža sárdnumin, muhto Áhčádet Vuoigŋa sárdnu din bokte. SELECT:Po Po IF (-1 Gen)(0 Adv OR Pr) ; #!! * __NumOktaGen__ Selects Gen after okta gen SELECT:NumOktaGen Gen IF (-1 OKTA + Gen)(1 N) ; #$ Mo davvisámegiela aspektuála vearbasuorgásat geavahuvvojit ovtta máinnasteaddji idioleavttas? SECTION #!! !Locative and comitative - Disambiguation based upon coordination # ================================================================ # The idea is to let the other rules work first, and then let the coordination follow suit. SELECT:LocCoord6- Loc IF (*-1C Loc LINK *1 Rel BARRIER Com OR S-BOUNDARY)(0 Com LINK *-1 CRD2 BARRIER NOT-NPMOD); SELECT:ComCoord1- (Sg Com) IF (*-1 CRD2 BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Com LINK NOT 0 Loc); #$ Ii lean dárbu dábálaš eanavuovdimii, oktan opmodatregistreremiin ja čuoldimiin. SELECT:ComCoord2 (Sg Com) IF (1 CRD2)(*2 Com BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT 0 Loc); #$ Fága galgá ovddidit ovttasbarggus Sámedikkiin ja sámi dearvvašvuođa- ja sosiálabargiiguin. #!! !And then we remove the remaining Sg Com analysis SELECT:NoVerbCom (Sg Com) IF (0 (Pl Loc) LINK *-1 ("mii" Interr Acc) BARRIER VFIN LINK *-1 BOC BARRIER WORD) ; #$ Maid don heavvaliin? REMOVE:KillLocPl (Pl Loc) IF (0 (Sg Com) LINK 0 TOOL OR Sem/Clth OR Sem/Body OR Sem/Money OR NUMUNIT OR Sem/Sign OR Sem/Perc-emo OR Sem/Lang OR Sem/Domain - ("ealáhus") OR VEHICLE OR PROSEANTA OR Sem/Feat-phys OR Sem/State-sick OR ("lasáhus") OR ("tihttel") LINK NOT 0 ("čalbmi") OR ("suotna") OR Sem/Hum) (NEGATE -1 (Dem Pl Loc))(NEGATE 0 (Pl Loc) LINK *-1 OKTA BARRIER NOT-NPMOD) ; REMOVE:KillComSg (Sg Com) IF (0 (Pl Loc)) ; #$ Giellakantuvrras ii leat formála váldi álggahit gielladoaimmaid etáhtain, muhto veahkehit. #!! !!Essive OBS SELECT:ESSr2806 ESS-ADVL-N + Ess IF (NEGATE *-1 OPRED-V BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Seavdnjadin ii oainne gosa hearggit mannet. #$ Bassin ii galggaše kantuvrras čohkkát. #$ Beaskkain gal bivvá buolašin. SELECT:EssOPREDV N + Ess OR A + Ess IF (*-1 OPRED-V OR ("doaibmat") BARRIER SV-BOUNDARY)(NOT 0 Pron) ; #$ Son doaibmá áššemeannudeaddjin ja čállin bargosajis. #$ Liv Eli Holmestrand doalaha ain iežas nuorran. #$ Son lea juo vuorrasit beallái, 84-jahkásaš, muhto dovdá iežas nuorran dego giđđarássi. #SELECT:ESS2807 Ess IF (-1C Nom)(0 Nom); #$ Gáibádussan lea ahte olbmos lea sámegiella ruovttogiellan. # no need pga derNEss #% Earáid hárrái čálii skuvladirektevra Kvammen ahte sii leat miehtemielalaččat ođđa áigái. SELECT:ESSOpredV Ess IF (*-1 Acc BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 OPRED-V BARRIER NOT-NPMODADV)(NEGATE 0 ("oktan")); #$ Máret anii Máhte jallan. #$ Sii dahke iežaset oađđin. SELECT:ESS2809 Ess - Actio IF (*-1 OPRED-V BARRIER NOT-A-ADV LINK *-1 Acc BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Duon mun gohčodan juoigamin. #SELECT:r2810 Ess IF (0 (N Ess) OR (A Ess))(1 CC)(*2C Ess BARRIER NOT-NP); #$ Ovdal go kristtalašvuohta bođii Sápmái lei noaiddis erenoamáš rolla oaidnilin ja dálkkodeaddjin. SELECT:ESS2811 Ess IF (-1 ("bissut"))(0 Loc); # Essive, not Actio Nom: SELECT:ESS2812 Ess IF (0 (Actio Nom))(1C NP-HEAD-NOM); #$ Nuorran son bođii dohko. #no need #!! !!Late case rules (after other case rules have worked). #!! !!!VERBS PART 2, Section #22 # Disambiguating verbs - part 2 SECTION #Lexical disambiguation of nouns REMOVE ("vuorru" G3) (-1 Gen LINK NOT 0 TIME-N) ; REMOVE:sørfra ("máddi") + Ess (0 ("máddin") LINK 1 Ill) ; #!! !!Finite or not #!! !Finite SELECT:leat SG2-V IF (0 ("leat") LINK 1 Nom + Sg); #$ Maid mearkkaša go don leat journalista? SELECT:r2906 SG2-V IF (*-2C SG2-V BARRIER SV-BOUNDARY OR PUNCT)(-1 Rel)(NEGATE -1 (Pl Nom)); #$ Don leat garra olmmái gii láddjet doppe gosa it leat gilván. SELECT:r2820 VFIN IF (-1 NP-HEAD-NOM LINK NEGATE *-1 VFIN OR Acc)(0 PrsPrc LINK 0 TRANS-V)(*1 NP-HEAD-ACC BARRIER VFIN); #$ Jus stálu beana njoallu stálu háviid, de hávit sávvojit. SELECT:r2821 VFIN IF (*-1 BOC BARRIER REAL-V)(0 INF-V LINK NOT 0 Imprt)(NEGATE 0 ("manne") LINK *-1 BOS BARRIER NOT-CC)(*1 Inf BARRIER SV-BOUNDARY OR VFIN); #$ Áigugo fas skuvlii álgit? #$ Sáhttit maid namahit ahte ... # Looks brave but works! OBS! Should not take: Mánná sáhtášii mannat olggos. SELECT:r2822 VFIN IF (NEGATE *-1C VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(-1 Loc)(NEGATE -1 (Interr Sg))(0 LOC-V); #$ Nuppi lađđasis čuovvu, ahte... #!! !Not Finite REMOVE:r2823 VFIN IF (NEGATE -2 BOS OR CLB)(-1C Inf)(NEGATE 0 Qst); #$ Lága juksanmearrin lea váikkuhit sihkkarastit álbmogii #$ ovttadássásaš dearvvašvuođaveahki. # Neg conditions because of: #$ Suhpodit daddjojuvvo dat go dušše nođiid váldá olmmoš eret... #$ Mearrideaddjin dasa ferte danin leat addojuvvogo... REMOVE:r2824 VFIN IF (*-1 Nom BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1C VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE OR CP); #$ Lea dárbu nannet doaimmaid mat ovddidit sámi dutkama. #REMOVE:r2825 VFIN IF (*-1 PrfPrc BARRIER HEAD-N OR (Pron Nom) OR SV-BOUNDARY LINK *-1 REAL-COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Sin badjel geat orrot jápmima eatnamis ja suoivanis, lea ihtán čuovggas. #$ Gii lea cuigen din báhtarit boahttevaš moarreduomus? REMOVE:r2827 VFIN IF (NEGATE *-1 Rel OR CS OR COMMA BARRIER S-BOUNDARY)(*-1C VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR PUNCT LINK NEGATE *-1 Interr BARRIER NOT-NP)(*1 S-BOUNDARY OR CC OR EOS BARRIER NP-HEAD-NOM OR NP-HEAD-ACC); #$ Muhto sáđuid son boaldá čáskatmeahttun dolas. REMOVE:r2828 VFIN - Qst IF (NEGATE 0 Imprt LINK *-1 BOS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NEGATE *-1 Rel BARRIER REAL-V)(NOT 0 N)(*1C VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR PUNCT OR XGO OR ("galle" Num) LINK NOT 0 Qst)(NEGATE *1 Neg BARRIER VFIN)(NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY LINK 1 go); #$ Sámegillii galbet universitehta lea šaddan realitehta. #$ Áldu mii dálvvi miehtá njamaha miesi gohčoduvvo čearpmateadnin. REMOVE:r2829 VFIN IF (0 Loc)(*1 Neg BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *1 PrfPrc OR ConNeg BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Lágas ii duššaduvvo oktage bustávaš dahje čuoggáš, ovdal go... #$ Máhttájeaddjit orro jávohaga eai ge dalle muitalan geasage maid ledje oaidnán. REMOVE:r2832 ConNeg IF (*-1 PrfPrc BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Go geavahus ii duođaštuvvon leat álggahuvvon ovdal go... #SELECT:r2833 (@+FMAINV) IF (*-1 CS BARRIER S-BOUNDARY)(0C (Actio @>N) OR (PrfPrc @>N) OR (Gen @>N) OR (@+FMAINV))(*1 NP-HEAD-ACC)(NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY); #$ Go gulan olbmuid sámásteame, de lea dego doložii máhccat, go mánnán gullen áhči, eagi ja Ristiinna-imi humadeame. SELECT:r2834 VFIN IF (-1 BOS)(1 Adv)(2 (":")); SELECT:r2835 VFIN IF (-1 BOS)(1 EOS); SELECT:r2836 VFIN IF (-1 BOS)(1 ("go") LINK NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY); #$ Ozan ain: #!! !Indicative Negative # ------------------- # Unique are Sg1, Sg3, Du1, Du2, Du3, Pl1, Pl2, Pl3 # Sg2 "it" = ABBR. # Select Neg Sg2 instead of ABBR REMOVE:r2837 ABBR IF (*-1 ConNeg OR PrfPrc)(0 Neg); #$ Dáppe don leamaš it. REMOVE:r2838 ABBR IF (0 Neg)(*1 ConNeg OR PrfPrc); #$ Don it leat dál. #!! !Infinitive # ---------- #!! * __InfComplToN__ Inf when -1 N SELECT:r2840 Inf IF (-1C (Sg Nom) LINK NOT 0 Num LINK NEGATE *-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK *-1 Nom BARRIER VFIN)(NEGATE 0 PL3-V LINK *1 NP-HEAD-PL-NOM BARRIER NOT-NPMODADV); #$ Mánáin lea vuoigatvuohta oažžut dearvvašvuođaiskkadeami. #$ Mus ii leat báljo dilli vuolgit. #fk7559 SELECT:r2841 Inf IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 VFIN); #$ Gean vuorru lea dál bálkestit birccu? #fk2080 SELECT:Inf_ICL Inf IF (-1 Acc LINK NOT 0 Rel OR VFIN OR Adv OR Nom LINK *-1 VFIN BARRIER Acc OR S-BOUNDARY)(*1 ADVLCASE OR Acc BARRIER NOT-NPMOD); #$ Son vuolggahii bálvaleaddjiidis rávkat bovdejuvvon gussiid heajaide. #$ ...leago dieđiheamis doarvái vuođđu ášši váldit meannudeapmái. #$ Vaikko ii loga makkárge revolušuvnna vuordit dásseárvopolitihkas iežas gielddas maŋŋel dán kurssa, de deattuha ahte buot dáhpáhuvvet proseassa čađa. SELECT:r2845 Inf IF (-1 Nom LINK *-1 Loc BARRIER NOT-A-ADV LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-PCLE)(*1 Acc BARRIER NOT-A-ADV); #$ Leatgo geavaheaddjis váttisvuođat buktit áššiid ovdan? SELECT:r2846 Inf IF (-1 COMMA LINK *-1 (Pron Rel) LINK *-1 INF-V BARRIER REAL-V); #$ Dalle fertejit buotlágan ávnnaslaš eavttut maid dárbbaša vai duođalaččat galgá sáhttit kultuvrras dikšut, gullat dása. SELECT:r2847 Inf IF (-1 COMMA LINK *-1 (Pron Rel) LINK *-1 (Pron Rel) LINK *-1 INF-V BARRIER REAL-V); #$ Eai galgga sii geat gullet dakkáraš minoritehtaide ovttas eará láhttuiguin mat gullet sin jovkui, manahit vuoigatvuođaideaset dikšut iežaset kultuvra, "mihkkege" Pron Indef Sg Acc ja geavahit iežaset oskku, dahje geavahit iežaset giela. SELECT:r2848 Inf IF (NEGATE *-1 (Pl Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE)(1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT)(NEGATE 1 Qst); #$ Dáidda heŋgejuvvojit gurpasat, ja maid dál de guottehit lea áigumin. SELECT:r2849 Inf IF (*-1 COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK *-1 (A Sg Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Dárbbašlaš lea dikšut jávrriid ovdal go lea ekonomalaččat veara bivdit. SELECT:r2850 Inf IF (*-1C NP-HEAD-NOM + Sg BARRIER REAL-V OR go OR S-BOUNDARY)(1 PUNCT OR EOS); #$ Áigemearri váidalusa buktit. #% In dieđe man buorit dat leat. REMOVE:r2851 Inf IF (NEGATE *-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("leat"))(*1 PrfPrc BARRIER REAL-V); #$ De leat máksán. # Coordinated infinitives # - - - - - - - - - - - - SELECT:r2852 Inf IF (*-1 COMMA BARRIER REAL-V OR MO LINK -1C Inf)(NEGATE 0 (Neg Imprt))(NEGATE *-1 (Pl Nom) BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE *1 (Pl Nom) BARRIER S-BOUNDARY); #$ Mun in leat boahtán gomihit, muhto ollašuhttit. #$ Son galgá stuorrut, mun fas uhccut. SELECT:r2853 Inf IF (*-1 JA/DAHJE BARRIER SV-BOUNDARY LINK *-1 Inf BARRIER WORD); #$ Hearrá Ipmilat galggat gudnejahttit, ja áivvestassii su bálvalit. SELECT:r2854 Inf IF (*-2C Inf BARRIER REAL-V)(-1 JA/DAHJE); #$ Duođalaš nana jáhku geažil lea divššohasas vuoigatvuohta biehttalit vuostáváldimis vara dahje varabuktagiid dahje biehttalit botkemis nealgudeami mii lea jođus. SELECT:r2855 Inf IF (*-3 Interr LINK *-1 Inf BARRIER REAL-V)(-2 COMMA)(-1 JA/DAHJE)(NEGATE *1 Nom BARRIER NOT-NPMODADV); #$ Divššohasbearráigeahččis lea vuoigatvuohta buktit oaiviliiddis dilálašvuođaid birra mat gullet bearráigeahčči bargoviidodahkii, ja evttohit konkrehtalaš buoridandoaimmaid. # Infinitives # - - - - - - REMOVE Inf (0 VFIN + Qst) ; SELECT:r2856 Inf IF (*-1 BOS BARRIER NOT-ADV)(NEGATE 0 Imprt)(NEGATE 0 VFIN LINK *1 Nom BARRIER NOT-NPMOD); #fk841 (kor mange treff på freecorpus) SELECT:r2857 Inf IF (-2 ABBR)(-1 (PUNCT RIGHT)); #fk60 SELECT:r2858 Inf IF (-1 N)(0 V)(*1 Rel BARRIER NOT-NPMODADVII LINK NOT 0 Adv); #fk797 SELECT Inf IF (-1 Nom LINK *-1 CC BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 Nom LINK *-1 COPULAS BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Jagi 2005 Sámediggi álggahii Divvuma, mii lei prošeakta ja bargojoavku ráhkadit sámegielaid sátnedivvunprográmmaid. #fk194 REMOVE:NomAgwhenInf Actor (0 Inf) ; # Infinitives in lists # - - - - - - - - - - SELECT:r2859 Inf IF (-2 VFIN)(-1 (":" CLB)); #$ Ulbmilat leat: eastadit soađi, nannet ráfi. SELECT:r2860 Inf IF (*-2 Inf BARRIER VFIN LINK -1 (":" CLB) LINK -1 VFIN)(-1 ("\;" CLB)); #$ Ulbmilat leat: eastadit soađi; nannet ráfi. SELECT:r2861 Inf IF (*-2 Inf BARRIER VFIN LINK -1 ("\;" CLB) OR ("," CLB) LINK *-1 Inf BARRIER VFIN LINK -1 (":" CLB) LINK -1 VFIN)(-1 ("\;" CLB) OR ("," CLB)); #$ Ulbmilat leat : eastadit soađi; nannet ráfi; lohkat girjiid. # L-1 L-1 L*-1 L-1 *L-2 -1 0 SELECT:r2862 Inf IF (*-2 Inf BARRIER VFIN LINK -1 ("\;" CLB) OR ("," CLB) LINK *-1 Inf BARRIER VFIN LINK -1 ("\;" CLB) OR ("," CLB) LINK *-1 Inf BARRIER VFIN LINK -1 (":" CLB) LINK -1 VFIN)(-1 ("\;" CLB) OR ("," CLB)); #$ Ulbmilat leat : eastadit soađi; nannet ráfi; lohkat girjiid , borrat márffi. # L-1 L-1 L*-1 L-1 *L-2 L-1 L* -1 -1 0 # Infinitive in sentence fragments # - - - - - - - - - - - - - - - - SELECT:r2863 Inf IF (-1C Acc LINK *-1 BOS BARRIER NOT-NPMOD)(1 EOS); #$ Ruđa juogadit. SELECT:r2864 Inf IF (-1C Ill LINK *-1 BOS BARRIER NOT-NPMOD)(0 ILL-V)(1 EOS); #$ Mánáidgárdái hárjánit. SELECT:r2865 Inf IF (-1 BOS)(*1C Acc BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 EOS); #$ Ruđa juogadit. SELECT:r2866 Inf IF (-1 BOS)(0 ILL-V)(*1C Ill BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 EOS); #$ Hárjánit mánáidgárdái. SELECT:r2867 Inf IF (-1 BOS)(0 LOC-V)(*1C Loc BARRIER NOT-NPMOD LINK 1 EOS); SELECT:r2868 Inf IF (-1C Loc LINK *-1 BOS BARRIER NOT-NPMOD)(0 LOC-V)(1 EOS); #!! !!Indicative or imperative #!! !!Verbs according to person and number #!! !Sg1 - First person singular #!! * __InitialLeanRule__ selects lean when no VFIN to the left SELECT:InitialLeanRule_r2900 Sg1 IF (NEGATE *-1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY OR PUNCT)(0 LEAN); #$ Lean čiegas velohaddamen láhttis skuvlalávka oaivve vuolde. #$ Jesus celkkii: "Oanehis áiggi lean velá din luhtte." # The function is in reality to remove Ess of Lea. Perhaps restrict to that. #!! * __Sg1WhenAloneVfin__ selects Sg1 when no other VFIN or PrfPrc SELECT:Sg1WhenAloneVfin_r2901 SG1-V IF (NEGATE *-1 VFIN OR PrfPrc BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 Der/Pass OR N)(NEGATE 0 (N Nom) LINK 0 LEX-N)(NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY)(NEGATE 0 PrfPrc LINK -1 CC LINK -1 PrfPrc); #$ Oađidettiin gullen olbmo boahtimin. # Trond 29.4. Next to still to evaluate: SELECT:r2903 SG1-V IF (*-1 CC OR COMMA BARRIER REAL-V LINK *-1C SG1-V BARRIER REAL-V)(NEGATE 0 Der/Pass); #$ Bargen doppe beannot jagi sullii bealle virggis , oahpahin eanaš matematihka ja luonddufága . REMOVE:r2905 SG1-V IF (0 PrfPrc OR Actio)(*1C VFIN BARRIER S-BOUNDARY); #$ Dálá fiinnuhan riektejurddašanvuogi mielde ii eahpiduvvo ahte dán livččii galgan dahkat. #!! !Sg2 - Second person singular # Sg2 = Inf (even syllables, copula) # Note the homonymy with derived verbs (jearat = jearadit + ... # Prt Sg2 = Prs Pl3 = Imprt Pl2 (even syll) vulget # Prt Sg2 = Prs Pl3 = Prs Pl1 = Inf (odd syll) muitalit # Prt Sg2 = Prs Pl3 (contracted) fertejit SELECT:r2907_Pl3 (Prt Pl3) IF (*0 Pl)(*1 PAST-MARKER BARRIER SV-BOUNDARY); #!! * --r2907__Sg2__ Prt Sg2 if ikte etc. SELECT:r2907_Sg2 Prt + Sg2 IF (NEGATE *0 Nom + Pl)(*1 PAST-MARKER BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Vulget go ikte? SELECT:r2908 SG2-V IF (*-1 CC BARRIER VFIN LINK *-1C SG2-V BARRIER SVF-BOUNDARY); #$ Dasgo sániidat mielde don dahkkojuvvot friddjan, ja sániidat mielde dubmejuvvot. #fk 291 SELECT:r2909 SG2-V IF (*-1 CC BARRIER NOT-ADV LINK *-1 CP LINK *-1C SG2-V BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Don oainnát mo olbmot bahkkejit du birra, ja de jearat vel... #fk 16 SELECT:r2910 V + Sg2 IF (*-2C V + Sg2 BARRIER VFIN)(*-1 CS BARRIER VFIN)(NEGATE *1 PxPl3); #$ Don it beasa doppe olggos ovdal go leat máksán. #$ Dál beasat juo ráhkkanišgoahtit jus Kárášjohkii leat meinen beassážiid. #fk 498 REMOVE:CopNotPl ("leat" Pl1) OR ("leat" Pl3) IF (*1 (Sg Nom) - Coll - Indef OR ("okto") BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 NUM OR Pl1 LINK NOT 1 CC OR COMMA)(NEGATE -1 Pl); #$ Leatgo árgi bajándálkkis? #$ Leat go árgi bajándálkkis? #$ Leat go okto áigume herskkostallat? #fk 3152 REMOVE:r2912 Prs + Pl1 IF (-2 BOS)(-1 ("jus") OR ("jos") OR ("juos") OR ("joas"))(0 (Prs Sg2))(*1 ("de") BARRIER (Sg2 Nom)); #$ Jus leat buohcamin, de fertet... #fk 135 REMOVE:r2913 V + Sg2 IF (1 CC)(2 VFIN)(NEGATE 2 Sg2); #$ Buođđomuoraid maid ráhkadit olbmot gárvvisin dassá go deatnu leahkkasa, čuolddaid čohket ja ráhkadit oar-julggiid. REMOVE:r2914 V + Sg2 IF (0 COPULAS)(*1 (Pl Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Leatgo doppe olu gávppit? REMOVE:r2915 V + Sg2 IF (*-1 (Num Nom) BARRIER NOT-NPMOD); #$ Gitta guhtta hearggi sáhttet leat ovtta ráiddus. SELECT:r2916 V + Sg2 IF (0 Pl1 OR Pl3)(*1C V + Sg2 OR PxSg2 BARRIER VFIN OR (":")); #$ Jus dulvvi niegadat, de boađát gullat unohis šlárvaságaid. #!! !Sg3 - Third person singular #!! Infinitive and clausal subject #!! Rules that look backwards for a subject across a relative clause: #!! Rules that look backwards for a subject across a subordinate clause (CP boundary): #!! Extension possibilities: Coordination #!! Son oaidná du ja mu ovdal go boahtit... #!! Coordinated Sg3 verbs #!! Not V + Sg3 #!! !Du1 - First person dual # Prs Du1 = Prt Pl3 (even syllable verbs); also similar to Prs Sg3 of other verbs. #!! * __MunJaDonDu__ selects Du1 if Mon V ja don V de V-Du2 SELECT:MunJaDonDu V + Du1 IF (*-1 CC OR ("de") BARRIER VFIN LINK *-1C V + Sg2 BARRIER VFIN LINK *-1C V + Sg1 BARRIER VFIN); #!! * __DonJaMunDu__ selects Du1 if Don V ja mun V de V-Du2 SELECT:DonJaMunDu V + Du1 IF (*-1 CC OR ("de") BARRIER VFIN LINK *-1C V + Sg1 BARRIER VFIN LINK *-1C V + Sg2 BARRIER VFIN); #$ Jus lean váiban ja don maid leat váiban, de manne nohkkat hui árrat. #!! The previous two rules look marginal. #!! * __DuNotPrtIfToday__ selects Du1 over Prt in the context of a present-marker. SELECT:DuNotPrtIfToday_r2948 (Prs Du1) IF (0 Prt)(*1 PRESENT-MARKER BARRIER S-BOUNDARY); #$ Gergego vuolgit ihttin? # This rule selects Prs over Prt. Better would be REMOVE Prt? #!! * __Du1IfDu1__ selects Du1 with a left context Du1 ... ja ... SELECT:Du1IfDu1_r2947 V + Du1 IF (*-1 CC BARRIER VFIN LINK *-1C V + Du1 BARRIER VFIN); #$ Moai bohte su lusa ja orrugohte su luhtte. #!! * __NoDu1__ removes Du1 if no MOAI or Du1 around. REMOVE:NoDu1_r2949 V + Du1 IF (NEGATE *-1 MOAI OR Du1)(NEGATE 0 Imprt LINK *-1 BOC BARRIER NOT-ADV)(NEGATE *1 MOAI); #$ De bohte ruđat. #$ Nieiddat jerre. #!! !Du2 - Second person dual #!! !Rules for leahppi = ("leahppi" N Sg Nom) #!! !Du3 - Third person dual #!! !Pl1 - First person plural #!! !Pl2 - Second person plural #!! !Pl3 - Third person plural #!! * __Pl3IfPlSubj__ Pl3 if Pl noun to the left SELECT:Pl3IfPlSubj PL3-V IF (*-1 NP-HEAD-PL-NOM BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 VFIN) ; # r2974 #$ Muhto dorskit gal leat varrasat. #$ Divššohasaid birra geat leat uminddegin dahkkon. #$ Eatnagat bohtet nuortan ja oarjin. #$ Geafit gal leat álo din luhtte. #!! * __Pl3IfPlSubj__ Pl3 if safe plural (incl pron) to the left SELECT:r2975 PL3-V IF (*-1C NP-HEAD-PL-NOM BARRIER (V PrfPrc) OR PPRON-NOT-SII OR (N Sg Nom) OR CS OR CC)(NEGATE *-1 V + Pl3 BARRIER SV-BOUNDARY OR PUNCT); #$ Makkár vuoigatvuođat dain leat riikavuložin? SELECT:r2976 PL3-V IF (*1C NP-HEAD-PL-NOM BARRIER PPRON-NOT-SII OR S-BOUNDARY) (NEGATE 0 Inf LINK -1 Acc LINK -1 DADJAT) ; #% Sii lohket iežaset leat oalle duhtavaččat dán jagáš básárdoaluin. #!! * __Sg2LeftDon__ selects Sg2 in Rel phrase if don to the left of it SELECT:Sg2LeftDon SG2-V IF (*-1 Rel - Nom BARRIER (Pers Nom) LINK *-1 DON BARRIER (Pers Nom)) ; #$ Don galggat doallat dan maid leat vurdnon Hearrái. # After everything has been done, we go for the third person. #!! * __groupPl3__ selects Prs Pl3 SELECT:groupPl3 Pl3 IF (0 VFIN LINK -1 Nom LINK 0 HUMAN-GROUP OR Sem/Org); SELECT:NomgroupPl3 Nom IF (0 Sem/Group OR Sem/Org LINK 1 VFIN + Pl3); #$ Hakso ahte FeFo leat alcceseaset eanet ruđaid háhpohallame. SELECT:groupPl3 Pl3 IF (0 VFIN LINK 1 Pr LINK 1 Num + Nom LINK NOT 0 OKTA); #$ Sihke ovdal ja maŋŋil dan leat gaskkal vihtta ja logi olbmo ožžon dávdda jagis. SELECT:RightSubj Pl3 IF (NEGATE *-1 Pl)(0 ("leat"))(1 Pl + Nom); #$ Áidna mii váivvida leat albmát, geat čolget láhttái. #!! * __allSg2leat__ removes Sg2 if leat Prs Pl3 REMOVE:allSg2leat Sg2 IF (0 ("leat" Prs Pl3)); #!! * __allPrsPl3__ selects and removes PrsPl3 if PrtSg2 initially SELECT:HLallPrsPl3 Prs + Pl1 IF (0 Pl3 LINK *-1 DASH BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK -1 BOS)(*1 ("❡")); SELECT:HLallPrsPl3 Prs + Pl3 + Ind IF (0 Prt + Sg2 LINK *-1 BOS BARRIER NOT-ADV)(NEGATE *1 ("?")); REMOVE:allPrsPl3 Prs + Pl3 IF (0 Prt + Sg2 LINK *-1 BOS BARRIER NOT-ADV); REMOVE:allPrsPl1 Prs + Pl1 IF (0 Prt + Sg2 LINK *-1 BOS BARRIER NOT-ADV); #$ Oidnet go dan? SELECT:PrsPl3 Prs + Pl3 + Ind IF (-1 CS LINK -1 @-FMAINV LINK *-1 VFIN + Pl3 BARRIER SV-BOUNDARY); #$ Álget fas sáddet go vuojahit. #!! * __allPrtSg2__ removes PrtSg2 if PrsPl3 REMOVE:allPrtSg2 Prt + Sg2 IF (0 Prs + Pl3 OR Prs + Pl1 OR Imprt + Pl2); #!! !!Rules for a special infinitive construction #!! !!More finite verbs #!! !!Passive #!! !!Infinitive SELECT Inf IF (0 VFIN LINK NOT 0 Pl3 LINK -1 (Pl Nom)) ; SELECT Inf IF (0 VFIN LINK -1 COMMA LINK *-1 Inf BARRIER REAL-V) ; #!! !!Present Participle #!! !!Actio/Perfect Participle # Actio = Prs Sg1 = PrfPrc (odd-syll verbs, contracted verbs) # Perfect Participle is also treated in "Disambiguating verbs - part 1". # The order of rules is of some importance here. # We do not SELECT Actio, we remove PrfPrc instead, since there might be a # non-derived N reading alongside Actio. SELECT:ZRitvaTestLeksicalisation PrfPrc IF (*-1 BOC BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 1 COMMA LINK 1 (@CNP) OR (@CVP))(*1 N BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE)(NOT 0 LEX-N + (Sg Nom))(NEGATE 0 (Actio Nom) LINK 1 (N Nom) LINK -2 HAB-ACTOR + Gen); # Dan sajis go N, de geavhan LEX-N. Der/NomAct lea maid N. REMOVE:ZRitvaTestChooseNoun PrfPrc IF (0 (Der/NomAct N Sg Nom) LINK *1 SG3-V BARRIER VFIN) ; # Lene: dás váilu ovdamearkacealkka. Ii galggašii deaivat: Váiban mielain jurddašallá ahte vare son livččii girdisáhpán. #SELECT:r3041 PrfPrc IF (*-1 BOC BARRIER NOT-NPMOD)(NEGATE 1 COMMA LINK 1 (@CNP) OR (@CVP))(*1 N BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 VFIN BARRIER NOT-ADV-PCLE); #$ Sajáiduvvan fágadoahpagiid sáhttá dieđusge geavahit. SELECT:ZPrfPrcMannat PrfPrc IF (0 ("mannat") LINK 1 ("čađa")); SELECT:Zr3045 PrfPrc IF (*-1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT BARRIER SVF-BOUNDARY OR PrfPrc)(NEGATE 0 Ess)(NEGATE 0 Actio LINK -1 PrsPrc)(NEGATE 0 Actio LINK 1 COMMA OR CC LINK 1 Actio)(NEGATE *1 PrfPrc BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Dasto lea Sámediggi ovttasráđiid Finnmárkku ja Tromssa fylkamanniiguin doallan fágaseminára. SELECT:Zr3047 PrfPrc IF (-1 CC LINK *-1 PrfPrc BARRIER REAL-V) ; #$ Boazodoallolágat leat dievasmahttán ja dahkan dárbbašmeahttun... REMOVE:Zr3049 PrfPrc IF (*-1 Gen BARRIER NOT-NPMOD LINK -1 BOC) ; #$ Divššohasjournálaid geahččan dálkkasgeahččalemiid oktavuođas... REMOVE:Zr3050 PrfPrc IF (NEGATE *-1 VFIN)(NEGATE 0 Der/Pass OR ("leat" PrfPrc))(NEGATE *1 VFIN BARRIER S-BOUNDARY) ; #$ Miehtan nuoraid ovddas geain ii leat miehtangealbu. #$ Doppe leamaš sámiin stuora deaddu. # It should not take the latter one. REMOVE:Zr3051 PrfPrc IF (*-1 PrfPrc OR ConNeg BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 ("leat")) ; #$ Ii ávžžuhuvvo dieđuid geahččan sivas olbmuid geat čužžot divššohasa lahka. # Coordinated actios # - - - - - - - - - - REMOVE:Zr3057 PrfPrc IF (NEGATE -1 LEAT-FIN-NOT-IMPRT LINK *-1 CP BARRIER VFIN)(1 CLB LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD LINK *1 CC BARRIER VFIN LINK *1 N BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT 0 Loc) ; #$ Sámedikki hálddahusa nannen, dearvvašvuođa- ja eallindiliiskkadeami ruhtadeapmi ja Sámi dearvvašvuođadutkanguovddáža doaimmaid viiddideapmi váldojit ovdan 2002 bušeahta oktavuođas. #!! !!Actio #!! !!Selecting some more finite verbs #REMOVE:InfifVFIN Inf (0 VFIN LINK NEGATE *-1 AUX) ; #!! !!Lexical disambiguation of verbs # arvit vs arvát vs arvat # ------------------------ IFF:Arvit ("arvit") IF (0 ("arvát") OR ("arvat"))(NEGATE *0 HUMAN LINK 0 SUBJ) ; # ballat vs. ballát # ----------------- REMOVE:LexSel ("ballát") IF (0 ("ballat")) ; # One can always (?) understand it as "ballat" if it is homonomy. # bassit vs. bassat # ----------------- IFF:LexSel ("bassit") IF (0 ("bassat") LINK *0 Sem/Food + Acc) ; # báhcit vs báhccat # ----------------- REMOVE:LexSel ("báhccat") IF (0 ("báhcit" Imprt)) ; REMOVE:LexSel ("biestit") IF (0 ("bistit") LINK *1 TIME BARRIER SV-BOUNDARY) ; REMOVE:LexSel ("bivvát") IF (0 ("bivvat")) ; # beaivvis vs. beaivi # ------------------ REMOVE:LexSel ("beaivvis") IF (0 ("beaivi") LINK -1 Num) ; # boahtit vs. bohtat # ------------------ # boahtit 'come', bohtat 'swell' # These verbs have 5 homonym forms, Prs Du1/Pl3 bohte, Prt Sg1 bohten, # Prs Pl3/Prt Sg2 bohtet, Imprt Sg1 bohton, Imprt Pl1 bohtot # In almost all cases, the correct choice will be "boahtit", the # challenge is to avoid removing the cases where it might be "bohtat" LIST BOHTAT-NOUN = "bálká" "áiteuksa" "bunci" "dáigi" "fanas" "lássa" "láse" "luŋka" "stohpo#uksa" "uksa" "viessouksa" "vanca" ; REMOVE:LexSel ("bohtat" Sg1) IF (0 ("boahtit")) ; # Will hit 'bohten' and 'bohton'. REMOVE:LexSel ("bohtat" Sg2) IF (0 ("boahtit")) ; # Will hit 'bohtet'. #$ Go mun bohten du vissui,... #$ Journálat álmmolaš doaimmas bohtet arkiivalága vuollái. REMOVE:LexSel ("bohtat" Du1) IF (0 ("boahtit")) ; # Will hit 'bohte'. REMOVE:LexSel ("bohtat" Pl1) IF (0 ("boahtit")) ; # Will hit 'bohtot'. REMOVE:LexSel ("bohtat" Pl3) IF (0 ("boahtit"))(*1 ("son" Pl3 Nom) BARRIER SV-BOUNDARY) ; REMOVE:LexSel ("bohtat" Pl3) IF (*-1 ("son" Pl3 Nom) BARRIER NOT-ADV-PCLE)(0 ("boahtit")) ; SELECT:LexSel ("boahtit") IF (0 ("bohtat"))(NEGATE *1 (Pron Pers) OR BOHTAT-NOUN BARRIER SV-BOUNDARY OR Neg OR NP-HEAD-NOM LINK 0 Nom)(NEGATE *-1 (Pron Pers) OR BOHTAT-NOUN BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 0 Nom)(NEGATE *-1 (Pron Rel) OR MO LINK *-1 BOHTAT-NOUN BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 Nom) ; # Only if there is a BOHTAT-NOUN Nom or "dat" Nom, we leave the possibility of "bohtat". But also in those cases, it cuold be "boahtit". # borgit vs borgát # ---------------- REMOVE:LexSel ("borgát") IF (0 ("borgit")) ; # One can always (?) understand it as "borgit" if it is homonomy. # buollit vs buollát REMOVE:LexSel ("buollát") IF (0 ("buollit")) ; # One can always (?) understand it as "buollit" if it is homonomy. # caggat vs.caggát # ---------------- # caggat = 'tighten; keep open; hold back', caggát = 'be wide open' REMOVE:LexSel ("caggát") IF (0 ("caggat"))(*1 NP-HEAD-ACC BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Olmmoš caggá čuolu rávdnjái fávlli guvlui. # čohkkedit # ------------------- SELECT:LexSel ("čohkkedit") IF (0 Imprt LINK *1 DOHKO BARRIER SV-BOUNDARY) ; # čuohcat vs. čuohcit # ------------------- # Prs Sg3 čuohcá. # Prs Pl3 čuhcet. # čuoigat vs čuoigát # ------------------ REMOVE:LexSel ("čuoigát") IF (0 ("čuoigat")) ; # One can always (?) understand it as "čuoigat" if it is homonomy. # čuollat vs čuollát # ------------------ REMOVE:LexSel ("čuollát") IF (0 ("čuollat") LINK *0 Acc BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 TIME-N OR Sem/Route LINK NEGATE 0 Num LINK 1 TIME-N) ; #$ Go Niillas olle vuovdái ja čuollá ovtta muora, de son oaidná ahte ii doppe nagot buot muoraid čuollat, go vuovdi lea nu stuoris ahte geahči ii oidno. # čuovgat vs čuovgát REMOVE:LexSel ("čuovgát") IF (0 ("čuovgat")) ; # One can always (?) understand it as "čuovgat" if it is homonomy. # divvut vs. dievvat # ------------------ SELECT:LexSel ("divvut") IF (0 ("dievvat" Der/PassL)) ; SELECT:LexSel ("divvut") IF (0 ("dievvat") LINK *0 ACTOR-ROLE + Nom BARRIER SV-BOUNDARY) ; # doadjit vs. dodjit # ------------------ SELECT:LexSel ("doadjit") IF (*0 TOOL OR BODY OR PLANT BARRIER SV-BOUNDARY) ; # duđđat vs. duhtat # ----------------- # duđđat = 'mess', duhtat 'be satisfied' REMOVE:LexSel ("duđđat") IF (0 ("duhtat"))(*1 Ill BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Mun duđan dien vástádussii. REMOVE:LexSel ("duđđat") IF (0 ("duhtat"))(1 go)(*2 Ill BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Duđat go mu čállimii? # diehtit vs. dihttot # ------------------- # diehtit is TV and takes an animate subject. # dihttot (vise seg, forekomme) is Passive and intransitive SELECT:LexSel ("dihttot") IF (*-0 ("sátni") OR ("vearba") OR ("substantiiva") LINK 0 (@SUBJ)) ; #$ Sátni dihtto buot oarjesámegielain. # Needed here is a set of speach act and POS words. # dovdat vs. dovdát # ----------------- #REMOVE ("dovdat") IF (-2 ("go"))(-1 ("vuos"))(0 ("dovdát" Sg3)) ; #$ Go vuos dovdá ovtta unnitlohkoálbmoga, lea álki fuobmát oahpes #$ minstariid maiddái eará unnitloguid diliin. # ii. dat ii doaimma ok, leago dat buoret? lea go MII buoret? MII? ahh..ii leat buoret. dat ferte leat "dovdat", muhto sahttasii maid leat "dovdát", muhto goitge "dovdat" orru leahkime buoret: 1.Hvis man først blir kjent med x, så er det lettere, 2. hvis man først kjenner et x, så er det lettere, 1. doaibmá maid # maid doai jáhkabeahtti? # datgo lei evttohus? # vurddes: # L: doaibmágo du mielas dadjat "go vuos dovdá" - dovdát - bli kjent med?? # D: JEPP # L: muhto ii "go vuos dovdá" - dovdát - kjenne igjen ? # D: DAT NAI # (Duomma) REMOVE:LexSel ("dovdát") IF (0 ("dovdat")) ; # One can always (?) understand it as "dovdat" if it is homonomy. # eallit vs. eallát # ----------------- # These verbs have 2 homonym forms: Ind Prs Sg3 eallá, PrfPrc eallán # eallát = 'to recover, become alive again', eallit = 'to live' REMOVE:LexSel ("eallát") IF (0 ("eallit"))(*1 ("eallin")) ; #$ Son eallá suttolaš eallima. REMOVE:LexSel ("eallát") IF (0 ("eallit"))(*1 Loc OR ("siste") OR VAbess) ; #$ Mun dovddan muhtun olbmo guhte eallá Kristusis. #$ Son eallá naitalkeahttá. REMOVE:LexSel ("eallát") IF (0 ("eallit")) ; # One can always (?) understand it as "eallit" if it is homonomy. #REMOVE:LexSel ("gallet") IF (0 ("galledit")) ; # fáhtet vs. fáhtit # ----------------- SELECT:LexSel ("fáhtet") (0 ("fáhtit") LINK 1 ("gitta")) ; # gálgat vs. galgat # ----------------- # Added gálgat as subform of galgat SELECT:LexSel ("galgat") (0 ("gálgat") LINK *1 Inf BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Stállu ii šat diehtán, maid son gálggašii jearrat. # gárrat vs. gárrut # ----------------- # gárrat = 'bind sth to sth', gárrut = 'get sth done, +Inf' #REMOVE:LexSel ("gárrat") IF (0 ("gárrut"))(*1 Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE-NEG) ; #$ Mii lávlluimet morašlávlagiid, ehpet ge dii gárron luoibmat. # "gártat" vs. "gártet" SELECT:LexSel ("gártat") (0 ("gártet") LINK *1 Ess BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Regiovdnaguovddážat gártet boaittobealguovlun. # geargat IV vs. gerget TV # ------------------ # gerget takes Acc IFF:LexSel ("gerget") IF (0 ("geargat"))(*1 Acc BARRIER NOT-NPMOD) ; #REMOVE:LexSel ("gerget") IF (0 ("geargat"))(*1 Acc LINK 1 Inf BARRIER NOT-NPMOD) ; #REMOVE:LexSel ("gerget") IF (0 ("geargat"))(*1 Acc LINK -1 Inf BARRIER NOT-NPMOD) ; REMOVE:r3136 ("geavvat") IF (0 ("geavahit")) ; # geassit TV vs. geassut IV REMOVE:LexSel ("geassut") IF (0 ("geassit") LINK *0 Acc OR ("vuorbi") BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Nordlysbearaš unnui dušše moatti olbmui ja maŋimuš vuorbi lei gesson. # gieldit vs. gildit # ------------------ # gieldit = 'deny sb sth', gildit = 'shine' # Here, we have a transitivity difference. # Homonym in the diphtong simplification cases: Prs Du1 gilde, Prs Pl3 gildet # all Prt forms, gilden, gildet, ..., all Pot forms gilddežan, ..., # some of the Imprt forms. REMOVE:LexSel ("gildit") IF (0 ("gieldit"))(*1 Acc BARRIER VFIN) ; #$ Jesus gilddii sudno garrasit: #$ Muhto mađe eanet son gilddii, dađe eanet sii almmuhedje dan. # The second example is ambiguous. SELECT:LexSel ("gieldit") IF (*1 (V Actio Loc) BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Mun gilden Máhte boahtimis. # gillet vs giellat # ------------------ SELECT:LexSel ("gillet") IF (0 ("giellat") LINK *1 Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Vaikko Ánne Risten hálida boahtteáiggis eambbo gilvalit sabehiid nalde herggiiguin , de ii leat mihkkege dáhkádus man guhká gille doaibmat . SELECT:LexSel ("gillet") IF (0 ("giellat") LINK *1 Acc BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK 1 Inf + TV) ; #$ Dás lea sáhka das ahte gillego maidege bargat . # goaddat vs. goddit # ------------------ # goaddat = 'stick to, tarrautua', goddit = 'kill' # Homonym in the diphtong simplification cases. REMOVE:LexSel ("goaddat") IF (0 ("goddit"))(*1 Acc BARRIER VFIN) ; #$ Ja sii goddet su. REMOVE:LexSel ("goaddat") IF (NEGATE *-1 Ill BARRIER SV-BOUNDARY)(0 ("goddit") LINK NEGATE *1 Ill BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; # goarrut vs. gorrat SELECT:LexSel ("goarrut") IF (*-1 BOC LINK *1 CLOTHES OR SHOE BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 Nom OR Acc)(0 ("gorrat")) ; # goastit TV vs. goastat IV REMOVE:LexSel ("goastit") IF (0 ("goastat") LINK NEGATE *0 Acc BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 TIME-N OR Sem/Route LINK NEGATE 0 Num LINK 1 TIME-N) ; #$ Gal moai goste iehčaneame. # goddet vs. goddit # ----------------- # goddet = 'catch wild reindeer', goddit = kill REMOVE:LexSel ("goddet") IF (0 ("goddit"))(*0 Acc BARRIER NP-BOUNDARY) ; #$ Vuovdái godde dán guovžža. # gođđat vs. gođđit # ----------------- # gođđat = 'spawn', gođđit = 'knit, weave' SELECT:LexSel ("gođđat") IF (0 ("gođđit"))(*1 FISH BARRIER VFIN) ; #$ Ovddemus dáida oastit árppuid ja gođđá firpmiid. SELECT:LexSel ("gođđit") IF (0 ("gođđat"))(*0 ("stovla") OR ("muorra") OR ("gođđinmuorra") OR ("sággi") OR Sem/Clth BARRIER VFIN) ; #$ Ovddemus dáida oastit árppuid ja gođđá firpmiid. # gullat vs. gullát vs. gullet # ---------------------------- # gullat = 'hear; belong', gullát 'begin to hear', gullet 'fish' SELECT:LexSel ("gullat") IF (0 ("gullát") LINK *0 SOUND OR ("sátni") BARRIER NOT-NPMOD) ; #$ Mánná hárve gullá eatnigielas. #SELECT:LexSel ("gullat") IF (0 ("gullát") OR ("gullet"))(*1 Ill OR ("vuollai") BARRIER SV-BOUNDARY LINK NOT 0 SOUND) ; # moved up #$ Dat gullá lunddolaččat dakkár áššiide go Sámedikkiid válganjuolggadusaide. SELECT:LexSel ("gullat") IF (*-1 Ill BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 0 SOUND)(0 ("gullát") OR ("gullet")) ; #$ Doaimma divššohasjournálaide gullá persovdnaregisttar. #$ Eanetlohku, masa gulle Riektejoavkku 6 eará lahtu,... SELECT:LexSel ("gullat") IF (*1 ("ahte") BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; #$ Mun gullen, ahte vulget ikte. # guođđit vs. guđđat # ------------------ # guođđit = 'leave sth swh', guđđat = 'swarm' REMOVE:LexSel ("guđđat") IF (0 ("guođđit"))(*1 Acc BARRIER VFIN) ; #$ De sii guđđet dan viesu ja gávpoga. #REMOVE:LexSel ("guorrat") IF (0 ("guorahallat")) ; # háliidit vs. hálihit # - - - - - - - - - - - - - - - REMOVE:LexSel ("hálihit") IF (0 ("háliidit")) ; #$ Son ii hálit dan dahkat. # huikit vs. huoikit # ------------------- SELECT:LexSel ("huikit") IF (0 ("huoikit")) ((1 (":")) OR (-1 COMMA LINK 2 (N Sg Nom) LINK *1 EOC BARRIER NOT-ADV)) ; # joavdat vs. joavdit # ------------------- SELECT:LexSel ("joavdat") IF (0 ("joavdit"))(*1 Ill OR DOHKO BARRIER NOT-NPMODADV) ; # juhkat vs. juohkit # ------------------ LIST JUOHKIN-ADV = ("hálddahuslaš" Adv) ("geográfa" Adv) ; LIST JUOHKIN-SUBJ = "eiseváldi" ; LIST JUOHKIN-PASS-SUBJ = "gávdnoštupmi" "eana" "čázádat" "vuoigatvuohta" ; SELECT:LexSel ("juohkit") IF (0 ("juhkat"))(*0 Ill BARRIER Loc OR SV-BOUNDARY LINK NOT 0 TIME-N) ; SELECT:LexSel ("juohkit") IF (0 ("juhkat"))(*0 ("diehtu") OR TEXT OR ABSTR-TEXT OR CURRENCY OR Sem/Measr BARRIER NOT-NPMOD) ; SELECT:LexSel ("juohkit") IF (0 ("juhkat"))(*1 Ess BARRIER NOT-A-PCLE) ; SELECT:LexSel ("juohkit") IF (0 ("juhkat"))(*1 ("mielde") OR ("ektui") OR ("gaskkas") OR ("ovddas") OR ("gaskka") BARRIER NOT-NPMOD) ; SELECT:LexSel ("juohkit") IF (0 ("juhkat"))(*0 JUOHKIN-ADV BARRIER REAL-V) ; SELECT:LexSel ("juohkit") IF (0 ("juhkat") LINK 0 Der/Pass LINK 0 (PrfPrc @>N)) ; SELECT:LexSel ("juohkit") IF (*-1 JUOHKIN-PASS-SUBJ BARRIER Nom OR SV-BOUNDARY)(0 ("juhkat") LINK 0 Der/Pass) ; SELECT:LexSel ("juohkit") IF (*-1 JUOHKIN-SUBJ BARRIER Nom OR SV-BOUNDARY LINK 0 (Pl Nom))(0 ("juhkat")) ; #$ Ruhta lea juhkkojuvvon máŋgga olbmui. #$ Eatnamat leat hálddahuslaččat juhkkojuvvon. #$ Eatnamat leat juo juhkkojuvvon. #$ Eiseválddit juhke eatnamiid. SELECT:LexSel ("juhkat") IF (0 ("juohkit") LINK -1 CC LINK -1 ("borrat")) ; SELECT:LexSel ("juhkat") IF (0 ("juohkit") LINK 1 CC LINK 1 ("borrat")) ; #$ Ovdal stuoradulvvi sii borre ja juhke. SELECT:LexSel ("juhkat") IF (0 ("juohkit") LINK *0 LIQUID BARRIER Acc OR SV-BOUNDARY) ; #$ Sii juhket gáfe. SELECT:LexSel ("juhkat") IF (0 ("juohkit") LINK 1 ("buohkat")) ; #$ Juhket buohkat dás! #$ Ja sii juhke buohkat das. # laskat IV vs. lasket TV SELECT:LexSel ("jullat") IF (0 ("lasket") LINK NEGATE *0 Acc BARRIER NOT-NPMODADV) ; # juollut IV vs. jullat IV SELECT:LexSel ("juollut") IF (0 ("jullat")) ((*1 Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE) OR (0 Imprt)) ; #$ De jullot čoalkalit uksii vuos. # loktet vs. loaktit SELECT:LexSel ("loktet") IF (*0 ("stáhtus") BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Dát sihke lasiha sámegiela geavaheami ja lokte giela stáhtusa ja árvvu. # lohkat vs. loahkkit SELECT:LexSel ("lohkat") IF (0 ("loahkkit") LINK 0 Der/Pass) ; # mannet vs. mannat # ----------------- REMOVE:LexSel ("mannet") IF (0 ("mannat") LINK 0 Sg1 OR Sg2) ; REMOVE:LexSel ("mannet") IF (0 ("mannat"))(*0 Ill BARRIER S-BOUNDARY) ; REMOVE:LexSel ("mannet") IF (0 ("mannat"))(*0 ("dohko") OR ("maŋos") OR ("ruovtto#luotta") OR ("ruoktot") OR ("bajás") OR ("vulos") OR ("bokte") BARRIER S-BOUNDARY) ; REMOVE:LexSel ("mannet") IF (0 ("mannat"))(*0 Inf BARRIER NOT-ADV) ; # mannut vs. mannat # ----------------- REMOVE:LexSel ("mannut") IF (0 ("mannat" Imprt)) ; # máhccat vs. máhccut # ------------------- # # máhccat = 'return, retreat', máhccut = 'make folds in' # máhttit vs máhttát # ------------------ REMOVE:LexSel ("máhttát") IF (0 ("máhttit")) ; # One can always (?) understand it as "máhttit" if it is homonomy. # muitit vs muitát # ---------------- REMOVE:LexSel ("muitát") IF (0 ("muitit")) ; # One can always (?) understand it as "muitit" if it is homonomy. # oađđit vs oađđát # --------------- # REMOVE:LexSel ("oađđát") IF (*0 (AA Adv) BARRIER REAL-V)(0 ("oađđit")) ; # ohcat vs oahcut # --------------- # REMOVE:LexSel ("oahcut") IF (0 ("ohcat") LINK *1 Acc) ; #$ De ohcot moadde girjji! # oastit vs. ostet # ---------------- # LIST OSTEN-NOUN = "náhkki" "siste#náhkki" "sisti" ; SELECT:LexSel ("oastit") IF (0 ("ostet"))(*-1 BOS LINK NEGATE *1 OSTEN-NOUN LINK 0 Acc) ; # orrut vs. orrot # ---------------- # # orrot = 'remain somewhere (not come back as expected), settle down' SELECT:LexSel ("orrut") IF (0 ("orrot"))(1 (Actio Ess)) ; SELECT:LexSel ("orrot") IF (0 ("orrut"))(-1 Ill) ; SELECT:LexSel ("orrot") IF (0 ("orrut"))(*1 Ill BARRIER NOT-ADV) ; REMOVE:LexSel ("orrut" Der/PassS) IF (0 ("orrut"))(1 ("go")) ; REMOVE:LexSel ("orrut" Der/PassS) IF (0 ("orrut"))(*1 (Actio Ess) BARRIER NOT-ADV) ; REMOVE:LexSel ("orrot") IF (0 ("orrut"))(NEGATE 1 ("go"))(NEGATE *1 (Actio Ess) BARRIER NOT-ADV)(NEGATE *-1 Ill BARRIER NOT-ADV) ; REMOVE:LexSel ("orrot") IF (0 ("orrut"))(NEGATE 1 ("go"))(NEGATE *1 (Actio Ess) BARRIER NOT-ADV)(NEGATE *1 Ill BARRIER NOT-ADV) ; #$ Mii áigut dohko orrot idjii. #$ Buot dilálašvuođat main Ipmil orro leamen jávkosis. #$ Min Áigi jearrá orro go heivvolaš ahte son čállá bartnis birra. # rihkkut vs. riehkkat # ------------------- # # rihkkut = 'break, transgress, infringe, offens against, forfeit', riehkkat = 'work hard, make great efforts to..' SELECT:LexSel ("rihkkut") IF (0 Der/Pass)(*-1 BOS LINK *1C LAHKA OR LAHKA-N) ; #$ Láhka lea rihkkojuvvon. # Not in use because of REMOVE Der1 IF (0 Der3 OR Der2) #REMOVE:LexSel ("ráfáiduvvat") IF (0 ("ráfáiduhttit")) ; #$ ráfáiduhttot SELECT:LexSel ("savvot") IF (*-1 ("hávvi" Nom) BARRIER S-BOUNDARY)(0 ("savvit")) ; # Not in use because of Remove V-DER if Lex-v-rule. #REMOVE:LexSel ("seahkut") IF (0 ("seaguhit")) ; # rahpat vs rahppot #--------------------- SELECT:LexSel ("rahpat") (*0 Sem/Buildpart OR Sem/Build) ; #$ Mun dieđán du daguid , ja mun lean bidjan du ovdii rahppojuvvon uvssa , man ii oktage sáhte dahppat . # ruohttat IV vs ruhttet TV #--------------------- SELECT:LexSel ("ruhttet") IF (0 ("ruohttat") LINK *0 Acc BARRIER NOT-NPMODADV LINK NOT 0 TIME-N OR Sem/Route LINK NEGATE 0 Num LINK 1 TIME-N) ; SELECT:LexSel ("ruohttat") IF (0 ("ruhttet") LINK *0 Ill BARRIER NOT-NPMODADV) ; # ruoidnat vs ruoidnát #--------------------- SELECT:LexSel ("ruoidnat") IF (0 ("ruoidnát")) ; # sihtat vs. sihtit : D ja L have agreed to remove "sihtit". It´s not in KN. # ----------------- REMOVE:LexSel ("sihtit") IF (0 ("sihtat")) ; # sirdit vs. sirdát # ----------------- REMOVE:LexSel ("sirdát") IF (0 ("sirdit") LINK *0 Ill OR DOHKO OR ABSTR-ROUTE BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Son sirdá gitta Billavutnii. REMOVE:LexSel ("sirdát") IF (0 ("sirdit")) ; # One can always (?) understand it as "sirdit" if it is homonomy. # soahpat vs. sohpat # ----------------- REMOVE:LexSel ("sohpat") IF (0 ("soahpat") LINK NEGATE *0 ("dákti") + Acc OR Sem/Body + Acc) ; SELECT:LexSel ("sohpat") IF (0 ("soahpat") LINK *0 ("dákti") + Acc) ; #$ Son láve sohpat dávttiid albma láhkai go lea boradeamen. # váidit vs. váidut # ----------------- LIST VAIDUN-SUBJ = "ráfehisvuohta" "doahpun" "kulturiešmearrideapmi" ; REMOVE:LexSel ("váidut") IF (0 ("váidit") LINK NEGATE *-1 VAIDUN-SUBJ + Nom OR Sem/Prod-audio + Nom OR Sem/Wthr + Nom OR Sem/Feat-psych + Nom OR Sem/State + Nom BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Mannan ija leat moadde doarruma váidon Finnmárkkus. # vázzit vs. vázzát # ----------------- REMOVE:LexSel ("vázzát") IF (0 ("vázzit") LINK *0 Ill OR DOHKO OR ABSTR-ROUTE BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Son vázzá gávpogii. REMOVE:LexSel ("vázzát") IF (0 ("vázzit")) ; # One can always (?) understand it as "vázzit" if it is homonomy. # vuodjat vs. vuodjit # ------------------ LIST VUODJIN-NOUN = "čáhcecrossa" "dáhkádus" "FMX" "mohtorsearvi" "motocross" "vuodjinlohpi" ; SELECT:LexSel ("vuodjit") IF (0 ("vuodjat"))(0 Der/Pass) ; SELECT:LexSel ("vuodjat") IF (0 ("vuodjit"))(*0 Sem/Ani + Nom) ; SELECT:LexSel ("vuodjit") IF (0 ("vuodjat"))(*0 Sem/Veh OR Sem/Route LINK 0 Com OR Nom OR Acc OR Gen) ; SELECT:LexSel ("vuodjit") IF (0 ("vuodjat") + Der/Pass)(*0 Sem/Veh + Ill) ; SELECT:LexSel ("vuodjit") IF (0 ("vuodjat"))(*0 ("geaidnorasttildanbáiki") OR ("rasttildanbáiki") OR ("leahttu") OR (".*krossa"r) OR (".*cross"r)) ; SELECT:LexSel ("vuodjit") IF (0 ("vuodjat"))(*1 CONCRETE-ROUTE OR ("bargu" Ill) OR ("ruoktot") OR ("siida" Ill) BARRIER VFIN) ; SELECT:LexSel ("vuodjit") IF (0 ("vuodjat"))(*-1 BOS LINK *1 VUODJIN-NOUN) ; SELECT:LexSel ("vuodjit") IF (0 ("vuodjat"))(*1 (Prop Plc Ill) BARRIER VFIN) ; REMOVE:LexSelPrfPrc ("vuodjat") IF (0 ("vuodjit") + PrfPrc) ; REMOVE:LexSel Err/Orth IF (0 ("vuodjat") LINK 0 ("vuodjit")) ; REMOVE:LexSel Err/Orth-spes IF (0 ("vuodjat") LINK 0 ("vuodjit")) ; REMOVE:LexSel ("vuodjat") IF (0 ("vuojašit")) ; #SELECT:LexSel VUODJIN-WORD IF (0 VUODJIN-WORD) ; SELECT:LexSel ("vuodjat") IF (0 ("vuodjit"))(*0 WATER BARRIER SV-BOUNDARY LINK 0 Loc) ; SELECT:LexSel ("vuodjat") IF (*-1 FISH OR ("vuogga") BARRIER NOT-AUX-V LINK 0 Nom OR Ess) ; SELECT:LexSel ("vuodjat") IF (*0 ("beahcet") + Com) ; #$ Hálidatgo gullat go vudjen stuora sáhpana iežan sykkeliin? #$ Okta nubbi vuodjá tráktor máđiiráigge. #$ Ivdni lea deaŧalaš, muhto buot deaŧaleamos lea movt dat vuodjá čázis. #$ Sii vudjet bálgá mielde. #$ Sii vudjet Romsii. #$ Muhto min guovlluin eatnasat veajehin ja vudjet merrii maŋŋel go leat leamaš jagi jogas. SELECT:default ("vuodjit") IF (0 ("vuodjat")) ; # vuohttit vs. vuohttát # --------------------- # vuohttá is sg3 of both these verbs REMOVE:LexSel ("vuohttát") IF (0 ("vuohttit")) ; # One can always (?) understand it as "vuohttit" if it is homonomy. # vuolgit vs. vulgot # --------------------- REMOVE:LexSel ("vulgot") IF (0 ("vuolgit") LINK *1 Ill OR PO-ILL BARRIER NOT-NPMODADV) ; #$ Vulgot gávpogii, ovdalgo girjerádju manná gitta. # vuordit vs. vuordát # ------------------- REMOVE:LexSel ("vuordát") IF (0 ("vuordit"))(*0 TIME-N BARRIER S-BOUNDARY LINK 0 Acc OR Ill) ; REMOVE:LexSel ("vuordát") IF (0 ("vuordit"))(1 Num)(2 Po) ; #$ Son vuordá diimmu. #$ Son vuordá gitta mánnodahkii. #$ Doppe ledje geainnu vuordán 1924 rájes. REMOVE:LexSel ("vuordát") IF (0 ("vuordit")) ; # One can always (?) understand it as "vuordit" if it is homonomy. #!! !!!NOMEN REMOVE ("gáfe") (0 ("gáffe") - Nom) ; SELECT (Num Nom)((-1 ("diibmu") OR Num) OR (-2 ("diibmu")) OR (1 Num)) ; #$ Diibmu lea vihtta. #!! !!Case rules SELECT:NumGen (Num Gen) (-1 (Dem Gen)) ; #$ Dán čieža oassálasti searvvis ii lean oktage boazodoalli, muhto kurssa oahpaheaddjis, Kjell Smestadas, lea doaivva ahte boazodolliide maid galgá gávdnot sierra heivehuvvon fálaldat. #!! !!Other rules for nouns and pronouns #!! !!Determiners #!! !!Adverbs and adjectives SELECT:genAdv Adv (0 A LINK 1 SYN-V)(-1 Acc) ; #$ Dihkkádeaddji rávve skohtervuddjiid várrugasat mátkkoštit, go dán jagi lea erenoamán heajos jiekŋa jogain. #!! !!!NOUNS SELECT:propBOC Prop (-1 BOC) ; #$ Girjjis leat boares govat. REMOVE (Pl Nom) (1 VFIN + Sg3) ; REMOVE (Sg Nom) (1 VFIN + Pl3)(NEGATE 0 Sem/Org OR Sem/Group) ; SELECT A (0 Attr LINK 0 N LINK 1 N) ; #$ Lea suohtas kurssas. <= her er ikke Attr analysen riktig #!! * __derNEss__ removes DER-N if lexicalised essives REMOVE:derNEss DER-N IF (0 DER-N LINK 0 Ess)(0 LEX-N LINK 0 Ess)(NEGATE 0 (NomAg Ess) OR (Der/NomAg Ess)); #$ Grammatihkkavuđot giellateknologalaš reaiddut teakstaanalyseremii ja giellaoahpahussii ja digitálalaš sátnegirjjit leat buot gielaide eaktun dasa ahte sáhttet ceavzit geavahangiellan ođđaáigásaš servodagas. # Removes DER-N if O is also a lexical noun, and both nouns are essive. REMOVE:EssProNom Ess IF (0 (N Nom)) ; #$ Su háliidusa mielde dollojuvvui Suonjila dálvesiiddas čoahkkin cuoŋománus 1938. REMOVE:AdvSubqst Adv + Subqst + Foc/Neg-ge ; #((0 Foc/Neg-ge OR Foc/Pos-ge) OR (-1 ("nu")) OR (0 ("man"))) ; REMOVE:AdvSubqst Adv + Subqst + Foc/Pos-ge ; #SELECT:AdvSubqst Adv + Subqst ; SELECT:AdvSubqst Adv + Subqst IF (NEGATE 0 Pron)(NEGATE 0 Sem/Sur LINK -1 ABBR OR Sem/Mal OR Sem/Fem) ; SELECT:AdvSubqst Adv + Subqst IF (0 Pron LINK 1 A + Attr OR A + Nom) ; SELECT:daninAdv ("danin" Adv)(1 VFIN) ; SELECT:daninAdv ("danin" Adv)(-1 BOS) ; IFF:daninAdv ("danin" Adv)(NEGATE *0 OPRED-V BARRIER SV-BOUNDARY) ; SELECT Adv IF (-1 N LINK -1 FMAINV)(0 A LINK 1 EOC) ; SELECT:ADV Adv IF (-1 FMAINV)(0 (A Comp) OR (A Pl) LINK *1 Acc BARRIER NOT-NPMOD LINK NOT 0 TIME LINK NEGATE 1 go + @CNP) ; #$ Norgga láhkaaddit leat áigá jo suokkardan vuđolaččat kvenaid eamiálbmotstáhtusa gažaldaga. AFTER-SECTIONS #!! !!Variant lemmas LIST LEMMA1 = "Annika" "álbmot" "árran" "bargi" "bealli" "beassášdoalut" "beassážat" "boadnji" "boalvvir" ("boaris" A Comp) "buvssat" "čábmit" "čáppat" "čuohti" "dadjalit" "dahkamuš" "dálolaš" ("dát" Pron Dem Pl Com) "dološ" "eanaláigo#boahtu" "Elle" "gámmir" "girji" (".*geaisár"r) "guovssahasat" (".*gursa"r) "Jáhkob" "Jovnna" "kaleandar" (".*keallir"r) "lávži" "lihpar" ("[0-9]*-lohku"r) "Máret" "máttut" (".*mállásat"r) ("mieđihit") (".*mirko"r) "moattis" "motocrossa" "moraš" (".*muslima"r) (".*Norga"r) "oapman" "oasálaš" (".*rádji"r) "rájes" ("rikkis" A Comp Pl Nom) "ruošša#čuhti" "ruvdnu" "sáhpán" "smávvadálolaš" "speajal" "suoivva" "visot" "viššal" "vuollái" ; # first dictionary form LIST LEMMA2 = "Annik" "álbmut" "ára" "bargit" "bealle" "beassášdoallu" ("beassi" Der/Dimin) "boadnjá" "boalvár" ("boaris" Comp Der/AAdv Adv) "buksa" "čápmit" "čáppis" "čuođi" ("dadjat" Der/l) ("dahkat" Der/muš) ("dáigut" Der/NomAg N Sg Com) ("dállu" Der/lasj) ("doallu" Der/Dimin) "eanaláigo#boađđu" "Elli" "gámmár" "girje" (".*geaissir"r) "guovssahas" (".*gurse"r) "Jáhkot" "Jovdna" "Jovna" "kaleanddar" (".*keallár"r) "lávžá" "libar" ("[0-9]*-loahku"r) ("[0-9]*-logus"r) "Máre" "máddu" (".*mális"r) "mieđidit" (".*mirku"r) (".*mirkko"r) "moattes" "motocross" "mora" (".*muslim"r) (".*Norge"r) "oama" ("oassi" Der/lasj) (".*rádjá"r) "rájis" ("rikkis" Comp Der/AAdv Adv) "ruošša#čuđđi" "ruvdno" "sábin" ("smávvadállu" Der/lasj) "speadjal" "suoivvan" "viso" "viššalaš" "vuolli" ; #!! * Remove lemma2 if lemma 1 REMOVE:lemma2 LEMMA2 IF (0 LEMMA1); #% Leago Čáhppes Bearral oahpis dutnje? SELECT:beassážat SUB:1 ("beassážat") IF (0 N) ; #For Apertium IFF:doalut ("doalut") IF (0 ("doallu") LINK NEGATE *0 ("boazu")); SELECT:miiSG ("mii") + Sg + Acc ; LIST TYP-A = "árat" "čeahppi" "čeavlái" ; LIST A-PL-N = "bassi" "boaris" "buohcci" "duiskalaš" "duiska" "headju" "lagamuš" "lohkki" "njálggis" "norgalaš" "nuorra" "ovddasteaddji" "rikkis" "searra" "vašálaš" "velggolaš" ; SELECT:NPlwhenAPl (N Pl) + $$CASE (0 A + $$CASE LINK NOT 0 TYP-A) ; SELECT:APlwhenNPl (A Pl) + $$CASE (0 N + $$CASE LINK 0 TYP-A) ; SELECT:APlwhenNPl (A Pl) (1 N + Pl LINK 1 COPULAS) ; SELECT:NomCCNom Nom (-1 CC LINK -1C Nom) ; SELECT:AttrwhenAdv Attr (0 Adv - ("njuolga") LINK 1 N)(NEGATE -1 ("man") OR REAL-V)(NEGATE 0 ("veaháš") OR UNNAN LINK 1 Prop)(NEGATE 0 DEHALAS LINK *0 COPULAS + FMAINV BARRIER SV-BOUNDARY) ; SELECT:PlNomwhenAdv (N Pl Nom) (0 Adv)((*-1 V + Pl3 OR COPULAS + Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT -1 (Nom Pl) OR (Nom Pl3)) OR (*1 V + Pl3 OR COPULAS + Inf BARRIER NOT-ADV-PCLE LINK NOT 1 (Nom Pl) OR (Nom Pl3)))(NEGATE -1 (Rel Pl))(NEGATE 0 ("eanebut")) ; #% Muhto beatnagat harre ja fáhkka čiellagohte issorasat. REMOVE:Focge Foc/ge (0 Adv) ; REMOVE:GenSplitR Cmp/SgGen (0 Cmp/SplitR) ; #This one doesn't function i apertium, why? REMOVE:GenSplitR (cmp_sggen) (0 (cmp_splitr)) ; #For apertium #SELECT:AttrCmp (cmp_attr) (0 (cmp_sggen) OR (cmp_sgnom)); SELECT:AdvwhenAPl Adv (0 A + Pl OR Dem + Loc) ; SELECT:AdvwhenAPl Adv (0 ("árat") LINK 1 Dem) ; REMOVE:AdvwhenRefl Adv + Px (0 Refl) ; SELECT:Attr (A Attr)(NOT 0 Adv OR DEHALAS LINK 1 N) ; SELECT:Nom Nom (0 DEHALAS + Attr LINK -1 COPULAS + FMAINV)((NEGATE 1 Ess) OR (NEGATE 1 Nom LINK 1 COMMA)) ; REMOVE:GenAllegro Allegro IF (0 Gen - Allegro) ; SELECT:NvsA1 A + Com (0 N)(1 N + Com) ; SELECT:NvsA2 N (0 A + Sg) (*-1 Pl3 OR Sem/Rule BARRIER VFIN OR N) ; SELECT:NvsA3 N (0 A LINK -1 N + Gen OR Pron + Gen) ; SELECT:NvsA4 A (0 N)((1 CC LINK 1 A) OR (-1 CC LINK -1 A)) ; SELECT:NvsA5 A (0 N)((*-1 Ill OR ("orrut") OR COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY OR N) OR (1 Ill))(NOT 1 Inf) ; SELECT:NvsA6 N (0 A) ; SELECT:Adv Adv (0 A LINK *-1 REAL-V - COPULAS BARRIER NOT-ADV-PCLE) ; SELECT:Adv Adv (0 Superl LINK 1 EOC)(-1 ("buot") LINK *-1 REAL-V - COPULAS BARRIER SV-BOUNDARY) ; #$ Ellen Katrine Hætta dine buot unnimus. #!! * __cleanSemClass__ cleans up if a word has more semclasses. This is just a start. SELECT:cleanSemClass Sem/Fem OR Sem/Mal (1 FAMILY OR NON-FAMILY) ; SELECT:cleanSemClass Sem/Fem OR Sem/Mal + (Sg Nom) (*1 VFIN + Sg3 BARRIER NOT-ADV) ; SELECT:cleanSemClass Sem/Plc (0 Sem/Org OR Sem/Sur OR Sem/Fem OR Sem/Mal) ; SELECT:cleanSemClass Sem/Mal (0 Sem/Sur) ; SELECT:cleanSemClass TIME-N (0 Sem/Measr OR Sem/Org) ; SELECT:cleanSemClass Sem/Ani (0 Sem/Hum) ; #$ Nussir #!! !!!VERBS #REMOVE:InfifVFIN Inf (0 VFIN + FMAINV LINK NOT 0 SUBJ OR OBJ LINK NEGATE *-1 AUX - Inf OR PrfPrc)(*0 REAL-V BARRIER S-BOUNDARY) ; SELECT:SSg2Qst V + Sg2 (0 V + Pl1 )((0 Qst) OR (1 Qst)) ; SELECT:SSg2Interr V + Sg2 (0 V + Pl1 LINK *-1 Interr) ; #$ Makkár musihka guldalat millosepmosit? SELECT:Pl3 V + Pl3 (0 V + Sg2 LINK -1 S-BOUNDARY LINK *-1 Pl3) ; #$ Iskkadeapmi čájehii maiddái ahte oallugat dovdet ahte sii máhttet veaháš sámegiela, muhto eai máhte nu olu ahte dustet geavahit giela. SELECT:SSg2Qst V + Sg2 (0 V + Pl1 LINK -1 CS)(NEGATE *0 Pl1) ; SELECT:SSg2Pot V + Sg2 (0 V + Pot + Pl1) ; SELECT:Pl3Pot Pl1 IF (0 Pot + Pl3 LINK *0 Pl1 OR Sg1) ; SELECT:Pl3Pot Pl3 IF (0 Pot + Pl1 LINK *0 Pl3) ; SELECT:Pl1 Pl1 IF (*-1C Pl1 LINK NOT 0 Loc) ; SELECT:Pl1 Pl1 IF (-1 CS LINK NEGATE *-1 Pl3 OR Pl) ; REMOVE:Pl1 Pl1 IF (0 Prs + Pl3 )((*-1 Loc OR (Pl Nom) OR (Sg Nom) OR Pl3 OR (Num Nom) BARRIER VFIN) OR (*1 ("?"))) ; SELECT V + Pl1 (0 V + Pl3 LINK NOT 0 Inf) ; REMOVE:ImprtifVFIN Imprt (0 VFIN LINK NOT -1 BOS)(NEGATE 0 Pl2 LINK -1 ("de") LINK *-1 Pl2) ; SELECT:Ind Ind (0 Imprt) ; SELECT:dan-sadjái-go-sáddet (V Inf) (-3 ("")) (-2 ("")) (-1 ("")) (0C V) ; REMOVE Cmp/SgGen (0 Cmp/SgNom) ; REMOVE:Cit (Cmp/Cit) ; REMOVE:Cit SUB:1 (Cmp/Cit) ; REMOVE SUB:1 Cmp/SgGen (0/* Cmp/SgNom) ; #This for HFST REMOVE SUB:1 A - Cmp/Attr (0/* Cmp/Attr) ; #This for HFST #SELECT SUB:1 Prop - Attr (0/* Prop + Nom) ; #This for HFST REMOVE SUB:1 Prop + Attr (0/* Cmp/Hyph) ; # This for HFST #!! !!Final removing rules #!! * __TEST__ selects some infinte verb readings in the cohort SELECT:TEST OBJ + V OR SUBJ + V OR V + @>N ; #$ Mii ávkkiid lea min doppe johtit? #!! !!!Removing Err/Orth # Denne regelen fjerner Err/Orth når det er samme lemma, sjøl om morfologien er forskjellig. REMOVE:errsub1 $$WORDLEMMA + Err/Orth (0 $$WORDLEMMA - Err/Orth ) ; #this one does not function in Apertium because there are no err_orth tags. Alternative rules: REMOVE:errsub2 $$WORDLEMMA + Err/Orth-spes (0 $$WORDLEMMA - Err/Orth-spes ) ; #this one does not function in Apertium because there are no err_orth tags. Alternative rules: REMOVE:err SUB:1 $$WORDLEMMA + Err/Orth ; #this one does not function in Apertium because there are no err_orth tags. Alternative rules: REMOVE:errsub1 SUB:1 $$WORDLEMMA + Err/Orth (0/1 $$WORDLEMMA - Err/Orth ) ; REMOVE:errsub2 SUB:1 $$WORDLEMMA + Err/Orth-spes (0/1 $$WORDLEMMA - Err/Orth-spes ) ; REMOVE:alt_errsub1 $$WORDLEMMA + (allegro) (0 $$WORDLEMMA - (allegro) ) ; SELECT:alt_errsub2 $$WORDLEMMA + (nom) (0 $$WORDLEMMA - (nom)) ((1 COPULAS) OR (-1 COPULAS)) ; #for apertium REMOVE:alt_errsub2 $$WORDLEMMA + Gen + Ord (0 $$WORDLEMMA + Nom ) ; SELECT:alt_errsub2 $$WORDLEMMA + (nom) + (np) (0 $$WORDLEMMA - (nom) LINK 1 CC ) ; #for apertium SELECT:alt_errsub2 Prop + Attr (1 Prop OR (np) ) ; REMOVE VFIN + Err/Orth (0 VFIN - Err/Orth) ; SELECT SEMTAGS + N (0C N) ; SELECT SUB:1 SEMTAGS + (n) ; #For Apertium SELECT SUB:2 SEMTAGS + (n) ; #For Apertium SELECT (cog) OR (top) OR (ant) ; #For Apertium # Disambiguating the semantic tags # ================================ # Disambiguating symbols and punctuation marks # # Post-syntactic morphological disambiguation - Cycle 5 # # Tidying up some loose ends # # Substituting some syntactic tags # #=====# END # #=====#