Dá leat guokkardeame rastá biilaluotta. ¶
Dalle go geaidnu huksejuvvui, ii lean šaldi eanu rastá nugo dál lea, ja dál lea maid huksejuvvo eanandoallogeaidnu Čievrramiellái. 
Prošeavttat galget mannat rastá rájiid ja unnimusat okta oasálasti gullot EU-riikii. ¶
Unna ádjáš doamai rastá luotta ¶
Jur ovdalaš go olliimet ádjá buohta, dallet dat jorggihii olgeš guvlui ja vázzilii rastá biilaluotta. 
Muhto dat ii bisánan, manai dušše rastá luotta ja muhtun unna visža guvlui mii lei das oalle lahka luotta. 
Bores áhkku lohká ahte son sáhttá olbmá doalvut rastá vuona, dohko gonagasgárdimii. 
Olmmái lohká ahte dat gal lea buorre, ja oanehis áiggis soai leaba rastá vuona ollen. 
Suomabeale mánáid Deanus eai beasa skuteriin doalvut mánaidgárdái Fanasgieddái.
Norgga Duolloeiseválddit eai suova olbmuid vánddardit rastá ráji earret go duollu bokte. 
Áibbas dohkkemeahttun dilalašvuohta, lohká Sámediggeáirras Marie Therese N.Aslaksen. ¶
Muhto dan eaba beasa dahkat álkimus vuogi mielde, skuteriin rastá Deanu. 
Dál navdet min krimineallan go vánddardit rastá Deanu, lohká Marie Therese. ¶
Ohcansupmi lea 30.000 ruvnno. 11. Mierona gilisearvi - vázzinšaldi Gilisearvi áigu hukset šaldi Mierojoga rastá vuolábealde riikkaluotta, vai olbmot eai dárbbaš vázzit riikkaluoddaráigge go bohtet giláža bostii/rámbuvrii, ja go fas vulget ruoktot. 
Vázzinšaldi Mierojoga rastá 8. 
Álggos manai dánskalaš šaldi rastá, ja čađat logai son au, au,. Álggos manai dánskalaš šaldi mielde, ja čađat logai son au, au,.
Boahtte čavčča juo lea áigumus álggahit geahččalansáddagiid mat galget gullot rastá riikkarájiid. 
De bagadalai: – Go boađát stuora johkagáddái, de golbma heastta bohtet ruohta, de don galggat mannat maŋemus heastta čeabehis rastá joga. ¶
De válddii nieida maŋemus heastta čeabehii ja manai rastá joga. 
Gonagas gohčui ráhkadit vel stuorát fatnasa; muhto ii datge lean vel nu stuoris, ahte olmmái arvvai vuolgit dainna suhkat rastá nuori. 
Jiehtanas lei nu suhttan ahte ii lean dilli gállit rastá joga, muhto velledii johk-gáddái ja álggii juhkat čázii. 
Son meinii gurret joga vai rastá beassá. Muhto son ii nagodan joga gurret ja jugai dassážii son rahtasii johk-gáddái. ¶ 
Dat girku dollo boares girkosajis nuorttabealde eanu, ja girkomannit dolvojit rastá eanu fatnasiin. 
Čávžo Safari lea juohke jagi nuvtta dolvon girkomanniid rastá eanu, ja dan seamma dahket dál maid. 
Plána- ja hálddahussekšuvnna jođiheaddji virgi lea ođđa virgi, ja dát sekšuvdna lea hálddahusa bargoreaidu, mii guoská hálddahuslaš, merkantiila ja ekonomálaš fágasurggiid ovddideapmái, plánabargu, ovttastahttimii ja jođiheapmái rastá suorgerájáid, ja vuollásaš ráđiid ektui. ¶
Eadni oaidná go olmmoš boahtá rastá jávrri, fiellu rátte vuolde ja bođii lagabui. 
Verddežat rájáid rastá ¶
Arvedávgi - verddežat rájáid rastá ¶
Doppe lei lottáš mii fievrredii olbmuid rastá jávrri. 
Vuosttaš olmmoš gean loddi fievrreda rastá jávrri, su galgá gáikkodit ja juhkat olbmo váibmovara, muitalii jiehtanas. 
Son joavddai lotti lusa mii galggai fievrredit su rastá jávrri. 
Vuosttaš olmmoš gean fievrredat rastá jávrri, su galggat gáikkodit ja juhkat su váibmovara, čilgii olmmái. ¶
Son váccii rastá Vuošvákjoga ja čuovui bálgá siidda guvlui. 
–Gal suige die lea dušše golgobussá, jurddašii olmmái ja lávkestii rastá Gappoluovtajoga. 
Son doalvvui bohká rastá eanu ja čohkkái das gitta iđidii. ¶
Jiehtanas nu suhtai, ja ii ge astan gállilit rastá joga. 
Soai vulggiiga Duiskkas rastá meara Stockholbmii, gos leaba vuodján iežasga “camp” biillain Ruoŧa čađa Supmii, ja dál leaba Guovdageainnus. 
Gii lei vuosttaš olmmoš gii girddii rastá Eŋglándda Kanála Frankriikkas Eŋglándii? 
Gii lei vuosttaš olmmoš gii girddii rastá Davvimeara? 
Makkár jagi son girddii rastá Davvimeara? ¶
Nikkala dadjá: -Dál mii galgat vuolgit vázzit rastá meara ja doai galgabeahtti vázzit mu luottaid mielde. 
Nikkala válddii soappi, miehki ja bohttala mielde, ja de vulge sii vázzit meara rastá. 
De fuomášii jiehtanas dan, ja viegai soappis lusa, muhto soabbi lei jávkan. 
De sii manne rastá meara ja bohte báhpa dállui. 
De manai meara rastá ja báhpá dállui. 
Dat mii lea earenoamáš muhtun suolohasaide sihke giđđat ja čakčat, lea go ealu vuojahit rastá govda nuriid. 
RASTILDEAPMI: Jus eai boađe biillat, de oažžu vázzilit luotta rastá dakko gokko leat vilges, gassa sázut luottas. ¶
–Go áiggut mannat rastá luotta, de fertet váruhit biillaid. 
Don fertet geahčestit sihke gurutguvlui ja olgešguvlui ovdal go vázzilat rastá luotta dakko gokko biilaluodda lea merkejuvvon vilges, gassa sázuiguin. 
Jus eai oidno boahtime biillat, de vázzila son rastá luotta. 
Nie son oahpaha ja rávve mánáid vai sii oadjebasat besset rastá luotta ja muđui dihtet movt johtolagas galgá birget. ¶
ÁRTNIS GÁVVIRII: Nuorri lea sullii 1800 mehtera govdat, ja bohccot ádjánit gaskal 30-40 minuvtta vuodjat rastá nuori. 
Vuojahit bohccuid guokte nuori rastá ¶
Dat mii lea earenoamáš bargu muhtun suolohasaide sihke giđđat ja čakčat, lea go bohccuid vuojahit rastá govda nuriid. ¶
Boazobargu čakčat Finnmárkku boazoorohagain lea oalle ovttalágásaš bargu, muhto muhtun suolohasain lea sierralágan bargu go ealuid vuojahit rastá govda nuriid. 
Vaikko dolat muhtomin ledje rastá luotta. 
Dalle bođii suvdi rastá eanu, ja suvddii du gosa áigot. 
Boahtte geasi dahket šaldi Čillajoga rastá Ráissas. 
Šaldi dahket vai bohccuide šaddá álkit beassat rastá joga, ja boazosápmelaččat leat guhká hálidan ahte šaldi dahkko. (Nordlys) ¶
Sivvan ahte oanidit luotta lea ahte okta oassi luottas ii adno šat maŋŋel go šaldi lea boahtán rastá eanu. 
Luodda galgá dál šaddat guhtta mehtera govddu, vai guokte biilla čáhkaba deaivvadit. 
Dán luddii boahtá vel ođđa šaldi, ja vázzin ja sihkkelastan luodda rastá Roavvejoga. 
Danne galgá dál dahkkot buoret geaidnu joga rastá maid. ¶
Manne sáhpan vuojai rastá joga? 
Márjá dadjá : –Leat go nu buorre, ahte guottát mu rastá eanu? 
Gussa vástida: –In mun astta du rastá guoddit, go in leat vel gallás guhton!
Son bivdá heastta iežas doalvut rastá eanu, muhto heasta vástida: –Mun in riema du guoddit rastá eanu, jus dan dihte sorbmen iežan čivgga. 
De gál Márjá dadjala: –Go juo it gille mu guoddit rastá eanu, ja diekkár ákka bijat, de gal galggat dás maŋás ovtta jagi vázzit čoavjjehin! ¶
Son de jearrá guovžžas, ahte ii go gille rastá eanu doalvut. 
Guovža vástida: –Mun lean gal hui váibbas, muhto gal mun rastá gal dieđusge sáhtán doalvut. 
Gova birra lea dát dieđut: - Kárášjoga fearga (báttin gaikko fearga rastá joga)
Dát lea maid mielde láhčime praktihkalaččat buoret sámegiella ovdáneami riikkarájáid rastá ja giellabargiid gaskkas.
RUOŠŠA SÁMIID OVDDASTEADDJI: Murmánskka fylkka sámeorganisašuvnna ovddasteaddji Larisa Pavlovna Avdeeva lea ilus go luonddugáhttensearvvit gáibidit Ruošša eiseváldiid váldit vuohtii álgoálbmogiid beroštumiid go plánejit oljorevrriid rastá Guoládatnjárgga. ¶
Nubbi manná čađa Mezen-guovllu Arkangelskas, Vilgesmeara botni mielde ja rastá Guoládatnjárgga Murmánskii. 
Báišduoddara boazoisit Ánde Piera Valle ballá suoma badjeolbmuid vaháguvvot go Norga gildii mannan bearjadag sisafievrredit gávppebohccuid ja bohccogorudit rastá ráji. 
Dál galgá álggahuvvot bargu mii sihkkarastá boazodollui eatnamiid ja dát eanasihkkarastin galgá váldot mielde ođđa boazodoalloláhkii. 
Paulus lei ipmirdan ahte dát ii lean duššefal Israela álbmogii, muhto buot álbmogiidda, vai mii sáhtášeimmet máidnut Ipmila rastá buot čearddaid, gielaid ja riikagullevašvuođaid. 
Guovdageainnu boazosuohkanis lea praktihkalaččat vejolaš johtit bohccuiguin rastá ráji sihke Supmii ja Ruŧŧii. ¶
Sámiráđi váldoulbmilin lea gozihit sámiid ovdduid álbmogin, nannet sámiid oktiigullevašvuođa riikkarájáid rastá ja bargat nu, ahte sápmelaččat maiddái boahttevuođas dohkkehuvvojit oktan álbmogin. ¶
Riikkaidgaskasaš heiveheapmi ja ovttasbargu rájáid rastá ¶
Skániid joatkkaskovllás lea buorre vuođđu ovttasbargat earenoamážit rájáid rastá sámi perspektiivvas. 
Dán šaldi doivo lasihit Suoma ja Norgga beale olbmuid gulahallama. 
Muhto makkár earálagan «šaldiid» Deanujoga rastá dárbbaša vai ovttasbargu doaibmá? ¶
Sugai meara rastá ja bođii gáddái gosa son dagai alcces dálu. 
– Mázejoga rastá bidje šaldi bođuid, eai darvvihan šaldejulggiide, lohke šaldebargit.
Nils Aslak Eira lohká iežaset šaddan luoitit ealu bieđganit mearragáddái Áravuomi ja Ruoppaga gaskii, go eai leat beassan luksa johtit rastá riikaráji dálveguohtumiidda mat lea lahka Girona. ¶ 
Eiras lea čielga gáibádus ahte Norgga ja Ruoŧa eiseválddit sohpet ođđa rádjekonvenšuvnna vai sii besset boahtteáiggis fas johtit rastá riikaráji. ¶
Dál lohká Hætta ožžon liigeruđaid departemeanttas ja leat juolludan golmma orohahkii ruđa biebmamii, go eai leat beassan johtit rastá ráji Ruŧŧii. 
Ole Mathis Eira ja vuoddji Mathis A. Eira leigga movttegat maŋŋil go Gierddučalbmi lei ruohttan vuosttaš heargin rastá moallasázu dan badjel 200 mehter guhku sprintabánas A-finálas. ¶
Norgga bohccobierggu importalávdegoddi lea veardideamin luoitit fas ráji rastá bohccobierggu mas lea hálbbiduvvon duollu Norgga márkanii. ¶
–Das mearridit ahte galgat go hálbbidit bohccobierggu importeret rastá ráji fas Norgii, nu ahte dan čoahkkimis dadjat «jua» dahje «ii» , lohká Omma. ¶
–Dál ii leat bohccobiergu čoggon vuorkkáide, nu ahte šaddat árvvoštallat vuđolažžat ahte galgat go luoitit bohccobierggu mas lea hálbbiduvvon duollu rastá ráji, muitala Elle Merete Omma. ¶
Sivvan veadjá leat ahte Sámiráđđi lea addán dárkkit ohcanrávvagiid ja dáinna lágiin báikkálaš ohcamušat leat báhcán eret. 
Sámiráđi kulturruhta lea oaivvilduvvon sápmelaččaid oktasaš figgamušaide rastá rájá. 
Ena dovdomearka lea ge šaddan ahte son lea dávjá njunnegežiin rastá moallasázu ovdal eará herggiid. ¶
Interreg IIIA Nord lea ovttasbargoprográmma riikkarájiid rastá Davvikalohtas ja Barentsguovllus. 
– Dalle lea Sieiddájohka, riikkarájáid rastá ovttasbargan, mánáid ja nuoraid psykitriija, buohcciviesut ja gelbbolašvuođaguovddáš prográmmas. ¶
–Mu váibmoášši lea buoridit sámi eallindili Norggas ja nannet ovttasbarggu riikkarájiid rastá ja sajádaga eamiálbmotmáilmmis. 
Vázzi dahje čuoigga vuojehit Luonddureservahta rastá ¶
Ohcejogas lea Deanujoga rastá fiinna šaldi ja dál geahččalit oažžut eambbo anu šaldái ja muđuige rájá rastá ovttasbargui. 
Leena Aikio lea bálkáhuvvon Norga-áššealmmájin veahkehit ovttasbarggus rájá rastá, goappat guvlui. ¶
Raportta váldoulbmil lea geahččalit dahkat oktavuođaid rájá rastá álkibun.
Nuba mus sáhttá jearrat veahki rájá rastá gávppašeamis, veahkeheapmi guoská maid Norggas Supmii. 
Prošeavtta ruhtadeaddjit atnet fidnodoaimma stuorra árvvus rájá rastá ovttasbarggus. 
- Maiddái lea dehálaš aktiviseret olbmuid oktavuođaide rájá rastá, dát guoská buohkaide, gielddaide, guovllu ássiide, servviide, fitnodagaide. 
Ainjuo šielbmá rájá rastá bargui lea uhcit. 
Máilmmi han ii min guovllus sáhte čatnat kártta rukses rájáide. 
Midjiide rájá rastá ovttasbárgu ja oktavuođat leat lunddolaččat mánnávuođa rájes ja min vánhemiidda dat lei ain lunddolaččat ášši, sii leat johtán ja gávppašan viidát, Leena muitala. 
Ovttasbargu riikkarájáid rastá lea lassáneamen ja dan oktavuođas sámegiella lea áibbas guovddážis. 
Ovdamearkan sáhtán namuhit prošeavttaid ja áigumušaid, mat gusket Deanu čázádaga ja birrasa geavaheapmái. 
Eaibat dát leat hui konkrehtalaš áššit, main dieđuid lonohallan rájá rastá lunddolaššat dáhpáhuvašii sámegillii. 
Váldoágga lea ahte vuolledeatnolaččat besset johtalit rastá šaldi nu ahte eai dárbbaš máŋggaid miillaid vuodjit birra Deanu šaldi bokte. 
Muhto juohkebeaivválaš rahčamušat čatnet min oktii, rastá etnalaš rájáid. ¶
ALMMOLAŠ RAHPAN: Stuorradikki ealáhuslávdegotti doaibmi jođiheaddji Øystein Hedstrøm (Ovddádusbellodat) čuohpastii rastá bátti mii čalmmustahtii almmolaš rahpama. ¶
Jus politihkkarat dál čuovvolit Geaidnodoaimmahaga mearrádusa, de šaddá ain boahtteáiggisge fearga rastá Divttasvuona. 
Oktasaš nuoraidkonferánsa nannešii oktavuođa nuoraid gaskka rastá riikkarájáid. 
Filbmenprošeakta rájá rastá ¶
OVTTAS!-prošeavtta olis lágiduvvojit ollu earáge doaimmat rastá riikkarájá ovdamearkka dihte duhkoraddanbeaivvit sámegielat bearrašiidda. 
Nu moai jotke čievraluotta mielde mii manná njuolga rastá njárgga, badjel váriid ja legiid rastá. 
Son aŋkke oaidná ovtta vejolažžan bidjat báttiid guovtebeallái sárdnestuolu vai olbmot eai njulge rastá dievasčoahkkinlanja sárdnestuolu bokte . ¶ 
Earret dáid áiggiid ii leat lohpi fievrridit gálvvuid rastá rájá jus ii leat ožžon sierra lobi dasa. ¶
Kulturdoarjaga ulbmilin lea doarjut ja ealáskahttit sámiid kultureallima ovttasbarggu riikka rájáid rastá ja doarjut figgamušaid ja doaimmaid, maidda sámiin lea oktasaš beroštupmi ja mat gusket unnimustá guovtti riikii, gos sámit ásset. 
DÁHTTU ČIELGGADIT: Guovdageainnu heargevuodjin searvvi jođiheaddji Aslak Anders Eira dáhttu čielggadit manne heargeeaiggádat eai beasa buktit rastá riikkarájiid eará 15 kilo bohccofuođđara vaikke lea valáštallama nammii. ¶
Guovdageainnu heargevuodjn searvvi jođiheaddji, Aslak Anders Eira, mielas lea endorii go heargegilvvohallit eai beasa buktit rastá rájiid bohccofuođđariid siskkobealde mátkkošteaddjiid eari, nugo beatnat - ja bussafuođđariid beassá. ¶
Heargegilvovuodjin valáštallit maiddái čilgejedje ahte suopmelaš duollárat, erenoamážit Gáregasnjárgga duollobáikkis Kárášjoga guvlui, leat suovvan váldit rastá ráji bohccofuođđariid mátkkošteaddji eari siskkobealde, go lea heargegilvvohallama nammii. 
Guovdageainnu heargevuodjin searvvi jođiheaddji Aslak Anders Eira maiddái ii loga gal diehtit ahte ii leat lohpi eará 15 kilo bohccofuođđariid buktit rastá rájá. 
Dán gal lea bággu rievdadit, nu ahte heargeeaiggádat besset valáštallama nammii vieččat rastá rájá 5000,- ruvnnu siskkobealde fuođđariid, lohká Eira. 
Ulbmil lea lágidit oktasaš sámi kulturoahpahusa Suoma-Norgga riikarájá rastá Deanuleagis. ¶
Moai vázze Emilyain čáppa beaivvadagas rastá geainnu muhtinlagan gilivissui, gos Emily kantuvra lea ja giellaguovddáža kursalatnja lea. 
DETNUI ŠALDI: Synnøve Lode bargá máŋggageavatplánain, mii šaddá dego šaldin rastá Deanu go ovttas galget Suopma ja Norga plánet mo gáhttet ja geavahit Deanu čázádaga. ¶
– Dát dilálašvuohta addá buori vejolašvuođa Deanu ja Ohcejoga mánáide ja mánnábearrašiidda deaivvadit ja oahpásmuvvat ja dan láhkái nanosmahttit verddevuođa riikkarájá rastá Deanuleagis. 
Sámi ovttasbargu rájiid rastá ¶
Dás namuhan moadde ovdamearkka: háhkat ovttasbarggu dehálaš oasseváldiid gaskka nu ahte eai šatta dárbbašmeahttumit vuosttildit guhtet guimmiideaset boazodoallopolitihka dáfus areálabealli / areálageavaheapmi (plánen- ja huksenláhka) háhkat formálalaš oktavuođaid ee. guovllustivrrain ja stáhtahálddahusain háhkat formálalaš oktavuođaid suohkanrájiid rastá nu ahte boazodoallit eai dárbbaš iehčaneaset doarrut suohkaniiguin ovttasbargu / oktavuođat suohkana / eará oasseváldiid ja suohkana álbmoga / bearrašiid gaskka mat ellet boazodoaluin
Sihkke beaivválaš jođiheaddji Leif Andreassen ja bargiguovttos Jørn Samuelsen, Rune Guttorm ja Per Iver Utsi leat sirdán Mega buvddas rastá luotta ođđa Shell buvdii.
Čuođineare ii-indánalaš guollebivdit njulgestaga čuohpastedje rastá siimmaid su.
–Go johtolat mu šilju rastá šaddá váralažžan heggii ja dearvvašvuhtii, de in oainne eará ráđi go giddet geainnu, lohká ieš. ¶
Son lea gidden šaldi, mii lea Čorrutjoga rastá. 
–Mun in oainne eará vejolašvuođa, go mohtorjohtolat mu šilju rastá šaddá áittan mu ja mánáid heggii ja dearvvašvuhtii, lohká Johnsen. ¶
Per Edvard Johnsen lohká mohtorjohtolaga šaddan šilju rastá stuorra váttisvuohtan sutnje ja su bearrašii. 
–Dál oažžu gielda gávdnat čovdosa, go in dohkket šat johtolaga rastá mu priváhta eatnamiid, lohká Johnsen. 
Pedersen lohká NBR veahá ballat fievrredeames beare ollu bierggu eará riikkain, muhto leat mielas ráddjeuvvon meriide buktit bierggu rastá rájiid.
Sahe rastá boares guottuid ¶
Álbmotakšuvnnas ledje bidjan cakki luotta rastá ja iežaset lássen lahkiide gitta. 
Seammás galggašii leat diehtojuohkkindoaibma, mii muitala daid konkrehta ovttasbargguid birra mat leat rastá rájáid. ¶
GUOVDAGEAIDNU: Sotnabeaivve oaččui Guovdageainnu leanmánnekántuvra dieđu ahte Suomaeallu lea boahtán rastá rájáid Spalloeaivvi bokte. 
Lea stuorra hástalussan sihke fylkkagildii ja Sámediggái boahtteáiggis nagodit ovttastahttit sámi áššiid barggu rastá fylkkarájiid, viiddis máttasámi guovllus, dadjá Sámedikki presideantta Sven-Roald Nystø. ¶
Gieskat leat muhtin vánhemat Njuorggámis Suoma bealde ohcan vuodjinlobi skohteriin doalvut mánáideaset mánáidgárdái rastá deanu Fanasgieddái Norgga beallái. 
Jus fertejit vuodjit tuollostašuvnna bokte ja de rastá joga Buolbmágis, de lea mátki guokte miilla. 
Eiseválddit leat juolludan miljovnnaid rájáid rastá doaibmi oktasaš prošeavttaide, muhto ii oro gávdnomin resursa addit lobi moadde máná vuojihit skohteriin rastá joga. 
Danin livččii buorre čatnat oktavuođaid rastá rájá juohke dásis, buoridan ja gáhtten dihte sámegiela ja -kultuvrra ii dušše Njuorggámis, muhto dán oktavuođas maid guktuid beal rájá. 
Rájá rastá sámemánáidgárdái ¶
Skábmamánu 30. beaivvi sáddiiga váhnenguovttos reivve Čáhcesullo bolesmeaštirii, mas ozaiga lobi sáhtostit mánáideaskka rastá rájá skohteriin. 
Dát 25 jagi boares oljobohcci ja mii lea 1280 kilomehtera guhku ja mii manná rastá Alaska, doaibmá maiddái hejot ja dárbbašuvvo ainnas divoduvvot. 
Rádjábáikegottiin leat árbevirolaš johtolatbálgát ja máđit njuolgga rájá rastá , nugo Fanasgietti ja Njuorggáma gaskkas. 
Njuorggán, Buolbmát ja Fanasgietti gilisearvvit bivdet riikkaeiseválddiid addit dábálaš lobi rájáolbmuide vuodjit mohtorgielkkáiguin rájá rastá. 
Dát lea dál váikkuhan dasa, ahte rádjaássit eai leat šat nu gergosat vuolgit rájá rastá bargui. 
Otná iđida bulii fiinna rukses spárka helt gutnan, go Nilz X. Rølp lei spárkemin do doppe guhkkin Guhkesgurranjárgageažis dien jogaža rastá sáttomielli dán bealde deike márkanii measta helt gitta min lusa Sámerádioi Vullegurraoaivái. 
Lihkus stártii buollinbiila buolašin ja bođii báikái hui johtilit, nu ahte mii leimmet eambbosat, geat beasaimet oaidnit dán dola. ¶
Otná iđida bulii fiinna rukses spárka helt gutnan, go Nilz X. Rølp lei spárkemin do doppe guhkkin Guhkesgurranjárgageažis jogaža rastá sáttomielli dán bealde deike márkanii measta helt gitta min lusa Sámerádioi Vullegurraoaivái. 
Hugo Hættas (12.) buogán rastá ja Geir Gøran Sara (14.) ledje stuorra luohká bohtosat Álttás mannan basiid. ¶
Oktasašbargu rájáid rastá sámi organisašuvnnaid ja ovttaskas sámiid gaskkas lea dehálat dál go goassige ovdal. ¶
Seamma dehálaš ja ain deháleabbo lea movt dat siviila sámi servodat organiserejuvvo ja movt olbmot nagodit bargat riikkarájáid rastá iešguđege servodatsuorggis.
–Lean ilus oassálastit dákkár dehálaš forumii, midjiide lea dehálaš oassálastit ovttasbargui rájáid rastá ja oažžut buriid vásáhusaid, logai Kobelev ja muitalii ahte ruošša bealde leat ráhkkanan dasa ahte ásahit Sámedikki maid Ruššii. –
Friddjagávppašeapmi rastá rájá attašii ollu ovdamuni davimus guovlluide. 
Buođđu šaddá logi mehtera guhkki rastá joga ja beannot mehtera alu. 
Ollen rastá Ruonáeatnama ¶
Sámi ekspedišuvdna čuoigan Ruonáeatnama rastá ¶
Govas oaidnit Jávo-Erkke - Ole Erik JakobsenTapio (1867-1935) ja Olli Koskamo (1850-1931), gii lea fergemin Jávo-Erkke heasttainis Deanu rastá Sieiddá bokte 1899.
Luovasealuin lea joavdan rastá riikageainnu, muhto mátki lea vuos guhkki geasseorohahkii Fálesnuori suohkanii. ¶
Talink fanasfitnodat suvdá bearraša ja biilla Nuortameara rastá 500 ruvnnu ovddas. ¶
Biilla vulggii skohtervuoddji meattá vuodjit, go skohter dollii rastá geainnu skohtervuoddji dálu guvluii. 
Riikka rájáid rastá lea vejolaš ovttasbargat sihke oahpahusa ja duođai dárbbašuvvon oahppomateriálaid ovdánahttinbarggus, ja eará surggiin mas skuvllat sáhttet váldit oasi. 
Ovttasbargu riikka rájáid rastá ja ohppiidlonohallan lea nubbi maid áiggun vuoruhit Sámedikkis. ¶
Sirpmás ja Ohcejogas lea leamaš doloža rájes oktavuohta rastá rájá, ja leat čađahan máŋga ovttasbargoprošeavtta. 
Sámi árgabeaivvis gávdnojit ollu áššit maiguin sápmelaččat galggaše bargat eambbo ovttas rastá rájáid. 
Dán čoakkáldagas lea okta dikta - mii álgá sániiguin "Sugan rastá iežan joga" mas Deatnu lea guovddážis. ¶
–Dalle go juhke eatnamiid nuortta- ja oarjjabeale siiddaide, de sárgejedje rájá njuolga rastá mu dálveorohaga.
–Daid máđiijaid baicca berre doalahit ortnegis, nugo ráhkadit šaldiid jogažiid ja jekkiid rastá. 
Oarjjabealde Máze leat ráhkaduvvon muhtun jekkiid rastá šaldit, ja dat lea čájehan ahte luondu lea ieš álgán divvut dan maid fievrrut ledje bilidan, lohká Hætta. ¶
SM Sámecup ulbmil lea čohkket sápmelaččaid rastá rájiid, falástallat ja spáppastallat. ¶
Nubbi giehta manai rastá ja heaŋgasii beaskka sisa. ¶
Oktasaš bargu guovllu luossabivdiid gaskkas rájáid rastá galgá formaliserejuvvot ¶
Divttasvuona sápmelaččat veahkehedje nuppi máilmmisoađi vuolde duháhiid mielde olbmuid rastá ráji Ruŧŧii, muhto soađi maŋŋel sivahalle Norgga eiseválddit dáid rádjeofelaččaid beahttán riikka. 
Gaskavahkku šállošii Gonagas dan movt eiseválddit leat láhtten dáid sápmelaččaiguin. ¶ 
Oahpistedje rastá ráji ¶
Sápmelaččat, geat ofelaste olbmuid Moskkis Ruŧŧii, soibmojedje ja sivahallojedje maŋŋil soađi Norgga riikka beahttán. 
Soahtejagiid oainnát ollu olbmot báhtaredje nazisttain Divttasvuona bokte Nordlánddas, ja rastá ráji friddjavuhtii Ruŧŧii gos ii lean soahti. ¶ 
Dákko lea Norga hirbmat seaggi, dušše 6,5 kilomehtera, muhto báhtarangeaidnu lei ceakkus ja rámššas. Guovllu sápmelaččat ledje oahppásat ja ofelaste máŋga duhát olbmo rastá ráji. ¶
Guokte-golbma minuvtta maŋŋil leigga soai skohtera alde juo ja dolleheigga issoras leavttuin rastá Deanu šaldi ja Skiipagura guvlui. ¶
–Dál lea lohpi skohteriin maid boahtit rastá ráji. 
Kárášjoga gielddastivra meannudii ikte ahte leago sin ovddit mearrádus lobalaš mas leat miehtán cegget 45 kilomehter guhku áiddi Anárjotleahkái vai Norgga boazodoallit eai šat ribahala bohccuid rastá riikaráji. ¶
Son árvvoštalla ahte dát ealgavarit lea deaddán sullii 300 kg ja das lei mannan rastá čielgi, go ii beassan šat olggos biillas. Son árvvoštalla ahte dát ealgavarit lea deaddán sullii 300 kg ja das lei mannan rastá čielggi, go ii beassan šat olggos biillas.¶ 
Oainnán vázziolbmuid boahtimin Máttajávrri rastá dálveluodda ráigge ja nuppiid fas gakcumin girkui.
Earret dáid áiggiid ii leat lohpi fievrredit gálvvu ráji rastá sierra lobi haga. ¶
–Viehkalin álggus skierriid čađa jeakki rastá ja mannen rohtui. 
–Go čállit sámi organisašuvnnaide, eará sámi ásahusaide, rastá rája ja Sámiráđđái, de lea lunddolaš čállit sámegilli, čilge Juha Guttorm - Suoma Sámedikki hálddahushoavda. ¶
Spáiddaráidu rastá rájá ¶
Leago son dat justa nu mo Hans Rasmus muitala, ahte viessu lea sahájuvvon rastá go isit ja eamit earráneigga?
Dávggit spoahkehit álkit rastá jos vuojána ribaha njuiket.
–Diibmá manai maŋemus siida eanu rastá miessemánu 17. beaivvi.