Sámi ruhtta ii leat dušše dalle go sámi ásahusaid bokte ožžot ruhttadoarjaga. 
Daid maŋemus áiggiid leat medijaid bokte ja minddár boahtán olu falleheamit sámiid vuostá mat eai guđege ládje doala deaivása.
Jus hálidat eambbo diehtit virggi birra, riŋges Sis Finnmárkku studeanttaid ovttastusii Direktora Jan Gunnar Johansen bokte tlf. 78 48 77 91 ¶
* Jus bargoaddi dahje goalmmát olmmoš šiehtadusa bokte addá doaimmashehttejuvvon penšunistii ruhtadoarjaga maŋŋil go lea barggus heaitán, ja mii ii leat penšuvdnaaddi sisaboahtu, galgá doaimmashehttejuvvon oadju seamma olu ruvnnos ruvdnui unniduvvot. ¶
* Muhtin golut maid virgevihki njulgestaga lea dagahan, eai gokčojuvo šat álbmotoajuin (omd. billehuvvan čalbmeláset, biktasat ja skuovat ja fievrredeapmi gaskal barggu dahje oahppobáikki). 
Muhto golut sáhttet virgevihkedáhkádus lága bokte gokčojuvvot. ¶
Håvard muitala iežas olu meahcis vánddardit, bivdit guliid ja návddašit luonddu lagasvuođa. 
Geahččalan ge dujiidan bokte addit olbmuide seamma lagasvuođa dovddu lundui go dat maid ieš lean vásihan, čilge Håvard ja muitala iežas váldit bearraša, golbma máná ja ovttasássi, mielde nu dávjá go vejolaš. ¶
Distat 27.05.97 Deanu šaldi: Friddjaáigejoavkku Deanu šaldi, Dikšunruovttuskuvla lašmohallanlatnja: Lašmahallan Dii. 17.30 - Deanu searvi LHL bokte ¶
Gáivuona Sámenuoraid ja Gáivuona NSRa ulbmil dáinna feastiválain lea buktit oidnosii mearrasámi kultuvrra ja festivála bokte čohkket guovllu sámi nuoraid ja movttidahttit sin duostat dohkkehit sin iešdovddu. ¶
Konferánsa hálida maid čujuhit ahte odne leat oallugat juridihkalaččat ovttaoaivilis dasa ahte boazodoalus lea sierra vuoigatvuohtavuođđu, muhto ahte dat ii leat sierra lága bokte daddjon. 
Gb sámepolitihkalaš konferánsa bivdá stuoradiggeáirasa Johanne Gaup ovddidit dakkár árvalusa farggamusat. 
Dáhpáhuvvá go dat Sámelága dahje Vuođđolága bokte, ferte maŋŋil veardiduvvot lagabut. ¶
Stuoradiggi lea cealkán Norgga sámepolitihka prinsihpalaš vuođu, Vuođđolága § 110a bokte: “ Lea stáhta eiseválddiid geatnegasvuohta lágidit dilalašvuođaid nu, ahte sámi álbmot sáhttá gáhttet ja ovddidit eallinvuogis, ealahusvugiidis, gielas ja kultuvrras. 
Oahpahusláhkaevttohusas lea dehálaš ceahkki ovddosguvlui; lága bokte oktasgaslaš vuoigatvuohta oahpahussi sámegielas. 
Muhto sámi skuvla ferte leat eambbo go dáža skuvla mas leat moadde sámegieldiimmu vahkus. 
Mánáid birgendoarjja galgá regulerejuvvot beroškeahttá das lea go mearriduvvon almmolaš dahje priváhta šiehtadusas, ja beroškeahttá gáibiduvvojit go sisa gáibideaddji bokte vai eai. 
Norgga 1930 biibbaljorgaleapmi čilge dán dakko bokte ahte coggá Biehtára 1. reivve kap. 3,21 eará sisdoalu go dan vuođđoteavsttas lea, ja dat lea sátni “lihttu” . 
Dakka maŋŋil bážii Stuoralule moala, 1 - 1, mii šattai boađusin ja dagahii ahte joavkkut ferteje ráŋggaštusčievččastemiid bokte sirrejuvvot. ¶
EU-doarjja Interreg bokte sáhttá mánnat prošeavttaide mat leat mielderuhtaduvvon almmolaš ruđain Ruoŧas-Suomas. 
BILDETEKST: FERTET IEŽA GÁDJUT: - Jus galgat sámi árbevirolaš máhtuid boahtteáiggis nagodit ovdánahttet ja fievrredit iežamet maŋisbohttiide, fertet daid ieža girjjiid bokte gádjut, lohká Káre Márjá Eira Buljo. ¶
Olav G. Ballo, Áltá, lea 1995 rájes juo áviissaid bokte ja minddár čuoččuhišgoahtán ahte sámit gáibidit beare stuora ja viiddis vuoigatvuođaid. 
Go ollejin Šilisávžái, diekko bokte gokko láve leat visti, de oainnán olbmo luoddaguoras čuožžumen ja háikemen. 
Easka Máze bokte dovden ahte liegganišgođii biila. 
Lea Stuoradiggi mii stáhtabušeahta bokte mearrida dakkár ortnegiid, ja mii eat leat gullan ahte dát ortnet galgá hettihuvvot dál. 
“ Mun sáhtán geavahit ovdamearkan Eŋglándda, gos privatiseren lea čađahuvvon maŋemus jagiid, ja dakko bokte lea sestojuvvon ollu ruhta ja olbmot eai dárbbaš šat máksit nu ollu divvagiid. 
Ráddjejuvvon bivdiid lohku ožžo vuorbádeami bokte geahččalit. ¶
Sámedikki bokte leat sámit ožžon orgána mii ovddasta sámi álbmoga dáhtu ja sámiid beroštumiid. 
Leansmánni muitala ahte lága bokte lea boazosápmelaččas riekti gáibidit ahte nubbi bidjá ealu gárdái jus leaba masttadan, muhto son ii loga dan bálljo dáhpáhuvvat. 
–Mun oainnán dárbbu eambbo dieđuid juohkit, ovdamearkkadihte semináraid bokte maid láhkalávdegoddi lágida, juste mastamiid ja rátkkašemiid birra. 
Dás leat nu olu oasit mat eai leat áibbas čielgasat, ja doaivvun maid boazodolliid iežaset hálidit leat mielde heiveheamin lágaid, loahpaha Henriksen. ¶
Vel leat oidnosis oasit dan birradahki gulli árbevirolaš kultuvrras, sámegielbáikenamain ja daid bokte árbevirolaš diehtun. 
Sin vásihusaid bokte mis nuorabuin lea vejolaš gullat ovdal eallán sámiid árbbi. 
Duohtavuođas ii leat son leamaš oskkolaš evangeliija duohtavuhtii, ja sárdnida vearrioahpu radio ja TV bokte Norgga álbmogii. 
Su siellu lea niegu bokte gávdnan du! 
Muhto lágaid bokte sáhttá addot bivdolohpi muhtin elliide ja lottiide, deattuha Farstad. ¶
Dákko bokte leat sii eretcealkán 1997 kompromissas. 
Mu oskkus lea ahte Ipmil gii lea Sivdnideaddji ja Áhčči ahte son, dan logi báhkkoma bokte maid lea almmuhan, cuige dan buoremus geainnu midjiide. 
Govaid bokte besset mánát ja nuorat oaidnit makkár dilli vánhemiin, máttuin ja oba sámi servvodagas lei ovdalašáigge. 
Barggu sáhtát doaimmahit telefuvnna bokte ruovttus vaikko gos orušivččet, dahje min kántuvrrain Áššus. 
–Muhtin ferte dáid dieđuid muitalan, ja dakko bokte ii doallan jávohisvuođa geatnegahttima, lohká Turi. 
Dakko bokte leat buohkat leamaš čoahkis, ja nu leatge beassan ovttas čiekčat, mii lea hui mávssolaš já dárbbašlaš juohke spábbačiekčanjovkui ovdalgo duohtavuohta álgá. ¶ 
Áššu šálloša dákko bokte ahte dán jagá beassážiid heargevuodjimis lei sullii ja/dahje seamma sániiguin muitaluvvon go Kalstad lea geavahan iežas čállosis.
dán geađgejuolggi stáđđáseamos oassi lea min ráhkis gollegiella, man bokte mii buoremusat máhttit muitalit ja loaiddastit ovdan dovdamušaideamet ja jurddagiiddamet. 
Finnmárkku gurutbellodat lea reivve bokte čilgen eanandoalloministarii movt sii oaivvildit, ahte boahttevaš boazodoallopolitihkka berre fievrriduvvot. 
Steampillága bokte sáhtášii leansmánni duođaštit biergovuovdima lobálašvuođa. ¶
Jienasteami bokte mearriduvvui ahte gielda galgá addit cealkaga. ¶
Jienasteami bokte čielggai ahte Kárášjoga gielddastivra doarju Finnmárkku hálddašeami, vaikko lei nu unnán eanetlohku mearrádussii go vejolaš. 
Sáttelihtta -TV bokte olles sápmái ¶
TV bokte njuolggosátta ¶
Medias lea okta konkrehta ášši mii dávjá beaggá, man maŋŋil dávjá bohtet garra gáibádusat media bokte ahte ráŋggáštit láhkarihkku boazodolliid juoga ládje. 
Dán lean hupman Finnmárkku fylkkamánniin ja suohkanministariin telefuvnna bokte ođđajagimánu 27. beaivvi 1999:s. 
Áššit čovdojuvvojit digaštallama bokte dassážii lea ovttamielalašvuohta. Dahje earáin sániigun dadjat, dassážii muhtimat vuollánit. 
Jus don dan barggat, leat mielde doallamin sámi biktasiid árvvus, ja dakko bokte doalaheamen sámi kultuvrra árvvus. 
Dakko bokte ožžot čiekčanhárjáneami ja besset čájehit, ahte sii dohkkejit 3. divišuvnna jovkui. 
Joavkkuin lea vejolašvuohta duppaliid čiekčat ja dakko bokte sestet ruđaid. 
Vai sáhttá go eiseválddiin leat ovddasvástádus, ja dakko bokte maid ovddasvástádus čoavdit váttis dili. 
NBR doarjuge Sámi vuoigatvuođalávdegotti cealkámuša mii deattuha mávssolažžan ahte “boazodoallu nu árrat go vejolaš searvá suohkana areálaplánemii ja dakko bokte beassá dáhttut plánema mii vástida ealáhusa dárbbuide ovdal go plánat dohkkehuvvojit” . ¶
Oaivilin lei dainna seminárain boktit inspirašuvnna oktasašbargui ja ovddidit sápmelašgirjjálašvuođa buvttadusa ja dan bokte nannet sápmelaš kultuvrra ja servvodaga. 
Semináras hállojuvvui hui olu váttisvuođain mat šaddet go gártá jorgalit luondduálbmoga gielas omd. dárogillii. 
Jesusa bokte vuoitá ráfi Ipmiliin. 
Duvle bekkii medias ahte mobiltelefuvdna-geavaheaddjit geat Telenor´a fierpmádaga bokte riŋgejit, besse nuvttá riŋget olgorikkii. 
Norggas leat mobiltelefuvdna-geavaheaddjit geain lea «Ring Kontant» diŋgojupmi Telenor´as fuobmán ahte jus sii sáddejit teakstadieđuid eará fierpmádaga ja teakstadiehtoguovddáža bokte go Telenor´a iežas fierpmádaga ja guovddáža, de sii eai gal dárbbaš máksit sáddema ovddas. ¶
Son sihtá Áššu hupmat Telenor´a váldokántuvrrain, jus hálida eambbo dieđuid dan birra, muhto son sáhttá gal muitalit ahte muhtimat leat ožžon rehkega dieđuid ovddas maid leat sádden amas guovddáža bokte.
–Mun lean gullan ahte amas guovddážat leat rehkegiid sádden sidjiide geat sin guovddáža bokte leat sádden dieđuid. 
Sii čilgejit ahte dat lea gollun sihke Telenor´ai ja dan amas guovddážii man bokte diehtu sáddejuvvo. 
Sii galget lágaid ja geahču bokte hehttet olmmošgávppi, logai Magga. ¶
Stuorra fitnodagat eai jearahala mo sii galget doaibmat, ahte eai vahágahtašivčče báikkálaš luonddu ja dan bokte báikkálaš ealáhusaid ja olbmuid eallima. 
Telefovnna bokte gal ii leat vejolaš ohcat. ¶
Vánhenjoavku Ardis Ronte Eriksen bokte oaččui 15.000 ruvnno nannendihte mánáide ja nuoraide sámegiela dráma bokte. 
Kurt Arne Nilsen oaččui 10.000 ruvnno nannendihte sámegielidentitehta mánáid ja nuoraid gaskkas ovttastallama bokte. 
Samisk foreldregruppe Tom Kappfjell bokte oažžu 100.000 ruvnno ovdaskuvlamánáid giellanannendoaimmaide. 
Son muitala ahte cealkámušat mat gulaskuddama bokte bohte ovdan, rievdadedje njuolggadusaid ja šadde nu movt dál lea. ¶
Giellaveahkki John Henrik Eira bokte oaččui 140.000 ruvnno sámi-dáru ja dáru-sámi lubmasátnegirjái. 
Áiti Utsi & Utsi DA Mikkel Magnus Utsi bokte oaččui 70.000 ruvnno čohkket nuohttuntearpmaid ja dajaldagaid. ¶
Sámi media Kenneth Hætta bokte ii ožžon doarjaga sámi kultuvrafierbmádahkii interneahtas, ja Máze IL ii ožžon maidege gaibagahpiriidda ja báiddiide prentet sámegiela. ¶
Dán girjji bokte lea Áillohaš beassan hárjehallat buoridit iežas muittu. 
Scandinavian TV Organisations against Piracy (STOP) lea okta organisašuvdna mii goziha, ahte olbmot eai lobihis goartageavahemiid bokte beasa geahččat TV-programmaid. 
Dákko bokte lea Anti ieš divvon boasttuvuođa. ¶
Nuppádassii oba áigge fállojuvvo dakkár diehtu man bokte sáhtášii gávdnat dakkár áddejumi man vehkii sáhtášeimmet hukset dakkár boahtevuođa mii gáhtte luonddu ja dasa gullevaš eallima. 
Dávjá lea maid nu ahte earálágan ekonomalaš ovddut mearridit dan birasdieđu ivnni, man birra mii beaivválaččat lohkat ja gullat mediaid bokte Stuorámus váttisvuohta orru leamen, ahte oktasas váikkuhusaid birra ii oro oktage duostamin oktage muitalit duohtavuođa. 
Dieđut birasáššiin bohtet min dihtui dábálaččat mediaid bokte ovdm. dalle go dáhpáhuvvá gos nu biraslihkohisvuohta, mas oljodámpa ábi alde garra biekkas botkana ja oljobohci Sibiriijas luoddana. 
Daid bokte lea ollu álkit muittašit gos lea leamaš ja mii dáhpáhuvai ain guđege báikkis. 
Mun áiggun dákko bokte sávvat lihku Margget Jon Biret Ámmona Ánne Birehii su ođđa bargguin. 
Dákko bokte lea Stuoradiggi meannudan nannet ovttaskasolbmo vuoigatvuođaid go heiveha deaŧaleamos ja buot oppamáilmmáleamos olmmošvuoigatvuođasoahpamušaid Norgga riektái. 
(Eurohpalaš olmmošvuoigatvuođasoahpamuša 1950:s ja dat guokte ON-soahpamuša 1966:s) Guovddášbellodatolmmožin lean ilus go Stuoradiggi dákko bokte addá signála ovttaskasolbmuide ja institušuvnnaide riikka rájiid siskkobealde, muhto maiddái deaŧalaš signálaid olgoriikii.
Buhtadus lága bokte ¶
Ráđđehus áigu lága bokte geatnegáhttit buhtadusrievtti boraspirevahágiid ovddas sávza- ja boazoealáhusas. 
Son bođii dan diehtit, ahte Andreasis lei dakkár suorpmas, man bokte lei vejolaš buot oažžut, maid juo dáhtoš; dandihte suoladii son dan suorbmasa ihkku ja nahkehii suorbmasa gihtii. 
Dan oktavuođaš leage ee. Guovdageainnu Johttisápmelaččaid listu iežas Sámediggeáirasa bokte gáibidan, ahte Sámediggi nammada sierra lávdegotti, mii galgá guorahallat otná boazodoallolága. 
Jus ovttasge lea beroštupmi veahkehit Stuoranjárgga Sámenuoraid, ja dakko bokte Kosovo-albanariid, sáhttet váldit oktavuođa Stuoranjárgga Sámenuoraiguin. 
Deanu olbmot leat juo guhkit áiggiid čájehan vuostehágu prostitušuvdnajohtolaga vuostá miellačájehemiid bokte sin gilis. 
Nu doibmet govat bures jurdaga ektui, ahte maiddái olmmoš lea oassi luonddus, ja dakko bokte luonddu čábbodagas. ¶
Sámi giellaráđi dulkadohkkehanlávdegoddi almmuha dakko bokte ahte dulkkat geain lea dohkálaš dulkaoahppu sámegielas, unnimus 10-čuoggá dásis, sáhttet ohcat dulkaautorisašuvdnalobi. 
–Buohkat sáhttet ohcat leat miellahttun sámeráđis, ja dakko bokte leat fárus nammadit juhkosii ovddasteddjiid. 
Dál sáhttet buohkat maiddái Guovdageainnus sirret ruskkaid maid bálkestit, ja dakko bokte leat fárus suodjalit luonddu ja birrasa. ¶
Vuovdin telefuvnna bokte ja ostiid rievttit ¶
–Mii leat hálidan daid rivttiid vai vuovdin telefuvnna bokte dahkko albmaládje, ja danin leage hui deaŧalaš ahte oastit dovdet iežaset rivttiid, lohká NORDMA ovdaolmmoš Espen Fodstad. 
Dat registar ii leat vel gárvvis, nu ahte dál ferte Telenor:ai dieđihit jus ii hálit telefuvnna bokte gávppašit. ¶
Eanas garra barggu duohken leamaš oažžut daid gávppálaš goasttidedjjiid bokte albmosii, iige maŋimus bargu oro almmustavvamin eisige. 
Lean media bokte gullan ahte searvegotteráđđi ii hálidan muinna deaivvadit mu guossástallamis Guovdageainnus. 
Sámediggi guorralii ráđi evttohussii, ja jienasteami bokte čuovvolii ráđi evttohusa. 
Ruong bealis lei dat eanaš mearriduvvon guoskat su čuldon slipsii, man bokte son čájehii dan áigge modernismasymbola sámi máilmmi ovdáneamis. 
Ruong livččii várra oaivvildan otná beaivve dilis ahte dat garra čatnosat mat badjanit servvodagas sihke muosáheami ja reflekšuvnna bokte maiddái teorehtalaš diehtagis servvodagas, sáhttet ložžejuvot aitto kritihka bokte parktihkalaš jierpmi ektui, gos olmmoš ieš hukse oasi dain vuoiŋŋalas ja meanulaš eavttuin mat bajásdollet iešvuođa, identitehta ja kultuvrralaš árvvuid, namalassii oaiviliid ja dovdamušaid bokte. 
Mari sárdnu dan maid oallusat leat dovdan, namalassii daid maid earát eai leat nagodan sániid bokte čilget movt eallin lea leamaš. 
Mun goit sávan ahte buot Guovdageaidnulaččat geat beroštit faláštallamis, čájehit dan dakko bokte ahte sii buriin mielain veahkehit searvvi juohkeládje. 
Finnmárkku Risttalaš Álbmotbellodaga jođiheaddji Johan Bakken Sandvik šálloša reivve bokte go Guovdageainnus heaittihe báikkálaš bellodaga. 
Bakken Sandvik oaivvilda ahte dat guokte báhpa ieža stivriiga luobaheame guvlui, dakko bokte ahte beassaba čájehit iežaska oainnu. 
Jus ráđđehus Bondevika ja Lilletuna bokte bidjet eret Lyngmo, de ii sáhte lohkat eará go ahte leat Ipmila vuostá bargamen, filleme olbmuid ja fille kristusa searvegotte. 
Vuosttaš gažaldat maid politihkkárat fertejit dávjjibut jearrat lea:Hálida go álbmot ahte servvodat galgá stivrejuvvot daid iežaset válljejuvvon olbmuid bokte fylkkagielddas, vai galgá go stáda eambbo okto mearrádusaid dahkat ja daid buktit, nu ahte buohkat galget ovttadássásaččat daid čuovvut? 
OĐĐA OLGGUŠTANVUOHKI:Unohis dieđuid sáddet mobiltelefuvnna bokte lea šaddan ođđa olgguštanvuohki nuoraid gaskkas. 
Skuvla lea ráđeheapmi bisseheamis olggušteami ja bidjá ovddasvástádusa váhnemiid ala maid. Nuorat ieža eai jáhke gal šaddat addit eret mobiltelefuvnnaid, go dihtet ahte váhnemiid mielas lea oadjebasvuohtan go gávdnet mánáideaset ságaide mobiltelefuvnna bokte. 
Unohis dieđuid sáddet mobiltelefuvnna bokte lea šaddan ođđa olggustanvuohkin nuoraid gaskkas. 
–Mobiltelefuvdna lei “bággoskeaŋkka” dán jagá konfirmánttaide, nu ahte measta juohke oahppis lea mobiltelefuvdna, muitala Guovdageainnu nuoraidskuvlla sosiálaoahpaheaddji Johan Mathis Hætta, gii duođašta ožžon váidalusaid ohppiin mobiltelefuvnna bokte olggušteami, muhto ii diehtán ahte jur diekkár balddihahtti unohis dieđuid sáddejit go namuhuvvon nieida lei ožžon. 
–Kárášjoga gielda lei čállán ja fáksa bokte sádden midjiide dieđuid virggiid birra ja eará dieđuid mat gulle dán oktavuhtii. 
Oaiviliskkadeapmi man SR Sámi Radio lea čađahan, muitala ahte olles 45 % jienasteddjiin lea hui, dahje oalle heajos luohttámuš Sámedikke politihkkáriidda ja dakko bokte Sámedikke bargui. 
Dáid ossosiid sáhtáše fállat vuovdelmassii, ja dakko bokte sáhtáše maidda eará organisašuvnnat ja ásahusat oastit ossosiid aviissain. 
Okta lea ahte viidideame bokte lassána eambbo ruhta aviissaide, ja dakko bokte nanosmahttašii sámi aviissaid ruđalaš vuođu. 
Gáđan go jienastin bellodaga, ja dakko bokte bellodaga mii ain joatká Bargiidbellodaga politihkain. 
Ohcci bohccot galget gohččuma bokte lohkkojuvvot, ja muđui galgá son bargat iežas bohccuiguin lágaid ja mearrádusaid mielde. ¶
Nuba jagi 1985 bázii turistabivddu bokte Suoma beallái 6 milj. mk ja jagi 1996 juo badjel 10 milj. mk. Deanujoga mearkkašupmi lea maid álbmogiidgaskasaččat stuoris. 
Dáppe galget maiddái organisašuvnnat gávnnadit olbmuiguin, ja dákko bokte leat gaskaoapmin gulahallamii dárbbuide ja fáladagaide.
Departemeantta áigu duomu bokte bidjat sutno eret virggisteaskka suohkanbáhppan. ¶
Girko, oahpahus ja dutkandepartemeantta lea sádden reivve sihke Berg Lyngmo`ai ja Thorsenii, gos dieđihuvvo ahte soai boahtiba áššáskuhttot, ja duomu bokte biddjot eret virggis suohkanbáhppan iežaska báhpagielddain. 
Departemeantta namuha earenoamážit muhtin áššiid mat leat dagahan ahte dál duomu bokte biddjoba Berg Lyngmo ja Thorsen eret virggis suohkanbáhppan. 
Dás deattuhuvui ášši duohtavuohta, ja čilgejuvvo ahte dát viháheapmi sáhttá váikkuhit ahte áššaskuhttot áššis, ja gáibiduvut duomu bokte biddjot eret virggis. 
–Davvi-Hålogalándda bisma čálii reivve departementti, gos bođi ovdan ahte du hálddašeami ášši vuođul ii sáhtte son eará go ráđđet ahte don áššáskuhttot, ja duomu bokte celkot eret virggis. 
Dán vuoru son lea geavahan dán válddi iežas buorren ja Min Áiggi bokte dieđihan movt son áigu čállit Guovdageain-čoahkkima beavdegirjji. 
–Lobihis dagut mat ain dáhpáhuvvojit leat go goddet ealggaid lobihemiid, rihkkot johtolat- ja fuođđolága dakko bokte go bivdit vudjet lobihemiid 4-juovllatsikkeliiguin ja atnet bissuid falahagas, dadjá Somby. 
Jus lea nu, de háliida boazodoallohoavda ráŋggáštit boazoeaiggádiid, geain almmolaš lohkkon boazolohku lea 25% eambbo, go dat maid boazodoallodieđáhusaid bokte leat muitalan hálddahussii. ¶
TV2 lea juridihkalaččat geatnegahtton sáddenlobiid njuolggadusaid bokte ráhkadit TV progámmaid earenoamážit sámi álbmogii, čállá Allmennkringkastingrådet. 
-Lea hui šállošahtti go allaskuvla ii ožžon dán fálaldaga johtui dál, go dán fálaldaga bokte nagoda allaskuvla rekrutteret studeanttaid eará oahppofálaldagaide, lohká Henriksen. 
Persovnnalaš dahje oktagasidentitehta fas huksejuvvo viehka muddui olbmo iežas eallinválljejumiid bokte ja dáid válljejumiid ii leat odne stivremin okta ja buohkaide seammá norbmaortnet, muhto baicce máŋga sierralágán norpma ja áddejumi "buori eallima birra" gilvvohallet gaskaneaset. ¶
Váldoálbmogat meroštallet dávjá sápmelašvuođa stereotiippaid bokte guhkkin sivilisašuvnnas orru boazoguođuheaddjin ja bivdin. 
Karen Marie Eira Buljo lea vuosttašlahttu fylkkasearvvis, ja galgá dakko bokte gohččojuvvot čoahkkimiidda mat Risttalaš Álbmotbellodaga fylkkasearvvis leat. 
Sivvan manin turisttat garvet Guovdageainnu mátkistis Norkappii, sáhttá leat ahte luodda Guovdageainnu bokte lea merkejuvvon heitot luoddan turistagárttain. ¶
Litnethoavda Bergset lohká daid váidalemiid gielisin, ja muitala ahte son bargá dan maid lága bokte lea geatnegahtton bargat, go lea litnethoavda. (Nordlys) ¶
Sii ráŋggáštuvvojit dákko bokte ahte eai oaččo ekonomalaš doarjagiid dán jahkái. 
Govvaráiddu bokte muitala cižaš movt sáhtte luome-suollagat beassat guovžža loktii suoládit luopmániid. Maŋŋel govvaráiddu, muitaluvvo maiddái dušše čállojuvvon oasi bokte seamma dáhpáhus. 
–Mánát muitalit telefuvnna bokte ahte sii eai gulahala doarvái bures, ja jerret álo go riŋgen eai go sii beasa ruoktot, muitala mánáid eadni Inger Margrethe Muotkajärvi. ¶
Sii geat eaiggáduššet eatnamiid dáppe, sis lea maiddái riekti miellahttuvuhtii bivdosearvái, ja dakko bokte riekti Käbälä guolásteapmái. 
Liikká čállá bisma ná reivves provásii: “Proavás ferte dieđihit Guovdageainnu seavegotteráđđái ahte Guovdageainnu girku ii sáhte luoikat “Lutherlaš stevdnii” Arne Thorsena ja earáid bokte skábmamánu 13. - 15. beaivvi.” 
Finnmárkku Bargiidbellodat doarju Bargiidbellodaga Sámedikkejoavkku ávžžuhusa stádabušeahta bokte juolludit ruđaid ja álggahit sámi jorunalistaoahppu. ¶
Luondduealáhusaid bokte sámiin lea lagaš oktavuohta birrasii. 
Sápmelaš-bláđđi hálida čállingilvvu bokte čielggadit dálkkádatnuppástusaid ja mii lea daid váikkuhus sierra guovlluin Sámis? 
Prošeavtta bargojoavkku ovddasteaddji Odd Inge Sandberg ii loga daid stuora olggosgoluid jiekŋa- ja muohtahámiid prošeavttas, muhto sávvá ahte suohkan kulturskuvlla bokte váldá prošeavtta badjelassii boahtte jagiid. ¶
Fuorrávuođa bokte han sii vigget suttolaččaid morihahttit kristtalasvuhtii ja dakko bokte sii rátket olbmuid. 
Gieska dieđihii Ásllat-Máret áhkku Áššu áviissa bokte Guovdageainnu searvegoddái, mii munnje lei stuora jeđđehussan, muhto Máret áhkku gal lea álo áigges leamaš nuorra- ja heajutolbmuid bealušteaddji. 
Leaš dal mánná fuorrávuođa bokte riegáduvvon dahje leaš dal fáddarat ovttasorrut ja ellet fuorrávuođas. 
Ii dušše dakko bokte ahte oarjemáilmmi musihkkamálle lea seahkanan luohtái, muhto maiddái juoigan mállet leat rievdan. 
Dakko bokte eai leat šat riikkarájiid mat cagget ovttasbarggu. 
–Go muosáhan ahte muitaleami bokte eai jáhkestuva nuoratgeardi makkár eallin mis lei, de lea hui jeđđejeaddjin diehtit ahte “Same Jakki” lea govvidan dološ áiggi. 





Bessen oahpásmuvvat gillii, mii lei beaivválaš oassin badjeolbmuid, meahccebivdiid ja guolásteaddjiid eallimis, ja gili vuorraset buolvva bokte mun áddegohten iežan eatnigiela árvvu. 
Kristusa birra, ahte mii dan bokte šaddat vánhurskisin, ja dat lea duođaštuvvon lága ja profehtaid bokte. 
–Vaikko lean máŋgii jearran, sihke telefuvnna bokte ja ieš fitnan kántuvrras, in leat ožžon čielgasa, lohká Gaup. 
Duon ovddabealde muitaluvvon historjjá bokte mii hálidit muitalit maiddái sápmelačča lohkkiide, vai mii ipmirdivččiimet ahte min álbmoga boahtteáigi lea das gitta makkár árvvu mii sámit ieža addit iežamet gillii ja iežamet hisrorjái. 
Wittgenstein navdá Augustin lea duogážin su ovdalaš oainnuide "Tractatus" bokte, ja álggaha dasto eará čilgehusa giela ja jurdaga gaskavuođain. 
Go Viggo Rossvær Sørvær-girjjis muitala man láhkái dálki ja siivu, biegga, mearra ja mánnu, dego eaŋkilis sárguma bokte muitala mii lea vejolaš ja mii lea veadjetmeahttun servvodagas áigges áigái, de sárggasteapmi lea referánsa man duohken lea agiduvvan, muhto eahpemánnálaš diehtu. 
Vaikko vel sátnespeallu viidána ja ovdána, de lea das vissis rovda, namalassii luonddu mekánalaš duojáldat, mii sáhttá čatnat olbmo jierpmi, jos dat ii leat hárjánan iežas friddjan dahkat jierpmi jurdagiid bokte. 
–Lea buorre go duomu bokte čájehit ahte dákkár áššit váldojuvvojit duođalažžan, lohká Hugo Hætta. 
Danin lea deaŧálaš ahte dál lea celkon dupmu áššis, ja dakko bokte čájehuvvon ahte dákkár vuogit eai leat dohkálaččat. 
Nuorat besset oahpasnuvvat amas olbmuide geat leat boahtán amas guovlluin, ja dakko bokte oahppá ollu mii viiddis sámis gávdno. 
Go oahppit besset ollu vásihit, de šaddá maid dárbu ovdanbuktit jurdagiid čálalaččat, lihkademiin, nuohtaiguin ja govaiguin, ja dakko bokte oažžut buori vuođu earret eará lohkat, čállit ja rehkenastit. 
Kveana-sápmelaččat galget oažžut lága bokte rievtti oahppat eatnigielaset ja kultuvrraset oahpahusas. 
Sii leat mannan dálvvi moatte háve čállosa bokte gáibidan ahte ovdal go rievdadit hálddahusa Finnmárkkus, berre čielggadit dárbbu loktet hálddahusa gelbbolašvuođa . 
Ulbmilin lei geahččalit maiddái čálalaš mediaid bokte čohkket álbmoga, ovddemus golmma riikkain Ruoŧas, Suomas ja Norggas. 
Maiddái sámi servvodat ánssaša valljodaga, iešguđetgelágan áigečállagiid bokte. 
Klemet J. M. Hætta sáddii fáksa bokte Tromssas reivve mii lei darvvihuvvon girkouksii, Berg Lyngmoai. 
Ovdal lávejedje mánat fárus suidnemen, ja dakko bokte ohppe goas, gos ja makkár suoinnit leat gámasuoinnit. 
Soaitá ahte dás lea dárbu čálačehpiide, geat sáhttet čállaga bokte gávnnahit gean giehtačálus reivviin lea, lohká Lyngmo. 
Son dolle čaza bokte ja bajida reaga. 
Jearaldat maid oallugat jerret dál, maiddái NBR jođiheaddji Aslak J. Eira, lea ahte vikkai go boazodoallohálddahus dáinna lágiin válljet makkár dutkan galgá almmuhuvvot, ja dakko bokte mii galgá duohtavuohta leat máilbmái seminárain ja guohtumiid geahčademiin, ja muđui govas maid preassa galgá almmuhit. 
Duvttaovttastusas lea stivrras bokte ovddasvástádus bláđi olggosaddimis ja sisdoalus. 
Sámidiggi lea ieš mearridan sápmelačča meroštallama bokte ahte sámegiella lea sámiid kulturiešráđđema vuođđogáibádus ja Sápmelaš-bláđđi iežas olggosaddima bokte geahččala ollašuhttit dán gáibádusa návccaides mielde. 
Sivvan lea streaikkat sihke poasttas ja girdinjođiheddjiiguin. maŋideapmi guoská earenoamážit sidjiide geat giro bokte ožžot máksojuvvot bargguhisvuođa ruđaid. 
Rabas reive váhnenráđi bargolávdegottis Guovdageainnu suohkanii sátnejođiheaddji bokte ¶
Mihttomearrin lea, servvoštallama, fysikálalaš lahkavuođa ja oadjebas rájiid bokte nannet máná iešdovddu, iešbirgejumi ja nákcema. 
Jus oaivvildat ahte lea juoga dutnje/didjiide, riŋges: Gáivuona sosialkantuvrra, Jani Albrigtsena bokte tlf. 77 71 83 00 johtileamus lági mielde. 
Sámegiel oahppoplána L97 S lea “prinsihpaid ja njuolggadusaid” bokte ja eanas fágaid bokte buorebut heivehuvvon min guovlluide go L97, M87, L74 ja ovddeš plánat. 
Departemeanta namuha Børre Knutsena bismmaviháheapmái Guovdageainnus, Hognestad ášši, dupmostuolu bokte bidjan eret virggis Børre Knutsena, Ludvig Nessa ja Kørner, nissonolbmo bisman namaheapmi ja dál nugohčoduvvon Guovdageainnu-ášši ággan ođđa njuolggadusaide. 
Dálá lága bokte eat sáhte bargat bohccuiguin nu go ovdalašáiggi, joatká Eira Buljo. 
Šalddi bokte lei luodda buot jiekŋan, muitala Sven-Roald Nystø. 
Dákko bokte lea maiddái váikkuhan doalahit ealli sámi kultuvrra. 
Boazodoallohoavda Jon Meløy čállá maŋemus boazodoallo-ođđasiin ahte Stáhta eanandoallodepartemeantta bokte ja boazodoallu NBR:a bokte leaba šiehttan ahte boazodoallit sáhttet “vuovdit” doaluideaset. 
–Muhto, nugo mun ipmirdan, de ii sáhte EØS mearrádusaid bokte reguleret boazobiergoimporterema, muitala Meløy. 
Namalassii sámeguovllus olmmoš sáhttá bohcco bokte ávkkástallat árktalaš guovlluid vánis luondduváriid bohcco bokte almmá mearkkašahtti olggobealde boahtti veahki haga. 
Dasa gullá omd. boazodoallobuktagiid gieđahallan buktagiid ahtanuššan ja gávpašeapmi ja unnimus boazologu merošdallan boazodoallobearraša bokte nu ahte ealáhusa hárjeheapmi lea gánnehahtti. 
Maiddái njuovvanbohccuid válljemiin ja dan bokte boazodoalu buktaga stuorrumii ferte giddet ain stuorát fuopmášumi. 
Gákti muitala dan historjja ahte mu váhnemat gávnnadeigga ja šattaiga oktii náitaleami bokte ja nu mun riegadin. 
Luondduealáhusaid bokte sámiin lea lagaš oktavuohta birrasii. 
Sápmelaš-bláđđi hálida čállingilvvu bokte čielggadit dálkkádatnuppástusaid ja mii lea daid váikkuhus sierra guovlluin Sámis? 
Oahpaheami bokte son ieš maid oahppá eanet. 
Sámedikke presideanta Sven-Roald Nystø lea čálalaččat gáibidan ahte sosial ja dearvvašvuođa departemeanta čilge dárkilis raportta bokte mii lei ulbmilit go eiseválddit registerejedje gii lea sápmelaš dahje kveana, ja sohkavigiid, earenoamážit psykalaš váttuid. 
Girjjáš muitala movt váhnemat sáhttet mánáid guldalit ja eambbo árvvus atnit *Doalvvuhan stoahkan Dát girjegihpaš čilge vuogi movt veahkehit mánáid ja nuoraid dovdat iežaset oadjebassan ja gievran, dan bokte ahte váhnemat stohket mánáiguin doaimmalaš, muhto láđis vugiin. 
5 ruvnno gilu nala doarjja jus bohccot vuvdojit ovdalgo johtet dálveorohagaide jnv.